GV Present Winter 2013/14

GV

P R E S E NT

Thuis op vele fronten

WINTER 2013

Iconen en Idolen Thuiskomen kost energie Menswaardigheid voorop!

Gezongen soldatenverhalen Kerstmenu van topkok Thielen

GV Present | Winter | 2013

Iconen en Idolen Een heel nummer over sterren en helden. Dat leek ons tijdens de brainstormsessie afgelopen januari wel wat. Het sluit mooi aan bij de richtinggevende kerstster en - waarschijnlijk een stuk dichter bij de belevingswereld van velen - het sluit naadloos aan bij de hype die maar niet wil overgaan: de eindeloze en overspannen zoektocht naar zing-dans-kook-entertain- en weet ik veel wat nog meer- talent. Iedereen wil een ster zijn, of dan toch op zijn minst een ster kennen.

De bittere realiteit is dat veel omhooggeschoten sterren eendagsvliegen blijken. De echte sterren, soms dichtbij, soms lichtjaren van ons verwijderd, zijn gewone, eenvoudige mensen die op eigen doft met veel wilskracht en doorzettingsvermogen iets hebben bereikt.

Kerststerren als Jozef en Maria die onbaatzuchtig het ouderschap op zich nemen of een iconische man als Nelson Mandela die de scheiding tussen twee werelden wist op te heffen.

colofon

Collega’s die taken opknappen waar niemand zijn vingers aan vuil wil maken, een groep muzikanten die belangeloos andermans verhaal op muziek zet en daarmee het hart weten te raken. Een IGK die met veteranen de vierdaagse loopt als kameraden onder elkaar, een groep

2

GV Present GV Present wordt uitgegeven onder verantwoordelijkheid van de hoofden van dienst van de Diensten Geestelijke Verzorging.

defensiejongeren die zichzelf ten doel heeft gesteld die vele andere jongeren binnen het bedrijf

Redactie: Claudia Bisschops (hoofdredacteur), Henk Fonteyn (eindredacteur), John van Eenennaam, Hugo Houtgast, Gert de Wolf, Fred Omvlee (webredactie)

stuk lichtdragers in het klein, maar met groeipotentie. Wat deze mensen gemeen hebben?

Redactieadres: cmj.bisschops@mindef.nl

goeds voor 2014! Maak er een mooi jaar van!!

Adresmutaties: JC.Steeman@mindef.nl

Claudia Bisschops

Aan dit nummer werkten mee: Feysal Bouziane, Ton van Ede, Erik Joosten, Ger Hindriks, Tiemen van der Waal en Bas Dorgé van Jong Defensie, Rob, Chris en Kevin van de KMar Brigade Vreemdelingenzaken, Norbert de Kooter, Hans Moerman, Niels Roelen, Lambertha Souman, Piet Thielen, Paul Vlaar en matrozen van de Voortgezette Vakopleiding op marinekazerne Erfprins, Liesbeth Zegveld Fotografie en illustraties: Cynthia Amelsbeek, Wouter Boswinkel, Willy Lohmann+, Bob Meijwaard, Mike Roelofs, Pieter Visschers, e.a.

Vormgeving: Wim Balyon (OBT) Druk: OBT bv, Den Haag GV Present op Facebook en Twitter: www.Facebook.com/GVPresent of www.twitter.com/GVPresent of tweet met #GVPresent Overname van de inhoud kan alleen geschieden met toestemming van de redactie ISSN: 2214-2002 Oplage: 57.000

bij elkaar te brengen. En dan zijn er ook nog die fascinerende mensen met een randje, die geen blad voor de mond nemen en tegen de stroom in durven roeien, slechts gewapend met een scherpe pen, tong of tekenstift, zoals onze cartoonist die ons ontvallen is. Het zijn stuk voor Ze hebben een boodschap, geloof, heilig vuur. Dan komt de sterrenstof vanzelf…

Namens de hele redactie wens ik u en uw dierbaren een mooie en gezegende Kerst en alle

inhoud

Missies 3 Heroes & villains 5 Activiteitenkalender 7 Cartoon 8 Ondertussen op facebook 9 Teamspirit 10 Blikopener 12 Uitzettingen 14 Kerstverhaal 18 Leven na Uruzgan 19 Kookrubriek 20 Het biechtgesprek 22 Denktank 24 De traditiekamer 26 Boek & Film 28 Op het lijf geschreven 30

missies

GV Present | Herfst | 2013

VERSCHEIDENHEID MAAKT HET LEVEN RIJKER

De oude binnenstad van Jerusalem binnen de muren.

Op excursie in smeltkroes

Jeruzalem

Tussen Egypte en Israel bestaat al meer dan dertig jaar vrede!

Een vrede die tot stand kwam toen de toenmalige Egyptische president Anwar Sadat naar Jeruzalem reisde om de Knesset, het Israelische parlement, toe te spreken. Dit leidde in maart 1979 tot het Camp David-akkoord. In de Sinaiwoestijn zien al meer dan dertig jaar internationale waarnemers toe op handhaving van de bepalingen uit dit vredesverdrag . Deze Multinational Force of Observers (MFO) observeert, rapporteert en verifieert. Ook Nederland draagt al vele jaren een steentje aan deze missie bij.

De MFO bestaat uit dertien troepen leverende landen. Naast ons eigen land zijn dat: Tsjechie, de Verenigde Staten, Canada, Hongarije, Frankrijk, Noorwegen, Australië, Nieuw-Zeeland, Fiji, Uruguay, Colombia en Italië. De Sinai is verdeeld in 3 zones, A/B/C, waarin onderdelen van het Egyptische leger gestationeerd zijn, en een vierde, zone D, aan Israelische zijde. De Multinational Force heeft in Zone C van Noord tot Zuid observatieposten langs de Egyptisch-Israelische grens. Deze observatieposten raporteren bewegingen

van de aanwezige troepen en hun materieel. In het zuiden heeft de Italiaanse Coast Patrol Unit de taak om de wateren tussen Egypte en Israel te observeren en overtredingen alsook de verplaatsingen van de scheepvaart te rapporteren. De Nederlandse bijdrage is 4 man sterk, ‘paars’ samengesteld en rouleert om de 6 maanden. De taken zijn erg divers. Twee collega’s behoren tot de Sectie Force Protection in de branche Operaties. De andere twee zijn rechercheurs en hebben een ondersteunde, adviserende en

monitorende rol ten opzichte van hun Hongaarse collega-rechercheurs.

Colombiaanse dodenmars Kenmerkend voor de MFO is het multinationale karakter waarbij elk land eigen tradities, culturele gebruiken, normen, waarden en voedselspecialiteiten met zich meebrengt. Regelmatig organiseren de contingenten een

3

GV Present | Winter | 2013

nationale dag, waarop de internationale collega’s te gast zijn om nader kennis te maken met de specifieke cultuur van de gastheer. Daarnaast worden er door de afzonderlijke landen regelmatig activiteiten ontplooid om het land en het contingent beter te leren kennen. Denk aan een Colombiaanse dodenmars, een Noorse rugzakmars, hardloopwedstrijden, biathlons, schietwedstrijden, balsport competities etc. Tevens worden er sociale activiteiten georganiseerd in de vorm van filmavonden, karaoke, halloween, pizzaavonden, Kerst, Thanksgiving etc. De MFO organisatie tracht de ontwikkeling van internationale netwerken te bevorderen door culturele tochten te organiseren naar Egypte en Israel. Dat helpt ook voor beter situationeel begrip voor wat er speelt tussen de bevolkingsgroepen.

Uitdaging voor de zintuigen

4

Een goed voorbeeld hiervan is een culturele tocht naar Jeruzalem. Hierbij reis je vanuit het Noordkamp naar de Nizzana grenspost over de weg, via Beer Sheva naar Masada en langs de Dode Zee naar Jeruzalem. In Jeruzalem begeef je je in een smeltkroes van mensen, talen, culturen en spiritualiteit. De oude stad, niet groter dan een flink dorp, is verdeeld in 4 wijken: de Armeense, de Joodse, de Islamitische en de Christelijke wijk. Dit alles bevindt zich binnen de oude stadmuren en daarbinnen respecteert men elkaar. De zintuigen van een mens worden er tot het uiterst uitgedaagd. Bijvoorbeeld in de smalle straatjes van de Arabische sjoek, waar allerlei kleurrijke specerijen, groenten, gebaksoorten en vlees te koop worden aangeboden. Of zoals bij een bezoek aan de Heilige Grafkerk, opgericht op de plaats

waar Jezus zou zijn gekruisigd, gebalsemd, begraven en opgestaan. In de kerk is de de marmeren plaat te zien, waarop Jezus eerst gewassen en daarna gebalsemd zou zijn.

Heel veel devote bezoekers kussen het marmer en bedekken het met geurige olie.

Op een steenworp afstand bevindt zich de Al Aqsa moskee. Vanhier zou de profeet Mohammed met het paard Buraaq opgestegen zijn om de 7 hemelen en de

Kenmerkend voor de MFO is het multinationale karakter waarbij elk land eigen tradities, culturele gebruiken, normen, waarden en voedselspecialiteiten met zich meebrengt. profeten hierin te bezoeken. Daarnaast is er ook de grot waarin de profeten gezamenlijk hebben gebeden onder de Gouden koepel. Kortom, een plek waar historie, legendes en geloofstradities elkaar treffen en voor mij een herinnering om nooit meer te vergeten. Doordat defensie wereldwijd optreedt, kom je op allerlei plaatsen. Dat leidt er weer toe dat je meer openstaat en begrip krijgt voor de diverse bevolkingsgroepen, geloven en culturen. Voor mij is dat een enorm verrijkende ervaring!

Kapitein Feysal Bouziane, teamlid MFO North Camp

heroes & villains

GV Present | Winter | 2013

“Misschien gooien militairen alle luiken dicht, zodra ze mijn naam lezen!”

Plaatsen we Liesbeth Zegveld in deze artikelreeks bij de helden of bij de boeven?

Zij is mensenrechtenadvocate, in haar vak een strijder. Na een jarenlang juridisch gevecht won zij een zaak van de Nederlandse Staat, die de krijgsmacht raakt. “Als je mensen die hun toevlucht bij je als militair hebben gezocht, actief de dood in stuurt, is dat verwijtbaar. Verschuil je dan niet achter de VN.” Wat drijft mevrouw Zegveld? Prestige om een zaak te winnen? Heeft ze veel aan deze zaak verdiend?

Misschien heeft ze tips voor ons, straks in Mali…

“Ik heb ook wel eens gedacht: O God, waar gaan we naar toe?! Vanuit mijn inhoudelijke betrokkenheid tot het oorlogsrecht heb ik die zaak willen doen. Ik heb nooit gedacht: nu ga ik een grote zaak beginnen, waardoor ik beroemd zal worden. De juridische bezinning op wat zich daar allemaal heeft afgespeeld is vrij laat op gang gekomen. Er werd wel geroepen:‘nooit meer een tweede Srebrenica!’ Maar er is pas na 12 jaar procederen een uitspraak gekomen. Dit was een zaak die vooral betaald werd uit de rechtsbijstand. In de sociale advocatuur heb je veel meer te maken met het lagere tarief. Het is jammer dat advocaten in de commerciële advocatuur ten nadele het beeld van ons werk bepalen. We zijn geen graaiers, we verdienen niet veel meer dan de gemiddelde ambtenaren.”

Zegveld kiest voor slachtoffers in de positie van de underdog. Waarom? Zit het haar in de genen? Ik plaag haar: is er niet veel meer morele moed nodig om een (verdachte) dader te verdedigen? De advocaat die een beroepscrimineel verdedigt, daar haalt iedereen zijn neus voor op. Ook in deze kwestie had ze ervoor kunnen kiezen om een beroepsmilitair te verdedigen. Dan kreeg zij te maken met iemand onder levensbedreigende omstandigheden, in het heetst van de strijd, die misschien toch een verkeerde keuze maakte.

“Waar mijn drijfveer vandaan komt, weet ik niet. Ik ben wel gevoelig voor autoriteit,

zeker als er botweg met macht wordt gewerkt van de een op de ander. Ik accepteer dat militairen de hiërarchie gebruiken om effectief te kunnen werken.

Je hebt leiderschap nodig om ergens te kunnen komen. Ik geef ook leiding aan mijn kantoor. Als je als militair een interventie moet plegen of de trekker over moet halen, heb je volgens mij nog altijd je eigen waarden en normen. Er is zoiets als een ondergrens. Maar macht, nergens op gebaseerd? Daar heb ik totaal niets mee!

Laatst zag ik in mijn dochter ook iets van dat rechtsgevoel terug. Ik realiseerde me: dat zit dus toch wel diep! Zit het in de genen? Mijn vader, inmiddels gepensioneerd, was personeelsjurist. Hij doet nu werk met vluchtelingen. Bij hem zie ik ook wel diezelfde strijdbaarheid: ‘niet loslaten!’ Natuurlijk besef ik dat militairen

Natuurlijk besef ik dat militairen van Dutchbat 3 in zekere zin ook slachtoffer zijn.

Ik wil tot de eersten behoren die de complexiteit van het menselijk handelen wil begrijpen.

5

van Dutchbat 3 in zekere zin ook slachtoffer zijn. Ik wil tot de eersten behoren die de complexiteit van het menselijk handelen wil begrijpen. Maar ik ga juridisch niet meer aan die kant staan.”

Heeft het werk van een advocaat niet een heel gemakkelijke kant? Zegveld kan lekker veilig achter haar bureau vertellen hoe militairen daar en toen moesten handelen. Maar als de Servische generaal Mladic met de filmploeg erbij de Nederlandse commandant uitkaffert: “Jij bent geen commandant! Jij bent niets! Ik ben hier de baas!” Wat dan? Zijn zwaarbewapende troepen stonden tegenover een kleine groep Nederlandse militairen met geringe gevechtskracht. Werkt dan het overlevingsinstinct niet op volle toeren?

“Ik zou ook echt niet weten wat ik zou hebben gedaan als ik als militair de

GV Present | Winter | 2013

opdracht had gekregen om mensen naar de bussen te begeleiden! Maar je hebt ook een bepaalde plicht tot zorg. Toen de mensen eenmaal met bussen vertrokken waren, bleek dat je in die kleine situatie van de tolk Hasan Nuhanovic, die je eenheid toebehoorde, voor zijn broer en vader meer had kunnen doen. Het redden van die enkelingen, daarmee had je jezelf niet meteen bloot gesteld aan evident geweld. Had je er slechts één gered, dan liet je zien dat je geprobeerd had om te doen wat mogelijk was. Van de suggestie dat Nederlandse militairen dan ook geliquideerd zouden worden, waren geen voorbeelden. Als je eigen angsten, gevaren of waar je allemaal rekening mee zou kunnen houden al bij voorbaat aanvoert en daarvoor een mensenleven opoffert, waar blijf je dan? Misschien had je zoiets toch moeten proberen. Bij slechte afloop had later een balans opgemaakt kunnen worden: dat doen we daarom niet meer.”

6

Straks vertrekken er militairen naar Mali. In de politiek zijn de piketpalen gezet. Ik vraag

Zegveld wat haar boodschap zou zijn aan de uitgezonden militair. Waar moet je op letten? ”Ik heb teveel verhalen gehoord over militairen die alleen hun focus richten op hun militair optreden. Dan gaat de missie over de hoofden van de burgers heen. Blijf de mensen daar als mensen zien. Maak er geen object van, zoals ik vaak hoor: ‘de locals’. Het zijn mensen waarmee je wilt samenwerken. Het zijn mensen die je ook nodig hebt, om te kunnen komen waar je wilt zijn. Zie die burgers als je partners.

Daar moet je goed contact mee zoeken.

Train daar militairen in. Wees bescheiden, toon respect, wees vriendschappelijk.

Informeer ze over wie je bent. Vertel wat je doet, behalve de gevoelige militairstrategische informatie. Als er iets in hun

Blijf de mensen daar als mensen zien. Maak er geen object van, zoals ik vaak hoor: ‘de locals’.

nadeel gebeurt, informeer dan meteen wat er is gebeurd en hoe het is gegaan en wat je daar aan wilt doen. Neem mensen serieus, betrek ze er bij. Besef dat je op hun grondgebied opereert. Laat de mensen in hun waarde en probeer zoveel mogelijk met hen rekening te houden. Loop daar niet als een stoere kille macho rond, die de ‘burger’ niet ziet staan. Isoleer je niet in je eigen missie, zie de mensen uitdrukkelijk als jouw bondgenoten. Ga niet eindeloos door, al is het moeilijk om een bepaalde lijn te trekken. Er zijn conflicten, waarbij jouw interventie veel, te veel burgerlevens kost.

Daar kun je vanwege het oorlogsrecht maar beter niet zijn. Ik krijg soms van veteranen die in Nederlands-Indië hebben gevochten, boze brieven. Het was een vuile oorlog en om die te winnen moest je wel vuile handen maken! Er was geen andere manier. Vraag je daarom als politiek en als legerleiding ook af: wat is voor ons het omkeerpunt?”

John van Eenennaam jj.v.Eenennaam@mindef.nl

In 1993 werd het bedreigde Srebrenica door de VN uitgeroepen tot “safe area”. De politieke keuze voor de missie was weinig gegrond op een eigen risicoanalyse. Discussies over veiligheidsrisico’s volgden. Is de missie ‘verantwoord’ en ‘aanvaardbaar’? Volgens een Canadese compagniescommandant was Sebrenica een ‘moeilijke’, maar ‘niet onmogelijke’ opdracht. Er bleef twijfel of Dutchbat het spel wel meester kon zijn. Sinds 18 januari 1995 maakte het 13de infanteriebataljon luchtmobiel, Dutchbat III, onder commando van de Verenigde Naties deel uit van de UNPROFOR vredesmacht van de Verenigde Naties. Nog geen maand later werd de bevoorrading door de Serven geblokkeerd. In mei 1995 stelde commandant Karremans vast dat het bataljon niet meer operationeel was. Hij waarschuwde de Nederlandse regering tegen ontruiming van de observatieposten als gevolg van die blokkade. De opdracht voor Dutchbat III om in Bosnië de enclave Srebrenica te beschermen, mislukte definitief vanaf 11 juli 1995. Die datum markeerde men als ‘de val van Srebrenica’.

Dutchbat bleek inderdaad geen invloed meer te kunnen hebben over het gebied buiten de compound. Toch was het VN-mandaat ‘alle redelijke maatregelen nemen om de vluchtelingen te beschermen.’ Ook was het een opdracht van de toenmalige minister Voorhoeve aan commandant Karremans om zoveel mogelijk mensen te redden. Tot 21 juli 1995 zou het Bosnisch-Servische leger het gezag van Dutchbat hebben gerespecteerd. Eerder echter besloot de staf van Dutchbat om broer Mohumed en vader Ibro van de tolk Hassan Nuhanovic van de compound te sturen, waardoor zij de dood vonden. Na 18 jaar, op 6 september 2013, komt er een einde aan een juridische strijd. De Hoge Raad laat de uitspraak van het Gerechtshof Den Haag in stand over de aansprakelijkheid van de Nederlandse Staat. Dus was er sprake van onrechtmatig handelen tegenover de familie Nuhanovic en dat was verwijtbaar. Voor zover dat niet zou worden verhinderd door de Serviërs, had men de keus kunnen maken om de broer en de vader van de tolk mee te nemen in de evacuatie van het Nederlandse bataljon. Daarom wordt de Staat door het hof aansprakelijk gesteld voor de geleden schade.

GV Present | Winter | 2013

Activiteitenkalender Diensten Geestelijke Verzorging Kerstvieringen:

Stille Omgang zaterdag 14 maart 2014

Kerstviering KMA/NLDA Breda op 24 december

In de nacht van zaterdag 14 op zondag 15 maart zal de stille

Op 24 december zal er een traditionele kerstviering

omgang plaatsvinden, waarin het wonder van Amsterdam

plaatsvinden in de Grote Zaal van het Kasteel van Breda.

wordt herdacht, voorafgegaan door een eucharistieviering.

Thema: met hart en ziel. Voorganger: Claudia Bisschops.

Ontvangst van de deelnemers om 21.00 uur op de

Aanvang 21.45 uur. Muzikale medewerking van gospelkoor ’n

marinekazerne Kattenburg. Van daaruit zal deelname aan de

Tune. Na afloop is er een gezellig samenzijn onder het genot

viering in één van de kerken plaatsvinden en aansluitend de

van een hapje en een drankje. Aanmelden via: RJM.Blokvoort@

stille omgang. Voor opgave of informatie: PJM.Vlaar@mindef.nl

mindef.nl

Symposium “1914-2014: 100 jaar RKGV” Kerstviering Vliegbasis Eindhoven op 24 december

op 25 maart 2014

Op 24 december zal er om 20.00 uur een kerstviering

Op 25 maart organiseren de Dienst Rooms-Katholieke

plaatsvinden in de Passagiersterminal, Flight Forum 1550,

Geestelijke Verzorging, de Tilburg School of Catholic Theology

Eindhoven. De dienst zal geleid worden door Sanneke

van de Universiteit van Tilburg en de Nederlandse

Brouwers, Ids Smedema en Marieke van Veen en wordt

Defensieacademie een wetenschappelijk symposium met als

opgeluisterd door het koor Southern Comfort Barber Gals en

thema “1914-2014: 100 jaar Rooms-Katholieke geestelijke

een gelegenheidsorkest. Na afloop is er een gezellig samenzijn

verzorging bij de Krijgsmacht.” Hierbij zal het werk van

onder het genot van een hapje en een drankje.

aalmoezeniers centraal staan, zowel in de hedendaagse pastorale praktijk als in de ontwikkeling van de afgelopen 100

Kerstviering Schiphol op 24 december

jaar. Ook zal er aandacht zijn voor de belangen en behoeften

Op 24 december zal er een kerstviering worden gehouden in

van de Krijgsmacht.

het Stiltecentrum (Meditation Centre) op de Airside (lounge 2).

Het symposium vindt plaats op de Koninklijke Militaire

Thema is: komt, verwondert u hier, mensen! Voorgangers: Wina

Academie te Breda en begint om 12:00 uur. Toegang is gratis.

Hordijk en Ruurd van der Weg. De viering begint om 18.30 uur

Zie voor het definitieve programma, aanmelding en verdere

en zal muzikaal worden ondersteund door twee koperblazers

informatie de intranetsite van de Diensten Geestelijke

van het Trompetterkorps Koninklijke Marechaussee. Na afloop

Verzorging en de website van de TST, www.tilburguniversity.

is er een hapje en een drankje. Vanwege het internationale

edu/nl/over-tilburg-university/schools/theologie/.

karakter van Schiphol zal de voertaal Engels zijn.

Contactpersoon: amj.budel@mindef.nl, tel: 070 3166272.

Agenda RKGV

Agenda HinGV

Informatiebijeenkomst Militaire Motorbedevaart

Holi-viering op woensdag 12 maart 2014

Lourdes op 29 januari 2014

Op woensdag 12 maart 2014 zal het traditionele

Wel eens collega’s en veteranen horen praten over de

Hindoeïstische lentefeest Holi worden gevierd op de

motorbedevaart naar Lourdes? En wel eens gedacht: zou dat

Frederikkazerne in Den Haag in gebouw 147. Het feest zal

iets voor mij zijn? Kom dan naar de informatiebijeenkomst

aanvangen om 13.00 uur en duren tot 18.00 uur. Toegang is

over de Militaire Motorbedevaart op woensdag 29 januari

gratis. Iedereen is van harte welkom!

2014 om 16.00 uur in de Basechapel, Camp New Amsterdam, Soesterberg. Tijdens deze bijeenkomst krijg je de verhalen te horen en de beelden te zien van oud-deelnemers. Voor opgave of meer informatie: TB.v.Kesteren@mindef.nl

7

GV Present | Winter | 2013

8

Willy Lohmann (7 mei 1936 – 5 oktober 2013 Lohmann had met vele bladen als tekenaar geschiedenis. Ook voor GV Present maakte hij elk nummer een cartoon. In zijn kleine werkkamer op zijn woonboot in Halfweg beoefende Willy zijn kunsten met inkt, pen en penceel. In zijn cartoons herkende je een ware kunstenaar die aan elke verbeelding ruimte kon geven. Zijn uitvoering liet bovendien zien dat de hand van een meester het tekenaarschap eigen was. Kritisch, spitsvondig, ludiek toverde hij een idee om tot een beeld, sterker dan duizend woorden.

Redactie en lezers van GV Present zullen hem en zijn creatieve bijdragen niet vergeten. Willy Lohmann liet ons zien hoe rijk een mens met verbeelding kan zijn. Lohmann overleed tijdens een vakantie in Turkije in de leeftijd van 77 jaar. Wij wensen zijn partner Joke en zijn kinderen heel veel sterkte.

ondertussen op facebook

GV Present | Winter | 2013

Facebook-interview met Pieter, 31 jaar,

vakantie door Israël en Jordanië

luitenant-ter-zee van administratie der 2e

gemaakt. Mooi om zoveel historie en

klasse oudste categorie

verschillende culturen te zien.”

“Ik werk sinds juni als militair waarnemer

Over culturen gesproken, hoe is het om met allemaal buitenlandse militairen te werken?

voor de United Nations Truce Supervision Organisation (UNTSO) op de Golan hoogvlakte in Syrië. In juni 2014 kom ik weer terug. Tussendoor mag ik ook drie keer naar

“We werken hier vooral samen met

Nederland met verlof. Onze taak is het

Ieren, Zwitsers, Noren, Fiji’s, Esten,

controleren of Israël en Syrië zich houden

Filipino’s, Finnen en Australiërs. Je

aan de wapenstilstandsovereenkomstvan

merkt natuurlijk wel dat je meer

1974. Dat doen we door observatieposten te

gemeenschappelijk hebt met

bemannen aan de Syrische kant van de

Westerse culturen

bestandslijn. Tot de burgeroorlog ook op de Golanhoogte uitbrak, deden we ook

Maar wanneer een Filipino een zelf

patrouilles en inspecties, maar die zijn vanwege de veiligheidssituatie opgeschort.

geslachte en gebraden gans op tafel Luitenant Pieter bij zijn OP

Op dit moment worden we vooral geconfronteerd met de burgeroorlog die een flinke impact op onze missie heeft.”

Wat kan je naast je werk doen?

zet, dan is dat heel bijzonder! Omdat je zelf kookt op de observatiepost, krijg je heel wat internationale gerechten voorgeschoteld; de één wat meer geslaagd dan de ander... En je merkt dat er nog wat aardig officieren van middelbare leeftijd rondlopen die nog nooit gekookt hebben.”

“Tot ongeveer een jaar geleden woonden de waarnemers aan de Syrische kant ook in Syrië, maar vanwege de situatie daar gaan we

Hoe maak je de feestdagen mee daar?

nu wanneer we vrij zijn naar Tiberias in Israël. Daar huur ik een

“Met Sinterklaas hebben we onze ‘national meeting’ en zijn we

appartementje met twee andere Nederlandse marinecollega’s. Het

met zoveel mogelijk Nederlanders als operationeel mogelijk is bij

contrast is dus erg groot: in Syrië heb je maar heel beperkte

elkaar om de komst van de goedheiligman te vieren. Wij trekken

bewegingsvrijheid, in Israël merk je eigenlijk niets van een

ons hier niks aan van de pietendiscussie! Kerstmis zegt mijzelf niet

dreiging. Daar ga ik gewoon toeristische sites bezoeken. En daar

zo veel. Waarschijnlijk zit ik dan in Israël, daarna ga ik naar

heb je d’r heel wat van in Israël. Ik heb laatst ook een korte

Nederland en vlieg meteen door naar Curaçao om oud en nieuw daar met mijn broer te vieren.”

Wat is jouw Kerstwens?

“In Nederland praat men vaak over vrede op aarde, maar in de praktijk is het toch vaak ‘vreten op aarde’. Niks mis met dat laatste overigens. Maar ik gun de mensen hier in Syrië beide. En dan hopelijk wat langer dan alleen met kerst.”

Ingekomen: Harold A. Biervliet van de ACOM reageert op het artikel Centenkwesties (Herfst) dat uiteraard leden van de ACOM in aanmerking komen voor eventuele steunverlening vanwege het Fonds Maatschappelijke Bijstand (FMB).

Volg ons op Facebook/com/GVPresent en Twitter.com/GVpresent

Fred Omvlee

9

GV Present | Winter | 2013 teamspirit

Geen ‘Haagse kliek’, maar sterk landelijk netwerk!

De revival van Jong

10

Een aantal jaren geleden was het een prachtig initiatief van een aantal voornamelijk – burgermedewerkers in Den Haag. Doel: het netwerk en de effectiviteit vergroten van jonge defensiemedewerkers. Helaas doofde de aanvankelijke geestdrift, maar Jong Defensie blijkt een tweede leven gegund.

Vijf frisse collega’s zijn de drijvende kracht achter Jong Defensie versie 2.0! De spirit is terug, maar mét lessons learned.

Waarom is het idee ontstaan om Jong Defensie opnieuw op de kaart te zetten?

Tiemen: ‘Het is prachtig om collega’s met elkaar in contact te brengen om kennis en ervaring te delen. Zo creëer je een mooie basis waarbij iedereen, ongeacht leeftijd, rang of herkomst, met elkaar kan praten en denken over de toekomst van Defensie.’

Bas: ‘De huidige samenleving wordt wel de netwerksamenleving genoemd. Kennis en contacten zijn twee begrippen die centraal staan. Juist jongere medewerkers brengen regelmatig nieuwe kennis in, of zien nieuwe mogelijkheden om kennis in te

zetten. Echter, jongeren missen vaak een netwerk en juist hierin kan Jong Defensie faciliteren.’

Ger: ‘Kennis, begrip en vertrouwen op het hoogste niveau leiden tot effectievere uitvoering op het lagere niveau. Hier wordt onze krijgsmacht sterker van. Het is mij opgevallen dat dit tot op heden niet helemaal uit de verf kwam. Wat we willen is geen ‘Haagse kliek’, maar een sterk landelijk netwerk.’

Juist jongere medewerkers brengen regelmatig nieuwe kennis in, of zien nieuwe mogelijkheden om kennis in te zetten.

Wat is de doelstelling van Jong Defensie en wie is jullie doelgroep?

Ger: ‘Formeel is de leeftijdsgrens 35, maar wil je een wezenlijke bijdrage leveren, dan mag je ook ouder zijn. Jong zijn zit niet per definitie in leeftijd, maar vooral in denken.

Zelf ben ik 38, maar ik wil bijdragen aan het overdragen van kennis en met frisse denkbeelden helpen bij de doorontwikkeling van onze krijgsmacht in deze moeilijke tijden van aanpassing en verandering.’

Erik: ‘Daarnaast zullen wij ons vooral richten op de medewerkers die ergens werken waar geen uitgebreid sociale

GV Present | Winter | 2013

Het bestuur van Jong Defensie bestaat uit:

Defensie!

Juist jongere medewerkers brengen regelmatig nieuwe kennis in, of zien nieuwe mogelijkheden om kennis in te zetten. Echter, jongeren missen vaak een netwerk en juist hierin kan Jong Defensie helpen. structuur en cultuur is zoals we die bij defensie kennen. Op plekken als Den Haag en Utrecht werken wel veel mensen, maar vaak in een losser verband dan op een veld of kazerne waar de sociale binding groter is door diners, messes etc.’

Wat zijn de leerpunten uit het verleden?

Bas: ‘Voor jonge medewerkers is het belangrijk dat ze opgedane kennis blijven ontwikkelen door middel van inhoudelijke activiteiten. De optimale mix voor activiteiten is de combinatie van de inhoudelijke en sociale component.’

Ger: ‘Daarnaast willen we de communicatie beter afstemmen: meer gebruik van social media en kracht van ons netwerk aanboren!’

Tiemen: ‘En die communicatiemiddelen effectiever inzetten om beter bij de verschillende doelgroepen aan te sluiten.’

Hoe ben je zelf in aanraking gekomen met Jong Defensie?

Bas:’De afgelopen jaren heb ik met veel plezier de activiteiten van Jong Defensie bezocht. Een open dag van de luchtmacht en de gezellige borrels staan me hierbij nog helder voor de geest. Dik een halfjaar geleden hoorde ik dat het toenmalig bestuur van Jong Defensie graag haar taken zou overdragen aan een nieuwe groep enthousiaste jonge defensiemedewerkers. Voor mij een goed moment om me beschikbaar te stellen voor een functie in het nieuwe bestuur.’

Tiemen: ‘Via LinkedIn! Het oude bestuur vroeg om sollicitanten. Ik heb gereageerd op de functie bestuurslid communicatie & PR.’ Ger: ‘Ik wil concreet bijdragen aan mogelijke verbeteringen en niet alleen maar klagen vanaf de zijlijn. Daarom heb ik besloten om te reageren op de ‘noodkreet’ om invulling te geven aan de activiteitencoördinatie.’

Hoe kenmerkt de onderlinge samenwerking zich tussen jullie als bestuur?

Tiemen: ‘Wat ons uniek maakt is de diversiteit. We hebben een goede mix van burger/militair, krijgsmachtonderdeel, leeftijd en rang. Ook in onze activiteitencommissie hebben we een goede vertegenwoordiging van onze achterban. We hebben open en eerlijke vergaderingen en gesprekken waarin een ontspannen sfeer hangt, waardoor we het beste uit elkaar halen.’

Bas: ‘In al onze onderlinge contacten hebben humor en gezelligheid een belangrijke plek. Ik vind het met name mooi om te zien dat iedereen bereid is taken van elkaar over te nemen als een van ons tijdelijk extra krap in de tijd zit.’

Erik: ‘Ik heb in veel besturen gezeten. Dit bestuur springt er qua inzet, motivatie en activiteit echt uit. Als je niet snel genoeg bent, heeft iemand anders het al opgepakt.

Dat is leuk want het houdt je scherp.

Iedereen wilt een waardevolle bijdrage leveren.’

Defensie staat veel stil bij het heden. Reorganisaties bepalen de waan van de dag. Ik denk dat ik niet alleen voor mezelf spreek als ik zeg dat we onze blik meer op de toekomst moeten houden.

Ilse Folkerts, voorzitter Erik Joosten, penningmeester Bas Dorgé, secretaris Tiemen van der Waal, communicatie en PR Ger Hindriks, activiteitencommissie Voor meer informatie, ga naar Intranetportaal, service, verenigingen: Jong Defensie. Via het mailadres jongdefensie@mindef.nl kun je je aanmelden voor de nieuwsbrief met daarin de geplande activiteiten.

Je kunt ook de Facebookpagina van Jong Defensie bezoeken.

Ben je een linking pin en wil je een werkbezoek organiseren, ga naar: jongdefensie@mindef.nl

Wat gaan wij in de toekomst horen van Jong Defensie ?

Tiemen: ‘We houden vast aan een aantal “oude” activiteiten zoals de netwerkborrel en de werkbezoeken. Er komen twee locaties bij en de borrels worden eens in de zoveel tijd gecombineerd met een thema, zoals een filmavond of een lezing.

De activiteiten gaan meer het land in’.

Ger: ‘Daarnaast willen wij de dialoog tussen de defensietop en ‘de jongeren’ vergroten.

Denk aan conferenties en themalunches met onder andere de Commandant der Strijdkrachten, de Inspecteur- Generaal der Krijgsmacht en de Secretaris-Generaal. Ook willen wij ons middels zogenaamde ‘linking pins’ makkelijker toegang verschaffen tot defensieonderdelen. Dit zijn mensen die vanuit hun functie anderen graag deelgenoot willen maken van hun werkzaamheden, taken en verantwoordelijkheden en daarin willen optreden als gastheer/vrouw voor een werkbezoek.’

Erik: ‘Als aanvulling wil ik nog zeggen: bied de jonge defensiemedewerker meer potentie! Defensie staat veel stil bij het heden. Reorganisaties bepalen de waan van de dag. Ik denk dat ik niet alleen voor mezelf spreek als ik zeg dat we onze blik meer op de toekomst moeten houden.

Daar is de jonge (zelfbewuste en ambitieuze) jonge defensiemedewerker bij gebaat!’

Ilse Folkerts was wegens studieverlof in het buitenland niet in de gelegenheid deel te nemen aan het interview.

Claudia Bisschops

11

GV Present | Winter | 2013

Mijn grote voorb Voor talrijke wereldburgers was Nelson Mandela een stralend voorbeeld. In ons persoonlijke leven zijn het toch meestal minder beroemde, maar voor ons heel belangrijke mensen, die de grootste invloed op ons hebben. Goed nieuws voor veel vaders en moeders die zich in de puberteitsjaren van hun kinderen soms vertwijfeld afvroegen wat ze toch fout hebben gedaan‌ Heel veel jonge mensen kijken met respect en dankbaarheid naar pa of ma!

12

gene in mijn leven Mijn moeder is de gemotiveerd om die me altijd heeft er haar had ik geen verder te leren. Zond diploma’s gehaald.

Lars

Ik ben drie weken geled en vader geworden van een zoontje. Hij en mijn vrouw inspireren mij te werken aan een goed e toekomst binnen de Koninklijke Marine.

Sander

bied van de el geleerd op het ge ve e m t ef he r de Mijn va s het even k door te zetten al oo e m de er le ij H . techniek mooie Marine. Hij vertelde de j bi lf ze it oo t za bintegen zit. Hij kansen die er zijn de er ov k oo de el rt verhalen, maar ve twikkelen. leren en jezelf te on te om ijf dr be t he nen Mark

Mijn vader is een voorbeeld voor mij. Hij heeft mij alles geleerd over Techniek. En dankzij hem zit ik nu bij de Technische Dienst van de Marine.

Robbert

blikopener

GV Present | Herfst | 2013

beeld!

column blikopener A star is born Ik bof. Mijn wekelijkse zaalvoetbalavondje is op vrijdag. Daarmee heb ik een geldig excuus om niet ‘voor de gezelligheid’ mee te hoeven kijken naar een van de vele programma’s waarin onbekende Nederlanders bekend hopen te worden als zanger of danser. Ik haast me eraan toe te

der. Hij is een har d va ijn m is ld ee Mijn grote voorb it. tten in positivite ze m o n ka s le al die werkende man Rob

voegen dat ik het een buitengewoon knappe programmaformule vind. En ik geef eerlijk toe dat ik – als mijn omgeving heel enthousiast is - via youtube wel eens een inhaalslagje pleeg. Ik durf zelfs toe te geven dat soms de tranen me in de ogen staan. Muziek kan op de gevoelslaag keihard inslaan! En wat is het mooi om te zien hoe mensen ergens voor gaan en iets doen met hun talent! Of al die winnaars ook blijvertjes zijn, ligt in de toekomst verborgen.

Mijn ouders roepen het beste in mij wakker. Ze hebben me altijd gemotiveerd – maar nooit gedwongen – om het onderste uit de kan te hale n.

Kevin

En of ze onder druk van de zo plotseling verworven roem ook zichzelf weten te blijven, valt alleen maar te hopen. Want we hebben vooral behoefte aan idolen en ikonen die niet alleen hebben leren zwemmen in hun geld, maar vooral beseffen dat met die toegenomen bekendheid ook de maatschappelijke verantwoordelijkheid toeneemt. Een positief voorbeeld daarvan zag ik een maand of wat geleden. Ali B., de Marokkaanse rapper die na zijn optreden bij het concert voor

tingsin haar doorzet ld ee rb o vo n ee van Mijn moeder is na het overlijden d n o o et g j zi ft hee ik vermogen. Dat erken. Daar heb w en en er d u st gaan mijn vader. Ze is or. bewondering vo Jonathan

War Child in de Rotterdamse Ahoy ineens alom bekend was, trad op in een soort solotheaterprogramma, ‘Ali B. geeft antwoord’. Kijken op youtube! Ontwapenend eerlijk, vol humor en vol zelfspot, vertelt hij over de kleine crimineel die hij was, de grote die hij dreigde te worden, de omkeer in zijn leven en de liefde van zijn moeder die daarin doorslaggevend is geweest.

En over de betekenis die een bekend artiest als Marco Borsato voor hem gehad heeft. Borsato herkende het talent van Ali B. en gaf hem de kans, zich als artiest en als mens verder te ontwikkelen. Van klein straatschoffie naar rolmodel, van etter

Ik heb veel respect voor mijn vader.

Dankzij zijn doorze ttingsvermogen en door hard weken heeft hij veel bereikt in het leve n. Daarin wil ik graag op hem lijke n.

Nick

naar ster. Als iemand in jou gelooft, ga je groeien. En al worden we niet allemaal topartiest, in potentie kunnen we allemaal een ster worden voor anderen.

Henk Fonteyn

13

GV Present | Winter | 2013

MENSEN ALS MENS BLIJVEN BEHANDELEN! Mohammed komt uit het detentiecentrum en wordt bij aankomst op Schiphol gefouilleerd.

14

Uitzettingen: het gevoelige werk van de Marechaussee Mohammed*, een jongeman zonder geldige verblijfstatus, loopt tussen twee stevige collega’s van de Koninklijke Marechaussee in de vliegtuigtrap op. De twee collega’s, Chris en Kevin, keurig in donkerblauw maatpak, vormen samen met escortcommandant Rob het begeleidingsteam. De vliegreis voert naar Casablanca. Dit is een kritiek moment in het begeleidingsproces. Aangezien Mohammed ongeboeid is, kan hij zich op dit moment laten vallen of naar beneden springen…

Eenmaal aan boord volgt een tweede kritiek moment. Op de achterste rij rechts tussen Chris en Kevin in zit Mohammed voor het oog heel rustig. ‘Maar het komt ook voor,’ vertelt Rob, ‘dat de persoon in

Mohammed na de fouillering in de individuele ophoudruimte.

kwestie op dit moment trachten de vlucht te frustreren door te gaan schreeuwen of op een zodanige manier contact te zoeken met andere passagiers, dat de gezagvoerder moet besluiten om deze persoon van boord te laten halen.’ Er zijn weinig passagiers aan boord en door de Marokkaanse muziek die klinkt, waan ik mij reeds in Marokko. Iets later dan gepland stijgen we op. Door de raampjes zien we een inktzwarte lucht. Vanaf nu nemen de kansen op problemen voor de mannen van de Marechaussee af. Mohammed mag bij het raam zitten en ik zie dat ‘ie even later, voor het oog ontspannen, een krantje leest. Kevin blijft aan het begin van de rij zitten en houdt op die wijze een oogje in

het zeil. De andere collega’s en ikzelf zitten in de rij ervoor. Het schouwspel dat zich voor mijn oog afspeelt, lijkt puur toevallig maar is het niet. Over elk detail is nagedacht. Tijdens de training is alles wat mis zou kunnen gaan aan de orde geweest.

Emoties bij Chris, Rob en Kevin zijn niet zichtbaar, maar altijd aanwezig. En altijd dienen de mannen alert te zijn op mogelijke gebeurtenissen tijdens de vliegreis.

Investeren in de deportee Nadat Mohammed bij de immigratiedienst is afgeleverd en in een oogwenk is verdwenen, blikken we met Rob terug.

Volgens hem kun je deze vlucht typeren

GV Present | Winter | 2013

als een rustige begeleiding. ‘We hebben een goede inschatting gemaakt van deze persoon. En hoewel we wisten dat ‘ie agressief kan zijn - hij heeft iemand met een bezemsteel bedreigd en een tramconducteur gebeten - heb ik toch besloten om hem zonder dwangmiddelen mee te nemen. Dat heeft in het vliegtuig een rustige uitstraling. Daarvoor hebben we wel van te voren, zoals wij dat noemen, ‘goed in deze uit te zetten vreemdeling geïnvesteerd.’ Nadat hij uit het detentiecentrum is opgehaald en gefouilleerd, zijn we vandaag lange tijd met hem in de individuele ophoudruimte geweest om te werken aan een goed contact, zodat hij ging begrijpen wat er te gebeuren stond. We hebben hem op zijn gemak gesteld, begrip getoond voor zijn situatie, hij mocht roken en kreeg de gelegenheid om te bellen met familie of vrienden. Al met al viel deze begeleiding mee. Maar dat is niet het geval wanneer er een gezin met in Nederland gewortelde kinderen wordt begeleid. Dat zijn lastige klussen. Een aantal van deze kinderen spreekt vloeiend Nederlands en is nooit in bijvoorbeeld Afghanistan - het land waar ze op dat moment naar toe worden gebracht - geweest. Dat doet je veel meer dan zo’n jongen die we vandaag hebben gezien.

Zo’n grote groep is sowieso moeilijker en bijna iedereen van ons is vader. Je verplaatst je dan gemakkelijker in zo’n gezin. Dan kunnen emoties natuurlijk meer een rol gaan spelen.’

Heftige begeleidingen ‘De meest heftige begeleidingen zijn die met personen die zichzelf snijden. Maar ik moet vooral denken aan een van mijn eerste begeleidingen. Ik was toen nog geen escortcommandant. Het ging om een begeleiding via Brussel naar Freetown in

Tussen 2 leden van de KMar in de vliegtuigtrap op

Wanneer je begrip toont en ze zo goed mogelijk helpt in de situatie is het vaak zo dat je rust terug krijgt. Het gaat er steeds om de mensen humaan te behandelen.

Sierra Leone. Onze Belgische collega’s waren van boord gegaan en wij zaten met zijn vieren achterin. Nog voordat we vertrokken kwam de uit te zetten vreemdeling in verzet. Hij riep van allerlei naar medepassagiers die ons daarop begonnen te slaan en te bedreigen. Hijzelf begon ons te spugen en we zaten behoorlijk in het nauw. Vervolgens zijn we toen met hem de pantry ingedoken. Het aanwezige boordpersoneel heeft de passagiers gekalmeerd. Daarna zijn we onmiddellijk van boord gegaan. Zulke ervaringen probeer je een plek te geven door er met de collega’s over te praten. En je weet dat deze gebeurtenissen zich kunnen voordoen. Dat hoort gewoon bij

het werk. Al denk ik wel dat ik het erg moeilijk zou vinden wanneer ik zelf net vader zou zijn geworden en dan een gezin met een heel klein kind zou moeten begeleiden. Maar op dit moment heb ik het idee dat ik alles aan kan.’

Een hand bij het afscheid ‘De mooiste begeleidingen zijn die met personen van wie wordt gedacht dat ze geweld gaan gebruiken en die dan uiteindelijk goed verlopen. Wanneer het jou als begeleider lukt om hen op zodanige wijze te benaderen dat ze je bij het afscheid een hand geven en bedanken voor de prettige behandeling, dan vind ik dat prachtig. Ikzelf ben een rustig persoon en redelijk tolerant. En wanneer je begrip toont en ze zo goed mogelijk helpt in de situatie is het vaak zo dat je rust terug krijgt. Het gaat er steeds om de mensen humaan te behandelen. Soms is er geen klik met de te begeleiden man of vrouw en dan kun je het beste een stap terug doen voor een collega, die het contact dan van je overneemt.’

De volgende dag rijden we in een krakkemikkige taxi met meer dan een miljoen kilometer op de teller terug naar het vliegveld. Ik denk even aan Mohammed.

Hoe zou het nu met hem gaan? Maar ik denk ook aan Lenny Reesink van Vluchtelingenwerk die tijdens de jaarlijkse Wapendag van de Koninklijke Marechaussee de begeleiders complimenteerde met hun prettige openheid, naar aanleiding van een interview met hen in de serie ‘Uitgezet’. In gedachten sluit ik me bij haar aan.

Gert de Wolf gpm.d.wolf@mindef.nl *Uit privacyoverwegingen wordt hier een gefingeerde

Mohammed op weg naar het vliegtuig om uitgezet te worden

naam gebruikt.

15

GV Present | Winter | 2013

16

Antwoord

wat moet ik met helden in brons of beton idolen op posterformaat of sterren lichtjaren ver? beelden worden neergehaald sterren kunnen vallen idolen raken uit de gratie maar wat blijft is inspiratie de bron die niet bevriest het ideaal dat nooit ondersneeuwt het vuur dat eeuwig brandt ons heimwee onder de hemel jouw naam genoemd in het niemandsland houvast – ook op afstand dichtbij: jij Lambertha Souman

GV Present | Herfst | 2013

17

kerstverhaal

Meneer Boon en andere sterren Toen ik op de lagere school zat, verzamelden we plaatjes van filmsterren. Ik herinner me Brigitte Bardot nog levendig, evenals het liedje dat over haar fysieke kenmerken de ronde deed (‘die heeft ze niet zo, maar zo!’). In diezelfde tijd begon de ster van de Beatles te stralen en natuurlijk waren er de sportieve sterren van Johan Cruyff, van de schaatsers Kees Verkerk en Ard Schenk (door een overspannen reporter eens als ‘blonde god’ aangeduid) en anderen.

Waarom is uitgerekend het beeld van een ster gekozen om mensen aan te duiden die het ver geschopt hebben in een bepaalde sector van de maatschappij? Ik heb een aantal verklaringen bedacht.

Ten eerste omdat zij glans verlenen aan het vaak zo schemerige en doodse bestaan van veel mensen. Wie vijf dagen per week achter de lopende band staat, leeft voor het middagje voetbal op zondag. Wie de hele dag te maken heeft met middelmatige mensen en zichzelf ook een middelmatig mens voelt, leeft op bij een film waarin men zich met de sterspelers kan identificeren en kan wegdromen in de fantasie over een opwindend leven met snelle auto’s, mooie vrouwen, blonde goden en luxe woningen. Geen sores over geld en hypotheken, geen zeurderige personeelschef, geen ruzie met de buren over de hoogte van de beukenhaag. Nee, groots en meeslepend leven, al is het maar voor de duur van de film.

18

Een tweede reden om het beeld van de ster te kiezen, zou gelegen kunnen zijn in het feit dat we tegen deze mensen opzien. Ze staan hoog boven ons alledaags bestaan te blinken, op onbereikbare afstand. Hun bestaan is één en al schittering en glans in onze ogen. Natuurlijk weten we wel beter als we bij de kapper de roddelbladen weer eens aandachtig bestudeerd hebben, maar toch...het lijkt op afstand alsof deze mensen werkelijk in glamourland leven.

De ster in het kerstevangelie van Matteüs boeit me bijzonder. Niet als sterrenkundig verschijnsel, maar als wegwijzer naar de koning der Joden. Hier straalt een ster die niet op eigen roem uit is, maar een verwijzende functie heeft naar een ander licht.

In mijn leven zijn er mensen geweest, die – misschien zonder zich dat zelf bewust te zijn – een ster voor me geweest zijn. Voorbeeldfiguren, mensen aan wie ik me kon oriënteren, die me een weg wezen. Soms met een opmerking, soms met een concrete daad.

Ik herinner me een conciërge op de middelbare school. Onze docent liet op zich wachten en wij braken intussen het lokaal af. Opeens verscheen de conciërge. Hij posteerde zich in de deuropening en vouwde de armen over elkaar. Langzaam werd het stil in de klas. Meneer Boon was een stevig gebouwde man met een gebreide trui en een manchester broek. Ik stond het dichtst bij de deur, bezig een tafel op zijn kop te zetten.

Toen het stil werd, draaide ik me om en ging tegenover hem staan om vervolgens op tartende wijze eveneens mijn armen over elkaar te vouwen. Nauwelijks had ik die demonstratie beëindigd of ik kreeg een fikse lel om mijn oren. Het gekke was echter dat ik niet kwaad werd. Ik keek de man aan en zag aan zijn ogen dat de klap ten diepste niet uit woede of agressie voortkwam. Ik zag in een flits wie ik in zijn ogen was. Een brutale zestienjarige lummel, bevoorrecht met een goed verstand en in staat gesteld om een gymnasiale opleiding te volgen die me straks in de maatschappij in een positie zou brengen waarin ik qua inkomen en verantwoordelijkheid hoger mocht mikken dan het conciërgeschap op een middelbare school.

Ik voelde dat deze klap opvoedkundig bedoeld was. Hij deed verdraaid zeer, dat wel, maar ik wist dat deze man mijn vijand niet was. Hij strafte niet mij af, maar een verwende jongetjes-mentaliteit.

Meneer Boon is een ster voor me geweest.

Henk Fonteyn

GV Present | Winter | 2013

Niels Roelen, auteur van ‘Leven na Uruzgan:

Weer aanpassen aan het normale leven na een ernstmissie kost moeite en energie!

‘Leven na Uruzgan’ deed al voor de officiële presentatie – op 11 september van dit jaar – stof opwaaien. Defensie Voorlichting was niet gelukkig met de keuze van de presentatiedatum en eigenlijk ook niet met de inhoud. De getraumatiseerde Afghanistanveteraan Vik de Wildt zou imago-schade voor Defensie betekenen. Men zou kunnen denken dat alle militairen getraumatiseerd terugkeren van een ernstmissie...

door militairen gelezen is ( en goed, de uitgever wist maar liefst 40.000 exemplaren om te zetten!), heb ik nu ook voor het thuisfront geschreven. Het verhaal van een man die niet meer zonder de spanning kan.

Voor wie de BV Nederland te aangeharkt, te burgerlijk, te saai, te doodgeregeld is. Hij heeft in Uruzgan ervaren hoe dun de Auteur Niels Roelen doet er laconiek over. ‘Bij Defensie Voorlichting zijn scheidslijn tussen leven en dood, tussen ze wel vaker benauwd als militairen een mening ventileren die afwijkt gezondheid en verminking is. Boordevol van de officiële lijn. Maar het is niet zo dat elke individuele mening van adrenaline keert hij terug in Nederland en een militair automatisch de mening van de organisatie is of zou merkt daar dat zijn puzzelstukje niet meer past. Zijn heftige ervaringen moeten zijn. We leven in 2013. In een open samenleving, met een hebben zijn kijk op het leven volledig veranderd. De hang naar spanning overvloed aan mediamogelijkheden. ‘Embedded journalism’ is een uit zich in allerlei grensoverschrijdend gedrag. Vreemd gaan, coke illusie. Laat staan dat er zoiets als preventieve censuur zou kunnen en snuiven, confrontaties opzoeken. Dat doet echt niet elke militair die moeten zijn... Waarom toch die angst voor het imago van Defensie... terugkeert van een missie. In mijn boek zet ik de dingen natuurlijk extra waarom dat krampachtige gedoe? Ik ben geen ongeleid projectiel. aan. Maar toch... collega’s die mijn boek gelezen hebben en vergelijkbare Bovendien, dit is een roman, geen autobiografie. In Vik de Wildt klinken ervaringen hebben opgedaan in het missiegebied, vertrouwen me toe weliswaar ervaringsverhalen van allerlei mensen, inclusief mijn eigen dat ze die hang naar spanning en die moeite met aanpassen wel levensverhaal, mee, maar het is en blijft fictie. Als schrijver heb ik daar degelijk herkennen. Een kameraad vertelde me dat hij thuis soms mijn eigen inkleuring aan gegeven.’ tientallen meters met de ogen dicht op zijn motor rijdt, met hoge ‘In tegenstelling tot mijn eerste boek, ‘Soldaat in Uruzgan’, dat vooral snelheid. Die thrill, die spanning, te leven op de grens en daar intens te ervaren dat je leeft...dat had je ook in het inzetgebied, bij confrontaties.

En dan valt het niet mee om eenmaal terug thuis je weer aan te passen ‘Leven na Uruzgan’ - Niels Roelen aan het tamme bestaan, met de in jouw ogen onbenullige discussies als ISBN 9048816394 - Carrera, Amsterdam 2013 - 272 pagina’s - € 18,90 Zwarte Piet of een grap van Gordon. Het gaat van een 24/7 alertheid – zelfs al zijn er momenten van verveling, die kunnen ineens afgewisseld Na zijn succesvolle debuut met ‘Soldaat in Uruzgan’ heeft Niels Roelen worden met actie -, naar het min of meer voorspelbare patroon van opnieuw een pakkende roman afgeleverd. We ontmoeten hoofdpersoon 08.00 tot 16.30 en daarna in de file!’

Vik de Wildt uit het eerste boek opnieuw, nu vanaf zijn terugkeer in Nederland. Niet op het militaire vliegveld in Eindhoven, maar op Schiphol,

Schokkende gebeurtenissen

temidden van de burgers, op reis naar hun wintervakantiebestemmingen

‘In mijn boek probeer ik duidelijk te maken hoe heftige ervaringen iemands kijk op het leven kunnen veranderen. In mijn geval met een voorbeeld uit mijn eigen, militaire wereld, maar het geldt natuurlijk evenzeer voor mensen na een hartinfarct, een verkeersongeluk of het verlies van een dierbare. Dan zijn de gewone alledaagse dingen waar mensen zich druk over maken, allemaal ontzettend relatief. Vik de Wildt komt na zijn missie terug als een mens die mentaal ineens vele jaren ouder is geworden. Dat moet hij ook zelf nog leren plaatsen. Ik denk dat het thuisfront daar wel degelijk bij kan helpen. Het is niet zo dat ‘de burgermaatschappij’ per definitie niet zou kunnen snappen wat er in het hoofd van een militair omgaat en wat schokkende gebeurtenissen met een mens kunnen doen. Het toneelstuk ‘AF’ (Terug naar Srebrenica) van Cees Geel, geschreven door Kees van der Zwaard, - ik heb het meermalen gezien – is voor mij het bewijs dat ook mensen die er niet bij waren, zich wel degelijk kunnen inleven. Als ze daar tenminste echt moeite voor willen doen! En de militair moet zijn best doen om te leren praten!

of hun zakelijke doelen. De spanning tussen twee werelden die elkaar vrijwel nergens lijken te ontmoeten, is daarmee vanaf pagina 1 voelbaar.

Het is een spanning die het hele boek kenmerkt.

Vik de Wildt voelt zich niet meer thuis in het dagelijkse leven in de BV Nederland, niet in zijn eigen huis, niet in zijn eigen bed bij zijn eigen partner. En hoewel hij af en toe verteerd wordt door schuldgevoel, zeker in de richting van zijn beide kinderen, zoekt hij alle mogelijke grenzen op. Hij hoereert, zuipt, blowt, snuift en provoceert tot hij van zijn eigen leven en dat van Lot, zijn vrouw, en zijn twee kinderen, daadwerkelijk de chaos heeft gemaakt die het in zijn hoofd al die tijd al was. Het verhaal eindigt buitengewoon suggestief: De Wildt midden op een oude brug over de Waal, diep inademend alvorens de grote sprong te wagen... Hetzij het water van de Waal in om een doodgelopen leven ten einde te brengen, hetzij om terug te keren en te trachten, een

Henk Fonteyn

nieuw begin met zijn leven te maken.

h.fonteyn@kpnplanet.nl

*****

19

culinair met een bite!

GV Present | Winter | 2013

Voorgerecht:

Kroonjuweel van rauwe en gerookte zalm met kaviaar Ingrediënten

4 tomaten

12 bieslooksprietjes

8 grote plakken gerookte zalm

1 dl room

24 blaadjes veldsla

400 gr verse zalm

30 g ( imitatie) kaviaar

¼ krop rode sla

4 sjalotten

¼ bosje dille

¼ krop krulandijvie

zout en peper

2 galia meloenen

1 dl kruiden-olie

balsamico-azijn Bereidingswijze Leg de plakken gerookte zalm op plasticfolie Blender de verse zalm met sjalotten en kruid met zout, peper en balsamico-azijn Verdeel de farce over de gerookte zalm en rol er lange worsten van. Laat het geheel opstijven in de koelkast.Wrijf de tomaten door een zeef en vermeng deze coulis met de geklopte room. Kruid met zout peper en balsamico-azijn Lepel de saus midden op het bord Schik op de rand van de saus 6 zalmcilindertjes van 2 cm en versier ze met een theelepeltje ( imitatie) kaviaar en een takje dille. Leg er telkens 2 meloenbolletjes met een sprietje bieslook voor.

20

Haal de blaadjes veldsla door de kruidenolie en schuif deze in de tussenruimte van de zalmcilindertjes Garneer in het midden met rode sla en krulandijvie.

Nagerecht:

Sinaasappelparfait Ingrediënten:

1 ei

4 frambozen

1 l sinaasappelsap

1 l slagroom

4 aardbeien

2 dl grand marnier

2 sinaasappels

4 takjes rode bessen

250 g suiker

4 blaadjes mint

vruchtencoulis

6 eidooiers

poedersuiker

Meng het sinaasappelsap met 125 g suiker en 1 dl grand marnier en laat het tot ¼ inkoken. Laat de sinaasappelstroop tot 70 graden afkoelen en voeg er de eierendooiers en het ei bij. Klop het mengsel schuimig en stevig in een waterbad ( au bain Marie) Klop de slagroom met suiker stijf en parfumeer met de rest van de grand marnier. Meng de eierbinding met de room.

Giet het in een vormpje en laat de parfait opstijven in de diepvrieskist Zet het sinaasappelparfait op een gekoeld bord en garneer af met sinaasappelpartjes, muntblaadjes vruchten en vruchtencoulis en muntblaadjes Recept vruchtencoulis Op 200 gram vers fruit is 75 gram tafelsuiker meestal voldoende. Voeg een paar druppels citroensap toe, pureer de vruchten en kook de puree alleen als het nodig is. Het geheel zeven en op ijs laten afkoelen om de mooie kleur behouden.

Eventueel naar smaak een klein beetje passende likeur of l’eau de vie toevoegen.

GV GVPresent Present| |Zomer Winter| | 2013 2013

Hoofdgerecht:

Reebokrug met Croustillade en amandel, wortelpuree, Franse boontjes met bospaddenstoelen en reejus Voor 4 personen Ingrediënten:

200 gr bospaddenstoelen

peterselie, kervel, dragon

75 gr paneermeel

800 gr reerugfilet

(diverse soorten)

merg van een vanillestokje,

75 gr gebruineerd

400 gr bospeentjes

400 gr Franse boontjes

1 stuks eidooier

amandelschaafsel

¼ l creme fraiche

(haricots verts)

1 eiwit

150 gr roomboter

½ fles rode port

100 gr blokjes abrikoos

75 gr merg (slager)

Croustillade:

dag eerder). Verwarm de oven voor tot 150 graden.

Snijd de 75 gram merg brunoise, meng met 15 gram

Laat de filet in de oven doorrijpen. De reefilet is goed bij een

gehakte kruiden van peterselie, kervel, dragon, 75 gram

kerntemperatuur van 50-52 graden. Haal de filet uit de oven

paneermeel, 75 gram gebruineerd amandelschaafsel,

en laat nog enkele minuten rusten en snijd vervolgens het

merg van een vanillestokje, een eidooier. Breng dit

vlees in de gewenste vorm.

mengsel op smaak met peper uit de molen en zout, Groentengarnituur Wortelpuree:

Maak de bospaddenstoelen schoon en blancheer de

Schil de bospeentjes, kook ze gaar in water met zout en

haricots verts beetgaar. Llaat afkoelen in koud water met

pureer ze als ze gaar zijn in de keukenmachine, met 15

een ijsblokje voor het behoud van de groene kleur.

gram roomboter. Maak dit smeuig met de creme fraiche

Bak de bospaddenstoelen aan in een bijna droge pan,

en breng op smaak met zout en peper.

verwarm de haricots verts in een klontje roomboter en vermeng dit met de bospaddenstoelen en blokjes abrikoos.

Portreductie: Kook een ½ fles rode port, inkoken tot 100 ml.

Een kernthermometer meet perfect de gaarheid van het vlees:

Reejus:

55-58 graden is medium rare

Laat ¼ l ree/wildjus inkoken en voeg de ingekookte

60-63 graden is medium a’point

port toe. Breng op smaak met zout en peper en monteer

65-67 graden is medium well

met koude vlokjes roomboter.

70 graden well done bien cuit (doorbakken)

Reefilet: Bak de filet rondom aan en voeg zout en peper uit de molen toe. Snij van de reefilet één kant af en bestrijk deze met eiwit en bestrijk het overige vlees dun met de croustillade. Leg de filet op een bakplaatje (dit kan een

Kerstster Uit mijn vroegste kinderjaren heb ik eigenlijk alleen maar pijnlijke herinneringen aan Kerstmis. Ik zat (uiteraard) op een katholieke basisschool en ieder jaar mochten de groepen 1, 2 en 3 het kerstspel opvoeren. Drie jaar lang was ik begin december al op van de zenuwen welke rol ik zou krijgen: herder, engel op rij vier, misschien met mazzel wijze?? En drie jaar lang was ik ontroostbaar bij de uitkomst: twee maal achtergrondopvulling met een kerstster en het derde jaar bleek zelfs de rol van schaap te hoog gegrepen voor mij! Ik hoorde nu eenmaal niet bij de leuke kindjes voor wie de juf zo’n overduidelijke voorkeur had. Maar ik liet het er niet bij zitten. Meteen na het derde kersttrauma vroeg ik aan mijn ouders of ik bij een toneelvereniging mocht. En dat mocht. De Kerst daarop vertolkte ik de glansrol van aartsengel Gabriël - de verkondiger van de blijde boodschap aan Maria - en stond ik prominent in de kerststal, pal achter het kindje in de kribbe!

Claudia Bisschops

21

GV Present | Winter | 2013

Zijn, doen, leren! De kernbegrippen uit de Visie Leidinggeven vormen ook het motto van de Inspecteur- Generaal der Krijgsmacht. Voor deze editie onderwerpt generaal Ton van Ede zich, als het morele baken van de krijgsmacht, aan het biechtgesprek.

De zeven deugden

verworvenheden te verliezen. Zo is het in het operatiegebied en zo is het ook in Nederland. Naast toewijding en eer is moed een van de belangrijkste waarden in onze krijgsmacht. Moed is ook de bereidheid

Prudentia (wijsheid - verantwoordelijkheid)

score: 7

om met afwijkende ideeën te komen en je eigen tegenspraak te

Meestal blijkt pas achteraf wat wijsheid is. Zo ben ik bij toeval marinier

organiseren. In tegenstelling tot wat sommigen denken, is mijn ervaring

geworden. Omdat een schoolvriend naar de keuring ging, ging ik mee

dat een positief kritische inbreng ook in de loopbaan wordt beloond.

om te kijken of ik gezond was. In de gang van het keuringscentrum zag ik

Als IGK heb ik een adviserende rol. Maar niet iedereen wordt blij als de

filmbeelden over de mariniers, net op tijd om de psycholoog te kunnen

IGK de vinger op de zere plek legt. Ik ben niet bang om een afwijkend

overtuigen waarom ik dat wilde worden. Na afloop kreeg ik een telegram

standpunt in te nemen, maar zal dat wel altijd met respect voor de

met de mededeling dat ik kon rekenen op benoeming tot adelborst

ander doen. De toon bepaalt nog steeds de muziek.

der mariniers. Omdat ik toch de dienstplicht moest vervullen, heb ik die

22

stap gezet. Niet doordacht, maar achteraf gezien een zeer wijs besluit.

Fides (geloof)

Vandaag is voor mij wijsheid vooral de ervaring die ik in mijn loopbaan

Ik ben praktisch ingesteld: wie goed doet, goed ontmoet. De Nederlands

score: 8

bij Defensie mocht opdoen. Je leert van je eigen fouten en van de goede

Hervormde waarden en normen die ik van huis uit mee kreeg, zijn nog

en slechte voorbeelden van anderen. Kennis en ideeën zijn in overvloed

steeds relevant. Hoewel ik zelf niet meer naar de kerk ga, zie ik wel dat

beschikbaar als je maar wilt luisteren. De kunst is jezelf te blijven, actief te

geloof en godsdienst mensen kracht en houvast kunnen geven in

zijn en te blijven leren.

moeilijke situaties en geloof ik in het bestaan van een hogere macht.

Tegelijk blijf ik ook met de fundamentele vraag zitten, waarom er dan

Iustitia (rechtvaardigheid - rechtschapenheid) score: 8

toch zoveel onrecht is. Waarom zijn geluk en leed zo ongelijk verdeeld?

Als jonge officier was ik officier-raadsman. Ik geloofde in de steun voor

In het leven van alledag ligt de kern van geloof vooral in mezelf en in de

de gedaagde vanuit de operationele praktijk. Het waren mooie en

mensen om me heen. Als ik in iets geloof ga ik er volledig voor.

leerzame ervaringen over recht, de kwetsbaarheid van het individu en de menselijke maat. In mijn huidige functie zijn die elementen ook

Spes (hoop)

belangrijk. Defensie is een bijzondere werkgever die veel vraagt van

Met hoop kan ik niet zoveel. Ik geloof meer in het vertrouwen op de

score: 6

haar personeel. Soms raken organisatiedelen of individuen in de knel.

goede afloop op basis van een gedegen voorbereiding. Door tijdig de

Daarvoor wil ik me inzetten. Maar ook wil ik processen verbeteren om

omgeving te betrekken bij die voorbereiding voorkom je tunnelvisie bij

te voorkomen dat ongelukkige situaties zich herhalen. De maatstaf is de

jezelf. Dat geldt ook bij militaire operaties. Ik ben optimistisch van aard

spiegel waarin ik mezelf altijd wil kunnen aankijken.

en dat zorgt ervoor dat ik bij tegenslag niet snel uit het veld geslagen ben. Bovendien weet ik me bij Defensie en thuis altijd omringd door een

Temperantia (gematigdheid-zelfbeheersing)

score: 7

De controle raak ik niet snel kwijt. Dat heeft ook geen zin, omdat je met

goed team. Dat helpt om het vertrouwen vast te houden, ook als het even tegenzit.

negatieve emoties vooral jezelf kwelt. Ik heb het idee dat ik makkelijk contact maak met anderen. In essentie ervaar ik daarbij geen verschil

Caritas (naastenliefde)

score: 7

tussen een autoriteit of een soldaat. Van nature ben ik geïnteresseerd in

Naastenliefde is de basis waarop we als mensen met elkaar kunnen

mensen en die voelen dat haarscherp aan. Dat helpt ook om spanningen

samenleven. Kameraadschap is een diepe vorm van die naastenliefde.

te voorkomen. Maar het is niet alleen vrijheid en blijheid. Er moeten wel

Het heeft te maken met dienen. Als je op straat tegen iemand zegt dat

resultaten worden behaald. Als dat me te lang duurt kan ik ongeduldig

“je in dienst bent” dan weet die ander wat je bedoelt. Je bent niet in

en soms erg duidelijk zijn. Meerdere dagen niet sporten helpt daarbij

dienst bij Albert Heijn, maar bij de krijgsmacht. Dat zegt genoeg. Zelf

niet. Een stukje hardlopen is vaak de oplossing.

ben ik vrij pragmatisch. Je kunt niet alle problemen in de wereld oplossen. Maar je kunt wel beginnen binnen je eigen invloedssfeer. In de

Fortitudo (moed - standvastigheid)

score: 8

functie van IGK kunnen mijn staf en ik door bemiddeling per jaar zo’n

Moed heeft voor mij vooral te maken met het onvoorwaardelijke

400 collega’s direct helpen. Ook na werkbezoeken kan ik vaak een zetje

geloof in iets dat je wilt bereiken. Daarbij moet je niet te bang zijn om

in de goede richting bieden. Dat geeft veel voldoening.

GV Present | Winter | 2013

ik kan er prima zonder als het er op enig moment niet meer is. Wel zal ik het fijne team om me heen missen. Vroeger vond ik gezondheid, geluk en plezier min of meer vanzelfsprekend. Als je ouder wordt, besef je dat dit niet zo is. Ik prijs me zeer gelukkig met Geke en onze kinderen en kleinkinderen. De belangrijke basis die zij bieden, maakt het ook makkelijker om succes in het werk te bereiken. Dat is luxe.

Indivia (afgunst - jaloezie)

score: 2

In alle opzichten voel ik me een bevoorrecht mens en ben ik dik tevreden met alles wat ik heb en ben. Rond mijn dertigste ben ik even de dienst uit geweest om op termijn het makelaarsbedrijf van mijn vader over te nemen. Daarvan heb ik geleerd dat ik een teamspeler ben en niet iemand die voor zijn eigen gewin gaat. Na negen maanden was ik weer terug. Wat Defensie uniek maakt is dat het succes van een collega ook jouw succes is en omgekeerd. Dat is commercieel vaak anders, hoewel ik ervan overtuigd ben dat ook in het bedrijfsleven een win-win verhouding op termijn het meeste oplevert. Van die periode buiten Defensie heb ik overigens wel erg veel geleerd. Ik had het niet willen missen.

Gula (onmatigheid)

De zeven zonden Superbia (hoogmoed - ijdelheid)

score: 5

Soms neig ik naar teveel: eten (vooral zoetigheid), sport, informatie, werk, klussen. Gelukkig compenseren sommige zaken elkaar mooi, zoals sport en lekker eten. Mijn bord moet altijd leeg. Daarin komt mijn

score: 4

Protestante opvoeding naar boven. Verder heb ik een grote honger

Als iemand me vraagt wat ik doe, dan zeg ik: ik ben marinier. Niet

naar kennis. Ik lees vier kranten en volg diverse social media. Zelf bericht

meer en niet minder. Het is een voorrecht om lid te mogen zijn van

ik niet op Facebook en Twitter. Dat is een bewuste keuze om in mijn

de Korpsfamilie. De mooie carrière is me in zekere mate overkomen.

huidige functie de onafhankelijkheid te waarborgen.

23

De commando’s die ik mocht vervullen onder operationele omstandigheden in Cambodja en Ethiopië en Eritrea waren hoogtepunten. Alles wat daarna kwam, heb ik als bonus ervaren.

Ira (woede - wraak)

Trots ben ik niet op mijn rang, positie of carrière. Wel op het feit dat

Ik heb moeite met onrecht en met mensen die wel kunnen, maar niet

score: 3

ik iedereen recht in de ogen kan kijken, ook mezelf. Verder komt de

willen. Woedend of boos ben ik eigenlijk nooit. Maar als het me niet zint

euforie na een marathon in de buurt van trots. Van start tot finish

dan merkt de omgeving dat wel. Ik kan daarbij voor anderen wel eens

moet je het echt zelf doen. In de functie van IGK past bescheidenheid.

confronterend zijn. Als ik achteraf tot de conclusie kom dat ik er naast

De egards horen bij de functie en zijn niet primair bedoeld voor de

zat, zal ik niet schromen om dat toe te geven.

persoon die tijdelijk deze prachtige functie mag vervullen.

Avaritia (hebzucht - gierigheid)

score: 2

Acedia (luiheid)

score: 2

Ik leef relatief sober en hecht niet sterk aan materieel bezit. Mijn auto

Sinds mijn eerste functie als jonge luitenant ben ik alles behalve lui.

is 14 jaar oud en kamperen doen mijn vrouw Geke en ik bij voorkeur

Vroeger op school was ik dat wel. Tenzij ik het leuk vond. Zo heb ik

in ons tentje, ver weg van de drukte. Ik besef overigens wel dat het

mezelf al jong Engels geleerd door songteksten van LP’s te vertalen. Het

een luxe is om je geen zorgen te hoeven maken over materiële zaken.

verschil zit in de uitdaging, in het voelen van de verantwoordelijkheid

Daarvoor moet een solide basis aanwezig zijn. En dat is niet iedereen

voor anderen en in de mate waarin je iets extra’s kunt bereiken. Als het

gegeven. Hebzucht zit voor mij misschien meer in prestatiedrang.

werk interessant is zal het resultaat beter zijn. Mijn principe is simpel:

Succes en het enthousiasme van het team om me heen werken daarbij

boeiend = energie = succes = boeiend etc.

als een suiker. Het werk heb ik altijd zeer de moeite waard gevonden.

Soms ben ik een perfectionist en vraag ik me af of ik de lat niet te hoog

Het eindoordeel

leg. Ik had vroeger een baas die vaak zei:“als het niet kan zoals het moet,

Zoals je van de IGK mag verwachten, scoren de deugden keurig boven de streep en de zonden er netjes onder. Energie, enthousiasme en daadkracht stralen op een dusdanig natuurlijke wijze van deze man af, dat we hem de relatief hoge score voor onmatigheid graag vergeven.

dan moet het maar zoals het kan.” Daar heb ik nog steeds moeite mee.

biechtgesprek Luxuria (zucht naar weelde - lust)

score: 3

Het is prachtig om in een omgeving als de Zwaluwenberg te mogen

werken, om een chauffeur te hebben en aan te zitten aan diners. Maar

Claudia Bisschops

denktank

GV Present | Zomer | 2013

Na-apen 2.0

Volg een ander en

blijf jezelf!

Na-apen zit in onze genen. Mensen zijn in veel opzichten kuddedieren. Als Ronald Koeman de groenten aanprijst, lusten wij ook wel peultjes. Toch willen we allemaal ons leven zelf vormgeven en onze eigen, unieke, zelfstandige en onafhankelijke keuzes maken. Kunnen we onze neiging tot na-apen gebruiken om ons eigen leven in de hand te nemen? Van imitatie naar inspiratie!

24

We weten allemaal maar al te goed hoe we, al dan niet bewust, worden beïnvloed door de mensen om ons heen. Zo ontstaan hypes en trends. Honderden mensen stonden een maand of wat geleden voor de MacStore omdat de nieuwste iPhone verscheen; in de reclamewereld maakt men gebruik van bekende Nederlanders om producten aan te prijzen in de hoop dat wij willen zijn als zij. We hoeven ons niet te schamen voor een gehoorapparaat, want Loretta Schrijver loopt ook bij de audicien. En Ronald Koeman probeert ons de groenten van Hak te slijten. Daarnaast hebben wij onze eigen helden. Dat kunnen sporters en artiesten zijn die we bewonderen om wat zij presteren of maken. En mensen die we hoogachten om wat zij doen en uitdragen. Zo wordt voormalig Commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm door velen binnen en buiten defensie op handen gedragen.

Toen onze voorouders de bossen verlieten en een open en gevaarlijke omgeving betraden, werden ze prooidieren en ontwikkelden een kuddeinstinct dat beter is dan van veel andere dieren. We blinken uit in synchroon handelen en beleven er zelfs genoegen aan. (…) Tijdens sportevenementen heffen we gecoördineerde spreekkoren

Geboren volgers Psycholoog en bioloog Frans de Waal laat in zijn prachtige boek Een tijd voor empathie zien hoe het navolgen de mens in de genen zit. De mens doet anderen zowel in zijn handelingen na (let eens op hoe wij tijdens vergaderingen elkaars houding overnemen) als ook in zijn verlangens (we gaan iets willen omdat anderen dat ook willen – de laatste app, dat bepaalde type zonnebril). De ander is ons model. Deze instelling zorgt voor massacultuur (de hype kledingmerken, de massale sportevenementen) en kan leiden tot kritiekloos volgen van voorbeeldfiguren. Het kan zelfs negatieve uitwassen veroorzaken als anorexia, omdat meisjes willen voldoen aan het schoonheidsideaal, supportersgeweld, waarbij nette huisvader zich te buiten gaan aan gewelddadig gedrag en grensoverschrijdend gedrag bij militairen, omdat anderen bepaald gedrag ook vertonen.

Ook zondebokken ontstaan door dit soort gedrag: een bepaalde mening wordt klakkeloos nagevolgd en voordat je het weet vinden we bijna allemaal dat ….

aan en maken we ‘waves’, tijdens popconcerten deinen we samen op één

Imitatie of inspiratie

ritme, (….).

De filosoof Joachim Duyndam pleit ervoor, onze biologische geprogrammeerdheid te gebruiken om er betere mensen van te

(Empathie, blz. 33)

Ik weet nog goed hoe ik op een ochtend een restaurant verliet en me afvroeg waarom ik liep te fluiten. Waaraan had ik mijn goede humeur te danken? Het antwoord: ik had vlak bij twee mannen gezeten, oude vrienden blijkbaar (…) Ze hadden elkaar op de schouders geslagen, samen gelachen en elkaar leuke verhalen verteld. Dat moet mij hebben opgevrolijkt, ook al kende ik hen niet en had ik niet aan hun gesprek deelgenomen.

(Empathie, blz. 19)

worden. We volgen kennelijk anderen na?

Laten we dat gegeven dan ten goede gebruiken! Hij maakt hiertoe onderscheid tussen imitatie en inspiratie. Iedereen kan voorbeelden noemen van mensen die hem inspireren. Dat kunnen bekende figuren zijn als Nelson Mandela (“hij straalt één en al menselijkheid uit”), Linda de Mol of de profeet Mohammed, maar ook mensen uit eigen kring, een moeder (“ik vind het zo knap hoe zij met alle

GV Present | Winter | 2013

tegenslagen in het leven omgaat”), een vriend, een collega.

De kracht van het goede voorbeeld Iedereen van ons krijgt in zijn leven te maken met lastige keuzes, momenten van tegenslag en weerstand. Juist dan kan een inspirerend voorbeeld kracht geven. Nu kunnen we een inspirerend voorbeeld niet zomaar nadoen. Deze persoon leefde zijn leven en wij het onze. Duyndam wijst erop dat we een vertaalslag moeten maken van het leven van het voorbeeldfiguur naar ons eigen leven. Een voorbeeldfiguur spreekt mij aan vanwege bepaalde waarden (respect, bescheidenheid, etc) of

We volgen kennelijk anderen na. Laten we dat gegeven dan ten goede gebruiken.

handelingen (vasthoudend, moedig, etc) die hij toepast in zijn leven. De kunst is nu om deze waarden en handelingen te vertalen naar het eigen leven. Ik imiteer iemand dan niet klakkeloos, maar pas de mij aansprekende waarden toe in mijn eigen situatie. Dit vergt een bewuste houding. Wat waarderen wij in iemand en hoe we kunnen we dat in ons eigen leven toepassen? Zelf word ik geraakt door de menselijkheid van Nelson Mandela die na 27 jaar gevangenschap president werd van zijn land en direct in overleg ging met zijn voormalige onderdrukkers. Hij nam geen wraak en waakte er zelfs voor dat ook hun belangen een stem kregen in de nieuwe verhoudingen. Deze vorm van menselijkheid kan ik in mijn leven niet imiteren omdat ik niet in zijn situatie leef.

Wel kan het mij inspireren en helpen om bijvoorbeeld bij lastige vergaderingen verder te kijken dan mijn eigen belang en ook dat van mijn gesprekspartners voor ogen te houden, juist ook wanneer emoties en mogelijke gevoelens van antipathie een rol spelen. Ik wil me er niet door laten leiden of ik iemand toevallig wel of niet mag, maar naar de inhoud van de zaak blijven kijken. Dit leert Mandela mij.

dat ook ik blootsta aan kuddegedrag. Ook ik laat me leiden door groepsdruk, ben gevoelig voor modegrillen, mooie spulletjes enzovoorts. Dit besef is de eerste stap. De tweede is om te beschouwen wat ik nu zelf eigenlijk wil, welke waarden ik wil nastreven en wie mij daarin kunnen inspireren. De derde stap is het toepassen van die waarden. Bij imitatie nemen we kritiekloos gedrag van anderen over en lopen we als een kip zonder kop achter de voorbeelden van anderen aan. Bij inspiratie ben je bewust bezig met wat jij wilt, met welke richting jij aan je leven wilt geven.

Volg je helden en blijf jezelf!

Hugo Houtgast hg.houtgast@mindef.nl Geraadpleegde literatuur Joachim Duyndam ‘Rolmodel. Hoe volg je een held en blijf je toch jezelf?’ Filosofie Magazine, december 2011.

Joachim Duyndam ‘Geestelijke weerbaarheid door humanisme’ In: Naar eer en geweten; René de Boer, Jan Peter van Bruggen en Ger Wildering; uitg. Damon, Budel, 2012. blz. 128-145.

Frans de Waal: Een tijd voor empathie. Amsterdam: Atlas Contact, 2012.

Wanneer ik een marcherend leger zie, zie ik (...) het kudde-instinct: duizenden mannen strak in de pas, bereid om hun meerdere te gehoorzamen.

Niet als kip zonder kop Deze houding begint met de erkenning

(Empathie blz. 34)

25

de traditiekamer

GV Present | Winter | 2013

Your Song

Soldatenverhalen muzikaal vertolkt

Sinds een paar maanden zoemt het op de sociale media rond: Your Song. Een

project met verhalen van militairen, verzameld door humanistisch raadslieden en gezongen door jong Nederlands talent.

26

Your Song is een samenwerkingsproject, waarbij alle deelnemers een eigen bijdrage leveren en invloed hebben op het proces en de resultaten. Er is veel dialoog, enthousiasme en daadkracht nodig om het project tot een goed einde te brengen. En dan te bedenken dat alle artiesten hier gratis aan meewerken! Dit is een benadering die heel goed past bij het humanisme. Als we onze verhalen delen,

delen we stukjes van het leven zelf: hoop, onze dromen, onze angsten, vragen en antwoorden, onze fouten en successen.

Door ons verhaal te delen, maken we contact met elkaar en kunnen we van elkaar leren. In Your Song delen wij verhalen van militairen via muziek. Muziek is een geweldig medium om mee te communiceren. Het is heel direct en toegankelijk.

My Favorite Scar ontmoet Joost en Frank

Vriendschap Een van de mensen die meedoen met Your Song is Marc Brinkman, nu kolonel der mariniers. “Leven op het scherpst van de snede,” zegt Marc als ik hem vraag wat militair zijn voor hem betekent. “Samen met goede mensen bijzondere dingen doen, waarbij hulp en rechtvaardigheid een grote rol spelen.” In 2003/2004 was Marc op uitzending naar Irak en als

GV Present | Winter | 2013

‘heldenverhalen’ zijn, maar omdat iedereen op zijn eigen manier een held is.

Meer verhalen

Joep van Geffen kijkt mee in het uitzendboek van Marc Brinkman

commandant verantwoordelijk voor het gebied rondom Al Khidr. Daar leerde hij Majid kennen, een van de lokale leiders in het gebied. Vanuit totaal andere achtergronden streden zij voor dezelfde zaak: de opbouw van een land. En zij hadden elkaar daarbij nodig.

Er ontstond een band tussen Marc en Majid, dwars door alle culturele verschillen heen. “Uiteindelijk ging het ook om samen genieten, bijvoorbeeld tijdens maaltijden bij hem thuis. En in gesprekken over deugden kwamen we erachter dat we in vele opzichten overeenkwamen. Dat was

“Muziek markeert.

In Cambodja U2, in Bosnië Sting, in Irak Robby Williams, in Afghanistan The Script.”

(Marc Brinkman) bijzonder”. Toen de uitzending ten einde kwam, namen zij afscheid van elkaar, een afscheid van vrienden.

Joep van Geffen, klassiek geschoold bariton, gaat deze ervaring van Marc vertolken. Een eerste ontmoeting vond plaats in het nieuwe gebouw van het Veteraneninstituut in Doorn. “Een bijzondere ontmoeting,” zegt Marc, “Joep is vol passie met muziek bezig en zeer geïnteresseerd”.

Martello Darkrockband My Favorite Scar maakt in een heel andere stijl muziek. Voor Your Song zijn ze aan de slag gegaan met het verhaal van Frank van de Looy en Joost Engel die samen in 2006 op uitzending waren in Uruzgan. Op Forward Operating Base Martello hebben zij zwaar onder vuur gelegen. Een intense ervaring die ze alle twee niet snel zullen vergeten.

“Het grind op de basis spat alle kanten op.

Kogels maken gaten in tentdoeken en voertuigen,” vertellen ze tijdens de ontmoeting met My Favorite Scar in Schaarsbergen. De bandleden zijn zichtbaar geboeid door het verhaal van Frank en Joost. Het lijkt wel of de radartjes meteen gaan draaien en de kiem voor de muziek hier al wordt gelegd.

Met Your Song worden verhalen van militairen verteld omdat het boeiende, vertederende, grappige of heftige verhalen zijn die het waard zijn om gehoord te worden. Niet omdat het klassieke

Er worden nog veel meer verhalen van militairen verwerkt in een song. Een groot aantal artiesten heeft al toegezegd, onder wie My Favorite Scar, Qeaux Qeaux Joans, Aniek Maren, Maame Joses, Memru Renjaan en Debrah Jade. De resultaten zijn te zien en te beluisteren via www.Your-Song.nl en natuurlijk via Facebook, Twitter en YouTube.

Ook wordt er door HUMAN een documentaire gemaakt over het project, die in 2014 te zien zal zijn. Met Your Song worden verhalen van militairen verteld omdat het boeiende, vertederende, grappige of heftige verhalen zijn die het waard zijn om gehoord te worden. Niet omdat het klassieke ‘heldenverhalen’ zijn, maar omdat iedereen op zijn eigen manier een held is. Het gaat om jouw verhaal dat de moeite van het vertellen waard is.

Niet elk verhaal wordt gebruikt voor een song, er zijn ook bijdragen in de vorm van een blog. Daarnaast is het mogelijk om zelf een bijdrage te leveren aan het project. Kijk ook daarvoor op de site. We laten met dit project ook iets van het militaire leven aan de samenleving zien. Het zou mooi zijn als heel veel mensen op deze manier kennismaken met verhalen van militairen.

Vandaar dat we iedereen oproepen om de liedjes van Your Song te delen op Facebook, Twitter et cetera.

Norbert de Kooter ND.d.Kooter@mindef.nl Kijk voor meer verhalen, ontmoetingen en de eerste songs op www.Your-Song.nl

Memru Renjaan en Debrah Jade gaan voor Your Song een samenwerking aan

27

GV Present | Winter | 2013

KIJKWIJZER

Captain Phillips

Verenigde Staten, 2013; regie: Paul Greengrass

28

Inhoud: Deze actie-thriller is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Captain Richard Phillips (Tom Hanks) en de gijzelneming door Somalische piraten van het Amerikaanse vrachtschip MV Maersk Alabama in 2009 Oordeel: Razend spannende film met overtuigende contacten tussen de kapitein van het gekaapte schip en de leider van de piraten. Bijzonder: de film ging in première aan boord van Zr.Ms. Johan de Witt, het vlaggenschip van de missie Atalanta in Somalië. De bemanning oordeelde dat de film zeer realistisch overkomt.

****

Soldaat van Oranje

Nederland, 1977; regie: Paul Verhoeven Inhoud: Lotgevallen van groepje Leidse studenten in WOII. Student Erik Lanshof (Rutger Hauer) onderneemt met makker Guus Lejeune (Jeroen Krabbé) de reis naar Engeland om tegen de Duitsers te vechten.

*

Niet kijken!

**

Als je nou echt niet meer weet wat je moet doen...

*** Mwah **** Gaan zien! ***** Wat? Nog niet gezien? Wat doe je

hier nog?

Vriend Lex (Derek de Lint) wil juist voor de Duitsers naar het Oostfront. De vrienden blijken in oorlogstijd allemaal andere keuzes te maken.

Oordeel: De musical is mooi, maar de film is legendarisch. Paul Verhoeven begon met een promotiefilm over het Korps Mariniers, ging door met Floris en brak definitief door met ‘Soldaat van Oranje’, Het werd zijn springplank naar de VS. Inspireert nog steeds corpsballen en militairen. Goed voor de koude winteravonden.

****

Fill the void

Israel, 2012; regie: Rama Burshtein Inhoud: Een met respect gemaakte film over de positive van de vrouw binnen een variant van het streng-orthodoxe Jodendom in tel Aviv. Wanneer Jochai bij de geboorte van hun eerste kind zijn vrouw Esther in het kraambed verliest, beraamt de moeder plannen om de treurende weduwnaar aan haar tweede, achttienjarige, dochter Shira te koppelen, hoewel deze in eerste instantie rekende op een huwelijk met een ander. Behalvedat de film inzicht biedt in de door allerlei religieuze voorschriften bepaalde cultuur en daarbij soms verbijstert, soms ook begrip en sympathie oproept, is het ook een warm menselijk document over liefde en loyaliteit.

Oordeel: Geen actiefilm en als je dat als kijker niet gewend bent, is het even

omschakelen. Het is een filmhuis-film met aandacht voor alle ‘trage vragen’ van het leven. Maar heel goed om te zien hoe binnen een beweging die je als buitenstaander snel als fundamentalistisch en middeleeuws zou afdoen, de diepe menselijke waarden van liefde, loyaliteit, eerlijkheid en trouw volop aanwezig zijn.

****

Monty Python’s Life of Brian Engeland, 1979; regie: Terry Jones Inhoud: The Life of Brian is een komische film die gaat over het leven van Brian, een jongetje dat tegelijk met Jezus wordt geboren en bij toeval - geheel tegen zijn zin - een nagenoeg identieke levenswandel gaat.

Oordeel: Bij verschijning hield deze film de gemoederen ernstig bezig, omdat de film destijds door bepaalde christelijke groeperingen als sterk blasfemisch werd ervaren. Heden ten dage zullen velen zich dit soort sentimenten amper nog kunnen voorstellen. Wat overblijft, is een film die nog steeds verbluffend fris is, die de mensheid te kijk zet in al zijn kuddedrang en zucht naar helden(verering) én die in al zijn absurditeit misschien wel het meest realistische beeld van het Palestina in de eerste eeuw schetst. Kortom: een klassieker!

****(*)

leeswijzer

‘Brothers in arms, brothers on bikes´ Veteranencultuur op wielen Michelle Schut, René Moelker ISBN: 9789460360152 Uitg.Damon, Budel 2011 i.s.m. de Nederlandse Defensie Academie en het Veteranen Instituut 144 pagina’s € 18,90 Nogal wat militairen en veteranen rijden motor. Er is verwantschap tussen de spanning van het motorrijden (concentratie gewenst, fouten kunnen fataal zijn) en het militaire beroep.

En net als militairen ervaren motorrijders een unieke onderlinge verbondenheid. Voor veel veteranen is het samen met kameraden motorrijden meer dan alleen een enerverende hobby. ‘Ik heb een motor gekocht om zo af en toe mijn hoofd leeg te kunnen rijden,’ zegt een van de in dit boek geïnterviewde veteranen.

Door samen naar een militaire herdenking of een bedevaartsoord als Lourdes te rijden, steunen veteranen elkaar. En waar nodig kunnen ze hun verhaal aan elkaar kwijt.

Moelker en Schut, zelf motorliefhebbers, hebben een mooi boekje geschreven over broederschap, militaire ervaringen en de dynamiek van het motorrijden. Dit alles aan de hand van interviews, waaronder dat met documentairemaker Vic Franke, bekend van zijn gevechtservaringen bij de Special Forces in Uruzgan, eruit springt. Het boek is met vele kleurenfoto’s verrijkt.

***

GV Present | Winter | 2013

Soldatenglück Mein Leben nach dem Überleben Robert Sedlatzek-Müller ISBN 978-3-8419-0092-0 Edel Verlag, Hamburg 2012 288 pagina’s € 19,99 Robert Sedlatzek-Müller neemt ons mee op reis door zijn leven als militair, maar ook als mens. Vanuit zijn stellige overtuiging dat ook Duitsland, als onderdeel van de internationale gemeenschap, de verplichting heeft bij te dragen aan vrede en veiligheid, meldt hij zich aan als luchtmobiele parachutist. In een reeks zware opleidingen, waarin hij zichzelf heeft leren kennen en zijn grenzen heeft leren verleggen, beschrijft de auteur hoe hij gevormd is tot een loyale, trotse en onoverwinnelijke soldaat in dienst van “het vaderland”. Parallel aan de gebieden die wij Nederlandse militairen ook bezocht hebben, zoals Kosovo en Afghanistan, wordt SelatzekMüller uitgezonden en maakt dingen mee die moeilijk te begrijpen en te verwerken zijn. Zijn meest traumatische ervaring hierbij is het “ontsnappen” aan de dood tijdens een EOD-ongeval in Kabul in 2003, waarbij 6 collega’s het leven lieten en 7 anderen zwaar gewond en mentaal beschadigd terugkeerden naar Duitsland. In een boeiende en aangrijpende schrijfstijl geeft Sedlatzek-Müller de lezer een blik in “de keuken” waarin hij als professioneel opgeleide kok nooit heeft willen werken. Onbegrip en bagatellisering zijn aan de orde van de dag bij zowel familie als vrienden, maar ook binnen zijn zo geliefde “Bundeswehr”. Zijn “diensthond” Idor blijkt zijn meest trouwe en betrouwbare kameraad in de kwellende periode van verdriet en onmacht over hetgeen hij heeft meegemaakt en over de wijze waarop hij als loyale dienaar van het landsbelang behandeld wordt door zijn eigen organisatie en land. Nooit heeft hij kunnen vermoeden dat de kracht en het doorzettingsvermogen, verkregen in zijn opleidingen, nodig zouden zijn om in te zetten tegen zijn eigen militaire top en regering. Ondanks zijn PTSD blijft hij in het einde trots overeind omdat hij heeft overwonnen… Niet als militair, maar als mens die gevochten heeft voor zijn medemens, in verre oorden en voor zijn kameraden in strijd voor erkenning.

“Mitten drin, statt nur darbei”.

****

29

op het lijf geschreven

GV Present | December | 2012

30

Passie voor Elvis Mijn liefde voor Elvis Presley begon in 1976, toen ik samen met een vriendje een LP van hem luisterde. We waren allebei onder de indruk van zijn stem.

Voor mijn verjaardag vroeg ik dus een LP van Elvis. Toen Elvis stierf in 1977 brak een totale gekte uit. Mijn hele zakgeld ging eraan op.

Ik werd lid van een Elvisfanclub. Op bijeenkomsten zag je mensen met de kleding en haardracht uit de jaren 50. Dat wilde ik ook! Bij thuiskomst gelijk de vetpot van mijn vader gevraagd, maar die zei dat ik beter naar een kuivenkapper kon gaan. Dat heb ik dus gedaan. Het begin was gemaakt. Nu de kleding nog. Er bleek een Rock and Roll kledingzaakje in Rotterdam centrum te zitten. Daar hadden ze alles: drainpipe trousers, Drapes, overhemden, bolo ties, Winkle Pickers (puntschoenen) en meer. Deze kleding droeg ik ook naar school en in combinatie met mijn haardracht gaf dat nogal wat bekijks. Het leverde me al snel de bijnaam ‘Elvis’ op. Goed voor mijn imago! Helaas regent en waait het ook wel eens in Nederland en dat leverde af en toe wat genante ogenblikken op… kuifverzakking!

In 1987 kocht ik mijn eerste Amerikaanse auto, een slee uit begin jaren 80. De droom blijft natuurlijk om in een roze Cadillac uit de jaren 50 te rijden. Het huis is intussen ook aardig in de fifties omgetoverd. In 2005 ben ik in Memphis geweest en heb daar alle plaatsen bekeken die met Elvis maken hebben. Die reis heeft een enorme indruk op mij gemaakt.

Mijn eerste tattoo liet ik zetten op mijn 18de. Het was er uiteraard een van Elvis. Later liet ik zijn handtekening eronder tatoeëren. Op mijn andere arm kwam een notenbalk met Hound Dog, een van zijn bekendste nummers. Er volgden nog een Elvis op mijn schouder en een TCB bliksemschicht (TCB = Takin’ Care of Business, de levensfilosofie van Elvis). Daarnaast een aantal Rockabillytatoeëringen, een Straight Razor ( ouderwets scheermes) met Teddy Boy eronder en een boksbeugel met TEDS (een afkorting van Teddy Boys). Mijn sterrenbeeld in Native American en de American Eagle met Rock and Roll. En als laatste het Japanse symbool voor passie voor het leven!

Hans Moerman

Vind je het leuk om een professionele fotoreportage te laten maken over je tatoeage en is het daarnaast een tattoo met een verhaal, mail dan je gegevens naar: CMJ.Bisschops@mindef.nl

GV Present | Winter | 2013

THEMACONFERENTIES

Vormingscentrum Beukbergen voorjaar 2014 Aanmelden bij Liza Kok, tel. 03346-332136 Of per email: e.kok.04@mindef.nl Voor het volledige aanbod kunt u de site www.beukbergen.nl of de Defensie-intranet agenda raadplegen.

Zit ziek thuis Voor de P-zorgers in ons bedrijf. Technisch en procedureel weten we wat ons te doen staat. We opereren vanuit een SMT en hebben te maken met verplichtingen in het kader van de Wet Poortwachter. Maar hoe benader je een langdurig zieke collega? Iemand wordt van zijn/haar stoel afgehaald of krijgt zelfs te maken met vermindering van inkomen. Hoe blijf je zakelijk maar ook menselijk betrokken? En hoe houd je daarin je evenwicht? We bespreken dit soort vragen aan de hand van anoniem gemaakte casuïstiek.

Datum: 11 februari Begeleider: John van Eennennaam, krijgsmachtpredikant Inschrijven t/m 6 januari Bijzonderheden: 1 daagse conferentie Oorzaken van genocide Is het mogelijk genocide te voorzien en te voorkomen? Veel oorlogen in de moderne tijd worden getypeerd door de grote schaal waarop niet-oorlogvoerenden moedwillig worden vermoord. Tijdens deze conferentie spreken twee experts, Daniël Rozenga en Anna Coulouris, over de Holocaust en over meer recente voorbeelden van genocide. Genocide is geen toevallige samenloop van omstandigheden, maar wordt voorbereid en georganiseerd. Hoe kun je als buitenstaander waarnemen wat er gaande is met als doel de genocide te voorkomen?

Datum: 10 en 11 februari Begeleiders: David Gaillard en Albert Ringer, krijgsmachtrabbijnen Inschrijven t/m 7 januari bij David Gaillard: DJE.Gaillard@mindef.nl Bijzonderheden: voedingswensen gaarne van te voren aangeven.

Filosofie: ik denk dus ik ben!

Heb jij je altijd afgevraagd waar filosofie nu eigenlijk over gaat, en op welke manier het van betekenis kan zijn in jouw leven? In deze tweedaagse conferentie staan we stil bij de ontwikkeling van de filosofie door de eeuwen heen. Door middel van beeldmateriaal,

uitdagende werkvormen en zelfreflectie zul jij in deze conferentie ontdekken op welke manier filosofie een plaats kent in jouw leven. Aan de hand van voor het humanisme belangrijke filosofen zullen wij in twee dagen verschillende filosofische denkbeelden verkennen.

Datum: 5-6 maart Begeleider: Hester Schipper, humanistisch raadsvrouw Inschrijven t/m 1 februari Respectvol Samenwerken Juist nu in toenemende mate binnen de krijgsmacht het besef ontstaat dat niet langer vijanden verslagen, maar wel vertrouwen gewonnen moet worden, is het belang van respectvol samenwerken in de eigen groep en als groep samen met anderen bijzonder groot. Zo ook het bewust worden van de risico’s van stereotypisch denken. Uiteindelijk kan de houding van de individuele militair van doorslaggevende betekenis zijn zowel in missiegebieden als in alle andere werkverbanden.

Als vanouds raken de deelnemers aan de ReSa op indringende wijze vertrouwd met het omgaan met verschillen en met diversiteit binnen de krijgsmacht.

Datum: 3-5 maart Begeleiding: Marias van Dorp en Marlies Joosten, humanistisch raadsman/vrouw Inschrijven t/m: 3 februari Bijzonderheden: driedaagse conferentie Ken uzelf en begrijp de ander Heb jij soms ook het gevoel dat de samenwerking op de werkvloer niet loopt zoals jij zou willen? Je ergert je aan sommige collega’s, maar wat het precies is waar jij je aan stoort, je krijgt het niet goed boven water. Ligt het aan de ander of ook aan jezelf? Herken je je in dit soort situaties, dan is deze themaconferentie wellicht iets voor jou (en je collega’s). Ook voor teamleiders die de sfeer en samenwerking binnen hun team willen verbeteren, kan deze conferentie beslist verder helpen, zo leert de ervaring. Aan de hand van ondermeer DISC, het kernkwadrant en feedbackwerkvormen ontvang je een aantal tools om als individu en als team verder te komen. Met beter zicht op je eigen functioneren en dat van anderen.

Data: 10-11 maart Begeleiding: Ties Schutte, krijgsmachtpredikant Inschrijving: t/m 5 februari

Pelgrimage naar Santiago de Compostela Deze conferentie is zeer aan te bevelen voor diegenen die met FLO gaan. Voor mensen dus die zich al wandelend of fietsend willen bezinnen op een nieuwe koers in hun leven.

Aan bod komt de vraag: Wat is pelgrimeren en wat kan het doen met je? Maar daarnaast ook vragen als: Hoe organiseer ik een langdurig onderweg zijn? Vind ik voldoende slaapplaatsen?

Wat kost het allemaal? Deze conferentie wordt verzorgd door ervaringsdeskundigen en bied een oriëntatie zowel op geestelijk als op praktisch niveau. Het is mogelijk om (tegen betaling) samen met uw partner aan deze conferentie deel te nemen.

Data: 13-14 februari Begeleiding: Niels Morpey, krijgsmachtaalmoezenier en René Heinrichs, krijgsmachtaalmoezenier b.d.

Inschrijven: t/m 10 januari Vallen en opstaan na ziekte, sterven en verlies Als militair ben je ook maar een mens. Je zult maar meemaken dat je ziek wordt, of dat een van je naasten ernstig ziek wordt. Of dat je iemand die je dierbaar is verliest. Onzekerheid, onmacht en verdriet, niet weten hoe het nu verder moet, kom je op je weg dan tegen. Hoe ga je daarmee om? Hoe geef je het een plaats in je leven? Waar vindt je de kracht om verder te gaan? Deze conferentie is bedoeld als ontmoetingsplaats voor mensen die een moment zoeken om op adem te komen, kracht te hervinden en zin te vinden te midden van vaak moeilijke gebeurtenissen in je leven.

Datum: 13/14 februari Begeleiding: Czarek Lubinski, krijgsmachtaalmoezenier en Henk Fonteyn, krijgsmachtpredikant Inschrijven t/m: 17 januari Max deelnemers: 8 pers.

31

GV

P R E S E NT

Thuis op vele fronten

WINTER 2013

s l a j i j b e h e i w , j i ?

En j d l e e b r o o v d n il chte GV Present op Facebook en Twitter: www.facebook.com/GVPresent of www.twitter.com/GVPresent of tweet met #GVPresent GV Bereikbaarheidsdienst: 0800 5 777 777