Yesmine
Ólína og Bryndís
Framandi réttir innan um hangikjötið ÓKEYPIS og steikurnar. ÓKEYPIS
Betri helmingar Simma og Jóa opna verslun.
62 jólakræsingar
36 Viðtal
3.-5. desember 2010 1. árgangur
2. tölublað 1. árgangur 10. tölublað
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Ólöf Dór a Bartels Jónsdóttir Ber þungar sakir á gunnar í krossinum
Frelsið kom þegar skömmin fór Ólöf Dóra Bartels Jónsdóttir steig fram sem fórnarlamb og bar þungar sakir á Gunnar í Krossinum í vikunni. Hún upplýsti á pressan.is að hún hefði haldið dagbók sem lýsti samskiptum hennar og Gunnars. Ólöf segir í viðtali við Fréttatímann að hún hafi oft fengið þá spurningu hvers vegna hún geymdi dagbókina.
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Helga Thorberg Fann ástina í Karabíska hafinu.
Það var markmið mitt með vitnisburðinum að losa mig við klafann
26 Viðtal
Jólakaffið dæmt
„Ég velti því fyrir mér og svarið er einfaldlega það að hún var hluti af þeim klafa sem ég bar, og á meðan ég bar þennan klafa átti ég þessa dagbók,“ segir hún. „Ég er búin að liggja með skömmina allan þennan tíma. Nú er ég búin að skila henni til Gunnars: Þetta átt þú, ekki ég. Það var markmið mitt með vitnisburðinum að losa mig við klafann. Ég hef svifið um síðustu tvo daga og fundið mikið frelsi. Það er fyrst núna sem ég finn spennufall. Ég er allt í einu að verða þreytt, en ég er búin að koma þessu af mér.“
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
60 úttekt
Hendrikka Waage Skrifar um
töfraheim Indlands fyrir börnin.
Ljósmynd/Hari
Ólöf Dóra Bartels Jónsdóttir (til vinstri) og Ásta Knútsdóttir talskona kvenna sem hafa sakað Gunnar um misnotkun.
Ekta kaffi í piparkökugerðina.
síða 14
Einbeittur brotavilji vændiskaupenda Íslensk vændiskona segist þurfa einn eða tvo tvöfalda áður en hún hitti viðskiptavini. Starfskonur Stígamóta segja konur leiðast út í vændi vegna skjótfengins gróða en hugsi ekki um þann andlega og líkamlega skaða sem þær valda sér.
E
ftirspurn eftir vændi á Íslandi er gríðarleg og brotavilji kaupenda er einbeittur. Þetta segja Fríða Rós Valdimarsdóttir og Kristbjörg Kristjánsdóttir sem standa á bak við STERK, samtök sem berjast gegn mansali og vændi. Björg G. Gísladóttir og Anna Þóra Kristinsdóttir, sem starfa hjá Stígamótum, segja að athvarf fyrir vændiskonur vanti á Íslandi.
Það vanti úrræði til að hjálpa konum sem eru búnar að skaða sig á sál og líkama og sjá ekki leiðina út. Íslensk kona um fertugt, sem starfar við vændi, segir í samtali við Fréttatímann að hún deyfi sig með drykkju áður en hún taki á móti viðskiptavinum. Hún auglýsir þjónustu sína á einkamal.is og segir viðbrögðin hafa verið ótrúleg. Hún segist ekki geta hætt vegna
teknanna sem gera henni kleift að leyfa sér meira en annars væri. Önnur íslensk kona, sem Fréttatíminn ræðir við, stundaði vændi með háskólanámi í Danmörku en er hætt í dag. Hún réttlætti það með því að margar aðrar gerðu þetta en reynir nú á hverjum degi að gleyma þessu tímabili og halda sjálfsvirðingunni.
Úttekt á síðu 38
þú fi jólag nnur í miÐb jöfina orgin ni
01
02
Undirfö
Brjóstahal t frá Chante dari verð lle Nærbuxur 11.300 verð 6.900
03
LífStykkjab
82 Sími: úðin 551 4473
Undirfö
Brjóstahal t frá Chante dari verð lle Nærbuxur 12.100 verð 7.900
04
Hálsfestar
Verð frá
06
2.900
SigUrgbogi
Laugavegi nn www.sigu 82 Sími: 561 1330 rboginn.is
Hexagona
Verð 8.900
töskur
07
töskuskraut
86
flónel náttföt
82 Sími: úðin 551 4473
verð 9.500
LífStykkjab
Laugavegi
05
54
hu g jó my la nd gjö ir fu m
Lady Avenue
LífStykkjab
Laugavegi
82 Sími: úðin 551 4473
Jól í miðbænum SigUrgbogi
Laugavegi nn www.sigu 82 Sími: 561 1330 rboginn.is
Verð frá
08
2.900
SigUrgbogi
Laugavegi nn www.sigu 82 Sími: 561 1330 rboginn.is
blússa
frá Stærðir 36-44 Verð 15.900
Verse
SigUrgbogi
Laugavegi nn www.sigu 82 Sími: 561 1330 rboginn.is
fjórbloungur í miðju blaðsins 09
rosendahl
úr
Einstök úr í hönnun og Hönnuð af Flemming einfaldleika. Bo Hansen.
Verð frá
22.900
Michelsen
úrsmiðir Laugavegi www.svis 15 Sími: 511 1900 s.is
Opnunart
Nú er tími til að gefa
ll
verð 12.100
82 Sími: úðin 551 4473
Laugavegi
ími vers
10. Des 10:00 - 22:00 11. Des 10:00 - 22:00 12. Des 12:00 - 18:00
...og líka þiggja.
Silki náttkjó
Lady Avenue
LífStykkjab
Laugavegi
af
10
arne jacobs
en úr
Frægar veggklukku r Arne Jacobsen endurskapa ðar sem armbandsú 59.900 r.
Verð frá
Michelsen
úrsmiðir Laugavegi www.svis 15 Sími: 511 1900 s.is
lana í desember
16. Des 10:00 - 22:00 17. Des 10:00 - 22:00 18. Des 10:00 - 22:00
11
georg jensen
- Daisy
Daisy hálsmen, eyrnalokkar í úrvali. Gullhúðað og hringar og emelerað 14.900 silfur.
Verð frá
Michelsen
úrsmiðir Laugavegi www.svis 15 Sími: 511 1900 s.is
12
georg jensen
Endless Love hálsmenið af Lena Bergström. er hannað Er fáanlegt takmörkuðu í
Verð 28.900upplagi í eitt ár.
Michelsen
úrsmiðir Laugavegi www.svis 15 Sími: 511 1900 s.is
2010
19. Des 12:00 - 18:00 20. Des 10:00 - 22:00 21. Des 10:00 - 22:00
22. Des 10:00 - 22:00 23. Des 10:00 - 23:00 24. Des 10:00 - 12:00
Njóttu aðveNt uNNar í miðbor giNNi okkar
Jólabónus American Express
Skráðu þig á americanexpress.is og fáðu tvöfalda Vildarpunkta Icelandair af allri veltu fram að jólum!
2
fréttir
Helgin 3.-5. desember 2010
Helga Sigríður Sigurðardóttir Á sjúkr ahúsi í Stokkhólmi
Tökum einn klukkutíma í einu Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@ frettatiminn.is
María Egilsdóttir, móðir hinnar tólf ára gömlu Helgu Sigríðar Sigurðardóttur, sem hneig niður í síðustu viku vegna hjartgalla og dvelur nú á gjörgæslu á sjúkrahúsi í Stokkhólmi, segist aðeins taka klukkutíma í einu. „Þetta er ægilega erfitt og gengur í sveiflum. Svona tvö skref áfram og eitt til baka. Í dag fórum við til baka,“ sagði María í samtali við Fréttatímann í gær, fimmtudag. „Í gær var hjartað orðið
ásættanlegt og lungun að koma til en í dag eru lungun að fyllast og hún þarf meiri öndunaraðstoð,“ sagði María. Hún sagði óvissuna vera versta. „Mér skilst að þetta sé svona og ég þarf að vera róleg. Það er pínulítið erfitt því það er stöðug spenna þegar dóttir manns liggur á gjörgæslu. Ég veit ekki hversu lengi ég verð hérna; hvort það verður vika, fram til jóla eða fram á vor.“
Hafin er söfnun fyrir Helgu Sigríði og fjölskyldu hennar og segir María að viðtökurnar hafi verið framar öllum vonum. „Það gengur rosalega vel. Þetta eru ótrúleg viðbrögð og við erum afskaplega þakklát fyrir allan stuðninginn,“ segir María. Hægt er að leggja söfnuninni lið með því að leggja inn á reikning Maríu 0565-26110378, kennitala 1804703449.
Forgangsmál nýkjörinna þingmanna stjónlagaþings Jónas Haraldsson Helga Sigríður Sigurðardóttir berst nú fyrir lífi sínu í Svíþjóð.
20
Norðurlönd Tónlistarhús
Skuldabréf vegna minningarsjóðs til rannsóknar Fyrrum stjórnarformaður og framkvæmdastjóri Landsvaka þrýstu á að 400 milljóna króna skuldabréf, útgefið af Björgólfi Guðmundssyni, yrði keypt af fjárfestingarsjóði Fyrirtækjabréfa Landsbankans í janúar 2005. Kaupin voru í andstöðu við fjárfestingarstefnu sjóðsins og sjóðstjóri hans var mótfallinn þeim, að því er vefur Viðskiptablaðsins greindi frá í gær. Björgólfur notaði féð sem hann fékk að láni fyrir skuldabréfið, sem var án veða, til að stofna minningarsjóð um dóttur sína. Viðskiptablaðið greindi frá því í gær að kaup sjóðsins á skuldabréfinu væru til rannsóknar hjá embætti sérstaks saksóknara. -jh
400 milljóna króna skuldabréf Útgefandi Björgólfur Guðmundsson Kaupandi Fjárfestingarsjóður Fyrirtækjabréfa Landsbankans
ráðherra samþykkt innleiða þau lög nýja tilskipun ESB um innistæðutryggingakerfi. Hámarkstrygging vegna innistæðu verður 100 þúsund evrur en áður var gert ráð fyrir 20.800 evra tryggingu. Lögin munu takmarka mjög þau innlán sem njóta innistæðuverndar. Full ríkisábyrgð á innistæðum mun gilda enn um sinn, verði lögin samþykkt, en ríkisábyrgðin verður afnumin í skrefum. Allar innistæður í innlendum bönkum og sparisjóðum hafa verið með fullri ríkisábyrgð frá hruni. Stefnt er að því að lögin taki gildi um áramót. -jh
Stjórnlagaþingið með aðsetur í Ofanleiti 2 Nýkjörið stjórnlagaþing kemur saman í febrúar næstkomandi. Það mun hafa aðsetur í Ofanleiti 2, fyrrum húsnæði Háskólans í Reykjavík. Þingsalur verður á fyrstu hæð hússins, nefndaaðstaða á annarri hæð og starfsaðstaða starfsfólks og þingmanna á fimmtu hæð. Skrifstofa þingsins flytur í húsnæðið um áramót. Húsið er vel útbúið tæknilega og ekki þarf að ráðast í neinar breytingar á innréttingum. Gott aðgengi er fyrir fatlaða. -jh
Hámarkstrygging 100 þúsund evrur Verði frumvarp efnahags- og viðskipta-
Umboðsmaður skuldara vill senda alla í ráðgjöf Spurningapróf umboðsmanns skuldara í auglýsingu sem birtist á fréttasíðum á netinu hefur vakið nokkra athygli. Þar eru þátttakendur spurðir hvort þeir geti greitt alla sína reikninga í hverjum mánuði. Boðið er upp á tvo svarmöguleika, já og nei. Ef nei er valið er viðkomandi sendur í gegnum lista af spurningum sem enda með því að mælt er með ráðgjöf. Ef viðkomandi velur já er honum líka bent á að fara í ráðgjöf og greiðsluerfiðleikamat. -óhþ
i Hörkuspennand unglingasaga Verðlaunahöfundurinn Þorgrímur Þráinsson í essinu sínu!
2. sæti
BarnaBækur, 30. nóvemBer Félag íslenskra bókaútgeFenda
Fleiri sæti en í tónlistarhúsum hinna fjögurra Norðurlandanna Harpan er með stærsta aðalsalinn af tónlistarhúsum Norðurlandanna þegar tekið er mið af sætafjölda. Þórunn Sigurðardóttir segir salinn alls ekki of stóran.
F Harpan ... getur komið rúmlega 1.800 manns í sæti, sem er ívið meira heldur en í hinum tónlistarhúsunum jafnvel þótt íbúar Reykjavíkur séu fimm sinnum færri heldur en íbúar Óslóar ...
leiri áhorfendur geta setið í aðalsal tónlistarhússins Hörpunnar heldur en í Finlandia Hall í Helsinki, Koncerthuset í Kaupmannahöfn, Oslo Konserthus í Ósló og Konserthuset í Stokkhólmi samkvæmt athugun Fréttatímans. Harpan, sem verður opnuð eftir 152 daga, getur komið rúmlega 1.800 manns í sæti, sem er ívið meira heldur en í hinum tónlistarhúsunum jafnvel þótt íbúar Reykjavíkur séu fimm sinnum færri heldur en íbúar Óslóar og þrettán sinnum færri en fjölmennasta höfuðborg Norðurlandanna, Kaupmannahöfn. Íbúar Kaupmannahafnar eru rétt rúmlega 1,3 milljónir. Tónlistarhús þeirra Kaupmannahafnarbúa, Koncerthuset, tekur tæplega 1.800 manns í sæti. Þar spilar danska sinfóníuhljómsveitin, auk þess sem flestir af fínustu tónlistarviðburðum borgarinnar fara þar fram. Hið glæsilega nýja óperuhús borgarinnar tekur 1.492 manns í sæti. Íbúar Óslóar eru tæplega hálf milljón. Aðalsalurinn í tónlistarhúsi borgarinnar, Oslo Konserthus, tekur um 1.600 manns í sæti. Sömu
sögu eru að segja af Finnum; aðalsalurinn í Finlandia Hall, stolti Helsinkibúa, tekur 1.700 manns í sæti. Í Stokkhólmi, höfuðborg Svíþjóðar, er Konserthuset sem tekur 1.770 í sæti í aðalsalnum. Þórunn Sigurðardóttir, stjórnarformaður Hörpunnar, segir í samtali við Fréttatímann að þetta sé nokkur einföldun. „Það er varla hægt að segja að það séu nema 1.500 sæti í aðalsalnum því tæplega 300 sæti eru á bak við sviðið. Auk þess er okkar starfsemi mun víðfemari heldur en í þeim húsum sem miðað er við. Við verðum með popptónleika og ráðstefnur en á hinum Norðurlöndunum eru önnur hús fyrir slíkar uppákomur,“ segir Þórunn. Aðspurð hvort þetta sé til marks um mikilmennskubrjálæði Íslendinga segir Þórunn svo ekki vera. „Það hefur lengi verið kallað eftir svona húsi og það mun nýtast vel. Á því leikur enginn vafi,“ segir Þórunn. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
Tónlistarhús á Norðurlöndunum Borg
Mannfjöldi
Tónleikahús
Sæti í aðalsal
Sæti/íbúa
Reykjavík
118.000
Harpan
Rúmlega 1.800
0,0153
Ósló
575.000
Oslo Konserthus
Rúmlega 1.600
0,0028
Helsinki
516.000
Finlandia Hall
Rúmlega 1.700
0,0033
Stokkhólmur
770.000
Konserthuset
Tæplega 1.800
0,0023
1.300.000
Koncerthuset
Tæplega 1.800
0,0013
Kaupmannahöfn
jólaþrenna
dagur & steini
nokia! 2.590 kr.
/ 12 mán.
2.590 kr.
/ 12 mán.
2.590 kr.
/ 12 mán.
Nokia 5230
Nokia X3
Nokia C5
Bíókort og 500 kr. símnotkun á mánuði í 12 mánuði fylgir!
Bíókort og 500 kr. símnotkun á mánuði í 12 mánuði fylgir!
Bíókort og 500 kr. símnotkun á mánuði í 12 mánuði fylgir!
29.990 kr. staðgreitt
29.990 kr. staðgreitt
29.990 kr. staðgreitt
Gildir með frelsi, áskrift og Súper Nova.
Gildir með frelsi, áskrift og Súper Nova.
Gildir með frelsi, áskrift og Súper Nova.
Geisladiskar hjá Nova á 1.990 kr. Verslanir Nova eru í Kringlunni, Smáralind, Lágmúla, MM Selfossi og á Glerártorgi Akureyri Þjónustuver 519 1919 | www.nova.is | m.nova.is | Facebook | Twitter Mánaðarleg afborgun greidd með kreditkorti + 250 kr. /mán. greiðslugjald. Staðgreitt: Þá þarf ekki kreditkort. Það er ódýrara að staðgreiða!
ærstitsita›ur Setm m
sk
í heimi!
4
fréttir
Helgin 3.-5. desember 2010
veður
Föstudagur
l augardagur
sunnudagur
Veðurblíða á aðventunni
Laugavegur dúnkápa
Ekki það að maður sé að kalla eftir vetrarstormunum og slydduhragglanda þessa árstíma ! En hann fer nú að verða ansi langur þessi þurrviðriskafli með meinhægum vindi eða jafnvel algerum stillum. Ekkert lát er þar á og um helgina er spáð froststillu með heiðum himni svona lengst af og víðast hvar. Kjörið tækifæri til að skoða stjörnur og dást að norðurljósum.
4
4
Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin. is
5
2
4
3
2
6
6
2
2
6
2 2
2
Frekar köld, en alls ekki hvöss norðanátt og frost um land allt. Úrkomulaust og varla ský á himni.
Áfram fremur kalt og litlar breytingar, nema að smáél verða á stangli vestan- og suðvestanlands.
Enn fallegt vertrarveður um mest allt land. Él norðanaustan og austantil, en annars léttskýjað.
Höfuðborgarsvæðið: Heiðríkt og fremur kalt með norðangolu.
Höfuðborgarsvæðið: Skýjað með köflum og ef til vill él um morguninn.
Höfuðborgarsvæðið: Léttskýjað eða heiðríkt, en minnkandi frost.
www.66north.is
Klæddu þig vel
ríkisútboð Ljósleiðari
Heiðar Már stefnir DV Athafnamaðurinn Heiðar Már Guðjónsson hefur stefnt Inga Frey Vilhjálmssyni, blaðamanni á DV, og ritstjórum blaðsins, feðgunum Reyni Traustasyni og Jóni Trausta Reynissyni. Hann krefst fjögurra milljóna króna skaðabóta frá þremenningunum vegna umfjöllunar blaðsins um hann í tengslum við gjaldeyrisviðskipti hans. Heiðar Már telur að umfjöllunin hafi komið í veg fyrir að hann og viðskiptafélagar hans hafi getað keypt Sjóvá, en kaupendahópur undir forystu hans dró sig út úr kaupferlinu þegar aðeins vantaði samþykki seðlabankastjóra fyrir kaupunum. -óhþ
Sonur Ólafs áfram í gæsluvarðhaldi
Hæstiréttur staðfesti í dag fjögurra vikna gæsluvarðhald yfir Þórarni Davíð Ólafssyni sem er grunaður um hrottafengna líkamsárás á föður sinn á heimili hans í nóvember. Í úrskurði Hæstaréttar kemur fram að árásin hafi verið með afbrigðum hrottafengin en Þórarinn muni lítið sem ekkert eftir atburðarásinni. Hann segir í úrskurðinum að hann hafi ekki ætlað að ganga frá föður sínum en hafi reiðst skyndilega með fyrrgreindum afleiðingum. Ólafur er kominn af gjörgæslu og er á hægum batavegi. -óhþ
Stefán þarf að borga hundrað milljónir Stefán H. Hilmarsson, fjármálastjóri 365, þarf að greiða Arion banka rúmlega hundrað milljónir króna í jenum og svissneskum frönkum. Héraðsdómur Reykjavíkur komst að þessari niðurstöðu á miðvikudag. Bankinn stefndi Stefáni vegna skulda upp á 500 þúsund svissneska franka og 50 milljónir jena og vann málið.
Áður hafði Stefán verið úrskurðaður gjaldþrota vegna skuldamálsins. Eftir því sem Fréttatíminn kemst næst hyggst Stefán áfrýja dómnum. -óhþ
Bankastjórum stefnt fyrir tugi milljarða
Slitastjórn og skilanefnd Landsbankans tilkynntu á kröfuhafafundi á miðvikudag að ákveðið hefði verið að stefna fyrrverandi bankastjórum Landsbankans, þeim Sigurjóni Þ. Árnasyni og Halldóri J. Kristjánssyni, til greiðslu á skaðabótum upp á 37 milljarða. Um er að ræða tvö aðskilin mál; annars vegar 18 milljarða ábyrgð vegna fjárfestingafélagsins Grettis, í eigu Björgólfs Guðmundssonar, og hins vegar vegna 19 milljarða láns til Straums-Burðaráss nokkrum dögum áður en bankinn hrundi. Báðir hafa neitað sök. Halldór J. sendi frá sér yfirlýsingu á miðvikudag þess efnis og Sigurður G. Guðjónsson, lögmaður Sigurjóns, gerði slíkt hið sama. -óhþ
Páll Á. Jónsson, forstjóri Mílu, telur ríkið hafa dregið taum Vodafone í ljósleiðaraútboði. Ljósmynd/Hari
Míla kærir ljósleiðaraútboð ríkisins Segja samkeppnisaðilann Vodafone hafa fengið ljósleiðara á alvarlegu undirboði frá ríkinu.
M Þetta var alvarlegt undirboð. Svo einfalt er það.”
íla hefur ákveðið að kæra útboð ríkisins á tveimur ljósleiðaraþráðum í eigu NATÓ, sem fram fór í apríl 2008, til ESA, Eftirlitsstofnunar EFTA. Míla, sem á fimm af átta ljósleiðurum sem liggja hringinn í kringum landið, telur að með útboðinu hafi ríkið skekkt samkeppnisstöðu á fjarskiptamarkaði mjög alvarlega. Vodafone fékk einn þráðinn á nítján milljónir á ári, svokölluðu kostnaðarverði eins og sagði í útboðinu. Páll Á. Jónsson, framkvæmdastjóri Mílu, segir í samtali við Fréttatímann að það verð sé grín. „Þetta var alvarlegt undirboð. Svo einfalt er það. Um er að ræða 1.800 kílómetra langan þráð sem kostar væntanlega svona fjóra til fimm milljarða að leggja. Það er algjört rugl og skekkir samkeppnina að Vodafone skuli aðeins þurfa að greiða kostnað við reksturinn en ekki hluta af uppbyggingunni,“ segir Páll. Mílumenn telja að þetta úboð falli undir ríkisaðstoð til Vodafone sem sé ósamrýmanleg EES-samningnum. Í svari frá utanríkisráðuneytinu er þvertekið fyrir að um sé að ræða ríkisstyrkt samkeppnisforskot og verður kvörtun þess efnis svarað á viðeigandi hátt. Páll segir óþolandi að horfa upp á samkeppnisaðilann sleppa við allt sem kallast kostnað við lagningu, endurnýjun og afskriftir sem hlaupi á hundruðum milljóna. „Síðan þurfa menn að skoða einn hlut. Míla
Svona liggur ljósleiðarinn um landið.
er fjarskiptafyrirtæki sem þarf, í ljósi markaðsráðandi stöðu sinnar ásamt Símanum, að uppfylla almenna þjónustukvöð og þjónusta alla landsmenn. Því er ekki að heilsa hjá Vodafone sem getur valið úr þau landsvæði sem skila mestum tekjum. Það eru miklar líkur á að þetta hækki fjarskiptaverð til almennings, sérstaklega hjá þeim sem búa utan þéttbýliskjarnanna,“ segir Páll. Varnarmálastofnun, sem leigði þráðinn út til Vodafone, verður lögð niður um áramót. Til að geta leigt þráðinn á almennum markaði þurfti stofnunin að skrá sig sem fjarskiptafyrirtæki. Utanríkisráðuneytið tekur við skyldum stofnunarinnar og þar á bæ segjast menn vera að skoða með Póstog fjarskiptastofnun hvernig málum verður háttað þegar Varnarmálastofnun leggst af. oskar@frettatiminn.is
20% afsláttur
GARÐHEIMAR
af öllum kertum
20% afsláttur
OPIÐ TIL KL.
22:00
af Weber Q 120
TIL JÓLA
GARÐHEIMAR GLEÐJA! TILBOÐ GOTT T VERÐ
og öllum Weber aukahlutum
40 LJÓSA ÚTISERÍUR ALLIR LITIR 950kr 80 LJÓSA ÚTISERÍUR ALLIR LITIR 1890kr GOTT VERÐ
Jólatréstoppur
950kr
20% - 50%
afsláttur
GOTT VERÐ
Leiðiskrossar
GOTT VERÐ
af öllum silkiblómum
3.900kr
Jólapappír
195kr
5 jólakúlur í pakka
Jóladagatal Garðheima
790kr
glaðningur á hverjum degi: www.gardheimar.is Munið teiknimyndasamkeppni barnanna: verðlaun í hverri viku!
Ekki gleyma besta vininum á aðventunni!
20% afsláttur
af öllum tegundum hundaog kattafóðurs!
Barnakórinn Litróf syngur kl. 14.00 á laugardag.
Létt og jólalegt að hætti spírunnar Aðventutilboð Tvær tegundir af smörrebröd og jólaöl
1.490kr
Heimabakaðar smákökur
50kr
- fjölskyldufyrirtæki í 19 ár!
opin til kl. 20.30 til jóla
Stekkjarbakka 6 - Sími 540 3300 - www.gardheimar.is
Íslensku
þýðingaverðlaunin Tiln e f ninga r 2 010
6
fréttir
Helgin 3.-5. desember 2010
Hrossar ækt leirljósir hestar sjaldan par aðir
Albínói vappar um í Víðidalnum Sé tveimur leirljósum hestum æxlað saman eru fjórðungslíkur á því að folaldið verði albínói. Hestarnir eru hreinir arfberar cremello-gena en sólbrenna þó ekki meira en skjóttir, blesóttir og nösóttir hestar. Vangaveltur eru um hvort þeir sjái verr í mikilli birtu. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatíminn.is
Gleðileikurinn GuðdómleGi eftir Dante Alighieri
0
í meistaralegri lausamálsþýðingu erlings e. Halldórssonar
Nói, sem hefur fengið viðurnefnið albínói eins og aðalhetjan í kvikmynd Dags Kára um Nóa albínóa, í vetrarbúningi. Ljósmynd/ Hari
N
„Þetta er lykilverk í heiminum.“ egill Helgason / kiljan
„… falleg útgáfa, vönduð og góðar skýringar … Ég hafði unun af því að lesa þessa bók.“ Þorgerður e. Sigurðardóttir / kiljan
„… meistaraverk.“ Skafti Þ. Halldórsson / morgunblaðið
Svona hestar eru í notkun hér og þar. Þeir hafa þó ekki sést á keppnisbrautinni og ekki í kynbótasýningum.
ói, kallaður Nói albínói, unir sér vel í hesthúsahverfinu í Víðidal. Hesturinn fæddist í júlí og segist einn eigendanna, Jóhanna Þorbjargardóttir, vonast til þess að hann geti fyrstur albínóa orðið keppnishestur, enda hágengur. „Hann er rúsína, en líka svolítið óhuggulegur með rauðu augun sín.“ Sigríður Björnsdóttir, dýralæknir hrossasjúkdóma hjá Matvælastofnun, segir fjórðungslíkur á því að hestar fái útlit albínóa sé tveimur leirljósum hrossum æxlað saman. Albínóar séu arfhreinir með cremello-gen en það geti ruglað hrossaræktendur í ríminu að cremello-genin finnist einnig í moldóttum og brúnum hestum og því geti hestar í þessum litum gefið af sér arfhrein cremello-folöld. „Albínóa-hestarnir verða þó ekki eins rauðir í augum og albínóa-mýs. Þeir eru hvítir og talað er um að þeir þoli illa mikla birtu, en það er ekki vel þekkt og þeir eru vel nothæfir,“ segir hún. Sigríður segir moldótta og leirljósa hesta
Dr Gunni er Umboðsmaður ney tenda
heilla fólk. „Fólki finnst litirnir fallegir,“ segir hún. „Moldóttir hestar eru með dekkra fax og tagl, en oft og tíðum er því öfugt farið með leirljósa.“ Sigríður segir að albínóum reiði vel af en þeir þyki ekki góð söluvara, menn séu tortryggnir gagnvart litleysinu og talað sé um að mikil birta fari illa í þá, en það hafi ekki verið sannað. Hún segir þá sólbrenna, en þó ekki meira en sjá megi á skjóttum, blesóttum og nösóttum hestum. „En svona hestar eru í notkun hér og þar. Þeir hafa þó ekki sést á keppnisbrautinni og ekki í kynbótasýningum. Það er ákveðin vísbending um vinsældir þeirra og ekki margir að fikta við að æxla leirljósum hestum saman vegna líkindanna á því að þeir verði albínóar,“ segir hún. „Þessir hestar hafa þó allar forsendur til að verða góðir á keppnisbrautunum rétt eins og aðrir, en maður hefur ekki orðið var við þá og spurt sig hvað valdi en það er ekkert sem útilokar það.“ Kannski fordómar? „Já, kannski,“ svarar hún sposk.
Á bendinga r og k va rta nir: d rg u nn i@centr u m.is
Hvað kosta persónulegu jólakortin? lÉr konunGur eftir William Shakespeare í öndvegisþýðingu Þórarins eldjárns Stórbrotið leikrit sem veitir innsýn í heim hinna valdaþyrstu, blekkingar þeirra og klæki; tímalaust listaverk fullt af visku um átök kynslóðanna, dramb, blindu, brjálsemi og missi alls. Þýðingin er gerð fyrir nýja uppfærslu Þjóðleikhússins sem frumsýnd verður um jólin.
Til hamingju, Erlingur og Þórarinn!
Margir aðilar bjóða upp á þjónustu fyrir fólk sem vill senda jólakort með mynd af sér og sínum nánustu. Algengasta leiðin er að fólk halar niður forriti sem það vinnur kortin í (stillir mynd eða myndir inn á, velur bakgrunn og kveðju), sendir útkomuna til prentfyrirtækisins og sækir svo kortin tilbúin skömmu síðar eða fær þau send heim (sendingarkostnaður bætist þá við). Skoðum möguleikana og gefum okkur að framleiða eigi 30 kort. Umslög eru alls staðar innifalin í verðinu. Oddi (www.oddi.is) framleiðir þrjár stærðir korta. Verð: A5 (14,8 x 21 cm) 5.370 kr., A6 (10,5 x 14,8 cm) 4.770 kr. og ferhyrnd (14 x 14 cm) 5.070 kr. Þetta eru allt opin kort með broti. Hjá Póstinum (www.postur.is) er boðið upp á ílöng einföld kort í stærðinni 21 x 10 cm. Þrjátíu kort kosta 5.100 kr. Hjá Póstinum má líka panta frímerki með eigin mynd og er lágmarkspöntun ein örk, 24 stk. Verð á einni örk fyrir innanlandssendingar að 50 g er 3.995 kr. (166,50 kr./ stk.) en þess má geta að póstburðargjald fyrir innanlandsbréf að 50 g er 75 kr. Hjá Prentlausnum (www.prentlausnir.is) fást gerð kort í stærðinni A5 (5.070 kr.) og A6 (4.170 kr.). Hægt er að velja um opin brotin kort eða einföld kort, en verðið er það sama.
hægt að velja um tvær stærðir, ílöng og ferköntuð einföld kort (21 x 10 og 15 x 15). Sama verð á báðum stærðum – 4.800 kr.
Jóhanna, Sigrún, Barði og Tryggur óska ykkur gleðilegra jóla. Samskipti (www.samskipti.is) bjóða upp á fjórar stærðir af jólakortum, með broti og án. Verð: A6 – 4.700 kr., A5 – 5.000 kr., 14 x 14 – 4.500 kr. og 21 x 10 – 4.500 kr. Pixel prentþjónustan (www.pixel.is) prentar þrjár stærðir. Verð: A6 – 6.300 kr., A5 – 6.900 kr. og 15 x 15 – 6.900 kr. Öll kortin eru með broti. Fyrirtækið býður upp á 25% afslátt af öllum gerðum til 10. desember. Pixlar (www.pixlar.is) er með tvær stærðir, 10 x 21 og 15 x 15 – sama verð á báðum stærðum: 4.650 kr. sé um einfalt kort að ræða en 4.950 kr. fyrir opin kort með broti. Netfyrirtækið Jóla (www.jola.is) framleiðir kort af stærðinni 15 x 10 cm með broti. Þrjátíu stykki kosta 3.840 kr. með umslögum sem þarf að panta sérstaklega. Á kortavef Hans Petersen (www.kort.is) er
Myndval í Mjódd (www.myndval.is) er með þrjár stærðir. Þrjátíu stykki af stærðunum 15 x 15 og 10 x 21 kosta 4.560 kr. en 30 stykki af 10 x 15 kosta 4.050 kr. Ljósmyndavörur (framkollun.ljosmyndavorur.is) bjóða upp á fjórar stærðir. Verð: 10 x 15: 3.900 kr., 10 x 20: 4.350 kr., 15 x 15: 4.350 kr. og 15 x 20: 4.800 kr. Eins og sjá má er nokkur verðsamkeppni á persónulega jólakortamarkaðinum. Verðdæmin hér að ofan endurspegla þó á engan hátt gæði prentunar eða korta. Til að ná verðinu niður má svo fara þá leið að framkalla jólalegustu myndina (stafræn framköllun á þrjátíu myndum kostar 1.110 kr. í stærðinni 10x15 bæði hjá Hans Petersen og Pixlum). Þá mynd má líma í jólakort eða á karton (algengt verð er 30 kr. fyrir 180 g A4 karton sem dugar í tvö A6 opin kort) og skreyta og föndra við með fjölskyldunni. Ekkert kort verður því nákvæmlega eins. Persónulegasta útfærslan getur því jafnframt verið sú ódýrasta.
Gunnar Hjálmarsson drgunni@centrum.is
VIKA Í HÁTÆKNI
Ný upplifun og frábær tilboð Ný tækni frá LG
OLED
PIPAR \ TBWA • SÍA • 102762
3 mm (raunstærð)
15” skjár til sýnis í Hátækni.i.
Sjáðu hvernig sjónvörpin líta út í náinni framtíð
Verð
399.995 kr.
FRÁBÆRT LEYNITILBOÐ Á! GINN SUNNUDvA erslun
Sjáðu þrívídd í LG
Bara í
50“ 3D INFINIA LG sjónvarp
47" LG LLED 3D Full HD • Stórglæsilegt Stórglæsi 3D Full HD 1920x1080 200Hz LED sjónvarp frá LG • DivX HD aafspilun af í gegnum USB 2.0. • DLNA tenging ten
50PX950N
• Stórglæsilegt 3D Full HD 1920x1080 600Hz Plasma sjónvarp frá LG • Frábær myndgæði með TrueBlack filter • Fyrsta sjónvarpið í heiminum sem fær staðfestingu á THX® hljóðkerfi • INFINA rammalaus hönnun • Sjón er sögu ríkari • LG BX580 Blu-Ray sp spilari fylgir með
47LX650N 47LX6650N
sögu ríkari • Sjón er sö
Tilboðsverð Tilboð Ti
TTilboðsverð Ti lboð
499.995 4 kr.
599.995 kr.
Verð áður 599.995 kr.
Frábær tilboð frá LG Tilboðsverð Ti
Tilboðsverð
Verð áður 199.995 kr.
219.995 kr.
42LE530N 2LE530N
Verð áður 279.995 kr.
Tilboðsverð
179.995 kr.
42PJ650N 422PJ650N
42LD750N LD750N
229.995 kr.
Verð áður 249.995 kr.
42" LG LCD FHD 200Hz TV
42" LG Plasma HD R 600Hz
42" LG LED Full HD 100Hz TV
• Glæsilegt 42 tommu Full HD LCD sjónvarp • 200Hz • 1920x1080 9200x1108 0800 pu ppunkta unk n ta upplausn • 3 x HDMI HD H DMI M • LAN USB 2.0 US 22..0 • WiFi WiiFi W F • DLNA A og og DivX DivXX H Di D st sstuðningur tuð uðni ning n • 2 x USB HD
• 42” HD-Ready D-Ready Plasma sjónvarp • 1366x768 punkta pu upplausn • 600 Hz • Stafrænn móttakari • U USB tengi • DivX HD stuðningur uðningur • 2 x HDMI
• Full HD LED sjónvarp frá LG með 1920x1080 punkta upplausn • Intelligent Sensor 2 myndstýring • 100 Hz • Fjögur HDMI • USB 2.0 • DivX HD stuðningur. ðningur.
Opi sunnuð á dag
Opið: virka daga laugardaga sunnudag 12–17 O pi ð: virk ka d aga 9.30 –18 | laugard a aga 12–17 | sunnu
Verslun Ármúla 26 | Sími 522 3000 | www.hataekni.is
8
fréttir
Helgin 3.-5. desember 2010 Stjórnlagaþing Rúnar Þór Jónsson datt fyrstur út
Eins atkvæðis-maðurinn var hættur við Rúnar Þór Jónsson, nr. 5768, var sá frambjóðandi til stjórnlagaþings sem fæst atkvæði hlaut, þ.e. aðeins eitt, og datt því fyrstur út. Rúnar Þór var þó í raun ekki í framboði því hann hafði dregið það til baka og var ekki kynntur meðal frambjóðenda í kynningarriti því sem sent var inn á hvert heimili í aðdraganda kosninganna til stjórnlagaþings síðastliðinn laugardag. Hjalti Zóphóníasson, skrifstofustjóri hjá dómsmálaráðuneytinu, segir að Rúnar Þór hafi sent inn framboð sitt með fullgildum hætti með tilskildum fjölda meðmælenda. Hann var því á upphaflega listanum yfir frambjóðendur sem landkjörstjórn birti.
Rafknúnir hægindastólar sem auðvelda þér að setjast og standa upp Fjölbreytt úrval Opið virka daga kl. 9 -18 og á laugardögum kl. 11 - 16
Stórhöfða 25 • Sími 569 3100 • www.eirberg.is
„Rúnar Þór hætti síðan við framboðið og staðfesti það skriflega,“ segir Hjalti. Þess vegna var hans ekki getið í kynningarblaðinu til þess að koma í veg fyrir að frambjóðandi sem ekki var í framboði fengi atkvæði. Hjalti segir að rétt hafi þótt að verða við óskum frambjóðandans um að hætta við. Atvikið kenni mönnum þó að rétt sé að setja reglur um að þeir sem tilkynna framboð fyrir ákveðinn tíma geti ekki hætt við. Hann nefndi til samanburðar þegar Guðrún Pétursdóttir hætti við forsetaframboð 1996. Þá hefðu sumir sagt að slíkt væri ekki leyfilegt. Kannski sé svolítið til í því.
jonas@frettatiminn.is
Hjalti Zóphóníasson.
Séreignarsparnaður Ákvæði setur alla í hærri skattþrep ríkisins
JÓLAPRÝÐI PÓSTSINS 2010 Jólaprýði er fallegt jólaskraut fyrir heimilið og tilvalið í jólapakkann. Sveinbjörg Hallgrímsdóttir myndlistarmaður á Akureyri er höfundur jólaóróanna og jólafrímerkjanna 2010. Jólaóróarnir eru seldir 4 saman í pakka á kr. 3.100 og stakir í pakka á kr. 850.
Steingrímur J. Sigfússon á Alþingi, þar sem frumvarp hans sem leyfir hærri útgreiðslu séreignarsparnaðar liggur fyrir og talið er að í leynist mistök.
Greiða hærri skatta vegna mistaka í fjármálaráðuneyti
ATA R N A
fyrir Jólabæklingurinn er kominn út.
Nýtt ákvæði í frumvarpi fjármálaráðherra um útgreiðslu séreignarsparnaðar, sem liggur fyrir Alþingi, tryggir að ekki er hægt að taka svo lága upphæð út að fólk lendi í lægsta skattþrepinu. Forsvarsmaður lífeyrissjóðanna kemur af fjöllum og segir að við eftirgrennslan hafi þær upplýsingar fengist úr ráðuneytinu að ákvæðið sé þar fyrir mistök. Fjármálaráðherra vill ekki tjá sig um málið við Fréttatímann.
Girnileg jólatilboð.
Þ
Nóatúni 4 · Sími 520 3000 www.sminor.is
UPPLIFÐU NAUTHÓLSVÍKINA HJÁ OKKUR Í EINSTÖKU UMHVERFI
www.nautholl.is
www.facebook.com/nautholl
ANTON&BERGUR
BRUNCH HLAÐBORÐ Á SUNNUDÖGUM FRÁ KL. 11.00–15.00
nautholl@nautholl.is
sími 599 6660
Tækju landsmenn út jafnháa upphæð með nýja ákvæðinu í gildi má áætla að tekjur ríkisins gætu aukist um um það bil 600 milljónir króna.
eir sem kjósa að taka út séreignarsparnað sinn á nýju ári lenda sjálfkrafa með helming upphæðarinnar í hærra skattþrepi vegna nýs ákvæðis í frumvarpi fjármálaráðherra um útgreiðslu viðbótarsparnaðarins. Ekki verður hægt að stýra greiðslum úr sjóðnum þannig að þær haldist allar í lægsta skattþrepi og fær ríkið því sex þúsund krónum meira en ella af hverri mánaðargreiðslu. Fréttatíminn óskaði eftir viðbrögðum Steingríms J. Sigfússonar fjármálaráðherra en fékk þau svör úr ráðuneytinu að hann vildi ekki tjá sig. Samkvæmt frumvarpinu, sem lagt hefur verið fyrir þingið, getur fólk á tímabilinu 1. janúar 2011 til 1. apríl óskað eftir að taka út allt að fimm milljónir króna með jöfnum mánaðarlegum greiðslum, að frádreginni staðgreiðslu, á 12 mánaða tímabili. Nýja ákvæðið er að útgreiðslutíminn styttist hlutfallslega sé upphæðin lægri. Þetta þýðir, samkvæmt útreikningi Fréttatímans, að fólk fær alltaf um það bil 416.000 krónur greiddar út á mánuði, sé óskað eftir því að fá þá eða hærri upphæð greidda út. Allt umfram 200 þúsund lendir í millitekjuskattþrepi. Greiðslan ýtir þeim þá upp úr lægsta skattþrepi í millitekjuskattþrep. Greiddar eru 58.320 krónur í skatt í stað 52.056 króna af 216 þúsundum upphæðarinnar. Þetta er óháð öðrum launum. „Athyglisvert,“ segir Vilhjálmur Birgisson, formaður Verkalýðsfélags Akraness. Sé hægt að afstýra því að fólk lendi í efri skattþrepum, telur hann rétt að endur-
skoða þetta ákvæði með hagsmuni lágtekjufólks í huga. „Það er engin ástæða til að taka meiri skatta af lágtekjufólki en þegar er gert,“ segir hann. „Þessi uppsetning er ekki sanngjörn.“ Gunnar Baldvinsson, framkvæmdastjóri Almenna lífeyrissjóðsins og fulltrúi Landssamtaka lífeyrissjóða, stóð í viðræðunum við fjármálaráðuneytið um framlengingu úttektar séreignarsparnaðarins. Hann segir að það hafi hvorki verið ætlun lífeyrissjóða né ráðuneytisins að breyta útgreiðsluákvæðunum frá því sem nú er. Hann hafi haft samband við sérfræðing fjármálaráðuneytisins eftir að blaðamaður leitaði fyrst til hans og sérfræðingurinn hafi tjáð honum að ákvæðið væri þarna fyrir mistök og þessu yrði kippt í liðinn. Gunnar segir að lífeyrissjóðirnir myndu mótmæla, yrði ákvæðinu haldið til streitu. Upplýsingafulltrúi ráðuneytisins segir það einhvern misskilning. Frumvarpið standi. Fram til þessa hafa eigendur séreignarsparnaðar mátt taka út 2,5 milljónir króna og geta þeir sem hafa tekið þær út nú tvöfaldað úttekt sína á nýju ári. Um 50 þúsund einstaklingar hafa fengið um 43 milljarða af séreignarsparnaði sínum greiddan út frá hruni. Tækju landsmenn út jafnháa upphæð með nýja ákvæðinu í gildi má áætla að tekjur ríkisins gætu aukist um um það bil 600 milljónir króna. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
meSt SelDu
matReiðsluBækuRnaR SALTFISKUR Í SUÐRÆNNI SVEIFLU
RAUÐSPRETTA MEÐ KAPERS OG
fyrir 4
rauðsprettuflök
salt og nýmalaður pipar smjör
graslaukur, saxaður
handfylli af klettasalati NÆRINGARGILDI
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: Fosfór: Omega-3 fitusýrur:
kirsuberjatómatar, saxaðir
1 msk
tómatkraftur
1 msk
rauðlaukur, saxaður timjan, ferskt eða þurrkað
3 msk
ólífuolía
100 g
brauðmylsna
½ stk
kapers
2 msk
8 stk
1–1½ msk kapers
10–15 stk græn vínber skorin til helminga 2 msk
stór rauð paprika, fræhreinsuð og smátt söxuð
1 stk
fyrir 4
2 msk
saltfiskur
800–1000 g
VÍNBERJUM 800 g
FISKUR
FISKUR
FáSt í hagkaup
ofninn í 170°C. Skerið H itið rauðsprettuflökin í hæfilega mót. stóra bita og raðið í eldfast pipar og Kryddið með salti og bakið í 6–7 mínútur. Brúnið
ofninn í 180°C. Sjóðið H itið vatn í potti og takið hann fiskinn síðan af hellunni. Setjið 5–7 ofan í og látið hann liggja frá og raðið mínútur, sigtið vatnið Blandið fiskinum í eldfast mót.
saman smjörið á pönnu. Blandið og graslauk vínberjunum, kapers klettaog setjið yfir fiskinn ásamt msk af salati og hellið u.þ.b. ½ smjöri yfir hvern skammt.
(LDS) er Leiðbeinandi dagsskammtur (hitaeininga) miðaður við 2.000 kcal orkuþörf.
STEINBÍTUR MEÐ HNETUSMJÖRSSÓSU OG SPÍNATI fyrir 4
fyrir 4
rifinn sítrónubörkur
5 msk
sítrónusafi
8 stk
salvíulauf
KJÚKLINGUR
NAUTAKJÖT
200 ml 2 msk 1 msk
108 1 stk
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: C-vítamín: Omega-3 fitusýrur:
NÆRINGARGILDI
LDS
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: C-vítamín: B6-vítamín:
423 / 21% 40,5 g / 81% 19 g / 29% 20 g / 7% 1 g / 3% 11,1 mg / 18% 1630
NÆRINGARGILDI
MANGÓ KJÚKLINGALEGGIR OG LÆRI
LDS
716 / 36% 34,5 g / 69% 42,7 / 66% 52,2 / 17% 6,6 g / 26% 21,6 mg / 36% 4,1 mg / 23%
fyrir 4 4 stk
Leiðbeinandi dagsskammtur (LDS) er miðaður við 2.000 kcal (hitaeininga) orkuþörf.
kjúklingalæri
4 stk
kjúklingaleggir
2 msk
ólífuolía
fræhreinsað
salt og nýmalaður pipar
ólífuolía
4 stk
létt kókosmjólk teriyaki sósa 2 dl kreist ferskt kóríander, saxað hvítlauksrif, 4 stk
hvítlauksrif, sneidd
1 stk
límóna, safinn
½ stk
börkur af ½ límónu
100 ml
bita
míni maís, niðursoðinn baunaspírur, niðursoðnar
2 msk
sesamfræ vorlaukur, saxaður
2 msk
NÆRINGARGILDI
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: C-vítamín: Járn:
sýrður rjómi 10%
LDS
orkuþörf.
STEIKARSAMLOKA ÓSU MEÐ BERNAISES fyrir 4 400 g
nautahakk
3 stk
laukur, saxaður hvítlauksrif, pressuð
50 g
rúsínur
1 stk
SALÖT
½ tsk
paprikukrydd krydd allrahanda pimiento (frá Pottagöldrum)
LDS
363 / 18% 27,3 g / 55% 21 g / 32% 16,7 g / 6% 2,3 g / 9% 6,2 mg / 42% 3,1 mg / 17%
kanill söxuð handfylli fersk mintulauf, söxuð handfylli fersk steinselja, salt og nýmalaður grillspjót
pipar
maísbrauð
MANGÓ OG LÁRPERU SALAT MEÐ RISARÆKJUM fyrir 4 400 g
risarækjur mangó, skorin í 1 cm bita lárperur, skornar í 1 cm bita
25 g ½ stk
132
grillaðar paprikur
1 stk
2 stk 2 stk
(LDS) er Leiðbeinandi dagsskammtur kcal (hitaeininga) miðaður við 2.000 orkuþörf.
BBQ sósa
1 stk
2 stk 1 msk
tilvalið að nota afganga ½ tsk ½ tsk
af lambalæri
chiliduft cuminfræ
salt og nýmalaður pipar 1 tsk 150 g
ólífuolía cous cous, eldað skv. leiðbeiningum á pakkningum
100 g
spínat
4 stk
tómatar, skornir í fernt
2 msk
söxuð fersk minta
70 g
ristaðar furuhnetur
2 msk
ólífuolía
164 3 msk
sítrónusafi
ryddið lambið með chiliK dufti, cuminfræjum, salti og pipar og steikið upp úr olíunni á meðalheitri pönnu. Setjið cous cousið, spínatið, tómata, mintu og furuhnetur í skál og hellið ólífuolíu og sítrónusafa yfir og blandið saman. Setjið salatið á diska og raðið lambakjötsbitunum yfir og berið fram með Tahini dressingunni.
NÆRINGARGILDI
rauðlaukar, sneiddir
1 msk
balsamikgljái
og steikið Hitið olíuna á pönnu til hann verður rauðlaukinn þar balsamikmjúkur í gegn. Hellið áfram í 2–3 gljáa yfir og steikið mínútur.
bakið í 5–7 mín. Hrærið límónusafann og börkinn saman við hunangið, ólífuolíuna og chilialdinið, kryddið með salti og pipar og hellið yfir mangóblönduna. Raðið ferska salatinu á fallegan bakka og stráið mangóblöndunni og rækjunum fallega yfir.
NÆRINGARGILDI
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: C-vítamín: D-vítamín:
Leiðbeinandi dagsskammtur (LDS) er miðaður við 2.000 kcal (hitaeininga) orkuþörf.
LDS
404 / 20% 24,4 g / 49% 21 g / 32% 36 g / 12% 10 g / 42% 60 mg / 100% 152 IU / 38%
fyrir 4 1 stk
hunangsmelóna
1 msk 2 msk
salt og pipar
Blandið öllu saman og berið fram með lambasalatinu.
133
200 g litlar mozzarella kúlur 3 sneiðar hráskinka, skorin í bita sítrónusafi
tahini (sesamsmjör) létt AB-mjólk sítróna (safinn) sykur
orkuþörf.
Leiðbeinandi dagsskammtur (LDS) er miðaður við 2.000 kcal (hitaeininga) orkuþörf.
hvítlauksrif, pressuð paprikukrydd
LDS
364 / 18% 27,2 / 54% 18 g / 27% 23 g / 8% 4 g / 17% 58,5 mg / 97% 0,9 mg / 44%
(LDS) er Leiðbeinandi dagsskammtur kcal (hitaeininga) miðaður við 2.000
MELÓNUSALAT MEÐ MOZZARELLA, MINTU OG HRÁSKINKU
½ stk 1 msk
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: C-vítamín: B6-vítamín:
LDS
400 / 20% 23,4 g / 47% 24 g / 37% 24,7 g / 8% 1,9 g / 8% 401 mg / 40% 1657 IU / 33%
2 stk ½ tsk
með salti.
r rauðlaukur:
2 stk
Tahini dressing: 4 msk 4 msk
í skífur og Skerið kartöflurnar Grillið í 3–4 penslið með olíu. hlið og kryddið mínútur á hvorri
söxuð fersk kóríanderlauf
itið ofninn í 200°C. Setjið H mangóið, lárperurnar og kóríanderlaufið í skál. Raðið rækjunum á pappírsklædda ofnplötu, kryddið með salti og pipar og
NÆRINGARGILDI
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: Fosfór: A-vítamín:
Maldon salt
límóna (rifinn börkurinn) límónur (safinn) ólífuolía rautt chili-aldin, saxað ferskt blandað salat
salt og pipar
LJÚFFENGT LAMBASALAT
Karamelluseraðu ólífuolía 2 msk
ólífuolía
4 msk
hunang
1 msk ½ stk 200g
kjötið í skál og hellið í 30 S etjið sósunni yfir. Marínerið á meðalheitu mínútur. Steikið á hvorri hlið og grilli í 4 mínútur í 4 mínútur. Ef látið kjötið hvílast þá á kjarnþið notið kjöthitamæli 60° áður en hitinn að vera um kjötið og kjötið er hvílt. Skerið salat, Setjið brauðið í sneiðar. kjöt á brauðmaís, paprikur og með salti sneiðarnar og kryddið og og pipar. Setjið rauðlauk yfir og bls. 39), bernaisesósu (sjá grillkartöflum. með fram berið
Grillkartöflur 3–4 stk bökunarkartöflur
SALÖT
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: Sínk: Járn:
nautafilé
ferskt salat 1 lítil dós maís, niðursoðinn
pistasíur, hakkaðar
¼ tsk NÆRINGARGILDI
1½ dl
50 g ¼ tsk
öllu saman í höndunbollur. B landið um og formið litlar á hvert spjót Þræðið 3 bollur upp Grillið á og þéttið þær saman. í 4 mínútur á meðalheitu grilli er að bera spjótin hvorri hlið. Gott og pistasíusósu, fram með Tahini sjá bls. 45.
fyrir 4
LDS
507 / 25% 33 g / 66% 31 g / 48% 22 g / 7% 0 8 mg / 40% 259 mg / 26%
(LDS) er Leiðbeinandi dagsskammtur kcal (hitaeininga) miðaður við 2.000
400 g
3–400 g lambakjöt skorið í bita,
NÆRINGARGILDI
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: Níasín: Fosfór:
Leiðbeinandi dagsskammtur (LDS) er miðaður við 2.000 kcal (hitaeininga) orkuþörf.
311 / 16% 35,8 g / 72% 8 g / 13% 24 g / 8% 3 g / 13% 49,1 mg / 82% 4,2 mg / 23%
fyrir 4
240 girnilegar uppskriftir eftir Rikku, forréttir, meðlæti, aðalréttir, eftirréttir, kræsingar o.fl. Hverri uppskrift fylgir tafla með næringarinnihaldi réttarins.
H
itið ofninn í 200°C. Raðið kjúklingalærum og -leggjum í eldfast mót. Hellið ólífuolíu yfir og kryddið með salti og pipar. Stráið hvítlauknum og límónuberkinum ofan á kjúklinginn og pressið safann úr límónunni yfir. Smyrjið mango chutneyinu yfir og bakið í 45 mínútur. Berið fram með möndlum, kókos og sýrðum rjóma. Gott er að bera réttinn fram ásamt hrísgrjónum með lauk og grænum baunum, sjá bls. 52.
81
109
sósu, landið saman teriyaki Bætið hvítlauk og engifer. látið standa í 20 nautakjötinu í og mínútur. Sigtið maríneringuna Steikið kjötið frá kjötinu, geymið. pönnu í 5 mínútog grænmetið á yfir ur og hellið maríneringunniStráið mínútur. og látið malla í 10 yfir og vorlauk og sesamfræjum berið fram með hrísgrjónum.
B
OG GRILLAÐ NAUTA PISTASÍU KOFTE
léttir réttir hagkaupS
steinbítur
1/2 krukka mango chutney
skorið í 1½ cm þykka brokkolí, skorið í bita
½ dós
1 dós
spínat
800 g
handfylli af hökkuðum möndlum handfylli af grófum kókosflögum
hakkaðar möndlur rifið engifer 1½ msk límóna, skorin í báta nautafilé, 500 g
200 g
570 / 28% 50 g / 100% 33 g / 51% 22 g / 7% 5 g / 22% 47,6 mg / 79% 1,3 mg / 64%
(LDS) er Leiðbeinandi dagsskammtur (hitaeininga) miðaður við 2.000 kcal orkuþörf.
(LDS) er Leiðbeinandi dagsskammtur (hitaeininga) miðaður við 2.000 kcal orkuþörf.
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: C-vítamín: Járn:
rautt chili-aldin, fræhreinsað og smátt saxað
200 g
itið ofninn í 200°C. Skerið steinbítinn í 8 bita, kryddið bakið í ofni með salti og pipar og olíuna á í u.þ.b. 8 mínútur. Hitið og steikið pönnu við meðalhita í 3–4 laukana og chili-aldinið út í og mínútur. Bætið spínatinu Berið steikið áfram í 2 mínútur. með fiskinn og spínatið fram bls 40. hnetusmjörssósunni á
H
NAUTAKJÖT
4 stk 1 dós
S
etjið lauk, engifer, hvítlauk og chili-aldin saman í matvinnsluvél og maukið. Hitið 1 msk af olíunni á pönnu við meðalhita og steikið kjúklinginn í 5 mínútur á hvorri hlið. Hitið afganginn af olíunni og steikið laukmaukið í u.þ.b. 5–7 mínútur. Bætið hökkuðum tómötum út í og látið malla í nokkrar mínútur. Bætið þá kókosmjólk og kjúklingi út í og látið malla áfram í 20–25 mínútur. Berið fram með fersku NAUTAFILÉ kóríander, möndlum og límónukjúklingabringur Í TERIYAKI-SÓSU bátunum hakkaðir fyrir 4 tómatar laukar
engifer, rifið
hvítlauksrif
rautt chili-aldin,
½ stk
salt og nýmalaður pipar
LDS
KJÚKLINGUR
BRASILÍSKUR KJÚKLINGARÉTTUR fyrir 4 2 stk ½ msk 2 stk 1 stk 2 msk
2 stk
smjör
1 tsk
safa og salog bætið sítrónuberki, fiskinn í víulaufum út í. Steikið Setjið pönnmínútu á hvorri hlið. áfram í 8– una í ofninn og bakið 10 mín.
meðalstór laukur, saxaður hvítlauksrif, pressuð
1 stk
rauðspretta
4 msk
NÆRINGARGILDI
ofninn í 200°C. Setjið með H itið hveiti í skál og kryddið fiskinn salti og pipar. Þurrkið með með eldhúspappír, kryddið hveitiblöndsalti og veltið upp úr á pönnunni 80 unni. Brúnið smjörið
ólífuolía
2 msk
heilhveiti
salt og nýmalaður pipar 800 g
339 / 17% 46,8 g / 94% 12 g / 19% 8 g / 3% 2 g / 8% 50 g / 100% 90 mcg / 100%
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: C-vítamín: Selen:
í skál öllum hráefnunum saman pipar. og kryddið með salti og ofan Setjið 1–2 msk af blöndunni í 20 á hvert fiskstykki og bakið mínútur.
RAUÐSPRETTA MEÐ SÍTRÓNU OG SALVÍU 100 g
LDS
NÆRINGARGILDI
salt og pipar
LDS
327 / 16% 36 g / 72% 17 g / 26% 6 g / 2% 0 g / 0% 838 mg / 84% 1441 mg
(LDS) er Leiðbeinandi dagsskammtur (hitaeininga) miðaður við 2.000 kcal orkuþörf.
fersk minta, söxuð
NÆRINGARGILDI
kerið út bolta innan úr S ónunni melmeð melónuskera setjið í skál. Blandið ostinum og og hráskinkunni saman við og hellið
sítrónusafanum yfir. Kryddið með salti og pipar og stráið mintunni yfir.
Kcal: Prótein: Fita: Kolvetni: Trefjar: C-vítamín: Kalk:
LDS
210 / 10% 14,7 g / 29% 8,6 g / 13% 19,9 g / 7% 1,6 g / 6% 37,3 g / 62% 404 mg / 40%
Leiðbeinandi dagsskammtur (LDS) er miðaður við 2.000 kcal (hitaeininga) orkuþörf.
165
1.999
kr.
elDað með Jóa Fel
Yfir 400 einfaldar og fljótlegar uppskriftir úr hinum sívinsælu þáttum Eldsnöggt með Jóa Fel.
2.995
kr.
Stóra DiSney matreiðSlubókin
Fjölskyldan matreiðir öll saman! Bókin hefur að geyma 124 spennandi, hollar og gómsætar uppskriftir fyrir upprennandi matreiðslumenn.
2.999
kr.
10
fréttir
Helgin 3.-5. desember 2010
Gr afarvogskirkja Eftirfylgni kirkju og Landspítala
Samverustund fyrir syrgjendur á aðventu Samverustund fyrir syrgjendur á aðventu er liður í eftirfylgd sem Landspítalinn og þjóðkirkjan veita. Samverustundin verður í Grafarvogskirkju 9. desember næstkomandi. Tilgangur hennar er að gefa syrgjendum tækifæri til að koma til kirkju, hlusta á jólasálma og hitta starfsfólk sem sinnti látnum ástvini þeirra og fjölskyldunni í sjúkdómsferlinu. Mikil nánd skapast milli sjúklings og fjölskyldu og svo starfsfólks þegar glímt er við langvinn og erfið veikindi sem standa í marga mánuði og jafnvel mörg ár, segir í tilkynningu vegna samverustundarinnar. „Samvera þessi er mikilvægur þáttur í undirbúningi jólanna og er aðlögun fyrir syrgjendur áður en kemur að helgasta
jólahaldinu. Margir eru að fara í fyrsta sinn í kirkju eftir útför ástvinar og þykir gott að fá stuðning þeirra sem sinntu þeim í sjúkdómsferlinu og sorginni. Hápunkur samverunnar aðkoma Hamrahlíðarkórsins og minningarstundin þar sem kveikt er á kertum, ljós sem er tileinkað minningu látins ástvinar. Eftir athöfnina er boðið upp á kaffi og meðlæti þar sem setið er til borðs,“ segir enn fremur. Samverustund þessi er nú haldin í ellefta sinn og hefur fjöldi þátttakenda stöðugt aukist. Er svo komið í ár að undirbúningsnefndin taldi nauðsynlegt að færa hana í stærri kirkju, þ.e. úr Grensáskirkju yfir í Grafarvogskirkju til að tryggja að húsrúm væri nóg. -jh
Hápunkur samverunnar aðkoma Hamrahlíðarkórsins og minningarstundin þar sem kveikt er á kertum ...
Jólaverslunin Verslanir bítast um viðskiptavinina
Tugprósentna afsláttur nokkrum vikum fyrir jól Dræm sala í byrjun nóvember rak verslunarrekendur út í að gefa afslátt svo stuttu fyrir jól, úrskýrir stjórnarformaður Samtaka verslunar- og þjónustu. Úr mánuðinum rættist þó en nú hlaupa verslunareigendur hratt til að verða ekki undir í keppni um kúnnana.
T
! ð r e v t r æ b á r
f l o t t ur
f
! r u ð a n t vetrarfa
úlpa
frábært verð
19.990 McKInleY pIne W JacKet Vetaraúlpa með léttu og hlýju TOPSFILLFIBRE-fóðri. 5.000 mm vatnsheldni og góð öndun. Dömustærðir.
Nú þurfum við verslunarmenn að hafa meira fyrir hlutunum og því er meira um afslátt.
Þúsundir kaupa inn í Boston
„Boston virðist sérstaklega vinsæl og nú í október, nóvember og desember förum við með 40 til 52% fleiri Íslendinga til Boston en í fyrra,“ segir Guðjón Arngrímsson, upplýsingafulltrúi Icelandair. „Það sama má reyndar segja um New York, þar aukningin 35 til 40% frá því á sama tíma í fyrra.“ Guðjón segir að tugþúsundir landsmanna séu á faraldsfæti. „Án þess að við höfum gert á því sérstakar rannsóknir þá blasir við starfsfólki okkar að mikið er verslað í þessum ferðum, stemning góð og kaupgetan virðist töluverð.“ Kristín Þorsteinsdóttir, upplýsingafulltrúi Iceland Express sem frá því í vor hefur flogið til New York, tekur undir orð Guðjóns og segir vélar þeirra mun þyngri á leiðinni heim frá Bandaríkjunum en út. „Menn merkja það greinilega.“
uttugu prósentna afsláttur af barnafötum í Hagkaupi um síðustu helgi, sjötíu prósentna afsláttarslá í Debenhams og valin húsgögn í Húsgagnahöllinni á fjörutíu prósentna afslætti fimm vikum fyrir jól. Þá bauð Húsasmiðjan tuttugu prósentna afslátt á leikföngum um síðustu helgi og dæmi eru um að fataverslun boði til sín starfsfólk fyrirtækja eftir lokun og bjóði þrjátíu prósentna afslátt. „Eftir því sem ég heyri er nóvembersalan mjög svipuð og í fyrra. Hins vegar fór salan í mánuðinum mun hægar af stað en almennt og því fóru verslunarrekendur að huga að því að bregðast við með einhverjum hætti þegar fór að nálgast miðjan mánuðinn,“ segir Margrét Kristmannsdóttir, stjórnarformaður Samtaka verslunar- og þjónustu, þegar hún útskýrir afsláttarbylgjuna: „Hins vegar get ég tekið undir það að nú er hraðar hlaupið og meiri barátta. Nú þurfum við verslunarmenn að hafa meira fyrir hlutunum og því er meira um afslátt.“
Tilboðum fækkar jafnt og þétt
Gunnar Ingi Sigurðsson, framkvæmdastjóri Hagkaups, segir ljóst að tilboðunum fækki þegar nær dragi jólum. Hann er sáttur við söluna í Hagkaupi og segir að hún sé á svipuðum nótum og undanfarin ár þótt greina megi að fólk kaupi ekki jafnstórar einingar og í fyrra. „Þannig hefur það verið allt árið en við berum okkur vel,“ segir hann, enda verslunin rúmlega fimmtug og verðlagið í henni að lækka. Hann segir þó að greina megi hörkuna á markaðnum
víða, til dæmis á því að nú selji æ fleiri leikföng. Leikfangamarkaðurinn velti um einum milljarði króna á ári og sala leikfanga bregðist sjaldan. Þess vegna séu Office 1, Húsasmiðjan, Byko, Elko og BT meðal leikfangaseljenda. „En það skiptir máli hvort hægt er að skila og hvað fæst þá í staðinn.“ Þessi fyrsta helgi desembermánaðar segir hann að verði mælikvarðinn á það sem koma skal. Margrét Kristmannsdóttir segir kaupmenn bjartsýna fyrir jólavertíðina þrátt fyrir efnahagsástandið: „Þeir sem ekki hlaupa hratt verða undir. Það er því mikið stuð í gangi og gaman að reka fyrirtæki í dag. Nauðsynlegt er að vera á tánum og afslátturinn er því ekki vísbending um svartsýni.“ Margrét óttast ekki erlenda samkeppni með verslunarferðum landans. „Íslenskir verslunarrekendur hafa alla tíð búið við það að Íslendingar ferðist mikið og kaupi mikið erlendis. Í ár sjáum við Boston, en við þekkjum þetta í gegnum tíðina þegar allir fóru til Glasgow eða allir til Dublin. Þetta er ekkert nýtt fyrir kaupmenn því við vitum að við keppum við vöruverð og úrval í útlöndum.“ Margrét hefur fulla trú á að um helgina fari jólaverslunin á fullt. „Nú eru mánaðamót og ný Visa-jól og því fer allt á fleygiferð.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
Á hvaða heimili lenda þessi tuskudýr? Samkeppnin á leikfangamarkaði hefur harðnað. Hagkaup keppir ekki aðeins um viðskiptavininn við Toys R’Us heldur einnig Office 1, Húsasmiðjuna, Byko, Elko og BT, svo dæmi séu tekin. Ljósmynd/Hari
Fimmtán fartölvur hvern dag um tollinn Ekki er óalgengt að greitt sé af fimmtán nýjum fartölvum frá Bandaríkjunum hvern dag á Keflavíkurflugvelli, segir Kári Gunnlaugsson, yfirtollvörður. Verðið á tölvum þar ytra sé það miklu lægra en hér að það geti borgað sig að fljúga eftir henni út. „Mjög algengt verð á fartölvu í Bandaríkjunum er á bilinu 700 til 1.000 dollarar [sem eru u.þ.b. 80-170 þúsund krónur], en um 13 þúsund krónur eru greiddar af tölvu sem kostar 700 dollara.“ Kári segir fólk oft halda að það borgi meira af raftækjum við komuna hingað en raunin sé og reyni því að smygla þeim
í gegn. „Þá lendir það í því að borga sekt. Hún getur verið tvöföld aðflutningsgjöld auk álags og þar með er ávinningurinn af því að kaupa hlutinn ytra farinn.“ Kári segir tollverðina hafa séð landsmenn kaupa jólavöruna utan landssteinanna frá því í byrjun október en búast megi við að salan detti niður núna um 10. desember. „Ég get sagt það að verðið er mjög gott í Bandaríkjunum þrátt fyrir gengi krónunnar og miklir afslættir. Við sáum til dæmis núna í kringum síðustu helgi, Þakkargjörðarhelgina, óhemjuafslætti og fólk gerði risa kaup.“ Nefnir
hann að barnafötin séu á óvenju hagstæðum kjörum í Bandaríkjunum og að hjón geti keypt fyrir um 1.100 dollara án þess að greiða af því skatta og tolla. Kári segist ekki sjá þess merki að fólk fari í verslunarferðir til Evrópu, enda pundið hátt og verðlag á Norðurlöndunum í hærri kantinum. Hann segir þá tollverðina hafa merkt að minna hafi verið keypt í utanlandsferðum þetta árið og hluta af síðasta ári en áður var. „Það er aðeins komið núna með haustinu að fólk komi til baka hlaðið pinklum. En þetta er þó ekkert 2007 enn sem komið er.“ - gag
Nýr þjónustuvefur eimskip.is og eport.is GLUGGI SEM OPNAR ÞÉR MÖGULEIKA Á ENN BETRI VIÐSKIPTUM Eimskip.is er glæsilegur, viðmótsþýður og aðgengilegur vefur þar sem auðvelt er að nálgast upplýsingar um þjónustu Eimskipafélagsins um heim allan. ePort.is er nýr þjónustuvefur Eimskips, einfaldur og þægilegur í notkun, sem veitir viðskiptavinum aðgang að fullkomnu upplýsingakerfi
Fíton / SÍA
Eimskipafélagsins.
Korngarðar 2 | 104 Reykjavík | Sími 525 7000 | Fax 525 7009 | w w w.eimskip.is
12
fréttir
Helgin 3.-5. desember 2010
Dæmt eftir úreltum sjónarmiðum? Hvaða lögmætu sjónarmið sem lúta að almannahagsmunum valda því að heimilt er að takmarka rétt manna til að hafa atvinnu af ljósmyndun og eiga þau sjónarmið við í dag? er spurt á heimasíðu Félags stórkaupmanna. Ástæðan er dómur sem féll í Héraðsdómi Reykjaness síðla októbermánaðar, þar sem þau María Krista Hreiðarsdóttir og Börkur Jónsson voru dæmd fyrir brot á iðnaðarlögum. Þau ráku á árunum 2008 og 2009 ljósmyndastofu á heimili sínu án þess að hafa til þess menntun eða meistara til forstöðu og voru dæmd til að greiða hvort um sig 150 þúsund krónur í sekt og rúmlega 250 þúsund í sakarkostnað. Félag atvinnurekenda bendir á að atvinnufrelsi sé stjórnarskrárvarið og megi aðeins takmarka séu almannahagsmunir í húfi. Dómurinn sé fjölskyldu þeirra þungbær fjárhagslega auk þess sem lífsviðurværi þeirra hafi verið haft af þeim. Dómnum hefur verið áfrýjað til Hæstaréttar. - gag
Elva Dögg ráðin skipulagsritari í Hörpu
Birtingahúsið tíu ára
Birtingahúsið fagnaði í vikunni tíu ára afmæli sínu. Félagið var stofnað 1. desember árið 2000 af nokkrum af stærstu auglýsendum landsins. Birtingahúsið hefur vaxið mikið og dafnað á þessum áratug sem liðinn er. Það sér nú um markaðsráðgjöf fyrir ríflega 200 vörumerki, mörg hver meðal þekktustu vörumerkja landsins, bæði innlend og erlend. Félagið hefur ítrekað verið valið fyrirmyndarfyrirtæki VR, nú síðast árið 2010, fimmta árið í röð. Það hefur staðið að fjölda fyrirlestra og málstofa fyrir markaðs- og sölufólk. Í byrjun ársins ritaði félagið undir samstarfssamning við Carat, sem er stærsta óháða markaðssamskiptastofan í heiminum. Starfsemi Carat nær til 70 landa og hjá því starfa um 5.200 manns. -jh
Elva Dögg Melsteð hefur verið ráðin til starfa sem skipulagsritari í Hörpu. Elva Dögg er tónlistarmenntuð, með BA í íslensku og stundar meistaranám í verkefnastjórnun við HÍ. Elva Dögg hefur unnið við fjölmiðlun, meðal annars á RÚV, verið formaður Mótettukórs Hallgrímskirkju og var framkvæmdastjóri Magg ehf. -jh
Heilinn orkufrekur
Heilinn er viðfangsefni nýrrar bókar, Heilareglur og heilræði eftir John Medina í þýðingu Halls Hallssonar. Í bókinni fjallar Medina á alþýðumáli um nýjustu rannsóknir á þessari mögnuðustu uppfinningu allra tíma — heilanum. Hann setur fram það sem hann kallar tólf heilareglur. Hin fyrsta fjallar um áhrif líkamsræktar á heilann. Hvaða áhrif hefur hreyfing á heilann, ef einhver? Heilinn er um 2% af líkamsþyngd en óseðjandi orkugleypir með um 20% af orku líkamans. Í bókinni kemur m.a. fram að þetta magnaða líffæri í höfði okkar eyðir meiri orku en lærvöðvi spretthlaupara. -jh
sk attamál Fr amkvæmdastjóri Sf gagnrýnir hærri sk atta
Ríkisvaldið í liði með ræningjum Vilhjálmur Bjarnason segir ríkisvaldið slást í lið með bófum og ræningjum gegn sparifjáreigendum. Stutt sé í að vextir verði neikvæðir og þá hefjist eignaupptaka af þeim. Hann segir fyrirhugaðar ráðstafanir í skattamálum geta leitt til annars hruns og landflótta. Varaformanni efnahags- og skattanefndar Alþingis hugnast ekki dómsdagsspá Vilhjálms.
É
g ætlast til þess að stjórnvöld sýni sparifjáreigendum þá vernd sem þeir eiga skilda en ekki að þau gangi í lið með ræningjum og bófum sem áður stálu hér af þeim,“ segir Vilhjálmur Bjarnason, framkvæmdastjóri Samtaka fjárfesta, og gagnrýnir harðlega að hækka eigi fjármagnstekjuskatt úr átján prósentum í tuttugu um áramótin og auðlegðarskatt úr 1,25% í 1,5 prósent. Vextir af innistæðum séu nú engir og lítið megi út af bregða til að þeir verði neikvæðir. Gerist það, sé sú staða komin upp að ríkisstjórnin stundi eignaupptöku af sparifjáreigendum. Hann segir stöðu sparifjáreigenda ekki hafa verið verri í nærri þrjátíu ár og með þessu frumvarpi fjármálaráðherra, sem nú sé fyrir þinginu um ráðstafanir í ríkisfjármálum, keyri um þverbak. Vilhjálmur sendi efnahags- og skattanefnd greinargerð um málið á föstudag og var boðaður á fund hennar síðar um daginn. Í niðurstöðu samtakanna segir að þessar fyrirhuguðu ráðstafanir í skattamálum geti leitt til annars hruns og landflótta þeirra sem betur megi sín um leið og opnist útleið þegar hömlum í gjaldeyrismálum verður aflétt. „Þessar breytingar seinka öllum framförum og uppbyggingu í landinu,“ segir hann. „Því má ekki gleyma að svo hægt sé að veita lán þarf einhver að spara. [...] Sparifjáreigendur eru ósköp einfaldlega venjulegt, fullorðið fólk sem hefur sparað af ráðdeild og vill eiga eitthvað í ellinni,“ segir Vilhjálmur og bætir við að hvati til sparnaðar og ráðdeildar sé enginn. Álfheiður Ingadóttir, varaformaður efnahags- og skattanefndar, segir menn hafa misjafnar skoðanir á því hvernig bregaðst eigi við skuldavanda ríkissjóðs sem hrunið skilur eftir sig. „En það eru nú fáir sem ganga svona langt í dómsdagsspám. Ég er ekki sammála Vilhjálmi Bjarnasyni í því.“ Álit nefndarinnar lá fyrir seint í gær.
Vilhjálm Bjarnason, framkvæmdastjóri Samtaka fjárfesta, óar við hærri sköttum. Ljósmynd/Hari
... þessar fyrirhuguðu ráðstafanir í skattamálum geta leitt til annars hruns og landflótta þeirra sem betur mega sín um leið og opnast útleið þegar hömlum í gjaldeyrismálum verður aflétt.
„Að geta heyrt tónlistina sína aftur eins og hún á að hljóma er lítið kraftaverk - ég heyri aftur söng fuglanna“
568 6880
og prófaðu Agil
...og njóttu þess að heyra með Agil heyrnartækjum Áttu í erfiðleikum með að heyra í fjölmenni eða klið? Finnst þér aðrir tala lágt eða óskýrt? Tekur þú sjaldnar þátt í hópumræðum en áður? Allt þetta getur verið merki þess að heyrn þín sé farin að versna. Agil eru byltingarkennd ný heyrnartæki sem hjálpa þér að heyra betur með minni áreynslu. Tölvuörflagan í Agil er helmingi öflugri en áður hefur þekkst en tækin eru samt um helmingi minni en hefðbundin heyrnartæki og búa þar að auki yfir þráðlausri tækni. Ekki draga þig í hlé vegna heyrnarskerðingar. Komdu út úr skelinni og njóttu þess að heyra eins vel og mögulegt er með Agil heyrnartækjum.
Glæsibæ | Álfheimum 74 | 104 Reykjavík | Þjónusta á landsbyggðinni | Sími 568 6880 | www.heyrnartækni.is
©2010 Oticon Inc. All Rights Reserved.
Pantaðu tíma í heyrnarmælingu í síma
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
Vilja börnin út af vínveitingastöðum
Komdu út úr skelinni...
Bubbi Morthens
„Það er verið að reyna að koma í veg fyrir að 100 milljarðar fari í vexti á næsta ári, sem er meira en allt sem sett er í heilbrigðisþjónustu á landinu á þessu ári,“ segir Álfheiður. „Þannig standa málin.“ Hún segir að þess vegna hafi verið ákveðið að hækka skatta og skera niður starfsemi ríkisins og hún voni að næsta ár verði það síðasta sem kalli á svo stórfelldar aðgerðir. „Ég vona að við höfum kjark og þrek til að komast í gegnum þetta vegna þess að annars eru þær fórnir sem íslenska þjóðin hefur þurft að færa frá hruninu til lítils.“
Foreldraráð Hafnar f jarðar hef ur skorað á Hafnarfjarðarbæ að móta skýra stefnu vegna skemmtana unglinga á vínveitingastöðum. Foreldrarnir vilja að bærinn sé öðrum sveitarfélögum til fyrirmyndar. Þeir hafa jafnframt óskað eftir stuðningi landssamtakanna Heimilis og skóla vegna málsins. Mag nús Ba ldursson, sviðsstjóri fræðslusviðs Hafnarfjarðarbæjar, segir grunnskóla bæjarins ekki standa fyrir skemmtunum nemenda á vínveitingastöðum. Hins vegar sæki nemendur eldri bekkjanna í skemmtanir framhaldsskóla og geti bæjaryfirvöld lítið gert í því nema að reyna að stuðla að breyttu viðhorfi og beina þeim tilmælum til foreldra að halda börnum sínum frá slíkum skemmtunum. Hann muni snúa sér til forvarnarfulltrúa Hafnarfjarðar og skólafulltrúa í bænum til að leysa málið. -gag
Jólaleikur
Færð þú áfyllinguna endurgreidda eða 250.000 kr. matarúttekt? Daglega, fram að Þorláksmessu, fær einn heppinn dælulykilshafi áfyllinguna endurgreidda. Nöfn vinningshafa verða dregin út í beinni útsendingu í þætti Rúnars Róberts á Bylgjunni, virka daga milli klukkan 14 og 16. Á Þorláksmessu mun Rúnar Róberts draga út nafn heppins dælulykilshafa, sem kaupir eldsneyti í desember, og fær hann 250.000 kr. matarkörfu frá Krónunni.
Fáðu þér dælulykil á www.atlantsolia.is eða hringdu í síma 591 3100.
Atlantsolía / Lónsbraut 2 / 220 Hafnarfjörður / Sími 591 3100 / www.atlantsolia.is
14
viðtal
Helgin 3.-5. desember 2010
Ólöf Dóra Bartels Jónsdóttir (til vinstri) og Ása Knútsdóttir.
„Við óttumst ekki að Gunnar í Krossinum kæri okkur fyrir að stíga fram og greina frá því hvernig hann beitti konur kynferðislegri valdníðslu. Alls ekki, því geri hann það er málið komið inn í dómskerfið og þá getum við gefið vitnisburð okkar,“ segja þær Ólöf Dóra Bartels Jónsdóttir og Ásta Knútsdóttir. Ólöf er meðal kvennanna sem hafa stigið fram og greint frá reynslu sinni af Gunnari Þorsteinssyni í Krossinum, en til Ástu leitaði sú fyrsta með sögu sína og boltinn fór að rúlla. Þær segja Fréttatímanum sögu sína.
Óttumst ekki Gunnar í Krossinum
Á
sta Knútsdóttir vinnur sem þroskaþjálfi og er með einhverfan dreng í sinni umsjá. Hún á fjögur börn og barnabarn. Hún segir að misnotkun í æsku af hendi náins fjölskyldumeðlims hafi veitt henni reynslu af því að standa andspænis gerandanum og, eins og hún orðar það, afhenda honum skömmina sem hann kallaði inn í sál hennar. Ólöf er gift, tveggja barna móðir. Hún er doktor í stofnerfðafræði frá háskólanum í Björgvin og kennir á menntaskóla- og háskólastigi. Hún
birti frásögn sína á fréttavefnum Pressunni síðasta þriðjudag í kjölfar þess að fjórar konur höfðu stigið fram undir nafni og ásakað Gunnar um ósæmilega hegðun í þeirra garð. Meðal þeirra eru fyrrum mágkonur Gunnars, systurnar Sólveig og Sigríður Guðnadætur. Frásögn Ólafar vakti mikla athygli vegna dagbókar sem hún geymir um reynslu sína en það sem færri vita er að áður en hún ákvað að stíga fram hafði náinn fjölskyldumeðlimur Gunnars samband við hana. „Sú vildi ræða við mig áður en ég hafði hugsað mitt skref í málinu,“
segir hún. Hún hafði þá ekki hitt konurnar sem stóðu fyrir bréfaskriftum til stjórnar Krossins. Í vitnisburði hennar má lesa: „Áreiti af Gunnars hálfu hófst þegar ég var nýorðin fimmtán ára. Ég hafði verið erlendis þá um sumarið og tekið út töluverðan þroska þann tíma. Þegar Gunnar sá mig hafði hann orð á því hve mikið ég hafði breyst á svo óviðeigandi hátt að ég man enn stund og stað þessa atburðar. [...] Líkamlegt áreiti af Gunnars hálfu hófst í upphafi árs 1986, þegar ég var 19 ára og stóð yfir mánuðum saman. Hann nýtti sér flest þau tækifæri
Er þinn auður í góðum höndum?
Síhringjandi til að stöðva málið
Sex kvennanna, sem allar voru meðlimir í Krossinum, hittust á fundi á miðvikudagskvöld ásamt Thelmu Ásdísardóttur, ráðgjafa á Drekaslóð, þjónustumiðstöð fyrir þolendur ofbeldis, og Ástu sem hefur fengið sess sem talskona hópsins.
að þær trúi því að fleiri konur bætist í hópinn. „Í það minnsta þrjár, sem komust ekki í gær og hafa ekki komið fram áður, hafa haft samband við okkur og vilja vera með,“ segir hún. „Allar eiga þessar konur það sammerkt að þær hafa borið gífurlega sektarkennd og skömm og í ljós kemur að allar héldu þær að þær væru sú eina.“ Forsaga málsins er sú að ein kvennanna sem ekki hafa treyst sér til að koma fram undir nafni leitaði með sögu sína til Ástu. „Hún segir mér að hún viti um aðra konu sem lent hafi í Gunnari. Ég sagði því við
Við höfum birt þessa vitnisburði og jú, það er sárt, en hann braut á þessum konum og sársaukinn sem börnin hans og barnabörn og hans nánustu eru að upplifa eru af hans völdum en ekki vegna þess að konurnar stíga fram.
Auður býður trausta og árangursríka eignastýringu
PIPAR\TBWA • SÍA • 103088
sem gáfust til að strjúka brjóst mín og lendar auk þess sem hann kyssti mig ítrekað á munninn og renndi fingrum sínum inn undir nærbuxur mínar. Vilji hans var einbeittur og hann hagaði sér í samræmi við það.“
Bókaðu tíma hjá ráðgjöfum okkar í síma 585-6500 eða á radgjof@audur.is Borgartúni 29 | S. 585 6500 | www.audur.is
Sumar sáust þar í fyrsta sinn og Ólöf segir að hún hafi ekki hitt aðrar í áraraðir. Konurnar ræddu hvernig það orsakaðist að þær segðu sögu sína nú. Þær ræddu líka viðbrögð Gunnars Þorsteinssonar í fjölmiðlum við bréfi með vitnisburði fimm þeirra, þriggja undir nafni, sem stjórn Krossins fékk. „Við ræddum líka hvernig hann veittist að sumum kvennanna með ásökunum um að þær hefðu verið í óreglu. Það átti ekki við rök að styðjast í öllum tilfellum. En auðvitað eigum við öll okkar fortíð og það breytir því ekki að þessi brot voru framin. Þau voru framin áður en fólk fór í óreglu og því spyr maður sig hver sé orsökin,“ segir Ásta. „Ég vona að almenningur sjái í gegnum það.“ Konurnar ætla að hittast áfram einu sinni í viku og segir Ásta
hana að við skyldum heyra í henni. Við gerðum okkur grein fyrir því að þarna úti væru unglingsstúlkur og ungar konur í hættu. Það er bara þannig,“ segir hún. „Við ákváðum að skrifa bréf til stjórnarinnar, sem ég ritaði og við sendum á alla stjórnarmeðlimi Krossins. En áður en það gerðist lak vitneskjan um bréfið út til barna Gunnars. Það veit ég að gert var af velvilja því viðkomandi vildi vara börnin við og fannst hræðilegt að þau fengju þetta mál yfir sig,“ segir Ásta og bætir við að Gunnar hafi frétt af málinu þar sem hann hafi verið ásamt eiginkonu sinni í Noregi. „Þau byrjuðu að hringja í fólk vegna þess að nöfn þessara þriggja Framhald á bls. 16
Skráðu þig í netklúbbinn - VITA.is
VITA - ferðaskrifstofa á traustum grunni
ð! r e v t stak
Ein
Tenerife 4. janúar
Flugsæti
Verð frá 66.700 kr.* og 15.000 Vildarpunktar 4. jan. Tenerife Innifalið: Flug fram og til baka með sköttum. *Verð án Vildarpunkta 76.700 kr.
Hálft fæði!
Bouganville Playa Bouganville Playa er gott 4 stjörnu hótel við Playa del Bobo ströndina sem er á mótum Costa Adeje og Las Americas. Lífleg dagskrá, fallegur sundlaugargarður og stutt í veitingastaði, bari, verslanir og fjölbreytt strandlíf.
Verð frá 139.900 kr.* og 15.000 Vildarpunktar á mann m.v. 2 fullorðna í tvíbýli m. hálfu fæði í 14 nætur 4. janúar. Innifalið: Flug fram og til baka, gisting með hálfu fæði og íslensk fararstjórn. * Verð án Vildarpunkta 149.900 kr.
ÍSLENSKA SIA.IS VIT 52516 12/10
Beint morgunflug, glæsilegur farkostur. Það var þessi þægilegheitatilfinning sem við höfðum í huga þegar við settum nýtt afþreyingarkerfi í flugflota Icelandair. Hver farþegi hefur sinn eigin skjá þar sem er í boði án endurgjalds fjölbreytt úrval af kvikmyndum, vinsælum sjónvarpsþáttum, tónlist og tölvuleikjum. Hver og einn velur sína eigin dagskrá og getur auk þess sótt upplýsingar um flugferðina sjálfa og margt fleira. Vinsamlegast athugið: Einstaka sinnum kemur fyrir að farþegar VITA fljúgi með Icelandairvél sem ekki er búið að setja í ný sæti og nýtt afþreyingarkerfi.
Paraiso del Sol Sambyggð smáhýsi eða raðhús á Playa de las Américas um 500 metra frá strönd og í göngufæri við veitingastaði, verslanir og bari.
Verð frá 108.900 kr.* og 15.000 Vildarpunktar á mann m.v. 2 í stúdíó í 14 nætur 4. janúar. Innifalið: Flug fram og til baka, gisting og íslensk fararstjórn. * Verð án Vildarpunkta 118.900 kr.
VITA er lífið VITA | Skútuvogi 13a | Sími 570 4444 | VITA.is
16
viðtal
kvenna láku líka út. Þau hringdu í konurnar og ég ráðlagði þeim að svara ekki. Hann hringdi látlaust, sérstaklega eftir að þau komu heim. Hringt var snemma að morgni, hringt var seint að kvöldi. Það er hringt oft á dag. Það eru Gunnar, Jónína og börnin hans sem hringja. Komið var heim til kvennanna og dyrabjöllum hringt, tekið í hurðarhúna og reynt að ná við þær sambandi. Mjög alvarleg hótun var lögð inn í talskilaboði í síma,“ segir Ásta. „Gunnar vildi ræða málin en ég sá strax að þetta var gífurlega öflug tilraun til þöggunar. Við ætluðum ekki af stað strax en þarna sagði ég að við gætum ekki beðið lengur og leyft málunum að þróast þótt kon-
Helgin 3.-5. desember 2010
urnar væru rétt farnar að ræða saman um málin,“ segir hún.
Konurnar urðu hræddar
„Yfirleitt þegar þolendur fara af stað gegn brotamönnum sínum hefur þeir unnið í sínum málum og byggt sig upp andlega áður en þeir þora að standa andspænis honum og opinbera málið. En við sáum einfaldlega að báturinn var farinn að rugga. Jónína var farin að gefa blaðaviðtöl um að hópur kvenna reyndi að eyðileggja fyrir bókinni hennar og önnur vitleysa var farin í gang. Ég sem því bréfið í hvelli og við ákveðum að hafa nokkra vitnisburði á bak við það og senda þá með og gefa stjórn Krossins tvo sólarhringa til þess
KRYDDAÐU UPP Á NÝJUNGUM INNBYGGÐ KVÖRN!
KRYDDKVARNIR – ÞVÍ AÐ NÝMALAÐ ER BEST
að bregaðst við. Við hugsuðum það þannig að Gunnar hefði þá möguleika á að stíga sjálfur til hliðar með yfirlýsingu, játa og málið því ekki orðið svona. En það sem gerist er að hann bregst alltaf harðar og harðar við. Hann kemst að nafni mínu. Haldinn er neyðarfundur í Krossinum og hann fer með í blöðin að hópur kvenna ásaki hann um hluti sem hann hafi ekki gert. Þá hugsaði ég: Nei, stjórn Krossins þarf engan frest. Þöggunarherferðin var gífurleg,“ segir Ásta og lýsir því hvernig sumar kvennanna hafi verið orðnar hræddar. „Þær fundu fyrir ótta við að stíga út í myrkrið og ganga að bílnum á morgnana. Jónína sendi mér hótunarbréf. Hún hringdi með alvarleg og ljót orð og ógnaði þeim og það var alltaf þessi hótun að draga fram fortíð kvennanna og þeirra sem að þeim stóðu. Þegar Gunnar hafði komið fram í fjölmiðlum og þegar hótanirnar voru komnar fram, var málið komið úr höndum okkar og við áttum ekki annan kost en að gera þetta svona, það er að fara með vitnisburðina í fjölmiðla, til að fá stuðning almennings. Mér finnst við hafa vandað okkur gífurlega vel. Við höfum birt þessa vitnisburði og jú, það er sárt, en hann braut á þessum konum og sársaukinn sem börnin hans, barnabörn og hans nánustu eru að upplifa eru af hans völdum en ekki vegna þess að konurnar stíga fram. Mér finnst mjög mikilvægt að fólk átti sig á því. Mér finnst aðdáunarvert að enginn þessara kvenna er í hefndarhug. Þeim finnst það skylda sín að koma skömminni þangað sem hún á heima,“ segir Ásta. Oft nægi að senda svona gerendum bréf og skömmina með: „En með svona valdamikinn og landsþekktan mann er eini möguleikinn að opin-
HJÁLPARSTARF HEIMA OG HEIMAN
PIPAR\TBWA - SÍA - 102921
HELMINGUR FRAMLAGA RENNUR TIL AÐSTOÐAR INNANLANDS Í fátækustu ríkjum Afríku vinnum við að því að útvega hreint vatn og bæta þar með heilsu og almenna afkomu. Við eflum fólk til sjálfshjálpar og styrkjum konur sérstaklega. Hér heima veitum við fjölskyldum í fjárhagsvanda aðstoð með ráðgjöf, mat, fatnaði, lyfjagreiðslum og stuðningi við börn. Það eru því margir sem treysta á þitt framlag, bæði hér heima og erlendis. Þú getur valið: ■ valgreiðslu í heimabanka ■ gjafabréf á gjofsemgefur.is ■ frjálst framlag á framlag.is ■ 907 2002 fyrir aðstoð innanlands ■ 907 2003 fyrir aðstoð erlendis ■ söfnunarreikning: 0334-26-50886 kt. 450670-0499
bera hann. Þetta snýst um að vernda unglingsstúlkur og ungar konur gegn því að lenda í því sama.“
Ólöf stekkur um borð
Ólöf var ekki komin í hópinn á þess ar i st undu. „ É g s t ök k skyndilega u m borð,“ l ýs i r hú n . F y rst ha f i hún ákveðið að gefa nafnlausan vitnisburð um reynslu sína af Gunnari í Krossinum, sem vitnað er í hér að of a n , en breytt um stefnu því nafnlaus vitnisburður hefði fengið fólk til þess að velta því fyrir sér hvað hún hefði að fela og hvað byggi undir. „Ég tók þá ákvörðun aðfaranótt mánudags að stíga fram. Ég var svo ákveðin að það hvarflaði ekki að mér að fara að efast aftur. Ákvörðunin var tekin: Ég ætla að stíga fram undir nafni og mynd. Þetta er minn vitnisburður og ég stend við hvert orð.“ Ástæðuna segir hún vera í fyrsta lagi til að varpa ljósi á „sannleikann í þessu máli. Í öðru lagi að losa mig við þá byrði sem ég hef borið og skila henni til síns eiganda, Gunnars. Í þriðja lagi ber ég þá von í brjósti að vitnisburður minn, og okkar kvennanna, verði til þess að binda hendur Gunnars hvað viðkemur ungum óhörðnuðum konum í söfnuði hans. Þar með er þetta tilraun til að vernda þær frá þeirri reynslu sem ég varð fyrir og í fjórða lagi til að styðja þær hugrökku konur sem riðu á vaðið með reynslusögur sínar.“ Ólöf gekk í Krossinn með foreldrum sínum þegar hún var tólf ára. Hún segir þá hafa hætt að sækja trúarsamkomur löngu á undan henni, en hún hafi þá eignast alla sína vini í kringum trúarhreyfinguna og ílentist því. „En þessi reynsla og svo þegar ég var orðin nógu þroskuð til þess að sjá að þetta hentaði mér ekki sagði ég einnig skilið vð Krossinn.“ Hún hélt dagbók þar sem hún skráði atvikin frá árinu 1986 niður, flettir henni og fer yfir atvikin sem gerðust fyrir 24 árum. Fyrst 2. janúar, þegar hún skráir að hann strjúki yfir skyrtu hennar yfir brjóstin – svo 11. janúar þegar hann segi við hana að hún sé ekki lengur stúlka heldur kona, þá 20. janúar þegar hann láti hana ekki vera og hún segi stopp og svo daginn eftir þegar hann iðrist og biðji hana fyrirgefningar. Allt er þetta í bókinni. Síðan líði mánuðirnir þar sem hann virðist samkvæmt bókinni hafa gleymt iðrun sinni og haldi iðju sinni áfram. Í bókinni megi sjá tilvitnanir í samtöl þeirra Gunnars þar sem hann segi meðal annars, eftir að hún eignist góðan vin innan Krossins: „Ekki gera neitt án minnar vitundar því ég á í þér hvert bein.“ Ólöf vill ekki fara ítarlega yfir hvað gerðist. „Hann gekk ansi langt þótt hann hafi ekki neytt mig út í samræði eða annað eins,“ segir hún. Ásta segir það einnig eiga við um hinar konurnar. „Ég veit ekki um neina konu þar sem hann gengur alla leið heldur virðist þetta vera drottnunar- og valdafíkn og spenna við það að hafa vald yfir einstaklingunum.“
Dagbók Ólafar sem hún hélt í mörg ár.
„Gunnar, þetta átt þú.“ Ólöf segir að hún hafi þegar fengið þá spurningu hvers vegna hún geymdi dagbókina. „Ég velti því fyrir mér og svarið er einfaldlega það að hún var hluti af þeim klafa sem ég bar, og á meðan ég bar þennan klafa átti ég þessa dagbók. Ég losna ekki við þessa bók fyrr en ég losna við klafann.“ Henni líði sem með frásögn sinni sé hún að losna við hann. „Ég er búin að bera skömmina allan þennan tíma. Það er svo skrýtið hvernig þolandinn tekur á sig skömmina. Nú er ég búin að skila henni til Gunnars: Þetta átt þú, ekki ég. Það var markmið mitt með vitnisburðinum að losa mig við klafann. Ég hef svifið um síðustu tvo daga og fundið mikið frelsi. Það er fyrst núna sem ég finn spennufall. Ég er allt í einu að verða þreytt, en ég er búin að koma þessu af mér.“ Ásta segir marga spyrja af hverju þær komi fram núna. „Gunnar og Jónína nýgift og Jónína að gefa út bókina sína. Þetta hefur ekkert með það að gera, heldur er tilviljun,“ segir Ásta. „Í fyrsta sinn á Íslandi hefur konum verið opnuð leið til þess að tjá sig um reynslu sína af kynferðisbrotum. Það er búið að rjúfa þöggunina. Hún er ekki lengur viðurkennd. Þolendur vita í dag að stígi þeir fram og segi frá þá er þeim trúað. Þannig er það,“ segir hún. „Sigrún Pálína [sem stóð gegn Ólafi biskupi] rauf þöggunina. Hún er hetja. Hún plægði akurinn. Við þegjum ekki lengur,“ segir Ólöf. MF: Guð hreinsi kirkjurnar Ásta, sem hefur verið í trúfélaginu Veginum í átján ár, segir að hún geti aðeins svarað því út frá hjarta sínu hvers vegna þessi mál komi upp í kringum trúfélögin: „Ég trúi því að Guð sé að hreinsa kirkjuna sína. Hann er að draga menn út til háðungar. Það segir í Biblíunni að ef einhver segist koma fram í hans nafni en er það ekki þá muni hann, ef hann ekki lætur af, verða dreginn fram til háðungar. Og ég held að það sé það sem er að gerast. Guð leyfir ekki synd og hann leyfir ekki þeim sem segjast vera þjónar hans að fremja svona brot í skjóli kirkjunnar. Þessi brot hafa því ekkert með trúna að gera.“ Báðar fagna þær því að kastljósið beinist nú að kirkjunum og það upplýsist hverjir misnoti vald sitt. „Nú sést hverjir eru heiðarlegir og hverjir ekki.“
AÐEINS UM HELGINA
Amerískar jólavörur frá RAZ, mikið úrval!
2stk
JÓLASTJÖRNUR STÓRAR OG FLOTTAR
1499
kr
Skútuvogur - Grafarholt - Akureyri - Egilsstaðir Akranes - Ísafjörður - Selfoss - Reykjanesbær - Dalvík
markhonnun.is
gleðjumst saman um jólin
Bækur á verulega lækkuðu verði!
Þóra BiskUPs
ertU gUð, aFi?
gUnnar thoroddsen
atlantisdUldin
3.699kr
2.362kr
4.683kr
2.831kr
öldin okkar
gUnnar eyJólFsson
á Valdi örlaganna
lJósa
3.714kr
3.894kr
3.894kr
3.585kr
Þokan
mörg erU lJónsins eyrU
alheimUrinn
heimanFylgJa
2.594kr
3.699kr
9.914kr
3.894kr
sigrún Pálsdóttir
1996-2000
ÞorgrímUr Þráinsson
ÞorgrímUr Þráinsson
árni Bergmann
ÞórUnn erlU-Valdimarsd.
Skráðu þig á póstlistann á www.netto.is
Mjódd - Salavegi - Hverafold - Akureyri - Höfn - Grindavík - Reykjanesbær
gUðni th. Jóhannesson
ÞórUnn sigUrðardóttir
leiðsögn í máli
eoin colFer
kristín steinsdóttir
steinUnn Jóhannesdóttir
Góðar jólaGjafir
ðiSt a r á l k a í fyrr
Gjafakort nEttó Góð Gjöf fyrir alla
Partýalias
orðskýringasPil
5.998kr Jóhann Friðgeir sacred arias
regína ósk
Um gleðileg Jól
1.979kr
1.979kr
Frostrósir
hátíðin heilsar cd+dVd
2.799kr
Gildir 3. – 5. dES.
20
stjórnmál
Helgin 3.-5. desember 2010
Forgangsmál nýkjörinna þingmanna stjórnlagaþings Stjórnlagaþing kemur saman um miðjan febrúar næstkomandi. Alþingi framseldi vald sitt til þess en hlutverk stjórnlagaþings er að endurskoða stjórnarskrána. Tuttugu og fimm stjórn lagaþingmenn voru kosnir til starfans síðastliðinn laugardag. Jónas Haraldsson lagði fimm spurningar fyrir hina nýkjörnu fullrúa þjóðarinnar.
Þ
jóðin valdi í kosningum á laugardag 25 fulltrúa á stjórnlagaþing. Fimmtán karlar og tíu konur náðu kjöri. Alls greiddi 83.531 atkvæði, eða 35,9% þeirra 232.374 sem voru á kjörskrá. Ógild atkvæði voru 1.196 eða 1,4%. Ekki kom til þess að beita þyrfti lagaákvæðum til að jafna kynjahlutfall kjörinna Þorvaldur Gylfason Reykjavík, prófessor í hag fræði við Háskóla Íslands, fæddur árið 1951.
1. Ný stjórnarskrá þarf að skerpa þrískiptingu valdsins til að girða fyrir ofríki framkvæmdavaldsins. 2. Kosningaþátttakan nú á sér skýrt fordæmi. Þegar Íslendingar samþykktu sambandslögin 1918 var kosningaþátttakan 43,8%. 3. Samstaða er mikilvæg. Traustur og samheldinn meirihluti stjór nlagaþingsins þarf að standa að baki tillögum þess. 4. Ég hef aldrei verið í stjórnmála flokki eða stjórnmálafélagi. 5. Nei. Salvör Nordal Reykjavík, for stöðumaður Sið fræðistofnunar Háskóla Íslands, fædd 1962. 1. Mér finnst mikilvægt að stjór nlagaþing forgangsraði verk efnum og þá beinast sjónir manna einkum að endurskoðun á þeim hluta sem snýr að þrískiptingu valdsins. Í mínum huga er ekki þörf á grundvallarbreytingum á stjórnskipuninni heldur þarf að endurskoða valdmörk og hlutverk æðstu valdastofnana með áherslu á temprun valdsins og aukið eftirlit Alþingis með framkvæmdavaldinu. Í ljósi atburða síðustu missera og niðurstaðna rannsóknarnefndar Alþingis hefur mikilvægi þessarar endurskoðunar komið betur fram, þar sem deilt hefur verið um hlut verk forseta Íslands, eftirlitshlut verk Alþingis og ábyrgð ráðherra. 2. Almennt er meiri þátttaka í kosningum betri en minni þátttaka. Eftir sem áður hefur þingið fullt umboð til að starfa og gera tillögur. 3. Ég hef talið miklu skipta að á stjórnlagaþingi náist breið samstaða um endurskoðun, ekki síst á þeim hlutum stjórnarskrár innar sem snúa að valdhöfunum og stjórnmálamönnunum sjálfum, enda einsýnt að þeim hefur ekki lánast að standa að þeirri endurskoðun sjálfir. Hér er því um einstakt tækifæri að ræða. Segja má að minni kosningaþátttaka setji enn meiri þrýsting á þingið að ná slíkri samstöðu. 4. Aldrei tekið þátt í stjórnmála starfi. 5. Nei.
fulltrúa. Þorvaldur Gylfason prófessor fékk flest atkvæði í fyrsta sæti, 7.192. Salvör Nordal, forstöðumaður Siðfræðistofnunar, var í öðru sæti með 2.842 atkvæði sem fyrsta val og Ómar Þorfinnur Ragnarsson fjölmiðlamaður var þriðji með 2.440 atkvæði sem fyrsta val. Stjórnlagaþing kemur saman í Ómar Þorfinnur Ragnarsson Reykjavík, fjöl miðlamaður, fæddur 1940.
1. Fyrir kosningarnar 2007 hélt ég mjög fram auknu og betra lýðræði og að auðlindirnar yrðu í þjóðareigu. Ég býst við að hið fyrra verði eitt af forgangsmálunum nú. Ég fór hins vegar í framboð nú til að styðja það að sjálfbær þróun og réttur komandi kynslóða fái svipuð ákvæði í stjórnarskrá og í nágrannalöndunum. 2. Sterka. Bakland stjórnlaga þingsins er vegvísir Þjóðfundarins sem var þverskurður þjóðarinnar. Lítil kosningaþátttaka veikir það en breytir því ekki. 3. Mjög mikilvægt. Verði skiptar skoðanir má líka ná samstöðu, ef á þarf að halda, um að stjórn lagaþingið gefi upp ákveðna valmöguleika. 4. Ég er formaður stjórnmála félagsins Íslandshreyfingin – lifandi land, sem bauð fram 2007 en fór í samstarf með Samfylkingunni 2009 vegna óréttlátra kosninga laga. 5. Ef um er að ræða hagsmuni milljónanna sem eiga eftir að byggja landið, er svarið já. Andrés Magnússon Kópavogi, læknir, fæddur 1956. 1. Valddreifing. Það er til lítils að hafa þrískipt þing-, framkvæmdaog dómsvald ef einn hagsmunaaðili getur keypt upp öll áróðurstækin. Stóreignamenn eru einn hags munahópur, þeir geta ekki átt alla fjölmiðlana, borgað prófkjör og styrkt stjórnmálaflokka, keypt þjónustu almannatengslafyrirtækja o.s.frv. 2. Meginmáli skiptir að það verði góð kosningaþátttaka um tillögur stjórnlagaþingsins. Ef það verður góð þátttaka um þær, skiptir slök þátttaka til stjórnlagaþings litlu máli. 3. Mikilvægt. Það mun aldrei geta orðið einróma því á því sitja bæði menn sem vilja gera miklar breyt ingar á stjórnarskránni og menn sem vilja sem minnstu breyta. 4. Lofaði að kjósa mann í prófkjöri og vissi ekki að þá þyrfti ég að ganga í flokkinn hans, sem var VG; var í honum í eitt ár og til þess að „slétta það út“ var ég í Sjálfstæðis flokknum í eitt ár líka. Við hrunið gekk ég til liðs við VG en mun ekki vera í þeim flokki meira en þetta eina kjörtímabil; ég ætla mér ekki að vera stjórnmálamaður. Og ef að
febrúar næstkomandi. Reiknað er með því að það sitji í tvo mánuði en lengja má tímann um aðra tvo. Frumvarp stjórnlagaþings um endurskoðaða stjórnarskrá verður síðan lagt fram sem frumvarp til Alþingis. Fréttatíminn leitaði til nýkjörinna stjórnlagaþingmanna og lagði fyrir þá fimm spurningar:
það er sterk krafa um að fulltrúar verði ekki háðir neinum stjórnmála flokki þá mun ég segja mig úr VG strax. 5. Nei. Pétur Gunnlaugsson Reykja vík, lögmaður og útvarpsmaður á Útvarpi Sögu, fæddur 1948. 1. Ég legg megináherslu á þjóðaratkvæðagreiðslur að kröfu kjósenda um einstök mál, að valdið verði fært til fólksins. 2. Held því miður að ýmsir þing menn muni nýta sér þessa lélegu kosningaþátttöku til að gera lítið úr endurskoðun stjórnarskrárinnar en lýðræðislegt kerfi býður upp á að þeir ráði sem mæta á kjörstað.
1. Nefndu eitt forgangsmál væntanlegs stjórnlagaþings. 2. Hvernig metur þú vigt stjórnlagaþings í ljósi kosningaþátttöku til þingsins síðastliðinn laugardag? 3. Hversu mikilvægt telur þú að stjórnlagaþing komist að samhljóða niðurstöðu? 4. Ert þú flokksbundin(n) í stjórnmálaflokki eða hefur þú tekið þátt í starfi stjórnmálahreyfingar, þá hverri og hvenær? 5. Hefur þú hug á frekari þátttöku í stjórnmálum að loknu starfi á stjórnlagaþingi? Svör stjórnlagaþingmannanna fara hér á eftir: Ari Teitsson Þingeyjarsveit, bóndi, fæddur 1943.
1. Styrkja lýðræðið, færa valdið nær fólkinu. 2. Tel að fremur dræm þátttaka breyti engu. Stjórnlagaþing starfar eftir lögum frá Alþingi og ætla má að jafnhæft fólk veljist til þingsins og nái svipaðri niðurstöðu hvort sem 80.000 eða 160.000 kjós endur taka þátt í vali þingfulltrúa. Reginmunur er á þessari kosningu og pólitískum kosningum þar sem valið er um fáa flokka. 3. Í ljósi aðstæðna tel ég mjög mikilvægt að þingið nái samstöðu í þeim breytingum sem lagðar verða til, enda erfitt fyrir Alþingi að vinna úr misvísandi tillögum.
3. Held að það verði samstaða um þjóðaratkvæðagreiðslur, um þjóðkjörinn forsætisráðherra eða forseta með pólitísk völd sem skipi ráðherra og þjóðaratkvæða greiðslu um hvort áfram verði þjóð kirkja. Það verður ekki samstaða um fullveldisafsal til alþjóðlegra stofnana.
4. Flokksbundinn framsóknar maður.
4. Ég hef aldrei tekið þátt í stjórn málastarfi. Þá hef ég gagnrýnt fjórflokkinn og stjórnmálastéttina harðlega.
1. Að mynda nýjan sáttmála um grunnlög samfélagsins án atbeina stjórnmálaflokka.
5. Hef ekki hugleitt það.
2. Kosningaþátttakan hefði auð vitað mátt vera meiri en það mun, þegar fram í sækir, ekki hafa mikil áhrif. Ef þinginu tekst að skrifa góða stjórnarskrá skiptir kosningaþátttakan ekki máli þegar upp er staðið.
Þorkell Helgason Álftanesi, stærð fræðingur, fæddur 1942. 1. Að efla og bæta aðhald og eftirlit með stjórnvöldum, efla þingræðið í því skyni og huga jafnframt að því hvert sé hlutverk forsetans í því sambandi, sbr. til dæmis málsskots rétt hans. 2. Kosningaþátttakan hefði vissulega mátt vera meiri. Vægi þingsins ræðst þó ekki af því heldur því hvort góð samstaða næst um vandaða endurbætta stjórnarskrá. 3. Vitaskuld er ekki unnt að búast við að þingfulltrúar verði á einu máli um allt. En vonandi geta þeir að lokum sameinast um eina heildartillögu. Samhljómur innan stjórnlagaþingsins er vitaskuld mikilvægur, samhljómur með þjóðinni er enn mikilvægari. 4. Ég hef sótt fundi hjá stjórn málahreyfingum, jafnvel lagt gott til málanna, en hef ekki tekið þátt í flokksstarfi. 5. Það er ekki á döfinni.
5. Enginn veit sína ævina fyrr en öll er. Illugi Jökulsson Reykjavík, blaðamaður, fæddur 1960.
3. Ekki mikilvægt. Það má alltaf búast við því að einhverjir þingmenn verði ósáttir við tillögur meirihlutans í einstökum málum. Slíkt má ekki hindra meirihlutann í að setja fram skorinort plagg. Ég vil ekki stjórnarskrá sem er orðin algjör moðsuða til að allir geti verið sammála. En vissulega er æskilegt að þorri þingmanna verði sammála. Að því vil ég vinna – að sátt sem flestra um alvöruplagg! 4. Ég hef á ýmsum tímum gengið í þrjá stjórnmálaflokka til að styðja gott fólk í prófkjörum; Sjálfstæðis flokkinn, Samfylkingu og Vinstri græna. Þetta hefur verið mín leið til að vinna að auknu persónukjöri! Ég hef hins vegar aldrei starfað innan þessara flokka, né þegið neitt af þeim! 5. Nei. Freyja Haraldsdóttir Garðabæ, framkvæmda stjóri Forréttinda og nemi, fædd 1986. 1. Í mínum huga er það forgangs
mál væntanlegs stjórnlagaþings að setja ný gildi fyrir stjórnarskrána þar sem siðferði, gagnsæi, lýðræði og mannéttindi verða í hávegum höfð. Fyrir mér er það einnig lykilatriði að mannréttindakaflinn verði endurskoðaður með tilliti til gildandi alþjóðlegra mannrétt indasamninga og hnykkt verði með skýrum hætti á ákvæðum er lúta að valdaminni hópum, s.s. fötluðu fólki, börnum og öldruðu fólki. 2. Kosningaþátttaka var langt í frá góð og ég tel að fyrir því liggi ótal ástæður. Ég bind þó vonir við að stjórnvöld og samfélagið allt vegi störf stjórnlagaþings þungt sem rödd fólksins í landinu sem skal hafa niðurstöður Þjóðfundarins að leiðarljósi í allri ákvarðanatöku og umræðu. 3. Ég tel mjög mikilvægt að stjórn lagaþing geti unnið og staðið vel saman. Það verða þó vonandi góð og mikil skoðanaskipti sem leiða okkur að þeim niðurstöðum sem við komumst að. Á þinginu verður fólk með ólíkan bakgrunn, menntun, innsýn og þekkingu sem á að geta sameinast í þeirri vinnu sem það á fyrir höndum. 4. Ég er hvorki flokksbundin né hef tekið þátt í starfi stjórnmála hreyfinga. 5. Því get ég ekki svarað með vissu. Á meðan stjórnmálaumhverfið er eins og það er í dag, með gildum sem hafa skolast til og eru ekki alltaf í þágu fólksins, hef ég ekki áhuga á stjórnmálaþátttöku. Silja Bára Ómarsdóttir Reykjavík, að junkt við stjórn málafræðideild Háskóla Íslands, fædd 1971. 1. Endurskoðun stjórnarskrárinnar í heild með tillögur Þjóðfundarins til hliðsjónar eru forgangsverk efnið. Ég tel mikilvægt að semja skýrt mannréttindaákvæði, sem tekur t.d. á jöfnun atkvæðavægi um landið auk þess að tryggja vernd samfélagslegra minnihlutahópa, en mannréttindi voru áberandi í niðurstöðum Þjóðfundar. Þá tel ég nauðsynlegt að kveða á um lýðræðislegt stjórnarfar og herleysi landsins. 2. Auðvitað hefði verið æskilegra að fá meiri þátttöku. Þátttakan þarf þó ekki endilega að draga úr vægi þingsins ef sátt næst um niður stöðurnar sem það sendir frá sér. Þess má annars geta að álíka mörg atkvæði eru að meðaltali á bak við hvern þingmann á stjórnlagaþingi og standa á bak við hvern alþingis mann, þannig að þátttökuna má líta ýmsum augum. 3. Mjög mikilvægt, þar sem
stjórnarskráin á að vera samfélags sáttmálinn sem við búum við. 4. Já, ég hef verið flokksbundin í Vinstrihreyfingunni – grænu framboði frá því árið 2005 og setið í flokksráði frá því á landsfundi það haust. Ég átti sæti á lista VG í bæjarstjórnarkosningum á Akur eyri vorið 2006. 5. Nei, ég hef ekki áhuga á því sem stendur. Örn Bárður Jónsson Reykja vík, sóknarprestur við Neskirkju, fæddur 1949. 1. Að tryggja eignarhald á auðlindum þjóðar innar í nýrri stjórnarskrá. 2. Þjóðin hefur valið fólk til setu á þinginu og ég bind miklar vonir við það. Áður en ég svara spurningunni um kosningaþátttöku vil ég segja þetta: Kynningar voru af skornum skammti og við sem vorum í fram boði, venjulegt launafólk í flestum tilfellum, gátum ekki varið miklu fé í auglýsingar. Fjölmiðlar lokuðu flestir á frambjóðendur, nema RÚV sem tók við sér eftir gagnrýni þrýstihóps og gerði sitt besta. Fjöldi frambjóðenda var mikill og það hafði líka sitt að segja því mörgum kjósendum hraus án efa hugur við þessu mikla framboði sem fékk litla kynningu. Ég segi þetta allt áður en ég tala um kjör sóknina, sem var mun minni en ég vænti, og tel að þessi atriði hafi öll átt sinn þátt í því. En vilji yfir áttatíu þúsund landsmanna hlýtur að vega þungt í samanburði við skoðana kannanir sem gjarna er beitt nú á tímum þar sem nokkur hundruð landsmanna eru spurð, en niður stöður í slíkum könnunum eru nær undantekningarlaust taldar segja mikið um vilja allra landsmanna! 3. Ég tel mjög mikilvægt að samstaða ríki á þinginu og að því takist að komast að samkomulagi (consensus) um sem allra flest þeirra mál sem því er falið að ræða. 4. Er algjörlega óháður öllum flokkum og hef aldrei verið félagi í stjórnmálaflokki en ég hef skoðanir á þjóðmálum á grundvelli minnar kristnu trúar og sú trú hefur mikla pólitíska skírskotun, þ.e.a.s. lætur sig varða fólk og lífskjör þess. Boð Jesú um að elska náungann er til dæmis mjög pólitískt sem slíkt. 5. Ég hef engin áform um það sem stendur.
Famhald á bls. 22
22
stjórnmál Eiríkur Bergmann Einarsson Reykjavík, dósent í stjórnmálafræði við Háskólann á Bifröst, fæddur
1969. 1. Ég mun mæta til stjórnlagaþings með opinn hug en myndi vilja ræða þann möguleika að frelsa þingið undan oki framkvæmdavaldsins með því að skilja á milli Alþingis og ríkisstjórnar, til dæmis með því að kjósa forsætisráðherra beinni kosningu og að ráðherrar sitji ekki á þingi. 2. Kosningaþátttakan hefði vissulega mátt vera meiri en þó er hún í samhengi hlutanna sambærileg við álíka kosningar víða erlendis. Stjórnlagaþingið hefur því fullt vægi. Til að tryggja stuðning almennings tel ég rétt að leggja niðurstöður þingsins í dóm kjósenda í þjóðaratkvæðagreiðslu áður en frumvarpið verður lagt fyrir Alþingi. 3. Það væri auðvitað mjög gott en í raun dugir að drjúgur meirihluti nái saman um skýra og sæmilega heildstæða tillögu. 4. Ég er óflokksbundinn en tók á árum áður þátt í starfi Alþýðuflokksins sem svo rann inn í Samfylkinguna. Hef ekki starfað þar eða í öðrum stjórnmálahreyfingum í áraraðir, eða frá því að ég sneri mér alfarið að fræðistörfum. 5. Ég er fyrst og fremst háskólakennari og fræðimaður og hyggst snúa aftur að því starfi eftir að þinginu lýkur.
Helgin 3.-5. desember 2010
Dögg Harðardóttir Akureyri, deildarstjóri, fædd 1965. 1. Í lögum um stjórnlagaþing ber þinginu að taka til umfjöllunar átta atriði sem ég tel öll mikilvæg. Umfjöllun um framsal ríkisvalds til alþjóðastofnana og meðferð utanríkismála tel ég afar mikilvæga og vera meira hitamál en margt annað. 2. Stjórnlagaþinginu ber að sinna þeim störfum sem því eru falin. Á stjórnlagaþingi munu sitja þeir einstaklingar sem hlutu lögbundna kosningu, burtséð frá kosningaþátttöku. Ég hefði engu að síður viljað sjá mun meiri þátttöku. Hvers vegna hún varð ekki meiri en raun bar vitni er ekki stjórnlagaþings að kanna. 3. Góð samvinna á þinginu og sátt um niðurstöðu er forsenda árangurs þingsins. Það mun einnig verða erfiðara fyrir Alþingi Íslendinga að hunsa niðurstöðu stjórnlagaþings ef þar ríkir eining um niðurstöðu þess. 4. Ég er óflokksbundin. Ég tók þátt í starfi Heimdallar um skamma hríð 1985-1986. 5. Ég tel rétt að taka eitt skref í einu. Ef mér gefst tækifæri í framhaldi af stjórnlagaþingi þá skoða ég það þegar þar að kemur.
Vilhjálmur Þorsteinsson Reykjavík, stjórnarformaður CCP, fæddur 1965. 1. Að hvetja til vandaðri stjórnarhátta með því að skilja betur, og helst alveg, á milli framkvæmdavaldsins (ríkisstjórnar og ráðherra) annars vegar og löggjafarvaldsins (Alþingis) hins vegar. 2. Ég tel að dræm kosningaþátttaka eigi sér ýmsar skýringar, sem margar eru þess eðlis að þær eigi ekki að draga úr vægi þingsins. Alþingi hefur falið stjórnlagaþingi að gera frumvarp að nýrri stjórnarskrá, þjóðin hefur valið sína fulltrúa og þingið hefur fullt og óskorað umboð til að ljúka verkefninu. 3. Því meiri eindrægni sem verður á þinginu, því betra. Það væri gott fyrir almenna samstöðu meðal þjóðarinnar að fá vandaða málamiðlun frá þinginu sem góð og breið sátt getur skapast um. Ákveðin afmörkuð mál, sem gætu orðið deiluefni, má að ósekju leggja beint undir þjóðina, til dæmis með sérstökum valkostum í atkvæðagreiðslu um stjórnarskrána. 4. Ég er frjálslyndur jafnaðarmaður að lífsskoðun. Ég gekk í Bandalag jafnaðarmanna 1983, fylgdi því eftir inn í Alþýðuflokkinn og síðan Samfylkinguna, þar sem ég er skráður og hef verið á framboðslistum, síðast í apríl 2009. 5. Minn áhugi stendur fyrst og fremst til þess að vinna á akri hugmyndanna en ég vona að ný stjórn skipun, byggð á nýrri stjórnarskrá, geri það meira aðlaðandi fyrir hæft og áhugasamt fólk að taka þátt í stjórnmálum, og þá ekki endilega sem ævistarfi.
Þórhildur Þorleifsdóttir Reykjavík, leikstjóri, fædd 1945. 1. Það er erfitt að nefna eitt mál. Auðlindir í þjóðareign og sjálfbær nýting þeirra og ítarlegri mannréttindakafli fremst væru mín forgangsmál. En ég held að niðurstaðan verði að það sé forgangsmál að taka á þeim þáttum sem varða stjórnskipun landsins. 2. Vægi stjórnlagaþings gagnvart þingi og þjóð ræðst af þroska þeirra sem þangað hafa valist. Samstaða og vilji til samvinnu eru lykilatriði. 3. Sameinuð stöndum við, sundruð föllum við. 4. Ég er ekki flokksbundin, en hef verið það, bæði í Samfylkingu og fyrir nokkrum áratugum í Alþýðubandalagi. En mestu máli skiptir um mín pólitísku afskipti að hafa tekið þátt í að stofna Kvennaframboð og Kvennalista og gegna trúnaðarstörfum fyrir þær hreyfingar. 5. Lífið hefur kennt mér að enginn veit sína ævina fyrr en öll er. Pawel Bartoszek Reykjavík, stærðfræðingur, fæddur 1980. 1. Jöfnun atkvæðavægis og skarpari þrískipting. 2. Stjórnlagaþinginu er ætlað að gera ráðgefandi tillögur um hugsanlegar stjórnarskrárbreytingar. Hærri eða lægri kjörsókn breytir engu þar um, í það minnsta lagalega séð. 3. Það er afar ólíklegt að nokkrar
Arnfríður Guðmundsdóttir Kópavogi, prófessor í guðfræði við Háskóla Íslands,
stjórnarskrárbreytingar fari í gegnum Alþingi ef ekki næst samstaða um þær á stjórnlagaþinginu. 4. Er í Sjálfstæðisflokknum og var í framboði fyrir hann í Reykjavíkurborg vorið 2010. 5. Já.
fædd 1961.
Erlingur Sigurðarson Akureyri, fyrrverandi forstöðumaður Húss skáldsins á Akureyri og kennari við MA, fæddur 1948.
1. Forgangsmál mitt er að í allri vinnu þingsins sé þess gætt að tillit sé tekið til þess margbreytilega hóps sem íslenskt samfélag samanstendur af. Þess vegna þarf alltaf að hafa í huga að stjórnarskráin á að gæta hagsmuna kvenna og karla, óháð aldri, búsetu, kynþætti, kynhneigð eða hvers þess sem greinir okkur að.
1. Brýnst er að samstaða takist um að sauma þjóðinni nýja stjórnarskrá úr nýrri voð með nýju sniði, en vera ekki að bæta mislitum bótum á fúna flík sem aldrei hefur almennilega passað. 2. Um stjórnlagaþing gilda lög sem ekki eru skilyrt á nokkurn hátt. Það er afstaða, hvort heldur menn greiða atkvæði á kjörstað eða með fjarveru. Vægi þingsins er því óbreytt og hlutverk þess afgerandi. 3. Það mun ráða úrslitum um framgang málsins að um það náist samstaða. Stjórnlagaþingið skeri sig þannig frá Alþingi og verði því gott fordæmi. 4. Ég var félagi í Alþýðubandalaginu 1974-1998 og vann fyrir flokkinn á þeim tíma. Síðan hef ég aðeins tekið þátt í flokkapólitík með leynilegum kosningum. 5. Nei. – Þótt oft sé það gott sem gamlir kveða, er það verðugur svanasöngur að fá að leggja þar gott til sem unnið er að setningu nýrrar stjórnarskrár.
2. Ég hefði auðvitað viljað sjá meiri þátttöku. En í mínum huga er enginn vafi á því að stjórnlagaþing er þing allra landsmanna og því tel ég að dræm kosningaþátttaka muni ekki hafa áhrif á störf þingsins. Sömuleiðis treysti ég því að kosningaþátttakan muni ekki draga úr áhrifum niðurstöðu þeirrar vinnu. 3. Mjög mikilvægt. 4. Ég hef aldrei verið flokksbundin í stjórnmálaflokki og aldrei tekið þátt í starfi stjórnmálahreyfingar. 5. Ég hef alltaf látið mig varða um pólitísk mál þó að ég hafi aldrei verið flokksbundin. Ég mun án efa halda áfram að taka þátt í pólitískri umræðu og láta mig varða um pólitísk mál eftir þátttöku á stjórnmálaþingi.
stjórnmál 23
Helgin 3.-5. desember 2010
Katrín Oddsdóttir Reykjavík, lögfræðingur, fædd 1977. 1. Að skapa stjórnarskrá sem er í senn aðgengileg og skýr en varðveitir þó með afgerandi hætti rétt fólks, umhverfis og heppilega stjórnskipun þjóðarinnar. 2. Þeir kusu sem vildu kjósa og þingið hefur umboð frá yfir 80.000 Íslendingum. Mögulega var kosning til stjórnlagaþings of flókin en vonandi verður hægt að bera nýja stjórnarskrá undir þjóðina til samþykktar eða synjunar á síðari stigum. 3. Ég tel mjög mikilvægt að stjórn lagaþingið komist að samhljóða niðurstöðu og hef trú á að það muni gerast. Hefðbundinn skot grafahernaður íslenskra stjórnmála á hvergi heima á þessu þingi. 4. Ég var hálfpartinn alin upp í Kvennalistanum þar sem móðir mín var mjög virk. Ég bý alltaf af því góða uppeldi og sá þar hversu stórfenglega hluti má gera með samtakamætti og hugsjón að vopni. Var skráð í Kvennalistann á sínum tíma en hef ekki verið í öðrum flokkum. 5. Nei, alls ekki. Inga Lind Karlsdóttir Garðabæ, fjölmiðlamaður og nemi í listfræði við Háskóla Ís lands, fædd 1976. 1. Kaflann um forseta lýðveldisins þarf að endurskoða. Hann endur speglar ekki stöðu forsetans eins og hún er í dag og er of langur og óskýr.
2. Stjórnlagaþingið er ráðgefandi fyrir Alþingi og það hlutverk er óháð kjörsókn. Hins vegar má draga þá ályktun að ástæðan fyrir því að stór hluti kosningabærra manna sat heima sé sú að meiri hluti þjóðarinnar telji ekki þörf á að gera miklar breytingar á stjórnar skránni. Stjórnlagaþingið ætti að hafa það í huga áður en það leggur til umfangsmiklar breytingar. 3. Það skiptir miklu máli. Skili þingið af sér frumvarpi sem ekki er góður samhljómur um, minnka líkurnar á að Alþingi samþykki frumvarpið. 4. Já, ég er skráð í Sjálfstæðisflokk inn en hef ekki tekið virkan þátt í starfi flokksins í meira en áratug. 5. Nei, ekki að svo stöddu. Guðmundur Gunnarsson Reykjavík, for maður Rafiðn aðarsambands Íslands, fæddur 1945. 1. Aðskilja þarf löggjafar- og fram kvæmdavald og hindra að of mikið vald safnist á fáar hendur. Fækka á þingmönnum í 33, og ráðherrar sitji ekki á þingi. 2. Harla einkennilegt að hlusta á fólk sem er yfirlýstir andstæðingar þess að flytja valdið frá flokkspóli tíkinni nýta hvert tækifæri til þess að tala stjórnlagaþingið niður og telja sig vera þess umkomið að vita hvaða skoðanir það fólk hefur, sem kaus að sitja heima og framvísa atkvæðisrétti sínum til annarra. 3. Það hvílir þung ábyrgð á þeim hópi sem var valinn inn á þingið. Ef þessum hópi tekst ekki að starfa
saman af drengskap án þess átakastíls og skrums sem hefur einkennt störf stjórnmálamanna og dregið Alþingi niður í svaðið, þá munu vonbrigði almennings verða það þung að stjórnlagaþing mun aldrei ná sér á flug. 4. Var varaborgarstjórnarmaður Sjálfstæðisflokksins 1994-1998, sagði mig úr flokknum nokkru síðar. Hef ekki tekið þátt í flokks pólitísku starfi síðan. 5. Ætla ekki að þvertaka fyrir það ef þetta heppnast. Katrín Fjeldsted Reykjavík, læknir, fædd 1946. 1. Forgangsmál stjórnlagaþings hlýtur að vera að koma sér saman um stjórnarskrá sem þjóðin getur verið sátt við til framtíðar sem grundvöll sam félagsins. Stjórnarskráin er rammi utan um það þjóðfélag sem við viljum búa í. Þjóðaratkvæðagreiðsla um niðurstöðu stjórnlagaþings þarf að fara fram án þess að henni verði breytt í meðförum Alþingis. 2. Ekki var kveðið á um kosninga þátttöku í lögunum frá Alþingi, svo að vigt stjórnlagaþings ætti þar með að vera eins og lög gera ráð fyrir. 3. Ég tel það algjört aðalatriði. 4. Ég hef lengi verið í Sjálfstæðis flokknum. Var borgarfulltrúi í Reykjavík 1982-1994 og sat á Alþingi 1999-2003, varaþingmaður 1995-1999 og 2003-2007. Hins vegar hef ég ekki verið virk í flokks starfi síðan 2007. 5. Hugur minn stendur ekki til þess.
Ástrós Gunnlaugsdóttir Garðabæ, nemi, stjórnmála fræðingur, fædd 1986. 1. Ný stjórnarskrá verður að mínu mati að vera fyrir fólkið, vegna fólksins og með fólkinu. Þar inn í falla meðal annars niðurstöður Þjóðfundarins sem ættu að vera forgangsmál væntanlegs stjórn lagaþings. 2. Virðing og vægi fæst ekki með kosningu að mínu mati, það fæst með góðum og trúverðugum vinnubrögðum. Á endanum er það síðan þjóðin sem sker úr um hvort niðurstaða þingsins þjónar hags munum hennar. 3. Ég tel afar mikilvægt að með fulltrúum þingsins takist góð sam vinna um endurbætur á stjórnar skránni. Yfirleitt er erfitt, eða ekki hægt, að gera öllum til hæfis þannig að líklega má búast við því að ekki verði sátt um alla mála flokka. Ég vona þó að þingmenn stjórnlagaþings komist að sam hljóða niðurstöðu, enda vinnum við þar sem fulltrúar þjóðarinnar. Leiðarljós þeirrar vinnu ætti að vera hagsmunir heildarinnar, ekki eigin hagsmunir. 4. Nei. 5. Ég hef ekki tekið neina ákvörðun um slíkt að svo stöddu.
Lýður Árnason Hafnarfirði, læknir og kvikmyndagerð armaður, fæddur 1962.
Gísli Tryggvason Kópavogi, tals maður neytenda, fæddur 1969. 1. Meira valda jafnvægi og aðhald gagnvart miðstjórnar valdi ríkisins – meðal annars með stofnun stjórnlagadómstóls. 2. Nokkuð góða þrátt fyrir lakari kjörsókn en ég hafði vænst; dræm kjörsókn á sér þó margar – og um sumt eðlilegar – skýringar. Ég held að vigt stjórnlagaþings geti orðið mikil ef gott samráð verður viðhaft um niðurstöður þess og vil helst að þjóðin fái að segja álit sitt á niður stöðum stjórnlagaþings áður en Alþingi fær þær til afgreiðslu. 3. Ég tel mjög mikilvægt að breið sátt myndist á stjórnlagaþingi og í þjóðfélaginu um meginniðurstöður stjórnlagaþings en hallast að því að óraunhæft sé að krefjast „sam hljóða“ niðurstöðu. 4. Já. Ég hef verið félagi í Fram sóknarflokknum í 15 ár og hef stundum verið virkur í flokks starfi en gegni ekki lengur öðrum trúnaðarstörfum fyrir hann en setu í miðstjórn. Þá tók ég þátt í Nýjum vettvangi fyrir borgarstjórnarkosn ingar vorið 1990, studdi R-listann til borgarstjórnarkosninga frá 1994 og átti sæti á framboðslista Röskvu fyrir kosningar til Stúdentaráðs Háskóla Íslands, líklega 1992 eða 1993. Loks var ég félagi í Stólpa, félagi landsbyggðarmanna í Menntaskólanum á Akureyri, í kringum 1985. 5. Ég hef enga afstöðu tekið til þess en tel að frekari þátttaka í stjór nmálum samrýmist ekki embætti talsmanns neytenda sem ég hef gegnt frá 2005.
1. Auðlindaákvæði í stjórnarskrána sem kveður á um ævarandi og óvéfengjanlega þjóðareign. 2. Vigtin verður 100% en ekki 35,95%. 3. Samhljóða samkomulag er grundvallaratriði. 4. Ekki flokksbundinn, var í fram boði fyrir Frjálslynda flokkinn 2007. 5. Hugsanlega.
Epli o iPod nano 8GB Verð: 35.990.-
iPod nano 16GB Verð: 43.990.-
iPod touch 8GB 55.990.-
iPod shuffle 2GB 12.990.-
iPod touch 16GB 72.990.-
www.epli.is Sendum frítt um allt land þegar keypt er af vefverslun okkar
iPod touch 32GB 97.990.-
og spil iPad 16GB Wi-Fi
iPad 32GB Wi-Fi
iPad 64GB Wi-Fi
iPad 16GB Wi-Fi +3G iPad 32GB Wi-Fi +3G
iPad 64GB Wi-Fi +3G
iPhone 16GB
iPhone 32GB
iPod classic 160GB
109.990.-
139.990.-
179.990.-
139.990.-
169.990.-
169.990.-
139.990.-
159.990.-
59.990.-
Mikið úrval aukahluta fyrir iPod, iPad, iPhone
FM senditæki Fyrir iPod/iPhone Verð frá: 5.990.-
Griffin Power Jolt - Bílahleðlsa Fyrir iPod/iPhone Verð: 3.990.-
Nike + iPod/iPhone Einkaþjálfarinn þinn Verð frá: 3.990.-
Griffin Reveal Hlíf fyrir iPhone 4 Verð 4.990.-
Með fyrirvara um prentvillur og verðbreytingar.
Apple iPad standur Fyrir iPad Verð: 7.490.-
Griffin Elan Frame Hlíf fyrir iPhone Verð 4.990.-
Apple iPad hulstur Hulstur fyrir iPad Verð: 9.990.-
JBL hátalarar iPod/iPhone Verð frá: 19.990.-
Geneva - iPod/iPhone/tölvur Hátalari, útvarp, vekjari Verð: 69.990.-
Griffin Aerosport Hlíf fyrir iPhone 4 Verð 4.990.-
iSkin Solo Hlíf fyrir iPhone 4 Verð 5.490.-
Xtand Go fyrir iPhone Sniðugt í bílinn Verð: 4.990.-
26
viðtal
Helgin 3.-5. desember 2010
Seldi allt korteri fyrir hrun og fann þeldökka ást
Þ
etta var alveg með ólíkindum,“ segir Helga Thorberg þar sem við sitjum á Mímisbar á mánudegi, þremur vikum eftir brúðkaupið. „Ástæðan fyrir þessum látum var sú að maðurinn minn, Cesar Zapata Garcia, var með 45 daga ferðamannaáritun hér og tíminn var að renna út. Ég hafði rokið út um morguninn til að keyra til móts við mann frá DHL sem var með þau skjöl sem vantaði og því vannst enginn tími til að klæða sig upp. Við fengum leyfi til að fara til sýslumanns eftir lokun og láta gefa okkur saman. Þetta var því hippabrúðkaup og ég er alls ekki hippi! Ég er dama og því kom ekki annað til greina en að láta blessa sambandið og halda veislu.“
Ég var skræfa
En aðdragandinn var auðvitað lengri og nokkuð ævintýralegur. Helga Thorberg, þekkt leikkona og verslunarmaður í Reykjavík, garðyrkjufræð-
ingur og gleðipinni, hafði ári áður hugsað með sér hvort hún vildi virkilega lifa því lífi að sitja í sófanum sínum og láta lífið renna fram hjá sér. „Ég var skræfa,“ segir hún hiklaust. „Ég hafði verið gift í tuttugu ár, fráskilin í tíu, og hafði selt íbúð og fyrirtækið mitt korteri fyrir hrunið 2008. Ástæðan var sú að ég var í áhugafélagi fólks um verðbréf – Virka fjárfesta kölluðum við okkur – og við höfðum skoðað reikninga bankanna um mitt árið og sáum alveg í hvað stefndi. Verðbólgan var komin á fullt, gengið var að hrapa, hlutabréf öll að lækka og skuldastaða bankanna gígantísk. Ég sá fram á að það væri ekki sniðugt að eiga tvær íbúðir og vera með fyrirtæki og halda í þetta svartnætti sem var fram undan. Ég hafði nokkrum sinnum áður á ævinni staðið upp úr sófanum og farið nýjar leiðir, og fannst kjörið að gera það sama í fyrra.“ Helga segist ekki hafa leikið mikið eftir útskrift frá Leiklistarskólanum og því hafi hún og Edda Björgvinsdótt-
ir, leikkona og vinkona hennar, ákveðið að skrifa handrit að barnaþætti. „Við skrifuðum „Hringekjuna“ fyrir barnatíma og síðar þáttinn „Á tali“ sem var sendur út á laugardagskvöldum. Sjáðu nú hugmyndaauðgina hjá Ríkisútvarpinu: Hemmi Gunn byrjaði með þátt. Hvað hét hann? „Á tali“! Og hvað heitir þátturinn sem er nú á laugardagskvöldum? „Hringekjan“! Ég var svo stjórnarmaður í kvennahúsinu Hlaðvarpanum og þar var ég með jólamarkað í kjallaranum og lék Grýlu – gerði allt til að laða fólk að miðborginni. Svo kom að því að ég gat ekki verið lengur þarna í kjallaranum og þá vildi svo skemmtilega til að blómabúðin Blómálfurinn var til sölu. Ég vissi ekki hvað sneri upp eða niður á blómi og var hrædd við plöntur, mér fannst moldin ógeðsleg og rætur – ohhhh, þær minntu mig á kóngulær og ég sem hef alltaf verið með kóngulóafóbíu á hæsta stigi. En auðvitað var ég með fólk í vinnu sem vissi mikið um blóm og svo lærði ég á þau smátt og smátt og fór að flytja inn blóm frá Hollandi. Ég gleymi því aldrei þegar kona sem hafði rekið blómabúð í þrjátíu ár sagði við mig: „Helga,
Það er dásamlegt að upplifa ástina aftur. Þetta er eins og að fá unglingaveikina aftur, maður er ýmist á bleiku skýi eða barmi taugaáfalls. þú ert hafsjór af fróðleik!“ Ég tók svo garðyrkjufræði í fjarnámi við Garðyrkjuskólann í Hveragerði og er menntaður garðyrkjufræðingur. Ég rak Blómálfinn í fimmtán ár – en seldi sem sagt rétt fyrir hrun. Næsta árið gerði ég ekkert af viti, velti bara fyrir mér hvernig lífi ég vildi lifa. Ég ákvað
Ljósmynd Hari
Mánudagur, 8. nóvember 2010. Falleg ljóshærð kona og þeldökkur maður flýttu sér inn á skrifstofu sýslumannsins í Reykjavík, nokkru eftir lokun. Hún var ógreidd, klædd í gallabuxur og strigaskó – brúðarklæðnaður Helgu Thorberg þann daginn. En hún átti eftir að bera brúðarkjólinn síðar – eftir að álfarnir höfðu skilað honum.
Nýsköpun á aðventunni Matvælafyrirtæki kynna íslenskt góðgæti um helgina
Ölgerðin Egill Skallagrímsson býður í heimsókn. Líttu við á milli kl. 13-15 laugardaginn 4. desember nk. Egils appelsín – sjáðu hvernig Egils appelsín verður til og bragðaðu á þessum klassíska drykk. Frumkvöðlakot – kátir krakkar geta komið og blandað sinn eigin safa eða gosdrykk.
Borg Brugghús – vertu með þeim fyrstu til að bragða á nýjungum bruggmeistaranna. Floridana VIRKNI – hverjar eru dularfullu jurtirnar sem VIRKA? Bjórskólinn – kíktu í eina skóla landsins með 10 bjórdælur og spjallaðu við kennarana okkar. Visitor Center – fáðu að vita hvernig Taste the Saga, ný afþreying fyrir ferðamenn, varð að veruleika. Ekki missa af einstöku tækifæri til að smakka Egils appelsín og nýtt öl, gæða þér á piparkökum og fræðast um sögu Ölgerðarinnar.
Má bjóða þér nýlagað kaffi ...
Opin hús
Í góðum kaffibolla felst nýsköpun í tækni, framleiðslu og þjónustu.
Hjá Jóa Fel, Holtagörðum, verður opið hús kl. 9-16. Gestum gefst tækifæri á að skoða nútímalegt og framsækið bakarí við ljúfa tóna. Ný matreiðslubók Jóa Fel verður kynnt og fleira.
Laugardaginn 4. desember Kaffitár, Stapabraut 7 í Reykjanesbæ, býður gestum og gangandi að koma og skoða kaffibrennsluna kl. 14-16. Kaffismökkun með Aðalheiði, Hátíðarkaffi úr Chemex og Hario hellingu, ásamt jóla og aðventutei. Í heimsókninni verður líka hægt að bragða á vörum frá Nóa Síríus.
Gæðabakstur/Ömmubakstur, Lynghálsi 7 í Reykjavík, býður gestum að skoða glæsilegt og fullkomið bakarí kl. 11-15. Boðið verður upp á kleinur, smákökur, álegg frá Kjarnafæði, kaffi frá Te og kaffi og ískalda mjólk frá Mjólkursamsölunni. Blöðrur og fleira skemmtilegt.
Te og Kaffi, Stapahrauni 4, Hafnarfirði býður fólki að fylgjast með fagmönnum í kaffibrennslu að störfum, fara í skoðunarferð um kaffibrennsluna og upplifa þetta heillandi ferli. Einnig fá gestir að mala kaffi og taka með sér sýnishorn af ilmandi Hátíðarkaffi. Húsið er opið kl.13-16.
Kökulist, Hafnarfirði, Jón Rúnar kökugerðarmeistari tekur vel á móti gestum kl. 14-16 og sýnir handverksbakarí sem er í fremstu röð. Jón Rúnar hefur unnið til fjölda verðlauna fyrir handverk sitt.
... og með því?
Fagþekking, þróun og nýsköpun í íslenskum matvælaiðnaði.
Jólastemning, smákökur og spjall við fagmenn. Laugardaginn 4. desember kl. 14-16 Hagabakarí, Hagamel Gamla bakaríið, Ísafirði Reynir bakari, Dalvegi 4, Kópavogi Bakarameistarinn, Suðurveri Bakarameistarinn, Mjódd Bakarameistarinn, Glæsibæ Bakarameistarinn, Smáratorgi Bakarameistarinn, Austurveri Bakarameistarinn, Húsgagnahöllinni Geirabakarí, Borgarnesi Sveinsbakarí, Arnarbakka Sveinsbakarí, Skipholti Fjarðarbakarí, Dalshrauni 13, Hafnarfirði Bernhöftsbakarí, Bergstaðastræti Vilberg Kökuhús, Vestmannaeyjum
Jólailmur í Vetrargarðinum um helgina Laugardag kl. 13-18 og sunnudag kl. 12-17 Félagar í Meistarafélagi kjötiðnaðarmanna verða að störfum í Vetrargarðinum í Smáralind. Sjáðu rétt handbragð og smakkaðu á kræsingunum. Eftirtalin fyrirtæki kynna jólamat: Sláturfélag Suðurlands Vífilfell Kjarnafæði Gæðabakstur Ísfugl Laugardagur kl. 16 Félagar í Meistarafélagi kjötiðnaðarmanna og Landssamtök sauðfjárbænda heilgrilla léttreykta lambaskrokka og gefa gestum að smakka. Sunnudagur kl. 16 Kjötiðnaðarmeistarar afhenda Mæðrastyrksnefnd úrbeinað hangikjöt.
H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A
Nýsköpun í 100 ár
28
viðtal
Helgin 3.-5. desember 2010
Helga og Cesar eru ástfangin upp fyrir haus. Ljósmynd Hari
Ég sá fram á að það væri ekki sniðugt að eiga tvær íbúðir og vera með fyrirtæki og halda í þetta svartnætti sem var fram undan. að slökkva á sjónvarpinu, standa upp úr sófanum og flytja til útlanda.“
Ball á bensínstöð
Nákvæmlega það sem svo margar konur á sextugsaldri þrá. Hversu oft heyrir maður ekki jafnöldrur Helgu segja: Oh, hvað mig langar að fara héðan – búa í heitu landi – upplifa ævintýri – en ekkert gerist. Helga ákvað að byrja ferðina í Portúgal en segir að þar hafi ekki verið líft sökum verðlags: „Evran var nú ekki beinlínis að hjálpa til, maður átti ekki fyrir kaffibolla og þá spurði Gísli vinur minn: „Af hverju kemurðu ekki bara með mér í Dóminíska lýðveldið og leigir með mér hús?“ Gísli þekkti til þar og ég ákvað bara að taka áskoruninni. Það fyrsta sem ég spurði um var hvort þar væru kóngulær. Ójá, og það lófastórar! Skræfan ég ákvað samt að taka skrefið, pakkaði í eina ferðatösku og flutti í lítið þorp, Cabrera, og fór í kóngulóarfóbíumeðferð. Þorpið er pínulítið, þrjár götur og ekkert félagslíf fyrir utan böllin sem haldin eru á bensínstöðvum bæjarins og í almenningsgarðinum.“ Þegar hún sá eldhússkápana í húsinu sem þau leigðu ákvað hún að
opna þá aldrei – og stóð við það. Og hvað var það fyrsta sem hún kynntist? Jú, auðvitað lófastór kónguló og konan með fóbíu. Meðan verið var að eitra húsið skellti hún sér á ball á bensínstöðinni með Gísla vini sínum: „Ég má ekki heyra tónlist, þá verð ég að dansa,“ segir hún. „Gísli hafði sagt mér að ég myndi finna kærasta á ballinu og við höfðum ekki setið lengi við borðið hans þegar þangað kom lögfræðingur staðarins, fallegur, þeldökkur maður með dökkbrún augu sem voru eins og svartur „eye-liner“ hefði verið málaður í kringum þau. Ég kolféll fyrir honum. En svo sagði hann bara ekki orð, mér fannst hann algjört dauðyfli og þetta kvöld gerðist akkúrat ekki neitt.“ Það kom nú reyndar til af því að í Dóminíska lýðveldinu gilda allt aðrar reglur um samskipti kynjanna en við þekkjum hér á Íslandi og víðar í Evrópu. Karlmaður gengur ekki að konu og býður henni upp í dans eða út að borða. Öll samskipti fara í gegnum þriðja aðila – í tilfelli Helgu í gegnum Gísla. „Þar sem Gísli ,„átti“ borðið sem við sátum við, þurfti lögfræðingurinn að hafa samband við hann og
biðja hann um leyfi til að hitta mig. Eitt leiddi af öðru – og nú erum við hjón!“ segir hún og lítur kímin á Cesar sem vinnur á tölvunni á meðan við tölum saman. Ég þarf að vita hvað Cesari fannst um Helgu þegar hann sá hana í fyrsta sinn og bið hana að túlka: „Mér fannst hún elegant kona og leist vel á hana frá fyrstu stundu,“ segir hann og ljómar. „Heima hjá mér var hún allt önnur kona en hún er hér á Íslandi. Ég verð var við að hún er þekkt hér, margir heilsa henni og tala við hana, en í Cabrera var hún ein af fimm útlendingum, mikil dama,“ segir hann hlýlega og ástin leynir sér ekki í augum hans.
Drottningin á staðnum
„Ég lifði eins og drottning,“ bætir Helga við brosandi. „Það er margt í menningunni þar sem er gríðarlega ólíkt því sem við eigum að venjast. Til dæmis býr enginn einn í húsi eða íbúð. Hvort það er hjátrú eða hvað veit ég ekki, en þannig er það. Fólk kemur heldur ekki að húsinu manns nema að hafa fengið leyfi, og fyrst hélt ég að fólkið þarna væri svona latt að það sæti bara í bílunum og kallaði og flautaði, en þarna má sem sagt skjóta þann sem kemur óboðinn að dyrum. Allir gluggar eru með rimlum. Ég fékk heimsendan mat í hádeginu og lifði sældarlífi.“ Þetta er nú ekki rómantíska viðtalið sem ég ætlaði að taka svo að ég beini orðum mínum aftur að ástinni: „Ég man að fyrst þegar ég sá Cesar hugsaði ég með mér að það væri nú ekki amalegt að færa sonum mínum þeldökkan stjúpa – en það var nú meira í gamni en alvöru. Sannleikurinn er þó sá að ég varð yfir mig ástfangin af Cesari og ég bað hans skömmu eftir að við kynntumst. Það gekk nú ekki upp í þeirri atrennu – ýmislegt var okkur til trafala – einkum kannski tungumálið því að ég talaði ekki spænsku þá og hann ekki ensku. Svo kom ég heim til Íslands í maí til að ganga frá ýmsum hlutum – og þá sendi hann mér bónorð sem ég tók að sjálfsögðu.“
Tungumálið var ástin
Hún segir að sér hafi að mörgu leyti fundist óþægilegt að vera útlendingur í þorpinu því hún hafi fljótt fundið að hún yrði aldrei annað en gestkomandi:
„Ég var rukkuð þrefalt fyrir hárgreiðslu og gallabuxurnar sem ég keypti mér,“ segir hún. „Þarna var ég gestur og vissi að ég yrði alltaf útlendingur í þeirra heimalandi. Dóminíska lýðveldið er auðvitað þriðji heimurinn og ekkert sem við eigum sameiginlegt með þeim. Samband okkar Cesars gekk eins brösuglega og sambönd geta gengið í upphafi – eðlilega, þar sem við töluðum ekki sama tungumál, en ástin batt okkur saman,“ segir hún og hlær. „Það var líka svolítið erfitt fyrir Cesar að vera með hvítri konu, því það þykir lottóvinningur þarna að ná sér í hvíta konu og þeir sem það gera eru kallaðir Sanky Panky. Cesar þurfti hins vegar ekkert á því að halda að komast úr landi. Hann var í góðri stöðu sem lögfræðingur þorpsins, þetta er heimaland hans sem honum líður vel í, en hann var alveg tilbúinn að koma með mér að skoða heiminn.“ Helga byrjaði að senda pistla til vina og vandamanna á Íslandi og þegar hún fékk góð viðbrögð við þeim hugsaði hún með sér að kannski hefðu fleiri gaman af að lesa um lífið í þorpinu. „Þá ákvað ég að í stað þess að leigja sal og kaupa snittur þegar ég yrði sextug, skyldi ég gifta mig og skrifa bók. Ég lauk við bókarskrifin síðasta kvöldið sem ég var 59 ára og þess vegna heitir bókin „Loksins sexbomba á sextugsaldri“!
Dansað á rauðum skóm í rauðum kjól
Og brúðkaupið tókst með litlum og stórum kraftaverkum eins og hún orðar það. Tók tímana tvo og meira til; hún þurfti að kæra úrskurð Útlendingaeftirlitsins til að framlengja dvöl Cesars á Íslandi, fékk synjun og því lá á að komast inn til sýslumanns mánudaginn 8. nóvember. „En ég gat náttúrlega ekki gift mig án þess að halda brúðkaupsveislu,“ segir hún kankvís. „Ég var búin að ákveða að gifta mig í rauðum kjól og rauðum skóm. Kjólinn hafði ég séð sem útstillingu í verslun við Laugaveginn fyrir tíu árum og þá var hann skreyttur með jólaseríu. Ég skransaði á götunni, hljóp inn í búðina og keypti kjólinn. Á fimmtudagskvöldið í síðustu viku fór ég svo í kassana mína að sækja kjólinn. Sem var horfinn! Álfarnir
höfðu tekið hann og ég sá enga leið aðra en vafra um Kringluna í leit að skóm í stíl við annan kjól sem ég ætlaði þá að vera í í veislunni. Fann enga skó og hringdi í vinkonu mína sem hefur gott samband við álfa og bað hana að biðja þá vinsamlega að skila mér kjólnum. Fór svo aftur í geymsluna og þar – í fyrsta kassa – lá rauði kjóllinn. Veislan var svo haldin í Garðheimum því útgefendur bókarinnar, Sumarhúsið og garðurinn, er í nánu samstarfi við Garðheima og séra Anna Sigríður Pálsdóttir blessaði sambandið. Ég í rauða kjólnum með þennan fallega og góða mann við hliðina á mér og litla sonardóttir mín og nafna, fjögurra ára, kom með hringana. Svo stigum við auðvitað dans. Þetta var dásamleg stund og það er ólýsanlegt að upplifa það að verða aftur ástfangin. Ég hélt að sú tilfinning væri horfin með öllu, enda ekki orðið ástfangin í áratugi, en það er nú öðru nær.“
Sexbomba á sextugsaldri
„Það er dásamlegt að upplifa ástina aftur. Þetta er eins og að fá unglingaveikina aftur, maður er ýmist á bleiku skýi eða barmi taugaáfalls! En svo þegar maður þorir að treysta, þá verður allt svo dásamlegt. Ég hvet konur á mínum aldri til að fylgja draumum sínum, standa upp úr sófanum og fara út í lífið. Gera það sem þær dreymir um. Það samfagna mér allir og ég held að ég verði bara að fara í hópferð með íslenskar konur í Dóminíska lýðveldið í janúar. Þar eru konur virtar og það skiptir engu máli hvernig þær eru í laginu! Þar þarf engin að hafa minnimáttarkennd. Ég lærði það mest um sjálfa mig á þessum mánuðum að ég ber sjálf ábyrgð á minni líðan. Ég hef aldrei átt auðvelt með að vera ein fyrr en þar og lærði að vera ein með sjálfri mér og líða vel. Ég gerði það sem svo margar konur á mínum aldri langar að gera, en þora ekki. Ég er búin að sanna að þetta er hægt, meira að segja að finna ástina og fíla sig sem sexbombu á sextugsaldri. Hamingjan býr innra með okkur sjálfum. Veistu það, að ég veit núna að ég er bara gangandi ævintýri. Sexbomba á sextugsaldri!” Anna Kristine ritstjórn@frettatiminn.is
n n i k k a p Jóla m u r y d ð a heim sthús ó p á n akkan p r ir rata i n d r n a e k s k ú a Jólap vort þ . h a u d d n l a e V viðtak l i t m i e inum. t s eða h ó P ð ið me rétta le
Það er kaffitími núna
Fangaðu kaffitímann
meðBKIkaffi Taktu þér kaffitíma núna
Angan af kaffi kemur bragðlaukunum af stað og ilmurinn segir til um ríkt bragðið af BKI kaffi. Helltu upp á gott BKI kaffi.
30
tímamót
Aldargamall
óþekktarangi
Kaffitími er alþjóðlegt fyrirbæri sem fólk í hverskonar verslun, þjónustu og iðnaði nýtir sér til að taka stutta hvíld frá störfum og hlaða rafhlöðurnar. Talið er að allt frá 1951 hafi kaffitími verið skráður í kjarasamninga. Kaffitíminn er í dag nánast heilög stund, líka utan vinnutíma.
Framtíðin er á netinu, segir Reynir Traustason, ritstjóri elsta dagblaðs landsins. Hann og nokkrir fyrrum ritstjórar þess leggja mat á blaðið í heila öld, velta fyrir sér stöðu þess í dag og líklegri framtíð.
Njóttu lausnar frá amstri hversdagsins með góðu BKI kaffi. Finndu hvernig þú hressist með rjúkandi bolla af BKI kaffi. Nýttu tækifærið. Gefðu þér smá hvíld. Fáðu þér BKI kaffi. Njóttu kaffiilmsins, hitans og bragðsins og taktu svo daginn með trompi. Það er kominn tími fyrir BKI kaffi.
dag í i f f a k t t o g u t Kaup á góðu verði
tra verði e b á þ n n e á r Einnig til 25ð0agn birgðir endast á me
BKI Classic Sérvaldar baunir frá þekktustu kaffisvæðum heimsins tryggja hið mjúka bragð, lokkandi ilminn og fersklegt eftirbragðið.
DV
er elsta dagblað landsins og nær þeim merka áfanga í þessum mánuði að fylla heila öld. Það er afrek hjá hvaða fyrirtæki sem er að lifa svo lengi, ekki síst hjá svo umdeildu fyrirtæki sem fjölmiðill er. Raunar er stutt í að annað dagblað fylli öldina því Morgunblaðið hóf göngu sína árið 1913. Á ýmsu hefur vissulega gengið frá því Einar Gunnarsson stofnaði Vísi að dagblaði 14. desember 1910 en Vísisnafnið festist við það. Framan af var Vísir einkum Reykjavíkurblað, síðdegisblað sem síðar atti kappi við Morgunblaðið, Tímann, Alþýðublaðið og Þjóðviljann. Blaðaútgáfan var lengst af fjörug þótt fjárhagur blaðanna væri oftar en ekki þröngur. Ósætti um stefnu Jónasar Kristjánssonar varð til þess að honum var vikið úr ritstjórastarfi Vísis árið 1975 en hann hafði verið ritstjóri frá árinu 1967. Jónas, Sveinn R. Eyjólfsson, sem verið hafði framkvæmdastjóri blaðsins frá árinu 1968, og hópur í kringum þá stofnaði Dagblaðið (DB) sem hóf göngu sína 8. september 1975 og fór í beina samkeppni við Vísi á síðdegisblaðamarkaði. Samkeppnin var hörð og endaði með sameiningu blaðanna síðla árs 1981 undir nafninu Dagblaðið Vísir, sem skömmu síðar var stytt í DV. Það auðveldaði meðal annars sameininguna að starfsemi þeirra var hlið við hlið í Síðumúla 12-14. Það dugði því að bora dyragat á vegg milli ritstjórnanna til að sameina þær, í bókstaflegri merkingu.
Komst í stærðarflokk með Morgunblaðinu
BKI Extra Snöggristað við háan hita. Þannig næst fram ríkara kaffibragð við fyrsta sopa en léttur og mjúkur keimur fylgir á eftir.
Kauptu BKI fyrir kaffitímann
Kíktu á bki.is
cw100058_isam_bki_endurstaðfærsla_kaffitimi_nov2_augldabl_2x38_17112010_end.indd 1
Helgin 3.-5. desember 2010
Óhætt er að segja að hið sameinaða blað hafi náð til fólks á níunda og tíunda áratug liðinnar aldar. Blaðið varð stórveldi, lestur þess slagaði upp í lestur risans á blaðamarkaði, Morgunblaðsins, en hann var 63-64% árið 1983 þegar lestur Morgunblaðsins var um 70%. Jónas Kristjánsson segir í starfssögu sinni, Frjáls og óháður, að þarna, tveimur árum eftir sameiningu, hafi árangur hennar verið kominn í ljós. DV var komið í sama stærðarflokk og Morgunblaðið. „Við vorum í rífandi góðum gangi og tekjurnar sópuðust að blaðinu. Mælt í lestri og tekjum var ekki hægt að segja annað en dæmið hafi gengið fullkomlega upp.“
16.11.2010 15:43:47
Þegar nær dró aldamótum fór að halla undan fæti og rekstur blaðsins komst í þrot haustið 2003. Það reis þó á ný, kom út um hríð árið 2006 sem vikublað en var endurreist sem dagblað árið 2007. Núverandi ritstjórar DV eru feðgarnir Reynir Traustason og Jón Trausti Reynisson. Fréttatíminn leitaði til nokkurra fyrrverandi ritstjóra DV, auk núverandi ritstjóra, og bað þá að leggja mat á áhrif Vísis/DV í heila öld. Jafnframt voru ritstjórarnir beðnir að leggja mat á stöðu DV í dag og að lokum á framtíð blaðsins. Á engan er hallað þótt því sé haldið fram að Jónas Kristjánsson hafi verið áhrifamestur í þeim hópi en hann var ritstjóri Vísis frá 1967 til 1975, Dagblaðsins (DB) 1975 til 1981 og DV frá 1981 til ársloka 2001 og aftur í stuttan tíma 2005-2006.
Á erindi svo lengi sem blaðið segir sannleikann
Ellert B. Schram var ritstjóri Vísis við sameiningu síðdegisblaðanna árið 1981 og samritstjóri Jónasar Kristjánssonar á DV til ársins 1995. Hann segir að Vísir hafi lengst af verið eftirmiðdagsblað, blað götunnar, blað almennings. Það hafi síðan breyst í Dagblaðið Vísi, frjálst og óháð og með mikla útbreiðslu. Áhrif blaðsins í heila öld hafi verið veruleg, annars væri DV löngu dautt. Hvað DV í dag varðar sýnist Ellert blaðið þora. „Það á erindi, svo lengi sem það segir sannleikann og er frjálst og óháð,“ segir hann og litið til framtíðar segir Ellert: „Meðan DV lætur ekki sérhagsmuni og ofstækismenn ná völdum á ritstjórninni er ennþá von um framhaldslíf.“
Ruddi brautina í opinni blaðamennsku
„DV hafði mikil og í flestu góð áhrif á íslenskt þjóðfélag. Dagblaðið ruddi brautina í nýrri og opinni blaðamennsku sem sameinað blað, DV, hélt á lofti,” segir Óli Björn Kárason sem var ritstjóri DV 1999-2003. „Undir stjórn nýrra eigenda er DV að gera margt gott en annað miður. Áhrif blaðsins eru langt frá því sem þau voru, en blað í anda DV er jafn nauðsynlegt nú og áður,” segir hann. Óli Björn segir framtíð prentmiðla almennt óljósa og eigi það jafnt við um DV og aðra miðla. „Takist eigendum og starfsmönnum DV að stunda harða en ábyrga blaðamennsku, samhliða því að samþætta kosti vefs og prentmiðils, getur framtíðin verið björt.”
Sandkornin draga úr trúverðugleika
Sigurjón M. Egilsson varð ritstjóri DV um skamma hríð þegar það var endurreist sem dagblað í upphafi árs 2007 en blaðamaður þar alllanga hríð löngu fyrr. Hann segir að frá þeim tíma sem hann man hafi DV farið bæði í djúpa dali og hæstu hæðir. „Ég byrjaði fyrst á DV snemma árs 1987. Þá og næstu ár á eftir var DV mjög merkilegt blað.
Helgin 3.-5. desember 2010
8. september 1975, fyrsta tölublað Dagblaðsins kemur út. Jónas Kristjánsson ritstjóri og Sveinn R. Eyjólfsson framkvæmdastjóri með fyrsta tölublaðið í prentsmiðju Blaðaprents. Ljósmynd
Góður ís á frábæru verði í Bónus
Björgvin Pálsson.
Mikil áhersla var lögð á hröð vinnubrögð, skúbb og eftirfylgni. Yfirlestur var mikill og ég er ekki í minnsta vafa um að á þessum árum var DV fremst allra fjölmiðla á Íslandi. Síðar var blaðið dregið í djúpa dali, fyrst sem hægriöfgablað og síðar sem misheppnað götublað,“ segir Sigurjón. Sigurjón segir DV í dag í vanda. „Í blaðinu eru oft fínar fréttaskýringar en sandkornin draga úr trúverðugleika. Þau eru oftar en ekki meiðandi og byggð á ályktunum án þess að fótur sé fyrir því sem þar stendur. Til að DV takist að rétta hlut sinn verður að vanda allt efni í blaðið,“ bætir hann við. Hvað framtíð DV varðar segir Sigurjón hana óráðna. „Trúverðugleiki er mikilvægur. DV skortir hann og virðist ekki finna leiðina til að auka trú lesenda. Í dag nýtur DV klárlega veikrar stöðu Morgunblaðsins en það er ekki víst að það skjól vari endalaust. Ég verð að segja það að ég er ekki sérlega bjartsýnn á framtíð DV. Þar spilar óstöðug leiki samfélagsins rullu og ekki síður útgefendur blaðsins.“ „Ég vona,“ segir Sigurjón, „að svartsýni mín sé ástæðulaus og framtíð DV sé björt.“
Kannski mun óþekktarangi eins og DV eiga miklu betri tíð fyrir höndum en hefðbundnari morgunblöð.
498 kr.
Ellert B. Schram.
Vanillu ís-stangir 12 x 60ml
398 kr.
Potað í það sem öðrum þótti of illa lyktandi
Mikael Torfason varð ritstjóri ásamt Illuga Jökuls syni haustið 2003 þegar DV var endurvakið. Hann segir að DV hafi potað í það sem öðrum þótti of illa lyktandi. „Þegar vel hefur gengið hefur blaðið haft dug til að taka vindinn í fangið,“ segir hann. Mikael dvelst nú erlendis og segist ekkert vita um DV í dag nema að skipstjórinn, Reynir Traustason, sé réttur maður á réttum stað til að bjarga fleyinu og fari pottþétt síðastur frá borði. Um framtíð blaðs ins segir Mikael að flest stærstu dagblöð veraldar séu á hausnum og að DV hafi sannarlega fengið að finna fyrir breyttum veruleika. „Kannski á óþekkt arangi eins og DV miklu betri tíð fyrir höndum en hefðbundnari morgunblöð, ég veit það ekki,“ segir Mikael.
Vanillu ístoppar 8 x 120ml
Óli Björn Kárason.
Framtíðin er á netinu
Reynir Traustason, annar núverandi ritstjóra DV, segir að blaðið og áður forverar þess, Vísir og Dagblaðið, hafi í gegnum tíðina gegnt forystu hlutverki í að opna mál sem annars hefðu legið í þagnargildi. „Blaðið þorir meðan aðrir þegja, var eitt sinn slagorðið. Það er enn í fullu gildi,“ segir Reynir. Hann segir blaðið standa vel í dag eftir að hafa farið gegnum dimma dali allt frá aldamótum. „Blaðið hefur tapað miklum peningum. Í ár hefur orðið viðsnúningur og reksturinn er með besta móti. Við sem vinnum á DV finnum mikla breytingu á viðhorfi til blaðsins. Sá ímyndarbrestur sem varð vegna Ísafjarðarmálsins svokallaða er á undan haldi,“ segir Reynir. Hann segir að þegar blað hafi lifað í 100 ár sé ekki ástæða til annars en bjartsýni. „Framtíðin er á netinu,“ segir Reynir. „DV.is hefur verið með gríðar lega og vaxandi aðsókn. Gestir á viku slaga nú upp í 200 þúsund. Framtíðin er óskrifað blað en það er bjart fram undan.“
Sigurjón M. Egilsson.
Mikael Torfason.
Lúxus-íspinnar 3 x 120ml
298 kr.
Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
Reynir Traustason.
BÝÐUR BETUR
úr kjötborði
úr kjötborði
Nauta buff
Svínalundir
Fjallalæri kryddað
1.698,kr./kg
1.398,kr./kg
1.425,kr./kg
verð áður 2.098,-/kg
verð áður 2.198,-/kg
verð áður 1.583,-/kg
úr kjötborði
Fjarðarkaup 3. - 4. desember
Svínahnakki úrb.
998,kr./kg verð áður 1.498,-/kg
Fjallalambs hangilæri úrb.
Fjallalambs hangiframp. úrb.
Kjarnafæði London lamb
FK Svínahamborgarhryggur
Ali Bayonne skinka
2.878,kr./kg
2.128,kr./kg
1.358,kr./kg
998,kr./kg
1.098,kr./kg
verð áður 3.198,-/kg
verð áður 2.364,-/kg
verð áður 1.698,-/kg
verð áður 1.499,-/kg
Hamborgarar 80g 4 í pk.
FK kjúklingabringur
FK reykt folaldakjöt
Mackintosh 2kg
496,kr./pk.
2.138,kr.
598,kr./kg
2.789,kr.
verð áður 798,-/kg
verð áður 2.995,-
verð áður 596,-/pk.
- Tilvalið gjafakort
www.FJARDARKAUP.is
M&M hnetu Jóla 180g
398,kr. M&M 180g
398,kr.
M&M hnetu 180g
Maltesers 135g
Freyju Hátíð 425g
Nóa Pipp blandaðir molar
398,kr.
798,kr.
698,kr.
398,kr.
verð áður 798,-
Hátíðarkaffi Cheerios 992g
Nóa konfekt í lausu 1kg
Hátíðar appelsín 2l
898,kr.
2.498,kr.
159,kr.
698,kr.
Víking Jólaöl 0,5l
98,kr.
Grýlukanil kaffi 250g
698,kr.
verð áður 198,-
verð áður 133,-
ein-stök Mandarínur í lausu
Appelsínur
198,kr./kg
148,kr./kg
verð áður 258,-/kg
verð áður 228,-/kg
verslun
Myllu Jólaterta 3 teg.
Gevalia kaffi 500g
NutriLenk 180stk.
Jólaeldhúsrúllur 3 stk. í pk.
Andrex WC 12 rúllur
498,kr./stk.
498,kr.
4.938,kr.
498,kr.
998,kr.
verð áður 578,-/stk.
verð áður 598,-
verð áður 6.172,-
verð áður 578,-
verð áður 1.148,-
Tilboð gilda til laugardagsins 4. desember - OPIÐ TIL 17:00 LAUGARDAG Opið mánudaga - miðvikudaga frá 09:00 - 18:00, fimmtudaga 09:00 - 18:30, föstudaga 09:00 - 19:00 og laugardaga 10:00 - 16:00, lokað sunnudag - www.fjardarkaup.is
34
úttekt
Helgin 3.-5. desember 2010
Skjaldarmerki rennur saman við tölvuleik í besta plötuumslaginu Í síðustu viku fékk Fréttatíminn hóp álitsgjafa til að velja bestu og verstu bókakápur ársins og nú er komið að plötuumslögunum. Upp að vissu marki gilda sömu lögmál um kápur bóka og umslög á geislaplötum. Einum álitsgjafanna kom nokkuð á óvart hversu mörg umslög eru góð í ár og fá áberandi slæm. „Sum umslögin eru alveg dúndur með fínum pælingum að baki, full af húmor, dramatík og vísunum í söguna.“ Þá gildir það sama um bækur og plötur að það er fyrst og fremst innihaldið sem fólk er að sækjast eftir en eitthvað þarf að gera til þess að verkin skeri sig úr í hillum og rekkum verslana. Og þá eru umbúðirnar aðalmálið. Helgi Valur og The Shemales hljóta að teljast eiga umdeildasta umslagið þetta árið en það kemst bæði á topp 5 yfir þau bestu og verstu. Sem fyrr er rétt að hafa í huga að hér er fyrst og fremst um samkvæmisleik að ræða og áfellisdómar um umslög þurfa síður en svo að gilda um innihaldið.
4. sæti Black Box XIII „Frábært konsept sem er vel útfært. Með betri hugmyndum sem ég hef séð nýlega. Útlit og innihald mynda eina heild sem býr til dulúðugt andrúmsloft í kringum útgáfuna. Vinnslan á kóvermyndinni er stílhrein, töff og viðeigandi. Snilld.“ – Elín Ester Magnúsdóttir.
Besta plötuumslag ársins Pólýfónía Apparat Organ Quartet „Ógeðslega flott skjaldarmerki, sérstakur stíll sem er eitthvað svo töff.“ – Elsa María
5. sæti Í annan heim Rökkurró
Ólafsdóttir.
„Pólýfónía Apparats er alveg ofboðslega skemmtilega innpökkuð, einhvers konar samruni skjaldarmerkis og tölvuleiks, væri til í að hafa flennistóra útgáfu uppi á vegg. Ekkert meira um það að segja.“ – Halldór Högurður.
„Flottasta umslagið er á plötunni Pólýfónía með Apparati. Ég hef alltaf fílað þennan hönnuð. Hann leikur sér að tölvugrafík og alls konar minnum úr Mario Bros og þvíumlíku. Alveg frábær og yndisleg hönnum. Og alveg hrikalega töff. Sigurður Eggertsson er alveg sér á parti og nýtur þegar alþjóðlegrar viðurkenningar fyrir hönnun. Það er ekki tilviljun.“ – Teitur Atlason.
Dásamleg
2. sæti Búum til börn Moses Hightower
„Samspil titils og myndskreytingar dansar á einhverri undarlegri og skemmtilegri línu hvað varðar sakleysi og fegurð, líkt og titillag plötunnar. Minna er meira og þessi einfalda útfærsla hittir beint í mark hjá mér.“ – Elín Ester Magnúsdóttir.
100% bómull
270 þráða Pima bómull
Jólatilboð
Áður 29.990 kr Nú 19.990 kr
erslun v f e v í g i n Ein gn.is i s e d n i l . w ww rgjald! a g n i d n e s Ekkert
Lín Design Laugavegi 176 Sími 533 2220 www.lindesign.is
„Hvað er eiginlega langt síðan maður sá kláf síðast? Þessi „annar heimur“ er greinilega kláfsferð yfir í heim án farsíma og mig langar þangað, alla vega yfir helgi eða svo. Já, ég verð að viðurkenna það, ég er kláfhundur.“ – Halldór Högurður.
Ólafsdóttir.
„Virkilega vel heppnað umslag. Lekkerir litir og laust við alla tilgerð. Umslag sem kallar á athygli á einstaklega hæverskan hátt. Óvæntur glaðningur á bakhliðinni, alltaf gaman að lúmskum eðalhúmor.“ – Bergþóra Jónsdóttir.
Versta plötuumslag ársins Steinn úr djúpinu Steinn Kárason og gestir
Stærð 140x200 790 grömm dúnfylling
Bergþóra Jónsdóttir.
„Svo kjút og viðeigandi. Platan heitir Búum til börn og framan á er ungt par sem er án ef að fara að búa til börn :)“ – Elsa María
dúnsæng
100% dúnn
„Afskaplega fallegt umslag sem rímar vel við innihaldið. Umslagið er listaverk eitt og sér. Dökkt og drungalegt, hlaðið þögn og stillu. Fær mig til að langa til að rýna í hvert smáatriði og stækka svo upp á vegg. Eitt fallegasta umslag sem ég hef séð.“ –
3. sæti Electric Ladyboy Land Helgi Valur & The Shemales „Tilvísun í Sticky fingers en samt svo mikið Helgi Valur, sem er máske óþekkur en aldrei vúlgar. Veit ekki hvort maður getur sagt smekklegt, en ég get sagt vel gert.“ – Halldór Högurður.
„Nærmynd af níðþröngum gullbuxum að framanverðu. Hversu spilltara getur það eiginlega verið? Greinileg vísun í eitt frægasta umslag sögunnar, Sticky fingers með Rolling Stones. Einfalt, segir sögu og grípur mann alveg um leið. Frábær hönnun byggð á einfaldri hugmynd hjá Jónu Hildi Sigurðardóttur.“ – Teitur Atlason.
„Allt á sér þetta eflaust sínar ástæður en brett upp á aðra skálmina, fiðla í sandinum, sverð standandi upp úr sandinum ... Vil ég vita ástæðuna? Geggjaðra en umslagið á „All my friends are dead“ með Freddie Gage. Þeir sem ekki hafa séð það umslag ættu að gúggla það.“ – Halldór Högurður.
„Ha? Ég viðurkenni það hér og nú að ég skil ekki þetta umslag. Kannski skortir mig húmorinn til að fatta þetta, eða að einhver texti á plötunni leysi gátuna. Þetta umslag vakti athygli mína og undrun, en því miður ekki forvitni.“ – Elín Ester Magnúsdóttir.
Álitsgjafar: Elsa María Ólafsdóttir verslunarstjóri hjá Eymundsson á Skólavörðustíg Bergþóra Jónsdóttir nemi á lokaári í grafískri hönnun við LHÍ Halldór Högurður Elín Ester Magnúsdóttir umbrotsmaður á Morgunblaðinu Teitur Atlason bloggari
Helgin 3.-5. desember 2010
2. sæti Ekkert vesen Silfur
4. sæti Electric Ladyboy Land Helgi Valur & The Shemales
„Líklega einkunnarorð þess sem þrumaði saman þessu umslagi. Hefði mögulega virkað í kringum aldamót, með áherslu á mögulega. Dæmi um eitthvað sem átti að verða hipp og kúl en datt í hyldjúpan og fúlan pytt hallærislegheita.“ – Bergþóra
„Ein setning: Hvað er að????“ – Elsa María Ólafsdóttir.
Gjafakort Arion banka er hægt að nota hvar sem er
Finnur þú ekki réttu jóla- eða afmælisgjöfina? Gjafakort Arion banka hentar við öll tækifæri.
Jónsdóttir.
Hægt er að nota gjafakortið við kaup á vöru og þjónustu hvar sem er. Þú velur fjárhæðina, þiggjandinn velur gjöfina. Einfaldara getur það ekki verið.
„Umslagið lítur út eins og opna í kamasútru fyrir playmo-kalla. Mikið vildi ég að ég hefði verið fluga á vegg á hugmyndafundinum þegar þessi snilld var kokkuð upp.“ – Halldór Högurður. 5. sæti Velkomin til KópaCabana BlazRoca
3. sæti Duet 2 Björgvin „Nú veit maður hvernig George Burns liti út í dag ef hann hefði ekki dáið, bara bætt á sig.“ – Halldór Högurður.
„Ef þetta á að vera fyndið, þá mistókst brandarinn. Tveir gaurar fyrir utan Engihjallablokkirnar á Kadilakk. Tekið með 2ja megapixla Kodak með ofvirku flassi. Nei, takk. Þetta er of lókal og of asnalegt. Það er búið að snúa upp á glysdýrkun amerískra rappara hundrað sinnum áður. Og miklu betur. Það fyndnasta er að þetta er alveg örugglega sami Kadilakkinn og er á umslagi Friðriks Ómars sem kemur líka út fyrir þessi jól. Skammastu þín, Erpur. Þú getur miklu betur.“ – Teitur Atlason.
Gjafakortið fæst í öllum útibúum Arion banka.
„Vá, þegar fótósjopp er ofnotað. Öllu má ofgera og það er óþarfi fyrir Björgvin.“ – Elsa María Ólafsdóttir.
Opnum nýja verslun með
fjarstýrða bíla og fylgihluti laugardaginn 4. desember kl. 12:30 að Bíldshöfða 16
OPNUNARTILBOÐ:
LRP MONSTERTRUCK
LOSI NIGHT CRAWLER
LRP S10 Blast MT RTR - 1/10 Electric MonsterTruck með fjarstýringu. Verð kr. 35.700,-. Tilboðsverð með 30% afslætti kr. 24.990,-.
OPNUNARTILBOÐ: Bílar með 20% afsl. Aðrar vörur með 30-50% afsl. Tilboð gilda 4. og 7. des.
Losi 1/10 Night Crawler B-N-D + Spectrum DX2.0 fjarstýring, samtals 85.600,-. Tilboðsverð með 30% afslætti kr. 59.920,-. TAKMARKAÐ MAGN VIÐ ERUM HÉR
SMÁBÍLAR.IS RC HOBBY
Bíldshöfða 16 (2. hæð bakhúsi) - 110 Reykjavík - Sími 699 0167 - Opið: Þriðjudaga 18-22, Fimmtudaga 18-22, Laugardaga 12:30-16 - www.smabilar.is
36
viðtal
Helgin 3.-5. desember 2010
Þær Ólína Jóhanna Gísladóttir og Bryndís Björg Einarsdóttir hafa haldið farsælum vinskap eftir að þær kynntust fyrst fyrir tólf árum. Náðu rosalega vel saman frá byrjun og aldrei hafa orðið meiriháttar árekstrar í þeirra vináttu. Þær eru töluvert samrýndar, báðar flugfreyjur, eignuðust börn á sama tíma og hafa stutt mennina sína, Simma og Jóa, með sín verkefni. En nú er komið að þeim að sýna hvað í þeim býr og í gær opnuðu þær verslunina Kastaníu á jarðhæð í turninum við Höfðatorg.
Hugmyndin fæddist í fæðingarorlofinu Við höfðum mikið fyrir því að verða okkur úti um vörur og erum búnar að fara meðal annars til Skandinavíu og Ameríku að skoða úrvalið.
V
ið eignuðumst börnin okkar með sex daga millibili í nóvember í fyrra svo að við vorum mjög samtaka í fæðingarorlofinu. Simmi og Jói voru mikið að vinna á þeim tíma við opnun Hamborgarafabrikkunnar og okkur klæjaði í fingurna að fara að gera eitthvað sjálfar. Þá kviknaði hugmyndin að versluninni og þetta fór allt saman að rúlla,“ segir Bryndís og lítur á Ollu. „Í gríni ræddum við aðeins um að taka yfir þetta rými sem stóð autt á fyrstu hæð í turninum við Höfðatorg, sömu hæð og Hamborgarafabrikkan er á. Svo bauðst okkur það og við slógum til. Þá var bara að finna út hvað við vildum gera með það.“
Hver hlutur einstakur
Hugmyndin fór að þróast og í sameiningu ákváðu þær að selja vandaða fylgihluti. Fundirnir voru ófáir
og símtölin stóðu langt fram á nótt. „Þetta verkefni krefst gríðarlegrar vinnu og skipulagningar og frjótt ímyndunarafl skiptir máli. Við horfum mikið til merkja sem við höfum fallið fyrir og höfum góða reynslu af. Merki sem við höfum meðal annars kynnst gegnum flugfreyjustarfið. Báðar höfum við mikinn áhuga á tísku og fylgjumst töluvert með; ætlum að vera mikið á tánum og búðin mun líklega breytast og þróast eftir kúnnunum,“ segir Bryndís. Verslunin er aðallega ætluð fyrir konur sem eru hrifnar af fallegum aukahlutum; töskum, skarti, klútum, úrum, loðskinnum og fleira. „Vörurnar sem við verðum með eru mjög flottar og við vönduðum valið vel. Skartgripir koma frá íslensku hönnuðunum Made by 3, kortaveski frá sænska hönnuðinum Walk on water, sem er með umhverfisvæna stefnu, og Ed Hardy sem er bandarískur snillingur. Sjúklega flott
hönnun og hver hlutur einstakur þar. Við höfðum mikið fyrir því að verða okkur úti um vörur og erum búnar að fara meðal annars til Skandinavíu og Ameríku að skoða úrvalið. Svo verður Kastanía með sína eigin hönnun. Um leið og hugmyndin að búðinni kviknaði var alltaf pælingin að vera með eitthvað sem við hönnum sjálfar. Við verðum með skott, bæði úr leðri og skinni, svona í anda Luis Witton.
Fyrir konur en líka karla
Þó að verslunin væri alltaf hugsuð fyrir konur erum við einnig með vörur fyrir karlmenn. Triwa-úrin, sem hafa verið gríðarlega vinsæl meðal Hollywood-stjarna, munu verða til sölu fyrir bæði kynin. Einnig verðum við með nærbuxur frá Figo sem henta karlmönnum mjög vel. Spurðu bara Simma og Jóa,“ segja þær hlæjandi „þeir neita að ganga í nærbuxum frá öðrum merkjum síðan þeir prófuðu
þessar.“ Miklar vangaveltur fóru í að velja nafn á verslunina og á endanum fékk hún nafnið Kastanía. „Við pældum mikið í nöfnum og datt fyrst í hug að hafa nafnið eitthvað tengt ávöxtum en áttuðum okkur á því hvað það eru mörg fyrirtæki sem heita slíkum nöfnum. Þá datt okkur í hug að leita í trjáflokkum. Það var eitthvað við hæfi, eitthvað sem vex og dafnar. Í orðabókinni sem við vorum með fundum við kastaníutré og fannst það frábært. Kastanía,“ segir Olla. „ Simmi vill meina að þetta sé í höfuðið á kastaníubrúna hárinu hans og reynir að eigna sér heiðurinn að nafninu. Margir hafa meira að segja óskað honum til hamingju með það,“ bætir Bryndís við. Kolbrún Pálsdóttir kolla@frettatiminn.is
Dramatík á leiksviði lífsins A lvA r A l e i k s i n s – æ v i s Ag A g u n n A r s e y j ó l f s s o n A r
„Alvara leiksins er allt í senn;
dramatísk fjölskyldusaga, leikhús-
aldarspegill,
og leiklistarsaga og þroskasaga listamanns. Alvöru leiksins prýðir flest sem prýða má eina ævisögu. Þar fara saman
frábær frásagnar-
gáfa Gunnars Eyjólfssonar og
afburða ritfærni Árna Bergmann rithöfundar … Bráðskemmtilegur aldarspegill … “ AGn E s Br AG A d ó t t i r / MorGu n Bl A ði ð
„… hefur svo sannarlega frá nógu að segja … dásamlegar lýsingar á samferðamönnum … Þetta er
hádramatísk ævisaga, skemmtileg aflestrar.“ Kol Brú n BE rGÞ ór sd ó t t i r / K i l jA n
Árni BErGmAnn skráði af næmi og stílfimi.
Gunnar Eyjólfsson hefur unnið marga leiksigra og tekist á við erfiðar tilfinningar á sviði. Ævi hans sjálfs hefur þó ekki síður verið átakamikil.
Alvara leiksins er saga af miklum örlögum og sárri lífsreynslu en einnig af ógleymanlegu fólki og ævintýralegu lífi, innanlands sem utan.
38
úttekt
Helgin 3.-5. desember 2010
Þrjú þúsund heimsóknir og þrjú hundruð tilboð á tveimur vikum Fríða Rós Valdimarsdóttir og Kristbjörg Kristjánsdóttir standa á bak við samtökin STERK, sem berjast gegn mansali og vændi. Í viðtali við Eddu Jóhannsdóttur segja þær meðal annars að helsta vinnan við forvarnir beinist að kaupendum og mögulegum kaupendum vændis.
V
ið höfum reynslu af því hér heima að bara með því að skrá sig inn á stefnu mótasíðu berast boð um vændiskaup. Við settum inn á stefnumótasíður auglýsingar frá venjulegum stelpum frá 21 árs og upp úr og þær fengu allar tilboð um greiðslur og boð um gull og græna skóga. Þó auglýstu þær sig bara sem stelpur sem vildu hitta góða stráka og voru að sækjast eftir vináttu og spjalli. Þeim bárust endalaus boð um að vinna við „luxus $ex“ og svo framvegis.“ Svona lýsir Fríða Rós Valdimarsdóttir einni af þeim leiðum sem stúlkur og konur geta flækst inn á og lent í vændi. Hún segir marga freista þess að fá stelpur í vændi. Kristbjörg Kristjánsdóttir útskýrir þá hlið betur og bendir á að karlar stundi það að hvetja stelpur til að fara út í vændi. Þeir bjóðist til að skaffa húsnæði, góða kúnna og lofi því að þær verði ríkar. Ef þær elski kynlíf sé þetta einmitt málið. „Rannsóknir sýna að stelpur og strákar sem fara að heiman á unglingsaldri lenda gjarna í klóm þessara manna,“ segir Kristbjörg. „Þeir hanga þar sem þeir vita að hálf umkomulausir krakkar halda sig, lofa þeim gististað, áfengi, dópi, ökuferðum og bjóðast til að lána þeim pen inga. Það kom til dæmis í ljós í rannsókn sem var gerð um vændi á Íslandi árið 2001 að slíkir karl ar ætlist síðan til að krakkarnir borgi fyrir með því að veita viðkomandi og vinum þeirra kyn lífsþjónustu til að halda gististað sínum. Þetta er kallað neyðarvændi, krakkarnir er komnir í einhvers konar þakkarskuld við viðkomandi. Aldur þessara þolenda færist sífellt neðar.“
Flestum konum líður illa í vændi – hamingjusama hóran er vandfundin
Þær Fríða Rós og Kristbjörg standa á bak við samtökin STERK – gegn mansali. Þær eru báðar menntaðar í mannfræði og kynjafræði og hafa í námi og starfi komið að málefnum baráttunn ar gegn vændi og mansali frá ýmsum hliðum. Markmiðið með samtökunum er að framleiða forvarnarefni til að draga úr eftirspurn eftir mansali og vændi og vekja fólk til umhugsun ar um eðli vændis og vændiskaupa. Mansal og vændi eru nátengd og það má segja að eftirspurn eftir vændi hafi skapað mansal. Fríða Rós vann á síðasta ári skýrslu fyr ir Rauða kross Íslands og Rannsóknarstofu í kvenna- og kynjafræðum sem ber yfirskrift ina Líka á Íslandi, rannsókn á eðli og umfangi mansals. Í formála skýrslunnar segir: „Sögur af mansali um heim allan hafa borist til Íslands en í almennri umræðu er gjarnan litið svo á að fyrir bærið hafi ekki náð fótfestu hér á landi. Má það grandaleysi að líkindum rekja til mannfæðar og landfræðilegrar einangrunar landsins, en um fram allt hefur lítið farið fyrir marvissri fræðslu ætlaðri almenningi um eðli mansals.“ Kristbjörg hefur unnið í athvarfi í Danmörku fyrir konur í vændi og fíkniefnaneyslu. Hún segir að konur sem selji sig á götum úti eigi flestar engan samastað til að stunda vændið og búi jafnvel á götunni og í athvarfinu með allt sitt í einum plastpoka. „Ég var að vinna með konum sem voru margar hverjar stöðugt undir áhrifum fíkniefna og seldu sig til að eiga fyrir næsta skammti. Neyðin er mikil og þær fara út á götu til að komast yfir næsta „fix“. Sumar þessara kvenna höfðu verið í vændi áður en þær urðu fíklar, sumar beittar kynferðislegu ofbeldi í æsku, höfðu aldrei fengið hjálp, þjakaðar af sektarkennd og skömm og tóku fíkniefni til að lina þjáningarnar. Þær leiddust svo í framhaldi af því út í vændi. Þetta voru konur hvaðanæva úr heiminum, sumar fórnarlömb mansals,“ segir Kristbjörg og bendir á að engin ein leið sé inn í vændið, eins og dæmin sem voru rakin hér að ofan sýna.
Fríða Rós Valdimarsdóttir og Kristbjörg Kristjánsdóttir, stofnendur STERK, samtaka gegn mansali. Ljósmynd/Hari
Engin rannsókn verið gerð á umfangi vændis á Íslandi
Það er ekki til neinn dæmigerður vændiskaupandi, ekkert eitt sem einkennir þennan hóp. Þetta eru menn á öllum aldri úr öllum stéttum.
„Umræðan um vændi hefur verið lengi í gangi á Íslandi en það hefur ekki mikið verið gert þótt lögin hafi reyndar breyst,“ segir Fríða Rós. „Okkar hugmynd hjá STERK er að beina kastljósinu að kaupendum vændis, þeim sem viðhalda eftir spurninni og viðhalda markaðnum. Það er ekki til neinn dæmigerður vændiskaupandi, ekkert eitt sem ein kennir þennan hóp. Þetta eru menn á öllum aldri úr öllum stéttum, og eins og komið hefur fram í fjölmiðl um núna eru dæmi um að feður séu að kaupa vændi fyrir syni sína. Það er ekki jákvætt í ljósi þess að rann sóknir sýna að ef vændi er fyrsta kynlífsreynsla ungra stráka eru miklar líkur á að viðkomandi verði háður vændinu og eigi erfiðara með almenn samskipti við konur sem eru ekki í vændi.“
Eftirspurn eftir vændi gríðarleg og brotavilji kaupenda einbeittur Þær segja ekkert mál að nálgast vændi og eftirspurnin sé gríðarleg. „Það eru auglýsingar í blöðum á hverjum degi; tveir nudddálkar, ann ar sem er einfaldlega kynlífsdálkur, hinn hefðbundið nudd. En nudd er það orðalag sem skipuleggjendur vændis komast upp með að nota. Auglýsingar um vændi er að finna á stefnumótasíðum og við gerðum líka tilraun með að setja inn aug lýsingar þar sem boð um vændi var beinlínis gefið í skyn, ólíkt saklausu stúlkunum sem auglýstu eftir góðu strákunum. Í einni var notað orðið kynlífsnudd, í annarri sagðist stúlk an vera ung, sú þriðja sagðist bjóða upp á „high class luxus-þjónustu“. Við fengum sláandi sterk viðbrögð. Á fyrsta klukkutímanum var eitt tilboð sent á hverri mínútu. Mestu viðbrögðin fékk auglýsing þar sem stúlkan átti að vera undir 18 ára, sem sagt barn, en hún fékk 3.000 heim
sóknir á tveimur vikum og rúmlega 300 skilaboð frá mönnum sem vildu kaupa hana. „Getur þú gefið mér einn kvikky í bílnum, má ég koma á leið úr vinnunni og þú sýgur hann á mér, eigum við að panta hótelher bergi?“ og svo framvegis. Þarna kom greinilega fram einbeittur brotavilji mannanna. Og þeir voru greinilega margir hverjir ekki að gera þetta í fyrsta sinn.“ Spurðar hvort þær hefðu ekki tilkynnt lögreglu um þetta sögð ust þær ekki geta leikið það hlutverk ef þær ætluðu að geta stundað rann sóknir. ,,En ef við komumst að því að einhver er í hættu þá gerum við það auðvitað. Við erum þó ekki að elta uppi einstaka menn og konur sem kaupa vændi.“
Mikilvægt að starfsfólk kunni að greina aðstæður
Fríða Rós segir ýmislegt mega betur fara í sambandi við upprætingu man sals á Íslandi. „Það þarf til dæmis að vera til stað ar þjálfað fólk sem sér um þessi mál.
úttekt 39
Helgin 3.-5. desember 2010
Seldi sig með námi í Danmörku
Í
sögum vændiskvennanna tveggja sem hér birtast er nöfnum breytt að beiðni kvennanna. Engin vændiskona, sem blaðið náði sambandi við, vildi koma í viðtal undir nafni og mynd og fæstar vildu tjá sig yfirleitt. Sigrún er tæplega þrítug og er að ljúka mastersnámi við Háskóla Íslands. Hún var í þrjú ár við nám í Danmörku, frá 24 ára aldri til 27 ára. „Ég var á námslánum og alltaf blönk. Ég hafði heyrt að danskar skólasystur mínar væru sumar í vændi til að drýgja tekjurnar, þær hefðu meira að segja mjög mikið milli handanna. Ég spurðist einfaldlega fyrir og var bent á eina sem ég kannaðist við. Hún sagðist auglýsa á svokallaðri stefnumótalínu og alltaf hitta viðskiptavini sína á hóteli úti í bæ.
Var á taugum fyrstu skiptin
Mér hraus hálfpartinn hugur við þessu en auglýsti á sama stað. Menn gáfu upplýsingar um sjálfa sig og símanúmer sem ég gat hringt í. Ég var á taugum fyrstu skiptin en reyndi að velja úr menn sem mér leist þokkalega á og var heppin. Það kom aldrei neitt upp á, ég var aldrei beitt ofbeldi eða pínd til að gera eitthvað sem ég vildi ekki. Það voru mikið sömu mennirnir sem leituðu til mín.
„Myndi aldrei þora að segja sambýlismanninum frá“
Hrædd við litla Ísland
Ég hafði fínar tekjur af þessu og réttlætti mig með því að þetta gerðu svo margar stelpur, það væri ekkert við þetta að athuga. Innst inni leið mér samt eins og ég væri óhrein og var alltaf hrædd um að hitta viðskiptavin óvænt við óheppilegar aðstæður. Það hvarflaði einhvern veginn ekki að mér að halda þessu áfram eftir að ég kom heim. Bæði var ég á einhvern hátt ósátt við sjálfa mig og hrædd við litla Ísland, hér þekkja allir alla og svona er ekki hægt að halda leyndu.
Reyni að gleyma þessu tímabili
Ég er í sambúð í dag en sambýlismaður minn veit ekki af vændinu úti og ég myndi aldrei þora að segja honum frá því. Ég er hrædd um að hann fengi ógeð á mér og verð því að lifa með þessu. Stundum finnst mér ég þurfa hjálp, einhvern til að tala við, en ég veit ekki hvert ég ætti að leita. Það er ekki eins og ég hafi verið beitt ofbeldi, ég vildi þetta sjálf. Ég ræð samt stelpum eindregið frá að gera þetta, þessi heimur er orðinn miklu harðari núna, hann harðnar með hverju árinu. Það er líka erfitt að halda sjálfsvirðingunni eftir á, ég reyni bara eins og ég get að gleyma þessu tímabili.“
Einstaklingi í mansali er ekki hægt að bjóða sömu þjónustu og einstaklingi með beinbrot. Það er ekki hægt að senda þolanda mansals heim heldur þarf viðkomandi að vera í stöðugri öryggisgæslu því líf hans er í flestum tilfellum í raunverulegri hættu. Það getur oft verið erfitt þar sem einstaklingurinn er mjög hræddur. Það starfsfólk stofnana og samtaka sem fær þessa einstaklinga til sín kann ekki endilega að greina aðstæðurn-
ar, sem er einmitt svo mikilvægt. Þetta hefur þó breyst til batnaðar síðan skýrslan kom út fyrir rúmu ári og ef við höldum vel á spöðunum verður Ísland mjög óákjósanlegt land fyrir kynlífsþrælkun.“ Fríða og Kristbjörg segja mikla þöggun ríkjandi um vændi og mansal. „Það eru til konur sem segjast vilja vera í vændi og fullyrða að þeim líki það vel. Þá er það gott og blessað. Þetta er hins vegar bara ein hliðin á teningnum. Vændið virkar oft auðvelt til að byrja með. Svo kemur að því að einhver kúnninn fer yfir mörk kon-
unnar og hún er látin gera eitthvað sem hún er ekki viss um að hún vilji eða hún hreinlega frýs og óttast að ef hún mótmæli þá bregðist kaupandinn illa við. Vændiskaupendur gera flestir þá kröfu að þegar þeir hafa greitt eigi þeir að fá þá þjónustu sem þeim líkar best og mörgum er alveg sama um hvað konunni finnst gaman eða gott.“
Vændiskonan leikur alltaf þá týpu sem kúnninn vill sjá
„Það er mikilvægt að skoða vændi og mansal og tengslin þar á milli. Sá sem kaupir vændi getur í raun-
inni aldrei vitað hvort hann kaupir af konu sem selur sig af fúsum og frjálsum vilja eða ekki. Konan leikur alltaf þá týpu sem kaupandinn vill sjá. Rannsóknir sýna að 60-90% kvenna í vændi verða fyrir ofbeldi af hendi kúnna,“ segir Kristjbörg og heldur áfram: „Það gerist líka að konur sem hafa náð að hætta í vændi fara út í það aftur vegna þess að viðhorf samfélagsins til þeirra er svo fordómafullt. Þær geta hreinlega ekki snúið til baka. Það þætti fáum ásættanlegt að sonur þeirra giftist fyrrverandi vændiskonu eða að fyrrverandi
vændiskona fengi starfið sem þeir sóttu um. Það er staðreynd að það er litið mjög niður á þessar konur.“ Kristbjörg og Fríða Rós segjast vilja undirstrika að mansal sé afleiðing vændis og beinlínis til að svara umfram eftirspurn. „Dönsk rannsókn sýnir að 80% þeirra sem kaupa vændi gera það af því að þeim finnst þeir þurfa að prófa það. Vændið er í boði og þeir eru forvitnir. Þannig að fikt og forvitni ákveðins hóps karlmanna viðheldur vændismarkaðnum og þar með mansali líka.“ Framhald á næstu síðu
Auglýsing á einkamal.is vatt upp á sig
Þ
óra er rúmlega fertug, fráskilin, í góðu hlutastarfi hjá einkafyrirtæki. Hún á einn uppkominn son sem er farinn að heiman. Þóru líkar vel í vinnunni þótt hún sé ekki sérlega hátt launuð. „Ég hef alltaf litið niður á vændiskonur og gat aldrei skilið hvernig þær gátu hugsað sér alls konar ömurlega menn. Ég var ekkert að hugsa um aðstæður vændiskvenna, eins og að sumar væru dópistar og neyddust til að selja sig til að eiga fyrir næsta skammti. Ég er í matarklúbbi með fjórum vinkonum mínum og einhvern tíma barst það
í tal að við þessar einhleypu í klúbbnum værum oft á djamminu og enduðum með hinum og þessum körlum á eftir. Við vorum eitthvað að grínast með að eiginlega væri betra að selja sig, maður fengi þá eitthvað fyrir sinn snúð.
Þarf einn eða tvo tvöfalda
Þetta sat í mér lengi á eftir og mér tókst að sannfæra mig um að ég gæti alveg eins gert það fyrir peninga eins og frítt. Ég fór inn á einkamal. is fyrir rúmu ári og auglýsti þar, aðeins undir rós en samt þannig að það gat skilist sem kynlíf í boði gegn gjaldi. Ég fékk ótrúleg viðbrögð og þetta vatt upp á sig. Ég tek
á móti mönnum heima hjá mér. Ég bý á jarðhæð með sér inngangi og veit ekki hvort aðrir íbúar taka eftir einhverju óvenjulegu. Ég þarf alltaf að fá mér einn eða tvo tvöfalda áður en ég tek á móti viðskiptavini og róa mig niður með áfengi á eftir. Ég hef ekki sagt neinum frá þessu og er eiginlega full sjálfsfyrirlitningar, en tekst oftast að brynja mig alls konar afsökunum. Stundum langar mig að hætta og ég er alltaf hrædd um að hitta kúnna einhvers staðar innan um annað fólk eða að það komist upp um mig. En jafnframt er ég háð tekjunum sem ég hef af þessu, maður er fljótur að tileinka sér fínni
lífsstíl. Ég get samt ekki sagt að ég berist neitt á og held að vinkonur mínar gruni ekkert. Ég hef líka áhyggjur af áfengisneyslunni, hún hefur aukist upp á síðkastið.
Ungir strákar vilja prófa eldri konur
Mér finnst ég þurfa að deyfa mig og er alltaf hrædd um að upp um mig komist. Til dæmis má ég ekki til þess hugsa að sonur minn komist að þessu. Maður er aldrei öruggur, ég er orðin hrædd og tortryggin við fólk og alltaf hrædd um að tala af mér þegar ég er í glasi. Mikið af mínum viðskiptavinum eru giftir menn í góðum efnum
„Það er þó nokkuð um að mjög ungir strákar, allt niður í átján ára, vilji prófa eldri konur og þá verð ég alltaf hrædd um að þeir þekki eða kannist við son minn. Ég veit ekki hversu lengi ég get haldið þessu áfram en ég veit ekki heldur hvernig ég á að hætta.“
sem segja ekkert kynlíf í boði heima. Ég veit ekkert hvort það er satt enda skiptir það ekki máli. Ég hef fengið alls konar viðskiptavini, á öllum aldri og úr öllum stéttum, en ég reyni að velja úr. Ég hef aldrei lent í neinu „óeðlilegu“, tek ekki í mál BDSM eða neitt í þá áttina. Það er þó nokkuð um að mjög ungir strákar, allt niður í átján ára, vilji prófa eldri konur og þá verð ég alltaf hrædd um að þeir þekki eða kannist við son minn. Ég veit ekki hversu lengi ég get haldið þessu áfram, en ég veit ekki heldur hvernig ég á að hætta.“
40
úttekt
Helgin 3.-5. desember 2010
Mikil harka er í klíkum tengdum dópi og vændi hér á landi
B Goðsagnakenndar hugmyndir en ekki staðfestar rannsóknir Þær segjast fagna allri umræðu um mansal og vændi. „Gallinn við umræðuna er þó oft sá að hún byggist á goðsagnakenndum hugmyndum um flokk af hamingjusömum konum í vændi, en ekki staðfestum rannsóknum. Karlmenn hafa þörf fyrir að trúa því að vændiskonur séu hamingjusamar til að réttlæta kaupin. Forsendan fyrir því að hægt sé að græða á vændi er sú að vændiskonan virki glöð og hamingjusöm. Við vitum þó lítið um umfang vændiskaupa á Íslandi þar sem þau hafa lítið verið rannsökuð hingað til, fyrir utan rannsókn sem var gerð árið 1991. Þar kemur fram að 16% karla 16 til 60 ára höfðu keypt sér vændi. Það má ætla að hlutfallið sé hærra núna, til dæmis var nánast engin með internetið á þessum tíma.“ Samtökin STERK ætla að einbeita sér að forvörnum. „Markmiðið er að draga úr eftirspurninni, fræða strákana okkar svo að þeir geti verið upplýstari um raunverulegt eðli vændis. Yfir 90% vændiskaupenda eru karlar. Þegar tekið er með í reikninginn að margir kaupendur vændis gera það á einhverju „flippi“, hlýtur það að benda til þess að mikil fáfræði sé í gangi meðal ungra drengja um hvað vændi raunverulega sé og hvað það geti verið. Við erum nú að vinna að forvarnafræðslu og stefnum að því að fara með hana inn í almenna kennslu í grunn- og menntaskólum. Þá þarf að þrýsta á um það við stjórnvöld að gerðar verði rannsóknir á umfangi vændiskaupa á Íslandi, viðhorfum til vændis, og bregðast svo við með aðgerðum. Í nágrannalöndunum hafa verið gerðar rannsóknir á kaupendum vændis undanfarin tuttugu ár á meðan alltof fáar rannsóknir hefur verið gerðar á Íslandi. Það er löngu tímabært að taka markvisst á þessum málum og koma í veg fyrir að hér blómstri mansal og vændi vegna úrræða- og framkvæmdaleysis.“ Edda Jóhannsdóttir ritstjorn@frettatiminn.is
jörg Guðrún Gísladóttir og Anna Þóra Kristinsdóttir hjá Stígamótum eru nýkomnar frá Danmörku þar sem þær kynntu sér úrræði Dana til hjálpar konum út úr vændi og mansali. Eins kynntu þær sér hvernig best er að nálgast konur í kvennafangelsum, sem margar hafa verið kynferðislega misnotaðar og stundað vændi. „Við heimsóttum marga staði í Kaupmannahöfn sem koma að þessum málum, bæði grasrótarsamtök og samtök á vegum ríkisins,“ segir Björg. „Danir eru framarlega hvað varðar úrræði fyrir konur í vændi, bæði danskar konur og erlendar, hvort sem þær tengjast mansali eða ekki.“ Björg segir að mansalsteymi sé starfandi hér, en Danir séu að gera marga áhugaverða hluti, meðal annars hafi þeir verið mjög öflugir í fræðslu fyrir fagfólk sem kemur að þessum málum, sem oft eru sérlega viðkvæm og vandmeðfarin.
Athvarf fyrir konur tengdar mansali og vændi
Björg og Anna Þóra segja mörg úrræði Dananna geta nýst á Íslandi, meðal annars vanti athvarf fyrir vændiskonur hér á landi. Flestar vændiskvenna sem leita til Stígamóta séu íslenskar, þær séu á öllum aldri með alls kyns bakgrunn. „Við vitum í rauninni ekki hversu margar erlendar konur eru hér í vændi eða hafa verið seldar hingað mansali,“ segir Anna Þóra. „Það vantar upplýsingar um þessi mál. Okkar tilfinning gagnvart íslensku konunum er sú að oft stundi þær vændi út úr neyð. Þetta eru skjótfengnir peningar en þær hugsa ekki út í skaðann sem þær geta orðið fyrir. Það er lítið sem ekkert talað um þennan skaða en hann er meðal þess sem við kynntum okkur úti. Skaðinn getur birst á eftirfarandi hátt: Í fyrsta lagi er það hinn líkamlegi skaði, mikil hætta er á kynsjúkdómum og HIV-smiti og konurnar finna oft fyrir mikilli ertingu í leggöngum og legi. Síðan er sálræni skaðinn. Eftir ákveðinn tíma í vændi getur konan farið að fyrir depurð og þunglyndi og á því stigi byrjar hún oft að deyfa sig, nota fíkniefni, áfengi eða lyf til að halda áfram. Svo er það félagslegi skaðinn, en fordómar í samfélaginu gagnvart vændiskonum eru miklir. Þeir fordómar renna ekki stoðum undir hugmyndina um hina hamingjusömu vændiskonu. Hvaða karlmaður vill vita að konan hans hafi verið í vændi.“
Flókið að lifa tvöföldu lífi
Björg segir að þegar vændiskonan fari að upplifa fordómana í samfélaginu geti hún farið að finna fyrir sjálfshatri og fordómum gagnvart sjálfri sér. „Þetta tvöfalda líf, sem vændiskonur lifa, fer illa með þær. Það er mjög flókið að lifa tvöföldu lífi. Sumar kvennanna eiga jafnvel mann og börn og
Björg G. Gísladóttir og Anna Þóra Kristinsdóttir. Ljósmynd/Hari
Eftir ákveðinn tíma í vændi getur konan farið að finna fyrir mikilli depurð og þunglyndi og til að geta haldið áfram getur hún farið að deyfa sig og nota til þess fíkniefni, áfengi eða lyf.
ef konan verður svo fyrir ofbeldi af hendi kúnnans á hún erfiðara með að leita sér hjálpar út af feluleiknum. Konan á því erfiðara með að fá þann stuðning sem hún þarf á að halda. Þessum staðreyndum er ekki haldið á lofti. Þá eru konur sem hafa hætt í vændi oft hræddar við að fara inn í ástarsambönd af ótta við að upp um þær komist og enginn maður vilji þær. Fordómarnir eru svo miklir.“
Margar birtingarmyndir vændis
Björg og Anna Þóra segja að vændi hér á landi sé margbreytilegt eins og í nágrannalöndunum. „Í Danmörku er hægt að nálgast vændi á nuddstofum, gegnum auglýsingar í blöðum og á netinu. Við vitum ekki alveg hvernig þessum málum er háttað hér á landi og það er þörf á að skoða það. Við lítum á vændi sem einn anga af afleiðingum kynferðisofbeldis því margir sem leiðast út í vændi eiga sögu um kynferðisofbeldi. Draumur Stígamóta er að opna athvarf fyrir konur, innlendar sem erlendar, sem vilja losna úr vændinu. Við viljum líka skoða kvennafangelsin og fara með aðstoð þangað. Við stefnum að því að fara af stað með sjálfshjálparhóp eftir áramót fyrir konur sem hafa verið eða eru að stunda vændi og vilja losna út úr því. Sem fyrr segir hefur enginn hugmynd um hversu útbreitt eða algengt mansal er á Íslandi en margar konur eru í þeim að-
Frábært verð í hádeginu alla virka daga frá 11.30-14.00 Hádegisseðill Súpa og kjötréttur dagSinS
kr.
1.795
Súpa og fiSkréttur dagSinS
kr.
1.695
Súpa og hamborgari dagSinS kr. 1.395 Súpa og SalatdiSkur dagSinS kaffi eða te fylgir með
Aðalstræti 2 | 101 Reykjavík | Sími: 517 4300 | www.geysirbistrobar.is
kr.
1.395
stæðum í Danmörku. Aðspurðar hvort þær konur séu verr settar en þær dönsku, segja Björg og Anna Þóra afleiðingarnar alltaf svipaðar. Hins vegar séu mansalskonur oft í verri stöðu vegna tungumálaerfiðleika og menningarmunar. Konurnar sem seldar eru mansali koma hvaðanæva að, frá Asíu, Afríku og fyrrum austantjaldslöndunum. „Við hittum eina í Danmörku sem hafði verið seld í vændi sex ára gömul. Hún var frá Asíu.“
Aðgerða er þörf
Björg hefur starfað hjá Stígamótum í mörg ár og segist finna fyrir örum breytingum á síðustu árum. „Við finnum að undirheimarnir eru miklu harðari og vitum að hér eru klíkur tengdar dópi og vændi þar sem ríkir mikil harka. Það er hægt að taka sem dæmi tvær kvikmyndir, Pretty Woman og Lilja4Ever. Hvor þeirra skyldi sýna raunveruleikann? Nú erum við að vinna úr öllum þeim upplýsingum sem við fengum úti. Svo er spurning hvað við gerum í framhaldi af því. Við teljum að forvarnir séu áhrifaríkar og við þurfum að ná til kaupenda vændis. Fólk talar oft um nektardans og vændi sem sjálfsagðan hlut, en ef það er spurt hvort það væri sátt við að sjá dætur sínar, systur eða mæður í þessum aðstæðum kveður við annan tón. Þótt við höfum ekki nákvæmar tölur um umfang vændis þá er aðgerða þörf.“
42
getraunir
Helgin 3.-5. desember 2010
Tökum bara Paul einn
Bjartmar og Gylfi … uss … þetta verður eitthvað rosalegt“
Enn meiri Popppunktur – íslenska tónlistarspilið er glænýtt borðspil sem byggist á spurningaþættinum Popppunkti. Í tilefni af því að spilið er komið í búðir fékk Fréttatíminn tvö pör til að prufukeyra það. Glamúrskvísan Tobba Marinós og Karl Sigurðsson, Baggalútur og Besta flokks-borgarfulltrúi, eru kærustupar og kepptu á móti Gunnu Dís og Andra Frey, sem eru útvarpspar og sjá um þáttinn Virkir morgnar á Rás 2. Keppnin var æsispennandi. Andri Freyr.
H
öfundur spurninga, Dr. Gunni, var mættur til að halda utan um keppnina. Eins og í fyrra Popppunkts-spilinu, sem kom út 2004 og hefur verið ófáanlegt lengi, velja keppendur „peð“ úr hópi íslenskra poppara. Andri Freyr velur að sjálfsögðu Bjartmar fyrir sig og Gunnu Dís enda er hann einn aðalmaðurinn í aðdáendaklúbbi Bjartmars. Tobba og Kalli eru helst á því að keppa sem Haffi Haff, en koma þá auga á Gylfa Ægisson og velja hann umsvifalaust. „Bjartmar og Gylfi … uss … þetta verður eitthvað rosalegt,“ segja keppendur og súpa hveljur.
Gunna Dís.
Pabbi Lay Low
Bjartmar fer úr bílskúrnum, byrjunarreitnum, og á hraðaspurningareit. Bjartmar fær 30 sekúndur (Gylfi stjórnar stundaglasinu) til að svara eins mörgum spurningum og hann getur. Hann stendur sig mjög vel, fær fimm rétta og færist því fram um fimm reiti. Meðal annars veit Gunna Dís að pabbi Lay Low er frá Srí Lanka og Andri veit að Doolittle er plata með The Pixies. Tobba kemur líka sterk inn og svarar því að Tatu hafi keppt fyrir Rússa í Eurovision 2003. Hún átti náttúrlega ekkert að svara og afsakar sig í bak og fyrir. „Takk fyrir að hjálpa okkur, Tobba!“ segir Gunna Dís. Nú fá Tobba og Kalli tækifæri í hraðaspurningunum. Þeim gengur ljómandi vel, fá fjögur stig, meðal annars fyrir að vita að Spilverk þjóðanna gerði Á bleikum náttkjólum með Megasi og að A-ha er norsk hljómsveit. Tobba, sem viðurkennir að hún sé rosalega tapsár, er þó strax farin að kvarta yfir því að það sé ekki spurt nógu mikið um Lady GaGa.
Karl Sigurðsson.
Einfætta konan
Tobba Marinós.
Fimm tegundir af spjöldum eru í nýja Popppunkts-spilinu; hraða-, bjöllu-, valflokka- og vísbendingaspurningar, auk Popphjólsins. Bjartmar er kominn á valflokkareit og fær spjald þar sem velja má á milli flokkanna „Ísland 1985“ og „Paul
Tobba og Karl „Þú ert svo gamall, elskan mín. Ég var nú bara eins árs 1985.“
McCartney“. Kalli er óánægður með að hafa ekki fengið þetta spjald. „Sko, þarna eru tveir flokkar sem ég hefði alveg verið til í að fá. Ég var á mínum sokkabandsárum 1985,“ segir hann. „Þú ert svo gamall, elskan mín,“ segir Tobba. „Ég var nú bara eins árs 1985.“ „Og ennþá að kúka á þig,“ botnar kærastinn. Andri vill spila varlega. „Tökum bara Paul einn,“ segir hann skjálfandi röddu. „Hvað heita konurnar tvær sem Paul hefur verið giftur, fornöfnin duga,“ spyr Doktorinn. „Það var náttúrlega Linda og svo var það þarna einfætta … Þú átt að vita þetta, Gunna Dís,“ segir Andri Freyr og blínir á samstarfskonu sína. „Ég veit þetta alveg, ég bara man það ekki,“ segir Gunna Dís reiðilega. Tobba hlær því að hún veit svarið. Bjartmar engist um í smá tíma og gefst loks upp og Gylfi Ægisson stelur stigi fyrir nafnið á „einfættu konunni“ – Heather Mills. „Já, auðvitað!“ segir Gunna og bölvar.
Túbulargag
Leikurinn heldur áfram og jafnt er á með liðunum. Bjartmar og Gylfi skiptast á um að vera með forustu. „Það er skrítið að vera að spila þetta án þess að vera að drekka bjór,“ segir Andri Freyr sem segist kunna gamla spilið utan að. Hann lætur skýrleikann þó ekkert trufla sig og gefur það svar að hljómsveitin Chicago hafi komið frá Manchester. „Ó, kom Chicago frá Chicago?“ segir hann þegar svarið liggur fyrir. „Ég er þá að rugla þessu saman við hljómsveitina America sem kom frá Englandi.“ Gylfi Ægisson lendir á Popphjólinu og þarf að snúa litlu popphjóli sem fylgir spilinu. Þar eru sex möguleikar; martröð (erfið spurning), snuð (auðveld spurning), bransinn (allt getur gerst), semja lag (gefið er upp nafn á lagi), poppstjarnan (leika þarf poppstjörnu) og poppruglið, sem Gylfi lendir á. Nú þurfa Kalli og Tobba að svara því hvaða íslenska hljómsveit er á bak við þetta stafarugl:
Andri Freyr og Gunna Dís „Það er skrítið að vera að spila þetta án þess að vera að drekka bjór.“
TÚBULARGAG Svo stálheppin eru þau að svarið er Baggalútur, staðreynd sem Andri Freyr er ekki ánægður með og kvartar mikið yfir. „Þetta er svindl! Þetta er svindl!“ „Svona svona, við fengum nú bara eitt stig fyrir þetta,“ mótmælir Kalli.
Algjör snilld
Útvarpsfólkið er mun stressaðra enda heiður þess sem ríkisstarfsmenn í tónlistarþekkingu í veði. Það er því þungu fargi af þeim létt þegar þau vinna að lokum eftir mikla baráttu. Bjartmar sigrar sem sagt Gylfa Ægisson. „Ég er ekkert smá ánægður með að vinna því ég svaf ekkert í nótt út af þessu. Það hefði verið alveg ömurlegt að tapa,“ segir Andri. „Ég skrifa þetta ekki á það að við séum ekki nógu klár heldur vorum við bara óheppin með spurningar, lentum til dæmis nokkrum sinnum á martröð,“ segir Tobba afsakandi. „Við vorum líka dálítið rykug eftir partíhald helgarinnar.“ (Leikurinn fór fram á mánudegi.) „Þetta var samt snautlegt tap,“ viðurkennir Kalli. „Ég hefði sagt af mér sem fjölmiðlamaður ef ég hefði ekki unnið. Þetta var því algjör snilld,“ segir Andri Freyr og gefur Gunnu Dís háa fimmu.
MÁLVERKA
UPPBOÐ Miðvikudaginn 8. desember | kl. 18.30
Miðvikudaginn 8. desember næstkomandi fer fram málverkauppboð í Gásum. Forsýning á verkum verður helgina 4.-5. desember í sýningarsal Gása, Ármúla 38, kl. 10-16. Á uppboðinu verða verk eftir Kjarval, Kristján Davíðsson, Pétur Gaut, Nínu Tryggvadóttur, Svavar Guðnason, Tolla, Tryggva Ólafsson, Þorvald Skúlason o.fl. sverkin Uppboð ða á k s má o gasar.is
Tryggvi Ólafsson Kyrra
Verið velkomin. Ármúli 38 | 568 5150 | gasar.is
þú finnur jólagjöfina í miÐborginni
01
02
Silki náttkjóll
Lady Avenue verð 12.100
LífStykkjabúðin
Verð frá 2.900
SigUrgboginn
rosendahl úr Einstök úr í hönnun og einfaldleika. Hönnuð af Flemming Bo Hansen.
Verð frá 22.900
Michelsen úrsmiðir Laugavegi 15 Sími: 511 1900 www.sviss.is
Hexagona töskur Verð 8.900
arne jacobsen úr Frægar veggklukkur Arne Jacobsen endurskapaðar sem armbandsúr.
Brjóstahaldari verð 12.100 Nærbuxur verð 7.900
07
töskuskraut Verð frá 2.900
Verð frá 59.900
Michelsen úrsmiðir Laugavegi 15 Sími: 511 1900 www.sviss.is
georg jensen - Daisy Daisy hálsmen, eyrnalokkar og hringar í úrvali. Gullhúðað og emelerað silfur.
16. Des 10:00 - 22:00 17. Des 10:00 - 22:00 18. Des 10:00 - 22:00
19. Des 12:00 - 18:00 20. Des 10:00 - 22:00 21. Des 10:00 - 22:00
Lady Avenue verð 9.500
Laugavegi 82 Sími: 551 4473
08
blússa frá Verse Stærðir 36-44 Verð 15.900
SigUrgboginn
Laugavegi 82 Sími: 561 1330 www.sigurboginn.is
11
flónel náttföt
LífStykkjabúðin
SigUrgboginn
Laugavegi 82 Sími: 561 1330 www.sigurboginn.is
12
georg jensen
Verð frá 14.900
Endless Love hálsmenið er hannað af Lena Bergström. Er fáanlegt í takmörkuðu upplagi í eitt ár.
Michelsen úrsmiðir
Michelsen úrsmiðir
Laugavegi 15 Sími: 511 1900 www.sviss.is
Opnunartími verslana í desember 2010 10. Des 10:00 - 22:00 11. Des 10:00 - 22:00 12. Des 12:00 - 18:00
04
Laugavegi 82 Sími: 551 4473
Laugavegi 82 Sími: 561 1330 www.sigurboginn.is
10
Undirföt frá Chantelle
h af ugmy jó l n ag dir jö f um
LífStykkjabúðin
SigUrgboginn
Laugavegi 82 Sími: 561 1330 www.sigurboginn.is
09
03
Laugavegi 82 Sími: 551 4473
06
Hálsfestar
Brjóstahaldari verð 11.300 Nærbuxur verð 6.900
LífStykkjabúðin
Laugavegi 82 Sími: 551 4473
05
Undirföt frá Chantelle
54
22. Des 10:00 - 22:00 23. Des 10:00 - 23:00 24. Des 10:00 - 12:00
Verð 28.900
Laugavegi 15 Sími: 511 1900 www.sviss.is
Njóttu aðveNtuNNar í miðborgiNNi okkar
Jólin 2010 – Bráðum koma blessuð jólin ...
13 Flott fyrir jólin Nýr ilmur frá Gucci – Gucci Guilty Eau de Toilette 30ml verð 9.600 Eau de Toilette 50ml verð 11.995 Töskuspray 60ml verð 12.580 Body Lotion 200ml Verð 7.340 Shower Gel 200ml. Verð 6.290
Fæst í sigurboganum
14
Dior jól
Flott gloss í rauðu boxi. Verð 6.720
15
sigurgBoginn
godiva
Gems 20stk verð 1.990 Dark 30stk verð 6.500
19
Verð 6.000
Dún og fiður
Laugavegi 86 Sími: 511 2003 www.dunogfidur.is
Amatller
70% dökkt. Verð 580 70% dökk súkkulaðilauf. Verð 650
Bellora handklæði Verð frá 2.300 - 6.200
Dún og fiður
Laugavegi 86 Sími: 511 2003 www.dunogfidur.is
Herrailmvatn 50ml. Verð 9.975
17
20
Konfekt frá Hafliða
Trékassi 36 molar. Verð 49.990 62% dökkt heslihnetu súkkulaði. Verð 895
21
Jakki úr þæfðri íslenskri ull. Verð 29.800
gust
Bankastræti 11 Sími: 561 1330 www.gust.is
vetrarbörn
Humbugs karamellur. Verð 990 Súkkulaðibitakökur. Verð 2.590
vínBerið
Laugavegi 43 Sími: 551 2475
Jakkapeysa
The One Gentleman 30ml. Nýr ilmur frá D&G. Verð 7.220 Laugavegi 82 Sími: 561 1330 www.sigurboginn.is
vínBerið
24
Dolce & gabbana sigurgBoginn
Laugavegi 82 Sími: 561 1330 www.sigurboginn.is
Laugavegi 43 Sími: 551 2475
23
shiseido Zen sigurgBoginn
vínBerið
Laugavegi 43 Sími: 551 2475
Dúnsokkar
16
Laugavegi 82 Sími: 561 1330 www.sigurboginn.is
vínBerið
22
Eau Sensulle 50 ml. Nýr ilmur frá Dior. Verð 8.820
sigurgBoginn
Laugavegi 82 Sími: 561 1330 www.sigurboginn.is
18
Dior Hypnotic Poison
Laugavegi 43 Sími: 551 2475
25
ullarpeysa
Ullarpeysa með satínborða. Verð 23.800
gust
Bankastræti 11 Sími: 561 1330 www.gust.is
Jólin 2010 – Hann arkar um sveit og arkar í borg ...
Guilty
26
27
Algae & mineral gjafaaskja
Body lotion 200ml – Shower gel 30ml Body scrub 30ml – þvottastykki. Verð 4.500
BláA lónið verslun
skinnvesti Verð 64.900
Laugavegi 15 Sími: 420 8849 www.blaalonid.is
29
Boutique BellA
lúxus sængur
100% hvítur gæsadúnn. Ver úr bómullarsatín. Margar stærðir. Verð frá 11.900
33
Skór frá Philosophy Blue Original. Verð 9.990 Sjal verð 5.900
stíll
Laugavegi 58 Sími: 551 4884 www.stillfashion.is
30
Handklæði
3 stærðir og 10 litir. Verð frá 490
Pallíettukjóll
Philosophy Blues Original. Litir: Silfur og svart. Verð 31.990
stíll
Laugavegi 58 Sími: 551 4884 www.stillfashion.is
Verð 18.900
31
34
Marc Jacobs splash Ilmvatn 300ml. Verð 13.900
Boutique BellA
Skólavörðustíg 8 Sími: 551 5215 www.bbella.is
Skólavörðustíg 8 Sími: 551 5215 www.bbella.is
Gæða sængurverasett Til í mörgum litum og stærðum. Verð frá 5.900
FAtABúðin
Skólavörðustíg 21a Sími: 551 4050
36
Kasmír- og silkiklútur Boutique BellA
FAtABúðin
Skólavörðustíg 21a Sími: 551 4050
Jólaskór
Falleg leður- og silfurarmbönd í miklu úrvali. Verð frá 14.900 Skólavörðustíg 8 Sími: 551 5215 www.bbella.is
FAtABúðin
35
BeChristensen
Boutique BellA
Skólavörðustíg 8 Sími: 551 5215 www.bbella.is
32
Anti aging day cream 50ml – Anti aging night cream 15ml Face exfoliater 15ml – hárband. Verð 10.900
BláA lónið verslun
Laugavegi 15 Sími: 420 8849 www.blaalonid.is
28
Anti Aging gjafaaskja
Skólavörðustíg 21a Sími: 551 4050
37
Jólakjóll
Philosophy Blues Original. Stærðir 33-44. Verð 22.990
stíll
Laugavegi 58 Sími: 551 4884 www.stillfashion.is
38
Peysa frá oui
Stærðir 36-44. Verð 21.990
stíll
Laugavegi 58 Sími: 551 4884 www.stillfashion.is
Jólin 2010 – Gefðu mér einhvað glingur góði jólasveinn í nótt ...
39
Spagettimælir
Noooodle hitaplatti og spagettimælir. Verð 3.950
40
kokka
kogga
Jólakerti og sérvéttur Íslensk hönnun. Kerti verð 1.870 Servíettur verð 790
48
Eftir Daníel Þ. Magnússon. Verð 23.900
Skartgripatré
Íslensk hönnun. Fæst í svörtu, hvítu og úr við. Verð 7.150
52
Aðalstræti 10 Sími: 517 7797 www.kraum.is
Ábyrgðarmaður: Tómas Bolli Hafþórsson
klukka
Eftir Ólaf Þórðarson. Verð 19.000
kraum
Aðalstræti 10 Sími: 517 7797 www.kraum.is
Hönnun og útlit: Tómas Bolli Hafþórsson
42
Flöskur
Stóra hjólið
Big Hour Wheel Clock. Fæst í svörtu og hvítu. Verð 18.600
46
Eftir Birgi og Kristbjörgu. Verð 8.500
kraum
Aðalstræti 10 Sími: 517 7797 www.kraum.is
Verð 7.800
Vesturgötu 5 Sími: 552 6036 www.kogga.is
50
Half Pint
Half Pint rjómakanna. Verð 3.600
minJa
Skólavörðustíg 12 Sími: 578 6090
Sauðabindi
Þúfa
kogga
minJa
53
Broddgölturinn Kasimir fæst í mörgum litum. Verð 2.450 Laugavegi 47 Sími: 562 0808 www.kokka.is
Vesturgötu 5 Sími: 552 6036 www.kogga.is
49
ostarifjárn kokka
kogga
Skólavörðustíg 12 Sími: 578 6090
kraum
Útgáfa: g2media © 2010
45
minJa
Skólavörðustíg 12 Sími: 578 6090
Hnífastandur
Verð 3.900
Sker þykkt og þunnt. Verð 9.900
Laugavegi 47 Sími: 562 0808 www.kokka.is
Vesturgötu 5 Sími: 552 6036 www.kogga.is
minJa
51
„Egg snjófuglsins”
microplane V-skerinn kokka
kogga
Vesturgötu 5 Sími: 552 6036 www.kogga.is
47
41
Laugavegi 47 Sími: 562 0808 www.kokka.is
44
mosi
Kastehelmi 31.5cm. Verð 8.900
kokka
Laugavegi 47 Sími: 562 0808 www.kokka.is
43
iittala tertudiskur
Skólavörðustíg 12 Sími: 578 6090
54
Silfurhálsfesti
Eftir Orra Finnbogason. Verð 25.000
kraum
Aðalstræti 10 Sími: 517 7797 www.kraum.is
fótbolti 47
Helgin 3.-5. desember 2010 Fótbolti Þr autaganga Chelsea
í r á t fi Kaf askapi jól
Í fjarveru Michaels Essien og John Terry hefur Chelsea fengið eitt stig og markatalan er 1-5.
Eftir frábæra byrjun hefur Chelsea heldur betur fatast flugið í ensku úrvalsdeildinni. Liðið hefur ekki unnið í síðustu þremur leikjum og aðeins fengið fjögur stig af fimmtán mögulegum í síðustu fimm leikjum. Aðalástæða lélegs gengis að undanförnu skrifast á meiðsli lykilmanna á borð við John Terry, Michael Essien og Frank Lampard. Síðan Essien og Terry meiddust hefur liðið ekki unnið leik. Ekki er heldur loku fyrir það skotið að óvænt brotthvarf Rays Wilkins sem aðstoðarmanns
H2 hönnun · h2h.is
Fjögur stig af síðustu 15
Carlo Ancelotti hafi haft áhrif á liðið. Sú ákvörðun forráðamanna félagsins að reka Wilkins í óþökk Ancelottis, skapaði óróa innan félagsins. Chelsea mætir Everton á Stamford Bridge á morgun, laugardag, og þarf nauðsynlega á sigri að halda. Frábær byrjun á tímabilinu gerir það þó að verkum að félagið er í öðru sæti deildarinnar – tveimur stigum á eftir Manchester United.
Úrval af spennandi gjöfum fyrir kaffiunnandann. Gjafakörfur, gjafakassar o.m.fl. Verð frá kr. 1.490. Allar upplýsingar má fá í kaffihúsum Kaffitárs eða í síma 4202700. www.kaffitar.is
oskar@frettatiminn.is
LYFJA STYÐUR LANDSLIÐ KVENNA Í HANDBOLTA
www.lyfja.is
– Lifið heil
Jólin eru tími til að gefa. Í Lyfju finnurðu úrval af gjafavöru í pakkana til þeirra sem þér þykir vænst um. Við erum aldrei langt undan. Mundu eftir jólahandbók Lyfju.
Lágmúla - Laugavegi - Garðatorgi - Smáralind - Smáratorgi - Setbergi - Borgarnesi - Grundarfirði - Stykkishólmi - Búðardal - Patreksfirði - Ísafirði - Bolungarvík - Blönduósi - Hvammstanga Skagaströnd - Sauðárkróki - Húsavík - Kópaskeri - Raufarhöfn - Þórshöfn - Egilsstöðum - Seyðisfirði - Neskaupstað - Eskifirði - Reyðarfirði - Fáskrúðsfirði - Höfn - Laugarási - Selfossi - Grindavík - Keflavík
ÍSLENSKA / SIA.IS / LYF 52431 11/10
Kannski er jólagjöfin í Lyfju
48
viðhorf
Helgin 3.-5. desember 2010
Vik an sem var Fasteignamarkaðurinn lifnar „Ætlaði að kaupa hús á Íslandi“ Saksóknarar í Westchester í New Yorkríki segja að Vickram Bedi, sem grunaður er ásamt íslenskri unnustu sinni um að hafa svikið allt að 20 milljónir dala út úr bandarískum auðkýfingi, hafi ætlað að kaupa hús á Íslandi. Hvað með kjálkaliðinn? „Úr axlarlið á Bylgjunni“ Hlín Einarsdóttir, ritstjóri vefmiðilsins Bleikt.is, mætti í útvarpsþáttinn „Í bítið á Bylgjunni“ þar sem hún ætlaði að spjalla um vefsíðu sína. Það vildi þó ekki betur til en svo að Hlín fór úr axlarlið rétt fyrir viðtalið og varð frá að hverfa.
Skuldir og eignir Æviráðinn einvaldur „Alþingi fær málskotsrétt til forseta“ Svavar Gestsson: Ólafur Ragnar hefur setið í 16 ár, fjögur kjörtímabil. Hann gengst upp í því að setja söguleg met. Hann mun bjóða sig fram til fimmta kjörtímabilsins og hann hefur fundið pottþétta aðferð til að tryggja sér kosningu: Hann setur erfið mál í þjóðaratkvæði. Kreppa hvað? „Mikil sala á jólabjór“ Maltbragðið, tilbreytingin og jólastemningin virðist helst ráða því að jólabjórinn selst nú sem aldrei fyrr. Samkvæmt upplýsingum ÁTVR var salan 130 prósentum meiri fyrstu þrjá dagana nú en í fyrra og hafði salan þó aukist í fyrra.
Biðin langa
F
Flest bendir til þess að langþráðar tillögur ríkisstjórnarinnar um viðbrögð við skuldavanda heimilanna séu við það að líta dagsins ljós. Þótt fyrr hefði verið, segja þeir sem finnst ekkert hafa verið að gert. Hið rétta og sanngjarna er þó að ýmis úrræði hafa verið fyrir hendi um alllanga hríð fyrir heimilin sem ráða ekki við greiðslubyrði lána sinna. Hitt liggur líka fyrir að þau virðast ekki hafa verið nýtt sem skyldi. Ástæðurnar fyrir því eru rannsóknarefni. Meðal annars virðist vera töluvert um það að þeir sem eru mjög illa settir hafi troðið marvaðann og beðið róttækari leiða en nú eru í boði til lausnar sínum vanda. Stærsta gulrótin fyrir þennan hóp hefur verið hugmyndin um flatan niðurskurð allra fasteignalána. Fleiri en þeir ofurskuldsettu eru skiljanlega veikir fyrir þeirri hugmynd. Hver vill ekki fá lækkun á höfuðstóli fasteignalánsins síns og afborgununum um Jón Kaldal hver mánaðamót? kaldal@frettatiminn.is Vandamálið er því miður það að flati niðurskurðurinn hefur aldrei verið raunhæf leið og illskiljanlegt af hverju ekki er fyrir löngu búið að afgreiða hann endanlega út af borðinu. Sama gildir um kröfuna um að ríkisstjórnin leysi skuldavanda heimilanna, sem jafnvel harðsnúnir hægrimenn hafa kosið að
Fjórir íslenskir þættir á fjörugum dvd diski! Þökkum frábærar viðtökur, fæst í verslunum um allt land!
halda ítrekað fram að sé hlutverk hennar. Vandinn verður ekki leystur. Málið hefur alltaf snúist um það hvernig hann verður mögulega mildaður. Þegar þetta er skrifað er ekki ljóst í hverju væntanlegar tillögur ríkisstjórnarinnar um skuldavandann eru fólgnar. Hins vegar er á hreinu að um þær verður örugglega ekki hundrað prósent sátt. Maður þarf ekki að hafa séð tillögurnar til að geta fellt þann dóm að helsti kostur þeirra sé að þær eru unnar í breiðu samráði, þar á meðal við ASÍ, langstærstu launþegasamtök landsins, Samtök atvinnulífsins og lífeyrissjóðina. Þessar tillögur eiga að slá ramma utan um það hvernig tekið er á skuldavandanum. Þeir sem að þeim standa þurfa í framhaldinu að þola þann eld sem að þeim verður beint fyrir að ganga ekki nógu langt, en ekki hrökkva undan háværum þrýstihópum. Samráðið verður stoð í þeim átökum. Það er bráðnauðsynlegt að gleyma því ekki að það eru engir fjarlægir fjármagnseigendur sem geta kostað flatan niðurskurð eða aðrar stórkostlegar aðgerðir. Við erum sjálf fjármagnseigendurnir í gegnum lífeyrissjóði landsins og við erum líka ríkissjóður. Æfingar undanfarinna ára hafa líklega þegar orðið til þess að komandi kynslóðir þurfa að greiða hærri skatta en ella vegna afglapa kynslóða foreldranna. Ekki er hægt að auka á þá skuld.
Æfingar undanfarinna ára hafa líklega þegar orðið til þess að komandi kynslóðir þurfa að greiða hærri skatta en ella vegna afglapa kynslóða foreldranna. Ekki er hægt að auka á þá skuld. Íslensk ferðaþjónusta
Milljón eða milljón?
Í
En ferðaþjónustan hefur allar forslensk ferðaþjónusta stendur á sendur til að bregðast við viðkvæmri tímamótum. Gríðarleg tækifæri stöðu. Markaðssókn á að einblína blasa við greininni ef rétt er á á vetrarferðamennsku, styrkja ber málum haldið en um leið er að mörgu nýsköpun og þannig efla vöruframboð að hyggja. Það er einkennandi fyrir og arðsemi greinarinnar. Margir telja ferðaþjónustuna að hér er stuttur heilsuferðaþjónustu geta gegnt hér háannatími og fábreytni í vöruframlykilhlutverki og þá bæði lækninga- og boði, sem leiðir til verðsamkeppni og vellíðunarferðaþjónustu. Innan þessa lítillar framlegðar. Þessi staða kemur geira eru mikil tækifæri til sóknar í veg fyrir nauðsynlega framþróun og og virðisauka. Heilsuferðamenn eru auðvelt er að herma eftir nýjungum í ekki jafn bundnir af sumartíma og eru vöruframboði (low barriers to entry). tilbúnir að greiða fyrir aukna þjónustu Stutt háönn, hörð verðsamkeppni í og gæði. Mikil gerjun er nú í þessum keimlíkum vörum og lítil arðsemi eru geira hér á landi og fjölmargir innlendnáskyld viðkvæmri stöðu íslenskrar ir aðilar eru meðlimir í Samtökum um náttúru – sem er lykilvara íslenskrar Magnús Orri Schram Heilsuferðaþjónustu (Ísland of Health). ferðaþjónustu. Án hennar væri íslensk þingmaður Samfylkingar Íslenskri ferðaþjónustu ber að einferðaþjónusta hvorki fugl né fiskur. blína á aukningu gæða og styrkingu Stjórnlaus ágengni á sum lykilsvæði á vöruframboðs. Þannig mun ferðaþjónustan geta aukið háannatíma hefur hins vegar rýrt gildi þeirra svæða arðsemi og gengið varlega að takmörkuðum gæðum umtalsvert og er mikilvægt að bregðast við. Í raun náttúrunnar. Að mínu mati er varhugavert að einer komið á þáttaskilum því helstu perlur Íslands eru blína á fjölgun ferðamanna í eina milljón – heldur á í verulegri hættu yfir sumarmánuðina, verði fjöldi að einblína á hvað hver og einn ferðamaður skilur ferðamanna orðinn ein milljón á næstu árum. Ferðaeftir í landinu. Það gerum við með því að auka virði þjónustan hlýtur að vilja hefja opinbera umræðu um heimsóknar til Íslands. Því tel ég skynsamlegt að við hvort gjaldtaka og fjöldatakmarkanir séu ekki nauðhverfum frá því markmiði að fjölga ferðamönnum í synleg úrræði til að koma í veg fyrir stórslys í nátteina milljón og stefnum frekar að því að fá milljón úruvernd. Það er nefnilega mikið til í því sem vitur krónur frá hverjum ferðamanni. Íslensk ferðaþjónusta maður sagði eitt sinn: „Ef við viljum að hlutirnir verði áfram eins og þeir hafa verið, þá er ljóst að við verðum á að stefna að auknum gæðum og virðisauka fremur en auknu magni. að breyta þeim.“
Dreifing og útgáfa: Skálholtsútgáfan sími 528 4200
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is . Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
„Einar Kárason kann svo sannarlega að segja sögur … þetta eru slípaðar frásagnir, oft sprenghlægilegar en líka tragískar á stundum.“ Einar Falur Ingólfsson / Morgunblaðið
,,Frábær bók, frábærar sögur…“ Sigurður G. Tómasson / ÍNN
„Einar er afburðasnjall sögumaður, og þekkir lesendur nógu vel til að vita að skemmtigildið þarf ævinlega að hafa í hávegum.“ Hrafn Jökulsson / Viðskiptablaðið
„Hver kaflinn er öðrum skemmtilegri ...
Brilljant.“
Jenný Anna Baldursdóttir / eyjan.is
Lifandi, dramatískar og meinfyndnar sögur úr einkalífi Einars Kárasonar: Skólagangan, jólin á Hrauninu, rithöfundar í stríði og ógleymanlegir kettir. Einar opnar hér af fágætri einlægni dyrnar að lífi sínu, hugmyndum og hugsjónum.
50
Gæðabækur á góðu verði HRÍFANDI ÆVISAGA
viðhorf
Minna hráefni, meiri vöruþróun
Ál er ekki fiskur
Í
vikunni var opinberuð kortlagning á hagrænum umsvifum skapandi greina á Íslandi. Það hefur komið betur í ljós hversu mikil verðmæti og störf þessar greinar leiða af sér. Þær reynast vera einn meginburðarás íslensks atvinnulífs og vægi þeirra fer stöðugt vaxandi. En vægi til dæmis vöruhönnunar gæti orðið margfalt meira. Það ætti að vera leiðandi markmið stjórnvalda að framleiddar verði þróaðar og hannaðar vörur úr sem stærstum hluta af því mikla magni af áli sem flutt er úr landinu hrátt og óunnið.
Minna hráefni
Tilboðsverð
3.980 kr.
Karl Blöndal / Morgunblaðið „…fallega og smekklega dregin upp góð og skýr mynd af Reykjavík… áhrifamikil mynd af fjölskyldunni … mjög læsileg … bók sem höfðar til stórs lesendahóps.“ Kolbrún Bergþórsdóttir / Kiljan
MÖGNUÐ FRÁSÖGN
Helgin 3.-5. desember 2010
Hrafnkell Birgisson vöruhönnuður og fyrrverandi formaður Samtaka hönnuða
Á síðustu árum hefur verið gríðarleg umræða um uppbyggingu stóriðju í landinu, aðallega orkuöflun fyrir álver með tilheyrandi stórframkvæmdum víða um land. Umræðan hefur fyrst og fremst snúist um óafturkræfa umhverfisröskun og orkusamninga við erlend stórfyrirtæki. Verkefnisstjórn um nýtingu á orku í Þingeyjarsýslu skilaði þeirri niðurstöðu um daginn að fleiri álver væru einu áhugaverðu og raunhæfu iðnaðarkostirnir á svæðinu. Áframhaldandi fjölgun álvera og útflutningur á hrááli mun koma í veg fyrir framþróun íslensks atvinnulífs og er á kostnað sjálfbærni, fjölbreytni og ímyndarsköpunar. Furðulega lítið hefur verið rætt um þá möguleika sem felast í vöruþróun og framleiðslu úr áli á Íslandi. Árið 1996 skipaði þáverandi iðnaðarráðherra nefnd til að skila hugmyndum um hvernig hið opinbera geti stuðlað að frekari vinnslu úr áli. Það hafði lengi legið fyrir að markaðurinn fyrir framleiðslu úr áli færi stækkandi, meðal annars í bílaiðnaði, skipasmíðum, byggingariðnaði og annarri framleiðslu á þróuðum og hönnuðum vörum. Nefndin leitaði ráða hjá íslenskum og útlendum sérfræðingum og tók skipulega fyrir ýmsa möguleika á framleiðslu úr léttmálmum hérlendis, s.s. völsun, þrýstimótun og steypingu. Í skýrslu nefndarinnar frá því 1997 sagði meðal annars: „Þótt hér sé framleitt ál er ekki sjálfgefið að við það náist svo mikið samkeppnisforskot að hagkvæmt verði að reisa hér völsunar- eða þrýstimótunarverksmiðju. Nálægð við markaði og þekking á þeim og stærðarhagkvæmi geta ráðið mestu um hvernig hinni fullunnu vöru reiðir af í samkeppninni. Þess vegna mun, svo dæmi sé tekið, ál til skipasmíði á Íslandi að öllum líkindum verða flutt inn frá erlendum völsunar- og þrýstimótunarverksmiðjum þó að álskip eigi eftir að ryðja sér æ meira til rúms, eins og sérfræðingar telja að verði raunin í náinni framtíð.”
Meiri vöruþróun
Tilboðsverð
3.980 kr.
Páll Baldvin Baldvinsson / Fréttatíminn
„…breið skáldsaga um ástina og dauðann, eins og allar aðrar góðar sögur,og mörgum þrepum ofar í bókmenntastiganum en formúlubókmenntirnar.“ Friðrika Benónýsdóttir / Fréttablaðið
* Tilboðsverð gilda til 8. desember 2010
Í framhaldi af störfum nefndarinnar var stofnaður Málmgarður, með aðsetur í þáverandi Iðntæknistofnun, samráðsvettvangur fyrir vöruþróun, markaðsog tæknirannsóknir, menntun og upplýsingamiðlun á sviði léttmálma. Það endurspeglaði hins vegar þekkingarleysi og skammsýni hérlendra stjórnvalda að verkefnið var keyrt á einum starfsmanni í hálfu starfi við að aðstoða frumkvöðla, fjárfesta og starfandi fyrirtæki í áliðnaði. Þrátt fyrir lítið bolmagn og stuttan líftíma vann Málmgarður ítarlega skýrslu með verkfræðinema í Háskóla Íslands um þrýstimótun á áli hérlendis. Nú í haust tilkynnti Rio Tinto Alcan að framleiðsluferli álversins í Straumsvík yrði breytt og að frá 2014 yrðu einungis framleiddir boltar í stað
Hvað þarf til?
1. Aðgengi að hráefni, en það veltur á samstarfsvilja álveranna í landinu. 2. Langtíma stuðningur opinberra aðila því það er langhlaup en ekki spretthlaup að byggja upp slíkan iðnað. 3. Viðskiptasambönd erlendis við umhverfissinnuð fyrirtæki með því að bjóða sérstæða og vottaða vöru. 4. Samstarf við erlend fyrirtæki og sérfræðinga væri nauðsynlegt þar sem þekkingin er of takmörkuð hérlendis. 5. Erlent fjármagn í þróunarvinnuna mætti meðal annars nálgast í gegnum evrópska nýsköpunarstyrki. 6. Þróun hugmynda í samstarfi innlendra og erlendra hönnuða, verkfræðinga og markaðsfræðinga til að tryggja sérstöðu vörunnar á alþjóðlegum markaði.
barra. Þessi breyting opnar fyrir þann möguleika að hérlendis hefjist framleiðsla á álprófílum með þrýstimótun. Grundvöllur gæti loksins verið að skapast fyrir fjölbreytta þróaða framleiðslu innanlands sem myndi stórauka útflutningsverðmæti hvers tonns af áli. Álverin þurfa annars vegar að framleiða einingar sem íslenskur iðnaður getur tekið við og hins vegar vera tilbúin að selja einingarnar til frekari vinnslu hérlendis. Stóra hindrunin gæti verið að álverin hér væru með sölusamninga á allri sinni framleiðslu og óttuðust samkeppni við dótturfyrirtæki sín, meðal annars í Evrópu, sem vinna álið áfram.
Meiri sérstaða
Með vöruþróun fyrir frekari vinnslu væri hægt að skapa nýjungar og sérstöðu og gjörbreyta ímynd álframleiðslu hérlendis. Engin þörf yrði á fjölgun álvera og þeim gæti fækkað í framtíðinni. Sérstæðar og rekjanlegar vörur úr áli, framleiddar á Íslandi úr endurnýjanlegri orku, fengju athygli á alþjóðlegum markaði þar sem fyrirtæki og almennir neytendur bíða eftir vörum úr vottuðu hráefni. Slík nálgun við vöruþróun og framleiðslu ætti einnig að laða að erlent fjármagn og þekkingu. Í dag eru framleidd og flutt úr landinu árlega um 800.000 tonn af áli. Samkvæmt upplýsingum frá samtökum álframleiðenda sitja 40% af útflutningstekjunum eftir í landinu í formi launagreiðslna, skatta, orkukaupa og ýmissar þjónustu sem álfyrirtækin kaupa. Í dag er heimsmarkaðsverðið á einu tonni af hrááli yfir 2.000 USD en hver ætli séu möguleg hámarksverðmæti úr einu tonni? Úrvinnsla áls er ekki bara spurning um að nýta hráefni heldur eru hér á ferðinni gífurlegir hagsmunir því kg-verð á áli í hráframleiðslu frá álverum er mjög lágt í samanburði við kg-verðið í álvörum sem við kaupum til dæmis í gluggum, tröppum, rennum og öðrum vörum.
Meiri verðmæti
Í ljósi þess að launakostnaður hérlendis hefur lækkað, opnast stór tækifæri fyrir samkeppnishæfa vinnslu og vöruþróun á þessu „innlenda hráefni“. Meginskilyrðið fyrir því er að hérlend fyrirtæki geti keypt hráefnið beint frá álverunum. Stjórnvöld ættu, með Nýsköpunarmiðstöð Íslands, Listaháskóla Íslands og Háskóla Íslands í fararbroddi, að hrinda af stað átaki um vöruþróun úr áli þar sem keyrt yrði á breyttum gildum og öðrum markmiðum en áður hefur verið gert. Í framhaldinu mætti byggja upp klasa fimm til tíu fyrirtækja, til dæmis á Norður- og Austurlandi, sem störfuðu í sameiningu að þróun, framleiðslu og útflutningi á fjölbreyttum vörum úr álprófílum. “Móðurfyrirtækið” myndi framleiða prófíla sem önnur minni fyrirtæki þróuðu svo margvíslegar umhverfisvottaðar vörur úr. Framleiðsla á vinnanlegu hráefni getur leitt af sér margfalt fleiri framleiðandi einingar á meira þróuðum vörum og þar með margfalt meiri verðmæti. Þessar einingar eiga að spretta upp á næstu árum á Íslandi. Ef starfrækt væru í landinu þrjú til fjögur alþjóðleg fyrirtæki á stærð við Össur og Marel sem myndu skapa sér sérstöðu við framleiðslu á hönnuðum vörum úr áli, yrðu til mörg hundruð fjölbreytt störf fyrir fólk með alls konar sérþekkingu. Vörþróun og framleiðsla sem væri byggð á umhverfisvottuðu hráefni myndi vega á móti ókostum við fjarlægð til markaðar.
Með vöruþróun fyrir frekari vinnslu væri hægt að skapa nýjungar og sérstöðu og gjörbreyta ímynd álframleiðslu hérlendis. Engin þörf yrði á fjölgun álvera og þeim gæti fækkað í framtíðinni.
Fært til bókar
Dóttir hans í lögum „Ég er Dr Jaen Marshall er forstöðumaður Bókhald endurskoðunar í bankanum Harlesden, North West London, hérna í Englandi (Natwest Bank). Ég er að skrifa þér um viðskipti tillögu sem verða gríðarlega gagnast bæði af okkur.“ Svona byrjar svokallað Nígeríubréf sem er frábrugðið hinum fyrri að því leyti að það er á íslensku í stað ensku. Um íslenskuna á bréfinu má þó deila en það heldur svona áfram: „Í deildinni minni, sem framkvæmdastjóri Greater London Regional Office, uppgötvaði ég Summa £ 15 milljónir á reikning sem tilheyrir einu af erlendum viðskiptavinum okkar Late Viðskipti Mogul Mr. Moises Saba Masri Milljarðamæringur, Gyðingur frá Mexíkó sem var fórnarlamb þyrla hrun snemma á þessu ári, drepa hann og fjölskyldu. Saaba var 46 ára gamall. Einnig í chopper á þeim tíma sem hrun var konan hans, sonur þeirra Avraham (Albert) og dóttur-hans í lögum. Flugmaðurinn var líka dauður.“ Ekki er víst að hið íslenskaða bréf skili betri árangri en þau sem voru á ensku en vissulega væri gaman að heyra meira af tengdadótturinni, dóttur hans í lögum!
Nánast allir með lausa samninga Ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur og Steingríms J. Sigfússonar hefur verið með vindinn í fangið allan sinn starfstíma. Hún hefur þó búið við frið á vinnumarkaði, samningar hafa verið í gildi og fólk jafnt sem verkalýðsfélög halda að sér höndum á tímum mikils atvinnuleysis. Breytingar eru hugsanlegar á þessari stöðu því um leið og desember gekk í garð runnu út kjarasamningar aðildarfélaga Alþýðusambands Íslands og Samtaka atvinnulífsins. Langstærstur hluti launamanna á vinnumarkaði er því með lausa samninga. Reiknað er með að Starfsgreinasambandið kynni SA kröfugerð sína á mánudaginn. En það eru ekki aðeins launamenn á almennum vinnumarkaði sem eru með lausa samninga. Stór hluti samninga aðildarfélaga BSRB við hið opinbera rann einnig út um mánaðamótin. Átök á vinnumarkaði hafa reynst skeinuhætt mörgum ríkisstjórnum. Hvort svo verður núna skal ósagt látið en eins og mál standa nú er ólíklegt að forystumenn verkalýðsfélaganna leiði fólk sitt út í hörð átök á næstunni. Þeir sem halda vinnunni prísa sig sæla og ólíklegt er að margir vilji rugga bátnum verulega.
Välj. Eða veldu eins og sagt er á íslensku. Nýtt samstarf SAS og Icelandair þýðir að núna áttu möguleika á að velja á milli miklu fleiri áfangastaða en áður. Við bjóðum nú uppá þann möguleika að bóka flug til Evrópu og lengra á frábæru verði á www.flysas.is
Berlín München Hamborg Varsjá Zürich Mílanó Vilníus
Ósló Kaupmannahöfn Stokkhólmur Helsinki Gautaborg Stafangur Þrándheimur
Bergen London París Frankfurt Peking Tokyo Bangkok
durgjalds n e n á n u k fslát tur æt abó a s a n r s a ld b ja S % g A r S u 25 un án end punkt ar Ávallt með it r s n u n in o B o ld r - Eu n gjö durgjalds Engin duli n e n á d il heim Farangurs
flysas.is
52
viðhorf
Helgin 3.-5. desember 2010
Heyrnarskerðing Skerðing á lífsgæðum
Forseti Íslands
Sætir árásum úr herbúðum ríkisstjórnarinnar
S
kollinum af og til og vavar Gestsson fór mikráðist að forsetanum inn í grein í vegna stjórnarskrárFréttablaðinu 30. bundins réttar hans nóv. síðastliðinn til að skjóta umdeildum lagafrumgegn Ólafi Ragnari Grímssyni, forseta vörpum til þjóðaratÍsla nds. Óla f ur kvæðis, sbr. 26. gr. hafði viðrað það stjórnarskrárinnar í erlendum fjölnr. 33/1944. Þá í aðmiðlum að sú stund dragandanum höfðu gæti komið að hann þingmenn Frammyndi vísa Icesave sóknarflokksins, og í þjóðaratkvæði á seinna stjórnarandný. Svavar setur stöðunnar allrar, hafnað Icesave og gagnrýni sína ekki fram í hálfkæringi Vigdís Hauksdóttir þeim drápsklyfjum og enn síður gríni, þingmaður Framsóknarflokks sem samningurinn hljóðaði upp á. eins og hann segir sjálfur frá – maðurinn sem nennti Vaxtagreiðslur upp á 42 milljarða á hreinlega ekki lengur að hafa Ice- ári 2009, 2010 og allt til ársins 2015. save – þann „glæsilega“ samning Hvar væru fjárlögin á ári hverju ef – hangandi yfir höfði sér á miðári fyrstu 40 milljarðarnir væru farnir 2009. í skuldaviðurkenningu SvavarsLíklega hefur þeim kumpánum samningsins? Svavari og Indriða aldrei verið ljós Þessir menn standa langtum sú ábyrgð sem á þeim hvíldi er þeim fremur í þakkarskuld við forsetann. var falið það verk að mæta Bretum Forsetinn notaði þann öryggisventil og Hollendingum í hörðustu og sem tiltækur er og greip inn í frammikilvægustu samningaviðræðum göngu máttlauss framkvæmdasem Ísland hefur verið aðili að. Lík- valds. Svavari verður tíðrætt um að lega er þeim það ekki enn ljóst en forsetinn hafi afnumið þingræðið þeirra samninga sem þeir komu en langtum nær væri að segja að með – í umboði vinstri stjórnar- framkvæmdavaldið sjálft hafi afinnar – verður ætíð minnst sem numið þingræðið. Þingræði er sú verstu samninga Íslandssögunnar. stjórnskipunarregla að ríkisstjórn Sjálf friðhelgi ríkisins var fyrir borð geti aðeins setið með stuðningi lögborin. Ef þeim væri alvarleiki máls- gjafarþingsins. Eins og svo oft áður beittu ríkisins ljós hefðu þeir ekki stungið upp
stjórnarflokkarnir hótunum í anda kalda stríðsins og hræddu þingmenn með hörðum frostavetrum og falli hreinu tæru vinstri stjórnarinnar, samþykktu þeir ekki Icesave. Það skapaðist svo sannarlega gjá milli ríkisstjórnar og þjóðar í máli þessu. Forsetinn kom þar hvergi nærri – ríkisstjórnin sá um það sjálf. Snemma var ljóst að Bretar og Hollendingar hræddust þá þjóðaratkvæðagreiðslu sem forsetinn boðaði til. Gekk svo langt að oddamenn ríkisstjórnarinnar, þau Jóhanna Sigurðardóttir og Steingrímur J. Sigfússon, hvöttu fólk til að láta af sínum stjórnarskrárvarða kosningarétti og sitja heima í annarri þjóðaratkvæðagreiðslu Íslandssögunnar. Sú fyrri leiddi til þeirrar niðurstöðu að 98% þjóðarinnar vildu fullt sjálfstæði þjóðarinnar og völdu lýðveldi árið 1944, sú seinni samþykkti sjálfstæði og hafnaði Icesave-klyfjunum með sömu afgerandi niðurstöðu upp á 98%. Forsetinn hefur sýnt yfirburði sína í máli þessu. Hann talar við erlenda fjölmiðla, hann kynnir stöðu Íslands á heimsvettvangi, hann leggur á sig mikla vinnu við að leiðrétta orðspor Íslands erlendis. Þetta eru þakkirnar. Nú í desember kemur í ljós hvort Íslendingar fá Icesave á ný undir jólatréð. Spurningin er hvað verður í pakkanum – já, svona svipað og þeir sem vilja kíkja í ESB-pakkann.
PIPAR\TBWA • SÍA • 102985
GEFÐU GEIT GEFÐU GJÖF SEM GEFUR Með gjafabréfi á gjofsemgefur.is geturðu styrkt bágstadda fjölskyldu um til dæmis geit, hænu, brunn, matjurtagarð, menntun eða aðrar nauðsynjar. Gefðu skemmtilegar gjafir til verkefna heima og erlendis.
www.gjofsemgefur.is
Einn algengasti atvinnusjúkdómurinn
T
alið er að aðar heyrnarsíur, um 10% jarðsem algengt er að arbúa séu tónlistarfólk noti, heyrnarskert. Hádeyfa allar tónvaði hefur skemmt hæðir jafnt svo að heyrnina í þriðjungi tónlistin bjagist þeirra en hjá því ekki. Slíkar síur hefði mátt komast fást líka mótaðar með forvörnum. eftir afsteypu af Margt bendir til hlustinni svo að þess að heyrnarþær eru þægilegar skertum hafi fjölgað í notkun. hlutfallslega vegna Er einhver vaxandi hávaða í ástæða til að umhverfi okkar, s.s. frá tónlist, vélum og sætta sig við að Ellisif Katrín Björnsdóttir umferð. heyra aðeins En hvað er hávaði? heyrnarfræðingur hálfa heyrn? Hljóðstyrkur nefnist hávaði ef hann er það mikill Maður gerir sér almennt ekki að hann getur skemmt heyrnina. grein fyrir því að heyrnarskerðHeyrnarskerðing er einn algeng- ing er einn algengasti kvilli sem asti atvinnusjúkdómurinn í okkar hrjáir fólk sem komið er um og yfir miðjan aldur. Ef þessi kvilli iðnvæddu veröld. er ekki meðhöndlaður hefur hann Forvörn er betri en meðmikil áhrif á lífsgæði fólks. Þannig höndlun þarf það ekki að vera. Lausnin felst Verði einstaklingur fyrir miklum í að uppgötva kvillann snemma og hávaða getur hin viðkvæma bygg- að gripið sé inn í. Fólk sem notar ing innra eyrans skemmst. Ef það heyrnartæki lifir betra lífi, hefur gerist hefur hann orðið fyrir var- meira sjálfsöryggi og almennt anlegri heyrnarskerðingu sem styrkari sjálfsmynd. Nútíma heyrngetur bæði orðið af völdum mikils artæki eru fíngerð, þægileg, snothvells, s.s. sprengingar, og viðvar- ur og jafnvel ósýnileg auk þess að andi hávaða. Eyrnasuð er oft fylgi- vera öflug. kvilli heyrnarskerðingar en það er ýlfur eða sónn í eyrum eða höfði. Kringóma heyrnartæki Eyrnasuðið getur horfið, en er oft Það nýjast í dag í heyrnarfræðum sleitulaust eða kemur og fer tíma- er kringóma (surround) hljóðvinnsla. Nýju ReSound-heyrnarbundið alla ævi. Það má í raun algjörlega koma tækin sem útbúin eru kringómaí veg fyrir heyrnarskerðingu sem tækni endurvekja tilfinningu fyrir stafar af hávaða í umhverfinu eða hljóðum sem berast úr hvaða átt vinnunni. Hér eru nokkur ráð um sem er á svipaðan hátt og þegar það hvernig hlífa má heyrninni skipt er úr einföldum stereótækjsem best: um með tveimur hátölurum í krin• Forðast hávaða. góma heimabíó með hátalara til • Takmarka þann tíma sem allra átta. ReSound-heyrnartækin maður er í hávaða. setja mann í miðpunkt hljóðheims• Nota eyrnatappa, heyrnarins sem maður hrærist í og bæta hlífar eða heyrnarsíur þegar talskilning mikið, jafnvel þar sem maður þarf að vera í hávaða. verulegur hávaði er. Með krin• Hlífa skal börnum við hávaða góma hljóðvinnslu vaktar maður þar sem þau hafa ekki vit á að og skynjar betur umhverfið og á verja sig sjálf. auðveldara með að átta sig á hvað• Hafa hljómflutningstæki, an hljóðið berst. spilara og því um líkt ekki Á leið um fjölfarna götu getur alltof hátt stillt. Sama gildir um maður haldið uppi samræðum og útvarpið í bílnum. heyrt í bíl sem nálgast og vitað • Huga að því sem veldur hávaða hvaðan hann kemur. Í teiti eða á í umhverfinu. þéttsetnum veitingastað er auðvelt • Hvíla eyrun í um það bil sólarað tala við þann sem er fyrir framhring ef maður hefur lent í an mann og um leið fylgjast með alltof miklum hávaða. þeim sem er við hliðina eða þjóni sem spyr spurninga. Í stuttu máli Hægt er að fá eyrnatappa sem er maður mjög meðvitaður um það eru úr frauði, gúmmíi, sílíkoni sem er að gerast umhverfis mann. Því ætti enginn að láta heyrnina eða vaxi. Algengustu og ódýrustu tapparnir eru úr frauði en þeir aftra sér frá því að taka þátt í lífdempa hávaða, sem nær til innra inu. Láttu mæla heyrnina, það er eyra, um allt að 35 dB. Sérsmíð- ekki flókið.
m e s r u d l a „G “ . p p u r u g gen svavar.is Svavar Gestsson /
ttir ó d s r a m i d l a Þórunn Erlu-V ar þ f e v n a g e l ar spinnur snilld ðgi æ r g g o i m e sem afbrýðis ttuð é fl a g e l g a ráða för. H usaga. n n e p s g e l u j og óven
„… af þeim skáldsögum sem þessi penni hefur lesið á þessu hausti er Mörg eru ljónsins eyru sú merkilegasta vegna stílgáfu, næmni og skáldlegra tilþrifa …“ Páll Baldvin Baldvinsson / Fréttatíminn
„… Þórunn hefur einstakt lag á að komast inn í hugarheim sögupersónanna og færa lesandann þangað með sér.“ Bjarni Ólafsson / Morgunblaðið
„… breið skáldsaga um ástina og dauðann, ... mörgum þrepum ofar í bókmenntastiganum en formúlubókmenntirnar.“ Friðrika Benónýsdóttir / Fréttablaðið
viðhorf
Helgin 3.-5. desember 2010
Gilitrutt þá og nú
Skóli og þjóðfélag PISA 2006
Erum á niðurleið
P
Sölvi Sveinsson skólastjóri Landakotsskóla
... í janúar 2011 er væntanleg skýrsla um PISA 2009. Ég óttast að hún verði býsna svört.
ISA 2006 er viðamikil alþjóðleg rannsókn á hæfni nemenda í 57 löndum, en OECD stendur fyrir rannsókninni. Verkefni í lestri, stærðfræði og náttúrufræði eru lögð fyrir 15 ára unglinga, sem í flestum löndunum eru þá að ljúka grunnskóla. Fyrr á þessu ári kom út skýrsla um PISA-rannsóknina 2006 sem Námsmatsstofnun tók saman. Sannast sagna eru niðurstöðurnar í daprara lagi fyrir börnin okkar. Lesskilningi hrakaði frá fyrri könnunum og hann er undir meðallagi. Stærðfræðikunnátta er yfir meðallagi en börnin gátu minna 2006 en í eldri könnunum. Læsi og skilningur í náttúrufræði er undir meðallagi og hefur verið það frá upphafi mælinga. Þeim löndum fjölgar þar sem nemendur spjara sig betur en okkar fólk – á sama tíma og kostnaður við skólakerfið okkar hefur snarhækkað. Þessar niðurstöður gefa vísbendingar um það sem í vændum er, en í janúar 2011 er væntanleg skýrsla um PISA 2009. Ég óttast að hún verði býsna svört. Læsi er lykilþáttur í menntun og er ofarlega á blaði í aðalnámskrá fyrir grunnskóla. Lesskilningur er skilgreindur í PISA-skýrslunni: „Lesskilningur er hæfileiki manns til að skilja, nota og meta ritað mál til að ná markmiðum sínum, til að þróa þekkingu sína og framtíðarmöguleika og til að geta tekið virkan þátt í samfélaginu.“ Það er því áfall að lesskilningur skuli ekki vera betri hjá okkur en raun ber vitni. Lönd eins og Kórea, Pólland, Mexíkó, Grikkland, Ástralía, Frakkland, Ítalía og Noregur eru þar skör
ofar en við. Börnin okkar eru undir OECD-meðaltali. Það er engin raunabót að almennt hrakar lesskilningi í öðrum löndum, skaðinn er jafnmikill þrátt fyrir það. Áberandi er hvarvetna að stúlkur hafa forskot á drengina en lesskilningi þeirra hefur einnig farið aftur frá 2000. Allt gerist þetta þótt menntun foreldra sé almennt meiri hér en í öðrum aðildarríkjum OECD. Jafnframt er það metið svo að aðstæður nemenda til heimanáms séu mun betri hérlendis en víðast hvar annars staðar. Nú er þess að gæta að skólar víða um heim eru afar misjafnir, en meðal OECD-landa er talið að mestur jöfnuður sé milli skóla á Íslandi og í Finnlandi; önnur Norðurlönd fylgja þar fast á eftir. Það á því ekki að skipta máli í hvaða skóla börnin ganga hérlendis, en í Bretlandi, Hollandi, Póllandi og víðar er breytileiki miklu meiri milli t.d. ríkisrekins almenningsskóla og einkarekins sérskóla. Það læðist að mér sá grunur að skólar í stóru löndunum séu að nokkru leyti valdir til þátttöku í PISA með hliðsjón af því, en hér er sem næst allur árgangurinn prófaður. Eða eins og segir í skýrslunni: „Grunnskólar á Íslandi eru afar líkir á margan hátt. Rekstrarformið er líkt, 95% þeirra eru ríkisreknir, það eru engir kynbundnir skólar og kennarar koma flestir úr sömu háskóladeildinni.“ Ef það er svo að útlendir nemendur séu valdir úr svokölluðum elítuskólum er það einungis til bóta fyrir samanburðarfræðina. En af hverju erum við á niðurleið á sama tíma og skólinn kostar skattþegnana meira? Það er efni í næsta pistil.
Ein gjöf sem hentar öllum Gjafakort Landsbankans er greiðslukort sem býður upp á að gefandinn ákveði upphæðina og viðtakandinn velji gjöfina. Gjafakortið er viðskiptavinum að kostnaðarlausu til áramóta.
NBI hf. (Landsbankinn), kt. 471008-0280.
ENNEMM / SÍA / NM44188
Þú færð gjafakortið í næsta útibúi Landsbankans.
GJAFAKORT | landsbankinn.is | 410 4000
H
„Hæ,hæ og hó,hó, Gilitrutt heiti ég, hó, hó.“ Þetta söng ég með mínu nefi í bílnum fyrir þrjú eldri barnabörn okkar hjóna. Við vorum á leið í Borgarnes að sjá brúðuleikhús, Gilitrutt, í meðförum Bernds Ogrodnik í Brúðuheimum, fallegu húsunum í Englendingavík. Ég beitti öllum leikhæfileikum mínum í túlkun á gassaskap tröllskessunnar ógurlegu, jafnvel svo að fór um börnin í aftursætinu. „Afi, ekki hrópa svona hátt,“ sagði yngsta barnið í hópnum, fjögurra ára stúlka, „ég verð hrædd.“ Sex ára frænka hennar bar sig betur en stóð þó ekki alveg á sama. Tæplega átta ára piltur lét afa gamla ekki koma sér úr jafnvægi. „Svona, góði minn, haltu þig á mottunni og reyndu að einbeita þér að akstrinum. Mundu að við erum með dýrmætan farm í bílnum,“ sagði amman og dró aðeins niður í hinum meinta leikara undir stýri. „Vitið þið, krakkar, að afi lék í Gilttrutt sem HELGARPISTILL strákur,“ sagði ég og dró ekki af í lýsingum á helsta leikafreki mínu er ég túlkaði smaladreng í Gilitrutt, tólf ára gamall í Stundinni okkar í Ríkissjónvarpinu 1968, það fræga byltingarár. „1968,“ át sex ára stúlkan upp eftir afa sínum, „var það áður en Jesús fæddist?“ Ég tók eftir því að amma glotti þar sem hún sat við hlið hins fornsögulega, enda nokkrum mánuðum yngri. Ég lét spurningu barnsins ekki slá mig út af laginu. „Þetta var stórkostleg sýning hjá okkur,“ hélt ég áfram og rakti í stuttu máli söguþráðinn, um Jónas bóndann og lötu konuna hans sem fékk tröllskessHaraldsson una til að vinna ull til vaðmáls gegn því einu að húsjonas@ freyja segði nafn hennar í þriðju gátu. frettatiminn.is „Varst þú tröllskessan, afi?“ spurði yngsta barnið í hópnum sem hafði greinilega ekki tekið eftir upplýsingunum um þýðingarmikið hlutverk smaladrengsins en setti samasemmerki milli tröllskessunnar og látanna í afa litlu fyrr. „Nei, nei, elskan mín, ég lék fallegan smaladreng á sauðskinnsskóm,“ sagði afinn og var allur orðinn rólegri. „Smaladrengurinn sótti kindur á fjall svo að fólkið í gamla daga gæti notað ullina í hlý föt.“ Á þessu stigi málsins taldi ég ekki rétt að fara út í það að fólkið hefði líka borðað fallegu lömbin. Nóg var víst komið af hrollvekjandi frásögnum fyrir lítil hjörtu. Sýningin í Borgarnesi stóð undir væntingum. Börnin tóku þátt í leiknum af lífi og sál í hópi fjölda annarra. Brúðurnar öðluðust líf í höndum snillingsins Bernds, bóndinn, húsfreyjan og tröllkerlingin ógurlega. Meyjunum varð enda ekki um sel þegar glitti í Gilitrutt en pilturinn bar sig karlmannlega. Börnin í áhorfendahópnum voru nýtt sem smalar og jörmuðu í kór þegar trégert fjársafnið var rekið heim. „Afi,“ sagði drengurinn þegar við vorum sest í bílinn að sýningu lokinni, „þetta var öðruvísi Gilitrutt en þú sagðir okkur frá áðan. Það var enginn smaladrengur í þessu leikriti.“ „Kannski hefur leikhúsmaðurinn ekki haft tíma til að skera út smaladrenginn, allur tíminn hefur farið í hinar brúðurnar, hjónin og Gilitrutt sem var svona ógurleg,“ sagði ég. „Amma,“ hélt drengurinn áfram, „manst þú eftir afa í leikritinu sem hann lék í þarna í fornöld?“ „Nei, elskan mín,“ sagði amma, „ég man ekkert eftir honum. Samt horfði ég alltaf á Stundina okkar. Það var engin önnur sjónvarpsstöð þegar við vorum lítil þannig að þetta var eini barnatíminn – en ég þekkti afa heldur ekki þá.“ Drengurinn var ekki af baki dottinn og hélt áfram að velta fyrir sér mismunandi uppfærslum á Gilitrutt. „Afi,“ heyrðist því enn á ný úr aftursætinu, „hvað sagðir þú í leikritinu þegar þú varst smaladrengur?“ „Ja, það er nú svo langt síðan,“ sagði ég og reyndi að eyða málinu. „Segðu barninu frá hlutverkinu,“ sagði amma, „þú hlýtur að muna þetta í stórum dráttum.“ „Sælt veri fólkið,“ tautaði ég. „Hvað er þetta maður, ertu að heilsa okkur hérna á bakaleiðinni, svona upp úr þurru,“ sagði amma barnanna. „Ég var ekkert að heilsa ykkur,“ sagði ég, „þetta var það sem smaladrengurinn í leikritinu sagði.“ „En þetta eru bara þrjú orð, afi,“ sagði drengurinn, „telst það með?“ „Afi lék ekki aðalhlutverkið, elskan,“ svaraði amman barninu og reyndi að rétta hlut hins gleymda leikara en sneri sér síðan að bónda sínum, sem sat stilltur og hljóður undir stýri, og sagði í lægri tóntegund svo börnin heyrðu síður: „Það er varla von að ég muni eftir leiksigrinum. Hvað varstu lengi að læra rulluna?“
Teikning/Hari
54
56
bækur
Helgin 3.-5. desember 2010
Bók ardómur Poppkorn Sigurgeir Sigur jónsson
Þorgr ímur seigur
Myndir af poppurum og fleira fólki Sigurgeir Sigurjónsson hefur um árabil verið afkastamikill við útgáfu ljósmyndabóka sem flestar eru hugsaðar fyrir erlenda ferðamenn. Á upphafsárum sínum var hann viðloðandi jafnaldra sína í tísku- og skemmtibransanum og því var vel til fundið að draga fram myndir hans frá árunum upp úr 1965 og setja saman á bók. Poppkorn kallar hann ritið, 224 síður, flestar myndirnar eru svarthvítar, nokkrar í lit. Hér gefur að líta myndir frá árdögum poppsins,
Poppkorn Sigurgeir Sigurjónsson Einar Kárason 224 bls. Forlagið
af erlendum hljómsveitum sem hingað komu, böndum á borð við Tóna, Pops, 5 pence, Hljómana og seinni bönd, Flowers og Trúbrot. Í bland fljóta portrett af listafólki á öllum aldri, vinum og vinkonum. Bókin ber þess merki að safnið hefur ekki dugað til að halda konsepti, yngstu myndirnar eru af öðrum toga, öðrum myndefnum. Stærsti galli bókarinnar er textasmíð Einars Kárasonar. Hann er af annarri kynslóð, öðrum hópi og sækir sér fyrir-
Bók adómar
mynd í Ég man-texta Þórarins Eldjárns og Perecs en nær aldrei almennilegum tengslum við myndefnið, hann er á rölti utan við það. Í hans stað hefði mátt fá skríbenta úr hópi samferðamanna Sigurgeirs: í hugann koma Ómar Valdimarsson, Gísli Rúnar, jafnvel Stefán Halldórsson. Sambandsleysi Einars við myndefnið verður æpandi, hann kastar til höndunum. Gott dæmi er af landgöngu tveggja kynslóða úr Gullfossi 1970, en þær ferðir voru stór hluti af lífs-
reynslu margra kynslóða. Um það hefur Einar fátt að segja nema gamlan brandara um Glistrup. Útgáfu ljósmyndabóka á að vanda. Þessar myndir verða ekki prentaðar á bók í náinni framtíð. Útgefandi hefur því misst af góðu tækifæri til að koma frá sér vænum prentgrip. Hér mátti gera vel við brot úr aldarspegli þótt myndvalið hefði líkast til heimtað að sótt væri í verk fleiri ljósmyndara til að gera tímabilinu 65 til 70 verðug skil. -pbb
Þorgrímur Þráinsson á tvær bækur á topp 5 barna- og unglingabókalista Eymundsson: Þokuna og Ertu guð, afi?
spennusaga
|
veröld
Bók ardómur Hreinsun eftir Sofi Oksanen
ÉG MAN ÞIG YRSA SIGURÐARDÓTTIR „Stenst samanburð við það sem best gerist í glæpasögum samtímans, hvar sem er í heiminum.“ Times Literary Supplement um Ösku
Okkurgulur sandur
Ég man þig
Önnur líf
Magnús Sigurðsson ritstýrir. 125 bls. Uppheimar
Yrsa Sigurðardóttir 317 bls. Veröld
Ævar Örn Jósepsson 361 bls. Uppheimar
Fínt fyrir fan-klúbbinn
Óþarfa málalengingar
Kötta kjaftæðið
Safn tíu ritsmíða um skáldskap Gyrðis Elíassonar, tekið saman af Magnúsi Sigurðssyni, gerir ekki nema að snerta nokkra fleti á löngum og víðum ferli Gyrðis en er samt fínt að fá. Sumar greinar býsna þröngar (Halldór, Helgi Þorgils), aðrar vel unnar frá víðu sjónarhorni (Sveinn Yngvi, Guðmundur Andri). Sigurbjörg Þrastardóttir skemmtilegust. Fín leiðsögn fyrir fan-klúbbinn -pbb
Ég man þig er tilraun Yrsu Sigurðardóttur til að segja langa draugasögu. Efnið kallar á nóvellu og Yrsu til gagns mætti setja henni fyrir blaðsíðufjölda svo að hún leggist ekki í málalengingar eins og hér gerist. Hún nær spennu á köflum en þess á milli er alltof langt. -pbb
Ævar Örn Jósepsson heldur áfram sögum af löggum í Reykjavík. Hann er eins og Yrsa, allur á lengdina. Lesandinn er langeygur orðinn eftir einhverjum tíðindum en áfram vindur sögunni 361 blaðsíðu og lesandinn að sálast. Kötta kjaftæðið. -pbb
Hópferðir fyrir alla í desember Fyrirtækjaferðir, jólaglögg, jólaböll, kaffihús, kirkjuferðir eða saman í sveitina að höggva jólatré. Teitur hópferðabílar 9 - 69 manna 5152700 info@teitur.is
Sofi Oksanen Ofbeldisfullar lýsingar hennar á aðstæðum ungra kvenna í kynlífsþrælkun eru hroðalegar.
Saga af systrum Hreinsun er líklega merkilegasta skáldverkið sem kemur á markað í ár. Ekki bara fyrir söguefnið heldur líka fyrir makalaust vald og skynjun höfundar.
N
okkuð er liðið síðan Hreinsun, skáldsaga Sofi Oksanen, kom út í þýðingu Sigurðar Karlssonar. Verkið fór að safna verðlaunum strax eftir útgáfuna 2008, hafði raunar litið dagsins ljós sem leikrit árinu áður og kemur væntanlega upp hér á landi næsta vetur. Þótt sagan hafi borist mér fyrir allnokkru lenti hún strax í lestri hjá öðrum; hún skelfir menn og hrærir í þeim. Fæstir hafa nokkurn skilning á hvað hernám Sovétmanna á Eystrasaltslöndunum hafði í för með sér, rétt eins og hernám Kirjálabotns fyrir þjóðirnar sem þar bjuggu. Harðstjórnin, rússavæðingin og örlög þeirra sem flúðu; Eistarnir yfir hafið þar sem þeir urðu Svíar eða Finnar, eða inn í skógana þar sem menn voru hundeltir árum saman uns yfir lauk. Oksanen gerir sér mat úr þessari sögu, byggir skáldverkið á ást tveggja systra á sama manninum, þjóðernissinnuðum bónda, og er örlagasaga þeirra rakin í upprifjun á meðan yngri systirin tekur 1992 á móti ungri stúlku sem er að flýja kynlífsþrælkun í Berlín. Þar hafði hún verið fangi Rússa sem tengjast leyniþjónustunni gömlu. Saman er því stillt kúgun fólks á Stalíntímanum og mansali okkar daga. Hreinsun er líklega merkilegasta skáldverkið sem kemur á markað í ár. Ekki bara fyrir söguefnið sem opnar nýjan heim lesendum hér, bæði um harðræði Stalíntímans og okkar klámaldar; hér er persónusköpun unnin af mikilli innsýn í mannlega náttúru, frásögnin ryðst áfram í rykkjum og sögukonan hefur makalaust vald á því að teygja verund og vitund persónanna á ystu nöf í ofurnæmri skynjun. Þessu skilar þýðing Sigurðar Karlssonar alla vega; hin fjórða,
Bókin er ... hvalreki öllum sem vilja næra sig með mikilvægri og brýnni sögusmíð. Hreinsun verða allir að lesa sér til gagns.
ef ég tel rétt, á fáum árum. Hann hefur reynst smekkvís á viðfangsefni og skilar íslenskum texta sem virðist nákvæmur á blæbrigðaríku máli. Sókn hans inn á lendur finnskra bókmennta er mikill fengur íslenskum lesendum. Saga Oksanen er ekki fyrir teprur: ofbeldisfullar lýsingar hennar á aðstæðum ungra kvenna í kynlífsþrælkun eru hroðalegar. Þá sýnir hún sitt eðli sem meistari frásagnar í úthugsaðri lýsingu á Aliide, gömlu konunni sem er burðarásinn í sögunni, bjástri hennar í eldhúsinu þar sem hún undirbýr sig fyrir veturinn, sýður og sultar, á meðan hún rifjar upp fyrir sjálfri sér og okkur hvernig hún komst yfir býli systur sinnar og mágs. Hreinsun fellir ekki dóma yfir þeim sem sviku sína nánustu í hendur lögreglu svo að þeir enduðu sína daga norðurfrá á freranum ef þeir komust svo langt. Þeir sem lifðu það af. Hún er afdráttarlaus í skörpum lýsingum á illsku böðla og meðreiðarsveina en greinir jafnframt sérgæsku þeirra sem láta undan. Bókin er ekki auðveld aflestrar vegna efnisins, en hvalreki öllum sem vilja næra sig með mikilvægri og brýnni sögusmíð. Hreinsun verða allir að lesa sér til gagns.
Bækur
Hreinsun Sofi Oksanen Sigurður Karlsson þýðir. 355 bls. Mál og menning
Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is
Sitthvað bitastætt! Ætlarðu að halda veislu, saumaklúbb eða matarboð? Vantar þig hugmyndir og uppskriftir að einföldum réttum? Nýjasta bók NöNNu RögNvaldaRdóttuR er uppfull af girnilegum smáréttum sem henta við alls kyns tækifæri.
fyllt horn og snúðar
litlar bollur
smápítsur og bökur
sósur og ídýfur
snittur og vefjur
grænmetisréttir
kex og brauðstangir
ostaréttir
tvíbökur og kökur
forréttir
grillpinnar
sætir smáréttir
58
matur
Helgin 3.-5. desember 2010
Soja Mikil gæfa og lítill gjörvileiki
Íslensk lifrar- og sojapylsa Í bjartsýniskasti grænu byltingarinnar í landbúnaði upp úr Kennedyárunum var soja aðalstjarnan. Þarna töldu menn að komin væri von fyrir manninn sem gat ekki hætt að fjölga sér. Soja vex hraðar en flestar aðrar jurtir og býr til næstum tvöfalt meiri næringu úr sömu mold og næsta planta. Soja er í raun blautur draumur landbúnaðarverkfræðingsins. Gallinn er hins vegar sá að þótt maðurinn hafi vitað af tilvist sojabaunarinnar í árþúsundir
hefur hann aldrei komist upp á lag með að borða hana. Honum finnst hún ekki góð. Alla vega ekki ómeðhöndluð. Þær þjóðir sem borða soja yfirhöfuð verka baunina svo rækilega að hún er nánast óþekkjanleg á eftir. Fólk í Suðaustur-Asíu lætur baunirnar gerjast og fær út sojasósu. Miso er búið til með svipuðum hætti. Segja má að tofu sé ostur hleyptur úr sojamjólk. Það er helst að Japanir borði baunirnar ómeðhöndlaðar en þá fyrst og fremst grænar og
óþroskaðar (edamame). Menn horfðu fram hjá þessu á sjöunda áratugnum og trúðu því að soja myndi metta mannkynið. Margir muna eftir sojakjöti í búðunum. Það átti að verða Hverjum dettur í hug að setja sojamjöl í hina heilögu íslensku lifrarpylsu? Rétt svar: Sláturfélagi Suðurlands.
Ríkisstyrkir Sætar mjólkur afurðir
matur framtíðarinnar en er nú gleymt. Eftir ýmsar tilraunir hvarf sojabaunin af markaði en vegna ríkisstyrkja í Bandaríkjunum var nóg til af henni. Sojamjöl var því notað í kjúklinga- og svínarækt (og bolaði íslensku fiskimjöli út úr laxaog bleikjurækt hér á landi). Með byltingu í matvinnslutækni var sojabaunin brotin niður, svipað og maískólfurinn, í grunnþætti: sojaprótein, sojaolíur o.s.frv., sem var
síðan notað í matvælaiðnaði. Þetta er eins og í hryllingsmynd: Þótt maðurinn hafi hafnað sojabauninni tókst henni að læða sér í dularklæðum í svo til allan verksmiðjuunninn mat; allt frá eldislaxi til svínahakks, frá kartöfluflögum að Herbalife, frá tertubotnum í gervirjóma. Í dag borðar fólk soja í meiri mæli en flestar aðrar jurtir.
Ef það er ekki tilgreint á pakkningunni hvers kyns jurtaolía er í matnum getið þið verið viss um að það er sojaolía. Það er versta olían – bragðlítil en smeðjuleg og undarlega sleip á tungunni. Olíur úr öllum öðrum jurtum má selja undir réttu nafni. Feta með kryddjurtum og olíu. Hljómar grískt þar til í ljós kemur að olían er ekki ólífuolía heldur soja.
Matartíminn íslensk matarhefð og íslenskt mál
MS = mjólk og sykur Þótt Mjólkursamsalan noti ekki kornsíróp er ljóst að niðurgreiðslur bandarískra stjórnvalda til kornbænda hafa mikil áhrif á framleiðsluna. Niðurgreitt kornsíróp lækkaði heimsmarkaðsverð á sykri svo mjög að framleiðendur gátu sett sykur í vörur sínar án þess að þurfa að hækka þær í verði. Og þegar salan jókst eftir því
sem varan varð sætari flæddi yfir okkur holskefla af sætinda sem litu út eins og matur. Ódýri sykurinn og niðurgreidda innlenda mjólkin eru þannig efnahagslegt par; dæmi um hvernig umtalsverður ríkisstuðningur sveigir matvælaframleiðslu og neyslu yfir á ótroðnar slóðir – og varhugaverðar.
Fyrir reglugerðarbreytingu 2002 hefði MS-skyrið ekki verið flokkað sem skyr þar sem það er í eðli sínu ekki ostur. KEAskyr er hins vegar enn hleypt með ostahleypi og er því skyr samkvæmt gömlum sem nýjum skilgreiningum.
Hér er vörubók MS brotin upp eftir sætuefnum: Sykur AB mjólk með jarðaberjum, AB mjólk með perum, Abt-mjólk með jarðaberjum og musli, Abt-mjólk með jarðaberjum og musli, Abt-mjólk með musli, Abt-mjólk með vanillubragði og musli, Bíómjólk með jarðaberjum, Bíómjólk með perum, Engjaþykkni með hnetum, karamellum og kornkúlum, Engjaþykkni með jarðaberjum og morgunkorni, Engjaþykkni með karamellubragði og korni, Engjaþykkni með stracciatella og stjörnukorni, Engjaþykkni með vanillu og kornkúlum, Frútína með bláberjum og jarðaberjum, Frútína með bláberjum og jarðaberjum, Frútína með eplum og perum, Frútína með ferskjum og ástaraldin, Frútína með ferskjum og hindberjum, Frútína með jarðaberjum, Heimilisjógúrt með ferskjubragði, Heimilisjógúrt með jarðaberjabragði, Heimilisjógúrt með karamellubragði, Hrísmjólk með kanilsósu, Hrísmjólk með karamellusósu, Húsavíkurjógúrt með bláberjum, Húsavíkurjógúrt með hnetu og karamellu, Húsavíkurjógúrt með jarðaberjum, Húsavíkurléttjógúrt 6 korna og jarðaber, Húsavíkurléttjógúrt með með Aloe Vera, Húsavíkurléttjógúrt með perum og vanillu, Húsavíkurléttjógúrt með trefjum, KEA skyr með bláberjum og jarðaberjum, KEA skyr með ferskjum, KEA skyr með hindberjum, KEA skyr með jarðaberjum, KEA skyr með vanillu, KEA skyrdrykkur
með bláberjum, Kókómjólk, KS íþróttasúrmjólk, KS súrmjólk með hnetu og karamellu, KS súrmjólk með jarðaberjum, Létt AB mjólk með ferskjumog vanillu, Létt AB mjólk með suðrænum ávöxtum, Létt abt-mjólk með ferskjum, hindberjum og musli, Létt drykkjajógúrt með jarðaberjum, Létt drykkjarjógúrt með ferskjum, Létt drykkjarjógúrt með karamellu, Létt drykkjarjógúrt með melónu, Léttjógúrt með trefjum, Léttur AB drykkur með jarðaberjum, LGG+ bragðbætt, LGG+ með jarðaberjum, Óskajógúrt me jarðaberjum, Óskajógúrt með blönduðum ávöxtum, Óskajógúrt með hnetu- og karamellubragði, Óskajógúrt með kaffibragði, Óskajógúrt með melónu kokteil, Skólajógúrt með bananabragði, Skólajógúrt með epla- og karamellubragði, Skólajógúrt með ferskjum, Skólajógúrt með súkkulaði og jarðaberjum, Skyr með bláberjum, Skyr.is drykkur með hindberjum og ferskjum, Skyr.is drykkur með jarðaberjum, Skyr.is með bláberjum, Skyr.is með ferskjum og hindberjum, Skyr.is með jarðaberjum, Skyr.is með perum, Smámál súkkulaðifrauð, SMS smáskyr, Súrmjólk með jarðaberjum, Súrmjólk með karamellu, Sykurskert kókómjólk, Sýrður rjómi með graslauk og lauk, Sýrður rjómi með hvítlauk, Þykkmjólk 6 korna og ferskjur, Þykkmjólk með jarðaberjum, Þykkmjólk með karamellu og Þykkmjólk með perum og eplum.
Hernaðurinn gegn skyrinu Fyrir fáum árum þurfti Mjólkursamsalan að víkka út skilgreininguna á hvað væri skyr. Markmiðið var að setja mysuna í dollurnar og selja líka sem skyr. Stjórnvöld breyttu reglugerð og þar með var hinn íslenski mjúkostur, skyrið, ekki lengur ostur.
Þ
Aspartam Benecol með appelsínu, Benecol með jarðaberjum, Bíómjólk með vanillu, Létt AB mjólk með eplum og gulrótum, Létt drykkjajógúrt með perum, Létt súrmjólk með eplum og perum, Létt súrmjólk með skógarberjum, Léttjógúrt með ferskjum og ástaraldin, Léttjógúrt með jarðaberjum, Léttjógúrt með vanillu, Léttur AB drykkur með eplum og gulrótum, Léttur AB drykkur með hindberjum og
ferskjum, LGG+ hreint, LGG+ jógúrt með bláberjum, LGG+ jógúrt með jarðaberjum, LGG+ með eplum og perum, Skyr.is drykkur með bláberjum, Skyr.is drykkur með mangó og ástaraldin, Skyr.is drykkur með vanillu, Skyr. is með aprikósum og vanillu, Skyr.is með melónum og ástaraldin og Skyr.is með vanillu.
Agavesíróp Hleðsla með jarðaberjum, Hleðsla með vanillu, KEA skyrdrykkur með hindberjum og brómberjum, KEA skyrdrykkur með jarðaberjum og banönum og KEA skyrdrykkur með papaja, ferskjum og ástaraldin.
Engin sætuefni Mjólk, Undanrenna, Rjómi, Skyr, KEA skyr, Mysa, Súrmjólk, Létt súrmjólk, Létt mjólk, Lífræn mjólk, Fjörmjólk, Jógúrt án ávaxta, Hrein jógúrt, Grísk jógúrt, Matreiðslurjómi, Kaffirjómi, G-mjólk, Létt G-mjólk, Sýrður rjómi, AB mjólk og Létt AB mjólk.
Eldri reglugerð skilgreindi skyr sem ost – eins og verið hafði svo lengi sem elstu menn muna.
egar Ragnar í Smára tilkynnti 1941 að Helgafell hygðist gefa út Íslendingasögurnar í umsjá Halldórs Laxness og með nútímastafsetningu varð dómsmálaráðherrann, Jónas frá Hriflu, æfur. Hann skrifaði í Tímann að kommúnistar ætluðu að draga fornbókmenntirnar niður í svaðið með aðstoð smjörlíkissala. Jónas fékk samþykkt lög sem bönnuðu útgáfu á Íslendingasögum á annarri stafsetningu en fornri. Ragnar og Halldór létu ekki segjast og gáfu út Hrafnkötlu þrátt fyrir lögin. Þeir voru kærðir og dæmdir í héraðsdómi en Hæstiréttur sneri dómnum við og úrskurðaði að lög Jónasar stæðust ekki gagnvart stjórnarskrá. Síðan hefur enginn talið að stafsetning fornrita gæti skemmt innihald þeirra.
tærari og með minna af mjólkursykri en hin horfna mysa frá Flóamönnum. Þegar breytingin gekk yfir lentu margir í vandræðum sem höfðu lagað aðferðir sínar að sunnlensku mysunni. Víða á Suðurlandi skemmdist súrmaturinn. Hefðbundin íslensk mjólkurvinnsla byggist á því að rjóminn er fleyttur ofan af undanrennunni. Úr rjómanum verða til smjör og áfir. Án efa hefur hvort tveggja verið súrt á árum áður. Súrar áfir voru drukknar sem svaladrykkur en úr þeim voru líka búnir til ystingar og annar mjólkurmatur. Úr undanrennunni var búið til skyr og mysan sem rann af skyrinu var drukkin en líka notuð til að súrsa mat, þar á meðal smjör.
Skyr samkvæmt reglugerð
Ef innlendur matvælaiðnaður byggðist á íslenskum hefðum gætum við valið úr ystingum úr áfum (fjallagrasa-ystingur frá Mývatni þótti til dæmis hnossgæti), árstíðabundnu smjöri (það væri hátíð þegar fyrsta vorsmjörið kæmi í búðir) og skyri úr mjólk frá ólíkum landshlutum og mismunandi högum. Þess í stað eru hinar hefðbundnu afurðir allar að hverfa. Fyrst fóru áfirnar, þá skyrið og mysan og eftir situr smjör sem er steypt saman úr smjöri ólíkra landshluta, mismunandi haga og allra árstíða. Og svo endalaust úrval að sykruðum mjólkurvörum (sjá hliðargrein). Ragnar í Smára og Halldór Laxness vildu setja menningararfinn á nútímastafsetningu til að hann yrði öllum aðgengilegur. Það er erfitt að átta sig á því hvað fær bændur, sem eiga MS, til að forsmá sinn arf með aðstoð smjörsala.
Þegar Mjólkursamsalan hætti að hleypa skyr með ostahleypi snemma á þessari öld var enginn Jónas til að reka upp ramakvein. Reglugerð um hvað væri skyr og hvað ekki skyr var einfaldlega löguð að óskum fyrirtækisins. Eldri reglugerð skilgreindi skyr sem ost – eins og verið hafði svo lengi sem elstu menn muna – en í nýju reglugerðinni segir að skyr sé „jafnvel“ hleypt með ostahleypi, eins og það sé frávikið frekar en reglan. Eftir reglugerðarbreytingu hætti MS að framleiða hefðbundið skyr og fór að framleiða það sem kallað hefur verið þrýstisíað skyr. Út frá sjónarmiði framleiðandans er kosturinn sá að sýrð undanrenna er hleypt í umbúðunum og áður en mysan lekur frá. MS sat því ekki uppi með óheyrilegt magn af mysu heldur gat selt hana sem skyr. Gallinn við þrýstisíað skyr er að það er ekki skyr – nema samkvæmt reglugerð. Samkvæmt hefðbundinni skilgreiningu ætti MS-skyrið að kallast sýrður undanrennubúðingur eða eitthvað ámóta. Annar galli er að þegar MS hætti að framleiða hefðbundið skyr hvarf af markaðnum skilvindumysan frá Mjókurbúi Flóamanna, sem af mörgum var talin undirstaða góðs súrmatar. Þótt örsíunarmysan frá KEA sé enn framleidd er hún ekki eins súr, er
Að forsmá sinn arf
Matur
Þórir Bergsson og Gunnar Smári Egilsson matur@frettatiminn.is
25 ára!
TILB
OÐ!
Kofa hangreykt ilæri, heilt ....... Kofar ....... e ....... hang yktur 1.498 ifram partu kr./k r g , heill NAUT . . A . . K ....... JÖT Hakk . . 9 . . 9 . ....... 8 kr Gúlla ./kg . Snits s .......... ............. . e . . l . . . . . . . ....... ...... ....... Pipar 1.0 .... ... steik ....... ............ ........ 1.7 98 kr./k ....... 98 ....... g 25% . . . 1.898 kr./kg ....... Kofar AFSLÁTT . . k . . r 2 ./ .698 UR! – k hang eykt kr./k g Reikn ilæri, ast v g ið ka úrbein s sa að ... Kofar . . ....... hang eyktur ... 2.9 ifram 98 k partu r./kg r, úrb Húsk e in a aður tvírey rla, .. 2.2 kt ha 98 k ngilæ r./kg ri .... Einnig . . . . . 25% ....... . 4.69 afslá ttur a 8 kr f bök ./kg unarv örum !
Nýtt og betra kjötborð, frábær afmælistilboð og 25% afsláttur í hverri hillu! Þín verslun, Seljabraut í Breiðholti fagnar 25 ára afmæli um þessar mundir. Á þessum árum höfum við eignast marga góða vini sem helst vilja hvergi annars staðar versla. Við höfum nefnilega alltaf lagt mikið upp úr því að veita persónulega þjónustu í hlýlegu umhverfi.
Kíktu í heimsókn, við tökum vel á móti þér. Þín verslun | Seljabraut 54 | Sími 557 1780 | Opnunartími: mán.–fös. 9–21 / lau.–sun. 10–21
60
jólakræsingar
Helgin 3.-5. desember 2010
Ilmandi jól í bolla Fréttatíminn fékk fjóra sælkera til að dæma jólakaffið í ár.
Þ
að er hefð fyrir því að íslensku kaffi fyrirtækin sendi frá sér til hátíða brigða nýja kaffiblöndu fulla af jólastemningu ár hvert. Fréttatímanum lék forvitni á að vita hvernig til tókst og fékk við það hjálp fjögurra sérfræðinga á hinum ýmsu sviðum matar- og drykkjargerðar. Fólk með bragðlaukana í lagi sem er vant því að smakka á hinum ýmsu kræsingum daginn út
d Dómnefn
55%
Rúbín Jólakaffi frá Nýju kaffi brennslunni Malað, 500 g Ummæli dómnefndar: Mild lykt en flöt. Hálf karakterlaust og flatt kaffi, minnir á gulan Braga hjá ömmu. Það örlar á möndlum og negul og jafnvel lakkrís en eftirbragðið er í beiskara lagi.
d Dómnefn
og inn. Með hjálp kaffihússins Kaffismiðju Íslands við Kárastíg var sett upp blindsmökk un á þeim fjórum tegundum af jólakaffi sem í boði eru þetta árið. Hver bolli var metinn á þremur stigum; fyrst þurrt kaffið út frá lykt af möluðum kaffibaunum, því næst út frá lykt eftir að heitu vatni hafði verið blandað við og loks eftir bragði. Hverjum bolla var gefin einkunn frá einum og upp í tíu.
d Dómnefn
Dómnefn
Hátíðarkaffi frá Te & Kaffi
Hátíðarkaffi frá Kaffitári
Jólakaffi frá Te og Kaffi
Kaffibaunir, 500 g Ummæli dómnefndar: Pínulítið reykt lykt með jarðartóni, mold og tóbaki. Þó ekki mikil sýra, meira út í beiskt. Gott kvöldkaffi með ágætri fyllingu og votti af dökku súkkulaði.
Kaffibaunir, 500 g Ummæli dómnefndar: Lyktar eins og brenndar smákökur. Klárlega sætt með ávexti og súkkulaði. Smá hey- og birkilykt þegar það blotnar og mikil sýra. Mikill karakter í þessu kaffi og bragð af ljósu súkkulaði, nánast mjólkur- eða rjómasúkkulaði. Ekta kaffi í piparkökugerðina eða með kökum þar sem sýran sker í gegnum allt jukkið.
Kaffibaunir, 500 g: Ummæli dómnefndar: Þetta er spennandi kaffi, mikið krydd í byrjun og jólalegt. Lyktar af svörtum pipar og pínulítið eins og inni í kartöflugeymslu. Þetta er kryddaður bolli en samt ekki ágengur. Smakkast eins og óristaðar möndlur, milt og mjúkt, og það örlar á bláberjum og súkkulaði.
80%
75%
d
70%
Teitur Jónasson og Kristinn Grétarsson matur@frettatiminn.is Gunnar Karl Gíslason er annar eigandi og yfirkokkur á hinu frábæra nýnorræna veitingahúsi Dilli í Norræna húsinu. Gunnar Karl hefur staðið við hlóðirnar í sautján ár á öllum helstu veitingahúsum Íslands og fleiri Norðurlanda og er sannkallaður töframaður í matargerð. Hann er í kokkalandsliðinu sem nýverið kom heim af heimsmeistaramótinu í matargerð þar sem Ísland náði frábærum árangri og lenti í sjöunda sæti. Gunnar drekkur helst kaffið sitt vel sterkt og með slettu af mjólk út í.
Eirný Ósk Sigurðardóttir er eigandi ljúfmetis- og gúmmelaðiverslunarinnar Búrsins í Nóatúni þar sem hún rekur líka ostaskóla og er, að eigin sögn, allsherjar matar- og hráefnisnörd enda veit hún flestallt það um osta sem vert er að vita. Eirný kom heim til Íslands fyrir þremur árum eftir sautján ára dvöl í Skotlandi þar sem hún rak meðal annars veisluþjónustu og kenndi við kokkaskóla. Eirný drekkur helst kaffið sitt með rjóma og sykri.
Sonja Björk Grant er annar eigandi kaffihússins Kaffismiðju Íslands við Kárastíg sem opnað var í lok árs 2008. Sonja er húsasmiður að mennt en sneri sér alfarið að kaffi fyrir mörgum árum og er einn helsti sérfræðingur Íslendinga í þeim ágæta drykk. Sonja er alþjóðlegur kaffidómari og fer einu sinni til tvisvar í mánuði til útlanda í kaffierindum auk þess sem hún rekur kaffiskóla á milli þess sem hún ristar, malar og hellir upp á fyrir viðskiptavini sína á kaffihúsinu. Sonja drekkur helst espressó og gamla góða uppáhellinginn.
Valgeir Valgeirsson er lífefnafræðingur og bruggmeistari í Brugghúsinu Ölvisholti. Valgeir er með mastersgráðu í bruggun frá Skotlandi þar sem hann starfaði í litlu brugghúsi. Valgeir bruggaði fjórar tegundir af kaffibjór fyrir kaffibarþjónakeppni Norðurlandanna í fyrra auk þess sem hann hefur hlotið verðlaun fyrir bjórinn sinn, Lava, sem einmitt var notaður í kaffidrykkinn Lava Java. Valgeir drekkur helst kaffið sitt svart og sterkt.
H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 0 - 2 0 0 2
Búum við á besta stað blessa skyldum kúna Íslendingar eiga það sem aðra vantar núna Öllum standa opnar dyr andans kraft skal virkja þá er best að borða skyr búkinn til að styrkja
Gulls ígildi – Skyr.is vann gullverðlaun í sínum flokkum í norrænni samkeppni mjólkurvara og hlaut heiðursverðlaun þar að auki. Sjá nánar á ms.is.
Bröns alla laugardaga og sunnudaga
Verð aðeins
1.795
með kaf fi eða te Aðalstræti 2 | 101 Reykjavík | Sími: 517 4300 | www.geysirbistrobar.is
jólakræsingar
Helgin 3.-5. desember 2010
argus 04-0713
Hrist upp í jólahefðunum með súpu og chili F
lest erum við vanaföst um jól og ríghöldum okkur við sömu jólaréttina frá ári til árs. Jólin eru jafnvel ónýt hjá sumum ef ekki næst í rjúpurass til að gæða sér á á aðfangadagskvöld. Auðveldara er með hangiketið og hamborgarhrygginn en þá þarf það eflaust að vera eins og hjá mömmu forðum. En er ekki einmitt tilvalið í öllu hefðarstússinu að taka sér smá pásu inn á milli villibráðarinnar og reykta kjötsins og prófa eitthvað nýtt? Fréttatíminn fékk hina hugmyndaríku Yesmine Olsson, sem nýverið gaf út sína þriðju matreiðslubók, til að koma með tillögur að því hvernig brjóta megi upp hefðbundið jólaát með einhverju framandi.
Allir klárir í bátana – stökkir að utan, mjúkir að innan! Fæst í verslunum um allt land!
H E LGA R
Hægt er að fá Agave sírópið í 500 ml skvísum og 250 ml flöskum
Agavesírópið er, vegna framúrskarandi sætueiginleika, góður valkostur í staðinn fyrir sykur. Vegna þess hve bragðið er milt hentar það einkar vel til að sæta eftirrétti, morgunkorn, ávaxtarétti, drykki og í bakstur.
Sími 531 3300
Mulligatawny-súpa
62
Mulligatawny-súpa er sú vinsælasta í Indlandi að sögn Yesmine. Mild, ljúf og litrík og fullkomin sem létt jólamáltíð. 8 dl kjúklingasoð 2 kjúklingabringur 1 msk. ólífuolía 2 gulir laukar, fínt skornir 1 rauður chili, fínt skorinn (með eða án fræja; fræin eru sterkust) 3 hvítlauksrif 8 cm púrrulaukur, fínt skorinn 3 meðalstórar gulrætur, skornar í litla bita ½ rófa, skorin í litla bita 2 meðalstórar kartöflur, skornar í litla bita 2 tsk. karrí 2 epli, afhýdd og skorin í litla bita 1 msk. ferskt timjan (bara laufin), fínt skorið, eða 1 tsk. þurrkað timjan 1 tsk. hunang 1 dl grísk jógúrt 2 dl kókósmjólk ferskt kóríander eða steinselja til að skreyta með salt og pipar eftir smekk
Setjið kjúklingasoðið í pott og fáið suðuna upp. Léttsteikið laukinn í öðrum súpupotti ásamt hvítlauk, chili, gulrótum, rófu og púrrulauk. Bætið karríi út í, látið krauma áfram á lágum hita í 3–5 mínútur, hrærið í á meðan. Hellið soðinu varlega út í ásamt kartöflunum. Hrærið vel og fáið suðuna upp. Lækkið hitann og látið malla í 30 mínútur. Notið töfrasprota til að mauka hráefnið í pottinum enn frekar. Bætið kjúklingnum saman við ásamt eplum, timjan og hunangi. Látið malla áfram í 15–20 mínútur eða þangað til kjúklingurinn er fulleldaður. Bætið kókosmjólk og jógúrt út í og látið krauma í nokkrar mínútur. Saltið og piprið með nýmöluðum svörtum pipar. Hellið í súpuskál og skreytið með fersku kóríander eða timjan.
Helgin 3.-5. desember 2010
Jólaostar og fleira góðgæti
Framandi og freistandi – í eldhúsinu heima
Chili-súkkulaðikaka
er þriðja matreiðslubók Yesmine. Þetta átti reyndar ekki að verða bók heldur ætlaði Yesmine að gera DVD-disk þar sem hún sýndi hvernig réttirnir væru eldaðir skref fyrir skref eins og hún gerir á matreiðslunámskeiðunum sínum. Þegar á hólminn var komið segist Yesmine hafa áttað sig á því að líklega myndu ekki allir skilja íslenskuna hennar og því ákvað hún að gefa út bók líka til þess að allir gætu fylgst með. Í þessari bók eru uppskriftirnar líka hnitmiðaðar og einfaldar og allt miðast við að nota hollt hráefni sem auðvelt er að nálgast úti í búð.
Chili-súkkulaðikaka er auðveld leið til að nýta jólasúkkulaðið á óhefðbundinn hátt enda segir Yesmine dökkt súkkulaði og chili afar góða leikfélaga. 400 g suðusúkkulaði (70%) 1 dl pistasíuhnetur, hakkaðar 1 dl möndlur, hakkaðar 1 dl heslihnetur, hakkaðar 7 dl All Bran-flögur, morgunkorn ½–1 tsk. chili-krydd eða (hot chilikrydd) eftir smekk hindber til að skreyta með 2 msk. hakkaðar pistasíur til að skreyta með 2 msk. hakkaðar möndlur til að skreyta með • Bræðið súkkulaðið í vatnsbaði. Hrærið All Bran út í ásamt hnetunum, kryddið með chili og blandið varlega saman (ekki merja). • Setjið bökunarpappír í mót og hellið blöndunni í. Gott er að hafa hana 2-3 cm þykka. Stráið hökkuðum pistasíum og möndlum yfir og kælið í ísskáp, frysti eða úti. Þegar kakan er orðin hörð, skerið hana í grófa bita og berið fram með ferskum bláberjum (eða öðrum ferskum berjum).
Ostahúsið er rómað fyrir sína bragðgóðu og fjölbreyttu osta og fyrir hver hver jól eru ávallt framleiddir sérstakir jólaostar. Ostarúlla með rommrúsínum og möndlum er nýjasti osturinn hjá Ostahúsinu í ár sem og Brie með piparrönd og ostarúlla með villijurtum og púrtvíni sem hefur verið mjög vinsæll í rjúpu- og hreindýrasósur. Í ár býður Ostahúsið því upp á skemmtilegar og fjölbreyttar ostakörfur þar sem reynt er að koma til móts við óskir sem flestra. Minnstu körfurnar innihalda fjóra osta og þær stærstu alveg upp í átta. Auk þess fylgir úrvals kex, sultur og annað góðgæti með. Sú nýbreytni er í ár að boðið er upp á rauðar gjafaöskjur með fallegum plastglugga svo að hægt sé að sjá innihaldið. Þessar gjafaöskjur eru sniðugar fyrir fyrirtæki þar sem hægt er að stafla þeim upp og minnkar því líkurnar á því að innihaldið verði fyrir hnjaski í flutningum. Hægt er að kynna sér úrvalið á heimasíðu Ostahússins www. ostahusid.is.
jólakræsingar 63
64
jólakræsingar
Helgin 3.-5. desember 2010
Sætt sætara sætast Fréttatíminn smakkar á skemmtilegum sætvínum í tilefni jólanna.
F
lestir hafa ákveðnar skoðanir á því hvaða léttvín henti best í ákveðnum tilvikum; rautt með lambinu, hvítt með fiskinum, kampavín til að skála í og svo mætti lengi telja. Færri hafa hins vegar skoðanir á sætvínum eða desertvínum eins og þau eru einnig kölluð. Margir hafa jafnvel aldrei keypt
slíkar veigar. Það er þó að breytast, sem sést best á því að salan á þessum vínum hefur nær tvöfaldast á síðustu fimm árum hér á landi. Þekktustu sætvínin koma frá Sauternais í Frakklandi og Tokaj-Hegyalja í Ungverjalandi. Ungverjar eru einmitt frumkvöðlar í framleiðslu þessarar tegundar vína og hafa fram-
Oremus Tokaji
Torres Floralis
13,5% Verð fyrir 375 ml 2.485 kr.
15% Verð fyrir 500 ml 1.999 kr.
Ungverskt eðalsætvín frá Tokaj, sem er eitt elsta og þekktasta sætvínshérað heims þar sem hin ungverska, sjaldgæfa og einkar heppilega sætvínsþrúga furmint vex. Vínið er fallega gyllt á litinn með góðu jafnvægi sýru og sætu og flauelsmjúkri fyllingu. Sambland af ferskju og hunangi í bragðinu. Glæsilegt vín sem gott er að drekka eitt og sér eða með mygluostum.
Þaulreynt og gott sætvín frá spænska framleiðandanum Torres. Þetta vín hefur góða blómaangan, er þétt og ríkt, bragðmikið en samt mjúkt með karamellukeim og múskati. Jólalegt vín sem hentar með sætum eftirmat og passar eflaust vel við dökka súkkulaði köku.
Late Harvest, Ungverjaland 2003
Moscatel Oro, Spánn
leitt þau frá 17. öld þegar þau fóru að ná vinsældum meðal yfirstéttar Evrópu. Loðvík fimmtándi kallaði þessa tegund vín konunga og konung vínanna. Sætvín er hinn fullkomni félagi andalifrar (foie gras) og ýmissa eftirrétta eða geta staðið ein og sér sem eftirréttur eða með kaffi í stað líkjörs enda sæt og góð. Nú þegar
hátíðarnar nálgast og margir gefa sér meiri tíma við matargerð er vissulega tilefni til að íhuga þessi vín því sum þeirra eru vægast sagt meiriháttar. Ekki spillir heldur fyrir að sum þeirra smellpassa við hinar ýmsu kökur og eru frábær með ís, sér í lagi möndluís, og geta verið frábær með mygluostum.
Concha y Toro
Montes
Morandé
Áberandi ljóst sauvignon blanc sætvín frá chilenska framleiðandanum Choncha y Toro. Það kemur á óvart hve sætt það er miðað við litinn. Bragð af þroskuðum ávexti, þurrkuðum apríkósum og ferskju og hefur mjúka fyllingu. Vín sem passar vel með tertum og möndlu skálinni.
Gyllt sætvín frá framleiðandanum Montes í Chile sem unnið hefur til verðlauna fyrir þetta vín. Það er blómleg angan af þessu víni og það er létt sírópskennt með smá ananas og hunangi. Vín sem gæti farið vel með marsípani, biscotti og möndlum og eflaust líka með vellöguðu kaffi.
Enn eitt sætvínið frá Chile. Þetta er frá framleiðandanum Morandé í Casablanca-dalnum. Fallega gyllt á litinn með líflegri blómalykt og angan af þurrkuðum ávexti. Mikil sýra sem er í ágætu jafnvægi við sætuna og vanillukeimur. Ágætt með flestum eftirréttum og sérstaklega blámygluostum.
Late Harvest sauvignon blanc, Chile 2007 12% Verð fyrir 375 ml 1.350 kr.
Late Harvest Gewürstraminer, Chile 2008 12% Verð fyrir 375 ml 1.799 kr.
Late Harvest sauvignon blanc, Chile 2007 12% Verð fyrir 375 ml 1.995 kr.
jólakræsingar 65
Helgin 3.-5. desember 2010
Ítalskar biscotti tvíbökur Bragðbætt biscotti er frábært með kaffi og sætum vínum í eftirmat. Nafnið er dregið af biscoctus sem þýðir tvíbaka. Ítalir voru iðnir við að baka slíkt brauð þar sem það geymdist vel og var afar vinsælt á tímum Rómaveldis í nestistösku hermanna. Þetta tvíbakaða brauð er afar einfalt að búa til. Hér er uppskrift með jólalegu ívafi:
Teitur Jónasson og Kristinn Grétarsson matur@frettatiminn.is
Gonzalez Byass Jerez Xeres Sherry
15,5% Verð fyrir 375 ml 1.998 kr.
Þetta er bragðmikið og dísætt desertvín framleitt úr þrúgu sem oft er notuð í sérrí eða Pedro Ximenez Dulce. Þetta er allt annars konar vín en hin sætvínin hér, sem öll eru framleidd úr hvítvíns þrúgum. Það er kaffilitað, þungt og með sterku rúsínu- og fíkju bragði og miklu eftirbragði. Ekta piparkökuvín og gott með sætum kökum og fullri skál af möndlum og hnetum.
Nú þegar hátíðarnar nálgast og margir gefa sér meiri tíma við matargerð er vissulega tilefni til að íhuga þessi vín því sum þeirra eru vægast sagt meiriháttar. Ekki spillir heldur fyrir að sum þeirra smellpassa við hinar ýmsu kökur og eru frábær með ís, sér í lagi möndluís, og geta verið frábær með mygluostum.
2/3 bolli sykur 2 stór egg 1 tsk. vanilludropar 1 tsk. lyftiduft (baking powder) ¼ tsk. salt 1¾ bolli hveiti ½ bolli pistasíuhnetur ½ bolli trönuber (cranberries)
bætið vanilludropum í. Blandið þurrefnum saman og hrærið saman við deigið. Bætið þar næst hnetunum og berjunum út í og blandið saman.
Hitið ofninn í 175 gráður.
Bakið í 25 mín. Takið úr ofninum og látið standa í 10 mín., lækkið ofnhitann í 165 gráður.
Þeytið eggin og sykurinn saman þar til þau verða létt og ljósgul, ca 5 mín.,
Setjið á bökunarplötu og formið hleif sem er ca 30 cm langur og 8 cm breiður.
Skerið brauðið í sneiðar sem eru ca 2 cm þykkar og leggið sneiðarnar aftur á plötuna. Bakið í 10 mín. Snúið sneiðunum og bakið í aðrar 10 mínútur. Látið kólna og geymið á þurrum stað. Dugar í 16-20 sneiðar. Það er tilvalið að breyta til og bragðbæta með því sem manni þykir best, t.d. pecan-hnetum, súkkulaði,
rús ínum eða öðru góðgæti. Þar sem jólin nálgast er einnig tilvalið að dýfa sneiðunum í bráðið súkkulaði.
66
heilabrot
Helgin 3.-5. desember 2010
?
Spurningakeppni fólksins
Sudoku
3
8 2
1
5 7 8
Erpur Eyvindarson rappari 1. 1986. 2. Kúba. 3. Ég hef séð hana í sjónvarpinu en man ekki hvað hún heitir enda finnst mér að Jón stóri eigi að vera í þessu starfi. 4. Vesturbyggð. 5. 500-600. 6. Tallinn. 7. 62. 8. Real Madrid. 9. Tony Parker. 10. Veit það ekki. 11. 36%. 12. Stefán Pálsson. 13. 84 ára. 14. Meiri mannasiðir.
1. Hvaða ár var leiðtogafundurinn Reagans og Gorbatsjovs í Höfða? 2. Hvaðan rak þrjá unglingspilta 1.300 kílómetra frá landi í sjö vikur? 3. Hver er umboðsmaður skuldara? 4. Í hvaða sveitarfélagi er Patreksfjörður? 5. Hve mörg fyrirtæki hafa orðið gjaldþrota á árinu: 200-300, 500-600, 700-800? 6. Hvað heitir höfuðborg Eistlands? 7. Hver er kvaðratrótin af 196? 8. Með hvaða liði spilar Cristiano Ronaldo? 9. Hvað heitir eiginmaðurinn sem leikkonan Eva Longoria er að skilja við? 10. Hvaða rithöfndur á 15 orða langan bókartitil fyrir þessi jól? 11. Hversu mikil þátttaka var í stjórnlagaþingskosningunum? 12. Hver semur spurningarnar fyrir nýjan spurningaþátt á Skjá einum? 13. Hvað var gamanleikarinn Leslie Nielsen, úr Naked Gun-myndunum, gamall þegar hann lést í vikunni? 14. Hvað heitir nýútkomin bók Egils Gilzenegger? 15. Hvert er stærsta vandamál Gunnars í Krossinum að mati Jónínu Ben?
4
6
5
7 7 5 3
Katrín Júlíusdóttir iðnaðarráðherra 1. 1986. 2. Samóaeyjum. 3. Ásta Sigrún Helgadóttir. 4. Strandabyggð. 5. 200-300. 6. Tallinn. 7. 14. 8. Real Madrid. 9. Tony Parker. 10. Bragi Ólafsson. 11. 36,7. 12. Stefán Pálsson. 13. 84 ára. 14. Æææææ. Ég man það ekki.
Sudoku fyrir lengr a komna
9 2
15. Er hann of góður?
10 Rétt
Svör: 1. 1986 2. Nýja-Sjálandi 3. Ásta Sigrún Helgadóttir 4. Vesturbyggð 5. 775 6. Tallinn 7. 14 8. Real Madrid 9. Tony Parker 10. Bragi Ólafsson 11. 36,77% (37%) 12. Stefán Pálsson 13. 84 ára 14. Lífsleikni 15. Hann er of myndarlegur.
6 7 6
Katrín skorar á Margréti Gauju Magnúsdóttur, kennara og bæjarfulltrúa í Hafnarfirði. Erpur skorar á föður sinn, Eyvind P. Eiríksson rithöfund. Katrín hefur unnið sér sæti í meistaradeild Fréttatímans með því að sigra þrisvar í röð. Í síðasta blaði ársins verður keppni á milli allra þeirra sem ná þeim árangri og verður sigurvegarinn krýndur Spurningameistari Fréttatímans 2010.
krossgátan
3 5 7 3 2 4
9 7 3 9 4 7 1
9 6 3 5 3
8 8 5
1
lausn krossgátunnar er birt á vefnum: www.this.is/krossgatur, að viku liðinni
Helgartilboð!
STÖNG
VEITTI EFTIRFÖR
BÆLI
BOLUR
BLÓM
HEITI
BÁTUR MATJURT
FRAMMJÓR
50% afsl áttur
GOLF ÁHALD
SMÁU
GJÓTA
GEGNA TIFA GRUNNFLÖTUR STRUNS
BANDINGI
ÞRÆLKUN
SKÓLI SKEMMA
LOGA
Í RÖÐ
STJÖRNUÁR
FLATFÓTUR
FÆRNI
BLÁSTUR
SÚREFNI TÍMABILS
ÚRÞVÆTTI
POKA
TÓNN
FORFAÐIR
PLÖNTU
TVEIR EINS
ÞUS
ÍLÁTA
EYÐA
LAND FÝLA
“Estelle” bastsófasett Listaverð kr. 299.900,Helgartilboð kr. 149.950,-
9 4
9 8 2
15. Hann er of myndarlegur.
9 rétt
1 1 2 8
SVÍKJA
FÁLÆTI TVEIR EINS
ÍÞRÓTTAFÉLAG
DRULLA
ÞVOGL
REKINN KLÚRYRÐI MEÐ TAPI LETRUN
MATRÉTTUR STÁSS
SKEL
KÖTTUR
BLÓT
TÓNSTIGI
SPJALL
FRUMUEFNI
HARMUR
FISKUR
RÓL
STEFNA
DÝRAHLJÓÐ
GUFULEST
ÁI
H E LG A R B L A Ð
PLANTA
SKORÐAÐUR
Opið: Má. - Fö. 12 - 18 - Lau. 12 - 16 - Sun. 13 - 16
SPILA
TVEIR EINS
SKEMMTUN
PILA
EINRÆÐA
Kauptúni 3 • 210 Garðabær • S 771 3800 • www.signature.is ÞÍÐA
MÓÐURLÍF
ANGRA
Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á þjónustustöðvum N1 um land allt
Á FÆTI
HVOFTUR
ANGAN
ÓHREINKA
SKÁK
FJÁRMUNIR ÖRÐU
SJÓMETI
REITUR MASSA
RAGN
FRÁ
ÓREIÐA
STANGA
HOLSKRÚFA
ENDURLAUSNARI
KORN VINGJARNLEIKI
STÍGUR
Fáðu þér áskrift á skjarinn.is, í síma 800 7000 eða 1414 : SkjárEinn 2.890 kr.
EkkErt vEnjulEgt jÓlASjÓnvArp
E N N E M M / S Í A / NM44459
SkjárEinn skemmtir allri fjölskyldunni um jólin. Frábær dagskrá, nýjustu myndirnar í SkjáBíói og eitthvað fyrir alla í SkjáHeimi.
68
sjónvarp
Helgin 3.-5. desember 2010
Föstudagur 3. desember
Föstudagur
Sjónvarpið
20:00 Dagur rauða nefsins Bein útsending sem haldin er vegna söfnunarátaks UNICEF á Íslandi handa bágstöddum börnum í Afríku. Boðið er upp á veglega allt fyrir áskrifendur skemmtidagskrá þar sem sannkallað landslið íslenskra grínista kemur saman, skemmtir þjóðinni með óborganlegu 4 gríni og hvetur hana um leið til að gerast heimsforeldrar. fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
20:15 Útsvar Spurningakeppni sveitarfélaganna. Í þessum þætti mætast lið Fjarðabyggðar og Grindavíkurbæjar.
Laugardagur
19:40 Hringekjan Skemmtiþáttur í umsjón Guðjóns Davíðs Karlssonar, Góa, sem tekur á móti góðum gestum. Textað á síðu 888 í Textavarpi.
20:05 Hannah Montana: The Movie Þegar frægðin fer að ná of mikilli stjórn á lífi Hannah Montana ákveður hún að ráði föður síns að heimsækja heimabæ sinn, Crowley allt fyrir áskrifendur Corners í Tennessee til að uppgötva á nýjan leik hvað það er sem gefur lífinu gildi. fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
Sunnudagur4
19:50 Fyndnar fjölskyldumyndir (10/10) Bráðfyndinn fjölskylduþáttur þar sem sýnd eru bæði innlend og erlend myndbrot. Vinsælasti skemmtikraftur Íslands, Þórhallur Sigurðsson, hinn eini og sanni Laddi, er kynnir þáttanna.
20:35 Hlemmavídeó (7/12) Frábærir gamanþættir með Pétri Jóhanni Sigfússyni sem leikur Sigga sem er fráskilinn og býr einn rétt hjá Hlemmi og rekur gamla vídeóleigu allt fyrir áskrifendur sem hann erfði eftir föður sinn. fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
16:00 Gamla brýnið e. 16:50 Jóladagatalið - Jól í Snædal e. 17:20 Táknmálsfréttir 17:30 Sportið e. 18:00 Manni meistari (26/26) 18:25 Jóladagatalið - Jól í Snædal Jóladagatalið í ár er norskt og segir frá Hlyni og vinum hans og spennandi og skemmtilegum ævintýrum sem þeir lenda í. Textað á síðu 888 í Textavarpi. 19:00 Fréttir 19:30 Veðurfréttir 19:35 Kastljós 20:15 Útsvar 5 6 21:20 Gömlu ljónin Bandarísk fjölskyldumynd frá 2003. Feiminn strákur er sendur til sumardvalar hjá ríkum og sérvitrum frænda sínum í Texas. Leikstjóri er Tim McCanlies og meðal leikenda eru Michael Caine, Robert Duvall, Haley Joel Osment og Kyra Sedgwick. e. 23:10 Barnaby ræður gátuna - Fjórar útfarir og eitt brúðkaup - Fjórar útfarir og eitt brúðkaup 00:20 Kiljan e. 00:45 Eldhugar Bresk bíómynd frá 2006. Myndin gerist í Suður-Afríku á tíma aðskilnaðarstefnunnar og segir frá baráttu heiðarlegs manns gegn kúgunarkerfinu. Leikstjóri er Phillip Noyce og meðal leikenda eru Tim Robbins, Derek Luke og Bonnie Henna. e.. 02:25 Útvarpsfréttir í dagskrárlok
Skjár einn 07:30 Game Tíví 08:00 Dr. Phil 08:40 Rachael Ray 09:25 Pepsi MAX tónlist 16:45 Rachael Ray 17:30 Dr. Phil 18:10 Friday Night Lights 19:00 Melrose Place 19:45 Family Guy 20:10 Rules of Engagement 20:35 The Ricky Gervais Show 21:00 Last Comic Standing (14/14) Bráðfyndin raunveruleikasería þar sem grínistar berjast með húmorinn að vopni. 21:45 30 Rock 22:10 Secret Diary of a Call Girl 22:40 Law & Order: Special Victims Unit Bandarísk sakamálasería um sérdeild lögreglunnar í New York sem rannsakar kynferðisglæpi. 5 6 is it Anyway 23:30 Whose Line (39/39) Bráðskemmtilegur spunaþáttur þar sem allt getur gerst. 23:55 Cyclops 00:25 Rachael Ray 01:25 The Ricky Gervais Show 01:50 Jay Leno Spjallþáttur á léttum nótum þar sem háðfuglinn Jay Leno fær til sín góða gesti og slær á létta strengi. 02:35 Jay Leno Spjallþáttur á léttum nótum þar sem háðfuglinn Jay Leno fær til sín góða gesti og slær á létta strengi. 03:20 Pepsi MAX tónlist 06:00 Pepsi MAX tónlist
STÖÐ 2
6
Sjónvarpið
08:00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 08:04 Gurra grís (14/26) 07:40 Galdrabókin (3/24) 08:09 Teitur (41/52) 07:45 Kalli litli Kanína og vinir 08:20 Sveitasæla (15/20) 08:10 Oprah 08:34 Otrabörnin (11/26) 08:55 Í fínu formi 08:58 Konungsríki Benna og Sóleyjar 09:10 Bold and the Beautiful (25/52) 09:30 The Doctors 09:09 Mærin Mæja (36/52) 10:15 60 mínútur 09:18 Mókó (32/52) 11:05 Mercy (9/22) allt fyrir áskrifendur 09:26 Einu sinni var... lífið (16/26) 11:50 Hopkins (3/7) 09:53 Hrúturinn Hreinn (13/40) 12:35 Nágrannar fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:03 Jóladagatalið - Jól í Snædal e. 13:00 Ramsay’s Kitchen Nightmares 10:35 Að duga eða drepast (9/20) e. (4/8) 11:20 Á meðan ég man (6/9) e. 11:50 Kastljós Endursýndur þáttur. 13:50 La Fea Más Bella (282/300) 13:15 Sportið e. 14:35 La Fea Más Bella (283/300) 4 5 13:45 Þýski boltinn (2/23) e. 15:20 Gavin and Stacy (6/7) 14:45 Íslandsmótið í handbolta 15:55 Barnatími Stöðvar 2 17:05 Táknmálsfréttir 17:05 Bold and the Beautiful 17:15 Útsvar e. 17:30 Nágrannar 18:25 Jóladagatalið - Jól í Snædal 17:58 The Simpsons (6/22) Jóladagatalið í ár er norskt og 18:23 Veður segir frá Hlyni og vinum hans 18:30 Fréttir Stöðvar 2 og spennandi og skemmtilegum 18:47 Íþróttir ævintýrum sem þeir lenda í. 18:54 Ísland í dag Textað á síðu 888 í Textavarpi. 19:16 Veður 18:54 Lottó 19:25 Auddi og Sveppi 19:00 Fréttir 20:00 Dagur rauða nefsins 19:30 Veðurfréttir 00:00 Confessions of a Shopaholic 19:40 Hringekjan Rómantísk gamanmynd um 20:30 Jólasveinka 2 unga stúlku sem glímir við einn 22:00 Blóðug barátta Bandarísk stóran og alvarlegan vanda; hún bíómynd frá 2007 byggð á er kaupóð. Til þess að stemma skáldsögu eftir Upton Sinclair stigu við útgjöldunum þá vantar um óprúttinn olíujöfur sem hana vinnu og ræður sig fyrir sölsar undir sig land í Kaliforníu slysni sem blaðamaður og fær með gylliboðum en efnir engin að fjalla um það hvernig best sé loforð. að lifa spart - og það er hægara 00:30 Silfur Egils sagt en gert fyrir aðra eins 00:35 Útvarpsfréttir í dagskrárlok eyðslukló. 01:45 The Brave One Spennumynd með Jodie Foster í hlutverki venjulegrar konu sem fyllist blóðugum hefndarhug eftir að hafa orðið fyrir hrottafenginni árás sem kostaði unnusta hennar lífið. Myndin var gerð af Íranum Neil Jordan sem m.a. gerði The Crying Game. 03:50 Crank 05:15 Fréttir og Ísland í dag
Skjár einn
11:40 Rachael Ray 13:10 Dr. Phil 13:50 Dr. Phil 14:35 Dr. Phil 15:15 Judging Amy 16:00 America’s Next Top Model 16:50 90210 17:35 Psych 18:20 Game Tíví 18:50 The Ricky Gervais Show 19:15 The Marriage Ref 20:05 Fyndnar fjölskyldumyndir 07:00 Steaua - Liverpool Útsending 20:30 The Upside of Anger frá leik Steaua Búkarest og 22:30 Mulholland Drive Liverpool í Evrópudeildinni. 00:10 Rachael Ray 17:45 Steaua - Liverpool 00:55 Rachael Ray 19:30 Á vellinum 01:00 Spjallið með Sölva Sölvi 20:00 Fréttaþáttur Meistaradeildar Tryggvason fær til sín góða gesti Evrópu allt fyrir áskrifendur og spjallar um lífið, tilveruna 20:30 La Liga Report og þjóðmálin. Honum er ekkert 21:00 Main Event fréttir, fræðsla, sport og skemmtun óviðkomandi og í þáttunum 21:50 European Poker Tour 6 - Pokers er hæfileg blanda af gríni og 22:40 Box - Juan Manuel Marquez alvöru. Michael Katsidis 01:40 Friday Night Lights 02:30 Whose Line is it Anyway 4 5 (39/39) Bráðskemmtilegur 16:00 Sunnudagsmessan spunaþáttur þar sem allt getur 17:00 Stoke - Man. City gerst. 18:45 Man. Utd. - Blackburn 02:55 Jay Leno Spjallþáttur á létt20:30 Ensku mörkin 2010/11 allt fyrir áskrifendur um nótum þar sem háðfuglinn 21:00 Premier League Preview Jay Leno fær til sín góða gesti og 2010/11 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun slær á létta strengi. 21:30 Premier League World 2010/11 03:40 Jay Leno Spjallþáttur á létt22:00 Football Legends um nótum þar sem háðfuglinn 22:30 Premier League Preview Jay Leno fær til sín góða gesti og 2010/11 slær á létta strengi. 23:00 Everton - WBA 4 5 6 04:25 Pepsi MAX tónlist 06:00 Pepsi MAX tónlist SkjárGolf
08:40 Golfing World 08:00 First Wives Club 09:30 Nedbank Challenge 2010 10:00 The Object of My Affection 17:10 Golfing World allt fyrir áskrifendur 12:00 Mr. Wonderful 18:50 Nedbank Challenge 2010 14:00 First Wives Club 23:50 Golfing World Daglegur fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:00 The Object of My Affection fréttaþáttur þar sem fjallað er 18:00 Mr. Wonderful um allt það nýjasta í golfheim20:00 When Harry Met Sally inum. 22:00 Snakes on a Plane 00:40 PGA Tour Yearbooks 00:00 The Thomas Crown Affair 01:25 ESPN America 4 5 02:00 Road Trip 06:00 ESPN America 04:00 Snakes on a Plane 06:00 The Baxter 5
Laugardagur 4. desember STÖÐ 2
Sunnudagur Sjónvarpið
08:00 Morgunstundin okkar 07:00 Hvellur keppnisbíll 08:01 Húrra fyrir Kela (47/52) 07:15 Tommi og Jenni 08:24 Ólivía (6/52) 07:40 Galdrabókin (4/24) 08:34 Babar (12/26) 07:50 Gulla og grænjaxlarnir 08:57 Leó (2/27) 08:00 Algjör Sveppi 09:00 Disneystundin 09:40 Geimkeppni Jóga björns 09:01 Snillingarnir (11/28) 10:00 Leðurblökumaðurinn 09:24 Sígildar teiknimyndir (11/42) 10:25 Stuðboltastelpurnar 09:29 Gló magnaða (11/19) 10:50 iCarly (16/25) allt fyrir áskrifendur 10:00 Jóladagatalið - Jól í Snædal e. 11:15 Glee (3/22) 10:30 Hringekjan. e. 12:00 Bold and the Beautiful fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 11:25 Landinn e. 12:20 Bold and the Beautiful 11:55 Návígi e. 12:40 Bold and the Beautiful 13:50 Sjúklingakórinn e. 13:05 Bold and the Beautiful 14:35 Aldrei aftur! e. 13:25 Bold and the Beautiful 16:15 Síðasta lest heim e. 13:50 Sjálfstætt fólk J 6 4 5 17:50 Táknmálsfréttir 14:35 Gossip Girl (4/22) 15:25 Hlemmavídeó (6/12) Frábærir 18:00 Stundin okkar 18:25 Jóladagatalið - Jól í Snædal gamanþættir með Pétri Jóhanni 19:00 Fréttir Sigfússyni. 19:35 Veðurfréttir 16:00 Auddi og Sveppi 19:40 Landinn 16:35 ET Weekend 20:10 Reynir Pétur - Gengur betur 17:25 Sjáðu 25 ár eru liðin frá því að Reynir 17:55 Röddin 2010 Pétur gekk hringinn í kring um 18:30 Fréttir Stöðvar 2 landið og safnaði talsverðu fé 18:49 Íþróttir fyrir Sólheima í Grímsnesi. Í 18:56 Lottó þættinum er talað við Reyni 19:04 Ísland í dag - helgarúrval Pétur og sýndir gamlir viðtals19:29 Veður bútra og myndir frá 1985. Reynir 19:35 Spaugstofan Pétur segir frá göngunni, rifjar 20:05 Hannah Montana: The Movie 21:50 10.000 BC Söguleg stórmynd upp gamlar stundir, greinir frá sýn sinni á lífið og deilir með sem fylgir ungum mammútáhorfendum leyndarmálum og veiðara og hans leið í gegnum hæfileikum sem fáir vita að hann ýmis ævintýri til að tryggja velbýr yfir. ferð ættbálks síns. 21:10 Áramótaskaup Sjónvarpsins 23:40 The Savages Áhrifamikil og 1969 gamansöm verðlaunamynd með 22:10 Sunnudagsbíó - Bylgjan Lauru Linney og Philip Seymour 23:55 Silfur Egils Hoffman í aðalhlutverkum. 01:15 Útvarpsfréttir í dagskrárlok Myndin fjallar um systkini sem þurfa að sjá um aldraðan föður sinn eftir að ástkona hans fellur frá. Skyndilega þurfa þau að takast á við óuppgerð mál úr fortíðinni sem þau hafa forðast eins og heitan eldinn hingað til. 01:30 Southland Tales 04:05 ET Weekend 04:50 Spaugstofan 05:15 Fréttir
6
Skjár einn
11:25 Rachael Ray 13:40 Dr. Phil 14:20 Dr. Phil 15:05 Judging Amy 15:50 Spjallið með Sölva 16:30 Nýtt útlit 17:20 Matarklúbburinn 17:45 Parenthood 18:35 Rules of Engagement 19:00 The Office 10:15 Enski deildabikarinn: West Ham 19:25 30 Rock 19:50 Fyndnar fjölskyldumyndir - Man. Utd. 20:15 Psych 12:00 Sheriff - AZ Alkmaar 21:00 Law & Order: Special Vic13:45 Steaua - Liverpool tims Unitandarísk sakamálasería 15:30 Spænsku mörkin um sérdeild lögreglunnar í New 16:15 Fréttaþáttur Meistaradeildar York sem rannsakar kynferðisEvrópu allt fyrir áskrifendur glæpi. 16:45 Þýski handboltinn: Rhein21:50 Dexter Fimmta þáttaröðin Neckar Löwen - THW Kiel fréttir, fræðsla, sport og skemmtun um dagfarsprúða morðingjann 18:20 La Liga Report Dexter Morgan sem drepur bara 18:50 Spænski boltinn: Osasuna þá sem eiga það skilið. Barcelona 22:40 House Bandarísk þáttaröð 20:50 Spænski boltinn: Real Madrid um skapstirða lækninn dr. - Valencia 4 5 6 6 Gregory House og samstarfsfólk 23:00 Chevron World Challenge hans. 23:30 Nurse Jackie 00:00 Last Comic Standing Bráðfyndin raunveruleikasería 09:40 PL Classic Matches: Leeds þar sem grínistar berjast með Tottenham, 2000 10:10 PL Classic Matches: Tottenham - húmorinn að vopni. 00:45 The Cleaner Vönduð þáttaLiverpool, 1993 allt fyrir áskrifendur röð með Benjamin Bratt í aðal10:40 Tottenham - Liverpool hlutverki. Þættirnir eru byggðir á 12:25 Premier League Review 2010/11 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun sannri sögu fyrrum dópista sem 13:20 Premier League World 2010/11 helgar líf sitt því að hjálpa fíklum 13:50 PL Classic Matches: Everton að losna úr viðjum vanans. Liverpool, 2000 01:30 Pepsi MAX tónlist 14:20 Premier League Preview 2010/11 4 5 6 14:50 Chelsea - Everton 08:00 Jurassic Park 17:15 Blackpool - Man. Utd. 08:00 Wayne’s World 10:05 Son of Rambow 19:45 Arsenal - Fulham allt fyrir áskrifendur 10:00 Wedding Daze 12:00 Beverly Hills Chihuahua 21:30 Birmingham - Tottenham allt fyrir áskrifendur 12:00 Back to the Future 14:00 Jurassic Park 23:15 Man. City - Bolton 14:00 Wayne’s World fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:05 Son of Rambow 01:00 Wigan - Stoke fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:00 Wedding Daze 18:00 Beverly Hills Chihuahua 18:00 Back to the Future 20:00 The Baxter SkjárGolf 20:00 The Big Nothing 22:006 The Wind That Shakes the 07:50 Golfing World 22:00 December Boys Barley 08:40 Golfing World 5 4 6 Proof 00:00 00:05 Falling Down 09:30 Nedbank Challenge 2010 4 02:00 Into the Wild 02:05 The Number 23
sjónvarp 69
Helgin 3.-5. desember 2010
5. desember STÖÐ 2 07:00 Aðalkötturinn 07:25 Lalli 07:30 Elías 07:40 Galdrabókin (5/24) 07:50 Harry og Toto 08:00 Algjör Sveppi Algjör Sveppi, Hvellur keppnisbíll, Go Diego Go! 4, Könnuðurinn Dóra 09:00 Mörgæsirnar frá Madagaskar allt fyrir áskrifendur 09:20 Histeria! 09:45 Bedtime Stories fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 11:25 Röddin 2010 (3/4) 12:00 Spaugstofan 12:30 Nágrannar 12:50 Nágrannar 13:10 Nágrannar 4 13:30 Nágrannar 13:50 Nágrannar 14:15 Hawthorne (1/10) 15:00 Modern Family (19/24) 15:20 The Big Bang Theory (22/23) 15:45 The Middle (1/24) 16:10 Eldsnöggt með Jóa Fel (10/12) 16:50 Oprah 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:25 Frasier (18/24) 19:55 Sjálfstætt fólk 20:35 Hlemmavídeó (7/12) 21:10 The Mentalist (9/22) 22:00 Numbers (7/16) 22:45 Mad Men (2/13) 23:35 60 mínútur 00:25 Spaugstofan 00:55 V (12/12) 01:40 The Event (9/13) 02:25 Dollhouse (9/13) 03:15 The Diplomat Fyrri hluti hörkuspennandi framhaldsmyndar. Virtur stjórnarerindreki er sakaður um glæp. Fljótlega kemur í ljós að ekki er allt sem sýnist. 04:50 The Diplomat Seinni hluti hörkuspennandi framhaldsmyndar. Virtur stjórnarerindreki er sakaður um glæp. Fljótlega kemur í ljós að ekki er allt sem sýnist.
Í sjónvarpinu House
Dásamlega sjarmerandi í skepnuskap sínum Einhver allra skemmtilegasti karakter sem birst hefur á skjánum í seinni tíð er House læknir í sam nefndum þáttum. House og félagar eru á sín um sjötta vetri á Skjá 1 og það eru engin þreytumerki á þeim. House er enn jafn djöfullega útsmoginn, snjall og misk unnarlaus og í fyrstu seríunni. Hefur jafnvel gefið í ef eitthvað er. Aðalstjarna þáttanna og óumdeildur burðarás er enski leikarinn Hugh Lau rie í hlutverki House, en hann sló, öllum að óvörum, í gegn í Bandaríkjunum þegar hann var kominn vel á fimmtugsaldurinn. Laurie var auðvitað fyrir löngu orðinn stjarna í bresku sjónvarpi, þaðan sem við Íslendingar könn 5
uðumst vel við kauða. Hann var algjörlega ómót stæðilegur í þáttunum um Wooster og Jeeves, sem hinn forríki vandræðagemlingur og ónytjungur Bertie Wooster. Þar var hann í góðum félagsskap samstarfs manns síns til margra ára, Stephen Fry, sem lék Reginald Jeeves, hinn fullkomna bryta með ráð undir rifi hverju. Í meðförum Lauries er House læknir hið fullkomna ólíkindatól og er dásamlega sjarmerandi í skepnu skap sínum. Svo til hver þáttur hverfist um þrautreynda formúlu. Greiningar hópur Houses fær til meðhöndl unar sjúkling á heljarþröm
6
HÁDEGISTÓNLEIKAR Á FABRIKKUNNI Í DESEMBER!
09:20 Birmingham - Tottenham 11:05 Arsenal - Fulham 12:50 Premier League World 2010/11 Áhugaverður þáttur þar sem enska úrvalsdeildin er skoðuð frá hinum ýmsu óvæntu og skemmtilegum hliðum. 13:20 WBA - Newcastle allt fyrir áskrifendur 15:45 Sunderland - West Ham 18:00 Sunnudagsmessan fréttir, Meðfræðsla, þeim sport og skemmtun Guðmundi Benediktssyni og Hjörvari Hafliðasyni er þáttur sem enginn má láta framhjá sér fara. Leikirnir krufðir til mergjar af fagmönnum og lífleg og fagleg umræða um enska boltann. 4 19:00 Blackpool - Man. Utd. 20:45 Sunnudagsmessan 21:45 Chelsea - Everton 23:30 Sunnudagsmessan 00:30 Sunderland - West Ham 02:15 Sunnudagsmessan
LANDSLIÐ TÓNLISTARMANNA KYNNIR JÓLAPLÖTUR SÍNAR Á FABRIKKUNNI Í HÁDEGINU Í DESEMBER
TÓNLEIKARNIR HEFJAST KL. 12 Á HÁDEGI OG ER DAGSKRÁIN SEM HÉR SEGIR: Mánudagur 6.
des. – klukkan 12
Þriðjudagur 7.
des. – klukkan 12
JÓNAS SIGURÐSSON
Mánudagur 20.
des. – klukkan 12
des. – klukkan 12
Miðvikudagur 8.
des. – klukkan 12
Þriðjudagur 21.
Mánudagur 13.
des. – klukkan 12
Miðvikudagur 22.
des. – klukkan 12
Þriðjudagur 14.
des. – klukkan 12
Fimmtudagur 23.
des. – klukkan 12
6
FRIÐRIK DÓR
GISSUR PÁLL
SELMA BJÖRNS
LIFUN
KLASSART
Tónleikaröðinni lýkur á Þorláksmessukvöld þegar JÓN JÓNSSON stígur á svið kl. 22.00 og heldur uppi gleðinni á Jóla Happy-Hour kvöldi.
5
6
ÍSLENSKA / SIA.IS / HAF 52565 11/10
SkjárGolf 07:50 Golfing World 08:40 Golfing World 09:30 Nedbank Challenge 2010 14:30 Nedbank Challenge 2010 19:30 PGA Tour Yearbooks 20:15 Nedbank Challenge 2010 01:15 ESPN America
des. – klukkan 12
BLAZ ROCA
VALGERÐUR GUÐNADÓTTIR 5
Miðvikudagur 15.
BJARTMAR OG BERGRISARNIR
PÁLL ÓSKAR
09:20 Birmingham - Tottenham 11:05 Arsenal - Fulham 12:50 Premier League World 2010/1 13:20 WBA - Newcastle allt fyrir áskrifendur 15:45 Sunderland - West Ham 18:00 Sunnudagsmessan fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:00 Blackpool - Man. Utd. 20:45 Sunnudagsmessan 21:45 Chelsea - Everton 23:30 Sunnudagsmessan 00:30 Sunderland - West Ham 4 02:15 Sunnudagsmessan
með dularfullan sjúkdóm. Eins og Sherlock Holmes tekst House að finna hvað amar að með nánast yfir náttúrulegum ályktunarhæfileikum og næmni fyrir smáatriðum. Samhliða er sögð saga af persónu legum átökum innan læknateymisins, þar sem House er hinn harði strengjabrúðumeistari. Eins og Holmes glímir House við fíknivanda og hann á sér sinn Watson, í kollega sínum Wilson. Líkindin eru engin tilviljun. Skaparar Houses viðurkenna fúslega að hann sé byggður að hluta til á einka spæjaranum fræga. Í Bandaríkjunum er verið að sýna sjöundu þátta röðina um House og fleiri eru í bígerð. Hugh Laurie fékk nýjan samning í sumar sem gerði hann að einum hæst launaða sjónvarpleikara heims. Það var verðskuldað. Jón Kaldal
BORÐAPANTANIR
TAKE AWAY
FLJÓTLEGT Í HÁDEGINU
Í síma 575 7575 og á fabrikkan@fabrikkan.is
× Mættu á Fabrikkuna og pantaðu × Taktu matinn með × Hámarksbiðtími 15 mín.
Meðalbiðtími eftir mat á Fabrikkunni er aðeins 8 mínútur frá því að pöntun er tekin.
HOLTAG -Yfir 400 einfaldar og fljótlegar uppskriftir úr hinum sívinsælu þáttum Eldsnöggt með Jóa Fel
NÝ MATREIÐSLUBÓK
ELDAÐ MEÐ JÓA FEL
- ER KOMIN Í VERSLANIR
Fjöldi jólatilboða!
Sjá nánar á www.utilif.is
GV[g¨cV 7 cjh \_V[V`dgi^ Zg k^ch¨aVhiV _ aV\_ [^c 7 cjh à `Vje^g ^ccZ^\c V Z^\^c kVa^ { \_V[V`dgi^Â! `dgi^ Zg {[naa^c\Vg`dgi# =V[Âj hVbWVcY k^ 7 cjh h bV/ *-- -+.) d\ [{Âj c{cVg^ jeeaÅh^c\Vg# H`g^[hid[V 7 cjh H` ijkd\^ &( Zg de^c [g{ `a# ."&+ VaaV k^g`V YV\V#
Heilsusamleg jólagjöf á frábæru verði! Verð: 3.900 kr. 1 par Verð: 6.980 kr. 2 pör Verð: 9.990 kr. 3 pör Sendum frítt út á land!
Þess vegna bjóðum við þér að vera með okkur um helgina í Holtagörðum. Helga Braga, Sönghópurinn Spectrum og Ingveldur Ýr flytja jólalög á sviði við inngang og Jói Fel verður með sýnikennslu á kaffihúsinu sínu á laugardag. Við ætlum að koma okkur í gírinn. Komdu í dömuboð.* * Ekki segja strákunum.
30
30
%
%
Muchomix myndarammi Tilboð: 9.520 kr.
afsláttur af öllum jólagjafakössum
með snyrtivörum um helgina í Holtagörðum.
Wallflowers 20 stk. Tilboð: 4.720 kr.
afsláttur
af öllum Umbra vörum
Partridge Tilboð: 3.680 kr.
Grapevine Tilboð: 3.360 kr.
Abracadabra Tilboð: 1.920 kr.
Ringling Tilboð: 1.440 kr.
MEMORY FOAM heilsuinniskór
afsláttur
af öllum eikarhúsgögnum
ÍSLENSKA / SIA.IS / HOL 52458 11/10
GARÐAR
Helgar eru til að njóta þeirra.
72
bíó
bíódómur: The Next Three Days
Helgin 3.-5. desember 2010
Allt fyrir ástina
J
ohn Brennan er hress skólakennari, myndarlegur og fyndinn. Hann á sjúklega sæta og sjarmerandi eiginkonu í góðri stöðu og litli strákurinn þeirra er alger dúlla. Ljúft líf þeirra fær sviplegan endi þegar lögreglan ryðst með offorsi inn á þau í miðjum morgunverði og handtekur eiginkonuna vegna gruns um að hún hafi myrt yfirmann sinn. Fallega, ljóshærða konan fær svo að rotna í fangelsi
næstu þrjú árin á meðan eiginmaðurinn reynir í örvæntingu að fá mál hennar endurupptekið enda sannfærður um sakleysi frúarinnar. Biðin eftir sönnunargögnum sem geti snúið mái frúarinnar til betri vegar fjarar að lokum út og allt bendir til þess að hún muni dúsa á bak við lás og slá það sem eftir lifir ævinnar. En sem betur fer er hún gift Russell Crowe og þegar honum eru öll sund lokuð býr hann sig til bardaga og
ákveður að ræna sinni heittelskuðu úr fangelsinu og stinga af með henni og syninum til fjarlægra landa. Paul Haggis hefur áður sýnt að hann er fantagóður leikstjóri (Crash) og hann er vitaskuld magnaður handritshöfundur (Casino Royale, In the Valley of Elah, Million Dollar Baby) og hér stýrir hann sallafínum leikurum í vandaðri og mannlegri spennumynd sem lætur alltof lítið yfir sér miðað við hversu ferlega fín hún er. Rusell Crowe hefur ekkert fyrir því að vera dagfar-
Kletturinn leitar hefnda Dwayne Johnson, sem er ekki síður þekktur sem The Rock, leikur glæpamanninn Driver í myndinni Faster sem er frumsýnd um helgina. Gaurinn sá hefur mátt dúsa síðastliðin tíu ár í fangelsi eftir misheppnað rán þar sem bróðir hans var drepinn. Þegar hann fær loksins langþráð frelsið er hann aðeins með eitt mál á dagskrá: að hefna bróður síns. Hann fær þó lítinn frið til þess að sinna þessu hugðarefni sínu þar sem hann er með gamalreynda löggu á bakinu og til þess að bæta gráu ofan á svart hefur ungur og drjúgur leigumorðingi á uppleið í lífinu brennandi áhuga á að komast í náin kynni við hann. Á meðan Driver gengur á listann yfir þá sem hann telur bera ábyrgð á dauða bróðurins þarf hann að verjast árásum úr öllum áttum. The Rock er vanur maður á þessu sviði og gerði svipaða tiltekt hjá glæpahyski í smábæ í Walking Tall fyrir nokkrum árum. Í Faster deilir hann tjaldinu með eðalfólkinu Billy Bob Thornton og Carla Gugino sem hefur tekið góða spretti í Spy Kids, Sin City, Watchmen og svo einmitt með The Rock í Race to Witch Mountain. Aðrir miðlar: Imdb: 7,5/10, Rotten Tomatoes: 43%, Metacritic: 41/100
The Next Three Days er mannleg og hlý spennumynd um það sem skiptir mestu máli í lífinu.
sprúði kennarinn sem finnur töffarann í sér þegar hann áttar sig á því að nauðsyn brýtur lög. Elizabeth Banks er alger krúttsprengja í hlutverki vesalings konunnar í fangelsinu og maður sér ekkert athugavert við það
að Crowe leggi allt undir til þess að fá notið hennar á ný. Þrír sjóaðir jálkar lyfta síðan myndinni enn frekar með nærveru sinni. Daniel Stern (Home Alone) eldist mjög vel og Liam Neeson er pottþéttur í smáhlutverki en rúsínan í pylsuendanum er Brian Dennehy sem fer þegjandi í gegnum sín atriði með dásamlegri dýpt. The Next Three Days er mannleg og hlý spennumynd um það sem skiptir mestu máli í lífinu. Svona mynd fyrir þroskað fólk og lengra komna. Þórarinn Þórarinsson
Trekkarar horfa til Star Wars
Star Trek-mynd J.J. Abrams frá því í fyrra var vel heppnuð endurlífgun sem blés nýju lífi í þennan fornfræga sjóvarpsþátta- og bíómyndabálk. Handritshöfundarnir Roberto Orci og Alex Kurtzman eru nú sestir við skriftir og glíma við handrit næstu myndar en þeir hafa einnig verið með puttana í Transformers og Cowboys & Aliens sem er væntanleg í bíó á næsta ári. Þá hafa þeir einnig skrifað Fringe-sjónvarpsþættina fyrir J.J. Abrams. Í samtali við Los Angeles Times útiloka þeir ekki að þeir muni horfa til The Empire Strikes Back, hins myrka framhalds Star Wars, og láta þess getið að það væri ekki ónýtt að geta leitt þá saman í einvígi, Kirk skipstjóra og Svarthöfða.
you Again: Stórveldi mætast
Lengi getur vont versnað. Í Paranormal Activity ógnaði illur andi ungu pari en nú eru ungbarn og hundur í eldlínunni.
The Rock er í hefndarhug.
Skæður húsdraugur tekur annan snúning Draugamyndin Paranormal Activity sló óvænt í gegn í fyrra og skilaði framleiðendum himinhárri peningahrúgu enda var hún gerð fyrir tæpar tvær milljónir króna sem telst klink í kvikmyndagerð. Vinsældir Paranormal Activity kölluðu óhjákvæmilega á framhaldsmynd og það er óhætt að segja að í þessu tilfelli hafi járnið verið hamrað á meðan það var heitt vegna þess að rétt rúmu ári eftir frumsýningu Paranormal Activity er Paranormal Activity 2 komin í kvikmyndahús.
P
Framtíðin er björt
Verð kr. 15.890,
...skrifborðslampar, útiljós, breytiklær, flúrljós, ljósaperur, dyrabjöllur, vírar, kaplar, rafhlöður, borð viftur, spennubreytar, fjöltengi, framlengingar snúrur, símavörur, raflagnaefni, verkfæri og minni heimilistæki. – gerir lífið bjartara Ármúla 19 · Sími 568 1620 · www.gloey.is · gloey@gloey.is
Eftir það sem virðist vera dularfullt innbrot setja þau upp myndavélar ...
a ra nor ma l Act iv it y sý nd i h rem m i nga r ungs pars sem átti ekki sjö dagana sæla þegar aðgangsharður og vægast sagt illur andi fór að herja á það. Þar sem óværan lét helst á sér kræla að næturlagi brugðu þau Katie og Micah á það ráð að láta myndbandstökuvél ganga næturlangt í þeim tilgangi að festa ókindina á filmu. Að morgni dags fóru þau yfir afrakstur næturinnar og ekki bar á öðru en að einhver andskotinn væri á kreiki. Eftir því sem tökunóttunum fjölgaði fór svo ekki á milli mála að draugurinn var að sækja í sig veðrið og líf þeirra því beinlínis í hættu. Þau fengu því sérfræðinga í illum öflum og handanheimum til að leggja mat á ástandið og eftir því sem þeir komust næst mátti helst ætla að skrattakollurinn væri á eftir Katie og væri einhvers konar ættarfylgja hennar. Tilraunir parsins til að klekkja á hinni ósýnilegu illsku voru allar máttlausar og allt fór þetta á versta veg. Paranormal Activity er sáraeinföld í byggingu og varla hægt að tala um almennilegan söguþráð þar sem myndin byggist f yrst og fremst á hráum næturupptökum sambýlisfólksins þar sem vondur
draumur endurtekur sig í sífellu með smávægilegum blæbrigðamun og vaxandi spennu. Myndin var tekin á einni viku og minnti um margt á The Blair Witch Project í viðvaningslegum einfaldleik sínum. Þetta útlit og nálgun virkaði álíka vel í The Blair Witch Project og Paranormal Activity og báðum þessum, að því er virðist, hálf tilgangslausu myndum tókst að skjóta áhorfendum skelk í bringu. Í Paranormal Activity 2 eru hjónin Katrina og Daniel kynnt til sögunnar ásamt unglingsdóttur, ungbarni og heimilishundi. Eftir það sem virðist vera dularfullt innbrot setja þau upp myndavélar í húsi sínu og líkt og í fyrri myndinni ágerist undarlegur djöfulgangurinn eftir því sem á líður. Og blessað fólkið á svo sannarlega ekki von á góðu þar sem Katrina er systir Katie sem lenti í hryllingi fyrri myndarinnar. Katrina óttast að draugaganginn á heimilinu megi rekja til óhugnanlegra atburða sem hún upplifði með systur sinni í æsku á meðan eginmaðurinn rígheldur í trú sína á að jarðneskari skýringar megi finna á þessu öllu saman. S a n k v æmt óf r áv í k j a n legum reglum um hryllingsframhaldsmyndir er hasarinn
bíó
Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
keyrður upp í mynd númer tvö auk þess sem mögulegum fórnarlömbum hins illa anda er fjölgað. Áður var unga parið aðeins í hættu en nú er boðið upp á heila vísitölufjölskyldu og hund. Engu að síður sver Paranormal Activity 2 sig alveg í ætt við frummyndina og sömu trixin eru enn í notkun. Framleiðendur myndanna tveggja eru enn býsna drjúgir með sig vegna vinsælda Paranormal Activity á heimsvísu og hafa þegar tilkynnt að þriðja myndin verði tilbúin síðla árs 2011. Sú mynd mun þá væntanlega skera úr um hvort myndabálkurinn eigi lengra líf fyrir höndum, en sorgleg fordæmi eru fyrir því að frábær hryllingsmynd geti af sér runu af handónýtum framhaldsmyndum og nærtækasta dæmið um slíkt er Saw sem byrjaði glæsilega en framhaldsmyndirnar verða bara verri og verri. Aðrir miðlar: Imdb:6,2/10, Rotten Tomatoes:60%, Metacritic:51/100
FORSÝND UM HELGINA!
Forsýnd um helgina í eftirtöldum kvikmyndahúsum. SMÁRABÍÓ
3D
HÁSKÓLABÍÓ
3D
BORGARBÍÓ
3D
LAUGARÁSBÍÓ
3D
SAMBÍÓIN EGILSHÖLL
3D
SUNNUDAGUR
kl. 8
SUNNUDAGUR
kl. 5
LAUGARDAGUR
kl. 5.45
SUNNUDAGUR
kl. 3.40
SUNNUDAGUR
kl. 2
HEIMSFRUMSÝND 10. DESEMBER Í 3-D Miðasala í fullum gangi - Tryggðu þér miða á
og sambio.is
74
tíska
Helgin 3.-5. desember 2010
Sérhönnuð fyrir viðskiptavininn Náttúrulegur litur
Húðlitur okkar Íslendinga er með fölum blæ og þá sérstaklega á veturna. Sólin nær ekki til okkar á þeim tíma og oftar en ekki sættum við okkur ekki við þá staðreynd að engan lit munum við fá frá henni. Brúnkukremið frá Clinique hefur skipað stóran sess meðal íslenskra kvenna síðustu ár. Kremið gefur húðinni góðan og jafnan lit sem þykir mjög náttúrulegur, auk þess sem lítil lykt er af kreminu. Það fæst í helstu snyrtivöruverslunum landsins.
Fjölvítamín sem hjálpar hárinu
Bæði kynin eru oft í hreinustu vandræðum með hárið á sér. Þess vegna er mikilvægt að hugsa vel um það og taka inn þau vítamín sem hjálpa hárinu að haldast sem heilbrigðast. Brennisteinn er mikilvægur fyrir hárið jafnt sem lestín, inósítól og kólín sem eru mikilvæg efni fyrir eðlilegan hárvöxt. Skortur á þessum efnum getur leitt til hárloss og óeðlilegrar þynningar. Í Heilsuhúsinu fæst svokallaður Hárkúr sem er fjölvítamín-blanda, sérstaklega samsett fyrir hárið og inniheldur öll mikilvægustu efnin fyrir það. Hann eykur hárvöxt, þykkir hárið og gefur því líf. 60 hylkja hárkúr er á 850 krónur í Heilsuhúsinu
Í gær, fimmtudaginn 2. desember, gaf tískufyrirtækið Prada út sérhönnuð sólgleraugu sem hvergi fyrirfinnast annars staðar í heiminum. Nýja sólgleraugnalínan heitir Prada private og fæst í svörtu, hvítu og gráu. Það einstaka við gleraugun er að hægt er að taka þau í sundur á hliðunum og breyta eða bæta inn stöfum, tölum eða táknum. Þá er hægt að hafa nafnið sitt, eða annað sem einkennir eigandann, á hlið gleraugnanna og gera þau að sínum eigin.
Hugtakið sem afsakar útlit okkar Nú fer þetta leiðinlega tímabil að detta í gang. Tímabilið sem við eiginlega óskum að gangi yfir sem fyrst. Prófatíminn. Við dustum rykið af bókunum og áttum okkur á því að fyrst núna tökum við þær úr plastinu. Best að byrja á því að frumlesa efnið. Ekki seinna vænna.
Þriðjudagur Skyrta: Deres Buxur: Levi’s Skór: Adidas í útlöndum
Á þessu tímabili aðskiljum við okkur einnig frá umheiminum. Höldum okkur innandyra og reynum að komast hjá því að heyra um allt það félagslíf sem er í gangi. Beygjum kannski aðeins reglurnar seinna meir og verðlaunum okkur fyrir dugnað dagsins. Lítum upp úr bókunum og hittum vinina. Seinna nögum við okkur í handarbökin yfir þeirri heimsku og fávisku að hafa ekki þann metnað sem ætlast er til af okkur fyrir þessi próf.
tíska
Kolbrún Pálsdóttir skrifar
Prófljótan er fyrirbæri sem margir tala um á þessum tíma. Hugtak sem afsakar útlit manneskjunnar og lætur henni líða betur með sjálfa sig. Enginn tími né ástæða til að hafa sig til. Frá morgni til kvölds er legið yfir efni sem lagt er fyrir til prófs og joggingbuxur, stóra hettupeysan og ullasokkarnir það eina sem nothæft er. Snyrtidótið, sem ekki er tekið upp heilu dagana, er grafið einhvers staðar niður.
Mánudagur Skór: No land Buxur: Weekday Peysa: Zara í Malmö
5
Tískan er allt um kring
dagar dress
Gísli Björnsson er nítján ára nemi sem stundar námið af kappi og steikir hamborgara á Hamborgarabúllu Tómasar. Hann hefur mikinn áhuga á tónlist, ræktinni, útivist og eyðir líka frítímanum í góðra vina hópi. „Stíllinn minn er ekki flókinn og ég veit hvað hentar mér best. Geng nærri alltaf í gallabuxum og er mjög mikið í þykkum og þægilegum peysum. Svo þegar ég fer eitthvað fínt og klæði mig upp á, fer ég yfirleitt í skyrtu, frakka og gallabuxur,“ segir Gísli sem er mjög meðvitaður um þau föt sem hann klæðist og veit alveg hvað á best við. „Ég fer mikið til útlanda og kaupi þá mest fötin mín þar. Þar er miklu meira og betra úrval. Fer til dæmis mikið í ódýrar og beisik búðir eins og Zöru og H&M. En svo fer ég alveg út í dýru merkin eins og Hugo Boss þegar ég ætla að finna mér eitthvað fínt. Mjög flottur klæðnaður þar.“ Það veldur alltaf pínulítilli umhugsun þegar að því kemur að finna hvaðan tískuinnblásturinn kemur. „Tískan er náttúrlega alls staðar í kringum mann og ég held að maður taki hana ómeðvitað inn. Ég reyni auðvitað að klæða mig í þau föt sem henta mér best, en það fylgir alltaf keimur af tískunni.“
2 dálkar = 9,9 *10 Það eina sem heldur okkur gangandi í gegnum þennan tíma er tilhugsunin um að klára prófin. Getum ekki beðið. Sigurgleðin og tilfinningin eins og öllu fargi sé af manni létt. Verðlaunum okkur svo með fata- og skókaupum og fullvissum okkur um að við höfum náð öllum prófunum. Enginn tími betri til að fagna og gleðjast með vinunum; endurheimta fyrra líf.
Miðvikudagur Peysa: 17 Buxur: Diesel-búðin í Kaupmannahöfn Skór: No land
Fimmtudagur Buxur: Weekday Bolur: H&M Jakki: H&M Skór: Kultur menn
mikið úrval af nýjum vörum opið laugardaga til jóla 11-16 Fyrir bústaðinn og heimilið Opið: má-fö. 12:30 -18:00, lau 11:00-16:00 Dalvegi 16a, Rauðu múrsteinshúsunum Kóp.201 S: 517 7727 nora.is , facebook.com/noraisland
Föstudagur Frakki: Selected Buxur. Levi’s (kvenmanns) Skór: DinSko í Malmö Skyrta: Hugo Boss
RAYMOND WEIL söLuAðILAR Reykjavík: Gilbert úrsmiður Laugavegi 62 GÞ - skartgripir & úr Bankastræti 12 Leonard Kringlunni Meba Kringlunni Meba - Rhodium Smáralind
Hafnarfjörður: Úr & Gull Firði-Miðbæ Hafnarfjarðar Keflavík: Georg V. Hannah, úrsmiður Hafnargötu 49 Akureyri: Halldór Ólafsson úrsmiður Glerártorgi
E N N E M M / S Í A / NM44 5 7 1
LEITIN AÐ JÓLAANDANUM JÓLAÆVINTÝRI Í SMÁRALIND GJAFAKORT SMÁRALINDAR Hægt er að kaupa gjafakort á smaralind.is og á þjónustuborðinu okkar á 2. hæð.
Upplifðu jólaævintýrið Leitin að jólaandanum sem sýnt verður í Vetrargarðinum í Smáralind í desember. Fyrsta sýning á morgun. Meðal frábærra leikara eru Örn Árnason, Edda Björgvinsdóttir, Selma Björnsdóttir og tveir jólasveinar sem leiða gesti inn í töfraveröld undir lifandi tónlistarflutningi.
Sjáumst – Smáralind
Sýningartímar 4. desember, kl. 14 5. desember, kl. 14 11. desember, kl. 14 12. desember, kl. 14 18. desember, kl. 14 19. desember, kl. 14 21.-23. desember, kl. 17 Ógleymanleg, ókeypis skemmtun fyrir alla fjölskylduna!
JÓLAG JAF HANDB ASMÁRA ÓK LINDAR Skoða m á
FRÍTT FYRIR ALLA!
handbó kina á smara lind.is
Verslanir opnar: mán-mið 11-19, fim 11-21, fös 11-19, lau 11-18 og sun 13-18, www.smaralind.is / 528 8000
Kósy´-
kvöld 25%
afsláttur
78
tíska
Helgin 3.-5. desember 2010
Eftirlíking af Öskubusku-skónum Anna Dello Russo er talin vera ein mesta tískugyðja okkar tíma. Hún á langan tískuferil að baki og er nú ritstjóri tískutímaritsins Vogue Nippon í Japan. Gyðjan safnar alls kyns dóti af miklu kappi og nýlega neyddist hún til að kaupa sér aðra íbúð fyrir allt sitt dót, föt og skópörin sín 4.000. Enn býr hún þó í gömlu íbúðinni þar sem hún hreiðrar um sig. Í dag, 3. desember, kemur nýtt ilmvatn undir hennar nafni í búðir úti um allan heim. Ilmvatnsflaskan er gulllitaður hælaskór sem hugsaður er sem eftirlíking af Öskubusku-skónum. Ilmurinn er blandaður vanillu og möndlu og innblásturinn kemur frá barnæsku hennar í Puglia á Ítalíu.
Jólafötin í ár Aðfangadagur er stór viðburður í lífi okkar allra. Við klæðum okkur í sparifötin, gleðjumst með ættingjum og fögnum fæðingu Jesú með hátíðarmat og pökkum.
2.460,-
Verð: 2.990,-
skrímslatemjara
Fyrir
2.440,-
Grand Collection 11.990 kr.
Það er svo margt sem við gerum fyrir þetta eina kvöld. Jólaundirbúningurinn er stressandi og desember er alltaf jafn fljótur að líða. Við gerum allt á methraða og hlaupum í kapp við tímann. Verðum að klára allt fyrir jól. Pakka inn gjöfunum, baka kökurnar og ekki síst finna réttu jólafötin. En hvar finnur maður réttu fötin? Allar fataverslanir hafa endalaust úrval af jólafatnaði sem hentar öllum.
Warehouse 17.990 kr.
Verð: 3 .
190,-
Companys 14.990 kr.
Fyrir grúskara
2.240,Sautján 10.990 kr. Kiss í Kringlunni 8.990 kr.
Verð: 2.590,-
Fyrir fróðleiks-
fúsa
Tilboð gilda til og með 08.12.10 Fókus 9.990 kr.
Topshop 20.990 kr
Helgin 3.-5. desember 2010
Þekkt fyrir sínar kvenlegu línur Ofurfyrirsætan Crystal Renn er eitt af virtustu módelum heims. Hún er frábrugðin öðrum fyrirsætum og fær verkefni á allt öðrum forsendum en venjulegt er. Crystal er hvað þekktust fyrir stóran líkama og kvenlegar línur og frægustu tískuframleiðendur heims hafa fengið hana til liðs við sig í herferð gegn grönnum fyrirsætum. Síðasta verkefni hennar var myndaþáttur í tískublaðinu Harper’s Bazaar og hefur hún hlotið töluverða gagnrýni fyrir verkið. Útlit hennar hefur breyst gríðarlega og kvenlegar línurnar horfnar. Crystal hefur nefnilega grennst mikið á stuttum tíma og mikið er rætt um hvort hún teljist enn ein af stóru fyrirsætunum.
Vaxmeðferð, fljótleg og auðveld aðferð Vaxmeðferð er fljótleg og auðveld aðferð til þess að fjarlægja líkamshár. Hún hentar vel á stór svæði og viðkomandi er lengur laus við hárin en eftir rakstur. Endurvöxtur háranna getur orðið hægari eftir meðferð og hár orðið ljósari og fíngerðari. Fylgikvillarnir eru þó ýmsir. Mikilvægt er að hlúa vel að húðinni eftir meðferðina. Hún verður oftast aum og viðkvæm og það getur leitt til þess að húðsjúkdómar, bólur, upphleyptir fæðingarblettir og
marblettir myndist. Mikil hætta getur verið á sýkingu næstu 24 stundir eftir vaxmeðferð og mikilvægt er að varast ljósabekki, gufuböð, líkamsrækt og sápu. Sjaldgæft er þó að fólk myndi ofnæmisviðbrögð vegna meðferðarinnar en það lýsir sér þannig að húðin verður upphleypt og fólk finnur til kláða. Best er að beita vaxmeðferð þegar hárin eru að meðaltali sex millimetrar að lengd. Önnur áhersla er þó á hár í andliti. Það fer mikið eftir hárgerð viðkomandi og líkamssvæði en að meðaltali eru hárin þrjár til fimm vikur að vaxa aftur eftir meðferðina. Sumir halda því fram að vaxmeðferð orsaki inngróin hár, en svo er ekki. Meðferðin gerir vandamálið aðeins sýnilegra. Með því að skrúbba sig reglulega minnkar maður líkurnar á inngrónum hárum. Flestar snyrtistofur landsins bjóða upp á vaxmeðferð ýmiss konar og er mikil aðsókn í þær meðal kvenna. Snyrtistofan Paradís er meðal þeirra og stendur við Laugarnesveg. Stofan fagnaði 30 ára afmæli sínu nú í nóvember og býður öllum sínum viðskiptavinum 20% afslátt af öllum gerðum vaxmeðferðar í desember, ásamt fleiri tilboðum.
tíska 79
80
dægurmál
Helgin 3.-5. desember 2010
íslensku bókmenntaverðlaunin Tilnefningar
15 bækur tilnefndar 2.195 SHA-0203
Vinnuljóskastari 500W m handf 1,8m snúra
Ath. perur fylgja
4.295
2.695
SHA-3901
Loftljós flúor rakaþ. 1x18w 67,5x11,2cm
3.395 5.995 SHA-3901A
Loftljós flúor rakaþ. 2x18w 67,5x16,6cm
SHA-2625
Vinnuljóskastari Rone 28W m. innst. blár
5.995
SHA-0207
5.495
Vinnuljóskastari 500W tvöfaldur á fæti
SHA-3902A
Loftljós flúor rakaþ. 2x36w 128x16,6cm
Tilkynnt var um tilnefningar til Íslensku bókmenntaverðlaunanna á miðvikudag. Á sama tíma var tilkynnt um tilnefningar til Íslensku þýðingaverðlaunanna. Íslensku bókmenntaverðlaunin skiptast í tvo flokka, skáldverk og fræðiverk og rit almenns eðlis. Í flokki skáldverka voru þau Bragi Ólafsson (Handritið að kvikmynd Arnar Featherby og Jóns Magnússonar um uppnámið á veitingahúsinu eftir Jenný Alexson), Bergsteinn Birgisson (Svar við bréfi Helgu), Gerður Kristný (Blóðhófnir), Sigurður Guðmundsson (Dýrin í Saigon) og Þórunn Erlu-Valdimarsdóttir (Mörg eru ljónsins eyru.) Í flokki fræðiverka og rita almenns eðlis voru þau Einar Falur Ingólfsson (Söguspor – Í fótspor W.G. Collingwoods), Guðni Th. Jóhannesson (Gunnar Thoroddsen – Ævisaga), Helgi Hallgrímsson (Sveppabók-
in – Íslenskir sveppir og sveppafræði), Margrét Guðmundsdóttir (Saga hjúkrunar á 20. öld) og Sigrún Pálsdóttir (Þóra biskups og raunir íslenskrar embættismannastéttar). Atli Magnússon (Silas Marner eftir George Eliot), Erlingur E. Halldórsson (Gleðileikurinn guðdómlegi eftir Dante A lighieri), Njörður P. Njarðvík (Vetrarbraut eftir Kjell Espmark), Óskar Árni Óskarsson (Kaffihús tregans eftir Carson McCullers) og Þórarinn Eldjárn (Lér konungur eftir William Shakespeare) voru tilnefnd til Íslensku þýðingaverðlaunanna. -óhþ
bryndís Bolladóttir Náði samningi við dansk an hönnunarrisa
Rúllar ullarkúlum út um allan heim
H E LG A R B L A Ð
– Afslátt eða gott verð? Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is
Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á þjónustustöðvum N1 um land allt
Textílhönnuðurinn Bryndís Bolladóttir hefur í um það bil tvö ár unnið með hið einfalda kúluform og íslenska ull og á þessum sjálfsögðu og hversdagslegu fyrirbærum byggir hún vörulínu sína sem hún kallar Kúlu. Hún hefur nú náð þeim merka áfanga að danski hönnunarrisinn Normann Copenhagen hefur tekið hluti úr Kúlu-línunni upp á sína arma og sér til þess að munirnir verði seldir úti um allan heim.
Í
Kristín Ólafsdóttir er margfaldur Íslands- og bikarmeistari í frjálsum. Mark Johnson er bikarmeistari í stangarstökki og í hópi 15 bestu stangastökkvara í Bandaríkjunum. Þau stefna bæði á ÓL 2012.
hönnun sinni sameinar Bryndís fagurfræði, notagildi og leik þar sem vörur hennar standa fyrir sínu bæði sem skrautmunir og leikföng auk þess sem notagildi þeirra er sígilt þar sem í ullarkúlunum leynast snagar, hitaplattar, hurðastopparar og hljóðdempunarkúla. Epal selur vörur frá Normann Copenhagen á Íslandi og þar má nálgast Kúluna. „Ég hef unnið með kúluna í myndlistartengdum verkum um langt skeið og hef verið að fást við einfaldleika þessa forms og að sameina einfaldleikann og leikinn. Ég á tvær litlar stelpur og kúluformið umleikur mann svolítið þegar maður er með lítil börn,“ segir Bryndís. „Ég kynni hönnun mína sem nútímalegan textíl fyrir nútímaleg heimili en notagildi hlutarins ræðst mikið til af hugarflugi hvers og eins. Þetta eru munir sem eiga aldrei að enda uppi í skáp. Þeir eru fallegir, hagnýtir og geta líka verið leikföng fyrir börn eða til dæmis hunda.“ Þegar Hönnunarmiðstöð Íslands bauð tveimur þekktum hönnunarfyrirtækjum til landsins til fundar við íslenska hönnuði var Bryndís í hópi sjö einstaklinga sem voru valdir til að hitta gestina og kynna verk sín. „Ég átti fund sem gekk nokkuð vel og fann meðbyr. Ég fór samt alveg afslöppuð á fundinn vegna þess að ég átti nú ekki von á að ís-
lensk ull þætti mjög spennandi og gerði ekki ráð fyrir að gera stóra hluti þarna. En þetta gekk nokkuð vel, ég fann meðbyr og þeir reyndust vilja kaupa eina vöru að fundinum loknum. Fólk úti um allan heim er spennt fyrir náttúrulegum afurðum með karakter og svo hefur þessi vörulína það með sér að yfirbragð hennar er eins og hún sé handunnin.“ Bryndís hélt síðan áfram að senda Normann Copenhagen hugmyndir sínar og fyrirtækið keypti einnig í kúlusnagann í framhaldinu. „Mér finnst stærsti sigurinn í þessu öllu saman vera að þessi samningur er ein staðfesting þess að íslensk hönnun getur verið atvinnuskapandi og að við getum vel framleitt úr okkar hráefni og unnið hönnunarvörur hér heima. Ég var búin að leita til Örva, sem er verndaður vinnustaður, með þetta verkefni og þau vantaði verkefni í kreppunni þannig að þau unnu fyrstu pöntunina frá Normann Copenhagen og nú eru tveir verndaðir vinnustaðir á austurlandi að framleiða upp í næstu pöntun. Það er því allt jákvætt við þetta og þessi samningur er til marks um að íslenskt hugvit getur verið atvinnuskapandi. Stjórnvöld leggja samt sama sem ekkert í hönnun. Styrkir liggja ekki á lausu og það er bara harkan og viljinn sem heldur manni gangandi.“
Styrkir liggja ekki á lausu og það er bara harkan og viljinn sem heldur manni gangandi.”
dægurmál 81
Helgin 3.-5. desember 2010
kiss Menningarhátíð á Spot
Skvísur í stuði Í kvöld, föstudaginn 3. desember stendur tískuvöruverslunin Kiss í Kringlunni fyrir heljarinnar tískusýningu á skemmtistaðnum Spot í Kópavogi. Reikna má með mikilli stemningu en húsið mun opna klukkan 20.30. Ýmsar uppákomur verða á svæðinu, boðið verður upp á fordrykk, gjafapakka og afsláttarmiða í verslunina fyrir gesti. Sjálf tískusýningin byrjar klukkan 22.00 en þar verða kynntar nýjar vörur frá versluninni: fatnaður, skór og skartgripir. Að auki munu 25 nemendur úr Airbrush og Makeup School farða fyrirsætur og búa til listaverk á líkama þeirra . -kp Ljósmyndir/Berglind Friðgeirsdóttir
Í Heilsuhúsinu finnur þú mikið úrval af náttúrulegum og lífrænt vottuðum snyrtivörum, sælkeravörum, framandi kryddi og öllu því sem þarf til að gera góðan mat betri.
Jólarúning í Húsdýragarðinum
Sauðfé Fjölskyldu- og húsdýragarðsins fær jólaklippingu næstkomandi sunnudag. Einn vanasti rúningameistari landsins, Guðmundur Hallgrímsson, mætir á svæðið en þau eru orðin æði mörg ærnar og hrútarnir sem hann hefur rúið. Ballið byrjar klukkan 13 og með honum í för verður hópur kvenna sem hyggst spinna band úr ullinni. Eins og sjá má á myndinni hér fyrir ofan virðist sauðfé garðsins ekki veita af jólarúningu.
Longoria og Parker borðuðu saman Leikkonan þokkafulla, Eva Longoria, og körfuboltastjarnan Tony Pa rker sáust borða saman á hóteli í Los Angeles á miðvikudaginn. Það væri ekki frétt nema f yrir þær sakir að þau eru nýskilin vegna framhjáhalds Parkers. Vel fór á með þeim skötuhjúum og sagði sjónarvottur í samtali við breska blaðið Daily Express að svo hefði virst sem mikill vinskapur væri á milli þeirra.
Weleda Sturtusápa (án sápu) og handáburður úr Granateplum. Granateplin eru styrkjandi og nærandi fyrir húðina. Handáburðurinn er mýkjandi og notalegur ilmur. Verð: 3.490 kr
Einstök gæðakrydd! Finndu ilminn og kryddaðu jólamatinn með fersku Sonnentor kryddi.
Aubrey, húð og hársnyrtivörur hreinsa, stinna og styrkja húðina Lavera lífrænt vottaðar húðvörur Lime Body Lotion og sturtusápa ásamt Basis handáburði. Verð: 2.990
Eminem með tíu Grammy-tilnefningar Bandaríski rapparinn Eminem fékk alls tíu tilnefningar til Grammy-verðlaunanna sem kynntar voru á miðvikudagskvöld. Plata hans Recovery var meðal annars tilnefnd sem besta platan og lag hans Love the Way you Lie, sem hann syngur með Rihönnu, var tilnefnt sem besta lagið. Meðal annarra sem fengu margar tilnefningar voru Bruno Mars, sem fékk sjö, og Lady GaGa og Lady Antebellum sem fengu sex tilnefningar hvor.
Sonnentor lífræn krydd
Engir parabenar. Henta fólki á öllum aldri. Nú líka fáanleg fyrir herra.
Perlége ekta Belgískt súkkulaði Enginn sykur! Sætt með maltitol og hentar því sykursjúkum líka.
Balocco og Amé Fullkomin uppskrift að jólum! Ítalska jólakakan í fallegum umbúðunum sem hægt er að nota aftur og aftur og frískandi og freyðandi AMÉ í fjórum bragðtegundum.
náttúrulega
Laugavegi • Kringlunni • Smáratorgi • Lágmúla • Akureyri • Selfossi • Reykjanesbæ
82
dægurmál
frumsýningar
Helgin 3.-5. desember 2010
yrsa Sigurðardóttir Þriðja táknið
Þriðja táknið gefið út í Eþíópíu Nýjustu landvinningar glæpasagnadrottningarinnar og hryllingsömmunnar Yrsu Sigurðardóttur eru í Afríku. Life as We Know It Katherine Heigl og Josh Duhamel leika Holly og Eric, ansi hreint ólíka einstaklinga sem sameiginlegt vinapar þeirra leiddi saman á stefnumót fyrir nokkrum árum. Leiðir þeirra liggja ekki saman aftur fyrr en vinafólkið lætur lífið sviplega og í ljós kemur að þau hafa tilnefnt Eric og Holly verndara lítillar dóttur
heyrnartækja í heimstarfsmenn er fyrir nýjungar í hönnun.
sinnar. Þau neyðast því til að hefja sambúð og reyna eftir bestu getu að sinna blessuðu barninu. Foreldrahlutverkið var ekki alveg á dagskrá hjá þeim, og þá allra síst hvort með öðru, þannig að þau mæta ýmsum erfiðleikum. Aðrir miðlar: Imdb: 5,7/10, Rotten Tomatoes: 29%, Metacritic: 39/100
The Joneses Að því er virðist fullkomin fjölskylda flytur í nýtt hverfi en vill þó ekki að nágrannarnir komist að raunverulegri ástæðu þess að þau eru komin í hverfið. Demi Moore og David Duchovny eru í aðalhlutverkum. Aðrir miðlar: Imdb: 6,6/10, Rotten Tomatoes: 62%, Metacritic: 55/100
BÆTTRI HEYRN
Ég hef ekki hugmynd um hvernig þetta kom til; ég fékk bara póst frá þeim þar sem spurst var fyrir um útgáfuréttinn á amharísku.”
Á
hugi erlendra bókaútgefanda á Þriðja tákninu, skáldsögu Yrsu Sigurðardóttur, virðist síður en svo fara dvínandi. Bókin hefur komið út á rúmlega þrjátíu tungumálum í yfir eitt hundrað löndum og nú er komið að Afríku, að sögn Péturs Más Ólafssonar hjá Veröld. Hann skrifaði í vikunni undir samning við forlag í Eþíópíu um útgáfu á Þriðja tákninu á amharísku. „Ég hef ekki hugmynd um hvernig þetta kom til; ég fékk bara póst frá þeim þar sem spurst var fyrir um útgáfuréttinn á amharísku. Við höfum nú ekki beint haldið uppboð á útgáfuréttinum á þessu tungumáli en það er greinilegt að hróður Yrsu berst víða,“ segir Pétur Már. Um tuttugu og tvær milljónir manna í Eþíópíu tala amharísku og hún er það semíska tungumál sem flestir tala að undanskilinni arabísku. Nýjasta bók Yrsu, Ég man þig, NÝRRI HEYRN kom út í síðustu viku og hafa viðtökurnar verið mjög góðar. Hún
Yrsa Sigurðardóttir Tíu þúsund eintök af Ég man þig í fyrstu prentun og dugir ekki til. Ljósmynd/Kristinn Ingvarsson
var í öðru sæti á sölulista Máls og HEYRNARÞJÓNUSTA menningar fyrir síðustu viku og í fimmta sæti á sölulista Hagkaups. Tækið Pétur Már segir viðtökurnar við sem bókinni nú vera enn betri en undanfarin ár. „Hún fer hraðar en verTækið sem enginn veitir eftirtekt enginn ið hefur. Við prentum tíu þúsund veitir eintök til að byrja með og ég geri eftirtekt allt eins ráð fyrir að við þurfum að á heyrnartækjarafhlöðum. reynslu í nokkra Bjóðum úrval af döskum ReSound heyrnartækjum prenta meira – ef mið er tekið af Tveir fyrir einn út aprílviðtökunum,“ segir Pétur Már. be eru örsmá undratæki sem enginn veitir eftirtekt stuttum afgreiðsluoskar@frettatiminn.is en gefa einstaklega náttúruleg tóngæði samkvæmt stöðlum AZURE er einstök tæki gefa eðlilega heyrn. Dot eru með fíngerðustu heyrnartækjum sem fást í dag. l af heyrnarsíum Tækið sem enginn veitir eftirtekt Plötuhorn Dr. Gunna Pulse eru öflug tæki með vindvörn og hleðslurafhlöðum. Ziga nota „synergy“ til að bæta virkni og spara rafhlöður. Plus5 eru hagkvæm, góð tæki með fjölbreytta eiginleika. Bjóðum úrval af döskum ReSound heyrnartækjum
15%ÊJ—laafsl¾tti
Tilboð
Vertu þátttakandi
Bækur Yrsu
Þar lágu Danir í því, 1998 Við viljum jól í júlí, 1999 Barnapíubófinn, Búkolla og bókarránið, 2000 B 10, 2001 Biobörn, 2003 Þriðja táknið, 2005 Sér grefur gröf, 2006 Aska, 2007 Auðnin, 2008 Horfðu á mig, 2009 Ég man þig, 2010
Við bjóðum úrval af
be eru örsmá undratæki sem enginn veitir eftirtekt
Við hvetjum alla þá sem eru með heyrnartæki Heyrnarþjónusta en frá gefa einstaklega náttúruleg tóngæði okkur að panta tíma til að láta stilla tækinAZURE sín ef er einstök tæki gefa eðlilega heyrn. dönskum heyrnartækjum Dot eru með fíngerðustu heyrnartækjum sem fást í dag. Katrín ástæða er til, kostar ekkert. OpiðEllisif er virka daga fráen kl. sú 9 tilþjónusta 16:30
Heyrnarfræðingur
veitir faglega ráðgjöf ______daginn ___.___. kl. ___ veitir faglega ráðgjöf
ári 11
frá ReSound.
11x31 raew 3da eb
nema á þriðjud. frá kl. 9 til 18:30 Björnsdóttir Tími pantaður í síma 534 9600 Ellisif Katrín Björnsdóttir heyrnarfræðingur
Pulse eru öflug tæki með vindvörn og hleðslurafhlöðum. ZigaHlíðasmára nota „synergy“ til11 að bæta virkni og spara rafhlöður. Plus5 eru hagkvæm, góð tæki með fjölbreytta eiginleika. Kópavogi
Sími: 534 9600 alla þá sem eru með heyrnartæki frá Við hvetjum
Nánari upplýsingar okkur að panta tíma til að láta stilla tækin sín ef heyrn@heyrn.is Gæludýr www.heyrn.is ástæða er til, en sú þjónusta kostar ekkert.
heyrn.is
Heyrn, Hlíðasmára 11, 201 Kópavogur 534 9600 heyrn@heyrn.is Untitled-8 1
Ellisif Katrín Björnsdóttir Heyrnarfræðingur veitir faglega ráðgjöf 17.11.2010 08:59
Heyrn,T’mapantanir Hlíðasmára 11, 201 Kópavogur 534 9600 heyrn@heyrn.is - 534 9600
Gallerí Fold · þekkt fyrir trausta þjónustu
Jóhann Briem
í Galleríi Fold mánudaginn 6. desember,
kl. 18 í Galleríi Fold, á Rauðarárstíg Á uppboðinu er úrval góðra verka, meðal annars fjölmörg verk gömlu meistaranna Verkin verða sýnd: í dag föstudag 10–18, laugardag 11–17, sunnudag 12–17, mánudag 10–17 Hægt er að skoða uppboðsskrána á myndlist.is
Ensími
Rúnar Þórisson Nánari upplýsingar
Heyrn, Hlíðasmára 11, 201 Kópavogur 534 9600 heyrn@heyrn.is
Jólauppboð
Boðið verður upp á léttar veitingar: Jólablanda frá Vífilfelli Konfekt frá Góu-Lindu
Rau›arárstígur 14 · sími 551 0400 · www.myndlist.is
Fall
Fjórða plata Ensíma hefur verið átta ár á leiðinni. Kaldranalega gítardrifna rokkið er sem fyrr mest áberandi sem og eintóna söngur Hrafns Thoroddsen, sem býr til stemningu úr textunum frekar en að þeir segi manni eitthvað. Nýrómantískra eitís-áhrifa gætir á köflum í hægari lögum eins og „Fylkingar“, sem er öldungis frábært. Þrátt fyrir að það komi fyrir að platan hljómi dálítið andlaus verða aðdáendur Ensíma – og rokkáhugamenn flestir – ekki fyrir vonbrigðum með þessa traustu rokkplötu.
This mess we’ve made
Útidúr
Rúnar er þekktastur fyrir gítarleik og lagasmíðar í eðalbandinu Grafík, en þetta er önnur sólóplatan hans. Mikið stórskotalið hljóðfæraleikara og söngvara leggur Rúnari lið á þessari þéttofnu plötu. Þetta er fullorðins popp, mjög vandað og útpælt – líkara fyrstu plötum Grafíkur en því poppaða léttmeti sem sveitin varð síðar þekkt fyrir. Það tekur tíma að „ná“ þessari músík, en sé henni gefinn tími er eftir miklu að slægjast. Flest er hér mjög vel gert, frumlegt og spennandi, en stundum finnst mér þó gæta óþarflega mikillar langlokugerðar.
Útidúr er tólf manna stórsveit sem spilar „kaffihúsalegt“ gáfumannapopp og hefur aðlaðandi og sérstaka söngvara, Gunnar og Rakel, í fararbroddi. Lögin eru angurvær og hress, til skiptis eða bæði í einu. Þrátt fyrir að Útidúr fari vel af stað á þessari fyrstu plötu með mörgum fínum lögum gætir nokkurrar einhæfni svo að platan rennur full tilbreytingarlítið í gegn. Aðeins eitt lag er á íslensku, sem er óskiljanlegt því að lagið, „Ballaðan“, er eitt albesta lagið á plötunni. Þetta er ágætis byrjandaverk og framtíðin er björt hjá þessu hæfileikafólki.
dægurmál 83
Helgin 3.-5. desember 2010
Gæðaplötur Péturs Grétarssonar
Enn í fremstu röð eftir 40 ár
S
ú var tíðin að tónlistaráhugafólk fetaði sig eftir tónlistarsögunni fyrir orð listamanna sem það dáði. Mín kynslóð kannast vel við að fylgjast Band of Joy með því hvernig Robert Plant bresk ir heims Trolcharm Ltd poppa ra r urðu fyrir áhrifum af tónlist amerískra blúsara. Síðar borguðu þessir sömu bresku popparar fyrir sig með því að heimsækja Ameríku og blása breskum áhrifum inn í tónlistarlífið þar. Áhrif manna
á borð við Robert Plant á rokktónlist þess heims verða varla ofmetin. Söngrödd sem erfitt er að ímynda sér hvernig hefði þróast ef ekki hefði komið til sá kerskáli tónlistarframleiðslu sem var Led Zeppelin. Það er ótrúlegt afrek að vera enn í fremstu röð eftir fjörutíu ára feril. Láta ekki freistast af endurreisn stórveldis rokksins heldur leitast frekar við að hreinsa af kjarnanum allan óþarfa sem sækir að eins og flugnager að skítaskán. Band of Joy er flott plata sem skilur eftir sig þá tilfinningu að
heildarútkoman vegi þyngst í huga Roberts Plant og lögin fái brautargengi aðeins ef þau auka spilagleðina og virka sem hluti af stærra samhengi. Þetta er heildarlausn í tónlist ef hún er til. Ómur söngvaskálda frá fyrri hluta síðustu aldar í bland við hljóminn af rokkskáldum síðari hluta sömu aldar og útkoman er nútímaleg án þess að leitast við að vera framsækin. Það er ekki laust við að maður öfundi það tónlistaráhugafólk framtíðarinnar sem á eftir að upplifa tónlistarsögu 20. aldarinnar í gegnum Robert Plant. Pétur Grétarsson
Þetta er heildarlausn í tónlist ef hún er til.”
Á hljómgrunnur.is er að finna aðgengilegt yfirlit yfir tónlistarviðburði sem eru fram undan. Rokk, djass, popp, klassík og allt þar á milli. Föstudagur 3. desember Garðar Cortes og Robert Sund Kjarvalsstaðir kl. 12.15 Einn dáðasti tenórsöngvari Íslands, Garðar Cortes, heldur hádegistónleika á Kjarvalsstöðum þar sem hann flytur mörg af eftirlætislögum sínum. Undirleik annast píanóleikarinn Robert Sund. Þeir félagar endurtaka leikinn á sama stað og tíma á laugardaginn, 4. desember Aðgangur 1.000 kr. en frítt fyrir eldri borgara og námsmenn. Tóta Jazz Café Rósenberg kl. 22 Ragnar Örn Emilsson gítar, Gunnar Hrafnsson kontrabassa, Erik Qvick trommum og Daníel Geir Sigurðsson trompet leika jazz-standarda í bland við önnur lög og Tóta Jónsdóttir syngur. Nokkur yndisleg jólalög verða á dagskránni. Aðgangur 1.000 kr. Laugardagur 4. desember S.H. Draumur Sódóma Reykjavík kl. 21 Rokkhljómsveitin S. H. Draumur gekk aftur eftir 17 ára hlé og spilaði fyrir fullu húsi á Airwaves á dögunum. Tilefni endurkomunnar var útkoma viðhafnarútgáfunnar GOÐ+ þar sem allur útgáfuferill sveitarinnar er undir, en platan GOÐ (frá 1987) er í öndvegi. Nú ætlar hljómsveitin að spila plötuna GOÐ í heild sinni í fyrsta skipti – auk annarra laga. Aðgangur 2.200 kr. Melchior Slippsalnum, Mýrargötu 2 kl. 16 Tónleikar í viðburðaröðinni Lifandi útvarp. Sagnaandi og þjóðlegur fróðleikur svífur yfir vötnum, líkt og stundum heyrist í Ríkisútvarpinu. Boðið upp á spjall og fyrirspurnir úr sal. Lögin sem leikin verða spanna allan feril sveitarinnar, allt frá 35 ára gömlum gullkornum til glóðvolgrar framleiðslu, óútgefinnar.
Brautryðjandaverk um íslenska sveppi. Nauðsynleg bók fyrir alla áhugamenn um sveppi og íslenska náttúru.
Fantagóð saga úr islensku sjávarplássi þar sem lífið virðist við fyrstu sýn ganga sinn vanagang. En undir yfirborðinu ólgar allt af ástríðum og átökum um eignir, völd og hjörtu mannanna. Heillandi bók eftir Ólaf H. Símonarson.
Kvikmyndin verður frumsýnd í febrúar 2011!
SÖNGBÓK MEGASAR Tónlistarskóli FÍH kl. 20 Söngdeild TFÍH og hljómsveit undir stjórn Magnúsar Kjartanssonar og Kristjönu Stefánsdóttur flytja söngperlur Megasar. Sérstakir gestir verða Karítur Íslands undir stjórn Hilmars Arnar Agnarssonar. Sama dagskrá verður flutt kl. 18 á sunnudeginum, 5. desember. Sunnudagur 5. desember Karlakór Reykjavíkur – Aðventutónleikar Hallgrímskirkja kl. 17 Sveinn Dúa Hjörleifsson tenórsöngvari syngur einsöng með kórnum. Einnig koma fram félagar í Drengjakór Reykjavíkur, trompetleikararnir Ásgeir H. Steingrímsson og Eiríkur Örn Pálsson og Eggert Pálsson pákuleikari. Lenka Mateova verður við orgelið. Stjórnandi Karlakórs Reykjavíkur er Friðrik S. Kristinsson. Aðgangur 3.900 kr. Sans Café Rósenberg kl. 22 Sans spilar hressan jazz eftir samtíma höfunda. Hjómsveitina skipa: Freysteinn Gíslason, bassa, Grímur Hjörleifsson, píanó, Helgi Rúnar Heiðarsson, saxófónn, Magnús Torfi Magnússon, gítar, og Óskar Kjartansson, trommur. Aðgangur 1.000 kr.
Lára Sjöfn er 13 ára unglingsstelpa sem tekst á við lífið eftir mikinn sorgarvetur. Hún flækist inn í dularfulla atburðarás og þarf að bregða sér í hlutverk leikara, spæjara og hetju til þess að leysa úr málunum. Hörkuspennandi saga handa börnum og unglingum.
Hin fræga draumabók Freuds. Allar draumaráðningabækur sem mark er á takandi eiga rætur að rekja til þessarar bókar. Grundvallarrit við draumaráðningar og sjálfskoðun.
SKRUDDA.IS
84
dægurmál
Helgin 3.-5. desember 2010
jólaskr aut Til styrktar góðu málefni
k ardashian Konfidential Heitasta ævisagan
Kardashiansystur kynna ævisöguna H Pakki á pakkann „Gefðu pakka á pakka“ er slagorð hönnunartvíeykisins Hafdísar Hreiðarsdóttur og Vilborgar Aldísar Ragnars-
3.DES MIÐNÆTURSÝNING 3.DES MIÐNÆTUR10.DES SÝNING! 23:30
Nýtt leikverk eftir Jón Atla
Mojito
Tom WaitsTribute
4.DES
kl. 20
4.DES
kl. 22:30 Vesturport & Rás 2 kynna The Bad Livers & The Broken heart Band AUKATÓNLEIKAR KL. 23:30
NÆSTA VIKA:
Jólarósir Snuðru og Tuðru
5.DES
Jónas Sig.Tónleikar 7.DES
Ævintýrið um
12.DES
Augastein –Á senunni Miðasalan er opin virka daga frá kl. 13-15 Sími: 527 2100 www.tjarnarbio.is
kl. 14 OG 16
Tjarnargötu 12 - 101 Reykjavík
dóttur sem standa að baki Arca design. Þær stallsystur tóku sig til og hönnuðu lítinn plexiglergrip í mynd tvívíðs jólapakka og selja í verslun sinni til styrktar góðu málefni. „Pakkinn kostar 500 krónur og upphæðin rennur óskipt til Mæðrastyrksnefndar,“ segir Hafdís. Pakkinn er fallegt skraut á jólapakka en sómir sér líka vel sem skraut á jólatré eða annars staðar þar sem hægt er að hengja hann upp. Arca design var stofnað í ágúst 2009 af Hafdísi og Vilborgu og sérhæfir sig í íslenskri hönnun á vörum úr plexigleri og áli. Markmiðið að baki hönnun þeirra er að mögulegt sé að taka alla gripina í sundur svo að auðveldara sé að geyma þá. Samstarfsaðili þeirra Arcasystra í pakkaverkefninu fyrir Mæðrastyrksnefnd er Logóflex skiltagerð, sem gefur alla vinnu og efni við útskurð á gripunum. Verslun Arca design er í Grímsbæ við Bústaðaveg.
vað er bleikt, gyllt og með rauða varalitskossa út um allt? Svarið er kápan á nýútkominni ævisögu Kardashiansystranna Kim, Khloe og Kourtney. Bókin kom út 23. nóvember síðastliðinn og á meðfylgjandi myndum má sjá systurnar kynna bókina í bókabúðinni frægu, Barnes & Noble á Fimmta stræti í New York, á miðvikudaginn. Bókin, sem ber heitið Kardashian Konfidential, er þó hispurslaus eins og systranna er siður. Eftir því sem næst verður komist er bókin uppfull af skemmtilegum staðreyndum um æsku þeirra, fegurðar- og tískuráðum og visku frá látnum föður þeirra, lögfræðingnum Robert Kardashian. Systurnar hafa haldið úti gríðarlega vinsælum raunveruleikaþætti á sjónvarpsstöðinni E! sem ber nafnið Keeping up with the Kardashians og segja fróðir menn vestra að bókin sé aðeins eðlilegt framhald á ferli þessara stúlkna.
Stærsta stjarnan af þeim Kardashiansystrum er Kim.
jólamark aður
Náðargáfa
skáldskapariNs „Söguleg skáldsaga í hæsta gæðaflokki.“ Bry ndíS LoftSdót tir, Ey mundSSon Svavar í Jólamarkaðinum.
Skáldsaga Steinunnar Jóhannesdóttur um uppvaxtarár Hallgríms Péturssonar hefur vakið verðskuldaða athygli.
Heillandi saga, sögð af alúð og hugkvæmni.
Eftir höfund metsölubókarinnar Reisubók Guðríðar Símonardóttur
Uppboð alla laugardaga Í Ármúla 21 hefur nýlega verið settur upp stór jólamarkaður á tveimur hæðum. Fólk hvaðanæva að leigir sér svæði í húsinu fyrir 2.000 krónur og selur dót sitt, hvort sem það er heimaföndrað, kompudót eða vefverslanir sem hafa komið sér þar fyrir. „Þetta er rosalega stórt húsnæði sem við höfum undir markaðinn og erum að reyna að fá sem flesta til þess að taka þátt og leigja sér svæði. Þetta er frábært tækifæri fyrir fólk til þess að koma og selja dótið sitt og næla sér í aukapening fyrir jólin. Verðlagið er ekki hátt og maður sér algjört lágmarksverð á vörunum. Hér er einnig einn stærsti hundraðkrónu-markaður á landinu þar sem fyrirfinnast alls konar vörur,” segir
Svavar Þórisson, framkvæmdastjóri Jólamarkaðarins. Markaðurinn verður opinn alla daga kl. 12-18 fram að jólum og búist er við mikilli aðsókn. Sú nýjung verður tekin upp að á laugardögum verður haldið uppboð á alls kyns vörum fyrir viðskiptavini. Allir hafa tækifæri til að koma með hluti að heiman og selja. Seljandinn ákveður lágmarksverð og svo verður lagt á vöruna í framhaldi af því.
dægurmál
86
Helgin 3.-5. desember 2010
þórdís Jóhannsdóttir Hefur þróað alíslenskt barnamauk ásamt vinkonu sinni
Íslenskt grænmeti maukað ofan í káta kroppa
Þ
órdís Jóhannsdóttir og vinkona hennar Guðrún Stefánsdóttir dóttir hafa unnið að þróun á alíslensku mauki fyrir ungbörn um nokkurt skeið. Þær leggja fyrst og fremst áherslu á hollt íslenskt hráefni og afurðin er væntanleg í verslanir strax eftir helgi undir nafninu Kátir kroppar. Þórdís segir að hugmyndin hafi kviknað í símtali milli þeirra vinkvenna. Hún sat þá á veitingastað og var á kafi í nýsköpunarpælingum í tengslum við meistaraverkefni sitt í verkfræði en Guðrún, sem er hjúkrunarfræðingur, var heima að gefa barninu sínu að borða. „Við eigum báðar tvö börn hvor og höfum
lagt mikla áherslu á að útbúa hollan og góðan mat handa þeim. Í framhaldi af því fengum við þá hugmynd að flytja þessa viðleitni okkar út fyrir veggi heimilisins með því að framleiða hollt mauk. Það varð svo úr að ég fékk gerð viðskiptaáætlunar og markaðssetningar vörunnar viðurkennda sem lokaverkefni í verkfærðinni og nú styttist í að maukið komi í hillur verslana,“ segir Þórdís. Markmið Þórdísar og Guðrúnar er tvíþætt; annars vegar að tryggja komandi kynslóðum besta hráefni sem völ er á í barnamat og að hægt verði að nálgast slíkan mat allan ársins hring, og hins vegar að efla íslenskt atvinnu-
Nauðlenti utan þjónustusvæðis í Kasakstan
Maukið mun fást í Fjarðarkaupum og víðar strax eftir helgi.
líf. „Ef þetta gengur vel skapast ýmis störf við framleiðsluna og bændurnir okkar fá tilefni til að rækta enn meira.“ Vinkonurnar leggja mikið upp úr því að allt hráefni í mauk Kátra kroppa sé íslenskt og þrátt fyrir miklar gæðakröfur segir Þórdís þær geta boðið íslenska maukið á verði sem sé vel samkeppnisfært við innflutt ungbarnamauk. Maukið er fryst sem er heppilegra en niðursuða þeagr kemur að ferskleika og varðveislu næringarefna. „Það eru engin aukefni í maukinu og við ætlum að fara af stað með fjórar tegundir til að byrja með og notum gulrætur, rófur, spergilkál, blómkál og steinselju.“
hendrik a Wa age: Sendir ferðalanginn Rikku til Indlands
Nærri lá að einn hinna tilnefndu höfunda til Íslensku bókmenntaverðlaunanna í flokki fagurbókmennta fengi ekki að vita um heiðurinn fyrr en formlegri og hátíðlegri tilkynningu var lokið. Ekki náðist í Sigurð Guðmundsson, myndlistarmann og höfund skáldverksins Dýrin í Saigon, hvernig sem reynt var í síma og með tölvupósti fyrr en á síðustu stundu. Þá kom í ljós að hann hafði lent í hrakningum á leiðinni frá Hollandi til Kína. Flugvél hans hafði þurft að nauðlenda í Kasakstan og eftir 48 klukkustunda vosbúð í háloftunum og á jörðu niðri komst Sigurður loks til konu sinnar í Kína og frétti þá af tilnefningunni. Enginn tími var þá til að komast heim til Íslands svo að hann sendi Sólveigu Birnu dóttur sína til að taka á móti viðurkenningunni. Sjálfur kemur hann væntanlega heim í janúar í tengslum við viðamikla sýningu á verkum hans í Kaupmannahöfn.
Bjarni málar með geðlækni
Stuðmaður í stað Jóns Ásgeirs Fjölmiðlafyrirtækið 365 miðlar hélt starfsfólki sínu jólahlaðborð í Vodafonehöllinni á föstudaginn í síðustu viku. Eigandi fyrirtækisins, Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir, heiðraði samkomuna með nærveru sinni en athygli vakti að Jakob Frímann Magnússon var borðherra hennar en ekki eiginmaðurinn, Jón Ásgeir Jóhannesson. Stuðmaðurinn Jakob gekk vasklega til verks við hlaðborðið en hljóp þó ekki lengi í skarðið fyrir Jón Ásgeir sem mætti á svæðið þegar líða tók á kvöldið.
Bjarni Bernharður Bjarnason er eitt afkastamesta ljóðskáld síðari ára á Íslandi. Hann sendir alla jafna ekki frá sér færri en eina ljóðabók á ári og stendur sjálfur í ströngu við markaðssetninguna og oft má ganga að honum vísum í Austurstræti þar sem hann selur bækur sínar. Bjarni er einnig liðtækur listmálari og nú herma fregnir að á næstunni ætli hann að hvíla sig á ljóðum og einbeita sér að málningu og striga. Hann hefur fengið Magnús Skúlason, fyrrverandi geðlækni á Sogni, til liðs við sig en þeir félagar ætla að sinna myndlistinni í sameiningu.
Styðst við eigið heimshornaflakk Hendrikka Waage, skartgripahönnuður og rithöfundur með meiru, er í örstuttri heimsókn á Íslandi þessa dagana til þess að fylgja úr hlaði nýju barnabókinni sinni, Rikka og töfrahringurinn á Indlandi. Bókin er sjálfstætt framhald af Rikka og töfrahringurinn á Íslandi sem kom út ekki alls fyrir löngu.
Minnum á teiknisamkeppni Skólamjólkurdagsins fyrir 4. bekkinga Hægt er að skila inn myndum fram að jólafríi til Mjólkursamsölunnar, Bitruhálsi 1, 110 Reykjavík.
Nánari upplýsingar á www.ms.is
Hendrikka Waage hefur búið víða um lönd á síðustu 17 árum og notar nú upplifun sína af Indlandi í aðra barnabókina um ferðalanginn Rikku. Ljósmynd/Hari.
r Mjólk e góð!
É
g hef starfað á Indlandi og ferðast mikið um landið og ákvað að senda Rikku til þess að skoða þetta heillandi land í bók númer tvö,“ segir Hendrikka en í fyrstu bókinni kynnti Rikka Ísland fyrir ungum lesendum. Rikka á töfrahring sem hún notar til þess að ferðast í tíma og rúmi þannig að hana munar lítið um að skjótast af hálendi Íslands til Indlands. Á Indlandi hittir Rikka vin sinn Rahul sem fer með hana í spennandi ferð um landið og sýnir henni fallega og framandi staði. Þau koma við í Delí, Goa, Kasmír, Bombay og öllum þessum helstu stöðum á Indlandi og þar kynnist Rikka menningunni, matnum og sér alls konar fallegar hallir, meðal annars Taj Mahal. Bókin er því mjög fræðandi, bæði sögulega og landfræðilega.“ Hendrikka er viðskiptafræðingur með meistaragráðu í alþjóðlegum viðskiptum og hefur búið og starfað víða um heim, þar á meðal á Indlandi, í Japan, Rússlandi, Bandaríkjunum og Bretlandi þar sem hún býr núna og unir hag sínum vel í sveitinni. „Ég hef búið
og starfað mjög víða og mig langar að kynna löndin, sögu þeirra og menningu, fyrir börnunum.“ Hendrikka hefur búið erlendis síðastliðin sautján ár og segist aðspurð ekki sakna þess sérstaklega að búa á Íslandi. „Nei, ekki þannig. Stórfjölskyldan er auðvitað hérna og ég sakna mömmu og pabba en ég er hérna oft og nú til dags skiptir ekki öllu hvar maður býr. Heimurinn er orðinn svo lítill.“ Hendrikka segir ævintýrum Rikku hvergi nærri lokið og hún er nú þegar byrjuð á tveimur nýjum bókum en vill ekkert gefa upp um hvert töfrahringurinn leiðir Rikku næst. „Það verður bara að koma í ljós en ég ætla að gefa þessar tvær bækur út á næsta ári,“ segir Hendrikka sem gefur höfundarlaun sín til góðra málefna sem varða börn. „Ritlaunin fyrir fyrstu bókina gef ég Reykjadal, sem er dvalarheimili fyrir fötluð börn, en ég á eftir að ákveða hvert launin fyrir Rikku og töfrahringinn á Indlandi renna. En ég læt þetta alltaf ganga til góðra mála.“
Ég hef búið og starfað mjög víða og mig langar að kynna löndin, sögu þeirra og menningu, fyrir börnunum.
E&Co.
Ullarsokkarnir frá GEYSI
Langir sokkar fyrir dömur 3.600 kr., stuttir sokkar fyrir herra 2.400 kr., barnasokkar 1.400 kr.
*
Íslenzk framleiðsla – íslenzkt hráefni.
H LÝ I R U PP A Ð H NJÁ M HNJEHÁIR ULLARSOKKAR FYRIR DÖMUR
Verið hjartanlega velkomin í verzlanir okkar. Opið alla daga frá 10 til 19. Geysir Skólavörðustíg 16, sími 555 6310 og Geysir Haukadal, sími 480 6803. *Greitt fyrir dýrari sokkana.
HE LGARBL A Ð
Hrósið… ... Þorvaldur Gylfason sem rúllaði upp kosningunni til stjórnlagaþings um helgina. Þorvaldur fékk rúmlega þrefalt fleiri atkvæði í efsta sætið heldur en Salvör Nordal sem fékk næstflest atkvæði.
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is
Stelpubók Tómasdætra selst í þúsundum
Bókin Stelpur eftir systurnar Kristínu og Þóru Tómasdætur hefur heldur betur slegið í gegn meðal íslenskra unglingsstelpna. Bókin hefur setið í efstu sætum metsölulista frá því að hún kom út og nú er svo komið að fyrsta prentun er uppseld hjá forlaginu Bjarti. Samkvæmt því hefur bókin selst í hátt á þriðja þúsund eintaka og sýnir kannski þörfina sem var á íslenskri fræðslubók fyrir unglingsstelpur. Önnur prentun kemur væntanlega í búðir nú um helgina.
MEÐ ÞESSUM SÍMUM FYLGIR 1.000 kr. inneign á mánuði í eitt ár
GLÆSILEGIR KAUPAUKAR
Netið í símanum á 0 kr. í einn mán.*
Beðið eftir boltaballett
k ot *N
Sjónvarpsútsending í tilefni af degi Rauða nefsins, sem er á vegum Unicef, verður á Stöð 2 í kvöld. Fjölmörg skemmtiatriði verða í útsendingunni. Þeirra á meðal eru grínatriði sem Silja Hauksdóttir leikstýrir. Mesta eftirvæntingu vekur þó að fá að sjá knattspyrnuspekinga á borð við Guðmund Benediktsson og Hjörvar Hafliðason og bardagakappann Gunnar Nelson stíga þokkafullan dans sem þeir hafa æft undanfara daga.
un
Enski boltinn í símann á 0 kr. í einn mán.
áÍ sla nd
i, 1 0
Veldu einn: Smáhátalari fyrir símann Taska fyrir símann Bílstandur
0 MB
a eð Ám
n
bi
rg ðir
e nd
ast
Frostrósir virðast eiga sérstakan stað í hjörtum landsmanna. Hátt í þrjátíu þúsund manns hafa keypt miða á tónleika Frostrósa nú í desember og plata þeirra, Hátíðin heilsar, fer beint í efsta sæti Tónlistans, sölulista Félags hljómplötuframleiðenda. Frostrósir velta úr sessi ekki ómerkari mönnum en félögunum úr Baggalúti en plata þeirra, Næstu jól, hafði setið á toppi listans tvær vikur á undan. -óhþ
Snjöllustu jólasímarnir LG OPTIMUS
LG OPTIMUS ONE
Android sími með íslensku valmyndakerfi. Flýtileiðir á samfélagsvefi, spilar Divx og Xvid, GPS sem styður Google Maps og margt, margt fleira.
Flottur Android sími sem fer vel í hendi. Flýtileiðir á samfélagsvefi, spilar Divx og Xvid, Android OS v2.2 og 3,5 mm jack-tengi.
Símalán-útborgun:
Símalán-útborgun:
0 kr.
Eftirstöðvum dreift á allt að 12 mánuði.*
0 kr.
1.000 kr. inneign á mán. í 12 mán. fylgir. Staðgreitt: 39.900 kr.
Eftirstöðvum dreift á allt að 12 mánuði.* 1.000 kr. inneign á mán. í 12 mán. fylgir. Staðgreitt: 49.900 kr.
ENNEMM / SÍA / NM4 4 3 1 9
Android símtæki byggjast á opnum hugbúnaði sem tengir símann þinn fyrirhafnarlaust við hvers kyns samskiptasíður, leiki og yfir 100.000 smáforrit á vefnum.
Það er siminn.is
* Ef greitt er með kreditkorti er hægt að dreifa eftirstöðvunum vaxtalaust á allt að 12 mánuði. Greiðslugjald er 250 kr./mán.
Frostrósir beint í efsta sætið