Meekijken krant

meekijken over de schouder

vorm

ethiek

veranderend werkveld

engagement

inspiratie

meekijken over de schouder Meekijken neemt je mee in de wereld achter de fotografieprofes-

waarin een verhaal gemaakt wordt; hoe doen deze fotografen onderzoek; hoe

sional, van fotograaf tot grafisch ontwerper. Al vier jaar geeft

regelen ze hun contacten en met wie sparren ze over hun projecten; wat is

FOTODOK op verschillende manieren inzicht in hun inspiraties,

het eindproduct van een project en hoe wordt dat ontwikkeld. Schrijver Eefje

werkwijzen, onderzoek en behind-the-scenes ervaringen door

Blankevoort van journalistiek productiebureau Prospektor werd aangetrokken

essays, beschouwingen, interviews, publicaties, tentoonstellingen,

om de onderste steen boven te halen door middel van interviews, zowel voor

masterclasses en talk shows; live te bezoeken of te vinden op

(online) publicatie als in talkshow setting.

FOTODOKs website. Uitgangspunt is voortdurend de verschillende documentaire praktijken te belichten en hiermee inzicht te krijgen

In deze krant lichten we een tipje van de sluier op van de wereld achter

in actuele fotografische en urgente maatschappelijke ontwik-

Banning, De Keyzer, Knoth en De Jong, Stok en Visser, waarover ze in de

kelingen. FOTODOK biedt met Meekijken haar publiek een actieve

interviews en talkshows uitgebreid gesproken hebben met Blankevoort.

mogelijkheid om inspiratie en handvatten voor haar eigen (foto)

Lees wat zij te zeggen hebben over engagement, vorm, ethiek, inspiratie en

praktijk op te doen. Het geeft ons als organisatie de mogelijkheid

het veranderende werkveld. En, kijk mee naar materiaal van Poppy, Trails of

om actueel en flexibel te programmeren, omdat de uitkomst van

Afghan Heroin van Knoth en De Jong, een veelvuldig gelauwerd multimediaal

Meekijken over de periode van een jaar ontwikkeld wordt, en dus

project, waarin twintig jaar onderzoek op vernieuwende manier samenkomt.

van te voren niet vast staat. Afgelopen jaren werkte FOTODOK met

Zie hoe verschillend de projecten van Jan Banning in vorm zijn, maar toch ook

fotografen Raimond Wouda (2009/2010), Theo Baart en Joris Jans-

weer zeer herkenbaar van hem. Lees hoe hij is geïnspireerd door een gedicht

sen (2010/2011) en grafisch ontwerper Hans Gremmen (2011/2012).

over een neergeslagen revolutie van de Duitse dichter Heinrich Heine. Kijk naar

Iedere professional koos zijn eigen invalshoek.

het consequente zwart/wit werk van Jan Joseph Stok over Congo, een land dat hem zeer aan het hart gaat. Hij voelt zich als maker verantwoordelijk om de

De huidige editie van Meekijken (2012/2013) stond in het teken van journalis-

wereld deze plek niet te laten vergeten. Bekijk de boekcovers van tijdreiziger

tiek documentair werk, een brede verzamelterm die door de genodigden

Carl de Keyzer en je zult zien dat hij voor ieder project geïnspireerd raakt

gelukkig ook meteen werd betwist. De gasten die meededen waren Jan Ban-

door stijlen en boeken uit verschillende tijden, van Karel de Grote tot science

ning, Carl de Keyzer, Robert Knoth en Antoinette de Jong, Jan-Joseph Stok en

fiction. En dan Dirk-Jan Visser die met zijn project Offside uitvond hoe hij vrijer

Dirk-Jan Visser. Het zijn fotografen - en een journalist - die hun verhalen over

en poëtischer te werk kon gaan. De talkshows met hen waren eenmalig, de

de hele wereld vinden, daardoor veel op reis zijn en (voor) onderweg van alles

online interviews daarentegen zijn terug te lezen en te downloaden. We hopen

moeten regelen. Daarnaast werken ze in verschillende stijlen: kleur, zwart/

dat deze publicatie op zichzelf een inspirerend geheel vormt, maar wil je meer

wit, nieuwe media, combinaties van verhaal en beeld. Allemaal werken ze aan

bezoek dan FOTODOKs website: www.fotodok.org.

langer lopende projecten, maar hebben ook gewerkt, of werken nog steeds, voor uiteenlopende media. Het is een groep fotografen, die naast de verschil-

FOTODOK dankt alle betrokkenen hartelijk voor hun medewerking.

lende manieren van werken ook verschillende generaties vertegenwoordigen;

Meekijken wordt mogelijk gemaakt door:

Banning, Knoth en De Jong en De Keyzer de wat oudere generatie, terwijl Stok en Visser de jongeren vertegenwoordigen. Belangrijke focuspunten afgelopen tijd waren de ontstaansgeschiedenis van een verhaal en de omstandigheden

DIRK-JAN VISSER

Of het nu een voetbalteam in ballingschap is, de vluchtelingen uit Zimbabwe Exodus, de illegale migranten uit Status Undocumented, of de burgers in Bagdad uit Our Life, Dirk-Jan Visser richt zijn camera vaak op de underdog, vertelt de verhalen van hen die vergeten dreigen te worden. ‘Ik merk dat ik vaak de kant van de underdog kies, dat was ook zo bij Offside, een project over twee voetbalteams uit conflictgebied Nagorno-Karabach. We begonnen bij de Azerbeidzjanen, de verliezers in dit verhaal. Maar langzamerhand werd duidelijk dat we iets met beide kanten moesten doen. Niet omdat ik geloof in objectieve journalistiek, maar wel omdat ik vond dat beide kanten belicht moesten worden. We zijn toen niet alleen terug naar Azerbeidzjan gegaan, maar hebben ook verhalen in Nagorno-Karabach en Armenië gemaakt.’

Beelden uit: Off-Side - Football in Exile

DIRK-JAN VISSER

‘Ik ben nog steeds een klassieke, geëngageerde fotograaf, maar op een gegeven moment kwam het besef dat je ook op een andere manier met beeld kunt omgaan en onderwerpen op verschillende manieren kunt benaderen. Je kunt feitelijk, maar ook poëtisch te werk gaan. Door die poëzie kun je nieuwe lagen, verdieping aanbrengen.’ dirk-jan visser

Beelden uit: Zimbabwe Exodus & Status Undocumented

ethiek

‘Ik vind empathie een mooie deugd, maar in de fotografie wordt het vaak opportunistisch gebruikt. Er zijn heel weinig echte altruïsten onder de fotografen, zelfs de James Nachtweyen van de wereld zijn super-egoïsten.’ carl de keyzer

‘Je kunt niet als een kip zonder kop ergens naar toe gaan. Je moet alles checken en zoveel mogelijk informatie verzamelen. Als je niet weet waar het over gaat, dan maak je niet alleen slechte verhalen, maar speel je ook met de mensen daar.’

‘Je weet in het geval van Zona dat elke gevangene die verplicht is zich te laten fotograferen het liever niet heeft. Maar dan denk ik: OK, ik misbruik je nu even, maar ik stel het systeem wel aan de kaak.’

jan-joseph stok

‘gestolen’. Als ik het gevoel heb

carl de keyzer ‘Je kan niet met de ziel van mensen spelen, dingen laten zien die niet kloppen. Je probeert oprecht te fotograferen en vooral naar de ‘Je moet heel goed uitleggen aan

mensen te luisteren.’

mensen wat je doet en hun toe-

jan-joseph stok

stemming hebben, mondeling of schriftelijk. Ik heb geen enkele foto dat een persoon gevaar loopt met mijn foto of niet op de foto wil, dan maak ik die foto gewoon niet. Mijn

‘Het zou een gekke toestand worden als je stelt dat het gaat om de verbetering van de positie van de mensen die je fotografeert, maar je dat over hun ruggen doet. Daar moet je secuur in zijn. Je mag de grens opzoeken, maar je moet wel in de smiezen houden dat je niet te ver gaat.’

ervaring in al die jaren is dat bijna iedereen een verhaal te vertellen heeft en bijna iedereen op de foto wil. Het is de manier waarop je ze benadert, dat is belangrijk om in gedachten te houden.’ jan-joseph stok

jan banning ‘In wezen portretteer je niet iemand maar de ontmoeting van jou met die andere persoon.’ jan banning ‘De mensen die ik fotografeer zijn een metafoor voor de kwestie, het is zelden mogelijk om deze individuen uit de sloot te halen.

Dan moet je als fotograaf ook niet willen, dat is onzin.’ jan banning

‘Door je westerse bagage weet je wat de impact van journalistiek is.

Ik vraag me wel eens af of mijn hoofdpersonen de gevolgen volledig overzien.’ dirk-jan visser

A: ‘Ik ben vaak bezorgd over welke gevolgen publicaties kunnen hebben voor iemand.

Ik heb tijdens het werk in Afghanistan, Pakistan of Irak altijd namen en details veranderd. In sommige gevallen heb ik ze al zo veranderd in aantekeningen dat ik zelf niet meer weet hoe ze echt heten.’

Robert knoth en Antoinette de jong

‘Voor mij is het heel belangrijk dat ik de dingen die ik fotografeer ook begrijp, dat ik het in een context kan plaatsen. Als ik bijvoorbeeld wordt gevraagd om een of andere demonstratie te fotograferen, wil ik weten waarom die mensen demonstreren.’ dirk-jan visser

In Troostmeisjes portretteerde hij Indonesische vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog tot prostitutie werden gedwongen door het Japanse leger. Met de mannelijke equivalent, Sporen van Oorlog, visualiseerde hij de impact van het oorlogsverleden op dwangarbeiders van de Birma en Sumatra spoorlijn. In zijn projecten, die almaar groter worden, brengt fotograaf Jan Banning niet alleen slachtoffers voor het voetlicht, maar ook de structuren die mensen vermalen: van de wereldwijde bureaucratie tot het systeem van recht en handhaving.

Daarbij combineert hij een psychologische en typologische benadering. ‘Al mijn projecten draaien om de verschillen binnen gelijkenissen.’

Beelden uit: Agent Orange, Troostmeisjes, Sporen van oorlog, Down and Out in the South

JAN banning

‘Kunst is geen vrijblijvende zaak van pure schoonheid voor de hogere bourgeoisie, maar kan ook een belangrijker, verontrustender en algemenere betekenis hebben.

De overtuigingskracht waarmee dichter Heinrich Heine, maar ook Percy Bysshe Shelley en George Orwell een maatschappelijk thema in kunstvorm behandelden was voor mij een openbaring.’ jan banning

jAN banning

‘Bureaucratics gaat over macht, maar het is veel minder een aanklacht. Nog steeds hou ik me bezig met de slachtoffers, tegelijkertijd vind ik het ook interessant om te kijken naar de structuren die mensen vermalen zonder dat de uitvoerders meteen boosdoeners zijn.’

Beelden uit: Bureaucratics

vorm

‘Ik werk als een tijdreiziger, dat zie je ook terug in de vormgeving.

Voor Europa was de inspiratie een boek uit 16e eeuws Florence; Homo Sovieticus een propagandaboek uit 1932; God Inc. een Life Time cover uit de jaren zestig. Bij Congo was het uitgangspunt een reisgids. Bij Moments heb ik me op de toekomst gericht en me laten inspireren door Science Fiction boeken uit de jaren ‘50.’ carl de keyzer

‘In Congo heb ik in verschillende

kleur.’

‘Voor mij is het belangrijk om in de fotografie persoonlijke verhalen te vertellen die symbool staan voor grote politieke en economische ontwikkelingen.’

jan-joseph stok

dirk-jan visser

stijlen gewerkt. Het is belangrijk daar van te voren over na te denken. De keus wordt ingegeven door mijn hart. Voor het verhaal over coltan, werkte ik in zwart/ wit, om niet afgeleid te worden.

Ik wilde dat de aandacht naar de mineralen en de menselijke omstandigheden zou gaan. Bij het verhaal over de Pygmeeën heb ik me sterk gericht op de omgeving, de natuur, dus daar werkte ik in

‘Vroeger dacht ik dat ik beelden kon maken die de tijd overstijgen, dat ik als fotograaf goed genoeg was om de datering tegen te gaan. Ik heb gemerkt dat dat niet gaat.’ carl de keyzer

‘Er is een groot verschil tussen journalistieke fotografie en kunstfotografie. Dat heeft niets met onderwerpskeuze te maken.

Je kunt als kunstenaar prima maatschappelijke onderwerpen aanpakken, maar de manier van fotograferen is wel een andere.

Binnen de journalistiek is het vaak directer, kleurrijker, het moet

‘Het open gebruik van bronnen

meteen duidelijk zijn wat je ziet.

is nu allemaal mogelijk. Dat was

De andere vorm is beschouwen-

25 jaar geleden niet zo, domweg

der, daar hoef je niet meteen te

omdat de informatie niet voorradig

knallen, die biedt ruimte voor een

was. Nu haal je dat met een

diepere bodem.’

muisklik binnen. Je beschikt nu

jan banning

over zo veel meer informatie en verschillende bronnen, zowel in tekst als in beeld, dat daardoor je ‘Het samenvallen van inhoud en

rol als beeldenmaker dramatisch is

vorm in Heinrich Heine’s gedicht

veranderd. Waarom zou je het niet

Die schlesischen Weber is

gebruiken?’

prachtig. "Sie sitzen am Webstuhl

robert knoth en Antoinette

‘Ik ben nog steeds een klassieke,

und fletschen die Zähne" in de

de jong

geëngageerde fotograaf, maar op

ritmisch herhaalde S-klank klinkt

een gegeven moment kwam het

het geluid van de weefstoel

besef dat je ook op een andere

door, waaraan de wevers na het

manier met beeld kunt omgaan

neerslaan van hun opstand knar-

en onderwerpen op verschillende

setandend de lijkwade van het

manieren kunt benaderen. Je

oude Duitsland zitten te weven. Zó

kunt feitelijk, maar ook poëtisch

moet vorm uit inhoud voortkomen.’ jan banning

A: ‘We willen niet alles uitleggen. Mensen kunnen best zelf de stippen met elkaar verbinden.’ robert knoth en Antoinette de jong

te werk gaan. Door die poëzie kun je nieuwe lagen, verdieping aanbrengen.’ dirk-jan visser

In Bureaucratics komen vorm en inhoud op een ideale manier samen. Van het vierkante formaat tot de zo suf mogelijke composities, recht van voor of recht opzij, dat dekt de inhoud precies.’ jan banning

carl de keyzer

Tijd is een belangrijk element in het werk van Belgische fotograaf Carl de Keyzer. In zijn beelden streeft hij naar eeuwigheidswaarde. Met zijn projecten ontstijgt hij de actualiteit, maar weet die tegelijkertijd exact te gebruiken.

Bovenal: Carl de Keyzer duikt als een tijdreiziger in zijn onderwerpen. Hij reisde als propagandafotograaf door de Sovjet-Unie, volgde de voetsporen van Karel de Keizer en trok als reisgidsfotograaf door Congo.

‘Al mijn boeken zijn geïnspireerd op bestaande boeken. Europa was geïnspireerd op een boek uit 16e eeuws Florence, Homo Sovieticus een propagandaboek uit 1932, God Inc. een Life Time cover uit de jaren zestig, East of Eden een bladzijde uit de bijbel.’

Boekcovers: Homo Sovieticus, Europa, India, East of Eden, Congo Belge, Trinity, God inc, Oogspanning, Zona en Moments before the flood

carl de keyzer

carl de keyzer

Voor zijn nieuwe project Moments before the Flood reisde Carl de Keyzer naar de toekomst. De cover is geïnspireerd op een Science fiction cover uit de jaren vijftig. ‘Ik beeldde mij in dat het einde der tijden in aantocht was. Dan ga je op een andere manier naar de zee kijken.’

veranderend werkveld

veel beter in zijn.’

‘Het grootste probleem is: er zijn meer en meer fotografen, de soep wordt steeds dikker.’

‘Ik ben de laatste jaren drie

robert knoth en Antoinette

carl de keyzer

ook de ticket opbrengst gekregen.

R: ‘Misschien heb je de goed geïnformeerde buitenstaander wel helemaal niet meer nodig, in ieder geval niet voor het direct verslaan van het nieuws. Ik ben er steeds meer van overtuigd dat journalisten uit het land zelf daar

de jong

nieuwe verdienmodellen begonnen: zelf online prints verkopen, zelf tentoonstellingen uitbaten en een Ipad publicatie. Bij Moments hebben we met de tentoonstelling helemaal los van musea gewerkt.

We hebben alles zelf gedaan en Ik geef al mijn foto’s gratis aan tijdschriften, dat is een interessanter businessmodel, want dan kom je in tien bladen. Dat is beter voor het boek en de tentoonstelling.’ carl de keyzer

‘Een duidelijke verandering is het bankroet van de fotojournalistiek. Het podium voor fotografen die zich met de maatschappij bezig houden is verdampt.

In de kleine kunsthoek zitten de mogelijkheden, maar wel voor anderhalve man en een paardenkop.’

‘Nu reiskosten niet meer worden betaald heb ik niet één opdrachtgever nodig, maar tussen de vijf en tien, wil ik uit de kosten komen en nog iets verdienen. Je moet nu veel creatiever zijn in hoe je het geld voor elkaar krijgt.’ jan-joseph stok

'Als ik de moeite afweeg tegen de opbrengst en impact overweeg ik weleens om iets anders te gaan doen. Tegelijkertijd moet ik niet klagen: iedereen heeft stress van zijn werk. En ik zat laatst nog voor mijn werk in Canada, Parijs en Marokko.'

Dirk-Jan Visser

Jan Banning

A:’Nederlandse media willen pas een verhaal als de buitenlandse pers erover heeft bericht. Ik heb weleens een verhaal geplugd via een buitenlandse collega. Pas toen kon ik erover schrijven.’

‘Mijn ervaring is dat de krantenredacties een eigen beeld voor ogen hebben van wat ze willen hebben.

Daardoor blijf je beelden leveren die voldoen aan het beeld dat zij hebben en dat mensen al kennen.

Dat is ook de reden dat veel fotografen onafhankelijk gaan werken.

Misschien gaan we daardoor wel terug naar de diepgang. Niet meer die stereotiepe beelden, maar tijd nemen om grondiger werk te doen. Als je meer tijd neemt om je verhaal te maken en je niet zo laat leiden door redacties ben je misschien wel objectiever.’ jan-joseph stok

robert knoth en Antoinette de jong

‘Een achtergrondverhaal over bijvoorbeeld Nagorno-Karabach moet een aanleiding hebben, zoals een tentoonstelling of een boek. Anders kun je dat soort verhalen niet kwijt. Je moet met een groots project komen, pas dan schrijven de media erover.’

Dirk-Jan Visser

‘Ik ben kunstenaar, want ik leef van de verkoop van mijn prints en tentoonstellingen aan musea en via galeries. Toch zal ik me met hartstocht documentaire fotograaf noemen. Ik zie dus geen tegenstelling tussen kunst en documentair werk.’ jan banning

‘Het ideaal is natuurlijk dat je kunt leven van je boeken en opbrengsten van je tentoonstellingen, prints, als een echte kunstenaar. Maar dat kan ik niet.’ carl de keyzer

jan-joseph stok

Voor Welcome in Darfur, dit is ons leven, reisde Jan Joseph Stok met Soedanese rebellen mee en documenteerde de verhalen van burgerslachtoffers. In Bloedmobieltjes zocht hij naar de oorsprong van de ertsen in onze mobieltjes. ‘Het is misschien naïef, maar ik heb het gevoel dat wij als Europeanen verantwoordelijk zijn voor veel van de shit die in Afrika gebeurt.’ Jan Joseph Stok werkt al tien jaar als fotojournalist in conflictgebieden als Somalië, Darfur en Afghanistan.

Maar vooral in Congo. ‘Elke keer als ik in Nederland ben en iets over Congo hoor dan vraag ik me af; wat doe ik hier? Ik zie het als mijn verantwoordelijkheid om daar zoveel mogelijk verhalen te maken. Zodat Congo niet wordt vergeten.’

Beelden uit: War without End (Congo)

‘In de jaren dat ik nu in Congo kom, heb ik bijna alle regio’s in dit enorme land bezocht. Ik onderhoud mijn contacten met de mensen met wie ik werk goed, hierdoor heb ik altijd informatie uit de eerste hand. Informatie van de Congolezen zelf, en niet wat de Westerse wereld wil dat je gelooft.’

jan-joseph stok

Beelden uit: Blood Mobiles (Congo)

engagement

R: ‘Ons project Certificaat legt net als Poppy iets bloot wat we eigenlijk niet willen weten. Iedereen wil de overheid, instanties en mensen om zich heen kunnen vertrouwen. Wij zeggen: Ik zou nog maar eens kijken.’

‘Ik neem mezelf niet zo serieus.

Ook mijn eigen onderwerpen relativeer ik. Je kunt niet zoiets groots doen als Homo Sovieticus of God Inc als je dat 100% serieus opvat. Het is onzinnig om Het Geloof of Het Communisme aan te willen pakken. In mijn projecten laat ik maar fragmenten, korte ontmoetingen zien.’ carl de keyzer

robert knoth en Antoinette de jong

‘Bloedmobieltjes heeft zonder dat ik het wist heel veel invloed gehad.

Blijkbaar komt er binnenkort in Europa een belangrijke nieuwe wetgeving over dit soort elektronica.’ jan-joseph stok

‘Ik ben geen kunstenaar, maak geen mooie foto’s voor het plezier van mooie foto’s. Ik maak foto’s om iets te bereiken. De enige reden dat ze esthetisch zijn is dat je wilt dat mensen er naar kijken. Natuurlijk probeer je het zo mooi mogelijk te maken, maar dat is het doel niet. Het doel is een goed verhaal vertellen.’ jan-joseph stok

‘Wat ik doe is meer een soort leugen, een overdrijving, een vervreemding of verdraaiing van de dingen. Ik maak mezelf wijs dat ik daardoor misschien dichter bij de waarheid kom.’ carl de keyzer

‘Als ik verkrachtte vrouwen in Congo fotografeer dan wil ik dat die foto’s iets doen.’ jan-joseph stok

‘Er is een vage hoop dat het enigszins bijdraagt zonder dat ik daar nou hele overspannen

lezers spontaan geld ingezameld

R: ‘Natuurlijk speelt op de achtergrond mee dat je iets wil veranderen met het werk, maar we zijn niet activistisch.’

voor het dorp.’

robert knoth en Antoinette de jong

verwachtingen van heb. Soms kan een fotoproject tot hele concrete resultaten leiden, zoals bij Malawi is gebeurd. Naar aanleiding van de NRC publicatie Binnen is het donker, buiten is het licht in samenwerking met journalist Dick Wittenberg werd er door NRC

jan banning

dat je verhaal aanzet tot denken.’

‘Ik ben niet zo activistisch of wereld verbeterend. Dat vind ik flauwekul want de impact van fotoboeken is toch wel heel minimaal.’

dirk-jan visser

carl de keyzer

‘Vorm vind ik niet belangrijk, fotografie ook niet. Het gaat erom

‘Soms heb ik het gevoel: what’s the point? Je maakt een heftig verhaal, publiceert het in de krant, maar wat gebeurt er mee?’ dirk-jan visser

robert knoth & antoinette de jong Antoinette de Jong en Robert Knoth werken al decennialang in conflictgebieden, als journalist, radiomaker en fotograaf, alleen en samen. In Certificaat nr.

000358 legden zij de gevolgen van nucleaire experimenten in de voormalige Sovjet-Unie vast. Met Poppy, Trails of Afghan Heroïn, tonen zij de schaduwzijden van de globalisering. ”Iedereen wil de overheid, instanties en mensen om zich heen kunnen vertrouwen. Wij zeggen: ik zou nog maar eens kijken.”

Beelden uit: Certificaat nr. 000358

robert knoth & antoinette de jong

robert knoth en Antoinette de jong

Beelden uit: Poppy, Trails of Afghan Heroïn

‘Je rol als fotograaf of schrijver vervaagt. Je bent nu met verschillende disciplines op meerdere platformen tegelijkertijd bezig. Poppy was zo complex en er was zo veel materiaal dat nauw met elkaar samenhing, dat we geen andere keuze hadden dan alles op een hoop te gooien om zo de ideale mix te krijgen.

Het amateurmateriaal was daarbij een welkome aanvulling.’

inspiratie

de ‘grootse’ momenten van de ge-

Voor Poppy zijn we beïnvloed door de speelfilm Bourne Identity: de structuur, tempowisselingen, snelle locatieen scenewisselingen met zo min mogelijk introductie. De inspiratie voor de perspectiefwisselingen komt van de serie The Wire. Deze aanpak betekent dat je je als kijker voortdurend moet herpositioneren.

schiedenis heb gemist. Het geeft

robert knoth en Antoinette de jong

‘Orwell, Shelley, Heinrich Heine: dat zijn kunstenaars die zich net als ik met de maatschappij bezig houden.’ jan banning

‘Goya, fotojournalist avant la lettre. Zijn manier van schilderen en onderwerpskeuze inspireren

‘Nieuwe projecten ontstaan bij mij vaak door toeval, door een klein dingetje dat me opvalt. Ik zit niet met mijn neus in de boeken, heb ook heel lang geen fotoboeken gekocht omdat ik me niet wilde laten beïnvloeden door anderen.’

mij. Zijn engagement bewonder ik, het inspireert mij in mijn keuzes en daden als fotograaf. Net als het werk van Delacroix is het subjectief en geeft het een eigen vertaling van zekere gebeurtenissen. Hun schilderijen laten mij keer op keer zien dat objectiviteit niet bestaat en dat dit ook goed is. De manier van schilderen is groots en meeslepend. Als ik er naar kijk, voel ik me klein alsof ik

mij het gevoel dat we nu niet meer in staat zijn om de verschrikkingen van de wereld twee dimensionaal te vertalen.’

Dirk-Jan Visser

carl de keyzer

‘Inspiratiebronnen uit de fotografie

belicht, zoals in Go No Go.’

‘Martha Rosler, Ik zag haar werk voor het eerst en dacht: fuck, zij heeft het echt vroeg begrepen. [..]

De woede die je voelt, de verbazing die je hebt over hoe de samenleving zich ontwikkelt weet zij heel mooi te verbeelden.’

jan-joseph stok

Dirk-Jan Visser

zijn natuurlijk Tim Hetherington, Eugene Richards, zoals voor veel mensen James Nachtwey. Joachim Ladefoged omdat hij voor het eerst het beeld interessanter heeft gemaakt, door nieuwe kaders te kiezen en tegelijkertijd de inhoud van het verhaal voorop te blijven stellen. In Nederland Ad van Denderen omdat hij zo lang met een onderwerp bezig is en daarvan zoveel verschillende elementen

inspiratie

COLOFON | Redactie & Tekst: Eefje Blankevoort en FOTODOK | Ontwerp: Jorgen Koolwijk (uncoated.nl) | Drukwerk: The Newspaper Club