Trendy w opakowaniach. Czy opakowanie, którego używam jest „eco”?

wśród trendów na które warto obecnie zwrócić uwagę jest wykorzystanie przyjaznych dla środowiska, w tym biodegradowalnych i kompostowalnych materiałów oraz opakowań poddających się recyklingowi. Są one jednak wyraźnie droższe od plastikowych odpowiedników. Opakowania pozwalają przedłużyć świeżość żywności na sklepowych półkach. Np. warzywa liściaste, czy łatwo psujące się owoce wymagają odpowiednich opakowań. Z kolei produkty, takie jak: pomidory, papryki, ogórki, jabłka, gruszki, banany czy pomarańcze wymagają opakowań w ograniczonym zakresie lub nie wymagają ich wcale. Powinniśmy zatem zrobić krok wstecz i pakować tylko te produkty, które naprawdę tego potrzebują, wykorzystując do tego minimalną ilość materiału. Im mniej skomplikowane pod względem konstrukcji i liczby użytych materiałów opakowanie, tym lepiej.

Dr Marius Arz z Fraunhofer-Institut für Verfahrenstechnik und Verpackung z bawarskiego Freising przyznaje, że nadające się do przetworzenia i oparte na bio-składnikach opakowania są gorącym tematem, podgrzewanym przez obecne wydarzenia na styku ekologii i polityki. Widać wyraźny ruch na tym polu. Aczkolwiek cały czas musimy pokonywać poważne przeszkody związane z implementacją tych materiałów w praktyce, przy pakowaniu codziennych produktów, tak aby odbywało się to w naprawdę ekologiczny sposób. Szczególnie uwzględniając wyrzucanie i przetwarzanie ich w rozsądny sposób.

Dr Arz podkreśla, że inteligentne opakowania, które pozwalają lepiej kontrolować łańcuchy dostaw i pozwalają konsumentom na interakcję będą bardziej dostępne i odegrają ważną rolę, szczególnie w rozwijającym się sektorze e-commerce. Zaobserwować można znaczny postęp w obszarze aktywnych opakowań, które mogą kontrolować środowisko jakie panuje w ich wnętrzu w celu maksymalnego wydłużenia trwałości produktu, co pozwoli na ograniczenia marnotrawstwa żywności.

Całkowite odejście od plastiku i uzyskanie pełnej przyjazności środowisku wydaje się być trendem numer jeden dla dr. Filipa Tintcheva, product managera z firmy McAirlaid’s uznawanej za największego na świecie producenta tacek (tych na których sprzedaje się np. owoce lub mięso) wykorzystywanych w sektorze spożywczym. Jego zdaniem cała sprawa jest o wiele bardziej złożona – Pomimo, że uczyniliśmy pewne postępy w rozwijaniu produktów opartych na rozwiązaniach papierowych, pozostaje pytanie czy ten trend ma tylko dobre strony? Przecież na przykład pleśnie rozwijają się szybciej na papierze niż na plastiku, przez co żywność w opakowaniach papierowych psuje się szybciej. To może z kolei prowadzić do zwiększenia ilości marnowanej żywności, co w efekcie może być jeszcze gorsze dla środowiska niż konieczność uporania się z plastikiem. Trzeba zatem widzieć pełny obraz sytuacji. – Temat jest rzeczywiście skomplikowany, dlatego staramy się rozprawiać z mitami i modnymi hasłami dotyczącymi opakowań. Wierzę, że pomoże nam w tym edukacja i popularyzacja dyskusji opartej na faktach. Chcemy popularyzować wiedzę pochodzącą od firm i instytutów badawczych zrzeszonych w naszej organizacji, ale promujemy również niezależne źródła, takie jak raporty organizacji Green Alliance (https://www.green-alliance. org.uk/plastic_promises.php) – mówi Jaśmina Solecka, prezes stowarzyszenia Natureef, organizacji, która skupia wiodące polskie firmy i instytuty badawcze działające w obszarze opakowań, branży chemicznej i produkcji spożywczej. Członkowie stowarzyszenia wprowadzają nowe technologie, prowadzą wspólne projekty badawcze, rozwijają produkty i koncentrują się w swoich działaniach na trosce o środowisko. Natureef wspiera je w zakresie ułatwienia dostępu do szerokiej bazy wiedzy, kontaktów, wymiany informacji, które posłużą do tworzenia nowych produktów i usług.

Źródło: materiały stowarzyszenia Natureef Wszystkie wymienione wyżej osoby są zaangażowane w projekt: Cornet FreshInPac. Projekt FreshInPac ma na celu opracowanie nowoczesnego, aktywnego i funkcjonalnego bio-opakowania przeznaczonego do pakowania świeżych produktów (takich jak owoce, warzywa lub kwiaty).

Opracowane opakowanie poprzez swoje specjalne właściwości (zdolność pochłaniania etylenu, uwalnianie substancji antymikrobiologicznych, regulację wilgotności) poprawi jakość oraz bezpieczeństwo zapakowanej żywności i wydłuży jej okres trwałości.

Projekt współfinansowany jest przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach inicjatywy CORNET.

Jaśmina Solecka

Prezes stowarzyszenia Natureef

Ś

Wyobraźmy sobie, że łatwo psujące się owoce, warzywa i kwiaty zdecydowanie dłużej zachowują świeżość i mogą leżeć dłużej na sklepowych półkach. Wyobraźmy sobie jakie oszczędności to generuje oraz o ile mniej żywności zmarnuje się w skali globalnej. Uczestnicy projektu FreshInPac starają się urzeczywistnić tę ideę. Rezultaty ich prac są bardzo obiecujące.

FreshInPac skupia instytuty badawcze, uczelnie i firmy, które koncentrują się na rozwoju opakowań, w których stosuje się specjalne dodatki pozwalające na wydłużenie okresu świeżości nietrwałych produktów – owoców, warzyw, ale również kwiatów. Opakowania te mają różnorakie właściwości: jedne potrafią zmniejszać ilość etylenu wewnątrz opakowania, inne działają antymikrobiologiczne lub pozwalają kontrolować kondensację wilgoci. Aby stworzyć takie rozwiązania partnerzy projektu z Polski, Niemiec, Belgii i Holandii współpracują i łączą swoje umiejętności oraz doświadczenie.

Jak kontrolować etylen?

Dlaczego świeże produkty psują się lub dojrzewają szybciej niż byśmy chcieli? Mają na to wpływ takie czynniki jak: temperatura, wilgotność, a także koncentracja w powietrzu etylenu, czyli gazu produkowanego w różnych ilościach przez owoce i warzywa (jest on wydzielany wskutek spalania węglowodorów i pojawia się również np. w układach wydechowych samochodów). Wysoka koncentracja etylenu w powietrzu powoduje szybsze psucie się warzyw i owoców.

– Staramy się opracować nowe materiały, które pozwolą zmniejszyć ilość etylenu, a zarazem będą mogły być wykorzystane w opakowaniach do żywności – wyjaśnia dr Namrata Pathak z Leibniz Institute for Agricultural Engineering and Bioeconomy (ATB) w Poczdamie. W ramach projektu FreshInPack badane są tam opakowania na jabłka, banany i pomidory – Generalnie chcemy, aby wewnątrz tych opakowań była mniejsza zawartość etylenu, co spowolni proces dojrzewania i przedłuży okres ekspozycji tych produktów na półkach sklepowych. Zespół ATB eksperymentował z różnymi środkami mającymi pochłaniać etylen, takimi jak: węgiel aktywowany, materiały na bazie krzemu oraz zeolit (minerały glinokrzemianowe). Niektóre z nich są owocem pracy partnerów naukowych projektu FrshInPac. Inne są produktami partnerów komercyjnych oraz zewnętrznych dostawców. Podczas pierwszego etapu badań substancje te umieszczane były w szczelnej komorze, do której później wpuszczano etylen. Następnie naukowcy badali jak wpływały one na zmniejszenie ilości niechcianego gazu wskutek jego absorpcji lub utlenienia. Pracując nad materiałami odpowiednimi do kontrolowania ilości etylenu wydzielanego przez owoce i warzywa trzeba wziąć pod uwagę wiele czynników. M.in. to, czy zajmujemy się produktami wytwarzającymi dużo, czy mało tego gazu. Do pierwszej kategorii należy m.in. mango, jabłka,