Tạp chí Forbes Việt Nam số 77 - Công nghệ Tài Chính by forbesvietnam

THE CLOUD 1OO • 100 NHÀ LÃNH ĐẠO ĐỔI MỚI NHẤT NƯỚC MỸ THÁNG M ƯỜI 2019 • W W W. FORB ESVIE TNAM .COM .VN

ẤN PHẨM BÁO VĂN HÓA

NGHIÊM XUÂN THÀNH VIETCOMBANK VỚI KẾ HOẠCH LỢI NHUẬN HAI TỈ ĐÔ LA MỸ

TỪ ĐỔI MỚI ĐẾN CÁCH MẠNG GIÁ: 45.OOO ĐỒNG #SỐ 77

936082

010 014

KÍNH BIẾU

LÀN SÓNG CÔNG NGHỆ TÁC ĐỘNG ĐẾN THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM

FORBE S GLOBAL CEO CONFERENCE

TRANSCENDING THE TURBULENCE OC TOBER 15–16, 2019

•

SINGA P ORE

The Forbes Global CEO Conference is an annual gathering for some 400 global CEOs, tycoons and entrepreneurs. Under the theme "Transcending the Turbulence," this year’s conference will examine how CEOs, companies and countries are navigating the challenges and opportunities arising from the storm of uncertainty in the global economy. CEOs can’t merely adapt to the evolving landscape; they may need to plot an entirely new course to safeguard success.

For more information, please email info@forbesasia.com.sg or visit forbesglobalceoconference.com

HELD IN

HOST SPONSOR

PRINCIPAL SPONSOR

CORPORATE SPONSORS

SUPPORTING SPONSORS

•

CONFIRMED SPEAKERS* •

Steve Forbes Chairman & Editor-in-Chief, Forbes Media

Lee Hsien Loong Jack Ma Kiran Prime Minister, Founder, Jack Ma Mazumdar-Shaw Singapore Foundation, United Chairperson & Nations Sustainable MD, Biocon Development Goals Advocate, Partner, Alibaba Group

Mark E Tucker Group Chairman, HSBC Holdings

Goh Hup Jin Chairman, Nipsea Holdings International, Nipsea

Peter Moore CEO, Liverpool FC

Marjorie Yang Chairman, Esquel Group

Rick J. Caruso Founder & CEO, Caruso

Zong Qinghou Founder & Chairman, Hangzhou Wahaha Group

Adrian Cheng Executive Vice Chairman, New World Development, Founder, K11

Miwako Date Enrique K. Razon Jr. H. Roger Wang Roshni Nadar Malhotra President & CEO, Chairman & Chairman & CEO, Mori Trust President, Golden Eagle Executive Director & International International CEO, HCL Corporation, Container Terminal Group, Chairman, Trustee, Shiv Nadar Services, Inc. Committee of 100 Foundation

Mike Flewitt CEO, McLaren Automotive

Kuldip Singh Dhingra Chairman, Berger Paints India Group

George Osborne Senior Adviser, BlackRock Investment Institute

JP Gan Founding Partner, INCE Capital

Goh Choon Phong CEO, Singapore Airlines

Allan Zeman Chairman, Lan Kwai Fong Group

Chairul Tanjung Chairman, CT Corp

Ho Kwon Ping Executive Chairman, Banyan Tree Holdings

Jane Sun CEO, Ctrip.com International

Goodwin Gaw Managing Principal & Chairman, Gaw Capital Partners

Forrest Li Chairman & Group CEO, Sea

Tan Hooi Ling Cofounder, Grab

Anderson Tanoto Director, RGE

Rose Damen Family shareholder & Non-Executive Director, Damen Shipyards Group, MD, Damen Yachting

Achal Bakeri Founder, Chairman & MD, Symphony

Moira Forbes Executive Vice President, Forbes Media, President & Publisher, ForbesWomen

Stuart Parkinson Global Chief Investment Officer, HSBC Private Banking

Danny Yong CIO & Founding Partner, Dymon Asia Capital, Chairman, The Majurity Trust

Axton Salim Executive Director, Salim Group

Douglas Hsu Chairman & CEO, Far Eastern Group

William E. Heinecke Founder & Chairman, Minor International

Wendy Yap President Director & CEO, Nippon Indosari Corpindo

Mitch Garber Chairman, Cirque du Soleil, Chairman, Invest in Canada

B. R. Shetty Founder & Chairman, NMC Healthcare

Jack Cowin Chairman & MD, Competitive Foods Australia

Mario Moretti Polegato Chairman, GEOX Group

Yoshito Hori Managing Partner, GLOBIS Capital Partners, President, GLOBIS University

Tan Min-Liang Cofounder & CEO, Razer

Eric Gnock Fah COO & Cofounder, Klook

Karl Iagnemma Founder, nuTonomy, President, Aptiv Autonomous Mobility

Samantha Du Founder, Chairman & CEO, Zai Lab

Gaurav V. Burman Director, Dabur International

Frank Doyle Dean, John A. Paulson School of Engineering and Applied Sciences, Harvard University

Dipali Goenka CEO & Joint MD, Welspun India

Antoine Firmenich MD, Aquilus, Founding Partner, Alatus Capital

*Selected confirmed speakers as of September 23, 2019

2019 . 0 1 . 0 on | 1

l Saig a t n e ontin C r e t n I

Những thay đổi chính sách Tương lai của việc làm Cách học mới Lựa chọn phù hợp

Vui lòng liên hệ để biết thêm thông tin: Hotline 0933 244 600 www.event.forbesvietnam.com 2019

www.facebook.com/forbesvn/

DIỄN GIẢ THAM DỰ HỘI NGHỊ GIÁO DỤC CỦA FORBES VIỆT NAM

TS. GIÁP VĂN DƯƠNG

TS. NGUYỄN CHÍ HIẾU

Ông RAJ SHASTRI

Ông STEPHAN ULRICH

Đồng sáng lập Vietschool và Sáng lập GiapGroup

Giám đốc điều hành Tổ chức giáo dục IEG

Đối tác điều hành Quỹ đầu tư Kaizen PE

Giám đốc chương trình Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO)

Bà ĐÀM BÍCH THỦY

TS. NGUYỄN QUỐC TOÀN

TS. LÊ TRƯỜNG TÙNG

Chủ tịch Đại học Fulbright Việt Nam

Đồng sáng lập và CEO Tập đoàn giáo dục Hoa Kỳ EQuest

Chủ tịch Đại học FPT

Trong số này // THÁNG 10.2019

p TRANG 32

VIETCOMBANK ĐẶT MỤC TIÊU LỢI NHUẬN ĐẠT HAI TỈ ĐÔ LA MỸ VÀO NĂM 2025. ĐỘNG LỰC CHO TĂNG TRƯỞNG CHÍNH LÀ CHUYỂN ĐỔI NGÂN HÀNG SỐ, ĐA DẠNG HÓA SẢN PHẨM VÀ DỊCH VỤ —NGHIÊM XUÂN THÀNH, CHỦ TỊCH VIETCOMBANK.

SỐ 10 CUỐN 77

19 | SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN // Hồ Quốc Tuấn Bài toán khó cho việc hạ lãi suất

22 | THỜI CUỘC // Yuwa Hedrick-Wong Mục đích trái ngược

CÔNG NGHỆ TRONG TÀI CHÍNH 32 | KHÁT VỌNG NGƯỜI DẪN ĐẦU

Vietcombank, ngân hàng dẫn đầu hệ thống đặt mục tiêu lợi nhuận hai tỉ đô la Mỹ. GIANG THANH

42 | TỪ TRUYỀN THỐNG ĐẾN ĐA NĂNG

MB Bank chuyển dịch từ ngân hàng truyền thống đến tập đoàn tài chính đa năng. GIANG THANH

60 | ĐẦU TƯ CHO TƯƠNG LAI

ViettelPay muốn tạo ra cuộc cách mạng trong công nghệ tài chính. CƯỜNG NGHIÊM

66 | ĐÓN SÓNG DỮ LIỆU LỚN

TrustingSocial trở thành mắt xích quan trọng cung cấp giải pháp tài chính ở các thị trường đông dân và đang phát triển. KHỔNG LOAN

74 | CUỘC CHIẾN SIÊU ỨNG DỤNG

Fintech tạo ra các sản phẩm dịch vụ mới mẻ trong lĩnh vực tài chính. CƯỜNG NGHIÊM - CÔNG SANG

80 | ĐƯỜNG BĂNG CHƯA THÔNG Cung cấp dịch vụ tín dụng, liệu các doanh nghiệp P2P có ngáng chân ngân hàng? MINH THIÊN

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

TI M E , A H E RMÈ S OB J ECT.

Arceau L’heure de la lune Time flies to the moon

Trong số này // THÁNG 10.2019

SỐ 10 CUỐN 77

100 LÃNH ĐẠO ĐỔI MỚI NHẤT NƯỚC MỸ 90 | NHỮNG TIẾN BỘ HẤP DẪN

Cormick thành công nhờ các sáng tạo đầy hương vị. CHLOE SORVINO

THE CLOUD 100 124 | NHỮNG TIẾN BỘ HẤP DẪN

Cormick thành công nhờ các sáng tạo đầy hương vị. CHLOE SORVINO

NHỮNG NGƯỜI GIÀU NHẤT SINGAPORE 114 | NGỒI VỮNG

Tỉ phú Ron Sim cải tổ doanh nghiệp kinh doanh ghế massage và trà cao cấp thành gã khổng lồ trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe ở khu vực châu Á. PAMELA AMBLER

p TRANG 94

“BẤT KỲ ĐỘNG THÁI NÀO CHÚNG TÔI THỰC HIỆN TRONG TƯƠNG LAI, SẼ NHẮM ĐẾN NGƯỜI TIÊU DÙNG VÀ KHÁN GIẢ CỦA BA ĐẾN NĂM NĂM TỚI, CHỨ KHÔNG PHẢI BA ĐẾN NĂM TUẦN TỚI.” —BRIAN GOLDNER, CEO HASBRO.

NHỮNG CÔNG TY TỐT NHẤT CÓ DOANH THU TRÊN MỘT TỈ ĐÔ LA MỸ 106 | KHAI THÁC SỰ TĂNG TRƯỞNG

San Miguel thu hút các nhà đầu tư quay trở lại các doanh nghiệp bia và thực phẩm của mình bằng cách sáp nhập cả hai doanh nghiệp này vào cùng một tập đoàn. ROEL LANDINGIN

CÔNG TY, CON NGƯỜI 102 | AM HIỂU KHÔNG GIAN

JustCo khai thác nhu cầu không gian làm việc chung ngày càng tăng tại châu Á. PAMELA AMBLER

132 | LÀM TOÁN

Byju Raveendran biến sở trường số học của mình thành doanh nghiệp trị giá 5,5 tỉ đô la Mỹ chuyên về công nghệ giáo dục. ANURADHA RAGHUNATHAN

LỐI SỐNG 136 | KHÔNG NGỪNG THEO ĐUỔI

Rời vị trí lãnh đạo tại Wharf Hong Kong, Peter Woo đang dành thêm thời gian cho hoạt động từ thiện, du lịch - và các môn thể thao mạo hiểm. RON GLUCKMAN

150 | SUY NGẪM Về quan hệ đối tác.

u TRANG 140

“Ý TƯỞNG CÀNG ĐƠN GIẢN THÌ CÀNG KHÓ THỰC HIỆN. QUAN TRỌNG LÀ AI NGHĨ RA TRƯỚC, AI LÀM NÓ TỐT NHẤT VÀ AI KIÊN TRÌ NHẤT.” —NGHỆ SĨ ANDY CAO 12

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

Phong cách ấn tượng với thiết kế đậm khí chất. Bentayga V8 Design Series. Bản giao hưởng hoàn hảo giữa hiệu suất ưu việt và thiết kế ấn tượng.

BENTLEY HANOI

BENTLEY HANOI Số 2 Tôn Thất Thuyết, Hà Nội. Hotline Hà Nội: 0369 388 888

Website: www.Hanoi.bentleymotors.com

Hotline HCM: 096 958 3030

Facebook: www.facebook.com/BentleyHanoi.vn

Hotline Service: 0362 000 555

Instagram: www.instagram.com/BentleyHanoi.vn

FORBES VIỆT NAM

THƯ TÒA SOẠN TỔNG BIÊN TẬP

Chu Thị Thu Hằng PHÓ TỔNG BIÊN TẬP

Lương Trung Hiếu Phan Thanh Nam CỐ VẤN BIÊN TẬP

Phạm Phú Ngọc Trai THƯ KÝ TÒA SOẠN

Võ Quốc Khánh

PHÓ THƯ KÝ TÒA SOẠN

Giang Thanh

TRƯỞNG BAN BIÊN DỊCH

Khổng Loan

PHỤ TRÁCH THIẾT KẾ

Trần Quốc Luật

TÒA SOẠN – TRỊ SỰ 124 Nguyễn Du, Hà Nội Tel: 024 38220036 – 3822 3836 Fax: 024 3822 9302

VĂN PHÒNG PHÍA NAM • Tòa nhà HM Town (Tầng 8) 412 Nguyễn Thị Minh Khai, P. 5, Q. 3, TP. HCM Tel: 028 3832 7575 – Fax: 028 3834 3535 email: toasoan@forbesvietnam.com • 170 Nguyễn Đình Chiểu, Q.3, TP.HCM Tel: 028 3823 0890 – Fax: 028 3910 0922 Giấy phép xuất bản số 79/GP-BTTTT cấp ngày 02.04.2013

MEDIA CHAIRMAN & EDITOR-IN-CHIEF

Steve Forbes

CHIEF EXECUTIVE OFFICER: Michael Federle CHIEF CONTENT OFFICER: Randall Lane CEO / ASIA, FORBES MEDIA & PRESIDENT & PUBLISHER, FORBES ASIA: William Adamopoulos EXECUTIVE DIRECTOR, EDITORIAL CONTENT, FORBES ASIA: Justin Doebele SENIOR VICE PRESIDENT, FORBES ASIA:

Tina Wee FOUNDED IN 1917 B.C. Forbes, Editor–in–Chief (1917–54) Malcom S. Forbes, Editor–in–Chief (1954–90) James W. Michaels, Editor (1961–99) William Baldwin, Editor (1999–2010) FORBES VIỆT NAM is published under a license agreement with Forbes Media LLC © 2013 Công Ty TNHH Truyền Thông Tương Tác. © 2013 FORBES. All Rights Reserved.

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

Từ đổi mới đến cách mạng

hiều rộng và sâu của những tiến bộ công nghệ tác động tới nhiều lĩnh vực, trong đó có tài chính, với sự xuất hiện của khái niệm mới fintech. Hiểu theo cách đơn giản, fintech (công nghệ tài chính) đề cập đến công nghệ liên quan tới các sản phẩm và dịch vụ ngành tài chính giúp người dùng chủ động thực hiện các dịch vụ tài chính mà không cần hỗ trợ của các nhân viên ngành tài chính, ngân hàng. Song song với sự tiến bộ của công nghệ áp dụng trong dịch vụ tài chính xuất hiện hàng loạt các khái niệm mới mẻ đang dần trở nên quen thuộc với người dùng: ví điện tử (e – wallet), thanh toán di động (mobile payment), cho vay ngang hàng (P2P lending), huy động vốn cộng đồng (crowdfunding), ngân hàng chuỗi khối (blockchain banking)… Sự phát triển của các ứng dụng mới không chỉ nâng cao hiệu quả và quy trình xử lý dịch vụ tài chính mà còn tập trung nâng cao trải nghiệm khách hàng. Sự phát triển mau chóng của lĩnh vực fintech đòi hỏi phải có khung pháp lý phù hợp cân bằng giữa tinh thần thúc đẩy đổi mới sáng tạo và xây dựng môi trường cạnh tranh, đảm bảo sự ổn định của hệ thống tài chính. Trong chuyên đề tài chính lần này, Forbes Việt Nam chọn những câu chuyện cũ, mới đan xen, có những câu chuyện mang tính đổi mới, có những thay đổi mang tính cách mạng, dù mang tính thử nghiệm nhưng không nằm ngoài xu hướng dịch chuyển của sự đổi mới: Vietcombank, ngân hàng đặt mục tiêu hai tỉ đô la Mỹ lợi nhuận với động lực từ ngân hàng bán lẻ và ngân hàng số; MB từ ngân hàng truyền thống chuyển sang tập đoàn tài chính đa năng; Viettel, nhà mạng viễn thông trở thành nhà cung cấp dịch vụ tài chính số; P2P lending, mô hình cho vay ngang hàng mang tính cách mạng nhưng ẩn chứa rủi ro; TrustingSocial, công ty Việt Nam vươn ra quốc tế với tham vọng phục vụ hai tỉ người dùng. Tổ chức các sự kiện lớn là một hoạt động của Forbes Việt Nam trong 6 năm, nhằm qua kết nối Forbes Việt Nam với cộng đồng doanh nhân và bạn đọc. Khép lại năm 2019, Forbes Việt Nam sẽ tổ chức hai sự kiện: “Định hướng tương lai” về chủ đề giáo dục vào ngày 10.10 và hội thảo bất động sản: “Tìm kiếm điểm cân bằng” vào ngày 7.11.

Ban Biên Tập

Forbes Việt Nam

FORBES VIỆT NAM

Ý KIẾN BẠN ĐỌC ĐẠI DIỆN THƯƠNG MẠI

Công ty TNHH Truyền Thông Tương Tác TỔNG GIÁM ĐỐC

Đường Thu Hương PHỤ TRÁCH KINH DOANH

Bùi Quang Đạt PHỤ TRÁCH TIẾP THỊ – PHÁT HÀNH

Nguyễn Hải Bằng PHỤ TRÁCH VĂN PHÒNG

Phạm Trà Kim Anh ĐỊA CHỈ LIÊN LẠC

Tòa nhà HM Town (Tầng 8) 412 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường 5, Quận 3, TP. HCM Tel: 028 3832 7575 Fax: 028 3834 3535 ĐẶT BÁO DÀI HẠN

Tại TP. HCM liên hệ Email: phathanh@forbesvietnam.com Tel: 028 3832 7575 Tại các địa phương khác liên hệ đặt báo dài hạn tại Bưu điện gần nhất, mã số đặt báo C018

Gốc rễ của đòi hỏi thay đổi

Với đề tài Cách tân giáo dục trên số 76, tôi cho rằng tòa soạn có thể khai thác sâu hơn đến gốc rễ của sự đòi hỏi phải thay đổi của giáo dục nói chung, việc đào tạo kỹ năng và ngôn ngữ nói riêng. Gốc rễ này được đưa ra phân tích rất nhiều trên các diễn đàn về giáo dục và việc làm trên thế giới gần đây. Nó chính là chìa khóa cho các nhà làm giáo dục, vì nó là một chuỗi hệ quả nối tiếp nhau, từ sự thay đổi của xã hội dẫn đến con người phải thay đổi, yêu cầu về lao động và việc làm thay đổi, vì vậy giáo dục phải thay đổi. Tôi đặc biệt thích bài về giáo dục Phần Lan “Định hướng tương lai”, và bài viết về đầu tư nước ngoài vào giáo dục, do nó thật sự chạm đúng góc nhìn từ những người như tôi, người đang thụ hưởng những xu hướng mới về giáo dục và đang miệt mài tìm cách ứng dụng nó vào giáo dục tại Việt Nam. THANH VÕ, VĂN PHÒNG TỔNG GIÁM ĐỐC, ILA VIETNAM

Cái nhìn mới về giáo dục

“Cách tân giáo dục” là điều mà người ta mong muốn nhất tại Việt Nam bây giờ. Đây cũng là mảnh đất “màu mỡ” dành cho các nhà đầu tư, nhưng giáo dục không chỉ mang đến những doanh thu, lợi nhuận mà còn mang đến cả thế hệ trí thức mới cho đất nước. Các xu hướng mới như “Vốn ngoại vào giáo dục” hay “Nhập khẩu giáo dục” đã cho thấy sự phát triển đầy tiềm năng ở lĩnh vực này. Tôi đặc biệt quan tâm đến các phương pháp giáo dục mới được du nhập trong thời gian gần đây như Montessori, Steiner, Reggio Emilia… Việc kết hợp phương pháp học mới, linh động hơn vào các bộ môn STEM là một hướng đi cần thiết và quan trọng, bởi đây là các môn khoa học cơ bản mà trong quá trình học, người học rèn giũa được các kỹ năng cần thiết sau này.

ĐOÀN KIM NGỌC, CHUYÊN VIÊN MARKETING , SYLVAN LEARNING VIỆT NAM

Homeschooling của con và cha mẹ

Bản quyền đã được đăng ký. Không hình ảnh và/hoặc nội dung nào trên tạp chí được phép tái xuất bản dưới bất kỳ hình thức nào nếu không có sự cho phép hoặc cấp phép bằng văn bản. Bất kỳ vi phạm bản quyền nào sẽ bị xử lý theo các quy định và pháp luật Việt Nam.

Homeschooling cho con cũng chính là homeschooling cho cha mẹ, bởi chúng ta không chỉ dựa vào chương trình nước ngoài, vốn được lên chương trình sẵn cho hàng ngàn học sinh giống như con bạn. Vấn đề của homeschooling, theo tôi, là cùng con tìm ra “người nghệ sĩ” ẩn bên trong mỗi đứa trẻ, là chặng đường đầy chông gai đòi hỏi nỗ lực của cả bố mẹ và con cái, sự nghiêm túc và tính kỷ luật cao trong mỗi ngày học. Tuy nhiên, nếu cho rằng chỉ có những đứa trẻ có năng lực đặc biệt mới có thể học tại nhà thì quả là bất công cho những đứa trẻ được xem là “không có năng lực đặc biệt” (và điều này là một sai lầm). Quá trình học tại nhà chính là quan sát, đánh giá năng lực, kỹ năng của trẻ để điều chỉnh chương trình học cho phù hợp với chính đứa trẻ đó.

In tại Công ty cổ phần in Trần Phú 71 - 75 Hai Bà Trưng, Quận 1, TP. HCM.

Mời bạn gửi nhận xét, ý kiến về nội dung tạp chí đến: toasoan@forbesvietnam.com

THÁNG MƯỜI 2019 — SỐ 10 CUỐN 77 Tạp chí Forbes Việt Nam, ấn phẩm của báo Văn Hóa được xuất bản hằng tháng vào tuần đầu tiên trong tháng.

16 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

HỒ SỸ THẾ, GIÁM ĐỐC CÔNG TY AMUS

SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN “Trong tất cả những gì bạn tích lũy, hãy tích lũy sự hiểu biết”

BÀI TOÁN KHÓ CỦA VIỆC GIẢM LÃI SUẤT CHO VAY Ở VIỆT NAM HỒ QUỐC TUẤN

M I N H H OẠ : L E O

NGÀY 13.9, NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC (NHNN) TUYÊN BỐ giảm

một số loại lãi suất điều hành 0,25%/năm từ ngày 16.9. Các loại lãi suất điều hành được giảm bao gồm lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng. Phần lớn các chuyên gia phân tích đều cho rằng đây là một động thái mang “liệu pháp tâm lý” và không mấy tác động đến mặt bằng lãi suất cho vay. Điều này có lý lẽ vì các loại lãi suất này không trực tiếp ảnh hưởng đến mặt bằng lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại. Đây là các loại lãi suất mang tính kỹ thuật, chủ yếu tác động đến chi phí vốn của ngân hàng khi thiếu hụt vốn. Trong giai đoạn căng thẳng thanh khoản mấy năm trước thì nó có tác động bình ổn tâm lý thị trường hiệu quả. Đối với một vài ngân hàng yếu kém, đây cũng có thể là một tin mừng vì khi cần họ có thể cần hỗ trợ qua các kênh vốn này với chi phí rẻ hơn. Tuy nhiên, với đa số các ngân hàng thương mại trong nền kinh tế hiện tại, họ lại không quá cần thiết sử dụng các công cụ này. Trong khi đó, lãi suất tiền gửi trung và dài hạn đang trong tình thế chực chờ tăng . Theo ông Nguyễn Hoàng Minh – phó giám đốc NHNN chi nhánh TP.HCM, cơ cấu tiền gửi tiết kiệm của các ngân hàng hiện nay đang có sự mất cân đối về kỳ hạn. Tỉ lệ vốn huy động ngắn hạn đang chiếm 78% trong khi vốn huy động trung và dài hạn chỉ chiếm 22%. Vì vậy, các ngân hàng thương mại đang cần vốn trung và dài hạn, nhất là sau khi NHNN siết lại việc sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn.

Những mức lãi suất chính sách mà NHNN vừa hạ không được sử dụng thường xuyên và không có tác động trên diện rộng đến đa số các ngân hàng thương mại, cũng không giúp cải thiện tình hình mất cân đối giữa tỉ lệ vốn cho vay dài hạn so với vốn huy động dài hạn. Do đó nhiều khả năng sẽ không thể hạ được mặt bằng lãi suất huy động. Mà nếu mặt bằng lãi suất huy động không thể hạ, liệu NHNN có cách nào để hạ mặt bằng lãi suất cho vay? Những động thái gần đây của NHNN khi diễn ra chạy đua lãi suất huy động cho thấy NHNN chỉ có thể áp dụng biện pháp hành chính là tuyên bố sẽ xử lý nặng các ngân hàng chạy đua tăng lãi suất huy động. Một công cụ hành chính khác NHNN cũng có thể dùng là áp đặt trần lãi suất cho vay. Tuy nhiên, đây là những công cụ mà chưa đến thời điểm khẩn cấp, NHNN có lẽ sẽ không dùng đến. Nói cách khác, NHNN có thể nỗ lực sử dụng công cụ hành chính để chặn phần nào những đợt chạy đua lãi suất của các ngân hàng thương mại và hi vọng nhu cầu vốn trong nền kinh tế ổn định. Tuy nhiên, hạ mặt bằng lãi suất cho vay là không dễ dàng, trừ khi NHNN sử dụng đến chiếc đũa thần là tìm kiếm sự đồng thuận hỗ trợ của các ngân hàng thương mại mà Nhà nước nắm sở hữu lớn. Cho dù như vậy, nguy cơ “phá rào” từ các tổ chức tín dụng có chênh lệch tỉ lệ huy động ngắn hạn/dài hạn cao vẫn tồn tại, như chúng ta đã từng thấy trong quá khứ. Nói chung, hạ lãi suất cho vay dài hạn trong nền kinh tế Việt Nam hiện tại là không dễ dàng. NHNN có thể dùng những công cụ kỹ thuật như lãi suất chiết khấu, thị trường mở để hỗ trợ vốn cho ngân hàng, giảm đi chi phí vốn ngắn hạn cho họ như một THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 19

FORBES VIỆT NAM

SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN

củ cà rốt, đổi lại ngân hàng thương mại chấp nhận một mức chênh lệch giữa lãi suất cho vay và tiết kiệm thấp hơn. Tuy nhiên, không dễ gì ngân hàng thương mại chấp nhận “chịu thiệt” và khi đó công cụ hành chính sẽ được sử dụng như một cây gậy để đảm bảo thị trường trong kiểm soát của NHNN. Nhưng cây gậy và củ cà rốt này không thể sử dụng quá nhiều. Điều đó có nghĩa là NHNN không có nhiều dư địa để đẩy lãi suất cho vay xuống thấp nhiều chừng nào chênh lệch tiền gửi ngắn hạn/trung và dài hạn còn cao. Điều mà NHNN có thể hi vọng là kênh trái phiếu doanh nghiệp sẽ chia sẻ bớt gánh nặng cho ngân hàng thương mại trong việc cấp vốn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, gần đây Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đã chỉ đạo “chấn chỉnh” thị trường trái phiếu doanh nghiệp sau việc một số

doanh nghiệp bất động sản đẩy lãi suất trái phiếu lên trên 14%/năm. Điều này dẫn đến lo ngại nếu siết việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp quá chặt thì nền kinh tế lại thiếu vốn trung và dài hạn. So với nước láng giềng Thái Lan đang cần kích thích kinh tế để tránh đổ vỡ hàng loạt của doanh nghiệp do tăng trưởng ở dưới 2,5% thì Việt Nam ở một trạng thái khác hẳn vào lúc này. Tăng trưởng khả quan thì doanh nghiệp và người dân vẫn sẽ sẵn sàng vay vốn làm ăn. Mặt khác, giá vàng tăng lại khiến cho người dân sẽ đòi hỏi một mức lãi suất tiết kiệm hấp dẫn hơn để tiền nhàn rỗi không đổ vào nắm giữ vàng. Cộng với những yếu tố đã phân tích ở trên thì e rằng mặt bằng lãi suất trong nền kinh tế có lẽ khó mà giảm trong mấy tháng cuối năm nay và kể cả những tháng đầu năm sau. Mà đó cũng là lẽ bình

thường ở một nền kinh tế đang tăng trưởng có vẻ khá tốt. Hiện tại tình hình kinh tế toàn cầu đang diễn biến phức tạp với thương chiến Mỹ – Trung, Brexit ở châu Âu, xung đột chính trị ở nhiều điểm nóng trên thế giới có thể tác động đến giá dầu và lạm phát. Việt Nam là một nền kinh tế có độ mở cao, chắc chắn sẽ bị tác động bởi những diễn biến khó lường này. Nếu NHNN vội vã trong chính sách lãi suất hay tỉ giá vào lúc này, nếu có một diễn biến bất ngờ làm đảo chiều mọi dự đoán thì NHNN lại có thể rơi vào thế “việt vị”. Vì vậy, ở thời điểm này, NHNN không có áp lực phải vội vã hành động, và có lẽ họ cũng không cần hành động gấp rút mà cần chừa lại dư địa chính sách để phản ứng khi có “bão” lớn bất ngờ nổi lên. TIẾN SĨ HỒ QUỐC TUẤN LÀ GI Ả NG VIÊN ĐẠ I H Ọ C B R I S T O L , A N H .

TỪ ĐÓI NGHÈO ĐẾN THỊNH VƯỢNG Ý tưởng chính về kinh tế học 2.0. Tác giả: Arnold Kling và Nick Schulz

inh tế học 1.0 nói về sự khan hiếm, trong khi kinh tế học 2.0 nói về sự dư dả, đầy đủ, thành quả của tiến bộ về kỹ thuật của thời đại hiện nay. Cuốn sách đưa ra quan điểm hoàn toàn mới về vai trò của thị trường. Trước đây, trường phái Chicago cho rằng: thị trường nhìn chung là hiệu quả; đó là lý do chúng ta cần thị trường. Còn trường phái Harvard - MIT lại cho rằng: thị trường thường hay thất bại. Đó là lý do tại sao chúng ta cần có

20 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

chính phủ và cần sự điều tiết. Hai tác giả đưa ra quan điểm mới về vai trò của thị trường trong xã hội. Vẫn giữ nguyên vế đầu của quan điểm trường phái Harvard - MIT, nơi Arnold Kling bảo vệ tiến sĩ kinh tế học, tuy thị trường thường thất bại nhưng thị trường là giải pháp tốt nhất để giải quyết thất bại của thị trường. Cơ sở của lập luận này dựa vào vai trò của cải tiến, đổi mới mà theo hai tác giả, động năng thay đổi như vậy chỉ thật sự được thực hiện một cách tốt nhất bởi thị trường, hiếm khi do chính phủ thực hiện. Trong kinh tế học 2.0, thị trường là cơ chế kích thích, sàng lọc những cải tiến, đổi mới. Các doanh nhân là trọng

tâm của nền kinh tế, đẩy mạnh đổi mới thông qua hệ thống. Một suy nghĩ khác về kinh tế học 2.0 là hai tác giả nhấn mạnh về tầm quan trọng của tầng phần mềm (sofware layer) của nền kinh tế. Trước đây, quan điểm truyền thống chú trọng đến phần cứng hoạt động theo quy luật phân bổ của sự khan hiếm các nguồn lực trong xã hội và chịu sự chi phối của quy luật hiệu suất giảm dần. Hiểu đơn giản, nếu tăng gấp đôi lượng nguyên liệu, nhân công cần thiết cho sản xuất, số lượng sản phẩm đầu ra chưa hẳn tăng tương ứng. Khi đề cập tầng phần mềm, các tác giả nhấn mạnh vai trò của doanh nhân, nhà khởi nghiệp. Đó là những người thúc

đẩy sự đổi mới. Theo hai tác giả, chính phủ cung cấp một phần của hệ điều hành dưới hình thức luật pháp và quy định, khu vực tư nhân cũng cung cấp một phần hệ thống điều hành cho phép thị trường hoạt động tốt. Một điểm khác biệt của cuốn sách này là vai trò của trung gian tài chính không minh bạch như mô tả trong các sách kinh tế học truyền thống. Hai tác giả cho rằng, nó luôn có các rủi ro tiềm ẩn, cơ sở để đưa ra luận giải vì sao thị trường tài chính dễ bị sụp đổ. Từ đói nghèo đến thịnh vượng của tác giả Arnold Kling và Nick Schulz do PACE Institute of Management phát hành bản tiếng Việt.

DELL G7-7590 TUYÊN NGÔN ĐẲNG CẤP CỦA DOANH NHÂN TRẺ Sở hữu một chiếc laptop doanh nhân không khó. Nhưng tìm ra một chiếc laptop vừa thể hiện bản lĩnh của người đàn ông trên thương trường, vừa ngầm khẳng định “chất chơi” của một game thủ bất khá chiến bại lại không dễ dàng. Là sản phẩm cao cấp nhất trong thế hệ laptop G-series mới của Dell, G7 7590 được xem là “vũ khí” tối thượng cho những chàng thủ lĩnh luôn khát khao men say chiến thắng.

UY LỰC VÔ ĐỊCH TUYỆT ĐỐI 9th Gen Intel® Core™ i7-9750H processor 6 nhân 12 luồng mạnh mẽ, đa nhiệm đỉnh cao. Windows 10 Home Card đồ họa rời Nvidia GeForce RTX 2060 với 6GB GDDR6, tản nhiệt tiên tiến. Kết nối mạng Killer Networks E2500V2 đáp ứng tốc độ trong tích tắc.

ĐỈNH CAO PHONG THÁI Thiết kế tối giản với sắc đen nhám quyền lực. Mỏng chỉ 19,9 mm - dễ dàng cùng bạn làm mọi lúc, chiến mọi nơi. Sống xanh cùng Dell vì 90% các thành phần của máy có thể tái chế

“CHẤT” RIÊNG KHÁC BIỆT Màn hình IPS 15,6 inh FHD, tần số quét 144Hz cho game hành động tốc độ cao. Bàn phím RGB với 4 vùng tùy biến, tiện ích Alienware Command Center giúp cá nhân hóa không gian chiến game của bạn. Âm thanh Nahimic 3D Audio nâng tầm hiệu ứng cho trải nghiệm nhập vai thêm sống động.

Giá tham khảo:

45.000.000VNĐ

Dell G7-7590 được bảo hành Premium Support, gồm cả dịch vụ bảo hành thay thế linh kiện tại nơi sử dụng qua tổng đài 1800 54 54 55, hoạt động 24/7 (cả ngày lễ).

THỜI CUỘC YUWA HEDRICK-WONG

NỀN KINH TẾ TOÀN CẦU đang trở kinh tế toàn cầu. nên ngày càng mất ổn định. Tâm lý Điều này nhằm mục đích đẩy đồng đô thị trường có thể chuyển từ lạc quan la Mỹ tăng giá trị lên – ngược lại mong sang bi quan nhanh chóng. Điều ngạc muốn của Trump. Ông Trump đang nỗ lực nhiên là thị trường chứng khoán đang với mục đích trái ngược và chỉ thành công hồi phục không phải vì triển vọng với việc gây bất ổn nền kinh tế toàn cầu. tăng trưởng lành mạnh, mà dựa trên Trong vật lý, sự mất ổn định là kết quả của kỳ vọng rằng các ngân hàng trung các thay đổi hỗn loạn trong các luồng năng ương sẽ cắt giảm lãi suất. Sự mất ổn lượng xảy ra va chạm từ các hướng khác định càng trở nên tệ hơn vì tổng thống nhau. Đây là những gì đang xảy ra với nền Donald Trump đã biến cả thương mại kinh tế toàn cầu. Sự ổn định kinh tế toàn lẫn đồng đô la Mỹ thành vũ khí khi cầu chắc chắn sẽ trở lại một khi thương mại theo đuổi mục tiêu làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại. và lãi suất được bình thường hóa. Dưới thời Bằng cách áp đặt các biện pháp trừng phạt và thuế quan, cũng Trump, cả hai điều đó đều không có khả như cấm các công ty Hoa Kỳ làm ăn với một loạt các công ty nước năng xảy ra sớm. ngoài – danh sách này ngày càng dài – với lý do an ninh quốc gia, ông Trump đã làm suy yếu thương mại toàn cầu, biến nó thành chốt khóa kiềm hãm tăng trưởng toàn cầu. Triển vọng kinh doanh trở nên ảm đạm không phải vì nền tảng yếu kém, mà bởi vì các công ty không còn chắc chắn về thị trường và đối tác cần đầu tư và mở nhưng mà không phải gánh chịu cơn nóng giận của tổng thống Trump, vốn đang ảnh hưởng đến các công ty ở Hoa Kỳ và phần còn lại của thế giới. Chiến tranh thương mại Trung Quốc – Hoa Kỳ đặc biệt gây tổn hại vì cuộc chiến này đóng băng hoạt động đầu tư toàn cầu và làm ngưng trệ bất kỳ kế hoạch lâu dài có ý nghĩa nào. Nhiều công ty Hoa Kỳ cũng lo lắng sâu sắc về hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc, nơi đem lại doanh thu khoảng 250 tỉ đô la Mỹ hằng năm. Tuy nhiên, đồng thời với những động thái này, chính Trump cũng đang gây sức ép buộc cục Dự trữ Liên bang cắt giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng trong nước, điều này sẽ làm suy yếu đồng đô la Mỹ và khiến hàng xuất khẩu của Mỹ cạnh tranh hơn. Theo nhà kinh tế trưởng Gita Gopinath của IMF, những động thái không trung thực này khiến cho thị trường tiền tệ biến động nhiều hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến thương mại toàn cầu. Các động thái của Trump đối với thương mại và tiền tệ đang tạo thành lực cản rõ rệt đối với tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Một vấn đề khác biểu hiện ít rõ hơn là mối đe dọa sâu sắc hơn mà họ đặt ra cho sự ổn định kinh tế toàn cầu. Khi biến thương mại thành mũi nhọn tấn công, KHI BIẾN THƯƠNG MẠI THÀNH MŨI NHỌN ông Trump đã tạo nên tâm lý bất ổn lan TẤN CÔNG, TRUMP ĐÃ KHIẾN CHO TÂM LÝ khắp nền kinh tế toàn cầu, khiến cho BẤT ỔN LAN TRUYỀN KHẮP NỀN KINH TẾ nguồn vốn đầu tư tự do hướng đến tính TOÀN CẦU. an toàn tương đối của đồng đô la Mỹ – đồng tiền lưu trữ có giá trị nhất của nền YUWA HEDRICK-WONG LÀ CÂY BÚT BÌNH LUẬN KINH TẾ CAO CẤP CỦA FORBES CHÂU Á. ÔNG CŨNG LÀ GIẢNG VIÊN THỈNH GIẢNG TẠI TRƯỜNG CHÍNH SÁCH CÔNG LEE KUAN YEW, ĐH QUỐC GIA SINGAPORE. LÀ MỘT NHÀ KINH TẾ LÀM VIỆC Ở CHÂU Á-THÁI BÌNH DƯƠNG, CHÂU ÂU, TRUNG ĐÔNG VÀ CHÂU PHI TRONG 25 NĂM QUA, ÔNG THƯỜNG XUYÊN VIẾT CÁC CHUYÊN MỤC VỀ NỀN KINH TẾ TOÀN CẦU CHO FORBES CHÂU Á. EMAIL: YUWA.HEDRICK.WONG@GMAIL.COM.

22 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

Ả N H : S A U L LO E B /A F P/G E T T Y I M AG E S

MỤC ĐÍCH TRÁI NGƯỢC

Một dự án của

SỐNG CÙNG DI SẢN Hãy để di sản mà thế giới công nhận là cảnh quan sống mỗi ngày của Bạn. Khởi đầu từ việc sở hữu căn nhà tiện nghi và sang trọng thuộc Đại đô thị Halong Marina bên Vịnh Kỳ Quan. w w w.bim lan d.c o m

Thuộc Tập đoàn

TOÀN CẢNH THỊ TRƯỜNG GIỮ

BÁN

Adam Weinberger Đại lý bán sách hiếm, thành viên của hiệp hội những người bán sách cổ xưa ở Mỹ, người sáng lập RareBookBuyer.com

Các tác giả nữ Tác phẩm của phụ nữ luôn có sức hút lớn. Ước tính giá trị của bản gốc cuốn sách Kiêu hãnh và Định kiến là 40 ngàn đô la Mỹ, sách gốc của nhà toán học và nhà lập trình tiên phong Ada Lovelace có giá 25 ngàn đô la Mỹ.

Các tác phẩm thời Elizabeth Rất nhiều sách từ thời Shakespeare có giá rẻ. Cuốn sách First Folio năm 1623 bao gồm các vở kịch của Shakespeare có thể có giá lên đến 5 triệu đô la Mỹ, nhưng một cuốn từ điển từ thế kỷ 16 của Cooper - có khả năng là Shakespeare dùng từ điển này để viết sách - lại chỉ có giá khoảng 2.000 đô la Mỹ.

Sách Latin cổ Các nhà sưu tập trẻ càng lúc càng muốn tìm các tác phẩm gần gũi với họ; thần học thế kỷ 17 và Bộ giáo luật không phù hợp với tiêu chí đó. Có giá 2 ngàn đô la Mỹ hoặc thấp hơn, những cuốn sách hiếm này hiếm khi tìm được người mua.

Royal Tokaji 5 Puttonyos Aszu Bạn có thể mua chai rượu hiếm của Hungary với giá 60 đô la Mỹ - hi vọng nó sẽ tăng giá hơn gấp bốn lần trong mười năm tới. Đây là chai rượu nho màu vàng.

Alsace Pinot Gris Anh em họ từ vùng Alsace của rượu Pinot Grigio có thể ngả màu đồng theo thời gian. Các nhà sản xuất như Albert Boxler, Meyer-Fonné và Barmès-Buecher hiện có sẵn rượu này với giá từ 30-80 đô la Mỹ. Hi vọng rằng rượu này cũng sẽ tăng giá theo thời gian.

Txakoli Những loại rượu vang xứ Basque khó bán (phát âm là sha-KO-lee) sẽ mất đi sức hấp dẫn sau một năm. Bán nhanh với giá từ 20-30 đô la Mỹ.

Victoria James

“Jim Gaffigan chả có gì hấp dẫn,” Jim Gaffigan vừa nói vừa nhấm nháp một chai Heineken trong căn phòng nghỉ của diễn viên sau buổi biểu diễn hài ở Letterkenny, Ireland. "Tôi không còn trẻ. Đầu tôi ít tóc. Dáng người tôi không đẹp. Tôi không thảo luận về bữa tối với Kanye.” Gaffigan có thể không quyến rũ, nhưng thương hiệu diễn viên hài độc thoại về tình cha con ấm áp đã giúp ông ký được một hợp đồng mới với Amazon, đưa ra ba tác phẩm đặc biệt trong 5 năm - cố gắng lớn của Amazon nhằm lôi kéo các diễn viên hài từ Netflix. Gaffigan đã thu về 30 triệu đô la Mỹ trong năm nay, đưa ông vào vị trí thứ ba trong danh sách những nghệ sĩ hài có thu nhập cao nhất hằng năm của Forbes. Tốp 5 người đứng đầu:

Tác giả, giám đốc mảng đồ uống tại nhà hàng COTE ở Manhattan

Ken Gross Tác giả, cựu giám đốc của bảo tàng Petersen Automotive

5. Sebastian Maniscalco $26 triệu 4. Trevor Noah $28 triệu

Honda CB 750-4 (1969–1973) Chiếc xe mô tô của Honda với giá cả phải chăng, bốn xi-lanh và vận tốc 200km/h này rất nam tính, nhanh và đáng tin cậy. Vẫn là những chiếc mô tô du lịch thể thao đường dài tuyệt vời, chúng đang có sức hút trở lại, với giá dưới 12 ngàn đô la Mỹ. Tốt nhất là hãy hành động nhanh.

24 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

Ducati 750 GT (1971–1974) Siêu nhanh và êm ái, chiếc Ducati lốc máy tròn động cơ kép là một chiếc xe đua dành cho đường phố. Phiên bản 750 GT du lịch có giá từ 25 ngàn đến 30 ngàn đô la Mỹ và vô cùng đáng giá.

Triumph Bonneville (1966–1970) Brando trong The Wild One và McQueen trong The Great Escape lái chiếc Triump. Chiếc “Bonnie” từng là chiếc xe máy tinh túy của Anh. Có mức giá dưới 12 ngàn đô la Mỹ, hiện giờ, nó không có khả năng tăng giá nhanh. Có lẽ đã đến lúc nên bán đi.

3. Jim Gaffigan $30 triệu 2. Jerry Seinfeld $41 triệu 1. Kevin Hart $59 triệu

BUY, HOLD, SELL COMPILED BY CHRISTIAN KREZNAR; LISTICLE BY ARIEL SHAPIRO ILLUSTRATIONS BY CHRIS LYONS MAURICE MCDONALD/PA/GETTY IMAGES; MOTORING PICTURE LIBRARY/ALAMY; CULTURE CLUB/GETTY IMAGES; MATTHEW DELANEY/ALAMY; DENNIS BRATLAND; RICH FURY/GETTY IMAGES

MUA

KHOẢN TIỀN HÀI HƯỚC

TOÀN CẢNH THỊ TRƯỜNG

ANGOLA

ARGENTINA Kỳ lân mới nhất của Argentina: Auth0, tạo ra phần mềm xác thực người dùng, xuất hiện lần đầu trong danh sách Những công ty khởi nghiệp tỉ đô tiếp theo năm 2018 của Forbes.

DỮ LIỆU LỚN

Thế giới của Forbes

Nhiều doanh nghiệp lớn nhất của Angola có văn phòng sáng bóng nhờ Salvador Abecassis. Ông điều hành Insulana, doanh nghiệp dịch vụ vệ sinh hiện có 160 khách hàng.

Trên toàn hành tinh, 34 ấn bản được cấp phép của Forbes có mặt khắp năm châu, với 27 ngôn ngữ và 24 múi giờ. Tất cả đều có chung một sứ mệnh: tôn vinh tinh thần làm giàu một cách chính đáng.

HI LẠP “Tôi yêu bóng rổ và tôi đã nói với bố mẹ rằng đây là điều tôi muốn làm. . . thi đấu để thay đổi cuộc sống của chúng tôi bằng bóng rổ,” siêu sao giải NBA, Giannis Antetokounmpo chia sẻ với Forbes Hi Lạp. Tiền vệ chủ lực của đội bóng rổ Milwaukee Bucks, người sinh ra ở Athens, đã kiếm được 43,2 triệu đô la Mỹ vào năm ngoái và đang nghiên cứu cách đầu tư nguồn vốn mới của mình. “Đến cuối cùng, đó là điều còn lại của bạn.”

“Tôi rất sợ phải làm việc chung với gia đình mình,” Natalie Klein, con gái của cựu tỉ phú Michael Klein cho biết. Vì vậy, ở tuổi 21, cô tự phấn đấu, thành lập đế chế bán lẻ của riêng mình, NK Store.

COSTA RICA

TRUNG QUỐC

Tỉ phú bất động sản Hứa Gia Ấn (Hui Ka Yan) đứng đầu danh sách Doanh nhân Từ thiện 2019 của Forbes châu Á sau khi ông và doanh nghiệp của mình hiến tặng 590 triệu đô la Mỹ trong năm 2018, chủ yếu dùng cho mục tiêu hỗ trợ thoát nghèo.

BRAZIL

CỘNG HÒA CZECH

Phó tổng thống Epsy Campbell Barr của Costa Rica và nhà sản xuất kiêm nữ diễn viên Celinés Toribio của Dominica lên trang bìa cho danh sách thường niên về các nữ lãnh đạo quyền lực nhất khu vực.

CYPRUS

PHÁP Người mẫu 31 tuổi Caroline Receveur, nhà sáng lập Wandertea, lên trang bìa của số báo vinh danh những phụ nữ ảnh hưởng nhất nước Pháp.

ẤN ĐỘ

INDONESIA

Khi chuỗi khách sạn Oyo Hotals and Homes khởi sắc, nhà sáng lập Ritesh Agarwal ký một thỏa thuận trị giá 2 tỉ đô la Mỹ để mua lại cổ phần từ các nhà đầu tư giai đoạn đầu như Seqoia Capital.

Biểu tượng nhạc rock Gábor Presser của Hungary sẽ mang tài năng của mình đến Great White Way (Times Square), biểu diễn mở màn tại Broadway vào cuối năm nay.

26 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

GEORGIA

Beat Saber, trò chơi pha trộn giữa Guitar Hero và Wii tennis, đã trở thành một trong những trò chơi thực tế ảo bán chạy nhất của công ty phát triển game có trụ sở tại Prague, Beat Games.

Đầu tiên là Hollywood, sau đó đến Bollywood, và bây giờ là “Olivewood”, yếu tố thúc đẩy gần đây nhằm tạo ra nền công nghiệp điện ảnh của Cyprus thông qua sự kết hợp của các ưu đãi thuế và giảm giá tiền mặt.

HUNGARY

ÁO Hiện nay, công ty khởi nghiệp In-Vision của Áo chế tạo các chi tiết của xe hơi, chân răng giả và mũ bảo hiểm thể thao. Họ đang thử nghiệm sản xuất một sản phẩm hoàn toàn mới: nội tạng người.

Gibran Rakabuming Raka, con trai của chủ tịch Joko Widodo, và các đồng sáng lập của anh hi vọng giới trẻ Indonesia sẽ yêu thích thức uống truyền thống của đất nước nhờ chuỗi quầy bán nước thuộc công ty khởi nghiệp Goola của họ.

Mamuka Khazaradze, một trong những doanh nhân nổi tiếng nhất Georgia, chuẩn bị từ bỏ kinh doanh để tiến vào chính trường, có thể nhằm chống lại đảng cầm quyền do tỉ phú Bidzina Ivanishvili kiểm soát.

ISRAEL Erez Galonska không e ngại với mục tiêu anh đặt ra cho công ty khởi nghiệp trồng cây thủy canh của mình, Infarm, vừa gọi vốn được hơn 100 triệu đô la Mỹ: “Đến năm 2050, chúng tôi sẽ cung cấp thực phẩm cho 7 tỉ người sống ở các khu vực trung tâm đô thị.”

JORDAN

Bulgari, Fendi và Gucci đồng cam kết sẽ khôi phục các biểu tượng của thành phố Rome, trong đó có nhà thờ Santissima Trinità dei Monti Church và đài phun nước Trevi Fountain.

KAZAKHSTAN

Khi còn nhỏ, Farah Al Asmar hay nguệch ngoạc vẽ thiết kế. Giờ đây, công ty túi xách mang tên cô có những khách hàng như nữ hoàng Rania của Jordan.

HÀN QUỐC

Ông hoàng nhà hàng Almas Abdygapparov đang thử sức với mảng phát triển bất động sản, bỏ ra 300 triệu đô la Mỹ mua một khu đất lân cận tại Almaty, đô thị lớn nhất của quốc gia này.

NHẬT BẢN Công ty khởi nghiệp mới thành lập NFT có trụ sở tại thung lũng Sillicon của Maki Kaplinsky và chồng mình, Guy, đã xây dựng nguyên mẫu của chiếc xe hơi biết bay có ba chỗ ngồi.

LATVIA

Atomy, nhà phân phối mỹ phẩm và sản phẩm chăm sóc cá nhân đang tăng trưởng nhanh, đã vươn đến 14 quốc gia (trong đó có Mỹ, Nhật và Úc) với doanh số hơn 1 tỉ đô la Mỹ.

BA LAN

MEXICO

Marksmens SIA của Dace Broka có 28 cửa hàng tạp phẩm, hầu hết ở các thành phố nhỏ. Năm ngoái, doanh thu của chuỗi đạt 30 triệu đô la Mỹ.

“Tôi không hiểu tại sao mọi người lại nghĩ rằng bóng đá không phải là kinh doanh,” Alejandro Irarragorri, người sở hữu hai đội bóng ở giải Liga MX soccer league của Mexico, tự hào nói. “Đó là một ngành phát triển mạnh.”

ROMANIA

MÔNG CỔ Trong quá khứ, không có phụ nữ nào nằm trong tốp những nhà hoạch định chính sách tài khóa của Mông Cổ. Ba năm qua, có Bulgantuya Khurelbaatar, thứ trưởng bộ Tài chính.

Một nhóm bốn doanh nhân Ba Lan dùng 10 năm qua để gây dựng hãng hàng không vận chuyển bằng máy bay thuê bao Enter Air của họ, chuyên chở 3 triệu hành khách đến Pháp, Anh và Israel.

NGA Pavel Grudinin điều hành vườn dâu lớn nhất nước Nga, ở ngoại ô Moscow. Ông trùm trái cây đã tranh cử với Putin trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2018 với tư cách là thành viên đảng Cộng sản.

RWANDA Ba thập kỷ trước, gia đình Covaciu thành lập doanh nghiệp gốm sứ tại sân sau nhà. Sau đó, công ty của họ, IPEC, khởi sắc, nhờ một hợp đồng với IKEA. Hiện giờ họ sản xuất hàng hóa tại một trong những nhà máy tân tiến nhất của Romania.

Một phần tư thế kỷ sau cuộc diệt chủng, Rwanda là một trong những nền kinh tế triển vọng nhất châu Phi, đứng thứ 29 trong một báo cáo gần đây của Ngân hàng Thế giới về các quốc gia thân thiện với doanh nghiệp, xếp trước Ý, Israel và Nam Phi.

SENEGAL Jeannot Bruce, nghệ sĩ người Senegal hiện đang nổi tiếng nhờ các tác phẩm của mình: cửa cũ, cửa rỉ sét, cửa bị bạc màu trên bãi biển. Tổ chức Clinton Foundation là một trong những người sưu tầm tác phẩm của nghệ sĩ này. Ông hào hứng tuyên bố các tác phẩm của mình không phải “để bán” mà là “để tiếp nhận.”

SLOVAKIA Những người nhà Berger - người cha Otto và con trai Roman - điều hành đế chế cá cược Niké trị giá 700 triệu đô la Mỹ.

BỒ ĐÀO NHA Nữ diễn viên Rita Pereira đứng đầu danh sách 25 người có ảnh hưởng lớn nhất trên mạng xã hội, hiện có một nửa thu nhập đến từ Instagram với 1,2 triệu người theo dõi.

TÂY BAN NHA

THỔ NHĨ KỲ

Giá bất động sản đã chạm đáy trong 11 năm qua, và tại 28 trong số 30 khu vực đô thị, doanh số bán nhà đã sụt giảm hơn 10%.

THÁI LAN

“Vì dân số tăng lên, các khu đô thị phải thiết kế nhà ở hiệu quả hơn,” Luca Bovone phát biểu. Kết luận này dẫn đến việc anh thành lập dự án Co-Living, cho thuê phòng trong những khu nhà chung.

VIỆT NAM

Khi gia đình Chokwatana chuyển giao quyền lực từ thế hệ thứ hai sang thế hệ thứ ba, tập đoàn Saha Group của họ đang cố gắng hiện đại hóa. Tập đoàn uy tín chuyên kinh doanh hàng tiêu dùng này đang phát triển doanh nghiệp thương mại điện tử và sẽ ra mắt cửa hàng không có nhân viên đầu tiên tại Thái Lan vào cuối năm nay.

Công ty sữa Vinamilk và công ty bia Sabeco - hai doanh nghiệp có phần sở hữu của tỉ phú Charoen Sirivadhanabhakdi của Thái Lan - và Viettel, nhà cung cấp mạng viễn thông lớn nhất Việt Nam, nằm trong tốp đầu danh sách các thương hiệu dẫn đầu năm nay do Forbes Việt Nam bình chọn.

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 27

TOÀN CẢNH THỊ TRƯỜNG

NGÂN HÀNG SỐ (5) Nhiều ngân hàng truyền thống đang thử nghiệm chuyển đổi số. Trong giai đoạn thử nghiệm, mới chỉ có vài cái tên có chỗ đứng như Timo.

POS (10) Hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ ở đất nước hơn 94 triệu dân, nhu cầu sử dụng dịch vụ quản lý bán hàng có nhiều tiềm năng phát triển.

SMES FINANCING (3) Chưa có nhiều doanh nghiệp tham gia lĩnh vực này.

THANH TOÁN (35) Mảng hoạt động sôi động nhất của fintech. Lĩnh vực thanh toán được hỗ trợ từ tỉ lệ sử dụng điện thoại di động và kết nối Internet cao, cùng với sự bùng nổ của thương mại điện tử.

28 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

FINTECH VIỆT NAM 2019

Thanh toán đi trước Fintech Việt Nam được đánh giá có nhiều tiềm năng phát triển khi dân số trẻ kết nối Internet cao, lượng người tiếp cận dịch vụ ngân hàng vẫn còn thấp.

CHO VAY NGANG HÀNG (23) Sôi động thứ hai sau lĩnh vực thanh toán, cho vay ngang hàng giải quyết được bài toán tín dụng cho những người khó tiếp cận dịch vụ ngân hàng. Chờ hành lang pháp lý để đột phá.

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH (9) Trên thị trường vẫn chưa có doanh nghiệp nào chứng minh được mô hình kinh doanh khả thi.

CÔNG NGHỆ CHUỖI KHỐI (17) Không thiếu doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực blockchain, ứng dụng được kỳ vọng tạo ra các thay đổi lớn. Tuy nhiên, ứng dụng lớn nhất hiện tại mới nằm ở lĩnh vực tiền ảo.

SO SÁNH (6) Khi sản phẩm và dịch vụ ngân hàng chưa phong phú, có ít sự lựa chọn so sánh, chưa có nhiều dư địa cho lĩnh vực này bứt phá.

CÔNG NGHỆ BẢO HIỂM (4)

Mô hình chấm điểm tín dụng cá nhân cho những người không tiếp cận được dịch vụ ngân hàng.

Xuất hiện một vài ứng dụng bán bảo hiểm trực tuyến như bảo hiểm sức khỏe, tài sản, trễ chuyến bay.

GỌI VỐN CỘNG ĐỒNG (6) So với hai năm trước khi Forbes Việt Nam thực hiện dữ liệu lớn về Fintech, hoạt động trong lĩnh vực này ở mức cầm chừng.

N G U Ồ N : TỔ N G H Ợ P

DỮ LIỆU/CHẤM ĐIỂM TÍN DỤNG (6)

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 29

TOÀN CẢNH THỊ TRƯỜNG

BIDV BIDV lọt vào danh sách Global 2000 năm 2019 của Forbes với vị trí 1.716, tụt 2 bậc so với xếp hạng năm ngoái. Theo Forbes, tại thời điểm xếp hạng, BIDV có tổng tài sản 56,6 tỉ USD, cao nhất trong 3 ngân hàng Việt Nam có tên trong danh sách. BIDV xếp thứ 541, xét về tổng tài sản, là ngân hàng quốc doanh sở hữu mạng lưới hệ thống lớn nhất với hơn 190 chi nhánh và 871 điểm giao dịch trên cả nước.

DỮ LIỆU LỚN

Tài sản và hiệu quả Năm 2018, 14 ngân hàng có lợi nhuận trên 1.000 tỉ đồng. Trong danh sách thiếu dữ liệu các ngân hàng bị kiểm soát đặc biệt hoặc không công bố thông tin.

VietinBank VietinBank đã 8 năm liên tiếp góp mặt vào danh sách Global 2000 của Forbes. Ngân hàng xếp thứ 1.769 trong danh sách Global 2000 của Forbes, tụt 50 bậc. Với tổng tài sản hơn 50,2 tỉ USD, VietinBank có tổng tài sản lớn thứ ba trong hệ thống ngân hàng của Việt Nam, xếp thứ 600 về tổng tài sản. Ngân hàng có hơn 155 chi nhánh, 1.000 phòng giao dịch.

TỔNG TÀI SẢN (ngàn tỉ đồng) THU NHẬP LÃI THUẦN (ngàn tỉ đồng)

89,99

0,97 0,23

1,04 0,63 0,32 0,080

0,79 0,094

99,96

97,02

55,87

51,67

46,5

42,3

140,4

75,05

72,42

71,29

139,2

137,7

136,1

LỢI NHUẬN SAU THUẾ (ngàn tỉ đồng)

1,10 0,11

2,03 0,71

1,70 0,59

1,69 0,67

2,90

1,80

2,33 0,49

2,19

0,86

0,0

) IB

) SB

C (O

OC ) AB

) PB

) CB

) BB

CA BA

AB ET

L TA

VI NA

N LO EN ) LB (K

I OV BA

30 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

0,98 0,036

4,82

4,37

3,43 1,76

1.164 1.074

Vietcombank

508,9

Trong danh sách Global 2000 năm 2019 của Forbes, Vietcombank xếp ở vị trí 1.096, tăng 198 bậc so với năm ngoái, thứ hạng cao nhất trong ba ngân hàng Việt Nam. Vietcombank xếp vị trí 1.311 về lợi nhuận, 652 về tổng tài sản và 1230 về giá trị vốn hóa thị trường tại thời điểm xếp hạng.

406,0

362,3 329,3

323,2

320,9

40,87

34,95 216,0 28,41 175,0 24,7

152,6

140,5

22,52

14,6

14,5 11,12

10,36

8,47

7,64

7,35 5,55

5,01 3,20 1,01 0,087

3,20

7,63

6,18

5,13

7,54 5,76

5,42 2,90

1,79

1,67

0,96

0,66

N G U Ồ N : TỔ N G H Ợ P ; Ả N H : G E T T Y I M AG E S

1.313

1.282

0,17 BI DV (B

K (A RG )

) TG (C

) TB

) CB (T

) CB (V

) ID

) CB

(S NK

) BB

) PB

M CO ET

R AG

M CO SA

) CB (A

) DB

) IB

) HB

M CO

B AC

CH TE

M CO PV

) PB

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 31

VIETCOMBANK, NHÀ QUÁN QUÂN LỢI NHUẬN TRONG HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM VÀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN ĐẶT MỤC TIÊU LỢI NHUẬN HAI TỈ ĐÔ LA MỸ, ĐỘNG LỰC TĂNG TRƯỞNG ĐẾN TỪ BÁN LẺ VÀ NGÂN HÀNG SỐ. G IANG THAN H

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

Ả NH : CO URT ESY O F V I E T C O M B A N K

V I E T CO M B A N K

Ông Nghiêm Xuân Thành, chủ tịch Vietcombank, ngân hàng đặt mục tiêu tham vọng lợi nhuận hai tỉ đô la Mỹ. THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

V I E TCO M B A N K

NĂM 2019 TRỞ THÀNH NĂM ĐÁNG NHỚ với các cổ đông

của ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank). Sau 10 năm có mặt trên sàn chứng khoán, nhà băng này ghi nhận kỷ lục 14.605 tỉ đồng lợi nhuận sau thuế trong năm 2018. Mức lợi nhuận cao nhất trong lịch sử đưa ngân hàng vượt qua ngôi sao sáng Vinamilk, trở thành nhà quán quân lợi nhuận trên thị trường chứng khoán. Vị trí số một của Vietcombank trở nên thuyết phục hơn khi vượt qua tổng lợi nhuận cộng gộp của VietinBank và BIDV, hai ngân hàng lớn từng cạnh tranh, so kè với nhà băng này trong suốt thời gian dài trước đây. Ngân hàng bảy lần liên tiếp có tên trong danh sách “50 công ty niêm yết tốt nhất” của Forbes Việt Nam tiếp tục ghi nhận lợi nhuận hợp nhất sau thuế sáu tháng đầu năm 2019 đạt 9.068 tỉ đồng. Con số này tương đương lợi nhuận ngân hàng thực hiện trong năm 2017, gấp đôi lợi nhuận của Techcombank, ngân hàng xếp kế tiếp. Trên sàn chứng khoán, cổ phiếu VCB vươn lên đỉnh cao nhất trong lịch sử đưa giá trị vốn hóa ngân hàng chạm mốc 13 tỉ đô la Mỹ vào trung tuần tháng 9.2019. Cổ phiếu nhà băng này trở thành một trong các blue-chip sinh lời tốt nhất cho giới đầu tư trong ba năm qua. “Vietcombank chính thức khẳng định vị thế ngân hàng dẫn đầu với quy mô lợi nhuận lớn nhất và chất lượng hoạt động tốt nhất trong hệ thống ngân hàng Việt Nam. Vietcombank là ngân hàng đầu tiên có lợi nhuận vượt mốc 10 ngàn tỉ đồng và tỉ lệ nợ xấu thực chất thấp nhất trong số các ngân hàng thương mại cổ phần quy mô lớn,” ông Nghiêm Xuân Thành, chủ tịch ngân hàng chia sẻ. Nhà băng có mặt trong danh sách Global 2000 năm 2019 của Forbes vừa vạch ra kế hoạch chinh phục cột mốc lợi nhuận hai tỉ đô la Mỹ, điều

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

chưa có trong tầm dự tính của doanh nghiệp Việt nào cho đến khi Vietcombank công bố công khai. Câu hỏi đặt ra, nhà băng này dựa vào đâu và làm cách nào đạt được mục tiêu tham vọng này? Sau 56 năm hoạt động Vietcombank trở thành một trong những doanh nghiệp nhà nước nổi bật nhất, là một trong bốn trụ cột của hệ thống tài chính Việt Nam gồm Agribank, BIDV, VietinBank và Vietcombank. Với hơn 48 tỉ đô la Mỹ tài sản, cuối năm 2018, ngân hàng này xếp thứ tư trong nhóm “tứ trụ” ngân hàng quốc doanh. Thị phần huy động và cho vay của Vietcombank đứng thứ ba, sau BIDV và VietinBank trong nhóm các ngân hàng niêm yết. Về mạng lưới, với 537 chi nhánh và phòng giao dịch, Vietcombank đứng thứ sáu trong hệ thống, chỉ bằng ½ mạng lưới của VietinBank và bằng ¼ Agribank. Dù vậy, vào trung tuần tháng 9.2019, vốn hóa của ngân hàng đứng thứ hai thị trường chứng khoán, sau Vingroup với 17 tỉ đô la Mỹ, gấp 3,8 VietinBank, gấp 2,2 lần BIDV. Tại sao? “Vietcombank là ngân hàng luôn được định giá khá cao so với các ngân hàng khác tại Việt Nam do nằm ở một đẳng cấp khác hẳn,” bà Hoàng Thị Hoa, giám đốc đầu tư của Dragon Capital giải thích. Vietcombank chưa hẳn dẫn đầu ở một số chỉ tiêu định lượng nhưng nổi bật ở chất lượng tài sản và hiệu quả kinh doanh. Sau đợt phát hành tăng vốn cho Mizuho Bank và GIC, quỹ đầu tư thuộc chính phủ Singapore, mới đây Vietcombank vươn lên dẫn đầu hệ thống về quy mô vốn chủ sở hữu. Vietcombank là một trong hai ngân hàng đầu tiên đạt chuẩn Basel II. Trong danh sách Global 2000 năm 2019 của Forbes, Vietcombank xếp ở vị trí 1.096, thứ hạng cao nhất tới nay dẫn đầu trong ba ngân hàng Việt Nam có tên.“Vietcombank có chất lượng tài sản vượt trội. Ngân hàng có lợi thế lớn nhờ nguồn vốn giá rẻ nên tính cạnh tranh cao so với các doanh nghiệp cùng ngành,” báo cáo ngành ngân hàng của Đông Á Securities nhận xét.

VỚI THẾ MẠNH VỀ KINH DOANH ngoại tệ, Vietcombank đóng vai trò quan trọng trong hệ thống thanh toán quốc gia. Năm qua, doanh số thanh toán quốc tế – tài trợ thương mại của Vietcombank đạt 78,3 tỉ đô la Mỹ. Không kể các giao dịch liên ngân hàng, doanh số mua bán ngoại tệ của nhà băng này đạt 46,5 tỉ đô la Mỹ, dịch vụ chuyển tiền kiều hối đạt 2,2 tỉ đô la Mỹ. Các con số nổi bật trong hệ thống tài chính.

Ở nhiều phương diện khác, nhà băng với logo màu xanh lá cây xứng đáng là cánh chim đầu đàn. Họ là nhà phát hành thẻ số một tại Việt Nam, dẫn đầu về số số lượng máy POS và thứ hai về số lượng máy ATM. Tỉ lệ nợ xấu của ngân hàng được các công ty chứng khoán miêu tả “ở mức lý tưởng.” “Chỉ sau hai năm tập trung xử lý nợ xấu, Vietcombank đã trở thành ngân hàng đầu tiên xử lý hết nợ xấu tại VAMC vào năm 2016. Năm 2018, tỉ lệ nợ xấu của Vietcombank giảm xuống dưới mốc 1% từ mức 1,8% năm 2015 – mức thấp nhất trong

các ngân hàng thương mại cổ phần quy mô lớn,” ông Thành khẳng định. Với uy tín và hiệu quả, Vietcombank trở thành ngân hàng nhà nước đầu tiên được thí điểm cổ phần hóa và niêm yết. Định chế tài chính này cũng là ngân hàng quốc doanh đầu tiên chào bán thành công cổ phần cho đối tác chiến lược nước ngoài. Vào tháng 8.2019, Forbes Việt Nam công bố “50 thương hiệu dẫn đầu,” thương hiệu Vietcombank được xác định ở mức 246 triệu đô la Mỹ, dẫn đầu nhóm ngành tài chính, ngân hàng, bảo hiểm. Uy tín và thương hiệu giúp nhà băng này sở hữu tập khách hàng lớn bao gồm cả khách hàng cá nhân và doanh nghiệp. Năm 2018, tỉ lệ CASA (tỉ lệ tiền gửi không kỳ hạn/ tiền gửi khách hàng) của Vietcombank đạt 30,3%, cao thứ hai toàn ngành. Nhưng Bản Việt Securities tính toán Vietcombank sở hữu 17,9% tổng tiền gửi khách hàng bằng TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG (%) EPS (ĐỒNG) ngoại tệ, gần gấp đôi tỉ lệ của MB Bank, ngân hàng dẫn đầu về CASA. Tiền gửi không kỳ hạn có lãi suất tượng trưng, đặc biệt loại ngoại tệ như đô la Mỹ có lãi suất 0%, nên trên lý thuyết ngân hàng có tỉ lệ CASA càng cao đồng nghĩa với việc ngân hàng có lợi thế cạnh tranh về chi phí vốn, hiệu quả kinh doanh cao hơn. “Có thể khẳng định rằng Vietcombank đang dẫn đầu trong ngành ngân hàng Việt Nam về lợi suất tiền gửi thấp,” Bản Việt đánh giá. Tỉ lệ sinh lời ROE (lợi nhuận/vốn chủ sở hữu) của ngân hàng này năm ngoái đạt 25,49%, thuộc nhóm dẫn đầu thị trường. “Vietcombank là ngân hàng 2014 2015 2016 2017 2018 tốt nhất Việt Nam về mọi mặt, nằm trong nhóm ngân hàng nhà nước sở hữu chi phối nhưng khá cạnh tranh về mặt phát triển sản phẩm, dịch vụ khách hàng,” bà Hoa nói. Dù vậy, Vietcombank cũng chưa phải là một ngân hàng toàn diện về mọi mặt. Hệ NỢ X ẤU NỢ CHÚ Ý thống công nghệ thông tin chưa đáp ứng được nhu cầu với một vài trường hợp mất tiền của khách hàng trên tài khoản mà chưa rõ nguyên nhân. Với những lợi thế sẵn có tính lịch sử, sở hữu rất nhiều điểm mạnh về công nghệ, hệ thống, quản trị, đặc biệt nhân sự trung, cao cấp hầu hết đào tạo tại nước ngoài, dù Vietcombank cũng vấp phải vấn đề nợ xấu trong cuộc khủng hoảng ngân hàng giai đoạn 2009 – 2013 nhưng mau chóng vượt qua. Thậm chí ngân hàng chấp nhận trích lập dự phòng nợ xấu tỉ lệ 165% tạo đà 2013 2014 2015 2016 2017 2018 phát triển cho giai đoạn sau này. NGUỒN: DAS RESEARCH

TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG VÀ TĂNG TRƯỞNG EPS CỦA VCB

TỈ LỆ NỢ XẤU CỦA VCB

THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

V I E TCO M B A N K

Kết quả năm 2018 lợi nhuận ngân hàng tăng 2,7 lần VNDirect đánh giá Vietcombank có tập khách hàng so với năm 2015. Ông Thành lý giải kết quả này đến từ và mạng lưới rộng có vị thế tốt hơn để nắm bắt cơ hội nhiều yếu tố, từ việc chuyển đổi cơ cấu tăng trưởng từ trong mảng cho vay bán lẻ. Trong khi công ty Chứng tăng trưởng dựa trên quy mô sang tăng trưởng về chất khoán Bản Việt đưa dự báo ngân hàng này còn nhiều dư lượng, bền vững và hiệu quả đến đổi mới hoàn thiện cơ địa phát triền với các hoạt động cho vay các mảng tiềm chế, chính sách về quản trị, điều hành chuẩn hóa lại năng như mua nhà, cho vay mua xe ô tô… mô hình tổ chức trụ sở chính và chi nhánh, và hoàn Để xác lập vị thế hiện tại, Vietcombank trải qua thiện các sản phẩm, dịch vụ. “Ngân hàng chuyển dịch hơn năm thập kỷ xây dựng, phát triển. Tiền thân của vào ba trọng tâm kinh doanh là bán lẻ, dịch vụ, đầu tư ngân hàng là sở Quản lý Ngoại hối trực thuộc ngân – kinh doanh vốn đã tạo ra những hiệu quả có tính đột hàng Quốc gia Việt Nam. Chính thức thành lập và đi phá bước ngoặt,” ông Thành cho biết. vào hoạt động năm 1963, trong giai đoạn chiến tranh, Sức bật của định chế tài chính này vài năm gần đây ngân hàng đảm đương nhiệm vụ lịch sử trở thành không nằm ngoài dòng chảy của hệ thống tài chính ngân hàng thương mại đối ngoại duy nhất tại Việt Việt Nam. Một thay đổi tích cực so với chu kỳ bùng nổ Nam tiếp nhận nguồn viện trợ từ nước ngoài, hỗ trợ tín dụng trước đây là nhu cầu tín dụng hiện nay đến từ chi viện tài chính cho chiến trường miền Nam, đồng cá nhân và các công ty tư nhân, trái ngược với giai đoạn thời góp phần xây dựng và phát triển kinh tế miền trước đó rất lớn tín dụng được bơm cho ngành bất động Bắc. Từ sự tái cơ cấu của hệ thống tài chính Việt Nam, sản và các doanh nghiệp nhà nước. năm 1990, Vietcombank trở thành ngân hàng thương Theo thống kê của VNDirect Securities, giai đoạn mại quốc doanh duy nhất kinh doanh trong lĩnh vực 2013 – 2018, quy mô tín dụng thuộc nhóm doanh đối ngoại, hoạt động trên thị trường tài chính quốc tế. nghiệp nhà nước giảm bốn lần trong khi quy mô khối Vietcombank ghi dấu ấn tham gia cùng cơ quan nhà khách hàng cá nhân tăng gấp đôi (biểu đồ). Công ty nước đàm phán xử lý công nợ Việt Nam tại câu lạc bộ chứng khoán này tính toán tỉ lệ tín dụng /GDP của Việt Paris và nợ thương mại tại câu lạc bộ London, góp phần Nam đạt 130%, tương đương với Thái Lan (128%) hay đẩy mạnh quan hệ giao thương với quốc tế. Malaysia (139%). Trong khi đó tỉ lệ thâm nhập của tín dụng vào hộ gia đình ở Việt Nam đạt khoảng 48% GDP, thấp hơn so với hai quốc gia trên với tỉ lệ lần lượt 78% và 82%. Điều này đồng nghĩa với dư địa CÁ NHÂN tăng trưởng còn rất lớn. DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN & SME Năm năm qua, làn sóng chuyển DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC dịch tín dụng sang lĩnh vực bán lẻ đã tạo bệ phóng cho nhiều nhà băng tư nhân. VPBank, ngân hàng từng sa sút sau khi thay đổi thành phần cổ đông lớn vào năm 2010, tham gia thị trường cho vay tiêu dùng cách đây năm năm với công ty con FE Credit. “Con gà đẻ trứng vàng” này đưa VPBank đứng thứ năm trong hệ thống về lợi nhuận vào năm 2018. Một cái tên khác, Techcombank, ngân hàng có tỉ lệ dư nợ cho vay bất động sản cao, sở hữu hệ sinh thái kinh doanh gắn với nhiều tập đoàn tư nhân lớn, năm qua vượt qua BIDV và VietinBank vươn lên đứng thứ hai hệ thống về lợi nhuận. N G U Ồ N : V N D I R E C T, B ÁO C ÁO N G Â N H À N G

CƠ CẤU TÍN DỤNG THEO LOẠI KHÁCH HÀNG

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

V I E TCO M B A N K

Nhờ vị thế và khả năng nắm bắt cơ hội, giữa thập niên 1990 Vietcombank nổi lên thành ngân hàng uy tín bậc nhất ở Việt Nam, tham gia góp vốn thành lập một số tổ chức tín dụng và cũng tái cơ cấu, hỗ trợ nhân sự và hoạt động nhiều tổ chức tín dụng yếu kém. Lỗ hổng quản lý con người có lúc ngân hàng xuất hiện không mấy tích cực trên báo chí do gắn với một số vụ án kinh tế trọng điểm cuối thập niên 1990 như Minh Phụng – Epco hay Tamexco. Bước sang thiên niên kỷ mới, Vietcombank đầu tư, hiện đại hóa, nâng cao trình độ công nghệ, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ, trong đó có sự hợp tác với nhiều tên tuổi lớn mở rộng hoạt động kinh doanh: Franklin Templeton (quản lý quỹ), BNP Paribas Cardif (bảo hiểm)… Bước đột phá của ngân hàng diễn ra vào năm 2008 khi cổ phần hóa và sau đó một năm niêm yết trên sàn chứng khoán. Sau đó, ngân hàng chào bán thành công 15% cổ phần cho Mizuho, ngân hàng lớn của Nhật Bản, thu về 567 triệu đô la Mỹ. “Giao dịch bán cổ phần chiến lược của Vietcombank trở thành thương vụ M&A lớn nhất khu vực tại thời điểm đó, là minh chứng cho niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài vào tiềm năng và tương lai phát triển của thị trường tài chính Việt Nam nói chung, của

Vietcombank nói riêng,” ông Thành nhớ lại. Trả lời câu hỏi của Forbes Việt Nam về mục tiêu lợi nhuận đạt hai tỉ đô la Mỹ vào năm 2025, chủ tịch 50 tuổi của Vietcombank cho biết ngân hàng chuyển dịch trọng tâm kinh doanh vào bốn trụ cột chính là bán lẻ – dịch vụ – kinh doanh vốn – ngân hàng đầu tư. “Nâng tỉ trọng thu nhập từ ngân hàng bán lẻ và dịch vụ là chủ yếu. Động lực cho tăng trưởng chính là chuyển đổi ngân hàng số, đa dạng hóa các sản phẩm và dịch vụ ngân hàng, gia tăng trải nghiệm khách hàng.” Vietcombank sở hữu vũ khí gì để thực thi mục tiêu tham vọng? Đầu tiên phải kể đến bancassurance, sự kết hợp giữa ngân hàng và công ty bảo hiểm. Hiểu đơn giản, ngân hàng sẽ trở thành đại lý phân phối các sản phẩm của một đối tác bảo hiểm cho chính khách hàng của ngân hàng. Với việc bắt tay này, các công ty bảo hiểm sẽ bán được sản phẩm tới đúng đối tượng tiềm năng – người có thu nhập và tiền nhàn rỗi gửi ngân hàng, còn ngân hàng thu được phí và hoa hồng từ các hợp đồng bảo hiểm. Ba năm qua, bancassurance là xu hướng nổi bật, gia tăng lợi nhuận đáng kể cho các nhà băng, nổi bật như sự kết hợp VPBank và ACB hợp tác với AIA, Sacombank hợp tác với Dai-ichi Life, Techcombank và Manulife, VIB với Prudential… “Vẫn còn rất nhiều dư địa cho các ngân hàng chưa hợp tác kênh này, trong đó nổi bật có Vietcombank,” báo cáo của Đông Á Securities đánh giá THU NHẬP NGOÀI LÃI/TỔNG THU NHẬP và cho biết ngân hàng này tìm THU NHẬP LÃI/TỔNG THU NHẬP kiếm đối tác phân phối bảo hiểm giá trị ước tính có thể lên đến một tỉ đô la Mỹ. Mặt khác, một số ước tính cho thấy chi phí huy động vốn của Vietcombank chỉ khoảng 3,5 – 4% khi tỉ lệ CASA cao bậc nhất hệ thống. Từ lợi thế về thương hiệu, khách hàng và mạng lưới giúp nhà băng này trong tương lai gần có thể bán chéo các sản phẩm. Chẳng hạn, khách hàng vay mua nhà được chào mời mua nội thất, thiết bị điện gia dụng; người mua ô tô được tiếp cận mời mua bảo hiểm xe cơ giới; mua vé máy bay trực tuyến bằng thẻ tín

THU NHẬP NGOÀI LÃI / TỔNG THU NHẬP 2018

N G U Ồ N : V N D I R E C T, B ÁO C ÁO N G Â N H À N G

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

HCMC: Rex Hotel, Takashimaya HN: Trang Tien Plaza

V I E TCO M B A N K

dụng được chào mời đặt phòng khách sạn, mua bảo hiểm du lịch… Tại Việt Nam thị trường này vẫn ở giai đoạn sơ khai, sản phẩm chưa đa dạng, tỉ lệ thâm nhập tín dụng vào hộ gia đình hiện ở mức 8%, con số này ở nhóm ASEAN5 (năm nước ASEAN phát triển) là 34,6%, ở Trung Quốc là 21%. Tại đại hội cổ đông mới đây, trước câu hỏi của nhà đầu tư ban lãnh đạo Vietcombank để ngỏ khả năng tham gia mảng tài chính tiêu dùng trong thời gian tới. Một hướng phát triển rất quan trọng của hệ thống tài chính hiện nay là ngân hàng số. Sự tiến bộ của công nghệ thúc đẩy sự phát triển của các hình thức thanh toán và sản phẩm tài chính dựa trên thiết bị di động và kết nối Internet. Một số thống kê cho thấy một người bình thường có thể chỉ tới điểm giao dịch của ngân hàng vài lần trong năm nhưng mỗi này có thể kiểm tra tin nhắn, vào mạng xã hội... vài chục lần qua thiết bị cầm tay. Sự thay đổi thói quen kéo theo sự thay đổi sản phẩm tài chính, dễ quan sát nhất với thiết bị di động có thể thực hiện nhiều dịch vụ thao tác thanh toán, chuyển khoản, quét mã QR... thay vì phải tới ngân hàng hoặc sử dụng thẻ nhựa vật lý. Lãnh đạo Vietcombank cho biết “hướng

đến mục tiêu trở thành ngân hàng đứng đầu về chuyển đổi số.” Ngân hàng này đã và đang mở rộng hợp tác với các công ty fintech để nghiên cứu và đưa ra thị trường các tiện ích thanh toán mới: “Trong thời gian ngắn tới đây Vietcombank cũng sẽ cho ra đời sản phẩm hệ sinh thái trên thiết bị di động (Mobile Ecosystem) và hi vọng sẽ mang đến nhiều sự trải nghiệm mới đa dạng cho khách hàng, sẽ tiếp tục hoàn thiện mô hình quản trị, mô hình kinh doanh nhằm số hóa ngân hàng.” Tại lễ kỷ niệm 55 năm thành lập Vietcombank, thống đốc ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng, thay mặt chính phủ và ngân hàng Nhà nước nêu định hướng phát triển một số ngân hàng thương mại trụ cột của Việt Nam, trong đó có Vietcombank, trở thành ngân hàng ngang tầm và đủ sức cạnh tranh với các ngân hàng lớn trong khu vực. Với nền tảng đã có và các bước chuẩn bị, ông Thành khẳng định: “Với nền tảng quan trọng đạt được trong hơn 50 năm và những kết quả đột phá mạnh mẽ trong hoạt động những năm gần đây, chiến lược phát triển của Vietcombank tiếp tục đặt ra những khát vọng mới, chinh phục mục tiêu thách thức hơn, trong đó có mục tiêu lợi nhuận đạt hai tỉ đô la Mỹ vào năm 2025.”

$182,7

VỐN HÓA VIETCOMBANK SO VỚI CÁC NGÂN HÀNG LỚN TRONG KHU VỰC VỐN HÓA CỦA VIETCOMBANK THUỘC NHÓM DẪN ĐẦU THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM NHƯNG VẪN CÓ KHOẢNG CÁCH SO VỚI CÁC NGÂN HÀNG HÀNG ĐẦU TRONG KHU VỰC (TỈ ĐÔ LA MỸ).

$51,2

NGUỒN: CGS-CIMB RESEARCH, VNDIRECT, BLOOMBERG

$37,5 $24,3 $13

VIETCOMBANK (Việt Nam)

$14,9

$14,8

KASIKORNBANK (Thái Lan)

SIAM BANK (Thái Lan)

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

MALAYAN BANKING (Malaysia)

$39,9

$21,5

PUBLIC BANK (Malaysia)

BANK CENTRAL ASIA (Indonesia)

BANK RAKYAT (Indonesia)

ICICI BANK (Ấn Độ)

AGRICULTURAL BANK (Trung Quốc)

MB BANK

—TỪ—

TRUYỀN THỐNG —ĐẾN—

ĐA NĂNG VỚI CEO ĐẦU TIÊN TRONG LỊCH SỬ NGÂN HÀNG KHÔNG XUẤT THÂN TỪ MÔI TRƯỜNG NHÀ BINH, MB DỊCH CHUYỂN TỪ MÔ HÌNH NGÂN HÀNG TRUYỀN THỐNG SANG TẬP ĐOÀN TÀI CHÍNH ĐA NĂNG.

ằm giữa phố Cát Linh (Hà Nội) có một tòa cao ốc văn phòng khá đặc biệt. Không chỉ nổi bật ở chiều cao và mặt tiền kéo dài so với những công trình phụ cận, trước cửa tòa nhà luôn có tốp cảnh vệ trong quân phục màu xanh lá cây đứng gác. Thi thoảng những chiếc xe biển đỏ của quân đội đến và đỗ lại khá lâu trước sảnh tòa nhà. Dù vậy, nhóm bảo vệ mục tiêu giữ thái độ thân thiện, không gây khó dễ cho những người có ý định bước chân vào bên trong. Cao ốc đó là trụ sở của ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội, nơi tầng trệt đặt văn phòng giao dịch. Với tên tiếng Anh Military Bank, gọi tắt là MB, ngân hàng thương mại cổ phần 25 năm tuổi đời đang phát triển theo nét riêng, hướng đến mô hình một tập đoàn tài chính đa năng.

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

Ả NH: CO URTE SY O F M B B A N K

GIANG THANH

Ông Lưu Trung Thái, CEO đầu tiên của MB Bank xuất thân từ môi trường bên ngoài quân đội .

THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

MB BANK

“Những thứ MB đang làm trên đủ các mặt trận đủ thời gian và không gian thực hiện trong 10 năm tới như ngân hàng số, bảo hiểm, tài chính tiêu dùng… chắc chắn không bị lỗi thời,” ông Lưu Trung Thái, CEO đầu tiên của MB không xuất thân từ môi trường quân đội nói. Buổi trả lời phỏng vấn Forbes Việt Nam tại tầng cao nhất của tòa nhà, phòng họp có mái kính lộ thiên thoáng đãng, nơi bàn bạc thảo luận “các trận đánh lớn nhỏ” của nhà băng này, theo lời vị CEO. Kế thừa kỷ luật quân đội và sự chắc chắn của những người tiền nhiệm, người lãnh đạo gắn bó với MB hơn 20 năm đang mang một làn gió mới trẻ trung hơn tới ngân hàng với nhiều hoạt động kinh doanh mới mẻ, thậm chí những thay đổi mang tính cách mạng như ngân hàng số. Như tên gọi, chất quân đội in đậm trong hoạt động của ngân hàng khi quá bán số thành viên hội đồng quản trị đang mang hàm sĩ quan quân đội. Cổ đông lớn nhất của nhà băng này là Viettel, tập đoàn kinh tế hàng đầu Việt Nam sở hữu 14,61% cổ phần. Một doanh nghiệp quân đội khác, tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, công ty logistics hàng đầu Việt Nam sở hữu 7,45%, thấp hơn chút ít với mức 7,76% của công ty Trực thăng Việt Nam thuộc bộ Quốc phòng. “Một trong các giá trị văn hóa cốt lõi của MB là tinh thần kỷ luật. Kỷ luật một cách tự nguyện,” ông Thái, người đang giữ hàm thượng tá nhấn mạnh. Bên cạnh các cổ đông “nhà binh”, MB thu hút nhiều nhà đầu tư tên tuổi khác. Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) sở hữu 9,74% cổ phần ngân hàng này. Vietcombank, sau khi buộc giảm tỉ lệ sở hữu đáp ứng các quy định trong lĩnh vực sở hữu ngân hàng nắm giữ 4,98%. Nếu tính cả định chế tài chính tên tuổi như Norges Bank hay Dragon Capital… nhà đầu tư tổ chức hiện kiểm soát gần 80% cổ phần của tổ chức tín dụng này. 10 phiên giao dịch trung tuần tháng 9.2019 trung bình mỗi phiên trên dưới bốn triệu cổ phiếu MBB sang tên, phần nào thể hiện sức hấp dẫn của nhà băng quân đội này với giới đầu tư. Ngân hàng có vốn hóa 2,1 tỉ đô la Mỹ đang khóa “room” sở hữu nước ngoài ở mức 20%, thấp hơn giới hạn tối đa 30%, chờ đợi nhà đầu tư chiến lược phù hợp. “Khác với các tổ chức tín dụng khác, MB là ngân hàng được quản lý bởi ‘tập thể các ông chủ’, đại diện vốn cho các tập đoàn kinh tế lớn, kết hợp với những người làm chuyên môn,” ông Thái bày tỏ về cơ cấu cổ đông khá đặc thù. “Tập thể các ông chủ” này giúp ngân hàng phát triển ổn định, liền mạch. Giai đoạn 2009 - 2013 ngành ngân hàng trong nước rơi vào khủng hoảng, MB vẫn phát triển, trả cổ tức tiền mặt đều đặn trong khi nhiều ngân hàng tư nhân khác chật vật giải quyết nợ xấu hoặc sáp nhập.

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

Với cơ cấu cổ đông đặc biệt, các khách hàng lớn và sự phát triển nhất quán, MB sở hữu nhiều chỉ số tài chính vượt trội so với mức bình quân chung của ngành. Với vốn điều lệ 21.605 tỉ đồng, xét về quy mô MB đứng thứ sáu trong hệ thống. Năm 2018, với 6.189 tỉ đồng ngân hàng này xếp thứ năm về lợi nhuận sau thuế trong hệ thống, tăng một bậc so với năm trước đó. Với tỉ lệ 78% tăng trưởng lợi nhuận, MB cũng là một trong các ngân hàng tăng trưởng ấn tượng trong năm qua. Tỉ lệ sinh lời, lợi nhuận/ vốn chủ sở hữu (ROE) của MB gần 20%, mức cao trong hệ thống. “Trước đây, chiến lược của MB không quá tập trung vào khách hàng cá nhân. Thế mạnh của ngân hàng là doanh nghiệp SME và các doanh nghiệp lớn,” ông Thái nói. Những năm gần đây, sự cởi mở hơn với khối khách hàng bán lẻ đưa tỉ lệ tăng trưởng khối khách hàng cá nhân của MB đạt mức 40 - 50%/năm. Doanh thu từ nhóm khách hàng cá nhân hiện chiếm 40% trong tổng doanh thu. “Các ngân hàng khác quá thiên về doanh nghiệp, một số thiên về cá nhân, MB thì cân bằng hơn. Chúng tôi không bỏ quá nhiều trứng vào một giỏ,” ông Thái nói về hướng phát triển riêng của ngân hàng này.

MỐI QUAN HỆ LÂU NĂM CỦA MB với khối doanh nghiệp quân đội và nhóm các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) mang lại một lợi thế khác. Chẳng hạn, tỉ lệ tiền gửi không kỳ hạn/ tổng tiền gửi khách hàng (tỉ lệ CASA) của MB đạt 40,6%, cao nhất trong hệ thống cho dù mạng lưới kém xa những ngân hàng gạo cội như BIDV, VietinBank, Vietcombank, Sacombank… Hiểu nôm na, với tiền gửi không kỳ hạn các ngân hàng duy trì mức lãi suất “tượng trưng”, tỉ lệ CASA càng cao có nghĩa ngân hàng càng huy động được vốn giá rẻ, tạo ra dư địa giúp các ngân hàng nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng. Mặt khác, hoạt động kinh doanh của MB hiện thuộc tốp đa dạng bậc nhất trong hệ thống. “Chúng tôi đánh giá MB không phải ngân hàng có thiên hướng dẫn dắt, đi trước thị trường, nhưng đang dần thay đổi theo định hướng năng động và chấp nhận rủi ro cao hơn từ khi có lãnh đạo mới,” báo cáo của công ty Chứng khoán KB nhận xét. Ngoài hoạt động cốt lõi là ngân hàng truyền thống, MB sở hữu nhiều công ty con cung cấp các dịch vụ tài chính đa dạng từ tư vấn chứng khoán, quản lý tài sản đến các lĩnh vực mới như bảo hiểm, cho vay tiêu dùng. Công ty Chứng khoán MB trực thuộc ngân hàng

Tỉ lệ hiển thị 97% Lớn nhất thế giới

Màn hình 13.9” Viền mỏng nhất thế giới

Nhôm nguyên khối Với quy trình chế tác CNC

12.9mm/1.1kg Siêu mỏng, siêu nhẹ

Learn more at: https://www.asus.com/vn/Laptops/ASUS-ZenBook-S13-UX392FA/

MB BANK

xuất hiện trên thị trường chứng khoán ngay từ ngày đầu và hiện tại nằm trong tốp năm về thị phần môi giới tại sở GDCK TP.HCM. Tổng công ty Bảo hiểm Quân đội (MIC) có thâm niên hoạt động hàng chục năm trên thị trường, đứng thứ sáu về thị phần trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ, có thế mạnh với nhóm khách hàng doanh nghiệp quân đội. Công ty quản lý Quỹ MB chuyên quản lý tài sản, tư vấn đầu tư. Nhưng các chuyển dịch đáng chú ý nhất của nhà băng này trong ba năm qua là việc mở rộng sang các địa hạt kinh doanh mới. Năm 2016, MB liên doanh với tập đoàn bảo hiểm Ageas (Bỉ) và Muang Thai Life Assurance (Thái Lan) ra mắt liên doanh MB Ageas cung cấp sản phẩm bảo hiểm nhân thọ. Cùng năm đó ngân hàng lập liên doanh với ngân hàng Shinshei (Nhật Bản) thành lập công ty tài chính tiêu dùng MB Shinshei. Trước khi cái tên MB Ageas xuất hiện trên thị trường bảo hiểm, những ông lớn như Prudential, Manulife, Bảo Việt, PVI… đi trước 10, 20 năm, làm mưa làm gió trên thị trường bảo hiểm. Tương tự, thị trường cho vay tiêu dùng đã chia thế chân vạc với FE Credit (thuộc VPBank), Home Credit – công ty đến từ Đông Âu và HD Saison (liên doanh của HDBank với tập đoàn Saison, Nhật Bản) chia nhau nắm giữ gần 80% thị

phần trước khi MB Shinshei gia nhập sân chơi này. Miếng bánh có phần cho người đến sau? “Đầu tư vào kinh doanh mới có thể thành công và có thể thất bại. MB chọn phương án đầu tư cái mới. Mình phải thử làm, có thể thất bại, mình chấp nhận trả giá cho sự trải nghiệm,” CEO của MB nói. Vị lãnh đạo của ngân hàng lập luận nhìn vào tốc độ phát triển của kinh tế Việt Nam dự báo trên dưới 7% liền mạch trong 10 – 20 năm tới, các dịch vụ tài chính sơ khai, tỉ lệ người dân tiếp cận các dịch vụ tài chính, bảo hiểm hiện ở mức thấp là “cơ hội hấp dẫn, xứng đáng cho MB thử nghiệm.” Bước đầu, sau hai năm, các lĩnh vực kinh doanh mới của MB nhận được tín hiệu đáng kích lệ. MB Ageas đứng thứ ba thị trường về doanh thu khai thác mới, “vừa tăng trưởng nhanh, vừa có lợi nhuận,” theo lời CEO. MB Shinshei sau ba năm đã cải thiện thứ hạng, nhảy từ vị trí thứ tám lên thứ tư về thị phần. “Trước MB đã có các ngân hàng phát triển hướng đến mô hình tài chính đa năng, tuy nhiên vì nhiều lý do con đường phát triển dang dở và hiện tại MB đang là ngân hàng mở rộng quyết liệt nhất,” chuyên viên phân tích cấp cao ngành ngân hàng Quản Trọng Thành của công ty chứng khoán Maybank KimEng Việt Nam nhận định. Theo định hướng của MB, các công ty con sẽ dần đóng

MB BANK Công ty con

QUẢN LÝ NỢ & KHAI THÁC TÀI SẢN

CHỨNG KHOÁN MB (“MBS”)

79,52%

100%

QUẢN LÝ QUỸ ĐẦU TƯ MB (“MB CAP”)

90,77%

CẤU TRÚC SỞ HỮU MB BANK

TÀI CHÍNH MB SHINSEI

50%

BẢO HIỂM NHÂN THỌ MB AGEAS

61%

AGEAS (BỈ)

29%

BẢO HIỂM QUÂN ĐỘI

68,37%

MUANG THAI LIFE ASSURANCE

10% NGUỒN: MB BANK

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

MB BANK

góp khoảng 30% vào lợi nhuận của ngân hàng mẹ, tăng dần từ mức 5% trước đây và con số 10% năm 2018. Thành lập năm 1994, MB ra đời từ ý tưởng cần có một định chế tài chính thực hiện chức năng thanh toán tín dụng phục vụ các doanh nghiệp quân đội trong giai đoạn đất nước bước sang thời bình, bên cạnh nhiệm vụ luôn sẵn sàng bảo vệ lãnh thổ những người lính áo xanh cũng tham gia phát triển kinh tế. Mười năm đầu tiên, giai đoạn 1994 - 2004, ngân hàng đặt nền móng định hình hoạt động, từng bước xây dựng thương hiệu. Giai đoạn kế tiếp 2005 - 2009, MB dần áp dụng các giải pháp đổi mới tổng thể từ mở rộng quy mô hoạt động, phát triển mạng lưới, đầu tư công nghệ, tổ chức lại đơn vị kinh doanh theo nhóm khách hàng cá nhân, khách hàng doanh nghiệp SME. Tính kỷ luật của môi trường quân đội và chiến lược phát triển chắc chắn giúp ngân hàng không đi chệch hướng, trong cuộc khủng hoảng kinh tế 2008, nhịp phát triển có chững lại nhưng mau trở lại quỹ đạo tăng trưởng. Giai đoạn 2010 – 2011 tạo bước ngoặt ý nghĩa đưa MB ghi dấu ấn trở thành một trong những ngân hàng hiệu quả hàng đầu hệ thống sau này. Dưới sự tư vấn của McKinsey, MB bắt đầu nghiên cứu xây dựng chiến lược giai đoạn 2011 – 2016, đặt nền tảng cho các hoạt động kinh doanh mới. Các lĩnh vực MB mới tham gia như bảo hiểm, tín dụng tiêu dùng chỉ là bề nổi của tảng băng quan sát thấy của nhà băng quân đội. Bên trong, phần chìm, MB đang thực hiện các chuyển đổi ngầm khá quyết liệt khác. Sự quyết liệt của ngân hàng này được biểu hiện qua các con số. Năm 2019, số tiền MB rót cho nghiên cứu, đầu tư công nghệ chuyển đổi số khoảng 1.200 tỉ đồng, tăng 300 tỉ đồng so với con số đầu tư năm 2018. “100% quy trình nội bộ được quản trị trên các nền tảng số,” ông Thái cho

“ĐẦU TƯ VÀO KINH DOANH MỚI CÓ THỂ THÀNH CÔNG VÀ CÓ THỂ THẤT BẠI. MÌNH PHẢI THỬ LÀM, CHẤP NHẬN TRẢ GIÁ CHO SỰ TRẢI NGHIỆM.” —LƯU TRUNG THÁI

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

biết. Ngân hàng hợp tác với IBM, đối tác sẽ cung cấp các dịch vụ tư vấn, thiết kế kiến trúc tổng thể về công nghệ thông tin cho ngân hàng. Ngoài ra, tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới sẽ cập nhật thường xuyên các xu hướng công nghệ mới nhất, chuyển giao các quy trình quản lý dịch vụ, dựa trên mô hình chia sẻ dịch vụ, MB triển khai việc hợp nhất hệ thống công nghệ thông tin của các thành viên, phân vùng dữ liệu, khai thác tập khách hàng doanh nghiệp và cá nhân. Từ lợi thế có các cổ đông lớn, MB liên kết với Viettel phát triển ứng dụng ViettelPay có gần ba triệu khách hàng. Ngân hàng này cũng hợp tác với Tân Cảng phát triển ứng dụng riêng hỗ trợ việc khai báo, thanh toán hàng hóa cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Với khối khách hàng cá nhân, MB đưa chatbox với trợ lý ảo hoạt động từ năm 2017, khách hàng giao dịch thông qua trò chuyện với trợ lý ảo qua kênh Facebook. Ứng dụng này cho phép thực hiện các chức năng tra cứu số dư, chuyển tiền, gửi tiết kiệm, mua chứng chỉ quỹ, mua bảo hiểm, vay vốn... chỉ vài giây sau khi tương tác với trợ lý ảo bằng tin nhắn. Dù mới, kết quả quy trình số hóa của ngân hàng này có thể chấm phá bằng vài con số định lượng cụ thể minh họa sự thay đổi. Năm 2018, ngân hàng này có 2,6 triệu tài khoản hoạt động (active users), tăng một triệu tài khoản so với một năm trước đó. Doanh thu các phòng giao dịch của MB tăng 40% trong năm qua khi việc số hóa giúp ra quyết định kinh doanh nhanh chóng. Năm 2008, tốc độ xử lý hồ sơ và cấp tín dụng cho khách hàng cá nhân của MB đã giảm 40%, giảm 24% với doanh nghiệp SME so với năm 2017. “Trong hoạt động kinh doanh của các ngân hàng, ngân hàng số đang là một mô hình kinh doanh mới. Nhưng hầu hết các ngân hàng khá mông lung. MB xác định giai đoạn đầu kết nối và tương tác. Ưu tiên cao cho mục tiêu tương tác,” ông Thái nói và cho biết ngành ngân hàng đang cạnh tranh quyết liệt “phải thử nghiệm dù cái mới có thể chưa tốt hơn cái cũ” nhưng “vẫn phải thay đổi hoặc đối thủ sẽ giết mình trước.” Sau 25 năm phát triển, ngân hàng của quân đội ngày càng mang hình ảnh cởi mở hơn, trong đó có cả việc săn đầu người, tuyển dụng “chất xám” nước ngoài vào các vị trí quản lý, những mảng kinh doanh mới và xu hướng dịch chuyền sang ngân hàng số. Tính kỷ luật quân đội vẫn trở thành nét riêng của nhà băng này nhưng có những chuyển biến phù hợp với giai đoạn mới. “Văn hóa của MB là tính kỷ luật. Mình mở ra các hoạt động không gian mới, sáng tạo thì phải giải quyết hài hòa hai thứ. Nếu kỷ luật quá, khuôn phép quá thì mất đi tính sáng tạo. Mình duy trì là sự kỷ luật tự nguyện, đó là giá trị cốt lõi của MB,” ông Thái nói.

BỆNH VIỆN QUỐC TẾ HẠNH PHÚC NHẬN HAI GIẢI THƯỞNG CỦA HỘI NGHỊ QUẢN LÝ Y TẾ KHU VỰC CHÂU Á (HMA) Bà Nguyễn Thục Anh, Tổng Giám đốc Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc, là nữ lãnh đạo ưu tú và có đóng góp tích cực trong ngành chăm sóc sức khỏe cũng như trong hành trình phát triển của lĩnh vực y tế tư nhân tại Việt Nam. Bà tốt nghiệp Chương trình đào tạo Lãnh đạo Quản lý Bệnh viện của Đại học Y khoa Havard. Bà Nguyễn Thục Anh hiện cũng là Chủ tịch hội đồng thành viên của Công ty Friesland Campina Vietnam

Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc đánh dấu thành công sau gần 10 năm hoạt động với 2 giải vàng và 1 giải xuất sắc tại Hội nghị Quản lý Y tế khu vực châu Á (Hospital Management Asia - HMA) liên tiếp trong hai năm 2018 - 2019. Bà Nguyễn Thục Anh, Tổng giám đốc Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc chia sẻ về những nỗ lực không ngừng nghỉ của bệnh viện nhằm mang dịch vụ y tế chất lượng cao, tiêu chuẩn quốc tế đến với phụ nữ và trẻ em Việt Nam. Giải vàng HMA “Hospital CEO of the Year - CEO bệnh viện xuất sắc của năm” vừa được trao tặng cho bà, trong khi Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc nhận giải xuất sắc “Most Improved Local Hospital - Bệnh viện địa phương có nhiều cải tiến nhất” trong khu vực châu Á tại HMA. Những giải thưởng này có ý nghĩa thế nào với bà và Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc? Quản lý chất lượng trong lĩnh vực y tế là hành trình toàn diện và không ngừng nghỉ. Hai giải thưởng của HMA là nguồn động viên tinh thần và và thể hiện cam kết của toàn thể nhân viên Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc, tiếp tục thực thi sứ mệnh mang lại chất lượng dịch vụ y tế với chuẩn mực cao nhất đến với bệnh nhân của chúng tôi. Sáng kiến “GEMBA Power Walk” được áp dụng tại bệnh viện là lý do quan trọng giúp bà được đánh giá và công nhận với giải thưởng tại HMA 2019. Sáng kiến đã góp phần cải thiện cụ thể hoạt động của bệnh viện như thế nào? Tại Hạnh Phúc, cam kết “An toàn bệnh nhân là trên hết” đã trở thành ưu tiên trong các kế hoạch và hành động chiến lược; Chúng tôi luôn tâm niệm rằng: “Sự phát triển bền vững nhất phải được xây dựng và duy trì, phát huy bởi những cá nhân và sức mạnh tập thể của tổ chức ấy”. Đó là tiền đề ra đời chương trình GEMBA Power Walk, được lựa chọn triển khai từ tháng 10.2018.

“GEMBA Power Walk” hướng tới mục tiêu xây dựng một môi trường làm việc an toàn, thân thiện và cởi mở. Thông qua việc trực tiếp quan sát, lắng nghe các chia sẻ của nhân viên là cơ hội cho những người lãnh đạo chúng tôi có thể thấu hiểu được các mối quan tâm của nhân viên tại nơi làm việc. Từ đó phát hiện cơ hội cải tiến, cách thức mới để hỗ trợ nhân viên, cùng nhau giải quyết vấn đề trong thực tế, duy trì môi trường làm việc chất lượng, nơi mà mọi nhân viên đều được nhìn nhận đúng năng lực và có cơ hội tham gia vào quá trình cải tiến chung của bệnh viện. “GEMBA Power Walk” không mới trong hoạt động sản xuất trên thế giới, nhưng riêng trong lĩnh vực bệnh viện, Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc là đơn vị Việt Nam đầu tiên áp dụng hoạt động và chúng tôi rất vui vì chương trình truyền được cảm hứng cho các cấp lãnh đạo về văn hóa “đồng cảm-empathy’ trong bệnh viện thay vì “thông cảm-sympathy”. Chương trình đã góp phần giúp chúng tôi phát hiện ra nhiều vấn đề tồn tại, cụ thể hơn là 96 vấn đề tồn tại trên phạm vi toàn bệnh viện và của khoa phòng trong đó có những vấn đề liên quan hoạt động chuyên môn lẫn các vấn đề hoạt động văn hóa an toàn. Từ đó, Ban Giám đốc và các trưởng phòng ban đề xuất lập kế hoạch cải tiến, các kế hoạch cần hành động ngay; nhiều dự án cải tiến ngắn và dài hạn được tiến hành và mang lại kết quả tích cực. Bên cạnh các sáng kiến cải tiến chất lượng, bà có thể chia sẻ nhiều hơn về những xu hướng nào mới nhất trong chăm sóc chăm sóc và điều trị y tế cho phụ nữ và trẻ em hiện nay trên thế giới đang được áp dụng ở Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc? Nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của phụ nữ và trẻ em trong thời gian gần đây đặc biệt rất cao về chất lượng dịch vụ. Khách hàng của chúng tôi là những phụ nữ có hiểu biết, tiếp xúc với nhiều nguồn thông tin có chất lượng, văn minh và mong đợi được chăm sóc chuyên biệt hơn. Đó cũng là một trong những động lực khiến các y bác sỹ tại bệnh viện Hạnh Phúc không ngừng trau dồi & nâng cao trình độ chuyên môn; đồng thời chuyển đổi từ mô hình chăm sóc truyền thống sang mô hình chăm sóc nhóm tập trung (team-based care) để mang lại kết quả chăm sóc và điều trị toàn diện cho bệnh nhân. Để đạt được chuẩn mực tốt nhất mang tiêu chuẩn quốc tế trong chất lượng chăm sóc và an toàn bệnh nhân, Hạnh Phúc đang quyết tâm chinh phục hành trình đạt chứng nhận JCI uy tín thế giới. Đây là hệ thống tiêu chuẩn uy tín hàng đầu thế giới về đánh giá chất lượng dịch vụ y tế. Những bệnh viện đạt chứng nhận này sẽ nhận được Con Dấu Vàng công nhận cam kết về an toàn và chất lượng trong chăm sóc bệnh nhân, cải thiện hiệu quả điều trị cho bệnh nhân và quản trị bệnh viện. Chúng tôi cũng đồng thời hướng đến danh hiệu Bệnh viện Thân hữu trẻ em trong năm 2019 này. Theo bà, tương lai của dịch vụ chăm sóc y tế, sức khỏe dành cho phụ nữ và trẻ em ở Việt Nam sẽ như thế nào?

Bà Nguyễn Thục Anh - Tổng Giám đốc Bệnh viện Quốc Tế Hạnh Phúc nhận giải vàng HMA

Việt Nam là một trong những quốc gia đầy tiềm năng trong lĩnh vực y tế. Theo nghiên cứu thị trường của World Bank, dự kiến tính đến năm 2020, thị trường ngành dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sẽ tăng trưởng gấp 3 lần so với 2010 và dự báo chi tiêu y tế sẽ tăng đến 22,7 tỉ đô la Mỹ. Xu hướng nhu cầu sử dụng dịch vụ y tế cũng sẽ dịch chuyển từ số lượng sang chất lượng. Điển hình là phụ nữ Việt Nam, đặc biệt là phụ nữ tại thành thị và có thu nhập cao sẽ sinh ít con hơn. Tuy nhiên, họ sẽ sẵn sàng chi trả xứng đáng cho những dịch vụ chăm sóc sức khoẻ cho bản thân & những đứa con thân yêu của mình. Đây cũng cơ hội và thách thức cho các đơn vị y tế như Bệnh viện Hạnh Phúc liên tục nâng cao chất lượng dịch vụ và phát triển những lĩnh vực mới chuyên biệt và độc đáo hơn để đáp ứng mong đợi của thị trường đầy tiềm năng này.

THÚY NGUYỄN

TỰ GIỚI THIỆU

Đại diện lãnh đạo bệnh viện Quốc Tế Hạnh Phúc nhận giải xuất sắc của HMA

Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc ra đời năm 2011, là một đơn vị tiên phong áp dụng những mô hình dịch vụ y tế, hệ thống quản lý và vận hành mang chất lượng quốc tế theo tiêu chuẩn Singapore đầu tiên tại Việt Nam, với mong muốn trở thành một trong những bệnh viện chuyên khoa Sản-Nhi hàng đầu mang lại những dịch vụ, sự chăm sóc chất lượng tối ưu nhất cho phụ nữ và trẻ em. Tính đến năm 2018, Hạnh Phúc đã chăm sóc và điều trị cho hơn 800 ngàn bệnh nhân, đón mừng hơn 15 ngàn em bé chào đời và chăm sóc gần 500 ngàn trẻ em. Bệnh viện tự hào trở thành một trong bệnh viện uy tín chuyên sâu trong lĩnh vực sản – phụ nhi khoa và hỗ trợ sinh sản với đội ngũ các bác sỹ chuyên khoa đầu ngành, giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, tận tình chăm sóc vì sự an toàn của bệnh nhân. Trung Tâm Hỗ Trợ Sinh Sản của Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc liên tiếp 5 năm liền 3 lần đạt chứng nhận RTAC và mang lại tiếng cười cho hơn 1.000 cặp vợ chồng hiếm muộn, với tỉ lệ thành công 50%. Chứng nhận RTAC là quy chuẩn chung trong quản trị và thúc đẩy nâng cao chất lượng dành cho các Đơn vị Hỗ trợ sinh sản được xây dựng và thẩm định bởi Ủy ban Chứng nhận chất lượng về Kỹ thuật sinh sản (Reproductive Technology Accreditation Committee – RTAC) thuộc Hiệp hội Sinh sản Úc (Fertility Society of Australia – FSA). Các địa chỉ khám chữa bệnh của Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc BỆNH VIỆN QUỐC TẾ HẠNH PHÚC Sô 18 Đại lộ Bình Dương, Thị Xã Thuận An, Tỉnh Bình Dương Email: info@hanhphuchospital.com

TRUNG TÂM CHĂM SÓC SỨC KHỎE QUỐC TẾ HẠNH PHÚC Số 97 Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 1, TP.HCM PHÒNG KHÁM QUỐC TẾ HẠNH PHÚC Lầu 5 - Estella Place, 88 Song Hành, P.An Phú, Quận 2, TP.HCM

CÔNG NGHỆ ĐƯA LỐI BẢO HIỂM

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

B ẢO H I Ể M

CÁC CÔNG TY BẢO HIỂM ĐANG ĐẦU TƯ VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ MỚI ĐỂ ĐA DẠNG HÓA KÊNH BÁN HÀNG, TĂNG TRẢI NGHIỆM CHO KHÁCH HÀNG. NGỌC NHI

ẢN H : CN Y THZL / G E T T Y I MAG E S / IS TO CK PH OTO

BÙI NHẤT SANG, 27 TUỔI, ĐANG LÀM VIỆC TẠI CÔNG TY CÔNG NGHỆ TÀI CHÍNH ở quận 7

(TP.HCM). Anh vừa có những trải nghiệm đầu tiên khi mua bảo hiểm thông qua ứng dụng ví điện tử MoMo. “Trước đây, mình phải đến bưu điện hay ghé đại lý để mua loại bảo hiểm bắt buộc cho xe máy. Bây giờ, ở bất cứ đâu mình chỉ cần mở ví, chọn sản phẩm, nhập thông tin, hoàn thành thanh toán thì chứng nhận điện tử sẽ được gửi ngay qua email, 2 – 3 ngày sau chứng nhận bảo hiểm sẽ được chuyển phát tận tay. Tiện và tiết kiệm được thời gian rất nhiều,” anh Sang nói. Với sự tiện lợi đó, từ một người không quan tâm nhiều đến bảo hiểm, anh tiếp tục mua thêm cho mình bảo hiểm sức khỏe tự nguyện với giá tầm hơn một triệu đồng. “Chỉ cần thấy sản phẩm phù hợp, thấy tiện và mua ngay được thì mua thôi,” anh nói và cho biết thêm hiện đang tìm hiểu thông tin về gói bảo hiểm nhân thọ phù hợp cho mình nhưng chưa đưa ra quyết định, “vì đây là sản phẩm giá trị cao nên cần tư vấn kỹ lưỡng trước khi mua.” Là nhân viên truyền thông của một công ty nước ngoài có văn phòng tại TP.HCM, hay phải di chuyển, chị Võ Vi Vân, 29 tuổi, cũng có trải nghiệm tích cực với việc mua bảo hiểm du lịch trực tuyến (online). Chị Vân nói: “Ban đầu tôi không quan tâm đến bảo hiểm du lịch nhiều lắm nhưng khi thấy bạn mình gặp tai nạn trong một chuyến đi và chi phí y tế lên đến hàng chục triệu đồng, tôi quyết định mua bảo hiểm.” Chi phí không cao, sản phẩm linh

THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

B ẢO H I Ể M

hoạt theo nhu cầu nên sau khi tham khảo thông tin từ trên mạng, chị mua gói bảo hiểm du lịch do công ty Liberty cung cấp. “Chỉ cần nhập thông tin vào website của công ty, vài phút sau, nhân viên tư vấn xác nhận thông tin và thanh toán là chứng nhận điện tử trả ngay vào email của mình. Thủ tục đơn giản và quan trọng mình không phải bỏ thời gian đến đại lý”, chị Vân kể. Trước các thói quen của người dùng ngày càng thay đổi, các công ty bảo hiểm đã và đang áp dụng công nghệ để thay đổi mô hình kinh doanh của mình, nhằm gia tăng tiện lợi và trải nghiệm cho khách hàng. Theo cục Quản lý giám sát bảo hiểm Việt Nam, năm 2018 tổng doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường đạt 133.654 tỉ đồng, tăng 24% so với năm 2017. Các nhà kinh doanh dự báo giai đoạn 2019 – 2020, thị trường bảo hiểm phi nhân thọ dự kiến tăng trưởng trung bình 10 – 12%/năm, trong khi đó thị trường bảo hiểm nhân thọ tăng trưởng khoảng 25 – 30%/năm. Cơ hội tiếp tục mở ra khi công nghệ dự kiến sẽ thay đổi cách thức kinh doanh của hầu hết ngành nghề, không loại trừ bảo hiểm. Chỉ trong hai năm trở lại đây, thị trường chứng kiến hàng loạt các sản phẩm ứng dụng công nghệ được ra mắt bởi các nhà kinh doanh bảo hiểm trong và ngoài nước. Các ứng dụng công nghệ chủ yếu tập trung vào dịch vụ và chăm sóc khách hàng.

THÁNG 3.2018, GENERALI VIỆT NAM ra mắt GenClaims, một ứng dụng giải quyết các yêu cầu quyền lợi bảo hiểm. Tiếp đó đến tháng 9.2018, Prudential Việt Nam ra mắt PRUonline, phiên bản ứng dụng di động của cổng thông tin khách hàng trực tuyến PRUonline dành cho tất cả khách hàng sở hữu hợp đồng. Đến tháng 4.2019, Bảo Việt cho ra mắt BaoViet Direct, ứng dụng bảo hiểm trực tuyến cho phép mua bảo hiểm trực tuyến, tính phí tự động, theo dõi bồi thường, tra cứu garage/cơ sở y tế, sử dụng thẻ bảo hiểm điện tử… Tháng 5.2019, Manulife Việt Nam cũng chính thức ra mắt EasyClaims – giải pháp cho phép khách hàng có thể trao đổi, quản lý, thực hiện các hoạt

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

động liên quan đến bồi thường mà không cần phải trực tiếp đến đại lý bảo hiểm. “Hơn 65% tổng số đơn yêu cầu bồi thường hợp lệ đã được nộp thông qua giải pháp EasyClaims sau sáu tháng kể từ khi ra mắt. Điểm số hài lòng của khách hàng trong giao dịch của Manulife đã tăng từ mức 47% trong quý 2.2018 lên 62% vào cuối quý 1.2019,” ông Kevin Kwon, giám đốc khối nghiệp vụ bảo hiểm Manulife Việt Nam nói trong buổi gặp gỡ báo chí hồi giữa năm nay. Trước EasyClaims, Manulife đã ra mắt ePOS – ứng dụng kết nối với công nghệ thẩm định tự động, cho phép hệ thống xử lý xuyên suốt và ứng dụng Genie, công cụ hỗ trợ dành riêng cho các đại lý. “Mục tiêu mang đến trải nghiệm xuyên suốt phục vụ nhu cầu khách hàng từ khi tham gia ký kết hợp đồng đến giải quyết quyền lợi hợp đồng,” lãnh đạo Manulife nhấn mạnh. Các ứng dụng trên chỉ là một vài dự án Manulife triển khai trong hành trình chuyển đổi số tại Việt Nam. Ông Kim Fleming, tổng giám đốc Manulife Việt Nam cho biết, 75% các dự án liên quan chuyển đổi số của tập đoàn tại châu Á hiện đã được áp dụng tại Việt Nam. “Nhận thức về bảo hiểm của người dân đang ngày một cải thiện hơn. Nhu cầu đa dạng hơn và công việc của chúng tôi đáp ứng những nhu cầu đó, đảm bảo trải nghiệm tốt hơn,” vị CEO gốc Canada chia sẻ về tầm nhìn của một trong 10 công ty bảo hiểm nhân thọ lớn nhất toàn cầu. Sự phát triển của công nghệ mang đến cơ hội cho nhiều lĩnh vực, trong đó có bảo hiểm đồng thời cũng tạo ra nhiều thách thức. Báo cáo xu hướng công nghệ bảo hiểm (insurtech) năm 2019 của The Digital Insurer nhấn mạnh, trước xu hướng phát triển của công nghệ, các công ty bảo hiểm hiện nay sẽ phải thay đổi căn bản mô hình kinh doanh, hướng tới sự kết nối đầy đủ. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải thay đổi văn hóa kinh doanh, từ bỏ việc chỉ tập trung vào sản phẩm sang lấy khách hàng làm trung tâm. “Điểm mấu chốt khi chuyển đổi công nghệ vào kinh doanh là xây dựng một hệ thống backend đơn giản và mang đến trải nghiệm xuyên suốt điểm đầuđiểm cuối (end-to-end) cho người dùng trong thời gian ngắn nhất. Nhiều công ty hiện nay cũng có ePOS để bán hàng nhưng phải cần đến hơn trăm người để làm các thủ tục tiếp theo. Bộ máy càng cồng kềnh thì việc kết nối càng phức tạp,” giám đốc nghiệp vụ Manulife Việt Nam trả lời về thách thức của việc chuyển đổi số với công ty bảo hiểm. Quan điểm này cũng lý giải vì sao FWD Việt

B ẢO H I Ể M

Nam dù “sinh sau đẻ muộn” lại khá tự tin khi chen chân vào thị trường vốn tiềm năng nhưng cũng cạnh tranh không kém phần gay gắt giữa các công ty bảo hiểm trong nước lẫn nước ngoài. Trong vòng hơn hai năm có mặt trên thị trường, FWD Việt Nam, công ty bảo hiểm thuộc sở hữu của PCG - tập đoàn đầu tư châu Á có tuổi đời hơn 26 năm - nhanh chóng được biết đến nhờ việc đẩy mạnh thương hiệu gắn với các nền tảng số. Họ được biết đến qua hình ảnh công ty đầu tiên bán sản phẩm bảo hiểm cá nhân qua sàn thương mại điện tử và hiện đang phân phối độc quyền một số sản phẩm bảo hiểm sức khỏe qua sàn Tiki.vn. Bên cạnh thay đổi phương thức kinh doanh, thách thức cho công ty bảo hiểm còn đến từ việc cạnh tranh phát triển sản phẩm sáng tạo ứng dụng công nghệ, đặc biệt sản phẩm phi nhân thọ. Tổng công ty bảo hiểm Bưu điện Việt Nam (PTI) đang bày tỏ tham vọng dẫn đầu thị trường phi nhân thọ với việc ứng dụng các công nghệ mới trong việc đa dạng hóa cơ cấu sản phẩm và kênh phân phối. Năm 2018, PTI thành lập hai đơn vị thành viên và công ty PTI Digital nhằm thể hiện định hướng phát triển tập trung vào kênh bán hàng trực tuyến. PTI cho biết, với sản phẩm bảo hiểm xe cơ giới, hiện đang chiếm tỉ trọng gần một nửa doanh thu công ty, tại mỗi giai đoạn bồi thường, công ty đều gửi tin nhắn thông báo chi tiết cho khách hàng như: giá sửa chữa, số tiền bồi thường, ngày xe được sửa xong,… đồng thời gia tăng tiện ích khác như: nhắc hạn đăng kiểm, cảnh báo lũ lụt, thông báo thời tiết xấu… Hoạt động giải quyết bồi thường được thực hiện hoàn toàn thông qua ứng dụng MyPTI – ứng dụng dành cho giám định viên. PTI nhấn mạnh rằng toàn bộ quy trình từ giám định hiện trường đến giải quyết hồ sơ bồi thường đều được thực hiện online. Để thực hiện tham vọng, PTI cho biết họ tập trung đẩy mạnh các sản phẩm mới gắn với các kênh bán hàng hiện đại. Theo đó, sự tham gia của các đơn vị trung gian như ví điện tử, các ứng dụng cho vay tiêu dùng như một kênh phân phối bảo hiểm cũng góp phần làm sôi động thị trường bảo hiểm công nghệ vốn còn khá sơ khai tại Việt Nam. Tháng 8.2018, PTI ra mắt bảo hiểm tình yêu, sản phẩm “lạ” thu hút được quan tâm của một bộ phận giới trẻ. Với cấu trúc sản phẩm giản đơn và giá trị không quá lớn, PTI triển khai bán hàng qua nhiều kênh bao gồm ứng dụng bán bảo hiểm và ví điện tử. Vào dịp Valentine năm ngoái, anh N. và bạn gái quyết định tham gia gói sản phẩm bảo hiểm tình yêu với mức giá 1,85 triệu đồng. Trên ví điện tử MoMo,

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

chỉ vài thao tác điền thông tin và xác nhận cam kết, không cần có giấy chứng minh nhân dân, cũng không cần đến đại lý, một giấy chứng nhận bảo hiểm điện tử được gửi qua email của người mua. Theo thỏa thuận hợp đồng này, ba năm kể từ ngày thanh toán phí bảo hiểm là quãng thời gian thử thách. Năm năm tiếp theo, nếu cặp đôi này cưới, chứng minh có giấy đăng ký kết hôn sẽ nhận được nhận về 30 triệu đồng.

SỰ XUẤT HIỆN CỦA các công ty công nghệ trong lĩnh vực bảo hiểm thời gian qua cũng đặt các công ty bảo hiểm truyền thống trước áp lực phải đổi mới mô hình kinh doanh. Chỉ cần gõ từ khóa “bảo hiểm” trên thanh tìm kiếm của CH Play hay AppStore, hàng loạt các ứng dụng bảo hiểm từ các nhà bảo hiểm truyền thống lẫn công ty công nghệ bảo hiểm hiện ra. Một trong số đó là INSO, ứng dụng bán bảo hiểm ra mắt lần đầu vào tháng 11 năm ngoái, thuộc tập đoàn Next Tech. Hợp tác với PTI, ứng dụng này phân phối sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ với cấu trúc nhỏ, gọn như bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm ô tô, bảo hiểm trễ chuyến bay. Các ứng dụng bảo hiểm tự động cũng phát triển với nhiều hình thức đa dạng hơn. Ứng dụng di động Wicare được phát triển bởi InLink Việt Nam, đang hợp tác với PVI, tiếp cận khách hàng bằng việc ủng hộ thói quen chăm sóc sức khỏe. Theo thông báo đến người dùng của Wicare, thông tin vận động của người dùng sẽ được ứng dụng theo dõi thông qua hệ thống Google Fit, từ đó sử dụng dữ liệu để đưa ra các sản phẩm bảo hiểm với chi phí phù hợp từng đối tượng mà ứng dụng này đo lường. Tuy nhiên, theo ghi nhận của Forbes Việt Nam, mức độ sử dụng các ứng dụng này trên thực tế vẫn khiêm tốn. Điều này thể hiện một phần qua số lượt tải xuống trên các phiên bản Android lẫn iOS của các ứng dụng này vẫn còn ít ỏi, chưa tương xứng với quy mô và tiềm năng thị trường. Khi nói về tác động công nghệ số đến ngành bảo hiểm truyền thống, ông Kim Fleming, CEO Manulife vẫn cho rằng công nghệ có thể phát triển và mang đến nhiều thay đổi tích cực nhưng với các hợp đồng bảo hiểm, yếu tố con người và mối quan hệ mặt – đối – mặt vẫn quan trọng hơn trong việc đưa ra quyết định.

XẾP HẠNG TÍN NHIỆM

GIẢM BẤT ĐỐI XỨNG THÔNG TIN ÔNG PHÙNG XUÂN MINH, CHỦ TỊCH KIÊM CEO PHÁT THỊNH RATING CHIA SẺ VỀ VAI TRÒ CỦA XẾP HẠNG TÍN NHIỆM ĐỘC LẬP TRONG SỰ PHÁT TRIỂN CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH.

FORBES VIỆT NAM: Ông có thể cho biết vì sao đến năm 2017 Việt Nam mới có doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm độc lập đầu tiên được cấp phép? PHÙNG XUÂN MINH: Trước khi có quy định pháp luật về hoạt động đánh giá tín nhiệm, cũng có một số đơn vị thực hiện nghiệp vụ này. Nghị định 88 về quy định dịch vụ xếp hạng tín nhiệm ra đời và có hiệu lực từ 15.11.2014 cho phép hình thành doanh nghiệp làm dịch vụ xếp hạng tín nhiệm. Đầu năm 2015, chúng tôi là doanh nghiệp thuộc loại sớm nhất nộp hồ sơ xin cấp phép và đến tháng 7.2017 được cấp phép hoạt động. Theo quy định của pháp luật và thông lệ hoạt động của tổ chức xếp hạng tín nhiệm trên thế giới, chúng tôi cung cấp các dịch vụ, bao gồm: xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp (Việt Nam và FDI); tổ chức tài chính (ngân hàng thương mại, quỹ đầu tư, công ty bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty tài chính...); các công cụ

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

nợ ( trái phiếu, thương phiếu, kỳ phiếu, khoản vay...); và xếp hạng tài chính dự án. Bên cạnh đó, tổ chức xếp hạng tín nhiệm được quyền cung cấp các báo cáo phân tích chuyên môn chuyên sâu (đánh giá tín nhiệm, tín nhiệm đối tác và ảnh hưởng tín nhiệm); các báo cáo về kinh tế vĩ mô, báo cáo ngành, báo cáo doanh nghiệp. Trong hoạt động chuyên môn, có hai hình thức xếp hạng tín nhiệm là xếp hạng không tự nguyện (không ký hợp đồng cung cấp dịch vụ với tổ chức khách hàng) và xếp hạng tự nguyện (thực hiện theo yêu cầu của tổ chức khách hàng và có ký hợp đồng cung cấp dịch vụ). Cho đến thời điểm hiện nay, chúng tôi đã xếp hạng hình thức không tự nguyện cho 15 đối tượng là doanh nghiệp, tổ chức tài chính và công cụ nợ. FORBES VIỆT NAM: Quy trình đánh giá tín hiệm được xây dựng như thế nào? PHÙNG XUÂN MINH: Hệ thống quy trình nghiệp vụ chuyên môn, bao gồm phương pháp phân tích; quy trình đánh giá xếp hạng, quy chế hoạt động của chuyên viên phân tích, hội đồng xếp hạng; và hệ thống kiểm soát nội bộ, dựa trên nền tảng chuẩn mực chuyên môn của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm (CRA) quốc tế và có tham khảo vận dụng thêm từ các CRA châu Á cho phù hợp với trình độ, điều kiện và thực trạng phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Phương pháp xếp hạng của chúng tôi kết hợp đồng thời phân tích đánh giá toàn diện các yếu tố rủi ro về định tính và định lượng. Các biểu tượng ký hiệu về thang, bậc xếp hạng rõ ràng, dễ hiểu và tương thích với hệ thống đo lường đánh giá của các CRA quốc tế. Đầu tiên, bắt đầu quy trình đánh giá các nhà phân tích phải thực hiện các bước nhận diện rõ về các yếu

Ả N H : COU RT E SY OF P H ÁT T H Ị N H R AT I N G

ĐÌN H NG H I

tố rủi ro quốc gia (rủi ro vĩ mô); hoạt động cạnh tranh Điều chúng tôi quan tâm là nâng cao hiệu quả công ngành (rủi ro ngành); kế tiếp là rủi ro kinh doanh nội tác giám sát. Chẳng hạn nghị định 163 về phát hành tại doanh nghiệp; và rủi ro hoạt động quản trị (đánh giá trái phiếu riêng lẻ cho doanh nghiệp có nhiều sửa toàn diện về rủi ro quản lý, rủi ro chiến lược, rủi ro thị đổi, thông thoáng hơn như trong điều kiện phát hành trường, rủi ro nhân sự...). Cuối cùng là rủi ro tài chính trái phiếu, doanh nghiệp không bắt buộc phải có lợi (các chỉ số tài chính và mô hình tài chính phân tích nhuận cũng có thể phát hành trái phiếu. Hoặc doanh định lượng). nghiệp không bắt buộc công bố thông tin về người Thứ hai, để thực hiện nghiệp vụ chuyên môn, bất mua, số lượng nắm giữ. Trong khi đó, chưa có quy kỳ tổ chức CRA nào cũng cần dựa vào nguồn thông định về đánh giá tín nhiệm với công cụ nợ, hay tài tin dữ liệu có tính xác thực, được cung cấp bởi tổ chức chính dự án… Do vậy, nếu không quản lý, giám sát khách hàng; và đồng thời phải kết hợp với nghiệp vụ tốt sẽ tạo ra rủi ro cho nhà đầu tư, gián tiếp gây ảnh trao đổi phỏng vấn ban lãnh đạo và giám đốc các bộ hưởng không tốt tới thị trường tài chính. chức năng của doanh nghiệp. FORBES VIỆT NAM: Trong thời gian vừa qua, có hơn 120 Bên cạnh đó, PTR cũng thực hiện việc kiểm tra đối ngàn tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành chứng thông tin từ các nguồn dữ liệu độc lập, được trên thị trường, trong khi chúng ta chưa có quy định cụ cung cấp bởi trung tâm CIC (ngân hàng Nhà nước) và thể về việc xếp hạng tín nhiệm các công cụ như vậy. Ông bộ Kế hoạch và Đầu tư; và các tổ chức dữ liệu trong đánh giá thế nào về việc này? nước và quốc tế mà chúng tôi có được, thông qua mối PHÙNG XUÂN MINH: Ở các nước có thị trường tài chính quan hệ hợp tác. phát triển, xếp hạng tín nhiệm trở thành dịch vụ thông Thứ ba là chất lượng, năng lực và kinh nghiệm dụng để doanh nghiệp huy động vốn trên thị trường. của đội ngũ chuyên môn. Hiện nay, chúng tôi đang Có một số nước đưa ra quy định bắt buộc phải xếp trong quá trình đàm phán với một CRA châu A hợp hạng tín nhiệm nếu doanh nghiệp muốn phát hành tác chuyên môn, trao đổi chuyên gia và đào tạo huấn trái phiếu. Điều này làm giảm thiểu tính bất đối xứng luyện nghiệp vụ cho nhân viên. thông tin trên thị trường tài chính, nhằm bảo vệ quyền Thứ tư, xác lập và vận hành thống nhất hệ thống lợi của nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư cá nhân. kiểm soát nội bộ đảm bảo về yêu cầu công tác giám sát tuân thủ hệ thống quy trình nghiệp vụ, bao gồm về chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp và báo cáo giải trình về các xung đột lợi ích (nếu có); giám sát sự chấp hành quy chế làm việc của chuyên viên phân tích và cơ chế hoạt động của Hội đồng Xếp hạng tín nhiệm. Theo báo cáo Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam tám FORBES VIỆT NAM: Bộ xếp hạng tín nhiệm tháng năm 2019 của công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI), tám tháng giữ vai trò thế nào trong sự phát triển của có 129 ngàn tỉ đồng trái phiếu được chào bán, với lượng phát hành thị trường chứng khoán, trái phiếu? là 117.142 tỉ đồng. Quy mô thị trường trái phiếu tương đương 10,2% PHÙNG XUÂN MINH: Hiện nay, dịch vụ GDP của Việt Nam. xếp hạng tín nhiệm cung cấp cho nhà Hai nhóm đứng đầu về số lượng phát hành là các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp bất động sản, với tỉ lệ tương ứng lần đầu tư thông tin tham khảo để họ có thể lượt là 47,9% và 31,5%. Các doanh nghiệp hạ tầng chiếm 7,9%, các tham gia, tài trợ vốn, đầu tư cổ phần, cổ định chế tài chính phi ngân hàng chiếm 3,8%. Còn lại là các doanh phiếu. Qua đó, doanh nghiệp có thể tiếp nghiệp khác. cận nguồn vốn vay một cách thuận lợi Báo cáo đánh giá quy mô phát hành trái phiếu doanh nghiệp với chi phí vốn hợp lý, phù hợp với mức có mức tăng trưởng khá cao, nhìn sâu vào từng đợt phát hành vẫn độ rủi ro. Bên cạnh đó, việc xếp hạng tín thấy có một số điểm cần lưu tâm vai trò của ngân hàng thương mại nhiệm cũng giúp doanh nghiệp biết được vừa là bên phát hành cũng là bên mua nhiều loại trái phiếu doanh nghiệp, trong đó có trái phiếu doanh nghiệp bất động sản. Báo mình đang ở đâu, cần làm gì để cải thiện cáo nhận xét: “Nếu thiếu một cơ quan định mức tín nhiệm đủ uy năng lực quản trị, phát triển. tín, người mua trái phiếu, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân sẽ rất Hiện nay, khung pháp lý về thị trường khó xác định mức lãi suất hợp lý. Khi chính sách liên quan đến phát trái phiếu đang được hoàn thiện. Đây hành trái phiếu doanh nghiệp thông thoáng hơn thì các cơ chế bảo là cơ hội để hình thành, phát triển các vệ nhà đầu tư cũng cần hoàn chỉnh hơn.” dịch vụ mới như đánh giá tín nhiệm.

GẦN 120.000 TỈ ĐỒNG TRÁI PHIẾU PHÁT HÀNH TRONG TÁM THÁNG

THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

Ông Phạm Trung Kiên, tổng giám đốc tổng công ty Dịch vụ số Viettel (VDS).

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

V I E T T E L PAY

ĐẦU TƯ CHO TƯƠNG LAI SAU TÁM NĂM MANG DỊCH VỤ TÀI CHÍNH ĐẾN CHO NGƯỜI DÂN NÔNG THÔN VÀ VÙNG SÂU, VIETTELPAY ĐANG KỲ VỌNG TẠO RA MỘT SỰ THAY ĐỔI MỚI TRONG LĨNH VỰC CÔNG NGHỆ TÀI CHÍNH. CƯỜNG NGHIÊM

“THÀNH LẬP TỔNG CÔNG TY DỊCH VỤ SỐ VIETTEL LÀ CHIẾN LƯỢC CHUYỂN MÌNH CỦA VIETTEL, từ một nhà khai thác viễn thông truyền

THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

ẢN H: CO U RT ESY O F V I E T T E L PAY

thống trở thành một nhà cung cấp dịch vụ số và đưa viễn thông, công nghệ thông tin, ứng dụng số len lỏi vào mọi lĩnh vực,” ông Lê Đăng Dũng, quyền chủ tịch kiêm tổng giám đốc tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) nói như vậy tại buổi ra mắt tổng công ty Dịch vụ số Viettel (Viettel Digital Service Corporation – VDS) vào cuối tháng 6.2019. Tổng công ty thứ tám của tập đoàn này tập trung khai thác ba lĩnh vực chính, bao gồm: tài chính số (hoàn thiện hệ sinh thái và ngân hàng số ViettelPay, triển khai thí điểm tiền điện tử trên thuê bao di động – Mobile Money), dịch vụ dữ liệu (tập trung vào lĩnh vực tín dụng, bảo hiểm, quảng cáo) và thương mại điện tử. Giống như hầu hết các tổng công ty của Viettel, lối vào VDS có cảnh vệ đứng gác, quy trình kiểm tra an ninh nghiêm ngặt với khách tới làm việc. VDS có hơn 900 nhân viên, cung cấp dịch vụ tài chính tới từng người dân vùng nông thôn và miền núi thông qua ngân hàng số ViettelPay. Ông Phạm Trung Kiên, tổng giám đốc VDS đang suy tính bài toán “thay đổi cuộc chơi ngành công nghệ tài chính” thông qua giải pháp Mobile Money. “Chúng tôi đã mất nhiều năm để đẩy dịch vụ tài chính về nông thôn nhằm hướng dẫn thị trường quen với việc chuyển và nhận tiền, nhưng ViettelPay vẫn gặp nhiều thách thức. Vì vậy chúng tôi kỳ vọng

V I E T T E L PAY

Mobile Money là điểm bùng phát để qua một đêm hàng chục triệu người có thể thay đổi hành vi vì sự tiện dụng,” ông Kiên nói trong buổi phỏng vấn với Forbes Việt Nam. Ở thời điểm VDS ra mắt, ViettelPay, dịch vụ ngân hàng số chính thức hoạt động được một năm, phục vụ 5,7 triệu lượt khách hàng. Các dịch vụ chính của ViettelPay gồm chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, thanh toán tín dụng, nạp thẻ cào, thanh toán cước viễn thông, đặt vé máy bay, tàu hỏa. Theo Viettel, sau một năm hoạt động, gần 30 triệu lượt giao dịch trị giá 50 ngàn tỉ đồng được thực hiện trên hệ thống ngân hàng số. Để có lượng lớn giao dịch trị giá hơn hai tỉ đô la Mỹ như vậy cần phải nhìn lại “công sức hơn 15 năm xây dựng mạng lưới” của Viettel. Từ cuối năm 2011, dựa trên mạng lưới viễn thông, họ bắt đầu triển khai các điểm giao dịch đến từng xã trên toàn quốc. Hiện nay, ViettelPay có mạng lưới hơn 200 ngàn điểm giao dịch phủ tới từng xã trên toàn quốc. Ông Kiên nói về chiến lược tập trung vào nông thôn: “Chúng tôi chọn tiếp cận vào đại dương xanh, nơi các công ty khởi nghiệp, các nhà đầu tư nước ngoài, những công ty khổng lồ chưa tiếp cận được.” Theo báo cáo của hãng Pew Research, hiện tỉ lệ người Việt sử dụng điện thoại phổ thông ở mức 38%. Theo số liệu mới đây của ngân hàng Standard Chartered, Việt Nam có khoảng 30% dân số có tài khoản ngân hàng, ông Kiên nhìn thấy khoảng trống của những người không thể cài đặt các ứng dụng thanh toán, hoặc không có tài khoản để sử dụng. Vì vậy ViettelPay ra đời với mục tiêu phục vụ cho tất cả mọi người, từ người dân nghèo ở vùng nông thôn, chỉ sử dụng điện thoại phổ thông không cần Internet, đến những người ở thành phố, từ người trẻ hiểu công nghệ đến người già đều có thể sử dụng được. “Chúng tôi tập trung vào những nhu cầu cơ bản trong cuộc sống, vấn đề là phải tạo ra một giá trị đủ lớn để trở thành ứng dụng thường xuyên thì mới tăng trưởng nhanh. Với Viettel, đó là chuyển tiền,” ông Kiên nói. Trước đây, thay vì có người đến tận nhà thu tiền điện, tiền nước, hoặc muốn chuyển tiền cho người thân thì phải đợi khi về quê mới đưa được, thì với ViettelPay, chỉ cần bấm điện thoại là có người mang tiền đến tận nhà, “dù người dùng sống ở miền núi, hải đảo, hay những nơi không có Internet”. Mục đích của việc này, theo ông Kiên là khi tạo thành thói quen cho người dùng về một dịch vụ chuyển tiền thuận lợi, thì mới có thể phát triển mạnh các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt và các tiện ích tài chính điện tử khác. Tuy nhiên,

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

ông nhìn thấy hai thách thức mà những doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghệ tài chính gặp phải. Thứ nhất là tốc độ khi “rút điện thoại ra thanh toán chưa nhanh như dùng tiền mặt.” Nếu như thách thức đầu tiên nặng về giải pháp công nghệ, thách thức sau khó hơn khi liên quan đến hành vi, thói quen chi tiêu của người dùng: làm thế nào để người dùng bỏ tiền vào ứng dụng chi tiêu. 15 năm trước, với chiến lược “lấy nông thôn vây thành thị”, mặc dù ra đời sau, nhưng Viettel đã tạo ra một cuộc “lội ngược dòng thành công” trong ngành viễn thông tại Việt Nam khi chiếm tới 60% doanh thu toàn ngành năm 2018. Còn hiện nay, với nền tảng ViettelPay, ông Kiên đặt hi vọng Mobile Money có thể giúp Viettel một lần nữa thay đổi cuộc chơi trong ngành công nghệ tài chính. Khác với mô hình ví điện tử cho phép lưu giữ một giá trị tiền tệ tương ứng với giá trị tài khoản thanh toán của người dùng gửi vào tài khoản đảm bảo của tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, và phải liên kết với một tài khoản ngân hàng, phương thức Mobile Money sử dụng tài khoản viễn thông của chính người dùng để thanh toán hàng hóa, dịch vụ mà không cần liên kết tài khoản ngân hàng.

TẠI HỘI THẢO “TIỀN ĐIỆN TỬ trên thuê bao di động nhằm thúc đẩy tài chính toàn diện,” ông Nguyễn Mạnh Hùng, bộ trưởng bộ Thông tin &Truyền thông cho biết tính đến hết năm 2018, thế giới đã có 90 nước chấp nhận Mobile Money, với gần 900 triệu người dùng, lượng giao dịch mỗi ngày khoảng 1,3 tỉ đô la Mỹ. Mặc dù vẫn đang chờ Chính phủ cho phép triển khai thí điểm mô hình Mobile Money, ông Kiên đặt kỳ vọng Mobile Money có khả năng tạo ra sự thay đổi khi thanh toán bằng điện thoại “tiệm cận với việc thanh toán nhanh như rút tiền mặt”. Hiện nay, để sử dụng một dịch vụ thanh toán, người dùng mở điện thoại, đăng nhập ứng dụng, chọn thanh toán, nhập số tiền, quét mã QR, nhập mã pin, nhập mật khẩu, chờ hệ thống xử lý, tổng thời gian đó mất vài phút. “Việc đau đầu nhất là nếu chúng tôi không làm cho thời gian thanh toán nhanh hơn việc rút ví hoặc quẹt thẻ thì đừng bao giờ hi vọng thành công,” ông Kiên phân tích. Không chỉ có vậy, người đứng đầu VDS còn nhìn thấy Mobile Money giải quyết

được những vướng mắc của tài chính số. Ông Kiên cho rằng, mọi dịch vụ tài chính số đều phải giải quyết bốn vấn đề: đăng ký như thế nào (điền mẫu đơn, ký giấy, khai đầy đủ thông tin, chụp hình chứng minh nhân dân), tiền ở đâu (phải chuyển tiền vào ví điện tử, kết nối tài khoản ngân hàng), tiêu cái gì (kết nối các đơn vị dịch vụ thanh toán), cuối cùng là công nghệ phải an toàn và tiện lợi. Và Mobile Money giảm được hai vấn đề ban đầu. “Người dân Việt Nam hiện nay ai cũng có điện thoại di động, và phải cung cấp thông tin đầy đủ. Thứ hai là để nghe điện thoại thì phải có tiền, với số tiền có sẵn trong tài khoản viễn thông, người dùng có thể đi chợ, thanh toán tiền cà phê. Việc đó sẽ giúp tiến lên thanh toán điện tử nhanh hơn rất nhiều,” ông Kiên nói. Tuy nhiên, khi nhìn vào doanh thu 10 tỉ đô la Mỹ cùng lợi nhuận hơn 1,5 tỉ đô la Mỹ của Viettel trong năm 2018, một số chuyên gia tài chính lo ngại khi triển khai Mobile Money, Viettel cũng sẽ trở thành ngân hàng lớn nhất Việt Nam, vượt xa tốp bốn ngân hàng thương mại cổ phần hiện nay. Vị đại úy 37 tuổi điều hành VDS cho rằng, Mobile Money trong tầm nhìn dài hạn của Viettel vẫn chưa kiếm ra lợi nhuận,

mà là một “khoản đầu tư cho tương lai”, khi doanh thu từ di động bị sụt giảm thì các dịch vụ số sẽ tăng dần lên để bù đắp vào. Theo báo cáo tài chính sáu tháng đầu năm 2019 của Viettel, doanh thu mảng viễn thông trong nước của tập đoàn này tăng trưởng 2,9% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức tăng trưởng chung 4,2% trong năm 2018. Trong thông cáo phát đi hồi cuối năm 2018, Viettel cho biết mức độ đóng góp của các dịch vụ số chiếm khoảng 7,1% tổng doanh thu và tỉ trọng có xu hướng tăng. “Để so với doanh thu viễn thông thì không biết đến bao giờ các dịch vụ số mới bằng được. Trên thế giới chưa có ai tạo ra được tới 30% doanh thu từ Mobile Money so với công ty viễn thông cả,” ông Kiên khẳng định. Mặt khác, ông Đào Minh Tuấn, phó tổng giám đốc Vietcombank cho rằng, thói quen sử dụng tiền mặt hằng ngày của người dân còn rất lớn, trong đó 99% các mặt hàng có mức giá dưới 100 ngàn đồng là thanh toán bằng tiền mặt. Đây là khoảng trống mà ông Kiên cho rằng Mobile Money có thể giải quyết được. Với hạn mức dự kiến 10 triệu đồng mỗi tháng, Mobile Money sẽ phục vụ những khoản chi tiêu nhỏ

V I E T T E L PAY

tác tốc độ cao giữa thuê bao di động với các ứng dụng thông qua mạng di động GSM) giúp người dùng có thể giao dịch từ bất cứ mạng viễn thông nào. Mặt khác, Viettel cũng gặp phải bài toán “con gà quả trứng” về mạng lưới và khách hàng: Không phát triển mạng lưới rộng thì khách hàng muốn sử dụng dịch vụ cũng không được, mà có mạng lưới rộng khắp nhưng khách hàng không giao dịch thì chi phí lớn. “Nguyên tắc của Viettel là hạ tầng đi trước, dịch vụ theo sau. Các dịch vụ gia tăng được xây dựng dựa trên nền tảng hạ tầng sẵn có, nếu lúc đó dịch vụ tài chính phải tự xây dựng từ đầu thì chúng tôi không thể làm nổi khối lượng công việc lớn như vậy,” ông Kiên lý giải. Sau bảy năm triển khai, giữa năm 2018, Viettel ra mắt dịch vụ ViettelPay nhằm thay thế cho BankPlus. Trong đó ngoài chuyển tiền, ViettelPay còn đáp ứng những hoạt động thanh toán khác như thanh toán hóa đơn, thanh toán tín dụng, nạp thẻ cào, thanh toán cước viễn thông, đặt vé máy bay, tàu hỏa... “ViettelPay đã tập trung cung cấp dịch vụ tới từng người, từng lãng xã nhỏ ở nông thôn để lan tỏa dịch vụ nhưng rất chậm. Nguồn lực dành cho việc chuyển tiền đến tận nhà này là Hình ảnh trong buổi lễ ra mắt ViettelPay: Đáp ứng những thanh toán nhỏ khác, bên cạnh chuyển tiền. rất lớn,” ông Kiên nhớ lại. Theo nhận định của ông Kiên, trong BankPlus, dịch vụ ngân hàng số kết hợp với ngân một hệ sinh thái tài chính, thanh toán là dịch vụ cốt hàng Quân đội giúp khách hàng thực hiện các giao lõi để thu hút khách hàng. Dịch vụ có tiềm năng tạo dịch chuyển tiền qua điện thoại di động mà không ra lợi nhuận, giá trị cho khách hàng là các dịch vụ vệ cần Internet. Với mục tiêu “phổ cập” việc chuyển tinh gồm thương mại điện tử, đầu tư tài chính, bảo và rút tiền cho người dân vùng sâu và nông thôn, họ hiểm, chứng khoán. “Trong tám năm qua, Viettel kết phải nghĩ ra giải pháp để người chủ một chiếc điện nối với nhiều ngân hàng và tổ chức tài chính để đưa thoại phổ thông, bấm *123# và làm theo các hướng ra các sản phẩm tài chính cho khách hàng, giúp mọi dẫn trên màn hình là có thể chuyển tiền về tới tuyến người tiết kiệm được những khoản nhỏ lẻ, ai cũng có xã khắp cả nước. Nếu như không muốn tới các quầy thể trở thành nhà đầu tư, ai cũng có cơ hội kiếm tiền giao dịch của Viettel rút tiền, người dùng có thể yêu trên nền tảng số. Đó là điều Viettel hướng tới,” ông mô cầu chuyển tiền về tận nhà mình. Viettel gọi đây là tả chiến lược của ViettelPay. dịch vụ “cây ATM di động”. Với hơn 100 triệu thuê bao mạng di động Viettel Mô tả đơn giản là vậy nhưng triển khai thực hiện trên toàn cầu, ViettelPay đặt mục tiêu khá tham rất khó khi người muốn dùng BankPlus bắt buộc vọng tới năm 2025 sẽ có 26 triệu khách hàng hoạt phải có tài khoản di động của Viettel. “Rất khó để bắt động hằng tháng, cùng 600 ngàn điểm chấp nhận người dùng đi đổi sim rồi chạy ra ngân hàng đăng ký thanh toán toàn quốc, và Mobile Money là lời giải dịch vụ. Quá vất vả chỉ để chuyển được tiền và thanh duy nhất cho mục tiêu đó. Ông Kiên khẳng định: toán tiền điện thoại,” ông Phạm Trung Kiên nhớ lại. “Việc Viettel xây dựng hệ sinh thái số với kỳ vọng Sau hơn một năm, Viettel mới giải được bài toán này tạo ra cuộc cách mạng thứ hai như với viễn thông, đó khi triển khai phương thức USSD (giao thức tương là việc nhất định phải làm”.

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

Ả NH : CO URT ESY O F V I E T T E L PAY

lẻ hằng ngày. “Thực sự cũng không phục vụ cao hơn được, vì tài khoản điện thoại trung bình cũng chỉ có 100 – 200 ngàn đồng, nên rất khó để chi tiêu những món vài triệu đồng. Khi người dùng quen với việc chi tiêu những khoản nhỏ lẻ từ Mobile Money rồi, thì với những khoản lớn hơn họ sẽ nghĩ đến tài khoản ngân hàng,” ông Kiên phân tích. Mất hơn tám năm để dịch vụ ngân hàng số của Viettel tạo ra các trải nghiệm ban đầu trong sử dụng điện thoại để chuyển và rút tiền. Ban đầu họ có

TRUSTINGSOCIAL

ĐÓN SÓNG

KHI MỌI DỮ LIỆU ĐỀU CÓ THỂ TRỞ THÀNH ĐIỂM TÍN DỤNG, TRUSTINGSOCIAL ĐÓN SÓNG, TRỞ THÀNH MẮT XÍCH QUAN TRỌNG CUNG CẤP GIẢI PHÁP TÀI CHÍNH TOÀN DIỆN CHO NGƯỜI DÂN Ở CÁC NƯỚC ĐÔNG DÂN VÀ ĐANG PHÁT TRIỂN. THỊ TRƯỜNG CÓ NHỮNG NGỌN SÓNG TIẾP THEO BUỘC CÔNG TY PHẢI VƯỢT QUA.

DỮ LIỆU LỚN

KHỔNG LOAN ẢNH: DANNY BACH

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

TS.Nguyễn An Nguyên, nhà sáng lập và CEO TrustingSocial. THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

TRUSTINGSOCIAL

SAU BỐN NĂM HOẠT ĐỘNG TẠI THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM, TS. Nguyễn An Nguyên, sáng lập và CEO công ty TrustingSocial nhận thấy tại thị trường Việt Nam, trên 30% khách hàng của ngân hàng và tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vay dựa trên điểm tín dụng (credit score) mà công ty ông cung cấp đã dùng khoản tiền đó để kinh doanh. Họ vốn là những người không được ngân hàng truyền thống phục vụ vì “dưới chuẩn” tín dụng khi không có tài sản đảm bảo hoặc thu nhập cố định. TrustingSocial là công ty thuộc nhóm nổi bật nhất đang khai thác ưu thế từ dữ liệu lớn và học máy, nhằm hỗ trợ cải thiện khả năng tiếp cận tài chính cho những người chưa có lịch sử tín dụng. Sau các vòng gọi vốn tổng cộng hơn 25 triệu đô la Mỹ từ các nhà đầu tư như Kima Ventures, Sequoia Capital, 500 Startups và BeeNext, ông Nguyên cho biết công ty hiện đã hợp tác với các nhà mạng có tổng số thuê bao khoảng 500 triệu người tại thị trường Việt Nam, Ấn Độ, Indonesia. Con số này bằng một nửa mục tiêu đầy tham vọng tính tới năm 2020 mà ông và các đồng sáng lập đặt ra khi thành lập công ty cách nay sáu năm. Nhà sáng lập TrustingSocial cho biết họ sẽ thâm nhập Philippines và Bangladesh vào năm 2020, sau đó sẽ tiến tới thị trường châu Phi và Mỹ Latinh. Những điểm chung tại các thị trường này? Trên 100 triệu dân, độ phổ biến điện thoại cao và khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính cơ bản thấp. Ngành chấm điểm tín dụng bùng nổ gần đây với

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

hướng tiếp cận “mọi dữ liệu là dữ liệu tín dụng.” Các công ty chấm điểm kết hợp từ thông tin tín dụng truyền thống, với hàng ngàn điểm dữ liệu “đào” từ các hoạt động “offline” và online. Phân tích dữ liệu lớn (big data) từ những lĩnh vực tưởng chừng như không liên quan tới giá trị tín dụng có thể giúp đánh giá rủi ro tín dụng và dự báo nhu cầu khách hàng để mở rộng thị trường và tăng hiệu quả kinh doanh cho các ngân hàng và tổ chức tín dụng. Với mô hình hoạt động dựa trên phân tích hàng trăm ngàn điểm dữ liệu thay thế (alternative data) không thuộc phạm trù nhân khẩu học, mà là các dữ liệu hành vi đến từ việc sử dụng điện thoại di động, hóa đơn điện, nước, vị trí thường lui tới, nhịp sinh hoạt, lịch sử thanh toán, mua hàng trên Internet. Chẳng hạn, thời điểm bạn mua thẻ cào điện thoại, thời gian sử dụng hết dung lượng cũng trở thành một điểm tính toán ảnh hưởng tới điểm tín dụng. Sát sườn hơn, mạng lưới bạn bè, các tương tác trên mạng xã hội như thả tim hay ấn nút “like” bạn bè cũng có thể biến thành những chỉ số được phân tích. “Phân khúc người vay tiền để kinh doanh, tạo việc làm là rất lớn,” ông Nguyên nói với Forbes Việt Nam tại văn phòng TrustingSocial ở quận 1, TP.HCM. Trụ sở chính ở Việt Nam là một trong 11 văn phòng trên thế giới hiện nay của TrustingSocial. “Tiếc là khung chính sách và sản phẩm của ngân hàng không phân biệt được điều đó, tức là không phân biệt được người vay 30 triệu đồng để sửa bếp với người vay 30 triệu để mua xe máy chạy Grab nhằm thay đổi cuộc sống của họ và gia đình.”

TẠI VIỆT NAM ĐẾN NAY, ông Nguyên cho biết đến nay có khoảng 10 triệu khách hàng tín dụng cá nhân được chấm điểm bởi TrustingSocial. Riêng năm 2018 là khoảng sáu triệu khoản vay trên tổng số thị trường có khoảng 15 – 18 triệu khoản vay/năm. Đối tác của TrustingSocial là các nhà mạng, các ngân hàng và các tổ chức tín dụng. Bên cạnh số người vay với mục đích thay đổi cuộc sống theo hướng tích cực (như kinh doanh, học tập để phát triển kiến thức, mua công cụ lao động), tại Việt Nam, ước tính số người có nhu cầu vay tiêu dùng chiếm khoảng 30% dân số, tức khoảng 27 triệu

người có độ tuổi từ 22 – 55 với thu nhập trung bình từ khoảng 6 - 17 triệu đồng/tháng. Họ có nhu cầu vay tín chấp, trả góp để mua các đồ dùng gia đình như xe máy, tủ lạnh, TV, điện thoại. Tuy nhiên, nếu không nhận được điểm tín dụng từ các công ty như TrustingSocial cung cấp, bên vay sẽ không thể ra quyết định cho vay nhanh chóng và hạn chế rủi ro. Điều này hạn chế các tổ chức tín dụng tiếp cận các tập khách hàng mới trên quy mô lớn như kỳ vọng. “Doanh nghiệp của tôi sinh ra với ‘mẹ’ là trí tuệ nhân tạo (AI) và ‘bố’ là dữ liệu lớn (big data). Khi kết hợp mô hình như vậy chúng tôi có thể tạo được những sản phẩm có ảnh hưởng rất lớn mà ngay chúng tôi khi thành lập cũng không mơ được,” nhà sáng lập 42 tuổi, tốt nghiệp tiến sĩ chuyên ngành Kinh tế lượng (Econometrics) và Lý thuyết Trò chơi (Game Theory) từ ĐH Rice (Hoa Kỳ) cho biết. Ông Nguyên

có sáu năm là chuyên viên của nhóm nghiên cứu và phát triển các mô hình phân tích rủi ro tín dụng, rủi ro gian lận, khả năng thu hồi vốn cho phân khúc bán lẻ của ngân hàng Barclay’s tại New York. Kinh nghiệm làm việc tại thị trường châu Phi cho ông thấy nhu cầu lớn từ người dân ở các thị trường đông nhưng họ không thể tiếp cận các dịch vụ tài chính cơ bản. Vào những năm 2007, khi Internet và mạng viễn thông phát triển, dữ liệu người dùng dần trở nên dồi dào, ông gợi ý Barclay’s dùng nguồn dữ liệu đó để bổ sung vào đánh giá tín dụng cho cả doanh nghiệp vừa và nhỏ, và người tiêu dùng. Tuy nhiên, chứng kiến những hạn chế hoạt động của hệ thống ngân hàng truyền thống trong việc quy mô hóa mô hình để có thể tạo nên cuộc cách mạng phổ cập dịch vụ tài chính cơ bản cho những người chưa có lịch sử tín dụng trên toàn thế giới, ông Nguyên quyết định nghỉ việc và thành lập TrustingSocial, mở văn phòng tại thung lũng Silicon (Mỹ). Không tìm ra sản phẩm phù hợp với thị trường Mỹ, sau một thời gian thăm dò thị trường Anh và Malaysia, ông mở văn phòng ở Việt Nam năm 2015. Hai nhân viên đầu tiên đều đoạt GẦN 1/2 NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH KHÔNG TIẾP CẬN ĐƯỢC DỊCH giải nhất kỳ thi tin học quốc gia, dự VỤ TÀI CHÍNH NẰM Ở BẢY NỀN KINH TẾ. CÁC LÝ DO CHÍNH: thi giải toán sinh viên châu Á. Tự đầu KHÔNG ĐỦ TIỀN ĐỂ CHO VÀO TÀI KHOẢN, CHI PHÍ SỬ DỤNG tư trong 2 năm đầu, đến tháng 3.2015, VÀ KHOẢNG CÁCH XA XÔI. TỈ LỆ % Ở CÁC QUỐC GIA. TrustingSocial gọi được khoản vốn ươm mầm 150 ngàn đô la Mỹ từ Kima Ventures. Bangladesh Số lượng người có nhu cầu nhưng không tiếp cận được với dịch vụ của 3 ngân hàng ở các nước đang phát triển 13 Trung Quốc là rất lớn. Theo ngân hàng Thế giới, năm 2017, có khoảng 1,7 tỉ người trưởng thành không được tiếp cận dịch vụ tài chính ngân hàng (năm 2014 là hai tỉ 11 người). Việc không tiếp cận được với Ấn Độ dịch vụ tài chính cơ bản tạo ra những rào cản lớn khiến người dân không có điều kiện để thoát nghèo, do các cá 6 Indonesia nhân hay doanh nghiệp không thể vay tiền để kinh doanh. Trong lĩnh vực 3 Mexico mới mẻ này, các nhà băng với tư duy và 4 Nigeria cách tiếp cận truyền thống khó có thể 54 6 cạnh tranh được với các công ty công Pakistan nghệ tiếp cận thị trường với thế mạnh về công nghệ và tư duy rộng mở. Phân Khác khúc khách hàng của TrustingSocial NGUỒN: GLOBAL FINDEX DATABASE hiện nay tập trung vào phổ cập tài

NHU CẦU LỚN TẠI BẢY NỀN KINH TẾ

THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

TRUSTINGSOCIAL

chính cho những người muốn vay trung bình 20 đến 100 triệu đồng, với thời hạn trung bình là hai năm. Doanh thu của TrustingSocial đến từ phí chấm điểm tín dụng theo yêu cầu từ bên cho vay, giới thiệu khách hàng phù hợp cho bên cho vay, và khai thác dữ liệu với các nhà mạng. Không chia sẻ cụ thể về số liệu tài chính, ông Nguyên cho biết họ đã có dòng tiền dương tại Việt Nam từ cách nay ba năm, mới có lãi tại Indonesia còn thị trường Ấn Độ vẫn đang “màu đỏ.” Mô hình chấm điểm tín dụng đòi hỏi đạt tới quy mô đủ lớn trên thị trường để có thể tạo ra lợi nhuận.

TRONG KHI ẢNH HƯỞNG của trí tuệ nhân tạo (AI) với ngành ngân hàng được dự báo sẽ rõ ràng nhất trong vòng 7 - 10 năm tới, bảo vệ quyền riêng tư của người dùng đang được xem là mối lo ngại lớn. Ông Nguyên cho biết họ tuân thủ Quy định bảo vệ dữ liệu chung (GDPR) 2016/679, là quy định của luật Liên minh châu Âu về bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư cho tất cả các cá nhân trong Liên minh châu Âu. Theo đó, các quy trình kinh doanh liên quan tới dữ liệu cá nhân phải được thiết kế và xây dựng dựa trên những nguyên tắc bảo vệ dữ liệu, và cung cấp các giải pháp để bảo vệ (ví dụ, sử dụng bí danh hoặc ẩn danh hoàn toàn), cũng như thiết lập mặc định chế độ riêng tư cao nhất. Tại Việt Nam, theo ông Nguyên, đang thiếu khung pháp lý để nguồn bí danh hoặc ẩn danh hoàn

toàn để các công ty AI có thể dùng làm dữ liệu, để tạo ra môi trường nghiên cứu tự do đóng góp cho xã hội. Trong khi các quốc gia phát triển đều có nền tảng dữ liệu định danh số, tại một số quốc gia đang phát triển đã bắt đầu có và tác động lớn tới quá trình phổ biến dịch vụ tài chính. Trong đó, nổi bật là sáng kiến Aadhaar e-KYC (quá trình xác định danh tính điện tử của khách hàng) tại Ấn Độ của Cơ quan Định danh Duy nhất thuộc Chính phủ Ấn Độ. Đây chính là nền tảng để các dịch vụ tài chính toàn diện được phát triển nhanh hơn và hiệu quả hơn. “Chi phí để vay cho người dân ở những nơi chưa có e-KYC đang rất đắt, một phần do chưa có e-KYC. Để tạo ra hạ tầng e-KYC này không đắt, nhưng đó là việc mà chính phủ kiến tạo cần làm, vì thiếu hạ tầng này sẽ tạo ra giới hạn vô cùng to lớn,” ông Nguyên nhận định. Hoạt động trong bối cảnh các nền tảng xã hội đang tăng sự kiểm soát và hạn chế chia sẻ dữ liệu người dùng, TrustingSocial cạnh tranh với các công ty xếp hạng tín dụng lớn, có kinh nghiệm ở các thị trường khác nhau (Một vài cái tên: FICO XD, VantageScore, Experian, TransUnion, CredoLab, JuanCredit, Lenddo, Tala...) Tất cả đều đang chạy đua để tìm kiếm mô hình đánh giá tối ưu. Đã xuất hiện những hành vi giả mạo hành vi mà máy móc chưa phát hiện được và có thể dẫn tới phân tích sai. Thách thức lớn nhất với mô hình của TrustingSocial là khả năng tiếp nhận và hiểu dịch vụ mà họ cung cấp của các bên cho vay. “Quyết định cho vay nhanh chóng với người chưa có lịch sử tín dụng là một bước nhảy vọt về nhận thức và niềm tin của ngành ngân hàng,” ông Nguyên nói. Ngoài ra, sau khi hợp tác khai thác dữ liệu với các công ty đánh giá tín dụng để đa dạng hóa nguồn doanh thu, giờ đây các nhà mạng đã bắt đầu tự phát

“DOANH NGHIỆP CỦA TÔI SINH RA VỚI ‘MẸ’ LÀ TRÍ TUỆ NHÂN TẠO (AI) VÀ ‘BỐ’ LÀ DỮ LIỆU LỚN (BIG DATA). KHI KẾT HỢP MÔ HÌNH NHƯ VẬY CHÚNG TÔI CÓ THỂ TẠO ĐƯỢC NHỮNG SẢN PHẨM CÓ ẢNH HƯỞNG RẤT LỚN MÀ NGAY CHÚNG TÔI KHI THÀNH LẬP CŨNG KHÔNG MƠ ĐƯỢC” —NGUYỄN AN NGUYÊN 70

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

LĨNH VỰC HOẠT ĐỘNG

Sản xuất và kinh doanh điện năng Đầu tư xây dựng mới các dự án điện độc lập (IPP) Đầu tư xây dựng phát triển cơ sở hạ tầng điện năng, trong đó có cả đầu tư kinh doanh đồng bộ lưới trung thế, hạ thế và bán điện công nghiệp, tiêu dùng Đầu tư, cung cấp các dịch vụ về công nghệ thông tin Nghiên cứu, áp dụng các tiến bộ công nghệ mới vào việc đầu tư phát triển các dự án điện, sử dụng năng lượng như: điện sức gió, điện mặt trời, điện nguyên tử Xuất nhập khẩu, kinh doanh năng lượng, nhiên liệu, thiết bị, vật tư, phụ tùng cho sản xuất, kinh doanh điện Cung cấp các dịch vụ kỹ thuật, vận hành, đào tạo nguồn nhân lực quản lý vận hành, sửa chữa, bảo dưỡng phục vụ sản xuất kinh doanh điện Cung cấp dịch vụ quản lý dự án cho các dự án điện, dịch vụ tư vấn cho các công trình điện Xây dựng, phát triển, quản lý thực hiện các dự án CDM điện năng sạch Cung cấp giải pháp giảm phát thải khí nhà kính được chứng nhận (CERs) của các dự án điện năng Quản lý xây dựng và vận hành các nhà máy điện Thực hiện các dịch vụ kỹ thuật thương mại trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh điện Kinh doanh mua bán than các loại

TRUSTINGSOCIAL

triển hệ thống đánh giá điểm tín dụng và chào bán các sản phẩm tương tự như các công ty chấm điểm tín dụng. Song song với đó là các hệ thống chấm điểm nội bộ của ngân hàng, cơ quan đánh giá tín dụng quốc gia, và bản thân mỗi công ty tiếp cận các nguồn dữ liệu cũng tìm cách phân tích dữ liệu hướng tới sản phẩm cho vay tài chính tiêu dùng, trong đó có sự nổi lên của các siêu ứng dụng. “Sản phẩm của chúng tôi giống như bán một quả cà chua. Sẽ có người ăn ngay và có người dùng để chế biến ra món phù hợp,” ông Nguyên nhìn nhận về sự cạnh tranh. “Nơi nào cung cấp dịch vụ để giúp cho việc kinh doanh của khách hàng hiệu quả nhất thì sẽ tồn tại.” Công ty có 250 người làm việc tại 11 văn phòng trên thế giới, trong đó có 23 tiến sĩ. Giữ đa số cổ phần tại TrustingSocial, TS.Nguyễn An Nguyên, người

từng học chuyên văn cấp 3 tại trường Amsterdam (Hà Nội), học thẳng từ đại học lên tiến sỹ cho biết ông đã thuyết phục được các cộng sự, vốn là những nhà quản trị tại các công ty đa quốc gia về TrustingSocial là nhờ niềm tin vào sứ mệnh tạo thay đổi xã hội. Huỳnh Ngọc Tuyên là nhà khoa học chính, với bằng tiến sĩ về khoa học máy tính chuyên ngành máy học tại ĐH Texas (Austin). Các lãnh đạo trong các mảng khác đều là những người có nhiều kinh nghiệm làm việc trong các lĩnh vực ngân hàng đầu tư và PE, phân tích rủi ro và viễn thông tại các tập đoàn quốc tế. “Trusting Social là một doanh nghiệp được thúc đẩy bởi một sứ mệnh rõ ràng. Chấm điểm tín dụng thành công cho một tỉ người mới chỉ là bước đầu. Việc đưa dịch vụ tài chính đến cho một tỉ người đó đòi hỏi rất nhiều việc tiếp theo,” ông Nguyên nói.

TRÊN TOÀN CẦU, 1,7 TỈ NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH KHÔNG CÓ TÀI KHOẢN NGÂN HÀNG TỈ LỆ TÀI CHÍNH TOÀN DIỆN TẠI VIỆT NAM CÒN THẤP, THEO SỐ LIỆU CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC, MỘT NỬA DÂN SỐ VIỆT NAM, ƯỚC TÍNH KHOẢNG 45 TRIỆU DÂN, CHƯA CÓ TÀI KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG.

VIỆT NAM 45 triệu

1 triệu 10 triệu 100 triệu LƯU Ý: DỮ LIỆU KHÔNG THỂ HIỆN ĐỐI VỚI CÁC NỀN KINH TẾ CÓ TỈ LỆ NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH KHÔNG CÓ TÀI KHOẢN NGÂN HÀNG LÀ 5% HOẶC ÍT HƠN.

200 triệu

NGUỒN: GLOBAL FINDEX DATABASE 2017

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

BÁC SĨ NGUYỄN HỮU NAM VÀ HÀNH TRÌNH XÂY DỰNG TẬP ÐOÀN Y TẾ NGHÌN TỈ

ào tháng 3/2019 tại Miami, hơn 70 tập đoàn Y tế lớn từ 40 quốc gia đã tham gia hội thảo “IFC Global Private Healthcare Conference” do công ty Tài chính Quốc tế (IFC) - thành viên của Ngân hàng Thế giới (World Bank) tổ chức. Pacific Holdings là tập đoàn Y tế Việt Nam duy nhất tham dự, được chào đón nồng nhiệt bởi các đồng nghiệp quốc tế và Ban tổ chức. Ít ai biết rằng hành trình xây dựng tập đoàn y tế nghìn tỉ này khởi đầu từ một cậu bé mồ côi cha mẹ khi mới 12 tuổi.

TẬP ĐOÀN Y TẾ VIỆT NAM VÀ QUỸ ĐẦU TƯ, ĐỐI TÁC TRÊN KHẮP THẾ GIỚI Bác sĩ Nguyễn Hữu Nam định hướng xây dựng Pacific Holdings trở thành tập đoàn Y tế Việt Nam với sự hỗ trợ từ nhiều nguồn lực trên thế giới. Giai đoạn 2016 – 2019, Pacific Holdings nhận được nhiều sự đầu tư từ Quỹ Maj Invest (Đan Mạch), Quỹ đầu tư Aura (Úc, Singapore), Quỹ đầu tư Redbage (Hàn Quốc), và gần đây nhất là việc phát hành 223 tỉ đồng trái phiếu chuyển đổi cho công ty Tài chính Quốc tế (IFC) - thành viên của Ngân hàng Thế giới (World Bank). Các dự án bệnh viện hợp tác công tư như Bệnh viện Đa khoa Bến Tre – Cơ sở 2, Bệnh viện Đa khoa Phú Yên – Cơ sở 2, lần lượt ra đời. Các tỉnh thành Quảng Trị, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế cũng được tài trợ vốn hàng ngàn tỉ đồng từ các đối tác Canada, Mỹ, Đức. “Bác sĩ Việt Nam có tay nghề rất giỏi, công nghệ hiện nay đã vượt qua khỏi các ranh giới quốc gia, Việt Nam có điều kiện học hỏi từ bạn bè đi trước. Với sự góp sức của các tập đoàn y tế tư nhân, ngành y tế Việt Nam sẽ bắt kịp cùng các nước phát triển như Nhật, Hàn Quốc trong thời gian không xa”, bác sĩ Nguyễn Hữu Nam chia sẻ. Với niềm tin mãnh liệt đó, bác sĩ Nguyễn Hữu Nam cùng hai cộng sự đắc lực là ông Sử Duy Bin và ông Huỳnh Minh Việt đã quyết tâm cùng nhau xây dựng hệ sinh thái y tế Việt BS. Nguyễn Hữu Nam tham dự hội nghị IFC Global Private Healthcare Conference. Đây là cách Quỹ đầu tư giúp Pacific Nam được thế giới đánh giá Holdings tiếp cận nguồn tri thức và xây dựng mối quan hệ với cao và tạo giá trị tinh thần nhiều tập đoàn y tế trên thế giới. cho cả dân tộc.

MỒ CÔI NĂM 12 TUỔI VÀ QUYẾT TÂM TRỞ THÀNH BÁC SĨ GIỎI 34 năm trước ở một vùng quê nghèo khó thuộc Điện Bàn, Quảng Nam, bi kịch đã giáng xuống một gia đình nhỏ: cậu bé Nguyễn Hữu Nam, khi đó mới 11 tuổi, mất cha vì bệnh ung thư vòm họng. Một năm sau đó, mẹ anh cũng theo cha vì bệnh lao phổi. Suy nghĩ về căn bệnh K của cha và lao phổi của mẹ luôn ám ảnh Nam. Anh luôn tự hỏi tại sao gia đình anh đã lặn lội từ vùng quê nghèo khó vào Sài Gòn mà vẫn không chữa được bệnh? Từ đó, trở thành bác sĩ giỏi là mục tiêu mạnh mẽ trong anh. Ở cái tuổi “ăn chưa no, lo chưa tới”, Nguyễn Hữu Nam đã phải nghỉ học và làm tất cả mọi việc để có cái ăn hằng ngày, từ phụ sửa xe cho đến việc gom thức ăn thừa để nuôi heo. May mắn cho anh, nhờ sự hỗ trợ tiếp sức của gia đình, xóm giềng và chính quyền địa phương, anh được đi học lại. Với khao khát trở thành bác sĩ giỏi cùng nghị lực phi thường, anh thi đậu vào trường phổ thông năng khiếu Lê Quý Đôn (Đà Nẵng), và sau đó là Trường Đại học Y Dược TP.HCM. Là một trong những sinh viên xuất sắc, anh tiếp tục học Thạc sĩ tại Đại học Y Hà Nội, bảo vệ luận án Tiến sĩ tại Viện 108 Hà Nội và nhận được học bổng đi học tại Medical Monash University (Úc). BÁC SĨ THẨM MỸ HÀNG ĐẦU VIỆT NAM VÀ SỨ MỆNH PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA Từ 10 năm trước, bác sĩ Nguyễn Hữu Nam đã được xem là một trong những bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ nổi tiếng. Anh đồng thời là Giám đốc Bệnh viện Thẩm mỹ Hàn Quốc tại Việt Nam. Đang có một

vị trí và thu nhập đáng mơ ước, anh lại quyết định dấn thân vào phát triển hệ thống Bệnh viện Đa khoa với hoài bão: chữa được nhiều bệnh cho nhiều người hơn nữa. Anh gặp không ít lời can ngăn từ đồng nghiệp, bạn bè và người thân bởi phát triển Bệnh viện Đa khoa rất gian nan, cần vốn đầu tư lớn, rủi ro tài chính cao và phải đối mặt với nhiều bệnh lý khó… Nhưng khát khao từ thời thơ ấu đã chiến thắng. Anh muốn chữa được bệnh cho người dân ở mọi miền Tổ quốc, muốn xây nhiều bệnh viện tại các vùng quê, tỉnh thành trên cả nước để người dân không phải đi xa. Một điều quan trọng nữa là anh muốn góp một phần công sức của mình cho đất nước vì nhờ chính sách hỗ trợ của Nhà nước mới có bác sĩ Nguyễn Hữu Nam ngày hôm nay. Đó là động lực và niềm đam mê vững chắc để anh dấn thân vào con đường phát triển Y tế Việt Nam.

Mảng thanh toán đang hoạt động mạnh nhất trong các lĩnh vực của công nghệ tài chính.

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

FINTECH VIỆT NAM

ĐẰNG SAU CUỘC CHƠI

SIÊU ỨNG DỤNG BÊN CẠNH THANH TOÁN, LĨNH VỰC PHÁT TRIỂN MẠNH, MỘT SỐ LĨNH VỰC NHƯ TÍNH ĐIỂM TÍN DỤNG, CHO VAY NGANG HÀNG ĐANG TẠO RA THÊM SẢN PHẨM, DỊCH VỤ MỚI, KHIẾN CHO BỨC TRANH CÔNG NGHỆ TÀI CHÍNH (FINTECH) Ở VIỆT NAM TRỞ NÊN ĐA DẠNG, NHIỀU SẮC MÀU HƠN. CƯỜNG NGHIÊM — CÔNG SANG

CHỈ CÓ MỘT VÀI NHÂN VIÊN PHỤC VỤ, CHỊ NGUYỄN MINH LIỄU, CHỦ MỘT QUÁN ĂN nhỏ trong con hẻm

THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

ẢN H : ITS S K I N / G E T T Y I MAG E S / IS TO CK PH OTO

thuộc quận 3, TP.HCM luôn tất bật với việc bếp núc và phục vụ khách hàng. Mỗi khi cần thanh toán, khách hàng thường phải chờ khá lâu nếu chị Liễu đang bận nấu nướng. Việc trả tiền trở nên đơn giản hơn khi khách hàng mở ứng dụng MoMo, quét mã QR được dán ngay trên bàn, nhập số tiền là hoàn tất việc thanh toán. Cửa hàng của chị Liễu nằm trong hơn 100 ngàn điểm chấp nhận thanh toán của MoMo, từ nhà hàng, quán cà phê, siêu thị, cửa hàng thời trang đến quán ăn đường phố. Cùng với sự phát triển của thương mại điện tử, các dịch vụ mới trên nền tảng kinh tế chia sẻ như gọi xe, đặt đồ ăn, thanh toán thông qua các ứng dụng là lĩnh vực sôi động nhất trong ngành fintech tại Việt Nam.

FINTECH VIỆT NAM

Ở thời điểm hiện tại, người dân các đô thị lớn, nhất là những người quen sử dụng ứng dụng trên điện thoại thông minh, thông qua vài thao tác trên điện thoại di động, có thể thanh toán, chi trả các loại hóa đơn tiện ích như điện, nước, cho tới đặt và gọi đồ ăn, đặt phòng khách sạn, gọi xe. Dấu ấn fintech trong tâm trí người dùng bình thường dường như chỉ có thanh toán, trong khi có tới 10 lĩnh vực khác, theo phân nhóm của công ty tư vấn McKinsey, gồm: chấm điểm tín dụng, cung cấp dịch vụ điểm chấp nhận thanh toán (POS), quản lý tài chính cá nhân, ngân hàng điện tử, gọi vốn cộng đồng, tài chính cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, cho vay ngang hàng, công nghệ bảo hiểm, công nghệ chuỗi khối và so sánh các dịch vụ tài chính. Thách thức lớn nhất của các doanh nghiệp thanh toán là hình thành thói quen không sử dụng tiền mặt trong xã hội có lúc thanh toán tiền mặt quá phổ biến. Được sự hậu thuẫn từ chủ trương, chính sách của ngân hàng Nhà nước, song tỉ lệ thanh toán không tiền mặt hiện nay mới ở mức 14 %, theo số liệu của cơ quan chức năng công bố tại hội thảo “Xã hội không tiền mặt: Chính sách và thực tiễn tại Việt Nam” diễn ra ngày 11.6 tại TP.HCM. “Có những thời điểm chúng tôi cứ đi mà không biết có đang đi đúng hướng không,” ông Nguyễn Bá Diệp, phó chủ tịch M_Service từng nói.

THEO SỐ LIỆU GẦN ĐÂY NHẤT của ngân hàng Nhà nước, Việt Nam hiện có 31 doanh nghiệp được cấp giấy phép cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, chiếm số lượng doanh nghiệp hoạt động nhiều nhất trong ngành fintech. Lĩnh vực thanh toán tại Việt Nam hình thành từ những năm 2000, với dịch vụ ví điện tử Mobivi đầu tiên do công ty Việt Phú cung cấp năm 2007, sau đó những doanh nghiệp nhu M_Service (sở hữu ví điện tử MoMo), Payoo và những cổng thanh toán như Ngân Lượng, Bảo Kim, VNPay lần lượt tham gia vào cuộc chơi. Từ năm 2015, có thêm một vài doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực ví điện tử như ZaloPay (thuộc VNG), SenPay (thuộc FPT) và Moca. Mặc dù nhiều quản lý cấp cao của các doanh nghiệp hoạt động trong ngành fintech đều cho rằng thanh toán gần như chưa mang lại lợi nhuận, nhưng những doanh nghiệp này vẫn phải duy trì việc cạnh tranh trong “đại dương đỏ,” do đây là dịch vụ cốt lõi của ngành tài chính và thông qua thanh toán, dữ liệu

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

khách hàng trở nên hoàn chỉnh, có giá trị hơn. Theo phân tích của nhiều chuyên gia trong ngành tài chính, những doanh nghiệp thanh toán mong muốn có thể sử dụng dữ liệu người dùng để hỗ trợ các mảng khác của fintech phát triển như đánh giá tín dụng cá nhân, cho vay tiêu dùng, hay cho vay ngang hàng. Trên thị trường, cho vay ngang hàng (nền tảng kết nối trực tiếp người vay với người cho vay) là lĩnh vực thứ hai trong fintech thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia như Tima, MoFin, VayMuon, Interloan (Xem thêm bài trang 80). Nguyễn Tuấn Anh, giám đốc điều hành Grab Financial Group cũng không giấu tham vọng phát triển lĩnh vực cho vay tiêu dùng trong hệ sinh thái của Grab. “Khi người dùng sử dụng Grab thì chúng tôi có dữ liệu để biết rủi ro của khách hàng, và có thể đề nghị mức tín dụng phù hợp cho các nhu cầu khác của họ. Khi họ vay hay tiêu dùng sẽ thúc đẩy nền kinh tế,” Tuấn Anh cho biết. Các doanh nghiệp cho vay ngang hàng thường kết hợp dữ liệu từ các tổ chức đánh giá bên ngoài cả trong và ngoài nước, cùng với các nguồn dữ liệu khác trên thị trường để có mô hình đánh giá tín dụng phù hợp với khẩu vị rủi ro của họ. Ở Việt Nam và trong khu vực Đông Nam Á, TrustingSocial do tiến sĩ Nguyễn An Nguyên sáng lập là một trong số các doanh nghiệp thực hiện chấm điểm tín dụng (Xem thêm bài trang 66). Mặc dù chưa thực sự phát triển tại Việt Nam, nhưng nhìn vào bức tranh ngành công nghiệp tài chính của các nước trong khu vực, ông Nguyễn Bá Diệp dự đoán sau cho vay ngang hàng và chấm điểm tín dụng, công nghệ bảo hiểm và so sánh dịch vụ tài chính có thể là những lĩnh vực sẽ phát triển tiếp theo. Trong số các tên tuổi có thâm niên trong lĩnh vực so sánh tài chính ở Việt Nam, GoBear là gương mặt già đời nhất, với ba năm hoạt động. Xuất thân từ một website tìm kiếm chuyên biệt (meta-search engine) trong lĩnh vực tài chính bảo hiểm ở Singapore, Việt Nam là thị trường thứ sáu GoBear tham gia sau Singapore, Thái Lan, Malaysia, Phillipines và Hong Kong. Ông Andre Hesselink, nhà sáng lập kiêm tổng giám đốc GoBear đánh giá Việt Nam là thị trường tiềm năng do tỉ lệ tham gia bảo hiểm vẫn còn thấp. Các website so sánh sản phẩm tài chính đang trở thành kênh ưa thích của các đối tác bảo hiểm, ngân hàng ở Việt Nam vì cung cấp một lượng dữ liệu khá chất lượng về các khách hàng tiềm năng. Bên cạnh GoBear, có các tên tuổi khác như SaveMoney.vn (2013), eBaohiem (2010), SmartBuddy (Thụy Điển) hay Comokun (Nhật Bản). Sau khi GoBear có mặt, thị trường đón nhận một

số gương mặt mới. Đầu năm nay, công ty SAMO công bố gọi vốn thành công vòng Pre A cho website so sánh sản phẩm tài chính, bảo hiểm TheBank.vn được thành lập từ năm 2014. Vòng gọi vốn này có sự tham gia của CyberAgent Ventures và NCRE Ventures (Hàn Quốc). Mỗi đơn vị sẽ chọn một dịch vụ cung cấp ra thị trường như GoBear là công cụ so sánh các sản phẩm bảo hiểm (hiện có sản phẩm du lịch, sản phẩm tài chính (cho vay, thẻ); Ebaohiem so sánh các sản phẩm bảo hiểm hay như Comokun so sánh các sản phẩm thẻ tín dụng. Gần đây nhất GoBear đã bắt tay với FE Credit để tham gia vào thị trường cho vay tiêu dùng thông qua việc phát hành ứng dụng GoBear powered by FE Credit. “Thương mại điện tử sẽ trở thành động lực để phát triển cho ngành thanh toán,” ông Diệp nhận định. Ngược lại, lĩnh vực thanh toán điện tử khi phát triển cũng giúp thay đổi hành vi người dùng. Trong giai đoạn 2010 – 2012, Tiki và Lazada, hai gương mặt đại

“MỤC TIÊU TRONG NĂM TỚI TỈ LỆ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT CHIẾM HƠN 30% TRÊN TỔNG PHƯƠNG TIỆN THANH TOÁN. TRONG BA NĂM TỚI MỤC TIÊU THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT SẼ CHIẾM TỈ LỆ 50% TRÊN TỔNG PHƯƠNG TIỆN THANH TOÁN.” —PHÓ THỦ TƯỚNG VƯƠNG ĐÌNH HUỆ

diện cho làn sóng thứ hai của thương mại điện tử ở Việt Nam, xuất hiện trên thị trường, tỉ lệ thanh toán tiền mặt khi giao hàng chiếm tới hơn 90% ngành này. Đến năm 2014, Uber và Grab – hai đại diện của nền kinh tế chia sẻ ra mắt người dùng ở Việt Nam thì thói quen thanh toán bằng tiền mặt vẫn phổ biến. Đây cũng là một trong nhiều lý do khiến Grab và sản phẩm GrabBike giành chiến thắng trước Uber ở Việt Nam. Khi Alibababa, công ty thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc mua lại Lazada năm 2016, thương mại điện tử ở Việt Nam dần hình thành bốn “tay chơi” chính gồm: Tiki, Lazada, Shopee và Sendo. Đến nay, gần như mỗi doanh nghiệp có một công cụ thanh toán riêng. MoMo hợp tác với Tiki, Shopee có ví AirPay, Sendo có ví SenPay, tỉ lệ thanh toán tiền mặt khi giao hàng của Việt Nam đã giảm xuống đáng kể. Theo số liệu tự công bố của Tiki, tỉ lệ này đã giảm xuống còn 60%. Trong lần phỏng vấn cách đây hai năm, ông Diệp đã dự đoán “một cuộc chiến khốc liệt trước những cuộc đổ quân rầm rộ của các dịch vụ thanh toán”, do vậy, chiến lược của doanh nghiệp này là phát triển một nền tảng đủ lớn để có tất cả dịch vụ cho người dùng. Phát biểu tại hội thảo “Xã hội không tiền mặt: Chính sách và thực tiễn tại Việt Nam,” Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, mục tiêu trong năm tới tỉ lệ thanh toán không dùng tiền mặt chiếm hơn 30% trên tổng phương tiện thanh toán. Trong ba năm tới mục tiêu thanh toán không dùng tiền mặt sẽ chiếm tỉ lệ 50% trên tổng phương tiện thanh toán. Để thay đổi thói quen, cần có sự tham gia của nhiều phía, không riêng gì lĩnh vực thanh toán. Mối liên kết dịch vụ, sản phẩm với thanh toán trở nên chặt chẽ hơn trong mô hình siêu ứng dụng mới được hình thành và phát triển trong hai năm trở lại đây. Ở Việt Nam, bên cạnh một số doanh nghiệp nước ngoài như Grab, GoJek, SEA, có một vài doanh nghiệp trong nước như Viettel, Vingroup cũng tham gia. “Thực tế siêu ứng dụng nghĩa là tập trung nhiều dịch vụ khác nhau vào trong một ứng dụng,” ông Đinh Bá Tiến, thành viên hội đồng quản trị công ty VietUnion (sở hữu cổng thanh toán Payoo) cho biết. Ông Tiến cho rằng, để trở thành một siêu ứng dụng, ngoài việc cung cấp đầy đủ dịch vụ từ gọi xe, mua vé, đặt đồ ăn, thanh toán các dịch vụ hằng tháng, đặt phòng, thanh toán hóa đơn ăn uống… trên một ứng dụng, thì ứng dụng đó phải được người dùng giao dịch thường xuyên mỗi tháng. Ông Tiến nêu ví dụ: “Nếu nhìn vào lợi thế thì người dùng Grab, GoJek mỗi tháng sử dụng ứng dụng 3 – 4 lần để gọi xe, người dùng Viettel mỗi tháng nạp tiền điện thoại vài lần, họ có lợi thế rất lớn trong cuộc cạnh tranh để trở thành siêu ứng dụng.”

THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

Những con phố tại Sun Grand City New An Thoi sở hữu thiết kế hoàn hảo để kinh doanh thương mại

Xu hướng dịch chuyển về Nam đảo

co cụm ở thị trấn Dương Đông, khiến hạ tầng giao thông, hạ tầng xã hội dần trở nên quá tải. “Cuộc sống lý tưởng cần sự cân bằng giữa nhiều thứ như chất lượng sống, khả năng phát triển kinh tế, hạ tầng tiện ích… Chúng tôi thấy đã đến lúc mình cần sống trong các khu đô thị mới hiện đại, đảm bảo được sự phát triển cân bằng, hài hòa”, anh Duy Nghĩa – người dân đã định cư 10 năm ở Dương Đông nói.

Sau 3 năm chuyển đến định cư ở thị trấn Dương Đông, Phú Quốc, anh Minh Thành (sinh sống tại TP.HCM) thở ngắn than dài: “Trước đây tôi đem cả vợ con ra Phú Quốc ở vì muốn thoát khỏi cảnh bon chen, chật chội ở Sài thành cộng với kế hoạch kinh doanh khách sạn. Lúc đầu thấy Dương Đông thoáng đãng, gần biển, tôi rất thích. Nhưng giờ thấy đông đúc, ngột ngạt rồi.” Đó cũng chính là lý do khiến anh Minh Thành nhiều tháng nay đi khảo sát, tìm mua nhà để ổn định cuộc sống mới tại phía Nam đảo. “Phía Nam đường sá rộng thênh thang, có dự án khu đô thị đảo mới quy mô, bài bản, hạ tầng đồng bộ. Tôi đang tính chuyển nhà về đây, vừa ở vừa kinh doanh. Nam đảo giờ mới chính là tâm điểm du lịch của Phú Quốc” – anh Minh Thành chia sẻ. Khách du lịch giờ chuộng Nam đảo với những sản phẩm du lịch, nghỉ dưỡng, giải Những trải nghiệm hấp dẫn ở Nam đảo thu hút người dân tới đầu tư dịch vụ du lịch trí mới, đẳng cấp, ấn tượng, hút nhiều khách ngoại. Vì thế, rất nhiều doanh nhân, tiểu thương cũng muốn chuyển hoặc mở thêm cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch ở khu vực này. Theo xu hướng chung của các điểm đến du lịch trên thế Nhiều người dân ở Dương Đông cho hay, cuộc sống tại giới, cân bằng giữa quy mô dân số, tăng trưởng du lịch và nơi này đang dần mất đi sự cân bằng. Dân số tăng nhanh, cơ sở hạ tầng, giữa tỉ lệ lao động và tỉ lệ dân cư, giữa mật khách du lịch đến Phú Quốc cũng tăng cả chục % mỗi độ dân số các vùng đất trong cùng một địa phương… là năm, trong khi hạ tầng cơ sở không theo kịp. Tính từ 2015 những yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững. Do đó, đến 2018, dân số ở Phú Quốc đã tăng tới 26%, trong khi xét cho cùng, dịch chuyển về Nam đảo cũng là xu hướng tất Hà Nội tăng 8%. Một nửa dân số Phú Quốc đang tập trung yếu cho sự phát triển đô thị bền vững ở Phú Quốc.

TỰ GIỚI THIỆU

SỨC HẤP DẪN CỦA CUỘC SỐNG CÂN BẰNG TẠI KHU ĐÔ THỊ

SUN GRAND CITY NEW AN THOI Khi dân số tăng nhanh đi cùng với tốc độ tăng trưởng du lịch thần tốc, người dân trên đảo Phú Quốc có xu hướng tìm kiếm một không gian sống lý tưởng, cân bằng giữa các nhu cầu sinh hoạt và kinh doanh.

Cuộc sống cân bằng, thịnh vượng ở khu đô thị đảo Thực tế, không phải đến bây giờ người dân Phú Quốc mới nhắm tới Nam đảo. Trước đó họ đã nhìn thấy ở khu vực này rất nhiều tiềm năng, song chưa có dự án đô thị lớn, đủ sức hút và đảm bảo cuộc sống an cư, lạc nghiệp lâu dài. Mới đây, xu hướng dịch chuyển về Nam đảo trở nên rõ ràng bởi sức hấp dẫn của dự án đô thị đảo Sun Grand City New An Thoi do Sun Group đầu tư. Trong diện mạo đô thị đảo đầu tiên của Phú Quốc, thậm chí là đầu tiên ở Việt Nam, dự án 35 ha này hứa hẹn mang lại cuộc sống lý tưởng chưa từng có ở đảo Ngọc. Lý do là bởi, Sun Grand City New An Thoi được thiết kế hòa quyện giữa không gian sinh hoạt cộng đồng và không gian ở, kinh doanh. Chỉ hình dung chuỗi công viên của dự án này như Seta - công viên sở hữu quảng trường âm nhạc Scala Piazza, Riva - công viên bên sông, Pino - công viên rừng thông xanh mướt... đã đủ cảm nhận về một khu đô thị ngập tràn sắc xanh. Đây không chỉ là nơi để sống mà còn tận hưởng với vô số sự kiện cộng đồng, lễ hội sẽ diễn ra trên quảng trường rộng lớn, mang lại đời sống tinh thần phong phú cũng như thu hút khách du lịch. Được quy hoạch bài bản, mỗi căn nhà phố Sun Grand City New An Thoi được sở hữu lâu dài, có diện tích đất 100m2 - 250m2, xây dựng 5 tầng hoàn thiện kiến trúc mặt ngoài và đa dạng công năng, nên chủ nhân dễ dàng thiết kế vừa ở vừa kinh doanh dịch vụ du lịch. Hơn cả cuộc sống thường nhật, cư dân ở khu đô thị đảo còn cảm giác như mình đang sống bên bờ Địa Trung Hải với phong cách thiết kế đặc trưng, rực rỡ với nhiều màu sơn tươi sáng, những cửa sổ mái vòm đặc trưng, những ban công đầy hoa nắng…

Và cách đó không xa là dự án được định danh “Amalfi trên đảo Ngọc” - Sun Premier Village Primavera, rồi cáp treo Hòn Thơm dài nhất thế giới – điểm đầu dẫn tới tổ hợp vui chơi giải trí biển Sun World Hon Thom Nature Park… Nói cuộc sống cân bằng, lý tưởng vẫn chưa thể hiện hết ý tưởng của khu đô thị đầy hấp dẫn này. Không chỉ tận hưởng cuộc sống tiện nghi, thoáng đạt, cư dân ở đây còn an nhàn kinh doanh làm giàu dù họ chọn đầu tư vào ngành dịch vụ du lịch nào đi nữa, từ mini hotel, ẩm thực, bar, spa, café, lưu niệm, kinh doanh sản vật địa phương như ngọc trai, nước mắm… Bởi, Sun Grand City New An Thoi nằm ở vị trí cửa ngõ dẫn vào quần thể du lịch, nghỉ dưỡng, giải trí tỉ đô Nam Phú Quốc đang hút khách bậc nhất đảo Ngọc. Chừng ấy đã đủ sức thu hút cư dân Phú Quốc dịch chuyển về Nam đảo, mơ về cuộc sống đủ đầy ở An Thới. Dự án này cũng đang chứng tỏ sức hút đối với người dân các địa phương khác như Hà Nội, TP.HCM..., cho nên việc sở hữu căn nhà phố ở đô thị đảo đầu tiên của Việt Nam rất có thể khó thành hiện thực nếu chậm chân một bước.

Sự kiện ra mắt đô thị đảo Sun Grand City New An Thoi đã diễn ra lúc 9h00 ngày 14.09 tại khách sạn

JW Marriott Phu Quoc Emerald Bay, Bãi Kem, An Thới, Phú Quốc, tình Kiên Giang, mang đến nhiều chính sách ưu đãi và quà tặng hấp dẫn dành riêng cho khách tham dự.

P2P LENDING

ĐƯỜNG BĂNG BĂNG CHƯA THÔNG THÔNG P2P LENDING (CHO VAY NGANG HÀNG), LĨNH VỰC SÔI ĐỘNG THỨ HAI SAU THANH TOÁN TRONG NGÀNH CÔNG NGHỆ TÀI CHÍNH (FINTECH) VẪN CHƯA CẤT CÁNH ĐƯỢC DO CHỜ HÀNH LANG PHÁP LÝ. MINH THIÊN

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

Ả NH NH Ỏ : CO U RT ESY O F I N T E R L O A N ; J IW ING KA / S HU T TE R STO CK

CHỊ PHẠM THỊ QUẾ ANH (THƯỜNG TÍN, HÀ NỘI)

trường hợp chị Quế Anh. Theo anh Trần Thế Vĩnh, CEO của Tima, nhu cầu thị trường về vay vốn đến từ một nửa trong số 50 triệu người trong độ tuổi lao động ở Việt Nam chưa tiếp cận được tín dụng ngân hàng do các yêu cầu khắt khe của nhà băng. Anh cho biết, khách hàng của Tima thường có độ tuổi 25 – 40, có nhu cầu vay trung bình khoảng 10 triệu đồng trong thời hạn vài tháng. Các khoản vay nhỏ, thời gian vay ngắn là hai yếu tố khiến đối tượng vay không phải là khách hàng ưu tiên phục vụ tại ngân hàng. “Khi có nhu cầu mà không thể vay ngân hàng, các đối tượng này thường vay mượn bạn bè, người thân hoặc tiếp cận tín dụng phi chính thức, còn gọi là ‘tín dụng đen’,” anh Vĩnh chia sẻ. Ngoài cho vay cá nhân, P2P lending còn hướng tới các doanh nghiệp vi mô, hộ kinh doanh gia đình. Theo thống kê của công ty cổ phần Chứng khoán Rồng Việt, năm 2018 quy mô thị trường tín dụng tiêu dùng Việt Nam đạt 62,3 tỉ đô la Mỹ, gấp bảy lần so với 5 năm trước và tăng hơn 30% so với năm 2017. 7% trong số này, tương ứng 4,3 tỉ đô la Mỹ, là các khoản vay tiêu dùng dưới 100 triệu đồng. Ông Nguyễn Bá Diệp, phó chủ tịch MoMo nhận xét P2P lending là lĩnh vực sôi động thứ hai sau thanh toán trong các lĩnh vực fintech tại Việt Nam. P2P lending khá phổ biến tại nhiều quốc gia như Mỹ, Singapore, Malaysia, Trung Quốc... Tương tự mô hình kinh tế chia sẻ của Uber và Grab, ban đầu, loại hình này sử dụng công nghệ để kết nối người có nhu cầu vay tiền và người có tiền nhàn rỗi có nhu cầu cho vay. Các công ty P2P lending cung cấp các gói vay tín chấp theo

cần vay 40 triệu đồng trong thời gian bốn tháng cho nhu cầu tiêu dùng cá nhân. Là thợ may nhận hàng gia công ở nhà với thu nhập tám triệu đồng/tháng, những người như chị Quế Anh nằm ngoài danh sách khách hàng của nhà băng do không có lịch sử tín dụng, không có hợp đồng lao động. Muốn vay, những người như chị cần có tài sản thế chấp. Thông qua tima.vn, nền tảng “cho vay trong ngày”, chị Quế Anh mất chưa tới năm phút để hoàn tất hồ sơ vay gồm các thông tin định danh như họ tên, thu nhập, chứng minh nhân dân, địa chỉ, hình ảnh cá nhân. Vài tiếng sau, nhân viên Tima gọi cho chị xác minh thông tin và chuyển hồ sơ đến những nhà cho vay trên hệ thống. Tất cả công đoạn đều diễn ra trong ngày. Cho vay ngang hàng, một trong những lĩnh vực thuộc fintech, đang thu hút nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước tham gia. Theo thống kê đầu năm 2019 của ngân hàng Nhà nước, có khoảng 40 đơn vị hoạt động theo mô hình này. Trong sáu tháng đầu năm, số lượng doanh nghiệp tăng lên 70. Trong tháng bảy và tám, có thêm hai công ty gia nhập thị trường cho vay ngang hàng là Interloan và Vnvon. “Nhiều công ty đang đánh giá thị trường Việt Nam có nhiều tiềm năng,” anh Trần Đại Dương, CEO công ty Interloan mới ra mắt tháng 7 nhận xét. Đối tượng khách hàng của các doanh nghiệp cho vay ngang hàng là những người chưa hoặc không tiếp Tháng 7.2019, Interloan ra mắt mô hình P2P lending kiểu mới chỉ dành cho các nhân cận được dịch vụ ngân hàng như viên thuộc các doanh nghiệp đối tác vay.

THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

P2P LENDING

lương, hộ khẩu, đăng ký xe, hóa đơn điện nước, mua trả góp, kể cả cho vay cầm đồ. Quy trình thẩm định bắt đầu bằng bước xếp hạng tín dụng sẽ được tiến hành dựa trên công nghệ giúp giảm chi phí đáng kể so với ngân hàng như chấm điểm tín dụng (scoring) dựa trên dữ liệu người dùng: lịch sử tính dụng và thanh toán cước điện thoại di động hoặc hành vi tài chính khách hàng thông qua các dữ liệu, bám sát hành vi của người dùng, dựa vào hành vi trên mạng xã hội, Internet, lịch sử mua sắm trực tuyến... Trong khi đó, một bộ hồ sơ vay cơ bản của ngân hàng cần đến 20 chữ ký và người vay buộc phải có mặt tại ngân hàng. Các doanh nghiệp cho vay ngang hàng được cấp phép thường sử dụng các dịch vụ của công ty cung cấp dịch vụ chấm điểm tín dụng như John Galt Ventures, TrustingSocial, FiinGroup… Sau đó, nền tảng P2P lending sẽ kết nối người cần vay với đối tác cho vay. Anh Ngô Nam, nhà đầu tư 40 tuổi (Hà Nội) chia sẻ bốn tháng trước, anh cho vay trên Tima do lãi suất cao hơn ngân hàng (18%/ năm). Theo anh, do các khoản vay được chia nhỏ và đã có bảo hiểm nên anh chọn loại hình này. Theo số liệu tự công bố của Tima, có 40 ngàn người tham gia cho vay để đáp ứng nhu cầu của 6,7 triệu đơn vay trên hệ thống. Tổng số tiền Tima đã kết nối giải ngân tính đến ngày 19.9.2019 là trên 83 ngàn tỉ đồng (trung bình hơn 12 triệu đồng/đơn vay). Theo anh Vĩnh, trong số các doanh nghiệp đang cho vay, đa phần là dạng cho vay trực tuyến hơn là cho vay ngang hàng do “dùng tiền của họ để cho vay hoặc chỉ có một vài cá nhân đứng ra cho vay.” Anh cho biết một số sàn cho vay trực tuyến xét duyệt cho vay rất nhanh, chỉ yêu cầu chứng minh nhân dân nhưng người đi vay phải trả lãi suất vài trăm phần trăm một năm kèm theo các hệ quả đòi nợ tiêu cực. Việc đưa ra lãi suất cao là cách các công ty cho vay kiểu này bù lại rủi ro tín dụng trong trường hợp không thu hồi được nợ. Ngoài ra, một số biến tướng xuất hiện tại Việt Nam gần đây như cho vay nặng lãi hoặc huy động vốn đa cấp bằng cách dùng tiền

của nhà đầu tư sau trả cho nhà đầu tư trước trên nền tảng web hoặc điện thoại. Tại thị trường Trung Quốc, lĩnh vực 2P2 lending đã bùng nổ từ 2011-2015, với số lượng nền tảng tăng từ 50 tới gần 3.500 nền tảng. Tuy nhiên, sự thất bại của mô hình và chính sách thắt chặt của nhà nước đã khiến số lượng giờ chỉ còn khoảng 1.027 nền tảng vào quý 1.2019, theo South China Morning Post. Tờ báo dẫn lời Xue Hongyan, giám đốc trung tâm nghiên cứu tài chính Internet tại viện Tài chính Suning nhận định sẽ chỉ còn khoảng 100 nền tảng có thể tồn tại trong môi trường chính sách mới hiên nay. Ước tính, có khoảng hơn chục nền tảng cho vay trực tuyến đang hoạt động tại Việt Nam có nguồn gốc từ Trung Quốc.

TRONG “TRANH TỐI, TRANH SÁNG’ của thị trường P2P lending ở Việt Nam, một số công ty nỗ lực chứng tỏ sự khác biệt. Tima, theo anh Vĩnh, khác các nền tảng cho vay khác, ngoài đầu tư hệ thống công nghệ lõi giúp sàng lọc nhanh chóng các hồ sơ vay không đủ tiêu chuẩn, công ty còn đầu tư vào đội ngũ nhân sự tư vấn giải pháp tài chính cho khách hàng để tăng hiệu quả cho vay. Anh Vĩnh cho biết việc sử dụng công nghệ ở bước một giúp Tima sàng lọc nhiều đơn vay kém chất lượng, giúp xử lý bớt khối lượng lớn công việc so với quy trình của ngân hàng, do đó vẫn hiệu quả hơn quy trình của ngân hàng về mặt chi phí. Thứ hai, công ty minh bạch thông tin về người vay và mua bảo hiểm khoản vay trong nỗ lực tạo dựng niềm tin cho thị trường. Tháng 10 năm ngoái, Tima nhận đầu tư ba triệu đô la Mỹ từ quỹ Belt Road Capital Management ở vòng đầu tư thứ hai, tương ứng với việc định giá công ty 500 tỉ đồng.

“TẤT CẢ CÁC SẢN PHẨM CHO VAY NGANG HÀNG PHẢI TUÂN THỦ CÁC NGUYÊN TẮC QUẢN LÝ RỦI RO HOẶC SẼ TRẢ GIÁ CHO SỰ THẤT BẠI ĐỘT NGỘT. FINTECH, ĐẦU TIÊN PHẢI LÀ FIN (TÀI CHÍNH). SAU ĐÓ MỚI ĐẾN TECH (CÔNG NGHỆ)” —KELVIN TEO, CEO MODALKU. 82

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

Trong khi đó, Interloan cho vay nhắm đến 5.000 nhân viên của 10 doanh nghiệp đối tác. “Cho vay một nhóm hạn chế như vậy sẽ an toàn hơn trong giai đoạn đầu của thị trường,” anh Dương cho biết. Các đơn vị sử dụng lao động này có quy mô 300-500 nhân viên, hợp tác với Interloan giúp họ xác thực thông tin INDONESIA (cuối 2018) 30 người vay. Interloan không đứng ra quản lý tài VIỆT NAM 72 chính, các giao dịch giữa bên vay và cho vay đều thông qua ngân hàng, đảm bảo tính minh HOA KỲ (cuối 2018) 340 bạch dòng tiền. Ngoài ra, Interloan còn yêu cầu khách hàng selfie hình ảnh để tránh gian lận TRUNG QUỐC 1.027 bằng hình ảnh của người khác. Công ty này còn có kế hoạch tăng tính xác thực thông tin và giảm gian lận bằng cách yêu cầu bên cần vay tải lên video hình ảnh của họ 3-5 giây như cách các tài xế Grab đang thực hiện. Tại Việt Nam, cho vay ngang hàng vẫn còn mới và chưa được quy định trong luật các tổ NHÀ ĐIỀU HÀNH chức tín dụng. Cơ chế pháp lý điều chỉnh các Trả phí Trả phí CHO VAY P2P hoạt động này vẫn dựa vào luật Dân sự. Theo (Không chịu rủi ro tín dụng đó, lãi suất do hai bên cho vay và bên cần vay của người vay và rủi ro tự thỏa thuận với nhau với điều kiện không thanh toán) được vượt quá 20%/năm. Một số công ty đưa ra mức lãi suất cho vay 18 – 20%/năm, chưa tính phí quản lý khoảng 5%/năm. Tháng 8.2019, ngân hàng Nhà nước ra công văn cảnh NỀN TẢNG CHO VAY P2P TRỰC TUYẾN báo các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng thận trọng trong hoạt động thỏa thuận, ký kết giữa các công ty cho vay ngang hàng. Cụ thể, BÊN Món vay công văn yêu cầu các tổ chức tín dụng cần đề CHO VAY BÊN VAY nghị các công ty P2P lending công bố đầy đủ (Chịu rủi ro nếu (cá nhân hoặc bên vay không thông tin, minh bạch, trung thực về nội dung doanh nghiệp nhỏ) trả nợ và rủi ro Vốn gốc hợp tác, giao dịch giữa công ty P2P lending thanh toán) và lãi vay với các tổ chức tín dụng trong các thông điệp và phương tiện quảng cáo, truyền thông, bán hàng mà họ truyền tải đến người tiêu dùng. Đầu tháng 9, ông Ngô Văn Đức, thành viên tổ NGUỒN: FORBES VIETNAM TỔNG HỢP Thanh toán, vụ Thanh toán, ngân hàng Nhà nước, cho hay chính phủ giao ngân hàng Nhà nước và các bộ ngành liên quan xây dựng cơ chế quản dẫn đến rủi ro cho khách hàng,” công ty cho vay ngang lý đối với cho vay ngang hàng. Cơ chế này đang trong hàng lớn nhất Đông Nam Á này hiện vẫn chưa hoạt quá trình nghiên cứu và ngân hàng Nhà nước sẽ sớm động tại Việt Nam. trình chính phủ, theo ông Ngô Văn Đức. “Mọi người đang ở tư thế chờ đợi nhiều hơn. Ở Ông Kelvin Teo, CEO nền tảng cho vay ngang hàng khung pháp lý này, sẽ không có bên nào có thể làm Modalku tại Singapore chia sẻ với Forbes Việt Nam qua quá lớn,” anh Dương của Interloan nhận định. “Tất cả email, cho vay ngang hàng Việt Nam đang ở giai đoạn các sản phẩm cho vay ngang hàng phải tuân thủ các then chốt: “Nó có thể đi xuống theo cái cách của Trung nguyên tắc quản lý rủi ro hoặc họ sẽ trả giá cho sự thất Quốc hoặc đi lên theo con đường của Mỹ phụ thuộc vào bại đột ngột. Bởi vì, fintech, đầu tiên phải là fin (tài hành động của các nhà làm luật và hoạt động của các chính), sau đó mới đến tech (công nghệ),” ông Kelvin công ty trên thị trường”. Với lý do “tham gia sớm có thể Teo nhận định.

SỐ LƯỢNG NỀN TẢNG CHO VAY NGANG HÀNG TẠI CÁC QUỐC GIA

MÔ HÌNH CHO VAY NGANG HÀNG

THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

TRÒ CHUYỆN CÙNG FORBES VIỆT NAM

HOÀN THIỆN KHUÔN KHỔ PHÁP LÝ — CHO SỰ PHÁT TRIỂN CỦA —

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

Quản lý lĩnh vực công nghệ tài chính (Fintech) không chỉ thuần túy là quản lý các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán mà cả các doanh nghiệp Fintech khác như cung cấp các giải pháp trên nền tảng công nghệ chuỗi khối (Blockchain) hay các giải pháp liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu lớn (Big data analytics) cũng như quản lý tài chính cá nhân… Để quản lý và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực Fintech, đối với bất kỳ cơ quan quản lý/ngân hàng trung ương nào trên thế giới thì mục tiêu cuối cùng là cân bằng giữa quản lý rủi ro và bảo vệ quyền lợi của khách hàng song hành với thúc đẩy đổi mới, sáng tạo của các doanh nghiệp Fintech. Đó là những chia sẻ của ông Nghiêm Thanh Sơn – phó vụ trưởng vụ Thanh toán, phó trưởng ban chỉ đạo Fintech của ngân hàng Nhà nước về bức tranh toàn cảnh Fintech cũng như định hướng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý hỗ trợ sự phát triển hệ sinh thái Fintech tại Việt Nam.

FORBES VIỆT NAM: Fintech là xu hướng phát

triển mới mẻ tại Việt Nam, xin ông cho biết bức tranh tổng thể phát triển của lĩnh vực này tại Việt Nam? NGHIÊM THANH SƠN: Theo số liệu từ vụ Thanh toán thuộc Ngân hàng Nhà nước (NHNN), số lượng các công ty Fintech tham gia cung ứng dịch vụ trên thị trường Việt Nam đã tăng gần gấp bốn lần từ con số khoảng 40 công ty cuối năm 2016 lên tới gần 150 công ty ở thời điểm hiện tại, trải rộng trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong đó lĩnh vực thanh toán đóng vai trò quan trọng với 31 tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã được NHNN cấp phép đang hoạt động; tiếp đó là lĩnh vực cho vay ngang hàng (P2P Lending) với số lượng khoảng 40 công ty theo khảo sát gần đây của NHNN. Ngoài ra, còn có các công ty Fintech tại Việt Nam cung cấp các giải pháp trong hoạt động ngân hàng như xác thực khách hàng điện tử (e-KYC), sinh trắc học, công nghệ Blockchain, dịch vụ quản lý tài chính cá nhân; phân tích dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, chấm điểm tín dụng… FORBES VIỆT NAM: Theo ông, sự phát triển

của Fintech có ý nghĩa thế nào với thị trường tài chính – ngân hàng nói chung và nền kinh tế Việt Nam nói riêng? Ông đánh giá thế nào về tiềm năng phát triển của Fintech tại Việt Nam?

THÁNG 10.2019

FORBES VIỆT NAM

TRÒ CHUYỆN CÙNG FORBES VIỆT NAM NGHIÊM THANH SƠN: Sự phát triển của công nghệ hiện đại trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ mang lại nhiều cơ hội cho nền kinh tế Việt Nam nói chung và lĩnh vực tài chính – ngân hàng nói riêng. Với tỉ lệ tiếp cận điện thoại di động và Internet của người dân Việt Nam ở mức cao (64 triệu người sử dụng Internet, chiếm 68,8% dân số), đứng vị trí thứ sáu khu vực châu Á – Thái Bình Dương (sau Trung Quốc, Indonesia, Nhật Bản và Philippines) và vị trí 13 trên thế giới (theo Internet World Stats), số lượng người sử dụng điện thoại thông minh là 21,5 triệu người với tỉ lệ tiếp cận điện thoại thông minh là 26,4%, đứng thứ 21 trên thế giới (theo báo cáo Newzoo’s Global Mobile Market năm 2017). Bên cạnh đó, sự am hiểu lĩnh vực công nghệ thông tin của người trẻ tuổi, sự bùng nổ của thương mại điện tử, tỉ lệ người dân tiếp cận với dịch vụ ngân hàng truyền thống còn có dư địa tăng trưởng (đến cuối năm 2018, chỉ 63% dân số trưởng thành có tài khoản ngân hàng) và đặc biệt là chủ trương rõ ràng của Chính phủ trong việc thúc đẩy các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo qua các chính sách, khuôn khổ quản lý mang tính hỗ trợ… là những yếu tố thuận lợi, mang lại nhiều cơ hội phát triển đối với lĩnh vực Fintech tại Việt Nam trong tương lai.

SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHỆ HIỆN ĐẠI TRONG CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 SẼ MANG LẠI NHIỀU CƠ HỘI CHO NỀN KINH TẾ VIỆT NAM NÓI CHUNG VÀ LĨNH VỰC TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG NÓI RIÊNG. 86

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

Xét về lợi ích đối với lĩnh vực tài chính – ngân hàng, với mối quan hệ hợp tác cùng có lợi với ngân hàng, các doanh nghiệp Fintech giúp ngân hàng tiết giảm chi phí giao dịch, cải thiện tính minh bạch. Các sản phẩm, dịch vụ được cung ứng ngày càng tiện lợi, thân thiện, dễ sử dụng và tính tùy biến cao hơn, cũng như tính an toàn, bảo mật tốt hơn, tạo ra sự hấp dẫn đối với khách hàng khi sử dụng các dịch vụ tài chính ngân hàng. Cũng cần nói thêm rằng, độ bao phủ các dịch vụ tài chính - ngân hàng sẽ bao trùm cả nhóm đối tượng khách hàng ở khu vực vùng sâu, vùng xa chưa có cơ hội hoặc ít được tiếp cận các dịch vụ tài chính ngân hàng truyền thống, qua đó góp phần thúc đẩy phổ cập tài chính tại Việt Nam. FORBES VIỆT NAM: Trong khi ở một số nước, sự phát

triển của doanh nghiệp Fintech có thể cạnh tranh với các dịch vụ của khối ngân hàng. Còn ở Việt Nam, mối quan hệ này diễn ra thế nào? Ông có thể lý giải vì sao dẫn tới sự hợp tác như vậy? NGHIÊM THANH SƠN: Việc hợp tác giữa các doanh nghiệp Fintech và ngân hàng tiếp tục là xu hướng chủ đạo trên thế giới và được coi là tiền đề quan trọng cho việc nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính – ngân hàng cho người sử dụng không chỉ riêng tại Việt Nam. Thực tế thời gian qua đã chứng minh các doanh nghiệp Fintech là “cánh tay nối dài” của ngân hàng, qua đó hỗ trợ ngân hàng mở rộng phạm vi cung ứng dịch vụ, cung cấp các sản phẩm, dịch vụ tài chính tiện lợi với chi phí hợp lý hơn cho khách hàng. Sự hợp tác “cộng hưởng” này giúp ngân hàng và Fintech tận dụng được thế mạnh của nhau để cung ứng các dịch vụ, giải pháp tài chính ngân hàng tốt hơn, an toàn và thuận tiện cho người sử dụng. Có thể thấy, thế mạnh của ngân hàng là luôn có bộ phận chuyên trách về pháp lý, giúp các ngân hàng tuân thủ tốt các quy định của pháp luật, cùng với bề dày kinh nghiệm quản trị rủi ro, mạng lưới rộng khắp cùng với sự am hiểu sâu sắc khách hàng... Tuy nhiên, các ngân hàng lại gặp thách thức trong vấn đề đổi mới sáng tạo, cải tiến trong công nghệ vốn có sự phát triển, tiến hóa rất nhanh chóng trong thời đại hiện nay. Trong khi đó, các công ty Fintech với lợi thế về công nghệ nên rất sáng tạo và năng động. Họ đánh giá dịch vụ ngân hàng dưới góc độ của khách hàng và sẵn sàng cung cấp các dịch vụ mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng. Mặt khác, nhờ quy mô hoạt động nhỏ so với các ngân hàng nên các công ty Fintech có ưu thế hoạt động hiệu quả và khá linh hoạt. Dẫu vậy, điểm yếu của các công ty Fintech là

PHÁP VIỆT

LUXURY TOWER NƠI HỘI TỤ TINH HOA Đón đầu nhu cầu mặt bằng và văn phòng cao cấp của nhiều doanh nghiệp tại Quận 2, mới đây, tòa nhà Pháp Việt Luxury (Pháp Việt Luxury Tower) đã chính thức ra mắt thị trường tại địa chỉ 173-175-177-179 Trương Văn Bang, phường Thạnh Mỹ Lợi, quận 2. Không còn là các kết cấu bê tông và kính đơn điệu như những tòa nhà thông thường, Pháp Việt Luxury Tower chứng tỏ đẳng cấp xa hoa và sự khác biệt của mình ngay từ vẻ ngoài bề thế, hoa lệ. Lấy cảm hứng từ những cung điện cổ kính của nước Pháp, Pháp Việt Luxury Tower được đầu tư thiết kế nội ngoại thất vô cùng sang trọng hoành tráng, tôn trọng nguyên tác về điêu khắc và phù điêu ở mức tuyệt đối. Phần nội thất được lựa chọn tỉ mỉ từ vật liệu cao cấp, tạo cảm giác sang trọng, tinh tế, đậm chất Châu Âu. Kết cấu hạ tầng được xem là điểm mạnh thứ hai sau thiết kế. Diện tích sàn 32m x 15m gồm 1 hầm và 7 tầng, mặt tiền đường 40m, lề đường hơn 10m rợp mát bóng cây xanh, nối liền quận 1 chỉ 10 phút qua hầm Thủ Thiêm, nằm trong bán kính 500m tất cả các tiện ích xã hội, giải trí, mua sắm và trung tâm hành chính của quận 2.

"Với 4 tầm nhìn rộng, Pháp Việt Luxury Tower phù hợp để đặt văn phòng đại diện, showroom trưng bày sản phẩm, trụ sở làm việc cho các công ty", đại diện chủ đầu tư cho biết. Tọa lạc trên đường Trương Văn Bang, ngay sát cạnh Ủy Ban Nhân Dân quận 2, Chi Cục Thuế quận 2 và hàng loạt các dự án căn hộ cao cấp đã an cư và cực kỳ sầm uất như: khu căn hộ Đảo Kim Cương, căn hộ One Verandah, căn hộ Nhật Bản Waterina Suites, Vista Verde, Feliz en Vista, Victoria Village, Thủ Thiêm Dragon... Pháp Việt Luxury Tower còn cung cấp cho các doanh nghiệp một vị trí cực kỳ thuận lợi cho mọi hoạt động từ giải quyết các thủ tục hành chính, thuế đến tiếp thị, bán hàng,... Với giá thuê khởi điểm từ 17 USD / 1m2 (không bao gồm các loại thuế, phí), Pháp Việt Luxury Tower được xem là một lựa chọn hợp lý. Pháp Việt Luxury Tower

173 – 175 -177 – 179 Trương Văn Bang phường Thạnh Mỹ Lợi, quận 2 Liên hệ: Ms. Mây - 028 627 28 105 0966 555 888 - 0707 122 777

TRÒ CHUYỆN CÙNG FORBES VIỆT NAM

chưa tạo được sự tin tưởng, thương hiệu cho các hoạt động tài chính. Trong bối cảnh đó, việc hợp tác giữa ngân hàng và công ty Fintech sẽ là sự bổ trợ hoàn hảo cho nhau, giúp tạo ra giá trị cho người sử dụng và xã hội, thúc đẩy sự phát triển năng động của thị trường trong tương lai.

trong lĩnh vực ngân hàng (Regulatory Sandbox). Song song với đó, NHNN đã và đang tiếp tục nghiên cứu để sửa đổi và bổ sung các quy định hiện hành khác của ngành ngân hàng nhằm phù hợp hơn với bối cảnh số hóa và xu hướng phát triển của Fintech.

FORBES VIỆT NAM: Thưa ông, NHNN đã có những chính

nghiệp Fintech đang quan tâm đến tỉ lệ giới hạn sở hữu trong doanh nghiệp trung gian thanh toán. Ông có thể chia sẻ thêm? NGHIÊM THANH SƠN: Hiện NHNN đang nghiên cứu xây dựng Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 101/2012/NĐ-CP ngày 22.11.2012 (đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 80/2016/NĐ-CP ngày 1.7.2016) của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt. Một trong những chính sách mà Dự thảo Nghị định đề xuất là tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài vào tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán (TGTT) tại Việt Nam. Mục tiêu của việc ban hành chính sách này nhằm nâng cao quản lý nhà nước trong hoạt động thanh toán, đảm bảo an ninh, an toàn trong hoạt động cung ứng dịch vụ TGTT, bảo vệ chủ quyền an ninh quốc gia trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, đồng thời vẫn đảm bảo cho việc thu hút vốn đầu tư và tận dụng công nghệ tiên tiến của các doanh nghiệp nước ngoài tham gia vào lĩnh vực TGTT nói riêng và lĩnh vực Fintech nói chung tại Việt Nam; Tạo môi trường kinh doanh cạnh tranh bình đẳng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong cung ứng dịch vụ của các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Trong quá trình xây dựng Nghị định, NHNN sẽ tiếp tục nghiên cứu nội dung này một cách thận trọng, đảm bảo phù hợp với thực tiễn quản lý và các cam kết mà Việt Nam đã tham gia.

sách, giải pháp để tạo điều kiện cho Fintech phát triển tại Việt Nam ra sao, trong đó có hoàn thiện về pháp lý? NGHIÊM THANH SƠN: Nhận thức được tầm quan trọng của Fintech và tương lai phát triển của lĩnh vực này tại Việt Nam, NHNN đã thành lập ban chỉ đạo lĩnh vực Fintech của NHNN vào tháng 3.2017 với mục tiêu nghiên cứu, hoàn thiện hệ sinh thái (trong đó khuôn khổ pháp lý là ưu tiên hàng đầu), tạo thuận lợi cho cả ngân hàng và doanh nghiệp Fintech trong việc ứng dụng các giải pháp Fintech vào hoạt động ngân hàng ở Việt Nam. Trong những năm qua, NHNN đã và đang chủ động trong việc tiếp cận lĩnh vực Fintech thông qua đối thoại với các doanh nghiệp trong lĩnh vực Fintech để tìm hiểu về khó khăn, vướng mắc mà các doanh nghiệp Fintech đang đối mặt; đồng thời triển khai các nghiên cứu chuyên sâu về các vấn đề trọng tâm của Fintech làm căn cứ để đề xuất triển khai các giải pháp quản lý trong thời gian tới; tạo lập “sân chơi” để các công ty Fintech hoàn thiện và giới thiệu giải pháp đối với thị trường… Tuy nhiên, NHNN xác định nhiệm vụ trọng tâm cần ưu tiên là hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hoạt động Fintech trong lĩnh vực ngân hàng. Trong tháng 8.2019, NHNN đã trình Thủ tướng Chính phủ (lần 2) đề án Cơ chế quản lý thử nghiệm hoạt động Fintech

FORBES VIỆT NAM: Các nhà đầu tư cũng như doanh

THỰC TẾ THỜI GIAN QUA ĐÃ CHỨNG MINH CÁC DOANH NGHIỆP FINTECH LÀ “CÁNH TAY NỐI DÀI” CỦA NGÂN HÀNG, QUA ĐÓ HỖ TRỢ NGÂN HÀNG MỞ RỘNG PHẠM VI CUNG ỨNG DỊCH VỤ, CUNG CẤP CÁC SẢN PHẨM, DỊCH VỤ TÀI CHÍNH TIỆN LỢI VỚI CHI PHÍ HỢP LÝ HƠN CHO KHÁCH HÀNG. 88

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

SỨC SỐNG MỚI ỔI U T M Ă N M Ă R IỆU T H G N Ơ Ư H T A Ủ C Qua trăm năm hình thành và phát triển, các thương hiệu của Tổng công ty Cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (SABECO) đã là một phần thân thiết trong trái tim của người tiêu dùng Việt – vẫn luôn giữ trọn nét truyền thống, kết hợp hài hòa với những thay đổi theo nhu cầu của thời đại.

THƯƠ NG HIỆU TRĂ M N Ă M H Ò A MÌ N H C ÙN G NHỊP SỐNG TRẺ

BẢ O T ỒN G IÁ T R Ị T H Ư ƠN G H IỆ U – Ð ỔI M ỚI C Á C H T H Ứ C H OẠ T Ð ỘN G Ð Ể V Ư ƠN X A

Thực tế, trong những năm vừa qua, thị trường bia rượu, nước giải khát Việt Nam có sự cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ. Là công ty đầu ngành, SABECO hiểu rõ những thách thức của ngành bia và biết rằng để ghi được dấu ấn trong lòng người tiêu dùng, sản phẩm cần phải có định hướng phân khúc rõ ràng cùng chiến lược phát triển toàn diện. Ban lãnh đạo SABECO đã chia sẻ ngay từ những ngày đầu trên hành trình chuyển mình toàn diện, SABECO đã kế hoạch rà soát và đánh giá chi tiết danh mục các sản phẩm để thực hiện cải tổ phù hợp, nâng tầm những thương hiệu truyền thống. Cụ thể, doanh nghiệp đã thực hiện khảo sát sâu thị trường và đi đến kết luận rằng thiết kế bao bì của các dòng sản phẩm thuộc ngôi nhà SABECO tới nay đã cũ kỹ, thiếu tính đồng nhất, chưa có điểm nhấn rõ ràng. Do vậy, một trong những ưu tiên hàng đầu của SABECO là tạo điểm nhấn khác biệt của các sản phẩm chủ chốt, tiên phong là thương hiệu Bia Saigon, so với các sản phẩm khác trên thị trường trong phân khúc khách hàng mục tiêu. Đồng thời, SABECO cũng đưa ra hàng loạt phương án để kết nối các thương hiệu lâu đời của mình với người tiêu dùng thế hệ mới. Theo ông Bennet Neo, CEO của SABECO: “SABECO là công ty Việt Nam và Bia Saigon là thương hiệu Việt Nam, vì vậy, việc bảo tồn di sản văn hóa và phát huy tinh thần dân tộc là điều không thể thay đổi. Bên cạnh đó, chúng tôi tập trung làm mới hình ảnh để đảm bảo tính nhất quán, hợp thời, thể hiện sự lạc quan và tự tin như một Việt Nam tươi trẻ đang vươn lên, và vươn tầm thế giới.”

Từ tầm nhìn và định hướng rõ ràng, SABECO đã triển khai chiến dịch đổi mới hình ảnh Bia Saigon, một trong những thương hiệu nổi bật nhất của công ty, vào tháng 8 vừa qua. Nhằm thực hiện mục tiêu đưa thương hiệu lâu đời này đến gần hơn với người tiêu dùng, danh mục các sản phẩm của Bia Saigon gồm có Bia Saigon Special, Bia Saigon Export, và Bia Saigon Lager cùng khoác lên mình tấm áo mới – hiện đại, trẻ trung, và làm nổi bật đặc tính khác biệt của từng sản phẩm dù vẫn giữ nguyên công thức, hương vị và nồng độ cồn nguyên bản của dòng Bia Saigon. Sắc xanh nổi bật trong thiết kế Bia Saigon Special tượng trưng cho đặc tính tự nhiên từ nguyên liệu nấu bia. Là một trong những loại bia hiếm hoi của Việt Nam chế biến từ 100% lúa mạch mùa xuân, Bia Saigon Sepcial mang đến hương vị khác biệt đặc trưng. Sắc màu tươi sáng của thiết kế Bia Saigon Lager nhấn mạnh vị ngon tươi mát và sảng khoái, dễ dàng thuyết phục khẩu vị khắt khe của những chuyên gia hàng đầu và đạt huy chương vàng tại Giải thưởng Bia Quốc tế International Brewing Awards (IBA). Và cuối cùng, Bia Saigon Export mà nhiều người Việt vẫn thường quen miệng gọi bằng cái tên "Saigon đỏ" với công thức nguyên bản được bao thế hệ người tiêu dùng yêu thích được khoác lên mình sắc đỏ mang đậm dấu ấn truyền thống. Có thể nói, sự thay đổi này là một quyết định táo bạo và chiến lược nhất của bộ máy lãnh đạo mới góp phần quan trọng trong việc củng cố vị thế dẫn đầu thị trường của SABECO tại Việt Nam. “Chúng tôi đang tập trung củng cố nội lực của mình nhằm đảm bảo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh doanh bền vững. Trong đó, chiến dịch tái ra mắt Bia Saigon là sự chuẩn bị kỹ lưỡng, hiện thân cho những nỗ lực đổi mới của SABECO tại thị trường Việt Nam,” lãnh đạo SABECO chia sẻ.

Qua 144 năm phát triển, SABECO vẫn giữ vững ngôi vị dẫn đầu với những sản phẩm chất lượng cao

Với những gì SABECO đã và đang thực hiện, người tiêu dùng chắc chắn sẽ còn đón nhận nhiều sáng kiến và hoạt động đầy sôi động từ thương hiệu “cũ” mà “mới” này.

DA N H S ÁC H

CEO Lawrence Kurzius ngồi bên trong trụ sở lâu đời của McCormick ở thung lũng Hunt, Maryland, suy nghĩ về loại hương vị tiếp theo. Là một người ham thích nấu ăn, ông đã chiên giòn gà tây trong lễ Tạ ơn năm ngoái, sau khi ướp nó bằng nước sốt Cajun của Zatarain’s và tương ớt Frank’s RedHot cho gà buffalo.

90 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

N H Ữ N G N H À L Ã N H ĐẠO Đ Ổ I M Ớ I N H ẤT N Ư Ớ C M Ỹ

NHỮNG TIẾN BỘ HẤP DẪN

Hai năm trước, McCormick chi ra hơn bốn tỉ đô la Mỹ để mua một loạt các mặt hàng chủ lực tại siêu thị bị chậm tiêu thụ. Vào thời điểm đó, các nhà đầu tư không ưa gì thỏa thuận này. Họ đã sai.

húng tôi rất coi trọng tính khoa học của hương vị,” Kurzius, có thâm niên 16 năm làm việc tại nhà cung cấp gia vị lớn nhất thế giới, giải thích việc ông từ bỏ các kế hoạch ban đầu về một căn bếp tiết kiệm hơn. “Toàn ngành trông chờ chúng tôi giải thích về chuyện xảy ra. Tôi nói với họ rằng không thể làm tốt kế hoạch này vì nó chưa đủ đắt tiền.” Kể từ khi Kurzius, 61 tuổi, nắm quyền lãnh đạo ba năm trước, doanh số bán hàng tăng 26% lên 5,4 tỉ đô la Mỹ và giá cổ phiếu của công ty – có trụ sở bên ngoài Baltimore – đã tăng gấp đôi. Hiệu suất thị trường và danh tiếng về sự sáng tạo trong ngành công nghiệp hàng hóa đã đưa Kurzius vào vị trí thứ 37 trong danh sách thường niên đầu tiên của Forbes về 100 nhà lãnh đạo sáng tạo nhất Hoa Kỳ. Phần lớn sự tăng trưởng đó xuất phát từ việc họ mua phần tài sản thực phẩm của tập đoàn Reckitt Benckiser Group có trụ sở tại Anh với giá 4,2 tỉ đô la Mỹ hai năm trước. Con số đó còn nhiều hơn tổng chi phí của tất cả các thương vụ mua lại trong lịch

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 91

A A R O N KOTO W S K I F O R F O R B E S

C H LO E S O R V I N O

NHỮNG NHÀ LÃNH ĐẠO ĐỔI MỚI NHẤT NƯỚC MỸ

sử 130 năm của McCormick, và các nhà đầu tư không ưa gì thỏa thuận này, khiến giá cổ phiếu giảm 5% vào ngày công bố tin này. Nhưng bây giờ nhìn lại, đó là động thái tuyệt vời. Thương vụ này giúp Kurzius có quyền kiểm soát một loạt các mặt hàng chủ lực trong siêu thị, bao gồm mù tạt Pháp, nước xốt thịt nướng Cattlemen’s và tương ớt Frank’s RedHot. Đồng thời, việc này đưa doanh nghiệp của Kurzius từ vị trí thứ mười lên vị trí thứ hai, sau Kraft Heinz. Kurzius gia nhập McCormick vào năm 2003 và được bổ nhiệm làm người đứng đầu doanh nghiệp tiêu dùng của tập đoàn này vào năm 2013, năm mà 3G Capital, tập đoàn đầu tư chặt chẽ với tiêu chí “lập ngân sách từ đầu,” mua lại Heinz với giá 28 tỉ đô la Mỹ. Hai năm sau, hợp tác với Berkshire Hathaway, 3G Capital đã sáp nhập Heinz với Kraft trong một thỏa thuận trị giá 55 tỉ đô la Mỹ. “Chúng tôi đã tuyên bố, ‘sẽ không có ai cắt giảm chi phí và 3G cũng thế. Chúng tôi sẽ đi theo hướng hoàn toàn ngược lại’,” Kurzius chia sẻ ông bám sát kế hoạch tăng gấp đôi đầu tư vào thương hiệu khi được bổ nhiệm làm CEO năm 2016. Frank’s RedHot là yếu tố bí mật trong thỏa thuận với Reckitt. Loại nước xốt mang vị chua này là loại tương ớt yêu thích của Mỹ, thường xuyên được sử dụng để làm tăng hương vị cho cánh gà kiểu buffalo. Đội ngũ kỹ thuật viên thực phẩm của Kurzius đã chiết xuất hương vị của Frank’s. Sau khi họ nắm được bí quyết, McCormick đã tung ra một nhóm hàng tạp hóa gồm các sản phẩm mới: hỗn hợp gia vị khô để nướng và làm các loại nước chấm có hương vị, các loại nước xốt mới mang nhãn hiệu Frank’s như xốt chanh ớt và dòng sản phẩm cánh gà buffalo được sơ chế sẵn, bước đột phá đầu tiên của McCormick vào thị trường thực phẩm đông lạnh. Kurzius chia sẻ: “Frank’s đang bị kẹt ở vị thế của một công ty phi thực phẩm.” Ông muốn biến sản phẩm này thành loại tương ớt bán chạy nhất thế giới. “Chúng tôi hiểu rõ về tính khoa học của hương vị nhiều hơn so với chủ sở hữu cũ. Đây là công việc của chúng tôi.” Làm như thế, McCormick có tăng trưởng doanh số hữu cơ, điều gần như chưa từng thấy trong ngành thực phẩm đóng gói hiện nay. Con số rất nhỏ – tăng gần 3% trong quý trước – nhưng rất ấn tượng trong một ngành công nghiệp bị thua lỗ hoặc không có tăng trưởng hữu cơ. (trong năm nay, Kraft Heinz đã lỗ gần 17 tỉ đô la Mỹ tính đến thời điểm này.) Chỉ số ebitda 22% của McCormick là một trong những con số tốt nhất trong ngành. Các chai gia vị của McCormick có mặt khắp nơi, trên kệ gia vị của đa số các căn bếp ở Mỹ và các gia vị như Old Bay vẫn chiếm phần lớn doanh số. Thương hiệu này chiếm 40% thị trường gia vị của Hoa Kỳ và 20%

92 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

thị trường thế giới. Nhưng đó là một doanh nghiệp hàng hóa có mức tăng trưởng thấp và Kurzius rất khôn ngoan khi chuyển sự chú ý của mình sang nơi khác. Thay đổi thị hiếu và mô hình tiêu thụ thực phẩm đang làm thay đổi ngành công nghiệp này. Thế hệ Z, những người từ 7 đến 22 tuổi, nhóm người tiêu dùng đa dạng nhất ở Hoa Kỳ hiện nay, là lượng dân số yêu thích gia vị giúp tạo ra sức mua lớn với hàng loạt thị hiếu khác nhau. Đó là tin vui đối với một công ty gia vị. Tuy nhiên, những thanh niên Mỹ cũng ưu tiên tìm kiếm sự minh bạch trong việc tìm nguồn cung ứng thực phẩm. Với hơn 90 cơ sở trên khắp thế giới và các tầng lớp khung thể chế giúp ổn định chi phí, McCormick sẽ khó có thể dán nhãn sản phẩm “thương mại bình đẳng”, hay “có nguồn gốc duy nhất” cho bất kỳ loại gia vị nào của mình. McCormick mất ba năm chỉ để chuyển đổi dòng thực phẩm của mình thành sản phẩm hữu cơ. Về phần mình, Kurzius đã trải qua hàng chục năm bị ám ảnh về sự cạnh tranh. Là một doanh nhân bẩm sinh, từng bán hạt giống cây ở Huntsville khi còn bé, ông đã từng rao bán gạo Uncle Ben’s Rice của Mars và ngũ cốc Cap’n Crunch của Quaker Oats. Trước khi gia nhập McCormick, ông đã làm việc 12 năm tại Zatarain’s, tăng doanh số của thương hiệu gạo nhỏ kiểu New Orleans từ 15 triệu đô la Mỹ lên 120 triệu đô la Mỹ, trước khi bán nó cho McCormick vào năm 2003 với giá 180 triệu đô la Mỹ. Và từ đó đến giờ ông vẫn làm việc tại McCormick. Mặc dù cố gắng tích hợp và khai thác các thương hiệu mà ông đã mua với giá rất cao từ hai năm trước, Kurzius cũng cẩn thận bảo vệ công ty mình. Trong sáu tháng qua, các nhà khoa học nghiên cứu hương vị của McCormick đã thử nghiệm trí thông minh nhân tạo. Tận dụng nguồn dữ liệu công thức độc quyền 40 năm, phần mềm chọn ra các thành phần nguyên liệu dựa trên ghi chép về hương vị, 14 ngàn nguyên liệu thô khác nhau sẵn có, và chẳng bao lâu nữa, sẽ có thêm sự cân nhắc về mức lợi nhuận mục tiêu. AI thậm chí còn cho thấy mức độ phổ biến của các thành phần nhất định khi chúng được trộn lẫn với nhau trong các thử nghiệm của người tiêu dùng. Những tiến bộ khoa học hỗ trợ cho công ty gia vị. AI có khả năng rút ngắn khá nhiều thời gian tạo ra một sản phẩm mới và AI cũng chính là phương pháp khoa học dùng để tạo ra dòng sản phẩm gia vị sử dụng cho các món nướng trên khay (sheet-pan-Dinner) mới ra mắt gần đây, trong đó có một gói gia vị có thể tạo hương vị cho thịt lợn có rượu bourbon và đường nâu. “Dự kiến, thuật toán của chúng tôi sẽ giúp công ty phát triển và thuộc 4%-6% công ty tốp đầu,” Kurzius cho biết. “Tôi đang cố gắng thúc đẩy công ty đạt đến mức cao nhất trong nhóm đó.”

DANH SÁCH

NHỮNG NHÀ LÃNH ĐẠO ĐỔI MỚI NHẤT NƯỚC MỸ

Những khối óc kinh doanh sáng tạo vĩ đại nhất là ai? Hai học giả đặc biệt đã tìm ra phương thức để xác định những người này. Giáo sư Jeff Dyer, ĐH Brigham Young, và Nathan Furr, trường Kinh doanh INSEAD, làm việc cùng với nhà tư vấn Curtis Lefrandt, dựa vào bảng xếp hạng Các công ty sáng tạo nhất mà Forbes đã làm trong tám năm qua để tìm ra những nhà lãnh đạo công ty nổi bật. Họ thực hiện điều đó bằng cách xem xét bốn phẩm chất thiết yếu: danh tiếng về đổi mới (nhìn vào mức độ phủ sóng truyền thông trong năm năm), kết nối xã hội và mạng lưới (trên Twitter và LinkedIn), theo dõi những giá trị họ tạo ra (dựa trên mức tăng trưởng giá trị thị trường của các công ty của họ) và kỳ vọng của nhà đầu tư đối với việc tạo ra giá trị trong tương lai (được tính bằng chi phí mà nhà đầu tư rót vào cổ phiếu của công ty họ). Để đọc thêm, cũng như tìm hiểu phương pháp bình chọn, hãy truy cập FORBES.COM/INNOVECT-LEADERS. # 1 J ef f B ezos & E lon M u s k

1. JEFFREY BEZOS AMAZON.COM

71,49

ĐIỂM CÁCH TÂN CÔNG T Y

1. ELON MUSK TESLA MOTORS

75,27

3. MARK ZUCKERBERG FACEBOOK

61,84

4. MARC BENIOFF SALESFORCE .COM

80,7

5. REED HASTINGS A N D R E W H A R R E R / B LO O M B E R G /G E T T Y I M AG E S ; F R E D E R I C J . B R O W N /A F P/G E T T Y I M AG E S

NETFLIX

72,16

6. SATYA NADELLA MICROSOFT CORP

31,59

7. SHANTANU NARAYEN

ADOBE SYSTEMS

64,43

8. TIMOTHY COOK APPLE

11,58

9. ARNE SORENSON MARRIOTT INTL

53,66

10. LARRY PAGE / SERGEY BRIN ALPHABET

33,87

“Tôi rất hiếm khi bị vướng bận với công việc của ngày hôm nay. Tôi sẽ làm việc cho tương lai trong hai hoặc ba năm tới và hầu hết đội ngũ lãnh đạo của tôi đều có cùng một cách làm việc giống vậy.” —Jeff Bezos Forbes 30.9.2018

11. RODNEY SACKS

15. BRAD SMITH

63,27

45,64

12. JOHN DONAHOE

16. SCOTT STEPHENSON

65,05

50,57

13. JEFFREY LEIDEN

17. MICHAEL MAHONEY BOSTON SCIENTIFIC

REGENERON PHARMACEUTICALS

58,15

41,74

39,51

14. GARY GUTHART

18. AJAYPAL BANGA

21. MARK PARKER

47,92

46,46

34,62

MONSTER BEVERAGE

SERVICENOW

VERTEX PHARMACEUTICALS

INTUITIVE SURGICAL

INTUIT

VERISK ANALY TICS

MASTERCARD

19. STEPHEN EASTERBROOK MCDONALD’S

25,78

20. LEONARD SCHLEIFER / GEORGE YANCOPOULOS

NIKE

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 93

#3 Mark Zuckerberg

33. KEVIN LOBO STRYKER

33,04

34. MARTIN MUCCI PAYCHEX

37,76

35. RICHARD GONZALEZ ABBVIE

22,62

36. CHRISTOPHER O’CONNELL WATERS

“Không nên đặt mục tiêu phải thành lập một công ty mà hãy tập trung vào những thay đổi bạn có thể tạo ra.” Forbes 28.9.2017

22. RONALD CLARKE FLEETCOR TECHNOLOGIES

56,55

23. MICHAEL MUSSALLEM

EDWARDS LIFESCIENCES

35,99

37. LAWRENCE KURZIUS

MCCORMICK & CO

39,73

38. ROBERT KOTICK ACTIVISION BLIZZARD

34,78

39. BENNO DORER CLOROX CO

39,87

38,52

24. JEAN-JACQUES

40. JAMES MEYER

BIENAIME

BIOMARIN PHARMACEUTICAL

63,57

SIRIUS XM RADIO

48,19

41. VINCENT FORLENZA

25. ROBERT IGER

BECTON DICKINSON & CO

WALT DISNEY

33,59

26,16

42. KEVIN SAYER

26. MILES WHITE ABBOTT LABORATORIES

32,95

27. JEFFERY

DEXCO

70,61 #4 Marc Benioff

YABUKI FISERV

36,98

28. JENSEN HUANG NVIDIA

23,02

29. OMAR ISHRAK MEDTRONIC

29,15

30. ROBERT SANDS CONSTELLATION BRANDS

41,8

31. ANDREW WILSON ELECTRONIC ARTS

30,47

32. HOCK TAN BROADCOM

28,89 94 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

“Khi nghĩ về những điều đang xảy ra, chúng ta cần suy nghĩ theo hướng tư duy của một người mới.” Forbes 28.9.2017

ào tối thứ sáu, câu lạc bộ game The Uncommons ở khu Greenwich Village của Manhattan đang vận hành nhanh hết mức có thể. Vài chục người – trẻ em, sinh viên đại học, người lớn – đứng ngồi ở mọi ngóc ngách của không gian uốn khúc vừa là quán cà phê vừa là tiệm trò chơi. Họ ngồi sát bên nhau, trong căn phòng vang đầy âm thanh của trò chơi Magic: The Gathering, trò chơi sưu tập thẻ bài 26 năm tuổi của Hasbro, công ty đồ chơi có giá trị nhất thế giới. Trong thời đại của Fortnite, Liên minh huyền thoại và các giải đấu esports (thể thao điện tử) với khán giả ngồi đầy sân vận động, trò chơi liên quan đến việc chuyện trò dường như đến từ một thời đại khác. Người chơi tự trang bị cho mình bộ bài gồm 60 lá, mỗi lá có một sinh vật nguy hiểm tưởng tượng hoặc một câu thần chú quái dị, với 20 ngàn lá bài độc đáo để giành lấy. Nó rất dễ học nhưng vô cùng sâu sắc. Quan trọng hơn đối với CEO của Hasbro, Brian Goldner, trò chơi này có sự điên rồ và mang đến lợi nhuận. Tổng cộng, có khoảng 38 triệu người chơi trò Magic kể từ khi nó được phát hành vào năm 1993, và đến năm 2017, trò chơi này mang lại khoảng 500 triệu đô la Mỹ doanh thu, theo số liệu từ KeyBanc Capital Markets. “Chúng tôi luôn là một đội ngũ quản lý có tầm nhìn dài hạn hơn,” Goldner, 56 tuổi, người đã gia nhập công ty Pawtucket có trụ sở tại Rhode Island vào năm 2000 với tư cách là người đứng đầu bộ phận đồ chơi và trò chơi, cho biết. Ông đảm nhiệm vị trí CEO vào năm 2008. “Bất kỳ động thái nào chúng tôi thực hiện trong tương lai, sẽ nhắm đến người tiêu dùng và khán giả của ba đến năm năm tới, chứ không phải ba đến năm tuần tới.” Goldner xây dựng sự nghiệp của mình bằng cách cẩn thận quản lý các thương hiệu cũ như Magic và Dungeons & Dragons, và biến các đồ chơi như My Little Pony và Transformers thành ngôi sao truyền hình và điện ảnh. Goldner gọi đó là chiến lược “bản thiết kế thương hiệu”: giữ gìn thương hiệu của mình, tạo dựng khán giả xung quanh chúng và đưa chúng vào các nền tảng rủi ro hơn, nhưng sinh lợi hơn. Ông đã bán hết các nhà máy của Hasbro, chuyển tất cả các công việc sản xuất lộn xộn và lợi nhuận thấp đó sang cho các bên thứ ba. Doanh thu đạt mức kỷ lục 5,2 tỉ đô la Mỹ vào năm 2017, một năm trước khi Toys “R” Us “chết” và doanh thu của Hasbro giảm 12%. Ngay cả trong hoàn cảnh khó khăn đáng nhớ đó, Hasbro cũng có thể xoay xở để kiếm được khoản lãi 220 triệu đô la Mỹ trên doanh thu 4,6 tỉ đô la Mỹ. Cùng năm đó, đối thủ Mattel lỗ 531 triệu đô la Mỹ

Z U C K E R B E R G : A L A I N J O C A R D/A F P/G E T T Y I M AG E S ; M A R K N E U L I N G /C N B C / N B C U P H OTO B A N K /G E T T Y I M AG E S

NHỮNG NHÀ LÃNH ĐẠO ĐỔI MỚI NHẤT NƯỚC MỸ

KHÔNG PHẢI CÂU CHUYỆN ĐỒ CHƠI Công ty Hasbro của Brian Goldner hiện nay không chỉ sản xuất trò chơi cờ tỉ phú Monopoly và các chú lính đồ chơi G.I. Joes mà còn sản xuất các câu chuyện. Đó là lý do tại sao công ty này thắng áp đảo đối thủ cạnh tranh – và họ vừa mới chi bốn tỉ đô la Mỹ cho chú heo tên Peppa.

A A R O N KOTO W S K I F O R F O R B E S

M AT T P E R E Z

trên doanh thu 4,5 tỉ đô la Mỹ. Dưới sự lãnh đạo của ông, cổ phiếu Hasbro đã hồi lại gấp đôi so với S&P 500, đạt mức cao kỷ lục trong tháng 7. Nhìn chung, hiệu suất của Goldner đủ sức đưa ông vào vị trí thứ 96 trong bảng xếp hạng đầu tiên về các nhà lãnh đạo doanh nghiệp sáng tạo nhất Hoa Kỳ của Forbes. Ông không ngủ quên trên chiến thắng. Goldner đã có một động thái lớn, chi bốn tỉ đô la Mỹ vào cuối tháng 8 để mua Entertainment One. Công ty sản xuất phim và truyền hình có trụ sở tại Toronto chủ yếu nổi tiếng nhờ sở hữu Peppa Pig và PJ Masks, hai bộ phim hoạt hình yêu thích của trẻ mầm non. Hai bộ phim này thu về gần 2,5 tỉ đô la Mỹ doanh số bán lẻ và là những sản phẩm tuyệt vời bổ sung vào danh sách đồ chơi của Hasbro, ngoài My Little Pony và Play-Doh. Thậm chí còn tốt hơn nữa, Peppa Pig và PJ Masks không chỉ là những câu chuyện được yêu thích, mà còn mang đến tiềm năng bán hàng đồ chơi cho Hasbro trong tương lai. Rút kinh nghiệm từ thất bại khi làm phim ăn theo Battleship và Jem and the Holograms, Goldner nhận thấy rằng khởi đầu từ một câu chuyện tuyệt vời sẽ dễ dàng hơn nhiều so với việc khởi đầu từ một món đồ chơi tuyệt vời. Thời điểm Goldner gia nhập công ty, các câu chuyện không phải là hướng kinh doanh của Hasbro. Họ sản xuất đồ chơi và doanh thu ngày càng phụ thuộc vào các ý tưởng bên ngoài, như cấp phép cho Pokémon và gắn liền với một mùa mua sắm khiến các nhà quản lý hồi hộp cho đến Lễ Tạ ơn, khi doanh số bắt đầu tăng.

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 95

#6 Satya Nadella

53. RICHARD NORWITT AMPHENOL

35,97

54. CRAIG JELINEK COSTCO WHOLESALE

34,72

55. THOMAS JOYCE DANAHER

32,96

56. MARC CASPER

THERMO FISHER SCIENTIFIC

29,56

57. GREG CREED YUM! BRANDS

“Khi đạt được thành công, chúng ta thường có kiểu kiêu ngạo mà tôi hay gọi là “kẻ biết tuốt”. Tôi bảo, ‘Hãy bỏ kiểu đó đi.’” Forbes 31.12.2018

43. DONALD SLAGER

REPUBLIC SERVICES

35,55

58. PATRICK GELSINGER VMWARE

25,73

59. WILLIAM WAGNER LOGMEIN

55,21

37,48

60. DOUGLAS BAKER

44. GARY

35,24

NORCROSS

FIDELITY NATIONAL INFO SVCS

30,97

45. MATTHEW FARRELL CHURCH & DWIGHT

38,5

46. BRUCE BROUSSARD HUMANA

47. FABRIZIO

ECOLAB

61. JAMES HILL VULCAN MATERIALS

36,3

62. STEVEN ABRAMSON

UNIVERSAL DISPLAY

46,49 #13 Jeffrey Leiden

FREDA

ESTEE LAUDER COS

36,73

48. STANLEY BERGMAN HENRY SCHEIN

32,17

49. RICHARD TEMPLETON

TEXAS INSTRUMENTS

31,53

50. DAVID KING LABCORP

39,65

51. CRAIG MENEAR HOME DEPOT

31,34

52. JOHN MORIKIS SHERWIN-WILLIAMS

32,87

96 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

“Tôi luôn tin rằng nếu bạn tìm được khoa học phù hợp, có công ty đúng quy mô và tìm được đúng người, bạn thực sự có thể tạo ra một mô hình bền vững giúp bạn tiếp tục khám phá ra loại thuốc đột phá sau một loại thuốc đột phá khác.” Forbes 5.9.2017

“Mọi người hỏi, ‘Vì sao điều đó lại quan trọng như thế? và ‘Liệu điều đó có làm gia tăng tính không ổn định?’” Goldner kể lại. “Thực ra, bạn thiếu sự ổn định hơn khi dựa vào những nguồn cung giải trí khác cho danh mục đầu tư của bạn.” Goldner, sau khi được bổ nhiệm làm COO, đã khai thác Transformers để chứng minh điều đó. Dòng xe hơi thu nhỏ có thể chuyển đổi thành robot hai chân đã tạo được sức hút lớn đối với trẻ em từ giữa những năm 1980, một phần nhờ vào một bộ phim hoạt hình truyền hình nổi tiếng. Goldner chuyển hướng sang một bối cảnh lớn hơn nhiều. Gắn kết các nhân vật như Optimus Prime vào một bộ phim bom tấn Hollywood và mọi thứ thực sự có thể tăng vọt. Steven Spielberg đã nhận lời. Vốn là một người hâm mộ đồ chơi, vị đạo diễn tỉ phú đã ký hợp đồng sản xuất bộ phim và trong các cuộc họp về kế hoạch làm phim, ông dành thời gian cẩn thận cố định các nhân vật trên bàn và chụp ảnh bằng điện thoại khi họ thảo luận. Phim ra mắt năm 2007, Michael Bay là đạo diễn, Goldner và Spielberg là nhà sản xuất điều hành. Bộ phim đạt 710 triệu đô la Mỹ doanh thu bán vé toàn cầu và tăng doanh số đồ chơi Transformers lên gấp 5 lần. Goldner được bổ nhiệm làm CEO vào năm tiếp theo. Con trai của kỹ sư điện tử và giáo viên trở thành nhà đầu tư sau đó, người đàn ông gốc Long Island tự cho mình là người có năng lượng vô tận, là người có thể chuyển đổi nội dung cuộc trò chuyện một cách liền mạch, từ xây dựng, radio đến chèo thuyền. Ông cũng không xa lạ gì với nghịch cảnh. Ngay khi mọi thứ bắt đầu khởi sắc tại Hasbro, ông được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt, và theo như ông tiết lộ với các nhà đầu tư, ông được điều trị vào năm 2014. Một năm sau, con trai lớn của ông qua đời vì quá liều opioid. Qua việc mua lại Entertainment One, ông vừa tiếp nhận một thử thách nặng nề mới. Cổ phiếu của Hasbro lao dốc khi thỏa thuận được công bố, một số người cho rằng ông đã trả quá cao cho hai bộ phim mầm non và những người khác chú ý vào những rủi ro khi sở hữu một công ty truyền thông hoàn toàn, thay vì thuê một người kể chuyện. Thư viện nội dung của Entertainment One, trị giá hai tỉ đô la Mỹ, cũng có những nội dung dành cho người lớn mà Habros không thể dựa vào đó để bán thêm đồ chơi, ví dụ như chương trình truyền hình Criminal Minds và Sharp Object. Sự hoài nghi này cũng có nguyên nhân. Vào năm 2009, Hasbro đã đầu tư 300 triệu đô la Mỹ vào Hub, mạng lưới truyền hình dành cho trẻ em liên doanh với Discovery Communications và ngày nay Hub gần như không thể hiện được gì. Một cú hích biến G.I. Joe trở thành ngôi sao điện ảnh kiếm được doanh thu phòng vé khá nhưng không thay đổi được doanh

N A D E L L A : J A S O N A L D E N / B LO O M B E R G /G E T T Y I M AG E S ; D I N A R U D I C K / T H E B O S TO N G LO B E /G E T T Y I M AG E S

NHỮNG NHÀ LÃNH ĐẠO ĐỔI MỚI NHẤT NƯỚC MỸ

B R A D S M I T H : DAV I D PA U L M O R R I S / B LO O M B E R G ; A L E X F LY N N / B LO O M B E R G /G E T T Y I M AG E S

số của các nhân vật hành động. Những bộ phim khác ít thành công. Và công ty đã phải nỗ lực ngày đêm để khai thác thêm trò chơi cờ tỉ phú Monopoly, được cho là trò chơi tiêu biểu nhất của công ty, bao gồm cả một nỗ lực gần đây nhằm tạo ra phiên bản mang chủ đề xã hội cho trò chơi board game kinh điển của chủ nghĩa tư bản. Nhưng rồi họ có Magic, trò chơi mà đội ngũ nhân viên của Goldner đã tiến hành trẻ hóa cùng với công ty Wizards of the Coast, công ty con của Hasbro có trụ sở bên ngoài Seattle cũng đang quản lý trò chơi Dungeons & Dragons. Năm 2018 là năm thành công nhất của trò chơi bài Magic, nhờ được thúc đẩy bởi việc mở rộng sang kỹ thuật số, khởi đầu với trò chơi ‘Magic: The Gathering Arena’, trò chơi video miễn phí mà một số người lo ngại sẽ làm giảm doanh thu của sản phẩm cốt lõi dành cho máy tính bảng. Cho đến nay, mọi kết quả đã chứng minh rằng những nỗi sợ hãi này là vô căn cứ. Vẫn chưa được ra mắt chính thức và thiếu phiên bản dành cho thiết bị di động, nhưng đợt ra mắt thí điểm của trò chơi này đã làm gia tăng lượng khán giả đáng kể trên nền tảng phát trực tuyến trò chơi Amazon, Twitch và lượng người xem tăng 120% so với năm trước. Nhà phân tích Brett Andress của KeyBanc Capital Markets ước tính Arena thu về 75 đô la Mỹ/ người dùng. Ông dự đoán phiên bản miễn phí sẽ có gần bốn triệu người chơi vào cuối năm nay, một bước tiến đầy hứa hẹn để lôi kéo những người chơi đã từ bỏ game này quay lại trò chơi. Một loạt phim hoạt hình trên Netflix của hai anh em Joe và Anthony Russo, đạo diễn bộ phim Avengers: Endgame, đang trong quá trình sản xuất. Các bộ phim Transformers cũng đang phát triển mạnh, với hai phần tiếp theo mỗi phần thu về 1 tỉ đô la Mỹ trên toàn thế giới. Loạt phim truyền hình My Little Pony: Friendship Is Magic, đã trở thành tác phẩm có sức hút lớn đối với trẻ em và thật ngạc nhiên, cả với những khán giả lớn tuổi, được gọi là ‘bronies’. Sự phát triển của truyền thông xã hội đã giúp Hasbro biến trò chơi Pie Face, trò chơi từ thập niên 1960, trở thành đồ chơi bán chạy nhất ở Mỹ của Hasbro vào năm 2016, theo nhà nghiên cứu thị trường NPD, nhờ các video quảng cáo lan truyền, kiểu video mang lại niềm vui chung cho cả ông lẫn cháu, đã thu hút 205 triệu lượt xem trên Facebook. Những nỗ lực mới này có một phần hỗ trợ từ cuộc “lật đổ” năm 2014 khi Hasbro “đánh cắp” quyền sản xuất đồ chơi Disney Princess từ Mattel. Euromonitor ước tính quyền sản xuất này đã mang lại 441 triệu đô la Mỹ cho Mattel vào năm 2014. Mặc dù tập trung vào hướng sở hữu tài sản trí tuệ của riêng mình, Hasbro cũng không từ bỏ trò chơi cấp

63. ANDREW

#20 George Yancopoulos

FLORANCE COSTAR GROUP

58,63

64. CARLOS RODRIGUEZ

AUTOMATIC DATA PROCESSING

28,19

65. MICHAEL GIANONI BLACKBAUD

47,89

66. ANTONIO PIETRI ASPEN TECHNOLOGY

53,73

67. VINCENT ROCHE ANALOG DEVICES

24,54

68. JOHN HAYES

“Đa số người thường bị mất lợi thế. Chúng tôi chỉ thúc đẩy lợi thế của mình về tương lai xa hơn.” Forbes 31.8.2018

BALL

25,79

69. HOWARD NYE

72. THOMAS RUTLEDGE

MARTIN MARIETTA MATERIALS

CHARTER COMMUNICATION

25,46

15,63

70. WILLIAM BROWN

73. TODD VASOS

L3HARRIS TECHNOLOGIES

DOLLAR GENERAL

24,5

18,57

71. MICHAEL MCMULLEN

74. STANLEY CROOKE

AGILENT TECHNOLOGIES

IONIS PHARMACEUTICALS

23,29

53,18

#15 Brad Smith

75. BARBARA RENTLER

ROSS STORES

23,04

76. DANIEL FLORNESS FASTENAL

36,77

77. STEPHEN ANGEL LINDE

26,58

78. SCOTT SANTI ILLINOIS TOOL WORKS

24,79

79. GREGORY BROWN MOTOROLA SOLUTIONS

26,1 “Có ba điều. Sử dụng các đội ngũ nhỏ - chỉ dùng số lượng nhân viên có thể ăn hết hai chiếc bánh pizza. Thứ hai: khách hàng phá vỡ mọi ràng buộc. Và thứ ba: tốc độ và chất lượng không phải là những điều cần phải đánh đổi cho nhau. Tốc độ buộc bạn phải tập trung.” Forbes 17.5.2017

80. WILLIAM RHODES AUTOZONE

24,35

81. SEIFOLLAH GHASEMI

AIR PRODUCTS & CHEMICALS

20,88

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 97

NHỮNG NHÀ LÃNH ĐẠO ĐỔI MỚI NHẤT NƯỚC MỸ

82. JOSE ALMEIDA

91. BLAKE MORET

14,59

18,52

83. STEPHEN RUSCKOWSKI

92. DAVID AULD

BAXTER INTERNATIONAL

QUEST DIAGNOSTICS

19,81

84. RICHARD BARTON ZILLOW GROUP

ROCKWELL AUTOMATION

D R HORTON

6,27

93. ERNIE HERRMAN TJX COMPANIES

19,81

59,02

94. TAREK SHARIF

85. BRIAN ROBERTS

50,95

COMCAST

MEDIDATA SOLUTIONS

8,78

95. ALAN MILLER

86. ALEX GORSKY

15,89

JOHNSON & JOHNSON

UNIVERSAL HEALTH SVCS

7,97

96. BRIAN GOLDNER

87. CLAY SIEGALL

4,82

SEATTLE GENETICS

HASBRO

47,37

97. KEITH ALLMAN

88. GARY DICKERSON

35,79

9,44

98. THOMAS WILLIAMS

89. MICHAEL

1,45

APPLIED MATERIALS

LAMACH

INGERSOLL-RAND

14,59

90. RICHARD

MASCO

PARKER-HANNIFIN

99. OSCAR MUNOZ

UNITED CONTINENTAL HLDGS

12,44

WALLACE

100. DEVIN WENIG

KLA-TENCOR

EBAY

19,46

14,1

phép. Quan hệ đối tác với bên thứ ba, bao gồm nhượng quyền thương hiệu Marvel và Star Wars của Disney, chiếm 21,5% doanh thu của Hasbro. Và mọi thứ còn lâu mới hoàn hảo trong ngành công nghiệp đồ chơi – ngành công nghiệp tạo ra 90,4 tỉ đô la Mỹ doanh thu hằng năm, theo NPD ước tính. Không chỉ có Toys “R” Us – nhà bán lẻ đang gặp khó khăn vẫn là một kênh bán hàng quan trọng ngay cả trong thời đại của Amazon – mà còn có mối đe dọa về thuế quan của Trung Quốc khiến cho tương lai năm 2020 trở nên không chắc chắn. Hiện nay, khoảng hai phần ba công việc sản xuất của Habros đang được gia công tại các công ty ở Trung Quốc. Vì vậy, chuyển sang phương tiện truyền thông là tương lai có thể nhìn thấy trước. Các cuộc chiến phát trực tuyến đang diễn ra và những người chơi như Netflix, Hulu và Disney + đều đang săn lùng các sản phẩm mới. Goldner cho biết, việc mua lại sẽ giúp Hasbro sản xuất nội dung từ các tài sản sở hữu nhỏ hơn của mình, trong khi các thương hiệu lớn hơn sẽ vẫn nhờ đến Hollywood, bao gồm các bộ phim Transformers, được Paramount sản xuất theo hợp đồng năm năm ký vào năm 2017. Stephanie Wissink của Jefferies ước tính việc mua lại có thể giúp tăng doanh thu của Hasbro hơn 1 tỉ đô la Mỹ và thu nhập kinh doanh hơn 200 triệu đô la Mỹ. “Mọi người đang tìm kiếm sản phẩm chất lượng cao có cốt truyện, tiêu chuẩn và đặc sắc,” Goldner chia sẻ với Forbes một ngày sau khi con số được công bố. “Tất nhiên là chúng tôi có điều đó.”

Jeff Dyer, Nathan Furr và Curtis Lefrandt đã nghĩ ra danh sách Các nhà lãnh đạo sáng tạo nhất của Forbes khi họ đang tiến hành các nghiên cứu cho cuốn sách Innovation Capital, được xuất bản vào đầu năm nay. Trước đó, họ đã xác định được bốn nhà lãnh đạo sáng tạo vĩ đại đã bị loại khỏi danh sách cuối cùng của chúng tôi vì họ không còn lãnh đạo công ty của họ hoặc công ty của họ đã trở thành công ty con. Tuy nhiên, họ là những cá nhân hiển nhiên được công nhận: Indra Nooyi (bà đã từ chức năm ngoái sau 12 năm làm CEO của Pepsico), Jeff Weiner của LinkedIn (công ty của ông đã được Microsoft tiếp nhận), Jim Whitehurst của Red Hat (được IBM mua lại) và Sundar Pichai của Google (chúng tôi đưa Larry Page và Serge Brin vào danh sách theo công ty mẹ là Alphabet). Tất cả họ đều được xếp hạng cao trong bất kỳ danh sách lâu đời nào về các nhà lãnh đạo sáng tạo. 98 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

ẢNH: SETH WENIG / AP

VINH DANH CÁC NHÀ LÃNH ĐẠO SÁNG TẠO

OMEGA

Speedmaster Apollo 11 Biểu tượng tri ân Nhân dịp kỷ niệm tròn 5 thập kỷ kể từ thời khắc lịch sử khi con người lần đầu tiên đặt dấu chân lên mặt trăng vào năm 1969,

hãng đồng hồ chế tác danh tiếng OMEGA trình làng phiên bản

đặc biệt Speedmaster Apollo 11. Thế hệ hậu duệ Speedmaster – vật tín đồng hành cùng phi hành gia Buzz Aldrin trong khoảnh khắc lịch sử trên mặt trăng là biểu tượng của vẻ đẹp bền bỉ, kỹ thuật chế tác đỉnh cao và thành tựu công nghệ xứng danh là

biểu tượng tri ân cho hành trình lịch sử chinh phục mặt trăng.

Thời khắc lịch sử

Kỹ thuật tiên phong

03:15:16 UTC không chỉ mang ý nghĩa trong lịch sử nhân loại khi phi hành gia Buzz Aldrin đặt chân xuống mặt trăng mà còn là cột mốc đáng nhớ của ngành chế tác đồng hồ - Speedmaster trở thành chiếc đồng hồ đầu tiên du hành trên mặt trăng. Khoảnh khắc này được nhóm kỹ sư chế tác tri ân bằng hình ảnh khắc laser trên nền chất liệu vàng MoonshineTM 18K của mặt số phụ vị trí 9 giờ cho phiên bản giới hạn Speedmaster Apollo.

Tinh thần tiên phong luôn là ngọn hải đăng dẫn lối định hướng phát triển xuyên suốt lịch sử của hãng chế tác OMEGA. Với phiên bản đặc biệt Speedmaster Apollo 11, nhóm kỹ sư chế tác ứng dụng chất liệu vàng mới MoonshineTM 18K – một loại hợp kim đặc biệt đang được OMEGA lấy bằng sáng chế. Hợp kim vàng MoonshineTM 18K mang sắc thái nhạt tươi sáng hơn so với chất liệu vàng truyền thống và có khả năng chống phai màu cao theo thời gian.

Để vinh danh hành trình khám phá mặt trăng của tàu vũ trụ Apollo , khác biệt với các cọc số khác, cọc số 11 giờ thể hiện rõ với số “11” bằng chất liệu vàng MoonshineTM 18K đồng điệu với các chi tiết khác trên mặt số. Ở bề mặt sau vỏ đồng hồ, nhóm kỹ sư chế tác của OMEGA khéo léo khắc hình ảnh dấu chân của phi hành gia Buzz Aldrin bằng kỹ thuật laser trên nền chất liệu kim loại phủ đen gợi tưởng đến bề mặt mặt trăng. Đi kèm với đó là câu nói bất hủ của phi hành gia Neil Amstrong được mạ vàng nổi bật “That’s one small step for a man, one giant leap for human” (tạm dịch: bước chân nhỏ của con người, bước tiến vĩ đại của nhân loại). Ở viền xung quanh mặt sau vỏ đồng hồ, số hiệu phiên bản giới hạn 6.969 chiếc được khắc chìm thể hiện sự trân trọng của hãng chế tác với cá nhân sở hữu.

Điểm chung giữa hành trình Apollo 11 chinh phục mặt trăng và mẫu đồng hồ Speedmaster là sự đổi mới, vượt xa những quan niệm truyền thống. Với phiên bản đặc biệt Speedmaster Apollo 11, OMEGA gửi gắm dấu ấn truyền thống qua bộ khung 42mm bằng chất liệu thép không rỉ với điểm nhấn chi tiết niềng bóng chế tác cũng từ hợp kim vàng MoonshineTM 18K. Trên bề mặt niềng với chất liệu gốm đen bóng, được tích hợp thang đo tốc độ tachymeter bằng chất liệu Omega CeragoldTM với phần mặt số bằng vàng nổi bật và rực rỡ. Nền mặt số được tô điểm với hai sắc thái riêng biệt, màu xám phủ ở trung tâm và vòng chỉ phút màu đen bao quanh bên ngoài. Việc lựa chọn hợp kim MoonshineTM 18K trang trí đồng điệu và xuyên suốt trên các chi tiết trang trí từ vạch chỉ giờ, logo OMEGA cổ điển và kim giờ, ngoại trừ kim giây trung tâm được mạ vàng MoonshineTM theo công nghệ PVD, còn gửi gắm thông điệp về ý nghĩa trường tồn của sứ mệnh chinh phục mặt trăng - bước tiến vĩ đại của con người trong thế kỷ 20.

ROLEX VÀ HÀNH TRÌNH KHÁM PHÁ CAM K T V M T HÀNH TINH VĨNH CƯU

TAI TUNISIA, CÁ NHÂN ĐAT GIAI TRƯƠNG ROLEX 2016 SARAH TOUMI N LƯC BAO V Đ T NÔNG NGHI P TRƯơC NGUY CƠ TRƠ L N CHI M CUA SA MAC SAHARA

Tiếp nối sứ mệnh đồng hành cùng những hành trình chinh phục giới hạn khắc nghiệt, điểm tận cùng trên trái đất của nhà sáng lập hãng đồng hồ danh giá Rolex – Ngài Hans Wilsdorf và kế thừa nền móng hợp tác với tổ chức phi chính phủ toàn cầu National Geographic Society, Rolex phát động chiến dịch “Perpetual Planet” khẳng định quyết tâm cùng chung tay bảo vệ môi trường và coi đây là dịp để tôn vinh cá nhân với những dự án xuất sắc khuyến khích chia sẻ kiến thức, bảo vệ sức khỏe của con người và môi trường.

, Ư · R O · A ² ¥ ¥I Ơ Å U Ư

A A . N 1971, Y ² µ ơ U ¡ , R ¥A · E II ơ A ½ ¡ Å Ơ È I Ơ Ơ « Ơ Ư Ơ I A 24 Ơ Ư Å Ơ È Ơ Ơ Ư Ê ¥ A Ư ² .

LICH SƯ Đ NG HÀNH

ROLEX AWARDS FOR ENTERPRISE

N 2019 1 Y

R Ư , O ơ , Ơ Ơ A U Ư I , E E U . T O E Ơ , Ư U Ư

R U , ¡ . T A Ư Ư , ¤ I I ¥ ¥I Ơ . T A Ơ Ư 1933-1953, Ư R U I « E . G « I Ư N J H ²

Ư - E H T ³ N Ơ Ư U I « E ² µ O I Ư ơ . C E U U A Ư A · E 1953 ¸ Ư Ơ Ư R ¹ Ư U N G S . N 1960, R « A M½ J P ½ Ơ T U S¿ D W Ư Trieste U M Ơ ² 10,916 . T Ư R O ¥A D S ¥ . Ơ ² Y U Ư ơ Ä ,

G A Ơ R Ơ ¹ Ư 02 / ¸ ¤ I I U R Ư A ² ² Ư ¸ ² ¿ Ư . K Ư 1976, R « Ơ 140 Ư ơ Ơ ơ . MU U Ư Î A ² µ ¥A A ¸ . C¸ ² Ư A A Ơ

F S , O · ² ² U Ư O « , E Ơ N M½; C D , Ä Ơ ¥ T P A ơ O A ¥ Ơ I U ; J C , Ư Ư A Ơ U ¡ Ư ¸ A A ¥ G ; L D , Ư Ê U ¥ ¹ ¡ B CƯ . T ¹ Ê , R ¸ ¥A 17 ¸ Ó O O A . M² µ ¥ ¥ K ¥A ¥ Ư M Ơ ¥ A ³ U B ³ , K Ư Ư S G Ơ M , Ư

ĐA T D Ê Ơ B ³ G C Ơ N M½. R Ö × Ơ O A A Ơ R ¥A 23 ¡ ¸ Ê U , Ư ¹ A O Ư , Ư O ơ ơ , ¡ .

TỰ GIỚI THIỆU

SYLVIA EARLE’S MISSION BLUE Đ R Ư 1982, O S E A Ê Ê 50 . V 1970, O Ư T II – ² Ư O I ¥ O Ư Ư Ư Ơ µ ơ ơ . L Ư T II, S E µ ơ O

A ơ ¥ Ơ Q A V , Ư Ư U . C µ A E E A Ê Ơ

¡ Ư ² Ơ . K Ư 2010, Ê M B , S E A Ư ơ ² U ¥A Ơ A Ê ơ Ư Ê U Ơ K BA B O Đ H O . Đ Ư Ư Ơ ¥A ¡ ¸ Ê ¥I U Ư Ê ² I Ê U ² Ư µ Ơ ¥ A . K Ư 2014, ơ Ư × Ơ U R , µ Ơ Đ H O Ư 50 112 Ó 05 . S E U ¥A 30% ¹ A Ê 2030. H , 8% ¹ A Ê

Ơ ¥A .

RƯNG AMAZON, BRAZIL NƠI NHÀ KHOA HOC ĐAT GIAI THƯƠNG ROLEX JOSÉ MÁRCIO AYRES TAO NÊN KHU BAO T N B N VƯNG MAMIRAUÁ

NHÀ THÁM HI M ĐAI DƯƠNG VÀ NHÀ KHOA HOC Đ NG HÀNH CÙNG ROLEX SYLVIA EARLE

NHÀ VI SINH V¡T ĐAT GIAI THƯƠNG ROLEX NĂM 2016 JOSEPH COOK NGHIÊN CƯU MƯC Đ ANH HƯƠNG CUA VI SINH V¡T TAI TANG BĂNG Đ N MÔI TRƯƠNG.

NHÀ KHOA HOC FRANCESCO SAURO KHÁM PHÁ H TH NG HANG TRONG NÚI TAI RƯNG AMAZON – M T XÍCH QUAN TRONG V SƯ S NG

FORBES VIỆT NAM

JUSTCO

Am hiểu không gian Công ty JustCo của Singapore đang khai thác nhu cầu không gian làm việc chung ngày càng tăng tại châu Á.

K PAMELA AMBLER

102 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

Kong Wan Sing, nhà sáng lập của JustCo.

dưới 300 đô la Mỹ/ tháng, so với giá từ 400 đô la Mỹ trở lên của WeWork. WeWork từ chối bình luận về thông tin này. Tinh thần doanh nhân chảy trong huyết quản của Kong. Cha ông điều hành một doanh nghiệp dệt may tại Malaysia, Sing Long Group, gia công cho các công ty như Adidas, Nike và Reebok. Sau khi lấy bằng cử nhân về hệ thống tài chính và thông tin tại trường Kinh doanh NYU Stern năm 1998, Kong từ chối lời đề nghị làm việc tại Goldman Sachs. Thay vào đó, ông chuyển đến Boston vào thời kỳ đỉnh cao của thời đại dot-com để phát triển trang web nghiên cứu vốn sở hữu với người bạn cùng lớp. Trong vòng sáu tháng, công ty của ông đóng cửa và Kong vào làm việc cho Ernst & Young tại New York. Trở về nhà ở Malaysia, cha của Kong, do phải đối mặt với sự dịch chuyển hoạt động sản xuất sang Trung Quốc, đã bán nhà máy của Sing Long và đầu tư vào bất động sản. Không muốn dựa dẫm vào người ngoài để phát triển khu đất, cha Kong gọi điện cho con trai, người đã háo hức bỏ công việc kế toán để về nhà. Đến năm 2007, sau khi xây dựng sáu tòa nhà chung cư và thương mại và mọi loại bất động sản có thể bán, Kong đã từ bỏ công việc phát triển bất động sản để hoàn thiện khả năng chơi golf của mình, thậm chí cân nhắc chuyển sang thi đấu chuyên nghiệp. Mẹ ông yêu cầu ông từ bỏ suy nghĩ đó. “Mẹ nói với tôi, ‘Này, con phải dừng việc này lại,” Kong hồi tưởng. “Bà nói, ‘Hãy qua Singapore kiếm việc. Học hỏi các công ty lớn.’” Ông đã nghe theo. Kong nhận công việc tại Mapletree

Ả N H : J U L I A N A TA N F O R F O R B E S A S I A

ong Wan Sing đã quay trở lại sau lần sao lãng kinh doanh ngắn ngủi. Đầu năm ngoái, ông từ bỏ vụ sáp nhập cần thiết để giữ công ty quản lý không gian làm việc chung có trụ sở tại Singapore, JustCo, không bị “nuốt chửng” bởi những đối thủ như WeWork. Thỏa thuận đó sẽ hợp nhất JustCo, nhà quản lý lớn nhất Đông Nam Á, với đối thủ cạnh tranh sát sao nhất của WeWork tại Trung Quốc, công ty Naked Hub có trụ sở tại Thượng Hải, tạo ra công ty có tổng trị giá khoảng 600 triệu đô la Mỹ. Nhưng khi hai công ty đang tiến hành thẩm định doanh nghiệp, Kong bắt đầu thấy những dấu hiệu rạn nứt. Thay vì cố gắng che giấu những khác biệt, Kong đã từ chối lời khuyên của các cổ đông và đưa ra quyết định mang tính “sống còn.” “Từ bỏ vụ sáp nhập là quyết định gây đau khổ vì tôi không biết làm thế nào để phát triển việc kinh doanh nữa,” Kong, 42 tuổi, sinh tại Malaysia, chia sẻ. “Nếu tôi không sáp nhập để lớn mạnh hơn, tôi phải củng cố hoặc bị loại trừ hoàn toàn.” Nhưng JustCo không bị đánh bại. Ngược lại, công ty do Kong thành lập năm 2011 đang trên đà tăng gấp ba lần diện tích vào cuối năm nay, với hơn 140.000 m2 không gian văn phòng tại tám thành phố ở Úc, Trung Quốc đại lục và Đông Nam Á. Và Kong đang bận rộn huy động nguồn vốn tài trợ mới trị giá 500 triệu đô la Mỹ, thỏa thuận mà ông dự kiến hoàn tất vào cuối năm nay, sẽ đưa tổng số tiền huy động lên hơn 700 triệu đô la Mỹ. Các chủ đất và nhà phát triển lớn hơn ở châu Á cũng tham dự cuộc chơi này. Tại Hong Kong, năm 2015, Swire Properties khai trương không gian văn phòng Blueprint, trong khi Hongkong Land chuẩn bị ra mắt không gian làm việc chung trong năm nay. Ở Singapore, CapitaLand đang thiết lập không gian làm việc linh hoạt tại hai tòa nhà văn phòng chính của mình. JustCo cung cấp không gian lớn hơn hầu hết các đối thủ cạnh tranh của họ với giá thấp hơn WeWork; một bàn làm việc tại JustCo có giá khởi điểm

Investments, chi nhánh bất động sản của quỹ đầu tư quốc gia Singapore, Temasek. Ở đó, lần đầu tiên ông nhìn thấy các nhà điều hành trung tâm kinh doanh như Regus có trụ sở tại Luxembourg đã khai thác lợi thế của việc chuyển đổi sang nơi làm việc linh hoạt. “Tôi cảm thấy họ đang thiếu thứ gì đó, tác động của con người,” ông chia sẻ. Với năm triệu đô la Mỹ vốn tài trợ hạt giống từ gia đình, năm 2011, Kong đã thành lập JustOffice và ra mắt văn phòng dịch vụ đầu tiên của mình tại trung tâm Singapore. Trong vòng hai tháng, JustOffice đã cho thuê hết không gian của mình, vì vậy Kong đã thuê một tầng khác trong cùng tòa nhà, rồi một tầng khác trong tòa tháp văn phòng bên cạnh. Sáu tháng sau, không gian đã được lấp đầy và Kong thuê một tầng khác. Năm 2015, JustOffice có thể tự hào rằng họ là nhà điều hành không gian làm việc chung lớn nhất ở trung tâm Singapore và bắt đầu chuyển hướng sang phần còn lại của châu Á. Việc gọi vốn để mở rộng đã được triển khai. Năm 2015, Kong đã gọi được tám triệu đô la Mỹ cho một lượng cổ phần không được tiết lộ từ Shell Pinetree Capital của Singapore và Tikehau Capital Partners có trụ sở tại Paris. Vào tháng 10.2017, công ty – hiện tại đã đổi tên thành JustCo – huy động thêm 12 triệu đô la Mỹ cho 7% cổ phần từ nhà phát triển bất động sản Thái Lan Sansiri International, giúp định giá JustCo ở mức 200 triệu đô la Mỹ. Nhưng JustCo không phải là công ty kinh doanh không gian làm việc chung duy nhất tiến hành mở rộng: vào giữa năm 2017, SoftBank và Hony Capital có trụ sở tại Bắc Kinh đã bơm 500 triệu đô la Mỹ vào WeWork có trụ sở tại New York để tài trợ cho việc mở rộng ở khu vực châu Á của WeWork. Sau đó WeWork đã mua Space-mob, một nhà điều hành không gian làm việc chung nhỏ hơn ở Singapore và nhanh chóng chiếm lấy không gian trên khắp Đông Nam Á. Ngay thời điểm thỏa thuận Sansiri

CƠ HỘI CHIA SẺ

Việc mở rộng JustCo xuất hiện vào thời điểm thích hợp: nhu cầu về không gian làm việc linh hoạt ở châu Á đang vượt xa bất kỳ khu vực nào khác. Không gian làm việc chung tại châu Á đang tăng khoảng 36% mỗi năm, theo nhà tư vấn bất động sản JLL, so với 26% ở Hoa Kỳ và 22% ở châu Âu. Sự gia tăng của các công ty khởi nghiệp đang hỗ trợ sự phát triển của xu hướng này, vì nhiều người trong số họ thích không gian làm việc chung. Ngay cả các công ty đa quốc gia cũng đang tìm chỗ trong không gian làm việc chung, vì khả năng thuê được không gian có trang bị đầy đủ với các hợp đồng thuê linh hoạt hơn. Khoảng 60% khách thuê của JustCo là các tập đoàn lớn, bao gồm Dropbox, General Electric và Grant Thornton. Văn phòng dịch vụ đã tồn tại trong nhiều thập kỷ, nhưng các văn phòng chia sẻ cung cấp nhiều điều hơn chứ không chỉ là một nhân viên tiếp tân và bàn làm việc. Nhiều nơi cung cấp nhà bếp và quầy bar chung, các trò chơi phổ biến như bi-a và không gian cho yoga và thiền định. Họ cũng tận dụng các công cụ mạng xã hội để kết nối khách hàng với các đối tác kinh doanh tiềm năng.

chuẩn bị kết thúc, Kong biết mình đã bị hạ gục. Đó là lúc ông tìm ra Grant Horsfield. Horsfield là doanh nhân người Nam Phi đã chuyển đến Thượng Hải vào năm 2007 và thành lập Naked Group. Vào năm 2017, ông đã xây dựng Naked Hub thành nhà điều hành không gian làm việc chung lớn nhất Trung Quốc, với 21 địa điểm. Kong bay tới Thượng Hải để gặp Horsfield. Trong khi dùng bữa với bít tết, họ kết nối tầm nhìn chung của mình. Kong cho rằng sự hợp nhất giữa JustCo và Naked Hub có vẻ như là cách dễ để chống lại WeWork. Ông nói: “Ông ấy lo phần việc ở Trung Quốc, tôi sẽ trông coi phần việc bên ngoài Trung Quốc, và cùng nhau chinh phục châu Á.” Kong bắt đầu thảo luận với GIC, quỹ đầu tư của chính phủ Singapore năm 2016 về đầu tư vào JustCo. Những cuộc thảo luận trở nên nghiêm túc hơn khi Kong nói với GIC có

FORBES VIáť&#x2020;T NAM

JUSTCO láş˝ háť? sáş˝ sáť&#x203A;m cĂł tháť&#x192; Ä&#x2018;áş§u tĆ° vĂ o nhĂ Ä&#x2018;iáť u hĂ nh khĂńg gian lĂ m viáť&#x2021;c áť&#x; chĂ˘u Ă cĂł liĂŞn quan táť&#x203A;i Trung Quáť&#x2018;c. Tuy nhiĂŞn, khi cuáť&#x2122;c Ä&#x2018;Ă m phĂĄn sĂĄp nháşp diáť&#x2026;n ra, Kong báşŻt Ä&#x2018;áş§u nghi ngáť?. â&#x20AC;&#x153;PhĆ°ĆĄng tháťŠc Ä&#x2018;iáť u hĂ nh cĂńg ty cáť§a Ăńg áşĽy vĂ tĂí ráşĽt khĂĄc nhau,â&#x20AC;? Kong cho biáşżt. Hai doanh nhĂ˘n báşĽt Ä&#x2018;áť&#x201C;ng váť cĂĄch quáşŁn lĂ˝. Kong nháşn tháşĽy, rĂľ rĂ ng Naked Hub Ä&#x2018;ĂŁ xem JustCo lĂ Ä&#x2018;áť&#x2018;i tĂĄc tháşĽp hĆĄn. Horsfield Ä&#x2018;áť&#x201C;ng Ă˝ pháş§n nĂ o. â&#x20AC;&#x153;TĂí nghÄŠ, váť phĂa quan Ä&#x2018;iáť&#x192;m cáť§a chĂşng tĂí, máť&#x2018;i quan háť&#x2021; Ä&#x2018;áť&#x2018;i tĂĄc sáş˝ cháť&#x2030; thĂ nh cĂńg máť&#x2122;t khi táşĽt cáşŁ cĂĄc yĂŞu cáş§u cáť§a JustCo Ä&#x2018;Ć°áťŁc xem xĂŠt. RĂľ rĂ ng Ä&#x2018;Ă˘y lĂ kiáť&#x192;u suy nghÄŠ khĂĄc háşłn,â&#x20AC;? Ăńg nĂłi. â&#x20AC;&#x153;Ä?áť&#x2018;i váť&#x203A;i chĂşng tĂí, táťŤ báť? viáť&#x2021;c háťŁp tĂĄc lĂ Ä&#x2018;iáť u ráşĽt may máşŻn.â&#x20AC;? Máşˇc dĂš váşy, cĂĄc cáť&#x2022; Ä&#x2018;Ăńg cáť§a Kong váşŤn cáť&#x2022; vĹŠ cho cuáť&#x2122;c sĂĄp nháşp. â&#x20AC;&#x153;TáşĽt cáşŁ háť? Ä&#x2018;áť u báşŁo tĂí hĂŁy dáşšp báť? cĂĄi tĂí cáť§a mĂŹnh Ä&#x2018;i,â&#x20AC;? Kong káť&#x192;. Tuy nhiĂŞn, khuya máť&#x2122;t Ä&#x2018;ĂŞm thĂĄng 1 sau Ä&#x2018;Ăł, Ăńg gáť?i Ä&#x2018;iáť&#x2021;n thĂńg bĂĄo quyáşżt Ä&#x2018;áť&#x2039;nh cáť§a mĂŹnh: viáť&#x2021;c sĂĄp nháşp Ä&#x2018;ĂŁ háť§y báť?. Sau Ä&#x2018;Ăł, Kong thĂńg bĂĄo cho GIC tin nĂ y, vĂ gáťŁi Ă˝ ráşąng háť? cĂł tháť&#x192; xem xĂŠt Ä&#x2018;áş§u tĆ° vĂ o Naked Hub máť&#x2122;t mĂŹnh. NhĆ°ng GIC Ä&#x2018;ĂŁ cĂł pháşŁn áťŠng ráşĽt khĂĄc. Máť&#x2122;t tuáş§n sau, háť? nĂłi váť&#x203A;i Ăńg ráşąng háť? muáť&#x2018;n Ä&#x2018;áş§u tĆ° vĂ o JustCo vĂ tĂ i tráťŁ cho viáť&#x2021;c JustCo máť&#x; ráť&#x2122;ng sang lĂŁnh tháť&#x2022; Trung Quáť&#x2018;c cáť§a Naked Hub. KhĂńg lĂ˘u sau Ä&#x2018;Ăł, Kong cho biáşżt Ăńg nháşn Ä&#x2018;Ć°áťŁc máť&#x2122;t cuáť&#x2122;c gáť?i táťŤ CIO cáť§a cĂńg ty Uten Lohachitpitaks cĂł tráťĽ sáť&#x; táşĄi Singapore vĂ do cĂńg ty Frasers Property cáť§a ThĂĄi Lan sáť&#x; háťŻu, máť?i Kong ghĂŠ thÄ&#x192;m. Kong nháť&#x203A; láşĄi: â&#x20AC;&#x153;NgĂ y hĂ´m sau, tĂí gáşˇp Panote Sirivadhanabhakdi, CEO cáť§a Frasers vĂ lĂ con trai cáť§a táť&#x2030; phĂş ThĂĄi Lan Charoen Sirivadhanabhakdi.â&#x20AC;? Frasers cĹŠng muáť&#x2018;n Ä&#x2018;áş§u tĆ°. â&#x20AC;&#x153;Náť n táşŁng cĂĄch tiáşżp cáşn dáť&#x2039;ch váťĽ cáť§a JustCo phĂš háťŁp váť&#x203A;i cam káşżt cáť§a Frasers Property váť viáť&#x2021;c mang láşĄi tráşŁi nghiáť&#x2021;m phong phĂş vĂ Ä&#x2018;ĂĄng nháť&#x203A; cho

khĂĄch hĂ ng cáť§a chĂşng tĂí,â&#x20AC;? Panote cho biáşżt trong máť&#x2122;t bĂŹnh luáşn gáťi qua email. VĂ o thĂĄng 5.2018, Kong Ä&#x2018;áşĄt Ä&#x2018;Ć°áťŁc tháť?a thuáşn Ä&#x2018;áť&#x192; JustCo phĂĄt hĂ nh cáť&#x2022; phiáşżu máť&#x203A;i vĂ bĂĄn 70% cĂńg ty cho GIC, Frasers vĂ Kong váť&#x203A;i giĂĄ 177 triáť&#x2021;u Ä&#x2018;Ă´ la Máťš. Kong Ä&#x2018;ĂŁ giáťŻ láşĄi khoáşŁng 1/3 cĂńg ty sau tháť?a thuáşn, theo JustCo, trong khi cĂĄc cáť&#x2022; Ä&#x2018;Ăńg cĂ˛n láşĄi cáť§a cĂńg ty Ä&#x2018;ĂŁ báť&#x2039; giáşŁm xuáť&#x2018;ng cĂ˛n 30% cáť&#x2022; pháş§n. CĂšng tháť?i gian Ä&#x2018;Ăł, Horsfield Ä&#x2018;ĂŁ bĂĄn Naked Hub cho WeWork váť&#x203A;i giĂĄ 400 triáť&#x2021;u Ä&#x2018;Ă´ la Máťš vĂ JustCo khai trĆ°ĆĄng khĂńg gian Ä&#x2018;áş§u tiĂŞn áť&#x; nĆ°áť&#x203A;c ngoĂ i, táşĄi Bangkok. Ä?Ăł lĂ kháť&#x;i Ä&#x2018;áş§u cáť§a quĂĄ trĂŹnh máť&#x; ráť&#x2122;ng nhanh áť&#x; chĂ˘u Ă , hiáť&#x2021;n Ä&#x2018;ĂŁ Ä&#x2018;Ć°a JustCo tiáşżn vĂ o Ă&#x161;c, Trung Quáť&#x2018;c Ä&#x2018;áşĄi láťĽc vĂ HĂ n Quáť&#x2018;c. ChĆ°a Ä&#x2018;áş§y máť&#x2122;t nÄ&#x192;m sau khi Kong táťŤ báť? váťĽ sĂĄp nháşp váť&#x203A;i Naked Hub, quy mĂ´ cáť§a JustCo Ä&#x2018;ĂŁ láť&#x203A;n máşĄnh hĆĄn mĂ´ hĂŹnh sĂĄp nháşp cáť§a háť?. Ä?áşżn cuáť&#x2018;i nÄ&#x192;m nay, JustCo Ä&#x2018;áşˇt máťĽc tiĂŞu cĂł 40 Ä&#x2018;áť&#x2039;a Ä&#x2018;iáť&#x192;m vĂ Ä&#x2018;ang Ä&#x2018;áť&#x192; máşŻt Ä&#x2018;áşżn áş¤n Ä?áť&#x2122; vĂ Nháşt BáşŁn. JustCo khĂńg cháť&#x2030; cho thuĂŞ báşĽt Ä&#x2018;áť&#x2122;ng sáşŁn mĂ cĂ˛n Ä&#x2018;iáť u hĂ nh báşĽt Ä&#x2018;áť&#x2122;ng sáşŁn cáť§a máť&#x2122;t cĂńg ty khĂĄc. VĂ dáťĽ, GuocoLand cáť§a Singapore, Ä&#x2018;ĂŁ cháť&#x2030; Ä&#x2018;áť&#x2039;nh JustCo quáşŁn lĂ˝ ba táş§ng táşĄi tĂ˛a vÄ&#x192;n phĂ˛ng cáť§a háť? áť&#x; trung tĂ˘m. Valerie Wong, táť&#x2022;ng giĂĄm Ä&#x2018;áť&#x2018;c thĆ°ĆĄng máşĄi cáť§a GuocoLand Singapore, nháşn xĂŠt qua email: â&#x20AC;&#x153;Thiáşżt káşż khĂńg gian lĂ m viáť&#x2021;c chung máť&#x203A;i nháşĽt cáť§a JustCo sáş˝ tÄ&#x192;ng cĆ°áť?ng danh tiáşżng cho tĂ˛a nhĂ cáť§a chĂşng tĂí.â&#x20AC;? Kong cho biáşżt Ăńg theo Ä&#x2018;uáť&#x2022;i quan háť&#x2021; Ä&#x2018;áť&#x2018;i tĂĄc tĆ°ĆĄng táťą váť&#x203A;i cĂĄc nhĂ phĂĄt triáť&#x192;n báşĽt Ä&#x2018;áť&#x2122;ng sáşŁn hĂ ng Ä&#x2018;áş§u áť&#x; Hong Kong, Jakarta, Manila vĂ Ä?Ă i BáşŻc. Váť&#x203A;i viáť&#x2021;c chuáşŠn báť&#x2039; hoĂ n táşĽt Ä&#x2018;áťŁt gáť?i váť&#x2018;n 500 triáť&#x2021;u Ä&#x2018;Ă´ la Máťš, Kong muáť&#x2018;n cĂł nhiáť u hĆĄn lĂ tiáť n. â&#x20AC;&#x153;TĂí muáť&#x2018;n cĂł quan háť&#x2021; háťŁp tĂĄc chiáşżn lĆ°áťŁc hĆĄn lĂ máť&#x2122;t nhĂ Ä&#x2018;áş§u tĆ° tĂ i chĂnh,â&#x20AC;? Ăńg nĂłi.

Cuáť&#x2122;c Ä&#x2018;ua khĂ´ng gian

Chi phĂ thuĂŞ bĂ n lĂ m viáť&#x2021;c máť&#x2014;i thĂĄng. Sáť&#x2018; lĆ°áťŁng trung tĂ˘m khĂ´ng gian lĂ m viáť&#x2021;c chung.

$412

CĂĄc Ä&#x2018;áť&#x2039;a Ä&#x2018;iáť&#x192;m cáť§a JustCo

$440 SEOUL

TH NG H I 2 140 Ä?Ă&#x20AC;I B C 3 24

2 29

*KhĂ´ng cĂł thĂ´ng tin váť tháť&#x2039; trĆ°áť?ng Bangkok.

JustCo Ä&#x2018;ang máť&#x; ráť&#x2122;ng trĂŞn kháşŻp chĂ˘u Ă , nhĆ°ng cĂĄc Ä&#x2018;áť&#x2018;i tháť§ cáşĄnh tranh cĹŠng váşy.

SINGAPORE

$414

JAKARTA 3 107 $146

BANGKOK* 3

Ä?Ć N Váť&#x160; TĂ?NH: Ä?Ă&#x201D; LA Máť¸ â&#x20AC;&#x201D; NGUáť&#x2019;N: COLLIERS INTERNATIONAL

104 | FORBES VIáť&#x2020;T NAM THĂ NG 10.2019

$573

16 150

$690

SYDNEY 2 48

MELBOURNE 2 $552 51

Ramon Ang, chủ tịch tỉ phú của San Miguel. 106 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

KHAI THÁC

SỰ TĂNG TRƯỞNG SAN MIGUEL THU HÚT CÁC NHÀ ĐẦU TƯ QUAY TRỞ LẠI CÁC DOANH NGHIỆP BIA VÀ THỰC PHẨM CỦA MÌNH BẰNG CÁCH SÁP NHẬP CẢ HAI DOANH NGHIỆP NÀY VÀO CÙNG MỘT TẬP ĐOÀN.

Ả N H : J U L I A N A B R A M WA I N W R I G H T/ B L O O M B E R G

ROEL LANDINGIN

amon Ang, vị chủ tịch tỉ phú của San Miguel, vừa bước sang tuổi 65, độ tuổi mà nhiều người suy nghĩ đến việc sống chậm lại. Thay vào đó, Ang lại bận rộn chỉ huy kế hoạch mở rộng được xem là lớn nhất trong lịch sử 129 năm thành lập của tập đoàn Philippines. Ông đặt mục tiêu tăng gấp đôi công suất sản xuất của tập đoàn trong vòng năm năm, năm 2017 họ đã đạt 19 triệu hec-tô lít bia và 2,6 triệu tấn thực phẩm. “Mục tiêu của chúng tôi là thiết lập 10 nhà máy bia mới với công suất ban đầu là 2 triệu hec-tô lít cho mỗi nhà máy,” Ang chia sẻ trong cuộc phỏng vấn hiếm hoi. “Về việc mở rộng kinh doanh thực phẩm, chúng tôi đang trong quá trình hoàn thiện 12 nhà máy thức ăn mới với công suất 500 ngàn tấn hằng năm cho mỗi nhà máy vào năm 2023.” Chuyên gia kinh doanh nông nghiệp Rolando Dy tại ĐH châu Á và Thái Bình Dương ở Manila nhận định: “Đây là chuyện chưa từng có tiền lệ.” Thông tin chi tiết về kế hoạch mới đã được công bố vào tháng 6 năm ngoái trong cuộc họp cổ đông. Các kế hoạch này đi theo hướng tái cấu trúc mà Ang khởi động vào tháng 1.2018, khi ông sáp nhập

doanh nghiệp bia và rượu San Miguel vào doanh nghiệp thực phẩm đã niêm yết của mình, đổi tên thực thể kết hợp này thành San Miguel Food and Beverage, viết tắt là SMFB. Vốn hóa thị trường của công ty từ hai tỉ đô la Mỹ trong quá trình sáp nhập đã tăng vọt lên bảy tỉ đô la Mỹ. Đến tháng 11, công ty bán được chưa tới 7% cổ phần trong một thỏa thuận định giá SMFB ở mức 10 tỉ đô la Mỹ, cao hơn 35% so với khi công bố sáp nhập. Cho đến nay, cổ phiếu SMFB đã tăng hơn 20% lên khoảng 100 peso Philippine (1,92 đô la Mỹ), sau mười năm suy yếu ở mức dưới 50 peso. Để khởi động, Ang sẽ cần gọi vốn – ông ước tính khoảng 200 tỉ peso (3,8 tỉ đô la Mỹ). Một phần sẽ lấy từ dòng tiền, một số khác sẽ cần phải vay. Phần còn lại sẽ lấy từ tiền bán cổ phiếu. Và đó là thời điểm mà một doanh nghiệp đã từng thua cuộc trong ngành công nghiệp bia toàn cầu đang phát triển nhanh chóng, dưới sự thống trị của các công ty đa quốc gia như Anheuser-Busch InBev và Heineken, trở thành một thương hiệu khu vực mà các nhà quản lý quỹ quốc tế cần phải chú ý. Alvin Tan, nhà quản lý quỹ tại MBG Capital ở Manila cho biết, “công ty càng lớn mạnh, càng có nhiều người muốn đầu tư.” SMFB cũng vẫn bị kiểm soát chặt chẽ bởi công ty mẹ đã niêm yết, San Miguel Corp., công ty nắm giữ THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 107

FORBES VIỆT NAM

NHỮNG CÔNG TY TRÊN 1 TỈ ĐÔ LA TỐT NHẤT — SAN MIGUEL

89% cổ phần của SMFB, cũng do Ang làm chủ tịch. Cái tương tự trong việc kinh doanh thịt của San Miguel, Ang tên San Miguel của cả hai công ty thuộc về một nhà máy chuyển sang giới thiệu gà viên có lợi nhuận cao, thịt thái bia được thành lập vào năm 1890 khi Philippines vẫn còn lát và ướp gia vị cho khách hàng đang sử dụng sản phẩm là thuộc địa của Tây Ban Nha. Trong 100 năm tiếp theo, thịt tươi của công ty. “Mục tiêu của chúng tôi là cung cấp SMFB đã xây dựng một tập đoàn thực phẩm chiếm gần các sản phẩm giá trị gia tăng chất lượng cao, giá rẻ, được một nửa doanh thu của công ty hiện nay; bia và đồ uống bán trực tiếp cho người tiêu dùng,” Ang nói. không cồn chiếm 45% và rượu 8%. Ang đầu tư vào sản xuất mới trong bối cảnh doanh Để củng cố thêm niềm tin của mọi người, Ang nổi số bán thực phẩm và đồ uống tăng mạnh. Sau khi tăng lên như một trong những người thành công nhất nhờ chỉ 0,2% một năm từ 2004–2015 vì thuế cao hơn và tăng quá trình tái cấu trúc của công ty San Miguel lâu đời trưởng kinh tế không ổn định, tiêu thụ bia bình quân này. Lọt vào tốp mười người giàu nhất Philippines với đầu người ở Philippines đã tăng gần 11% mỗi năm trong tài sản ròng ước tính 2,85 tỉ đô la Mỹ, tài sản của ông giai đoạn 2016 – 2018. gắn liền với giá trị của San Miguel Corp., nơi ông là một Năm 2018, lợi nhuận ròng của SMFB đã tăng 8% lên trong những cổ đông lớn nhất. Ông đã mua lại hầu hết 30,5 tỉ peso (586 triệu đô la Mỹ) khi tăng 14% doanh thu cổ phần của San Miguel vào năm 2012 từ người cộng tác lên mức 286 tỉ peso (5,5 tỉ đô la Mỹ), cùng năm đó Ang kinh doanh thân thiết của mình, Eduardo Cojuangco, được bổ nhiệm làm chủ tịch và CEO của công ty. Ang Jr., CEO của San Miguel Corp., có tài sản ròng trị giá 1,4 cho biết kế hoạch mở rộng của ông sẽ tăng gấp đôi doanh tỉ đô la Mỹ. Cổ phiếu của San Miguel Corp., đi theo con thu lên 500 tỉ peso (9,5 tỉ đô la Mỹ) sau năm năm. Các cơ đường tương tự như của SMFB, tăng khoảng 20% trong sở mới sẽ gần hơn với các thị trường đang phát triển, các năm nay. nhà phân tích cho rằng làm thế sẽ cắt giảm được chi phí Ang vào công ty đảm nhận vị trí phó chủ tịch vào năm logistics và tăng tỉ suất lợi nhuận. 1999 sau khi điều hành các công ty tư nhân do Cojuangco sở hữu. Theo như Ang nhớ lại, doanh số bán bia vào cuối những năm 1990 rất ảm đạm, đến nỗi một số nhà quản lý đã cân nhắc đến chuyện Cổ phiếu của SMFB đã tăng hơn gấp ba lần từ tháng 7.2017. chuyển sang kinh doanh rượu. “Đây là ĐỒNG PESO những gì chúng tôi đã bàn tại cuộc họp 120 hội đồng quản trị,” ông kể. Đầu năm 2002, San Miguel nhận 98,95 được khoản ứng cứu từ nhà sản xuất 238% bia Kirin của Nhật Bản, họ đã trả 540 80 triệu đô la Mỹ mua 15% cổ phần của công ty. Ang trở thành chủ tịch công ty và COO. Ông bắt đầu sử dụng phần 60 tiền mặt từ Nhật Bản để đi mua lại ở nước ngoài như: mua nhà sản xuất sữa 40 hàng đầu của Úc, National Foods, nhà sản xuất nước trái cây Berri và nhà sản 20 xuất kem có trụ sở tại Singapore King’s Creameries. Tuy nhiên, khi cuộc khủng NGUỒN: BLOOMBERG hoảng tài chính toàn cầu năm 2007 bắt đầu, Ang đã đảo ngược tình thế và 7.2017 7.2018 7.2019 bắt đầu bán bớt các thương vụ mua lại ở nước ngoài của San Miguel, để tập trung vào thị trường trong nước. Bản thân là người uống bia, Ang đã cố gắng Hệ quả bất ngờ của câu chuyện tăng trưởng SMFB là việc các cuộc họp phát triển các loại bia cao cấp có hàm giao dịch hằng quý cho các nhà đầu tư trở nên phổ biến. Vì cổ phiếu đã lượng calo thấp, có hương vị và sẽ làm từng rất ảm đạm giờ đây trở thành mặt hàng được săn đón, đôi khi công hồi sinh sức hấp dẫn của San Miguel đối ty không có đủ chỗ ngồi cho tất cả những người muốn tham dự các cuộc với người tiêu dùng trẻ tuổi. họp cổ đông. Cũng giống như đặt chỗ tại một nhà hàng thời thượng, các Để giải quyết tình trạng suy thoái nhà đầu tư đã được phân bổ chỗ ngồi tại các sự kiện này.

THỔI PHỒNG LÊN

ĐẶT CHỖ TRƯỚC

108 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

—

Cùng nhau kiến tạo tương lai Sản xuất linh hoạt và máy móc thông minh Ban Robot và Tự động hóa nhà máy là một trong năm ban kinh doanh của Tập đoàn ABB trên toàn cầu. Tại Việt Nam, Ban Robot và Tự động hóa nhà máy được thành lập từ hơn 10 năm trước nhằm mục đích cung cấp các giải pháp giá trị gia tăng trong lĩnh vực robot, tự động hóa nhà máy và tự động hóa máy móc. Với các giải pháp tự động hóa tích hợp, kết hợp với chuyên môn ứng dụng trong đa dạng các ngành công nghiệp cùng với sự hiện diện trên toàn cầu, ABB mang tới cho khách hàng những giá trị hữu hình. Tính đến nay, ABB đã lắp đặt hàng nghìn robot ở nhiều ngành sản xuất quan trọng tại Việt Nam như điện tử, ôtô – xe máy, thực phẩm - đồ uống…, góp phần hiện đại hóa các ngành sản xuất công nghiệp, thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số hoá và hướng đến nền Công nghiệp 4.0. abb.com/roboticsaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa a a a a a

FORBES VIỆT NAM

NHỮNG CÔNG TY TRÊN 1 TỈ ĐÔ LA TỐT NHẤT — SAN MIGUEL

Tuy nhiên, những hiệu quả lớn hơn này chưa được hiện thực hóa: mặc dù lợi nhuận trên vốn 25% của SMFB tốt hơn lợi nhuận khoảng 15% trước khi sáp nhập, tỉ suất lợi nhuận đã giảm năm ngoái và giảm một lần nữa trong nửa đầu năm 2019; Ang cho rằng việc gia tăng nhập khẩu đã làm tăng giá các sản phẩm gia cầm của mình. Và ngay cả khi ông cố gắng tăng gấp đôi doanh thu, thì phần đóng góp của SMFB vào công ty mẹ San Miguel Corp. có thể sẽ không thể đánh bại sự mở rộng nhanh chóng tại các doanh nghiệp khác của San Miguel. Chẳng hạn, doanh số bán nhiên liệu của công ty mẹ San Miguel đã tăng 28% hồi năm ngoái, trong khi doanh thu từ hoạt động kinh doanh điện tăng 45%. San Miguel đang tiến hành xây dựng một hệ thống xe điện chạy trên đường sắt dài 23km mà theo Ang cho biết, sẽ chiếm 5% doanh thu của tập đoàn khi hệ thống này được hoàn thành vào năm 2022. Và theo kế hoạch, một sân bay mới sẽ được khởi công ở phía bắc Manila vào năm tới với công suất gấp ba lần sân bay yếu kém hiện tại của thủ đô – một động thái đã bị trì hoãn quá lâu, có thể làm tăng sức hấp dẫn của đất nước như điểm đến du lịch và sẽ là nguồn thu lớn. Bên cạnh doanh thu của chính sân bay, có rất nhiều nguồn thu nhập phụ trợ tiềm năng từ bán lẻ, hậu cần, dịch vụ hỗ trợ, cung cấp nhiên liệu và khách sạn. Nhưng bằng cách trao đổi 51% cổ phần của mình trong công ty bia San Miguel và 78% tiền lãi của nhà

máy chưng cất Ginebra để lấy 89% cổ phần của SMFB, San Miguel không chỉ tạo ra tập đoàn có doanh thu gấp đôi doanh thu của công ty trước đây chỉ chuyên về thực phẩm, mà còn đưa SMFB vào tầm ngắm của các nhà quản lý quỹ nước ngoài đang tìm kiếm nhân tố trong giai đoạn nhu cầu tiêu dùng đang tăng lên. Đất nước này cũng có lợi thế về nhân khẩu – trong khi nhiều quốc gia phát triển có dân số già thì phần lớn người Philippines ở độ tuổi dưới 40. Vốn hóa thị trường lớn hơn đã biến SMFB thành một trong những công ty thực phẩm lớn nhất Đông Nam Á. Và đợt bán cổ phiếu tháng 11 nâng tỉ lệ cổ phiếu tự do giao dịch của SMFB lên 11%, cao hơn mức yêu cầu tối thiểu của nhiều quỹ lớn toàn cầu. “Đó là thời điểm tổ chức đầu tư lớn tham gia vì tỉ lệ đó phù hợp với danh sách họ muốn đầu tư,” ông nói. Trong số các quỹ lớn đã bị cổ phiếu SMFB thu hút kể từ khi sáp nhập có BlackRock, State Street và Vanguard, cũng như quỹ đầu tư của chính phủ Na Uy. Khi được hỏi làm thế nào ông có thời gian để lên kế hoạch cho các sân bay và đường sắt mới trong khi theo dõi doanh số bán gà của San Miguel trong các siêu thị, Ang trả lời, “Chúng tôi làm việc thực tế nhiều hơn và thời gian chúng tôi ở văn phòng nhiều hơn. Trung bình, tất cả chúng tôi làm việc tại văn phòng 10 tiếng một ngày, từ thứ hai đến thứ bảy.”

BẢY CÔNG TY VIỆT NAM LỌT VÀO DANH SÁCH Danh sách lần đầu tiên Best Over A Billion của Forbes bao gồm các công ty niêm yết hiệu quả nhất tại châu Á–Thái Bình Dương, với doanh thu một tỉ đô la Mỹ trở lên. Đây là danh sách bên cạnh danh sách lâu năm Best Under A Billion, gồm 200 công ty vừa và nhỏ tại khu vực, với doanh thu dưới một tỉ đô la Mỹ. Năm nay, Việt Nam có bảy đại diện.

DOANH THU (tỉ $)

LỢI NHUẬN RÒNG

GIÁ TRỊ THỊ TRƯỜNG

(triệu $)

VIỆT NAM Masan Group đa ngành

1,7

214

3.766

Thế Giới Di Động bán lẻ

3,8

125

2.174

Sabeco đồ uống

1,6

181

7.734

Vietjet Air hàng không

2,3

232

3.054

Vinamilk thực phẩm

2,3

444

9.076

Techcombank dịch vụ tài chính

1,3

368

3.027

Vingroup đa ngành

5,3

164

17.006

ĐƠN VỊ TÍNH: ĐÔ LA MỸ

110 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

NGUỒN: FORBES ASIA

CUISINE de SAIGON NHÀ HÀNG ĐẬM CHẤT SÀI GÒN DUY NHẤT TẠI SÂN BAY

Cuisine de Saigon tại khu cách ly, ga quốc nội sân bay Tân Sơn Nhất

gày 9/9 nhà hàng Cuisine De Saigon khai trương, mở ra không gian trải nghiệm văn hóa ẩm thực đậm chất Sài Gòn. Đặc biệt, Cuisine De Saigon được Đại sứ văn hóa ẩm thực Việt Nam Võ Quốc tư vấn, thiết kế thực đơn và chăm chút tỉ mỉ từng món ăn.

Chuyên gia Võ Quốc, Đại sứ ẩm thực SASCO nhấn mạnh: “Mỗi món ăn là sự tận tâm của cả một đội ngũ nhân viên cần mẫn, chăm chút đến từng chi tiết, từ khâu lựa chọn nguyên liệu, gia vị cho đến công thức chế biến, mang lại trải nghiệm ẩm thực nguyên bản Sài Gòn, đến thực khách”.

Ẩm thực Sài Gòn nguyên bản

Không gian đậm phong cách Sài Gòn

Ẩm thực Sài Gòn là sự hòa trộn của nhiều món ngon, độc đáo đến từ nhiều nét văn hóa khác nhau. Các món ăn cũng như tính cách của người Sài Gòn, tuy bình dị nhưng có sức cuốn hút lạ kỳ. Thực đơn Cuisine De Saigon giữ nguyên hương vị thuần túy Sài Gòn với các món ăn địa phương lâu đời, những thức quà thú vị ẩn trong từng hẻm nhỏ hay các thức uống dễ dàng nhìn thấy khắp phố xá nhộn nhịp. Mang thương hiệu “Sài Gòn” rõ nét nhất là món cơm tấm Sài Gòn, hủ tiếu sa tế, mì hoành thánh xá xíu… Gợi nhắc miền ký ức một thời mê mẩn hàng quán là những thức quà ăn vặt, tráng miệng hấp dẫn: bột chiên, sâm bổ lượng… Bên cạnh đó là các thức uống thời thượng của giới trẻ Sài Gòn như các loại trà thảo mộc với đủ vị chanh tươi sả tắc, gừng mật ong, rễ tranh mía lau, sâm ngũ vị… Không chỉ riêng ẩm thực Sài Gòn, thực khách cũng sẽ tìm thấy nhiều món ngon đặc sắc các vùng miền khác của Việt Nam.

Cuisine De Saigon nổi bật trong khu cách ly bởi phong cách thiết kế độc đáo khác biệt. Từ xa, nhà hàng đã gây chú ý bởi phong cách Sài Gòn retro: gam màu pastel nhã nhặn, nội thất gỗ mộc mạc và đồ dùng trang trí tinh tế. Kết hợp những điều mới mẻ của hiện tại và nét hoài cổ, Cuisine De Saigon mang dáng dấp Sài Gòn xưa cổ điển nhưng không kém phần hiện đại khiến du khách thích thú “check-in” chia sẻ trải nghiệm thú vị. Mang đậm bản sắc văn hóa địa phương Sài Gòn, Cuisine De Saigon là điểm dừng lý tưởng để bổ sung năng lượng và trải nghiệm văn hóa địa phương độc đáo. Từ không gian kiến trúc, ẩm thực và đặc biệt dịch vụ khách hàng với phong cách cởi mở chân thành, hiếu khách của người Sài Gòn sẽ góp phần quan trọng lưu lại dấu ấn khó quên về văn hóa Sài Gòn trong lòng mỗi hành khách. Bà Đoàn Thị Mai Hương, Tổng Giám đốc SASCO cho biết, bằng tất cả sự trân trọng giá trị văn hóa bản sắc Việt Nam, SASCO

Đại sứ ẩm thực SASCO Võ Quốc đang giới thiệu ẩm thực Sài Gòn cùng thực khách

xây dựng hệ thống dịch vụ mang tính đặc trưng của địa phương. “Từ phòng chờ thương gia Le Saigonnais đậm bản sắc Sài Gòn đến hệ thống bán lẻ SASCO shop với hơn 30.000 sản phẩm đặc sản vùng miền và nay là nhà hàng ẩm thực Cuisine De Saigon, chúng tôi mong muốn gửi gắm những nét đẹp văn hóa Sài Gòn trong hành trình du khách khám phá Việt Nam tươi đẹp”, bà Đoàn Thị Mai Hương chia sẻ.

Ẩm thực của Cuisine de Saigon là sự hòa trộn của nhiều món ngon, độc đáo đến từ nhiều nét văn hóa khác nhau.

FORBES VIỆT NAM

Daryl Ng (trái) và Robert Ng.

DARYL NG

Far East tại Hong Kong, nơi ông là phó chủ tịch và cha của ông, Robert Ng, làm chủ tịch. Sino Land, công ty bất động sản đã niêm yết ở Hong Kong của tập đoàn này, lọt vào danh sách Các công ty tốt nhất có doanh thu trên 1 tỉ đô la Mỹ. Gia sản của gia đình Ng tiếp tục được lợi nhờ mức giá cao cấp cho các bất động sản cao cấp của mình, vốn vẫn chưa chịu ảnh hưởng do các bất ổn chính trị gần đây ở Hong Kong hoặc nền kinh tế Singapore chậm lại. Tổng giá trị tài sản ròng của Ng đã tăng lên, từ 11,9 tỉ đô la Mỹ lên 12,1 tỉ đô la Mỹ. Sau 16 năm kinh doanh bất động sản, Ng con tham gia vào làn sóng kỹ thuật số đang lan khắp các chủ doanh nghiệp thế hệ tiếp theo của châu Á khi họ vội vã khám phá các khả năng thương mại của các phân tích dự đoán, 5G, robot và các công nghệ mới nổi khác. Ng đang biến đổi mạng lưới tài sản đa ngành nghề của gia đình mình gồm khách sạn, phát triển bất động sản và các dự án đầu tư thành một trung tâm ươm tạo kỹ thuật số khổng lồ để khám phá (và khai thác) lĩnh vực nhà thông minh và tự động hóa văn phòng. Là một phần của nỗ lực đó, Ng ra mắt quỹ này vào đầu năm ngoái. Chuyến tham quan gần đây đến phòng thí nghiệm của quỹ ở trong những khu công nghiệp táo bạo của Hong Kong đã hé lộ hàng chục sáng kiến mà tập đoàn Sino của Ng đang xem xét áp dụng hoặc đầu tư. Trong số đó có: bộ sạc không dây có thể truyền năng lượng qua các bề mặt không dẫn điện và không cần khoan lỗ trên đồ nội thất hoặc tường; lập bản đồ tương tác 3 chiều cho thiết kế nội thất và một hệ thống tích hợp để giám sát chất lượng không khí trong nhà, mức tiêu thụ điện năng, số lượng khách, thậm chí cả việc sử dụng nhà vệ sinh và thùng rác. Ngoài ra, còn có một sáng kiến đổi mới mà các doanh nghiệp thuộc tập đoàn Sino đang sử dụng: chiếu sáng bãi đỗ xe tại công viên được hỗ trợ bằng AI giúp tiết kiệm năng lượng, thu thập dữ liệu và gửi cảnh báo bảo mật và bảo trì. “Đây là một tình huống đôi bên cùng có lợi,” Ng cho biết. “Bằng cách cung cấp nền tảng “hộp cát” bảo mật cho các công ty khởi nghiệp công nghệ này, các dự án bất động sản của chúng tôi có thể được lợi từ những ý tưởng mới của họ, trong khi họ có thể thử nghiệm và phát triển các sáng tạo công nghệ của mình, rồi lần lượt giới thiệu cho các đồng nghiệp và khách hàng của chúng tôi về các khả năng và cơ hội đầu tư mới.”

Vị trí, vị trí, kỹ thuật số

háng 8.2018, Daryl Ng, chủ tịch quỹ Hong Kong Innovation Foundation và Toby So, nhà sáng lập công ty khởi nghiệp Film Players có thâm niên một năm, đã gặp nhau tại tiệc trưa trong buổi lễ trao giải do chính quyền Hong Kong tài trợ. Hai tháng sau, họ trở thành đối tác. Công ty của So đang phát triển “tấm phim thông minh,” một tấm phim dày 0,3mm tự dính, có thể chuyển đổi các tấm kính thành màn hình kỹ thuật số tương tác khi kết nối với Internet. Theo gợi ý từ đội ngũ của Ng, Film Players đã thêm vào “công tắc chỉnh mờ” để phản ánh mức độ ánh sáng, tạo ra hiệu ứng màn cửa sổ có thể điều chỉnh. Đó là sản phẩm lý tưởng cho các khách sạn và khu căn hộ của gia đình Ng. Ng, 41 tuổi, được biết đến nhiều hơn với vai trò là thành viên của gia tộc sở hữu tập đoàn phát triển bất động sản Far East Organisation của Singapore, doanh nghiệp gia đình do ông nội quá cố của ông thành lập từ 57 năm trước, hiện là một trong những tập đoàn bất động sản lớn nhất châu Á. Ng là CEO điều hành thực tế của tập đoàn Sino, chi nhánh của 112 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

J O N AT H A N W O N G / S O U T H C H I N A M O R N I N G P O S T/G E T T Y I M AG E S ; Q I L A I S H E N / B LO O M B E R G /G E T T Y I M AG E S ; W E I L E N G TAY/ B LO O M B E R G V I A G E T T Y I M AG E S ; M U N S H I A H M E D / B LO O M B E R G ; J O S E P H N A I R / T H E B U S I N E S S T I M E S / N E W S C O M ; J O N AT H A N W O N G / S O U T H C H I N A M O R N I N G P O S T/G E T T Y I M AG E S ; R O S L A N R A H M A N /A F P.

NHỮNG NGƯỜI GIÀU NHẤT SINGAPORE

DANH SÁCH 10 NGƯỜI GIÀU NHẤT SINGAPORE

ZHANG YONG

$13,8 tỉ  Haidilao International Tuổi: 49

ROBERT & PHILIP NG

EDUARDO SAVERIN

GOH CHENG LIANG

Far East Organization Tuổi: 67, 60

Facebook Tuổi: 37

Nippon Paint Tuổi: 92

$12,1 tỉ 

$10,6 tỉ q

$9,5 tỉ 

KWEK LENG BENG $8,8 tỉ  City Developments Tuổi: 78

Ảnh trên: Robert Ng

WEE CHO YAW

GIA ĐÌNH KHOO

United Overseas Bank Tuổi: 90

Goodwood Group Of Hotels

$6,6 tỉ 

$6,5 tỉ q

Ảnh trên: Mavis Khoo-Oei

10.

ANH EM NHÀ KWEE

KUOK KHOON HONG

CHOO CHONG NGEN

Pontiac Land

Wilmar Tuổi: 69

Hotel 81 Tuổi: 66

$5,7 tỉ 

Ảnh trên: Kwee Liong Tek

$3 tỉ 

$2,95 tỉ 

LÊN  XUỐNG

SAM GOI

MỞ RỘNG “LÃNH THỔ”

Ở TUỔI 70, SAM GOI, “ÔNG HOÀNG POPIAH” của Singapore, đặt mục tiêu mở rộng đế chế thực phẩm và bất động sản. Sau khi đạt được danh hiệu cao quý - và tài sản trị giá hai tỉ đô la Mỹ nhờ làm ra những chiếc bánh crepe mỏng như giấy được sử dụng để cuốn chả giò (popiah), ông mở chi nhánh. Ông muốn đầu tư vào sản phẩm thay thế thịt và thực phẩm dành cho chế độ ăn đặc biệt, và đầu tư thiên thần vào công ty khởi nghiệp thực phẩm giống như công ty ông thành lập vào năm 1977, Tee Yih Jia Food. Goi có hiểu biết về xây dựng thương hiệu. Công ty tư nhân Tee Yih Jia (TYJ) hiện xuất khẩu các mặt hàng thực phẩm châu Á như chả giò, bánh trôi và bánh gối nướng đến hơn 80 quốc gia. Công ty đang trong quá trình tăng gấp đôi công suất sản xuất với cơ sở mới sẽ hoàn thành vào năm 2021. Tuy nhiên, GSH, công ty phát triển được niêm yết tại Singapore của Goi, bị đình trệ. Sau tổn thất 75 triệu đô la Singapore năm 2017 từ việc bán Plaza Ventures, lợi nhuận ròng đã giảm 93% trong năm 2018, xuống còn sáu triệu đô la Singapore với mức giảm 9% doanh thu. Điều đó khiến cổ phiếu của GSH giảm 13% năm qua, góp phần làm sụt giảm tài sản của Goi xuống 100 triệu đô la Mỹ. Goi đến Singapore năm 1955 khi sáu tuổi, chẳng có gì ngoài chiếc áo mặc trên người sau khi gia đình ông chạy khỏi tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc trên

 MỚI  TRỞ LẠI

chiếc thuyền nhỏ. Goi bỏ học cấp ba, nhưng thành công trong ngành công nghiệp thực phẩm nhờ kinh nghiệm tại một cửa hàng sửa chữa. Với 450 ngàn đô la Singapore vay từ ngân hàng và cha mình, ông mua công ty thực phẩm hoạt động kém hiệu quả và đại tu, tăng sản lượng từ 3.200 miếng popiah mỗi ngày lên 25 ngàn miếng. Năm 1980, ông mời các kỹ thuật viên thiết kế hệ thống làm vỏ bánh chả giò tự động đầu tiên trên thế giới với tỉ lệ 30 triệu vỏ bánh mỗi ngày. Sau đó, ông mở chi nhánh, sản xuất bánh quy may mắn, bánh mì dẹp và bánh gối. Goi về quê nhà Phúc Kiến năm 1985 và xây nhà máy đầu tiên tại Trung Quốc ở đó, rồi thêm một cơ sở thực phẩm đông lạnh, một nhà máy bia và một nhà máy giấm ở các vùng khác của Trung Quốc. Goi cũng mua đất ở các đô thị hạng hai của Trung Quốc từ rất sớm trước khi Trung Quốc bùng nổ bất động sản. Mặc dù vậy, hầu hết các liên hệ đến bất động sản của Goi, đều thông qua GSH, nơi ông hiện nắm giữ gần 60% cổ phần. TYJ cũng có một công ty con tại Dương Châu tập trung vào phát triển bất động sản thương mại và dân cư ở khu vực quanh tỉnh Giang Tô. Nhưng kế hoạch của Goi dành cho TYJ liên quan đến thực phẩm nhiều hơn. Laureen, con gái của Goi, người điều hành TYJ Food Manufacturing, đang xây dựng một nhà máy thực phẩm tiên tiến nhất, lớn hơn gần bốn lần so với nhà máy hiện tại ở Singapore. THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 113

FORBES VIỆT NAM

NHỮNG NGƯỜI GIÀU NHẤT SINGAPORE — RON SIM

Sau đó Sim hủy bỏ kế hoạch này. “Tôi cảm thấy có lẽ chưa đến lúc,” Sim, 61 tuổi, cho biết. Dự cảm đã đúng: hóa ra, thời điểm đó Hong Kong bắt đầu bước vào giai đoạn khủng hoảng kéo dài tám tháng làm hao hụt gần 600 tỉ đô la Mỹ vốn hóa thị trường, cú trượt tệ hại nhất trong bảy năm. Sim cũng tự tin rằng ông có thể kiếm được thỏa thuận tốt hơn. Thậm chí cả khi ông đang chuẩn bị IPO, ông vẫn được các nhà đầu tư tư nhân tiềm năng săn đón. Tháng 12 năm ngoái, KKR trở thành người chiến thắng, đầu tư 500 triệu đô la Singapore (367 triệu đô la Mỹ), bằng khoảng một phần ba của V3, theo Forbes Asia ước tính. “Mất gần một năm để thẩm định,” Sim cho biết trong cuộc phỏng vấn trực tiếp đầu tiên kể từ khi đạt được thỏa thuận. “Việc đó rất hữu ích vì nó giúp làm rõ mọi thứ, là điều tốt cho bất kỳ doanh nghiệp nào.” Sim và các nhân viên cấp cao của ông cùng nhau làm việc với KKR để V3 vận hành nhanh và hiệu quả hết mức có thể. Ưu tiên hàng đầu là OSIM, một trong 10 thương hiệu ghế massage hàng đầu thế giới, theo công ty nghiên cứu TechNavio có trụ sở tại Anh. Với KKR, Sim và đội ngũ của ông đã tổ chức lại mạng lưới Với sự hậu thuẫn từ KKR, tỉ phú Ron Sim đang cải tổ các cửa hàng OSIM, để khai thác doanh nghiệp kinh doanh ghế massage và trà cao cấp tốt hơn tầng lớp khách hàng trung lưu thành thị khu vực Đông Bắc Á, của mình để chuyển đổi thành gã khổng lồ trong lĩnh và nâng cấp thương hiệu trà cao cấp vực chăm sóc sức khỏe ở khu vực châu Á. của V3, TWG, thành một công ty toàn cầu lớn hơn. Jaka Prasetya, đối PAMELA AMBLER tác điều hành của KKR thường trú tại Singapore, người đã đàm phán thỏa thuận này, cho biết: “Điểm chung là ông ấy muốn rì hoãn IPO thường là dấu hiệu cho thấy phát triển. Và hiển nhiên, chúng tôi là một người chơi toàn sự thiếu tự tin của một công ty. Ron Sim cầu, chúng tôi mang lại các kết nối cho ông ấy.” biết điều đó. Đó là thời điểm đầu năm Mục tiêu cuối cùng là đưa V3 trở lại thị trường bằng đợt 2018, và ông đang chuẩn bị niêm yết lại IPO sẽ làm mọi người quên đi con số định giá 726 triệu công ty mà ông đã hủy niêm yết chỉ hai năm trước đó, công ty đã biến ông thành đô la Mỹ của công ty vào thời điểm ông hủy niêm yết năm một tỉ phú. Việc bảo lãnh phát hành đã được chuẩn bị, 2016. Đó sẽ là một câu chuyện đầy kích thích về việc làm bản cáo bạch đã công bố và sàn giao dịch Hong Kong đã giàu từ tay trắng. Ron Sim Chye Hock – tên tiếng Trung cho phép niêm yết công ty Vision Three (V3) của ông và của ông, Chye Hock, có nghĩa là gia tài và may mắn – khởi đơn vị kinh doanh chủ lực, OSIM. đầu bằng việc bán đồ gia dụng sau khi bỏ học trung học. Ron Sim cho biết: “Chúng tôi không phải là hàng hóa. Chúng tôi đang tập trung vào sự giàu có đại chúng.”

114 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

M U N S H I A H M E D/ B LO O M B E R G /G E T T Y I M AG E S

Ngồi vững

UNIVERSAL COMMERCIAL CAPITAL

ĐẾ CHẾ CỦA SIM RON SIM HỦY NIÊM YẾT CÔNG TY OSIM INTERNATIONAL VÀO NĂM 2016, ĐẶT OSIM DƯỚI SỰ KIỂM SOÁT CỦA CÔNG TY HOLDINGS V3 GỒM CÁC CÔNG TY CON SAU

FUTURISTIC STORE FIXTURES Cung cấp kệ trưng bày cho các cửa hàng bán lẻ

ONI GLOBAL Thực phẩm bổ sung vi chất

OSIM Ghế massage và các thiết bị liên quan

TWG TEA Nhà hàng, tiệm trà và cung cấp trà

HỖ TRỢ BẤT ĐỘNG SẢN MỸ www.universalcommercialcapital.com.vn

Thời hạn giải ngân 45 - 60 ngày kể từ khi hồ sơ hoàn chỉnh ERIC TRAN

IVANA TRISIC

VPDD: Tầng 14, Tòa nhà HM TOWN, 412 Nguyễn Thị Minh Khai, P.5, Quận 3, TP.HCM.

Hotline: 1900 0301

ẢNH: C O U R T E S Y O F V 3 G R O U P

Năm 1980, ông thành lập R. Sim Trading, bán các loại đồ dùng nhà bếp, đồ gia dụng, dụng cụ massage bằng gỗ và con lăn bấm huyệt, và nhiều năm sau được đổi tên thành OSIM khi ông bắt đầu mở rộng khắp châu Á, thu hẹp phạm vi kinh doanh vào thiết bị y tế và chăm sóc đời sống. Tuy nhiên, chính nhờ ghế massage, Sim đã tìm thấy thị trường thích hợp của mình, hợp tác với các kỹ sư Nhật Bản gần 30 năm trước để có thể truyền tải được cảm giác kỳ diệu của phương thức trị liệu bằng massage mà những chiếc ghế của OSIM mang lại, sau đó xây dựng một nhà máy gần Thượng Hải để giảm giá thành. Sim đã niêm yết công ty OSIM International vào năm 2000, chỉ bán hơn 25% cổ phần của mình trong một thỏa thuận định giá công ty chỉ ở mức 51 triệu đô la Mỹ. Hiện nay, sản phẩm ghế tựa có chức năng massage hàng đầu của công ty, chiếc ghế uLove2 có giá 4.505 đô la Singapore, hứa hẹn sẽ mang đến cảm giác giống như khi có hai nhân viên đang mát xa cho bạn, và OSIM trở thành công ty dẫn đầu thị trường ghế massage ở Trung Quốc đại lục, Malaysia và Singapore. Sim xem những chiếc ghế của mình như một phần của đề xuất về lối sống và sức khỏe bao quát hơn, và từ sớm đã bắt đầu tiến hành các thương vụ mua lại để có

FORBES VIỆT NAM

NHỮNG NGƯỜI GIÀU NHẤT SINGAPORE — RON SIM

NHỮNG CON SỐ

CÁC CON SỐ ƯỚC TÍNH CHO THỊ TRƯỜNG GHẾ MASSAGE TRÊN TOÀN CẦU - TRUNG QUỐC, NHẬT BẢN VÀ HÀN QUỐC CÓ TỈ LỆ TĂNG TRƯỞNG NHANH NHẤT, 9%. TRIỆU ĐÔ LA MỸ

21%

TRUNG QUỐC

400 300

20%

HÀN QUỐC

200

13%

100

2022

2021

2020

2018

THỊ PHẦN APAC 2017 – 2022

2019

2017

NHẬT BẢN

NGUỒN: TECHNAVIO

thể cung cấp đầy đủ các dịch vụ của mình. Năm 2003, OSIM đã mở các chi nhánh về thực phẩm bổ sung vi chất, chi khoảng bảy triệu đô la Mỹ mua 30% cổ phần của Global Active có trụ sở tại Singapore, công ty sở hữu nhượng quyền thương mại tại Đông Nam Á của tập đoàn GNC có trụ sở tại Hoa Kỳ. Hiện nay, V3 nắm giữ 90% Global Active, hiện có tên là ONI Global, sở hữu 226 cửa hàng tại Malaysia, Philippines, Singapore và Đài Loan mang lại lợi nhuận 11 triệu đô la Mỹ trên doanh thu 126 triệu đô la Mỹ vào năm ngoái. Nhưng Sim đã học được bài học đắt giá vào năm 2005 khi OSIM, quỹ đầu tư quốc gia Temasek (Singapore) và công ty cổ phần tư nhân J.W. Childs có trụ sở tại Boston trả 450 triệu đô la Mỹ cho Brookstone, hãng bán lẻ của Hoa Kỳ nổi tiếng với các tiện ích kỳ quặc. Mặc dù động thái này giúp OSIM bán ghế của mình trong gần 300 cửa hàng của Brookstone ở Hoa Kỳ, nhưng công ty đã thất bại trong việc chuyển sang mua sắm trực tuyến. Vào năm 2009, OSIM bị lỗ 100 triệu đô la Mỹ tại Brookstone, công ty đã phá sản vào năm 2014. Sim chia sẻ, thất bại đã giúp trau dồi kỹ năng điều hành, tài chính và quản lý của ông. “Nguyên tắc quan trọng mà tôi học được từ thương vụ Brookstone là tôi hiểu được tâm lý của thị trường tài chính và người tham gia thị trường tài chính,” ông nói. Hai năm sau khi thua lỗ tại Brookstone, OSIM đã mua 35% cổ phần của một chuỗi trà sang trọng chỉ có ba cửa hàng ở Singapore có tên là TWG Tea. “Lúc đó, công ty này đang lỗ 1,45 triệu đô la Mỹ một năm và tôi đã bị các cổ đông trách mắng,” ông nhớ lại. Nhưng Sim 116 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

nhận thấy TWG sẽ mang đến trải nghiệm xa xỉ sẽ thu hút những người tiêu dùng có khả năng chi tiêu thoải mái giống phân khúc khách hàng mà ông nhắm đến cho ghế massage và tập đoàn GNC của mình. Ông cũng nhận thấy khả năng của người đồng sáng lập TWG, Taha Bouqdib người Pháp, hiện là CEO của TWG. Sim cho biết “Taha là một thiên tài về tiếp thị, cậu ấy là một người sáng tạo, hiểu về buôn bán.” Trong vòng một năm kể từ khi OSIM mua lại, TWG đã hòa vốn và trong hai năm tiếp theo, OSIM đã tăng tỉ lệ sở hữu lên tới 70%. Hiện nay, TWG có 70 tiệm trà và tiệm tạp hóa trang trí lung linh, với hộp trà trang trí họa tiết hoa, nắp hình vỏ trứng chất cao từ sàn lên trần, tại hơn 18 thành phố trên toàn thế giới. Mùa hè năm ngoái, TWG đã mở một tiệm trà kiêm bảo tàng trà tại quảng trường Leicester ở London, nơi đã thu hút một lượng lớn khách hàng – là nguồn ủng hộ bất ngờ từ một quốc gia có lịch sử lâu đời về trà. “Chúng tôi đang nhận được nguồn bổ trợ rất mạnh từ trà,” Sim vừa nói vừa thưởng thức trà TWG tại trụ sở của V3 mới được cải tạo và đổi lại thương hiệu trên tầng cao nhất của trụ sở OSIM. “Chúng tôi không phải là hàng hóa. Chúng tôi đang tập trung vào sự giàu có đại chúng.” Điểm đến tiếp theo: Bắc Mỹ, nơi TWG vừa mở một tiệm trà tại Vancouver. Nguồn lợi nhuận lớn nhất của TWG không đến từ các tiệm trà, mà từ việc bán trà và hợp tác buôn bán với các khách sạn và các nhà bán lẻ xa xỉ khác. Năm 2017, TWG thu được 3,3 triệu đô la Mỹ với doanh thu gần 51 triệu đô la Mỹ, giảm so với mức 5,4 triệu đô la Mỹ năm 2016 vì chi phí nguyên liệu thô tăng. Mức đó sẽ phục hồi, Prasetya cho biết, khi việc mở rộng mang lại cho TWG năng lực định giá cao hơn. “Mỗi quốc gia vẫn cần phải thiết lập hiệu quả kinh tế theo quy mô,” ông nói. Tuy nhiên, ngay cả sau khi TWG thay đổi theo hướng tốt hơn, doanh thu của OSIM chủ yếu vẫn đến từ ghế massage. Và đó chính là mảng kinh doanh có doanh số giảm sút, kéo lợi nhuận của tập đoàn giảm 42% trong quý đầu năm 2016. Với giá cổ phiếu của OSIM chỉ bằng một nửa mức cao nhất năm 2014, vào tháng tư năm đó, Sim đã dùng V3 để mua lại 31% cổ phần mà ông không sở hữu trong một thỏa thuận định giá OSIM ở mức 726 triệu đô la Mỹ. OSIM đã bị hủy niêm yết trên sàn giao dịch Singapore vào tháng tám. Không cần vướng bận với việc báo cáo hằng quý và các nghĩa vụ khác, Sim tập trung vào tái cấu trúc doanh nghiệp. Vào tháng 3.2017, V3 đã mua 75% cổ phần của Futuristic Store Fixtures, nhà sản xuất kệ của Singapore, chuyên cung cấp kệ trưng bày hàng cho các nhà bán lẻ toàn cầu như Bath & Body Works, Starbucks và Victoria’s Secret. Để chi trả cho Futuristic và trả nợ hơn 218 triệu đô la Mỹ mà ông đã vay để hủy niêm yết OSIM, Sim bắt đầu

lên kế hoạch niêm yết V3 tại Hong Kong. Sim hi vọng V3 có thể có giá cao hơn ở Hong Kong so với giá ở Singapore. Nhưng ngay cả khi có những công ty như Credit Suisse, tập đoàn BOC International chi nhánh của Bank of China, và ngân hàng đầu tư Jefferies có trụ sở tại New York thể hiện mong muốn đầu tư, Sim đã chọn KKR, vì họ không chỉ cung cấp tài chính, mà còn đưa ra giải pháp tiềm năng cho tình trạng bán hàng chậm chạp của OSIM. “Họ chuyên sâu về các công cụ phân tích, điều này hữu ích đối với chúng tôi vì trước hết chúng tôi là người kinh doanh, hoạt động xếp thứ hai, và thứ ba là tài chính,” Sim nói. Dưới sự lãnh đạo của Prasetya và đội ngũ chuyên gia phân tích của ông, KKR khai thác dữ liệu khách hàng mà OSIM đã tích lũy được trong bốn thập niên – khảo sát khách hàng, báo cáo nhóm tập trung và lưu lượng khách ghé thăm – để đánh giá vị trí sản phẩm và cửa hàng. Kết luận của Prasetya: “Có điều gì đó không đúng lắm tại các cửa hàng của ông ấy trên khắp Trung Quốc.” KKR cùng làm việc với Teo Chay Lee, giám đốc quản lý của OSIM, nghiên cứu những cửa hàng nào cần giữ và cải thiện, và cửa hàng nào sẽ đóng cửa hoặc di dời. Kết quả, họ đóng cửa 112 cửa hàng thuộc sở hữu và nhượng

quyền của OSIM và mở 27 cửa hàng mới ở các địa điểm khác nhau. Các cửa hàng có lượng khách ghé thăm ít hơn phải nhường chỗ cho các cửa hàng lớn hơn có thể trưng bày nhiều sản phẩm hơn cho khách hàng dùng thử trước khi mua. Cho đến nay, chiến lược này có vẻ có hiệu quả. Trong năm 2017, số liệu năm gần đây nhất được công bố, lợi nhuận ròng của OSIM đã tăng 23% lên 46 triệu đô la Mỹ với mức tăng 3% doanh thu, lên 431 triệu đô la Mỹ. OSIM và các nhà đầu tư của họ nói rằng giờ đây OSIM được định vị tốt hơn để thâm nhập vào sự tăng trưởng của thị trường ghế massage sang trọng trên toàn cầu, thị trường mà TechNavio dự đoán sẽ tăng lên 35%, lên 1,8 tỉ đô la Mỹ, trong giai đoạn 2017 – 2022. Theo Ritesh Kumar, nhà phân tích cấp cao của TechNavio, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc dẫn đầu tăng trưởng thị trường toàn cầu nhờ vào sự gia tăng của các hộ gia đình có nguồn thu nhập từ cả hai vợ chồng. Thời gian để bắt đầu sửa đổi bản cáo bạch của V3? Sim cho biết một đợt IPO khác vẫn chưa sẵn sàng. “Chắc chắn không phải trong năm nay. Tôi cũng không nghĩ năm tới sẽ có khả năng. Có lẽ là năm 2021,” ông cho biết. “Tôi có thời gian, rất nhiều thời gian.”

FORBES VIỆT NAM

NHỮNG NGƯỜI GIÀU NHẤT SINGAPORE

Chỗ trống trên cao Ông trùm vận chuyển Michael Kum luôn muốn sở hữu một khách sạn. Ông đã đạt được ước muốn của mình vào năm 2009, mua khách sạn đầu tiên của một đế chế khách sạn về sau được định giá 1,6 tỉ đô la Mỹ. ANURADHA RAGHUNATHAN

ăm 2009, ông trùm vận chuyển Michael Kum của Singapore vừa nghỉ hưu với 350 triệu đô la Mỹ trong ngân hàng. Thời điểm đó, đang chuẩn bị ý tưởng đầu tư, ông đã ghé đến khách sạn Four Points by Sheraton có 630 phòng tại Sydney nhìn ra cảng Darling. Quyết tâm mua nơi này, ông đã chi ra 170 triệu đô la Mỹ sau nhiều tháng đàm phán. “Việc này cũng giống như bỏ tiền vào sòng bạc,” Kum nhớ lại. “Sau 30 năm gian khổ, tôi đã bỏ rất nhiều tiền tiết kiệm của mình vào việc này. Không có gì đảm bảo rằng tôi sẽ thành công.” Nhưng ông đã làm được. Trong vài năm tiếp theo, ông nhanh chóng mua các khách sạn trên khắp Úc, Nhật Bản và Singapore. Đó là khởi đầu của một đế chế khách sạn trị giá 1,6 tỉ đô la Mỹ, với gần 5.400 phòng tại 19 khách sạn trải dài trên 12 thành phố trên toàn cầu, từ Auckland đến Scotland. Công ty M&L Hospitality của Kum – được đặt theo tên của ông và người vợ Lynda – có công suất phòng chiếm 80% – 85% và ước tính ebitda sẽ vượt quá 110 triệu đô la Mỹ trong năm nay với doanh số 320 triệu đô la Mỹ. Ước tính tài sản của Kum vẫn có giá trị ổn định ở mức 930 triệu đô la Mỹ so với năm ngoái. “Chúng tôi chưa bao giờ thua lỗ – trong vận chuyển cũng như kinh doanh khách sạn,” Kum “Chúng tôi chưa bao giờ thua lỗ - trong vận chuyển cũng như kinh doanh khách sạn,” Michael Kum cho biết. Ông chụp ảnh cùng con gái lớn Jocelyn.

118 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

C O U R T E S Y O F M & L H O S P I TA L I T Y

Ibis Bencoolen

cho biết trong cuộc phỏng vấn hiếm hoi tại văn phòng M&L Hospitality ở trung tâm Singapore. Cuộc đời của Kum đã thay đổi rất nhiều so với khi còn nhỏ. Cha mẹ ông Darling Harbor di cư từ Trung Quốc đến Singapore trên một chiếc sà lan trước khi ông ra đời. Kum lớn lên bên bờ sông Kallang của Singapore trong một ngôi nhà gác mái. Ông lấy chứng chỉ kế toán chi phí của phòng Thương mại London tại Singapore và năm 1969 bắt đầu làm việc cho một công ty vận chuyển. Năm 1976, Kum thành lập công ty của riêng mình, cho các công ty dầu khí ở Trung Đông và Đông Nam Á thuê tàu. Con gái lớn Jocelyn – có bằng kinh doanh tại ĐH Monash của Úc và chín năm kinh nghiệm về ngân hàng đầu tư ở Hong Kong và Singapore – tham gia công việc kinh doanh của cha mình vào năm 2014. Khi lợi nhuận tăng, gia đình Kum bán doanh nghiệp vận chuyển với giá 290 triệu đô la Mỹ cho ngân hàng đầu tư Macquarie của Úc, ngay trước cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008. Số tiền mặt đó đã giúp ông gia nhập ngành kinh doanh khách sạn. Jocelyn nói, “cha tôi luôn muốn sở hữu một khách sạn.” Việc chi tiền để thâm nhập ngành kinh doanh khách sạn đưa Kum lọt vào một nhóm người châu Á giàu có, những người đã trở thành chủ khách sạn sau khi về hưu, bao gồm người từng là ông trùm ngành dệt may Choo Chong Ngen (xếp thứ 10), điều hành chuỗi Worldwide Hotels, và cựu tài phiệt bất động sản Law Kar Po của Hong Kong, người điều hành tập đoàn khách sạn Park Hotel Group. Govinda Singh, giám đốc điều hành dịch vụ tư vấn và định giá ở châu Á của Colliers International ở Singapore cho biết: “Kinh doanh dịch vụ lưu trú là điều phải làm khi bạn có nhiều tiền. Rất nhiều doanh nhân thế hệ thứ hai quan tâm đến khách sạn vì chúng mang lại các hướng kinh doanh mới.” Có thể ông không biết điều đó khi mua khách sạn đầu tiên của mình, nhưng Kum đã lựa chọn tiếp cận việc kinh doanh dịch vụ lưu trú vào thời kỳ đỉnh điểm của sự bùng nổ du lịch ở châu Âu và châu Á. STR, một công ty nghiên cứu về dịch vụ lưu trú có trụ sở tại Hoa Kỳ, dự đoán rằng nhu cầu ngày càng tăng sẽ thúc đẩy tăng 16% số phòng ở châu ÁThái Bình Dương trong sáu năm tới và tăng 9% ở châu Âu. M&L, có các thương hiệu bao gồm Hilton, Hyatt và Ibis, được định vị rất tốt để hưởng lợi từ sự bùng nổ. “Lựa chọn thị trường và thương hiệu của họ rất thông minh,” theo Daniel Voellm, đối tác quản lý tại công ty tư vấn dịch vụ lưu trú toàn cầu HVS Asia Pacific (M&L không phải là khách hàng của họ). “Điều khác thường là danh mục đầu tư đa dạng trên rất nhiều khu vực địa lý.”

Kum vẫn quản lý M&L cùng với con gái Jocelyn, 47 tuổi và CEO Neil Maxwell. Gia đình họ có những khoản đầu tư khác nữa. Con gái thứ hai của Kum, Gwen, 46 tuổi, xử lý các khoản đầu tư vận chuyển của gia đình. Người trẻ nhất, Steven, 45 tuổi, là một bác sĩ phẫu thuật mạch máu, cố vấn cho các khoản đầu tư y tế. Gia đình họ vẫn sở hữu 100% M&L. Công ty đã nộp đơn xin tiến hành IPO ở Singapore vào tháng 4.2012, nhưng đã rút đơn trong vòng một tháng sau khi Kums cho rằng điều kiện niêm yết chưa thuận lợi. Gia đình Kum cho biết, họ cũng đề cao sự độc lập và nhanh nhẹn khi có gia đình cùng điều hành. “Chúng tôi là một đội,” Jocelyn nói. “Chúng tôi hành động rất nhanh và chúng tôi rất thận trọng.” Gia đình Kum là những người quản lý bằng kinh nghiệm thực tế, chịu trách nhiệm về tất cả mọi thứ, từ quản lý thực đơn quán bar của khách sạn đến giá cả thực phẩm. Họ có một công thức đơn giản để xác định những khách sạn nào sẽ nằm trong danh mục đầu tư của họ: bám sát các khu vực kinh doanh trung tâm và các địa điểm gần ga tàu và sân bay. Năm bất động sản của M&L đều ở gần sân bay. “Có thể chúng tôi cũng đi ngược trào lưu một chút trong cách tiếp cận của mình,” theo Maxwell, 59 tuổi, gia nhập công ty vào năm 2009 sau khi Kum mua lại Four Points ở Sydney. Ông cho biết, M&L bắt đầu việc mua lại ở Nhật Bản, trước đó là những khách sạn hợp thời và được mua lại ở Úc và New Zealand, trong khi những người khác sẽ không làm thế. Maxwell, người quê ở nước Úc, cho biết: “Đối với chúng tôi, quan trọng là vị trí, vị trí và vị trí.” Mặc dù gia đình Kum rất muốn mua các bất động sản, nhưng họ cũng không ngại bán đi khi được giá. Họ đã bán sáu khách sạn trong mười năm qua, gồm cả khách sạn Ibis Novena ở Singapore có 241 phòng năm 2013 với giá 120 triệu đô la Mỹ, hai năm sau khi mua nó với giá 96 triệu đô la Mỹ. Và sau khi mua bốn khách sạn ở Nhật Bản vào năm 2011, họ đã bán chúng và rời khỏi đất nước này vào năm 2016. M&L cũng đang tìm cách biến một số khách sạn của mình thành bất động sản đa công năng, kết hợp dịch vụ lưu trú với không gian thương mại. Chẳng hạn, năm 2016, công ty đã hoàn thành công cuộc tái phát triển trị giá 250 triệu đô la Mỹ cho khách sạn đầu tiên của Kum, hiện được đổi tên thành Hyatt Regency, thêm một tòa nhà cao 25 tầng, 222 phòng, trung tâm hội nghị rộng 3.700 m2 và chín tầng văn phòng. M&L cũng có dự án đang phát triển trị giá 900 triệu đô la Mỹ. Kế hoạch tiếp theo? M&L có dự định mua hoặc phát triển bất động sản ở Úc, New Zealand và châu Âu, với mục tiêu mở rộng gần gấp đôi đế chế của mình trong năm năm tới. THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 119

NHÌN LẠI NHỮNG DIỄN BIẾN ĐÃ QUA CỦA

VBA BY MB MÙA GIẢI 2019

ùa giải VBA by MB đã kết thúc với việc tìm ra nhà vô địch mới. Saigon Heat lần đầu lên ngôi vương sau khi vượt qua Cantho Catfish trong loạt 5 trận Finals kịch tính và hấp dẫn. 3 tháng trôi qua và dưới đây là những cột mốc đáng nhớ của VBA by MB năm nay.

Tháng 6

Khởi động hấp dẫn

Khởi đầu mùa giải, phong độ tuyệt vời của bộ ba Saigon Heat, Hochiminh City Wings by Jetstar và Thang Long Warriors đã mang đến cho người hâm mộ một cuộc đua “tam mã” cực kỳ căng thẳng. Trong khi đó, nhà đương kim vô địch Cantho Catfish, đương kim á quân Hanoi Buffaloes và đội bóng sông Hàn Dannang Dragons với những xáo trộn nhân sự bắt buộc lại khởi động tương đối chật vật. Tuy vậy, rất nhanh cả 6 đội bóng đã mau chóng trở lại và tạo nên những kịch bản không thể đoán trước trên bảng xếp hạng.

Tháng 7

Top 4 dần lộ diện

Bước sang tháng 7, cuộc cạnh tranh cho một tấm vé tham dự vòng Playoffs ngày càng trở nên khốc liệt với màn bứt tốc của những đội bóng lớn. Những thay đổi trong lối chơi và sự đồng đều về đội hình đã giúp “Anh hai Đại bàng” lột xác hoàn toàn, Hochiminh City Wings by Jetstar chiếm giữ ngôi đầu BXH ở phần lớn thời gian của tháng 7. Bám sát ngay phía sau là đội bóng cùng thành phố, Saigon Heat với sức mạnh tập thể của những “chú hổ con” đang ngày càng trưởng thành và bản lĩnh đã có nửa đầu mùa giải không thể tuyệt vời hơn. Ở vị trí thứ ba, không có gì quá ngạc nhiên khi Cantho Catfish nhanh chóng “nóng máy” và trở lại mạnh mẽ. Ba vị trí còn lại thường xuyên xáo trộn vì mục tiêu là tấm vé cuối cùng vào Playoffs. Trong khi Thang Long Warriors là đội bóng có lợi thế hơn cả thì Hanoi Buffaloes và Danang Dragons lại cho thấy sự hụt hơi rõ rệt.

TỰ GIỚI THIỆU

Tháng 8

Nghẹt thở với vòng Playoffs

Kết thúc vòng đấu Regular với thứ tự các đội lần lượt là Cantho Catfish, Saigon Heat, Hochiminh City Wings by Jetstar, Thang Long Warriors, Hanoi Buffaloes và Danang Dragons. 4 cái tên xuất sắc đứng đầu BXH chia thành 2 cặp đấu “định mệnh”. Nếu Cantho Catfish và Thang Long Warriors cùng nhau tái hiện lượt trận Finals VBA 2017 thì Saigon Heat và Hochiminh City Wings by Jetstar đã tạo nên hai trận Derby Sài Thành vô cùng hấp dẫn. Riêng Hanoi Buffaloes và Danang Dragons rất tiếc phải chia tay với VBA by MB khi là hai đội bóng xếp cuối BXH. Với quyết tâm trở thành đội bóng đầu tiên tại VBA by MB bảo vệ thành công chức vô địch, Cantho Catfish đã có màn lội ngược dòng ngoạn mục trước đối thủ Thang Long Warriors, ép đại diện duy nhất của Thủ đô nhận lấy thất bại đầy tiếc nuối sau 3 trận đấu Playoffs 1. Ở cặp đấu còn lại, Saigon Heat thành công phá được “dớp Playoffs” và băng băng tiến về đích sau khi giành chiến thắng thuyết phục trong cả 2 trận đấu của Playoffs 2 trước Hochiminh City Wings by Jetstar.

Tháng 9

Tìm ra tân vương mới

Cả Cantho Catfish và Saigon Heat đều cho thấy mình xứng đáng thế nào khi trở thành hai cái tên cuối cùng có mặt tại chung kết. Nếu “Cá Basa” đứng trước cơ hội bảo vệ thành công ngôi vô địch thì “Ông 30” đã có những trận đấu Finals đầu tiên trong lịch sử đội bóng. Tính chất căng thẳng cực độ đã khiến cả Cantho Catfish và Saigon Heat có những thất bại đáng tiếc và buộc lượt đấu Finals tiến đến trận đấu thứ 5. Dù được thi đấu trên sân nhà dưới sự cổ vũ của hơn 2.000 người hâm mộ, nhưng những nhà đương kim vô địch Cantho Catfish lại không thể bảo vệ thành công ngôi vương. Saigon Heat với tinh thần chiến đấu quả cảm và kèm với đó là một chút may mắn đã có lần đầu tiên đăng quang, xuất sắc trở thành nhà vua mới, là đội bóng vô địch Giải bóng rổ chuyên nghiệp Việt Nam (VBA by MB) mùa giải 2019.

FORBES VIỆT NAM

KẾT NỐI CÔNG NGHỆ — RICH KARLGAARD

Bậc thầy khởi nghiệp

122 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

John Chambers tại nhiều cuộc hội thảo và sự kiện khác nhau.

Thế giới khát khao những công ty khởi nghiệp lớn mạnh. Các công ty lớn, vì sự phát triển của AI, sẽ không tăng trường số lượng nhân sự trong vòng một thập kỷ tới. Hoặc có lẽ là chẳng bao giờ. Vì vậy mọi việc làm đều xuất phát từ những công ty nhỏ đang dần lớn mạnh. FORBES ASIA: Liệu ông có đang đề cao quá mức chuyển đổi kỹ thuật số và AI? JOHN CHAMBERS: Không. Đây là xu hướng lớn nhất trong 30 năm qua, kể từ khi Internet được thương mại hóa. Thậm chí còn lớn hơn. Xu hướng này sẽ tạo ra ảnh hưởng gấp 2 - 3 lần ảnh hưởng của Internet và nhịp độ nhanh hơn rất nhiều. Xu hướng này đang tăng tốc. FORBES ASIA: Ông thích làm nhà đầu tư mạo hiểm đến

Ả N H : B LO O M B E R G

ohn Chambers, vừa tròn 70 tuổi, thích tham gia vào bất kỳ giai đoạn vận hành nào. Trong bộ đồng phục theo phong cách công nghệ – áo blazer xanh, quần jean hàng hiệu, áo sơ mi kẻ ô và giày lười màu xanh – ông vẫn tràn đầy năng lượng như thời còn giữ chức CEO tại Cisco Systems, doanh nghiệp mà ông đã phát triển từ doanh thu hằng năm 2,2 tỉ đô la Mỹ vào năm 1995 lên 49 tỉ đô la Mỹ năm 2015 lúc ông từ chức. Hiện nay Chambers điều hành công ty đầu tư nhỏ của riêng mình, JC2 Partners, tại Palo Alto, California. Ông thích tự gọi mình là cố vấn cho các CEO khởi nghiệp hơn là một nhà đầu tư mạo hiểm. Khi không ở thung lũng Silicon, có thể ông ở Ấn Độ để cố vấn cho chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi về chuyển đổi kỹ thuật số và nền kinh tế. Tôi đã trò chuyện với Chambers vào giữa tháng 8: FORBES ASIA: Vì sao ông thấy hứng thú với các công ty khởi nghiệp? JOHN CHAMBERS: Tôi đã thực hiện 180 thương vụ mua lại công ty tại Cisco. Mặc dù Cisco là doanh nghiệp lớn, nhưng tôi phải suy nghĩ theo hướng của một CEO khởi nghiệp. Tôi tin trong tương lai, đa số những điều đổi mới sẽ xuất phát từ các công ty khởi nghiệp. Đến quý này và năm nay, những công ty lớn sẽ được thúc đẩy. Nhưng những đổi mới lớn sẽ cần từ 3 - 5 năm để xúc tiến, và cũng cần phải có dũng khí để theo đuổi và biến điều đó thành hiện thực. Đó sẽ là lợi thế về tinh thần đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp. FORBES ASIA: Đây không phải là quan điểm được chấp nhận. Nhiều chuyên gia dự báo các gã khổng lồ công nghệ như Google, Amazon, Alibaba và Tencent sẽ điều khiển hướng đổi mới trong thập kỷ tới. JOHN CHAMBERS: Đây không phải điều tôi nhận thấy. Tôi dạy tại Stanford. Tôi đã quên mất sinh viên gần đây nhất của Stanford vào làm việc tại các công ty lớn là ai rồi. Họ đến làm tại các công ty khởi nghiệp. Điều tương tự cũng xảy ra với sinh viên của MIT, với học viện IITs của Ấn Độ. Thậm chí sinh viên của Polytechnique tại Pháp cũng thế.

khởi nghiệp đang được đưa vào guồng và số lượng sắp ra mắt chỉ bằng một nửa so với những gì chúng ta đã làm trong những năm 1990. FORBES ASIA: Vì sao ông thấy Ấn Độ có triển vọng? JOHN CHAMBERS: Nếu anh tin rằng chuyển đổi kỹ thuật số và AI là những tác nhân thay đổi kinh tế và xã hội, với tác động tiềm năng còn lớn hơn cả Internet, thì hãy xem xét cách một quốc gia nghĩ về điều này cho tương lai của họ. Về khía cạnh này, thủ tướng Modi là nhà lãnh đạo tốt nhất trên thế giới. Ông có nhu cầu xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp bởi vì đó là nơi phát sinh phần lớn việc làm. Ông cũng làm được như vậy trong thực tế: thay đổi giáo dục, xây dựng thành phố thông minh, cải thiện an ninh, tạo sự hòa nhập. Tôi đã gặp tất cả các nhà lãnh đạo trên thế giới nhiều lần trong 30 năm qua và Modi nằm trong tốp ba. Tôi muốn nói rằng Ấn Độ đang thực hiện những đổi thay trên thế giới ở cấp độ rất cao. Theo tôi, nền kinh tế của Ấn Độ sẽ tăng trưởng từ 7% đến 11% trong thập kỷ tới. FORBES ASIA: Liệu sự tăng trưởng đó có bền vững? JOHN CHAMBERS: Thực ra anh đang hỏi: “Liệu Ấn Độ có khác biệt?” Có chứ, và đó không chỉ là tầm nhìn của Modi mà còn là tầm nhìn của học viện IITs. Ấn Độ hiện có 600 ngàn kỹ sư tốt nghiệp mỗi năm. Cả chục sinh viên IITs đang hoạt động trong các nhóm ươm tạo khởi nghiệp. Hãy nhớ rằng, Trung Quốc phải mất hai thập kỷ để thực sự đi vào guồng khởi nghiệp công nghệ và rồi bùng nổ trong 10 năm trở lại đây. Ấn Độ có thể làm được điều này trong một thập kỷ theo đúng nghĩa đen. FORBES ASIA: Ông có nhận thấy triển vọng ở các quốc gia khác ở Đông Nam Á? JOHN CHAMBERS: Tôi nghĩ các nước Đông Nam Á như Indonesia và Việt Nam sẽ là những bước ngoặt tiếp theo. Nền kinh tế của họ đã tăng trưởng trong khi giữ lạm phát ở mức một chữ số, có thể tốt hơn một chút so với mức đó. Họ có dân số trẻ. Họ có hình mẫu từ Ấn Độ. Sâu xa hơn, đa số họ có nỗi lo ngại với Trung Quốc, điều đó có nghĩa họ sẽ theo hướng đi của Ấn Độ nhiều hơn. Vì vậy, tôi nghĩ Ấn Độ là nơi tôi đặt cược hiện nay và Đông Nam Á sẽ là nơi tôi đặt cược trong 5 – 10 năm nữa.

ẤN ĐỘ LÀ NƠI TÔI ĐẶT CƯỢC HIỆN NAY VÀ ĐÔNG NAM Á SẼ LÀ NƠI TÔI ĐẶT CƯỢC TRONG 5 – 10 NĂM NỮA.

mức nào?

JOHN CHAMBERS: Tôi không thực sự là nhà đầu tư mạo hiểm. Tôi giống một đối tác chiến lược của các công ty khởi nghiệp hơn. Tôi dùng tài năng để giúp họ tăng trưởng lớn mạnh. Tôi cố vấn, huấn luyện và đầu tư. Một khi đội ngũ biết đến tôi, đầu tư có lẽ là số ba hoặc bốn trong số những gì họ làm xét theo thời gian và năng lực của tôi. Tôi dạy khoảng 40 khóa học cá nhân trong một tháng. Thú tiêu khiển của tôi là đưa 12 CEO khởi nghiệp đi cắm trại và câu cá ở Alaska trong một tuần. FORBES ASIA: Liệu thung lũng Silicon sẽ vẫn là nơi ươm tạo các công ty khởi nghiệp công nghệ cao? JOHN CHAMBERS: Mức định giá 600 tỉ đô la Mỹ cho các kỳ lân của Hoa Kỳ đem lại cảm giác lạc quan giả tạo cho thung lũng Silicon. Trên thực tế, số lượng các công ty

Rich Karlgaard là biên tập viên tại Forbes. Là tác giả và nhà tương lai học toàn cầu, ông đã xuất bản một số cuốn sách, mới nhất là cuốn Late Bloomers, một khám phá đột phá về ý nghĩa của việc trở thành tài năng nở muộn trong một nền văn hóa bị ám ảnh bởi điểm SAT và thành công sớm. Để xem các bài đăng và blog trước đây của ông, hãy truy cập địa chỉ www.forbes.com/sites/richkarlgaard.

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 123

HỒ SƠ CỦA FORBES

ÔNG CHỦ CỦA ROBOT ẢO

DANIEL DINES TẠO RA UIPATH, CÔNG TY CÔNG NGHỆ ĐƯỢC CHÚ Ý NHIỀU NHẤT THẾ GIỚI TRỊ GIÁ BẢY TỈ ĐÔ LA MỸ, BẰNG CÁCH ĐƯA CÁC ROBOT ẢO VÀO ĐẢM NHIỆM CÔNG VIỆC LẶT VẶT TRONG VĂN PHÒNG. TRONG QUÁ TRÌNH NÀY, ÔNG TRỞ THÀNH TỈ PHÚ ĐẦU TIÊN GIÀU LÊN NHỜ BOT (ROBOT ẢO THỰC HIỆN CÁC TÁC VỤ).

gười đàn ông từng là nhân vật điển hình cho lĩnh vực công nghệ mới có mức tăng trưởng thu hút nhất và là hi vọng mới của giới kinh doanh Đông Âu đang vặn xoắn cây bút giữa các ngón tay để cố không quát nhân viên của mình. Daniel Dines, nhà đồng sáng lập và là CEO của UiPath, chỉ cau có với tấm bảng kỹ thuật số trước thời điểm phát hành sản phẩm vào tháng mười. Có một tính năng phát sinh những vấn đề bảo mật; một tính năng khác có thiết kế không phù hợp với điện thoại di động. Cuối cùng, Dines, cựu nhân viên của Microsoft, người tha thiết mong chờ tính đơn giản của nút Start phía dưới bên trái màn hình Windows, không kiềm chế được nữa. Vừa phóng tầm mắt qua trung tâm thành phố Bucharest, Romania, nơi ông ấp ủ ý tưởng về UiPath, Dines vừa gọi cho một giám đốc điều hành sản phẩm đang ở thành phố Bellevue, Washington, dựng anh ta dậy lúc 6:30 sáng giờ địa phương. “Tôi muốn anh suy nghĩ lại về tính năng này,” Dines nói. “Tôi thấy tính năng này rất phức tạp. Nó nên hoạt động giống như Gmail.” Giao diện cực kỳ quan trọng với Dines vì sản phẩm cuối cùng của ông là vô hình với mắt người. UiPath tạo ra các bot – những đoạn mã tự động thực hiện các tác vụ lặp lại. Bạn có thể liên tưởng bot với những âm mưu gian lận trong bầu cử của người Nga hoặc những kẻ “thế thân” trong dịch vụ chăm sóc khách hàng, nhưng UiPath gần đây đã đạt mức định giá bảy tỉ đô la Mỹ nhờ việc bán một dạng bot nhàm chán hơn, có khả năng lấy số liệu từ các hóa đơn có định dạng PDF và đưa vào phần mềm kế toán, hoặc xử lý các yêu cầu bồi thường – những công việc không cần suy nghĩ và cần được thay thế, giống như công việc của các giao dịch viên ngân hàng hoặc

124 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

các nhân viên vận hành điện thoại nhiều thế hệ trước. Sự thay đổi này – tạo ra lĩnh vực công nghệ hoàn toàn mới, được gọi là “tự động hóa quy trình bằng robot” hay RPA – có tiềm năng tươi sáng. Tại tập đoàn ngân hàng Sumitomo Mitsui của Nhật Bản, khách hàng của UiPath từ tháng 4.2017, các dự án giảm tải công việc cho nhân viện và cải thiện độ chính xác sẽ giúp tiết kiệm gần 500 triệu đô la Mỹ vào năm tới. Những doanh nghiệp khổng lồ như Toyota và Walmart đổ xô đến UiPath vì phép mầu tương tự. Thiết lập robot ảo nhanh hơn và rẻ hơn so với việc giao cho các kỹ sư xây dựng một ứng dụng nội bộ, và giải phóng nhân viên khỏi các công việc đơn giản: mất nhiều giờ để tạo ra các macro Excel và điền các bảng biểu. Một bot của UiPath thực thi tác vụ không ngừng, mà không khiếu nại, với số tiền lên tới 15 ngàn đô la Mỹ một năm. Một số công ty sử dụng hàng ngàn bot cùng lúc. Dines, 47 tuổi, không phát minh ra RPA, nhưng ông đã khéo léo đặt mình vào vị trí thống trị nó. Hai năm trước, khi được các nhà đầu tư châu Âu định giá ở mức 110 triệu đô la Mỹ, UiPath là công ty ít tên tuổi trong số 150 công ty có trụ sở tại Romania, mới vừa ghi nhận mức doanh thu dưới năm triệu đô la Mỹ. Hiện nay, họ đặt trụ sở tại một tòa nhà chọc trời lấp lánh trên đại lộ Park ở Manhattan và có hơn 3.200 nhân viên tại hơn 30 văn phòng trên khắp thế giới. Công ty tạo ra doanh thu 155 triệu đô la Mỹ vào năm ngoái và dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong năm nay. Sự thay đổi đưa họ lên vị trí thứ ba trên danh sách Cloud 100 của Forbes năm 2019. Hồi tháng tư, nhóm nhà đầu tư phố Wall, gồm Wellington Management, rót thêm 568 triệu đô la Mỹ, định giá bảy tỉ đô la Mỹ, đưa Dines, người sở hữu hơn 20% cổ phần, trở thành tỉ phú đầu tiên trên thế giới giàu lên nhờ bot.

ẢN H : LE VO N B IS S FO R FO R B E S

ALE X KO N R AD

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 125

THE CLOUD 1OO Bảng xếp hạng các công ty tư nhân hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ thu hút nhất. Đối với danh sách lần thứ tư, Forbes và Bessemer Venture Partners sắp xếp các công ty điện toán đám mây theo các tiêu chí dẫn đầu về đổi mới trong lĩnh vực bảo mật, cơ sở hạ tầng và cách thức làm việc. Từ các công ty khởi nghiệp tự cấp vốn đến những gã khổng lồ được quỹ đầu tư doanh nghiệp tư nhân hỗ trợ, với điểm chung là tốc độ tăng trưởng và doanh số cao, có giá trị định giá hàng đầu trong ngành và văn hóa doanh nghiệp vững mạnh, do 40 chuyên gia là CEO từ các công ty điện toán đám mây tương đương trên sàn chứng khoán đánh giá. Xem danh sách 50 vị trí đầu tiên dưới đây. Để xem danh sách đầy đủ, phương pháp, hồ sơ công ty và các thông tin khác, xin truy cập WWW.FORBES.COM/CLOUD100

1. STRIPE

San Francisco CEO: Patrick Collison NHÂN VIÊN: 2.000 GỌI VỐN: $785 TRIỆU

Xử lý thanh toán

2. SNOWFLAKE

7. TANIUM

Emeryville, CA Orion Hindawi, Fazal Merchant1 NHÂN VIÊN: 1.200 GỌI VỐN: $800 TRIỆU

Thiết bị đầu cuối an ninh mạng

San Mateo, CA Frank Slootman1 NHÂN VIÊN: 1.400 GỌI VỐN: $920 TRIỆU

Kho dữ liệu đám mây

3. UIPATH TP. New York Daniel Dines

NHÂN VIÊN: 3.200 GỌI VỐN: $1,1 TỈ

Tự động hóa quá trình bằng robot

TA N I U M

4. HASHICORP

Công ty an ninh mạng Tanium đạt mức định giá 6,5 tỉ đô la Mỹ nhờ tạo ra phương thức tốt hơn giúp các công ty lớn quản lý mối đe dọa nhắm vào các thiết bị như máy chủ và máy tính xách tay. Không còn là người mới nữa, họ hiện đang cạnh tranh với một nhóm ngôi sao mới nổi trong ngành. Orion Hindawi, đồng CEO của Tanium, người 12 năm trước cùng với cha mình, David, sáng lập công ty Emeryville có trụ sở tại California, nghĩ rằng vị trí dẫn đầu của họ sẽ còn kéo dài. “Rất nhiều VC đang tài trợ cho các công ty bảo mật. Rất ít người trong số họ đủ kiên nhẫn chờ đến sáu năm để tạo dựng một cấu trúc,” ông nói. —C.P.

San Francisco David McJannet1 NHÂN VIÊN: 600 GỌI VỐN: $174 TRIỆU

Tự động hóa cơ sở hạ tầng đám mây

5. DATADOG TP. New York Olivier Pomel

NHÂN VIÊN: 1.200 GỌI VỐN: $147,9 TRIỆU

Giám sát và phân tích dữ liệu

6. PROCORE

Carpinteria, CA Tooey Courtemanche NHÂN VIÊN: 1.800 GỌI VỐN: $250 TRIỆU

Quản lý xây dựng 1

CEO KHÔNG LÀ NHÀ SÁNG LẬP 2 ƯỚC TÍNH TỪ PITCHBOOK

BIÊN TẬP: ALEX KONRAD — PHÓNG VIÊN: KENRICK CAI, HALEY KIM, MONICA MELTON, MICHAEL NUÑEZ VÀ CATHERINE PERLOFF

126 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

HỒ SƠ CỦA FORBES

Ông sẽ không phải là người cuối cùng. Với các bot sẵn sàng tạo nên sự bùng nổ hiệu suất thông qua trí thông minh nhân tạo (thay vì chỉ tạo ra các tài khoản giả mạo thân Trump trên Twitter), cuộc xâm lăng đang dần lộ diện. Blue Prism, công ty niêm yết trên sàn Giao dịch Chứng khoán London và là nhà sáng tạo lĩnh vực này, gần đây huy động được 130 triệu đô la Mỹ thông qua hình thức phát hành thêm cổ phiếu. SoftBank đầu tư 300 triệu đô la Mỹ vào Automation Anywhere – công ty có trụ sở tại San Jose, California, tuyên bố sẽ đánh bại UiPath về trí tuệ nhân tạo. Và những gã khổng lồ của công nghệ điện toán đám mây – do Microsoft dẫn đầu – đang có dấu hiệu muốn nhảy vào cuộc chơi. Điều này lý giải cho sự nôn nóng của Dines tại Bucharest. UiPath phải tiếp tục đẩy nhanh các giới hạn mà một công ty khởi nghiệp có thể đạt được mà không tự sụp đổ, và đồng thời đóng vai trò là bộ mặt của một “ngành công nghiệp” bị xa lánh bởi rủi ro liên quan đến các bot có ý định xấu và viễn cảnh thất nghiệp của công nhân tay nghề thấp. Đối với Dines, người chưa bao giờ chia sẻ câu chuyện đầy đủ của mình, những lời đồn thổi như vậy có vẻ quá quen thuộc, giống như cách mọi người chỉ trích chủ cũ của ông khi phần mềm nổi lên thành kẻ thay đổi cuộc chơi trong xã hội. “Bill Gates từng nói tại Microsoft về một chiếc máy tính trong mọi gia đình,” Dines nói. “Tôi muốn mỗi người đều có một robot.” “Khiêm tốn” là một trong bốn nguyên tắc chính của UiPath, gần giống với câu cách ngôn ban đầu của Google “Đừng trở thành kẻ xấu xa” (Don’t be evil), nhưng điều này lại không được tuân thủ nhất quán. Trong bữa ăn trưa với Dines ở Bucharest, nhà sáng lập nói rằng ông không xem mình là một lập trình viên tuyệt vời, mà chỉ là một người rất giỏi. Đến bữa tối, ông nói ông vẫn là người giỏi nhất ở UiPath. Cho dù bạn tin Dines tới đâu thì sự thật là lập trình đã đưa ông ra khỏi Romania. Có cha là giáo viên và mẹ là kỹ sư, cả hai gặp nhau sau khi bị chính quyền độc tài Nicolae Ceausescu thuyên chuyển đến thị trấn có nhà máy hóa chất mới, Dines lớn lên phía sau “Bức màn sắt” với mơ ước trở thành tác giả, nhưng rồi nhận ra mình giỏi toán hơn. Ông bắt đầu học đại học năm 1990, một năm sau khi bức tường Berlin sụp đổ và chế độ Ceausescu kết thúc trước mũi súng đội hành quyết. Chán ngấy những bài giảng nhàm chán, Dines bỏ qua tất cả trừ một số lớp toán và khoa học máy tính để chơi bài Bridge. Ông tự xem mình là một kẻ kiếm lời nhờ chênh lệch giá thời kỳ hậu Cộng sản trong giai đoạn lạm phát ở Romania, mua hàng có giá rẻ hơn so với ở Bucharest và gửi hàng về nhà bán với giá cao hơn. Giữa thập niên 1990, khi đang điều hành doanh nghiệp đăng tin tuyển dụng, Dines nghe nói lập trình viên ở Bucharest có thể kiếm được xấp xỉ 300 đô la Mỹ mỗi tháng khi gia công phần mềm cho các công ty công nghệ Hoa Kỳ. Ông đã mượn một cuốn sách về C++ ở thư viện và bắt đầu tự học, dùng máy vi tính của người bạn để thực hành khi họ ngủ. Năm 2001, ông gia nhập Microsoft và chuyển đến Seattle, làm lập trình viên ở đó trong gần năm năm. “Những năm đầu tiên của tôi thật tồi tệ,” Dines nói. “Trong các cuộc họp, tôi chỉ hiểu được 50% đến 60% những gì họ nói, và

không thể nói gì.” Sau một thời gian dài, ông mới phát hiện ra rằng một số từ – như “folder” (thư mục) – còn mang ý nghĩa khác ngoài tên gọi của các biểu tượng trên Windows. Năm 2005, ông trở về Bucharest thành lập công ty gia công công nghệ, DeskOver. Để theo kịp thời đại, Dines bỏ chơi bài Bridge và chuyển sang chơi Poker, trò chơi giúp hình thành phong cách quản lý của ông. “Ông ấy chấp nhận rất nhiều rủi ro, do đó sẽ thua trong đa số trường hợp, nhưng ông ấy lại thích học tập kinh nghiệm từ đó,” Marius Tîrca, người nổi lên với tư cách là “khâm sai đại thần” của Dines chia sẻ. “Đôi khi ông ngửa những lá bài của mình lên và hỏi mọi người rằng họ sẽ chơi như thế nào.” Những bài học đó được thử nghiệm sau khi ông mất đi khách hàng gia công lớn nhất của mình năm 2011. Thay vì thu nhỏ quy mô công ty, ông bỏ thói quen hút thuốc liên tục và đưa Tîrca lên thành đồng sáng lập, sau đó là CTO, và tập trung vào hoạt động kinh doanh phụ của công ty là bán bộ công cụ phát triển phần mềm, gọi tắt là SDK, giúp viết mã ứng dụng nhanh hơn. Đây hóa ra chỉ là hoạt động thay thế tạm thời. Thay đổi cơ bản xuất hiện khi khách hàng từ Ấn Độ chỉ cho Dines cách họ dùng các công cụ này để huấn luyện phần mềm bắt chước các tác vụ cơ bản như nhập dữ liệu, không cần đến kỹ sư. DINES TỪ CHỐI UiPath cử nhân viên đến công ty Ấn Độ này và sau đó ĐỀ NGHỊ TRỊ GIÁ 1 giành được hợp đồng từ Blue TỈ ĐÔ LA MỸ CỦA Prism, công ty vừa đặt ra thuật MASAYOSHI SON ngữ “RPA” sau khi tự động hóa các hoạt động hành chính tại TỪ SOFTBANK. hàng. “Họ nói đây là cách “NGÀI ĐƯỢC CHÀO ngân sử dụng công nghệ của chúng tôi ĐÓN TẠI CÔNG TY,” tốt nhất,” Dines nói. “Phần mềm của chúng tôi hoàn toàn hữu DINES NÓI VỚI dụng trong thế giới RPA.” ÔNG ẤY, “NHƯNG Từ đó, Dines bước chân vào NGÀI CHỈ CÓ THỂ lĩnh vực kinh doanh robot ảo, tập trung vào các chương trình ĐẦU TƯ TỚI MỨC phần mềm chạy tự động không NÀY THÔI.” cần phải viết mã mới. Năm 2014, công ty đạt doanh thu 500 ngàn đô la Mỹ – con số không tệ ở Romania – và Dines, lấy cảm hứng từ bảng tin của Hacker News, nhắm đến các khách hàng lớn hơn và có quy mô theo kiểu thung lũng Silicon. Ông chuyển mô hình kinh doanh sang bán thuê bao phần mềm dưới dạng dịch vụ (SaaS – softwareas-a-service), huy động được 1,6 triệu đô la Mỹ từ các quỹ đầu tư châu Âu là Earlybird, Credo Ventures và Seedcamp, và gấp gáp đổi tên công ty thành UiPath, một thuật ngữ kỹ thuật xuất hiện trong đoạn mã của công ty khởi nghiệp. Thay vì cạnh tranh với các công ty kiểm toán và tư vấn lớn, UiPath trở thành đối tác của họ. Các công ty như Cognizant và EY có thỏa thuận với các công ty đa quốc gia để tạo ra quy trình hiệu quả hơn, ví dụ như mua sắm. Bắt tay với UiPath, họ có thể tiết kiệm tiền cho khách hàng nhờ tự động hóa công việc. Mối lợi khác là Dines khuyến khích

THE CLOUD 1OO 8. INVISION TP. New York Clark Valberg

NHÂN VIÊN: 800 2 GỌI VỐN: $350,2 TRIỆU2

Phần mềm thiết kế

9. RUBRIK Palo Alto, CA Bipul Sinha

NHÂN VIÊN: 1.600 GỌI VỐN: $553 TRIỆU

Quản lý dữ liệu

10. CONFLUENT Palo Alto, CA Jay Kreps

NHÂN VIÊN: 500 GỌI VỐN: $205,9 TRIỆU

Nền tảng truyền dữ liệu

11. CLOUDFLARE San Francisco Matthew Prince

NHÂN VIÊN: 1.000 2 GỌI VỐN: $404,3 TRIỆU2

Cơ sở hạ tầng trang web và an ninh

12. TOAST

Boston Chris Comparato1 NHÂN VIÊN: 2.000 GỌI VỐN: $496 TRIỆU

Phần mềm nhà hàng

13. DATABRICKS San Francisco Ali Ghodsi

NHÂN VIÊN: 800 GỌI VỐN: $498,5 TRIỆU

Phân tích dữ liệu

14. SERVICETITAN Glendale, CA Ara Mahdessian NHÂN VIÊN: 702 GỌI VỐN: $326 TRIỆU

Phần mềm dịch vụ tại nhà

15. MAILCHIMP Atlanta Ben Chestnut NHÂN VIÊN: 1.000 GỌI VỐN: $0

Nền tảng tiếp thị

16. CANVA

Sydney, Úc Melanie Perkins NHÂN VIÊN: 650 GỌI VỐN: $140 TRIỆU

Phần mềm thiết kế

C A N VA Nhà thiết kế chuyên nghiệp có Adobe. Phần còn lại của thế giới có Canva, công ty khởi nghiệp phần mềm có trụ sở tại Úc trị giá 2,5 tỉ đô la Mỹ. Do CEO Melanie Perkins cùng chồng chưa cưới Cliff Obrecht, và Cameron Adams đồng sáng lập. Canva trở thành công cụ thiết kế cho 99% nhu cầu đồ họa – có hơn 18 triệu người dùng hằng tháng, với nhiều mục đích thiết kế, từ thực đơn đến các chiến dịch trên Instagram và tờ rơi. Perkins nói: “Toàn bộ ý tưởng của Canva là cho phép mọi người chọn một ý tưởng và biến nó thành sản phẩm hoàn chỉnh – vì vậy bạn có thể thiết kế bất cứ thứ gì và công bố ở bất cứ đâu. —A.K.

17. PLAID

San Francisco Zach Perret NHÂN VIÊN: 390 GỌI VỐN: $310 TRIỆU

Cơ sở hạ tầng tài chính

18. GUSTO San Francisco Josh Reeves

NHÂN VIÊN: 1.000 GỌI VỐN: $516 TRIỆU

Nhân sự, bảng lương và quyền lợi

19. TRIPACTIONS Palo Alto, CA Ariel Cohen

NHÂN VIÊN: 800 GỌI VỐN: $480 TRIỆU

Quản lý kinh doanh du lịch

20. NCINO

Wilmington, NC Pierre Naudé NHÂN VIÊN: 750 GỌI VỐN: $150 TRIỆU

Cơ sở hạ tầng ngân hàng đám mây

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 127

THE CLOUD 1OO 21. SQUARESPACE TP. New York Anthony Casalena NHÂN VIÊN: 1.000 GỌI VỐN: $278,5 TRIỆU

Nhà phát triển web

22. INTERCOM San Francisco Eoghan McCabe NHÂN VIÊN: 600 GỌI VỐN: $241 TRIỆU

Dịch vụ nhắn tin dành cho doanh nghiệp

23. SEGMENT San Francisco Peter Reinhardt

NHÂN VIÊN: 440 GỌI VỐN: $284 TRIỆU

Hạ tầng cơ sở dữ liệu

24. VLOCITY San Francisco David Schmaier NHÂN VIÊN: 800 GỌI VỐN: $163 TRIỆU

Quản lý quan hệ khách hàng theo chiều dọc

30. YARDI

Santa Barbara, CA Anant Yardi NHÂN VIÊN: 6.650 GỌI VỐN: $0

Quản lý đầu tư và tài sản

31. WALKME San Francisco Dan Adika

NHÂN VIÊN: 787 GỌI VỐN: $217,5 TRIỆU

Nền tảng áp dụng kỹ thuật số

32. GITLAB 100% từ xa Sid Sijbrandij

NHÂN VIÊN: 844 GỌI VỐN: $158 TRIỆU

DevOps

33. ZAPIER 100% từ xa Wade Foster

NHÂN VIÊN: 250 GỌI VỐN: $1,3 TRIỆU

Tích hợp ứng dụng web

25. ILLUMIO Sunnyvale, CA Andrew Rubin

NHÂN VIÊN: 325 GỌI VỐN: $332,5 TRIỆU

An ninh mạng

26. DARKTRACE

San Francisco; Cambridge, Anh Nicole Eagan, Poppy Gustafsson NHÂN VIÊN: 1.000 GỌI VỐN: $176,5 TRIỆU

An ninh mạng

27. VEEAM

Baar, Switzerland Andrei Baronov NHÂN VIÊN: 3.700 GỌI VỐN: $532 TRIỆU

Quản lý dữ liệu

28. SPRINKLR TP. New York Ragy Thomas

NHÂN VIÊN: 1.500 GỌI VỐN: $239 TRIỆU

Quản lý truyền thông xã hội

29. AUTOMATION

ANYWHERE San Jose, CA Mihir Shukla

NHÂN VIÊN: 1.750 GỌI VỐN: $550 TRIỆU

Tự động hóa quá trình bằng robot

128 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

WA L K M E Phần mềm phải làm cho quy trình đơn giản, vì người mua hàng trực tuyến sẽ không chi một xu nếu họ không tìm thấy nút thanh toán. Đó là lãnh địa của WalkMe. Thay vì buộc khách hàng và nhân viên phải đọc hết các hướng dẫn sử dụng và video hướng dẫn, các công ty như PayPal và Microsoft sử dụng WalkMe để điều hướng các trang web và ứng dụng dễ dàng hơn. “Vì sao lại không có GPS cho thế giới kỹ thuật số? Tôi có thể đi đến bất kỳ nơi nào trên thế giới và đi từ điểm A đến điểm B, nhưng tôi không thể truy cập vào tài khoản ngân hàng và hoàn thành tác vụ mà không cần xem video hướng dẫn trước đó,” theo Dan Adika, đồng sáng lập kiêm CEO của công ty khởi nghiệp tám năm tuổi trị giá khoảng 1 tỉ đô la Mỹ. —C.P.

HỒ SƠ CỦA FORBES

chuyên gia tư vấn giới thiệu UiPath với khách hàng bằng cách để họ giữ lại tới 80% tổng chi tiêu liên quan đến bot, đổi lấy việc thiết lập và duy trì chương trình. Đầy bất ngờ, vài công ty lớn nhất thế giới trở thành kênh bán hàng cho UiPath nhỏ bé. Thực tế là sau đó hai năm, Dines mới gặp trực tiếp khách hàng của mình (Swiss Re khẳng định Dines bay tới Zurich vì một hợp đồng trị giá 100 ngàn đô la Mỹ). Khi đối thủ Blue Prism lên sàn chứng khoán năm 2016 (vốn hóa thị trường hiện tại: 750 triệu đô la Mỹ), Dines quyết tâm toàn cầu hóa UiPath. Qua điện đàm, ông có khách hàng ở Hoa Kỳ, ví dụ như hợp đồng trị giá 300 ngàn đô la Mỹ với General Electric. Nhưng Dines biết rằng với các giao dịch lớn hơn, ông cần đặt chân tới tận nơi. Đầu tiên, một văn phòng ở trung tâm gia công phần mềm Bangalore năm 2016, sau đó là London và New York. Năm tiếp theo, đúng ngày Lễ tình nhân, Dines ký các điều khoản nhận đầu tư 30 triệu đô la Mỹ từ Accel, ở mức định giá 110 triệu đô la Mỹ, trong lúc các nhân viên điều hành chờ tại sân bay để lên đường tới mở văn phòng Tokyo. Dines có buổi chia tay các nhà đầu tư tại London của Accel trước khi bay đi. “Daniel nhìn chúng tôi và nói, ‘Tôi sẽ kiếm cho các anh rất nhiều tiền!’” Luciana Lixandru, đối tác của Accel, kể lại. Khoản đầu tư bảo đảm và khát vọng nhân lên, Dines chuyển trụ sở chính – và gia đình – đến New York hai năm trước. (Ông vẫn dành khoảng một phần ba thời gian đến làm việc tại văn phòng Bucharest, hiện là trung tâm R&D.) Cuối năm 2017, UiPath đạt hơn 30 triệu đô la Mỹ doanh thu, và không giống như các công ty khởi nghiệp điển hình ở thung lũng Silicon, thường bắt đầu mua bán lẫn nhau, công ty tuyên bố 60% các công ty lớn nhất Hoa Kỳ là khách hàng của họ. Số liệu toàn cầu: doanh số của UiPath gồm ba phần bằng nhau đến từ Bắc Mỹ, châu Âu và phần còn lại của thế giới. Tăng trưởng thần tốc, đa dạng này nhanh chóng thu hút nhiều nhà đầu tư nổi tiếng hơn. Công ty đầu tư khởi nghiệp của Alphabet, CapitalG, dẫn đầu vòng gọi vốn Series B trị giá 153 triệu đô la Mỹ tháng 3.2018, định giá UiPath 1,1 tỉ đô la Mỹ, cùng với Accel – công ty này quay lại đầu tư nhiều hơn. Hè năm đó, khi doanh số đạt 100 triệu đô la Mỹ, Dines nhận được lời đề nghị mà sau này trở thành nghi thức cần tuân thủ của những nhà sáng lập kỳ lân. Đại diện quỹ Vision Fund của SoftBank, công cụ đầu tư trị giá 100 tỉ đô la Mỹ do Masayoshi Son quản lý, “bắt được” Dines khi ông đang đi nghỉ tại vùng biển Côte d’Azure, Pháp. Dines bay tới Nhật Bản để trực tiếp gặp Son, theo như Dines nói, đề nghị với ông khoản đầu tư trị giá một tỉ đô la Mỹ – giảm quyền hành của ông và kiểm soát hội đồng quản trị nhiều hơn mức ông chấp nhận được. “Tôi nói với Masa rằng ngài được chào đón tại công ty,” Dines kể. “Tuy nhiên, ngài chỉ có thể đầu tư tới mức này thôi.” UiPath chọn khoản đầu tư 225 triệu đô la Mỹ từ CapitalG và công ty đầu tư mạo hiểm Sequoia, định giá công ty đạt mức 3 tỉ đô la Mỹ. “Daniel là nhà đàm phán xuất sắc. Ông ấy như con cá sấu dưới nước,” Mihai Faur – kế toán trưởng của UiPath, người tham gia các vòng tài trợ – nhận xét. “Ông ấy thoải mái ở bên ngoài. Bên trong, ông ấy là một ngọn lửa“.

Văn hóa vội vã ở thung lũng Silicon thần tượng các CEO thức dậy trước bình minh để tập thể dục hoặc thiền, trong khi những người còn lại vẫn đang cố ngủ thêm chút nữa. Hầu như sáng nào, Dines cũng thức dậy và đọc cho đến khi thấy chán, một tiếng hoặc hơn, sau đó chợp mắt chút nữa. Ttầm 11 giờ sáng, khi ông ở Romania (Dines thề rằng mình dậy sớm hơn một chút khi ở ở New York) – ông mới mở WhatsApp và Slack. Cuộc trò chuyện trong bữa tối với Dines có thể chuyển từ Hermann Hesse sang lịch sử Byzantine, đến cách thức kinh doanh như tựa sách cũ Zig Ziglar’s Secrets of Closing the Sale. Lập trình viên Microsoft, người không hiểu “folder” là gì, hiện đang nói về cuốn tiểu thuyết A Gentleman in Moscow của Amor Towles, cuốn sách bán chạy nhất nằm trong danh mục sách đọc trong mùa hè của Bill Gates. Dines bị mê hoặc bởi cách nhân vật chính, bá tước Rostov, thay đổi cuộc sống theo hướng tốt hơn khi nhận nuôi một bé gái. “Bá tước và tôi có rất HẦU NHƯ SÁNG nhiều nét tính cách giống nhau, NÀO, DINES cùng tầm nhìn,” ông nói. “Tôi làm CŨNG THỨC DẬY việc rất chăm chỉ ở công ty, nhưng làm những thứ tôi thích. Là VÀ ĐỌC CHO ĐẾN chỉ một kẻ lười biếng, tôi phải xây dựng KHI THẤY CHÁN, được quy trình nhận dạng mẫu tốt MỘT TIẾNG HOẶC hơn trong cuộc sống.” Dines hiện dành phần lớn thời HƠN, SAU ĐÓ gian trên máy bay để giữ cho đội ngũ CHỢP MẮT THÊM nhân viên đông đảo của mình tiến về cùng một hướng. Việc đó không dễ CHÚT NỮA. dàng gì. Với các giám đốc điều hành cấp cao gia nhập từ HP, Microsoft và SAP, UiPath đang cố lồng ghép phong cách làm việc chuyên nghiệp vào một công ty khởi nghiệp. Đã qua rồi những ngày họp hội đồng bằng tiếng địa phương bên bàn bóng bàn. “Chửi bằng tiếng Romania dễ hơn,” Bogdan Ripa, giám đốc sản phẩm tại Bucharest, thở dài. Các thông điệp đều rõ ràng. Mười ba năm trước, Amazon Web Services ra đời và điện toán đám mây bùng nổ, thiết lập trật tự mới trong hàng ngũ những người khổng lồ công nghệ thống trị thị trường 200 tỉ đô la Mỹ, và đẩy những kẻ khác đến chỗ chết. RPA đang cố trở thành lĩnh vực tiếp theo. Tính theo tổng số đô la Mỹ, thị trường RPA vẫn còn nhỏ – chỉ 846 triệu đô la Mỹ doanh thu trong năm 2018 trên toàn cầu, theo Gartner – nhưng những con số đó mâu thuẫn với giá trị cao hơn nhiều của các bản hợp đồng khi tái ký thuê bao và các doanh nghiệp mở rộng quy trình của họ theo thời gian. “Hầu như tất cả mọi người đều đã bước chân vào con đường này,” Sundara Sukavanam, người đứng đầu bộ phận ứng dụng tự động hóa tại Cognizant, cho biết. Cognizant hiện có 2.500 chuyên gia đang làm việc với bot và các khách hàng, có ngân sách dồi dào để số hóa hoạt động của họ, và chi hàng triệu đô la Mỹ cho hàng ngàn bot. “RPA là cấu trúc của tương lai. Nơi nào có hoạt động thủ công, nơi đó có RPA.” Toyota đã tự động hóa 86 quy trình ở Bắc Mỹ nhờ sử dụng UiPath suốt quá trình sản xuất, nghiên cứu phát triển và các dịch vụ, nhờ đó tiết kiệm được 40 ngàn giờ lao động mỗi năm. Các bot xử lý tất cả mọi thứ từ đặt mua danh thiếp đến các

THE CLOUD 1OO 34. LOOKOUT

38. JFROG

San Francisco Jim Dolce1

Sunnyvale, CA Shlomi Ben Haim

NHÂN VIÊN: 300 GỌI VỐN: $280 TRIỆU

NHÂN VIÊN: 450 GỌI VỐN: $226,5 TRIỆU

An ninh mạng

DevOps

35. AIRTABLE

39. AUTH0

NHÂN VIÊN: 150 GỌI VỐN: $170 TRIỆU

NHÂN VIÊN: 500 GỌI VỐN: $210 TRIỆU

Sáng tạo phần mềm

Quản lý danh tính

36. SISENSE

40. FRESHWORKS

San Francisco Howie Liu

New York City Amir Orad1

Bellevue, WA Eugenio Pace

San Mateo, CA Girish Mathrubootham

NHÂN VIÊN: 700 GỌI VỐN: $250 TRIỆU

NHÂN VIÊN: 2.000 GỌI VỐN: $250 TRIỆU

Phân tích kinh doanh

Gắn kết khách hàng

37. AVIDXCHANGE

41. ASANA

Charlotte, NC Michael Praeger

San Francisco Dustin Moskovitz

NHÂN VIÊN: 1.257 GỌI VỐN: $581 TRIỆU2

NHÂN VIÊN: 580 GỌI VỐN: $213,2 TRIỆU

Phần mềm thanh toán

Hợp tác làm việc

42. TURBONOMIC Boston Benjamin Nye1

NHÂN VIÊN: 500 GỌI VỐN: $150 TRIỆU

Quản lý tài nguyên ứng dụng

43. KEEPTRUCKIN GITLAB Trên lý thuyết, GitLab có trụ sở tại San Francisco. Nhưng hãy thử đến địa chỉ đó và bạn sẽ gặp cửa hàng UPS. Đó là vì GitLab là công ty làm việc từ xa và có nhân viên tại 58 quốc gia, từ Iceland đến Peru và Mông Cổ. Nhờ sử dụng các công cụ hiện đại như Zoom, Slack và phần mềm của riêng họ giúp các lập trình viên cộng tác với nhau, GitLab đảm bảo nhân viên của mình không gặp khó khăn trong giao tiếp. “Có vẻ như việc quản lý dễ dàng hơn vì chúng tôi rất giỏi trong việc viết ra mọi thứ,” nhà đồng sáng lập và CEO Sid Sijbrandij nói. Bao gồm cả một ngày trọng đại: 18.11.2020, ngày Sijbrandij chỉ định cho đợt IPO của công ty. —K.C.

San Francisco Shoaib Makani

NHÂN VIÊN: 1.350 GỌI VỐN: $227,3 TRIỆU

Quản lý đội xe

44. CARTA San Francisco Henry Ward

NHÂN VIÊN: 600 GỌI VỐN: $447,8 TRIỆU

Quản lý tài sản

45. UPTAKE Chicago Brad Keywell

NHÂN VIÊN: 500 GỌI VỐN: $258 TRIỆU

Công nghiệp AI

46. DIGITALOCEAN TP. New York Yancey Spruill1

NHÂN VIÊN: 500 GỌI VỐN: $123 TRIỆU

Cơ sở hạ tầng đám mây

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 129

THE CLOUD 1OO

KEEPTRUCKIN Các quy định mới buộc ngành công nghiệp vận tải trị giá 700 tỉ đô la Mỹ phải triển khai lưu trữ hồ sơ điện tử trở thành cơ hội cho nhà đồng sáng lập và CEO của KeepTruckin, Shoaib Makani. “Có rất nhiều hoạt động phục vụ giới công nhân bị các doanh nhân công nghệ bỏ qua,” ông nói. Hiện nay, lái xe của hơn 250 ngàn phương tiện giao thông sử dụng phần mềm và phần cứng của KeepTruckin để quản lý thiết bị và hàng hóa của họ, giúp KeepTruckin trở thành một trong những mạng lưới kết nối xe tải lớn nhất. Tiếp theo: một thị trường mở. “Nhờ nắm rõ vị trí xe tải và loại hàng hóa chuyên chở, chúng tôi có khả năng kết nối cung và cầu. Chúng tôi có dữ liệu,“ Makani nói —M.N.

47. APPDIRECT

San Francisco Dan Saks, Nicolas Desmarais NHÂN VIÊN: 700 GỌI VỐN: $320 TRIỆU

Nền tảng thuê bao thương mại

48. DATASTAX Santa Clara, CA Billy Bosworth1

NHÂN VIÊN: 600 GỌI VỐN: $190 TRIỆU

Cơ sở hạ tầng đám mây

49. PINDROP

Atlanta Vijay Balasubramaniyan NHÂN VIÊN: 300 GỌI VỐN: $207 TRIỆU

Bảo mật dựa trên giọng nói

50. MONDAY.COM Tel Aviv, Israel Roy Mann

NHÂN VIÊN: 285 GỌI VỐN: $234,1 TRIỆU

Quản lý nhóm

130 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

HỒ SƠ CỦA FORBES

khoản thu cho nhà sản xuất xe hơi toàn cầu. ngày càng phức tạp. Google là khách hàng Một ứng dụng bot tập hợp dữ liệu từ 12 hãng của UiPath và đầu tư gián tiếp thông qua vận tải đường sắt lớn ở Bắc Mỹ vận chuyển CapitalG, phần mềm UiPath chủ yếu được hàng hóa cho Toyota vào biểu đồ trực quan, xây dựng dựa trên phần mềm Microsoft và công việc mà trước đây phải mất hàng trăm các công cụ lưu trữ đám mây. Microsoft, nhà giờ làm thủ công. Toyota có kế hoạch tự động đầu tư chủ chốt trong quỹ lớn thứ hai sắp hóa thêm 60 ngàn giờ cuối năm nay. Và con tới của SoftBank, được cho là đang hợp tác số này chưa bao gồm số liệu từ Nhật Bản. chặt chẽ hơn với các công ty nhận đầu tư của Jason Ballard, tổng giám đốc của Toyota Bắc SoftBank, có cả đối thủ gần nhất của UiPath. Mỹ cho biết: “Chúng tôi đã bò, chúng tôi đã đi Đồng thời, Microsoft cũng tiếp tục đầu tư vào bộ và bây giờ chúng tôi tiến tới chạy.” nền tảng tự động hóa của mình, Microsoft UiPath chẳng thể hưởng lợi một mình. Flow, được một số nhà quan sát công nghiệp Các chuyên gia tư vấn như Deloitte làm việc nhận định là thách thức với nhóm RPA. với nhiều nhà cung cấp RPA. Trong đó có Còn một khó khăn chính trị tiềm tàng Automation Anywhere phục vụ các khách khác: liệu RPA, và triển vọng về hiệu quả hàng như Juniper Networks và Symantec, của nó, có phải trả giá bằng việc làm của con bên cạnh công ty dịch vụ tài chính như người? Marie Myers, CFO của UiPath, kể Australia and New Zealand Banking Group khi cô phổ biến việc sử dụng bot trong hoạt (ANZ). Năm ngoái, CEO Mihir Shukla của động kế toán cho các cựu nhân viên HP, các họ huy động 550 triệu đô la Mỹ, nhân viên sẵn sàng học sử dụng gồm 300 triệu đô la Mỹ từ Soft CHUYỂN SANG RPA để tiếp tục làm việc, và Bank, nhằm đẩy lui UiPath. nhiều bot hơn. Tuy nhiên, TỰ ĐỘNG HÓA thêm Doanh nghiệp của Shukla không sự thay đổi như vậy có nghĩa là NGHĨA LÀ CÔNG người lao động sẽ cần học kỹ tiết lộ doanh thu, nhưng ông nói doanh số và khách hàng của NHÂN SẼ CẦN năng mới – bao gồm cả cách công ty lớn hơn UiPath. “Sự khác trì hệ thống tự động này. ĐƯỢC ĐÀO TẠO duy biệt sản phẩm tương tự như điện “Tôi đã nói chuyện với nhiều LẠI NHIỀU HƠN công ty và yêu cầu, ‘Đưa dữ liệu thoại Nokia với iPhone,” ông nói. “Chúng tôi là lớn nhất. Và vòng NỮA – KHÔNG của anh cho chúng tôi và chúng gọi vốn tiếp theo của chúng tôi sẽ sẽ đánh giá liệu anh có thực PHẢI CÔNG TY tôi cho quý vị thấy điều đó.” sự tạo ra nhiều việc làm như NÀO CŨNG SẼ số công việc anh đang loại bỏ Tuyến đầu trong cuộc chiến tự động hóa vẫn là trí tuệ nhân LÀM ĐIỀU ĐÓ. không,’” Daron Acemoglu, giáo tạo – phát triển từ nhu cầu làm sư kinh tế của MIT, cho biết. bot thông minh hơn, bền bỉ hơn và có thể “Ngay lúc đó, cuộc thảo luận dừng lại.” xử lý các tác vụ công việc phức tạp. Blue Đối với UiPath, Dines nói rằng mục tiêu Prism phát thông cáo về thương vụ mua lại của họ là sẵn sàng cho đợt IPO vào cuối năm AI trị giá 100 triệu đô la Mỹ hồi tháng sáu; 2020, với dự định lên sàn chứng khoán vào Automation Anywhere tuyên bố đã cung cấp năm 2021. “Tôi chẳng quan tâm đến việc các công cụ AI trong năm năm qua, chẳng rung chuông. Hoàn toàn không. Nhưng bạn hạn công cụ có thể phê duyệt khoản thế chấp không có thể chỉ đơn giản là một công ty tư trong năm phút hoặc nhanh hơn. nhân lớn,” ông nói. “Tại một vài thời điểm, Tại UiPath, khách tham quan “Trung tâm bạn phải tiến hành niêm yết.” Trước đó, xuất sắc” (Center of Excellence) của công ty UiPath có khả năng gọi thêm vốn, có thể là tại thành phố Bucharest được trải nghiệm ngay đầu năm sau. Nếu đúng như vậy, họ sẽ các phiên bản thử nghiệm AI dự đoán các có mức giá cao hơn nhiều, giả định rằng họ chức năng thông thường nào có thể bàn giao đạt được mục tiêu doanh thu 300 triệu đô la cho bot. Vào tháng mười, UiPath có kế hoạch Mỹ vào cuối năm nay và hoàn thành mục tiêu công bố một số thương vụ mua lại tập trung 1 tỉ đô la Mỹ vào năm 2020. vào mảng AI của công ty. “Chúng tôi đang “UiPath không phải là công ty bạn có thể đầu tư vào việc giúp khách hàng tương tác dự đoán được sẽ thế nào trong sáu tháng tới, với các robot,” Dines cho biết. vì chưa ai làm điều này trước đây,” Dines Cho đến nay, các công ty công nghệ lớn nói. “Công ty giống như một quyển sách: có nhất gần như đã chơi đẹp. Nhưng cục diện sự chuyển biến liên tục.”

FORBES VIỆT NAM

DOANH NHÂN

Làm toán Cậu bé thông minh Byju Raveendran biến sở trường số học của mình thành doanh nghiệp khổng lồ trị giá 5,5 tỉ đô la Mỹ chuyên về công nghệ giáo dục (edtech).

yju Raveendran có linh tính về tương lai của mình trong ngành giáo dục lần đầu tiên khi còn là cậu thiếu niên dạy kèm cho những học sinh lớp 11 và 12 mong mỏi anh giúp họ vượt qua các kỳ thi. Thời điểm đó, anh chỉ là một học sinh lớp 8 giỏi toán. Hiện nay, anh là tỉ phú. Raveendran thành lập Byju’s – doanh nghiệp công nghệ giáo dục có giá trị nhất thế giới – năm 2006. Từ khi Divya Gokulnath, 33 tuổi, vợ của Byju Raveendran, là đồng bắt đầu cung cấp các khóa luyện thi, Byju’s trở thành cơn sáng lập và giám đốc trong sốt trong giới sinh viên học sinh trên khắp Ấn Độ với 35 ban lãnh đạo của Byju’s. triệu lượt đăng ký ứng dụng dạy kèm toán và khoa học của họ. Hồi tháng 7, họ nhận đầu tư từ một nhóm trong đó có quỹ đầu tư quốc gia Qatar và được định giá 5,5 tỉ đô la Mỹ sang Singapore năm 2001, làm kỹ sư toàn cầu của một – Raveendran nắm 26% cổ phần công ty. công ty vận tải. Trong những lần về thăm nhà, anh giúp “Ban đầu tôi không có ý định kinh doanh,” theo bạn bè chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh cực kỳ cạnh tranh Raveendran, người dự định sử dụng nguồn vốn mới để mở vào các trường kinh doanh danh tiếng ở Ấn Độ, học viện rộng công ty có doanh thu 200 triệu đô la Mỹ của mình Quản lý Ấn Độ. Anh tự mình đi thi hai lần để cho vui, và sang Úc, Anh và Mỹ. “Chính niềm đam mê đã biến thành lần nào cũng có điểm số nằm trong tốp 1%. công việc kinh doanh.” Thời cơ của anh có vẻ chín muồi: Năm 2005, Raveendran nghỉ việc và trở về Ấn Độ để ngành công nghiệp công nghệ giáo dục trên toàn cầu sẽ tập trung giảng dạy cho những thí sinh dự thi vào trường tăng 61%, từ 349 tỉ đô la Mỹ năm 2018 lên 562 tỉ đô la Mỹ kinh doanh. Trong vòng sáu tuần, anh có 1.200 sinh viên. vào năm 2022, theo Technavio, Rất nhanh, anh bắt đầu di công ty nghiên cứu thị trường chuyển đến chín thành phố. Byju’s hiện là công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Anh. Vòng gọi vốn Nhưng đến năm 2009, anh được định giá cao thứ tư ở Ấn Độ, 150 triệu đô la Mỹ mới nhất bắt đầu phát sóng các bài sau công ty thanh toán di động và do quỹ đầu tư quốc gia Qatar học qua vệ tinh. Raveendran thương mại điện tử Paytm, công ty sớm nhận ra những sinh (Qatar Investment Authority) dịch vụ đặt phòng khách sạn Oyo và viên trường kinh doanh đầy dẫn đầu đưa tổng số tiền Byju’s huy động được lên tới hơn một tham vọng của mình đang ứng dụng gọi xe Ola. tỉ đô la Mỹ, sau vòng gọi vốn 31 phải vật lộn với toán và khoa triệu đô la Mỹ do General Atlantic – công ty quản lý quỹ học, những môn học mà lẽ ra họ nên học ở độ tuổi nhỏ đầu tư tư nhân có trụ sở tại Mỹ – và tập đoàn Tencent từ hơn nhiều. Để giúp khắc phục lỗ hổng đó, năm 2011, anh Trung Quốc dẫn đầu vào tháng 3, và khoản tiền 540 triệu thành lập Think & Learn, công ty mẹ của Byju’s. đô la Mỹ vào tháng 12 năm ngoái từ tập đoàn Naspers có “Ấn tượng đầu tiên của tôi về Byju là anh ấy rất say trụ sở tại Nam Phi và Hội đồng đầu tư quỹ hưu trí Canada mê giảng dạy,” Ranjan Pai, bác sĩ tỉ phú điều hành tập (Canada Pension Plan Investment Board). đoàn tập trung vào mảng giáo dục và chăm sóc sức khỏe Raveendran, 38 tuổi, có cha mẹ đều là giáo viên. Sau Manipal Group, cho biết. “Nhưng khi anh hỏi mượn tôi 8 khi nhận bằng kỹ sư cơ khí tại bang Kerala, Ấn Độ, anh triệu đô la Mỹ, tôi suýt té khỏi ghế.” Ấn tượng bởi sự tự tin 132 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

Ả N H : G AYAT R I G A N J U F O R F O R B E S A S I A

ANURADHA RAGHUNATHAN

của Raveendran, Pai đã giúp anh và năm 2012 trở thành một trong hai nhà đầu tư đầu tiên của Byju’s, mua 26% cổ phần cùng với một cựu giám đốc phần mềm. Ông vẫn giữ lại 1% cổ phần của Byju’s. Ấn Độ có vẻ là mảnh đất màu mỡ cho edtech: đất nước này có 260 triệu trẻ em ở độ tuổi đi học phải vật lộn với hệ thống giáo dục đầy rẫy những giáo viên yếu kém, trong một nền kinh tế ngày càng say mê công nghệ đang thiếu hụt lao động có kỹ năng. “Ở đây, bạn có sự tăng trưởng nhanh chóng của điện thoại thông minh, băng thông gần như miễn phí, truy cập Internet ở khắp nơi và thanh toán kỹ thuật số dễ dàng,” Krishnan Ganesh, nhà đồng sáng lập công ty giáo dục trực tuyến TutorVista năm 2005, sau đó bán cho công ty Pearson, có trụ sở ở Anh, năm 2011, trước khi Byju’s mua lại một phần từ Pearson năm 2017, cho biết. “Và bạn có các bậc phụ huynh sẵn sàng chi khoản tiền không tương ứng với thu nhập khả dụng của họ cho giáo dục.” Năm 2015, Byju’s ra mắt ứng dụng đầu tiên của mình, ứng dụng dạy kèm toán và khoa học cho học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 và sau đó hai năm là ứng dụng cho học sinh lớp 4 và 5. Ngoài việc cung cấp các video bài học, ứng dụng còn đánh giá xem học viên có hiểu các khái niệm hay không. Dựa trên phản hồi, ứng dụng sẽ đưa học

9. COURSERA (Mỹ) Định giá: $1,1tỉ

viên lên cấp độ cao hơn hoặc quay lại các cấp độ cơ bản. “Đây là điều giáo viên không bao giờ có thể làm được,” Raveendran nói. “Họ không thể đánh giá được mức độ hiểu biết thực sự của từng học viên ở bất kỳ chủ đề nào.” Ứng dụng đạt hai triệu lượt tải về sau ba tháng ra mắt. Hiện nay, Byju’s có 35 triệu học viên đăng ký, với 2,4 triệu học viên trả tiền thuê bao từ 150 đến 200 đô la Mỹ/ người/ năm. Doanh thu hằng năm 200 triệu đô la Mỹ của Byju’s vẫn còn rất nhỏ so với con số 3,9 tỉ đô la Mỹ của tập đoàn Benesse Holdings tại Nhật Bản, công ty giáo dục lớn nhất châu Á trên sàn chứng khoán. Tuy nhiên, họ đã có lợi nhuận – thu về hơn hai triệu đô la Mỹ trong năm tài chính gần nhất – và đang tăng trưởng nhanh. Được thúc đẩy nhờ gần đây tập trung vào lượng học viên ở các thành phố nhỏ hơn, Byju’s dự kiến doanh thu trong năm tài chính kết thúc vào tháng ba tới sẽ tăng hơn gấp đôi lên 440 triệu đô la Mỹ. Byju’s chắc chắn phải đối mặt với những đối thủ cạnh tranh, bao gồm Vedantu, công ty cung cấp dịch vụ dạy một kèm một trực tiếp qua mạng, nhận đầu tư từ tập đoàn Giáo dục TAL của Trung Quốc cũng như Toppr, công ty cung cấp dịch vụ luyện thi trực tuyến. Bên cạnh đó, những công ty edtech của Trung Quốc – chẳng hạn như VIPKid – tuy không phải là đối thủ trực tiếp nhưng họ vẫn cạnh tranh với Byju’s trong cùng nhóm đầu tư. Tới thời điểm này, Byju’s là công ty nhận được nhiều tiền đầu tư nhất. Năm 2016, Byju’s thu về 50 triệu đô la Mỹ cho số cổ phần không được tiết lộ từ một nhóm bao gồm công ty đầu tư mạo hiểm Sequoia Capital có trụ sở tại Mỹ và quỹ Chan-Zuckerberg Initiative của Mark Zuckerberg và vợ là Priscilla Chan, đánh dấu khoản đầu tư đầu tiên của quỹ này tại châu Á. Năm 2017, tập đoàn Tencent từ Trung Quốc đầu tư 40 triệu đô la Mỹ vào công ty. Sau vòng đầu tư mới nhất do Qatar dẫn đầu, Byju’s hiện là công ty khởi nghiệp được định giá cao thứ tư ở Ấn Độ, sau công ty thanh toán di động và thương mại điện tử Paytm, công ty dịch vụ đặt phòng khách sạn Oyo và ứng dụng gọi xe Ola. Raveendran hi vọng sẽ đi trước đối thủ bằng cách mở rộng sản phẩm của mình và phát triển sang các thị trường mới. Năm nay, Byju’s có kế hoạch bổ sung tiếng Anh và khoa học xã hội vào chương trình giảng dạy. Hồi tháng 1, Raveendran đã chi 120 triệu đô la Mỹ để mua Osmo, nhà sản xuất trò chơi giáo dục của Mỹ. Đến tháng 6, anh ra mắt ứng dụng hợp tác với Disney có tên Disney Byju’s Early Learn, hướng đến trẻ em Ấn Độ từ 5 đến 8 tuổi. “Chúng tôi sẽ mở rộng với nhiều sản phẩm hơn, nhiều cấp độ hơn và nhiều thị trường hơn,” anh cho biết. Byju’s đang nỗ lực để gia tăng sức hấp dẫn với giới trẻ: Tại Bangalore, một nhóm gồm 1.100 họa sĩ hoạt hình, game thủ, nhà phát triển và giáo viên đang tạo ra những bài học cho lứa trẻ em am hiểu công nghệ từ 3 đến 8 tuổi có sự hiện diện của Peppa Pig, bộ phim hoạt hình nổi tiếng của Anh. “Các bài học đó có một số yếu tố bí ẩn mà trẻ em yêu thích,” Raveendran cho biết.

10. ITUTORGROUP (Trung Quốc) Định giá: $1tỉ

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 133

BIỂU ĐỒ PHÁT TRIỂN HỌC TẬP

Tổng số tiền huy động được (triệu đô la Mỹ)

1.046

Byju’s gọi được nhiều vốn hơn bất kỳ công ty khởi nghiệp edtech nào. NGUỒN: HOLONIQ

825 1. BYJU’S (Ấn Độ) Định giá: $5,5tỉ 2. VIPKID (Trung Quốc) Định giá: $3tỉ 3. 17ZHOUYE (Trung Quốc) Định giá: $2,5tỉ 4. ZHOUYEBANG (Trung Quốc) Định giá: $2.5tỉ 5. YUANFUDAO (Trung Quốc) Định giá: $2,5tỉ 6. ZHANGMEN (Trung Quốc) Định giá: $2,5tỉ 7. ZHIHU (Trung Quốc) Định giá: $2,5tỉ 8. DADA (Trung Quốc) Định giá: $1,5tỉ

585 575 544 500 456 429 315 313

FORBES VIỆT NAM

Cảm nhận khẩu vị Sau khi phát triển ứng dụng video nổi tiếng về công thức nấu ăn của Nhật Bản, người sáng lập Dely, Yusuke Horie, đang thử nghiệm bán các bữa ăn đông lạnh sơ chế sẵn.

D JAMES SIMMS

oanh nhân người Nhật Yusuke Horie không phải là người thích ăn uống. Anh chàng 27 tuổi cho biết, đến trước thời điểm công ty mà anh thành lập năm 2016, Dely, ra mắt ứng dụng video Kurashiru cung cấp công thức nấu ăn, bản thân anh hoàn toàn không có hứng thú với nấu ăn. Ứng dụng này đã được tải xuống 18 triệu lượt và là một trong ba ứng dụng công thức nấu ăn hàng đầu của Nhật Bản tính theo lượt tải xuống hằng ngày. Horie bắt đầu xem các video của mình để tự làm bữa ăn và thậm chí còn mạnh tay chi tiền mua một cái nồi tráng men Vermicular trị giá 300 đô la Mỹ – một khoản chi lớn đối với tín đồ của mì ăn liền.

134 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

Hiện giờ Horie, lọt vào danh sách 30 Under 30 của Forbes châu Á năm 2017, đang tìm cách đưa Kurashiru tiến ra nước ngoài và biến ứng dụng này thành cầu nối giữa ngành công nghiệp thực phẩm và người tiêu dùng. Gần đây, công ty bán gần 46% cổ phần cho Yahoo Nhật Bản, do SoftBank Group kiểm soát, với số tiền 86 triệu đô la Mỹ. Khoản đầu tư đó tăng số vốn Horie gọi được trong ba năm qua lên khoảng 159 triệu đô la Mỹ. (Công ty từ chối tiết lộ cổ phần hiện tại của Horie.) Horie vẫn hi vọng một ngày nào đó có thể IPO khi anh theo đuổi những giấc mơ lớn hơn. Mục tiêu của anh trong vòng bốn năm tới là có 50 triệu người dùng tại Nhật Bản, tăng từ 35 triệu người hiện nay – con số này bao gồm người dùng của trang web thời trang và tư vấn và ứng dụng Trill mà họ mua lại vào tháng 3, cùng với 10 triệu người dùng rải rác khắp châu Á. Horie quyết tâm trở thành doanh nhân khi còn học trung học. Anh làm tình nguyện viên sau trận động đất và sóng thần Tohoku 2011, nhưng còn muốn làm được nhiều hơn nữa. Khi thấy Masayoshi Son của SoftBank cam kết hiến tặng 10 tỉ yen (khoảng 93 triệu đô la Mỹ) để giúp đỡ các nạn nhân và CEO của Rakuten, Hiroshi Mikitani, dùng tài sản riêng của mình để tài trợ nghiên cứu ung thư sau khi cha ông mất vì căn bệnh này, Horie quyết định thành lập công ty có thể giúp đỡ và định hình xã hội. “Tôi không muốn về sau này mình sẽ hối hận, không muốn mình sẽ bất lực nếu giả dụ như trận động đất đó xảy ra lần nữa,” anh chia sẻ. Horie thành lập Dely vào năm 2014 khi đang học tại ĐH Keio của Nhật Bản, sau thất bại với dịch vụ giao thức ăn vào năm hai ĐH. (Sau này, anh đã bỏ học tại Keio.) Ban đầu, Dely là trang web thông tin về lối sống, sau đó quyết định đăng các video công thức nấu ăn. Trong vòng vài tháng sau khi ra mắt, Kurashiru đạt lượng truy cập 100 triệu lần. Hiện giờ, mỗi ngày Kurashiru cung cấp khoảng 50 video mới dài một phút, mỗi video giới thiệu một món ăn theo kiểu gia đình cần từ mười đến hai mươi phút để thực hiện và sử dụng các nguyên liệu có sẵn. Hàng triệu người xem các video công thức nấu ăn giúp đưa ứng dụng này đứng đầu thị trường, vượt qua đối thủ cạnh tranh lớn nhất là Cookpad. Horie tin rằng, chỉ với khoảng 93 triệu đô la Mỹ tiền vốn, anh có thể có chiến dịch quảng cáo và tiếp thị được tài trợ tốt để lấy đi lượng người xem từ công ty Cookpad đã lên sàn tại Tokyo, doanh nghiệp có thâm niên gần hai thập kỷ kinh doanh các công thức nấu ăn trực tuyến. Mặc dù có vốn hóa thị trường khoảng 350 tỉ yen (khoảng 3 tỉ đô la Mỹ), Horie cho biết, Cookpad gần như không quảng cáo. “Điều đó cho thấy rằng họ có chính sách không chi tiền cho quảng cáo để có được người dùng,” anh nói. “Các công ty có các chính sách cứng nhắc như vậy có thể dễ dàng rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan, dường như không thể đối phó với một làn sóng cạnh tranh mới.” Dely cũng có lợi thế về thời gian: họ đã ra mắt ứng dụng video của mình vào thời điểm Nhật Bản giới thiệu dịch vụ di động 4G nhanh hơn, giúp việc xem video trên thiết bị di động dễ dàng hơn nhiều.

ẢNH: DEBY SUCHA FOR FORBES ASIA

30 UNDER 30 ASIA — YUSUKE HORIE

các cửa hàng thực tế, giao hàng hóa cho khách từ các cửa Câu chuyện vẫn chưa kết thúc: trong khi Dely đã vượt hàng của chúng tôi và có khách mua hàng từ các cửa hàng qua Cookpad về lưu lượng truy cập video, thì Cookpad đã đó. Chúng tôi đang xem cách thức mở rộng thương hiệu ra tăng gần gấp ba chi tiêu cho quảng cáo kể từ năm 2018, ngoài mạng Internet.” theo công ty cho biết, và bắt đầu ra mắt dịch vụ và ứng Dely hiện bận rộn tập trung vào việc sáp nhập các dụng video của riêng mình. Cổ phiếu của Cookpad đã giảm thương vụ mua lại gần đây, trong đó có Trill. Nhưng khoảng 90% trong bốn năm qua, doanh thu đã giảm gần Horie hi vọng một ngày nào đó công ty có thể tiến ra 30% trong hai năm qua và lợi nhuận giảm gần 90% trong nước ngoài. Ý tưởng của anh là liên doanh với các đối năm ngoái. Cookpad không trả lời phỏng vấn của Forbes. tác nước ngoài. Dely sẽ cung cấp Ngoài các video miễn phí, 30.000 video sử dụng tại thị trường Kurashiru hiện cung cấp gói thuê bao HIỆN GIỜ, MỖI NGÀY của đối tác và đối tác cung cấp các 4,51 đô la Mỹ/ tháng, có nhiều bộ nhớ hơn để lưu công thức nấu ăn và hiển KURASHIRU CUNG CẤP video có thể sử dụng tại Nhật Bản. cho biết công ty không theo thị cả thứ hạng công thức và lượng KHOẢNG 50 VIDEO MỚI (Anh đuổi bất kỳ cuộc đàm phán cụ thể calo trong mỗi món ăn. Dely cũng ký DÀI MỘT PHÚT. nào trong năm nay, kể cả thông qua hợp đồng với các nhà sản xuất thực Yahoo Nhật Bản, vì đang tập trung phẩm để quảng bá sản phẩm của họ vào việc sáp nhập các thương vụ mua lại gần đây.) và đang thử nghiệm bán các bữa ăn đông lạnh sơ chế sẵn Sẽ xuất hiện khó khăn khi tiến ra nước ngoài, Horie cho theo công thức của các video trên trang web. biết, đặc biệt là trong việc kết nối khẩu vị của các quốc gia Horie cho biết, hướng đi khả quan nhất cho sự tăng khác nhau, kết nối các truyền thống văn hóa và các hạn chế trưởng mới là cạnh tranh trong thị trường dành cho siêu tôn giáo. “Ví dụ, nếu chúng tôi có một đối tác Ấn Độ, chúng thị và giao hàng tạp hóa, thị trường này đang là nơi thống tôi có thể đạt được quyền tiếp cận các video công thức làm trị của các hợp tác xã tiêu dùng của Nhật Bản, hay còn gọi cà ri của họ,” anh nói. “Chúng tôi không hiểu về thói quen là seikyo. Trong năm 2018, các hợp tác xã này đã có doanh ăn uống ở Ấn Độ, vì vậy, đó là lý do tại sao cần phải có một thu gần 29 tỉ đô la Mỹ, theo thông tin từ tổ chức này. CEO bản địa hiểu được văn hóa đó.” Horie cho biết: “Chúng tôi có thể kết hợp Internet với

Thị trường Nhượng quyền thương hiệu tại Việt Nam đang trong giai đoạn cao điểm, bà Nguyễn Phi Vân - Chủ tịch của Tổ chức Retail & Franchise Asia cho biết Việt Nam đang đứng thứ 8 trên 12 thị trường hàng đầu được Hiệp hội Nhượng quyền Quốc tế xác định là có giá trị nhất cho việc mở rộng toàn cầu. Sau 10 năm liên tiếp tổ chức với sự hỗ trợ từ các hiệp hội, tổ chức uy tín, Triển lãm VIETRF hân hạnh được đón tiếp 119 Công ty, hơn 150

thương hiệu bán lẻ và nhượng quyền và chào đón hơn 31.000 lượt khách tham quan đến từ các cửa hàng, doanh nghiệp, tổ chức quan tâm đến các lĩnh vực trong triển lãm. Triển lãm VIETRF lần thứ 11 sẽ được tổ chức từ ngày 31/10 đến 02/11, tại Trung tâm Triển lãm và Hội nghị Sài Gòn (SECC), với quy mô 240 gian hàng, hơn 200 doanh nghiệp từ 14 quốc gia. Đi cùng triển lãm sẽ có các chương trình Workshop về thương mại điện tử (E-comtour) đồng tổ chức bởi Haravan, Chuỗi

hội thảo bán lẻ và Nhượng quyền đồng tổ chức bởi Retail & Franchise Asia, dự kiến sẽ thu hút hơn 33.000 lượt khách tham quan. Bên cạnh đó, BTC còn chuẩn bị 1.000 quyển sách của tác giả Nguyễn Phi Vân cho mỗi thành viên trong nhóm 7 người tham quan triển lãm có đăng ký trước. Website: www.vietrf.com

Thông tin liê n h ệ: + 84 ( 0) 934 511 953 - M s . Nha n Li e u. E . nha nn.c o ex @g m a i l .c o m / nha nl i e u@c o e x .vn

TỰ GIỚI THIỆU

CƠ HỘI PHÁT TRIỂN THƯƠNG HIỆU VÀ TIỀM NĂNG KINH DOANH CHO DOANH NGHIỆP

LỐI SỐNG PETER WOO

Không ngừng theo đuổi Năm năm sau khi rời khỏi vị trí lãnh đạo tại công ty holdings mang tên Wharf Hong Kong, Peter Woo (Ngô Quang Chính) đang dành thêm thời gian cho hoạt động từ thiện, du lịch - và các môn thể thao mạo hiểm.

gay cả khi bước sang tuổi 73 trong tháng chín, Peter Woo vẫn thích làm việc hơn là khoe khoang. Trước khi từ chức vào năm 2015 tại các công ty mà ông đã điều hành hơn ba mươi năm, công ty phát triển The Wharf Hong Kong và công ty mẹ Wheelock & Co., ông hiếm khi trả lời phỏng vấn. Nhân dịp này, ông suy tính trước về lịch hoạt động tiếp theo của mình – trượt tuyết bằng trực thăng. Và đừng đề cập đến chuyện nghỉ hưu, vì Woo không hề giảm nhịp độ. “Hiện nay, với những tiến bộ trong chăm sóc sức khỏe, mọi thứ đang bị đẩy lùi lại,” Woo nói. “Bây giờ, độ tuổi 60 không phải là giai đoạn trung niên.” Woo đang dùng nỗ lực không ngừng đã mang lại thành công cho ông để đón chào những năm tháng vàng trong đời, liều lĩnh tham gia mọi việc, từ làm từ thiện đến lặn biển và trượt tuyết bằng trực thăng. Và ông tiếp tục giám sát các công ty của mình với tư cách là cố vấn cao cấp, trong khi vẫn giữ chức vụ chủ tịch điều hành tại công ty tư nhân Wheelock Holdings. “Tuy nhiên, tôi đang chọn lựa các dự án của mình một cách cẩn thận,” ông cho biết. Woo kể chi tiết một số dự án đó trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi tại khách sạn Murray ở Hong Kong, tòa nhà văn phòng từ

136 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

những năm 1960 được Wharf tu sửa và đã khai trương lại vào năm ngoái, trở thành một khách sạn sang trọng 336 phòng, là viên ngọc mới trong bộ sưu tập khách sạn của Wharf. Woo nói về khách sạn Murray như sau: “Nơi này rất đặc biệt đối với tôi, và đối với Hong Kong.” Woo cũng dành phần lớn thời gian của mình cho Project WeCan, dự án hỗ trợ hướng dẫn cho học sinh và cung cấp kinh phí cho 76 trường trung học cơ sở ở Hong Kong. Có thể nhìn thấy di sản thương mại của Woo trên khắp Hong Kong. Trung tâm mua sắm tấp nập Times Square ở vịnh Causeway, trung tâm thương mại Harbour City rộng lớn nhìn ra bến tàu biểu tượng của thành phố và phà Star Ferry lịch sử nối liền cảng Victoria: tất cả đều là một phần của Wharf, một trong những công ty lâu đời nhất của Hong Kong, thành lập năm 1886. Woo đã trao lại quyền quản lý hằng ngày, nhưng vẫn tư vấn cho Wheelock, công ty holdings đang kiểm soát Wharf. “Tôi chỉ là một người quản lý tài sản,” Woo nói. Chừng đó công việc có vẻ đã đủ. Wheelock ngày nay là một công ty đạt doanh thu 6,2 tỉ đô la Mỹ một năm với số tài sản gần 76 tỉ đô la Mỹ và tăng trưởng doanh số trung bình 18% trong năm năm qua. Điều này giúp đưa công ty lọt vào danh sách Các công ty tốt nhất có doanh thu 1 tỉ đô la Mỹ trở lên tốt nhất (Best Over A Billion) lần đầu tiên của Forbes

ẢNH: FORBES CONR AD FOR FORBES ASIA

RON GLUCKMAN

Peter Woo tại khách sạn Murray, Hong Kong.

Asia. Khối tài sản mới nhất của Woo ước tính khoảng 10,3 tỉ đô la Mỹ, đưa ông đến vị trí thứ 7 trong danh sách 50 người giàu nhất Hong Kong năm nay; xếp thứ 129 trong danh sách tỉ phú toàn cầu. Trước đó, Woo từng từ chức một lần: vào những năm 1990, ông rời khỏi công ty để ứng cử vào vị trí trưởng đặc khu đầu tiên của Hong Kong khi Vương quốc Anh trao lại lãnh thổ này cho Trung Quốc vào năm 1997. Ông đã thua Tung Chee-hwa (Đổng Kiến Hoa), cũng là người Thượng Hải nhập cư, xuất thân từ một gia đình cũng trở nên giàu có nhờ vận chuyển. Woo, với ý định phục vụ công chúng, sau đó đã nhận một loạt chức vụ, bao gồm chức chủ tịch cơ quan quản lý bệnh viện Hong Kong và hội đồng Phát triển thương mại Hong Kong. Vào lần cuối cùng Forbes Asia viết về Woo sáu năm trước, ông còn ngồi trong hội đồng quản trị và đang tăng cường mở rộng sang Trung Quốc. “Năm 2006, tôi đã đưa ra một quyết định quan trọng về chính sách,” ông cho biết. “Một nửa tài sản của tôi sẽ ở Trung Quốc,” ông tuyên bố và cam kết: “Tôi sẽ xây dựng ba trung tâm Harbour City. Tôi phải xây được bốn siêu tháp. Tôi phải xây được sáu khách sạn.” Giờ đây, ông thấy quãng thời gian đó rất buồn cười. “Vâng, mọi thứ đã được hoàn tất!” Ban đầu, Wharf ra mắt các trung tâm theo kiểu Times Square, nhưng sự bùng nổ và cạnh tranh của Trung Quốc đã dẫn đến một chiến lược khác. Woo chuyển sang xây dựng ở các đô thị loại hai, nơi Wharf đủ khả năng thuê những khu đất rộng lớn và dựng lên những tòa nhà chọc trời trên nền đất rộng ít nhất là 780 ngàn m2 của trung tâm Harbour City có công năng hỗn hợp với các cửa hàng, văn phòng và nhà chung cư trên cùng diện tích sàn. Ông bỏ qua các thành phố hàng đầu như Bắc Kinh, Quảng Châu và Thượng Hải để ủng hộ Trường Sa, Thành Đô, Trùng Khánh và Vô Tích. Và trên đỉnh mỗi tòa nhà chọc trời là một khách sạn Niccolo lộng lẫy, thương hiệu khách sạn sang trọng của Wharf. Woo chia sẻ: “Mỗi nơi giống như một Harbour City, đều là những trung tâm đứng đầu trên thị trường. Và tôi còn một khu vực nữa cần phát triển vào năm tới, đó là Tô Châu. THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 137

LỐI SỐNG PETER WOO

Ảnh từ trái sang, từ trên xuống: Woo diễn thuyết trước các học sinh thuộc chương trình Project WeCan. Cán vạch đích cùng một học sinh thuộc chương trình Project WeCan; Woo đam mê trượt tuyết bằng trực thăng, quần vợt và bóng rổ; “Bây giờ, độ tuổi 60 chưa phải là giai đoạn trung niên.”

Vì vậy, vào năm tới tôi sẽ hoàn thành danh sách của mình. Khi tôi bắt tay vào làm điều gì đó, tôi luôn muốn làm hoàn chỉnh.” Woo muốn con trai Douglas có kinh nghiệm điều hành công ty trước khi anh ấy 40 tuổi, giống như khi Woo làm việc dưới quyền của người cha vợ quá cố của mình, ông trùm vận chuyển Pao Yue-kong. Vì vậy, Tết năm 2014, ông đã trao quyền điều hành tại Wheelock cho Douglas, trước đó vốn là chuyên gia phân tích tại UBS. Năm tiếp theo, Stephen Ng, cánh tay phải của Woo, đảm nhận chức chủ tịch tại Wharf. “Mọi thứ luôn luôn thay đổi,” Woo nói. “Vị trí thay đổi, nhưng có một điều không thay đổi là quyền sở hữu và trách nhiệm đối với nguồn vốn.” Tâm niệm điều đó, Woo đã không từ chức trước khi làm xong một thỏa thuận nữa: Năm 2017, Wharf đã chuyển sáu tài sản chủ lực ở Hong Kong sang công ty Đầu tư bất động sản Wharf (Wharf REIC), huy động 29,5 tỉ đô la Mỹ qua đợt IPO và rời khỏi Wharf để tập trung vào các dự án lớn ở Trung Quốc. Trung Quốc hiện chiếm 80% doanh thu của Wharf. Không có gì đáng ngạc nhiên khi những nỗ lực ngăn chặn đầu cơ trên thị

138 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

trường bất động sản của Bắc Kinh và căng thẳng thương mại đang leo thang giữa Trung Quốc-Mỹ là những yếu tố đang gây thiệt hại: vào tháng 8, Wharf báo cáo giảm 14% lợi nhuận ròng trong nửa đầu năm. Woo cũng trở thành nhà tài phiệt đầu tiên của Hong Kong công khai chỉ trích bạo lực trong các cuộc biểu tình chống đạo luật dẫn độ tại Hong Kong. Hiện giờ, không còn vướng bận công việc điều hành Wharf và Wheelock hằng ngày, Woo đang theo đuổi các đam mê của mình. “Tôi cho rằng, giờ đây, hãy luôn tập trung vào những gì bạn có thể làm,” ông nói. Woo đã trực tiếp tham gia vào chương trình từ thiện của mình, Project WeCan. Ra mắt vào năm 2011 nhằm giúp đỡ những sinh viên nghèo ở Hong Kong, Project WeCan khởi đầu bằng hình thức tài trợ cho các trường, không chỉ cung cấp tiền, mà còn hỗ trợ hướng dẫn. “Đem tiền cho đi là một việc rất dễ dàng,” Woo giải thích. “Nhưng quan trọng hơn là mối liên hệ – sự kết nối.” Cho đến nay, Project WeCan đã tài trợ cho 76 trường trung học cơ sở và hướng dẫn hỗ trợ cho 66 ngàn học sinh. Woo cam kết sẽ tiếp tục mở rộng cho đến khi dự án tiếp cận được tất cả các trường trung

W E D D I N G : J E A N C H A N /S C M P, OT H E R S : CO U R T E SY O F T H E W H A R F G R O U PA

học cơ sở ở Hong Kong. Pat Woo, trưởng bộ phận trách nhiệm xã hội của KPMG tại Trung Quốc, một đối tác của Project WeCan (không liên quan đến Peter Woo) cho biết: “Đây thực sự là điều khai sáng cho chúng ta và các đồng sự. Tôi đã chứng kiến dự án này tạo nên sự khác biệt đối với trường học và hỗ trợ các học sinh như thế nào.” Peter Woo thực sự tham gia vào dự án chứ không chỉ phụ trách chuyện viết séc. Học sinh tại các trường thuộc dự án Project WeCan có thể tham gia chạy đua hoặc bắn súng với tỉ phú ngoài 70 tuổi. “Họ làm tôi trẻ lại,” Woo nói, lúc đó ông đang quấn băng nơi tay – ông bị khâu sáu mũi sau một trận đấu bóng rổ với các thiếu niên của dự án Project WeCan. Ông vẫy tay bị thương; không là gì nếu so sánh với tai nạn của ông vài năm trước, khi trượt tuyết ở Áo. “Tôi bị gãy tám xương sườn,” ông nhớ lại. “Khi ông ấy ngã cú đó, tôi nghĩ ông ấy sẽ không bao giờ trượt tuyết nữa. Thật kinh khủng,” theo Anthony Ng, một kiến trúc sư đã gặp Woo tám năm trước và trở thành bạn chơi quần vợt và trượt tuyết của Woo. “Tôi đã nói với vợ tôi, ‘ông ấy sẽ không bao giờ quay trở lại nơi sườn dốc. Không bao giờ!’” Mặc dù vậy, sự hào hứng của Woo đối với môn trượt tuyết đã được nhen nhóm trở lại qua một vài lần trượt trên những con dốc được vệ sinh tốt. “Peter có tính cạnh tranh rất cao,” Ng nói. Ng cho biết, có một dạo, Woo và ông trượt tuyết trong hàng tháng liền, cố gắng đuổi theo mùa đông từ dãy Alps đến dãy Andes. Cả hai cũng lặn biển có ống thở, sở thích này đưa họ đến các rạn san hô kỳ lạ ở Maldives và Palau. Họ cũng chinh phục những nơi như đảo Phục Sinh và Galapagos. Woo cho biết trong những năm gần đây, ông đã sắp xếp thời gian để ghé thăm hai mươi địa điểm được UNESCO công nhận. Woo không chùn bước vì tuổi tác. Ông chỉ ra rằng, mẹ ông đã sống đến 104 tuổi. “Tôi đã tạo ra một không gian cho riêng mình, nơi tôi có nhiều tự do hơn,” ông nói. “Nhiều tự do hơn để sống có chọn lọc.” Để làm gì? “Để học hỏi mọi thứ. Để khám phá mọi thứ. Nhưng tôi không có ý định dừng việc xây dựng mọi thứ,” ông trả lời. Ngay cả ở tuổi 70, ông vẫn có thể trở thành một “Woo dám nghĩ dám làm”.

Cặp đôi mới cưới cùng cha mẹ của họ. Từ trái sang: Pao Yue-kong và vợ, Bessie Pao (cô dâu), Peter Woo (chú rể), John Woo và vợ.

DÁM NGHĨ DÁM LÀM Thậm chí ngay cả khi sống trong một đô thị mang tinh thần dám nghĩ dám làm, dường như Woo luôn có quyết tâm làm nhiều hơn nữa. Woo sinh năm 1945 tại Thượng Hải, có cha là một kiến trúc sư nổi tiếng, mẹ là y tá. Họ di cư đến Hong Kong vào năm 1950 và sống ở Little Shanghai, không xa nơi mà sau này Wharf cải tạo một khu vực đổ nát thành trung tâm mua sắm Times Square cao chót vót ở vịnh Causeway. Woo đã đến Hoa Kỳ để học đại học, lấy bằng cử nhân vật lý và toán học vào năm 1970 tại ĐH Cincinnati University của Ohio. Ông đậu thủ khoa, là chủ tịch hội sinh viên, và là sinh viên Trung Quốc duy nhất. Woo lấy bằng MBA vào năm 1972 từ ĐH Columbia, chỉ mất một năm để hoàn thành khóa học kéo dài hai năm. Ổn định sự nghiệp trong lĩnh vực tài chính, ông tham gia khóa học quản lý kéo dài một năm của Chase Manhattan Bank và cũng hoàn tất trong một nửa thời gian. Khi ở Hoa Kỳ, Woo đã gặp vợ mình, Bessie Pao. Cha của bà là ông trùm vận chuyển quá cố Pao Yue-kong, người đã gây dựng tập đoàn World-Wide Shipping Group trở thành tập đoàn hàng đầu trên toàn cầu. Năm 1978, Pao giành được cổ phần kiểm soát tại công ty ngày đó có tên là Hongkong and Kowloon Wharf và công ty Godown Company, và năm 1985, một công ty khác mang tên Wheelock Marden. Năm 1975, Woo rời khỏi Chase và theo yêu cầu của cha vợ, chuyển về Hong Kong để điều hành doanh nghiệp đang phát triển. Woo trở thành chủ tịch của Wharf năm 1986. Khi Pao qua đời vào năm 1991, tài sản của ông được chia cho bốn cô con gái, cùng người chồng của họ đang nắm quyền. Và Woo chuyển sang kiểm soát phần tài sản lớn của gia đình.

Woo (bên trái) tại bến tàu Kowloon Wharf chờ lên tàu SS President Wilson để sang Kobe cùng cha mẹ ông. Habour City ngày nay (hình bên phải) THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 139

LỐI SỐNG CAO PERROT

Hòa quyện cùng thiên nhiên Hai thập kỷ làm việc cùng nhau, Cao Perrot đã thổi hồn nghệ thuật vào nhiều khung cảnh trên thế giới, đưa người xem bước vào những giấc mơ có thực. ĐẶNG THƯ

ăm 2015, sau ba năm thực hiện, tác phẩm nghệ thuật sắp đặt Mây pha lê của cặp nghệ sĩ Cao và Perrot đã ra đời đúng dịp kỷ niệm 120 năm ngày thành lập hãng pha lê nổi tiếng thế giới Swarovski. Tại trụ sở chính Swarovski Kristallwelten, thành phố Wattens (Áo), 800 ngàn viên pha lê được treo thủ công trên khung điêu khắc bằng lưới thép mắt cáo, với diện tích 1.400 héc ta trong rừng bạch dương trắng. Dưới sự tương tác của ánh sáng thiên nhiên, sự kết hợp giữa vật liệu phổ thông như lưới thép mắt cáo với vật liệu cao cấp - pha lê của Swarovski đã tạo thành trời sao giữa ban ngày. Khi gió thổi lay động, khung cảnh trở thành ảo ảnh rực rỡ tựa lăng kính cầu vồng. “Nếu Mây pha lê về Việt Nam thì sẽ tụ ở đâu?” Sau hai năm ấp ủ và chia sẻ ước mơ, năm 2018, trong hai tuần, tác phẩm nghệ thuật sắp đặt Mây pha lê xuất hiện trên đỉnh đồi mâm xôi tại Mù Cang Chải (Yên Bái), bao quanh bởi tầng tầng lớp lớp ruộng bậc thang vào mùa nước đổ. Trong hơn một tháng rưỡi, Cao Perrot cùng gần 30 người dân địa phương đã treo 58 ngàn viên pha lê Swarovski lên các đám mây – làm bằng lưới mắt cáo - do chính người dân địa phương tự làm.

140 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

Andy Cao (trái) và Xavier Perrot.

Ả N H : M E LV I N TA N

VƯỜN KÍNH — GLASS GARDEN (1998), Los Angeles, California, Hoa Kỳ. —Ảnh: Stephen Jerrome

Cao Perrot là sự kết hợp giữa hai nghệ sĩ: Andy Cao – nghệ sĩ người Mỹ gốc Việt đến từ Los Angeles (Mỹ) và Xavier Perrot đến từ Pháp đã làm nhòe mờ ranh giới giữa nghệ thuật và phong cảnh (hybrid environment), kiến tạo nên những nơi chốn mộng mơ (incidental placemaking) mà người xem có thể bước vào. Bao gồm nghệ thuật sắp đặt, nghệ thuật công cộng, thiết kế vườn, công viên và sự kiện, các tác phẩm của Cao Perrot thay đổi cách nhìn về vật chất và nắm lấy khoảnh khắc đẹp nhất của khung cảnh. “Cao Perrot là hai nghệ sĩ thực sự. Họ làm nghệ thuật cho giấc mơ, cảm xúc của chính họ và hoàn toàn phụng sự cái đẹp,” nhạc sĩ Dương Thụ nói trong buổi tọa đàm tại salon văn hóa Cà phê thứ bảy Trẻ vào tháng 8.2019. Andy Cao và Xavier Perrot thay nhau trả lời email rất nhanh rồi hẹn gặp Forbes Việt Nam trong một buổi chiều ở Sài Gòn. Hai người xuất hiện với hai chiếc áo màu đen, ngồi cạnh cửa kính lớn, trông trẻ hơn độ tuổi trung niên. Sinh ra ở gần biển, Xavier và Andy Cao đồng cảm khi sáng tạo những tác phẩm có sự tương tác và thay đổi ánh sáng. Sử dụng khúc xạ ánh sáng kiến tạo lại những thời khắc huy hoàng nhất của nơi chốn, Cao Perrot dùng kỹ thuật thủ công tinh xảo với vật liệu hằng ngày như lưới thép, thủy tinh THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 141

LỐI SỐNG CAO PERROT tái chế, pha lê, xà cừ, dây cước, chiếu… khiến chúng trở nên nên thơ, có hồn và hòa hợp với khung cảnh, tác động tới cảm giác tức thời của người xem. Mô phỏng các sự vật, hiện tượng tự nhiên như đám mây, cây cối, các tác phẩm của Cao Perrot không đòi hỏi trí tưởng tượng, khiến người xem tập trung vào trải nghiệm tác phẩm. “Không ai đếm lá ở trên cây, không ai đếm tinh thể nước ở trong mây, nên cách chúng tôi kiến tạo lại sự vật đã thay đổi cách người xem trải nghiệm cảnh quan,” Andy Cao nói. Không chỉ nổi tiếng với các tác phẩm chủ đề Mây pha lê, Cao Perrot còn nổi tiếng với những cái cây lấp lánh như Cây Liễu (Willow Tree) tại Grand Prairie Central Park (Texas, Mỹ) năm 2010 với 80 ngàn lá xà cừ được làm thủ công tại một làng nghề ở Trung Quốc, Cloud Chandelier tại trụ sở thương hiệu thời trang Kenzo ở Paris (Pháp) năm 2008, những đám mây trong tiệc cưới của công chúa hoàng gia Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất năm 2014.

Hiện nay, khách hàng tìm đến Cao Perrot gần như chắc chắn biết được họ nhận được những giấc mơ bất ngờ. Tự nhận mình là “mộng mơ và cứng đầu”, đối với các tác phẩm tâm huyết, Cao Perrot lựa chọn khách hàng là những người vừa theo đuổi cái đẹp vừa “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu.” “Ý tưởng càng đơn giản thì càng khó thực hiện. Quan trọng là ai nghĩ ra trước, ai làm nó tốt nhất và ai kiên trì nhất,” Andy Cao cho biết. Không bao giờ công bố giá mà các nhà đầu tư, các chủ nhân của tác phẩm bỏ ra để sở hữu chúng, nhưng giá của Cao Perrot đưa ra là “bằng mọi giá, chúng tôi phải được tự do sáng tạo, tự mình có ý tưởng và có đủ thời gian thực hiện.” Sử dụng phương pháp thủ công, Cao Perrot thường mất vài tháng hoặc một vài năm để hoàn thành với thời gian lưu trú kéo dài. Các tác phẩm của Cao Perrot được kiến tạo trong tỉnh thức (mindfully constructed): để trực giác và cảm xúc hướng đôi tay tới tự do. Những

MÂY PHA LÊ — CRYSTAL CLOUDS (2004), “Garden of the Giant” tại trụ sở chính Swarovski ở Wattens, Áo —Ảnh: Melvin Tan 142 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

MÂY PHA LÊ — CRYSTAL CLOUDS (2018), Mù Cang Chải, Việt Nam —Ảnh: Cao Perrot

đám mây phản ánh trạng thái tâm trí người nghệ sĩ làm ra chúng: nếu căng thẳng, những đám mây trở nên dày đặc; nếu thư giãn, chúng trở nên mềm mại và cuồn cuộn. Cách thực hành nghệ thuật của họ là sự kết hợp giữa không khí của nơi chốn và cảm xúc, với kết quả đem đến cho người xem một cảm giác như các tác phẩm này tồntại-ngẫu-nhiên-ở-đó. “Mình chỉ có thể ước chừng 60% thôi, còn lại sẽ tạo cơ hội cho những ngạc nhiên sẽ tới,” Andy Cao chia sẻ. SINH RA TẠI VIỆT NAM năm 1966, Andy

Cao tên thật là Cao Thanh Sơn. Ông rời Việt Nam theo gia đình sang Mỹ năm 13 tuổi, tốt nghiệp ngành kiến trúc cảnh quan sau 10 năm học tại trường Bách khoa California ở Pomona. Nộp đơn xin việc ở nhiều công ty tại Los Angeles nhưng “học dốt quá, không ai nhận,” “cơ hội” này khiến ông trở thành khách hàng đầu tiên của mình, mang lại tự do để bước vào hành trình khai mở thế giới

nghệ thuật sáng tạo vô định của bản thân. Thử nghiệm vườn kính đầu tiên này khởi nguồn từ những mảnh ký ức từ phong cảnh Việt Nam với 45 tấn kính vụn tái chế. Sau hai năm rưỡi, khi các hình ảnh mang tính biểu tượng về Việt Nam nói riêng và Đông Nam Á nói chung được hình thành, khu vườn của ông đã trở thành một ốc đảo lấp lánh với cảm giác sâu sắc về sự huyền bí, nhẹ nhàng và tĩnh lặng. Khả năng làm thủ công của Andy Cao đã biến 45 tấn kính vụn có sức mạnh tỏa sáng không kém gì đá quý. Hành trình quay trở lại bản thể năm 1998 đã đem đến cho Andy Cao tiếng nói có một không hai qua khả năng thổi hồn vào các vật vô tri. “Đặt cái tôi lên trước, tin vào bản năng vì nó luôn dẫn mình đi đúng hướng. Buông bỏ những thứ học ở trường để có tiếng nói cá nhân, dù là nhỏ bé, và ích kỷ một chút để thực hiện ước mơ của mình,” Andy Cao nói. Gặp nhau tại lễ hội vườn cảnh ở thành phố Chaumont-sur-Loire (Pháp) năm 2001,

“Ý tưởng càng đơn giản thì càng khó thực hiện. Quan trọng là ai nghĩ ra trước, ai làm nó tốt nhất và ai kiên trì nhất.” —ANDY CAO

THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 143

LỐI SỐNG CAO PERROT

CAO PERROT Cao Perrot góp mặt trong cuốn sách 60 gương mặt định hình tương lai sáng tạo do Thames & Hudson (Anh Quốc) ấn hành kỷ niệm 60 năm thành lập nhà xuất bản này. ANDY CAO: là nghệ sĩ người Mỹ gốc Việt, làm việc tại Los Angeles (Mỹ) và TP.HCM. Andy là người nhận Giải thưởng Prince Charitable Trusts Rome Prize Fellowship về Kiến trúc cảnh quan của viện Hàn lâm Hoa Kỳ tại Roma (Ý) năm 2002, và học bổng Loeb tại Harvard University Graduate School of Design (2011). Andy Cao theo học trường Đại học Kiến trúc Houston và nhận bằng Cử nhân Khoa học về Kiến trúc Cảnh quan từ Đại học Bách khoa Tiểu bang California, Pomona (Mỹ). Ông đã từng giảng dạy thiết kế cảnh quan tại trường Kiến trúc USC và Cal Poly Pomona. XAVIER PERROT: là nghệ sĩ người Pháp. Ông học thiết kế cảnh quan tại trường Saint-Ilan ở Brittany và Conservatoire International des Parcs et Jardins et du Paysage ở Chaumontsur-Loire (Pháp). Năm 2008, Xavier đã được trao tặng giải thưởng Lauréats des Nouveaux Album des Jeunes Architectes et Paysagistes (Giải thưởng Kiến trúc sư trẻ và Kiến trúc sư cảnh quan mới nổi) của bộ Văn hóa Pháp.

Ả N H : CO U R T E SY O F C AO P E R R OT

Andy Cao nhận thấy chàng trai sinh viên người Pháp có sự đồng cảm đặc biệt và có thể trở thành cộng sự. Cùng thời gian này, Andy Cao nhận được giải thưởng về kiến trúc cảnh quan của viện Hàn lâm Hoa Kỳ tại Rome (Ý) và ngay lập tức mời Xavier tham dự. “2 giờ sáng, Andy gọi điện. Tôi nhận lời với Andy ngay trong ngày, một quyết định điên rồ nhất và tuyệt vời nhất trong cuộc đời tôi.” Tự do được làm điều mình muốn trên cuộc hành trình vô định là điều được cho là xa xỉ trong thế giới hiện nay. Cao Perrot đi vào con đường ngách này để được là chính mình và khai mở các khả thể rộng lớn của trí tưởng tượng và sự mộng mơ. Cao Perrot đang làm một tác phẩm nghệ thuật công cộng vĩnh cửu, một giấc mơ mới trên con đường sáng tạo, Sunset Sunset Jewel, cho khách sạn và khu nghỉ dưỡng Pendry trên Sunset Strip, City of West Hollywood, California, dự tính ra mắt vào năm 2020. Cao Perrot cũng ấp ủ giấc mơ thực hiện vườn Âu Cơ với 100 khu vườn rải rác trên khắp Việt Nam, gắn liền với lịch sử, văn hóa của quê hương, đồng thời hòa nhịp với hơi thở của thiên nhiên và thời đại.

CÂY LIỄU — WILLOW TREE (2010), Grand Prairie Central Park, Texas, Hoa Kỳ.

144 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

PHONG CÁCH

Dinh thự mang phong cách Đông Dương bên bờ biển Phú Quốc LA VERANDA RESORTS - khu nghỉ dưỡng thuộc quản lý của MGallery Hotel Collection by Accor trên đảo Phú Quốc mang đến trải nghiệm nghỉ dưỡng cao cấp. Kiến trúc Pháp và phong cách châu Âu của La Veranda được gợi cảm hứng từ chính câu chuyện gia đình người sáng lập - Madame Catherine - cũng như mối gắn kết của bà với Phú Quốc và Đông Dương thời thuộc địa. Khu nghỉ dưỡng sở hữu hai nhà hàng, một khu bar, và một spa lần lượt mang tên The Peppertree, Le Jardin, Le Bar và Le Spa. Trong đó, Le Spa đã đem về giải thưởng Asia’s Luxury Island Resort Spa và Asia’s Luxury Boutique Spa do World Luxury Spa Award bình chọn, cùng giải Readers’ Choice Award for Luxury Spa do độc giả của Conde Nast Johanssens bình chọn. Vào tháng 10.2019, La Veranda ra mắt Tĩnh Wellness Sanctuary, mang đến một định nghĩa mới toàn vẹn hơn về “nghỉ dưỡng”, dẫn dắt bạn đến với trạng thái khỏe mạnh, hạnh phúc, đủ đầy từ nội tại. Liên hệ: La Veranda Resort Phú Quốc - MGallery theo số điện thoại +84 (0) 2973 982 988 hoặc gửi email đến contact@laverandaresorts.com

Triển lãm Hermès Heritage — In Motion: không thể bỏ lỡ cho tháng 11 TỪ 25.10 ĐẾN HẾT 3.11.2019, triển lãm “Di sản Hermès - In motion” (Chuyển động) sẽ diễn ra tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hà Nội. Triển lãm mang đến bộ sưu tập những vật phẩm được xem như nguồn cảm hứng sáng tác bất tận của thương hiệu nổi tiếng toàn cầu đến từ nước Pháp - Hermès. Triển lãm khai mở một thế giới quan lạ lẫm, độc đáo đối với đại đa số những người chưa có cơ hội tìm hiểu kỹ về thương hiệu xa xỉ này. Không chỉ nổi tiếng bởi những chiếc túi Birkin hay Kelly, điều làm nên tính nhất quán của nhà Hermès chính là niềm đam mê bất tận với những chuyển động và tinh thần cầu toàn, cùng khả năng khám phá nhằm tạo nên những món đồ thực dụng - đẹp đẽ nhất gắn liền với tinh thần dịch chuyển. Triển lãm sẽ chia thành 5 phòng, trưng bày các vật phẩm thuộc bộ sưu tập cá nhân của Émile Hermès, các lưu trữ và tạo tác từ quá khứ tới đương đại của Hermès. Đây hứa hẹn sẽ là một buổi tham quan và tìm hiểu thú vị cho người yêu Hermès tại Hà Nội vào tháng 11 này. Triển lãm “Di sản Hermes - Chuyển động” sẽ diễn ra tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám (lối vào đối diện số 19 Văn Miếu) trong khoảng thời gian từ 8 giờ sáng đến 6 giờ chiều các ngày, bắt đầu từ 25.10 đến 3.11.2019. Triển lãm mở cửa miễn phí cho công chúng.

Ra mắt dòng sản phẩm Savage X Fenty, Rihanna đeo đồng hồ Chopard trên thảm đỏ NGÀY 10.9.2019, biểu tượng toàn cầu, ca sĩ, diễn viên và nhà thiết kế, Rihanna đã tham dự show ra mắt dự án kết hợp thương hiệu Savage X Fenty của chính cô. Xuất thân nghệ thuật, nàng nghệ sĩ đảo quốc Barbados này đã thể hiện hình tượng toàn năng của một người phụ nữ thanh lịch, hiện đại, không ngừng truy cầu thành công và hạnh phúc. Xuất hiện tại thảm đỏ

146 | FORBES VIỆT NAM THÁNG 10.2019

sự kiện, Rihanna đã thể hiện đúng tinh thần kể trên với mẫu đồng hồ Chopard Happy Sport. Chiếc đồng hồ tỏa sáng rạng rỡ như một vì tinh tú trên cổ tay nữ ca sĩ được làm từ vàng trắng đính tới 16,15 carat kim cương trở thành người bạn đồng hành đắt giá và xứng tầm với Rihanna, đồng thời cũng tôn lên vẻ đẹp rạng ngời, quyến rũ và hiện đại của cô.

Giày da thủ công cao cấp Stefano Bemer tại VN STEFANO BEMER, nhà làm giày da cao cấp từ Florence (Ý) vừa chính thức ra mắt thị trường Việt Nam, tại cửa hàng may đo thời trang veston cao cấp SIR Tailor. Khi lập xưởng đóng giày tại Florence năm 1983, nghệ nhân Stefano Bemer muốn tạo nên những đôi giày Ý mang lại trải nghiệm thoải mái nhất, thể hiện tay nghề nghệ thuật thủ công kinh điển từ vùng Florence. Nghệ thuật thủ công từ Stefano Bemer nay được các nghệ nhân ứng dụng và cách tân, tạo nên những đôi giày vừa cổ điển, vừa hiện đại đồng thời toát lên được vẻ thanh lịch đặc trưng của phong cách thời trang Ý. Vẻ nam tính, thanh lịch và sang trọng của giày Stefano Bemer đã thuyết phục tài tử điện ảnh Hollywood Daniel Day-Lewis và shoes blogger nổi tiếng thế giới Justin FitzPatrick đến xưởng Stefano Bemer học làm giày. Tại SIR Tailor, khách hàng không chỉ có thể mua những đôi giày thủ công sẵn có, mà còn có thể đặt giày cho riêng mình với hàng chục loại da khác nhau. ĐỊA CHỈ: Biệt thự số 4, đường D7, Saigon Pearl 92 Nguyễn Hữu Cảnh, Q. Bình Thạnh, TP.HCM. ĐT: (+84) 909 726 885

Những tuyệt tác cần có cho phòng tắm sang trọng KHÔNG CHỈ ĐƠN THUẦN là một phòng chức năng với diện tích khiêm tốn và ít được chú trọng trong nhà, những căn phòng tắm thượng lưu hiện đại được thiết kế sang trọng và khoáng đạt với vật liệu cao cấp. Đó là sự phối hợp nhịp nhàng giữa nơi riêng tư đồng thời là nơi thư giãn và tưởng thưởng cho bản thân. THÁI CÔNG Showroom công bố một concept phòng tắm với chủ đề “Luxury Bathroom Must Haves” - “Phòng tắm sang trọng phải có”. Không gian được Nhà thiết kế nội thất Quách Thái Công trang trí hướng đến một cuộc sống tiện nghi và xứng đáng như một resort tại gia. Chủ đề chính của căn phòng là cuộc sống thượng lưu hiện đại với nội thất Oasis từ Ý cùng giấy dán tường hiệu ứng 3D từ Osborne & Little độc đáo của Anh Quốc. Căn phòng được tô điểm thêm với chiếc đèn trần pha lê. Bộ tủ bồn được thiết kế tinh xảo với chất liệu bằng sứ, đồng khối mạ vàng, chiếc gương cùng thương hiệu trở thành chủ thể không gian, bên cạnh là nến thơm Cire Trudon kết hợp với những sản phẩm phụ kiện nhà tắm từ Decor Walther như dĩa xà phòng, ly đựng nến… với chi tiết sắc sảo như những viên ngọc làm căn phòng càng trở nên quyến rũ. THÁI CÔNG Interior Design Thiết kế & Cung cấp Nội thất • 215 A1 Nguyễn Văn Hưởng, P.Thảo Điền, Q.2, TP.HCM • +84 914 93 88 44 • info@thaicong.com

Chủ tịch PNJ – bà Cao Thị Ngọc Dung được JNA trao giải thưởng JNA ĐÃ TỔ CHỨC lễ trao các giải thưởng danh giá JNA Awards thường niên để vinh danh các doanh nghiệp và cá nhân vì sự phát triển của ngành kim hoàn châu Á. Chủ tịch PNJ, bà Cao Thị Ngọc Dung, đã vinh dự được BTC xướng tên nhận giải thưởng danh giá: THÀNH TỰU TRỌN ĐỜI của ngành kim hoàn Châu Á. JNA Awards được ví như là giải Oscar của ngành kim hoàn châu Á được trao hằng năm, do tạp chí Jewellery News Asia, với sự tham dự của hàng trăm thương hiệu, công ty trang sức uy tín và nổi tiếng nhất châu Á và các nước khác trên thế giới.

Công ty PNJ cũng được trao giải thưởng Nhà bán lẻ xuất sắc của năm – Retail of the year, vượt qua nhiều công ty trang sức lớn của Trung Quốc, Hong Kong, Thái Lan... Sự kiện bà Dung và PNJ xuất sắc nhận được “2 giải Oscar” kim hoàn lớn này là niềm tự hào lớn cho kim hoàn Việt Nam, đánh dấu sự phát triển lớn mạnh và vươn tầm của ngành trong nhiều năm qua với các nước trong khu vực. Qua đó càng thể hiện vai trò PNJ tiếp tục là cánh chim đầu đàn, dẫn dắt và có sự ảnh hưởng lớn với thị trường trang sức và ngành kim hoàn cả nước. THÁNG 10.2019 FORBES VIỆT NAM | 147

FORBES VIETNAM | MARKET PLACE

ƯU ĐÃI NGHỈ DƯỠNG MÙA THU TẠI SHERATON NHA TRANG

INTERCONTINENTAL SAIGON – CHƯƠNG TRÌNH ƯU ĐÃI THÁNG 10

Đắm chìm trong sự yên bình, thanh tĩnh ngay tại trung tâm của thành phố sôi động với gói ưu đãi đặc biệt để đánh dấu cho một mùa thu đáng nhớ. Thoát khỏi những bộn bề lo toan thường nhật, hãy thử nuông chiều bản thân với một kỳ nghỉ đặc biệt, thức giấc trong tiếng sóng biển vỗ về, thư giãn cả tâm hồn và cơ thể với liệu pháp matxa toàn thân trong 60 phút tại Shine Spa, và thưởng thức bữa ăn thịnh soạn, đặc trưng châu Á tại nhà hàng Steam N’ Spice. Giá chỉ từ 2,930,000 đồng++/đêm cho 02 người và áp dụng tối thiểu 02 đêm lưu trú. Ưu đãi đặc biệt cho mùa thu: - Phòng ngủ sang trọng hướng biển - Bao gồm bữa sáng tự chọn cho 02 người - Miễn phí 01 gói matxa toàn thân trong 60 phút cho 02 người - Miễn phí 01 bữa ăn tại nhà hàng châu Á - Steam N’Spice cho mỗi 02 đêm nghỉ tại khách sạn Ưu đãi có giá trị đến 30.11.2019 (Không áp dụng ưu đãi trong các ngày: 01-05.10, 18-19.10) Vui lòng liên hệ: +84 912 887 214 để biết thêm chi tiết. Hoặc email: reservations.nhatrang@sheraton.com

CHƯƠNG TRÌNH ƯU ĐÃI IHG® REWARDS CLUB: TODAY’S SPECIAL InterContinental Hotels Group (IHG®) giới thiệu chương trình Today’s Special dành riêng cho hội viên IHG® Rewards Club với ưu đãi 15% dành cho dịch vụ ẩm thực và được sử dụng trên toàn hệ thống Khách Sạn và Resort IHG® tại khu vực Đông Nam Á, Hàn Quốc, Ấn Độ, Trung Đông, Châu Phi và Úc. Lần đầu tiên, hội viên của IHG® Rewards Club sẽ được nhận ưu đãi đối với dịch vụ ẩm thực tại bất kỳ nhà hàng thuộc sở hữu của tập đoàn IHG®*, bất kể khi khách hàng đang nghỉ dưỡng hay khách hàng sử dụng dịch vụ riêng lẻ tại nhà hàng. Thành viên Club và Gold Elite sẽ được giảm từ 10 đến 25%, thành viên Platinum, Spire và InterContinental Ambassadors sẽ được giảm từ 15 đến 30% khi dùng bữa. MÓN NGON TỪ BÀO NGƯ VÀ HÀU - Nhà hàng Yu Chu, Tầng 1, InterContinental Saigon Tháng 10 này, hãy đến với nhà hàng Yu Chu - khách sạn InterContinental Saigon để trải nghiệm ẩm thực đến từ Trung Hoa một cách nguyên vẹn nhất cùng với ngôi sao của tháng 10 này - Bào ngư và Hàu tươi. Cùng thưởng thức những món ăn Trung Hoa trứ danh và chiêm ngưỡng quá trình làm ra những món ăn hảo hạng qua bàn tay tài hoa của những người đầu bếp trong không gian bếp mở độc đáo. Để biết thêm thông tin chi tiết, xin vui lòng liên hệ:

XU HƯỚNG TIỆC CƯỚI ĐẲNG CẤP ĐƯỢC TÔN VINH TẠI TRIỂN LÃM CƯỚI THE LEGEND OF LOVE

HẢI LIÊN ĐƯA RA CÁC GÓI QUÀ TẶNG TẾT CHO KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP

LOTTE Legend Hotel Saigon – Địa điểm hoàn hảo cho một hôn lễ trong mơ.

Mùa Lễ Tết 2020, Hải Liên mang đến Bộ sưu tập quà Tết đẳng cấp dành cho Doanh nghiệp. Bộ sản phẩm được thiết kế và xây dựng dựa trên ba gói dịch vụ tư vấn quà tặng Tết: Premium, Deluxe và Standard để tri ân dịp đầu xuân năm mới.

Bất kỳ cặp đôi nào cũng đều mong ước về một hôn lễ trong mơ trang nhã, lãng mạn và sang trọng. Kỳ vọng về hôn lễ ngày càng cao nhưng địa điểm tổ chức hôn lễ lại khá hạn chế. Ngày 14.9.2019 vừa qua, với triển lãm cưới “The Legend of Love”, LOTTE Legend Hotel Saigon mở ra khái niệm mới về khung cảnh của một hôn lễ trong mơ. Khách sạn sở hữu cho mình các loại hình không gian tổ chức tiệc đa dạng theo đúng đẳng cấp quốc tế bao gồm: khu vực ballroom, khu tiệc sân vườn và khu tiệc hồ bơi. Lợi thế này cho phép các cặp đôi có nhiều sự lựa chọn để tổ chức hôn lễ trong mơ của mình, đặc biệt là những buổi tiệc cần sự riêng tư và sang trọng.

(028) 3520 9099 | dine@icsaigon.com | https://www.icsaigon.com

Từng đồng hành và tư vấn chiến lược giải pháp cho nhiều Doanh nghiệp lớn, đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp của Hải Liên sẽ xây dựng gói quà tặng bao gồm ý tưởng, chất liệu, thiết kế khả thi phù hợp với chi phí, cách thức gói quà và dịch vụ trao tặng đầy tính nhân văn cho người nhận. Tự hào với gần 20 năm kinh nghiệm trên thị trường quà tặng dành cho Khách hàng Doanh nghiệp, Hải Liên cam kết mang cho Quý Doanh nghiệp một giải pháp tổng thể, hiệu quả từ thiết kế đến sản xuất với chi phí theo ngân sách của Khách hàng dựa trên Phương diện Marketing.

Ưu đãi đặc quyền từ những thương hiệu cưới cao cấp

Hãy liên hệ với chúng tôi để được cung cấp những dịch vụ và giải pháp trên.

Khách tham dự sự kiện có cơ hội tham gia chương trình bốc thăm may mắn với các giải thưởng cực kỳ giá trị. Đặc biệt nhất, LOTTE Legend Hotel Saigon còn dành tặng cơ hội trải nghiệm đẳng cấp: 2 đêm nghỉ dưỡng tại khách sạn LOTTE Seoul và LOTTE Jeju cho 2 người đến cặp đôi may mắn nhất.

Hotline: 032 804 7177 hoặc 090 215 3260

TRIỂN LÃM QUỐC TẾ CÔNG NGHỆ CỬA HÀNG & NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG HIỆU (VIETNAM INTERNATIONAL RETAILTECH & FRANCHISE - VIETRF)

ITD WORLD VIETNAM TỔ CHỨC KHÓA HỌC CHỨNG CHỈ LÃNH ĐẠO CHUYÊN NGHIỆP (CC LĐCN)

Tiếp nối sự thành công từ những năm trước, Công ty Coex Vietnam, Công ty Retail and Franchise Asia và Vinexad (Công ty Cổ phần Quảng cáo và Hội chợ Thương mại) tiếp tục đồng tổ chức Triển lãm Quốc tế Công nghệ cửa hàng và Nhượng quyền thương hiệu (VIETRF) vào tháng 11 này. Triển lãm sẽ diễn ra từ ngày 31.10 đến ngày 2.11.2019, tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm Sài Gòn (SECC), với các hoạt động đa dạng như trưng bày, giới thiệu sản phẩm và dịch vụ mới, chương trình kết nối giao thương, hội thảo thương mại điện tử, và chuỗi hội thảo bán lẻ và nhượng quyền thương mại. Tham quan VIETRF 2019, bạn sẽ tìm được những mô hình kinh doanh nhượng quyền lý tưởng trong các lĩnh vực Thực phẩm & Đồ uống, Sức khỏe & Sắc đẹp, Thời trang, Giáo dục & Đào tạo, Bán lẻ & Kinh doanh, dịch vụ và am hiểu từ A-Z về cách set-up cửa hàng bán lẻ và mô hình thương mại điện tử. Thời gian: Từ ngày 31/10 (Thứ năm) đến ngày 02/11 (Thứ bảy), 10:00 - 17:00 Địa điểm: Trung tâm Hội nghị và Triển lãm Sài Gòn (SECC), 799 Đường Nguyễn Văn Linh, Phường Tân Phú, Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh.

Hà Nội: Phòng 203, Tầng 2, Tòa nhà Vạn Phúc, số 2 Núi Trúc, Q. Ba Đình, Hà Nội Hồ Chí Minh: Tầng 24, E.Town Central, 11 Đoàn Văn Bơ, P.12, Q.4, TP. HCM Website: www.hailien.vn

Nghiên cứu thực tế đã chứng minh rằng một nhân viên tài năng sẽ đạt được năng suất cao hơn 20 lần so với các nhân viên bình thường (Dr. William J. Rothwell). Hãy nhẩm tính xem công ty có thể gia tăng lợi nhuận bao nhiêu nếu sở hữu những người lãnh đạo tốt và nhiều nhân tài trong công ty. Để có được những nhân viên tài năng trong công ty, sự hiện diện của những lãnh đạo giỏi để dẫn dắt họ là vô cùng cần thiết. Trở thành nhà lãnh đạo vĩ đại là một hành trình dài, và khóa học CC LĐCN chắc chắn sẽ đóng vai trò quan trọng trong hành trình đó: Chương trình CC LĐCN áp dụng các phương pháp tiếp cận đa dạng để khám phá và phát triển tối đa khả năng của các nhà lãnh đạo. Bằng cách kết hợp lý thuyết với bài tập thực hành, đảm bảo tính ứng dụng cao, khuyến khích học viên phát huy hết tiềm năng của mình qua 03 học phần: • Học phần 1: Lãnh đạo bản thân - Nền tảng của thành công (7&8/11/2019) • Học phần 2: Lãnh đạo đội nhóm - Những nguyên tắc của người lãnh đạo xuất sắc (14&15/11/2019) • Học phần 3: Lãnh đạo phát triển - Huấn luyện, Cố vấn & Phát triển nhân tài (5&6/12/2019) Đăng kí: http://bit.ly/ITD-CPL2019 ITD WORLD VIETNAM | Email: itdhcmc@itdworld.com / Hotline: +8428 38258487

FORBES VIETNAM | MARKET PLACE

PVTRANS LÃI RÒNG 9 THÁNG ĐẦU NĂM 2019 HƠN 550 TỈ ĐỒNG

20 NĂM KVT - GPP DINH CỐ CÔNG TRÌNH ĐẦU TIÊN, NỀN TẢNG CHO SỰ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP KHÍ

Doanh thu và lợi nhuận của PVTrans ước thực hiện trong 9 tháng đầu năm 2019 có sự tăng trưởng so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, tổng doanh thu ước đạt hơn 5.900 tỉ đồng tương đương 149% kế hoạch 9 tháng và 108 kế hoạch năm, tăng nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái; lợi nhuận trước thuế ước đạt hơn 700 tỉ đồng, tương đương 194% kế hoạch 9 tháng và 140% kế hoạch năm, tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng từ mảng vận tải dầu thô, vận tải sản phẩm khí và dịch vụ FSO/FPSO. Trong 9 tháng đầu năm 2019, nhằm trẻ hóa đội tàu và nâng cao năng lực cạnh tranh của PVTrans và các đơn vị thành viên trong tương lai, PVTrans đã hoàn thành đầu tư 04 con tàu gồm 01 tàu dầu thô Aframax, 02 tàu chở dầu sản phẩm/hóa chất và 01 tàu chở sản phẩm khí. Trong những tháng cuối năm, PVTrans sẽ tiếp tục đẩy nhanh công tác đầu tư phát triển đội tàu, đồng thời sẽ phấn đấu hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch sản xuất kinh doanh, nâng cao công tác quản trị doanh nghiệp và phát triển bền vững theo hướng công khai, minh bạch, đảm bảo lợi ích cao nhất cho cổ đông và nhà đầu tư.

Năm 2019, Tổng công ty Khí Việt Nam (PV GAS) kỷ niệm 20 năm xây dựng và phát triển Nhà máy Xử lý khí Dinh Cố (GPP Dinh Cố) – công trình khí trên bờ đầu tiên của Việt Nam, đánh dấu bước tiến của ngành công nghiệp khí non trẻ, phát triển vững vàng như ngày hôm nay. Hai mươi năm trước, ngày 09.07.1999 GPP Dinh Cố trái tim của đề án khí Bạch Hổ - Phú Mỹ đã được khánh thành và đi vào vận hành chính thức – là một mốc thời gian đáng nhớ đối với nhiều thế hệ người lao động của Công ty Chế biến khí Vũng Tàu (KVT) – đơn vị trực thuộc PV GAS, quản lý Nhà máy và lịch sử phát triển của PV GAS.

DELL LÀM MỚI DÒNG LAPTOP GAMING G-SERIES 2019 - TRẢI NGHIỆM GAME MƯỢT MÀ HƠN

VIETCOMBANK NHẬN GIẢI THƯỞNG “NGÂN HÀNG TỐT NHẤT VIỆT NAM” DO TẠP CHÍ ALPHA SEA TRAO TẶNG

Laptop gaming G-series 2019 chính thức bán tại Việt Nam với dải sản phẩm đầy đủ từ G7 15 7590, G5 15 5590 và cả G3 15 3590. Thiết kế G-series 2019 dựa trên những phản hồi tích cực từ game thủ. Sản phẩm có kích cỡ mỏng nhẹ hơn, cấu hình phần cứng nâng cấp cùng tiện ích hỗ trợ, giúp người dùng khai thác tối đa sức mạnh hệ thống.

Tại khách sạn Shangri-la, Singapore, Tạp chí Alpha Southest Asia (Alpha SEA) đã tổ chức Lễ vinh danh các định chế tài chính xuất sắc nhất khu vực Đông Nam Á với sự tham dự của nhiều đại diện lãnh đạo cấp cao các định chế tài chính trong khu vực. Vietcombank vinh dự là đơn vị duy nhất của Việt Nam được Tạp chí Alpha SEA mời tham dự lễ trao giải và nhận giải thưởng “Ngân hàng tốt nhất Việt Nam” năm 2019.

G3 3590 hướng đến giới trẻ, thiết kế hài hòa giữa hiệu năng và chi phí, cấu hình phù hợp để chơi một số game online như LMHT, DOTA2 hoặc CS.GO. Còn với G5 5590 và G7 7590, sức mạnh của đồ họa rời RTX 2060/2070 đủ mạnh để chơi được các tựa game AAA hiện nay hoặc dùng cho công việc biên tập, xử lý hình ảnh và dựng phim. Một trong các thay đổi của G-series 2019 là hệ thống tản nhiệt cải tiến với 2 quạt làm mát có khả năng hoạt động độc lập, giảm thiểu tiếng ồn khi hoạt động. Màn hình 144Hz là một trong các thay đổi quan trọng của G-series 2019 so với trước. Với các game thuộc thể loại FPS, Sports hoặc game nằm trong eSport, màn hình 144Hz giúp thể hiện trọn vẹn những cảnh game hành động tốc độ cao, mang lại trải nghiệm tốt hơn trong game.

KHỞI CÔNG DỰ ÁN EDENIA RESORT TẠI HỒ TRÀM Sáng 26.09.2019, Công ty Cổ phần Du lịch Biển Xanh (Blue Sea Group) đã tổ chức Lễ Khởi công Khu du lịch nghỉ dưỡng Edenia Resort. Đây là một trong những dự án trọng điểm, không chỉ thể hiện tiềm lực tài chính ổn định, mà còn “tạo ra môi trường sống xanh cùng không gian nghỉ dưỡng đẳng cấp, sang trọng.” Dự án Edenia Resort được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế 5 sao, quy mô chia làm 2 phân khu lớn: khu dịch vụ bên rừng với điểm nhấn là tổ hợp vườn ươm, tập hợp hàng trăm loại kỳ hoa dị thảo trên thế giới và khu dịch vụ bên biển được quy hoạch thành các khu biệt thự hướng biển, khối khách sạn theo phong cách châu Âu độc đáo cùng nhiều tiện ích sang trọng, hiện đại. Đặc biệt, Edenia Resort còn mang đến những trải nghiệm chăm sóc sức khỏe với hệ thống spa, mang lại cảm giác thư giãn trọn vẹn trong không gian riêng tư. Hệ thống nhà hàng tại Edenia Resort- nơi giao hòa giữa mỹ vị Á-Âu là điểm hẹn ẩm thực không thể bỏ qua, thỏa mãn mọi gu ẩm thực của du khách. Website: www.blueseagroup.com.vn

Đây là công trình khí phức tạp đầu tiên trên bờ của PV GAS cũng như của Tập đoàn Dầu khí với hệ thống thiết bị công nghệ hiện đại, độ phức tạp về khoa học – kỹ thuật thuộc loại cao nhất cả nước lúc bấy giờ. Trong những năm đầu đầy khó khăn, vất vả để định hình hướng phát triển ngành công nghiệp khí, GPP Dinh Cố lại thực sự là tiêu điểm chính của một PV GAS đang vươn lên mạnh mẽ, là môi trường học tập thuở ban đầu và là “mái ấm” rất thân thương gần gũi không thể nào quên của nhiều thế hệ cán bộ kỹ sư trong ngành Công nghiệp Khí non trẻ.

Năm 2019, qua quá trình xét duyệt kỹ lưỡng với các tiêu chí đánh giá khắt khe bao gồm các thương vụ và lượng giao dịch trong năm vừa qua, Alpha SEA đã lựa chọn ra các đơn vị tiêu biểu nhất cho từng hạng mục giải thưởng. Ngân hàng được trao giải không nhất thiết phải là ngân hàng có quy mô, tổng tài sản lớn nhất, mà là đơn vị hoạt động hiệu quả và phát triển nhất. Với việc tiếp tục nhận được giải thưởng “Ngân hàng tốt nhất Việt Nam”, Vietcombank tiếp tục khẳng định hiệu quả hoạt động vượt trội toàn diện trên mọi mặt tại thị trường nội địa và không ngừng nỗ lực để vươn ra biển lớn với mục tiêu trở thành một trong 100 ngân hàng lớn nhất trong khu vực.

TRẦN LÊ DUY NHẤT ĐĂNG QUANG GIẢI GOLF LEXUS CHALLENGE Với tổng điểm -1 sau bốn ngày đấu, Trần Lê Duy Nhất đã lên ngôi giải Lexus Challenge 2019, nhận 270 triệu đồng tiền thưởng. Anh hơn nhóm đứng thứ 2(+1) gồm Trương Chí Quân (-2) và Doãn Văn Định (-3) hai gậy cách biệt. Đây là danh hiệu thứ 2 mà Trần Lê Duy Nhất có được trong hơn một tháng qua, sau giải vô địch FLC Vietnam Masters. Ở vòng chung kết, Duy Nhất tạm dẫn đầu với điểm số evenpar cách biệt 3 gậy so với nhóm sau. Anh lựa chọn lối thi đấu an toàn và ghi liên tiếp 13 điểm par trước khi mắc bogey duy nhất trong ngày ở hố 14. Đã có nhiều thời điểm vị trí dẫn đầu của anh đã bị thử thách. Trong đó có Doãn Văn Định khởi đầu như mơ khi ghi 2 birdie hố 1,2 và eagle hố 3 để vươn lên cùng chia sẻ vị trí cùng Duy Nhất. Nhưng người có màn thi đấu ấn tượng hơn cả chính là Trương Chí Quân khi anh liên tiếp thu hẹp khoảng cách và đồng dẫn đầu với Trần Lê Duy Nhất cho đến hết hố 15. Vị trí của Chí Quân tụt lại khi anh mắc bogey đường 16 và bị bỏ cách biệt tới 2 gậy khi Duy Nhất về birdie hố 17. Cú đánh 2 on không thành công ở hố 18 khiến Duy Nhất chọn giải pháp an toàn gạt bóng lên green và ghi một điểm par ở hố 18PAR5 để giành ngôi quán quân.

SUY NGẪM

“Nếu không hiểu được một người thì không thể nào thích họ được. Và nếu hiểu quá rõ người nào đó thì có lẽ bạn sẽ không thích họ.”

Về quan hệ đối tác “ĐIỀU TRỚ TRÊU LỚN LÀ NHỮNG NGƯỜI TIN VÀO CÁC MỐI QUAN HỆ TRI KỶ THƯỜNG ÍT CÓ KHẢ NĂNG THỰC SỰ TÌM ĐƯỢC MỘT NGƯỜI BẠN NHƯ VẬY.”

“Không phải lúc nào tôi cũng thấy anh ấy đúng, cũng giống như anh ấy thấy tôi không phải lúc nào cũng đúng. Nhưng chúng tôi tin tưởng lẫn nhau.” —JOAN DIDION (NHÀ VĂN)

“Hai thì tốt hơn một, vì có sự bù trừ trong công việc: Nếu một trong hai người vấp ngã, người kia có thể nâng dậy. Rất đáng tiếc cho những ai ngã mà không có người giúp vực dậy.” —TRUYỀN ĐẠO 4:9–10

“Sự hợp tác đạt được kết quả tốt nhất khi cả hai bên đều mong muốn thấy được phần bổ sung của đối phương.” —AHMIR “QUESTLOVE” THOMPSON (NHẠC SĨ)

“Mối quan hệ liên minh thực sự là điều khó khăn, vì không ai làm chủ trong mối quan hệ đó. Người ta không thể ra lệnh cho đối tác của mình.” —PETER DRUCKER (NHÀ GIÁO DỤC)

—VIRONIKA TUGALEVA (TÁC GIẢ)

—G.K. CHESTERTON, (NHÀ VĂN)

“Hai tính cách gặp nhau giống như phản ứng khi hai chất hóa học kết hợp với nhau. Nếu có phản ứng xảy ra thì cả hai đều có sự biến đổi.” —CARL JUNG (CHUYÊN GIA TÂM THẦN HỌC)

“Cần có hai viên đá lửa để tạo nên đám lửa.”

“Bằng cách hỗ trợ lẫn nhau, họ lúc nào cũng giành được điều quý giá; tình bạn của họ không phải là một điều mới bắt đầu.” —GEOFFREY CHAUCER (NHÀ THƠ)

—LOUISA MAY ALCOTT (TIỂU THUYẾT GIA)

“ANH ẤY NHÌN TÔI HÍT THỞ. ANH ẤY HIỂU BIẾT HƠI THỞ CỦA TÔI.” —JERRY LEWIS (NGHỆ SĨ HÀI)

“Một không phải là một nửa của hai, nhưng hai lại là hai nửa của một.” —E.E. CUMMINGS (NHÀ THƠ)

SUY NGẪM SAU CÙNG

“Thế giới mong đợi mỗi người làm phần việc của mình. Nếu ai đó không làm, cả họ lẫn thế giới đều phải chịu hậu quả.” —B.C. FORBES

150

FORBES VIỆT NAM

THÁNG 10.2019

NGUỒN: IN OTHER WORLDS, BY MARGARET ATWOOD; PHYSICS AND POLITICS, BY WALTER BAGEHOT; THE WAY OF ALL FLESH, BY SAMUEL BUTLER; THE SHADOW LAND, BY ELIZABETH KOSTOVA; OF HUMAN BONDAGE, BY W. SOMERSET MAUGHAM; 1984, BY GEORGE ORWELL; THE FOUNTAINHEAD, BY AYN RAND; POEMS AND FRAGMENTS OF SAPPHO; DOCTOR THORNE, BY ANTHONY TROLLOPE. PHOTO BY HULTON-DEUTSCH COLLECTION/CORBIS/CORBIS VIA GETTY IMAGES; HULTON ARCHIVE/GETTY IMAGES; JOHN SPRINGER COLLECTION/CORBIS/CORBIS; TIMOTHY HIATT/GETTY IMAGES; TIME LIFE PICTURES/MANSELL/THE LIFE PICTURE COLLECTION VIA GETTY IMAGES; STEVE PYKE/HULTON ARCHIVE/GETTY IMAGES; KIM KULISH/CORBIS/CORBIS

CHÚNG TÔI XIN TRÂN QUÝ TRI ÂN QUÝ KHÁCH HÀNG & QUÝ ĐỐI TÁC VÌ NHỮNG THÀNH TỰU TUYỆT VỜI MÀ CÙNG VỚI QUÝ VỊ VIETCOMBANK ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC

Sự tin tưởng của Quý Khách hàng chính là thành quả có ý nghĩa nhất với chúng tôi! Thông tin chi tiết vui lòng truy cập website www.vietcombank.com.vn hoặc liên hệ Trung tâm HTKH: 1900 54 54 13