2. sept 2011 by Fréttatíminn

Björgólfur Thor og Kristín Giftu sig í kyrrþey í Róm

Frægir flysja fleskið Sigmundur Davíð ekki sá fyrsti í megrunarkúr ÓKEYPIS ÓKEYPIS

úttekt

TAL TROMP FRíTT í háLFT áR

2 2.-4. september 2011 2. árgangur

2. tölublað 1. árgangur 35. tölublað

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

 viðtal Halldór Snær Bjarnason og Arnrún Eysteinsdóttir

Vopnuð bjartsýni gegn ólæknandi krabba Halldór Snær Bjarnason var 33 ára þegar hann greindist með ólæknandi krabbamein í eitlum og beinmerg. Hann og eiginkona hans, Arnrún Eysteinsdóttir, neituðu að gefast upp og horfa björtum augum fram á veginn þótt nokkurn tíma hafi tekið að vinna úr áfallinu sem fylgdi fréttunum um krabbameinið.

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

Sara Blædel

Krimmadrottning ríður út á Íslandi 22 Viðtal

Ham fær ÓKEYPIS ÓKEYPIS

Ljósmynd/Hari

 „djöfulþétt og skemmtilegt verk; „þroskað“ en án gömlukarlalyktar“ Menning 52

Signý Guðlaugs

síða 26

Hannar heimsmynd Hobbita

Skatturinn með 20 huldufélög fyrir dóm Þolinmæði embættis ríkisskattstjóra við að afla upplýsinga um eigendur rúmlega tuttugu huldufélaga í Lúxemborg er á þrotum. Félögunum verður stefnt fyrir dómstóla til að fá fram upplýsingar um eignarhald vegna gruns um skattsvik.

llt bendir til þess að ríkisskattstjóri muni stefna tuttugu huldufélögum, sem skráð eru í Lúxemborg, fyrir dómstóla hér á landi. Ástæðan er sú að grunur leikur á að íslenskir eigendur félaganna hafi komið sér undan því að greiða skatt af hagnaði af sölu á íslenskum hlutabréfum og arði af þeim líkt og lög gera ráð fyrir en eignarhaldsfélög í Lúxemborg eru skyldug til að greiða skatt af hagnaði af sölu íslenskra hlutabréfa.

Að því er Fréttatíminn kemst næst hefur embætti ríkisskattstjóra reynt að nálgast upplýsingar um huldufélög hátt í fjörutíu íslenskra einstaklinga í á annað ár án mikils árangurs. Rannsókn skattsins snerist fyrst um að finna ársreikninga huldufélaganna til að gera sér grein fyrir umsvifum þeirra. Í framhaldi af þeirri vinnu var stjórnarmönnum félaganna sent erindi þar sem þeir voru beðnir að gera grein fyrir eignarhaldi á félögunum. Heim-

ildir Fréttatímans herma að heimtur svara hafi verið mjög misjafnar. Í sumum tilvikum hafi menn svarað greiðlega, sumir borið fyrir sig vanþekkingu á málunum eða þrætt fyrir skyldur sínar en aðrir hreinlega ekki svarað. Það eru félög í tveimur seinni tilvikunum sem verður stefnt fyrir dóm, að óbreyttu.

58 12

oskar@frettatiminn.is

áhugafólks

um áfengis- og

4 Nýársfagnaður og

tröllaball

vímuefnavan

dann • 2. töluBlað

• septemBer 2011

2.-8. september 2011

BYKOblaðið Bestu BYKO kaupin!

5.990 Verð áður:

GallaGripir

kr.

8.990 kr.

Til BJarGar TÝNDU KYNSl ÓÐiNNi

Bykoblaðið og SÁÁ-blaðið Búsáhöld og raftæki í miðju Fréttatímans Þýsk hönnun

Vnr. 65103019

KHG SHINEY ryksuga, 1400W.

Sem hluta af haustdagskrá SÁÁ hafa samtökin liðs við sig og meðal fengið fjölda fólks til annarra þá Tolla, Bubba, Einar Örn, Sigurjón Egilsson, Jón Gnarr, KK, Stefán Mána, Guðmund Odd og Torfason en þessir Mikael gallagripir hafa alla tíð farið gegn straumnum vilja miðla þeirri reynslu og áfram til nýrrar kynslóðar eru ungir áfengisfallista sem oft og vímuefnasjúkli ngar. Það er nefnilega týnd kynslóð á Íslandi að myndast sem passar illa inn í skólakerfið og hefur menntun og enn minni því litla reynslu af atvinnulífinu. » BlS. 8-9.

Gerðu frábær kaup!

rill Heilsug

4.990

roti Töfrasp

Austurveri - Háaleitisbraut 68 Við opnum kl: Og lokum kl:

eftirlaun

BLAÐIÐ Blað samtaka

Ryksuga

Óskar Hrafn Þorvaldsson

14 Siggi Gunnsteins á

SÁÁ bjargaði lífi mínu – aftur

2.990 Verð áður:

kr.

Verð áður:

4.590 kr.

kr.

6.990 kr.

www.lyfogheilsa.is Vnr. 65103002

KHG töfrasproti, hvít og blá,

Vnr. 65103085

PANINI grill, 27x33 cm,1500W.

300W.

Kaffivél

Brauðrist

2.990 Verð

kr.

kr. áður: 3.390

2.990 Verð áður:

kr.

3.990 kr.

Þýsk hönnun

Vnr. 65103021

Kaffivél, 800W, 1,5 l.

Vnr. 65103010

KHG brauðrist fyrir 2 sneiðar,

750W, hvít.

Opnunartímar 08:00-24:00 virka daga 10:00-24:00 helgar

Austurveri

MYND: GUNNi

GUNN

fréttir Helgin 26.-28. ágúst 2011

veður berjatínsla í skugga næturfrosts

Þó berjaspretta hafi verið heldur lakleg nú miðað við fyrri sumur má þó víða finna ber, einkum sunnan- og vestanlands. Margir munu eflaust reyna um helgina, því spáð er ágætasta veðri og nánast úrkomulausu. dálítil breyting er í vændum, vindur snýst frá því að vera n- og nA-stæður yfir í SV- og V-átt og um leið er spáð háþrýstisvæði við landið. Um helgina rofar til og norðaustan- og austanlands og hlýnar jafnframt á sunnudag. Þegar þetta bjart er á landinu og hægur vindur er hætt við næturfrosti sem skemma ber, fella kartöflugrös o.s.frv.

fréttir

Föstudag ur

laugarda gur

miðborgin okkar!

Víðast bJartViðri, en meira skýJað og sValt norðaustanog austanlands. HöfuðborgarsVæðið: n-GOLA OG LéTTSkýjAð.

Markaður með atvinnuhúsnæði virðist vera að taka vel við sér, samkvæmt nýjustu veltutölum. Í júlí var þinglýst 107 kaupsamningum og afsölum með atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu, en svo mikill hefur þessi fjöldi ekki verið í einum mánuði frá því í janúar árið 2008, að því er fram kemur hjá Greiningu Íslandsbanka sem vitnar til talna Þjóðskrár Íslands. Til samanburðar má geta þess að fjöldinn var 43 í sama mánuði í fyrra og 25 í júlí 2009. Um gríðarlega aukningu er að ræða milli ára, og í raun er þetta næstmesti fjöldi slíkra samninga sem þinglýst hefur verið í júlímánuði frá árinu 2005. Greiningin tekur fram að horfa verði á tölur fyrir einstaka mánuði með ákveðnum fyrirvara um sveiflur sem geta verið á milli mánaða. Aukningin á við um höfuðborgarsvæði ð en ládeyða er á markaði með atvinnuhúsnæði utan þess. - jh

Haraldur lýsti furðu á mati Valtýs jonas@ frettatiminn.is

Haraldur Johannessen ríkislögreglustjóri lýsti furðu sinni á því mati sem fram kom í minnisblaði Valtýs Sigurðssonar, þáverandi ríkissaksóknara, og Sigríðar Elsu Kjartansdóttur, þá setts vararíkissaksóknara, að efnahagsbrotadeild ríkislögreglustjóra hefði um árabil skort faglega yfirstjórn og metnað, að því er fram kom í minnisblaði Haraldar eftir fund sem haldinn var um málið í innanríkisráðuneytinu. Fréttatíminn greindi frá minnisblaðinu í liðinni viku en í því kemur fram hörð gagnrýni á deildina, sem nú hefur verið sameinuð embætti sérstaks saksóknara.

Haraldur gerði athugasemd við það að Valtýr dreifði minnisblaðinu og óskaði eftir því að það yrði ekki afhent fulltrúum Seðlabankans sem voru á fundinum. Því hafnaði Valtýr, að því er ríkislögreglustjóri segir. Haraldur segir upplýsingarnar sem fram komu hafa verið úreltar. Hann bendir á að ríkissaksóknari sé æðsti yfirmaður ákæruvaldsins í landinu og beri sem slíkur mesta ábyrgð á meðferð ákæruvalds og rannsóknarvalds í skatta- og efnahagsbrotamálum. Helgi Magnús Gunnarsson, fyrrverandi yfirmaður efnahagsbrotadeildar ríkislögreglustjóra, sagði á Vísi, í fram-

Haftaaflétting dregst á langinn

ÞinGLýSTir kAUpSAMninGAr ATVinnUHúSnæðiS Júlí 2011

Orkuveitan tapar 3,8 milljörðum

Tap Orkuveitu reykjavíkur á fyrri hluta ársins nam rúmlega 3,8 milljörðum króna en á sama tíma í fyrra var hagnaður Or rúmlega 5,1 milljarður, að því er fram kemur í tilkynningu til kauphallar Íslands. Þar segir m.a. að vegna óhagstæðrar gengisþróunar á fyrri helmingi þessa árs hafi fjármagnsliðir verið neikvæðir. Þetta hafi gerst þrátt fyrir hækkun álverðs á tímabilinu sem eykur bókfært virði innbyggðra afleiða vegna raforkusamninga til stórnotenda. regluleg starfsemi skilaði betri afkomu fyrstu sex mánuði ársins en í fyrra. Það má rekja til aukinna tekna og aðhalds í rekstri, segir í tilkynningunni. Handbært fé frá rekstrinum nam 8,9 milljörðum króna og hækkaði um rúma 2 milljarða frá sama tímabili 2010. - jh

Turninum | Smáratorgi 3 | 201 Kópavogi Sími 575 7500 | www.veisluturninn.is

Frábært veður í miðborginni alla helgina. Hundruð verslana og veitingahúsa bjóða vörur og þjónustu.

fremur Hæg sV og V-átt og bJartViðri um mikinn Hluta landsins. þungbúið og suddi Vestast. Hlýnandi. HöfuðborgarsVæðið: Að MeSTU SkýjAð OG SMáVæGiLeG VæTA.

Sjá nánar auglýsingu á bls. 49 og á www.miðborgin.is

Í minnisblaði Valtýs Sigurðssonar, fyrrverandi ríkissaksóknara, og Sigríðar elsu kjartansdóttu þá setts vararíkissaksóknara, í febrúar r, kom fram hörð gagnrýni á efnahagsbrot adeild ríkislögreglustjóra. deildin hefur nú verið sameinuð embætti sérstaks saksóknara. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is

Bent var á að flest mál sem send hefðu verið til efnahagsbrotadeildarinnar hefði dagað uppi.

Valtýr Sigurðsson, fyrrverandi ríkissaksóknari.

manns

Frétt Fréttatímans síðastliðinn föstudag um gagnrýni á efnahagsbrotadeildina.

Efnahagsbrotadeild skorti faglega yfirstjórn og metnað

Ráðstefnur & fundir

Fullkomin aðstaða fyrir allt að 500

HöfuðborgarsVæðið: nOkkUð BjArT eðA SkýjAð AF Hærri SkýjUM. HæGUr VindUr.

Greining Íslandsbanka

Fimmtungsaukning varð á eigin iðgjöldum tryggingafélagsins Varðar á fyrra hluta ársins samanborið við aðeins 5% aukningu tjónakostnaðar, samkvæmt árshlutareikningi Banknordik sem vefur VB greinir frá. Hagnaður Varðar fyrir skatta jókst um 36% á milli ára og nam 5 milljónum danskra króna, eða um 110 milljónum íslenskra króna. Banknordik er skuldbundinn til að kaupa 49% hlut í Verði á næsta ári en kaupverðið, sem er háð afkomu áranna 2010 og 2011, liggur á bilinu 1,1-1,6 milljarðar króna. Um 9% af hreinum rekstrartekjum Banknordik-samstæðunnar á fyrri hluta ársins komu frá Íslandi. -jh

 Minnisbla ð Mat Fyrrver andi ríkissaks óknar a

107

haldi af fréttaflutningi Fréttatímans, að hann hefði fengið þau svör hjá Valtý Sigurðssyni að gagnrýni hans hefði beinst að yfirstjórn ríkislögreglustjóra, og þar með Haraldi Johannessen. Haft var Hagnaður Varðar jókst um 36% eftir Helga Magnúsi að hann hefði verið ósáttur við þá gagnrýni sem fram kom í minnisblaðinu, hluti þess hefði auk þess byggst á ómálefnalegum forsendum. „Ég tel ekki að við höfum fellt niður mál sem hefðu getað leitt til sakfellingar,“ er haft eftir Helga Magnúsi, „það er af og frá.“ Líklegt má telja að almenn aflétting gjaldeyrishafta dragist enn frekar á langinn eftir slaka þátttöku í gjaldeyrisútboði Seðlabankans í síðustu viku, að mati Greiningar Íslandsbanka. Bankinn hafði áætlað að kaupa 72 milljónir evra og greiða fyrir með löngum, verðtryggðum ríkisbréfum. Með því átti að afla aftur 69 milljóna evra sem bankinn seldi eigendum aflandskróna úr gjaldeyrisforðanum í skiptum fyrir krónueignir í júlí. Seinna útboðið, sem sniðið var að lífeyrissjóðum, hlaut dræmar undirtektir. Heildartilboð námu 3,4 milljónum evra og var þeim tekið. Viðskiptin rýrðu gjaldeyrisforðann um jafnvirði 10,8 milljarða króna. Greiningin segir að ýmsar ástæður kunni að vera fyrir litlum áhuga lífeyrissjóðanna, m.a. aðstæður á alþjóðamörkuðum, en ekki sé loku fyrir það skotið að áhugi sjóðanna á frekari skiptum erlendra eigna í bundin langtíma krónubréf sé takmarkaður. Spurningin sé því hver næstu viðbrögð Seðlabankans verði. - jh

alVeg þurrt á lanidnu og léttir til norðan- og austanlands. sæmilega Hlýtt að deginum en Hætt Við næturfrosti, til landins.

Júlísprenging í sölu atvinnuhúsnæðis

 Efnahagsbrotadeild Skeytin ganga á víxl

vedurvaktin@vedurva ktin. is

Jónas Haraldsson

Helgin 2.-4. september 2011 einar sveinbjörnsson

sunnudag ur

fnahagsbrotadeild ríkislögvæntanlegan málafjölda. Fram reglustjóra og embætti sérkom að samskipti yfirmanna, þ.e. staks saksóknara sameinast ríkislögreglustjóra og saksóknara, 1. september næstkomandi samgengju ekki eðlilega fyrir sig. Jafnkvæmt lögum sem þá taka gildi. framt var bent á hrokafulla afstöðu Við gildistöku þeirra flyst rannsókn saksóknara [Helga Magnúsar Gunnmála er undir efnahagsbrotadeild arssonar]gagnvart skýrsluhöfundi . heyra og ákæruvald, og þar með Ríkissaksóknar i hafði áður fundað sókn þeirra mála sem þegar sæta með yfirmönnum ríkislögregluákærumeðferð fyrir dómstólum stjóraembættisins vegna samskiptaaf hálfu ríkislögreglustjóra, frá vandamála innan þess. embætti hans til embættis sérValtýr og Sigríður Elsa geta staks saksóknara. Þetta var m.a. einnig í minnisblaðinu um tölvupóst meðal tillagna Valtýs Sigurðssonar, Egils Stephensen frá því í október fyrrverandi ríkissaksóknara, en af síðastliðnum þar sem bent var á að minnisblaði hans og Sigríðar Elsu flest mál, sem send hefðu verið til Kjartansdóttur, sem þá var settur efnahagsbrotadeildarinnar, hefði ríkissaksóknar i, í tilefni fundar í dagað uppi. Getið var niðurfellingar innanríkisráðuneytinu í febrúar umfangsmikils tollsvikamáls eftir síðastliðnum, má lesa það mat að fimm ára rannsókn þar sem sönnunefnahagsbrotadeild ríkislögregluarstaða hefði verið góð. Enn fremur stjóra hafi verið vanhæf og hafi um er vísað til skattamála Baugs, en á árabil skort faglega yfirstjórn og fundi ríkislögreglustjóra með ríkismetnað. saksóknara var tilkynnt að efnaÍ minnisblaðinu er getið skýrslu hagsbrotadeildin myndi ekki fara Sigríðar Elsu um stöðu efnahagsmeð málið en komið var að munnbrotadeildar ríkislögreglustjóra frá legum málflutningi. Borið var við að því í október síðastliðnum. Skýrslan vinnuálag væri gríðarlegt. var gerð á grunni áhyggna ráðaÍ minnisblaðinu segir m.a.: „Það manna af framgangi mála sem kærð er mat ríkissaksóknara að efnahagshöfðu verið þangað vegna brota brotadeild hafi um árabil skort gegn lögum um gjaldeyrisfaglega yfirstjórn og metnað. Staða mál. Þar kom m.a. fram að mála í deildinni og lítil tiltrú þeirra meðferð mála stöðvaðist sem til þekktu áttu m.a. þátt í því eftir að búið var að að ákveðið var að stofna embætti ákveða að taka þau sérstaks saksóknara í lok árs 2009 í til rannsóknar þar stað þess að efla efnahagsbrotad eild sem mál eru fleiri ríkislögreglustjóra.“ en rannsakendur Haraldur Johannessen ríkislöganna. Þess var reglustjóri getur þess í ársskýrslu getið að níu mál embættisins að á fyrsta fundi með vegna brota gegn Ögmundi Jónassyni innanríkisráðlögum um gjaldherra hafi hann lagt til að verkefni eyrismál væru efnahagsbrotadeildarinnar yrðu í deildinni en færð til embættis sérstaks saksóknaðeins eitt hefði ara. verið tekið til Helgi Magnús Gunnarsson veitti rannsóknar. Fyrirefnahagsbrotadeild ríkislögreglusjáanlegt væri að stjóra forstöðu frá árinu 2007 en var deildin myndi ekki í leyfi frá þeim störfum frá síðastráða við liðnu hausti er hann var kosinn varasaksóknari Alþingis. Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra skipaði Helga Magnús í embætti vararíkissaksók nara nú í ágústbyrjun. Ekki náðist í innanríkisráðherra við vinnslu fréttarinnar.

 Brúðk aup Björgólfur Thor og Kristín Ólafs

Krónan ódýrust Allt að 28% verðmunur reyndist vera á matarkörfunni þegar verðlagseftirlit ASÍ kannaði verð í átta matvöruverslunum síðastliðinn mánudag, að því er fram kemur á síðu sambandsins. Matarkarfan var ódýrust í Krónunni þar sem hún kostaði 10.103 krónur en dýrust í Nóatúni þar sem hún kostaði 12.912 krónur, sem er 28% verðmunur eða 2.809 krónur. „Athygli vekur að lítill verðmunur var á verði matarkörfunnar á milli Bónuss, Krónunnar og Víðis, en karfan var aðeins 26 kr. dýrari í Bónus en í Krónunni, og 179 kr. dýrari í Víði,“ segir á síðunni. Verslunin Kostur neitar þátttöku í verðkönnunum ASÍ og heimilar starfsfólki þess ekki að taka niður verð í verslun sinni. -jh

Gríðarleg fjölgun gjaldþrota fyrirtækja Alls voru 97 fyrirtæki tekin til gjaldþrotaskipta í júlí síðastliðnum, sem er tvöfalt fleiri fyrirtæki en úrskurðuð voru gjaldþrota á sama tíma í fyrra, að því er Hagstofa Íslands greinir frá. Þetta er sjötti mánuðurinn í röð sem aukning á sér stað á milli ára í þessum efnum og hafa nú alls 938 fyrirtæki lagt upp laupana á fyrstu sjö mánuðum ársins, sem er aukning upp á 55% frá sama tímabili í fyrra. Þetta jafngildir því að um sjö fyrirtæki hafi verið úrskurðuð gjaldþrota hvern virkan dag á fyrstu sjö mánuðum ársins samanborið við rúm fjögur í fyrra. Ljóst er að yfirstandandi ár slær metárið í fyrra út hvað gjaldþrot varðar en allt árið í fyrra urðu 982 fyrirtæki gjaldþrota. Greining Íslandsbanka metur það svo að sú seinkun sem orðið hefur á fjárhagslegri endurskipulagningu fyrirtækja eigi þar stóran hlut að máli. Í júlí voru gjaldþrot tíðust í fyrirtækjum í fasteignaviðskiptum, eða 20. -jh

Landsvirkjun fjármagnar framkvæmdir á Norðausturlandi Landsvirkjun hefur undirritað samning um sölu á skuldabréfum til tíu ára að fjárhæð 70 milljónir dollara eða sem svarar um

28% Verðmunur á hæsta og lægsta verði matarkörfunnar Verðkönnun 29. ágúst 2011 ASÍ

átta milljörðum króna. Skuldabréfin bera 4,9% fasta vexti sem greiðast tvisvar á ári en höfuðstóllinn greiðist í einu lagi í lok lánstímans. Umsjónaraðili er Íslandsbanki. Áfanginn er mikilvægur, að því er fram kemur í tilkynningu frá Landsvirkjun, en þar segir að fjármagnið verði m.a. nýtt við fjármögnun framkvæmda á Norðausturlandi sem stefnt er á að ráðast í á næsta ári. Í ljósi óvissuástands á alþjóðlegum fjármálamörkuðum leggur Landsvirkjun mikla áherslu á að tryggja fjármögnun þeirra verkefna sem fyrirtækið hyggst ráðast í á næstu árum. -jh

Nýr aðstoðarmaður umhverfisráðherra Andrés Ingi Jónsson hefur tekið við sem aðstoðarmaður Svandísar Svavarsdóttur umhverfisráðherra. Hann tekur við af Hafdísi Gísladóttur, sem hefur snúið sér að námi í lögfræði við Háskóla Íslands. Andrés Ingi starfaði í vor sem nefndarritari hjá stjórnlagaráði. Hann var aðstoðarmaður Álfheiðar Ingadóttur heilbrigðisráðherra árið 2010 og leysti áður af sem upplýsingafulltrúi heilbrigðis- og umhverfisráðuneytanna. Áður var hann verkefnisstjóri hjá Alþjóðamálastofnun Háskóla Íslands, en þar á undan blaðamaður á 24 stundum. Andrés er með meistarapróf í alþjóðastjórnmálum frá University of Sussex og BA-gráðu í heimspeki frá Háskóla Íslands. - jh

Björgólfur Thor og Kristín sjást hér ganga nýgift út af borgarskrifstofunum.

Giftu sig í kyrrþey í Róm Athafnamaðurinn Björgólfur Thor Björgólfsson og kvikmyndagerðarkonan Kristín Ólafsdóttir gengu í hnapphelduna í Róm eftir tólf ára samband. Torgið glæsilega, Piazza del Campidoglio, í Róm þar sem borgarskrifstofurnar eru til húsa. Ljósmynd/ Nordic Photos/Getty Images

TILBOÐ Er frá Þýskalandi

69.900 FULLT VERÐ

94.900

Lokað laugardaginn 3. sept

Hlíðasmára 13, Kóp - S. 554 0400

www.grillbudin.is

YFIR 30 GERÐIR GASGRILLA Á TILBOÐI

... athöfnin hafi verið látlaus og í kjölfar hennar hafi hvorki verið veisla né brúðkaupsferð.

itt best geymda leyndarmál undanfarinna mánaða er brúðkaup Björgólfs Thors Björgólfssonar og Kristínar Ólafsdóttur í Róm í nóvember í fyrra. Skötuhjúin, sem eiga tvo drengi, tveggja og sex ára, gengu í hjónaband eftir tólf ára sambúð og fór athöfnin fram á borgarskrifstofum Rómar, Palazzo dei Conservatori. Skrifstofurnar eru við hið fornfræga torg Piazza del Campidoglio sem var hannað af Michaelangelo. Ragnhildur Sverrisdóttir, upplýsingafulltrúi Björgólfs Thors, segir í samtali við Fréttatímann að athöfnin hafi verið látlaus og í kjölfar hennar hafi hvorki verið veisla né brúðkaupsferð. Í sumar birtust fréttir af því að Kristín

ætti von á þriðja barni þeirra hjóna í vetur. Látlaus athöfnin í kyrrþey í Róm stingur nokkuð í stúf við eftirminnilega fertugsafmælisveislu Björgólfs Thors í febrúarmánuði 2007 en er þó í takt við tíðarandann. Þá flaug Björgólfur Thor með fjölda manns til Jamaíku þar sem hópurinn dvaldi í nokkra daga við stanslaus veisluhöld og skemmtiatriði tónlistarmanna á borð við 50 Cent, Jamiroquai og Ziggy Marley, son goðsagnarinnar Bobs Marley. Mikið hefur gengið á hjá Björgólfi Thor á undanförnum árum. Hann var 23. ríkasti íbúi Bretlands árið 2007, samkvæmt lista The Sunday Times, og í 249. sæti á lista bandaríska viðskiptatímaritsins Forbes yfir ríkustu menn heims sama ár. Í kjölfar hrunsins missti hann hins vegar bæði Landsbankann og Straum en náði á síðasta ári að semja um skuldauppgjör við lánardrottna sína. Það uppgjör fól í sér að hann hélt áfram að vera stjórnarformaður Actavis og að því er fréttir herma gæti hann hagnast um tugi milljarða ef lyfjarisinn verður seldur á góðu verði á næstu árum. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is

Hollt og gott í Hádeginu! KærKomin bóK fyrir þá sem ætla að útbúa Hollt nesti í Haust

rtillur með spínati, rjómaosti og reyktum silungi

illakökur 0 g hreinn rjómaostur ylli af spínati g reyktur silungur

r tortillan er smurð með rjómaostinum.

tið er saxað smátt, reykti silungurinn skorinn í litla bita og þetta síðan sett á tortillakökuna jómaostinum. Að lokum er hin tortillakakan lögð þar ofaná. Látið á vel heita, þurra pönnu og báðum megin í örlitla stund – rétt þar til kökurnar fara að taka lit. Snúið kökunum varlega við á unni. Til dæmis má hvolfa þeim á disk og snúa þeim þannig við.

er hægt að nota bara eina tortillaköku og brjóta hana saman í miðjunni.

Tortillur má nota á marga vegu. Það er auðvelt að setja rjómaost og hvers kyns álegg á milli og hita þær jafnvel á pönnu. Til eru margar gerðir af tortillum – meðal annars úr spelti og heilhveiti sem framleiddar eru hér á landi og ágætt er að eiga í ísskáp eða frysti og grípa til þegar þarf að gera fljótlegt og hollt nesti.

iginekkert same Kjötbollur eiga ur ið þegar kem legt nema nafn stu. Í gildi og hollu að næringar bollum er fersk heimatilbúnum m hlutúmi, við ráðu leikinn í fyrirr hráefna. og annarra og kjöts ngar falli ljúffe til ar eru alltaf að búa únar og þess isboxið. Kjötbollur ætti star heimatilb við nn eftir í nest i – helst sem á betri dagi úr nýju hakk ollur r. Þær eru ennþ Keyptar kjötb skri steinselju hökkum sjálf. vitum ferskri íslen arsi sem við handfylli af eru oft úr kjötf rsalti og r sjáva getu og með r eldu kryddið r ekki hvað innih svörtum pipa um öluð ným olía til k verið of salt. solía/önnur eyttar í mjól kóko ðlítil brag um steikingar srif það út ðinu og rífið kina úr brau standa í Kreistið mjól og láta hana höndunum. daginn áður n í skál með a blönduna efninu vel sama er gott að útbú . und. Einnig úr kókosolíu í um klukkust pönnu upp á ið steik bollur og ótt. Mótið

r ar kjö tbo llu

smjörklípu. á og örlítilli með hýðinu þær hvað ar kartöflur , þannig eru pteknar soðn flu-eplasalatið tin en nýup hýðinu á í kartö betra á haus kartöflur með aðar. nota nýjar lífrænt rækt að gera að séu ar flurn er að kartö astar, best nn 2 epli og græni hluti ) laukur, ljósi ur rjómi (18% 1/5 hluti púrru graslaukur ur íslenskur ft á hnífsoddi 1 msk fersk r svartur pipa á hnífsoddi ð nýmalaður kið til. Setji ann og smak rtöflur við sýrða rjóm lum pipar og dinu saman ásamt dálit ð. Hrærið kryd sýrða rjómann, kælið og flysji saman við artöflurnar, graslaukinn og inn , púrrulauk urnar, eplin ð varlega.

u-e pla sal at

Hollir og spennandi matarpaKKar Fljótlegir réttir sem henta vel í nesti hvort heldur sem er í vinnuna eða skólann. Bókin er fyrir þá sem vilja leggja áherslu á hollt og heilsusamlegt fæði.

Verð

2.999 krónur

þér er boðið í útgáfuhóf og kynningu á laugardag Útgáfuhóf og kynning á bókinni Hollt nesti heiman að verður í Eymundsson á Skólavörðustíg, laugardaginn nk. 3. sept. kl. 12.30-14.30. Höfundar bókarinnar gefa gestum að smakka úr uppskriftum bókarinnar og hollustudrykki með. Allir velkomnir!

Eymundsson.is

Eymunds so Skólavör n ðustíg kl. 12.30 - 14.3 á laugard 0 ag!

fréttir

Helgin 2.-4. september 2011

veður

Föstudagur

laugardagur

sunnudagur

Vætutíð Ein og sama lægðin ræður veðri hér um helgina eða sú sem gleypti leifarnar af fellibylnum Irene. Strekkingsvindur af austri í dag föstudag með rigningu víða um land. Að sama skapi fremu milt veðri. Á laugardag dregur bæði úr vindi og úrkomu, verður meira í formi skúra og sums staðar verður nánast alveg þurrt svo sem norðanlands. Á sunnudag er síðan að sjá að lægðin verði orðin að lægðardragi yfir landinu. Fari svo léttir til og hlýnar austanlands með SV-golu, en annars væta hér og þar en sól á milli. Kólnar þá heldur norðvestantil. Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin. is

Miðborgin okkar! 11

13 11

Rigning víða um land einkum þó sunnan- og austantil. Strekkingsvindur af austri, en fremur milt í veðri. Höfuðborgarsvæðið: Rigning með köflum og dálítil gola.

Frábært veður í miðborginni alla helgina. Hundruð verslana og veitingahúsa bjóða vörur og þjónustu.

12 11

Sums staðar dálítill blástur og skúrir eða rigning, en þó að mestu þurrt norðanlands.

Léttir til austanlands, en annars að mestu skýjað og væta a.m.k. hluta dagsins.

Höfuðborgarsvæðið: Fremur hlý gola og skúrir, en sól á milli.

Höfuðborgarsvæðið: Smá skúrir og skýjað með köflum.

Sjá nánar auglýsingu á bls. 39 og á www.miðborgin.is

 Söfnun ekki auðvelt að kveðja 18 ár a vin

Kynferðisbrot innan kaþólsku kirkjunnar rannsökuð Skipuð hefur verið rannsóknarnefnd til að rannsaka starfshætti og viðbrögð kaþólsku kirkjunnar á Íslandi vegna ásakana á hendur starfsmönnum um kynferðisbrot og önnur ofbeldisbrot. Fréttatíminn greindi í sumar frá kynferðisbrotum innan hennar. Róbert Spanó, lagaprófessor við HÍ, sá um skipan nefndarinnar og í henni sitja, að því er fram kom á mbl.is, Hjördís Hákonardóttir, fyrrverandi hæstaréttardómari sem er formaður, Hrefna Friðriksdóttir, dósent í fjölskyldurétti við lagadeild HÍ, og Jón Friðrik Sigurðsson, yfirsálfræðingur á geðsviði Landspítalans og prófessor við HÍ og HR. Rannsóknin mun taka til starfsmanna Landakotsskóla til ársins 2005. Verður þeim sem telja sig hafa sætt ofbeldi af hálfu starfsmanna skólans gefinn kostur á viðtali og að skila skriflegri greinargerð. Nefndin á að skila niðurstöðum eigi síðar en 1. september 2012. -jh Ljósmynd Hari

Á að taka tré og fugla fram yfir fólk? Þóroddur Bjarnason, prófessor í félagsfræði við Háskólann á Akureyri, varpaði fram þeirri spurningu á fundi nefndar sem vinnur að sátt um framtíðarlegu vegar um sunnanverða Vestfirði, hvort taka ætti tré og fugla fram yfir lífsmöguleika byggðarinna á Vestfjörðum. Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra sat fundinn en ráðamenn á Vestfjörðum vilja, að því er fram kemur á vef Bæjarins besta á Ísafirði, að leiðin um Barðastrandarsýslur verði stytt um rúmlega 20 km með því að þvera Djúpafjörð og Gufufjörð og losna um leið við tvo erfiða hálsa, Hjallaháls og Ódrjúgsháls. Þetta þýddi að vegurinn færi í gegnum Teigsskóg í Þorskafirði sem landeigendur og náttúruverndarsamtök leggjast gegn. Fram kom í fréttinni að ráðherra stefndi að niðurstöðu í haust. - jh

Hagnaður Eimskips 1,2 milljarðar Eimskip hagnaðist um 1,2 milljarða króna á fyrstu sex mánuðum ársins. Rekstrarafkoman var jákvæð um 3,8 milljarða króna, að því er fram kemur í tilkynningu félagsins. Heildareignir þess í lok júní voru

47,8 milljarðar króna og var eiginfjárhlutfall 58,7%. Vaxtaberandi skuldir voru 10,9 milljarðar króna. Rekstrarafkoma á öðrum ársfjórðungi var jákvæð um 1,7 milljarða króna og afkoma eftir skatta var jákvæð um 300 milljónir króna. Flutningamagn jókst um rúm 2% milli ára. - jh

Aukin samvinna Norðurlanda og Eystrasaltsríkja í utanríkismálum Össur Skarphéðinsson utanríkisráðherra sat á mánudag og þriðjudag fund utanríksráðherra Norðurlandanna og Eystrasaltsríkjanna í Helsinki. Ráðherrarnir undirrituðu samkomulag um að sendifulltrúar ríkjanna gætu starfað og haft aðsetur í sendiráðum og fastanefndum hinna ríkjanna erlendis, að því er fram kemur í tilkynningu utanríkisráðuneytisins. Samkomulagið gerir ríkjunum kleift að vera með viðveru víðar en nú er. Samningurinn er til marks um þá samstöðu sem ríkir meðal Norðurlandanna og Eystrasaltsríkjanna og um aukna samvinnu í utanríkismálum. Samkomulagið er gert á sama tíma og Eystrasaltsríkin minnast þess að tuttugu ár eru liðin frá því að þau endurheimtu sjálfstæði sitt. - jh

Anton Elí og Sædís sjást hér við límmiðann sem límdur hefur verið aftan á bílinn hans Antons. Ljósmynd/Hari

Selja límmiða til styrktar fjölskyldu látins vinar Vinir Eyþórs Darra Róbertssonar, sem lést í bílslysi við Geirsgötu fyrir rúmum tveimur vikum, minnast hans með límmiða sem þeir selja til styrktar fjölskyldu hans.

Þ Við erum orðin nánari, ef eitthvað er, og það hjálpar mikið.

Svona lítur límmiðinn, sem gerður var til minningar um Eyþór Darra, út.

Ráðstefnur & fundir Fullkomin aðstaða fyrir allt að 500 manns

Turninum | Smáratorgi 3 | 201 Kópavogi Sími 575 7500 | www.veisluturninn.is

etta byrjaði eiginlega þannig að vinur okkar, Geir Elvar Gylfason, hannaði þessa límmiða og byrjaði að gefa þá. Við fengum síðan þá hugmynd að selja þá til styrktar fjölskyldu Eyþórs Darra. Okkur langaði til að gera eitthvað fyrir hana,“ segir Anton Elí Eggertsson en hann og vinkona hans, Sædís Bjarnadóttir, hafa selt límmiða á bíla að undanförnu til að minnast Eyþórs Darra Róbertssonar sem lést fyrir tveimur vikum eftir hörmulegt bílsslys á Geirsgötunni. Eyþór Darri, sem var rétt að verða átján ára, lést af völdum höfuðáverka sem hann hlaut við áreksturinn. Anton Elí segir að fólk hafi tekið afskaplega vel í framtak þeirra. „Við höfum selt 250 límmiða. Þeir eru að verða búnir en það er auðvitað ekkert mál að prenta nýja,“ segir Anton Elí en faðir hans sér um prentunina. Margir hafa tekið

eftir límmiðunum sem eru aftan á fjölmörgum bílum. Á þeim stendur Eyþór Darri og síðan er mynd af krossi. Fyrir ofan E-ið í Eyþór er kóróna og segir Anton Elí að það sé merki skótegundarinnar Supra. „Hann átti endalaust af Supraskóm. Þaðan kemur merkið,“ segir Anton Elí og bætir við að hægt sé að panta límmiða á anton.eli93@ hotmail.com og kosta þeir þúsund krónur. Og það er ekki auðvelt að kveðja vin sinn átján ára. „Við vorum bestu vinir frá því í grunnskóla. Þetta var hræðilegt áfall og er það enn, segir Anton Elí. Það er þó styrkur í sorginni að nánasti vinahópur Eyþórs Darra er mjög mikið saman. „Við erum orðin nánari, ef eitthvað er, og það hjálpar mikið,“ segir Anton Elí. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is

Stærsta (og besta) ráðstefnan í UT

//09.09.2011

7.45

Skráning

8.10

Setning - Gestur G. Gestsson, forstjóri Skýrr

8.20

Lykilræða - Hilmar Veigar - Samruni Dust 514 og Eve Online

9.10

Morgunhressing og ráðstefnu skipt upp Verslun & viðskipti

9.20

10.05

10.50

Öruggar greiðslur á ferðinni

Mótun tæknistefnu

Freyr Ólafsson - Handpoint

Sigríður Olgeirsdóttir Íslandsbanki

Vefverslun 101 Ólafur Sverrir Kjartansson Skýrr

Rafrænn vinnustaður með ÓPUSallt 2011: Kysstu pappírinn bless! Birgir Kaldal Kristmannsson og Guðlaug Baldvinsdóttir - Skýrr

12.10

Yfirsýn og aðhald með NAV sérkerfum Erna Valdís Sigurðardóttir

12.55

13.40

NAV7 & Cloud Per Christensen - Microsoft

Microsoft ERP systems and SharePoint Frode Kjærnsmo - Hands AS

14.30

AX Retail Verslunarlausn frá Microsoft - Forskot til framtíðar

16.00

At the Tipping Point of Finance

Samskiptalausnir Stjórnun viðskiptatengsla markviss leið til að hámarka tryggð viðskiptavina

Rekstur & öryggi Microsoft System Center

Santosh Katoor - SAP

Framtíðin er hér! Rafrænar undirritanir skjala

Góðkunningjar lögreglunnar á Facebook

Sigurður Másson - Skýrr / Haraldur Bjarnason - Auðkenni

Stefán Eiríksson - Lögreglan

Websense

Sparað með Ísland.is

Sverrir Hákonarson Websense

Halla Björg Baldursdóttir Þjóðskrá

Viðhorf starfsmanna til vinnuveitandans: Ólík áhrif kreppunnar

Örugg auðkenning, mobile

Markvisst ráðningarferli með Umsókna- og ráðningakerfi Skýrr

EMC Strategy and Best Practices

Aðgengi að þekkingu, upplýsingum og skjölum

EMC

Sigvaldi Óskar Jónsson - Skýrr

Turn vision into reality with the New SAP Business Objects EPM 10

Tíma-/árangursstjórnun með Microsoft Office

Útvistun í íslenskum þjónustufyrirtækjum

Halldór Jörgensson - Microsoft Ísland

Ingi Rúnar Eðvarðsson Háskóli Íslands

SharePoint - tilbúnar lausnir

Hvernig geymir þú gögnin þín?

Michael Plenov - SAP Denmark

TARGIT - BI in general using the CALM philosophy Morten Middelfart - Targit

Process Improvement & Error Reduction with Oracle GRC Steve Hagner - Director, GRC Sales Development Oracle EMEA

Sigvaldi Óskar Jónsson - Skýrr

Unified Communications with Lync Mikael Bohlin & Fredrik Blid - Kerfi AB

Bland í poka

Jónas Gylfason - Skýrr

Friðrik Larsen - Háskólinn í Reykjavík Hjalti G. Hjartarson - Skýrr

Rafræn stjórnsýsla

Tom Widegren - Active Identity

Starkaður Örn Arnarson Skýrr

Martin Conway - Primus

En hvað eru tölvuský?

Rafrænir innkaupasamningar í Oracle (Oracle Procurement Contracts) Jon Nordsletten - Oracle

Rafrænar kosningar Sigurður Másson - Skýrr

Ýmir Vigfússon - Háskólinn í Reykjavík

Eigum við að dansa? – samvirkni er lykill að árangri í rafrænni þjónustu Arnaldur F. Axfjörð – Fjármálaráðuneytið

Ásta Bjarnadóttir - Háskóli Íslands Decision Theory og útvistun Þórður Víkingur Friðgeirsson Háskólinn í Reykjavík

Sjálfstýrði kafbáturinn Freyja Jón Guðnason & Stefán Freyr Stefánsson - Háskólinn í Reykjavík

Skrifstofan í skýinu, Office 365 Jón Heiðar Þorsteinsson Skýrr

Öruggar töflur - IPAD/ Android þróun Fredrik Norén - Cryptzone

Alcoa og BI - Reynslusaga

Mobile vefur

Óskar Borg - Alcoa/Fjarðaál & Ólína Laxdal - Skýrr

Kjartan Sverrisson - 365

VMware Cloud Infrastructure - vSphere 5 update

Rafrænt viðskiptaumhverfi Landspítala

Jakob Will Thomsen - WMWare

Halldór Ó. Sigurðsson - LSH

LS Retail - m.a. innleiðing á CRM partner portal

Mannauðsvöruhús Landspítala opnar nýjar dyr

Skilvirkara vefþjónustulag

Örugg skjöl - Dulritun skjala

Afstemming í ORRA

Hönnun er hjartans mál

Magnús Norðdahl - LS Retail

Eiríkur Svansson - LSH

Grettir Einarsson - Skýrr

Malcolm Hamilton - Cryptzone

Jón Bjarni Emilsson - Skýrr

Guðmundur Bjarni Sigurðsson - Kosmos & Kaos

Webmethods: Accounting Integration

Að skilja heiminn með gögnum og grafík

Apps fyrir snjallsíma

Með höfuðið í skýjunum og fætur á jörðinni

Oracle verkefnastjórnun og verkbókhald

Paresh Mandloi - Íslandsbanki

Hjálmar Gíslason - Datamarket

Nils Roald - Trend

Sigurþór - Vegagerðin

Árangursrík notkun opins hugbúnaðar í krefjandi rekstrarumhverfi

Valgeir Smári Óskarsson HugurAx

15.15

Stjórnendalína

Helgi Pjetur jóhannsson leggja.is

Upplýsingaleki Tryggvi Jónsson - Deloitte

Þórir Már Einarsson og Stefán Baxter - VÍS

Lykilræða - Jeff Wieland - Gildi Facebook og vinnuferlar

16.45

HVÍTA HÚSIÐ/10-1407 HVÍTA HÚSIÐ/11-1764

17.45 Lokahóf Haustráðstefnu Skýrr 2011 - léttar veitingar og tónlistarflutningur

Föstudaginn 9. september 2011 á Hótel Hilton

Skráning: skyrr.is

<Haustráðstefna>

Helgin 2.-4. september 2011

Dansað um alla Reykjavík í næstu viku Reykjavík Dance Festival verður haldið frá næsta mánudegi til sunnudags, 5.-11. september. Fremstu danslistamenn landsins koma fram en hátíðin mun fara fram úti um alla borg; sviðsverk verða frumsýnd í Tjarnarbíói, dansmyndir verða sýndar í Bíó Paradís og verk í óhefðbundnum rýmum verða sýnd víða um bæinn. Í fyrsta skipti verður boðið upp á námskeið fyrir dansara á hátíðinni. Danslistamaðurinn Iñaki Azpillaga leiðir það en hann er meðal eftirsóttustu kennara í samtímadansi í heiminum. Meðal þeirra listamanna sem taka þátt í hátíðinni eru Raven, Bjargey Ólafsdóttir, Margrét Sara Guðjónsdóttir, Samsuðan & Co, Steinunn Ketilsdóttir og Sveinbjörg Þórhallsdóttir, Lára Stefánsdóttir, Menningarfélagið, John The Houseband, Brogan Davidson, Helena Jónsdóttir, Alma Söderberg, Tranz, Lillian Pineda, Katla Þórhallsdóttir, Guðrún Óskarsdóttir og Karen Rosenberg. - jh

 Verslun margar verslanir hætta í Smáralind

Undirfataverslunin La Senza verður eingöngu í Kringlunni hér eftir. Ljósmynd/Hari

Ekki óeðlilegt í stóru samfélagi Í það minnsta sex verslanir eru að hætta í Smáralindinni. Framkvæmdastjórinn segir ekkert óeðlilegt við breytingar í jafnstóru húsi og Smáralindin er og segir 90 prósent plássanna þegar hafa verið leigð út.

Í Í október mun rísa tvö þúsund fermetra skemmtigarður í Vetrargarðinum – einn af flottustu skemmtigörðum heims, þótt ég segi sjálfur frá.

það minnsta sex verslanir eru að hætta með starfsemi sína í Smáralindinni á næstunni. Sturla Gunnar Eðvarðsson, framkvæmdastjóri Smáralindarinnar, segir í samtali við Fréttatímann að það sé ekki óeðlilegt, í svo stóru samfélagi sem Smáralindin er, þótt vissulega séu margar verslanir að hætta á sama tíma. „Það vill svo til að það eru margir að hætta á sama tíma. Það er bara tilviljun. En það eru komnir leigutakar í 90 prósent af rýmunum. Það eru góð vörumerki,“ segir Sturla. Á meðal þeirra verslana sem eru að hætta í Smáralindinni eru Intersport, La Senza, Office 1, Adams Kids, Blend og Baby Sam. Sturla segir margar og misjafnar ástæður liggja að baki þeim ákvörðunum fyrirtækjanna að hætta í Smáralindinni. „Ég ég get nefnt sem dæmi að sænski verslunarrisinn Lindex er að koma í rýmið þar sem Intersport var. Það var gert í góðu enda Intersport með stóra verslun hinum megin við götuna,“ segir Sturla og bendir á að fjölmargar verslanir hafi sóst eftir því að komast inn í Smáralindina – verslanir sem séu staðsettar utan verslunarmiðstöðvanna. „Og það segir mér að verslunarmiðstöðvarnar standa betur að vígi en margir aðrir.“ Sturla segir aðsóknina vera á áætlun og reksturinn sé góður þótt menn hafi fundið fyrir minnkandi verslun eftir hrun. „Við búum okkur undir betri tíma og það er bjart fram undan hjá Smáralind. Í október mun rísa tvö þúsund fermetra skemmtigarður í Vetrargarðinum – einn af flottustu skemmtigörðum heims, þótt ég segi sjálfur frá,“ segir Sturla. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is

Tjúllaðar

fréttir

 AKADEMIAN EINN MERKASTI HUGSUÐUR SAMTÍMAnS Á LEIÐ TIL ÍSLANDS

tindaskötur!

Chomsky með hraðari örgjörva

Noam Chomsky Maðurinn sem New York Times hefur kallað mikilvægasta hugsuð samtímans er að koma í fyrsta sinn til Íslands.

Tvær nýjar Tinnabækur í safnið

Helsta áhugamál hans utan fræðanna hefur verið seglbrettaíþróttin, en Höskuldur gerir ekki ráð fyrir að slíkt verði á dagskrá.

Safnaðu þeim öllum

Helgin 2.-4. september 2011

þegar mikilvægi hans er lýst. New York Times hefur gengið svo langt að kalla Chomsky mikilvægasta hugsuð samtímans. Mikil spenna ríkir innan akademíunnar og víðar vegna komu Chomskys. „Við höfum áhyggjur af því að þeir sem vilja koma rúmist ekki í aðalsal Háskólabíós,“ segir Höskuldur. Hugsuðurinn er að koma fyrsta sinni til Íslands en að minnsta kosti í tvígang hefur staðið til að hann kæmi og var Höskuldur þá í sambandi við hann. Í fyrra sinnið fékk Chomsky í bakið og gat ekki ferðast og fyrir tveimur árum veiktist kona hans og dó í kjölfarið. „Hann hlakkar mikið til en stoppar stutt; kemur frá Noregi á fimmtudag og fer á laugardag. Hann verður 83 ára í g var við framhaldsnám í Bandadesember en ferðast á fullu um heiminn ríkjunum, var í Harvard og þá var og flytur fyrirlestra opinberlega, oftast það þannig að taka mátti helming um pólitísk efni.“ Höskuldur segir hugsnámsins í MIT [Massachusetts Institute anlegt að fara með hann til dæmis í Bláa of Technology] og ég tók námskeið hjá lónið. Helsta áhugamál hans utan fræðhonum. Seinna, þegar ég var þar við anna hefur verið seglbretta-íþróttin, en kennslu, hitti ég hann aftur. Mér fannst Höskuldur gerir ekki ráð fyrir stundum, þegar ég talaði við að slíkt verði á dagskrá – hann Chomsky, að hann væri – ef enda orðinn aldinn – né heldur við notum líkingu úr tölvuað gott sé að ná í hann með viðgeiranum – með hraðari tal í huga því hann sé stöðugt á örgjörva en maður sjálfur,“ faraldsfæti: „Ég efast um að þú segir Höskuldur Þráinsson náir í hann í gegnum farsíma. prófessor. Hann fór til Indlands fyrir um Höskuldur er tengiliður tíu árum, hringdi þá í konu sína við dr. Noam Chomsky, sem væntanlegur er til landsins og Höskuldur Þráins- og sagði henni að þeir Indverjson prófessor. ar væru komnir með skemmtiheldur fyrirlestur næstkomTengiliður Íslands leg tæki sem væru litlir símar andi föstudag á vegum hugvið Chomsky. sem menn gætu borið með sér vísindasviðs HÍ. Hann verður og talað í hvar sem maður væri.“ öndvegisfyrirlesari á aldarafmælisári Háskólans. Chomsky er málvísindamaðJakob Bjarnar Grétarsson ur, rithöfundur og virkur þátttakandi í stjórnmálaumræðu – prófessor við MIT. ritstjorn@frettatiminn.is Vel er í lagt því menn spara sig hvergi

+ Bókaðu flug á www.icelandair.is Innifalið: Flug aðra leiðina og flugvallar skattar. Þessi ferð gefur frá 1.500 til 4.500 Vildarpunkta aðra leiðina.

Bratwurstpylsur Kjúklinga-Bratwurstpylsur eru óreyktar og unnar úr sérvöldu gæðahráefni. Þær eru kryddaðar til með jurtum og kryddkornum svo úr verður bragð sem fær sælkera til að brosa framan í heiminn, halla sér aftur og njóta sumarsins sem aldrei fyrr.

Grunnur að góðri máltíð www.holta.is

úttekt

Helgin 2.-4. september 2011

Sprenging í komu farþegaskipa fyrirsjáanleg Í ár komu 67 skemmtiferðaskip til landsins og með þeim um 70 þúsund farþegar. Á næsta ári hafa rúmlega 70 skemmtiferðaskip boðað komu sína með 97 þúsund farþega. Vegna hækkaðs olíuverðs hefur sú breyting orðið á að æ fleiri skip liggja við festar yfir nótt, sem þýðir verulega aukningu gjaldeyristekna en þær hlaupa á milljörðum fyrir þjóðarbúið í tengslum við komu skemmtiferðaskipa til landsins.

egar Fréttatíminn setti sig í samband við Gísla Gíslason, hafnarstjóra hjá Faxaflóahöfnum og formann Hafnasambands sveitarfélaga, og innti hann eftir því hvað væri að frétta, boðaði hann sprengju á næsta ári: Hingað koma rúmlega 70 farþegaskip miðað við 67 nú í ár. En það þeir hjá Faxaflóahöfnum horfa ekki til þess, heldur hversu stór skipin eru. Farþegarnir verða nefnilega 97 þúsund miðað við 70 þúsund í ár. „Það verður sprengja á næsta ári. Gjaldeyristekjur vegna komu þessara skipa hlaupa á milljörðum í verslun og ferðaþjónustu,“ segir Gísli. Ofan á það bætast hafnar- og aðstöðugjöld plús vitagjöld. Sé litið til meðaltals greiða skipin að jafnaði tvær milljónir í hafnargjöld en það fer eftir því hversu stór þau eru. „Annars ættirðu að tala við hann Ágúst, hann er manna fróðastur um

farþegaskip og hefur verið í þessu í tuttugu ár.“

Fyrirsjáanleg aukning

„Fyrir liggur spá um að árið 2020 verði Evrópa jafnstór og Ameríka þegar kemur að siglingum skemmtiferðaskipa. Við höfum verið seinni að taka við okkur í þessum efnum en til dæmis þeir sem gera út á Karabíska hafið, sem hefur þótt ákjósanlegt til slíkra siglinga, en nú eru menn að taka við sér. Hér eru tækifæri fyrir Ísland. Áttatíu prósent þeirra sem hingað koma eru frá Evrópu og ef við höldum okkar markaðshlutdeild má gera ráð fyrir því að hingað komi 160 til 170 þúsund manns,“ segir Ágúst Ágústsson hjá Faxaflóahöfnum. Blaðamaður Fréttatímans og ljósmyndari bönkuðu upp á hjá Ágústi í Hafnarhúsinu þar sem Faxaflóahafnir hafa skrifstofuaðstöðu í gömlu en

Ágúst Ágústsson. Obbinn af þeim sem til Íslands koma með skemmtiferðaskipum eru á eftirlaunum, vel stæðir og menntaðir. Flestir koma frá Þýskalandi en Englendingar og Bandaríkjamenn eru í öðru og þriðja sæti. Ljósmyndir/Hari

Markviss fjölgun farþega til Íslands Fjöldi farþega 80.000

Fjöldi skipa 90

70.000

80 70

60.000

50.000

50 40.000 40 30.000

20.000 70.133

68.867

59.308

53.529

55.223

54.795

44.630

31.264

30.077

27.574

25.576

10.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2008 2010

10 0

Ágúst skimar yfir hafnarsvæðið. Ef Ísland heldur sinni markaðshlutdeild í tengslum við heimsóknir skemmtiferðaskipa má búast við að hingað komi í kringum 170 þúsund farþegar árið 2020.

vel við höldnu húsi. Þaðan blasa hafnir Reykjavíkur við og Ágúst, sem tók á móti blaðamönnum, greip kíkinn og beindi honum yfir á Skarfahöfn í Sundahöfn: „Þarna sjáum við Azamara Journey. Gríðarlega flott skip. Fjórar stjörnur. Það var hér í nótt en siglir á eftir. Flottasta skipið sem hingað hefur kom-

Þarft þú heyrnartæki? Átt þú í erfiðleikum með að heyra í fjölmenni eða klið? Finnst þér aðrir tala lágt eða óskýrt? Hváir þú oft? Ef svo er getur það verið merki þess að heyrn þín sé farin að skerðast. Bjóðum upp á mikið úrval vandaðra heyrnartækja frá Oticon sem eru búin fullkomnustu tækni sem völ er á. Þú getur fengið heyrnartæki til prufu í vikutíma og upplifað hversu einfalt það er að heyra áreynslulaust á ný. Pantaðu tíma í fría heyrnarmælingu í síma 568 6880

Azamara Journey, fjögurra stjarna skemmtiferðaskip sem lá í Skarfahöfn í síðustu viku. Skipið var hér yfir nótt en færst hefur í vöxt að skemmtiferðaskip séu hér að næturlagi – sem þýðir aukna möguleika.

ið er Evrópa, sem kemur hingað á hverju ári og er skráð með fimm stjörnur plús.“ Hærra er ekki farið.

Evrópubúar í meirihluta

Ágúst útskýrir að fyrirtæki sem gera út skemmtiferðaskip, en þau sem kveður að í þeim geira eru um 40, skipti heiminum niður í hafsvæði

og Ísland tilheyri Norður-Atlantshafinu. Ekki sé svo gott að tengja skipin við lönd; þau sigli gjarna undir hentifána og séu í þeim skilningi landlaus. Fyrirsjáanleg aukning er í þessum skipakomum auk þess sem sú breyting hefur orðið á að skipin staldra hér oftar við yfir nótt, og sú breyting skiptir máli. Tuttugu höfðu þann háttinn á þetta árið og Ágúst segir það tengjast hækkuðu olíuverði. „Langflestir sem hingað koma eru frá Þýskalandi. Þetta er fólk sem er að áttatíu prósentum til á eftirlaunaaldri; obbinn er vel menntað fólk sem er með tekjur vel yfir meðaltali.“ Englendingar eru næstfjölmennastir þeirra sem hingað koma, en árið 2010 voru þeir 13.859 á meðan Þjóðverjarnir voru 25.564 talsins. Bandaríkjamenn eru svo þriðju í röðinni og voru þeir 10.917 sem sóttu Ísland heim sem farþegar skemmtiferðaskipa árið 2010.

Umtalsverð efnahagsleg áhrif

Skemmtiferðaskipin leggjast helst að landi í Reykjavík, á Akureyri, Seyðisfirði og Ísafirði, í Vestmannaeyjum, Grundarfirði og Hafnarfirði. Ágúst vísar í kannanir, meðal annars eina sem gerð var árið 2009 og tekur til eyðslu farþega sem hingað koma. Til Akureyrar komu tæplega 48 þúsund farþegar, Reykjavíkur 69 og Seyðisfjarðar átta þúsund. Samtals nam verslun farþega, auk áhafna, 2,455 milljörðum króna. Fyrir liggur að efnahagsleg áhrif eru umtalsverð þegar við bætist að þarna vantar ýmsa staði inn í könnunina en til viðbótar koma tekjur til hafnanna vegna hafnargjalds, umboðsmenn skipanna fá laun auk þess sem einhver verslun er tengd skipinu sjálfu, svo sem kostur, olía og ýmis þjónusta. „Síðan eru það vitagjöldin sem er bein skattlagning ríkisins,“ segir Ágúst. Jakob Bjarnar Grétarsson ritstjorn@frettatiminn.is

Lagerútsala Sparið allt að

á völdum vörum

ð i m Ko ð i á j og s ar okk ra æ b á fr l a v úr Tilboðin gilda meðan vörur eru til. VSK er innifalinn í verði. Fyrirvarar eru gerðir vegna mögulegra prentvillna.

80%

úttektir

Helgin 2.-4. september 2011

Teikning/Hari

Merkismenn megra sig „Á morgun byrja ég fyrir alvöru megrunarkúr sem ég hlýt að kalla íslenska kúrinn því hann felst í því að borða bara íslenskan mat,“ skrifar Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokksins, á heimasíðu sína. Sigmundur er ekki fyrstur frægra íslenskra karlmanna til að fara í megrun – hann fylgir þar í fótspor fjölmargra þekktra Íslendinga. Jakob Bjarnar Grétarsson rifjar upp sögur af landsþekktum íslenskum karlmönnum í yfirvigt. Ritstjórar rífa af sér aukakíló

Haft var eftir Gunnari í Krossinum að svo vel hefði gengið að hópurinn hefði skilið eftir sem nam heilli persónu í klóakinu í Póllandi.

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson stendur nú í megrun, eins og alþjóð veit, og í vikunni spurðist að hann hefði náð af sér sem nemur tveimur kílóum frá því að kúrinn hófst – en opinber tala þyngdar í upphafi er 108 kíló. DV sýnir þessu framtaki formanns Framsóknarflokksins mikinn áhuga og líklega ekki úr vegi. Ritstjóri blaðsins, Reynir Traustason, hefur farið í nokkra opinbera megrunarkúra sem vakið hafa þjóðarathygli, sá síðasti á þessu ári. Í febrúar greindi Reynir vinum sínum á Facebook frá því að hann væri níu kílóum léttari en í byrjun janúarmánaðar. Reynir þakkar þetta einkum því að sykur, hveiti og fita eru á bannlista – en allt er þetta vitaskuld innfluttur varningur. Reynir er því þjóðlegur í sinni megrun. Þá klífur Reynir fjöll af miklum móð. Það sem gerir þennan árangur sérstaklega eftirtektarverðan er að hann er hættur að reykja; Reynir er laus undan fíkninni og mun aldrei byrja að reykja aftur ódrukkinn – eins og hann orðar það. Reynir hefur verið mjög flöktandi þegar aukakílóin eru annars vegar; hann hefur skafið af sér þrjátíu kíló og bætt þeim á sig aftur. Annar kollegi Reynis er Sigurjón Magnús Egilsson sem hefur barist við mörinn árum saman og tekur Reynir hann sér til fyrirmyndar, en Sigurjón hefur lengi klifið fjöll með Garpi hundi sínum í baráttu við yfirþyngdina.

Þvert á flokkspólitískar línur

Ólíklegt er samt að Sigmundur Davíð líti sérstaklega til Reynis í þessu samhengi. Líklegri fyrirmynd er Davíð Oddsson, sem reyndar er kollegi Reynis sem ritstjóri, en hann var forsætisráðherra þegar hann upplýsti í Kastljósþætti í mars árið 2001 að hann væri nú á sérstökum fitukúr, en ýmsir þóttust hafa tekið eftir því að Davíð væri að grennast. Sigmundur er þjóðlegri en Davíð sem fór í megrunarkúr sem þá naut nokkurra vinsælda, svokallaðan Atkins-kúr, og bygðist á þeirri formúlu

að borða fitu og prótein en láta kolvetnaríkan mat, ávexti og kornmeti, vera. Davíð sparaði sig hvergi í beikonáti með eggjum að morgni dags, og reif í sig, það sem eftir lifði dags, harðfisk, smjör og rjóma. Vinstrimaðurinn Ásmundur Stefánsson, fyrrverandi ríkissáttasemjari og bankastjóri, hafði þá vakið athygli á Atkins-kúrnum og skrifað um hann heila bók. Aðferðir við megrun eru samkvæmt þessu án flokkspólitískra landamæra. Þeir sem aðhylltust Atkins-kúrinn urðu fyrir nokkru áfalli þegar dr. Róbert Atkins dó langt fyrir aldur fram en þrálátur er orðrómur þess eðlis að þar hafi einmitt megrunarkúr hans verið orsakavaldur.

Kross-fingers í massívri megrun

Í upphafi árs 2009 greindi Fréttablaðið frá því að einhver litríkasti og kátasti hópur sem hugsast gæti hefði lent saman í detox-meðferð í Póllandi á vegum Jónínu Benediktsdóttur. Voru þar saman komnir Gunnar Þorsteinsson í Kossinum, Ásgeir Þór Davíðsson, betur þekktur sem Geiri í Goldfinger, vinur hans óðalsbóndinn Þorsteinn Hjaltested og á síðustu stundu bættist svo Árni Johnsen alþingismaður í hópinn. Þegar svo spurðist að á sama tíma væri þar staddur Friðrik Ómar söngvari, lá ljóst fyrir að þeir höfðu um ýmislegt að ræða í gufubaðinu. Haft var eftir Gunnari í Krossinum að svo vel hefði gengið að hópurinn hefði skilið eftir sem nam heilli persónu í klóakinu í Póllandi. Þessir menn hafa haldið hópinn eftir velheppnaða ferð og Geiri hefur sagt eitthvað á þá leið að þeir kalli sig Kross-fingers á góðri stund, með vísan til Kópavogs, Krossins og Goldfinger. Þegar svo við bætist að þessi ferð tengist einhverri frægustu ástarsögu seinni tíma, þeirri þegar Gunnar og Jónína fundu ástina, má ljóst vera að þarna er um sögulega ferð að ræða.

Mörnum tappað af Ingva Hrafni

Athyglisvert er hversu margir áberandi fjölmiðlamenn hafa tekið megrunina

föstum tökum, þó líklega enginn eins og Ingvi Hrafn Jónsson sjónvarpsstjóri. Hann fer reglulega í líkamsræktarátak og stendur einmitt í einu slíku núna – og fjallar reglulega um það í þætti sínum, Hrafnaþingi. En hann hefur gengið skrefinu lengra í að skafa af sér spikið. Á árunum 2004 til 2005 gerði Ingvi Hrafn sig gildandi í Femínistafélagi Íslands og sótti fundi þess, meðal annars einn sem haldinn var á Sólon. Þar kvaddi Ingvi Hrafn sér hljóðs og hélt ræðu um aukakílóin með þeim hætti að fundarmönnum ofbauð hve fjálglega og af miklu öryggi Ingi talaði. Ein kvenna sem þar voru nánast hvæsti á ræðumanninn: „Þú veist ekkert um hvað þú ert að tala!“ Vanmat var að telja að þar væri komið að tómum kofunum hjá Ingva Hrafni sem þá þegar upplýsti að hann hefði farið í fitusog og látið tappa af sér um 20 kílóum af mör; þarna væri sannarlega um sammannlega reynslu að ræða sem ekki væri einvörðungu bundin við reynsluheim kvenna.

Einar Bárðar í honum kröppum

Enn einn fjölmiðlamaðurinn sem hefur látið að sér kveða í megrunarmálum er Einar Bárðarson útvarpsstjóri sem fór nýverið í mikla megrun fyrir opnum tjöldum. Hann fékk til liðs við sig Loga Geirsson handboltakappa sem reyndi að berja Einar áfram í átakinu. Þeir félagar gerðu sér mat úr þessu í Kananum og netinnslögum sem birtust á mbl.is – og naut þetta framtak talsverðrar athygli. Snurða hljóp á þráðinn þegar meintir vinir Einars, þeir Sveppi og Auddi, fengu hann í sjónvarpsþátt sinn þar sem þeir reyndu að gera stólpagrín að offituvanda Einars. Fæstum, og síst Einari, var skemmt og þótti hið ósmekklega grín Sveppa og Audda yfir strikið, var kennt við einelti og svo fór að þeir báðu Einar afsökunar. Megrunarátakinu lauk hins vegar í bili þannig að Loga fannst ganga hægt og stendur til að taka upp þráðinn að nýju – enda hafa landsmenn, að því er virðist, ótakmarkaðan áhuga á fitubrennslu frægra.

Á frægð sína megrun að þakka

Frægasti Íslendingurinn sem farið hefur í megrun er Guðjón Sigmundsson; hann á frægð sína beinlínis að þakka megrun sem hann fór í frammi fyrir

alþjóð í sjónvarpsþættinum Dagsljósi, forvera Kastljóss, í Ríkissjónvarpinu. Guðjón, eða Gaui litli, var þá tiltölulega óþekktur leikmyndagerðarmaður en augu þjóðarinnar beindust að Gauja sem birtist með reglubundum hætti á skjánum þar sem hann var vigtaður, veginn og mældur auk þess sem hann greindi frá því hvað á daga sína hefði drifið í átakinu. Þetta breytti lífi Gauja sem í kjölfarið stóð fyrir ýmsum námskeiðum þar sem offituvandanum var sagt stríð á hendur og hollir lífshættir boðaðir. „Þetta voru sjö mánuðir, 1. október 1996 til 4. apríl 1997,“ segir Gaui litli og horfir til baka. „Þetta var fyrsta raunveruleikasjónvarp í Evrópu sem sennilega gerði það að verkum að þetta náði þessum vinsældum. Jújú, þetta breytti öllu hjá mér, andlega sem líkamlega.“ Gaui tók af sér 51 kíló á þessum tíma, sem hann segir algjöra vitleysu; það sé alltof bratt og geti hreinlega verið lífshættulegt. „Neinei, ég hef nú ekki bætt þeim öllum á mig aftur. Þetta er jójó-system sem ég bý við, er sveiflukenndur; stundum misnotar maður matinn. Ég væri góður alki hefði ég fetað þá braut,“ segir Gaui. Hann bendir Sigmundi Davíð á að engin lausn henti öllum, sumir þoli eitt illa og annað vel. Hugsa verði um sitt magamál. „Mér lýst ágætlega á þennan íslenska kúr. Um að gera að borða ekki unnar vörur um of. Ég er nú á Hlöðum uppi í Hvalfirði þar sem við, í samstarfi við aðra, erum með sveitafittness. Og leggjum upp úr því að borða bara beint frá býli.“ Gaui litli segir þetta allt spurningu um sjálfsvirðingu, að þyngd og fituprósenta sé bara bull ef sjálfsvirðingin er þokkaleg. Þyngstur var hann 173 kíló. „Ég er ógeðslega flottur 115 til 120 kíló. Ég er svo stór. En miðað við þetta kjörþyngdarviðmið ætti ég að vera 95 kíló. Það er líka bull.“ Gaui segist hafa sloppið við aðkast að mestu en ekkert launungarmál sé að feitir einstaklingar séu lagðir í einelti. En kannski ekki alveg allir. „Ég man að Davíð [Oddsson] sagði mér frá því að hann hefði farið á kíví-kúrinn en misskilið hann; að borða mætti allt nema kíví. Honum þótti það mjög fyndið og hló mikið þegar hann sagði mér þetta.“ Jakob Bjarnar Grétarsson ritstjorn@frettatiminn.is

einfaldlega betri kostur

R A G N I M Ý R A L SA R I R Y F RÝMUM NUNNI Í L T S U HA ER B M E T P E S . 4 R U K LÝ

% 0 7 30 L ÁT TUR A FS

LI Ð I U R Ö V 00 YFIR 10

RÁ

VER U Ð U K L ÆK

ÐI

A L A S R E G ELGI A H L A S ES

SÞ A Ð E I N 3. OG 4. SEPT. T TUR Á L S F A M 40-80%TLITSGÖLLUÐURU

Bjóðum uppá vaxtalaust lán til 6 mánaða

sendum um allt land

ÁVÖ ÐÚ AF LÍTI GNUM OG SM HÚSGÖ

ILVA Korputorgi, s: 522 4500 www.ILVA.is - laugardaga 10-18 sunnudaga 12-18 mánudaga - föstudaga 11-18:30

viðtal

Helgin 2.-4. september 2011

Það er ekki til siðs að smáríki hegði sér svona Tveir áratugir eru liðnir frá því að Eystrasaltsríkin þrjú öðluðust sjálfstæði og losnuðu undan oki Sovétríkjanna. Jónas Haraldsson ræddi við Jón Baldvin Hannibalsson um sögu málsins og þátt Íslands og hins íslenska utanríkisráðherra í þróuninni á ögurstund.

ystrasaltsþjóðir minnast þess að tveir áratugir eru liðnir frá því þær öðluðust sjálfstæði undan oki Sovétríkjanna. Þáttur Íslands í því er skrifaður í sögu Eistlands, Lettlands og Litháens og einkum nafn eins manns, Jóns Baldvins Hannibalssonar, þáverandi utanríkisráðherra. Vesturveldin voru tilbúin að fórna hagsmunum þessara þriggja smáríkja til að tryggja þá sem þau töldu aðra og meiri í samskiptum við stórveldið í austri, Sovétríkin. Utanríkisráðherra minnsta NATO-ríkisins var annarrar skoðunar og varði hagsmuni hinna undirokuðu ríkja með oddi og egg. Ég hef oft verið spurður af lærðum stjórnmálafræðingum, segir Jón Baldvin, hvernig það mátti vera að Ísland, sem er ekki þekkt af því að vera stórveldi á alþjóðavettvangi, tók upp á því að hafa frumkvæði að einhvers konar hjálparstarfi við sjálfstæðisbaráttu þessara þriggja smáþjóða, Eista, Letta og Litháa, á árabilinu 1988 til 1991. Það er undrunartónn í spurningunni vegna þess að þetta er eiginlega brot á lögmálinu. Það er ekki til siðs að smáríki hegði sér svona. Það er samkvæmt bókinni til þess ætlast að þau leiti sér skjóls hjá hinum sem eru stærri og fyrirferðarmeiri en hafi ekki frumkvæði. Það flokkast kannski undir mikillæti að brjóta þetta lögmál. En við gerðum það nú samt. Þegar frá líður og sagnfræðingar eru farnir að skoða þetta þá tek ég eftir því, bæði í Eystrasaltslöndum og í alþjóðlegum fræðiritum, að þetta vekur nokkra undrun og er orðið svolítið rannsóknarefni. Þess vegna þarfnast þetta skýringar, segir utanríkisráðherrann fyrrverandi.

Langvarandi hnignun

Það byrjar allt með hnignun Sovétríkjanna. Gorbatsjov kemur til valda 1985 og hans tímabil nær til ársloka 1991. Sovétríkin höfðu verið í langvarandi hnignun undir Brésneff. Gorbatsjov er til þess að gera ungur maður og honum er ljóst, þegar hann nær völdum, að það verður að grípa til aðgerða því Sovétríkin eru hreinlega að koðna niður undan eigin þunga. Efnahagskerfið er í molum. Afganistan-stríðið var þeim óbærilegt. Það er tvenns konar upplifun. Sovéskur almenningur leit á þetta sem stöðugleikatímabil eftir allar hörmungar fyrri tíðar. En það var linnulaus hnignun. Sovétríkin voru í djúpri kreppu. Hann innleiðir það sem hann kallar umbótastefnu sína undir tveimur slagorðum; Glasnost, opnun, og Perestrojka, kerfisbreyting. Ég nefni þetta strax af því að sjálfstæðishreyfingar Eystrasaltsþjóðanna eiga rætur að rekja til þessa. Þær hefðu naumast orðið til ef Gorbatsjov hefði ekki verið að boða breytta tíma, ef hann hefði ekki afnumið Brésneff-kenninguna sem áskildi Sovétríkjunum rétt til hernaðaríhlutunar á þeirra yfirráðasvæði, sem þeir skilgreindu svo, Fréttatíminn2x10_2.sept.pdf 1 9/1/11 3:58 PM þ.e. í Austur-Evrópu.

Við vorum allir sannfærðir um það að ef þetta yrði gert á þessum tíma myndu önnur ríki hunskast til að koma í kjölfarið.

OPIÐ HÚS Laugardag, 3. september, kl. 10-14 C

• Frí heilsufarsskoðun • Lukkuleikur og tilboð • Kynning á fæðubótarefnum frá All Stars • Ný og glæsileg tímatafla kynnt með yfir 400 tímum í viku hverri. • Frítt í allar 9 World Class stöðvar milli kl. 10-14

CMY

Sjá nánar á worldclass.is

- HEILSURÆKT FYRIR ÞIG -

Jón Baldvin Hannibalsson, þáverandi utanríkisráðherra, í Lettlandi í janúar 1991. Hann svaraði neyðarkalli Eystrasaltsríkjanna, einn NATO-ráðherra. Ljósmynd/RAX.

Sjálfstæðisbarátta í áföngum Smám saman fara að myndast hreyfingar í Eystrasaltsríkjunum; fyrst eins máls hreyfingar, umhverfisvernd, en að öðru leyti menningarleg sjálfstæðisbarátta því þessar þjóðir voru við dauðans dyr í þeim skilningi að frá því að þær voru hernumdar og innlimaðar í stríðslokin af Rússum var stunduð þar grimmileg rússunarpólitík. Forystumenn þessara þjóða, pólitískir og menningarlegir, voru miskunnarlaust handteknir og fluttir í nauðungarbúðir, gúlagið, eða drepnir. Inn voru fluttir Rússar. Staðan var orðin þannig að rússneskan var orðin ráðandi mál. Tungumál þeirra voru eiginlega að verjast neðanjarðar þannig að þessar sjálfstæðishreyfingar verða til þegar nýlenduveldið slakar á klónni. Þetta gerist í áföngum frá 1987 til 1991. Það eru stofnaðar þverpólitískar sjálfstæðishreyfingar og efnt til kosninga. Það eru myndaðar ríkisstjórnir sem eru ábyrgar gagnvart þingum. Þjóðirnar eru eiginlega búnar að varpa af sér stalínisma-okinu en þær tilheyra ennþá Sovétríkjunum.

Kuldalegar móttökur

Þegar þær eru búnar að gera hreint fyrir sínum dyrum og leita vestur á bóginn eftir viðurkenningu á sjálfstæði sínu og stuðningi við lýðræðisþróunina, verður þeim bylt við. Þeim er tekið kuldalega. Öfugt við það sem leiðtogar Vesturveldanna, Bush Bandaríkjaforseti, Kohl Þýskalandskanslari, Mitterrand, Thatcher, sögðu opinberlega, lögðu þau baka til þunga pressu á þessar þjóðir að vera ekki að þessu brölti. Þær áttu að draga sjálfstæðisyfirlýsingar sínar til baka, sætta sig við að vera innan Sovétríkjanna, semja um aukna sjálfstjórn en gera ekki ýtrustu kröfur. Þetta gekk svo langt að Kohl og Mitterrand sendu sameiginlega bréf til leiðtoga sjálfstæðisbaráttunnar, Landbergis, eftir að Litháar lýstu yfir sjálfstæði 11. mars 1990, þar sem þeir beinlínis skora á hann opinberlega að draga þetta til baka. Hann neyddist til að frysta sjálfstæðisyfirlýsinguna gegn stuðningi við að aflétta viðskiptabanni Sovétríkjanna. Þeir voru orkulausir, það átti að svelta þá til hlýðni. Á þessu eru þær skýringar að forysturíkið, Bandaríkin, óttast það að ef þessar þjóðir fara út úr þjóðafangelsi Sovétríkjanna þá verði það byrjunin á þróun sem endi með því að Sovétríkin leysist upp. Maðurinn sem þeir áttu allt undir og vildu semja við, Gorbatsjov, var forseti Sovétríkjanna. Hann hafði einn höfuðtilgang í tilverunni; að koma í veg fyrir að Sovétríkin leystust upp. Bandaríkjamenn túlkuðu stöðu mála þannig að þeir yrðu að ná fram samningum um endalok kalda stríðsins, afvopnun og samkomulagi um að ekki yrði beitt vopnavaldi í Austur-Evrópu þótt þær þjóðir brytust undan rússneska hernáminu. Þá var þetta gríðarlega mikilvægt mál fyrir Þjóðverja. Þýskaland var klofið land með einn höfuðtilgang; friðsamlega sameiningu landsins. Þeir töldu sig eiga allt undir Gorbatsjov. Þeir höfðu borgað stórfé til Gorbatsjovs til þess að hjálpa honum efnahagslega svo að

hann styddi það að Þýskaland mætti sameinast friðsamlega og halda áfram í NATO. Síðan komu tilbrigði við þessi sömu stef frá Mitterrand og Thatcher. Hún sagði: Gorbatsjov er lykilmaður í því að við getum bundið enda á kalda stríðið og það má ekkert gera sem gæti valdið því að honum yrði steypt af stóli og harðlínumennirnir komi til baka. Þetta var alvarlegt mál því ef þeir trúðu þessu þá trúðu þeir því að þeir ættu allt sitt undir Gorbatsjov. Ef hann færi frá kæmu harðlínumenn til baka og þá myndi allt ganga til baka og þar með væri kannski hætta á vopnuðum átökum aftur í Austur-Evrópu. Það var þess vegna ekki lítið sem hvíldi á herðum þessara leiðtoga sjálfstæðishreyfinganna. Þeim var sagt að friður og stöðugleiki í Evrópu og möguleikar á að binda enda á kalda stríðið byggðist á því að þeir héldu áfram að vera þrælar í Sovétríkjunum.

Undarlegur mishljómur

Þetta er mönnum æ betur ljóst núna þegar öll skjölin eru farin að koma fram. En menn með góða tónheyrn heyrðu þó að það var undarlegur mishljómur, annars vegar í ræðunum um lýðræði og sjálfsákvörðunarrétt þjóða og hins vegar þessari undarlegu þögn og þrýstingi á bak við tjöldin um það að prinsippin áttu ekki við og realpólitíkin var öll önnur. Stundum braust það út opinberlega. Á árinu 1990 er mikið að gerast. Það eru stofnuð samtök um stöðugleika og frið í Evrópu og settar af stað ráðstefnur og samningaferli um afvopnun í Vín. Einn parturinn af þessu var að undirbúa samninga austurs og vesturs, fyrrverandi Varsjárbandalagsríkja og vestrænna lýðræðisríkja. Ein af þessum ráðstefnum var haldin í Kaupmannahöfn. Uffe Ellemann-Jensen, sem var nánasti samstarfsmaður minn að því er varðaði það að styðja við bakið á Eystrasaltsþjóðunum, var gestgjafi á þessari ráðstefnu. Þangað koma utanríkisráðherrar hinna nýfrjálsu þjóða. Þeim hafði verið boðið og búast við að fá að tala máli sinna þjóða. En Rússar segja: Ef þessum mönnum verður hleypt inn þá erum við farnir. Og þar með var komin hótunin um að setja allt samningaferlið um endalok kalda stríðsins í uppnám. Uffe lúffaði og þeir voru reknir út. Af því að þetta er á Norðurlöndum, og ég einn af utanríkisráðherrum Norðurlanda, þá þýddi það að þegar gestgjafar og stórveldamenn eru búnir þá koma Norðurlandamenn. Ég fleygði ræðunni þegar ég heyrði þessi tíðindi og talaði yfir hausamótunum á öllum, bara um málefni Eystrasaltsríkja, og sagði einfaldlega að ef leiðtogar vestrænna lýðræðisríkja stæðu í þeirri trú að þeir gætu samið við Sovétríkin um endalok seinni heimsstyrjaldar í þessum heimshluta og um frelsun AusturEvrópu, afvopnunarmál eða hvað annað í samskiptum á kostnað þeirra þriggja smáþjóða sem verst hefðu verið leiknar í stríðinu, hernumdar af báðum aðilum og innlimaðar í hálfa öld, væri það óþolandi og kæmi ekki til greina. Framhald á næstu opnu

% tur

afslát

1925

fyrst og fremst ódýr

1498 Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillur og/eða myndabrengl

Lambalæri af nýslátruðu

Krónan Krónan Krónan Árbæ Mosó Höfða

% tur

VERÐ!

afslát

1925

kr. kg

DÚNDUR VERÐ -

898

998

kr. kg

Kjúklingur með lime og rósmarín

! t g e l i g æ þ g o t l a Einf

898

kr. kg

Verð áður 3849 kr. Ungnauta mínútusteik, erlend

Verð áður 3849 kr. Ungnauta piparsteik, erlend

kr. kg

FRábæRt

Lambasúpukjöt af nýslátruðu

kr. kg

Núðlur með kjúklingi

í pk .

989 469 kr. kg

Krónu lasagna

Krónan Krónan Krónan Krónan Krónan Granda Akranesi Breiðholti Lindir Vestmannaeyjum

Krónan Reyðarfirði

kr. pk.

Krónu mexíkóskar tortillur

Krónan Hvaleyrarbraut

Krónan Krónan Reykjavíkurvegi Selfossi

viðtal

Helgin 2.-4. september 2011

Þetta varðar Ísland á þann hátt að ég fékk upphringingu um miðja nótt á Vesturgötuna. Skammaður á íslensku

Þegar ég kom úr ræðustólnum sprettur upp aðalsamningamaður Bandaríkjamanna, Campelmann, faðmar mig að sér og segir: Mikil eru þau forréttindi utanríkisráðherra smáþjóðar að mega segja sannleikann. Ég hafði ekki gengið nema nokkur skref frá honum þegar þreklegur maður vindur sér að mér með steyttan hnefann og hrópar: Þetta var skammarlegt Jón Baldvin – á íslensku með hreim – allt sem þú sagðir um Sovétríkin var lygi. Þetta var Júrí Resetov sem seinna varð sendiherra hins nýja Rússlands í Reykjavík. Þremenningarnir upplifðu það að vera ekki velkomnir í hóp frjálsra þjóða, lýðræðisríkja. Þeim var sagt að snauta. Þegar maður veltir fyrir sér hugarfari almennings í þessum löndum gagnvart Íslandi geta menn ímyndað sér frásagnir af þessu heima. Myndirnar af þeim sem boðflennum sem voru reknar til baka en það stendur upp einn fulltrúi smáríkis og úr

Innan og utan víggirðinganna í Ríga. Jón Baldvin: Þetta voru einhverjar ógleymanlegustu stundir í mínu lífi. Í janúarförinni heimsótti hann allar höfuðborgir Eystrasaltsríkjanna. Ljósmynd/RAX

því að búið var að þagga niður í þeim talar hann þeirra máli. Frá og með þessu augnabliki vissu allir í Eystrasaltslöndum hver þessi maður var og hafa vitað það síðan, vegna þess að þegar þú ert í nauð-

20% afsláttur af Vitabiotics vítamínum í Lyfjum & heilsu afslátturinn gildir til 30. september 2011

um staddur og átt bara einn vin í veröldinni þá skiptir það máli, jafnvel þótt hann komi frá litlu landi. Sama sagan endurtók sig í París í nóvember. Þegar á reyndi sögðu Rússar: Við eða þeir; og Frakkar lúffuðu. Þriðji kafli í þessu drama gerist síðan í byrjun janúar 1991. Kremlverjar töldu ástandið óþolandi og tóku ákvörðun um að binda enda á þetta ástand með því að beita hervaldi á þeirri forsendu að afnám Brésneff-kenningarinnar hefði bara gilt fyrir lönd utan Sovétríkjanna en ekki fyrir þau sem voru innlimuð. Það átti að finna tilefni, sem var það að þessar nýju hreyfingar, ríkisstjórnir í þessum löndum, væru að beita rússneska minnihlutann harðræði. Því þyrfti að víkja þeim frá til þess að veita Rússum mannréttindi. Þetta átti að vera réttlætingin.

Neyðarkall um miðja nótt

Vitabiotics Vítamínlínan fæst í öllum verslunum Lyfja & heilsu

Finndu það vítamín sem hentar þér og þú færð öll næringarefni sem þú þarfnast. Kynntu þér vítamínin nánar á Vitabiotics síðunni á Facebook.

við hlustum!

Dagana 12. og 13. janúar koma skriðdrekarnir. Þeir taka opinberar byggingar og drepa landamæraverði. Það kemur til skotbardaga við sérsveitirnar fyrir utan ráðuneyti og þinghúsið í Ríga. Skriðdrekarnir fara líka af stað í Tallin. 15. janúar byrja Bandaríkjamenn innrásina í Írak. Það er önnur skýring á því af hverju Rússar völdu þennan tíma. Þeir gerðu sér vonir um að öll athygli heimsins beindist að innrásinni þannig að þeir kæmust frekar upp með þetta. Þetta varðar Ísland með þeim hætti að ég fæ upphringingu örfáum dögum fyrir 13. janúar, um miðja nótt, á Vesturgötuna. Þar eru skruðningar og læti á línunni og erfitt að skilja hvað er á seyði en skilst þó að lokum að þar er Landbergis sem segir: Ef þú meinar eitthvað með því sem þú hefur verið að segja við okkur að undanförnu til stuðnings, komdu þá strax og sýndu það í verki því að það er búið að taka þá ákvörðun að brjóta okkur á bak aftur og hernámsliðið er farið af stað og það er ekkert sem getur stöðvað það nema nærvera utanríkisráðherra frá NATO-ríkjum. Hann sendi þetta neyðarkall út um allar trissur en til þess að gera langa sögu stutta var bara einn sem mætti, undirritaður.

Þetta voru einhverjar ógleymanlegustu stundir í mínu lífi en ég heimsótti allar borgirnar. Þarna var allmikil sveit fjölmiðlamanna. Skriðdrekar voru á ferli og rússneskar hersveitir víða. Sjálfstæðishetjurnar í Litháen voru búnar að búa um sig í þinghúsinu og höfðu hlaðið upp götuvígjum, þ.e. jarðýtum, trukkum og grjóthnullungum. Það voru um 600 þúsund manns á götunum sem horfðu óttalaust inn í byssuhlaupin hjá Rússunum. Það var upplifun mín að ef valdbeitingunni yrði haldið til streitu yrði þarna eitthvert mesta blóðbað eftirstríðsáranna. Menn myndu bara leggjast fyrir skriðdrekana. Ég var linnulaust á fréttamannafundum með Landbergis til að tala máli þeirra og höfða til Sovétmanna til að stöðva þetta þegar í stað, talaði á útifundum og fór einnig til hinna borganna. Litháar bjuggust við hinu versta og höfðu sent út neyðarkall til heimsbyggðarinnar en það kom enginn – nema utanríkisráðherra Íslands.

Valdaránstilraunin var augnablik Jeltsíns

Lokapunkturinn í þessu kom síðan þegar harðlínumennirnir létu loksins til skarar skríða gegn Gorbatsjov. Hann var smám saman að missa tök sín á völdunum. Það var að koma fram á sjónarsviðið annar maður, Boris Jeltsín. Leið Jeltsíns til valda var byggð á því að hann vildi afskrifa Sovétríkin. Hann vildi endurreisa Rússland og gera nýtt bandalag við þær þjóðir sem vildu vera í bandalagi við Rússland. Jeltsín var tilbúinn að fórna Sovétríkjunum, bara til að losna við Gorbatsjov. Valdaránstilraunin var hans augnablik. Gorbatsjov hafði leitað til harðlínumannanna þegar allt fór í handaskolum hjá honum. Þetta voru ráðherrar úr hans eigin ríkisstjórn og yfirmenn eftirlits- og öryggsistofnana í Sovétríkjunum sem snerust gegn honum og höfðu sett hann í stofufangelsi á Krím og ætluðu að beita hluta af hernum og sérsveitunum til valdatöku í Moskvu. En sjaldan hafa jafn miklir amatörar staðið að verki. Þetta var vanhugsað og vitlaust. Jeltsín stendur að lokum uppi á skriðdrekanum, sem búið var að stilla upp,

og valdaránstilraunin rennur út í sandinn.

Höfði var táknmynd

Það er utanríkisráðherrafundur í NATO á sama tíma. Schröder, framkvæmdastjóra NATO, var falið að ná sambandi við Jeltsín. Schröder færði okkur skilaboð hans. Þau voru einföld. Lýðræðið hefur sigrað. Ég er fulltrúi þess. Þið, fulltrúar lýðræðisríkjanna í Evrópu, eigið allir sem einn að styðja lýðræðisöflin í hinum gömlu Sovétríkjum sem ég er fulltrúi fyrir. Ræða mín hjá NATO var stutt. Hún var þessi: Nú getur enginn haldið því fram að stuðningur við lýðræðisöflin í fyrrum Sovétríkjunum skapi þá hættu að Gorbatsjov falli. Hann er fallinn. Þá getur enginn sagt að harðlínumenn komi til baka. Þeir hafa reynt og eru fallnir. Nú höfum við fengið skilaboð frá forystumanni Rússa um að við eigum að styðja lýðræðisöflin. Hvað er okkur að vanbúnaði? Á heimleiðinni náði ég sambandi við forystumennina þrjá í Eystrasaltslöndunum og bauð þeim í Höfða. Sagði þeim að nú væri tækifærið, allt í upplausn í Moskvu. Gerum þetta með stæl, Höfði er táknmynd þar sem gera átti tilraun til að binda enda á kalda stríðið. Nú skulum við innsigla þetta þar. Þeir komu og athöfnin fór fram í Höfða 26. ágúst 1991. Þar með viðurkenndi íslenska ríkið endurreist sjálfstæði þessara þriggja ríkja og tók upp formlegt stjórnmálasamband og skipst var á diplómatískum fulltrúum. Við vorum allir sannfærðir um það að ef þetta yrði gert á þessum tíma myndu önnur ríki hunskast til að koma í kjölfarið, nægilega mörg til þess að ekki yrði aftur snúið. Svo rúllaði boltinn af stað; Kaupmannahöfn, svo Ósló og síðan Stokkhólmur. Ég hafði sérstaklega gaman af þessu með Stokkhólm vegna þess að kollegi minn, meira að segja sósíaldemókrati, Sten Andersson utanríkisráðherra hafði farið um mig mjög óvægnum orðum nokkrum dögum áður og kallað mig óábyrgan ævintýramann og að ég léki mér að eldinum. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is

ÍSLENSKT HVÍTKÁL

ÍSLENSKT SPERGILKÁL

289

598

KR./PK.

TB KJÖ ORÐ

KR./KG

SPELTRÚGBRAUÐ

229

KR./PK.

1598

JÖTBOR

SÓLKJARNARÚGBRAUÐ

FERSKT LAMBALÆRI AF NÝSLÁTRUÐU

ÐI

BESTIR Í KJÖTI

ÍSLENSKT KJÖT

KR./KG

Við sneiðum kjötið þér að kostnaðarlausu

ÍSLENSKT KJÖT

Þú kaupir læri, hrygg eða frampart og við sneiðum kjötið að þínum óskum

ÍSLENSKTKJÖT LAMBA Læri

Lærissneiðar Sirloin

FERSKUR HÁLFUR LAMBAFRAMPARTUR, SAGAÐUR

898

KR./KG

100% TAKJÖT NAU

ÍSLENSKT KJÖT

Leggur

KR./STK.

Frampartur

Framhryggjasneiðar

Súpukjöt

BESTIR Í KJÖTI

NÝTT Í NÓATÚNI!

SÓMA BRAUÐSALÖT

287

KR./PK.

noatun.is

TB KJÖ ORÐ

KJÖTBORÐ

249

Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/eða myndabrengl

UNGNAUTABORGARI, 120 G

Kótilettur

Hryggur

Við gerum meira fyrir þig

FERSKUR LAMBAHRYGGUR AF NÝSLÁTRUÐU

1998 KR./KG

Úrval, gæði og þjónusta í Nóatúni

ÍSLENSKT KJÖT LAVAZZAPÚÐAR FYRIR SENSEO VÉL

20% afsláttur

GÖTEBORGS BALLERINA KEX, 190 g

379

197

EGILS KRISTALL SÍTRÓNU, 1 LÍTRI

PRINS PÓLÓ MINI

KR./PK.

UNGNAUTAFILLE

3358

KR./KG

4198

ÍSLENSKT KJÖT

179

25%

KR./STK.

afsláttur Ú

TB KJÖ ORÐ

KJÖTBORÐ

KR./KG

2298

BESTIR Í KJÖTI Ú

1698

GRÍSALUNDIR

FINDUS KANILSNÚÐAR

484 KR./PK.

KJÖRÍS TILBOÐSÍS SÚKKULAÐI EÐA VANILLU, 1 LÍTRI

250

KR./PK.

299 KR./PK.

LÍFRÆNN TUR BARNAMA

HIPP BARNAMATUR 400 G, 6 TEGUNDIR

449 KR./PK.

CASA FIESTA LÍNAN

15%

afsláttur

viðtal

Helgin 2.-4. september 2011

Örlátir krakkar styrkja UNICEF Þau sem landið munu erfa gefa þeim fullorðnu ekkert eftir þegar kemur að viðbrögðum við neyðarkalli vegna ástandsins í Austur-Afríku. Íslenskir krakkar hafa verið duglegir að færa UNICEF peningagjafir og óhætt er að segja að unga fólkið sýni mikla hugkvæmni þegar kemur að fjáröflun fyrir sveltandi jafnaldra í Afríku. Þau sem hafa komið færandi hendi hafa sum hver gefið af sumarhýrunni sinni og afmælispeningum og eru sammála um að sælla sé að gefa en þiggja.

slendingar hafa brugðist vel við hjálparbeiðni vegna hungursneyðarinnar sem geisar á þurrkasvæðunum í austurhluta Afríku. Ástandið þar er skelfilegt, eins og alþjóð veit, og UNICEF á Íslandi hefur einbeitt sér að því að hjálpa þúsundum lífshættulega vannærðra barna. Metfjöldi hljóp í Reykjavíkurmaraþoninu fyrir skömmu og safnaði áheitum fyrir UNICEF. Auk þess hafa Íslendingar verið svo duglegir við að láta fé af hendi rakna í fjársöfnun UNICEF að starfsfólk samtakanna á vettvangi hefur fært þjóðinni sérstakar þakkir.

Lék á fiðlu á Menningarnótt Ágústa Dómhildur Karlsdóttir er nýorðin 14 ára. Hún safnaði fé fyrir vannærðu börnin í Austur-Afríku með fiðluleik á Menningarnótt. Fiðlukassann hafði hún opinn fyrir framan sig og safnaði um 80.000 krónum í hann. Hún bætti síðan vð 35.000 krónum af afmælispeningunum sínum og færði UNICEF heilar 106.000 krónur. „Ég sá auglýsingar frá UNICEF um söfnunina og datt þá í hug að safna fyrir þau,“ segir Ágústa. „Þetta gekk mjög vel. Framar mínum björtustu vonum og það voru margir sem gáfu og sumir gáfu frekar mikið,“ segir Ágústa og bætir því við að sér hafi fundist alveg sjálfsagt að gefa börnunum í Afríku 35.000 krónur úr eigin vasa.

Með klink í þremur bakpokum Vinkonurnar Andrea, Diljá og Hugrún fóru að dæmi Ágústu Dómhildar og söfnuðu fé á Menningarnótt með flautuleik. „Ég var að fletta dagblaði og sá sagt frá því að stelpa sem við þekkjum, Ágústa, væri að spila á fiðlu á Menningarnótt. Ég hringdi þá í Diljá og Hugrúnu og við ákváðum það bara á hádegi á laugardeginum að fara

Bröns alla laugardaga og sunnudaga

Verð aðeins

1.895

með kaf fi eða te Aðalstræti 2 | 101 Reykjavík | Sími: 517 4300 | www.geysirbistrobar.is

niður í bæ og safna peningum með því að spila saman,“ segir Andrea en þær vinkonurnar eru nýbyrjaðar í 8. bekk. „Við æfðum okkur smá fyrst og drifum okkur svo í bæinn.“ Stelpurnar söfnuðu tæpum 59.000 krónum á Menningarnótt og þar af voru 50.000 krónur í smámynt þannig að það var enginn smá burður þegar

þær fóru með peningana til UNICEF. „Við þurftum að skipta klinkinu í þrjá bakpoka vegna þess að annars hefði þetta verið alltof þungt fyrir bökin á okkur,“ segir Andrea og bætir því við að söfnunina hafi verið mjög skemmtilega. „Það var ótrúlegt hvað fólk tók okkur vel og var jákvætt. Það var æðislegt og okkur var hrósað á milli laga.“

viðtal 21

Helgin 2.-4. september 2011

Ótal leiðir og ekkert ómögulegt „Síðustu daga hefur verið mikill gangur í söfnuninni og einstakt að sjá hvernig grasrótin hefur tekið við sér. Og það er ekki síst ánægjulegt að sjá hvernig börn vilja ólm styrkja jafnaldra sína og koma þeim til aðstoðar,“ segir Sigríður Víðis Jónsdóttir, upplýsingafulltrúi UNICEF á Íslandi. „Við erum afar

þakklát öllu þessu frábæra fólki, sem og þeim þúsundum Íslendinga sem lagt hafa söfnuninni lið,“ segir Sigríður en vel yfir 10.000 manns eru að baki framlagi Íslands. „Okkur finnst þetta sýna í hnotskurn hvernig margt smátt gerir eitt stórt og hversu miklu er hægt að áorka í sameiningu. Þegar kemur að því

hvernig hægt er að safna fé þá eru ótal leiðir enn fremur færar, líkt og dæmin hér að neðan sýna. Ekkert er ómögulegt.“ Enn er hægt að styðja við söfnunina á www.unicef. is og með því að hringja í síma 908-1000 (1.000 krónur), 908-3000 (3.000 krónur) og 908-5000 (5.000 krónur).

Starfsfólk UNICEF á vettvangi hefur tekið eftir því hversu vel Íslendingar hafa brugðist við neyðarkallinu og færa þjóðinni kærar þakkir.

Þau þurfa peningana meira en ég Ísak Parsi gerði sér ferð á skrifstofu UNICEF og færði samtökunum 15.000 krónur af afmælispeningunum sínum og sumarhýrunni. „Ég var að horfa á sjónvarpið og sá auglýsingu og myndir af börnunum í Sómalíu og ákvað að gefa þeim peningana vegna þess að þau þurfa miklu meira á þeim að halda en ég,“ segir Ísak. Ísak segir tilfinninguna sem fylgir því að gefa sveltandi börnum peninga vera mjög góða. „Illugi Breki, vinur minn, fór með mér og þegar við vorum komnir þá vildi hann gefa líka. Hann var með 3.000 krónur á sér og lét þær í söfnunina.“

Vildarþjónusta

Viðskiptavinum í Vildarþjónustu býðst leikhúskort á lægra verði. Nú er að hefjast spennandi leikár í Þjóðleikhúsinu þar sem helstu listamenn landsins stíga fram á sviðið og sýna áhorfendum nokkur helstu verk leikbókmenntanna auk nýrra og spennandi verka úr samtímanum. Viðskiptavinum í Vildarþjónustu Arion banka býðst leikhúskort að fjórum sýningum á 9.900 krónur og ungmennakort á 7.900 krónur.

Hvað skiptir þig máli?

Ætlar að halda áfram að safna Valný Lára Jónsdóttir Kerúlf er 12 ára og býr á Egilsstöðum. Hún hélt tombólu á bæjarhátíðinni Ormsteiti og safnaði þar 12.500 krónum en áður hafði hún gefið 5.000 krónur úr eigin vasa í söfnunina. Þá peninga vann hún sér inn með því að aðstoða mömmu sína á kaffihúsinu hennar. „Ég var alltaf að sjá fréttir frá Afríku í blöðunum og fannst þetta svo sorglegt og langaði að gera eitthvað til þess að hjálpa börnunum. Ég vildi bara gera eitthvað,“ segir Valný Lára. „Tombólan gekk mjög vel og það komu mjög margir,“ segir Valný Lára sem er ákveðin í að halda áfram að safna. „Já, ég geri það alveg pottþétt.“

Tilboðið gildir til og með 6. september. Kortin fást í miðasölu Þjóðleikhússins, sími 551 1200. Greiða þarf með debet- eða kreditkorti frá Arion banka.

arionbanki.is — 444 7000

viðtal

Helgin 2.-4. september 2011

Sara Blædel er heilluð af Íslandi og finnst fátt skemmtilegra en að fara á hestbaki um íslenska náttúru þar sem hún finnur andann hellast yfir sig.

Ég hef hvorki áhuga á né smekk fyrir því að segja ástarsögur. Þær eru of hægar og viðburðasnauðar fyrir minn smekk.

Tilgangslausa ofbeldið er óhugnanlegt en áhugavert

Danski glæpasagnahöfundurinn Sara Blædel nýtur mikilla vinsælda í heimalandinu. Hún var vinsælasti höfundur landsins, að mati danskra lesenda, árið 2009 og það sama ár varð hún efst í vali lesenda á rithöfundi ársins hjá Søndagsavisen – með yfirburðum. Hróður hennar hefur borist víða og meðal annars til Íslands þar sem þrjár bóka hennar hafa komið út. Þá kom fyrsta skáldsaga hennar út í Bandaríkjunum fyrir skömmu. Þórarinn Þórarinsson hitti Blædel á Hótel Nordica og kolféll fyrir henni á meðan hann komst meðal annars að því að Sara hefur legið yfir glæpasögum frá því hún var barn og er því á heimavelli þegar hún spinnur glæpavefi utan um aðalpersónu sína, Louise Rick.

É Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is

g fór frekar spenntur til fundar við Söru Blædel sem ég komst að eftir myndagúggl að væri bráðhugguleg, dökkhærð kona á miðjum aldri. Ég ranglaði dágóða stund árangurslaust um anddyri hótelsins og svipaðist um eftir konu sem passaði við lýsinguna. Í eyrum mínum bergmálaði hávært skvaldur og glasaglamur gesta sem sturtuðu í sig áfengum drykkjum í kapp við klukkuna þar sem það var „happy hour“ á barnum og veigarnar á viðráðanlegu verði. Úti í horni, einsömul í ljósum sófa fjarri gleðiglaumnum,

ATH! ppa Rjómi með taur ! ng le endist

gulrótasúpa

með vorlauk og sýrðum rjóma

Skannaðu kóðann eða farðu á gottimatinn.is til að fá alla uppskriftina.

sat dökkhærð kona sem geislaði af slíkri fegurð og þokka að hávaðinn í bakgrunninum þagnaði í höfði mér. Þetta fannst mér mögulega geta verið Sara Blædel enda situr svona kona ekki ein í hótelanddyri nema hún sé að bíða eftir einhverjum. Verst bara að hún var svo sæt að ég missti hálfpartinn málið og þorði ekki að ávarpa hana og kanna hvort hún væri virkilega sú sem ég átti að hitta. En þegar augu okkar mættust hvarf efinn; Sara Blædel stóð upp og gekk brosandi til mín með glampa í augunum, tók í höndina á mér og kynnti sig. Hún var í svörtum leðurbuxum þannig að óttinn hvarf og ég vissi að hér væri komin kona sem gaman væri að tala við. „Ég hef komið til Íslands þrisvar sinnum áður. Ég elska landið og finnst æðislegt að fara í útreiðartúra,“ segir Sara og strýkur lærin um leið og hún segist vera að drepast úr strengjum enda nýkomin af baki eftir fimm tíma túr. „Ísland er allt öðruvísi en Danmörk. Það er allt öðruvísi; náttúran, veðrið, fólkið, maturinn. Allt.“ Sara var að þessu sinni á Íslandi í einkaerindum þótt hún notaði tækifærið til að hitta lesendur og kynna bækur sínar. Tilgangur ferðarinnar var samt fyrst og fremst að komast á hestbak. „Náttúran hérna er svo frábær og ég fæ svo mikinn innblástur af því að ríða um þetta dularfulla landslag. Ég sé ekkert endilega fyrir mér lík á bak við hverja þúfu en þetta er svo gefandi og ég á að sjálfsögðu eftir að koma aftur til Íslands!“ Sara hefur nýlokið við sína sjöundu bók og segist aðeins vera að slaka á eftir þá törn en frítími hennar er naumur. „Fyrir viku kom fyrsta bókin mín út í Bandaríkjunum og ég er að fara að kynna hana. Ég fer á stóra glæparáðstefnu í St. Louis og síðan til New York.“

Allir geta orðið fórnarlömb í glæpasögu

Þrjár bækur Blædel um Louise Rick hafa komið út í íslenskri þýðingu: Kallaðu mig prinsessu, Aldrei framar frjáls og nú síðast Hefndargyðjan. Blædel tekur fyrir heit samfélagsmál í bókum sínum og þannig koma mansal og nauðgari sem finnur sér fórnarlömb á netinu meðal annars við sögu í þessum bókum. Norrænir glæpasagnahöfundar eru mjög gjarnir á að nota reyfara sína til að deila á samfélagið en Sara segir þetta þó ekki nema að hluta til meðvitað hjá sér. „Það eru alltaf einhverjir hlutir í umhverfi mínu sem kveikja hjá mér hugmyndir og þegar ég er að huga að nýrri bók er það yfirleitt eitthvað sem mér er sagt eða ég frétti af sem kemur mér af stað.“ Í Hefndargyðjunni fer atburðarásin af stað þegar fóstursonur lögreglukonunnar Louise Rick hringir í hana úr bekkjarpartíi sem hefur snúist upp í martröð eftir að hópur ofbeldisfullra ræningja ruddist inn og veittist að móður stúlkunnar sem hélt partíið. „Þessi atburður er til dæmis raunverulegur; vinkona vinkonu minnar, sem er einmitt með mér hérna á Íslandi, lenti í þessum aðstæðum. Hún hélt partí fyrir dóttur sína og þar var ráðist á hana og hún meidd illa. Ekki jafn

illa og í bókinni en þetta fékk mig til að hugsa. Þetta fullkomlega tilgangslausa og heimskulega ofbeldi, sem við getum öll orðið fyrir, ýtti við mér og varð kveikjan að söguþræði Hefndargyðjunnar. Allir geta orðið fórnarlömb og endað í svona sögu. Þetta eru ekki bara átök glæpagengja, dópista og eiturlyfjasala. Þetta er það versta við þann ofbeldisfulla heim sem við lifum í, en líka það áhugaverðasta við það að skrifa um glæpi. Að skoða hvernig hversdagslífið getur umturnast vegna ofbeldis. Þetta getur komið fyrir mig, þig og hvern sem er.“

Verður sífellt harðari við Louise

Sara gefur daglegu lífi aðalpersónu sinnar, Louise, mikinn gaum í bókunum enda finnst henni nauðsynlegt að fylla upp í persónuna með því að veita lesandanum innsýn í hversdagsleg vandamál lögreglukonunnar. „Ég velti því stundum fyrir mér hvort ég sé að skrifa konubækur eða glæpasögur. Ég held mig fast við að skrifa um glæpamál, vegna þess að það er mér mjög mikilvægt, en tel samt sem áður að þegar maður setur persónu inn í glæpasögu verði lesendurnir að fá tækifæri til þess að kynnast henni og þekkja hana. Ef persónan á sér ekkert líf og engin vandamál að glíma við, verður fólki alveg sama um hana. Þá kippa lesendur sér ekkert upp við það ef hún er rekin, lækkuð í tign eða jafnvel sett í umferðarlögregluna. Þá er bara hægt að koma með nýja persónu til þess að fylla í skarðið. Ef fólk þekkir hana og veit hvað hún hefur til brunns að bera, trúi ég því aftur á móti að lesendum fari að þykja aðeins vænna um hana. Ég verð líka auðvitað sífellt harðari við Louise vegna þess að lesendur mínir þekkja hana orðið mjög vel og ég get þar af leiðandi lagt meira á hana. Og meitt hana dálítið meira,“ segir Sara og hlær.

Heillaðist ung af reyfurum

Sara segist hafa legið yfir glæpasögum frá því hún var krakki og hafi því verið forfallinn reyfarafíkill býsna lengi. „Þegar ég var yngri las ég mest enskar og bandarískar glæpasögur. Á þessum tíma var Maria Lang líka að skrifa glæpasögur í Svíþjóð. Þegar ég var 12 eða 13 ára var aðalpersónan hennar rannsóknarlögreglumaðurinn Christer Wijk og ég var alveg með hann á heilanum. Þegar líf vinkvenna minna snerist um poppstjörnur þráði ég bara að giftast Christer Wijk. Hann var átrúnaðargoðið mitt. Ég hef alltaf elskað glæpasögur og var komin með mitt eigið bókaforlag í upphafi tíunda áratugarins og gaf aðeins út reyfara. Þannig að ég er vel að mér í glæpasögum, veit mikið um þær og nýt þeirra í botn. „Ég hef hvorki áhuga á né smekk fyrir því að segja ástarsögur. Þær eru of hægar og viðburðasnauðar fyrir minn smekk. Mér finnst þær ekki áhugaverðar en það þýðir ekki að ég setji ekki ást í persónurnar mínar. Ég er bara svo heilluð af lögreglustörfum og mannlegum persónum sem ég tel að hægt sé að gera enn sérstakari og áhugaverðari ef þær flækjast í sakamál.“

Nú er tilvalið að huga að húðinni fyrir komandi veðrabreytingar. Við hjá Signatures of nature getum hjálpað þér að huga rétt að þinni húðgerð

NýTT -NÝTT FARAN er ný lifræn andlitslina sem; -Endurlifgar og nærir húðina -Gefur henni ferskt vitamin -Hefur styrkjandi áhrif á rakafilmu húðar -Án allra kemiskra efna

Nú getur þú farið í grænar andlits- og líkamsmeðferðir á Nordica spa

Signatures of nature

Serum -dagkrem - næturkrem -augnkrem

Smáralind 2hæð

s: 511-10-09

úr kjötborði úr kjötborði

Svínakótilettur

998,kr./kg

Svínabógur

645,kr./kg

verð áður 1.498,-/kg

verð áður 745,-/kg

Fjarðarkaup 2. - 3. september

KF Íslenskt heiðarlamb

1.498,kr./kg

Reykt folaldakjöt

Sveitabjúgu 1,26kg í pk.

1.298,kr./kg

676,kr./kg

598,kr./pk.

verð áður 1.598,-/kg

verð áður 786,-/kg

verð áður 679,-/pk.

Nautahakk 2,5kg í pk.

Heill frosinn kjúklingur

698,kr./kg verð áður 785,-/kg

Grillaður kjúklingur + 2L coke

1.198,kr./tvennan

Hamborgarar 2x115g m/brauði

396,kr./pk.

verð áður 480,-/pk.

- Tilvalið gjafakort

Coca Cola 4x2L

798,kr. verð áður 1.068,-

www.FJARDARKAUP.is

úr kjötborði

Svínalundir

Cheerios 992g

Weetos

1.498,kr./kg

798,kr.

498,kr.

verð áður 2.098,-/kg

Quaker Havre Fras

Quaker Rug Fras

Ota solgrod epli/kanill

Ota sólgrjón 950g

498,kr.

398,kr.

Neutral fyrir viðkvæma húð

Sjampó 250ml

Sturtusjampó 750ml

Baby blautklútar

Þvottaefni 1.876kg

298,kr.

598,kr.

398,kr.

698,kr.

verð áður 398,-

verð áður 710,-

Frosin ber og ávextir Frábært í boostið

Crop´s ávextir og ber í kílóa pokum verð frá

552,kr./pokinn.

Tilboð gilda til laugardagsins 3. september Opið mánudaga - miðvikudaga frá 09:00 - 18:00, fimmtudaga 09:00 - 18:30, föstudaga 09:00 - 19:00 og laugardaga 10:00 - 16:00, lokað sunnudag - www.fjardarkaup.is

viðtal

Helgin 2.-4. september 2011

Með ólæknandi krabbamein í eitlum og beinmerg Ungt par var nýflutt til Kaupmannahafnar þar sem í höfn voru starfsmannaskipti milli Þjóðleikhússins og Konunglega leikhússins í Kaupmannahöfn. Hljóðmaðurinn Halldór Snær Bjarnason ætlaði að starfa þar í eitt ár og með í för voru tvö börn þeirra Arnrúnar Eysteinsdóttur, Eysteinn Aron, tíu ára, og Jódís Guðrún eins árs. Þau höfðu þó vart komið sér fyrir í Kaupmannahöfn þegar hrunið skall á – og starfsmannaskiptin rofnuðu. En verri hlutir biðu þeirra. Anna Kristine hitti þessi ungu, jákvæðu hjón.

ið vorum búin að koma okkur fyrir, leigja íbúð í Kaupmannahöfn og leigja út okkar íbúð hér á Íslandi í eitt ár. Það lá því strax fyrir að við værum ekkert á heimleið, eftir að samstarfssamningnum var rift,“ segir Halldór, sem strax fór að leita sér að verktakavinnu. Eftir nokkur slík störf var honum boðið starf sem hljóðmaður í Glersalnum í Tívolí: „Þar var að fara í gang skemmtidagskrá, sem Sören Östergaard var með. Hann er svona Laddi þeirra Dana og þarna var leikið, sungið og talað – svolítill kabarett.“ Halldór hafði aldrei búið í Danmörku, en Arnrún hins vegar í eitt og hálft ár

þegar hún var níu og tíu ára og pabbi hennar var að bæta við sig menntun í kennararéttindum. Arnrún vissi því hversu gott væri að búa í Danmörku og Halldóri fannst ágætt að fá tilbreytingu og starfa með hljóðmeisturum frá öðru landi.

Roði í auga

Allt gekk vel, lífið gekk sinn vanagang þar til í maí árið 2009 að Halldór tók eftir roða í öðru auganu og þegar roðinn var enn til staðar þremur vikum síðar fór hann til heimilislæknis. „Ég hélt kannski að þetta væri jafnvel bara frjóofnæmi og hafði engar áhyggjur af þessu. Ég var undir gríðarlegu álagi í vinnunni í Tívolí, þurfti að leggja

mig eftir vinnudaginn og var hægur í gang á morgnana. Heimilislæknirinn gaf mér sýklalyf og krem, en ekki fór roðinn. Það endaði með því að heimilislæknirinn gafst upp á að reyna að finna út hvað væri að og vísaði mér á augnlækni sem fann heldur ekkert og vísaði mér á endanum á augnlæknadeildina á Ríkisspítalanum í Kaupmannahöfn.“ „Ég hélt líka að þetta væri eitthvað sem myndi jafna sig af sjálfu sér,” segir Arnrún, ,,en var farið að finnast þetta nokkuð langvinnt. Mér fannst í raun ekki óeðlilegt að Halldór gæti mögulega hafa yfirkeyrt sig, hann leggur sig alltaf 100% fram í starfi, og eiginlega ennþá meira þarna, útlendingur í ókunnugu landi.“

Vísað milli lækna

Í nóvember – hálfu ári eftir að roðinn byrjaði í auganu - vísaði auglæknirinn Halldóri á augnlæknadeildina á Ríkisspítalanum í Kaupmannahöfn og þangað fór Halldór einu sinni til tvisvar í viku allan desembermánuð. En á þeim bæ vissu menn ekki heldur hvað þetta

Anna Kristine ritstjorn@frettatiminn.is

gæti verið. „Ég fann ekkert fyrir þessu, það var bara þessi roði og ég sá betur með því auga en hinu. Það sem læknarnir skildu ekki var að þetta væri bara í öðru auganu, því ef þetta væri sýking væri hún fljót að berast milli augnanna. Ég lenti meðal annars á nemum sem voru við störf í eitt skiptið og þeir áttu að reyna að finna út hvað þetta væri – en þeim varð auðvitað ekkert frekar ágengt en útlærðum læknum með margra ára reynslu. Það voru tekin strok og sýni og loks milli jóla og nýárs fékk ég svar. Þá hringdi augnlæknirinn í mig og bað mig að koma niður á spítala því það væri komin greining.“ Aldrei slíku vant ákvað Arnrún að verða samferða Halldóri niður í bæ og bíða hjá föðursystur sinni á meðan hann væri hjá lækninum. En þá hringdi

viðtal 27

Helgin 2.-4. september 2011

Heimurinn umturnaðist

„Þetta varð mér gríðarlegt áfall,“ segir Halldór. „Þarna vorum við 33 ára gömul, með tíu ára son og rúmlega tveggja ára dóttur og heimurinn umturnaðist. Það var gríðarlega erfitt að vera í öðru tungumálaumhverfi og fá slæmar fréttir sem þessar – og við bæði auðvitað í sjokki. Læknirinn talaði ágætis ensku, en einhvern veginn finnst mér alveg nóg að meðtaka slæmar fréttir á móðurmálinu,“ segir hann. Arnrún ætlaði ekki að láta þar við sitja: „Hún sagði að þetta væri í raun ekki svo mikið mál; augað yrði geislað þrettán eða fimmtán sinnum og svo væri bara staðlað eftirlit. Ég bað um að fá þetta niðurskrifað svo ég gæti gúgglað þetta og lesið mér til um sjúkdóminn. Við urðum bæði algjörlega dofin og gengum að næsta litla bar, fengum okkur lítinn bjór og þögðum.“ „En á spítalanum, á meðan ég beið eftir Arnrúnu, fór eitthvað ævintýralegt í gang,“ segir Halldór. „Ég hafði sagt lækninum í spjalli að ég hefði ætlað mér að fara til Íslands að vinna en nú væri spurning um það allt, en læknirinn setti bara í gang ferli til að senda öll gögn um mig heim til Íslands. Ég ætlaði heim um áramótin, en Arnrún ætlaði að vera til vors svo að sonur okkar gæti lokið skólanum þar. Svo ætluðum við bara að sjá til hvort ég kæmi aftur út eða hvað við gerðum. En þarna var bara allt í einu búið að segja mér að ég ætti að fara í þessa meðferð heima á Íslandi!“

Krabbamein í auga ekki óalgengt

Halldór nær ásamt konu sinni Arnrúnu og börnunum tveimur Eysteini Aroni og Jódísi Guðrúnu. Ljósmynd/Hari

Halldór og bað hana að koma strax á sjúkrahúsið. „Læknirinn tjáði mér sem sagt að ég væri með eitlakrabbamein í auganu ...“ segir hann og Arnrún bætir við að einhverra hluta vegna hefðu þau hreinlega aldrei heyrt um að fólk gæti fengið krabbamein í augað. „Þetta var B-frumukrabbamein, sem átti bara að geisla í burtu. Læknirinn ætlaði að senda niðurstöðurnar á blóðlækningadeildina og síðan yrði Halldór innkallaður eftir tíu daga. Það var nú svolítið skondið; ég fékk eiginlega áfall við að heyra þessa tímasetningu: Krabbamein og fyrsta rannsókn eftir tíu daga! Tæpum fjórum árum áður hafði ég misst móður mína úr briskrabbameini, aðeins 55 ára, og þar var gengið í hlutina einn, tveir og þrír um leið og hún greindist. Ég var orðin svo vön þessum skjótu viðbrögðum hér – mamma greindist á mánudegi og var skorin á miðvikudegi – svo ég spurði augnlækninn: „Bíddu aðeins hæg. Tíu dagar! Er það ekki svolítið seint?!“ Svarið sem ég fékk var að Danir státuðu af því að allar rannsóknir hæfust innan tíu daga,“ segir Arnrún og skellihlær, enda eru þau hjónin með eindæmum glöð og jákvæð og ábyggilega fremur sjaldgæft að svo ungt fólk geti tekið svona á málunum.

Arnrún settist við tölvuna og fór að gúggla. „Það kom mér á óvart að krabbamein í auga er ekki eins sjaldgæft og við héldum. Við vissum það hins vegar ekki fyrr en Halldór var kominn úr rannsóknum á Íslandi að þetta reyndist meira og alvarlegra. Krabbameinslæknir á Ríkisspítalanum hringdi í mig daginn eftir, þar sem við vorum stödd að sækja dóttur okkar af vöggustofunni. Hún sagði að þar sem við værum hvort sem eð væri að flytja til Íslands væri hún búin að senda Jakobi Jóhannssyni krabbameinslækni á Landspítalanum öll gögnin, en hún þekkti hann þar sem hann hafði verið í námi hjá henni í Danmörku. Ég benti konunni á að við værum alls ekki búin að taka endanlega ákvörðun um að flytja heim. Vel gæti farið svo að Halldór færi í geislana í Danmörku og við myndum síðan sjá til hvernig sjúkdómurinn þróaðist. En af því gögnin voru farin, auðveldaði það Halldóri valið. Það er ókeypis heilbrigðisþjónusta í Danmörku svo að þú getur rétt ímyndað þér hvað þau voru fegin að losna við einn sjúkling sem ætti eftir að fara í skann og alls konar rannsóknir! Bara heim með Halldór, takk!“

Stór munur á vinnubrögðum

Halldór segir að um leið og þau komu heim hafi hann hringt í Jakob Jóhannsson og það hafi verið léttir að tala við Íslending. „Það var býsna gott að heyra í einhverjum sem var orðinn „minn“ læknir; einhverjum sem var ekki alveg sama. Hann sagði að þar sem þetta væri eitlakrabbamein myndi hann, um leið og hann fengi gögnin, rétta þau sérfræðingi í blóðlækningum, Guðmundi Rúnarssyni. Á Íslandi væri þetta allt miklu minna og nánara, borðin þeirra lægju saman.“ Arnrún bendir á að það hafi verið ótrúlegt að horfa upp á það í Kaupmannahöfn að það tæki eina til tvær vikur að senda pappírana milli deilda! „Þess vegna varð okkur aðeins um þegar við hringdum til Íslands og fengum strax samband við

lækninn sem við báðum um. Ekki hjúkrunarfræðing eða ritara, heldur strax við lækninn. Það veitti okkur öryggi.“

dögum síðar. Fjölskyldan fékk eðlilega öll áfall.“

Vont versnar

„Pabbi hafði fengið ristilkrabbamein tveimur árum áður,“ segir Halldór, „móðir Arnrúnar lést úr krabbameini 55 ára og okkur fannst skammturinn bara eiginlega kominn. Augað var orðið algjört aukaatriði því þarna var komið í ljós að ég var með B-frumu marginal zone eitlakrabbamein sem er mjög sjaldgæft krabbamein.“ „Þarna kom í ljós að þetta var hægvaxandi og ólæknandi krabbamein,” segir Arnrún af miklu æðruleysi. ,,Meðferðin er lyfjagjöf, geislar og jafnvel mergskipti. Það er hægt að halda krabbameininu niðri með lyfjum og sem betur fer er hægt að halda því vel niðri.“

„Ég talaði því strax við Guðmund Rúnarsson þegar ég kom heim. Guðmundur er algjörlega frábær læknir og manneskja. Hann sendi mig í sneiðmyndatöku, blóðsýni og beinmergssýnatöku. Í ljós kom að krabbameinið var í öllum eitlum og í beinmergnum. Mamma fór með mér í gegnum þetta, yngsta syninum, og í rauninni hefði þurft að vera einhver annar en aðstandandi viðstaddur þegar ég fékk þennan úrskurð. Maður meðtekur ekki nema brotabrot af því sem sagt er og orðið ,,krabbamein” hljómaði í mínum eyrum eins og ég yrði bara dáinn eftir nokkra daga.“ Arnrún stóð niðri í þvottahúsi á heimili þeirra í Danmörku og var að hengja upp þvott þegar hringingin kom frá Halldóri. „Ég fékk taugaáfall,“ segir hún hreinskilnislega. „Ég brotnaði alveg: Ólæknandi krabbamein hjá 33 ára manni! Ég vissi hvað beið hans. Allar lyfjagjafirnar sem ég hafði gengið í gegnum með mömmu, þekkti alltof vel og vissi að ég yrði að fara heim strax og við vorum komin heim til Íslands bara örfáum

Okkur fannst að skammturinn ætti að vera búinn

Gott að vita af plani B og C

„Guðmundur sagði mér að við myndum byrja á lyfjameðferð,“ segir Halldór, „og ef hún virkaði ekki færum við í háskammtameðferð og ef hún virkaði ekki þá beinmergsskipti. Þetta voru allt svona orð sem mig hryllti við. En eftir á að hyggja leið mér vel með að vita að það væri Plan B og C í gangi. Þegar hann sagði mér þetta hitnaði ég allur, fór fyrst úr jakkanum, svo peysunni og

loks úr skyrtunni og lagðist ber að ofan á bekkinn, rennandi sveittur af sjokki. Ég held að mamma hafi munað enn minna en ég af því sem sagt var þennan dag.“ Halldór missti ekki vonina þegar hann heyrði orðið „ólæknandi“ en Arnrún gerði það hins vegar eftir að hann hafði farið í beinmergstöku og hringdi í hana: „Ég sagði Arnrúnu að þetta yrði ekkert mál. Orðið krabbamein hafði þýtt fyrir mér að ég yrði dáinn eftir nokkra daga, en fyrst hægt væri að halda krabbameininu niðri sætti ég mig alveg við að það væri krónískt, bara að ég fengi að vera áfram hér á jörðinni með fjölskyldu minni.“ „Mér brá bara svo við að heyra orðið „ólæknandi,“ segir Arnrún, „en þegar ég skynjaði að hægt væri að halda sjúkdómnum í skefjum hvarf þetta vonleysi.“

Beint úr lyfjameðferð til Danmerkur

Lyfjameðferð hófst í febrúar 2010 og Halldór var í lyfjameðferð í nokkra mánuði. „Fyrsta lyfjameðferðin stóð frá klukkan átta að morgni til fjögur síðdegis með vægum lyfjakúr og tveimur dögum síðar fórum við Arnrún út með frænku hennar til að Framhald á næstu opnu

Svo voru steragjafir sem fóru mjög illa í mig, ég var geðvondur og erfiður en Arnrún kunni alveg lag á því. Tók bara utan um son okkar og hvíslaði: ,,Þetta er ekki pabbi, þetta eru bara sterarnir!“

viðtal

Helgin 2.-4. september 2011

Koddinn var versti óvinur minn,” segir Halldór um það þegar hann greindist með ólæknandi eitla- og beinmergskrabbamein.

Ég brotnaði alveg: Ólæknandi krabbamein hjá 33 ára manni! Ég vissi hvað beið hans. pakka búslóðinni okkar niður og mála íbúðina. Það gekk nú bara nokkuð vel ...“ „... en það var nú farið að draga af þér síðustu dagana, elskan mín,” bætir Arnrún við. ,,Læknarnir sáu að þessi lyf dugðu ekki svo það þurfti að setja Halldór á sterkasta lyfjakúrinn.“ „Lyfjagjöfin fór ekki svo illa í mig, nema þann dag sem innhellingin var, þá var ég alltaf mjög slappur. Beinmergsskipti geta læknað krabbann en þau eru það hættuleg að þau koma ekki til greina nema ekkert annað virki. Svo voru steragjafir sem fóru mjög illa í mig, ég var geðvondur og erfiður en Arnrún kunni alveg lag á því. Tók bara utan um son okkar og hvíslaði: ,,Þetta er ekki pabbi, þetta eru bara sterarnir!“ Ég fór í lyfjameðferð í átta skipti og tók alltaf töflur í fimm daga á eftir: krabbameinslyf, ógleðilyf, róandi, stera og annað. Svo tóku við geislar, og mér fannst þeir ekkert mál,“ segir Halldór brosandi. „Þá var ég farinn að vinna, hentist niður á Landspítala í matartímanum mínum, fékk geisla í augað og svo aftur í vinnuna. Stundum tók þetta fjórar mínútur frá því ég lagði bílnum og þangað til ég var kominn aftur út í bíl! Ég hafði kviðið geislunum, en svo voru þeir ekkert mál.“

Tárfellt í Fríkirkjunni

Þau Arnrún og Halldór hafa verið saman í fimmtán ár og eftir fjórtán ára samveru sáu þau að líklegast myndi þetta nú bara ganga hjá þeim svo þau gengu í hjónaband í Fríkirkjunni í Reykjavík 7. ágúst í fyrra. Það verður nú að segjast hreinskilnislega að tilfinningar brúðkaupsgesta voru nokkuð blendnar. Þarna stóð þetta fallega par, 34 ára, og hét hvort öðru tryggð, geislandi af gleði, en auðvitað vissu allir vinir og ættingjar að Halldór væri með ólæknandi eitlakrabbamein. Þannig að tárin sem hrundu þennan dag í kirkjunni voru ekki bara gleðitár – þótt vissulega hafi verið mun meira af þeim en hinni tegundinni ... Nokkrum vikum síðar hófst geislameðferðin. „Eysteinn Aron, sonur okkar, var ellefu ára þegar pabbi hans veiktist og hann var alveg ótrúlega sterkur – alveg ótrúlega. Við reyndum að passa að hann vissi alltaf hvað væri um að vera, án þess að gera mikið úr því. En við sögðum honum hvernig ástandið væri og hvernig hlutirnir gætu orðið, héldum honum upplýstum svo honum fyndist ekki að hann væri settur til hliðar, væri ekki með. En auðvitað fór allt lífið á hliðina.“ Þau höfðu leigt íbúðina sína út fram að 1. nóvember og stóðu því á götunni þegar þau komu heim, en þegar mæðgurnar sem þau leigðu heyrðu hvers kyns var þá fundu þær sér aðra íbúð og fluttu út. „Þær voru alveg einstakar,“ segja þau. „Þegar við komum inn í íbúðina okkar beið okkar meira að segja blómvöndur og fallegt kort. Yndislegar manneskjur.“

Koddinn var versti óvinurinn

Halldór þegir nokkra stund þegar ég spyr hvort hann hafi aldrei bugast, aldrei brotnað: „Ég veit eiginlega ekki hverju ég á að svara,“ segir hann. „Jú, það má segja að koddinn hafi verið minn versti óvinur. Að liggja andvaka og velta fyrir sér framtíðinni, það var eiginlega það versta í þessu. Með eiginkonu og tvö börn og vita ekkert hvað biði mín.“ „Við urðum aldrei beint vondauf, en lífið breyttist vissulega,“ segir Arnrún. „Allt í einu stóðum við frammi fyrir því að kannski yrðu allir draumar okkar að engu. Við myndum ekki geta ferðast og planað lífið eitthvað fram í tímann. En við vorum dugleg að styðja hvort annað og halda hvort utan um annað í þessu. Við töluðum mikið saman; ef mér leið illa gat ég rætt það við Halldór og hann talaði við mig þegar honum leið illa. Það hjálpaði mér líka gríðarlega að á þessum tíma var ég að vinna hálfan daginn hjá bróður mínum, sem ásamt manni sínum á veitingastaðinn Núðluskálina. Þar gat ég litið upp úr veikindunum og fundið stuðning hjá honum ef á þurfti að halda. Og

við höfum alltaf reynt að vera jákvæð. Það er nefnilega mesti misskilningur að höggið verði eitthvað meira þótt maður sé jákvæður og fái svo neikvæðar fréttir. Maður þarf ekki alltaf að búast við hinu versta og vona það besta. Við máttum alveg leyfa okkur að búast við hinu besta. Þetta voru eilífar biðir; bið eftir niðurstöðu blóðprufa, sneiðmynda ...“ „... og bið þegar hvítu blóðkornin hrundu og við biðum eftir að líkaminn næði þeim upp aftur svo ég gæti farið út og hitt fólk,“ segir Halldór. „Þegar hvítu blóðkornin hrynja svona mikið þá er smithættan svo mikil. Ég hafði enga mótstöðu undir það síðasta, í lok síðasta árs. Ég byrjaði í eftirmeðferð í nóvember, sem átti að vera 90 mínútna lyfjakúr á tveggja mánaða fresti í tvö ár, en strax eftir fyrstu meðferðina kom í ljós að ég var með ofnæmi fyrir lyfinu og þurfti að vera í einangrun í heila viku á meðan líkaminn var að ná upp mótstöðu.“

Málin flækt

Þegar bráðamóttakan var öll komin á Borgarspítalann og blóðsjúkdómadeildin er á Landspítalanum við Hringbraut, varð biðin oft alltof löng og ferlið alltof flókið. „Við komum oft seint um kvöld þegar Halldór rauk upp í hita og greinilegt að hvítu blóðkornunum var að fækka,“ segir Arnrún. „Þá þurftum við að byrja á Borgarspítalanum, þar voru teknar blóðprufur til að taka stöðuna og senda í ræktun og þaðan var hann sendur á Landspítalann. Við hringjum alltaf fyrst á deild 11G og þar er tekin ákvörðun um hvort hann á að fara á bráðamóttökuna. Ef svo er hringja þær á undan okkur í bráðamóttökuna og láta vita að við séum að koma, svo það sé hægt að dauðhreinsa herbergi fyrir hann. Ef í ljós kemur að gildin eru orðin hættulega lág er hann lagður inn á deild 11G við Hringbraut. Hvers vegna má fólk með krabbamein ekki bara fara beint á sína krabbameinsdeild þegar það er ljóst að manneskjan er orðin veik, komin með hita yfir 38 gráður og hætta á að það komist sýking í blóðið?“ bætir hún við. „Þegar Halldór fékk ofnæmið var honum bara skellt inn í stóra herbergið á bráðamóttökunni, á meðan verið var að rannsaka hann, þar sem eru tugir manna og aðeins tjöldin á milli og við heyrðum að maðurinn við hliðina á honum var mjög lasinn, hóstaði út í eitt. Hann vildi fara heim og þá heyrðum við lækninn segja: ,,„Nei, þú verður að fá sýklalyf í æð, þú ert farinn að hósta grænu.“ Eftir þrjá tíma kom hjúkrunarfræðingur og Halldór var fluttur í dauðhreinsað herbergi.“ „Já, hugsaðu þér að taka sénsinn á þessu!“ segir Halldór. „Ég hefði auðvitað bara átt að vera ákveðinn og harðneita að vera innan um aðra sjúklinga þegar ég varð svona veikur. Þetta tekur allt svo langan tíma og þarna liggur maður tímunum saman, kannski sjö,

átta tíma til að fá svar úr blóðprufu, en þegar ég fer í blóðprufu á Landspítalanum fyrir lyfjagjafir tekur það klukkustund.“

Fljót að taka ákvarðanir

Halldór var einn þeirra sem komu fram í sjónvarpsþættinum í söfnuninni fyrir Ljósið og þar kom fram að Arnrún hefði bókað hann á námskeiðið „Karlmenn og krabbamein“. Arnrún ber á móti þessu en Halldór fer að skellihlæja: „Heyrðu Arnrún mín, ég var staddur á Austurvelli þegar þú hringdir og sagðir: „Heyrðu, ég er búin að skrá þig á námskeið sem heitir Karlmenn og krabbamein, hjá Ljósinu.“ Og ég bara hlýddi henni – eins og alltaf!” segir hann kankvís. „Það er alveg stórkostlegt að hitta aðra menn í sömu sporum,“ segir hann. „Við hittumst alltaf í hádeginu fyrsta föstudag í mánuði í húsi Ljóssins við Langholtsveg og við erum ekkert eingöngu að tala um krabbamein. Við ræðum um daginn og veginn. Þarna er einstakur andi í félagsstarfinu, drífandi andi, mikil jákvæðni og kraftur. Það er bara allt annað að ræða þessi mál við einhverja sem eru í sömu sporum. Ég er með þeim yngri í hópnum. Ég mæli eindregið með að karlmenn sem greinast með krabbamein fari í Ljósið; þarna er verið að vinna þarft og afar gott verk.“ „Svo fór ég á aðstandendanámskeið þar, sem var alveg frábært,“ bætir Arnrún við. „En þegar svona alvarleg veikindi koma upp þá breytist oft hugsunarhátturinn og við sáum til dæmis að við áttum okkur ekkert sameiginlegt áhugamál, eins og golf eða eitthvað. Þetta var svona smá vekjaraklukka fyrir okkur. Svo að við skelltum okkur í að læra samkvæmisdansa. Við erum mikið saman, hlæjum og njótum samverunnar. Þetta eru nefnilega verkefni sem þarf að leysa í sameiningu, eins og í dansinum. Arnrún er meira að segja hætt að stýra mér!“ segir Halldór hlæjandi. „Henni hefur farið mikið fram í að hlýða kennurunum!“

Liggur í dvala

Staðan núna er sú að sjúkdómurinn liggur í dvala og Halldór er kominn í fullt starf sem deildarstjóri hljóðdeildar Þjóðleikhússins. „Að því er ég best veit er ég alveg hreinn og fínn, sjúkdómurinn í dvala; ég fer í eftirlit á þriggja mánaða fresti og í sneiðmynd hálfsárslega. Í byrjun vann ég meðfram lyfjagjöfinni en í maí í fyrra var ég orðinn svo veikur að ég sá ekki fram á að geta sinnt starfinu sem skyldi. Ég fór þá í veikindafrí en byrjaði svo í hálfu starfi um haustið og hélt því áfram fram að áramótum, en fór þá í fullt starf. Þrekið er að koma smátt og smátt, en í fyrstu var ég mjög þreyttur. Við reynum að hjóla og taka ræktina á þetta til að byggja upp þrekið. Við erum bæði bjartsýn á framtíðina.“

„Það er allt hægt,“ segir Arnrún. „Fyrstu viðbrögð mín, þegar ég frétti af sjúkdómnum, voru að byrja að syrgja allt sem við hefðum getað gert en gætum nú ekki lengur. En það er víst hægt að gera allt. Ég hugsa ekki mikið um sjúkdóminn í dag og ef hann kemur upp aftur, þá tökum við bara á honum þegar þar að kemur. Það er gjörsamlega tilgangslaust að hugsa: Hvað ef ...?“ Halldór segist telja að það sé mun erfiðara fyrir aðstandendur að setja sig í þessi spor en þann sem er veikur. „Það er auðvelt fyrir mig að setja mér markmið, ég veit hvar ég er staddur í þessu hvort sem það er einu lyfinu meira eða minna. Það er svo lítið hægt að gera til að lina þjáningar aðstandenda. Þeir standa bara til hliðar og geta lítið gert. Ég hugsa að mamma hafi fengið mesta áfallið,“ segir Halldór. „Arnrún var í Danmörku með börnin þegar úrskurðurinn kom og mamma var hjá mér. Ofan á allt bættist að þegar ég var í lyfjagjöfinni eignaðist bróðir minn son með mikinn fæðingargalla. Hann fæddist 29. mars í fyrra og lést 13. júlí. Drengurinn var tengdur við vélar svo til allt sitt stutta líf. Jón bróðir minn hljóp milli Barnaspítala Hringsins og krabbameinsdeildar Landspítalans. Þetta var gríðarlega erfiður tími fyrir alla fjölskylduna.“ Halldór segir mér að Tinna Gunnlaugsdóttir þjóðleikhússtjóri hafi reynst sér mjög vel í veikindunum. „Hún hafði fullan skilning á því ef ég gat ekki mætt vegna veikinda og mér þótti líka ótrúlega vænt um að finna vináttuna og hlýhuginn sem mætti mér þegar ég kom aftur til vinnu. Þarna var fólk sem ég hélt að væri bara svona kunningjar – en reyndist svo vera sannir vinir. Tók mér fagnandi og styðir mig að öllu leyti. Það sem mér er efst í huga er þakklæti til starfsfólksins á 11B og 11G blóðlækninga- og krabbameinsdeildar Landspítalans. Þar starfar algjörlega einstakt starfsfólk. Þau hafa reynst okkur einstaklega vel og læknarnir Guðmundur Rúnarsson og Jakob Jóhannsson eru einstakir menn; fæddir læknar.“

Besta slökunin á Núðluskálinni

Arnrún segir að sér finnist sterkasti eiginleiki Guðmundar læknis vera sá hvað hann gefi sjúklingum sínum góðan tíma og sé viljugur að útskýra flókna hluti svo að maður skilji þá: „Það er ekki til í honum yfirlæti og hann kemur fram við mann eins og Halldór sé eini sjúklingurinn hans.“ „Enda vitum við að þótt tíminn eigi að vera klukkan eitt, þá kemst maður kannski ekki inn til hans fyrr en hálf þrjú. Hann gefur hverjum um sig allan þann tíma sem viðkomandi þarf. Fjölskyldur okkar, vinir og vandamenn hafa staðið með mér eins og klettar. Maður lærir alltaf af lífinu, það er það skemmtilega við lífið. Svo ég tali nú ekki um konuna mína. Þegar hvítu blóðkornin falla, þarf að sótthreinsa allt heimilið, henda tannbursta og kaupa nýjan og svo framvegis, það að vera með sjúkling á heimili hlýtur að vera býsna mikið álag. En Arnrún mín klikkar ekki.“ Þau segja mér af besta slökunarstaðnum sem Halldór hefur upplifað: „Ég varð alltaf svo dofinn þegar ég var í niðurtröppun af sterunum, gat bara staðið og starað út í loftið í óratíma. Svo þegar Arnrún var að vinna á Núðluskálinni, fannst mér best að sitja við gluggann þar. Settist með blað fyrir framan mig og þóttist lesa og starði út á Skólavörðustíginn. Það er kannski fáránlegt að besta slökunin felist í að sitja á veitingastað!“ segja þau skellihlæjandi. „Í skarkalanum fann ég frið.“ Þau líta bjartsýn til framtíðar. Sonurinn, Eysteinn Aron, á að fermast í vor og vill ekki fermingarveislu. „Hann vill logsuðutæki, sláttuvélarmótor og New York-ferð, sem við ætlum að fara í þrjú saman. Við erum mjög bjartsýn á framtíðina og eigum svo ótal margt ógert.“

fótbolti

Helgin 2.-4. september 2011

6 sjóðheitir í Englandi Sex leikmenn hafa verið öðrum heitari í fyrstu þremur umferðunum í ensku úrvalsdeildinni. Fimm þeirra koma frá Manchester-liðunum tveimur sem eru bæði með fullt hús stiga.

Edin Dzeko

Ivan Klasnic

Samir Nasri

Sergio Aguero

Wayne Rooney

Manchester United Þessi frábæri kantmaður hefur heldur betur fallið vel inn í leik Manchester United frá því hann kom frá Aston Villa í sumar, hefur spilað eins og hann hafi verið í liðinu í tíu ár. Tvö mörk gegn Arsenal um síðustu helgi og fjórar stoðsendingar, fleiri en nokkur annar leikmaður, í fyrstu þremur leikjunum lofa virkilega góðu.

Manchester City Bosníska tröllið byrjaði feril sinn í Englandi rólega en á þessu tímabili hefur hann farið hamförum. Hann skoraði fjögur mörk gegn Tottenham um síðustu helgi og hefur skorað í öllum leikjum Manchester City á tímabilinu – þar með töldum úrslitaleiknum gegn Manchester United um Samfélagsskjöldinn.

Bolton Króatinn hefur, líkt og Rooney og Dzeko, skorað í öllum leikjum Bolton á tímabilinu. Stór og sterkur leikmaður sem virðist loksins vera að finna fjölina sína hjá Bolton. Klasnic vakti athygli árið 2007 þegar hann gekkst undir nýrnaígræðslu og varð fyrsti knattspyrnumaðurinn til að spila í lokakeppni EM eftir líffæraígræðslu.

Manchester City Einn leikur fyrir Manchester City. Þrjár stoðsendingar. Frábær innkoma Nasri í lið Manchester City fór ekki fram hjá neinum og hann náði frábærum samleik við Aguero, Dzeko og David Silva. Reiði stuðningsmanna Arsenal yfir því að missa sinn besta mann jafnast á við gleði stuðningsmanna City yfir komu Nasris.

Manchester City Argentínski framherjinn Sergio Aguero stimplaði sig inn í fyrsta leik tímabilsins með tveimur glæsimörkum gegn Swansea. Hann fellur inn í enska boltann og lið Manchester City eins og flís við rass. Hraði hans og styrkur hefur gert varnarmönnum andstæðinganna lífið leitt og ekki skemmir jákvæðnin fyrir.

Manchester United Rooney er í toppformi þessa dagana. Hann hefur skorað í öllum þremur leikjum United á tímabilinu, þar á meðal þrennu gegn Arsenal og samtals fimm mörk. Rooney byrjaði síðasta tímabil hörmulega, jafnt innan vallar sem utan, en allt annað er uppi á teningnum í ár. Hann er í toppformi, með nýtt hár og hefur aldrei litið betur út.

H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 0 - 2 3 4 2

Ashley Young

Aðeins 4,4 lítrar á hundraðið Kia cee’d LX beinskiptur, 1.6 dísil 115 hö. Afborgun aðeins

– og sjö ára ábyrgð!

35.490 kr. á mánuði*

* Afborgun á mánuði miðast við 30% útborgun eða uppítökubíl og verðtryggt lán í íslenskum krónum til 84 mánaða, árleg hlutfallstala kostnaðar 10,1%. Miðað við bíl sem kostar 3.090.000 kr. Aukabúnaður á mynd eru álfelgur. Kia cee´d kostar frá 2.890.000 kr.

7 ára ábyrgð á öllum nýjum Kia bílum.

Þú finnur „Kia Motors Ísland“ á Facebook

ASKJA · Krókhálsi 11 · 110 Reykjavík · Sími 590 2100 · askja.is Viðurkenndur sölu- og þjónustuaðili KIA á Íslandi.

www.kia.is

2.-8. september 2011

BYKOblaðið Bestu BYKO kaupin!

Ryksuga

5.990

kr.

90 kr. .9 8 : r u ð á ð r Ve

Þýsk hönnun Vnr. 65103019

KHG SHINEY ryksuga, 1400W.

Búsáhöld og raftæki

Gerðu frábær kaup!

Töfrasproti

2.990

Vnr. 65103002

Heilsugrill

4.990

kr.

4.590 kr. Verð áður:

Vnr. 65103085

KHG töfrasproti, hvít og blá, 300W.

kr.

6.990 kr. Verð áður:

PANINI grill, 27x33 cm,1500W.

Brauðrist

2.990

Kaffivél kr.

3.390 kr. Verð áður:

2.990

3.990 kr. Verð áður:

Þýsk hönnun

Vnr. 65103010

KHG brauðrist fyrir 2 sneiðar, 750W, hvít.

kr.

Vnr. 65103021

Kaffivél, 800W, 1,5 l.

Matar- og kaffistell handa öllum! Vnr. 41100104

Matar- og kaffistell

5.990 kr.

Vnr. 41119192

Kaffistell

LEAF kaffistell, 18 stk. hvítt.

Matar- og kaffistell með blómamynstri, fyrir 4.

ream t S a d So

0 0 9 9.

8.990 kr.

Vnr. 41119195

Matarstell

10.990 kr.

LEAF matarstell, 12 stk.

Vnr. 41100145

Matarstell

12.990 kr.

Matarstell með skrautmynstri, 39 stk., 6 manna.

kr.

0 kr. 9 9 . 2 1 ður: Verð á

2 stk.

3 stk. Vnr. 41118202

Vnr. 41114068

Glös

Bjórglös

Glös, 285 ml. 3 stk.

NINIX bjórglös, 58,5 cl. 2 stk.

850 kr.

450 kr.

Margar tegundir bragðefna. Eitt gashylki dugar í 60 l af kranavatni 12 stk.

6 stk. Vnr. 94990000

Eitt gashylki og 1 lítra plastflaska fylgir.

Vnr. 41114069

Vnr. 41130813-4

Glös

ERCOLE glös, 30 cm, 6 stk.

Glös,12 stk. 6x296/355 ml og 6x473 ml.

990 kr.

2.990 kr.

Sushi

Vnr. 40023045

Sushi rúllari LH Perfect roll sushi rúllari.

1.290 kr.

Vnr. 41130702

Vnr. 41120259

Vnr. 40023062

Bambus áhöld

Hrísgrjónasett

Asia sett

Sushi hrísgrjónasett. Motta, skálar og prjónar fyrir 2.

Sushi hrísgrjónasett. Motta, skálar, sojaskál og prjónar fyrir 2

Bambus áhöld fyrir sushi veisluna. 4 stk.

1.290 kr.

1.990 kr.

2.490 kr.

Vnr. 41120308

Wok sett Wok panna með áhöldum. 4 stk.

2.490 kr.

Pizza

Vnr. 41130413

Pizzaskeri Stór pizzaskeri, 10 cm.

359kr.

Vnr. 41130203

Vnr. 41119191

Kefli

Pizzadiskur

Pasta- og pizzakefli.

Pizzadiskur, 30,5 cm.

599 kr.

990kr.

Vnr. 41130279

Pizzaplatti Pizzaplatti úr við 35,5x58,4 cm.

2.450kr.

Vnr. OBH7130

Pizzaofn

15.990 kr.

NORDICA Pizzaofn, bakar bæði frosnar og heimalagaðar pizzur og góður til að hita upp smábrauð og bökur. 1200 watta ofn með 3 stillingum sem bakar á steini.

14 Siggi Gunnsteins á eftirlaun

4 Nýársfagnaður og tröllaball

SÁÁ bjargaði lífi mínu – aftur

BLAÐIÐ Blað samtaka áhugafólks um áfengis- og vímuefnavandann • 2. töluBlað • septemBer 2011

r i p i r G a Gall

i N iN Ð Ó l S N Y K U D N Ý T Til BJarGar

MYND: GUNNi GUNN

Sem hluta af haustdagskrá SÁÁ hafa samtökin fengið fjölda fólks til r, liðs við sig og meðal annarra þá Tolla, Bubba, Einar Örn, Jón Gnar Sigurjón Egilsson, KK, Stefán Mána, Guðmund Odd og Mikael Torfason en þessir gallagripir hafa alla tíð farið gegn straumnum og vilja miðla þeirri reynslu áfram til nýrrar kynslóðar fallista sem oft ast eru ungir áfengis- og vímuefnasjúklingar. Það er nefnilega að mynd litla týnd kynslóð á Íslandi sem passar illa inn í skólakerfið og hefur því menntun og enn minni reynslu af atvinnulífinu. » BlS. 8-9.

september 2011

í blaðinu...

lEiÐari MÖrG aNDliT ÁfENGiS- OG víMUEfNavaNDaNS:

Böl og fögnuður GUNNar SMÁri EGilSSON SKrifar

KNaTTSpYrNUfélaG SÁÁ Það er bati í boltanum og það vita strákarnir sem mæta á æfingar hjá FC SÁÁ. Þeir komust í undanúrslit í Mentosbikarnum fyrr í sumar og mun æfa hart í vetur.

MÁNUDaGSBíÓ

Það eru margar hliðar á áfengis- og vímuefnavandanum. Ein er persónuleg og snýr að því hvernig hvert og eitt okkar gengst við sjúkdómnum og tekur ábyrgð á honum. Önnur er hvernig samfélagið bregst við sjúkdóminum; hvernig áfengis- og vímuefnasjúklingar eru greindir í heilbrigðis- og félagskerfinu og beint í rétta meðferð sem hæfir þeim og hentar. Þriðja er hvernig við þróum áfram bestu meðferð við áfengis- og vímuefnasýki og aðlögum hana að breyttri félags- og andlegri stöðu sjúklinganna; því þótt grunnmynd sjúkdómsins breytist ekki þá breytist birtingarmynd hans með breyttum samfélagsaðstæðum, hugmyndum og sjálfsmynd einstaklinganna. Fjórða er réttindabarátta áfengis- og vímuefnasjúklinga fyrir viðurkenningu samfélagsins á tilvist þessa minnihlutahóps, rétti hans til réttrar greiningar og réttrar meðferðar og rétti á sérsniðinni meðferð og lausnum þegar almennar aðferðir virka illa fyrir hópinn eða jafnvel hættulegar honum. Fimmta er skilningur á sögu okkar; vitundin um þá baráttu sem var háð fyrir þeim réttindum sem við höfum áunnið og þann slæma aðbúnað og illu meðferð sem áfengis- og vímuefnasjúklingar máttu þola áður en þeim tókst að ná yfirráðum yfir hugmyndun-

HarMUr BarNaNNa SEM alaST Upp viÐ þrÚGaNDi BÖl ÁfENGiS- OG víMUEfNaSJÚKDÓMSiNS. um um eigin sjúkdóm og þróa meðferð við honum. Sjötta er fögnuðurinn yfir batanum; frelsinu frá ánauðinni, sem er ekki aðeins fyrra líf án vímugjafa heldur nýtt líf og máttugra; virkar félagslega, andlega og líkamlega. Sjöunda er trúin á að okkar kynslóð takist að snúa við fjölskyldusögu okkar; að sjúkdómurinn hafi minni áhrif á líf afkomenda okkar; að þeim takist að losna undan honum eða fundið hjálp og aðstoð fyrr en okkur auðnaðist. Áttunda er sorgin yfir þeim sem enn þjást og hefur ekki auðnast að leita hjálpar eða þiggja hana — og ekki síst harmur barnanna sem alast upp við þrúgandi böl áfengis- og vímuefnasjúkdómsins. Allt þetta er inntak í starfsemi SÁÁ; allt þetta eru verkefni okkar og í allt þetta sækjum við viljann og áræðið til að berjast fyrir viðurkenningu og réttindum áfengis- og vímuefnasjúklinga og aðstandenda þeirra.

SÁÁ safnar nýju félögum í allan vetur:

SkÁldiN aðStoða við 6 SÖfNUN félaGa

Á mánudagskvöldum verða bíósýningar í Von, Efstaleiti 7. Allar myndirnar tengjast alkóhólisma og fíkn og efnum við til líflegrar umræðu um myndirnar.

HVAÐ: Félagasöfnun SÁÁ

HVAR: SÁÁ, Efstaleiti 7

HVENÆR: Í allan vetur

FYRIR HVERN: Áhugafólk um áfengis- og vímuefnavandann NÁNAR: Þú getur gerst félagi í SÁÁ á vef samtakanna: www.saa.is

fJÖlSKYlDUMEÐfErÐ Alkóhólismi er fjölskyldusjúkdómur og SÁÁ rekur meðferð fyrir fjölskyldur alkóhólista og fíkla. Mikilvægt er að nánustu aðstandendur leiti sér hjálpar.

kkert af þeim fjármunum sem SÁÁ fær frá ríki, borg eða sveitarfélögum fer til rekstrar félagsstarfsemi SÁÁ. Öll framlög renna óskert í þjónustu við áfengis- og vímuefnasjúklinga og aðstandenda þeirra. SÁÁ fær því í raun engin framlög hvorki frá hinu opinbera; heldur kaupir ríki og borg tiltekna heilbrigðis- og félagsþjónustu af samtökunum. SÁÁ sker sig þannig frá öðrum sjúklingafélögum, sem flest njóta styrkja til almennra félagsstarfsemi og réttindabaráttu. Félagsstarfsemi SÁÁ er alfarið rekin fyrir félagsgjöld og eigin tekjur samtakanna. Reyndar fer minnsti hluti teknanna til félagsstarfssemi því samtökin hafa í gegnum árin greitt um 1.500 milljónir króna með meðferðinni og sjúkrahúsaresktrinum. Í ár stefnir í að SÁÁ leggi um 160 milljónir króna upp í það gat

sem takmörkuð framlög opinberra aðila skilja eftir. Af þessum sökum er mjög mikilvægt að almenningur allur styðji við bakið á SÁÁ með því að greiða félags- og styrktargjöld til félagsins. Fólk getur valið um að greiða 500, 1.000 eða 1.500 krónur á mánuði. Með því styður fólk ekki SÁÁ einvörðungu með peningum heldur styrkir félagslega stöðu samtakanna. Það er mjög mikilvægt að innan SÁÁ sé breiður og öflugur

hópur fólks sem lætur sig verkefni samtakanna varða. SÁÁ er eina réttindabaráttufélag áfengis- og vímuefnasjúklinga og aðstandenda þeirra. Það er því mjög mikilvægt að sá hópur styðji samtökin og taki virkan þátt í starfsemi þeirra. Þótt margt hafi áunnist á umliðnum árum fer því fjarri að áfengis- og vímuefnasjúklingar njóti sömu réttinda og aðrir sjúklingar. Við þurfum enn að berjast við fordóma og að fá rétta greiningu og

meðferð innan heilbrigðiskerfisins. Ef áfengis- og vímuefnasjúklingar sýna ekki samstöðu og baráttuvilja er hætta á að ávinningarnir tapist, baráttan staðni og afturför síðustu ára haldi áfram. Í haust mun SÁÁ standa fyrir átaki til félagasöfnunar. Til að örva söfnunina leituðu samtökin til íslenskra ljóðskálda og báðu þau að gefa samtökunum eitt ljóð hvert. Ljóðin verða sett í bók, Skáldagjöf, sem gefin verður nýjum félögum seinna í haust.

Leitað var til 63 skálda á öllum aldri og 63 skáld féllust á að styðja samtökin. Í bókinni verða ljóð eftir eftirtalin skáld (í aldursröð): ÚTGEfaNDi: SÁÁ - Samtök áhugafólks um áfengis- og vímuefnavandann Efstaleiti 7, 103 Reykjavík. Sími: 530 7600 ÁBYrGÐarMaÐUr: Gunnar Smári Egilsson. riTSTJÓri: Mikael Torfason. lJÓSMYNDarar: Gunnar Gunnarsson. prENTUN OG DrEifiNG: Landsprent og Fréttatíminn.

Sverrir Norland, Kristín Svava Tómasdóttir, Jón Örn Loðmfjörð, Kristín Eiríksdóttir, Eiríkur Örn Norðdahl, Haukur Már Helgason, Sölvi Björn Sigurðsson, Guðrún Eva Mínervudóttir, Steinar Bragi, Andri Snær Magnason, Sigurbjörg Þrastardóttir, Ingunn Snædal, Gerður Kristný, Eiríkur Guðmundsson, Hermann Stefánsson, Kristján Þórður Hrafnsson, Hrafn Jökulsson, Hrafnhildur Hagalín Guðmundsdóttir, Þórdís Gísladóttir, Didda, Jón Kalman Stefánsson, Bragi Ólafsson, Kristín Ómarsdóttir, Ólafur Jóhann Ólafsson, Sjón, Gyrðir

Elíasson, Hallgrímur Helgason, Elísabet Jökulsdóttir, Linda Vilhjálmsdóttir, Guðmundur Andri Thorsson, Sveinbjörn I. Baldvinsson, Ísak Harðason, Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson, Anton Helgi Jónsson, Sigfús Bjartmarsson, Einar Már Guðmundsson, Þórunn Valdimarsdóttir, Magnea J. Matthíasdóttir, Vigdís Grímsdóttir, Birgir Svan Símonarson, Óskar Árni Óskarsson, Steinunn Sigurðardóttir, Þórarinn Eldjárn, Ólafur Gunnarsson, Sigurður Pálsson, Ólafur Haukur Símonarson, Pétur Gunnarsson,

Einar Guðmundsson, Megas, Ragnar Ingi Aðalsteinsson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Sigurður Guðmundsson, Böðvar Guðmundsson, Jóhann Hjálmarsson, Þorsteinn frá Hamri, Njörður P. Njarðvík, Ingimar Erlendur Sigurðsson, Guðbergur Bergsson, Hannes Pétursson, Matthías Johannessen, Vilborg Dagbjartsdóttir, Sigurður A. Magnússon og Kristján Karlsson. SÁÁ þakkar skáldunum margfalt fyrir stuðninginn.

september 2011

Göngudeild SÁÁ er í glæsilegu 1.500 fermetra húsi í Efstaleiti 7 og þar eru líka skrifstofur og alskonar. En jú, þar er líka salur sem er rómaður fyrir góðan hljómburð og á þriðjudögum í haust verður þessi salur nýttur undir bullandi sveitta rOKKTÓNlEiKa. Benni Hemm Hemm og Prinspóló ríða á vaðið næsta þriðjudag en áhugasamir ættu að fylgjast með á Facebook og á heimasíðu samtakanna www.saa.is.

arNar EGGErT THOrODDSEN

„ég þarf þá varla að taka það fram að eina hugvíkkandi efnið sem verður liðið þarna er kaffið – og kökurnar!“

HVAÐ: Tónleikar

HVAR: Von, Efstaleiti 7

HVENÆR: Öll þriðjudagskvöld (nema annan þriðjudag í hverjum mánuði) FYRIR HVERN: Allir velkomnir NÁNAR: www.saa.is

Kaffi, KÖKUr OG rOKK & rÓl

Svavar péTUr EYSTEiNSSON

forsprakki prins póló.

ann Gunnar Smári kom að máli við mig í sumar og bað mig um að stýra þessari röð,” segir Arnar Eggert Thoroddsen, framkvæmdastjóri tónleikaraðar sem verður í Vonarhúsinu, Efstaleiti 7, alla þriðjudaga (nema annan þriðjudag í hverjum mánuði) í haust; „við sammæltumst strax um að herja á grasrótina, draga upp það ferskasta og merkilegasta í íslenskri tónlist í dag, en auk þess langaði mig til að fá að auki sigldar merkissveitir og bjóða upp á eitthvað sérstakt, eins og t.a.m. rokkabillítónleika og endurspegla þá smáu en mjög svo öflugu senu,“ segir Arnar Eggert skellihlæjandi því það veður á honum og okkar maður er líka ánægður með þetta því Agent Fresco startar tónleikaröðinni.

Skálmöld, Mugison og Jónas Sig BENNi HEMM HEMM

Benni er í algjörum sérflokki.

„Það er auðvitað stórkostlegt að geta hafið þetta með tónleikum Benna Hemm Hemm og Prins Póló. Benni er í algjörum sérflokki, sýn hans á það hvernig á að gera popptónlist er einstök og

hann hefur lítið spilað hér heima undanfarið, enda búsettur í Skotlandi um árabil. Prins Póló hefur þá aflað sér orðstýr sem ein allra skemmtilegasta tónleikasveit landsins,“ segir Arnar en uppákomur sveitarinnar eru með öllu óútreiknanlegar. „Það er vel við hæfi að byrja þessa röð með slíkum fallbyssum. Hljómburðurinn í Vonarsalnum er frábær og mun gera vel við Benna, prinsinn og áhorfendur. Þann 27. September munu Agent Fresco síðan spila en það er hiklaust frambærilegasta rokkband landsins og ein öflugasta tónleikasveit sem ég hef séð. Seinna í haust munu svo sigurvegarar Músíktilrauna, Samaris, troða upp og einnig Lára, Skálmöld og þeir Mugison og Jónas Sig. sem munu verða með sérstaka uppákomu af tilefninu. Fleiri listamenn eru þá heitir fyrir framtakinu.” Arnar segir að heiti tónleikaraðarinnar sé kersknislegur útúrsnúningur á vel þekktu slagorði innan rokkheima, en það sé ekki alls kostar innantómt. “Það verður nefnilega nóg af kaffi og alltaf kaka beint úr ofninum sem fólk getur gætt sér á að

kostnaðarlausu. Þetta verður Kaffi ógrynni af kaffi þarna og kökur sem fólk getur gætt sér á sér að kostnaðarlausu. Kaffi, kökur og rokk & ról!“

reiði edrúmaðurinn

Arnar Eggert lofar fleiri og nokk furðulegri uppátækjum og ræðir því samhengi um að reiða edrúmanninn sem muni halda stuttan reiðilestur á undan hverju bandi. „Þá verður alltaf sami prís á tónleikana, 500 kall, sama hver er að spila. Það sem við erum að reyna með þessu, eitthvað sem ég hef persónulegan metnað fyrir, er að búa til tónleikaröð sem snýst um tónleika, eins barnalega og það hljómar,“ segir Arnar en tónleikarnir verða sem fyrr segir á þriðjudagskvöldum og verður mikil keyrsla því þeir byrja kl. 20 og eru búnir 22. „Þetta á að vera eitthvað fyrir sælkerann, að hann geti komið í upphafi viku, og NOTIÐ tónlistarinnar, án þess að eyða 5-6 tímum af dýrmætum helgartíma í það. Ég þarf þá varla að taka það fram að eina hugvíkkandi efnið sem verður liðið þarna er kaffið – og kökurnar!“ -MT

Það eru allir velkomnir í Heiðursmenn:

HEIðuRSMENN ER ENgINN kARLAkLúbbuR „Annan hvern fimmtudag hittumst við á Vogi kl. 12,“ segir Maríus Óskarsson um félagsskap sem kallast Heiðursmenn og hefur haft það fyrirkomulag að bjóða heiðursgesti í mat á Vogi á tveggja vikna fresti síðustu tíu ár. „Sko, gesturinn mætir hálf tólf og fær kynningu á starfseminni síðan er sest við borð og málin rædd í þaula,“ útskýrir Maríus en oft skapast líflegar umræður því heiðursgesturinn er yfirleitt einhver sem er í deiglunni hverju sinni. Maríus segir að ekki sé um neinn karlaklúbb að ræða þótt fyrirbærið heiti Heiðursmenn. „Konur eru líka Heiðursmenn og það eru allir velkomnir. Stundum heldur fólk að það þurfi boðskort til að gerast Heiðursmenn en það er misskilningur. Þú bara mætir og sniðugt

HVAÐ: Heiðursmenn

HVAR: Á Vogi

MaríUS ÓSKarSSON „Konur eru líka Heiðursmenn og það eru allir velkomnir. Stundum heldur fólk að það þurfi boðskort til að gerast Heiðursmenn en það er misskilningur.“

að skrá sig á póstlistann hjá okkur: heidursmenn@saa.is“ Sjálfur segir Maríus að það hafi enginn boðið sér heldur mætti hann bara því Heiðursmenn taki þátt í að styrkja starf-

HVENÆR: Annan hvern fimmtudag frá kl. 12-13 FYRIR HVERN: Allir velkomnir NÁNAR: www.saa.is og svo gott að skrá sig á póstilsta hjá heidursmenn@saa.is

HEiÐUrSMENN Á vOGi

aðra hvora viku, í hádeginu á fimmtudegi, hittast Heiðursmenn á vogi.

semi SÁÁ. Þá eru þeir oft í samstarfi við Kjarnakonur og líta svona meira á sig sem hulduher SÁÁ en nokkuð annað. „Og auðvitað tökum við þessu hátíðlega og tökum þennan félagsskap alvarlega,“ segir Maríus en yfirleitt er góð mæting og oft um 40 manns sem hittast í hádeginu á Vogi.

september 2011

SJÁlfSTæTT fÓlK er nýr félagsskapur innan SÁÁ sem hefur það að markmiði að skemmta sér og lifa lífinu edrú. Í sumar var haldin útivistarhátíð að Hlöðum í Hvalfirði. Mæting var vonum framar en mörg flottustu bönd landsins spiluðu og það var dansað og hugleitt og farið í sjósund og látið spá fyrir sér og alskonar flipp. Í vetur mun Sjálfstætt fólk standa fyrir nýársfögnuði og tröllaballi.

Nýársfagnaður og tröllaball HVAÐ: Tröllaball

HVAR: Von, Efstaleiti 7

HVENÆR: 6. Janúar (þrettándinn) FYRIR HVERN: Allir velkomnir

kkur langar að fagna nýju ári með stæl. Fyrst með galakvöldi á nýársdag og svo með fjölskylduballi á þrettándanum,“ segir Hekla Jósepsdóttir, ein af þeim sem fer fyrir þessum nýja félagsskap, Sjálfstæðu fólki, en þrettándaballið verður tröllaball: „Það verður með stóru sniði og allar veitingar verða fyrir tröll líka en hugmyndin er að við borðum öll saman fjölskyldan og skemmtum okkur.“

ítalskt brúðkaup

NÁNAR: www.saa.is

HVAÐ: Nýársfagnaður HVAR: Nánar auglýst síðar HVENÆR: Nýársdag FYRIR HVERN: Sjálfstætt fólk NÁNAR: www.saa.is

MYND: GUNNi GUNN

Verður tröllaballið þá eins og ítalskt brúðkaup? „Já, eða þannig. Fjölskyldan mun skemmta sér saman í gleði og kærleika en á útivistarhátíðinni okkar um Verslunarmannahelgina myndaðist svo rosalega góð stemmning að við höfum ákveðið að halda aftur útihátíð á næsta ári,“ segir Hekla en hópurinn sem stóð að útivistarhátíðinni vill endilega vinna saman að fleiri viðburðum og skemmta sér saman edrú. Lengi var haldinn nýársfagnaður SÁÁ og var vel sóttur. Það er því vel, að mati Heklu, að Sjálfstætt fólk endurveki þá hefð en nánar verður auglýst síðar hvar og hvenær sá fögnuður verður. Búast má við miklu því mörg af heitustu böndum landsins spiluðu að Hlöðum í Hvalfirði um helgina ásamt gamalreyndum og dáðum tónlistarmönnum á borð við KK og Valgeir Skagfjörð.

Heilbrigt líf er töff

„Þrettándinn hittir á föstudagskvöld í ár og nýársdagur er á sunnudagskvöldi,“ útskýrir Hekla sem telur það bara betra því það er sjaldgæft að fjölskyldan geti farið saman á ball en skemmtiatriði og annað verður sérhannað fyrir fjölskylduna. Á Hlaðir kom ekki bara Leikhús Lottu til að skemmta börnunum heldur líka Björgvin Franz og Margrét Blöndal fór með krakkana í göngu-

túra í náttúrunni og margt fleira. „Heilbrigt líf er töff,“ segir Hekla að lokum og biður áhugasama að taka dagana frá og fylgjast nánar með á heimasíðu samtakanna www.saa.is.

HOppUKaSTali fYrir BÖrNiN Sjálfstætt fólk ætlar

Of MONSTErS aND MEN Dagskrá Sjálfstætts

að vera með galadansleik, nýársfagnað, um áramótin en við viljum líka næra alla fjölskylduna og á Tröllaballi á þrettándanum koma fullorðnir og börn saman og dansa og skemmta sér eins og ítölsku brúðkaupi.

fólks að Hlöðum um verslunarmannahelgina mældist ótrúlega vel. Hér er eitt flottasta band landsins að spila fyrir gesti.

5rYTMa DaNS það er hægt að tapa sér í trylltum

dansi án áfengis og hér missa bæði börn og fullorðnir sig í nýjasta æðinu á íslandi í dag: 5rytma dans.

HEKla JÓSEpSDÓTTir „Hugmyndin er að við borðum öll saman fjölskyldan og skemmtum okkur.“

GUNNar EYJÓlfSSON Qi Gong og Sjálfstætt

fólk að Hlöðum í Hvalfirði en í vonarsalnum, Efstaleiti 7, er hægt að finna Qi Gong á hverjum morgni.

SÁÁ bíður upp í dans og félagsvist:

gIFt Í 47 ÁR „Við byrjuðum að dansa hjá SÁÁ fyrir 19 árum,“ segir Haukur Jónsson, kokkur hjá Landhelgisgæslunni, en hann kona hans, Lilja Sveinsdóttir afgreiðslukona, mæta alltaf í dansinn, annan hvern laugardag, en þá er ball í Von, Efstaleiti 7. Og það er félagsvist á undan ballinu er það ekki? „Jú,“ segir Lilja sem fær kallinn ekki til að spila við sig en hún er hinsvegar fastagestur í félagsvistinni líka. „Það er mjög skemmtilegt að spila fyrst og fara svo í dansinn. Við höfum verið að spila á 12-20 borðum og það eru allir velkomnir.“ Það kostar fimmtán hundruð inn á ball og félagsvistina (vistin hefst kl. 20 og ballið 22.30 – hljómsveitin Klassík leikur fyrir dansi) og á staðnum eru seld-

HaUKUr OG lilJa

í dansinum er bæði bati og stuð!

ar vöfflur og kaffi. Lilju og Hauki finnst mikilvægt að það komi fram að dansinn hjálpi mikið bæði sem forvörn og bati. „Svo er SÁÁ líka með dansnámskeið,“ útskýrir Haukur en það er hjá Auði Haralds í Haukahúsinu í Hafnarfirði og hefst það 15. september. Það er fimmtudagur og eru námskeiðin frá 19.30, tíu tímar á tíu þúsund krónur. En af hverju eruði svona hamingjusöm, voruði að byrja saman? „Nei,“ hlæja þau Haukur og Lilja sem giftu sig fyrir 47 árum. Þau eiga fjögur börn og sjö barnabörn. Hvernig fariði að þessu? „Við verðum bara að halda námskeið,“ segir Haukur kíminn. HVAÐ: Félagsvist

HVAÐ: Danskennsla

HVAR: Dansskóli Auðar Haralds (Haukahúsinu, Hfj.) HVENÆR: Fimmtudaga kl. 19.30 (námskeiðið hefst 15. september) FYRIR HVERN: Allir velkomnir NÁNAR: www.saa.is

HVAR: Von, Efstaleiti 7 HVENÆR: Annan hvern laugardag FYRIR HVERN: Allir velkomnir NÁNAR: www.saa.is

kl. 20 (sama kvöld og dansinn)

HVAÐ: Dans HVAR: Von, Efstaleiti 7 HVENÆR: Annan hvern laugardag kl. 22. 30 FYRIR HVERN: Allir velkomnir NÁNAR: www.saa.is

september 2011

EiNN lEiKUr í EiNU

Það eru fjögur ár síðan KNaTTSpYrNUfélaG SÁÁ var stofnað og í sumar komust þeir aftur í undanúrslitin í Mentosbikarnum. Það er hvergi meiri bati en FC SÁÁ og Geir þjálfari segir að ef hausinn sé í lagi getið þeir unnið hvaða lið sem er í utandeildinni og þriðjudeild líka.

Nafn: Stefán Þór Ólafsson Aldur: 30 ára Númer: 8 Staða: Miðjumaður Ár með FC SÁÁ: 3 ár Áður: BÍ, KFS, Hómer

Nafn: Pétur Ásgeirsson Aldur: 35 ára Númer: 5 Staða: Hafsent (FYRIRLIðI) Ár með FC SÁÁ: 3 ár Áður: Hómer, Valur

Nafn: Ólafur Hafsteinsson Aldur: 24 ára Númer: 9 Staða: Hægri kantur Ár með FC SÁÁ: 1 ár Áður: Tindastóll

Nafn: Þorri Arnarsson Aldur: 33 ára Númer: 18 Staða: Miðvörður Ár með FC SÁÁ: 1 ár Áður: Vatnaliljurnar, Fram

Nafn: Bjarni Bjarkason Aldur: 29 ára Númer: 3 Staða: Miðjumaður Ár með FC SÁÁ: 2 ár Áður: Hvíti riddarinn, Afturelding

Nafn: Vilhelm Svavarsson Aldur: 38 ára Númer: 13 Staða: Miðjumaður Ár með FC SÁÁ: 3 ár Áður: Reynir

Nafn: Guðbrandur Jóhannesson Aldur: 24 ára Númer: 21 Staða: Vinstri bakvörður Ár með FC SÁÁ: 1 ár Áður: Hvíti riddarinn, Afturelding

Nafn: Kristján „Kiddi“ Valsson Aldur: 32 ára Númer: 19 Staða: Framherji Ár með FC SÁÁ: 4 ár Áður: Valur, Leiknir

Nafn: Geir Leó Guðmundsson Aldur: 42 ára Staða: Þjálfari Ár með FC SÁÁ: 3 ár Áður: ÍH, Árvakur, Magic

Nafn: Hafliði Halldórsson Aldur: 24 ára Númer: 10 Staða: Vinstri kantmaður Ár með FC SÁÁ: 3 ár Áður: Vatnaliljur, Fjölnir

Nafn: Ari Jónsson Aldur: 26 ára Númer: 22 Staða: Bakvörður Ár með FC SÁÁ: 4 ár Áður: Vatnaliljurnar, Leiknir, HK

Nafn: Magnús J. Guðjónsson Aldur: 33 ára Númer: 2 Staða: Bakvörður Ár með FC SÁÁ: 3 ár Áður: Léttir, Breiðablik

Nafn: Ingi Erlendsson Aldur: 27 ára Númer: 11 Staða: Miðjumaður Ár með FC SÁÁ: 3 ár Áður: FH, Haukar, Leiknir (Fáskrúðsfirði)

Nafn: Arnar Harðarson Aldur: 29 ára Númer: 21 Staða: Vinstri kantur Ár með FC SÁÁ: 2 ár Áður: Afturelding, Fram

Nafn: Jóhannes B. Pálmason Aldur: 29 ára Númer: 7 Staða: Miðjumaður Ár með FC SÁÁ: 2 ár Áður: KR

Nafn: Róbert Friðþjófsson Aldur: 27 ára Númer: 1 Staða: Markmaður Ár með FC SÁÁ: 2 ár Áður: FH, Sovét

Nafn: Davíð Guðmundsson Aldur: 28 ára Númer: 4 Staða: Vinstri bakvörður Ár með FC SÁÁ: 4 ár Áður: KR

Nafn: Pétur Eiður Ólason Aldur: 32 ára Staða: Liðsstjóri Ár með FC SÁÁ: 4 ár Áður: -

MYND: GUNNi GUNN

HVAÐ: Knattspyrnufélag SÁÁ

HVAR: Kórinn

HVENÆR: kl. 22 á miðvikudögum (frá og með október) FYRIR HVERN: Þá sem kunna eitthvað í fótbolta NÁNAR: www.knattspyrnufelagsaa.bloggar.is og Facebook

f við missum hausinn þá töpum við,“ segir Geir Leó Guðmundsson, þjálfari Knattspyrnufélags SÁÁ, í búningsklefa í Kópavogi fyrir tveim vikum en þá voru strákarnir að klæða sig í treyjur fyrir leik við Landsliðið svokallaða (þetta var jafntefli en „við vorum miklu betri,“ sagði Geir eftir leikinn). „Ef einhver þarna úti hefur áhuga á að koma og spila með flottum strákum í brjáluðum bata þá er bara að finna okkur á vefnum www.knattspyrnufelagsaa.bloggar.is eða senda mér meil á knattspyrnufelagsaa@hotmail.com,“ segir Geir sem hefur þjálfað liðið síðastliðin þrjú ár en hann hefur verið með frá upphafi og þá fyrst sem leikmaður.

Ef viÐ MiSSUM HaUSiNN þÁ TÖpUM viÐ. Jákvæðni og fáar snertingar

Sumarið hefur gengið vel, að sögn Geirs og strákanna, og þeir komust aftur í undanúrslit fyrir Mentosbikarinn. Þessar vikurnar eru þeir að reyna að komast í úrslitakeppnina, umspilið svokallaða, og þegar blaðamaður SÁÁ hlýddi á hvatningarræðu þjálfarans fyrir leik í Kópavogi var ljóst að það er bæði gleði og alvara sem fylgir því að spila fyrir FC SÁÁ. „Og ekkert tuð strákar,“ sagði Geir og vildi að

menn notuðu alla sína orku í að spila fótbolta. „Við ætlum að vera jákvæðir og nota fáar snertingar.“

fimm á bekknum

Geir Leó leggur yfirleitt upp með 4-5-1 og í leiknum gegn landsliðinu voru fimm á bekknum auk Péturs Ólasonar liðsstjóra en hann hefur verið með frá upphafi („pottþéttur náungi,“ segir Geir). Í sumar hafa strákarnir æft á Framvellinum á þriðjudögum kl. 19.15 en frá og með október verða æfingar í Kórnum á miðvikudagskvöldum kl. 22. „Hjá okkur er þetta bara einn leikur í einu,“ segir Geir eftir jafnteflið í Kópavogi og er strax farinn að huga að næsta leik.

Á morgun klukkan tvö fer Guðjón Friðriksson með þig í rónagöngu:

SVÍNAStÍAN, LANGIBAR oG KEISARINN HVAÐ: Rónaganga

HVAR: Hittumst á Ingólfstorgi

MYND: GUNNi GUNN

„Ég byrja gönguna á frægum stað sem var upp á sitt besta á nítjándu öld og var kallaður Svínastían,“ segir Guðjón Friðriksson sagnfræðingur um rónagönguna sem hann bíður alla velkomna í á morgun kl. 14. „Staðurinn var á horni Aðalstrætis og Austurstrætis, eiginlega á miðju Ingólfstorgi, og þessi krá var þrískipt og var stéttaskipting mikil og sterk þarna. Lægst í virðingastiganum voru dónarnir svokölluðu,“ útskýrir Guðjón sem er uppfullur af fróðleik um rónanna í Reykjavík og bendir á að Hótel Ísland hafi vaxið upp úr þessari krá og þar var drukkið þar til góðtemplarar keyptu hótelið rétt fyrir áfengisbannið. „Ég mun ganga um bæinn og segja frá Langabar sem var hlið Fjalakattarins og auðvitað fer ég Hafnarstræti en það var

GUÐJÓN friÐriKSSON „ég byrja gönguna á frægum stað sem var upp á sitt besta á nítjándu öld og var kallaður Svínastían.“

HVENÆR: Laugardaginn 3. september kl. 14 (á morgun) FYRIR HVERN: Allir velkomnir NÁNAR: www.saa.is

lengi aðal rónagatan samanber uppnefnið Hafnarstrætisróni,“ segir Guðjón og bendir á að um tíma hafi verið bar þar sem Hornið er núna og þar drukku menn sem kallaðir voru barónar: „Sumir halda því fram að þaðan sé orðið róni komið, sem þá stytting á baróni, en það eru til ófrýnilegar lýsingar frá þessum bar sem hét Bar Reykjavíkur.“ Það ættu sem fæstir að láta þennan einstaka viðburð fram hjá sér fara og margt sem leikmenn vita ekki. Til dæmis að rónarnir héngu mikið til í Hafnarstræti á meðan lögreglustöðin var þar en upp úr 1960 þegar lögreglustöðin flutti á Hlemm var eins og rónarnir eltu hana þangað og settust löngu síðar við drykkju á Keisaranum. Guðjón mun fara yfir þetta allt á morgun kl. 14 og miklu meira en það.

september 2011

BJÖrN KarlSSON „Ef þú ert búin að fara bara á þinn aa fund í 20 ára og átt þitt sæti þar getur verið gott að hressa aðeins upp á sig.“

Í 20 ár hafa batahelgar SÁÁ mælst ótrúleg vel fyrir:

Við eigum öll okkar vonir og drauma „Það skrítna við þennan sjúkdóm er náttúrulega að það er sama munstur á honum, sama hvaðan við komum, og jú jú, við eigum öll okkar eigin vonir og drauma en við hittumst ekki og setjum batann í fyrsta sæti er hætt við að það rætist fátt,“ segir Björn Karlsson ráðgjafi en hann hefur unnið hjá SÁÁ í bráðum níunda ár og segir að batahelgarnar séu ótrúlega kröftugar. „Næst höldum við batanámskeið laugardag og sunnudag 19. og 20. nóvember og það mæta yfirleitt milli 10 og 30 manns sem öll eiga það sameiginlegt að vera með búin að vera edrú í yfir þrjá mánuði,“ útskýrir Björn og segir hugmyndina að fólk staðsetji sig í batanum; „við komum öll úr alskonar aðstæðum, hinum og þessum forholum og allir eru að glíma við sitt. En þarna hittumst við og miðlum reynslu okkar. Sumir hafa verið edrú svo áratugum skiptir aðrir styttra og allir hlýða á fyrirlestra um batann og sjúkdóminn og svo er unnið í grúbbum.“ Að sögn Björns er þetta eins og hvert annað námskeið og auðvitað kemur fólk þarna sem hefur lent á einhverjum flúðum eða er hugsanlega á strandstað en þau sem telja sig hafa náð langt í batanum geta líka fengið mikla innspýtingu frá svona batahelgi. „Ef þú ert búin að fara bara á þinn AA fund í 20 ára og átt þitt sæti þar getur verið gott að hressa aðeins upp á sig. Það er þróun í þessu eins og öðru. Hér fyrir tíu eða tólf árum varð mikil sporavakning á Íslandi en sú vinna sem nú fer fram í því öllu þekktist varla fyrir þann tíma. Fólk getur því grætt mjög mikið á því að fylgjast með og þarna hittist líka fólk og þegar það gerist þá geta myndast sterk tengsl sem haldast jafnvel ævilangt,“ segir Björn er sjálfur spenntur fyrir næstu batahelgi, hann hefur verið þrisvar og það er alltaf jafn gaman.

HVAÐ: Batahelgi

HVAR: Von, Efstaleiti 7

HVENÆR: Helgin 19. – 20. nóvember FYRIR HVERN: Allir velkomnir (edrú 3 mánuðir eða lengur) NÁNAR: www.saa.is

BrOT Úr SÖGU fíKla HVAÐ: Mánudagsbíó

HVAR: Von, Efstaleiti 7

HVENÆR: Mánudaga kl. 21september) FYRIR HVERN: Allir velkomnir NÁNAR: www.saa.is

ll mánudagskvöld kl. 21 verður bíói í Efstaleiti 7, Vonarhúsinu. Þar er aðstaða öll til fyrirmyndar og sýningar hefjast á spjalli sérfræðings um myndina. Stundum er lagt út frá höfundunum, stundum rætt um bakgrunn sögunnar (hvenær viðkomandi efni komu á markað, hvernig áfengis- eða vímuefnameðferð var í boði) og stundum hvað litar hugmyndir sögupersónanna. Eftir sýninguna er gestum síðan boðið að leggja orð í belg. Fæstar af þessum myndum eru gerðar með meðferð eða bata í huga. Fólk ætti því ekki að líta á mánudagsbíó sem meðferð heldur sem brot úr sögu fíklanna í gegnum tíðina. Það er mikilvægt fyrir áfengis- og vímuefnasjúklinga að vera meðvitaðir um þessa sögu; hvernig aðgerðir stjórnvalda hafa aukið vanda þessa hóps, hvernig sjálfsmynd hópsins og hugmyndir um sjúkdóminn hafa breyst og að sjúkdómurinn á sér ekki síður þjóðfélags- og menningarlega hlið en læknisfræðilega eða persónulega. Upplýsingar um myndirnar verða á www.saa.is. Fyrsta myndin verður sýnd núna á mánudaginn (5. September). Það er stórmerkileg Óskarsverðlaunamynd frá 1945 um túradrykkjumann, gerð 6 árum eftir útkomu AA-bókarinar. Mánudaginn þar á eftir, 12. september, sýnum við Drugstore Cowboy og Pollock er á dagskrá mánudaginn 19. september kl. 21.

Á mánudagskvöldum í haust verður BíÓ í vON, Efstaleiti 7. Allar verða myndirnar tengdar áfengis- og vímuefnasýki en ráðgert er að sýna myndir frá öllum tímum, flestar bandarískar en líka japanskar, danskar, ástralskar og allt. Sumar fjalla um drykkjumenn, aðrar dópista og fæstar eru í bata heldur um fólk sem er að drepa sig og tortíma sínum nánustu. 19. september PoLLoCk Bandarísk 2000 Leikstjóri: Ed Harris Leikarar: Ed Harris, Marcia Gay Harden, Tom Bower.

um það leiti sem Charles R. Jackson, höfundur The Lost Weekend, var loks að ná einhverjum edrútíma innan AA í New York árið 1938 hóf málarinn Jackson Pollock meðferð hjá dr. Joseph Henderson í sömu borg í von um að sigra sinn alkóhólisma. Henderson þessi var nemandi C.G. Jung, þess sama austuríska geðlæknis og skrifaði til Bill Wilson um líkindi alkóhólisma við þrána eftir Guði, einhverju æðra eða því að tilheyra. Stutt bréf Jung varð Bill mikil hvatning; staðfesting á því sem hann taldi sig þegar vita. Það fer litlum sögum af árangrinum af meðferðinni. Tengsl Pollock við kenningar Jungs hafa hins vegar orðið listfræðingum uppspretta útskýringa á myndmáli Pollock á fyrri hluta ferilsins. Pollock var í meðferð hjá dr. Henderson í þrjú ár og síðan ár til viðbótar hjá öðrum jungískum geðlækni. En hann hélt áfram að drekka, þótt hann reyndi allt til að hætta því. Aðferðirnar sem Pollock notaði til að hemja drykkjuna eru flestum alkóhólistum vel kunnar. Hann flutti meðal annars út í sveit og þá dró mjög úr drykkjunni. Þar til hann fékk sér bíl og gat keyrt á barinn. Svo missti hann bílinn og hjólaði þess í stað á barina. Leiðin heim gat af skiljanlegum ástæðum orðið skrautleg. Ein slík skilaði honum á læknastofu þar sem hann hitti lækni að nafni Edwin Heller. Sá hafði engan áhuga á djúpsálarlífi Pollock eða hæfileikum heldur á því einu að halda honum frá drykkju. og þetta varð upphafið af stuttum blómatíma Pollock, einu mesta sköpunargosi listasögunnar. Ári áður, 1947, lauk Pollock við 17 myndir. 1948 urðu þær 32, 1949 40 og 1950 kláraði hann 55 myndir. og

þetta snýst ekki aðeins um magn heldur er enginn vafi á að þessi þrjú ár 1948-50 eru hápunktur sköpunar Pollock. Heller læknir dó í bílslysi 1950 en Pollock hélt sér samt edrú í átta mánuði eftir dauða hans. Á þeim tíma voru teknar frægar myndir og upptökur af honum að mála í fullkominni leiðslu, gersamlega ónæmur fyrir öllu nema verkinu. 1951 lauk Pollock við 32 myndir, 1952 við 16 og 1953 við aðeins 10. Alkóhólisminn var að éta manninn að innan. Myndirnar urðu lakari, litirnir dekkri. Síðustu árin málaði hann ekkert; drakk bara. Hann drap sig með því að keyra drukkinn bíl beint á tré. Vinur hans dó einnig í slysinu en ástkona hans lifði af. Pollock var 44 ára þegar hann dó. Annað stórmenni í hópi bandarískra abstrakt-expressionista, Willem de Kooning (Val Kilmer leikur hann í myndinni), var líka fárveikur alkóhólisti. Hann dó reyndar í hárri elli, 93 ára gamall, illa farinn af alzheimer. Ferill de Kooning er líkur ferli annarra hæfileikamanna sem draga alkóhólismann á eftir sér. Honum tókst að skapa stórkostleg listaverk út úr miklum innri átökum og persónulegum uppgjörum en varð síðan endurtekningarsamur upp úr miðjum aldri. Verk síðustu áratuga bera með sér einkenni heilarýrnunar

vegna ómeðhöndlaðs alkóhólisma. Það er svo augljóst að eitthvað vantar í þessi verk að listfræðingar hafa búið til þá kenningu að fégráðugir aðstandendur hafi tekið og selt verkin áður en de Kooning gat klárað þau. Meðvirkni með alkanum getur þannig jafnvel teygt sinn í fræðilegar útskýringar. Franz Kline kemur líka lítillega við sögu í myndinni. Hann var drykkjufélagi Pollock og mikill vinur de Kooning og stórkostlegur málari. Hann dó 52 ára eftir hjartaslag og nokkra ára veikindi. Þótt hæpið sé að segja að Kline hafi dáið úr alkóhólisma má fullyrða að hann hafi ekki farið vel með sig. Arshile Gorky, armenskur málari sem flúði til Bandaríkjanna, hafði mikil áhrif á de Kooning og aðra málara þeirrar kynslóðar. Gorky málaði sig eiginlega í gegnum arfleið Picasso og að ameríska abstraktexpressionismanum. Ferill hans er því glæsileg leiðsögn í gegnum endursköpun málaralistarinnar á þessum umbrotatímum. En ferill þessa mikla hæfileikamanns — og drykkjumanns — varð endaslepptur. Hann sat í bíl með dauðadrukknum galleríeigenda sem keyrði út af með þeim afleiðingum að hann hálsbrotnaði og pensilhönd hans lamaðist, tilraunir til að græða sárin misfórust og gerðu illt verra og Gorky þjáðist af látlausum verkjum, konan yfirgaf hann og tók börnin með sér, hann kveikti í hlöðunni sem hann notaði sem vinnustofu og fjölmörg verk brunnu inni. Að lokum hengdi hann sig 44 ára gamall. Einn höfuðsnillingur abstraktexpressionismans til, Mark Rothko, tæmdi úr svefnpilluglasi og skar sig á púls á vinnustofu sinni 66 ára gamall. Þar bjó hann einn eftir að hann hafði yfirgefið fjölskylduna. Rothko greindist með slagæðargúlp í heila og var ráðlagt að breyta mataræði og draga úr reykingum og drykkju. Hann gerði ekkert af þessu. Fjölskyldan eignaði gúlpinum vaxandi samskiptaörðugleika, geðofsaköst og ólund en líklega höfðu stigmagnaðar afleiðingar drykkjunnar sitt að segja.

Sigurjón M. Egilsson fer fyrir Gönguhóp SÁÁ:

LItIRNIR, FugLARNIR, SNJÓRINN oG ALLT „Ólafur sveinsson, sem við þekkjum mörg frá starfi SÁÁ, ætlar að leiða göngurnar á móti mér,“ segir Sigurjón M. Egilsson blaðamaður um Gönguhóp SÁÁ sem starfræktur var síðasta vetur og í sumar. Þegar best hefur látið hafa mætt 20 en minnst 4 og segir Sigurjón að mætingin megi vera mun betri. „Það ávinnst margt á göngum. Hvergi gefst betri tími eða aðstæður til að hugsa um sjálfan sig, rifja upp tíunda sporið, fara með bænirnar, þakkirnar og allt sem við þurfum til að viðhalda því góða sem við höfum fengið,“ segir Sigurjón en dagskrá næsta mánaðar er

að ganga í Búrfellsgjá (6. sept), á Reykjafell (13. sept), Mosfell (20. sept) og Vífilsstaðavatn (27. sept) en þar sem við erum háð birtunni er dagskráin ákveðinn einn mánuð í senn og nánar auglýst á vef samtakanna www.saa.is. Áhugasömum er bent á að mæta bara og í göngunum er batinn í fyrirrúmi og lítið mál að sameinast í bíla en mæting er á þriðjudögum kl. 18 í Von, Efstaleiti 7. „Og ekki má gleyma hinu,“ segir Sigurjón að lokum, „það er vitund gagnvart náttúru og landi. Það er stórfenglegt að skynja lyktina, litina, fuglana, jurtirnar, snjó-

HVAÐ: Gönguhópurinn

HVAR: Von, Efstaleiti 7

HVENÆR: Þriðjudaga kl. 18

SiGUrJÓN M. EGilSSON Hér er Sigurjón á Helgafelli en þangað fór Gönguhópur SÁÁ í sumar.

inn og allt það sem verður að vegi manns.“

FYRIR HVERN: Allir velkomnir NÁNAR: www.saa.is

12. september DRugStoRE CowboY Bandarísk 1989 Leikstjóri: Gus Van Sant Leikarar: Matt Dillon, Kelly Lynch, James LeGros, William S. Burroughs

Drugstore Cowboy kom ferli Gus Van Sant á flug og líklega hefur hann enn ekki gert betur — nema ef vera skyldi My own Private Idaho. Handritið var byggt á þá óbirtri sögu James Fogle. Fogle þessi er kostulegur fýr, dópisti, tugthúslimur og glæpamaður — en skemmtilegur sögumaður og fínn penni. Drugstore Cowboy er byggð á parti af æfi Fogle; að hluta til sjálfsæfisöguleg og að hluta til sú mynd sem Fogle vill gefa af sjálfum sér. James Fogle var drykkfelldur smákrimmi sem sérhæfði sig ungur í að ræna lyfjaverslanir við norðanverða Kyrrahafsströnd Bandaríkjanna vegna þess að þar voru ekki vopnaðir verðir og að til var virkur markaður fyrir læknadóp þar sem skipta mátti ránsfengnum fyrir peninga. Fogle féll þó á endanum í freistni og fór sjálfur að nota lyfin sem hann stal. Hann var reglulega handtekinn og sat lengst af bak við lás og slá. Þar dró hann úr lyfjaáti, las mikið og skrifaði ýmislegt. Þegar Drugstore Cowboy var frumsýnd 1989 sat Fogle í fangelsi, 52 ára útlifaður kall og ekki ýkja líkur Matt Dillon í myndinni. Frægðarsólin skein því ekki skært á Fogle og velgengnin varð honum ekki til blessunar. Í mars á þessu ári var hann dæmdur enn á ný, nú í 15 ára fangelsi. og sakarefnið var kunnuglegt; rán og ránstilraunir í nokkrum lyfjabúðum. Þegar dómurinn féll var Fogle 73 ára gamall. Hann var spurður hvort það væri ekki sárt að horfa til þess að hann myndi að öllum líkindum deyja í fangelsinu og aldrei ná því að verða frjáls. Fogle svaraði því til að miðað við lifnaðinn á sér væri hann örugglega dauður ef hann hefði ekki verið handtekinn ári fyrr. og ef hann hefði ekki setið í fangelsum öll þessi ár hefði hann lesið minna og örugglega ekkert skrifað. Hann þakkaði því fangelsum fyrir langt og ágætt líf.

Drugstore Cowboy er ekki skrifuð af manni sem hefur kynnst bata. Aðalpersónan reynir reyndar að láta renna af sér í myndinni en yfir sögunni svífa hugmyndir um dópneyslu sem frjálst val á lífsstíl, ofsóknir lögreglu gegn dópistum og óbærileg leiðindi edrúlífs. Þessar hugmyndir holdgerast í William S. Burroughs, sem leikur gamlan og lífseigan dópista í myndinni, hlutverk sem ekki er í bók Fogle heldur byggt á smásögu eftir Burroughs sjálfan. William S. Burroughs var einmitt þetta; gamall og ótrúlega lífseigur dópisti. Burrougs var fæddur 1914, sama ár og ópíum varð ólöglegt í Bandaríkjunum. Hann var því orðinn 75 ára þegar hann lék í myndinni. og hann lifði enn lengur; var orðinn 83 ára þegar hann dó. Þótt Burroughs hafi ekki orðið háður heróíni fyrr en 30 árum eftir að ópíum var bannað ber afstaða hans til dópistans og hvernig samfélagið tekur á honum merki þess hvernig stjórnvöld brugðust því fólki sem var háð ópíumefnum þegar efnin voru bönnuð 1914. Þá hafði morfín og önnur ópíumefni verið notuð til lækninga áratugum saman. Ópíum var stofninn í nánast öllum verkjalyfjum og var notað í fjölda lyfja við ýmsum kvillum. Sumir læknar reyndu meira að segja að lækna alkóhólisma með ópíum. Óhjákvæmilega hafði því stór hópur fólks þróað með sér

5. september tHE LoSt wEEkEND Bandarísk, 1945 Leikstjóri: Billy Wilder Leikarar: Ray Milland, Jane Wyman, Phillip Terry

Óskarsverðlaunamynd frá 1945. Besta myndin, besta handritið, besti leikstjórinn (Billy Wilder) og besti leikarinn í aðalhlutverki (Ray Milland). Eftir að hafa unnið handritið að Double Indemnity með Raymond Chandler leitaði leikstjórinn Billy Wilder að efni í næstu mynd sem gæti skýrt fyrir honum hvernig alkóhólismi umbreytt mönnum. Þegar þeir hófu skrifin var Chandler í AA en hann féll síðan um það leiti sem þeir voru að klára handritið. Wilder kenndi sér um og taldi sig hafa keyrt Chandler út og hrakið hann út í drykkju. Þegar Chandler kvartaði undan því að sér hefði ekki verið boðið í frumsýningarpartíið spurði Wilder hvernig hann hefði átt að gera það. Chandler hefði verið dauður undir borði á einhverjum barnum. Wilder fann það sem hann leitaði að bók eftir Charles R. Jackson, The Lost Weekend. Þetta er lýsing á fimm daga drykkjutúr langt leidds

alkóhólista í New York snemma á fjórða áratugnum. Jackson þekkti efnið vel. Hann hafði verið túramaður en reyndi að hætta. Eftir brösótta göngu í tvö ár náði hann bata innan AA þegar hann var 36 ára, 1938. Jackson hefur því örugglega setið marga fundi með upphafsmönnum AA í New York. Til að staðsetja bata Jackson í sögu AA má geta þess að AA-bókin kom út 1939 þegar Jackson var búinn að vera edrú í ár. um það leyti sem hann náði að stöðva drykkjuna neitaði John D. Rockefeller jr. Bill Wilson um fjárstuðning til að reisa AA-spítala með þeim orðum að AA ætti að hafna utan að komandi fjárhagsaðstoð. Þrátt fyrir góð tengsl við AA — Jackson var dyggur talsmaður

Kjarnakonur SÁÁ hittast vikulega:

ALLT Að 100 koNuR „Það hafa mætt alveg frá fjórum konum og upp í hundrað á síðustu tíu árum,“ segir Lára Erlingsdóttir, lyfjatæknir og Kjarnakona. „Okkar markmið eru einföld; bati við sjúkdóminum og stuðningur við SÁÁ.“ Kjarnakonur eru félagsskapur kvenna sem hittast vikulega og taka þátt í starfi SÁÁ með því að safna peningum en í fyrsta sæti er batinn og fræðsla um sjúkdóminn. Allar konur eru velkomnar og það þarf ekkert boðskort held-

fíkn í þessi efni. Þegar þessi lyf voru gerð ólögleg og þeim lögum fylgt hart eftir með handtökum á læknum, sem héldu áfram að útvega fólki skammtinn sinn varð á einu bretti til stór hópur ólöglegra dópista. Í þessari fyrstu kynslóð ólöglegra dópista voru konur í meirihluta og lang flestir tilheyrðu millistétt. Þetta fólk upplifði skyndilegu stefnubreytingu stjórnvalda sem svik. Vímuefnasýki þess var skyndilega glæpavædd. Á einni nóttu var þessu fólki steypt úr virðulegri millistétt og gert að glæpamönnum. Það gat ekki lengur fengið lyfin sín hjá læknum heldur varð að treysta á framboðið á götunni. Í þessum sviptingum spruttu upp allskyns meðferðir við ópíumfíkn. Þegar farið hefur verið yfir gögn sjúkrastofnana og meðferðarheimila telja menn að um 2 prósent sjúklinganna hafi tekist að halda sér frá neyslu eftir meðferð. Aðrir héldu neyslunni áfram þrátt fyrir að hún væri ólögleg. Af Burroughs er það að segja að honum tókst aldrei að losna við heróínið. Hann var á methadoni þegar hann dó eftir að hafa verið meira og minna háður ópíumefnum í meira en hálfa öld. Hann skaut konuna sína í svallveislu þar sem hún stóð með epli á hausnum eins og sonur Vilhjálms Tell. Sonur hans dó úr alkóhólisma og sakaði föður sinn um ömurleika eigin lífs; meðal annars að einn af dópfélögum hans hefði nauðgað sér á unglingsárunum. Burroughs hafði mikil persónuleg kynni og áhrif á bittnikskáldin á fimmta og sjötta áratugnum — eituræturnar sem Laxness kallaði — einkum Allen Ginsberg og Jack Kerouac. Burroghs var aðeins eldri en þessi kynslóð skálda og rithöfunda, en byrjaði samt seinna að skrifa. Flest það sem hann skrifaði var byggt á upplifunum hans og hugmyndum sem heróínfíkill. Þótt hann væri aldrei mikið lesinn óx orðspor hans og hann varð á endanum einskonar tákngervingur þess sem stendur utan samfélagsins; nauðugur en líka viljugur. Þessi staða tryggði honum endalaust framboð af ungum aðdáendum sem sóttust eftir kynnum við hann og greiddu fyrir með heróíni.

samtakanna og meðal annars sá fyrsti sem fjallaði opinberlega um misnotkun á lyfjum samhliða drykkju — koma samtökin ekki fyrir í The Lost Weekend, enda gerist sagan fyrir stofnun AA. Í bókinni — og myndinni — koma hins vegar fram hverskonar meðferð áfengissjúklingar fengu á spítölum áður en AA-leiðin breytti hugmyndum manna um leið til bata. Bók Jackson varð metsölubók og bíómyndin sló líka í gegn. Þessi fyrrum túramaður og hálfgildings róni varð ágætlega fjáður og menn biðu spenntir eftir næstu verkum hans. Hann flutti með nýstofnaða fjölskyldu til Hollywood en síðan aftur til Austurstrandarinnar. Næsta bók hans seldist ágætlega en fékk blendna dóma. Þar næsta bók fékk laka dóma og dræma sölu. Jackson féll eftir margra ára edrúmennsku. Hann yfirgaf fjölskylduna og leigði íbúð með samkynhneigðum vini sínum í New York. Hann leigði herbergi á Chelsea Hotel og 21. september 1968 gleypti hann heilt glas af svefntöflum og vaknaði aldrei aftur. Hann var 65 ára þegar hann dó. Charles R. Jackson er langt í frá eini alkóhólistinn sem hefur dáið sviplega á þessu nafntogaða hóteli. Nancy Spungen, spússa Sid Vicious dó þar tíu árum síðar, 12. október 1978, og írska skáldið Dylan Thomas 15 árum fyrr, 9. nóvember 1953.

MYND: GUNNi GUNN

september 2011

GUÐMaNN MaGNÚSSON

Ef þú ert karlmaður kominn yfir fermingaraldur þá eru um 18% líkur á að þú munir fara á vog fyrr eða síðar.

Yfir 20 þúsund núlifandi Íslendinga hafa leitað sér meðferðar hjá SÁÁ:

ALLt SEm þú þARFt AÐ VItA uM ALKÓHÓLISMA Á 45 MÍNúTuM „Það eru allir velkomnir og þessi kynning kostar ekkert,“ segir Guðmann Magnússon ráðgjafi um Allt sem þú þarft að vita um alkóhólisma (og vanda aðstandenda) á 45 mínútum. „Það er mjög mikilvægt bæði fyrir alkóhólista og aðstandendur þeirra, og reyndar alla sem hafa áhuga, að kynna sér sjúkdóminn og starfsemi SÁÁ.“ Í raun má segja að flestir Íslendingar hefðu not af svona kynningu því öll erum við á einhvern hátt tengd áfengissýki. „Svo ekki sé talað um þá staðreynd að yfir 20 þúsund Íslendingar hafa komið til SÁÁ í meðferð – núlifandi Íslendingar – frá stofnun samtakanna árið 1977,“ segir Guðmann og bendir á að ef þú ert karlmaður kominn yfir fermingaraldur þá eru um 18% líkur á að þú munir fara á Vog fyrr eða síðar. 10% ef þú ert stúlka komin yfir sama aldur. „Þannig að ég myndi segja að flestir Íslendingar standi nærri einhverj-

HVAÐ: Kynningarfundur

HVAR: Von, Efstaleiti 7

HVENÆR: Fimmtudaga kl. 18 FYRIR HVERN: Allir velkomnir NÁNAR: www.saa.is

um alkóhólista. Þessi sjúkdómur snertir okkur öll að einhverju leiti.“ Á kynningarfundinum er stiklað á stóru varðandi hvað alkóhólismi er og af hverju hann sé kallaður fjölskyldusjúkdómur. Svo er farið yfir hugmyndafræði SÁÁ og úrræðin sem eru í boði fyrir alkóhólista og fjölskyldur þeirra.

RMG í Von

SOlla OG KJarNaKONUr

það er um að gera að taka þátt því Kjarnakonur vilja stuðla að heilbrigðu og fallegu lífi.

ur bara mæta og deila reynslu sinni, styrk og vonum með öðrum konum. HVAÐ: Kjarnakonur HVAR: Von, Efstaleiti 7 HVENÆR: Alla miðvikudaga kl. 20 FYRIR HVERN: Konur NÁNAR: www.saa.is

R, Ó Þ R A N RÚ & MEGASG IS Æ I F L Y G . BE R KL . 21 4. SE PT EM r til SÁÁ UDAG IN N TI 7, SU NN ÓN UR rennur óskertu EI AL ST .- KR Í VON, EF YR IR 2.0 00 AÐ GA NG SE

S a mtö k á hu g afó l k s u m áfe n g i s - o g v í mue f nava nd a n n

september 2011

þaÐ SKEMMTilEGa „Við alkóhólistar verðum að horfast í augu við að það er verið að fara mjög illa með unga fólkið okkar. Það er verið að ýta því út á jaðarinn í samfélaginu, loka það úti. Það er búið að hamra á því síðan einhvern tímann í grunnskóla að það sé mislukkað, gallað og eigi enga framtíð — nema að það verði eins og Hin. Og Hin eru fólk sem situr stillt í skóla fram undir þrítugt, sleppur út með einhverja BA-gráðu og situr svo á rassinum á einhverjum fundum daginn út og inn. Auðvitað er ekkert að því ef einhverjir vilja verja lífi sínu svona. En að ætla að troða öllum inn í þetta mót — með góðu og illu, fémútum og lyfjagjöfum — er náttúrlega galið,” segir Gunnar Smári Egilsson, formaður SÁÁ. Samtökin eru nú að undirbúa prógramm til að aðstoða ungt atvinnulaust fólk með áfengisog vímuefnavanda, sem er með litla menntun og takmarkaða reynslu af vinnumarkaði. „Við eigum að viðurkenna að það er ekkert að þessum krökkum. Það er kerfið sem er arfavitlaust,” segir Gunnar Smári. „Fyrir 30-40 árum fóru kannski 20 prósent af hverjum árgangi í framhaldsskóla. Nú fara um 70 prósent þangað. Og okkur finnst það ekki nóg. Samt vita allir að framhaldsskólinn hefur ekki þroskast til að taka á móti 70 prósent af fólkinu í stað 20 prósenta. Unga fólkið hefur ekkert breyst. Það er með sömu genin, sömu hæfileikana, orkuna og athyglina og áður. Í stað þess að skólinn teygji sig í átt til áhuga stærri hóps hefur orkan farið í að reyna að steypa öllum börnunum í sama mót. Börnunum er selt að lífið sé tapað ef þú verður ekki eins og þessi 20 prósent, foreldrar eru skelfdir til að beita börnin óbærilegum þrýstingi eða reyna að breyta börnunum með lyfjagjöfum, sálfræðiviðtölum, námsráðgjöf — hverjum sem er. Fæst af þessu hjálpar fólki til að verða heilli eða betri manneskjur. Þetta gengur meira og minna út á að normalísera fólk; breyta öllum í námsráðgjafa sem getur setið við skrifborð eða fundarborð allan daginn og talað og talað og talað.”

forgangsröðun leiðinlega fólksins

„Það er líka einhver furðuleg forgangsröð i gangi,” heldur Gunnar Smári áfram. „Þetta er forgangsröð leiðinlega fólksins. Hún er sú að fyrst áttu að mennta þig til atvinnuöryggis og svo áttu að rækta sjálfan þig. Það var maður sem sagði að í heiminum væri tvenns konar tegundir af fólki. Fólk sem leiddist það sem það starfaði við; druslaðist í gegnum daginn og hlakkaði til helgarinnar og fríanna og hins vegar fólk sem elskar það sem að gerir. Hjá því geta þrír tímar liðið eins og fimm mínútur. Hjá hinum geta fimm mínútur liðið eins og þrír tímar. Samrt viljum við að krakkarnir okkar noti forgangsröðun leiðinlega fólksins; mennti sig til einhverrar vinnu en þeytist síðan á milli námskeiða í leit að lífsfyllingu eða reyni að lifa í gegnum börnin sín um helgar.” „Þú ert ekki góður blaðamaður vegna þess að þú hafðir góða kennara,” fullyrðir Gunnar Smári allt í einu og ég hrekk við, átta mig á að hann er tala við mig en ekki sjálfan sig eða fólk almennt. Ha, ég? segi ég til að segja eitthvað. „Já, þú. Þú hafðir reyndar frábæra kennara en það er ekki málið. Þú ert góður blaðamaður af því þú ert góður Mikael Torfason. Þú ert besti Mikael Torfason sem ég hef séð. Og ef þú hefðir ekki verið góður Mikael Torfason hefðir þú ekki getað lært neitt af þessum ágætu kennurum. En vegna þess að þú ert góður Mikael Torfason hefðir þú líka orðið góður í hverju sem þú hefðir tekið þér fyrir hendurl. Þú hefðir orðið frábær rafvirki, ráðgjafi, læknir eða leikari.” Ég veit það nú ekki. „Víst veistu það.” Þögn.

MYND: GUNNi GUNN

Það er að myndast jaðarhópur í samfélaginu, týnda kynslóðin, sem passar ekki í skólana og fær ekki vinnu og berst við áfengisog vímuefnavanda. GUNNar SMÁri EGilSSON, formaður SÁÁ, sagði Mikael Torfasyni frá því hvað hann vill gera til að hjálpa strákum og stelpum sem eru nákvæmlega eins og hann og allir hinir gallagripirnir sem stigu út fyrir normið.

GallaGripir Til BJarGar TÝNDU KYNSlÓÐiNNi

alla þriðjudaga kl. 16.15 munu nokkrir gallagripir bjóða ungu fólki til skrafs og ráðgerðar í vonarhúsinu að Efstaleiti 7. Borgarstjórinn og gallagripurinn Jón Gnarr ríður á vaðið þriðjudaginn 13. September og svo koma þeir koll af kolli þessir drengir allir saman. þótt strákarnir, sem eitt sinn þóttu meingallaðir, ríði á vaðið þá eru bæði stelpur og strákar sem átt hafa í vandræðum vegna áfengis- og vímefnaneyslu hvött til að mæta. þetta er fyrir alla og þegar talið berst að stelpunum segir Bubbi Morthens að þær séu oft ekki jafn gallaðar og strákarnir hlæja flestir en Jón Gnarr bætir því við að þær stæri sig heldur ekki eins mikið af öllu ruglinu. Strákar eru líka oft fyrirferðamiklir og í dag er það þannig að fleiri strákar virðast utanveltu í kerfinu og tolla illa í skóla og eru lengur atvinnulausir en stelpurnar. þetta ræddu gallagripirnir þegar þeir mættu í von til að láta taka þessa mynd af sér. Margir voru að hittast í fyrsta sinn í lengri tíma og Stefán Máni var þarna með krakkana sína sem Bubbi heillaði upp úr skónum og Tolli og Guðmundur Oddur (sem var að koma frá Seyðisfirði) festust á samræðum um listina. Svo sögðu menn sögur af því hvað það var erfitt að hætta að reykja og horfðu á Einar Örn vefja sér sígarettu. En það allt skiptir ekki máli því allir þessir menn hafa reynslu af því að hafa ekki verið eins og fólk er flest og tekist að líta á það sem kost fremur en galla.

„Fólk á líka bera virðingu fyrir vali krakkanna sem vilja ekki vera í skóla,” byrjar Gunnar Smári aftur. „Það eru um 30 prósent krakkanna sem byrja í framhaldsskóla sem hætta án þess að klára hann. Þetta er aðeins skárra hlutfall en hjá þeim sem byrjuðu á Grámosanum eftir Thor, en samt frekar lélegt. Það gengur varðandi Grámosann að segja að hann sé samt góð bók. Lesendurnir sem gáfust upp séu bara lélegir lesendur. En það gengur ekki með krakkana og framhaldsskólann. Framhaldsskólinn segist ætla að þjónusta alla krakka en gerir það ekki. 30 prósent finna sig ekki í náminu, leiðist og hætta. Og við eigum ekki að garga á eftir þeim að þeir séu lélegir nemendur. Það er ekkert að þessum krökkum. Það er hins vegar eitthvað alvarlegt að skólunum.”

Jón Gnarr og Ólafur ragnar

„Sá sem hættir í framhaldsskóla er ekki lélegur nemandi,” heldur Gunnar Smári áfram. „Ekki frekar en sá sem heldur áfram er lélegt dropout. Þú ert ekki blaðamaður eða rithöfundur vegna þess að þér tókst ekki að verða BA í félagsfræði. Er það?” Ha, nei.

„Nei, þú tókst menntaða ákvörðun um að þú vildir ekki verða eins og formið sem var verið að troða þér ofan í. Þú veltir fyrir þér að kannski ættirðu að láta þig hafa það og breyta síðan forminu innan frá; en þú sást að það var tóm steypa. Þess vegna tókstu töskuna þína og labbaðir út.” Ég veit ekki hvort ég hafi hugsað akkúrat svona. „Eitthvað í þessa áttina alla vega,” fullyrðir Gunnar Smári. „Ef sýndum öllum drengjum eins og þér mynd af Ólafi Ragnari annars vegar og Jóni Gnarr hins vegar og spyrðum hvorum myndir þú vilja líkast; hver heldurðu að niðurstaðan yrði? 100 prósent drengjanna myndu velja Jón vegna þess að hann vildi ekki láta gangast undir það þrönga form sem við erum að reyna að troða öllum í. Það myndi enginn velja Ólaf Ragnar með doktorsprófið, prófessorstöðuna, Parliamentarians for Global Action og allt það. Stelpurnar myndu hins vegar velja Dorrit af því hún lítur út fyrir að vera ólíkindatól sem lætur engan segja sér fyrir verkum.” „En í sjálfu sér er ekkert að því að vera Ólafur Ragnar,” segir Gunnar Smári. „Það eru í raun fáir sem eru betri í að vera þeir sjálfir en einmitt

hann. En ég á bara við að það geta ekki allir verið eins. Það getur ekki sami mælikvarðinn gilt yfir okkur öll. Það er ekki hollt fyrir hvert okkar og það er heldur ekki hollt fyrir allan hópinn. Allir hópar verða að vera samsettir úr mismunandi fólki til að skapa einhverja spennu og orku. Einhver verður að vera svoldið óþekkur, annar dáldið óvirkur og sumir bara normal. Ef við reynum að gera alla normal verður hópurinn geldur og leiðinlegur. Þessi samfélagstilraun að gera alla eins er því ekki aðeins skaðleg einstaklingunum heldur líka hættuleg samfélaginu.”

Dásamlegar lendur normalítetsins

„Þegar ég var strákur sá maður stolta menn labba inn í sjoppur, með vinnuvetlinga upp úr rassvasanum og kaupa sér pulsu, kók og Dagblaðið,” heldur Gunnar Smári áfram. „Síðan hefur maður gengið undir manns hönd til að sannfæra verkalýðinn um að hann sé ómögulegur, lélegt lið sem mistókst að verða félagsfræðingar. Og heldurðu að þetta hafi gert fólk hamingjusamara?” Uhh, nei. „Nei, auðvitað ekki,” endurtók Gunnar

september 2011

a Er allTaf SaTT þola ekki námsefnið og hata skólann með manni og mús. Heldurðu að þú kæmist í gegnum þetta án þess að sýna einhver einkenni einhverjar röskunar?” Nei, líklega ekki. „En þú veist það ekki. Veistu hvers vegna? Vegna þess að þú hefur aldrei prufað þetta. Þú gerðir það sama og allir dropout-krakkar með sjálfsvirðingu; þú labbaðir út,” fullurðir Gunnar Smári. „Og hvernig bregst samfélagið við? Það hleypur á eftir krökkunum og reynir að sannfæra þá í hundraðasta sinn að baki þessari dönsku 103 sé tóm sæla og gleði. Ef þau bara klára þennan áfangann og hinn áfangann þá muni þau sleppa inn í dásamlegar lendur normalítetsins. Þetta er ekki bara heimskulegt heldur líka rangt. Það er ekkert handan við þessa áfanga sem er ekki líka hérna meginn.”

við getum bjargað þessum krökkum

HVAÐ: Gallagripir

HVAR: Von, Efstaleiti 7

HVENÆR: Alla þriðjudaga kl. 16.15 (einn og hálfur tími) FYRIR HVERN: ungt fólk

NÁNAR: www.saa.is

Smári. „Hvort heldurðu að sé betra að vera besti gröfukarlinn á Hellu eða þriðji lélegasti félagsfræðingur í Reykjavík?” Ég veit það ekki. Ég slátraði kjúklingum á Hellu og var ágætur í því. Ég vildi hins vegar ekki gera það að æfistarfinu. „Enda var enginn að neyða þig til þess,” svarar Gunnar Smári. „Það voru allir hins vegar allir að neyða þig til að verða BA í einhverjum andskotanum. Ég ræddi við konu um daginn sem sagði mér frá hvernig fjölskyldan tók því þegar sonur hennar sagðist ekki vilja fara í háskóla. Drengurinn var beittur miklum þrýstingi svo hann drattaðist í verkfræði. Eftir ár var hann kominn með upp í kok og vildi hætta. Fjölskyldan fór aftur í gang og aftur lét drengurinn undan en skipti um fag. Eftir ár var hann aftur búinn að fá nóg en stóð nú fast á sínu og þvertók fyrir frekara nám. Nú mörgum árum

seinna getur hann sagt mömmu sinni frá þessari reynslu; að hafa alla fjölskylduna á móti sér vegna þess að hann vildi ekki beygja sig undir almennar kröfur samfélagsins um hvað er vellukkað líf og hvað mislukkað. Hann sagði að líklega hefði fjölskyldan stutt hann ef hann hefði viljað fara í kynskiptiaðgerð. Og það er ekkert að kynskiptiaðgerðum. En það er heldur ekkert að því að vilja ekki vera verkfræðingur!” „Annars veistu þetta allt,” fullyrðir Gunnar Smári. Hvað? „Að framhalsskólanum hefur ekki einu sinni tekist að aðlaga sig breyttum tíma; hvað þá því að fá fjórum sinnum fleira fólk og það allt annars konar fólk,” segir Gunnar Smári. „Og það mætti sýna því skilning ef fólk væri ekki að reyna að finna ástæðuna hjá þeim sem vilja ekki vera í þessum gölluðu skólum. Það er verið að greina þessa krakka með athyglisbrest, ofvirkni, félagsfælni, námsörðugleika, lesblindu, óvirkni, persónuleiaröskun og Guð má vita hvað ekki; bara vegna þess að þau falla ekki inn í form sem var aldrei ætlað þeim. Ef þú værir allan daginn neyddur til að gera eitthvað sem þér leiddist; heldurðu að þú sýndir ekki einhver einkenni leiða og óþols?” Jú, örugglega. “Gerirðu einhverntímann eitthvað sem þér leiðist?” Já, ég get alveg pínt mig. “Pínt þig til hvers; að gera eitthvað sem þú vilt gera? Klára eitthvað sem þú vilt klára?” Já. „En ég er ekki að tala um það. Ég er að taka um að vera píndur til að klára eðlisfræði 103, dönsku 203 og félagsfræði 303 án þess að sjá nokkurn tilgang með því, hafa enga ánægju af því og af þeim sökum leiðast kennarinn,

„Við hjá SÁÁ viljum snúa þessu við,” segir Gunnar Smári. „Við viljum segja við krakkana að gera það sem þau vilja gera og hætta að troða sér inn í helminginn sem er alltaf að gera það sem honum leiðist. Farðu í sjósund, fáðu þér gítar, rífðu kjaft, stattu á höndum — bara ef þér finnst það gaman. Ef þér tekst að gera eitthvað skemmtilegt og greina á milli þess sem reynist þér vel og illa þá ertu hólpinn. Þess vegan verðurðu að hætta að drekka og dópa. Það drepur þig. En ef þú finnur eitthvað annað sem er gaman þá geturðu rakið þig eftir því. Vertu fyrst betri í að vera þú sjálfur. Ef þér tekst það geturðu orðið hvað sem er.” „Það er nefnilega leiðinlega fólkið sem er að reyna að koma því inn hjá þér að þú eigir að gera leiðinlega hluti,” segir Gunnar Smári. „Að það sé jafnvel merki um góðan karakter. Það er algjörlega rangt. Þú ert með innbyggt í þig kerfi sem leiðir þig að skemmtilegum hlutum. Það er skemmtilegt að svala forvitni sinni. Ef þér tekst það geturðu lært allt sem þú kærir þig um. Þú munt hins vegar aldrei læra neitt sem þú ert ekki forvitinn fyrir. Og þetta er ekki bara spurning um námstækni. Þetta er grundvallaratriði í allri þekkingu. Eins og hið einfalda er vanalega satt þá er líka hið skemmtilega satt. Ég veit ekki um neitt sem er leiðinlegt en er líka satt.” En hvað ætlið þið í SÁÁ að gera? „Við ætlum að biðja sveitarfélögin, ríkið. Vinnumálastofnun um peninga og leyfi til að taka við því unga fólki sem hefur litla menntun og takmarkaða starfsreynslu, og sem á einnig við áfengis- og vímuefnavanda að stríða, og hjálpa því að ná áttum, kynnast sjálfum sér, sættast við sig og finna hvað þeim finnst í raun gefandi og skemmtilegt,” svarar Gunnar Smári. „Þetta er sambland af meðferð, skemmtun, námi, íþróttum, leiklist, vinnu og allskonar dóti. Við munum virkja einstaklinga til að rétta þessu krökkum hjálparhönd, fyrirtæki til að taka þau í þjálfun, listamenn til að vinna með þeim, íþróttamenn til að þjálfa þá og alls kyns fólk til að gefa þeim tíma, athygli og eyra.” Og mun ríkið borga? „Ég veit það ekki ennþá,” viðurkennir Gunnar Smári. „Við erum að kynna þetta fyrir hinum og þessum. Vonandi kemur eitthvað út úr því. Ég held að við getum lagt eitthvað á okkur fyrir þessa krakka. Ef við gerum að ekki munum við sitja uppi með týnda kynslóð sem aldrei mun líta á sig sem hluta af þessu samfélagi. Ekki af því að þau séu ekki hæf til þess; heldur vegna þess að þau lesa rétt í stöðuna. Þeim hefur verið hent út úr kerfinu. Ég lít svo á að við séum á síðustu stoppistöð áður en við lendum inni í einhverskonar Tottenham. Við getum bjargað krökkunum út úr vagninum núna, hleypt þeim aftur inn í samfélagið jafnvel þótt þau vilji ekki verða BA í félagsfræði — eða við getum haldið áfram að skilgreina þau út á jaðarinn, greint þau sem ónýt og látið þau á bætur með lágmarksframfærslu til æfiloka. Hvort myndir þú gera?” Ef ég væri ráðherra? „Já.” Ég myndi vilja hafa þessa krakka með í samfélaginu. „Þá held ég að þeta gangi upp.” Nú, afhverju? „Bara, ég held að fólkið í ríkisstjórninni sé ekki vitlausara eða verra en þú.” Takk. „Þetta var ekkert illa meint.” En ef ekki? „Ef ekki hvað?” Ef þið fáið ekki pening? „Ég veit það ekki,” svarar Gunnar Smári. „Kannski reynum við að safna peningum. Það

Nafn: Jón Gnarr Aldur: 44 Starf: Borgarstjóri Fyrri störf: Verkamaður og grínisti menntun: Prófessor í Ekkert frá Háskólanum í hvergi (university of Nowhere)

Nafn: Einar Örn Aldur: 48 ára (held ég) Starf: Borgarfulltrúi, tónlistarmaður, frumkvöðull Fyrri störf: Póstbifreiðastjóri, bardyravörður, barþjónn, blaðamaður, verslunarmaður menntun: Stúdentspróf, BA í fjölmiðlafræði

Nafn: Stefán Máni Aldur: 41 Starf: Rithöfundur Fyrri störf: Fiskverkun, byggingarvinna, bókband og sambýli fyrir geðveika menntun: Klára samræmdu prófin en flosna upp úr námi á fyrsta ári í menntaskóla

Nafn: Sigurjón M. Egilsson Aldur: 57 ára Starf: Blaðamaður og útgefandi Fyrri störf: Sjómaður og sölumaður menntun: Gagnfræðingur

Nafn: Bubbi Morthens Aldur: 55 ára Starf: Laga- og textasmiður, söngvari, rithöfundur Fyrri störf: Verkamaður og sjómaður menntun: Hætti í skóla 15 ára

Nafn: Mikael Torfason Aldur: 37 ára Starf: Rithöfundur og blaðamaður Fyrri störf: Verkamaður og kjúklingaslátrari menntun: Féll á samræmdu prófunum

Nafn: KK Aldur: 55 ára Starf: Tónlistarmaður Fyrri störf: Verkamaður, uppskipun, skúringar menntun: Pungapróf

Nafn: Tolli Morthens Aldur: 57 Starf: Listamaður Fyrri störf: Sjómaður, verkamaður, Skógarhöggsmaður menntun: Myndlistarskóli Íslands, Berlínarháskóli

Nafn: Guðmundur oddur Magnússon Aldur: 56 ára Starf: Prófessor við Listaháskóla Íslands Fyrri störf: Gröfumaður Bröyt X2b menntun: Drop-out úr menntaskóla, rekinn úr Myndlistar- og handíðaskóla Íslands, Diploma-próf í grafískri hönnun eftir meðferð

hefur margsinnist sýnt sig að þjóðin er betri en ríkisstjórnin. Það á við um allar þjóðir og allar ríkisstjórnir. Það virðist vera einskonar náttúrulögmál.” Og hvernig ætlið þið að safna peningum? „Ég veit það ekki. Má ég skilja eftir reikningsnúmer í þessu viðtali?” Þú ert formaðurinn og þá líklega útgefandinn. „Þú ert blaðamaðurinn. Þú ræður.” Ætlarðu að nota viðtalið mitt til að plögga einhverjum bankareikningi? „Já, hví ekki? Þetta er alvörumál Mikki minn. Við getum ekki hjálpað þessum krökkum nema allir leggist á eitt.” Ókei. „Okei, hvað?” Komdu þá með reikningsnúmerið. „Takk. Það er banki 116, höfuðbók 26 og reikningsnúmer 452 og kennitala SÁÁ er 521095-2459.”

september 2011

BaKHJarlar SÁÁ eru mikilvægir til styrktar samtökunum en einnig til stuðnings starfsmönnum fyrirtækjanna. Nú bjóða samtökin fyrirtækjum til enn frekara samstarfs.

Alkóhólismi er fjölskyldusjúkdómur sem lætur engan eftir ósnortinn:

GaGNvirKT SaMBaND viÐ fYrirTæKi

að bandarískri fyrirmynd

Þegar SÁÁ var stofnað fyrir 34 árum var fyrirmynda einkum leitað í Freeportmeðferðinni og aðstæðum í New Yorkfylki. Eitt sem einkenndi starfsemi meðferðastöðvanna þar voru sterk tengsl við atvinnulífið. Þetta var ekki aðeins einkenni meðferðar í New York, heldur um öll fylki Bandaríkjanna. Það var því vilji stofnenda SÁÁ að byggja hér upp sterk tengsl við atvinnulífið. Ástæða þessa mikla stuðnings fyrirtækja við meðferð í Bandaríkjunum liggur náttúrlega í veiku almannatryggingakerfi vestanhafs. En þar sem rannsóknir sýndu — og sýna enn — að fyrirtækja hafa alltaf hag af því að styðja starfsmenn sína til meðferðar þá studdu fyrirtæki og samtök þeirra myndarlega við áfengismeðferð strax upp úr miðri síðustu öld. Ástæðan er sú að starfsmaður sem nær bata frá áfengis- og vímuefnafíkn eykur afköst sín um 70 prósent að meðaltali eftir meðferð. Og það er alltaf ódýrara fyrir fyrirtæki að kosta meðferð starfsmanns en að reka hann og þjálfa upp nýjan starfskraft.

Stuðningur hvarf í hruninu

Forkólfar í atvinnulífinu, verkalýðsleiðtogar og forstjórar stórra fyrir-

HVAÐ: Fjölskyldumeðferð

HVAÐ: Bakhjarlar HVAR: Von, Efstaleiti 7 HVAR: Von, Efstaleiti 7 HVENÆR: Þriðjudaga og fimmtudag kl. 18 (til 20.30)

HVENÆR: Síðasta fimmtudag í hverjum mánuði milli klukkan 14-16 (byrjar 29. september)

FYRIR HVERN: Aðstandendur

FYRIR HVERN: Starfsmannastjóra og yfirmenn

NÁNAR: www.saa.is

tækja, voru áberandi í stjórn SÁÁ til að byrja með. En eftir sem áður tókst ekki að byggja upp nein sambærileg tengsl við atvinnulífið og þekktust vestanhafs. Líklega réð þar mestu að hér voru það almennar sjúkratryggingar sem greiddu fyrir mestan hluta meðferðarinnar. Eftir sem áður hafa mörg fyrirtæki stutt myndarlega við bakið á SÁÁ. Fyrir hrun var til dæmis byggt upp stuðningskerfi með þátttöku nokkurra stóra fyrirtækja sem færðu samtökunum allt að 35 milljónir króna árlega. Í október 2008 þurkuðust þessir styrkir út. Flest fyrirtækin fóru á hausinn. Þau sem eftir stóðu drógu stuðning sinn til baka. En þótt að SÁÁ sé mikilvægt að fá fjárhagslegan stuðning frá atvinnulífinu; þá sakna samtökin miklu fremur annars úr tengslum sínum við fyrirtækin. Með meðvitaðri starfsmannastefnu margra fyrirtækja vestanhafs hefur þeim tekist að grípa inn í óhófsneyslu starfsfólks síns og beint þeim í meðferð nokkrum árum fyrr en fólkið hefði sjálft gert og án stuðnings og hvatningar. Þetta er óendanlega mikilvægt. Áfengis- eða vímuefnasjúklingur sem fer 2-3 árum fyrr í meðferð en hann hefði ella gert; losnar við 2-3 verstu ár æfi sinnar en fær sín 2-3

MYND: GUNNi GUNN

„Eitt af því sem við viljum gera að er að fræða fyrirtæki um þennan hluta starfsmannastefnunnar; hvaða úrræði eru í boði og hvernig á að taka næsta skref ef fyrsta inngrip virkar ekki,” segir Hörður J. Oddfríðarson ráðgjafi um nýjan kynningarfund SÁÁ sem ber heitið Bakhjarlar SÁÁ og er fyrsti fundurinn nú 29. september og verður svo alltaf síðasta fimmtudag í hverjum mánuði frá kl. 14-16 í Von, Efstaleiti 7. „Við förum yfir það hvernig greina megi áfengis- eða vímuefnavanda hjá starfsmönnum, hvernig best er að bera sig að við að ræða þau mál og til hvaða aðgerða ber að grípa.“

Einstaklinsbundið hvort fólk verði meðvirkt

HÖrÐUr J. ODDfríÐarSON „Starfsmaður sem nær bata frá áfengisog vímuefnafíkn eykur afköst sín um 70 prósent að meðaltali eftir meðferð”

bestu ár í staðinn. Slíkt hefur ekki aðeins áhrif á viðkomandi sem starfsmann, heldur líka á hann sem persónu og bætir stórlega lífsgæði fjölskyldunnar.

inngripsáætlun

„Til að byggja um virk tengsl við atvinnulífið hefur SÁÁ því ákveðið að bjóða fyrirtækjum að gerast Bakjarlar SÁÁ,“ útskýrir Gunnar Smári Egilsson, formaður SÁÁ og segir að í þessu felist að fyrirtækin greiði árlega 25, 50, 100 eða 250 þúsund krónur til samtakanna. Stærstu fyrirtækin geta greitt meira; 500 þúsund eða 1 milljón króna. Gegn þessum greiðslum mun SÁÁ bjóða fyrirtækjunum upp á fræðslu til starfsmannastjóra og allra þeirra sem hafa mannaforráð í fyrirtækjunum um viðbrögð við áfengis- og vímuefnavanda starfsmanna. SÁÁ mun aðstoða fyrirtækin við að innleiða inngripsáætlun sem hægt er að setja í gang þegar grunur leikur á að áfengis- eða vímuefnavandi þjaki starfsmann. Yfirmaður getur þá vísað viðkomandi starfsmanni í viðtal og greiningu hjá áfengisráðgjafa SÁÁ. Í framhaldi getur viðkomandi haldið áfram í viðtalsmeðferð, lagst

inn á Vog og farið í meðferð að því loknu. Fjölskyldu viðkomandi væri á sama tíma boðið upp á fjölskyldumeðferð.

Bætt afköst

Það er talið að um fjórðungur fullorðinna drekki svo mikið að þeir skaði heilsu sína. Það á þá við um 65 þúsund Íslendinga. Af þeim eru rúm 20 þúsund manns búnir að þróa með sér fíkn. Það er mikilvægt þessu fólki að hætta allri drykkju og til þess þarf það nánast undantekningarlaust aðstoð fagmanna. Á 100 manna vinnustað eru því að meðaltali um 8 virkir alkóhólistar sem þarfnast meðferðar og um 17 aðrir sem drekka of mikið og ættu að draga mjög úr drykkju til að bæta eigin heilsu og auka lífsgæði fjölskyldu sinnar. Það er því mikilvægt fyrir fyrirtæki að huga að þessum þætti í starfsmannastefni sinni. Og fyrir þá sem vilja fá allt í tölum: Ef hægt er að auka afköst 8 prósent starfsaflans um 70 prósent eykur það heildarframlegðina um 5,6 prósent. Á mælikvarða landsframleiðslu eru það um 85 milljarðar króna. Það munar um minna.

Það eru miklu meiri líkur á að barn alkóhólista þrói með sér sjúkdóminn síðar á lífsleiðinni:

MIKILVæGT Að BERA ÁBYRGð Á böRNuNum „Ég sá þetta bara á heimasíðu SÁÁ og ákvað að prófa að mæta með drenginn minn,“ segir Hafdís Sigurðardóttir nemi en hún er sjálf að vinna í sínum málum og fannst mikilvægt að bera ábyrgð á syni sínum því það skelfir hana að vita að líkurnar eru meiri en minni að börn fíkla verði sjálf alkóhólistar síðar á lífsleiðinni. Þrátt fyrir að enginn efist um mikilvægi þess að veita börnum alkóhólista þá forvörn og sjálfsagða þjónustu hefur gengið erfiðlega að fá hið stuðning við þetta verkefni og hefur SÁÁ að mestu fjármagnað starfið. Samkvæmt þjónustusamningi við Reykjavíkurborg er greitt með 7 viðtölum við 47 börn (ásamt foreldri) á ári en það er varla brot af kostnaðinum við þjónustuna. Heildarkostnaður við þá þjónustu sem veitt er á göngudeild SÁÁ í Von við Efstaleiti var rúmar 114 milljónir í fyrra. Þar af var kostnaður vegna reykvískra fjölskyldna og barna 40 milljónir. Reksturinn er endurskoðaður af Ríkisendurskoðun og undir fag-

HVAÐ: Börn alkóhólista

HVAR: Von, Efstaleiti 7

HVENÆR: Samkomulag

FYRIR HVERN: Börn alkóhólista NÁNAR: www.saa.is og í síma 530 7600

legu eftirliti Landlæknisembættisins. Engu að síður greiðir borgin einungis 16 milljónir samkvæmt nýjum þjónustusamningi. Það er of langt mál að reka í þaula skilningsleysi yfirvalda en þrátt fyrir það vilja

samtökin bjóða foreldrum og börnum upp á þessa þjónustu óskerta. „Það er mikilvægt að rjúfa einangrun barna sem búið hafa við alkóhólisma,“ segir Lárus Blöndal sálfræðingur en hann hefur haft yfirumsjón með verkefninu frá upphafi. „Þetta skiptir máli bæði í nútíð og framtíð. Við leggjum áherslu á að hjálpa barninu að skilja betur stöðu sína og helstu afleiðingar hennar.“ Almennt mælist þjónustan vel fyrir og Hafdís segir að þegar hún var ung hafi aldrei verið rætt um þessa hluti: „Það var í raun aldrei neitt annað val en að byrja að drekka.“ Og strákurinn er ánægður með þjónustuna og honum líður vel á eftir og er spenntur að fara. „Þegar barn kemur í viðtal fær það staðfestingu og viðurkenningu á því að það að vera barn alkóhólista hefur haft afleiðingar fyrir barnið,“ útskýrir Lárus sem hvetur foreldra sem eru alkóhólistar eða fíklar til að leita ráða hjá SÁÁ varðandi börnin sín.

„Fyrst kemurðu í viðtal hjá ráðgjafa hérna í Von og finnur út úr því með honum hvernig aðstoð þú þarft,“ útskýrir Stefanía Bára Jónsdóttir ráðgjafi um fjölskyldumeðferðina sem er í Von þriðjudaga og fimmtudaga kl. 18. Um er að ræða fjögurra vikna námskeið sem kosta 8.000 krónur og ætlast er til þess að fólk hafi náð átján ára aldri þótt STEfaNía stundum BÁra séu gerðar JÓNSDÓTTir undanþágur frá því. Og fyrir hvern er þessi fjölskyldumeðferð? „Aðstandendur og alkóhólista og fíkla því þetta er fjölskyldusjúkdómur og kemur við alla í fjölskyldunni. Oft vita til dæmis aðstandendur ekki hvernig þeir eiga að haga sér þegar þeirra fólk kemur úr meðferð. Þú missir dálítið hlutverkið þitt en auðvitað er mjög einstaklingsbundið hvort fólk verði meðvirkt. En verðirðu það þá er mjög mikilvægt að ná að skilja og átta sig á því hvernig sjúkdómur þetta er svo þú getir náð bata.“ Stefanía er sjálf óvirkur alkóhólisti og hún er einnig aðstandandi: „Þetta er mikið í kringum mig og þetta starf valdi mig eiginlega,“ segir hún aðspurð um af hverju hún hafi ákveðið að gerast áfengisráðgjafi. „Það er mikil gjöf að sjá þá miklu breytingu á fólki sem kemur í fjölskyldumeðferð. Fjölskyldan veit oft lítið sem ekkert um sjúkdóminn og hafa kannski setið eftir uppfull af streitu og verða jafnvel óvinnufær. Þá er svona námskeið flottur staður til að byrja á en um að gera að leita líka í tólf spora starf, eins og til dæmis hjá Al-Anon sem eru samtök aðstandenda alkóhólista,“ segir Stefanía Þú þarft ekkert endilega að vera foreldri eða maki til að koma á fjölskyldunámskeið heldur koma ömmur og afar líka og fullorðin börn alkóhólista. Hjá SÁÁ vitum við hversu erfitt það getur verið að eiga nákominn sem er kannski á Vogi og berst við þennan alvarlega sjúkdóm sem alkóhólismi er.

september 2011

ENGISPRETTU� FARALDUR í Von

UNG-SÁÁ félagsskapurinn hefur MYND: GUNNi GUNN

það að markmiði að standa vörð um hagsmuni ungs fólk sem vill lifa lífinu edrú. frá vinstri; Eva, Níkó (hundurinn), Árni, Sunna, Evert, Gerða, Helena og Siggi.

Stofnfundur UNG-SÁÁ verður 13. september:

uNGT EDRú FóLk

HVAÐ: uNG-SÁÁ

„Við erum að endurvekja fyrirbæri sem kallaðist ungt fólk í SÁÁ,“ segir Helena Hrund um UNG-SÁÁ sem heldur stofnfund sinn þriðjudaginn 13. september næstkomandi. „Það eru allir velkomnir til okkar annan þriðjudag í hverjum mánuði og mikilvægt að sem flest ungt fólk mæti.“ Félagsskapurinn hefur það að markmiði að standa vörð um hagsmuni ungs fólk sem vill lifa lífinu edrú. Á stofnfundinum, sem verður nánar auglýstur síðar (fylgist með á www.saa.is), verður mikið húllumhæ; tónlist og uppistand. „Við kynnum starfið betur á fundinum en ráðgert er að fara í ferðir og ýmislegt annað skemmtilegt,“ segir Helena.

HVAR: Von, Efstaleiti 7

HVENÆR: Annar þriðjudagur í hverjum mánuði FYRIR HVERN: ungt fólk (yngra en 35 ára) NÁNAR: www.saa.is

ÁR M R A N I E R A M T R A & BJ Í

B . SE P T EM DAG IN N 11 7, SU N N U rennur óskertur til SÁÁ I IT LE A UR VON, EF ST 00.- KRÓN AÐ GA NG SE

YR IR 2.0

S a mtö k á hu g afó l k s u m áfe n g i s - o g v í mue f nava nd a n n

Eftirtaldir aðilar styðja SÁÁ Actavis hf.

Ferskur ehf

Íslensk erfðagreining ehf

N1 hf.

Sportís ehf.

Afl Starfsgreinafélag

Félagsbústaðir hf

Íslenska gámafélagið

Nínukot ehf

Sport-Tæki ehf

Akureyrarbær

Fitjavík ehf

Ísloft blikk- og stálsmiðja ehf

Nobex ehf

Stórkaup ehf.

Alþýðusamband Íslands

Fjallabak ehf

J.Guðmundsson ehf. heildsala

Nordic eMarketing ehf

Suzuki-bílar hf

AP varahlutir ehf

Framtak-Blossi ehf.

Karl K. Karlsson ehf.

Nýi ökuskólinn hf

Sveitarfélagið Garður

Ari Oddsson ehf

Fróðhús ehf

Oddi hf.

Tandur hf

Arion-banki hf.

Garðabær

Kaupás, Krónan matvöruverslun

Ó.Johnson & Kaaber ehf

ASK. Arkitektar Skógarhlíð ehf

Garri

Tannlæknastofa Hilmis ehf

Árni Reynisson ehf

Gjögur ehf.

Ásbjörn Ólafsson ehf

GT Tækni ehf

Bernharð Laxdal ehf

Gullberg ehf

Bifreiðaverkstæðið Stimpill ehf

Gunnar Eggertsson hf

Bókaútgáfan Leifur Eiríkss ehf

Gúmmísteypa Þ. Lárusson

Bókhaldsstofan ehf Breiðavík ehf Búaðföng ehf DS lausnir ehf Efling Stéttarfélag Efnamóttakan Egersund Ísland ehf. Eignamiðlunin ehf Einhamar seafood ehf. Eirberg ehf. Esja - Gæðafæði ehf Evrópulög ehf

Gylfi Guðjónsson, ökukennari Hagkaup Henson Sports Europe á Ísl ehf Herrafataverslun Birgis ehf Hitastýring hf

Kaupfélag Skagfirðing Kemi ehf.

Pylsuvagninn Selfossi ehf

Teiknistofan Óðinstorgi sf

KG Fiskverkun ehf

Rafbogi ehf

Tobis ehf.

Kjarnafæði hf

Rafmúli ehf.

Trefjar ehf.

Klaki Stálsmiðja ehf.

Rafstjórn ehf

Kompan ehf.

Ragnar og Ásgeir ehf.

Tölvu- og tækniþjónustan ehf

Lagnalagerinn ehf

Reiknistofa fiskmarkaða hf

Útfararstofa Kirkjugarðanna ehf

Landsbankinn

Reykjanesbær

Valhöll ehf. Fasteignasala

Landsnet hf

Rolf Johansen & Co ehf

Verkalýðsfélagið Hlíf

Leturprent ehf

SamhentirKassagerð ehf.

Verslunarfélagið Ábót ehf

LH-tækni ehf (Ice Consult.)

Samiðn,samband iðnfélaga

Hitaveita Egilsstaða og Fella

Logaland lækningatæki ehf.

Hótel Djúpavík ehf

Lyfja hf.

Setberg, bókaútgáfa

HS Orka hf

Lýsi hf.

Seyðisfjarðarkaupstaður

Húsasmiðjan

Marás, vélar ehf

Síldarvinnslan hf

Hyggir ehf endurskoðunarstofa

Marel ehf.

Sjómannafélag Ólafsfjarðar

Ísfugl ehf

Maritech ehf.

Skinney - Þinganes hf

Íslandsbanki

Medulla ehf

SM kvótaþing ehf.

Íslandsspil sf

Myllan ehf.

Sportacademian ehf.

Sena

Verslunarmannafélag Reykjavíkur Verslunarmannafélag Suðurnesja Vélasalan ehf. Vélsmiðjan Foss ehf Vignir G. Jónsson hf. Vistor hf. Vísir hf. Þorbjörn hf

september 2011

EDiTH lOUiSE CarlSON ráðgjafi varð edrú 1993 en þá hafði hún búið á götunni og verið róni. Hún vann aftur dóttur sína og heldur góðu sambandi við son sinn sem ólst upp hjá barnsföður hennar. Fyrir fimm árum fékk hún svo aftur hjálp hjá SÁÁ og hóf batagöngu vegna spilafíknar sem var að rústa lífi hennar. EDiTH lOUiSE CarlSON „þegar ég hætti

í neyslu 1993 þá breyttist auðvitað allt en fljótlega þróaði ég með mér spilafíkn sem varð mjög alvarleg.“

HVAÐ: Spilahópur

HVAR: Von, Efstaleiti 7

HVENÆR: Alla mánudaga kl. 18 FYRIR HVERN: Spilafíkla NÁNAR: www.saa.is MYND: GUNNi GUNN

SÁÁ BJarGaÐi lífi MíNU – aftur FLEStIR mISSA tökIN Í SPILAköSSum n „Alla mánudaga í Von hittist svokallaður spilahópur en í hann ertu hjartanlega velkomin ef þér finnst þú eiga við spilavanda að stríða eða ert að velta því fyrir þér hvort þetta sér orðið vandamál hjá þér,“ segir Snorri Sigurður Karlsson, ráðgjafi hjá SÁÁ, en í þessum hóp er sérstök kynning á spilavandanum sem slíkum, kynning á GA (Gamblers Anonymous) og grúbbuvinna svokölluð. „Þetta kostar ekki neitt og svo á hverju hausti bjóðum við líka upp á helgarmeðferð og sú næsta verður 22. – 23. október,“ útskýrir Snorri sem segist sjá breytingar á hópnum sem leitar sér hjálpar með tilkomu pókersins Internetinu: „Stærsti hluti þeirra sem leita til okkar eru að spila í spilakössum en ungir strákar sérstaklega eru að koma til okkar í viðtal hérna í Von af því að þeir hafa misst tökin á póker á netinu,“ segir Snorri og vill ítreka að spilafíkn geti verið mjög sterk og mörg dæmi um að menn og konur hafi lagt sig í hættu til að spila eða gjörsamlega spilað frá sér allt og haldið áfram eftir það.

g var mest í spilakössum,“ útskýrir Edith Louise Carlson ráðgjafi þegar hún er spurð út í spilafíknina sem hún hefur nú verið frjáls frá í fimm ár. „Fyrsta fíkn mín var áfengi og fíkniefni en þegar ég stoppa það þá fer ég yfir í spilafíknina, bláedrú.“ Edith, eða Dídí eins og hún er kölluð, bjó fyrstu fjögur ár ævi sinnar í Bandaríkjunum en þá fluttu þær mæðgur frá pabba hennar til Íslands. Hún varð edrú fyrir átján árum en hafði þá verið rónakona og því má segja að hún sé sannkallað kraftaverk. Í dag er hún 42 ára og hún er gift og á tvö börn (eiginmaðurinn á eitt) sem eru uppkomin og þau muna ekki eftir mömmu sinni nema bara edrú.

Skömmin mikil hjá konum

„Þegar ég hætti í neyslu 1993 þá breyttist auðvitað allt en fljótlega þróaði ég með mér spilafíkn sem varð mjög alvarleg,“ útskýrir Dídí af miklu æðruleysi. Hún spilaði í tíu ár og segir spilafíkn vera sjúkdóm sem auðvelt er að fela. „Það er engin lykt af þér og breytingarnar sem verða á manni eru fyrst og fremst spenna. Það ástand er svo sterkt að stundum þegar þú kemur af þessum spilastöðum titrarðu í raunverulegum fráhvörfum.“ Nú er meira um að karlar stígi fram úr myrkrinu og segi frá spilafíkn sinni, hvað veldur? „Skömmin er oft svo mikil hjá konum að þær eiga erfiðara með að leita sér hjálpar. Þér líður svo ofboðslega illa ef þú ert kannski búin að eyða peningum í spil sem þú hefðir getað notað til að kaupa föt á barnið þitt. Ég vona samt að fleiri konur stigi fram því vandamálið er ekki minna hjá konum.“

Mikilvægt að foreldrar kynni sér sjúkdóminn og úrræðin:

HVAÐ gEtA FoRELDRAR gERt SEM ÓTTAST uM BARNIð SITT? Alla þriðjudaga kl. 18 hittast foreldrar ásamt ráðgjöfum SÁÁ á Vogi og hlýða á fyrirlestra og styðja hvert annað. „Þetta eru fimm fyrirlestrar sem eru opnir öllum foreldrum sem eiga börn sem þau telja að eigi í vanda vegna áfengis- og/eða vímuefnaneyslu,“ segir Hörður J. Oddfríðarson áfengisráðgjafi en hann og Stefanía

pirruð ef hún vann

Áhugasamir um hjálp við spilafíkn er bent á spilahópinn sem hittist alla mánudaga kl. 18 og auðvitað helgarnámskeiðin. Dídí fór bæði í spilahópinn og helgarnámskeiðin en þá býður Vogur einnig upp á þá leið að fara á sjúkrahúsið í meðferð. Einnig er mælt með að spilafíklar sæki þar til gerða tólf spora fundi (GA). „Þetta er svo falinn sjúkdómur að þú lifir lengi í óheiðarleika og lygi áður en þú leitar hjálpar. En þegar þú færð bata þá breytist allt í lífi þínu og þú getur horfst í augu við fólk án þess að vera alltaf á flótta. Staðan í lífi mínu, áður en ég leitaði mér hjálpar, var orðin þannig að ég var farin að hugsa hvort ég ætti að keyra framan á næsta bíl og á hvaða hraða ég þyrfti að vera til að þetta væri bara alveg búið,“ segir Dídí en hún hugsaði mikið um það hvernig hún ætti að komast út kössunum en hún réði ekki við það sjálf. „Spilafíkn hættir fljótlega að snúast um peninga heldur spennuástandið sjálft. Þetta snýst ekki um að vinna eða tapa og stundum varð ég pirruð ef ég vann því það framlengdi bara ástandið, stjórnleysið og sársaukann.“

Kraftaverk ofan af vogi

Eins alvarlegur og sjúkdómurinn er þá fyrir kaldhæðni örlaganna ólst Dídí upp í Las Vegas fyrstu árin og síðan hún hætti að spila hefur hún tvisvar farið út í heimsókn til pabba síns sem nú er látinn. „Ég bjó meira að segja á spilavítahóteli og það var ekki gaman. Þetta var erfiður tími því hann var að deyja og ég vildi kveðja hann. Svo stóð ég við hlið hans þegar hann fársjúkur plantaði sér fyrir framan spilakassa af því að hann var

SNOrri SiGUrÐUr KarlSSON

„Stærsti hluti þeirra sem leita til okkar eru að spila í spilakössum.“

líka spilafíkill. Þá hugsaði ég með mér: Þetta er ekki að gerast.“ Þegar Dídí flutti barnung til Íslands varð hún eitt af þessum kerfisbörnum sem við lesum stundum um í blöðunum. Hún flakkaði á milli fósturheimila því móðir hennar átti í vandræðum. Hún fullorðnaðist sem róni og svarf í húsagörðum eða fangaklefum. Það var lítil von í hennar lífi þar til hún eignaðist son sinn og náði sér upp úr mesta ruglinu. Svo kom dóttir en áfram hélt hún áfram að falla og fyrir átján árum breyttist hún svo í eitt af þessum kraftaverkum ofan af Vogi. Þá var sonurinn í góðu yfirlæti hjá pabba sínum á Borgarfirði Eystri en dótturina vann hún aftur og hugsaði mikið um að veita henni það sem hún sjálf fór á mis við. „Ég vil meina að lífið sem ég lifi í dag sé kraftaverk og það er SÁÁ að þakka. Börnin mín muna bara eftir mér edrú,“ segir Dídí að lokum og biður fólk sem telur sig eiga í vanda að leita til SÁÁ. -MT

STEfaNía OG HÖrÐUr ráðgjafara SÁÁ taka vel á móti foreldrum sem þurfa á fræðslu og styrk samtakanna að halda.

Bára Jónsdóttir segja að þriðjudagskvöldin hafi lengi mælst vel fyrir og verið vel sótt. „Þetta er opið öllum en við mælum með að foreldra komi með barnið í viðtal til ráðgjafa hér Von, Efstaleiti 7, sem er fjölskylduog barnahúsið okkar,“ útskýrir Stefanía en viðtalið gerir foreldrum ekki síður gott en

HVAÐ: Foreldrafræðsla

HVAR: Á Vogi

HVENÆR: Alla þriðjudaga kl. 18 (búið kl. 20.30) MYND: GUNNi GUNN

börnunum en alkóhólismi er fjölskyldusjúkdómur og mikilvægt að foreldrar samhæfi reynslu sína, styrk og vonir.

FYRIR HVERN: Foreldra unglinga NÁNAR: www.saa.is

september 2011

Allan síðasta vetur héldum við svokallaða þUrra MiÐviKUDaGa í Von, eða Samtöl um alkóhólisma og hitt og þetta. Þessir fundir voru ótrúlega vel sóttir núna í næstu viku hefst dagskráin aftur og þá mæta Dr. Gunni og Óttar Guðmundsson geðlæknir og ræða um dauðu popparana.

vEfUr SÁÁ n Vefur samtakanna, www.saa.

is, er lifandi vefur með pistlum og greinaskrifum auk frétta og tilkynninga sem tengjast SÁÁ og edrúsamfélaginu á Íslandi almennt. Þetta er mjög virkur vefur og reglulega uppfærður og mikilvægt að öll okkar sem vilja lifa heilbrigðu edrúlífi fylgjumst vel með á vefnum. En það gleymist oft vefurinn er svo miklu meira en það því hvergi á Íslandi er hægt að finna á sama stað annan eins fróðleik um þennan skaðsama fjölskyldusjúkdóm sem tekið hefur svo mikið frá Íslandi. Þarna eru lærðar greinar og próf og alskonar fréttir af því helsta sem er að gerast í heiminum auk þess að í vetur munum við senda út viðburði í Von í beinni á vefnum fyrir landsmenn alla.

JiMi HENDrix, JaNiS JOpliN OG KUrT COBaiN í næstu viku ræða Óttar

Guðmundsson geðlæknir og Dr. Gunni poppari líf og örlög 27 ára klúbbsins goðsagnakennda.

samtöl um alkóhólisma og allt milli himins og jarðar BæJarSTÓrarÁÐSTEfNa n Miðvikudaginn 21. september verður bæjarstjóraráðstefna um áfengis- og vímuefnavandann í Von, húsi SÁÁ við Efstaleiti 7. Þar munu bæjar- og sveitastjórar sveitarfélaganna í nágrenni Reykjavíkur — hringurinn frá Borgarfirði að Selfoss að Reykjanesi og allt þar fyrir innan — hittast og bera saman bækur sínar um stefnu og aðgerðir í áfengisog vímuefnamálum. Þótt heilbrigðisþjónusta til áfengis- og vímuefnasjúklinga sé á vegum ríkisins þá er allur félagslegur stuðningur, forvarnir og félagsleg stefnumörkun á hendi sveitarfélaganna. þá er því mikilvægt fyrir sveitarfélögin að hafa sameiginlegan vettvang til að ræða þessi mál.

afMæliSfUNDUr SÁÁ n Miðvikudaginn 6. október kl.

20 í Háskólabíó höldum við afmælisfund SÁÁ. Í ár verður sami baráttuhugurinn og áður en mikilvægt að sem flestir sjái sér fært að mæta. Hörkuræður, músík og uppistand er árlegur viðburður.

SÁÁ Á aKUrEYri n „Þú getur gengið beint inn af

götunni og ef ég er ekki upptekinn við ráðgjöf þá geturðu fengið kynningu á sjúkdóminum og starfsemi SÁÁ bara með því sama,“ segir Anna Hildur Guðmundsdóttir, ráðgjafi SÁÁ á Akureyri, en skrifstofan er opin frá kl. 9-18 alla daga og mikil starfsemi í húsinu.

ÖrYGGiSrÁÐiÐ

n Í dag, föstudaginn 2. septem-

ber, munu fulltrúar frá SÁÁ, Landspítalanum, Samhjálp. Krýsuvíkursamtökunum, Barnaverndarstofu, Vímulausri æsku og áfangaheimilunum Takmarkinu og Dyngjunni eiga fund og ræða vanda áfengis- og vímuefnasjúklinga. Markmiðið er að draga fram heildstæða mynd af vandanum, greina hvar skóinn kreppir helst og leita úrlausn.

Næsta miðvikudagskvöld, 7. september, hefjast Samtöl um alkóhólisma og hitt og þetta aftur í Von, húsi SÁÁ við Efstaleiti, kl. 2030. Fyrsta kvöldið ber yfirskriftina: Samtal um alkóhólisma og rokk & ról — 27 ára klúbburinn. Þar munu Óttar Guðmundsson geðlæknir og dr. Gunni ræða um líf og örlög Brian Jones, Jimi Hendrix, Janis Joplin, Kurt Cobain og Amy Winehouse; hvaða áhrif hafði áfengis- og vímuefnaneysla á líf þeirra og list — og dauða.

Bati og lyf

Þessi samtöl á miðvikudagskvöldum gerðu mikla lukku í fyrra. Þá var efnt til samtala um alkóhólisma og bókmenntir, offitu, Guð, uppeldi og margt fleira. Fyrirkomulagið verður það sama í vetur. Fyrst munu tveir

til þrír framsögumenn halda stutt erindi en síðan gefst gestum kostur á að blanda sér í samtalið. Reynslan í fyrra var sú að úr varð líflegt spjall um áhugaverð efni í góðum félagsskap. Markmið þessara samtala er ekki að komast að einni tiltekinni niðurstöðu heldur frekar að eiga raunveruleg mannleg samskipti utan Netheima; samskipti byggð á virkni og virðingu. Miðvikudaginn 14. september verður Samtal um alkóhólisma og lyfjalausa meðferð. Þar munu Pétur Tyrfingsson sálfræðingur ræða um hugræna atferlismeðferð við þunglyndi, Steindór J. Erlingsson vísindasagnfræðingur mun fjalla um leið sína til bata án lyfja og Þórarinn Tyrfingsson, yfirlæknir á Vogi, mun fjalla um áfengismeðferð og lyf. Út frá erindum

HVAÐ: Þurrir miðvikudagar

HVAR: Á Vogi

sérstaklega, sem þurfa að gæta sín á mörgum lyfjum — heldur ekki síður vegna þess hversu hratt lyfjameðferð við breiðist út; oft á kostnað annarrar meðferðar.

Ókeypis inn HVENÆR: Miðvikudaga kl. 20. 30 FYRIR HVERN: Allir velkomnir NÁNAR: www.saa.is

þeirra mun án efa spretta áhugavert spjall enda um mikilvæg mál á ferðinni — ekki aðeins fyrir alkóhólista

Af öðrum efnum sem verða tekin fyrir í vetur má nefna: Samtal um gremju, átök, deilur innan alkasamfélagsins, Samtal um mannréttindabaráttu alkóhólista, Samtal um alkóhólisma og snilligáfuna, Samtal um alkóhólista og aldraða, Samtal um alkóhólisma og glæpavæðingu sjúkdómsins og margt fleira. Nánari upplýsingar eru inn á www.saa.is. Samtölin á miðvikudagskvöldunum eru öllum opin, allir eru hjartanlega velkomnir og hvattir til að mæta. Og það kostar ekkert.

Hollt í hádeginu á þriðjudögum:

LÍkAmLEg, FéLAgSLEg oG ANDLEG NæRING Í hádeginu á þriðjudögum verður boðið upp léttan og hollan málsverð í Von, húsi SÁÁ í Efstaleiti 7, og léttan og hollan fyrirlestur um ýmsar hliðar á fíkn og bata við fíknisjúkdómum: Hollur og góður félagsskapur. Í september bjóðum við upp á mat frá hollustumatstaðnum Happ. Gestir setjast saman við langborð og því óhætt fyrir fólk að koma einsamalt. Þegar maturinn hefur verið reiddur fram, kl. 12.10, hlýðum við á stuttan fyrirlestur og að honum loknum mun fyrirlesarinn spjalla við gesti og svara fyrirspurnum. Spjallinu lýkur klukkan 13 og þá getur fólk haldið út í lífið endurnært á líkama og sál. Í hádeginu á á þriðjudaginn næsta Lárus Blöndal sálfræðingur fjalla um vanda fólks við uppeldi eftir að það kemur úr meðferð. Þetta er mikilvægt málefni fyrir áfengis- og vímuefnasjúklinga sem margir koma úr brotnum fjölskyldum en vilja ekkert frekar en ná að snúa fjölskyldusögu sinni við. Þann 13. september mun Þórarinn Tyrfingsson yfirlæknir fjalla

RÁÐStEFNA um bEtRI mEÐFERÐ

MYND: GUNNi GUNN

lÁrUS BlÖNDal Er einn af þeim sem mun halda fyrirlestur í september. um hugræna atferlismeðferð fyrir alkóhólista og skýra út kjarnann í henni og hugmyndafræðina að baki. Vikurnar þar á eftir fjalla Hörður Oddfríðarson ráðgjafi um sjálfsvirðingu og Halldóra Jónasdóttir ráðgjafi um meðvirkni. Fyrir matinn, fyrirlesturinn, félagsskapinn og samveruna greiðir fólk aðeins eitt þúsund krónur.

HVAÐ: Hollt í hádeginu

HVAR: Á Vogi

HVENÆR: Þriðjudaga kl. 12

FYRIR HVERN: Alkóhólista og aðstandendur í bata NÁNAR: www.saa.is

SÁÁ hefur árum saman haldið ráðstefnu í tengslum við afmælisfundinn í Háskólabíó. Að þessu sinni verður sjónum beint að kjarnanum í rekstri SÁÁ; meðferðinni sjálfri. Allar þær stéttir sem koma að fjölfaglegri meðferðinni munu meta stöðuna; hvað hafi vel tekist og reynist enn vel, hvað þurfi að aðlaga breyttum aðstæðum sjúklingahópsins og hvar megi gera betur. Fyrirlestrar verða fluttir af læknum, sálfræðingum, hjúkrunarfræðingum, áfengis- og vímuefnaráðgjöfum, félagsráðgjöfum og fleirum — og munu allir vanda sig við að tala ekki inn í eigin stétt heldur þvert á móti þannig að aðrar stéttir og leikmenn geti skilið. Þessi ráðstefna er því ekki aðeins ætluð fagmönnum sem vinna við áfengisog vímuefnameðferð heldur öllu áhugafólki um áfengis- og vímuefnavandann — því það er okkur áfengis- og vímuefnasjúklingum mikilvægt að hér þróist og eflist góð meðferð samhliða styrkingu 12 spora-samtaka og hertri réttindabarátta og eyðingu fordóma. Fylgist með vef samtakanna www.saa. is en afmælisfundurinn er 6. október og verður ráðstefnan betur kynnt á vefnum fyrir fundinn.

september 2011

Nú um áramótin er SiGUrÐUr GUNNSTEiNSSON, ráðgjafi á Vogi, búinn að vera edrú í þrjátíu og þrjú ár og í haust hættir hann að vinna, sjötugur að aldri. Hann ætlar þó áfram að lofa SÁÁ að njóta krafta sinna og er annt um að fá að taka þátt í verkefni sem miðar að því að opna augu hinna eldri fyrir áfengisvandanum.

ÓlST Upp HJÁ SÁÁ „Ég varð edrú hjá SÁÁ vorið 1978 þegar ég fór upp í Reykjadal í afeitrun,“ segir Sigurður Gunnsteinsson, ráðgjafi á Vogi, en um áramótin sama ár var hann búinn að munstra sig í vinnu hjá SÁÁ en nú er komið að nýju upphafi því Siggi eins og hann er kallaður hættir að vinna í haust. Og hvað ætlarðu eiginlega að fara að gera? „Ég veit það ekki. Konan mín hefur verið að spyrja að þessu sama: Hvað ætlarðu að gera?“ segir Sigurður en þau Guðmunda Jóhannsdóttir, handverks- og listakona, hafa verið gift síðan hann varð edrú. „Ef ég á að segja þér alveg eins og er þá hef ég ekkert hugsað út í það hvað ég geri. Kannski ég geri það bara daginn eftir, þegar ég vakna allt í einu eftir rúmlega hálfa öld í vinnu sem er ekki þarna lengur. Ég hef alltaf unnið og það er rosaleg rútína og ég viðurkenni að ég hef velt því fyrir mér hvernig það er að vakna án þess að þurfa í vinnu. Ég veit ekki hvernig sú tilfinning er og finn til eftirvæntingar, ekki kvíða.“

SiGUrÐUr OG GUÐMUNDa

Núverandi konu sinni, Guðmundu, kynntist Sigurður þegar hann hafði munstrað sig til vinnu hjá Málningu hf fyrir yfir þrjátíu árum. Hann átti fyrir fjögur börn og saman hafa þau hafa alið upp dætur hennar frá fyrra hjónabandi.

11 og 19 barnabörn

Eitt af því sem Sigurður Gunnsteinsson er ákveðinn í að gera eftir að hann hættir að vinna er að halda áfram að bjóða SÁÁ starfskrafta sína. Hann hefur enn brennandi áhuga á meðferðarmálum og vill fylgjast með öllu sem er að gerast. Honum finnst honum líka renna blóðið til skyldunnar og taka þátt í starfi samtakanna sem miðar að því að opna augu eldra fólks fyrir áfengissýkinni. Meðan augu almennings hafa beinst að ungum vímuefnaneytendum og vandamálum þeirra hafa eldri borgarar á Íslandi laumast til að auka drykkju sína svo að til vandræða horfir. „Það hefur margt breyst á þessum árum,“ segir Siggi en segja má að hann sé réttur maður á réttum stað til að hjálpa SÁÁ að takast á við nýtt verkefni tengd fólki sem komið er yfir miðjan aldur. Sigurður fæddur 1941 og hann ólst upp í Kleppsholtinu í Reykjavík. Faðir hans, Gunnsteinn Jóhannsson var kaupmaður og rak málningarverslun á Laugavegi fjögur í ein þrjátíu ár. Móðir hans, Steinvör Egilsdóttir húsmóðir, ól upp þau þrjú systkinin en Siggi er elstur. Yngst er systir hans sem búið hefur í Bandaríkjunum síðastliðin 35 ár en bróðir hans er vélstjóri í Reykjavík. „Ég gekk í skóla í Laugarnesskóla og Langholtsskóla,“ rifjar Siggi upp en þaðan lá leiðin í verknámsskóla í Brautarholti sem útskrifaði gagnfræðinga. „Þá fór ég að vinna hjá pabba og var þar við afgreiðslustörf og í málningarvinnu í þónokkuð mörg ár.“ Honum bar líka gæfa til að gifta sig og eignast fjögur börn en það var áður en Siggi varð edrú og það hjónaband varð

MYND: GUNNi GUNN

HVAÐ: Heldri borgarar

HVAR: Von í Efstaleiti

HVENÆR: október (fylgist með á vefnum) FYRIR HVERN: Áhugasama og fólk komið yfir miðjan aldur NÁNAR: www.saa.is

ekki langlíft. Núverandi konu sinni, Guðmundu, kynntist Sigurður þegar hann hafði munstrað sig til vinnu hjá Málningu hf og þau hafa alið upp saman dætur hennar frá fyrra hjónabandi. Þú fjögur börn og hún tvö, hvað eru þetta eiginlega mörg barnabörn? „Ég veit það ekki,“ segir Siggi og hlær en grípur svo til varna og kallar: „Munda? Hvað eru þetta mörg barnabörn hjá okkur?“ en hún er ekki á því að losa manninn sinn úr þessari snöru svo hann byrjar að telja á fingrum beggja handa og hættir þegar hann er kominn með ellefu sín megin og nítján hennar megin: „Ja, þetta er allavega rosalegt batterí, svaka matarveisla, þegar allur þessi hópur kemur saman.“

Sextugur í 100 kílómetra hlaupi

Sigurður hefur fest sig réttu megin við Lækinn og þau Munda bjuggu lengi á Rauðalæk og í Nökkvavogi og

nú eiga þau risíbúð í bryggjuhverfinu við Gullinbrú í Grafarvogi. Aðspurður um hvað hann hafi ætlað að verða þegar hann yrði stór segir Siggi alltaf hafa verið impóneraður yfir því að verða íþróttamaður. „Ég æfði fimleika lengi vel, hjá ÍR, og þótti bara mjög efnilegur þar til að brennivín og kvennafar fór að spila alltof stóra rullu í mínu lífi,“ útskýrir hann og minnist þess að meira að segja í óreglu hafi hann alltaf reynt að vera meðvitaður um að vera góður til heilsunnar. „Þegar það svo rann loksins af mér fór ég strax að æfa aftur og hef eiginlega verið að því síðan.“ Það brá svo til tíðinda 1995 að Siggi meiðist á öxl og þurfti að fara í aðgerð og gat lítið æft. Þá var Þórarinn Tyrfingsson, yfirlæknir á Vogi, að hlaupa mikið og einhvern tíma bauð hann félaga sínum með og það varð að nýrri dellu: „Upp úr því var ekkert sem stöðvaði mig. Eins og allt annað sem maður hefur komið nálægt þá heltóku hlaupin mig. Hvort sem það er brennivínsdrykkja eða hvað annað þá tek ég allt með trompi.“ Fyrstu tólf mánuðina hljóp Siggi ein 10 maraþon svo hann er ekkert að grínast með öfgarnar. Þetta þróaðist fljótt eftir að hann kynntist fleiri hlaupurum og sextugur var hann kominn á heimsmeistaramót í Frakklandi þar sem hann keppti í 100 kílómetra hlaupi. Í dag hleypur hann enn mjög mikið og er í mun að koma því til skila að fólk sem er kannski fast í drykkjumunstri á þessum aldri getur bætt við líf sitt 10 og 15 góðum árum.

Gósentíð drykkjumannsins

Það hefur margt breyst síðan Siggi

hóf störf á Sogni 1978 en hann fór beint að vinna við endurhæfingu: „Ég man alltaf eftir fyrsta deginum mínum þegar ég fer niður í salinn og held fyrirlestur. Þegar mér er litið yfir hópinn þá þekkti ég eiginlega alla í salnum. Ég hafði drukkið með flestum þarna inni og kannaðist við aðra. Eina fólkið sem ég þekkti ekki með nafni var utan af landi. Með öðrum hafði ég setið með á Borginni og víðar.“ Svona var þetta um tíma. Drykkjufólk á Íslandi var í raun ótrúlega lítill hópur en þessi kynslóð varð edrú eða dó, eins og gengur, og brennivínið var með öllu dóminerandi þótt dæmi væru um róandi lyfjaneytendur. Það var lítið um amfetamínfíkla og sprautufíkla. Eiginlega sáust þeir ekki fyrstu árin þótt einn og einn hafi kynnst örvandi efnum sem komu frá Bretlandi eða Þýskalandi með togurum. Þá voru slík efni fyrst og fremst notuuð til að hægt væri að drekka meira, svo helgin gæti veirð lengri og „þú héldir haus svo þú dyttir ekki ofan í súpudiskinn.“ „Þetta hefur breyst alveg ótrúlega mikið,“ segir Sigurður og bætir við að það gerir málin miklu flóknari og erfiðari viðfangs. „Fólkið sem kemur inn núna hefur oft notað mörg efni í mjög langan tíma.“ Og er það að klára sig fljótt þess vegna? „Já, bæði vegna þessara efna sem fólk notar í dag og líka sem betur fer vegna breyttra viðhorfa gagnavar neyslu. Við erum ekki eins umburðarlynd og við vorum fyrir tuttugu og þrjátíu árum síðan því í dag vitum við af úrræðunum sem eru í

boði,“ útskýrir Sigurður og bætir við að umburðarlyndið hér á árum áður hafi stafað af ráðleysi því það voru ekki til neinar raunverulegar lausnir. Það var jú hægt að koma fólki fyrir á Kleppi en það var nú eins og það var og oft lítinn bata að finna þar. „Það eina sem var hægt að gera við drykkjumann hér á árum áður var að biðja hann að hætta þessu. Sem var auðvitað gósentíð drykkjumannsins því hann var þá bara alltaf að lofa því að hætta og allir í kringum hann ægilega fegnir að heyra það.“ Nú er þetta breytt allt saman, segir Sigurður, og fólk í mörgum efnum samtímis. Neyslan getur verið agressívari þess vegna og margir koma yngri til meðferðar en áður því þú keyrir þig að eindaga fyrr. „Sumir koma oftar í meðferð og hún vinnur á þessu með ítrekun. Þú kemur bara aftur og þá heggurðu aðeins lengra inn í lausnina og það ekkert að því að koma einu sinni, tvisvar, þrisvar, fjórum sinnum áður en þú nærð þessu.“

að verða fyrirmyndarborgari

Eitt af áhugamálum Sigurðar hvað meðferðina varðar hefur verið að reyna dýpka skilning sinn og annarra á því hvað sé góður bati. Honum hefur alltaf fundist það spennandi viðfangs því fljótlega uppgötvaði hann að bati er eitthvað miklu meira en bara stöðva neyslu. „Það virðist vera lykileinkenni þessa sjúkdóms að neita því að þú sér veikur fyrr en yfir líkur næstum því. Þetta er frábrugðið öllum öðrum sjúkdómum því ef þú finnur til krankleika þá hleypurðu strax til

BarNaBÖrNiN

GifTU SiG fYrir 33 ÁrUM

Guðmunda og Siggi giftu sig sama ár og Siggi varð edrú.

SvarTÁ það eru ekki bara hlaupin sem höfða til Sigga heldur er hann líka mikill veiðimaður og hér er hann með lax sem hann veiddi í Svartá.

Siggi reynir að muna hvað hann á mörg barnabörn. Kannski ellefu sín megin og nítján Mundu megin.

íþrÓTTaMaÐUriNN fyrstu tólf mánuðina eftir að þórarinn kynnti Sigga fyrir hlaupum hljóp hann ein tíu maraþon.

100 KílÓMETra HlaUp það eru engir venjulegir menn sem fara til frakklands um sextugt og hlaupa 100 kílómetrana!

september 2011

viðeigandi aðila og vilt fá lausn. Svo er ekki með alkóhólisma og oft er sá eða sú sem kemur til meðferðar gjaldþrota á öllum sviðum lífsins.“ Að sögn Sigurðar er því mikilvægt að þegar þú ferð inn í bataferil þá látirðu til þín taka á öllum sviðum. Líffræðilega þarftu að vinna markvist að því að láta þér batna. Og það gerirðu ekki með því að sýna eitthvert hlutleysi. Þú verður að hafa fyrir því að byggja þig upp líkamlega og andlega og vinna þá vinnu sem til þess þarf. „Síðan er það þessi félagslegi þáttur sem tengist því að virkur alkóhólisti er augljóslega byrði á sínu samfélagi því það bera hann allir. Fólkið hans hefur áhyggjur af honum, er andvaka og reitt út í hann og svo framvegis. Þegar hann stöðvar neysluna er algengt að málin séu öll í flækju. Ekki bara gagnar ástvinum heldur líka gagnvart samfélaginu. Kannski er alkóhólistinn búinn að missa bílprófið eða skuldar mikla peninga en hvað sem það er þá þarf að taka til í þessu öllu. Þú þarft að hætt að vera byrði á samfélaginu og verða styrkur. Það er merkir að þú verðir fyrirmyndarborgari og standir upp og látir til þín taka.“ Þetta tekur tíma en er vel hægt, segir Sigurður, og bendir á að þegar hann kom úr meðferð á sínum tíma féllust honum hendur. „Það var svo rosalega mikið sem var að hjá mér. Mér fannst eins og það sæist ekki högg á vatni en þetta er langhlaup og það þarf í þetta seiglu. Auðvitað er þetta líka spennandi verkefni og mikil verðlaun í boði. Sjálfsvirðingin vex og dafnar og styrkist.“

ir. Honum finnst sorglegt að vita af fólki sem eyðir síðustu æviárum sínum í áfengismóki í stað þess að vera í heitu pottunum að ræða málin eða einhverjum klúbbum að skemmta sér við að spila kana eða bara úti í göngu. En það getur verið erfitt fyrir fólk að viðurkenna vandann og mikilvægt fyrir aðstandendur eldra fólks sem er að sóa lífi sínu í drykkju að hafa samband við SÁÁ og fá tíma hjá ráðgjafa.

fyrirmyndarmeðferð

Sigurður segir að margt hafi breyst hvað varðar áfengisneyslu á Íslandi. Hér á árum áður voru fáir staðir sem seldu áfengi og hart var tekið á því ef áfengi var auglýst. Ríkið var oft lokað (stundaðar voru svokallaðar skyndilokanir jafnvel) og það ver ekki einu sinni seldur bjór. „Öll bremsa er löngu farin,“ segir Sigurður og bendir á að nú er bjór og brennivín út um allt og því haldið að fólki með auglýsingum, „það kostar miklu minna en áður og útsölustaðir eru á hverju horni. Þetta rosalega frelsi hefur breytt miklu og kráareigendur og aðrir segja að þetta sé miklu betra svona. Ég er ósammála því. Betra fyrir hvern?“ Nú er gósentíð fyrir alla sem drekka, heldur Sigurður áfram, og finnst skrýtið sjálfum að vita til þess að við séum á hraðleið með að ná að torga sama magni af áfengi og Danir „sem við horfðum á fyrir nokkrum árum og sögðum: Þeir drekka nú alveg rosalega! Því af þessari tegund af neyslu sem nú kollríður öllu, þessari sídrykkju, fylgja sjúkdómar, lifrasjúkdómar og annað sem við þekktum ekki hér áður. Drykkjan er líka að færast niður í aldri og ég held að þetta sé ekki eitthvað sem við ættum að hreykja okkur af.“ Sjálfur ætlar Siggi að halda áfram að starfa að þessum málum þótt hann hætti formlega að vinna sem ráðgjafi á Vogi í haust. „Ég er í stjórn SÁÁ og held áfram að vera þar. Ég er auðvitað búinn að alast upp hjá SÁÁ og verð þeim að liði þótt ég hætti að vinna.“ Sigurður veit að það eru næg verkefnin þótt hann sé ánægður með að tekist hafi að skapa hér meðferð litið er til utan úr heimi sem fyrirmyndarmeðferðarform „því við höfum verið svo heppin að geta sagt að við erum með meðferð sem tekur utan um alkóhólistann og hans fjölskyldu og sinnir þeim eins og þarf,“ segir Siggi að lokum, tilbúinn til að takast á við þau nýju verkefni sem fylgja því að hætta að mæta í vinnuna. -MT

Nýr hópur eldra fólks

Varðandi eldra fólk, hverjir eru að leita sér meðferðar? „Það er stundum sagt að skipa megi þessu fólki í tvo hópa. Það er nýtt fólk, sem aldrei hefur komið áður, og svo þessi hópur sem hefur fylgt okkur í yfir þrjátíu ár og það fólk eldist líka og sumum gengur misvel,“ segir Sigurður en það gerist stundum að einhver kemur til hans og heilsar og segist hafa verið að sogni 1981 og náð vera edrú í meira en áratug en svo byrjað aftur. „Þá er þessi einstaklingur orðinn fullorðinn og þetta verður erfiðara og þyngra því ef þú ert yfir sextugt er líkaminn veikari og allt miklu þyngra.“ Svo er það þessi nýi hópur, útskýrir Siggi, fólk sem hefur kannski alla tíð drukkið en náð að halda utan um sitt. Komið sér fyrir í lífinu og staðið sig í vinnunni sinni, komið börnunum í gegnum nám og svo bara allt í einu gerist eitthvað í lífi þessara einstaklinga sem eru orðnir fullorðnir og á örskömmum tíma missa þau alla stjórn á drykkjunni. „Það getur verið svo margt sem veldur. Veikindi kannski eða þeim sé kippt til hliðar úr vinnu, eða hættir að vinna, eða að maki veikist eða fellur frá. Oft er fólk ekki tilbúið til að fást við þetta á annan hátt en að drekka sinn bjór og á örskömmum tíma er þetta fólk búið að tapa allri stjórn. Kannski var það eitthvað veikt fyrir, með kvíðavandamál eða svefnvandamál eða blóðþrýstingseða verkjavandamál. Hugsanlega er fólk að drekka ofan í lyfin sín sem þau nota reglulega. Þessi rúleta setur af stað hvirfilvind,“ segir Sigurður og bendir á að þetta vandamál sé oft illa greint, eða bara alsekki greint, því það sé þetta fólk sem er að detta og meiða sig og lenda á slysavarð-

SiGUrÐUr GUNNSTEiNSSON Eitt af því sem Sigurður

Gunnsteinsson er ákveðinn í að gera eftir að hann hættir að vinna er að halda áfram að bjóða SÁÁ starfskrafta sína.

MYND: GUNNi GUNN

stofum eða að það leiti til heimilislækna vegna kvíða og svefnleysis. „Og það er alltaf afgreitt með því að gefa þeim meiri svefnlyf eða þunglyndislyf þegar kannski er augljóslega bara um áfengisvanda að ræða. Eflaust þarf heilsugæslan að endurskoða sínar skimunaraðferðir varðandi þetta. Það er full ástæða til þess að spyrja fólk hvað það er að drekka mikið.“ Bregst þessi nýi hópur eldri alkóhólista vel við meðferð? „Já, þetta er fólk sem hefur verið

fJÓrir fræKNir Siggi,

þórarinn Tyrfingsson, Josep pirro og Grettir pálsson á góðri stund.

alið upp í öðru samfélagi og er mjög í mun að taka ábyrgð á sínum málum ef það fer í meðferð. Aðalmálið er að ná í þá einstaklinga sem þurfa hjálp. Það getur verið erfitt.“ Um þrjátíu þúsund Íslendingar eru 65 ára og eldri og Sigurður segir að hann vilji varla hugsa þá hugsun til enda hversu stór hluti af því fólki sé að fást við stjórnlausan áfengisvanda án þess að leita sér hjálpar. „Verkefnið felst soldið í hvaða nálgun þarf að vera til að við getum fengið þennan nýja hóp af fólki til

MEÐ rÁÐGJafa í MiNNiSOTa í gegnum árin

hefur Sigurður verið sólgin í meiri menntun hvað ráðgjöf varðar og hér er hann ásamt ráðgjafa í Minnisota.

að máli svo það geti uppgötvar að það sé til betra líf en að vera að súpa daglega á einhverjum rauðvínspelum eða sérríbokkum sem fylla allar öskutunnur heima hjá þér. Við höfum sem betur fer séð fullorðið fólk koma inn sem bætir við tíu og fimmtán hamingjusömum árum við líf sitt þrátt fyrir að vera orðin þetta fullorðin. Þetta fólk hélt að það ætti ekki möguleika á góðu lífið því brennivínið át upp allan þeirra tíma.“ Eins og flestir sem starfa við meðferð þá Sigurði mikið niðri fyr-

SiGGi OG MUNDa Á fErÐalaGi lífið er nefnilega

dásamlegt og þau Siggi og Munda samheldin hjón sem ferðast og skemmta sér saman.

liTli SiGGi Svona leit

eldri borgarinn út þegar hann var að stíga sín fyrstu spor í Kleppsholtinu.

fJÖlSKYlDUMYND Hér eru systkinin Egill og Sigrún og Siggi sjálfur (Gunnsteinsbörnin) á góðri stund með foreldrum sínum.

VIÐ GETUM ÞAÐ ALLAR – og þú líka –

Við getum allar ræktað sál okkar og líkama. Í Baðhúsinu hefurðu aðgang að því sem til þarf fyrir aðeins 6.190* á mánuði. Með þátttöku í KK klúbbnum kemstu jafnt í opna sem LOKAÐA tíma. KK klúbburinn er klárlega hagstæðasta leiðin. Allt þetta er innifalið í Baðhúsinu fyrir aðeins 6.190* kr. á mánuði; - Zumba. - Hot jóga. - Lene Hansson námskeið. - Fit Pilates. - CX30. - Afró. - Jane Fonda. - Heilsuátak. - Spinning Express. - Tabata (Trx, Bosu, ketilbjöllur). - Magadans. - Les Mills tímar. - Salsa. - TKT. - Tæbox. - o.mfl. Og auðvitað hefurðu líka aðgang að heitri laug, vatnsgufu, sauna og notalegu hvíldarhreiðri. Komdu í Baðhúsið - og náðu markmiðum þínum. Við getum það allar. Og þú líka.

Nánari upplýsingar á www.badhusid.is/kk

Ljósmyndari Gassi

Vertu velkomin.

Komdu strax í klúbbinn og byrjaðu að æfa, fyrsta greiðsla kemur ekki fyrr en í október!

6.190* á mánuði í KK áskriftarklúbbnum, lágmarkstími 12 mánuðir. Hægt er að velja um 4 leiðir, með mismunandi bindingu og fríðindum; Skólaáskrift, Grunnáskrift, Eðaláskrift eða Frjálsáskrift. Frír aðgangur að lokuðum tímum, og frí barnagæsla fylgir öllum leiðum nema Skólaáskrift.

20110825_BaðhúsiðHeilsíðaFrTim.indd 1

8/25/11 3:43:33 PM

n Örbylgjuof

9.990

kr.

.990 kr. 4 1 : r u ð á ð Ver

Takkastýring Vnr. 65753111

Smáheimilistæki í ótrúlegu úrvali á frábæru verði!

GALANZ örbylgjuofn 800W, hvítur, 20 l.

Vnr. 65103012

Kaffivél

2.990

2 bolla fylgja

3.990 kr. Verð áður:

Vnr. 65103021

Kaffivél, 800W, 1,5 l. KHG tæki eru þýsk hönnun og gæðaprófað .

Kaffikanna KHG kaffivél, 1000W, 1,5 l eða 12 bolla, LCD skjár, hægt að tímaræsa allt að 24 k lst., sjálfvirkur slökkvari eftir 2 klst., með dropastoppara.

kr. Vnr. 65103031

Kaffivél fyrir malað kaffi. 2 bollar fylgja með.

3.990 kr.

6.990 kr.

Vnr. 65103007

Vnr. 65746005

Hraðsuðukanna

KHG hraðsuðukanna, 1,7 l., hvít.

Hraðsuðukanna, 1,7 l., hvít, 2400W.

Vnr. 65103022

Vnr. 65746101

3.990 kr.

7.990 kr.

Brauðrist

2.990

kr.

3.390 kr. Verð áður:

Vnr. 65103010

Vnr. 65103014

Vnr. 65103001

Brauðrist

KHG brauðrist fyrir 2 sneiðar, svört, 800W. Með hitagrind.

KHG brauðrist fyrir 2 sneiðar, stál, 900W. Með hitagrind.

4.990 kr.

KHG brauðrist fyrir 2 sneiðar, 750W, hvít.

Heilsugrill

4.990

Vnr. 65740023

Samlokugrill Samlokugrill fyrir 2 sneiðar, hvítt, 700W.

4.490 kr.

kr.

6.990 kr. Verð áður:

Vnr. 65103085

PANINI grill, 27x33 cm, 1500W.

Brauðrist

Brauðrist fyrir 4 sneiðar, hvít, 1300W. Með hitagrind.

BOSCH brauðrist fyrir 2 sneiðar, hvít, 900W. Með hitagrind.

Vnr. 65103004

Vnr. 65103006

Brauðvél

Áleggshnífur

KHG brauðvél, bakar 900 g brauð.

KHG áleggshnífur,130W.

Vnr. 65746300

Vnr. 65742004

Vnr. 65744405

Töfrasproti

Matvinnsluvél

Hrærivél

BOSCH töfrasproti, 300W, mixari og skál fylgir.

BOSCH matvinnsluvél 450W. 3 hnífar fylgja

BOSCH hrærivél 500W. Með plastskál.

5.490 kr.

5.990 kr.

6.990 kr.

Vnr. 65103011

Samlokugrill KHG samlokugrill fyrir 2 sneiðar, svart og silfurlitað.

5.990 kr.

11.990 kr.

5.990 kr.

Töfrasproti

2.990

kr.

4.590 kr. Verð áður:

Vnr. 65103008

Handþeytari KHG handþreytari, svartur og silfurlitaður, 300W.

Vnr. 65103002

KHG töfrasproti, hvít og blá, 300W.

4.990 kr.

6.890 kr.

11.490 kr.

19.900 kr.

Gólfefni

Vnr. 19605000/5

Gólfflísar

Hefur þú kíkt á nýju gólfefnadeildina í BYKO Breidd?

DM granítflísar, ljósar eða dökkar, frostþolnar, 30x30 cm. Henta vel fyrir bílskúra, svalir, geymslur, þvottahús og forstofur.

sar í ffl l ó G Vnr. 18080000

Vnr. 18080000

Vnr. 18080010

Veggflísar

Gólfflísar

IDEA MIRROR, 20x25, veggflísar, hvítar.

Gólfflísar, 30x30 cm, beige.

Gólfflísar, 30x30 cm, ljósbeige.

1.990 kr./ m 2

Vnr. 17800060

Gólfflísar

HUIDA veggflísar, hvítar, mattar. 20x50 cm.

GRANÍT flísar, dökkgráar, inni og úti, 30x60 cm.

Hönnun: EXPO/Ábyrgðarmaður: Ingi Þór Hermannsson. Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/ eða myndabrengl. Allar vörur fást í BYKO Breidd en minna framboð getur verið í öðrum verslunum.

2 m / . r k 0 r: 2.99 u ð á ð Ver

2.590 kr./ m

Vnr. 13001700

m 2.990 kr./

Á vefverslun BYKO, www.byko.is, getur þú keypt flest allt sem fæst í BYKO. Sjá opnunartíma verslana á www.byko.is

2.590 kr./ m

0 9 5 2.

2 kr./m

m 3.990 kr./ 2

Frábært verð á gólfefnum!

Vaxtalaust lán í BYKO í allt að 12 mánuði með 0% vöxtum 3% lántökugjald og 295 kr. greiðslugjald á hverja borgun. Sjá nánar á www.BYKO.is

VAXTALAUST LÁN

Vnr. 0113450

Plastparket

m 1.890 kr./ 2

Plastparket, Saragossa, eik, 7 mm, 3ja stafa, 192x1285 mm.

rket a p t s a Pl

Vnr. 0113448

Plastparket

m 1.890 kr./ 2

Elegant eik, 192x1285 mm.

3ja stafa parket

0 9 1 1.

2 kr./m

arket Viðarp

3.990

kr./m

Vnr. 0113719

Vnr. 0113452

Nordic Wood, eikarparket, 2200x189x15 mm, 4 mm spónn.

Plastparket, eik, 193x1380 mm, 6 mm.

Vnr. 0113722

Viðarparket

kr./ kr./ 5.490 m m 2

STEIRER eik parket, 182x2200 mm. Austurrískt gæðaparket.

Aðalsímanúmer

BYKO Breidd

Timburverslun

LM BYKO

Lagnadeild Breidd

BYKO Grandi

BYKO Kauptún

BYKO Akranes

BYKO Akureyri

BYKO Reyðarfjörður

BYKO Suðurnes

BYKO Selfoss

515 4000

515 4200

Breidd 515 4100

515 4020

515 4040

535 9400

515 9500

433 4100

460 4800

470 4200

421 7000

480 4600

viðhorf 31

Helgin 2.-4. september 2011

Heiðursgestur eða huldumaður

Ólíkt hafast menn að

Utanríkispólitísk ákvörðun smáríkis getur skipt máli, jafnvel verulegu máli, ef aðstæður eru nýttar og kjarkur og einörð afstaða eru fyrir hendi. Eystrasaltsþjóðirnar minnast þess nú að um tuttugu ár eru liðin frá því að þær öðluðust sjálfstæði á ný, losnuðu undan oki Sovétríkjanna sálugu. Í harðri baráttu þessara þriggja smáþjóða við að losna undan hrammi kúgarans lagði Ísland lóð á vogarskálar og einkum einn maður, Jón Baldvin Hannibalsson, þáverandi utanríkisráðherra. Kynslóð þarlendra sem þetta upplifði hefur hvorki gleymt þætti Íslendinga né Jóns Baldvins sérstaklega. Þess vegna héldu Eistar sérstakan Íslendingadag í Tallin í nýliðnum mánuði um Jónas Haraldsson leið og þeir fögnuðu tveggja jonas@frettatiminn.is áratuga sjálfstæði. Þegar Litháar minntust hins sama í febrúar á þessu ári afhjúpaði Össur Skarphéðinsson utanríkisráðherra sérstakan Íslandsskjöld. Þá voru liðin tuttugu ár frá því að Alþingi samþykkti ályktun um stuðning við sjálfstæði Litháens. Litháar settu skjöldinn upp á stræti sem ber nafn Íslands. Í baksýnisspegli sögunnar kann okkur að virðast, sagði Össur eftir þetta, að ákvörðun Íslands hafi verið sjálfsögð. Hún var það þó ekki. Hún krafðist pólitísks styrks, yfirvegaðs mats, ekki einungis á ávinningum viðurkenningarinnar fyrir Litháen, heldur einnig á afleiðingunum fyrir Ísland. Jón Baldvin hafði kjark til að svara örvæntingarfullu kalli Vytautas Landbergis, leiðtoga Litháa í sjálfstæðisbaráttunni, og mætti einn vestrænna forystumanna til Vilnius eftir að sovéski herinn hafði ráðist á stjórnarbyggingar, sjónvarpsturn og drepið þarlenda landa-

mæraverði. Íslenski utanríkisráðherrann sótti raunar öll Eystrasaltsríkin heim í þeirri för. Jón Baldvin lýsir því í viðtali við Fréttatímann í dag hvernig stórveldin, Bandaríkin, Bretland, Frakkland og Þýskaland, beittu sér á bak við tjöldin og opinberlega til þess að halda aftur af sjálfstæðisbaráttu undirokuðu ríkjanna þriggja við Eystrasalt vegna þess að þau töldu sig hafa hagsmuni af því að halda Gorbatsjov, forseta Sovétríkjanna, við völd. Þau töldu hann einan geta samið um lok kalda stríðsins en í því skyni mætti fórna hagsmunum smáríkjanna þriggja. Jón Baldvin nýtti sér hins vegar augljóst brotthvarf Sovétforsetans úr valdastóli, í ræðu á Nato-fundi, þegar fyrir lá að bylting harðlínumanna í Moskvu hafði mistekist með eftirminnilegri aðkomu Jeltsíns, síðar Rússlandsforseta. Í kjölfar þess náðist víðtækari alþjóðlegur stuðningur við sjálfstæði Eystrasaltsríkjanna. Sérkennilegt var hins vegar að fylgjast með Höfða-fundi Dalia Grybauskaitë, forseta Litháens, sem var hér í heimsókn á dögunum í tilefni þess að tveir áratugir eru liðnir frá því að utanríkisráðherrar Íslands og Litháens staðfestu með undirritun í því sögufræga húsi viðurkenningu Íslendinga á fullu og óskoruðu sjálfstæði Litháa. Jón Gnarr, borgarstjóri í Reykjavík, og Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, buðu til athafnarinnar og létu mynda sig á tröppum Höfða með forseta Litháens. Til Jóns Baldvins Hannibalssonar sást hins vegar aðeins í baksýn. Hefði einhver átt að ávarpa hinn velkomna gest var það utanríkisráðherrann fyrrverandi – með fullri virðingu fyrir gestgjöfunum. Ólíkt hafast menn að. Þegar Litháar minntust tuttugu ára sjálfstæðis síns fyrr á árinu ávarpaði Jón Baldvin Hannibalsson litháíska þingið og var heiðursgestur landsins.

Hefði einhver átt að ávarpa hinn velkomna gest var það utanríkisráðherrann fyrrverandi – með fullri virðingu fyrir gestgjöfunum. Ný stjórnarskrá

Þurfum við 63 þingmenn?

ráðsins að stjórnaretta er lokapistskrá þar sem segir ill í syrpu um að „í kosningalögum fyrirkomulag skal mælt fyrir um kosninga til Alþingis hvernig stuðla skuli eins og það er í tilað sem jöfnustu hlutlögum stjórnlagaráðs. falli kvenna og karla Eins og lýst hefur á Alþingi“. Bent er á verið í fyrri pistlum fer stjórnlagaráðið meðalnokkrar leiðir í þessu veg milli þess að kosið skyni í skýringum með frumvarpi ráðssé á landsvísu og þess að skipta landinu upp ins, svo sem að kveða í kjördæmi. Einkum er Þorkell Helgason megi á um að ámóta nýstárlegt að tala kjör- sat í stjórnlagaráði margar konur og karlar séu á listum, að listdæmissæta er ekki fyrirskrifuð. Þar sem frambjóðendur um sé stillt up sem fléttulistum eða geta sótt stuðning út fyrir sitt kjör- að við úthlutun sæta skuli tryggt dæmi kunna kjördæmi með vinsæla „að hlutföll kynjanna verði innan frambjóðendur að fá fleiri sæti en skikkanlegra marka hvað sem líðsvarar til íbúatölu þeirra. En vita- ur fylgi einstakra frambjóðenda.“ skuld getur líka hið öndverða gerst, Þessi síðasta leið er þó talin hæpin að kjördæmi sitji uppi með full fáa sakir áreksturs við önnur markmið. þingmenn. Undir þann leka er sett í tillögum stjórnlagaráðs. Í kosn- Hví ekki að fækka þingingalögum má kveða á um að binda mönnum? megi 30 af sætunum 63 við kjör- Þingmenn njóta almennt ekki mikdæmi til að tryggja lágmarkstölu illa vinsælda á þessum síðustu og þingmanna í hverju þeirra. Vissu- verstu tímum. Það má þó ekki hafa lega er þetta fegurðargalli á annars áhrif á það hver tala þeirra skal einföldu kerfi sem mun gera laga- vera. Meta verður hvert hlutverk Altexta nokkru flóknari en ella væri. þingis sé og eigi að vera og ákvarða Tillit til margþættra sjónarmiða og þingsætatöluna í því ljósi einu. hagsmuna kallar ávallt á snúnar Stjórnlagaráð fjallaði ítarlega um lausnir. Á hinn bóginn er þess vænst þetta atriði og margþætt atkvæðaað nánast aldrei muni reyna á þessa greiðsla fór fram í því samhengi. kjördæmavörn og úthlutun sæta því Niðurstaðan varð sú að leggja til ekki spillast af þeim sökum. óbreytta tölu þingmanna. Rökin eru einkum þau að í tillögum ráðsins er Konur á þing! lagt til að þingið fái stóraukið hlutEðlilega er það ríkt sjónarmið að verk í stefnumótun, eftirliti og allri fulltrúaþing séu í sem jöfnustum meðferð þingmála. Þingið þurfi því mæli skipuð konum og körlum. að vera skipað drjúgu og góðu liði Undir þetta er tekið í tillögum fólks.

Vanda skal val á þingmönnum

Samandregið ganga tillögur stjórnlagaráðs um þingkosningar út á eftirfarandi: Kjördæmi frjálsleg: Hafa má landið allt sem eitt kjördæmi, en þau mega líka vera allt að átta að tölu. Skilin milli kosningar á landsvísu og eftir kjördæmum verða fljótandi. Lands- og kjördæmakjör: Frambjóðendur bjóða sig að jafnaði bæði fram á kjördæmis- og landslistum. Kjósendum standa því (nær) allir til boða. Alþingi getur þó takmarkað valið við menn sömu samtaka. Persónukjör: Kjósendum er falið að velja einstaklinga af framboðslistum enda þótt þeir megi merkja við lista einvörðungu en hafa þá ekki áhrif á það hverjir verða fyrir valinu. Jafnt vægi atkvæða: Búseta skiptir ekki máli, allir kjósendur hafa sama vægi. Þó er stuðlað að því að raddir allra byggða heyrist á þingi. Allt fyrirkomulagið lýtur að sama markmiði, því að kjósendur velji sér fulltrúa – ekki aðeins flokka – til setu á Alþingi, þingmenn sem njóti ríks trausts. Þingið verður að vera vel skipað. Þeir sem vilja fræðast frekar um kosningakerfi það sem stjórnlagaráð leggur til má benda á vefsíðu ráðsins, sjá http://stjornlagarad.is/ other_files/stjornlagarad/Frumvarp_med_skyringum.pdf. Kosningaákvæðin eru þar í 39. grein. Pistlaröð þessari um nýja stjórnarskrá verður haldið áfram. Í næstu viku verður þó tekið hliðarspor og fjallað um hvað verða eigi um tillögur stjórnlagaráðs.

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.

Fært til bókar

Verðmiði á Ísland Kínverski auðmaðurinn og fjárfestirinn Huang Nubo vill greiða einn milljarð króna fyrir jörðina Grímsstaði á Fjöllum. Um er að ræða merkilega jörð þar sem eru krossgötur á hálendinu norðan Vatnajökuls. Fjallakyrrðin lokkar þá sem koma úr ys og þys stórborga. Sýn er mikil til allra átta um víðerni hálendisins, þess er útlendingum þykir merkast hér á landi – og raunar mörgum landsmönnum líka. Þar má sjá til fjalla í tuga kílómetra fjarlægð, ef ekki meira. Herðubreið, drottning íslenskra fjalla, blasir þar við og skammt er í aðrar rómaðar náttúruperlur; 28 km að Dettifossi, 40 km að Mývatni, 56 km í Ásbyrgi, 60 km í Herðubreiðarlindir, 100 km í Öskju og 130 km í Kverkfjöll. Fram hefur komið að Huang er mikill útivistarmaður og hefur víða ratað, m.a. á Norðurpólinn í fylgd Hjörleifs Sveinbjörnssonar, eiginmanns Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur, fyrrverandi ráðherra. Þeir Hjörleifur eru skólabræður frá Kína. Jörðin Grímsstaðir er ein sú stærsta á landinu, eða um 300 ferkílómetrar. Svo að menn átti sig á stærð jarðarinnar er hún nokkurn veginn jafnstór Möltu í Miðjarðarhafi. Í því Evrópusambandsríki búa um 400 þúsund manns. Þrjú hundruð ferkílómetrarnir á Grímsstöðum eru rúmlega 0,29% af Íslandi sem er rúmlega 103 þúsund ferkílómetrar. Miðað við að borgaður sé milljarður fyrir Grímsstaði má því setja verðmiða á Ísland allt og miða þá við stærð. Með þeim hætti seldist landið í heild fyrir 343 milljarða króna. Þá er ekki tekið tillit til bygginga, vegakerfis, virkjana, línulagna, hlunninda eða annars sem meta má til fjár. 343 milljarðar eru að sönnu talsvert fé en þó ekki meira en svo að það slefar rétt ríflega í hálf fjárlög hér á landi. Þegar fjárlagafrum-

varp fyrir yfirstandandi ár var lagt fram í fyrrahaust námu þau tæplega 514 milljörðum króna. Þeim sem fremstir fóru í útrásinni alræmdu hefði að minnsta kosti ekki blöskrað landgjaldið enda hefur því verið haldið fram að tap af falli íslensku bankanna hafi numið um 10.000 milljörðum króna. Það er því eins gott að útrásarliðinu datt aldrei í hug að selja skerið í heilu lagi – eða datt einhverjum það kannski í hug?

Kratar skjóta á forsetann Árni Gunnarsson, fyrrverandi þingmaður Alþýðuflokksins sáluga, segir í Fréttablaðsgrein að ósæmilega hafi verið vegið að Jóni Baldvin Hannibalssyni, fyrrverandi utanríkisráðherra sama flokks, með þöggun um mikilvægan þátt hans í málefnum Eystrasaltsríkjanna. Hann segir það aldrei hafa þótt stórmannlegt að skreyta sig með stolnum fjöðrum og vísar til frásagnar af því að Ólafi Ragnari Grímssyni, forseta Íslands, hafi verið fagnað eins og poppstjörnu þegar haldinn var Íslandsdagur í Tallin í Eistlandi, en um þessar mundir eru tuttugu ár liðin frá því að Eystrasaltslöndin endurheimtu sjálfstæði sitt. „Mér vitanlega kom forseti Íslands ekki mikið við sögu í baráttunni fyrir fullveldi Eystrasaltsríkjanna,“ segir Árni í greininni og annars staðar stendur: „Hvergi gat að líta nafn Jóns Baldvins, né var getið framgöngu hans fyrir 20 árum.“ Eiður Svanberg Guðnason, þingmaður og ráðherra Alþýðuflokksins á sínum tíma og síðar sendiherra, talar á sömu nótum. Hann hefur stundum skotið á Ólaf Ragnar. Það gerði hann í framhaldi af heimsókn forsetans til Tallin: „Það var óneitanlega svolítið skondið að sjá forseta lýðveldisins baða sig í ljósi fjölmiða í verkum Jóns Baldvins á tónleikum í Tallin við upphaf Íslandsdags,“ sagði Eiður.

viðhorf

 Vik an sem var Ég held ég sé efins ... „Ég hef þá bara misskilið mig.“ Partípían Hildur Líf Helgadóttir komst í nokkurt uppnám og vafðist tunga um tönn í vitnastúku í héraðsdómi við réttarhald yfir meintum mannræningjum tengdum Black Pistons. Ætlarðu að kynnast þeim öllum? „Nú þekki ég ekki þennan Kínverja og er talað um hann eins og hann sé einhver eini Kínverjinn. Ég held að þeir séu nú allmargir Kínverjarnir til.“ Jón Bjarnason, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, fer varlega í yfirlýsingar um fyrirhuguð jarðarkaup kínversks auðmanns. Má ég vera memm? „Klassíski geirinn er nauðsynlegur en hann er ekki rassgat merkilegri en nýgildi geirinn.“ Bubbi Morthens sendi stjórnendum Hörpu tóninn eina ferðina enn þannig að menningarvitar nötruðu og brugðust hinir verstu við. Húsið er að gráta ... „Ég fagna því að þeir stofni til samtals við húsið.“ Steinunn Birna Ragnarsdóttir, tónlistarstjóri Hörpu, telur tónlistarhúsið vel vilja hlusta á óánægjuraddir popptónleikahaldara sem bergmála í skrifum Bubba Morthens.

Á00R 6-2011 2

Helgin 2.-4. september 2011

Hollur er heimafenginn baggi

E HELGARPISTILL

Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is

Eftir að kreppan skall á hefur minn betri helmingur endurvakið forna og góða siði. Hún vill rækta sitt grænmeti sjálf og tína ber, sem sagt lifa af því sem náttúran gefur af örlæti sínu. Með því sparast peningar þegar hart er í ári og holl og góð matvara fæst, ef vel tekst til við ræktunina. Það er hins vegar ekki sjálfgefið. Í langri sambúð höfum við tvisvar reynt kartöfluræktun, þ.e. eftir að við komumst yfir skika í sveit. Pistilskrifarinn var óvanur þess háttar landbúnaðarstörfum en mundi þó eftir að hafa séð spíraðar kartöflur í geymslu á myrkum stað. Því brá hinn nýbakaði kartöflubóndi á það ráð að raða útsæðinu undir barnarúm í sumarkotinu. Verra var hins vegar að þar gleymdist það uns barnatá rak sig í spíruanga sem teygði sig undan rúminu. Barninu var að vonum brugðið, hrópaði á hjálp enda taldi það skrímsli búa undir rúmbotninum. Kartöfluræktunin náði ekki lengra það sumarið. Konan sópaði spírunum og því sem eftir var af krumpuðum og innantómum kartöflunum undan rúminu og henti í ruslið. Það er því vægt til orða tekið að uppskerubrestur hafi orðið. Ég gafst þó ekki upp. Næsta vor náði ég að koma kartöflunum í jörð og sá fyrir mér

Teikning/Hari

nýjar slíkar að hausti. Ræktunaráhuginn var þó ekki eingöngu bundinn við jarðepli því trárækt var stunduð sem hliðarbúgrein. Skömmu eftir að kartöflunum var potað niður buðust nokkur grenitré sem sjálfsagt var að þiggja. Þau voru það stór að betra var að fá traktorsgröfu til aðstoðar. Eitthvað voru leiðbeiningar til gröfumannsins ónákvæmar því hann gróðursetti grenitrén í kartöflugarðinum. Þegar haustaði mátti sjá gras og gras á stangli inn á milli trjástofnanna. Hlé varð á þessu ræktunarstarfi þar til í fyrra, eftir að þjóð og þing fundu vel fyrir krumlu kreppunnar. Þá ákvað konan að útvíkka ræktunarstarfið en af reynslu sleppti hún kartöflunum. Eiginmaðurinn var fenginn til að slá saman spýtum í tvo ræktunarkassa í sveitinni. Þar var sáð fyrir káli, radísum og gulrótum. Við vorum hins vegar seint á ferð, sáðum ekki fyrr en talsvert var liðið á sumar. Uppskeran var því rýr. Radísurnar voru bærilegar en kálið lítið. Gulræturnar varla annað en nafnið eitt. Reynslunni ríkari vorum við fyrr á ferðinni í vor. Konan vandaði sig þegar hún sáði fræjunum. Kálið fór á sinn stað sem og gulræturnar. En ekki verður við öllu séð. Vorið var óvenjukalt að þessu sinni. Þegar sumarið lét svo loksins sjá sig í júlí fylgdu langvarandi þurrkar. Ef matjurtagarðurinn er í fjarri heimabyggð er ekki hægt að vökva nema endrum og sinnum. Það sætta kálplöntur sig ekki við og enn síður gulræturnar. Vatn er víst nauðsynlegur þáttur í vaxtarferli þeirra. Kálið sýnir sig ofanjarðar og ljóst er af ummerkjum að það mun ekki næra okkur í Kópavoginum né auka vítamín í kroppum okkar fram á veturnætur. Verra er ástandið á gulrótunum. Við tókum

nokkrar upp nýlega, svona rétt til að kanna stöðuna. Þær hefðu kannski dugað í tannstönglapakka, varla annað. Gulræturnar hollu spretta varla mikið úr þessu enda september byrjaður. Það er því óhætt að tala um uppskerubrest þetta árið. Það er hins vegar baráttukraftur í minni konu. Hún gefst ekki upp þótt á móti blási. Um helgina dreif hún bónda sinn með vestur á firði. Þar ku berjaland vera betra en annars staðar. Fyrst ræktunin mistókst í kotinu var sjálfsagt að kanna stöðuna á villtum ávöxtum Íslands, berjunum. Þegar vestur kom var leitað ráða hjá heimamönnum. Þeir sögðu það sumar sem nú er að líða hafa verið ólíkt undanförnum sumrum. Kalt hefði verið fram á mitt sumar og þurrt það sem eftir lifði. Það er óhollt berjum, ekki síður en gulrótum við sumarkot. Þó var okkur tjáð að bláberjaspretta væri eftir atvikum góð, talsvert væri af krækiberjum en þau væru frekar smá, með grænjaxlaívafi. Aðalbláberin væru hins vegar af skornum skammti. Þeirra væri helst að leita nálægt lækjum þar sem raki væri nægur. Aðalbláber bera af öðrum, að krækiberjum og bláberjum ólöstuðum, það þekki ég sem sumardrengur í sveit. Það verður að viðurkennast að lítið gagn var í mér við tínsluna. Leit mín að aðalbláberjum var árangurslítil. Þau fáu sem ég fann fóru upp í mig en ekki í vetrarforða heimilisins. Afrakstur helgarinnar var því frúnni að þakka, hvort heldur hann breytist í saft eða sultu. Kannski splæsir hún, af örlæti sínu, á mig krækiberjum á disk með þeyttum rjóma. Fari svo að frækorn úr beri festist millum tanna bý ég svo vel að eiga sérhannaðar gulrætur til að stanga úr tönnum.

Fögnum 5 ára afmælinu með

i t a t f æ Ö l s L f L a U M % 0 bókum 6 0 2 aðeins um helgina Nýr titill

Nýr titill

Nýr titill Nýr titill

Nýr titill

Vertu tímanlega í jólainnkaupunum

Nýr titill

NÝTT

Bónus harmar að ASÍ láðist að taka ódýrasta valkostinn í Bónus í nýrri verðkönnun sem birtist í fjölmiðlum í gær 1. september Bónus hefur ítrekað gert athugasemdir við vinnubrögð ASÍ, m.a. við að ekki séu teknir ódýrustu valkostir í hverjum vöruflokki hjá Bónus, þegar þeir eru sannarlega teknir hjá keppinautum Bónus. Dæmi um misræmi í vinnubrögðum ASÍ eru ódýrustu bananarnir sem kosta 198 kr.kg. í verslunum Bónus, en eru sagðir kosta 257 kr.kg. Leiðrétting á þessari einu rangfærslu gerir Bónus ódýrustu verslunina í umræddri könnun. Einnig gagnrýnir Bónus að ASÍ skuli bera saman annars vegar hreint íslenskt ungnautahakk í Bónus og hinsvegar 10% próteinbætt nautahakk hjá öðrum, og leggja vörurnar að jöfnu.

Bónus er því sem fyrr ódýrasti valkostur íslenskra heimila.

bækur

Helgin 2.-4. september 2011

Borgarstjóri á toppnum

Bækur með undirleik Vestanhafs, þar sem markaður með stafrænar útgáfur hefur átt mestum vinsældum að fagna og 12% af fullorðnum hafa nú aðgang að þannig búnaði, eru menn farnir að upphugsa nýjar leiðir: Nook Barnes og Noble blanda, í stafrænum útgáfum fyrir börn, inn í sögurnar stækkunarmöguleikum á myndskreytingum. Sagnaheimurinn er að öðlast líf sem breytir enn lestrarnotum. Fyrir eldri lesendur hafa útgefendur bætt inn myndböndum og hljóðfælum til að auka efni útgáfunnar. Og nú er komið að tónlistinni. Fyrirtækið Booktrack í New York er að gera tilraunir með að setja tónlist og hljóðheim á rás við lestextann til að auka mönnum upplifun, segja þeir. Sumir myndu segja að slíkt takmarkaði ánægjuna. Fyrsta bókin með hljóðrás var Power of Six frá Harper Collins en fleiri eru væntanlegar: StikilsberjaFinnur, Jane Eyre, Rómeó og Júlía og Skytturnar. -pbb

Bókin Power of Six.

 Tímarit Ritið Er háskólinn í krísu?

Spurningar vakna um háskólana

Tímaritið Ritið frá hugvísindadeild Háskóla Íslands er komið út.

Tímarit hugvísindadeildar Háskóla Íslands er helsti vettvangur manna þar á bæ fyrir fræðilega umræðu en auk Ritsins heldur hugvísindadeildin úti www.hugras.is sem er vettvangur styttri greina. Ritið hefur lengi verið merkilegur vettvangur þótt það hafi farið hljótt. Það er sjaldan kallað á milli vettvanga, milli tímarita, vefrita og spjallsíðna, sem er miður. Talsamband er hér á landi mest um karp. Í nýja heftinu er fjallað um háskólamál í nútíð og fortíð og þar er gerð tilraun til að skilgreina háskóla sem samfélagslegt og sögulegt fyrirbrigði. Þar er líka tæpt á umræðu sem fer vaxandi innan humaniora: Hver var þáttur fræðasamfélagsins í gagnrýnisleysi og meðvirkni á þenslutíma fyrir kreppu, hvar liggur ábyrgð háskólanna? Því er spurt um akademískt frelsi, skólasamfélagið sem átakasvæði og þjónustustofnun fyrir frek og áköf afskipti hagsmunaaðila í atvinnulífi. Eins um raunverulega afstöðu stjórnmálamanna sem margir hverjir hafa litla sem enga þekkingu á vaxandi fjölda starfssviða samfélagsins sem þeir setja þó lagaramma um með aðstoð augnaþjóna sinna í ráðuneytunum. Helstu greinar í nýja heftinu eru Af veikum mætti, ábyrgðar og gagnrýnishlutverk háskólans eftir Irmu Erlingsdóttur; Róttækur háskóli – tvíræður háskóli eftir Jón Ólafsson; Háskólar og gagnrýnin þjóðfélagsumræða eftir Jón Torfa Jónasson; Háskólabóla. Um námsframboð og vinsældir náms í góðæri eftir Gauta Sigþórsson; Háskólar. Valdastofnun eða viðnámsafl. Þetta eru þemagreinar heftisins undir yfirskriftinni Háskólinn í krísu. Utan þess eru aðsendar greinar í heftinu sem er 229 blaðsíður: Guðni Elísson heldur áfram að rekja þræði í sundur í málflutningi frjálshyggjumanna og að þessu sinni eru það loftslagsbreytingar sem hann skoðar, upplýsing og afneitun. Greinin heitir Dómsdagsklukkan tifar. Björn Þór Vilhjálmsson fjallar um fyrirbrigði af ýmsum stofni í skáldsögu eftir Steinar Braga. Sigrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar um skáldskap Guðrúnar Evu Mínervudóttur. Þá er í heftinu þýðing á grein eftir Jonathan Cole um akademískt frelsi og frjálsar rannsóknir. Hægt er að panta heftið hjá Háskólaútgáfunni og senda þær á mgu@hi.is. Svo fæst það í öllum betri bókaverslunum. -pbb

Í fyrsta sinn á ÍSLANDI mun ítalski læknirinn

DR. DANIELE LO RITO kenna

Jón Gnarr borgarstjóri trónir á toppi metsölulista Félags íslenskra bókaútgefenda fyrir síðustu vikur yfir íslensk skáldverk með bók sinni Indjánanum, sem kom út í kilju í sumar, fimm árum eftir að hún kom út í fyrsta sinn.

Eitt par, margir dagar, tuttugu ár Vönduð ensk samtímasaga.

David Nichols

... falleg og vel hugsuð skáldsaga sem allur fjöldi lesenda getur notið.

Einn virtasti frumkvöðull á sviði lithimnugreiningar - IRIDOLOGY Dr. Daniele Lo Rito læknir (MD) verður með námskeið í TIME RISK greiningu á áföllum á lífsleiðinni í lithimnum

19. - 20. nóvember 2011  Einn dagur

Tilboðsverð til 9. september 38.000kr

www.heilsumeistaraskolinn.com

s. 892-6004

Vestanhafs skilja menn ekki hvað tefur stórfellda útgáfu á kennslubókum í stafrænu formi. Tímaritið Wired segir á heimasíðu sinni að útgefendur standi í vegi fyrir því. Rúmlega fjóðungur nemenda í framhaldsskólum vestanhafs telur lappinn vera helsta námstæki sitt og þá fylgir að menn nálgast námsbækur í stafrænu formi á straumum og nappa þeim. -pbb

 Bók adómur Einn dagur

TIME RISK

Hentar öllum sem vinna með heilsu og lækningar, hefðbundnar og heildrænar s.s.læknum, græðurum og sálfræðingum

Að stela kennslubókum

David Nicholls Arnar Matthíasson þýddi Bjartur, 430 bls. 2011

jartur gaf út nýlega enska skáldsögu, Einn dagur (One Day), eftir David Nicholls, sunnlending sem er menntaður leikari frá Bristol og New York. Sagan kom út 2009, féll lesendum og gagnrýnendum vel í geð, var álitlegt efni í kvikmynd og er nú í bíó. Ameríski útgefandinn, Random House, kom að framleiðslunni og er útgáfunni hér stillt saman við sýningu á myndinni. Sagan er 430 síður í kiljubroti, en hún segir sögu tveggja Englendinga; Emmu sem er að norðan úr lægri millistétt og Dexters sem er að sunnan úr efri millistétt. Þau hittast einn dag skömmu eftir útskrift beggja úr háskóla, bæði 23 ára, verja degi saman og nótt, verða ekki kærustupar en elska í raun hvort annað sem verður grunnur, brotinn grunnur, að ævilangri vináttu þeirra. Þetta er hefðbundin frásaga, prýðilega unnin með afdrifamiklum atburðum í lífi tveggja einstaklinga sem eru dregnir skýrum dráttum. Frásögnin er að mestu í tímaröð en alltaf miðuð við 15. júlí, helgidag úr engilsaxneskum átrúnaði, Sviðhúnsmessu, sem er lítt þekktur utan Bretlandseyja en þann dag var trú manna að fram undan væri vætutíð í 40 daga. Sviðhúnn var ákallaður til að forða þurrki, ófrjósemi, ógæfu og dauða. Eins og herjar í raun á líf þeirra Emmu og Dexters. Allt til enda. Sagan er niðurnjörvuð í breskt samfélag frá 1988 til 2006 með tilvísunum í samtímasögu sem fáir þekkja nægilega vel til hér á landi. Nicholls skrifaði á sínum tíma fjóra þætti í Cold Feet sem áskrifendur Stöðvar 2 þekkja og naut mikilla vinsælda – þar var líka rakin í tímaröð þroskasaga einstaklinga. Hann hefur skrifað handrit að sjónvarpsgerð

eftir sögum Hardys, bæði Tess og er nú að vinna að Far from the Madding Crowd. Hann sækir frásagnarhátt til ensku skáldsögunnar á nítjándu öld þar sem áhersla er lögð á dæmigerða stéttarfulltrúa, eðlislæg sjónarmið uppeldis og ætta sem ráða örlögum, ást og virðing er í fyrirrúmi með skýrum lýsingum á innra lífi, tilfinningum, ríkri útmálun þátta í umhverfi, fatnaði, stjórnmálum, tónlist, húsnæði, innréttingum, heimsmynd sem okkur er búin. Einn dagur er ekki merkileg við fyrstu kynni en vinnur hratt á. Siðaboð Nicholls er hluti af lífsviðhorfi sem við þekkjum: Sá sem sækist eftir munaði og lífsgildum yfirstéttarinnar ferst, ytra brjál er þér aldrei til gæfu, sá sem er trúr sínu og uppruna verður um síðir sigurvegari, hinn sem hreykir sér tapar öllu, fyrst sjálfum sér. Sagan er á köflum popp, uppákomur spaugilegar, tilfinningasemi nýtt af mikilli smekkvísi til að keyra upp í lesanda spennu, Nicholls er hófsamur í tæknibrögðum og stilltur í leik sínum með hug lesandans. Sagan er notalegur lestur. Þeim sem kunnugur er breskum samfélagsháttum er bókin endalaus skemmtun; reyndar þótti mér fyrsti parturinn veikastur að þessu leyti. Höfundurinn notar með skipulögðum hætti hin stéttbundnu svæði London til að segja sína sögu og gerir það af miklu hugviti. Þýðingin er ekki nógu góð: „Svona andlit þar sem beinin sjást undir húðinni“ gæti verið skarpholda í andliti, „nektarsund“ er ekki til íslensku, „leiðsöguspeki“ eða „sirkusfærni“ ekki heldur, hvað þá „lautarferðarborð“. Þessi samsettu orð skiljast en önnur eins og „blásokkar“ ekki. Þetta er til dæmis um nafnyrði, tína mætti til fleiri setningarbúta; viðbragðið „Ég held að mér sé að verða óglatt“ notum við með orðunum „Ég gæti ælt ...“. „Andlitið hringir einhverri bjöllu“ er ekki sæmandi þýðing. Telja mætti fleiri torkennilega staði úr þýðingunni sem víða er með enskum setningarblæ. Svo eru smáatriði þekkingarlegs eðlis sem Arnar flaskar á: Artful Dodger í Oliver Tvist hefur verið kallaður Hrappur æ síðan Páll Eggert Ólafsson þýddi söguna 1906. Einn dagur er falleg og vel hugsuð skáldsaga sem allur fjöldi lesenda getur notið. Örugglega betri en myndin.

Bækur

Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is

a .p w w w na m is a.

1. SÆTI BÓKSÖLULI STINN 14.-27. ÁGÚ ST.

Einn dagur og allar hinar metsölubækurnar á panama.is Sendum heim með hraði! „Ástarsaga aldarinnar?“

★★★★

„Frábær bók“

– DRUSLUBÆKUR OG DOÐRANTAR

– MORGUNBLAÐIÐ

– FRÉTTATÍMINN

matur

Helgin 2.-4. september 2011

 Hugtök Tvö sem vert er að aðskilja Þótt matur sé framleiddur á Íslandi úr íslenskum hráefnum og undir íslenskum heitum geta aðferðirnar og útkoman stangast á við þjóðlegar hefðir.

Þjóðernishyggja er óþjóðleg Við skulum skilgreina tvö hugtök. Það fyrra er þjóðleg stefna. Slík stefna myndi byggja á þekkingu, varðveislu og nýtingu á sögu þjóðar, þjóðarbrots, byggðarlags eða ættar. Þjóð í hugtakinu er þá notuð í líkri merkingu og í þjóðháttafræði, þjóðlagi eða þjóðlegum fróðleik. Einhvers konar mynd af orðinu „fólk“ nær utan um sambærilega merkingu í æði mörgum tungumálum. Þjóðleg stefna í mataræði getur þá spannað nouvelle cuisine, nýnorræna eldhúsið, slow food, makróbíótískt fæði og Kaliforníueldhúsið. Allar þessar matarstefnur leggja mikla áherslu á þekkingu á staðbundnum hráefnum og aðferðum. Þær eru þjóðlegar á sama hátt og tónlist sem vinnur úr

þjóðlegum stefjum og takti. Að baki þjóðlegheitunum liggur sannfæring um að það sé gefandi að þekkja uppruna sinn og rætur þeirrar menningar sem við lifum í – ekki vegna þess að sú menning sem tilheyrir heimahögunum sé betri en önnur; alls ekki. Það er hins vegar lykilatriði að þekkja eigin menningu til að geta metið menningarafurðir annarra. Það er líka skylda okkar að skila áfram þeirri menningu sem okkur var gefin. Og fyrir heildina – allan heiminn og mannkynið – er mikilvægt að hver rækti sinn garð svo að veröldin verði áfram fjölbreytt, margbrotin og ævintýralega skemmtileg. Þjóðleg stefna er því mikilvæg fyrir pers-

 Nýnorr æna eldhúsið

mynd/Nordic Photos/Getty Images

ónuþroska okkar, samfélagið og heiminn allan. Hún lætur okkur líða vel í eigin skinni og virða jafnframt og njóta menningar annarra. Þjóðernisstefna er hins vegar allt önnur Ella – og verri. Og því miður verður að segjast að þjóðernisstefna er bæði heimskuleg og andstyggileg. Þjóðernisstefna byggist ekki á þekkingu eða varðveislu sögunnar. Þvert á móti sveigir hún söguna að eigin þörfum; hefur upp ágæti eigin

hóps en dregur aðra niður – oft af álíka miklu viti og þegar íþróttabullur karpa um ágæti eigin félags og vesaldóm annarra. Þjóðernishyggjunni er í raun sama hvort trúarsetningar hennar er réttar eða rangar. Þær eru tjáning slæmra tilfinninga fremur en vits. Í krafti heimskunnar getur þjóðernisstefnan haldið því fram að íslenskar mjólkurafurðir séu góðar – þótt þær afurðir sem framleiddar eru á Íslandi séu alls ekki þjóðlegar og meira og minna mótaðar að alþjóðlega iðnvæddum, dísætum, aukefnaríkum verksmiðjustöðlum. Þjóðernisstefna er þannig í grunninn oftast óþjóðleg – eins fyndið og það nú hljómar.

 Matartíminn Íslenski kúrinn

Eins og Ísland ætti að vera

Nýi kóngurinn, René Redsepi, hefur fært þungamiðju matarheimsins norður. Ljós-

Ljósmynd/Nordic Photos/Getty Images

Um síðustu helgi var haldin útihátíð í Kaupmannahöfn. Á dagskrá var hvorki rokk né ról, djass eða brandarakallar heldur aðeins matur. Þetta var tveggja daga matarhátíð, MAD FoodCamp Copenhagen 2011, sem stofnað var til að undirlagi René Redsepi, matreiðslumeistara á Noma. Hann trúir því að matur dragi gesti að ekkert síður en sex, drugs and rock and roll; MAD-hátíðin eigi í framtíðinni eftir að verða viðburður á stærð við Roskilde-festivalið (framkvæmdastjóri þeirrar hátíðar sat í undirbúningshópnum að baki MAD). Þegar katalónska veitingastaðnum El Bulli var lokað 31. júlí síðastliðinn má segja að Ferran Adrià hafi lagt frá sér kórónuna. Adrià hefur án efa verið einn mesti áhrifavaldur á matarmenningu Vesturlanda mörg undanfarin ár. Og eins og Adrià var óumdeilanlega áhrifamestur – hann var hins vegar alls ekki óumdeildur – er ekki óumdeilt hver hlýtur þann sess þegar El Bulli hefur verið lokað. Það er danski matreiðslumaðurinn René Redsepi. Þetta eru í raun stórmerk tíðindi fyrir íslenska menningu. Redsepi byggir á kostum hins norræna eldhúss. Hann hefur staðið fyrir endurvakningu gamalla norrænna aðferða sem hafa ekki verið í tísku lengi – reykingar, þurrkunar. Hann hefur dregið fram gæði norrænnar ræktunar, eða ræktunar í köldu loftslagi þar sem afurðirnar vaxa hægar en eru þeim mun bragðbetri og næringarríkari. Og hann hefur dregið fram hvernig elta megi árstíðirnar – jafnvel líka á norrænum slóðum þar sem náttúran sefur fastar og lengur um vetur en hún gerir sunnar á hnettinum. Auðvitað stendur René Redsepi ekki einn að baki vakningar nýnorræna eldhússins. Við Íslendingar eigum meira að segja ágæta fulltrúa þess úti í Norræna húsi, á veitingastaðnum Dilli. En Redsepi er stjarnan sem dregur bylgjuna áfram og sogar að sér athygli. Hann er Björk – á meðan aðrir eru múm eða Amiina. Í hinni norrænu bylgju felast gríðarleg tækifæri fyrir Íslendinga til að þróa gæðavöru byggða á raunverulegum landkostum og gömlum aðferðum. En því miður er íslenskur matvælaiðnaður á 200 kílómetra hraða í þveröfuga átt. Og það er ekki hægt að merkja að menn séu að hægja á sér þótt allar þjóðir í nágrenni okkar hafi snúið við.

Nammibarinn

50%

Það sem við vorum, erum eða gætum verið Það getur verið erfitt að átta sig á hvað er íslenskur matur. Er það hefðbundinn matur? Iðnaðarmaturinn í stórmörkuðunum? Eða það sem íslenskur matur gæti orðið? ur sé hreinn, náttúrulegur og góður. Hið rétta er að við höfum tækifæri til að búa til hreinan, náttúrulegan og góðan mat. Hér eru allar aðstæður til þess. Við eigum kúakyn sem þar til fyrir skömmu var að mestu alið á grasi. Fyrir afurðir slíkra gripa – bæði kjötog mjólkurafurðir – er borgað mun hærra verð erlendis en fyrir afurðir gripa sem aldir eru á korni. Í stað þess að byggja á hefðinni og stefna á gæðin flytja íslenskir bændur inn korn til að fóðra kýrnar. Íslenskur kúabúskapur er því ekki landbúnaður í þeirri merkingu að hann byggi á afurðum landsins. Hann er að mestu leyti iðnaður sem byggist á aðkeyptum aðföngum. Til að nýta íslenska vatnið til útflutnings ættu bændur að rækta nautgripi í útigöngu í stað hrossa. Ljósmynd/ Getty Images/Nordic Photos

Ill umgengni um menninguna

Svo til allar gamlar íslenskar hefðir eru horfnar eða orðnar óþekkjanlegar eftir meðför iðnfyrirtækjanna.

afsláttur AF NAMMIBARNUM LAUGARDAGA: ALLAN SÓLARHRINGINN SUNNUDAG - FÖSTUDAG: MILLI KL 20 - 24

noatun.is

www.noatun.is

að er erfitt að átta sig á hvað það merkir að borða bara íslenskan mat, eins og Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsóknar, stefnir á að gera. Mun hann grafa upp mat sem er óspilltur af iðnvæðingu stórfyrirtækjanna eða ætlar hann að borða lifrarpylsu með sojamjöli vegna þess að hún er búin til af íslensku fyrirtæki? Eða ætlar Sigmundur Davíð kannski að standa fyrir löngu tímabærri endurreisn íslenska eldhússins?

Spikið rennur af Sigmundi Davíð eftir að hann hætti að mestu að borða útlenskan mat, að eigin sögn. Ljósmynd/Hari

Ef íslenskur matur er menningarafurð, eins og bókmenntirnar eða sagnahefðin, þá verður að segjast að okkur hefur ekki gengið vel að varðveita hana. Svo til allar gamlar íslenskar hefðir eru horfnar eða orðnar óþekkjanlegar eftir meðför iðnfyrirtækjanna. Mjólkursamsalan treystir sér ekki einu sinni til að búa til skyr með hefðbundnum aðferðum. Skyr frá MS er í raun ekki skyr. Mysan rennur ekki af skyrinu við vinnsluna og MS-skyr er því ekki ostur eins og skyr á að vera. MS-skyr er því í mesta lagi skyrlíki – eins og smjörlíki er ekki smjör. Í hefðbundnu íslensku mjólkureldhúsi er búið til skyr úr undanrennunni og þaðan kemur mysan. Úr rjómanum er búið til smjör og þaðan koma áfirnar. Það er hins vegar vita vonlaust að nálgast áfir á Íslandi í dag. Þegar við lítum yfir hvernig Mjólkursamsalan hefur farið með íslenska mjólkurhefð getum við þakkað fyrir að fyrirtækinu hafi ekki veið treyst fyrir útgáfu fornritanna. Þau væru þá öll komin í teiknimyndaform; Hallgerður klædd bleiku með bleika hárkollu og Gunnar í þröngum bláum sokkabuxum með atgeir.is á lofti.

Vorum hrein – ekki lengur

Það er trúarsetning að íslenskur mat-

Nýtum ekki kostina – aðeins gallana

Höfuðkostir Íslands sem landbúnaðarlands er hversu stutt er síðan landbúnaðinum var spillt með tilbúnum áburði og aðkeyptum aðföngum. Þetta er hins vegar enginn kostur nema menn snúi þróuninni við. Það á að reynast okkur léttara en flestum öðrum þjóðum. Annar kostur er kuldinn. Gras, jurtir og grænmeti sem vex við kulda verður bæði bragðbetra og rkara af næringarefnum. Til þess að ná þessum fram þurfa menn hins vegar að finna og rækta upp gömul afbrigði sem hafa herst gegnum árin og aldirnar. Fyrir því er enginn áhugi meðal íslenskra bænda. Þeir sækja enn í hraðvaxtarafbrigði sem henta til ræktunar í hlýrri löndum en nýta engan veginn íslenskar aðstæður. Annar kostur til er vatnið. Vatn skortir víða og í raun má líta á mikið af matvælaverslun sem viðskipti með vatn. Við drekkum minnst af því vatni sem við notum. Við notum tíu sinnum meira til þvotta, kælingar og annarra þarfa. Og tíu sinnum meira en það – hundrað sinnum meira en við drekkum – neytum við vatns í gegnum matinn sem við borðum. Ef Íslendingar vildu nýta vatnið sitt ættu þeir að búa til mat sem er svo vatnsfrekur að þær þjóðir sem búa við lækkandi grunnvatn og þverrandi vatn ráða illa við að framleiða hann. Þar er nautakjöt í fyrsta sæti. En það er önnur saga.

Matur

Þórir Bergsson og Gunnar Smári Egilsson matur@frettatiminn.is

Eilífur sólarkoss

NÝTT

STAR BRONZER ENDINGARGOTT SÓLARPÚÐUR. FULLKOMINN LJÓMANDI SÓLARLITUR. 4 mattandi og 4 ljómandi sólarlitir

20%

LANCÔME KYNNING Í LYFJUM & HEILSU KRINGLUNNI 1. – 4. SEPTEMBER Púðurbursti fyrir sólarpúður fylgir með fyrstu 30 sólarpúðrunum sem seljast. Vertu velkomin og fáðu ráðgjöf og leiðbeiningar.

við hlustum!

matur

Helgin 2.-4. september 2011

 Kokteilar alltaf klassískir

Einfalt sykursíróp

Kúnstin við kokteilinn

Sykur eða sæta er lykilinnihald í mörgum köldum kokteilum en eins og þeir vita sem prófað hafa þá leysist sykur ekki svo vel upp í alkóhóli né í köldum drykkjum svo að úr verði góð blanda og þá kemur sér vel að hafa búið til einfalt sykursýróp og eiga við höndina. Hitið smávegis af vatni á vægum hita í potti og bætið við sykri í hlutföllunum 2 af sykri á móti 1 af vatni. Hitið rólega og hrærið þangað til allur sykurinn hefur leyst upp. Sírópið á að vera frekar þunnfljótandi. Flóknara er það ekki. Þetta sýróp er hægt að geyma í nokkrar vikur í ísskáp og leysist fullkomlega upp í hvaða kokteil sem er. Athugið að geyma sírópið í lokuðu gleríláti.

Nú þegar sumarið er að syngja sitt síðasta þetta árið er ágætt að lengja aðeins í því með því að hrista saman nokkra klassíska kokteila.

okteillinn er upprunalega amerísk uppfinning og margir þeirra klassísku voru komnir fram á sjónarsviðið á 19. öld og jafnvel fyrr. Drykki eins og Martini, Mint Julep og Daiquiri mátti panta á börum og búllum þess tíma en úrvalið var engan veginn í námunda við það sem við þekkjum í dag. Það var fyrst á bannárunum í Bandaríkjunum í kringum 1920-30 sem kokteillinn fór virkilega á flug. Þá neyddust barþjónar til að finna upp leiðir til að gera nánast ódrekkanlegt bruggið drekkanlegt og helst ljúffengt til að halda viðskiptavinum ánægðum. Blöndur þessar reyndust svo vinsælar að þær lifa góðu lífi enn í dag og hafa borist um heim allan. Hér eru nokkrir klassískir og góðir sem vel Teitur Jónasson og Kristinn Grétarsson þess virði er að prófa. matur@frettatiminn.is

Mojito

Mojitoinn er með frægari útflutningsvörum Kúbu en dregur þó nafn sitt af afríska orðinu mojo sem þýðir eitthvað á þá leið að vera tekinn töfrataki. 4 mintulauf 1 teskeið sykursíróp Safi úr heilli ferskri límónu 6 cl ljóst romm ísmolar sódavatn límónubátur til skreytingar Blandið saman myntulaufunum, sykursírópinu og límónusafanum í hátt glas. Merjið myntulaufin þannig að olían í þeim losnar úr læðingi og blandast við sírópið og límónusafann. Passið að merja ekki of mikið því þá verður myntan bitur á bragðið. Fyllið glasið af klaka og hellið síðan romminu yfir og hrærið vel. Fyllið svo upp með sódavatninu og skreytið með límónubáti og myntugrein.

Cosmopolitan

Þessi kokteill var gerður ódauðlegur í sjónvarpsþáttunum Beðmál í borginni en á rætur sínar að rekja til San Francisco. Þar var hann vinsæll á börum samkynhneigðra á áttunda áratugnum en það var fyrst á þeim tíunda sem drykkurinn sló rækilega í gegn á börum New York-borgar og í kjölfarið í sjónvarpsþáttunum vinsælu. 4,5 cl vodka 3 cl appelsínulíkjör 3 cl trönuberjasafi 3 cl ferskur límónusafi ísmolar límónusneið til skreytingar Hálffyllið kokteilhristara með ísmolum og hellið vodkanu, líkjörnum, trönuberjasafanum og límónusafanum út í. Hristið og síið svo í kælt martiniglas og skreytið með límónusneið á glasbrúninni.

Daiquiri

Þessi er algjör klassík og á uppruna sinn á Kúbu líkt og mojito. Hann dregur nafn sitt af strönd einni á sunnanverðri eyjunni. Þótt enginn skortur sé á rommi, sykri og límónum á eyjunni voru það bandarískir námuverkfræðingar sem fundu drykkinn upp og fluttu með sér yfir sundið til heimalandsins þar sem hann hefur notið mikilla vinsælda síðan og sagan segir að drykkurinn hafi verið í miklu uppáhaldi hjá JFK sjálfum. 6 cl ljóst romm 2 msk. ferskur límónusafi 1 tsk. einfalt sykursíróp ísmolar límónusneið til skreytingar Setjið rommið, límónusafann og nóg af klaka í hristara og hristið vel og duglega. Síið svo í kælt glas (helst á fæti) og skreytið með límónusneiðinni.

fyrst og fremst ódýr

5a0fs% láttur

m u n r a b i m m af na á föstudörgduöm m u g a g u a l og

Mint Julep

Mint Julep er einn þessara gömlu frægu amerísku kokteila og er eiginlega hálfgerður fyrirrennari hins vinsæla mojito. Drykkurinn á rætur sínar að rekja til suðurríkja Bandaríkjanna þar sem eigendur plantekranna sátu á veröndinni og sötruðu hann bróðurpart dagsins. Á hverju ári eru 120 þúsund slíkir drykkir teygaðir á Kentucky Derby-veðreiðunum og allir framreiddir í silfur- eða tinbollum sem er einkenni þessa drykks. 1-2 msk. af sykursírópi 15 myntulauf Mulinn ís eða ískurl 6 cl Bourbon viskí (Jack Daniel’s) Setjið myntulaufin í glasið og bætið sykursírópinu við. Merjið varlega, það er líka ágætt að nudda myntuna létt í höndunum áður en hún fer í glasið til að losa um olíurnar. Mikilvægt er að fara varlega með myntuna og alls ekki að merja hana mikið. Myntan er viðkvæm og verður bitur ef hún er of mikið marin. Kúffyllið glasið af ískurli og hellið vel af bourbon yfir ísinn. Gott er að hræra létt upp í drykknum, annað hvort með röri eða skeið. Þannig blandast sýrópið og myntan saman við bourbonið svo úr verður frábær blanda.

Gin og tónik Hið fullkomna hjónaband Gin og tónik er kannski ekki beinlínis kokteill en það er samt gott að kunna að blanda þennan einfalda en samt furðulega flókna drykk svo að vel sé. Það er nefnilega mjög auðvelt að klúðra blöndunni. Lykilatriði er að nota gott hráefni. Ginið verður að vera fyrsta flokks og tónikið helst að koma úr litlum flöskum svo að það sé sem ferskast. Tónik inniheldur kínin sem er eilítið beiskt og passar fullkomlega við kryddaða og blómlega tóna ginsins. Hjónaband þetta verður síðan fullkomnað með aðstoð límónunnar, en sýran og frískir tónarnir lyfta drykknum upp í nýjar hæðir.

n Takið límónu og skerið í 6 báta (alls ekki sneiðar) og notið 2-3 báta í hvern drykk. n Byrjið á að kreista safann úr límónubátunum í hátt glas. Hellið svo gini yfir og hrærið vel saman.

n Fyllið glasið að ¾ með ísmolum, eins köldum og hægt er. Hrærið svo þangað til ginið er orðið vel kalt. Fyllið upp með tónik. Ágætis regla er að nota hlutfallið 2 á móti 1, tóniki í vil, en lengra komnir geta jafnað hlutföllin eitthvað.

På kanelen

Engifer er frábært að nota til að fá bragð í vodka. Það frískar upp drykkinn og gefur honum sérstakan og áhugaverðan blæ. Kanill passar líka einstaklega vel saman við engifer og úr verður ljúffeng blanda. På kanelen er ættaður frá Svíþjóð og er einmitt þannig drykkur. Það tekur samt smá tíma að undirbúa þennan.

Undirbúningur: 1. Engifervodka Það er svo sem ekkert að því að blanda engiferinu út í vodkað og blanda drykkinn strax, en bragðið verður mun betra sé engiferið látið liggja í minnst viku í vodkanu. 35 cl gott vodka, t.d. Reyka 5 cm ferskt engifer 1 msk. sykur Skræla engiferið og skera það í bita. Merja saman engiferið og sykurinn í skál eða mortéli. Blanda svo áfenginu saman við og hella öllum herlegheitunum í glerkrukku eða glerflösku og láta standa í minnst viku. Þegar nota á vodkað eru engiferbitarnir síaðir frá. Vodkað verður smá gruggugt en það gefur bara betra bragð. 2. Kanilsíróp 1 dl púðursykur 1 dl vatn 1 kanilstöng Blanda öllu saman í pott og láta sjóða í nokkrar mínútur við vægan hita þangað til sykurinn er allur bráðnaður og kanilstöngin hefur fengið tíma til að gefa bragð sem tekur um 10 mínútur. Takið kanilstöngina frá og hellið sírópinu í gott ílát. Úr þessu verður um 1 dl af sírópi. Athugið að sírópið harðnar þegar það kólnar og það þarf því að hræra það vel upp í köldum drykknum. Uppskrift: 4 cl pressuð sítróna 4 cl engifervodka 2 cl kanilsíróp ísmolar Fyllið hátt glas til hálfs með ísmolum. Hellið sítrónuvökva, engifervodka og kanilsírópi yfir og hrærið þangað til sírópið hefur leyst upp og sest á botninn.

miðborginni

ið BSÍ kl. 14:00 ð Arnarhól kl. 15:30

ender, Never the Bride, p og Hera Björk

dans Ásmundssonar,

Gja Mið fak bor gar ort nleg inn tíö llum ar okk b a mið bor ókaver r gar inna slunum r!

fáa

l. 14:00 Valgeir Guðjónsson

ín Ey

ugata: kl. 16:00 Valgeir Guðjónssdon

a snoðklippingu fyrir kr. 700

l -ti nu -18 má 11 ið ard. p o ug la

18 g til da ið ar Op aug áL

Laugavegi 82 á horni Barónstígs : 551-4473 www.lifstykkjabudin.is

Laugavegur 27 sími:5526260 Eymundsson Skólavörðustíg sími: 8208371 Eymundsson Austurstræti sími: 6607934

Skólavörðustíg 16 www.geysirshops.is

Skólavörðustíg 16 • sími: 555-6310 • www.geysirshops.is

Laugavegur 30 • sími: 562 6600

Lækjartorg sími: 8644620

Kjörgarði, Laugavegi 59 • sími: 511 1817

8 -1 17 10 1ið . 1 op ard g lau

Laugavegi 66 • sími: 5652820

Laugavegi 26 • sími: 512-1715

Laugavegi 4 • sími: 555-4477

Laugavegi 24 S: 578-4888 www.scandinavian.is 7 a -1 rd 10 ga ið lau p o an g lan

æti 2 S: 517-2774 .gjafirjardar.is

Rauðarárstigur 12 - 14 • sími: 551-0400

ing ýn 7 ss 1-1 7 oð d. 1 2-1 b p r .1 Up auganud l un s

Skólavörðustíg 8b • sími: 552-2028 • www.graennkostur.is

Laugarvegi 13 S: 660-8202

Laugavegur 35 S: 893-0575 Laugavegi 4 Sími: 555 4477

Vegamótastíg 4 • sími: 511-3040 • www.vegamot.is

Laugavegur 58 • s: 551 4884 • still@stillfashion.is • stillfashion.is

18 -1 0- 11 ið1 ga op uda n un

Laugavegur 62 • sími: 4454000 • www.zebrashop.is

heilabrot

Helgin 2.-4. september 2011

ď&#x192;¨ sumargetr aun frĂŠttatĂmans

ď&#x192;¨

Sudoku

7 2 4

6 3 8 8 5 1 3 1 5 ď&#x192;¨

2 6 4 2 8 8 9 1

Sudoku fyrir lengr a komna

6 8 Hversu hĂĄa

ah var handtekin Ă mĂłtmĂŚlum viĂ° HvĂta hĂşsiĂ° Ă vikunni. Ă? hvaĂ°a mynd vakti hĂşn fyrst athygli?

6 Hver er fyrirliĂ°i Ă?slandsmeistara

9 Hver er formaĂ°ur sjĂĄvarĂştvegs-

Hel Ă teiknimyndinni Ă&#x17E;Ăłr sem verĂ°ur frumsĂ˝nd sĂĂ°ar ĂĄ ĂĄrinu?

ď&#x192;¨

1 9 2

krossgĂĄtan

3 5 6 9

5 4

SvĂśr

7 6

ATH NĂ˝r vefur meĂ° krossgĂĄtulausnunum: krossgatur.gatur.net, lausnin er byrt aĂ° viku liĂ°inni (3Ă 11"

453Âś1"

ÂŤ7Â˝9563

)Ă 33"

,64,

)3&*/4"

%"(4)-65* ("3Â&#x161;*

45Â˝/(6- 4&--&3Âś 41"6( *//*-0,"

MYND: GIN_E (CC BY-SA 2.0)

ÂŤ345ÂśÂ&#x161; 57&*3 &*/4

53Â˛

ÂŤ-*54

5".63

.ÂŤ/6Â&#x161;63

(6Â&#x161;

7&'+"3 &'/*

."3( 4*//*4

,:33Â&#x161;

5&:(+6%Ă&#x2026;3

)-+ÂťÂ&#x161;'Â&#x160;3*

,3011

Â?3ÂŤ

.*//," ,7, 41&/%Ă&#x2026;3 #3Ă /

Â?705563

3+Ă ,"

)3Â&#x160;Â&#x161;4-"

45&:1"

105"

4+Ă , %Âť.63

Â?6-"

,7"35"/*3

)"'/"

-&*'Â&#x161;

Âť4"

Âś 3Â˝Â&#x161;

6. )7&3'*4

7"Â&#x161;"

+6Â&#x161;"3*

)"/("

,-Â&#x160;Â&#x161; -&:4*4

'&-4"3(

-Â&#x160;,," Â?64"

)Ă&#x2026;3"

6/(63 '6(-

*//"/

'ÂŤ-.

1055 3Â˛5563

)-+Âť. 47&*5

-"/(-0,"

/Ă

&3-&/%*4

-*Â&#x161;03.63

%Ă&#x2026;3" )-+ÂťÂ&#x161;

5Ă /(6.ÂŤ-

05"

%6(/"Â&#x161;63

4,"1

3:,,03/

%7"-%*45

Â?"/("Â&#x161; 5*-

,-6,,"

4&5+"

ÂŤ)-"61

"/("/ +ÂŤ3/"

.ÂŤ-.63

,Â&#x160;3-&*,4

)/0Â&#x161;"

#-6/%"

4,".. 45Â˝'6/

Getur ĂžĂş styrkt barn?

7*Â&#x161;3Â&#x160;Â&#x161;"

)&45" 4+Ă ,%Âť.63

%Ă&#x2026;3" )-+ÂťÂ&#x161;

Â&#x160;9-6/"3 ,03/

10," ,3*/(6.

'6(-

6.'3".

105

)3Â˝Â&#x161;

5Âť/ -*45"3 45Âś--

www.soleyogfelagar.is

"-%"4,*-

4,"3"

45&*/ 5&(6/%

7&34-"

)+"35"ÂŤ'"--

veriĂ° Ă loftinu?

hverfissinni hĂŠlt fyrirlestur Ă HĂĄskĂłlabĂĂłi Ă vikunni?

5 2 3 8

1 Huang Nobo, 2 Tryggvi PĂĄlsson

4 Hversu mĂśrg ĂĄr hefur Bylgjan

10 HvaĂ°a leikkona talar fyrir

3 Margit Sandemo, 4 25 ĂĄr,

7 HvaĂ°a Ăžekkti indverski um-

og landbĂşnaĂ°arnefndar AlĂžingis?

5 Splash, 6 Gunnhildur Yrsa JĂłns-

StjĂśrnunnar Ă kvennaknattspyrnu?

dĂłttir, 7 Vandana Shiva,

Ă?sfĂłlkiĂ°?

bands ungra sjĂĄlfstĂŚĂ°ismanna?

8 85 milljĂłnir krĂłna (750

3 Hver er hĂśfundur bĂłkanna um

5 Kvikmyndaleikkonan Daryl Hann-

9 8

12 Hver er nĂ˝kjĂśrinn formaĂ°ur Sam-

ĂžĂşsund dollara), 9 Lilja Rafney

SeĂ°labankans hefur ĂĄkveĂ°iĂ° aĂ° lĂĄta af stĂśrfum eftir tĂłlf ĂĄra starf. HvaĂ° heitir hann?

Potter-bĂłkanna, samkvĂŚmt nĂ˝rri kĂśnnun?

Ă&#x17E;orgeirsdĂłttir, 11 Severus Snape,

2 FramkvĂŚmdastjĂłri fjĂĄrmĂĄlasviĂ°s

11 Hver er vinsĂŚlasta persĂłna Harry

upphĂŚĂ° Ăžarf Mel Gibson aĂ° greiĂ°a barnsmĂłĂ°ur sinni, OksĂśnu Grigorievu, samkvĂŚmt nĂ˝ju samkomulagi um sameiginlegt forrĂŚĂ°i yfir dĂłttur Ăžeirra?

12 DavĂĂ° Ă&#x17E;orlĂĄksson.

ĂĄhuga ĂĄ aĂ° fjĂĄrfesta Ă ferĂ°aĂžjĂłnustu ĂĄ Ă?slandi?

MagnĂşsdĂłttir, 10 Katla MargrĂŠt

1 HvaĂ° heitir KĂnverjinn sem hefur

&41" 4.ÂŤ 1&/*/("3

HAUSTVÖRURNAR GÆÐASKÓFLUR

1.190,-

1.095,Rafmagnshitablásari 2Kw 1 fasa

2.490,-

Rafmagnshitablásari 3Kw 1 fasa

6.590,-

1.095,-

Rafmagnshitablásari 5Kw 3 fasa

7.990,-

Rafmagnshitablásari 2Kw

1.999,-

11.990,-

Mikið úrval, margar stærðir yfirbreiðsla. Verð frá kr. 690.

Haki

1.890,Kapalkefli 15 mtr

4.290,-

15 metra rafmagnssnúra

Malarhrífa

Kapalkefli 10 mtr

2.995,-

2.990,-

12 lítra fata

1.390,-

345,35 lítra stampur

2.695,SHA-0206 SHA-2625

Vinnuljóskastari Rone 28W m. innst. blár

5.995,-

Vinnuljóskastari 500W á telescop fæti

4.295,-

SHA-0203

Vinnuljóskastari 500W m handf 1,8m snúra

1.148,Hjólbörur 75L

2.195,Ljósaperur í úrvali, frábært verð!

45 lítra bali

4.490,SHA-0207

Vinnuljóskastari 500W tvöfaldur á fæti MEI-4533660

5.995,-

Stígvél

1.395,-

TES-343001

Vinnuhanskar

145,-

SHA-3901

Loftljós flúor rakaþ. 1x18w 67,5x11,2cm

2.865,-

Breidd: 1 metri Verð pr. lengdarmeter

1.795,-

DuroLit útiflot það sem dugar

SHA-3901A

Loftljós flúor rakaþ. 2x18w 67,5x16,6cm

Verð 50x80 cm

3.395,-

1.490,SHA-3902A

Loftljós flúor rakaþ. 2x36w 128x16,6cm

5.595,-

Margar stærðir og gerðir

Breidd: 66 cm Verð pr. lengdarmeter

1.495,Leitið til fagmanna Weber 4630 DuroLit útiflot

Reykjavík Klettháls 7. Opið virka daga kl. 8-18, laugard. 10-16 Suðurnes Fuglavík 18. Opið virka daga kl. 8-18 Akureyri Furuvellir 15. Opið virka daga kl. 8-18, laugard. 10-14 Húsavík Garðarsbraut 50. Opið virka daga kl. 8-18 Vestmannaeyjar Flatir 29. Opið virka daga kl. 8-18

– Afslátt eða gott verð? Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is

Neytendur athugið! Múrbúðin selur allar vörur sínar á lágmarksverði fyrir alla, alltaf. Gerið verð- og gæðasamanburð!

HUGSAÐU ÚT F N E TFR FYLGI ELSI R Á SK R I M EÐ F SK JÁE T AÐ IN U M

SJÁÐU UPPÁHALDSÞÆTTINA ÞíNA LíKA Á NETINU MEÐ SKJÁREINN NETFRELSI

ENNEMM / SÍA / NM47814

FYRIR KASSANN NETFRELSI – BYLTING Í ÍSLENSKU SJÓNVARPI Nú geta áskrifendur SkjásEins hugsað út fyrir kassann ef þeir vilja. Með Netfrelsi geturðu horft á uppáhaldsþáttinn þinn í fullum gæðum á netinu hvar og hvenær sem er. Þú virkjar bara lykilorðið þitt á skjareinn.is og ert upp frá því frjáls eins og fuglinn – getur horft að vild í tölvunni, á iPad eða í snjallsímanum. Tryggðu þér áskrift í síma 595 6000, eða smelltu þér á skjareinn.is

skjár einn aÐeins

3.490 KR. á MánuÐi

ekkert venjulegt sjónvarp

sjónvarp

Helgin 2.-4. september 2011

Föstudagur 2. september

Föstudagur

Sjónvarpið

20:10 Útsvar Spurningakeppni sveitarfélaganna. Umsjónarmenn Sigmar Guðmundsson og Þóra Arnórsdóttir. Árborg og Hornafjörður eigast við.

21:10 So you think You Can Dance Úrslitastundin er runnin upp og nú kemur í ljós hver verður næsta dansstjarna Bandaríkjanna?

Laugardagur allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

21:45 Quantum of Solace Frábær spennumynd um James Bond, útsendara hennar hátignar, sem leikinn er af Daniel Craig.

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

22:20 Edge of Darkness4 Spennumynd með Mel Gibson í aðalhlutverki. Leikstjóri myndarinnar er Martin Campbell.

Sunnudagur

20:45 Lífverðirnir Dönsk spennuþáttaröð. Meðal leikenda eru Cecilie Stenspil, Søren Vejby, André Babikian, Thomas W. Gabrielsson, Ditte Gråbøl, Rasmus Bjerg og Ellen Hillingsø.

21:50 The Borgias (2:9) Einstaklega vandaðir þættir úr smiðju Neils Jordan um valdamestu fjölskyldu ítölsku endurreisnarinnar, Borgia ættina.

10:00 HM í frjálsum íþróttum BEINT 12:25 Hlé 15:50 Leiðarljós e 16:35 Leiðarljós e 17:20 Mörk vikunnar 17:50 Táknmálsfréttir 18:00 Litlu snillingarnir (10:12) 18:30 Galdrakrakkar (34:47) 19:00 Fréttir 19:30 Veðurfréttir 19:35 Kastljós 20:10 Útsvar Árborg - Hornafjörður 21:15 Náttúruöflin 23:05 Wallander: Läckan Verðmætum er rænt úr öryggisflutningabíl. Wallander grunar að upplýsingum um ferðir hans hafi verið lekið úr öryggisþjónustufyrirtækinu og við rannsókn málsins leitar hann ráða hjá gömlum vini sínum. Aðalhlutverk Krister Henriksson, Lena Endre, Sverrir Gudnason, Nina Zanjani og Stina Ekblad. 00:35 Geislamengun e 02:40 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 5

SkjárEinn

06:00 Pepsi MAX tónlist 08:00 Rachael Ray e 08:45 Dynasty (24:28) e 09:30 Pepsi MAX tónlist 16:05 Running Wilde (13:13) e 16:30 Happy Endings (13:13) e 16:55 Rachael Ray 17:40 Parenthood (2:22) e 18:30 Real Hustle (9:10) e 18:55 Haustkynning SkjásEins 2011 e 19:20 America's 6Funniest Home Videos 5 19:45 Will & Grace (5:24) 20:10 According to Jim (3:18) 20:35 Mr. Sunshine (3:13) 21:00 The Bachelorette (3:12) 22:30 30 Rock (1:23) e 22:55 The Bridge (9:13) e 23:40 Got To Dance (1:21) e 00:30 Smash Cuts (27:52) 00:55 Whose Line is it Anyway? e 01:20 Judging Amy (3:23) e 02:05 Real Housewives of ... e 02:50 Will & Grace (5:24) e 03:10 Pepsi MAX tónlist

Laugardagur 3. september Sjónvarpið

STÖÐ 2

08:00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 08:01 Lítil prinsessa (23:35) 08:15 Oprah 08:11 Sæfarar (12:52) 08:55 Í fínu formi 08:22 Múmínálfarnir (17:39) 09:10 Bold and the Beautiful 08:32 Litlu snillingarnir (37:40) 09:30 Doctors (24/175) 08:55 Veröld dýranna (27:52) 10:15 60 mínútur 09:00 Sumar í Snædal (2:6) 11:00 The Amazing Race (2/12) 09:26 Engilbert ræður (25:78) 11:45 Life on Mars (17/17) 09:34 Skrekkur íkorni (7:26) 12:35 Nágrannar allt fyrir áskrifendur 09:56 Lóa (28:52) 13:00 Ocean’s Eleven 10:09 Hérastöð (22:26) 15:00 Auddi og Sveppi fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:20 HM í frjálsum íþróttum BEINT 15:30 Barnatími Stöðvar 2 12:45 Ísþjóðin með Ragnhildi Stein17:30 Nágrannar unni Þorvaldur Davíð Kristjáns17:55 The Simpsons (11/21) son (1:8) 18:23 Veður 13:15 Að duga eða drepast (39:40) e 18:30 Fréttir Stöðvar 2 4 5 14:00 Leiðarljós e 18:47 Íþróttir 14:40 Leiðarljós e 18:54 Ísland í dag 15:25 Hljóðlátar metsölubækur e 19:06 Veður 16:00 Útsvar Árborg - Hornafjörður e 19:15 Týnda kynslóðin (3/40) 17:05 Ástin grípur unglinginn II (15:23) 19:45 So you think You Can...(22/23) 17:50 Táknmálsfréttir 21:10 So you think You Can Dance 18:00 Franklín (6:13) (23/23) Úrslitastundin er runnin 18:23 Eyjan (16:18) upp og nú kemur í ljós hver 18:54 Lottó (1:52) verður næsta dansstjarna 19:00 Fréttir Bandaríkjanna? 19:30 Veðurfréttir 22:40 Sleepless in Seattle 19:40 Popppunktur 00:30 Ghost Image 20:50 Bónorðið 02:05 Tropic Thunder 22:40 Tregaljóð 04:05 The X-Files: I Want to Believe 00:30 Mo Mo e 05:45 Fréttir og Ísland í dag 02:10 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

SkjárEinn

16:35 Unglingaeinvígið í Mosfellsbæ 17:30 Undankeppni EM Beint 20:10 Fréttaþáttur Meistaradeildar 20:40 Kobe - Doin ‘ Work 22:10 F. Mayweather vs. R. Hatton 23:20 Undankeppni EM

06:00 Pepsi MAX tónlist 12:25 Rachael Ray e 13:50 Real Housewives of ... (9:17) e 14:35 Dynasty (23:28) e 15:20 Friday Night Lights (2:13) e 16:10 One Tree Hill (18:22) e allt fyrir áskrifendur 16:55 Top Gear Australia (4:8) e 17:45 The Bachelorette (3:12) e fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:15 The Marriage Ref (1:10) e 15:35 Sunnudagsmessan 20:00 Got To Dance (2:21) 16:50 Swansea - Sunderland 20:50 Stand by Me e 18:40 Chelsea - Norwich 22:20 Edge of Darkness 20:30 Football League Show allt fyrir áskrifendur 00:20 Shattered (10:13) e 21:00 Blackburn - Leicester, 1997 4 5 01:10 Smash Cuts (28:52) 21:30 Premier League World fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 01:35 Judging Amy (4:23) e 22:00 Diego Simeone 02:20 Haustkynning SkjásEins 2011 e 22:25 Man U - Middlesbrough, 1996 02:45 Got To Dance (2:21) e 22:55 Blackburn - Everton 03:35 Pepsi MAX tónlist

SkjárGolf 4

06:00 ESPN America 08:00 Who the #$ is Jackson Pollock 07:40 The Barclays (3:4) 10:00 Something’s Gotta Give 12:10 Golfing World allt fyrir áskrifendur 12:05 Unstable Fables: 3 Pigs & Baby 13:00 PGA Tour - Highlights (34:45) 14:00 Who the #$ is Jackson Pollock 13:55 The Barclays (4:4) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:00 Something’s Gotta Give 16:55 Champions Tour - Highl. (17:25) 18:05 Unstable Fables: 3 Pigs & Baby 17:50 2010 PGA TOUR (1:1) 20:00 Hot Tube Time Machine 18:40 Inside the PGA Tour (35:42) 22:00 The Painted Veil 19:00 Deutsche Bank Champ. (1:4) 00:05 .45 22:00 Golfing World 4 5 02:00 According to Spencer 22:50 PGA Tour - Highlights (31:45) 04:00 The Painted Veil 23:45 ESPN America 06:05 Waterboy

Minningar- og styrktartónleikar Hönnu Lilju Valsdóttur og barna

STÖÐ 2

STYRKTARSJÓÐUR: 0322-13-700345 KT. 080171-5529

Sjónvarpið

08:00 Morgunstundin okkar / Sveita07:00 Lalli sæla / Teitur / Herramenn / Ólivía 07:10 Brunabílarnir / Töfrahnötturinn / Leó / Disney07:35 Strumparnir stundin / Finnbogi og Felix 08:00 Algjör Sveppi 09:24 Sígildar teiknimyndir (8:10) 10:00 Grallararnir 09:30 Gló magnaða (8:10) 10:25 Daffi önd og félagar 09:53 Hið mikla Bé (18:20) 10:50 Geimkeppni Jóga björns 10:16 Hrúturinn Hreinn (23:40) 11:15 Bardagauppgjörið 10:30 HM í frjálsum íþróttum BEINT 11:35 iCarly (29/45) allt fyrir áskrifendur 13:00 Golf á Íslandi (8:14) 12:00 Bold and the Beautiful 13:35 Popppunktur e 12:20 Bold and the Beautiful fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 13:40 So you think You Can ...(22/23) 14:40 Landinn e 15:05 So you think You Can ... (23/23) 15:10 Undur sólkerfisins (2:5) 16:15 Afrískar bókmenntir dafna e 16:30 Týnda kynslóðin (3/40) 16:50 Ísþjóðin (1:8) 17:10 ET Weekend 17:20 Táknmálsfréttir 17:556 Sjáðu 4 5 17:30 Með afa í vasanum (50:52) 18:30 Fréttir Stöðvar 2 17:42 Skúli Skelfir (41:52) 18:49 Íþróttir 17:53 Ungur nemur - gamall temur 18:56 Lottó 18:00 Stundin okkar e 19:04 Ísland í dag - helgarúrval 18:25 Fagur fiskur í sjó Hótel humar 19:29 Veður 19:00 Fréttir 19:35 America’s Got Talent (17/32) 19:30 Veðurfréttir 20:55 America’s Got Talent (18/32) 19:40 Landinn 21:45 Quantum of Solace 20:10 Konfektkassinn 23:30 Armageddon 20:45 Lífverðirnir 02:00 The Dark Knight 21:45 Sunnudagsbíó - Baader 04:20 Next Meinhof gengið 05:55 ET Weekend 00:10 Luther (4:6) e 01:05 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 10:05 Spænsku mörkin SkjárEinn 11:00 Unglingaeinvígið í Mosfellsbæ 06:00 Pepsi MAX tónlist 11:55 Fréttaþáttur Meistaradeildar 12:40 Rachael Ray e 12:25 Handbolti: Hamburg - Kiel 14:05 Being Erica (2:12) e 13:55 EM Noregur og Ísland 14:50 Dynasty (24:28) e 15:40 Pepsi mörkin 15:35 How To Look Good Naked (1:1) e 17:10 Handb.: Magdeburg - Göppingen allt fyrir áskrifendur 16:25 Top Chef (15:15) e 18:50 Herminator Invitational 2011 17:15 According to Jim (3:18) e 19:35 Barcelona - Porto fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17:40 Mr. Sunshine (3:13) e 21:20 The U 18:05 Happy Endings (13:13) e 23:10 Handb.: Magdeburg 18:30 Running Wilde (13:13) e Göppingen 18:55 Rules of Engagement (18:26) e 19:20 30 Rock (1:23) e 4 5 19:45 America's Funniest Home Videos 20:10 Top Gear Australia (5:8) 14:00 Season Highlights 2005/2006 21:00 Law & Order: Criminal Intent 14:55 Premier League World 6 21:50 The Borgias (2:9) 15:25 Man. City - Swansea 22:40 Shattered (11:13) 17:15alltMan. Utd. Arsenal fyrir áskrifendur 23:30 In Plain Sight (9:13) e 19:05 Ariel Ortega 00:15 The Bridge (9:13) e 19:30 Bolton - Man. City fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 01:05 The Borgias (2:9) e 21:20 Aston Villa - Blackburn 01:55 Pepsi MAX tónlist 23:10 Season Highlights 2006/2007

SkjárGolf 08:00 Fletch 06:00 ESPN America 10:00 A Fish Called Wanda 4 allt fyrir áskrifendur 07:45 Golfing World 12:00 Kalli á þakinu 08:35 Deutsche Bank Champ. (1:4) 14:00 Fletch 11:35 Inside the PGA Tour (35:42) 16:00 A Fish Called Wandafréttir, fræðsla, sport og skemmtun 12:00 Omega European Masters (1:2) 18:00 Kalli á þakinu 15:00 Deutsche Bank Champ. (1:4) 20:00 Waterboy 18:10 Golfing World 22:00 Edmond 19:00 Deutsche Bank Champ. (2:4) 00:00 The Things About My Folks 4 5 22:00 2010 PGA TOUR Playoffs (1:1) 02:006 The Number 23 22:55 LPGA Highlights (12:20) 04:00 Edmond 00:15 ESPN America 06:00 Jerry Maguire

GUÐRÍÐARKIRKJU GRAFARHOLTI MÁNUDAGINN 5. SEPTEMBER KL. 20.30. MIÐAVERÐ KR. 3.000. MIÐASALA FER FRAM Á MIDI.IS OG VIÐ INNGANG GUÐRÍÐARKIRKJU.

Sunnudagur

508:15 The Big Bounce 6

10:00 Picture This allt fyrir áskrifendur 12:00 Pétur og kötturinn Brandur 14:00 The Big Bounce fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:00 Picture This 18:00 Pétur og kötturinn Brandur 20:00 Jerry Maguire 22:15 The Big Lebowski 00:106 The Last Time 4 02:00 Mozart and the Whale 04:00 The Big Lebowski 06:00 Prête-moi ta main

Fram koma: Páll Óskar Hjálmtýsson söngvari, Monika Abendroth hörpuleikari, Sigrún Hjálmtýsdóttir (Diddú) söngvari, Anna Guðný Guðmundsdóttir píanóleikari, Sigurður I. Snorrason klarinettleikari, Davíð Ólafsson söngvari, Stefán Helgi Stefánsson söngvari, Helgi Már Hannesson píanóleikari, Friðrik Ómar Hjörleifsson söngvari, Jögvan Hansen söngvari, Jón Jónsson söngvari, Gospeltónar, Jóhann Friðgeir Valdimarsson söngvari og Gréta Salóme Stefánsdóttir fiðluleikari. Öll vinna við tónleikana er án endurgjalds og mun allur aðgangseyrir renna beint í styrktarsjóð fyrir eiginmann og börn Hönnu Lilju. Einnig verður tekið á móti frjálsum framlögum.

www.facebook.com/styrktartonleikar.honnu.lilju

sjónvarp 45

Helgin 2.-4. september 2011

4. september

 Í sjónvarpinu Eldhús meistar anna

STÖÐ 2 07:00 Lalli 07:10 Dóra könnuður 07:35 Stubbarnir 08:00 Algjör Sveppi 09:55 Happily N’Ever After 11:20 Kalli kanína og félagar 11:25 Tricky TV (3/23) 11:50 Nágrannar 13:35 America’s Got Talent (17/32) allt fyrir áskrifendur 14:55 America’s Got Talent (18/32) 15:40 Heimsréttir Rikku (2/8) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:15 Borgarilmur (2/8) 16:55 Oprah 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:10 Frasier (6/24) 4 19:35 Ramsay’s Kitchen Nightmares 20:25 Harry’s Law (1/12) 21:10 The Whole Truth (11/13) 22:00 Game of Thrones (3/10) 23:00 60 mínútur 23:45 Love Bites (3/8) 00:30 Big Love (2/9) 01:25 Weeds (8/13) 01:55 It’s Always Sunny In Philad. 02:15 Seraphim Falls 04:05 The Hoax 06:00 Fréttir

10:35 Handb.: Magdeburg - Göppingen 12:05 Stjarnan - FH 13:55 Pepsi mörkin 15:25 Handb.: Kiel - Flensburg 17:05 Golfskóli Birgis Leifs (4/12) 17:30 Herminator Invitational 2011 18:10 Real Madrid - Barcelona allt fyrir áskrifendur 19:55 Barcelona - Real Madrid 21:50 Handbolti: Kiel - Flensburg fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 23:20 Reggie Miller vs NY Knicks

14:00 Man. Utd. - Sheff. Wednesday 14:30 Norwich - Southampton, 1993 15:00 Season Highlights 2007/2008 15:55 Premier League World allt fyrir áskrifendur 16:25 Arsenal - Liverpool 18:15 Chelsea - Norwich fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:05 Van Basten 20:35 Season Highlights 2008/2009 21:30 Liverpool - Blackburn, 1994 22:00 Nottingham Forest - Man. Utd. 22:30 Liverpool - Bolton 4

Þarna kveður hún þennan heim, geitin Ég skaust heim í hádegismat í vikunni. Keypti fremur ógirnilega purusteik í Krónunni, kartöflusalat með – og leist rétt mátulega á valið þegar heim var komið. Kveikti á sjónvarpinu, ÍNN, og horfði á dauflega Elínóru ræða við hana Guðrúnu um sparsltappa. Ekki alveg dinnertónlistin sem ég ætlaði, og maturinn bragðaðist verr en en útlitið gaf til kynna. Því hýrnaði yfir mér þegar næst á dagskrá ÍNN, sem var um miðbik máltíðar sem ég var reyndar alveg að gefast upp á, var Eldhús meistaranna! Kokkurinn Magnús er eitthvert 5

helsta undur sem fram hefur komið í íslensku sjónvarpi. Ég hef fylgst með þáttunum mér til mikillar skemmtunar og taldi mig þekkja prógrammið vel. En Magnúsi tekst alltaf að koma manni á óvart. Þátturinn byrjaði bratt. Magnús var staddur úti í Filippseyjum, þetta var árla morguns og innfæddir voru að undirbúa veislu. Hljóð og mynd voru með versta móti, sem setti umfjöllunarefnið í frekar drungalegt samhengi. Sem svo hæfði efninu fullkomlega. Magnús sýndi okkur geit sem bundin var við staur og kynnti til leiks tvö svín, Snúllu og

Dúllu ... ég hugsaði með mér, um leið og ég ýtti frá mér disknum: Þú hlýtur að vera að djóka? En það var ekkert grín í gangi. Næsta myndskeið sýndi þegar svínin voru skorin á háls með sveðjum: Ýööööhhhh, ýööööhhhh og blóðið bunaði í þar til gerðan pott. „Svona er nú lífið,“ sagði Magnús og næst fylgdumst við með því þegar geitin var lögð á borð, bundin og haldið niðri og úr henni murkað lífið. „Þarna er hann að leita að hálsæðinni. Hann hefur nú gert þetta áður,“ sagði Magnús. „Nú kveður þessi geit þennan heim og verður senn að pottrétti,“

ÚTSVAR SPURNINGAKEPPNI SVEITARFÉLAGA HEFST Í KVÖLD KL. 20.10



SkjárGolf 06:00 ESPN America 08:10 Golfing World 09:00 Deutsche Bank Champ. (2:4) 12:00 Omega European Masters (2:2) 15:00 Deutsche Bank Champ. (2:4) 17:00 Deutsche Bank Champ. (3:4) 22:00 Golfing World 22:50 The Future is Now (1:1) 23:40 ESPN America

1. ARTHUR 2. THE TOURIST 3. GULLIVER´S TRAVELS 4. BURLESQUE 5. UNKNOWN 6. THE GREEN HORNET 7. THE WAY BACK 8. NO STRINGS ATTACHED 9. HALL PASS 10. THE ROMANTICS

- Annað og meira

sagði sjónvarpsmaðurinn einstaki. Hann sýndi svo hvernig dýrin voru höggvin í spað en þættinum lauk þegar Magnús söng í veislunni þá um kvöldið torkennilegan karaókísöng, fyrir Filippseyinga og sjónvarpsáhorfendur, líkega ættaðan úr herbúðum Sinatra. Það var ... rúsínan í pylsuendanum. Aldrei hef ég séð annað eins í íslensku sjónvarpi – og fyrir það er rétt að þakka. Jakob Bjarnar Grétarsson

46 

bíó

Helgin 2.-4. september 2011

bíódómur Á annan veg 

Alfreð og Finnbogi þurfa að þola hvor annan uppi á heiði en læra að meta félagsskapinn áður en sagan er öll.

Góður landi Árið er 1980 og eitthvað. Alfreð og Finnbogi eru lengst uppi á heiði að mála gular línur á þjóðveginn og reka stikur í vegkanta. Þeir félagar eiga fátt sameiginlegt. Alfreð er 24 ára gosi sem hugsar um fátt annað en kynlíf og næsta djamm en Finnbogi er 33 ára alvörugefinn pælari sem hyggur á háskólanám í þýsku. Það eina sem tengir þá saman er að Finnbogi er í sambandi með systur Alfreðs og hefur gengið dóttur hennar í föðurstað.



Á annan veg er einföld mynd þar sem hrjóstrugt landslagið á heiðinni er eina sviðsmyndin og leikararnir Hilmar Guðjónsson og Sveinn Ólafur Gunnarsson eru nánast einir í mynd allan tímann og bera myndina uppi með samtölum sínum og samleik. Það er auðvitað meira en að segja það að halda athygli og áhuga áhorfenda við þessar einföldu aðstæður en Alfreð og Finnbogi eru fljótir að ná tökum á áhorfandanum og

persónurnar verða áhugaverðari eftir því sem á líður. Þannig að ekki er hægt að segja annað en að Hilmar og Sveinn skili sínu af stakri prýði. Og ég minnist þess ekki að hafa séð íslenskt landslag þjóna tilgangi sínum jafn vel í bíómynd og svo skemmtilega vill

frumsýndar



til að það er einmitt þegar það er ljótt og óspennandi. Eins og óskrifuð lög um svona „böddí-myndir“ nálgast ólíkar persónurnar hvor aðra hægt og bítandi og áður en yfir lýkur myndast ósköp fallegt samaband á milli þeirra. Sagan er ekkert sérstaklega

frumleg og oft auðvelt að geta sér til um framhaldið en hún er engu að síður áhugaverð og skemmtileg. Þorsteinn Bachmann dúkkar upp í litlu aukahlutverki og brýtur upp daufan hversdaginn hjá þeim félögum. Þorsteinn er að verða einhver allra skemmtilegasti aukaleikarinn í íslensku bíói og hefur leikið sér að því að stela senunni undanfarið og klikkar ekki hérna frekar en áður. Hann leikur sveitalúða sem færir strákunum rosalega

góðan landa. Besta landann í sveitinni, enda síaður þrisvar. En eins og allir góðir bruggarar vita þá dugir ekkert minna. Í raun má segja að Á annan veg sé svolítið eins og landinn hans Steina. Hún er einföld, vel síuð og án allra aukefna. Bara þrjár persónur í miðri auðn. Hún er vel heppnað byrjandaverk Hafsteins Gunnars Sigurðssonar, sem sýnir hér og sannar að það þarf ekki íburð og djúpa vasa til þess að vekja hughrif og skilja eitthvað eftir sig. Þórarinn Þórarinsson

cr azy, Stupid, Love Gamansöm ástarflækja

Pitsusendillinn kemst í hann krappan þegar hann er neyddur til að ræna banka.

Pitsusendill með tímasprengju Jesse Eisenberg leikur pitsusendilinn Nick. Sá er að drepast úr leiðindum í fásinninu í litlum smábæ. Líf hans tekur óvæntan og skyndilegan fjörkipp þegar tveir glæpamenn ræna honum, festa á hann tímasprengju og gefa honum nokkrar klukkustundir til að ræna banka fyrir sig. Geri hann það ekki verður hann sprengdur í tætlur. Sendillinn ólánsami fær ekki séð að hann

geti með nokkru móti lokið þessu erfiða verkefni og sloppið heill frá þessu öllu saman. Hann fær því fyrrum besta vin sinn til að hjálpa sér og í kapphlaupi við klukkuna þurfa þeir að snúa á lögregluna, leigumorðingja og reyna að tjasla saman vináttusambandi sínu á meðan þeir leggja á ráðin um bankarán. Aðrir miðlar: Imdb: 6,8, Rotten Tomatoes: 42%, Metacritic: 48/100.

The Beaver

The Devil’s Double

Bagdad er leikvöllur hinna ríku og illræmdu þar sem allt er til sölu gegn réttu verði. Í þessum heimi lifir og hrærist Uday Hussein, sonur Saddams, og veltir sér upp úr ólifnaði og spillingu. Saddam gerði mikið af því að tefla fram tvíförum sínum til þess að gera óvinum sínum erfitt fyrir og nú ætlar Uday sér að leika sama leikinn. Hershöfðinginn Latif Yahia er beðinn að taka að sér hlutverk Udays og getur varla hafnað því boði þar sem þá verður fjölskylda hans tekin af lífi. Aðrir miðlar: Imdb: 6,8, Rotten Tomatoes: 56%, Metacritic:52/100

Í The Beaver leika vinirnir Jodie Foster og Mel Gibson hjónin Walter og Meredith Black en Foster er jafnframt leikstjóri myndarinnar. Walter hefur verið farsæll framkvæmdastjóri og fjölskyldumaður en þegar hann sekkur á kaf í þunglyndi og vesaldóm gefst eiginkonan upp á honum og vísar honum á dyr. Hvernig sem Walter reynir kemst hann ekki á beinu brautina en líf hans tekur stefnuna upp á við þegar hann eignast handbrúðu í líki bjórs. Þá byrjar hann að tjá sig en eingöngu með hjálp brúðunnar sem hann talar í gegnum. Aðrir miðlar: Imdb: 6,9, Rotten Tomatoes: 62%, Metacritic: 60/100.

KUNG FU tímar

fyrir krakka Byrja 5.september Haustskráning hafin

Skeifunni 3j • Sími 553 8282 • heilsudrekinn.is

Ryan Gosling tekur ræfilinn Steve Carell upp á sína arma og kennir honum að reyna við konur í Crazy, Stupid, Love.

Ástin er eins og sinueldur Gamanmyndin Crazy, Stupid, Love er ein frumsýningarmynda helgarinnar. Þar fer fremstur í flokki sprelligosinn Steve Carell en er dyggilega studdur miklu úrvalsliði leikara. Julianne Moore, Kev-in Bacon, Ryan Gosling, Marisa Tomei og Emma Stone hringsnúast öll í kringum Carell í heilmikilli ástarflækju þar sem tilfinningarnar leiða mannskapinn þvers og kruss í leitinni að ástinni.

S Stjarna Steve Carel hefur risið hratt á síðustu árum.

teve Carell leikur Cal Weaver sem telur sig vera í býsna góðum málum. Hann er í góðri vinnu og unir sáttur við sitt í faðmi fjölskyldunnar á fallegu heimili. Hann fær því eðlilega áfall þegar hann kemst að því að ástkær eiginkonan, sem Julianne Moore leikur, stendur í framhjáhaldi með vinnufélaga sínum (Kevin Bacon) og vill fá skilnað. Aumingja Cal flytur út og fer að hanga á barnum þar sem hann barmar sér ógurlega yfir óförum sínum. Kvennabósinn Jacob Palmer (Ryan Gosling) þarf, ólíkt Cal, aldrei að fara einn heim af barnum og hann ákveður að taka þennan miðaldra vælukjóa upp á sína arma og kenna honum að krækja sér í konur. Þrátt fyrir óumdeildan þokka hefur Jacob samt nýlega lent í því að ungur laganemi (Emma Stone) hafnaði honum. Hann er þó ekki af baki dottinn og ætlar sér ekki að láta

stúlkuna sleppa. Þrátt fyrir klaufaganginn tekst Cal að lokka kennara, sem Marisa Tomei leikur, upp í rúm með sér en samband þeirra verður ekki langlíft. Okkar maður er þá hins vegar kominn á bragðið og tælir nú hverja konuna á fætur annarri. Eiginkonan kemst síðan að því hvurs slags flagari sá gamli er orðinn og lýsir fullkomnu frati á hann og setur meiri alvöru í samband sitt við viðhaldið. Stjarna Steve Carel hefur risið hratt á síðustu árum. Hann hefur tekið þátt í góðu gríni með Will Ferrell í Anchorman: The Legend of Ron Burgundy og gerði hinum fertuga hreina sveini fín skil í The 40 Year Old Virgin. Þá hefur hann farið á kostum í bandarísku útgáfunni af sjónvarpsþáttunum The Office. Get Smart féll einnig í kramið og með Tinu Fey sér við hlið tók hann ágætan sprett í Data Night þar sem þau skötuhjú

bíó

Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is

léku hjón á miðjum aldri sem reyndu að krydda samband sitt með ófyrirsjáanlegum afleiðingum og afskiptum glæpamanna. Carell sýndi svo í Little Miss Sunshine að hann getur leikið alvarleg hlutverk þrátt fyrir að vera vandlega brennimerktur gríninu. Hann var síðast í bíó í dellunni Dinner for Schmucks en öllu meiri glæsibragur virðist vera yfir Crazy, Stupid, Love en þeirri steypu. Enda valinn maður – eða kona – í hverju rúmi að þessu sinni. Aðrir miðlar: Imdb: 7,9, Rotten Tomatoes: 76%, Metacritic: 68/100.

tíska

Helgin 2.-4. september 2011

Nýr í ilmvatnsbransanum

Katie Price gefur út tímaritið Katie

Hönnuðurinn Karl Lagerfeld, sem þekktastur er fyrir að hanna fyrir tískuhúsið Chanel, er að koma sér inn í ilmvatnsbransann. Hans fyrsti ilmur, Karleidoscope, kom út í gær, fimmtudag, og er aðeins ætlaður fyrir konur. Að sögn Karls er ilmurinn þrunginn ástríðu og fjölbreytni og ilmar eins og haustið. Hönnunin á ilmvatnsglasinu er að sjálfsögðu ekki af verri endanum og verður það meðal annars merkt með undirskrift Karls.

Upplýsingavefur frá Vogue Vogue setti á laggir nýjan vef á dögunum, Voguepedia, sem auðveldar okkur að finna svörin við spurningunum. Vefurinn hefur að geyma upplýsingar um hönnuði, fyrirsætur, tískumerki, trend og fleira tískutengt, sem áður hefur birst í Vogue að sjálfsögðu. Vefurinn er þó enn á miklu byrjunarstigi og mun þróast heilmikið á næstu dögum, að því er fram kemur í breska Vogue.

Glamúrfyrirsætan Katie Price, eða Jordan eins og hún er betur þekkt, er komin með sitt eigið tímarit. Tímaritið heitir Katie og fjallar meira og minna um einkalíf fyrirsætunnar. Í tímaritinu fjallar hún meðal annars um slúðrið, frægðina, gefur ýmis fegrunarráð og leyfir meðal annars lesendum að kíkja í fataskápinn sinn og dóttur sinnar, Princess Tiaamii. Fyrsta tölublaðið kom út fyrr í vikunni í Bretlandi og kostar 744 íslenskar krónur.

Þriðjudagur Skór: Jeffrey Campbell Leggings: H&M Bolur: H&M Skyrta: Markaður Skinn: Gyllti kötturinn

Strákum er alveg sama Það er mikill sjarmi yfir þeim karlmönnum sem kunna að klæða sig eftir nýjustu tísku. Klæðaburðurinn er eitt af því fyrsta sem við stelpurnar tökum eftir. Við tengjum þetta á óútskýranlegan hátt við sjálfsöryggi, velgengni og hreinleika. En karlmenn af þessu tagi eru því miður af skornum skammti.

tíska

Kolbrún Pálsdóttir skrifar

Það er eflaust ekkert óeðlilegt að karlpeningurinn er ekki jafn áhugasamur um tísku og við stelpurnar. Alls staðar í kringum okkur, á netinu, í tímaritum og auglýsingum, eru umfjallanir fyrir okkur stelpurnar um það hvernig við eigum að klæða okkur og snyrta. Frægar konur eru oftar en ekki teknar fyrir þar sem klæðaburður og appelsínuhúð eru tekin rækilega fyrir. Strákar hafa ekki áhuga á svoleiðis skrifum. Sumir strákar standa þó upp úr fjöldanum og hafa puttann á púlsinum. Grafa sér langa leið eftir umfjöllun um nýjustu strákatískuna og miðla henni áfram. Þessir strákar eru áberandi í samfélaginu.

dagar dress

Mánudagur Skór: Dr. Martens Buxur: H&M Bolur: American Apparel Peysa: Topman Gleraugu: RayBan

Með blandaðan stíl Kolbrún Anna Vignisdóttir er tvítug og stundar nám við Menntaskólann í Kópavogi. Samhliða skólanum vinnur hún á Vegamótum og hefur mikinn áhuga á tísku, ferðalögum, líkamsrækt og að borða góðan mat. „Minn stíll er mjög blandaður, myndi ég segja. Sumt er mjög „plain“, rokkað eða fínt,“ segir Kolbrún. „Ég fylgist auðvitað

Kröfurnar um klæðaval kynjanna eru ólíkar. Í báðum tilvikum eru það þó stelpurnar sem leggja þær. Við fylgjumst með stelpunum, við fylgjumst með strákunum og gagnrýnum. Ég held að strákum sé alveg sama; nenna kannski ekki að taka þátt í þessu rugli og klæðast bara því sem þeir eiga. Með þann hugsunarhátt efst í huga að óþarft sé að kaupa sér ný föt úr því að þau fara úr tísku jafn fljótt og þau komast í tísku.

mjög mikið með tísku og klæði mig eftir henni en huga samt helst að því sem fer mér vel. Mín helsta fyrirmynd í tísku er franska leikkonan Chloe Sevigny sem hefur flottan fatastíl og hannar flottar fatalínur. Svo er það fyrirsætan Erin Wasson sem er alltaf svöl; í flottum fötum og með geðveikt húðflúr.“

Vertu þú sjálf vertu belladonna Föstudagur Skór: Topshop Buxur: H&M Skyrta: Zara Eyrnalokkur: Nasty Gal

rur í hverri viku

Nýjar og flottar vö Flott föt fyrir flottar konur,

Stærðir 40-60.

Skeifunni 8 • 108 Reykjavík • Sími: 517-6460 www.belladonna.is

Miðvikudagur Skór: Jeffrey Campbell Buxur: Monki Samfella: Selected Korselett: Urban Outfitters Vesti: Markaður Kross: LF stores

Fimmtudagur Skór: Jeffrey Campbell Pils: Forever21 Bolur: Topshop Grifflur: Urban Outfitters

tíska

Helgin 2.-4. september 2011

Lady GaGa að ganga í það heilaga? Nýr orðrómur er á kreiki um að söngkonan Lady GaGa og kærastinn hennar til fimm ára, Luc Carl, muni ganga í það heilaga seinna á þessu ári. Miklar vangaveltur eru um það hver muni hanna brúðarkjól söngkonunnar og eru hönnuðir á borð við Natali Germanotta, systur söngkonunnar, Nicola Formichetti, Donatella Versace og Vivienne Westwood taldir líklegir til þess. Kjóllinn mun að

Tískuvörur úr dekkjaslöngum Nýjar og öðruvísi tískuvörur má finna á íslensku netversluninni kolors.is sem býður aðeins upp á umhverfisvænar vörur. Vefverslunin hóf sölu á nýrri línu á dögunum, sem gerð er úr dekk-

jaslöngum úr reiðhjólum og öryggisbeltum úr bílum. Um er að ræða hliðartöskur, tölvutöskur og korta- og seðlaveski og eru þetta ótrúlega vandaðar vörur. Þetta er bandarísk hönnun og er fram-

leiðandinn Alchemy Goods sem hefur aðsetur í borginni Seattle. Fyrirtækið hefur nú endurnýtt 182 þúsund dekkjaslöngur sem það fær frá hjólaverkstæðum víðsvegar um Bandaríkin.

öllum líkindum verða hefðbundinn brúðarkjóll en þegar kemur að söngkonunni megum við búast við því versta.

Fatalína frá baráttumanni

Í vikunni hófst sala á nýrri fatalínu baráttumannsins Nelsons Mandela í heimalandi hans, Suður-Afríku. Hún er ætluð fyrir bæði kynin. Fatalínan ber nafnið 46664, sem var fanganúmer kappans þegar hann sat inni í tuttugu og sjö ár fyrir að berjast gegn kynþáttaaðskilnaðarstefnunni og mun allur ágóðinn renna í sjóð sem stofnaður var til að berjast gegn alnæmi í Afríku. Línan samanstendur af fjölbreyttu úrvali; mynstraðar mussur, litglaðir pólóbolir, frjálslegir kjólar og meira til. Stefnt er að því að stækka línuna og selja hana einnig í Botswana og Namibíu og á næsta ári mun hún vonandi berast til Bandaríkjanna og Evrópu.

NAGLASKÓLI

HAFNARSPORTS



tísk a Peplum-trend

Áberandi tískustraumur í haust

að eru til ótal leiðir til að hressa upp á kjólatískuna og er búist við að peplumtrendið verði einstaklega vinsælt núna í haust. Þessi tískustraumur er áberandi í haustlínum helstu hönnuða heims og hafa stjörnurnar að sjálfsögðu tekið forskot á sæluna og eru duglegar að klæðast þessu nýja trendi. Peplum er hægt að beita við kjóla, pils og jafnvel síða jakka þar sem bætt er við aukaefni um mittið.

Leikkonan Zooey Deschanel í svörtum og hvítum peplum-kjól frá Yves Saint Laurent 16. ágúst síðastliðinn.

Vinsæla nagla, airbrush og augnhára lenginga námskeið verður haldið helgina 07.-10. október á Akureyri. Erum með hágæða vörur og allir útskrifast með Diplóma Skráning og allar upplýsingar í síma 820-2188 og www.hafnarsport.is

Indverska leikkonan Aishwarya Rai Bachchan í glæsilegum kjól frá Elie Saab á rauða dreglinum.

Þú finnur okkur líka á facebook

fni Tannhvítue 4.500 kr. „Efnið hefur fengið víðsvegar verðlaun um heiminn fyrir framúrskarandi árangur“ Þú finnur okkur líka á facebook

hafnarsport.is Pantanir hjá hafnarsport.is símar: 820 2188 / 661 3700

kv æ mi tti í í eink as am Li v Taylor mæ að ist dd æ kl og ey Stellu M cC ar tn l fr á jó -k um pl tum pe sjálfs ögðu svör . m lfu hö nnuð inum sjá

Leikkonan Dianna Agron í Stellu McCartney-kjól á leiðinni í viðtal hjá David Letterman 1.ágúst.

Leikkonan Emma Stone í litríkum Giambattista Vallikjól á frumsýningu myndarinnar Friends With Benefits í lok júlí.

SKRÁÐU ÞIG! Ný námskeið að hefjast

Komdu í hóp þeirra sem ná árangri. Þjálfun Dale Carnegie vísar þér leiðina til að njóta þín betur á meðal fólks, hafa góð áhrif á aðra og til að nýta hæfileika þína til fullnustu, hvort sem er í starfi eða í einkalífi. Á hverjum degi heyrir þú af fólki sem skarar fram úr í athafnalífinu, í stjórnsýslu, íþróttum, fjölmiðlum og á sviði menningar og lista. Margt af þessu fólki hefur sótt þjálfun Dale Carnegie. Þegar Katy Perry tók við verðlaunum klæddist hún skrautlegum fatnaði og var með gulan kassa á höfðinu.

Óvenjulegir búningar á VMA í ár

Tískan á Video Music Awards, sem haldin var um síðustu helgi í Los Angeles, var öðruvísi en hefur tíðkast síðustu ár. Óvenjumargar stjörnur klæddust óhefðbundnum búningum sem slógu í rækilega í gegn og sumar þeirra létu ekki eitt átfitt duga. Katy Perry hafði sigurinn og skipti fimm sinnum um föt þetta kvöld og fjölbreytnin var mikil.

KOMDU Í ÓKEYPIS KYNNINGARTÍMA

555 70 80

MIÐVIKUDAGINN 7. SEPTEMBER. FULLORÐNIR KL. 20:00

Hringdu núna

UNGT FÓLK 16–25 ÁRA KL. 20:00 UNGT FÓLK 10–15 ÁRA KL. 19:00 Komdu í Ármúla 11 og upplifðu Dale Carnegie á 60 mínútum.

ÍSLENSKA / SIA.IS / DAL 56170 09/11

,,Á námskeiði hjá Dale Carnegie haustið 2010 setti ég mér nokkur markmið sem miðuðu að því að koma knattspyrnufélaginu ÍA upp í efstu deild árið 2012. Ég lærði að skipuleggja mig betur, raunsæja markmiðasetningu, og að hlusta betur á skoðanir annarra. Ég er afslappaðri þegar ég tala á fundum. Námskeiðið ýtti við mér, efldi leiðtogahæfni mína og fékk mig til að hugsa út fyrir boxið við þjálfunina. Ég sé skýran árangur af Dale Carnegie námskeiðinu.“ ÍA í Úrvalsdeild 2012. Þórður Þórðarson Þjálfari knattspynufélags ÍA

Söngkonan Nicki Minaj átti líklega vinninginn yfir skrítnasta búninginn.

Söngkonan Lady GaGa var óþekkjanleg í gervi karlmannsins Jo Calderone.

FYRIR HVERJA ER DALE CARNEGIE? Fyrir alla sem vilja: • Ná fram því besta í fari sínu og verða sterkari leiðtogar • Takast á við ﬂóknar áskoranir • Fleiri og betri hugmyndir • Byggja upp traust sambönd • Koma fyrir af fagmennsku • Vera virkir á fundum • Stjórna eigin líﬁ og taka ákvarðanir

Ármúla 11, 108 Reykjavík Sími 555 7080 ı Fax 555 7081 www.dale.is

Komdu á skauta í dag og um helgina

www.egilshollin.is

52 

menning

Helgin 2.-4. september 2011

menning Landnámssetrið

myndlist Gallerí á netinu



Rafrænn farvegur myndlistar Listfræðingarnir Nanna Þórdís Árnadóttir og Rakel Sævarsdóttir stofnuðu netgalleríið Muses. is í fyrra með það fyrir augum að veita ungu og framsæknu myndlistarfólki tækifæri til að sýna fólki list sína hvar og hvenær sem væri.

Þór Tulinius og Peter Engkvist setja upp sýningu saman á Söguloftinu.

Uppistand um helvítis heiðingja Fimm nýjar sýningar verða frumsýndar á Sögulofti Landnámssetursins í vetur. Þór Tulinius ríður á vaðið 24. september með einleik sinn BLÓTGOÐAR uppistand um helvítis heiðingja í leikstjórn Peters Engkvist sem leikstýrði hinu frábæra Mr. Skallagrímsson með Benedikt Erlingssyni í aðalhlutverki. Í kjölfarið kemur sýning um ævi og ástir Páls Ólafssonar ljóðskálds þar sem Þórarinn Hjartarson rekur ævi Páls í söng, ljóðum og frásögn. Uppistandarinn Ari Eldjárn fer með gamanmál og í byrjun næsta árs verða sýningar um feðgana Guðmund Böðvarsson og Böðvar Guðmundsson. Silja Aðalsteinsdóttir segir sögu Guðmundar en Böðvar sjálfur fer með eigið efni.

ugmyndin kviknaði hjá mér þegar ég var í meistaranámi í hagnýtri menningarmiðlun,“ segir Rakel. „Tæknin er orðin þannig að við erum alltaf að reyna að hugsa upp einhverjar leiðir til að miðla listinni með nýrri tækni. Og þá kom upp þessi hugmynd að sýna og selja listaverk á netinu. Þetta er erfiður bransi og vefurinn auðveldar listafólki að koma verkum sínum á framfæri.“ Rakel segist hafa lagt mikið upp úr því að hafa vefsíðuna myndræna og ná fram galleríáhrifum á tölvuskjánum. „Til þess að fólk geti svo nálagst verkin beint höldum við stundum skyndisýningar þar sem fólk getur séð verkin með berum augum enda er það öðruvísi að skoða eitthvað á tölvuskjá en að standa andspænis því.“ Rakel segir skyndisýningarnar standa stutt yfir og hugmyndin sé að halda þær í óhefðbundnu rými. „Það er svo mikið af listamönnum sem vantar samastað og sýningarpláss og Muses.is og þessar skyndisýningar eru þá vettvangur til þess. Þegar ég byrjaði, leitaði ég til listamanna sem mér fannst vera að gera skemmtilega og flotta hluti og svo er ég núna farin að fá umsóknir frá listamönnum um að fá að vera með. Þannig að þetta er á báða bóga,“ segir Rakel. Síðasta skyndisýning Muses.

Örn Tönsberg á verk á Muses.is og var í hópi þeirra sem sýndu á Menningarnótt.

is var haldin á Menningarnótt í Bakkaskemmu úti á Granda. Þar var hver listamaður með sinn vegg og fjölbreytileikinn mikill. „Við vinnum með ýmis form á vefnum og sýnum málverk, prentverk, ljósmyndir, skúlptúra og í raun og veru allt sem hægt er að festa á rafrænt form.“ Muses.is er alvöru gallerí þannig að fólk getur keypt verk á vefnum. „Við bjóðum fólki líka að fá verkin lánuð heim. Það er kannski svolítið erfitt fyrir einhvern sem hefur áhuga á verki að mynda tengsl við það við tölvuna og viðkomandi þorir þess vegna kannski ekki að stíga skrefið til fulls og kaupa kannski verk upp á 300-400 þúsund krónur. En þessi möguleiki er þá fyrir hendi.“



Verk eftir Bergþór Morthens í Bakkaskemmu á Menningarnótt.

Sara Elísa Þórðardóttir tók þátt í sýningunni á Menningarnótt. Ljósmyndir/Björn Árnason

Plötuhorn Dr. Gunna

S N EI Ð A 0 .9 19 0 . kr Svik, harmur og dauði

3 EINFÖLD SKREF

TIL MEIRI FRAMA

M FR A

// 2 0

FRAMAKORT.IS // 19.900 kr.

T IÐIR

IL M

EIRI

FR A

RT AKO

// FRAMAKORTIÐ ER NÝR VALKOSTUR FYRIR ÞÁ SEM VILJA AUKA ÞEKKINGU SÍNA OG HÆFNI.

// VELDU 3 AF 20 VINNUSTOFUM: Tækifærisræður

Samningatækni

Listin að hefja samræður

Frá þjónustu til sölu

Markmiðasetning

Þjónustuviðhorf

Mundu nöfn

Kross- og viðbótarsala

// HVAÐ ER VINNUSTOFA?

Tímastjórnun

Jákvæð áhrif við fyrstu kynni

Vinnustofa eða ,,workshop“ er

Fagleg framkoma

Hvatning

blanda af fyrirlestri og þjálfun.

Víkkum tengslanetið

Leiðtogastíll

Jafnvægi vinnu og einkalífs

Sannfærandi kynningar

Hafðu hemil á áhyggjum og streitu

Áhrifarík notkun sýnigagna

Samskiptahæfni – myndun tengsla

Árangursríkir fundir

// Inni á framakort.is er að finna nánari upplýsingar um Framakortið Ármúla 11, 108 Reykjavík, Sími 555 7080 ı Fax 555 7081, www.dale.is

Vertu betri í því sem þú ert góður í.

Guðmundur

Hljóma þú





Ham

Guðmundur

Samaris

Hamreki

Töff í slönguskinni

Nett þokupopp

Ham, ein allra æðislegasta hljómsveit Íslandssögunnar, bar ekki gæfu til að gera plötu á hátindi sköpunargleðinnar í kringum 1993 heldur spreðaði snilld eins og Partíbæ og Musculus í safnplötur og sándtrökk. Eftir að Ham sneri aftur í stopult rokkbauk upp úr Rammstein-gigginu hefur sveitin sett poppaða tímabilið á bak við sig og í staðinn einbeitt sér að níðþungum stíl fyrstu áranna. Kemur nú fyrsta hljóðversplata Ham síðan Buffalo Virgin (1989), djöfulþétt og skemmtilegt verk; „þroskað“ en án gömlukarlalyktar. Bandið hljómar reyndar eins og fullir Rússar á nuddbekk í nokkrum lögum, en sem betur fer er megnið gæðastöff og lög eins og Dauð hóra, Sviksemi og Heimamenn eru með því allra besta sem Ham hefur gert. Þetta er hvalreki fyrir allt heilbrigt rokkáhugafólk og skyldueign, sérstaklega vínyl-útgáfan, sem er væntanleg.

Guðmundur Þórir Sigurðsson spilaði einu sinni á bassa með þungarokkshljómsveitinni XIII, flutti svo til Kanada en mætir oft á klakann til að skreppa á sjóinn. Í landlegum henti hann í plötu með dyggri aðstoð fagmanna, m.a. Benzín-bræðranna Birkis og Daða Birgissona og Stefána Más Magnússonar gítarleikara. Enskir textarnir eru eins konar andlegt uppgjör við eftirköst hrunsins, að sögn, og þokkalegir. Stíllinn rímar við við skó Guðmundar sem sjást í plötubæklingnum: rokk fyrir töffara í slönguskinns-kúrekastígvélum. Dálítið amerískt; lið eins og Tom Petty og The Black Crowes kemur upp í hugann. Guðmundur semur og syngur, hefur áreynslulausa og fína rödd og lögin eru mörg hver fín, t.d. hið poppaða There Are You með Margréti Eir og rokktryllirinn Old Man And The Future. Góður Gummi.



Samaris er nýjasta sigursveit Músíktilrauna, skipuð þremur krökkum vel undir tvítugu; Þórði á tölvu, Áslaugu á klarinett og Jófríði, sem syngur. Hún er önnur tvíburasystranna í súperkrúttbandinu Pascal Pinon. Frumraun Samaris er Hljóma þú: Þrjú lög og skemmtileg remix af þeim eftir Futuregrapher, Muted og Dj Arfi. Tónlist Samaris er rólegt og á köflum drungalegt rafpopp sem klarinettið og hrein og falleg söngröddin ljá kvenlega og draumkennda mýkt. Það er ekkert „krúttlegt“ við bandið, það er „alvarlegra“ en svo. Textarnir koma úr gömlum íslenskum sönglögum, svo greina má þokulegan þjóðararfinn á milli línanna. Þetta band lofar mjög góðu og verður spennandi að sjá það koma frá sér plötu í „fullri“ lengd. Þessa plötu má nálgast á Gogoyoko þar sem hún er nú um stundir á toppnum.

Fréttatíminn-heilsía-2-sept_FINAL.pdf

9/1/11

2:44 PM

CMY

GUR AF HEILL DA LGIR FRÍTT UM FY M PAKKAN M SELDU MEÐ ÖLLU Í WORLD M TU OR . ÁRSK SEPTEMBER CLASS ÚT

PAKKINN pakkinn.is

GUR AF HEILL DA LGIR FRÍTT UM FY M PAKKAN M SELDU MEÐ ÖLLU Í WORLD M TU OR . ÁRSK SEPTEMBER CLASS ÚT

PAKKINN pakkinn.is

dægurmál

Helgin 2.-4. september 2011

Britney vill barn



bókmenntir Ný bók eftir Hallgrím vekur athygli í Berlín

Söngkonan Britney Spears suðar nú í kærasta sínum, Jason Trawick, um að eignast barn. Britney á tvo drengi með Kevin Federline sem eru orðnir fimm og sex ára. Nokkur stöðugleiki er kominn í líf poppstjörnunnar eftir erfið ár og undirbýr hún sig nú af kappi fyrir tónleikaferð til að fylgja eftir nýjasta diski sínum, Femme Fatale. Eftir tónleikaferðina vill hún eignast barn með Trawick og segir enska blaðið The Sun að hún hafi fengið grænt ljós frá kærastanum.

Neitar að hafa haldið fram hjá Jennifer Lopez

Anthony og Lopez voru sjóðandi heit saman á úrslitakvöldi American Idol í maí síðastliðnum. Ljósmynd/ Nordic Photos/Getty Images

Marc Anthony segir, í viðtali í sjónvarpsþættinum Good Morning America, að hann muni alltaf elska Jennifer Lopez og vilji að allir viti að hann hafi aldrei haldið fram hjá henni með einhverri flugfreyju. Hann opnaði sig í fyrsta sinn varðandi frægan skilnað hans og þokkadísarinnar Jennifer Lopez í viðtalinu og sagði að það hefði ekki verið neitt stórkostlegt sem orsakaði skilnað þeirra og ekki hefði verið um framhjáhald að ræða. Hann sagði skilnaðinn hafa orðið vegna þess að bæði áttuðu sig á því að sambandið gengi ekki upp og slíkt gerðist. „Ég mun alltaf elska Jennifer og hún veit það. Það er mikilvægt að hún viti það og sömuleiðis börnin mín,“ segir Anthony.

Tónlistarnám fyrir þig popp blús djass sönglög

Ástvaldur Traustason skólastjóri Tónheima

Hjá Tónheimum er boðið upp á tónlistarnám fyrir alla aldurshópa sniðið að þörfum og áhugasviði hvers og eins. Láttu drauminn rætast og lærðu að spila þín uppáhaldslög eftir eyranu.

Allir velkomnir!

Fríst un da ko r t

Píanó eftir eyranu Djasspíanó (kennari Agnar Már Magnússon) Ukulele (kennari Svavar Knútur) Kassagítar/partýgítar (kennari Svavar Knútur) Rafmagnsgítar (kennari Tóti í Agent Fresco)

Haustönn hefst 12. september Upplýsingar og skráning á tonheimar.is og í síma 846 8888

Tónheimar - Síðumúla 8 - tonheimar@tonheimar.is

Heilsurækt

Sjálfsvörn fyrir konur Wu Shu Art (Kung-Fu)

DREKINN WUSHU FÉLAG REYKJAVÍKUR (KUNG-FU)

Tai Chi Hugræn teygjleikfimi Qi Gong

Hallgrímur Helgason áritar 10 ráð á sumarhátíð Klett-Cotta þar sem bækur hans voru kynntar.

Konan hvorki Beckett né Karl Lagerfeld J

Þetta er ævisaga gamallar konu sem býr ein í bílskúr í Austurbæ Reykjavíkur ásamt fartölvu og handsprengju úr seinni heimsstyrjöldinni – þýskri handsprengju.

á! Einhver sagði að þetta væri alveg út kynningareintök, kiljuútgáfu helmeins og Karl Lagerfeld,“ segir Hall- ings hennar.“ Hallgrímur segir að Karl grímur Helgason forviða þegar Ludwig Wetzig, þýðandi hans, hafi staðið hann er inntur eftir því hvort konan á kápu í ströngu við að snara handritinu yfir á þýskrar útgáfu nýrrar bókar þýsku en hann var þá nýstaðinn hans sé nokkuð Samuel Beckupp frá því að þýða Njálu. „Þetta ett. „Þetta er nú bara hönnun er ævisaga gamallar konu sem Þjóðverjanna. Hún vísar til útlits býr ein í bílskúr í Austurbæ 10 ráða, þeir vilja tengja útlitið Reykjavíkur ásamt fartölvu og henni.“ handsprengju úr seinni heimsHallgrímur er nýlega kominn styrjöldinni – þýskri handfrá Þýskalandi þar sem útgáfu sprengju. Hún er að undirbúa nýrrar bókar úr smiðju hans var eigin dauða; panta sér tíma í fagnað. Skáldsagan, Konan við líkbrennslu og ganga frá síðustu 1000° – Herbjörg María Björnsmálum um leið og hún rifjar upp son segir frá, kemur fyrst út á viðburðaríkt líf sitt.“ Ný skáldsaga Hallþýsku 23. september áður en Þannig vildi til að það féll gríms kemur fyrst hún kemur út á íslensku í byrjun í hlut útgefenda Hallgríms í út á þýsku. Konan á október. Ekki eru mörg fordæmi Þýskalandi, Klett-Cotta, að þýsku kápunni þykir þess að íslensk skáldsaga komi standa fyrir árlegri mennlíkjast ýmist Beckett út á erlendu tungumáli áður ingarhátíð sem haldin er í skógi eða Lagerfeld. en hún ratar á heimamarkað. við Berlín. Hallgrímur lenti því Ástæðan fyrir því er líkast til fyrst og í öndvegi á hátíðinni ásamt öðrum höffremst sú að Ísland verður gestaþjóð á undum, svo sem Douglas Coupland sem bókamessunni miklu í Frankfurt í næsta skrifaði Generation X. „Þetta var mjög mánuði og því kappkosta menn nú að þýða gaman; einstök stemning sem myndaðist íslensk verk. þarna. Dagskrá allan daginn. Klett-Cotta Hallgrími var tekið með kostum og er traust forlag sem stendur á gömlum kynjum af þýsku pressunni sem hafði merg, gaf út Goethe á sínum tíma og er kynnt sér bókina. Höfundurinn sjálfur er orðið 350 ára.“ þó hógvær. „Þetta gekk bara vel. Jú, þeir Jakob Bjarnar Grétarsson voru bara nokkuð ánægðir. Bókin er ekki komin út ennþá en það er búið að senda ritstjorn@frettatiminn.is

HEILSUVÖRUR - HEILSUTE

OPIÐ HÚS OPIÐ HÚS LAUGARDAGINN 4. SEPTEMBER

Heilsumeðferð Nálarstunga Fjölbreytt nudd Tækjameðferð Snyrting Dekur Spa

Í HEILSUDREKANUM SKEIFUNNI 3J 3. SEPTEMBER Opnir tímar - Sýningar - Opið frá 9:00 til 16:00 Sími: 553 8282 ¦ heilsudrekinn@heilsudrekinn.is ¦ www.heilsudrekinn.is

við erum 55

Helgin 2.-4. september 2011



q4U Undirbýr hljómleik aferð til Evrópu og Br asilíu

Gunnþór í TNT-bolnum sínum sem var ástæða fremur neyðarlegs misskilnings af hans hálfu – nýfengin heimsfrægð Q4U er ekki alveg eins mikil og hann ætlaði.

Einn ofboðslega frægur Ég uppveðraðist og stillti mér upp í poppstjörnustíl en þá kom áfallið.

etta bjargaði algjörlega fyrir mér deginum – eða þannig,“ segir Gunnþór Sigurðsson sem betur er þekktur sem Gunnþór í Q4U. Gunnþór lenti í sérkennilegu atviki í Kringlunni á miðvikudaginn. „Þá hleypur að mér útlendingur og spyr hvort hann megi ekki sitja fyrir með mér á mynd. Ég uppveðraðist og stillti mér upp í poppstjörnustíl en þá kom áfallið.“ Útlendingurinn, sem var enskur, útskýrði fyrir Gunnþóri að ástæða myndatökunnar væri sú að hann starfaði hjá TNT – en Gunnþór var

einmitt í bol merktum fyrirtækinu. Gunnþór hafði hins vegar ætlað að myndatakan væri vegna þess að hin fornfræga pönkhljómsveit Q4U hefur nýverið hlotið óvænta upphefð og er orðin heimsfræg; eins og Fréttatíminn greindi fá fyrir hálfum mánuði. Brasilíska útgáfufyrirtækið Wave Records gaf í lok júlí út 28 laga geisladisk með úrvali laga Q4U. Gunnþóri datt ekki annað í hug en sú væri ástæða myndatökunnar. „Jájá, einn ofboðslega frægur.“ Hitt er svo ekkert grín að Brassarnir vilja óðir og

uppvægir fá Q4U út og borga allan kostnað við það. „Diskurinn selst vonum framar, sem kemur okkur ánægjulega á óvart. Við stefnum á að fara út næsta sumar, fyrst til Evrópu og svo Brasilíu, ef Guð lofar. Erum að skipuleggja túr því við verðum vör við áhuga einnig í Þýskalandi, Englandi og gömlu austantjaldslöndunum. Þeim þykir merkilegt að við skulum enn vera starfandi. Við erum komin á miðjan aldur og það er núna eða aldrei.“ - jbg

Ljósmynd/Hari

Skráðu þig í netklúbbinn - VITA.is

Bieber í árekstri

Ungstirnið Justin Bieber komst í hann krappan í vikunni þegar hann lenti í árekstri á fokdýrum Ferrari-bíl í miðborg Los Angeles. Hondabifreið lenti á Ferrari-bíl Biebers, að sögn vefmiðilsins tmz. com. Samkvæmt fréttinni sögðu vitni af slysstað að snerting bifreiðanna hefði verið svo lítil að Bieber og hinn ökumaðurinn hefðu ekki einu sinni skipst á upplýsingum. Lögreglan var þó kölluð á staðinn en skemmdirnar voru það litlar að ekki þótti nauðsynlegt að gefa skýrslu. Enginn slasaðist í árekstrinum.

Léttari á fæti og léttari í lund

SKÓMARKAÐUR

Komdu léttari heim úr heilsuferð til Spánar með Heilsuborg, Sirrý og VITA St. 37-41

Verð: 6.575

Skemmtileg vikuferð í sólina á Spáni þar sem fléttað er saman hreyfingu, gleði, dekri og fræðslu. Heilsukokkur matreiðir kræsingar fyrir hópinn. Hentar fyrir einstaklinga og hópa, konur og karla á öllum aldri. Gist er á litlu, fallegu hóteli sem er eingöngu fyrir Heilsuborgarhópinn. St. 36-41

Verð: 6.595

Kynningarfundur í Heilsuborg, Faxafeni 14, þriðjudaginn 6. september kl. 17:30.

Orihuela Costa Resort 13. – 20. október St. 40-46

Verð: 6.295

Verð frá 169.900 kr.* og 15.000 Vildarpunktar á mann m.v. 2 í tvíbýli

St. 36-41

Verð: 5.895

Opið

Innifalið: Flug til Alicante, flugvallarskattar, akstur til og frá flugvelli, gisting með hálfu fæði og íslensk fararstjórn. * Verð án Vildarpunkta 179.900 kr.

mánud-föstud. 11-18 laugard. 11-16

Grensásvegur 8 & Nýbýlavegur 12 Sími 517 2040

Sirrý og Anna Borg sjúkra- og einkaþjálfari sjá um fararstjórn og námskeið á Spáni.

Þú getur notað Vildarpunktana hjá okkur VITA er í eigu Icelandair Group.

GROUP

Hjá VITA getur þú lækkað verðið á ferðinni þinni um allt að 10.000 kr. með 15.000 Vildarpunktum. Auk þess eru veittir 2.500 Vildarpunktar fyrir allar keyptar ferðir í leiguflugi með VITA. Þannig öðlast þú stöðugt fleiri tækifæri til þess að njóta lífsins.

VITA er lífið VITA | Skútuvogi 13a | Sími 570 4444 | VITA.is

56 

dægurmál

Helgin 2.-4. september 2011

skjár einn Vinsælustu þættirnir á netið

Sjónvarpsglápið í tölvuna og símann

kjár einn boðaði á haustkynningu sjónvarpsstöðvarinnar á fimmtudag nýja leið fyrir áskrifendur stöðvarinnar til að nálgast vinsælustu þættina þar sem þeim hentar, þegar þeim hentar. Frá og með mánaðamótum geta áskrifendur sótt um aðgang að Netfrelsi Skjás eins og þar með geta þeir horft á helstu þætti stöðvarinnar um klukkustund eftir útsendingu á netinu. Hægt er að horfa á þættina í tölvum, snjallsímum og iPad. Þessi nýja leið er viðbragð

Skjás eins við samdrætti í sjónvarpsáhorfi en glápið er að færast jafnt og þétt yfir á netið auk þess sem krafa fólks um að fá að horfa á það sem það kýs þegar því sýnist, óháð dagskrá, verður stöðugt háværari. Notkun áskrifenda Skjás eins á Skjá Frelsi, þar sem fólk horfir á þætti að eigin vali hvenær sem er, hefur snaraukist undanfarna mánuði og Netfrelsinu er öðrum þræði ætlað að koma til móts við nokkurn fjölda áskrifenda sem hafa ekki aðgang að Skjá

Vilja 3,5 milljarða fyrir kynlífsmyndband

Frelsinu. Þeir sem eru með netaðganginn eru heldur ekki bundnir við heimili sín og geta horft á þættina hvar sem er, auk þess sem rifrildum um fjarstýringuna ætti að fækka þar sem einn fjölskyldumeðlimur getur horft á dagskrá Skjás eins í sjónvarpinu á meðan annar horfir á þætti að eigin vali í tölvunni. Aðgangur að Netfrelsinu er háður því að fólk sé með áskrift að sjónvarpsstöðinni. Hægt er að sækja um SkjárEinn Netfrelsi á www.skjarinn.is/frelsi.

The Borgias eru á meðal þeirra þátta sem Skjár Einn gerir áskrifendum sínum aðgengilega á netinu.

 Íslensk a Málfarsr áðunautur ósk ast á Ríkisútvarpið

Vivid Entertainment, klámmyndaframleiðandinn sem á réttinn að kynlífsmyndbandi glamúrpíunnar Kim Kardashian og rapparans Ray J, segir að rétturinn kosti í það minnsta 30 milljónir dollara eða 3,5 milljarða íslenskra króna. Fréttir hafa borist af því að ónefndur einstaklingur vilji kaupa réttinn að myndbandinu og eyða því af netinu þar sem það er gríðarlega vinsælt. Ekki hefur verið staðfest hvort Kim Kardashian stendur sjálf á bak við hugmyndina að því að kaupa réttinn en eins og greint var frá í síðustu viku horfðu um tvær milljónir manna á myndbandið meðan á giftingu þokkadísarinnar og körfuboltakappans Kris Humphries stóð.

Eiður Svanberg Guðnason Mynd frá sendiherraárunum í Kína. Eiður ætlar ekki að sækja um starf sem málfarsráðunautur RÚV. Ljósmynd: Af heimasíðu Eiðs.

Eiður ekki til liðs við RÚV RÚV hefur auglýst laust starf málfarsráðunautar en fjölmiðlar, þar á meðal Ríkisútvarpið, hafa legið undir ámæli þess efnis að ambögur og bögubósaháttur ríði þar ekki við einteyming.

g vona bara að þeir finni vökulan og góðan mann en ég mun ekki sækja um starfið,“ segir Eiður Svanberg Guðnason, fyrrverandi sendiherra og ráherra, í samtali við Fréttatímann. RÚV auglýsti á dögunum laust starf málfarsráðunautar við stofnunina. Í vikunni birti Eiður á netinu sinn sjöhundruðasta pistil, Mola um málfar og miðla, en hann hefur verið duglegur við að benda á ýmsar ambögur sem birtast í fjölmiðlum. Á Facebook var varpað fram þeirri hugmynd að Eiður væri ákjósanlegur í starfið og hlaut hún góðar undirtektir: „Eiður er rétti maðurinn í starfið. Of lengi hefur Ríkisútvarpið látið reka á reiðanum,“ skrifar Jónas Kristjánsson, fyrrverandi ritstjóri, og Baldur Hermannsson framhaldsskólakennari bætir við: „Þar er skapið, þekkingin og ástríðan, Eiður er maðurinn,“ svo dæmi séu nefnd. Samkvæmt upplýsingum frá mannauðsstjóra RÚV, Berglindi G. Bergþórsdóttur, hafa ekki margir orðið til að sækja um starfið. „Enginn rosalegur fjöldi enn sem komið er [á þriðjudag]. Sex núna,“ segir Berglind en umsóknarfrestur rennur út í

dag. Sá sem hefur gegnt þessu starfi undanfarin tvö ár er Ásgrímur Angantýsson, doktor í íslensku. Eiður, sem reyndar hló við þegar hann var spurður hvort hann væri ekki rétti maðurinn, sagðist ekki gera ráð fyrir að sér yrði boðið starf hjá RÚV. Pistlar hans um málfar eru þannig til komnir að hann hóf fyrir um það bil tveimur árum að senda fréttastofu Ríkisútvarpsins það sem hann kallaði „vinsamlegar ábendingar“ um málfar. „Ég var yfirleitt aldrei virtur svars. Frekar að ég væri til ama.“ Þá byrjaði Eiður að skrifa sína pistla sem hafa vakið athygli. Eiður fær daglega viðbrögð og ábendingar um ambögur og bögubósahátt fjölmiðlamanna og ætlar að halda skrifum sínum áfram um sinn. „Ég held að þessi maður [verðandi málfarsráðunautur RÚV ] eigi erfitt verk fyrir höndum. Mér virðast möskvarnir í netinu, sem notað er til að fá nýja starfsmenn, svo stórir að þar sleppi allt í gegn. Ef dæma skal eftir því hvernig fólk talar og skrifar virðast ekki gerðar miklar kröfur til móðurmálskunnáttu.“ Jakob Bjarnar Grétarsson ritstjorn@frettatiminn.is

“Veistu hvað ég gerði þarna á gamla Fordinum, ég bauð þeim öllum þremur far og kveikti á kananum!” Magnús Eiríksson, KOMDU í PARTÝ

KANINN ER 2 ÁRA Í DAG

takk fyrir að hlusta!

Við trúum því að ef við brosum í hljóðneman þá heyri hlustandinn brosið. Bros getur dimmu í dagsljós brey> sagði Einar Ben. Hlutverk Kanans er þríþæ>; skemmta hlustendum sínum, lækka auglýsingaverð á útvarpsmarkaði og skapa starfsve>vang fyrir skemmHlegt og skapandi útvarpsfólk. Við hæ>um aldrei að reyna að uppfylla það loforð Í dag fögnum við 2 ára afmæli og með ykkar hjálp verða þau vonandi ennþá ﬂeiri. Takk fyrir að hlusta! Komdu í Partý, kveiktu á Kananum!

BESTA TÓNLISTIN, FRÉTTIR OG SKEMMTILEGASTA FÓLKIÐ

dægurmál

Helgin 2.-4. september 2011

tónleik ar Helgi, Hilmir Snær og Atli R afn í Roy Rogers -stemmningu á tónleikum



Helgi Björns í Háskólabíói Já, ég skallaði jörðina af ákafa. Menn geta verið í fjörutíu ár í hestamennsku en það breytir því ekki að menn detta af baki.

„Þetta verður á óhefðbundnum nótum. Ég fæ til dæmis hestamennina og leikarana Hilmi Snæ og Atla Rafn til liðs við mig ... við strákarnir höfum farið í nokkuð margar ferðir saman; riðið Kjöl, Arnarfell og hingað og þangað og ég veit ekki hvert. Það var í þessum ferðum sem hugmyndin kviknaði og mér finnst við hæfi að skapa smá stemningu; dimma ljósin, akústískt, Roy Rogers við varðeldinn, einn bjór og svo tökum við nokkur lög,“ segir Helgi Björns, tónlistarmaður og leikari. Helgi hefur heldur betur hitt í

mark með Reiðmönnum vindanna, þar sem hann syngur gömul lög, ekki síst þau sem eiga sér skírskotun til hestamanna og hestamennsku. Hann blæs nú til stórtónleika í Háskólabíói 8. október, með tíu manna hljómsveit og bakraddasöngvurum. „Já, það er gaman að flytja þessi lög. Fer mér vel sem söngvara. En, þarna verður léttur andi svífandi yfir vötnum, barinn opinn, afslöppuð stemning, söngur og gleði.“ Hestamennska getur reynst skeinuhætt og nýverið datt Helgi af

Baggalútur braggast „Á mánudag verður tekið úr lás,“ segir Bragi Valdimar Skúlason. Vefur Baggalúts, fjöllistahóps, verður opnaður eftir sumarfrí nú á mánudag. Meginþunginn mun hvíla á herðum Braga því félagar hans mæta haltir til leiks; Guðmundur Pálsson útvarpsmaður leggur líklega eitthvað til málanna, en hann er í fæðingarorlofi og má því búast við að hann sé í tilfinningalegu uppnámi, og Karl Sigurðsson er kominn í bólakaf í pólitíkina sem borgarfulltrúi Besta flokksins. Bragi segir spurður að Karl hafi skriftarleyfi þótt hann muni



baki, svo illa að hann nefbrotnaði. „Já, ég skallaði jörðina af ákafa. Menn geta verið í fjörutíu ár í hestamennsku en það breytir því ekki að menn detta af baki. Þetta eru lifandi skepnur.“ Tvennir tónleikar eru fyrirhugaðir og hefst miðasala 8. september. Helgi hefur átt í deilum við Hörpu vegna ætlaðra samningsbrota hússins. „Ég er ekki að fara í Hörpuna með þessa tónleika. Hefði kannski átt heima þar. Í staðinn verð ég með tvenna tónleika í stað þess að halda eina í Hörpu. Það er bara fínt.“

Reiðmenn vindanna í Háskólabíói. „Það fer mér vel að flytja þessi gömlu lög,“ segir Helgi Björns sem hefur hitt beint í mark með hestasöngvum sínum.

signý Guðlaugsdóttir Hannar þrívíddarheima

líkast til misnota aðstöðu sína og hygla sínum flokki. „Klárlega,“ segir Bragi sem lofar því hins vegar, þrátt fyrir þessi ljón á veginum, að vefurinn gangi í endurnýjun lífdaga eftir tiltekt og útlitsbreytingar.

Halldór í messi?

Spennan vegna stóru Frankfúrtarbókamessunnar, þar sem Ísland verður í hlutverki gestgjafa, eykst nú dag frá degi innan hins íslenska bókmenntageira, en mánuður er í hátíðina. Sá sem er potturinn og pannan í undirbúningi er Halldór Guðmundsson bókmenntafræðingur og rithöfundur og álagið virðist vera farið að segja til sín. Halldór skrifaði dularfull skilaboð til vina sinna á Facebook í gær, svohljóðandi: „Er líf eftir messu? Var líf fyrir messu? Skyldi mér verða á í messunni? Hver les mér þá messuna? Verður messufall? Er ég bara messagutti? Eða er þetta allt í messi? Lionel Messi? Ætti ég kannski að sms-a um þetta?“

Signý Guðlaugsdóttir vinnur langa vinnudaga í Wellington þar sem hún hannar þrívíddarheima fyrir stórmyndir á borð við Avatar og The Hobbit.

365 ætlar sér stóra hluti

Í dag fer fram fjölmiðlamót í golfi á Sandgerðisvelli og ætlar fyrirtækið 365 sér stóra hluti. Keppt verður milli liða, auk einstaklingskeppni, og munu 24 mæta til keppni frá 365. Logi Bergmann Eiðsson, sem fer fyrir þeim hópi, segir að mikill uppgangur hafi verið í golfíþróttinni innan fyrirtækisins. „Allt í gangi. Hér er fínn golfklúbbur. Við erum stærst,“ segir Logi sem er með 10 í forgjöf. „Þetta hefur verið vont golfsumar. Ég var í átta en er nú kominn í tíu. Verður ekki verra því menn geta ekki hækkað nema um tvo á leiktíð.“ RÚV og Mogginn mæta einnig fjölmennir til leiks, með tíu til fimmtán manna lið. Fjölmiðlamótið hefur verið haldið í um 20 ár og er meðal annars merkilegt fyrir það að spilað hefur verið á velflestum 18 holu golfvöllum landsins.

Minningar- og styrktartónleikar Hönnu Lilju Valsdóttur og barna GUÐRÍÐARKIRKJU GRAFARHOLTI, MÁNUDAGINN 5. SEPTEMBER, KL. 20.30. MIÐAVERÐ KR. 3.000. MIÐASALA FER FRAM Á MIDI.IS OG VIÐ INNGANG GUÐRÍÐARKIRKJU. STYRKTARSJÓÐUR: 0322-13-700345 KT. 080171-5529

Skapar heimsmynd Tinna og Hobbita Signý Guðlaugsdóttir býr og starfar á Nýja-Sjálandi þar sem hún vinnur nú við hönnun á þrívíddarheimi væntanlegrar stórmyndar um Hobbitann, sem eins og flestir vita er forleikurinn að Hringadróttinssögu. Hún bjó einnig til stóran hluta þrívíddarheims Rise of the Planet of the Apes og vann við Avatar eftir James Cameron en leikstjórinn hefur lýst yfir áhuga sínum á að fá sama fólk til þess að vinna að Avatar 2.

Þegar tökuliðið okkar kom til baka komu allir beint til mín og áttu ekki orð yfir Íslandi.

að vera með heyrnartól við tökur vegna igný fór í heimsreisu eftir að hún hávaðans í Dettifossi. Þeim fannst þetta útskrifaðist frá Menntaskólanum í stórmerkilegt.“ Hamrahlíð og ferðaðist meðal annars Leikstjórinn Peter Jackson er einn um Nýja-Sjáland. Ári síðar ákvað hún að stofnenda og eigenda Weta Digital og fyrirlæra ljósmyndun á Nýja-Sjálandi en skipti síðan yfir í stafræna hönnun (Digital Media tækið hefur nánast lagt undir sig Miramarhverfið í höfuðborginni Wellington. „Þetta Design). Því námi lauk hún með hæstu er stórt fyrirtæki og í þrívíddarhlutanum einkunn árið 2008. Í kjölfarið sótti hún um einum starfa um 900 manns. Við búum flest starf hjá Weta Digital og fékk vinnu þar í hverfinu og ég bý í sömu götu og verið er tveimur mánuðum seinna enda berst fyrirað taka The Hobbit og get tækinu fjöldi umsókna í stundum fylgst með stúdíóhverri viku. tökunum út um gluggann „Eftir að hafa búið á Nýjahjá mér.“ Sjálandi í fjögur ár ákvað ég Signý segist vera í algeru að flytja heim til Íslands og draumastarfi þarna. Verkeyða tíma með fjölskyldunni efnin eru skemmtileg auk og vinum. Eftir rúmt ár á Ísþess sem hjá fyrirtækinu landi ákváðum við kærastinn er mikið lagt upp úr því að minn að flytja aftur til Nýjalistafólkinu þar líði sem Sjálands. Mér var þá boðin best. „Vinnudagarnir eru vinna sem 3D Artist hjá Weta mjög langir en það er varla Digital þar sem ég er núna hægt að kvarta þar sem við að hanna og smíða þrívíddarerum bæði með kokka og módel fyrir The Hobbit.“ þjóna og það er eldað ofan Hjá Weta Digital hefur í og stjanað við mann alla Signý unnið við gerð myndSigný átti langt spjall við James daga. Á hverjum föstuanna Avatar, District 9, The Cameron og benti honum meðal degi er haldin veisla, „beer Lovely Bones, Rise of the annars á ýmislegt sem hún telur o´clock“ fyrir allt starfsfólkPlanet of the Apes, Tinna og að megi breyta í Avatar 2 og 3. ið. Fyrirtækið heldur líka nú The Hobbit. „Við byrjum mjög flott partí reglulega. svo á fleiri skemmtilegum 1. janúar kom James Cameron til dæmis verkefnum fljótlega, þar á meðal Avatar 2 og hélt 3.000 manna partí til þess að þakka og Prometheus.“ Ridley Scott, leikstjóri öllum sem unnu við Avatar fyrir vel unnin Prometheus, tók upphafsatriði myndarinnar störf. Hann vildi kynnast starfsfólkinu og við Heklurætur í sumar. „Þegar tökuliðið láta okkur vita að við færum fljótlega að okkar kom til baka komu allir beint til mín vinna fyrir hann við Avatar 2 og 3 sem eiga í vinnunni og áttu ekki orð yfir Íslandi og að koma út 2014 og 2015.“ fannst meðal annars ótrúlegt að hafa þurft

Vildarklúbbsfélagar

fá 25% afslátt af ferðinni til Oz

Galdrakarlinn í Oz í Borgarleikhúsinu Félögum í Vildarklúbbi Íslandsbanka stendur til boða 25% afsláttur af ferð í ævintýralandið Oz en söngleikurinn um ferðalag Dóróteu til Gimsteinaborgarinnar er einn vinsælasti fjölskyldusöngleikur allra tíma. Afslátturinn gildir í forsölu á fyrstu 15 sýningarnar: Sun. 18. sept. kl. 14.00 Lau. 24. sept. kl. 14.00 Sun. 25. sept. kl. 14.00 Lau. 01. okt. kl. 13.00 Sun. 02. okt. kl. 14.00

Lau. 08. okt. kl. 14.00 Sun. 09. okt. kl. 14.00 Lau. 15. okt. kl. 14.00 Sun. 16. okt. kl. 14.00 Lau. 22. okt. kl. 14.00

Sun. 23. okt. kl. 14.00 Lau. 29. okt. kl. 14.00 Sun. 30. okt. kl. 14.00 Lau. 5. nóv. kl. 14.00 Sun. 6. nóv. kl. 14.00

HVÍTA HÚSIÐ / SÍA 11-1877

Greiða verður með greiðslukorti frá Íslandsbanka. Miðar eru seldir í miðasölu Borgarleikhússins í síma 568 8000 og á midasala@borgarleikhus.is. Við erum stolt af því að vera einn af máttarstólpum Borgarleikhússins. Góða skemmtun!

HE LG A RB L A Ð

Hrósið … ... fær kvennalið Stjörnunnar í knattspyrnu sem tryggði sér Íslandsmeistaratitilinn í fyrsta sinn í sögu félagsins á þriðjudagskvöldið með sigri á Aftureldingu.

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is

Ætla yfir 40 prósenta múrinn í ár

Þessa dagana standa yfir æfingar á nýjum gamanleik sem frumsýndur verður í Austurbæ 17. september næstkomandi. Í aðalhlutverkum eru Kjartan Guðjónsson, Jóhann G. Jóhannsson og Jóhannes Haukur Jóhannesson, að ógleymdri goðsögninni Agli Ólafssyni sem bæði leikur og syngur í sýningunni. Leikstjórinn Gunnar Helgason og leikararnir voru með tónlistaræfingu í Austurbæ þar sem rennt var í gegnum lögin í sýningunni ásamt Pálma Sigurhjartar píanóleikara. Í kaffipásunni settist Egill við píanóið á sviðinu. Hann hafði orð á því að þar hefði hann setið fyrir rúmlega þrjátíu árum og leikið á píanó, eigin tónsmíðar, í söngleiknum Gretti. Meðleikarar hans í Alvöru mönnum, með Jóhannes Hauk fremstan í flokki, hófu þá að raula þau lög sem þeir þekktu úr Gretti, eins og t.d. Yfir holt og hæðir. Og Egill var ekki lengi að detta í gamla gírinn, flutti allnokkur lög úr söngleiknum og hafði engu gleymt. „Pásan varð aðeins lengri en við ætluðum en þetta var æðislegt, dýrasta kaffipásuskemmtiatriði sem ég hef upplifað,“ sagði Gunnar Helgason leikstjóri um þessa óvæntu uppákomu. „Kannski við fáum hann til að taka Spilverksprógramm næst,“ bætti Gunnar hlæjandi við. -óhþ

ÚTSALA REKKJUNNAR KINze rúGmK(153Ox2IL03 cm)

Queen Si

FULLT VERÐ 163.600

KING KOIL

kr.

ÚTSÖLUVERÐ

98.16R 065.4k40rk.r.

King Size rúm (193x203

FULLT VERÐ 264.223

kr.

30-70% 50% AFSLÁTTUR! ÞÚ SPARA

ÚTSÖLUVERÐ

158.534 kr. ÞÚ SPARAR 105.689 kr.

AFSLÁTTUR DUCHESS03 cm)

Queen Size rúm (153x2

FULLT VERÐ 238.175 kr.

ÚTSÖLUVERÐ

DUCHESS

Cal King rúm (183x213

cm)

FULLT VERÐ 314.367 kr.

119.088 kr. 15TS7.1Ö8LUVERÐ 4 kr.

Páll Óskar á minningartónleikum

Páll Óskar Hjálmtýsson verður á meðal flytjenda á minningarog styrktartónleikum í nafni mæðgnanna Hönnu Lilju Valsdóttur og Valgerðar Lilju Gísladóttur sem haldnir verða í Guðríðarkirkju næstkomandi mánudag klukkan 18. Margir af þekktustu listamönnum þjóðarinnar syngja á tónleikunum en allur ágóði rennur í sjóð til styrktar Gísla Kr. Björnssyni, eiginmanni Hönnu Lilju, og börnum þeirra, Þorkeli, Guðrúnu og Sigríði Hönnu. -óhþ

cm)

DUCHESS • 3 svæðaskipt svefnsvæði • Lagar sig að líkamanum • Veitir fullkomna slökun • Stuðningur við bak • Tvíhert sérvalið stál í gormum • Steyptir kantar • 20% stærri svefnflötur

Rekkjan ehf ≤≥ Suðurlandsbraut 48 (Bláu húsin í Faxafeni) ≥≥ 108 Reykjavík ≥≥ 588 1955 ≥≥ www.rekkjan.iS ≥≥ Opið virka d. 10–18 og lau 11–16

FYRSTIR KOMA -

FYRSTIR FÁ!

H E I L S U R Ú M

Argh! 230811

Fengu einkatónleika hjá Agli Ólafs

AÐEINS ÖRFÁ STYKKI

„Við staðsetjum okkur mitt á milli FM957 og Bylgjunnar. Reynum að vera tónlistarstöð fyrir ungt fullorðið fólk – og lítum þá svo á að við séu einkum í samkeppni við þessar stöðvar,“ segir Einar Bárðarson, útvarpsstjóri Kanans, sem í gær fagnaði tveggja ára afmæli. Einar segist hafa komist í hann krappan við þær erfiðu aðstæður sem ríkt hafi í þjóðfélaginu. Þeir fjölmiðar sem náð hafi yfir ungbarnaaldurinn hafi oftar en ekki náð að lifa. „Ég hlakka til að takast á við framtíðina; það er ýmislegt spennandi í gangi. Við ætlum að fara úr 31 prósenti hjá aldurshópnum 18-49 yfir 40 prósentna múrinn á þessu ári. Það er barátta og gleði í hópnum.“ -jbg