MEEKIJKEN OVER DE SCHOUDER VAN..
het penaltygebied. Toch wordt hier gevoetbald. En fanatiek getraind, getuige de foto op de volgende pagina. Terwijl een schim in de achtergrond zijn voeten tegen de grond gedrukt
Dirk-Jan Visser Of het nu een voetbalteam in ballingschap is, de vluchtelingen uit Zimbabwe Exodus, de illegale migranten uit Status Undocumented, of de burgers in Bagdad uit Our Life zijn, Dirk-Jan Visser richt zijn camera vaak op de underdog, vertelt de verhalen van hen die vergeten dreigen te worden. Een portret in drie delen van een geëngageerde documentairemaker die alles wil weten en begrijpen. Deel 1 – Activist met een camera Dirk-Jan Visser maakt mooie foto’s. Maar dat zal hem eigenlijk een worst wezen, het publiek moet iets opsteken van zijn projecten. ‘Vrede zal ik er niet mee stichten, maar ik kan op zijn minst mensen proberen te informeren.’ In de Noorderlicht galerie in Groningen is momenteel zijn tentoonstelling Offside te zien, over twee voetbalteams uit conflictgebied Nagorno-Karabach.
Een Armeense kerk torent uit boven een toegetakelde grasmat. De diepe zandkuil voor het armzalige doel lijkt eerder een afgraving dan
houdt, laat een jongen – een puber nog – zijn romp ver boven de grond zweven. De handen naast het hoofd, tanden op elkaar. Zijn blik, gericht op een punt in de verte, verraadt dat het verstand even op nul is gezet. Zwevend boven de grond, vereeuwigd in rauw zwart-wit, lijkt de tijd stil te staan. Was het maar waar. Binnenkort wordt David Martirosyan 18 en dan is het gedaan met zijn voetbalcarrière. David is geboren in Stepanakert, een stad in de van Azerbeidzjan afgescheiden regio Nagorno-Karabach. Zijn vader Vartan, ook een getalenteerde voetbal-
Merdakan -Azerbaijan: The family house of Elshad Khudadatov, coach of the youth team of FK Qarabagh Agdam situated in Merdakan, a former Sovjet sanatorium which is now occupied by IDP’s from Qarabagh and the militarized zone.
ler, heeft hij nooit gekend. Vartan kwam nooit
Nagorno-Karabach, de meeste mensen zul-
mische ontwikkelingen. Hoe verhouden deze
terug uit de oorlog. Het is twintig jaar later
len er hun atlas bij moeten pakken. De van
mensen zich tot dit hele grote verhaal? Door
en over enkele maanden zal David de conse-
Azerbeidzjan afgescheiden regio, de-facto een
hun verhalen bij elkaar te brengen en van con-
quenties van het sluimerende conflict aan den
onafhankelijke republiek, wordt niet erkend.
text te voorzien krijg je niet alleen een helder
lijven ondervinden. De UEFA en FIFA erkennen
Over de oorlog tussen 1991 en 1994 werd
beeld van wat daar is gebeurd, maar ook een
Nagorno-Karabach niet en dus is het Armeen-
nauwelijks bericht, de internationale gemeen-
menselijk beeld. Ik hoop dat mensen naden-
se voetbalteam FK Karabakh
schap trekt zich weinig aan van het lot van de
ken over hoe wíj ons zouden verhouden in zo’n
Stepanakert uitgesloten van betaald voetbal.
nog altijd 600.000 Azerbeidzjaanse en 200.000
conflict. Van de een op de andere dag krijg je
‘Alleen als je heel goed bent kun je in Armenië
Armeense vluchtelingen. David is een van hen. ruzie met de buren, of eigenlijk heb je geen
gaan voetballen,’ vertelt Dirk-Jan. ‘Maar dat
Door zijn leven, en dat van anderen te docu-
ruzie, maar word je vertelt dat je ruzie moet
halen de meeste jongens niet, want iedereen
menteren wil Dirk-Jan een voor velen onbe-
maken met de buren. Gedreven door natio-
moet twee jaar in dienst. Ik heb geen verstand
kend conflict inzichtelijk maken.
nalisme en de drang naar onafhankelijkheid
van voetbal, maar volgens mij zijn de jaren
‘Voor mij is het belangrijk om in de foto-
word je plotseling aangezet tot haat. Wat doe
tussen je 18e en 20e cruciale jaren voor voet-
grafie persoonlijke verhalen te vertellen die
je dan?’
ballers.’
symbool staan voor grote politieke en econo-