FOTODOK lezing Claire beckett

‘Embedded ar*st’ in een surreële werkelijkheid FOTODOK Live! – Reality Check: Claire Becke9

In het hart van de Verenigde Staten bereiden militairen zich voor op hun gevechtsmissies in het Midden Oosten door middel van ‘Culturele OriëntaJe Trainingen’. Hoewel de oefeningen zijn bedoeld als voorbereiding op de werkelijkheid, gaat het spel in de prakJjk een eigen leven leiden. Dat is het moment dat fotografe Claire Becke9 fascineert. Wie zijn de good guys en wie de bad guys? Hoe voelt het voor een militair om zijn eigen vijand te spelen? En hoe voelt het om voor het eerst ‘kennis’ te maken met mensen uit andere culturen gespeeld door mede-‐soldaten? En kun je je in deze kunstmaJge omgeving wel voorbereiden op een échte oorlog? Vrijdagavond, 25 maart 2011 was Claire Becke9 te gast bij FOTODOK om een lezing te geven met als vertrekpunt haar fotoserie Simula.ng Iraq. De frêle Becke9, naast fotograaf en docent fotografie een achtergrond in antropologie, ontpopt zich al snel tot een boeiende en geanimeerde spreker die de nodige zelfspot en humor niet schuwt. Het werk van Becke9 werd vervolgens in een theoreJsch-‐filosofisch kader geplaatst door filosofe Arnisa Zeqo en getoetst aan de ervaringen van de Nederlandse korporaal Marc. In Training Voorafgaand aan Simula.ng Iraq werkte Becke9 aan haar project In Training waarin jonge militairen centraal staan die zich voorbereiden op oorlogsmissies. Tijdens het fotograferen legde ze haar focus voornamelijk op de jonge rekruten – veelal high school studenten, soms amper zevenJen jaar oud -‐ en de zogenaamde ‘weekend warriors’ de part-‐Jme militairen. Becke9s interesse werd gewekt door het proces dat de trainees in korte Jjd doormaken: van burgers tot een getrainde en met de juiste noodzakelijke middelen uitgeruste militair, maar ook het groeiproces van Jener naar volwassene.

Het fotograferen van acJemomenten en een journalisJeke of reportageachJge aanpak was niet aan de fotografe besteed. Ze had heel duidelijk haar eigen idee: het zichtbaar maken van de invloed van training op het lichaam, zowel fysiek als emoJoneel. Om deze fysieke en emoJonele veranderingen vast te leggen fotografeerde ze de jonge militairen veelal in hun uniform, soms met hun wapen nog wat schuchter in de hand, de brildragers onder hen met allemaal dezelfde degelijke bril – ‘army-‐issued-‐glasses’. Soms verzocht Becke9 de militairen tot een re-‐ enactment (het zo echt mogelijk naspelen van een gebeurtenis) omdat ze met haar groogormaat camera niet alJjd snel genoeg was om bepaalde momenten vast te leggen. Becke9 ontdekte dat de jonge militairen ook aan rollenspellen deden om zo om te leren gaan met de verschillende dreigingsniveaus die zij Jjdens hun missie tegen kunnen komen. Want hoe kun je een onschuldige burger en een terrorist van elkaar onderscheiden? De militairen nemen de rol op zich van dorpsbewoners, guerrillas en terroristen, rollen die zijn afgeleid van toekomsJge oorlogsgebieden zoals

Irak en Afghanistan. In hun rol van dorpsbewoner, guerilla of terrorist verkleden de soldaten zich in kostuums die nauwelijks authenJek zijn. Het is een mengelmoes van verschillende culturele referenJes, waaruit duidelijk wordt dat het beeld van de werkelijke oorlogsgebieden nogal abstract is. Het was de foto van de drie jonge vrouwen in wi9e tunieken die de opmaat vormde voor Becke9s vervolg Simula.ng Iraq.

Simula.ng Iraq Door haar werk In Training ontdekte Becke9 dat Culturele SimulaJe Training wereldwijd werd ingezet om soldaten voor te bereiden op missies. Ze besloot zich te focussen op deze simulaJetrainingen in Amerika en bezocht diverse trainingsfaciliteiten. Haar interesse voor de verschillende door elkaar lopende culturele referenJes en het rollenspel zijn te verklaren vanuit haar antropologische achtergrond en haar ervaringen als vrijwilliger voor het Peace Corps. Becke9 vertelt dat het Peace Corps sowieso een belangrijke rol heej gespeeld in een meer kriJsche houding ten opzichte van haar moederland. Becke9 toont vervolgens haar foto van ‘the engagement skills trainer’ een redelijk ouderwets aandoende, virtual-‐reality videogame. De foto blijkt samen met de drie jonge vrouwen in wi9e tuniek een sleutelstuk te zijn tussen de series In Training en Simula.ng Iraq. Waar de soldaten zich in In Training aankleden voor hun rollenspel, kan in de videogame elke gewenste situaJe nagebootst worden – van rijstvelden bedekt met sneeuw tot een stad Jjdens luchtaanval, verschillende landschappen en verschillende bewoners, vriend en vijand. Een nabootsing die in Simula.ng Iraq weer tot een werkelijkheid wordt gemaakt wanneer het Iraakse landschap wordt nagebouwd en haar bewoners worden nagespeeld door de militairen zelf. Simula.ng Iraq is in feite een ‘videogame gone real’ zoals ﬁlosofe Arnisa Zeqo later zal opperen. Zeqo benadrukt ook nog eens de vreemde tegenstelling die met deze foto samenhangt. We vinden de videogame er redelijk ouderwets en achterhaald uitzien omdat we met digitale technologie inmiddels grote sprongen verder zijn. Maar de simulaJetraining bestaat niet uit een wereld van pixels en apparaten maar een wereld van containers, karton en plasJc die de militairen voor waar aannemen. Naast de militairen zelf worden er rollen gespeeld door oorlogsveteranen en dorpsbewoners die op basis van een uurloon ‘burger’ komen spelen. Het ﬁgureren in een simulaJe is een goede verdienste in gebieden waar de werkgelegenheid over het algemeen slecht is. De acteurs krijgen allemaal een katoenen tuniek, alle andere accessoires zijn eigen aanvullingen, zoals de buurtbewoonster die speciaal voor haar rol een hoofddoek kocht. Ieder personage krijgt een verzonnen naam die bij zijn ingebeelde karakter past.

Tijdens het fotograferen van Simula.ng Iraq had Becke9 associaJes met het werk van andere fotografen, zoals Sarah Pickering (explosies), An-‐My Lê, (anJtank oefeningen) Roger Fenton (oriëntalisJsche studies) en Helen Maureen Cooper (over blanke vrouwen die elementen van donkere vrouwen toe-‐eigenen). Maar de associaJes die Simula.ng Iraq oproept zijn niet enkel aan fotograﬁe gerelateerd. De sociale betekenis van Becke9s werk wordt in sterke mate ook gevoed door de invulling door de kijker waarbij westerse kennis, context en associaJes een belangrijke rol gaan spelen. Daardoor ontstaan er verschillende interpretaJes van culturele symbolen die direct via het aanwezige publiek zichtbaar worden wanneer Becke9 haar foto van korporaal Brandon Jones toont. De kleding van Jones kent verschillende connotaJes. Vanuit de zaal wordt direct gerefereerd aan de pij van een monnik terwijl Becke9 zelf refereert aan de typisch Amerikaanse ‘graduaJon gown’, de lange jurk die studenten dragen Jjdens hun diploma-‐uitreiking. Ook binnen de simulaJes ontstaan er verschillende, vaak onbedoelde, kruisverwijzingen wanneer meerdere culturele kenmerken worden samengevoegd. De moskee in Al-‐ Maws sil Village (zie aleelding) bestaat uit onderdelen die jaren eerder dienst hebben gedaan als orthodox kerkje Jjdens de Balkan simulaJetraining.

‘It’s more fun to be the bad guy’ Op het gebied van rolverdeling tussen mannen en vrouwen valt er nog wel wat te winnen, geej Becke9 direct toe. De vrouwen krijgen meestal de ‘domme’ rollen binnen de simulaJe, rollen waarin ze vooral

niets mogen doen, maar figureren als vrouwelijk burgers in de ficJeve omgeving. Zo zijn er een aantal Afghaans-‐Amerikaanse vrouwen die in hun rol voor de training voornamelijk ‘authenJek’ dienen over te komen. De echt capabele (en dus veelal mannelijke) militairen krijgen, samen met de oorlogsveteranen, vaak de rol van jihadi, de bad guy en de terrorist. Zij zijn met hun ervaringen uit echte missies beter in staat te spelen wat mogelijke handelingen en manoeuvres van de vijand zijn. Vanuit het publiek komt daarop de terechte vraag of de militairen ook wel eens van rol veranderen om zo effecten als Jjdens het Stanford-‐gevangenisexperiment te voorkomen. Becke9 speelde zelf ook met deze vraag en legde hem voor aan de militairen. Hun antwoord was duidelijk: ‘it’s more fun to be the bad guy’. Het rondlopen met een AK-‐74 is veel uitdagender dan het spelen van een onschuldige burger. Becke9s manier van werken – het laten poseren van de spelers -‐ is feitelijk ook weer een simulaJe binnen de bestaande simulaJe op de trainingsfaciliteit. Deze paradox werd in de theoreJsch-‐ filosofische uiteenzeong van Arnisa Zeqo nog eens haarfijn uitgelegd. Wanneer we naar de foto’s van Becke9 kijken zien we representaJes van personen, van huizen en van religieuze gebouwen. Met behulp van propmakers uit Hollywood worden de trainingsfaciliteit en alle rekwisieten zo echt mogelijk gemaakt. Maar wanneer je gelooj dat je bijvoorbeeld naar een echte moskee kijkt is er sprake van een percepJefout, want je ziet tenslo9e geen echte moskee. Anderzijds is de moskee binnen de training bedoeld om door te gaan voor een echte moskee. Binnen het rollenspel fungeert de moskee dus als een echte moskee, ook al is het dat niet en weten we dat. Korporaal Marc zal niet veel later uitleggen dat het er in de Nederlandse Culturele SimulaJe Trainingen anders aan toe gaat. In plaats van het nabootsen van dorpen worden containers geplaatst en aangemerkt met funcJes. In Nederland doet men dus alsof de container een moskee is zonder dat de container ook maar enige visuele verwijzingen naar een daadwerkelijke moskee in zich draagt. Interessant is ook dat hij zegt dat in de Nederlandse simulaJetrainingen de nadruk vooral ligt op het kunnen inscha9en van de vijand, alsof je tegen jezelf vecht. Als dat niet filosofisch is?

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook