Jón Þór Þorleifsson
46 dÆGURMÁL
Rokkstjóri á 40 ára Range Rover
Þorsteinn Júlíanna Hafberg Eggertsson Elskar að sauma
Textahöfundar á sig föt verða af háum fjárhæðum fRÉTTIR
42
6
Tíska 3.-5. ágúst 2012 31. tölublað 3. árgangur
viðtal Vigdís Vala Valgeirsdóttir
Veikindi Völu út í veður og vind Vigdís Vala Valgeirsdóttir var rúmliggjandi í yfir tvö ár án þess að fá greiningu á sjúkdómi sínum. Eftir að viðtal við hana birtist í Fréttatímanum fyrr á þessu ári hafði lesandi sem kannaðist við einkennin samband við hana og í kjölfarið fékk hún útskýringu á veikindunum. Nú brosir lífið við þessari nítján ára stelpu sem hyggur á nám í sálfræði í haust. Fram að því á tónlistin hug hennar allan. Þar, rétt eins og í gegnum erfið veikindin, nýtur hún stuðnings foreldra sinna, þeirra Ástu Kristrúnar Ragnarsdóttur og Valgeirs Guðjónssonar.
Hrafnhildur Guðmunds
Ég er ekki transkona – ég er kona
viðtal 8
Guðrún og Ásmundur Þjóðbúningar geta kostað nokkrar milljónir viðtal 12
Berglind Péturs Ef það er ekki á Facebook, þá gerðist það ekki 44
síða 18
Dægurmál LjósMynd/Hari
GÖNGUGREINING AÐEINS 1.990 KR. PIPAR \ TBWA
•
SÍA
•
122228
Áður 3.990 kr. / Tilboðið gildir í ágúst 2012
Útsalan hefst í dag – komdu og gerðu góð kaup! Úrval af gönguskóm, hlaupaskóm og hlífum.
Orkuhúsinu / Suðurlandsbraut 34 / 108 Reykjavík / S. 517 3900 / www.flexor.is
2
fréttir
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Forseti Íslands settur í embætti í fimmta sinn
Hefðarréttur til langrar setu forsetans liðinn Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is
F
orsetakosningarnar urðu tvímælalaust gagnleg vegferð, skerptu sýn landsmanna á embættið, efldu samræður um heill og farsæld Íslendinga. Svo sagði Ólafur Ragnar Grímsson er hann var settur í embætti forseta Íslands í fimmta sinn við hátíðlega athöfn í Alþingishúsinu síðastliðinn miðvikudag. Forsetinn þakkaði þeim sem buðu sig fram til embættisins sem með framboði sínu gerðu þjóðinni kleift að meta embættið, eðli þess og verkefni á vogarskálum sem æðstar eru í lýðræðisskipan, kosningum þar
sem allir standa jafnfætis. „Forsetakjör af slíkum toga er í takt við lýðræðiskröfur okkar tíma, fylgir þeim betur en viðhorfin sem löngum réðu för, að ekki væri við hæfi að etja kappi við forsetann, að hið fyrsta kjör skapaði hefðarrétt til langrar setu,“ sagði forsetinn í ræðu sinni og bætti við: „Nýliðnar kosningar voru því gleðilegur vitnisburður um lýðræðisþróun; í raun heilbrigðismerki á tímum endurreisnar; öflugur stuðningur við þá kröfu að áfram verði haldið á braut hins beina lýðræðis.“
Forsetinn sagði kosti núgildandi stjórnarskrár hafa komið í ljós er hún hefði í kjölfar bankahruns veitt fólkinu í landinu fimm sinnum vald til að kveða upp sinn dóm um leið og hann minnti á að Íslendingar hefðu alltaf borið gæfu til að ná víðtækri samstöðu um breytingar á henni. Ólafur Ragnar hét á þá sem sækja umboð sitt til þjóðarinnar, forseta, Alþingi, sveitarstjórnir, alla sem kjörnir eru til ábyrgðar, að taka upp nýja siði, láta átökin víkja og að raða verkefnum á þann veg að breiður stuðningur verði að baki ákvörðunum.
Forsetahjónin, Ólafur Ragnar Grímsson og Dorrit Moussaieff, á svölum Alþingishússins. Mynd Hari
Kvikmyndagerð Bíóbr ansinn á Íslandi blómstr ar
Viðamikið eftirlit lögreglu Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu verður með viðamikið eftirlit um verslunarmannahelgina eins og jafnan áður, að því er fram kemur á vef hennar. Áhersla hefur verið á eftirlit með ferðavögnum/ eftirvögnum og skráningu og skráningarmerkjum ökutækja. Slíkt eftirlit hefur verið mjög virkt hjá lögreglu í sumar. Jafnframt þessu verður haldið úti eftirliti í hverfum í umdæminu. „Það er fátt óskemmtilegra en að koma heim úr ferðalagi og verða þess var að innbrotsþjófar hafi látið greipar sópa um heimilið. Af þeirri ástæðu munu lögreglumenn fylgjast með íbúðarhúsnæði um verslunarmannahelgina eins og kostur er,“ segir á vefnum. Lögreglan vill jafnframt hvetja fólk, sem heldur burt af höfuðborgarsvæðinu í lengri eða skemmri tíma, til að ganga tryggilega frá heimilum sínum. Gott ráð er biðja nágranna um að líta eftir húsnæði. Lögreglan hvetur fólk líka til að láta vita um grunsamlegar mannaferðir. - jh
Siglufjarðarhótel ekki samþykkt Skipulags- og umhverfisnefnd Fjallabyggðar sá sér ekki fært að að samþykkja erindi Selvíkur, systurfyrirtækis Rauðku efh, um hótelbyggingu á Siglufirði, að því er fram kemur á vefnum Siglo. is. Ástæða höfnunarinnar er óvissa um snjóflóðavarnir og að Skipulagsstofnun hefur ekki samþykkt deiliskipulag. „Með þessari samþykkt er ljóst að framkvæmdir munu tefjast um að minnsta kosti eitt ár ef að þeim verður,“ segir enn fremur á vefnum. Rauðka hefur byggt upp aðstöðu kringum smábátahöfnina á Siglufirði þar sem eru litskrúðug og falleg hús. - jh/Mynd Siglo.is
FÍB með aðstoð um allt land Félag íslenskra bifreiðaeigenda, FíB, verður með þjónustuvakt um verslunarmannahelgina líkt og verið hefur undanfarið 61 ár, að því er fram kemur á síðu félagsins. Hjálparþjónusta FÍB miðast við að aðstoða bíleigendur á ferðalagi sem þurfa á þjónustu bílaverkstæðis að halda eða vantar varahlut. FÍB aðstoðarbílar verða á fjölförnustu leiðum og umboðsmenn félagsins um land allt eru í viðbragðsstöðu. FÍB hefur, eins og undangengnar verslunarmannahelgar, kallað út liðsauka aðstoðarbíla. Víða um land verða verkstæði opin vegna neyðarþjónustu og bílaumboð og stærri varahlutasalar hafa skipulagt bakvaktir vegna varahlutaafgreiðslu fyrir milligöngu FÍB. Skrifstofa FÍB, sími 414-9999, hefur milligöngu varðandi aðstoðarbeiðnir um verslunarmannahelgina og þar verður vakt frá föstudegi til síðdegis á mánudag. Þegar ekki er vakt á skrifstofunni svarar FÍB-aðstoð í síma 5-112-112. - jh
Frá tökustað á Eyrarbakka en sænsku kvikmyndatökumennirnir féllu fyrir bænum; ung kona, greind en á við félagsfælni að stríða, kemur til þorps ömmu sinnar...
Sænsk díva við tökur á Eyrarbakka Íslenskur kvikmyndaiðnaður blómstrar – hörgull er á fagmönnum. Erlendir framleiðendur leita í stórum stíl til landsins; Ben Stiller, Tom Cruise og Russell Crowe eru til marks um strauminn en ekki er það einungis Hollywoodfólk sem hér treður grundir: Nú standa yfir tökur á sænsku myndinni Hemma eða Heima.
T
Anna. G. Magnúsdóttir flutti til Svíþjóðar og stofnaði þar framleiðslufyrirtæki sem nú er að vinna kvikmynd á Íslandi.
ökur standa til 22. ágúst, að mestu á Eyrarbakka, tökuliðið féll fyrir fallegu húsunum þar, en einnig í Reykjavík. Myndin er öll tekin hér á landi,“ segir Guðrún Edda Þórhannesdóttir hjá kvikmyndafyrirtækinu Hughrif. Hún er að tala um sænsku myndina „Hemma“ eða „Heima“ en tökur standa yfir núna. Fyrirtækið Little Big Production framleiðir en Hughrif er meðframleiðandi. Leikstjóri og handritshöfundur er Maximilian Hult og aðalleikarar eru Anita Wall, Moa Gammel, Simon Berger og Erik Lundqvist. Ísland og Eyrarbakki urðu fyrir valinu þegar tökuliðið féll fyrir fallegu húsunum í þorpinu. „Anita er mjög þekkt leikkona í Svíþjóð, algjör díva, en kannski ekki mjög þekkt hér en hún hefur verið mikið í sjónvarpi,“ segir Guðrún Edda.
Bjarni Haukur sem sænskur yfirþjónn
Guðrún Edda hjá Hughrifum segir ótrúlega vel hafa gengið að finna sænskumælandi íslenska leikara.
Húsavíkurjógúrt á tilboði
Tinna Proppé segir svo mikið að gera í kvikmyndagerðinni að fagfólk liggi ekki á lausu nú um mundir.
Hemma fjallar um Lou, unga konu, sem fréttir að hún á ömmu á lífi. Hún á erfitt með félagsleg samskipti þrátt fyrir góðar gáfur. Hún ákveður að fara í þorp ömmunnar, ílengist þar, kynnist ungum manni og ástin vaknar. Allir helstu leikarar eru sænskir en einnig koma íslenskir aukaleikarar við sögu. „Myndin er náttúrlega á sænsku og við héldum að það yrði erfitt að finna sænskumælandi íslenska leikara en það hefur gengið ótrúlega vel. Sigrún Sól hjá Icelandic Casting stóð sig vel í að finna þá.“ Meðal íslenskra leikara eru Elín Petersdóttir, María Pálsdóttir, Þórunn Magnea Magnúsdóttir, sú reynda leikkona auk Bjarna Hauks Þórssonar
sem leikur yfirþjón á veitingastað; allt fólk sem hefur sænsku á færi sínu.
Flutti til Svíþjóðar og kemur heim með verkefni
Að sögn Tinnu Proppé hjá Hughrifum er ekki hlaupið að því að fá starfsfólk í kvikmyndagerðinni núna, svo margir eru að starfa við framleiðslu mynda frá Hollywood. „Allir fastir allstaðar. Ekki eru margar íslenskar kvikmyndir í tökum þetta árið og því ótrúlega fínt að fá öll þessi verkefni til landsins. Ákaflega mikilvægt, ef auka á fjárlög til kvikmyndagerðar, að halda þessu öllu gangandi. Vonandi sjá menn mikilvægi þess.“ segir Tinna. Þó Hemma sé ekki stærsta myndin sem er, og hefur verið, í tökum á Íslandi þetta sumarið – framleiðslukostnaður er áætlaður milli 13 og 14 milljónir sænskra króna (um 250 milljónir ISK) vegur hún þungt í íslenska kvikmyndageiranum því eftirvinnslan mun fara að verulegu leyti fram hér á landi; Valdís Óskarsdóttir mun klippa og Kjartan Kjartansson annast hljóðvinnslu svo dæmi séu nefnd. Þá má og geta þess að fyrirtækið Little Big Production er í eigu Önnu G. Magnúsdóttur og eiginmanns hennar. „Hún byrjaði að vinna í kvikmyndabransanum uppúr 1980, en flutti svo til Svíþjóðar þar sem hún stofnaði Little Big Production, framleiðslufyrirtæki og hefur hún undanfarin tuttugu ár starfað við framleiðslu allskyns kvikmynda. Og kom nú með þessa mynd hingað til lands. Það er mikið líf og fjör,“ segir Tinna. Jakob Bjarnar Grétarsson jakob@frettatiminn.is
VegabREfaleiknum LYKur 7. agust Nú er Vegabréfaleik sumarsins að ljúka. Notaðu tækifærið um Verslunarmannahelgina til að fylla Vegabréfið af stimplum og skilaðu því á næstu N1 þjónustustöð fyrir 7. ágúst. Þá áttu möguleika á að vinna ferð fyrir fjölskylduna til Tenerife að verðmæti allt að 650.000 krónur eða fjölda annarra glæsilegra og skemmtilegra vinninga.
FÍTON / SÍA
Sjáumst um helgina á N1 um allt land!
WWW.N1.IS
Meira í leiðinni
4
fréttir
Helgin 3.-5. ágúst 2012
veður
Laugardagur
Sunnudagur
Mánudagur
Fínar horfur fyrir helgina Góðar líkur eru að hæglátu og mildu veðri um helgina og það sem meira er að það verður þokkalega hlýtt um land allt. Sólríkt verður heilt yfir, en þó er vafamál hvað sólin lætur sjá sig vestantil á landinu, einkum á sunnudag og mánudag. Þá má reyndar reikna með smávægilegri vætu vestast og meira skýjað þá á landinu en hina dagana. Hiti kemst víða í 18-20 stig þar sem sólar nýtur og ekki hafgola að ráði.
15
14
13
13
15
13
16
Léttskýjað eða skýjað af háskýjum vestanlands. Hægviðri.
Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin.is
16
17
12 17
Hægvirði og þurrt, en meira skýjað vestantil. Annars léttskýjað að mestu.
Höfuðborgarsvæðið: Bjart veður og hafgola.
12
13
Höfuðborgarsvæðið: Skýjað lengst af.
16
15
Hægur vindur og skýjað að mestu. Úrkomuvottur vestast. Höfuðborgarsvæðið: Skýjað og smá rigning á endanum.
OYSTER PERPETUAL DATEJUST
Leiklist Leikgerð Benedikts Erlingssonar í Eistlandi
Farið fram á hækkun á lambakjötsverði
Michelsen_255x50_C_0612.indd 1
Stjórn Landssamtaka sauðfjárbænda telur að lambakjötsverð til bænda þurfi að hækka um 48 krónur á kíló á komandi hausti og verði 550 krónur. Bændur munu samkvæmt því fá um 8.800 krónur fyrir hvern skrokk. Það samsvarar 9 prósent hækkun miðað við meðalverð í fyrra en þá var meðalverð 502 krónur á kíló, að því er fram kemur á heimasíðu samtakanna. Ekki er lagt til að verð hækkunkrafa á kindakjöti verði hækkað og að meðalverð verði áfram bænda á lambakjöti 249 krónur á kíló. Sauðfjárbændur byggja kröfugerðina m.v. meðalverð 2011 á hækkun framleiðslukostnaðar, almennri verðlagsþróun og þróun markaða frá síðasta hausti. Viðmiðunarverðið Stjórn Landssamtak er ekki opinber verðákvörðun. Verðlagning á kindakjöti er sauðfjárbænda frjáls á öllum stigum. - jh
9%
Eistar setja upp Íslandsklukkuna
01.06.12 07:21
Íslenskir leikhúsmenn fagna því nú að 10. þessa mánaðar mun Íslandsklukkan, í leikgerð Benedikts Erlingssonar, verða frumflutt í þjóðleikhúsi þeirra Eista. Benedikt segir að Laxness tali til allra þjóða.
GRILL OG GARÐHÚSGÖGN SEM ENDAST
Róttæki sumarháskólinn blæs til umræðna
„Bílstjórar ættu að fá besta rúmið“
Fyrsti kennsludagur Róttæka sumarháskólans 2012 verður næstkomandi miðvikudag. Hundruð skráninga hafa borist. Skólinn er sjálfboðaverkefni þar sem öllum, óháð menntun og reynslu, er boðin þátttaka í námsstofum um pólitísk málefni þar sem áherslan er á róttæka réttlætisbaráttu. Umsjónarmenn eru einstaklingar með reynslu úr kennslu, rannsóknum og pólitísku starfi, og vinna alfarið í sjálfboðavinnu, að því er fram kemur í tilkynningu. Róttæki sumarháskólinn var haldinn í fyrsta sinn sumarið 2011. Skipulag er nú með svipuðum hætti, nema að meira ráðrúm er gefið fyrir umræður og samskipti þátttakenda. Aðgangur að öllum námsstofum Róttæka sumarháskólans er ókeypis- jh
„Mér finnst mjög vont til þess að vita að ferðaþjónustur geri þá kröfu að bílstjórinn sé sá aðili hóps, sem er á þeirra vegum, sem látinn er mæta afgangi þegar kemur að herbergjaskipan,“ segir Birna Mjöll Atladóttir, hótelstýra á Hótel Breiðavík, í viðtali við Bæjarins besta á Ísafirði en hún þekkir mýmörg dæmi um að bílstjórar séu látnir gista við verri aðstæður á hótelum og gistiheimilum en leiðsögumenn og gestir. „Bílstjórinn er fyrir mitt leyti,“ segir hún enn fremur, „mikilvægasti maðurinn í hópnum. Ef einhver á að lúffa og gista í síðra herbergi og í verra rúmi þá er það fararstjórinn. Bílstjórinn er sá sem þarf að vera úthvíldur. Ég er viss um að bílstjórar gætu skrifað heila bók um aðstæðurnar sem þeir eru látnir gista í.“ - jh
Einnota kolagrill
150 kr AFMÆLIS
TILBOÐ
Grilltangasett
600
AFMÆLIS
TILBOÐ
Lokað á morgun laugardag
300 kr AFMÆLIS
TILBOÐ
Grillvökvi 1ltr Smiðjuvegi 2, Kóp - S. 554 0400
Kynningar plakat Eista gefur til kynna að um hádramatíska uppfærslu sé að ræða en einn merkasti leikstjóri þeirra, Lavastaja Priit Pedajas, stýrir.
Þ
etta er þjóðleikhús þeirra Eista. Heiður? Jújú, eða, heiðurinn kemur frá Guði – ekki frá mönnum. En, þetta er stórkostlegt. Laxness talar til allra þjóða, líka Eista og saga okkar segir þeim eitthvað. Þeir eru að tengja við Íslandsklukkuna. Gaman að þessi leikgerð mín hafi verið notuð, gerðar hafa verið margar leikgerðir af þessu verki,“ segir Benedikt Erlingsson leikstjóri. Tíunda þessa mánaðar mun leikgerð Benedikts á Íslandsklukkunni verða frumsýnd í Estonoian Drama Theatre eða Eesti Draamateater. Leikstjóri sýningarinnar er Lavastaja Priit Pedajas, einhver
þekktasti og merkilegasti leikstjóri þeirra Eista. Benedikt fékk boð um að vera viðstaddur en kemst því miður ekki því einmitt um þær mundir eru að hefjast tökur á hans fyrstu kvikmynd í fullri lengd; Hross, sem verið hefur lengi í undirbúningi. En andi Halldórs Laxness verður þarna og svo þau öll: „Já, Snæfríður, Arnas Arnæus og Jón Hreggviðsson í eistneskum fötum og með eistneskri rödd. Skáldskapurinn er okkar fulltrúi á staðnum,“ segir Benedikt. Með öðru auganu hefur Benedikt fylgst með gangi mála ytra og segir skondið að plakatið sem eistneska leikhúsið hefur teiknað upp af mikilli kostgæfni til að vekja athygli á sýningunni sé sláandi líkt því sem Þjóðleikhúsið notaði þegar uppfærsla Benedikts, sem frumsýnd var í apríl árið 2010, hlaut frábæra dóma og góðar viðtökur, var undir. En, hvenær drepur maður mann og hvenær drepur maður ekki mann? Íslandsklukkan fjallar um niðurlægingarskeið í sögu þjóðarinnar. Íbúar lands í tötrum við hungurmörk og þeir sem ekki hlýða lögum og reglu eru hýddir eða drepnir. Þessi er staðan þegar Jón Hreggviðsson stelur snærisspotta, sýpur seyðið af því og athyglisvert að velta því fyrir sér hvað Eistar sjá í verkinu sem kallast á við þeirra stöðu á vorum tímum. Útflutningur menningarverðmæta er gleðiefni en ólíklegt má heita að þetta færi Benedikt fúlgur fjár í aðra hönd. Venjulega er það svo að þegar um nýtt íslenskt verk er að ræða fær höfundur tæpar þrjár milljónir fyrir það. Sé um leikgerð deilist það milli höfundar skáldverks og svo leikgerðar. Ef um endurgerð er að ræða er um prósentur af seldum miðum um að ræða, sem þá skiptast milli höfundar bókar og þá höfundar leikgerðar, í þessu tilfelli erfingja Laxness. Eftir því sem Fréttatíminn kemst næst gæti greiðsla til Benedikts numið um fjórum prósentum af hverjum seldum miða. Jakob Bjarnar Grétarsson jakob@frettatiminn.is
Benedikt Erlingsson fagnar því að leikgerð hans á skáldsögu Halldórs Laxness, Íslandsklukkunni, sé nú á fjölunum í Eistlandi.
6
fréttir
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Ferðamennsk a Ferðamenn stefna í Landmannalaugar og Þórsmörk
Bókakaup sýna hvert straumurinn liggur Jakob Bjarnar Grétarsson jakob@ frettatiminn.is
Ferðamannastraumur til Íslands eykst ár frá ári og ýmsir hafa áhyggjur af því að landið þoli ekki aukinn átroðning. Kristján Freyr Halldórsson, verslunarstjóri í Bókabúð Máls og menningar velkist ekki í vafa um hvert straumurinn liggur og ræður það af bóksölu. „Kæru leiðsögumenn á Íslandi, það er eitt ferðakort sem selst áberandi mest í bókabúðunum og það er kort yfir Landmannalaugar: Þórsmörk. Þetta gefur okkur það að það er mun meiri traffík þar en annars staðar á landinu. Þið mættuð kannski beina fólki í aðrar áttir núna..?!“ Þessum tilmælum beinir Kristján til Facebookvina sinna í ferðamálabransanum.
Samkvæmt talningum Ferðamálastofu fóru 74.325 erlendir ferðamenn frá landinu um Leifsstöð í nýliðnum júnímánuði eða tæplega níu þúsund fleiri en í júní á síðasta ári. Þetta þýðir 13,3 prósenta aukning milli ára en ferðamenn eru sem því nemur fleiri í ár en í fyrra. Ferðamálaráð hefur mælt strauminn í um ellefu ár og er aukning að jafnaði 9 prósent milli ára. - jbg Ferðamenn eru nú á hverju strái á Íslandi. Um 13,3 prósent fleiri fóru um Leifsstöð í júní en á sama tíma í fyrra. Ljósmynd/Hari
Farangursbox
Stefgjöld Reglur um úthlutun hertar
Þorsteinn Eggertsson er einn afkastamesti textasmiður Íslands og prísar sig sælan að þetta fyrirkomulag skuli koma upp núna, þá hann er kominn á eftirlaun og hefur tíma til að stússast í þessu. Mynd:
30% afsláttur Vandað farangursbox til að setja á þakið - 450 l. Verð aðeins: 45.430 kr. Vagnhöfði 23 Sími: 590 2000 www.benni.is
67%
Opnunartími: Opið virka daga frá kl. 8:00 til18:00
... kvenna á höfuðborgarsvæðinu lesa Fréttatímann*
*konur 25 – 80 ára á höfuðborgarsvæðinu. Capacent okt.-des. 2011
Hari.
Textahöfundar verða af hundruðum þúsunda Innan tíðar verður tekið upp breytt verklag við útdeilingu STEFgjalda; sé um að ræða íslenskan texta við erlent lag fá textahöfundar ekki greitt fyrir flutninginn nema fyrir liggi formlegt leyfi frá upprunalegum höfundi.
Heilsueldhúsið heilsurettir.is
J
újú, það er erfitt að eiga við þetta svona eftir á. Og eftir að internetið kom til hættu menn að svara svona vitleysu. Eftir því sem auðveldara er að svara, þá er ekkert svarað,“ segir Kristján Hreinsson skáld. Breytt verklag vegna greiðslna til textahöfunda liggur fyrir og gengur í gildi í lok þessa árs: Hafi íslenskir textahöfundar ekki leyfi lagahöfunda fyrir textum sínum fá þeir ekki greiðslur vegna flutnings. Á árum áður, þegar Ísland var einangraðara, þótti sjálfsagt að setja saman texta við lag sem náð hafði vinsældum ytra og endurgera. Enginn sá neitt athugavert við það og hefur sá háttur verið hafður á allt fram á okkar tíma og þá með ýmsum hætti. Baggalútur til að mynda hefur nú árum saman sent frá sér nýjan jólatexta við vinsæl erlend lög. Þeir sem helst eru nefndir í sambandi við að þurfa að súpa seyðið af þessu eru Þorsteinn Eggertsson, Ómar Ragnarsson, Kristján Hreinsson og Bragi Valdimar Skúlason. En þeir eru vitaskuld miklu fleiri. Til að setja þetta í samhengi þá er greiðsla vegna lags sem nær máli á öldum ljósvakans á ársgrundvelli milli 300 til 400 þúsund krónur að jafnaði. Af því fær textahöfundur helming. Það liggur því fyrir að um verulegt tekjutap getur verið að ræða hjá þeim afkastameiri í þessum geira. Kristján Hreinsson furðar sig á þessu sem slíku, segir að hann hafi litið svo á að það standi meira uppá útgefendur að hafa þetta á hreinu. „Ég sem kannski texta, ljóð, sem þykir henta við eitthvað lag. Og það er svo sett á plötu. Ekki þýðing heldur nýtt kvæði. Ef það þarf leyfi til þess þá á það ekki að vera mitt mál.“ Þorsteinn Eggertsson er líklega afkastamesti textahöfundur landsins og mjög virkur í textagerð þegar ekkert þótti sjálfsagðara en taka upp erlend lög og syngja við þá íslenska texta. „Já, þetta er töluvert rask. En það Jakob Frímann segir að fátt sé svo með öllu illt; nýjar STEF-reglur geti meðal annars stuðlað að nýsköpun.
er góður maður að vinna í þessu; Bógómíl Font eða Sigtryggur Baldursson. Hann er í samningaviðræðum við erlendar skrifstofur. Sjálfur er ég svo heppinn að þetta er að koma uppá núna þegar ég er kominn á ellilaun og hef því dágóðan tíma til að stússa í þessu.“ Þorsteinn tekur þessu létt þó um verulega hagsmuni sé að ræða í hans tilfelli; eftir hann liggja fimm hundruð textar, með endurútgáfum um sjö hundruð og þetta eru lög sem alltaf heyrast. Jakob Frímann Magnússon er formaður Félags tónskálda og textahöfunda. Hann segir að FT T sé mönnum innan handar við að sækja tilskilin leyfi, átak sé um að ræða. „Við skrifuðum nokkrum erlendum aðilum til að afla leyfa og í flestum tilfellum er þetta hægt. Það sem er viðkvæmt og erfitt í þessu er að þetta er algerlega undir geðþótta viðkomandi höfundar komið hvort hann vill veita þetta leyfi; einhverjum lókal textahöfundi og í mörgum tilfellum vilja menn fá hundrað prósent til sín.“ Að sögn Jakobs er verið að þjarma að innheimtustofnunum á borð við STEF allstaðar í heiminum með þessi atriði, að þau séu í lagi. „Við hjá STEF erum ein af 230 innheimtustofnunum tónhöfunda í heiminum og lútum alþjóðlegum samþykktum CISAC.“ Jakob gerir ekki lítið úr því að þetta geti þýtt tekjutap textahöfunda. Nýlega er búið að fella þetta að þeim sem elstir eru og látnir. „Þeirra réttindi í þessu samhengi eru ekki lengur gild. En, þetta þýðir að menn verða að huga mjög vandlega að því hvort þeir kjósa að helga kröftum sínum erlendu lagi og fá þá hugsanlega ekki krónu fyrir sinn snúð eða hvort þeir vilja semja texta við nýtt lag. Ég veit það að félagi minn Bragi Valdimar, sem iðinn hefur verið við að taka erlend lög og setja við íslenska texta, hann fór að hugsa praktískt fyrir tveimur árum og semja lögin sjálfur. Þetta getur reynst hvati til nýsköpunar.“ Jakob Bjarnar Grétarsson jakob@frettatiminn.is
Endomondo í 10 kílómetra með Vodafone: 0,1 MB Notaðu snjallsímann þinn á hlaupaæfingum til að fylgjast með vegalengdum, tíma og hraða á hlaupunum. Veldu gagnamagnspakka sem hentar þér til að ná árangri.
300 500 MB
MB
1
GB
5
GB
1 2 - 1 1 9 4 H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A
Þín ánægja er okkar markmið
HTC One X – 7.394 kr á mán. í 18 mánuði.
Þóknun til Borgunar nemur 340 kr. á hverja greiðslu.
8
viðtal
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Engin heilvita manneskja myndi velja þetta Hrafnhildur Guðmundsdóttir fæddist með karlkyns æxlunarfæri en fékk ekki að vera kona fyrr en hún lét lagfæra þau fyrir þremur árum. Alla tíð þurfti hún að stríða við fyrirframgefnar hugmyndir um hvernig hún ætti að haga sér einfaldlega vegna þess að hún væri með tippi. Sigríður Dögg Auðunsdóttir hitti hana í tilefni af því að heimildarmynd um kynleiðréttingarferlið verður frumsýnd á þriðjudaginn.
É
g er kona sem fæddist með karlkyns æxlunarfæri. Fjöldi kvenna fæðist með gölluð kynfæri og fer í aðgerð til að lagfæra það.“ Hrafnhildur Guðmundsdóttir lét lagfæra æxlunarfæri sín fyrir þremur árum og fær loks að lifa óáreitt sem kona eftir að hafa þurft að stríða við sjálfa sig og samfélagslegar staðalímyndir alla tíð. „Fjölmargir fara í skurðaðgerðir vegna ýmissa fæðingargalla, svo sem minniháttar lagfæringu á kynfærum eða aðgerð vegna skarðs í vör. Í mínum huga eru þetta að sambærilegar aðgerðir og sú sem ég fór í því verið er að leiðrétta galla sem varð á líkamanum á fósturskeiði,“ segir Hrafnhildur. Munurinn hjá Hrafnhildi var hins vegar sá að vegna fæðingargallans setti samfélagið hana strax við fæðingu í ákveðið box, drengjaboxið, þar sem gerðar voru þær kröfur til hennar að hún hefði áhuga á því sem staðalímynd drengja hefði áhuga á. Hún átti að hafa áhuga á strákadóti og íþróttum og klæðast bláum buxum en ekki bleikum kjólum, vera með stutt hár og mátti ekki mála sig. „Ég var mjög ung þegar ég komst að því að það var eitthvað sem ekki var eins og það átti að vera og stærsti hlutinn af því var félagslegur. Ég laðaðist að hlutum sem ég átti ekki að laðast að því samfélagið skilgreindi mig sem strák. Gerðar voru kröfur til mín um að haga mér samkvæmt því – sem ég reyndi að gera. Mér leið samt alltaf illa með það. Skömmin var stærsta tilfinning bernskunnar. Skömmin yfir því að hafa tilfinningar sem samræmdust ekki því sem samfélagið ætlaðist til af mér. Ef ég horfði á stelpulegt barnaefni í sjónvarpinu leit ég í kringum mig til þess að vera viss um að það sæi enginn að mér fyndist þetta svona skemmtilegt.“
Eilíf togstreita
„Þetta var eilíf togstreita á milli þess sem mig langaði til að gera, og þess sem ætlast var til að ég gerði. Ég prófaði að klæða mig í stelpuföt þegar enginn sá til.” Með því að klæða sig í stelpuföt var Hrafnhildur í raun að máta sig í það samfélagslega hlutverk sem henni fannst sér ætlað en aðrir samþykktu ekki. Það hafði ekkert með það að gera að hún
Þetta var eilíf togstreita á milli þess sem mig langaði til að gera, og þess sem ætlast var til að ég gerði.
Sigríður Dögg Auðunsdóttir sigridur@ frettatiminn.is
fengi eitthvað út úr því líkt og klæðskiptingar. „Klæðskiptingar fara í föt af hinu kyninu af því að þeir fá eitthvað út úr því, sem er allt í fína mín vegna. En þótt karl klæði sig í kvenmannsföt er ekki þar með sagt að hann upplifi sig af röngu kyni. Honum finnst það kannski bara gaman og má alveg finnast það gaman,“ segir Hrafnhildur. Hún hefur sterkar skoðanir á staðalímyndum og umræðunni um svokallað transfólk og er ekki sammála þeirri hugtakanotkun sem ráðandi er nú á dögum. „Ég er ekki transkona. Ég er kona.“ Við dettum í heilmiklar, heimspekilegar pælingar um skilgreiningar á hugtökum tengdum kynferði, kynupplifun og kynhneigð og komumst að þeirri niðurstöðu að það vinni ef til vill gegn baráttumálum kynskiptinga/transfólks að vera hluti af Samtökunum 78. Fólk sem hafi gengið í gegnum kynleiðréttingu eigi ekkert sameiginlegt með hommum og lesbíum nema það að vera minnihlutahópur. Kynleiðrétting hefur ekkert með kynhneigð að gera. Fólk sem hefur gengið í gegnum kynleiðréttingu getur allt eins verið gagnkynhneigt og samkynhneigt. Samkynhneigt transfólk ætti heima í baráttuhópi hinseginsfólks á forsendum kynhneigðar sinnar en ekki á forsendum þess að það hafi farið í gegnum kynleiðréttingaraðgerð. Þetta eru skemmtilegar vangaveltur sem varpa nýju ljósi á viðhorf transfólks til sjálfs síns sem eru í raun speglun á viðhorfum samfélagsins.
Fannst hún alltaf með brjóst
Hrafnhildur átti í mikilli innri baráttu sem barn og unglingur og leið oft mjög illa. „Ég talaði ekki um þetta við neinn en fann sem unglingur að ég yrði að leita mér hjálpar. Ég fór ein til sálfræðings og notaði launin mín í unglingavinnunni til að borga fyrir tímann og hafði sjálf fyrir því að panta tíma og komast á staðinn með strætó. Ég vissi hvað ég ætlaði að tala við sálfræðinginn um, hvað mér liði illa
Njóttu gæðanna og bragðsins og kældu þig niður í leiðinni með hollustu. Joger - hollur og góður og fæst víða.. Prófuaðu bara!
Skömmin var stærsta tilfinning bernsku Hrafnhildar sem var mjög ung þegar hún komst að því að það var eitthvað sem ekki var eins og það átti að vera. Ljósmynd/Hari
yfir þessum líkama og að ég væri í raun og veru stelpa. Ég vissi ekkert hvernig hann myndi bregðast við og fór því í stelpufötum til hans með maskara til að hann skildi hvað ég væri að tala um.“ „Á þessum tíma var enginn skilningur á því sem ég var að ganga í gegnum í samfélaginu. Opinber stefna var að enginn færi í kynleiðréttingaraðgerðir hér á landi og þeim sem töldu sig hafa þörf á því var bent á að leita sér aðstoðar geðlækna. Ég fór til geðlæknis sem bókstaflega sagði mér bara að ég yrði bara að komast yfir þetta. Það væri ekkert hægt að gera í málinu.“ Hrafnhildur flúði samfélagið sem skilgreindi hana sem karlmann og flutti til útlanda þar sem hún gat lifað í því kynhlutverki sem henni var ætlað en líkaminn leyfði ekki. „Það var mikill léttir. Þegar ég var orðin öruggari með mig ákvað ég að koma heim aftur og hélt að ég gæti haldið áfram að lifa hér sem stelpa en það gekk ekki upp. Ég fór aftur til útlanda og leið betur þar en kom svo heim aftur og var búin að ákveða að ég myndi ganga í gegnum það sem þurfti til að leiðrétta kyn mitt. Þá var ég búin að vera að fikta sjálf með hormóna, hafði lagst í rannsóknir á netinu og pantað mér hormóna. Ég fann mikinn mun á mér andlega og líkamlega þegar ég tók hormóna fyrst. Það var eins og ég væri að fá eitthvað sem mig hafði alltaf vantað.“ „Vendipunkturinn hjá mér, upphafið að nýju lífi, var í raun á þessum tíma, fyrir 10-12 árum, þegar ég byrjaði að taka hormóna. Kynleiðréttingaraðgerðin sjálf var það ekki, hún var einfaldlega hluti af þessu
ferli. Hún var engin töfralausn sem varð til þess að öll mín vandamál hurfu út í veður og vind. Þetta er eilífðarbarátta sem snýst um að ná sátt við sjálfan sig. Ég væri ansi grunnhyggin ef ég segðist vera búin að ná því með því að fara í aðgerðina, lífið er miklu flóknara en svo.“
Ósýnilegur leggur
„Það er í raun ekki hægt að ætlast til þess að fólk sem á ekki í flökti með kynvitund sína skilji þær tilfinningar sem fólk sem fer í kynleiðréttingarferli gengur í gegnum. Þetta er í raun óskiljanlegt fyrir þá sem eru sáttir og öruggir með kyn sitt. Það er samt sem áður mikilvægt að fólk skilji að þetta er ekki val. Það myndi engin heilvita manneskja velja þetta.“ Hrafnhildur nær sér í blað og penna. „Svona skil ég þetta,“ segir hún og teiknar á blaðið. „Hér er X-litningur, sem kemur frá móðurinni og svo ákvarðast kynið út frá kynlitningnum frá föður, sem er annað hvort X eða Y. Ef hann er X þá verður barnið stúlka en drengur ef litningurinn er Y. Ég fékk Y-litning en ég held að það sé einfaldlega ósýnilegur eða ógreinilegur leggur á honum. Hann er í rauninni X.“ Hún teiknar bandstrik út frá Y-inu og breytir því þannig í X. „Af hverju fæðast karlmenn með geirvörtur?“ spyr hún. „Er einhver fúnksjón í geirvörtum karla?“ Þegar ekkert svar kemur heldur hún áfram: „Af því að karlar og konur eru sama uppskriftin í sitt hvoru eldhúsinu. Þeir sem hafa farið í gegnum fyrsta árið í fósturfræði í læknisfræði skilja þetta.“ Hún útskýrir að í upphafi þroskast fóstur
með sama hætti, hvort sem um dreng eða stúlku er að ræða. Sem dæmi um það eru geirvörturnar á strákunum, sem hefðu breyst í brjóst síðar meir ef Y-litningurinn hefði verið X. Þeir byrjuðu því að þroskast sem stúlkur en síðan greip Y-litningurinn inn í og lét vaxa á þá utanáliggjandi æxlunarfæri, eistu og tippi, en ekki innbyrðis eins og hjá konunum, leggöng, leg og eggjastokka. „Þetta fór úrskeiðis hjá mér á fósturskeiði þótt mér finnist skrýtið að segja að ég sé eitthvað brengluð,“ segir Hrafnhildur og hlær. „En það eru margar útgáfur á fæðingargalla á æxlunarfærum.“ Fæðingargalli Hrafnhildar er þó ekki bara líkamlegur, heldur einnig félagslegur. „Líkamlega fannst mér ég alltaf vera stelpa. Mér fannst mjög skrítið þegar ég var í hormónaferlinu og fólk spurði: „Færðu þá brjóst?“ Því mér fannst ég alltaf hafa verið með brjóst.“ En þrátt fyrir að hún sé komin með brjóst og kvenkyns æxlunarfæri mun hún aldrei geta gengið með barn né heldur fer hún á blæðingar. „Ég myndi gjarnan vilja fara á túr eins og aðrar konur. Það er bara hluti af því að vera kona og ég skil ekki konur sem segjast öfunda mig fyrir það að sleppa við það. Mér finnst líka dálítið erfitt að sætta mig við að ég mun aldrei geta gengið með barn. Ég verð bara að horfa á það þannig að ég er ekki eina konan sem getur ekki gengið með barn af líkamlegum ástæðum. En mig dreymir um að ættleiða barn. Mig dreymir um að verða móðir. Ég þarf að fara að huga því. Klukkan tifar. Það er löngu farið að klingja í eggjastokkunum á mér,“ segir hún og hlær.
krúsa um landið Það er góð hugmynd að
Nánari upplýsingar á www.benni.is
Gæðabíll á frábæru verði
Chevrolet CRUZE TEST 2011
Hér er á ferðinni Chevrolet Cruze, tvímælalaust einn fallegasti bíllinn á götunum í dag. Hann hefur allt sem prýtt getur einn bíl: Styrk, stílhreint útlit og viðráðanlegt verð. Staðalbúnaðurinn er mjög ríkulegur og allt sem lítur að þægindum og öryggi farþega er framúrskarandi. Taktu krús á nýjum Cruze!
Chevrolet CRUZE LTZ 5 dyra, bensín, bsk.
kr. 3.390 þús.
Komdu í heimsókn og reynsluaktu Chevrolet
SPARK
VOLT
CAPTIVA
Bílabúð Benna • Tangarhöfða 8 • S: 590 2000 Njarðarbraut 9 • Reykjanesbæ • S: 420 3330
AVEO
Bílaríki • Glerárgötu 36 Akureyri • S: 461 3636
ORLANDO
Nánari upplýsingar á www.benni.is
MALIBU
10
úttekt
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Brjálaður hasar á byrjunarreit verslunar manna helgarinnar Bensínstöðvar eru fyrstu viðkomustaðir margra ferðalanga um verslunarmannahelgina. Þessi langa helgi var og er sjálfsagt enn sú fengsælasta hjá olíufélögunum. Fyrir nokkrum árum teygðu bílalestir sig frá dælunum og út á götu og bláir, tveggja kílóa PRIMUS-gaskútar biðu áfyllingar í löngum röðum á meðan óþolinmóðir eigendurnir biðu þess að geta komist af stað. Brunað út í gleðina og guðsgræna náttúruna. Fréttatíminn rifjar hér upp rafmagnaða stemninguna á þessum sígildu byrjunarreitum mestu ferðahelgar ársins með hjálp alvöru bensínkalla sem muna tímana tvenna.
Þ
essar helgar voru alger geðbilun maður, “ segir Ólafur Vigfús Ólafsson, sem vann á bensínstöðvum Essó um langt árabil en var hættur áður en félagið fékk nafnið N1. „Traffíkin við dælurnar fór að þyngjast strax síðdegis á fimmtudeginum og sprengingin varð svo snemma á föstudegi en þá var stöðugur bílastraumur á dælurnar frá því við opnuðum klukkan hálf átta þangað til við skelltum í lás að kvöldi. Vaktirnar voru í það minnsta tvöfaldaðar til þess að mæta þessu. Yfirleitt voru þrír inni og þar af einn alveg fastur við Lottó-kassann. Blessað fólkið gat nú ekki farið út úr bænum án þess að kaupa Lottóið sitt, “ segir Ólafur og hlær. Síðan vorum við fimm til sex úti á plani og einn útimaðurinn stóð fastur í að fylla á bláu PRIMUS-gaskútana. Þeir hlóðust upp og voru merktir eigendum sínum með miðum enda var biðin eftir þeim oft löng vegna þess að þetta var bölvað maus að fylla á. Þetta er hætt núna enda má víst ekki fylla á þetta lengur. Örugglega einhver ESB-reglugerð eða eitthvað en við hefðum víst alveg getað sprengt heilu íbúðahverfin með þessu. Þessir kútar voru komnir í skiptikútakerfi eins og grillkútarnir þegar ég hætti. Þá kom fólk bara með þá tómu og fékk fullan
Ólafur Vigfús Ólafsson segist ekki geta hugsað sér að vinna á bensínstöð í dag en á ánægjulegar minningar frá verslunarmannahelgum liðinna ára sem hann eyddi við bensíndælurnar. Mynd/Hari
tilbúinn á móti. Allt annað líf.“
Allt til alls og líka WD-40
Grillkolapokar rata í skottið á fjölmörgum bílum um verslunarmannahelgina enda henta gasgrillin illa til ferðalaga.
Ólafur segir að fólk í ferðahug hafi sótt miklu meira en eldsneyti á bensínstöðvarnar. „Margir létu athuga olíu, stýrisvökva, sjálfskiptivökva, bæta á vatnskassann, rúðupissið og allt þetta drasl þannig að hver bíll staldraði lengi við dæluna og á meðan bættist bara í biðröðina. Ég veit ekki hvernig þetta er í dag en allt þetta hlýtur að hafa minnkað enda eru allir alvöru bensínafgreiðslumenn dauðir eða komnir á elliheimili og þetta nýja lið kann ekkert til verka.“ Og ekki gekk neitt minna á inni á stöðvunum þar sem mannskapurinn sótti allar helstu nauðsynjar fyrir ferðalagið. Frosna kubba í kæliboxin, tjaldhæla, samlokur, gos og sælgæti, grillkol, smokka, blautþurrkur og bleyjur. „Ég gerði svo mikið af því að ráðleggja fólki að taka með sér WD-40, ryðolíuna. Þetta er undraefni sem getur eiginlega reddað öllu. Maður er fær í hvað sem er með WD40 í vasanum.“
Stanslaust stuð Aldrei nóg af tjaldhælum.
Ólafur segir örtröðina þó síður en svo hafa verið leiðinlega. „Það var alltaf smá kvíði í
Grillgaskútarnir eru aldrei jafn eftirsóttir og mikilvægir en einmitt yfir verslunarmannahelgina.
Smokkurinn má ekki vera neitt feimnismál og rýkur út um leið og skemmtanaglaðasta liðið fyllir á bílinn.
okkur áður en þetta skall á en frá föstudagsmorgni var þetta bara stuð. Föstudagurinn og laugardagurinn liðu á örskotsstundu enda varla tími til þess að stoppa til þess að borða eða fara á klósettið. Síðan er það nú svo merkilegt að eins og kúnnar á bensínstöðvum geta verið drepleiðinlegir og frekir þá var fólk almennt í mjög góðu skapi þessa helgi þótt öllum lægi auðvitað lífið á eins og venjulega. Liðið var í góðum fílíng og margir orðnir mjúkir strax upp úr hádegi og unga fólkið djókaði mikið og vildi endilega bjóða manni sjúss þannig að maður hefði getað orðið vel fullur yfir daginn ef út í það er farið.“ En upp úr klukkan fimm á laugardeginum fjöruðu lætin fljótt út. „Þetta kláraðist svo bara eins og skrúfað væri fyrir krana og maður sá oft hvorki bíl né kjaft síðustu klukkutímana á laugardagsvaktinni. Þá kom smá spennufall og síðan var ekkert að gera nema glápa út í loftið, láta sér leiðast, reykja og kjafta við vinnufélagana. Sunnudagarnir voru síðan alveg steindauðir en svosem ekkert að því enda vorum við nú frekar þunnir þá. Við fórum oftast saman á djammið beint af vaktinni enda
var í þá daga aldrei betra að skemmta sér í miðbænum á meðan allur skríllinn var úti á landi. “
Bannað að fá frí
Margir treystu sér ekki út úr bænum fyrr en þeir voru búnir að reyna að tryggja sér stóra vinninginn.
WD-40 er eitthvað sem Ólafur mælti með við ferðalanga enda dugir olían jafn vel til þess að drepa geitunga og losa rennilása á svefnpokum. Og allt þar á milli.
Ólafur segir verslunarmannahelgina hafa verið tekna mjög hátíðlega hjá Essó. „Lagerinn var auðvitað fylltur af öllum andskotanum og þrefaldur skammtur af grillgaskútum pantaður og allt það. Síðan var ofuráhersla lögð á að manna stöðvarnar vel. Ég man eftir því að þessum skólakrökkum sem voru í sumarafleysingum var einfaldlega sagt strax við ráðningu að þau fengju ekki vinnu hjá Essó ef þau ætluðust til þess að geta fengið frí um verslunarmannahelgi. Ég man eftir einum vitleysingi sem var svo æstur í að komast til Eyja að hann reif sig úr Essó-peysunni og strunsaði út af stöðinni þegar hann fékk ekki frí. Hann sást aldrei aftur, “ segir Ólafur og skellir upp úr. „Ég hef ekki hugmynd um hvernig þetta er í dag en mér sýnist þetta unga fólk meira eða minna vera handónýtt til allrar vinnu. Þetta er sítuðandi um frí allar helgar og nennir engu. Merkilegur andskoti alveg.“ Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn
Sjálfsafgreiðslan dreifir álaginu röð, eða eitthvað álíka. Fólk hlýtur að vera búið að vera á þeytingi um landið allar helgar í sumar.“ Breyttar neysluvenjur hafa auðvitað líka sitt að segja. „Hér áður fyrr fannst manni allt snúast um þessa einu helgi og fólk talaði ekki um annað í lok júlí og byrjun ágúst. Nú heyrir maður varla nokkurn minnast á þessa helgi. Ég held líka að eftir að húsbílar og tjaldvagnar urðu svona almennir þá hafi áherslan á verslunarmannahelgina minnkað. Fólk er meira á ferðinni yfir sumarið og hér áður fyrr gat vont veður og rigning
hreinlega eyðilagt þessa helgi. Áhrif veðursins hafa minnkað með þessum húsbílum.“ Finnur tilheyrir stétt sem er í útrýmingarhættu en eftir að sjálfsafgreiðsludælur ruddu sér til rúms hefur gömlum bensínköllum snarfækkað. „Já, já. Ætli svona um 80% af sölunni hjá okkur sé ekki í sjálfsafgreiðslunni og margir hverjir renna bara upp að dælunni, stinga kortinu í, dæla á og bruna svo í burtu, “ segir Finnur sem segir stöðugt minna um að fólk leiti ráða og hjálpar hjá útimönnunum en áður.
Mannskapurinn hjá Shell við Vesturlandsveg er þó við öllu búinn enda stöðin við helstu umferðaræðina út úr bænum. „Þetta byrjar strax á fimmtudaginn og við tökum enga áhættu og það verður bætt við mannskap á föstudag og laugardag svo þetta gangi allt eins og smurt. “ Er við öllu búinn fyrir helgina en segir annars mæða miklu meira á starfsmönnum á plani yfir veturinn þar sem fólk bjargi sér frekar sjálft á sumrin. „Við seljum stundum 400 lítra af rúðupissi á dag á veturna.“
Mynd/Hari
Finnur Óskarsson hefur staðið við eldsneytisdælurnar hjá Shell í þrettán ár. Hann segir ýmislegt hafa breyst á þessum árum og þótt enn sé vissulega fjör á vaktinni yfir verslunarmannahelgina þá sé hasarinn ekki sá sami og hann var fyrir rúmum áratug. „Þetta hefur minnkað mikið og ég held nú að það sé kannski aðallega vegna þess að ferðalögin eru farin að dreifast meira yfir sumarið. Ég gæti til dæmis alveg trúað því að traffíkin verði minni í ár en oft áður vegna þess að við erum búin að fá hérna átta sólríkar helgar í
Við vinnum náið með leiðsögumönnum m.a.
Kringlan 7 I Laugavegur 11 I Reykjavíkurvegur 64 I S: 510 9505 I fjallakofinn.is
12
viðtal
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Þjóðbúningur og fullur skrúði kostar milljónir Þjóðbúningar eru merkilegt fyrirbæri, bæði í listrænu- og menningarsögulegu samhengi, en hafa ef til vill ekki notið verðskuldaðrar athygli. Guðrún Hildur Rósenkær, klæða- og kjólameistari, kvartar þó ekki undan verkefnaskorti; fyriræki hennar Annríki ber nafn með rentu. Jakob Bjarnar Grétarsson ræddi við Guðrúnu og komst meðal annars að því að almennilegur þjóðbúningur getur kostað milljónir.
K
ostnaður við gerð búninga er mikill miðað við almennan fatnað en varla ef til þess er litið hver staða hans er og þess tíma sem honum er ætlað að endast. Í gegnum aldirnar hafa búningar og búningaskart gengið frá móður til dóttur og gera enn. Í slíkum tilfellum getur verið nóg að yfirfara hlutina svo búningurinn verði nothæfur,“ segir Guðrún Hildur Rósenkjær klæðskera- og kjólameistari. Guðrún Hildur á og rekur, ásamt eiginmanni sínum, „Annríki – Þjóðbúningar og skart“ sem var formlega stofnað í júní 2011 en áður hafði Guðrún verið í samstarfi um rekstur „Þjóðbúningastofu“ í ein 10 ár. „Alveg frá því ég Hjónin Guðrún og Ásmundur en fyrirtæki þeirra Annríki ber nafn með rentu; hún hér í 19. aldar búningi en hann í 19. aldar herrabúningi – báðir handsaumaðir af Guðrúnu.
Smellugas Olís einfalt og þægilegt
fyrir grillið, útileguna og heimilið. Fæst á næstu Olís-stöð og útibúum Olís um allt land.
11 kg
10 kg
PIPAR\TBWA
•
SÍA
5 kg
Smellugas
hóf störf við þjóðbúningakennslu hef ég starfað samhliða við þjóðbúningasaum og alltaf haft nóg að gera og eftir því sem árin liðu jókst eftirspurnin stöðugt. Starfsemin í Annríki er fjölbreytt og felst í öllu því sem viðkemur búningagerð, verkefni eru mörg og margvísleg og má með sanni segja að fyrirtækið beri nafn með rentu. Hvað saumaskap varðar snýst vinnan bæði um nýsaum á heilum búningum og búningahlutum en ekki síður um lagfæringar á eldri búningum. Eiginmaður minn, Ásmundur Kristjánsson, lýkur gullsmíðanámi vorið 2013, en hann sérhæfir sig í gerð búningasilfurs. Meistari hans er Dóra Jónsdóttir í Gullkistunni, en í haust ætlar hann að ljúka starfsnáminu í Voss í Noregi þar sem hann mun kynna sér sérstaklega silfursteypu. Í Annríki verður því boðið upp á nýsmíði á allar gerðir búninga sem og viðbætur og lagfæringar á gömlu silfri. Einnig tökum við gamalt silfur og búninga í umboðssölu en talsverð eftirspurn hefur verið eftir þeirri þjónustu.“
Frá hálfri milljón og uppúr
Þjóðbúningar eru merkilegt fyrirbæri en áður en vikið verður að því leikur blaðamanni Fréttatímans forvitni á að vita hvað einn slíkur kostar? En, Guðrún segir það mjög breytilegt eftir gerð þeirra: „Peysuföt sem ekki bera mikið skart eru ríflega hálfvirði af upphlut með öllu. Ef nemandi saumar sjálfur búning á námskeiði er útlagður kostnaður minni, en
eiga gamla búninga frá ömmu eða langömmu sem tími er til kominn að lagfæra og nota, margar eiga gamalt fjölskyldusilfur en vantar flíkurnar, aðrar eiga ekki neitt en langar að eignast búning. „Alltaf er eitthvað um að konur eignist búning vegna ákveðins tilefnis svo sem fermingar, brúðkaups, útskriftar, vegna atvinnu eða bara til að eiga virkilega góð spariföt sem henta við öll tækifæri. Það er samt tvennt sem nánast alltaf fylgir sögunni; falleg minning um formæður í íslenskum búningi, en allt fram yfir miðja 20. öld voru þeir hversdagsbúningar margra kvenna fæddra um aldamótin 1900, það síðara er virðing og stolt fyrir þjóðararfinum. Karlmenn eignast margir búning ef konurnar þeirra eiga eldri gerðir búninga, þó eru líka til þeir sem finnst þetta bara flott föt og reynsla mín er sú að þeir sem eignast slíka búninga taka þá gjarnan fram yfir hefðbundin jakkaföt. Sumir vilja fá verkið unnið af fagmanni en fleiri hafa mikla ánægju af því að vinna verkið sjálfir á námskeiði undir handleiðslu fagmanns. Í langflestum tilfellum tekur ferlið frá hugmynd að búningi langan tíma, vinnuferlið er langt auk þess er kostnaður mikill sem gott er að dreifa eftir því sem verkinu vindur fram.“
Fimm ára komin í upphlut
Áhugi Guðrúnar fyrir búningnum vaknaði snemma. Móðir hennar saumaði upphlut á hana og systur hennar þegar þær voru aðeins
Margt það sem áður taldist til heimilisiðju telst nú á tímum til forns handverks í útrýmingarhættu tímafjöldi bak við verkið er misjafn eftir hæfni og getu og því ómetanlegur. Eigi að kaupa saumaskap og allt silfur nýtt, steypt eða handunnið víravirki, jafnvel stokkabelti, getur verðmæti búninganna verið milljóna virði. Ég myndi segja að gott sé að áætla kostnað á nýjum búningi frá 500 þúsund krónum og uppúr allt eftir því hvað í hann er lagt. Fald-, kirtil- og skautbúninga er hinsvegar afar erfitt að verðleggja, það fer allt eftir vinnunni sem í þá er lagt og skarti sem við þá er borið.“ Þetta er sem sagt breytilegt og þau hjón eru ávallt reiðubúin að ræða málin og upplýsa um kostnað í hverju tilfelli.
Eitt og annað sem kallar á þjóðbúning
Að sögn Guðrúnar er það allskonar fólk sem fær sér búning og af ýmsum ástæðum. Sumar konur
fimm og sex ára gamlar en sjálf átti hún búning. „Við notuðum þá heilmikið og eignuðumst síðar silfur á 20. aldar upphlut. Ég hafði áhuga á að eignast búning, en það var ekki fyrr en mörgum árum síðar, eftir að ég kláraði nám í fataiðndeild Iðnskólans í Reykjavík og orðin klæðskera- og kjólameistari, að ég lét af því verða. Árið 1997 fór ég á námskeið hjá Vilborgu Stephensen kjólameistara sem þá kenndi þjóðbúningasaum við Heimilisiðnaðarskólann. Við vorum hjá henni nokkrar faglærðar konur sem sumar hófum störf hjá skólanum og þar starfaði ég samfleytt frá 1997 til haustsins 2011. Eftir því sem árin liðu snerust störf mín og áhugi meir og meir að því að rannsaka búninga íslenskra kvenna og karla, því saga þeirra nær auðvitað svo langt aftur sem land byggðist.“
Framhald á næstu opnu
EITT ÞAÐ BESTA FRÁ
Panasonic TXL42E5Y
ÖRÞUNNUR IPS LED HÁGÆÐA SKJÁR
Háskerpu upplausn fyrir hámarks upplifun af Blu-ray diskum, leikjatölvum eða háskerpu sjónvarpsútsendingum
159.990 ÁÐUR 189.990
150Hz Backlight scanning Clear Panel myndsían fjarlægir óæskilegt ljós úr skjánum sem tryggir bjartari og meiri myndgæði. 150Hz tæknin skilar allri hreyfingu frábærlega til áhorfandans. VIERA Connect Viera Connect færir þér Internetið á stóran skjá beint heim í stofu og gerir þér kleift að njóta efnis á mörgum
mismunandi formum ásamt því að halda sambandi við vini á Facebook eða Twitter og vera í sambandi gegnum Skype. Einnig er hægt að spila leiki án þess að nota tölvu. VrealLIVE örgjörvi Velkomin í veröld SmartTV með VIERA og Vreal Live.
Myndvinnsluörgjörvinn er hannaður til að tryggja bæði hraða og nákvæma netvirkni ásamt bestu mögulegu myndgæðum. V-Audio Surround V-Audio Surround er fjölrása hljóðstilling sem skilar Surround hljómgæðum úr innbyggðum hátölurum tækisins.
Media spilari Settu í SD minniskort úr myndavél, upptökuvél eða snjallsíma eða tengdu USB minnislykil við sjónvarpið og Media Player kemur sjálfkrafa upp til að skoða og spila allt margmiðlunarefni.
BRILLIANT
RAFTÆKJAVERSLUN • SÍÐUMÚLA 2 • SÍMI 568 9090 • WWW.SM.IS
VIERA Remote App Support Stjórnaðu sjónvarpinu með snjallsímanum þínum óháð því hvort tækið er byggt á Android eða Apple stýrikerfi. Viera Remote App gefur þér möguleika á að senda margmiðlunarefni úr símanum þínum yfir í VIERA sjónvarpið.
14
viðtal
Helgin 3.-5. ágúst 2012
ÓDÝRASTI ÍSINN Í BÓNUS
398 kr. 12 stk.
498 kr. 8 stk.
298 kr. 3 stk.
Athyglisverðar rannsóknir
Guðrún fylgdi þessum áhuga eftir og hóf haustið 2008 nám í sagnfræði við Háskóla Íslands sem hún stefnir á að ljúka árið 2013. „Rannóknir mínar hafa snúist um búninga á 17., 18., 19. og 20. öld eða eins langt aftur og heimildir leyfa og hefur mér tekist með þeim að bæta heilmiklu við þá vitneskju sem til staðar var. Síðasta sumar fékk ég rannsóknarstyrk úr Nýsköpunarsjóði námsmanna í verkefnið „Þróun íslenskra kvenbúninga frá 1850-1950. Frá faldbúningi til skautbúnings.“ Og í sumar hlaut ég styrk til að rannsaka innflutning á efnum og tilleggi til fatagerðar frá Danmörku árin 1759-74. Einnig hef ég aðeins komið að rannsóknum á dánarbúum sem skráð voru frá fyrri hluta 18. aldar, en þar er gríðarlega mikinn fróðleik að finna. Rannsóknir sem þessar eru athyglisverðar séð frá ýmsum hliðum, en fyrir mig, með minn faglega bakgrunn í fataiðn, er það ekki síst saga fatagerðar og efnisvinnslu sem stunduð var á hverju heimili fram eftir öldum sem skiptir mál. Einnig er mér mikið í mun að skoða söguna útfrá störfum kvenna sem unnu þessi verk, stórkostlega hæfileika þeirra og þekkingu til fatagerðar en ekki síst hið fjölbreytta og fagra handverk sem þær nýttu til að skreyta búningana og fengu þannig útrás fyrir listræna hæfileika sína. Þetta er saga sem nauðsynlegt er á skoða og skrá, saga sem fjallar um daglegt líf almennings í landinu miklu frekar en hugtakið „þjóðbúning“ sem ekki varð til fyrr en á 19. öld.“
Undirstrikaði stöðu kvenna í sjálfstæðisbaráttu
Á ÞRIÐJA HUNDRAÐ EURO SHOPPER VÖRUTEGUNDIR Í BOÐI
Guðrún telur að í okkar hraða, fjöldaframleiðslu-, nútímasamfélagi þar sem allt þarf að gerast strax og verðsamanburður er handverki í óhag sé mikil hætta á að saga búninganna glatist en ekki síður handverksins. Sem betur fer er þó til fólk sem vill berjast gegn straumnum og gefa sér tíma til að sinna fögru handverki: „Faldbúningar voru til dæmis lítt þekktir meðal almennings á 20. öld þar sem þeir lágu geymdir og gleymdir í hirslum safna. Samkvæmt mínum rannsóknum er hægt að rekja sögu þeirra að minnsta kosti aftur til 17. aldar en þeir hófu sitt mikla breytingarferli í kringum miðja 19. öld er þeir þróuðust í meðferð kvenna og fyrir hvatningarorð Sigurðar „málara“ Guðmundssonar í „faldbúning hinn nýa“ það er skautbúning. Sigurður var frumkvöðull í öllu er laut að menningarmálum á Íslandi á sínum tíma og hann hvatti konur til að aðlaga búningana í átt til breyttrar tísku frekar en að taka upp danska kjóla. Hann hvatti þær
til að nýta handverkið við gerð búninganna því þannig fengi listrænt handbragð þeirra notið sín áfram. Sigurður lagði mikla áherslu á þjóðernishugtakið í umfjöllun sinni um skautbúninginn og nauðsyn þess að varðveita í honum séríslensk einkenni. Hann nýtti búninginn til að undirstrika stöðu kvenna í sjálfstæðisbaráttunni og festi ímynd hans í þeim sessi sem flestir Íslendingar þekkja sem „Fjallkonubúning“.
Handverk í útrýmingarhættu
Þjóðbúningurinn hefur með öðrum orðum leikið stórt hlutverk í sögu þjóðar. Eftir miðja 19. öld varð mikil breyting á íslensku samfélagi, iðnþróun, aflögð verslunarshöft, tilkoma kvennaskóla, aukin menntun og atvinnuþátttaka kvenna breyttu áherslum í heimilishaldinu verulega. „Konur hófu í auknum mæli að stunda handverk og útsaum sér til ánægju og híbýlaprýði, enda fór það svo að margt það sem áður taldist til heimilisiðju telst nú á tímum til forns handverks í útrýmingarhættu,“ segir Guðrún og heldur áfram: „Með því starfi sem nú þegar er unnið, hefur mikið áunnist til varðveislu búninga og fjölbreytts handverks við gerð þeirra. En betur má ef duga skal ef ekki á illa að fara. Aukin fræðsla er nauðsynleg ekki bara um gerð búninga heldur handverk yfirleitt. Það þarf að gæta að handverksmenntun strax í grunnskóla því þar er grunnurinn lagður. Ég þori að fullyrða að áhugi á handverki, hverju nafni sem nefnist sé flestum í blóð borinn það er aðeins spurning um fræðslu og viðhald þekkingarinnar sem gerir gæfumuninn.“
Áhuginn eykst jafnt og þétt
En, þó fyllsta ástæða sé að standa vörð um þessa merku menningararfleifð hefur áhugi almennings aukist jafnt og þétt – Guðrún segist skynja það greinilega: „Upphlutir og peysuföt 20. aldar eru alltaf vinsælir búningar, en eftir að farið var að kenna fald-, kirtil- og skautbúningsgerð hefur áhugi almennings ekki síst aukist, þar sem mikið og fjölbreytt handverk við gerð þeirra dregur ætíð að sér mikla athygli. Námskeið í gerð barna- og herrabúninga hafa líka verið vinsæl frá upphafi og skemmtilegast er þegar karlarnir koma sjálfir að sauma sér búning. Aukningin hefur verið stöðug en þó má merkja meiri áhuga á búningagerð í kringum sérstaka stórviðburði svo sem 17. júní 1994 á 50 ára afmæli lýðveldisins og fyrir kristnihátíðina árið 2000. Einnig hefur eftirspurn aukist í sambandi við fermingar, brúðkaup og slíka viðburði sem gjarnan verður að langtíma fjölskylduverkefni. Oft er hægt að safna saman gömlu silfri úr fjölskyldunni
H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 2 - 1 4 2 9
VERÐLAUNUÐ LEIÐ TIL BJARTRAR FRAMTÍÐAR Frjálsi lífeyrissjóðurinn Á síðustu árum hefur Frjálsi lífeyrissjóðurinn þrisvar unnið hin alþjóðlegu verðlaun Investment Pension Europe sem besti lífeyrissjóður á Íslandi. Þessar viðurkenningar endurspegla sterka stöðu sjóðsins og árangur hans undanfarin ár. Ef þú hefur frjálst val um hvar þú ávaxtar skyldulífeyrissparnaðinn þinn og vilt faglega stýringu þá er Frjálsi lífeyrissjóðurinn góður kostur. Jafnframt stendur öllum til boða að ávaxta viðbótarlífeyrissparnað sinn hjá Frjálsa lífeyrissjóðnum. Þú færð ítarlegar upplýsingar um sjóðinn í næsta útibúi Arion banka, á www.frjalsilif.is eða með því að senda fyrirspurn á lifeyristhjonusta@arionbanki.is.
Frjálsi 1
9,6%
Frjálsi 2
Frjálsi 3
Frjálsi Áhætta*
12,8%
12,8%
15%
11,1% 9,6%
9,8%
6,0%
10%
5%
1
Heill búningur á gínu. Tilbúinn 20. aldar upphlutur, víravirki eftir Ásmund en Guðrún saumaði.
2
Boðangur af upphlut; Handsmíðað víravirki eftir Ásmund en Guðrún saumaði.
Nafnávöxtun 30.06.2011 – 30.06.2012 5 ára meðalnafnávöxtun tímabilið 30.06.2007 – 30.06.2012 *Frjálsi Áhætta var stofnaður í ársbyrjun 2008 og því eru ekki til 5 ára tölur.
3
Faldtreyjuboðangur, skreyttur með flauelsskurði og snúrulagður og að sjálfsögðu handsaumaður af Guðrúnu. Tvær tegundir af knipli neðan af faldbúningspilsum.
4
Víravirkishólkur sem Ásmundur handsmíðaði.
sem má lagfæra og smíða inn í og síðan eru það gjarnan mæðurnar sem sauma búning á dæturnar og þannig koma margir að verkinu, oft á löngum tíma.“
SÉRBLAÐ UM NÁMSKEIÐ Föstudaginn 24.ágúst júlí fylgir Fréttatímanum sérblað um nám og námskeið. Þar verða kynnt námskeið sem hefjast á haustmánuðum og hvað skólar og fyrirtæki bjóða upp á slíkt fyrir fróðleiksfúsa Íslendinga. Áhugasamir hafið samband við oskarfreyr@frettatiminn.is HELGAR BLAÐ
% 0 8 30SL ÁT TUR AF
© ILVA Ísland 2012
Y FI R
IR Ð I L U ÖR V 0 0 5 1
Á
ÐI R E V ÐU U K K LÆ
N I M Ý R R I R Y F M U RÝM I N N U N Í L T S HAU
ILVA Korputorgi, s: 522 4500 www.ILVA.is - laugardaga 10-18 sunnudaga 12-18 mánudaga - föstudaga 11-18:30
einfaldlega betri kostur
R A G N LA A S Laxabeygla Reyktur lax, egg, graflaxsósa og salatblanda 895,Bjóðum uppá vaxtalaust lán til 6 mánaða
sendum um allt land
NÚ 595,-
BEYGLA MÁNAÐARINS
18
viðtal
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Þrálát veikindi Völu greind í kjölfar viðtalsins
Vigdís Vala Valgeirsdóttir: Sjúkdómseinkennin koma einstaka sinnum ef ég er búin að yfirkeyra mig en aldrei í jafnmiklum mæli og þegar þau voru verst. Ljósmyndir Hari.
Vigdís Vala Valgeirsdóttir fékk útskýringu á erfiðum veikindum eftir viðtal í Fréttatímanum í janúar þegar lesandi kannaðist við einkennin. Hún hafði leitað til ótal sérfræðinga sem ekki vissu hvað hrjáði hana. Hún var sýkt af eitrun vegna myglusvepps en er nú á svo miklum batavegi að hún hefur stofnað hljómsveit og kemur einnig reglulega fram með föður sínum, tónlistarmanninum Valgeiri Guðjónssyni.
V
igdís Vala Valgeirsdóttir hafði átt í mjög erfiðum veikindum í þrjú ár án þess að læknar kæmust að orsökunum. Í janúar birti Fréttatíminn viðtal við Völu, eins og hún er kölluð, og föður hennar, Valgeir Guðjónsson tónlistarmann í tilefni af 60 ára afmælistónleikum hans. Þar lýsti hún einkennunum sem ollu því að hún var oft lengi rúmliggjandi: líkamlegur doði og lömunartilfinning, brengluð raunveruleikaskynjun og sjóntruflanir. Eftir að viðtalið birtist hafði lesandi samband við móður Völu, Ástu Kristrúnu Ragnarsdóttur, og kannaðist við lýsinguna því sonur hans hafði átt við svipuð veikindi að stríða án þess að hafa fengið sjúkdómsgreiningu. Hann hafði síðar greinst með eitrun vegna myglusvepps á heimilinu. Lesandinn reyndist hafa rétt fyrir sér. Veikindi Völu voru af sama toga. „Við bjuggum í nýju húsi í Vesturbænum og þess vegna hafði kannski engum dottið þetta í hug,“ segir Vala. „Það kom hins vegar í ljós þegar við fórum að skoða málið að það höfðu orðið vatnsskemmdir eftir leka í baðherbergi hússins áður en við fluttum í það en okkur var talin trú um að það væri allt afgreitt mál. Herbergið mitt var við hliðina á baðherberginu en þegar við fluttum út kom í ljós að í veggnum á milli herbergisins og baðherbergisins var allt svart af myglusveppi,“ segir Vala.
ætlaði ég svo að taka upp fag sem ég hafði ekki getað tekið vegna veikindanna af heilsunni en þá veiktist ég rosalega,“ segir Vala. „Þetta var fyrst eins og flensa. Ég var alveg ónýt í þrjár vikur og gat ekki klárað þetta próf. Ég þurfti því að skipta um námsbraut sem ég er reyndar mjög þakklát fyrir í dag,“ segir Vala. „Heimurinn hefur alltaf eitthvert plan,“ bætir hún við hlæjandi. „Síðan byrjaði ég aftur í skólanum og veit ekki betur en ég hafi bara verið með flensu en var svo nánast alveg frá skóla allan þann vetur og næsta líka.“ Einkennin lýstu sér með útlimadoða og lömun, ofskynjunum og sjóntruflunum. „Ég gat ekki lesið en er samt með fullkomna sjón. Þetta helltist yfir mig í köstum og ég átti kannski góðan dag inn á milli, en sjaldnast marga í einu. Þegar var minna álag á mér á sumrin gat ég farið út úr húsi því ég var ekki jafn slæm,“ lýsir hún. Oft á tíðum þurfti að halda á Völu ef hún þurfti að komast á salerni því hún stóð ekki undir sér sjálf. „Ég vann einu sinni við umönnun á Grund og það var álíka mikið mál að koma mér út úr rúmi og þeim sjúklingum sem ég annaðist þar. Það þurfti að hjálpa mér að setjast upp í rúminu. Þegar ég var skárri og komst fram úr lenti ég stundum í því að fæturnir gáfu sig og ég hrundi einfaldlega í gólfið. Mamma var með mér vakin sem sofin og veit ég að þetta var henni mjög erfiður tími líka. “
Á góðum batavegi
Læknar stóðu ráðþrota gagnvart veikindum Völu. „Það var alltaf verið að benda á einkirningasóttina og sagt að fólk sem hefði fengið einkirningasótt gæti verið að glíma við eftirköst í langan tíma á eftir. Ég fór til rosalega margra sérfræðinga og þegar þeir gátu ekki bent á neitt annað þá var alltaf sagt að þetta væru bara eftirköst af einkirningasóttinni. Mér fannst það mjög skrítið því ég hafði alveg heyrt um slæm eftirköst af þessum veikindum í allt að þrjú ár en aldrei lömun eða slíkt, kannski bara síþreytu. Einkenni mín voru miklu meira en það,“ segir hún. Aðspurð segir hún ótrúlega sárt að hafa ekki fengið sjúkdómsgreiningu allan þennan tíma. „Með alla þessa fínu lækna. Mér fannst það eiginlega átakanlegra að vita ekki hvað þetta var heldur en það að vera veik vegna þess að það hefði verið miklu betra að vita hvað ég var að eiga við og hvernig lausnin á því væri. En það var engin lausn, ég þurfti alltaf bara að bíða og sjá og ég er ekkert þolinmóðasta manneskjan í heiminum,“ segir hún og hlær. „Þetta kannski barði það inn í hausinn á mér að maður verður að vera þolinmóður.“
Fjölskyldan flutti úr húsinu nokkru áður en sjúkdómsgreiningin kom í ljós en Vala hefur verið á góðum batavegi síðan. „Ég fann strax að heilsa mín skánaði þegar við fluttum úr húsinu síðasta sumar og ég er búin að vera á stöðugum batavegi síðan. Ég er nánast orðin einkennalaus að mestu og hljóp til að mynda 8 kílómetra um daginn, það er metið mitt núna,“ segir hún og hlær. „Einkennin koma einstaka sinnum ef ég er búin að yfirkeyra mig en aldrei í jafnmiklum mæli og þegar þau voru verst. Ég hef verið með fullkomið jafnvægi og fæturnir hafa ekkert verið að gefa sig undan mér.“ Vala veiktist á fyrsta ári sínu í Menntaskólanum í Reykjavík en hún útskrifaðist þaðan nú í vor. Henni tókst að ljúka náminu á réttum tíma þrátt fyrir að hafa lítið geta mætt í skólann á öðru og þriðja ári vegna veikindanna. „Þetta byrjaði með því að ég fékk einkirningasótt. Ég varð mjög veik og var frá skóla í tvo mánuði. Þegar ég kom aftur í skólann eftir páska og var þá bara ágætlega hress en var samt ennþá að jafna mig. Í sumarfríinu
Bentu alltaf á einkirningasóttina
Sigríður Dögg Auðunsdóttir sigridur@ frettatiminn.is
Fékk lyf við MS
Ég er nánast orðin einkennalaus að mestu og hljóp til að mynda 8 kílómetra um daginn, það er metið mitt núna.
Vala náði að ljúka menntaskóla og útskrifaðist í vor „Það hjálpaði mér mjög mikið að einn læknir gaf mér lyf sem notuð eru við MS sjúkdómnum enda eru einkennin svipuð. Ég lenti reyndar í því að fara til læknis sem var handviss um að ég væri með MS. Hjartað í mér sökk við þær fréttir. Ég fór í rannsóknir og þá kom í ljós að þetta var ekki MS. En MS lyfið virkaði samt sem áður á einkennin og gerði mér kleift að læra meira en ella og ég gat farið í skólann. En Vala lá ekki aðgerðalaus í rúminu heldur nýtti tímann og kenndi sjálfri sér á gítar. „Ég reyni að líta á björtu hliðarnar og vera í rauninni þakklát fyrir þessi veikindi. Þau eru búin að kenna mér ótrúlega margt, til dæmis hvernig maður getur verið einn með sjálfum sér. Og hvernig maður getur gert það besta úr því versta. Ég kynntist frábærum vinkonum sem spiluðu með mér og ein þeirra er með mér í nýja bandinu mínu. Ég hefði aldrei tekið mig til og farið að leita mér að spilafólki ef ég hefði ekki byrjað að spila og ég hefði örugglega ekki byrjað að spila ef ég hefði ekki veikst. Það var alltaf svo mikið að gera hjá mér í skólanum og svoleiðis þannig að ég hafði alveg nóg á minni könnu.“
Lærði að spila á gítar rúmföst
En hvernig stendur á því að gítaráhuginn kviknaði ekki fyrr hjá henni þar sem hún ætti nú að hafa fæðst með gítarinn í fanginu ef svo má að orði komast? „Ég lærði á píanó sem barn alveg frá fimm ára aldri í svona níu ár. En það var kannski aðeins meiri skóli þar sem ég var aðallega að læra að spila eftir nótum. Þegar ég tók síðan gítarinn upp var það allt einhvern veginn frjálslegra og mér fannst ég geta farið að gera eitthvað sjálf sem ég hugsaði ef til vill ekki út í áður.“ Vala er farin að spila á píanóið aftur Framhald á næstu opnu
Krumma
20
viðtal
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Öryggi - Gæði - Leikur
Um myglusvepp:
Rannsóknir hafa sýnt fram á tengsl á milli þess að búa þar sem raki er viðvarandi og heilsufars. Sterkustu tengsl eru á milli raka í húsnæði og astma, öndunarfæraeinkenna og svefntruflana þar sem raki er viðvarandi í gólfi. Raki í steyptu gólfi getur valdið niðurbroti efna í steypu, gólfefnum og límum sem hefur neikvæð áhrif á gæði innilofts. Þar sem raki er í steyptu gólfi er algengara að íbúar finni til einkenna í nefholi og hálsi en þar sem raki er ekki til staðar.
Mikið úrval af Lyra föndurvörum.
Einkenni sem geta komið fram eru talin upp hér:
LEGO há-og lágstafir. Verð 6.500 kr.
Fullorðnir
Nýtt mekkanó í verkfæratöskum. Verð 3.800-7.148. Stærfræðispil Verð 5.734 kr.
Plus-Plus kubbarnir eru vinsælir sem kennslu- og leikefni
Pabbi er fyrirmynd mín í tónlist. Ég uppgötvaði Spilverk þjóðanna allt of seint og svo Stuðmenn og Hrekkjusvínaplötuna. Ég er alveg grjótharður aðdáandi tónlistarinnar hans.
ásamt því að spila á gítar og semja lög. „Ég er ekkert sérstakur píanóleikari en ég hef allt aðra tengingu við það núna. Ég hafði alveg gaman af píanónáminu á sínum tíma en þetta var ekkert sem ég hafði sjálf ákveðið að ég vildi gera. Þetta var meira svona skemmtileg skylda,“ segir hún og hlær, „sem er alls ekki það sem ég er að upplifa með tónlistina í dag. Það er engin skylda, bara skemmtun.“
Eigum nóg efni fyrir sólarhring
Leikur að læra margföldunartöfluna.
Vala er nýbúin að stofna hljómsveit ásamt tveimur vinkonum, Unni Söru Eldjárn og Silju Rós Ragnarsdóttur, sem syngja báðar og semja lög. „Við
tækifæri, nú síðast á Tónlistarhátíðinni Bræðslunni á Borgarfirði eystra sem fram fór um helgina. Stærsti viðburðurinn var hins vegar 60 ára afmælistónleikar Valgeirs sem haldnir voru í Hörpu í ársbyrjun. „Það var alveg stórkostleg upplifun. Ég vissi ekkert hvað ég var að koma mér út í enda hafði ég bara verði búin að spila fyrir mest 50 manns þegar þetta var og svo stend ég þarna fyrir framan heila Eldborg,“ segir Vala. „Pabbi bað mig um að gefa sér í afmælisgjöf að syngja fyrir sig í Hörpu og ég gerði það. Þetta var alveg sérstök upplifun – og mögnuð.“
Verð 2.890 kr.
BRIO náttúrulegir trékubbar 50 stk.
Verð 5.305 kr.
Gylfaflöt 7, 112 Reykjavík 587-8700 www.krumma.is
Auðvitað fæ ég tækifæri sem ég fengi kannski ekki ef hann væri ekki pabbi minn. En ég vona að það sé ekki eingöngu vegna þess. erum alveg með nóg efni til að spila í meira en sólarhring samfleytt,“ segir hún og hlær. Auk þeirra eru í hljómsveitinni Borgþór Jónsson bassaleikari, Helgi Reyr Guðmundsson trommari, Sindri Bergsson á gítar og Jón Birgir Eiríksson píanóleikari. Hljómsveitin hefur hlotið nafnið Líparít. „Við stelpurnar ákváðum bara að stofna hljómsveit og tíndum saman úr öllum áttum einhverja flinka stráka með okkur sem við vissum að voru betri að spila á hljóðfæri en við,“ segir Vala og hlær. „Þetta er allt saman mjög nýtt en við ætlum að koma fram á Menningarnótt, spilum í Iðnó klukkan þrjú.“ Aðspurð segist Vala ekkert hafa á móti því að leggja fyrir sig tónlistina. Hún segir það hins vegar ekki auðveldasta starf í heimi og því sé hún búin að skrá sig í sálfræði í Háskólanum í haust. Með því sameinar hún starfsgreinar beggja foreldra sinna því Ásta er náms- og starfsráðgjafi og reka þau saman Nemaforum á Lækjartorgi, sem er menningarhús þar sem boðið er upp á námskeið og tónleika. Vala hefur einnig komið reglulega fram með pabba sínum við ýmis
Mikill aðdáandi pabba síns
Hún viðurkennir að auðvitað geti það hjálpað henni að komast áfram í tónlistinni verandi dóttir Valgeirs Guðjónssonar. „Auðvitað fæ ég tækifæri sem ég fengi kannski ekki ef hann væri ekki pabbi minn. En ég vona að það sé ekki eingöngu vegna þess.“ Hún segist mikill aðdáandi pabba síns. „Hann er fyrirmynd mín í tónlist. Ég uppgötvaði Spilverk þjóðanna allt of seint og svo Stuðmenn og Hrekkjusvínaplötuna. Ég er alveg grjótharður aðdáandi tónlistarinnar hans.“ Hún segir ómetanlegt að eiga hann að í tónlistinni. „Hann er með svo mikla reynslu og alltaf með góð ráð. Hann kemur líka alltaf með rosalega prófessjónal gagnrýni þannig að ég get tekið mark á honum og þar af leiðandi verið aðeins ákveðnari og öruggari með það sem ég er að gera.“ Þó svo að Vala sé komin með eigin hljómsveit er hún ekki hætt að koma fram með pabba sínum. „Nei, alls ekki. Við ætlum næst að halda tónleika í Nemaforum um verslunarmannahelgina.“
Einkenni— koma ekki öll fram—einstaklingsbundið. Þreyta, eða sífelldur höfuðverkur, stundum eins og mígreni. Ennisholubólgur, óþægindi og síendurteknar sýkingar. Hósti, þurrkur eða sviði í hálsi, eða sviði í lungum, hrotur. Tíð þvaglát, tíður niðurgangur eða aðrar meltingartruflanir. Sjóntruflanir, minnistruflanir, snertiskyn, doði og dofi í útlimum, ljósnæmni, rafmagnsviðkvæmni. Jafnvægistruflanir, Kvíði, þunglyndi, svefnvandamál. Áreiti í slímhúð—öndunarfæri og melting. Þroti, bjúgur Húðvandamál, þurrkur eða útbrot. Liðverkir, stingir, eða aðrir óútskýrðir verkir. Fæðuóþol, óþol gegn t.d. hnetum, brauði, msg, mjólkurvörum eða öðru. Þyngdaraukning eða þyngdartap án skýringa Einkenni eins og hjá börnum
Börn Einstaklingsbundið hvaða einkenni koma fram og hversu sterkt Ef þessi einkenni koma fram án eðlilegra skýringa nefrennsli, hitasveiflur, eyrnaverkur, þrýstingur í eyrum (eins og hellur), hósti, astmi, lungnabólga, bronkítis höfuðverkur eða einkenni frá ennisholum. útbrot (líkt exem), þurr húð, roða í kinnar, rauða flekki í framan, þurra bletti eða sprungna húð, kláði. sveppasýking á bleyjusvæði eða annars staðar tíðar sýkingar, RS og bakteríur verk í fætur eða liðamót—oft framan á sköflungi eða í hnjám Magakrampi, meltingartruflanir, niðurgangur eða harðlífi. Óróleiki, athyglisbrestur og einkenni ofvirkni, einbeitingarskortur, skapbrestir. Í slæmum tilfellum hægist á þroska og einkenni frá taugakerfi koma fram. Fæðuóþol t.d mjólkurvörur ofl. Rétt þykir að benda á að það eru aðrir umhverfisþættir sem geta haft neikvæð áhrif á loftgæði innandyra. Það eru neikvæð tengsl á milli raka í húsnæði og heilsu. Ef grunur leikur á að myglusveppir vaxi í húsnæði er mikilvægast að finna upptök raka og ástæðu fyrir því að þeir nái að vaxa. Myglusveppir geta ekki vaxið nema þar sem raki er til staðar. Raki getur myndast til dæmis þar sem húsnæði lekur, lagnir hafa rofnað, einangrun er ábótavant eða þar sem loftflæði er lítið. Afar brýnt er að bregðast fljótt og örugglega við ef vatnstjón á sér stað og koma í veg fyrir að byggingarefni séu blaut. Gró myglusveppa eru alls staðar loftborin. Myglusveppir verða ekki vandamál innandyra nema þar sem raki er óeðlilega mikill í lofti eða í byggingarefnum og gróin vaxa upp og mynda myglu. Af husogheilsa.is
rfi Nýtt rakake nmeti æ r g g o i t x fyrir áve
ÍSLENSKT KJÖT
PlóMur í öskju
Við gerum meira fyrir þig
399 kr./Pk.
h&g veislusalat, 100 g
Ú
TB KJÖ ORÐ
B
bestir í kjöti
I
R
laMbalæri, heiðMerkurkryddað
Ú
kr./Pk.
verslunarmanna-
KJÖTBORÐ
1399
þykkvabæjar grillkartöflur
398
helgina!
kr./kg
kr./Pk.
100% akjöt! Naut
ÍSLENSKT KJÖT
ÍSLENSKT KJÖT
NÝtt!
nóatúns gróf haMborgarabrauð, 2 stk. í Pk.
134
20%
kr./Pk.
R
Ú
bestir í kjöti
I
Ú
KJÖTBORÐ
3998
169
B
kr./stk.
Ú
kr./kg
Ú
I
bestir í kjöti
TB KJÖ ORÐ
I
B
R
KJÖTBORÐ
TB KJÖ ORÐ
R
I
laMbainnlæri
ungnauta haMborgari, 90 g
R
afsláttur
3198
Opið alla
I
526
R
237
ÍSLENSKT KJÖT
ÍSLENSKT KJÖT
gunnars sósur, 4 tegundir, 200 Ml
kr./stk.
20% afsláttur
Ú
kr./kg
Merrild kaffi, 500 g
915
KJÖTBORÐ
kr./Pk.
20% afsláttur
RF
ISKBORÐ
F
ferskir í fiski
kr./kg
K B OR Ð I FIS
1598
Ú
blálöngusteik M/ sítrónusMjöri
I
Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillur og/eða myndabrengl.
bestir í kjöti
I
Ú
I
R
1998
2548
B
Ú
kr./kg
TB KJÖ ORÐ
KJÖTBORÐ
bestir í kjöti
R
I
B
fylltar grísalundir
R
TB KJÖ ORÐ
Ú
1598
R
I
laMbalærissneiðar
Maryland kex, 4 tegundir
eMMess daiM- og hnetutoPPar, 6 stk.
839
kr./Pk.
1049
OPIÐ ALLA VERSLUNARMANNAHELGINA Hamraborg – Nóatún 17 – Hringbraut – Austurver – Grafarholt
145
kr./Pk.
N I Ð O B L I T A L Ó SK
! N I M KO
Yfir 60 gerðir af fartölvum frá fjórum af sterkustu framleiðendum heims !
Tölvulistinn er umboðsaðili fyrir Toshiba á Íslandi sem er einn af stærstu framleiðendum heims í fartölvum. Ánægðir fartölvueigendur Toshiba skipta tugþúsundum á Íslandi enda þekktar fyrir að vera traustar tölvur með lága bilanatíðni og langan líftíma. Gæði sem borga sig. Skólalínan frá Toshiba í ár er mjög fjölbreytt á frábærum verðum, allt frá 15,6“ fartölvu á 59.990.
Fartölvulínan frá Asus í ár er sérstaklega glæsileg. Nýju Zenbook vélarnar eru Ultrabook vélar sem eru rúmlega kíló á þyngd og örþunnar en samt með öflugri örgjörvum og hraðari vinnslu en sambærilegar vélar. Bestu vélarnar í skólann - bæði mjög meðfærilegar og öflugar. Fartölvulínan er mjög spennandi og spannar allt frá 10“ vélum á 49.990 upp í flottustu leikjavélina á 339.990.
Við erum stoltir að kynna Apple skólatölvurnar sem hluta af úrvalinu okkar í fyrsta sinn. Apple er eitt af vinsælustu vörumerkjum heims og þekktir fyrir tölvur í hæsta gæðaflokki. Skólalínan frá Apple samanstendur af hinni örþunnu MacBook Air og öflugu MacBook Pro með Retina skjá. Tölvulistinn býður Apple tölvurnar á lækkuðu verði auk þess sem viðskiptavinir okkar fá MacBook Pro með tvöfalt meira vinnsluminni en frá framleiðanda – innifalið í verðinu. Meira fyrir peninginn.
Tölvulistinn hefur flutt inn Acer í fjölda ára með góðum árangri. Í skólalínunni í ár eru meðal annars litríkar 10“ vélar í Acer One línunni, öflugar Acer Aspire vélar á frábæru verði og örþunnar Acer Timeline. Einn af helstu styrkleikum Acer er að maður fær mikið fyrir peninginn. Fartölvur sem endast vel og eru öflugar í senn.
OPIÐ
10-18
ALLA VIRKA DAGA
Lokað um verslunarmannahelgina
6 VERSLANIR UM ALLT LAND
0% VEXTIR Í ALLT AÐ 12 MÁNUÐI
ALDREI
! L A V R Ú MEIRA 10 bestu ástæður þess að kaupa skólatölvuna í Tölvulistanum ! 1. LÆGRA VERÐ
Tölvulistinn er stærsta tölvuverslun landsins með mikinn fjölda viðskiptavina. Vegna vinsælda fartölva fyrir skólann tekst okkur að ná hagstæðari innkaupum með magnkaupum og lækka verðið. Hvort sem þig vantar fartölvu fyrir skólann, heimilið eða vinnuna þá er góður tími núna til að endurnýja.
2. TRAUST MERKI
Við bjóðum einungis upp á fartölvur sem við höfum langa og góða reynslu af. Hjá okkur færðu tölvur frá fjórum af sterkustu fartölvuframleiðendum heims – Toshiba, Asus, Apple og Acer.
3. MIKIÐ ÚRVAL
Í verslunum okkar erum við með yfir 60 gerðir af fartölvum. Eigum allt frá þeim minnstu og einföldustu upp í þær stærstu og öflugustu. Allir geta fundið það sem hentar best.
4. LÁG BILANATÍÐNI
Við veljum framleiðendur sem státa af lágri bilanatíðni. Öll þau vörumerki sem við bjóðum hafa reynst okkar viðskiptavinum vel í fjölda ára. Toshiba og Asus voru með lægstu bilanatíðni allra fartölvuframleiðenda í rannsókn sem var gerð á bilanatíðni 30.000 fartölva hjá Square Trade.
5. TRAUST ÁBYRGÐ
Tölvulistinn hefur rekið öflugt tölvuverkstæði í 19 ár, sem leggur metnað í að veita skjóta og góða þjónustu. Það skiptir miklu máli að versla við trausta aðila með gott þjónustuverkstæði.
6. 0% VEXTIR Í 12 MÁNUÐI
Hvaða fartölvu sem þú velur getur þú greitt með því að skipta niður vaxtalaust í 12 mánuði á greiðslukorti. Eini kostnaðurinn felst í 3,5% lántökugjaldi og lágu færslugjaldi kr. 340 á mánuði.
7. GULLTRYGGING
Með 3 ára gulltryggingu Tölvulistans lengist ábyrgðartíminn í 3 ár auk þess sem fartölvan er að fullu tryggð fyrir þjófnaði eða tjóni án sjálfsábyrgðar öll þrjú árin. Gerist ekki betra.
8. SSD STÆKKANLEGAR
Nær allar fartölvur okkar eru breytanlegar fyrir SSD diska. Í ágúst bjóðum við sérstakt tilboð á uppfærslu í SSD. Með SSD verður fartölvan mun hraðvirkari, hljóðlátari og þolir betur hnjask en með hefðbundnum hörðum diski.
9. TVÖFALDAÐU MINNIÐ FYRIR LÍTIÐ
Flestar okkar fartölvur koma með 4GB vinnsluminni. Fyrir aðeins 5.990 færðu tölvuna þína með 8GB vinnsluminni sem stóreykur vinnsluhraða fartölvunnar.
10. VÍRUSTRYGGING
Það skiptir miklu máli fyrir vinnslu fartölvunnar að halda vírusum frá henni. LyklaPétur frá FRISK er rammíslensk vírusvörn sem er meðal þeirra bestu í heiminum. Þeir sem fá sér Lykla-Pétur með fartölvunni hjá Tölvulistanum fá ekki einungis örugga vírurvörn heldur ókeypis fjarþjónustu og aðstoð frá sérfræðingum FRISK ef tölvan fær vírus.
REYKJAVÍK
SUÐURLANDSBRAUT 26 Sími 414 1700
AKUREYRI GLERÁRGÖTU 30 Sími 414 1730
EGILSSTAÐIR KAUPVANGI 6 Sími 414 1735
KEFLAVÍK HAFNARGÖTU 90 Sími 414 1740
SELFOSS
AUSTURVEGI 34 Sími 414 1745
HAFNARFJÖRÐUR REYKJAVÍKURVEGI 66 Sími 414 1750
24
fréttir vikunnar
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Vikan í tölum
13
Sýknaður í Taílandi Brynjar Mettinisson, sem setið hefur í fangelsi í Taílandi frá því í júní í fyrra, var sýknaður fyrir dómi en réttarhöldum yfir honum lauk fyrir rúmum mánuði.
Makríll lækkar um fimmtung Verðlækkun á makrílafurðum frá síðasta ári gæti verið hátt í 20 prósent í erlendri mynt, segir Brynjar Kristgeirsson, framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar í Vestmanneyjum.
árum skilaði Arnar Eggert Thoroddsen í tónlistarskrif í Morgunblaðið. Hann gefur út greinasafn með skrifum sínum í haust.
Íslendingar í yfirdráttarlánin á ný
74
milljarða króna skulda íslensk heimili í yfirdrátt. Það jafngildir því að hvert mannsbarn hér á landi skuldi 230 þúsund krónur. Samanlagðir ársvextir landsmanna eru 9,3 milljarðar króna sem jafngildir gerð Vaðlaheiðarganga.
60
Íslendingar eru farnir að nota yfirdráttarlán af krafti á ný. Þau hafa hækkað um rúma fjóra milljarða í júnímánuði, en um tíu milljarða alls frá áramótum.
prósenta hlutur í Tryggingamiðstöðinni skipti um eigendur í vikunni. Hópur lífeyrissjóða og innlendra fjárfesta keypti hlutinn af Stoðum.
Sala hugbúnaðarfyrirtækis Íslenska hugbúnaðarfyrirtækið Friðrik Skúlason ehf hefur selt veiruvarnarhluta félagsins til bandaríska félagsins Commtouch.
Miðborg Reykjavíkur iðar af lífi á sólardögum eins og þeim sem buðust í vikunni. Erfitt er að neita yngri kynslóðinni að fá að máta sig á hliðinu sem lokar af bílaumferð við Skólavörðustíginn.
Þrengt að lögreglunni Of langt hefur verið gengið í niðurskurði fjárframlega til lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu og er hún komin að hungurmörkum segir lögreglustjóri höfuðborgarsvæðisins.
Lífeyrissjóðir kaupa í TM Stoðir hf. hafa samið um sölu á sextíu prósent hlut í Tryggingamiðstöðinni til hóps lífeyrissjóða, meðal annars Lífeyrissjóðs verzlunarmanna, Söfnunarsjóðs lífeyrisréttinda og Sameinaða lífeyrissjóðsins, auk annarra fjárfesta.
Eigendaskipti á Sægreifanum Sægreifinn Kjartan Halldórsson hefur selt samnefndan veitingastað sinn við Reykjavíkurhöfn. Við stýrinu tekur ung kona sem hefur starfað á staðnum, Elísabet Jean Skúladóttir, og maður hennar Daði Steinn Sigurðsson.
Bekkjabílar leyfðir áfram Bekkjabílaakstur verður með hefðbundnu sniði á Þjóðhátíð Vestmannaeyja, en til umræðu hefur verið að banna þá hefð að hátíðargestir séu fluttir á yfirbyggðum vörubílspalli.
Ekki stórfelldur niðurskurður í fjárlagafrumvarpinu Ekki verður ráðist í stófelldar niðurskurðaraðgerðir samkvæmt fjárlagafrumvarpi næsta árs, að sögn efnahagsog viðskiptaráðherra. Aðhalds verður áfram gætt í rekstri.
ára var bandaríski rithöfundurinn Gore Vidal þegar hann lést í vikunni.
Ljósmynd/Hari
Ráðherranefnd skoðar Nubo Hópur ráðherra mun skoða hugmyndir kínverska fjárfestisins Huangs Nubos um uppbyggingu ferðaþjónustu á Grímsstöðum á Fjöllum og aðkomu ríkisins að þeim.
86
Stórasta sál í heimi Fáir eru meðvitaðari um ágæti og dug þjóðarinnar en forseti vor sem hefur nú greint íslenska þjóðarsál og komist að því að í kjarna hennar er handbolti.
Illugi Jökulsson Kjarni þjóðarsálarinnar. Jahá, einmitt.
Hildur Lilliendahl Viggósdóttir Hann kristallast í karlalandsliðinu í handbolta. Eða eitthvað ...
Jónas Kristjánsson Skoðun Ólafs Ragnars á handbolta er hin sama og á útrásinni, hástemmd sem fyrr. Enn segir hann þjóðarsálina að verki.
Fríða Garðarsdóttir Ísland er samt ekki best í heimi. Nennir ekki bara einhver að vekja mig þegar við förum að tapa?
Lára Hanna Einarsdóttir Þetta finnst mér ógeðslega fyndið. Forsetinn að fabúlera – eina ferðina enn!
Örn Úlfar Sævarsson Fjöldi íþróttaiðkenda á Íslandi flokkaður eftir greinum 2010: Knattspyrna: 20.775, golf: 16.919, hestaíþróttir: 11.408, fimleikar: 8.1336, kjarni þjóðarsálarinnar: 7.019.
Heitustu kolin á
Einu sinni, einu sinni enn
Að falla með sæmd
Ólafur Ragnar Grímsson var á miðvikudag settur í embætti forseta Íslands við fimmta sinn við hátíðlega athöfn. Fáir voru þó í kjólfötum á Facebook.
Fólk beið spennt á Facebook á þriðjudagskvöld eftir því að Ragna Ingólfsdóttir, sem var á sigurbraut, mætti Jie Yao í badminton á ólympíuleikunum.
Gísli Ásgeirsson
Sigríður Pétursdóttir
Sér að ÓRG verður settur inn í dag. Hann hlaut 4 ára dóm en sækir væntanlega um reynslulausn eftir 2 ár.
Hún er svo flott þessi stelpa og gott hjá henni að hætta á toppum. Viss um að henni mun ganga vel hvað sem hún tekur sér fyrir hendur næst.
Gunnar Smári Egilsson Ná Ólafur og Dorrit ekki örugglega að koma sér til London fyrir leikinn á móti Svíum? Ég sé ekki hvernig strákarnir okkar eigi að hafa Svía ef þjóðviljinn er ekki á staðnum.
Björn Birgisson Fimmti innsetningardagur forsetans á morgun. Sendi af því tilefni mínar innilegustu samúðarkveðjur til þjóðarinnar. En þetta vildu hægri mennirnir. Skjótt munu þó veður skipast í lofti. Sannið þið til.
Þorfinnur Ómarsson Ragna stóð sig frábærlega og var ekkert annað en óheppin að vinna ekki aðra lotuna. Glæsileg íþróttakona, bravó! Annars nokkuð skondið að horfa á badminton þegar maður er vanur því að horfa á tennis...
Kjartan Guðmundsson
að tapa viðureign í badmintoni. Hljómar eins og betra sjónvarpsefni en Litbrigði lífsins.
Launauppbótin er á himnum Raunveruleikatengdir menn á Facebook ráku upp stór eyru og ramakvein þegar fréttist að prestar væru með hærri grunnlaun en læknar.
Andri Þór Sturluson Við borgum fólki meira fyrir að ljúga að börnum og dauðhræddum en við borgum fyrir að lækna fólk. Við erum villimenn.
Þráinn Bertelsson Þetta er sennilega til marks um sigur andans yfir efninu. Eða öfugt?
Agnar Kristján Þorsteinsson Óhefðbundnar lækningar hafa nú verið metnar meir hér á landi heldur en menntað fagfólk í heilbrigðisgeiranum svo þetta kemur ekki á óvart.
Af hverju er Ragna að keppa við 86 ára gamla konu?
Einar Bergmundur
Hafsteinn Hauksson
Baldur Kristjánsson
Af hverju er RÚV ekki að sýna frá þessu? Ástæða frestunarinnar á Rögnu eru tvö lið að keppast um
Prestar taka við mistökum lækna...
15.000 manns eða því sem næst verða samankomnir á Þjóðhátíð í Eyjum um helgina þar sem Ronan Keating er aðalnúmerið. Metfjöldi á hátíðina er 17.000 manns.
4
innbrot voru að meðaltali framin á dag á höfuðborgarsvæðinu í fyrra. Innbrotum fækkaði þó um þriðjung frá árinu á undan.
Mér veitir ekkert af þessu enda þurftafrekur. Ef þetta væri öfugt væri ég læknir.
Góð vika
Slæm vika
fyrir hljómsveitina Of Monsters and Men
fyrir Heimi Hannesson sem hætti við formannsframboð
Tilnefnd til MTV-verðlauna
Leðjuslagur eða skortur á stuðningi
Lítið lát er á velgengni íslensku hljómsveitarinnar Of Monsters and Men en hún var í vikunni tilnefnd til MTV-verðlauna sem afhent verða 6. september næstkomandi fyrir bestu listrænu stjórnun myndbands við lagið Little Talks. Tilnefnd í sama flokki eru tónlistarmennirnir Katy Perry, Drake, Lana Del Rey og Regina Spektor. Verðlaunahátíðin fer fram í Los Angeles. Fyrsta plata hljómsveitarinnar, My Head Is An Animal, fór í 6.sæti bandaríska Billboard-listans og seldi hljómsveitin 55 þúsund eintök í fyrstu viku í sölu þar í landi. Engin íslensk hljómsveit hefur náð svona hátt áður. Þá lék sveitin nýlega í spjallþætti Jay Leno. Of Monsters and Men stóð efst hljómsveita í Músíktilraunum árið 2010.
Heimir Hannesson ætlaði að bjóða sig fram gegn Áslaugu Örnu Sigurbjörnsdóttur, formanni Heimdallar, en hætti við á síðustu stundu og hélt því fram, í viðtölum og yfirlýsingu, að ógjörningur hefði verið að nálgast eðlileg kjörgögn fyrir kosningarnar. Þar sagði hann óheilbrigðan kúltúr, kosningasvik og leðjuslag einkenna ungliðahreyfinguna í Sjálfstæðisflokknum. Forráðamenn ungliðahreyfingarinnar og framkvæmdastjóri Sjálfstæðisflokksins svöruðu Heimi og könnuðust hvorki við kosningasvik né óheilbrigðan anda innan hennar og sögðu Heimi einfaldlega ekki hafa gert sér grein fyrir því að hann hefði ekki þann stuðning sem þyrfti. Fráfarandi stjórn og skrifstofa hefðu staðið rétt að öllu við undirbúning aðalfundar félagsins. Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir var sjálfkjörinn formaður Heimdallar.
Vik an sem var Útborgunardagur? Í fyrsta lagi þá hafði ég annað og betra að gera á þessum degi en að arka um í kjólfötum á göngum þingsins, Ólafi Ragnari til heiðurs. Björn Valur Gíslason, formaður þingflokks VG, nennti ómögulega að troða sér í kjól og hvítt og fylgjast með Ólafi Ragnari Grímssyni sverja embættiseið í fimmta sinn þann 1. ágúst. Maðkar í mysu? Samtals fenguð þið um 12 þúsund milljón krónur i vasann nokkrum vikum fyrir hrunið með því að selja verðlaus hlutabréf í Baug til Baugs. Hvar eru þessir peningar í dag ??? Jón Sullenberger, í Kosti, og fjölskylda Jóhannesar í Iceland hafa löngum eldað saman grátt silfur og Jón réðst til atlögu við Jóhannes á beinni línu DV.
HVÍTA HÚSIÐ / SÍA
Ekki spákona á Íslandi Ég hef engan áhuga á að láta allskonar viðvaninga sem þykjast vera tónlistarsérfræðingar hjá ykkur dæma mig. Indverska söngprinsessan Leoncie yfirgaf Ísland í fússi fyrir nokkrum árum en hefur enn metnað fyrir hönd landsins og vill keppa fyrir hönd þess í Eurovision. Hún gerir þá kröfu á Pál Magnússon útvarpsstjóra að hann sendi hana beint til keppni án forkeppni hér heima enda hefur mörlandinn löngum misskilið snilld hennar. Hreint kjötborð Ég skulda ekki neitt. Jóhannes Jónsson, löngum kenndur við Bónus en er nú orðinn Jói í Iceland, er risinn upp úr öskustó hrunsins, skuldlaus og vígreifur eins og kom svo berlega í ljós á beinni línu DV.
Alvöru hvítþvottur Þjóðremba sigraði í forsetakosningum ársins. Ólafur Ragnar Grímsson er meira en nokkru sinni fyrr baðaður í þjóðrembu. Ritstjórinn fyrrverandi, Jónas Kristjánsson, telst seint til helstu aðdáenda forsetans eins og greining hans á Ólafi Ragnari ber augljóst vitni.
MIKIÐ ÚRVAL BRÚÐARGJAFA Sérstök brúðkaupsgjöf FOR THE WAY IT´S MADE
Öll brúðhjón fá glæsilega svuntu með nöfnum sínum og brúðkaupsdegi ísaumuðum.
Íslensk kennslubók í matreiðslu fylgir. Gildir um KitchenAid hrærivélar
26
viðhorf
Helgin 3.-5. ágúst 2012
HVAÐ ER RAUNVERULEGT? Íslenskir loðdýrabændur meðal þeirra fremstu í greininni
Uppskera að verðleikum
L
Loðdýrarækt hérlendis blómstrar. Liðin er sú tíð þegar allt gekk á afturfótunum í greininni. Loðdýrabændur sjálfir tóku sér tak fyrir meira en áratug og endurskipulögðu atvinnuveginn. Árangurinn hefur ekki látið á sér standa. Íslenskir loðdýrabændur, það er að segja framleiðendur minkaskinna, eru með þeim allra fremstu í heiminum í framleiðslu og framleiðsluverðmæti. Þrjú lönd skara þar fram úr, Danir, Íslendingar og Norðmenn. Norðmenn voru í öðru sæti á eftir Dönum, hvað varðar verð og gæði, en fyrir tveimur árum tóku Íslendingar það yfir. Það var vitlaust gefið í upphafi loðdýraræktar hér Jónas Haraldsson á landi og vandinn sem þá jonas@frettatiminn.is var heimatilbúinn. Loðdýrarækt var ekki sett á laggirnar á eigin forsendum heldur til lausnar á vanda sauðfjárræktar og byggðaþróunar í landinu. Fólki var att út í greinina með óraunsærri lánafyrirgreiðslu og peningaaustri en grunnstoðirnar gleymdist að reisa, fóðurstöðvar, þekkingu og viðhald hennar. Fóðurverð var allt of hátt og fóðrið lélegt. Þetta var ávísun á að illa færi – sem og varð. Loðdýrabændur litu þá í eigin barm og hafa breytt vandræðum og taprekstri í vel rekna atvinnugrein sem veitir vinnu í dreifðari byggðum og skilar þjóðarbúinu dýrmætum gjaldeyri. Farið var í innflutning á erfðaefnum úr dýrum og því hefur verið haldið áfram síðan, það besta keypt frá Danmörku. Bændur fóru á námskeið hérlendis og erlendis, sýningar voru sóttar ytra, auk þess sem ráðunautar og aðrir sérfræðingar voru fengnir hingað til lands. Fóðurstöðvar nýta fiskúrgang, úrgang frá sláturhúsum og kjötvinnslustöðvum en ella færi mikið af þessum úrgangi í urðun.
FRUMSÝND 8. ÁGÚST
SENDU SMS SKEYTIÐ ESL TOTAL Á NÚMERIÐ 1900 OG ÞÚ GÆTIR UNNIÐ! FULLT AF VINNINGUM:
BÍÓMIÐAR TÖLVULEIKIR - DVD MYNDIR - GOS OG FLEIRA!
VILTU VINNA MIÐA?
9. HVER VINNUR! FJÖLDI AUKAVINNINGA
VINNINGAR AFHENTIR Í ELKO LINDUM. 199 KR/SKEYTIÐ. MEÐ ÞVÍ AÐ TAKA ÞÁTT ERTU KOMINN Í SMS KLÚBB.
WWW.SENA.IS/TOTALRECALL
Vandamáli er því breytt í peninga. Með seiglu og þrautseigju náðist frábær árangur. Því uppskera loðdýrabændur nú. Í úttekt Fréttatímans á loðdýrarækt í fyrra kom fram að heildarverðmæti greinarinnar losaði milljarð króna sem skilar sér nánast í hreinum gjaldeyri því lítið er flutt inn til búanna. Björn Halldórsson, formaður Sambands loðdýrabænda, hélt því fram þá að allar aðstæður hér á landi væru til að tífalda framleiðsluna. Þá væri verið að tala um verðmæti sem næmi hálfri loðnuvertíð. Sú þróun er hafin því loðdýrabændum fjölgar um tæpan fjórðung á þessu ári. Þrír nýir loðdýrabændur tóku til starfa í vor og að minnsta kosti tveir hefja loðdýrarækt í haust en fyrir voru búin 22. Ungir nýliðar koma inn í greinina. Þróunin er því jákvæð og bjartsýni ríkir. Góður árangur hefur aukið loðdýrabændum sjálfstraust. Íslenskir loðdýrabændur ganga inn í öflugt kerfi í Danmörku en uppboðshúsin í Danmörku eru með tæplega helming allrar minkaskinnasölu í heiminum og ráðandi í krafti stærðarinnar. Íslensk minkaskinn eru meðal þeirra dýrustu sem seljast nú en um þriðjungur alls útflutnings skinna frá Danmörku fer til Kína. Hinn mikli efnahagsuppgangur þar hefur leitt til þess að fjöldi Kínverja er orðinn mjög auðugur og sækir í dýra vestræna vöru, þar á meðal pelsa. Víða um lönd eru samtök fólks sem leggjast gegn framleiðslu skinna. Um skinnaframleiðslu og framleiðslu kjöts gildir hins vegar í meginatriðum hið sama, að vel sé búið að dýrunum og að sómasamlega sé staðið að slátrun þeirra. Það hversu Íslendingar standa framarlega í þessari grein sýnir að vel er að þeim málum staðið. Þeir sem til loðdýraræktar þekkja vita að bestu afurðirnar koma frá búum þar sem vandað er til verka og aðbúnaður dýranna er góður.
Frídagur verslunarmanna
Frítökuréttur ætti að fylgja
Þ
stéttir leggja sitt af mörkum til samfélagsann 13. september 1894 hélt ins þennan tiltekna dag eins og aðra. Má verslunarfólk á Íslandi frídag verslþar m.a. nefna lögreglumenn og heilbrigðunarmanna hátíðlegan í fyrsta sinn. isstarfsfólk. Það breytir þó ekki þeirri staðGerðist það skömmu eftir að flestir kaupreynd að verslunarfólk, sem þessi dagur er menn Reykjavíkur höfðu lýst því yfir á fésérstaklega helgaður, þarf í alltof mörgum lagsfundi í VR að þeir vildu gefa starfsfólki tilvikum að standa vaktina þegar það ætti sínu frí til skemmtanahalds. Hugmyndin einmitt að njóta dagsins fjarri skyldustörfvar sótt til Danmerkur og má segja að hún um. sé fyrsti vísirinn að orlofi á vinnumarkaði hér á landi. Til þess að tryggt yrði að Þeir sem starfa á grundvelli kjarasamndagurinn nýttist sem best tók VR að sér ings VR og SA/FA og standa vaktina fyrsta Stefán Einar Stefánsson mánudag í ágúst fá fyrir það greitt svokallað skipulagningu hátíðardagskrár sem hófst Formaður Landssammeð skrúðgöngu frá Lækjartorgi að Árstórhátíðaálag sem er tímakaup sem nemur túnum. Þar var deginum varið í ræðuhöld, bands íslenzkra verzl1,375% af mánaðarlaunum fyrir dagvinnu. leiki, söng og aðra skemmtidagskrá. Undir unarmanna og VR Það álag reiknast um níu stórhátíðir yfir árið. kvöld var gengið aftur inn til Reykjavíkur Sérstaða dagsins og að Lækjartorgi. Var gleði fólks yfir velheppnuðum degi svo rík að hrópað var nífalt húrra fyrir honum og Þar sem frídagur verslunarmanna hefur þá sérstöðu að þá einkum í þeirri von að leikurinn yrði endurtekinn vera helgaður verslunarfólki sérstaklega, tel ég að rétt að ári. væri að sérregla ætti að gilda um hann, þ.e. að þeir sem Árin eftir 1894 var dagurinn haldinn hátíðlegur einvinni fyrsta mánudag í ágúst, fái ásamt hinu umsamda hvern mánudag í september eða ágúst. Það var hins álagi, frítökurétt annan eða þriðja mánudag ágústmánvegar árið 1931 sem fyrsti mánudagur í ágúst var aðar þess sama árs og vinnan er innt af hendi. Með fastsettur frídagur verslunarmanna. Það tengdist m.a. því móti er unnt að koma til móts við atvinnurekendur breytingu á samþykkt um lokunartíma verslana. Á sem hagsmuni hafa af því að bjóða þjónustu fyriröllum tímum hefur dagurinn verið haldinn hátíðlegur tækja sinna á þessum frídegi og einnig komið í veg þó yfirbragð hans hafi sannarlega breyst og aðrar háfyrir að hagsmunir stangist á, þ.e. frítökuréttur fólks tíðir í tengslum við daginn hlotið meiri athygli. Þar ber og þægindi þeirra sem ferðast um landið og vilja njóta helst að nefna hina miklu þjóðhátíð í Vestmannaeyjum þjónustu af ýmsu tagi. En um leið yrði mikilvægi þessa sem fáar samkomur jafnast á við en sú hátíð dregur hátíðisdags undirstrikað og það áréttað að hið uppheiti sitt af þjóðhátíðinni sem haldin var 2. ágúst 1874 í haflega markmið kaupmanna með deginum stendur tilefni þúsund ára byggðar á Íslandi. jafngilt nú sem fyrr, þ.e. að njóta frís og frístunda frá amstri hversdagsins og að það verði ekki aðeins lagt Draga þarf skýra línu að jöfnu við 90% stórhátíðaálag heldur viðurkennt með raunverulegum frítíma. Atvinnurekendum væri mikill Í aðdraganda verslunarmannahelgar í fyrra velti ég sómi af því að grípa boltann á lofti frá forvígismönnum upp spurningum er lúta að stöðu verslunarfólks gagnverslunarstéttarinnar á 19. öld. Vonandi verða þeir vart þessari mestu ferðahelgi ársins. Oft hefur fólk á orði að einkennilegt sé að eina fólkið sem raunverulega til viðræðu um þetta atriði þegar næst verður sest að samningaborði. Gleðilega þjóðhátíð – gleðilegan frídag þurfi að vinna á frídegi verslunarmanna sé verslunarverslunarmanna! fólk. Að sjálfsögðu er það ekki allskostar rétt, margar
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is . Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
24. ágúst
frá kr.
124.900
11 nætur með allt innifalið
Bodrum Heimsferðir bjóða ferðir til Tyrklands í allt sumar og fram á haust. Núna erum við með einstakt tilboð á Bitez Garden Life Hotel & Suites og Royal Arena 24. ágúst í 11 nætur.
Hotel Royal Arena
Frá kr. í 11 nætur með allt innifalið
Frá kr. í 11 nætur með allt innifalið
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og 2 börn, 2–11 ára, í fjölskylduherbergi Bitez Garden Life Hotel & Suites. Netverð m.v. 2 fullorðna í herbergi kr. 139.900 á mann. Sértilboð 24. ágúst í 11 nætur.
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og 2 börn, 2–11 ára, í fjölskylduherbergi á Hotel Royal Arena. Netverð m.v. 2 fullorðna í herbergi kr. 164.900 á mann. Sértilboð 24. ágúst í 11 nætur
124.900
126.900
14–28. ágúst
í 14 nætur með fullu fæði
Alicante kr. 14.900
– önnur leiðin frítt fyrir börnin (skattur kr. 4.600)
Benidorm Carlos I ***
Hotel Melia ****
Frá kr. í 14 nætur með fullu fæði
Frá kr. í 14 nætur með hálfu fæði
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og 2 börn, 2–11 ára, í fjölskylduherbergi. Netverð m.v. 2 fullorðna í herbergi kr. 175.500 á mann. 14. ágúst í 2 vikur.
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og 1 barn, 2–11 ára, í herbergi. Netverð m.v. 2 fullorðna í herbergi kr. 194.900 á mann. 14. ágúst í 2 vikur.
107.500
153.200
Skráðu þig í netklúbb Heimsferða og fáðu send öll tilboð.
Skógarhlí› 18 • 105 Reykjavík • Sími 595 1000 • Akureyri, sími 461 1099 • www.heimsferdir.is
g
107.500
Bitez Garden Life Hotel & Suites
flu nin ítt ör Fr rir b fy
frá aðeins kr.
í Tyrklandi
28
viðhorf
Á
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Jarðneskur máni
HELGARPISTILL
Jónas Haraldsson
Teikning/Hari
jonas@ frettatiminn.is
Á fallegum næturhimni er gaman að skoða tunglið, þennan bjarta nágranna okkar sem þó er svo langt í burtu. Fylgihnöttur okkar býr yfir miklum þokka sem birtist í mörgum myndum. Við sjáum höfin svokölluðu, dekkri hluta tunglsins með berum augum og enn betur í bærilegum sjónauka þótt ekki sé um raunveruleg höf að ræða, og ljósu svæðin sem eru fjöll og gígar. Glöggt man ég þann júlídag árið 1969 er fyrstu mennirnir stigu fæti á tunglið. Það var ótrúlegt tækniafrek og enn er það óraunverulegt, þegar horft er til tunglsins, að mennskar verur hafi spígsporað þar fyrir rúmum fjörutíu árum. Mannaðar tunglferðir stóðu um stutt árabil, frá 1969 til 1972. Tólf menn skruppu þangað í sex ferðum, um 400 þúsund kílómetra leið. Það er um það bil þúsund sinnum lengra en frá Reykjavík til Akureyrar.
Flestir geimfaranna sem unnu þetta afrek eru gleymdir, nema helst Neil Armstrong sem fyrstur tyllti tá á tunglið og meðreiðarsveinn hans, Edwin Aldrin á Apollo 11, sem myndaði valhoppið. Þokkalega frægir urðu einnig geimfararnir um borð í Apollo 13 sem urðu að hætta við lendingu á tunglinu vegna bilunar og björguðust naumlega til jarðar.
ÚTSALA 25-60% afsláttur af öllum vörum
Lín Design Laugavegi 176 Sími 533 2220 www.lindesign.is 387 kr.
ALLT FYRIR
AUSTURLENSKA MATARGERÐ
320 kr. 699 kr.
árið 1999, sem heitir „Síðasti maðurinn á tunglinu“. Hann er fráleitt eins frægur og Neil Armstrong sem þremur og hálfu ári fyrr steig fyrstur manna á yfirborð tunglsins en Cernan má þó eiga það að hann á nýjasta fótsporið þar efra. Pistilskrifarinn var fyrir tilviljun staddur í Smithsonian-safninu í Washington þegar Cernan var að árita nýútkomna bók sína en nafn geimfarans festist ekki betur í minni en svo að gúgla þurfti kappann til þess að rifja það upp. Geimkapphlaup stórvelda 20. aldarinnar, Bandaríkjanna og Sovétríkjanna, stóð bróðurpart síðari hluta hinnar nýliðnu aldar. Sovétmenn skoruðu fyrst þegar þeir komu manni á undan út í geim, Júrí Gagarín, í apríl árið 1961. Tveim árum fyrr höfðu þeir sent ómannað geimfar til tunglsins. Bandaríkjamenn jöfnuðu með John Glenn, sínum fyrsta geimfara, og ómönnuðum tunglförum. Þeir komust síðan yfir með mönnuðu geimferðunum til tunglsins. Þannig var staðan þegar Sovétríkin luku keppni og leystust upp í frumeindir með falli kommúnismans. Bandaríkin halda enn stórveldisstöðu sinni en annað ríki og stærra en Sovétríkin gerir nú stórveldistilkall, Asíurisinn Kína. Því er spáð að Kína verði helsta stórveldi 21. aldarinnar og Kínverjar gerast æ frekari til fjörsins. Það er í anda stórvelda að kanna ókunn lönd og óbrotin landsvæði, helst hrjóstrug og ill yfirferðar. Það gerði bandaríska stórveldið þegar það flutti sína menn óra-
vegu til tunglsins. Áður höfðu bandarískir geimfarar æft sig í tvígang, árin 1965 og 1967, á landi sem mest þótti líkjast yfirborði tunglsins, Íslandi. Í Öskju í Dyngjufjöllum var helst að finna auðnir í líkingu við yfirborð fylgihnattarins hrjóstruga. Þar var að finna hinn jarðneska mána. Meðal bandarísku geimfaranna sem komu til æfinga í Öskju var Neil Armstrong, síðar fyrsti tunglfarinn. Þessa sögu alla þekkir nýja stórveldið í austri. Það vill brjóta land, eins og önnur slík, og hefur í senn fundið nógu hrjóstrugan stað og mann sem þangað er sendur í æfingaskyni, sinn „tunglfara“. Kínverjarnir staðnæmdust við Ísland, rétt eins og Bandaríkjamenn fyrir nær hálfri öld, og á svipuðum öræfum, örlítið norðan við Dyngjufjöllin, það er að segja á Grímsstöðum á Fjöllum. Armstrong í gær heitir Nubo í dag og hefur komið hingað til æfinga í tvígang, rétt eins og sá frægi tunglfari á sjöunda tug liðinnar aldar. Fyrst til reyna að kaupa víðernið og hrjóstrið en þegar það gekk ekki eftir til að leigja það til langframa. Í villtum draumum stórvelda liðinnar aldar sáu þau fyrir sér geimstöðvar á tunglinu þar sem styrkur mannsins sigraðist á óbyggilegu landi. Teikningar voru birtar af híbýlum og farartækjum sem hæfðu umhverfinu. Þeir draumórar gengu ekki eftir. Hið nýja stórveldi 21. aldarinnar ætlar sér að gera betur. Það hefur fundið sér sínar óbyggðir og sér fyrir sér híbýli þar og viðeigandi farartæki, lúxushótel jafnvel og villur, þótt hvorki mönnum né skepnum sé útsigandi, fremur en óvörðum mönnum á tunglinu, þegar þannig viðrar á Fjöllum. Þótt tunglferðir 20. aldar hafi staðið stutt og lagst af fyrir réttum fjörutíu árum verður, gangi „geimæfingar“ eftir nyrðra, hægt að bjóða upp á „tunglferðir“ 21. aldarinnar. Draumórar nýja stórveldisins gætu ræst. Í vetrarveðrum má fikra sig lengra, jafnvel alveg austur í Finnafjörð, þar sem hann gengur inn úr Bakkaflóa undir hömrum girtu Gunnólfsvíkurfjalli, sigla þar með „tunglfara“ framtíðarinnar í brælu til að stæla kroppinn og reyna hugsanlega að þvælast upp fjallið sjávarmegin. Það ætti að reyna á, ekki síður en tunglferðirnar forðum daga. Of hversdagslegt er að fara veginn að ratsjárstöðinni efst á fjallinu, enda er hann alla jafnan lokaður almenningi – nema að semja fyrst við gamla stórveldið sem stöðina reisti.
HOLLT
Opið:
mán - föst Kl. 11 - 21 lau - sun Kl. 12 - 21
OG GOTT 1.350 kr 1.250 kr
550 kr.
Suðurlandsbraut 6, 108 Reykjavík
Kunn er samnefnd kvikmynd var gerð um atburðinn árið 1995 og setningin „Houston, we hava a problem“ situr í minni. Tom Hanks og Kevin Bacon, sem túlkuðu geimfarana, eru þó frægari en hinir raunverulegu tunglfarar. Síðasti maðurinn sem steig fæti sínum á tunglið, Eugene Cernan, skrifaði um það bók
Sími: 534 7268
PHO víetnamskur veitingastaður
1.250 kr Ármúla 21 - 108 Reykjavík - Sími: 588 6868
Þjóðleikhúsið kynnir í samvinnu við Hörpu!
Tónlistarveisla á heimsmælikvarða í Hörpu 2. og 9. september. Einstakur viðburður.
Ein magnaðasta sýning í sögu Þjóðleikhússins í glæsilegri uppfærslu í Eldborgarsal Hörpu. Í flutningi listamanna Þjóðleikhússins, nú með stækkaðri hljómsveit og kór. Tónlistarviðburður sem seint gleymist!
Miðasala er hafin á harpa.is og midi.is. Miðasala: 551 1200 | www.leikhusid.is | midasala@leikhusid.is
60 sýningar fyrir fullu húsi. 9 tilnefningar til Grímunnar. Söngvari ársins, Þór Breiðfjörð.
30
nesti
Helgin 3.-5. ágúst 2012
útilegumatur meðlæti
Heimalagað salat með lettunum Hrásalat Þegar útilegumaturinn, lesist maríneraðar kótelettur, eru grillaðar við opinn eld í fríinu er fátt betra en að vita af heimalöguðu salati í kæliboxinu. Með lettunni stendur valið yfirleitt á milli kartöflu- og hrásalats. Nema hvorutveggja sé.
Fyrst skal rífa niður hálfan hvítkálshaus og eina gulrót. Gott að hafa gulrótina aðeins fínna rifna. Saxa fínt niður 1/4 rauðlauk. Blanda saman í skál matskeið af matarolíu, t.d. sólblóma, lauknum, sykrinum og edikinu. Láta bíða smá stund og blanda svo majónesinu út í. Sumir vilja mikið mæjó en aðrir minna. Gott að prófa aðeins minna og bæta svo bara við eftir smekk. Hræra svo kálinu saman við blönduna. Það tekur svolitla stund fyrir þetta að koma almennilega saman þannig að ekki stökkva strax til og setja óþarflega mikið af majónunni. Geymist í kæli í minnsta kosti tvo tíma, best að gera þetta daginn áður. Hálfur hvítkálshaus rifinn 1/4 rauðlaukur saxaður smátt 1 gulrót rifin 1 msk. olía
Haraldur Jónasson
3 msk. sykur
hari@ frettatiminn.is
6 msk. gott majónes
1 msk. edik smá salt
Þær eru tilbúnar þegar hægt er að setja gaffal í gegn án þess að nota mikið afl.
Kartöflusalat
Ef hýðið er ljótt þarf að afhýða kartöflurnar, annars hreinsa það vel. Skera þær í jafn stóra teninga. Setja smá salt í sjóðandi vatn og kartöflurnar út í. Passa að ofsjóða ekki. Þær eru tilbúnar þegar hægt er að setja gaffal í gegn án þess að nota mikið afl. Þetta tekur um 8 mínútur en fer eftir því hve stóra teninga kartöflurnar voru skornar í. Sía vatnið burtu um leið og kartöflurnar eru tilbúnar. Setja svo í skál og láta kólna aðeins. Grænmetið er allt saxað í jafn litla kubba og sett út í majónesið og sinnepið. Þegar það er enn smá ylur í kartöflunum er jukkinu blandað saman við. Ekki hræra of mikið í kartöflunum því þá molna þær. Geyma í kæliskáp í að minnsta kosti tvo tíma, helst yfir nótt. Fyrir þá sem eru ekki alveg að gúddera 2 desilítra af majónesi er hægt að blanda tveimur matskeiðum af mæjó saman við tæpa dós af sýrðum rjóma. 4 bökunarkartöflur kubbaðar
1 súr gúrka söxuð
½ dl saxað sellerí
1½-2 dl gott majónes
½ rauð paprika söxuð fínt
1 tsk. sinnep Dijon eða sætt eftir smekk
½ rauðlaukur saxaður
Salt og pipar eftir smekk
32
bílar
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Honda Nýr CR-V
Tæknivædd fjórða kynslóð væntanleg Ný kynslóð, sú fjórða af Honda CR-V er væntanleg á Evrópumarkað í haust en hún hefur verið á Bandaríkjamarkaði frá því í desember síðastliðnum. Bíllinn er framleiddur í verksmiðjum Honda í Swindon á Englandi. Bíllinn er í senn léttari og eyðslugrennri en fyrirrennarinn, að því er fram kemur í samantekt Félags íslenskra bifreiðaeigenda, en innanrými eykst. Bíllinn verður í byrjun boðinn með tveimur vélartegundum: Bensínvél 2,0 i-VTEC, 155 hestöfl/195 Nm, sem losar 174 g/km af CO2 (eldri útgáfa 150 hestöfl/190 Nm, 195 g/ km) og endurbættri 2,2 lítra i-DTEC dísilvél, sem losar 153 g/km af koltvísýringi samanborið við 171 g/km frá eldri útgáfunni. Afköstin eru óbreytt eða 150 hestöfl og 350 Nm. „CR-V með framhjóladrifi verður nýr valkostur en bíllinn hefur fram að þessu eingöngu verið fjórhjóladrifinn,“
segir enn fremur á síðu FÍB. „Framhjóladrifinn CR-V er eyðslugrennri og umhverfisvænni og koltvísýrings losunin með i-VTEC vélinni fer niður í 170 g/km. 2,2 lítra i-DTEC dísilvélin verður aðeins í boði í fjórhjóladrifnu útgáfunni en frá og með sumri 2013 á að bjóða upp á 1,6 lítra i-DTEC dísilvél sem losar aðeins 99 g/km af CO2 í framhjóladrifs CR-V. Nýi bíllinn er tæknivæddari en eldri útgáfur. CR-V 2013 er m.a. með nýjan búnað – Eco Assist System – sem hjálpar ökumanni að spara eldsneyti. Start/stopp verður staðalbúnaður í öllum beinskiptum gerðum bílsins. Innri hönnun bílsins hefur verið breytt til að auka innrými. Bíllinn er minni um sig en núverandi útgáfa eða 30 mm styttri og 5 mm lægri. Farangursrýmið hefur vaxið og er 589 lítrar.“
Ný kynslóð af Honda CR-V er væntanleg á Evrópumarkað í haust.
Opel Bíll sem ber nafn stofnandans, Adam
Ford Nýr Focus ST væntanlegur í árslok
Nýr smábíll verður kynntur í haust
Öflugur en sparneytinn
Nýr smábíll frá Opel hefur fengið nafnið Adam. Hann heitir eftir stofnanda Opelverksmiðjanna, Adam Opel. Bíllinn verður kynntur á bílasýningunni í París í haust og er til dæmis væntan- Opel Adam, nýi smábíllinn verður kynntur á bílasýningunni í legur á markað í París í haust. Danmörku vorið 2013. Í danska Jótlandspóstinum kemur fram að GM, framleiðandi Opel og Vauxhall, fylgi í kjölfar margra bílaframleiðenda með framleiðslu smábíla þar sem kaupendum býðst að setja sitt persónulega mark á bílinn, meðal annars með fjörugu litavali. Af fyrstu myndum að dæma er Adam snotur í útliti og verður meðal annars keppinautur Fiat 500 sem notið hefur vinsælda ytra þótt hann hafi ekki sést á götum hérlendis, auk þess sem hann mun keppa beint við hinn nýja Volkswagen Up, Audi A1 og Mini. Bíllinn er 3,70 metra langur, 30 sentímetrum styttri en Opel Corsa. Breiddin er 1,72 metrar. Hann er þriggja dyra og fjögurra manna. Í fyrstu verður Opel Adam boðinn með þremur gerðum bensínvéla, 1,2 líta 70 hestafla, 1,4 lítra 87 hestafla og 1,4 lítra 100 hestafla vél. Þessir bílar eru með 5 gíra kassa. Síðar verður bíllinn í boði með bensínvél með túrbó og beinni innspýtingu. Sú gerð verður með 6 gíra kassa. Opel Adam er, eins og margir nýir bílar nú, með „stop/start“ tækni, stöðugleikastýringu, brekkuaðstoð og rafdrifnu stýri. Í dýrari gerðunum verður upplýsingakerfi sem hægt verður að tengja iPhone eða Androidsímum sem nýtast meðal annars sem leiðsögukerfi. Upplýsingarnar koma fram á 7 tommu skjá. Velja má mismunandi felgustærð undir bílinn, 15 til 18 tommur.
-þegar gæði verða lífsstíll
Vantar glæsivagna í salinn. Frítt í júlí og ágúst.
Nýr Ford Focus ST er sportlegur og kraftmikill en eyðslan er minni en hjá fyrirrennaranum.
N
ýr Ford Focus ST er væntanlegur í lok árs 2012. Hann er afkastamikill og með 2.0 lítra EcoBoost bensínmótor með beinni innspýtingu og hverfilforþjöppu. Bíllinn er 250 hestöfl og togar 340 Nm með 248 kílómetra hámarkshraða á klukkustund, að því er fram kemur á síðu umboðsins, Brimborgar. Hann er 6,5 sekúndur að ná100 kílómetra hraða. Uppgefin eyðsla er 7,19 lítrar á hundrað ekna kílómetra. Þessi létti 4 strokka bensínmótor skilar betri frammistöðu en fyrirrennarinn sem var með 2.5 lítra og 5 strokka vél, vegna bættrar túrbóinnspýtingar. Þrátt fyrir aukna afkastagetu er bensínnotkun Ford Focus ST í blönduðum akstri 20
prósent minni. Losun koltvísýrings er 169 g/km. „Með innleiðingu hins háþróaða kerfis Ford Sport Steering System hefur verkfræðingum Ford tekist að gera ánægjulega akstursupplifun enn betri,“ segir meðal annars á síðu Brimborgar. „Með innleiðingu kerfisins minnkar titringur í stýrinu sem getur gerst á framhjóladrifnum bílum þegar hröðun er mikil. Auk þess hefur stöðugleikavörnin (ESP) verið uppfærð með áherslu á sportlega akstursupplifun. Stöðugleikavörnina er hægt að stilla á þrjá mismunandi vegu eftir vegaog veðurskilyrðum auk þess sem ökumenn geta valið hvenær þeir virkja hana. Vilji ökumenn hins vegar hrárri og óheflaðri aksturs-
upplifun geta þeir slökkt á stöðugleikavörninni. Ford Focus ST er með trapisulaga grilli að framan sem gefur bílnum sterkan svip, vindskeið á þakinu og tvöfalt púströr sem gefur bílnum sportlegt útlit. Bíllinn er með Recaro-sportsætum sem eru að hluta til úr leðri. Hinn nýi Ford Focus ST mun fást í sex mismunandi litum og í tvenns konar gerðum, ST1 og ST2. ST1gerðin er meðal annars með sérhönnuðum Recaro-sætum og 18 tommu álfelgum. Fyrir þá sem vilja meira íburð er ST2-gerðin meðal annars búin Windsor-leðursætum sem hægt er að stilla á átta mismunandi vegu, Bi-xenon framljósum og LED-stöðuljósum.
Optima er nýr bíll frá Kia Kia er sá bílaframleiðandi sem vex hraðast um þessar mundir, að því er fram kemur hjá bílaumboðinu Öskju, og hérlendis er Kia í þriðja sætinu yfir mest selda bílamerkið á árinu. Askja mun meðal annars bjóða Optima með 1,7 lítra dísilvél sem skilar 136 hestöflum og auk þess verða fleiri útfærslur af bílnum í boði. Þess má geta að Kia Optima í Hybrid útfærslu komst í heimsmetabók Guinnes nýverið sem sparneytnasti hybrid bíll í heimi. Eftirspurn er eftir bílnum í Bandaríkjunum og Asíu og því hefur Kia, að sögn umboðsins, vart náð að anna eftirspurn hvað varðar framleiðslu hans.
Fylgstu með okkur á Facebook
Funahöfða 1 | 110 Reykjavík | Sími 567 4840 | hofdahollin@hofdahollin.is
Við seljum bílinn þinn meðan þú slappar af Mikil sala! Vilt þú selja bílinn þinn? Settu hann á skrá hjá okkur frítt!
Funahöfða 1 | 110 Reykjavík | Sími 580 8900 | bilalind.is
Kia Optima er hannaður af Þjóðverjanum Peter Scheyer sem áður hannaði hjá þýsku bílaframleiðendunum BMW og Audi.
Kia Optima er væntanlegur til Íslands í ágúst en um er að ræða nýjan bíl í d-stærðarflokki. Yfirhönnuður Kia, Þjóðverjinn Peter Schreyer, er maðurinn á bak við hina nýju og gerbreyttu Kia bíla sem hafa sópað til sín verðlaunum um allan heim fyrir fallega hönnun. Schreyer var áður yfirhönnuður hjá BMW og Audi en hefur nú söðlað um og hefur heldur betur tekið til höndunum hjá suður-kóreska bílaframleiðandanum sem hefur að undanförnu sent frá sér hvern endurhannaða bílinn á fætur öðrum.
Mælaborð Kia Optima er nútímalegt.
34
bækur
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Iða í Ziemsenhúsið í Grófinni
Vinsæl kilja
Bókaverslunin Iða hefur komið sér fyrir á neðri hæðinni í endurbyggðu húsi sem kennt er við Ziemsen sem flutt var úr Austurstræti og sett niður í Grófinni. Á þessum slóðum, vestan Pósthússtrætis allar götur að Ánanaustum hefur varið fátt um bókaverslanir síðan Eggert Briem og Snæbjörn Jónsson ráku bókaverslanir á fjórða og fimmta áratug síðustu aldar í Veltusundi og Bókaverslun Ísafoldar var milli Austurstrætis og Vallarstrætis. Eftir að hún leið undir lok var engin bókaverslun þarna í Kvosinni fyrr en Bragi Kristjónsson fór að versla með notaðar bækur neðst á Vesturgötu og Sögufélagið kom sér fyrir í Grjótaþorpinu miðju. Ný búð Iðu er til marks um að verslun umhverfis Grófina er að breytast og er það einkum fyrir nýja þjónustu við vestursvæði hafnarinnar sem er að verða mesta gróskusvæðið milli Landakotstúna og Þingholtanna.
Ritdómur 25 gönguleiðir á Reykjanesskaga
Hin ótrúlega pílagrímsganga Harolds Fry eftir Rachel Joyce hefur slegið í gegn síðustu vikur. Bókin situr í efsta sæti kiljulista Eymundsson og í öðru sæti á heildarlistanum í síðustu viku.
Frami í FNAC og Frans Vegur Auðar Ólafsdóttur listfræðings og forstöðumanns Listasafns Háskóla Íslands sem skáldsagnahöfundar hefur vaxið hratt og örugglega í Frakklandi. Síðast bárust fréttir að önnur skáldsaga hennar, Rigning í nóvember, hefði verið tilnefnd til bókmenntaverðlauna hinna voldugu Fnac-bókaverslana í Frakklandi. Sagan kemur ekki út fyrr en í haust en hefur verið dreift í kynningarútgáfu til starfsmanna og dómnefndar. Átta hundruð manna dómnefnd valdi bókina eina af 30 mest spennandi, þeirra tæplega sjö hundruð bóka sem gefnar verða út í Frans í haust. Fnac-tilnefninganna er ávallt beðið með mikilli óþreyju, því þær þykja oft gefa vísbendingu um strauma og stefnur fyrir haustið. Einsog gefur að skilja eru margir um hituna Auður Ólafsdóttir. þegar 700 nýjar bækur líta dagsins ljós, en þessi tilnefning er ávísun á umfjöllun og athygli ... fyrir utan að vera náttúrlega sannkallaður heiður. Upphækkuð jörð, Rigning í nóvember og Afleggjarinn komu út í kilju hjá Bjarti fyrr í sumar. Ný skáldsaga eftir Auði er væntanleg í haust.
Ritdómur Þingvellir þjóðgarður og heimsminjar
Labbað um Suðurkjálkann
Reynir Ingibjartsson.
25 gönguleiðir á Reykjanesskaga Reynir Ingibjartsson Salka, 162 bls. 2012
Suðurnesjamenn hafa lengi átt í vandræðum með staðarnöfnin sín. Keflavíkin mátti hverfa þegar þeir völdu stækkuðu sveitarfélagi sínu nafn. Sóru sumir að aldrei skyldu þeir taka nýja nafn sveitarfélagsins sér í munn. Menn eiga að halda í gömul nöfn, ekki týna þeim í fáfengilegum formbreytingum á skipan byggðar sem er fyrst og fremst huglæg. Það sem kallað er Reykjanesskaginn var áður kallað Reykjanes og löngu fyrr Suðurkjálkinn, eins og talað var um Vestfjarðakjálkann. Í tæpa öld eftir að menn hættu að fara á hestum og tveimur jafnfljótum milli bæja og byggða týndum við leiðum og merkisstöðum, urðum blýföst við akvegina, komumst varla út úr bíl nema til þess að létta á okkur í skjóli fyrir umferð og vindi. Nú hefur á áratug orðið umbreyting: fólk er farið að ganga. Á gamla Suðurkjálkanum hafa menn uppgötvað fjölbreytilegt og spennandi landslag þar sem saga er á hverjum skika. Gönguhópurinn sem gerir út heimasíðuna www.ferlir.is verður að telja aflvakann í göngum um skagann en nú hefur Reynir Ingibjartsson bætt þriðju bókinni í gönguleiðasafn sitt með 25 gönguleiðum um Reykjanesskagann og gefur Salka bókina út. Bókin er gormbundin, snoturlega uppsett eftir fastri reglu þar sem þrædd er umrædd leið og getið helstu staða og áfanga, skilmerkilega er getið um lengd hvers göngustígs, ástand hans og merkingar. Nútímagöngumaður skannar bara GPSpunkta sem merkja svæðin og geta gert slóðann öruggari þótt skammt sé til byggðar. Það eru varla hundrað ár síðan fólk týndist á þessum slóðum og með greiðara aðgengi og upprifjun á gömlum slóðum og leiðum er viðbúið að allur skaginn verði eitt stórt útivistarsvæði og þá eykst hættan á að menn rati í villur. GPS er þannig nauðsynleg viðbót við útgáfur sem þessar því þannig tæki eru í almannaeign. Bókin er fróðleg og skemmtileg viðbót við hjálpartæki sem gönguglöðum gefast. Nafnaskrá fylgir ekki í ritinu sem er miður. -pbb
OPIÐ ALLA VERSLUNARMANNAHELGINA TIL MIÐNÆTTIS
Sigrún Helgadóttir.
Skaddaður sögustaður S
Verkið er reyndar óður um svæðið allt sem land hins gangandi manns eins og var í örófi ...
Þingvellir þjóðgarður og heimsminjar
www.noatun.is Hamraborg – Nóatún 17 – Hringbraut – Austurver – Grafarholt
Sigrún Helgadóttir Opna 320 bls. 2011
igrún Helgadóttir sendi frá sér í fyrra bók um Þingvelli. Hún hafði nokkrum árum fyrr unnið bók um Jökulsárgljúfur, en rannsókn hennar á Þingvöllum hófst í tíð Hönnu Láru Pétursdóttur fyrsta sumarið sem Hanna sat staðinn sem prestur og þjóðgarðsvörður, en um langan tíma fóru störfin saman svo undarlega sem það hljómar. Verk Sigrúnar er fallega út gefið, örnefnaskrár, heimildaskrár og myndaskrár eru til fyrirmyndar. Bókin er í þægilegu broti til ferðalaga en í nákvæmum og ítarlegum staðarlýsingum eru drög að gönguáætlun um þjóðgarðinn og lagðar til margar leiðir. Bókin kallar reyndar á að lesandinn fari þangað og gerist tíðförull um þetta merkilega sögulega svæði. Fylgir bókinni laust kort í skalanum1:40 000 og kort um helstu staði, vegi, reiðvegi, troðninga og slóðir. Sigrún rekur sögu Þingvalla, nánast til okkar daga þótt yfirlit skorti um þá sem hafa fengið endurnýjuð byggingarleyfi í þjóðgarðinum og hina sem eiga þar eldri bústaði. Það hefði að ósekju mátt fylgja með því rit Sigrúnar er á kurteislegan og rökfastan hátt gagnrýnið á það sem við höfum gert staðnum. Þar er fyrst sú gáleysislega gróðursetning barrtrjáa í garðinum sem getur til langs tíma skaddað lífríki vatnsins, rétt eins og DDT-eitrið sem var notað við virkjanaframkvæmdir svo verkamönnum væri vært við vinnu á sínum tíma þegar hrygningarsvæði stórurriðans var eyðilagt. Þá hafa menn frá upphafi aksturs lagt vegi gáleysislega um þjóðgarðinn, suma þeirra ætti að hreinsa upp og einfalda umferð þar skipulega t.d. með einstefnu leiðum, takmörkun umferðar til að linna skemmdum af henni. Þá vekur Sigrún athygli á vanhugsuðum opinberum byggingum á svæðinu. Ekki aðeins þeim sem ætti skipulega að rífa í bústaðabyggð broddborgara sem þar hafa fengið land til ráðstöfunar (sem þjóðin má væntanlega ekki ganga um!) heldur líka ýmsum opinberum byggingum, sumar hafa farið í brunum, aðrar ekki komist upp, eins og Norræna húsið sem þar átti að rísa. Verkið er reyndar óður um svæðið allt sem land hins gangandi manns
eins og var í örófi þótt reiðgötur væru þar margar og nýttar til ferða gegnum svæðið og á þingið. Bókin skiptist sex kafla sem síðan eru brotnir niður í smærri stubba. Yfirlit um þingsöguna er harla gott þótt býsna margt í því sé sótt í rómana sagnaritunar og tekið upp sem trúanlegt. Hún rekur skamma og snubbótta rannsóknarsögu staðarins af fornleifafræðinni — þar er sýnilega óplægður akur eins og fundur mannvistarleifa í Miðmundatúni leiddi í ljós og væri líkastil þar meira grafið ef ekki væri fyrir barr. Hér er ýtarleg lýsing á náttúrufari öllu. Þá er kostulegur kafli um aðkomu hins opinbera og það undarlega fyrirbæri sem Þingvallanefndin er – var lengstaf einhverskonar útibú frá húsameistara ríkisins og þjóðkirkjunni. Bókin æpir um stefnuleysi íslenskra stjórn málaflokka um staðinn en það stendur vonandi til bóta, allavega eru loks farnir að komast í nefndina menn sem eru með einhverja kunnáttu í líffræði, sumir meira að segja sérfróðir um staðinn þótt þess sjáist lítil merki enda nefndin einhverskonar heiðursbitlingur þingsins lengstaf. Sess fyrir hofróður. Bókin er ríkulega myndskreytt þótt stærð brotsins valdi því að myndir verða smávaxnar og því njóta margar þeirra sín illa. Bók Sigrúnar er nauðsynlegur ferðafélagi þeirra sem vilja skunda á Þingvöll. Sætir reyndar furðu miðað við aðgengi að garðurinn allur sé ekki meira nýttur sem göngusvæði, en eins og Sigrún bendir á og var í upphafi fengin til að skoða, þá vantar umferð svo gamlir troðningar lifni, vantar merkingar og þekkingu svo þeir verði troðnir. Ef vel tekst til dugar bókin til að koma þeirri langferð af stað og enginn betri ferðafélagi í þá ferð.
Bækur
Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is
Stjörnubækur bbbbb PBB/ F RT M
„koch er afhjúpandi höfundur ... nöturlega fyndinn ... kann að búa til spennu sem heldur lesanda á nálum. Hér er ekkert sem sýnist.“ PBB/ F RT M
bbbb
bbbb
bbbb
bbbb
A L Þ/ M BL
SL / M BL
PBB/ F RT M
PBB/ F RT M
w w w.forlagid.i s – alvör u bókave rslun á net inu
36
heilabrot
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Spurningakeppni fólksins
úrslit
Sudoku
7
1 8
6 4 2
7
Spurningar 1. Hver er forseti Íþrótta- og ólympíusambands Íslands?
5 4
4 1 6 9 8 7
2
2. Hvað heitir rússneska kvennapönkhljómsveitin sem hefur verið að hrella Pútín? 3. Hver er ríkasti þingmaðurinn? 4. Hver er forseti Sýrlands? 5. Titillag hvaða kvikmyndar gaf Mr. Bean tilefni til að sprella á opnunarhátíð Ólympíuleikanna?
Þórður Snær Júlíusson, blaðamaður 1. Ólafur Rafnsson. 2. Pussy Riot.
3. Sigmundur Davíð Gunnlaugsson. 4. Assad.
6. Hvar á landinu eru Mærudagar haldnir?
tónlistar- og textagerðarmaður
7. Hvaða ár var Þjóðhátíð fyrst haldin í Eyjum?
1. Ég er ekki með þetta.
8. Diskarnir þrír í nýju 80’s safni útvarpsmannsins Sigga Hlö
2. Pussy Riot. 4. Assad.
9. Hver er ritstjóri Frjálsrar verslunar?
6. Á Húsavík.
Pattinson, með leikstjóranum Rupert Sanders. Við gerð
7. 1972.
7. 1874.
hvaða bíómydar kynntist Kristen viðhaldinu?
8. Hef ekki hugmynd. 9. Jón G. Hauksson.
10. Snow White and the Huntsman.
12. Bob Kane. 13. Galtalæk. 14. Gary Martin. 15. Gay World.
12. Bob Kane.
11. Þrístökk.
13. Hvar héldu Íslenskir ungtemplarar bindindismót sín um verslunarmannahelgar?
Sudoku fyrir lengr a komna
1 3
13 rétt
15. Hvað heitir nýjasta plata Leoncie?
Svör: 1. Ólafur Rafnsson, 2. Pussy Riot, 3. Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, 4. Bashar al-Assad, 5. Chariots of Fire, 6. Á Húsavík, 7. 1874, 8. Potturinn, Partíið, Sleikurinn, 9. Jón G. Hauksson, 10. Snow White and the Huntsman, 11. Þrístökki, 12. Bob Kane, 13. Í Galtalækjaskógi, 14. Gary Martin, 15. Gay World.
krossgátan
8 9
7 2 1 6 9 5
7 4 9 2
ATH Nýr vefur með krossgátulausnunum: krossgatur.gatur.net, lausnin er birt að viku liðinni. KLAKAVATN
97
KVENMAÐUR
SLAGA
BÁRA
ÖFUG RÖÐ
FISKIMIÐ
mynd: Wikimedia Commons (CC-By-sa)
ÞEFJA ÁVERKI FYRIRTÆKI
ÁRANS
SKÖMM
HALD
HVIÐA
SKÓLI
PÍNA
KRÁ
RÁN
Í RÖÐ
KÚGUN
SAMRÆÐI
SJÁ
SÓÐA
HVORT
TALA
SKAMMSTÖFUN
MERKI
Í RÖÐ
KÖTTUR
MÁLSBÓT
KLAUFSKA
GÖNGULAG
egt Skemmtil að skafa!
BARDAGI
YFIRBRAGÐ
SKOÐUN
HRÓP
DÝR
RÖND
LOFTSKÖR
STANSA
FYRIR HÖND
LÍKJA EFTIR BARNINGUR
GIFTI POTTRÉTTUR
VAGGA
DUFL
KJAFTUR
GERÐ
SPIL
SETJA Í PÆKIL
GÓL TEGUND
RYK ÆR
MÖRGU
ÞJÓFNAÐUR
NAFNORÐ
ÞOKA
SVIF
KRINGUM
FUGL
ÖGN
ÍSHÚÐ
SKERT STARFSGETA
LOFTTEGUND HLAUP
VENJA
KÆRLEIKS
SYNJUN
MJÖG
KRYDD
NÓTA STEINTEGUND
PÚÐI ELDSNEYTI AFLI SKYNFÆRI
VAFI LITNINGAR
KYRRÐ
EKKI
SAMANBURÐART.
SKARÐ
MÁLEINING *konur 25 – 80 ára á höfuðborgarsvæðinu. Capacent okt.-des. 2011
GABBA
EKKI
FUGL
67%
ÞRÆLKUN
... kvenna á höfuðborgarsvæðinu lesa Fréttatímann*
FÉLAG
SÍÐAN
PLÖTU
á mánuði í 15 ár!
STRIT
GLOTTA MEÐ GRETTU
SKADDA
100.000kr.
6 3 7
5
15. Gay World. 14. Gary Martin,.
og er byrjaður að spila fyrir KR?
4 2
8
13. Selfossi.
14. Hvaða knattspyrnumaður var að söðla um eftir tvö ár hjá ÍA
Dóri stendur uppi sem sigurvegari í Spurningakeppni fólksins með einu stigi.
5 1 4
6
6 2 3 7 1 4 8
10. Snow White and the Huntsman.
12. Hvað hét maðurinn sem skóp ofurhetjuna Batman?
12 rétt
9. Jón G. Hauksson.
silfurverðlauna á Ólympíuleikunum í Melbourne árið 1956?
3 9
8. Potturinn, Partíið, Sleikurinn.
11. Í hvaða keppnisgrein vann Vilhjálmur Einarsson til
11. Þrístöökki.
5. Chariots of Fire.
10. Kristen Stewart hélt fram hjá kærastanum sínum, Robert
3. Sigmundur Davíð.
bera hver sitt nafn. Hvað heita þeir?
5. Titanic. 6. Húsavík.
Dóri DNA,
3
BÚPENINGUR
HRESS
ÚT
KRAFTAVERK
Í Minju finnur flú fallega íslenska hönnun jafnt sem gjafvörur frá öllum heimshornum
Vintage plaggöt
(50x70 cm). Mikið úrval af einstaklega flottum gamaldags plaggötum. Aðeins kr. 750,-
skissu- og minnisbækur 3 í pakka: línustrikuð, rúðustrikuð og óstrikuð Kr. 1.990,-
Heico lamparnir vinsælu Kanína 5 litir...........kr. 7.400,Sveppur 6 litir.........kr. 6.200,(Einnig bambi, gæs og fótbolti)
KeepCup kaffimál Linsukrús Kaffikrús í dulargervi. Kr. 2.490,-
Espresso mál.....kr. 2.100,Lítið mál............kr. 2.290, Miðlungs mál....kr. 2.490,Stórt mál...........kr. 2.690,-
Fuglapeysa Handprjónuð peysa úr léttlopa. Kr. 29.900,-
High Heel kökuspa›i High Heel kökuspaði. Kr. 2.990,SKÓLAVÖR‹USTÍG 12 • SÍMI 578 6090 • www. minja.is
Þrjár gerðir: Lundi (ljósgrá) Fálki (ljósgrá) Máfur (svört)
D‡rapú›ar eftir Ross Menuez Mikið úrval, 2 stærðir Górilla (37x25 cm) kr. 7.700,-
38
sjónvarp
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Föstudagur 3. ágúst
Föstudagur RUV
17:55 Simpson-fjölskyldan (4/22) Lífið hjá Hómer og Marge Simpson gengur sinn vanagang.
allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
20:30 Minute To Win4It Einstakur skemmtiþáttur undir stjórn þúsundþjalasmiðsins Guy Fieri.
Laugardagur
21:40 Teen Wolf (9:12) Bandarísk spennuþáttaröð um táninginn Scott sem bitinn er af varúlfi eitt örlagaríkt kvöld.
21.35 Kosturinn við reiðina (The Upside of Anger) Húsmóðir í úthverfi er ein með fjórar dætur eftir að maðurinn hennar hverfur.
Sunnudagur
22.10 Sunnudagsbíó - Hús hinna fljúgandi hnífa (Shi mian mai fu) Rómantískur lögregluforingi hjálpar uppreisnarkonu að flýja úr fangelsi en ekki er allt sem sýnist.
21:35 The Killing (13/13) Önnur þáttaröð af þessum mögnuðu spennuþáttum.
09.00 ÓL2012 - Júdó 11.50 ÓL2012 - Frjálsar íþróttir 12.45 ÓL2012 - Sund 15.40 ÓL2012 - Blak (Brasilía - Kína (kvk)) 17.20 Leó (39:52) 17.23 Snillingarnir (54:54) 17.45 Táknmálsfréttir 18.00 Fréttir og veður 18.30 ÓL2012 - Sund 19.35 ÓL2012 - Frjálsar íþróttir 21.00 Popppunktur (5:8) (Stóriðja - Náttúra) 22.05 Dráparinn – Illt blóð (3:6) (Den som dræber) Um æsispennandi leit dönsku lögreglunnar að 5raðmorðingja. 6 Meðal leikenda eru Laura Sofia Bach, Jakob Cedergren og Lars Mikkelsen. Atriði í myndinni eru ekki við hæfi barna. 23.35 Blánætti (Powder Blue) Nokkrir Los Angeles-búar af ólíku sauðahúsi hittast fyrir tilviljun á aðfangadagskvöld. Atriði í myndinni eru ekki við hæfi barna. 01.20 Útvarpsfréttir í dagskrárlok
SkjárEinn 06:00 Pepsi MAX tónlist 08:00 Rachael Ray (e) 08:45 Pepsi MAX tónlist 16:25 Pan Am (1:14) (e) 17:15 Rachael Ray 18:00 One Tree Hill (3:13) (e) 18:50 America's Funniest Home Videos (21:48) (e) 19:15 Will & Grace (11:24) (e) 19:40 The Jonathan Ross Show (11:21) (e) Kjaftfori séntilmaðurinn Jonathan Ross er ókrýndur konungur spjallþáttanna í Bretlandi. 20:30 Minute To Win It 21:15 The Biggest Loser (13:20) 22:45 HA? (24:27) (e) 23:35 The River (7:8) (e) 00:25 Vexed (3:3) (e) 01:25 Jimmy Kimmel (e) 02:10 Jimmy Kimmel (e) 02:55 Pepsi MAX tónlist
STÖÐ 2
Sunnudagur
Laugardagur 4. ágúst RUV
RUV
STÖÐ 2
08.00 Morgunstundin okkar / Lítil 07:00 Barnatími Stöðvar 2 prinsessa / Háværa ljónið Urri / Kioka 08:50 Malcolm in the Middle (9/25) / Snillingarnir / Skotta skrímsli 09:15 Bold and the Beautiful 09.00 ÓL2012 - Frjálsar íþróttir 09:35 Doctors (115/175) 12.40 ÓL2012 - Strandblak 10:15 Sjálfstætt fólk (12/30) 13.30 ÓL2012 - Körfubolti (Litháen 10:55 The Glades (13/13) Bandaríkin (kk)) 11:45 Cougar Town (7/22) 15.15 ÓL2012 - Handbolti (Króatía 12:10 Kalli Berndsen - Í nýju ljósi Danmörk (kk)) 12:35 Nágrannar allt fyrir áskrifendur 16.50 ÓL2012 - Strandblak 13:00 A Walk In the Clouds 17.50 Táknmálsfréttir 14:40 Sorry I've Got No Head fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18.00 Fréttir og veður 15:10 Tricky TV (8/23) 18.20 ÓL2012 - Handbolti (Ísland 15:35 Hundagengið Frakkland (kk)) 16:00 Waybuloo 20.30 ÓL2012 - Sund 16:20 Scooby Doo og félagar 21.30 Lottó 16:40 Ævintýri Tinna 4 5 21.35 Kosturinn við reiðina (The 17:05 Bold and the Beautiful Upside of Anger) 17:30 Nágrannar 23.30 Drápsmenn (Gamer) Í þessum 17:55 Simpson-fjölskyldan (4/22) framtíðartrylli geta menn stýrt 18:23 Veður öðru fólki í tölvuleik og hér lendir 18:30 Fréttir Stöðvar 2 saman tveimur slyngum görpum. 18:47 Íþróttir Leikstjórar eru Mark Neveldine 18:54 Ísland í dag og Brian Taylor og meðal leik19:06 Veður enda eru Gerard Butler, Michael 19:15 American Dad (8/19) C. Hall, Amber Valletta, Kyra 19:40 Simpson-fjölskyldan (20/22) Sedgwick, Alison Lohman og 20:05 So You Think You Can Dance Ludacris. Bandarísk bíómynd frá 21:30 Vegas Vacation Gamanmynd 2009. Atriði í myndinni eru ekki um Clark Griswold og fjölskyldu. við hæfi barna. 23:05 Jennifer's Body Gamansöm 01.00 Útvarpsfréttir í dagskrárlok hrollvekja með Megan Fox og
08.00 Morgunstundin okkar / Poppý 07:00 Strumparnir / Brunabílarnir kisukló/ Herramenn / Franklín og / Elías / Algjör Sveppi / Latibær / vinir hans / Stella og Steinn / Smælki Lukku láki / Fjörugi teiknimynda/ Disneystundin / Finnbogi og Felix tíminn / Sígildar teiknimyndir / Skrekkur 10:45 M.I. High íkorni / Litli prinsinn / Hérastöð 11:15 Glee (16/22) 10.30 ÓL2012 - Blak (Kína - Suður12:00 Bold and the Beautiful Kórea (kvk)) 13:45 So You Think You Can Dance 12.35 ÓL2012 - Skotfimi (Skamm15:10 ET Weekend allt fyrir áskrifendur byssa 50m) 16:00 Íslenski listinn 13.00 ÓL2012 - Fimleikar 16:30 Sjáðu fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 15.00 ÓL2012 - Badminton 17:05 Pepsi mörkin 17.30 Skellibær (40:52) 18:30 Fréttir Stöðvar 2 17.40 Mókó 18:49 Íþróttir 17.45 Leó 18:56 Lottó 17.50 Táknmálsfréttir 19:04 Ísland í dag - helgarúrval 4 5 6 18.00 Fréttir og veður 19:29 Veður 18.20 ÓL2012 - Frjálsar íþróttir 19:35 Wipeout USA (16/18) 20.55 ÓL2012 - Dýfingar 20:20 Tron: Legacy Vísindatryllir 21.15 Glæstar vonir (2:3) (Great með Jeff Bridges í aðalhlutverki. Expectations) Breskur myndaUngur maður hefur leit að föður flokkur í þremur þáttum byggður sínum, en sá er ábyrgur fyrir á sögu eftir Charles Dickens. sköpun heimsins. Málin vandast Meðal leikenda eru Douglas þegar stráksi ratar inn í annan Booth, Jack Roth, Ray Winstone, heim og hittir þar fyrir illa útDavid Suchet, Gillian Anderson gáfu af föður sínum. og Vanessa Kirby. 22:20 Terminator Salvation Fjórða 22.10 Sunnudagsbíó - Hús hinna myndin um Tortímandann þar fljúgandi hnífa (Shi mian mai fu) sem John Connor og félagar reyna að reisa veröldina úr ösku- 00.05 Hljómskálinn á Listahátíð 01.50 Útvarpsfréttir í dagskrárlok stónni eftir að vélmennin hafa
Amöndu Seyfried í aðalhlutverkum. 00:45 The Soloist 02:40 Preacher's Kid 04:25 A Walk In the Clouds 06:05 Simpson-fjölskyldan (20/22)
nánast jafnað heiminn við jörðu með kjarnorkuárás. 00:15 Inglourious Basterds 02:45 The Hangover 04:25 Obsessed
SkjárEinn
SkjárEinn
06:00 Pepsi MAX tónlist 06:00 Pepsi MAX tónlist 12:50 Rachael Ray (e) 12:55 Rachael Ray (e) 13:35 Rachael Ray (e) 13:40 Rachael Ray (e) 14:20 Design Star (5:9) (e) 14:25 Rachael Ray (e) 15:10 Rookie Blue (3:13) (e) 15:10 One Tree Hill (3:13) (e) 16:00 Rules of Engagement (3:15) (e) 16:00 Mr. Sunshine (1:13) (e) 11:40 KF Nörd 07:00 Grindavík - KR 16:25 Seven Deadly Sins (1:2) (e) 16:20 Mr. Sunshine (2:13) (e) 12:20 Stjarnan - Þróttur R 16:20 Pepsi mörkin 17:55 The Biggest Loser (13:20) (e) 16:40 The Bachelor (10:12) (e) 14:10 Rey Cupmótið 17:30 Rey Cupmótið 19:25 Minute To Win It (e) 18:10 Unforgettable (15:22) (e) 14:55 Eimskipsmótaröðin 2012 18:15 Grindavík - KR 20:10 The Bachelor (10:12) 19:00 Vexed (3:3) (e) 15:25 Schüco Open 2012 20:05 Samuel L. Jackson á heima21:40 Teen Wolf (9:12) 20:00 Top Gear (7:7) (e) 18:25 Spænski boltinn slóðum 22:30 Dead Man Walking (e) 21:00 Law & Order (21:22) 20:10 Spænski boltinn 20:50 Sterkasti maður Íslands allt fyrir áskrifendur allt fyrir áskrifendur Bandarísk kvikmynd frá árinu 21:55 Gunnar Nelson í Cage Contender 21:45 Crash & Burn (2:13) 21:25 UFC 121 1995 með Sean Penn og Susan 22:30 Teen Wolf (9:12) (e) 23:30 Amir Khan - Danny Garcia fréttir, fræðsla, sport og skemmtun fréttir, fræðsla, sport og skemmtun Sarandon í aðalhlutverkum. 23:20 The Defenders (18:18) (e) 00:35 Jimmy Kimmel (e) 00:05 Psych (13:16) (e) 18:15 QPR - Liverpool 01:20 Jimmy Kimmel (e) 00:50 Camelot (8:10) (e) 17:00 Man. Utd. - Man. City 20.09.09 20:00 Goals of the Season 2011/2012 02:05 Lost Girl (13:13) (e) 01:40 Crash & Burn (2:13) (e) 17:30 Premier League World 2012/13 21:00 Premier League World 2012/13 02:50 Pepsi MAX tónlist 02:25 4 Pepsi MAX tónlist 5 6 4 5 6 18:00 Man. City Norwich 21:30 Swansea Wolves allt fyrir áskrifendur 19:45 PL Classic Matches 23:15 Michael Owen allt fyrir áskrifendur 08:00 Make It Happen 20:15 Liverpool - Arsenal 23:40 PL Classic Matches 10:00 The Wedding Singer 08:30 Mamma Mia! fréttir, fræðsla, sport og skemmtun allt fyrir áskrifendur 22:00 Goals of the Season 2008/2009 08:00 Shallow Hal 12:00 Unstable Fables: 3 Pigs & 10:20 Hachiko: A Dog's Story fréttir, fræðsla, sport og skemmtun allt fyrir áskrifendur22:55 Man. Utd. - Wolves 10:00 Dear John SkjárGolf a Baby 12:00 Gosi allt fyrir áskrifendur 12:00 Robots fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 06:00 ESPN America 14:00 Make It Happen 14:00 Mamma Mia! 14:00 Shallow Hal fréttir, fræðsla, sport og skemmtun SkjárGolf 07:55 World Golf Championship 2012 16:00 The Wedding Singer 16:00 Hachiko: A Dog's Story fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:00 Dear John 06:00 ESPN America 11:55 Golfing World 18:00 Unstable Fables: 3 Pigs & 4 5 18:00 Gosi 6 07:35 World Golf Championship 2012 518:00 Robots 12:45 Golfing World 20:00 The Majestic a Baby 4 6 20:00 The Special Relationship ' 11:35 Inside the PGA Tour (31:45) 13:35 World Golf Championship 2012 22:30 The Tempest 20:00 Adam 4 Inside the PGA Tour 5 (31:45) 22:00 It's Complicated 12:00 World Golf Championship 2012 17:35 00:206 The Nail: The Story Of Joey 22:00 The Game 4 5 6 Kick Ass 00:00 16:00 World Golf Championship 2012 18:00 World Golf Championship 2012 Nardone 00:05 Georgia O'Keeffe 4 02:00 The Invisible 22:00 Golfing World 22:00 PGA Tour Highlights (28:45) 02:00 The Hitcher 02:00 Black Sheep 04:00 It's Complicated 22:50 World Golf Championship 2012 22:55 World Golf Championship 2012 04:00 The Tempest 04:00 The Game 06:00 Köld slóð 02:00 ESPN America 02:00 ESPN America 06:00 The Special Relationship 06:00 The Majestic
ÓTRÚLEGI ÚTSÖLUMARKAÐURINN Í FULLUM GANGI Í LAUGARDALSHÖLLINNI allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
99 VERÐ FR Á
4
6
5
6
KASTAUÐNUUM TENINGA SINN! Í SÍÐAST
ÍN KEMUR EF TALAN ÞÐU FULLA UPP FÆR EIÐSLU* ENDURGR 000 KR. KAUP: 5. *LÁGMARKSTIL 6. ÁGÚST GILDIR 3.
OPIÐ 11 - 19
KR.
% 5 1 AUKA AFSLÁTTUR
10 % AUKA AFSLÁTTUR
IR FYRIR EF ÞÚ KAUP 00 KR. 20 MEIRA EN .0
EF ÞÚ KAUPIR FYRIR MEIRA EN 10.000 KR.
ALLA VERSLUNARMANNAHELGINA!
sjónvarp 39
Helgin 3.-5. ágúst 2012
5. ágúst
STÖÐ 2 07:00 Villingarnir/ Mörgæsirnar frá Madagaskar / Mamma Mu / Algjör Sveppi / Tasmanía 10:15 Toy Story 3 12:00 Nágrannar 13:45 2 Broke Girls (13/24) 14:05 Up All Night (1/24) 14:30 Modern Family (17/24) 14:55 Drop Dead Diva (9/13)allt fyrir áskrifendur 15:40 Wipeout USA (16/18) 16:25 Masterchef USA (11/20) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17:10 Grillskóli Jóa Fel (4/6) 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:15 Frasier (18/24) 19:40 Last Man Standing (6/24) 4 20:05 Dallas (8/10) 20:50 Rizzoli & Isles (8/15) Önnur þáttaröðin um leynilögreglukonuna Jane Rizzoli og lækninn Mauru Isles sem eru afar ólíkar en góðar vinkonur sem leysa glæpi Boston-mafíunnar saman. 21:35 The Killing (13/13) 22:20 Treme (5/10) 23:20 60 mínútur 00:05 The Daily Show: Global Edition 00:30 Suits (8/12) 01:15 Silent Witness (12/12) 02:10 Supernatural (22/22) 02:50 Boardwalk Empire (6/12) 03:45 Nikita (5/22) 04:25 Paris
Í sjónvarpinu Chr ash & Burn
Furðulegur haustboði
Þótt sólin skíni enn glatt á þessu besta sumri í háa herrans tíð er farið að hausta hjá sjónvarpsstöðvunum og dagskrár þeirra byrja að blómstra frá og með miðjum ágúst þegar nýir og áhugaverðir þættir hefja göngu sína og gamlir og traustir kunningjar snúa aftur eftir sumarfrí. Skammdegið er vertíð sjónvarpssjúklinganna og stöðvarnar tjalda þá eðlilega öllu því besta sem þær eiga í fórum sínum. Stöð 2 situr á áhugaverðasta nýja þættinum þetta haustið en The Newsroom sem runninn er undan rifjum hins frábæra handritshöfundar Aaron Sorkin (A Few Good Men, 5
6
5
6
Moneyball, The Social Network, The West Wing) og skartar öndvegisleikaranum Jeff Daniels í aðalhlutverkinu hefur farið vel af stað í Bandaríkjunum og lofar góðu. Skjár einn hýsir þó sem fyrr alla mína þægilegustu kunningja enda há þeir andlegu annmarkar mér verulega að fátt veit ég betra en að liggja heiladofinn fyrir framan glæpaþætti sem reyna ekkert á. Þannig að maður bíður spenntur eftir CSI: New York og Law&Order: Special Victims Unit sem er eru alveg sallafínir þættir og vanmetnir ef eitthvað er. Skjárinn þjófstartaði haustinu í
09:45 KR - ÍA 11:35 Pepsi mörkin 12:45 Grindavík - KR 14:35 Samuel L. Jackson á heimaslóðum 15:20 Grillhúsmótið 15:50 Spænski boltinn: Real Madrid - Levante 17:35 Spænski boltinn: Barcelona Valencia allt fyrir- áskrifendur 19:20 Miami - Oklahoma 21:10 Íslandsmótið í höggleik fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
17:00 Football Legends 17:30 PL Classic Matches: Chelsea - Totten4 ham Hotspurs 18:00 Wolves - Man.United allt fyrir áskrifendur 19:45 Premier League World 2012/13 20:15 Everton - Sunderland fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 22:00 PL Classic Matches: Tottenham Leicester, 2003 22:30 Liverpool - Chelsea
SkjárGolf 4
06:00 ESPN America 07:10 World Golf Championship 2012 11:10 Golfing World 12:00 World Golf Championship 2012 16:00 World Golf Championship 2012 22:00 Inside the PGA Tour (31:45) 22:25 World Golf Championship 2012 02:00 ESPN America
5
6
Heimsmeistari í Crossfit 2012 Heimsmeistari í Crossfit 2011 Silfurhafi á heimsleikum í Crossfit 2010 Evrópumeistari í Crossfit 2009 og 2010 Margfaldur þrekmótsmeistari Íslands
vikunni með stórundarlegum þáttum sem heita Crash & Burn og eftir fyrsta þáttinn er maður ekki alveg viss um að það taki því að senda þetta út. Þátturinn er kanadískur, frá árinu 2009 og virðist ekki hafa enst nema eitt tímabil. Það virðist því aðeins vera farið að slá í þetta og svo lítið hefur farið fyrir þessu að herra Google kannast varla við fyrirbærið. Hér segir frá lánlausum starfsmanni tryggingafélags sem er uppálagt að ná samningum við tjónþola áður en þeir fá sér lögmann og þannig hlunnfara þá sem frekast er unnt. Þessi fyrsti þáttur fór hægt og
leiðinlega af stað og náði ekki að læsa klónum í mann nema rétt í bláendann þegar gefið var í skyn að okkar maður ætti skuggalega og jafnvel ofbeldisfulla fortíð. Vissulega getur ræst úr þessu en það litla sem herra Google veit um þættina lofar ekki góðu. En æðrist eigi. Benson, Stabler, Munch og Finn í Law&Order: SVU eru handan við hornið ásamt gerspilltri Borgias-familíunni. Veturinn verður góður. Þórarinn Þórarinsson
40
bíó
Helgin 3.-5. ágúst 2012
The Shining Hugmyndir um forleik
Blóðug saga Overlook-hótelsins Hjá kvikmyndarisanum Warner Bros. eru nú uppi hugmyndir um að gera út á hina magnþrungnu og sígildu hrollvekju Stanleys Kubric The Shining. Kubrick sendi The Shining frá sér árið 1980 og hafði með henni varanleg áhrif á hryllingsmyndageirann. Myndin var gerð eftir samnefndri skáldsögu Stephen King um rithöfundinn Jack Torrance sem tekur að sér húsvörslu á stóru fjallahóteli sem er lokað og einangrað vegna veðurs yfir veturinn. Hótelið á sér óhugnanlega forsögu og þar sveima illir andar um sem gera Jack geggj-
Jack Nicholson var geðveikt góður í túlkun sinni á nafna sínum Torrance í The Shining.
aðan með þeim afleiðingum að hann reynir að slátra eiginkonu sinni og ungum syni. King hefur aldrei skrifað forleik að The Shining þannig að í augum liggur uppi að myndin mun alfarið byggja á nýju og frumsömdu efni og þá hlýtur að liggja beinast við að gera út á blóðuga fortíð Overlook-hótelsins. Talsmaður kvikmyndaversins segir hugmyndina á frumstigi og að engin þróunarvinna sé komin í gang þannig að þetta getur enn runnið út í sandinn áður en handrit verður að veruleika.
Besta stuttmyndin fer til Cannes Árlegir Stuttmyndadagar í Reykjavík fara fram í Bíó Paradís í byrjun september en frestur til að skila inn myndum í keppnina rennur út eftir viku, föstudaginn 10. ágúst. Sérstök athygli er vakin á því að myndir megi ekki fara yfir 15 mínútur að lengd. Þá verða innsendar myndir að notast við Íslendinga í lykilstörfum og hlutverkum. Venju samkvæmt verða veitt sérstök áhorfendaverðlaun auk þess mun Sjónvarpið sýna þær myndir sem vinna til verðlauna. Þá verður leikstjóra þeirrar myndar sem hlýtur fyrsta sætið, boðið á kvikmyndahátíðina í Cannes að ári þar sem myndin tekur þátt í hinu svokallaða Short Film Corner. Ingvar Þórðarson kvikmyndaframleiðandi, Ísold Uggadóttir kvikmyndaleikstjóri og Örn Marinó Arnarson kvikmyndagerðarmaður sitja í dómnefnd Stuttmyndadaga í ár. Verðlaun verða veitt fyrir þrjár bestu myndirnar: 100.000 krónur fyrir fyrsta sætið, 75.000 krónur fyrir annað sætið og 50.000 krónur fyrir þriðja sætið.
Tahtitaivas talon ylla segir frá femínisma og frjálsum ástum í Finnlandi á stríðsárunum.
Þrjár kynslóðir kvenna elur upp dóttur sína án manns síns. Saima er róttækur feministi og höll undir frjálsar ástir en reynist erfitt að samþætta skyldur og langanir. Í nútímanum fylgjumst við með uppkominni Salla, hún er lesbía og fræðimaður með bein í nefinu. Salla snýr aftur í hús móður sinnar og ömmu til að vera í ró og næði en fyrirferðarmikill nágranni setur strik í reikninginn. Pegasus Pictures á Íslandi er meðframleiðandi myndarinnar og Sævar Guðmundsson klippti hana.
Kolsvört og klístruð kómedía í Texas
Leikstjórinn William Friedkin hefur á löngum ferli gert vægast sagt misgóðar myndir. Hryllingsmyndin The Exorcist og löggumyndin The French Conection eiga eftir að halda nafni hans á lofti um ókomna tíð enda báðar tímamótaverk. Killer Joe er nýjasta mynd leikstjórans og þar er hann á sveittum og sóðalegum slóðum í Texas þar sem treggáfaður ræfill fær lögreglumanninn og leigumorðingjan Joe til þess að drepa móður sína til þess að geta leyst út líftryggingu hennar og greiða upp fíkniefnaskuld.
Leguizamo í Kick-Ass 2 Sá ágæti leikari John Leguizamo hellir sér fljótlega á kaf í bandaríska útgáfu af breskum gamanþáttunum Only Fools And Horses þar sem hann mun reyna að feta í fótspor David Jason sem lék Del Boy eftirminnilega í gömlu þáttunum. Áður en að þessu kemur mun hann skjóta upp kollinum í ofurhetjugríninu KickAss 2. Þar leikur hann Javier, lífvörð hins unga Red Mist sem á sér draum um að verða aðal illmennið í þeim ruglaða hetjuheimi nördanna Kick-Ass og Hit-Girl.
Gore Vidal látinn Handritshöfundurinn og samfélagsrýnirinn beitti, Gore Vidal, lést af völdum lungnabólgu á heimili sínu í vikunni, 86 ára að aldri. Vidal er þekktastur fyrir handrit sín að kvikmyndunum The Best Man, Caligula, Is Paris Burning? og Suddenly, Last Summer. Auk þess kom hann að handritsgerð Ben-Hur án þess að nafns hans væri getið. Vidal skrifaði einnig fjölda skáldsagna og tók virkan þátt í stjórnmálum og þjóðmálaumræðu og verður sjálfsagt minnst lengur fyrir skrif sín um samfélagsmál en kvikmyndahandritin sem eftir hann liggja. MYND/Getty
MEÐ STUÐNINGI REYKJAVÍKURBORGAR OG KVIKMYNDAMIÐSTÖÐVAR ÍSLANDS CAFÉ/BAR, opið 17-23
NÝTT Í BÍÓ PARADÍS!
ÞRJÁR KYNSLÓÐIR KVENNA Í SAMA HÚSINU “Elín Petersdóttir er gjöf frá Íslandi til finnskra kvikmynda.”
STARS ABOVE Sjá sýningartíma á BIOPARADIS.IS og MIDI.IS SKÓLANEMAR: 25% afsláttur gegn framvísun skírteinis!
VERTU FASTAGESTUR!
Ódýrara í bíó með aðgangskortum!
Marsibil Sæmundardóttir hlaut fyrstu verðlaun Stuttmyndadaga í fyrra fyrir hrollvekjuna Freyju.
William Friedkin Lætur McConaughey leik a
Sjónvarp í bíó The Equalizer
Bíó Paradís frumsýnir finnsku myndina Tahtitaivas talon ylla (Stars Above). Myndin segir sögu þriggja kynslóða kvenna sem búa í sama húsinu í finnskri sveit. Árið 1942 er Saima ung og spræk kennslukona sem rekur heimilið af myndarskap meðan maður hennar er á vígstöðvunum. Hún á í leynilegu sambandi við sjarmerandi einhentan hermann og þau eignast saman dótturina Tuulikki. Við fylgjumst með henni á ofanverðum áttunda áratugnum þar sem hún dvelst í húsinu og
Stuttmyndadagar Skilafrestur að renna út
Sá sykursæti leikari Matthew McConaughey sýnir á sér óvenjulega og skuggalega hlið í hlutverki sínu í Killer Joe.
Hann segir að strax og hann hitti McConaughey hafi enginn annar komið til greina.
Aðrir miðlar: Imdb: 7,4, Rotten Tomatoes: 75%, Metacritic: 59%.
K
iller Joe er meðal annars sögð vera kolsvört gamanmynd en hún er meira en það og þykir óhugnanleg, fráhrindandi en heillandi í senn, ágeng og erfið. Friedkin er svosem vanur því að hneyksla og ganga fram af fólki og gerði einmitt það með miklum og ógleymanlegum tilþrifum fyrir rétt tæpum fjörutíu árum með The Exorcist. Hann virðist enn kunna þessa list vel þar sem Killer Joe fékk hinn alræmda NC-17 stimpil í Bandaríkjunum og er bönnuð yngri en sautján ára vegna ofbeldis, kynlífs og til þess að bæta gráu ofan á svart, ofbeldisfulls kynlífs. Killer Joe byggir á leikriti eftir Pulitzerverðlaunahafann Tracy Letts. Lögreglumaðurinn Joe er í forgrunni en sá stundar frekar ógeðfellda aukavinnu þar sem hann drepur fólk gegn greiðslu. Matthew McConaughey leikur Joe og þykir fara á kostum, ógnvekjandi og lúmskt sjarmerandi í senn. Leikarinn segir Joe vera eins og svartan pardus. Allt sem hann geri sé úthugsað og hann gæti þess vandlega að láta aldrei of mikið uppi um áætlanir sínar. Emile Hirsch (Into the Wild) leikur Chris Smith, heimskan skíthæl og dópista sem ákveður ásamt hvítarusls skyldmennum sínum að ráða Joe til þess að myrða móður sína. Faðir hans er með í ráðum og þar sem hann á ekki fyrir fyrirframgreiðslunni til Joe ákveður morðinginn að taka systur hans, Dottie, sem tryggingu. Málin flækjast síðan verulega þegar sérstakt samband tekur að myndast á milli Dottie og Joe og allt útlit er fyrir að vanhugsuð ráðagerð vitleysinganna verði að meiriháttar klúðri. Friedkin hefur góð tók á öflugum leikarahópnum þar sem McConaughey glansar fremstur meðal jafningja. Thomas Haden Church (Sideways) sýnir á sér skemmtilega hlið í hlutverki föðurins og hin mjög svo þokkafulla og allt of sjaldséða Gina Gershon (Showgirls, Bound) mætir öflug til leiks. Friedkin skoðaði ýmsa leikara fyrir hlutverk Joe en hitti McConaughey eftir að hann
frétti að leikarinn hefði lesið handritið og litist vel á. Hann segir að strax og hann hitti McConaughey hafi enginn annar komið til greina. Friedkin talaði fjálglega um McConaughey í hlaðvarpi kvikmyndatímaritsins Empire og sagði litlar kröfur hafa verið gerðar hingað til um að McConaughey nýtti leikhæfileika sína. Hann hafi auðgast vel á leik í rómantískum gamanmyndum en það sé óhjákvæmilegt í Hollywood að þegar fólk er myndarlegt sé ekki ætlast til þess að það leiki. Það eigi bara að mæta, vera fallegt og hirða launatékkann. Lögreglumenn hafa löngum verið Friedkin hugleiknir. Rannsóknarlögreglumaðurinn Kinderman vó til dæmis þungt í The Exorcist þótt myndin hverfðist um kaþólskan prest í sálarháska sem reyndi að flæma djöful úr unglingsstúlkunni Reagan. Þá þarf ekki að fjölyrða um hina einbeittu löggu Popey Doyle í The French Connection sem Gene Hackman lék með miklum glæsibrag 1971. Þá tók William Petersen (síðar Grissom í CSI) vanmetinn sprett í hlutverki lögreglumanns í To Live and Die in L.A. fyrir Friedkin árið 1985. Þegar Friedkin ræddi Killer Joe við Empire á dögunum sagði hann frá því að áhuga hans á lögreglumönnum mætti rekja langt aftur í æsku hans. Friedkin fæddist árið 1935 í Chicago þar sem hann ólst upp. Þar átti hann frænda, Harry Lang, fræga en gerspillta löggu sem þáði mútur frá gengi Als Capone. Þegar Capone var stungið í steininn tók Frank Nitti við genginu og borgarstjórinn, Anton Cermak, fól frænda Friedkins og félaga hans að uppræta glæpagengið. Harry Lang og félaginn völsuðu þá inn á skriftofu Nittis þar sem Harry skaut hann nokkrum skotum og skaut sig síðan í handlegginn til þess að láta líta út fyrir að Nitti hefði verið fyrri til að skjóta á hann. Nitti lifði árásina af en í kjölfarið vall spillingin í kringum Harry upp, hann var rekinn úr lögreglunni og gerðist lífvörður Cermaks og stóð við hlið hans þegar hann var skotinn til bana árið 1935. Lífvarðarferlinum lauk fljótlega eftir það, eðlilega kannski, og Harry opnaði bar þar sem lögreglumenn héldu til. Aðallega spilltar löggur að sögn Friedkins sem vann á barnum í æsku þar sem hann kynntist þessum mönnum og heillaðist svo að lögreglumenn hafa sett áberandi mark á feril hans sem kvikmyndaleikstjóri. Þess má geta til gamans að Killer Joe var sýnt á litla sviði Borgarleikhússins 2007 í leikstjórn Stefáns Baldurssonar. Þá var Björn Thors með hlutverk Joe og sýningin vakti mikla lukku hjá bæði áhorfendum og gagnrýnendum.
Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
42
tíska
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Barnafatalína og bók frá Stellu Hátískuhönnuðurinn og bítilsdóttirin Stella McCartney hefur ákveðið að bæta barnafatalínu við tískuhús sitt sem byggð er á karakternum Little Miss Stella sem rithöfundurinn Adam Hargreaves skrifaði árið 2006. Stella mun einnig hafa tekið sér bessaleyfi og skrifað nýja skáldsögu um Little Miss Stellu sem fjallar um þegar hún hittir Little Miss Nobody, sem enginn tekur eftir eða veitir athygli. Little Miss Stella ákveður þá að hanna á Little Miss Nobody föt sem gerir hann að strák sem allir taka eftir. Fatalínan mun heita í höfuðið á Little Miss Stellu og samanstendur af stuttermabolum, peysum, náttfötum og skóm, bæði fyrir stelpur og stráka frá aldrinum 0-14 ára. Bæði línan og bókin munu koma í verslanir Stellu í Bretlandi í næsta mánuði og ríkir mikil eftirvænting fyrir þessari fyrstu barnafatalínu hennar.
Rómantíkin í haustinu
Gestapistlahöfundur vikunnar er
Steinunn Edda förðunarfræðingur og bloggari hjá margret.is
Hausttískan í förðun þetta árið er rómantísk og dularfull í senn, en áherslan er á litsterkum vörum. Rauðir brúntóna varalitir verða áberandi og einnig vínrauðir. Húðin er náttúruleg með fallegri áferð, föl en ekki bronsuð. Þá er meira um að nota drapplitaðan kinnalit til að skyggja í stað þess að nota sólarpúður. Það sem er afar skemmtilegt í haustförðuninni þetta árið er að aðaláherslan er lögð á augnlokið með miklum eyeliner og miklum maskara á efri augnhárin en þau neðri eru höfð náttúrulegri. Augnblýantarnir verða mjög vinsælir og þá enn þykkari og ýktari en áður, þessi vinsæli „cat eye“ eyeliner. Útkoman er dramatísk og töff. Einnig verður mikið um litaðar augnblýantalínur og þá sérstaklega í dökkfjólubláu, silfruðu og gylltu. Augabrúnir eru vel formaðar og hafðar eins þykkar og mögulegt er. Klassíska „smokey eye“ förðunin heldur sínum sessi og er upplagt að útfæra förðunina með nýju haustlitunum. Glimmer er einnig farið að sjást mikið á tískupöllunum og þá í fínlegri línu ofan á augnlokinu. Litir sem verða vinsælir í haust og vetur á augun eru: rústrauðir, plómufjólubláir, grænir, silfraðir og brúnir en einnig verða svartir augnskuggar sjáanlegir meðal litanna. Varalitir sem verða vinsælir eru: rauðir, rauðbrúnir, vínrauðir, dökkfjólubláir, brúnir og einnig halda „nude“ varirnar áfram að vera mjög vinsælar þá sérstaklega glossaðar, en þar er breyting á frá því í vor þar sem mattar varir hafa verið mjög vinsælar síðustu misserin. Nú er um að gera að undirbúa húðina vel með góðum skrúbb eins og nýja „SPA Milk Face Scrub“ frá Make Up Store og ekki gleyma vörunum en á þær er frábært að nota Lip Care Mix. Það inniheldur skrúbb, rakamaska og varasalva til að halda vörunum mjúkum og kyssilegum undir litsterka varaliti.
Sunny 8 No toe Sokkabuxur • • • •
Tálausar Þunnar Sólbrúnt útlit fullkomnar í sandalana/bandaskó
Vinsælasta fatalína sumarsins Vor- og sumarlína hátískufyrirtækisins Louis Vuitton er vinsælasta fatalína tímabilsins ef marka má helstu tískutímarit heims. Á síðustu þremur mánuðum hafa 88 forsíður helstu tímaritanna prýtt stjörnur eða fyrirsætur, klæddar nýjustu sumarlínu fyrirtækisins, og skýtur þar Louis Vuitton öðrum hátískufyrirtækjum ref fyrir rass. Nokkrar af sömu flíkunum úr línunni birtust lesendum oftar en einu sinni, en var þó fjölbreytnin mikil enda stór lína sem fyrirtækið setti á sölu þetta árið. Annað vinsælasta tískuhúsið á forsíðum tímaritanna var Prada með 78 forsíður og sumarlína Dolce & Gabbana prýddi 71 forsíðu.
Bolur: Í janúar árið 2010 gerði ég bolinn, sem átti upprunalega að vera gjöf handa vini mínum. Ég saumaði bolinn og prentaði svo myndina á hann, en varð svo ánægð með útkomuna að ég hélt honum fyrir mig sjálfa. Ég er búin að nota hann mjög mikið og fá mikla athygli út á hann. Ég var mjög nálægt því að fara framleiða svona boli og selja þá. Vesti: Þetta var gallajakki sem ég keypti í Rauða Kross-búðinni fyrir klink núna síðastliðin mars. Ég klippti hann til og saumaði, sem tók mig enga stund. Skór: Vagabond Buxur: Monki
Blússa: Saumaði þessa í síðustu viku. Ég átti inneign í efnabúðinni Vogue sem ég vann í fatahönnunarkeppni Versló, sem ég þurfti að nota áður en ég flyt út til Noregs. Þetta efni varð fyrir valinu og fannst þetta skemmtilegt í svona öðruvísi blússu. Ekki enn fengið tækifæri til að nota hana. Það tók mig tvo tíma að sauma hana. Þetta var ótrúlega auðvelt.... Kjóll: Weekday Hálsmen: Cubus Skór: Fókus.
Bolur: Hann saumaði ég núna í júní, fyrir tvítugsafmælið mitt. Efnið fékk í efnabúðinni í Noregi og það tók mig tvo daga að sauma hann. Hálsmen: Ég bjó það til fyrir lokaball Versló sem var haldið í maí síðastliðinn. Það er gert úr þremur mismunandi kögrum sem ég lagði ofan á hvert annað. Það tók mig tíu mínútur að setja það saman og ég hef notað það rosalega mikið, enda passar það svo vel við margt. Pils: H&M Skór: Fókus Belti: Rauða Kross-búðin
Mín hönnun Stefnir á fatahönnun í framtíðinni Júlíanna Ósk Hafberg er tvítug upprennandi saumakona sem elskar að sauma á sig föt. Hún kláraði Verslunarskóla Íslands í vor og hefur nú komið sér fyrir í Noregi þar sem hún ætlar að vinna í ár. „Það var í saumum í 8. bekk í Hamraskóla sem áhuginn kviknaði. Ég uppgötvaði hvað það er auðvelt að sauma á sig föt,“ rifjar Júlíanna upp. „Síðan hef ég verið dugleg að setjast fyrir framan saumavélina og bæta við flíkum í fataskápinn. Draumurinn er að verða fatahönnuður í framtíðinni, svo upp á síðkastið hef ég verið dugleg að sauma og æfa mig. Innblástur fyrir saumaskapinn fæ ég aðallega með að skoða í kringum mig og á internetinu. Svo er það oft þannig að þegar ég kem í efnabúðir og sé eitthvað ákveðið efni, koma hugmyndirnar. Ég er mjög fljót að sauma og er ég yfirleitt ekkert að draga saumaskapinn. Þegar ég byrja á flík, þá klára ég hana strax.“
Skór: Vagabond Leggings: Ég saumaði þær árið 2007 en breytti þeim svo örlítið meira núna í sumar. Það tók mig klukkutíma að breyta þeim. Skyrta: Skyrtuna keypti ég mjög einfalda núna síðastliðinn júní. Sjálf ákvað ég svo að breyta henni og gera hana flottari og ég skipti um allt. Nýir hnappar, setti vasana á, klóraði hana að neðan og setti brúnt, gegnsætt efni að ofan. Það tók mig tvo daga að klára hana.
tíska 43
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Stígvél
fyrir helgina
Litrík haustlína frá
Jeremy Scott
Jeremy Scott, aðallhönnuður Adidas, frumsýndi nýjustu haustlínuna á dögunum, sem var eins frumleg og við mátti búast. Bangsar, dýramynstur og litagleði eru áberandi og er hönnuðurinn duglegur að blanda saman andstæðum. Línan hefur fengið góðar undirtektir og er hún væntanleg á Bandaríkjamarkað í næsta mánuði.
Há stígvél/2 litir
7.995.-
Gallabuxnalína fyrir konur í stærri stærðum Kardashian þríeykið, þær Kim, Khloe og Kourtney, leggja nú lokahönd á nýja gallabuxnalínu sem ætluð er fyrir konur í yfirstærð. Sjálfar eru þær þekktar fyrir sínar kvenlegu línur og vita þær því nákvæmlega hvernig gallabuxur þær þurfa að framleiða fyrir konur í stærri stærðum. Línan mun heita Kardahsian Kurves og mun vera seld í verslunum Sears í haust á viðráðanlegu verði. Í þetta sinn munu systurnar ekki taka þátt í auglýsingaherferð línunnar og leita þær nú eftir stelpum í aðdáendahópi þeirra til þess að vera andlit línunnar. Margar umsóknir hafa borist en aðeins ein stelpa verður fyrir valinu og mun hún verða talsmaður línunnar í ár.
Ökklastígvél m/slaufu
5.995.-
Skeifunni 8 • 108 Reykjavík • Sími: 517-6460 www.belladonna.is
Tískudrottning í Glee Leikkonan Sara Jessica Parker mun birtast áhorfendum þáttarins Glee í nýjustu þáttaröðinni sem sýnd verður í haust. Leikkonan mun leika ritstjóra tískutímarits en ekki er enn vitað hvernig hún á að tengist öðrum karakterum þáttarins. Hún verður vel klædd að vanda og mun engin önnur en ritstýra bandaríska Vogue, Anna Wintour, sjá um búningaval Söru fyrir þáttinn.
VERTU Í TAKT
Doppótt stígvél/3 litir
7.995.-
VIÐ ÓLYMPÍULEIKANA
Í LONDON 2012 Ökklastígvél m/stroffi
7.995.-
Hin sextán ára Kendall Jenner, næst yngsta Kardashian systirin, fetar nú í fótspor ofurfyrirsætna á borð við Naomi Campbell, Andriana Lima og Gisele Bündchen, en í fyrr í vikunni var henni flogið til New York þar sem hún sat fyrir hjá nærfatafyrirtækinu Victoria's Secret. Mikil gagnrýni hefur heyrst vegna þessa samstarfs, en mörgum finnst hún of ung til þess að sitja fyrir í kynþokkafullum undirfötum. Kendall lætur þó ekki svona gagnrýni stoppa sig og heldur hún áfram að eltast við drauminn. Fyrirsætuferill hennar hefur risið hratt síðustu mánuði, en hún tók þá ákvörðun fyrr á árinu að hætta í menntaskólanum til þess að sinna ferlinum betur.
Coca-Cola; Coke´and the Coca-Cola´contour bottle are trademarks of The Coca-Cola Company. © 2012 The Coca-Cola Company.
Kendall sat fyrir hjá Victoria's Secret
Barnastígvél/2 litir
5.995.-
Kringlan - Smáralind s.512 1733 - s.512 7733 www.ntc.is | erum á
44
dægurmál
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Í takt við tímann Berglind Pétursdóttir dansari
Sá engan mun á Batman og Armageddon Berglind Pétursdóttir er sjálfstætt starfandi dansari og danshöfundur. Hún heldur úti hinni vinsælu vefsíðu The Berglind Festival og fylgist vel með hvað margir heimsækja síðuna. Ég starfa sem dansari svo ég er oftast í sveittum joggingbuxum og þeim bol sem er minnst skítugur þann daginn. Þegar ég er ekki að vinna er ég oftast í því sem er efst í hillunni hverju sinni. Uppáhaldið mitt þessa dagana eru grænar velúrbuxur úr versluninni Kassettu á Laugaveginum og skósíður netakjóll úr sömu búð. Ég er eins og lax í neti í þeim kjól, sem sagt mjög glæsileg. Svo er best að vera bara í skærbláum Nike Free skóm við. Þeir eru svo mjúkir og góðir fyrir hnén. Ég get ekki farið út úr húsi án þess að taka með mér son minn, og iPhone. Mér er alveg sama um allt annað.
Hugbúnaður
Mig langar að fylgjast með fleiri sjónvarpsþáttum en ég gleymi því alltaf. Horfði síðast á Girls. Annars hef ég horft á allar Simpsons seríurnar svona fjórum sinnum og er að meta að læra þær utan að. Svo elska ég upprunalegu Dallas þættina. Síðasta bíómynd sem ég sá var Batman en á undan því horfði á á Armageddon. Ég sá engan mun á þessum tveimur myndum en það er af því að ég er stelpa. Um þessar mundir er ég að vinna að sýningunni Dúnn með sviðslistahópnum Litlar og nettar, dansa í verki eftir Steinunni Ketilsdóttur sem verður sýnt í Þjóðleikhúsinu í desember og taka þátt í og skipuleggja RVK dansfestival sem verður haldið 21.-31.ágúst.
Vélbúnaður
Appy Hour Reykjavík er besta appið sem iPhone býður upp á. Það sýnir mér hvar er happy hour í bænum og það hentar hófdrykkjufólki eins og mér mjög vel. Instagram er líka mjög mikilvægt, ég bara verð að pósta svona 20 myndum af syni mínum á dag, fólk verður að sjá hvað hann er fyndinn og skemmtilegur. Ég er forfallinn Facebook sjúklingur, ef það er ekki á Facebook þá gerðist það ekki. Svo er ég orðin fíkill í að skoða hvað margir heimsækja heimasíðuna mína á dag í gegnum Google Analytics. Ég elska líka að senda tölvupóst. Mail er mjög vanmetið forrit. Ég þyrfti eiginlega að eignast svona 200 e-mail pennavini til þess að geta alltaf verið í Mail.
Aukabúnaður
Starfsins vegna má ég náttúrlega ekkert maula nema salat og kotasælu. Þess vegna finnst mér mjög gaman að borða reglulega pítsu. Fólk sem talar um einhver lambalæri og nautalundir sem uppáhaldsmat hefur greinilega ekki smakkað pítsu eða hamborgara. Ruccola pítsan á Eldofninum skákar klárlega hvaða lambalæri sem er. Latté og croissant á Kaffismiðjunni eða latté og túnfiskbeygla á Kaffitári og ég er glöð í marga daga á eftir. Ef ég er að fara út að skemmta mér, sem gerist örsjaldan, fer ég á Prikið á virkum kvöldum og Kaffibarinn um helgar. Þegar ég panta mér drykk á barnum er það oftast bjór, rauðvín, hvítvín, gin og tónik, vodki í sóda eða Fernet Branca. Ég ferðast um á eldgömlum stationbíl sem er vís til þess að brotna í tvennt mjög bráðlega. Ég ferðast þegar ég á pening, sem er að meðaltali aldrei, en ég fór síðast til Marseille í júní með kærastanum mínum í vinnuferð. Ég var að vinna en hann var fullur allan tímann.
Berglind Pétursdóttir heldur úti hinni vinsælu heimasíðu The Berglind Festival. Ljósmynd/Hari
– Lifið heil
Lægra verð í Lyfju
Voltaren Gel
15% verðlækkun. 100 g. Áður: 3.815 kr. Nú:
3.243 kr.
Gildir út ágúst.
ÍSLENSKA / SIA.IS / LYF 60420 06/12
Staðalbúnaður
Undirbúðu fæturna fyrir ferðalagið Þú færð Heelen fóta-og húðvörurnar í apótekum
www.portfarma.is
Skoðaðu Fylgstu með ora.is á Facebook
cw120182_isam_ora_60áraafmæli_afmaelissild_auglblada5x39_18072012_END.indd 1
18.7.2012 10:34:13
46
dægurmál
Helgin 3.-5. ágúst 2012
Úrslit Spurningakeppni Fréttatímans
Dóri DNA marði sigur á Þórði Snæ Tónlistar- og textagerðarmaðurinn Dóri DNA stendur uppi sem sigurvegari í Spurningakeppni Fréttatímans 2011-2012 eftir eins stigs sigur á blaðamanninum Þórði Snæ Júlíussyni í úrslitum. Dóri svaraði þrettán spurningum rétt en Þórður Snær tólf. Á leið sinni í úrslitin lagði Dóri Björku Eiðsdóttur, ritstjóra Séð og heyrt, Arnar Þór Stefánsson lögmann, Viðar Lúðvíksson hæstaréttarlögmann, Magnús Þorlák Lúðvíksson blaðamann, og Árna Þór Hlynsson reikningsskilamann.
Dóri fær í verðlaun 30 þúsund króna gjafabréf hjá Sushi Samba. „Þetta er auðvitað frábært og fyrsti sigur minn á þessu sviði,“ sagði Dóri þegar úrslit lágu fyrir. „Loksins borgaði sig að lesa fréttirnar og svona.“ Þóra Arnórsdóttir sigraði í fyrra og fór í framhaldi í forsetaframboð. Sér Dóri fyrir sér að sigurinn marki upphaf á nýjum ferli hjá sér? „Nei. Hún nefnilega tapaði þannig að ég veit hvernig það endar ef ég fer í framboð.“ Dóri segir sigurgönguna hafa
Umfangsmikil bón
verið langa, stranga og hún hafi tekið á. „Mér finnst alveg gaman að fara út að borða sko, en ég hélt að verðlaunin væru utanlandsferð fyrir tvo svona miðað við hversu mikill tími fór í þetta. En þetta er ferlega mikill heiður og gott að vera þarna með flottu fólki eins og Þóru. Mér finnst líka fínt að þurfa ekki að verja titilinn og ætla þess vegna hér með að hætta að lesa íslenskar fréttir.“ -þþ
Loksins borgaði sig að lesa fréttirnar og svona.
Dóri DNA fagnaði sigrinum sem kostaði hann mikla baráttu og erfiði.
Glæsikerr a Jón Þór Þorleifsson keypti dr aumabílinn
Fréttatíminn greindi í síðustu viku frá draumi blaðamannsins Eiríks Jónssonar um að fá gamlar spólur með nokkrum tugum sjónvarpsþátta sinna Eiríkur frá Stöð 2 svo hann geti uppfyllt óskir lesenda sinna á vefnum www. eirikurjonsson.is um að fá að sjá aftur þessa þætti sem nutu mikilla vinsælda á Stöð 2 fyrir drjúgum áratug. Ari Edwald, framkvæmdastjóri 365 miðla, kannaðist ekki við beiðni Eiríks þegar Fréttatíminn leitaði viðbragða hans en sagðist þó muna eftir þáttunum. Ari vísaði á sjónvarpsstjórann Pálma Guðmundsson. Pálmi segist eiga eftir að fara yfir málið með forstjóranum en benti á að ósk Eiríks sé umfangsmeiri en blaðamaðurinn ef til vill geri sér grein fyrir þar sem að Stöð 2 gæfi ákveðið fordæmi með því að láta Eiríki þættina eftir.
Skrif um gullið á Skeiðarársandi Haukur Már Helgason heimspekingur vinnur nú að ritverki sem byggir á leitinni að gullskipinu á Skeiðarársandi en frá þessu greinir Haukur Már á bloggsíðu sinni. Það verk sem slíkt gengur ekki átakalaust fyrir sig því það vekur upp með heimspekingnum tilvistar-, hagfræði- og samfélagslegar spurningar, eða eins og hann segir sjálfur: „Ég er á launum, rithöfundalaunum, frá íslenska ríkinu, sem ég fæ raunar sem verktakagreiðslur. Ríkið er verkkaupi, ég er verktakafyrirtæki. Hvort er þetta sósíalismi eða ríkiskapítalismi?“
Jón Þór tekur sig vel út við fjörutíu ára gamla glæsikerruna. Ljósmynd/Hari
Dómara leitað Ríkissjónvarpið og samtök framhaldsskóla landsins standa frammi fyrir umfangsmiklum breytingum þegar næstu törn spurningakeppninnar Gettu betur verður komið á koppinn. Fyrir liggur að dómarinn og spurningahöfundurinn Örn Úlfar Sævarsson hefur lokið keppni, en enginn hefur staðið vaktina lengur en hann eða alls þrjú tímabil. Talið er víst að spyrillinn verði eftir sem áður Edda Hermannsdóttir og að Þórhildur Ólafsdóttir verði eftir sem áður spurningahöfundur og spyrill; stóru fréttirnar eru hins vegar þær að framleiðandinn Andrés Indriðason, sem verið hefur með frá upphafi, lætur af störfum. Arftaki hans er þaulvön því að stjórna upptökum, en þar er um að ræða Elínu Sveinsdóttur en hún og maður hennar, Sigmundur Ernir Rúnarsson, létu af störfum hjá 365 fyrir nokkrum árum þannig að eftir var tekið.
Rokkstjóri á 40 ára gömlum Range Rover Jón Þór Þorleifsson rokkstjóri fann draumabílinn á netinu um daginn. Hann keyrir nú um á 72-módeli af Range Rover, beinskiptum og án vökvastýris, og hefur aldrei verið ánægðari.
M
ig hefur alltaf langað í svona bíl,“ segir Jón Þór Þorleifsson, framleiðandi og rokkstjóri tónlistarhátíðarinnar Aldrei fór ég suður. Jón Þór hefur vakið athygli á götum Reykjavíkur síðustu daga enda keyrir hann nú um á fjörutíu ára gömlum Range Rover. Bíllinn er næstum alveg eins og bíll sem afi hans átti í mörg ár og Jón Þór fékk að sitja í sem strákur. Það var því langþráður draumur sem rættist á dögunum. „Þessi bíll er hluti af æsku minni. Afi átti 73-módelið og ég hef leitað mér að svona bíl lengi. Ég fylgdist vel með og fann hann loks á netinu í gegnum Fornbílaklúbbinn,“ segir Jón Þór hæstánægður. Bíllinn hefur að mestu verið geymdur inni í skúr síðustu 28 árin en hefur verið tekinn út á sunnudögum, eins og slíkur gripur á skilið. „Það var hugsað úrvalsvel um hann,“ segir Jón Þór sem vill ekki gefa upp kaupverðið. Fyrri eigandi er látinn en tengdasonur hans annaðist söluna og segir Jón Þór að honum hafi verið annt um bílinn. „Honum stóð ekki á sama hvert hann færi.“ Þessi fallegi bíll er 72 módel með 8 cylindra vél. Hann er beinskiptur og án vökvastýris, en þau komu ekki í Range Roverana fyrr en ári seinna. Bíll afa Jóns Þórs var til að mynda með vökvastýri. Þessi bíll er nær alfarið „original“ og segir Jón Þór að sér detti ekki til hugar að breyta því á neinn hátt. Einhverjir kynnu að freistast til að lýsa lit bílsins sem karríbrúnum eða eitthvað í þá veruna. Eigandinn heldur sig hins vegar við lýsingu framleiðandans, Bahama Gold. Hvað er gripurinn keyrður?
„Við höldum að hann sé keyrður 113 þúsund kílómetra. Það stendur 13 þúsund á mælinum og það er ósennilegt að hann hafi farið nema einn hring.“ Ekki er nema rúm vika síðan Jón Þór festi kaup á bílnum en hann hefur þegar vakið mikla athygli hvar sem hann hefur farið. „Mér finnst skemmtilegast þegar fólk fer að segja mér sögur af svona bílum og tengir mig í kjölfarið við skemmtilegar minningar sem það á,“ segir hann. Eins og áður segir átti afi Jóns Þórs, Jón á Þverá, samskonar bíl á árum áður. Afi hans er látinn en eiginkona hans, Kristín Þorleifsdóttir, var glöð að heyra af bílakaupunum. „Ég fór með ömmu á rúntinn um daginn á bílnum. Hún var rosa ánægð með þetta. Hún er vön að sitja frammi í Range Rover en það eru orðin ansi mörg ár síðan. Við ætlum að fara saman á bílnum í réttir á Þverá í haust og síðan fer Range Roverinn í vetrardvala þar fyrir vestan.“ Jón Þór á einnig tuttugu ára gamlan Mercedes Benz og hefur sést aka um á gamalli Lödu og gömlum Volvo. Hvað veldur þessari áráttu? „Mér finnst skipta máli að bílar séu með karakter. Það gerir þetta ólíkt skemmtilegra. Við Jón Birgir frændi minn höfum stundum grínast með að það sé ekkert vit í bílum nema það sé búið að keyra þá til tunglsins og til baka.“ Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is
J. Frank Michelsen úrsmíðameistari, stofnandi Michelsen úrsmiða, á kontór sínum á Sauðárkróki, ca. árið 1920.
Úrsmiðir síðan 1909 Í fjórar kynslóðir hafa Michelsen úrsmiðir þjónustað Íslendinga af þeirri sérþekkingu og hæfni sem reynslan hefur kennt þeim og gengið hefur áfram innan fjölskyldunnar, mann fram af manni, kynslóð eftir kynslóð. Í tilefni 100 ára afmælis Michelsen úrsmiða árið 2009 voru Michelsen úr endurvakin eftir 70 ára hlé.
Reykjavík 64°N/22°W. Vandað mekanískt sjálfvinduúrverk, 316L stálkassi með rispufríu safírgleri. Svört, steingrá eða silfurlit skífa og 15 mismunandi handgerðar leðurólar í boði. Úrin eru sérframleidd í númeruðu og takmörkuðu upplagi.
Laugavegi 15 - 101 Reykjavík - sími 511 1900 - www.michelsen.is
Hrósið...
HE LG A RB L A Ð
... fær Ragna Ingólfsdóttir fyrir frábæra frammistöðu á ólympíuleikunum í London. Ragna varð fyrst íslenskra kvenna til að vinna leik í badminton á ólympíuleikum en féll úr leik eftir hetjulega baráttu í úrslitaleik um að komast í 16-manna úrslitin. Í kjölfarið tilkynnti hún að hún væri hætt keppni.
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is
Steikhús verður bakarí Hið veglega Austur steikhús, sem var til húsa í Austurstræti 7, hefur lagt upp laupana. Á dögunum var opnað þar The Muffin Bakery sem áður var rekið í Kópavogi. Eins og nafnið gefur til kynna eru þar seldar múffur af ýmsum gerðum auk gæðakaffis. Skemmtistaðurinn Austur, sem fjölmiðlamaðurinn Ásgeir Kolbeinsson stýrir, lifir þó enn í sama húsnæði. Hann er opinn fimmtudags-, föstudags- og laugardagskvöld.
ALLT FYRIR SVEFNINN!
Innipúkinn á sínum stað Ófáir leggja land undir fót um verslunarmannahelgina en alltaf er nóg af fólki sem vill skemmta sér í miðborg Reykjavíkur. Tónlistarhátíðin Innipúkinn verður haldin í ellefta sinn um helgina í Iðnó. Aðalnúmerið í ár er dúettinn Þú og ég en auk þess má berja augum sjóðheita listamenn á borð við Ásgeir Trausta, Lay Low og Jónas Sigurðsson. Meðal hljómsveita sem troða upp eru Tilbury, Prins póló, Dr. Gunni og Mammút. Miðasala fer fram á Miði. is en þar má einnig nálgast frekari upplýsingar.
VERÐ FRÁ:
1.995
FRÁBÆRT VERÐ!
JErsEy TEygJulök Mjög góð teygjulök. Efni: 100% bómull. Nokkrir litir. Ath. sumir litir eru ekki fáanlegir í öllum stærðum. Dýpt í öllum stærðum: 45 sm. Stærðir: 90 x 200 sm. 1.995 120 x 200 sm. 2.295 140 x 200 sm. 2.495 180 x 200 sm. 2.995
GESTARÚM
VElour ComforT gEsTarúm Sniðug lausn fyrir þá sem þurfa að taka á móti gestum en hafa lítið pláss. Auðveldara getur þetta ekki verið! Vindsæng með innbyggðri rafmagnspumpu. Taska fylgir. Stærð: B157 x L203 x H47 sm.
9.995
Flottur pakki hjá Mugison
HøiE uniquE sæng og koddi Vönduð thermosæng fyllt með 2 x 600 gr. af holtrefjum. Stærð: 140 x 200 sm. Koddinn er fylltur með 500 gr. af holtrefjum. Stærð: 50 x 70 sm. Sængurtaska fylgir.
Tónlistarmaðurinn Örn Elías Guðmundsson, Mugison, hefur gert það gott síðustu misserin. Síðasta plata hans, Haglél, seldist í bílförmum og nú, þegar innlendi markaðurinn er að líkindum mettur, er herjað á erlenda ferðamenn. Mugison og félagar í dreifingarfyrirtækinu Kongó bjóða nú fimm plötur hans saman í pakka (auk Hagléls eru það Lonely Mountain, Mugimama, Mugiboogie og Ítrekun) og verðið er ekkert til að kvarta yfir, litlar 3.500 krónur. Pakkinn fæst nú í Kongó við Nýlendugötu og í 12 Tónum.
SÆNG OG KODDI
GESTARÚM
7.495
9.995
TrinE gEsTarúm Góð lausn er gest ber að garði. 5 sm. þykk svampdýna. Stærð: B80 x L193 sm.
90 x 200 sm. 140 x 200 sm.
Hulda sængurVErasETT Stærð: 140 x 200 sm. og koddaver 50 x 70 sm. Efni: 100% bómull. Lokast að neðan með tölum.
4.995 6.995
Nú aðeins kr. 19900
SÆNG + KODDI
SÆNGURVERASETT
PLUS
2.995
ÞÆ G IN D I & GÆÐI
STÆRÐ: 90 X 200 SM.
4.995
Plus T10 yfirdýna Eggjabakkalöguð yfirdýna úr svampi sem eykur þægindi og vellíðan. Þykkt: 5 sm.
www.rumfatalagerinn.is