Tạp chí Forbes Việt Nam số 68 - Câu chuyện Kinh doanh năm 2018 by forbesvietnam

40 DOANH NHÂN TỪ THIỆN CHÂU Á • 100 DOANH NGHIỆP CÔNG DÂN THÁNG MỘT 2019 • W W W.FORBESVIETNAM.COM.VN

ẤN PHẨM BÁO VĂN HÓA

LÊ VĂN QUANG

KÍNH BIẾU

VUA TÔM TRỞ LẠI

GIÁ: 45.OOO ĐỒNG #SỐ 68

936082

010 014

CÂU CHUYỆN KINH DOANH

2018

NĂM 2019 HỨA HẸN CƠ HỘI BỨT PHÁ VỚI DOANH NGHIỆP VIỆT NAM ĐỦ NĂNG LỰC TẠO LỢI THẾ CẠNH TRANH MỚI

Khác biệt không nằm ở một chi tiết, đó là tất cả. Flying Spur V8 S.

Mỗi chiếc xe riêng biệt được thiết kế dành cho một cá nhân đặc biệt để tạo nên những điều khác biệt. Bentley Hà Nội Số 2 Tôn Thất Thuyết, Hà Nội Bentley Boutique - Toà nhà Landmark 81, Vinhomes Central Park, TP. Hồ Chí Minh Hotline Hà Nội: 0369 38 8888 Hotline Hồ Chí Minh: 096 958 3030 Website: www.Hanoi.bentleymotors.com Facebook: www.facebook.com/BentleyHanoi.vn

BENTLEY HANOI Mức tiêu thụ nhiên liệu theo tiêu chuẩn châu Âu: Đường hỗn hợp: 10.8 lít/ 100 km Khí thải CO2: 254g/km.

Trong số này // THÁNG 1.2019

SỐ 1 CUỐN 68

p TRANG 48

“BÀI TOÁN CỐT LÕI LÀ LUÔN LUÔN ĐỔI MỚI CÔNG NGHỆ ĐỂ NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT NHIỀU HÀNG GIÁ TRỊ GIA TĂNG, TĂNG CẠNH TRANH. TẤT CẢ MỤC TIÊU ĐÁP ỨNG NHU CẦU CỦA THỊ TRƯỜNG VÀ PHÁT TRIỂN TRÊN QUAN ĐIỂM HAI BÊN CÙNG CÓ LỢI, KHÁCH HÀNG KHÔNG BỎ MÌNH ĐI,” —LÊ VĂN QUANG, CHỦ TỊCH CÔNG TY MINH PHÚ.

15 | SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN // Lê Anh Tuấn Ba mối quan tâm năm 2019

10 SỰ KIỆN KINH DOANH NĂM 2018 48 | “VUA TÔM” TRỞ LẠI

Minh Phú trở lại sàn niêm yết với thực lực dựa vào công nghệ. GIANG THANH

56 | DỊCH CHUYỂN LÊN DI ĐỘNG

Ứng dụng thương mại điện tử trên thiết bị di động giúp Shopee tạm thời dẫn đầu thị trường và đưa Sendo quay trở lại cuộc đua. CƯỜNG NGHIÊM

60 | GỠ NÚT THẮT NGÀNH DỆT MAY

Cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do cũng tạo ra thách thức mới. MINH THIÊN

66 | CƠ HỘI MỚI

Vì sao các quỹ nước ngoài nhắm vào doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam? CƯỜNG NGHIÊM

40 DOANH NHÂN TỪ THIỆN CHÂU Á 106 | DẪN ĐẦU XU HƯỚNG

Danh sách 40 doanh nhân đang dùng tài sản của mình làm việc thiện. FORBES ASIA

114 | QUÀ TẶNG CUỘC SỐNG

ẢNH BÌA: LÊ QUANG NHẬT CHỤP CHO FORBES VIỆT NAM 6

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 1.2019

Hành động hiến thận của doanh nhân bang Kerala tạo ra tiêu chuẩn mới về cấy ghép nội tạng ở Ấn Độ. NAAZNEEN KARMALI

Trong số này // THÁNG 1.2019

SỐ 1 CUỐN 68

100 DOANH NGHIỆP CÔNG DÂN MỸ 72 | GẶP NHÀ HOẠCH ĐỊNH CHÍNH SÁCH MỚI CỦA MỸ: ADAM SMITH Các tập đoàn tốt nhất của Mỹ tập trung vào lợi ích cộng đồng. MAGGIE MCGRATH VÀ ALEX KONRAD

80 | CHẶNG ĐƯỜNG MỚI CỦA MICROSOFT

Hai bí quyết của CEO Satya Nadella giúp Microsoft đang phát triển mạnh trở lại. ALEX KONRAD

HƯỚNG DẪN ĐẦU TƯ 86 | ĐẦU TƯ VÀO ĐÂU TRONG NĂM 2019?

Góc nhìn từ các nhà đầu tư tài chính tại thị trường Việt Nam. FORBES VIỆT NAM

CÔNG TY, CON NGƯỜI 92 | HI VỌNG CUỐI CÙNG CỦA TIỀN MÃ HÓA

p TRANG 80

“SẢN PHẨM THÀNH CÔNG LÀ SẢN PHẨM THÚC ĐẨY NHIỀU THÀNH CÔNG HƠN XUNG QUANH NÓ.” —SATYA NADELLA, CEO MICROSOFT.

Tiền mã hóa biến Joseph Lubin thành tỉ phú. Nhưng rồi thực tế lại cản bước ông. JEFF KAUFLIN VÀ SARAH HANSEN

100 | NHÂN TÀI THẾ HỆ MỚI CỦA BRIDGEWATER

Vị giám đốc nghiên cứu 33 tuổi của quỹ đầu cơ lớn nhất thế giới. NATHAN VARDI

142 | LẤY LẠI PHONG ĐỘ

Một chuyên gia bên ngoài giúp hãng máy bay Canada Bombardier thoát khó khăn. JEREMY BOGAISKY

146 | THƯƠNG MẠI TRÊN MẠNG XÃ HỘI

Cách Poshmark thay đổi thị trường quần áo cũ thành thị trường 625 triệu đô la Mỹ. BIZ CARSON

LỐI SỐNG 154 | VƯỢT QUA RANH GIỚI

Trò chuyện âm nhạc của hai nghệ sĩ kết hợp âm nhạc truyền thống và phương Tây. MINH THƯ

162 | SUY NGẪM Về luật lệ.

u TRANG 154

“MỖI LẦN ĐƯA NHỮNG TÁC PHẨM HOẶC CHẤT LIỆU ÂM NHẠC CỦA VIỆT NAM VÀO MỘT KHÔNG GIAN ÂM NHẠC MỚI NHƯ JAZZ, WORLD MUSIC, HOẶC NHẠC ĐƯƠNG ĐẠI PHƯƠNG TÂY, TÔI THẤY MÌNH NHƯ ĐƯỢC HỒI SINH. —NGÔ HỒNG QUANG. 8

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 1.2019

FORBES việt nam

THƯ TÒA SOẠN Tổng Biên Tập

Chu Thị Thu Hằng phó Tổng Biên Tập

Lương Trung Hiếu Phan Thanh Nam Cố Vấn Biên Tập

Phạm Phú Ngọc Trai thư ký tòa soạn

Võ Quốc Khánh

phó thư ký tòa soạn

Giang Thanh

Trưởng ban Biên dịch

Khổng Loan

Phụ trách thiết kế

Trần Quốc Luật

Tòa soạn – trị sự 124 Nguyễn Du, Hà Nội Tel: 024 38220036 – 3822 3836 Fax: 024 3822 9302

Văn phòng phía nam • Tòa nhà HM Town (Tầng 8) 412 Nguyễn Thị Minh Khai, P. 5, Q. 3, TP. HCM Tel: 028 3832 7575 – Fax: 028 3834 3535 email: toasoan@forbesvietnam.com • 112 Cách mạng Tháng Tám, Q.3, TP.HCM Tel: 028 3823 0890 – fax: 028 3910 0922 Giấy phép xuất bản số 79/GP-BTTTT cấp ngày 02.04.2013

media Chairman & Editor-in-Chief

Steve Forbes

Chief Executive Officer: Michael Federle Chief Content Officer: Randall Lane CEO / Asia, Forbes Media & President & Publisher, Forbes Asia: William Adamopoulos Executive Director, Editorial Content, Forbes Asia: Justin Doebele Senior Vice President, Forbes Asia:

Tina Wee Founded in 1917 B.C. Forbes, Editor–in–Chief (1917–54) Malcom S. Forbes, Editor–in–Chief (1954–90) James W. Michaels, Editor (1961–99) William Baldwin, Editor (1999–2010) FORBES VIỆT NAM is published under a license agreement with Forbes Media LLC © 2013 Công Ty TNHH Truyền Thông Tương Tác. © 2013 FORBES. All Rights Reserved.

Chào năm 2019

ăm 2018, các sự kiện kinh tế lớn của thế giới cho thấy, tác động tiêu cực của chủ nghĩa bảo hộ châm ngòi cho chiến tranh thương mại Mỹ – Trung và hàng loạt hành động trả đũa của các bên có liên quan. Đà tăng kinh tế thế giới không chỉ bị chững lại vì hàng rào bảo hộ mậu dịch được dựng lên ở nhiều thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc, EU, mà còn bị tác động khi ngân hàng Trung ương Mỹ và một số nước thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt. 90 ngày tạm hoãn các biện pháp trả đũa giữa Mỹ và Trung không đủ khả năng xóa hết các tín hiệu không tốt lành cho sức khỏe kinh tế toàn cầu trong năm 2019. Mặc dù bóng mây bảo hộ chưa bị xua tan, xu hướng hợp tác cùng phát triển vẫn tiếp tục diễn ra, điển hình là hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) bắt đầu có hiệu lực trong năm 2019. Với sự tham gia của 11 nước thành viên, trong đó có Việt Nam, hiệp định tạo ra khu vực thương mại tự do lớn thứ ba thế giới, chiếm 13,5% GDP toàn cầu. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng, nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam muốn phát triển, phải có khả năng thích ứng cao trước các yếu tố bất định của môi trường kinh doanh toàn cầu, cùng với làn sóng công nghệ không ngừng thay đổi. Bên cạnh các yếu tố tác động từ bên ngoài, nền kinh tế Việt Nam đứng trước các thách thức lớn, đòi hỏi phải có sự thay đổi toàn diện từ môi trường kinh doanh thông thoáng, bình đẳng cho tới việc xác định những lợi thế cạnh tranh mới. Trong tương lai không xa, các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, da giày… cũng đang đứng trước thách thức lớn khi lợi thế nhân công giá rẻ, nguồn nhân lực dồi dào có thể mất dần đi khi máy móc, công nghệ tự động hóa được áp dụng. Trong những năm trở lại đây, chúng ta chứng kiến sự xuất hiện của các sản phẩm, dịch vụ dựa trên nền tảng công nghệ làm thay đổi các ngành nghề truyền thống như taxi, bán lẻ, dịch vụ tài chính, nghỉ dưỡng. Tầm vóc của kinh tế số ngày càng hiện rõ, trở thành xu thế không thể đảo ngược. Đứng trước các thách thức lớn như vậy, chính phủ đã chọn năm 2019 là năm bản lề để bứt phá, với mục tiêu đầu tiên là bứt phá về thể chế. Bên cạnh nỗ lực của một chính phủ xác định kiến tạo để phát triển, trong mỗi doanh nghiệp hay từng ngành cũng phải thay đổi cách nhìn nhận để xây dựng lợi thế cạnh tranh mới, từ đó mở ra cơ hội phát triển. Forbes Việt Nam đặt niềm tin vào cộng đồng doanh nhân Việt Nam, những người luôn nêu cao tinh thần sẵn sàng đối mặt với thử thách để tìm cơ hội phát triển.

Ban Biên Tập

FORBES việt nam

tháng 1.2019

Forbes Việt Nam

FORBES VIỆT NAM

Ý KIẾN BẠN ĐỌC ĐẠI DIỆN THƯƠNG MẠI

Công ty TNHH Truyền Thông Tương Tác TỔNG GIÁM ĐỐC

Đường Thu Hương PHỤ TRÁCH KINH DOANH

Bùi Quang Đạt PHỤ TRÁCH TIẾP THỊ – PHÁT HÀNH

Nguyễn Hải Bằng PHỤ TRÁCH VĂN PHÒNG

Phạm Trà Kim Anh

Đáp ứng chất lượng cam kết trong y tế

Số báo 67 đặc biệt hay khi chia sẻ rất đa chiều về một nền kinh tế y tế, nơi đang bùng nổ môi trường kinh doanh cạnh tranh và đa chiều, thúc đẩy các cơ sở y tế nâng cao chất lượng & dịch vụ liên tục, sáng tạo, mở rộng các mô hình mới, thay đổi thói quen chăm sóc sức khỏe và nâng cao lợi ích người bệnh. Và trong đó, mô hình eDoctor sẽ mở ra một kỷ nguyên y tế số hóa, giúp tiếp cận và giải quyết những nhu cầu có thể thực hiện ngoài cơ sở y khoa, giảm thời gian chờ đợi và tăng tiện ích trải nghiệm người bệnh. Duy trì nguồn nhân lực và dịch vụ y tế đáp ứng chất lượng và hiệu quả cam kết là bài toán hàng đầu. Giá trị cốt lõi giải quyết hai vấn đề này nằm ở hệ thống quản trị vận hành và văn hóa doanh nghiệp. NGUYỄN THỊ HÀ – TRƯỞNG PHÒNG TIẾP THỊ – BỆNH VIỆN HOÀN MỸ SÀI GÒN

ĐỊA CHỈ LIÊN LẠC

Tòa nhà HM Town (Tầng 8) 412 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường 5, Quận 3, TP. HCM Tel: 028 3832 7575 Fax: 028 3834 3535 ĐẶT BÁO DÀI HẠN

Tại TP. HCM liên hệ Email: phathanh@forbesvietnam.com Tel: 028 3832 7575 Tại các địa phương khác

Người bệnh có thu nhập thấp ở đâu? Trong số báo 67, tôi muốn có thêm những nội dung về người bệnh thu nhập thấp, người bệnh có bảo hiểm y tế của Việt Nam. Các bác sĩ, bệnh viện đề cập trong số báo này chủ yếu dành cho người có thu nhập trung bình khá, còn người nghèo được chăm sóc ra sao, khi các bệnh viện công lập thực hiện mô hình tự chủ tài chính thì giá dịch vụ y tế tăng lên trong khi mức bảo hiểm quy định chi cho người bệnh nghèo còn hạn chế như vậy? Làm sao để việc chăm sóc cho người nghèo được tốt hơn? Y tế nếu không tổ chức tốt sẽ dẫn đến tình trạng người nghèo sẽ không được chăm sóc tốt, chênh lệch giàu nghèo càng cao. BS. NGUYỄN HỮU TRUNG – GIÁM ĐỐC ĐIỀU HÀNH HỆ THỐNG PHÒNG KHÁM HOÀNG GIA

liên hệ đặt báo dài hạn tại Bưu điện gần nhất, mã số đặt báo C018

Cơ hội và thách thức cho các nhà đầu tư

Bản quyền đã được đăng ký. Không hình ảnh và/hoặc nội dung nào trên tạp chí được phép tái xuất bản dưới bất kỳ hình thức nào nếu không có sự cho phép hoặc cấp phép bằng văn bản. Bất kỳ vi phạm bản quyền nào sẽ bị xử lý theo các quy định và pháp luật Việt Nam.

Bài viết về chuỗi bán lẻ nhà thuốc “Phần thưởng tỉ đô” và “Quản lý bệnh viện bằng công nghệ” trong số 67 là hai bài viết tôi quan tâm và nhận được nhiều thông tin tốt nhất. Những chia sẻ chân thực của tổng giám đốc Nguyễn Bạch Điệp của FPT Retails khi chuyển đổi chiến lược từ bán điện thoại di động sang nhà thuốc, và cuộc chiến cam go cạnh tranh với các đối thủ trong kế hoạch mở rộng chuỗi và đi sâu vào thị trường giai đoạn 2019 – 2020 khiến tôi nể phục về sự mạnh mẽ và tầm nhìn của các cổ đông FPT Retails. Nó cũng khiến tôi suy nghĩ tới chiến lược và đường đi của mình, cần nhanh chóng hành động hơn nữa. Thị trường thực sự đã khốc liệt và chúng ta cùng đón đợi những quả ngọt trong năm 2019.

In tại Công ty cổ phần in Trần Phú 71 - 75 Hai Bà Trưng, Quận 1, TP. HCM.

Mời bạn gửi nhận xét, ý kiến về nội dung tạp chí đến: toasoan@forbesvietnam.com

THÁNG MỘT 2019 — SỐ 1 CUỐN 68 Tạp chí Forbes Việt Nam, ấn phẩm của báo Văn Hóa được xuất bản hằng tháng vào tuần đầu tiên trong tháng.

12 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 1.2019

PHAN HỒNG SƠN – SÁNG LẬP & CEO – FUNDME.VN

ĐẶT BÁO NGAY – QUÀ TRAO TAY

LỢI ÍCH KHI ĐẶT BÁO DÀI HẠN

ĐẶT BÁO

DÀI

HẠN

GIẢM GIÁ ĐẶT BÁO

GIAO HÀNG TẬN NƠI

QUÀ TẶNG HẤP DẪN QUÀ TẶNG ĐẶC BIỆT

(trong các dịp lễ, kỷ niệm…)

khi tham dự sự kiện của Forbes Việt Nam

ƯU ĐÃI GIÁ VÉ

1 năm 540.000vnđ 12 kỳ Forbes Việt Nam + 01 Ví passport (*)

2 năm 918.000vnđ (giảm 15%) 24 kỳ Forbes Việt Nam + Combo quà tặng (ví Passport + thẻ đeo hành lý (*)) (*)Số lượng quà tặng có hạn, chỉ áp dụng đối với khách đăng ký mới và hoàn thành thanh toán trước ngày 21.01.2019. (**) Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa

GỌI NGAY SỐ HOTLINE DUY NHẤT

090 605 8687

ĐỂ NHẬN

ƯU ĐÃI TRÊN

phathanh@forbesvietnam.com www.forbesvietnam.com.vn

sự kiện & bình luận “Trong tất cả những gì bạn tích lũy, hãy tích lũy sự hiểu biết”

Ba mối quan tâm năm 2019 Lê Anh Tuấn

minh hoạ: Thomas Kuhlenbeck

Triển vọng kinh tế vĩ mô Việt Nam năm 2019 sẽ không thể tách rời

khỏi tình hình địa chính trị thế giới, với tính chất độ mở của một nền kinh tế tăng trưởng phụ thuộc khá lớn vào đầu tư FDI và xuất khẩu. Trước hết chúng ta xem xét ba nền kinh tế lớn Hoa Kỳ, Trung Quốc và EU, các đối tác đầu tư, thương mại quan trọng hàng đầu của Việt Nam. Về Hoa Kỳ, quý 3.2018, hầu hết các chỉ báo kinh tế đều ở mức khả quan, nổi bật ở chỉ số tiêu dùng và thị trường việc làm. Chi tiêu tiêu dùng của Hoa Kỳ, lĩnh vực chiếm 70% hoạt động kinh tế, tăng 4%, cao hơn so với mức 3,8% của quý trước và là mức cao nhất kể từ cuối năm 2014. Tỉ lệ thất nghiệp giảm xuống 3,7% vào tháng 9.2018, mức thấp nhất trong vòng 49 năm qua. Tuy nhiên, rạng sáng 20.12 (giờ Việt Nam) cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất chuẩn cho vay qua đêm từ 2,25% lên 2,5%, đợt tăng lần thứ tư trong năm qua, đợt tăng thứ chín trong chu kỳ thắt chặt tiền tệ hiện tại. Cùng với thông điệp là chính sách thắt chặt định lượng vẫn tiếp tục. Thị trường chứng khoán Mỹ rõ ràng không mong đợi điều này nên có phản ứng khá tiêu cực khi cả hai chỉ số Down Jones và S&P 500 giảm mạnh, xác lập mức đáy thấp nhất kể từ đầu năm nay. Làn sóng bán tháo của giới đầu tư gợi ra các kịch bản tồi tệ cách đây 10 năm: Có thể xảy ra một cuộc suy thoái kinh tế, thậm chí khủng hoảng hay không? Câu trả lời của tôi là không dễ. Lý do, nếu nhìn vào các chỉ báo hiện nay Hoa Kỳ đang có nền kinh tế khá tốt. Tuy nhiên cũng có một số chỉ số đang xấu dần đi. Kết quả khảo sát Triển vọng Kinh doanh Toàn cầu Duke University/CFO Global Business Outlook công bố ngày 12.12 cho thấy số lượng giám đốc tài chính cho rằng triển vọng kinh tế sẽ bi quan tăng từ 23% trong tháng 9 lên 45% trong tháng 12. Điều này ngụ ý giới lãnh đạo doanh nghiệp Hoa Kỳ cảm nhận nền

kinh tế sẽ chậm lại vào năm tới. Nếu kinh tế Hoa Kỳ suy thoái thì khả năng rất cao kinh tế toàn cầu bước sang giai đoạn trì trệ. Tuy nhiên các chỉ số hiện nay mới chỉ phát đi tín hiệu nền kinh tế lớn nhất thế giới có khả năng tăng trưởng chậm lại, nên hiện nay chưa cần bi quan về khả năng suy thoái. Chủ tịch FED Jerome Powell mới đây đã dịu giọng, lưu ý năm tới sẽ có hai lần tăng lãi suất mới, tần suất thưa và ôn hòa hơn. FED cũng giảm dự báo tăng trưởng GDP của Hoa Kỳ xuống còn 2,3% so với mức 2,5% cách đây ba tháng. Vì vậy, gần như chắc chắn năm 2019 kinh tế Hoa Kỳ yếu đi. Khi nền kinh tế yếu đi dự kiến lãi suất của siêu cường số một thế giới sẽ không tăng quá mạnh. Cộng thêm vấn đề nội tại về chính sách tài khóa của Mỹ, dẫn đến đồng đô la Mỹ trên thị trường quốc tế yếu đi so với các đồng tiền khác và khả năng có thể xảy ra vào hai quý đầu năm 2019. Nhìn sang Trung Quốc, trong quý 3.2018 quốc gia 1,3 tỉ dân đạt mức tăng trưởng kinh tế 6,5%, thấp hơn con số kỳ vọng 6,6%. Những số liệu thống kê mới nhất cho thấy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có thể đã bắt đầu thấm tác động từ cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ. Một trong các biểu hiện rõ nhất là sản lượng điện tiêu thụ suy giảm ở miền Nam và miền Đông Trung Quốc tại các thành phố như Tô Châu, Chiết Giang, các thủ phủ xuất khẩu hoặc tập trung nhóm doanh nghiệp tư nhân. Tuy nhiên sau thời hạn tạm đình chiến 90 ngày, diễn biến tiếp theo của cuộc chiến tranh thương mại giữa Trung Quốc với Hoa Kỳ cực kỳ khó đoán định. Quan điểm của cá nhân, bước sang năm 2019, nếu kinh tế Mỹ yếu đi, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump rất có khả năng sẽ không còn tỏ thái độ “diều hâu” với Trung Quốc. Ngược lại, về phía Trung Quốc trong hội nghị G20 chúng ta thấy chủ tịch Tập Cận Bình khá nhún nhường và đi lui 2 – 3 bước. Có thể hiểu Trung tháng 1.2019 FORBES việt nam | 15

FORBES việt nam

sự kiện & bình luận Quốc chưa muốn đối đầu trực diện với Mỹ ngay lập tức ở thời điểm hiện nay. Bởi vậy, chiến tranh thương mại Mỹ – Trung trong vài tháng tới khả năng cao sẽ không mở rộng, leo thang thêm. Vùng chiến sự sẽ tạm khoanh vùng ở nhóm hàng hóa 200 tỉ đô la Mỹ chịu thuế suất từ 10% lên 25%. Dự kiến, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có tốc độ tăng trưởng chậm lại. Kinh tế Trung Quốc có thể yếu đi nhưng khả năng suy thoái sẽ không cao. Tại EU, số liệu thống kê được cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat) công bố quý 3.2018, khu vực Eurozone kinh tế tăng trưởng 0,2%, bằng một nửa mức tăng trưởng trong quý 2, thấp hơn ước tính trước đó của giới phân tích. Mức tăng trưởng theo quý này cũng thấp nhất xét theo quý kể từ quý 2.2014, khi khu vực Eurozone cũng ghi nhận tăng trưởng 0,2%. Kinh tế khu vực Eurozone đang gần vùng đáy nhưng khả năng khủng hoảng khá thấp. Bước sang năm 2019 có thể thấy kinh tế toàn cầu yếu đi. Bức tranh kinh tế vậy, Việt Nam như thế nào? Lạm phát, lãi suất, tỉ giá sẽ ra sao? Không có ổn định thì không có tăng trưởng tốt được. Và lạm phát là chỉ số

quan trọng nhất trong việc ổn định nền kinh tế. Tôi cho rằng lạm phát năm 2019 của Việt Nam sẽ trong vòng kiểm soát. Nhìn ngược lại đầu năm 2018 xuất hiện nhiều quan ngại lạm phát sẽ tăng trên 5%. Kết thúc năm 2018, lạm phát Việt Nam duy trì ở mức khoảng 3,5%. Nếu đặt bối cảnh lạm phát trong năm qua ở diễn biến giá dầu bình quân của 2018 tăng 30 – 40% so với 2017, giá thịt heo tăng gấp đôi sau khi đã giảm rất mạnh vào năm ngoái, tuy cả hai mặt hàng cơ bản này tăng giá mạnh nhưng lạm phát vẫn trong vòng kiểm soát. Vì vậy, có cơ sở để dự báo năm 2019 lạm phát ở mức 3 – 4% khi tình hình kinh tế thế giới yếu đi, nhu cầu về các nguyên liệu đầu vào không cao lắm. Xu thế lạm phát liên quan mật thiết với xu hướng lãi suất. Khi lạm phát được kiềm chế và lãi suất thế giới đang có xu hướng tăng chậm lại, có thể đâu đó đầu năm ngân hàng Nhà nước tăng thêm 25 điểm lãi suất cơ bản. Cả năm, lãi suất cho vay từng lĩnh vực có thể tăng thêm 0,25 – 0,75% nhưng xác suất tăng mạnh trên 1% là không cao. Riêng tín dụng bất động sản có thể cao hơn mặt bằng chung của các ngành khác khi van tín dụng cho thị trường địa ốc bị siết

chặt hơn. Với mức lãi suất điều chỉnh tăng, doanh nghiệp Việt Nam vẫn có nhiều dư địa kinh doanh khi chi phí vốn vẫn ở mức hợp lý trong nhiều năm qua. Về tỉ giá, theo tôi, đô la Mỹ yếu đi, nhân dân tệ ổn định, tiền đồng Việt Nam sẽ mất giá khoảng 1% – 1,5% trong năm 2019. Năm 2018, tiền đồng Việt Nam mất giá 3,5% nhưng cũng ở mức thấp nhất so với ngoại tệ của các quốc gia trong khu vực. Về tỉ giá, một yếu tố cần lưu ý là năm 2019 tích lũy ngoại hối của Việt Nam sẽ không còn dồi dào như hai năm qua. Lý do dòng vốn FDI đầu tư Việt Nam giai đoạn vừa qua bùng nổ, đạt kỷ lục, sang năm 2019 sẽ chậm lại. Lượng tiền kiều hối những năm qua dao động thất thường. Ở khía cạnh khác, cần lưu ý dòng vốn chuyển hóa lợi nhuận của công ty FDI mang về nước họ ngày càng lớn, hiện tại lên tới 11 – 12 tỉ đô la Mỹ/năm, gây sức ép lên dự trữ ngoại tệ. Theo tôi, kinh tế vĩ mô Việt Nam 2019 tiếp tục ổn định. Các cú sốc từ kinh tế quốc tế ít hơn năm 2018, nhu cầu thế giới yếu đi nhưng chưa đến mức bi quan. Cơ hội và thách thức đan xen. ts . Lê Anh Tuấn , giám đốc đầu tư của dr agon capital

phương thức amazon

14 nguyên tắc lãnh đạo của một công ty đột phá bậc nhất thế giới tác giả: John Rossman

hỉ trong 21 năm, từ một công ty bán sách trực tuyến khiêm tốn, Amazon.com trở thành một doanh nghiệp khổng lồ, thay đổi toàn diện và đứng đầu rất nhiều ngành nghề trên thế giới, từ mua sắm trực tuyến, thúc đẩy cuộc cách mạng về thiết bị đọc cá nhân, tới bán lẻ, xuất

16 | FORBES việt nam tháng 1.2019

bản, hậu cần, thiết bị, may mặc và gần đây là điện toán đám mây. Cổ phiếu của Amazon tăng lên 98.000%, và nhà sáng lập Jeff Bezos, trong danh sách của Forbes là nhà lãnh đạo kinh doanh sáng tạo nhất của Mỹ, là người giàu nhất nước Mỹ tính tới tháng 12.2018, với tài sản 121,4 tỉ đô la Mỹ. Ông có sức mạnh “không giới hạn.” Vì sao Jeff Bezos có thể tạo ra những cột mốc phi thường như vậy? Trong cuốn Phương thức Amazon (xuất bản tháng 12.2018), tác giả John

Rossman, cựu giám đốc Dịch vụ Doanh nghiệp của Amazon. com, người tham gia cải tiến những mô hình kinh doanh sáng tạo và các chiến lược cho nhiều công ty trong danh sách Forrtune 500 thuộc nhiều lĩnh vực, đã trình bày 14 nguyên tắc lãnh đạo của Amazon. Cuốn sách là những trải nghiệm chân thực, những ký ức vui nhộn và quý báu mà Rossman đã trải qua tại Amazon. Dựa trên tôn chỉ lấy khách hàng làm trung tâm, 14 nguyên tắc lãnh đạo – tương ứng với

14 chương sách - được phân tích kèm với những tình huống cụ thể, đem lại cái nhìn toàn cảnh và chi tiết về phong cách lãnh đạo và tôn chỉ hoạt động của Amazon. Từ đó, Rossman cung cấp những kỹ thuật nhằm tăng tốc độ vận hành cho bất kỳ công ty nào, nâng cao tinh thần trách nhiệm, tạo ra sự minh bạch và mới mẻ cho trải nghiệm mua sắm của khách hàng. —KL Phương thức Amazon, Vũ Khánh Thịnh dịch, 227 trang, Alphabooks và NXB Thế giới.

KD-65A9F

Nhận diện Tiếng Việt giọng 3 miền với Voice Search chỉ có thể với TV Sony BRAVIA

Acoustic Surface Audio+ Voice Search

Tưng bừng quà tặng cho mùa Tết khi mua các dòng TV Sony BRAVIA từ 07/12/2018 đến 10/02/2019.

Nhận ngay Nồi lẩu đa năng khi mua dòng TV Sony BRAVIA 40” hoặc Nồi áp suất cao cấp khi mua dòng TV Sony BRAVIA 43” trở lên. Giá ưu đãi dành cho các dàn âm thanh HT-NT5, MHC-M40D, HT-CT290, HT-S100F khi mua kèm TV BRAVIA*. Ưu đãi 30% cho Soundbar và PS4 Pro FIFA2019 khi mua kèm các dòng TV BRAVIA từ 43” trở lên. Cơ hội rút thăm may mắn trúng giải đặc biệt 19 cây vàng và các giải thưởng giá trị khác. Tặng thêm 1 năm bảo hành dành cho các dòng TV BRAVIA OLED KD-75Z9F, KD-85X9000F. Tặng 12 tháng sử dụng dịch vụ Fim+ và tặng 6 tháng sử dụng dịch vụ ClipTV.

*Thông tin chi tiết liên hệ các đại lý chính hãng của Sony hoặc phòng thông tin khách hàng 1800 588 885 hoặc 1900 561 561 www.sony.com.vn hoặc www.sonycenter.com.vn.

Toàn Cảnh Thị Trường

30 under 30

Mọi thứ trên đầu Những thiết bị trên đầu rất thời trang, mang công nghệ tương lai và tính năng thiết thực của các thành viên Forbes 30 Under 30. ZACHARY QUINN, BRIAN KELLER

Hai đồng sáng lập, Love Your Melon | 26, 25 tuổi Sử dụng mô hình “bán-một-tặngmột”, Love Your Melon tặng mũ cho mọi trẻ em Mỹ bị ung thư. Họ dự kiến doanh thu đạt 40 triệu đô la Mỹ trong năm 2018; một nửa lợi nhuận được dành cho từ thiện.

DAVID ROGER

Đồng sáng lập, Felix Gray | 28 tuổi Chàng trai tốt nghiệp ĐH Cornell tăng cường thời gian lướt màn hình tốt cho sức khỏe bằng kính đeo mắt thời trang lọc được ánh sáng xanh giúp giảm mỏi mắt. Số lượng khách hàng tính đến nay là 100 nghìn người; doanh thu năm 2018 được chốt lại trong khoảng từ 11 đến 12 triệu đô la Mỹ.

tỉ phú mới

Thị trường tiền mã hóa tiếp tục dao động mạnh về giá trị. Nhưng Coinbase của Brian Armstrong tiếp tục lớn mạnh. Thị trường tiền mã hóa có đặc tính là không rõ ràng. Nhưng có một điều chắc chắn: giữa những cuồng nhiệt và biến động đó, Brian Armstrong - đồng sáng lập Coinbase, nhà môi giới và trao đổi tiền mã hóa - là tỉ phú. Trước khi đồng sáng lập Coinbase năm 2012, Armstrong là sinh viên ngành khoa học máy tính và kinh tế tại ĐH Rice. Một thời gian ngắn sau, anh trở thành kỹ sư phần mềm cho Airbnb. Coinbase thu hút được khoảng 30 ngàn người dùng trong năm đầu tiên; hiện nay có hơn 20 triệu người dùng. Năm ngoái, có thời điểm Coinbase là ứng dụng iPhone được tải xuống nhiều nhất ở Mỹ, và theo báo cáo, công ty này đạt doanh thu một tỉ đô la Mỹ trong năm 2017. Các nhà đầu tư định giá doanh nghiệp này hơn tám tỉ đô la Mỹ trong tháng 10 - tăng hơn 400% trong hơn một năm, giúp cổ phần của Armstrong trong công ty đạt giá trị khoảng 1,3 tỉ đô la Mỹ. Coinbase được định giá cao như vậy bất chấp sự cố mới nhất về tiền mã hóa xảy ra với Bitcoin, loại tài sản tiền mã hóa lớn nhất, giảm gần 71% trong năm nay tính đến ngày 30.11 20 | FORBES việt nam tháng 1.2019

JAMES CAO, RAIN WANG

Đồng sáng lập, Skelmet | 26, 29 tuổi Bao trùm khuôn mặt và có tròng kính tùy chỉnh dành riêng cho thể thao giúp kính Skelmet được sản xuất bằng công nghệ in 3D có giá 395 đô la Mỹ sẽ không bị trượt khỏi khuôn mặt mướt mồ hôi của vận động viên. Bộ đôi này đã huy động được 500 nghìn đô la Mỹ; Skelmet sẽ có mặt tại các cửa hàng bán lẻ vào đầu năm 2019.

KELLY PENG

Sáng lập, Kura AR | 26 tuổi Loại kính tăng cường thực tế ảo Kura giúp cho góc nhìn rộng nhất đến nay, gấp bốn lần Holo Lens của Microsoft. Sinh viên tốt nghiệp ĐH Berkeley trước đó từng gọi được 1,5 triệu đô la Mỹ và đang chuẩn bị gọi thêm năm triệu đô la Mỹ nữa.

ALYSSA WASKO

Sáng lập, Donni | 29 tuổi Khăn quàng cổ Donni, do Wasko thiết kế, có thể dùng làm cà vạt, nơ hoặc băng đô. Doanh thu lên đến hàng triệu; có những khách hàng nổi tiếng như Kendall Jenner và Emily Ratajkowski.

bài: NEW BILLIONAIRE By NATHAN VARDI; 30 UNDER 30 BY ALEXANDRA STERNLICHT ảnh: Steve Jennings/Getty Images for TechCrunch; illustrations by aaron sacco

NGƯỜI ĐẬP VỠ BONG BÓNG

Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa.

Sun Plaza Grand World - Shophouse Europe là mắt xích vàng son hoàn chỉnh hệ sinh thái du lịch, nghỉ dưỡng và giải trí mang đẳng cấp quốc tế của Sun Group tại thị trường chiến lược Hạ Long, Quảng Ninh. Một đại lộ xa hoa, một con đường tơ lụa mới của châu Á – Thái Bình Dương sẽ là tương lai không xa của phố biển Hạ Long, Bãi Cháy.

MIỀN ĐẤT CỦA NHỮNG

GIẤC MƠ

• Tái hiện thành phố kỳ quan kiến trúc VIENNA, Áo • Tọa lạc tại tọa độ vàng quý hiếm ngay mặt đường huyết mạch Hạ Long • Vị thế không dành cho số đông – sở hữu một góc kỳ quan Vịnh di sản • Cam kết mua lại 130% giá bán sau 8 năm • Ưu đãi 600 triệu vnđ cho 10 khách hàng đầu tiên. (*)

MỘT SẢN PHẨM THUỘC TẬP ĐOÀN VP Hà Nội: Tầng 5, Tòa nhà Sun City, 13 Hai Bà Trưng, Q. Hoàn Kiếm, Hà Nội VP Hạ Long: Kiot B135-B138 Sun World Ha Long Complex, Đường Hạ Long, P. Bãi Cháy, TP. Hạ Long, Quảng Ninh. (*) Áp dụng có điều kiện. Vui lòng liên hệ hotline để biết thêm chi tiết

Toàn Cảnh Thị Trường

JAKE PAUL

$21,5 triệu

RYAN TOYSREVIEW

Em trai huyên náo của hiện tượng gây tranh cãi Logan (xếp thứ 10) đạt được mức thu nhập cao nhất trong sự nghiệp nhờ công việc kinh doanh sản phẩm phát đạt. Các bài hát rap và những trò đùa ngớ ngẩn của anh thu hút hơn 3,5 tỉ lượt xem suốt giai đoạn tính điểm của chúng tôi.

$22 triệu

Cũng như mọi đứa trẻ 7 tuổi khác: Ryan yêu thích đồ chơi Lego, xe lửa, xe hơi - và cũng thích 17 triệu người theo dõi cậu. Động thái mới nhất của đại gia nhí này: ra mắt dòng sản phẩm sưu tập và hơn nữa, các sản phẩm này hiện đang được bán tại Walmart.

MARKIPLIER $17,5 triệu

DUDE PERFECT $20 triệu

Đội thể thao gồm năm người này (Coby và Cory Cotton, Garrett Hilbert, Cody Jones và Tyler Toney) chuyên thực hiện những động tác khéo léo và các cú “trick shot” (những động tác có tỉ lệ thành công cực thấp, tưởng như không thể nào thực hiện được), ví dụ như ném những quả bóng Ping-Pong làm sụp đổ dây chuyền domino bằng bánh Oreo, thu hút 175 triệu lượt xem.

VANOSSGAMING $17 triệu

ngôi sao YouTube

Chơi được tiền “Markiplier” là nhân vật điển hình trong số những ngôi sao YouTube có thu nhập cao nhất trên thế giới, những người khởi đầu bằng việc chơi game hoặc làm trò hài hước đang lấn sân sang lĩnh vực kinh doanh sinh lời, các chuyến du lịch vòng quanh thế giới và hơn thế nữa. 20 | FORBES việt nam tháng 1.2019

Game thủ dí dỏm người Canada, Evan Fong, chuyên chơi các trò chơi điện tử như Call of Duty và Assassin’s Creed. Ngoài ra, anh còn phát triển sự nghiệp hip-hop, nhưng âm nhạc (cho đến nay) lại không sinh lợi nhiều bằng việc biến sự chây lười thành nghệ thuật đỉnh cao. CÁC ĐỐI TÁC THƯƠNG HIỆU, nhãn hiệu quần áo, hàng triệu người hâm mộ: Những gì từng là độc quyền của vận động viên và người nổi tiếng giờ đây cũng thuộc về Markiplier, một trong những ngôi sao YouTube có thu nhập cao nhất thế giới, kiếm được 17,5 triệu đô la Mỹ trong một năm. Anh chàng gốc Hawaii (tên thật: Mark Fischbach) ra mắt kênh YouTube của mình vào năm 2012 khi còn là sinh viên kỹ thuật y sinh tại ĐH Cincinnati. Anh từng trải qua các giai đoạn khó khăn: chia tay với bạn gái, bị mất việc và có một khối u tuyến

thượng thận được các bác sĩ phẫu thuật cắt bỏ khi mổ ruột thừa. Fischbach, 29 tuổi, hiện sống ở Los Angeles, cho biết: “Một loạt những điều chán nản xảy ra khiến tôi cảm thấy cuộc sống của mình dường như bị mất kiểm soát, vì vậy tôi phải làm gì đó.” Ban đầu, anh chỉ ghi lại các đoạn âm thanh ngắn với mục đích thực tập nghề lồng tiếng, nhưng rồi anh nhanh chóng thu hút được khán giả thông qua các đoạn phim ngắn trong đó anh vừa chơi điện tử vừa bình luận kiểu hài hước. Bạn nghĩ rằng xem người khác

JACKSEPTICEYE $16 triệu

DANTDM $18,5 triệu

Người đạt thu nhập cao nhất năm ngoái với 16,5 triệu đô la Mỹ - Daniel Middleton, game thủ người Anh chuyên chơi Minecraft - đã chơi trước máy quay trong sáu năm, tích lũy được 20,7 triệu đô la Mỹ. Anh tiêu tốn nhiều tiền cho tour diễn và sản phẩm kinh doanh của mình, bao gồm ba lô, mũ bóng chày và áo khoác có nón.

Anh chàng Seán McLoughlin ăn nói thô lỗ, tràn đầy năng lượng là ngôi sao YouTube nổi tiếng nhất ở Ireland nhờ bình luận đa dạng cho trò chơi điện tử. Một vài từ thô tục cũng chẳng thể ngăn cản anh chạy theo xu hướng: Anh đã làm một loạt sản phẩm cho Disney và đang phát triển nội dung độc quyền cho nền tảng phát trực tiếp Twitch.

8. chơi PS4 chẳng có gì vui ư? Xin thông báo: Markiplier có đến 22,4 triệu người đăng ký theo dõi kênh YouTube, với 10 tỉ lượt xem các video của anh ấy. Fischbach là một trong năm game thủ lọt vào danh sách năm nay. Mười ngôi sao hàng đầu trên YouTube kiếm tổng cộng 180,5 triệu đô la Mỹ năm qua, tăng 42% so với năm 2017. You Tube trả tiền để chơi: So với các danh mục phổ biến khác trên YouTube, như phim hài tình huống hay trò đùa tinh quái, các đoạn phim chơi điện tử được sản xuất nhanh hơn; một

JEFFREE STAR $18 triệu

Chuyên gia trang điểm, nổi tiếng từ thời của mạng xã hội Myspace, đã tự làm mới mình trong vai trò “bậc thầy làm đẹp”, đồng sáng lập hãng mỹ phẩm Jeﬀree Star Cosmetics, đạt doanh thu khoảng 100 triệu đô la Mỹ hằng năm từ phấn mắt, son môi và phấn nhấn sáng.

LOGAN PAUL $14,5 triệu

Hồi tháng 1.2018, anh trai 23 tuổi nhà Paul bị loại khỏi Google Preferred của YouTube, một chương trình đem lại tỉ lệ quảng cáo thuận lợi cho các kênh phổ biến, sau khi đăng tải video quay trường hợp tự tử ở Nhật Bản. Anh đã lên tiếng xin lỗi. Thu nhập của anh từ các video (quay các trò đùa gây xấu hổ hoặc làm hề) và các giao dịch thương hiệu bị ảnh hưởng nặng nề, tuy nhiên những người hâm mộ trung thành đã giúp cho sự nghiệp kinh doanh sản phẩm khổng lồ của anh ta trụ vững.

10.

PEWDIEPIE $15,5 triệu

Vụ bê bối cũng không thể làm chùn bước Felix Kjellberg, game thủ người Thụy Điển có lượng người theo dõi nhiều nhất trên YouTube (72,5 triệu người theo dõi). Bất chấp phản ứng dữ dội vào năm ngoái sau khi phát tán các đoạn phim bài xích Do Thái, các nhà quảng cáo lại tìm đến anh, chi tới 450 ngàn đô la Mỹ tài trợ cho một đoạn phim.

số game thủ đăng phim mới hằng ngày. Nhiều bài đăng nghĩa là có nhiều người xem hơn, và nhiều tiền quảng cáo hơn. (Mức phí dành cho tài năng trực tuyến hàng đầu, theo ước tính của Forbes, là khoảng 5 đô la/ngàn lượt xem.) Điều này cũng khiến cho một lượng khán giả trẻ tương đương, những người tránh xem truyền hình và ủng hộ YouTube, trở thành người hâm mộ các trò chơi điện tử. Giống như bất kỳ đại gia giỏi giang nào, Fischbach đang đa dạng hóa kinh doanh: Hồi tháng

10, anh đồng sáng lập thương hiệu quần áo Cloak, cùng người đồng nghiệp cũng thuộc danh sách năm nay, Seán McLoughlin, được biết đến nhiều hơn với cái tên Jack Jacksepticeye (xếp thứ tám, 16 triệu đô la Mỹ). Dòng quần áo này gồm áo chui đầu giá 85 đô la Mỹ và áo thun giá 35 đô la Mỹ. Người hâm mộ tranh nhau mua bộ trang phục này, thậm chí cả khi họ chẳng hề hứng thú chút nào với việc tập thể dục: Các sản phẩm bán trước ngày ra mắt được bán hết trong vòng 48 giờ.

Phương thức tính: Tất cả các mức thu nhập được ước tính từ ngày 1.6.2017, đến ngày 1.6.2018. Số liệu là khoản trước thuế; phí cho các đại lý, người quản lý và luật sư không được khấu trừ. Ước tính thu nhập được dựa trên dữ liệu từ Captiv8, SocialBlade và Pollstar, cũng như các cuộc phỏng vấn với chuyên gia trong ngành.

Sản phẩm kinh doanh trở thành nguồn thu ngày càng quan trọng đối với ngôi sao kỹ thuật số hàng đầu, đa số họ đều ở độ tuổi 20 và 30 (người xếp thứ nhất là một ngoại lệ đáng chú ý). Mỗi một người trong mười người thuộc danh sách của chúng tôi đều sở hữu dòng sản phẩm kinh doanh, có doanh số bán hàng cực kỳ cao giúp tăng 42% thu nhập so với một năm trước. Fischbach cho rằng: “Tôi sẽ không thể tạo video trên YouTube mãi mãi. Tôi cần lên kế hoạch cho tương lai.” tháng 1.2019 FORBES việt nam | 21

Bài: NATALIE ROBEHMED & MADELINE BERG

Toàn Cảnh Thị Trường

Phạm Nhật Vượng (vic) Cổ phiếu VIC tăng 60% trong năm qua, chủ tịch Vingroup có thêm một tỉ đô la Mỹ, chưa kể lượng cổ phiếu do vợ nắm giữ và sở hữu gián tiếp tại VHM, VRE.

200%

dữ liệu lớn

Được và mất 150%

100%

Tính đến trung tuần tháng 12.2018, VN Index có điểm số ngang với mức đầu năm nhưng giảm khoảng 20% so với đỉnh 1.204 điểm thiết lập trong quý 1. Tính trên giá trị cổ phiếu, phần lớn cổ đông lớn mất tiền nhưng có một số ngoại lệ được tiền với ngành bất động sản, thủy sản. Nhìn tổng thể, năm qua, các ông chủ công ty mất nhiều hơn được.

50%

-50%

-100%

Charoen Sirivadhanabhakdi (sab) Cổ phiếu SAB không giảm nhiều so với đầu năm nhưng so với mức giá 320.000 đồng/cổ phiếu thâu tóm Sabeco, tỉ phú ThaiBev đang mất khoảng 1,5 tỉ đô la Mỹ.

Trịnh Văn Quyết (ros) Dù kịp đưa hãng Bamboo Airway hoạt động vào cuối năm nhưng cổ phiếu ROS và FLC đều tuột dốc khiến ông Quyết mất 41.000 tỉ đồng xét trên giấy tờ.

-150%

nguồn: hose

2.1.2018

22 | FORBES việt nam tháng 1.2019

6.2.2018

6.3.2018

3.4.2018

1.5.2018

5.6.2018

Doãn Tới (ANV) Sau tám năm đi ngang, cổ phiếu ANV tăng gấp ba sau một năm khi thị trường xuất khẩu vào Trung Quốc mở rộng, chủ tịch Nam Việt có thêm 1.200 tỉ đồng.

Bùi Thành Nhơn (NVL)

anv

Tài sản theo giá trị cổ phiếu của chủ tịch Novaland tăng 4.000 tỉ đồng khi cổ phiếu NVL tăng 38%

Trương Thị Lệ Khanh (VHC) Chủ tịch Vĩnh Hoàn có thêm 2.000 tỉ đồng khi cổ phiếu “cá” tăng gấp đôi, đạt mức cao nhất trong lịch sử.

vhc VIC

NVL sab VNindex

qcg hsg ros

Nguyễn Thị Như Loan (qcg)

Lê Phước Vũ (HSG) Cổ phiếu HSG rớt giá kéo dài suốt năm. Tài sản của chủ tịch Hoa Sen tiếp tục mất 2/3, tương ứng 800 tỉ đồng.

Chịu rủi ro khi một phần dự án Phước Kiển bị thu hồi, cuối năm cổ phiếu QCG bằng 1/3 so với đầu năm, chủ tịch QCG mất gần 1.000 tỉ.

1.7.2018

14.8.2018

11.9.2018

16.10.2018

13.11.2018

18.12.2018 tháng 1.2019 FORBES việt nam | 23

Toàn Cảnh Thị Trường

Liên minh châu Âu (EU)1 12,7 tỉ 5,06 4,25 3,7

dữ liệu lớn

Ai là đối tác xuất khẩu lớn của Việt Nam?

hoa kỳ

2,07 1,3 2,49

12,4 5,26 5,2

3,5 3,08

1,7 2,64 1,48 1,19

Việt Nam xuất siêu hơn bảy tỉ đô la Mỹ trong năm 2018. Trong đó, có bảy mặt hàng nông, lâm, thủy sản lọt vào nhóm đứng đầu thị trường thế giới. (đvt: tỉ đô la Mỹ) ghi chú: 1 28 nước thành viên EU Số liệu tính từ đầu tháng 1 đến hết tháng 11.2018 — nguồn: tổng cục hải quan 2018

10 mặt hàng xuất khẩu chính của việt nam Số liệu tính từ đầu tháng 1 đến hết tháng 11.2018 (tỉ đô la Mỹ)

$46,2 tỉ

$26,9

$16,3

Điện thoại và linh kiện Máy vi tính sản phẩm điện tử & linh kiện

24 | FORBES việt nam tháng 1.2019

$22,7

Hàng dệt may

Nhóm hàng nông sản

singapore thái lan

asean 2,01

0,35

0,38

hàn quốc 4,14

trung quốc 8,4 7,66

0,31

5,85 2,53 1,35

Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống Nhất

3,05 2,3

1,0

nhật bản 3,48

ấn độ 1,63

1,69

2,26 1,04

3,64 1,27 0,76

$15,1

$14,6

Máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng khác

Giày dép các loại

$8,05

$8,03

Gỗ và sản phẩm gỗ

Hàng thủy sản

$7,3

Phương tiện vận tải & phụ tùng

$4,78

Máy ảnh, máy quay phim và linh kiện

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 25

MẢNG MÀU MỚI trên bức tranh công nghệ XU HƯỚNG MỚI từ công nghệ blockchain, IoT, AI CƠ HỘI MỚI từ khởi nghiệp ngành công nghệ

Thông tin chi tiết được cập nhật tại

event.forbesvietnam.com

0933 244 600

/forbesvn/

1O forbes việt nam

sự kiện kinh doanh nổi bật — 2018 —

10 sự kiện kinh doanh tiêu biểu nhất năm 2018 do Forbes Việt Nam và các chuyên gia kinh tế bình chọn. Năm 2018 kinh tế toàn cầu chịu tác động tiêu cực do chủ nghĩa bảo hộ ở một số nước phát triển, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang, một số ngân hàng trung ương bắt đầu tăng lãi suất, thi hành chính sách tiền tệ có phần thắt chặt, kinh tế Việt Nam tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ở mức 6,8%, thuộc loại cao nhất khu vực. Thành tựu đó là nhờ chủ trương cải thiện môi trường kinh doanh, giảm thiểu thủ tục không cần thiết của chính phủ, cũng như chủ động hội nhập sâu qua các hiệp định kinh tế song phương và đa phương. Đây là các yếu tố khiến cho dòng vốn nước ngoài, cùng với dòng vốn từ khu vực kinh tế tư nhân, đầu tư vào sản xuất, dịch vụ, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Cùng với sự đóng góp của các chuyên gia kinh tế là những người thường xuyên đưa ra ý kiến, bình luận trên các chuyên mục của tạp chí, ban biên tập Forbes Việt Nam lựa chọn 10 sự kiện quan trọng làm nên các câu chuyện kinh doanh nổi bật nhất trong năm qua. Thông qua các câu chuyện này, chúng ta sẽ có cái nhìn tổng thể về nền kinh tế trong năm qua, cũng như sự chuyển biến trong năm tới ở các lĩnh vực quan trọng như công nghiệp, chế tạo, bán lẻ, thương mại điện tử.

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 27

forbes việt nam

10 sự kiện k i n h d o a n h n ổ i b ật — 2018 —

CPTPP được thông qua Gia nhập CPTPP thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam.

gày 7.11, Quốc hội Việt Nam bỏ phiếu phê chuẩn thông qua hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Như vậy Việt Nam trở thành nước thứ bảy sau New Zealand, Canada, Úc, Nhật, Mexico và Singapore tham gia hiệp định gồm 11 nước thành viên. Dự kiến hiệp định có hiệu lực từ đầu năm 2019. Các nước còn lại Peru, Malaysia, Brunei và Chile đang trong quá trình xem xét, phê chuẩn. Với tổng giá trị GDP của 11 nước tham gia CPTPP khoảng 10 ngàn tỉ đô la Mỹ, hiệp định mở ra cơ hội cho giao thương hàng hóa, vốn giữa 11 nước thành viên. Tiền thân của CPTPP là hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) gồm 11 nước trong CPTPP và Mỹ. Sau nhiều vòng đàm phán, những tưởng khối tự do thương mại lớn nhất thế giới sẽ hình thành, nhưng phút cuối, đầu năm 2017 tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố nước Mỹ không tham gia hiệp định. Tháng 11.2017, tại

28 | FORBES việt nam tháng 1.2019

hội nghị thượng đỉnh APEC tổ chức ở Việt Nam, 11 nước ra tuyên bố chung đổi tên TPP thành CPTPP. Tháng 3.2018, 11 nước ký hiệp định CPTPP và hiệp định có hiệu lực khi có ít nhất sáu nước phê chuẩn. CPTPP giữ nguyên gần như toàn bộ các cam kết của TPP, ngoại trừ nội dung liên quan đến Mỹ và 22 điều tạm hoãn thi hành. Việc CPTPP có hiệu lực trong năm 2019 có tác động tích cực đến kinh tế Việt Nam, trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang diễn ra. Đây là hai thị trường lớn nhất mà Việt Nam xuất và nhập siêu. Theo báo cáo công bố tháng 3.2018 do ngân hàng Thế giới thực hiện, tham gia CPTPP GDP Việt Nam ước tính tăng 1,1% vào năm 2030. Mức thuế suất áp dụng cho hàng Việt Nam xuất khẩu sang 10 nước tham gia hiệp định sẽ giảm từ mức 1,7% xuống còn 0,2% tính theo bình quân gia quyền. Các ngành thực phẩm, đồ uống, may mặc, da giày, được cho là hưởng lợi nhiều nhất.

ảnh: CLAUDIO REYES/AFP/Getty Images

Chiếm 13,5% tổng GDP toàn cầu, các nước trong CPTPP tạo thành khu vực kinh tế lớn thứ ba thế giới.

forbes việt nam

#2 10 sự kiện k i n h d o a n h n ổ i b ật — 2018 —

Bước tiến mới ngành công nghiệp chế tạo ô tô ản xuất xe hơi tại Việt Nam trong năm 2018 Mazda ở khu công nghiệp Chu Lai (Quảng Nam), công có bước chuyển mình đáng chú ý khi xuất suất giai đoạn 1 là 50 ngàn xe/năm. Với tổng vốn đầu hiện các doanh nghiệp tư nhân lớn rót vốn tư dự kiến 12 ngàn tỉ đồng, khi hoàn thành giai đoạn vào chuỗi giá trị của ngành. Tháng 11.2018, 2, nhà máy có công suất lắp ráp 100 ngàn xe mỗi năm, hai mẫu xe hơi đầu tiên của Vinfast được giới được cho là lớn nhất khu vực Đông Nam Á của thương thiệu rộng rãi đến người tiêu dùng trong nước sau khi ra hiệu xe Nhật Bản. Tại cụm công nghiệp Chu Lai, Thaco mắt tại Paris Motor Show 2018. Theo thông tin tự công đầu tư hơn 10 nhà máy lắp ráp, sản xuất xe hơi và sản bố, có 2.000 đơn hàng đặt xe hơi Vinfast trong thời gian xuất linh kiện, phụ kiện. Bên cạnh phục vụ nhu cầu ra mắt. Công ty hai năm tuổi trong nước, Thaco còn xuất thuộc tập đoàn Vingroup khẩu linh, phụ kiện. Bên này cũng tung ra thị trường cạnh Vinfast, Thaco, công xe máy điện có tên Klara. ty đầu tư Thành Công công Chọn triển lãm xe hơi bố đầu tư gần 10 ngàn tỉ quốc tế ở Paris làm nơi ra đồng để xây dựng nhà máy mắt, Vinfast thu hút sự chú lắp ráp xe hơi mang hiệu ý của công chúng trong và Hyundai tại Ninh Bình, ngoài nước khi mời cựu với công suất lắp ráp giai danh thủ, ngôi sao bóng đá đoạn 1 là 40 ngàn xe/năm. David Beckham xuất hiện Thị trường xe hơi lắp ráp tại gian hàng triển lãm của tại Việt Nam thu hút hơn Vinfast. Trong vòng 36 11 doanh nghiệp lắp ráp xe tháng vừa xây dựng nhà hơi mang thương hiệu Nhật máy, vừa phát triển mẫu xe, Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Pháp. David Beckham xuất hiện tại gian hàng triển lãm của Vinfast. cùng với việc chiêu mộ đội Sau hơn 20 năm thu hút ngũ nhân lực trong đó có nhiều nhân sự cấp cao từng đầu tư, ưu đãi và bảo hộ thị trường nội địa để hình thành làm cho GM, BMW… Vinfast chứng tỏ năng lực triển ngành công nghiệp sản xuất xe hơi của Việt Nam, chính khai, tổ chức sản xuất. Công ty đã mua lại toàn bộ dây sách phát triển công nghiệp xe hơi xem như không đạt chuyền sản xuất của GM tại Việt Nam, vừa sản xuất các được mục tiêu kỳ vọng. Trong sản xuất xe hơi, tỉ lệ nội loại xe gia đình dạng nhỏ, cũng như thừa hưởng được địa hóa đạt được ở mức 10 – 30% tùy loại xe, thấp hơn toàn bộ hệ thống bán lẻ, dịch vụ của GM ở Việt Nam. mục tiêu kỳ vọng 40% của các nhà làm chính sách. Việc Nếu như sự ra đời của Vinfast dựa trên cụm công doanh nghiệp trong nước đầu tư lớn vào chuỗi sản xuất nghiệp sản xuất xe hơi ở Hải Phòng, thì tên tuổi Thaco như của ngành xe hơi tạo tiền đề để hình thành, phát gắn với khu công nghiệp Chu Lai, Quảng Nam. Tháng triển doanh nghiệp phụ trợ trong ngành, từng bước hình 3.2018, Thaco đưa vào hoạt động nhà máy lắp ráp thành ngành công nghiệp xe hơi của Việt Nam.

30 | FORBES việt nam tháng 1.2019

ảnh: Thierry Chesnot/Getty Images For VinFast

Nhiều doanh nghiệp đầu tư hàng trăm triệu đô la Mỹ để phát triển ngành công nghiệp xe hơi của Việt Nam.

MỚI CHÚC MỪNG NĂM CHỈ THẬT SỰ MỚI KHI TA NĂM MỚI NHẮM TỚI NHỮNG 2019 CHÂN TRỜI MỚI Tết trọn sum vầy, Vietnam Airlines nguyện là đôi cánh lan toả yêu thương, tưng bừng sức sống, mang Xuân thịnh vượng đi khắp muôn nơi, mang cảm hứng mới trong mỗi hành trình.

#HànhTrìnhYêuThương

ĐẶT VÉ NGAY > vietnamairlines.com GỌI NGAY > LIKE NGAY >

1900 1100

fb/vietnamairlines

forbes việt nam

#3 10 sự kiện k i n h d o a n h n ổ i b ật — 2018 —

Tư nhân đầu tư xây dựng sân bay quốc tế đầu tiên au 28 tháng thi công, giữa năm 2018, sân bay quốc tế Vân Đồn do tập đoàn tư nhân SunGroup đầu tư, đã đưa vào thử nghiệm vận hành thử nghiệm, dự kiến khai thác thương mại vào đầu năm 2019. Dự án có quy mô khoảng 7.700 tỉ đồng tạo miếng ghép hoàn chỉnh về hạ tầng giao thông cho vùng Đông Bắc gồm cảng biển hàng hóa và du lịch, đường bộ cao tốc nối tam giác Hà Nội – Hạ Long – Hải Phòng. Sân bay Vân Đồn là dự án sân bay BOT đầu tiên do tư nhân đầu tư khép kín đánh dấu bước ngoặt tư nhân ngày càng tham gia nhiều vào các dự án hạ tầng giao thông quan trọng từ đường cao tốc, hầm đường bộ tới cảng hàng không. Theo báo cáo tháng 10.2017 của ủy ban Thường vụ Quốc hội, giai đoạn 2011 – 2016, bộ Giao thông vận tải huy động 154,5 ngàn tỉ đồng vốn BOT ở 59 dự án, trong đó có 57 dự án đường bộ. 43 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương huy động được hơn 80 ngàn tỉ đồng cho các dự án BOT. Riêng lĩnh vực hàng không có hai dự án BOT và nhiều dự án triển khai theo hình thức doanh nghiệp tự đầu tư. Trước khi sân bay Vân Đồn hoàn thành, công ty cổ phần nhà ga quốc tế Cam Ranh do ông Johnathan Hạnh Nguyễn làm chủ tịch HĐQT đưa vào khai thác nhà ga quốc tế Cam Ranh, với tổng vốn đầu tư 4.000 tỉ đồng. Công ty Rạng Đông đã được chấp thuận làm chủ đầu tư dự án sân bay Phan Thiết đặt tại Mũi Né, Bình Thuận. Trong đó, đường bộ đầu tư theo hình thức BOT đã trở nên phổ biến từ Bắc chí Nam. Trong năm 2018, chính phủ đồng ý chủ trương để Bitexco lập dự án khả thi xây dựng tuyến cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết. Tuy nhiên, mọi việc có tính hai mặt, việc đặt trạm thu phí ở một số dự án đã khiến các chủ phương tiện giao thông phản ứng, điển hình ở đường tránh Cai Lậy (Tiền Giang).

32 | FORBES việt nam tháng 1.2019

Ảnh từ trên xuống: Nhà ga; Hệ thống trả khay tự động; Đường cất hạ cánh với hệ thống đèn tiếp cận hạ cánh ILS chuẩn CATII.

ảnh: tư liệu

Tư nhân đầu tư lớn vào hạ tầng như sân bay, giao thông đường bộ.

Armchair Adelaide

Sofa Carmo

forbes việt nam

#4 10 sự kiện k i n h d o a n h n ổ i b ật — 2018 —

Việt Nam trở thành thị trường IPO lớn nhất Đông Nam Á

ính đến giữa tháng 11, theo Deloitte, số vốn mà các doanh nghiệp Việt Nam huy động được qua IPO đạt quy mô 4,5 tỉ đô la Mỹ, vượt xa so với con số chỉ vài trăm triệu đô la Mỹ huy động được trong các năm qua, đưa Việt Nam trở thành thị trường IPO lớn nhất Đông Nam Á. Báo cáo của cục Đầu tư nước ngoài, bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến ngày 20.11.2018, ước tính các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài đã giải ngân được 16,5 tỉ đô la Mỹ, tăng nhẹ 3,1% so với cùng kỳ năm 2017. Đáng chú ý nhất dòng vốn đầu tư đã có sự thay đổi so với những năm trước. Trong khi hình thức đầu tư truyền thống (đăng ký cấp mới và điều chỉnh tăng vốn) sụt giảm, đầu tư qua mua bán, sáp nhập doanh

34 | FORBES việt nam tháng 1.2019

nghiệp (M&A) tăng về lượt dự án và vốn đầu tư. Cụ thể 11 tháng, cả nước có hơn 5.800 lượt góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài. Tổng giá trị vốn góp 7,6 tỉ đô la Mỹ, tăng 44,4% so với cùng kỳ 2017. Trong khi đó, có 2.714 dự án mới được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư với tổng vốn đăng ký cấp mới 15,78 tỉ đô la Mỹ, chỉ bằng 79,7% so với cùng kỳ năm 2017. Có 954 lượt dự án đăng ký điều chỉnh vốn đầu tư, với tổng vốn đăng ký tăng thêm 7,4 tỉ đô la Mỹ, bằng 92,6% so với cùng kỳ năm 2017. Các nhà đầu tư nước ngoài mua phần vốn góp trong doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, các công ty cổ phần tại Việt Nam, với các thương vụ đình đám thời gian qua có thể kể đến: IPO Vinhomes, IPO Techcombank, SCIC thoái vốn khỏi Vinamilk…

ảnh: tư liệu

Sức hấp dẫn của thị trường hơn 93 triệu dân, kinh tế tăng trưởng khá.

forbes việt nam

#5 10 sự kiện k i n h d o a n h n ổ i b ật — 2018 —

Xuất siêu gấp ba lần năm 2018 ổng kim ngạch xuất khẩu 11 tháng tính từ đầu năm 2018 của Việt Nam đạt 223,72 tỉ đô la Mỹ, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, Việt Nam đã xuất siêu 7,5 tỉ đô la Mỹ, cao gấp 3,5 lần so với thành tích của cả năm 2017. Tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu đến từ bảy mặt hàng chủ lực có kim ngạch trên năm tỉ đô la Mỹ, đóng góp 62,5% tổng kim ngạch xuất khẩu. Bên cạnh các nhóm hàng tăng trưởng mạnh, đóng góp giá trị lớn như điện thoại và linh kiện, dệt may, da giày, máy móc thiết bị và phụ tùng, máy vi tính và linh kiện điện tử, gỗ và sản phẩm gỗ, theo tổng cục Lâm nghiệp, đạt hơn 9,3 tỉ đô la Mỹ. Hiện nay, Việt Nam đứng đầu thế giới về xuất khẩu hồ tiêu, điều, cá tra, đứng thứ hai về cà phê, đứng thứ ba về gạo, tôm và đứng thứ năm về xuất khẩu lâm sản. Trong nhóm lâm sản, ngoài sản phẩm dăm gỗ đạt hơn một tỉ đô la Mỹ, hai nhóm hàng chủ lực là ghế (hơn một tỉ đô la Mỹ) và đồ nội thất gia đình chiếm hơn 60%. Những năm gần đây, đồ gỗ xuất khẩu gia tăng giá trị chủ yếu đến từ mở rộng dãi sản phẩm như dăm gỗ, sản phẩm chế biến như nội thất văn phòng, gia đình, ghế. Năm 2018, ngành lâm nghiệp xuất siêu 6,99 tỉ đô la Mỹ. Sự thay đổi khác, đáng chú ý, là gạo Việt Nam xuất khẩu đã có mức giá bán trung bình cao hơn các đối thủ cạnh tranh trực tiếp như Thái Lan, Pakistan, Ấn Độ từ 50 – 100 đô la Mỹ/tấn. Đây chính là lý do khiến ngành lúa gạo có sự tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu ấn tượng. Mới nhất, doanh nghiệp Việt Nam còn vượt qua các đối thủ đến từ Trung Quốc, Thái Lan và Úc để giành được hợp đồng xuất khẩu 60.000 tấn gạo japonica và 2.800 tấn gạo trắng hạt dài sang Hàn Quốc – thị trường nằm trong danh sách người mua khó tính.

36 | FORBES việt nam tháng 1.2019

9,3

7 mặt hàng xuất khẩu đứng tốp năm thế giới đơn vị tính: tỉ đô la Mỹ

3,8

2,86

3,07

3,26

2,2 0,80

Tiêu

Cá tra

nguồn: Tổng cục thống kê

Gạo

Hạt điều

Cà phê

Tôm

Gỗ và sản phẩm gỗ

ảnh: Breany / getty images

Bảy mặt hàng xuất khẩu đứng tốp năm thế giới.

FORBES VIỆT NAM

#6 10 SỰ KIỆN K I N H D O A N H N Ổ I B ẬT — 2018 —

VỐN NƯỚC NGOÀI RÓT VÀO BẤT ĐỘNG SẢN XÁC LẬP KỶ LỤC MỚI Bất động sản thu hút 6,6 tỉ đô la Mỹ FDI.

ăm 2018, vốn đầu tư FDI vào lĩnh vực bất động sản đạt 6,6 tỉ đô la Mỹ, gấp đôi cả năm trước đó. Bất động sản tiếp tục là lĩnh vực thu hút vốn FDI cao thứ nhì, sau công nghiệp chế tạo. Điểm đáng chú ý ngoài bất động sản dân dụng, bất động sản nghỉ dưỡng, nhà đầu tư nước ngoài rót vốn cả vào những lĩnh vực thu hồi vốn dài như bất động sản công nghiệp, hạ tầng và đô thị. Một trong các thương vụ đáng chú ý là quỹ đầu tư tư nhân Warburg Pincus và Becamex IDC thành lập liên doanh 200 triệu đô la Mỹ phát triển bất động sản công nghiệp. Cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung được dự báo kéo dài, tạo ra sự dịch chuyển đầu tư từ Trung Quốc sang các quốc gia láng giềng, trong đó có Việt Nam tạo cơ hội cho bất động sản công nghiệp phát triển. Tháng 7.2018, Sumitomo (Nhật Bản) nhận giấy phép đầu tư dự án thành phố thông minh tại Đông Anh, Hà Nội, với tổng vốn đầu tư hơn 4,1 tỉ đô la Mỹ.

38 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 1.2019

Bất động sản dân dụng năm qua xuất hiện các nhà đầu tư mới như Alpha King bỏ ra hàng trăm triệu đô la Mỹ thâu tóm đất vàng tại trung tâm TP.HCM. Nhiều nhà đầu tư nước ngoài xuất hiện chọn cách hợp tác với nhà đầu tư nội địa như Hankyu Realty và Nishi Nippon Railroad hợp tác cùng Nam Long; Sanyo Homes với Tiến Phát; Mitsubishi Corporation và Phúc Khang... Ở góc độ người mua, nhà đầu tư từ Trung Quốc, Hong Kong, Hàn Quốc, Nhật Bản… trở thành người mua hoạt động mạnh trên thị trường. Nguồn cung bất động sản tại TP. HCM có xu hướng chững lại khi các doanh nghiệp buộc phải hoàn thiện các thủ tục pháp lý trước khi khởi công, chào bán. Năm 2018, có 215 dự án đã được cấp phép ở TP.HCM nhưng bị thu hồi do triển khai dự án chậm, không thể triển khai. Một số dự án giao cho doanh nghiệp tư nhân bị thu hồi do giao đất không đúng thẩm quyền. Điều này có mặt tích cực làm lành mạnh hóa thị trường, một mặt có thể gây rủi ro cho hoạt động của doanh nghiệp.

ẢNH: TƯ LIỆU

Ra mắt liên doanh BW Industrial giữa Warburg Pincus và Becamex IDC.

forbes việt nam

#7 10 sự kiện k i n h d o a n h n ổ i b ật — 2018 —

ỷ lục 1.172 điểm tồn tại 11 năm của chỉ số chứng khoán VN Index bị phá vỡ vào cuối tháng 3.2018. Trong hai tuần sau đó, thị trường diễn biến khả quan xác lập đỉnh mới vào ngày 9.4.2018. Kết thúc phiên giao dịch này VN Index đóng cửa ở mức 1.204,33 điểm. Thậm chí vào ngày kế tiếp VN Index có lúc tăng lên 1.211 điểm trước khi điều chỉnh, cuối phiên đóng cửa ở mức dưới 1.200 điểm. Ở mức đỉnh của VN Index, toàn bộ giá trị vốn hóa ba sàn đạt 183 tỉ đô la Mỹ, tương đương khoảng 86% GDP. Dù giai đoạn sau đó VN Index điều chỉnh, nửa cuối năm phần lớn thời gian đi ngang trong kênh

900 – 1.000 điểm nhưng vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam ở trung tuần tháng 12 đạt khoảng 178,5 tỉ đô la Mỹ, tăng 22% nhờ các “công ty tỉ đô” niêm yết như: Vinhomes, Techcombank… Ngoài việc xác lập về điểm số, năm qua thị trường chứng khoán Việt Nam cũng ghi nhận những kỷ lục mới. Có những phiên giá trị giao dịch đạt 500 triệu đô la Mỹ. Thương vụ IPO Vinhomes, công ty được định giá 14,5 tỉ đô la Mỹ trong đợt chào bán cổ phần ra công chúng, trở thành đợt IPO công ty tư nhân có giá trị cao nhất từ trước tới nay. Trong lĩnh vực ngân hàng, Techcombank trở thành ngân hàng được định giá cao nhất khi IPO được định giá lên tới 6,5 tỉ đô la Mỹ.

VN Index thiết lập đỉnh mới

1.204 điểm

ảnh: ipopba / istockphoto

Giá trị vốn hóa thị trường tương đương 86% GDP.

40 | FORBES việt nam tháng 1.2019

forbes việt nam

#8 10 sự kiện k i n h d o a n h n ổ i b ật — 2018 —

Thêm nhiều kỳ lân thế giới bước chân vào Việt Nam iếp nối xu hướng, năm 2018 thị trường Việt Nam tiếp tục trở thành thành điểm đến của các kỳ lân, công ty khởi nghiệp được thị trường định giá trên một tỉ đô la Mỹ. Tháng 9.2018, Go – Jek, công ty khởi nghiệp định giá sáu tỉ đô la Mỹ đặt chân vào Việt Nam thông qua đối tác Go Viet. Chỉ sau một tháng thử nghiệm ứng dụng gọi xe đang hoạt động tại Indonesia, Singapore, Thái Lan, Việt Nam và Philippines tuyên bố chiếm 35% thị phần gọi xe của TP.HCM. Trước khi Go Viet ra mắt, một ứng dụng gọi xe khác Grab, tuyên bố đã chiếm 80% thị phần gọi xe hai bánh. Kỳ lân được định giá 10 tỉ đô la Mỹ, ứng dụng gọi xe số 1 khu Một số nghề, dịch vụ truyền thống buộc phải thay đổi mô hình kinh doanh. vực, đầu năm qua đã mua lại hoạt động của Uber tại khu vực Đông Nam Á. trong lĩnh vực đặt và cho thuê phòng là Airbnb. Công ty Không giới hạn ở lĩnh vực gọi xe, cả Grab và Go Viet được định giá 31 tỉ đô la Mỹ mặc dù chưa đặt văn phòng đều cùng tham gia vào mảng giao đồ ăn để cạnh tranh chính thức ở Việt Nam nhưng đã có nhiều người dùng với Now (thuộc Foody) và VietnamMM. Mặt khác, Grab chia sẻ phòng cho thuê với nền tảng này, cũng như sử cũng mở rộng sang lĩnh vực fintech (công nghệ tài chính) dụng ứng dụng này để đặt phòng khi đi nước ngoài. sau khi thông báo hợp tác cùng ví điện tử Moca đưa ra giải Và Traveloka, một kỳ lân trị giá hai tỉ đô la Mỹ của pháp thanh toán không dùng tiền mặt cho người dùng. Indonesia cũng đang cạnh tranh trong lĩnh vực du lịch Sức hấp dẫn lớn nhất Việt Nam thu hút các kỳ lân là thị cùng các doanh nghiệp khác của Việt Nam. trường gần 100 triệu dân, phần lớn người trẻ sắp bước vào Sự xuất hiện của các kỳ lân, đa phần các mô hình kinh kỷ nguyên bùng nổ về tiêu dùng. doanh mới tạo ra thách thức và đe dọa phá vỡ thế độc Không tính Uber, Grab hay Go – Jek nhiều kỳ lân đình quyền và thay đổi nhiều ngành kinh doanh truyền thống. đám khác đã bước chân vào thị trường Việt Nam. Up, Chẳng hạn Grab, Go Viet cạnh tranh với các hãng vận tải DreamPlex hay Toong là những cái tên đang cung cấp truyền thống, Airbnb cạnh tranh với khách sạn, WeWork không gian làm việc chung (coworking space). Mới nhất, cạnh tranh với văn phòng cho thuê… Trước sự cạnh sân chơi đón thêm WeWork, doanh nghiệp trị giá 20 tỉ đô tranh của mô hình vận chuyển mới, một số hãng taxi ở la Mỹ có trụ sở ở New York (Mỹ), đầu tháng 11.2018 khai Hà Nội liên doanh thành lập taxi G7 cạnh tranh theo trương không gian làm việc chung đầu tiên ở TP.HCM. hình thức đặt xe qua ứng dụng. Cũng không thể không kể tới một kỳ lân khác của Mỹ

42 | FORBES việt nam tháng 1.2019

ảnh: tư liệu

Các mô hình kinh doanh mới buộc doanh nghiệp phải thay đổi cách thức kinh doanh.

Không khí Tết về với sự ấm cúng trong những ngày sum họp có ông bà, ba mẹ, con cháu cùng trang trí nhà cửa, nấu nồi bánh chưng, ăn bữa cơm gia đình.

220 Nguyen Van Tao St., Nha Be, HCMC

www.ais.edu.vn

AmericanInternationalSchoolVietnam

admission@ais.edu.vn

028 3780 0909

forbes việt nam

#9 10 sự kiện k i n h d o a n h n ổ i b ật — 2018 —

ác nhà bán lẻ đang tiếp tục mở rộng chuỗi cửa hàng bán lẻ hiện đại với tốc độ tăng trưởng ở mức hai chữ số, trong khi bán lẻ truyền thống tăng trưởng dưới một con số. Tuy vậy, bán lẻ truyền thống vẫn chiếm 60% doanh số. Báo cáo mới nhất của Nielsen về Xu hướng Mua hàng Toàn cầu cho thấy người mua hàng Việt Nam ngày nay đã dần ít đi vào chợ truyền thống, thay vào đó họ đến các cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini, cửa hàng bán các sản phẩm chăm sóc cá nhân, cửa hàng thuốc tây hiện đại thường xuyên hơn. Đây cũng là kết quả khi mua sắm trực tuyến ngày càng phát triển trong thời gian gần đây. Những dịch vụ cá nhân như gym, trung tâm thể dục và rạp chiếu phim cũng được dự đoán mở rộng với những tiêu chuẩn cao cấp hơn. Theo Savills Việt Nam, người tiêu dùng thích đến các cửa hàng tiện lợi mới nở rộ ở Việt Nam trong vài năm gần đây là 17%, cao hơn rất nhiều mức 4% vào năm 2015. Xét về số mét vuông sàn thương mại và số lượng siêu thị, cửa hàng, các công ty của Vingroup đang thống lĩnh thị trường bán lẻ hiện đại. Các doanh nghiệp trong nước cũng đang đầu tư mở rộng chuỗi bán lẻ hiện đại sang mảng dược phẩm. Sau hai thương vụ đầu tư vào hai chuỗi bán lẻ dược phẩm của FPT Retail và Thế Giới Di Động trong năm 2017, hai nhà bán lẻ đứng đầu thị

trường điện tử, viễn thông tiếp tục mở rộng chuỗi bán lẻ ở thị trường quy mô hơn một tỉ đô la Mỹ. Tháng 11, tập đoàn của tỉ phú Phạm Nhật Vượng khai trương 11 cửa hàng bán lẻ thuốc thương hiệu VinFa. Bên cạnh sự phát triển của các trung tâm thương mại, siêu thị, chuỗi cửa hàng tiện lợi, nhiều doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đang sử dụng công nghệ trong bán lẻ theo mô hình omni-channel (bán lẻ đa kênh) để cung ứng sản phẩm, dịch vụ. Thương mại điện tử ở Việt Nam tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài. Trong năm, Tiki thông báo nhận hơn 40 triệu đô la Mỹ từ JD, doanh nghiệp thương mại điện tử của Trung Quốc. Vào tháng 8.2018, Sendo cũng nhận khoản đầu tư hơn 50 triệu đô la Mỹ từ SoftBank, Nhật Bản. Theo số liệu của Bản đồ thương mại điện tử Việt Nam vừa được Iprice Insight công bố, Shopee là nền tảng dẫn đầu về cả lượt truy cập website và xếp hạng ứng dụng di động với trung bình hơn 34,5 triệu lượt trong 3 tháng vừa qua. Bám sát Shopee là Lazada hơn 30,2 triệu lượt truy cập mỗi tháng, đánh mất vị trí đầu. Các vị trí còn lại trong top 5 website được truy cập nhiều nhất lần lượt thuộc về Tiki với hơn 29,4 triệu lượt, Sendo hơn 20,7 triệu, Adayroi hơn 5,3 triệu. Trong số năm cái tên dẫn đầu thị trường hiện nay, duy nhất Adayroi thuộc Vingroup không được hậu thuẫn bởi dòng vốn ngoại, còn lại Shopee, Lazada, Tiki và Sendo đều có vốn nước ngoài.

Bán lẻ hiện đại tăng tốc, trong khi bán lẻ truyền thống tăng chậm.

44 | FORBES việt nam tháng 1.2019

ảnh: elenabs / istockphoto

Bán lẻ hiện đại tăng tốc

forbes việt nam

#10 10 sự kiện k i n h d o a n h n ổ i b ật — 2017 —

Khách du lịch quốc tế đạt 15 triệu lượt, tăng 1,9 lần so với năm 2015. Việt Nam được bình chọn là điểm đến du lịch hàng đầu châu Á.

ảnh: getty images

rung tuần tháng 12.2018, Việt Nam đón vị khách nước ngoài thứ 15 triệu đến Hạ Long. Tính chung cả năm, lượng khách quốc tế ước đạt 15,1 triệu khách, tăng 21% so với năm trước và tăng gấp đôi so với năm 2015. Du lịch Việt Nam được tổ chức Du lịch thế giới đánh giá là một trong sáu quốc gia có mức tăng trưởng cao. Trong cơ cấu khách đến Việt Nam, dẫn đầu là châu Á, châu Âu và châu Mỹ, với số lượng tương ứng lần lượt là 11 triệu, hai triệu và 950 ngàn khách. 5 nước dẫn đầu về tỉ lệ du khách đến Việt Nam lần lượt là Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ, Pháp, Nhật. Chỉ tính hai thị trường đứng đầu là Trung Quốc và Hàn Quốc đóng

góp gần tám triệu lượt khách. Du lịch Việt Nam ước tính đón 94 triệu lượt khách, trong đó 78 triệu lượt khách trong nước. Dịch vụ lưu trú, ăn uống 11 tháng đạt 488,6 ngàn tỉ đồng, doanh thu du lịch, lữ hành đạt 37 ngàn tỉ đồng. Trong năm qua, lần đầu tiên du lịch Việt Nam được tổ chức Du lịch Thế giới đánh giá là quốc gia đứng đầu khu vực và là một trong 6 quốc gia hàng đầu thế giới có mức tăng trưởng du lịch cao. Báo cáo của tổng cục Du lịch, lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam thông qua việc tham khảo thông tin điểm đến trên mạng Internet chiếm đến 71%. Ngoài ra, lượng du khách quốc tế đặt và mua dịch vụ trên mạng cho chuyến đi đến Việt Nam chiếm 64%.

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 45

48 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 1.2019

“VUA TÔM” TRỞ LẠI Sau hai năm hủy niêm yết tự nguyện, Minh Phú lên kế hoạch trở lại sàn chứng khoán với bước đệm ở sàn Upcom. Trong tham vọng nâng cao vị thế xuất khẩu tôm Việt Nam trên bản đồ thủy sản thế giới, bước đi đầu tiên của “vua tôm” Lê Văn Quang: áp dụng công nghệ nuôi tôm mới. GIANG THANH ẢNH: LÊ QUANG NHẬT

THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 49

M “VUA TÔM” TRỞ LẠI

MỘT BUỔI SÁNG ĐẸP TRỜI trung tuần tháng 12, một

số khách mời chọn lọc tham dự một sự kiện ấm cúng tại khách sạn năm sao Sheraton TP.HCM. So với hàng trăm hội nghị, hội thảo lớn tổ chức tại khách sạn này mỗi năm, sự kiện hôm ấy quy mô khiêm tốn với khoảng 100 khách mời nhưng họ đến từ những công ty hàng đầu Việt Nam: Nhựa Thiếu Niên Tiền Phong, nhà sản xuất ống nhựa có bề dày thương hiệu 60 năm, doanh nghiệp nhựa xây dựng có thị phần lớn nhất phía Bắc; công ty TNHH Ống thép Hòa Phát, thành viên của tập đoàn Hòa Phát, nhà sản xuất ống thép số một Việt Nam. Trung tâm của sự kiện là tập đoàn Thủy sản Minh Phú, quán quân xuất khẩu tôm Việt Nam trong suốt hai thập kỷ qua. Điều gì khiến ba công ty hàng đầu, một ống nhựa, một sản xuất ống thép và một chế biến thủy sản xuất khẩu ngày hôm ấy xích lại gần nhau? Một dự án bất động sản phát triển chung? Một cơ hội mới xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài? Hay các công ty hàng đầu tổ chức hội thảo trao đổi kinh nghiệm xây dựng thương hiệu? Các phỏng đoán trên đều không chính xác. “Trong nhiều năm qua chúng tôi đã cố gắng nghiên cứu tìm ra giải pháp để nâng cao hiệu quả cho người nuôi tôm. Chính từ trăn trở này chúng tôi đã nghiên cứu và tìm ra công nghệ nuôi tôm mới,” ông Lê Văn Quang, chủ tịch Minh Phú công bố trước các đối tác. Thay vì nuôi trong ao theo lối truyền thống, theo cách mới tôm nuôi trong ao nổi, thiết kế khung thép ống chịu lực, đáy lót bạt, hệ thống dẫn và thoát nước bằng ống nhựa sẽ tạo ra hiệu quả kinh tế cao hơn. Lễ ký hợp tác của Minh Phú với hai nhà cung cấp vật liệu là bước

50 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 1.2019

đánh dấu công ty xuất khẩu tôm số một Việt Nam nhân rộng mô hình mới. Sự kiện nhỏ này có thể mở ra một chương mới, sức bật đột phá mới cho ngành nuôi tôm xuất khẩu trị giá bốn tỉ đô la Mỹ của Việt Nam. Từng làm việc ở một công ty nhà nước, giữa thập niên 1980 kỹ sư thủy sản Lê Văn Quang lập công ty tư nhân thu gom thủy sản xuất khẩu, từ công ty thương mại tiến lên đầu tư nhà máy chế biến. Theo chủ tịch Minh Phú, năm 2018 công ty nắm giữ gần 5% thị phần tôm thế giới, xét theo sản lượng, trở thành “công ty chế biến tôm lớn nhất thế giới.” Năm qua, trong 100 con tôm Minh Phú xuất ra nước ngoài, 40 con tiêu thụ ở Mỹ, nơi công ty được hưởng thuế suất chống phá giá, 20 con ở Nhật, thị trường Minh Phú gắn bó với đối tác chiến lược Mitsu, 10 con ở EU, 9 con ở Canada, 8 con ở Hàn Quốc. Ngoài một số ít xuất khẩu sang Úc, New Zealand, Trung Quốc, tiêu thụ nội địa của Minh Phú dưới 1% do “tăng trưởng xuất khẩu quá nhanh.” Đúng năm năm trước, vào tháng 12.2013 “vua tôm” trả lời phỏng vấn Forbes Việt Nam khi công ty đang làm thủ tục rời sàn chứng khoán. Khi ấy, ông bày tỏ: “Tôi thấy rất nhiều cơ hội trong ngành tôm nếu tự làm sẽ rất chậm, muốn nhanh hơn nữa phải có đối tác nước ngoài. Quản lý gia đình chặt chẽ nhưng mất đi nhiều cái khác.” Thời điểm đó chưa có quy định cho phép nhà đầu tư nước ngoài sở hữu vượt giới hạn 49% cổ phần của công ty niêm yết. Minh Phú muốn hủy công ty đại chúng, rời sàn chứng khoán, tái cơ cấu, củng cố nguồn lực tài chính bằng cách bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược nước ngoài vượt giới hạn 49%. Năm 2014, khi Minh Phú thực hiện các thủ tục rời sàn, công ty tư nhân thành lập năm 1992 xác lập các kỷ lục trong hoạt động: doanh thu xuất khẩu đạt 680 triệu đô la Mỹ, lợi nhuận trước thuế lần đầu tiên vượt mốc 1.000 tỉ đồng. Tuy nhiên 2018 mới là năm Minh Phú phá các kỷ lục trong 26 năm hoạt động. Doanh thu xuất khẩu ước đạt 750 triệu đô la Mỹ, cao nhất từ trước tới nay. Sản lượng xuất khẩu của Minh Phú đạt hơn 65 ngàn tấn, trong đó một nửa số hàng có giá trị gia tăng – “tôm bán theo con” như lời “vua tôm”. Công ty đạt lợi nhuận trước thuế 1.100 tỉ đồng. Vốn hóa công ty có lúc đạt 300 triệu đô la Mỹ trước khi cổ phiếu MPC thoái lui điều chỉnh theo xu hướng chung của thị trường, hiện còn ở mức 240 triệu đô la Mỹ. “Đáng ra kết quả của Minh Phú có thể đạt tốt hơn nhưng những tháng cuối năm tình hình xuất khẩu không như mong đợi,” nhấp một ngụm trà xanh ông

Quang nói vẻ tiếc nuối, trong buổi trả lời phỏng vấn Forbes Việt Nam vào chiều chủ nhật tại trụ sở công ty. Dù là ngày nghỉ, ông Quang tới công ty bàn bạc với đối tác Úc, đại diện viện nghiên cứu CSIRO bàn chuyển giao công nghệ sinh học. Nửa cuối năm 2018, cuộc chiến tranh thương mại Hoa Kỳ – Trung Quốc trở thành đề tài nóng trên các phương tiện truyền thông Việt Nam. Đã có rất nhiều phân tích viễn cảnh cơ hội màu hồng cho Việt Nam trong cuộc chiến thương mại khẳng định vị thế giữa hai siêu cường. Với các doanh nghiệp hoạt động ở sân chơi quốc tế như Minh Phú vài tháng qua đã chịu ảnh hưởng tiêu cực. Ông Quang kể, nhằm né mức thuế suất tăng từ 10% lên 25% áp dụng từ đầu năm 2019, vài tháng cuối năm hàng hóa từ Trung Quốc, trong đó có tôm đông lạnh xuất khẩu ồ ạt sang thị trường Hoa Kỳ. Hệ lụy, các hãng tàu thiếu container cho mặt hàng đông lạnh, cước vận tải tăng cao, kho bãi tại Hoa Kỳ khai thác hết công suất khi

tràn ngập hàng hóa “made in China.” Cuối năm luôn là giai đoạn tốt nhất của xuất khẩu thủy sản nhưng năm nay hàng tồn của công ty tăng cao. “Có lẽ phải hết mùa xuân tình hình mới khả quan hơn,” ông nói.

xuất khẩu ngành tôm thế giới dao động từ 16 – 19 tỉ đô la Mỹ, trong đó phân nửa nguồn cung đến từ việc đánh bắt tự nhiên. Các nhà cung ứng sản phẩm tôm nuôi quan trọng nhất trên bản đồ thủy sản thế giới gồm Việt Nam, Ấn Độ, Indonesia, Trung Quốc, Thái Lan, Ecuador. Giai đoạn 2010 – 2017, sản lượng tôm của Việt Nam chiếm 9,7 – 15,4% tổng sản lượng tôm thế giới phụ thuộc vào tình NHỮNG NĂM QUA GIÁ TRỊ

SẢN LƯỢNG TÔM VIỆT NAM SO VỚI CÁC NƯỚC CUNG ỨNG TÔM HÀNG ĐẦU THẾ GIỚI ĐƠN VỊ TÍNH: TRIỆU TẤN 3

2,76

2,71

2,78

2,69

2,5

Tổng các nước

2,14

2,17

2014

2015

2,30

1,83

1,5

0,5

2010

2011 VIỆT NAM

2012 ẤN ĐỘ

2013 THÁI LAN

INDONESIA

ECUADOR

2016

2017

TRUNG QUỐC NGUỒN: VASEP

THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 51

“VUA TÔM” TRỞ LẠI

hình dịch bệnh và thời tiết, ổn định ở thứ hạng 3 – 5, xét theo sản lượng. Với diện tích lớn thứ tư thế giới, quy mô dân số hơn 1,3 tỉ người, giai đoạn 2010 – 2016 Trung Quốc xuất khẩu tôm lớn nhất thế giới trước khi bị Ấn Độ vượt qua vào năm 2017. Cuối năm 2018, khi tôm đông lạnh Trung Quốc ào ạt chiếm thị trường Hoa Kỳ, Minh Phú ở thế lưỡng đầu thọ địch khi hai quốc gia Ấn Độ và Indonesia chấp nhận bán dưới giá thành giảm hàng tồn kho. Kết quả, sản lượng xuất khẩu của công ty tăng 20% nhưng giá trị tăng khoảng 7,5% khi giá bán trung bình giảm khoảng 20% so với cùng kỳ. “Nền tảng kỹ thuật tốt, nhạy bén về thị trường, quyết tâm đổi mới của người đứng đầu giúp Minh Phú tập trung vào giá trị cốt lõi,” bà Nguyễn Thị Hồng Minh, cựu thứ trưởng bộ Thủy sản nhận xét. Một nửa sản phẩm xuất khẩu của Minh Phú là mặt hàng có giá trị gia tăng. “Nguyên liệu chiếm 60 – 70% giá

thành sản xuất của Minh Phú nên đầu vào là yếu tố sống còn,” ông Quang nói. Hiện tại Minh Phú là công ty thủy sản có vùng nuôi lớn nhất cả nước với 900 héc ta nuôi công nghiệp, 50 ngàn héc ta vùng nguyên liệu kết hợp giữa công ty và nông dân. Minh Phú có hai nhà máy chế biến, tổng công suất chế biến 76 ngàn tấn thành phẩm/năm, gấp ba công suất của đối thủ cạnh tranh kế tiếp là Thủy sản Sóc Trăng. Công ty sở hữu trại tôm giống hai tỉ con/năm và có nhà máy thức ăn chăn nuôi liên kết với Grobest, tập đoàn Anh chuyên sản xuất thức ăn chăn nuôi, đáp ứng cho mục đích tiêu dùng nội bộ và cung ứng cho các hộ liên kết. Quy mô chế biến lớn, nguồn nguyên liệu tự cung cấp của công ty chiếm 10% nhu cầu đầu vào. Với kinh nghiệm hơn 30 năm kinh doanh trong lĩnh vực thủy sản, khi nguồn cung nguyên liệu trong nước thiếu hụt, vị kỹ sư thủy sản tận dụng quy luật Bắc bán cầu và Nam bán cầu không thể cùng dịch bệnh nên nhập

XUẤT KHẨU TÔM VIỆT NAM TỪ NĂM 1998 — 2018 XUẤT KHẨU TÔM VIỆT NAM TỪ 1998 ĐẾN 2017 TĂNG TRƯỞNG 752%, TỪ 453 TRIỆU ĐÔ LA MỸ TRONG NĂM 1998 LÊN 4 TỈ ĐÔ LA MỸ NĂM 2018. 4,5

50%

40%

3,5

30%

20%

2,5 10% 2 0%

1,5

-10%

-20%

0,5

-30%

% TĂNG GIẢM

52 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 1.2019

TỔNG (tỉ đô la Mỹ)

NGUỒN: VASEP

Phân loại và chế biến tôm xuất khẩu ở Minh Phú.

khẩu một phần nguyên liệu từ Ecuador, duy trì sản xuất ổn định, mang lại công ăn việc làm, tạo ra giá trị thăng dư dựa trên trình độ tay nghề của 15 ngàn công nhân lao động chế biến đang làm việc. Nhưng cuộc cách mạng về ao nuôi có thể mở ra chương mới cho Minh Phú và xa hơn là cả ngành tôm Việt Nam. Theo phương thức cũ, ao tôm có kích thước phổ biến 50 x 100 m. Với kích thước lớn, ao đất dễ thu hoạch nhưng khó xử lý triệt để tạp chất, chưa kể nếu bùng phát dịch bệnh như EMS người nuôi có thể trắng tay. Theo mô hình mới, ao nuôi khung thép ống, thiết kế nổi, dễ xử lý tạp chất, dễ thay nước, dễ kiểm soát môi sinh, tỉ lệ tôm sống lên tới 90%. Chi phí đầu tư cho ao nổi thể tích 1.000 m3 khoảng 100 triệu đồng, thấp hơn suất đầu tư ao đất có thể tích tương đương, theo tính toán của ông Quang. Ao nổi che bạt, hạn chế tác động tiêu cực của thời tiết, trang bị máy sục khí ô xy, máy cho ăn tự động, hệ thống làm sạch… nên mỗi nhân công có thể phụ trách một hồ ươm, hai hồ nuôi. Sau khi thay nước, vệ sinh hồ chứa, xử lý chất thải một năm ao nổi có thể kinh doanh ba vụ. Với công nghệ mới, bước một tôm giống nuôi trong ao ươm, đường kính 17,2 m, sau khoảng ba tuần tuổi, chuyển sang ao nuôi lớn hơn đường kính 32,6 m, tương đương thể tích 1.000 m3. “Tôm nhỏ, nuôi hồ nhỏ chăm sóc tốt hơn, tăng tỉ lệ thành công. Khi tôm lớn, chuyển sang nuôi ao lớn,” doanh nhân thành danh với nghề thủy sản giải thích. Theo ông Quang, bước đột phá về hiệu quả kinh tế nằm ở khâu thu hoạch khi tôm thịt được thu tỉa ba

lần, thay vì một lần như tập quán cũ. Đợt một, sau 60 – 65 ngày nuôi, với mật độ thả 350 con/m3, tôm đạt cỡ 65 – 75 con/kg, kích cỡ mà nhu cầu thị trường khá cao, Minh Phú thu hoạch khoảng 50% số tôm trong ao nuôi. Đợt hai, sau khoảng 80 – 85 ngày nuôi, tôm đạt kích thước 40 – 45 con/kg, kích cỡ sức cầu thị trường cao nhất, công ty thu hoạch một nửa số tôm còn lại trong hồ nuôi. Đợt cuối, sau khoảng 110 ngày, tôm đạt kích cỡ 18 – 22 con/kg, nhu cầu của khách sạn, nhà hàng, đợt cuối thu hoạch vét. “Điều này nhằm tối ưu hóa, đảm bảo đáp ứng nhu cầu thị trường,” ông Quang nói. Ở góc độ kinh doanh, người nuôi thích nuôi tôm tới 110 ngày tuổi vì giá cao nhất. Với nhà sản xuất như Minh Phú, còn cân nhắc giải quyết các vấn đề cân đối của thị trường. “Bài toán Minh Phú cần giải quyết là đủ nguyên liệu cho các nhà máy chế biến và giá nguyên liệu thấp nhất. Nếu tất cả sản xuất cỡ 18 – 22 con/kg, cung vượt cầu không bán được, giá giảm, tất cả cùng thiệt hại.”

THEO KẾ HOẠCH NĂM 2019 – 2020, Minh Phú sẽ

chuyển dịch toàn bộ ao nuôi theo hướng truyền thống sang công nghệ nuôi mới với khoảng 758 ao ươm và 1.016

THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 53

“VUA TÔM” TRỞ LẠI

ao nuôi, tỉ lệ 1:2. Nhưng đó chưa phải đích đến cuối cùng của Minh Phú. Theo ông Quang, Minh Phú muốn tiến một bước cao hơn, tự động hóa, kiểm soát tự động quy trình nuôi. Bởi lẽ, để đạt hiệu quả cao phải kiểm soát tất cả các yếu tố của ao nuôi 24/24. Chẳng hạn mưa gió, thời tiết thay đổi hay nửa đêm tảo phát triển, các yếu tố môi sinh thay đổi, ô xy thiếu tôm có thể chết hàng loạt. Minh Phú đang nghiên cứu lắp đặt các công cụ cảm biến (sensor) giám sát tự động hoàn toàn ao nuôi, đo chất lượng nguồn nước, nhiệt độ, nồng độ ô xy… Với ao nuôi 1.000 m3 suất đầu tư tổng thể có thể lên tới 600 – 700 triệu đồng. “Đầu tư ban đầu rất lớn, nên phải có tầm nhìn, phải có quyết tâm mới đầu tư,” doanh nhân sinh năm 1958 nói. Theo tính toán khi áp dụng công nghệ mới, nuôi tôm ba vụ, với giá bán hiện tại, lợi nhuận nuôi tôm có thể đạt tỉ suất 50%/vụ hay 150%/năm. Lợi nhuận

giảm tỉ lệ đòn bẩy tài chính khi hành lang pháp lý đã cho phép nước ngoài sở hữu không giới hạn cổ phần ở công ty Việt Nam. Miếng ngon thì lắm người thèm. Đối tác tiềm năng đầu tiên của Minh Phú, một công ty nước ngoài cùng ngành muốn mua kiểm soát 51% cổ phần, đồng nghĩa với thâu tóm công ty đầu ngành của Việt Nam. Đối tác chiến lược thứ hai muốn sở hữu 35%, giữ ban điều hành hiện tại với hai gương mặt chủ chốt là ông Quang, chủ tịch kiêm tổng giám đốc và bà Chu Thị Bình, cánh tay mặt hỗ trợ chồng điều hành quản lý tài chính. “Việc lựa chọn nhà đầu tư tùy theo bối cảnh nhà đầu tư có thể giúp cho Minh Phú nâng cao giá trị nhất có thể,” người cùng vợ và các con kiểm soát khoảng 60% cổ phần của công ty nói. Nhà xuất khẩu tôm lớn nhất Việt Nam nhìn nhận cơ hội lớn trong cuộc chiến thương mại Hoa Kỳ –

“BÀI TOÁN CỐT LÕI LÀ LUÔN LUÔN ĐỔI MỚI CÔNG NGHỆ ĐỂ NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT HÀNG GIÁ TRỊ GIA TĂNG. TẤT CẢ MỤC TIÊU ĐÁP ỨNG NHU CẦU CỦA THỊ TRƯỜNG VÀ PHÁT TRIỂN TRÊN QUAN ĐIỂM HAI BÊN CÙNG CÓ LỢI.” —LÊ VĂN QUANG, CHỦ TỊCH CÔNG TY MINH PHÚ sẽ thành thỏi nam châm thu hút người nuôi chuyển đổi mô hình. “Một vài năm nữa giá thành sản xuất tôm Việt Nam sẽ rất cạnh tranh,” ông dự liệu. Việc nâng cấp công nghệ nuôi trồng của Minh Phú phải bắt đầu từ chìa khóa nguồn lực tài chính. Báo cáo tài chính quý 3 của công ty này cho thấy, vay nợ khoảng 320 triệu đô la Mỹ, gấp đôi vốn chủ sở hữu, trong đó 80% là nợ ngắn hạn. Trong 10 năm gần đây Minh Phú chịu lỗ một lần do đầu tư dàn trải ngoài ngành. Tuy vậy, nhiều năm hiệu quả kinh doanh suy giảm do chi phí lãi vay. Sau khi hủy niêm yết, Minh Phú quay lại sàn chứng khoán có nhiều lý do. Thứ nhất, lúc cao điểm nhất công ty này có 5.000 cổ đông, ngay cả khi hủy niêm yết vẫn có khoảng 900 cổ đông nhỏ lẻ nắm giữ cổ phiếu, bất đắc dĩ Minh Phú “khoác áo” công ty đại chúng. Động cơ lớn hơn thôi thúc công ty quay lại sàn chứng khoán nhằm huy động vốn,

54 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 1.2019

Trung Quốc khi quốc gia xuất khẩu tôm lớn nhất nhì thế giới bị áp mức thuế suất 25%. Ông Quang cho biết, các khách hàng Mỹ, thị trường lâu năm của Minh Phú đã thăm dò khả năng Minh Phú tăng sản lượng cung ứng để bù đắp vào nguồn nhập khẩu thiếu hụt. Ban điều hành công ty vừa thông qua kế hoạch xây dựng nhà máy tôm tẩm bột công suất 40 ngàn tấn/năm tại nhà máy Minh Phú Hậu Giang, nhà máy Mitsu nắm 30% cổ phần. Chuẩn bị xa hơn cho việc tiến sâu hơn vào thị trường Hoa Kỳ, “vua tôm” chủ trương đầu tư xây dựng hai kho lạnh cùng công suất 10.000 pallet tại Los Angeles và New York. “Bài toán cốt lõi của Minh Phú là luôn luôn đổi mới công nghệ để nghiên cứu sản xuất nhiều hàng giá trị gia tăng, tăng cạnh tranh. Tất cả mục tiêu đáp ứng nhu cầu của thị trường và phát triển trên quan điểm hai bên cùng có lợi, khách hàng không bỏ mình đi,” ông Quang nói.

ảnh: cifotart / istockphoto

Dịch chuyển lên di động

Ứng dụng thương mại điện tử trên thiết bị di động giúp Shopee tạm thời dẫn đầu thị trường và đưa Sendo quay trở lại cuộc đua. cường nghiêm

56 | FORBES việt nam tháng 1.2019

“Black Friday 2018. Kỷ lục mới. Nhiều triệu sản phẩm được bán ra.

Nhiều triệu đô la doanh thu. Quan trọng nhất là hệ thống không sập dù nhiều lúc ngất ngây,” ông Nguyễn Đắc Việt Dũng, chủ tịch công ty công nghệ Sen Đỏ viết trên trang Facebook cá nhân của mình sau khi kết thúc chiến dịch BlackFriday của Sendo. Đây là lần đầu tiên trang thương mại điện tử này tổ chức tuần lễ mua sắm cuối năm, với hơn năm triệu sản phẩm được tiêu thụ, theo số liệu của Sendo. Các sự kiện tương tự như ngày 11.11, 12.12, hay BlackFriday đã trở thành những hoạt động khuyến khích mua sắm hằng năm của các công ty thương mại điện tử như Lazada, Tiki hay Shopee. Shopee cho biết 12 triệu sản phẩm đã được bán ra trong ngày 12.12.2018 ở bảy quốc gia mà công ty này hoạt động. “95% đơn hàng được đặt trên ứng dụng di động,” Trần Tuấn Anh, giám đốc điều hành trang thương mại điện tử Shopee tại Việt Nam cho biết. Ứng dụng trên thiết bị di động đang là chìa khóa để Shopee gia nhập thị trường thương mại điện tử. Với Sendo, đó là công cụ giúp họ có vị thế mới. Ra đời từ năm 2012, Sendo, như lời CEO Trần Hải Linh có giai đoạn giữ vị thế “nhỏ bé” và tiêu rất ít tiền so với các doanh nghiệp cùng tháng 1.2019 FORBES việt nam | 57

Dịch chuyển lên di động ngành như Lazada, Tiki hay Shopee. Đến quý 3.2018, nhiều chuyên gia marketing cho rằng lượng đơn hàng mỗi ngày của Sendo ở trên thiết bị di động đã tăng rất nhanh, thậm chí có thể vượt qua cả Lazada và chỉ thua Shopee. “80% giao dịch của Sendo hiện nay là trên thiết bị di động,” Linh nói. Sau bốn năm kể từ 2012 loay hoay phát triển nền tảng web, Sendo, đơn vị vừa nhận hơn 50 triệu đô la Mỹ đầu tư vào tháng 4.2018, chuyển mọi hoạt động kinh doanh sang nền tảng di động. “Tốc độ phát triển của điện thoại mấy năm gần đây tăng rất nhanh vì giá Internet rẻ, điện thoại mạnh hơn đáng kể và giá thành thấp. Khi độ phổ cập đến mức đấy thì mọi người dùng ứng dụng nhiều, và sự dịch chuyển đến rất tự nhiên,” Linh phân tích. Các đợt nghiên cứu thị trường ở các tỉnh vào năm 2016, Linh nhận thấy một lượng khách hàng mà rất nhiều hoạt động xoay quanh chiếc điện thoại (mobile citizen), từ liên lạc, đọc tin tức, giải trí, chơi game, tới mua hàng. “Nếu nhìn cuộc chơi thương mại điện tử là của những người nhiều tiền thì họ sẽ tranh nhau một tập khách hàng đã định sẵn, có thu nhập cao. Chính tập khách hàng ở nông thôn, những người mất 10km để tới chợ đã đẩy Sendo phải làm ứng dụng di động,” Linh chia sẻ. Không hẹn mà gặp, ra mắt thị trường Việt Nam năm 2016, Shopee xác định hoạt động tập trung vào thiết bị di động. Cách làm này vừa tránh đối đầu trực tiếp với các đối thủ đang rất mạnh trên nền tảng web, vừa giúp tạo sự khác biệt, theo Trần Tuấn Anh. “Thậm chí năm đầu tiên không có giao dịch nào của Shopee xảy ra trên web,” Tuấn Anh nói. Theo báo cáo của đơn vị nghiên cứu thị trường iPrice Insights, quý 3.2018, Shopee vượt Lazada về cả lượt truy cập lẫn lượt tải ứng dụng trên iOS và Android để trở thành trang thương mại điện tử đứng đầu Việt Nam. Ngoài việc tập trung các hoạt động kinh doanh vào ứng dụng di động, các chính sách như miễn phí vận chuyển cho người bán hàng, giúp đỡ người bán hàng nâng chất lượng sản phẩm, từ kho bãi, quản lý đơn hàng, đóng gói cho đến đa dạng hóa ngành hàng đã giúp Shopee giành vị trí số một này. “Mặt khác chúng tôi cũng đầu tư vào các hoạt động marketing nhiều hơn”, Tuấn Anh chia sẻ. Sau cơn bão của đội tuyển Việt Nam từ đấu trường U23 châu Á tới AFF Cup, thủ môn Bùi Tiến Dũng cùng đồng đội xuất hiện dày đặc trên các ấn phẩm marketing của Shopee. “Những chiến dịch marketing của Shopee đánh đúng thị hiếu, trào lưu của giới trẻ giúp thương hiệu được

58 | FORBES việt nam tháng 1.2019

biết đến nhiều hơn,” Tuấn Anh nói thêm. Sau khi chuyển hoạt động kinh doanh sang ứng dụng di động, Sendo áp dụng chiến lược “lấy nông thôn vây thành thị,” tìm cách cung ứng hàng hóa tới người có nhu cầu mà không có nhiều lựa chọn hàng hóa. Đội ngũ nhân viên Sendo thường xuyên đi về các vùng xa để lắng nghe những vấn đề người dùng gặp phải, từ thời gian giao hàng, tới nhu cầu người dùng để cải thiện chất lượng dịch vụ. “Thực sự người dùng không đòi hỏi nhiều lắm, họ chỉ cần một giải pháp tốt, tin cậy để mua sắm. Thách thức lớn nhất là thuyết phục họ sử dụng thương mại điện tử,” Linh chia sẻ. Để khách mua hàng, Sendo sử dụng dữ liệu để có thể dự đoán nhu cầu, điều “khó nhất” theo mô tả của Linh. Từ năm 2015 Sendo áp dụng những gợi ý thô sơ như nếu người dùng lên web bằng điện thoại Black Berry thì sẽ muốn mua phụ kiện Black Berry, sau đó tới thuật toán xem tất cả những người có hành vi tìm kiếm giống người này thì thường sẽ mua cái gì rồi đưa ra gợi ý, cho tới theo dõi hành vi mua hàng của một người trong một năm hay mua mức giá nào thì Sendo đưa ra gợi ý những sản phẩm ở mức giá đó. “Tất cả những dữ liệu bao gồm anh mua cái gì, những người giống anh mua cái gì, trong quá khứ anh đã mua cái gì để mỗi lần mở ứng dụng lên là anh thấy cái mới, nhưng gần gũi với anh. Vì vậy hãy cố gắng là ứng dụng duy nhất hoặc đầu tiên trên điện thoại thì việc đó khó nhưng xứng đáng hơn,” Linh nói. Theo số liệu Sendo công bố, gần 70% đơn hàng trên trang thương mại điện tử này không đến từ các thành phố lớn.

Hành trình giành vị trí số một thị trường năm

2018 của Shopee cũng dẫn công ty này đến thị trường các tỉnh. Theo Tuấn Anh, hơn 50% đơn hàng của Shopee không phải ở Hà Nội hay TP.HCM. “Chúng tôi không theo một mô hình cứng nhắc, mà kim chỉ nam lớn nhất là nhìn thấy thị trường cần gì thì đáp ứng điều đó,” Tuấn Anh mô tả. Vì vậy mục tiêu ban đầu của Shopee không phải ở các tỉnh, nhưng khi nhìn thấy thị trường này có nhu cầu nhưng sản phẩm không đa dạng, không có nhiều lựa chọn, đồng thời việc vận chuyển gặp khó khăn thì “tự nhiên Shopee tiến đến những nơi này”. Khi mở rộng thị trường, các vấn đề về trải nghiệm

khách hàng không tốt cũng tăng lên khiến Shopee phải tăng thêm người để ứng phó nhanh hơn. Không những vậy, để đáp ứng khả năng thay đổi rất nhanh của thị trường, thậm chí chỉ 1 - 2 ngày phải ra được chiến dịch để bắt đúng trào lưu cũng khiến bộ máy nhân sự của Shopee tăng theo. “Chúng tôi gặp phải khó khăn là bộ máy rất lớn, hơn 500 người nên thông tin vận hành chưa đủ tốt,” Tuấn Anh chia sẻ. Theo số liệu của tổng cục Thống kê (bộ Kế hoạch và Đầu tư), quy mô thị trường bán lẻ Việt Nam năm 2018 đạt 130 tỉ đô la Mỹ, trong đó thương mại điện tử chiếm khoảng bốn tỉ đô la Mỹ, tương đương khoảng 3%. Quy mô còn khiêm tốn như vậy song hai vị giám đốc điều hành của Sendo và Shopee đều nhìn thấy cơ hội của thương mại điện tử Việt Nam. Ngoài những lợi thế như dân số đông, thu nhập tăng nhanh dẫn tới nhu cầu

nhiều hơn, những đơn vị hỗ trợ thương mại điện tử dần hoàn thiện, Tuấn Anh còn nhìn thấy sự dịch chuyển từ thương mại truyền thống lên thương mại điện tử rất nhanh ở Việt Nam, vì các kênh thương mại hiện đại chưa đủ mạnh và chỉ phát triển ở thành phố lớn. “Nếu thương mại điện tử Việt Nam chiếm 5% thị phần ngành bán lẻ thì thị trường sẽ phát triển là phù hợp,” Tuấn Anh phân tích. “Trong khi thương mại điện tử của Trung Quốc chiếm hơn 20%, Indonesia hơn 10% của tổng thị trường bán lẻ, không có nhiều thị trường 100 triệu dân trên thế giới mà thương mại điện tử mới chuẩn bị cất cánh như Việt Nam,” Linh nói. Theo anh, thương mại điện tử Việt Nam sẽ có điểm đột phá trong vòng 24 tháng tới vì mức độ nhận thức về thương mại điện tử của thị trường đã đến ngưỡng chấp nhận được.

các doanh nghiệp thương mại điện tử hàng đầu việt nam đơn vị tính: triệu lượt truy cập. (số liệu quý 3.2018) 35

34,50

30,20 #2 #2

lượt truy cập

29,44

xếp hạng ios xếp hạng android

#4 #4

20,78 #3

#12

#3 10

5,37

6 5 4

#12

4,63

2,77

#18

n/a

1,96

1,78

Meta

Lozi

1 0 Shopee

Lazada VN

Tiki

Sen đỏ

A đây rồi

Vật giá

Lotte

n/a: không có số liệu — NGUỒN: iPrice Insights

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 59

Gỡ nút thắt ngành dệt may Các hiệp định thương mại mới dự kiến mang về các hợp đồng trị giá hàng tỉ đô la Mỹ, nhưng chỉ có thể đạt được nếu ngành dệt may Việt Nam đáp ứng được các yêu cầu về xuất xứ. minh thiên ảnh: maik a elan

60 | FORBES việt nam tháng 1.2019

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 61

Gỡ nút thắt ngành dệt may

Tháng 3.2018, công ty Sợi Thế Kỷ đưa vào hoạt động nhà máy mới công suất 3.300 tấn sợi xơ dài và 1.500 tấn hạt nhựa cho sợi tái chế, một loại sản phẩm được dự báo là xu hướng trong tương lai. Vài tháng sau, công ty niêm yết trên sàn năm 2015 này tiết lộ có thể đầu tư thêm một nhà máy mới vào năm sau để tăng công suất lên gấp đôi trong vài năm tới. Cũng trong năm 2018, ở Nam Định, nơi được mệnh danh là “thủ phủ ngành dệt” của Việt Nam, công ty cổ phần Dệt Bảo Minh khánh thành một nhà máy dệt sợi có công suất 600 tấn sợi nhuộm và ba triệu mét vải/tháng. Nhà máy trị giá 1.700 tỉ đồng này do công ty Thiên Nam, một trong những đơn vị nhập khẩu bông lớn nhất từ Hoa Kỳ, đầu tư. Sợi Thế Kỷ, Bảo Minh là các doanh nghiệp thượng nguồn (upstream) của ngành dệt may gồm: sợi, dệt, nhuộm, vải. Nhóm doanh nghiệp thượng nguồn đang đầu tư để đáp ứng nhu cầu ngày một tăng của phía hạ nguồn. Năm 2018, ngành dệt may Việt Nam lọt vào tốp năm các nhà xuất khẩu dệt may toàn thế giới, tăng một bậc so với năm 2017, theo hiệp hội Dệt may Thế giới (GTA). Ông Vũ Đức Giang, chủ tịch hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) dự báo, dệt may có thể mang về 36 tỉ đô la Mỹ trong năm 2018 và năm sau con số có thể tăng lên 40 tỉ đô la, có thể đưa Việt Nam lên vị trí nhà xuất khẩu dệt may lớn thứ tư thế giới. “Vị thế mới

62 | FORBES việt nam tháng 1.2019

của dệt may Việt Nam,” theo ông Giang, sẽ là thỏi nam châm thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước vào ngành này. Có hai lý do chính để đơn hàng dệt may trên thế giới tiếp tục chảy vào Việt Nam. Thứ nhất, các nhà mua hàng muốn tận dụng ưu đãi từ các hiệp định thương mại tự do có hiệu lực từ sau năm 2019. Lý do thứ hai đến từ cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung khiến cho một số doanh nghiệp dịch chuyển đầu tư từ Trung Quốc sang các nước có chi phí sản xuất rẻ hơn. Cơ hội xuất khẩu cho hàng dệt may của Việt Nam được mở ra khi hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực từ đầu năm 2019. Giá trị dệt may từ ba thị trường lớn và thành viên của CPTPP là Canada, Mexico và Úc, mà Việt Nam chưa có thỏa thuận thương mại tự do, đáng giá 10 – 13 tỉ đô la Mỹ. Trong đó, thị phần của Việt Nam trong tổng kinh ngạch có thể chiếm 300 – 500 triệu đô la Mỹ, theo Vitas. Trong năm 2019, hiệp định tự do thế hệ mới (EVFTA) giữa Việt Nam và 28 nước thành viên EU, có triển vọng phê chuẩn. CPTPP và EVFTA có các lộ trình miễn thuế xuống 0% và nhiều điều khoản ưu đãi theo quy tắc xuất xứ từ sợi, vải mà Sợi Thế Kỷ hay Bảo Minh có thể hưởng gián tiếp. Để hưởng thuế suất ưu đãi 0%, doanh nghiệp may phải đáp ứng được yêu cầu chứng nhận nguồn gốc xuất xứ nguồn nguyên liệu “từ sợi trở đi” khi làm ăn với 11 nước trong CPTPP hoặc “từ vải trở đi” khi xuất hàng vào 28 nước thành viên của EVFTA. Theo các công ty dệt may, Adidas, Puma, Nike đã và đang tiếp tục dịch chuyển đơn hàng may mặc từ Trung Quốc sang Việt Nam để tận dụng lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam ký. Dù vậy, có một vài nút thắt quan trọng ở các khâu thượng nguồn gây cản trở ngành dệt may chạm tay vào miếng bánh tỉ đô này.

Theo thống kê của VITAS, hai khâu đầu trong chuỗi dệt may là dệt và nhuộm chỉ chiếm 8,3% tổng số vốn đầu tư nước ngoài vào ngành dệt may, trong khi hơn 90% đầu tư tập trung vào khâu may mặc. Cụ thể, ngành dệt vốn có vai trò quan trọng trong việc

cung cấp nguyên liệu tại chỗ cho vải, ảnh hưởng đến chi phí và chất lượng cuối cùng của một sản phẩm may mặc nhưng hiện chỉ đáp ứng 1/3 nhu cầu, tương ứng ba tỉ mét vải. Nghĩa là các công ty may tại Việt Nam đang phải nhập 65 – 70% sản lượng vải mỗi năm. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều doanh nghiệp dệt may tại Việt Nam chưa thể đáp ứng yêu cầu “từ vải trở đi”. Nguyên nhân chính dẫn đến sự yếu kém của các khâu thượng nguồn do chính sách đầu tư và chiến lược phát triển ngành dệt, nhuộm và hoàn tất trước đây chưa có sự thống nhất nên không khuyến khích được các nhà đầu tư đầu tư vào ngành này, theo thạc sĩ Phạm Thị Tường Vân, viện Chiến lược và Chính sách tài chính (bộ Tài chính). Các nhà sản xuất Việt Nam đang tìm cách lấp chỗ trống khâu thượng nguồn, đầu tư hiện chảy vào nhiều ở ngành dệt. Tainan Spinning, công ty Đài Loan hoạt

động 23 năm ở Việt Nam, chuyên cung cấp sợi để sản xuất cho Uniqlo, Victoria Secret, Lululemon, Under Armor, TARGET, cho biết, họ vừa nâng công suất từ mức 520 ngàn cọc sợi lên 650 ngàn. Công ty đang thuê 5.000 nhân viên tại đây. “Với các cơ hội mới và nền tảng sản xuất mạnh, các cánh cửa sẽ mở cho chúng tôi khi nhu cầu về thượng nguồn dệt may tăng lên,” ông Morgan Chen, chủ tịch công ty Tainan Spinning chia sẻ. Ngoài ra, công ty sợi của Đài Loan, Formosa, cũng tăng công suất lên gần 40% tại hai nhà máy Long An và Đồng Nai trong năm 2018. Công ty dệt của Trung Quốc, Lu Thai, cũng đầu tư thêm chuyền sản xuất sợi mới công suất 76 ngàn tấn sợi vào tỉnh Tây Ninh. Theo ông Vũ Đức Giang, hiện nay có ba loại đầu tư. Thứ nhất, là di dời nhà máy cũ ra khỏi các thành phố, đồng thời trang bị thêm thiết bị và công nghệ mới. Thứ hai là đầu tư nhà máy mới hoàn toàn. Thứ ba là đầu tư mở rộng của các doanh nghiệp. Tỉ trọng đầu từ từ các doanh nghiệp FDI chiếm đa số, khoảng 60%, theo ông Giang. Các nhà máy mới đi vào hoạt động gần đây vốn được chuẩn bị dài hạn từ năm 2016, thời điểm các hiệp định EVFTA và hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương được giới thiệu. Hoa Kỳ Nút thắt khó khăn nhất đang nằm ở khâu nhuộm, đặc biệt là vấn đề ô nhiễm môi trường. Tháng 6.2018, tỉnh Vĩnh Phúc từ chối dự án nhà máy dệt nhuộm của tập đoàn Hong Kong TAL, vốn đầu tư đăng ký 350 triệu đô la Mỹ. Năm 2018, tỉnh Tây Ninh từ chối các dự án gia công dệt nhuộm tại khu công nghiệp TMTC, khu công nghiệp dành riêng cho dệt – may – nhuộm, thuộc tỉnh này. “Quy hoạch khu công nghiệp TMTC đã được tỉnh Tây Ninh phê duyệt và hoàn thành như quy hoạch, Nhật Bản tổng vốn bỏ ra gần 30 triệu đô la Mỹ. Nhà đầu tư đã đầu tư, làm đúng quy hoạch nhưng

Thị trường xuất khẩu chính Khác

17% Liên minh châu Âu (EU)

40%

14% 10%

Trung Quốc

Hàn Quốc

Nguồn: Apparel Resources

10%

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 63

Gỡ nút thắt ngành dệt may

đến giờ lại phát sinh các ý kiến trái chiều. Chủ trương của ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh là không cho phép nhận gia công từ bên ngoài. Chủ trương này ngay lúc đầu tỉnh không hề đề cập đến và pháp luật cũng không có một quy định nào về vấn đề này,” ông Lee Hyung Jin, tổng giám đốc khu công nghiệp TMTC viết trong công văn kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ tháng 8.2018. Sau cái lắc đầu của chính quyền sở tại, một vài nhà đầu tư vào ngành nhuộm đã rút đầu tư như: Pyung An của Hàn Quốc, GDI của Trung Quốc, Sun Tekstil của Thổ Nhĩ Kỳ, Sam Yang của Hàn Quốc… Chính quyền tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng từ chối để công ty Eclat Fabrics nâng tỉ lệ nhuộm từ 10% lên 100% sản phẩm do các lo ngại ô nhiễm quanh sông Thị Vải. Eclat Fabrics, công ty đến từ Đài Loan, chuyên sản xuất các loại vải dệt kim thời trang, vải thể thao cho Nike, Adidas… Ông Trương Thiên Thanh, tổng giám đốc khu công nghiệp Vinatex – Tân Tạo (Đồng Nai) nhận xét, các nhà máy dệt nhuộm trong khu công nghiệp này hiện đối diện với hai vấn đề liên quan đến xử lý nước thải. Theo quy trình, nước thải sau khi được xử lý một lần tại nhà máy nhuộm sẽ được chuyển xuống hệ

thống xử lý của khu công nghiệp. Chúng sẽ được xử lý tiếp bằng hóa chất và công nghệ sinh học, theo ông Thanh. Theo đó, nước thải đạt tiêu chuẩn quốc gia sẽ được phép xả thải ra môi trường. “Hiện nay kết quả xử lý của chúng tôi khá tốt,” ông Thanh chia sẻ. Ông cho biết thêm: “Có một số khó khăn một phần đến từ phía quản lý nhà nước do những chính sách, quy chuẩn của quốc gia về xả thải hiện nay chưa rõ ràng. Vì vậy dẫn đến hiện tượng chúng tôi làm mà không có cơ sở, hay nói cụ thể là không có tiêu chí về mặt kỹ thuật”. Ngoài ra, theo ông Thanh, khu công nghiệp Vinatex – Tân Tạo đặt tại tỉnh Đồng Nai, nằm trong vùng có quy định hạn chế khai thác mạch nước ngầm. Theo Vitas, rủi ro đối với dệt may Việt Nam trong năm 2019 là khi Mỹ áp thuế cao đối với hàng dệt may Trung Quốc, khiến cho doanh nghiệp Trung Quốc chuyển nguyên liệu, bán thành phẩm sang sản xuất tại Việt Nam, dẫn tới phía Mỹ truy xuất nguồn gốc nguyên phụ liệu của sản phẩm dệt may tại Việt Nam. Nếu không kiểm soát tốt, thiết bị, công nghệ lạc hậu đang sản xuất tại Trung Quốc sẽ di chuyển sang, Việt Nam sẽ đối mặt với vấn đề môi trường.

Các hiệp định thương mại Việt Nam đã ký Hiệp định

Tình trạng

Việt Nam — Nhật Bản (VJEPA)

Có hiệu lực từ tháng 12.2008

Việt Nam — Hàn Quốc (VKFTA)

Có hiệu lực từ tháng 12.2015

ASEAN — Úc/New Zealand (AANZFTA)

Có hiệu lực từ tháng 1.2010

Việt Nam — EU (EVFTA)

Ký ngày 1.12.2015, đang chờ phê chuẩn

CPTPP

Hiệu lực từ đầu năm 2019

Nguyên tắc xuất xứ

Thuế quan Sợi

May mặc

Sợi

May mặc

Sợi May mặc Sợi

Từ vải trở đi

Cắt và may

0% từ 2018

Cắt và dệt kim

May mặc

Xóa bỏ thuế quan trong vòng 7 năm

May mặc

Từng quốc gia có lộ trình cắt giảm thuế riêng

Từ vải trở đi

Từ sợi trở đi

Nguồn: Công t y chứng khoán Rồng Việt, công t y sợi Thế K ỷ

64 | FORBES việt nam tháng 1.2019

CƠ HỘI MỚI Các quỹ ngoại đang đầu tư vào Việt Nam, cùng với việc các kỳ lân trên thế giới đặt chân vào thị trường này mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư.

ãy nghỉ ít phút trước khi chúng ta tiếp tục thảo luận, rót bia và nâng ly nào”, Jaewoong Lee, nhà sáng lập quỹ Soqri của Hàn Quốc trong bộ trang phục quần jean, áo nỉ có mũ vui vẻ nói trước khi nâng ly bia của mình. 14 nhóm khởi nghiệp

66 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 1.2019

và một quỹ đầu tư đến từ Việt Nam cùng tám nhóm khởi nghiệp và bảy nhà đầu tư Hàn Quốc ngồi quanh sáu bàn tròn cùng nhau nâng ly. Buổi tiệc tối diễn ra thân mật và vui vẻ giữa các nhóm khởi nghiệp và nhà đầu tư của hai quốc gia, nằm trong chuỗi sự kiện Vakance 2018 diễn ra ba ngày trên đảo Jeju của Hàn Quốc. Ông Lee, người sáng lập của ba quỹ đầu tư Sopoong, YellowDog và Soqri đứng ra tổ chức sự kiện này, nhằm giúp các quỹ đầu tư và nhóm khởi nghiệp Hàn Quốc hiểu hơn về Việt Nam

ẢNH: ZAPP2PHOTO / SHUTTERSTOCK; TƯ LIỆU

CƯỜNG NGHIÊM

và tìm kiếm cơ hội đầu tư tại quốc gia có dân số đông thứ hai Đông Nam Á này. Theo chia sẻ của nhiều nhà đầu tư Hàn Quốc trong sự kiện, hiện nay thị trường Hàn Quốc định hình khá rõ nét, các quy định và luật chặt chẽ, cùng sự chiếm lĩnh của những dự án khởi nghiệp lớn như Kakao, Coupang, Socar hay Woowa Brothers khiến nhà đầu tư cũng như các dự án khởi nghiệp mới khó có cơ hội thành công hơn. “Chúng tôi khá chậm chân trong việc đầu tư ra nước ngoài, nên những thị trường như Singapore, Indonesia hay Malaysia đã có rất nhiều nhà đầu tư đến từ Mỹ, Nhật Bản hay Trung Quốc tham gia, vì vậy chúng tôi lựa chọn Việt Nam,” ông Lee chia sẻ. Mối quan tâm từ Đông Á vào các dự án khởi nghiệp ở Việt Nam khá rõ nét trong hai năm trở lại đây. Ông Nguyễn Mạnh Dũng, trưởng đại diện CyberAgent Ventures (CAV), quỹ đầu tư từ Nhật Bản nhận định, việc các nhà đầu tư Hàn Quốc và Nhật Bản tiến vào thị trường Việt Nam đã trở thành “trào lưu”. “Hiện nay các quỹ của Nhật Bản và Hàn Quốc không có quá nhiều cơ hội để đầu tư ở các thị trường lớn như Indonesia, vì số lượng nhà đầu tư quá nhiều, giá trị công ty quá cao, và họ ở vị thế đi sau, còn ở Việt Nam với số tiền đó là có thể dẫn đầu khoản đầu tư được rồi,” ông Dũng cho biết. Sức mua và tính thời điểm là hai điều ông Dũng lý giải cho trào lưu đầu tư vào Việt Nam hiện nay. Nếu trước đây các doanh nghiệp phải hướng dẫn thị trường, thì hiện nay người dùng đã quen với việc sử dụng dịch vụ như mua bán trực tuyến, thanh toán thẻ, các dịch vụ trực tuyến theo yêu cầu, dẫn tới dung lượng thị trường tăng là những chuyển động mà ông Dũng nhìn thấy. Không chỉ có vậy, một nhà đầu tư vòng ươm mầm (Seed Funding) mới tham gia vào thị trường như Lê Hoàng Uyên Vy, giám đốc điều hành quỹ ESP nhìn thấy một vài tiềm năng khác. “Trong khi nền kinh tế Hàn Quốc và khu vực Đông Nam Á tăng trưởng trung bình khoảng 3%, Nhật Bản thậm chí không tăng trưởng, thị trường Indonesia hay Malaysia định giá cao, nhà đầu tư đông, thì Việt Nam rất hấp dẫn vì tăng trưởng tốt, hơn 6%, và định giá các dự án khởi nghiệp ở mức vừa phải,” cô Vy nhận định. Theo thống kê của tổ chức giáo dục Topica, năm 2018, Việt Nam có 65 dự án được đầu tư, với tổng số vốn 428 triệu đô la Mỹ. Ngoài những dự án được đầu tư dưới hai triệu đô la Mỹ như Base.vn, LogiVan, Jupviec hay Homedy thì năm 2018 Việt Nam có những khoản đầu tư trên 50 triệu đô la Mỹ vào Tiki, Sendo và Topica. Không chỉ tăng dần về số lượng dự án nhận

ĐẦU TƯ VÀO VIỆT NAM ĐƠN VỊ TÍNH: TRIỆU ĐÔ LA MỸ

65 THƯƠNG VỤ

$428 NĂM 2018

Các thương vụ lớn • Tiki ( $54 triệu JD và STIC Investment) • Sendo ( $51 triệu SBI Group - Softbank Ventures Korea) • Topica ( $50 triệu từ Northstar Group)

92 THƯƠNG VỤ

$291 NĂM 2017

$205 NĂM 2016

Các thương vụ lớn • Foody ( $64 triệu từ SEA Group) • VnTrip ( $10 triệu từ Hendale Capital)

50 THƯƠNG VỤ

Các thương vụ lớn • F88 ( $10 triệu từ Mekong Capital) • MoMo ( $28 triệu từ Standard Chartered Private Equity và Goldman Sachs) • Tiki ( $17 triệu từ VNG) • VNPT E-Pay (62% cổ phần ~$33,8 triệu từ UTC Invesment) NGUỒN: TỔNG HỢP

Buổi thảo luận giữa các công ty khởi nghiệp của Việt Nam và Hàn Quốc trong sự kiện Vakance.

THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 67

ĐẦU TƯ VÀO STARTUP

vốn đầu tư, giá trị các khoản đầu tư cũng tăng. “Trước đây khoản đầu tư lớn nhất là 28 triệu đô la Mỹ vào MoMo. Sau hai năm, tình hình thay đổi cả lượng và chất, các vòng đầu tư lớn hơn, các công ty phát triển hơn, số lượng nhà đầu tư vào Việt Nam nhiều hơn, nhất là các khoản từ 100 - 300 ngàn đô la Mỹ cũng nhiều (như 500 Startups hay ESP), vì vậy cơ hội cho các dự án nhận đầu tư cao hơn,” ông Dũng mô tả. Việt Nam cũng xuất hiện nhiều dự án khởi nghiệp có giá trị trên 100 triệu đô la Mỹ như Foody, Tiki, Sendo, Topica, MoMo, VCCorp hay Yeah1. Nếu như trước đây các quỹ đầu tư mạo hiểm như CAV, IDGVV, DFJ VinaCapital, hay những quỹ ngoại như SoftBank, Tiger Global Investment, Pix Vine thường lựa chọn những công ty đã có đà tăng trưởng để đầu tư vòng A (Round A) hoặc sớm hơn (Pre A), với những khoản giải ngân từ 500 ngàn đến hai triệu đô la Mỹ, thị trường Việt Nam nay xuất hiện nhà đầu tư thiên thần và ươm mầm có khả năng đầu tư từ 100 – 500 ngàn đô la Mỹ. “Hiện nay số lượng các công ty khởi nghiệp mọc lên rất nhanh, nhưng nhỏ quá nên không đủ quy mô cho nhà đầu tư nước ngoài. Mà không có nhiều dự án được ươm mầm thì sẽ không có dự án được bồi dưỡng để nhận những vòng sau,” Vy lý giải quyết định tham gia vào mảng đầu tư ươm mầm của ESP. Ngoài lợi thế dân số trẻ, người dùng đã quen với công nghệ, thu

nhập bình quân đầu người đang trên đà tăng, thì sự dịch chuyển xu hướng sản phẩm, dịch vụ của các dự án khởi nghiệp cũng hấp dẫn các nhà đầu tư. Theo phân tích của ông Dũng, cách đây 10 năm các nhà đầu tư trong ngành Internet sẽ chọn những công ty tạo ra được lượng truy cập lớn (về nội dung, giải trí, thương mại điện tử). Năm năm trở lại đây, bên cạnh chỉ tiêu trên, các nhà đầu tư còn theo đuổi những giá trị liên quan đến giao dịch, như dịch vụ theo nhu cầu cuộc sống của người dùng, dịch vụ du lịch, vận chuyển hàng hóa, và sự ra đời của các cổng thanh toán, ví điện tử cũng tập trung vào việc giao dịch, ngoài ra còn có những giải pháp quản lý doanh nghiệp bắt đầu phát triển tốt. “Nhiều nhà đầu tư mới chọn đầu tư cho lớp khởi nghiệp tiếp theo, họ kỳ vọng ba năm tới sẽ tạo ra sức bật ở các mảng khác nhau. Vì vậy các công ty chỉ cần có sản phẩm và nhóm sáng lập tốt là gọi được 1 – 2 vòng vốn đầu,” ông Dũng nói. Tuy nhu cầu lớn, số lượng công ty nhiều, nhưng tỉ lệ giải ngân của ESP chỉ ở mức 1,5%. Vy cho rằng có ba yếu tố khiến các dự án khởi nghiệp dễ thất bại trong việc gọi vốn: không hiểu thị trường (không có số liệu, cấu trúc thị trường), không có các báo cáo vận hành của sản phẩm, và không có kiến thức về gọi vốn (không biết công ty đang ở giai đoạn nào, định giá bao nhiêu). “Cái khó của các dự án khởi nghiệp Việt Nam là ít công ty sáng tạo, mô hình thành

“NẾU ĐỂ ĐẦU TƯ THÌ NĂM 2019 – 2020 LÀ THỜI ĐIỂM THÍCH HỢP, NẾU KHÔNG THEO ĐƯỢC DỰ ÁN NÀO NỮA THÌ SẼ KHÓ DO CÁC DỰ ÁN NHIỀU, MÀ CƠ HỘI ĐỂ THÀNH CÔNG NGÀY CÀNG KHÓ.” —NGUYỄN MẠNH DŨNG, TRƯỞNG ĐẠI DIỆN CYBERAGENT VENTURES VIỆT NAM VÀ THÁI LAN

68 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 1.2019

công xưa giờ là lấy một mô hình chuyển đồ ăn được đánh giá là kỳ lân có sẵn và làm thật tốt, vì vậy của Hàn Quốc cũng đang tìm cách hàm lượng công nghệ và sáng tạo đặt chân vào Việt Nam cạnh tranh không cao,” Vy nhận xét. cùng Now (thuộc Foody), GrabFood Là nhà đầu tư có thâm niên và GoFood (thuộc Go-Viet). “Chúng 10 năm ở thị trường Việt Nam và tôi đã tìm hiểu thị trường này và khu vực, ông Dũng nhìn nhận đang tìm đối tác. Chúng tôi sẽ có mặt quy mô GDP của Việt Nam ở ở Việt Nam trong năm 2019,” Seyoon mức 224 tỉ đô la Mỹ vẫn chưa Oh, phó chủ tịch Woowa Brothers đủ để hấp dẫn các nhà đầu tư cho biết. lớn tầm cỡ thế giới rót vốn. Mặt Với một thị trường đi sau như Việt khác, việc thiếu những công ty ở Nam, trong 2 – 3 năm tới, khi các vòng B (quy mô đầu tư từ 2 – 10 đối thủ lớn xuất hiện, ông Dũng cho triệu đô la Mỹ) khiến thị trường rằng các công ty Việt Nam sẽ phải đối Lê Hoàng Uyên Vy, giám đốc điều hành quỹ ESP. Việt Nam thiếu đà để có những mặt với một sự cạnh tranh rất lớn và vòng đầu tư lớn tiếp theo. “Có không thể chủ động cuộc chơi được, một thực tế là nhiều công ty Việt Nam không dám đi vì nhiều sản phẩm, dịch vụ của Việt Nam chỉ là một ra ngoài vì cần phải có kế hoạch lớn, bản lĩnh. Lúc đó phần nhỏ trong nền tảng của những “siêu ứng dụng” nhà đầu tư tầm cỡ sẵn sàng đổ tiền vào,” ông Dũng này. Tuy nhiên, thách thức này mở ra cơ hội thoái vốn phân tích. Ông Dũng lấy ví dụ khi SoftBank đầu tư vào cho các nhà sáng lập và nhà đầu tư. Ông Dũng nói: “Khi Tokopedia và Grab rất nhiều vòng, nên các nhà đầu tư doanh nghiệp lớn muốn thống trị thị trường, họ có chỉ cần đi theo vòng đầu là các vòng sau đã có lời rồi. khuynh hướng mua bán, sáp nhập các công ty Việt Nam “Như thế các nhà đầu tư nhỏ mới tích cực hơn vì họ vì chi phí tìm kiếm người dùng của người đến sau bao nhìn thấy cửa ra,” vị trưởng đại diện quỹ đầu tư đã thực giờ cũng tốn hơn của người đến trước,” ông Dũng nhận hiện 10 vụ thoái vốn tại Việt Nam chia sẻ. định. Vị trưởng đại diện CAV cho rằng trong hai năm Trong khi các doanh nghiệp Việt Nam đang tìm tới các nhà đầu tư phải tích cực tìm kiếm các khoản đầu cách phát triển và tăng thị phần, bốn năm trở lại đây, tư, vì trong 5 năm tới cuộc chơi sẽ được sắp xếp an bài các nhóm kỳ lân như Grab, Go-Jek, WeWork, Airbnb, khi các “ông lớn” sẽ đổ những luồng tiền rất lớn vào Việt Traveloka, cùng những công ty “cá mập” như Alibaba, Nam. “Nếu để đầu tư thì năm 2019 – 2020 là thời điểm Tencent, Expedia cũng đã có mặt và toan tính xâm thích hợp. Nếu không theo được dự án nào nữa thì sẽ chiếm thị trường hơn 90 triệu dân này. Tại sự kiện khó do các dự án nhiều, mà cơ hội để thành công ngày Vakance 2018, Woowa Brothers, một công ty về vận càng khó,” ông Dũng phân tích.

HÃY ĐỂ B&J ĐƯA CẢ ĐẠI DƯƠNG VÀO BÀN TAY BẠN

CÔNG TY TNHH BRIAN AND JET T: 088 830 069 - 0888 830 269 W: 1/58 Tân Thành, Hòa Thạnh, Tân Phú, Hồ Chí Minh

Nam Ä&#x2018;áşŁo Ngáť?c PHĂ&#x2030;P Cáť&#x2DC;NG HOĂ&#x20AC;N Háş˘O

CáťŚA DU Láť&#x160;CH VĂ&#x20AC; MUA SáşŽM KhĂńg ph i ng u nhiĂŞn cĂĄc thiĂŞn Ä&#x2018; ng du l ch Ä&#x2018; u g n li n v i mua s m. CĹŠng khĂńg ph i ng u nhiĂŞn, doanh thu tÂ? mua s m chiÂ?m mÂ?t tÂ trÂ&#x20AC;ng l n trong ngĂ nh du l ch. BÂ&#x201E;i lÂ&#x2026;, vÂ? ph i cÂ&#x2020;a phĂŠp cÂ?ng du l ch vĂ mua s m lĂ nhÂ&#x2C6;ng tr i nghiÂ&#x2030;m nhÂ&#x160;m Ä&#x2018;ĂĄp Â&#x2039;ng mÂ&#x20AC;i nhu cÂ&#x152;u cÂ&#x2020;a du khĂĄch. Mua s m v n lĂ m t m nh ghĂŠp khĂńg-th -thi u c a b c tranh du l ch. M nh ghĂŠp Ä&#x2018;Ăł Ä&#x2018;Â?Â?c tÂ o ra nhÂ&#x20AC;m Ä&#x2018;em Ä&#x2018; n vĂ Ä&#x2018;ĂĄp ng mÂ&#x201E;i nhu cÂ&#x2026;u, k c nhu cÂ&#x2026;u phĂĄt sinh c a du khĂĄch. DU L CH VĂ&#x20AC; MUA S M: M I L NG DUYĂ&#x160;N â&#x20AC;&#x153;ONE STOP TRAVELLINGâ&#x20AC;? Du l ch vĂ mua s m, hai khĂĄi niÂ&#x2C6;m ngÂ&#x2030; tĂĄch bÂ ch, rÂ ch rĂ˛i nhÂ?ng lÂ i lĂ nhÂ&#x2039;ng m nh ghĂŠp thĂş v . Du l ch n u thi u mua s m, sÂ&#x17D; chÂ&#x2018;ng th tÂ o nĂŞn sÂ&#x201C; sĂí Ä&#x2018; ng. VĂ ch c ch n, khĂńg th Ä&#x2018;ĂĄp ng Ä&#x2018;Â?Â?c nhu cÂ&#x2026;u c a du khĂĄch. NgÂ?Â?c lÂ i, mua s m, khĂńg chÂ&#x2013; Ä&#x2018;Â&#x2014;n thuÂ&#x2026;n Ä&#x2018;ĂĄp ng nhu cÂ&#x2026;u du khĂĄch. MĂ trĂŞn h t, mua s m lĂ m hoĂ n h o hÂ&#x2014;n tr i nghiÂ&#x2C6;m du l ch. Ä?Ăł lĂ lĂ˝ do One Stop Travelling xuÂ&#x;t hiÂ&#x2C6;n. SÂ&#x17D; rÂ&#x;t khĂł Ä&#x2018; cĂł cĂ˘u tr lÂ˘i chĂnh xĂĄc One Stop Travelling hĂŹnh thĂ nh tÂĽ khi nĂ o. NgÂ?Â˘i ta chÂ&#x2013; bi t Ä&#x2018;Ăł lĂ m t khĂĄi niÂ&#x2C6;m hĂŹnh thĂ nh tÂĽ One Stop Shopping â&#x20AC;&#x201C; nhÂ&#x2039;ng cÂ§a hĂ ng m t Ä&#x2018;i m Ä&#x2018; n. VĂ cĂł m t Ä&#x2018;iÂü ch c nhÂ? Ä&#x2018; inh Ä&#x2018;Ăłng c t, bÂ&#x;t c thĂ nh ph du l ch nĂ o, tÂĽ Ă sang Ă&#x201A;u, tÂĽ MÂŤ Ä&#x2018; n Ă&#x161;c, One Stop Travelling lĂ m t chi n lÂ?Â?c c a ngĂ nh du l ch nhÂ&#x20AC;m thÂŽa mĂŁn nhu cÂ&#x2026;u mua s m c a du khĂĄch.

Khu ph mua s m Myeondong lĂ m t vĂ dÂ˛ Ä&#x2018;i n hĂŹnh. Khu ph mua s m nÂłi ti ng bÂć nhÂ&#x;t Seoul chuyĂŞn vÂ¨ thÂ˘i trang vĂ mÂŤ phÂľm nĂ y m t ngĂ y Ä&#x2018;Ăłn kho ng 10 triÂ&#x2C6;u lÂ?Â?t khĂĄch, trong Ä&#x2018;Ăł Ä&#x2018;a phÂ&#x2026;n lĂ khĂĄch du l ch. Grand Canal Shoppes Ä&#x2018;ĂŁ quĂĄ nÂłi ti ng vÂťi du khĂĄch khi Ä&#x2018; n Las Vegas. ChÂ&#x2013; 91 cÂ§a hiÂ&#x2C6;u nÂ&#x20AC;m trong quÂ&#x2026;n th khĂĄch sÂ n Palazzo nhÂ?ng Ä&#x2018;ĂŁ tÂĽ lĂ˘u, vÂťi giÂťi yĂŞu hĂ ng hiÂ&#x2C6;u thĂŹ Ä&#x2018;Ă˘y lĂ Ä&#x2018;i m Ä&#x2018; n cĂł m t-khĂńg-hai. KhĂńg chÂ&#x2013; thÂŽa mĂŁn nhu cÂ&#x2026;u mua s m hĂ ng hiÂ&#x2C6;u, Grand Canal Shoppes cĂ˛n khi n du khĂĄch nhÂ? Ä&#x2018;ang Ă&#x20AC; Venice bĂ&#x20AC;i cĂĄch bĂ i trĂ Â&#x;n tÂ?Â?ng. BĂĄo cĂĄo Affluent Insights Millionaire 2017 c a Agility khÂ&#x2018;ng Ä&#x2018; nh, â&#x20AC;&#x153;tr i nghiÂ&#x2C6;mâ&#x20AC;? mang Ä&#x2018; n xĂşc c m mĂŁnh liÂ&#x2C6;t hÂ&#x2014;n c nhÂ&#x2039;ng mĂłn Ä&#x2018;Ă&#x2030; xa xÂ&#x2013; phÂľm. VĂ â&#x20AC;&#x153;mua s mâ&#x20AC;? chĂnh lĂ m t phÂ&#x2026;n tÂ o nĂŞn nhÂ&#x2039;ng tr i nghiÂ&#x2C6;m Ä&#x2018;Ăł. Tr lÂ˘i trĂŞn Glamour â&#x20AC;&#x201C; tÂ˘ tÂ p chĂ tiĂŞn phong vÂ¨ phong cĂĄch s ng, m t chuyĂŞn gia phĂ˘n tĂch th trÂ?Â˘ng mua s m khÂ&#x2018;ng Ä&#x2018; nh, cĂ ng cĂł nhiÂü tiÂ¨n, ngÂ?Â˘i ta cĂ ng quan tĂ˘m Ä&#x2018; n chÂ&#x;t lÂ?Â?ng mua s m tÂ i nhÂ&#x2039;ng Ä&#x2018;i m Ä&#x2018; n, Ä&#x2018;Ă&#x160;c biÂ&#x2C6;t trong cĂĄc káťł nghÂ&#x2013; dÂ?Â&#x2030;ng.

Táť° GIáť&#x161;I THIáť&#x2020;U

m t phÂ&#x2026;n c a nghÂ&#x2C6; thuÂ´t chinh phÂ˛c du khĂĄch, Ä&#x2018;Ăł lĂ Ä&#x2018;ĂĄp ng mÂ&#x201E;i nhu cÂ&#x2026;u, Ä&#x2018;Ă&#x160;c biÂ&#x2C6;t nhu cÂ&#x2026;u mua s m. Ä?Ăł cĹŠng chĂnh lĂ nhĂ˘n t tÂ o nĂŞn s c hÂ&#x;p dĂ&#x2019;n cho m t káťł nghÂ&#x2013; trong mÂ&#x2014;. Ä?Ăłn xu hÂ?Âťng nĂ y, TÂ´p Ä&#x2018;oĂ n Sun Group Ä&#x2018;ĂŁ cho ra m t dĂ˛ng s n phÂľm Boutique Shophouse Melodia nhÂ&#x20AC;m tÂ o ra nhÂ&#x2039;ng khu ph mua s m thÂ?Â?ng lÂ?u Ä&#x2018;Ăşng nghÄŠa Ä&#x2018;ĂĄp ng nhu cÂ&#x2026;u c a du khĂĄch khi Ä&#x2018; n Nam Ä&#x2018; o nĂłi riĂŞng vĂ PhĂş Qu c nĂłi chung. MUA S M - M VĂ&#x20AC;NG C A DU L CH VIÂ T Mua s m Ä&#x2018;ang lĂ m nh ghĂŠp y u vĂ thi u c a du l ch ViÂ&#x2C6;t Nam. ThÂ&#x201C;c t cho thÂ&#x;y, ngÂ?Â˘i dĂ˘n ViÂ&#x2C6;t Nam khĂńg ngÂ i chi tiÂ¨n cho nhu cÂ&#x2026;u mua s m khi du l ch Ă&#x20AC; nÂ?Âťc ngoĂ i. Du khĂĄch qu c t Ä&#x2018; n ViÂ&#x2C6;t Nam gÂ&#x2026;n nhÂ? khĂńg chi tiĂŞu cho mua s m mĂ&#x160;c dĂš rÂ&#x;t cĂł nhu cÂ&#x2026;u. LĂ˝ do? Mua s m Ä&#x2018;ang gÂ&#x2026;n nhÂ? b bÂŽ ngÂŽ vÂťi ngĂ nh cĂńg nghiÂ&#x2C6;p khĂńg khĂłi tÂ i ViÂ&#x2C6;t Nam. CĂĄc Ä&#x2018;i m Ä&#x2018; n du l ch, ngay c nhÂ&#x2039;ng Ä&#x2018;i m Ä&#x2018; n Ä&#x2018;ĂŁ trĂ&#x20AC; nĂŞn quen thu c nhÂ? Nha Trang, Ä?Ă NĂ&#x17D;ng, PhĂş Qu câ&#x20AC;Ś, nhÂ&#x2039;ng chuĂ&#x2018;i liĂŞn k t nhÂ? mua s m, lÂ?u trĂş vĂ&#x2019;n chÂ?a Ä&#x2018;Ă&#x2030;ng b . Trong khi du l ch, Ä&#x2018;Ă&#x160;c biÂ&#x2C6;t lĂ du l ch nghÂ&#x2013; dÂ?Â&#x2030;ng ngĂ y m t khÂ&#x2018;ng Ä&#x2018; nh v trĂ c a ViÂ&#x2C6;t Nam trĂŞn b n Ä&#x2018;Ă&#x2030; th giÂťi. Ä?iÂü Ä&#x2018;Ăł cĹŠng cĂł nghÄŠa, mua s m sÂ&#x17D; lĂ mÂŽ vĂ ng l thiĂŞn cho nhÂ&#x2039;ng nhĂ Ä&#x2018;Â&#x2026;u tÂ? tiĂŞn phong bi t chÂ&#x201E;n Ä&#x2018; a Ä&#x2018;i m Ä&#x2018; b t phĂĄ vĂ chinh phÂ˛c th trÂ?Â˘ng, Nam Ä&#x2018; o PhĂş Qu c lĂ m t vĂ dÂ˛ Ä&#x2018;i n hĂŹnh. â&#x20AC;ŚS P CĂ&#x201C; MÂ?T â&#x20AC;&#x153;THIĂ&#x160;N Ä? Â NG MUA S Mâ&#x20AC;? Â NAM Ä?Â&#x20AC;O Nam PhĂş Qu c Ä&#x2018;ang tÂĽng ngĂ y khÂ&#x2018;ng Ä&#x2018; nh ngĂí v c a mĂŹnh trĂŞn b n Ä&#x2018;Ă&#x2030; nghÂ&#x2013; dÂ?Â&#x2030;ng qu c t , n u nhĂŹn vĂ o nhÂ&#x2039;ng danh hiÂ&#x2C6;u th giÂťi liĂŞn ti p trao tĂ&#x160;ng cho cĂĄc khu nghÂ&#x2013; dÂ?Â&#x2030;ng Ă&#x20AC; BĂŁi Kem thÂ˘i gian gÂ&#x2026;n Ä&#x2018;Ă˘y. NhÂ?ng n u soi chi u vĂ o cĂĄch khai thĂĄc du l ch hiÂ&#x2C6;u qu tÂĽ cĂĄc Ä&#x2018;i m Ä&#x2018; n nÂłi ti ng trĂŞn th giÂťi thĂŹ Nam PhĂş Qu c vĂ&#x2019;n Ä&#x2018;ang thi u m t m nh ghĂŠp quan trÂ&#x201E;ng, Ä&#x2018;Ăł chĂnh lĂ mua s m. Thi u Ä&#x2018;i m nh ghĂŠp nĂ y, Nam Ä&#x2018; o Ä&#x2018;ĂŁ bÂŽ ngÂŽ

NÂ&#x20AC;m trong quÂ&#x2026;n th Sun Premier Village Kem Beach Resort, Boutique Shophouse Melodia hÂ?Ă&#x20AC;ng trÂ&#x201E;n vĂ&#x2013;n chuĂ&#x2018;i hÂ tÂ&#x2026;ng Ä&#x2018;Ă&#x2030;ng b c a khu nghÂ&#x2013; dÂ?Â&#x2030;ng nhÂ? bĂŁi Ä&#x2018; xe r ng gÂ&#x2026;n 7.800m 2, lĂ˛ng Ä&#x2018;Â?Â˘ng chĂnh r ng 12m, vÂ&#x2013;a hĂ¨ r ng 3m. Ä?Ă&#x160;c biÂ&#x2C6;t, Boutique Shophouse Melodia nÂ&#x20AC;m kÂ¨ bĂŞn qu ng trÂ?Â˘ng r ng tÂťi 8.500m 2 â&#x20AC;&#x201C; trung tĂ˘m gi i trĂ c a Nam Ä&#x2018; o vÂťi nhÂ&#x2039;ng sÂ&#x201C; kiÂ&#x2C6;n, lĂ&#x203A; h i, Ă˘m nhÂ c mang tÂ&#x2026;m cÂ&#x2030; qu c t . VÂťi v trĂ cÂ§a ngĂľ c a c hÂ&#x2C6; sinh thĂĄi du l ch, nghÂ&#x2013; dÂ?Â&#x2030;ng tÂ&#x2013; Ä&#x2018;Ă´ nĂ y, Boutique Shophouse Melodia sÂ&#x17D; dĂ&#x203A; dĂ ng ti p cÂń dĂ˛ng du khĂĄch Ä&#x2018; n tham quan, nghÂ&#x2013; dÂ?Â&#x2030;ng vĂ lÂ?u trĂş tÂ i JW Marriott Phu Quoc Emerald Bay â&#x20AC;&#x201C; top 50 khu nghÂ&#x2013; dÂ?Â&#x2030;ng t t nhÂ&#x;t th giÂťi 2018, khu condotel Premier Residences Phu Quoc Emerald Bay vÂĽa mÂťi khai trÂ?Â&#x2014;ng vĂ tÂł hÂ?p biÂ&#x2C6;t thÂ&#x201C; nghÂ&#x2013; dÂ?Â&#x2030;ng 5 sao Sun Premier Village Kem Beach Resort. Ä?Ă˘y lĂ m t lÂ?i th hi m cĂł. ChÂ?a h t, mĂ&#x2018;i cÄ&#x192;n shophouse cĂł diÂ&#x2C6;n tĂch 105m2, cao 5 tÂ&#x2026;ng, diÂ&#x2C6;n tĂch sÂ§ dÂ˛ng 545m2, hai mĂ&#x160;t thoĂĄng vĂ cĂńg nÄ&#x192;ng Ä&#x2018;a dÂ ng, Ä&#x2018; ch nhĂ˘n cĂł th tĂšy bi n hoĂ&#x160;c Ä&#x2018; Ă&#x20AC; vĂ kinh doanh, hoĂ&#x160;c linh hoÂ t cho thuĂŞ. VÂťi nhÂ&#x2039;ng Â?u Ä&#x2018;i m vÂ?Â?t tr i nĂ y, Boutique Shophouse Melodia ch c ch n sÂ&#x17D; tÂ o m t cĂş hĂch bÂ&#x;t ngÂ˘, thĂş v cho m i lÂ?Â&#x2014;ng duyĂŞn giÂ&#x2039;a du l ch vĂ mua s m tÂ i Nam Ä&#x2018; o PhĂş Qu c. CĂş hĂch nĂ y khĂńg chÂ&#x2013; khi n Nam Ä&#x2018; o ngĂ y cĂ ng hÂ&#x;p dĂ&#x2019;n trong m t du khĂĄch, Ä&#x2018; giÂ&#x2039; chĂ˘n hÂ&#x201E; lĂ˘u hÂ&#x2014;n, mĂ cĂş hĂch nĂ y sÂ&#x17D; mang lÂ i nguĂ&#x2030;n lÂ?i khÂłng lĂ&#x2030; cho ch nhĂ˘n shophouse â&#x20AC;&#x201C; nhÂ&#x2039;ng nhĂ Ä&#x2018;Â&#x2026;u tÂ? tiĂŞn phong hoĂ n thiÂ&#x2C6;n s c hĂşt cho Nam PhĂş Qu c.

ẢNH: DANIEL HERTZBERG FOR FORBES

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 1.2019

GẶP GỠ NHÀ HOẠCH ĐỊNH CHÍNH SÁCH MỚI CỦA MỸ:

ADAM SMITH

GẦN MỘT PHẦN TƯ THIÊN NIÊN KỶ SAU KHI CÔNG BỐ, CUỐN SÁCH NGUỒN GỐC CỦA CẢI CỦA CÁC QUỐC GIA (THE WEALTH OF NATIONS) DƯỜNG NHƯ CHƯA BAO GIỜ CHÍNH XÁC HƠN. KHI TỔNG THỐNG TRUMP BÃI BỎ NHỮNG QUY ĐỊNH TRÓI BUỘC KINH DOANH, CÁC TẬP ĐOÀN TỐT NHẤT CỦA MỸ, ĐỨNG ĐẦU LÀ JUST 100, ĐANG TẬP TRUNG VÀO LỢI ÍCH CỘNG ĐỒNG - VÀ CÙNG LÚC ĐÓ CÓ LỢI NHUẬN.

BIÊN TẬP: MAGGIE MCGRATH CÙNG ALEX KONRAD

ọa lạc trên một con phố yên tĩnh ở khu công nghiệp tồi tàn của Seattle, cách hơn 17 km từ bãi cỏ thoai thoải thuộc đại bản doanh Redmond của Microsoft, căn nhà kho tồi tàn hầu như không nổi bật. Nhưng bên trong, bạn sẽ thấy một hệ thống máy chủ nhỏ, với 20 dãy máy chạy bằng pin nhiên liệu khí tự nhiên thay vì các ổ cắm điện tiêu chuẩn. Mục tiêu cuối cùng của thử nghiệm này là cắt giảm một nửa lượng điện sử dụng của trung tâm dữ liệu, đồng thời chỉ xuất ra lượng chất thải bao gồm nước có thể tái sử dụng, nhiệt và một lượng carbon dioxide vừa phải – một trong nhiều thành tựu sử dụng năng lượng từ mặt trăng mà Microsoft sẽ tung ra trong hai thập kỷ tới, với chi phí hàng trăm triệu đô la Mỹ. Satya Nadella, giám đốc điều hành của Microsoft, cho biết, “ưu tiên hàng đầu đối với chúng tôi là tiên phong và đi đầu về hiệu quả năng lượng.” Mặc dù mang tính nhân đạo, nhưng ưu tiên này không phải là lòng nhân đạo: Sự tăng trưởng vượt bậc THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 73

ĐIỀU CHÍNH NHỜ KHAI SÁNG TỰ THÂN mức chuẩn, Just Capital đã khảo sát hơn 80 nghìn người Mỹ về những gì họ mong đợi từ các tập đoàn ở phương diện công nhân, môi trường, khách hàng và sản phẩm, cộng đồng, cổ đông và nhân quyền. Quốc gia được cho là bị chia rẽ này có các nhóm cộng đồng lớn tin rằng các công ty nên trả lương công bằng cho công nhân, bảo vệ quyền riêng tư của khách hàng và giảm thiểu ô nhiễm. Để thực hiện các nguyên tắc này, các công ty trong danh sách Just 100 thực thi tư tưởng cốt lõi của Adam Smith trong cuốn The Wealth of Nations – trong quá trình theo đuổi lợi ích kinh tế của họ, các lãnh đạo doanh nghiệp cũng sẽ phục vụ lợi ích xã hội. Những con số đều thể hiện điều này. Trong vòng 50 tuần tính đến ngày 30.11, S & P đã hồi lại 3,6%, Just 100 là 7,5% và Microsoft là 29,9%. Học thuyết “Bàn tay vô hình”, hóa ra, chưa bao giờ bị coi là phi luân lý.

TRONG KHI CHÍNH QUYỀN TRUMP CẮT GIẢM CÁC QUY ĐỊNH VỀ MÔI TRƯỜNG THÌ MICROSOFT LẠI CẮT GIẢM LƯỢNG KHÍ THẢI CARBON ĐẾN MỨC 75% VÀO NĂM 2030.

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 1.2019

CÓ LẼ KHÔNG VẤN ĐỀ NÀO CÓ THỂ chứng

minh được sự hạn chế của chính quyền Washington hiện nay rõ ràng như mức lương tối thiểu. Về nguyên tắc, nhiều người theo chủ nghĩa tự do kinh tế thuần túy phản đối và xem nó như một sự can thiệp sâu của chính phủ, trong số đó bao gồm cả cố vấn kinh tế của Trump, ông Larry Kudlow, người gần đây đã gọi khái niệm mức lương tối thiểu của liên bang là “một ý tưởng kinh khủng”. Thực tế, bởi vì mức này đã không tăng kể từ năm 2009, nên mức lương tối thiểu 7,25 đô la Mỹ/ giờ đồng nghĩa với việc bạn làm việc cật lực 40 giờ một tuần và vẫn nằm ở ngưỡng nghèo nếu bạn đang nuôi con hoặc vợ/ chồng. Trong một số trường hợp, chính sách hiện tại này là điều tồi tệ nhất đối với cả hai giới. Tuy nhiên, ở khía cạnh kinh doanh, các công dân Mỹ chẳng quan tâm gì nhiều hơn việc liệu các công ty có trả lương công bằng hay không – 84% người được hỏi nói với Just Capital rằng các công ty nên làm vậy. Các tình trạng này diễn ra cả ở những công ty có sản phẩm mà mọi người muốn mua và những công ty mà họ muốn làm việc – trong thị trường lao động cung không đủ cầu, thậm chí cả ở cấp thấp hơn. Đó là lý do tại sao nhiều doanh nghiệp đang tự nguyện phá vỡ quy định về mức lương tối thiểu. Ngành bán lẻ là nguồn cung nhiều nhất đối với các công việc lương thấp: Just Capital ước tính 4,2 triệu nhân viên bán lẻ có mức lương không đủ sống. Năm 2017, Target, nhà bán lẻ truyền thống hàng đầu xếp thứ 53 trong danh sách Just

ẢNH: JASON ALDEN/BLOOMBERG/GETTY IMAGES

gần đây của Microsoft chủ yếu là nhờ mảng kinh doanh đám mây trị giá 23 tỉ đô la Mỹ, đặc biệt là dịch vụ điện toán đám mây Azure. Hạn chế lớn đối với sự tăng trưởng của Azure, Nadella cho biết, nằm ở hàng loạt trang trại máy chủ tiêu tốn điện phục vụ cho nó. Việc kết hợp thành công các sách lược kinh doanh cùng hoạt động vì lợi ích cộng đồng là lý do không thể phủ nhận giúp Microsoft đứng đầu danh sách Just 100 (100 công ty đại chúng xuất sắc nhất dựa trên cách họ đáp ứng kỳ vọng của người Mỹ về hành vi đạo đức doanh nghiệp tốt) năm nay của Forbes. “Lợi ích kinh doanh của bạn có thực sự giúp thế giới giải quyết một số thách thức cấp bách của nó hay không?” Nadella nói ông đã tự hỏi mình như vậy. “Nếu không được như thế thì chúng ta gặp rắc rối.” Để đạt được mục tiêu, Microsoft công khai cam kết đến năm 2030 sẽ cắt giảm 75% lượng khí thải carbon, tính từ mức năm 2013, tương đương với việc loại bỏ tất cả lượng khí thải từ Detroit. Và đó chắc chắn không phải do yêu cầu từ phía cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ. Ngược lại, chính quyền Trump đã ưu tiên cắt giảm nhiều quy định. Vài quy định trong số này đã quá hạn, từ việc nới lỏng các quy định khiến các công ty nhỏ gặp khó khăn trong việc cung cấp các quỹ hưu trí 401(k) đến việc theo dõi nhanh các liệu pháp tế bào và gen có khả năng đổi mới. Lịch sử sẽ bị chậm lại trước những động thái khác, trong đó đáng chú ý nhất là những gì bị tác động bởi chủ trương phủ nhận biến đổi khí hậu của Trump, ví dụ rút khỏi hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu và sự ủng hộ mạnh mẽ của ông này với các nhà máy nhiệt điện sử dụng than đá. Nhưng điều đó không liên quan nhiều đến việc liệu bạn có tin rằng chính quyền nên cho phép các nhà cung cấp dịch vụ Internet phải có đồng thuận của khách hàng nếu muốn chia sẻ thông tin cá nhân của họ hay yêu cầu các cố vấn tài chính hoạt động vì lợi ích tốt nhất của khách hàng hay không. Các tập đoàn hàng đầu của Mỹ đang bắt đầu ngày càng tuân thủ các tiêu chuẩn trong tất cả các lĩnh vực liên quan đến lợi ích cộng đồng – từ tiền lương đến nghỉ phép có lương, đến khí thải – chính quyền hiện tại không quan tâm đến việc bắt buộc các công ty này làm điều đó. Việc công ty hàng đầu tự điều chỉnh, hóa ra, lại phản ánh tâm ý của công chúng tốt hơn bất cứ điều gì xuất phát từ hàng loạt các chiêu trò chính trị. Để có được

100 DOANH NGHIỆP CÔNG DÂN

1 Microsoft 2 Intel

G CU N VIỆ G Ứ N CL G ÀM NĂ LÃ NG L NH ỰC ĐẠ O

ỒN GĐ

RƯ

ỜN

CỘ N

IT MÔ

2 5 849 1 22 100 5

3 Alphabet

PHÁT TRIỂN MẠNH KHI LÀM VIỆC TỐT. DƯỚI ĐÂY LÀ DANH SÁCH HẰNG NĂM LẦN THỨ HAI VỀ TỐP 100 CÔNG TY THỂ HIỆN TỐT NHẤT TRONG CÁC MẢNG: NHÂN CÔNG, KHÁCH HÀNG VÀ ĐỐI ĐÃI VỚI CỘNG ĐỒNG, TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG, TẠO VIỆC LÀM, CHẤT LƯỢNG SẢN PHẨM VÀ NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO. ĐÃ NH I NGỘ ÂN VIÊ ỨN N K H G XỬ ÁC VỚ HH I ÀN G SẢ NP HẨ M

100, bắt đầu tăng mức lương tối thiểu nội bộ từ 10 đô la Mỹ (hiện nay là 12 đô la Mỹ) và cam kết tăng lên 15 đô la Mỹ vào cuối năm 2020, đạt ngưỡng mà nhiều người ủng hộ công nhân muốn chính phủ cho phép. (New York, California và Massachusetts đã thông qua các đạo luật nâng mức lương tối thiểu lên 15 đô la Mỹ, trong khi San Francisco và Berkeley đã đạt ngưỡng đó.) Stephanie Lundquist, giám đốc nhân sự của công ty này cho biết Target được ca ngợi rất nhiều, sau đó thấy được hiệu quả ngay lập tức khi có nhiều ứng viên hơn. Tháng 11 vừa qua, gây chú ý nhiều hơn, Amazon (xếp thứ 30 trong danh sách Just) đã tăng mức lương tối thiểu cho 250 nghìn nhân công cơ hữu và 100 nghìn nhân công thời vụ lên tới 15 đô la Mỹ. Công chúng Mỹ nhận thấy lợi ích của người lao động cũng quan trọng như vậy. Ví dụ, theo trung tâm nghiên cứu Pew, 82% số người được hỏi tin rằng họ nên được hưởng chế độ trả lương nghỉ thai sản. Như trường hợp của nước Mỹ, không giống như đại đa số các nước phát triển giàu có, không có chế độ trả lương nghỉ thai sản, nghỉ phép hoặc thậm chí nghỉ ốm, nhiều công ty đã nhanh chóng tự thay đổi tình huống trước khi pháp lý buộc phải làm điều đó. Nhà sản xuất chất bán dẫn Nvidia, đứng đầu danh sách Just 100 về cách đối đãi với nhân viên, ĐÃI NGỘ NHÂN VIÊN cho phép các bà mẹ 1. Nvidia mới sinh được nghỉ 22 tuần có lương và cung “Tỉ lệ nghỉ việc của chúng tôi dao động khoảng 5% cấp dịch vụ trợ giúp lên trên toàn cầu, trong khi hầu đến sáu giờ làm việc hết các công ty công nghệ đang ở riêng mỗi tháng cho 8% đến 15%,” Beau Davidson, phó chủ tịch quản lý trải nghiệm nhân mỗi công nhân. Adobe viên của nhà sản xuất chip Nvidia, (xếp thứ 9) hoàn tiền cho biết. Nvidia đặt ra tiêu chuẩn tới 20 nghìn đô la Mỹ vàng về lợi ích cho các cặp cha mẹ mới có con và những người chuẩn cho thuốc sinh sản, bị làm cha mẹ (bao gồm bảo hiểm hỗ trợ lên tới 25 nghìn toàn diện về việc nhận con nuôi đô la Mỹ cho chi phí và điều trị sinh sản). Để giúp việc tiếp cận các lợi ích sức khỏe dễ mang thai hộ và nhận dàng hơn, công ty này đã hợp tác con nuôi, và chăm sóc với Crossover Health xây dựng một trẻ em lên tới 100 giờ phòng khám tư nhân gần trụ sở và cung cấp dịch vụ do Stanford điều mỗi năm. Việc chi trả hành giúp công nhân tìm các chuyên công bằng là một lĩnh gia và phương pháp điều trị thay vực khác mà có thể đã thế. Sinh viên mới tốt nghiệp đại học nhận được tới 30 nghìn đô la Mỹ không thành hiện thực, để trả các khoản vay sinh viên. nhưng hiện giờ các công ty tốt nhất đang tự thay đổi. 69 trong số 100 công ty trong danh sách Just 100 đã tiến hành phân tích chi trả theo giới tính. Salesforce, xếp thứ 29 trong danh sách, hiện đang đánh giá hằng năm để đảm bảo mức lương tương

20 1 691 10 2 191 17

11 11 163 122 194 29 565

4 Texas Instruments

5 IBM

79 48 769 9 4 51 144

406 164

766 193

6 Nvidia

1 177 769 152 33 248 91

7 VMware

8 Procter & Gamble

9 Adobe Systems 10 Cisco Systems 11 Humana

831

224 656

15 66 164 123 31 260 24

12 Accenture 13 AT&T

18 164 20 193 299 734

7 57 164 43 287 227 124

66 13 1 126 148 136 43

23 227 164 4 65 150 440

84 86 164 88 84 36 66

14 General Motors 15 General Mills

14 29 879 89 23 67 56

51 72 808 33 6 717 14

16 Apple

17 Kimberly-Clark

13 257 789 104 3 670 114

18 ResMed

34 148 17 39 247 343 157

19 Biogen 20 UPS

6 819

5 300 61 137

58 284 44 2 88 601 112

388 18 164 40 126 21 18

21 Keysight Technologies 22 S&P Global

32 148 164 18 98 497 516

140 90 164 11 85 271 21

23 Colgate-Palmolive 24 Prudential Financial

43 109 692 98

42 667 15

70 75 164 19 64 406 520

25 Clorox

53 799 35

27 618

26 3M

825

103

27 UnitedHealth Group

164

189

347

28 Agilent Technologies

233 164

781 164 146 48 179 465

29 Salesforce.com 30 Amazon 31 Exelon

255 185 33

447 205

118 1 815 403 481 11 595 18 623 44 105 89 253 111

32 Varian Medical Systems

114

156

311

738 130

33 Merck & Co

751

489 547

34 Cigna Corp

134

143

114

202 337

35 Facebook

846 44

192 890 10 155

DẪN ĐẦU NGÀNH

THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 75

ĐIỀU CHÍNH NHỜ KHAI SÁNG TỰ THÂN đương cho công việc bình đẳng giữa các giới tính, chủng tộc và dân tộc. Đánh giá năm 2018 của công ty này, lần thứ ba, cho thấy 6% nhân viên của họ bị trả lương thấp, giảm so với mức 11% trong năm 2017. Vì sao vấn đề này không được khắc phục trong năm đầu tiên? “Mỗi khi chúng tôi tiến hành những đánh giá này, chúng tôi phải tìm hiểu thêm về nhiều yếu tố dẫn đến việc chi trả bất bình đẳng. . . tìm hiểu tất cả những gì mà chúng tôi đang chủ động giải quyết,” giám đốc nhân sự Cindy Robbins giải thích trên blog. Thế hệ Thiên niên kỷ và thế hệ Z tiếp sau, đang thúc đẩy nhiều thay đổi này. Theo Euclid, công ty nghiên cứu thị trường, hơn một nửa số người thuộc thế hệ Thiên niên kỷ cho biết, điều quan trọng là các thương hiệu phải phù hợp với giá trị của họ. Tuy nhiên, chỉ có 1/3 số người thuộc thế hệ Boomer (sinh năm 1946-1964) nghĩ như vậy. Sự khác biệt thế hệ thể hiện mạnh mẽ nhất trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, và những người trẻ tuổi sẽ phải hứng chịu hậu quả biến đổi khí hậu trong nhiều thập kỷ, dài hơn cuộc đời của hầu hết các thành viên trong chính quyền Trump. Theo đó, 29 công ty trong danh sách Just 100, bao gồm VMware, Procter & Gamble và General Mills, đã đăng ký sáng kiến Mục tiêu trên Cơ sở Khoa học, yêu cầu các công ty áp dụng các nỗ lực cắt giảm khí thải carbon theo hiệp định Paris. Những công ty khác, chẳng hạn như Microsoft, đang tuân thủ hiệp định đó mà không đăng ký tham gia chính thức. “Là một công ty, chúng tôi không thể nói, ‘Không có luật, chúng tôi không cần phải làm,’ ” Nadella nói thêm: “Hiển nhiên là cần nguyên tắc điều chỉnh bản thân trong bất kỳ vấn đề lớn nào.” Công ty hàng tiêu dùng khổng lồ P&G (xếp thứ 8 trong danh sách), một trong những nhà sản xuất chất thải nhựa lớn nhất thế giới, quảng bá hộp nước giặt Tide hoàn toàn mới dùng nhiều giấy bìa cứng hơn và ít nhựa hơn, cùng một chai Head & Shoulders làm bằng nhựa tái chế. Không chỉ là sự kiện quảng bá kỳ công, chai dầu gội tái chế còn được trưng bày đặc biệt – có nghĩa là có khả năng bán được nhiều hơn – từ các nhà bán lẻ muốn cho khách hàng biết rằng họ cũng quan tâm đến môi trường. David Taylor, CEO của P&G, mô tả cách công ty tiếp cận công nghệ cải tiến sản phẩm vì môi trường là “luôn luôn tuân thủ luật pháp địa phương, nhưng [làm được] hơn thế nữa. Cách làm này khởi đầu từ người tiêu dùng và vấn đề họ muốn giải quyết.” Ông nhắc đến việc mở rộng thương

CEO của Procter & Gamble, David Taylor, tại trụ sở của P&G ở Cincinnati: “Nếu chúng ta đạt tiêu chuẩn cao hơn trong cách đối xử với các bên liên quan theo nghĩa rộng nhất thì điều đó sẽ đưa chúng ta tiến về phía trước nhanh nhất.”

hiệu gần đây của Pampers, nhãn hiệu đạt doanh thu hằng năm hơn 8 tỉ đô la Mỹ. Pampers Pures, được tung ra thị trường hồi tháng tư, chứa bông và ít hóa chất hơn, có giá bán cao hơn khoảng 25% so với mẫu cũ. Với sức hút từ đoạn quảng cáo có John Legend hát bài Cục cưng vừa mới làm bẩn tã, Pures đứng đầu trong danh mục sản phẩm tự phân hủy. Điều này không có nghĩa là các nhân viên và khách hàng có ý thức xã hội có thể điều khiển các công ty lớn nhất của Mỹ. Tháng 7 năm ngoái, khi cục Kiểm soát Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) tách trẻ em không có giấy tờ ra khỏi cha mẹ tại khu vực biên giới, khoảng 500 nhân viên của Microsoft cùng 300 nghìn người khác đã ký vào đơn thỉnh cầu kêu gọi công

MỨC LƯƠNG TỐI THIỂU CỦA LIÊN BANG VẪN GIẬM CHÂN Ở MỨC 7,25 ĐÔ LA MỸ TỪ NĂM 2009, NHƯNG CÁC NHÀ BÁN LẺ NHƯ AMAZON VÀ TARGET THÌ ĐANG TĂNG CON SỐ ĐÓ LÊN 15 ĐÔ LA MỸ.

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 1.2019

CHO ĐẾN GẦN ĐÂY, THỜI KỲ HOÀNG KIM

của doanh nghiệp tự quản là sau Thế chiến II, một thời

tiết kiệm năng lượng - đã thay thế các loại sản phẩm dùng một lần, trà khô thay thế trà túi lọc. (sau một số nghiên cứu, Microsoft lực chọn vẫn giữ khăn ăn dùng một lần.) Về nguồn cung tại chỗ: rau diếp, rau chân vịt và rau diếp xoăn được trồng tại các tháp thủy canh trong chính quán này.

36 Owens Corning

G CU N VIỆ G Ứ N CL G ÀM NĂ LÃ NG L NH ỰC ĐẠ O

ỒN

ỜN

GĐ

RƯ

CỘ N

61 367 164 77 40 562 38

37 Ford Motor

38 Intuit

39 Nike

MÔ

ĐÃ NH I NGỘ ÂN VIÊ ỨN N K H G XỬ ÁC VỚ HH I ÀN G SẢ NP HẨ M

ty hủy bỏ hợp đồng với ỨNG XỬ VỚI KHÁCH HÀNG ICE. Microsoft không bỏ 1. Intel qua vụ việc, nhưng họ cũng Trong khi Facebook đang không có động thái nào. vất vả để trấn an người dùng Thay vào đó, Brad Smith, rằng dữ liệu cá nhân của họ chủ tịch của công ty, đã trả không bị lạm dụng, các công ty công nghệ khác lại đang chủ động làm lời bằng một bài đăng trên điều đó. Năm 2018, Intel ra mắt một blog công khai về nhập cư cổng thông tin cho phép khách hàng và Nadella đã gửi email quyết định lượng dữ liệu của họ có thể được sử dụng để tiếp thị. David trình bày quan điểm của Hoffman, giám đốc bảo mật toàn mình cho nhân viên. cầu, cho biết: “Thiết kế quyền riêng “Chúng tôi rất rõ ràng. tư là điều quan trọng hơn bao giờ hết đối với Intel và khách hàng của họ. Vì Cá nhân chúng tôi, với vậy Intel tiếp tục đi theo hướng cung tư cách là các quan chức cấp cho khách hàng hiểu biết thấu không qua bầu cử, sẽ đáo hơn về các tính năng bảo mật được tích hợp trong các sản phẩm và không thay đổi quyết định dịch vụ của mình.” chỉ để cắt hợp đồng với khách hàng, cho dù đó là chính phủ SẢN PHẨM hay trong khách 1. Humana hàng khu vực tư nhân,” Nadella “Người dân càng khỏe mạnh thì kết quả tài chính càng tốt cho chúng tôi,” tiến nói. “Nhưng đồng sĩ Roy Beveridge, giám đốc y khoa của thời, chúng tôi sẽ Humana, cho biết. Đó là lý do tại sao công ty bảo có những nguyên hiểm đang làm tất cả mọi thứ, từ việc đăng ký nhà ăn và phục vụ bữa ăn trên xe đẩy, đến việc tắc đạo đức.” Nghĩa sắp xếp tình nguyện viên đến thăm nhà của các là gì? Smith nói, bệnh nhân lớn tuổi. Nghe có vẻ giống như công Microsoft đã từ việc xã hội, nhưng những nỗ lực của Humana nhân danh những người tham gia chương trình chối ký hợp đồng Medicare Advantage (phiên bản Medicare chi trả với các chính phủ cho các công ty bảo hiểm một khoản phí định nước ngoài không mức cho mỗi người lớn tuổi) được dựa trên dữ liệu và nghiên cứu cho thấy, nguồn dinh dưỡng đáp ứng các tiêu kém, sự cô lập và các yếu tố xã hội khác tác động chuẩn của họ về đến sức khỏe, có liên quan đến việc sức khỏe kém “quyền con người hơn và chi phí cao hơn. hoặc nhu cầu xã hội”, và cũng từ chối MÔI TRƯỜNG một cơ quan chính quyền tại Hoa Kỳ có 1. Microsoft kế hoạch sử dụng dịch Nhằm cắt giảm tác động môi trường của mình, gã khổng lồ công nghệ vụ của công ty này đang thử nghiệm cả ý tưởng tương theo hướng có thể dẫn lai (ví dụ: các trung tâm dữ liệu chạy bằng đến nguy cơ “phân pin nhiên liệu khí tự nhiên) lẫn những ý tưởng cũ. Với mô hình thứ hai, Microsoft có biệt đối xử quá mức”. quán cà phê đã được cải tạo tại trụ sở của (Cả ông ấy và Nadella Microsoft ở Redmond, Washington, nơi các đều không nhắc đến đĩa, cốc và đồ dùng bằng bạc có thể tái sử dụng - và một máy rửa chén tiết kiệm nước, tên nào cụ thể.)

855

186

531

728 164 150 121 569 204

100 38 754 54 47 128 661

40 Nielsen Holdings

28 160 164 171 38 507 571

41 Johnson Controls

585 164

42 Autodesk

79 164

161 329 635

226 703

43 Visa

105

9 807

16 846 167

44 Verizon

77 120 164 221 144 55 329

45 PayPal

46 Edwards Lifesciences

168

47 ConocoPhillips

37 517 44 164 15 868 145

48 Xerox 49 Caterpillar

554

10 164 344 453 394 207 284 8

41 164

78 6

46 21

405

383 396

266 50 164 29 63 333 171

50 Baxter International

181

51 HP

27 30 769 121 420 474 37

187 682

104 666

53 Target

477 27 799 42

54 Principal Financial Group

164

165

208 380 243

55 Delta Air Lines

116

311

164

56 Fluor

209 108 164 198 34 148 16

58 Eli Lilly & Co

116

30 248 94

401

336 15 164 108 20 129 230 10

59 Jones Lang LaSalle

149 94

295 135

52 Anthem

57 Hilton Worldwide

623 795

188

560 453

26 406 164 197 195 114 252

60 Metlife

109 421 832

61 Medtronic

45 206 847 41

58 236 381

62 Northrop Grumman

62 164

85 734 692 62 105 101 65

63 Hewlett Packard Enterprise 204

142

64 Chevron

519 44 409 81

164

141

303 262 552 160

65 Maxim Integrated Products 280

164

66 Johnson & Johnson

890

67 DowDuPont

29 367 692 759 29 309 131

205 882 41

240 197

68 Ebay

167 164

131 230 439 425

69 Zillow Group

657 164

375

588

664

70 Hartford Financial Services

164

167

222

728

71 First Solar

281

257

101

810 242

72 Boeing

72 585 686 337 90

69 178

73 Rockwell Automation

156

284 164

136

649 310

74 Travelers Companies

284 164

418

130

339

75 Akamai Technologies

101

113

142

310

147 356

76 Advanced Micro Devices

144

231

164

113

764 599

77 Symantec

54 664 164 134

821 649

78 Bank of New York Mellon

254 118 164

79 Kellogg

161

80 Cummins

117 576 749

81 Bank of America

36 808 176 13

260 322 580 72 438 26 187

211 349

91 822 822 44 45 50 517

82 Exxon Mobil

607

636

83 Alliance Data Systems

110

164

200 258

84 Campbell Soup

381

743

134 107

392 219 131

382

737

DẪN ĐẦU NGÀNH

THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 77

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 1.2019

ỒN G CU N VIỆ G Ứ C L NG ÀM NĂ LÃ NG L NH ỰC ĐẠ O

G ỜN

GĐ

RƯ

CỘ N

CỘNG ĐỒNG

đại mà bất bình đẳng 1. Freeport-McMoRan trong thu nhập giảm, Kể từ năm 2010, doanh nghiệp khổng không phải ngẫu nhiên, lồ này đã chi 500 triệu đô la Mỹ xây và người Mỹ coi trọng dựng các nhà máy cung cấp nước doanh nghiệp lớn. Lợi sạch và xử lý nước thải gần mỏ của công ty ở nhuận tăng lên trong Arequipa, Peru, thành phố có 860 nghìn dân đổ thẳng nước thải chưa xử lý xuống con sông nền kinh tế đang phát gần đó. Năm 2016, Freeport tăng gấp ba công triển mạnh thời kỳ hậu suất xay xát tại mỏ của mình ở đó. Bill Cobb, chiến cho phép các người đứng đầu các vấn đề môi trường của công ty ban hành tất công ty, đã mô tả thẳng thừng rằng các nhà máy giống như cách để công ty giành được cả các chính sách hợp “giấy phép xã hội” để vận hành mỏ của mình nhất công nhân, quản và nói thêm rằng việc mở rộng đã không bị lý và cổ đông, và có ý các cuộc biểu tình cản trở - đây là một rắc rối thức chung về sứ mệnh. đang ngày càng tăng đối với các dự án khai thác mỏ trên toàn thế giới. “Chính phủ và ngành công nghiệp tập trung giành thắng lợi trong chiến CUNG ỨNG VIỆC LÀM tranh, vì vậy có rất nhiều mối hợp tác và chúng kéo 1. Nutanix dài đến thời kỳ hậu chiến,” Kể từ khi nhà cung cấp điện Marina von Neumann toán đám mây này ra mắt công chúng vào tháng 9.2016, Whitman, giáo sư danh dự lượng nhân công của nó đã tăng từ tại ĐH Michigan, người dưới 2 nghìn người lên 4.400 người. từng đảm nhiệm các vị trí Được thành lập và có trụ sở tại San Jose, California, Nutanix cũng có các như giám đốc điều hành chi nhánh tại Durham, bắc Carolina; hàng đầu của GM, thành Seattle; Bắc Kinh; và Brisbane. viên hội đồng quản trị tại (khoảng 40% nhân viên là ở nước JPMorgan Chase, P&G và ngoài.) Rukmini Siva Raman, phó chủ tịch điều hành kinh doanh của Nutanix, các công ty lớn khác, cho cho biết lượng nhân công đa dạng là biết. điều rất quan trọng đối với việc công Sau đó đến những năm ty tiếp tục mở rộng. Nutanix đạt doanh 1970. Gánh nặng pháp lý thu 1,2 tỉ đô la Mỹ trong năm tính đến ngày 31.7. “Chúng tôi muốn tăng lên của chính phủ tăng lên 3 tỉ đô la vào năm 2021 và tôi an tâm trong khi giá dầu tăng vọt rằng bộ máy tuyển dụng của chúng tôi và cạnh tranh nước ngoài sẽ làm bất cứ điều gì cần thiết để đảm tăng lên khiến lợi nhuận bảo chúng tôi đạt được những mục tiêu đó và thực hiện nó một cách chu bắt đầu lao dốc. Vì vậy, đáo,” cô nói. bắt đầu đến thời đại của Milton Friedman, người cho rằng NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO “trách nhiệm xã 1. Xylem hội duy nhất của Kể từ khi Patrick Decker nắm quyền kiểm doanh nghiệp là soát công ty công nghệ về nước vào tháng tăng lợi nhuận 3.2014, các cổ đông đã được hưởng 16% lợi nhuận hằng năm, so với 11% của S & P 500. Một phần của mình,” một lời công sức của Decker, là sự ưu tiên cho các chương khuyên răn đã trở trình phát triển điều hành chính thức cũng như quản thành Phúc âm. lý đa dạng. 1/4 các vị trí hàng đầu do phụ nữ nắm giữ Khách hàng và và Xylem giữ cho quy trình được đầy đủ bằng cách hỗ trợ các vấn đề của phụ nữ trên toàn công ty. “Chúng nhân viên đã ủng tôi biết rằng để đạt được sứ mệnh của mình, các giám hộ nhu cầu của các đốc điều hành cấp cao của chúng tôi phải lãnh đạo nhà đầu tư. Các bằng hành động cụ thể,” Decker chia sẻ. CEO chậm đóng

MÔ

ĐÃ NH I NGỘ ÂN VIÊ ỨN N K H G XỬ ÁC VỚ HH I ÀN G SẢ NP HẨ M

ĐIỀU CHÍNH NHỜ KHAI SÁNG TỰ THÂN

85 FedEx

721

83 739 50

17 164

86 Southwest Airlines

222 164

223

121

87 Nutanix

128 446 164 359 625 157

694

89 PepsiCo

189

82 875 228 10

541 794

91 Freeport-McMoRan

142

3 788

88 Abbott Laboratories 90 Amgen

885

288

114 472 232

152 828 164 219 1 699 51

92 General Electric

508

111

93 Xylem

487 257 164

136 825

677

94 Micron Technology

106

154

108

779

95 Ingersoll-Rand

131 607 769

30 352 584

96 Juniper Networks

133

115

97 Allstate

102 93 164 166 226 270 443

315

164

257 164 232 790

99 Teradata

180 148 164 155

56 783 276

100 Comerica

258

228

164

117

710 439

98 Bristol Myers Squibb

437

465 554 787

143

PHƯƠNG PHÁP TÍNH: Tạp chí Forbes phối hợp với Just Capital để đánh giá chặt chẽ 890 công ty niêm yết lớn nhất quốc gia (Chỉ số Russell 1000 trừ đi các công ty có dữ liệu hoàn chỉnh không có sẵn, như REITs hoặc những công ty đang chờ sáp nhập). Just Capital lấy dữ liệu từ các báo cáo công khai, nhà cung cấp bên thứ ba và kho lưu trữ đám mây, và sau đó, sử dụng một nhóm các nhà khoa học và thống kê dữ liệu, đánh giá dữ liệu dựa trên những gì người Mỹ gọi là bảy khía cạnh quan trọng nhất của hành vi kinh doanh: đối đãi với nhân viên (25 %), ứng xử với khách hàng (18%), chất lượng sản phẩm (14%), tác động đến môi trường (13%), hỗ trợ cộng đồng ở Mỹ và hồ sơ nhân quyền ở nước ngoài (11%), tác động đến thị trường việc làm Mỹ (12%) và hành vi lãnh đạo (8%).

XẾP CUỐI DANH SÁCH

NHIỀU CÔNG TY ĐANG PHÁT TRIỂN TỐT NHỜ NHÂN VIÊN, KHÁCH HÀNG VÀ MÔI TRƯỜNG NHƯNG CŨNG CÓ NHIỀU DOANH NGHIỆP KHÔNG ĐẠT ĐƯỢC ĐIỀU ĐÓ. DƯỚI ĐÂY LÀ DANH SÁCH THEO THỨ TỰ CHỮ CÁI CỦA 10% DOANH NGHIỆP XẾP CUỐI TRONG SỐ 890 CÔNG TY ĐƯỢC PHÂN TÍCH. Acuity Brands Amerco American National Insurance Ametek Armstrong World Industries Aspen Technology Axis Capital BGC Partners Black Knight Brown & Brown Bruker Corp Chemed Corp Chipotle Mexican Grill Cinemark Holdings Cintas Corp Clean Harbors Colfax Copart Coty Dish Network Dollar General Dollar Tree Domino’s Pizza Dunkin Brands Eagle Materials East West Bancorp Echostar Equifax Equity Lifestyle Properties Extended Stay America

FleetCor Technologies Floor & Decor Holdings Flowers Foods Hain Celestial Group HD Supply Herbalife Nutrition ICU Medical Invitation Homes Kirby Corp Knight-Swift Transportation Leggett & Platt Life Storage LKQ Corp Madison Square Garden McDonald’s Michael Kors Michaels Cos Middleby Corp Monster Beverage Nabors Industries New York Community Bancorp Nu Skin Enterprises Outfront Media Packaging Corp of America People’s United Financial Pilgrim’s Pride Corp Platform Specialty Products Polaris Industries

Public Storage Quanta Services Rollins Ross Stores Service Corp International Servicemaster Global Silgan Holdings Six Flags Entertainment Skechers Spectrum Brands Sprouts Farmers Market Stericycle Tempur Sealy International Tesla The Chemours Co Torchmark TransDigm Group Transocean TransUnion Treehouse Foods Trinity Industries Umpqua Holdings United States Steel Urban Outfitters Wabtec Corp Watsco Weatherford International Wendys WR Grace Wynn Resorts Zebra Technologies

cửa các nhà máy, sa thải công nhân hoặc cắt giảm lợi ích sức khỏe khi về hưu đã bị các chủ đầu tư, các quỹ đầu cơ và các nhà đầu tư “chủ động” hối thúc thay đổi nhằm tối ưu hóa lợi nhuận ngắn hạn và giá cổ phiếu. Người Mỹ nghĩ rằng các công ty có thể “gắn kết việc tạo ra lợi nhuận với trách nhiệm xã hội,” Robert Samuelson đã viết trong một bài tham luận nổi tiếng năm 1993 có tựa đề là “R.I.P.: The Good Corporation.” (Vĩnh biệt doanh nghiệp tốt). Giả thuyết đó là sai, ông kết luận. Hay là đúng? Phố Wall được cho là có vai trò loại bỏ khái niệm về tập đoàn tốt, nhưng đáng chú ý là hiện nay chính phố Wall lại đang tạo áp lực buộc các tập đoàn phải hành động có trách nhiệm. Karina Funk, quản lý danh mục đầu tư tại Brown Advisory, giám sát quỹ Large Cap Sustainable Growth 1,8 tỉ đô la Mỹ của công ty này, trong đó Microsoft là cổ đông lớn nhất, cho biết: “Các công ty chất lượng cao cần quản lý rủi ro để không trở nên tệ hơn so với các công ty cùng ngành về quan hệ lao động hoặc các khoản nợ môi trường. Những gì khiến một công ty trở nên khác biệt là họ không chỉ đang quản lý rủi ro, bởi vì đó là điều họ cần làm – đó là điều kiện tiên quyết – mà họ còn theo đuổi các cơ hội. Các cơ hội thể hiện qua báo cáo kết quả kinh doanh (P&L) là tăng trưởng doanh thu, cải thiện chi phí và nâng cao giá trị nhượng quyền thương mại.” Nói cách khác, nhu cầu của phố Wall – doanh thu nhiều hơn, chi phí thấp hơn – ngày càng phù hợp với nhu cầu của người lao động, người tiêu dùng và lợi ích cộng đồng. Trong một nghiên cứu mới đáng chú ý, Stephen Stubben, thuộc ĐH Utah, và Kyle Welch, ĐH George Washington, đã truy cập vào phần mềm theo dõi hơn 1,2 triệu đơn tố giác nội bộ được ghi nhận tại 937 công ty đại chúng. Hai giáo sư chuyên ngành kế toán có thể thông qua các phần mềm để đánh giá cách các công ty tận tâm giải quyết các vụ kiện. Trong ba năm tiếp theo, số vụ kiện mà những công ty nhận đơn tố giác phải nghiêm túc đối mặt đã ít hơn 7% và phí chi trả khi họ bị kiện cũng ít hơn 20%. Jack Bogle, người sáng lập tập đoàn quản lý quỹ đầu tư chi phí thấp Vanguard Group, một trong những công ty đột phá lớn nhất ở phố Wall, chia sẻ “(Vai trò) của tinh thần hào phóng không nhiều bằng sự giác ngộ tự tâm.” Thật vậy, các nhà đầu tư có thể vẫn đang đánh giá

thấp nhược điểm dài hạn của văn hóa doanh nghiệp không bền vững. Simon Glossner, thuộc ĐH Catholic ở Eichstätt, Đức, gần đây đã xem xét hiệu suất của các cổ phiếu của Mỹ với danh tiếng gây tranh cãi – nghĩa là các công ty này từng gặp các rắc rối về môi trường, xã hội hoặc quản trị cao cấp. Vì cổ phiếu của các công ty này giảm giá, đây có thể là một cơ hội mua vào? Không. Từ năm 2009 đến năm 2016, cổ phiếu thỏa thuận có hiệu suất kém so với tiêu chí chuẩn ở mức 3,5% một năm, cho thấy sự thất bại trong quản lý nội bộ của họ đã sâu sắc hơn và mất nhiều thời gian hơn để hồi phục so với tính toán đầu của các nhà đầu tư. Người mua cổ phiếu Wells Fargo và Facebook nên lưu ý. Ở TUỔI 89, JACK BOGLE, nhà sáng lập Vanguard ủng hộ tinh thần của một công ty hướng về đại chúng ngay cả trong quãng thời gian hàng thập kỷ khi nó chưa đột phá, vẫn dành thời gian để nhìn về tương lai, cố vấn và tài trợ học bổng cho các trường cũ của ông là Blair Academy và Princeton. “Họ có tinh thần toàn cầu hóa nhiều hơn, ít vì vật chất hơn,” ông cho biết. Nói cách khác, xu hướng tự điều chỉnh này sẽ không biến mất. Có lẽ nếu nó phát triển đủ nhanh, nó sẽ đi trước những nỗ lực to lớn hơn của chính phủ để đạt được những mục tiêu tương tự. Theo Mạng lưới Đầu tư Tác động Toàn cầu (GIIN), tài sản toàn cầu đầu tư vào các quỹ tạo tác động đã tăng 50% từ năm 2016 đến 2017 lên 228 tỉ đô la Mỹ. Nhưng lĩnh vực này thực sự có thể bùng nổ khi khối tài sản khổng lồ, khoảng 17 nghìn tỉ đô la Mỹ, theo công ty nghiên cứu tài sản Cerulli Associates cho biết, được chuyển sang thế hệ Thiên niên kỷ có mục tiêu và ý thức. Cũng tương tự như vậy với lãnh đạo công ty. Không cần tìm đâu xa, hãy xem xét trường hợp của Coinbase, hoạt động trong lĩnh vực tư bản có ít quy định nhất hiện nay là tiền mã hóa. Vào năm 2013, một luật sư đã gợi ý với các đồng sáng lập trẻ của công ty này, Brian Armstrong và Fred Ehrsam, bỏ qua một số hướng dẫn diễn giải từ mạng lưới Thi hành Luật pháp về Tội phạm Tài chính của Hoa Kỳ về việc yêu cầu công ty khởi nghiệp ví bitcoin phải đăng ký làm người chuyển tiền và tuân thủ các quy định nặng nề của luật Bảo mật Ngân hàng. Thay vì làm theo lời luật sư, họ lại sa thải luật sư

KHÔNG GIỐNG ĐA SỐ CÁC NƯỚC PHÁT TRIỂN KHÁC, LUẬT PHÁP HOA KỲ KHÔNG CÓ CHẾ ĐỘ TRẢ LƯƠNG NGHỈ THAI SẢN, NGHỈ PHÉP HOẶC NGHỈ ỐM, NHƯNG NGÀY NAY CÁC CÔNG NHÂN ĐANG YÊU CẦU THỰC HIỆN CÁC CHẾ ĐỘ NÀY.

THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 79

ĐIỀU CHÍNH NHỜ KHAI SÁNG TỰ THÂN

đó và quyết định dành số tiền ít ỏi của mình để làm những việc đúng đắn ngay từ đầu. Hai tháng sau, quỹ Union Square Ventures đã dẫn dắt vòng gọi vốn series A cho Coinbase với 6,1 triệu đô la Mỹ. Vòng gọi vốn gần đây nhất của nó – khoản tiền 300 triệu đô la Mỹ từ Tiger Global và những nhà tài trợ khác – định giá công ty ở mức 8 tỉ đô la Mỹ, biến CEO Armstrong, hiện 35 tuổi, trở thành tỉ phú. Coinbase vượt lên trên các công ty khác trong ngành là nhờ niềm tin và tính trung thực trong một lĩnh vực thiếu cả hai đặc tính này. “Trao đổi tiền kỹ thuật số tuân thủ liên kết với hệ thống tài chính truyền thống là một mảng cơ sở hạ tầng cần thiết để giúp tiền kỹ thuật số phát triển,” Armstrong viết trong một bài đăng trên blog năm 2016 nhằm bảo vệ các mối liên kết của Coinbase với các cơ quan quản lý, thực thi pháp luật và ngân hàng. Ngay cả các chủ đầu tư truyền thống hiện cũng tham gia vào đầu tư tạo tác động. Jana Partners, quỹ đầu cơ nổi tiếng với các chiến dịch đầu tư thay đổi doanh nghiệp của mình, gần đây đã thành lập quỹ tạo tác động xã hội. Chiến dịch đầu tiên của họ là gì? Tạo áp lực cho Apple để khiến cha mẹ có kiểm soát nhiều hơn khi con dùng iPhone. “Có một số điều cần có sự điều tiết của chính phủ, nhưng vị trí mà chúng tôi đang đảm nhận sẽ tốt hơn nhiều nếu các công ty có thể tự mình giải quyết những điều này,” Charles, một đối tác tại Jana, cho biết. “Một người có thể bị coi là ích kỷ, rõ ràng có một số nguyên tắc hiển nhiên trong bản chất của anh ta, khiến anh ta quan tâm đến của cải của người khác,” Adam Smith ra mắt cuốn sách đầu tiên Học thuyết về tình cảm luân lý (The Theory of Moral Sentiment), năm 1759. Ông mô tả phương thức mà người khôn ngoan kiềm chế đam mê ích kỷ bằng cách xem xét hành vi của chính anh ta theo hướng mà “một người ngoài cuộc công bằng sẽ nhìn nhận.” Hướng dẫn đó là nền tảng đạo đức của cuốn sách Nguồn gốc của cải của các quốc gia (The Wealth Of Nations) của Smith, được xuất bản năm 1776, cùng lúc đó, thí nghiệm tư bản sau cùng, nước Mỹ, được sinh ra. Một số ý tưởng thông thái tồn tại mãi mãi với thời gian. Nó chỉ cần thời gian để xác định. 260 năm sau, ý tưởng của Smith lại bất ngờ đúng thêm một lần nữa. 80

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 1.2019

CHẶNG ĐƯỜNG MỚI CỦA MICROSOFT SAU KHI BỊ LOẠI BỎ VÌ SỰ CỐ CHẤP THỦ CỰU, MICROSOFT ĐANG PHÁT TRIỂN MẠNH TRỞ LẠI. BÍ QUYẾT CỦA CEO SATYA NADELLA: THIẾT LẬP LẠI VĂN HÓA ĐÃ GIÚP MỞ TOANG CÁNH CỬA CHO NHÀ SẢN XUẤT PHẦN MỀM - VÀ ĐÁM MÂY.

Đ ALEX KONRAD

ầu năm 2016, sau hai năm điều hành Microsoft, CEO Satya Nadella cần lời khuyên từ một trong những nhân viên mới nhất của mình, người đồng sáng lập của một nhà sản xuất công cụ ứng dụng mà Microsoft vừa mua lại. Nadella sắp tiến hành thương vụ mua lại LinkedIn đình đám trị giá 27 tỉ đô la Mỹ, nhưng ông muốn nói về một công ty khác mà ông thèm muốn: GitHub. “Chúng ta có thể làm điều đó không?” Nadella hỏi quản lý, “Chúng ta có được sự tin tưởng không?” Vào thời điểm đó, câu trả lời là không. GitHub là bộ tản nhiệt ảo của ngành phát triển phần mềm, một mạng xã hội nơi hàng triệu lập trình viên nói chuyện mua và chia sẻ mã mà không bị giới hạn bởi ranh giới giữa các công ty. Microsoft đã đạt được danh tiếng trong thời kỳ hoàng kim vào những năm 1990 nhờ sự đối lập hoàn toàn, phần mềm sở hữu độc quyền, và người ta cho rằng GitHub không muốn hợp tác với Microsoft. Nhưng sau khi nhìn thấy cách Nadella lãnh đạo gã khổng lồ có trụ sở tại Redmond, Washington trong hai năm, GitHub đã có một

ẢNH: STEPHEN BRASHEAR/GETTY IMAGES

động thái bất ngờ, lựa chọn đầu quân cho Microsoft thay vì Google trong tháng 6 vừa qua. Đó là động thái táo bạo mới nhất của Nadella, 51 tuổi, người đã đưa Microsoft thoát khỏi quá khứ gần đây bằng cách đưa nó trở về thời kỳ nguyên bản dưới sự đồng sáng lập của Bill Gates. “Bill đã từng dạy tôi, ‘mỗi đô la chúng ta kiếm được phải có giá trị bằng năm đô la, mười đô la ở bên ngoài,’ ” Nadella đã trả lời như thế trong cuộc phỏng vấn đầu tiên với Forbes kể từ khi kết thúc thương vụ trị giá 7,5 tỉ đô la Mỹ. Các công ty lớn đã từng xây dựng trên mã nguồn của Microsoft, Nadella nói ông đã được Bill Gates nhắc nhớ điều đó. Sứ mệnh của Nadella: từng bước gầy dựng lại Microsoft cho đến khi điều này có thể xảy ra lần nữa. Ông nói rằng, “đó những gì mà tôi muốn công ty tìm lại được.” Dấu ấn phát triển của Nadella thể hiện ở khắp mọi nơi. Từ trợ lý ảo của Microsoft tích hợp với Alexa của Amazon cho đến một liên kết sâu với Samsung và, quan trọng nhất, trong báo cáo tài chính của công ty. Doanh thu ở mức 110 tỉ đô la Mỹ đang tăng gấp đôi sau khi sụt giảm trong gần một thập kỷ qua, phần lớn là nhờ bộ phần mềm điện toán đám mây tính phí cao và lợi nhuận cao mà công ty đã xây dựng dựa vào Office và Azure, Microsoft

là thách thức đối với nền tảng đám mây khổng lồ của Amazon. Lợi nhuận ròng ở mức 16,6 tỉ đô la Mỹ, một phần tăng trưởng đó là nhờ dịch vụ điện toán đám mây Azure, đang tăng trưởng 91% hằng năm với các hợp đồng nhiều năm chỉ mới bắt đầu thúc đẩy lợi nhuận. Microsoft đã kết thúc tháng 11 với tư cách là công ty có giá trị nhất thế giới, vượt trên cả Apple và Amazon. Các nhà phân tích đều nhất trí rằng nó sẽ đạt mức 1.000 tỉ đô la Mỹ vốn hóa thị trường vào năm tới. Phần lớn công sức thuộc về Nadella, một người gắn liền với Microsoft, nắm quyền cai trị từ Steve Ballmer vào năm 2014 và ngay lập tức gây tiếng vang lớn. Cựu kỹ sư cho biết ông tập trung vào công ty dựa trên một khái niệm đơn giản: “tăng trưởng công bằng”. Mọi người sẽ nói với nhau rằng, ‘vấn đề không chỉ là thặng dư mà bạn đã tạo ra cho mình. Tình trạng thế giới quanh bạn là gì? Nadella cho biết. “Đó là nơi mà tôi cảm thấy rằng mình đang thể hiện tốt nhất.” Nadella báo hiệu các dự định của mình bằng một chiếc iPhone. Vài tuần sau khi ông trở thành CEO, Microsoft ra mắt dịch vụ đám mây Azure nhằm giúp các lập trình viên tạo ứng dụng iOS dễ dàng hơn. Năm sau, Nadella đã sử dụng iPhone trên sân khấu tại một sự kiện, một điều THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 81

MICROSOFT không tưởng đối với một công ty đã sản xuất chiếc điện thoại Windows làm mưa gió vào năm 2010 và sau đó đã đầu tư hơn bảy tỉ đô la Mỹ vào năm 2014 để mua lại mảng di động của Nokia để hỗ trợ. Khi Nadella tiếp quản, ông đã xóa bỏ toàn bộ thỏa thuận vì thua lỗ. Sau hậu trường, Nadella phải làm việc với văn hóa đấu tranh nội bộ của Microsoft và cách đối xử với các đối thủ cạnh tranh như thể đó là “cuộc chiến tranh thật sự”, như một cựu giám đốc Oracle viết. Luôn bị ám ảnh về sân sau của Windows, hệ điều hành kiếm tiền mặt, Microsoft đã bị bất ngờ bởi sự bùng nổ của điện toán đám mây được Amazon Web Services thực tiễn hóa và bởi các doanh nghiệp phần mềm cho đăng ký thuê bao như Salesforce. Nadella, người Ấn Độ di cư sang Mỹ vào năm 1988, là một người trong cuộc đã điều hành mảng kinh doanh điện toán đám mây mới thành lập của công ty trước khi trở thành CEO. Ông nhanh chóng sắp xếp các quản lý mới và phá vỡ các rào cản giữa Microsoft và đối thủ mã nguồn mở Linux, vốn được người tiền nhiệm thích gây hấn Steve Ballmer gọi là “căn bệnh ung thư.” Nadella và Scott Guthrie, lãnh đạo mới của nền tảng đám mây, chào mừng Linux gia nhập thư viện IT của Azure, nơi Linux được dùng trong một nửa hệ thống máy tính đang chạy trên dịch vụ đám mây của Microsoft. Nadella nói: “Khi chúng tôi đạt được thành công, những kẻ kiêu ngạo kinh điển xuất hiện, những người biết tuốt, và tôi nói ‘hãy giải thoát khỏi chuyện này’. Để làm suy yếu vị trí dẫn đầu vững vàng trên nền tảng đám mây của Amazon (Amazon Web Services đang trên đà đạt doanh thu 27 tỉ đô la Mỹ mỗi năm, so với tốc độ ước tính 10 tỉ đô la Mỹ của Azure thuộc Microsoft và ba tỉ đô la Mỹ của Google), Microsoft chuyển hướng sang các đối tác. Các đại diện bán hàng được thưởng khi đạt được thỏa thuận với đồng minh quan trọng của Microsoft dẫn đến nhiều hoạt động hơn trên đám mây Microsoft. Và các công ty làm việc với Azure thấy mình được đưa vào các thỏa thuận trị giá hàng triệu đô la khi gần đạt được mục tiêu. “Tất cả chúng ta đều choáng váng khi họ làm điều đó”, theo Bob Muglia, giám đốc điều hành của Snowflower - nhà sản xuất phần mềm kho dữ liệu có trụ sở tại San Mateo, và từng gắn bó với Microsoft trong 23 năm, người đã rời đi trong những năm Ballmer nắm quyền. “Satya đã thừa nhận đây là thế giới hướng về dịch vụ.”

Starbucks, công ty hợp tác với Microsoft để cải thiện ứng dụng đặt hàng, đã gửi hơn 10 kỹ sư đến để dự cuộc thi chỉ dành riêng cho người được mời nhằm xây dựng ứng dụng nhanh lớn nhất thế giới do Microsoft tổ chức – một ý tưởng khác trong triều đại Nadella. “Đó là cách tiếp cận khác biệt từ một công ty phần mềm truyền thống”, theo Gerri Martin-Flickinger, CTO của Starbucks. Nhưng cũng có những dấu sao đi kèm với sự hồ hởi mới mẻ này. Phần lớn thành công của Microsoft đến từ việc dịch chuyển khách hàng hiện tại sang dịch vụ đám mây và tân trang bộ phần mềm văn phòng Office 365, làm dấy lên lo lắng rằng công ty chỉ đang thu lượm trái ngọt dưới thấp, theo Dan Ives – chuyên gia phân tích của công ty đầu tư Wedbush tại Los Angeles. Và trong khi việc mở rộng hồ sơ năng lực của Microsoft, bao gồm trò chơi, tìm kiếm và thiết bị như máy tính bảng Surface, vẫn là một sức mạnh khổng lồ, họ vẫn có thể thành công hơn gấp ba lần. “Rủi ro là họ sẽ quay trở lại những ngày xưa cũ”, theo Raimo Lenschow – nhà phân tích của Barclays. (Cả hai đều kỳ vọng cổ phiếu lên.) Hiện tại, với Github trong tay – tiếp sau các thương vụ mua lại nhà sản xuất trò chơi Minecraft (trị giá 2,5 tỉ đô la Mỹ, năm 2014), nhà cung cấp công-cụ-xây-dựng-ứng-dụng Xamarin (theo báo cáo là 400 triệu đô la Mỹ, năm 2016) và LinkedIn – đội ngũ của Nadella cần tránh đi vào vết xe đổ, ví dụ như những hợp đồng dài hạn mang tính hạn chế. Việc làm thế nào để hợp nhất các công ty mới này – lịch sử báo trước sẽ khó khăn – sẽ thử thách Nadella. Để định vị những thách thức này, Nadella dựa vào tầm nhìn rộng mở của mình cho rằng nhân viên, khách hàng và đối tác hạnh phúc hơn – thậm chí ngay cả các lập trình viên khó chịu – phải cùng làm tốt phần việc liên quan đến Microsoft để cùng phát đạt. “Sản phẩm thành công là sản phẩm thúc đẩy nhiều thành công hơn xung quanh nó,” Nadella nói. Để làm được điều đó, Nadella sẽ phải trông đợi vào những nhà lãnh đạo mới như Nat Friedman - đồng sáng lập Xamarin, người đã tham vấn cho Nadella về GitHub năm 2016, và sau đó rút ra để điều hành mảng kinh doanh này cho Microsoft khi thương vụ hoàn tất. Friedman - người có công việc mới đòi hỏi phải truyền bá thông điệp này đến 31 triệu nhà phát triển trên GitHub, cho biết : “Mọi người đang chấp nhận đặt niềm tin vào Microsoft”.

CEO NADELLA ĐANG ỨNG DỤNG LẠI BÀI HỌC CỐT LÕI TỪ BILL GATES: “MỖI ĐÔ LA CHÚNG TA KIẾM ĐƯỢC, PHẢI CÓ GIÁ TRỊ BẰNG NĂM ĐÔ LA, MƯỜI ĐÔ LA Ở BÊN NGOÀI.”

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 1.2019

KHAI TRĆŻĆ NG CáťŹA HĂ&#x20AC;NG

Ä?áşŚU TIĂ&#x160;N Táş I VIáť&#x2020;T NAM

Táť?a láşĄc trong khĂńg gian 200m2 táşĄi khĂĄch sáşĄn Legend Metropole HĂ Náť&#x2122;i sau 10 thĂĄng tráşŁi qua kháť&#x2018;i lĆ°áťŁng xĂ˘y dáťąng vĂ láşŻp Ä&#x2018;áşˇt hoĂ n thiáť&#x2021;n Ä&#x2018;áť&#x201C; sáť&#x2122;, cáťa hĂ ng Patek Philippe táşĄi Viáť&#x2021;t Nam lĂ máť&#x2122;t trong nháťŻng cáťa hĂ ng ráť&#x2122;ng nháşĽt khu váťąc Ä?Ăńg Nam Ă . Ä?Ă˘y lĂ káşżt quáşŁ cáť§a sáťą háťŁp tĂĄc cháşˇt cháş˝ giáťŻa CĂńg ty TNHH Quáť&#x2018;c táşż Tam SĆĄn vĂ Patek Philippe, nháşąm Ä&#x2018;Ăłn tiáşżp nháťŻng nhĂ sĆ°u táşp vĂ Ä&#x2018;am mĂŞ Ä&#x2018;áť&#x201C;ng háť&#x201C; trong máť&#x2122;t khĂńg gian pháşŁn ĂĄnh xuáşĽt sáşŻc cam káşżt váť cháşĽt lĆ°áťŁng, tinh tháş§n truyáť n tháť&#x2018;ng vĂ khĂńg ngáťŤng Ä&#x2018;áť&#x2022;i máť&#x203A;i cáť§a thĆ°ĆĄng hiáť&#x2021;u.

Ă?

T NG KI N TRĂ&#x161;C Ä? C Ä? NH H NG B I TRI T LĂ? THEO Ä?U I S V T TR I Ă? tĆ°áť&#x;ng kiáşżn trĂşc cáť§a cáťa hĂ ng lĂ m náť&#x2022;i báşt cam káşżt cáť§a Patek Philippe trong viáť&#x2021;c khĂ´ng ngáťŤng kiáşżm tĂŹm sáťą vĆ°áťŁt tráť&#x2122;i. Máť&#x2122;t tháşż giáť&#x203A;i cáť§a nháťŻng chiáşżc Ä&#x2018;áť&#x201C;ng háť&#x201C; xa xáť&#x2030; khĂł tĂŹm tháşĽy áť&#x; báşĽt cáťŠ Ä&#x2018;Ă˘u, cáťa hĂ ng Patek Philippe máť?i chĂ o ngĆ°áť?i yĂŞu thĂch nháťŻng cáť&#x2014; mĂĄy tháť?i gian khĂĄm phĂĄ báť&#x2122; sĆ°u táşp nháťŻng tuyáť&#x2021;t pháşŠm cáť§a Patek Philippe váť&#x203A;i náť&#x2122;i tháşĽt tĂ´n vinh sáťą thoáşŁi mĂĄi vĂ riĂŞng tĆ°.

NháťŻng váşt liáť&#x2021;u quĂ˝ giĂĄ nhĆ° gáť&#x2014; phong máşŻt chim hay gáť&#x2014; cáşŠm áş¤n Ä?áť&#x2122;, Ä&#x2018;áť&#x201C;ng thau mĂ i bĂłng vĂ da tháşt Ä&#x2018;Ć°áťŁc Ä&#x2018;Ć°a vĂ o Ä&#x2018;áť&#x201C; trang trĂ náť&#x2122;i tháşĽt mang Ä&#x2018;áşżn máť&#x2122;t khĂńg gian Ä&#x2018;áşłng cáşĽp vĂ chĂ o Ä&#x2018;Ăłn ngĆ°áť?i chĆĄi Ä&#x2018;áť&#x201C;ng háť&#x201C;. Ngay táşĄi sáşŁnh chĂnh cáť§a cáťa hĂ ng lĂ chiáşżc Ä&#x2018;Ă¨n tráş§n ba táş§ng láť&#x2122;ng láşŤy cĂšng nháťŻng chiáşżc Ä&#x2018;Ă¨n treo tĆ°áť?ng nháť? xinh Ä&#x2018;Ć°áťŁc cháşż tĂĄc báşąng pha lĂŞ Baccarat. BĂŞn cáşĄnh Ä&#x2018;Ăł, Ä&#x2018;áť&#x192; nháşĽn máşĄnh dáşĽu áşĽn thĆ°ĆĄng hiáť&#x2021;u cáť§a Patek Philippe, cháťŻ tháşp Calatrava Ä&#x2018;Ć°áťŁc sáť dáťĽng Ä&#x2018;áť&#x192; táşĄo ra háť?a tiáşżt láşˇp trong toĂ n báť&#x2122; cáťa hĂ ng. TáťŤng Ä&#x2018;Ć°áť?ng nĂŠt chi tiáşżt Ä&#x2018;áť u Ä&#x2018;Ć°áťŁc hoĂ n thiáť&#x2021;n váť&#x203A;i sáťą cáşŠn tráť?ng vĂ trĂ˘n quĂ˝, vĂ toĂ n báť&#x2122; cáťa hĂ ng Ä&#x2018;Ć°áťŁc tĂń vinh váť&#x203A;i nháťŻng pháťĽ kiáť&#x2021;n trang trĂ phong phĂş. NĂ&#x201A;NG T M TR I NGHIÂ M CHO NHÂ?NG V KHĂ CH TH NG L U BĂŞn cáşĄnh khu váťąc bĂĄn hĂ ng chĂnh, cáťa hĂ ng cĂ˛n táťą hĂ o váť&#x203A;i máť&#x2122;t phĂ˛ng khĂĄch vĂ thĆ° viáť&#x2021;n nháť? dĂ nh riĂŞng cho nháťŻng váť&#x2039; thĆ°áťŁng khĂĄch muáť&#x2018;n khĂĄm phĂĄ tháşż giáť&#x203A;i cáť§a Patek Philippe. Ä?áşˇc biáť&#x2021;t, khĂńg gian nĂ y hoĂ n toĂ n cĂł tháť&#x192; tĂĄch biáť&#x2021;t váť&#x203A;i cĂĄc khu váťąc bĂŞn ngoĂ i Ä&#x2018;áť&#x192; táşĄo sáťą riĂŞng tĆ° tuyáť&#x2021;t Ä&#x2018;áť&#x2018;i, dĂ nh cho nháťŻng ngĆ°áť?i muáť&#x2018;n táşn hĆ°áť&#x;ng tráşŁi nghiáť&#x2021;m mua sáşŻm kĂn Ä&#x2018;ĂĄo hĆĄn. NháťŻng báťŠc tranh trong phĂ˛ng Ä&#x2018;Ć°áťŁc thay Ä&#x2018;áť&#x2022;i thĆ°áť?ng xuyĂŞn nháşąm giĂşp khĂĄch hĂ ng biáşżt nhiáť u hĆĄn váť láť&#x2039;ch sáť cáť§a Patek Philippe. BĂŞn cáşĄnh Ä&#x2018;Ăł, nháťŻng mĂłn Ä&#x2018;áť&#x201C; trang trĂ Ä&#x2018;áť&#x2122;c Ä&#x2018;ĂĄo nhĆ° báťŠc tranh váş˝ tay 10 giĂĄ tráť&#x2039; cáť§a Patek Philippe báşąng cĂĄc ngĂń ngáťŻ khĂĄc nhau hay máť&#x2122;t táť§ thĆ° viáť&#x2021;n nháť? nĆĄi khĂĄch hĂ ng cĂł tháť&#x192; thĆ° giĂŁn Ä&#x2018;áť?c nháťŻng cuáť&#x2018;n sĂĄch váť láť&#x2039;ch sáť cáť§a thĆ°ĆĄng hiáť&#x2021;u hoáşˇc ngháť&#x2021; thuáşt vĂ phong cĂĄch sáť&#x2018;ng cĹŠng cĂł tháť&#x192; Ä&#x2018;Ć°áťŁc tĂŹm tháşĽy táşĄi Ä&#x2018;Ă˘y.

Ä?áť&#x160;A CHáť&#x2C6; CáťŹA HĂ&#x20AC;NG PATEK PHILIPPE

TỰ GIỚI THIỆU

CÁI B T TAY ĐÁNG GIÁ TRONG TH TR NG XA X Nhằm mang đến cho khách hàng trên toàn thế giới dịch vụ đẳng cấp như chính danh tiếng của thương hiệu trong lãnh địa theo đuổi sự xuất sắc, Patek Philippe đã hợp tác với mạng lưới phân phối tuyển chọn kỹ lưỡng với nhiều quy định khắt khe. Hiện nay, chỉ chưa đầy 450 cửa hàng đại diện cho Patek Philippe tại hơn 60 quốc gia trên thế giới. Sự kiện ra mắt cửa hàng Patek Philippe đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hợp tác giữa Patek Philippe và Tam Sơn. Sau hơn 10 năm hoạt động, Tam Sơn đã trở thành một phần không thể thiếu, góp phần định hình thị trường phân phối hàng xa xỉ của Việt Nam, và cửa hàng Patek Philippe đầu tiên này chính là sự củng cố vị trí tiên phong của Tam Sơn trên toàn thị trường ngày nay.

NHÀ S N XU T Đ NG H S H U GIA ĐÌNH Đ C L P CU I CÙNG C A GENEVA

Trong hơn 175 năm hoạt động không gián đoạn, Patek Philippe đã kế thừa truyền thống chế tác đồng hồ của Geneva. Là nhà sản xuất đồng hồ sở hữu gia đình độc lập cuối cùng của Geneva, thương hiệu hoàn toàn tự do sáng tạo, thiết kế, sản xuất và lắp ráp mà không chịu bất cứ sự chi phối nào, để tạo ra những sản phẩm mà giới chuyên môn đánh giá là những cỗ máy thời gian tuyệt vời nhất trên thế giới – tiếp nối tầm nhìn của hai nhà sáng lập Antoine Norbert de Patek (1839) và Adrien Philippe (1845). Nhờ có bí quyết hiếm có, Patek Philippe luôn duy trì một truyền thống sáng tạo với danh mục hơn 100 bằng sáng chế ấn tượng. Được gìn giữ bởi gia đình Stern từ năm 1932, Patek Philippe luôn nằm trên đỉnh cao của công nghệ chế tác đồng hồ và nghiên cứu về khoa học vật liệu nhằm chinh phục cuộc kiếm tìm không ngừng những cỗ máy thời gian bền bỉ, chất lượng và đáng tin cậy.

Khách s n Legend Metropole, 15 Ngô Quy n, Qu n Hoàn Ki m, Hà N i | +84 2438281010

hướng dẫn

đầu tư

2019

Năm 2018, VN Index xác lập kỷ lục mới 1.204 điểm, nhưng không có nhiều nhà đầu tư bảo vệ được thành quả trước diễn biến thị trường cuối năm. Thị trường chứng khoán năm 2019 sẽ diễn biến thế nào, cơ hội hay thách thức với các ngành, qua góc nhìn của các nhà quản lý quỹ? forbes việt nam

86 | FORBES việt nam tháng 1.2019

ác nhà quản lý quỹ và chuyên gia chia sẻ góc nhìn về môi trường đầu tư năm 2019, kênh đầu tư, nhóm ngành và các cổ phiếu ưa thích với bốn khảo sát ngắn của Forbes Việt Nam:

1. Triển vọng môi trường vĩ mô năm 2019? 2. Nhóm ngành triển vọng nhất? 3. Phân bố tài sản vào đâu? 4. 5 cổ phiếu ưa thích?

Andy Ho

Giám đốc điều hành VinaCapital • Quản lý: 1 tỉ đô la Mỹ • Dấu ấn: Một trong hai quỹ đầu tư lớn nhất Việt Nam.

Vĩ mô 2019 Về mặt vĩ mô, chúng tôi nghĩ nền kinh tế Việt Nam trong năm 2019 vẫn rất khả quan như đã diễn ra trong năm 2018 với kịch bản tăng trưởng GDP từ 6,5% đến 7%. Chính phủ Việt Nam đang điều hành nền kinh tế một cách hợp lý, lạm phát trong tầm kiểm soát, nội tệ ổn định hơn hầu hết các thị trường mới nổi (EM) trong năm 2018.

Tuy nhiên, tăng trưởng lợi nhuận bình quân của các công ty sẽ giảm về còn một con số do các lợi nhuận bất thường xảy ra trong năm 2018 không còn. Chúng ta đã có một thị trường chứng khoán rất thành công trong năm 2017, nhưng tình hình đã không còn thuận lợi trong năm 2018 do các yếu tố tác động trong và ngoài nước (VN Index đã giảm 6,5% tính từ đầu năm đến hiện tại). Chúng tôi kỳ vọng thị trường sẽ diễn biến tốt hơn trong năm 2019, tuy nhiên sẽ khó đạt được mức tăng trưởng ấn tượng như năm 2017.

Triển vọng ngành Trong báo cáo chiến lược gần đây của VinaCapital, chúng tôi đã đề cập rằng dòng cổ phiếu vốn hóa tầm trung sẽ diễn biến vượt trội trong năm 2019, sau một năm 2018 đầy thách thức với các cổ phiếu vốn hóa lớn. Cụ thể các cổ phiếu vốn hóa lớn như ngân hàng sẽ có tăng trưởng lợi nhuận chậm lại trong năm 2019 do các lợi nhuận bất thường không còn nữa; ngoài ra các cổ phiếu lớn ngành tiêu dùng và ngành bất động sản đã có định giá không còn rẻ nên rất khó để tăng giá tiếp. Do đó, ngoài các cổ phiếu vốn hóa tầm trung được chọn lọc và phân tích kỹ bởi đội ngũ chuyên gia, chúng tôi vẫn thích các cổ phiếu bluechips còn định giá rẻ và hợp lý như HPG, PNJ, FRT. Các công ty này vẫn còn dư địa tăng trưởng trong năm 2019 và theo tôi là khá an toàn để đầu tư dài hạn. Phân bổ tài sản Từ quan điểm thị trường sẽ tích cực hơn trong năm 2019, chúng tôi nghĩ thị trường chứng khoán vẫn là kênh đầu tư hiệu quả trong dài hạn, do hưởng lợi từ sự tăng trưởng ổn định của nội tại kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên các nhà đầu tư cần kiên nhẫn

hơn vì thị trường có thể bị ảnh hưởng ngắn hạn từ các yếu tố bên ngoài như chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. Với lãi suất đang có dấu hiệu tăng gần đây, chúng tôi nghĩ các nhà đầu tư có thể phân bổ một phần tài sản vào kênh tiền gửi tiết kiệm ngân hàng thay vì mua trái phiếu. Nếu chọn mua trái phiếu, các nhà đầu tư chỉ nên mua các loại trái phiếu có kỳ hạn ngắn 1-2 năm thay vì dài hạn, vì giá trị của các trái phiếu sẽ giảm giá khi lãi suất tăng lên. Khuyến nghị này chỉ mang tính chất tương đối, trong thực tế tỉ lệ phân bổ tài sản cụ thể còn tùy thuộc vào tình hình và nhu cầu tài chính của từng người.

5 cổ phiếu ưa thích nhất HPG, ACV, KDH, VNM và PNJ.

Trần Thanh Tân Tổng giám đốc VFM

• Quản lý: 275 triệu đô la Mỹ • Dấu ấn: VFM ra mắt quỹ nội địa và quỹ chỉ số ETF đầu tiên.

Vĩ mô 2019 Ổn định và có thể có các bất ngờ mang tính tích cực. Sự ổn định

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 87

hướng dẫn đầu tư năm 2019

sẽ được duy trì khi dòng vốn FDI và FII vẫn tiếp tục vào Việt Nam và các yếu tố chính cho sự ổn định là lạm phát, tỉ giá, lãi suất duy trì ổn định. Có thể có các bất ngờ đối với dòng vốn FDI khi Việt Nam được chọn làm nước tiếp nhận dịch chuyển các hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc do tác động của chiến tranh thương mại Mỹ Trung Quốc. Dòng vốn đầu tư gián tiếp đang có xu hướng quay trở lại các nước thị trường mới nổi và Việt Nam là một trong các lựa chọn được nhắc tới nhiều tại khu vực Đông Nam Á. Các sức ép đối với tỉ giá và lạm phát trong nước đang giảm khi đồng đô la Mỹ có xu hướng yếu đi trong 2019 và giá các nguyên vật liệu cơ bản đang trong xu thế giảm. Đặc biệt việc đẩy mạnh cải cách thể chế và thúc đẩy hỗ trợ phát triển khu vực kinh tế tư nhân của Chính phủ sẽ tạo ra động lực tăng trưởng cho kinh tế Việt Nam trong giai đoạn xa hơn. Với các yếu tố nêu trên, tôi kỳ vọng Việt Nam có thể sẽ là một điểm sáng trên bản đồ đầu tư thế giới trong năm 2019. Tuy nhiên rủi ro từ bên ngoài vẫn tồn tại khi xu hướng tăng trưởng kinh tế thế giới và các nền kinh tế lớn yếu đi trong năm 2019.

Triển vọng ngành Kinh tế của Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn giữa của chu kỳ tăng trưởng, bên cạnh xu hướng đô thị hóa và gia tăng tầng lớp trung lưu vẫn là các xu hướng lớn (mega trends), do vậy dù có thể có các biến động trong ngắn hạn, tôi vẫn cho rằng các ngành bất động sản, bán lẻ và công

88 | FORBES việt nam tháng 1.2019

nghệ thông tin là các ngành có tiềm năng lớn. Ngoài ra, dòng vốn đầu tư trực tiếp (FDI) cũng là nguồn vốn tác động tích cực đến hạ tầng của VN, do vậy các công ty hoạt động trong lĩnh vực hạ tầng sẽ được hưởng lợi. Ngành ngân hàng vẫn có tiềm năng khi vẫn là kênh chính cung cấp vốn cho nền kinh tế, đặc biệt là các ngân hàng đi theo hướng gia tăng nguồn thu từ dịch vụ, có khả năng tự thay đổi và có hệ thống quản trị tốt

Phân bổ tài sản Chứng khoán vẫn là kênh đầu tư dài hạn mang lại lợi nhuận. Cụ thể, mặc dù năm 2018 không phải là năm có kết quả tốt thì tăng trưởng trong 3 năm tính tới hết năm 2018 của chỉ số VN Index tăng trưởng khoảng 60%. Sau các biến động trên thị trường chứng khoán năm 2018, tôi cho rằng thị trường chứng khoán 2019 sẽ có sự tăng trưởng dựa vào dự kiến tăng trưởng lợi nhuận của các công ty trong 2019 duy trì ở mức 12% và định giá của thị trường đã về mức hấp dẫn (PE 2018 13.5x và 2019 ở 12x). Các sản phẩm tiết kiệm đầu tư định kỳ vào các quỹ mở cho phép nhà đầu tư liên tục tích lũy và phân tán rủi ro sẽ phù hợp cho các giai đoạn thị trường có mức biến động cao. Đối với những nhà đầu tư có khả năng tài chính phù hợp, phân khúc nhà liền đất (landed property) tại các thành phố lớn vẫn là khu vực đầu tư hấp dẫn. 5 Cổ phiếu ưa thích MWG, PNJ, FPT, HPG và TCB.

Vũ Quang Thịnh

Giám đốc Điều hành Dynam Capital, đơn vị quản lý quỹ Vietnam Holding Ltd (VNH) • Quản lý: 150 triệu đô la Mỹ • Dấu ấn: VNH tăng trưởng kép gần 20% giai đoạn 2011 - 2016 dẫn đầu thị trường.

Vĩ mô năm 2019 Trong những tháng cuối năm 2018, thông tin kinh tế đáng chú ý nhất là cuộc chiến thương mại Mỹ- Trung và tác động đến thương mại toàn cầu. Với Việt Nam, Mỹ, Trung là hai đối tác thương mại quan trọng nhất, cuộc chiến giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ ảnh hưởng cả trực tiếp và gián tiếp, cả tích cực và tiêu cực đến nhiều lĩnh vực tại Việt Nam. Sau hội nghị G20, cả hai có một số nhượng bộ, tuy nhiên, tôi cho rằng cuộc chiến này có nguyên nhân sâu xa từ các xung đột của hai siêu cường nhằm khẳng định vị thế và sự ảnh hưởng trong vai trò lãnh đạo thế giới trong thế kỷ 21, mà chiến tranh thương mại chỉ là một biểu hiện ban đầu. Vì vậy, cuộc chiến này có thể kéo dài, có diễn biến phức tạp hơn trên nhiều bình diện, không chỉ dừng lại ở kinh tế, thương mại và

đầu tư. Chúng ta cần làm quen và thích ứng với thực tế này. Một diễn biến đáng quan tâm khác là các chỉ số chứng khoán Mỹ đã giảm mạnh sau khi cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) nâng lãi suất cơ bản lần thứ tư trong năm qua. Các dữ liệu lịch sử cho thấy sau giai đoạn nới lỏng tiền tệ kéo theo sự thăng hoa của thị trường chứng khoán, mỗi khi FED nâng lãi suất cơ bản liên tiếp, thị trường chứng khoán Mỹ có thể bước sang xu thế điều chỉnh kéo dài tới một vài năm. Điều này sẽ ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán toàn cầu, đặc biệt là các thị trường mới nổi và thị trường cận biên. Trở lại môi trường kinh tế trong nước. Cá nhân tôi cảm nhận về nội tại kinh tế vĩ mô Việt Nam ở mức tốt nhất trong 10 năm qua. Vào năm 2019, kinh tế vẫn tiếp tục tăng trưởng tốt, lãi suất có thể điều chỉnh nhẹ nhưng lạm phát, tỉ giá ở mức kiểm soát được. Tuy vậy, với độ mở hiện tại, các ẩn số từ các nền kinh

“Các dữ liệu lịch sử cho thấy sau giai đoạn nới lỏng tiền tệ kéo theo sự thăng hoa của thị trường chứng khoán, mỗi khi FED nâng lãi suất cơ bản liên tiếp, thị trường chứng khoán Mỹ có thể bước sang xu thế điều chỉnh kéo dài tới một vài năm.” —Vũ Quang Thịnh

tế lớn như Mỹ, Trung Quốc, EU… sẽ tác động không nhỏ đến kinh tế Việt Nam.

Triển vọng ngành Về mặt định giá nếu bỏ qua các cổ phiếu vốn hóa lớn, có chỉ số P/E cao như VHM, VIC, ROS, SAB, BVH, định giá thị trường hiện tại theo chỉ số P/E là 12,6 lần, không rẻ nhưng ở mức chấp nhận được. Sau khi ghi nhận lợi nhuận kỷ lục vào năm 2018 từ các khoản thu nhập một lần, ngành ngân hàng khó duy trì mức tăng trưởng lợi nhuận như năm 2018. Ngành bất động sản tăng trưởng chậm lại nhưng vẫn có cơ hội với các cổ phiếu tầm trung. Với quy mô dân số gần 100 triệu người, kênh bán lẻ hiện đại với mức độ khiêm tốn hiện nay vẫn còn nhiều dư địa phát triển. Các ngành vận chuyển hàng không và logistics sẽ được hưởng lợi từ tăng trưởng của hoạt động du lịch, xuất nhập khẩu, và thương mại điện tử, trong khi đó, ngành bất động sản công nghiệp lại được hưởng lợi từ việc điều chỉnh các chuỗi giá trị sản xuất của các tập đoàn đa quốc gia và xu thế dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang các nước láng giềng trong đó có Việt Nam. Phân bổ tài sản Tăng lượng tiền mặt chuẩn bị cho cơ hội mới. Tiếp tục nắm giữ các cổ phiếu có EPS tăng trưởng cao trong khi sẵn sàng đầu tư vào các cổ phiếu phòng ngự hoặc trái phiếu chuyển đổi khi thị trường biến động. 5 Cổ phiếu ưa thích PNJ, MWG, FPT, SCS và KDH.

Lê Chí Phúc

Tổng giám đốc SGI Capital • Quản lý: N/A

Vĩ mô năm 2019 2019 sẽ là một năm vĩ mô trái chiều với các yếu tố tiêu cực chủ yếu tới từ bên ngoài và sự ổn định tích cực từ nội tại kinh tế Việt Nam. Cụ thể hơn, theo tôi, đà tăng trưởng toàn cầu sẽ suy giảm tại các khu vực kinh tế lớn là Mỹ, EU, Trung Quốc cộng với những khó khăn do thắt chặt tiền tệ của FED và ECB khiến thanh khoản giảm và lãi suất tiếp tục tăng. Nửa cuối 2019, nếu đà suy giảm tăng trưởng tiếp diễn, FED và ECB có thể giảm bớt mức độ thắt chặt tiền tệ và nới lỏng trở lại. Với mức độ hội nhập kinh tế thế giới cao, kinh tế Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng bởi đà suy giảm chung thông qua nhu cầu xuất, nhập khẩu và đầu tư giảm trên toàn cầu. Điểm tích cực nhất trong chu kỳ này là kinh tế Việt Nam đang ở trong thời kỳ phục hồi và duy trì tăng trưởng cao với các cân đối vĩ mô ổn định.

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 89

hướng dẫn đầu tư năm 2019 Những lợi thế và câu chuyện tăng trưởng dài hạn của Việt Nam vẫn có sức hấp dẫn riêng, đủ để tạo ra các cơ hội hấp dẫn trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy giảm.

trung nguồn lực cho phát triển kinh tế, đặc biệt là phát triển hạ tầng. Tổng cầu thế giới giảm và dư địa tiền tệ hẹp là lý do để Chính phủ phải tích cực thúc đẩy đầu tư công, tạo hiệu ứng tốt cho những ngành xây dựng, vật liệu xây dựng và hạ tầng.

Triển vọng ngành

Kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn tăng trưởng nhanh với nhu cầu tiêu dùng gia tăng nhanh chóng. Những ngành phục vụ nhu cầu tầng lớp trung lưu trong nước như bán lẻ, bất động sản… vẫn tiếp tục hưởng lợi từ xu hướng mạnh mẽ này. Hàng hóa cơ bản bao gồm dầu khí, sắt thép, nông sản… đã suy giảm mạnh gần đây. Các nhóm ngành có đầu vào là nguyên liệu cơ bản và đầu ra phục vụ nhu cầu trong nước sẽ có lợi thế khi giá vốn đang thấp đi và nhu cầu trong nước vẫn duy trì tích cực theo đà tăng trưởng của Việt Nam. Chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang thay đổi dòng chảy của hàng hóa xuất nhập khẩu. Những mặt hàng Việt Nam có thế mạnh xuất khẩu như dệt may, thủy sản, đồ gỗ… có lợi thế để hưởng lợi từ sự dịch chuyển này.

Phân bổ tài sản Cổ phiếu sau một năm suy giảm mạnh đã trở nên hấp dẫn hơn và tôi sẽ ưu tiên tỉ trọng phân bổ vào kênh tài sản này. Tuy vậy 2019 vẫn là một năm xấu tốt đan xen phức tạp yêu cầu sự thay đổi linh hoạt trong chiến lược đầu tư và chứng khoán phái sinh là một công cụ phòng vệ hữu hiệu. 5 Cổ phiếu ưa thích FPT, HPG, MWG, VCB và VHC.

90 | FORBES việt nam tháng 1.2019

Nguyễn Đức Hùng Linh Giám đốc phân tích khối khách hàng cá nhân CTCK SSI.

Vĩ mô 2019

Việt Nam đang đứng trước những thách thức chưa có tiền lệ do có độ mở lớn với hai thị trường chính Mỹ và Trung Quốc, hai bên của cuộc chiến thương mại. Năm 2019 vì vậy sẽ là một năm khó khăn do tổng cầu thế giới giảm và các động lực tăng trưởng trong nước chưa thể bù đắp phần hụt đi của khối FDI. Lạm phát 2019 không đáng lo ngại. Giá lương thực, thực phẩm đều đã ở nền cao trong khi tăng trưởng tín dụng giảm dần sẽ gần như triệt tiêu rủi ro lạm phát từ nới lỏng chính sách. Trọng tâm ổn định vĩ mô do đó sẽ chuyển sang ổn định tỉ giá. Thặng dư cán cân thanh toán tổng thể giảm và biến động phức tạp của đồng nhân dân tệ sẽ gây ra nhiều sức ép cho tiền đồng Việt Nam. Thực thi chính sách tiền tệ thận trọng sẽ là một tất yếu để bảo vệ đồng tiền Việt Nam. Tín dụng chậm và lãi suất tăng sẽ không phải là tin vui cho các ngành đầu tư tài chính, bất động sản cũng như các doanh nghiệp vay nợ lớn. Đây lại là nhóm có tỷ trọng lớn trên sàn chứng khoán và vì vậy thị trường năm 2019 nhìn tổng thể sẽ chuyển sang gam màu trầm. Dẫu vậy, vẫn còn nhiều điểm sáng đáng chú ý. Chính sách tài khóa của Việt Nam sẽ nhất quán theo hướng tập

Triển vọng ngành Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung nhìn ở khía cạnh tích cực sẽ mở ra cơ hội cho thu hút FDI cũng như ngành kinh doanh khu công nghiệp khi nhiều doanh nghiệp đang tính tới dời nhà máy khỏi Trung Quốc. Những ngành thâm dụng lao động như dệt may cũng sẽ hưởng lợi không chỉ từ chiến tranh thương mại mà còn từ các FTA mà Việt nam mới tham gia. Dịch vụ cảng, logisitcs và vận tải biển là những ngành hưởng lợi thứ cấp từ xu hướng này. Nghị quyết 10 về phát triển kinh tế tư nhân và chính sách bảo hộ đang tạo điều kiện tốt cho nhiều ngành và doanh nghiệp, trong đó có những doanh nghiệp niêm yết hàng đầu ngành thép, sản xuất ô tô, dược… Các doanh nghiệp này nếu thành công sẽ thay thế được hàng nhập khẩu, thậm chí tăng giá trị xuất khẩu, giúp cân bằng lại vai trò áp đảo của khối FDI. Phân bổ tài sản Cơ hội cho đầu tư trong năm 2019 là có nhưng trong một bối cảnh trầm lắng của thị trường chứng khoán nói chung, nhà đầu tư cũng nên lựa chọn thêm kênh an toàn hơn như gửi tiết kiệm hay đầu tư trái phiếu. Tương tự như thị trường chứng khoán, bất động sản sẽ khó sôi động nên phải rất chọn lọc và chú ý đến phân khúc đất nền. Việc đầu tư găm giữ ngoại tệ là không khả thi bởi chênh lệch giữa lãi suất tiền gửi và khả năng mất giá của VND vẫn khá lớn trong khi rủi ro lạm phát ở mức thấp.

FORBES việt nam

credit tk

Trong cuộc săn tìm các dự án blockchain mới từ văn phòng ConsenSys ở San Francisco, CEO Joe Lubin tin rằng mặt trời sẽ soi sáng tiền mã hóa trong nay mai, bất chấp những ngày đen tối hiện tại.

tháng 1.2019

Cơn sốt tiền mã hóa biến Joseph Lubin thành tỉ phú, và ông đã xây dựng một đế chế kinh doanh không tưởng. Nhưng rồi thực tế lại cản bước ông. Jeff Kauflin cùng với Sarah Hansen

ảnh: Timothy Archibald for forbes

Hi vọng cuối cùng của tiền mã hóa

ột năm trước, Joe Lubin tựa như một trong những nhà tiên tri nổi tiếng nhất hành tinh. Những đồng tiền mã hóa như ether lúc đó đang trên đà tăng theo biểu đồ gậy khúc côn cầu (hiệu ứng Hockey stick) và Lubin, đồng sáng lập nền tảng blockchain (chuỗi khối) Ethereum, một trong những chuyên gia gọi vốn năng nổ nhất cho Ethereum, được mời đến nói chuyện tại nhiều sự kiện từ Davos tới SXSW. “Hội nghị Thượng đỉnh Ethereal” do công ty ông tổ chức trong một khán phòng không có ghế ngồi, đầy những người bay bổng theo từng lời nói của ông, bất kể nó kỳ quái như thế nào. Tại một sự kiện ở San Francisco vào tháng 10.2017, ông la mắng khán giả vì hành động đập vào tivi và thô lỗ với Siri, trợ lý ảo của Apple. “Chúng tôi thiết kế Ethereum để cho phép máy móc và người máy trở thành công dân hạng nhất”, Lubin nói một cách nghiêm túc khi vẽ ra viễn cảnh xã hội phân quyền, tự chủ và dân chủ hóa toàn cầu. “Vì vậy hãy tử tế với máy móc thế hệ này, kẻo một vài trí thông minh nhân tạo trong tương lai cho rằng bạn thiếu tôn trọng tổ tiên của chúng và quyết định biến lượng các-bon trong người bạn thành thứ gì đó có ích hơn cho nền kinh tế máy móc tương lai”. Sự châm biếm của Lubin khiến đám đông cười ồ, nhưng vào mùa thu năm 2017, ý tưởng blockchain – công nghệ cơ sở dữ liệu phân tán, nền tảng của hầu hết các đồng tiền mã hóa – mở ra một trật tự thế giới mới không còn xa vời. Giá một token ether, hình thái kỹ thuật số của tiền tương tự bitcoin, đã vượt mốc 300 đô la Mỹ, tăng từ mức 10 đô la Mỹ hồi đầu năm 2017. Nó trên đà tăng tới mức đỉnh 1.389 đô la Mỹ trong vòng ba tháng sau đó. Forbes ghi nhận Lubin là người giàu thứ hai trong thế giới tiền mã hóa với tổng tài sản lên đến 5 tỉ đô la Mỹ, chủ yếu dựa trên các báo cáo rằng Lubin sở hữu từ 5% đến 10% số đồng ether đang lưu hành. Giá trị thị trường của ether đầu năm 2018 đã vượt qua mốc 100 tỉ đô la Mỹ. “Tiềm năng của công nghệ này rất lớn”, Lubin, 54 tuổi, nói với Forbes trong cuộc

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 93

fintech

phỏng vấn gần đây. “Còn rất nhiều ứng dụng quan trọng có giá trị lớn hơn giá trị token hiện nay, vì nó đang len lỏi vào mọi khía cạnh xã hội. Chúng tôi đang xây dựng mọi thứ dựa trên công nghệ này”. Trở lại cuối năm 2014, vài tháng sau khi ether ra mắt qua đợt bán ra công chúng với giá 0,3 đô la Mỹ / token, Lubin mở ConsenSys, công ty theo mô hình holding mà ông mô tả phô trương là “sinh thể” toàn cầu nhằm xây dựng ứng dụng và cơ sở hạ tầng cho thế giới phi tập trung. Thực tế, đây là tập đoàn tiền mã hóa đầu tiên, bao gồm một mạng lưới các công ty sinh lợi hỗ trợ cho Ethereum, đối thủ lớn nhất của nền tảng blockchain Bitcoin. Hơn 50 doanh nghiệp đã được ra đời từ trụ sở chính của công ty ở Brooklyn, dàn trải từ trang web poker, công ty chuỗi cung ứng đến chợ dự đoán, công ty lưu trữ thông tin y tế và tư vấn an ninh mạng. Nhưng không có vòng gọi vốn hay vay nợ nào. Trong phiên bản tương lai phi trung tâm của Lubin, ông là kiến trúc sư, CEO và giám đốc ngân hàng trung ương, tài trợ cho mọi “công ty con” của ConsenSys từ số tiền mã hóa của mình. Lubin vẫn chưa có thay đổi đáng kể nào từ kế hoạch tổng thể này, mặc dù xuất hiện những vết nứt nghiêm trọng trong nền móng của nó. Thêm nữa, nền tảng blockchain Ethereum đang phải đối mặt với những “cơn gió ngược chiều.” Nhờ sự vượt trội về mặt kỹ thuật – chủ yếu nhờ cho phép các ứng dụng được “nhúng” vào blockchain – Ethereum trở thành bệ phóng cho hàng trăm đợt phát hành tiền mã hóa lần đầu (ICO), phần lớn gây tổn thất nhiều tỉ đô la Mỹ cho các nhà tài trợ. Toàn cảnh tiền mã hóa đầy nạn nhân của những đợt ICO xấu số trên nền tảng Ethereum, lúc này ủy ban Chứng khoán và sàn Giao dịch Mỹ (SEC) và các cơ quan quản lý khác đang siết chặt hoạt động của một số đồng tiền trong số đó. Hồi tháng mười, SEC đã nhắm vào Airfox và Paragon, hai công ty khởi nghiệp trên nền tảng Ethereum đã bán 27 triệu đô la Mỹ chứng khoán chưa đăng ký khi triển khai các đợt ICO năm 2017. Hiện tại, về cơ bản, cả hai token này đều vô giá trị. Trong khi đó, những blockchain hỗ-trợ-ứng-dụng đối thủ như EOS, hiện xử lý số lượng giao dịch hằng ngày gần gấp mười lần, và Dfinity, gần đây đã huy động được 102 triệu đô la Mỹ từ các nhà đầu tư như công ty đầu tư mạo hiểm Andreessen Horowitz, đang thách thức Ethereum. Nhưng hầu như tất cả các công nghệ blockchain đều chậm chạp. Ethereum chỉ có thể xử lý khoảng 20 giao dịch mỗi giây. Ngược lại, Visa có thể xử lý tới 24.000. Tuy nhiên, “sinh thể” của Lubin vẫn đang phát triển. ConsenSys có 1.200 nhân viên, và 200 vị trí tuyển dụng đang được đăng trên consensys.net.

Nhưng dù ConsenSys từ chối bình luận, Forbes vẫn cho rằng hầu hết các doanh nghiệp của họ đều đang thua lỗ, một số có chút ít hi vọng lợi nhuận. Sinh thể toàn cầu của Lubin dường như đang đốt tiền với tốc độ hơn 100 triệu đô la Mỹ mỗi năm. Khi các nhân viên lo lắng hỏi Lubin về tính bền vững của ConsenSys, Lubin luôn có câu trả lời vỗ về họ. “Joe sẽ nói rằng, ‘Đây chắc chắn không phải là điều bạn cần lo lắng. Chúng ta sẽ còn giữ tốc độ này trong khoảng thời gian dài, rất dài nữa’”, Carolyn Reckhow, cựu giám đốc vận hành toàn cầu vừa rời ConsenSys vào tháng 5, nhớ lại. Với tình trạng giá đồng ether rơi tự do, giảm từ 1.389 đô la Mỹ xuống mức chỉ còn hơn 100 đô la Mỹ thời điểm này, tài sản của Lubin có thể chỉ còn dưới 1 tỉ đô la Mỹ, câu hỏi đặt ra là liệu ông có thể tiếp tục tài trợ cho giấc mơ của mình trong bao lâu. Điều đó phụ thuộc vào số lượng đồng ether ông bán ra – và thời điểm bán ra. Giống như những đồng sáng lập Ethereum khác, Vitalik Buterin và Anthony Di Iorio, Lubin lớn lên ở Canada. Tự nhận là con mọt máy tính, có cha là nha sĩ và mẹ làm môi giới địa ốc, ông học ĐH Princeton vào giữa thập niên 80. Tại đây, ông chơi bóng quần và ở cùng phòng với ngôi sao tỉ phú của quỹ đầu cơ trong tương lai, Mike Novogratz, người giống như Lubin, cuối cùng cũng đi theo blockchain và tiền mã hóa. Sau khi tốt nghiệp năm 1987 với tấm bằng kỹ sư điện và khoa học máy tính, Lubin khởi đầu sự nghiệp công nghệ tại phòng thí nghiệm robot của Princeton, nhưng cuối cùng lại chuyển hướng sang tài chính, xây dựng phần mềm cho Goldman Sachs và sau đó quản lý thành công một quỹ đầu cơ phân tích định lượng. Văn phòng của Lubin cách khu vực Ground Zero trong vụ khủng bố 11.9 không xa, và trải nghiệm đau thương này khiến ông gặp khủng hoảng về ý nghĩa của sự tồn tại. Trong hàng thập kỷ sau đó, ông trở nên chán nản sâu sắc về thực trạng thế giới. “Thật dại dột khi tin tưởng vào tất cả những cấu trúc (quyền lực) mà chúng ta hoàn toàn cho rằng họ quan tâm đến lợi ích của chúng ta thực sự... Tôi cảm thấy chúng ta đang sống trong xã hội và nền kinh tế toàn cầu bị phá sản cả về khía cạnh vật chất và đạo đức”, ông phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh về Ethereal của ConsenSys hồi tháng 5.2017. “Tôi tin chắc nền kinh tế và xã hội của chúng ta đang sụp đổ chậm chạp từng phần.” Lubin dự đoán hai kết cuộc thảm khốc như nhau: Các ngân hàng trung ương cuối cùng cũng sẽ phá giá đồng tiền để thanh toán các khoản nợ, sự tăng trưởng ngột ngạt trong nhiều thập kỷ, hoặc vài sự kiện “phi tuyến tính” bất ngờ nào đó sẽ tạo nên những khó khăn khổng lồ và đẩy thế giới vào tình trạng khủng hoảng kinh tế tồi tệ chưa từng thấy.

Lubin đã quẫn trí đến mức phải đến Peru và Ecuador để tìm nơi giải thoát. Đầu năm 2011, Lubin đọc sách trắng về bitcoin và ngộ ra rằng: “Phi trung tâm hóa là nhân tố thay đổi cuộc chơi”. Tìm đọc mọi thông tin về bitcoin, cuối cùng Lubin được Di Iorio giới thiệu với Vitalik Buterin, người khởi tạo Ethereum ở tuổi 19 và là thiên tài về tiền mã hóa. Tháng 10.2013, sau khi đọc sách trắng về Ethereum của Buterin, Lubin quyết định tham gia dự án Ethereum ngay từ đầu, và dự cuộc họp đặt nền móng cho dự án tại Miami vào tháng 1.2014. Ông tiếp tục là thành viên nhóm nhân sự chủ chốt cho đến đợt phát hành tiền mã hóa lần đầu vào tháng 7.2014 trị giá 18 triệu đô la Mỹ của Ethereum, và có tin đồn ông là một trong những người mua nhiều nhất trong giai đoạn gây quỹ cộng đồng ban đầu của token này, với mức giá ước tính dưới một đô la Mỹ. Cuối cùng, nhóm sáng lập Ethereum phát sinh mâu thuẫn và chia tay nhau. Buterin tiếp tục tập trung vào mảng kỹ thuật, trong khi Lubin ấp ủ kế hoạch tạo ra hệ sinh thái doanh nghiệp bao quanh Ethereum.

Khi đặt trụ sở chính của ConsenSys, Lubin chọn khu vực Bushwick đậm chất híp-pi ở Brooklyn. Nhìn từ bên ngoài, khu nhà số 49 đường Bogart thật tồi tàn: Cửa ra vào dán đầy những hình dán có thể tìm thấy ở phòng vệ sinh của quán rượu, xung quanh là tranh sơn tường. Nội thấy cũng không khác gì. ConsenSys sử dụng nhiều phòng làm việc được phát triển từ các nhà kho bên trong các căn hộ chung cư. Về cơ cấu tổ chức, Lubin không áp dụng bất kỳ mô hình phân cấp tổ chức điển hình nào. ConsenSys được xem là tổ chức không phân cấp – không cấp quản lý hoặc quy trình báo cáo. Việc ra quyết định có thể được phân quyền, và nhân viên có thể tự chọn chức danh cho mình. Một vài người có bàn làm việc riêng. “Tình trạng lỏng lẻo tới mức, mỗi ngày vào công ty, tôi không biết được là có còn chỗ ngồi cho mình hay không. Theo nghĩa đen thì giống như trong phim Cuộc chiến Vương quyền”, theo Jeff Scott Ward, người gia nhập ConsenSys tháng 6.2015 và rời công ty đầu năm 2018. Chỉ có một nhà vệ sinh cho 30 người cùng tầng,

TỪ BONG BÓNG ĐẾN THỊ TRƯỜNG GIẢM GIÁ 10.000 đô la Mỹ đầu tư vào Ether hai năm trước sẽ có giá trị 144.000 đô la Mỹ ở hiện tại. Nhưng năm ngoái, 10.000 đô la Mỹ đầu tư vào Ether suy giảm còn 1.500 đô la Mỹ.

$1.800.000

Chỉ số $10.000 vào 1.1.2017

1.600.000 1.400.000 1.200.000

Chỉ số Bitcoin Chỉ số Ether Chỉ số S&P 500

1.000.000 800.000 600.000

200.000 0 0

1.1 . 1.2 17 .1 1.3 7 .1 1.4 7 .1 1.5 7 . 1.6 17 . 1.7 17 .1 1.8 7 .1 1.9 7 1 . 1 . 17 0. 1.1 17 1 1.1 .17 2. 1 1. 7 1. 1. 18 2. 1. 18 3. 1. 18 4. 1. 18 5. 1. 18 6. 1 1. 8 7. 1 1.8 8 .1 1. 9 8 . 1.1 18 0. 1 1.1 8 1.1 8

peter and maria hoey for forbes

400.000

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 95

fintech

Ward nói thêm. Công ty cũng không thuê nhân viên nhân sự nào trong gần một năm rưỡi. Những dự án đầu tiên của ConsenSys, hoặc của các công ty con, bao gồm phần mềm kế toán cho các giao dịch tiền mã hóa, và nền tảng bản-quyền-kỹ-thuật-số dựa trên blockchain cho giới nhạc sĩ. Hầu hết ý tưởng của các công ty con đến từ nhân viên của ConsenSys, và một khi ý tưởng được thông qua, Lubin sẽ cấp cho nhóm khởi nghiệp từ 250 nghìn đến 500 nghìn đô la Mỹ để hiện thực hóa. Mục đích là để các công ty con này trở thành doanh nghiệp tự chủ, và trong nỗ lực để thúc đẩy điều đó, đôi lúc chúng sẽ tách ra thành một thực thể pháp lý riêng. Mục tiêu lớn hơn của Lubin là biến hệ sinh thái Ethereum thành cái mà ông gọi là mạng lưới, với sức mạnh có được nhờ sự kết nối với các công ty con. Chỉ một số ít công ty con mà ConsenSys ra mắt là có sức hút. Balanc3, dự án phần mềm kế toán, công bố có hơn 25 khách hàng doanh nghiệp (dù không nêu rõ là doanh nghiệp nào), và mỗi khách hàng trả cho họ ít nhất 25 nghìn đô la Mỹ mỗi năm. Một dự án khác là Kaleido, giúp các công ty triển khai công nghệ blockchain. Nó có 1.900 người dùng và cho biết mới chỉ bắt đầu thu phí dịch vụ. Amazon Web Services vừa thông báo rằng nền tảng lưu trữ web phổ biến của họ tương thích với các dịch vụ blockchain của Kaleido. ConsenSys xây dựng những công cụ kỹ thuật cho Ethereum được các lập trình viên tải xuống miễn phí hàng triệu lần. Lubin ít khắt khe hơn so với những nhà đầu tư mạo hiểm truyền thống trong việc phê duyệt dự án. “Joe là kiểu người có xu hướng muốn giữ các lựa chọn mở và nói ‘Ừ, tại sao không?’,” theo Reckhow, người hiện đứng đầu mảng dịch vụ khách hàng và vận hành của Casa, một công ty ví-tiền-mã-hóa. “Ông ấy may mắn ở đúng nơi mà mọi thứ vận hành tốt, nhưng không giỏi trong việc sắp xếp ưu tiên. Ông thích nói đồng ý với mọi thứ”. Làm người bảo trợ cho blockchain Ethereum

không có vấn đề gì khi tiền kỹ thuật số đang giao dịch ở các mức giá cao chót vót, nhưng khi tiền mã hóa bước vào một thị trường giá giảm khác (xem biểu đồ), thì Lubin, người thừa nhận đang bán tiền mã hóa định kỳ để tài trợ cho các hoạt động, có lẽ cần bắt đầu tìm thêm một vài nhà đầu tư. Năm 2017, Mark Beylin, sinh viên trường ĐH Waterloo ở Canada, tìm đến Lubin với ý tưởng về Bounties Network (Mạng Tiền thưởng), một thị trường việc làm tự do tương tự trang web nổi tiếng Upwork nhưng sử dụng công nghệ hợp-đồng-thông-minh

FORBES việt nam

tháng 1.2019

của Ethereum để thanh toán. Sau một năm hoạt động, Bounties Network có bảy nhân viên và chỉ có tổng cộng 250 nghìn đô la Mỹ “tiền thưởng”, hoặc tin chào việc, với mức giá từ 171 đô la Mỹ cho một bài blog 800 từ viết về tương lai của việc làm đến 67,30 đô la Mỹ cho việc dịch sách trắng sang tiếng Bồ Đào Nha. Tới nay, Bounties Network đạt doanh thu chưa đến 50 nghìn đô la Mỹ. Tháng 10.2016, Jared Pereira, một học sinh tốt nghiệp trung học 18 tuổi sống tại Dubai, gọi vốn từ Lubin cho dự án Fathom, nhằm mục tiêu thay đổi toàn diện hoạt động giáo dục bậc cao bằng cách để cộng đồng tự đánh giá và

“Sinh thể” toàn cầu của Lubin có vẻ như đang tiêu tốn hơn 100 triệu đô la Mỹ mỗi năm, nhưng ConsenSys vẫn đang bành trướng. chấm điểm học thuật. Lubin đồng ý, nhưng hai năm sau dự án mới chỉ có sáu nhân viên và chưa ra mắt được mẫu thử nào. Trang web của nó không có gì khác ngoài một vài trang tuyên bố những ý tưởng cao siêu: “Nếu mỗi người được tự do xây dựng trải nghiệm phù hợp với những mục tiêu của riêng mình, và có khả năng truyền đạt những trải nghiệm đó một cách đáng tin cậy cho bất kỳ thực thể nào trên thế giới, sẽ là sự thay đổi lớn về hiệu quả trong tổ chức xã hội ở mọi quy mô”. Các dự án khác Lubin đặt cược vào thậm chí còn tệ hơn. Cellarius, công ty con mà Lubin thường quảng bá bằng cách mặc áo thun có in tên, là mô hình “nhượng quyền kể chuyện viễn tưởng trên nhiều nền tảng” nhắm đến hoạt động hợp tác kể chuyện trên blockchain. Chính xác thì hợp tác kể chuyện là gì, và vì sao blockchain giúp hoạt động này tốt hơn hoặc sinh lợi nhiều hơn? Diễn giải trên trang chủ vẫn còn rất mờ mịt. Lubin khẳng định ConsenSys đang cân nhắc hơn trong việc chọn dự án. Nhưng ngựa quen đường cũ. Hồi tháng 10, họ mua công ty khai-thác-tiểu-hành-tinh 9 năm tuổi có tên Planetary Resources. “Chúng tôi thấy họ là một nhóm có khả năng đáng kinh ngạc, quan tâm đến việc khám phá cách blockchain có thể thâm nhập vào các hoạt động không gian”. Lubin nói. Civil, một công ty con nhắm đến việc đưa hoạt động báo chí lên blockchain và được cho là bằng cách nào đó sẽ tăng độ tin cậy của tin tức, gần đây đã hủy ICO vì không đạt mục tiêu huy động tối thiểu 8 triệu đô la Mỹ. Một số nhà báo trong 18 phòng tin tức của

Civil nói rằng họ vẫn chưa nhận được tiền bồi thường dưới hình thức token như được hứa. (Gần đây, Forbes đã tuyên bố hợp tác với Civil) ConsenSys cũng cung cấp dịch vụ tư vấn, về cơ bản là hỗ trợ các công ty trở thành học-giả-blockchain. Đến nay, đây là hoạt động kinh doanh tốt nhất của ConsenSys. Trong ngắn hạn, các dịch vụ này sẽ thành công – đến khi các công ty choàng tỉnh và nhận ra rằng blockchain không hẳn là tốt hơn cho mọi nhu cầu, đôi khi còn tệ hơn so với những công nghệ khác. Các chuyên viên của ConsenSys giúp tạo ra Komgo, một tập đoàn tài chính quốc tế gồm

15 ngân hàng lớn bao gồm Citi, BNP Paribas và ABN AMRO. Komgo muốn dùng blockchain để mang lại hiệu quả cho hoạt động tài chính của hàng hóa luân chuyển khắp thế giới, như dầu mỏ. Các chuyên viên của ConsenSys cũng đang hợp tác với UnionBank của Philippines để tăng tốc độ chuyển tiền. Năm ngoái, mảng tư vấn của ConsenSys tăng từ 30 lên đến hơn 250 nhân viên, và theo Lubin, đang mang về “hàng chục triệu đô la Mỹ” tiền mặt và cổ phần Nhận xét về các công ty con của ConsenSys, phần lớn là những ứng dụng và công cụ dành cho nhà phát triển,

Bánh xe nghiêng ngả của Consensys

Dưới đây là hơn 10 trong số khoảng 40 công ty con tạo nên khối gắn kết kỳ lạ của các dự án Consensys. Chỉ số ít có được lực kéo hoặc lợi nhuận thực sự, nhưng Lubin vẫn tiếp tục xây dựng.

Cellarius Ứng dụng kể-chuyện-hợp-tác về tương lai đen tối. Vẫn đang trong giai đoạn kiểm thử nội bộ.

Gnosis Chợ đặt cược kết quả sự kiện. ICO thu được 12,5 triệu đô la Mỹ vào tháng 4.2017. Giá trị vốn hóa thị trường đạt đỉnh 500 triệu đô la Mỹ; hiện nay còn 13 triệu đô la Mỹ.

Viant Phần mềm theo dõi và quản lý chuỗi cung ứng. Theo dõi lượng sushi được phục vụ tại Hội Nghị Thượng Đỉnh Ethereal từ khi cá còn nằm trên thuyền ở Fiji.

Balanc3 Là Quickbooks của các giao dịch tiền mã hóa. Giá cơ bản 25.000 đô la Mỹ mỗi năm. Chỉ có 25 hoặc tầm đó khách hàng kể từ khi thành lập năm 2016.

Fathom Dự án cho phép cộng đồng tự đánh giá và chấm điểm học thuật thay cho bằng cấp đại học. Khởi động từ 2016 nhưng vẫn không kỳ vọng ra mắt sản phẩm trước 2019.

Infura Công cụ phát triển để xây dựng ứng dụng trên Ethereum. Xử lý đến 10 tỉ truy vấn mỗi ngày.

Kaleido Chợ phần mềm mì-ănliền để xây dựng các blockchain riêng, đang hợp tác với Amazon Web Services.

Bounties Network Chợ việc làm tự do, ra mắt vào tháng 10.2017. Có 250.000 đô la Mỹ giá trị việc làm được đăng cho đến nay.

Ujo Mục tiêu là cập nhật hệ thống quản lý bản quyền âm nhạc 100 năm tuổi (như ASCAP) để tự động hóa các giao dịch bản quyền. Chỉ có 200 hoặc tầm đó album đăng ký cho đến nay.

AirSwap Giao dịch tiền mã hóa phân quyền. ICO thu được 36 triệu đô la Mỹ vào tháng 10.2017, nhưng hiếm khi có người dùng.

Grid+ Cho phép hộ gia đình mua điện trực tiếp bằng tiền mã hóa. ICO thu được 39 triệu đô la Mỹ vào tháng 10.2017

MetaMask Cho phép người dùng đăng nhập vào Ethereum từ trình duyệt Web. Đạt một triệu lượt tải xuống cho đến nay.

Công ty con của Consensys đã ra đời.

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 97

fintech

Forbes ước tính toàn bộ doanh thu của chúng trong năm 2018 không quá 10 triệu đô la Mỹ. Cho tới nay, thành công lớn nhất ngoài mảng tư vấn của ConsenSys là những công cụ cho lập trình viên Ethereum. Sản phẩm MetaMask cho phép người dùng đăng nhập Ethereum từ trình duyệt web, có hơn một triệu lượt tải về (tất cả đều miễn phí). Truffle giúp nhà phát triển quản lý và kiểm thử phần mã của mình khi xây dựng ứng dụng Ethereum, cũng đạt một triệu lượt tải về miễn phí. Khó có thể kiểm được tiền từ những công cụ này vì bản chất đại chúng, gần như vô chính phủ của cộng đồng các nhà phát triển blockchain. ConsenSys tuyên bố sẽ sớm bắt đầu tính phí Infura, một công cụ khác hỗ trợ truy cập Ethereum. “ConsenSys làm được nhiều hơn cho hệ sinh thái Ethereum trong năm năm đầu phát triển hơn bất kỳ công ty nào”, theo Meltem Demirors, giám đốc chiến lược CoinShares, công ty quản-lý-tài-sản-kỹ-thuật-số. Có vẻ không có gì đồng điệu với Lubin, người rõ ràng không phát triển dự án vì lợi nhuận. “Mục tiêu không phải là tạo ra nhiều công ty và đẩy ra ngoài để kiếm tiền”, ông nói, “Mục tiêu là tạo nên một hệ sinh thái. Điều này thực sự rất giống một gia đình”. Tuy nhiên, Lubin cũng thừa nhận những thay đổi theo trình tự và gần đây đã gửi một bản ghi nhớ cho nhân viên về việc trở nên tập trung hơn. “Trong giai đoạn ConsenSys 2.0”, Lubin nói, “chúng ta sẽ chú ý hơn” đến những rào cản thị trường mà những công ty khởi nghiệp truyền thống phải xử lý. Rắc rối lớn nhất của ConsenSys có lẽ không liên

quan nhiều đến sự lao dốc của tiền mã hóa và sự suy giảm tài sản của Lubin, mà liên quan cơ cấu vận hành kỳ lạ của tập đoàn. ConsenSys tin rằng họ đang tái phát minh công việc và hoạt động kinh doanh của tương lai. Khi bạn tiếp cận sâu các hoạt động của ConsenSys ở Brooklyn, có rất nhiều chi tiết thể hiện thái độ chống đối cơ cấu quyền lực hiện tại, gồm cả một băng rôn lớn trên tường với dòng chữ “Chào mừng đến tương lai phi tập trung.” Thực tế, CEO Lubin cố không bảo nhân viên phải làm gì. “Ông ấy muốn giống như một người theo chủ nghĩa chống CEO hoặc chống sáng lập”, theo Jeﬀ Scott Ward, một cựu nhân viên cho rằng điều này một phần do Lubin là người tử tế muốn trở thành nhà dân chủ. Nhưng có nhiều hậu quả không mấy tốt đẹp khi Ngài Tử tế điều hành. ConsenSys có ít động cơ thúc đẩy công việc đúng kỳ hạn và tiến triển nhanh. “Theo nhiều cách, ở đó không có áp lực phải có doanh thu hoặc đạt mục tiêu đề ra như kỳ vọng của các công ty đầu tư mạo hiểm và doanh nghiệp ở thung lũng Silicon”, theo

FORBES việt nam

tháng 1.2019

Griffin Anderson – người đứng đầu công ty con Balanc3. Một bình luận trên trang Glassdoor mô tả ConsenSys là nơi “có nguồn tài trợ không giới hạn và không có áp lực phải thực sự tạo ra bất cứ thứ gì”. Việc thiếu hụt cơ cấu tổ chức truyền thống cũng sinh ra những mưu đồ xấu xí. “Nó giống kiểu như chương trình Survivor”, cựu nhân viên Lucas Cullen nói. Những nhân viên gần gũi với Lubin tiếp cận các nguồn lực nhanh hơn, một cựu nhân viên cho biết, và trách nhiệm giải trình thay đổi tùy theo nhóm. ConsenSys có ủy ban Phân phối Nguồn lực (RAC) chịu trách nhiệm quyết định xem các công ty con cần thêm kỹ sư hay tiền. Nhưng ủy ban luôn trong tình trạng bất ổn. “Luôn có một người chịu trách nhiệm về tài chính, nhưng nói chung là họ gồm những người quan tâm đến lĩnh vực của bạn”, theo Thomas Hill, đồng sáng lập Truset, công ty con của ConsenSys xây dựng nền tảng dữ liệu kinh doanh cộng đồng. “Ai cũng có thể đăng ký vào RAC”. Ward, người từng làm việc tại ConsenSys trong ba năm, chia sẻ. “Có quá nhiều đầu bếp trong cùng một gian bếp. Kiểu như, ‘cái tôi’ của ai là mạnh nhất? Thật mệt mỏi”. Uport, công cụ nhằm cho phép người dùng đăng nhập các ứng dụng Ethereum, có đến ba quản lý dự án nhưng lại không có chung một tầm nhìn. Hiện tại, chỉ có 15 ứng dụng sử dụng Uport, và dự án đang bị chia làm hai.

“ConsenSys rồi cũng sẽ đi vào tạp chí Kinh doanh Harvard như một tình huống nghiên cứu về cách thức thay đổi cơ cấu tổ chức công ty hoặc như một thảm họa”. Nhiều người mô tả văn hóa ConsenSys là hỗn loạn, và có vẻ như công ty đang gặp rắc rối trong việc theo dõi các dự án. Trang chủ của ConsenSys tuyên bố có “hơn 50 công ty con”, nhưng trong lúc viết bài này, con số đã dao động từ “hơn 30” cho đến gần đây là 42. Theo người phát ngôn của công ty thì đây là một “con số linh động”. Lubin thừa nhận một vài khó khăn. “[Chịu trách nhiệm] là vấn đề tại ConsenSys,” ông nói, “Chúng tôi đang áp dụng nhiều cơ chế khác nhau để làm rõ ai sẽ chịu trách nhiệm cho việc gì và đảm bảo trách nhiệm rõ ràng”. Nhưng ông cũng dẫn ra những lợi ích thực sự của cấu trúc mạng lưới của mình. Dự án dựa trên sự hợp tác, và các cấu trúc liên kết nội bộ dễ dàng bị vi phạm. Nhân viên báo cáo rằng có chút kỳ thị đi kèm với việc đặt câu hỏi về giả

ảnh: David Paul Morris/Bloomberg/Getty Images

Sách trắng về Ethereum của Vitalik Buterin năm 2013 mang lại cho Lubin niềm vui sống mới.

thuyết của người khác. Và một vài người trong cuộc ghi nhận cảm giác được trao quyền bởi sự tự do – đặc biệt là cơ hội chuyển sang giữa các dự án. Theo Hill, đồng sáng lập Truset, “ConsenSys rồi cũng sẽ đi vào tạp chí Kinh doanh Harvard dưới dạng một tình huống nghiên cứu, hoặc là bài học về cách thức thay đổi cơ cấu tổ chức công ty hoặc là một thảm họa”. Nếu có nghịch lý trong hành trình của Lubin nhằm tái phát minh hoạt động kinh doanh trong thời đại phân quyền sắp tới, thì đó chính là việc ConsenSys thực ra đang trở nên tập trung hơn mức Lubin thừa nhận. Ví dụ, khi công ty con của ConsenSys phát triển và trở thành doanh nghiệp riêng lẻ, Lubin nắm quyền sở hữu 50% hoặc hơn. Giống như John Pierpont Morgan và Andrew Carnegie trong thời kỳ vàng son của Mỹ, và các ông trùm công nghệ Jeff Bezos và Mark Zuckerberg trong thời đại Internet, Lubin đang tự biến mình thành một trong những người khổng lồ chi phối kỷ nguyên blockchain. “Đây là nơi cả mạng-lưới-và-sự-phân-quyền bị tan rã”, Ward nói. “Chẳng bao giờ biết được ai nắm phần nào”. Trong trường hợp Grid+, một trong những dự án ConsenSys ra mắt thông qua ICO, Forbes ước tính Lubin bỏ túi không ít hơn 20% số token, và thêm một nửa số cổ phần của công ty. “Tôi không nghĩ rằng họ có tí hiểu biết gì về chuyện phi tập trung hóa”, Demirors từ CoinShares nói. Và vấn đề chia cổ phần ConsenSys cho 1.200 nhân viên

đã trở thành chuyện cười dài tập. Các cựu nhân viên cho biết Lubin đã lẩn tránh việc này trong một thời gian dài, và khi ai đó hỏi đến thì kế hoạch luôn ở tình trạng “đã có sáu tuần rồi”. Thực tế, nhóm 100 nhân viên đầu tiên hoặc tầm đó đã nhận cổ phần đầu năm 2017, và gần hai năm sau, ConsenSys nói rằng họ vẫn đang lên kế hoạch chia cổ phần cho nhiều nhân viên công ty hơn. Lubin không nghĩ rằng cơ cấu của ConsenSys tồn tại mâu thuẫn. “Nếu bạn có thể xây dựng một hệ thống phục vụ nhiều người và họ đều hài lòng với nó, thì cơ cấu ban đầu không nhất thiết phải được sở hữu đồng đều bởi quá nhiều người”, ông nói, giống kiểu Zuckerberg đã có thể dễ dàng thốt ra vào đêm trước đợt IPO của Facebook. Hồi 2017, ConsenSys đã dùng ICO như một phương thức dễ dàng và sinh lời để ra mắt các công ty và thưởng thêm cho nhân viên nội bộ. Nhưng vào lúc này, SEC đang siết chặt các đợt ICO, khung cửa đó trở nên hẹp hơn nhiều. “Khi tìm kiếm đầu tư từ bên ngoài nhiều hơn, có những thỏa thuận riêng biệt mà chúng tôi phải phác thảo theo mô hình đầu tư mạo hiểm truyền thống”, theo Ron Garrett – người đứng đầu ConsenSys Labs, bộ phận chịu trách nhiệm quyết định dự án nào sẽ trở thành công ty con. “Trong những thỏa thuận đó, chúng tôi sẽ nhận ít cổ phần hơn”. Ông nói thêm rằng các công ty ươm mầm khởi nghiệp như Betaworks được cho là nắm lượng cổ phần lớn trong những công ty họ ươm tạo. Quá nhiều cho dân chủ và phi tập trung hóa. Hiện tại, thử nghiệm lớn của Joe Lubin trong hoạt động kinh doanh tương lai đang chạy đua với thời gian: Liệu các ứng dụng blockchain có đạt được thành công lớn trước khi sự hào phóng của Lubin cạn kiệt không? Ngay cả những ứng dụng thành công nhất trên Ethereum cũng có rất ít người dùng. Được dùng rộng rãi nhất là ứng dụng trao đổi phân quyền cho giao dịch tiền mã hóa gọi là IDEX, không liên quan tới ConsenSys. Sau hơn một năm vận hành, nó chỉ thu hút được một lượng nhỏ 1.000 người dùng hằng ngày. “Chúng tôi biết rằng còn rất nhiều việc phải làm và mất rất nhiều thời gian trước khi bạn có thể phát triển ồ ạt trên quy mô toàn cầu”, Lubin chia sẻ. Nếu Lubin vẫn còn là tỉ phú, ông có thể duy trì ConsenSys được vài năm – ngay cả khi doanh nghiệp này đang đốt tiền với tốc độ hơn 100 triệu đô la Mỹ mỗi năm. “Vẫn vậy thôi, ConsenSys vẫn ổn định và khỏe mạnh”, ông khẳng định. Khi nào Lubin sẽ đầu hàng? “Tôi không có kế hoạch thoát hiểm, và chưa có chiến lược rút lui cho bất cứ việc gì”, ông nói tại văn phòng ConsenSys ở San Francisco, nơi ông vừa tổ chức một “ngày giới thiệu” cho 16 ý tưởng khởi nghiệp đang háo hức chờ cấp vốn. “Tôi chơi hết mình”.

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 99

FORBES VIỆT NAM

ĐẦU TƯ — THỊ TRƯỜNG

Nhân tài thế hệ mới của Bridgewater Karen Karniol-Tambour nghĩ mình sẽ trở thành giáo sư, giống cha mẹ. Tuy nhiên, ở tuổi 33, cô lại trở thành giám đốc nghiên cứu của quỹ đầu cơ lớn nhất thế giới. NATHAN VARDI

Karniol-Tambour đang đầu tư “thiên thần” vào những công ty khởi nghiệp do phụ nữ lãnh đạo, như Scouted, một trang hỗ trợ việc làm.

rong tháng 8, Karen Karniol – Tambour đã cảnh báo thị trường chứng khoán Mỹ được định giá theo kiểu hoàn hảo, khiến nó dễ bị sụp đổ sau các tác động như đợt bán tháo diễn ra hồi tháng mười. Vốn tin rằng trong dài hạn, các nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ hơn về thị trường Trung Quốc, nhưng từ hồi cuối tháng 10, cô cũng không lạc quan về thị trường này trong ngắn hạn. “Đã đến 100

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 1.2019

lúc cần phải lo lắng về nguồn tài sản tài chính”, cô nói. Không giống như các nhà đầu tư thông thường, Karniol-Tambour là kiểu người hành động cụ thể chứ không chỉ lo lắng suông. Là người đứng đầu nghiên cứu đầu tư tại Bridgewater Associates, quỹ đầu cơ lớn nhất thế giới, với tài sản 160 tỉ đô la Mỹ, cô đứng đầu nhóm 150 người có thể đưa ra “các số liệu thống kê và phân tích có liên quan nhiều hơn so với cục Dự trữ Liên bang” – theo mô tả của cựu chủ tịch Paul Volcker.

Ngồi trong văn phòng nhỏ theo phong cách Sparta tại trụ sở của Bridgewater ở Westport, Connecticut, KarniolTambour mở tờ giấy kích cỡ 11x17. “Đây là mảnh giấy duy nhất mà tôi luôn đem theo bên mình – danh sách các dự án hiện tại của tôi,” cô nói. Không có gì ngạc nhiên khi cô không chia sẻ 25 hoặc nhiều mục như thế trong danh sách, nhưng cô ấy biết rõ phạm vi của chúng. Một dự án tập trung vào tác động toàn cầu trên các thị trường đang phát triển; dự án khác đang đưa ra các ước tính hàng đầu về lạm phát. Một số nghiên cứu sẽ ảnh hưởng đến vị trí đầu tư hiện tại của công ty, các nghiên cứu khác lại nhằm tạo nên hiểu biết về các mục tiêu đầu tư dài hạn. Sẽ không thể hoàn thành hết toàn bộ các dự án vào thời điểm cuối năm. “Mục tiêu của chúng tôi là đạt từ 70% đến 75%, bởi vì nếu muốn đạt 100%, có thể bạn không đủ sức,” cô giải thích. Lời bình luận đó thể hiện rõ mức độ đòi hỏi cao của môi trường làm việc mà Karniol-Tambour đã phấn đấu thành công, vươn lên vị trí giám đốc nghiên cứu vào năm 2017 khi chỉ mới 31 tuổi. Sự thăng tiến đó biến cô thành một trong những phụ nữ nổi tiếng (và thuộc thế hệ Thiên niên kỷ – thế hệ Y, sinh từ 1981-1996) trên Phố Wall. Ngoài việc giám sát 1/3 các chuyên gia đầu tư của Bridgewater, Karniol-Tambour còn là một trong chỉ khoảng một chục người hiểu biết đầy đủ về quy trình đầu tư bí mật của Bridgewater. Cô báo cáo trực tiếp cho Ray Dalio, tỉ phú sáng lập công ty, cũng như hai đồng nghiệp giám đốc đầu tư khác của công ty. “Karen có sự tò mò mãnh liệt, gắn liền với sứ mệnh và trí tuệ,” Dalio nói. “Cô ấy giống như chiếc máy hút kiến thức.” Karniol-Tambour kể, khi cô bắt đầu học ở Princeton năm 17 tuổi, cô thậm chí còn không biết cổ phiếu là gì. Là cháu của những người sống sót sau cuộc tàn sát chủng tộc Holocaust và con của hai giáo sư (mẹ cô là giáo sư tâm lý học, cha là giáo sư ngành kỹ thuật hàng không), cô sinh ra ở Israel và lớn lên ở thị trấn ven biển Netanya, sống hai năm ở Mỹ. Cô xuất sắc trong ngành khoa học máy tính và vật lý, nhưng lại vào trường Woodrow Wilson của Princeton để học ngành quan hệ quốc tế và quan hệ công chúng, niềm đam mê này được hun đúc từ khoảng thời gian cô tham gia trại hè Hạt giống hòa bình cùng các thanh niên Palestine ở lứa tuổi 14. (Hiện giờ cô đang tham gia hội đồng Hạt giống và là thành viên thiên niên kỷ hội đồng Đại Tây Dương.) Làm việc trong lĩnh vực tài chính? Không đời nào. “Tôi đã là kiểu người chuyên thuyết trình gọi vốn,” cô nói. “Tôi từng nghĩ mình sẽ trở thành giáo sư giống như cha mẹ tôi.” Nhưng tại Princeton, Karniol-Tambour đã được cố vấn luận án cao cấp của cô, Daniel Kahneman, nhà tâm lý học người Mỹ gốc Israel, người đã đoạt giải Nobel cho nghiên cứu về kinh tế học hành vi, giới thiệu khía cạnh hấp dẫn hơn của thế giới tiền bạc. Sau khi tốt nghiệp vào năm 2006,

cô vào làm việc tại Bridgewater, một vài người bạn của cô cũng làm ở đây, và nghĩ rằng mình sẽ làm ở đó hai năm trước khi đi học sau đại học. Nhiệm vụ đầu tiên của Karniol-Tambour là nghiên cứu trái phiếu với Robert Prince, giám đốc đầu tư lâu năm của Bridgewater. Robert Prince nhanh chóng có ấn tượng với khả năng “kết nối thông tin” của cô ở những chủ đề mà cô biết rất ít. Rất nhanh, Karniol-Tambour bị tác động bởi năng lực trí tuệ của Bridgewater và sự kết nối trực tiếp của thị trường. “Tôi đã bị lôi cuốn bởi những người tò mò theo cách trí tuệ, những người thực sự muốn hiểu được mọi thứ hoạt động như thế nào”, cô nói. “Cảm giác tác động quá lớn, tôi thích thực tế là nếu bạn có ý tưởng hay, bạn có thể thử nghiệm nó – chứng minh bằng cách sử dụng thị trường.” Năm 2008, Dalio chọn Karniol-Tambour, lúc đó 23 tuổi, cùng một đồng nghiệp khác, để làm việc với ông dựa trên những ý tưởng của ông về cuộc khủng hoảng tài chính. Cùng thời gian đó, cô được mệnh danh là “người tạo ra ý tưởng”, người có thể giám sát nghiên cứu của chính mình – là người trẻ tuổi nhất từng nhận trách nhiệm như vậy ở Bridgewater. Công việc của cô về phí bảo hiểm rủi ro và tỉ lệ chiết khấu đã dẫn đến sự xuất hiện quỹ đầu cơ Optimal Portfolio của Bridgewater năm 2015, quản lý 23 tỉ đô la Mỹ. Prince nói với Karniol-Tambour rằng ông hi vọng cô sẽ thay thế ông một ngày nào đó. “Cô ấy thực sự chỉ mới bắt đầu,” ông nói. “Cô ấy rất thông minh, có năng lực tuyệt vời và tính cách hấp dẫn. Có cả ba điều đó khiến bạn trở nên độc đáo. ” Dalio cũng khen ngợi khả năng của KarniolTambour “hòa hợp tốt với người khác trong công việc” – đó là điều hơi ngạc nhiên khi nhắc đến văn hóa làm việc theo kiểu đối đầu trực tiếp của Bridgewater. Dalio xây dựng công ty quanh “nguyên tắc” của ông, khuyến khích sự minh bạch triệt để và tranh luận thẳng thắn, xem đó như là cách tốt nhất để đảm bảo đưa ra được quyết định tốt. Cách tiếp cận đó được áp dụng cho đội ngũ nhân viên siêu thông minh, tham vọng và được trả lương cao, tạo ra môi trường làm việc đối đầu. “Trong một nền văn hóa làm việc trung thực đến mức tàn nhẫn, Karen lại cư xử tử tế,” một cựu đồng nghiệp Bridgewater nói. “Không phải cô ấy không trung thực đến mức tàn nhẫn, nhưng điều đặc biệt của Karen là cô ấy có động cơ trong sáng, cô ấy cũng quan tâm đến những người khác và công ty.” Về phần mình, Karniol-Tambour cho rằng phong cách của Bridgewater giống như dạng xung đột ý tưởng chứ không phải là vì cái tôi. “Có những lúc tôi nghĩ “Bạn cần phải gọi Ray lúc 10 giờ đêm và nói với ông rằng bạn thấy ý tưởng của ông ấy không hợp lý [thời điểm đó]”, cô nói. “Bạn cần phải đánh giá cao sự đa dạng về ý tưởng.” Bridgewater giao dịch tại 150 thị trường trên toàn thế giới và một loạt các tài sản, bao gồm cả cổ phiếu. Nhưng công ty này lại nổi tiếng với việc giao dịch và tận dụng trái THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 101

FORBES VIỆT NAM

phiếu chính phủ trong các thị trường mang tính thanh Trung Quốc và sự hiện diện của các công ty quốc doanh khoản cao cũng như các loại tiền tệ của các trái phiếu đó, làm phức tạp hóa đầu tư. Vì vậy, trong ngắn hạn, cô ấy cùng với các giao dịch hàng hóa. Nó không phải là công ty không kỳ vọng nhiều về chứng khoán Trung Quốc. kinh doanh định lượng thuần túy; thay vào đó, nó tìm kiếm Ngoài Trung Quốc, phần lớn trọng tâm nghiên cứu các tín hiệu kinh tế và các tín hiệu khác, phân tích nguyên của Bridgewater là thị trường quốc tế. Karniol-Tambour tắc cơ bản của chúng và biến nghiên cứu đó thành các nghĩ rằng nguy cơ cuộc chiến thương mại toàn cầu toàn thuật toán giao dịch. diện đã giảm bớt nhờ các giao dịch thương mại của Mỹ với Cách tiếp cận này đã tạo ra kết quả Canada và Mexico. Cô chỉ ra việc thị hỗn hợp gần đây. Quỹ đầu cơ chính trường trái phiếu của các quốc gia nhỏ của Bridgewater là Pure Alpha đã thua hiện nay mang tính thanh khoản cao lỗ đáng kể tại thị trường chứng khoán hơn so với năm năm trước đây, khiến Mỹ trong năm 2017, mặc dù nó tạo ra cho thị trường trái phiếu, ví dụ thị mức sinh lời hằng năm đạt 11,7% kể trường Brazil, trở nên hấp dẫn đối với từ khi thành lập vào năm 1991. Trong các giao dịch. Một dự án nghiên cứu cuối tháng 10, Pure Alpha đã tăng trở quan sát những người chơi ở các thị lại khoảng 6%, vượt trên danh sách trường phát triển mạnh, những người Standard & Poor’s 500. chỉ mới tích lũy được những cổ phiếu Giống như các đồng nghiệp ở lớn trên thị trường đang phát triển, Bridgewater, Karniol-Tambour có và phân tích những gì có thể khiến họ xu hướng nói chuyện (và suy nghĩ) hứng thú mua hoặc bán. ba chiều. Cô vẽ hình lập phương trên Ngay cả khi đang đánh giá thị tấm bảng trắng, thứ duy nhất được trường nước ngoài, Karniol-Tambour treo trên tường văn phòng nhìn ra vẫn quan sát kỹ thị trường Mỹ. Cô lưu ý sông Saugatuck. Cô cho biết, khối lập đây là tâm điểm của một động thái lớn Nhà kinh tế đoạt giải Nobel Daniel phương đại diện cho tất cả những kiến từ các ngân hàng trung ương nhằm loại Kahneman, cố vấn cao cấp của Karniolthức mà Bridgewater đã tích lũy được Tambour tại Princeton. bỏ thanh khoản mà họ đã bơm vào nền trong lịch sử 43 năm của công ty này – kinh tế này trong một thập kỷ. Việc thắt lượng kiến thức đang tồn tại trên các máy chủ. Phần phối chặt này tác động lên khắp toàn cầu, ảnh hưởng mạnh đến hợp bên trong là nơi dành cho các ý tưởng đầu tư khác các khu vực nhạy cảm nhất, trong đó có các quốc gia như nhau, bao gồm tài sản, quốc gia hoặc thậm chí là các khái Thổ Nhĩ Kỳ, nơi các ngân hàng giao dịch dựa vào đô la Mỹ. niệm. Công việc của cô là đưa thêm nhiều dữ liệu và kiến Có những triển vọng nào ở thị trường Mỹ? Karniolthức hơn vào trong khối lập phương. Tambour hi vọng kích thích tài chính từ việc cắt giảm Cứ sáu tháng một lần, các chuyên gia đầu tư tại thuế của chính quyền Trump sẽ bớt đi khi chính sách tiền Bridgewater họp trao đổi kiến thức nhằm xác định và ưu tệ tiếp tục được thắt chặt. Hồi tháng 8, cô cảnh báo khách tiên các chủ đề nghiên cứu tiếp theo của họ. Đó là một quá hàng của Bridgewater rằng các tài sản của Mỹ (đặc biệt trình dân chủ. Họ bỏ phiếu cho các chủ đề, nhưng phiếu là cổ phiếu), đã phục hồi từ cuộc khủng hoảng tài chính bầu của những người lãnh đạo cấp cao nhất có giá trị hơn. nhanh hơn so với nguồn tài sản ở các nước khác, được Karniol-Tambour dò theo danh sách, phân công nhân sự định giá theo kiểu hoàn hảo và do đó dễ bị sụp đổ. Cô lưu phù hợp cho từng dự án cho đến khi hết người. ý rằng điều đó thể hiện rõ sau đợt bán tháo chứng khoán Khu vực được chú ý nhiều nhất hiện nay là Trung hồi tháng 10. Quốc. Karniol-Tambour tin châu Á nói chung và Trung Karniol-Tambour nói: “Có một phép ngoại suy rằng Mỹ Quốc nói riêng, nên có vai trò nổi bật hơn trong các sẽ tiếp tục hoạt động tốt hơn trong nhiều năm – nhiều thập danh mục đầu tư tương lai. Trung Quốc đang mở cửa thị kỷ”. “Lãi suất của châu Âu được dự đoán sẽ không chạm trường chứng khoán và trái phiếu trong nước cho các mức của Mỹ trong 10, 15 năm tới. Chứng khoán Mỹ được nhà đầu tư nước ngoài, và đa số các nhà đầu tư toàn cầu kỳ vọng sẽ tiếp tục có lợi nhuận cao hơn trong 10, 15 năm. vẫn còn đánh giá thấp quy mô cùng tầm quan trọng của Tôi nhìn vào điều đó, và cho rằng nguy cơ sụp đổ khá cao.” nền kinh tế này. Cô lưu ý thêm, sự hấp dẫn của Trung Đối với thị trường Mỹ được định giá quá mức, ngưng lại Quốc hiện nay còn do một nguyên nhân khác: đây là thị một chút – do tác động của việc cắt giảm thuế gây ra — có trường quan trọng duy nhất có ngân hàng trung ương thể có tác động lớn. “Bạn dễ bị sụp đổ bởi kiểu điều chỉnh đang nới lỏng chính sách tiền tệ. Nhưng thị trường đó,” cô nói. “Có rủi ro trong thị trường tài chính trên diện chứng khoán Trung Quốc đã lao dốc trong năm nay. rộng vì sự thay đổi từ môi trường được nới lỏng sang môi Thêm vào đó, việc làm chậm đà tăng trưởng kinh tế của trường bị thắt chặt.” 102

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 1.2019

ẢNH: ANDREAS RENTZ/GETTY IMAGES

ĐẦU TƯ — THỊ TRƯỜNG

Đầu tháng 12.2018, viên nén cà phê cao cấp mang thương hiệu Trung Nguyên Legend cùng dòng máy LegendEra được giới thiệu rộng khắp thị trường nội địa và châu Âu đã mang đến một làn gió mới trong phong cách thưởng thức cà phê single-serve trên toàn cầu.

PHONG CÁCH THƯỞNG LÃM VIÊN NÉN CÀ PHÊ CAO CẤP Đây là bộ sản phẩm cà phê năng lượng mới được Tập đoàn Trung Nguyên Legend giới thiệu sau khi tái định vị thương hiệu, công bố danh xưng mới và ra mắt thương hiệu sản phẩm mới. Hành trình sáng tạo không ngừng của thương hiệu này trong hơn 22 năm qua không chỉ mang đến những tuyệt phẩm cà phê năng lượng đặc biệt, khác biệt, duy nhất cho người yêu cà phê mà còn góp phần khẳng định vị thế thương hiệu cà phê Việt Nam trên thị trường quốc tế và trở thành thương hiệu cà phê hàng đầu Việt Nam. Chính vì vậy, sự ra mắt bộ sản phẩm mới Trung Nguyên Legend Capsule và dòng máy LegendEra chuyên biệt, Tập đoàn Trung Nguyên Legend hứa hẹn đem đến một phong cách thưởng thức cà phê single-serve đặc biệt cho phân khúc khách hàng trung cao cấp, thành đạt với phong cách sống hiện đại. Cà phê dạng viên nén hiện được kỳ vọng sẽ trở thành xu hướng cà phê của tương lai. Chỉ trong năm 2018, dự kiến mốc tiêu thụ viên nén cà phê ước đạt 50 tỉ viên trên toàn cầu và sẽ tiếp tục tăng trưởng 5-10% mỗi năm. Khi thị trường này đang là sân chơi của các thương hiệu ngoại danh tiếng như Nespresso, Carraro, Lavazza, Gimokia, sự tham gia nghiêm túc của thương hiệu Trung Nguyên Legend là minh chứng mạnh mẽ cho sức cạnh tranh của cà phê Việt ở phân khúc cao cấp.

Người tiêu dùng có thể dễ dàng thưởng thức Trung Nguyên Legend Capsule ở bất cứ nơi đâu

Chọn lối đi đặc biệt, khác biệt hóa, duy nhất bộ sản phẩm Trung Nguyên Legend Capsule hội tụ tinh hoa từ ba nền văn minh cà phê thế giới: văn minh cà phê Thiền – văn minh cà phê Roman – văn minh cà phê Ottoman. Với 3 hương vị Thiền – Roman – Ottoman, người sành cà phê cảm nhận được hương vị riêng biệt, lôi cuốn trong từng sản phẩm Trung Nguyên Legend Capsule. Nếu trong Trung Nguyên Legend Capsule Thiền có vị cà phê rang xay thanh tao, đậm đà vừa đủ; thì phong vị cà phê Ý nguyên bản sẽ được tìm thấy trong Trung Nguyên Legend Capsule Roman; và hương vị độc đáo, dày với hương thơm quyến rũ trong Trung Nguyên Legend Capsule Ottoman. Tại buổi giới thiệu viên nén cà phê Trung Nguyên Legend và máy pha cà phê chuyên biệt LegendEra, ông Fabrizio Brambati, Chủ Tịch hãng Brambati S.p.A, có hơn 75 năm kinh nghiệm trong ngành cà phê Ý đã thốt lên: “Thưởng thức Trung Nguyên Legend Capsule, tôi cảm nhận ngay hương vị cà phê Espresso nguyên bản của đất nước tôi, đó là niềm hạnh phúc thật sự của một người Ý”. Để tạo được sản phẩm có sức cạnh tranh với thương hiệu ngoại trên phân khúc cao cấp, sự trải nghiệm từ chất lượng sản phẩm, công nghệ sản xuất đến phong cách thưởng thức đều được Tập đoàn này chú trọng đầu tư bài bản. Trong giai đoạn đầu của dự án Trung Nguyên Legend

Capsule, Tập đoàn này đã chi 20 triệu USD cho công nghệ, máy móc nhập khẩu hoàn toàn từ Ý, hoạt động tự động với quy trình khép kín. Đặc biệt, Tập đoàn Trung Nguyên Legend đã quyết định sử dụng chất dẻo sinh học Biodegradable thân thiện môi trường làm vỏ viên nén, có thể phân hủy trong môi trường tự nhiên với thời gian 18 tuần, hoàn toàn khác biệt so với các viên nén cà phê trên thế giới có chất liệu vỏ viên nén bằng nhôm aluminum và nhựa plastic với thời gian phân hủy từ 150-200+năm và 500+năm. Đồng thời, chất dẻo sinh học ngăn chặn đến 99% quá trình trao đổi khí giữa bên trong và bên ngoài viên nén (oxygen tight), giúp giữ trọn vẹn hương vị đặc trưng của cà phê. Thiết kế mang tính ứng dụng cao, bộ sản phẩm Trung Nguyên Legend Capsule không chỉ sử dụng trên dòng máy LegendEra thiết kế riêng mà còn dùng được với tất cả các dòng máy hiện có trên thị trường. Hiện nay, sản phẩm Trung Nguyên Legend Capsule và dòng máy LegendEra đã hiện diện tại các chuỗi không gian Trung Nguyên Legend, E-coffee, trên toàn quốc và được đón nhận tại thị trường châu Âu. Trong năm 2019, Trung Nguyên Legend Capsule và dòng máy LegendEra sẽ được đẩy mạnh xuất khẩu đến các thị trường quốc tế Mỹ, Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc.... cũng như tiếp tục ra mắt phiên bản mới về hương vị sản phẩm và dòng máy.

SHOPHOUSE EUROPE

GIáş¤C MĆ THáť&#x160;NH VĆŻáť˘NG áť&#x17E; â&#x20AC;&#x153;CHĂ&#x201A;U Ă&#x201A;U THU NHáť&#x17D;â&#x20AC;? Táş I Háş LONG Ä? ng sau s tr i d y c a nh ng mi n Ä&#x2018; t luĂ´n lĂ d u n c a s tiĂŞn phong, khĂĄm phĂĄ, khÂ?i tÂ?o Ä&#x2018;Â? thiÂ?t l p vĂ Ä&#x2018;Ânh vÂ nh ng chuÂ&#x20AC;n m c giĂ u sang.

NHáťŽNG HĂ&#x20AC;NH TRĂ&#x152;NH CHINH PHáť¤C Tháşż giáť&#x203A;i náşżu thiáşżu nháťŻng giáşĽc mĆĄ chinh pháťĽc, sáş˝ cháşłng tháť&#x192; cĂł nháťŻng cuáť&#x2122;c cĂĄch tĂ˘n. Tháşż giáť&#x203A;i náşżu khĂńg cĂł nháťŻng khĂĄt khao báťŠt phĂĄ, sáş˝ cháť&#x2030; giáşm chĂ˘n táşĄi cháť&#x2014;. NhĆ°ng tháşż giáť&#x203A;i luĂń khĂńg ngáťŤng chuyáť&#x192;n Ä&#x2018;áť&#x2122;ng. VĂ cuáť&#x2018;n biĂŞn niĂŞn sáť báť&#x;i tháşż cĹŠng luĂń Ä&#x2018;áş§y áşŻp nháťŻng hĂ nh trĂŹnh khĂĄm phĂĄ Ä&#x2018;áť&#x192; tĂŹm kiáşżm, chinh pháťĽc nháťŻng giáť&#x203A;i háşĄn. VĂ nhĆ° cĂ˘u chuyáť&#x2021;n váť con Ä&#x2018;Ć°áť?ng tĆĄ láťĽa, giai thoáşĄi váť náťŻ hoĂ ng Cleopatre. Hay nháťŻng cuáť&#x2122;c thĂĄm hiáť&#x192;m cáť§a Christopher Columbus, Marco Polo. NĂł lĂ tháťŠ thĂşc Ä&#x2018;áşŠy nháťŻng giáşĽc mĆĄ chinh pháťĽc, nháťŻng khĂĄt váť?ng tĂŹm kiáşżm, khĂĄm phĂĄ nháťŻng vĂšng Ä&#x2018;áşĽt máť&#x203A;i. NháťŻng miáť n Ä&#x2018;áşĽt háťŠa cáť§a tháť&#x2039;nh vĆ°áťŁng vĂ giĂ u sangâ&#x20AC;Ś

TrĂŞn hĂ nh trĂŹnh Ä&#x2018;Ăł, khi nháťŻng ngĆ°áť?i thĆ°ĆĄng nhĂ˘n tiĂŞn phong Ä&#x2018;ang trÄ&#x192;n tráť&#x; Ä&#x2018;i tĂŹm máť&#x2122;t báşżn Ä&#x2018;áť&#x2014; tin cáşy vĂ Ä&#x2018;ĂĄng giĂĄ, háť? nghe tin váť Shophouse Europe táşĄi Sun Plaza Grand World. Khi Ä&#x2018;áşˇt chĂ˘n táť&#x203A;i Ä&#x2018;Ă˘y, Ä&#x2018;iáť u Ä&#x2018;áş§u tiĂŞn háť? áşĽn tĆ°áťŁng chĂnh lĂ máşŁnh Ä&#x2018;áşĽt HáşĄ Long, tháť§ pháť§ du láť&#x2039;ch phĂa BáşŻc, máť&#x2122;t miáť n â&#x20AC;&#x153;Ä&#x2018;áşĽt ráť&#x201C;ngâ&#x20AC;? Ä&#x2018;ang tráť&#x2014;i dáşy Ä&#x2018;Ăłn bĂŹnh minh hĆ°ng tháť&#x2039;nh táťŤ sáťŠc báşt cáť§a háşĄ táş§ng, kinh táşż, du láť&#x2039;ch. ChĂnh trĂŞn máşŁnh Ä&#x2018;áşĽt nĂ y, Shophouse Europe náşąm áť&#x; váť&#x2039; trĂ trung tĂ˘m cáť§a quáş§n tháť&#x192; táť&#x2030; Ä&#x2018;Ă´ mĂ Sun Group kiáşżn táşĄo lĂ Ä&#x2018;iáť&#x192;m nháşĽn chĂłi sĂĄng cho máť&#x2122;t HáşĄ Long Ä&#x2018;ang vĆ°ĆĄn mĂŹnh. Váť&#x203A;i táş§m nhĂŹn dĂ i háşĄn, cĂĄc nhĂ Ä&#x2018;áş§u tĆ° nhĂŹn ra Ä&#x2018;Ć°áťŁc giĂĄ tráť&#x2039; dĂ i háşĄn, sáťą quĂ˝ hiáşżm cáť§a Shophouse Europe cĂšng kháşŁ nÄ&#x192;ng sinh láť?i báť n váťŻng, háť? quyáşżt Ä&#x2018;áť&#x2039;nh cháť?n nĆĄi Ä&#x2018;Ă˘y lĂ m báşżn Ä&#x2018;áť&#x2014;, â&#x20AC;&#x153;tháşŁ neoâ&#x20AC;? Ä&#x2018;áť&#x192; xĂ˘y dáťąng thĂ nh pháť&#x2018; cáť§a nháťŻng giáşĽc mĆĄ.

TỰ GIỚI THIỆU

MẠCH NỐI MỚI CỦA GIAO THƯƠNG VÀ HƯNG THỊNH Sẽ không quá lời khi nói Shophouse Europe, thuộc quần thể Sun Plaza Grand World, là chốn hội tụ của tinh hoa cả về kiến trúc, không gian, vị thế và tầm nhìn. Và hơn thế nữa, Shophouse Europe chắc chắn sẽ là mạch nối giao thương sầm uất và thịnh vượng, là hạt nhân trong khát vọng nâng tầm Hạ Long đón đầu vận hội mới. Bởi một lẽ, Shophouse Europe tọa lạc ở vị trí có một-không-hai cho các hoạt động thương mại, kinh doanh, buôn bán, nằm trên mặt đường Hạ Long sầm uất, cận kề khu nghỉ dưỡng sang trọng Sun Premier Village Halong Bay, ngay sát khu vui chơi giải trí tầm cỡ quốc tế Sun World Ha Long Complex, và chỉ vài bước chân là tới quảng trường Sun Carnival Plaza rộng 13 ha. Chỉ riêng vị trí này thôi đã mang đến cho Shophouse Europe sự hiếm có bậc nhất; bởi Shophouse Europe chính là “cửa ngõ” đón trọn dòng khách đổ về các khu vực vui chơi giải trí, nghỉ dưỡng 5 sao tại Hạ Long. Nhưng điểm làm nên sức hút của Shophouse Europe chính là kiến trúc, dấu ấn khiến tất cả phải khát khao đến và chiêm ngưỡng với phong cách mang đậm dấu ấn châu Âu. Nói cách khác, Shophouse Europe là một “châu Âu hoa lệ thu nhỏ” bên bờ vịnh di sản. Shophouse Europe khiến ngay cả những người sành sỏi nhất cũng phải ngỡ ngàng như đang dạo bước giữa Paris hoa lệ trên đại lộ ánh sáng Champs-Elysee, như bước trong những nhà hát opera lộng lẫy của thành Vienna... Những tinh hoa đẹp đẽ nhất của kiến trúc châu Âu như hội tụ cả ở đây, để nâng bước du khách đến với Vịnh di sản hàng triệu năm tuổi. Cảm hứng kiến trúc Vienna để lại dấu ấn trong từng đường nét thiết kế. Những mái vòm symphony độc đáo chạy dọc lối đi, những con đường nội khu được ốp đá granite, những đài phun mô phỏng kiến trúc Áo đặc trưng như những điệu múa ballet trên nước, những bức tượng đá nghệ thuật được chạm khắc trau chuốt…, nơi đây vì thế sẽ là miền đất

hứa của những giấc mơ, là nơi khẳng định vị thế, dấu ấn và đảm bảo sự phồn thịnh bền vững cho các nhà đầu tư. Nói thế là bởi, vị trí “quý hiếm”, kiến trúc xứng tầm, Shophouse Europe được thiết kế để giải quyết bài toán kinh doanh, tạo sự thu hút với du khách đến với Vịnh di sản. Bởi diện tích mỗi căn rất linh hoạt, từ 120 - 237.5m2, cao 5 tầng, diện tích sử dụng lên tới 572 - 1.134m2...tối ưu công năng để ở và kinh doanh. Với lượng khách du lịch không ngừng đổ về Hạ Long, các tuyến đường cao tốc đã đi vào vận hành, sân bay Vân Đồn sắp đi vào khai thác, cảng tàu khách du lịch quốc tế chuyên biệt đã tấp nập tàu đến - đi…, Shophouse Europe là “giấc mộng vàng” cho các thương gia tìm kiếm và mở rộng thị trường ở miền đất hứa. Sun Plaza Grand World dành thời điểm vàng cuối năm để chính thức giới thiệu Shophouse Europe với chính sách tài chính hấp dẫn từ các đại lý phân phối dự án. Cam kết mua lại 130% giá bán sau 8 năm Ưu đãi ngay 600 triệu đồng cho 10 khách hàng đầu tiên đặt mua thành công Ưu đãi 6% nếu thanh toán sớm trước ngày 1/1/2019 Tặng chuyến du lịch “Hành trình qua miền tuyệt tác” trị giá 100 triệu đồng Tặng vàng “Khai trương hồng phát” trị giá 100 triệu đồng CHI TIẾT VUI LÒNG LIÊN HỆ Hotline: 093 520 5858 Website: www.sunplazagrandworld.com

FORBES asia

doanh nhân từ thiện châu á

ÚC

Pamela Galli

81 tuổi

ĐỒNG SÁNG LẬP, GALLI ESTATE WINERY

Dẫn đầu xu hướng Danh sách 40 nhà tài trợ trên khắp châu Á — Thái Bình Dương, đang dùng tài sản của mình làm việc thiện. biên tập: grace chung phóng viên: Shu-Ching Jean Chen, Susan Cunningham, Ron Gluckman, Gloria Haraito, Jane Ho, Joyce Huang, Naazneen Karmali, Kim Hee-joung, Sunshine Lichauco de Leon, Anis Shakirah Mohd Muslimin, NGUYỄN LAN ANH, Anu Raghunathan, Lucinda Schmidt, James Simms, Jessica Tan

K |

FORBES việt nam

Isaac Wakil 91 NHÀ ĐẦU TƯ bất động sản

Cùng vợ của mình, Susan, người đã qua đời hồi tháng năm, Wakil quyên tặng 50 triệu đô la Mỹ cho các mục đích từ thiện về sức khỏe, giáo dục, nghệ thuật và Do Thái. Ông đã dùng tài sản kinh doanh may mặc để mua một loạt các tòa nhà lịch sử trên khắp Sydney và bán phần lớn tài sản vô chủ trong năm 2014 để tài trợ cho quỹ của mình. Các khoản quyên góp bao gồm 14 triệu đô la Mỹ cho phòng trưng bày Nghệ thuật New South Wales (năm 2017) và 25 triệu đô la Mỹ cho tòa nhà y tế Susan Wakil của ĐH Sydney (năm 2016), sẽ mở cửa vào năm tới.

Anthony Pratt 58

tháng 1. 2019

chủ tịch toàn cầu, PRATT/VISY INDUSTRIES

Tháng 8.2017, Pratt đã cam kết quyên góp 700 triệu đô la Mỹ trọn đời cho mục đích từ thiện, bao gồm cả nghiên cứu y học và nghệ thuật. Quỹ Pratt của gia đình ông, do người cha quá cố, Richard, và mẹ, Jeanne thành lập, cũng quyên tặng hơn 175 triệu đô la Mỹ kể từ năm 1978. Ông đã phát triển nhà máy sản xuất hộp của ông mình, Visy, thành một trong những công ty đóng gói và tái chế tư nhân lớn nhất thế giới.

Anthony Pratt

ẢNH: Carla Gottgens/Bloomberg; Antoine Raab for Forbes; Justin Chin/Bloomberg/Getty Images

hi biên tập về chủ đề từ thiện hằng năm lần thứ 12, chúng tôi đã sàng lọc qua danh sách các ứng viên để tìm kiếm những người giàu lòng vị tha trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Danh sách 40 thành viên danh dự gồm các doanh nhân, giám đốc điều hành và một người nổi tiếng. Khác với danh sách những người giàu có, những lựa chọn lần này mang tính chủ quan. Mục tiêu là để xác định các nhà từ thiện cá nhân - những người đóng góp bằng nguồn tiền riêng, không thông qua các công ty của họ (trừ khi họ sở hữu cổ phần đáng kể trong các công ty, trong trường hợp này chúng tôi xét đến phần tài sản mà họ cho đi). Chúng tôi cũng không xét đến các nhà gây quỹ hoặc người đứng đầu các tổ chức phi lợi nhuận, mặc dù họ đóng vai trò quan trọng. Forbes Asia tập trung vào những người sử dụng nguồn vốn tài chính hoặc xã hội để tạo dấu ấn lên những vấn đề quan trọng. Như thường lệ, các quốc gia như Trung Quốc và Ấn Độ có nhiều người nổi bật hơn là Nhật Bản, nơi văn hóa ca ngợi cá nhân vẫn còn nhạy cảm. Như các năm trước, chúng tôi muốn tìm ra những gương mặt mới, trừ khi nhà tài trợ trước đây đã thực hiện một cam kết hoặc đóng góp đáng kể. Một số người rất nhiệt tình với nghệ thuật, nhiều người khác lại đóng góp trong các lĩnh vực giáo dục và y tế trên toàn khu vực. Lần đầu tiên, một nhà từ thiện ở Campuchia lọt vào danh sách: Suwanna Gauntlett, một người Mỹ cư ngụ tại Campuchia 18 năm, đã cống hiến hết mình để bảo vệ rừng mưa nhiệt đới và động vật hoang dã trong nước.

106

Hồi tháng 12, Galli đã quyên góp 3,5 triệu đô la Mỹ cho vị trí giáo sư y sinh học ĐH Melbourne. Năm 2012 và 2013, bà cũng đóng góp để bổ sung các vị trí tương tự trong nghiên cứu u ác tính và phát triển dược tại ĐH Melbourne và tổ chức đối tác, cũng như các học bổng nghiên cứu. Galli đồng sáng lập Galli Estate Winery cùng chồng, Lorenzo, nhà kinh doanh bất động sản đã qua đời vì ung thư da năm 2004.

CAMPUCHIA

Người phụ nữ của thiên nhiên hoang dã Suwanna Gauntlett, 69 tuổi Sáng lập tổ chức Wildlife Alliance

Một trong những người ủng hộ nhiệt tình nhất đối với công tác bảo vệ môi trường và quyền lợi động vật ở châu Á, Suwanna Gauntlett, đã thành lập loạt nhóm bảo tồn dành ra hàng chục năm để bảo vệ môi trường sống thiết yếu trên toàn cầu. Gauntlett sinh ra ở Mỹ nhưng sống tại Campuchia 18 năm, là người thừa kế công ty dược phẩm Upjohn và nhà sáng lập WildAid. Bà đã đấu tranh chống lại tình trạng giết cá mập lấy vây và giết voi lấy ngà ở châu Phi. Sau đó, bà thành lập Wildlife Alliance ở Campuchia, được

TRUNG QUỐC

Cai Dongqing 49 Cai Xiaodong 46 Cai Lidong 44 sáng lập, Chủ tịch và CEO / Phó chủ tịch và Tổng giám đốc / cựu Phó tổng giám đốc, Alpha Group

Tháng 11.2017, ba anh em này đã quyên tặng 14 triệu đô la Mỹ từ phần tài sản của họ nhằm cải tạo một khu công nghiệp cũ ở quê nhà họ là Sán Đầu, Quảng Đông, thành công viên cho người dân. Tên công viên này được đặt theo tên của tập đoàn sản xuất phim hoạt hình và đồ chơi Alpha của gia đình họ, dự kiến sẽ mở cửa vào đầu năm 2019 với tổng diện tích 60 nghìn m2 và một hội trường âm nhạc ở trung tâm.

ca ngợi vì đấu tranh chống lại việc tàn phá đất và săn bắt động vật. Là cựu cố vấn môi trường cho các công ty đa quốc gia, Gauntlett ước tính bà đã chi 30 triệu đô la Mỹ tài trợ cho Wildlife Alliance để giám sát việc bảo tồn ở dãy núi Cardamom của Campuchia. “Đây là một trong những nơi đa dạng sinh học quan trọng nhất trong khu vực”, bà nhấn mạnh. Không chỉ là nơi tồn tại một số khu rừng mưa nhiệt đới cuối cùng ở Đông Nam Á, đây còn là nơi sinh sống của những chú voi hoang dã và động vật quý hiếm. Bằng cách làm sáng tạo, vào năm 2009, Wildlife Alliance thuê hơn 18.000 ha, thành lập khu bảo tồn động vật hoang dã tư nhân. Họ đào tạo và chi trả cho lực lượng kiểm lâm của riêng mình, giám sát chặt chẽ khu vực đầy rẫy việc săn trộm và chiếm đất. Hơn 100 kiểm lâm viên đã thực hiện hơn 3.500 cuộc tuần tra mỗi năm, thu giữ hàng ngàn chiếc bẫy thú bất hợp pháp. Tổ chức này cũng đã vận động làm giảm quy mô hoặc hủy bỏ hàng chục vụ nhượng quyền khai thác mỏ và công nghiệp chế biến trên hàng triệu mẫu đất của khu vực Cardamom. Năm ngoái, Wildlife Alliance đã hợp tác với tập đoàn Minor của tỉ phú người Thái William Heinecke và công ty YAANA Ventures của Khiri Travel để mở một khu vực cắm trại trong khu bảo tồn. Chín căn lều thoải mái theo hình thức “glamping” (cắm trại mang phong cách sang trọng và tiện nghi) nằm trong khu vực hoang dã có kiểm lâm viên đi tuần tra. Tất cả lợi nhuận sẽ được đưa vào nhóm môi trường nhằm tài trợ cho các hoạt động bảo tồn sâu hơn.

Zhang Lei 45 sáng lập & CEO, HILLHOUSE CAPITAL GROUP

Tháng 6.2017, ông đóng góp 44 triệu đô la Mỹ cho trường cũ, ĐH Nhân dân Trung Hoa, để hỗ trợ nghiên cứu liên ngành và thúc đẩy tầm ảnh hưởng toàn cầu của trường. Cuối năm đó, ông cũng tặng 15 triệu đô la Mỹ tài trợ cho việc phát triển ĐH Westlake, trường đại học tư thục thành lập hồi tháng tư tại Hàng Châu, được các doanh nhân nổi tiếng của Trung Quốc hỗ trợ, trong đó có Ma Huateng của công ty Tencent và Wang Jianlin của tập đoàn Wanda. Zhang là thành viên ban quản trị của cả hai trường đại học. Trong năm 2010, Zhang, thành viên ban quản trị của Yale, đã quyên góp 8,88 triệu đô la Mỹ cho trường quản lý Yale, nơi ông lấy bằng thạc sĩ. Đó là khoản đóng góp lớn nhất mà trường đã nhận được vào thời điểm đó.

Zhang Lei

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 107

FORBES asia

doanh nhân từ thiện châu á

Dang Yanbao 45 sáng lập & chủ tịch, BAOFENG ENERGY GROUP

Năm nay, quỹ từ thiện Yanbao do ông thành lập cùng vợ mình, Bian Haiyan, đã dành tặng 42 triệu đô la Mỹ tài trợ cho sinh viên, đặc biệt là những người ở các khu vực kém phát triển tại tỉnh Ninh Hạ, nơi đặt trụ sở tập đoàn hóa dầu của họ. Hằng năm, Baofeng đều quyên góp cho quỹ này. Tính từ khi quỹ này được thành lập vào năm 2011 đến nay, tổng số tiền ông đóng góp đã lên tới 238 triệu đô la Mỹ, hỗ trợ được 170.000 sinh viên.

Ou Zongrong 54 sáng lập & chủ tịch, ZHENRO GROUP

Tháng 8.2017, tập đoàn bất động sản hoàn toàn thuộc sở hữu của gia đình ông đã đóng góp 3 triệu đô la Mỹ để xây dựng một quảng trường văn hóa tại Phủ Điền quê hương ông ở tỉnh Phúc Kiến, với bức tượng bà Thiên Hậu cao 32 m2. Năm ngoái, các công ty con của tập đoàn và Ou đã quyên góp hơn 2 triệu đô la Mỹ cho Zhenro Foundation, quỹ này khởi động các chương trình dài hạn từ năm 2013 như Hello, Neighbor - đây là những chương trình tổ chức các lễ hội, câu lạc bộ sách cho trẻ em và các hoạt động cộng đồng khác. Một chương trình khác, Holy Land, giúp cư dân nông thôn phát triển sản phẩm xanh sạch hơn và bảo tồn văn hóa địa phương. Quỹ cũng đã cứu trợ cho người sống sót sau các thảm họa như trận động đất Tứ Xuyên.

Zhang Jianbin 51 sáng lập & chủ tịch, WINFAST HOLDING

Zhang Jianbin thành lập quỹ từ thiện Winfast vào năm 2017 với 29 triệu đô la Mỹ từ công ty đầu tư của ông và 117 triệu đô la Mỹ tiền riêng. Quỹ này cung cấp học bổng cho tám trường đại học tại cơ sở của công ty ở Nam

Yeung Kwok Keung trung quốc

ANH HÙNG TRƯỜNG HỌC

Yeung Kwok Keung, Yang Huiyan, 64, 37 sáng lập & chủ tịch/phó chủ tịch, COUNTRY GARDEN

Hồi tháng 10, thông qua quỹ Guoqiang Public Welfare Foundation, ông trùm bất động sản và con gái mình đã cam kết tặng 317 triệu đô la Mỹ trong mười năm tới cho ĐH Thanh Hoa (cả hai đều không tốt nghiệp đại học này) để hỗ trợ nghiên cứu tiên phong trong khoa học và giúp tuyển dụng tài năng. Đó là khoản tiền lớn nhất từng được quyên góp cho trường đại học ở Trung Quốc, đồng thời là mức đóng góp lớn nhất từ gia tộc. Năm ngoái, họ đã đóng góp 14 triệu đô la Mỹ cho một tòa nhà hóa học mới ở Thanh Hoa, được khởi công ngay thời điểm ký cam kết. Năm 2014, gia đình này tài trợ để thành lập trường bách khoa Country Garden Quảng Đông, một trong số ít các trường trung học cơ sở miễn phí của Trung Quốc và đã đóng góp hàng triệu đô la mỗi năm.

Kinh, Giang Tô, đặc biệt là cho sinh viên xuất thân từ miền tây Trung Quốc hoặc các khu vực kém phát triển khác. Quỹ còn thiết lập các chương trình cứu trợ y tế tại bảy bệnh viện địa phương để giúp các bệnh nhân không đủ khả năng chi trả hóa đơn y tế.

triệu đô la Mỹ cho đại học Mân Giang ở Phúc Châu, nơi có trụ sở chính của tập đoàn trung tâm mua sắm New Huadu.

Chen Fashu 58

chủ tịch, Wahum Group Holdings

chủ tịch, NEW HUADU INDUSTRIAL GROUP/ BAIYAO HOLDINGS

Hồi tháng 4, thông qua quỹ Fashu Foundation của mình, chủ tịch Chen của công ty dược thảo Baiyao, đã quyên góp 72 triệu đô la Mỹ vào ĐH Bắc Kinh, nơi ông làm giám đốc danh dự, nhằm hỗ trợ phát triển các nghiên cứu y khoa và ươm mầm tài năng. Vào tháng 7, Chen cũng tặng 1,5 triệu đô la Mỹ để xây dựng đường cao tốc tại huyện An Khê quê nhà ông ở Phúc Kiến. Tháng 9.2017, ông tặng một khoản tiền 29

Chen Fashu

108

FORBES việt nam

tháng 1.2019

Yang Huiyan

hong kong

James Chen 57 Hồi tháng 3, công dân Hong Kong này đã cam kết tài trợ 10 triệu đô la Mỹ cho quỹ Vision Catalyst của Vương quốc Anh, một chi nhánh thuộc quỹ Queen Elizabeth Diamond Jubilee Trust. Là người đồng sáng lập của tập đoàn Adlens, doanh nghiệp sản xuất kính đeo mắt nổi tiếng nhờ các loại kính đeo mắt có thể tự điều chỉnh tiêu cự, ông nói ông tìm thấy mục tiêu từ thiện của mình nhờ ý tưởng từ công việc kinh doanh. Ông đã thành lập quỹ Vision for a Nation, một tổ chức từ thiện cung cấp kính giá rẻ và chăm sóc mắt cơ bản cho người dân ở các nước đang phát triển.

Abhishek Poddar 50

ấn độ

Kochouseph Chittilappilly 67

giám đốc điều hành, Matheson Bosanquet

(Xem bài trang 114)

Puneet Dalmia, 46 giám đốc điều hành, Dalmia Bharat

Hoàng tử ngành xi măng Puneet Dalmia và gia đình ông thành lập Quỹ Avanee (đặt theo tên con gái ông) trong năm nay với gần 3 triệu đô la Mỹ. Mục tiêu của quỹ này là giáo dục cho trẻ em từ lớp 3 đến lớp 8 về các giá trị như sự tử tế, lòng trắc ẩn và tôn trọng người lớn. Hồi tháng 7, quỹ thành lập chương trình giảng dạy “hạnh phúc” kết hợp các giá trị này và đã đào tạo 22.000 giáo viên cho đến nay. Hiện giờ đã có một triệu trẻ em tiếp cận được chương trình. Puneet cũng đang nghiên cứu các nội dung liên quan đến triết học Ấn Độ cổ đại để có thể áp dụng cho đào tạo quản lý.

Anand Deshpande 56

ảnh: imaginechina (2); Cathal McNaughton/PA Images/Getty Images; Patrick T. Fallon/Bloomberg; Akio Kon/Bloomberg/Getty Images; Ahmad Zamroni; VCG / Getty Images; Rukhsana Hamid/Bloomberg

chủ tịch & giám đốc điều hành, Persistent Systems

Chuyên gia phần mềm, người điều hành doanh nghiệp có doanh thu năm 2018 là 471 triệu đô la Persistent Systems, đang thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi người tìm việc thành người tạo ra việc làm thông qua quỹ deAsra của mình, với 3 triệu đô la Mỹ. Công ty có trụ sở tại thành phố Pune của Ấn Độ đã hỗ trợ gần 9.000 doanh nghiệp nhỏ. Deshpande giúp các doanh nhân khởi nghiệp, quản lý và phát triển doanh nghiệp của họ bằng cách cung cấp một loạt các dịch vụ hỗ trợ. Mục tiêu của ông là hỗ trợ được 25.000 doanh nghiệp đến năm 2020.

Sunil Mittal 60 chủ tịch, Bharti Enterprises

Ông trùm viễn thông cùng các anh em của mình, Rakesh và Rajan, đã cam kết tặng 10% tài sản của họ, bao gồm 3% cổ phần của công ty viễn thông đã niêm yết Bharti Airtel (hiện trị giá 500 triệu đô la Mỹ) cho quỹ Bharti do họ thành lập. Một phần của số tiền Sunil Mittal

Kishore Lulla này sẽ được sử dụng để thành lập ĐH Satya Bharti, sẽ hoạt động vào năm 2021 và miễn học phí cho học sinh nghèo. Tính đến nay, quỹ này đã hỗ trợ giáo dục miễn phí cho hơn 45 nghìn trẻ em.

Nandan & Rohini Nilekani 63, 59 đồng sáng lập, Infosys; sáng lập, Arghyam

Tháng 11.2017, họ đã cam kết quyên tặng 50% tài sản theo Cam kết Hiến tặng và nói, “Sự giàu có đi kèm với trách nhiệm lớn lao và được triển khai tốt nhất vì lợi ích chung lớn hơn.” Những đóng góp trước đây bao gồm 5 triệu đô la Mỹ cho viện công nghệ hàng đầu Ấn Độ Bombay ở Mumbai, trường cũ của Nandan, và khoản tài trợ 21,4 triệu đô la Mỹ cho quỹ Arghyam do Rohini thành lập, chú trọng đến các vấn đề về nước và vệ sinh. Cả hai cũng đã thành lập quỹ EkStep, một nền tảng học tập mở tập hợp các nguồn tài liệu khác nhau để nâng cao khả năng đọc viết và tính toán.

Kishore Lulla 57 chủ tịch kiêm CEO, Eros Group

Ông chi 20 triệu đô la Mỹ cho các mục tiêu từ thiện là phụ nữ và trẻ em. Công ty điện ảnh có doanh thu 261 triệu đô la Mỹ năm 2018 của Lulla chuyên mua lại, đồng sản xuất và phân phối phim Ấn Độ trên toàn cầu. Thông qua quỹ Eros, ông sẽ tập trung vào giáo dục cho các bé gái, đặc biệt là ở các bang miền tây Ấn Độ như Maharashtra và Gujarat. Ông cũng tài trợ hai hoặc ba học bổng một năm cho học viên nữ tại trường điện ảnh UCLA và hỗ trợ tổ chức Arpan tại Mumbai, nhằm ngăn chặn lạm dụng tình dục trẻ em.

Cùng với gia đình, ông tặng 7 triệu đô la Mỹ và 7.000 tác phẩm từ bộ sưu tập cá nhân của họ cho bảo tàng Nghệ thuật & Nhiếp ảnh ở Bangalore. Đây là bảo tàng nghệ thuật tư nhân lớn đầu tiên ở thành phố công nghệ của Ấn Độ, sẽ được mở cửa vào năm 2020. Bảo tàng này sẽ có hơn 15.000 tác phẩm bao gồm một loạt tác phẩm từ nghệ thuật Ấn Độ hiện đại và đương đại cho đến nhiếp ảnh và văn hóa phổ biến. Poddar, sinh trưởng trong một gia đình có lợi tức trong các nông trường trà và thuốc nổ công nghiệp, đã nảy sinh đam mê với nghệ thuật từ khi còn học trung học, là người thành lập bảo tàng đồng thời là nhà tài trợ chính của bảo tàng. Sau khi kế hoạch hợp tác ban đầu với chính quyền bị trì hoãn, Poddars đã tự hành động trước, gây quỹ bằng cách bán 41 tác phẩm được đánh giá cao từ bộ sưu tập của họ thông qua tổ chức đấu giá Christie’s. INDONESIA

Eddy Sariaatmadja 65 đồng sáng lập, Elang Mahkota Teknologi (Emtek)

Hồi tháng 12, ông đã tặng một máy quét y tế trị giá hơn 820 nghìn đô la Mỹ cho bệnh

Eddy Sariaatmadja viện công Royal Perth (RPH) ở Úc. Máy quét O-Arm giúp các bác sĩ phẫu thuật quét tình trạng bệnh nhân trong quá trình phẫu thuật và cung cấp hình ảnh chi tiết 360 độ. Ông và vợ quyết định đóng góp sau khi cả hai có đợt điều trị tại bệnh viện này. Cựu sinh viên ĐH New South Wales, Sydney, đã quyên góp cho những bệnh nhân ghép gan ở Indonesia và tài trợ cho các bác sĩ nhi khoa của trường đại học Indonesia lấy bằng tiến sĩ. Ông cũng là mạnh thường quân của bệnh viện công về mắt RSCM Kirana; RSCM và quỹ Alfa Omega của ông tài trợ phẫu thuật đục thủy tinh thể miễn phí cho 100 bệnh nhân mỗi tháng. tháng 1.2019 FORBES việt nam | 109

FORBES asia

doanh nhân từ thiện châu á

nhật bản

Kazuo Inamori 86 sáng lập, Kyocera & KDDI

Vào tháng 4, quỹ Inamori của ông đã tăng gấp đôi giá trị giải thưởng Kyoto lên 930 nghìn đô la, trao cho mỗi người trong số ba người đoạt giải cho những thành tựu về công nghệ tiên tiến, khoa học cơ bản, triết học và nghệ thuật. Tương đương với giải thưởng Nobel, đây được xem là giải thưởng uy tín nhất của Nhật Bản và dành cho các hạng mục không được xem xét trong giải Nobel. Hồi tháng 11, ông đã quyên góp 71 triệu đô la Mỹ cổ phiếu Kyocera cho ĐH Kagoshima. MALAYSIA

G. Gnanalingam 74 chủ tịch & đồng sáng lập, Westports Holdings

Ông thành lập quỹ Giáo dục Indus vào năm 2014 với cam kết tài trợ 6 triệu đô la Mỹ trong năm năm để hỗ trợ cho những sinh viên Ấn Độ có hoàn cảnh khó khăn muốn học lên bậc cao hơn. Quỹ này hợp tác với chính phủ Malaysia cùng Gnanalingam và các mạnh thường quân khác, tài trợ dưới hình thức cho vay, học bổng nghiên cứu sinh, học bổng và giải thưởng, thường chi trả toàn bộ hoặc một phần học phí. Kể từ khi thành lập, IEF đã hỗ trợ tài chính “không lãi suất” trị giá 3 triệu đô la Mỹ cho 496 học sinh từ các gia đình có thu nhập trung bình và thấp. Gnanalingam cũng quyên góp 2 triệu đô la Mỹ cho The Community Chest, một quỹ từ thiện do các ông trùm Malaysia thành lập năm 2011, tài trợ ít nhất 24 triệu đô la Mỹ hằng năm cho các trường Trung Quốc, Tamil và trường truyền giáo.

Francis Yeoh 64 chủ tịch, YTL Corp.

Tháng 12 năm ngoái, ông và gia đình Yeoh đã quyên tặng 2,4 triệu đô la Mỹ cho 103 tổ chức từ thiện và giáo dục để vinh danh người cha tỉ phú của ông, Yeoh Tiong Lay, qua đời hồi tháng 10. Là người yêu nghệ 110

FORBES việt nam

tháng 1. 2019

thuật, Yeoh con đã được trao giải thưởng Capri Legend Humanitarian Award tại liên hoan phim quốc tế Capri Hollywood năm 2016 vì lòng nhân ái; một trong những món quà của ông là khoản đóng góp 1,1 triệu đô la Mỹ cho Teatro dell’Opera di Roma, nhà hát opera Rome đang gặp khó khăn, vào năm 2015. Người sáng lập YTL quá cố nổi tiếng với các khoản ủng hộ từ thiện, đã trao tặng 4,5 triệu đô la Mỹ cho trung tâm Biểu diễn Nghệ thuật Kuala Lumpur kể từ khi nhà hát này khai trương năm 2005 và hiến tặng 2 triệu đô la Mỹ cho RARE, một tổ chức của Mỹ hỗ trợ phát triển ngư nghiệp bền vững, có các chi nhánh ở Indonesia, Philippines và Brazil, vào năm 2010. Hoạt động thiên về giáo dục, quỹ YTL của gia đình Yeoh đã tài trợ 25 triệu đô la Mỹ học bổng cho hàng trăm sinh viên Malaysia. philippines

Jose Mari “Butch” T. Albert 68 chủ tịch, Fila Isport Life

Năm 2014, ông quyên tặng hơn 110 nghìn đô la Mỹ cho chương trình iRebuild của tổ chức Operation Compassion (do ông sáng lập), không chỉ cứu trợ khẩn cấp mà còn hỗ trợ xây dựng lại cộng đồng với tầm nhìn dài hạn, đào tạo về sinh kế và tư vấn chấn thương trong nước. Ông hỗ trợ một khoản khác trị giá 66 nghìn đô la Mỹ cho tổ chức phi lợi nhuận iFoster, giúp tìm nơi nuôi dưỡng những trẻ em bị bỏ rơi. Albert nói rằng cha mẹ nuôi dưỡng “chỉ cần có trái tim rộng mở và giúp trẻ cảm nhận được tình yêu thương.” Ông cũng tặng khoản tiền 450 nghìn đô la Mỹ cho một nhà thờ ở khu vực thu nhập thấp nhằm cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế và thực phẩm cho trẻ em suy dinh dưỡng.

Alice Galang Eduardo 53 Chủ tịch, CEO, Santa Elena Construction & Development Corp.

Sau khi thăm con của một nhân viên đang chữa trị tại bệnh viện công, Eduardo nhận ra không nên trì hoãn công tác từ thiện. Năm 2014, bà quyên góp 277 nghìn đô la Mỹ để xây khu cách ly 320 km2 tại bệnh viện công lớn nhất của Philippines, nhằm giảm thiểu mức tử vong do ung thư ở trẻ em. Trong năm 2018, bà tài trợ 370 nghìn đô la Mỹ để xây ký túc xá gần đó cho gia đình bệnh nhân. Bà cũng chi một khoản khác trị giá 370 nghìn đô la Mỹ tài trợ ban đầu cho Tuloy Foundation, tổ chức phi lợi nhuận ở Philippines, chăm sóc và giáo dục trẻ em bị bỏ rơi. Bà cũng đóng góp 185 nghìn đô la Mỹ để xây 100 ngôi nhà cho nạn nhân của cơn bão Yolanda và tài trợ

184 nghìn đô la Mỹ cho tổ chức từ thiện Habitat for Humanity (Chỗ ở cho Nhân loại).

Susana “Chuchu” Madrigal 63 Chủ tịch, C. MADRIGAL GROUP OF COMPANIES

Cháu gái của cựu thượng nghị sĩ Vicente Madrigal đã quyên tặng 1 triệu đô la Mỹ cho các dự án gắn liền với cuộc sống cá nhân của bà. Sau khi con gái bà bị mất thính lực một bên, Madrigal đã quyên góp 93 nghìn đô la Mỹ cho hội Công giáo vì người khiếm thính. Hoạt động xã hội của con gái cả của bà huy động được một khoản tiền trị giá 185 nghìn đô la Mỹ để giúp giáo dục sớm cho trẻ em nghèo; một khoản đóng góp tương đương đã được trao cho nhà thờ để vinh danh người cô quá cố của bà - nhà từ thiện Chito Madrigal. Bà hỗ trợ xây dựng tòa nhà Kinh doanh & Kế toán cho trường đại học công đang thiếu nguồn tài chính để vinh danh người cha quá cố của bà, Antonio P. Madrigal, người điều hành một nhánh của tập đoàn Madrigal hiện đang chú trọng vào những người đã chiến thắng căn bệnh ung thư vú. Năm 2014, bà khởi đầu bằng khoản quyên góp 18.600 đô la Mỹ/năm cho quỹ Nghiên cứu Ung thư Samurai, để trang trải chi phí y tế cho bệnh nhân nghèo. Madrigal nói, “Mục tiêu của tôi là cứu mạng sống. Nếu tôi làm được việc đó, tôi sẽ thấy hạnh phúc.” SINGAPORE

Trina Liang 47 Edmund Lin 49 MD, Templebridge Investments; PARTNER & GIÁM ĐỐC, Bain & Company, Singapore

Để kỷ niệm 20 năm ngày cưới, cặp đôi quyền lực này đã thành lập quỹ Lin Foundation Asia vào năm 2016. Họ quyên góp khoảng 350 nghìn đô la Mỹ cho nhiều mục tiêu từ thiện, bao gồm giáo dục cho phụ nữ và trẻ em, bình đẳng giới, bảo

Trina Liang

ảnh: Simon Song/SCMP; Edwin Koo/Getty Images for UBS; Akio Kon/Bloomberg/Getty

Kazuo Inamori

phát triển chương trình thúc đẩy toàn bộ 33 nghìn sinh viên và nhân viên tình nguyện tham gia các mục tiêu xã hội hằng năm.

Teng Ngiek Lian

CEO, Target Asset Management

Khi bước sang tuổi 60, nhà quản lý quỹ kỳ cựu đã thành lập quỹ The Silent Foundation với 36 triệu đô la Mỹ để giúp những người dân “thấp cổ bé họng.” Nhà đầu tư tự lập, có cha là một thợ đóng giày, xem Warren Buﬀett là kim chỉ nam trong cả sự nghiệp và công tác từ thiện của ông. Teng tập trung vào các mục tiêu môi trường và xã hội, chẳng hạn như hỗ trợ bảo tồn động vật hoang dã thông qua chương trình câu lạc bộ sinh thái do tổ chức World Wildlife Fund triển khai ở miền tây Mông Cổ và giúp người lao động nhập cư ở Singapore. Là cựu giám đốc điều hành của Morgan Grenfell Investment Management Asia và giám đốc điều hành của UBS Asset Management tại Singapore, Teng sáng lập Target Asset Management vào năm 1996. hong kong

Bản đồ con đường tơ lụa Hui Wing-Mau, 68

SÁNG LẬP & CHỦ TỊCH, SHIMAO GROUP

Tháng 11 năm ngoái, Hui đã tặng “Bản đồ con đường tơ lụa” cho bảo tàng Cố Cung Bắc Kinh. Được vẽ ra cách đây hơn bốn thế kỷ, bản đồ hiện tại ngắn hơn (tỉ lệ 30 x 0,6 m) thể hiện phong cảnh dọc theo con đường tơ lụa kéo dài từ tỉnh Cam Túc phía tây bắc Trung Quốc đến thánh địa Mecca. Nó bao gồm hơn 200 địa điểm, như Samarkand ở Uzbekistan và Damascus ở Syria, thể hiện sự giao thương và trao đổi văn hóa của Trung Quốc thời Minh triều. Tập đoàn bất động sản Hong Kong - Shimao Group của Hui đã mua lại bản đồ với giá 19 triệu đô la Mỹ từ một nhà sưu tập tư nhân (người này vừa lấy lại bản đồ sau hàng chục năm triển lãm tại một bảo tàng Nhật Bản). Hui biết rằng bảo tàng Cố Cung đang tìm cách bổ sung bản đồ vào bộ sưu tập của họ và đã đề nghị giúp đỡ - năm 2016, tập đoàn này (ông sở hữu phần lớn) cũng đã đóng góp 12 triệu đô la Mỹ tài trợ việc cải tạo có nền tảng từ nghiên cứu cho một trong các hội trường của bảo tàng. Ông còn thực hiện một loạt các công tác từ thiện khác như mở trường học tại Tuyền Châu quê hương ông ở tỉnh Phúc Kiến, xây dựng bệnh viện ở các khu vực khó khăn của Trung Quốc, chung tay cùng quỹ Red Ribbon Trung Quốc trong kiểm soát và phòng chống AIDS. Kể từ khi được thành lập vào năm 2005, quỹ này - do ông điều hành - đã giúp đỡ cho 2.540 trẻ mồ côi cũng như mở 290 phòng khám cấp làng ở những vùng xa xôi hẻo lánh.

Woon Tek Seng 70 Woon Wee Phong 65 Woon Wee Hao 64 Woon Wee Teng 61 đồng sở hữu, Killiney Kopitiam

Bốn anh em sở hữu chuỗi cửa hàng trà và cà phê lâu đời nhất của Singapore, Killiney, đã thành lập phòng trưng bày Nghệ thuật châu Á Woon Gallery tại ĐH Northumbria ở Vương quốc Anh với quà tặng khai trương là các tác phẩm hiếm có giá trị 5 triệu đô la Mỹ. Phòng trưng bày, được khai trương vào tháng 7, có các tác phẩm từ bộ sưu tập khổng lồ của các anh em, bao gồm các cổ vật có niên đại từ thời Hán, vương quốc Nam Chiếu và Đại Lý của Trung Quốc. Bốn anh em này, những Phật tử mộ đạo và chịu ảnh hưởng đam mê sưu tầm nghệ thuật từ cha mình, cũng tài trợ cho việc xây dựng và hiến một số tượng Phật cho các đền thờ ở Thái Lan và Myanmar. hàn quốc

Hong Jong-Ryul 99 vệ quyền lợi động vật và nghệ thuật. Từ khi còn đi học, cả hai đều là những tình nguyện viên tích cực tại các viện dưỡng lão và tổ chức từ thiện cho trẻ em. Trina là thành viên hội đồng quản trị của Cơ quan phụ nữ Liên Hợp Quốc tại Singapore, thúc đẩy việc trao quyền cho phụ nữ.

Tan Chin Hwee 47 CEO, Trafigura Group (Asia-Pacific)

Ông đã quyên tặng hơn 3 triệu đô la Mỹ trong mười năm qua cho các dự án hỗ trợ trẻ sơ sinh, trẻ em và người già. Sau khi chứng kiến con gái đầu lòng của mình, sinh non lúc 27 tuần, đấu tranh giành sự sống (và cô bé đã làm được), Hwee hợp tác với bệnh viện Phụ nữ và Trẻ em KK, thành lập Premmies Endowment Fund nhằm giảm bớt gánh nặng tài chính cho 30 gia đình mỗi năm. Ông cũng hợp tác với ĐH Công nghệ Nanyang, trường cũ của mình, nhằm

Chủ tịch Danh dự & sáng lập, Kiswire

Tháng 6.2017, ông tặng gần 1 triệu đô la Mỹ cho trường trung học Masan Yongma phía Tây Busan, trường cũ của ông. Trước đó, ông cũng đã xây tặng trường này một thư viện mang tên Hongduk, đặt theo tên của công ty con. Kiswire là công ty sản xuất thép cuộn chuyên dùng cho ô tô, cầu đường, năng lượng, xây dựng và điện tử, được Hong sáng lập 73 năm trước tại tháng 1.2019 FORBES việt nam | 111

FORBES asia

doanh nhân từ thiện châu á

Busan. Công ty nổi tiếng giỏi giữ nhân viên. Tại một trong những nhà máy của họ, tuổi thọ trung bình của công nhân là 66. Nhiều nhân viên đã làm việc cho công ty trên 30 năm.

Kim Bong-Jin 42 sáng lập kiêm CEO, Woowa Brothers

Tháng 10.2017, người điều hành ứng dụng giao đồ ăn số 1 Hàn Quốc này cam kết quyên tặng gần 9 triệu đô la Mỹ làm học bổng cho sinh viên từ các gia đình thu nhập thấp. Một phần tư trong số đó sẽ được giải ngân trong hơn 5 năm thông qua một quỹ phúc lợi xã hội có tên là The Fruit of Love. Thay vì thành lập quỹ tư nhân, ông quyết định đóng góp vào tổ chức từ thiện quốc gia để giảm chi phí vận hành và tăng hiệu quả.

Kim Byung-Yeol 83 chủ doanh nghiệp

Hồi tháng 9, Kim đã hiến tặng những khu rừng và tòa nhà của mình – tổng cộng 108.386 m2 – cho thành phố Cheonan, nơi ông làm giàu nhờ mở các nhà hàng và siêu thị. Đất đai và tòa nhà của ông sẽ được dùng cho các nhu cầu hành chính của Cheonan.

thái lan

Trả Học Phí Trung Học Malee Tangsin, 90

chủ tịch, Ramada Plaza Bangkok Menam Riverside hotel

đài loan

Chiling Lin 43 Người mẫu / diễn viên

Bà đã đóng góp hơn 1,6 triệu đô la Mỹ trong 3 năm qua cho quỹ Dựng xây Tổ ấm (Nest-Building Fund) của Trung Quốc. Quỹ này được dùng để xây ký túc xá cho học sinh ở những vùng nghèo khổ, xa xôi hẻo lánh khắp Trung Quốc. Thông qua quỹ cá nhân được thành lập năm 2011, người mẫu-diễn viên này đã góp thêm tổng cộng

Trong chuyến viếng thăm một ngôi đền ở miền trung Thái Lan vào đầu thập niên 80, bà Malee Tangsin, gốc Trung Quốc, và người chồng quá cố, Archin, đã được vị trụ trì nhờ giúp đỡ một vài cậu bé nghèo trong đền. Những cậu bé này sống trong đền khi đang học trung học cơ sở, nhưng không có điều kiện để học tiếp lên trung học phổ thông. Malee cùng quỹ gia đình của bà đã chi khoảng 2 triệu đô la Mỹ hỗ trợ cho 450 cậu bé học trung học tại Bangkok và mới đây, họ vừa chào đón lứa học sinh lớp 10 thứ 36. Những cậu bé này sống trong một tòa nhà do gia đình bà sở hữu, đối diện với khách sạn Menam Riverside và dùng bữa tại căng tin dành cho nhân viên khách sạn. Bảy người con của bà Malee giúp trông nom và tổ chức những chuyến đi thực địa. Ban đầu, học sinh là người dân tộc Thái. Đến nay, hầu hết học sinh đều xuất thân từ những ngôi làng của người Hmong và Akha ở vùng núi phía bắc Thái Lan. Sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, phần lớn đều tiếp tục học đại học hoặc cao đẳng kỹ thuật.

1,6 triệu đô la Mỹ cho những nhóm hỗ trợ trẻ em thiệt thòi về tài chính, các dự án cứu trợ khẩn cấp tại Đài Loan từ số tiền bán lịch từ thiện hằng năm hoặc bán đấu giá quần áo đã qua sử dụng.

Jerry Shen 58 CEO, Asustek Computer

Hồi tháng 3, Shen thành lập quỹ tín thác trị giá 1 triệu đô la Mỹ lấy tên mẹ ông, Shen Huang Hsueh-Er, cho trường tiểu học cũ ở Đài Nam, miền nam Đài Loan. Khoản quyên góp này đã được sử dụng để tài trợ cho các lớp ngoại khóa hoặc trại hè, trại đông về khoa học, toán, đọc sách và tiếng Anh cho 112

FORBES việt nam

tháng 1.2019

học sinh thuộc các gia đình khó khăn về tài chính. Trường trung học cơ sở lân cận cũng được hưởng lợi từ các lớp như vậy. Trước đó, Shen cũng tài trợ cho các lớp tương tự từ năm 2014. Dịp kỷ niệm sinh nhật thứ 100 của trường tiểu học năm 2015, ông đóng góp 30 máy tính bảng và 20 bộ định tuyến cho trường.

Ming-Kai Tsai 68 chủ tịch & CEO, MediaTek

Hồi tháng 9, Tsai hoàn tất khoản đóng góp 1,6 triệu đô la Mỹ cho chính quyền thành phố Tân Trúc, nơi đặt trụ sở công ty sản xuất chip điện thoại thông minh MediaTek.

ảnh: VCG/VCG via Getty Images; Chris Tzou/Bloomberg; phan quang.

Chiling Lin

học cách khám phá khoa học. Trước đó, Tsai đã quyên góp 640 nghìn đô la Mỹ cứu trợ sau cơn bão Morakot năm 2009. Năm 2001, ông và MediaTek quyên góp tổng cộng 3,2 triệu đô la Mỹ tài trợ thành lập phòng thí nghiệm nghiên cứu không dây tại ĐH Đài Loan. thái lan

Petch Osathanugrah 64 CEO, Osotspa

Jerry Shen Số tiền này được dùng để tài trợ một phần cho dự án cải tạo trung tâm triển lãm Taiwan Pavilion EXPO trị giá 3,8 triệu đô la Mỹ của thành phố - lắp đặt mô hình đèn trời của hòn đảo được triển lãm tại Expo 2010 ở Thượng Hải, và sau đó trưng bày lại ở Tân Trúc vào năm 2013. Sau khi hoàn thành cải tạo vào năm 2020, thành phố Tân Trúc có kế hoạch biến nó thành lâu đài cho trẻ em, nơi những bộ não non trẻ

Ông nói việc quyên tặng khoản tiền từ 20 đến 30 triệu đô la Mỹ cho một bảo tàng nghệ thuật đương đại trở nên dễ dàng hơn nhờ đợt IPO hồi tháng 10, khiến giá trị cổ phần mà gia đình ông nắm giữ trong công ty nước giải khát 127 năm tuổi lên đến hơn 1 tỉ đô la Mỹ. Sau khi hủy bỏ 2 thiết kế bảo tàng trước đó, Patch nói dự án Dib Bangkok (Dib nghĩa là “nguyên sơ”) sẽ khởi công vào tháng 3, mở cửa vào năm 2020. Bảo tàng ba tầng này sẽ trưng bày bộ sưu tập đồ sộ gồm 500 hiện vật của ông, và triển lãm luân phiên. “Đam mê của tôi luôn là nghệ thuật,” nhà sưu tập năng nổ trong ba thập niên qua nói. “Tôi chỉ muốn chia sẻ điều này.”

Dominic Scriven việt Nam

Dominic Scriven 55 chủ tịch điều hành, Dragon Capital

Ông đã chi gần 3,5 triệu đô la Mỹ cho Wildlife At Risk (WAR), tổ chức phi chính phủ do ông thành lập năm 2003, để tuyên truyền cho cộng đồng địa phương ở Việt Nam về việc chấm dứt buôn bán động vật hoang dã trái phép và bảo tồn thiên nhiên. WAR cho biết họ đã giúp thả 6.500 con vật về tự nhiên. Ông sinh tại Anh, đã sống ở Việt Nam hai thập ký và nói tiếng Việt trôi chảy. Dragon Capital là một trong những công ty quản lý vốn lâu đời nhất tại Việt Nam, hiện đang quản lý các quỹ có giá trị tài sản ròng hơn 3 tỉ đô la Mỹ.

FORBES việt nam

doanh nhân từ thiện châu á

Quà tặng cuộc sống Hành động hiến thận của doanh nhân nổi tiếng bang Kerala tạo ra tiêu chuẩn mới về cấy ghép nội tạng ở Ấn Độ.

Kochouseph Chittilappilly: “Đó không phải là việc quá khó. Tất cả những gì bạn cần là một chút can đảm.”

114 | FORBES việt nam tháng 1.2019

ảnh: Ritam Banerjee for Forbes

Naazneen Karmali

hi gần bước qua tuổi 60, Kochouseph Chittilappilly không thể không thừa nhận rằng cuộc sống thật tốt đẹp. Doanh nhân giàu có này từ tay trắng xây dựng nên đế chế kinh doanh các thiết bị điện tử, thiết bị ngành điện và công viên giải trí. Tuy nhiên, trong lòng Chittilappilly lúc nào cũng thôi thúc “làm điều gì đó lớn lao hơn với cuộc đời mình.” Năm 2011, hai tháng sau sinh nhật 60 tuổi, nhà tài phiệt vào bệnh viện ở thành phố Kochi phía nam Ấn Độ, cùng với những người thân đang rất lo lắng của ông. Tại đó, ông trải qua cuộc phẫu thuật kéo dài bốn giờ để cắt một quả thận, nhưng không phải vì bệnh hoặc rối loạn chức năng. Chittilappilly đã đồng ý hiến thận cho một tài xế bị bệnh, người hoàn toàn xa lạ với ông. Nguyện vọng của Chittilappilly là khởi đầu chương trình hiến thận hoặc điều mà ông hi vọng sẽ là mối liên kết đầu tiên trong một loạt những người hiến thận. Một thành viên trong gia đình của người nhận (trong trường hợp này là vợ của người lái xe tải, có thận không tương thích với chồng) phải đồng ý hiến thận cho người khác có nhu cầu. Hành động từ thiện không giống nguyên tắc thông thường này chính là “chiếc phao cứu sinh” cuối cùng khi người bệnh không thể nhận hiến tạng từ gia đình, nhưng cũng là bước ngoặt đối với người hiến tạng ban đầu. Kể từ khi đó, Chittilappilly đã bàn giao hoạt động của hai công ty đã niêm yết, V-Guard Industries (doanh thu: 320 triệu đô la Mỹ) và Wonderla Holidays (doanh thu: 38 triệu đô la Mỹ), cho hai con trai, còn ông tập trung chủ yếu vào các hoạt động từ thiện. Năm 2012, ông thành lập quỹ K. Chittilappilly – ông góp phần lớn thu nhập hằng năm của mình vào quỹ này, bao gồm cả cổ tức (trị giá 1,2 triệu đô la Mỹ năm 2017). Và còn hơn thế nữa. Chittilappilly lọt vào danh sách tỉ phú trong năm nay của Forbes với tài sản ròng 1,2 tỉ đô la Mỹ. Mặc dù không ký Cam kết Hiến tặng (Giving Pledge) nhưng ông hứa sẽ hiến tặng 1/3 tài sản trong cả cuộc đời mình và đã chuyển một số cổ phần của các công ty đã niêm yết sang mục tiêu từ thiện. (Thị trường chứng khoán gần đây và cuộc khủng hoảng rupee đã làm giảm giá trị tài sản ròng của ông xuống 850 triệu đô la Mỹ). Chittilappilly, người không xuất hiện nhiều trước công chúng cho đến khi hành động hiến thận của ông khiến mọi người chú ý, hiện nay được công nhận là người cổ súy nhiều nhất cho việc hiến tạng ở bang Kerala, quê

nhà của ông. “Với cố gắng của riêng mình, Kochouseph đã thay đổi cái nhìn của xã hội đối với việc hiến tạng. Việc làm của ông khiến công chúng có nhận thức mới,” bạn của Chittilappilly, C.J George, nói. Ông là người sáng lập và giám đốc quản lý công ty dịch vụ tài chính Geojit, đồng thời cũng là thành viên hội đồng quản trị của V-Guard. Hiến tạng là một chủ đề nóng ở Ấn Độ. Theo ước tính của chính phủ, Ấn Độ có 200 ngàn người cần ghép thận mới mỗi năm nhưng chỉ có 7.500 người hiến tặng. Sự cách biệt giữa cung và cầu đã khiến người nghèo bán thận của họ cho những bệnh nhân giàu có. Trong những năm gần đây việc mua bán bất hợp pháp này đã bị phát hiện ở cả một số bệnh viện nổi tiếng tại Mumbai và Delhi. Đạo luật năm 1994 cấm bán các bộ phận cơ thể người để cấy ghép, nhưng những kẻ buôn bán nội tạng tìm đủ mọi cách để lách luật. Vivekanand Jha, giám đốc điều hành của viện Sức khỏe toàn cầu George, đơn vị nghiên cứu của Delhi tập trung vào các bệnh không lây nhiễm, nói: “Luật pháp rất tốt, nhưng mọi người thường cố ý bất tuân”. Ngoài một số ít người hiến tạng sống, những cấm kỵ tôn giáo và văn hóa lâu đời đã ngăn cản việc hiến tạng sau khi chết. Với Chittilappilly, phá vỡ những điều cấm kỵ như vậy để tăng nguồn cung cấp nội tạng từ cả người hiến tặng còn sống lẫn tử vong đã trở thành nhiệm vụ cá nhân. Ngồi bên chiếc bàn hội nghị chiếm diện tích lớn trong văn phòng của mình, Chittilappilly có giọng nói nhẹ nhàng và hành xử giống nhà hoạt động xã hội nhiều hơn là doanh nhân thành công. Bộ sưu tập cúp và bằng khen, biểu thị nhiều giải thưởng dành cho ông và các công ty của mình, được sắp xếp dựa vào bức tường có câu nói được đóng khung “Tôi sẽ biến phần đời còn lại của mình thành giai đoạn tốt đẹp nhất trong cuộc đời.” Thay vì bán nội tạng hợp pháp, hằng năm, quỹ của ông giúp đỡ các gia đình nghèo của những người hiến tạng sau khi mất bằng cách trao tặng khoản tiền mặt từ 1.400 đến 7.000 đô la Mỹ. “Vì ở Ấn Độ không có an sinh xã hội, nên nếu người trụ cột của gia đình nghèo bị ốm và chết, gia đình phải trải qua khó khăn tài chính rất lớn,” ông George Sleeba, giám đốc điều hành của quỹ cho biết. Quỹ cũng chi trả phí điều trị lọc máu cho hơn ba nghìn bệnh nhân nghèo mỗi năm. Gần đây, quỹ này mở rộng phạm vi để hỗ trợ các bệnh khác như bệnh giun chỉ bạch huyết, hay còn gọi là “phù chân voi,”căn bệnh nhiễm ký sinh trùng do muỗi lây truyền sang con người

“Kochouseph đã thay đổi cái nhìn của xã hội đối với việc hiến tạng. Việc làm của ông dẫn đến một nhận thức mới.”

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 115

FORBES việt nam

doanh nhân từ thiện châu á

gây nên tình trạng sưng to bất thường ở các bộ phận cơ thể. Và gần đây, sau khi lũ lụt tàn phá bang Kerala, Chittilappilly chi ra 700 nghìn đô la Mỹ để hỗ trợ xây dựng lại nhà cửa. Là thành viên trong gia đình có sáu anh chị em, Chittilappilly lớn lên giữa những cánh đồng lúa tại ngôi làng gần thị trấn đền thờ Guruvayur, và mơ ước trở thành nhà khoa học. Gia đình ông sở hữu đất đai nên khá giàu có và hào phóng. Cha mẹ ông đã trả học phí cho những đứa trẻ không đủ tiền đi học. Sau khi tốt nghiệp đại học ngành vật lý và điện tử, Chittilappilly vào làm ở công ty nhỏ sản xuất ổn áp, một sản phẩm rất cần thiết ở Ấn Độ, vì nguồn điện thường bị chập chờn. Nhưng công ty không hoạt động tốt do vấn đề tài chính. Tự tin rằng mình có thể tạo ra sản phẩm cao cấp, Chittilappilly muốn lập công ty của riêng mình, nhưng không có ngân hàng nào cho ông vay tiền. “Các doanh nghiệp ở Kerala có tỉ lệ thất bại cao,” ông nhớ lại. Năm 1977, ông vay của cha một khoản tương đương 1.400 đô la Mỹ và khởi nghiệp trong nhà kho nhỏ với hai nhân viên. V-Guard kinh doanh nhờ sự chập chờn của mạng lưới truyền tải điện quốc gia ở miền nam Ấn Độ. Vì nguồn điện bị sụt áp thường xuyên, hộ gia đình nào cũng cần ổn áp. Nhưng rắc rối về lao động đến quá nhanh, và Chittilappilly đã phải đích thân đưa hàng hóa lên xe tải.

Để tránh các cuộc đình công, ông thuê ngoài các nhóm phụ nữ, những người được ông đào tạo để đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng. Trong những năm qua, ông đã phát triển thêm các sản phẩm như máy bơm, máy đun nước nóng bằng điện và thiết bị nhà bếp. Một lần nữa phải đối mặt với sự hoài nghi của các ngân hàng, Chittilappilly đã nghĩ Kerala có thể cần một công viên giải trí. Ông đoán những công nhân nhập cư ở Kerala sẽ nhớ lại những kỷ niệm vui mà họ có khi còn ở nước ngoài. “Hơn nữa, có rất nhiều công nghệ hỗ trợ phía sau một công viên giải trí, và điều đó làm tôi phấn khích,” ông giải thích. Sau khi khai trương công viên giải trí đầu tiên ở Kochi vào năm 2000, ông mở thêm các công viên khác ở Bangalore và Hyderabad, và công viên thứ tư đang được xây dựng ở Chennai. Chitilappilly nói tinh thần từ thiện xuất hiện trong ông trễ. “Ba ưu tiên đầu tiên của tôi gồm kinh doanh, kinh doanh, và kinh doanh,” ông thừa nhận. Nhưng khi cả hai công ty của ông niêm yết trên sàn chứng khoán trong thập kỷ qua, ông có những ưu tiên mới. Được gia đình khích lệ, ông mua đất để xây một căn nhà dành cho những người phụ nữ lớn tuổi kém may mắn trong làng mình. Ông cũng xây nhà tế bần cho các bé gái nghèo ở nông thôn. Ông nảy sinh ý tưởng hiến thận khi người họ hàng xa chết vì suy thận. Khi ông nói với gia đình mình,

Người Ấn Độ không xa lạ với khái niệm về daan, hay còn gọi là từ thiện, dù là bố thí cho người ăn xin ven đường hay quyên góp tại đền thờ. (một số đền thờ giàu nhất thế giới là ở Ấn Độ). Tuy nhiên, từ thiện theo quy mô lớn, từ thiện kiểu phương Tây vẫn chưa bắt kịp với tốc độ làm giàu gần đây của đất nước này. Ấn Độ hiện có số lượng tỉ phú lớn thứ tư thế giới, với hơn 100 khối tài sản tỉ đô la Mỹ. Trong năm năm qua, thị trường chứng khoán tăng đã góp phần làm tăng 40% tổng tài sản của 100 người giàu nhất Ấn Độ, lên đến 492 tỉ đô la Mỹ. Mặc dù tài sản của tầng lớp siêu giàu ngày càng tăng, nhưng nghiên cứu năm 2016 của chuyên gia tư vấn từ thiện thuộc quỹ Hỗ trợ từ thiện (CAF) Ấn Độ ước tính tổng giá trị “cho đi” ở Ấn Độ chỉ chiếm 0,37% tổng sản phẩm quốc nội, so với con số 1,44% ở Mỹ. “Khoảng cách giữa việc tạo ra của cải và cho đi đang ngày càng xa,” Deval Sanghavi, đồng sáng lập và đối tác của Dasra, công ty ở Mumbai chuyên tư vấn cho các tổ 116 | FORBES việt nam tháng 1.2019

chức phi lợi nhuận và từ thiện, thừa nhận. “Thậm chí còn có khoảng cách lớn hơn giữa việc cho đi và tác động của nó.” Những gia tộc giàu có lâu đời hơn như Birla, Bajaj và Godrej có truyền thống từ thiện từ xa xưa. Họ làm giàu trong thời kỳ tiền độc lập và chịu ảnh hưởng của triết lý Gandhi về ý tưởng san sẻ sự giàu có cho mọi người. Chẳng hạn như con cháu của gia tộc Tata thậm chí còn không nằm trong số 100 người giàu nhất nước vì tổ tiên họ đã chuyển giao cổ phần của mình cho một số quỹ tín thác từ thiện. Rohini Nilekani, vợ của Nandan Nilekani, tỉ phú công nghệ, chủ tịch Infosys và là người sáng lập Arghyam, quỹ từ thiện tập trung vào nước và vệ sinh môi trường, cho biết: ý niệm làm từ thiện xã hội chỉ đang dần hình thành trong suy nghĩ của những nhà tài phiệt mới nổi. Nilekani là một trong những nhà từ thiện hàng đầu của Ấn Độ và là một trong bảy gia đình ở Ấn Độ ký Cam kết hiến tặng Gates-Buﬀett. Văn hóa “cho đi” của Ấn Độ đã có bước tiến triển trong năm 2014, khi chính phủ bắt buộc các doanh nghiệp có quy mô nhất định phải dành 2% lợi nhuận cho các dự án phúc lợi

ảnh: ARINDAM DEY/AFP/Getty Images

Từ thiện là khái niệm mới với những ông lớn của nền kinh tế mới

“chúng tôi nghĩ cha đùa,” con trai Mithun, cựu sinh viên Melbourne Business School, giám đốc điều hành V-Guard nói. Vợ của Chittilappilly rất lo lắng, cố gắng ngăn ông làm điều mạo hiểm và đề nghị ông tặng tiền. Trong cuốn hồi ký ông viết sau đó, Chittilappilly đã giải thích rằng từ thiện thực sự không có nghĩa là cho tiền hoặc vật phẩm mà cho đi “cái của chúng ta.” Ông nói đùa với người thân ông chỉ cho đi một quả thận cũ mà thôi và tự tin là nguy cơ rất nhỏ: “Tôi được các bác sĩ tốt nhất chăm sóc. Triết lý của tôi là, tôi không thể leo lên đỉnh Everest, nhưng việc này tôi làm được.” Sau một loạt kiểm tra nhằm xác định ông phù hợp về mặt y tế, Chittilappilly tìm kiếm người nhận xứng đáng. Ông liên lạc với Davis Chiramel, linh mục Công giáo đã hiến thận cho một người hoàn toàn xa lạ vào năm 2009. Chiramel cũng là người sáng lập liên đoàn Thận Ấn Độ, tổ chức phi lợi nhuận kêu gọi hiến tạng ở Kerala. (Chittilappilly hiện là người đồng bảo trợ cho tổ chức này, cùng với các nhà tài phiệt Trung Đông là M.A.Yusuﬀ Ali của tập đoàn Lulu, ông trùm bất động sản P.N.C. Menon và nhà bán lẻ đồ trang sức Joy Alukkas.) Chiramel nhớ lại rằng ban đầu ông hoài nghi liệu một doanh nhân tầm cỡ như Chittilappilly có sẵn sàng làm điều này hay không và yêu cầu được gặp gia đình ông. Sau khi hài lòng, Chiramel đã liên lạc với tài xế xe tải.

Theo quy định của Ấn Độ, người hiến tặng nội tạng nên là “người họ hàng gần gũi”. Do không liên quan đến người nhận, Chittilappilly phải đấu tranh với một loạt các chấp thuận quan liêu yêu cầu bản tuyên thệ và giải trình trước một ủy ban đạo đức y tế. “Ngày nọ, một sĩ quan cảnh sát thậm chí còn đến nhà của tôi để kiểm tra xem tôi có được trả tiền bán thận hay không,” ông cười. Trước cuộc phẫu thuật, có tin đồn rằng đó là diễn viên đóng thế và ông sẽ không thực sự làm phẫu thuật. Hai tuần sau khi xuất viện, Chittilappilly quay lại làm việc. Ông khẳng định rằng hiện nay mình đang sống bình thường và không có kiêng cử gì. “Tôi không cảm giác chút nào về việc chỉ có một quả thận.” (Người nhận cũng vậy, vẫn khỏe mạnh.) Chiramel của liên đoàn Thận Ấn Độ nói việc hiến tạng của Chittilappilly là sự thúc đẩy rất lớn. Nó giúp kêu gọi được hàng trăm người hiến tạng tình nguyện và cả một số lượng lớn những người đăng ký hiến tạng sau khi chết. Liên đoàn hiện có 1 triệu hồ sơ đăng ký. Chittilappilly nói sự cuồng nhiệt của truyền thông sau việc ông hiến thận đã khiến ông bất ngờ. Nhưng nó giúp ông có được các hợp đồng diễn thuyết (ví dụ, với TedX), nơi ông có thể truyền bá việc tốt và kể lại câu chuyện bất thường của mình. “Thành thật mà nói, đối với tôi, đó không phải là một việc quá khó,” ông nói. “Tất cả những gì bạn cần là một chút can đảm.”

Văn hóa “cho đi” ở Ấn Độ đang dần đa dạng hơn, không chỉ đơn giản là bố thí tận tay như ngày trước.

xã hội. Mặc dù vậy, trong báo cáo chỉ số “cho đi” (World Giving 2018) của CAF (về số tiền quyên góp, thời gian tình nguyện và giúp đỡ người lạ), thứ hạng của Ấn Độ giảm 43 điểm so với năm trước, xếp thứ 124 trên tổng số 146 quốc gia. Meenakshi Batra, CEO của CAF Ấn Độ, cho biết nguyên nhân của việc sụt hạng này có thể do vào năm ngoái, chính phủ đã thu hồi quy định miễn thuế 100% đối với các khoản quyên góp cho các tổ chức từ thiện được phê duyệt. Các chuyên gia khác trong lĩnh vực này cho biết cần phải đẩy mạnh công tác từ thiện trong khu vực xã hội đang phát triển tốt. Kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2014, chính quyền theo chủ nghĩa quốc gia của thủ tướng Narendra Modi đã thẳng tay trừng trị các tổ chức phi lợi nhuận, khiến họ phải xem xét cẩn thận hơn về nguồn tài trợ nước ngoài. Gần đây, chi nhánh Ấn Độ của tổ chức Ân xá quốc tế (Amnesty International) đã bị cơ quan thực thi luật pháp liên bang khám xét, các tài khoản ngân hàng của họ bị đóng băng vì cáo buộc liên quan đến nguồn tài trợ nước ngoài. Tổ chức này cho biết họ tuân thủ luật pháp Ấn Độ. tháng 1.2019 FORBES việt nam | 117

FIRST INTERACTIVE TECHNOLOGY

Bước đi mới

CỦA NỀN TẢNG CÔNG NGHỆ TRẢI NGHIỆM Tốt nghiệp Tiến sĩ loại Giỏi ngành Viễn Thông và Công nghệ Thông tin tại một trong những ngôi trường hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu kỹ thuật tại Pháp - Telecom Bretagne, ông Ngô Minh Thành đặt cược mọi thứ để trở về Việt Nam cùng đội ngũ của mình xây dựng Công ty Công nghệ Tương tác First (First Interactive Technology) – với các sản phẩm có thể ngày mai thôi sẽ trở thành tương lai của trải nghiệm người dùng tại Việt Nam trong lĩnh vực đổi thay từng ngày: marketing.

ào một chiều thứ 7 năm 2017, tại một trong những trung tâm sự kiện lớn nhất nhì TP. HCM, First Interactive Technology (gọi tắt là First) lần đầu tiên có màn “chào sân” thị trường bằng các sản phẩm công nghệ tương tác hiện đại: Game AR, Game tương tác Kinect, Gương chụp hình - Funkymir, Bộ chụp hình tách nền - Portable studio, Thiết bị bảo vệ trẻ em - Kid Protection, Hệ thống quản lý dữ liệu và thay đổi nội dung trình chiếu từ xa - Neural Display, Thiết bị chỉ đường trong tòa nhà - Way Finding. Bên kia, những chuyên gia marketing của First với hơn 15 năm kinh nghiệm làm việc cho các nhãn hàng lẫn các agency quảng cáo đang tập trung giới thiệu sản phẩm mới cho người dùng. Một bên, các chuyên gia về công nghệ đã từng làm việc tại Israel, Đức, Pháp, Singapore có những trao đổi nhỏ cùng đội ngũ kỹ thuật. Những chương trình marketing kết hợp cùng trình diễn công nghệ hiện đại như thế này ở Việt Nam hiện nay không nhiều, do đặc tính mới mẻ và các vấn đề chi phí. Tuy nhiên, nếu xét một cách rộng hơn, chi phí marketing ở Việt Nam hiện đang có xu hướng bị “lạm phát cao”. Nếu trước đây các doanh nghiệp bỏ ra 1 đồng để làm marketing thì khả năng sẽ thu lại 5 - 7 đồng, nhưng hiện tại con số này chỉ dao động ở mức từ 1- 2 đồng. Vì đơn giản, các doanh nghiệp, chủ đầu tư, đối tác trung gian cũng cần phải có lợi nhuận. Quan trọng nhất, những người trả tiền cuối cùng để mua sản phẩm sẽ chịu thiệt nhiều nhất khi chi phí bỏ ra cao nhưng nhận lại sản phẩm với chất lượng, giá thành chưa hẳn đã tương ứng. Để tối ưu hóa nguồn lực về tài chính, nhân sự, thời gian, chất lượng sản phẩm, không thể thiếu sự kết hợp công nghệ vào marketing. “Tôi muốn mang tới cho người tiêu dùng một sản phẩm có giá trị với giá hợp lý, bằng cách

Ông Ngô Minh Thành - người ấp ủ giấc mơ mang giá trị mới cho ngành marketing công nghệ

tiết kiệm những chi phí không đáng có. Một người làm marketing giỏi chưa chắc sẽ làm được nếu không thật sự am hiểu về công nghệ, vì cần phải kết hợp cả hai với nhau mới hiệu quả” – ông Ngô Minh Thành, Co-Founder của First, một “tân binh” đang mang công nghệ tương tác kết hợp vào một trong những thị trường năng động nhất thế giới - marketing, bất chấp nhiều khó khăn, thách thức. First Interactive Technology thành lập vào năm 2016 bằng nỗ lực và quyết tâm của ông Ngô Minh Thành và nhiều cộng sự giàu kinh nghiệm đến từ cả hai lĩnh vực công nghệ và marketing tại Việt Nam và trên thế giới. Sau khi hoàn thành khóa Tiến sĩ tại Pháp và có nhiều năm công tác tại các tổ chức, doanh nghiệp tư nhân trong và ngoài nước, ông Thành quyết định đặt cược vào cuộc chơi công nghệ để tạo nên giá trị khác biệt trong lĩnh vực marketing cùng đội ngũ của mình. Học công nghệ nhưng lại nhìn thấy bài toán về marketing, ông Thành quyết tâm bỏ lại cơ hội lớn để phát triển tương lai ở Pháp cũng như những vị trí cấp cao tại các công ty công nghệ thông tin hàng đầu, cũng chỉ đơn giản với suy nghĩ “Làm khác đi” và muốn tạo ra “Giá trị” cho người tiêu dùng, tạo ra một sân chơi riêng dành cho lĩnh vực marketing công nghệ. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là giữa công nghệ và marketing, giữa logic và sáng tạo, First và ông Ngô Minh Thành đã làm thế nào để ghép nối 2 mảnh ghép dường như quá khác biệt để trở thành nhà marketing công nghệ tiên phong trên thị trường? Tại Việt Nam, hơn 67% dân số sử dụng các thiết bị công nghệ số và có nhu cầu được tương tác, trải nghiệm cầm, nắm, nhìn, chạm… các sản phẩm trước khi quyết định mua hàng, First đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội và nỗ lực không

TỰ GIỚI THIỆU

ngừng để rút ngắn khoảng cách giữa công nghệ và marketing, đồng thời mang đến cho người dùng những sản phẩm với tính năng được cá nhân hóa theo xu hướng công nghệ 4.0. Trong vòng 2 năm 2017 – 2018, First đã mang đến cho người dùng 3 sự kiện trải nghiệm sản phẩm quy mô lớn. Sự kiện đầu tiên diễn ra vào tháng 11.2017, ông Thành bước đầu thu hút giới làm công nghệ cao tại Việt Nam, giúp họ hiểu được điều họ đang làm và “đánh tiếng” đến đội ngũ marketing ngoài thị trường biết và hiểu thế nào về các sản phẩm marketing công nghệ. Sự kiện thứ hai, ngoài giới chuyên môn, còn có thêm sự góp mặt của người tiêu dùng, giúp họ có trải nghiệm mới, đồng thời đo lường được cảm nhận của họ với sản phẩm. Không nằm ngoài dự đoán sau 2 lần ra mắt thành công, đợt ra mắt thứ ba mang về cho ông Thành và First mức tăng kỷ lục với hàng nghìn lượt khách xếp hàng mỗi ngày để trải nghiệm sản phẩm.

HIỂU ĐẾN TẬN CÙNG, LÀM ĐẾN TẬN CÙNG MỚI TẠO NÊN GIÁ TRỊ BỀN VỮNG. “Khi thị trường có nhiều SỰ CẠNH TRANH, hãy LÀM KHÁC ĐI”, “HIỂU đến TẬN CÙNG, LÀM đến TẬN CÙNG mới tạo nên GIÁ TRỊ BỀN VỮNG”, ông Ngô Minh Thành cùng đội ngũ của mình đã làm ra tất cả những sản phẩm công nghệ mới nhưng với sự khác biệt là tất cả đều đổ về cùng 1 hệ sinh thái, tạo ra nguồn dữ liệu để nghiên cứu nhanh cho marketing. Không giống như các công ty nghiên cứu thị trường khác sử dụng các bảng câu hỏi về hành vi người tiêu dùng và kết quả nhận được là những thống kê trong quá khứ từ 3-6 tháng; First sử dụng công nghệ kết hợp marketing để cho ra kết quả rất nhanh thông qua hệ thống tổng hợp và phân tích dữ liệu tự động với tốc độ cập nhật hằng giờ. Điều này đặc biệt mang lại giá trị cao khi thị trường marketing và công nghệ thay đổi liên tục như hiện nay. “Ứng dụng công nghệ vào marketing sẽ giúp doanh nghiệp có được số liệu chính xác nhất để tạo ra chiến lược hiệu quả nhất.” – suy nghĩ ấy đã đưa ông Ngô Minh Thành cùng các Co-Founder khác của First nỗ lực và mạnh mẽ hơn trên con đường độc đạo mà các doanh nghiệp chưa sẵn sàng nhập cuộc. Luôn có nhiều khó khăn khi gia nhập một thị trường mới, những thị trường càng mới, càng khó gia nhập, lại càng mở ra những thành công lớn trong tương lai. Ông Thành và First cũng không phải ngoại lệ: “Khó khăn lớn nhất khi

tự mình nói về mình là chưa ai hiểu được và không hình dung được cái mình đang làm, công ty luôn nhận được câu “say no” khi trình bày những ý tưởng công nghệ đó trong giai đoạn đầu tiên nhập ngành. Các anh em đều tự gồng mình đầu tư để tạo ra những sản phẩm, quyết tâm ra mắt để khách hàng cũng như người tiêu dùng được chứng kiến tận mắt, khẳng định việc “Trên thế giới làm được, thì Việt Nam cũng có thể tự làm được.” Sắp tới vào tháng 1.2019, First cũng sẽ hợp tác với Trung tâm Thương mại Gigamall (240 - 242 Phạm Văn Đồng, Q.Thủ Đức, TP. HCM) ra mắt Trung tâm Giải trí Công nghệ Tương tác cao lần đầu tiên và lớn nhất tại Việt Nam – JP World. Đây sẽ là bước tiến lớn cho ngành marketing công nghệ tại Việt Nam cũng như mang lại trải nghiệm đặc biệt mới lạ cho người tiêu dùng Việt. Nhiều nền tảng marketing đang xuất hiện cùng với lời hứa hẹn về sự tiếp sức của công nghệ tương lai. “Con chim nào dậy sớm thì mới bắt được sâu” – trong lĩnh vực công nghệ cũng vậy, sản phẩm nào tiên phong mang lại giá trị lớn nhất cho người tiêu dùng cuối cùng sẽ là người chiến thắng. Ông Ngô Minh Thành và First Interactive Technology đang đi đúng con đường mình đã chọn và việc tiếp theo là làm ra những sản phẩm độc đáo, duy nhất và có giá trị cho người dùng! Những sản phẩm bước đầu đánh tiếng đến đội ngũ marketing và công nghệ ngoài thị trường

Hàng nghìn lượt khách xếp hàng để trở thành người đầu tiên trải nghiệm công nghệ mới

Giản dị & tinh tế

QUÀ TẶNG CỦA NGƯỜI VIỆT

ặng quà là một nét văn hóa, không chỉ là bày tỏ tình cảm và thể hiện sự quan tâm mà còn giúp mọi người gắn kết với nhau. Nào phải chuyện phú quý sinh lễ nghĩa ngày nay vẽ ra mà có. Người xưa đã lấy việc tặng biếu làm trọng mà nâng lên thành “lễ”. Nói như Phan Kế Bính trong “Việt Nam phong tục” lệ kính biếu của người Việt vốn đã quen nhưng phải chọn cách nào cho thanh lịch, cốt để tỏ lòng kính trọng của người dâng tặng. Phong tục tặng quà của người Việt Nam thể hiện nét đẹp trong văn hóa ứng xử cũng như quan niệm trong phép đối nhân xử thế. Người Việt Nam luôn coi trọng các mối quan hệ xã hội nên quà tặng được xem như một sợi dây gắn kết con người lại với nhau và giúp thể hiện tâm tư, tình cảm và sự trân trọng. Chỉ qua một món quà nhỏ mà ta có thể thấy ở trong đó một kho tàng những giá trị văn hóa sâu sắc và rất nhân văn của người Việt Nam.

TRÀ LÃO ĐẠI

TRÀ HỒNG ĐÀO

TRÀ HỒNG HẠC

Song Hỷ Trà, Hà Nội .Song Hỷ Trà, Hà NộiQuận Hoàn Kiếm 25 Quang Trung, . 25 Quang Trung, Quận Hoàn Kiếm Song Hỷ Trà, TP. Hồ Chí Minh .Song HỷQuý Trà,Đôn, TP. Hồ Chí Minh 6A Lê Phường 6, Quận 3 . 115 6A Lê Quý Phường 6, Bến Quận 3 Quận 1 Hai Bà Đôn, Trưng, Phường Nghé, . 491 115 D3 HaiNơ BàTrang Trưng,Long,Quận Phường Bến Nghé, Quận 1 Bình Thạnh . Cổng 491D315Nơ Trang Long,Quận Bình Thạnh - Sân Bay Quốc Tế Tân Sơn Nhất . Cổng 15 - Sân Bay Quốc Tế Tân Sơn Nhất Song Hỷ Trà, Vũng Tàu .Song HỷSách Trà, -Vũng Đường CôngTàu viên Quang Trung, Đường Ba Cu, Phường 1 . Đường Sách - Công viên Quang Trung, Đường Ba Cu, Phường 1 Song Hỷ Trà, Nha Trang .Song HỷĐường Trà, Nha Trang 10, Phường Phương Sơn Số 58, 23 Tháng . Số 58, Đường 23 Tháng 10, Phường Phương Sơn

dùng font Arima Madurai dùng font Arima Madurai

Forbes Việt Nam

hội nghị bất động sản

Động lực

tăng trưởng mới

ảnh: Alex Truong

Hội nghị Bất động sản 2018 do Forbes Việt Nam tổ chức ngày 10.12.2018, có hai bài trình bày chính của các diễn giả, ba phiên thảo luận, đến từ các xu hướng chính như quá trình đô thị hóa, xây dựng thành phố thông minh, phát triển các giải pháp, sản phẩm bất động sản, tài chính dựa trên sự am hiểu hành vi tiêu dùng.

Ông Nguyễn Bảo Hoàng, chủ tịch công ty Truyền thông Tương Tác, Forbes Vietnam phát biểu khai mạc.

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 121

Forbes Việt Nam

hội nghị bất động sản 2018 — Động lực tăng trưởng mới

Cân bằng cung – cầu

Sức hấp thu tương đối tốt của các thị trường nhà ở, văn phòng và nghỉ dưỡng cho thấy, có sự cân bằng giữa nguồn cung và cầu, theo bà Dương Thùy Dung, giám đốc cấp cao của CBRE Việt Nam.

forbes việt nam

Nguồn cung nhà ở tăng mạnh Cho dù có một số lo ngại thị trường nhà ở năm 2018 chững lại so với 2017, số liệu thống kê cho thấy, số lượng chào bán ra xấp xỉ bằng năm 2017. Trong đó, thị trường TP.HCM có 32 ngàn căn hộ mới và Hà Nội là 33 ngàn. Trong bốn năm kể từ 2015, trung bình mỗi năm toàn thị trường có 70 ngàn căn hộ. Chu kỳ phát triển của bất động sản nhà ở cho thấy bốn năm qua, thị trường phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt là từ cuối năm 2014. Từ cuối năm 2015 cho đến nay, tổng 122 | FORBES việt nam tháng 1.2019

bà Dương Thùy Dung, giám đốc cấp cao của CBRE Việt Nam.

ảnh: Alex Truong

hương vụ IPO Vinhomes lớn nhất Đông Nam Á; 200 triệu đô la Mỹ do Warburg Pincus liên doanh với Becamex trong bất động sản khu công nghiệp và giá chào bán căn hộ hạng sang lên tới 9.000 đô la Mỹ/ m² – những thông tin gây ấn tượng trong lĩnh vực bất động sản được bà Dương Thùy Dung, giám đốc cấp cao CBRE Việt Nam đưa ra, mở đầu cho bài trình bày toàn cảnh thị trường bất động sản. Theo bà Dung, ba lĩnh vực chính là nhà ở, văn phòng và bất động sản nghỉ dưỡng đều ghi nhận các nét tích cực.

nguồn cung trên thị trường bằng tổng nguồn cung 15 năm trước đó cộng lại. Nguyên nhân là vì trong những năm qua lạm phát ổn định, thị trường được hỗ trợ bởi mức lãi suất hợp lý, nhờ đó nhiều người mua hiện nay có khả năng mua nhà hơn. Điểm tích cực của thị trường là sự tăng trưởng nguồn cung căn hộ trung cấp (có giá từ 800 – 1.500 đô la Mỹ/m²), một trong bốn phân khúc thị trường nhà ở, đang ngày càng chiếm tỉ trọng cao hơn. Nếu năm 2007, phân khúc này chỉ chiếm 25 – 30% thì năm 2017 đã chiếm 55 – 60% ở Hà Nội và TP.HCM. Gộp chung hai phân khúc trung cấp và bình dân, khu vực người tiêu dùng có khả năng chi trả, chiếm 70% nguồn cung. Đây là lý do khiến thị trường tăng trưởng khá ổn định. Về khả năng hấp thụ, có gần 70 ngàn căn hộ chào bán ra thị trường trong chín tháng tính từ đầu năm 2018, bằng khoảng 75% của 2017. Theo đà này, nguồn cung và lượng bán xấp xỉ ngang nhau. Tỉ lệ hấp thụ ở TP.HCM trong chín tháng đầu năm 2018 đạt 77%, tức là trong 100 căn chào bán, có 77 căn được tiêu thụ. Tỉ lệ này tại Hà Nội là 87%, cao hơn tại TP.HCM do số lượng căn ở phân khúc trung cấp và bình dân chào bán ra nhiều hơn so với TP.HCM. Xét về mức giá, trong suốt 10 năm qua khá bình ổn, đặc biệt là phân khúc bình dân, trung cấp. Chỉ có căn hộ hạng sang có giá trên 3.500 đô la Mỹ/m² có sự dao động giá, chủ yếu do số lượng chào bán không nhiều. Tại TP.HCM, giá bán trung bình của căn hộ hạng sang đã lên tới 5.0006.000 đô la Mỹ/m². Có những dự án tại trung tâm quận 1 có thể lên tới 7.000 – 8.000 đô la Mỹ/m². Thị trường Hà Nội không chú trọng lắm vào căn hộ hạng sang. Tuy mức giá nhìn chung ổn định, tùy khu vực và phân khúc mà có giá bán tăng 10 – 20%. Cụ thể, một vài điểm nóng trên thị trường nhà ở tại TP.HCM như quận 2, quận 4, quận 7 hay Bình

Thạnh, cùng dự án, cùng địa điểm, nhưng giá chào bán giai đoạn sau cao hơn trước 10-20%. Điểm khá nổi bật trên thị trường nhà ở là sự quan tâm của người nước ngoài. Dựa trên giao dịch của CBRE, chủ yếu trong phân khúc cao cấp và hạng sang, trong năm 2016, có 47% người mua là người Việt Nam, còn lại là khách nước ngoài. Năm 2017, con số này giảm xuống 36%. Đến chín tháng năm 2018, khách Việt Nam chỉ còn chiếm 24%, còn lại là khách nước ngoài. Trong số này, có 31% đến từ Trung Quốc. Nếu 2-3 năm trước, khách mua là người nước ngoài sinh sống và làm việc trong nước, thì hiện tại khách mua có những người sinh sống ở nước ngoài. Trong phân khúc cao cấp và hạng sang, theo quan sát của CBRE, số lượng người mua để cho thuê chiếm tỉ lệ cao. Trong năm 2017 – 2018, có 61% người mua với mục đích để cho thuê lại, có 13% đầu tư ngắn hạn, sau khi giá tăng sẽ bán lại, nếu giá không tăng thì sẽ cho thuê. Hầu hết thị trường căn hộ cao cấp hiện tại chỉ dành cho người mua để cho thuê. Năm 2018, thị trường đón nhận khoảng 40 ngàn căn hộ được bàn giao, hơn một nửa thuộc phân khúc trung cấp trở lên, cho thấy thị trường có rất nhiều nguồn cung cho thuê. Trong khi đối tượng khách thuê nhà là người nước ngoài chưa tăng kịp so với nguồn cung, khiến cho lợi suất cho thuê giảm. Tại quận 2 hay quận Bình Thạnh, tỉ suất lợi nhuận cho thuê giảm khoảng 1%. Trước đây, người mua nhà kỳ vọng lợi nhuận đạt 7-8%, giờ may mắn lắm lợi nhuận khoảng 6-6,5% tại quận 2. Trong năm 2019, theo dự báo của CBRE, nguồn cung có thể dồi dào hơn so với năm trước do một số dự án bị trì hoãn trong năm 2018 có thể chào bán trở lại. Số căn bán được dự báo cũng sẽ cao tương ứng. Năm 2020, số liệu kế hoạch kinh doanh của các chủ đầu tư dự kiến cao tương tự năm 2019. Với nguồn

cung dồi dào, mức cạnh tranh thị trường lớn, chủ đầu tư sẽ không đưa mặt bằng giá cao, tính về mức giá trung bình, ngoại trư căn hộ hạng sang. Căn hộ hạng sang, do số lượng ít nên chủ đầu tư có thể đưa ra mức giá cao, thậm chí có thể lên 9.000 – 10.000 đô la Mỹ/m².

Bất động sản văn phòng: khan nguồn cung Thị trường bất động sản văn phòng trong nhiều năm qua khan hiếm nguồn cung, dẫn tới tỉ lệ mặt bằng trống thấp và giá thuê trên thị trường cao. Trên thị trường TP.HCM, tỉ lệ trống của văn phòng hạng A là 3%, hạng B dưới 5%. Đặc biệt là không có chỗ trống ở văn phòng hạng A tại khu vực trung tâm thành phố. Theo bà Dung, trong hai năm tới mới có nguồn cung mới. Sự khan hiếm mặt bằng khiến giá thuê văn phòng ở mức kỷ lục kể từ năm 2007. Hiện giá thuê trung bình tại TP.HCM là 43 đô la Mỹ/m²/ tháng, có dự án lên tới 60 đô la Mỹ/ m²/tháng. So với cùng kỳ, mức giá này tăng 17%. Tương tự, văn phòng hạng B có mức giá thuê tăng cao, lên 21 đô la Mỹ/m²/tháng. Mức giá thuê hạng B tại TP.HCM gần bằng hạng A tại Hà Nội (25 đô la Mỹ/m²/tháng). So với một loạt thành phố trong khu vực, TP.HCM nằm trong tốp 40 thành phố có mặt bằng văn phòng cho thuê đắt đỏ nhất thế giới. Điều này sẽ còn tiếp diễn trong năm 2019 và vài năm tới, do không có nhiều mặt bằng cho thuê. Nhìn vào mục đích thuê, có 41% khách dịch chuyển từ tòa nhà này sang tòa nhà kia. Lý do một phần đến từ nhu cầu thuê mặt bằng lớn, có thể 1.000 m² hoặc nguyên tầng khá lớn, theo bà Dung, nên khách thuê buộc phải di chuyển từ tòa nhà hạng A cũ sang hạng A mới, hoặc từ tòa nhà hạng B trong trung tâm sang hạng A ven trung tâm với mức giá tương đương. Việc khan hiếm tòa nhà văn phòng khiến không gian làm việc chung nổi lên tháng 1.2019 FORBES việt nam | 123

Forbes Việt Nam

hội nghị bất động sản — Động lực tăng trưởng mới

trong thời gian qua. Theo giám đốc cấp cao của CBRE, đó là xu hướng của khu vực, với dân số trẻ, nhân sự trẻ hơn. Khi kết hợp nguồn cung văn phòng tương lai và tỉ lệ trống hiện tại, TP.HCM gần như đứng cuối bảng về tỉ lệ trống cho khách thuê. Theo dự báo của CBRE, giá thuê sẽ tiếp tục tăng lên trong năm 2019 trước khi giảm nhẹ vào 2020 khi có nguồn cung mới. Năm 2019, khu vực trung tâm thành phố sẽ không có dự án hạng A nào đưa ra thị trường, mức giá sẽ tăng từ 3-10% so với năm trước đó.

Nghỉ dưỡng: Chất lượng chứ không phải số lượng Bốn điểm chính của thị trường bất động sản nghỉ dưỡng, bao gồm Hạ Long, Đà Nẵng, Nha Trang và Phú Quốc có nguồn cung khoảng 99 ngàn căn. Trong ba năm tới, nguồn cung sẽ không quá nhiều để lo lắng, nếu nhìn vào số lượng khách du

lịch đang tăng trưởng cao. Tổng số cơ sở lưu trú, bao gồm khách sạn 4 – 5 sao, biệt thự nghỉ dưỡng, căn hộ nghỉ dưỡng tại Đà Nẵng và Nha Trang, hai thành phố dẫn đầu về nguồn cung, lần lượt là 22.000 căn và 28.000 căn. So với con số 98.000 căn của Phuket (Thái Lan), số lượng này cao hơn rất nhiều so với nguồn cung chúng ta đang có, trong khi tiềm năng của Việt Nam không thua kém Thái Lan vì có đường bờ biển dài. Điều này, theo bà Dung, chứng tỏ thị trường chưa bị bão hòa, nhưng có khả năng có vấn đề về chất lượng. Có hai loại sản phẩm bất động sản nghỉ dưỡng là căn hộ và biệt thự. Nha Trang đang đứng đầu về nguồn cung căn hộ nghỉ dưỡng. Tỉ lệ bán được của ba điểm còn lại gần như 100%, trong khi Nha Trang khoảng 75% do lượng chào bán ra rất nhiều. Nhìn chung, tỉ lệ hấp thụ của bốn thị trường trên khá khả quan. Vấn đề cần lo lắng là việc cam kết lợi nhuận cho thuê. Có vài

hình thức cam kết, trong đó chia sẻ lợi nhuận (chủ đầu tư cam kết từ 9 – 12% trong vòng 5 – 10 năm, hai là chia sẻ nhưng không cam kết lợi nhuận). Việc cam kết lợi nhuận đã gây ra dư luận bàn tán trong thời gian qua khi có những chủ đầu tư không làm đúng cam kết. Căn hộ nghỉ dưỡng và biệt thự nghỉ dưỡng là sản phẩm lai nên gây ra những tranh cãi giữa chủ đầu tư và người mua về quyền sở hữu và quyền sử dụng sau khi mua những sản phẩm này. Về triển vọng, các dự án nghỉ dưỡng trong các thành phố lớn, các chủ đầu tư đã chủ động phát triển ở các thị trường thứ cấp. Thị trường Quy Nhơn, Phú Yên, Bình Thuận, Hồ Tràm đều khá tiềm năng nhờ bờ biển, cảnh thiên nhiên đẹp. Vấn đề là ở quy hoạch, cơ sở hạ tầng, giao thông kết nối, hành lang pháp lý. Khi giải quyết được những bài toán đó, đây sẽ là các thị trường tiềm năng cho thị trường nghỉ dưỡng.

nguồn cung mới trong năm 2018 tiếp tục được duy trì ở mức cao số căn chào bán (ngàn căn) 80

Lạm phát và lãi suất cao

2014

2015

2016

2017

2014

2015

2016

2017

40 20 0

10 6 2007

10 5 2008

11 13 2009

4 9

8 11

2010

2011

2012

2013

Hà Nội

19 17

2018

(dự báo)

TP.HCM

tỉ lệ lạm phát và lãi suất cho vay tại việt nam (%) 25% 20% 15% 10% 5% 0%

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Lãi suất cho vay nguồn: cbre việt nam

124 | FORBES việt nam tháng 1.2019

2013

Lạm phát

9 tháng 2018

DỊCH VỤ ĐẲNG CẤP CHO KHÁCH HÀNG CAO CAP Hợp tác với ngân hàng tư nhân Bordier & Cie Singapore (Bordier), ngân hàng Quân Đội tiên phong cung cấp dịch vụ khách hàng cao cấp hướng vào lớp khách hàng khá giả ở Việt Nam.

Ở tuổi 60, ông Nguyễn Hùng, một doanh nhân kinh doanh trong lĩnh vực bất động sản ở TP. HCM giữ một vài mối bận tâm lớn. Một mặt ông vẫn muốn công ty bất động sản riêng phát triển trước khi chuyển giao quyền điều hành công ty cho các cộng sự thân tín do sắp định cư tại Canada theo gia đình người con trai cả. Mặt khác, với khối tài sản tích lũy nhiều năm từ tiền gửi ngân hàng, cổ phiếu, bất động sản… ông Hùng muốn tìm kiếm một đối tác tin cậy quản lý hiệu quả, từ từ thực hiện chuyển giao quyền thừa kế cho con trai thứ, người đang học đại học năm thứ ba. Ông Hùng sẽ là một trong các khách hàng của dịch vụ ngân hàng cá nhân cao cấp (private banking) dành cho các khách hàng cá nhân “siêu giàu” của ngân hàng Quân đội (MB). Dự kiến từ nửa cuối năm 2019, các khách hàng như ông Hùng có thể thụ hưởng những dịch vụ có tính đột phá từ ngân hàng này. Trước đó ngày 8.10, MB và Bordier & Cie Singapore (Bordier), ngân hàng tư nhân Thụy Sỹ nổi tiếng với việc phục vụ giới khách hàng siêu giàu đã ký thỏa thuận hợp tác chiến lược. Theo đó, đối tác ngoại sẽ chia sẻ cho MB các kinh nghiệm thành công, chuyển giao quy trình và đào tạo cho các chuyên gia MB tại chi nhánh của Bodier ở Singapore và Thụy Sỹ. Với sự hỗ trợ của các chuyên gia Bordier, MB sẽ là một trong những ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam cung cấp dịch vụ private banking cho các khách hàng cá nhân cao cấp (HNWI) với phạm vi dịch vụ không chỉ trong nước mà sẽ là toàn cầu. Với các khách hàng cá nhân như ông Hùng, chuyên gia của MB sẽ cung cấp các dịch vụ “may đo” riêng biệt để tạo ra những gói sản phẩm riêng biệt, độc đáo về tài chính cá nhân. Phát biểu tại lễ ký kết, Thượng tướng Lê Hữu Đức – Chủ tịch Hội đồng Quản trị MB cho biết: “Với mục tiêu mang lại các dịch vụ tài chính chuyên biệt, đẳng cấp, khác biệt cho phân khúc khách hàng siêu giàu, và trở thành ngân hàng hàng đầu Việt Nam cung cấp các dịch vụ tài chính, tư vấn theo tiêu chuẩn quốc tế cho khách hàng không chỉ

trong nước mà toàn cầu, MB đã lựa chọn Tập đoàn Bordier là đối tác để hợp tác chiến lược trong lĩnh vực Private Banking. Với việc hợp tác này, MB sẽ cung cấp cho các khách hàng siêu giàu những dịch vụ quản lý, tư vấn tài sản và các dịch vụ cá nhân chuyên biệt (định cư, di trú, y tế, giáo dục..) không chỉ dừng lại ở phạm vi trong nước mà trải dài tới các châu lục mà Bordier có hiện diện. Chúng tôi sẽ giúp các khách hàng trên mọi phương diện về hoạch định, quản lý, gia tăng, bảo toàn và chuyển giao tài sản cho các thế hệ tiếp theo. Chúng tôi tin tưởng việc hợp tác với Bordier sẽ góp phần nâng tầm thương hiệu MB trên thị trường Việt Nam và thế giới. ” Với giới siêu giàu quốc tế, Bordier & Cie (Bordier) không phải là cái tên xa lạ khi có hơn 174 năm kinh nghiệm trong việc cung cấp các dịch vụ tài chính riêng biệt cho các thế hệ gia đình trên khắp thế giới. Được thành lập vào năm 1844 tại Geneva, Thụy Sĩ, Bordier thuộc sở hữu tư nhân và hiện đang được quản lý bởi các thế hệ kế thừa của nhà sáng lập. Chia sẻ về sự hợp tác, giám đốc điều hành và quản lý của Bordier & Cie Singapore - ông Evrard Bordier chia sẻ: “Với kinh nghiệm và bí quyết của Thụy Sĩ, cùng chuyên môn và dịch vụ xuất sắc tại Châu Á của văn phòng Singapore,

hành trình mới này của chúng tôi sẽ thay đổi bộ mặt của dịch vụ khách hàng cá nhân cao cấp tại Việt Nam. Chúng tôi rất biết ơn MB vì sự tin tưởng đối với chúng tôi, và chúng tôi mong muốn cùng MB tạo ra một dịch vụ ngân hàng tư nhân thực sự nổi bật cho thị trường Việt Nam.” Thành lập năm 1994, sau 24 năm xây dựng và phát triển, hiện tại MB nằm trong nhóm các ngân hàng thương mại cổ phần hàng đầu Việt Nam xét về thương hiệu và hiệu quả kinh doanh. Với mạng lưới gần 300 điểm giao dịch tại các tỉnh, thành phố trọng điểm, 2 chi nhánh nước ngoài tại Lào và Campuchia, 01 văn phòng đại diện tại Cộng hòa Liên bang Nga, MB có 6 công ty thành viên trong các lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, quản lý quỹ, quản lý và khai thác tài sản, tài chính tiêu dùng cung cấp giải pháp tài chính toàn diện cho khách hàng cá nhân và tổ chức trên nền tảng quản trị rủi ro vượt trội, hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại mang đến cho khách hàng các trải nghiệm hài lòng, các giải pháp tài chính tối ưu. Hướng tới mục tiêu thiết lập khả năng quản lý tài sản tốt nhất ở Việt Nam, sự kết hợp giữa MB và Bordier sẽ mang tới cho khách hàng cao cấp của ngân hàng các dịch vụ tài chính mang đẳng cấp quốc tế như một khẳng định và cam kết về chất lượng dịch vụ của ngân hàng.

Forbes Việt Nam

hội nghị bất động sản — Động lực tăng trưởng mới

Triển vọng kinh tế tích cực Kinh tế vĩ mô của Việt Nam có nhiều yếu tố tích cực, song khả năng phòng vệ trước các rủi ro từ bên ngoài không có nhiều, theo tiến sĩ Phạm Thế Anh, phó giáo sư trường đại học Kinh tế Quốc dân.

ảnh: Alex Truong

forbes việt nam

126 | FORBES việt nam tháng 1.2019

“

ăm 2018 bức tranh kinh tế toàn cầu tăng trưởng khá nhưng diễn ra không đồng đều ở các khu vực,” ông Phạm Thế Anh nói. Ông nhấn mạnh rằng, ngay cả các nước trong khu vực cũng có mức tăng trưởng không đồng đều.

Tác động bên ngoài Ở những nước phát triển, Mỹ vẫn đóng vai trò đầu tàu chủ yếu nhờ vào chính sách mở rộng tài khóa của chính quyền tổng thống Trump, giảm thuế, tăng chi tiêu. Thứ hai là mức chi tiêu của khu vực kinh tế tư nhân Mỹ tăng rất mạnh. Kinh tế Mỹ là đầu tàu của các nước phát triển. Bức tranh kinh tế EU hay Nhật Bản kém đi rất nhiều. Giữa các nước phát triển có sự khác biệt. Trong khu vực các nền kinh tế BRICS bức tranh cũng không đồng đều giữa các quốc gia. Trung Quốc rơi vào chiến tranh thương mại với Mỹ, do đó có sự sụt giảm đầu tư, khiến cho tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc thấp hơn so với những năm trước. Ấn Độ lại tươi sáng hơn trong ảnh hưởng của cuộc chiến tranh thương mại, hay ảnh hưởng của việc bình thường hóa chính sách tiền tệ ở Mỹ hay sắp tới ở châu Âu. Trong các quốc gia ASEAN, Việt Nam ảnh hưởng ít nhất. Bức tranh kinh tế Việt Nam tương đối sáng hơn các nước trong khu vực. Một đặc điểm nổi bật của kinh tế thế giới trong năm 2018 là sự phục hồi của hàng hóa. Lý do vì chi phí đầu vào nguyên vật liệu sản xuất tăng cao. Lý do thứ hai là sự phá giá tiền tệ của các nước đang phát triển khi Mỹ tăng lãi suất, bình thường hóa chính sách tiền tệ trở lại khiến cho đồng đô la Mỹ lên giá so với các đồng tiền khác trên thế giới và làm cho đồng tiền của các nước này bị mất giá từ 10 – 20%, thậm chí hơn. Điều này

dẫn đến hiện tượng giá nhập khẩu nguyên vật liệu đầu vào của các nước đang phát triển tăng cao và kéo theo giá cả tăng. Đó là điểm lưu ý của kinh tế thế giới. Nền kinh tế Trung Quốc hiện tại đang rơi vào căng thẳng của chiến tranh thương mại với Mỹ. Sự sụt giảm thương mại đầu tư vào Trung Quốc là một rủi ro có thật. Nền tảng kinh tế vĩ mô của Trung Quốc khá vững. Dư địa chính sách tài khóa, tiền tệ của Trung Quốc rất lớn. So với Việt Nam, tỉ lệ dự trữ bắt buộc của Trung Quốc từ 12-14,5%. Điều này giúp họ có thể kích thích tiền tệ và mở rộng tiền tệ bằng công cụ dự trữ bắt buộc. Họ có thể mở rộng tiền tệ để bù đắp lại những tiêu cực từ bên ngoài. Dự trữ ngoại hối của Trung Quốc ở mức trên 3.000 tỉ đô la Mỹ. Cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung khiến tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc chậm lại. Những tháng gần đây chỉ số quản trị nhà mua hàng của Trung Quốc đã giảm xuống mức 50, ngưỡng trung tính, không có triển vọng tăng trưởng. Chính phủ Trung Quốc và ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã nới lỏng tiền tệ, bằng cách hạ tỉ lệ dự trữ bắt buộc. Theo tôi, chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc không thuần túy ở khía cạnh kinh tế. Vì thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn diễn ra dù Mỹ có áp dụng thuế cao hay thấp. Mấu chốt nằm ở chênh lệch giữa tiết kiệm và đầu tư của Mỹ. Dân Mỹ đầu tư và tiêu dùng rất nhiều trong khi tiết kiệm lại thấp, do vậy dẫn đến thâm hụt thương mại ngay khi Mỹ áp dụng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc cao. Các cố vấn kinh tế của tổng thống Trump hiểu rõ điều này. Các yếu tố khác mà chính phủ Mỹ quan tâm hơn là sự trỗi dậy của Trung Quốc, thể hiện sức mạnh về kinh tế và công nghệ trên toàn cầu. Do đó họ đã chọn đánh vào những

mặt hàng chủ lực của Trung Quốc có khả năng cạnh tranh. Do vậy, tôi nghĩ, ít có khả năng hàng hóa của Việt Nam sẽ bị Mỹ áp thuế cao. Tức là không có chuyện đối đầu trực tiếp, nhưng ảnh hưởng gián tiếp có thể có do các hành vi lẩn tránh thương mại để tránh thuế của hàng Trung Quốc. Trong thời gian vừa qua, một số doanh nghiệp Việt Nam đã bị liệt vào danh sách điều tra xem xét có thể bị áp vào thuế lẩn tránh thương mại. Thứ hai là sự bình thường hóa chính sách tiền tệ ở Mỹ. Tôi dự báo điều này có thể tiếp tục diễn ra trong năm 2019. Mỹ dự kiến sẽ tăng tỉ lệ lãi suất lên hai lần nữa trong năm tới. Ngân hàng Trung ương Châu Âu đang có kế hoạch dùng gói nới lỏng tiền tệ vào cuối năm nay. Do đó, đầu năm sau lãi suất ở các nước phát triển có thể tăng trở lại. Lúc đó, dòng vốn ở các nước đang phát triển có khả năng quay lại các nước phát triển. Bắt đầu từ quý hai năm nay rất nhiều thị trường mới nổi đã gặp phải tình trạng rút vốn của các nhà đầu tư.

Nhiều điểm tích cực Đối với kinh tế Việt Nam có thể đối mặt với sức ép mất giá của tiền đồng. Khi Mỹ tăng lãi suất, do chính sách tỉ giá của đồng tiền Việt Nam neo tương đối cứng so với đô la Mỹ, nên khi đồng đô la Mỹ lên giá so với những đồng tiền của các nước khác thì có nghĩa đồng tiền Việt Nam cũng lên giá. Nếu nhìn vào đồng tiền của các nước trong những năm vừa qua thì đồng Việt Nam mất giá ít nhất so với đô la Mỹ. Điều này dẫn đến sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam giảm. Thứ ba là ngân hàng Nhà nước Việt Nam có hai sự lựa chọn là điều chỉnh tỉ giá và tăng lãi suất. Vừa qua, chúng ta lựa chọn cả hai. Theo quan điểm của ngân hàng Nhà nước hiện nay vẫn mong muốn ổn định tỉ giá không quá 2%, thậm chí đến 3% thôi. tháng 1.2019 FORBES việt nam | 127

Forbes Việt Nam

hội nghị bất động sản — Động lực tăng trưởng mới

Nếu trường hợp tỉ giá căng thẳng thì chúng ta có thể tăng lãi suất. Do vậy, đây là sức ép cộng thêm với nguy cơ sức ép lạm phát năm nay cao hơn năm ngoái thì đồng tiền Việt Nam có xu hướng lên giá hơn là mất giá. Điều quan trọng với nền kinh tế Việt Nam là sự dịch chuyển sản xuất giữa các nước và đặc biệt là Trung Quốc sang các nước khác. Kể từ khi cuộc chiến thương mại diễn ra có rất nhiều doanh nghiệp sản xuất có xu hướng chuyển một phần hoặc toàn bộ nhà máy của họ từ Trung Quốc sang những nước như Mexico, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam. Đặc điểm của sự chuyển dịch vốn này là tìm đến những nước có nhân công rẻ. Trong thời gian tới chúng ta chứng kiến sự dịch chuyển từ khu vực sản xuất ở Trung Quốc và sang Việt Nam hoặc những nước có giá lao động rẻ tương tự như Việt Nam. Ngay bản thân các doanh nghiệp của Trung Quốc hay Đài Loan cũng có xu hướng chuyển dịch sản xuất sang những nước khác để tránh chiến tranh thương mại với Mỹ. Nhưng ở trường ngược lại có không ít những doanh nghiệp sản xuất thành phẩm cuối cùng trong đó có Honda – một trong những ví dụ là ngành sản xuất ô tô. Họ đã chuyển sản xuất từ Mỹ sang Trung Quốc để tận dụng nhu cầu to lớn của thị trường Trung Quốc. Ngoài ra, về mặt thị trường đối với các doanh nghiệp trong ngành lương thực thực phẩm cũng thế. Đây là một cơ hội đối với doanh nghiệp Việt Nam không chỉ đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực sản xuất mà còn các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm nông nghiệp. Hiện nay chúng ta thấy rằng bức tranh kinh tế Việt Nam tương đối sáng so với những nước đang phát triển và trong khu vực. Dự kiến trong năm nay tăng trưởng kinh tế Việt Nam chỉ sau Ấn Độ và vượt Trung Quốc. Tăng trưởng chín tháng đầu năm đạt khoảng 6,98%. 128 | FORBES việt nam tháng 1.2019

Một điều cần chú ý là tốc độ tăng trưởng có chiều hướng giảm dần qua các quý. Tăng trưởng kinh tế Việt Nam thuộc loại cao nhưng có rủi ro nhất định như phụ thuộc vào một số doanh nghiệp FDI. Những tháng cuối năm triển vọng tăng trưởng cũng sáng hơn thể hiện qua chỉ số BMI, chỉ số đánh giá chuyển động đơn mua hàng của khu vực sản xuất, của Việt Nam lên tới 56,5% trong tháng 11, cao hơn so với những nước trong khu vực. Mặt bằng và lãi suất trong năm nay chỉ tăng nhẹ so với các năm trước. Lạm phát mặc dù có sức ép nhất định nhưng dưới 4% và dự kiến năm nay con số tăng trưởng và con số lạm phát sẽ đạt mục tiêu. Tôi đánh giá tăng trưởng của chúng ta có thể đạt từ 6,9%. Lạm phát có thể ở mức 3,8%.

Động lực tăng trưởng Một số yếu tố mang tính quyết định trong thời gian tới. Thứ nhất, thu hút FDI của Việt Nam vẫn đang tăng trưởng rất cao và nền kinh tế của chúng ta ngày càng phụ thuộc vào khu vực FDI nhiều hơn. Vốn FDI đăng ký gần 30 tỉ đô la Mỹ, giải ngân đạt khoảng 13 - 14 tỉ đô la Mỹ. Thứ hai là khách du lịch đến Việt Nam tăng trưởng rất mạnh so với những năm trước, năm nay lên tới 15 triệu lượt khách quốc tế. Đây chính là một trong những động lực thúc đẩy bất động sản nghỉ dưỡng tăng ở Việt Nam trong thời gian vừa qua. Thứ ba là chính phủ Việt Nam vẫn đang tiếp tục cố gắng trong việc gỡ bỏ những rào cản kinh tế. Một yếu tố tích cực nữa nếu Việt Nam tận dụng được cơ hội của sự dịch chuyển từ Trung Quốc hay từ các nước khác về Việt Nam thì chúng ta có thể hoàn toàn tin tưởng tăng trưởng kinh tế Việt Nam lớn hơn. Có rất nhiều yếu tố mang tính rủi ro. Thứ nhất là cổ phần hóa của doanh nghiệp nhà nước đang chậm

lại. Năm 2018, gần như chúng ta không chứng kiến những thương vụ lớn ngoại trừ Sabeco. Gần đây chính phủ có thành lập ủy ban Quản lý vốn nhà nước. Nếu siêu ủy ban thành lập ra để thúc đẩy sự cổ phần hóa thì đó là điều tích cực. Một yếu tố mang tính rủi ro khác là tăng trưởng được xây trên nền tảng kinh tế vĩ mô có một số yếu tố bấp bênh như chính sách tài khóa, dư địa chính sách không còn nhiều. Thâm hụt ngân sách của Việt Nam dù giảm xuống 4%, nhưng còn cao. Con số này chưa bao gồm chi trả nợ gốc. Nếu thâm hụt ngân sách không được cắt giảm, chính phủ sẽ phải bổ sung nguồn thu bằng cách tăng thuế hoặc phí. Hiện nay thuế bảo vệ môi trường và thuế tài sản chủ yếu để bù đắp thâm hụt ngân sách và không làm đúng tiêu chí. Nghiên cứu gần đây mà nhóm chúng tôi thực hiện cho thấy, thuế tài sản lẽ ra phải dùng để phát triển dịch vụ công, cơ sở hạ tầng địa phương, không phải để phân phối thu nhập giữa người giàu và người nghèo. Cuối cùng là dư địa chính sách tiền tệ của Việt Nam không còn nhiều. Trong những năm vừa qua khi kinh tế thế giới hồi phục, các nước đang phát triển có tăng trưởng tốt thì họ tích lũy tài khóa, tức tích lũy ngân sách hoặc có thặng dư ngân sách hoặc ít nhất là cân bằng để đối phó với những rủi ro có thể diễn ra trong thời gian tới. Lãi suất chính sách hiện nay ở mức 4 – 4,5%, so với tỉ lệ lạm phát gần như bằng không, nên không thể cắt giảm thêm lãi suất. Dư địa chính sách để đối phó, chống chọi những khủng hoảng nếu có thể xảy ra những năm tới thì của Việt Nam rất thấp. Thông điệp chính sách của tôi trong bài trình bày này là triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn đang tích cực nhưng không thể lường trước những rủi ro từ bên ngoài. Sức phòng vệ của kinh tế Việt Nam tương đối thấp so với những nước khác.

QUÀ TẾT MOON N SUN nổi bật với cảm hứng từ tranh Hàng Trống Những ngày xuân cũng là dịp để tri ân các đối tác, khách hàng. Bộ sưu tập quà Tết 2019 của Moon n Sun thể hiện được nét đẹp văn hóa truyền thống và sự tinh tế, sang trọng quý phái. Thiết kế của các mẫu hộp quà tặng Tết 2019 được lấy cảm hứng từ dòng tranh Hàng Trống sang trọng và quý phái của xứ kinh kỳ, mang thông điệp như lời chúc năm mới thịnh vượng an khang, vạn sự như ý. Sự kết hợp hoàn hảo giữa vẻ đẹp của văn hóa ẩm thực Việt truyền thống và các dòng vang BiO Organic (Pháp) hứa hẹn mang đến một trải nghiệm về hương vị tinh tế và độc đáo cho khách hàng. Bộ sưu tập gồm ba dòng sản phẩm chính: Nhật nguyệt phú quý (được chế tác từ sơn mài và tre), Nhật nguyệt bình an (sử dụng các chất liệu gỗ và vải vân da, gấm) và Nhật nguyệt viên mãn (chất liệu bìa carton bồi thẩm mỹ). Các sản phẩm mùa Tết này của Moon n Sun được lấy cảm hứng từ những bức tranh nổi tiếng như Tứ quý, Tứ linh, Ngũ hổ. Hình ảnh hoa cỏ hay long phượng được cách điệu sinh động và thể hiện trên các bề mặt chất liệu khác nhau. Sự kết hợp hài hòa chất liệu của gỗ, giấy, vải gấm và da, toát lên vẻ sang trọng, quý phái cho món quà ngày Tết. Đây là sự lựa chọn mới mẻ và đa dạng nếu bạn có ý định tặng quà cho đối tác, bạn bè hay gia đình.

Bộ quà tặng ẩm thực Tân Xuân Thịnh Phúc: họa tiết cá chép lấy cảm hứng từ bức tranh dân gian Lý Ngư Vọng Nguyệt. Hộp gỗ hình chữ nhật trổ thủng họa tiết Cá chép kết hợp với chất liệu gấm cao cấp, logo nhũ vàng đính trên nắp. Bên trong đựng 03 loại mứt: Bưởi, xoài, đu đủ và 01 chai rượu vang Ochagavia Bodega Vieja Red. Có túi dập nhũ họa tiết đi kèm.

Bộ quà tặng Phúc Mãn Đường: họa tiết Ly Quy lấy cảm hứng từ tranh dân gian Hàng Trống. Hộp quà được chế tác từ chất liệu gấm, gỗ, da, giấy. Tổng thể kết hợp hài hòa, có logo mạ vàng đính trên nắp. Bên trong gồm 05 hộp carton vuông vát cạnh đựng mứt: Bưởi, xoài, đu đủ, mận miền Bắc và long nhãn. Có túi dập nhũ họa tiết đi kèm.

Bộ quà tặng Xuân Như Cẩm Tú: họa tiết lấy cảm hứng từ các trò chơi dân gian vào ngày xuân. Hộp sơn mài hình chữ nhật vẽ họa tiết như bức tranh mùa xuân tươi đẹp. Sản phẩm có logo nhũ vàng đính trên nắp. Bên trong gồm 3 hộp sứ vuông đựng hạt: Hạt điều, hạt thông, hạt hạnh nhân và 01 chai rượu vang Jacob's Creek Cabernet Sauvignon 2017. Có túi dập nhũ họa tiết đi kèm. www.moonnsun.com | www.facebook.com/MoonnSunGift

Forbes Việt Nam

hội nghị bất động sản — PHIÊN THẢO LUẬN 1

Stephen Wyatt

Michael Piro

Tổng giám đốc JLL

giám đốc điều hành Indochina Capital

Jimmy Chan

Tổng giám đốc Alpha King

NHÀ ĐẦU TƯ HIỆU QUẢ Đại diện các doanh nghiệp bất động sản nước ngoài: ông Andy Han Suk Jung - tổng giám đốc Sơn Kim Land; ông Jimmy Chan - tổng giám đốc Alpha King; ông Michael Piro - giám đốc điều hành Indochina Capital; dưới sự điều phối của ông Stephen Wyatt - tổng giám đốc JLL, trao đổi về xu hướng, các tiêu chí cần chú ý khi đầu tư vào bất động sản.

Stephen: Hiện tại xu hướng của thị trường nhà ở ra sao? Nên đầu tư vào nhà ở phân khúc nào và ở vị trí nào? Các ông hiện đang hứng thú với sản phẩm nào nhất? Jimmy: Tôi tin rằng chất lượng trong thiết kế, thi công và quản lý chính là tiêu chí hàng đầu khi đầu tư vào bất động sản tại Việt Nam. Trong vài năm tới, nhiều nhà phát 130 | FORBES việt nam tháng 1.2019

triển bất động sản sẽ mang tới các sản phẩm chất lượng hơn. Hiện tại cung và cầu đang khá cân bằng, nhưng khi người dân trở nên giàu có hơn, họ sẽ tìm kiếm những dự án nhà ở đáng tiền hơn. andy: Những người mua nhà ở Việt Nam đang trở nên thông minh hơn. Năm 2006, có rất ít dự án trên thị trường bất động sản. Giờ đây

người mua có rất nhiều sự lựa chọn. Họ sẽ chú trọng hơn chất lượng và cả yếu tố vị trí. Michael: Khi thực hiện khảo sát, khách hàng cho chúng tôi hay cộng đồng chính là yếu tố quan trọng nhất họ suy xét khi mua nhà. Nhà ở giờ đây không chỉ là nơi ở mà còn là một cộng đồng và là phương thức giúp cuộc sống trở nên thuận tiện, lành mạnh hơn.

ảnh: Alex Truong

forbes việt nam

Andy Han Suk Jung

Tổng giám đốc Sơn Kim Land

Các tập đoàn như Vincom hiện đang xây dựng thương hiệu và hình ảnh cộng đồng rất tốt. Stephen: Những xu hướng ở các thị trường khác cũng đang bắt đầu xảy ra tại Việt Nam. Liệu chúng có khác biệt? Các ông có thể chia sẻ những gì mình đã thực hiện tại các thị trường khác? Jimmy: Tôi đến từ Hong Kong. Khi mới vào nghề, tôi đầu tư vào phân khúc nhà ở bình dân và nhà ở xã hội. Khi tới Trung Quốc, tôi nhận ra sức mua nơi đây tốt hơn, nên chúng tôi tập trung vào những bất động sản có vị trí tốt, chẳng hạn như tại Thượng Hải. Tôi nhìn thấy xu hướng tương tự đang sắp xảy ra tại TP.HCM. Đây là một thành phố có bề dày văn hóa, kinh tế phát triển và có tiềm năng. Quan trọng hơn, ở đây có nhiều người trẻ và tiêu chuẩn mua nhà của họ cao hơn thế hệ trước. Chúng tôi hiện đang phát triển một sản phẩm độc đáo có tên gọi căn hộ biến hình. Đây là dự án nhà ở lồng ghép với các tiện ích đi kèm như văn phòng cho thuê, trung tâm thương mại và các khu vực sinh hoạt cộng đồng nhằm thỏa mãn nhu cầu của khách hàng. Stephen: Báo chí gần đây đưa tin về một vài dự án nhà ở hạng sang khi đến

tay người tiêu dùng thì lại không được như cam kết. Sơn Kim Land định nghĩa như thế nào là một sản phẩm xa xỉ? Andy: Các thương hiệu xa xỉ như Hermès, Rolls - Royce hay Bentley đều có chung ba yếu tố: sự khan hiếm, chất lượng vượt trội và giá thành rất cao. Bất động sản hạng sang cũng cần ba yếu tố này, và thêm hai yếu tố khác nữa: vị trí và tầm nhìn của nhà phát triển bất động sản. Stephen: Có rất nhiều nhà đầu tư đang tìm kiếm căn hộ đầu tư trong vòng 1-2 năm tới. Theo ông họ nên mua nhà phân khúc nào? Andy: Chính phủ Việt Nam đang đầu tư rất nhiều để phát triển cơ sở hạ tầng và các phương tiện giao thông công cộng. Tôi tin rằng chúng ta nên đầu tư vào phân khúc trung cấp. Ngoài ra phân khúc cao cấp cũng là một lựa chọn tốt. Nếu bất động sản có vị trí và chất lượng tốt, dù cho đó là nhà ở hạng sang, trung cấp hay cao cấp, hãy cứ mua. Stephen: Thị trường bất động sản Việt Nam đã thay đổi như thế nào trong suốt 12 năm qua? Michael: Đầu tiên là sự trỗi dậy của các nhà phát triển bất động sản địa phương. Họ có khả năng tiếp cận tốt và nhanh hơn. Thứ hai là cách người mua chi trả cho nhà ở. Trước đây họ chỉ dùng tiền mặt, giờ đây 90% các giao dịch mua nhà đều thông qua chuyển tiền điện tử. Trước đây không ai biết tới sự tồn tại của các khoản cho vay mua nhà. Ngày nay khoảng 50-60% người mua đều mua nhà bằng các khoản vay. 10 năm trước, người mua chỉ quan tâm diện tích và giá nhà ở. Ngày nay họ muốn nhìn thấy sơ đồ chỗ ở, chi phí quản lý, kích thước của hồ bơi... Người mua ngày nay thông thái hơn, quan tâm nhiều hơn, suy xét kỹ càng hơn. Stephen: Căn hộ nghỉ dưỡng (condotel) là một thị trường thú vị, hứa hẹn mang lại lợi nhuận cố định 8 - 10%. Thị trường này bền vững tới mức nào? Liệu đây có phải là cơ hội đầu tư tốt? Michael: Khách hàng từng mua các

căn hộ nghỉ dưỡng vì muốn hưởng thụ cuộc sống, nhưng giờ đây chúng đã trở thành các sản phẩm đầu tư. Tuy nhiên khoản lợi nhuận 8 - 10% của người mua gắn liền với uy tín của nhà phát triển bất động sản. Chỉ cần một vài người mua chịu thiệt khi nhà phát triển không có khả năng chi trả lợi nhuận đã cam kết, khách hàng sẽ mất lòng tin. Hãy tập trung vào chất lượng, quảng bá đây là một sản phẩm gắn liền với lối sống và đừng cố gắng biến chúng thành những sản phẩm đầu tư. Stephen: Trong vài năm tới, thị trường nào sẽ nóng nhất, các ông sẽ khuyên khán giả đầu tư vào đâu, mảng nào, vị trí nào? Michael: Tôi đến từ Vancouver, Canada, nơi tất cả mọi người đầu tư dọc theo đường tàu chạy đều thu được rất nhiều lợi nhuận. Tôi cho rằng thị trường Việt Nam trong tương lai cũng sẽ như thế. Hãy theo dõi cơ sở hạ tầng, đi theo các trạm tàu, đường tàu và theo đó mà đầu tư, các bạn sẽ ổn thôi. Andy: Hãy xem xét khu vực quận 9, Thủ Thiêm - quận 2 và nơi có cơ sở hạ tầng ngày một hoàn thiện ở quận 7. Cơ sở hạ tầng chính là yếu tố giúp người mua tiếp cận với nhiều thứ. Chỉ cần đầu tư theo con đường phát triển của cơ sở hạ tầng, tôi nghĩ đó sẽ là màn đánh cược an toàn. Jimmy: Hãy mua nhà từ những nhà phát triển uy tín và mua những bất động sản bạn vẫn cảm thấy tự hào sau năm năm. Stephen: Một vài bất động sản đang được xem là các sản phẩm tài chính nhưng lại vô cùng khan hiếm trên thị trường. Sự khan hiếm này do bản thân các sản phẩm không có sức hút hay do thủ tục pháp lý quá phức tạp? Michael: Nguyên nhân chúng ta không có nhiều sản phẩm tài chính tại Việt Nam, chẳng hạn như quỹ đầu tư tín thác bất động sản (REITS) hay các quỹ gắn liền với bất động sản như các thị trường khác là bởi vì luật định nơi đây. Khung pháp lý vẫn chưa thực sự hoàn thiện để các sản phẩm này hoạt động hiệu quả. tháng 1.2019 FORBES việt nam | 131

Forbes Việt Nam

hội nghị bất động sản — PHIÊN THẢO LUẬN 2

Giải pháp tài chính cho thị trường bất động sản

Lê Hồng Liên

Giám đốc phân tích chứng khoán Maybank Kim Eng.

132 | FORBES việt nam tháng 1.2019

Lê Hoàng Châu

Chủ tịch hiệp hội Bất động sản TP.HCM

Phạm Thanh Hưng

Phó chủ tịch Bất động sản Thế kỷ

ảnh: Alex Truong

forbes việt nam

Nhà phát triển bất động sản, ông Phạm Thanh Hưng - phó chủ tịch HĐQT công ty cổ phần Bất động sản Thế kỷ; ông Sử Ngọc Khương - giám đốc bộ phận đầu tư công ty Nghiên cứu thị trường Savills Việt Nam; ông Lê Hoàng Châu - chủ tịch hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cùng phân tích các nguồn vốn cho thị trường, các giải pháp tài chính sẽ ứng dụng trong tương lai. Phiên thảo luận do bà Lê Hồng Liên - giám đốc phân tích công ty chứng khoán Maybank Kim Eng, điều phối.

Sử Ngọc Khương

giám đốc bộ phận đầu tư Savills Việt Nam

Lê Hồng Liên: Hiện tại hoặc trong 6-12 tháng tới, các ông sẽ đầu tư và sở hữu sản phẩm bất động sản nào và sử dụng giải pháp tài chính nào? Sử Ngọc Khương: Trong 6 - 12 tháng tới, với tôi, đầu tư bất động sản sẽ lựa chọn trong ba yếu tố: tính thanh khoản, mua xong có lời và khả năng quản lý rủi ro. Sản phẩm nào giải quyết được ba yếu tố đó mới đầu tư. Phạm Thanh Hưng: Trong kỳ họp hội đồng quản trị cuối quý 3 vừa rồi, chúng tôi dự kiến sẽ đầu tư năm dự án, trong đó có một dự án đất nền ở Đà Nẵng, hai dự án ở Hà Nội về shophouse và chung cư, một dự án ở Bắc Ninh và một dự án ở Hạ Long. Các dự án hầu hết đều sử dụng vốn chủ sở hữu - một trong những hình thức tôi cho là an toàn nhất, tạo tâm lý thảnh thơi cho chủ đầu tư, nếu sử dụng công cụ đòn bẩy sẽ gây ra áp lực lớn. Có thể chúng tôi an toàn quá, bảo thủ khi dùng tiền túi. Lê Hồng Liên: Quý vị có thể chia sẻ suy nghĩ về giải pháp đột phá về tài chính? Lê Hoàng Châu: Với tư cách là chủ tịch hiệp hội Bất động sản TP.HCM, tôi quan tâm tới việc áp dụng công nghệ blockchain trong kinh doanh

bất động sản. Mô hình này, theo tôi biết, mới xuất hiện ở New York, khi có dự án bất động sản trị giá 30 triệu đô la Mỹ, họ chia ra 30 triệu cổ phần, mỗi cổ phần trị giá một đô la Mỹ. Phương thức này áp dụng công nghệ blockchain, với mã kỹ thuật token, sử dụng chữ ký kỹ thuật số OTP, khi thực hiện giao dịch sẽ đảm bảo an toàn. Phạm Thanh Hưng: Tôi cho rằng khi niêm yết trên sàn chứng khoán, chúng tôi gọi vốn dưới mọi hình thức kể cả hợp tác đầu tư, bản chất vẫn là vốn chủ - chẳng qua là nhiều người làm chủ, nên mới nói là vốn của chúng tôi, bao gồm cả những cổ đông nắm giữ cổ phiếu, cùng bỏ tiền ra phát triển dự án. Lê Hồng Liên: Chúng ta nói nhiều về fintech, proptech. Nhìn từ nước ngoài, mô hình nào có thể đưa về Việt Nam và có khó khăn gì trong việc kết hợp fintech, proptech? Sử Ngọc Khương: 80% khoản đầu tư của các quỹ là đầu tư vào những tài sản tạo ra dòng tiền thường xuyên. Thực chất, nhìn lại TP.HCM và Hà Nội, những tài sản tạo ra dòng tiền là căn hộ dịch vụ, khách sạn, tòa nhà, bán lẻ (shophouse). Nhìn vào khu trung tâm của TP.HCM, các chủ đầu tư không muốn bán bất động sản vì tài sản đó tạo ra dòng tiền thường xuyên. Nếu họ bán giá rất cao, khả năng sinh lời kỳ vọng đạt 10 - 12%. Các bất động sản thương mại, những nơi đã ứng dụng fintech để hỗ trợ vấn đề tài chính cho doanh nghiệp và cá nhân là cách thực hiện khi thị trường còn mới, các doanh nghiệp bất động sản và cá nhân sử dụng công cụ này chưa quen. Hiện tại nhà đầu tư bất động sản thường vay ngân hàng, mượn tiền người thân. Một vấn đề của người Việt Nam là vay dài hạn nhưng trả ngắn hạn vì tâm lý sợ nợ nần. Ví dụ mua căn hộ hai tỉ đồng, có vốn một tỉ, còn lại vay ngân hàng trả trong vòng 10 năm, 20 năm. Nhưng số lượng lớn mọi người tháng 1.2019 FORBES việt nam | 133

Forbes Việt Nam

hội nghị bất động sản — PHIÊN THẢO LUẬN 2

thường trả trong 3 - 5 năm do tâm lý của mọi người là không muốn nợ lâu. Lê Hồng Liên: Vốn FDI vào bất động sản tăng cao kỷ lục, quý vị nghĩ thế nào về điều này? Lê Hoàng Châu: FDI là một trong những nguồn vốn bổ sung quan trọng. Trong bất động sản, doanh nghiệp nước ngoài hợp tác đầu tư với Việt Nam theo các hình thức như dự án, mua cổ phẩn và thứ ba là cung cấp tín dụng hoặc dùng cả ba hình thức. Trong những năm gần đây, các nhà đầu tư nước ngoài như Hàn Quốc, Nhật Bản thuộc nhóm dẫn đầu đầu tư vào bất động sản ở Việt Nam. Họ hình thành một nhóm cùng đầu tư vào Việt Nam. Vốn FDI là nguồn vốn bổ sung quan trọng, chúng ta có thể học về khả năng quản trị, tính minh bạch, những điều chúng ta đang yếu. Phạm Thanh Hưng: Ở góc độ tài chính, dòng tiền từ nước ngoài, ngoài FDI, còn có các hình thức khác như đầu tư qua quỹ hoặc cổ phiếu trên thị trường chứng khoán, đầu tư gián tiếp để sở hữu một phần công ty bất động sản. Hầu hết trên 65 công ty đang niêm yết trên thị trường bất động sản, mức độ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài chiếm tỉ trọng cao. Bản thân công ty Cenland, tỉ lệ này chiếm khoảng 30%. Điều đó chứng tỏ họ thường là nhà đầu tư tài chính. Đây là vấn đề đáng quan tâm hơn. Với giá trị đầu tư 6 - 7 tỉ đô la Mỹ giải ngân, không phải là lượng vốn quá lớn trên thị trường bất động sản Việt Nam. FDI vào, bản chất vẫn là vốn mồi, các nhà đầu tư nước ngoài dù chiếm tỉ trọng lớn, khoảng 20% đầu dự án, tổng mức đầu tư, nhưng họ vẫn tìm cách huy động vốn tại chỗ như các công ty trong nước. Dù sao, tôi đánh giá cao khả năng quản lý dự án của doanh nghiệp FDI, đặc biệt là khả năng quản trị chất lượng, mô hình khu đô thị mới cũng là điều làm cho thị trường bắt nhịp nhanh với xu hướng thế giới. Sử Ngọc Khương: Trước đây kỳ 134 | FORBES việt nam tháng 1.2019

vọng nhà đầu tư nước ngoài đem tiền vào để đầu tư, nhưng thực ra khi đầu tư 100 triệu đô la Mỹ, không có nghĩa là người ta đem từ nước ngoài về mà họ cũng vay mượn từ các nguồn. Tôi cho rằng, vốn nước ngoài là động lực thúc đẩy sự hưng phấn cho thị trường. Việc liên doanh liên kết quan

4.010 người ở TP.HCM trong 13 năm kể từ 2006 được vay mua nhà có hỗ trợ lãi suất trong chương trình tín dụng nhà ở. trọng, miếng bánh có thể sẽ bị chia bớt đi nhưng hạn chế được rủi ro, bởi vốn vay là rủi ro lớn. Lê Hồng Liên: Quay lại giải pháp tài chính truyền thống của thị trường bất động sản Việt Nam, chủ yếu qua ngân hàng. Tại Việt Nam, một số quy định có thể ảnh hưởng đến tín dụng vào bất động sản trong thời gian tới, ví dụ tỉ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn, hay tín dùng tiêu dùng chiếm phần lớn là bất động sản. Có khả năng cho vay bất động sản có thể siết hơn. Các ông đánh giá gì? Các chính sách này ảnh hưởng tới các giải pháp tài chính cho người mua nhà như thế nào? Lê Hoàng Châu: Lộ trình hạn chế dần vốn tín dụng vào thị trường bất động sản được xác lập qua thông tư 36 năm 2014, sau đó thay đổi bằng một số thông tư. Lộ trình dùng vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn

chiếm tối đa 40%, lẽ ra áp dụng từ 1.1.2018, nhưng hiệp hội đã kiến nghị giãn ra thêm. Ngân hàng Nhà nước chấp thuận và năm 2018 được áp dụng 45% tới đầu tháng 1.2019. Chúng tôi có đề nghị cho giãn ra thêm nhưng không được chấp thuận. Chuyện này gây ra áp lực, nhưng buộc doanh nghiệp phải thay đổi chiến lược và hành động. Điều đáng mừng là ngân hàng nhà nước chỉ giảm trần xuống 40%. Áp lực này mang tính tích cực, buộc các doanh nghiệp phải đổi mới vể quản trị, phải tìm kiếm các nguồn vốn thay thế, trong đó có vốn FDI, vốn trên thị trường chứng khoán. Từ đầu tháng 12.2018, đã có 8/31 ngân hàng thương mại nâng lãi suất tiết kiệm các khoản gửi trên 12 tháng từ 8-8,6%, dẫn tới lãi suất cho vay nâng lên cao. Phạm Thanh Hưng: Nếu hạ tỉ lệ vốn ngắn hạn cho vay dài hạn, thì ngân hàng thương mại phải tăng huy động dài hạn để có tiền cho vay dài hạn. Nếu ngân hàng không làm được, thì doanh nghiệp chúng tôi phải đi vay ngắn hạn. Điều đó sẽ tạo áp lực cho các doanh nghiệp bất động sản Việt Nam về tính thanh khoản và vòng quay dòng tiền phải ngắn lại. Một đặc tính ăn sâu vào đầu óc nhiều người, bất động sản chỉ lên giá, chứ không xuống giá. Nên có nhiều nhà đầu tư bất động sản, cả cá nhân lẫn tổ chức, đều có tâm lý vay ngân hàng để mua dự án và chờ giá tăng, tiền lãi sẽ cao hơn lãi suất vay tiền. Đó là quan niệm cần suy nghĩ lại. Nếu không đem lại giá trị gia tăng, tạo ra sự vận hành và khai thác sẽ không còn tồn tại lâu trên thị trường. Do Việt Nam là thị trường mới nổi, nguồn cung còn mới, hệ số tín dụng cao, đồng thời hiệu quả khai thác thấp, trong khi giá tăng liên tục. Điều đáng mừng là hiệu quả khai thác của bất động sản đã ngang bằng lãi suất tiết kiệm, không còn là chi phí cơ hội mà trở thành lợi nhuận thực. Làm sao khai thác bất động sản cao hơn cả lãi suất tiết kiệm để người

mua bỏ tiền vào đầu tư bất động sản. Đáng mừng là một vài mô hình khai thác bất động sản trong thời gian gần đây đã cao thực sự, như bất động sản du lịch và thương mại (shophouse), thay thế cho áp lực huy động vốn từ ngân hàng. Lê Hồng Liên: Việc nâng lãi suất huy động kỳ hạn trên 12 tháng lên cao xảy ra với một số ngân hàng không đạt chỉ tiêu tỉ lệ vốn ngắn hạn cho vay dài hạn tối đa 40% vào tháng 1.2019. Theo tôi, không nên quá lo lắng vào lúc này. Gần đây, tôi chú ý giải pháp truyền thống nhưng đột phá mà Techcombank đưa ra, áp dụng cho dự án của VinCity. Trước đây kỳ hạn cho vay từ 5-10 hoặc dài lắm 15 năm, nhưng giờ lên tới 35 năm và có thể lên tới 80% giá trị tài sản mua. Nhưng phần lớn người vay thường hay trả tiền vay sớm trước hạn. Ông đánh giá thế nào về sản phẩm tài chính mới này cho thị trường, có tạo ra mặt bằng mới không? Sử Ngọc Khương: Chính sách cho vay như vậy, theo tôi, sẽ tiếp cận được với đại bộ phận người dân có thu nhập thấp, có thể chi trả vốn lẫn lãi trong thời gian dài. Thực ra ngân hàng cũng mong được trả sớm, để có nguồn cho vay chỗ khác. Phạm Thanh Hưng: Tôi nhớ hiệp hội Bất động sản TP.HCM có đưa ra các

kiến nghị, trong đó có chứng khoán hóa bất động sản. Ông Châu có thể chia sẻ thêm về đề xuất này và thời điểm áp dụng? Lê Hoàng Châu: Trong thời gian tới khi luật Chứng khoán được sửa đổi, mới có quy định về mô hình quỹ đầu tư tín thác bất động sản. Hiện tại hiệp hội kiến nghị cần có chính sách tín dụng cho người mua căn nhà đầu tiên. Chính sách tín dụng với người mua nhà đầu tiên mới có TP.HCM áp dụng. Từ năm 2006, thành phố dành ra suất mua nhà cho cán bộ, công nhân viên. Năm đầu tiên áp dụng, mức vay là 300 triệu đồng/ suất, sau vài năm nâng lên 400 triệu, hiện đang là 500 triệu, qua đầu năm 2019 sẽ nâng lên 600 triệu/suất. Suất này trước đây thành phố bù lãi suất 3%/năm. Chương trình này mới áp dụng cho cán bộ công nhân viên của thành phố và tính đến đầu năm 2018, có 4.010 người được vay, trong đó có cán bộ trong ngành y tế và giáo dục, so với con số khoảng 200 ngàn cán bộ công chức thành phố, chưa kể trung ương. Lê Hồng Liên: Vậy có nên tiếp tục đầu tư condotel, officetel, shophouse khi có một số bất cập gần đây? Phạm Thanh Hưng: Tôi nghĩ chính

sách của chúng ta đi sau thực tế thị trường khá xa. Trên thị trường bất động sản có rất nhiều loại hình sản phẩm. Chúng ta phải xem bản chất của các mô hình condotel, officetel, shophouse là gì. Tại sao phải cố gắng áp vào mục đích sử dụng và trói buộc loại hình đó như vậy, trong khi bản thân chúng đáp ứng được nhu cầu đặt ra. Nếu chúng ta muốn giới hạn mật độ dân cư, muốn tránh quá tải cho hạ tầng thành phố, thì cần đặt ra những tiêu chí đó, nếu họ giải quyết được những điều đó thì nên cho phép tồn tại. Sử Ngọc Khương: Nếu theo tiêu chuẩn nhà ở đô thị thì mỗi người 25m2 sàn xây dựng. Tinh theo 10 triệu dân liệu có đủ 250 triệu m2 sàn hay không? Chúng ta cần phải giải quyết vấn đề này. Một tòa nhà văn phòng đập xuống xây chung cư lên, có thể gây ách tắc giao thông cục bộ. Cơ sở hạ tầng cũng sẽ chịu áp lực. Nhưng liệu mua officetel, condotel mà không cho thuê được thì chuyển sang làm nhà ở được không? Đây là cái cần nhìn ở góc độ xã hội. Một số officetel, condotel cũng tính toán khả năng chuyển đổi công năng nhưng xin cấp phép là một chuyện. Nhiều officetel, condotel để trống trong khi nhu cầu nhà ở thì lại cần thiết.

Forbes Việt Nam

hội nghị bất động sản — PHIÊN THẢO LUẬN 3

Nguyễn Đỗ Dũng giám đốc điều hành Encity

Phan Thanh Sơn

Nguyễn Việt Long giám đốc Văn phòng TP Thông minh Bình Dương

giám đốc công nghệ công ty Hệ thống thông tin FPT

GIẢI PHÁP CHO THÀNH PHỐ THÔNG MINH 136 | FORBES việt nam tháng 1.2019

Nguyễn Đỗ Dũng: Thành phố thông minh là

Lưu Lê Minh Khải

Phiên thảo luận với sự tham gia của ông Nguyễn Việt Long - giám đốc văn phòng Thành phố Thông minh Bình Dương; ông Phan Thanh Sơn - giám đốc công nghệ (CTO), công ty Hệ thống thông tin FPT; ông Lưu Lê Minh Khải - giám đốc ngành hàng Eco Building, Schneider Electric tập trung bàn về hạ tầng đô thị và các công nghệ ứng dụng giúp cho đời sống kinh tế – xã hội của một đô thị tương lai trở nên thuận lợi và nhân văn hơn. Ông Nguyễn Đỗ Dũng, nhà quy hoạch và thiết kế đô thị - giám đốc điều hành, Encity điều phối phiên thảo luận.

ảnh: Alex Truong

giám đốc ngành hàng Eco Building, Schneider Electric

định nghĩa khá mới trên thế giới và Việt Nam định nghĩa đó là gì? Lưu Lê Minh Khải: Theo quan điểm của chúng tôi thì thành phố thông minh là một thành phố có mô hình ứng dụng công nghệ thông tin thông minh trong việc quản lý và về cơ sở hạ tầng, cho phép kết nối những tài nguyên trong thành phố để mang đến những sự tiện lợi cho người dân. Thế giới có rất nhiều mô hình về thành phố thông minh. Có những thành phố mới, có thể quy hoạch và xây dựng từ đầu. Những thành phố của Việt Nam như TP.HCM với mật độ đô thị hóa cao và người dân di chuyển vào thành phố rất nhiều thì hướng xây dựng thành phố thông minh sẽ phát triển dần dần, theo từng giai đoạn. Trong quá trình triển khai dự án thành phố thông minh của Amsterdam, Hà Lan thì chúng tôi nhận định, thành phố thông minh sẽ bao gồm năm yếu tố năng lượng, giao thông, chính phủ, giáo dục, sức khỏe. Phan Thanh Sơn: FPT tham gia vào làn sóng thành phố thông minh từ những năm 1990. Cho đến bây giờ chúng tôi có những thành công và những thất bại, bài học rất lớn. Cá nhân tôi và những chuyên gia trong FPT tin vào định nghĩa rằng thành phố thông minh bền vững đổi mới sáng tạo, sử dụng các công nghệ thông tin và viễn thông và các hình thức khác. “Các hình thức khác” này cực kỳ quan trọng. Nếu chúng ta chỉ dựa vào công nghệ thì không mang lại được sự hoàn thiện của thành phố thông minh, nghĩa là xét ở hai khía cạnh kinh tế và môi trường xã hội, văn hóa. Nguyễn Việt Long: Khi phát triển một địa phương sẽ chọn một trục quan trọng nhất, dựa vào các yếu tố, địa lý, kinh tế chính trị của mỗi vùng. Bình Dương chọn đổi mới sáng tạo. Thành phố Bình Dương đã có đề án chính thức từ 2016. Đó là một cuộc cách mạng về kinh tế - xã hội. Khoảng 20 năm trước, Bình Dương có cuộc cách mạng từ nông nghiệp lên công nghiệp. Đến bây giờ, Bình Dương có nền kinh tế công nghiệp dựa vào nhân công lao động, giá trị gia tăng thấp. Tuy mô hình này còn mang lại lợi ích phát triển nhưng không bền vững. Vì vậy, Bình Dương quyết định thay đổi. Chúng tôi đi từ công nghiệp gia công sản xuất truyền thống sang công nghiệp dịch vụ với hàm lượng chất xám cao, giá trị gia tăng cao dựa vào khu công nghệ cao. tháng 1.2019 FORBES việt nam | 137

Forbes Việt Nam

hội nghị bất động sản — PHIÊN THẢO LUẬN 3

Việc thúc đẩy kinh tế phát triển không chỉ dựa vào kinh tế mà phải là toàn diện. Chúng tôi định nghĩa thành phố thông minh là một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động kết nối. Mọi thứ liên tục đổi mới, liên tục tối ưu hóa. Chúng tôi hướng tới làm cho đời sống người dân tốt đẹp hơn. Riêng với Bình Dương, chúng tôi nhấn mạnh tạo môi trường tốt hơn cho doanh nghiệp. Chúng tôi đặt phương thức hợp tác ba nhà gồm nhà nước, nhà trường, (nhà) doanh nghiệp để cùng chia sẻ khó khăn thách thức cũng như động lực, từ đó cùng nhau xây dựng tỉnh Bình Dương. Cách tiếp cận của chúng tôi sẽ không là “smart city” mà là “intelligent community”. Khái niệm intelligent community sẽ “người” hơn một tí. Chúng tôi thay chữ city bằng chữ community để thể hiện sự tương tác giữa người và người. Đó mới là gốc thực sự của thành phố thông minh Đối với một người làm quy hoạch đô thị, theo tôi, có một điểm rất quan trọng phát triển đô thị giải quyết những vấn đề tắc đường, ngập lụt và những vấn đề lâu dài hơn. Công nghệ cho phép chúng ta giải quyết những điều đó nhanh nhất nhờ sự kết nối con người với con người, giữa máy với máy. Nguyễn Đỗ Dũng: Vậy công nghệ đóng vai trò thế nào trong dự án bất động sản? Phan Thanh Sơn: Công nghệ đưa vào trong các dự án thành phố thông minh có thể tóm gọn nhiều yếu tố như giao thông thông minh, bất động sản thông minh. Công nghệ sẽ giúp tạo ra những giá trị cho bất động sản theo ba cách khác nhau. Thứ nhất, đưa công nghệ vào sẽ giảm chi phí đầu tư. Thứ hai, tòa nhà thông minh sẽ làm giảm chi phí vận hành. Thứ ba là đô thị thông minh có khả năng tạo ra cho các mô hình kinh doanh mới. Có rất nhiều mô 138 | FORBES việt nam tháng 1.2019

hình kinh doanh tạo ra các working space (không gian làm việc chung). Những nơi còn trống của bất động sản có thể trở thành nơi làm việc. Các công ty khuyến khích những nhân viên có thể làm ở những khu vực như vậy hoặc tại nhà để giảm chi phí. Khi làm việc từ xa, chi phí đầu tư giảm và chi phí vận hành cũng giảm. Thành phố thông minh cũng gắn với vai trò của chính phủ. Nếu các nhà đầu tư tự làm thì chi phí rất lớn. Nếu trung tâm dữ liệu của chính phủ có thể sử dụng với công cộng thì giá trị sẽ tăng nhiều. Nguyễn Đỗ Dũng: Làm sao để nhà đầu tư chuẩn bị thành phố thông minh tương lai ngay từ bây giờ? Lưu Lê Minh Khải: Ở Việt Nam hiện nay những dự án và tòa nhà thông minh chỉ mới bắt đầu khởi động. FPT và những đơn vị khác như Viettel đang triển khai mô hình tòa nhà thông minh ở Việt Nam. Chúng tôi đã triển khai một dự án ở Hà Lan, tòa nhà của tập đoàn Kiểm toán Deloitte sẽ dùng công nghệ điều khiển trong tòa nhà đó kết hợp với năng lượng tái tạo như năng lượng gió, năng lượng mặt trời. Chủ đầu tư có thể thực hiện những mô hình đang có sẵn ở những nước tiên tiến và áp dụng vào trong những dự án bất động sản. Nói đến thành phố thông minh không chỉ là các căn hộ thông minh mà còn phải nói đến tổng thể khu đô thị thông minh. Trong đó, bên cạnh hệ thống quản lý, còn có hệ thống để cư dân và ban quản lý tương tác. Nguyễn Đỗ Dũng: Để hưởng lợi từ thành phố thông minh như Bình Dương, nhà đầu tư cần chuẩn bị gì? Nguyễn Việt Long: Ở Bình Dương chúng tôi đang xây một nhà để xe ở ngay giữa thành phố. Chúng tôi đã chuẩn bị sẵn để 20 năm nữa chuyển công năng thành khách sạn. Quan điểm về thành phố thông minh là khả năng chia sẻ của cả cộng đồng

để có thể tương tác với nhau, tạo ra sự thích thú, sôi động, hứng thú với cuộc sống. Không ai muốn sống ở thành phố mà công nghệ kiểm soát tất cả. Theo tôi, công nghệ chỉ nên có tác dụng hỗ trợ cuộc sống. Nguyễn Đỗ Dũng: Ở Singapore nhu cầu về đất đai cho thương mại giảm xuống. Hệ thống logistics trở nên rất phức tạp. Nhu cầu đất đai cho trung tâm dữ liệu rất lớn. Điều này hình thanh nhu cầu chuyển thành trung tâm logistics tập trung cho khu dân cư và từ đó đi phân phát, nếu không xe tải, xe hàng sẽ tràn ngập trên đường. Về vấn đề đậu xe, chúng tôi đang đề xuất mô hình đậu xe chung. Khi dùng chung công trình đậu xe thì sẽ giảm chi phí đầu tư, giảm không gian để trống. Trong tương lai nếu mô hình xe tự lái bùng nổ thì nhu cầu xe cá nhân sẽ giảm xuống. Đô thị thông minh sẽ đáp ứng các nhu cầu của thị trường. Lưu Lê Minh Khải: Từ đây đến năm 2050 trên thế giới sẽ có thêm 2,5 tỉ người, tương đương một tháng sẽ có một thành phố giống như TP.HCM. Trong 20 năm nữa năng lượng sử dụng trên toàn cầu tăng 60%. Tính đến cuối năm 2018, trong tổng năng lượng điện Việt Nam có 39% thủy điện, 41% từ nhiệt điện, 18% từ khí hóa lỏng, chỉ có 2% từ năng lượng tái tạo. Chính phủ muốn nâng tỉ lệ 2% lên, có nghĩa vấn đề sử dụng năng lượng thông minh rất cấp thiết để tạo thành một thành phố thông minh cơ bản theo hướng bền vững. Nguyễn Đỗ Dũng: Những dự án nào độc đáo về phát triển thành phố thông minh mà quý vị sẽ kỳ vọng triển khai trong năm 2019? Nguyễn Việt Long: Năm 2018, nền kinh tế Bình Dương thay đổi rất nhiều. Đột phá lớn nhất là xuất siêu, đẩy mạnh giá trị gia tăng của nền kinh tế. Bình Dương tổ chức hai hội thảo quốc tế thu hút 20 thị trưởng trên thế giới, 30 hiệu trưởng của các trường đại học trên khắp thế giới,

350 chủ tịch và tổng giám đốc các tập đoàn trên thế giới và hơn 1.000 người tham dự. Chúng tôi có hai hội thảo như thế liên tiếp cuối năm 2018. Ngày 25.10.2018 tại Canada, Bình Dương được diễn đàn cộng đồng 180 thành phố thông minh trên toàn thế giới bỏ phiếu và quyết định Bình Dương là một trong 21 thành phố có chiến lược phát triển thành phố thông minh tiêu biểu của thế giới như Moscow, Chicago. Đó là một tin vui. Chúng tôi đang đi đồng nhịp với rất nhiều thành phố lớn trên thế giới và cũng mở cho chúng tôi những cánh cửa rất lớn để hợp tác với toàn thế giới. Năm 2019, Bình Dương quyết định theo hướng công nghiệp thông minh năng động. Bên cạnh đó, có việc phát triển giao thông vận tải, đặc biệt là đường sắt. Năm 2018 Bình Dương cũng bị tắc nghẽn giao thông bởi vì lượng xe container nhiều. Khi chúng tôi có đường sắt đi xuyên qua các khu công nghiệp thì sẽ giảm kẹt xe. Nếu gắn thêm một số công nghệ nhỏ như camera thì đường sẽ thông thoáng trở lại và vận chuyển hàng hóa sẽ tiết kiệm chi phí, thời gian. Điều thứ hai chúng tôi tập trung

vào công nghệ thông minh. Chúng tôi quy hoạch khu Công nghiệp Khoa học Công nghệ. Trong đó, có 900 héc ta sử dụng cho sản xuất, 600 héc ta sử dụng cho làng đại học, 600 héc ta dành cho nhà ở các chuyên gia. Năm 2018, Bình Dương gia nhập hiệp hội Đô thị khoa học thế giới. Về nguồn nhân lực, chúng tôi sẽ kết nối với nhà trường để thúc đẩy nguồn nhân lực. Phan Thanh Sơn: Chúng ta đang có ba cuộc chuyển đổi số lớn. Thứ nhất là sự chuyển đổi chính phủ điện tử sang chính phủ số. Đây là câu chuyện cực kỳ quan trọng trong thành phố thông minh. Thứ hai là sự chuyển đổi của các ngành công nghiệp sang các ngành công nghiệp thông minh. Cuộc chuyển đổi thứ ba là sang thành phố thông minh. Thủ tướng chính phủ đã ra quyết định 950 về chiến lược thành phố thông minh bền vững hướng đến 2030, giao cho cơ quan thường trực để thực hiện chương trình. Bộ Xây dựng là cơ quan chủ quản, phối hợp với bộ Thông tin - truyền thông và những bộ ngành khác, trong đó có đặt ra rất nhiều những mục tiêu, các thách thức cụ thể. Điều này sẽ biến cuộc chơi của chúng ta thành một cuộc

chơi rất lớn toàn cầu và chúng ta có thể hướng đến những dự án bất động sản tương lai. FPT cũng đã sẵn sàng. Với đội ngũ 36 ngàn nhân viên, chúng tôi áp dụng các công nghệ về thông minh như bất động sản thông minh và chúng tôi dùng các giải pháp đó để trải nghiệm trước và sau đó đưa đến cho khách hàng. Chúng tôi đã ký hợp đồng 30 triệu đô la Mỹ với CapitaLand để thiết kế và triển khai bộ cơ sở hạ tầng chuyển đổi số. Chúng tôi cung cấp các giải pháp cho ngành đường sắt trong suốt năm năm qua. Lưu Lê Minh Khải: Trong hai năm vừa qua, Schneider Electric đã triển khai 7.000 căn hộ thông minh. Có một điểm rất hay là hiện nay công nghệ thông minh không chỉ được ứng dụng trong những dự án cao cấp mà chuyển dịch sang những dự án thấp cấp hơn. Xu hướng nhà ở thông minh hiện nay không còn là nhà đơn lẻ mà hướng tới các chủ đầu tư lớn. Điều này đem lại nhiều giá trị gia tăng không chỉ cho các nhà đầu tư bất động sản mà còn gia tăng lợi ích cho những người dân trong khu đô thị đó.

THỂ THAO GIẢI TRÍ:

KÊNH ĐẦU TƯ CỦA TƯƠNG LAI Không chỉ đóng vai trò phổ biến hình ảnh và phát triển bộ môn bóng rổ tại Việt Nam, Giải bóng rổ Chuyên nghiệp Việt Nam hay còn được biết đến với cái tên VBA đang dần trở thành một kênh đầu tư đầy tiềm năng.

VBA

CÓ GÌ HẤP DẪN? Lần đầu ra mắt năm 2016 với 5 đội bóng đóng quân tại 4 thành phố lớn là Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và Cần Thơ, VBA ngay lập tức nhận được sự chú ý rất lớn từ truyền thông cũng như người hâm mộ trái bóng cam. Năm 2017, VBA chào đón đội bóng thứ 6, tiếp tục khẳng định sức hút không thể chối cãi. Trải qua 3 năm vận hành và mở rộng, thương hiệu VBA liên tục gặt hái được nhiều thành công. Tuy nhiên, nếu nhìn lại chặng đường khi lựa chọn bóng rổ như một kênh đầu tư vào năm 2012, đây từng được cho là một ý tưởng điên rồ. Được cho là kế thừa và học hỏi mô hình của Bóng rổ Nhà nghề Mỹ với hơn 70 năm đã được chứng thực về sự thành công trong doanh thu và lợi nhuận khổng lồ. Vậy VBA có gì? Không ngẫu nhiên khi một mô hình vô cùng mới mẻ như VBA lại liên tiếp gặt hái được nhiều thành công chỉ trong một thời ngắn. Bên cạnh đáp ứng các yêu cầu chuyên môn về bóng rổ, VBA còn đem đến cho khán giả một trải nghiệm giải trí tuyệt vời với nhiều hoạt động khác nhau trên sân; ví dụ như nhảy cheerdance, DJ hoặc game tương tác khán giả. Hay thậm chí, yếu tố về vẻ đẹp hình thể của các cầu thủ bóng rổ cũng đóng vai trò thu hút một lượng lớn khán giả nữ đến sân, điều khá hiếm thấy ở một vài bộ môn thể thao khác. Lúc này, một trận đấu bóng rổ đã vượt qua mô hình thi đấu thể thao truyền thống mà dần tiến tới một trải nghiệm giải trí hoàn chỉnh. Đó thực sự là trải nghiệm giải trí toàn diện, dễ dàng chạm tới và phục vụ nhu cầu của nhiều đối tượng khán giả khác nhau chỉ trong một trận đấu. VBA VÀ NHỮNG CON SỐ BIẾT NÓI Một mùa giải của VBA diễn ra trong 4 tháng với hơn 50 trận đấu. Trong năm đầu tiên, VBA thu hút trung bình trên 900 khán giả đến sân mỗi trận. Và con số này tăng lên hơn 1.000 người (tương đương 11%) khi VBA bước vào mùa thứ 3 - năm 2018, lấp kín 90% lượng ghế trong sân. Trong đó, ở hầu hết các trận đấu, tỉ lệ bán vé luôn ở mức ổn định

70 - 80%, phần còn lại là vé mời cho các đối tác, nhà tài trợ cùng các ban ngành. Các hạng vé cũng khá đa dạng với mức giá từ 75 nghìn cho mức thấp nhất cho tới hơn 1 triệu đồng cho hạng vé Courtside. Có thể nói, VBA đang là giải đấu có tỉ lệ doanh thu vé tốt nhất tại Việt Nam. Lượng khán giả đến sân cũng rất đa dạng nhưng tập trung vào nhóm tuổi 18 - 25 với sức mua lớn. Bên cạnh đó, nhóm khách hàng gia đình cũng chiếm tỉ trọng đáng ngạc nhiên với 30%. Và có đến 95% khán giả bày tỏ ý định sẽ quay trở lại cho trận đấu khác sau khi trải nghiệm trận đấu trên sân. Với quy mô, sức hút ngày một tăng của VBA, một nhà thi đấu với sức chứa trên một ngàn chỗ ngồi sẽ không thể đáp ứng được hết nhu cầu của khán giả. Sự thật là khi loạt trận PlayOﬀ diễn ra, toàn bộ lượng vé nhanh chóng được mua hết chỉ trong vài giờ đồng hồ. Thậm chí, nhiều khán giả còn nhanh tay đặt trước vài trận liền một lúc để tránh bỏ lỡ bất cứ trận nào. Nhận thấy được cơ hội và tiềm năng của giải đấu, VBA tỏ ra khá thức thời khi cũng dành một phần lực

TỰ GIỚI THIỆU

đầu tư cho trải nghiệm online của khán giả. Trong thời đại 4.0 với kỷ nguyên mới về truyền hình, khán giả có thể dễ dàng theo dõi VBA qua livestream trên Internet bên cạnh các kênh truyền hình truyền thống. Nhờ nội dung hấp dẫn được xây dựng kỹ lưỡng, mùa giải VBA 2018 thu hút trên 400.000 lượt xem, nâng tổng số thời lượng khán giả thưởng thức VBA lên tới hơn 300.000 giờ đồng hồ. Để dễ hiểu hơn thì con số này tương đương 100.000 ca chiếu bom tấn Avengers 4. KÊNH ĐẦU TƯ CỦA TƯƠNG LAI Với mô hình kinh doanh thể thao giải trí tiên phong như VBA, nguồn doanh thu sẽ đến từ 4 yếu tố: vé bán, vật phẩm cổ động, tài trợ và bản quyền truyền hình; trong đó tài trợ và bản quyền sẽ là hai yếu tố sinh lời cao nhất. Nhắc đến thể thao, tiền bán vé và vật phẩm cổ động là những yếu tố đầu tiên thể hiện mức độ phổ biến của bộ môn bóng rổ. Trước khi VBA xuất hiện, khái niệm trả tiền để thưởng thức thể thao được xem là một hành động xa xỉ và không thực tế tại Việt Nam. Nhưng với rất nhiều nỗ lực và việc luôn đặt khán giả làm trọng tâm, VBA đã đem lại những trải nghiệm vượt xa một sự kiện thể thao thuần túy. Trong suốt ba năm, VBA đã từng bước giới thiệu và dẫn dắt thị trường với nhiều hình thức mua vé thông qua nhiều kênh bán cả online và oﬄine: Mua vé tại sân, mua vé online thông qua đối tác hoặc ứng dụng mua vé được phát triển riêng. Và ngày càng có nhiều người quan tâm bóng rổ hơn, số lượng người hâm mộ tăng lên thì việc bán vật phẩm cổ động cũng là một hình thức kinh doanh ăn theo đáng lưu tâm khi giúp giữ vững hình ảnh thương hiệu. Về tài trợ, đây là hạng mục doanh thu khả dĩ nhất tính đến thời điểm hiện tại. Nhờ sự phát triển của bộ môn bóng rổ, số lượng nhà tài trợ đến với VBA liên tục tăng qua từng năm. Nhận thấy rõ tiềm năng phát triển, nhiều thương hiệu lớn đã dành sự tin tưởng và quyết định đồng hành

cùng giải đấu, có thể kể một số cái tên như MBBank, Jetstar Paciﬁc, Vinaphone, Audi… Quan trọng hơn, những thương hiệu này đã bắt đầu nhìn nhận việc hợp tác lâu dài cùng giải đấu sẽ giúp họ nâng tầm thương hiệu. Đối với các thương hiệu mới, VBA cũng đóng vai trò là kênh quảng bá tối ưu về mặt chi phí khi các sản phẩm có thể trực tiếpv đến với lượng lớn khán giả bằng trải nghiệm thực tế và độc đáo thông qua hàng loạt điểm chạm xuyên suốt hành trình giải đấu. Nói về bản quyền truyền hình, VBA được xem là bước ngoặt thành công của bóng rổ chuyên nghiệp Việt Nam khi được bán cho đối tác VietContent; hay nội dung về đội tuyển Saigon Heat trong khuôn khổ mùa giải ABL cũng bán được bản quyền nội dung cho đối tác Truyền hình FPT. Giải đấu ngày một phát triển sẽ càng thu hút được nhiều người xem. Và số lượng người xem sẽ tỉ lệ thuận với giá trị bản quyền truyền hình. Giá trị bản quyền truyền hình càng cao đồng nghĩa với việc giá trị giải đấu, giá trị các thương hiệu cũng như giá trị các đội bóng từ đó tăng lên. Được biết, VBA được kỳ vọng chính thức sinh lời trong vòng 2 - 3 năm tới khi số lượng đội bóng sẽ tăng lên, đồng thời là mô hình kinh doanh ngày một hoàn thiện. PHÁT TRIỂN VỮNG BỀN Mô hình VBA là sự học hỏi từ kinh nghiệm của NBA, được chỉnh sửa rồi áp dụng thực tế trong môi trường Việt Nam. Việc ban hành và đưa vào thực thi các điều luật chặt chẽ về nhà đầu tư, luật thi đấu hay mức lương cầu thủ đã giúp tạo ra một môi trường phát triển thể thao bền vững, mang đến giá trị cho tất cả các bên tham gia. Bên cạnh đó, với tầm nhìn chiến lược dài hạn, Đề án Phát triển Bóng rổ Học đường được kết hợp triển khai với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tổng cục Thể dục Thể thao và Liên đoàn Bóng rổ Việt Nam trên quy mô cả nước với sự tham gia của hơn 15.000 trường học, hứa hẹn sẽ tạo ra một nền tảng sân chơi phát triển bộ môn bóng rổ một cách lâu dài. Tuy còn nhiều mới mẻ và khó khăn nhưng khi đặt lên cán cân giữa thử thách và cơ hội, những gì VBA làm được đã vẽ nên một bức tranh tươi sáng về một mô hình mới tại Việt Nam.

FORBES việt nam

HÀNG KHÔNG

Lấy lại phong độ Sau khi tốn kém hàng tỉ đô la Mỹ khi phát triển máy bay mới để cạnh tranh với Airbus và Boeing, Bombardier gần như gục ngã. Giờ đây, một chuyên gia bên ngoài đã vào cuộc và đưa hãng máy bay Canada này thoát khỏi khó khăn. Nhưng liệu ông ấy có thể giúp Bombardier quay lại nhịp tăng trưởng bình thường? Jeremy Bogaisky

uối một ngày thứ năm trong tháng 1.2015, Alain Bellemare đang ngồi phác thảo kế hoạch tiếp theo của mình trong văn phòng của United Technologies ở Hartford. Ở tuổi 53, ông không được bổ nhiệm vào vị trí CEO, và rồi đến buổi chiều công ty thông báo ông đã bỏ vị trí trưởng bộ phận hàng không của tập đoàn sau khi nhận được một cuộc gọi từ người bạn lâu

142 | FORBES việt nam tháng 1.2019

năm cùng quê Montreal của mình, Pierre Beaudoin, CEO của Bombardier. Beaudoin nói mình đang gặp khủng hoảng. Cha ông, Laurent, đã chuyển đổi công ty Canada chuyên sản xuất mô tô trượt tuyết bản địa thành doanh nghiệp đường sắt khổng lồ, và gần đây, thành hãng hàng không vũ trụ có khả năng cạnh tranh với Boeing và Airbus, và biến gia đình họ trở thành tỉ phú. Nhưng Pierre đã đi quá xa

ảnh: ERIC PIERMONT/AFP/Getty Images

Alain Bellemare, CEO của Bombardier, hi vọng bộ ba máy bay thương gia cỡ lớn mới, bao gồm một mẫu cải tiến tầm xa hơn của dòng máy bay Global 6000 này, sẽ giúp tăng lợi nhuận.

với dòng máy bay C Series, chiếc máy bay đầu tiên được Bombardier tự sản xuất toàn bộ, nhắm vào thị trường ở đâu đó giữa một máy bay nội địa và một chiếc Boeing 737. Bombardier đang gây thất vọng cho các nhà đầu tư với mức thua lỗ 1,6 tỉ đô la Mỹ trong quý trước. Có lẽ Bellemare có thể giúp? Bellemare đã từ chối, nhưng vài tuần sau đó, vào thứ sáu, ông bay đến Montreal để nói chuyện với Beaudoin, và tưởng rằng cuộc trò chuyện sẽ diễn ra rất nhanh. Với bản báo cáo thu nhập đang rất xấu, Beaudoin nài ép Bellemare trở thành CEO của Bombardier, yêu cầu ông ở lại gặp hội đồng quản trị. Đến thứ hai, “Tôi cần tìm dịch vụ giặt đồ,” Bellemare vừa nói vừa cười. Vợ ông gửi quần áo từ nhà của họ ở Connecticut. Ông sẽ không trở về nhà trong hai năm nữa, theo đúng nghĩa đen, cho đến khi con trai cả của ông tốt nghiệp trung học. Trong mười tháng đầu tiên sau khi nhậm chức, Bellemare kiếm được số tiền mặt cần thiết giúp công ty tiếp tục vận hành thông qua việc bán cổ phần, trái phiếu và tài sản, nâng tổng số tiền lên 5,6 tỉ đô la Mỹ, bao gồm 1 tỉ đô la Mỹ tiền hỗ trợ từ chính quyền Quebec (Bombardier là một trong những doanh nghiệp lớn nhất trả lương cao của tỉnh). Ông chấm dứt việc cắt xén nguồn tài chính dành cho C Series bằng cách bán đi một phần lớn cổ phần trong chương trình cho Airbus, đối thủ cạnh tranh đã cố gắng nhiều nhất để thâu tóm nó. Trong ba năm qua, Bellemare đã dẫn lối cho Bombardier trên chặng đường cải tổ đáng chú ý nhất trong những năm gần đây. Ông đạt được thành công, đồng thời không bị áp lực nặng phải tước bỏ quyền lợi cấu trúc cổ phiếu đa quyền cho phép gia đình Beaudoin của Bombardier kiểm soát công ty chỉ với 12,3% cổ phần. Ổn định được Bombardier, Bellemare vẫn còn phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn: giúp công ty tăng trưởng trở lại. Doanh thu giảm từ 20 tỉ đô la Mỹ trong năm 2014 xuống còn 16,2 tỉ đô la Mỹ trong năm 2017, nhưng công ty không còn thua lỗ nữa: Sau mười quý liên tiếp bị thua lỗ, công ty đã tăng trưởng nhẹ trong hai năm qua. Richard Aboulafa, nhà phân tích của Teal Group, nói: “Bellemare đang làm những điều tuyệt vời. Họ không còn bị thua lỗ. Giờ đây, họ phải khôi phục mức tăng trưởng. ” Joseph-Armand Bombardier, người Canada gốc Pháp, từng là thợ cơ khí làm công việc sửa chữa lặt vặt gần một thập kỷ trong cửa hàng nhỏ ở vùng nông thôn Quebec. Năm 1934, quyết tâm chế tạo xe mô tô trượt tuyết của ông được thúc đẩy bởi một bi kịch: do không thể đến bệnh viện trong cơn bão tuyết, đứa con trai 2 tuổi của ông đã chết vì viêm ruột thừa. Đến năm 1942,

Bombardier thành lập công ty “xe tuyết”, sản xuất các loại xe lớn, đa năng được dùng làm xe cứu thương, xe buýt trường học và xe chở thư. Nhưng con rể của Bombardier, Laurent Beaudoin, một kế toán từ thị trấn nhỏ Quebec, mới chính là người đã xây dựng công ty này thành biểu tượng của Canada và đưa cả gia đình vào giới thượng lưu ở Quebec. Phương pháp điều hành của ông: mua lại các công ty đang gặp khó khăn và cầm chắc các khoản trợ cấp hào phóng của chính phủ. Laurent tiếp quản công ty năm 1966, ở tuổi 27, sau cái chết của Bombardier. Sau khi doanh nghiệp xe mô tô trượt tuyết lao đao trong cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973, ông nhảy vào lĩnh vực thiết bị đường sắt, thắng thầu xây dựng tàu hỏa cho Metro ở Montreal, tiếp theo là hợp đồng trị giá 660 triệu đô la Mỹ (hiện nay là 1,8 tỉ đô la Mỹ) cho xe điện ngầm ở New York vào năm 1982, giúp tăng gần gấp đôi doanh thu hằng năm của công ty vào thời điểm đó. Một loạt các vụ mua lại ở châu Âu đã biến Bombardier thành doanh nghiệp đi đầu thị trường thiết bị đường sắt vào đầu những năm 2000. Mục tiêu tiếp theo: ngành hàng không vũ trụ. Năm 1986, Laurent mua lại Canadair từ chính phủ Canada với giá 120 triệu đô la Mỹ sau khi Ottawa tiêu tốn 2 tỉ đô la Mỹ cho việc phát triển dòng máy bay thương mại Challenger. Kết hợp với Learjet, được mua lại năm 1990 từ người sở hữu bị phá sản, Bombardier đã bước vào thời kỳ huy hoàng của dòng máy bay thương mại vào cuối những năm 1990, vượt qua Gulfstream để đứng đầu bảng xếp hạng doanh thu. Bombardier kéo dài chuyên cơ Challenger thành chiếc CRJ 50 chỗ ngồi, chiếc máy bay phản lực nội địa đầu tiên trên thế giới. Hãng này đã giành thắng lợi: với nhiên liệu máy bay giá rẻ vào những năm 1990, các hãng hàng không Mỹ đã mua ngay hàng trăm chiếc CRJ để thay thế máy bay cánh quạt trên các đường bay ngắn đến những thành phố nhỏ hơn. Sau đó là canh bạc lớn: chiếc máy bay đầu tiên được Bombardier tự sản xuất toàn bộ, dòng C Series. Ý tưởng này nảy sinh từ sự tự tin sau những thành công trong ngành hàng không vũ trụ vào đầu những năm 2000 và từ nỗi lo sợ thị trường máy bay nội địa suy giảm khi giá dầu leo thang và việc hợp nhất các hãng hàng không sẽ thu hẹp mạng lưới đường bay. Pierre, con trai và người thừa kế của Laurent, tin rằng còn chỗ trống trên thị trường cho một chiếc máy bay tiết kiệm nhiên liệu, ở mức giữa máy bay nội địa và máy bay nhỏ nhất của Airbus và Boeing, A320 và 737. Năm 2008, sau khi Pierre đảm nhiệm vị trí CEO, hội đồng quản trị đã thông qua kế hoạch của ông ấy.

“Từ buồng lái đến cánh rồi đến thân máy bay, chúng tôi có thể đem lại lợi ích cho Airbus.”

tháng 1.2019 FORBES việt nam | 143

FORBES việt nam

HÀNG KHÔNG

GỢI Ý từ George Putnam Hai năm sau đợt phá sản năm 2010, Japan Airlines tái xuất với bảng báo cáo tài chính rõ ràng và quyết tâm tập trung vào lợi nhuận, nhờ sự cải tổ đầy ấn tượng của Kazuo Inamori, người sáng lập tập đoàn Kyocera của Nhật Bản, đã quay lại làm việc để hỗ trợ Japan Airlines dù đã nghỉ hưu. Các máy bay mới hơn, hiệu quả hơn đã thay thế loạt máy bay lỗi thời, vận chuyển hàng hóa được gộp chung với các máy bay chuyên chở hành khách, công ty cũng đã thay đổi giá cùng hoạt động tiếp thị để thu hút nhiều khách hàng hơn và cải thiện hình ảnh. Inamori rời công ty vào năm 2013, nhưng Japan Airlines tiếp tục tập trung vào việc kiểm soát chi phí đồng thời mở rộng phạm vi toàn cầu thông qua các công ty liên doanh. Tăng trưởng kinh tế lành mạnh cũng giúp tăng lượng hành khách và giá cả. Lợi nhuận trung bình trên 1 tỉ đô la Mỹ nhưng giá cổ phiếu vẫn thấp. Giá trị giao dịch chỉ tương đương bốn lần Ebitda, cổ phiếu của Japan Airlines rất có tiềm năng khởi sắc. George Putnam, biên tập viên của The Turnaround Letter

Nhưng Beaudoin đã đánh giá thấp mức độ phản ứng tàn khốc của Airbus và Boeing. Các doanh nghiệp khổng lồ này đã bào mòn lợi thế về hiệu quả của C Series, phát triển các phiên bản của A320 và 737 với các động cơ mới. Khi các hãng hàng không suy tính việc mua C Series, Airbus và Boeing đáp trả bằng cách đưa ra đề nghị giảm giá cho các dòng máy bay lớn hơn. Beaudoin sẽ không giảm giá, vì tin rằng C Series xứng đáng với mức giá đó. Do doanh số bán hàng giảm và các lỗi kỹ thuật, ngày ra mắt đã bị lùi lại từ năm 2013 sang năm 2015. Chi phí phát triển tăng vọt từ mức ước tính ban đầu là 3,4 tỉ đô la Mỹ lên đến 6 tỉ đô la Mỹ. Trong khi đó, bộ phận kinh doanh máy bay phản lực của Bombardier đã tiêu tốn hàng tỉ đô la cho việc thiết kế hai chiếc máy bay mới khác: Learjet 85 và Global 7000. Bộ phận tàu hỏa đã tụt hậu so với các dự án đường sắt ở New York, Toronto và Thụy Sĩ. Vì nguồn tiền mặt đang cạn dần và nhà đầu tư ngày càng bất mãn, Bombardier cần phải khai thác thị trường vốn. Beaudoin không phải là người thích hợp làm việc đó. Vì thế, Beaudoin rút lui; Bellemare xuất hiện. Bellemare nổi tiếng là nhà điều hành có hiểu biết sâu sắc về hệ thống sau 18 năm làm việc tại United Technologies. Ông là người có chất giọng thô trầm và giàu năng lượng. Khi bắt tay vào làm việc, ông chưa hiểu rõ các vấn đề phức tạp trong các bộ phận của công ty, ngoài C Series. “Về cơ bản, có áp lực ở mọi nơi,” ông nói, và cho biết ông chỉ ngủ ba tiếng một ngày trong chín tháng đầu tiên. Ngay trong ngày đầu làm việc, Bellemare đã khởi động việc huy động vốn. Đến cuối năm 2015, ông huy động được 5,6 tỉ đô la Mỹ – ông cho rằng, con số này đủ để công ty sử 144 | FORBES việt nam tháng 1.2019

dụng trong một năm tới, hoặc có thể là hai năm. Các nhà đầu tư lại nghĩ khác: Giá cổ phiếu đã giảm 70%, từ 2,69 đô la Canada vào thời điểm trước khi ông được bổ nhiệm xuống còn 77 xu vào tháng 2.2016. Công ty đã huy động được một lượng lớn tiền mặt từ việc bán 30% cổ phần trong đơn vị đường sắt, Bombardier Transportation, chiếm gần một nửa doanh thu của Bombardier, cho quỹ hưu trí Quebec với số tiền 1,5 tỉ đô la Mỹ (quỹ này đã thu được khoản lợi nhuận hằng năm kha khá và ổn định, tương đương ít nhất 9,5% từ công ty Bombardier đang thiếu vốn tiền mặt). Song song với việc gọi vốn, Bellemare thắt chặt các hoạt động và cắt giảm chi phí. Đường sắt là mục tiêu chính: nhanh chóng tập hợp các doanh nghiệp chưa hợp nhất thông qua hoạt động mua lại trên toàn cầu. Cùng lãnh đạo mới của đơn vị đường sắt, Laurent Troger, Bellemare nhanh chóng sa thải 7.700 người, giảm số lượng các nhà cung cấp từ 10 ngàn xuống 4.500 và ngưng sản xuất các sản phẩm trùng lặp ở các nước khác. Nhận thấy rằng thị trường máy bay đang giảm nhiệt, ông cắt giảm sản lượng từ khoảng 200 máy bay trong năm 2015 xuống còn 138 vào năm 2017. Learjet 85 bị hủy bỏ do lỗ 2,6 tỉ đô la Mỹ và Global 7000 bị hoãn cho đến cuối năm 2018. Vấn đề nan giải nhất vẫn là C Series: cuối cùng nó cũng đi vào hoạt động vào năm 2016 nhưng đơn giản là không bán được. Bellemare cần phải hành động để kết thúc cơn ác mộng. Sau khi đàm phán không thành công với Boeing, Bombardier đã nghiên cứu mối quan hệ đối tác với các công ty quốc doanh Trung Quốc (Bombardier đã nỗ lực hợp tác một cách chập chờn với Comac từ năm 2012), nhưng chính phủ Canada lại thúc đẩy công ty đàm phán với Airbus, do lo lắng về công việc tiềm năng và tổn thất công nghệ cho Trung Quốc. Tháng 10.2017, Bellemare đã ký hợp đồng với doanh nghiệp khổng lồ của châu Âu, hãng này đã đồng ý giữ 50,01% cổ phần trong chương trình C Series, đổi lại, Airbus sẽ phụ trách phần lớn nguồn chi phí phát triển. Không có giao dịch mua bán. (Tỉnh Quebec giữ 16%, Bombardier còn lại 34%.) Rốt cuộc, thỏa thuận này đã chấm dứt được tình trạng hao hụt tiền mặt. “Chúng tôi đang bắt đầu suy tính cho những việc tiếp theo,” Bellemare nói. “Làm thế nào để bắt đầu triển khai nguồn vốn có chiến lược và kỷ luật.” Con đường phía trước vẫn chưa rộng mở cho Bombardier, vì Bellemare vẫn đang đối mặt với khoản nợ dài hạn 9 tỉ đô la Mỹ. Ưu tiên hàng đầu: cải thiện dòng tiền mặt để bắt đầu giảm dần khoản nợ đó. Căn cứ vào các điều khoản đầu tư phong phú của quỹ hưu trí Quebec vào đơn vị đường sắt, việc mua lại cổ phần cũng được ưu tiên trong danh sách mục tiêu của ông. Bombardier có ngân sách khoảng 800 triệu đô la Mỹ một năm để đầu tư vào R & D đến năm 2020, vẫn còn thiếu nhiều so với con số cần thiết để phát triển một chiếc

máy bay cỡ lớn mới. Nhưng Bellemare đã chứng minh ông có thể tận dụng tốt các nguồn quỹ hạn chế. Trong thời kỳ khó khăn nhất của công ty, ông khởi động chương trình nhằm chuẩn bị cho tương lai sau khi hoàn tất C Series. Vào tháng 5, Bombardier gây bất ngờ trong ngành bằng việc giới thiệu các mẫu cải tiến của hai chiếc máy bay cỡ lớn có lợi nhuận cao, Global 5500 và 6500, với động cơ Rolls-Royce Pearl mới. Công ty đã giữ được bí mật này – một kỳ tích hiếm hoi trong thế giới mà những kẻ săn thông tin ẩn náu khắp mọi sân bay. Hai chiếc máy bay sẽ ra mắt trong năm tới, sau khi Bombardier giới thiệu dòng máy bay thương mại chủ lực mới, Global 7000 – đã được đổi tên thành 7500 – trị giá 73 triệu đô la Mỹ, có 19 chỗ ngồi và dẫn đầu trong ngành với quãng đường bay 12.392km. Thời điểm đang tốt trong bối cảnh thị trường máy bay thương gia lần đầu khởi sắc trở lại sau cuộc đại suy thoái. Đến năm 2020, Bombardier dự kiến tổng doanh số bán hàng sẽ tăng 25% lên 20 tỉ đô la Mỹ, trong đó bộ phận máy bay thương mại chiếm 3/4 tăng trưởng. Các bộ phận khác của công ty đều là chủ đề của những tin đồn M & A. Một số bộ phận, như máy bay nội địa và máy bay dùng động cơ cánh quạt, có khả năng gặp

khó khăn trong việc thu hút người mua. Chi nhánh Bắc Ireland, nơi Bombardier chế tạo ra cánh máy bay bằng vật liệu composite mới cho C Series (nay được đổi tên thành Airbus A220), có thể thu hút nhiều sự quan tâm hơn. Có một bên mua rõ ràng: chính là Airbus. Với sự hợp tác giữa hai công ty, “trên thực tế chúng tôi sẽ trở thành nhà cung cấp chính cho Airbus, nhưng cơ hội để tiếp tục phát triển hơn nữa cũng quan trọng,” Bellemare nói. “Từ buồng lái đến cánh rồi đến thân máy bay, chúng tôi có thể đem lại lợi ích cho Airbus.” Bellemare đang tìm kiếm các giao dịch cho đơn vị đường sắt, trong bối cảnh cạnh tranh dần khó khăn. Trung Quốc đã hợp nhất các công ty nhà nước thành doanh nghiệp khổng lồ mới, CRRC, và công ty này đang tìm khách hàng ở nước ngoài vì thị trường xây dựng trong nước đang dần giảm nhiệt. Năm 2017, Siemens đã từ chối đàm phán với Bombardier về việc hợp nhất các doanh nghiệp đường sắt và đang cố gắng bắt tay với Alstom để tạo nên doanh nghiệp dẫn đầu châu Âu. “Chúng tôi không thể chỉ đứng ngoài cuộc chơi và không làm gì,” Bellemare nói. Có một điều chắc chắn: Bombardier không còn phải hạ cánh khẩn cấp nữa. “Chúng tôi không trốn chạy khó khăn và rắc rối,” Bellemare nói. “Chúng tôi đương đầu với chúng.”

FORBES việt nam

công nghệ

CEO Manish Chandra tại trụ sở của Poshmark ở thành phố Redwood, California: “Mục tiêu của chúng tôi là biến việc mua sắm thành trải nghiệm cá nhân, chứ không chỉ cá nhân hóa chuyện mua sắm.”

146 | FORBES việt nam tháng 1.2019

ảnh: Timothy Archibald for Forbes

Thương mại trên mạng xã hội

làm về các cơ sở dữ liệu xây dựng cho chất bán dẫn của Intel và hiện nay, tôi giúp đàn ông và phụ nữ bán giày,” Chandra cho biết. “Chỉ có ở thung lũng Silicon, bạn mới có thể tiếp tục hành trình đó trong suốt 30 năm.” Đó là một hành trình ngày càng sinh lợi, phần lớn là nhờ Poshmark, trong đó Chandra nắm giữ khoảng 15% cổ phần. Cách Poshmark dịch chuyển thị trường quần Poshmark được thành lập từ bảy năm áo cũ thành thị trường thời trang trị giá 625 trước, là cách để phụ nữ kiếm được tiền từ việc mua sắm quần áo không ngừng triệu đô la Mỹ, cạnh tranh với doanh nhân của họ, một trang eBay chuyên buôn bán khởi nghiệp từ chính nền tảng này. quần áo đã qua sử dụng. Hiện giờ trang này cũng bán cả quần áo mới, cùng với Biz carson thị trường bán sỉ của riêng mình và các doanh nghiệp thời trang tự khởi nghiệp anish Chandra, 51 tuổi, ăn diện kiểu như đang bán các dòng quần áo của riêng họ. kỹ sư ở thung lũng Silicon nhưng lại là Công ty đã tạo ra phân khúc thích hợp kiểu như dạo CEO của một ứng dụng thời trang, kết ngắm các mặt hàng trên điện thoại thay vì tự tìm mua mặt hợp thắt lưng Louis Vuitton và áo sơ mi hàng mình cần như cách làm trên Amazon. Mọi người theo của Tommy Bahama với giày thể thao dõi các tủ quần áo ảo đầy đủ các mặt hàng đang được bán, Adidas NMD. Chúng đều là các mặt hàng ông mua trên thường là các sản phẩm đã qua sử dụng với một loạt các mặt Poshmark, ứng dụng mua sắm trên mạng xã hội mà ông hàng được mua sỉ và chia sẻ các sản phẩm mà họ thấy thú vị. đồng sáng lập với Tracy Sun (hiện phụ trách mở rộng sang Nó là mạng xã hội gồm 40 triệu người, gồm những người có các thị trường mới), Gautam Golwala (CTO) và Chetan sức ảnh hưởng và bạn bè của bạn, gần giống với Instagram Pungaliya (giám đốc kỹ thuật). “Công việc đầu tiên của tôi hoặc Pinterest. Điểm khác biệt: Mọi thứ bạn thấy là để bán.

Trong số 40 triệu người dùng đó, khoảng 5 triệu, tương đương 12,5%, cũng là người bán hàng trên ứng dụng. Poshmark, có trụ sở tại Redwood City, California, không lưu trữ hàng trong kho; người dùng của nó bán trực tiếp cho nhau. Theo phong cách của Etsy và eBay, ứng dụng này đã tạo ra nhóm doanh nhân quy mô nhỏ khởi nghiệp nhờ vào việc bán hàng trên Poshmark, cho dù đó là các đại lý chuyên nghiệp hay các tín đồ thời trang tự lập đã thiết kế và ra mắt nhãn hiệu quần áo riêng. Poshmark lấy hoa hồng 20% từ mỗi giao dịch và doanh thu dự kiến sẽ đạt 140 triệu đô la Mỹ trong năm 2018. Công ty có hơn 300 nhân viên và dự tính tuyển thêm 100 người, vẫn không có lãi khi tập trung vào việc mở rộng chuyên sâu hơn vào các danh mục mới (trang phục nam và trang điểm) và mở rộng ra thị trường quốc tế (Canada sẽ là nước đầu tiên). Poshmark đã huy động được 160 triệu đô la Mỹ tài trợ liên doanh với mức định giá gần đây là 625 triệu đô la Mỹ. Mức tăng trưởng doanh thu dự kiến của công ty đạt 70% năm 2017 (phù hợp với sự tăng trưởng từ năm 2016 đến 2017) đã đưa Poshmark lọt vào danh sách Công ty Khởi nghiệp Tỉ đô Tiếp theo của Forbes. Poshmark chỉ chiếm một phần nhỏ trong thị trường thương mại điện tử trị giá 600 tỉ đô la của Mỹ. Nhưng nhu cầu về quần áo giảm giá là rất lớn. Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia cho biết, trong thực tế, chín trong số mười khách hàng mua hàng từ các cửa hàng giảm giá và 75% đang tìm nguồn giảm giá quần áo. Với việc bán lẻ trực tuyến tăng khoảng 4 tỉ đô la Mỹ mỗi quý, Chandra nghĩ cuối cùng đã đến lúc ông triển khai ý tưởng xây dựng mạng lưới mua sắm trên mạng xã hội. Công ty khởi nghiệp đầu tiên của ông, Kaboodle, vào năm 2005, là nỗ lực ban đầu của Chandra để kết hợp xã hội và mua sắm. Khi ra mắt, chủ đề của trang này là trang trí nhà. Là một dạng trang web “đánh dấu”, bên cạnh tính năng cơ bản trên các phiên bản trước đây của các trình duyệt Internet, Kaboodle giúp mọi người tổng hợp các đường dẫn mua hàng và chia sẻ với bạn bè. Kaboodle khá thành công: Chandra đã bán nó cho Hearst với giá 30 triệu đô la Mỹ trong năm 2007. Nhưng mua sắm trên mạng xã hội thực sự sẽ phải chờ đợi sự chấp thuận hàng loạt của các mạng xã hội. Poshmark là ý tưởng tiếp theo, được xây dựng dựa trên niềm tin của những người say mê văn hóa đại chúng rằng bạn có thể giới thiệu thời trang mới thông qua con người, chứ không phải qua thương hiệu. “Có lẽ tôi là một anh chàng 51 tuổi rất hợp với văn hóa đại chúng hơn là nhiều người nghĩ,” Chandra nói. “Tôi có thể cho bạn biết tin mới nhất về bài hát của Drake, nhưng có lẽ tôi không thể nói về những gì đang diễn ra trong mảng phần mềm doanh nghiệp.” Tuy nhiên, sự nghiệp của ông lại bắt đầu trong mảng phần mềm doanh nghiệp. Chandra lớn lên ở Ấn Độ và trong 15 năm đầu đời, cứ sau mỗi 2-3 năm ông lại chuyển chỗ ở theo người cha làm thẩm phán. Ông nộp đơn vào học viện Công nghệ Ấn Độ Kanpur để học ngành khoa học máy tính và là người cuối cùng được nhận vào lớp.

Ông đã học thạc sĩ tại ĐH Texas ở Austin, tham gia một lớp nhảy dân gian Mexico thú vị. Sau khi tốt nghiệp năm 1989, ông đến Intel để làm về cơ sở dữ liệu. Ông làm ở đó một năm trước khi làm việc cho một loạt các công ty khởi nghiệp về cơ sở dữ liệu ở miền bắc California và lấy bằng M.B.A. từ UC Berkeley vào năm 1995. Tại trường mầm non của con gái, ông tình cờ gặp lại Pungaliya, người cùng làm việc với ông tại một công ty khởi nghiệp trước đó, và chia sẻ với ông ấy ý tưởng về Kaboodle. Hai người đã tìm người đồng sáng lập thứ ba để hỗ trợ về mặt kỹ thuật, mỗi người hùn vốn 10 nghìn đô la Mỹ và ra mắt Kaboodle trong nhà xe của ông, đây cũng là nơi sau này Chandra khởi nghiệp Poshmark. Kaboodle mất một thời gian để có được chỗ đứng. Poshmark đã chứng minh được nó là một nguồn dễ bán hơn đối với các nhà đầu tư, ít nhất là lúc đầu. “Đó là một hành trình khác vì danh tiếng của tôi và tôi đã thoát ra thành công. Tôi đã có bản điều khoản đầu tư ngay cả trước khi tôi khởi sự kinh doanh,” Chandra nói. Khi thành lập công ty vào năm 2011, Chandra muốn tập trung vào những người mua và bán riêng lẻ, cho dù họ là bà mẹ miền Trung Tây hay nhà tạo mẫu thời trang ở L.A. Thị trường đi theo xu hướng có lợi cho ông. Poshmark ra mắt với ứng dụng iPhone duy nhất vào thời điểm điện thoại di động bắt đầu thay thế máy ảnh và máy tính. Và vài năm sau Đại suy thoái, mọi người đang tìm cách để kiếm thêm ít tiền tiêu. Poshmark và nhóm các công ty khởi nghiệp khác, như đại lý bán lẻ xa xỉ RealReal và thị trường đồ cũ ThredUp, đã cố gắng tận dụng sự thay đổi trong quan điểm của người tiêu dùng. Cả hai đối thủ cạnh tranh đều tập trung vào hàng ký gửi kỹ thuật số, trong đó mọi người bỏ những thứ họ có và được trả tiền khi họ bán trực tuyến. Trong khi ThredUp và RealReal xử lý việc định giá và bán, Poshmark đã đi theo con đường của eBay, cho phép các cá nhân thực hiện việc bán hàng. “Đó là phân khúc khách hàng hoàn toàn khác,” James Reinhart, người sáng lập và G Ợ I Ý t ừ J o n D. M a r k m a n Các công ty như Poshmark đang xây dựng các mô hình kinh doanh bền vững trên ý tưởng rằng con người, chứ không phải thương hiệu, là nhân tố chính để giới thiệu các ý tưởng mới. Các nhà đầu tư thị trường đại chúng có thể tham gia theo xu hướng này thông qua Etsy Inc. thành lập năm 2005, nền tảng thương mại điện tử chuyên về hàng thủ công trị giá 6,1 tỉ đô la Mỹ nhằm duy trì kết nối của con người trong thương mại. Đơn giản tạo nên hiệu quả. Etsy tổng kết được 37,1 triệu người mua và 2 triệu người bán đang hoạt động trong suốt tháng Chín. Bất chấp mọi khó khăn, Etsy đang tạo dựng được một hệ sinh thái toàn cầu chuyên về các loại quà tặng không thể tìm thấy trên Amazon hoặc các nơi khác. Cổ phiếu đắt giá ở mức tăng 72 lần lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS), nhưng các câu chuyện tăng trưởng độc đáo thì hiếm khi rẻ. Jon D. Markman là chủ tịch của Markman Capital Insight tháng 1.2019 FORBES việt nam | 147

FORBES việt nam

CÔNG NGHỆ

148 | FORBES việt nam tháng 1.2019

NHỮNG ĐÔI MẮT TRÊN BẦU TRỜI Khi được triển khai, ăngten cho vệ tinh ra đa có khẩu độ tổng hợp (SAR) của Capella Space trải rộng hơn 8.000 m2. Tuy nhiên, tất cả đều được xếp gọn có kích thước của máy tính để bàn. Các vệ tinh SAR khác có kích cỡ như chiếc xe hơi nhỏ. Capella làm thế nào? CEO Payam Banazadeh, thành viên danh sách Forbes 30 Under 30, từ chối tiết lộ: “Đó là bí quyết của chúng tôi.” Mỗi vệ tinh Capella sẽ làm việc với những vệ tinh quay quanh quỹ đạo trái đất khác, sử dụng tín hiệu của chúng để bắt chước một đĩa ra đa cách xa hàng dặm trên đất liền. Điều này cho phép họ chụp bề mặt hành tinh bằng ảnh ra đa có độ phân giải cao hàng giờ, cung cấp dữ liệu về đường ống, độ ẩm đất, vị trí tàu và còn nhiều nữa; việc họ sử dụng ra đa đồng nghĩa với việc các vệ tinh “nhìn xuyên qua” các đám mây. Theo kế hoạch, vệ tinh đầu tiên của Capella sẽ được phóng ngay sau thời gian họp báo và dự kiến sẽ đi vào quỹ đạo vào cuối năm 2019. Công ty có trụ sở tại San Francisco huy động được 38 triệu đô la Mỹ đầu tư mạo hiểm, khoản đầu tư có thể đáng tiền: Một báo cáo phân tích ước tính thị trường cho dữ liệu SAR sẽ đạt 4 tỉ đô la vào năm 2024. —ALEX KNAPP

ảnh: Timothy Archibald for Forbes

ứng dụng, họ mở nó ít nhất bảy lần một ngày, tổng cộng 20 đến 25 phút. Mọi người vẫn dành nhiều thời gian cho Poshmark, nhưng hiện giờ, hiển nhiên đã có đến hàng triệu người dùng. Sự tăng trưởng nhanh chóng gần như đã phá hủy công ty vào năm 2013 khi nó tăng trưởng gấp mười lần trong một năm. Giờ đây, sau khi mở rộng quy mô máy chủ của mình, Chandra bớt lo lắng về kỹ thuật – chuyển sang suy nghĩ làm thế nào có đủ lượng người mua và bán để cạnh tranh với eBay. Các doanh nhân như Suzanne Canon đều là phần phát sinh từ sự tăng trưởng Poshmark, và là nhân tố chính cho tương lai Manish Chandra (thứ ba từ trái) và đội của ông tại văn phòng của nó. Người phụ nữ 39 tuổi Poshmark. Công ty đã chi trả hơn 1 tỉ đô la Mỹ cho người bán trên nền tảng của mình. ở Gainesville, Texas, bắt đầu bán quần áo đã qua sử dụng của CEO của ThredUp, cho biết. mình trên ứng dụng vào tháng 12.2012. Sau khi Sự khác biệt của Poshmark đang tạo nên một bán hết tủ quần áo của mình, cô bắt đầu mua mạng xã hội không chỉ xoay quanh những người sỉ quần áo và bán lại chúng. Sau đó, cô ra mắt bạn biết mà còn kết nối những người có chung thương hiệu quần áo của riêng mình, Infinity sở thích về trang phục giống bạn. Mọi người Raine, cùng đối tác kinh doanh của cô, Tiﬀany theo dõi nhau và chia sẻ cho nhau những danh Kroeger, và bắt đầu bán cho những người bán sách mà họ thấy thú vị. Các sự kiện “mua sắm hàng khác trên Poshmark thông qua thị trường ảo trong thời gian thực” diễn ra hằng ngày trên bán sỉ của công ty. Vào tháng tư, sau sáu năm, ứng dụng cho phép mọi người duyệt một chủ đề Canon đã trở thành người bán đầu tiên trên nhất định, ví dụ như chỉ mua bốt ngắn đến mắt Poshmark đạt tổng doanh thu 1 triệu đô la Mỹ, cá chân hoặc váy dạ hội. Mỗi danh sách có một và bộ đôi này đã mở cửa hàng bán lẻ truyền phần bình luận cho bất cứ ai đặt câu hỏi về các thống đầu tiên của họ tại Gainesville vào tháng mặt hàng được bán và người mua có thể yêu cầu năm. “Thật ra, đó là một điều may mắn, tất cả người bán tạo kiểu bằng cách phối các sản phẩm mọi việc cứ thế mà tiếp diễn, xuất phát từ việc từ tủ quần áo của họ với nhau. cả hai chúng tôi đều cố bỏ bớt một số quần áo Hầu hết các ông lớn ngành thương mại của mình,” Canon nói. điện tử hiện nay đều theo phương thức: khách Mục tiêu tiếp theo cho Poshmark: mở rộng hàng dùng tính năng tìm kiếm để tìm mua mặt chuyên sâu hơn vào trang phục nam, quần áo hàng mình cần. Tuy nhiên, con người không trẻ em, đồ ngoại cỡ và hàng hóa xa xỉ. Hiện nhất thiết phải mua sắm như thế trong thế giới giờ, cứ năm người dùng mới thì có thực, thay vì xem qua ở cửa hàng hoặc hỏi bạn một là nam giới và công ty đang bè về những bộ quần áo dễ thương mà họ mặc. chú ý đến các thị trường mới như “Không nên để Amazon và Alibaba là lựa chọn trang điểm và trang trí nhà cửa. duy nhất cho người tiêu dùng,” Hans Tung nói. “Chúng tôi xem Poshmark như Hans là đối tác quản lý tại GGV Capital và là nền tảng thương mại trên mạng nhà đầu tư ở cả Poshmark và Alibaba. Mua sắm xã hội, nơi thời trang là sự khởi thông qua trải nghiệm khám phá là phương thức đầu,” Chandra nói, “nhưng hay nhất để thấy rõ sự khác biệt. chắc chắn không phải là Công ty có 1.000 người dùng vào năm 2012, mục tiêu duy nhất của những người này dành rất nhiều thời gian cho chúng tôi.”

ĐIỀU THÚ VỊ KẾ TIẾP

D i s p l ay

O M NI

- Branding - Push sale

o lu ti o ns

- Google S-wifi - Sampling

Drive To - Lucky Draw - Delivery Voucher

o re

EL ANN

S 2O

- Free CPV 5s for CPC & CPV

s Ad

ĐƠN VỊ TÀI TRỢ ĐỘC QUYỀN WIFI MARKETING TẠI FORBES VIỆT NAM - HỘI NGHỊ BẤT ĐỘNG SẢN 10.12.2018

ĐỘNG LỰC TĂNG TRƯỞNG MỚI

HỘI NGHỊ bất động sản FORBES VIỆT NAM 2018

động lực tăng trưởng mới 10.12.2018 - gem center Vừa qua, Forbes Việt Nam đã tổ chức Hội nghị Bất động sản 2018 với chủ đề “Động lực tăng trưởng mới” tại Gem Center với sự tham dự của hơn 400 nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, nhà phát triển bất động sản hàng đầu trong nước và khu vực.

“

Tỉ lệ đô thị hóa dự kiến ở mức 45% vào năm 2020 và tăng trưởng kinh tế tiếp tục được duy trì ở mức trên 6% giúp cho thị trường bất động sản Việt Nam năm 2018 tiếp tục phát triển ở các phân khúc nhà ở, văn phòng, bất động sản công nghiệp và nghỉ dưỡng. Cơ hội rộng mở hơn khi hạ tầng công nghệ như IoT, viễn thông băng thông rộng được triển khai, tạo nên nhu cầu về không gian sống và làm việc thông minh, có tính kết nối cao và thân thiện với môi trường.” - Ông Nguyễn Bảo Hoàng, Chủ tịch, Công ty TNHH Truyền thông Tương Tác, Forbes Việt Nam cho biết trong bài phát biểu khai mạc hội nghị.

Bà Dương Thùy Dung, Giám đốc cấp cao, CBRE Việt Nam chia sẻ những chuyển động của thị trường bất động sản trong 12 tháng qua.

Toàn cảnh Hội nghị Bất động sản Forbes Việt Nam 2018 - Động lực tăng trưởng mới.

Ông Nguyễn Bảo Hoàng, Chủ tịch, Công ty TNHH Truyền thông Tương Tác, Forbes Việt Nam phát biểu khai mạc

Các diễn giả và ban biên tập Forbes Việt Nam chụp hình kỷ niệm tại sân khấu chính của sự kiện.

PHIÊN THẢO LUẬN 1 – Nhà đầu tư hiệu quả

Ông Stephen Wyatt, Tổng giám đốc, JLL

Ông Michael Piro, Giám đốc Điều hành, Indochina Capital Corporation

Ông Andy Han Suk Jung, Tổng giám đốc, SonKim Land

Ông Jimmy Chan, Tổng giám đốc, Alpha King

BÀI TRÌNH BÀY 2 – Nền tảng tăng trưởng

Ông Phạm Thế Anh, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Đại học Kinh tế Quốc dân và bài trình bày phác họa bức tranh kinh tế vĩ mô của Việt Nam và những tác động tới thị trường bất động sản.

PHIÊN THẢO LUẬN 2 – Không gian sáng tạo cho các giải pháp tài chính

Bà Lê Hồng Liên, Giám đốc phân tích, Maybank Kim Eng;

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HOREA)

Ông Sử Ngọc Khương, Giám đốc Bộ phận Đầu tư, Savills Việt Nam

Ông Phạm Thanh Hưng, Phó Chủ tịch HĐQT, CTCP Bất động sản Thế Kỷ (CRE)

PHIÊN THẢO LUẬN 3 – Giải pháp thông minh cho thành phố thông minh

Từ trái sang: Bà Nguyễn Thanh Phượng, Phó chủ tịch, Công ty TNHH Truyền thông Tương Tác, Forbes Việt Nam tặng kỷ niêm chương cho các diễn giả tham gia thảo luận Ông Nguyễn Đỗ Dũng, Nhà quy hoạch và Thiết kế đô thị - Giám đốc Điều hành, Encity; Ông Nguyễn Việt Long, Giám đốc Văn phòng Thành phố Thông minh Bình Dương, Becamex; Ông Phan Thanh Sơn, Giám đốc công nghệ (CTO), Công ty hệ thống thông tin FPT; Ông Lưu Lê Minh Khải, Giám đốc – Ngành hàng Eco Building, Schneider Electric.

Đại diện các nhà tài trợ nhận hoa cám ơn. Từ trái sang: Bà Võ Thị Thanh Thúy, Phó giám đốc chiến lược Marketing, CTCP Địa ốc Phú Long; Ông Andy Han Suk Jung; Ông Wyeren Yap, Tổng giám đốc, Công Ty Gamuda Land TP.HCM; Ông Nguyễn Bảo Hoàng.

Các diễn giả chụp hình kỷ niệm. Từ trái sang: Ông Mallikarjuna Guru, Tổng giám đốc, Bosch Vietnam; Bà Đường Thu Hương, CEO, Công ty TNHH Truyền thông Tương Tác; Ông Phạm Phú Ngọc Trai, Cố vấn cấp cao, Forbes Việt Nam; Ông Trần Hoàng, Chủ tịch, VietnamMarcom; Ông Ulf Bieler, COO, SONDER living Vietnam.

FORBES VIỆT NAM CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC NHÀ TÀI TRợ, khách mời và các đối tác đã hỗ trợ để sự kiện thành công tốt đẹp

LỐI SỐNG ÂM NHẠC

Vượt qua ranh giới Giữa đồi chè Cầu Đất, hai nghệ sĩ Ngô Hồng Quang và Nguyên Lê trò chuyện bằng âm nhạc, kết hợp truyền thống và hiện đại, giữa Đông và Tây. MINH THƯ

154 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 1.2019

Nguyên Lê (trái) và Ngô Hồng Quang.

ẢNH: PHỐ BÊN ĐỒI - ĐÀ LẠT

rong xưởng chè cổ hơn 100 năm tuổi tại Cầu Đất (Đà Lạt), không còn chỗ ngồi trống, khán giả đứng chật kín ở phía sau. Khách du lịch xen lẫn người dân vùng chè. Bắt đầu lúc bảy giờ rưỡi tối, thường là giờ chuẩn bị đi ngủ của bà con trong vùng, cho đến chín giờ rưỡi, tất cả, kể cả dân làng đều ở lại tới phút cuối cùng để tận hưởng âm nhạc do hai nghệ sĩ Ngô Hồng Quang và Nguyên Lê trình diễn. Nhiều lần, khán giả đứng lên vỗ tay khi nghe các bản nhạc mới, hay hát theo các bản nhạc quen thuộc như Lý ngựa ô hay Chiếc khăn piêu. Tính độc đáo, nguyên bản của âm nhạc truyền thống, sự đa dạng về hiệu ứng âm thanh của jazz và nhạc điện tử, chất lượng thể hiện và sáng tạo trong cách kết hợp âm nhạc đã đồng bộ được âm nhạc và cảm xúc tạo nên ấn tượng khó phai của toàn bộ buổi trình diễn. Với các nhạc cụ dân tộc, Ngô Hồng Quang sở hữu giọng hát trải rộng gần bốn quãng tám, kết hợp kỹ thuật giả thanh thật thanh mang đến không gian âm nhạc vừa quen thuộc, vừa mới lạ. Quen đến từ âm nhạc truyền thống Việt Nam. Mới đến từ việc trình diễn kết hợp giữa nhạc cụ dân tộc hòa điệu cùng guitar điện của Nguyên Lê lúc phiêu lãng qua chất jazz đầy phóng khoáng, đôi lúc lại mềm mại trong world music hay fusion. Không chỉ mang lại âm thanh đặc sắc và các chiều kích về lịch sử cũng như văn hóa đại chúng, Hanoi Duo vừa làm cho người nước ngoài cảm thấy gần gũi, hiểu hơn về văn hóa Việt Nam, vừa khiến người Việt Nam thêm yêu và tự hào về văn hóa dân tộc. Hai người, một người với khoảng bảy nhạc cụ truyền thống Việt Nam, một người với chiếc guitar và một chiếc laptop, cho thấy sáng tạo không nằm ở vật mà nằm ở trí, tâm. Hệ thống âm bồi được tạo ra bởi chiếc đàn môi bé xíu nằm vừa đủ bờ môi, tiếng reef cao trào của chiếc guitar điện làm người nghe “sởn da gà”. Không quá chú trọng về không gian sân khấu, Hanoi Duo muốn người nghe tập trung toàn bộ thính lực và các giác quan để thưởng thức hương vị, màu sắc, âm thanh, sự va chạm giao thoa THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 155

LỐI SỐNG ÂM NHẠC

Không gian biểu diễn đơn giản để người nghe tập trung thưởng thức âm nhạc.

Đàn bầu thực sự diễn tả sâu sắc văn hóa Việt Nam bởi sự uyển chuyển mượt mà trong thanh âm. Đàn tính hay đàn môi đem lại sự uyển chuyển đầy ngẫu hứng trong sự kết hợp với âm nhạc đương đại. Nhạc jazz mang lại các cuộc đối thoại đầy cảm xúc và tự do.

của các nhạc cụ và các thể loại âm nhạc trong trình tấu ngẫu hứng của jazz hòa cùng nhạc truyền thống. Ngô Hồng Quang và Nguyên Lê tình cờ gặp nhau năm 2013 tại sự kiện trao đổi văn hóa ở Toulouse, miền Nam nước Pháp. Sau cuộc trò chuyện ngắn, không có sự chuẩn bị trước, hai nghệ sĩ lên sân khấu, trình diễn bản song tấu kết hợp jazz và âm nhạc truyền thống Việt Nam. Sự kết hợp bất ngờ mà cực kỳ ăn ý ấy chứng tỏ âm nhạc có sức mạnh kỳ diệu, không ranh giới tuổi tác hay khoảng cách địa lý nào trong nghệ thuật. “Nhận ra rằng mình cần phải làm gì đó cùng với nhau sau buổi biểu diễn này,” sau các lần gặp gỡ, trao đổi chủ yếu qua Internet, Nguyên Lê và Ngô Hồng Quang ra mắt album Hanoi Duo với 10 ca khúc đầy sáng tạo, ngẫu hứng và tự do. Trong bối cảnh các nghệ sĩ và các hãng đĩa hầu như không bán được sản phẩm bởi sự xâm lấn của Internet, “gần 10 ngàn bản là con số ấn tượng” của hãng thu âm ACT của Đức, với thị trường tiêu thụ chính là Pháp, Đức. Các buổi biểu diễn quốc tế và trong nước chật kín người “cho thấy nhận thức và nhạc cảm của khán giả đã thay đổi lớn cũng như vai trò của người nghệ sĩ biểu diễn đã khác nhiều so với trước kia – nơi ca sĩ là người duy nhất được đón nhận nồng nhiệt với catse cao gấp mười lần”, nghệ sĩ Nguyên Lê và Ngô Hồng Quang nói. 14 năm trước, Nguyên Lê trình diễn nhạc jazz tại nhà hát lớn Hà Nội, khi mà mọi người không tin rằng có được sự kết hợp giữa âm nhạc

156 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 1.2019

truyền thống và âm nhạc hiện đại phương Tây. Nguyên Lê nói: “Họ cho rằng âm nhạc của tôi quá phức tạp và không thể hiểu được đối với người Việt Nam”. Sự kết hợp của Hanoi Duo mở ra một lối đi khác biệt, tạo ra trải nghiệm mới mẻ làm thay đổi khẩu vị âm nhạc của nhiều khán thính giả. Có hàng trăm đánh giá tích cực về Hanoi Duo và các trình diễn của hai nghệ sĩ, và sự hiện diện đến những phút cuối cùng của bà con dân làng trên đồi chè Cầu Đất là những phản hồi tuyệt vời mà bất cứ nghệ sĩ nào cũng mong có được. Đây là sự kết hợp của hai người Việt xa xứ, đại diện của những nghệ sĩ “freelance” trong thời đại công nghệ với những sự trao đổi công việc chủ yếu qua Internet. Chỉ mất hai ngày để tập dượt, chỉ ba ngày thu âm, chiếc đĩa đơn Hanoi Duo của Nguyên Lê và Ngô Hồng Quang đã được hoàn thành. “Chúng tôi đã làm việc cật lực, trao đổi với nhau qua Internet trước và sau cuộc gặp gỡ này. Anh Nguyên Lê đã phải chuẩn bị rất nhiều trước khi tôi đến, rồi sau khi thu âm thì anh phải rất vất vả thu phần của anh, rồi mix, chỉnh sửa”, nghệ sĩ Ngô Hồng Quang cho biết. Hoạt ngôn và bùng nổ khi nói về âm nhạc, song kín tiếng một cách nhất quán khi được hỏi về những con số, Ngô Hồng Quang và Nguyên Lê chỉ tự nhận mình là “những nghệ sĩ không giỏi về số”, và nói các chi phí của nghệ sĩ cho các buổi biểu diễn là “khá đa dạng”. Từ khi album Hanoi Duo được ra mắt năm 2017, hai nghệ sĩ đã đi lưu diễn nhiều

nơi trên thế giới và đã hơn năm lần trở lại Việt Nam để trình diễn các tác phẩm trong album này. “Tôi trăn trở nhiều năm với câu hỏi ‘Tại sao âm nhạc Việt Nam không thể vươn xa ra thế giới, chỉ có người Việt yêu và thích nhạc Việt?’ Có thể tôi tham vọng, nhưng tôi tin sự sống của mình có một sứ mệnh, sứ mệnh đưa âm nhạc dân tộc Việt Nam ra thế giới”, nghệ sĩ Nguyên Lê, người sinh ra và lớn lên tại Paris, Pháp chia sẻ. “Mỗi lần đưa những tác phẩm hoặc chất liệu âm nhạc của Việt Nam vào một không gian âm nhạc mới như jazz, world music, hoặc nhạc đương đại phương Tây, tôi thấy mình như được hồi sinh. Âm nhạc Việt Nam có cơ hội được trò chuyện, chia sẻ với những nền văn hóa âm nhạc khác nhau. Với tôi, đây là một niềm tự hào,” Ngô Hồng Quang nói. Âm nhạc của Nguyên Lê và Ngô Hồng Quang là sự phá vỡ các nguyên tắc về nhịp phách, vượt qua biên giới các thể loại nhạc, từ âm nhạc truyền thống Việt Nam tới dòng chảy của world-jazz-fusion hay cả rock, là sự kết hợp của các nhạc cụ âm nhạc Đông - Tây, từ đàn tranh, đàn tính, đàn bầu, đàn môi, chiêng dây tới guitar hay trống. “Khi

bắt đầu bất cứ một dự án nào, tôi đều đặt những câu hỏi mang tính triết học như cái gì, tại sao, mục đích gì, mang được điều gì cho thế giới và sẽ gắn kết với thế giới như thế nào”. Nguyên Lê hay Ngô Hồng Quang luôn tìm kiếm các “khách mời” mới cho âm nhạc của họ. “Chúng tôi tôn trọng những vị khách của mình, cá tính âm nhạc của họ còn quan trọng hơn cả loại nhạc cụ mà họ chơi,” Nguyên Lê chia sẻ về beatbox Trung Bảo, 21 tuổi cùng các nghệ sĩ múa đương đại, nghệ sĩ ballet, nghệ sĩ xiếc... khách mời mới nhất trong dự án âm nhạc sắp tới mang tên Overseas. Nỗ lực này là rất cần thiết để tạo ra được một môi trường âm nhạc lành mạnh, cho dù có thể sẽ mất thời gian để khán giả làm quen với khẩu vị mới. Luôn mơ ước có một ban nhạc, Nguyên Lê cho biết, anh chấp nhận mất rất nhiều năm để tìm kiếm những người bạn đồng hành. “Đôi khi, tôi đã thay đổi toàn bộ ý tưởng vì người đồng hành tôi gặp có tài năng và phong cách mà tôi chưa từng nghĩ tới, beatbox với âm nhạc truyền thống cùng jazz và các trình diễn khác,” nghệ sĩ Nguyên Lê kể.

“Một trường học âm nhạc tại Việt Nam là di sản tôi muốn để lại cho các thế hệ sau”, —Nguyên Lê và Ngô Hồng Quang cùng chung hoài bão.

ĐÔNG TÂY HỘI NGỘ

ẢNH LỚN: PHỐ BÊN ĐỒI - ĐÀ LẠT; ẢNH NHỎ: TƯ LIỆU

NGUYÊN LÊ (LÊ HỒNG NGUYÊN) Sinh ra và lớn lên ở Paris trong một gia đình Việt Nam, Nguyên Lê luôn tìm kiếm cho mình một cá tính trong cội nguồn âm nhạc dân tộc trong khi ông vẫn gắn mình với nhạc jazz của Tây phương. “Tôi nghĩ rằng bất cứ người nghệ sĩ nào, dù là âm nhạc hay bất cứ môn nghệ thuật nào, đều cần phải có cá tính và ngôn ngữ riêng”, Nguyên Lê nói về việc xây dựng sự nghiệp đối với một người nghệ sĩ. “Tôi biết rằng mình có thể tìm thấy cá tính của mình trong âm nhạc dân tộc”. Nghệ thuật là đời sống của Nguyên Lê. Ông tự học nhạc từ nhỏ; theo học, tốt nghiệp Cử nhân ngành Triết học trong Nghệ thuật thị giác rồi sau đó trở thành nghệ sĩ jazz chuyên nghiệp.

NGÔ HỒNG QUANG Sinh ra ở Hải Dương và giành phần lớn thời gian lớn lên ở Hà Nội, Ngô Hồng Quang tự nhận “mình và âm nhạc dân tộc là một” vì anh dành phần lớn cuộc đời trong học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam với các nhạc cụ dân tộc từ khi còn rất nhỏ. Nghề nghiệp của một người nghệ sĩ âm nhạc dân tộc và một giảng viên âm nhạc tại Việt Nam không thuyết phục Quang vì anh luôn mong muốn mang âm nhạc quê hương mình ra hòa nhịp với nền âm nhạc thế giới. Nhận học bổng hai năm tại học viện Âm nhạc Hoàng gia Hà Lan, con đường âm nhạc rộng lớn hơn, đa dạng hơn và sôi động hơn, thỏa chí đam mê.

HANOI DUO (SONG TẤU HÀ NỘI) Phát hành năm 2017, là album thứ 18 của Nguyên Lê và là album thứ ba của Ngô Hồng Quang trong sự nghiệp âm nhạc. Album này đã mang tới đề cử ở hạng mục Nghệ sĩ Guitar quốc tế cho Nguyên Lê và đề cử hạng mục Nhạc công của năm cho Ngô Hồng Quang trong giải thưởng Tiếng vọng jazz 2018. Đây là một giải thưởng jazz danh giá của Đức.

THÁNG 1.2019 FORBES VIỆT NAM | 157

phong cách

Lexus Cup 2018 – giải đấu thường niên hấp dẫn Tháng 10 vừa qua, trải qua 2 vòng loại diễn ra tại Hà Nội & TP.HCM, Lexus Cup 2018 chọn 30 golfers không chuyên tham gia vòng chung kết tại Nha Trang. Tại giải đấu năm nay, các golfer được chia theo 3 bảng, thi đấu theo thể thức đấu gậy 18 lỗ để chọn ra 1 giải Nhất, 1 giải Nhì và 0 giải Ba cho mỗi bảng. Ngoài ra còn có 1 giải Đồng Đội (Best Team) dành cho đội có thành tích tốt nhất; 3 giải kỹ thuật cho người chơi có cú đánh xa nhất (Longest drive), 2 người chơi với cú đánh gần cờ (Nearest to the Pin). Các hoạt động bên lề gồm giao lưu với Pro Simon Gees và Lê Hữu Giang - đương kim vô địch giải VPG tour 2018, 10 giải thưởng dành cho 10 người chơi có kỹ thuật xuất sắc, cuộc thi mini-game putt banh vào lỗ từ khoảng cách 36 yard với giải thưởng đặc biệt là chiếc gậy golf cổ Honma, sản xuất năm 1972, thuộc bộ sưu tập HONMA HIGH POWER EXTRA. Giải thưởng hole-in-one năm nay gồm 02 giải: xe Lexus NX 300 trị giá 2,51 tỉ đồng tại lỗ thứ 2 và Lexus ES 250 trị giá 2,499 tỉ đồng tại lỗ thứ 12, trong đó HIO xe NX 300 là giải thưởng do tập đoàn bảo hiểm MSIG, đối tác cùng Lexus phát triển bảo hiểm dành riêng cho khách hàng Lexus, tài trợ.

Đón năm Kỷ Hợi cùng hai phiên bản đồng hồ của Vacheron Constantin & chopard Như một thông lệ đẹp hằng năm, các thương hiệu cao cấp đều có những

sản phẩm ra mắt nhân dịp kỷ niệm Tết Nguyên đán nhằm biểu đạt sự trân trọng tới những giá trị văn hóa truyền thống từ phương Đông huyền bí. Những thương hiệu đồng hồ Thụy Sĩ hàng đầu thế giới khai màn sớm cho năm Hợi 2019 bằng hai chiếc đồng hồ từ Vacheron Constantin và Chopard. Nghệ thuật sơn mài Nhật Bản và Chopard L.U.C XP Urushi Year of the Pig: Bổ sung vào BST 12 con giáp mà Chopard đã khởi tạo từ lâu nay chính là chiếc L.U.C XP Urushi Year of the Pig. Nghệ thuật sơn mài Urushi cổ xưa của Nhật Bản là điểm bắt đầu cho chiếc đồng hồ L.U.C XP Urushi Year of the Pig. Tượng trưng cho sự hào phóng, sáng suốt, nhân ái và vui vẻ, con giáp này mang một khuôn mặt tươi tắn trên mặt số, với trái tim là bộ chuyển động L.U.C siêu mỏng: calibre 96.17-L. Vacheron Constantin và ngã ba đường giao thoa văn hóa Á - Âu: Nghệ thuật chạm lộng (kỹ thuật tạo hình bằng cách cắt thủng nền để chừa lại hình trang trí) được Vacheron Constantin chọn làm sự kết hợp văn hóa thú vị để kỷ niệm Tết Kỷ Hợi 2019. Nguồn cảm hứng của phiên bản Métiers d’Art Year of the Pig chính là kỹ thuật chạm lộng cổ truyền của Trung Hoa Jianzhi kết hợp với bộ môn nghệ thuật có ít nhiều nét tương đồng tới từ Thụy Sĩ Scherenschnitt, tạo nên như một cách vinh danh những người thợ thủ công tài hoa tới từ cả hai nền văn hóa Đông - Tây.

Aka Furniture Group khai trương trung tâm nội thất tại Hà Nội AKA Furniture Group lựa chọn Nhà Xinh và những thương hiệu nội thất nổi tiếng thế giới như BoConcept, Calligaris, Ligne Roset, Lago để ra mắt trung tâm nội thất hơn 3000m2 tọa lạc tại 69B Thụy Khuê, Quận Tây Hồ, Hà Nội. Trung tâm nội thất sẽ chiếm trọn 1 tầng của TTTM Sun Plaza Thụy Khuê sang trọng bậc nhất, nằm ngay khu vực trung tâm đắc địa, thuận tiện cho việc mua sắm của khách hàng tại Hà Nội. Với sự góp mặt của 158 | FORBES việt nam tháng 1.2019

những thương hiệu nội thất cùng nhiều phong cách khác nhau, trung tâm nội thất này sẽ là một điểm đến đầy cảm hứng và thu hút cho những ai yêu thích nội thất và trang trí nhà cửa. AKA Furniture Group là tập đoàn sở hữu độc quyền những thương hiệu nội thất hàng đầu Việt Nam và quốc tế như Nhà Xinh, BoConcept, Calligaris, Baxter, Ligne Roset, Savio Firmino, Lago…. Khẳng định vị thế dẫn đầu với hệ thống 30 showrooms lớn tại

Hà Nội và TP.HCM. Mọi thông tin chi tiết, truy cập tại website: www.akafurniture.com. vn/ để có thêm thông tin về các thương hiệu thuộc sở hữu của AKA Furniture Group.

Mẫu xe chạy điện Jaguar i-pace thắng giải xe của năm 2019 Chiếc SUV chạy hoàn toàn bằng điện Jaguar I-PACE vừa giành giải thưởng Xe của năm 2019 (Car of The Year 2019) tại Na Uy. Tám chuyên gia đã bình chọn chiếc xe điện (EV) đầu tiên của Jaguar vượt lên trên tám đối thủ cạnh tranh, bao gồm Volvo V60, Nissan Leaf và Ford Focus. Mẫu xe điện đến từ Anh Quốc đã mang lại một tác động sâu sắc lên thị trường ô tô Na Uy, giúp doanh số của Jaguar tăng gấp đôi trong sáu tháng qua. Na Uy hiện là một trong những thị trường phát triển nhất của xe chạy điện trên toàn cầu: đã có hơn 178.500 chiếc xe điện lưu thông trên đường, và xe điện cũng chiếm đến 29% tổng số xe mới bán ra trong năm nay tại đây. Theo công bố của các hãng xe, doanh số xe điện và xe lai xăng-điện (hybrid và plug-in hybrid) chiếm đến hơn 60% thị trường Na Uy. I-PACE đã giành hơn 30 giải thưởng trên phạm vi toàn cầu từ khi được ra mắt lần đầu tiên vào đầu tháng 3 năm 2018, bao gổm giải thưởng “Xe của năm tại Đức, “Xe chạy điện của năm” do tạp chí TopGear BBC bình chọn và giải “Xe xanh của năm” tại Trung Quốc. Website: www.jaguar.com

Fusion hợp tác với Alba quản lý tổ hợp khu nghỉ dưỡng, khách sạn tại Huế Tập đoàn Fusion công bố hợp tác và ký hợp đồng quản lý khu nghỉ dưỡng 5 sao Alba Wellness Resort Huế cùng khách sạn Thanh Tân Hot Springs. Tổ hợp khu nghỉ dưỡng và khách sạn nằm trong Alba Wellness Valley, cách thành phố Huế khoảng 30km và tọa lạc ngay phố núi thuộc dãy Trường Sơn. Nhờ đó, Alba Wellness Valley mang đến cho du khách những ưu đãi thiên nhiên mà không nơi nào có được như suối nước nóng Onsen phong cách Nhật Bản duy nhất tại Việt Nam, các khu vực hoạt động chăm sóc sức khỏe như spa, yoga, thể thao ngoài trời… với tầm nhìn hướng về núi rừng xanh thẳm. Fusion, tập đoàn tiên phong trong lĩnh vực du lịch nghỉ dưỡng, khách sạn cung cấp dịch vụ spa trọn gói đặc trưng tại Việt Nam và Đông Nam Á từ năm 2008, hiện có 5 khu nghỉ dưỡng và khách sạn tại các thành phố lớn ở Việt Nam như TP. HCM, Đà Nẵng, Phú Quốc và Cam Ranh. Với đội ngũ hơn 1.800 nhân viên (trong đó có hơn 300 chuyên viên trị liệu spa). Trong năm 2019 Fusion sẽ có thêm ba khu nghỉ dưỡng, khách sạn khác đi vào hoạt động tại TP. HCM, Vũng Tàu và Quảng Bình. Được xây dựng ngay tại nguồn suối nước nóng Thanh Tân - nơi khởi nguồn của thương hiệu nước khoáng độc quyền Alba, Alba Wellness Valley như một di sản trải qua nhiều thế kỷ và là nguồn cảm hứng đầy thi vị để du khách trải nghiệm, từ vẻ đẹp của thành cổ Huế cho đến khung cảnh thiên nhiên tuyệt vời, dịch vụ spa, thư giãn và trải nghiệm trị liệu trong suối khoáng nóng nơi đây.

Trải nghiệm không gian mua sắm mới của Cartier tại Singapore Khoác lên một diện mạo hoàn toàn mới, Cartier ION Orchard là cửa hàng lớn nhất Đông Nam Á, với ba tầng lầu; đặc biệt tầng cao nhất mang tên Le Salon Cartier là khu vực dành riêng cho những vị khách đẳng cấp nhất, nơi mọi yêu cầu cá nhân hóa đặc biệt sẽ được đáp ứng. Với bàn tay của Bruno Moinard - nhà thiết kế, họa sĩ phối cảnh và nhiếp ảnh gia tài năng, không gian mua sắm rộng 688m2 của Cartier đã được biến hóa với phong cách Pháp hoa mỹ sánh cùng những nét văn hóa đặc trưng Singapore vốn được mệnh

danh là Garden City, hội tụ trọn vẹn vẻ đẹp, sự trù phú và nét đa dạng bản địa. Không gian nội thất nổi bật với dấu ấn thanh lịch, từ chất liệu gỗ trắng, thảm màu be, kết hợp cùng những tuyệt tác đèn chùm Mydriaz, cho đến những tác phẩm trang trí, đều làm bừng sáng không gian tại mỗi tầng. Trong khuôn khổ sự kiện, để đánh dấu sự trở lại đầy đẳng cấp tại Singapore, Cartier còn tổ chức triển lãm “Cartier, Biểu tượng thời trang” khắc họa nguồn gốc cũng như những bước phát triển của thương hiệu thông qua các hiện vật mang tính lịch sử

trong Bộ sưu tập Cartier, với sự có mặt của hơn 250 vị khách mời từ siêu sao Hàn Quốc đình đám Bi Rain cho đến các ngôi sao nổi tiếng của Singapore như Zoe Tay, Phạm Văn Phương, Lý Minh Thuận… tháng 1.2019 FORBES việt nam | 159

FORBES VIETNAM | Market Place

TẬP ĐOÀN WMC BỔ NHIỆM TÂN PHÓ TỔNG GIÁM ĐỐC HOẠCH ĐỊNH VÀ PHÁT TRIỂN NGUỒN LỰC

SAN PELLEGRINO DỊU NGỌT VỊ Ý

Công ty Cổ phần Tập đoàn Quản lý Bất động sản Windsor (Tập đoàn WMC) vừa công bố bổ nhiệm ông James Young vào vị trí Phó Tổng Giám Đốc phụ trách Hoạch định và Phát triển Nguồn lực.

Chắt lọc tinh hoa của dòng suối khoáng tinh khiết, S.Pellegrino và Acqua Panna xoa dịu cơn khát, mang tới cảm giác sảng khoái vô cùng cho tâm hồn lẫn cơ thể.

Ông Young là nhà lãnh đạo đạt nhiều giải thưởng trong ngành khách sạn quốc tế khắp Châu Âu, Trung Đông và Đông Nam Á. Ông tốt nghiệp bằng Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh (MBA) hạng ưu từ Đại học Bradford (Anh quốc) và bằng Cử nhân loại xuất sắc chuyên ngành Quản lý Khách sạn và Du lịch Quốc tế từ Đại học Sheffield Hallam (Anh quốc).

Sở hữu chất lượng độc đáo cùng đặc tính có thể làm nổi bật mùi vị món ăn, nước khoáng S.Pellegrino chứa 14 khoáng chất tự nhiên, được phát hiện vào thế kỷ 13 trên dãy núi Alps nước Ý, luôn được đánh giá cao và tin dùng bởi các đầu bếp hàng đầu thế giới. Không chỉ xuất hiện tại các nhà hàng, bar cao cấp, S.Pellegrino cũng có mặt trong nhiều bộ phim điện ảnh và dần trở thành biểu tượng của địa vị ở quốc gia này nói riêng và thế giới nói chung.

Nắm giữ cương vị Phó Tổng Giám Đốc phụ trách Hoạch định và Phát triển Nguồn lực của Tập đoàn WMC, ông Young sẽ đóng vai trò then chốt trong trong việc thúc đẩy tiến trình khẳng định WMC là một trong những thương hiệu quản lý nhà hàng, khách sạn hàng đầu Việt Nam, mở đường cho sự phát triển và mở rộng không ngừng của tập đoàn trong tương lai.

Cũng bắt nguồn từ Ý, nước khoáng thiên nhiên Acqua Panna - tinh hoa mà người dân Tuscany may mắn được thụ hưởng, là một phần tự nhiên của linh hồn, lịch sử và văn hóa nơi này. Sự cân bằng giữa tính nhẹ nhàng và độ thuần khiết là kết quả của mối liên kết giữa sự khéo léo của con người, nét đẹp của thiên nhiên và khí hậu nơi đây. Ở Việt Nam, Classic Fine Foods là nhà phân phối độc quyền dòng sản phẩm này. Liên hệ: Lô Vb.17b-19-21a, Đường 22A, Tân Thuận, Quận 7. ĐT: 3740 7104

ASCOTT KHAI TRƯƠNG CĂN HỘ-KHÁCH SẠN THƯƠNG HIỆU CITADINES ĐẦU TIÊN TẠI TỈNH BÌNH DƯƠNG Citadines Central Binh Duong là thương hiệu quốc tế về căn hộ dịch vụ đầu tiên trên địa bàn tỉnh. The Ascott Limited (Ascott), tập đoàn kinh doanh căn hộ dịch vụ thuộc sở hữu của CapitaLand chính thức khai trương căn hộ dịch vụ mang thương hiệu Citadines đầu tiên tại tỉnh Bình Dương. Căn hộ-Khách sạn 19 tầng phục vụ khách du lịch, công tác và nghỉ dưỡng với 204 căn, từ 35 mét vuông đến 71 mét vuông. Mỗi căn hộ đều được thiết kế trang nhã, đầy đủ tiện nghi. Quý khách thoải mái tận hưởng các tiện nghi sống hiện đại bao gồm hồ bơi ngoài trời, bể bơi nhỏ cho trẻ em, phòng thể dục, phòng xông hơi, sảnh khách, cà phê và nhà hàng.

“BẢN ĐỊA HÓA” THỰC ĐƠN – CHIẾN LƯỢC CỦA MCDONALD’S TẠI THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM Tháng 7/2018, McDonald’s cho ra đời sản phẩm Gà rán Giòn da thấm thịt cùng công thức độc quyền chuẩn Mỹ. Thông qua việc bổ sung món ăn quen thuộc với khẩu vị của đại đa số người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, McDonald’s kỳ vọng sẽ kích hoạt một cơn sóng mới về ẩm thực trong lĩnh vực thức ăn nhanh. Quy trình khép kín từ nông trại chăn nuôi tới nhà máy chế biến giết mổ đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và các yêu cầu về đảm bảo an toàn chất lượng như HACCP, GMP, SQMS. Áp dụng quy trình giết mổ động vật nhân đạo đã khiến sản phẩm gà rán của McDonald’s trở nên khác biệt.

Để chào mừng sự kiện khai trương Citadines Central Binh Duong, từ nay đến 28 tháng 2 năm 2019, Ascott thực hiện chương trình Giá Linh hoạt Tốt nhất, giảm giá 20% cho khách lưu trú cùng những mức giá hấp dẫn khác cho khách lưu trú theo tháng.Thông tin liên hệ: www.citadines.com| (84-274) 3799 711 | enquiry.binhduong@the-ascott.com.

Sau 4 tháng ra mắt, McDonald’s đã phục vụ khách hàng hơn 1 triệu phần gà rán giúp hệ thống nhà hàng đạt tốc độ tăng trưởng ấn tượng năm 2018.

PITO - DỊCH VỤ CATERING ĐƯỢC NHIỀU DOANH NGHIỆP YÊU THÍCH

OTOKÉ CHICKEN – ĐIỂM HẸN CỦA NHỮNG NGƯỜI YÊU MÓN GÀ RÁN

PITO - Party In The Office là dịch vụ tiệc tận nơi, catering chuyên phục vụ cho mọi nhu cầu tiệc của doanh nghiệp. PITO được thành lập bởi những người trước đây thường tổ chức tiệc và sự kiện cho công ty và tìm thấy nhiều nhu cầu của công ty chưa thật sự được đáp ứng tốt bởi những dịch vụ cung cấp thức ăn đang có.

Sau thành công của chuỗi bánh su kem Chewy, Otoké Chicken là mục tiêu mà công ty Cổ phần TG Food đang hướng tới.

PITO có những gói menu và dịch vụ phục vụ cho những buổi sinh nhật, ăn mừng, chia tay… đến những buổi hội thảo, họp báo quan trọng và cao cấp hơn cho những tiệc lớn như lễ kỷ niệm thành lập, khởi công, gala dinner…

Từ món gà rán đơn điệu, Otoké Chicken đã phát triển thành công công thức gà rán không còn khô khan, dầu mỡ với lớp da cực mỏng nhưng vẫn đảm bảo độ giòn, bao bọc bên trong là phần thịt đậm đà, mọng nước ngon tuyệt. Vị sốt đậm đà phủ bên ngoài được làm từ 100% đậu nành tươi, ủ lên men ở nhiệt độ thích hợp, nói không với hóa màu và bột ngọt.

Hiểu rõ được nhu cầu và các quy trình của doanh nghiệp, PITO luôn đặt tiêu chí “bạn chỉ việc thưởng thức, PITO sẽ lo hết” để giúp cho tất cả các buổi tiệc của doanh nghiệp được diễn ra đầy đủ ý nghĩa. Những khách hàng tiêu biểu của PITO gồm: Keppel Land, Kimberly Clark, Intel, Google, Focus Asia, Adidas...

Ngày 29/11/2018, Gà rán McDonald’s được vinh danh Top 100 sản phẩm Tin & Dùng năm 2018. Đây là chương trình tổ chức thường niên vinh danh 100 thương hiệu sản phẩm - dịch vụ xuất sắc trên quy mô toàn quốc.

“Otoké” trong tiếng Hàn Quốc nghĩa là “wow”, “làm sao đây?”, và đó cũng chính là cảm giác mà TG Food mang đến cho những người yêu ẩm thực khi thưởng thức món gà rán trứ danh này.

Đối tượng khách hàng mà Otoké Chicken nhắm tới có độ tuổi từ 10-39, hay bất cứ ai có niềm đam mê với món gà rán. Thông tin chi tiết: Website: www.otokechicken.vn | Hotline: 1900 9480

FORBES VIETNAM | Market Place

BOSCH - DỤNG CỤ ĐIỆN CẦM TAY CHUYÊN NGHIỆP DÀNH CHO NGƯỜI CHUYÊN NGHIỆP

HITACHI GIỚI THIỆU NHỮNG GIẢI PHÁP CẢI THIỆN CỘNG ĐỒNG VÀ XÃ HỘI VIỆT NAM

Dụng cụ điện cầm tay của Tập đoàn Bosch dẫn đầu thị trường thế giới về dụng cụ điện cầm tay và phụ kiện chuyên nghiệp. Yếu tố thành công của dụng cụ điện cầm tay Bosch nằm ở sự sáng tạo, luôn chú trọng vào nhu cầu thực tế của khách hàng, tạo nên những tiến bộ kỹ thuật tuyệt vời. Mỗi sản phẩm dụng cụ điện cầm tay Bosch ra đời với sứ mệnh: giúp cho công việc của người thợ chuyên nghiệp trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Do đó tập đoàn Bosch luôn không ngừng nỗ lực sáng tạo để cho ra đời công nghệ mới: ứng dụng công nghệ 4.0 vào các dòng sản phẩm đo lường kỹ thuật số, công nghệ điều khiển điện từ, công nghệ động cơ turbo giúp bảo vệ và tiết kiệm pin… Với những đổi mới từ sản phẩm Bosch, bạn sẽ luôn đi trước một bước.

Hitachi vừa tổ chức sự kiện “Diễn đàn Đổi mới vì xã hội” (Hitachi Social Innovation Forum 2018) tại Hà Nội (14.12.2018), qua đó giới thiệu những giải pháp bền vững cho cộng đồng và xã hội Việt Nam. Điều này sẽ giúp tăng chất lượng cuộc sống của người Việt, đồng thời cải thiện hiệu quả sử dụng nguồn lực. Đây là lần thứ hai diễn đàn được tổ chức tại Việt Nam. Hiện nay, tại Việt Nam, Hitachi có hơn 3.500 nhân viên với 9 công ty, dẫn đầu ở nhiều lĩnh vực đa dạng. Trong đó, phát triển nhà máy xử lý nước thải tại TP.Hồ Chí Minh là một trong những dự án nổi bật của Hitachi, đây là hệ thống xử lý nước thải lớn nhất tại Việt Nam.

Tại thị trường Việt Nam, Bosch cung cấp sản phẩm dụng cụ điện cầm tay dòng Heavy Duty, dụng cụ đo lường Kỹ thuật số, dòng máy phun xịt rửa, phụ kiện và phụ tùng chuyên nghiệp. Mạng lưới phân phối của dụng cụ điện cầm tay Bosch phát triển đa dạng trên cả kênh online và hơn 2.000 đại lý thuộc kênh offline trải dài khắp Việt Nam, Bosch luôn tự hào là đối tác chiến lược với tất cả các khách hàng.

Chiến lược Đổi mới vì xã hội của Hitachi cũng đang được triển khai trên toàn khu vực ASEAN. Mục đích là làm gia tăng giá trị trong khu vực và củng cố năng lực cạnh tranh của các thành viên trong ASEAN thông qua các sáng tạo đổi mới và công nghệ. Tập đoàn Hitachi sẽ đầu tư chi phí vốn 420 tỉ yen, tương đương 3,7 tỉ đô la Mỹ trên toàn cầu vào năm 2018, trong đó tập trung vào các giải pháp liên quan đến kỹ thuật số và công nghệ.

OCB VÀ TTC HOSPITALITY HỢP TÁC TRIỂN KHAI THẺ TÍN DỤNG ĐỒNG THƯƠNG HIỆU

TẬN HƯỞNG TRỌN VẸN DƯ VỊ NĂM MỚI CÙNG SEABANK VỚI CHƯƠNG TRÌNH “BÊN GIA ĐÌNH LÀ TẾT”

Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) và công ty cổ phần Du lịch Thành Thành Công (TTC Hospitality) vừa chính thức ký biên bản thỏa thuận hợp tác chiến lược phát triển thẻ tín dụng quốc tế đồng thương hiệu OCB TTC Hospitality JCB Platinum do ngân hàng OCB phát hành, nhằm đem lại những giá trị thụ hưởng vượt trội cho khách hàng hai bên. Theo đó, ngoài việc tích hợp đầy đủ các tính năng hiện đại của một thẻ tín dụng quốc tế, chủ thẻ tín dụng quốc tế đồng thương hiệu OCB TTC Hospitality JCB Platinum sẽ được hưởng những đặc quyền khi sử dụng dịch vụ tại TTC.

Nhân dịp tết Nguyên đán 2019, SeABank triển khai chương trình ưu đãi hấp dẫn mang tên “Bên Gia đình là Tết” thay cho lời chúc năm mới an khang, thịnh vượng dành cho các khách hàng gửi tiết kiệm tại SeABank với nhiều quà tặng giá trị.

WIFI MARKETING – XU HƯỚNG & GIẢI PHÁP TRUYỀN THÔNG SỰ KIỆN TRONG THỜI ĐẠI MỚI

FORD VIỆT NAM GÓP SỨC XÂY DỰNG SÂN CHƠI TÁI CHẾ CHO TRẺ EM, HƯỚNG ĐẾN MỘT MÔI TRƯỜNG “XANH”

Là thành viên của SPT (Saigon Postel Corporation) được thành lập từ 2014 đến nay, S-wifi tự hào là đơn vị tiên phong cung cấp dịch vụ và giải pháp marketing thông qua hệ thống wifi bao phủ khắp cả nước (8.000 điểm truy cập) cho tất cả doanh nghiệp trong các lĩnh vực bất động sản, F&B, FMCG, dược phẩm… với các gói dịch vụ đa dạng: Wifi Marketing (Ads display, Drive to Store, OMNI Channel, O2O Solution), Wifi Solution (Combo Wifi Plus, Wifi For Smart City, Wifi Gomass, Wifi Traffic,Social & Location), Wifi Event.

Ford Việt Nam đồng hành với Trung tâm Sống và Học tập vì Môi trường và Cộng đồng (Live and Learn) cùng Tổ chức Phi lợi nhuận vì Trẻ em “Think Playgrounds” (TPG) xây dựng sân chơi Hà Lỗ - Sân chơi tái chế sáng tạo đầu tiên dành cho trẻ em tại huyện Đông Anh, Hà Nội. Ý tưởng này nhằm hướng tới mục tiêu góp phần gìn giữ và bảo vệ môi trường, đồng thời nâng cao nhận thức về giá trị của Chơi - Tự do trong cộng đồng đối với sự phát triển lành mạnh của trẻ em. Nằm trong khuôn khổ của dự án “Ý tưởng sân chơi tái chế thực hiện cùng cộng đồng tại huyện Đông Anh”, sân chơi Hà Lỗ đã hoàn thành và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 02/12/2018.

Cụ thể, từ ngày 20/12/2018 đến hết ngày 20/03/2019, khách hàng cá nhân gửi tiết kiệm với số tiền gửi từ 50.000.000 VNĐ tại các điểm giao dịch SeABank trên toàn quốc, kỳ hạn gửi từ 6 tháng trở lên theo các sản phẩm Tiết kiệm lĩnh lãi cuối kỳ, Tiết kiệm trả lãi hàng tháng, Tiết kiệm bậc thang, Tiết kiệm Phát lộc, Tiền gửi An Khang, Tiền TTC Hospitality - nhánh kinh doanh ngành du lịch thuộc Tập đoàn TTC. Qua 22 gửi An Cư, Tiền gửi An Phát tại quầy giao dịch sẽ được hưởng đồng thời các ưu đãi năm hoạt động và phát triển, bên cạnh việc xây dựng các giải pháp tài chính như: Quà tặng hàng ngày (bộ thìa inox, bình giữ nhiệt, ấm đun nước, chảo nấu, máy xay thịt…), Quà tặng Phúc – Lộc – Thọ (tiền mặt trị giá 1.500.000 VNĐ) phù hợp với từng đối tượng khách hàng, OCB đang tập trung nguồn lực, mở rộng thêm mạng lưới, tăng năng lực cạnh tranh. OCB hiện là một trong những Khách hàng quan tâm tới các chương trình và sản phẩm dịch vụ của SeABank có ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam hoàn thành các hạng mục dự án quản lý rủi thể liên hệ các điểm giao dịch gần nhất của SeABank trên toàn quốc. ro theo tiêu chuẩn quốc tế Basel II và áp dụng thành công nền tảng Omni Liên hệ: 1900 555 587 (miễn phí)| www.SeABank.com.vn Channel – ngân hàng hợp kênh.

Vừa qua S-wifi được vinh dự đồng hành cùng Forbes Việt Nam tại Hội Nghị Bất Động Sản – Động Lực Tăng Trưởng Mới với vai trò Nhà tài trợ Vàng cung cấp giải pháp wifi marketing event tại Hội nghị cao cấp cho thị trường Bất Động Sản tại Việt Nam. Liên hệ: Hotline: 19007167 - 0902 867 809 (Mr Phát) | Tel: 028 54040841 - Ext : (163) | Địa chỉ: 140 Bùi Thị Xuân, P. Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM. | Emai: phattt@s-wifi.vn Web: www.s-wifi.vn

Diễn ra song song cùng với việc đưa Sân chơi Hà Lỗ đi vào hoạt động, Ford Việt Nam cùng Think Playgrounds tổ chức “Ngày hội Chơi Tái chế” cho các em thiếu nhi ở xã Liên Hà. Tại ngày hội, các em nhỏ có cơ hội trải nghiệm không gian chơi mà học lý thú, đồng thời được tham gia vào những hoạt động mới lạ và bổ ích. Mô hình này và mô hình Chơi Tái chế đang được thực nghiệm bởi các chuyên gia về giáo dục, trong đó có Think Playgrounds và các đối tác chiến lược như Ford Việt Nam.

suy ngẫm

Về luật lệ

“Nổi loạn là một dạng nghệ thuật, và cũng như các loại hình nghệ thuật khác, nó có quy luật của mình.”

“Hãy nhớ rằng, ai cũng sẽ trở thành bạo chúa nếu có thể.” —Abigail Adams (cựu Đệ Nhất Phu nhân Hoa Kỳ)

“Chúng ta có thể bất chấp luật lệ của con người, nhưng không thể chống lại những quy luật tự nhiên.” —Jules Verne (nhà văn)

“Nguyên tắc đầu tiên của giới opera cũng chính là nguyên tắc đầu tiên trong cuộc sống: phải tự mình xem xét tất cả mọi thứ.”

—Leon Trotsky (chính trị gia)

“Người ta nghe và chấp thuận học thuyết, rồi ngay lập tức làm ngược lại.” —Benjamin Franklin (nhà lập quốc Hoa Kỳ)

—Nellie Melba (ca sĩ opera)

“Việc chúng ta dũng cảm tuân thủ các quy tắc không phải là điều ghê gớm; nói đúng hơn là chúng ta quá nhát gan để chịu trách nhiệm.” —G.K. Chesterton

“Các tình huống bất ngờ cần được xử lý bằng các nguyên tắc chưa từng có tiền lệ.” —Charlotte Brontë (nhà văn, nhà thơ)

(nhà văn, nhà thần học)

“Người bắt đầu trở nên khôn ngoan khi nhận ra rằng điều tốt nhất có thể làm là chọn nguyên tắc sống cho mình. Thật cố chấp và khờ dại khi giả vờ rằng mình có thể sống mà không cần tuân theo bất kỳ nguyên tắc nào.” —Wallace Stegner (nhà văn)

“Chẳng có luật lệ nào trên đời. tư duy mới chính là thứ hạn chế con người mạnh nhất.” —Tara Stiles (người mẫu)

“Tôi chỉ có hai quy định được xem là kim chỉ nam của mình. Đầu tiên là: Không có quy định. Hai là: Đừng bị ảnh hưởng vì ý kiến của người khác.” —Albert Einstein (nhà vật lý)

162

“Cuộc sống ngắn ngủi, hãy phá vỡ các quy tắc.”

“Thế nào là người nổi loạn? Một người dám nói không”

“Hãy đưa tù nhân đến gặp tôi, tôi sẽ tìm ra luật pháp dành cho họ.”

“Quy định phù hợp nhất là do mình tự quy định.”

—Albert Camus (nhà văn)

—Lord Braxfield (thẩm phán)

—B.C. Forbes

FORBES việt nam

tháng 1.2019

—mark twain (tiểu thuyết gia)

SUY NGẪM SAU CÙNG

nguồn: MELODIES AND MEMORIES, BY NELLIE MELBA; THE REBEL, BY ALBERT CAMUS; HISTORY OF THE RUSSIAN REVOLUTION, BY LEON TROTSKY; SISTERS IN CRIME, BY FREDA ADLER; WHAT’S WRONG WITH THE WORLD, BY G.K. CHESTERTON; ALL THE LITTLE LIVE THINGS, BY WALLACE STEGNER; THE WAY TO WEALTH, BY BENJAMIN FRANKLIN; JANE EYRE, BY CHARLOTTE BRONTË; 20,000 LEAGUES UNDER THE SEA, BY JULES VERNE. photo by: Albert Camus by Martinie/Roger Viollet/Getty Images; Abigail Adams by Bettmann/Getty Images; Mansell/The Life Picture Collection/Getty Images; Popperfoto/Getty Images; Ther Picture Art Collection-Alamy; Boyer-Roger Viollet/Getty Images; Eric Schaal/The LIFE Images Collection/Getty Images; Hulton-Deutsch-Corbis/Getty Images; Mike Pont/Getty Images.