Tạp chí Forbes Việt Nam số 46 - Danh sách 50 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam năm 2017 by forbesvietnam

DANH SÁCH 10 NGƯỜI GIÀU NHẤT HONG KONG THÁNG BA 2017 • W W W.FORBESVIETNAM.COM

ẤN PHẨM BÁO VĂN HÓA

Dương Thị Mai Hoa

CEO Vingroup

Đông Nhi

Vương Thị Ngọc Lan

Cao Thị Ngọc Dung

Bác sĩ phụ sản

Chủ tịch PNJ

Vũ Thị Thuận

Ca sĩ

Chủ tịch Traphaco

Phạm Thị Huân Tổng giám đốc công ty Ba Huân

Nguyễn Thị Mai Thanh Chủ tịch REE

Thái Hương Nguyễn Thị Nga

Phạm Thị Huệ

Tạ Bích Loan

Chủ tịch tập đoàn TH

Nhà hoạt động xã hội

Nhà báo, VTV

Chủ tịch SeABank & BRG Group

Nguyễn Thị Kim Cương

Chủ tịch hội Bảo trợ người khuyết tật và trẻ mồ côi TP.HCM

Hà Thu Thanh

Hà Thị Thúy Suboi

Ca sĩ nhạc Rap

Nguyễn Thanh Phượng Chủ tịch chứng khoán Bản Việt

KÍNH BIẾU

PHỤ NỮ ẢNH HƯỞNG NHẤT VIỆT NAM 8

GIÁ: 45.OOO ĐỒNG #SỐ 46

936082

010 014

NHỮNG PHỤ NỮ ĐANG TIÊN PHONG TRONG CÁC LĨNH VỰC KHÁC NHAU TẠI VIỆT NAM.

Tiến sĩ, viện Di truyền Nông nghiệp

Chủ tịch Deloitte Việt Nam

B n Ä&#x2018;ang Ä&#x2018; i m t v i khĂł khÄ&#x192;n v bĂŹnh Ä&#x2018; ng gi i n i cĂ´ng s ? B n mu n g p g nh ng n t ng tĂ i nÄ&#x192;ng c a n n kinh t Vi t Nam ? Hay b n mu n lÂ ng nghe chia sÂ? thĂ nh cĂ´ng t nh ng ph n tĂ i nÄ&#x192;ng ?

HĂ&#x192;Y CHáť&#x153; Ä?áť˘I VĂ&#x20AC; Ä?Ă&#x201C;N CHĂ&#x20AC;O Sáť° KIáť&#x2020;N

Women Summit 2017 Ph n lĂ m th gi i t t Ä&#x2018; p h n ThĂĄng 4 | TP.HCM

NÂ I DUNG

TÄ&#x192;ng c Â?ng s c m nh cho ph n Con Ä&#x2018; Â?ng dÂ?n t i phĂa tr c

NuĂ´i d ng tinh th n doanh nghi p

NĂ˘ng t m cho ph n trÂ?

HĂ&#x192;Y S H U NGAY T M VĂ&#x2030;

U Ä?Ă&#x192;I Ä? N

S c m nh nÂ?i t i c a ph n

SĂĄng ki n thay Ä&#x2018; i xĂŁ hÂ?i

40%

Ä? ng ng n ng i g i cho chĂşng tĂ´i : PhĂ˛ng t ch c s ki n Forbes Vi t Nam Hotline: 0902 440 175 ho c 0120 3778919

| http://event.forbesvietnam.com/womensummit2017/

Trong số này // THÁNG 3.2017

SỐ 3 CUỐN 46

p TRANG 38

NHỮNG PHỤ NỮ LÃNH ĐẠO DOANH NGHIỆP —TỪ TRÁI QUA: (ĐỨNG) CAO THỊ NGỌC DUNG, NGUYỄN THANH PHƯỢNG, PHẠM THỊ HUÂN, LƯU THỊ TUYẾT MAI, CHU THỊ THANH HÀ; (NGỒI): TRƯƠNG THỊ LỆ KHANH, NGUYỄN THỊ MAI THANH.

15 | SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN // Nguyễn Thị Mai Thanh Sức mạnh cân bằng

18 | THỜI CUỘC // Tạ Bích Loan Tăng quyền năng kinh tế

50 PHỤ NỮ ẢNH HƯỞNG NHẤT VIỆT NAM 29 | NHỮNG PHỤ NỮ ẢNH HƯỞNG NHẤT

50 gương mặt trong các lĩnh vực chính trị, kinh doanh, khoa học, giáo dục, xã hội và giải trí. FORBES VIỆT NAM

58 | HIỆN ĐẠI HÓA NGÀNH ĐÔNG DƯỢC

Bà Vũ Thị Thuận đưa Traphaco thành công ty sản xuất dược lớn thứ hai Việt Nam. MINH THIÊN

68 | KHOẢNH KHẮC DIỆU KỲ

Nối nghiệp mẹ, bác sĩ Vương Thị Ngọc Lan góp phần đưa ngành thụ tinh trong ống nghiệm của Việt Nam lên tốp đầu của khu vực. KHỔNG LOAN

86 | DỆT ĐỜI ĐẸP

Vàng Thị Mai mở hợp tác xã dệt lanh, giúp phụ nữ Mông đổi đời. KHỔNG LOAN ẢNH BÌA: NHIẾP ẢNH: RIN TRẦN – MẠNH BI STYLIST: THI THI, SID CHUNG, CHI LEMON, CINDY NGUYỄN TRANG ĐIỂM: RUAN DANG, MINH LỘC, VIN NGUYỄN, HÀ VI, COOTAM, AN NGUYỄN, MAI HUỲNH, NGUYỄN NHI, HOÀNG ANH TRANG PHỤC: VALENCIANI, PHƯƠNG MY, WOMAN ROCK BY GIAO LINH, LÊ THANH HOÀ, RUE DES CHATS, LE LUCAS, TOCHIE, KIM MAY, WEPHOBIA ĐỊA ĐIỂM: S3 STUDIO (TP.HCM), BE STUDIO (HÀ NỘI)

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 3.2017

GIÀU NHẤT HONG KONG 101 | TRÊN ĐÀ PHỤC HỒI

Những cự phú sòng bạc ở Hong Kong đổi vận sau hai năm toàn tin xấu. FORBES ASIA

Trong số này // THÁNG 3.2017

SỐ 3 CUỐN 46

CÔNG TY, CON NGƯỜI 104 | LƯỚT TRÊN ĐƯỜNG RAY

Keeree Kanjanapas gặt hái lớn khi đặt cược xây dựng Skytrain ở Bangkok. RON GLUCKMAN

108 | BÚN TƯƠI NGUYỄN BÍNH

Bà Nguyễn Thị Bính thay đổi cách thức sản xuất bún theo lối công nghiệp. DƯƠNG NGUYỄN

110 | CHỌN BÁC SĨ NHỜ DỮ LIỆU LỚN

Dữ liệu từ 96% thầy thuốc ỡ Mỹ giúp bệnh nhân tiếp cận đúng người. MATTHEW HERPER

118 | NĂM HỒI PHỤC CỦA KẼM

Sự hồi phục của kẽm giúp một số người Úc giàu có trở lại. TIM TREADGOLD

120 | MẠNG LƯỚI BÁN NHÀ

Phương thức mua bán nhà mới mở ra cơ hội cho Opendoor trở thành startup tỉ đô.

p TRANG 120

AMY FELDMAN

“TÔI KHÔNG NGHĨ OPENDOOR SẼ ĐẠT DOANH THU TẦM CỠ WAL-MART TRONG NĂM 2017, NHƯNG CHÚNG TÔI SẼ ĐẠT MỐC TỈ-ĐÔ RẤT NHANH.” —KEITH RABOIS, CHỦ TỊCH OPENDOOR (TRÁI) VÀ CEO ROBERT WU.

126 | BÁN HÀNG CHO THÚ CƯNG

Chewy trở thành trang thương mại điện tử tư nhân tăng trưởng nhanh nhất nước Mỹ. SUSAN ADAMS

132 | LIỀU THUỐC BÍ MẬT

Bí ấn từ vụ kiện của công ty công nghệ sinh học gọi được 1,9 tỉ đô la Mỹ. NATHAN VARDI & MATTHEW HERPER

134 | RẠP PHIM SẼ TIẾP TỤC PHÁT TRIỂN

Tỉ phú Vương Kiện Lâm chia sẻ về công nghiệp giải trí ở Trung Quốc. RUSSELL FLANNERY

136 | THỪA KẾ XƯỞNG RƯỢU

Sản phẩm hái ra tiền cho Albert Lee khi anh lèo lái mảng F&B của gia đình. ROYCE HUANG

LỐI SỐNG 138 | NHỮNG NGƯỜI PHỤ NỮ KỂ CHUYỆN

Sáng kiến không gian chia sẻ, truyền cảm hứng cho giới nữ ở Việt Nam. IRENE OHLER

146 | SUY NGẪM Về phụ nữ.

u TRANG 78

NHỮNG TRÁI TIM DŨNG CẢM

—TỪ TRÁI QUA: TRẦN MAI ANH, VÀNG THỊ MAI, HOÀNG NGỌC BÍCH, PHẠM THỊ HUỆ, NGUYỄN VÂN ANH. 8

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 3.2017

吀椀洀攀猀䜀愀爀搀攀渀䠀ꄞ 䰀漀渀最

一最 㔀挀񉰀琀 ᄁ팞渀最栀팞Ⰰ 䰀 吀栀渀栀吀渀最Ⰰ 吀倀⸀ 䠀ꄞ 䰀漀渀最Ⰰ 儀甀ꌞ渀最一椀渀栀吀椀洀攀猀䜀愀爀搀攀渀䠀愀䰀漀渀最

嘀椀윞琀一愀洀䠀漀琀氀椀渀攀㨀㤀㘀㄀㈀㌀㈀㈀㠀㠀 ⴀ 㠀㠀㠀㔀㘀㠀㈀㠀圀攀戀猀椀琀攀㨀琀椀洀攀猀最愀爀搀攀渀⸀挀漀洀⸀瘀渀

吀椀洀攀猀䜀愀爀搀攀渀嘀⤁渀栀夀渀

ခ뀁 渀最 ခ椀渀栀吀椀渀䠀漀渀最Ⰰ 吀倀⸀ 嘀⤁渀栀夀渀Ⰰ 嘀⤁渀栀倀栀切挀

FORBES việt nam

THƯ TÒA SOẠN Tổng Biên Tập

Trần Đăng Khoa Cố Vấn Biên Tập

Phạm Phú Ngọc Trai thư ký tòa soạn

Nguyễn Lan Anh phó thư ký tòa soạn

Võ Quốc Khánh

Trưởng ban Biên dịch

Khổng Loan

Phụ trách thiết kế

Trần Quốc Luật

Tòa soạn - trị sự 124 Nguyễn Du, Hà Nội Tel: +84 4 38220036 - 3822 3836 Fax: +84 4 3822 9302

Văn phòng phía nam • Vincom Center B - Tầng 12A, Phòng số 10 45A Lý Tự Trọng, P. Bến Nghé, Q. 1, TP. HCM Tel: +84 8 3936 9499 - fax: +84 8 3936 9495 email: toasoan@forbesvietnam.com • 112 Cách mạng Tháng Tám, Q.3, TP.HCM Tel: +84 8 3823 0890 - fax: +84 8 3910 0922 Giấy phép xuất bản số 79/GP-BTTTT cấp ngày 02.04.2013

media

Chairman & Editor-in-Chief

Steve Forbes

President & CEO

Mike Perlis

Chief Product Officer

Lewis D. Vorkin CEO / Asia

William Adamopoulos Editor, Forbes Asia

Tim Ferguson

Founded in 1917 B.C. Forbes, Editor–in–Chief (1917–54) Malcom S. Forbes, Editor–in–Chief (1954–90) James W. Michaels, Editor (1961–99) William Baldwin, Editor (1999–2010)

Phụ nữ làm thế giới tốt đẹp hơn

ại sao lại có một danh sách dành riêng cho phụ nữ? Tại sao lại có một hội nghị về các vấn đề của phụ nữ? Tại sao lại có ngày quốc tế phụ nữ? Có rất nhiều câu trả lời cho những câu hỏi trên đây. Forbes Việt Nam tin rằng cho tới khi phụ nữ hoàn toàn có được sự bình đẳng trong mọi lĩnh vực với phái nam, vai trò phụ nữ được nhìn nhận đúng đắn, được tạo điều kiện phát triển đúng với khả năng của mình, thì đây mới không còn là đề tài đáng được quan tâm. Vì có những tiến bộ vượt bậc về vấn đề bình đẳng giới trong những năm gần đây, nhiều phụ nữ đã phát huy được năng lực của mình trong các lĩnh vực ở xã hội Việt Nam, và đang trở thành lực lượng tạo ra ảnh hưởng tích cực đến mọi mặt của đời sống. Danh sách Phụ nữ Ảnh hưởng nhất Việt Nam do Forbes Việt Nam thực hiện năm nay ghi nhận 50 gương mặt phụ nữ đang có vai trò nổi bật trong các lĩnh vực hoạt động của họ. Trong chính trị, mặc dù tỉ lệ vẫn thấp hơn nam rất nhiều, đã có nhiều phụ nữ Việt Nam vươn lên những vị trí có ảnh hưởng lớn. Kinh doanh là nơi có nhiều nhất những nhân vật nữ mà ảnh hưởng có thể đo lường được từ những công ty vị trí dẫn đầu trong nền kinh tế do họ lãnh đạo. Trong hoạt động xã hội, giáo dục, phụ nữ cũng đang tiên phong trong những hoạt động có ý nghĩa, từ công tác từ thiện, tới các hoạt động đấu tranh và bảo vệ quyền của trẻ em và phụ nữ, giáo dục trẻ em. Lĩnh vực giải trí cũng ghi nhận những nhân vật hàng đầu là phụ nữ. Điểm chung của những người phụ nữ có tầm ảnh hưởng lớn là sự mạnh mẽ, bền bỉ giúp họ vươn lên và thành công trong lĩnh vực của mình, cùng lúc cân bằng được thiên chức làm mẹ và trách nhiệm với gia đình. Nhưng đó là những người mạnh mẽ nhất. Trong vấn đề phụ nữ, các con số không biết nói dối cho thấy phụ nữ Việt Nam, trong môi trường được cho là tiến bộ về vấn đề phụ nữ, vẫn phải chịu sự đối xử bất bình đẳng trên nhiều lĩnh vực và thiếu cơ hội phát triển cá nhân. Định kiến xã hội, quan niệm xã hội vẫn khiến cho nhiều phụ nữ bị thiệt thòi và thiếu tự do lựa chọn. Để hỗ trợ sự phát triển của phụ nữ Việt Nam, Forbes Việt Nam sẽ tổ chức Hội nghị Phụ nữ 2017 tại TP. HCM, nơi sẽ vinh danh những phụ nữ hàng đầu và sẽ bàn luận về những vấn đề quan trọng nhất trong sự nghiệp phát triển phụ nữ.

Ban Biên Tập

Forbes Việt Nam 10

FORBES việt nam

tháng 3.2017

MEET YOUR EQUAL.

MASERATI QUATTROPORTE 2017. GIÁ KHỞI ĐIỂM TỪ 6.118.000.000 VNĐ Quattroporte và Bạn: hai tâm hồn đồng điệu. Maserati Quattroporte phiên bản mới, là sự kết hợp độc đáo giữa sức mạnh, sự tinh tế cùng với độ tinh xảo trong chế tác thủ công truyền thống Italy, được thiết kế dành cho người thành đạt. Gói nâng cấp GranSport tập trung vào phong cách thể thao, khơi gợi truyền thống đua xe thể thao huyền thoại của Maserati với ghế ngồi thể thao ôm gọn thân người, lẫy sang số bằng nhôm tích hợp vô-lăng thể thao, kẹp phanh màu đỏ nổi bật cùng bộ mâm hợp kim 21 inch. Maserati trân trọng dành tặng một bộ suit được may đo riêng bởi stylist của Ermenegildo Zegna cho những khách hàng mua xe Ghibli hoặc Quattroporte từ ngày 1/1/2017 đến ngày 30/4/2017. Quattroporte GTS với Gói nâng cấp GranSport- Động cơ: V8 90° 3799 cm3- Công suất cực đại: 530 HP tại 6500-6800 rpm - Mômen xoắn cực đại: 710 Nm tại 2250-3500 rpm- Tốc độ tối đa: 310 km/h - Gia tốc từ 0 - 100 km/h: 4,7 giây - Mức tiêu hao nhiên liệu hỗn hợp: 10,7 l/100 km - Mức khí thải CO2 hỗn hợp: 250 g/km

maserati.com

AUTO MODENA (Nhà phân phối chính thức Maserati) 03 Lê Duẩn, Phường Bến Nghé, Quận 1, TP.Hồ Chí Minh Hotline: +84 981 55 22 55 | Tel: +84 839 101 131

FORBES việt nam

ý kiến bạn đọc đại diện thương mại

Công ty TNHH Truyền Thông Tương Tác tổng GIÁM ĐỐC

Đường Thu Hương phụ trách kinh doanh

Bùi Quang Đạt PHỤ TRÁCH Tiếp thị – Phát Hành

Nguyễn Hải Bằng phụ trách văn phòng

Phạm Trà Kim Anh địa chỉ liên lạc

Vincom Center B Tầng 12A, Phòng số 10 45A Lý Tự Trọng, Phường Bến Nghé Quận 1, TP. Hồ Chí Minh Tel: +84 8 3936 9498 fax: +84 8 3936 9495

đặt báo dài hạn

Tại TP. HCM liên hệ Email: phathanh@forbesvietnam.com Tel: +84 8 3936 9499 Tại các địa phương khác liên hệ đặt báo dài hạn tại Bưu điện gần nhất, mã số đặt báo C018 tháng ba 2017 — số 3 cuốn 46 Tạp chí Forbes Việt Nam, ấn phẩm của báo Văn Hóa được xuất bản hằng tháng vào tuần đầu tiên trong tháng. Bản quyền đã được đăng ký. Không hình ảnh và/hoặc nội dung nào trên tạp chí được phép tái xuất bản dưới bất kỳ hình thức nào nếu không có sự cho phép hoặc cấp phép bằng văn bản. Bất kỳ vi phạm bản quyền nào sẽ bị xử lý theo các quy định và pháp luật Việt Nam. In tại Công ty TNHH MTV in Trần Phú 71 - 75 Hai Bà Trưng, Quận 1, TP. HCM. 12 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Truyền hình và cách mạng công nghệ Sau khi đọc bài viết “Mỏ vàng trên sóng” số 45, ấn tượng để lại trong tôi là một thị trường truyền hình tại Việt Nam còn rất nhiều tiềm năng cũng như nhiều rủi ro và yêu cầu số vốn lớn. Bài viết cho thấy truyền hình vẫn đóng vai trò đứng đầu trong truyền thông Việt Nam, nhưng rất tiếc lại không đề cập nhiều đến bức tranh mà các đài vạch ra trong 5 năm tới trước cuộc cách mạng công nghệ. Hiện các đài cũng đang nắm giữ hai mảng song song là truyền hình truyền thống và truyền hình online. Vì thế các đài truyền hình bên cạnh giữ thị phần truyền thống còn tiếp tục cạnh tranh nội dung trên nền tảng online. Mỗi đài một kiểu hoạt động hợp tác riêng: Truyền hình Vĩnh Long có một kênh YouTube hơn một triệu đăng ký theo dõi, HTV có hơn 10 kênh nhỏ hơn, trong khi VTV lại khai thác kiểu khác. Đó là bức tranh tiếp theo đối với truyền hình trên đa nền tảng, khi lượng xem trên di động và máy tính bảng tại Việt Nam sớm muộn cũng sẽ cao hơn truyền hình truyền thống. Tôi cũng quan tâm tới sự bão hòa trong truyền hình. Như kênh THVL1 ra hàng loạt game show gây phấn khích nhưng với tần suất dày đặc thì người xem có bị bão hòa không? Họ sẽ giữ lượng người xem như thế nào?

Ngô Trần Thịnh — Trung tâm tin tức HTV

Gieo mầm nghệ thuật

Trong bài viết “Thị trường cho ảnh” ở số 44, tôi mong tạp chí hoàn thiện thêm những phần khác của bức tranh này với những bài viết chuyên sâu về các hình thức nghệ thuật mới hiện đang có sức lan tỏa mẽ mặc dù còn khá mới tại Việt Nam như vẽ màu nước , kí hoạ đường phố, ký họa đô thị… Các hình thức nghệ thuật này đang được các nghệ sĩ, các nhóm bạn trẻ yêu thích tham gia, kết hợp, sáng tạo sôi nổi gần đây như là sân chơi lành mạnh, những họat động giao lưu, kết nối giữa nghệ sĩ và người thưởng lãm trong nước và quốc tế. Trên thế giới đã có các hiệp hội, tổ chức về màu nước và kí họa như IWS, Urban sketchers… Các hình thức nghệ thuật mới và sáng tạo này tạo ra các tác động trực quan và có tầm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống tinh thần, văn minh đô thị, môi trường và xã hội. Các lớp dạy vẽ nhanh, triển lãm, các buổi hội thảo nghệ thuật trong nhà và ngoài trời, hoạt động thương mại nghệ thuật cũng hòa nhịp vào thị trường mỹ học trẻ này một cách nhanh chóng. Đây có lẽ được xem là những hình thức nghệ thuật hiện đại, đương đại. Ngày nay các nghệ sĩ, người yêu thích cảm thấy rằng đây là những loại hình không nên được xem như là một loại hình nghệ thuật hàn lâm như thời xưa vào khoảng thế kỷ 19. Vì nó tạo nên những giới hạn nghệ thuật khi chỉ dành cho các giới đặc quyền và thượng lưu. Bạn là người ngoại đạo cũng đều có thể tiếp cận các loại hình nghệ thuật mới này bằng cách rất bình dân khi tham gia một lớp vẽ “một ngày” “một tác phẩm”, các khóa học ngắn hạn ba tháng, sáu tháng. Nguyễn Trung Hiền — đồng sáng lập & giám đốc sáng tạo của A7 Studio

Mời bạn gửi nhận xét, ý kiến về nội dung tạp chí đến: toasoan@forbesvietnam.com

Năm thứ 2 liên tiếp được vinh danh giải thưởng

Ngân hàng tiêu biểu của năm (Bank of the Year) - là giải thưởng dành cho ngân hàng xuất sắc duy nhất ở một quốc gia, do tạp chí The Banker - thuộc Financial Times, Vương quốc Anh, đánh giá dựa trên danh sách hơn 1.000 ngân hàng ứng viên đến từ 154 quốc gia, thông qua các dữ liệu hoạt động suốt 12 tháng của năm bình chọn. Các tiêu chí bình chọn bao gồm: Hiệu quả hoạt động, Ứng dụng công nghệ, Khả năng sáng tạo và Các chiến dịch marketing, bán hàng hiệu quả.

Do The Banker, Vương quốc Anh bình chọn

MỞ BÁN TOÀ S4 VỊ TRÍ TRUNG TÂM BÃI KHEM, PHÚ QUỐC Cam kết lợi nhuận tối thiểu 81% trong 9 năm Hỗ trợ lãi suất 0% trong vòng 24 tháng Trải nghiệm 135 đêm nghỉ dưỡng thượng lưu thuộc hệ thống khách sạn, biệt thự nghỉ dưỡng của Tập đoàn Sun Group

096 775 8686

098 115 2666

093 231 1566

090 980 3939

090 110 5115

093 825 6168

094 779 6850

SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN “ Trong tất cả những gì bạn tích lũy, hãy tích lũy sự hiểu biết ”

SỨC MẠNH CÂN BẰNG

MINH HOẠ: LEO

NGUYỄN THỊ MAI THANH

CÁCH ĐÂY GẦN 30 NĂM cuốn tiểu thuyết Bến không chồng của nhà văn Dương Hướng khi mới ra mắt đã tạo một tiếng vang. Câu chuyện ám ảnh bạn đọc nhiều thế hệ khi lấy bối cảnh tại một ngôi làng vùng đồng bằng Bắc Bộ gần như toàn phụ nữ khi cha, chồng, anh em họ đã ra mặt trận. Tại hậu phương họ phải vừa làm kinh tế, vừa nuôi dạy con nhỏ, vừa quản lý gia đình. Việt Nam có khá nhiều những tác phẩm tương tự phản ánh một thực tế phụ nữ không thua kém nam giới trong giai đoạn chiến tranh. Từ xưa đến nay khi cần phụ nữ Việt Nam vẫn có thể đứng ra đảm đương nhiều trọng trách thuộc về phái mạnh. Nhưng sau hơn 40 năm đất nước thống nhất, hiện tại, dù có nhiều cải thiện nhưng tỉ lệ phụ nữ nắm giữ những trọng trách quan trọng trong xã hội nói chung và trong kinh doanh nói riêng vẫn chiếm tỉ lệ khiêm tốn so với nam giới. Việt Nam có những chính sách bình đẳng giới, hiện thực hóa bằng hành lang luật pháp. Việt Nam hợp tác với các tổ chức quốc tế trong nỗ lực xóa bỏ bất bình đẳng giới. Câu hỏi là tại sao tỉ lệ phụ nữ lãnh đạo còn khiêm tốn và phụ nữ cần điều kiện gì để tiếp tục đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế? Bình đẳng giới là một chủ đề rộng tác động bởi nhiều yếu tố: thể chế chính trị, hoàn cảnh xã hội, trình độ dân trí, yếu tố văn hóa, tôn giáo… Bởi vậy mổ xẻ chi tiết chủ đề này sẽ tốn rất nhiều thời gian và giấy mực. Trong khuôn khổ bài viết này tôi chỉ giới hạn bàn đến bình đẳng giới trong kinh doanh. Theo tôi trả lời câu hỏi trên phải bắt đầu từ hoàn cảnh lịch sử tương đối đặc biệt của đất nước chúng ta từ giữa thế kỷ 20. Những cuộc chiến tranh liên tiếp đã tạo cho phụ nữ Việt Nam một vai trò đặc biệt. Mặt tích cực, do chiến tranh phụ nữ Việt Nam buộc phải

đứng lên tự lực, tự cường, tính cách khó có dân tộc nào trên thế giới có thể so sánh được. Nhưng bước sang thời bình vai trò của phụ nữ vẫn bị nhìn nhận ở “tuyến hai” hay “phía sau”, còn nam giới những người từng ở “tuyến trước” tiếp tục ở “tốp trên” nắm giữ các vị trí trọng yếu. Trong chiến tranh, phụ nữ Việt Nam đã chứng minh ít nhất có thể đóng góp vai trò ngang bằng với nam giới. Sau 1975, kinh tế Việt Nam đã phát triển qua hai giai đoạn tương đối khác biệt là “thời kỳ bao cấp” và “thời kỳ đổi mới.” Cột mốc quan trọng nhất đối với kinh tế Việt Nam trong 40 năm qua là Đại hội đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam lần VI (1986), sự kiện mang tính lịch sử để sau đó Chính phủ thay đổi bản chất về cách thức điều hành kinh tế. Bước ngoặt này mở cánh cửa cho phụ nữ tham gia sâu hơn vào kinh doanh. Ba mươi năm qua kinh tế Việt Nam đã có những chuyển biến sâu sắc. Một minh chứng, năm 1990 nếu GDP bình quân đầu người của Việt Nam mới đạt 98 đô la Mỹ thì năm 2016 đạt 2.200 đô la Mỹ, tăng 22,5 lần. Phụ nữ khẳng định những dấu ấn riêng trong sự thay đổi này: Với những ngành mũi nhọn như thủy sản, nông nghiệp, may mặc... những ngành mỗi năm tạo ra hàng tỉ đô la Mỹ kim ngạch xuất khẩu, phụ nữ đóng vai trò lực lượng lao động chủ lực. Trong các công ty, nhiều doanh nghiệp đầu ngành, thành công nhất của Việt Nam hiện do phụ nữ điều hành. Để thấy rõ xu hướng tham gia kinh doanh của phụ nữ Việt Nam thời gian qua có thể nhìn cận cảnh vào các giai đoạn phát triển kinh tế với những đặc thù riêng: Giai đoạn một (1986 - 1996). Vài năm trước và sau Đổi mới phụ nữ tham gia kinh doanh có quy mô hầu hết nằm trong nhóm các doanh nghiệp nhà nước. Thế hệ thứ nhất rất ít người được đào tạo bài bản THÁNG 3.2017 FORBES VIỆT NAM | 15

FORBES VIỆT NAM

SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN

về chuyên môn, số người có kiến thức về kinh doanh, quản trị doanh nghiệp ngay từ ban đầu càng hiếm hoi. Trong nền kinh tế mang nặng tính xin cho, điều hành kinh tế nặng về mệnh lệnh hành chính, cơ hội phát triển của khối doanh nghiệp nhà nước nói chung và các doanh nghiệp có lãnh đạo nữ nói riêng không nhiều. Nhưng trong khó khăn vẫn có những cơ hội. Những phụ nữ cố gắng làm tốt nhất công việc được

la Mỹ kim ngạch xuất khẩu. Giai đoạn ba (2006 - 2016). 10 năm gần nhất xuất hiện thế hệ phụ nữ kinh doanh thứ ba. Họ có thể khá trẻ nhiều người được trang bị kiến thức chuyên môn từ các nước tiên tiến. Thế hệ thứ ba có lợi thế đáng kể so với những người đi trước khi có cơ hội chiêm nghiệm, quan sát từ những mô hình thành công và thất bại trong thực tế của cả Việt Nam và thế giới. Một số theo đuổi

TÔI TIN TƯỞNG CHỈ CẦN ĐƯỢC TẠO CƠ HỘI PHỤ NỮ CŨNG LÀM TỐT NHƯ NAM GIỚI. BÌNH ĐẲNG GIỚI TRONG KINH DOANH CHÍNH LÀ TẠO CƠ HỘI TIẾP CẬN KINH DOANH BÌNH ĐẲNG CHO CẢ HAI GIỚI. giao, có sáng kiến, có tố chất lãnh đạo dù trẻ vẫn được cất nhắc lên các vị trí lãnh đạo cao nhất. Làn gió đổi mới, cải cách kinh tế đã cởi trói tạo điều kiện cho những doanh nghiệp do phụ nữ lãnh đạo, khát khao phát triển như Vinamilk, REE, PNJ, Dược Hậu Giang… Giai đoạn hai (1997 - 2006). 10 năm tiếp theo chứng kiến sự bùng nổ của làn sóng doanh nghiệp tư nhân sau khi luật Doanh nghiệp 1992 có hiệu lực. Thế hệ phụ nữ tham gia kinh doanh giai đoạn hai được trang bị kiến thức tốt hơn thế hệ thứ nhất nhưng kỹ năng về quản lý, quản trị doanh nghiệp cần thiết trong hội nhập vẫn chưa hội tụ đầy đủ. Bởi vậy, phần đông doanh nghiệp tư nhân do phụ nữ điều hành chỉ dừng lại ở quy mô vừa và nhỏ. Một trường hợp thành công trong giai đoạn này là Vĩnh Hoàn, công ty do một phụ nữ lãnh đạo. Thành lập năm 1997, công ty này từng bước vươn lên trở thành công ty xuất khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam mỗi năm thu về hàng trăm triệu đô

con đường khởi nghiệp bằng các ngành nghề có hàm lượng chất xám cao. Ở môi trường siêu kết nối thông tin, họ tiếp cận với thông tin và các cơ hội kinh doanh bình đẳng. Môi trường kinh doanh trong nước cũng bớt rủi ro cho họ hơn khi hành lang pháp lý đã phát triển tương đối đầy đủ. Thế hệ bước chân vào thương trường ngày càng bớt lệ thuộc vào các mối quan hệ. Một trường hợp thành công gần đây là Vietjet Air, hãng hàng không tư nhân non trẻ sau năm năm vận hành đã có giá trị trên một tỉ đô la Mỹ. Hoàn cảnh lịch sử của Việt Nam trong quá khứ đã chứng minh phụ nữ Việt Nam có thể gách vác các công việc không thua kém nam giới. Vậy phụ nữ Việt Nam cần những điều kiện gì để khẳng định vai trò ngang bằng với nam giới trong kinh doanh? Với một số người có thể trả lời là “hãy tiếp tục thực hiện chính sách bình đẳng giới” hay “các ông chồng dành thời gian ở trong bếp để phụ nữ bay nhảy nhiều hơn.” Nhưng theo tôi, đó không phải là các câu trả

lời mang tính trọng tâm. Câu trả lời thứ nhất mang tính chủ quan, nằm ở sự lựa chọn cá nhân giữa gia đình và kinh doanh của mỗi người phụ nữ. Theo tôi, bình đẳng giới không có nghĩa phụ nữ thoát ly quá xa khỏi các giá trị truyền thống của phụ nữ Việt Nam. Nếu xa rời quá xa thiên chức làm mẹ, chăm sóc gia đình, rất có thể người phụ nữ sẽ đánh mất hạnh phúc. Phụ nữ nào dấn thân vào con đường kinh doanh thiếu hậu phương vững chắc, thiếu chỗ dựa tinh thần tôi cho rằng đó là một điểm yếu để bứt đi xa. Theo tôi, để thành công trên thương trường phụ nữ phải giữ cân bằng giữa kinh doanh và gia đình. Câu trả lời thứ hai mang tính khách quan từ môi trường kinh doanh. Phân tầng giai đoạn kinh tế ở trên cho thấy phụ nữ kinh doanh luôn thiệt thòi hơn so với nam giới bất cứ khi nào bởi cơ hội kinh doanh lệ thuộc vào các mối quan hệ. Lý do, sau giờ làm việc nếu nam giới vẫn có thể giao tiếp ngoài xã hội, tìm kiếm cơ hội kinh doanh thì trái lại phần lớn phụ nữ phải trở về nhà. Thiên chức bẩm sinh của phụ nữ đã thu hẹp khả năng họ tiếp cận với nhiều cơ hội. Vì vậy, theo tôi để nhiều phụ nữ thành công hơn trong kinh doanh ở góc độ vĩ mô điều cần thiết nhất là Chính phủ tạo ra môi trường kinh doanh thực sự bình đẳng, minh bạch. Chẳng hạn giới doanh nhân nói chung và phụ nữ kinh doanh nói riêng cần biết chính sách vĩ mô của Việt Nam trong giai đoạn sắp tới để định hình chiến lược phát triển lâu dài. Minh bạch kinh doanh là tạo sự bình đẳng cho tất cả, không phân biệt doanh nghiệp nhà nước hay tư nhân. Tôi tin tưởng chỉ cần được tạo cơ hội phụ nữ cũng làm tốt như nam giới. Bình đẳng giới trong kinh doanh chính là tạo cơ hội tiếp cận kinh doanh bình đẳng cho cả hai giới.

N G U Y Ễ N TH Ị M AI TH A N H , CH Ủ T ỊCH HỘI ĐỒNG QUẢ N T R Ị, TỔNG GI Á M ĐỐC CÔNG T Y CỔ PH Ầ N CƠ ĐI ỆN L Ạ N H (R EE)

16 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

THỜI CUỘC TẠ BÍCH LOAN

CHỊ LÊ NGUYỆN TRỞ THÀNH chủ nhiệm HTX rượu Thanh long Bình Thuận vào tháng 10.2015, thời điểm mà thanh long Bình Thuận rớt giá đến mức phải đổ cho bò ăn. Nhìn những trái thanh long đỏ au bị vứt lay lắt, một kỹ sư xây dựng vốn chẳng liên quan gì đến nông nghiệp đành gác lại công việc để cùng bà con nghiên cứu chế biến thanh long thành rượu dựa trên công thức làm cổ truyền. Năm 2016, hợp tác xã đã giúp bà con xứ sở thanh long bao tiêu được 32 ngàn tấn quả, sản xuất được 72 ngàn lít rượu, xuất khẩu sang Đài Loan, Thái Lan, Pháp, Trung Quốc… tạo công ăn việc làm và tăng thu nhập cho bà con trồng thanh long. Chị tham gia diễn đàn “Tăng quyền năng kinh tế cho phụ nữ khởi nghiệp, sản xuất kinh doanh nông nghiệp nhằm thúc đẩy bình đẳng giới” tại Hà Nội, ngày 26.12.2016 như một tấm gương về sự sáng tạo năng động của doanh nhân nữ. Nhưng phía sau thành công ấy là một câu chuyện đầy nước mắt. Chị gặp phải sự phản đối của chồng, không được chồng ủng hộ và cuối cùng phải quyết định ly hôn để có sự tự do. Kết quả điều tra trong hơn 300 đại biểu tham gia diễn đàn cho thấy trong số các yếu tố cản trở phụ nữ khởi nghiệp thành công có yếu tố ràng buộc từ gia đình, sự thiếu ủng hộ của người thân, định kiến xã hội về “thiên chức phụ nữ”(ý kiến của 34% đại biểu). Các yếu tố cản trở phụ nữ khởi nghiệp thành công gồm thiếu vốn (85%), thiếu quan hệ xã hội (65%), thiếu kiến thức công nghệ (78%), thiếu môi trường kinh doanh thuận lợi (75%), khác (34%: ràng buộc gia đình; bản lĩnh; định kiến xã hội; thiếu động lực và thời gian). Phụ nữ Việt Nam chiếm gần 50% lực lượng lao động đang có mặt trên hầu hết các ngành nghề lĩnh vực của nền kinh tế. “25% doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ đã tạo việc làm cho hơn 1,63 triệu lao động, nộp ngân sách nhà nước 32,4 ngàn tỉ đồng năm 2013 (chiếm khoảng 3,9% thu ngân sách nhà nước năm 2013)” – theo diễn đàn “Tăng quyền năng kinh tế cho phụ nữ khởi nghiệp, sản xuất kinh doanh nông nghiệp nhằm thúc đẩy bình đẳng giới” do hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức. Bên cạnh những con số đáng mừng nói trên thì có một con số thống kê khác cho thấy sự tham gia của phụ nữ vào quản lý lãnh đạo chưa tương xứng với tiềm năng của họ. Doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ chiếm 26,8% doanh nghiệp nhỏ và vừa; thường ở quy mô nhỏ và siêu nhỏ, phần lớn ở lĩnh vực dịch vụ (61,4%). Tỉ lệ doanh nghiệp vừa và nhỏ do phụ nữ làm chủ giảm dần khi quy mô doanh nghiệp lớn dần (13,6%). Việc tăng quyền năng kinh tế cho phụ nữ đang chiếm một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy bình đẳng giới một cách thực chất. 18 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

Tăng quyền năng kinh tế chính là tăng cơ hội tiếp cận với các nguồn lực, tăng sự tham gia của phụ nữ trong sản xuất kinh doanh sẽ giúp cho vai trò của phụ nữ trong xã hội được nâng cao. Khởi nghiệp là một cuộc kinh doanh mang tính mạo hiểm để tìm kiếm một mô hình có lợi nhuận và có thể phát triển lớn hơn. Chị Nguyện cho rằng trong khó khăn của những người phụ nữ khởi nghiệp thì vốn là vấn đề quan trọng. Khó khăn thứ hai là tiếp cận khoa học công nghệ. Với tính chất mới, sáng tạo của doanh nghiệp khởi nghiệp, có một sự thật là 90% dự án khởi nghiệp gặp rủi ro và thất bại. Điều đó dường như càng tăng thêm định kiến là đây không phải sân chơi dành cho những người phụ nữ an phận. Trong khi đó chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp khởi nghiệp nữ hầu như chưa có gì. Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 – 2027” đang trình Chính phủ phê duyệt sẽ góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia: 35% doanh nghiệp do nữ làm chủ trong tổng số một triệu doanh nghiệp vào năm 2020. Trở lại câu chuyện của chị Nguyện: “Tôi chuẩn bị ra khơi là đánh đổi hạnh phúc gia đình. Năm 2011 do bức xúc về nhu cầu phát huy năng lực tiềm ẩn nên tôi làm giám đốc thuê, quản lý thuê cho các nhà đầu tư lớn. Trong quá trình đó, bản thân mình lại đúc rút thêm kinh nghiệm để ra khơi. Nhưng sự ích kỷ trong tư tưởng, quan niệm thống lĩnh của người chồng khiến họ không muốn vợ vượt qua mặt mình… Mâu thuẫn trong quan điểm cuộc sống đã buộc tôi đánh đổi hạnh phúc gia đình. Hạnh phúc là món quà trời ban, tôi không muốn phụ nữ như tôi phải đánh đổi”. Ngày 8 tháng 3 phụ nữ hay được ví với hoa hồng. Nhưng đồng thời người ta cũng nói: không có một phụ nữ nào không rơi nước mắt. Sẽ cần rất nhiều nỗ lực nữa để hình ảnh người phụ nữ không còn phải gắn chặt với những định kiến về sự hi sinh. TẠ B Í C H L OA N L À N H À B ÁO, T RƯỞ N G B A N K Ê N H V T V6 .

MINH HOẠ: LEO

TĂNG QUYỀN NĂNG KINH TẾ

MỞ BÁN GIAI ĐOẠN II

20 CĂN BIỆT THỰ NGHỈ DƯỠNG TRÊN ĐỒI DIAMOND VILLA TẠI MŨI ÔNG ĐỘI, PHÚ QUỐC

Cam kết lợi nhuận tối thiểu 90% trong 10 năm Hỗ trợ lãi suất 0% trong vòng 24 tháng Trải nghiệm 150 đêm nghỉ dưỡng thượng lưu thuộc hệ thống khách sạn, biệt thự nghỉ dưỡng của Tập đoàn Sun Group

096 775 8686

098 115 2666

093 231 1566

090 980 3939

090 110 5115

093 825 6168

094 779 6850

Toàn Cảnh Thị Trường

6,8%

nữ tốt nghiệp đại học trở lên so với con số tương ứng của nam giới là 8,1%.

dữ liệu lớn

Bình đẳng giới ở Việt Nam Theo đánh giá của diễn đàn Kinh tế Thế giới, mức độ bình đẳng giới ở Việt Nam đạt được ở ba lĩnh vực. Sự tham gia & cơ hội kinh tế Sự tham gia của lực lượng lao động (%) Bình đẳng thu nhập cho công việc tương đương1 Thu nhập ước tính (đô la Mỹ, PPP) Nhà lập pháp, quan chức cấp cao và quản lý (%) Công nhân kỹ thuật và chuyên nghiệp (%)

tỉ lệ nam/ nữ

79 86 — — 5.097 6.173 26 74 54 46

93 — — 31

96 — — 30

0,98 0,96 — — 1,05

Sức khỏe và sinh tồn Tỉ trọng giới tính của trẻ mới sinh Tuổi thọ khỏe mạnh trung bình

— 70

— 62

0,95 0,90 1,13

Sức mạnh chính trị Phụ nữ trong quốc hội (%) Phụ nữ trong vai trò cấp bộ (%) Số năm có phụ nữ đứng đầu nhà nước 2

27 9 0

73 91 50

0,14 0,37 0,10 0,00

thăm dò

0,00 = Không bình đẳng 1,00 = Bình đẳng

0,74 0,92 0,64 0,83 0,35 1,17

Trình độ học vấn Tỉ lệ biết chữ Tham gia giáo dục tiểu học Tham gia giáo dục cấp hai Tham gia giáo dục cấp ba

khoảng cách bỉnh đẳng

tính trong 50 năm gần nhất

nguồn: wef 2016

ảnh: tynyuk/shutterstock

20 | FORBES việt nam tháng 3.2017

TOÀN CẢNH THỊ TRƯỜNG

TỈ LỆ CHỦ DOANH NGHIỆP NỮ TRONG TỔNG SỐ DOANH NGHIỆP 40 TỈ LỆ NỮ LÀM CHỦ DOANH NGHIỆP CAO HƠN MỨC TRUNG BÌNH CỦA CHỈ SỐ.

DỮ LIỆU LỚN

Phụ nữ làm chủ doanh nghiệp

Bangladesh

Indonesia

Nhật 15

Tỉ lệ nữ chủ doanh nghiệp ở Việt Nam thuộc loại cao trong khu vực.

New Zealand

Thái Lan Philipines Hàn Quốc Đài Loan (TQ) Hong Kong (TQ)

Malaysia Sri Lanka

TỈ LỆ NỮ LÀM CHỦ DOANH NGHIỆP THẤP HƠN MỨC TRUNG BÌNH CỦA CHỈ SỐ.

Ấn Độ 5 0

Úc

Singapore Trung Quốc Việt Nam

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

MCWEI index

CHỈ SỐ NỮ DOANH NGHIỆP

Chỉ số của Mastercard xây dựng dựa trên hai bộ chỉ số về các yếu tố thể hiện tiến bộ doanh nghiệp và các điều kiện hỗ trợ. NEW ZEALAND Những điều kiện hỗ trợ

53,9

31,9 [1]

Mức độ tiến bộ và những yếu tố doanh nghiệp

50,1

Thứ hạng

ÚC

31,3 [2]

ẤN ĐỘ

29,4 [4]

17,6 [15]

33,3

20,7 [7]

22 [6]

51,7

SINGAPORE

20,4 [8]

23,1 [9]

32,7

BANGLADESH

NHẬT BẢN

40,6

27,6 [7]

24,6 [4]

13,0 [16]

HÀN QUỐC

VIỆT NAM

19,4 [13] 13,3 [15]

15,7 [13]

TRUNG QUỐC

47,7

SRI LANKA

27,0

11,8 [16] 15,3 [14]

Điểm

THÁI LAN

50,9

50,6

25,2 [8]

46,2

28,1 [5]

25,7 [2]

18,1 [12]

PHILIPPINES

INDONESIA

20,3 [11] 30,3 [1]

ẢNH: DENIS CRISTO/SHUTTERSTOCK

22 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

44,7

20,5 [10] 24,2 [5]

43,9

19,2 [14] 24,7 [3]

NHỮNG ĐIỀU KIỆN HỖ TRỢ 23,5: Tỉ lệ nữ trong giáo dục cấp ba. 70,5: Tỉ lệ tham gia gộp của nữ giới trong giáo dục cấp hai/cơ sở. 24,3: % nữ giới có thẻ ghi nợ (debit)

MỨC ĐỘ THỂ HIỆN TIẾN BỘ DOANH NGHIỆP 73,8: Tỉ lệ nữ tham gia thị trường lao động. 24,3: Cơ cấu phụ nữ trong Quốc hội tính theo %. 22,9: Tỉ lệ nữ lãnh đạo trong số lao động nữ. 28,5: % nữ giới có vốn nhờ tiết kiệm hoặc vay mượn để thành lập, điều hành hoặc mở rộng doanh nghiệp, nữ giới (tuổi 15+). 56,7: % nữ giới có xu hướng thành lập doanh nghiệp riêng trong vòng 5 năm tới.

(tuổi 15+). 52,6: Ảnh hưởng tài chính của nữ giới trong gia đình. 69,1: Mối đe dọa nhận thức được của tội phạm kinh tế & bạo lực đối với phụ nữ.

NGUỒN: MASTERCARD 2016

Toàn Cảnh Thị Trường

50,6%

là nữ, trong tổng số 92,7 triệu người Việt Nam tính đến cuối năm 2016.

dữ liệu lớn

Tự tin sẽ thành công Phụ nữ Việt Nam tin rằng sẽ thành công ở mức tương đương với 4.300 phụ nữ ở chín nước tham gia dự án Female Tribes của J. Walter Thompson. Phụ nữ Việt Nam tự tin sẽ thành công trong cuộc sống

Càng lớn tuổi, càng tự tin 100%

> 50 tuổi

80% 60% 40% 20% 0%

76%

59%

Từ 18 — 29 tuổi

59%

• 18 – 29 tuổi: Thiếu tự tin, động lực, sự tập trung. • 30 tuổi: Tích luỹ tài chính. • 40 – 50 tuổi: Bận rộn và cân bằng cuộc sống.

24 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Ưu tiên chủ yếu chú trọng vào giáo dục, xây dựng/duy trì tình bạn và sức khỏe.

18-24

Giáo dục và xây dựng/duy trì tình bạn vẫn là ưu tiên hàng đầu song những khía cạnh cuộc sống khác như kiếm tiền, làm kinh doanh và du lịch thế giới đã tăng tầm quan trọng.

25-34 35-49 Các ưu tiên chuyển sang có/nuôi con và có chồng/bạn trai. Ưu tiên rời xa khỏi kiếm tiền đơn thuần mà tập trung hơn vào xây dựng sự nghiệp và mức lương xứng đáng được nhận.

Có sự pha trộn ưu tiên. Ưu tiên chuyển từ chăm sóc chồng con sang chăm sóc cha mẹ. Phát triển sự nghiệp, độc lập tài chính và thành tựu có nhà riêng là ưu tiên.

50-69 70+

thách thức Thách thức lớn nhất là bản thân khi không tập trung và thiếu động lực

<18

tuổi

Con cái họ không còn cần phải chăm sóc, và người phụ nữ bắt đầu nghĩ về bản thân họ (không chỉ là sức khỏe mà còn là du lịch) và chăm sóc cha mẹ mình. Chỉ bảo thế hệ tiếp theo trở thành trọng tâm của giai đoạn này.

Chăm sóc sức khỏe cá nhân giờ là ưu tiên. Chỉ bảo thế hệ tiếp theo và dành thời gian cho người khác (không phải gia đình) cũng quan trọng.

nguồn: J.Walter Thompson

ảnh: StockS mart Start \ shutterstock

Ưu tiên tính theo Tuổi/ Giai đoạn cuộc sống

#XuânTrọnVẹn #ĐónNhàMới Mua nhà ngay hôm nay Cam kết giải ngân nhanh chóng Tìm hiểu thêm: 1800 8180 | VIB.COM.VN | facebook.com/VIB.NHQT

Toàn Cảnh Thị Trường nữ doanh nhân hàng đầu

Lãnh đạo các công ty dẫn đầu

Trương Thị Lệ Khanh

Cao Thị Ngọc Dung

Chủ tịch Vĩnh Hoàn

chủ tịch PNJ

Tám năm liên tục dẫn đầu kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam, Vĩnh Hoàn mở cánh cửa mới bước vào sản xuất sản phẩm tiêu dùng ngay. Phát triển theo mô hình tối ưu chuỗi giá trị, công ty đầu ngành cá tra không chỉ dẫn đầu những thị trường chiến lược như Hoa Kỳ mà năm qua mở rộng nhiều thị trường mới tại EU.

Thương hiệu quốc gia về trang sức nằm trong tốp 20 công ty trang sức lớn nhất thế giới. Tập hợp được đội ngũ nghệ nhân kim hoàn đông đảo nhất Việt Nam, PNJ duy trì năng lực sản xuất kim hoàn vượt trội với các đối thủ cạnh tranh kế tiếp. PNJ ước tính cứ bốn sản phẩm nữ trang bán ra tại Việt Nam thì có một của PNJ.

26 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Thái Hương

Phạm Thị Huân

chủ tịch tập đoàn TH

Tổng giám đốc Công ty Ba Huân

Đi đầu trong việc tạo dựng ngành công nghiệp chăn nuôi bò sữa bằng công nghệ cao tại Việt Nam, trang trại của TH tại Nghệ An hiện có hơn 45 ngàn con. TH cũng đang phát triển số lượng bò tương đương trong dự án nửa tỉ đô la Mỹ đang triển khai tại Nga. TH cũng vừa bắt đầu đầu tư vào lĩnh vực giáo dục.

Mỗi ngày Ba Huân tiêu thụ một triệu trứng gia cầm các loại tại thị trường TP.HCM và vùng phụ cận. Thương hiệu trứng gia cầm chiếm 25% thị phần tại TP.HCM vừa xây dựng và khánh thành nhà máy xử lý trứng tại Hà Nội để vươn tầm ảnh hưởng ra phía Bắc.

ảnh: rin trần, mạnh bi & hải đông

Lãnh đạo nữ đang dẫn dắt nhiều công ty đầu ngành trong nhiều lĩnh vực kinh doanh cho thấy vai trò quan trọng của phụ nữ Việt Nam đối với nền kinh tế. Sự xuất sắc của phụ nữ thể hiện ở việc bất kể tham gia lĩnh vực nào họ cũng có thể thành công dù các ngành phức tạp, yêu cầu quản lý chặt chẽ như hàng không hay chứa hàm lượng chất xám cao như công nghệ. Ba thương hiệu lớn nhất ngành sữa hiện nay là Vinamilk, TH Milk và NutiFood đều do phụ nữ điều hành. Phần lớn các nữ doanh nhân lãnh đạo các công ty dẫn đầu được đào tạo bài bản , tuy nhiên cũng có trường hợp hạn chế về học vấn nhưng đi lên bằng sự cần cù, quyết tâm và óc sáng tạo.

Nguyễn Thị Nga

Mai Kiều Liên

Chủ tịch SeABank & BRG Group

Tổng giám đốc Vinamilk

Nữ doanh nhân tự lập, đi lên từ hoạt động xuất nhập khẩu trước khi đầu tư vào lĩnh vực ngân hàng, khách sạn, sân golf và nhiều lĩnh vực khác. Bà chủ tịch của ngân hàng SeABank và tập đoàn tư nhân BRG hiện đang nắm khối tài sản khổng lồ và một chuỗi các khách sạn cao cấp do các tập đoàn quốc tế quản lý, tại Hà Nội, Đà Nẵng và sắp tới là TP. HCM.

Thương hiệu được Forbes Việt Nam định giá 1,52 tỉ đô la Mỹ, dẫn đầu danh sách các thương hiệu giá trị nhất Việt Nam. Doanh thu hơn 46 ngàn tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 9.350 tỉ đồng, Vinamilk dẫn đầu ngành sữa nội địa về quy mô. Vinamilk đặt mục tiêu đạt ba tỉ đô la doanh thu trong vài năm tới.

Nguyễn Thị Phương Thảo

Chu Thị Thanh Hà

Tổng giám đốc Vietjet

Chủ tịch FPT Telecom

Vietjet trở thành kẻ phá bĩnh trên thị trường hàng không nội địa vươn lên dẫn đầu thị trường bay nội địa trong dịp Tết Nguyên Đán 2017. Chín tháng đầu năm 2016, Vietjet đã vận chuyển gần 10 triệu lượt hành khách. Tham vọng chinh phục bầu trời của hãng hàng không tư nhân non trẻ chưa dừng lại khi có hợp đồng mua thêm hàng trăm máy bay Airbus dòng A320 và Boeing 737-200.

Nguyễn Thị Mai Thanh Chủ tịch REE

Hai năm qua FPT Telecom là công ty cung cấp dịch vụ viễn thông có sự bứt phá ngoạn mục. Số lượng thuê bao của công ty đã tăng khoảng 40 lần trong đạt hai triệu thuê bao. Được hậu thuẫn bởi FPT, công ty công nghệ lớn nhất Việt Nam, FPT Telecom muốn bước chân vào thị trường di động.

Nhà thầu hàng đầu trong lĩnh vực cơ điện công trình (M&E) đã có mặt tại hầu hết các dự án lớn trên cả nước đang trên đường trở thành nhà đầu tư tư nhân lớn nhất trong lĩnh vực nước sạch tại TP. HCM với năng lực đáp ứng khoảng 20% nhu cầu nước sạch toàn thành phố.

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 27

Địa chỉ Mới Đầy Đẳng Cấp để đặt nền tảng kinh doanh thành công tại Việt Nam và ASEAN. Bạn đang tìm kiếm một địa điểm vượt trội để đặt nền tảng cho hoạt động kinh doanh hay điều hành thương mại quốc tế tại Việt Nam và khu vực ASEAN? Đây là giải pháp tuyệt vời cho bạn! Deutsches Haus Ho Chi Minh City, biểu tượng của sự hợp tác chiến lược giữa Đức và Việt Nam, nơi toạ lạc của Lãnh Sự Quán Cộng Hoà Liên Bang Đức, và cũng là nơi nhiều tập đoàn quốc tế hàng đâu đặt văn phòng. Với thiết kế phát triển bền vững, ứng dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng hàng đầu và công nghệ LEED Bạch Kim, cùng những văn phòng hiện đại đi kèm với dịch vụ thượng hạng, đây chính là nơi hoàn hảo để khởi đầu thành công. Hãy liên lạc ngay với chúng tôi để được tư vấn tận tình!

ĐỂ THUÊ VĂN PHÒNG, VUI LÒNG LIÊN HỆ: Điện thoại: +84 (0) 981 982 838 Email: info@deutscheshausvietnam.com

CHÍNH THỨC KHAI TRƯƠNG TRONG THÁNG 8/2017

VĂN PHÒNG 1 2 0 P a s t e u r, T h à n h p h ố H ồ C h í M i n h , V i ệ t N a m Điện thoại: +84 (0) 8 3821 9309 w w w. d e u t s c h e s h a u s v i e t n a m . c o m

forbe s việt nam

phụ nữ ảnh hưởng nhất việt nam

2017

Danh sách 50 phụ nữ có ảnh hưởng nhất Việt Nam năm 2017 bao gồm những phụ nữ đang tiên phong trong các lĩnh vực khác nhau, từ các chính trị gia, doanh nhân, nhà quản lý doanh nghiệp, nhà ngoại giao, nhà nghiên cứu, nhà hoạt động xã hội, khoa học và giáo dục, giải trí và thể thao. thực hiện: tòa soạn forbes vietnam

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 29

phụ nữ ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Nguyễn Thị Kim Ngân Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam, chủ tịch Quốc hội Việt Nam, 63 Tuổi

cử nhân chuyên ngành tài chính – ngân sách nhà nước, bà Nguyễn Thị Kim Ngân là ủy viên Bộ Chính trị, chủ tịch Quốc hội khóa XIV, một trong bốn vị trí quan trọng nhất trong chính trường Việt Nam hiện nay. Bà Kim Ngân từng nắm giữ các chức vụ phó giám đốc sở Tài chính tỉnh Bến Tre, giám đốc sở Tài chính tỉnh Bến Tre; thứ trưởng bộ Tài chính, rồi bí thư tỉnh ủy Hải Dương. Sau đó, bà được điều về giữ vị trí thứ trưởng bộ Tài chính, rồi thứ trưởng bộ Thương mại. Trong nhiệm kỳ Quốc hội XII (2007 - 2011), bà được chuẩn thuận làm bộ trưởng bộ Lao động, Thương binh và Xã hội. Ngày 23.7.2011 bà được bầu làm phó chủ tịch Quốc hội khóa XIII. Tháng 5.2013 tại hội nghị trung ương Đảng lần thứ 7 khóa XI, bà được bầu bổ sung vào Bộ Chính trị. Tháng 1.2016, tại Đại hội Đảng lần thứ 12, bà tiếp tục được bầu làm Ủy viên Bộ Chính trị. Tháng 3.2016, bà được Quốc hội khóa XIII bầu là chủ tịch Quốc hội nhiệm kỳ 2011 - 2016. Bà được bầu là chủ tịch Quốc hội khóa XIV nhiệm kỳ 2016 – 2021 tại kỳ họp tháng 5.2016. Trên cương vị là bộ trưởng bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, bà Ngân được biết đến nhiều trong vai trò chỉ đạo công tác đưa lao động người Việt Nam tại Libya về nước năm 2011. Trong vai trò phó chủ tịch Quốc hội, bà Ngân cũng nhận được sự tín nhiệm cao. Trong các năm 2013 và 2014, bà Ngân nhận được nhiều phiếu tín nhiệm cao nhất khi lấy phiếu tín nhiệm 50 chức danh lãnh đạo chủ chốt do Quốc hội bầu, phê chuẩn. Bà là nữ chủ tịch đầu tiên trong 14 khóa Quốc hội của Việt Nam. Trên cương vị này, bà tham dự hội nghị thượng đỉnh các nữ chủ tịch quốc hội thế giới lần thứ 11 tại các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) năm 2016. CHÍNH TRỊ

30 | FORBES việt nam tháng 3.2017

ảnh: MINH HOANG/AFP/Getty Images

Có học vị thạc sĩ kinh tế, cử nhân chính trị,

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 31

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Tòng Thị Phóng Ủy viên Bộ Chính trị, phó chủ tịch Quốc hội, 63 tuổi

Bà Tòng Thị Phóng là một trong những

nổi bật trên chính trường Việt Nam trong 10 năm qua. Bà là nữ chính trị gia người dân tộc ít người giữ chức vụ cao nhất trong các cơ quan của Đảng từ trước tới nay. Bà Tòng Thị Phóng tham gia cách mạng năm 1965. Đến tháng 9.1971, bà tham gia công tác thanh niên và chính quyền tại địa phương cho đến khi được bầu làm chủ tịch UBND tỉnh Sơn La vào năm 1995. Một năm sau, bà được bầu vào Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII, giữ vị trí bí thư Tỉnh ủy, kiêm Chủ tịch HĐND tỉnh Sơn La. Năm 1997, bà Phóng trúng cử đại biểu Quốc hội khóa X và được bầu làm phó chủ tịch hội đồng Dân tộc của Quốc hội. Liên tục tái đắc cử vào Ban chấp hành TW Đảng các khóa IX, X, XI, bà Tòng Thị Phóng kinh qua các vị trí Bí thư trung ương Đảng, trưởng ban Dân vận Trung ương trước khi được bầu giữ chức phó chủ tịch Quốc hội khóa XII năm 2007. Bước ngoặt lớn của người phụ nữ dân tộc Thái này là tái đắc cử Ban chấp hành TW Đảng khóa XI, và được bầu vào Bộ Chính trị ngày 19.1.2011, trở thành nữ chính khách người dân tộc thiểu số đầu tiên trong Bộ Chính trị. Bà giữ chức phó chủ tịch Quốc hội khóa XII, XIII và XIV. Tại Đại hội Đảng lần thứ XII ngày 28.1.2016, bà tái đắc cử và được bầu vào Bộ Chính trị, trở thành một trong ba nữ ủy viên Bộ Chính trị khóa XII gồm 19 người.

CHÍNH TRỊ

32 | FORBES việt nam tháng 3.2017

ảnh Thị Phóng: LUONG THAI LINH/AFP/Getty Images; Thị Mai: HOANG DINH NAM/AFP/Getty Images; Ngọc Thịnh: Mateusz Wlodarczyk/NurPhoto/Getty Images

nữ chính trị gia

Trương Thị Mai Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư trung ương Đảng, trưởng ban Dân vận trung ương, 59 Tuổi

Là người đi lên và trưởng thành trong

phong trào Đoàn, bà Mai từng giữ chức bí thư trung ương đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, rồi chủ tịch hội liên hiệp Thanh niên Việt Nam. Bà là ủy viên trung ương Đảng các khóa X, XI, XII; Đại biểu Quốc hội khóa X, XI, XII, XIII và XIV. Tháng 1.2016, tại đại hội Đảng lần thứ XII bà Mai được bầu lại vào Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam và được bầu vào Bộ Chính trị. Ngày 4.2, bà được Bộ Chính trị phân công tham gia Ban Bí thư Trung ương Đảng, giữ chức trưởng ban Dân vận trung ương. Tháng 4.2016, bà được Bộ Chính trị chỉ định tham gia ủy viên Đoàn chủ tịch ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Bà có bằng cử nhân lịch sử, cử nhân luật và thạc sĩ hành chính công.

Đặng Thị Ngọc Thịnh Ủy viên trung ương Đảng, Phó chủ tịch nước, 58 Tuổi

là người kinh qua công tác cơ sở từ phường, quận, đến tỉnh trước khi được bầu làm phó chủ tịch nước hồi đầu tháng 4.2016. Bà Thịnh có bằng cử nhân luật, cử nhân chính trị và thạc sĩ Xây dựng Đảng. Tham gia hoạt động binh vận trước 1975, sau ngày đất nước thống nhất, bà công tác tại quận ủy quận nhất, TP.HCM, rồi làm bí thư phường Bến Thành, quận nhất (năm 1987). Năm 32 tuổi (1991), bà trở thành viện trưởng viện kiểm sát quận nhất, rồi phó chủ tịch quận nhất. Sau đó, bà giữ chức vụ chủ tịch hội phụ nữ TP.HCM, trước khi trở thành phó chủ nhiệm Ủy ban Dân số và Trẻ em tại Hà Nội. Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X (nhiệm kỳ 2006 - 2010), bà Đặng Thị Ngọc Thịnh được bầu làm ủy viên dự khuyết Ban chấp hành Trung ương khóa X. Từ tháng 10.2007, bà giữ chức vụ phó chủ tịch thường trực hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. Tháng 5.2009, bà được điều động giữ chức phó bí thư tỉnh ủy Vĩnh Long, trước khi được bầu làm bí thư tỉnh ủy tại đại hội nhiệm kỳ 2010 – 2015. Tháng 3.2015, bà được điều động giữ chức phó chánh văn phòng trung ương Đảng. Tháng 1.2016, bà được bầu vào ban chấp hành trung ương khóa XII. Ngày 8.4.2016, bà được bầu làm phó chủ tịch nước. Bà Đặng Thị Ngọc Thịnh

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 33

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Nguyễn Thị Kim Tiến Bộ trưởng bộ Y tế, 58 tuổi

giữ chức bộ trưởng bộ Y tế từ năm 2011. Bà có học vị tiến sĩ y khoa, học hàm giáo sư, được nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc nhân dân. Dưới thời bà Tiến, nhiều đề án như giảm tải bệnh viện, đề án luân phiên, phát triển y tế biển đảo, đề án phát triển bảo hiểm y tế toàn dân... đã được Chính phủ phê duyệt và đang được triển khai. Ngoài ra, các đề án như bệnh viện vệ tinh, bác sĩ gia đình, tăng cường y tế cơ sở và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, quy hoạch các bệnh viện tuyến trung ương cũng đang góp phần giúp nâng cao việc chăm sóc sức khỏe cho người dân. Là người điều hành ngành y tế, một trong những ngành “nóng nhất” được cả xã hội quan tâm, từ tháng 2.2015, bà Tiến chính thức đưa vào hoạt động trang fanpage Facebook cá nhân với mục đích cập nhật những thông tin mới trong lĩnh vực y tế và tiếp nhận những phản ảnh của người dân. Tháng 10.2015, bà Tiến cho biết bà đã đăng ký hiến tạng từ năm 2013 và kêu gọi mọi người dân cùng hưởng ứng tham gia. Bà hiện là bộ trưởng duy nhất trong chính phủ đương nhiệm không phải là ủy viên trung ương Đảng.

Bà Nguyễn Thị Kim Tiến

CHÍNH TRỊ

34 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Nguyễn Thị Thu Hà Ủy viên Trung ương Đảng, chủ tịch hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, 47 Tuổi

Tháng 4.2016, bà Nguyễn Thị Thu Hà

được bầu làm chủ tịch hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, nơi bà gắn bó hơn 20 năm qua. Bà Hà có bằng cử nhân Tâm lý học, sau đó bảo vệ luận án tiến sĩ Tâm lý học. Hơn 20 năm gắn bó với hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, bà từng là giám đốc trường cán bộ phụ nữ trung ương, rồi phó chủ tịch hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. Từ tháng 3.2014 đến tháng 11.2015, bà được luân chuyển về làm phó bí thư tỉnh ủy Vĩnh Long. Tháng 12.2015, bà quay lại “ngôi nhà của mình,” lời bà miêu tả về hội phụ nữ, làm phó chủ tịch hội liên hiệp phụ nữ. Tại đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 12, bà được bầu vào Trung ương Đảng. Trên cương vị chủ tịch hội liên hiệp phụ nữ, tháng 1.2017, bà được Thủ tướng phân công làm ủy viên hội đồng quản trị ngân hàng Chính sách xã hội.

Nguyễn Thị Hồng

ảnh: tư liệu

Phó thống đốc ngân hàng Nhà nước, 49 tuổi

Năm 2014, bà Nguyễn Thị Hồng, vụ trưởng vụ Chính sách tiền tệ được bổ nhiệm làm phó thống đốc ngân hàng Nhà nước. Theo phân công công tác, bà Hồng chịu trách nhiệm về chính sách tiền tệ, hoạt động nghiệp vụ của ngân hàng trung ương; dự báo thống kê, cán cân thanh toán quốc tế. Bà là trưởng ban điều hành quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước, trưởng ban điều hành nghiệp vụ thị trường mở. Bà Hồng là học viên khóa bốn, chương trình cao học Kinh tế phát triển Việt Nam – Hà Lan. Trước khi được bổ nhiệm làm phó thống đốc, bà Hồng từng đảm nhiệm chức vụ trưởng phòng Cán cân thanh toán quốc tế thuộc vụ Chính sách tiền tệ (ngân hàng Nhà nước), vụ trưởng vụ Chính sách tiền tệ. Trong năm 2016, chính sách tiền tệ được ngân hàng nhà nước điều hành theo hướng ổn định lãi suất, tỉ giá tương đối ổn định, lạm phát dưới 5%. Trên vai trò người phát ngôn của ngân hàng nhà nước, bà Hồng liên tục xuất hiện trong hai tháng cuối năm 2016 để kịp thời thông tin về tỉ giá, bác bỏ tin đồn đổi tiền.

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 35

phụ nữ ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Nguyễn Phương Nga Đại sứ Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc, 54 tuổi

CHÍNH TRỊ

36 | FORBES việt nam tháng 3.2017

ảnh: tư liệu

Bà Nguyễn Phương Nga được bổ nhiệm thứ trưởng bộ Ngoại giao ngày 12.9.2011, trở thành nữ thứ trưởng Ngoại giao đầu tiên của Việt Nam kể từ sau năm 1975. Từ tháng 11.2014, bà làm đại sứ, đại diện thường trực Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc (LHQ). Năm 2016, bà Nga cùng phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ có nhiều hoạt động tích cực, đặc biệt là các sự kiện đối ngoại của LHQ, như hội nghị lần thứ 26 các quốc gia thành viên công ước LHQ về luật Biển 1982. Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Trường, nguyên đại sứ Việt Nam tại Thụy Điển nhận xét bà Nga là “một trong các gương mặt nữ sáng giá của ngành ngoại giao hiện nay.” Bà Nga tốt nghiệp ngành Báo chí quốc tế tại đại học Quan hệ Quốc tế Moscow năm 1987. Bà sử dụng thông thạo các ngoại ngữ tiếng Anh, Pháp, Nga. Từ tháng 11.1988, bà công tác tại bộ Ngoại giao, lần lượt kinh qua các vị trí từ chuyên viên vụ Thông tin Báo chí, tùy viên báo chí của đại sứ quán Việt Nam tại Thái Lan rồi phó vụ trưởng vụ Thông tin Báo chí. Tháng 11.2004, bà được cử làm tham tán đại sứ quán Việt Nam tại Bỉ và Luxembourg. Tháng 8.2009, bà giữ chức vụ trưởng vụ Thông tin Báo chí và là người phát ngôn của bộ Ngoại giao Việt Nam.

phụ nữ ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Cao Thị Ngọc Dung Chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc Công ty CP Vàng Bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ), 60 Tuổi

của công ty cổ phần Vàng Bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ) khi đưa một cửa hàng kim hoàn nhỏ thành thương hiệu quốc gia về nữ trang và có quy mô sản xuất lớn nhất Việt Nam. Bất chấp các biến cố gia đình và lý do sức khỏe, năm 2016, nữ doanh nhân này dẫn dắt PNJ đạt 450 tỉ đồng lợi nhuận sau thuế, mức cao nhất từ trước đến nay. Doanh thu của PNJ trong năm qua đạt 8.564 tỉ đồng chưa phải cao nhất trong gần 30 năm phát triển, nhưng là con số cao nhất kể từ năm 2012 khi công ty tái cơ cấu, thoái vốn trong các lĩnh vực ngoài ngành, tập trung hoạt động kinh doanh chính là sản xuất, bán lẻ đồ trang sức. Ngoài kết quả kinh doanh khả quan, năm 2016, công ty có vốn điều lệ gần 1.000 tỉ đồng này tiếp tục mở rộng mạng lưới, nâng số điểm phân phối bán lẻ nữ trang thuộc PNJ lên 225 điểm. PNJ có gần 3.000 nhân viên, vốn chủ sở hữu khoảng 1.600 tỉ đồng. Về vị thế, năng lực sản xuất hàng trang sức của PNJ gấp bốn lần tổng năng lực sản xuất của hai đối thủ cạnh tranh kế tiếp. PNJ tập hợp được đội ngũ nghệ nhân đông đảo nhất Việt Nam, cũng là công ty tiên phong trong nước áp dụng sản xuất công nghiệp vào ngành sản xuất thủ công có đặc thù riêng như ngành kim hoàn. Theo công ty nghiên cứu Plimson (Anh), PNJ nằm trong tốp 20 công ty trang sức lớn nhất trên thế giới. Cổ phần hóa năm 2004, sau 13 năm giá trị doanh nghiệp của PNJ đến nay tăng khoảng 30 lần. Rút vốn khỏi bất động sản, tài chính từ năm 2012, PNJ hiện tại chỉ hoạt động tập trung vào ngành nghề nữ trang. Tốt nghiệp khoa kinh tế thương mại, đại học Kinh tế TP.HCM, bà Dung điều hành, xây dựng văn hóa PNJ theo “phong cách gia đình.” Chủ tịch PNJ có tính cách thẳng thắn. Gia đình bà Dung đang sở hữu khoảng 17% cổ phần của PNJ. Bà Dung là sáng lập và chủ tịch hội nữ doanh nhân TP.HCM (HAWEE). kinh doanh

38 | FORBES việt nam tháng 3.2017

ảnh: Rin Trần

Bà cao thị ngọc Dung được xem là linh hồn

PHỤ NỮ

ẢNH HƯỞNG NHẤT VIỆT NAM 2017

Chu Thị Thanh Hà BÀ CHU THỊ THANH HÀ LÀ lãnh đạo nữ cấp cao hiếm hoi tại FPT và giới công nghệ Việt Nam. Ngay sau khi tốt nghiệp đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội năm 1994, bà đầu quân cho FPT và gắn bó liên tục với tập đoàn công nghệ thông tin lớn nhất Việt Nam trong 23 năm qua. Bằng nỗ lực và phấn đấu cá nhân, bà được bổ nhiệm qua nhiều vị trí lãnh đạo, và vào tháng 10.2012 bà được bầu làm chủ tịch FPT Telecom, công ty con quan trọng của tập đoàn dịch vụ công nghệ thông tin lớn nhất Việt Nam. FPT Telecom đang cung cấp dịch vụ viễn thông và Internet. Công ty có hơn 7.000 nhân viên, có mặt tại 59 tỉnh thành và mở văn phòng đại diện tại Campuchia và Myanmar. Hai năm gần đây FPT Telecom phát triển nhanh với số lượng thuê bao tăng trưởng khoảng 40 lần từ dưới 50 ngàn thuê bao lên gần hai triệu khách hàng. Năm 2016, FPT Telecom đạt 6.666 tỉ đồng doanh thu và 1.010 tỉ đồng lợi nhuận. Bà Hà đánh giá FPT Telecom mạnh về dịch vụ viễn thông cố định, nhưng mục tiêu lớn nhất hiện nay của bà là đưa công ty bước chân vào thị trường viễn thông di động, trở thành một doanh nghiệp viễn thông đầy đủ, đạt tầm quốc tế với cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, sáng tạo. Ở phương diện cá nhân, trăn trở của nhà nữ lãnh đạo trẻ này là giúp con gái út chín tuổi trở thành vận động viên đầu tiên của Việt Nam vươn tới vị trí nhà vô địch trượt băng thế giới.

KINH DOANH

40 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

ẢNH THANH HÀ: RIN TRẦN; MẠNH BI

CHỦ TỊCH HĐQT, CÔNG TY CỔ PHẦN VIỄN THÔNG FPT (FPT TELECOM), 43 TUỔI

BÀ DƯƠNG THỊ MAI HOA GIỮ CHỨC TỔNG GIÁM ĐỐC

Dương Thị Mai Hoa CEO, VINGROUP, 48 TUỔI

TẬP ĐOÀN VINGROUP từ giữa tháng 2.2014, vị trí điều hành chuyên nghiệp của một trong số ít tập đoàn doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Bà Mai Hoa có đóng góp lớn vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ đang diễn ra của Vingroup, từ một tập đoàn chuyên phát triển bất động sản thành tập đoàn đa ngành với mục tiêu phát triển bền vững, kiến tạo một hệ sinh thái các sản phẩm dịch vụ, đáp ứng mọi nhu cầu tiêu dùng cơ bản của xã hội. Bà Mai Hoa được biết đến như một trong những nhân vật lãnh đạo chủ chốt của tập đoàn Vingroup do tỉ phú Phạm Nhật Vượng đứng đầu. Vingroup liên tục phát triển mạnh các ngảnh nghề kinh doanh mới trong vòng ba năm qua. Năm 2016 doanh thu của tập đoàn này vượt mốc hai tỉ đô la Mỹ. Vingroup cũng là doanh nghiệp 100% vốn tư nhân nộp thuế lớn nhất Việt Nam trong ba năm liên tiếp, đạt Top 10 Doanh nghiệp vì người lao động, Top 10 doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững… Trên trường quốc tế, Vingroup liên tục được vinh danh là Chủ đầu tư tốt nhất Việt Nam, Top 300 doanh nghiệp hàng đầu châu Á về tiềm năng tăng trưởng do Nikkei Asian Review bình chọn. Vingroup đang chủ động đầu tư chiều sâu vào các lĩnh vực dân sinh như Y tế - Giáo dục Nông nghiệp, nhằm góp phần thúc đẩy, nâng cao chất lượng cuộc sống, hiện thực hóa sứ mệnh “Vì một cuộc sống tốt đẹp hơn cho người Việt”. Trước khi trở thành tổng giám đốc của Vingroup, bà Mai Hoa đã có hơn 20 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực tài chính và đã được bổ nhiệm vị trí lãnh đạo cao cấp tại các ngân hàng, tổ chức tài chính lớn. Bà từng là giám đốc ngân hàng doanh nghiệp thuộc ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (Maritime Bank), tổng giám đốc ngân hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam (VIB) và giám đốc tài chính công ty Oracle Việt Nam (thuộc tập đoàn Oracle – Hoa Kỳ). Bà Dương Thị Mai Hoa (sinh năm 1969), tốt nghiệp thạc sĩ Quản trị Kinh doanh, trường Đại học Brussels – Vương quốc Bỉ. Bà cũng là thành viên của hiệp hội Kiểm toán viên công chứng Anh quốc (Association of Chartered Certified Accountants – ACCA) từ tháng 9.2010.

THÁNG 3.2017 FORBES VIỆT NAM | 41

ẢNH HƯỞNG NHẤT VIỆT NAM 2017

Đinh Thị Hoa CHỦ TỊCH KIÊM TỔNG GIÁM ĐỐC CÔNG TY CỔ PHẦN PHIM THIÊN NGÂN (GALAXY STUDIO), PHÓ CHỦ TỊCH HĐQT CÔNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHOÁN THIÊN VIỆT (TVS), 56 TUỔI

BÀ HOA GHI DẤU ẤN LÀ NGƯỜI THÀNH LẬP VÀ DẪN DẮT NHÓM CÔNG TY GALAXY, trong đó Galaxy Studio là

một trong những tập đoàn truyền thông và giải trí tư nhân có ảnh hưởng lớn ở Việt Nam từ năm 1994. Bên cạnh đó, bà sáng lập công ty chứng khoán Thiên Việt, và đầu tư vào công ty công nghệ tài chính Momo. Hiện Galaxy Studio đang đầu tư vào ba lĩnh vực chính gồm phim, ấn phẩm và giải trí truyền hình. Phim là lĩnh vực mạnh nhất của Galaxy Studio, với bảy cụm rạp và 43 phòng chiếu, tương đương với một tên tuổi nội địa khác là BHD Cineplex. Galaxy là nơi tiên phong thực hiện những bộ phim mang tính “thị trường” ban đầu và thành công, xét về doanh thu phòng vé. Galaxy vừa ra mắt ứng dụng xem phim có bản quyền FimPlus cùng thời điểm với ứng dụng Danet của BHD. Bà Hoa từng học ngành khoa học chính trị, báo chí tại Moscow State (Nga) trước khi tốt nghiệp thạc sĩ quản trị kinh doanh tại đại học Harvard (Mỹ).

KINH DOANH

42 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

Nguyễn Thị Thanh Huyền TỔNG GIÁM ĐỐC TỔNG CÔNG TY MAY 10, 53 TUỔI

BÀ NGUYỄN THỊ THANH HUYỀN đã phấn đấu trong 23 năm từ công nhân một tổ may trở thành tổng giám đốc. Dưới quyền điều hành của bà, công ty May 10 tăng trưởng quy mô gấp năm lần, trở thành một trong ba công ty xuất khẩu dệt may hàng đầu Việt Nam. Bà Huyền điều hành May 10 từ năm 2006. Công ty hiện nay là thương hiệu thời trang nội địa lớn nhất miền Bắc. Năm 2016, cũng là một năm khó khăn đối với ngành dệt may Việt Nam, công ty May 10 đạt doanh thu 2.916 tỉ đồng, là công ty may Việt Nam có doanh số cao thứ năm cả nước. Tại May 10, bà Huyền được xem là hình mẫu của sự cố gắng. Bố mẹ mất sớm, bà đi làm công nhân, ban ngày làm việc, tối về đạp xe vào nội thành học văn hóa nâng cao trình độ. Hai năm sau khi May 10 chuyển sang mô hình cổ phần hóa năm 2005, bà Huyền lên chức tổng giám đốc, áp dụng thành tựu khoa học vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Bà đã nghiên cứu giảm thời gian chế tạo sản phẩm sơmi từ 1.889 giây xuống còn 696 giây góp phần tăng năng suất lên hơn hai lần so với 10 năm trước. Thu nhập bình quân đầu người của công nhân may tại May 10, nơi có hơn 12 ngàn công nhân, đạt hơn bảy triệu đồng/người/tháng.

ẢNH BA HUÂN: RIN TRẦN; TƯ LIỆU

PHỤ NỮ

CÙNG VỚI BỐN ĐẠI DIỆN CHỌN LỰA TỪ 45

bà Ba Huân, tổng giám đốc công ty trách nhiệm hữu hạn Ba Huân là đại diện duy nhất của Việt Nam nhận giải thưởng “Nông dân điển hình” của tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO) khu vực châu Á Thái Bình Dương trao tặng tại Thái Lan năm 2016. Thương hiệu trứng Ba Huân được biết đến rộng rãi ở TP.HCM, có mặt tại các hệ thống siêu thị. Công ty cũng mở rộng kinh doanh ra phía Bắc. Doanh nghiệp này thuộc nhóm quy mô nhất ở phía Nam trong lĩnh vực sản xuất trứng gia cầm. Bà Ba Huân bỏ học từ lớp năm, năm 14 tuổi bà phụ giúp gia đình buôn bán trứng gia cầm. Đầu thập niên 1980, bà lập tổ hợp thương mại buôn bán trứng gia cầm rồi nâng cấp lên công ty TNHH. Sau đại dịch cúm gia cầm năm 2003, bà quyết định mua máy móc và áp dụng công nghệ xử lý trứng của Hà Lan để tạo ra các sản phẩm sạch, góp phần ổn định sản xuất của hàng ngàn hộ chăn nuôi gia cầm liên kết ở vùng Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long. Với bước đột phá này Ba Huân đã đưa ngành kinh doanh manh mún này thành kinh doanh quy mô. Năm 2014, bà đầu tư 360 tỉ đồng, xây dựng nhà máy sản xuất chế biến sản phẩm từ gà, heo có quy mô xử lý khu giết mổ gia cầm công suất từ 1.500 đến 2.500 con/giờ và khu chế biến thực phẩm công suất 5 - 10 tấn/ngày. Tháng 2.2017, bà khánh thành nhà máy xử lý trứng tại phía Bắc với tổng vốn đầu tư của nhà máy trên 110 tỉ đồng, công suất xử lý 65 ngàn trứng/giờ. Theo ước tính của công ty, Ba Huân đang cung cấp khoảng một triệu trứng gia cầm/ ngày trên địa bàn TP. HCM, chiếm 25% thị phần. Vào các dịp lễ, Tết cổ truyền doanh nghiệp ước cung ứng 80% trứng muối cho các thương hiệu bánh kẹo Kinh Đô, Bibica... Doanh số năm 2016 của Ba Huân đạt 1.000 tỉ đồng.

QUỐC GIA,

Phạm Thị Huân TỔNG GIÁM ĐỐC CÔNG TY TNHH BA HUÂN 62 TUỔI

THÁNG 3.2017 FORBES VIỆT NAM | 43

PHỤ NỮ ẢNH HƯỞNG NHẤT VIỆT NAM 2017

Thái Hương CHỦ TỊCH TẬP ĐOÀN TH, 59 TUỔI

KINH DOANH

44 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

ẢNH: MẠNH BI

KHỞI NGHIỆP TRONG NGÀNH THƯƠNG MẠI VÀ NGÂN HÀNG, doanh nhân Thái Hương được biết đến nhiều nhất với thành tích tạo dựng ngành công nghiệp chăn nuôi bò sữa và sản xuất sữa tươi theo công nghệ cao tại Việt Nam, với dự án nuôi bò sữa và chế biến sữa theo công nghệ Israel của TH tại Nghệ An, khởi công từ năm 2009. Hệ thống chăn nuôi bò sữa của TH tại Nghệ An hiện có khoảng hơn 45 ngàn con bò trên tổng diện tích 8.100 héc ta. Thương hiệu sữa tươi TH True Milk hiện được tiêu thụ rộng khắp cả nước. Tập đoàn TH đang tiếp tục mở rộng quy mô đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và du lịch tại Nghệ An, Đà Lạt. Trong năm 2016, bà Thái Hương khởi công xây dựng khu trang trại thuộc dự án tổ hợp chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tại tỉnh Moscow và Kaluga của Liên bang Nga. Giai đoạn 1 của dự án này dự tính có tổng vốn đầu tư 500 triệu đô la Mỹ, phát triển đàn bò 45 ngàn con, trong đó có 21.600 con bò sữa. Tập đoàn cũng dự kiến thành lập chuỗi phân phối với 300 cửa hàng TH True Mart trên toàn nước Nga. Theo bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam, hiện tại Việt Nam có 19 dự án đầu tư tại Nga với tổng nguồn vốn là 2,5 tỉ đô la Mỹ (Nga hiện đứng thứ ba trong các điểm đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam). Tại thời điểm này, dự án đầu tư của tập đoàn TH đang là dự án lớn nhất cả về quy mô sản xuất và nguồn vốn sử dụng. Cũng trong năm 2016, bà Thái Hương triển khai đầu tư hệ thống trường TH School, với trường đầu tiên ở số 4-6 phố Chùa Bộc, quận Đống Đa (năm 2016) và dự kiến sẽ nhân rộng mô hình này trên cả nước.

THÁNG 3.2017 FORBES VIỆT NAM | 45

PHỤ NỮ

ẢNH HƯỞNG NHẤT VIỆT NAM 2017

Trương Mỹ Lan CHỦ TỊCH HĐQT CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN VẠN THỊNH PHÁT

tiếng với truyền thông. Tuy vậy, tên tuổi bà Lan và Vạn Thịnh Phát, công ty do bà làm chủ tịch được cho là sở hữu nhiều bất động sản có vị trí vàng tại trung tâm TP.HCM. Theo thông tin từ giới kinh doanh, sau khi nghỉ làm nhà nước, năm 1992 bà Lan lập công ty TNHH Vạn Thịnh Phát, tiền thân của VTP Group Holding hiện nay. VTP Group Holding hoạt động đa ngành, chủ yếu là: bất động sản, khách sạn, khai thác cho thuê mặt bằng thương mại, tài chính ngân hàng và dịch vụ F&B. Trong thập niên 1990, công ty tập trung vào thương mại và kinh doanh nhà hàng – khách sạn. Hai công trình quy mô nhất của bà Lan là An Đông - Windsor Plaza Hotel và cao ốc căn hộ cao cấp Sherwood Residence. Năm 2007, VTP Group Holding lập VTP Investment Group và công ty cổ phần Đầu tư An Đông, đồng thời hợp tác với công ty cổ phần Đầu tư Times Square Việt Nam và công ty cổ phần tập đoàn Sài Gòn Peninsula tạo thành nhóm các công ty liên kết chuyên đầu tư vào bất động sản. Tiêu biểu là dự án khách sạn 39 tầng Reverie Sài Gòn khai trương năm 2015 và dự án Saigon Peninsula rộng 118 héc ta tại quận 7, TP.HCM có vốn đầu tư công bố sáu tỉ đô la Mỹ, đang được triển khai. Các công ty liên quan đến bà đều đăng ký vốn điều lệ cao: Vạn Thịnh Phát Holding Group (12,8 ngàn tỉ đồng), Sài Gòn Peninsula (18 ngàn tỉ đồng). Bà Lan được xem là cá nhân chi phối hoạt động của ngân hàng thương mại SCB được hợp nhất từ ba ngân hàng hoạt động yếu kém là SCB - Đệ Nhất - Tín Nghĩa vào cuối năm 2011. Ở nhánh kinh doanh F&B, bà sở hữu nhiều nhà hàng thuộc phân khúc trung, cao cấp. Chồng bà, ông Chu Lập Cơ, quốc tịch Hong Kong là chủ tịch HĐQT công ty Times Square Việt Nam.

KINH DOANH

46 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

ẢNH LỆ KHANH: RIN TRẦN; TƯ LIỆU

BÀ TRƯƠNG MỸ LAN LÀ NỮ DOANH NHÂN có bề dày kinh doanh tại Việt Nam nhưng kín

Trương Thị Lệ Khanh CHỦ TỊCH HĐQT CÔNG TY CỔ PHẦN VĨNH HOÀN, 56 TUỔI

CUỘC KHỦNG HOẢNG CỦA NGÀNH CÁ TRA NỘI ĐỊA TRONG năm năm qua không ngăn được đà tiến của Vĩnh Hoàn, công ty do bà Trương Thị Lệ Khanh thành lập và dẫn dắt 20 năm qua. Từ năm 2009, Vĩnh Hoàn là công ty xuất khẩu cá tra lớn nhất Việt Nam và giữ vững ngôi vương liên tục trong tám năm qua. Giữ đà tăng trưởng, năm 2016, Vĩnh Hoàn đạt kim ngạch xuất khẩu 251 triệu đô la Mỹ. Công ty dẫn đầu ngành cá tra nội địa đạt doanh thu 7.300 tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 554 tỉ đồng. Năm 2016 đánh dấu một thành công khác của VHC khi thâm nhập thành công vào Macadona, hệ thống siêu thị Tây Ban Nha đang phân phối 60% lượng cá da trơn tại quốc gia này. Bên cạnh đó, Vĩnh Hoàn bước vào bước ngoặt mới khi nhà sáng lập chuyển giao quyền điều hành cho các cộng sự lâu năm, chỉ nắm chức vụ chủ tịch hội đồng quản trị. Mô hình khép kín chuỗi giá trị không chỉ giúp Vĩnh Hoàn tại nhiều thời điểm vượt qua tình trạng thiếu hụt nguyên liệu sản xuất mà còn đứng vững trước hàng rào kỹ thuật, áp đặt các tiêu chuẩn giám sát, kiểm tra ngày một chặt chẽ hơn đối với sản phẩm xuất khẩu cá da trơn Việt Nam vào các thị trường then chốt như Mỹ, EU… Ở Mỹ, thị trường tiêu thụ khoảng 30% lượng cá tra xuất khẩu của Việt Nam, Vĩnh Hoàn giữ lợi thế lớn so với các công ty nội địa khi sản phẩm cá tra chỉ chịu mức thuế chống phá giá 0 USD/kg. Doanh thu từ thị trường Mỹ hiện nay chiếm khoảng 40% kim ngạch xuất khẩu của công ty này. Nữ doanh nhân này đang sở hữu trực tiếp 49,38% cổ phần của Vĩnh Hoàn và năm qua giá trị tài sản tăng 1.200 tỉ đồng do giá cổ phiếu tăng gấp đôi.

THÁNG 3.2017 FORBES VIỆT NAM | 47

PHỤ NỮ ẢNH HƯỞNG NHẤT VIỆT NAM 2017

Mai Kiều Liên TỔNG GIÁM ĐỐC VINAMILK, 64 TUỔI

KINH DOANH

48 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

ẢNH: HẢI ĐÔNG

NĂM 2016 LÀ NĂM ĐÁNG NHỚ VỚI CÔNG TY CỔ PHẦN SỮA VIỆT NAM (VINAMILK) khi công ty này kỷ niệm 40 năm ngày thành lập và cũng đánh dấu quãng thời gian 40 năm bà Mai Kiều Liên gắn bó với công ty này, hầu hết ở cương vị lãnh đạo cao nhất. Cổ phần hóa vào năm 2003, suốt 13 năm thay đổi mô hình sở hữu, Vinamilk luôn được xem là trường hợp thành công điển hình nhất của khối doanh nghiệp nhà nước trong thời kỳ đổi mới. Niêm yết vào năm 2006 cổ phiếu của Vinamilk (mã VNM) luôn nằm trong nhóm cổ phiếu “ngôi sao” của sàn chứng khoán với giá trị vốn hóa cuối năm 2016 đạt gần 8,6 tỉ đô la Mỹ, cao nhất thị trường chứng khoán Việt Nam. Cuối năm 2016, tổng tài sản của Vinamilk đạt xấp xỉ 30 ngàn tỉ đồng. Năm 2016 Vinamilk đạt các chỉ tiêu kinh doanh cao nhất kể từ khi thành lập. Cụ thể, doanh thu đạt 46.794 tỉ đồng, tăng khoảng 17%, lợi nhuận sau thuế đạt 9.350 tỉ đồng, tăng 21%. Trong đó, thị trường nội địa đang đóng góp khoảng 85% doanh thu cho Vinamilk, phần còn lại đến từ xuất khẩu khi sản phẩm thương hiệu Vinamilk có mặt tại hơn 30 quốc gia. Bà Liên là người dẫn dắt Vinamilk cho tới thành công ngày nay. Sinh năm 1953, bà tốt nghiệp đại học Chế biến thịt và sữa và có chứng chỉ Quản lý kinh tế - Đại học Kỹ sư Kinh tế Leningrad. Được bổ nhiệm chức vụ tổng giám đốc Vinamilk vào năm 1992, bà Liên nung nấu quyết tâm cổ phần hóa doanh nghiệp sữa này nhằm tạo ra động lực làm việc mới, khuyến khích cán bộ công nhân viên sáng tạo, đổi mới. Sau khi hoạt động theo mô hình công ty cổ phần, nữ doanh nhân bốn lần liên tiếp lọt vào “Danh sách phụ nữ quyền lực nhất châu Á” của Forbes (2012, 2013, 2014, 2015), liên tục cùng nắm giữ hai chức vụ quan trọng nhất là chủ tịch và tổng giám đốc công ty. Năm 2015 bà rời cương vị chủ tịch hội đồng quản trị, tập trung cho công tác điều hành.

THÁNG 3.2017 FORBES VIỆT NAM | 49

ẢNH HƯỞNG NHẤT VIỆT NAM 2017

Trần Thị Lệ TỔNG GIÁM ĐỐC CÔNG TY CỔ PHẦN THỰC PHẨM NUTIFOOD, 44 TUỔI

là tổng giám đốc kiêm phó chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần thực phẩm dinh dưỡng NutiFood, công ty dẫn đầu thị trường nội địa về dòng sữa đặc trị. Năm 2016, NutiFood đạt doanh thu khoảng 7.500 tỉ đồng, tăng trưởng 11% so với năm 2015. Năm qua, NutiFood hoàn tất thủ tục hủy tư cách công ty đại chúng khi gia đình nữ doanh nhân này tăng tỉ lệ sở hữu trực tiếp và gián tiếp, giảm số cổ đông của NutiFood xuống dưới 100 người. Sau khi tốt nghiệp đại học Y khoa TP.HCM, năm 1998 bác sĩ Trần Thị Lệ về làm việc tại trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM sau đó chuyển qua làm việc tại Cơ sở thực phẩm Đồng Tâm. Năm 2000 bà trở thành giám đốc công ty cổ phần thực phẩm dinh dưỡng Đồng Tâm. Năm 2003, ở tuổi 30 bà được bổ nhiệm làm tổng giám đốc kiêm chủ tịch HĐQT của công ty cổ phần thực phẩm dinh dưỡng Đồng Tâm, tiền thân của NutiFood. Ở vai trò người đứng đầu bà đã đưa công ty vượt qua nhiều sóng gió: sự cố truyền thông đưa tin sai lệch năm 2004, cuộc khủng hoảng kinh tế 2008 - 2011… NutiFood hiện nay là một trong ba công ty sữa nội địa lớn nhất tại Việt Nam xét về doanh thu. Hiện tại, NutiFood có bốn nhà máy tại Bình Dương, Gia Lai, Hưng Yên, và Hà Nam cung cấp sản phẩm với danh mục từ sữa tươi, sữa chua, sữa bột, sữa đậu nành… Sản phẩm NutiFood có mặt tại 63 tỉnh thành qua 250 nhà phân phối và 100 ngàn điểm bán lẻ. Nắm quyền điều hành, bà Lệ nhận được sự hẫu thuẫn rất lớn từ người chồng, ông Trần Thanh Hải, chủ tịch NutiFood.

BÀ TRẦN THỊ LỆ SINH NĂM 1973 TẠI BÌNH ĐỊNH,

KINH DOANH

50 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

Nguyễn Thị Thanh Nhàn CHỦ TỊCH KIÊM TỔNG GIÁM ĐỐC CÔNG TY CỔ PHẦN TIẾN BỘ QUỐC TẾ (AIC), 48 TUỔI

BÀ NGUYỄN THỊ THANH NHÀN thành lập công ty cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC) vào năm 1999 và đang giữ chức chủ tịch hội đồng quản trị kiêm tổng giám đốc công ty này. Khởi đầu với với năm nhân sự, vốn điều lệ 200 triệu đồng, sau từng bước mở rộng AIC hiện có hơn 20 công ty thành viên cùng hệ thống các văn phòng đại diện trong và ngoài nước. Dưới sự dẫn dắt của bà Nhàn, từ hoạt động ban đầu là xuất khẩu lao động, AIC mở rộng theo hướng đa dạng hóa, kinh doanh trên nhiều lĩnh vực như: giáo dục, dạy nghề và đào tạo nhân lực; xử lý ô nhiễm và kiểm soát môi trường; khoa học công nghệ; giao thông; công nghệ thông tin... Trong lĩnh vực giáo dục, AIC cùng bộ Giáo dục và Đào tạo và Truyền hình Việt Nam (VTV) mở kênh truyền hình Giáo dục quốc gia VTV7; đề án ngoại ngữ quốc gia (phối hợp với các trường đại học nổi tiếng của Anh đào tạo hàng nghìn giáo viên tiếng Anh đạt chuẩn quốc tế)… Hình ảnh AIC từng xuất hiện không mấy tích cực trên báo chí gắn với một số dự án “sách giáo khoa điện tử 4.000 tỉ đồng”, “đuổi chim tại sân bay 1.000 tỉ đồng”.

ẢNH TUYẾT MAI: RIN TRẦN; TƯ LIỆU

PHỤ NỮ

Lưu Thị Tuyết Mai SÁNG LẬP & CEO CÔNG TY MESA GROUP, 52 TUỔI

BÀ LƯU THỊ TUYẾT MAI, XUẤT THÂN LÀ MỘT NHÀ BÁN TẠP

đã xây dựng nên công ty phân phối Mesa thuộc loại lớn nhất Việt Nam. Công ty Mesa hiện là đối tác phân phối lớn nhất của Procter & Gamble (P&G) tại Việt Nam, với doanh số phân phối hàng hóa mỗi tháng cho riêng P&G là 170 tỉ đồng. Hệ thống phân phối của Mesa đưa hàng tới 150 ngàn cửa hàng bán lẻ. Bà Lưu Thị Tuyết Mai tham gia hoạt động bán lẻ từ năm 1988, năm 1991, khi luật công ty ra đời, bà Mai thành lập công ty Mesa. Ba năm sau, bà tìm đến với Nestlé đề nghị được phân phối sữa Zigo tại khu vực miền PHẨM MÌ GÓI

Bắc. Năm 1995, Mesa với 20 nhân viên là một trong 56 nhà phân phối của P&G tại Việt Nam. Năm 1999, sau bốn năm, Mesa trở thành đối tác chiến lược duy nhất của P&G tại Việt Nam. Ngoài P&G, công ty có 2.500 nhân viên này còn là nhà phân phối cho Nestlé, Shell…. Năm ngoái, công ty đàm phán thành công trở thành đối tác phân phối của nhà sản xuất vitamin số 1 Úc Blackmores. Ngoài hàng tiêu dùng, bà Mai mở rộng kinh doanh nhượng quyền các thương hiệu ẩm thực nước ngoài Carl’s Jr, Texas Chicken, MK Suki, nhà hàng Nhật Bản Ootoya và Round Table Pizza.

THÁNG 3.2017 FORBES VIỆT NAM | 51

PHỤ NỮ

ẢNH HƯỞNG NHẤT VIỆT NAM 2017

được biết đến như một trong những chủ doanh nghiệp tư nhân kỳ cựu có vị thế hàng đầu tại Hà Nội, với bề dày kinh doanh trên thương trường, bắt đầu hoạt động kinh doanh từ những năm đầu thập niên 1980. Gia sản của bà Nga và gia đình tập trung vào bất động sản, du lịch, ngân hàng và kinh doanh thương mại. Bà Nga nắm giữ chiếc ghế chủ tịch ngân hàng thương mại cổ phần SeABank. Tập đoàn BRG của gia đình bà Nga sở hữu 15 khách sạn trên cả nước và đang triển khai xây dựng chín khách sạn khác. BRG cũng sở hữu các sân golf tại Hà Nội, Hải Phòng và Đà Nẵng. Trong những năm gần đây, thông qua các thương vụ mua bán, sáp nhập công ty, bà Nga tham gia vào các lĩnh vực mới như lắp ráp và kinh doanh ô tô, in ấn, bán lẻ, và xuất nhập khẩu. Mặc dù vậy, bất động sản vẫn là lĩnh vực lớn nhất của bà Nga. Năm 2016, bà Nga đẩy mạnh hợp tác với các tập đoàn lớn của Nhật và Thái Lan trong lĩnh vực nhập khẩu nông sản, bán lẻ và công viên vui chơi giải trí.

BÀ NGUYỄN THỊ NGA

Nguyễn Thị Nga CHỦ TỊCH NGÂN HÀNG SEABANK, TẬP ĐOÀN BRG, 62 TUỔI

KINH DOANH

52 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

Nguyễn Thanh Phượng CHỦ TỊCH HĐQT CÔNG TY CHỨNG KHOÁN BẢN VIỆT (VCSC), 37 TUỔI

là người sáng lập và lãnh đạo nhóm công ty mang thương hiệu “Bản Việt” (Viet Capital) trong vòng hơn 10 năm qua, hoạt động trong các lĩnh vực quản lý tài sản, ngân hàng đầu tư, ngân hàng thương mại. Viet Capital sắp ra mắt công ty hoạt động trong lĩnh vực tài chính tiêu dùng. Trong nhóm này, nổi bật nhất hiện nay là công ty chứng khoán Bản Việt (VCSC), thuộc nhóm công ty chứng khoán hàng đầu tại thị trường Việt Nam. Trong nhiều năm qua, tỉ lệ ROE của VCSC xoay quanh mức 25%, thuộc nhóm cao nhất trong khối các công ty chứng khoán. Năm 2016, với 8,86% thị phần VCSC đứng thứ ba về thị phần môi giới tại sở giao dịch chứng khoán TP.HCM. Năm 2016, VCSC đạt doanh thu gần 900 tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 337 tỉ đồng, tăng 40%. Trong vai trò chủ tịch hội đồng quản trị VCSC và những vị trí lãnh đạo ở các doanh nghiệp trong nhóm, bà Phượng chịu trách nhiệm về vạch định hướng, tầm nhìn, quản trị chiến lược, hỗ trợ ban điều hành thực thi mục tiêu đưa Viet Capital trở thành những đơn vị cung cấp dịch vụ tài chính hàng đầu trên thị trường vốn Việt Nam. Bà Nguyễn Thanh Phượng tốt nghiệp đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, sau đó theo học MBA tại đại học quốc tế Geneva (Thụy Sĩ). Trước khi sáng lập Viet Capital bà là giám đốc đầu tư của quỹ Việt Nam Holdings (Thụy Sĩ). Bên cạnh công việc kinh doanh, bà Phượng còn tham gia các công tác xã hội, từ thiện, nổi bật là vai trò chủ tịch tại Việt Nam của Live To Love Foundation (đăng ký hoạt động tại Việt Nam với tên gọi Quỹ Sống Để Yêu Thương). Bà là thành viên đồng hành và ủng hộ xuyên suốt của chương trình Phẫu thuật Nụ Cười Việt Nam (Operation Smile Việt Nam) và chương trình Nhà Chống Lũ. Bà Phượng cùng chồng là ông Nguyễn Bảo Hoàng sáng lập và điều hành quỹ Phoenix Foundation, một chương trình hỗ trợ địa phương khó khăn, vùng sâu vùng xa về xây dựng hạ tầng cơ sở. Đến nay, quỹ đã xây dựng được 30 cây cầu bê tông, nhiều trường học và nhà tình thương trên nhiều tỉnh thành trên cả nước, trong đó có trường mầm non tiểu học nội trú Lũng Lô (Thái Nguyên).

ẢNH THANH PHƯỢNG: RIN TRẦN; MẠNH BI

BÀ NGUYỄN THANH PHƯỢNG

THÁNG 3.2017 FORBES VIỆT NAM | 53

PHỤ NỮ

ẢNH HƯỞNG NHẤT VIỆT NAM 2017

Nguyễn Thị Phương Thảo CHỦ TỊCH SOVICO HOLDING, TỔNG GIÁM ĐỐC VIETJET AIR, 47 TUỔI

VIETJET (Vietjet Air) niêm yết toàn bộ 300 triệu cổ phiếu VJC tại sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM. Với mức giá tham chiếu 90 ngàn đồng/ cổ phần, giá trị vốn hóa hãng hàng không tư nhân non trẻ này đạt khoảng 1,2 tỉ đô la Mỹ. Nếu tính cả giá trị cổ phần tại HDBank, Sovico Holding và các dự án bất động sản, chuỗi nghỉ dưỡng… nữ doanh nhân Nguyễn Thị Phương Thảo có cơ hội lọt vào danh sách tỉ phú thế giới công bố vào tháng ba hằng năm của Forbes. Trong khoảng 5 năm qua, bà Thảo là một trong các nữ doanh nhân Việt Nam năng động nhất khi đưa hãng Vietjet thành “công ty tư nhân tỉ đô”. Năm 2016 Vietjet Air đạt doanh thu 27.532 tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 2.289 tỉ đồng, tăng trưởng lần lượt 41% và 96% so với năm trước. Giữa năm 2016, Vietjet cho biết họ chiếm 43,1% thị phần hàng không nội địa, tăng 6% so với năm 2015. Theo cục Hàng không Việt Nam, trong dịp Tết 2017, Vietjet Air chiếm thị phần lớn nhất trên tuyến đường bay nội địa. Tham vọng của hãng hàng không tư nhân đang điều hành 37 đường bay quốc nội và 20 đường bay quốc tế (cuối tháng 9.2016) chưa dừng lại khi đặt hàng 102 máy bay Airbus dòng A320 và 100 máy bay Boeing 737 MAX 200. Bà Thảo đang giữ chức phó chủ tịch ngân hàng HDBank, ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân nằm trong tốp 10 ngân hàng thương mại cổ phần lớn nhất Việt Nam, với vốn điều lệ 8.100 tỉ đồng, tổng tài sản hơn 100 ngàn tỉ đồng. Nữ doanh nhân có mặt trong “Danh sách phụ nữ quyền lực châu Á 2016” của Forbes cũng đang giữ chức chủ tịch hội đồng quản trị Sovico Holding, tập đoàn sở hữu khu nghỉ dưỡng Furama, Ana Mandara, An Lâm Ninh Vân Bay (Nha Trang) và phát triển dự án bất động sản Dragon City (Nhà Bè, TP.HCM) có vốn đầu tư khoảng một tỉ đô la Mỹ. Sinh năm 1970 tại Hà Nội, bà du học và có bằng cử nhân Tài chính Tín dụng và bằng tiến sĩ Điều khiển học kinh tế ở Nga.

KINH DOANH

54 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

ẢNH MAI THANH: RIN TRẦN; TƯ LIỆU

NGÀY 28.2, CÔNG TY CỔ PHẦN HÀNG KHÔNG

Nguyễn Thị Mai Thanh CHỦ TỊCH HĐQT KIÊM TỔNG GIÁM ĐỐC CÔNG TY CP CƠ ĐIỆN LẠNH REE, 65 TUỔI

NĂM 2016, LẦN THỨ HAI TRONG BA NĂM QUA, công ty cổ phần Cơ Điện Lạnh (REE), dưới sự lãnh đạo của bà Mai Thanh, gia nhập nhóm “câu lạc bộ lợi nhuận sau thuế ngàn tỉ đồng”. Năm qua doanh thu của REE vượt 1.000 tỉ đồng so với cùng kỳ năm trước, đạt 3.660 tỉ đồng, cao nhất từ trước tới nay. Với 1.109 tỉ đồng lợi nhuận sau thuế, REE xác lập một kỷ lục mới kể từ khi thành lập. Sự đột biến của REE đến từ khoản đầu tư chiến lược trong lĩnh vực điện nước khi năm qua tiếp tục rót hơn 1.800 tỉ đồng cho hoạt động M&A, với hai khoản đầu tư lớn là mua cổ phần của Thủy điện Vĩnh Sơn Sông Hinh và Nhiệt điện Quảng Ninh. Sự phát triển của REE gắn liền với tên tuổi bà Mai Thanh, người dẫn dắt công ty từ một xí nghiệp lắp ráp dàn lạnh phát triển thành công ty thực hiện các dự án cơ điện công trình, lắp ráp máy điều hòa và sau đó mở rộng sang xây dựng văn phòng cho thuê, rồi đầu tư chiến lươc vào hạ tầng điện nước. Tốt nghiệp kỹ sư Điện lạnh tại đại học Kỹ thuật Karl-Marx-Stadt (Đức), bà Thanh gắn bó với REE từ năm 1982 tới nay. Năm 1986, ở tuổi 34, bà Thanh được bổ nhiệm làm lãnh đạo cao nhất của xí nghiệp cơ điện, tiền thân của REE. Từ cơ sở vật chất gần như không có gì, bà Thanh vạch định hướng chiến lược đưa xí nghiệp phát triển và liên tục mở rộng ra các lĩnh vực kinh doanh mới trong ba thập kỷ qua. Với tư tưởng đổi mới của người lãnh đạo cao nhất, sự mở rộng của REE gắn với nhiều cột mốc của thị trường vốn Việt Nam: một trong các doanh nghiệp tự xin cổ phần hóa đầu tiên, một trong hai doanh nghiệp niêm yết đầu tiên…

THÁNG 3.2017 FORBES VIỆT NAM | 55

PHỤ NỮ

ẢNH HƯỞNG NHẤT VIỆT NAM 2017

Hà Thu Thanh CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG THÀNH VIÊN CÔNG TY TNHH DELOITTE VIỆT NAM, 55 TUỔI

lãnh đạo công ty kiểm toán Deloitte Việt Nam, bà Hà Thu Thanh còn triển khai nhiều chương trình tư vấn, đào tạo chuyên sâu để tăng cường năng lực cho doanh nghiệp vì mục tiêu phát triển bền vững trong giai đoạn kinh tế hội nhập như quản trị công ty (theo yêu cầu OECD, 2015), phát triển bền vững, tư duy lãnh đạo trong hội nhập. Ngoài ra bà Thanh còn trực tiếp tham gia hội đồng Tư vấn phát triển thị trường chứng khoán, hội đồng soạn thảo các chuẩn mực kế toán – kiểm toán để trợ giúp các cơ quan quản lý nhà nước xây dựng và hoàn thiện các chuẩn mực kiểm toán phù hợp với sự phát triển của thị trường. Tốt nghiệp đại học Tài chính kế toán năm 1983, bà Hà Thu Thanh công tác tại vụ Chế độ kế toán, bộ Tài chính. Năm 1997, bà nhận bằng cử nhân Luật, trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn. Bà tốt nghiệp khóa đào tạo thạc sĩ MBA của trường đại học Hawai, Mỹ. Năm 1991, bà được bộ Tài chính điều chuyển sang làm việc tại công ty Kiểm toán Việt Nam (VACO), tiền thân của Deloitte Việt Nam ngày nay và năm 1994 được bổ nhiệm làm phó giám đốc VACO. Năm 1998, bà được bổ nhiệm làm giám đốc công ty. Đến năm 2007, bà là chủ tịch hội đồng thành viên (HĐTV) kiêm tổng giám đốc Deloitte Việt Nam. Sau khi chuyển giao việc điều hành cho thế hệ lãnh đạo trẻ, bà giữ chức vụ chủ tịch HĐTV. Hơn 34 năm công tác, 26 năm làm nghề kiểm toán, 19 năm ở vị trí lãnh đạo cấp cao của Deloitte Việt Nam, bà là chủ tịch hiệp hội Nữ doanh nhân Hà Nội (HNEW), trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phục vụ cộng đồng (CSIP), và trưởng ban Kiểm tra của VCCI.

NĂM 2016, NGOÀI VAI TRÒ

KINH DOANH

56 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

Lê Minh Trang

ẢNH THU THANH: MẠNH BI; TƯ LIỆU

TỔNG GIÁM ĐỐC TỔNG CÔNG TY THƯƠNG MẠI SÀI GÒN (SATRA), 52 TUỔI

BÀ LÊ MINH TRANG được tái bổ nhiệm làm tổng giám đốc tổng công ty thương mại Sài Gòn nhiệm kỳ 2016 – 2020. Bà chịu trách nhiệm lãnh đạo công ty thực hiện đề án tái cơ cấu giai đoạn 2013 2015 và cổ phần hóa theo lịch trình dự kiến năm 2017. Doanh thu toàn bộ hệ thống tổng công ty năm 2016 là 55.266 tỉ đồng, trong đó doanh thu công ty mẹ đạt 9.566 tỉ đồng. Lợi nhuận của toàn bộ hệ thống tổng công ty là 11.090 tỉ đồng, trong đó lợi nhuận công ty mẹ là 2.723 tỉ đồng. Satra phát triển chuỗi cửa hàng mang thương hiệu Satra gồm SatraFoods, Satra Bakery & Café, Satra Foodcourt, nhà hàng ẩm thực, với 113 cửa hàng tính đến cuối năm 2016, trong đó có 100 cửa hàng SatraFoods. Bà Lê Minh Trang tốt nghiệp đại học Kinh tế TP.HCM và có bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh của Mỹ. Sau 10 năm làm cán bộ phòng kinh doanh xuất nhập khẩu của công ty Savimex, năm 2000, bà Trang được đề bạt làm phó giám đốc xí nghiệp Savidecor trực thuộc Savimex, rồi phó tổng giám đốc công ty Savimex, tháng 9.2005, bà giữ chức tổng giám đốc công ty này. Từ tháng 4.2009, bà là CEO của Satra. Bà Lê Minh Trang hiện là chủ tịch hội đồng thành viên của VBL, đơn vị liên doanh giữa Satra và Heineken.

THÁNG 3.2017 FORBES VIỆT NAM | 57

58 | FORBES việt nam tháng 3.2017

phụ nữ ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Hiện đại ngành đông dược Bà Vũ Thị Thuận đóng góp lớn trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp dược Traphaco, đưa doanh nghiệp này trở thành công ty hàng đầu trong mảng đông dược ở Việt Nam. minh thiên

Năm 2016, tại đại hội cổ đông Traphaco, bà Vũ Thị

Thuận vượt qua bảy ứng viên, tái đắc cử chức vụ chủ

ảnh: Mạnh Bi

tịch hội đồng quản trị. Chiến thắng của bà Thuận gây chú ý do nhiều đồn đoán trước đại hội rằng, cổ đông lớn nhất là SCIC, đại diện vốn nhà nước ứng cử bốn gương mặt nhằm thay thế “linh hồn” Traphaco vừa bước sang tuổi nghỉ hưu. 17 năm lãnh đạo Traphaco, gương mặt nữ duy nhất trong ban quản trị công ty hiện tại, trong đó có ba người nước ngoài, đã đưa Traphaco trở thành doanh nghiệp số một về đông dược của Việt Nam. Dấu ấn của bà Thuận trong việc đưa Traphaco và lĩnh vực đông dược lên vị thế mới đưa nữ doanh nhân này lọt vào danh sách 50 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam năm 2017 của tạp chí Forbes Việt Nam. “Khi Mekong Capital đầu tư năm 2007, Traphaco nằm trong số 20 công ty dược phẩm hàng đầu Việt Nam. Và giờ, họ ở vị trí thứ hai,” Chad Ovel, tổng

giám đốc Mekong Capital chia sẻ. Kết thúc năm 2016, Traphaco công bố doanh thu thuần 1.998 tỉ đồng. Lãi hợp nhất 228 tỉ đồng, tăng 12%. Đặc biệt, vốn hóa tăng vọt gấp đôi hơn 4.000 tỉ đồng, một phần do thị trường chứng khoán tăng trưởng, khiến Traphaco trở thành con gà đẻ trứng vàng cho các nhà đầu tư như Mekong Capital, SCIC. Từ năm 2007 đến 2016, sau khi cổ phần hóa, bà Thuận đưa Traphaco liên tục đạt tốc độ tăng trưởng kép doanh thu và lợi nhuận tương ứng 16% và 21%, theo Mekong Capital. Cổ tức trả cho cổ đông của Traphaco thường duy trì mức cao 20 - 30%. Có lý do mà các cổ đông như SCIC và nước ngoài Mekong Capital hay Vietnam Holdings vẫn “chung nhà” với Traphaco suốt nhiều năm qua. Từ khi Traphaco còn ở quy mô nhỏ vài trăm tỉ đồng doanh thu, họ đã sớm xây dựng bộ máy quản trị theo mô hình tách bạch giữa quản trị và điều hành, văn hóa

kinh doanh

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 59

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017 — Vũ Thị Thuận

doanh nghiệp theo chuẩn mực quốc tế, khép kín chuỗi giá trị sản phẩm thuốc đông dược từ vùng nguyên liệu, nhà máy sản xuất thuốc từ dược liệu đầu tiên đạt chuẩn thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP-WHO) đến hệ thống phân phối. Hiện nay Traphaco có khoảng hơn 210 sản phẩm thuốc đăng ký lưu hành trên thị trường, trong đó 70% sản phẩm là từ dược liệu tự nhiên. Bước ngoặt tạo nên sự thay đổi ở Traphaco là quyết định cổ phần hóa. Một buổi chiều năm 1999, bà Thuận đề nghị cấp trên cho tiên phong cổ phần hóa công ty, khái niệm bà mới chỉ được đào tạo trong buổi sáng tại bộ Giao thông vận tải, cơ quan chủ quản của Traphaco. Nữ chủ tịch công đoàn Traphaco kiêm phó giám đốc, được những người làm chung nhận xét là khéo léo, giải thích với cơ quan quản lý: “Những điều tốt đẹp của doanh nghiệp nhà nước sẽ được giữ lại.” Bà thổ lộ lý do quan trọng là tìm kiếm quyền chủ động. “Bài học lớn nhất của khởi nghiệp là nắm lấy cơ hội,” bà nhấn mạnh. Vai trò của bà Thuận rõ nét nhất một năm sau cổ phần hóa, đưa Traphaco tăng trưởng vượt bậc về hiệu quả kinh doanh, mở rộng mạng lưới và lột xác về nhận diện thương hiệu. Ông Nguyễn Huy Văn, phó tổng giám đốc kể, ngay khi nhận quyết định cổ phần hóa, Traphaco đưa năm người trong hội đồng quản trị và ban kiểm soát đi đào tạo quản lý tại trung tâm Pháp Việt và viện Quản trị

tăng trưởng doanh thu qua các năm Traphaco

Năm chuyển hợp đồng nhập khẩu mua bán sữa bột, mảng kinh doanh không cốt lõi sang nhập khẩu ủy thác.

Ngành dược Việt Nam 35%

31,79

30%

23,61

25%

20,4 20%

15%

15,09

20 16,5

16,8

16,5

Giá trị: 4,7 tỉ đô la Mỹ

15,1 12,1

10%

13,4

Năm thay đổi chính sách bán hàng

1,21

-0,01

2010

2011

2012

Nguồn: Traphaco, Business Monitor

kinh doanh

60 | FORBES việt nam tháng 3.2017

2013

2014

2015

2016

kinh doanh. Năm 2000, bà Thuận chính thức nắm quyền lực cao nhất. Traphaco liên tục đầu tư nhà máy mới đạt chuẩn, cũng như cho việc nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới. Đầu năm 2004, Traphaco khánh thành nhà máy thuốc tại Hoàng Liệt, Hà Nội đạt tiêu chuẩn GMP (thực hành tốt sản xuất thuốc), quy mô lớn nhất ở miền Bắc. Năm 2008, họ vận hành nhà máy đông dược đầu tiên Việt Nam đạt chuẩn GSP (thực hành tốt bảo quản) của tổ chức Y tế thế giới (WHO) về đông dược (hiện là nhà nhà máy GSP đông dược duy nhất trong khi các nhà máy khác sản xuất thực phẩm chức năng). Hằng năm, Traphaco đưa ra thị trường khoảng 20 sản phẩm mới. Để tăng quy mô, công ty mở rộng nhanh thông qua hoạt động mua bán và sáp nhập. Từ chỗ dựa hệ thống phân phối của các công ty dược ở các tỉnh, trong giai đoạn 2010 - 2012, họ vay nợ mua lại cổ phần trong hàng loạt công ty nhà nước yếu có hệ thống phân phối lớn ở tỉnh, quan hệ tốt với địa phương, bệnh viện và diện tích đất trồng thảo dược như công ty cở phần dược vật tư y tế Đắc Lắc, công ty cổ phần Dược Vật tư y tế Quảng Trị, công ty Dược và Vật tư y tế Thái Nguyên. “Lúc đó mình yếu, ép người ta đâu được,” bà Thuận giải thích. Công ty cổ phần chứng khoán KIS Việt Nam nhận định, chiến lược đúng đắn này sau đó đã giúp Traphaco gia tăng thị phần và tăng tự chủ nguồn cung nguyên liệu. Việc mở rộng hệ thống phân phối giúp họ thu về doanh thu vượt trội so với ngành, 31,8% so với 16,8% năm 2012. Đến năm 2015, Traphaco hoàn tất các khoản nợ vay đi mua bán công ty. Tăng trưởng của Traphaco còn đến từ chính sách bán hàng. Trước năm 2013, Traphaco chiết khấu thống nhất 3% trên giá sỉ đối với đại lý cấp 1 gồm các công ty dược đối tác và các nhà phân phối sỉ và chiết khấu bậc thang với các đại lý bán lẻ cấp 2. Chính sách này giúp đẩy hàng của Traphaco ra thị trường nhanh chóng với số lượng lớn thông qua các đầu mối bán sỉ song cũng là con dao hai lưỡi do “phụ thuộc nhiều vào các đầu mối bán sỉ” theo nhận xét của công ty cổ phần chứng khoán FPT. Đại lý cấp 1 có tiềm lực tài chính nên gom sản phẩm của Traphaco ở thị trường sơ cấp trong các đợt khuyến mãi với giá ưu đãi, sau đó đầu cơ trên chính hàng hóa của công ty để thao túng giá trên thị trường thứ cấp. Traphaco không thể kiểm soát giá bán đến các đại lý cấp 2 và cấp 3 và mức chiết khấu cũng không hấp dẫn so với sản phẩm của đối thủ cạnh tranh. Vào năm 2013, giá mỗi viên thuốc Traphaco ở mỗi nhà thuốc khác nhau. Nhận thấy Traphaco đã không “còn yếu” như trước, đầu năm 2014, công ty thay đổi chính sách bán hàng, tập trung vào nhà thuốc bán lẻ. Họ thống nhất giá bán lẻ toàn

quốc, yêu cầu đại lý trả tiền mới nhận được hoa hồng và đưa mức chiết khấu cho người phân phối ở ngưỡng vừa đủ hấp dẫn chia theo từng giai đoạn. Thậm chí, Traphaco còn tuyên bố những nhà phân phối không thực hiện đúng cam kết, công ty sẵn sàng chấm dứt hợp đồng. Trong vòng nửa năm đầu thực hiện chính sách bán hàng mới, doanh

dựng uy tín bằng chất lượng nên không gì bằng là mình làm ra nó,” bà Thuận, người có bằng thạc sĩ dược học chia sẻ. 90% nguyên liệu hiện do công ty tự cung. Đóng góp lớn trong doanh thu Traphaco là thuốc chiết xuất từ các cây này gồm Boganic, thuốc về gan mật và hoạt huyết dưỡng não – Cebraton, thuốc về thần kinh hiện xếp thứ 4 và thứ 13 top 20 dược phẩm OTC có doanh thu cao nhất thị trường, theo công ty nghiên cứu IMS Health. “Chúng tôi đánh giá cao việc bà Thuận tập trung vào thương hiệu công ty, chất lượng, phát triển sản phẩm mới. Đây là các yếu tốt cốt lõi trong ngành kinh doanh dược phẩm,” Chad Ovel nhận định về khoản đầu tư vào ngành dược đầu tiên của Mekong Capital. Mua cổ phần Traphaco từ năm 2007, sau đó quỹ này bơm thêm tiền để nắm 24,9% cổ phần. Năm 2012, họ quyết tâm tăng tỉ lệ nắm giữ lên 35% qua chào mua công khai nhưng bất thành.

Kết thúc năm 2016, Traphaco công bố doanh thu 1.998 tỉ đồng. Lãi hợp nhất 212 tỉ đồng, tăng 12%. Vốn hóa tăng vọt gấp đôi, đạt hơn 4.000 tỉ đồng. số sụt giảm một nửa. Dù vậy, nửa năm tiếp theo, các đại lý thứ cấp là các cửa hàng bán lẻ lục tục quay lại, tăng từ mốc 6.700 đầu năm lên 18 ngàn khách hàng vào cuối năm, gấp gần ba lần (Hiện tại, Traphaco đạt 25 ngàn đại lý bán lẻ, bao phủ nửa lượng nhà thuốc bán lẻ Việt Nam và biên lợi nhuận kỷ lục 50% trong năm 2016, theo Mekong Capital). “Chính vì người tiêu dùng thấy sản phẩm tốt, có thương hiệu, đại lý cũng thấy làm ăn trên cơ sở cả hai có lợi nên họ quay lại,” bà Thuận nói. “Chị Thuận thừa hưởng tư duy kinh doanh nhanh nhạy của gia đình có hiệu thuốc Đồng Nhân nổi tiếng trước năm 1990 ở Hải Phòng,” ông Nguyễn Huy Văn nhận định. Năm 1998, bà Thuận cùng đồng nghiệp lên Sa Pa xây dựng vùng trồng cây dược liệu thử nghiệm, trồng và chế biến thuốc từ các cây thuốc nổi tiếng của Việt Nam như đinh lăng, bìm bìm, rau đắng đất; phục hồi cây thuốc asitô mà Pháp từng đưa vào Việt Nam. “Làm thuốc thì phải xây

từ năm 1980, thời kỳ Traphaco chỉ là xưởng sản xuất thuốc phục vụ ngành đường sắt của bộ Giao thông Vận tải. Bà lên chức xưởng phó một năm sau đó, rồi lên chức phó giám đốc công ty sau khi Traphaco chuyển đổi năm 1993 và chủ tịch kiêm giám đốc công ty từ năm 2002. Năm 2011, khi Traphaco đang ở đỉnh cao tăng trưởng, bà Thuận rời ghế điều hành, chỉ giữ vai trò quản trị. Ông Trần Túc Mã lên thay. Vị trí hàng đầu trong ngành đông dược của Traphaco, đầu tiên phải kể đến là do chiến lược khác biệt được xây dựng từ thời người tiền nhiệm của bà Thuận. Những năm 1990, Việt Nam phát động phong trào sản xuất, thay thế Bà Thuận tham gia Traphaco

ảnh hưởng nhất việt nam 2017 — Vũ Thị Thuận

hàng nhập khẩu. Traphaco, viết tắt của Transportation Pharmaceutical Company (công ty dược phẩm của ngành giao thông) tự chế một phần thuốc như sirô mơ trị ho, cao sơn dương từ dê núi chữa bệnh phong thấp, thuốc sát trùng ngoài da. Bà Thuận chia sẻ, nơi chế thuốc ban đầu của họ là xưởng nhỏ nằm trong một bệnh viện đi thuê. “Trong khi các doanh nghiệp ngả theo hướng sản xuất thuốc tây vì thị trường thiếu, chỉ cần nhập nguyên liệu sản xuất là thắng. Traphaco không phải ‘con đẻ’ của bộ Y tế nên không có ưu thế. Miếng ngon các công ty khác đã chiếm hết. Traphaco phải tìm con đường riêng là dược liệu,” ông Nguyễn Huy Văn kể lại. Từ rất sớm giữa thập niên 1990, Traphaco cũng đã bắt đầu dùng quảng cáo truyền hình để thu hút sự chú ý của người tiêu dùng. “Năm 1995 - 1996, công ty tập trung nhiều cho công tác quảng cáo với tần suất xuất hiện khá nhiều và đã tạo được lợi thế so với nhiều doanh nghiệp khác trong ngành với sự nhận biết khá sớm của người tiêu dùng,” theo bảng cáo bạch công ty năm 2013 (Ngân sách

Chủ động vùng nguyên liệu và quy trình sản xuất được chuẩn hóa là hai thế mạnh đưa Traphaco phát triển.

kinh doanh

62 | FORBES việt nam tháng 3.2017

quảng cáo hiện chiếm 5-7% trên tổng doanh thu). Theo ông Văn, ưu thế lớn nhất của Traphaco trong giai đoạn đầu dù xuất phát điểm công ty thấp là do chính sách nhân sự hấp dẫn. Năm 1999, công ty có 300 nhân sự và là công ty có trình độ đại học dược và trên đại học nhiều nhất Việt Nam nhờ chiêu ngộ nhân viên với phần thưởng đính kèm khi làm cho Traphaco sẽ được nhập hộ khẩu Hà Nội. Chiêu này đánh vào cơn sốt muốn kiếm hộ khẩu thủ đô của dân nhập cư thời bấy giờ mà Traphaco, công ty thành viên của bộ Giao thông Vận tải có được. Từ thành công của Traphaco, một số doanh nghiệp tiếp bước đầu tư xây dựng vùng trồng dược liệu, dựa trên y học cổ truyền nước nhà. Thống kê của Cục quản lý dược (Bộ Y tế), Việt Nam có khoảng 80 doanh nghiệp sản xuất thuốc đông dược. Trong đó, 13 doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn sản xuất GMP – WHO và hơn 400 cơ sở sản xuất nhỏ không đăng ký tiêu chuẩn. Một số lại phát triển theo hướng thực phẩm chức năng thuộc dòng sản phẩm chăm sóc sức khỏe nhưng không phải là thuốc. Báo cáo quý I.2017 của Business Monitor cho hay, tốc độ tăng trưởng ngành dược Việt Nam là 12,1% trong năm 2016 so với năm trước đó, đạt 4,7 tỉ đô la Mỹ. Tổng giá trị tiêu thụ thuốc đông dược chiếm tỉ trọng nhỏ trong tổng giá trị của ngành dược nội địa, khoảng 0,5% – 1,5% giá trị sản xuất toàn ngành. Dù vậy, tổ chức IMS Health nhận định, thuốc có nguồn gốc thiên nhiên, gần đây đang nổi lên như trào lưu mới, do ít tác dụng phụ và thân thiện với con người. Các loại thuốc cổ truyền này được phát triển bởi các doanh nghiệp địa phương từ các thị trường đông dân như Trung Quốc, Brazil, Nga, Ấn Độ… Tại đại hội cổ đông năm ngoái, bà Thuận tuyên bố tham vọng không hề nhỏ của Traphaco: nhân đôi doanh thu lên 4.000 tỉ đồng, vốn hóa 10 ngàn tỉ đồng và vượt qua dược Hậu Giang để trở thành công ty đầu ngành (doanh thu thuần n2016 của dược Hậu Giang là 3.782 tỉ đồng). Bước đầu, cuối năm 2017, Traphaco sẽ đưa vào vận hành nhà máy tăng gấp ba lần năng lực sản xuất hiện tại của công ty. Trong khi Mekong Capital, đang tìm kiếm đàm phán chuyển nhượng trước áp lực thoái vốn khá lớn trong năm nay, lạc quan cho rằng Traphaco có thể tiếp tục giữ tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong các công ty dược niêm yết cho đến năm 2020, một số ý kiến khác tỏ ra thận trọng hơn. Sự cạnh tranh của ngành đang ngày càng khốc liệt hơn nhưng cản ngại lớn nhất, đến từ khả năng chiến đấu của đội ngũ nhân sự, vốn từng là ưu thế tăng trưởng của Traphaco. “Chức vụ trưởng phòng trở lên là có nhà, ô tô rồi nên khát khao so với trước đây giảm,” ông Văn, phó tổng giám đốc thừa nhận. ảnh: tư liệu

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Trần Hà Liên Phương

Hà Phương Thư Trưởng phòng Vật liệu Nano Y sinh Viện Khoa học vật liệu, 43 Tuổi

Giảng viên Đại học Quốc tế, Đại học Quốc gia Tp.HCM, 36 Tuổi

Tháng 3.2015, tiến sĩ Trần Hà Liên Phương là phụ nữ Việt

Nam đầu tiên nhận giải thưởng “Nhà khoa học trẻ tài năng của thế giới” do Quỹ L’Oréal-UNESCO trao tặng (L’Oréal - UNESCO for Woman in Science), với công trình “Nghiên cứu hệ mixen chứa chất Fucoidan ứng dụng trong chẩn đoán và điều trị ung thư”. Tốt nghiệp đại học Y Dược TP.HCM, năm 2006 Liên Phương nhận học bổng đại học quốc gia Kangwon (Hàn Quốc) để nghiên cứu ứng dụng công nghệ nano để điều chế thuốc. Sau khi nhận bằng tiến sĩ năm 2011, cô làm việc tại bộ môn Kỹ thuật y sinh, trường đại học Quốc tế, Đại học Quốc gia TP.HCM. Năm 2013, đề tài “Nghiên cứu làm tăng hiệu quả điều trị ung thư bằng việc kết hợp Fucoidan và các thuốc kháng ung thư khó tan để tạo các hạt nano” của Phương đã được quỹ “Vì sự phát triển của phụ nữ trong khoa học” L’Oreal-UNESCO tuyển chọn. Nghiên cứu chế tạo hạt nano mang thuốc điều trị ung thư của Phương khắc phục được vấn đề thuốc điều trị ung thư thường bị đào thải nhanh nên không đến được mô ung thư để điều trị và gây hại với các tế bào khỏe mạnh. Hạt nano sẽ đưa thuốc đến đích, đồng thời len lỏi vào các khe hở trong cấu trúc tế bào ung thư để tiêu diệt. Trong lĩnh vực vật liệu dẫn thuốc nano, tiến sĩ Trần Hà Liên Phương là tác giả hai cuốn sách xuất bản quốc tế, 30 bài báo khoa học đăng trên các tạp chí quốc tế (trong đó có 25 bài báo trong danh mục ISI), 42 báo cáo tại các hội thảo khoa học quốc tế. khoa học

64 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Phương thư cùng đồng nghiệp công bố 22 bài trên các tạp chí quốc tế. Ngày 11.10.2016, viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam công bố kết quả nghiên cứu và chuyển giao công nghệ chế tạo phức hệ nano FGC dùng trong phòng và hỗ trợ điều trị ung bướu, chế tạo thành công hệ dẫn gồm ba chất Curcumin, Fucoidan, SaponinGinseng ở kích thước nano của bà Hà Phương Thư. Bà Thư đã ký hợp đồng chuyển giao nguyên liệu nano FGC để sản xuất thực phẩm chức năng CumarGold Kare dùng trong phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư cho công ty Dược Mỹ phẩm CVI. Tốt nghiệp đại học Sư phạm Huế năm 1996, bà Thư giảng dạy tại trường THCS An Ninh Đông. Sau đó, bà ra Hà Nội làm nghiên cứu sinh ở viện Hóa học. Được học bổng nghiên cứu sinh tiến sĩ của viện Công nghệ Tokyo Nhật Bản, năm 2003 bà Thư bảo vệ luận án tiến sĩ và nhận học bổng sau tiến sĩ tại trung tâm Năng lượng nguyên tử của Pháp. Năm 2007, bà công tác tại viện Khoa học vật liệu, rồi được bổ nhiệm trưởng phòng Vật liệu Nano Y Sinh. Năm 2012, bà Thư nhận giải thưởng L’Oreal UNESCO “Vì sự phát triển của phụ nữ trong khoa học” với đề tài nghiên cứu “Quy trình chế tạo và đánh giá hiệu quả của hệ dẫn thuốc hướng đích cấu trúc nano lên tế bào ung thư.” Đến nay tiến sĩ Hà Phương Thư đã có 30 công bố về lĩnh vực nano y sinh trên các tạp chí quốc tế.

ảnh Thị Thúy: mạnh bi; Phương Thư: HaiwonPhotography.com; Liên Phương: Stephane Cardinale

năm 2016, trưởng phòng Vật liệu Nano Y sinh Hà

Hà Thị Thúy Phó viện trưởng Viện Di truyền Nông nghiệp, 55 Tuổi

Năm 2016, vừa quản lý tại viện Di TRUYỀN NÔNG

NGHIỆP tiến sĩ Hà Thị Thúy còn tham gia nhiều đề

tài nghiên cứu cấp nhà nước và cấp bộ, thực hiện thành công các nội dung nghiên cứu và đề tài, dự án như nghiên cứu các giống lúa năng suất cao và chất lượng cao, ngắn ngày, nghiên cứu và triển khai các giống cam, hồng không hạt. Bà chuyển giao quy trình nhân giống mía theo quy mô công nghiệp cho nhiều công ty mía đường, và nghiên cứu xây dựng và phát triển quy trình sản xuất giống mía sạch bệnh bằng công nghệ tế bào theo phương thức công nghiệp. Tốt nghiệp ngành sinh lý thực vật trường đại học Khoa học Tự nhiên năm 1987, công tác tại viện Di truyền Nông nghiệp, năm 1994, bà Thúy nghiên cứu thành công việc nhân giống các dòng bắp cải bất tự hòa hợp (không có hạt trong điều kiện tự thụ phấn) và xây dựng quy trình sản xuất bắp cải lai. Sau đó, bà tiếp tục nghiên cứu quy trình công nghệ nhân nhanh các giống chuối, giống mía và chuyển giao quy trình kỹ thuật cho nhiều viện nghiên cứu, trường đại học và địa phương. Năm 1995, bà trực tiếp chuyển giao công nghệ nhân giống mía cho công ty mía đường Hiệp Hòa, tỉnh Long An, giúp công ty xây dựng phòng thí nghiệm sản xuất giống và nhân nhanh giống mía mới K84 - 200 có năng suất và hàm lượng đường cao. Giống mía này được công nhận là giống mía quốc gia từ năm 1998. Năm 2000 bà bảo vệ thành công luận án thạc sĩ “Nghiên cứu quy trình nhân nhanh các giống mía mới bằng công nghệ nuôi cấy mô tế bào”. Năm 2004 bà bảo vệ thành công luận án tiến sĩ “Nghiên cứu đặc tính không hạt và phương pháp tạo dòng đa bội ở cây ăn quả có múi”. Công trình này giúp nông dân nhiều tỉnh trồng cam thoát nghèo. Là tác giả và đồng tác giả của hơn 40 giống cây trồng, bà Thúy được bà con nông dân gọi là “nhà khoa học của nông dân”.

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 65

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Bùi Trân Phượng

Đàm Bích Thủy

Nguyên hiệu trưởng đH Hoa Sen, 67 Tuổi

Chủ tịch sáng lập, hiệu trưởng ĐH Fulbright Việt Nam (FUV), 56 tuổi

giáo dục

66 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Là người đứng đầu đại học Fulbright

trường đại học tư thục phi lợi nhuận của Việt Nam, bà Thủy phụ trách gây quỹ, tuyển cán bộ quản lý và cán bộ học thuật. Ngôi trường đang được xây dựng với cảm hứng từ truyền thống giáo dục đại học khai phóng của Mỹ và hướng tới phụng sự xã hội Việt Nam thông qua đổi mới trong lĩnh vực giảng dạy, học tập và sáng chế. FUV đang nhận được rất nhiều kỳ vọng từ xã hội là sẽ tạo ra nhiều đột phá trong lĩnh vực giáo dục còn nhiều hạn chế của Việt Nam. Nhà tài trợ sáng lập FUV là quỹ tín thác Sáng kiến đại học Việt Nam, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Boston. Tháng 1.2017, ngoại trưởng Mỹ John F.Kerry cùng với tổ chức Đầu tư Tư nhân Hải ngoại (OPIC), đã trao ý định thư cho trường FUV, bày tỏ mong muốn tài trợ cho việc thiết kế và xây dựng khuôn viên chính của trường tại TP.HCM. Dự án này hỗ trợ các chương trình đào tạo học thuật của trường với quy mô 7.000 sinh viên. Bà Thủy nhận bằng MBA từ trường kinh doanh Wharton, ĐH Pennsylvania (Mỹ) năm 1995. Trước khi tham gia lĩnh vực giáo dục, bà dành đa số thời gian trong sự nghiệp hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng.

Việt Nam (FUV),

Trân Phượng: phan quang; hải đông

25 năm gắn bó với trường Hoa Sen, nhà quản lý giáo dục Bùi Trân Phượng đưa đơn vị giáo dục này từ một trường cao đẳng thành đại học được đánh giá cao về chất lượng đào tạo. Tháng 1.2017, bà bị cho thôi chức theo quyết định của hội đồng quản trị mới được công nhận, sau gần hai năm tranh chấp. Bà Bùi Trân Phượng du học Pháp từ năm 1968, tốt nghiệp cử nhân giáo khoa lịch sử Đại học Paris I năm 1972, thạc sĩ lịch sử tại Đại học Paris VII năm 1994 và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ lịch sử tại Đại học Lyon 2, Pháp năm 2008. Tốt nghiệp đại học, bà Phượng về nước dạy học tại trường Marie Curie và là giáo sư thỉnh giảng tại trường đại học Cần Thơ. Từ 1975 đến 1991, bà công tác tại trường đại học Sư phạm TP.HCM với các chức vụ: Chủ nhiệm bộ môn lịch sử Việt Nam, Phó chủ nhiệm khoa Sử. Năm 1991, bà chuyển công tác về trường cao đẳng bán công Hoa Sen, rồi đảm nhiệm vị trí Hiệu trưởng đại học Hoa Sen từ năm 1996 đến nay. Hoa Sen hiện đang hình thành một đội ngũ trí thức được đào tạo chính quy từ nhiều nước khác nhau (Phần lớn giảng viên có trình độ tiến sĩ của trường đều tốt nghiệp từ các đại học quốc tế). Ngoài việc là nhà quản lý giáo dục, bà còn là nhà nghiên cứu khoa học say mê. Từ năm 1975 đến 1992, các công trình nghiên cứu của bà tập trung vào lịch sử cận hiện đại Việt Nam và lịch sử văn hóa và lịch sử phụ nữ Việt Nam. Bà được tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy trao tặng huân chương Quốc công bậc Hiệp sĩ vì những đóng góp trong phát triển ngôn ngữ và văn hóa Pháp (năm 2012). Bà nhận giải thưởng “Vì sự nghiệp văn hóa và giáo dục” của quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh năm 2013 vì đóng góp có hiệu quả trong nhiều năm qua góp phần đổi mới giáo dục đại học và cao đẳng tại Việt Nam.

An tâm nhờ trần nhà chắc chắn và bền vững. Tấm thạch cao đanh không võng Sheetrock® của USG Boral, thương hiệu thạch cao số 1 tại Mỹ hiện đã có ở Việt Nam. Với tính năng vượt trội cho trần nhà vững chắc, an toàn cho căn nhà và sự an tâm tuyệt đối cho bạn. USGBoral.com

68 | FORBES việt nam tháng 3.2017

phụ nữ ảnh hưởng nhất việt nam 2017

KHOẢNH KHẮC DIỆU KỲ Bác sĩ Vương Thị Ngọc Lan tham gia vào ê-kip đầu tiên của Việt Nam thực hiện thủ thuật thụ tinh ống nghiệm, và trở thành chuyên gia đầu ngành nhờ đam mê và lòng kiên trì. khổng loan

Phòng khám Ngọc Lan ở quận 1 (TP.HCM) luôn đông bệnh nhân từ sáng tới tối. Họ tới từ

ảnh: rin trần

khắp mọi nơi ở Việt Nam và cả trên thế giới. Đây là một trong những phòng khám ngoài giờ có quy mô lớn trong lĩnh vực phụ sản và là địa chỉ được nhiều cặp vợ chồng tìm đến khi gặp khó khăn trong sinh nở. Ngoài giờ làm việc tại ĐH Y dược TP.HCM, bệnh viện phụ sản Từ Dũ và bệnh viện đa khoa Mỹ Đức, bác sĩ Vương Thị Ngọc Lan có mặt ở đây vào khoảng 5h - 7h tối mỗi ngày, trong chiếc áo blouse trắng, bà tư vấn cho người đến khám trong một phòng khám nhỏ như các đồng nghiệp khác. Bà nhận khoảng 20 trường hợp mỗi ngày, với lý do là muốn dành thời gian đủ để tư vấn, “vì nếu không họ sẽ phải chờ lâu và lại có cảm giác không được quan tâm chu đáo,” bà cho biết. Bác sĩ Lan, 46 tuổi, được xem là “mát tay” trong điều trị hiếm muộn bằng phương pháp thụ tinh ống nghiệm (IVF), lĩnh vực mà Việt Nam mới tham gia được 20 năm nay (chậm hơn so KHOA HỌC

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 69

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017 — Vương Thị Ngọc Lan

với thế giới 20 năm). Giống như chồng là bác sĩ Hồ Mạnh về sản phụ khoa của Việt Nam và có chồng sát cánh cùng Tường, bác sĩ Lan có sự nghiệp gắn liền với quá trình lĩnh vực mà cả hai đều gọi là “cuộc sống của mình.” Cả ba phát triển IVF của Việt Nam. Bà có ảnh hưởng lớn tới đội cùng chung sống trong ngôi nhà phố điển hình sơn màu ngũ chuyên gia y tế trong lĩnh vực này ở trong nước và xanh, ở con hẻm rộng, yên tĩnh tại quận 1, TP.HCM. Điểm khu vực, thông qua giảng dạy, trao đổi kinh nghiệm tích nhấn dễ nhận thấy nhất nơi đây là dãy dài tủ sách dựa lũy được trong nghiên cứu và thực hành ở hầu hết các cơ vào tường, những mảng tường trống còn lại đầy những sở điều trị IVF tại TP.HCM. Bà thuộc trong số những tên hình ảnh vẽ ngẫu nhiên của cả thời thơ ấu của các con gái tuổi hàng đầu đưa Việt Nam vào bản đồ các nước mạnh bác sĩ Lan. Những bữa cơm tối của gia đình cũng là thời về điều trị IVF có tỉ lệ thành công cao và ổn định, khoảng gian mà ba chuyên gia đầu ngành về phụ sản và IVF hội 45%. Trong số khoảng 3.000 ca IVF ở Mỹ Đức hằng năm, chẩn về những ca khó. Bác sĩ Phượng nghỉ hưu năm 2005 nơi bà cộng tác để thực hiện cho các cặp vợ chồng hiếm sau những tháng ngày làm việc miệt mài ở bệnh viện Từ muộn, bác sĩ Lan thực hiện khoảng vài trăm ca. Forbes Dũ, nơi cũng chứng kiến những ngày liên miên làm việc Việt Nam chọn bà là một trong 50 gương mặt phụ nữ có tại khoa Hiếm muộn của bác sĩ Lan và Tường trong hơn ảnh hưởng nhất Việt Nam năm 2017 vì vai trò của bà là 10 năm đầu tiên kể từ sau khi họ tốt nghiệp ĐH Y dược một trong những người tiên phong và bền bỉ nghiên cứu, thực hành IVF, đem số chu kỳ IVF lại hạnh phúc cho những gia đình hiếm muộn 20 năm qua. Việt Nam thực hiện số chu kỳ IVF thuộc hàng cao trong khu vực, Tại Việt Nam, tỉ lệ hiếm muộn ở các giúp những đơn vị như IVFMD có dữ liệu để nghiên cứu và cải thiện quy trình, tăng tỉ lệ thành công. Số chu kỳ IVF ước tính ở một số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh nở là nước châu Á - Thái Bình Dương năm 2016 là khoảng 700 ngàn. khoảng 7,7%, tương đương với khoảng một triệu cặp. Theo bác sĩ Tường, hiện là tổng thư ký hội Nội tiết sinh sản và Vô > 300.000 sinh TP.HCM, mỗi năm, Việt Nam thực nhật bản hiện hơn 15 ngàn chu kỳ IVF (một cặp vợ chồng có thể phải làm nhiều chu kỳ nếu chưa may mắn thành công), tương đương với Thái Lan, lãnh thổ Đài Loan, và lớn 200.000 trung quốc hơn so với Singapore, Philippines hay Malaysia (xem bảng). Nhu cầu về IVF ngày càng tăng cao, một phần do sự hiểu biết xã hội về hiếm muộn và tiến bộ y học đã giúp cải thiện tỉ lệ thành công hơn so với cách nay 20 năm. 80.000 Ấn độ

đến Việt Nam không phải là “màu hồng” như các số liệu về tỉ lệ thành công hiện nay. Hành trình này bắt nguồn từ sự dấn thân của mẹ bác sĩ Lan, giáo sư, bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng thời bà làm giám đốc bệnh viện phụ sản Từ Dũ cuối những năm 1990. “Có lẽ mình sinh ra dưới một ngôi sao may mắn,” bác sĩ Lan nói với Forbes Việt Nam. Bà là “đệ tử ruột” của bác sĩ Phượng khi là người con duy nhất theo chuyên ngành của mẹ, một tên tuổi lớn Hành trình IVF

KHOA HỌC

70 | FORBES việt nam tháng 3.2017

45.000

Úc – New zealand

35.000 hàn quốc 15.000 6.000 1.000 Nguồn: Bác sĩ Hồ Mạnh Tường

15.000 việt nam đài loan (tq) thái lan 6.000 malaysia 5.000 hong kong indonesia 4.000 Singapore 1.000 philippines

ảnh lớn: Quang Định; tư liệu

Bác sĩ Lan ẳm Phạm Tường Lan Thy cùng ê-kíp gây mê trong ca mổ bắt con ngày 30.4.1998.

không đắt như ban đầu bà lo sợ.) Nhưng đầu tư thiết bị chỉ là khó khăn ban đầu. Dù được sự hậu thuẫn của bí thư đảng ủy, bác sĩ Tạ Thị Chung (Hai Chung) của bệnh viện Từ Dũ, bà gặp phải Bác sĩ Hồ Mạnh Tường (phải) và Vương Thị Ngọc Lan tại phòng tạo phôi, bệnh viện Mỹ Đức. nhiều ý kiến phản đối hơn. Theo lời kể của bác sĩ Tường, thậm TP.HCM. “Nhiều lúc tôi rầy Lan vì hay bỏ bữa, nhiều chí có người trong ngành đã gửi thư cho Quốc hội yêu công việc quá, thì Tường hay trả lời rằng ‘má đừng rầy, vì cầu cấm làm IVF vì sợ sinh ra quái thai. Ngoài ra, Việt đó chỉ là một bản photocopy của má mà thôi,” bà Phượng Nam đang tập trung hạn chế dân số, không coi vô sinh, cười khi nhắc đến giờ giấc làm việc trước đây của con gái. hiếm muộn là vấn đề y tế. Nhưng những bi kịch do hiếm “Nếu ông xã không làm cùng ngành, thực sự, chắc có muộn mà bác sĩ Phượng chứng kiến trong sự nghiệp đã lẽ không ai sống được với tôi. Vì họ không thể hiểu được khiến bà quyết tâm làm. (Đến giờ, ở tuổi 73, bà vẫn kể lại tại sao vợ cứ đi hoài không ở nhà,” bác sĩ Lan nói về công minh mẫn về những trường hợp gọi điện thoại cho bà việc mà mình đã làm 20 năm nay, khi kể về chuyện mình thông báo ý định tự tử vì không thể sinh con cách nay đã phải vào bệnh viện chuyển phôi cho một ca khó chỉ vài chục năm). ba tuần sau khi sinh con thứ hai. Bà có dáng người dong Bà gợi ý bác sĩ Tường, khi đó 28 tuổi, gày gò chưa đầy dỏng và khuôn mặt thanh tú, lối nói chuyện dứt khoát: 50kg, vừa tốt nghiệp ĐH Y dược TP.HCM đi Pháp học “Công việc của tôi thì phải làm tốt, khâu nào cũng phải về IVF, đặc biệt là khâu tạo phôi với sự hỗ trợ tài chính tốt thì cơ hội thành công mới cao.” một phần của Việt kiều Pháp là GS. Trần Đình Khiêm và Tại Anh vào năm 1978, Louise Joy Brown là người tiền bà cho mượn. Bệnh viện phía Pháp cho học không đầu tiên trên thế giới ra đời nhờ IVF - kỹ thuật lấy noãn tốn tiền. Theo lời bà Phượng, bà chọn bác sĩ Tường vì ông và tinh trùng kết hợp với nhau ở ngoài cơ thể, tạo thành biết ngoại ngữ, và tính tình điềm đạm, thận trọng. Sau ba phôi, rồi phôi được chuyển vào buồng tử cung, phát tháng, trải qua nhiều bỡ ngỡ và khó khăn từ ngôn ngữ tới triển thành thai nhi. Bác sĩ Phượng nhớ lại bà thấy tự môi trường sinh hoạt và chuyên môn, bác sĩ Tường trở về ái khi Việt Nam quá chậm so với thế giới về IVF, trong với những ghi chép chi tiết tỉ mỉ và sự hiểu biết ban đầu khi nước láng giềng Thái Lan đã làm được. Bà tìm hiểu, về IVF. Bệnh viện Từ Dũ sau đó mời đoàn bác sĩ từ bệnh nhưng giấc mơ xa vời khi biết chi phí cho một cơ sở IVF viện La Republique (Nice, Pháp) sang để chuyển giao kỹ là khoảng ba triệu đô la Mỹ, ở thời mà đời sống người dân thuật cho khoa Hiếm muộn trong sự hồi hộp đến mất ngủ còn thiếu thốn nhiều thứ sau chiến tranh. Cơ hội đến khi và bạc cả tóc của bác sĩ Phượng, khi đó 53 tuổi, gần nghỉ bà được mời sang ĐH Nice Sophia Antipolis (Pháp) giảng hưu. Uy tín của bà cùng những người ủng hộ bà đặt cả dạy năm 1994. Bà tiết kiệm tiền tài trợ trong một năm đủ vào dự án đầy tham vọng và nhiều rủi ro này. để mua máy móc thiết bị chuyển về Việt Nam (với giá Ngọc Lan không phải là người được mẹ chọn vào

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 71

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017 — Vương Thị Ngọc Lan

ê-kip đầu tiên tham gia thực hiện IVF. Năm 1997, vừa ra trường, rảnh rỗi, Lan hỗ trợ mẹ làm hồ sơ các trường hợp được điều trị. Dù chỉ làm “lon ton” vòng ngoài, những ghi chép tỉ mỉ, sự thông hiểu người được điều trị của Lan khiến các bác sĩ Pháp ấn tượng, và sau đó họ đề nghị đưa Lan vào ê-kip đầu tiên. Bà trở thành người đầu tiên phía đoàn Việt Nam chuyển phôi đậu thai, và bé gái Phạm Tường Lan Thy ra đời năm 1998, đánh dấu cột mốc quan trọng để IVF phát triển tại đây. “Tôi nghĩ hoàn toàn do mình may mắn mà thôi,” bác sĩ Lan nhớ lại. “Vì mình hoàn toàn làm theo hướng dẫn của phía Pháp chứ không làm khác gì cả.” Cha mẹ của Thy đặt con mình có tên lót theo tên bác sĩ Lan và bác sĩ Tường. Với sự thành công của Từ Dũ, năm 2000, bệnh viện phụ sản Trung ương tại Hà Nội thực hiện ca thụ tinh ống nghiệm đầu tiên. Khoa Hiếm muộn của bệnh viện Từ Dũ đón lượng bệnh nhân từ khắp nơi đổ về. Các bác sĩ liên tục làm việc từ 6h sáng đến 9h tối, nhưng vẫn chứng kiến những trường hợp phải chờ hai năm mới tới lượt. Nhưng rốt cuộc, những bác sĩ trụ lại rất ít, trong đó có bác sĩ Lan, bác sĩ Tường và kỹ thuật viên Nguyễn Thị Mai. Bà Lan giải thích vì bà khi đó không phải quá lo lắng về tài chính do sống cùng mẹ, khác với các bác sĩ khác phải có gia đình chăm sóc, cần thu nhập tốt hơn ở khoa Hiếm muộn. Đến nay, 20 năm sau, những người tham gia trực tiếp vào những đợt IVF đầu tiên ở Từ Dũ đều đã rời khỏi khoa Hiếm muộn. Bác sĩ Phượng rời khỏi vị trí cố vấn bệnh viện Từ Dũ năm 2006, một năm sau khi nghỉ hưu và hiện là cố vấn cho bệnh viện Mỹ Đức và đơn vị hỗ trợ sinh sản Mỹ Đức (IVFMD). Bà vẫn thăm khám bệnh nhân, và thực hiện phẫu thuật dù đã ở tuổi “xưa nay hiếm.” Bệnh viện Từ Dũ sau đó cử bác sĩ Lan và Tường đi học chuyên sâu về IVF ở Singapore, trong khi giám đốc bệnh viện Phượng bị phê bình. Khi đó, ở tuổi gần nghỉ hưu, bà Phượng quyết định chỉ là người tạo điều kiện cho lĩnh vực này phát triển, mà không trực tiếp bắt tay vào thực hiện kỹ thuật các ca điều trị. Bà gạt đi những ý kiến phản đối việc chọn bác sĩ Lan và Tường đi đào tạo do họ còn trẻ, chưa có thành tích. “Tôi nói là phải cho một loạt bác sĩ trẻ làm, vì họ có ngoại ngữ, tiếp thu cái mới dễ hơn, mắt sáng, tay không run, kết quả mới tốt.” Bà kỳ vọng lớp trẻ có thời gian tích lũy kinh nghiệm từ thực tế, học tập tiến bộ nước ngoài, và họ sẽ có sáng kiến giúp Việt Nam tiến vượt bậc hơn trong lĩnh vực này. Kỳ vọng đó thành sự thật, khi cả bác sĩ Lan và Tường nay đều trở thành chuyên gia đầu ngành về IVF của Việt KHOA HỌC

72 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Nam và khu vực. “Lan là người đặc biệt thích hợp để làm IVF, công việc đòi hỏi kiên nhẫn, khéo tay,” bác sĩ Tường nói về người vợ cũng là cộng sự của mình. Họ kết hôn năm 1999, và có con đầu lòng năm 2000. “Không phải đơn giản để chúng tôi làm được việc mà không ai nghĩ làm được là đưa Việt Nam trở thành một tên tuổi quan trọng trong lĩnh vực IVF ở khu vực. Không chỉ khu vực mà trên thế giới, những người làm IVF đều biết đến Lan,” ông nói. Trở về từ Singapore, họ cải thiện quy trình điều trị IVF, nâng tỉ lệ thành công từ 15% trước đó lên 35%. Sau 20 năm, Việt Nam có 24 trung tâm IVF, tập trung chủ yếu ở Hà Nội và TP.HCM, và khoảng 400 chuyên gia trong lĩnh vực này. Bác sĩ Lan và Tường là người hỗ trợ, tư vấn, giảng dạy chính cho đa số. Từ các hoạt động đào tạo mà bác sĩ Lan và Tường thực hiện, Việt Nam cũng là trung tâm đào tạo IVF lớn nhất khu vực ASEAN và là

Chi phí điều trị IVF Chi phí điều trị IVF ở Việt Nam rẻ hơn các nước Đông Nam Á, một phần do chi phí cho nhân lực thực hiện thấp và quy mô nhiều nên giảm chi phí. Dưới đây là chi phí ước tính cho một lần làm IVF cơ bản, chưa tính các kỹ thuật phát sinh và chi phí khác (đi lại, ăn ở khi theo dõi điều trị).

hoa kỳ

12,5

Úc Singapore

Thái Lan

Phillipines

campuchia

đơn vị tính: ngàn đô la Mỹ.

việt nam

Nguồn: bác sĩ Hồ Mạnh Tường

phỏng vấn

nước đứng đầu khu vực về số báo cáo khoa học tại các hội nghị quốc tế khu vực và số công bố quốc tế về IVF. “Tôi vẫn hướng dẫn học trò rằng bác sĩ không cần phải thông minh. Đức tính cần nhất là thương bệnh nhân và thận trọng tối đa trong nghề nghiệp của mình,” bác sĩ Phượng lý giải sự “mát tay” của con gái mình, “Trong số những học trò của tôi, Lan là người thận trọng nhất. Giỏi chuyên môn mà lơ là, không thận trọng thì thường kết quả không tốt, còn ảnh hưởng nguy hiểm cho bệnh nhân. Không phải vấn đề là “mát tay,” mà là do thận trọng.”

Với 25 năm làm giám đốc bệnh viện phụ sản Từ Dũ, bác sĩ, thầy thuốc nhân dân Nguyễn Thị Ngọc Phượng là chuyên gia đầu ngành nổi tiếng. Bà trao đổi với Forbes Việt Nam góc nhìn của bà khi phụ nữ lãnh đạo. forbes việt nam: Thời trẻ, bà làm thế nào để vừa nuôi dạy ba người con còn nhỏ khi chồng đi vắng, lại quản lý, lãnh đạo một bệnh viện? Ngọc Phượng: Nhờ tôi may mắn có ba cô con gái. Vì con gái ngoan lắm, tự lo với nhau. Thực sự tôi không có thời gian trực tiếp ngồi dạy con vì tôi phải làm việc nhiều. Các con tôi biết suy nghĩ, khi thấy mẹ cực nhọc thì biết lo cho gia đình, bản thân, tự lo học hành. Tôi không hướng các con học hành gì, vừa không có thời gian, vừa không muốn, tùy các con chọn lựa theo ý thích. Tôi nói với các con tôi là “Các con có hạnh phúc thì má mới vui.” forbes việt nam: Theo bà, có người phụ nữ hoàn hảo không? Ngọc Phượng: Không có đâu. Mình giỏi một thứ đã là tốt lắm rồi.

Phụ nữ nói chung còn cực khổ nhiều, phải làm có khi bằng 2,3 nam giới mới được công nhận. Đàn ông có nhiều cơ may được đề bạt, phấn đấu, còn phụ nữ phải dành thời gian sinh nở, chăm sóc con cái. Nếu người phụ nữ làm việc hăng say, chăm chỉ, thì người xung quanh có thể khen, nhưng cũng có người nói là cô này đoảng, có chồng con mà cứ bỏ nhà đi từ sáng tới tối. Còn đàn ông mà thế thì lại được khen là tích cực, làm việc tốt, không bao giờ chê là bị đoảng. Như thế là sự phân biệt đối xử vẫn tồn tại, người phụ nữ vẫn bị gánh nặng hai vai, vừa gia đình vừa xã hội. forbes việt nam: Bà nghĩ thế nào về người phụ nữ ở vị trí lãnh đạo? Ngọc Phượng: Tôi nghĩ phụ nữ mình lãnh đạo tốt. Lý do là mình

ảnh: Quang Định

Quá trình bác sĩ Lan cùng chồng tham gia phòng khám Ngọc Lan và bệnh viện đa khoa Mỹ Đức xuất phát từ mong muốn và tầm nhìn được kiểm soát lĩnh vực mình làm mà không bị chi phối bởi các yếu tố tài chính hay chính trị của tổ chức. Sau khi bác sĩ Phượng nghỉ hưu năm 2005, bác sĩ Lan bị đề xuất chuyển công tác tới nơi không thuộc sở trường. “Tôi như con cá bị nhấc ra khỏi nước, đêm nào cũng khóc, lo lắng, cuộc sống rất căng thẳng,” cựu phó khoa Hiếm muộn nhớ lại. Bà chuyển về ĐH Y dược TP.HCM. Bác sĩ Tường cũng rời khỏi vị trí trưởng khoa năm 2006. Họ cùng với một nhóm các bác sĩ mở phòng khám tại quận 5 (TP.HCM), lấy tên Ngọc Lan vì “nghe cái tên thì mọi người đều biết là bác sĩ làm IVF, cũng là một cách tiếp thị,” bác sĩ Lan giải thích. Phòng mạch thu hút đông bệnh nhân và họ chuyển đến cơ sở rộng hơn ở quận 1, TP.HCM. Qua thời gian hùn vốn với những cá nhân đầu tư phát triển dịch vụ IVF ở các bệnh viện tư như Vạn Hạnh, An Sinh, bác sĩ Lan và Tường nhận thấy trong khi tập trung vào chuyên môn, họ cũng cần có vai trò quyết định nhiều hơn trong bệnh viện nhằm cải thiện tình hình điều trị. “Lĩnh vực IVF luôn phát triển nhanh vượt trội so với bộ máy điều hành ở cả bệnh viện công và tư,” bác sĩ Tường, hiện chủ yếu phụ trách về phát triển nhân sự tại bệnh viện Mỹ Đức, trong lúc nắm vị trí giám đốc trung tâm Nghiên cứu Di truyền và Sức khỏe sinh sản, khoa Y, ĐH Quốc gia TP.HCM và thường trực

“Phụ nữ làm lãnh đạo tốt”

không có rượu, không có gái, không có gái thì không tham nhũng tham ô tiền bạc. Rượu đưa tới gái, gái đưa tới chuyện tham ô tiền bạc. Nhiều đồng nghiệp nam giới hay nói với tôi là phụ nữ lãnh đạo không được lòng cấp trên, dở lắm. Tôi hỏi sao vậy? Họ trả lời là vì phụ nữ không đi nhậu với cấp trên. Đấy là cái rào cản của phụ nữ mình, vì phụ nữ còn phải về nhà chăm lo gia đình, không có thời gian mà nhậu nhẹt, chơi bời, tụ tập, nên cấp trên ít hiểu mình, nghe mình. Ngồi nhậu với nhau thì nói gì cũng lọt lỗ tai hết, bá vai, anh tôi mày tao. Mọi việc xuề xòa qua hết. Còn phụ nữ khi gặp cấp trên thì nghiêm túc trình bày, nên các ông ấy cũng nghiêm túc, soi kỹ. Đó là khó khăn của phụ nữ trong xã hội mình.

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 73

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017 — Vương Thị Ngọc Lan

Ban chấp hành hội Sinh sản châu Á-Thái Bình Dương (ASPIRE) cho biết. Theo ông, IVF không còn được xem là lĩnh vực công nghệ cao nữa, mà thách thức nằm ở quy trình vận hành, tức là quy trình vận hành càng tốt thì tỉ lệ thành công càng cao. Cùng với nhóm các bác sĩ và những cộng sự làm việc với mình, họ thế chấp nhà, phòng mạch, lấy tiền đầu tư thông qua công ty Hy Vọng, nơi ông Tường hiện là CEO và sở hữu 20% cổ phần. Thương vụ mua lại hoàn tất năm 2012. Họ phát triển bệnh viện này mạnh về IVF khi đầu tư cho dịch vụ này từ năm 2014, và chuẩn hóa quy trình đạt chuẩn thế giới. Hiện nay, theo bác sĩ Tường, nhóm của họ thực hiện số chu kỳ IVF lớn nhất ở Đông Nam Á, trong khi hạn chế được những xung đột giữa lợi nhuận và chuyên môn khi không nhận đầu tư từ các cá nhân đầu tư chuyên nghiệp hay tổ chức đầu tư lớn. Nhu cầu điều trị vô sinh không phân biệt giàu nghèo. Cho dù tại Việt Nam, chi phí điều trị khoảng 70 triệu đồng/ chu kỳ được xem là thấp nhất trên thế giới (xem biểu đồ), giá tiền vẫn là rào cản. “Tiềm năng IVF sẽ phát triển tùy vào sự phát triển về kinh tế của Việt Nam,” bác

của các bệnh viện, trung tâm cả nước. Bác sĩ Lan nói: “Vì đằng nào họ cũng làm. Nếu họ làm đúng thì sẽ tránh sai sót và hạn chế thiệt hại cho bệnh nhân.” Với “máu” giảng dạy nghề y có sẵn và tư duy giúp đỡ hỗ trợ cộng đồng của bác sĩ Phượng đã ăn sâu vào con cái, họ khiến các đoàn nước ngoài khi đến tìm hiểu ngạc nhiên. “Mục tiêu của chúng tôi là làm tốt hơn chuyên môn của mình,” bác sĩ Tường lý giải việc sẵn sàng chia sẻ hiểu biết chuyên môn của mình. Ông cho biết Mỹ Đức, với doanh thu khoảng 200 tỉ đồng/ năm vẫn chưa có lời vì họ đầu tư để thực hiện nghiên cứu và công bố trên các ấn phẩm chuyên ngành quốc tế. Trong lúc bác sĩ Tường tập trung phát triển mạng lưới, nhân sự, chuẩn hóa quy trình, bác sĩ Lan đầu tư vào chuyên môn. Hiện nay, mỗi ngày, các bác sĩ ở phòng khám Ngọc Lan thăm khám cho khoảng 60 cặp vợ chồng đến nghe tư vấn về điều trị hiếm muộn. Còn ở Mỹ Đức là khoảng 20 cặp. Khoảnh khắc chờ đợi nhất của những cặp vợ chồng hiếm muộn sau khi chuyển phôi là nhận được cuộc điện thoại vào buổi sáng, thông báo đã đậu thai và hẹn chiều đến lấy thuốc uống dưỡng thai. Nhưng không phải ai cũng gặp may mắn ngay từ lần đầu tiên làm IVF. Có người đã thực hiện 5 lần thụ tinh ống nghiệm ở nước ngoài, 3 lần ở Việt Nam trong khoảng 10 năm, tổng số lần chuyển phôi là 14 lần, và cuối cùng đã thành công. Chỉ có thể nói là ông Trời thử thách sự kiên trì của cả người điều trị và cả bác sĩ. —Vương Thị Ngọc Lan Trong 20 năm, thật khó đếm được hết những khoảnh sĩ Tường cho biết. Theo đó, lĩnh vực IVF được dự báo là khắc mà bác sĩ Lan có mặt trong phòng phẫu thuật để sẽ rất lớn ở Việt Nam, do là một nước đông dân, kinh tế thực hiện các thủ thuật chọc hút trứng, chuyển phôi, hay đang cải thiện nhanh và việc có con là điều quan trọng hạnh phúc khi nhìn thấy những phôi đang phát triển tốt trong suy nghĩ của người dân. và được xếp hạng “đẹp“ trong phòng nuôi cấy. Chỉ có thể Bác sĩ Lan và Tường không giữ bí quyết trong nghề nhìn thấy dưới kính hiển vi, nhưng những chiếc phôi này nghiệp. Họ cho biết mình chia sẻ cho tất cả những ai có mang theo bao kỳ vọng của biết bao gia đình. nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu, kể cả đối thủ của mình. “Tôi nghĩ có những khoảnh khắc một chút xíu thôi, Trong năm 2016, IVFMD đã hợp tác tổ chức đào tạo và như khi tôi đưa phôi vào buồng tử cung, mà mình thay chuyển giao công nghệ cho 22 học viên là bác sĩ, chuyên đổi cuộc sống của người khác, hạnh phúc hay chia tay,” gia phôi học từ các nước trong khu vực như Malaysia, bác sĩ Lan nói, “Nên mỗi khi làm, tôi tập trung dữ lắm. Phillipines, Indonesia, Thái Lan, bên cạnh việc đào tạo Tôi không bao giờ thấy chán dù làm động tác không biết cho 34 học viên là bác sĩ, chuyên gia phôi học, nam khoa bao nhiêu lần,” bác sĩ Lan cho biết.

Nếu ngồi nghĩ lại, thì thấy suốt đời mình thất bại nhiều hơn thành công. Ngày trước, tỉ lệ có thai là 40%, tức là tỉ lệ thất bại 60%. Ngày nào mình cũng đối diện với thất bại. Giờ dù đỡ hơn nhưng tôi vẫn đau đáu nghiên cứu để cải thiện tỉ lệ thành công cho người điều trị.”

KHOA HỌC

74 | FORBES việt nam tháng 3.2017

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Trần Mai Anh Sáng lập, điều phối Chương trình “Thiện Nhân và những người bạn”, 44 tuổi

khi đó là bà mẹ có hai con trai nhỏ, tình nguyện nhận nuôi cậu bé Thiện Nhân bị mẹ bỏ rơi, bị động vật ăn mất bộ phận sinh dục và chân phải từ khi mới lọt lòng tại Quảng Nam khiến cộng đồng rất xúc động. Mai Anh không chỉ vượt qua hành trình dài với muôn vàn khó khăn trong hơn 10 năm qua để chăm sóc, điều trị, và nuôi dạy Thiện Nhân trở thành cậu bé tự tin, tự chủ, bà còn sáng lập, điều phối và gây quỹ cho chương trình từ thiện “Thiện Nhân và những người bạn” giúp phẫu thuật tái tạo bộ phận sinh dục cho trẻ em ở Việt Nam từ năm 2011. Với sự hỗ trợ nhiệt thành của ông Greig Craft, chủ tịch quỹ AIP, và bác sĩ phẫu thuật nổi tiếng người Ý, Robeto DeCastro, cùng các bác sĩ hàng đầu thế giới và tình nguyện viên, đến nay có tổng cộng 220 ca phẫu thuật và khám cho hơn 800 bệnh nhân, trong đó có chín ca bệnh có dương vật được tạo hình thành công. Chương trình đã gây quỹ và quản lý 15 tỉ đồng, với chi phí mỗi kỳ phẫu thuật là 1,5 tỉ đồng. Số tiền này chủ yếu từ đóng góp của các cá nhân quan tâm tới Nhân. Mai Anh và đội nhóm của bà hiện có hồ sơ của 1.000 em nhỏ cần giúp đỡ. Đặc điểm của bệnh khiếm khuyết bộ phận sinh dục này là nhiều bé cần phẫu thuật nhiều lần, các ca phẫu thuật thường kéo dài và phức tạp. Ngoài các ca mổ thông thường, thời gian của các ca phức tạp có thể dài từ tám tiếng tới 14 tiếng. Mai Anh hiện là trưởng ban biên tập tạp chí Heritage của Việt Nam Airlines.

HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI

78 | FORBES việt nam tháng 3.2017

ảnh: Mạnh bi

Năm 2006, câu chuyện Trần Mai Anh,

Nguyễn Vân Anh sáng lập, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học về Giới – Gia đình – Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA), 54 Tuổi

Nguyễn Vân Anh hoạt động trong lĩnh vực thúc

đẩy quyền cho phụ nữ và trẻ em gái yếu thế trong 20 năm qua. Bắt đầu từ năm 1997, bà thành lập đường dây tư vấn điện thoại đầu tiên phía bắc – trung tâm tư vấn Linh Tâm (đến nay đã nhận được khoảng năm triệu cuộc gọi điện thoại từ khách hàng.) Năm 2011, bà phát triển trung tâm thành tổ chức phi chính phủ CSAGA nhằm thúc đẩy việc thực hiện quyền cho hai đối tượng chính là phụ nữ và trẻ em bị ảnh hưởng bởi kỳ thị và bạo lực tại Việt Nam bằng các phương pháp sáng tạo. CSAGA tập trung vào các vấn đề gồm giới và bình đẳng giới; phòng chống bạo lực trong gia đình; chống trừng phạt thân thể và tinh thần trẻ em. Với các nguồn tài trợ từ các đại sứ quán, các tổ chức phi chính phủ quốc tế, các tổ chức nước ngoài khác, bà Vân Anh tập trung vào vận động chính sách dựa trên bằng chứng, hợp tác với các tổ chức của Liên hiệp quốc tại Việt Nam và các cơ quan chính phủ như vụ Bình đẳng giới, vụ Gia đình, Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội. Năm 2008, cựu phóng viên đài tiếng nói Việt Nam này được Women’s eNews của Mỹ, hãng tin chuyên đăng tải những thông tin về phụ nữ và em gái để tạo dựng thế giới công bằng hơn, vinh danh là một trong 21 nhà lãnh đạo xuất sắc nhất của thế kỷ 21.

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 79

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Hoàng Ngọc Bích Chủ tịch Mạng lưới người tự kỷ Việt Nam (Vietnam Autism Network - VAN), 46 Tuổi

cho con trai mắc chứng tự kỷ, Hoàng Ngọc Bích nhận thấy người tự kỷ và gia đình họ ở Việt Nam đang thiếu vắng những cơ chế, chính sách và các công cụ cần thiết giúp họ hòa nhập, sống bình đẳng, được đáp ứng các nhu cầu đặc biệt, được phát triển các năng lực và đóng góp cho xã hội. Bà khởi xướng và phát động nhiều hoạt động hỗ trợ thông qua mạng lưới người tự kỷ Việt Nam (VAN), nhằm nâng cao nhận thức xã hội, vận động chính sách dành cho người tự kỷ từ cuối năm 2013. Trong năm 2016 bà đã tổ chức Ngày nhận biết trẻ tự kỷ tại Việt Nam và ngày hội thể thao dành cho người tự kỷ lần đầu tiên. Trước đó, tháng 4.2013 bà đại diện phụ huynh các câu lạc bộ gia đình người tự kỷ trên cả nước đi tham dự hội nghị Người tự kỷ các nước ASEAN tại Brunei. Giống như các tổ chức hội khác, VAN gặp khó khăn trong việc thu hút nguồn tài trợ, một vấn đề mà bà Bích đang nỗ lực cải thiện. Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cứ 160 người thì có một người tự kỷ. Tự kỷ là vấn đề mới trong xã hội Việt Nam, số người mắc chứng tự kỷ đang được phát hiện ngày càng nhiều. Dù chưa có con số nghiên cứu chính thức về số lượng trẻ mắc chứng bệnh tự kỷ, theo thống kê của bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, nước ta có khoảng 200 ngàn người mắc chứng tự kỷ. Nếu tính theo cách tính của WHO, con số này là khoảng 500 ngàn người. Trong 10 năm qua, số trẻ tự kỷ đến khám tại bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) tăng 26 lần, có giai đoạn đến hàng trăm lần. Năm 2014, bà Bích được chọn là thành viên nghiên cứu của chương trình Eisenhower Fellowship, thời gian bà tìm hiểu về chiến lược xây dựng mạng lưới, chương trình phát triển chính sách, đào tạo và hỗ trợ hiệu quả cho người tự kỷ. Bà Bích hiện là CEO công ty Global Leaders, đại diện ủy quyền của Crestcom International tại Việt Nam. HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI

80 | FORBES việt nam tháng 3.2017

ảnh: Mạnh bi; Kim Cương: rin trần

Trong quá trình tìm kiếm hỗ trợ

Sau khi rút lui khỏi sân khấu, gần 20 năm qua,

Nguyễn Thị Kim Cương PHÓ chủ tịch hội Bảo trợ người khuyết tật và trẻ mồ côi TP.HCm, 80 tuổi

nghệ sĩ nhân dân Kim Cương dành toàn bộ thời gian cho hoạt động từ thiện. Đóng góp lớn nhất của bà là đã tạo dựng ngôi trường dạy nghề dành cho trẻ khuyết tật, giúp họ hòa nhập cộng đồng. Bà là phó chủ tịch thứ nhất hội Bảo trợ Người khuyết tật và Trẻ mồ côi TP.HCM. Trong 5 năm qua, hội đã bảo trợ và chăm sóc thường xuyên cho trên 100 ngàn người thiệt thòi trong xã hội. Trung tâm còn đào tạo nghề cho hơn 1.000 học viên khuyết tật, với hơn 70% có việc làm sau khi học xong. Có kinh phí xây dựng ban đầu 15 tỉ đồng năm 2003, mỗi năm trung tâm cần thêm hơn 2 tỉ đồng để hoạt động, bà Kim Cương dành nhiều thời gian và uy tín của mình để kêu gọi sự đóng góp của các mạnh thường quân. Ngoài hội Bảo trợ Người khuyết tật và Trẻ mồ côi TP.HCM, hơn chục năm qua, bà Kim Cương còn tham gia vận động kinh phí và đóng góp các chương trình cho hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo TP.HCM, nơi đem lại ánh sáng cho hơn 500 ngàn người mù, cứu sống trên 7.000 trẻ em bị dị tật bẩm sinh… NSND Kim Cương được mệnh danh là “Kỳ nữ” trong giới sân khấu Việt Nam và được trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam công nhận kỷ lục là tác giả viết nhiều kịch bản cho sân khấu kịch nhất với hơn 50 vở. Trước năm 1975, bà là một trong những tên tuổi lớn trong lĩnh vực cải lương, kịch nói, phim nhựa. Năm 1959, bà sáng lập đoàn kịch nói mang tên bà. Năm 1974, bà nhận hai giải thưởng diễn viên xuất sắc nhất, đối thoại xuất sắc nhất của giải Điện ảnh Á châu tổ chức tại Đài Loan. Theo đạo Phật với pháp danh Từ Huệ, bà Kim Cương bắt đầu làm từ thiện từ những năm 1970 trên mục Trả lời bạn đọc của báo Điện Tín, tập hợp nhóm Gia đình tình thương xin nhu yếu phẩm giúp đỡ những người nghèo. 50 năm qua, bà duy trì các hoạt động từ thiện đều đặn. Sau khi rút lui khỏi sân khấu, bà càng tích cực hoạt động thiện nguyện. Năm 2016, bà tham gia thực hiện đám cưới cho 40 đôi vợ chồng khuyết tật ở TP.HCM. Tết 2017, bà vận động 1,8 tỉ đồng tổ chức chương trình Nghệ sĩ tri âm lần thứ ba tặng quà cho 200 nghệ sĩ có hoàn cảnh khó khăn đón Tết.

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 81

phụ nữ ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Phạm Thị Huệ Trưởng phòng truyền thông Trung tâm Hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cộng đồng và phòng chống HIV/AIDS Hải Phòng, 37 tuổi

giúp đỡ những người nhiễm HIV. Năm 2003, chị Huệ đồng sáng lập nhóm tự lực những người nhiễm HIV đầu tiên ở Hải Phòng, Hoa Phượng Đỏ, chuyên chăm sóc bệnh nhân HIV giai đoạn cuối, hỗ trợ khâm liệm khi họ qua đời, tuyên truyền, chia sẻ thông tin cho những người cùng cảnh ngộ. Hiện tại, chị là trưởng phòng truyền thông của trung tâm Hỗ trợ Chăm sóc sức khỏe cộng đồng và Phòng chống HIV/AIDS tại Hải Phòng (HHCSC). Tổ chức hoạt động dựa trên nguồn tiền tài trợ, ngoài ra cung cấp thêm dịch vụ tư vấn cho doanh nghiệp như là nguồn thu để giúp tổ chức hoạt động. Phát hiện bị lây nhiễm từ chồng năm 21 tuổi khi vào bệnh viện lấy máu chuẩn bị cho việc sinh con đầu lòng (con âm tính với HIV), khi vừa sinh, chị bị cách ly khỏi con, phải tự lau rửa vết mổ của mình. Ra viện, chị bị gia đình hai bên xa lánh, nhiều chủ nhà trọ từ chối cho ở, xã hội kỳ thị. Nhận thức các khó khăn mà người bị HIV tại Việt Nam phải đối diện với định kiến từ xã hội, chị Huệ công khai tình trạng của mình, xuất hiện trên phương tiện thông tin đại chúng để tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS, nâng cao nhận thức cộng đồng. 16 năm bị nhiễm bệnh, chị Huệ vẫn giữ tinh thần tích cực, cố gắng ăn uống, dùng thuốc đều đặn để duy trì sức khỏe và công việc. Hoạt động vì cộng đồng của chị Huệ được tạp chí Time trao danh hiệu “Anh hùng châu Á” năm 2004. Tháng 3.2016, vở kịch mang tên “Hoa phượng đỏ” của tác giả Don Nguyễn lấy cảm hứng sáng tác từ cuộc đời của chị được công diễn tại nhà hát Rich Mix, Anh, trước đó được biểu diễn ở New York (Mỹ).

HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI

82 | FORBES việt nam tháng 3.2017

ảnh: Mạnh bi

Phạm Thị Huệ là nhà hoạt động xã hội tích cực

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 83

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Trang Hạ Nhà văn, nhà hoạt động xã hội, 42 Tuổi

Gương mặt được cơ quan phụ nữ liên hiệp quốc (UN

WomEn) chọn là một trong những đại sứ của phong trào

“He For She” 2015 tại Việt Nam là một trong những người gây nhiều tranh cãi nhất trên mạng xã hội của Việt Nam. Việc này không nằm ngoài kế hoạch của nhà văn Trang Hạ (tên thật là Nguyễn Thị Hoa): muốn dư luận tranh cãi những vấn đề liên quan tới phụ nữ, gia đình mà Trang Hạ nêu ra, cùng mổ xẻ, thảo luận, để từ đó thay đổi ý thức và sự nhìn nhận còn chưa công bằng với những đóng góp cống hiến của phụ nữ ngày nay. Theo nguyên tắc truyền thông những giá trị đúng đắn theo cách gây sốc, tạo tranh luận để tạo tính lan truyền cao nhất, tương tác nhiều nhất, thông qua nhiều kênh truyền thông, các nghị đề nổi bật mà Trang Hạ đưa ra trong năm 2015 - 2016 gồm Đàn ông phải vào bếp và phải có ý thức giúp đỡ vợ làm việc nhà; Vai trò của phụ nữ Việt vẫn còn chưa được đánh giá cao trong xã hội; Nỗi vất vả cực nhọc mỗi dịp Tết của những phụ nữ nông thôn và cả ở thành thị khi phải gánh vác những áp lực cuộc sống; Phụ nữ hi sinh, đàn ông không cảm kích...Trong các nghị đề của mình, Trang Hạ bước ra khỏi vùng an toàn, lấy mình làm ví dụ và đương đầu với rất nhiều công kích. Trong thời gian 2008 – 2013, Trang Hạ viết khoảng 500 bài tản văn về nữ quyền. Trang Hạ đã xuất bản 14 cuốn sách, tiểu thuyết, đề tài chủ yếu về thân phận người phụ nữ, cộng đồng LGBT, những số phận gia đình, và hành trình giới trẻ tìm kiếm vị trí và hạnh phúc trong xã hội. Tháng 2.2017, Trang Hạ tham dự chương trình văn học Việt Nam tại triển lãm sách quốc tế Đài Bắc, và tháng 11 sẽ tổ chức hội thảo văn học Nam châu Á tại Đài Bắc. HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI

84 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Khuất Thị Hải Oanh Sáng lập viên và giám đốc điều hành Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phát triển Cộng đồng (SCDI), 47 tuổi

Bác sĩ Khuất Thị Hải Oanh là nhà hoạt động xã hội, đóng góp tích cực vào công cuộc phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam thông qua trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phát triển Cộng đồng (SCDI), một tổ chức phi chính phủ hoạt động phi lợi nhuận do bà tham gia sáng lập cách đây bảy năm, cung cấp dịch vụ dự phòng và hỗ trợ tiếp cận điều trị cho những người có nguy cơ nhiễm HIV cao. Lần đầu tiếp xúc với những người có HIV vào năm 2001, bà Oanh hiểu hơn về những người “ở ngoài lề” xã hội. Hai năm sau, bà Hải Oanh được học bổng thạc sĩ của quỹ Ford về nghiên cứu sức

Trương Thanh Thủy

ẢNH trang hạ: Lekima Hùng; Hải Oanh: Vũ thế công; Thanh Thuỷ: hải đông

Sáng lập Salt Cancer Initiative, 32 Tuổi

khỏe tình dục và sinh sản tại London. Năm 2005, bà tham gia chương trình World Fellow của đại học Yale và được truyền cảm hứng bởi các bạn cùng chương trình và định hình rõ hơn về đường đi. Năm 2007, bà Hải Oanh bắt đầu hỗ trợ các nhóm cộng đồng đầu tiên của những người vợ và bạn tình của người nghiện ma túy trước khi đồng sáng lập và điều hành SCDI vào năm 2010. Qua sáu năm, SCDI, tổ chức xã hội có những nhân viên có HIV/AIDS làm việc, hỗ trợ khoảng 250 người nhiễm HIV và 100 trẻ đặc biệt thiệt thòi, tiếp cận và cung cấp dịch vụ về HIV cho trên 23 ngàn người có nguy cơ cao, khám và điều trị các bệnh phụ khoa và cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình cho khoảng 9.000 phụ nữ thiệt thòi, hỗ trợ dinh dưỡng cho trên 2.000 bà mẹ nghèo đang mang thai và cho con bú. Số tiền mà tổ chức này nhận quản lý và sử dụng từ các nhà tài trợ cho các hoạt động hỗ trợ xã hội trong năm ngoái là 44 tỉ đồng. Năm 2016, với những đóng góp xã hội tích cực, bà Hải Oanh được trao giải thưởng “Tầm nhìn” của câu lạc bộ Phụ nữ Quốc tế Hà Nội (HIWC).

Cuối năm 2016, Trương Thanh Thủy, một gương mặt trong “Forbes Vietnam 30 Under 30” năm 2015 khi mắc bệnh ung thư đã thành lập chương trình Salt Cancer Initiative (SCI), nhằm hỗ trợ bệnh nhân ung thư ở Việt Nam. Chương trình của Thủy cung cấp thông tin và cập nhật các chương trình khám, chữa bệnh mới nhất, làm cầu nối cho các doanh nghiệp để tạo các chương trình hỗ trợ bệnh nhân ung thư, đồng thời làm cầu nối cho các trung tâm ung thư thế giới đến các bệnh viện và bác sĩ Việt Nam để cùng nghiên cứu thông qua các chương trình trao đổi huấn luyện. SCI đã in quyển sách đầu tiên “Ưng thư là gì?” và phân phối cho các bệnh viện tại TP.HCM, Hà Nội, Đồng Nai. SCI còn làm việc với các viện nghiên cứu tại Mỹ như MD Anderson và University of Southern California để chuẩn bị cho hội thảo Trao đổi nghiên cứu ung thư tại Việt Nam với sự tham gia của nhiều giáo sư và bác sĩ trong lĩnh vực nghiên cứu và điều trị ung thư. Cùng gia đình sang định cư ở Mỹ năm 2003, Trương Thanh Thủy học đại học Nam California, ngành Computer Science. Trở về Việt Nam năm 2009, Thủy mở chuỗi cửa hàng bán sữa chua Paralell Yogurt, sau đó đến năm 2010 Thủy về làm CEO cho GreenGar, công ty phát triển ứng dụng giải trí và giáo dục trên iOS. Cuối năm 2012, Thủy thành lập Tappy và sau này bán cho Weeby, công ty công nghệ trò chơi di động có trụ sở tại thung lung Silicon năm 2015. Trong thời gian khởi nghiệp công nghệ ở Việt Nam, Thủy còn làm trợ giảng cho trường John Von Neumann và đưa mô hình cuộc thi lập trình Hackathon về Việt Nam.

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 85

phụ nữ ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Dệt đời đẹp Sáng lập hợp tác xã sản xuất vải lanh truyền thống ở Hà Giang, bà Vàng Thị Mai giúp thay đổi cuộc sống của phụ nữ địa phương và nhiều tập tục lạc hậu trong gia đình của người Mông. khổng loan

HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI

86 | FORBES việt nam tháng 3.2017

gia đình. Ngoài ra, mô hình này sử dụng nguyên liệu địa phương, giúp người dân tiếp tục gắn bó và duy trì, phát triển những giá trị truyền thống của dân tộc. Bà Mai, 55 tuổi, tháo vát, lúc nào cũng đầy sức sống, lanh lẹn, nhiệt tình trả lời mọi câu hỏi. Doanh thu của hợp tác xã là 1,2 tỉ đồng cho năm 2016 (lợi nhuận 800 triệu đồng), nhưng con số này đã cải thiện rất nhiều so với 100 triệu đồng cách nay sáu năm. Thu nhập xã viên trung bình khoảng ba triệu đồng/tháng (cách nay năm năm là khoảng 900 ngàn đồng). Từ xưa tới nay, vải lanh có giá trị đặc biệt trong văn hóa người Mông: Người con gái luôn cố gắng trồng cây lanh, xe sợi, dệt, may cho mình bộ quần áo vải lanh thổ cẩm bền chắc và độc đáo nhất để mặc vào những dịp đặc biệt; khi họ lấy chồng cũng phải có bộ quần áo bằng vải lanh, rồi khi qua đời cũng phải được chôn cùng bộ quần áo bằng vải lanh để “tổ tiên nhận ra mình.” Họ có khi dành cả năm trời để tự làm được một bộ trang phục như vậy. Quá trình làm được tấm vải lanh mới thật kỳ công. Với 41 công đoạn, từ trồng cây lanh, tới phơi, tước vỏ, tước ảnh: Mạnh Bi

Vàng Thị Mai là người phụ nữ bận rộn: Gọi điện cho bà thì lúc bà đang ở chỗ ruộng trồng cây lanh, lúc đang tiếp khách đến thăm quan nhà xưởng. Tranh thủ dịp đến Hà Nội vào đầu tháng 2.2017 để chụp hình cho Forbes Việt Nam, bà có mấy cuộc hẹn để giao dịch bán hàng, làm việc với các nhà thiết kế thời trang đang muốn hợp tác với bà. Bà Mai là người sáng lập hợp tác xã sản xuất vải lanh truyền thống thôn Hợp Tiến, xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ, Hà Giang, một tỉnh sát biên giới phía bắc có đa số người dân tộc Mông, sinh sống thưa thớt ở đồi núi, thu nhập chủ yếu từ nông nghiệp và du lịch. Bà điều hành, đào tạo nhân sự, phát triển kinh doanh, tìm kiếm thị trường cho sản phẩm lanh thổ cẩm do những nghệ nhân và thành viên của hợp tác xã làm ra. Forbes Việt Nam chọn bà vào danh sách 50 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam năm 2017 vì vai trò tiên phong trong việc đưa sản phẩm dệt lanh thổ cẩm có mặt ở thị trường trong nước và quốc tế. Việc làm này giúp cải thiện đời sống của phụ nữ, thay đổi tư duy truyền thống trọng nam khinh nữ của người Mông khi người phụ nữ trở thành trụ cột kinh tế

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 87

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017 — Vàng thị mai

trên tổng số 13 xã của huyện. Theo lời bà Mai, hợp tác xã ra đời Gọi là vải lanh thổ cẩm do vải được làm từ sợi tước từ cây lanh, thổ cẩm là phần ban đầu từ sự hỗ trợ của một cặp vợ họa tiết và nhuộm màu trên vải. Sản phẩm ra đời sau 41 công đoạn hoàn toàn thủ chồng người Thụy Điển đến dạy trồng công rất cầu kỳ, cần người làm có nhiều sức khỏe và khéo léo. rừng ở Hà Giang (nhưng không thành công). Họ nhìn thấy tấm vải lanh đang Cụ Sùng Thị Cở, phơi bên hàng rào và hỏi bà về nguồn 93 tuổi, nghệ nhân vẽ sáp ong gốc xuất xứ. Bà Mai kể cho họ về cách cao tuổi nhất làm kỳ công và vai trò đặc biệt của vải hiện nay của hợp tác xã. lanh trong đời sống tinh thần người Mông. Họ thấy ấn tượng và giới thiệu sản phẩm này tới các đại sứ quán. Năm 1998, những ý tưởng bắt đầu được thai nghén và năm 2001, hợp tác xã ra đời với số vốn ban đầu 13 triệu đồng của bà Mai dành dụm được. Mười thành viên ban đầu là những phụ nữ tình nguyện tham gia. Bà Mai cầm tay chỉ việc, trước hết là thuyết phục họ dành đất để trồng cây lanh thường xuyên, bảo đảm nguồn nguyên liệu cho sản xuất. Nhưng việc này khi đó rất khó khăn, các xã viên bị chồng hay cha chồng mình phản đối vì người Mông muốn trồng cây lương thực để có cái ăn như ngô hay đậu; trồng lanh thường là việc phụ vì người phụ nữ chỉ xe lanh dệt vải lúc nông nhàn. Giờ đây, ở Lùng Tám, người chồng không còn ngăn cấm vợ tham gia hợp tác xã nữa khi thấy vợ có thu nhập tốt, ổn định hơn. Nếu người phụ nữ tham gia vào công việc ngoài xã hội là điều bình thường tại các đô thị, với người Mông, đó là sự thay đổi to lớn. “Hợp tác xã không bao giờ đóng sợi, dập, luộc, hay nhuộm màu, dệt vải, vẽ sáp ong... làm cửa,” bà Mai nói với Forbes Việt Nam. “Chúng tôi sẵn ra miếng vải lanh thổ cẩm đòi hỏi người phụ nữ sức khỏe, sàng dạy nghề cho tất cả chị em quan tâm và muốn làm.” khéo léo, tỉ mẩn. Nhưng cuộc sống của người Mông còn Bà đào tạo cả các em nhỏ tuổi có hoàn cảnh khó khăn nghèo, không đủ ăn. “Thu nhập mỗi tháng không được ngoài giờ học, để các em làm một số công đoạn đơn giản một bữa thịt,” bà kể. Đàn ông hay say xỉn, bạo hành vợ. như xe sợi, nối sợi, sáng tạo mẫu thêu với sự hỗ trợ của Người Mông ở Hà Giang gặp khó khăn mà đa số các các nghệ nhân. Có những xã viên từng làm công nhân làng nghề hay nghệ nhân ở Việt Nam cũng gặp phải là may ở tỉnh Bình Dương, giờ về làm việc ở Lùng Tám vì không tìm được thị trường cho sản phẩm. Họ chỉ sản lương cao hơn và lại được gần nhà. Có những xã viên xuất cho mình, trong khi làm các công việc khác như tham gia từ lâu, xuất sắc, tích cóp xây được nhà, mua trồng trọt mang lại thu nhập thấp hơn, trong khi tay được ti vi. Bà tổ chức các buổi đào tạo để các nghệ nhân nghề, truyền thống dần mai một. Sau 20 năm làm hội dạy các xã viên mới, thậm chí trả tiền cho xã viên mới đi trưởng phụ nữ Lùng Tám, bà Mai lập hợp tác xã dệt học, theo lời bà kể. lanh, hiện có 130 phụ nữ Mông, chín tổ sản xuất ở ba xã Chính quyền địa phương giờ đã công nhận và khuyến HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI

88 | FORBES việt nam tháng 3.2017

ảnh: trang3019

41 công đoạn làm ra VẢI lanh thổ cẩm

khích các hoạt động ngày một mở rộng của hợp tác xã. Giờ họ làm cả quần áo, trang sức, phụ kiện, trang trí, chứ không chỉ làm những sản phẩm vải đơn giản. Nguyễn Huyền Châu, hiện làm tại dự án Xây trường cho em và điều phối viên dự án tại Live & Learn Việt Nam, sau ba lần đến tìm hiểu ở Lùng Tám thấy ấn tượng với sự dạn dĩ và thân thiện của các xã viên. “Đó là hợp tác xã toàn thành viên nữ, rất khác so với các bản Mông mà tôi từng làm việc cùng ở vùng sâu vùng xa trước đó, nơi vai trò của phụ nữ trong cộng đồng thường thụ động hơn, thường là quẩn quanh bếp núc,” Châu kể. Bà Mai tận dụng cơ hội tham gia hội chợ quốc tế theo lời mời của các đại sứ quán hay hợp tác với nhà thiết kế như Minh Hạnh, hay Del Valle Cortizas Diego (Chula Fashion) để thấy tổng thể của thị trường, nhu cầu và sự ủng hộ với sản phẩm sáng tạo bền vững, mang tính địa phương. Toàn bộ sản phẩm dệt lanh đều được sản xuất từ nguyên liệu thiên nhiên, tốn công nhưng bền màu. Do toàn bộ quá trình làm bằng tay nên chi phí sản phẩm của lanh Lùng Tám cao hơn so với các vùng khác. Tuy nhiên, bà Mai vẫn duy trì phương pháp này, vì bà bán được giá cao, và sản phẩm có thể xuất hiện ở những nơi trang

trọng hay trên các sản phẩm thời trang cao cấp. Trong các tour du lịch đến Hà Giang, làng dệt lanh Tám giờ là địa chỉ thu hút khách. Ở đấy, có thể bạn sẽ gặp nghệ nhân Mai trong trang phục Mông cho dù thời tiết nắng nóng, đon đả mời khách xem hàng, giới thiệu các công đoạn, rồi thậm chí mời họ ở lại ăn cơm. Người phụ nữ học hết lớp 9 này đang muốn mở rộng hoạt động ra các địa phương khác, đặt chiến lược năm 2017 - 2020 là hợp tác xã sẽ có thêm 50 héc ta trồng lanh, thu hút 400 thành viên vào hợp tác xã, mỗi thôn sẽ có một nhóm xã viên khoảng 10 người. Bà cũng muốn đào tạo các bạn trẻ biết dùng máy tính, làm du lịch, bán được hàng để phát triển mô hình du lịch cộng đồng tại hộ gia đình. “Nghe thì tốt thế, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn lắm,” bà nói. Hợp tác xã vẫn là những căn nhà đơn sơ, các khung dệt đã cũ, số phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn cần được hỗ trợ nhiều hơn. Sức mạnh của người phụ nữ Mông vẫn luôn luôn có sẵn. Bà Mai đang tìm cách dẫn dắt họ khai thác sức mạnh đó nhằm cải thiện đời sống. Sau bước đi đáng khích lệ ban đầu, công việc tìm thị trường cho sản phẩm sẽ nhiều hơn và thách thức hơn với bà Mai.

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Tạ Bích Loan Nhà báo, trưởng ban kênh VTV6, 49 Tuổi

Tạ Bích Loan là người khởi xướng, biên tập và dẫn nhiều chương trình gây được tiếng vang và lan tỏa mạnh

ảnh: mạnh bi

trong xã hội như Bảy sắc cầu vồng, Đường lên đỉnh Olympia, Người đương thời, Khởi nghiệp, 60 phút mở. Từ sự thiếu vắng của những chương trình tranh luận trên truyền hình mang đến nhiều góc nhìn đa dạng bổ sung cho nhau, Tạ Bích Loan xây dựng “60 phút mở” với “mong muốn tạo ra diễn đàn tranh luận về những vấn đề nóng của xã hội dưới nhiều góc nhìn khác nhau, để từ đó đóng góp cho một xã hội phát triển và nhân văn.” Những cuộc tranh luận trên sóng truyền hình như vậy được tiếp nối trên mạng xã hội, giúp cho chương trình có vòng đời lâu, sức lan tỏa rộng hơn. Sau thử nghiệm và cả nhiều tranh luận trên mạng xã hội năm 2016, trong năm 2017, “60 phút mở” sẽ thực hiện nhiều đề tài khác để tạo ra những cuộc tranh luận rộng rãi trong cộng đồng. Là người làm truyền hình lâu năm, Tạ Bích Loan cho rằng thước đo thành công của chương trình truyền hình không phải là tỉ lệ người xem mà nó có tạo ra được sự thay đổi tích cực trong xã hội không. “Nếu như mỗi đề tài của chương trình khiến các bạn phải giật mình, suy nghĩ trước khi hành động thì đó có thể coi là một tác động tích cực,” bà cho biết. Cách thực hiện chương trình trao đổi vượt khỏi khuôn khổ an toàn trước nay với những ý kiến đối lập được bà giải thích là “mỗi một sự việc, hiện tượng không có góc nhìn nào hoàn toàn đúng và hoàn toàn sai. Chúng ta sẽ không khách quan nếu chỉ nhìn nó từ một chiều.” Năm 2016, bà Loan tập trung nhiều vào chủ đề Khởi nghiệp, như tham gia một chuỗi chương trình truyền thông về quốc gia khởi nghiệp, trong đó có Cánh buồm khởi nghiệp – chính thức phát động Năm quốc gia khởi nghiệp, rồi Khởi nghiệp trong nghiệp, Sáng tạo khởi nghiệp. Tại Việt Nam, truyền hình vẫn là công cụ truyền tải thông tin có ảnh hưởng hàng đầu, và doanh thu quảng cáo đổ vào các nhà đài vẫn duy trì tốt. Thách thức với những người làm truyền hình như Tạ Bích Loan là đem đến thông tin cập nhật qua các nền tảng và cách thể hiện đa dạng để tiếp tục thu hút sự chú ý của khán giả, đặc biệt là giới trẻ.

TRUYỀN THÔNG — SÁNG TẠO

92 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Trong bối cảnh ngành thời trang Việt Nam

thiếu chuyên nghiệp, chưa mở rộng được ra thế giới, Lê Thị Quỳnh Trang là một người tiên phong trong vai trò sáng lập và giám đốc sản xuất các chương trình thời trang thu hút sự chú ý như Vietnam’s Next Top Model, Project Runway Vietnam và Tuần lễ thời trang quốc tế Việt Nam – Vietnam International Fashion Week. Sau thành công của những mùa đầu tiên, từ năm 2016, Vietnam International Fashion Week đã mở rộng quy mô lên định kỳ hai mùa/ năm để theo kịp dòng chảy của thời trang quốc tế, một bước ngoặt đưa nền thời trang Việt Nam lên tầm cao mới. Chương trình đã đưa về Việt Nam những nhà tạo mẫu hay tên tuổi có ảnh hưởng trong nền thời trang quốc tế và thu hút được sự quan tâm của những người làm thời trang ở Việt Nam. Quỳnh Trang đưa Multimedia JSC, công ty tư nhân với quy mô nhỏ hoạt động trong lĩnh vực phân phối bản quyền truyền hình, sau 10 năm trở thành một trong những công ty truyền thông nắm trong tay bản quyền hàng loạt các chương trình truyền hình và sự kiện thời trang lớn, có quy mô. Quỳnh Trang cũng thành lập công ty quản lý và đào tạo người mẫu BeU Models, được biết đến như người đi đầu trong việc đưa hình ảnh người mẫu và thời trang Việt Nam lên sàn diễn thế giới. Quỳnh Trang là đại diện đầu tiên của Việt Nam có vai trò thành viên cao cấp của hiệp hội Thời trang Cao cấp châu Á (Asia Couture Federation). Multimedia JSC là nơi sản xuất chương trình truyền hình thu hút sự chú ý như Đồ Rê Mí - cuộc thi ca nhạc dành cho thiếu nhi từ 5 - 10 tuổi lần đầu tiên được tổ chức trên truyền hình với quy mô lớn và chuyên nghiệp trên khắp cả nước. còn non trẻ,

Lê Thị Quỳnh Trang Tổng giám đốc công ty Multimedia JSC 41 tuổi

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 93

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Suboi Tên thật: HÀNG LÂM TRANG ANH Ca sĩ nhạc Rap, 27 tuổi

Tháng 9.2016, trong số những gương mặt đại diện

– sản phẩm hợp tác giữa nhãn thời trang H&M của Thụy Điển và Kenzo của Pháp – có Hàng Lâm Trang Anh, người còn được biết đến với nghệ danh: Suboi. Được nhiều kênh truyền thông trong nước và quốc tế gọi là “nữ hoàng nhạc rap” của Việt Nam, Suboi đến với thể loại nhạc hip-hop nhờ nghe tác phẩm của các ca sĩ, nghệ sĩ và nhóm nhạc nước ngoài như Eminem, Will Smith hay Linkin Park. Ngay cả tiếng Anh cũng là do cô tự học, chủ yếu từ Eminem. Từ lúc 15 tuổi, Suboi đã hoạt động trong giới “underground” (những nghệ sĩ vì một số lý do nào đó chưa bước ra thị trường đại chúng) cho đến năm 2009, khi video ca nhạc “My Apology” của Hồ Ngọc Hà chính thức đưa tên tuổi Suboi đến với đông đảo người xem. Suboi thích rap về những chủ đề như gia đình, xã hội và nữ quyền. “Đè nén nghệ thuật chính là đàn áp ước mơ,” cựu tổng thống Obama đã nhắn nhủ với cô gái nhỏ nhắn với chất giọng Nam bộ này như thế, sau màn beatbox ấn tượng cô dành cho ông, tại một sự kiện diễn ra ở TP. HCM vào giữa năm 2016. cho bộ sưu tập “Kenzo x H&M”

GIẢI TRÍ

94 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Đông Nhi Tên thật: MAI HỒNG NGỌC Ca sĩ, 28 tuổi

tiếp tục chiếm lĩnh vị trí nổi bật trong giới trẻ hiện nay. Năm 2016, hình ảnh Đông Nhi xuất hiện liên tục trên các kênh giải trí của Việt Nam. Cuối năm 2015, cô nhận giải thưởng “Nghệ sĩ xuất sắc nhất châu Á: Khu vực Việt Nam” (2016 MAMA Best Asian Artist Vietnam) tại sự kiện MAMA của Hàn Quốc. Năm 2016, cô được MTV European Music Awards trao giải thưởng hạng mục “Nghệ sĩ Đông Nam Á xuất sắc nhất.” Sinh ở Hà Nội, lớn lên tại TP.HCM, Đông Nhi (tên thật là Mai Hồng Ngọc) thi đậu vào đại học Công nghiệp và đại học Sư phạm TP.HCM nhưng lại theo học khoa Thanh nhạc của nhạc viện TP.HCM. Kể từ đĩa đơn “Khóc” vào năm 2008, đến nay Đông Nhi đã có gần 30 đĩa đơn, một liveshow riêng (“It’s Showtime” được công ty của cô cho biết có 15 ngàn người tham dự), ba album phòng thu cùng vai trò nghệ sĩ biểu diễn kiêm nhà quản lý cho 6th Sense Entertainment, công ty giải trí do bạn trai Ông Cao Thắng của cô làm giám đốc điều hành.

ảnh: Rin Trần

Đông Nhi, ca sĩ đã được chọn trong danh sách 30 Under 30 của Forbes Việt Nam năm 2016,

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 95

96 | FORBES việt nam tháng 3.2017

phụ nữ ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Ngô Thanh Vân Diễn viên, đạo diễn Giám đốc công ty Cung cấp tài năng Việt (VAA) 38 Tuổi

Trong bối cảnh SỐ LƯỢNG PHIM VIỆT NAM RA THỊ TRƯỜNG NĂM 2016 ĐẠT KỶ LỤC, hơn

ảnh: iQtr88

70 phim, nhưng rất ít phim có lãi, bộ phim Tấm Cám – Chuyện chưa kể của đạo diễn

Ngô Thanh Vân đạt doanh thu kỷ lục khoảng 70 tỉ đồng trên kinh phí 22 tỉ đồng. Trong bộ phim này, Vân đảm nhiệm nhiều vai trò từ biên kịch, sản xuất, đạo diễn và diễn viên, và mất 18 tháng thực hiện. Bộ phim tuy gây tranh cãi về cốt truyện, kỹ xảo, phục trang… nhưng thu hút được khán giả nhiều lứa tuổi. Vân được xem là một người đa năng, không chịu bó mình trong một giới hạn nhất định. Con đường trở thành đạo diễn của Vân bắt đầu từ năm 1999 sau khi trở thành á hậu cuộc thi Hoa hậu Việt Nam qua ảnh (do tạp chí Thế giới phụ nữ tổ chức năm 2000). Sau đó, cô tham gia nhiều phim truyền hình và điện ảnh, và trở thành ca sĩ. Các vai diễn võ thuật trong các phim Dòng máu anh hùng, Bẫy rồng đem đến biệt danh “đả nữ” cho Vân. Năm 2014, Vân là nhà sản xuất bộ phim Ngày nảy ngày nay. Vân cũng xuất hiện với vai phụ trong phim Ngọa hổ tàng long 2, giúp cô phát triển sự nghiệp ra thế giới. Cô cũng rất tích cực tham gia chương trình từ thiện Nhịp tim Việt Nam giúp hỗ trợ mổ tim cho các bệnh nhi. Đến nay, sau chương trình thứ sáu, hơn 1.000 em bé bị bệnh tim bẩm sinh đã được phẫu thuật.

GIẢI TRÍ

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 97

phụ nữ

ảnh hưởng nhất việt nam 2017

Mỹ Tâm Ca sĩ, 36 tuổi

Điểm giao thời giữa năm 2016 và 2017 chứng kiến

ở Việt Nam thảo luận và khen ngợi rất nhiều về Mỹ Tâm. Trên đường đi hát về vào buổi tối cuối cùng của năm 2016 tại Hà Nội, ca sĩ Mỹ Tâm dừng xe và lên sân khấu hát cùng ca sĩ khiếm thị Nguyễn Đức Mạnh thuộc đoàn Đoàn Nghệ thuật Nhân đạo Thăng Long, trên một sân khấu vắng bóng khán giả. “Chị là Tâm,” cô nói khi giới thiệu về mình với Mạnh, người không hề biết mình đang đứng chung sân khấu với ca sĩ nổi tiếng. Với những người biết Tâm, hành động “bộc phát” mà không nghĩ tới vị thế “ngôi sao” này của cô không khiến họ ngạc nhiên. Hoạt động chuyên nghiệp từ năm 1999 khi trở thành ca sĩ độc quyền của Vafaco và ra abum đầu tay năm 2001, tên tuổi của Mỹ Tâm chưa bao giờ giảm nhiệt. Cô là ca sĩ có thực lực, với sự công nhận của cả giới chuyên môn thông qua nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế, và khán giả ở nhiều tầng lớp. Mỹ Tâm thường hát nhạc trẻ, được đánh giá cao ở thái độ làm việc nghiêm túc, bền bỉ và sáng tác nhiều ca khúc do chính cô biểu diễn được ưa thích. Mỹ Tâm làm giám khảo tại các cuộc thi âm nhạc có ảnh hưởng như Sao Mai điểm hẹn, Vietnam Idol, Giọng hát Việt. Đầu tháng 3.2017, cô sẽ là giám khảo chương trình truyền hình “Phiên bản hoàn hảo”, cuộc thi dành cho các thí sinh đam mê ca hát có thể sáng tạo, làm mới những ca khúc vang bóng một thời hoặc những hit hiện nay theo phong cách riêng. Mỹ Tâm lập quỹ từ thiện MT Foundation từ năm 2008, ngân sách ban đầu chủ yếu từ tiền của cá nhân cô, và sau này có nhiều mạnh thường quân cùng tham gia. Quỹ có nhiều hoạt động hỗ trợ trẻ em mồ côi, khiếm khuyết về cơ thể và các trẻ em nghèo hiếu học bên cạnh các hoạt động cho nhiều đối tượng khác. mạng xã hội

GIẢI TRÍ — thể thao

98 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Nguyễn Thị Ánh Viên Vận động viên bơi lội, 21 Tuổi

Năm 2016, Nguyễn Thị Ánh Viên thành công ở

nhưng không đạt được thành tích cao tại kỳ thi Olympic. Nữ vận động viên bơi lội quê ở Cần Thơ này lập kỷ lục mới ở giải vô địch bơi châu Á tổ chức tại Nhật Bản, với thành tích bốn phút 37 giây 71, đoạt huy chương Vàng môn bơi hỗn hợp 400 mét. Tuy nhiên ở Olympic tại Brazil, cô chỉ lọt vào vòng chung kết. Năm học lớp 5, nhờ thành tích thi đấu ở hội khỏe Phù Đổng cấp huyện và thành phố, Nguyễn Thị Ánh Viên được các huấn luyện viên của Trung tâm TDTT Quốc phòng 4 (Quân khu 9) lựa chọn vào đội tuyển bơi lội của trung tâm. Sau 5 năm rèn luyện, cô liên tục đạt thành tích cao, mang lại nhiều huy chương cho đội tuyển bơi lội Việt Nam ở các giải đấu SEA Games. Năm giải vô địch bơi châu Á

2011, cô giành hai huy chương bạc; năm 2012 cô đại diện Việt Nam thi đấu ở Olympic. Trong hai năm 2013 và 2014, cô đạt thành tích cao ở giải bơi lội thế giới và Asiad. Thành tích này mở ra trang mới cho bơi lội Việt Nam ở đấu trường châu Á và thế giới. Ánh Viên hiện có khoảng 150 huy chương các loại ở nhiều giải thi đấu. Với thành tích thể thao nổi bật, Ánh Viên được đặc cách phong hàm thượng úy lúc 17 tuổi. Một năm sau, cô được thăng hàm đại úy trước niên hạn. Ngoài hoạt động chuyên môn, Ánh Viên trong năm qua còn tham gia nhiều hoạt động giao lưu với giới trẻ, đặc biệt là giao lưu, bơi cùng với học sinh Quảng Ngãi để phát động phong trào dạy bơi, học bơi trong nhà trường trong tháng 12.2016.

Phương pháp

ảnh ánh viên: quang thắng; tư liệu

• Forbes Việt Nam áp dụng phương pháp đánh giá của Forbes sử dụng cho danh sách Phụ nữ quyền lực thế giới hằng năm, có điều chỉnh phù hợp với hoàn cảnh và môi trường Việt Nam. Chúng tôi xếp hạng nhân vật sử dụng các tiêu chí: Ảnh hưởng tài chính, tầm ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng tích cực, mức độ xuất hiện trên truyền thông. • Về ảnh hưởng tài chính của mỗi cá nhân, với những người hoạt động trong các lĩnh vực kinh doanh, Forbes Việt Nam xem xét thị phần, doanh số và lợi nhuận của công ty hoặc cá nhân họ thu về trong năm 2016. Với các tổ chức phi chính phủ, nhà từ thiện là số tiền mà họ sử dụng, giải ngân qua các dự án. Với các chính trị gia, chúng tôi đánh giá dựa trên tầm ảnh hưởng của vị trí lãnh đạo họ đảm nhận và những thành tích của họ. Với nhân vật trong giới giải trí, chúng tôi đánh giá thông qua việc họ ký các hợp đồng trình diễn hoặc quảng cáo với các thương hiệu lớn, hoặc sự thành công của các dự án mà họ thực hiện.

• Về tiêu chí truyền thông, Forbes Việt Nam tính toán tần suất được nhắc đến trên các phương tiện truyền thông của các cá nhân, kể cả báo in, báo hình và báo điện tử; và cộng thêm mạng xã hội trong vòng 12 tháng qua. Chúng tôi có tính toán tới ảnh hưởng tích cực và tiêu cực. • Về tầm ảnh hưởng: Quyền lực của mỗi ứng viên được đánh giá bằng tầm ảnh hưởng của họ cả trong và ngoài lĩnh vực mà họ hoạt động. Với những người làm khoa học, ảnh hưởng được đánh giá từ các phát minh và phát kiến khoa học; với những người làm nghệ thuật, ảnh hưởng đánh giá từ các giải thưởng và công nhận quốc tế. Với giới giải trí, còn có thêm số lượng người hâm mộ và người theo dõi họ trên mạng xã hội. • Công ty YouNet Media hợp tác với Forbes Việt Nam trong việc đánh giá ảnh hưởng truyền thông của các nhân vật.

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 99

FORBES asia

DANH SÁCH NGƯỜI Giàu nhất hong kong XẾP HẠNG tài sản

Trên đà phục hồi Những cự phú sòng bạc đổi vận sau hai năm toàn tin xấu. PHỤ TRÁCH: Muhammad Cohen & John Koppisch THỰC HIỆN: Shu-Ching Jean Chen, Grace Chung, Russell Flannery, Jane Ho, Neerja Pawha Jetley, Sean Kilachand, Luisa Kroll, Suzanne Nam, Jessica Tan and Xiang Wang.

ảnh: ANTHONY WALLACE/AFP

hiều khối tài sản Macau sa sút trong 11%, khiến Ho phải chịu hậu quả một mình. danh sách xếp hạng người giàu nhất Các sòng bạc Macau chấm dứt chuỗi thua lỗ kéo dài Hong Kong hai năm vừa qua, song năm trong tháng 8.2016 để kết thúc năm này với năm tháng nay đã phục hồi nhờ doanh thu từ địa hạt phát đạt, nhờ những ông trùm sòng bạc Mỹ Sheldon này được cải thiện. Xếp hạng 16, Pansy Adelson và Steve Wynn mở thêm các khu nghỉ dưỡng Ho (Hà Siêu Quỳnh) – cổ đông chính của MGM Trung tích hợp ở Cotai. Giá cổ phiếu của sáu hãng được cấp Quốc – có tài sản ròng tăng gần 20% nhờ hy vọng dành giấy phép ở Macau đã tăng trung bình 35% kể từ đầu cho sự khai trương MGM Cotai trong năm nay, cũng năm 2016, còn doanh thu từ sòng bạc vẫn giảm 3% so như việc các bất động sản, phà và khách sạn của Shun với năm 2015. Tak Holdings do bà sở hữu làm ăn phát đạt nhờ Macau Nhìn chung, năm nay chứng kiến nhiều khối tài sản có lãi trở lại. Tổng giám đốc của SJM Holdings, Angela Hong Kong sa sút hơn là tăng trưởng (20/18). Ông trùm Leong (Lương Yên Kì, hạng 18), cũng bao bì Patrick Lee (19), có mức tăng lớn có thêm nhiều tiền một phần bởi giá nhất (43%) nhờ bán được công ty thua cổ phiếu trong tập đoàn sòng bạc do lỗ Lee & Man Handbags vào tháng người chồng 95 tuổi Stanley Ho (Hà 5.2016. Peter Woo (7), có thêm 2,3 tỉ Hồng Thâm) sở hữu tăng giá 16% đô la Mỹ khi cổ phiếu trong tập đoàn trước khi Cotai ra mắt cùng Grand bất động sản Wheelock & Co. của ông Lisboa Palace trong năm sau. Chủ tăng 40% trong năm vừa qua nhờ tịch của Galaxy, Lui Che Woo (Lữ Chí doanh thu vững mạnh, những thương Hòa) cũng có tài sản tăng 40%, một vụ lớn và nhu cầu mới từ khách hàng trong những mức tăng lớn nhất. ở đại lục. Vài khối tài sản vẫn y như cũ Chủ tịch của Melco Crown, và một số người giàu hoặc lần đầu tiên Lawrence Ho (Hà Du Long, 42), chứng có mặt trong danh sách, hoặc quay trở kiến tài sản của ông tụt dốc, do theo lại sau khi vắng mặt trong danh sách hướng dẫn của chính phủ nhắm sòng năm ngoái. Một gương mặt mới đáng bạc Studio City mới của ông vào thị chú ý là Jean Salata (43), công dân Chile sống và làm việc ở Hong Kong trường đại chúng trong khi chỉ khách từ năm 1989 và dẫn đầu vụ thu mua VIP mới giúp phục hồi doanh số. Song Baring Private Equity Asia, nơi ông vào cuối năm ngoái, Studio City đã bổ hiện là giám đốc điều hành. sung thêm phòng VIP. Trong khi đó, Các khối tài sản ròng được dựa trên Crown Resorts của vị cựu đồng chủ Tài sản ròng của Pansy Ho tăng thêm 700 giá cổ phiếu và tỉ giá tiền tệ tính đến tịch James Packer giảm cổ phần của triệu đô la Mỹ nhờ ngành sòng bạc của ngày 6.1.2017. họ trong liên minh từ 34% xuống còn Macau phát đạt trở lại. tháng 3.2017 FORBES việt nam | 101

FORBES asia

10 người Giàu nhất hong kong 1. Li Ka-shing (Lý Gia Thành) 30,3 tỉ đô la Mỹ q

NGUỒN: ĐA NGÀNH, TỰ THÂN TUỔI: 88. GÓA VỢ, 2 CON

Người giàu nhất Hong Kong là một trong những cự phú ảnh hưởng nhất châu Á với lĩnh vực tham gia đa ngành từ cảng biển, dịch vụ, viễn thông cho tới bất động sản và bán lẻ. Các doanh nghiệp của ông tuyển dụng 290 ngàn người tại hơn 50 quốc gia. Trong những năm gần đây, ông đã chuyển hướng trọng tâm sang châu Âu, nơi ông đầu tư hơn 28 tỉ đô la Mỹ trong vòng năm năm qua. Ông vừa đầu tư vào ngân hàng Postal Savings Bank of China (PSBC) và thông báo về một thỏa thuận trị giá hơn 5 tỉ đô la Mỹ vào công ty điện năng và ống dẫn của Úc, Duet. Câu chuyện làm giàu từ hai bàn tay trắng của ông đã là huyền thoại: Không lâu sau khi di cư đến Hong Kong, cha của ông, một hiệu trưởng trường tiểu học tại Trung Quốc, qua đời vì bệnh lao. Ở

Henderson Land Development được thành lập như một công ty con vào năm 1976 và kể từ đó đã vươn thành một hãng phát triển bất động sản hàng đầu Hong Kong và Trung Quốc đại lục. Lý Triệu Cơ cũng hoạt động trong ngành nghỉ dưỡng và khách sạn, khí đốt và đầu tư. Các con ông Peter, Martin và Margaret đều giữ những vai trò tích cực trong doanh nghiệp của cha.

tuổi 12, ông bỏ học và theo học việc tại một xưởng làm dây đeo đồng hồ. Ở tuổi 14, ông làm việc toàn thời gian cho một công ty thương mại nhựa. Cuối cùng ông nghỉ việc để lập doanh nghiệp riêng, chuyên sản xuất đồ chơi nhựa và vật dụng hằng ngày, và sau đó là hoa nhựa.

2. Lee Shau Kee (Lý Triệu Cơ) 23,6 tỉ đô la Mỹ q

3. Gia đình Cheng 17,9 tỉ đô la Mỹ

NGUỒN: BẤT ĐỘNG SẢN TUỔI: 88. LY DỊ, 5 CON

NGUỒN: ĐA NGÀNH

Tỉ phú Hong Kong Lý Triệu Cơ lớn lên trong gia đình chỉ đủ tiền ăn cá hoặc thịt hai lần mỗi tháng khi ông còn nhỏ. Xuất thân khốn khó này giúp tâm trí ông tập trung vào kinh doanh từ khi còn rất trẻ. “Lúc nhỏ, doanh nghiệp đứng đầu tiên, rồi mới đến sức khỏe và cuối cùng là gia đình. Giờ đây, ưu tiên này là sức khỏe đứng đầu tiên, rồi gia đình, rồi doanh nghiệp của tôi và cuối cùng mới là giàu sang,” ông viết trong cuốn hồi ký mới ra mắt. Chuyển đến Hong Kong từ tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc vào năm 1948, ông xây dựng gia tài nhờ bất động sản. Một trong những dự án đầu tiên của ông là xây dựng lại khách sạn Shatin. Sau này ông đồng sáng lập Sun Hung Kai rồi tách ra riêng để thành lập Henderson Development vào năm 1973;

Trưởng tộc Cheng Yu-tung (Trịnh Du Đồng) qua đời vào tháng 9.2016 ở tuổi 91, song trước đó, vào năm 2012, ông bổ nhiệm con trai trưởng, Henry, 70 tuổi, làm chủ tịch kiêm giám đốc điều hành công ty trang sức gia đình Chow Tai Fook và tập đoàn New World Development. Henry dựa vào những người con được đào tạo tại Harvard về ngành

ngân hàng: Adrian điều hành hoạt động hằng ngày của New World; Sonia thâu tóm chuỗi khách sạn cao cấp Rosewood để mở rộng ra quốc tế. Em trai Henry, Peter, điều hành New World China Land.

4. Joseph Lau (Lưu Loan Hùng) 15,5 tỉ đô la Mỹ p NGUỒN: BẤT ĐỘNG SẢN TUỔI: 65. LY DỊ, 5 CON

Lưu Loan Hùng sở hữu 3/4 hãng Chinese Estates và là một trong những nhà đầu tư bất động sản lớn nhất Hong Kong. Điểm nhấn trong bộ sưu tập đá quý của ông là một viên kim cương xanh 12,03 carat ông mua vào tháng 11.2015 với giá 49 triệu đô la Mỹ cho con gái 7 tuổi của ông khi đó, Josephine, mức cao nhất từng được chi cho một viên đá quý tại một buổi đấu giá. Trước đó chưa đầy 24 giờ, ông mua một viên kim cương hồng 16-carat với giá 28,5 triệu đô la Mỹ và đặt tên nó là “Josephine ngọt ngào.” Bộ sưu tập nghệ thuật của ông có tác phẩm của Warhol, Gauguin, Hockney và có giá trị ít nhất 1 tỉ đô la Mỹ.

1 4

Henry Cheng

102 | FORBES việt nam tháng 3.2017

lên p xuống 

 mới

KHÔNG ĐỔI t u TRỞ LẠI t

5. Thomas &

từ sòng bạc. Tháng 10.2016, Giải thưởng Lui Che Woo do ông sáng lập đã trao tặng 2,6 triệu đô la Mỹ cho ba người đoạt giải – đây là giải thưởng để tuyên dương “sự tôn trọng, hiểu biết lẫn nhau và sự chung sống của công nghệ, cách tân và tình yêu.” Ông đến Hong Kong năm 4 tuổi và làm nghề bán thực phẩm trên đường phố ở tuổi thiếu niên để phụ giúp gia đình. Ngày nay, con trai cả Francis Lui của ông điều hành mảng sòng bạc của doanh nghiệp gia đình, còn bốn người con khác thì nắm giữ nhiều vai trò bên trong tập đoàn K. Wah Group của ông.

ảnh: Oli Scarff/Getty Images; Jerome Favre/Bloomberg; David Paul Morris/Bloomberg; Jerome Favre/Bloomberg/getty image; Lam Yik Fei/Bloomberg; Jerome Favre/Bloomberg/Getty images; Calvin Sit/Bloomberg via Getty Images; Justin Chin/Bloomberg

Raymond Kwok 14,4 tỉ đô la Mỹ q NGUỒN: BẤT ĐỘNG SẢN

Sau khi Thomas, 65 tuổi, phải ngồi tù 5 năm vào năm 2014 tội đút lót, còn người anh cả, Walter, tách ra riêng; Raymond, 63 tuổi, hiện là chủ tịch duy nhất của Sun Hung Kai Properties. Anh em nhà Kwok thừa kế công ty niêm yết này sau khi cha họ, Kwok Takseng, qua đời vào năm 1990. Phần lớn những khoản đầu tư của công ty là tại Hong Kong, chẳng hạn tòa nhà International Commerce Centre cao nhất thành phố, và International Finance Centre. Doanh nghiệp bất động sản này cũng đang mở rộng vào đại lục.

NGUỒN: HÀNG ĐIỆN TỬ

Ngô Quang Chính bắt đầu sự nghiệp tại ngân hàng Chase Manhattan ở New York vào năm 1972 sau khi ông nhận bằng MBA của ĐH Columbia. Ông gặp vợ tương lai Bessie, con gái ông trùm vận tải biển Y.K. Pao ở New York và gia nhập công ty gia đình vợ tại Hong Kong vào năm 1975. Ông từ bỏ vai trò chủ tịch tại Wharf vào năm 2015 để trở thành “cố vấn chính.” Ngoài bất động sản, Wharf và công ty cổ phần đại chúng Wheelock & Co của họ còn nắm nhiều tài sản trong mảng viễn thông, cảng biển và bán lẻ bao gồm chuỗi trung tâm thương mại Lane

Chủ tịch của Galaxy Entertainment Group, Lữ Chí Hòa chứng kiến tài sản của mình tăng vọt 50% trong năm 2016, nhờ vào sự hồi phục của nguồn thu

NGUỒN: BẤT ĐỘNG SẢN TUỔI: 66. ĐÃ KẾT HÔN, 3 CON

Yeung Kin-Man cùng vợ, Lam Wai Ying, kiếm được nhiều tỉ đô la Mỹ từ hãng sản xuất màn hình tinh thể Biel Crystal của họ. Hai người sở hữu toàn bộ công ty và cung ứng màn hình cho 2/3 số iPhone trên toàn thế giới. Họ xây dựng Biel thành một trong những hãng sản xuất màn hình tinh thể lớn nhất thế giới cho điện thoại di động, tablet, đồng hồ và thiết bị quang học. Ngoài Apple, họ còn cung ứng cho Samsung và Sony. Sinh ra và lớn lên ở Hong Kong, Yeung bắt đầu sản xuất màn hình tinh thể đồng hồ vào năm 1986 và mở nhà máy đầu tiên của Biel tại đại lục (Thâm Quyến) hai năm sau đó. Khi thấy màn hình nhựa (plastic) trên điện thoại di động dễ bị xước, Yeung tìm cách dùng vật liệu thủy tinh. Công ty có được Motorola làm khách hàng lớn đầu tiên vào năm 2003 và chuyển hướng sang làm màn hình di động. Ngày nay, họ có nhà máy thứ hai tại đại lục (Quảng

NGUỒN: BẤT ĐỘNG SẢN TUỔI: 70. ĐÃ KẾT HÔN, 3 CON

NGUỒN: SÒNG BẠC TUỔI: 87. ĐÃ KẾT HÔN, 5 CON

Man & Lam Wai Ying (Dương Kiện

Dân & Lâm Huệ Anh) 8,3 tỉ đô la Mỹ 

(Ngô Quang Chính) 9,8 tỉ đô la Mỹ p

(Lữ Chí Hòa) 11,2 tỉ đô la Mỹ p

Đông), và tuyển dụng hơn 100 ngàn nhân viên tại đại lục.

8. Yeung Kin-

7. Peter Woo

6. Lui Che Woo

Crawford. Tài sản của ông tăng hơn 2 tỉ đô la Mỹ trong năm 2016 khi giá cổ phiếu Wheelock tăng. Con trai ông, Douglas làm chủ tịch Wheelock.

9. Walter Kwok

(Quách Bỉnh Sương) 7 tỉ đô la Mỹ q Sau khi bị lật khỏi ghế chủ tịch tại Sun Hung Kai Properties, Walter Kwok thành lập doanh nghiệp của riêng ông là Empire Group Holdings. Các phi vụ của hãng này bao gồm mua 30 triệu đô la Mỹ cổ phiếu của Legend Holdings (Trung Quốc) khi tập đoàn này lên sàn, đầu tư vào China Jinmao, hãng xây dựng do Sinochem làm chủ. Ông thừa hưởng Sun Hung Kai Properties cùng hai người anh em Thomas và Raymond.

10. Michael Kadoorie

6,5 tỉ đô la Mỹ p

NGUỒN: KHÁCH SẠN, NĂNG LƯỢNG TUỔI: 75. ĐÃ KẾT HÔN, 3 CON

Michael Kadoorie làm chủ tịch của CLP Holdings, công ty năng lượng niêm yết do gia đình ông đồng sáng lập vào năm 1901, hiện phục vụ cho 80% dân số Hong Kong. Kadoorie còn là chủ tịch của The Hongkong & Shanghai Hotels, chuỗi khách sạn xa xỉ bao gồm Peninsula Hotels. Ông ngồi trong ban quản trị của CK Huchison Holdings (của Lý Gia Thành). Kadoorie là người thừa kế của một gia đình Do Thái gốc Iran tới châu Á định cư cách đây nhiều thập kỷ.

5 7

10 Raymond

Thomas

Yeung Kin-Man tháng 3.2017 FORBES việt nam | 103

FORBES việt nam

bts group

Lướt trên đường ray Keeree Kanjanapas đặt cược mọi thứ để xây dựng hệ thống chuyên chở đại chúng Skytrain ở Bangkok. Cú liều này gặt hái những trái ngọt bất ngờ.

àu điện ngầm có thể chuyển hóa không chỉ các thành phố mà còn cho cả những ai xây dựng nên chúng. Đó là trường hợp của Bangkok, nơi hệ thống Skytrain trên không đã giúp thay hình đổi dạng thủ đô Thái Lan từ thành phố tắc nghẽn thành thủ phủ hiện đại của những tòa nhà cao tầng lấp lánh. “Tôi tin rằng chuyên chở đại chúng đã thay đổi Bangkok,” Keeree Kanjanapas, nhà sáng lập kiêm chủ tịch của BTS Group, tập đoàn đã xây dựng hệ thống tàu điện ngầm đầu tiên của Bangkok bất chấp nhiều thách thức chông gai. Ông không chỉ nói về dòng xe cộ, mà còn là cách dân địa phương sinh sống. “Khi chúng tôi bắt đầu xây dựng BTS Skytrain, người ta chưa từng thật sự nghĩ đến những căn hộ trên những tòa nhà cao tầng. Giờ đây họ không chỉ chấp nhận chúng, mà còn muốn sống như vậy, như mọi thành phố hiện đại ở nơi khác.” Bằng chứng có thể được tìm thấy ở mọi nơi mà Skytrain đi qua. Nhiều tòa nhà cao tầng mọc bên cạnh do những công ty xây dựng chi thêm tiền để có đất cạnh các ga tàu. “Mức chi thêm để được ở gần hệ thống vận chuyển đại chúng có thể lên đến 20% đối với những dự án nằm trong bán kính 200m gần một ga tàu,” Simon

104 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Landy, chủ tịch điều hành văn phòng Bangkok của Colliers International, hãng tư vấn và nghiên cứu bất động sản, cho biết. BTS đang ở tư thế hoàn hảo để hưởng lợi khi Bangkok mở rộng hàng loạt hệ thống tàu trên không. Liên minh cùng những nhà xây dựng địa phương hàng đầu Sansiri, BTS Group có năm dự án bất động sản nhà ở đang triển khai, tất cả đều đang bán chạy và đều gần những ga tàu đang có hoặc sắp có. BTS ghi nhận mức tăng kỷ lục 61,7 triệu hành khách trong kết quả quý hai của họ vào tháng trước, với mức phí tổng cộng chiếm hơn 50 triệu đô la Mỹ, tăng 7% so với năm trước đó. Mặc dù chậm chân so với nhiều thành phố châu Á khác về giao thông công cộng (Skytrain của Bangkok chỉ mới ra mắt vào cuối năm 1999), Bangkok đang bắt kịp rất nhanh. Cả những tuyến BTS lẫn MRT (Metropolitan Rapid Transit: Chuyên chở nhanh trong đô thị) đều đang mở rộng khẩn trương, và nhiều tuyến dài mới sẽ tăng toàn bộ chiều dài mạng lưới thêm năm lần. BTS đang ở giữa tâm điểm của cuộc đấu thầu nhằm xây dựng những tuyến mới này, Kavin Kanjanapas, 41 tuổi, cho biết. Ông là con trai của Keeree, vừa đảm

ẢNH: Luke Duggleby/Redux Pictures for Forbes

RON GLUCKMAN

“Chúng tôi không giống cha con. Chúng tôi giống anh em hơn,” Keeree, nhà sáng lập BTS, cùng con trai Kavin (CEO).

nhiệm chức CEO của BTS vào tháng 4 năm ngoái. Tháng 11.2016, BTS bắt tay cùng những doanh nghiệp Thái Lan khổng lồ như Sino-Thai Engineering & Constriction Public Co. và Ratchaburi Electricity Generating Holding Public Co. để đấu thầu cho gần 70 km đường ray trên hai tuyến MRT mới màu vàng và hồng. Đây là những dự án lớn, và mỗi dự án chắc chắn sẽ có phí tổn hơn 1,3 tỉ đô la Mỹ. Tuy nhiên, chúng chỉ là một mảnh nhỏ trong mạng nhện những tuyến đường ray của thành phố Bangkok. BTS dự kiến đấu thầu 138 km đường ray sẽ được xây dựng trong năm năm tới, Kavin nói. Thắng hay thua, BTS rõ ràng đang ở vị thế chủ động dẫn dắt, nhờ vào tầm nhìn của Keeree, 66 tuổi, hiện là chủ tịch. Ít công ty tư nhân nào, ở bất cứ đâu, dám nhận mình có kinh nghiệm điều hành những tuyến tàu điện, nhưng BTS còn tuyên bố có chuyên môn không ai sánh kịp trong vận hành, quản lý và thu mua nhờ được nhận đặc quyền khai thác 30 năm vào năm 1999. Khi đó, việc xây dựng hệ thống tàu điện ngầm tỏ ra là một canh bạc khó hiểu. Thật vậy, nhiều doanh nghiệp khác đã thất bại còn Keeree thì gần phá sản. Nhưng rồi sau khi vực dậy khối tài sản đang thua lỗ của mình,

Keeree hiện được Forbes Asia ước tính có tài sản ròng 1,45 tỉ đô la Mỹ. Ông sắp đón nhận thêm lợi nhuận với vai trò người dẫn đầu trong cuộc mở rộng hệ thống tàu điện do ông bắt đầu cách đây hai thập niên. Điều gây ngạc nhiên là những phần thưởng lớn nhất có thể không chỉ đến từ doanh số nhà ở, mà còn từ những mảng kinh doanh béo bở gắn liền với những cung đường sắt: doanh số quảng cáo và bán hàng online. Đây là đợt chuyển đổi mới nhất cho một gia đình lập nghiệp bằng nghề bán đồng hồ, kính mát và đồ thể thao cách đây nhiều thập kỷ, nhưng giờ đang kiếm bộn tiền từ việc kết nối người tiêu dùng trên đường họ đi làm (và về nhà). “Chúng tôi thật sự không giống cha con,” Keeree nói khi đang kể lại câu chuyện đầu tư, thành công và khó khăn tiếp nối nhiều thế hệ. “Chúng tôi giống anh em hơn.” Trên bệ lò sưởi là ảnh của hai người bên con cá khổng lồ họ mới câu được. Họ trông giống hai người bạn trong một kỳ nghỉ; cả hai đều nói về những chuyến đi câu và lặn bình hơi cùng nhau. Song không phải lúc nào mọi chuyện cũng chỉ vui vẻ. Nền kinh tế Thái Lan đang bay cao cách đây hai thập kỷ, cho đến khi cơn khủng hoảng tài chính châu Á ập đến vào năm 1997. Nhiều nền kinh tế khắp khu vực suy sụp, song ít nơi nào bị chạm đáy hoặc bị ảnh hưởng dư chấn lâu dài nghiêm trọng bằng Thái Lan, nơi bắt nguồn khủng hoảng. Ngay cả đến giờ, Keeree vẫn vất vả khi giải thích về mức độ thua lỗ của ông. Những số liệu in ấn lưu hành rộng rãi lên đến tận 1 tỉ đô la Mỹ khi nợ tăng cùng với đồng baht mất giá. “Ồ, còn hơn thế cơ. Hơn nhiều. Tôi không thể đưa ra số liệu chính xác, song có lẽ là phải hơn 4,5 tỉ đô la Mỹ,” ông nói, tỏ ra đau đớn thấy rõ trước ký ức này. Keeree là con trai thứ ba của Mongkol Kanjanapas, người có cha di cư đến Thái Lan từ miền nam Trung Quốc và lập nghiệp bằng việc buôn bán khiêm nhường tháng 3.2017 FORBES việt nam | 105

FORBES việt nam

bts group

106 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Metro Thượng Hải

ĐI KHẮP THÀNH PHỐ

Phần lớn thành phố lớn tại châu Á giờ đều đang có những hệ thống tàu điện ngầm, hoặc đang được xây dựng như tại Jakarta và TP.HCM.

tên

Năm hoạt động

subway Bắc Kinh

1971 9,41 Yikatong

Metro thượng hải

1993 8,4 Yikatong

Tokyo Metro

1927 7,1 PASMO

Hong Kong MTR

1979 5,5 Octopus

Lượng khách (trung bình, mỗi ngày, triệu)

thẻ

Seoul Metro

1974 4 T-money

Delhi Metro

2002 2,8 DMRC

Đài bắc MRT

1996 2,2 EasyCard

Singapore MRT

1987 2,1 EZ-Link

Bangkok MTR, Skytrain 2004, 1999 0,24, 0,75 Plus, Rabbit tính đến ngày 22.11.2016. nguồn: the subway systems; FORBES ASIA research

Đầu tiên, ông phải sống sót khỏi cuộc khủng hoảng tài chính. Keeree không có khả năng thanh toán nợ và nợ rất nhiều, song ông vẫn quyết định chi tất tay cho dự án tàu điện ngầm mạo hiểm. “Chúng tôi nhúng chân sâu quá. Tôi chỉ biết rằng, khi chúng tôi xong việc, thì sẽ có thu nhập,” ông nói. “Nhưng nếu chúng tôi không xong việc được, thì sẽ chẳng có gì cả.” Bị buộc bỏ qua những ngân hàng và nhà cho vay trong quá trình phát mãi tài sản, ông tìm được một đồng minh trẻ: Kavin. Vừa học xong ở Anh, anh quay về châu Á giữa cơn cuồng phong khủng hoảng tài chính. Anh mới 23 tuổi. Nền tảng học vấn về kinh doanh đã giúp ích. Anh ở lại Hong Kong, giúp phát mãi các tài sản bao gồm cả thương hiệu nhượng quyền kinh doanh đồ Puma. “Chúng tôi biết những tài sản lớn nhất của mình không phải một công ty đồ thể thao,” anh giải thích. “Chúng tôi biết phải chi tất cả những gì đang có, tất cả sức mạnh của mình, để hoàn tất dự án BTS. Thế là cha tôi quyết định mang toàn bộ tài sản của ông, mọi thứ, về lại Bangkok để hoàn thành BTS.” Ông nhớ lại viễn cảnh phá sản lúc nào cũng treo lơ lửng trên đầu mọi người. “Nhưng cha tôi, ông ấy là một chiến binh.

ảnh: Songquan Deng / Alamy Stock Photo

ở khu Chinatown của Bangkok. Mongkol chuyển đến Hong Kong để làm giàu và thành lập Stelux Holdings, hãng chuyên bán đồng hồ Seiko. Cuối cùng công ty này biến thành City Chain có mặt khắp nơi, sở hữu hơn 400 cửa hàng đồng hồ ở Hong Kong, Trung Quốc đại lục, Macau và Thái Lan. Từ đồng hồ, Stelux chuyển sang thị trường kính đeo mắt, lập lại thành công của họ với Optical 88 ở Hong Kong và trên khắp châu Á. Khi mới đến Hong Kong, Keeree mới 13 tuổi, và ông ở đó trong 30 năm, để lại dấu ấn của riêng mình bằng việc lập Seiko Sports Association và tài trợ cho đội bóng đá huyền thoại thắng liền bảy giải vô địch liên tiếp. Được một cộng sự lâu năm miêu tả là một người ham công tiếc việc không biết mệt mỏi, Keeree sử dụng những mối quan hệ thể thao của ông để điều hành doanh nghiệp quần áo thể thao lớn thông qua Hwa Kay Thai Holdings của ông, nơi trở thành nhà phân phối độc quyền các sản phẩm thể thao của Puma ở Hong Kong, Trung Quốc đại lục và cuối cùng là toàn bộ châu Á, trừ Nhật. Tuy phần lớn thành viên gia tộc Kanjanapas sống ở Hong Kong, Keeree cùng anh trai Anant để mắt đến Thái Lan, nơi đất đai rẻ hơn rõ rệt so với Hong Kong. Hai người xây dựng những ngân hàng địa ốc lớn. Keeree lập Tanayong, còn Anant lập Bangkok Land – hai cái tên trở thành những đối thủ cạnh tranh kịch liệt với vai trò hai nhà phát triển bất động sản lớn nhất Thái Lan. Bangkok Land của Anant chuyên phát triển bất động sản ngoại ô lớn, đặc biệt là Muang Thong Thani (Golden City), xây năm 1989 và được quy hoạch trở thành thành phố vệ tinh độc lập cho 150 ngàn dân, một trong những dự án dân cư lớn nhất thế giới vào thời điểm đó. Vài người ví dự án này như những bất động sản tòa nhà cao tầng trong cơn sốt nhà ở tại Hong Kong – những tòa tháp cao ngất trời chen kín nhau ở khu Tân Giới (New Territories). Ở Hong Kong, các mảng kinh doanh của Keeree rất đa dạng, bao gồm nhà hàng và khách sạn. Ở Thái Lan ông xây dựng Thana City Golf & Sports Club. “Toàn bộ gia đình chúng tôi kinh doanh rất nhiều thứ: đồng hồ, kính mắt, công ty niêm yết ở đây, công ty niêm yết ở Hong Kong,” Kavin nói. “Chúng tôi không chú trọng vào một lĩnh vực nào.” Keeree bất ngờ tìm thấy mối tập trung của ông (và cả tương lai mình) trong kế hoạch với Bangkok, thành phố tương tự Hong Kong. Với tình trạng giao thông tắc nghẽn vào những năm 1990, Bangkok xây dựng đường thu phí và những hệ thống tàu điện như MTR (Mass Transit Railway) của Hong Kong, vốn rất thành công. Ba hệ thống được đưa ra để gọi thầu, và Tanayong giành được đặc quyền khai thác một hệ thống. Những hệ thống còn lại rơi vào tay Bangkok Land và Hopewell Holdings của cự phú Hong Kong Gordon Wu (Hồ Ứng Sương), mặc dù cả hai nghỉ hưu rất lâu trước khi Keeree ra mắt Skytrain của ông.

Ông không bao giờ đầu hàng. Ông cứ đi tiếp thôi.” hỗ trợ thanh toán tàu điện ngầm mà còn là tấm vé cho Hẳn vậy, Skytrain ra mắt vào cuối năm 1999. Khi đó nhiều dịch vụ trực tuyến. Trong số nhiều mối hợp tác chính quyền đã bước vào để hoàn thành tuyến đầu tiên của tập đoàn là mối quan hệ đang nảy nở với Line, ứng của MRT, đi vào hoạt động vào năm 2004. Trong lúc đó, dụng nhắn tin bắt nguồn từ Hàn Quốc và hiện đang hàng trăm cột trụ bêtông hoang phế trải khắp Bangkok thống trị Nhật Bản và Thái Lan. suốt nhiều năm như một lời nhắc nhở về dự án tàu điện Bất cứ ai ngồi tàu điện ngầm bất cứ đâu đều có thể thấy ngầm thứ ba yểu mệnh của Gordon Wu. tiềm năng của tất cả smartphone kết nối cùng những tài Những con tàu của Keeree đã lăn bánh, song trong tay khoản smartcard và nhắn tin. Kavin miêu tả vài cuộc thử ông là một đế chế kinh doanh thiệt hại nặng nề và không nghiệm ban đầu, như thông báo về các khoản giảm giá tại có lấy nổi một cơ hội chắc chắn nào để hồi sinh. Với một các cửa hàng thức ăn nhanh cho khách vừa xuống ga tàu. tuyến nhỏ bé ban đầu và thiếu vắng kết nối với những Rabbit có thể theo dõi không chỉ kết quả của một coupon, tuyến khác, lượng khách đi tàu luôn ở mức thấp suốt mà còn cả việc chi tiêu trong tương lai. Và sẽ còn có thêm nhiều năm – khoảng 200.000 mỗi ngày, đủ trang trải nhiều lựa chọn khi BTS có thêm đường ray lẫn những chi phí song không thừa ra đồng nào để mở rộng. Nhưng khách hàng kết nối với họ. lượng khách đã tăng gần gấp bốn Chưa gì mà bức tranh lợi nhuận đã lần, và trong một cú bật dậy đáng phản ánh được viễn cảnh rõ rệt đó. nhớ, BTS Group tách mảng BTS Truyền thông đóng góp 48% vào lợi “Thái Lan nhìn Growth Infrastructure Fund. Đây nhuận của BTS so với 42% từ massthấy lợi ích là cuộc niêm yết lớn nhất châu Á transit, 6% từ bất động sản và 5% từ vào năm 2013 và là đợt IPO của khối những dịch vụ khác. Những con số này của việc đầu tư tư nhân lớn nhất trong lịch sử Thái sẽ thay đổi, khi chi phí bất động sản biến cho cơ sở hạ Lan, thu về hơn 2 tỉ đô la Mỹ. thành nguồn thu khi tiền từ việc bán tầng. Không có Hiện tại, các viễn cảnh tươi các dự án nhà ở chảy về. Dẫu vậy, theo sáng chưa từng có. Đặc quyền khai Kavin, lợi nhuận từ mảng truyền thông cơ sở hạ tầng thác 30 năm của BTS còn đến năm đã vọt lên 33% trong năm vừa qua và sẽ thì không tăng 2029, song 23,5 km đường ban đầu còn tiếp tục tăng trưởng ở mức rất lạc trưởng được.” chỉ đóng góp một mảnh nhỏ vào quan. (Lãi ròng trong năm tài khóa kết lợi nhuận đang đâm chồi nảy lộc. thúc ngày 31.3 là 118,5 triệu đô la Mỹ trên Skytrain giờ có gấp đôi đường ray, mức doanh thu 150,6 triệu đô la Mỹ.) đóng góp 37% vào doanh thu tập đoàn (theo báo cáo quý BTS hiện có 3.752 nhân viên, 57% làm việc trong mảng phát hành vào tháng trước). Nhưng 41% doanh thu lại tàu điện ngầm. Truyền thông chỉ có 236 nhân viên. “Tôi đến từ truyền thông, bao gồm quảng cáo và trực tuyến. để lại chi tiết này cho Kavin,” Keeree nói khi bị giục “Điều này làm rất nhiều người ngạc nhiên,” Daniel Ross, chia sẻ thông tin về sự chuyển mình trực tuyến của BTS. giám đốc đầu tư tại BTS, thừa nhận. “Nhưng mọi chuyện “Hoặc tôi sẽ hỏi đám con cháu,” ông cười khoái trá. luôn là thế từ năm 2013.” Truyền thông cũng đang đưa BTS ra nước ngoài. Tuy Điều này đặc biệt khiến Kavin hài lòng, vì mảng mảng mass-transit đã thăm dò các cơ hội ở Trung Quốc truyền thông được điều hành bởi VGI, dự án con cưng cũng như những tuyến đường sắt cao tốc được đề xuất của ông nằm trong BTS. “Đó là công việc đầu tiên của xây dựng tại Thái Lan, mảng truyền thông của BTS đã tôi,” ông nói về VGI, công ty được vài người bạn của liên minh cùng Titanium Compass để giám sát quảng cha ông thành lập tại Hong Kong rồi sau đó chuyển về cáo tại 31 ga tàu của hệ thống MRT Malaysia, đi vào hoạt Thái Lan. “Từ ngày hôm đó đến hôm nay, đó luôn là mối động từ cuối tháng 12.2016. quan tâm của tôi,” ông nói. “Nó vẫn là tâm huyết của tôi. Nhưng tăng trưởng thật sự vẫn nằm ở Bangkok, và lần Nhưng giờ toàn bộ BTS Group đều là trọng tâm của tôi này Keeree rất vui để con trai mình chỉ huy. Giới phê bình trong vai trò CEO.” nói rằng Bangkok vẫn là một trong những thành phố tệ Truyền thông là một trong bốn cột trụ của công ty nhất thế giới về giao thông bởi sự gia tăng quá nhanh xe BTS, bên cạnh Skytrain, bất động sản và dịch vụ hỗn hơi và sự trì hoãn kéo dài việc mở rộng hệ thống sẵn có. hợp. Ngoài quảng cáo ở những ga tàu Skytrain lẫn bên Keeree tin rằng thời đại ngập ngừng đã kết thúc rồi, và trong và bên ngoài các toa tàu, đơn vị truyền thông còn chính quyền rất quyết tâm đối với lĩnh vực chuyên chở đại bao gồm các màn hình quảng cáo lớn tại những tòa nhà chúng. “Thái Lan nhìn thấy lợi ích của việc đầu tư cho cơ văn phòng và những địa điểm khác quanh Bangkok, sở hạ tầng,” ông nói. “Không có cơ sở hạ tầng, bạn không cũng như thẻ thông minh (smartcard) Rabbit. Dựa theo thể tăng trưởng nhanh được. Và Bangkok giờ đang thật sự mô hình thẻ Octopus của Hong Kong, Rabbit không chỉ tăng trưởng.” tháng 3.2017 FORBES việt nam | 107

FORBES việt nam

Nguyễn Thị Bính

Bún tươi Nguyễn Bính Lập nghiệp từ nghề sản xuất bún gia truyền, bà Nguyễn Thị Bính chuyển đổi sản xuất theo lối công nghiệp. Dương Nguyễn

Học trung cấp lắp máy, rồi quản trị kinh doanh của đại học Mở, bà Nguyễn Thị Bính thành công trong sản xuất bún tươi.

gười phụ nữ đậm người liên tục gọi điện thoại nhắc nhân viên giao hàng cho khách. Không nhìn vào số, bà đọc chính xác địa chỉ và khối lượng. Cất điện thoại vào túi, xòe hai bàn tay tròn trịa in rõ mấy vết sẹo, dấu ấn của thời làm lụng nặng nhọc, bà Nguyễn Thị Bính, giám đốc công ty Bún tươi Nguyễn Bính khoe: “Tôi giữ móng tay dài được hơn một tháng rồi, từ lúc việc sản xuất được tự động hóa.” 18 năm từ cơ sở sản xuất thủ công truyền thống, với kiến thức về nghề làm bún và hiểu biết về cơ khí, bà Bính đã đầu tư, thuê người gia công máy theo ý tưởng của mình 108 | FORBES việt nam tháng 3.2017

để sản xuất công nghiệp, bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Chiếm khoảng 1% sản lượng bún sản xuất ở TP.HCM, công ty quy mô gia đình này có doanh thu ước tính hơn hai triệu đô la Mỹ mỗi năm. Trong xu hướng ưu tiên sản xuất sạch, an toàn, cơ sở sản xuất như bà Bính có cơ hội mở rộng, đi cùng với với hệ thống bán lẻ hiện đại, chuỗi cửa hàng thực phẩm. Trong xưởng sản xuất bún tươi của bà Bính ở quận Tân Bình rộng khoảng 500 m2, có khoảng 10 người thợ đứng máy. Mỗi giờ, hai chiếc máy đóng gói hoạt động liên tục có thể cho ra 1,25 tấn thành phẩm. Sự khác biệt của xưởng sản xuất không phải ở quy trình, khả năng tự

ẢNH: phan quang

động hóa mà là chiếc máy ép bún. Bởi nó do bà Bính thiết kế và thuê người chế tạo. Năm 1999, ở tuổi 29, bà Bính quyết định nối nghiệp gia đình làm bún sau tám năm làm đủ nghề, từ lao công, giúp việc nhà, trang điểm, thậm chí phụ hồ, rồi bán thịt heo. Sau hai năm làm nghề, ngoài khâu xay bột, cắt sợi có thể làm bằng máy, còn lại hầu hết 15 công đoạn từ ngâm, vo gạo, thấu bột.. đều làm tay, bà Bính nghĩ đến việc cải tiến sản xuất. Năm 2001, bà sử dụng nồi hơi để luộc bún, ít tốn kém nhiên liệu so với đốt than, lại tận dụng được nhiệt do hệ thống khép kín, đảm bảo vệ sinh, bún chín đều hơn và ít bị gãy khi luộc. Bà ước tính, lò hơi giúp giảm hơn 20% chi phí nhiên liệu so với lò đun bằng than. Cũng trong năm này, kiến thức hai năm học trung cấp Lắp máy Long Thành giúp bà cải tiến máy ép sợi bằng tay thành máy ép. Công suất lò hơi cũng được bà nâng lên mức 700 kg/giờ, tăng hơn ba lần so với lúc đầu, để đồng bộ với công suất máy ép. Quá trình thay đổi sản xuất theo hướng công nghiệp của bà gặp không ít khó khăn. Năm 2015, sau khi phác thảo thiết kế dây chuyền bơm gạo từ kho vào bồn vo và ngâm, bà tìm các xưởng chế tạo cơ khí thuê gia công nhưng không ai nhận. “Tôi tìm suốt hai năm trời, hơn chục người tới xưởng coi rồi lắc đầu bỏ đi. Họ sợ làm không được như hợp đồng thì lỗ vốn,” bà Bính kể. Cuối cùng, người thợ bảo trì nhà xưởng nghe bà than thở đã quyết định sản xuất thử và thành công. Nhưng số phận máy đóng gói lại không may mắn như vậy. Năm 2013, bà chi 300 triệu đồng thuê công ty chế tạo cơ khí thực hiện máy đóng gói bún do bà thiết kế. Kết quả thất bại hoàn toàn: bao bì bị rách do sử dụng nhiệt quá mức. Không nản chí, bà kiên trì tìm hiểu, điều chỉnh thiết kế, rồi thuê người gia công nhưng không thành công. Mãi tới năm 2016, khi gặp công ty chuyên sản xuất máy đóng gói của một nhóm sinh viên Đại học Bách Khoa mới ra trường, hai bên cùng nghiên cứu, điều chỉnh để sử dụng vật liệu mỏng nhằm giảm chi phí, với nhiệt đóng gói vừa đủ. Cuối năm 2016, cùng với hai máy đóng gói tự động, các dây chuyền sản xuất ở xưởng của bà đã được tự động hóa hoàn toàn. “Nay máy móc đã làm hết, từ khâu bơm gạo vào bồn ngâm đến sợi bún đóng gói sẵn, tôi có thêm thời gian tìm khách hàng,” bà Bính nói, mắt vẫn dõi theo các gói bún tươi chạy trên dây chuyền đóng gói tự động do chính bà thiết kế. Cùng với việc thay đổi cách thức sản xuất, bà Bính phát triển sản phẩm bún đóng gói mang thương hiệu Nguyễn Bính. Năm 2005, bà lập công ty Nguyễn Bính. Sản phẩm mới, giá cũng cao hơn loại thông thường nên bà chọn cách “cho trước lấy sau.” Cứ có khách mua lẻ, bà tặng một ít về ăn thử. Các đơn hàng vài chục ký của chủ sạp ở các chợ, bà kèm thêm vài gói bún loại 500 gam, như kiểu công ty không đủ hàng rời nên bù thêm hàng đóng gói. Bà cũng

chấp nhận cho tiểu thương trả lại nếu bán không hết vào cuối ngày. Thực hiện gần 5 năm, thương hiệu bún sạch Nguyễn Bính len lỏi vào được nhiều chợ và chuỗi nhà hàng ăn uống. Bún đóng gói là sản phẩm chính chiếm 80% cơ cấu sản phẩm, trong khi sợi phở tươi chiếm 10% và bánh canh 8%, còn lại là mì Quảng. Bà Bính ước tính, năm 2016, dù giá tăng gần 10% do khấu hao đầu tư dây chuyền tự động, nhưng lượng hàng bán vẫn tăng trên 30% so với năm 2015. Dù bà Bính không tiết lộ doanh thu cụ thể, chỉ cho biết mỗi ngày khách đặt khoảng 10 tấn bún. Với giá sỉ bình quân khoảng 10 ngàn đồng/kg, doanh thu hằng năm cỡ 36 - 40 tỉ đồng. Ông Phạm Ngọc Hưng, phó chủ tịch hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM cho biết, bún Nguyễn Bính và bún của công ty Thực phẩm Bình Đông là số ít đơn vị uy tín trong nhiều cơ sở sản xuất bún tươi ở TP.HCM. Từ năm 2013 đến nay, sở Công Thương TP.HCM chỉ cấp phép cho khoảng 400 cơ sở làm bún, mỗi ngày cung cấp ra thị trường khoảng 1.200 tấn. Theo bà Bính, tính luôn các cơ sở bún không đăng ký thì số cơ sở sản xuất có thể đến 600. Bún sạch có màu ngà của gạo, có độ dính và không có mùi chua như sản phẩm không thương hiệu. “Bà Bính là người làm ăn thật thà, nói là làm”, ông Hưng nhận xét. Giữa buổi nói chuyện, điện thoại bà Bính lại rung lên. Sau khi cúp máy, bà cho biết khách hàng mới là chuỗi siêu thị tiện ích thuộc sở hữu nước ngoài tại Việt Nam. “Đây là khách hàng mới thứ ba trong ngày hôm nay”, bà cười tít mắt và đặt điện thoại lên bàn như chờ một cuộc gọi khác sắp đến. Bà Bính đang muốn tăng thị phần lên gấp 20 lần trong thời gian tới, từ mức khiêm tốn 1% như hiện nay. “Thời gian qua chúng tôi chưa dám mở phòng kinh doanh, đẩy mạnh tiếp thị. Vì chỉ với khách hàng mới tự tìm đến, nhà xưởng đã hoạt động hết công suất,” bà chậm rãi giải thích cho kế hoạch táo bạo sắp triển khai. Nhóm khách hàng chính hiện nay của Nguyễn Bính bên cách các siêu thị như Vinmart, Citimart, còn có nhà hàng thuộc khách sạn năm sao (Park Hyatt, Caravelle), chuỗi nhà hàng ăn uống có thương hiệu (Wrap & Roll) và nhiều trường học quốc tế... Bà tin rằng, nhu cầu sử dụng bún đóng gói sẽ tăng lên trong tương lai. “Chúng tôi ưu tiên đẩy hàng vào các chuỗi nhà hàng lớn trước, nhằm thay đổi thói quen dùng bún sạch của người tiêu dùng,” bà nói thêm. Để nâng công suất, bà dự định đầu tư hơn 50 tỉ đồng, xây nhà xưởng rộng 10 ngàn m2 ở Củ Chi. Vốn đầu tư một phần từ nguồn vốn tự có, còn lại sẽ vay ngân hàng hoặc tìm đối tác bán bớt cổ phần. Năm 2016, theo lời bà Bính, công ty Thai Wah (Thái Lan) định giá công ty 100 tỉ đồng và muốn mua 60% để kiểm soát, nhưng bà lưỡng lự. Bên cạnh mặt hàng bún tươi, bà dự định đầu tư dây chuyền sản xuất bún khô đóng gói. Làm thế nào bà có thể đầu tư tiếp tục? Người phụ nữ quê ở Hà Tây cho biết, bà chọn cách lấy ngắn nuôi dài, tích lũy để phát triển. tháng 3.2017 FORBES việt nam | 109

Chọn bác sĩ nhờ dữ liệu lớn Dữ liệu lớn sẽ giúp bạn chọn BÁC Sĩ cho mình?

ùa xuân năm 2016, Owen Tripp, 37 tuổi, đang sống trong giấc mơ thung lũng Silicon. Công ty mới nhất của anh, Grand Rounds, gọi được 100 triệu đô la Mỹ, và được định giá khoảng một tỉ đô la Mỹ. Vợ chồng anh vừa sinh đứa con thứ ba. Chắc chắn là với tiếng vui đùa ồn ã từ lũ trẻ (tất cả đều dưới sáu tuổi), anh phải ngủ với nút bịt tai. Nhưng thế thì có sao đâu? Cuộc sống rất tuyệt. Rồi một sáng nọ, anh thức giấc và nghĩ rằng mình đã bỏ quên một nút bịt tai trong tai phải. Anh kiểm tra. Không có cái nút nào. Nhưng anh không nghe được gì bằng tai đó. Bác sĩ của anh hai lần nói rằng tai anh chỉ bị nghẹt trước khi khuyên anh tìm đến một bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng. Khi anh mở trang web của bác sĩ chuyên khoa, anh thấy điều gì đó không ổn: chuyên môn của bác sỹ này là về họng, chứ không phải tai. “Tôi không cảm thấy thật thoải mái với những thông tin đó,” anh nhớ lại. “Tại sao tôi lại được khuyên tìm đến một người giỏi về họng hơn?” 110 | FORBES việt nam tháng 3.2017

ảnh: Tim Pannell for Forbes

Matthew Herper

CEO của Grand Rounds, Owen Tripp, vừa là nhà sáng lập vừa là khách hàng.

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 111

FORBES việt nam

CHĂM SÓC Y TẾ — GRAND ROUNDS

Phần lớn mọi người đến khám ở bác sĩ đó, hoặc họ sẽ gọi cho bạn bè để được giới thiệu bác sĩ chuyên khoa khác. Nhưng Tripp thì khác: anh là đồng sáng lập của Grand Rounds, chuyên ghép bệnh nhân với bác sĩ phù hợp. Công ty sử dụng kho dữ liệu gồm khoảng 700 ngàn bác sĩ, 96% tổng số thầy thuốc toàn nước Mỹ, và nhập nó với dữ liệu từ những tờ trình yêu cầu bồi thường bảo hiểm và thông tin tiểu sử để xếp hạng bác sĩ dựa trên chất lượng công việc. Ý tưởng này nhằm giúp mọi người tìm được thầy thuốc đưa ra cho họ chẩn đoán chính xác ngay lần đầu tiên và giúp kết nối người bệnh với các chuyên gia đủ khả năng cung cấp ý kiến thứ hai. Với khách hàng cá nhân, phí tổn để nhận đề xuất của bác sĩ là 600 đô la Mỹ và 7.500 đô la Mỹ để nhận ý kiến thứ hai. Grand Rounds không cung cấp số liệu doanh thu, song hãng tuyển dụng bao gồm Comcast, Quest Diagnostics, SC Johnson, Wal-Mart, News Corp và Jamba Juice trả cho dịch vụ này số tiền dựa trên mỗi đầu nhân viên, vì họ tin dịch vụ giúp giảm được phí tổn do chẩn đoán sai và những quy trình không cần thiết. Khoảng ba triệu người lao động tiếp cận được với dịch vụ này, dẫu chỉ một phần trăm nhỏ sử dụng. Ví dụ, tại Costco, 2% nhân viên sử dụng Grand Rounds trong năm 2016 và 60% những người nhận được ý kiến thứ hai đã thay đổi cách điều trị. Đội nhóm tại Grand Rounds ghép Tripp với một bác sĩ tại San Francisco. Bà kê đơn cho anh chụp

ra sao đây?” Khối u nhiều khả năng lành tính, nhưng vẫn cần phải đại phẫu. Những nhà khoa học dữ liệu của Grand Rounds đánh giá không chỉ từng bác sĩ cá nhân mà còn toàn bộ đội nhóm phẫu thuật về kinh nghiệm và kỹ năng của họ, bằng một quy trình chỉ được thực hiện 3.000 lần mỗi năm ở nước Mỹ. Tripp được ghép với một nhóm ở Stanford, nhưng anh cũng nói chuyện với các bác sĩ phẫu thuật khắp cả nước, họ nói anh phải thực hiện một lựa chọn khó khăn: giữa việc giữ lại khả năng cử động khuôn mặt và khả năng nghe ở tai phải. Với một CEO, lựa chọn này là hiển nhiên: anh không dám tưởng tượng việc làm ăn với một gương mặt vô hồn. Anh phải trải qua cuộc gây mê 11 tiếng khi khối u được tách khỏi dây thần kinh, từng lớp một. Khi thức dậy, anh cười ngoác miệng. Mặt anh không bị liệt, nhưng anh vẫn bị điếc ở tai phải. “Tôi nghĩ việc mình bị điếc là lời nhắc nhở quan trọng về vị trí của tôi, và tại sao chúng ta lại làm điều chúng ta đang làm,” Tripp nói. Năm 2011, đồng sáng lập Grand Rounds, bác sĩ chuyên ngành X-quang học tốt nghiệp Stanford, Rusty Hofmann, do “đơn thuần là thất vọng,” đã ấp ủ ý tưởng cho Grand Rounds, tên ban đầu là ConsultingMD. Văn phòng của Hofmann ở Stanford chứa đầy các thùng hàng FedEx gồm dữ liệu y tế từ những bệnh nhân tuyệt vọng đang hy vọng ông có thể giúp họ chẩn đoán những vấn đề liên quan tới tắc nghẽn mạch máu của họ – lĩnh vực chuyên môn của ông. Ông cùng nhân viên thường kiểm tra từng hồ sơ mà không tính phí. Nhưng ông không thể giúp gì nhiều, và những hồ sơ thích hợp thường không được gửi đến. Liệu có ngành nào giúp phân loại những hồ sơ này trước khi gửi đến văn phòng của thầy thuốc không? Rồi ý tưởng này trở nên vì lợi ích cá nhân nhiều hơn. Năm 2011, con trai của Hofmann, Grady, mắc chứng suy tủy xương (aplastic anemia), căn bệnh có thể gây tử vong. Grady cần được ghép tủy xương. Thông thường, phải dùng tủy từ anh em ruột, song không ai trong các con của Hofmann phù hợp. Nhưng Rusty thì hợp. Bác sĩ của Grady không biết tế bào của cha cậu có phù hợp không, nhưng Rusty đã gọi cho những thầy thuốc tại những trung tâm hàng đầu và tìm ra trường hợp ghép tủy từ cha mẹ sang con cái – và mọi chuyện thành công. Grady nhận được tủy. Chưa

“Tôi thấy một người đang hoạt động trong lĩnh vực cứu người, song anh ta không có quy mô.” MRI. Sau khi chụp, bác sĩ tại Stanford gọi và báo cho anh là anh có khối u dây thần kinh âm thanh (schwannoma) ở tai. “Vợ tôi ngồi ngay cạnh tôi, và cả hai chúng tôi bắt đầu hoảng loạn,” Tripp nói. “Ý tôi là, chúng tôi vẫn bình tĩnh, song trong lòng chúng tôi tự hỏi lũ trẻ sẽ ra sao nếu cha không còn trên đời sau vài năm? Chúng tôi có đứa con 10 tháng tuổi. Nó thậm chí sẽ còn không nhớ về tôi. Chúng tôi nói chuyện với đứa con năm tuổi 112 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Giảng viên Stanford, Rusty Hofmann, đồng sáng lập của Grand Rounds.

hết, dựa trên lời khuyên của các chuyên gia, Rusty đã lau chùi các ống dẫn điều hòa không khí trong nhà ông để giảm lượng vi trùng nhằm bảo vệ hệ miễn dịch suy yếu của con trai. Khách đến thăm phải tiêm ngừa cảm. Grady, giờ ở tuổi 13 tuổi, niềng răng, học múa và chơi lướt ván. Căng thẳng trong gia đình anh rất lớn. Người ta biết làm gì nếu cha không phải là bác sĩ? “Mỗi một khía cạnh trong cuộc sống của tôi đều cảm nhận thấy nỗi đau này,” Hofmann nói. “Điều này phải thay đổi. Chúng ta không thể tiếp tục như thế trong vòng 50 năm nữa ở đất nước này.” Hofmann không biết làm sao để biến ý tưởng của mình thành việc kinh doanh. Một nhà đầu tư ban đầu giúp tiến hành cuộc hẹn với Tripp tại Tootsie’s, quán cà phê gần Stanford. Hofmann tưởng đây chỉ là cuộc gặp trao đổi ý tưởng. Tripp, người từng đồng sáng lập Reputation.com (dịch vụ giúp khách hàng xóa bỏ thông tin trên mạng của họ), linh cảm sẽ còn nhiều chuyện hay. Hai người lập tức tâm đầu ý hợp. Tripp có cha là bác sĩ nhi khoa và từng muốn vào ngành y trước khi anh tham

gia thiết lập một trong những mạng lưới Wi-Fi diện rộng đầu tiên vào đầu những năm 2000 tại đại học Trinity ở Connecticut, nơi anh học. Anh đâm ra nghiện công nghệ. Giờ đây anh đã tìm được vấn đề mà anh nghĩ rằng công nghệ có thể giải quyết. Khi Hofmann thấy một dịch vụ giúp bác sĩ phân loại bệnh nhân, Tripp thấy cơ hội thay đổi toàn diện nhờ công nghệ. “Tôi thấy anh chàng này đang làm trong ngành cứu người,” Tripp nói. “Đó là lý do anh ấy làm điều đó, và làm tốt. Nhưng anh ấy không có quy mô. Chẳng có cách nào để anh ta tìm đến mọi bệnh nhân có thể hưởng lợi từ ý tưởng này một cách có ý nghĩa.” Ngay tối hôm đó, qua điện thoại, Hofmann đề nghị Tripp làm CEO, và họ gặp nhau trong bữa tối tiếp theo. Hofmann tin rằng Tripp sẽ từ chối. Tuy nhiên, Tripp rất phấn khích về cuộc gặp nên anh vẫn có mặt, dù đang run người vì sốt hơn 38 độ C, chỉ vì anh muốn Hofmann biết rằng anh thích thú đến nhường nào. Hai người không bắt tay do sợ truyền vi khuẩn về nhà cho bé Grady vẫn còn yếu. Sản phẩm đầu tiên của Grand Rounds là đưa ra tháng 3.2017 FORBES việt nam | 113

FORBES việt nam

CHĂM SÓC Y TẾ— GRAND ROUNDS

những ý kiến thứ hai, chủ yếu cho những bệnh nhân mắc những căn bệnh trầm trọng như ung thư, hoặc những người đang cân nhắc về những phương thức điều trị phức tạp như phẫu thuật lưng. 150 ca đầu tiên đem đến ngạc nhiên gây sốc: trong 2/3 trường hợp, các chuyên gia của Grand Rounds thay đổi hoàn toàn chẩn

Trắng, đã sử dụng dịch vụ của Grand Rounds cho đứa cháu tuổi thiếu niên bị ung thư của mình. Ý kiến thứ hai đã xác nhận chẩn đoán ban đầu của cháu bé nhưng đề nghị đông lạnh trứng trước khi buồng trứng của em bị tổn hại vì hóa trị. Những bác sĩ đầu tiên của em không đề nghị làm thế. Grand Rounds tuyển đội ngũ gồm 80 thầy thuốc lâm sàng để trò chuyện cùng người bệnh. Việc của những bác sĩ này không phải để chẩn đoán hay sửa sai mà là tương tác trực tiếp cùng bệnh nhân để giúp họ hiểu những điều mà các chuyên gia nói. Theo Tripp, nếu chỉ đưa cho người bệnh một xấp giấy mà không giải thích thì không đủ để tạo ra ảnh hưởng. Các nhân viên thầy thuốc lâm sàng này kết nối với bệnh nhân, nhận hồ sơ y tế và hỏi những câu hỏi then chốt, chẳng hạn như người bệnh sẽ chịu di chuyển bao xa. Rồi họ dùng kho dữ liệu của Grand Rounds để ghép bệnh nhân với bác sĩ phù hợp. Kho dữ liệu của công ty đánh giá bác sĩ trên những yếu tố như nơi họ được đào tạo, những chuyên môn khác họ được đào tạo và mức độ thường xuyên của những quy trình và bài kiểm tra họ tiến hành, dựa trên dữ liệu đòi bảo hiểm cung cấp từ khách hàng của Grand Rounds (càng nhiều bài kiểm tra càng cho thấy yếu kém trong đánh giá y tế.) Những chuyên gia được công ty tin tưởng là những người giỏi nhất – theo một thuật toán máy học (machinelearning), trong hàng trăm hạng mục khác nhau như dữ liệu tử vong, tỉ lệ thăm khám lại (readmission) và tỉ lệ biến chứng (complication rate). Các cá nhân có thể trả tiền cho Grand Rounds, nhưng với công ty, cơ hội lớn của họ nằm ở việc bán dịch vụ cho những nhà tuyển dụng muốn giảm chi phí y tế của mình. Như Costco (tuyển dụng 218 ngàn nhân viên, bao gồm nhân viên bán thời vụ), nhiều khách hàng của Grand Rounds tự mua bảo hiểm. Điều này có nghĩa là trong khi Aetna quản lý được phúc lợi y tế của họ, thì Costco đối mặt với rủi ro tài chính. Số bệnh nhân dùng dịch vụ thì nhỏ nhưng đang tăng nhanh chóng, từ khoảng 90 ca bệnh mỗi tháng khi Costco bắt đầu dùng Grand Round tháng 1.2016 lên thành 150 ca bệnh mỗi tháng vào thời điểm hiện tại. Bệnh nhân thường có xu hướng tin tưởng Grand Rounds hơn là những công ty bảo hiểm của chính họ. Khi một công ty bảo hiểm từ chối một yêu cầu, các nhân viên thường giận dữ; họ sẵn sàng tin Grand Rounds ngay cả khi các bác sĩ đưa ra lý do giống hệt. “Không gì bằng một bên khách quan đưa ra ý kiến khác

“Grand Rounds giúp làm sống lại niềm tin trong tôi về hệ thống y tế” đoán trước đó hoặc kê ra phương thức điều trị hoàn toàn mới. Thường là vị bác sĩ đầu tiên sai. Sai lầm y khoa được ước tính đã giết chết 100 ngàn đến 400 ngàn người Mỹ mỗi năm. Nghe thì có vẻ như người ta đang chết vì những sai lầm ngu dốt, nhưng nhiều lỗi thuộc phạm trù chẩn đoán nhầm hoặc điều trị sai cách. Một công trình nghiên cứu vào năm 2012 ước tính 1/3 chi phí y tế của Mỹ (khi đó là 750 tỉ đô la Mỹ) là lãng phí trong quá trình chăm sóc bệnh nhân. Dẫu vậy, ngành dược lại luôn chống lại giải pháp hiển nhiên là đặt ra một hệ thống giám sát chất lượng cho mọi trường hợp. Trên thực tế, ngành dược đã đi sai đường. Ba mươi năm trước, việc các công ty bảo hiểm cần đến ý kiến thứ hai trước một cuộc phẫu thuật lớn là bình thường. Cái tên Grand Rounds đến từ nghi thức y khoa lâu đời, trong đó những ca phức tạp được trình trước tập thể bác sĩ để trao đổi ý kiến, và các thầy thuốc có thể chắc chắn họ có câu trả lời đúng. Tất nhiên, những nhà đầu tư của Grand Rounds không tham gia chỉ để cải thiện lĩnh vực chăm sóc y tế. Họ nhìn thấy một triển vọng khổng lồ. Bryan Roberts, nhà đầu tư mạo hiểm nổi tiếng ở Venrock, cho rằng vào một ngày nào đó, Grand Rounds sẽ đóng vai trò mỗi khi bệnh nhân chọn một bác sĩ. Một vài năm về trước, ông bắt đầu đề nghị cung cấp dịch vụ của Grand Rounds cho các doanh nhân ở Venrock. “Trong vòng vài tháng,” ông nói, “Tôi đã có ba tới bốn e-mail từ các CEO doanh nhân của mình nói những điều đại loại như ‘Tôi nghĩ cha tôi còn sống vì anh mang Grand Rounds đến.’” Bob Kocher, đối tác Venrock khác, người tham gia soạn thảo Đạo luật chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (Affordable Care Act, còn gọi là Obamacare) tại Nhà 114 | FORBES việt nam tháng 3.2017

bên bảo hiểm,” Donna Sexton, giám đốc phúc lợi nhân viên của Costco, nói. Tất nhiên, đôi khi những bác sĩ ban đầu cũng chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị đúng. Trong trường hợp đó, Grand Rounds đưa ra một công cụ mạnh mẽ để buộc công ty bảo hiểm trả tiền cho người bệnh. Leslie Nava, huấn luyện viên thể dục, được dùng Grand Rounds thông qua Costco, nơi chồng cô làm việc bán thời gian để hưởng phúc lợi y tế. Cả cô lẫn con trai đều mắc chứng bệnh di truyền tên u sợi thần kinh (neurofibromatosis) nhóm 2, khiến những khối u lành tính mọc trong hệ thần kinh. Một khối u trong dây thần kinh thính giác khiến cậu bé sắp mất thính lực. Điều duy nhất sẽ giúp được cậu giữ lại khả năng nghe là sử dụng loại thuốc chữa ung thư Avastin. Aetna không chịu trả tiền cho điều này. “Tôi hình như đã ngồi đó khóc ròng mười phút,” Nava nói. Y tá tại văn phòng bác sĩ bảo cô rằng bảo hiểm của cô bao gồm Grand Rounds nên cô có thể thử dùng dịch vụ này. Cô làm theo và kinh ngạc trước sự chăm sóc cá nhân cô nhận được từ đội ngũ bác sĩ nhân viên của công ty và nhẹ lòng khi bản báo cáo gửi về nói

RETAIL & FRANCHISE SHOW VIETNAM INT’L

TRIỂN LÃM QUỐC TẾ VỀ NGÀNH BÁN LẺ & NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG HIỆU

rằng Avastin thật ra là giải pháp tốt nhất. Aetna cuối cùng đồng ý trả tiền. “Rõ ràng nó đã giúp làm sống lại niềm tin của tôi bên trong hệ thống chăm sóc y tế,” Nava nói. Grand Rounds vẫn chưa niêm yết, không tiết lộ số liệu tài chính, song có vẻ họ đang tăng trưởng nhanh. Dịch vụ hiện đang được hơn 3 triệu người sử dụng thông qua công ty tuyển dụng họ. Tripp nói doanh thu đã tăng 100% mỗi năm suốt ba năm qua và khách hàng của công ty bao gồm bốn trong số những hãng bán lẻ lớn nhất nước Mỹ cùng ba nhà máy sản xuất thực phẩm lớn, cũng như cả Autodesk và Wahl Clipper Corporation. Ông đặc biệt tự hào với việc Grand Rounds đang cung cấp cho người lao động chân tay chế độ chăm sóc y tế từng một thời chỉ là đặc quyền của người giàu. “Tôi nghĩ rằng có một sự hiểu nhầm thường xuyên rằng chúng tôi đơn giản chỉ đang tìm cách giúp 1% (người giàu) có được 1% chăm sóc y tế,” Tripp nói. “Thật ra, thế là sai. Chúng tôi đang giúp 99% hoặc 90% dân số tiếp cận với 1% chăm sóc y tế.” Nếu thành công, đây sẽ là trường hợp đặc biệt khi chủ nghĩa tư bản giúp thế giới tốt đẹp lên.

2017

Kết quả năm 2016: 260 Đơn vị triển lãm với 317 gian hàng từ 14 quốc gia

Thiết bị và Nội thất Cửa hàng

Thực phẩm và Đồ uống

Thiết bị Công nghệ trong Cửa hàng

Sức khỏe và Sắc đẹp

Dịch vụ Chuyên nghiệp

Thời trang

Sản phẩm Bán lẻ

Bán lẻ và Bán sỉ

37,600 người mua từ 24 quốc gia

Dịch vụ Tư vấn Giáo dục và Đào tạo Bán lẻ chuyên biệt khác

ĐỐI TƯỢNG KHÁCH THAM QUAN

5,200 Cuộc gặp với ước lượng USD 120,000,000

17 Hội thảo, 1,500 Khách tham dự, diễn giả trong và ngoài nước

Cửa hàng bách hóa, trung tâm mua sắm và nhà phân phối bán lẻ lớn Người sáng lập ban đầu, chủ cửa hàng, nhà đầu tư và người địa phương Các công ty, tập đoàn bán lẻ đa quốc gia và các doanh nghiệp, tổ chức, hiệp hội nhượng quyền thương mại Các tổ chức nhượng quyền tại Việt Nam và các nước láng giềng

Thông tin chi tiết, xin liên hệ:

08.2221.7621 (Ms.Nhan) (+84) 934 51 1953 nhanlieu@coex.vn

Mọi thông tin chi tiết cập nhật về chương trình vui lòng truy cập Website : vietrf.com Fanpage : facebook.com/vietrf2013

01 - 03.06.2017 - 10:00 - 17:00

SECC - 799 Nguyễn Văn Linh, Q. 7, TP. HCM

tự giới thiệu

Khu đô thị mới Dương Nội quy mô 200 ha định hướng trở thành khu đô thị Zero Energy đầu tiên của Việt Nam

NAM CƯỜNG VÀ NHỮNG NGÔI NHÀ TỐT HƠN CHO NGƯỜI DÂN VIỆT Tập đoàn Nam Cường ghi dấu ấn trên thị trường bất động sản bằng việc triển khai loạt dự án mới, với tâm thế mới và triết lý kinh doanh hướng tới sự bền vững, tính nhân văn sâu sắc. Ấn tượng hơn nữa là thế hệ lãnh đạo thứ hai của Nam Cường – hai người phụ nữ dẫn dắt Tập đoàn kiến tạo nên những sản phẩm nhà ở thể hiện sự tận tâm, sâu sắc và thấu hiểu. Đây chính là thế mạnh cạnh tranh riêng của Tập đoàn Nam Cường.

ận tâm nuôi dưỡng giá trị thực Năm 2016 chính thức đánh dấu giai đoạn phát triển mới của Tập đoàn Nam Cường trên thị trường bất động sản. Không chỉ khởi động hàng loạt dự án bất động sản như: Tổ hợp thương mại dịch vụ và nhà ở cao cấp Anland, Khu biệt thự thương mại An Phú Shop Villa tại Hà Nội hay Khu thương mại Dịch vụ - Du lịch - Biệt thự Hòa Vượng và Khách sạn Nam Cường tại Nam Định, Tập đoàn Nam Cường còn triển khai xây dựng các công trình công cộng và hạ tầng xã hội quy mô lớn như Công viên Thiên văn với trái tim là hồ Bách Hợp Thủy rộng 12ha nằm tại Khu đô thị Dương Nội, Công viên hồ Phùng Khoang. “Chúng tôi hiểu rằng, đã đến lúc phải hoạch định lại chiến lược và tái định vị sản phẩm”, bà Lê Thị Thúy Ngà, Chủ tịch Tập đoàn Nam Cường khẳng định.

“Đối với chúng tôi, hay với cả khách hàng, sự bền vững dài lâu chính là giá trị cốt lõi nhất. Triết lý kinh doanh của Tập đoàn Nam Cường là đặt con người vào vị trí trung tâm để phục vụ”, bà Ngà chia sẻ. Đã qua thời kỳ khách hàng mua căn hộ chỉ đo đếm bằng diện tích và giá tiền. Giờ đây, mỗi ngôi nhà, mỗi căn hộ phải là nơi đáng sống nhất, một tổ ấm thực sự, chốn bình yên nơi những đứa trẻ lớn lên. Giữa rất nhiều cơ hội tìm “chốn an cư lạc nghiệp”, những tổ ấm thực sự, được phát triển bởi những nhà đầu tư tận tâm mới là mục tiêu cạnh tranh bền vững mà Tập đoàn Nam Cường theo đuổi. Năm 2017, Tập đoàn Nam Cường định hướng phát triển khu đô thị mới Dương Nội trở thành khu đô thị Zero Energy đầu tiên của Việt Nam và là một trong số ít những khu đô thị xanh hàng đầu khu vực Châu Á. Khu đô thị Dương Nội được thiết kế mật độ phủ xanh đầu người cao, các công viên nối nhau trải dài tạo nên thảm

Tự giới thiệu

“

Đối với chúng tôi, hay với cả khách hàng, sự bền vững dài lâu chính là giá trị cốt lõi nhất. Triết lý kinh doanh của Tập đoàn Nam Cường là đặt con người vào vị trí trung tâm để phục vụ.

Bà Lê Thị Thúy Ngà – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Nam Cường

”

Tập đoàn Nam Cường là một tên tuổi tiên phong trên thị trường bất động sản, một lần nữa trở thành người tiên phong phát triển khu đô thị xanh bền vững tại Việt Nam. Điều này bảo đảm thành công phía trước cho một trong những tập đoàn hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực bất động sản.

thực vật phong phú và hệ thống tiện ích ngoài trời gần gũi thiên nhiên. Tại trung tâm khu đô thị, công viên Thiên văn với trái tim là hồ Bách Hợp Thủy rộng 12 ha có những bến thuyền tuyệt đẹp. Công viên âm nhạc rộng gần 6 ha với hồ nước hình cây đàn ghi ta hứa hẹn sẽ là điểm vui chơi lý tưởng cho cư dân khu vực. Khu đô thị Dương Nội được thiết kế sử dụng năng lượng tái tạo và tiết kiệm năng lượng, tự cân bằng được lượng năng lượng tiêu thụ với khả năng sử dụng năng lượng mặt trời, điện gió, xử lý nước thải tự động… Hà Nội cũng như các thành phố lớn khác tại Việt Nam đang ngày càng chịu áp lực ô nhiễm môi trường với những mảng xanh co hẹp lại và những hồ nước, dòng sông bị ô nhiễm nặng nề. Tập đoàn Nam Cường định hướng phát triển bền vững, kiến tạo cuộc sống tiện nghi hiện đại, bảo vệ môi trường và có trách nhiệm với cư dân. Bà Lê Thị Thúy Ngà khẳng định: “Tập đoàn Nam Cường đang trong giai đoạn phát triển mới với sức sống mới, tầm vóc mới và định hướng mới. Chúng tôi không đơn thuần xây nhà để bán mà là tạo dựng lối sống bền vững và những tổ ấm bình yên”. Có lẽ vì Tập đoàn Nam Cường đang được điều hành bởi hai người phụ nữ, là Chủ tịch Lê Thị Thúy Ngà và Phó chủ tịch Trần Thị Quỳnh Ngọc. Chỉ những người mẹ, người vợ mới thấu hiểu hơn ai hết hai chữ “tổ ấm” và biết cách “thổi hồn” những giá trị vô giá đó vào các dự án của mình.

Thế hệ lãnh đạo mới – bản sắc mới Bản lĩnh tiên phong của Tập đoàn Nam Cường ghi đậm dấu ấn doanh nhân Trần Văn Cường, người sáng lập Tập đoàn Nam Cường cách đây 33 năm, qua hình hài những khu đô thị, chuỗi khách sạn, những công trình và dự án mang thương hiệu Nam Cường. Dấu ấn doanh nhân Trần Văn Cường còn thể hiện ở phong cách hành động thực tế, đam mê tâm huyết với nghề và luôn giữ vững tác phong mộc mạc. Đâu đó sự mộc mạc đấy đã ăn vào máu, vào văn hóa Nam Cường hôm nay, khẳng định chữ Tín vô giá của doanh nghiệp. Ấn tượng đó còn được tiếp nối với hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ lãnh đạo thứ hai của Tập đoàn Nam Cường – Phó chủ tịch Trần Thị Quỳnh Ngọc tự nhận mình là người “may mắn hơn nhiều so với thế hệ đầu tiên của Tập đoàn, vốn đi lên từ tay trắng”. Giờ đây, thế hệ lãnh đạo mới của Tập đoàn Nam Cường là những người được đào tạo bài bản, có tâm thế của giới lãnh đạo doanh nghiệp hiện đại. Bà Quỳnh Ngọc cho biết đã đến giai đoạn Tập đoàn Nam Cường chọn hướng đi khác biệt, phát triển dòng sản phẩm mang bản sắc riêng. Đó là phương châm xây dựng các sản phẩm bất động sản cao cấp hơn, thiết thực hơn với mức giá phù hợp mà khách hàng sẽ nhận được nhiều giá trị gia tăng với sự độc đáo từ sản phẩm. “Sản phẩm bất động sản của chúng tôi gắn với yếu tố thiên nhiên, yếu tố bền vững. Lợi nhuận không phải là tất cả, chúng tôi hướng về một cuộc sống tốt đẹp hơn cho mọi người”, bà Quỳnh Ngọc chia sẻ. Bên cạnh văn hóa kinh doanh đậm nét xuyên suốt 33 năm, Tập đoàn Nam Cường đang hướng tới hội nhập, áp dụng khoa học hiện đại và công nghệ tiên tiến, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, tạo ra những sản phẩm nhà ở xứng tầm thương hiệu, nâng cao chất lượng sống cho người Việt. Đây chính là định hướng phát triển bền vững sẽ bảo đảm thành công của Tập đoàn trong tương lai.

FORBES việt nam

hàng hóa

Năm sôi động của kẽm Sự hồi phục của kẽm giúp vài người Úc giàu có trở lại. Tim Treadgold

hông có thứ kim loại nào tẻ nhạt bằng kẽm, loại chất liệu dùng để mạ chống gỉ sét cho thép. Nhưng đừng nói thế với Ivan Glasenberg, vì kẽm đã đóng vai trò quan trọng giúp nâng tài sản của ông lên thêm 3 tỉ đô la Mỹ trong vòng mười tháng qua. Glencore, công ty khai mỏ mà Glasenberg có cổ phần cá nhân lớn nhất – 1,2 tỉ cổ phiếu (8,42%) – là một trong những nhà sản xuất kẽm lớn nhất thế giới từ những khu mỏ ở châu Á, châu Phi, Úc và Canada. Kể từ khi chạm đáy ở ngưỡng 66 cent/pound (một pound = 0,4kg) vào đầu năm ngoái, giá kẽm đã tăng trở lại 75% lên thành 1,16 đô la Mỹ/pound và đạt mức cao điểm 1,27 đô la Mỹ/pound ngay trước dịp Giáng sinh. Sự hồi phục về giá chủ yếu nhờ đóng cửa những khu mỏ cũ và loại bỏ những dự án kém lợi nhuận, giúp giá cổ phiếu của Glencore tăng vọt 300% trên sàn Giao dịch Chứng khoán London từ mức 72 pence (88 cent) vào thời điểm này năm ngoái lên thành 2,9 bảng Anh (3,57 đô la Mỹ). Nhu cầu nhiều hơn dự kiến, đặc biệt từ Trung Quốc, quốc gia khuyến khích sử dụng thép mạ kẽm trong các chương trình xây dựng cơ sở hạ tầng khắp nước này, đã tăng hiệu ứng do nguồn cung giảm, khiến kẽm trở thành một trong những địa hạt làm ăn tốt nhất của thế giới trong năm 2016. Không chỉ kẽm giúp các cá nhân giàu có trong quá trình phục hồi nguồn tài nguyên, giúp các khu mỏ thua lỗ có lãi trở lại và thậm chí còn cải thiện cán cân thương mại của những quốc gia xuất khẩu tài nguyên lớn như Úc, nơi vừa đạt thặng dư thương mại hàng tháng đầu tiên của nước này trong gần ba năm qua. Hai người 118 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Vàng lấp lánh nhưng quặng sắt và kẽm mới giúp Andrew Forrest (trái) cùng Ivan Glasenberg có thêm ít nhất ba tỉ đô la Mỹ trong vòng 10 tháng qua.

hưởng lợi nhiều nhất trong đợt hồi sinh tài nguyên bất ngờ này là Gina Rinehart và Andrew Forrest, những đại gia chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực quặng sắt. Vào thời điểm này năm ngoái, khi giá của quặng sắt cao cấp ủ rũ ở mức chưa đầy 40 đô la Mỹ/tấn, tài sản của Rinehart được Forbes ước tính ở vào mức 8,5 tỉ đô la Mỹ, giảm 3,2 tỉ đô la Mỹ so với tài sản của chính bà vào năm 2015, với yếu tố đóng góp vào sự sa sút chính là sự chuyển đổi 23,5% cổ phần trong công ty gia đình Hancock Prospecting cho bốn người con của bà. Nhờ giá quặng sắt gần 80 đô la Mỹ/tấn, tài sản của Rinehart (đến từ danh mục đầu tư gồm nhiều tài sản quặng sắt) ước tính đã tăng trưởng thành 13,3 tỉ đô la Mỹ. Với Forrest cũng tương tự, dẫu tài sản của ông dễ tính hơn vì nó tương tự với tài sản của Glasenberg, vì Forrest sở hữu một tỉ cổ phiếu trong công ty niêm yết trên sàn chứng khoán, Fortescure Metals Group. Vào thời điểm này năm ngoái, khi giá cổ phiếu của Fortescue giảm còn 1,03 đô la Mỹ, cổ phần của Forrest trong công ty có giá trị khoảng 1 tỉ đô la Mỹ, chiếm đa số trong tài sản của ông được Forbes ước tính trong danh sách người giàu nhất nước Úc năm ngoái: 1,24 tỉ đô la Mỹ. Ngày hôm nay là một câu chuyện rất khác biệt, với giá cổ phiếu của Fortescue tăng lên thành 4,37 đô la Mỹ, đủ để bổ sung ít nhất 3 tỉ đô la Mỹ vào tài sản của Forrest và nâng ông từ hạng 22 năm ngoái lên top 10 trong danh sách người giàu nhất nước Úc. Than đá cũng là một loại hàng hóa khác đang giúp khôi phục những khối tài sản ở Úc. Nhà sản xuất hàng

kim loại “nóng”

kẽm vươn dậy sau cơn điêu tàn $3.000 2.800

kẽm ($ / mỗi tấn hệ mét)

2.600 2.400 2.200 2.000 1.800 1.600

1.400 2.10.2015

31.12.2015

1.7.2016

6.1.2017

ảnh: REUTERS/David Gray; Simon Dawson/Bloomberg

nguồn: factset.

đầu nước này, công ty đại chúng Whitehaven Coal có hai nhà đầu tư trụ sở tại Mỹ là Hans Mende và Fitz Kundrun, hai cổ đông cá nhân lớn nhất của công ty với cổ phần lần lượt gồm 114 triệu cổ phiếu (11,13%) và 124 triệu cổ phiếu (12,09%). Vào thời điểm này năm ngoái, khi giá than giảm, cổ phiếu của Whitehaven được giao dịch ở mức thấp 25 cent. Giờ đây, giá cổ phiếu của họ là khoảng 2 đô la Mỹ, giúp tăng tám lần giá trị cổ phần của Mende lên thành 228 triệu đô la Mỹ và tăng mức tương tự cho Kundrun lên thành 248 triệu đô la Mỹ. Những công ty khai mỏ đang chứng kiến đợt hồi sinh phi thường. Ngân hàng đầu tư UBS miêu tả trong báo cáo nghiên cứu trước dịp Giáng sinh là điều này sẽ giúp họ “in tiền” trong năm 2017, kết quả của giá kim loại tăng và chi phí hoạt động giảm. Deutsche Bank lặp lại bình luận của UBS, nhấn mạnh rằng 2016 là “năm khởi sắc cho ngành khai mỏ. Sự kết hợp duy nhất trong hai thập kỷ giữa giá hàng hóa tăng, chi phí hoạt động giảm, vốn xảy ra chỉ một lần trong hai thập kỷ qua, đã tạo ra dòng tiền tự do kỷ lục và thay đổi vốn vay trong ngành một cách nhanh chóng.” Sự thay đổi vốn vay này đã chứng kiến việc một số công ty mà chỉ mới năm ngoái còn nợ nhiều nay đã dần sạch nợ, còn những công ty khác đang trên bờ vực phá sản thì leo lên miệng vực. Chẳng hạn, Fortescue đã trả cho những ngân hàng và những người nắm giữ trái phiếu của họ 4,7 tỉ đô la Mỹ trong vòng 18 tháng qua, hạ thấp lỗ ròng còn 4,2 tỉ đô la Mỹ để đạt được tỉ suất nợ trên vốn khá dễ chịu là 33%. Hai hãng khai mỏ được quan sát gắt gao nhất là Rio Tinto và BHP Billiton. Báo cáo toàn năm của ngân hàng

Deutsche cho năm lịch 2016 dự đoán Rio Tinto sẽ tăng trước thuế 30% lên thành 16 tỉ đô la Mỹ, và BHP Billiton tăng 71% lên thành 21 tỉ đô la Mỹ trong năm kết thúc vào ngày 30.6. Sự trỗi dậy của lĩnh vực tài nguyên cũng đang được cảm nhận trong nền kinh tế Úc, với những con số tăng vọt trong dữ liệu thương mại mới nhất của chính quyền, thể hiện sự chuyển dịch từ tình trạng thâm hụt hằng tháng sang dư thừa lần đầu tiên kể từ đầu năm 2014. Những yếu tố chủ đạo đóng góp vào sự chuyển dịch của nước Úc từ thâm hụt thương mại 790 triệu đô la Mỹ vào tháng 10.2016 sang thặng dư thương mại 860 triệu đô la Mỹ vào tháng 11.2016 (tháng gần nhất theo dữ liệu chính phủ) là do giá quặng sắt và than cao hơn, cùng và tăng xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG). Về thường niên, theo Westpac Banking, xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ của Úc trong 12 tháng tính đến tháng 11.2016 tăng 15,7%, còn nhập khẩu giảm 2,4%. Một chỉ số then chốt cần theo dõi là giá trị của đồng đô la Úc, vốn chỉ tăng chút đỉnh từ mức 72 cent kể từ cuộc khởi sắc thương mại vào tháng 11.2016. Nhưng manh mối về những gì có thể xảy ra có thể được tìm thấy trong bình luận từ Westpac nói rằng, thặng dư tháng 11.2016 là mức lớn nhất “kể từ mức cao nhất trong cơn bùng nổ điều khoản thương mại (terms-of-trade) của Úc vào cuối năm 2011.” Khi đó, tỉ giá hối đoái của đồng đô la Úc là trên 1 đô la Mỹ, và đang trên đà đạt mốc 1,05 đô la Mỹ trước khi bị hạ giá khi giá hàng hóa tụt dốc. Nếu cơn hồi phục giá tiếp diễn, đồng đô la Úc có thể tăng trở lại, giúp đẩy mạnh những khối tài sản trong nội địa nước này theo hướng tích cực. tháng 3.2017 FORBES việt nam | 119

Chủ tịch điều hành của Opendoor, Keith Rabois và CEO Eric Wu. “Có 50 đến 70 thành phố có thể dùng sản phẩm của chúng tôi ngay lập tức.”

120 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Opendoor ra giá mua nhanh những căn nhà họ chưa nhìn thấy. Người bán nhận tiền mặt giá tốt để bán nhà của mình trong vòng ba ngày. Ý tưởng này đang làm điên đảo thị trường bất động sản khu Tây Nam nước Mỹ và sắp lan ra toàn quốc.

mạng lưới

bán nhà Amy Feldman

ảnh: Eric Millette For Forbes

ùa hè năm 2015, Ranjit Bosu, nhà quản trị mạng 46 tuổi tại General Motors, có cơ hội chuyển từ Phoenix đến Austin, Texas. Anh cùng vợ, Natasha, 41 tuổi, rao bán nhà với giá 335 ngàn đô la Mỹ. Ba tháng trôi qua, khách hàng đến rồi đi. Gia đình Bosu cố gắng giảm giá bán còn 320 ngàn đô la Mỹ. “Phía môi giới cứ bảo chúng tôi: ‘sẽ bán được, sẽ bán được,’ nhưng đã là cuối tháng chín rồi, trễ quá rồi,” Natasha nói. Không bán được nhà tức là họ lỡ kế hoạch. Một năm sau, họ cố gắng lần nữa. Lần này họ nhờ đến Opendoor, công ty khởi nghiệp trụ sở tại San Francisco chuyên mua nhà bằng tiền mặt dựa trên thuật toán giá cả tinh vi. Gia đình Bosu điền vào bảng câu hỏi online của Opendoor, và trong vòng vài ngày, họ chấp nhận bán ngôi nhà năm phòng ngủ của mình với mức giá 334 ngàn đô la Mỹ. “Ban đầu, tôi nghĩ họ sẽ dìm giá tôi,” Natasha nói, “nhưng khi họ gửi tôi đề nghị, tôi đã ngạc nhiên và thấy dễ chịu.” Hai bên chốt thương vụ vào tháng 8, gia đình dọn vào một căn hộ trong lúc chờ hoàn tất đợt luân chuyển. Tháng 11, họ mua được nhà mới ở Austin. Opendoor đang đánh cược rằng có hàng trăm ngàn người Mỹ coi khả năng bán được của một ngôi nhà quan trọng hơn bán được với giá cao nhất mong muốn. Công ty kiếm tiền nhờ thu phí dịch vụ 6% (tương đương phí hoa hồng truyền thống) cộng thêm khoản phí phụ trội tùy vào mức độ rủi ro của giao dịch (dựa theo tính toán của công ty), khiến tổng phí trung bình tháng 3.2017 FORBES việt nam | 121

FORBES việt nam

opendoor

họ thu vào khoảng 8%. Rồi công ty sẽ đưa ra mức giá sau cùng theo đề nghị của thẩm định viên và cố gắng bán căn nhà với giá cao hơn giá họ mua vào. Người mua sau đó có thể đến thăm nhà tùy thời gian họ muốn, dùng mã khóa để vào và được đảm bảo rằng Opendoor sẽ mua lại căn nhà trong vòng 30 ngày nếu họ không hài lòng, cùng với chế độ bảo hành hai-năm cho hệ thống điện và những đồ gia dụng nhỏ khác. “Tôi bị ám ảnh bởi những phiền toái của việc chuyển nhà,” Eric Wu, nhà sáng lập kiêm CEO 34 tuổi của Opendoor, nói. Từ lâu đã luôn có những công ty quy mô nhỏ, thường không đáng tin cậy, chuyên mua những ngôi nhà của những người chủ đang tuyệt vọng cần bán bằng tiền mặt. Và có nhiều công ty ở Phố Wall, tiêu biểu như Blackstone, luôn là những khách hàng cơ hội chuyên thu mua bất động sản nhà ở. Tuy nhiên, Opendoor đang đánh cược hoàn toàn khác. Wu tin Opendoor có thể mua và bán nhà số lượng lớn bằng cách sử dụng thuật toán phân tích dữ liệu đang được nhiều công ty ở thung lũng Silicon sử dụng, cũng như nhằm vào phân khúc tầm trung của thị trường. Họ chuyên làm việc với những ngôi nhà dành cho một hộ gia đình, xây sau năm 1960, có giá từ 125 ngàn đến 500 ngàn đô la Mỹ. Họ không quan tâm đến những bất động sản đang gặp khó khăn tài chính vì đòi hỏi nhiều sức lực hay những bất động sản xa xỉ vì khó định giá hơn. Đương nhiên, thu mua nhà để tạo thị trường đòi hỏi rất nhiều vốn và rủi ro cũng lớn. Opendoor gần đây nhất đã gọi được 110 triệu đô la Mỹ (đổi lấy cổ phần) từ Khosla Ventures, GGV Capital và Access Industries cùng nhiều hãng khác và đạt mức định giá hơn 580 triệu đô la Mỹ. Công ty cũng gọi vay được hơn 400 triệu đô la Mỹ để mua nhà. Để thành công, họ phải định giá chính xác căn nhà họ mua mà không nhìn thấy chúng, và phải bán thật nhanh để giảm thiểu tối đa chi phí duy trì. Trong bối cảnh lãi suất tăng còn giá nhả giảm, Opendoor sẽ phải tìm cách

“Thị trường càng chậm và kém thanh khoản bao nhiêu thì những ai đang muốn bán nhà càng trân trọng quy trình này bấy nhiêu,” ông nói. Opendoor đã hoạt động ở hai thị trường là Phoenix và Dallas, và họ đang mua nhà ở Las Vegas trước khi chính thức ra mắt tại đó. Forbes ước tính doanh thu công ty sẽ đạt 50 triệu đô la Mỹ trong năm 2016 và vượt qua ngưỡng 200 triệu đô la Mỹ trong năm 2017. Công ty có kế hoạch hoạt động tại thành phố thứ tư vào cuối năm 2016, và nếu mọi chuyện tốt đẹp, họ sẽ mở rộng ra 10 thành phố trong năm 2017 và phủ toàn quốc ở 30 thành phố vào năm 2018. Nếu mở rộng thành công, khi đó họ sẽ có lãi. Opendoor là tay chơi lớn và lì lợm trong thị trường trị giá 1,4 ngàn tỉ đô la Mỹ (lượng giao dịch thường niên), mà suốt nhiều thập niên qua hầu như chưa có thay đổi lớn. Những số liệu này giúp giải thích tại sao Opendoor chiếm được một vị trí trong danh sách “Những startup tỉ-đô tiếp theo 2016” tại Mỹ của chúng tôi. Keith Rabois, chủ tịch điều hành của Opendoor kiêm đối tác cấp cao tại Khosla, người nảy ra ý tưởng thành lập công ty cách đây hơn một thập kỷ, nhớ lại ông đã choáng váng ra sao trước những gì mà mô hình mới mẻ này làm được. “Sau vài năm, chúng tôi dự báo sẽ đạt được mức doanh số của Wal-Mart,” ông nói. “Tôi không nghĩ Opendoor sẽ đạt tầm doanh số như Wal-Mart trong năm 2017, nhưng chúng tôi sẽ kiếm được hàng tỉ đô la Mỹ rất nhanh.”

à thành viên trong cái-gọi-là “băng mafia PayPal,” nơi những nhà sáng lập và lãnh đạo cấp cao đầu tiên tại nền tảng thanh toán này về sau đã thành lập nhiều công ty khác, Rabois, 47 tuổi, nảy ra ý tưởng cho Opendoor vào năm 2003 trong lúc làm việc tại hãng đầu tư của Peter Thiel, Clarium Capital. Rabois nhớ lại có lần ông và đồng nghiệp trình bày ý tưởng tương tự Zillow – kho dữ liệu bất động sản trực tuyến – mà theo Rabois, Thiel thấy nó nhàm chán đến mức ông đuổi họ khỏi phòng họp. (Thiel không bình luận về điều này.) Lúc ấy, Rabois bắt đầu nghĩ về việc làm thế nào để các chủ xe hơi có thể bán xe cũ của họ cho các đại lý dựa trên mức định giá Kelley Blue Book và làm thế nào để ông tạo ra khả năng thanh khoản tương tự cho các chủ sở hữu nhà. Ông đặt tên cho dự án là Homerun và nói chuyện với những nhà đầu tư tiềm năng. Nhưng họ chỉ sẵn lòng chi một nửa trong số tiền 10 triệu đô la Mỹ ông cần. Trong cơn hoang mang, ông từ bỏ kế hoạch để trở thành COO tại Square trước khi gia nhập Khosla vào năm 2013. Nhưng

“Tôi không nghĩ Opendoor sẽ đạt doanh thu tầm cỡ Wal-Mart trong năm 2017, nhưng chúng tôi sẽ đạt mốc tỉ-đô rất nhanh.” ứng phó cho phù hợp. Khi rủi ro thị trường tăng, công ty có thể thu phí cao hơn. Nhà kinh tế học hành vi Dan Ariely, người không liên quan gì đến Opendoor, tin rằng người ta sẵn lòng bán nhà với giá thấp hơn mong muốn nếu bớt phiền hà và bán đúng lúc họ muốn, và điều này đặc biệt đúng trong những giai đoạn thị trường bán nhà chững lại. 122 | FORBES việt nam tháng 3.2017

ảnh: tim pannell for forbes

những khó khăn của việc chuyển chỗ ở khiến anh lóe lên ý tưởng khởi nghiệp đầu tiên của mình. Rent Advisor, là công ty đánh giá căn hộ cho thuê đã gọi được 7,5 triệu đô la Mỹ trước khi được bán cho Vertical Brands. Startup thứ hai của anh, Movity, công ty dữ liệu trực quan (datavisualization), chuyên thu thập thông tin về các khu dân cư (như tỉ lệ tội phạm, trường học…) và nghĩ ra những cách để chủ nhà lẫn khách thuê hiểu được các dữ liệu này dễ dàng, chẳng hạn dùng hệ thống thang điểm an toàn từ 0 đến 100. “Phần chấm điểm là do Eric nghĩ ra,” Sau khi một nhà đồng sáng lập Movity, Vaughn Koch nói. “Anh môi giới không ấy thích kiếm lời nhờ chênh lệch giá với mọi bán được ngôi nhà ở Phoenix của họ, thứ bằng cách áp dụng dữ liệu và thông tin.” Ranjit và Natasha Wu cùng những nhà sáng lập Movity đến Y Bosu tìm đến Combinator vào năm 2010, giúp anh gặp được Opendoor. Rabois. “Anh ấy là người thầy của tôi,” Wu nói. Anh tìm kiếm cả vốn lẫn lời khuyên từ vị triệu phú hay nói nhanh này. Rabois đồng ý rót tiền vào Movity nhưng cũng thuyết phục Wu nghĩ về ý tưởng sau này trở thành Opendoor. “Tôi cố bảo anh ấy ‘ý tưởng của cậu rất hay, nó có thể thành công – nhưng tôi có ý tưởng còn hay hơn cho cậu,’” Rabois nói. Mất thêm hai năm để Wu đồng ý. Sau khi bán Movity cho Trulia (giờ thuộc về Zillow), trụ sở tại San Francisco, ông không bao giờ quên Homerun. “Tôi dành năm đến với giá không tiết lộ, anh đã sẵn sàng. “Tôi muốn làm điều mười năm sau của cuộc đời để thuyết phục người ta làm gì đó mạo hiểm liên tục hơn 10 năm trong lĩnh vực tôi quan điều đó,” ông nói. tâm sâu sắc,” anh nói. Anh liên lạc lại với Rabois, và họ gặp Wu là một trong những người đó. Trong cuộc họp gần trong quán cà phê ở phòng tập gym của ông. Rabois đến đây tại trụ sở Opendoor ở khu South of Market của San trong bộ phần áo tập gym. Lần này, Wu đã sẵn sàng để thử. Francisco, Wu, đeo kính đồi mồi và áo vest Opendoor màu Để thăm dò, anh xây dựng một trang chào mời đơn đen, hướng dẫn khách tham quan. Văn phòng của công giản với thông điệp tiếp thị cho những người bán nhà tiềm ty mang vẻ đặc trưng của công ty khởi nghiệp công nghệ, năng. Rồi anh mời họ điền địa chỉ, và gọi điện cho họ để có không gian mở lớn cho nhân viên và khu vực bếp nấu xem liệu họ có sẵn lòng bán nhà qua mạng không. “Phản những thực phẩm có lợi cho sức khỏe. Trên tường, chi hồi tích cực đến nỗi tôi cảm thấy có điều gì đó thật sự ở tiết về mô hình kinh doanh của Opendoor được sơn màu đây,” Wu nói. xanh dương với hình vẽ vui nhộn của những căn lều tuyết Wu soạn thảo kế hoạch kinh doanh để trình bày cách và nhà trên cây, kèm biển báo “Open House” (nhà mở) và anh giảm thiểu những phiền toái bằng cách cung cấp khả “Sold” (đã bán). Wu khoe kế hoạch tái xây dựng thương năng thanh khoản. Tháng 5.2014, Khosla dẫn đầu vòng gọi hiệu anh đang làm, chỉ về những biển báo “đang rao bán” vốn Series A, đầu tư 6 triệu đô la Mỹ trong tổng cộng 10 và sách quảng cáo in hình những gia đình hạnh phúc trong triệu đô la Mỹ. Với cái tên Rabois tham gia dự án, một loạt căn nhà mới của họ. “tinh hoa” của thung lũng Silicon cũng nhảy vào, bao gồm Wu lớn lên ở Glendale, Arizona ở khu ngoại ô Phoenix, MAx Levchin (PayPal), David Sacks (Yammer và Zenefits), là con trai của những người di cư từ Đài Loan. Cha anh Jawed Karim (YouTube), Logan Green (Lyft), Sam Altman qua đời khi anh 4 tuổi, để lại anh cùng hai chị em gái cho (Y Combinator) và Jeremy Stoppelman (Yelp). Wu là cổ mẹ anh nuôi. Bà là nhân viên công tác xã hội với thu nhập đông lớn nhất của Opendoor. Rabois, do vướng vai trò tại khoảng 30 ngàn đô la Mỹ/năm. Khi học năm hai tại ĐH Khosla, không có cổ phần trực tiếp nào ngoài khoản đầu tư Arizona State, anh cùng bạn dùng tiền học bổng để mua của ông vào quỹ của Khosla. bất động sản cho thuê đầu tiên, và dùng tiền cho thuê nhà Bước đầu tiên là xây dựng mô hình định giá tự động để mua thức ăn và chỗ ở. Năm 2005, anh tốt nghiệp cử mà cả công ty dựa vào. Để làm điều này, Rabois đưa về Ian nhân ngành kinh tế học và có một danh mục nhà. “Bất Wong, 30 tuổi, nghiên cứu sinh tiến sĩ nhưng bỏ ngang động sản là một phần trong DNA của tôi,” Wu nói. ở Stanford, làm về khoa học dữ liệu đầu tiên cho Square, Khi Wu chuyển đến San Francisco sau khi tốt nghiệp, trở thành đồng sáng lập thứ ba của Opendoor (đồng sáng tháng 3.2017 FORBES việt nam | 123

FORBES việt nam

opendoor

lập thứ tư của công ty là JD Ross, 26 tuổi, đến từ hãng công nghệ quản lý đầu tư Addepar, chuyên về trải nghiệm người bán của Opendoor). Mô hình định giá tính đến nhiều ngàn biến số, bao gồm diện tích và số phòng ngủ của ngôi nhà, độ gần các sân golf, công viên và đường cao tốc, độ hấp dẫn và điều kiện nội thất. Wong thuê 18 nhà khoa học và kỹ sư dữ liệu từ Square, Google, Black-Rock và những hãng khác về để liên tục điều chỉnh mô hình. Wong nói chìa khóa cho mô hình của Opendoor không chỉ là số dữ liệu (mô hình công ty dựa trên nhiều bộ dữ liệu, vài cái có sẵn còn một số cái do công ty tự phát triển) mà còn là mối quan hệ giữa các mảnh dữ liệu. Ví dụ phần lớn các ngôi nhà ở Phoenix đều có hồ bơi, một chi tiết phụ có thể được thẩm định viên thoải mái định giá ở mức 10 ngàn đô la Mỹ. “Một bể bơi có thể có giá 10 ngàn đô la Mỹ, song vài hồ bơi chỉ có giá 1.000 đô la Mỹ, và bể bơi tốt trong khu dân cư tốt có thể có giá 20 ngàn đô la Mỹ,” Wong nói. Bảng câu hỏi trực tuyến của Opendoor hỏi người bán về những chi tiết nhà cửa tưởng chừng vặt vãnh song lại quan trọng với người mua, như liệu bề mặt bếp làm từ thạch anh, cẩm thạch hay granite, và liệu đồ gia dụng có làm bằng thép không rỉ không – những chi tiết sẽ được Opendoor xác nhận trong quá trình thẩm định. Những cuộc thẩm định diễn ra sau khi Opendoor đề nghị mua ngôi nhà nhưng chưa trả tiền sẽ giúp Opendoor không mua hớ. Tuy nhiên, theo Robert Shiller, nhà kinh tế học đoạt giải Nobel của ĐH Yale từng giúp tạo ra chỉ số định giá nhà Case-Shiller, câu hỏi lớn cho Opendoor (ông chưa nghe về công ty trước khi Forbes hỏi ông) sẽ là mô hình của họ có đặt giá chính xác hay không. Theo ông, giá mua vào / giá bán ra (bid-ask spreads) phản ánh thông tin phi đối xứng, và nếu người bán nhà biết nhiều hơn về bất động sản của họ hơn là Opendoor, thì công ty dễ bị thiệt hại. Với nhiều biến số như vậy, Shiller cho rằng vài biến số có thể là thừa, chẳng hạn những ngôi trường trong khu dân cư có đang tệ đi không, và do đó thật khó để xây dựng mô hình chính xác. Trong lúc ông xây dựng chỉ số giá nhà ở, Shiller ghi chú: “Tôi đã cố gắng sử dụng những mạng lưới trung tính và những thuật toán màu mè khác, nhưng chúng tôi vẫn gặp phải những thất bại lớn.” Còn nhiều rủi ro khác. Chủ sở hữu nhà có thể không muốn dựa vào dịch vụ không cho họ giá cao nhất. Và Opendoor có thể không có khả năng bán nhà nhanh như họ muốn, hoặc với giá họ muốn. Ví dụ,

ngôi nhà của Bosu, đã được rao bán suốt nhiều tháng, và giá bị giảm tới 331 ngàn đô la Mỹ – thấp hơn mức trả của Opendoor – trước khi nó được mua vào tháng 11. Quan trọng nhất, mô hình này vẫn chưa được kiểm chứng trong cơn suy thoái hoặc đổ vỡ của thị trường, vốn có thể khiến ngay cả những tay chơi sừng sỏ nhất trở tay không kịp. Wu nói anh xây dựng mô hình trong suốt cuộc khủng hoảng nợ dưới chuẩn (subprime crisis) để hiểu rõ rủi ro. Anh phát hiện rằng trong một thị trường sụt giá, Opendoor chỉ đơn giản là thu phí cao hơn để bù đắp rủi ro. Anh biện giải rằng chủ sở hữu nhà sẽ đồng ý trả nhiều hơn cho Opendoor trong một thị trường sụt giá hơn mức họ chịu chi khi giá tăng (và bán cũng dễ hơn). “Khi có nhiều rủi ro và biến động,” Wu nói, “đề xuất giá trị (value proposition) sẽ thậm chí còn mạnh hơn.”

háng 12.2014, Opendoor ra mắt tại Phoenix, nơi tính trung bình của thị trường là điểm cộng cho công ty. Giá bán lại nhà trung bình ở đó là 230 ngàn đô la Mỹ, kém hơn chút so với mức trung bình toàn nước Mỹ là 240.900 đô la Mỹ, và một ngôi nhà mất trung bình 76 ngày để bán được – mức phổ biến với nhiều thành phố ngoại trừ San Francisco và New York. Và là khu đô thị lớn thứ 12 nước Mỹ, Phoenix diễn ra rất nhiều giao dịch, khoảng 88 ngàn giao dịch/năm. Trong vòng sáu tháng, những tấm biển “rao bán” màu xanh dương và trắng của Opendoor mọc lên khắp Phoenix, Scottsdale và nhiều thị trấn sa mạc khác. “Ban đầu ai cũng cười giễu sau lưng,” nhà môi giới cho HomeSmart International ở Scottsdale nói. “Giờ họ hết cười rồi.” Opendoor duy trì giấy phép môi giới tại những bang họ hoạt động nhưng không thu phí của người mua. Tuy một số hãng môi giới bất động sản địa phương sợ hãi đối thủ mới, vài hãng khác lại đang tìm cách hợp tác cùng Opendoor. Ví dụ, Brooks gần đây được Opendoor giới thiệu cho một cặp vợ chồng già muốn chuyển đến thị trấn cho gần con họ hơn. Sau khi bán cho Opendoor, họ cần một nơi để ở, và Brooks đại diện cho họ trong vụ này. “Điều tuyệt vời là Opendoor mua bằng tiền mặt,” anh nói, có nghĩa người nào bán nhà cho công ty sẽ không cần một điều khoản những vấn đề phát sinh bất ngờ (contingency clause) nào trong hợp đồng của họ khi họ mua. Trong vòng chưa đầy hai năm, Opendoor đã chiếm 2% thị trường Phoenix. Công ty nói khi họ đưa ra đề nghị cho những người thực sự muốn bán (theo định nghĩa của công ty là muốn bán nhà trong chưa đầy sáu tháng), 1/3 trong số đó đồng ý ngay, mức cao hơn nhiều so với Wu dự

“Ai lúc đầu cũng cười cợt sau lưng. Giờ họ hết cười rồi.”

124 | FORBES việt nam tháng 3.2017

đoán và sẽ còn tăng. Tháng 2, Opendoor ra mắt tại Dallas, khu đô thị lớn thứ tư nước Mỹ, và mô hình của họ đã bén rễ còn nhanh hơn ở Phoenix. Trong số những người bán nhà đầu tiên cho công ty có Shannon Mims, 43 tuổi, làm việc trong ngành giáo dục, cùng chồng, Richard, 45 tuổi, làm việc trong ngành hành pháp. Chưa từng bán nhà bao giờ, họ lo lắng khi nhận ra ngôi nhà ba phòng ngủ bằng gạch đỏ ở khu Balch Springs là quá chật cho gia đình năm người. “Việc phải dọn nhà để sẵn sàng cho người ta xem cũng làm tôi chết đứng,” Shannon nói. Sau khi nghe tin phát thanh quảng cáo về Opendoor trên đường đến nhà thờ, bà rất thích thú. Bà điền vào bảng câu hỏi của Opendoor và nhận đề nghị mua với giá 148 ngàn đô la Mỹ (trước phí), gần mức ước tính sơ bộ 150 ngàn đô la Mỹ từ một nhà môi giới bà quen thông qua người bạn.

OPENDOOR HOẠT ĐỘNG RA SAO?

Opendoor dùng thuật toán do họ tự phát triển để xác định đưa ra mức giá nào cho người bán tiềm năng, sau khi họ điền vào bảng câu hỏi trực tuyến. Công ty chỉ mua những ngôi nhà cho một hộ, xây sau năm 1960, trong khoảng giá 125 ngàn đến 500 ngàn đô la Mỹ.

2 3

Sau khi người bán chấp nhận, Opendoor gửi thẩm định viên đến để xác nhận tình trạng căn nhà. Khi đó họ sẽ chuẩn bị chốt thương vụ bằng tiền mặt vào thời điểm người bán muốn, trong vòng từ ba đến 60 ngày sau. Opendoor thu phí dịch vụ 6% - tương đồng phí hoa hồng bất động sản thông thường – cộng thêm phí phụ trội tùy thuộc vào rủi ro của giao dịch. Tính trung bình, hai phí cộng lại thành 8%. Với một căn nhà giá 300 ngàn đô la Mỹ, công ty sẽ thu phí dịch vụ 18 ngàn đô la Mỹ cộng thêm phí rủi ro 6.000 đô la Mỹ, tổng cộng 24 ngàn đô la Mỹ. Nếu Opendoor tin rằng một ngôi nhà nào đó sẽ khó bán, hoặc điều kiện thị trường khó khăn hơn, họ có thể thu đến 6% phí rủi ro, nâng tổng mức phí lên thành 36 ngàn đô la Mỹ cho ngôi nhà giá 300 ngàn đô la Mỹ giả định đó.

Khi đã mua xong, Opendoor thực hiện công tác sửa chữa cần thiết và rao bán căn nhà cho người mua với giá cao hơn chút đỉnh. Khách mua tiềm năng có thể đến thăm nhà bất cứ lúc nào bằng cách dùng mã chìa khóa để mở cửa. Mục tiêu công ty là bán nhanh, giảm thiểu tối đa chi phí duy trì nhà.

Opendoor không thu phí hay hoa hồng từ người mua, nhưng nếu thuật toán của họ chính xác, thì họ bỏ túi doanh thu phụ trội từ việc bán chênh giá. Nếu ngôi nhà 300 ngàn đô la Mỹ giả định phía trên được bán ở giá 2% cao hơn mức Opendoor chi để mua nó, thì họ lời 6.000 đô la Mỹ. Tuy nhiên, nếu thuật toán của họ sai, và giá bán thấp hơn 2% mức họ chi, thì họ cũng mất sạch mức phí rủi ro họ thu từ người bán ban đầu.

Tiếp theo cho Opendoor là Las Vegas, nơi họ đã bắt đầu thu mua nhà. Tuy Wu không tiết lộ thành phố nào tiếp theo đó, nhiều khả năng đó sẽ là những nơi có nhiều giao dịch nhà cho một hộ gia đình ở phân khúc giữa của thị trường. Hãy nghĩ về Denver hay Portland, Oregon chứ không phải TP New York hay San Francisco. “Có 50 đến 70 thành phố có thể sử dụng sản phẩm này ngay lập tức,” Rabois nói. Vào một ngày chói chang cuối hè ở San Francisco, Evan Moore, giám đốc sản phẩm của Opendoor, trình diễn bản mẫu ứng dụng người mua cho Wu xem. Có mặt trong buổi đó là bốn thành viên của đội nhóm sản phẩm đã làm việc suốt tám tuần để giúp ứng dụng sẵn sàng ra mắt vào tháng 10. Wu, đang bị viêm họng, phải uống thuốc ho và viết ghi chú bằng tay. Ứng dụng hiện ra những chấm xanh là những ngôi nhà của Opendoor và cho phép người dùng nhìn thấy hình ảnh. Moore, 31 tuổi, cùng đội nhóm của anh đang mày mò ứng dụng để xem cần tiếp thị nó ra sao. Khi Wu xem màn trình bày, anh đặt ra các câu hỏi, yêu cầu nhóm kỹ sư xây dựng lại phần hướng dẫn và thường bình luận: “Ồ cái đấy hay thế” hoặc “Cái này tuyệt quá.” Kể từ khi Moore, đồng sáng lập của dịch vụ giao thức ăn nhà hàng theo yêu cầu DoorDash, được tuyển về công ty hai năm về trước, Opendoor đã giới thiệu nhiều tính năng được thiết kế để thu hút người mua. Wu nói những ngôi nhà của công ty nhận được gấp ba lần số viếng thăm so với cách niêm yết thông thường, chủ yếu bởi khách mua tiềm năng không phải hẹn gặp hoặc vội vã đến đó. Trong tầm nhìn của Wu, Opendoor cuối cùng sẽ cung cấp dịch vụ mua nhà một điểm đến duy nhất (one-stop) cho những giao dịch bất động sản, cho phép người mua nhà nhận tiền thế chấp và thậm chí cả trang hoàng ngôi nhà mới của họ. Nếu Opendoor có được chỉ 1% của hơn năm triệu giao dịch bất động sản diễn ra mỗi năm ở Mỹ, với giá trung bình 250 ngàn đô la Mỹ, họ sẽ kiếm được hơn 1 tỉ đô la Mỹ. Và như Glenn Solomon, đối tác quản lý tại GGV Capital và là một thành viên ban quản trị của Opendoor, chỉ ra: “Kinh nghiệm ban đầu tại những thị trường đầu tiên của họ là Phoenix và Dallas cho thấy nhu cầu từ cả người bán lẫn người mua cao hơn thế nhiều.” Solomon không thấy lý do nào để Opendoor không đạt được mức xâm nhập thị phần hai chữ số ở những thị trường đã chín muồi của họ. Opendoor có thể đối mặt với nhiều cạnh tranh, song đây là một mảng kinh doanh vô cùng khó khăn để lập nghiệp (sự chờ đợi hơn một thập niên của Rabois đã cho thấy điều đó), vì nó đòi hỏi một mô hình định giá hoạt động được lẫn nguồn vốn dồi dào. “Đây đúng là một cuộc cách mạng,” Rabois nói. “Ý tưởng về việc bất cứ ai cũng có thể bán nhà của họ mỗi khi họ muốn, không bị phiền toái đã thay đổi cách người ta sống.” tháng 3.2017 FORBES việt nam | 125

FORBES VIỆT NAM

KHỞI NGHIỆP

triệu đô la Mỹ năm 2016 và hơn 1,5 tỉ đô la Mỹ năm 2017. Dựa vào chiến thuật chăm sóc khách hàng được Cohen gọi là “Zappos on steroid” (tạm hiểu là Zappos tăng lực) Chewy có 416 trong tổng số 3.400 nhân viên của họ để trả lời điện thoại và tin nhắn theo những ca trực 24/7 tại trụ sở rộng 6.503m2 ở Dania, bang Florida. Nhằm đảm bảo tốc độ giao hàng nhanh cho 3 triệu khách hàng thân thiết, anh xây ba trung tâm chứa hàng, mỗi nơi rộng bằng mười sân bóng và đang có kế hoạch mở thêm ba trung tâm nữa đến đầu năm 2018. Chewy nắm giữ 43% doanh số thực phẩm và đồ lót vệ sinh cho thú cưng tại Mỹ, chỉ sau mức 48% của Ryan Cohen nói Tylee, chú chó cưng của anh, là cảm hứng để anh bán thực phẩm cho thú cưng Amazon, theo hãng nghiên cứu thị thay vì nữ trang. “Giống như tôi cho con mình ăn vậy,” anh nói. trường 1010data. Những nhà bán lẻ truyền thống có cửa hàng vật lý như Petco hay PetSmart chỉ có doanh số một chữ số. “Chúng tôi muốn trở thành nhà bán lẻ sản phẩm thú cưng số một thế giới,” Cohen nói. Anh còn chặng đường dài trước mắt. Chewy chưa có lời, và không biết khi nào họ mới có lời với cách vung tiền để giành khách như hiện tại. Cohen, 31 tuổi, nghiện triển khai công việc cùng nhiều thứ khác. “Tôi bị chứng OCD (rối loạn ám ảnh cưỡng Bốn năm trước, những nhà sáng lập chế) đấy,” anh nói, dẫu chưa từng làm chẩn đoán, trong lúc ngấu nghiến bữa trưa gồm cá hồi và rau hấp tại trụ sở của Chewy không thể hẹn gặp nổi chính của Chewy. Chế độ ăn của anh chủ yếu gồm hai loại ai ở thung lũng Silicon. Nhưng giờ thực phẩm: rau hấp cùng cá hoặc gà. Anh ngủ ba tiếng đây, họ đang điều hành một trong mỗi đêm, đọc phản hồi trên trang Facebook của Chewy đến sau nửa đêm. Những đánh giá tích cực “khiến tôi sởn những trang thương mại điện tử tư da gà,” anh nói. nhân lớn nhất nước Mỹ. Có cha mẹ làm giáo viên và nhập khẩu thủy tinh, Cohen từ lâu đã muốn làm kinh doanh. 15 tuổi, anh phát SUSAN ADAMS hiện ra nghệ thuật tiếp thị liên kết (affiliate marketing) khi thu phí giới thiệu khách đến với những trang thương háng 12.2012, do quá cần tiền để mở rộng mại điện tử. Anh giỏi món này đến mức kiếm được hàng Chewy – công ty khởi nghiệp một năm tuổi ngàn đô la Mỹ mỗi tháng. Trong lúc tìm kiếm lập trình về thú cưng – nhà sáng lập Ryan Cohen đi viên để xây dựng các trang web liên kết, anh gặp Michael từ Fort Lauderdale đến Palo Alto rồi đi tới 6 Day trong phòng chat Java. Day bỏ ngang ĐH Georgia công ty đầu tư mạo hiểm trên đường Sand Hill để hợp lực cùng anh, và đến năm 2011, họ cùng chi 150 mà không hẹn trước. Anh không qua nổi quầy tiếp tân. Ba ngàn đô la Mỹ tiền túi để lập công ty nữ trang trực tuyến tháng sau, anh thử lại chiêu này. “Tôi lì lắm,” Cohen, cựu ở Florida. Nhưng sau một chuyến thăm đến triển lãm sinh viên bỏ ngang đại học ở Montreal. “Tôi cứ tưởng chiêu thương mại ở Miami, họ cảm thấy chùn chân trước những đó sẽ có tác dụng.” Nhưng không phải. gì cần phải tìm hiểu về ngọc và kim loại quý, và nhận ra Tuy nhiên, bốn năm sau, Chewy là một trong những mình không có đam mê cho ngành này. công ty thương mại điện tử tư nhân tăng trưởng nhanh Rồi Cohen lại nảy sinh sáng kiến khác trong lúc mua nhất và lớn nhất nước Mỹ, ghi nhận mức doanh thu 900 thức ăn cho Tylee, chú chó poodle kích thước bằng tách

126 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

ẢNH: JAMEL TOPPIN FOR FORBES

Bán hàng cho thú cưng

trà màu quả mơ. “Cô bé là số một của tôi,” anh nói, “mà tôi lấy vợ rồi đấy.” Cohen, người thích chia sẻ giường ngủ với Tylee và người vợ đang mang bầu, tự nhận mình là một “phụ huynh thú cưng.” Thông thường, người nuôi thú cưng sẽ chi không tiếc tiền cho thực phẩm cao cấp, loại đồ ăn thường được làm từ những nguyên liệu thích hợp cho con người như thịt cừu New Zealand nuôi bằng cỏ, được chăn thả và không bị tiêm hormone – thành phần chính trong sản phẩm K9 Natural Lamb Feast, có mặt trên Chewy.com với giá 190 đô la Mỹ cho một hộp 3,6 kg. Khi họ không ngủ cùng thú cưng thì có thể mua chiếc giường nệm cho chó tại Chewy với giá 400 đô la Mỹ. Năm 2016, thị trường sản phẩm thú cưng của Mỹ được dự báo đạt 47 tỉ đô la Mỹ, theo hãng nghiên cứu thị trường Packaged Facts, trong đó các trang thương mại điện tử chỉ chiếm 5%. Do đặt cược vào viễn cảnh ngày càng nhiều người nuôi thú cưng chịu chi tiêu mạnh tay, cũng như họ sẽ dần có thói quen mua sắm trên mạng, Cohen và Day bán tống chỗ nữ trang tồn kho với giá 80 cent trên mỗi đồng đô la Mỹ giá trị của chúng, vét thêm tiền từ tài khoản ngân hàng cá nhân của hai người và biến trang bán nữ trang thành Chewy.com rồi bắt đầu mua hàng từ những nhà phân phối. Họ tìm thấy trung tâm chứa hàng của bên thứ ba tại Easton, Pennsylvania và ra mắt vào cuối năm 2011 với 50 thương hiệu thức ăn chó mèo, bán ngang giá trực tuyến của những đối thủ khác và giảm giá cho đơn hàng đầu tiên. Dẫu cho Cohen và Day tự mình trả lời cuộc gọi của khách hàng, 24 giờ mỗi ngày, không nhận lương, Chewy vẫn thua lỗ. Nhưng doanh số của họ tăng lên, chạm mốc 26 triệu đô la Mỹ vào cuối năm 2012. Tuy Cohen thất bại tại thung lũng Silicon, Chewy lại thu hút quan tâm từ quỹ Volition Capital ở Boston. Vào cuối năm 2013, Volition đầu tư 15 triệu đô la Mỹ vào Chewy sau khi chứng kiến công ty vượt qua những mục tiêu tăng trưởng của công ty. “Ryan đã vượt qua mọi số liệu chính mình đặt ra,” đối tác Larry Cheng tại Volition cho biết. Khi Cheng hỏi Cohen anh muốn chọn ai làm chủ tịch ban quản trị, Cohen đã chọn Mark Vadon, sáng lập viên của trang kim hoàn Blue Nile và trang bán hàng giảm giá trong thời gian ngắn (flash-sale) Zulilly. Cheng giúp giới thiệu, còn Cohen bay tới Seattle để gặp Vadon, người thấy ấn tượng với sự cẩn trọng vào chi tiết của Cohen. “Cậu ấy biết những số liệu kinh tế cụ thể trong hợp đồng vận tải với những hãng vận chuyển,” Vadon, người đồng ý làm chủ tịch của Chewy và đầu tư 5 triệu đô la Mỹ tiền túi của ông, nói. Rồi thêm năm nhà đầu tư khác xuất hiện, bao gồm T. Rowe Price và BlackRock, với tổng số tiền rót vào Chewy lên đến 236 triệu đô la Mỹ. Cohen không tiết lộ mức định giá cho Chewy, song theo nhà phân tích thương mại điện tử thâm niên Sucharita Mulpuru (người gần đây chuyển từ Forrester Research đến Shoptalk, một tổ chức hội nghị bán lẻ), con số là bốn tỉ đô la Mỹ.

Số vốn cho phép Cohen đẩy mạnh kế hoạch của mình. Anh quyết định công ty sẽ tự trữ hàng, dẫu cả anh lẫn Day (giờ là giám đốc công nghệ của Chewy) không biết gì về hoạt động kho xưởng. Để tìm kiếm nhân viên có kinh nghiệm, Chewy gửi hàng trăm thư mời đến các nhân viên của Amazon trên LinkedIn và tuyển được 100 người. Đến giữa năm 2014, công ty mở được một trung tâm chứa hàng rộng hơn 55 ngàn m2 ở Mechanicsburg, Pennsylvania. Cohen cũng rót tiền vào mảng chăm sóc khách hàng. Chú chó schnauzer của bạn không thích món ăn Blue Buffalo Wilderness Salmon Grain-Free mà bạn mua với giá 48 đô la Mỹ ư? Chewy sẽ hoàn tiền và đề xuất bạn nên tặng chỗ thức ăn đó cho trại tế bần động vật gần nhất. Bạn hủy đơn hàng giao tự động do chú mèo Xiêm của bạn qua đời ư? Chewy sẽ gửi hoa viếng. Năm ngoái, Chewy đã gửi đi 2 triệu tấm thiệp viết bằng tay, và chỉ riêng bưu cước thôi đã tốn của công ty 940 ngàn đô la Mỹ. Một chuyên gia giàu kinh nghiệm trong ngành thú cưng, người cho biết ông quen ba người biết về tình hình tài chính của Chewy, không nghĩ rằng công ty sẽ có lãi. Ông nói doanh số trung bình của Chewy là 75 đô la Mỹ, biên lãi trung bình sau khi giảm giá của họ là 30% và chi phí giao hàng trung bình của họ là 12 đô la Mỹ (và được miễn phí nếu đơn hàng trên 49 đô la Mỹ). Một hãng đối thủ ước tính rằng chi phí chiêu dụ khách hàng của Chewy có thể lên đến 200 đô la Mỹ cho doanh số đầu tiên nếu công ty trả tiền để xuất hiện trên đầu kết quả tìm kiếm Google cho mỗi trong số hàng trăm nhãn hàng họ bán. “Tóm lại là Chewy rất quyết liệt, và họ sẵn sàng thua lỗ để tăng lượng bán ra,” chuyên gia này cho biết. Trước những con số này, Cohen chỉ cười. Anh không tiết lộ số liệu song cho biết chúng đều tích cực. Anh nói tỉ lệ giữ khách của Chewy ở mức cao, giống giá trị trọn đời của những khách hàng này. “Họ rất khôn ngoan khi đang hoạt động mạnh mẽ và xông xáo như hiện tại,” nhà phân tích thương mại điện tử Mulpuru nói. “Có cơ hội để Chewy trở thành ngôi sao sáng trên bầu trời thương mại điện tử. Nhưng tôi nghi ngờ giá trị trọn đời của những khách hàng của họ. Trong thời đại Internet, người ta dễ thay đổi lắm.” Bắt đầu với Amazon, sự cạnh tranh là rất lớn. Jet.com, trang thương mại điện tử bán sỉ được Wal-Mart mua lại vào năm ngoái với giá 3,3 tỉ đô la Mỹ, đã bắt đầu bán hàng cho thú cưng và có giá bán sỉ thấp hơn cả Chewy với một số sản phẩm. Và Petco lẫn PetSmart, với doanh thu lần lượt 4 tỉ và 7 tỉ đô la Mỹ, vẫn là những thế lực chuyên biệt lớn nhất trong ngành bán lẻ sản phẩm thú cưng. Nhưng Cohen nói anh tin rằng thương mại điện tử cuối cùng sẽ chiếm ít nhất 50% tổng doanh số sản phẩm thú cưng, và Chewy sẽ đạt hơn năm tỉ đô la Mỹ doanh thu từ nay đến năm 2020. “Chúng tôi chỉ ngừng tăng trưởng khi chúng tôi nằm sâu dưới lòng đất,” anh nói. THÁNG 3.2017 FORBES VIỆT NAM | 127

128 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Gói trọn tinh hoa Sau 10 năm phát triển, nhà sáng lập Wrap&Roll Nguyễn Thị Kim Oanh đón nhà đầu tư chiến lược tạo nên diện mạo mới cho đứa con tinh thần, để xuất khẩu văn hóa ẩm thực Việt Nam. Giang Thanh

ẢNH: quang định

rong chiếc váy không tay trang nhã, Nguyễn Thị Kim Oanh bước vào quán Wrap&Roll trên đường Nguyễn Đức Cảnh (quận 7, TP.HCM). Nhận ra cô chủ xinh đẹp vài nhân viên chạy ra chào. “Xin chào, xin chào,” cựu hoa khôi Thể thao Việt Nam năm 1993 bước những bước khỏe khoắn, cười tươi trả lời. Vị khách đặc biệt của quán chọn một góc yên tĩnh trên lầu một khi nhiều thực khách đã có mặt gọi món cho bữa trưa. “Ngành này đi kèm với chi tiết. Quản lý chuỗi cực kỳ tốn năng lượng, mình chỉ làm được khi có đam mê thực sự. Không có đam mê dễ bỏ cuộc,” chủ tịch Wrap&Roll cất giọng trong trẻo trong không gian ấm cúng của nhà hàng. Hệ thống nhận diện của Wrap&Roll vẫn mang ba màu chủ đạo xanh lá, xanh nhạt và vàng nhưng với tông trầm tạo cảm giác gần gũi hơn. Sự thay đổi này có lý do. Sau nhiều năm độc lập phát triển bằng nguồn tài chính của nhà sáng lập, giữa năm ngoái, quỹ đầu tư Mekong Capital rót 6,9 triệu đô la Mỹ vào Wrap&Roll và trở thành cổ đông lớn nhất của chuỗi này. Cú huých tạo sự thay đổi mới cho thương hiệu có 11 năm tuổi đời này. Kinh doanh chuỗi là xu hướng mới tại Việt Nam và phát triển trong khoảng 10 năm trở lại đây. Hiện tại những tên tuổi như Golden Gate, Huy Việt Nam, Việt Thái Quốc tháng 3.2017 FORBES việt nam | 129

FORBES việt nam

Nguyễn Thị Kim Oanh — Wrap&Roll

Tế (Phở 24) được biết đến rộng rãi do đang điều hành hàng trăm cửa hàng theo nhiều phong cách ẩm thực: Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc... Mang cái tên “Tây” nhưng Wrap&Roll phục vụ các món ăn thuần Việt. Đặc điểm riêng của nhà hàng thông qua tên gọi được thể hiện ở cơ cấu món “gói và cuốn” chiếm 60% trong thực đơn 40 món. Với hơn 300 nhân viên, hệ thống Wrap& Roll có 10 cửa hàng, sáu tại TP.HCM và bốn tại Hà Nội. Thương hiệu Wrap&Roll cũng vượt biên giới với bốn cửa hàng nhượng quyền tại Singapore. Theo bà chủ trẻ của Wrap&Roll, mỗi nhà hàng đón trung bình 200 lượt khách/ngày. Mỗi khách hàng bước chân vào quán chi tiêu khoảng 140 – 150 ngàn đồng. Vài năm gần đây doanh thu của hệ thống này đạt khoảng 100 tỉ đồng/năm. Chín tháng sau khi Mekong đặt chân vào Wrap&Roll, quỹ đầu tư giới thiệu một tổng giám đốc mới, thay thế nhà sáng lập. Bắt đầu chuyện cơm không lành canh không ngọt giữa hai cổ đông lớn nhất? Kim Oanh tươi cười trả lời: “Mọi chuyện đang diễn ra tốt đẹp dựa trên tinh thần ‘win-win’. Cả hai chung mục tiêu trong công việc, cả hai quan tâm đến sự phát triển của Wrap&Roll trong dài hạn.” Theo đúng lộ trình, nhà sáng lập chuyển giao quyền điều hành, tập trung phát triển mảng nhượng quyền ấp ủ nhiều năm nay. Ông Chad Ovel, tổng giám đốc Mekong Capital nói: “Chúng tôi tin rằng với những kinh nghiệm trước đây của Mekong Capital trong việc đầu tư và gia tăng giá trị cho Golden Gate, kết hợp với quá trình hơn 10 năm hoạt động của Wrap &Roll, chúng tôi sẽ có một câu chuyện thành công để kể.” Thành lập năm 2001, Mekong Capital là cái tên không xa lạ với khối doanh nghiệp tư nhân có quy mô tại Việt Nam. Năm 2008, quỹ đầu tư PE (private equity) rót vốn vào Golden Gate. Số nhà hàng công ty này quản lý tăng từ năm lên con số 67 vào thời điểm Mekong thoái vốn. Sau sáu năm nắm giữ tỉ suất hoàn vốn của quỹ gấp chín lần vốn bỏ ra. Lần này, Wrap&Roll viết tiếp câu chuyện giống “Cổng Vàng”? Có vốn đầu tư, Wrap&Roll gia tăng sự ảnh hưởng tại thị trường nội địa. Dự định cuối năm nay chuỗi phát triển khoảng 17 - 18 cửa hàng so với 10 hiện nay và trong vòng ba năm tới con số dự kiến tăng lên gấp ba. Không giới hạn ở thực đơn “gói và cuốn”, Wrap& Roll đang nghiên cứu mở rộng thực đơn với nhiều phong cách ẩm thực mới, cân nhắc cả khả năng M&A với các thương hiệu ẩm thực châu Á khác. Sản phẩm Wrap& Roll trước nay chỉ xuất hiện trong chuỗi thì sắp tới khách hàng có thể tiếp cận qua nhiều kênh: giao đến nhà và có mặt trên kệ hàng của một số chuỗi cửa hàng tiện lợi. “Khách hàng thắc mắc tại sao Wrap&Roll không triển khai việc giao nhận dù món cuốn rất thích hợp với việc giao nhận. Với uy tín và độ phủ thương hiệu, chúng tôi sẽ không mất 130 | FORBES việt nam tháng 3.2017

nhiều thời gian để tạo niềm tin cho khách hàng,” Kim Oanh tỏ ra tự tin. Wrap&Roll vừa hoàn thành cơ sở sản xuất rộng 3.500 m2 tại TP.HCM. Công ty xem đây là bàn đạp để thương hiệu này mở rộng ảnh hưởng cả thị trường nội địa lẫn tiến quân ra nước ngoài. Tại sao chọn thị trường quốc tế khi miếng bánh lớn trên thị trường nội địa còn nhiều dư địa? Câu trả lời thứ nhất thuộc về cá tính người mở chuỗi kinh doanh nhà hàng ẩm thực từ cảm hứng những ngày nhỏ phụ mẹ nấu nướng cho quán ăn gia đình: “Tôi thích xây dựng phát triển những cái mới, thích phát triển ra thị trường mới để học hỏi và có nhiều trải nghiệm hơn.” Lý do kế tiếp đến từ cơ hội thị trường. Từ lâu nhiều món ăn đặc trưng như phở, bánh mì… viết tên Việt Nam trên bản đồ ẩm thực thế giới. Tuy nhiên theo Kim Oanh, Việt Nam chưa có các chuỗi nhà hàng quy mô lớn thành công ở bên ngoài. Ẩm thực Việt Nam ra nước ngoài theo hai con đường, hoặc người Việt mở nhà hàng cao cấp ở các thành phố lớn hoặc mở cửa tiệm thức ăn đường phố ở các khu vực cộng đồng người Việt sinh sống. Quy mô cả hai hình thức thường dừng lại vài điểm ở một thị trường, khó khăn trong việc nhân rộng mô hình. “Chưa có một mô hình nhượng quyền thương hiệu ẩm thực Việt Nam hiệu quả ra nước ngoài. Đó là một cơ hội cho Wrap&Roll,” chủ tịch trực tiếp điều hành nhánh nhượng quyền nhận định vì “gói và cuốn” dễ nhân rộng: “Về mặt vật lý, món cuốn có công thức chế biến, dễ vận chuyển phù hợp làm chuỗi. Sản phẩm cũng đi chung với trào lưu sống khỏe.” Ra đời năm 2006, bốn năm sau Wrap&Roll đã có mặt ở nước ngoài theo hình thức nhượng quyền. Thị trường nước ngoài đầu tiên của thương hiệu này là Úc vì: “Mục tiên ban đầu đặt chân vào một thị trường khó, thử xem năng lực của Wrap&Roll như thế nào.” Đối tác mở nhà hàng tại khu vực trung tâm thành phố Sydney, ban ngày sầm uất nhưng khoảng sáu giờ tối khu vực vắng tanh. Xem như hoạt động nửa ngày, hiệu quả kinh doanh thấp hơn dự kiến khiến nhà hàng phải đóng cửa sau đó một năm. Đối tác lỗ còn Kim Oanh “lời”: “Thất bại này cần thiết, cho mình các bài học giá trị. Đó là phải thật sự quyết liệt khi thương thảo với đối tác về mặt lựa chọn mặt bằng” bởi “mặt bằng có thể nói là một trong các yếu tố quan trọng nhất trong kinh doanh dịch vụ.” Kết thúc cuộc phiêu lưu ngắn ngủi tại xứ sở kangaroo, năm 2012, Wrap&Roll ký hợp đồng nhượng quyền tại Singapore. Thị trường này nhiều cơ hội vì cư dân ít có thói quen ăn uống tại nhà trừ dịp cuối tuần. Nhưng cơ hội luôn đi kèm thử thách. Sự cạnh tranh tại quốc đảo sư tử gay gắt khi các thương hiệu F&B quốc tế đều đổ bộ có mặt cùng với các nền ẩm thực Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam… Bài

học thất bại lần đầu buộc Wrap&Roll đặt điều kiện ràng buộc khắt khe hơn với nhà đầu tư. Chuỗi Wrap&Roll tại Singapore không chỉ trụ được mà còn mở rộng. “Đối tác của mình rất kiên cường, mở được bốn cửa hàng, riêng tìm kiếm mặt bằng rất khó khăn,” Kim Oanh nói. Thành có, bại có, theo Kim Oanh năm 2017 Wrap&Roll đẩy mạnh hoạt động nhượng quyền. Cô kể gặp gỡ có đối tác phủ đầu bằng nhận xét: “Ẩm thực Việt Nam thua Trung Quốc, Thái Lan khi không có tên trên bản đồ thế giới”. Không để ý đến nhận xét mang tính

cấp.” Dù vậy, theo tự bạch, ý niệm kinh doanh nhà hàng chưa bao giờ xuất hiện một cách rõ rệt ngay cả khi hoa khôi Thể thao Việt Nam lập gia đình và chuyển vào sinh sống tại TP.HCM năm 1998. Năm 2006, Kim Oanh mở nhà hàng đầu tiên trên đường Hai Bà Trưng, quận 1. Ý tưởng kinh doanh thai nghén sau hơn một năm cùng bạn bè hùn vốn kinh doanh một nhà hàng và ý tưởng nhà hàng phong cách khác biệt với các món “gói và cuốn.” Theo lời kể, thực đơn ban đầu lên tới 60 món, xuất phát từ chuyến đi xuyên Việt dài ngày ghé qua nhiều địa danh ẩm thực nổi tiếng, ghi chép lại. Khởi đầu suôn sẻ, nhà hàng Wrap&Roll Hai Bà Trưng đông khách ngay từ ngày đầu giúp công ty phát triển thêm hai cửa hàng ngay trong năm đầu tiên mà không cần vay vốn ngân hàng. Giai đoạn khủng khoảng kinh tế 2008 -2011, Wrap&Roll gặp khó khăn phải thu hẹp hệ thống để giai đoạn 2013 - 2014 có sự đột phá khi mô hình nhượng quyền tại Singapore thành công, tăng lên bốn cửa hàng cùng lúc Wrap&Roll tiến ra Hà Nội. Bản lĩnh kinh doanh của Oanh tăng dần theo thời gian. Có lúc, Wrap&Roll bị nhận xét là chuỗi cung cấp đồ ăn vặt, ăn chơi, sau này thực đơn xuất hiện thêm các món mới dù không thuộc nhóm “gói và cuốn” nhưng giúp khách hàng no bụng như bún, xôi… cân bằng giữa các nhóm nhu cầu. Ban đầu thực đơn của Wrap&Roll nhiều món, chế tác cầu kỳ. Cô chủ của Wrap&Roll thừa nhận một số món không kinh doanh hiệu quả vì lựa chọn theo cảm tính cá nhân. Sau này thực đơn được điều chỉnh, trình bày đơn giản, khoa học hơn, các món tạo nên cá tính của chuỗi luôn được duy trì nhưng cân bằng giữa hiệu quả kinh doanh và chất lượng. Sau 11 năm kinh doanh, cô tỏ ra sành sỏi: “Mặt bằng của Wrap&Roll chọn rất kỹ nhưng cũng có cái sai. Mở ra sau sáu tháng đã biết lãi lỗ. Nhưng có mặt bằng có thể Wrap&Roll chấp nhận lỗ để quảng bá thương hiệu, tuy nhiên con số lỗ quá lớn, ảnh hưởng đến hệ thống. Theo chia sẻ, suất đầu tư mỗi cửa hàng dao động 100 ngàn 150 ngàn đô la Mỹ, tùy theo quy mô. Nhà hàng hoạt động tốt nhất thu hồi vốn sau hai năm. Hiện tại Wrap&Roll tiến tới mô hình kinh doanh chuỗi hiệu quả khi một nửa thực đơn được sơ chế tại bếp trung tâm, một nửa chế biến trực tiếp tại nhà hàng khi thực khách gọi món. Cô chủ muốn Wrap&Roll giữ nét riêng: “Nếu chỉ tính hiệu quả thôi thì đôi khi chuỗi mất đi cá tính. Đó là tình trạng xảy ra khi chuỗi phát triển quá nhanh. Kinh doanh nhà hàng còn liên quan nhiều đến cảm xúc!”

“Nếu chỉ tính hiệu quả thôi thì đôi khi chuỗi mất đi cá tính. Đó là tình trạng xảy ra khi chuỗi phát triển quá nhanh. KINH DOANH nhà hàng còn liên quan nhiều đến cảm xúc” —Nguyễn Thị Kim Oanh, chủ tịch Wrap&Roll “dìm hàng” này, cô cầm thực đơn giới thiệu một loạt nguyên liệu tạo nên món gỏi, món cuốn và sự phong phú về nguyên liệu và khẩu vị, riêng nước chấm đã có chín loại pha chế từ mắm, tương các loại. Nghe xong đối tác gật gù, đổi ngay cách nói chuyện. “Mục tiêu 5 năm tới mỗi năm Wrap&Roll phát triển một đến hai thị trường,” Kim Oanh tỏ ra biết rõ con đường đang đi. Về định hướng Wrap&Roll sẽ không tham gia liên doanh hay trực tiếp tham gia điều hành hoạt động của chuỗi ở nước ngoài. Ngoài phí nhượng quyền, cái được là công ty xuất khẩu nhiều sản phẩm “made in Vietnam”, cái hồn của món “gỏi” và “cuốn”: nước mắm, bánh tráng, bún khô, phở khô… Vị giám khảo cuộc thi Master Chef 2014 cho rằng Wrap&Roll xuất khẩu văn hóa ẩm thực của Việt Nam chứ không đơn thuần là món ăn. “Văn hóa ẩm thực của Việt Nam có cá tính riêng. Từng thị trường mình cân nhắc đến khẩu vị và thói quen để điều chỉnh nhưng không quá khác biệt.” Vóc người thon thả, Kim Oanh vẫn giữ được vẻ đẹp giúp cô đăng quang hoa khôi Thể thao Việt Nam năm 1993. Sinh năm 1975, Kim Oanh là con út trong gia đình có ba anh chị em đều trở thành người nổi tiếng (anh là ca sĩ Quang Minh và chị là ca sĩ Thu Phương). Cô từng tâm sự: “Tuổi thơ của tôi trôi qua êm đềm ở thành phố cảng với tàn hoa phượng ngập đường ngày hè. Tôi có gen đam mê kinh doanh từ mẹ, một phụ nữ tảo tần nhưng đẹp dịu dàng và đằm thắm. 15 tuổi, tôi đã đủ lớn để giúp đỡ và cảm nhận những gì mẹ làm cho gia đình. Với tiệm ăn nhỏ gần nhà, bà đã đưa cả gia đình vượt qua thời kỳ bao

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 131

FORBES việt nam

công nghệ sinh học

Liều thuốc bí mật Được hậu thuẫn bằng khoa học đỉnh cao, một công ty công nghệ sinh học bí ẩn gọi được 1,9 tỉ đô la Mỹ nhờ hứa hẹn thay đổi vĩnh viễn ngành dược. Vụ kiện mới đây khiến một vài bí mật của họ được tiết lộ.

rong một thị trường công nghệ sinh học đang tăng trưởng mạnh, Moderna Therapeutics là điểm sáng chói. Trụ sở tại Cambridge, Massachusetts và hoạt động bí mật, công ty này tuyên bố đang phát triển thế hệ thuốc mới giúp giải mã hệ điều hành cuộc sống, biến cơ thể người thành những nhà máy thuốc bằng cách chỉ đạo cho các tế bào tự sản sinh ra protein chữa bệnh. Những nhà sáng lập của họ bao gồm ba trong số những nhà khoa học lỗi lạc của thế giới đến từ MIT và Harvard. Cộng đồng công nghệ sinh học đang đồn thổi về họ. Moderna cho biết đã có sẵn 12 loại thuốc mới, nhưng rất ít người hiểu được cụ thể thì công ty này đang làm gì. Có một điều chắc chắn: Nếu Moderna thành công, đó sẽ là cuộc cách mạng của ngành dược. Khi đó, sẽ có những loại thuốc mới quan trọng họ có thể giúp tạo ra để chữa mọi căn bệnh từ ung thư cho đến tim mạch và virus Zika . Tháng 11.2016, công ty âm thầm thử nghiệm loại thuốc thứ ba của họ trên cơ thể người. Lời hứa hẹn này đã biến giám đốc điều hành của Moderna, Stéphane Bancel, thành một trong những nhà gọi vốn thành công nhất lịch sử ngành này và mang về cho anh số tài sản gần 500 triệu đô la Mỹ. Moderna lấy được tiền từ những tên tuổi như Viking Global Investors (của tỉ phú Andreas Halvorsen) và Wellington Management. Pitchbook định giá công ty 4,7 tỉ đô la Mỹ – nhiều hơn bất cứ hãng công nghệ sinh học niêm yết chưa có sản phẩm nào khác trên thị trường. Bancel, 44 tuổi, thạc sĩ Harvard với kinh nghiệm bán hàng và điều hành, có tên trên rất nhiều bằng phát minh của Moderna. Do quá tâm huyết với công ty của mình, Bancel thâu tóm 10% cổ phần bằng cách tăng

132 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Người bí ẩn tỉ-đô của công nghệ sinh học, Stéphane Bancel của Moderna Therapeutics.

số cổ phần ban đầu với những khoản mua cổ phiếu bổ sung trong mỗi đợt gọi vốn của Moderna. Những hãng dược lớn cũng xếp hàng để gia nhập Moderna của Bancel. Năm 2013, công ty này ký được một hợp đồng với AstraZeneca bao gồm khoản thanh toán tiền mặt 240 triệu đô la Mỹ, và tiếp đó là khoản đầu tư 140 triệu đô la Mỹ trong năm nay. Một thỏa thuận vào năm 2014 với chuyên gia về bệnh hiếm Alexion giúp công ty kiếm được khoản thanh toán 100 triệu đô la Mỹ và khoản đầu tư 25 triệu đô la Mỹ. Năm nay, Merck trả 200 triệu đô la Mỹ để Moderna giúp họ phát triển vắcxin ngừa ung thư. Tổng cộng, Moderna gọi được 1,9 tỉ đô la Mỹ từ đối tác và nhà đầu tư nhiệt thành. Tiền là thật. Còn những gì Bancel đã và đang chế tạo vẫn còn là bí ẩn. Một vụ kiện ở British Columbia hồi tháng 10.2016 đã cho công chúng hiểu rõ hơn về một trong những đối tác then chốt của Moderna, và thông qua đó, Forbes có thể hé lộ chi tiết về công nghệ kỳ diệu song chưa được kiểm chứng của Moderna. Hai sản phẩm đầu tiên được Moderna đưa vào thử nghiệm lâm sàng lại dựa trên công nghệ từ một công ty nhỏ ở Vancouver, British Columbia tên gọi Acuitas Therapeutics. (Acuitas rất nhỏ đến mức trụ sở toàn cầu của họ cũng là ngôi nhà của CEO.) Gần như mọi loại thuốc trên đời hoặc đều chặn protein (nền tảng kiến tạo sự sống) hoặc chính là protein (trong trường hợp của những loại thuốc công nghệ sinh học đắt đỏ). Nhưng Moderna đã luôn hứa hẹn sẽ thâm nhập vào địa hạt hoàn toàn khác của sự sống. Nhằm biến những thông tin di truyền được mã hóa bên trong DNA thành những cỗ máy tế bào cũng chính là protein, những sinh vật sống sử

ảnh: FRANCOIS GUILLOT/AFP/Getty Images

Nathan Vardi & Matthew Herper

dụng loại hóa chất truyền tin gọi là mRNA. Việc tạo ra những mRNA này là thách thức lớn trên nhiều mức độ. Để chúng hoạt động được, Moderna cần phải chuyển mRNA đến tế bào của cơ thể. Rồi những mRNA sẽ tự chúng phân rã trong máu. Acuitas chuyên về một phương pháp: những hệ thống vận chuyển hạt siêu nhỏ dựa trên lipít (lipid-nanoparticle). Về cơ bản, công nghệ của họ bọc các mRNA thành những quả bóng mỡ giúp ngụy trang cho thuốc, để những tế bào mục tiêu sẵn sàng hấp thụ thuốc đó. “Dù chúng tôi còn nhỏ,” Thomas Madden, CEO của Acuitas nói, “tôi tin rằng công nghệ do chúng tôi phát triển là rất hiệu quả.” Vấn đề cho Madden và Moderna là Acuitas không thật sự sở hữu công nghệ mà họ cấp quyền sử dụng cho Moderna. Công nghệ này thuộc về công ty thứ ba là Arbutus (đã niêm yết). Gần đây Arbutus quyết định hủy giấy phép cho công nghệ họ cấp quyền sử dụng cho Acuitas. Đó là lý do Acuitas đâm đơn kiện ở British Columbia nhằm bảo vệ thương vụ của họ. Arbutus ngay lập tức kiện lại, nói rằng thương vụ của họ với Acuitas không bao gồm những phương thuốc của Moderna. Vụ rắc rối pháp lý bắt nguồn từ ngày thành lập của Moderna vào năm 2011, khi Robert Langer, giảng viên MIT và là thành viên ban quản trị Moderna kiêm nhà sáng lập của nhiều công ty công nghệ sinh học, nói với Bancel rằng Moderna quá thiếu vốn và nhỏ bé nên không tạo ra công nghệ vận chuyển mRNA của riêng họ được. Thế là Moderna tìm hiểu hơn 10 phương pháp vận chuyển bên ngoài và cuối cùng chấp nhận ít nhất ba phương pháp. Một thuộc về Arbutus, nhưng Moderna tìm đến Acuitas để tiếp cận nó. Madden thành lập Acuitas năm 2009 sau khi ông mất việc tại công ty tiền thân của Arbutus là Tekmira

Pharmaceuticals khi công ty này sáp nhập. Sau một vụ kiện, Madden đã lấy được giấy phép từ nhà tuyển dụng cũ của ông cho công nghệ tân tiến mà ông đã giúp phát triển, và Bancel nói rằng Moderna chọn cộng tác cùng Acuitas vì họ có “nhân lực và trình độ.” Nhưng điều này không giải thích được tại sao Moderna đang đầy tiền lại không đảm bảo ổn thỏa việc cấp phép cho bên thứ ba thông qua Acuitas đối với Arbutus, trước khi đem loại thuốc mới của mình thử nghiệm trên người. Bancel gặp Forbes tại quán cà phê ở Brooklyn trong một ngày thứ bảy để giải thích về những ẩn ý liên quan tới vụ kiện. Anh bác bỏ công nghệ của Acuitas. “Chúng tôi biết nó không phải là rất tốt,” anh nói. “Chỉ tạm ổn thôi.” Rồi anh giải thích thêm Moderna đang trong quá trình sản xuất những loại lipít hạt siêu nhỏ của riêng mình. Trong đó có N1GEL (được gọi là “Nigel” trong nội bộ), ít gây viêm hơn loại của Acuitas. Một loại lipít khác đang được cấp phép từ Merck. Bancel nói Moderna đã ngừng sử dụng công nghệ của Acuitas cho những loại thuốc mới. Điều này vẫn khiến cho bất cứ loại vắcxin nào của Moderna đang được phát triển bằng công nghệ của Acuitas sẽ gặp rắc rối. Dữ liệu của một loại vắcxin dự kiến sẽ có trong đầu năm 2017. Nếu kết quả tốt, nó có thể dẫn đến một đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra thị trường (IPO) hấp dẫn, ngay cả khi vụ kiện ở Canada giúp Arbutus thu nhiều tiền bản quyền hơn từ Moderna. “Chúng tôi đang tạo ra những loại thuốc vốn không thể được tạo ra bằng công nghệ cũ, bằng cách đi vào bên trong tế bào hoặc bằng cách lấy protein trên màng tế bào,” Bancel nói bên tách trà Earl Grey. “Có những căn bệnh mà chúng tôi có thể hy vọng tạo ra được thuốc trị, những căn bệnh mà hiện tại người bệnh không có hy vọng nào.”

FORBES việt nam

TRÒ CHUYỆN CÙNG Vương Kiện Lâm

“Rạp phim sẽ tiếp tục phát triển” Tỉ phú Trung Quốc chia sẻ viễn cảnh của ngành giải trí, bất động sản và cả thói quen luyện tập thể dục của ông.

Russell Flannery

ẫu đang thâu tóm nhiều tài sản trong lĩnh vực giải trí của phương Tây, người giàu nhất châu Á Wang Jianlin (Vương Kiện Lâm), chủ tịch tập đoàn Wanda, vẫn tin vào viễn cảnh tăng trưởng cho điện ảnh tại những nền kinh tế đang lên như Trung Quốc. Trong một bài phỏng vấn gần đây với Forbes China, ông cho biết chi tiêu trên đầu người cho giải trí sẽ chỉ tăng lên. Ông Vương, với tài sản ròng ước tính 31 tỉ đô la Mỹ, cũng đề cập tới bong bóng bất động sản tại Trung Quốc cũng như làm thế nào mà ở tuổi 61, ông vẫn duy trì được lịch di chuyển như khi còn trẻ. Sau đây là trích đoạn. Forbes China: Ông dự báo xu hướng giải trí toàn cầu trong vòng năm năm tới như thế nào? Vương Kiện Lâm: Những cơ hội quan trọng sẽ nằm ở những quốc gia đang phát triển, đặc biệt là Trung Quốc. Ở Mỹ, ngành này đã ngừng tăng trưởng trong suốt một thập kỷ qua. Thể thao cũng thế. Nên dẫu cho chi tiêu trung bình ở Mỹ cao hơn Trung Quốc gấp mười lần, về cơ bản ở đó không còn cơ hội tăng trưởng nữa. Ngược lại, tôi cảm nhận rằng Trung Quốc chỉ mới đang bắt đầu. Ngành điện ảnh Trung Quốc có thể đã giảm chút đỉnh năm 2016, nhưng sau nhiều năm tăng trưởng 30%, thế là bình thường. Ngành này sẽ còn tiếp tục tăng trưởng. Thử xem xét ngành thế thao đang tăng trưởng nhanh chóng theo cấp số nhân, nhưng chỉ có mức chi tiêu bằng 1/5 Mỹ, và tính thêm yếu tố dân số Trung Quốc đông gấp bốn lần Mỹ. Forbes China: Mảng giải trí sẽ chiếm bao nhiêu trong doanh thu của Wanda trong năm năm tới? Vương Kiện Lâm: Tôi nghĩ doanh thu sẽ khá nhỏ, 1/6 hoặc 1/5. Nhưng xét trên phương diện giá trị tài sản tập đoàn, có thể nó sẽ chiếm nhiều hơn – có lẽ từ 1/3 cho đến một nửa. Đó là lý do chúng tôi đang dốc toàn lực để xây dựng mảng kinh doanh này. Forbes China: Kế hoạch sắp tới cho Wanda Cinema 134 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Vương Kiện Lâm: “Chúng ta cần giảm nhiệt bong bóng bất động sản. Một vụ sụp đổ bất động sản sẽ gây thiệt hại quá lớn.”

Line, chuỗi rạp phim tại Trung Quốc của ông? Vương Kiện Lâm: Chưa bao giờ có một chuỗi rạp phim đa quốc gia nào tại Trung Quốc, và Wanda sẽ trở thành chuỗi đó. Wanda Cinema Line đang mở rộng theo hai hướng là quốc tế và trong nước, nơi chúng tôi đang tăng thị phần. Forbes China: Tập đoàn Wanda đã mua lại AMC, nhà điều hành rạp phim lớn nhất nước Mỹ vào năm 2012. Ông có kế hoạch gì với nó?

ẢNH: VCG/VCG via Getty Images

Vương Kiện Lâm: Với những thương vụ thâu tóm ở nước ngoài, chúng tôi có thể dùng đến AMC. Tất nhiên chúng tôi không bỏ qua Wanda Cinema Line nếu làm thế tiện hơn. Vào thời điểm hiện tại, sử dụng AMC ở nước ngoài sẽ tốt hơn. Chúng tôi có thể cung cấp tiền và hỗ trợ cho AMC để họ có thể tự thực hiện những vụ sáp nhập. Forbes China: Nhiều năm qua, các rạp chiếu phim không thay đổi mấy. Rạp chiếu phim của tương lai sẽ ra sao? Vương Kiện Lâm: Bây giờ có nhiều thay đổi lắm. Những tháng ngày vào rạp chỉ mua bắp rang đang dần lùi xa rồi. Bạn có thể dùng bữa tối, cà phê và tận hưởng những dịch vụ khác trong rạp phim. Máy chiếu cũng thay đổi nhiều. Imax từng rất mắc tiền nhưng giờ cũng phổ biến. Rạp phim sẽ tiếp tục phát triển, nhưng sẽ có nhiều thách thức cho cả mảng thiết bị lẫn dịch vụ. Forbes China: Rào cản để gia nhập ngành này đang cao dần lên? Vương Kiện Lâm: Đó là xu thế. Khi tăng trưởng chậm lại, toàn ngành sẽ bị thu hẹp lại, và nhiều người sẽ bỏ cuộc. Tăng trưởng chậm, đặc biệt tại Trung Quốc, không hẳn là điều tồi. Vài dự án đầu tư vào ngành này tại Trung Quốc mang tính đầu cơ. Forbes China: Ông đánh giá thế nào về mảng kinh doanh công viên giải trí của Wanda? Vương Kiện Lâm: Với chúng tôi, mảng này vẫn đang phát triển. Chúng tôi vẫn trong giai đoạn học hỏi và tìm kiếm lối đi riêng. Tuy nhiên, chúng tôi lạc quan về thị trường này. Đó là vì mô hình kinh doanh Wanda City của chúng tôi không chỉ bao gồm một công viên giải trí. Một “thành phố” Wanda còn bao gồm nhiều yếu tố thương mại và lữ hành khác như giải trí, phố quán bar cùng những hồ nước và dòng sông nhân tạo. Thứ chúng tôi muốn tạo ra là một khu vực nghỉ mát thay vì chỉ là công viên giải trí. Trên thế giới chưa có mô hình nào như vậy cả. Không như chuỗi Wanda Plaza, nơi phát triển ổn định chỉ một năm sau khi hoàn tất xây dựng, những “thành phố” Wanda cần thời gian, có lẽ là hai tới ba năm. Chúng tôi tin mình đang đi đúng hướng khi tiến vào ngành này. Ngành du lịch nội địa Trung Quốc đã tăng hơn 15% trong những năm gần đây; khách du lịch Trung Quốc chi tiêu hơn 2 ngàn tỉ NDT ở nước ngoài mỗi năm, cho thấy những gì có trong nước không đủ tốt để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Chúng tôi đang cố gắng cung cấp những sản phẩm chất lượng cao để kích thích sự quan tâm của mọi người với du lịch trong nước, và biến những cuộc vãn cảnh thành những chuyến nghỉ mát dài ngày. Forbes China: Bất động sản vẫn đóng vai trò chính trong hoạt động kinh doanh của Wanda. Triển vọng nào cho thị trường nhà ở của Trung Quốc?

Vương Kiện Lâm: Trước hết, Trung Quốc là một thị trường bị phân mảnh, không có thị trường thống nhất duy nhất trên toàn quốc. Cũng như lĩnh vực quần áo và nhà hàng vậy, ở những vùng miền khác nhau có những điều kiện khác nhau. Nhiều người không tin vào điều đó. Trong quá khứ, chính sách bất động sản được dựa trên một thị trường toàn quốc. Tuy nhiên, giờ đây bạn có thể thấy bất động sản ở một số nơi thì rất nóng, còn ở một vài nơi thì nguội lạnh, cho thấy rõ ràng những khác biệt mang tính địa phương của thị trường này. Thứ hai, những rủi ro chính trong thị trường bất động sản Trung Quốc nằm ở những thành phố cấp ba, cấp bốn, và cấp năm. Mặc dù tăng trưởng trong giá bất động sản ở những thành phố cấp một và cấp hai luôn ở mức cao, tôi nghĩ nếu nhìn từ quan điểm đầu tư dài hạn và quản lý rủi ro, đầu tư vào những thành phố này an toàn hơn. Một số chính sách điều tiết gần đây đã được đưa ra để kềm chế sự phát triển quá nhanh ở vài thành phố. Chúng ta sẽ phải chờ xem liệu những chính sách này có hiệu quả hay không. Tôi nghĩ thời của tăng trưởng nhanh sẽ chịu nhiều áp lực. Chúng ta cũng cần quan sát xem liệu những dòng vốn có chảy vào những thành phố đang có nguồn cung dư thừa hay không. Forbes China: Ông từng nói Trung Quốc đang đối mặt với bong bóng bất động sản. Vương Kiện Lâm: Khi tôi nói về “bong bóng,” tôi muốn nói về hai điều. Trước hết, dẫu các thành phố cấp một và cấp hai có bong bóng, rủi ro đi kèm chúng là thấp. Chính ở những thành phố cấp nhỏ hơn, rủi ro lại lớn hơn và sản phẩm không dễ được thị trường hấp thụ. Lý do là vì người dân đang chuyển đi khỏi những nơi này, trong khi lại không có ai chuyển đến. Thứ hai, tôi thấy rằng (bong bóng) đã đạt tới quy mô chưa từng có tiền lệ bởi tốc độ phát triển. Bong bóng nhà ở không thể bị xử lý theo cách người ta xử lý bong bóng chứng khoán, do những tòa nhà và những nhà môi giới là bằng xương bằng thịt. Chúng ta cần phải giảm dần bong bóng. Cú sụp đổ bất động sản sẽ gây ra thiệt hại khôn lường cho tương lai của Trung Quốc. Forbes China: Ông đã hơn 60 tuổi, nhưng ông vẫn thường xuyên đi khắp thế giới để xử lý công việc. Làm thế nào ông giữ năng lượng của mình ở mức cao như vậy? Vương Kiện Lâm: Tôi thường đi tập gym khi tôi ở Bắc Kinh. Còn ở những thành phố khác, tôi thường ra ngoài và tập thể dục. Tôi không làm thế ở Bắc Kinh vì không khí không phù hợp. Thêm nữa, lịch làm việc của tôi không cố định và tôi có thể tập thể dục tùy theo công việc hằng ngày. Có thể đó là buổi sáng, chiều hoặc tối, nhưng tôi luôn cố chạy bộ mỗi ngày. Ngoài chạy bộ, tôi còn tập thể dục với dụng cụ thể thao. Khi đến Mỹ, việc tập luyện này giúp tôi không bị mệt sau chuyến bay. tháng 3.2017 FORBES việt nam | 135

FORBES việt nam

kế nghiệp

nhanh quá trình này (được hiệu chỉnh chính xác bằng kỹ thuật) xuống chỉ còn một nửa thời gian hoặc ít hơn. Đây là lợi thế lưu trữ mà nhiều hãng sản xuất rượu ghen tị. Nhưng môi trường này cũng khiến whisky bị bay hơi nhanh hơn (hiện tượng “Angel’s share”) so với trong môi trường khô ráo, mát mẻ, Whisky là mảng hái ra tiền cho Albert Lee khiến lợi thế trên phần nào bị hạn chế cũng như đẩy giá bán lẻ của mỗi khi ông lèo lái mảng F&B của gia đình. chai chạm mức 100 đô la Mỹ. Joyce Huang Nhưng Kavalan đạt được mức giá bán này, nhờ hàng loạt giải thưởng quốc tế cùng sự công nhận ngày một tăng của người tiêu dùng. (Gần đây nhất: Chuck Rhoades, nhân vật công tố viên trong phim truyền hình Billions của Showtime do nam diễn viên Mỹ Paul Giamatti thủ vai, đã quả quyết rằng “Hiện người Đài Loan làm (rượu whisky single-malt) tốt hơn người Scotland” sau khi nhấp một ngụm rượu sản xuất tại Đài Loan có giá hơn 200 đô la Mỹ). Lượng sản phẩm bán ra toàn cầu không được tiết lộ của công ty vẫn được cho là chỉ chiếm một phần nhỏ trong thị trường gồm những cái tên truyền thống của rượu single-malt, và 60% doanh số công ty là từ nội địa, song tên của loại rượu này đang xuất hiện từ những trang quảng “Tôi chỉ là người làm công, làm những việc khó nhọc cho cha mình,” Albert Lee nói. cáo tạp chí bóng bẩy cho đến tấm biển lớn ở quảng trường Thời đại. Tuy nhiên, bí mật thật sự trong thành công sớm của ó vô số rào cản khi sản xuất ra loại whisky Kavalan không hoàn toàn nằm ở nguồn nước, không khí nổi danh tại Đài Loan. Thứ nhất, vào năm hay thậm chí cố vấn người Scotland ở trong công ty, mà 1995, khi gia tộc đồ uống Lee tìm cách tiến là ở con trai theo chủ nghĩa hoàn hảo của nhà sáng lập. vào mảng đồ uống có cồn, thậm chí chỉ để ủ bia, họ đều bị chính quyền ngăn cản do chính Albert Lee Yu-Ting, sắp bước sang tuổi 52, đã chọn whisky làm nỗi ám ảnh của mình kể từ khi ông nắm vị trí phó quyền muốn duy trì thế độc quyền trong lĩnh vực này. giám đốc tập đoàn gia đình vào năm 2003. Người đứng đầu gia tộc Lee Tien-Tsai vẫn kiên trì Đài Loan đã gia nhập hiệp định thương mại WTO vào vượt qua những thay đổi pháp lý, rồi cuối cùng chuyển năm 2002, giúp mở ra cơ hội xuất khẩu. Điều này là sống hướng sang mảng rượu single-malt (rượu whisky ủ từ một loại mạch nha). Đó là năm 2005, và sản phẩm của họ còn cho ngành sản xuất whisky cao cấp, dẫu cho người Đài Loan không quá dè dặt khi tiêu thụ whisky tính theo mang tên Kavalan, nhằm tri ân bộ tộc tiên phong khai bình quân đầu người (xem bảng). phá huyện Yilan có nhiều nguồn nước suối nóng, cách King Car (“Kim Xa” trong tiếng Hán) từng hoạt động Đài Bắc 40 phút lái xe. trong nhiều lĩnh vực trước đồ uống. Người đứng đầu gia Không như loại single malt của Scotland với giá bán đình thành lập công ty vào năm 1979 để bán loại nước tương tự, Kavalan không cần từ 12 năm trở lên để ủ trong ngọt có ga có nồng độ thấp làm từ rễ cây (root beer). Dự thùng. Điều kiện khí hậu ấm và ẩm của Đài Loan giúp đẩy

Thừa kế xưởng rượu

136 | FORBES việt nam tháng 3.2017

ẢNH: Craig Ferguson for Forbes

án không thành công, nhưng đến năm 1982, ông theo thành “niềm tự hào của Đài Loan.” lời khuyên của cố vấn người Nhật để tạo ra Mr. Brown, Kavalan có những cửa hàng bán lẻ trong nước do họ sở thương hiệu cà phê lon. (Đây là họ nước ngoài đầu tiên mà hữu, do nhãn rượu này quá đắt tiền với phần lớn cửa hàng người dân địa phương được học trong lớp tiếng Anh bắt bán rượu ở Đài Loan. Albert có kế hoạch tăng gấp đôi số buộc.) Một thập niên sau đó, ông có được thị trường Đài lượng cửa hàng lên thành 100 trong vòng ba năm tới. Loan và bắt đầu xuất khẩu. Năm 1998 xuất hiện những Tổ chức The International Wine & Spirit Record dự tiệm cà phê Mr. Brown, hiện có 50 cửa hàng trên khắp Đài báo whisky toàn cầu sẽ vượt qua vodka để trở thành nhóm Loan. Những cửa hàng này có xu hướng có mặt tại những rượu mạnh lớn thứ hai thế giới từ nay đến năm 2019. Nhà vị trí mà Starbucks không hiện diện, song những bất động phân tích Tommy Keeling của IWSR cho biết quỹ đạo của sản này bị thu mua và tăng giá rất nhiều. Kavalan có thể giúp họ lập lại thành công của loại whisky Là tập đoàn thực phẩm lớn, King Car (chưa niêm yết Nhật Bản Suntory (single-malt và pha trộn) nhờ chất và vừa báo cáo doanh số vượt mốc 500 triệu đô la Mỹ lượng, sự ghi nhận quốc tế và xuất hiện trên truyền thông, trong năm gần nhất) đủ lớn để đưa Lee Tien-Tsai vào đặc biệt là trong phim Lost in Translation. Kavalan có danh sách 50 người giàu nhất Đài Loan thể “dựa vào sự lạ lẫm, mới mẻ của một với tài sản ròng gần một tỉ đô la Mỹ. thương hiệu Đài Loan và cố gắng hấp KHÔNG QUÁ CÁCH BIỆT Albert, CEO từ năm 2013 sau khi cha dẫn người tiêu dùng bằng những cách Dẫu dân số chỉ bằng 1/3 nước Anh, Đài Loan lại không quá thua sút về bị đột quỵ, có rất nhiều việc phải làm khác, không chỉ bằng giá,” Keeling nói. sản lượng tiêu thụ rượu scotch. (người em trai Yu-Cheng quản lý nhánh Một loại rượu cần thời gian ủ lâu nông nghiệp/thủy hải sản của tập cũng phù hợp với tính cách kinh Quốc gia sản lượng 2015 1 đoàn), song Kavalan vẫn là mối quan doanh suốt nhiều thập kỷ của Lee mỹ 1.718 tâm đặc biệt của ông. “Năm huy chương Tien-Tsai. “Ông ấy chuộng những đồng pháp 812 vàng trong sáu năm – đó là kỷ lục chưa tiền kiếm vất vả hơn, nhặt nhạnh từng Vương quốc Anh 770 có đối thủ trên thế giới,” ông nói tại tòa đồng nhỏ một, trong thời gian dài,” Đài Loan (TQ) 681 lâu đài whisky theo phong cách châu Albert cho biết. Đức 410 Âu của tập đoàn, nơi thu hút một triệu Dòng tiền dồi dào của King Car đã Canada 314 du khách mỗi năm. cung cấp nguồn vốn để giúp Kavalan Nhật bản 237 Rồi ông lại quay sang nhân viên nhắc vượt qua thời kỳ hoàn vốn kéo dài, Allen Ý 199 nhở họ không được thỏa mãn với thành Tsai – nhà sáng lập và giám đốc điều ÚC 148 công của thương hiệu còn non trẻ này. hành của Taiwan Institute of Directors, Hà Lan 143 “Hãy tiếp tục âm thầm và để mắt đến tổ chức chuyên nghiên cứu sự kế thừa Đơn vị ngàn, thùng loại 9 lít đựng rượu Scotch single-malt. nguồn: The IWSR 2016. những gì người khác đang làm. Rồi bắt các doanh nghiệp gia đình, cho biết. kịp họ, nếu không chúng ta sẽ bị bỏ lại “King Car là di sản do cha để lại, nhưng phía sau,” ông nói. Kavalan sẽ là đứa con tinh thần của Albert, có tiềm năng Với những thùng ủ và công thức được tuyển chọn, rượu phát triển lớn hơn,” Tsai nói. Kavalan, từ bốn đến sáu năm tuổi, có vị êm và ngọt như Đứa con đầu có tính cách khiêm nhường (“Tôi chỉ là những loại rượu hảo hạng cùng loại khác, và phong vị người làm công ăn lương cho cha mình”) nhưng sớm cho ngọt ngào hơn. Nhu cầu là có. Thách thức trước mắt là khả thấy tài lãnh đạo quyết đoán. Tsai nhớ lại năm 2008, King năng đẩy mạnh sản lượng. Một năm trước, “trong vòng Car nằm trong số những nhà sản xuất của Đài Loan đối vài phút” cha anh đã cho phép mở rộng công nghệ chưng mặt với cơn khủng hoảng sữa nhiễm melamine (trong cất nồi đồng trị giá 30 triệu đô la Mỹ, sẽ giúp tăng sản những sản phẩm cà phê hòa tan của họ) và người con trai lượng hằng năm lên thành 10 triệu chai trong năm nay để đã nhanh chóng cho thu hồi sản phẩm với tổn thất tối bắt đầu đáp ứng nhu cầu của giới sành rượu quốc tế trong thiểu 1,5 triệu đô la Mỹ. vòng một thập niên tới. Năng suất mở rộng có thể sẽ giúp Albert trân trọng đạo đức kinh doanh của thế hệ cha tăng doanh số bán lẻ lên thành một tỉ đô la Mỹ, với phần ông, và được cho là đã tránh được toàn diện tình trạng bán sỉ sẽ đóng vai trò lớn trong tổng doanh số King Car. chểnh mảng của những người thừa kế. Một trong những Tại quê nhà, Kavalan vẫn đang vượt qua các trở ngại người bạn thân cận của ông, Khieng Puong (chồng của để thuyết phục những người thưởng rượu single-malt con gái út cố sáng lập Wang Yung-Ching của Formosa nghiệp dư, những người mời khách uống rượu bằng Plastics), nói: “Cũng như cha mình, ông ấy là người những loại whisky ngoại nhập có tuổi “do sợ mất mặt,” nghiện công việc, luôn đi chung xe cùng cha đến chỗ một đại lý bán hàng của một thương hiệu đối thủ ở Đài làm từ sớm dẫu tối trước đó có thức khuya đến đâu.” Bắc cho biết. Dẫu vậy, đại lý này cũng thừa nhận tiềm Nghe giống công thức đúng đắn cho một nhà đại tư năng của Kavalan khi thương hiệu này đang muốn trở bản whisky đang thăng hoa. 1

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 137

Lối sống Salon của những người phụ nữ kể chuyện

Những người phụ nữ kể chuyện Irene Ohler kể câu chuyện về Salon của những người phụ nữ kể chuyện do cô đồng sáng lập tại Việt Nam. Irene Ohler

Irene Ohler dự định sẽ mở mô hình tương tự tại TP.HCM.

rong không khí ấm cúng của không gian triển lãm nghệ thuật Manzi Art Space, Hà Nội vào một tối oi ả tháng 10, có khoảng 40 phụ nữ lắng nghe chăm chú nhà nghiên cứu kinh tế Phạm Chi Lan cùng với Virginia Foote, CEO của Bay Global Strategies kiêm giám đốc phòng Thương mại Mỹ (Amcham) tại Việt Nam chia sẻ những câu chuyện của mình. “Tôi còn không dám thở,” một người trong số khán giả sau đó kể lại. “Ngay trước mắt tôi là hai phụ nữ đóng vai trò then chốt trong việc định hình nên sự phát triển kinh tế và thương mại của Việt Nam trong suốt 20 năm qua, và họ đang kể lại những câu chuyện của bản thân.” Salon của những người phụ nữ kể chuyện (The Women’s Storytelling Salon) là sáng kiến do tôi đồng sáng lập tại Việt Nam. Sáng kiến này đang lan tỏa tới nhiều thành phố khác trên thế giới: Chúng tôi bắt đầu dự án tại Hà Nội, rồi đến Washington và Mumbai. Kế đến là TP.HCM, London và Singapore. Cùng với Nandini Oomman, đồng sáng lập, chúng tôi ra mắt Salon của những người phụ nữ kể chuyện vào cuối năm 2014. Kể từ đó, chúng tôi đã tổ chức 12 phiên ở Hà Nội, giới thiệu nhiều phụ nữ thuộc các lĩnh vực khác nhau: phóng viên, đại sứ, nhiếp ảnh gia, nhà thiết kế và doanh nhân (nữ). Những người kể chuyện có tiếng bao gồm bà Đàm

138 | FORBES việt nam tháng 3.2017

Bích Thủy, hiệu trưởng Đại học Fulbright, bà Hà Thu Thanh, chủ tịch Deloitte Việt Nam hay như Maika Elan, nhiếp ảnh gia từng có mặt trong danh sách 30 Under 30 của Forbes Việt Nam. Từ lâu tôi đã trăn trở về ý tưởng tổ chức những cuộc gặp mặt truyền cảm hứng. Tôi đến từ Viên (Áo), nơi có truyền thống từ thế kỷ 19 nhóm họp những nhà tư tưởng, nghệ sĩ và lãnh đạo trong những “salon,” để cùng nhau trò chuyện trong một bầu không khí thoải mái mà không kém phần trí tuệ. Trong năm đầu tiên ở Việt Nam, tôi cũng nhận thấy điều phần lớn người nước ngoài cũng nhận thấy ngay: những phụ nữ Việt Nam phi thường. Tôi làm việc trong ngành xây dựng nghệ thuật lãnh đạo, với vai trò huấn luyện viên riêng kiêm tư vấn viên cho các cấp lãnh đạo khắp bốn châu lục. Trong khi quan sát những lãnh đạo phụ nữ Việt Nam đầy tài năng, tôi nhận ra mình đã quá quen với việc gần như chỉ làm việc với nam giới, do họ thường chiếm lĩnh những vị trí cao trong các tập đoàn, tổ chức. Và thế là một sáng kiến lóe lên: tôi quyết định rằng tôi muốn học hỏi thêm về “bí quyết thành công” của phụ nữ Việt Nam cũng như tập trung hơn vào sự phát triển tài năng lãnh đạo ở phụ nữ nói chung. Phụ nữ Việt Nam không chỉ truyền cảm hứng để tôi thành lập “salon” mà họ còn cho tôi cảm hứng để viết cuốn sách Ba Trieu’s 21st

ảnh: tư liệu

Century Daughters, 20 Stories of Remarkable Vietnamese Women’ (Những người con gái thế kỷ 21 của Bà Triệu, 20 câu chuyện của những phụ nữ Việt Nam phi thường), ra mắt cuối năm 2016 cùng đồng tác giả Đỗ Thùy Dương. Tôi luôn bị cuốn hút bởi việc kể chuyện cũng như khía cạnh tâm lý học của môn này. Giới khoa học hiện nay có thể đo lường những kiến thức nhân loại đã biết suốt nhiều ngàn năm qua: khi chúng ta kể một câu chuyện, chúng ta có thể chuyển những kinh nghiệm/trải nghiệm và cảm xúc của mình trực tiếp tới não bộ của người khác. Đã có bằng chứng khoa học cho thấy các câu chuyện truyền cảm hứng cho chúng ta và đóng vai trò như những động lực mạnh mẽ để chúng ta làm nên những điều có ý nghĩa trong đời mình. Những câu chuyện chân thực cũng cho chúng ta cảm hứng để mường tượng ra những gì là khả thi trong cuộc đời mình.

Tôi thấy điều này là đặc biệt quan trọng trong thời đại của Snapchat và Twitter, nơi chúng ta bị choáng ngợp trước quá nhiều thông tin mà lại không có đủ thời gian để nghĩ và phản xạ. “Salon” mang lại một cơ hội (vài tuần một lần) để chúng ta tách khỏi nhịp sống quay cuồng để nghiền ngẫm và trân trọng sự đóng góp của phụ nữ cũng như để truyền cảm hứng cho nhau. Cơ duyên đến khi tôi gặp Nandini Oomman, bà thường trú tại Hà Nội và lấy cảm hứng từ những salon về đối ngoại của Madeleine Albright ở Washington DC. Thế là chúng tôi dành cả mùa hè năm 2014 để phát triển mục đích và mô hình của “salon,” ra mắt nó vào cuối năm 2014, rồi Nandini mang “salon” cùng bà tới Washington D.C vào năm 2015. Có bốn yếu tố then chốt cho mô hình salon: những người kể chuyện, khán giả, giám tuyển viên và cuối cùng là địa điểm.

Khách tham gia là một trong các yếu tố làm nên thành công của Salon.

tháng 3.2017 FORBES việt nam | 139

Lối sống Salon của những người phụ nữ kể chuyện

Một sự kiện của Salon phụ nữ kể chuyện tại Hà Nội. Irene Ohler (đứng) trong vai trò dẫn dắt. Diễn giả (ngồi, từ trái sang phải): bà Phạm Chi Lan, bà Oanh Hà, bà Virginia Foote.

Mỗi “salon” có hai người kể chuyện; thường là một người Việt Nam và một người nước ngoài. Hai người này sẽ mang đến những quan điểm đa văn hóa thú vị, đôi lúc tương phản nhau, về cùng một chủ đề. Chúng tôi cũng nỗ lực mang đến những phụ nữ thuộc những thế hệ khác nhau, cả với tư cách người kể chuyện lẫn hàng ngũ khán giả. Chẳng hạn, tôi từng ghép đôi Suzanne Lecht (nhà sáng lập ArtVietnam Gallery) và giám tuyển nghệ thuật trẻ tuổi Lê Thuận Uyên làm “Những nhà đấu tranh của nghệ thuật đương đại Việt Nam.” Khán giả đóng một vai trò rất quan trọng trong các “salon” với tư cách tham gia thay vì ngồi xem thụ động. Điều gây ngạc nhiên nhất là mức độ tham gia không chỉ thông qua các câu hỏi trong các phiên, mà còn là cách những câu chuyện tiếp tục cộng hưởng nơi những phụ nữ sau các phiên thảo luận. Trong một “salon” về chủ đề “Quân sư” (Mentoring) vào năm ngoái, bà Hà Thu Thanh, chủ tịch của Deloitte và Phan Thị Hoàng Hoa, tổng giám đốc của Apollo English đã chia sẻ những trải nghiệm được cố vấn và làm quân sư cho những phụ nữ khác. Nhiều khán giả sau đó đã cho tôi biết rằng phiên kể chuyện này đã khiến họ nhìn lại chính những trải nghiệm thay đổi cuộc đời của họ, theo nghĩa họ được ai đó công nhận tài năng và tiềm năng của bản thân mà lẽ ra họ đã chẳng bao giờ tự nhìn ra được. Địa điểm tổ chức cũng quan trọng không 140

FORBES việt nam

tháng 3.2017

kém. Chúng tôi đã mất một thời gian dài để tìm kiếm những địa điểm vừa giàu công năng vừa đem lại cảm giác về một “chốn an toàn” hoặc “tịnh tâm cốc” nơi người ta có thể chia sẻ các câu chuyện. Một sân khấu diễn thuyết hoặc một căn phòng hội nghị ở các khách sạn không đáp ứng được những điều như thế. Manzi Art Space đã trở thành một “ngôi nhà” cho “salon” ở Hà Nội, song chúng tôi cũng bắt tay với Art For You và không gian làm việc chung (co-working) Toong. Được thiết kế bởi phụ nữ cho phụ nữ, Salon của những người phụ nữ kể chuyện đã tạo ra một cộng đồng dành cho những phụ nữ ăn mừng những thành tựu của họ, truyền cảm hứng cho nhau, phát động đối thoại và hành động thông qua kể chuyện. Tại sao chỉ là phụ nữ? Nandini và tôi nhất trí rằng một nhóm chỉ dành cho phụ nữ sẽ đem lại nhiều sự chân thành hơn cũng như tạo điều kiện cho những trao đổi thành thật và chia sẻ cởi mở hơn. Lịch sử luôn đầy rẫy những người đàn ông kể những câu chuyện phụ nữ, hoặc thường thấy hơn cả là họ toàn bỏ phụ nữ bên lề những câu chuyện – đã đến lúc thay đổi điều đó. Tôi thấy đã đến lúc chúng ta lấy lại sức mạnh đó để kể những câu chuyện của riêng mình. Tôi hiện đang chuẩn bị cho phiên thứ 13 của “salon” tại Hà Nội, và đang chuẩn bị ra mắt “salon” tại TP.HCM, nơi tôi đang sống, vào tháng 4.2017.

Có bằng chứng khoa học cho thấy các câu chuyện truyền cảm hứng cho chúng ta và đóng vai trò như những động lực mạnh mẽ để chúng ta làm nên những điều có ý nghĩa trong đời mình.

PHONG CÁCH

Hình mặt trăng chưa bao giờ thật đến vậy KHI BẠN CÓ CƠ HỘI chiêm ngưỡng chiếc đồng hồ Speedmaster Moonphase Master Chronometer Chronograph của Omega, bạn sẽ có ấn tượng là hình mặt trăng chưa bao giờ nhìn thật đến vậy. Với hình ảnh độ phân giải cao, tương phản trắng đen sắc nét chi tiết như một bức ảnh của NASA, bạn thậm chí sẽ thấy cả dấu chân của một phi hành gia trên mặt đồng hồ. Những chiếc đồng Speedmaster vốn không xa lạ gì với bề mặt mặt trăng, nổi tiếng là chiếc đồng hồ đầu tiên được các phi hành gia đeo trên mặt trăng. Chiếc đồng hồ Master Chronometer đánh dấu một khoảnh khắc tiên phong của OMEGA: tiêu chuẩn kiểm nghiệm độ chính xác mới được thiết lập vào cuối năm 2015 bởi viện Đo Lường Liên Bang Thụy Sỹ (METAS). Chiếc đồng hồ hiển thị các chu kỳ của mặt trăng. Trái ngược với niềm tin phổ thông rằng 1 tháng âm lịch không phải 30 ngày, nhưng khoảng hơn 29,5 ngày. Khoảng thời gian khó để kiểm soát cho bánh xe chuyển ngày, nhưng OMEGA Moonphase đã hoàn thành nhiệm vụ. Bộ máy cơ chính xác cao của nó chỉ phải cân chỉnh sau 10 năm, và tất cả chỉ phải mất một vài lượt xoay nút.

142 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 3.2017

Lamborghini 350 GT tham dự triển lãm xe cổ quốc tế Rétromobile 2017 NGÀY 8 THÁNG 2 NĂM 2017, TẠI SANT’AGATA BOLOGNESE, trung tâm phục chế xe cổ Lamborghini Polo Storico lần đầu tiên tham dự triển lãm xe cổ quốc tế, Rétromobile 2017, được tổ chức tại Paris từ ngày 8.2 tới 12.2. Lamborghini 350 GT, số khung 0121, một trong mười lăm mẫu xe đầu tiên được sản xuất bởi Automobili Lamborghini và được phục hồi bởi Lamborghini PoloStorico, đang được trưng bày trước công chúng lần đầu tiên tại triển lãm. Trung tâm phục hồi xe cổ đã mất tới 1.930 giờ để phục hồi toàn bộ chiếc xe, trong đó 1.150 giờ để phục hồi ngoại thất và nội thất xe, 780 giờ để kiểm tra các hoạt động cơ khí và điện. Các hoạt động này đã góp phần đưa chiếc xe trở lại với vẻ đẹp cổ điển của nó, cùng theo đó là triết lý của trung tâm phục chế: Lamborghini PoloStorico luôn luôn phấn đấu để duy trì tính độc đáo của chiếc xe ở mức tối đa, và công việc phục chế liên quan đến việc sử dụng độc quyền các phụ tùng chính hãng Lamborghini, trong một số trường hợp cần thiết, các phụ tùng gốc còn được tái chế chứ không sử dụng các trang bị mới. Đây là dự án phục hồi hoàn toàn thứ 4 được thực hiện bởi Lamborghini PoloStorico, sau dự án Miura, LM002 và Countach. Với trách nhiệm bảo vệ các di sản lịch sử của House of the Bull Raging, trung tâm phục chế Lamborghini PoloStorico tập trung vào bốn lĩnh vực chính: phục chế, quản lý lưu trữ, cung cấp chứng chỉ và cung cấp phụ tùng thay thế ban đầu thông qua bộ phận sau bán hàng Lamborghini và mạng lưới đại lý, nhằm bảo toàn giá trị một chiếc xe cổ điển. Địa chỉ: Showroom Ô tô Lamborghini Hà Nội – Số 2 Tôn Thất Thuyết, Mỹ Đình 2, Nam Từ Liêm, Hà Nội Website: www.lamborghini-hanoi.com

Hoa và họa tiết kẻ sọc trong thiết kế của Versace Jeans Trong mùa hè năm nay các thiết kế của thương hiệu Versace Jeans mang trở lại những đường kẻ sọc ấn tượng và họa tiết hoa bản to với tông màu nổi, trẻ trung, bắt mắt không bao giờ là lỗi thời cho những ngày nắng. Đây được dự đoán là xu hướng cho các fashionista không nên bỏ qua trong thời trang Xuân-Hè 2017. • Flower: Những bông hoa được sắp đặt nổi bật trên thân áo và được đặt trên nền vải tối hoặc sáng màu làm nổi từng chi tiết của sắc hoa rực rỡ. • Stripe Lines: Họa tiết kẻ sọc màu sắc da báo năng động luôn xứng đáng là xu hướng không có người yêu thời trang nào có thể bỏ qua để tạo nên sự khác biệt. • Mix Stripe Lines & Flower: Không chỉ có vậy, Versace Jeans đem đến một cái nhìn mới cho giới mộ điệu về thời trang xuân hè 2017 là sự kết hợp giữa họa tiết hoa rực rỡ với màu sắc mạnh mẽ cùng với đường sọc cá tính.

Ecco Cool 2.0 – Trải nghiệm

thời thượng từ mọi góc nhìn

Xuân hè 2017, nhãn hàng ECCO vừa cho ra mắt dòng giày ECCO COOL 2.0 mang đậm phong cách Athleisure thời thượng, được cải tiến với các tính năng toàn diện nhất trong các dòng giày sneakers từ trước đến nay của ECCO. Công nghệ GORETEX® SURROUND™ chống thấm nước 100% tích hợp hệ thống thoát khí 360° trên mũ giày và qua các ống được chế tác độc đáo hai bên hông giày; giúp đôi chân luôn khô thoáng trong mọi điều kiện. Không chỉ thừa hưởng mọi tính năng ưu việt, phom giày ECCO COOL 2.0 còn được phát triển dựa trên hình dạng, cấu trúc bàn chân và nghiên cứu sự di chuyển của đôi chân tạo nên sự vừa vặn tuyệt đối, đem lại sự thoải mái vượt trội và cảm giác dễ chịu khi vận động. Kết hợp công nghệ phun trực tiếp PU không sử dụng keo dán, giúp mũ giày và đế giày trở thành một tổng thể chắc chắn, bền và linh hoạt. Và ECCO thực sự tin tưởng với niềm đam mê trong sáng tạo và cải tiến liên tục, ECCO COOL 2.0 sẽ là phiên bản giày thoải mái vượt trội đem đến hơi thở mới trong mùa xuân hè 2017 năm nay.

Chiến dịch quảng cáo Xuân Hè 2017 – Among Friends FLORENCE - Cảnh sắc thơ mộng vùng Địa Trung Hải với góc nhìn đương đại là tâm điểm cho bộ sưu tập Xuân Hè 2017 của Ferragamo. Những khuôn hình đầy sống động cùng 3 người mẫu nổi tiếng Lily Aldridge, Andres Velencoso và McKenna Hellam tại thành phố nghi dưỡng tuyệt đẹp tạo nên nguồn cảm hứng cho những họa tiết trong BST này - Taormina, trên đảo Sicily. Truyền tải tinh thần sôi nổi, trẻ trung và thân thuộc giữa những người bạn hòa quyện cùng bờ biển Taormina ấn tượng hay những khúc quanh uốn lượn đầy hoa giấy, BST Mùa xuân dành cho cả nam & nữ 2017 được thiết kế bởi Fulvio Rigoni, người phụ trách các thiết kế ready-to-wear dành cho nữ. Vẻ đẹp hòa quyện giữa tinh thần tươi trẻ và vẻ đẹp tự nhiên của Taormina trở thành điểm nhấn đặc trưng cho BST trang phục và phụ kiện “ready –to – wear” lần này. Tinh thần “Splendor of Life” di sản của Salvatore Ferragamo cũng một lần nữa sống dậy trong chiến dịch lần này. Các chiến dịch đơn lẻ và dài hơi đã gây sốt toàn cầu trong tháng Giêng và sẽ xuất hiện trong các bài viết và tạp chí thời trang hàng đầu thế giới. tháng 3.2017 FORBES việt nam | 143

FORBES VIETNAM | Market Place

BUFFET TỐI ĐẶC BIỆT NGÀY 8/3 TẠI NHÀ HÀNG MARKET 39

SHERATON NHA TRANG HOTEL & SPA THÔNG TIN ƯU ĐÃI THÁNG 3/2017

Nhân ngày Quốc tế Phụ Nữ 8-3, nhà hàng Market 39 tại khách sạn InterContinental Saigon sẽ gây ấn tượng cho bạn cùng những người phụ nữ thân yêu bằng một buổi tiệc tối buffet thịnh soạn và đặc biệt. Với các món ăn ngon từ khắp nơi trên thế giới như hải sản tươi sống, salad bổ dưỡng, quầy thịt thượng hạng được các đầu bếp chuyên nghiệp phục vụ ngay tại chỗ cùng những món tráng miệng tinh tế, chắc chắn người phụ nữ yêu quý của bạn sẽ hạnh phúc khi được thưởng thức. Hãy cùng InterContinental Saigon tạo sự bất ngờ đáng yêu cho người phụ nữ của bạn nhé!

Ngày Quốc tế Phụ nữ, hãy mời người phụ nữ thân yêu của bạn đến Sheraton Nha Trang và thưởng thức bữa tối buffet phong cách tuyệt vời để có một ngày 8 tháng 3 thực sự đáng nhớ. Thực đơn đa dạng từ các món ăn quốc tế chọn lọc đến các món hải sản tươi ngon phong phú tại nhà hàng Feast, tầng 1 với giá VND639,000++/ người .

Tiệc Buffet tối có giá từ 1.250.000 VND++ miễn phí rượu Prosecco, rượu vang và nước ngọt.

Thời gian đặt phòng: từ nay đến 31/3/2017. Thời gian lưu trú: từ 13 – 18 tháng 4 năm 2017

Để biết thêm thông tin chi tiết và đặt chỗ, vui lòng liên hệ (08) 3520 9099 hoặc email dine@icsaigon.com.

ĐT: 058 388 0000 | Email: reservations.nhatrang@sheraton.com

Fusion Suites Sài Gòn: Thực đơn 8/3 do Master Chef Việt Nam Ngô Thanh Hòa thực hiện

Sức nóng ẩm thực Mỹ Latin lan tỏa phố đi bộ Nguyễn Huệ

Muốn tạo bất ngờ dành tặng người phụ nữ bạn quan tâm nhất? Một bữa tiệc ngon lành trong không gian ấm cúng và riêng tư tại Fusion Suites Sài Gòn với các món ngon do Master Chef Việt Nam Ngô Thanh Hòa thực hiện là một món quà bất ngờ mà bạn dành cho phái đẹp, những người phụ nữ quan trọng trong cuộc đời bạn: như Fusionista salad, cá hồi áp chảo, thịt gà cuộn trong bánh Taco với hành tây caramel và hòa quyện với vị ngọt của ớt chuông đã nướng qua lửa, món bò Rossini ngon mềm hoặc pudding xoài với thạch làm từ trái cây tươi nguyên.

Công ty Cổ phần Đầu tư Times Square Việt Nam vừa mở rộng danh mục ẩm thực với sự kiện khai trương nhà hàng Mỹ Latin ‘Salsa’ vào ngày 18/1 tại trung tâm Sài Gòn. Nhà hàng Salsa mang đến trải nghiệm sành điệu từ nền ẩm thực truyền thống Bra-xin, Mê-xi-cô, Pê-ru, và những nước Mỹ Latin khác do chính Bếp trưởng Marcelo Geraldini người Bra-xin chế biến tài tình cho thực khách thưởng thức tại nhà hàng hoặc mang đi.

Ngoài ra, Sheraton Nha Trang hân hạnh mang đến cơ hội cho bạn thư giãn và vui đùa cùng gia đình, trải nghiệm “Hương vị nước Úc” và tham gia tiệc hồ bơi chủ đề lễ Phục Sinh hoành tráng, giá chỉ VND 7,700,000++ (thuế phí và điều kiện kèm theo)

Phái đẹp đến dùng bữa tại nhà hàng Fresh hoặc Zen tại Fusion Suites Sài Gòn vào ngày Quốc tế Phụ nữ sẽ được nhận những cành hoa với mong muốn các quý cô có thể tận hưởng trọn vẹn ngày dành riêng cho mình.

Với những món đặc trưng như Carne Asada, Peruvian Ceviche, Fajitas, tasco…thực khách chắc chắn có được một chuyến phiêu lưu ẩm thực từ Trung Mỹ đến Nam Mỹ thật hấp dẫn. Vào buổi tối, nhà hàng phục vụ những loại cocktail cổ điển như Margaritas, Caipirinhas, và Dasquiri do bartender tài giỏi của nhà hàng tinh tế pha chế tại chỗ.

Để biết thêm thông tin, vui lòng liên hệ: 08 3 925 7257

Nhà hàng Salsa | 20 Nguyễn Huệ, Quận 1, TP. HCM | ĐT: (08) 3823 6688

Địa chỉ: 3-5 Sương Nguyệt Ánh, Phường Bến Thành, Quận 1, TP. HCM

Fax: (08) 3822 3355 | Email: restaurant@thereveriesaigon.com

VÌ MỘT NỬA THẾ GIỚI XỨNG ĐÁNG ĐƯỢC YÊU THƯƠNG

CON ĐƯỜNG NGẮN ĐỂ SỞ HỮU NHÀ HÀNG SUBWAY® TẠI VIỆT NAM

Còn gì tuyệt vời hơn là dành trọn kì nghỉ 8/3 năm nay để vui đùa cùng sóng biển và tận hưởng không khí mát lành từ thiên nhiên tại The Cliff Resort & Residences. Bạn có thể thưởng thức món “Lẩu Thả” - đặc sản của Phan Thiết hoặc trải nghiệm BBQ buffet tối lãng mạn với hoa hồng, hải sản tươi ngon trong khung cảnh hữu tình của biển cả và tiếng nhạc du dương với giá chỉ 550,000++/ người. Đặc biệt, khách nữ khi đến với The Cliff Resort & Residences trong dịp này khi dùng mocktail sẽ được tặng ngay 1 ly tiếp theo, giảm giá 30% cho tất cả các dịch vụ chăm sóc, làm đẹp tại Zest Spa. Hãy trải nghiệm dịp lễ của phụ nữ bằng một cách thật khác và để cho nửa thế giới còn lại nâng niu, chăm sóc bạn! Giá phòng chỉ từ 2,134,000 VND/ 2 người (đã bao gồm buffet sáng) Hotline: 062-3719-111 | The Cliff Resort & Residences | Quarter 5, Phu Hai Ward, Mui Ne, Phan Thiet City | www.thecliffresort.com.vn | Fb/thecliffvietnam

Việc sở hữu thương hiệu Subway® nổi tiếng tại Việt Nam chưa bao giờ đơn giản đến vậy. Chỉ bằng việc truy cập vào Website www.subway.com hoặc liên hệ trực tiếp đến trưởng Bộ phận phát triển thương hiệu - ông Mark McGrath tại mcgrath_m@ subway.com . Trong các năm qua, Subway® Việt Nam đang giành được sự quan tâm và tin tưởng minh chứng qua việc số lượng sản phẩm bán ra luôn tăng đều hằng tháng. Subway® là mô hình kinh doanh nhượng quyền sở hữu và đang phát triển mạnh mẽ không chỉ tại Việt Nam mà còn trên Thế giới.

FORBES VIETNAM | Market Place

Ford Việt Nam Tiếp Tục Kết Quả Kinh Doanh Khả Quan Trong Tháng 1/2017 Ford Việt Nam, công bố doanh số bán lẻ tháng 1/2017 với 2.544 xe bán ra, kết quả kinh doanh thành công nhờ vào sự đóng góp của tất cả các dòng xe toàn cầu của Ford đang có mặt tại Việt Nam.

Mỹ - Canada – Châu Âu – Đâu là cơ hội định cư tối ưu? Đầu tư cho Tấm hộ chiếu thứ hai đang là xu hướng mới của công dân quốc tế trong thế giới phẳng hiện nay, đặc biệt là giới doanh nhân, những người luôn tìm kiếm sự thuận tiện khi du lịch, làm việc và kinh doanh xuyên biên giới.

EcoSport, Ranger và Transit – những dòng xe dẫn đầu phân khúc trong năm 2015 và 2016 – tiếp tục khẳng định vị trí và ưu thế trong tháng đầu tiên của năm 2017, mặc dù thời gian bán hàng ngắn hơn một tuần do lịch nghỉ Tết Nguyên Đán.

Nhằm giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về quyền lợi cũng như nắm bắt các cơ hội đầu tư khởi nghiệp tại nước ngoài, vào ngày 18/03/2017, công ty Luật Harvey Law Group sẽ tổ chức buổi Hội thảo với chủ đề “Công dân toàn cầu – Lợi ích của tấm hộ chiếu thứ 2” tại TP. Hồ Chí Minh:

Ford Ranger – dòng xe bán tải đa năng và mạnh mẽ, đậm chất Ford, có doanh số tháng tăng 3% so với cùng kỳ năm trước, tương đương với 1.342 xe được giao đến tay khách hàng. Các dòng xe SUV và dòng xe nhỏ thể thao Fiesta vẫn tiếp tục được ưa chuộng. Ngoài ra, với sự ra mắt của phiên bản Focus Trend EcoBoost vào tháng trước với một mức giá cạnh tranh, Ford Focus hứa hẹn sẽ là sản phẩm được khách hàng yêu thích trong phân khúc xe du lịch tại Việt Nam.

•Đầu tư & Định cư Mỹ EB-5: Mức đầu tư được kiến nghị tăng đến 1,8 triệu USD

ONE-STOP SHOPPING CENTER: DẤU ẤN ĐẲNG CẤP CỦA GỖ AN CƯỜNG TẠI VIETBUILD HÀ NỘI

Vietjet nhận bằng khen của Bộ trưởng Bộ Công an

Là nhà tài trợ chính Vietbuild Hà Nội 2017, công ty CP Gỗ An Cường tiếp tục mang đến những sản phẩm, dịch vụ mới cùng những giải pháp gỗ nội thất toàn diện và chuyên nghiệp nhất. Dịp này An Cường tập trung vào việc trưng bày và giới thiệu căn hộ mẫu trong không gian hiện đại, tinh tế nhờ cách phối hợp màu sắc và nội thất khéo léo, giúp khách hàng hiểu được ứng dụng của những mẫu gỗ và các loại phụ kiện, sàn, len, cửa, đèn, thảm, thiết bị nhà bếp... được phân phối theo mô hình One-Stop Shopping Center. Ngoài ra, hơn 1000 màu gỗ đa dạng với bộ sưu tập đồng màu MFC và Laminate Kingdom, bề mặt không bám dấu vân tay, dòng sản phẩm vân vải với những màu giả vải tự nhiên; phụ kiện bếp và nội thất Hettich, phụ kiện cửa Imundex…cũng được An Cường giới thiệu trong triển lãm lần này. Thông tin chi tiết vui lòng xem tại www.ancuong.com.

VIB phát hành chứng chỉ tiền gửi lãi suất hấp dẫn, tính năng linh hoạt Ngân hàng Quốc tế (VIB) vừa triển khai phát hành Chứng chỉ tiền gửi bằng tiền Việt Nam đồng trên toàn hệ thống cho khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp. Chứng chỉ tiền gửi được phát hành với hai loại kỳ hạn 18 tháng và 24 tháng nhằm đáp ứng nhu cầu đầu tư trung và dài hạn của các doanh nghiệp cũng như khách hàng cá nhân. Sản phẩm CCTG của VIB có mệnh giá tối thiểu 1 triệu VND và được phát hành dưới kỳ hạn 18 tháng hoặc 24 tháng. Khách hàng được lựa chọn mệnh giá và thời hạn của CCTG, đồng thời có quyền bán lại cho VIB sau 6 tháng kể từ ngày phát hành với giá bán bằng mệnh giá CCTG cộng lãi suất cam kết được tính đến ngày bán. Đến ngày đáo hạn, nếu khách hàng không đến yêu cầu thanh toán thì toàn bộ gốc và lãi sẽ được ngân hàng giữ hộ cho khách hàng và khách hàng được hưởng lãi suất không kỳ hạn hiện hành của VIB trong khoảng thời gian giữ hộ.

•Nhập tịch đảo Síp: Sở hữu Hộ chiếu Quyền lực nhất thế giới •Khởi nghiệp & Định cư Canada: Nhận Thường trú nhân vĩnh viễn cho cả gia đình Chương trình có sự tham dự và chia sẻ của các chuyên gia và luật sư uy tín. Để tìm hiểu thông tin và xác nhận tham dự, vui lòng liên hệ: 091 444 1016 (08) 3910 7056 - www.harveylawcorporation.com

Vietjet vinh dự đón nhận bằng khen của Bộ trưởng Bộ Công an vì những thành tích xuất sắc trong phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, khẳng định vai trò của hãng hàng không thế hệ mới, góp phần đáng kể vào sự phát triển chung của ngành hàng không Việt Nam. Các công tác an ninh hàng không, an ninh nội bộ và bảo vệ cơ quan luôn được Vietjet chú trọng triển khai, đáp ứng các yêu cầu, quy định của quốc gia và quốc tế. Cùng ngày, Vietjet cũng đón nhận Chứng nhận đầu tư Trung tâm Công nghệ Hàng không thuộc Dự án xây dựng Học viện Hàng không Vietjet từ UBND Thành phố Hồ Chí Minh - Ban quản lý Khu công nghệ cao. Dự án sẽ khởi công ngay trong tháng 3/2017. Dự kiến sau 12 tháng sẽ đưa vào vận hành hạng mục đầu tiên là Trung tâm thiết bị buồng lái giả định đào tạo phi công (Full flight simulator), hợp tác với tập đoàn sản xuất máy bay Airbus.

Go Global Start-up Competition 2017 Với mong muốn chia sẻ với các bạn trẻ và cộng đồng doanh nhân cơ hội khởi nghiệp trong bối cảnh nhiều thay đổi của thế giới, Công ty tổ chức Triển lãm Ngành Bán lẻ và Nhượng quyền Coex và Công ty Đầu tư và Tư vấn Retail & Franchise Asia, Tạp chí Doanh Nhân, đã đồng tổ chức “Cuộc thi Khởi nghiệp với tầm nhìn quốc tế 2017” (Go Global Start-up Competition 2017). Cuộc thi sẽ được diễn ra qua 3 vòng thi với các hình thức khác nhau từ 18/01/2017 đến 03/06/2017. Kết quả và trao giải ngay sau cuộc thi. Bên cạnh đó, ngoài giải thưởng tiền mặt (40 triệu, 30 triệu, 20 triệu đồng), Ban tổ chức còn hỗ trợ huấn luyện, hướng dẫn 6 tháng cho các cá nhân/ đội nhóm có dự án lọt vào vòng chung kết để triển khai, phát triển mạnh mẽ hơn, đồng thời trao cho cộng đồng start-up cơ hội kết nối với nhiều chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực bán lẻ và nhượng quyền.

suy ngẫm

Về Phụ Nữ “Có một chỗ đặc biệt ở địa ngục cho những người phụ nữ không giúp đỡ những phụ nữ khác.” —Madeleine Albright (cựu ngoại trưởng mỹ)

“Phụ nữ hay nói ‘Chúng tôi có thể làm bất cứ thứ gì đàn ông có thể làm.’ Nhưng đàn ông nên nói: ‘Chúng tôi có thể làm bất cứ thứ gì phụ nữ có thể làm.’” —Gloria Steinem (Nhà nữ quyền)

“Bạn có thể tưởng tượng ra một thế giới không có đàn ông không? Sẽ không có tội ác, và có rất nhiều phụ nữ mập mạp hạnh phúc.” —Nicole Hollander (Họa sĩ truyện tranh)

“Theo định nghĩa, phụ nữ có quan điểm riêng là phụ nữ mạnh mẽ.” —Melinda Gates (Nhà thiện nguyện)

“phụ nữ là vòng tròn hoàn thiện. Bên trong cô ấy là sức mạnh kiến tạo, nuôi dưỡng và biến đổi.” —Diane Mariechild (Tác gia)

“Tôi không ngán ngại bão giông vì tôi đang học cách chèo thuyền.”

“Người phụ nữ hấp dẫn không đi theo đám đông. Cô ấy là mình.” —Loretta Young (Diễn viên)

“Khi nói, chúng ta sợ ý kiến của mình sẽ không được lắng nghe hay đón nhận. Nhưng khi câm lặng, chúng ta vẫn sợ. Nên tốt nhất là cứ nói.” —Audre Lorde (Tác gia)

“Chúng ta cần thay đổi quan điểm của chính mình về cách nhìn nhận bản thân; phải tiến lên trong vai trò phụ nữ để dẫn dắt.”

—Louisa May Alcott (Tác gia)

—Beyoncé (Ca sĩ)

SUY NGẪM SAU CÙNG

“Hiện phụ nữ có vai trò rất nổi bật trong đời sống kinh doanh lẫn lĩnh vực công nghiệp, nên cần phải có những bước giúp cho mọi thứ trật tự và hòa hợp.” —B.C. FORBES NGUỒN: brainyquote.com, BY BRAD STONE; FAST COMPANY, DECEMBER 2015/JANUARY 2016; THE ELLISON EFFECT, BY AVRA AMAR FILION; MIKE BLOOMBERG: MONEY, POWER, POLITICS, BY JOYCE PURNICK; POLITICO, JAN. 26, 2015; IN THE PLEX, BY STEVEN LEVY; BILL PRESS SYNDICATED COLUMN, JUNE 15, 2003; ảnh: Janette Beckman/Getty Images; Noam Galai/WireImage; Stock Montage/Getty Images; Horst P. Horst/Conde Nast via Getty Images

146

FORBES việt nam

tháng 3.2017