Pepsideildin 2011
Öskubuskur nútímans
Hannes í KR bestur
Auka vinsældir ÓKEYPIS Ó K E konungs YPIS veldanna
Úttekt 24
Úttekt 32
TAL TROMP FRíTT í háLFT áR 7.-9. október 2011 2. árgangur
2. tölublað 1. árgangur 40. tölublað
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
viðtal Unnur Hrefna Jóhannsdóttir
Þunglyndið lamar
Unnur Hrefna er fertug eiginkona og móðir sem hefur lifað með geðröskunum í tuttugu og tvö ár. Hún lagðist fyrst inn á geðdeild átján ára en hefur lært að lifa með þessum erfiða sjúkdómi. Hún er meðal skipuleggjenda söfnunarinnar Bros Ó K E en YPIS pinnans sem fer af stað í dag, föstudag, hvers Ó K E Y Pandvirði IS pinna rennur til að bæta aðbúnað á geðdeildum.
Evald Krog Stofnaði djasshljóm sveit án nokkurrar hreyfigetu 22 Viðtal
Mankell fær ÓKEYPIS ÓKEYPIS
„Lyktir verksins, sem Mankell af kunnáttu sinni geymir nánast fram á síðustu síðu, koma lesanda á óvart“ bækur 42
Hildur og Svava Á bikiníi með Gillz á Benidorm 66 LAGNAFRÉTTIR SÉRÚTGÁFA VEGNA 25 ÁRA
AFMÆLIS LAGNAFÉLAGS
ÍSLANDS – OKTÓBER 2011
– Útg.: LAGNAFÉLAG ÍSLANDS
BYKOblaðið 7.-14 . október
Nú er ódýrara að
Ókeypis aðgangur er að hátíðinni, þar kynna hinir ýmsu innflytjendur og seljendur, vörur sýnar og þjónustu Upplýsingabrunnur um lagnamál
Hátíðin verður sett stundvíslega kl.17.00 föstudaginn 7. október. Lagnaefnakynningin er mikill það upplýsingabrunnur um allt nýjasta í lagnamálum í dag. Aðilar frá fyrirtækjum og staðar þjónustuaðilum verða til og veita gestum upplýsingar alla til milliliðalaust. Við hvetjum að nota tækifærið og heimsækja
TILOFTRÆS R BÚNAÐU
í Mikil vandamál voru til staðar lagnamálum Reykjavíkurborgar á þessum tíma, samræming og samstarf milli hinna ýmsu veitustofnana var af skornum skammti og úrbóta þörf. hönnun Þá var ýmislegt varðandi þurfti og frágang lagnakerfa, sem
lagfæringar við. leita Kristján hófst handa við að vanda. leiða til úrbóta á þessum ráðast í Meðal þess sem þurfti að tækni var öflun þekkingar á nýrri sem hátíðina. og nýjum vinnubrögðum sem Það er ekki á hverjum degi henni fylgdi. boðið er upp á sérhæfða kynningu. Margháttaðar breytingar í hönnun og verklagni fylgdi í kjölfarið, samræming og samhæfni Lagnafélag Íslands 25 ára og veitufyrirtækja, hönnuða Lagnafélag Íslands var stofnað lagnamanna batnaði. formlega 4. október árið 1986. Aðdraganda að stofnun félagsins um ársins ýtarlega til fjallað aftur er allt rekja Í blaðinu má þó Ísstofnun og stöðu Lagnafélags 1975, en þá hóf Kristján 4 og 17 lands í greinum á bls. 2, Ottósson blikksmíðameistari, störf hjá Byggingardeild Borgarverkfræðings.
mála!
• 112740 PIPAR \ TBWA • SÍA
Ljósmynd/Hari
Verið velkomin á 25 ára afmælishátíð Lagnafélags Íslands í Orkuveituhúsinu Bæjarhálsi 1
HÚSTÆKNISVIÐ20 Sími 522 3055 / Vatnagarðar
10 % renna til Krabb
ameinsfélagsins
Í októbermánuði renna 10% söluandvirðis slaufumerktum vörum af í BYKO til Krabbameinsfé
lagsins!
Innimálning
5.990 Lagnafréttir og Bykoblaðið fylgja Fréttatímanum
síða 28
MAKING MODERN LIVING
4 lítrar
kr.
Vnr. 86620040
KÓPAL Glitra innimálning, gljástig 10, hvítir litir, 4 l.
POSSIBLE
Danfoss stjórnbúnaður
fyrir hitakerfið
r ingar • Þr ýstistillar Ofnhitastillar • Gólfhitastý • Stjórnstöðvar Hitastillar • Mótorlokar boltaðir Varmaskiptar soðnir og Úrval tengigrinda á lager
Danfoss stjórnbúnaður
fyrir hitakerfi fæst í öllum
helstu lagnaverslunum
Penslasett
690
kr.
Spartl
690
landsins
83013093 www.danfoss.is 510 4100 •Vnr.veffang: Umhverfisvænir 6 • 104 Reykjavík • Sími: penslar, 3stk í pakka, Danfoss hf. • Skútuvogi
sérstaklega hannaðir með umhverfisvernd í huga, handfangið kornsterkju og brotnar er gert úr auðveldlega niður í náttúrunni.“
kr.
Vnr. 83614821
NORDSJÖ medimspartl,
5 lítrar Málning
Loftamálning
3.245
7.990
kr.
kr.
10 lítrar Vnr. 89000150
SADOLIN loft- og
veggmálning, hvít,
5 l.
Vnr. 85551083-183
BYKO inni- og útimálning, hvít, 10 l, gljástig 6.
MIKIÐ ÚRVAL AF VÖNDUÐUM HLÍFUM PIPAR \ TBWA
•
SÍA
•
110613
FRÁ DEROYAL OG REHBAND
Orkuhúsinu / Suðurlandsbraut 34 / 108 Reykjavík / S. 517 3900 / www.flexor.is
0,5 l.
2
fréttir
Helgin 7.-9. október 2011
Biskupsstofa Viðbr agð við flóknum heimi
Prestar taka persónuleikapróf fyrir vígslu Guðfræðingar fá ekki embættisgengi án þess að þreyta persónuleikapróf hjá Biskupsstofu. Þessi háttur hefur verið hafður á undanfarin tíu ár. „Þetta kom til þegar við vorum að endurskoða starfsþjálfun prestsnema og var að sjálfsögðu hluti af þeirri sjálfsskoðun sem kirkjan hefur verið í lengi,“ sagði séra Kristján Valur Ingólfsson vígslubiskup sem varð fyrir svörum á Biskupsstofu. „Þannig að við reynum að koma í veg fyrir að innan um og saman við sé kannski fólk sem er með þannig
brotinn persónuleika að það væri æskilegt að það færi ekki í stöðu prests.“ Persónuleikaprófið sem lagt er fyrir tilvonandi presta er hið svokallaða MMPI-próf og er eitthvert mest notaða persónuleikaprófið þegar kemur að geðheilbrigði. „Hluti starfsþjálfunarinnar fer fram á Biskupsstofu og hefur gert það frá árinu 1993. Árið 2001 var ákveðið að hluti af námskeiðinu til þess að fá embættisgengi færi fram hjá sálfræðingi,“ segir Kristján Val-
maður Evrópufræðaseturs Háskólans á Brifröst, um helstu tíðindi heimsmálanna og utanríkismál Íslands í víðu samhengi. Heimurinn mun birtast vikulega í Fréttatímanum og er samstarfsverkefni blaðsins og Háskólans á Bifröst.
ur. „Þarna lærir fólk ýmislegt um styrkleika sína og veikleika sem starfsmenn. Þetta er svipað og gert er á Landspítala og öðrum sjúkrastofnunum. Lögreglan gerir þetta líka og fleiri.“ Kristján Valur segir MMPI-prófið ekki hafa verið tekið upp vegna einhvers tiltekins máls. „Þetta er bara hluti af því hversu flókinn og erfiður heimurinn er orðinn. Þetta eyðir líka ákveðinni óvissu og það er styrkur fólginn í því að hafa gengið í gegnum þetta. Það er samt náttúrlega þannig
að þótt maður standist þetta próf einhvern tíma þá er ekki víst að maður verði alltaf jafn góður maður. þetta var líka sett inn á sínum tíma til þess að styrkja sjálfsmynd þeirra sem fá embættisgengi.“ Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
Kristján Valur Ingólfsson vígslubiskup segir persónuleikaprófið styrkja sjálfsmynd presta. Ljósmynd/kirkjan.is
Dómsmál Sérstakur saksóknari
Haukar í rekstrarvanda Safnað fyrir fjölskyldu Þorbergs Söfnun er nú í gangi til styrktar fjölskyldu Þorbergs A. Viðarssonar sem lést á þriðjudagskvöld eftir langvarandi baráttu við krabbamein. Þorbergur lætur eftir sig eiginkonu og þrjú börn en það er Heimir Jónasson, svili hans, sem hefur veg og vanda af söfnuninni. „Hann var búinn að vera lengi frá vinnu og það hefur auðvitað áhrif á heimilisbókhaldið hjá fólki eins og gefur að skilja,“ segir Heimir. „Þegar einstaklingar eru svona lengi veikir og veikindin verða svona alvarleg, fer lífið að snúast eingöngu um það og þá getur makinn ekkert verið í vinnu. Við vildum bara styðja þau svo að þau geti einbeitt sér að því að kveðja hann,“ segir Heimir. Auður [eiginkona hans, innsk. blm.] hefur barist með Þorbergi lengi og annast hann allan sólarhringinn á sjúkrabeðinum,“ segir Heimir. Söfnunarreikningurinn er 0330-26-2280 og kennitala: 190370-5429.
Utanríkismál í brennidepli Nýr efnisþáttur hefur göngu sína í Fréttatímanum í dag: Heimurinn á blaðsíðu 44. Þar skrifar dr. Eiríkur Bergmann, dósent og forstöðu-
Hafnarfjarðarbær hefur óskað eftir áætlun frá Haukum um viðbrögð við rekstrarvanda félagsins í kjölfar þess að forsvarsmenn þess báðu um hærri rekstrarstyrk frá bænum. Taka átti málið fyrir á fundi bæjarráðs í gær, fimmtudag, og þá átti umsögn eftirlitsnefndar bæjarins með fjármálum íþrótta- og tómstundafélaga að liggja fyrir. Ekki náðist í formann eða framkvæmdastjóra Hauka en samkvæmt heimildum Fréttatímans tók bærinn verðtryggingu af rekstrarsamningi við félagið um síðustu áramót og lækkaði fjárframlög vegna íþróttahúss um 15%. Nú ná Haukar ekki endum saman. Þeir gripu til þess ráðs að segja öllum 11 starfsmönnum sínum upp og endurráða 6 þeirra í 70% starf. Um 2.000 manns iðka íþróttir með Haukum. - gag
Rjúpnaveiði leyfð í níu daga Umhverfisráðherra hefur fallist á ráðleggingar Náttúrufræðistofnunar um ráðlagða rjúpnaveiði árið 2011 upp á 31.000 fugla. Þetta eru ríflega helmingi færri fuglar en árið 2010, sem skýrist af verri stöðu rjúpnastofnsins, að því er fram kemur í tilkynningu umhverfisráðuneytisins. Með því að deila ráðlagðri veiði á fjölda skráðra rjúpnaveiðimanna undanfarin ár má þannig gera ráð fyrir um sex rjúpum á hvern veiðimann. Í stað átján daga veiðitímabils í fyrra verður veiðisókn takmörkuð við níu daga í ár. Veiðitímabilið dreifist á fjórar helgar, þ.e. föstudaginn 28. október til sunnudagsins 30. október, laugardaginn 5. nóvember og sunnudaginn 6. nóvember, laugardaginn 19. nóvember og sunnudaginn 20. nóvember, laugardaginn 26. nóvember og sunnudaginn 27. nóvember. Áfram verður sölubann í gildi á rjúpum og rjúpnaafurðum og ákveðið svæði á Suðvesturlandi verður áfram friðað fyrir veiði. - jh
Ólafur Þór Hauksson, sérstakur saksóknari. Ljósmynd/Hari
Nokkur mál klárast fyrir áramót Sérstakur saksóknari segir að búið sé að negla niður verklok í nokkrum málum, bæði nú fyrir áramót og á nýju ári. Hann vill ekkert gefa upp um hvenær næstu ákærur líta dagsins ljós.
V Það eru einnig áætluð verklok í nokkrum málum eftir áramót.
ið höfum látið lítið fyrir okkur fara að undanförnu enda verið að mestu í gagnavinnslu og yfirheyrslum,“ segir Ólafur Þór Hauksson, sérstakur saksóknari, í samtali við Fréttatímann. Í gær, fimmtudaginn 6. október, voru þrjú ár liðin frá því að Geir H. Haarde, þáverandi forsætisráðherra, hélt ræðuna sem kennd er við „Guð blessi Ísland“ og embættið hefur sent frá sér tvö mál til ákæruvaldsins – mál gegn Baldri Guðlaugssyni og síðan Exetermálið svokallaða þar sem Jón Þorsteinn Jónsson, fyrrverandi stjórnarformaður Byrs, Ragnar Z. Guðjónsson, fyrrverandi forstjóri Byrs, og Styrmir Þór Bragason, fyrrverandi forstjóri MP banka, voru ákærðir. Baldur var fundinn sekur og dæmdur í tveggja ára fangelsi fyrir innherjasvik og brot í opinberu starfi en þremenningarnir í Exeter-málinu voru allir sýknaðir. Ólafur Þór segir að búið sé að ákveða verklok í nokkrum málum fyrir áramót, sem
85 mál frá efnahagsbrotadeild
Ráðstefnur & fundir Fullkomin aðstaða fyrir allt að 500 manns
Turninum | Smáratorgi 3 | 201 Kópavogi Sími 575 7500 | www.veisluturninn.is
Efnahagsbrotadeild ríkislögreglustjóra og embætti sérstaks saksóknara voru sameinuð 1. september síðastliðinn. Ólafur Þór Hauksson, sérstakur saksóknari, segir að með sameiningunni hafi komið 85 mál frá efnahagsbrotadeildinni auk sjö starfsmanna. „Það voru fjórtán starfsmenn fyrir í efnahagsbrotadeildinni þannig að menn þurfa að bretta upp ermarnar. Rannsókn margra þessara mála hefur tekið langan tíma og við munum vinna þau eins hratt og við getum,“ segir Ólafur Þór. -óhþ
þýðir á mannamáli að niðurstöður verða komnar í þeim málum áður en árið er liðið. Ólafur Þór er ófáanlegur til að gefa upp hvaða mál það eru en Fréttatíminn greindi frá því fyrir þremur vikum að mál Milestone, sem varðar meinta misnotkun á bótasjóði Sjóvár, væri komið lengst í rannsókn. Milestone, sem var í eigu bræðranna Karls og Steingríms Wernerssona, var eigandi Sjóvár á þeim tíma sem misnotkunin er talin hafa átt sér stað. Stöð 2 greindi frá því í fyrrakvöld að rannsókn á kaupum Katarbúans Al-Thani á hlutum í Kaupþing í september 2008 upp á 25 milljarða væri einnig langt komin. „Við höfum sett upp áætlanakerfi þar sem allt ferli mála er teiknað upp – frá upphafi til enda. Það eru einnig áætluð verklok í nokkrum málum eftir áramót,“ segir Ólafur Þór. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar @frettatiminn.is
Bleikir
dagar hjá
Nova!
dagur & steini
Bleika slaufan fylgir bleikum farsímum hjá Nova, til styrktar Krabbameinsfélagi Íslands.
3.990 kr.
. 00 kr
1.0notkun á
Nokia N8
uði íi n á m ánuð
sím
12 m þessum
! íma fars
ir fylg
2.890 kr.
/18 mán.
Stgr.: 64.990 kr.
Lækkað verð! Fullt verð: 74.990 kr. Takmarkað magn.
/12 mán.
Nokia X3-02 1.000 kr. símnotkun á mán. í 12 mán. fylgir! Stgr.: 32.990 kr.
ti Setmæmrstistaður
sk Verslanir Nova eru í Kringlunni, Smáralind, Lágmúla, MM Selfossi og á Glerártorgi Akureyri Þjónustuver 519 1919 | www.nova.is | m.nova.is | Facebook | Twitter Farsímatilboð Nova: Símnotkun fylgir með 0 kr. Nova í Nova og Eitt verð í alla, áskrift og frelsi. Mánaðarleg afborgun greidd með kreditkorti + 250 kr./mán. greiðslugjald. Það er ódýrara að staðgreiða og þá þarf ekki kreditkort.
í heimi!
4
fréttir
Helgin 7.-9. október 2011
veður
Föstudagur
laugardagur
sunnudagur
Mikil rigning á laugardag Landsmenn eru farnir að aðlagast snöggum umskiptum í veðri síðustu daga. Ekkert lát er á því. Að loknum sólríkum og hægviðrasömum föstudegi, nálgast skil frá nýrri lægð í kvöld. Útlit er fyrir mikla rigningu á landinu snemma á morgun laugardag og víða stormur af suðaustri á meðan skilin fara norðaustur yfir. Norðan- og austanlands jafnvel snjókoma, en hlýnar síðan. Þessari lægð er síðan spáð að vera á ferð fyrir vestan og norðan landið. V- og NV-átt og kólnandi á sunnudag. Þá snjóar líklega á fjallvegum Vestfjarða og eins vestantil á Norðurlandi. Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin. is
Veðurvaktin ehf Ráðgjafafyrirtæki í eigu
4
3
6
2
2
3
1
4
Einars Sveinbjörnssonar
4
veðurfræðings. Veðurvaktin býður upp á veður-
7
8 8
5 7
þjónustu fyrir einstaklinga,
6
fyrirtæki og opinbera aðila í ráðgjöf og úrvinnslu flestu því sem viðkemur
Léttir til um land allt. Fremur svalt í veðri og hægur vindur. Þykknar upp sunnantil í kvöld.
Víða SA-stormur með rigningu framan af degi, slydda eða snjókoma til að byrja með norðan- og austanlands.
Höfuðborgarsvæðið: Sólríkt og stillt. Hiti allt að 7 til 9 stig yfir hádaginn.
Höfuðborgarsvæðið: Stormur og áköf rigning, en snýst í SV-strekking með skúrum um hádegisbil.
V- og NV-strekkingur og aftur kólnandi veður. Slydda á Vestfjörðum og vestantil á Norðurlandi og skúrir vestan- og suðvestanlands. Höfuðborgarsvæðið: Blástur af hafi og kalsaskúrir en með sól á milli.
veðri og veðurfari.
Veðurvaktin ehf Eikarási 8, 210 Garðabæ Sími: 857 1799 www.vedurvaktin.is
Mengun PCB -mengun mælist víða
Útgjaldaliður fjárlaga vegna bóta til brotaþola óbreyttur
20
Útgjaldaliður vegna bóta til brotaþola er óbreyttur að krónutölu í fjárlögum næsta árs frá fjárlögum yfirstandandi árs, eða 20 milljónir króna. Niðurstaða ríkisreiknings fyrir árið 2010 var hins vegar önnur; útgjöldin voru 103,5 milljónir króna. Í Fréttatímanum í síðustu viku kom fram Upphæð vegna samdóma álit þeirra þingmanna sem við var rætt að bótaþola hækka bæri ábyrgðargreiðslur Brotasjóðs. Sjóðurinn Fjárlög næsta árs ábyrgist að greiða þolendum, einkum þolendum kynferðisbrota, að hámarki 600 þúsund krónur en sú uppFjármálaráðuneytið hæð hefur ekki hækkað frá árinu 1995. Fæstir dæmdir kynferðisbrotamenn eru eignamenn og algengt er að þeir borgi ekki miskabætur. Í máli Ögmundar Jónassonar innanríkisráðherra í Fréttatímanum síðastliðið sumar kom fram að ástæða væri til að endurskoða löggjöf um bætur. -jh
milljónir
Enn ferðametmánuður Alls fóru um 51.600 erlendir gestir frá landinu um Leifsstöð í september, að því er Ferðamálastofa greinir frá. Það er rúmlega 26% aukning frá því í fyrra. Er þetta jafnframt fjölmennasti septembermánuður frá upphafi hvað erlenda ferðamenn varðar og þar með níundi mánuðurinn í röð sem slíkt met er uppi á borðinu, þ.e. í öllum mánuðum ársins. Stærsta ferðamannaárið frá upphafi er augljóslega í uppsiglingu, en um 458.100 ferðamenn hafa farið um Leifsstöð frá ármótum, sem er nánast sami fjöldi og á öllu árinu í fyrra. Þá voru ferðamennirnir 459.300. Sé tekið mið af fyrstu níu mánuðum ársins og borið saman við sama tímabil í fyrra eru þeir 19% fleiri nú en þá. 30.800 Íslendingar fóru frá landinu um Leifsstöð í september, sem er um 11% aukning frá því í september í fyrra. -jh
Raungengi krónunnar hækkar Raungengi íslensku krónunnar hækkaði um 1,6% á milli ágúst og september síðastliðins á mælikvarða hlutfallslegs verðlags, að því er fram kemur hjá Greiningu Íslandsbanka en þar er byggt á tölum Seðlabankans. Þetta er í annað sinn sem það hækkar á milli mánaða síðan í nóvember í fyrra. Þessi hækkun er fyrst og fremst vegna hækkunar á nafngengi krónunnar sem hækkaði um 1,5% í september frá fyrri mánuði miðað við vísitölu meðalgengis en þó hækkaði verðlag einnig um 0,6% miðað við vísitölu neysluverðs á sama tíma sem er aðeins meiri hækkun en í helstu viðskiptalöndum. Er raungengi íslensku krónunnar nú 75,6 stig á þennan kvarða og hefur það ekki verið svo hátt síðan í árslok í fyrra. - jh
PCB fannst í málningu utan á Söngskólanum og hliðarbyggingum við aðalbyggingu Háskólans. Veðrist húsin mengast umhverfið í kring. Komist mengunin í fæðukeðjuna getur hún valdið vansköpun, krabbameini og skemmt ónæmiskerfið. Ljósmyndir/Hari
Háskólinn og Söngskólinn eru báðir PCB-mengaðir PCB-mengun mældist í málningu bæði utan á Háskóla Íslands og Söngskólanum í Reykjavík. Þá mældist húsnæði við Súðarvog ekki langt frá hættumörkum. Ekkert hefur verið gert til að uppræta PCB-mengun hér á landi eins og annars staðar á Norðurlöndunum. Efnin veðrast af húsum og skolast í sjóinn og geta valdið krabbameini, vansköpun og haft áhrif á kynfæri fólks.
R
5,4 milljarða lán vegna véla Búðarhálsvirkjunar Landsvirkjun hefur undirritað lánasamning vegna verksamnings sem fyrirtækið gerði um framleiðslu og uppsetningu véla- og rafbúnaðar Búðarhálsvirkjunar. Samkvæmt kauphallartilkynningu Landsvirkjunar er lánasamningurinn gerður við SEB í Þýskalandi. Lánið er til 21 árs að fjárhæð um 45 milljónir Bandaríkjadollara eða að jafnvirði 5,4 milljarða króna. Landsvirkjun segir lánið vera á hagstæðum kjörum. Greiðslur jafnra afborgana höfuðstóls hefjast árið 2014. - jh
Við höfum ekkert gert til að fjarlægja þessi hættulegu efni eins og gert
...endilega fáið ykkur
hefur
Hrísmjólkin frá MS fæst í þremur
verið bæði
ljúffengum bragðtegundum;
í Noregi
rifsberja- og hindberja, karamelluog gömlu góðu kanilsósunni.
og Sví-
11-0568 / HVÍTA HÚSIÐ / SÍA
þjóð.
annsaka þarf íbúa húsa sem mælast menguð af PCB-efnum, kortleggja hvar PCB-menguð hús standa og vinna að því að uppræta mengunina, segir efnafræðingurinn Hrönn Ólína Jörundsdóttir, verkefnastjóri hjá Matís. Í nýrri rannsókn kemur fram að eiturefnið PCB fannst í fjórðungi þeirra 142 bygginga í Reykjavík sem rannsakaðar voru fyrr á þessu ári. Efnið fannst í sjúkrahúsum, skólum og veitingastöðum svo dæmi séu tekin. PCB getur haft áhrif á efnaskipti líkamans, valdið krabbameini, haft áhrif á móðurlíf, þroska og æxlunarfæri, s.s. skert sæðismyndun og valdið vansköpun, og minnkað mótstöðu gegn sjúkdómum. Rannsóknin var unnin sem meistararitgerð hinnar finnsku Söru Björkqvist í umhverfisverkfræði við Tækniháskólann í Danmörku. Samkvæmt merkingum á korti í ritgerðinni má sjá að mikil mengun mælist í Söngskólanum í Reykjavík og gömlu byggingunum við hlið aðalbyggingar Háskóla Íslands.
PCB hvergi verið fjarlægt
Hrönn Ólína segir niðurstöðu þessarar fyrstu rannsóknar á PCB í byggingum hér á landi ekki koma á óvart. „Það er vitað að PCB var notað hér á landi,“ segir hún, en bætir við að því hafi verið hætt í kringum 1980. „Við höfum ekkert gert til að fjarlægja þessi hættulegu efni eins og gert hefur verið bæði í
Noregi og Svíþjóð.“ Hrönn Ólína bendir á að PCB-mengunin í málningu hér hafi mælst um 95% meiri en fannst í málningu í Noregi. Mesta magnið sem fannst í rannsókninni hafi þó verið í þéttiefni, alls 56.400 mg/kg. Sjá má á korti í skýrslunni að það fannst í húsi í iðnaðarhverfinu við Súðarvog.
Mengun í Súðarvogi
Sigríður Kristjánsdóttir, deildarstjóri hollustuverndar hjá Umhverfisstofnun, segir magnið sem mældist í rannsókninni ekki það mikið að það skaði fólk í húsunum. Mengunin þurfi, samkvæmt dönskum rannnsóknum, að vera yfir 10% eða yfir 100.000 mg/kg til að svo sé. „Þó mældist eitt sýnið um 6% í iðnaðarhverfinu í Vogahverfi. Það mældist utanhúss og er því ekki hættulegt fólki þótt það hafi langtímaáhrif á umhverfið,“ segir hún en upplýsir jafnframt að við háþrýstiþvott eða endurbætur á PCB-menguðum húsum geti efnin skolast í hafið, mengað fisk sem fólk neytir og þannig skaðað það. „Við höfum nýlega fengið skýrsluna í hendurnar og höfum áhuga á að rýna betur í hana til að átta okkur á því hvernig við bregðumst við þessum niðurstöðum.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
...hvert er þitt eftirlæti?
ms.is
Hliðarbyggingar við aðalbyggingu Háskóla Íslands þar sem PCB mengun hefur mælst. Ljósmyndir/Hari
ENNEMM / SÍA / NM48482
Hefur þú tekið saman hvað þa ð kostar að reka bílinn þinn í dag? Við getum boð ið þér díl í ný jan bíl og jafnvel læk kað rekstrark ostnaðinn svo um munar!
Kíktu í kaffi og láttu okkur reikna út hagstæðasta kostinn fyrir þig.
INGVAR HELGASON og B&L • Sævarhöfða 2, sími 525 8000
FRYS.COM OPEN
Í BEINNI UM HELGINA:
Bók og brúða sem forvörn gegn einelti Á næstunni kemur út á íslensku bók Ásthildar Bj. Snorradóttur, talmeinafræðings og rithöfundar, um engilinn Rafael. Bókin er komin út í Bandaríkjunum á vegum bandarískrar útgáfu, Strategic Book Group, og er hún forvarnarbók fyrir börn. Höfundur mun kynna hana á bókasýningunni í Frankfurt. Engillinn Rafael kennir börnum að takast á við ýmsar erfiðar kringumstæður; einelti, ótta og fleira. Einelti gagnvart börnum hefur verið mjög í fréttum að undanförnu eftir sviplegt fráfall 11 ára drengs í Sandgerði. Í viðtali við Fréttablaðið í vikunni sagði Ásthildur að bókin væri hugsuð sem forvörn gegn einelti. Ensk útgáfa bókarinnar er komin í sölu á netinu hjá Barnes and Noble og Amazon. A4 Skrifstofa og skóli mun dreifa íslensku útgáfunni. Gerð hefur verið brúða eftir aðalpersónunni, englinum Rafael, sem notuð verður í kennslu og þjálfun fyrir börn. Bók Ásthildar kallast á ensku Raphael: The Angel Who Decided to Visit Earth eða Engillinn sem valdi að koma til jarðarinnar. Ásthildur Snorradóttir starfar sem talmeinafræðingur hjá Talþjálfun Reykjavíkur. - jh
Ljósmynd/Teitur
TIGER SNÝR AFTUR!
Helgin 7.-9. október 2011
Skólamál Samr æmd próf
Föstudagur kl. 21:00 – 24:00 Laugardagur kl. 21:00 – 24:00 Sunnudagur kl. 21:00 – 24:00
FRAMUNDAN Í NÓVEMBER:
Dæmi 4 á stærðfræðiprófinu er eitt þeirra sem felld voru út. Fremsta sviganum var ofaukið. Stærðfræðiáhugamenn geta spreytt sig á dæminu og sent svarið á ritstjorn@frettatiminn.is
Þrjú dæmi felld út úr stærðfræðiprófi 10. bekkjar Námsmatsstofnun hefur ákveðið að fella út þrjú dæmi úr samræmdu prófi 10. bekkjar í stærðfræði og eitt atriði í íslensku.
Þ Þegar um er að ræða atriði sem eiga að reyna á þau bestu er hætta á að skotið sé yfir markið
etta er of mikið – meira en ég vil sjá,“ segir Sigurgrímur Skúlason, próffræðingur og sviðsstjóri prófadeildar Námsmatsstofnunar, um þá staðreynd að ákveðið hefur verið að fella út þrjú dæmi í samræmdu stærðfræðiprófi 10. bekkjar sem haldið var í síðasta mánuði. Sigurgrímur segir að verið sé að fara yfir vinnubrögð í tengslum við gerð prófanna. „Við þurfum að skoða hvort við setjum dæmin of seint í uppsetningu og hvort yfirferðin yfir prófin er nægileg áður en þau eru tekin,“ segir Sigurgrímur. Hann játar því að stærðfræðiprófið hafi verið of þungt eða „kannski frekar of tímafrekt. Krakkarnir lentu í tímahraki, sem er ekki nógu gott,“ segir Sigurgrímur. Í íslenskuprófi 10. bekkjar þurfti að fella út eitt dæmi sem metið var of þungt fyrir krakka sem eru að hefja nám í 10. bekk. „Þegar um er að ræða atriði sem eiga að reyna á þau bestu er hætta á að skotið sé yfir markið. Það gerðist í þessu dæmi í íslenskunni,“ segir Sigurgrímur. Hann segist geta glatt tíundu bekkinga með því að niðurstöður í samræmdu prófunum liggi fyrir í síðasta lagi um miðja næstu viku. „Við erum á fullu að fyrir yfir prófin. Það verður allt klárt á miðvikudaginn í næstu viku,“ segir Sigurgrímur. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
Þessi atriði voru felld út
www.skjargolf.is / 595-6000
Fyrir liggur að fjögur prófatriði verða felld út. Í reynd þýðir það að allir fá stig fyrir þau atriði. Um er að ræða þrjú atriði í stærðfræði og eitt í íslensku. Prófatriði 4 og 47 verða felld út úr stærðfræði vegna mistaka í uppsetningu. Atriði 44 í stærðfræði er fellt út vegna ónákvæmni í forsendum sem endurspeglast í svörum nemenda. Í íslensku er atriði 54 fellt út vegna þess að svör nemenda benda til þess að þar reyni um of á námsefni 10. bekkjar eða eldri.
8
Jólahlaðborð Iðusala hefjast þann 18. nóv.
fréttir
Helgin 7.-9. október 2011
Hagfræðistofnun metur áhrif krafnanna Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra hefur ákveðið að fela Hagfræðistofnun HÍ að meta áhrif krafna Hagsmunasamtaka heimilanna á þjóðarhag, en einnig á afkomu og efnahag heimila, lífeyrisþega í nútíð og framtíð, hins opinbera, fyrirtækja og fjármálastofnana, að því er fram kemur í tilkynningu forsætisráðuneytisins. Formaður hagsmunasamtakanna afhenti forsætisráðherra undirskriftalista með nöfnum 33.525 einstaklinga þar sem krafist er afnáms verðtryggingar og leiðréttingar á stökkbreyttum lánum til heimilanna. Með þessum kröfum fylgja fjórar mismunandi leiðir til leiðréttingar á lánum. Reiknað er með því að greinargerð Hagfræðistofnunar geti legið fyrir í næsta mánuði. - jh
Gistinóttum fjölgaði á öllum landsvæðum Gistinætur á hótelum í ágúst síðastliðnum voru 217.600 samanborið við 190.500 í ágúst 2010, að því er fram kemur hjá Hagstofu Íslands. Gistinætur erlendra gesta voru um 86% af heildarfjölda þeirra á hótelum í ágúst og fjölgaði gistinóttum þeirra um 12% frá fyrra ári. Gistinóttum Íslendinga fjölgaði einnig, voru 30.850 samanborið við 24.150 í ágúst 2010. Gistinóttum á hótel um í ágúst fjölgaði á öllum landsvæðum samanborið við ágúst 2010. Á Norðurlandi voru 23.500 gistinætur í ágúst sem er um 21% aukning frá fyrra ári. Á Suðurnesjum voru 10.150 gistinætur sem er 17% fjölgun. Á höfuðborgarsvæðinu voru gistinætur 133.600 í ágúst sem er aukning um 15% og á Suðurlandi voru gistinætur 30.000 sem eru 12% fleiri gistinætur en í ágúst 2010. Á Austurlandi voru 11.200 gistinætur í ágúst, fjölgaði um 9%, og á samanlögðu svæði Vesturlands og Vestfjarða voru gistinætur 9.300 sem er 2% aukning. - jh
12% Fjölgun gistinótta á hótelum Milli ágústmánaða 2010 og 2011 Hagstofa Íslands
ár ás Háseti af Goðafossi og loftskeytamaður þýsks k afbáts
Horfast í augu í fyrsta sinn 67 árum eftir harmleikinn
Tilboð
jólahlaðborð, fordrykkur og vín ásamt kaffi verð frá kr.8.000.-
Goðafossbók Óttars Sveinssonar kynnt á bóka sýningunni í Frankfurt. Söguleg stund á miðvikudaginn þegar eftirlifandi skipverji Goðafoss hittir eina eftirlifandi kafbátsmann U-300 sem skaut íslenska skipið niður nánast við bæjardyr Reykjavíkur.
Þ Atburðurinn hefur fylgt báðum þessum mönnum allt þeirra líf.
Bókanir í síma 561-1111 eða idusalir@idusalir.is
Sigurður Guðmundsson, sem var háseti á Goðafossi þegar hann var skotinn niður af þýskum kafbáti árið 1944, hittir á miðvikudaginn loftskeytamann þýska kafbátsins, þann eina sem vitað er að sé á lífi úr áhöfn bátsins. Hér er hann með Óttari Sveinssyni rithöfundi en Goðafossbók hans er nýkomin út í Þýskalandi og verður kynnt á bókasýningunni í Frankfurt – en þar er Ísland heiðursgestur. Ljósmynd/Hari
Horst Koske er nú 84 ára, sá eini sem eftir lifir af áhöfn þýska kafbátsins U300 sem skaut Goðafoss niður.
að verður söguleg stund þegar þessir tveir menn hittast í fyrsta sinn, horfast í augu og takast í hendur 67 árum eftir þennan sorglega atburð,“ segir Óttar Sveinsson rithöfundur en næstkomandi miðvikudag verður fundur þeirra Sigurðar Guðmundssonar, sem var háseti á Goðafossi þegar skipið var skotið niður af þýskum kafbáti, U 300, út af Garðskaga 10. nóvember 1944 og Horst Koske, sem var loftskeytamaður á þýska kafbátnum í þessari örlagaríku för. Sigurður er 85 ára en auk hans lifa enn fjórir úr áhöfn Goðafoss. Horst Koske er 84 ára en ekki er vitað til þess að aðrir úr áhöfn kafbátsins séu á lífi. Óttar, sem er höfundur Útkalls-bókanna, skrifaði árið 2003 um örlög Goðafoss og þeirra tuga manna sem voru um borð, komnir upp undir landsteina eftir för í skipalest frá Bandaríkjunum þegar hilla var farið undir stríðslok. 25 Íslendingar fórust en 19 björguðust eftir margra klukkustunda hrakninga á björgunarflekum í miklum kulda á Faxaflóa. Auk þess töpuðu lífinu breskir skipbrotsmenn sem skipverjar á Goðafossi höfðu bjargað eftir árás sama kafbáts. Harmleikurinn, nánast við bæjardyr Reykjavíkur, var mesta áfall Íslendinga í allri heimsstyrjöldinni. Bókin, sem upphaflega hét Útkall – árásin á Goðafoss, er nýkomin út í Þýskalandi og verður kynnt í íslenska sýningarskálanum á bókasýningunni í Frankfurt þar sem Ísland er heiðursgestur. Óttar segir að þýsk útgáfa bókarinnar sé mjög vel endurunnin og komi út í tilefni sýningarinnar í Frankfurt. Sigurður Guðmundsson fer utan með Óttari þar sem hann hittir loftskeytamann kafbátsins. „Þessi atburður hefur auðvitað fylgt báðum þessum mönnum allt þeirra líf,“ segir Óttar. „Sigurður hélt á ungum dreng þegar skipið hvarf í hafið. Horst Koske hefur
vaknað upp með martröðum svo áratugum skiptir. Þegar hann minnist þessa atburðar við Íslandsstrendur hefur hann sagt, með tárin í augunum, að þeir hafi ekki ætlað að drepa konur og börn.“ Kafbátsmenn áttuðu sig ekki á því fyrr en of seint að um farþegaskip var að ræða. Óttar segir að Sigurður hafi aldrei borið kala til kafbátsmannanna. Þeir hafi verið að sinna því sem þeim var gert að gera. Í mörg ár eftir stríð fór Sigurður í frí til Þýskalands og naut gestrisni Þjóðverja. „Fundur þessara tveggja manna verður á mannlegum nótum,“ segir Óttar. „Hann mun skipta þá miklu máli, ekki síst þýska kafbátsmanninn. Þetta verður erfitt fyrir hann en hann getur þá dáið sáttari eftir að hafa hitt mann af Goðafossi sem sýnir honum vináttu. Sigurður er tilbúinn til fararinnar.“ Útkallsbækur Óttars Sveinssonar eru orðnar átján á jafnmörgum árum. Ný bók í flokknum, sem kemur út í fyrri hluta nóvember næstkomandi, fjallar um flugslys í Ljósufjöllum í apríl árið 1986. „Frásögnin þar byggist á þeim sem komust lífs af og aðstandendum þeirra og ekki síst frásögn björgunarsveitarmanna en í bókinni er komið mikið inn á starf þeirra. Það liðu hátt í ellefu klukkustundir frá því að vélin hvarf þar til flakið fannst,“ segir Óttar. Í bókinni er einnig fjallað um lífshættulegt fallhlífarstökk tíu karla og kvenna yfir Grímsey árið 1983, þremur árum fyrir slysið í Ljósufjöllum, en sá atburður tengist björgunarsveitarmanni sem kom fyrstur á vettvang flugslyssins og raunar fleiri björgunarsveitarmönnum. Stokkið var úr fimm kílómetra hæð yfir Grímsey en háloftavindar báru fallhlífarstökkvarana af leið. Margir lentu því í sjónum og ein kona fórst. Þessu stökki er lýst nákvæmlega og baráttu upp á líf og dauða við að ná landi. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
ENGIN VANDAMÁL - BARA LAUSNIR
Er ekki tími til kominn að smyrja? Ég bara smyr. Nú er sértilboð á smurþjónustu hjá öllum viðurkenndum þjónustuaðilum Toyota.
Bílaleiga Húsavíkur
KS Sauðárkróki
Bílatangi Ísafirði
Bílaverkstæði Austurlands Toyota Akureyri
Bifreiðaverkstæðið Ásinn
Toyota Kópavogi Toyota Reykjanesbæ
Toyota Selfossi Bílageirinn
20% afsláttur
Sértilboð á smurþjónustu hjá öllum viðurkenndum þjónustuaðilum Toyota á Íslandi í október, m.a. af olíu, síum, rúðuþurrkum og bílaperum.*
Toyota Kópavogi Toyota Akureyri Toyota Selfossi Toyota Reykjanesbæ Bifreiðaverkstæði Reykjavíkur Bifreiðaverkstæðið Ásinn Bílatangi Bifreiðaverkstæði KS Bílaleiga Húsavíkur Bílaverkstæði Austurlands Bílageirinn
15% afsláttur
af vinnu við smurningu. Komdu í heimsókn. Við tökum vel á móti þér.
Nýbýlavegi 8 Baldursnesi 1 Fossnesi 14 Njarðarbraut 17 Bæjarflöt 13 Kalmansvöllum 3 Suðurgötu 9 Hesteyri 2 Garðarsbraut 66 Miðási 2 Grófinni 14a
200 Kópavogi 603 Akureyri 800 Selfossi 260 Reykjanesbæ 112 Reykjavík 300 Akranesi 400 Ísafirði 550 Sauðárkróki 640 Húsavík 700 Egilsstöðum 230 Reykjanesbæ
570 5070 460 4300 480 8000 420 6600 577 7080 431 5050 456 4580 455 4570 464 1888 470 5070 421 6901
Kynntu þér betur þjónustu okkar á www.toyota.is *Olíur, olíusíur, loftsíur, frjókornasíur, bensín- og hráolíusíur, þurrkublöð, þurrkugúmmí, ljósaperur, rúðuvökvi og frostlögur.
Þa Pa ð nt er a ei ðu nf tí al m to a g í da flj g ót . le gt .
ÍSLENSKA/SIA.IS/TOY 56473 10/11
Bifreiðaverkstæði Reykjavíkur
10
fréttir
Helgin 7.-9. október 2011
Hugmyndasamkeppni Fr amhaldsskólanemar
Hvaða dós er mest virði? H in árlega hugmyndasamkeppni framhaldsskólanna, Snilldarlausnir Marel, hófst í þriðja sinn í dag þegar hlutur ársins, dós, var afhjúpaður. Úr þessum einfalda hlut eiga framhaldsskólanemendur að gera sem mest virði, til dæmis félagslegt, fjárhagslegt eða umhverfislegt, að sögn Stefáns Þórs Helgasonar hjá Innovit, nýsköpunarog frumkvöðlasetri, sem stendur fyrir keppninni. „Hlutinn dós mega þátttakendur túlka hvernig sem þeir vilja. Hvort
sem það er niðursuðudós, kókdós, skyrdós, rafmagnsdós eða eitthvað allt annað. Nota má fleiri en eina dós og eins marga aðra hluti til stuðnings og hver og einn vill. Þó verður dósin að vera í aðalhlutverki og það er hið aukna virði hennar sem telur,“ segir Stefán Þór í samtali við Fréttatímann. Þátttakendur hafa tímann til 17. október til að gera sem mest virði úr dósinni, taka upp á myndband og skila inn. Þetta er í þriðja sinn sem keppnin
er haldin en Marel er aðalbakhjarl keppninnar auk þess sem Samtök atvinnulífsins og menntamálaráðuneytið styðja við bakið á framtakinu. Stefán Þór segir að þetta sé í þriðja sinn sem keppnin sé haldin. „Í fyrra var þessi einfaldi hlutur pappakassi og árið þar á undan var herðatré hluturinn sem framhaldsskólanemendur unnu með. Fjöldamargar tillögur bárust í hvort skipti og við vonumst eftir því að hið sama verði uppi á teningnum í ár,“ segir Stefán Þór.
Verðlaun eru eftirfarandi: Snilldarlausnin 2011: 100.000 kr. Flottasta myndbandið: 50.000 kr. Frumlegasta hugmyndin: 50.000 kr.
Einelti Frímínútur algengasti vettvangur
Birtingahúsið stofnar svið um markaðsstarf á netinu
Birtingahúsið hefur stofnað nýtt svið um markaðssetningu á netinu, notkun leitarvéla og samfélagsmiðla. Fyrirtækið sérhæfir sig í markaðssamskiptum og ráðgjöf um auglýsingabirtingar. „Möguleikar og umfang markaðssamskipta á netinu eru sífellt að aukast og þurfa því sérstaka athygli í markaðsvinnunni,“ segir Hugi Sævarsson, framkvæmdastjóri Birtingahússins, og bætir við að fyrirtækið sé með þessu að bregðast við vaxandi eftirspurn eftir sérfræðiþekkingu á notkun stafrænna miðla í markaðsstarfi. Viðskiptavinum stendur til boða alhliða ráðgjöf við markaðssetningu á netinu, það er notkun miðla og samhæfingu þeirra, öflugu eftirliti og mælingum á árangri. Bendir Hugi á að með því megi stuðla að betri auglýsingaherferðum og markaðssamskiptum almennt.
Vegagerð tefst vegna fjárhagsvanda verktaka
Vonir stæðu þó til að umferð yrði hleypt á ófullgerðan veginn 1. nóvember en verklok yrðu næsta sumar. - jh
Tafir, að minnsta kosti um hálft ár, verða á verklokum vegarkaflans um Skálanes í Gufudalssveit í Reykhólahreppi vegna greiðslustöðvunar verktakans, KNH efh. á Ísafirði. Verkinu átti að ljúka fyrir næstu mánaðamót. KNH átti lægsta tilboð í verkið, 2,6 km á þessum hluta vegarins á sunnanverðum Vestfjörðum, en sextán fyrirtæki buðu í það. Kostnaðaráætlun nam 170 milljónum króna en KNH bauð tæplega 116 milljónir. Í fréttum Stöðvar 2 kom fram að verktakinn hefði ekki sést á staðnum undanfarinn mánuð og hefði misst hluta af tækjum sínum. Beðið væri nauðasamninga.
Arion banki selur B.M. Vallá Undirritaður hefur verið samningur um sölu á B.M. Vallá ehf. frá Eignabjargi ehf., dótturfélagi Arion banka, til BMV Holding ehf., félags í eigu erlendra og íslenskra fjárfesta, að því er fram kemur í tilkynningu bankans. Hluthafar BMV Holding eru Norcem á Íslandi ehf., Björgun ehf., Jarðefnaiðnaður ehf., Suðurhraun ehf., Hlér ehf., Harðbakur ehf. og Suðurverk hf. Samningurinn er gerður með fyrirvara um samþykki Samkeppniseftirlitsins. -jh
Minnka gæslu þar sem börnum er helst strítt
Framkvæmdastjóri Heimilis og skóla gagnrýnir skólayfirvöld fyrir að skera niður gæslu í frímínútum þrátt fyrir glænýja rannsókn um að þar sé börnum helst strítt. Hún segir úrræðaleysi gegn einelti í skólum virðast mikið. Foreldrar leiti til samtakanna vegna þess.
B
örn verða fyrst og fremst fyrir einelti í frímínútum og því skýtur það skökku við að gæsla með börnunum þar sé nú skorin niður í mörgum grunnskólum, segir Hrefna Sigurjónsdóttir, framkvæmdastjóri Heimilis og skóla, landssamtaka foreldra. Í nýrri skýrslu menntamálaráðuneytisins, Ungt fólk 2011, segja 12,5% barna í 5. bekk, sem var stundum eða oft strítt, að það hafi oftast gerst í frímínútum. Rétt rúm fjögur prósent barna nefndu að þeim væri oftast strítt í búningsklefum eða sturtum skólans og var það næstalgengasta ástæðan. „Við viljum að tekið sé mark á rannsóknarniðurstöðum. Til hvers að gera rannsóknir ef ekkert er unnið með niðurstöður þeirra,“ segir Hrefna.
Ráðalausir foreldrar
Hrefna segir algengt að foreldrar leiti til Heimilis og skóla þar sem þeim finnist skólayfirvöld ekki ná að
Þarft þú heyrnartæki? Átt þú í erfiðleikum með að heyra í fjölmenni eða klið? Finnst þér aðrir tala lágt eða óskýrt? Hváir þú oft? Ef svo er getur það verið merki þess að heyrn þín sé farin að skerðast. Bjóðum upp á mikið úrval vandaðra heyrnartækja frá Oticon sem eru búin fullkomnustu tækni sem völ er á.
Börn í frímínútum í gær. Stelpur lömdu stráka og strákar lömdu stelpur. Mynd/Hari
leysa úr eineltismálum innan sinna veggja. Úrræðaleysið virðist mikið. „Við fáum mörg símtöl þar sem
vantar ráðgjöf um þessi mál,“ segir hún. Foreldrar hringi bæði þegar einelti gegn börnum þeirra sé á byrjunarstigi og þegar þeir séu orðnir ráðalausir, vanti aðstoð og skilning. „Oft hafa málin undið upp á sig og þá vilja foreldrar kanna rétt barna sinna,“ segir hún.
Á að vera vært í skóla
„Börnunum á að vera vært í skólanum og fá að stunda sitt nám í friði. Sé eineltið komið út í ofbeldi er um lögbrot að ræða.“ Hins vegar fari fá mál fyrir dómstóla því að þau snúist oftast um samskipti barna. Hrefna segir símhringingum ekki hafa fjölgað eftir fjölmiðlaumfjöllun um ungan dreng í Sandgerði sem fyrirfór sér og upplýst var að hann hefði orðið fyrir einelti í skóla. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
Á hvaða stöðum er þér helst strítt? (Þau sem svara stundum eða oft)
Þú getur fengið heyrnartæki til prufu í vikutíma og upplifað hversu einfalt það er að heyra áreynslulaust á ný. Pantaðu tíma í fría heyrnarmælingu í síma 568 6880
Strákar* Stelpur*
Í kennslustundum
2,4% (42)
2,6% (46)
Á göngunum
4,0% (71)
3,7% (66)
Í leikfimi eða sundi
3,2% (56)
3,2 (58)
Í búningsklefum
4,1% (73)
2,1% (38)
Í frímínútum
12,5% (224) 10% (181)
Á leið úr/í skóla
3,5% (61)
3,1% (56)
Á MSN eða spjallrásum 1 ,9% (33)
2,6% (46)
Í frítíma mínum
2,5% (44)
1,6% (28)
Í síma eða með sms
0,9% (16)
1,1% (19
Í matsal/matartíma 3,1% (55)
2,7% (48)
Heimild: Ungt fólk 2011, 5. bekkur
Viðskiptavinir eiga að hafa val og kostirnir þurfa að vera góðir Í dag kynnum við nýjar leiðir og bætt kjör fyrir viðskiptavini. Verkefni Landsbankans er að uppfylla ölbreyttar þarfir fólksins í landinu og bjóða lausnir sem taka mið af aðstæðum þess. Við viljum að viðskiptavinir hafi alltaf raunhæ val í mikilvægum ákvörðunum sem snerta ármál heimilisins.
Þú velur það íbúðalán sem hentar
Óverðtryggt, fastir vextir
Verðtryggt, breytilegir vextir
Fastir 6,40% vextir til 36 mánaða eða til 60 mánaða á 6,60% vöxtum.*
Breytilegir vextir, 3,90%.
Lánstími er allt að 40 ár og lánað er fyrir allt að 70% af markaðsvirði eða verðmati eignar. Viðbótarlán á hærri vöxtum er í boði fyrir allt að 85% af markaðsvirði eða verðmati eignar.
2
6,40% Vextir á óverðtryggðum íbúðalánum með föstum vöxtum í 36 mánuði.
Lánstími er allt að 40 ár og lánað er fyrir allt að 70% af markaðsvirði eða verðmati eignar. Viðbótarlán á hærri vöxtum er í boði fyrir allt að 85% af markaðsvirði eða verðmati eignar.
3,90% Vextir hafa verið lækkaðir á breytilegum verðtryggðum íbúðalánum.
Þú velur þann bílasamning sem hentar Verðtryggður, breytilegir vextir
Fastir 8,95% vextir til 36 mánaða.*
Breytilegir vextir á vildarkjörum nú 7,80%.**
Hámarkslánstími er 7 ár, að frádregnum aldri ökutækis.
Hámarkslánstími er 7 ár, að frádregnum aldri ökutækis.
jl.is
•
SÍA
Óverðtryggður, fastir vextir
•
Lánshlutfall er allt að 70%. Lánshlutfall er allt að 70%. Í boði er einnig óverðtryggður bílasamningur með breytilegum Eignamyndun er hraðari á óverðtryggðum lánum vöxtum, á vildarkjörum nú en verðtryggðum. 8,55%.**
3
Greiðslubyrði af verðtryggðum lánum er yfirleitt lægri.
Þú velur þann innlánsreikning sem hentar
Óverðtryggður, fastir vextir
Óverðtryggður, breytilegir vextir
Fastir vextir og val um binditíma í 3, 6, 12, 24, 36 eða 60 mánuði.
Vaxtareikningur er óverðtryggður innlánsreikningur með stighækkandi vöxtum.
Vextir fara stighækkandi með lengri binditíma. Lágmarks árhæð er 500.000 kr.
Vextir á reikningnum eru allt að 5,20%.
Hver innborgun er bundin í 7 daga, en er e ir það ávallt laus til útborgunar.
Vextir á reikningnum eru allt að 3,25%.
Engin lágmarksinnstæða. Kynntu þér nánari upplýsingar og skilmála um þessar vörur á landsbankinn.is eða í næsta útibúi Landsbankans. * Mánuði áður en bindingu lýkur velur lántaki hvort festa eigi vexti a ur á þeim kjörum sem í boði verða eða endur ármagna lánið hjá Landsbankanum án lántökukostnaðar. ** Vildarkjör til Vörðufélaga og núverandi viðskiptavina Bíla- og tækja ármögnunar.
Landsbankinn
landsbankinn.is
410 4000
JÓNSSON & LE’MACKS
1
14
fréttaskýring
Fjárlög n Vantar peninga: A-deild lífeyrissjóða LSR, Lífeyrissjóðs starfsmanna ríkisins, er neikvæð um 12% eða 47,4 milljónir króna. Leiðrétta þarf stöðuna og er áætlað að hækka þurfi heildariðgjaldið um fjögur prósentustig, úr 15,5% í 19,5%.
Helgin 7.-9. október 2011
Fjárlögin í frumeindum Lagður verður 10,5% skattur á heildarlaunagreiðslur fjármálafyrirtækja, lífeyrissjóða og vátryggingafélaga.
n Ungir af bótum í nám: Öllum umsækjendum undir 25 ára er tryggt námspláss í framhaldsskólum og hækkun á framfærslugrunni námslána LÍN. Þetta er liður í að fá einstaklinga í atvinnuleit í nám.
Hefur það áhrif á iðgjöld? „Já, þau hækka þegar til lengri tíma er litið,“ segir Sigurður Viðarsson, forstjóri TM. Hann segir að fyrirtækið þurfi að greiða um 100 milljónir króna til ríkisins við þessa breytingu og undrast að ríkið setji á skatta sem hvetji til uppsagna. „Laun eru um það bil helmingur af rekstrarkostnaði fyrirtækisins og því er ljóst að skatturinn hefur um 5% áhrif á hann. Við verðum því að skoða hvernig við getum hagrætt.“ Engin ákvörðun liggur þó enn fyrir. „Það er erfitt að hækka iðgjöld vegna samkeppninnar en þar sem þessi skattur leggst á öll fyrirtæki tel ég engan vafa leika á því að á endanum komi þessi skattur fram í verðinu.“
n Hættum skuldasöfnun: Heildarskuldir hins opinbera, samkvæmt mati AGS, eru ríflega 100% af vergri landsframleiðslu. Samanborið við önnur lönd jukust skuldir hins opinbera einna mest á Íslandi eftir hrun. Hins vegar hefur skuldasöfnunin stöðvast og mun verða komin í um 90% árið 2014, en önnur lönd safna áfram skuldum.
n Fengum 450 milljarða frá AGS: Um 450 milljarðar króna af lántökuheimildum ríkissjóðs og Seðlabankans hjá AGS og samstarfsþjóðum hafa verið nýttir. Það svarar til þess að lántökuheimild Seðlabankans hafi verið fullnýtt og helmingur heimilda ríkissjóðs.
n Tekjubilið mjókkar: Tekjubil á Íslandi minnkaði milli áranna 2009 og 2010, þegar horft er til Gini-stuðuls og fimmtungsstuðuls úr lífskjararannsókn Hagstofu Íslands. Tekjubilið hafði breikkað árin á undan.
Tekið verður upp viðbótarskattþrep fyrir auðlegðarskatt, sem er stóreignaskattur, ofar en nú er, en hjón sem eiga 120 milljónir og einstaklingar sem eiga 90 milljónir króna greiða sérstakan skatt af fé sínu. Viðbótarskatturinn á að skila 1,5 milljarði króna.
Launþegar geta aðeins lagt 2% af launum sínum skattfrjálst í viðbótarlífeyrissparnað í stað 4%. Áætlað er að tekjur ríkisins aukist við það um 1,4 milljarða króna.
Hvað gera þeir ríku? „Ég hugsa að margir reyni að koma eignum sínum í form sem ekki telur til skatts,“ segir Vilhjálmur Bjarnason, lektor við HÍ og formaður Félags fjárfesta. Þá segir hann að einhverjir fari í mál við ríkið þar sem brotið sé á eignarrétti stjórnarskrárinnar þegar eignirnar séu rýrðar á þennan hátt. „Ég spyr: Hvar eru mörkin á milli skattlagningar og eignarnáms?“ Vilhjálmur segir að þegar eignir beri ekki tekjur eða ekki nægar tekjur til að standa undir skattgreiðslunum sé að hans mati um eignarnám að ræða og bendir á að hæstaréttarlögmaðurinn Hróbjartur Jónatansson hafi nú í tæpt ár undirbúið málaferli vegna auðlegðarskattsins gegn ríkinu.
Skattar
Hvað er til ráða? Gylfi Arnbjörnsson, formaður ASÍ, ráðleggur fólki að greiða ekki meira en 2% í séreignarsjóði sína því að allt umfram það verði tvískattlagt. Einnig segir hann að hægt sé að semja við vinnuveitanda um að hann lækki launin um 2% og setji peningana í staðinn í viðbótarlífeyrissparnaðinn. Þannig geti launþeginn enn sparað skattfrjálst til elliáranna.
Veiðigjald á fiskveiðiheimildir hækkar. Gert er ráð fyrir að útgerðir greiði því 1,5 milljarða á næsta ári en 4,5 milljarða árið 2013.
Heimild: Ríkisbúskapurinn 22012-2015.
Borgarferðir
Þarf að segja upp fólki? „Ég skal ekki segja en þetta hefur áhrif á getu fyrirtækja til að fjölga fólki eða fara í nýjar fjárfestingar,“ segir Sigurgeir B. Kristgeirsson, framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar.
Aðventuferðir til Evrópu! Jólaferð til Kaupmannahafnar 25.–27. nóvember
76.900 kr. Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting í tvær nætur á Wake up Copenhagen með morgunverði og gönguferð um Kaupmannahöfn með Ragnhildi Þórðardóttur.
Aðventuferð til Varsjár og Berlínar
Verð á mann í tvíbýli
3.–9. desember
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum. Flogið til Varsjár og heim frá Berlín. Gisting í 6 nætur á 4* hótelum með morgunverði, allur akstur milli staða, gönguferð og íslensk fararstjórn.
Fararstjóri: Óttar Guðmundsson
F í t o n / S Í A
Verð á mann í tvíbýli
Verð á mann í tvíbýli
16.–19. desember
Innifalið: Flug með sköttum og öðrum greiðslum, gisting á góðu hóteli með ríkulegum morgunverði og íslensk leiðsögn.
Nánari upplýsingar á expressferdir.is eða í síma 5 900 100
Hefja á byggingu nýs fangelsis á Hólmsheiði en ekki er búið að ákveða hvort ríkið byggir það eða leigir.
Byggja á nýjan framhaldsskóla í Mosfellsbæ. Kostnaður ríkisins verður 840 milljónir króna.
Framkvæmdir
Hækka flugfargjöld? „Það er allnokkur óvissa varðandi það hvaða áhrif kolefnisgjaldið og uppboðsmarkaður losunarheimilda mun hafa og ennþá virðist þetta ekki hafa haft áhrif á flugfargjöld í Evrópu,“ segir Guðjón Arngrímsson, upplýsingafulltrúi Icelandair. „Á endanum skila hækkandi skattar sér þó án efa inn í fargjöldin.“
Geta verktakafyrirtæki glaðst yfir þessu? „Nei, þau geta ekki glaðst yfir honum. Listinn endurspeglar áframhaldandi algjört viljaleysi stjórnvalda til að tak stöðu með atvinnulífinu o greyna að ýta vagninum úr kyrrstöðunni,“ segir Kolbeinn Kolbeinsson, framkvæmdastjóri Ístaks.
Ríkið greiðir 200 milljónir króna í byggingu stofnunar Vigdísar Finnbogadóttur.
128.900 kr.
Wagner-ópera í Berlín Fararstjóri: Lilja Hilmarsdóttir
Hefja á byggingu fyrsta áfanga nýs Landspítala. Áætlaður kostnaður við spítalann er 40 milljarðar króna til 2017.
Kolefnisgjald hækkar úr 75% af viðmiðunarverði á uppboðsmarkaði losunarheimilda í Evrópu í 100%.
87.900 kr.
Ríkið kaupir skuldabréf af Vaðlaheiðargöngum hf., félagi í eigu Vegagerðarinnar og heimamanna á Norðurlandi, svo að hægt verði að hefja gangagerðina. Göngin kosta 10,4 milljarða króna en ekki kemur fram hve hátt skuldabréfið er eða hvernig eignarhluturinn skiptist að öðru leyti í fjárlagafrumvarpinu.
Alls fara 6 milljarðar króna í vegaframkvæmdir og 1,2 milljarðar í ýmsar hafnarframkvæmdir en ríkið greiðir aðeins 2/3 hluta af þessari upphæð.
Framkvæmdir eru hafnar í fimm sveitarfélögum við byggingu hjúkrunarheimila. Áætlaður byggingarkostnaður er 5,1 milljarður króna. Ekki er tekið fram hvort hann er allur áætlaður á næsta ári í fjárlögunum.
Hjúkrunarfræðingar
verða með kólesteról mælingar og vörukynnar kynna Benecol laugardagur 8. október kl. 14:30-18:30 í Smáralind
Einkaþjálfari
kynnir Hleðslu Föstudagur 7. október kl. 15:00-17:00 í Garðabæ kl. 17:30-19:00 í Smáralind
laugardagur 8. október kl. 12:30-15:00 á Eiðistorgi
mjólkur- & ostadagar í Hagkaup
TILBOÐ
NÝTT
20 % afsláttur við kassa
TILBOÐ
15 % afsláttur við kassa
TILBOÐ
20 % afsláttur við kassa
NÝTT
TILBOÐ
20 % afsláttur við kassa
TILBOÐ
20 % afsláttur við kassa
Kringlunni
Gildir til 26. september eða á meðan birgðir endast.
Gildir til 9. október á meðan birgðir endast.
TILBOÐ
20 % afsláttur við kassa
TILBOÐ
20 % afsláttur við kassa
16
fréttaskýring
Helgin 7.-9. október 2011
Fjárlög
Vill selja þriðjung Landsbankans líka Ríkið er tilbúið að selja þriðjung í Landsbankanum og eignarhluta sína í Arion og Íslandsbanka um leið og aðstæður leyfa. Á næstu mánuðum verða tillögur Bankasýslunnar um söluferlið kynntar. Sérfræðingur í fjármálamarkaðnum segir lífeyrissjóðina líklega hafa áhuga á að eignast banka. Ríkissjóður er tilbúinn að selja hluti sína í Arion banka og Íslandsbanka þegar aðstæður leyfa. Hann er einnig tilbúinn að selja allt að þriðjungi í Landsbankanum. Ekki stendur þó til að eignarhald ríkisins verði minna en það í bankanum í nánustu framtíð. Þetta kemur fram í Ríkisbúskapnum 2012-2015 sem fjármálaráðuneytið gaf út í byrjun vikunnar. Gísli Hauksson, framkvæmdastjóri hjá ráðgjafar- og sjóðstýringarfyrirtækinu Gamma og hagfræðingur, segir að hægt sé að líta svo á að aðstæður séu fyrir hendi. „Málið er að við erum í miðjum gjaldeyrishöftum. Lífeyrissjóðir sitja því á fé sínu og vantar fjárfestingarkosti og þeir hefðu ábyggilega áhuga á aðkomu að þessum eignum.“ Gísli
bendir þó á að ekki blási ekki byrlega í alþjóðlegu efnahagslífi og bankar hafi orðið verst úti. „Mér finnst því hæpið að erlendir fjárfestar sýni bönkunum áhuga.“
Ríkið á níu banka
Ríkissjóður á eignarhluti í fjórum viðskiptabönkum og fimm sparisjóðum og vill selja fyrrgreinda eignarhluti „til að ekki þurfi að ráðast í frekari skattahækkanir eða lækkun á útgjöldum“. Bankasýsla ríkisins, sem fer með eignarhlutina fyrir hönd ríkisins, vinnur að tillögum um það hvernig fjármálafyrirtækin verði seld. Tillagnanna er að vænta á næstu mánuðum. Í skýrslu fjármálaráðherra um áætlun í ríkisfjármálum segir:
„Meðal álitamála sem ræða þarf í því sambandi er hvaða lagaramma og hvaða formlega ferli sé æskilegt að skapa um sölu á eignarhlutum ríkisins í fyrirtækjum, og hvenær einstakir eignarhlutar verði boðnir til sölu.“ Þar kemur einnig fram að mikilvægt sé að ríkisstjórnin móti stefnu um hvaða eignarhluta megi selja og hverja ekki. Athygli hefur vakið að Páll Magnússon hefur verið ráðinn forstjóri Bankasýslunnar. Hann var aðstoðarmaður Valgerðar Sverrisdóttur þegar Búnaðarbankinn og Landsbankinn voru seldir í ríkisstjórn Davíðs Oddssonar og Halldórs Ásgrímssonar. Hann er því í þeirri stöðu að geta komið að undirbúningi og sölu ríkisbankanna í annað sinn.
Verðmætið meira en áður
Í skýrslunni segir að ekki sé ljóst hvaða verð ríkið fái fyrir hluti sína í Arion og Íslandsbanka en verðmæti
Páll er því í þeirri stöðu að geta komið að undirbúningi og sölu ríkisbankanna í annað sinn. eignarhlutanna sé 14.272 milljónir króna í Arion og 6.239 milljónir króna í Íslandsbanka. Eignarhlutur ríkissjóðs í Arion er 13% og framlagt hlutafé 9.872 milljónir króna en 5% í Íslandsbanka og þangað hafa 3,25 milljarðar runnið í hlutafé. Í Viðskiptablaðinu í ágúst mátti lesa um mat þess á því hvað fengist fyrir eignarhluti ríkisins í Arion og Íslandsbanka, miðað við heildareignir bankanna og eigiðfé þeirra. Það taldi söluna á Arion geta skilað 7,1-14,2 milljörðum króna í kassann en ríkið gæti fengið 3-6 milljarða
króna fyrir hlut sinn í Íslandsbanka. Gísli segir mjög erfitt að henda reiður á réttu verði. „Sala þessara fjármálastofnana myndi taka langan tíma og kaupandinn þyrfti að fá langan umhugsunarfrest því óvissa er um framtíðarskipan bankanna.“ Einnig segir hann að óvissa sé um lán innan þeirra, eigendur þeirra og niðurstöður málaferla gegn þeim vegna hrunsins. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
ASÍ telur fólk svelt út af bótum Gylfi Arnbjörnsson telur ríkisstjórnina svíkja fyrirheit um hækkun bóta á við hækkun lægstu launa. Hann segir að innan hennar sé að finna fordóma gagnvart atvinnulausum. Auk þess sé ríkisstjórnin stefnulaus og að hlutverki hennar sé hugsanlega lokið.
R
íkisstjórnin ætlar að svíkja þau fyrirheit að bætur almannatrygginga og atvinnuleysis hækki í samræmi við hækkun lægstu launa í kjarasamningum. Það er vont,“ segir Gylfi Arnbjörnsson, formaður ASÍ. „Gert er ráð fyrir í fjárlögum að bæturnar hækki um 3,5 prósent. En það er ljóst að lægstu laun á vinnumarkaði hækka um 11 þúsund krónur, sem er helmingi meira. 3,5% eru ekki nema 5.600 krónur,“ segir Gylfi.
Krakkadagar 25-40% afsláttur af allri barnavöru fram á laugardag
Svelt út af bótum
Frumvarp fjármálaráðherra, Steingríms J. Sigfússonar, um fjárlög var kynnt í byrjun vikunnar. Ljósmynd/Hari
Gylfi segir að fólk sé svelt út af atvinnuleysisbótum með breytingum sem stefnt er á að gera á þeim í fjárlögum. „Það er verið að þrengja að því sem við sömdum um fyrir ári um lengingu bótaréttarins í fjögur ár. Draga á úr þjónustu við atvinnulausa,“ segir hann. „Það á að svelta fólk út. Þetta eru einhver viðhorf um það að fólk sé ekki í vinnu vegna þess að það vilji ekki vinna. Þetta er eins og uppgjöf kerfisins við að glíma við vandann. Því eigi bara að koma fólkinu af bótum. En ástæðan fyrir því að fólkið er atvinnulaust er að það er enga vinnu að hafa. Viðhorfið gagnvart atvinnulausum er vont. Þetta eru fordómar. Það hafa engin efnisleg rök komið fram um það að þetta sé með þessum hætti, nema síður sé.“
Ríkisstjórnin stefnulaus
Börnin leika í barnahorninu og fá gefins rúmfatnað fyrir dúkkuna Sendum frítt úr vefverslun www.lindesign.is Lín Design Laugavegi 176, gamla sjónvarpshúsið Sími 533 2220 www.lindesign.is
Það eru veigamiklir þættir efnahagsmála í vindinum. Gylfi Arnbjörnsson
Gylfi segir að meginviðfangsefni ríkisstjórnarinnar í efnahagsmálum, fyrir utan ríkisfjármálin, ættu að vera atvinnumál og vextir. „Ég fæ ekki séð í þessum fjárlögum hvernig ríkisstjórnin ætlar að takast á við það. Ekki er búið að birta neina efnahagsstefnu, ekki er búið að birta neina fjárfestingarstefnu, það er ekki klárt með hvaða hætti stjórnvöld ætla að auka hér hagvöxt og fjárfestingu í landinu. Ríkisstjórnin hefur ekki sameinast um stefnu í peningamálum og afnámi gjaldeyrishaftanna. Það eru veigamiklir þættir efnahagsmála í vindinum,“ segir hann. „Ríkisstjórnin hefur haft það sem meginverkefni sitt að ná tökum á efnahagsmálunum. Ef þeim finnst að það hafi tekist og sjái fyrir endann á því verkefni, eins og hún hrósar sér af og segir að alþjóðasamfélagið, Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn og fleiri, klappi þeim á bakið fyrir, þá er kannski hlutverki hennar lokið.“ Gylfi segir ósamkomulagið milli Samfylkingar og Vinstri grænna ástæðu þess að stefnuna vanti. „Þegar menn birta ekki stefnu sína heitir það í daglegu máli stefnuleysi.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
AFMÆLIS
DAGSKRÁ Páll Óskar
Föstudag kl. 17.30
Leikhópurinn Lotta Laugardag & sunnudag
Jón Jónsson
.00 Laugardag kl. 16
Föstudagur 7. október opið 11-19 Hetjur Valhallar
16.00-19.00
- leikur 16.30 - 17.30
Sirkus Ísland
17.30 - 18.00
Páll Óskar
18.30
DansFlokkur DanceCenter Reykjavík
Matti Matt.
Taktu þátt í Þór leiknum! og þú getur unnið miða á heimsfrumsýningu myndarinnar.
Sunnudagur 9. október opið 13-18
11.00 - 18.00 12.00 - 15.00
Opið hús í Smárabíó Töframaður
13.30
Dansskóli Jóns Péturs og Köru Leikhópurinn Lotta
Grísirnir þrír, Hans klaufi og drottningin úr Mjallhvíti - myndataka 14.00 - 17.00
Andlitsmálning - fyrir yngstu kynslóðina
15.00
Gerpla
- meistara- og unglingaflokkar kvenna í hópfimleikum sýna listir sínar 15.30
Upplestur
Eva María Jónsdóttir les upp úr verki sínu Dans vil ég heyra 16.00
Jón Jónsson
17.00
DansFlokkur DanceCenter Reykjavík
Mánudagur 10. október opið 10.10-22.10
Matti og Eyþór Ingi
17.00 - 18.30
14.00 - 15.00
Afmæliskaka, Svali og kaffi*
14.00 - 17.00
Andlitsmálning - fyrir yngstu kynslóðina
15.00 - 16.00
Leikhópurinn Lotta
Hetjur Valhallar - leikur
Hljómsveitin Púgó
- lifandi tónlist, nemendur úr FÍH 17.30 - 18.30
Sirkus Ísland
18.00
Kór Kársnesskóla - 10 ára stúlkur
Dansskóli Jóns Péturs og Köru
Grísirnir þrír, Hans klaufi og drottningin úr Mjallhvíti - myndataka
18.30
Upplestur
20.00
Ingó Veðurguð
20.00 - 21.15
Hljómsveitin Púgó
16.00 - 17.00
Sirkus Ísland
16.30
DansFlokkur DanceCenter Reykjavík
Samsý n listam ing anna frá Galler í List
- samkvæmisdansar
13.30
* á meðan birgðir endast
Hetjur Valhallar
13.00
16.00 - 22.10
Þórarinn Eldjárn les úr verki sínu Hávamál, Arndís Þórarinsdóttir les úr verki sínu Játningar mjólkurfernuskálds og Jón Gunnar Þorsteinsson les úr verki sínu Af hverju gjósa fjöll?
Mánudag kl. 20.00
- Solla stirða, Steindinn okkar o.fl.
- leikur
15.30 - 16.00
Ingó Veðurguð
- leikur
Hetjur Valhallar
13.00 - 18.00
13.30 Sunnudag kl.
Laugardagur 8. október opið 11-18
14.00 - 15.00
G o rd j ö föstud ss a gu r
Eyþór Ingi
Sunnudag kl. 13.30
- samkvæmisdansar
- lifandi tónlist, nemendur úr FÍH 21.00
Skólakór Kársness
iskaffi l æ m f A ag s u n nu d 5 kl. 1 4-1
Velkom í afmæ in 6.-10. li októbe r
ENNEMM / SÍA / NM48468
Við bjóðum alla hjartanlega velkomna í fimm daga afmælisveislu. Fjölbreytt skemmtidagskrá og frábær afmælistilboð fyrir alla fjölskylduna. Láttu sjá þig í afmæli ársins!
Nánari upplýsingar á smaralind.is
smaralind.is
Verslanir opnar: Virka daga 11-19 Fimmtudaga 11-21 Laugardaga 11-18 Sunnudaga 13-18
S m á ra l i 10 árand
30-50% afsláttur af völdum vörum
20% afsláttur af öllum vörum
20% afsláttur af öllum vörum
20% afsláttur af vatnsvörninni Woly Wet Blocker um afmælishelgina
20% afsláttur af skóm
20% afsláttur af yfirhöfnum
SAINTS
Debenhams
Vinsælar vörutegundir með 30% afslætti
10-15% afsláttur af öllum vörum fyrir líkama frá fimmtudegi til mánudags 20% afsláttur af öllum vörum mánudaginn 10. október
FULL BÚÐ AF NÝJUM VÖRUM
20% afsláttur af öllum dömu- og herraseðlaveskjum. Ókeypis nafngylling fylgir afmælishelgina
25% afsláttur af öllum skóm
2.000 kr. afsláttur af öllum skóm
20% afsláttur af öllum vörum
20% afsláttur af öllum vörum 6. - 10. október
20% afsláttur af skóm
Skóverslun Smáralind
20% afsláttur af Regal og Bosch hunda- og kattamat
Ef þú kaupir eina peysu færðu aðra með 50% afslætti
30% afsláttur
10% afsláttur af öllum vörum
af völdum vörum
40% afsláttur
af 10 stk. rósabúntum og 5 stk. liljubúntum
20% afsláttur af öllum L´Oréal, Maybelline, Oroblu og Clean and Clear vörum
20% afsláttur af öllum aukahlutum
25% afsláttur af Solaray bætiefnum
10% afsláttur af Urbanears heyrnartólum
20% kynningarafsláttur af nýjum vörum frá Burts Bees
Nova diskóhúfur og hattar fylgja með öllum farsímum á afmælisdaginn 10. október
20% afsláttur af öllu kaffi og tei og öllum drykkjum af kaffibar
Í tilefni af 10 ára afmæli Pizza Hut í Smáralind kynnum við nýja pizzu sem verður í boði fram að jólum. 50% afsláttur af ostafylltum brauðstöngum yfir afmælishelgina
2.000 kr. afsláttur af öllum skóm
3 fyrir 2 af öllum vörum
20% afsláttur af öllum vörum í versluninni í Smáralind afmælishel gina
4.000 kr. afsláttur af dömu- og herraúlpum
20% afsláttur af kjólum og skóm
7. - 10. október 10 bestu réttir Fridays á 10 ára gömlu verði
30% afsláttur Nautafeta-burrito og kristall á 999 kr. frá 6. til 10. október
12 ára og yngri borða frítt fimmtudaginn 6. okt.
Mánudaginn 10. október býður Serrano 20% afslátt af öllum réttum á staðnum
Þú kaupir fjóra hluti og færð fimmta hlutinn frítt
25% afsláttur af völdum vörum
Velkom í afmæ in 6.-10. li októbe r
TILB Ð
Allir skartgripir með 30% afslætti
25% afsláttur af allri snyrtivöru, leikföngum, dömufatnaði, skóm, barnaúlpum og herrabolum
25% afsláttur af öllum buxum
60% afsláttur af völdum umgjörðum
Tugir vara með 30-60% afslætti, mögnuð afmælistilboð
10 ára gamalt verð á öllum sýningum
15% afsláttur af vörum 66° Norður laugardag og sunnudag
20% afsláttur af öllum ferðatöskum 25% afsláttur af Fimo leir
www.plusminus.is
10-40% afmælisafsláttur af öllum vörum
Tilboð á öllum bolum, verð frá 990 kr.
50% afsláttur af völdum vörum
40-60% afsláttur af völdum vörum
20% afsláttur af Lancome fimmtudag - sunnudag
Tilboð á símtækjum
20% afsláttur af öllum vörum 10. október
Tilboð af völdum vörum fimmtudag-sunnudag
30-50% afsláttur af völdum vörum
HOLTAGÖRÐUM
smaralind.is
GLÆSIBÆ
KRINGLUNNI
SMÁRALIND
20% afsláttur af öllum vörum
20% afsláttur af öllum vörum
- nema gullskartgripum og trúlofunarhringum
Laugavegur / Smáralind / Kringlan
20% afsláttur af öllum gallabuxum og peysum
20% afsláttur af Skin Care-línu 30% afsláttur af SPA-línu
30% afsláttur af öllum Mamalicious meðgöngufatnaði
30-40% afsláttur af völdum vörum
15% afsláttur af öllum peysum í dömu-, herra- og barnadeild
30% afsláttur af völdum vörum
20-50% afsláttur af völdum vörum
20% afsláttur af gallabuxum
Afmælisafsláttur af völdum gönguskóm 20% afmælistilboð á Easy Tone vörum frá Reebok
20% afsláttur af öllum yfirhöfnum
Afmælisafsláttur af völdum símum
30-40% afsláttur af völdum vörum
SÍMI 545 1500
Verslanir opnar: Virka daga 11-19 Fimmtudaga 11-21 Laugardaga 11-18 Sunnudaga 13-18
20% afsláttur af öllum vörum 10 ára gamalt verð á gallabuxum og bolum
ORGINAL
ENNEMM / SÍA / NM48468
AFMÆLIS
FULLT HÚS AF UM FRÁBÆR M! U TILBOÐ
22
viðtal
Helgin 7.-9. október 2011
Evald Krog, formaður heildarsamtaka fólks í Danmörku með vöðvarýrnunarsjúkdóma, er þekktasti baráttumaður Dana í málefnum fatlaðs fólks. Hann lætur sig málefni þeirra og aldraðra varða, á Íslandi og víðar um lönd. Evald er með meðfædda fötlun og spáðu læknar honum aðeins lífi til fjögurra ára aldurs en hann er enn að, 67 ára gamall. Ljósmynd/Hari
... ég held áfram að koma þar til ég hef komið þessu í gegn.
Ég tel að Ísland geti orðið fyrirmynd
viðtal 23
Helgin 7.-9. október 2011
Evald Krog, þekktasti baráttumaður Dana í málefnum fatlaðs fólks, telur að Íslendingar geti komið upp kerfi sem geri öldruðum kleift að dvelja lengur heima, í stað þess að fara á stofnun, með því að fá notendastýrða persónulega þjónustu. Slíkt gæti orðið fyrirmynd annarra þjóða. Spáð var að Evald næði aðeins fjögurra ára aldri en hann lætur enn engan bilbug á sér finna, orðinn 67 ára, þótt hreyfigetan sé nánast engin. Jónas Haraldsson hitti hann að máli í tíundu Íslandsheimsókninni.
Þ
ví var spáð að ég myndi deyja þegar ég yrði fjögurra ára en hér er ég enn, 67 ára, sagði Evald Krog, formaður Muskelsvindfonden í Danmörku, samtaka fólks með vöðvarýrnun. Baráttumaðurinn gefur ekki eftir þótt líkaminn fylgi ekki huganum. Hann er bundinn hjólastól og er elsti núlifandi einstaklingurinn í heiminum með þessa gerð vöðvarýrnunar, „Spinal MuskelAtrofi II“. Evald kom á dögunum til Íslands til að styðja við að komið verði á notendastýrðri persónulegri aðstoð fyrir alla sem á þurfa að halda til að geta lifað sjálfstæðu og innihaldsríku lífi. Hann nýtur slíkrar aðstoðar 24 stundir sólarhringsins og kæmist ella ekki af, enda er hreyfigeta hans nánast engin. Það breytir því ekki að hann nýtur lífsins í botn; ferðast, heimsækir söfn
og fer á tónleika. Þetta getur hann vegna þess að árið 1993 voru samþykkt lög í Danmörku um notendastýrða persónulega aðstoð, í kjölfar baráttu hans. Sú þjónusta gerir Evald kleift að stjórna lífi sínu í stað þess að vera á valdi stofnunar. Lögin gera fólki með mikla fötlun kleift að njóta allt að sólarhringsþjónustu á heimilum sínum og til virkrar samfélagsþátttöku. Þessi einstaklingsbundna þjónusta er veitt á forsendum hinna fötluðu en er ekki bundin stofnunum.
Aukin lífsgæði og sparnaður um leið
Evald Krog er ekki aðeins umhugað um bót í þessum efnum í heimalandi sínu heldur einnig annars staðar. Þess vegna hefur hann dvalið hér á landi að undanförnu en árið 2009 tók hann þátt í starfi ViVe-samtakanna, Samtaka um virkari velferð, sem leiddi til þess að þingsályktunartillaga um notendastýrða aðstoð var samþykkt með öllum greiddum atkvæðum á Alþingi snemma á síðasta ári. Á vegum nefndar velferðarráðherra er nú verið að útfæra þjónustuna og gera handbók um hana. Á framhald þess máls vill Evald þrýsta með ViVe og einkum að skapa skilning á því að slík þjónusta sé ekki aðeins í boði fyrir fatlaða heldur einnig eldri borgara í stað vistunar á stofnun, svo framarlega sem hinn aldraði hafi andlega færni til að stýra þjónustunni. Með því má í senn auka lífsgæði fólks og spara hinu opinbera fé. Hinn ötuli danski baráttumaður leggur ríka áherslu á að í störf aðstoðarmanna fatlaðra og aldraðra geti ráðist stór hópur þeirra sem nú eru á atvinnuleysisskrá enda þarf ekki faglært fólk í störfin þótt vera kunni að til þurfi
að koma stuðningur sveitarfélaga. „Ég hef alltaf verið mjög tengdur baráttu fatlaðra í Danmörku en jafnframt í öðrum löndum,“ segir Evald. „Ég stofnaði samtök fólks með vöðvarýrnun árið 1971 og er enn formaður. Við vinnum með öðrum hætti en önnur samtök sem við berum okkur saman við, fjármögnum okkur með öðrum hætti,“ segir hann og nefnir að í þrjátíu ár hafi samtökin verið í samstarfi við danska drykkjarvöruframleiðandann Tuborg og haldi með honum átta tónleika á ári á ýmsum stöðum í landinu, svokallaða Græna tónleika. „Við erum því ekki gamaldags, heldur nútímasamtök og finnum okkur nýjar leiðir til fjármögnunar. Mér líkar að vinna þannig. Um leið eigum við mikið samstarf við stjórnvöld. Þau hlusta á það sem við höfum fram að færa.“
Til Íslands í tíunda sinn
Evald segir dönsku samtökin hafa verið áhugasöm um að fara með það kerfi sem þar hefur verið við lýði í áratugi til annarra landa, „að reyna að fá stjórnvöld annars staðar til að hlusta á það sem við erum að gera og fylgja því. Árið 2005 hitti ég Guðjón Sigurðsson, formann MND-samtakanna, á norrænni ráðstefnu sem haldin var í Danmörku en þar hélt ég fyrirlestur. Guðjón ræddi við mig eftir fyrirlesturinn og spurði hvort ég gæti komið til Íslands. Ég sagðist gera það með gleði, þangað hefði ég aldrei komið. Nú er ég hins vegar kominn í tíunda sinn til Íslands enda get ég komið með hugmyndir og reynt að þrýsta á framgang mála. Það hef ég gert í fjölmörgum löndum. Ég kom til Íslands og er mjög hrifinn af því að vera hér vegna
þess að Íslendingar eru tilbúnir að framkvæma hlutina. Ef þeir frá góðar hugmyndir eru þeir tilbúnir að breyta. Þess vegna var það mjög mikilvægur áfangi sem náðist þegar Alþingi samþykkti einróma ákvörðun um að fólk sem þarfnaðist persónulegrar aðstoðar fengi hana. Enn hefur þetta ekki komist í framkvæmd en ég finn að það er vilji til að breyta. Undanfarin sex ár hef ég hitt marga íslenska ráðherra úr flokkum bæði til hægri og vinstri. Það hefur orðið hugarfarsbreyting. Stjórnmálamennirnir sjá þann hag sem felst í þessari breytingu. Ég tel að Ísland geti orðið fyrirmynd þegar kemur að því að gera einstaklingum kleift að lifa sjálfstæðu lífi. Ísland ætti að verða fyrsta landið sem kæmi upp kerfi þar sem allir – ekki síst aldraðir – geta dvalið lengur heima hjá sér í stað þess að fara á stofnun en það er eftirtektarvert að á Íslandi dvelur fólk lengur á elli- og hjúkrunarheimilum en í nokkru öðru landi. Það má spara milljarða króna með því að breyta kerfinu og veita fólki aðstoð heima eins lengi og hægt er.
Verkefni fyrir ungt atvinnulaust fólk
Sem aðstoðarmenn aldraðra má m.a. nota ungt atvinnulaust fólk. Fái það vinnu sem það fær greitt fyrir öðlast það um leið tilgang í lífinu. Samfélagið í heild verður heilbrigðara. Ég hef heyrt að til standi að byggja fjölda hjúkrunarheimila á Íslandi. Ég tel að það sé ekki leiðin til að leysa vandann. Mikilvægast er að fólk geti verið heima hjá sér eins lengi og mögulegt er, svo lengi sem það er ekki einmana og hefur einhvern að tala við. Það er ódýrara fyrir samfélagið að ráða persónu-
lega aðstoðarmenn en að fólk dvelji lengi á stofnunum. Fjölda fólks er hægt að aðstoða með þessum hætti. Næsta skrefið er því að Íslendingar komi þessu kerfi á. Þá held ég að fjöldi fulltrúa annarra þjóða muni koma hingað til þess að læra af ykkur, að sjá hvernig þetta virkar,“ segir Evald. Hann tekur þó fram að hjúkrunarheimili séu nauðsynleg fyrir þá sem vegna andlegs ástands, m.a. vegna heilabilunar og fleira, geta ekki dvalið á heimili sínu. Það er engin uppgjöf í máli baráttumannsins. „Ég hef komið tíu sinnum til Íslands undanfarin ár og ég held áfram að koma þar til ég hef komið þessu í gegn.“
Harpa er númer eitt
Evald Krog lætur fátt aftra sér þrátt fyrir mikla líkamlega fötlun. Hann á dótturina Maríu með fyrrverandi eiginkonu sinni, er áhugamaður um tónlist, ekki síst djass. Hann hefur verið andlit Grænu tónleikanna með Tuborg og stofnaði djasshljómsveit með Lisu Dandanell og söng með hljómsveit sinni á plötunni No Matter What: Four Weel Drive. „Ég er djasssöngvari en hef líka gaman af klassískri tónlist,“ segir Evald. Hann nýtti því tækifærið hér og fór á tónleika Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Hörpu, þar sem leikin var tónlist eftir Mahler. Hann hreifst mjög af leik hljómsveitarinnar og ekki síður hinu nýja tónlistarhúsi. „Ég hef komið í margar tónlistarhallir víða um lönd en Harpa er númer eitt. Ég er hreinlega snortinn af hljómburðinum í húsinu.“ Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
Í dag er Bleiki dagurinn. Klæðumst bleiku og sýnum samstöðu í baráttunni gegn krabbameinum hjá konum.
24
fótbolti
Helgin 7.-9. október 2011
Sumar KR-inga
KR
Bestur: Hanns Þór Halldórsson Mikilvægastur: Bjarni Guðjónsson Hver kom mest á óvart? Viktor Bjarki Arnarsson Efnilegastur: Egill Jónsson Hvað næst? Verja báða titla og komast lengra í Evrópukeppninni en í fyrra.
FH
FH-ingar urðu fyrir miklum vonbrigðum í sumar enda óásættanlegt að vinna ekki titil í Hafnarfirðinum. Ömurleg byrjun gerði titilvonir Hafnfirðinga að engu og það dugði ekki til að liðið ynni níu af síðustu ellefu leikjum sínum í deildinni. Varnarleikur liðsins var slakur í nær allt sumar en frammistaða manna eins og Matthíasar Vilhjálmssonar og Björns Daníels Sverrissonar gefur góð fyrirheit. Bestur: Matthías Vilhjálmsson Mikilvægastur: Gunnleifur Gunnleifsson Hver kom mest á óvart: Hákon Atli Hallfreðsson Efnilegastur: Emil Pálsson Hvað næst? Gera atlögu að öllum titlum sem í boði eru og stokka upp liðið sem þarf á endurnýjun að halda.
ÍBV
Þegar á reyndi höfðu Eyjamenn ekki hópinn til að halda út heilt tímabil í baráttunni um meistaratitilinn. Brotthvarf leikmanna á borð við Eið Aron Sigurbjörnsson og Kelvin Mellor hafði mikil áhrif á liðið og þegar meiðsl og leikbönn lykilmanna brustu á kom í ljós hversu þunnur hópurinn var. Eyjamenn geta þó verið stoltir af tímabilinu sem skilaði þeim þriðja sæti og undanúrslitum í bikar. Bestur: Eiður Aron Sigurbjörnsson Mikilvægastur: Tryggvi Guðmundsson Hver kom mest á óvart: Arnór Eyfar Ólafsson Efnilegastur: Guðmundur Þórarinsson Hvað næst? Finna almennilegan framherja og gera enn eina atlöguna að titli á næsta ári.
Lokaumferðin í Pepsi-deildinni fór fram um helgina. Fyrir umferðina var KR búið að tryggja sér Íslandsmeistaratitilinn og Víkingar fallnir en Grindavík hélt sæti sínu í deildinni á kostnað Þórs með ævintýralegum sigri á ÍBV. Fréttatíminn birtir hér lokauppgjör sitt fyrir Pepsi-deildina 2011.
K
nattspyrnusumarið 2011 er sumar KR-inga og Rúnars Kristinssonar – svo einfalt er það. Rúnar varð, á sínu fyrsta heila tímabili sem þjálfari, fjórði þjálfarinn í sögu KR til að vinna tvöfalt. Áður höfðu Óli B. Jónsson (1961), Sigurgeir Guðmannsson (1963) og Atli Eðvaldsson (1999) stýrt KR til sigurs í Íslandmóti og bikarkeppni á sama árinu. Óhætt er að segja að KRingar hafi verið í forystusætinu í allt sumar og leitt deildina nánast allan tímann. Byrjunin var góð, miðkaflinn enn betri og þótt liðið hafi hikstað á tímabili í ágúst tryggði það sér sigur í deildinni í næstsíðustu umferð. Eftir sjö titlalaus ár í Vesturbænum komu tveir titlar.
Eflaust var ekki hægt að búast við miklu meira af Keflvíkingum. Treystu alltof mikið á Guðmund Steinarsson í sókninni, réðu örsjaldan miðjunni í leikjum og voru með hæga vörn. Ómar Jóhannsson, markvörður liðsins, bjargaði þeim sennilega frá falli. Bestur: Ómar Jóhannsson Mikilvægastur: Guðmundur Steinarsson Hver kom mest á óvart? Einar Orri Einarsson Efnilegastur: Frans Elvarsson Hvað næst? Vona að Guðmundur Steinarsson hætti ekki og reyni að búa til lið með ungum leikmönnum í bland við reynslubolta. Þurfa að bæta miðjuspilið.
Fram Hannes Þór Halldórsson, markvörður KR, er besti leikmaður Pepsi-deildarinnar 2011 að mati Fréttatímans. Hannes Þór átti frábært tímabil og var lykilmaður í tvöföldu meistaraliði KR. Hannes varði meðal annars vítaspyrnur gegn FH og Fram á KR-vellinum sem breyttu gangi þeirra leikja. Fréttatíminn valdi einnig lið ársins en í því voru fimm KR-ingar, þrír Stjörnumenn, tveir Eyjamenn og einn FH-ingur.
Án nokkurs vafa skemmtilegasta lið deildarinnar. Sóknarleikurinn var frábær stærstan hluta mótsins en varnarleikur alls liðsins oft og tíðum slakur. Stjörnuliðið fullorðnaðist eftir því sem leið á sumarið og sýndi undir lokin að það er orðið mjög öflugt lið. Nú vantar stöðugleikann til að berjast við hin toppliðin allt til loka tímabils. Bestur: Daníel Laxdal Mikilvægastur: Garðar Jóhannsson Hver kom mest á óvart? Hörður Árnason Efnilegastur: Jóhann Laxdal Hvað næst? Læra að spila varnarleik sem lið, fá stöðugleika og gera áhlaup á titilinn á næsta ári.
Valsmenn byrjuðu mótið frábærlega en þegar leið á tímabilið komu veikleikar liðsins í ljós. Einhæfur sóknarleikur án alvöru framherja og hægir varnarmenn voru ekki til þess fallnir að liðið héldi út eitt stykki Íslandsmót. Fá lið sýndu þó meiri karakter en Valsmenn í sumar og fengu þeir mörg stig með dugnaði og ódrepandi baráttuvilja. Bestur: Guðjón Pétur Lýðsson Mikilvægastur: Haukur Páll Sigurðsson Hver kom mest á óvart? Halldór Kristinn Halldórsson Efnilegastur: Kolbeinn Kárason Hvað næst? Finna framherja og smíða sóknarleik í kringum hann. Sníða sér stakk eftir vexti fjárhagslega.
Lið ársins í Pepsi-deildinni 2011 Garðar Jóhannsson, Stjörnunni Tryggvi Guðmundsson, ÍBV
Kjartan Henry Finnbogason, KR Halldór Orri Björnsson, Stjörnunni
Breiðablik
Ömurlegt tímabil fyrir Blikana þar sem allir leikmenn, að Kristni Steindórssyni undanskildum, léku langt undir getur. Ekkert sjálfstraust var í liðinu, enginn karakter og algjört andleysi. Sumar sem Blikar vilja gleyma sem fyrst. Bestur: Kristinn Steindórsson Mikilvægastur: Kristinn Steindórsson Hver kom mest á óvart? Sigmar Sigurðarson Efnilegastur: Tómas Óli Garðarsson Hvað næst? Gyrða sig í brók, nota veturinn vel til að styrkja leikmannahópinn og efla sjálfstraust. Finna tvo miðverði. Þá getur liðið komist aftur í toppbaráttuna.
Skrýtið tímabil hjá Fylki. Í góðum málum og spiluðu fínan bolta allt þar til Andrés Már Jóhannesson var seldur til Haugesund og Ingimundur Níels Óskarsson fór til Ulf/Sandnes. Þá var liðið úr fallhættu og endaði tímabilið með unga stráka liðinu, brokkgengri spilamennsku þar sem að engu var að keppa. Bestur: Andrés Már Jóhannesson Mikilvægastur: Albert Brynjar Ingason Hver kom mest á óvart? Fjalar Þorgeirsson Efnilegastur: Hjörtur Hermannsson Hvað næst? Notfæra sér þá reynslu sem ungir og efnilegir leikmenn liðsins fengu í sumar og byggja í kringum þá með reynslumiklum mönnum.
Keflavík
Stjarnan
Valur
Fylkir
Matthías Vilhjálmsson, FH
Daníel Laxdal, Stjörnunni
Eiður Aron Sigurbjörnsson, ÍBV
Hannes Þór Halldórsson, KR
Grindavík
Grindavík náði aldrei flugi þetta tímabilið og bjargaði sér á markvörslu Óskars Péturssonar. Virkuðu oft stefnulausir og andlausir. Bestur: Óskar Pétursson Mikilvægastur: Óskar Pétursson Hver kom mest á óvart? Alexander Magnússon Efnilegastur: Óli Baldur Bjarnason Hvað næst? Uppgötva baráttuandann sem er eitt það mikilvægasta fyrir Grindavíkurliðið til að halda sér í deildinni.
Þór
Bestur: Sveinn Elías Jónsson Mikilvægastur: Sveinn Elías Jónsson Hver kom mest á óvart? Sveinn Elías Jónsson Efnilegastur: Gísli Páll Helgason Hvað næst? Halda öllum leikmönnum og komast aftur upp.
Bjarni Guðjónsson, KR
Guðmundur Reynir Gunnarsson, KR
Einhver ótrúlegasti viðsnúningur sem sést hefur. Framarar voru fallnir í fimmtándu umferð en rifu sig heldur betur upp og lönduðu sextán stigum í síðustu sjö leikjunum. Koma Bretanna Stevens Lennon og Samuels Hewson breytti öllu því þá varð liðið allt einu ógnandi auk þess sem tilfærsla Allans Loving úr bakverði í miðja vörn þétti vörnina verulega. Bestur: Steven Lennon Mikilvægastur: Ögmundur Kristinsson Hver kom mest á óvart? Kristinn Ingi Halldórsson Efnilegastur: Hlynur Atli Magnússon Hvað næst? Byggja ofan á frábæran endasprett.
Skúli Jón Friðgeirsson, KR
Víkingur
Bestur: Mark Rutgers Mikilvægastur: Mark Rutgers Hver kom mest á óvart? Arnór Eyvar Ólafsson Efnilegastur: Viktor Jónsson Hvað næst? Öðlast stöðugleika og frið og komast upp aftur.
989
K R
OKTÓBERFEST
ÍSleNSKT gRÆNmeTI flJóTSHólA gulRÆTuR, 600 g
20% afsláttur
199
KR./PK.
KRYDDAÐIN VALI! AÐ EIG
RófuR, ÍSleNSKAR
299
Ú
R
TB KJÖ ORÐ
B
I
KR./Kg
lAmBAINNRAlÆRI
JÖTBOR
ALLTAF Ð! NÝBAKA
3198
NÝBAKAÐ BAgueTTe, 4 TeguNDIR
179
3998
RK
- 6 korna - m/birki m - m/sesa - flúte
Ú
ÐI
BeSTIR Í KJÖTI
KR./Kg
KR./STK.
Ú
3198 3998
B
I
BeSTIR Í KJÖTI
KJÖTBORÐ
lAmBAINNRAlÆRI fyllT m/ DIJoN og gRÁÐAoSTI
TB KJÖ ORÐ
R
25 skammtar úr einu slátri
afsláttur
R
Ú
Ódýr heimilismatur!
20%
I
Sláturmarkaður
...MMM!
ÍSLENSKT KJÖT
KR./Kg
ÍSLENSKT KJÖT
noatun.is
Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/eða myndabrengl
Ú
emmeSS HveRSDAgSÍS 3 BRAgÐTeguNDIR, 1 lÍTRI
I
KJÖTBORÐ
KR./Kg
R
Þú færð allt hráefni og öll áhöld til sláturgerðar í Nóatúni. Lærðu að taka slátur á www.noatun.is í sérstöku myndbandi eða fáðu kennslubækling gefins í næstu Nóatúns verslun.
afsláttur
B
BeSTIR Í KJÖTI
15% Þegar þú tekur slátur færðu mikinn mat fyrir lítinn pening auk þess sem sláturgerð er mikil skemmtun fyrir alla fjölskylduna. Sláturmarkaðurinn er opinn þriðjudaga til laugardaga eða meðan birgðir endast.
TB KJÖ ORÐ
Ú
1798
R
I
lAmBAfRAmHRyggJASNeIÐAR
Við gerum meira fyrir þig
Úrval, gæði og þjónusta í Nóatúni ÍSLENSKT KJÖT ÍSLENSKT KJÖT
NÝTT Í NÓATÚNI! Ú
afsláttur
TB KJÖ ORÐ
B
BeSTIR Í KJÖTI
I
Ú
gRÍSAHNAKKI meÐ 3JA oSTA fyllINgu
R
KJÖTBORÐ
1328
R
De SIAm AuSTuRleNSKAR vÖRuR Í ÚRvAlI
I
30%
LÍFRÆNT
KR./Kg
ReAl oRgANIc PASTASóSuR, 350 g
1898
698
198
egIlS mAlT og APPelSÍN, 0,5 lÍTRI
PePSI 4X2 lÍTRAR,
KR./STK.
HeIll KJÚKlINguR, feRSKuR
799
198
KR./Kg
KR./STK.
20% afsláttur
mJólKA SKyRTeRTuR, 4 TeguNDIR
847 1059
KR./STK.
NIveA RAKfRoÐA HyDRo gel AfTeR SHAve fAce cARe KRem SHAvINg gel fAce wASH
399 1329 769 1299 569 999
oReo KeX, 176 g
KR./PK.
798
KR./PK.
28
viðtal
Helgin 7.-9. október 2011
Unnur Hrefna Finnsdóttir. Geðhvörfin eru snúin skratti. Ljósmynd/Hari
Hef lifað með geðhvörfum í 22 ár Hún hefur lifað lengur í heimi geðröskunar en án hennar. Átján ára að aldri lagðist hún í fyrsta skipti inn á geðdeild en ekki það síðasta. Það er sagt um andlega sjúkdóma eins og marga aðra: Fólk ber þá ekki endilega utan á sér. Og það gerir hún svo sannarlega ekki, þessi fallega kona, þegar hún kemur til viðtals.
U
nnur Hrefna Jóhannsdóttir er fertug, kennari, blaðamaður, eiginkona og móðir 12 ára drengs. Hún er meðal skipuleggjenda Brospinnans sem verður seldur dagana 7. til 10. október, til styrktar bættum aðbúnaði á geðdeildum Landspítalans. „Ég hafði heyrt af Brospinnunum – áhugahópi um bættan aðbúnað á geðdeildum Landspítalans en þeir fengu í fyrra þessa góðu hugmynd og stóðu fyrir lítilli söfnun. Ég var búin að fá nóg af lélegum aðbúnaði á geðdeildinni sem ég dvaldist oftast á, þegar ég þurfti að leggjast inn, svo að ég spurði lækninn minn hvort ég mætti ekki vera með í þessum hópi sem væri að berjast fyrir betri aðbúnaði, þótt hann væri eingöngu skipaður starfsfólki spítalans, og hann kvað já við. Ég var í léttri uppsveiflu og á næsta fundi Brospinna mætti ég með markmið og það var hvorki meira né minna en að safna tíu milljónum og á það stefnum við nú og er þó bara dropi í hafið. En það er nú bara algjör tilviljun að ég er stödd í þessu viðtali eins og þú veist, Anna Kristine,“ segir hún og hlær. Og það er rétt. Unnur var búin að benda á tvær aðrar konur sem vildu leggja sitt lóð á vogarskálarnar en báðar veiktust alvarlega líkamlega – og á endanum mætti hún sjálf með eigin sögu.
A2 ekki aðalskemmtistaðurinn
„Ég hef lifað með geðhvörfum í 22 ár og ég get sagt þér að þetta er snúinn skratti. Ég fór fyrst að finna fyrir einkennum þunglyndis þegar ég var um fimmtán ára,“ segir Unnur sem kveðst samt í eðli sínu vera glaðsinna. „Það má segja að þunglyndið ráðist á mann í orðsins fyllstu merkingu; það lamar mann, hægir á öllum hugsunum, hægir á hreyfingum, dregur úr matarlyst,
dregur annað hvort úr svefni eða eykur hann. Maður verður eins og vofa. Unglingsárin mótuðust af þessu þótt ég ætti góð tímabil inn á milli. Þegar ég var 18 ára missti ég ömmu mína, sem ég hafði alltaf verið mjög mikið hjá, og það var mér mikið áfall. Þunglyndið helltist yfir mig og ég missti fótanna. Það varð úr að ég var lögð inn á A2, geðdeildina á Borgarspítalanum, árið 1989. Ég fór inn til að leita mér lækninga en ég mátti ekki fara út nema í fylgd. Ég hef aldrei á ævinni fengið jafn mikla innilokunarkennd. Það var einkennileg tilfinning að mega ekki fara. Það er eins og þá komi yfir mann eðlislæg tilfinning til að leita allra mögulegra leiða til að komast út, jafnvel þótt mann langi ekki út.“ Unnur komst, að eigin sögn, fljótt að því að A2 var ekki aðalskemmtistaður bæjarins. „Það var mjög sérstök upplifun fyrir átján ára stúlku að koma inn á geðdeild og sjá alla þessu veiku einstaklinga; suma í maníu, aðra með anorexíu og enn aðra sem höfðu orðið fyrir heilaskaða vegna hassneyslu. Ég komst einnig fljótlega að því að maður sagðist ekki hafa legið inni á geðdeild þótt maður hefði verið á spítala. Á þessum árum var það enn algjört tabú að leggjast inn á geðdeild. Um það var ekki rætt í þjóðfélaginu fyrir 22 árum. Hugsaðu þér, fyrir aðeins 22 árum! Við því var bara brugðist með þögninni. Svo að ég þagði bara líka og var viss um að ég væri ein af óhreinu börnunum hennar Evu þótt ég hefði ekki getað orðað það svo þá.“
Samfélagið þarf að gefa fólki með geðraskanir tækifæri Unnur er mjög vel máli farin og bæði kennari og blaðamaður að mennt auk þess sem hún er með diplóma í fötlunarfræði.
„Ég býst við að ég hafi alltaf haft áhuga á lítilmagnanum vegna eigin reynslu en ég er einnig flogaveik.Ég hef oft skrifað um málefni þeirra sem minna mega sín. Mér finnst ég hafa skilning á þeirra aðstæðum. Námið í fötlunarfræðum opnaði mér einnig alveg nýja sýn á fólk með skerðingu í samfélaginu, hlutverk þess og þátttöku og ég vona að það fái að dafna og fötlunarfræðingar fræði samfélagið um mikilvægi þátttöku fólks með skerðingar og að það verði sjálfsagður hluti af því, ekki eitthvað „sér“. Við förum svo mikils á mis þegar við lítum fram hjá hæfileikum og færni þess. Fólk með geðraskanir, hvaða geðröskun sem það er, hefur allt sína hæfileika og sína færni. Samfélagið glatar svo miklu ef það gefur þessu fólki ekki tækifæri til að nýta þá. Lækning við geðröskunum snýst ekki lengur eingöngu um að gefa fólki lyf, heldur er horft á heildarmyndina í lífi hvers og eins; félagslega, sálfræðilega og fleiri þætti. Það er lögð miklu meiri áhersla á að virkja fólk í samfélaginu nú en fyrir 22 árum. Nú eru komin þverfagleg teymi sem styðja bæði við einstaklinginn og fjölskyldu hans, og viðkomandi getur, til dæmis í endurhæfingu, fengið betri stuðning til að sækja vinnu.
Tilnefnd til Blaðamannaverðlaunanna 2003
Unnur var tilnefnd til Blaðamannaverðlauna ársins 2003 fyrir bestu umfjöllun í grein sem hún skrifaði fyrir tímaritið Mannlíf um félagslegan veruleika HIVsmitaðra. „Hugmyndin að þeim skrifum kom út frá þeim félagslega veruleika sem geðsjúkir bjuggu lengi við og því miður hefur félagslegur veruleiki HIV-smitaðra lítið breyst síðustu ár. Ég skrifaði líka töluvert um kynferðismisnotkun heyrnarlausra og baráttu þeirra fyrir
Anna Kristine ritstjorn@frettatiminn.is
Það var mjög sérstök upplifun fyrir átján ára stúlku að koma inn á geðdeild og sjá alla þessa veiku einstaklinga; suma í maníu, aðra með anorexíu og enn aðra sem höfðu orðið fyrir heilaskaða vegna hassneyslu.
táknmálinu og svo rannsakaði ég líknardráp og viðhorf Íslendinga til þeirra og ímyndir geðsjúkra í fjölmiðlum. En eftir hrun getur maður því miður minna leyft sér að kafa ofan í málin og virkilega rannsaka það sem vekur áhuga manns. Bæði er tíminn minni og eins hafa fjölmiðlar minna rými en áður.“
Heilu kaflarnir horfnir úr lífinu – og líka stærðfræðidæmin!
Unnur starfar sem lausapenni og hefur gert undanfarin tólf ár. „Ég ætlaði aldrei að verða blaðamaður, það hvarflaði ekki svo mikið sem að mér að ég gæti skrifað. Ég hélt að ég kæmist ekki einu sinni í gegnum stúdentsprófið. Á milli þess sem ég dvaldist á A2, og var nú farin að þekkja suma sjúklingana ágætlega, var ég í eðlisfræðideild í Menntaskólanum í Reykjavík. Námið sóttist vitaskuld mun verr eftir að veikindin tóku sig upp og ég var svo sljó af lyfjunum að það eru heilu kaflarnir frá þessum tíma horfnir úr lífi mínu – og flest stærðfræðidæmin, en mér er nú sama um þau. En þrátt fyrir að vera inn og út af geðdeild á þessum tíma náði ég nú tveimur síðustu árunum og stúdentsprófinu með góðri hjálp einnar af mínum bestu vinkonum, Svövu Sigurðardóttur, en hún er slíkur afbragðsglósari að það var nánast eins og að sitja í tímum að fara yfir glósurnar hennar, sem hún kom með næstum á hverjum degi eftir skóla ef ég lá inni.“ Eftir að hafa kynnst félagsfræði í gegnum Helga Gunnlaugsson, þá kennara í MR, kastaði Unnur raunvísindum fyrir róða og ákvað að fara í Kennaraháskóla Íslands. „Til að gera langa sögu stutta fannst mér það yndislegur skóli en meginhugsunin var sú að þar sem flogin voru líka Framhald á næstu opnu
Ávinningur í röðum ENNEMM / SÍA / NM48323
Orkulykillinn færir þér svo miklu meira en bara afslátt af ódýrasta* eldsneytinu. Hafðu orkulykilinn á kippunni og tryggðu þér líka: • 2 kr. afslátt hjá Orkunni • 4 kr. afslátt hjá Shell • 5 kr. afslátt á Ofurdögum • 10 kr. afslátt í fyrstu 2 skiptin
• 10 kr. afslátt á afmælisdaginn • Afslátt af bílavörum • Afslátt af smurþjónustu • Afslátt af bílaþvotti
• Greiðslumöguleika á Stöðinni • Orkuvernd (verðstefna Orkunnar) • Reglulega endurgreiðsluleiki • Sérmerkingar lykla
Sæktu um Orkulykilinn í dag á www.orkan.is *Samkvæmt www.bensinverd.is
AFSLÁTTUR VINSTRI HÆGRI!
viðtal
farin að verða minn akkilesarhæll ætlaði ég að kenna eftir hádegi en þá voru skólarnir tvískiptir en ég fékk síður flog seinnipartinn ef ég hafði sofið vel. Skólarnir urðu hins vegar einsetnir tveimur árum eftir að ég útskrifaðist. Ég reyndi að kenna í fjögur ár en gafst þá upp. Ég vissi að minn tími var liðinn þegar ég var að vakna úr flogi og heyrði skólastjóra dæsa yfir mér. Ég fann að ég var ekki velkomin – og sennilega var ég ekki heppilegur starfskraftur.“
Myndi ekki segja satt
Nú voru góð ráð dýr, að sögn Unnar. „Eftir þetta sótti ég um eitt starf og þar var spurt um heilsufar. Ég velti því fyrir mér um stund hverju ég ætti að svara ...“ Og hverju svaraðir þú? „Að það væri allt í þessu fína frá Kína! Ég var nefnilega að sækja um starf hjá sjálfri mér og ég hef komist að því að ég er langumburðarlyndasti vinnuveitandinn sem ég get fundið. En ég er samt algjör harðstjóri.“ En svona almennt, hvernig myndirðu ráðleggja fólki, sem er til dæmis með geðröskun, að svara slíkri spurningu þegar það er í atvinnuleit? „Ég skil vel að starfsmannastjórar skoði vandlega eyður í ferilskrám og spyrji út í heilsufar því þeir eru að leita að hagkvæmasta starfsmanninum. Þeir sem eru með geðraskanir eru fæstir stanslaust veikir, þeir eiga sín góðu tímabil inn á milli og það er ef til vill á þeim tíma sem þeir eru að sækja um störf. Ég er á því að með því að gefa upp geðröskun væri viðkomandi að minnka möguleika sína, sérstaklega ef hann hefur ekki verið veikur í langan tíma. Þannig að margir sem segja sannleikann fá bara ekki starf. Það verður hver og einn að eiga það við sína samvisku hvort hann ætlar að segja sannleikann eða ekki.“ Hvað myndir þú gera? „Ég myndi segja ósatt!“ segir hún og brosir „En reyndar verð ég að geta þess að mér var sýndur mikill skilningur á Morgunblaðinu, þar sem ég starfaði í föstu starfi í tæp tvö ár, þannig að maður má aldrei alhæfa.“
Bókarskrif og blaðamennska
En hvernig kom það til að þú varðst blaðamaður? „Ári eftir að kennslu var hætt hjá hinum dæsandi skólastjóra eignuðumst við hjónin son. Þegar fæðingarorlofinu var lokið fór ég
Helgin 7.-9. október 2011
Geðraskanir eru margs konar og tengjast einni af hverjum þremur fjölskyldum á Íslandi. Geðraskanir geta verið erfiðir sjúkdómar og margir þurfa að leggjast inn á geðdeildir Landspítalans vegna þeirra og fá þar þjónustu til lengri eða skemmri tíma. Þjónusta starfsfólksins þykir mjög góð, en aðbúnaður hefur því miður ekki verið endur nýjaður sem skyldi og ljóst að svo mun ekki verða í náinni framtíð, miðað við fjárhag ríkisins. Geðdeildir Landspítala eru orðnar áratuga gamlar og nauðsynlegt að endurnýja bæði innréttingar og hús búnað. Umhverfi hefur mikil áhrif á líð an fólks og það er þess vegna sem starfsfólk geðdeildanna ákvað að grípa til eigin ráða og stofnaði félagið Brospinna. Tilgangurinn með sölu Bros pinnans er að bæta aðbúnað á geðdeildum svo að auka megi vellíðan og lífsgæði þeirra sem þurfa að dvelja á deildunum. Fjórar tegundir Brospinna verða seldar frá og með deginum í dag, 7. október, fram að kvöldi mánudagsins 10. október: Konubros, karlabros, strákabros og stelpubros. Hvert bros kostar aðeins 1.000 krónur og fer allur ágóði í að bæta aðbúnað á þeim níu legudeildum sem heyra undir geðsvið Landspítala. Brospinnar verða seldir víða fyrir utan verslunarmiðstöðvar og á fleiri stöðum á höfuð borgarsvæðinu og einnig er hægt að kaupa Brospinna með því að smella á einn slíkan á vefborðum hjá visir.is, dv.is, frettatiminn.is og mbl.is.
að líta í kringum mig en það var fátt um fína drætti, sérstaklega þar sem heilsan var ekki upp sitt besta. Þá datt mér í hug hvort ég gæti ekki skrifað. Það var ekki alveg úr lausu lofti gripið því við Jenný B. Olsen, vinkona mín og fyrrverandi
samstarfskennari, skrifuðum bók sem heitir „Stríðsárin á Íslandi 1939-1945“ og sú bók er kennd í 9. bekk í grunnskóla og ég hef heyrt að hún þyki gasalega skemmtileg – eða ekki. Frændsystkin mín sem hafa þurft að lesa hana segja
Siðareglur fyrir íslenskt vísindasamfélag Rannís óskar eftir samstarfi við vísindamenn, rannsakendur og fræðimenn til að skapa íslensku vísinda- og rannsóknarsamfélagi sterka siðferðilega umgjörð. Rannís hefur að beiðni Vísinda- og tækniráðs sett fram tillögur sem er ætlað að vera leiðbeinandi fyrir vönduð vinnubrögð í vísindum. Allir sem telja sér málið skylt eru hvattir til að kynna sér það nánar á heimasíðu Rannís, www.rannis.is/sidareglur og koma á framfæri athugasemdum á netfangið sidareglur@rannis.is fyrir 15. október 2011. Hlutverk Rannís er að veita faglega aðstoð og þjónustu við undirbúning og framkvæmd stefnu Vísinda- og tækniráðs. Rannís er miðstöð stuðningskerfis vísindaog tæknisamfélagsins og hefur umsjón með opinberum samkeppnissjóðum s.s. Rannsóknasjóði og Tækniþróunarsjóði. Rannís sér um greiningu á rannsóknum og nýsköpun og gerir áhrif þeirra á þjóðarhag sýnileg. Rannís er miðstöð upplýsinga og miðlunar alþjóðasamstarfs vísinda- og tæknisamfélagsins.
Laugavegi 13, 101 Reykjavík sími 515 5800, rannis@rannis.is
www.rannis.is
H N OTS KÓ GUR gr afís k h ö n nu n
30
hana leiðinlega. Þrátt fyrir slæma ritdóma ákvað ég engu að síður, eftir að hafa sótt um starf hjá sjálfri mér, að sækja um hjá tímaritaútgáfunni Fróða og var þar í nokkur ár og síðan hef ég skrifað fyrir hina og þessa.“ Og þar sem hún var nú á annað borð byrjuð að skrifa ákvað hún að læra blaðamennsku. „Já, það var svo kvenlegt; konum finnst þær þurfa að læra og kunna alla hluti, þetta var svona týpískt. En mér fannst leiðinlegt í Musterinu við Suðurgötu, eins og ég kalla Háskóla Íslands, og var ekkert að fara í grafgötur með það. Ég hélt alltaf að hann væri flottari og betri en Kennaraháskóli Íslands en það reyndist langt í frá. Það var miklu meiri skapandi hugsun í KHÍ en Musterinu þótt það hafi skánað þegar á leið. Mér tókst þó á endanum að klára þrjár gráður þar, eina meistara og tvær diplómur, en það gerði mig líka næstum þunglynda,“ segir hún og hlær. „Merkilegt nokk þá hefur enginn vinnuveitandi spurt um geðslag mitt frekar en gráðurnar mínar, bara flogin, þau fara heldur ekki fram hjá neinum. En fólk hefur alltaf tekið því vel og brugðist rétt við og sýnt mér mikla tillitssemi. Og ég hef alltaf gætt þess vel að skila efni innan tilskilins tíma!“ segir hún kankvís. „Ég hef alltaf verið ákveðin í að láta geðröskunina ekki sigra mig heldur ætla ég að sigra geðröskunina.“
Kraftmikil í uppsveiflum En það er líka önnur hlið á geðhvörfunum og það eru uppsveiflurnar. „Það er þó ekki þannig að einn daginn sé ég grenjandi uppi í rúmi og þann næsta í verslunarleiðangri að innrétta stofuna mína upp á nýtt fyrir sjö hundruð þúsund krónur!“ Fyrirgefðu, hvað sagðirðu? Innrétta stofu fyrir sjö hundruð þúsund krónur?! „Já, ég gerði það í einni uppsveiflunni!“ segir hún skellihlæjandi. „Það tók tvo daga. Ég átti fyrir þessu og er alsæl með útkomuna. Það þurfti sko ekkert að skipta um allt í stofunni en mér fannst það meira en bráðnauðsynlegt í þessari uppsveiflu. Ég fór hamförum í tvo daga. Ég tek það fram að ég á engin kreditkort. Þau eru stórhættuleg fólki með geðhvörf.“ Hún segir uppsveiflurnar andstæðu niðursveiflnanna. „Í uppsveiflunum er lífið sko í lit og manni finnst alveg stórmerkilegt hvað fólk getur hugsað hægt! Á uppleiðinni er ofsalega skemmtilegt, hugurinn er svo frjór, orkan í líkamanum svo mikil, framkvæmdagleðin fram úr hófi en svo kemur að því að allt fer á yfirsnúning ef ekki er gripið í taumana, en oft er hægt að þekkja einkennin og grípa til viðeigandi ráðstafana áður en gamanið kárnar um of. Uppsveiflurnar geta nefnilega ekki síður haft neikvæðar afleiðingar en þunglyndið, þótt það sé í eðli sínu skemmtilegra tímabil meðan á því
viðtal 31
Helgin 7.-9. október 2011
stendur. Hvort tímabil stendur yfir leitt yfir í langan tíma en það getur komið jafnvægi á milli. Geðhvörf hafa mjög margar og mismunandi birtingarmyndir.“
Enn þora margir ekki að koma fram
Unnur segir að vissulega hafi dregið úr fordómum en enn megi gera betur. „Það var síðast í dag sem ég spurði manneskju með geðröskun hvort hún myndi treysta sér í viðtal við dagblað og hún kvað já við en treysti sér ekki til þess með mynd birtingu. En á þessum 22 árum sem ég hef lifað með geðröskun hafa breytingarnar verið gífurlegar. Það er ekki sama þöggunin í kring um þennan sjúkdóm og áður. Það verður ekki sigrast á þessum for dómum nema með fræðslu og sem betur fer hafa hugrakkar hetjur stigið fram og sagt sína sögu. Fyrir tíu árum kom út fyrsta og eina bók fyrrum samstarfskonu minnar og hetju, Þórunnar Stefánsdóttur, þar sem hún lýsir baráttunni við eigin þunglyndi. Sú bók hlaut tilnefn ingu til Íslensku bókmenntaverð launanna og ég veit að hún er biblía margra sem glíma við þau veikindi. Það var aðdáunarvert af Þórunni að stíga þetta skref. Þetta er ennþá sjúkdómur sem fólki finnst niður lægjandi að vera með og því þarf að breyta. Oft er það einnig svo að við sem erum veik erum með mestu fordómana gagnvart sjálfum okkur. Þá eru ættingjar oft hræddir um að við verðum fyrir aðkasti ef við segjum frá því eða að það minnki möguleika okkar í lífinu. Þannig að það er sagt: „Passaðu þig – segðu ekki of mikið!“ Það myndi hins veg ar aldrei vera sagt við krabbameins sjúkling: „Passaðu þig – segðu ekki of mikið um krabbameinið sem þú ert með. Það gæti minnkað möguleika þína í lífinu.“ Þetta eru fordómar sem við eigum enn eftir að vinna á. Geðraskanir eru eins og hver annar sjúkdómur. Vissulega eru engir tveir eins en sjúkdómar fara ekki í manngreinarálit og for dómar eins og þessir íþyngja og gera þeirri manneskju sem er með gerðröskun lífið enn erfiðara. Það á ekki að vera þannig.“ Er eitthvert viðhorf sem fer í taugarnar á þér við heilræði sem þér eru gefin? „Já, þegar fólk segir mér að rífa mig nú upp úr þessu og fara í lík amsrækt. Og þegar ég var eitt sinn í viðtölum hjá deildarlækni sem fór að segja mér frá sínum eigin líkamsræktarplönum – þá var ég nú ekki lengi að skipta um lækni!“ segir hún og hlær sínum glaðværa hlátri. „En það er annað sem hefur hjálpað gífurlega í baráttunni gegn fordómum og í að efla sjálfsmynd og sjálfstraust fólks með geðrask anir. Það eru notendahreyfingar eins og Hugarafl, Geysir og Hlut verkasetur. Sjálf var ég rög við að „koma út úr skápnum“, svo að ég fái lánað þetta orðalag frá samkyn hneigðum, en þetta er ákveðið ferli. Ég tíndi til fjölmargar ástæður, og fólkið í kringum mig ekki síður, fyrir því að koma ekki út úr skápn um. Fólk gæti talið að dómgreind mín væri ekki í lagi, það gæti efast um skynsemi mína, spurt sig hvort það gæti treyst manneskju með geðröskun til að vinna fyrir sig og annað í þessum dúr. Ég segi já, það er allt í lagi með þetta allt hjá mér og ef ég er ekki viss þá fæ ég bara, eins og aðrir, ráð frá öðrum. Það er ekki bara fólk með geðröskun sem stundum þarf að fá að láni dóm greind hjá öðrum. Svo er annað sem fólk verður að muna: Fólk með geðröskun er ekki alltaf stanslaust veikt, það getur verið hresst í tíu ár á milli veikindakasta. Ég hef ekki verið sjúklingur í 22 ár; ég hef átt mjög góð tímabil inn á milli. Þannig að – eins og við vitum – ekkert er
einfalt, og við verðum að taka ýmis sjónarhorn inn í umræðuna.“
Brospinni til að bæta aðbúnað á geðdeildum
Hún segir að veikindin hafi þroskað sig mikið og hún hafi lært heil mikið. „Ég hef lært að heilsan er ekki sjálfsögð, ég hef lært þolinmæði og ég hef lært að það er ekki sjálfsagt að hafa vinnu. Ég hef líka lært hvað vinnan er mikilvæg í lífi sérhvers manns og að við, sem samfélag, eig um að leggja áherslu á að allir geti unnið eitthvað, hvort sem þeir eru með einhvers konar skerðingu eða ekki. Samfélagið tapar hæfileikum og færni þessa fólks og fólkið tapar tengslum við samfélagið ef það er
ekki í vinnu.“ Eins og sagði hér í upphafi var það ekki ætlun Unnar að koma í viðtal, heldur eingöngu að kynna átakið Brospinnann með því að láta fjölmiðla vita, skipuleggja sölustaði og annað. „Brospinninn varð til í fyrra þegar starfsmaður á geðdeild var að róa sjúkling og segja honum að lífið yrði fljótlega betra. Hann teikn aði broskarl á blað, klippti út og límdi á tunguspaða. Upp úr þessu var stofnað félagið Brospinnar – áhugafélag um bættan aðbúnað á geðdeildum Landspítalans og salan í fyrra gekk svo vel, miðað við hinn stutta undirbúning, að hægt var að kaupa langþráða flatskjái og sófa á nokkrar deildir. Það er starfs
fólk geðsviðs Landspítalans sem stendur að baki þessari söfnun fyrir skjólstæðinga sína en það er misjafnt eftir deildunum níu hvað vantar helst. Það vantar húsgögn eins og borð, skrifborð, stóla, sófa, flatskjái og fleira. Páll Matthíasson, framkvæmdastjóri geðsviðs Land spítalans, hefur verið okkur mikill stuðningur í þessu átaki – eins og hann er reyndar við alla sjúklinga og starfsmenn deildanna – en hann hefur sko verið yfiryfirlesari Bros pinnanna. Ég verð að fá að segja þér eina virkilega brossögu í lokin. Þannig var að ég var að hringja á sölustaði og kanna hvort við gætum fengið leyfi til að selja og það gekk svona bærilega. Svo hringi ég í IKEA með þá mjög óbroslegu hugs
un í höfðinu: „Við megum áreiðan lega ekki selja í anddyrinu þar, þeir leyfa aldrei svoleiðis.“ Þá svarar Þórarinn Ævarsson, framkvæmda stjóri IKEA: „Já, þið eruð velkomin og ég ætla líka að gefa ykkur tíu sófa.“ Ég verð ekki oft orðlaus en ég tafsaði bara í símann og sá fyrir mér nýja sófa á hverri einustu deild og hljóp um alla sjö hundruð þús und króna stofuna mína tafsandi þakklæti í símann. Ég var svo fegin að þetta var ekki myndsími. Og verði draumurinn um tíu milljónirn ar að veruleika mun ég ekki hugsa mig lengi um ef svo færi að ég þyrfti að leggjast inn aftur. Mikið hlýtur allt að verða huggulegra! Ég er bara að spá í hvort ég fengi að fara með í kaupleiðangrana.“
HOT FITNESS Hot fitness 35°C NÝTT - fyrir lengra komna!
Hot fitness er glænýtt 6-vikna námskeið fyrir þær sem vilja gott alhliða krefjandi æfingakerfi með áherslu á styrktarþjálfun, teygjuæfingar og slökun. Einnig er í boði fræðsla, upplýsingar og aðstoð við að breyta yfir í hreinna og heilnæmara mataræði. Lifandi markaður er samstarfsaðili Hreyfingar á þessu námskeiði og mun veita ítarlega fræðslu um fæðuþáttinn á námskeiðinu. Æfingarnar fara fram í heitum sal og æft er með litla bolta sem virka eins og létt lóð. Ólíkt átaksnámskeiðunum er ekki áhersla á vigtun og mælingar heldur er lögð áhersla á vellíðunarþáttinn bæði hvað varðar æfingar og mataræði.
HD fitness 32°C
Heitt djúpvöðva fitness er 6-vikna námskeið sem hefur slegið rækileg í gegn! Æfingakerfið fer fram í heitum sal og byggist á rólegum styrktaræfingum ásamt djúpum teygjum. Eingöngu er unnið með eigin líkamsþyngd. HD fitness-kerfið er byggt á æfingum sem stjörnur á borð við Jennifer Aniston og Gwyneth Palthrow stunda. Sérstakar áherslur eru á styrkingu djúpvöðva í kvið og baki og djúpar teygjuæfingar sem lengja og styrkja alla vöðva líkamans. Hitinn í salnum auðveldar að ná djúpum teygjum og líkaminn hitnar fljótt og vel.
Allar nánari upplýsingar um námskeiðin, tímasetningu, verð og skráningu finnur þú á www.hreyfing.is Fáðu fría uppskriftabók! Farðu á www.hreyfing.is/betrikostur og náðu í fría uppskriftabók með léttum kjúklingaréttum. Skráðu þig núna í vefverslun Hreyfingar eða í síma 414 4000
32
úttekt
Helgin 7.-9. október 2011
Öskubuskur nútímans bjarga konungsveldunum
E
Mette-Marit, næsta drottning Norðmanna, og Daniel Westling, hertogi af Vestur-Gotlandi, eru hinar sönnu öskubuskur nútímans. Bæði eru þau elskuð í sínum heimalöndum og hafa aukið á vinsældir konungsfjölskyldnanna, segir Elísabet Brekkan, áhugamaður um hagi kóngafólks. Fréttatíminn skoðar með Elísabetu hvort öskubuskuævintýrin leiði til endaloka konungsvelda Evrópu.
f Karl Bretaprins væri ungur, ógiftur maður en hefði ekki verið fastur í viðjum vana og reglna áttunda og níunda áratugarins, væru synir hans Harry og Vilhjálmur vart inni í myndinni. Kalli vildi nefnilega giftast Camillu sinni Parker Bowles. Hún þótti hins vegar ekki samboðin honum innan hirðarinnar. Kalli giftist því Díönu Spencer, sem er af eldri aðalsættum en krónprinsinn sjálfur. Í bókinni Díana – Sönn saga er sagt frá því að hún, svo ung að árum, hafi lítið hugsað um ástæður þess að prinsinn vildi giftast henni – en stóð svo berskjölduð frammi fyrir bresku þjóðinni; ein að bugast undan álagi, haldin átröskun og í ástlausu hjónabandi. Á meðan dreymdi Kalla um Camillu. Hann skreytti sig með ermahnöppum frá Camillu, enda guðfaðir elsta sonar hennar. Nú er Camilla samboðin Karli, þau gift og dóttir fyrrum flugþjóna sem reka fyrirtækið Party Pieces, Kate Middleton, orðin tengdadóttir hans. Því mætti ætla að á 21. öldinni gætu prinsessudraumar okkar almúgastúlkna ræst. Hafa ekki þau Mette-Marit, barnsmóðir lögbrjóts og næsta Noregsdrottning, Daniel Westling, fyrrum einkaþjálfari og eiginmaður erfingja Svíakrúnunnar, hin ástralska Mary Donaldson, eiginkona krónprins Dana, og suður-afríska sunddrottningin Charlene Lynette Wittstock, næsta furstynja af Mónakó, öll sannað það? „Nei, aldeilis ekki,“ segir Elísabet Brekkan, sérfræðingur í kóngafólki. „Aðeins þau Mette-Marit og Daniel Westling eru af almúgaættum. Hin eru öll úr efri stéttum samfélagsins; líka Mary því hún kemur úr toppdjobbi og pabbi hennar er prófessor. Þau eru úr efri stéttum Ástralíu.“
Mette-Marit og Daníel elskuð
Elísabet bendir á að það sé misskilningur að Silvía Svíadrottning hafi hefðbundinn bakgrunn millistéttarinnar. Hún hafi alist upp við mun strangara uppskafnings-uppeldi en Karl Gústaf, kóngurinn sjálfur. „Hún er af yfirstétt í Brasilíu þar sem litið var niður á Brasilíumenn. Faðir hennar var þýskur forstjóri í Brasilíu. Hún ólst upp innan girðingar.“ Þau Mette-Marit í Noregi og Daniel í Svíþjóð eru því, að dómi Elísabetar, einu hreinræktuðu öskubuskurnar samkvæmt skilgreiningu blaðamanns. Hún segir að bæði hafi þau náð mikilli hylli heima fyrir. Í hitteðfyrra hefði hreinlega verið hægt að sópa sænsku konungsfjölskyldunni út úr höllinni því vinsældir hennar hafi farið svo dvínandi. En nú sé öldin önnur. „Daníel slær svona ofboðslega í gegn. Já, og pabbi hans líka, því ræðan sem hann hélt í brúðkaupinu í fyrrasumar sló allt út. Í ljós koma að tengdafaðir Viktoríu var með meira en gripsvit en það er ekki algengt þarna því kóngurinn er ekki með meira vit en Guð gaf.“
Byltingarhæft í Evrópu
Elísabet telur ekki að það dragi úr vinsældum og virðingu konungsfjölskyldna að velja sér sína öskubuskuna hver eða að það grafi á endanum undan konungsveldunum. „Þetta fellir ekki kóngsfjölskyldurnar. Aftur á móti ef sænski kóngurinn þeytist út um allar jarðir og hittir einræðisherra og segir: Hér er aldeilis gott að vera, fellir hann sjálfan sig.“ En konungsveldin haggist ekki. „Til dæmis í Danmörku sitja þau ógurlega föst þó að
Hver eru ævintýraprinsar og -prinsessur Evrópu? Daniel Westling:
Ólst upp í smábæ í Svíþjóð og stofnaði líkamsræktarkeðju Daniel fæddist 15. september 1973 í Örebro. Hann ólst upp í smábænum Ockelbo. Faðir hans er félagsmálastjóri og móðir hans vinnur á póstinum. Hann á eina systur. Daniel er menntaður íþróttakennari. Hann stofnaði líkamsræktarkeðjuna Master Training aldamótaárið og þar hittust þau Viktoría Ingrid Alice Désirée, sem verður fyrsti kvenkyns þjóðhöfðinginn í Svíþjóð af Bernadotte-ættinni. Hann er mikill íþróttamaður og stundaði íshokkí, fótbolta og golf. Hann hefur gegnt herþjónustu og starfaði við skóla fyrir börn með sérþarfir. Nú eftir brúðkaupið ber hann titlana prins af Svíþjóð og hertogi af Vestur-Gotlandi.
Catherine Middleton:
Í skóla með Villa en foreldrarnir selja partískraut Catherine Middleton er nú hertogaynjan af Cambridge eftir að hún giftist syni Díönu prinsessu af Wales og Karls Bretaprins. Hún fæddist 9. janúar 1982 og ólst upp í Chapel Row í Bucklebury, litlum bæ nálægt Newbury í Berkshire. Þau Vilhjálmur stunduðu bæði nám við St. Andrews-háskólann í Skotlandi og hittust fyrst 2001. Hún útskrifaðist með MA í listum. Þau slitu sambandinu í þó nokkra mánuði árið 2007 en héldu vinskap, sem svo aftur þróaðist í ástarsamband og hjónaband 29. apríl síðastliðinn. Kate er elst þriggja systkina. Foreldrar hennar reka fyrirtækið Party Pieces, sem selur partíbúnað og skraut, og er 30 milljóna punda virði, sem eru um sex milljarðar króna.
Mary Donaldson:
Fjögurra barna móðir með mikla menntun Mary fæddist 5. febrúar 1972 í Hóbart, á eyjunni Tasmaníu í Ástralíu. Hún á tvíburabróður og tvö eldri systkin og er dóttir prófessorsins Johns Dalgleish Donaldson og fyrri konu hans, Henriettu Clark Donaldson, sem var skosk. Fimm árum eftir lát móðurinnar, árið 2001, giftist faðir hennar á ný, rithöfundinum Susan Elizabeth Donaldson. Mary og Friðrik kynntust á krá í Sydney þegar Ólympíuleikarnir voru haldnir þar árið 2000. Hún er menntuð sem viðskiptalögfræðingur og lauk einnig námi í auglýsingum, The Advertising Federation of Australia, og beinni markaðs-
setningu frá Australian Direct Marketing Association. Þau Mary og Friðrik eiga fjögur börn. Christian Valdemar Henri John er elstur, fæddur 15. október 2005. Þá fæddist dóttir þeirra Isabella Henrietta Ingrid Margrethe 21. apríl 2007 og loks fæddust tvíburarnir Vincent Frederik Minik Alexander og Josephine Sophia Ivalo Mathilda 14. apríl 2011.
Mette-Marit:
Stundaði reif-dansleiki og vann á kaffihúsi í Ósló Mette-Marit Tjessem Høiby fæddist í Kristiansand 19. ágúst 1973. Hún er dóttir Svens O. Høiby, sem vann sem blaðamaður á héraðsfréttablaði, og Marit Tjessem. Foreldrar hennar skildu og giftust að nýju. Hún á eina systur og tvo eldri bræður. Fósturbróðir hennar, Trond Bernsten, lést á Útey í fjöldamorðinu í sumar. Á menntaskólaárunum varði hún sex mánuðum í Ástralíu sem skiptinemi. Mette-Marit kláraði fornám í heimspeki fyrir háskólanám, tók sér ár frá námi og vann á kaffihúsi í Ósló áður en hún hitti krónprinsinn. Hún stundaði ekki fullt nám og var lengur að klára framhaldsskólanám en gengur og gerist. Á síðari hluta tíunda áratugarins fór hún oft á árlega rokkhátíð í heimabæ sínum, þá stærstu í Noregi um árabil, þar sem hún hitti Hákon prins. Mette-Marit var þá einstæð móðir með soninn Marius Borg Høiby, sem fæddist 13. janúar 1997. Ekki voru allir á eitt sáttir þegar ljóst varð að hún yrði drottningarefni Norðmanna. Hún hafði stundað reif-dansleiki, sem oft eru nefndir í sömu andrá og eiturlyf, og barnsfaðir hennar hefur verið dæmdur fyrir sölu á þeim. Almenningsálitið hefur hins vegar breyst. Þau Hákon eiga tvö börn, Ingrid Alexöndru, sem fæddist 21. janúar 2004, og Sverre Magnus, sem fæddist 3. desember 2005.
Charlene Lynette Wittstock:
Fædd í Simbabve og keppti á Ólympíuleikum Charlene Lynette Wittstock, sem er nú prinsessan af Mónakó, fæddist 25. janúar 1978. Hún er afburða sundkona og var í 4x100 metra boðsveit Suður-Afríku á Ólympíuleikunum í Sydney árið 2000, þar sem þau prins Albert hittust fyrst. Sveitin varð í fimmta sæti. Hún hætti keppni 2007. Þau Albert sáust þó ekki fyrst saman fyrr en fyrir fimm árum, þegar hún fylgdi honum við hinar ýmsu opinberu athafnir. Hún er dóttir Michaels og Lynette Wittstock, fæddist í Ródesíu, sem nú er Simbabve, og er af þýskum, enskum og írskum ættum. Fjölskyldan fluttist til Transvaal í SuðurAfríku árið 1989. Pabbi hennar sagði í apríl síðastliðnum að hann væri að hugsa um að flytja fjölskylduna frá Suður-Afríku til Mónakó vegna hárrar glæpatíðni í heimalandinu.
þau séu ekkert sérlega vinsæl af almúganum. Fólk veit ekki eins mikið um þau og við hér; því er nákvæmlega sama um þau. Það sá ég vel þegar ég var á Sjálandi í sumar. Við höldum að þau séu svo elskuð í Danmörku en fólk gerir bara grín að þeim – nema drottningunni. Það er vegna þess að hún er vel gefin og kemur vel fyrir. Hún eltist aldrei við merkjavöru eins og Gucci, Ninu Ricci eða Hugo Boss heldur fylgdi afa sínum, Svíakonungi, við fornleifauppgröft.“ Elísabet segir að aðeins hið pólitíska landslag haggi konungsfjölskyldunum. Þannig hafi franska konungsfjölskyldan eytt sjálfri sér í Frönsku byltingunni með því að ögra fólki með villtu líferni. „Ég skil því ekki að ekki hafi komið til uppþota við brúðkaup Vilhjálms og Kate. Á Bretlandseyjum deyr fólk á götum úti. Þar er fólk af fjórðu kynslóð atvinnuleysingja. Og svo þyrfti ekki að selja nema eina skúffu af gullrusli þessarar kerlingar til að brauðfæða heila borg. Það er byltingarhæft í Evrópu, en hún verður ekki. Enda er Bretadrottning alltaf með sama veskið og greiðsluna og virkar aðhaldssöm. Hún ögrar ekki landsmönnum.“
Útþynnt blátt blóð
Elísabet telur heldur ekki að þótt bláa blóðið þynnist með hverri kynslóð verði það til þess að almenningur sjái ekki lengur tilganginn í að halda fjölskyldunum uppi með skattgreiðslum sínum. „Það er einmitt svo styrkjandi fyrir konungsfjölskyldurnar að fá inn heilbrigt fólk,“ segir Elísabet og bendir á vinsældir norsku Mette-Marit, sem sé virkilega sæt, ljóshærð stelpa, í námi í opinberri stjórnsýslu og klípi menn í rassinn í biðröðum, sér til stuðnings. Daniel Westling styrki einnig þá sænsku. „Hann fékk, eins og [hin breska] Kate, átta ára aðlögun og hann veit hvað hann er að gera.“ Ólíkt Kate fái hann hins vegar hlutverk sem skipti máli, enda „enginn munur á konum og körlum í Svíþjóð“. Í Bretlandi séu reglurnar stífar og misrétti kynjanna endurspeglist í hlutverkum Vilhjálms og Kate. „Hún fær því ekki annað hlutverk en að vera þessi sæta. Svo verður hún látin eignast börn og kaupa golfkylfur handa fötluðum á meðan hann Daníel fær greindarlegt hlutverk. Hann fær diplómatískt djobb.“ Og hjónabönd öskubusknanna halda, að mati Elísabetar, betur en hinna aðalsbornu. „Bæði Sara Ferguson [sem skildi við Andrew, yngri bróður Karls Bretaprins] og Díana voru af aðli,“ bendir hún á. Spurð um hjónaband Alberts prins af Mónakó og fyrrum sunddrottningarinnar Charlene Lynette Wittstock, sem sögur segja að sé að liðast í sundur strax á hveitibrauðsdögunum, svarar hún: „Það horfir öðruvísi við með Mónakóliðið vegna þess að Mónakó er ekki alvöru land. Mónakó er peningaþvottastöð þar sem ríkja aðrar siðgæðisreglur en hjá okkur hinum. Það er nú bara það,“ segir hún. „Margrét Danadrottning hefur meira gildi en forseti hjá okkur. Hún er krókurinn aftur í tímann og inn í framtíðina. Hún er móðirin og fólk er sátt við það. Þarna í Mónakó búa rétt ríflega 35 þúsund manns í peningaþvottastöð. Þetta hjónaband er bara „setup“ (sýndartilhögun).“ Það er því ljóst að Elísabet Brekkan telur ekki að ólíkur bakgrunnur konungborinna og öskubuskna kollvarpi konungsveldum Evrópu. Ástin sé límið. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is
34
fréttir vikunnar
Helgin 7.-9. október 2011
29 Vikan í tölum
Samruni Vodafone og Tals ógiltur Samkeppniseftirlitið ógilti samruna símafyrirtækjanna Vodafone og Tals að fenginni þeirri niðurstöðu að samruni þeirra myndi leiða til mikillar samþjöppunar á fákeppnismarkaði og tvíkeppni á ýmsum undirmörkuðum í fjarskiptum.
Veturinn fór seint og kom snemma
Sænski þjálfarinn Lars Lagerbäck gæti orðið 29. landsliðsþjálfari Íslands ef KSÍ nær að landa honum. Stjórnartíð Ólafs Jóhannessonar, þess 28., rennur út í dag, föstudag, eftir landsleik Portúgals og Íslands.
Vetur konungur bankaði upp á fyrir norðan með fyrra fallinu og kom Akureyringum í opna skjöldu. Eitthvað var um minniháttar umferðaróhöpp í snjónum sem kyngdi niður í bænum. Þá þurfti að hreinsa snjó af helstu fjallvegum fyrir norðan þar sem víða var vetrarfærð. Slydda og rigning tók síðan við en veturinn, sem var lengi að koma sér burt í sumar, er greinilega til alls vís.
2.846 Fjöldi gesta sem heimsótti Hörpu að meðaltali á dag fyrstu fimm mánuðina sem húsið var opið.
3.157.000.000 Upphæð arðgreiðslna sem íslenska ríkið gerir ráð fyrir að fá frá fyrirtækjum í sinni eigu samkvæmt fjárlagafrumvarpinu 2012.
Katla minnir á sig Katla lét á sér kræla þegar skjálftahrina hófst í öskjunni aðfaranótt miðvikudags. Hrinan er sú snarpasta frá árinu 2002. Skjáftarnir voru margir og nokkrir fóru yfir þrjú stig. Enginn órói fylgdi skjálftunum og ekki voru vísbendingar um að meiri virkni fylgdi í kjölfarið. Veðurstofan vaktar Mýrdalsjökul þó vandlega enda Katla til alls líkleg.
Egg lagði þingmann Mótmælendur létu eggjum, salerinspappír og ýmsu öðru matarkyns rigna yfir alþingismenn þegar þeir gengu frá guðsþjónustu í Dómkirkjunni yfir í Alþingishúsið þar sem þingið var sett á laugardagsmorgun. Göngufólkinu, sem átti fótum fjör að launa, var illa brugðið þegar egg hæfði þingmanninn Árna Þór Sigurðsson í gagnaugað þannig að hann féll í götuna. Félagar Árna komu honum til hjálpar og studdu hann í öruggt skjól. Árni vankaðist en gerði lítið úr atvikinu eftir að hann náði áttum; fann að vísu fyrir ónotum en taldi málið ekki alvarlegt. Hann sagði jafnframt að það væri slæmt ef mótmælin snerust um að skemma og meiða.
Hæstiréttur skrópaði Hæstaréttardómarar tóku allt annan pól í hæðina en Dorrit og skrópuðu allir sem einn og gengu þar þvert á gamla hefð. Engin fordæmi eru fyrir því að hæstaréttardómarar láti sig vanta við þingsetningu og ekki hefur fengist skýring á því hvað varð til þess að allir dómararnir tólf forfölluðust eða fundu gildar ástæður fyrir skrópinu. Jónas Kristjánsson vandar dómurum ekki kveðjurnar á bloggi sínu og veltir upp nokkrum möguleikum fyrir fjarvistunum: „Auðvitað er ljóst, að þeir vildu alls ekki mæta. Kannski af ótta við að fá á sig egg. Kannski af fyrirlitningu á þessu sérstaka Alþingi. Kannski af fyrirlitningu á þingræði sem slíku. Mikilvægt er að þjóðin fái skýringu á hegðun dómaranna. Nógu mörgu er haldið leyndu, þótt áður virðulegur Hæstiréttur sé ekki í skrípó.“
Sindri Freysson fékk í vikunni bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar fyrir handrit að ljóðabókinni Í klóm dalalæðurnnar. Hann sést hér ásamt Einar Erni Benediktssyni og Jóni Gnarr Í baksýn glittir í Davíð Stefánsson.
Heitustu kolin á
Varalitsstríðið heldur áfram Ný orrusta í stríði vaskra kvenna um hvað konum sé einna helst hugleikið hófst í byrjun vikunnar þegar Diljá Ámundadóttir varaborgarfulltrúi svaraði beiðni Mörtu Maríu á Smartlandi um að leyfa lesendum sínum að skyggnast ofan í snyrtibuddu hennar opinberlega.
Elín Arnar Mér finnst þetta frekar hrokafullt af henni verð ég að segja. Hún hefði getað sagt bara nei takk í einkaskilaboðum en gerir sér þess í stað far um að upphefja sjálfa sig á kostnað einhvers annars opinberlega.
Lilja Sólveigar Þorkelsdóttir Góð!
Sigþrúður Þorfinnsdóttir Fyndist ekkert sérstaklega gaman að senda bréf og fá svarið í opnu bréfi á vefnum. Tja nema þeim sem svarar þyki gott að reyna að upphefja sjálfan sig á kostnað sendanda. Eða ekki ...
Markaðstorg guðanna Netheimar fóru á hvolf þegar
fréttist að framsóknarmaðurinn og guðfræðingurinn Páll Magnússon hefði verið ráðinn forstjóri Bankasýslu ríkisins.
Eva Hauksdottir Pólitískar ráðningar, frændsemisráðningar, endalaus klíkuskapur og ógeð. Vandamál fjármálakerfisins og stjórnkerfisins verða ekki leyst með því að skipta út fólki. Hvað þarf að gerast til að fólk átti sig á því?
Thorfinnur Omarsson undrast tuð fólks og jafnvel fjölmiðlafólks yfir ráðningu á innmúruðum framsóknarmanni í stöðu forstöðumanns Bankasýslunnar. Spyrjið Steingrím J. – hann réð þessu!
Teitur Atlason Nýráðinn forstjóri bankasýslu ríkisins var aðstoðarmaður Valgerðar Sverrisdóttur við einkavæðingu ríkisbankanna. Hann veit allt um hvernig staðið var að sölunni. Nú verður hann yfir öllu saman. Þetta er skandall og við eigum ekki að umbera þetta.
Kexruglað lið Annar þátturinn í hinni meintu gamanþáttaröð Kexvexmiðjan féll jafnvel í grýttari jarðveg á Facebook en sá fyrsti og fólk dró hvergi af sér í grimmri gagnrýni.
Gisli Asgeirsson bíður spenntur eftir Kexvexmiðjunni.
Ingibjörg Stefánsdóttir Vigdís Hauksdóttir er kona kvöldsins ef marka má Facebook.
Sigurður G. Tómasson
Cause of death: Kexvexmiðjan.
Gunnar Larus Hjalmarsson
Sigurður Hólm Gunnarsson
Vá. Enn verri þáttur en Tríó í sjónvarpinu núna!
Er að hugsa um að stinga höfðinu í steininn, kasta nokkrum grjótum úr steinhúsum og fara svo að sofa ...
Senuþjófi vefst tunga um góm Framsóknarþingkonan Vigdís Hauksdóttir á það til að missa svo magnaðar ambögur út úr sér að stundum mætti einna helst halda að Bibba á Brávallagötunni væri ræðuskrifari hennar. Með snjöllu útspili sínu úr ræðustól Alþingis, þar sem hún talaði um grjótkast úr steinhúsi, náði hún að stela kvöldinu.
Illugi Jökulsson Vigdís Hauksdóttir var að segja að ríkisstjórnin stjórnaði í anda anarkisma. Ég held svei mér þá
Guðrún Ögmundsdóttir Að standa á eigin spýtum, kasta grjóti úr steinhúsi, setjast í helgan sand, brytja uppá nýjungum, bretta uppá hendurnar, snúa höndum saman, tala fyrir tómum eyrum ... þeir eru kýrskýrir þingmenn dagsins í dag ooooog þarna kom snilldin sem ég er búinn að bíða eftir í klukkutíma. Steinar úr steinhúsi. Takk Vigdís.
Góð vika
fyrir Siv Friðleifsdóttur þingkonu
fyrir Þorvald Örlygsson, þjálfara Fram
Siv Friðleifsdóttir hefur verið upp á kant og á skjön við stefnu flokksformannsins Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar og enn er þrengt að henni. Í byrjun vikunnar var kunngjört að flokksforystan hefði ákveðið að binda enda á áralanga setu Sivjar í forsætisnefnd þingsins. Eyjan hefur heimildir fyrir því að Siv hafi haft hug á að vera einn varaforseta Alþingis áfram og að hún hafi mótmælt útafskiptingunni harkalega. Flokkssystur Sivjar, Eygló Harðardóttir, hefur verið tekin úr viðskiptanefnd og því er nokkuð ljóst að Sigmundur Davíð er nú að launa þeim stöllum lambið gráa fyrir að hafa farið gegn honum í þrasinu um stjórnarráðsfrumvarpið. Syndaregistur Sivjar er ívið lengra og í raun sætir furðu að hún skuli ekki hafa séð sér þann kost vænstan að yfirgefa flokkinn með Guðmundi Steingrímssyni þegar hann fékk nóg.
24
Stígur Helgason
Slæm vika
Sigmundur setur Siv í skammarkrókinn
Sigurhlutfall félaganna Kiel, Füsche Berlin og Rhein Neckar Löwen það sem af er þessu tímabili í þýska handboltanum. Liðin þrjú eru undir stjórn íslenskra þjálfara; Alfreðs Gíslasonar (Kiel), Dags Sigurðssonar (Füsche Berlin) og Guðmundar Guðmundssonar (Rhein Neckar Löwen) og hafa unnið sextán af nítján leikjum sínum.
að þetta sé það allra vitlausasta sem ég hef lengi heyrt!
Þvílíkur snilldar hugsuður, þessi Vigdís Hauksdóttir. Það fer líklega ekki að koma að því að hún setjist í helgan sand?
Óskar Páll Elfarsson
84,2%
Upprisa ársins Fyrir örfáum vikum voru allir sem fylgjast með fótbolta búnir að afskrifa Fram. Liðið hafði verið í fallsæti Pepsi-deildarinnar frá byrjun Íslandsmótsins og virtist fátt annað eftir en að reka niður kross á gröf þess sem efstudeildarliðs. Þorvaldur Örlygsson, þjálfari Fram, hélt þó baráttunni áfram ásamt sínum mönnum. Og öllum að óvörum mokuðu Framarar ofan af sér og rifu sig upp á grafarbakkann þegar þeir komust í fyrsta skipti upp úr fallsæti eftir næstsíðustu umferð mótsins. Til þess að forðast fallið urðu þeir þó að vinna síðasta leik sumarsins á móti Víkingum, sem og þeir gerðu mun öruggar en markatalan segir til um. Enn bættist svo við tilefni til fagnaðarláta hjá Þorvaldi og félögum í Safamýrinni þegar bresku leikmennirnir þrír, sem léku lykilhlutverk í upprisunni, gengu frá langtímasamningum við Fram í vikunni.
Fjöldi skipta sem Davíð Oddsson, fyrrverandi forsætisráðherra og seðlabankastjóri og núverandi ritstjóri Morgunblaðsins, kemur fyrir í bók Jóhanns Haukssonar, Þræðir valdsins. Enginn kemst með tærnar þar sem Davíð hefur hælana í þeim efnum.
7.-14 . október
BYKOblaðið Nú er ódýrara að mála!
10 % renna til Krabbameinsfélagsins Í októbermánuði renna 10% söluandvirðis af slaufumerktum vörum í BYKO til Krabbameinsfélagsins!
g n i n l á Innim
0 9 5.9
4 lítrar Vnr. 86620040
KÓPAL Glitra innimálning, gljástig 10, hvítir litir, 4 l.
kr.
Penslasett
690
Spartl
690
kr.
kr.
Vnr. 83013093
Umhverfisvænir penslar, 3stk í pakka, sérstaklega hannaðir með umhverfisvernd í huga, handfangið er gert úr kornsterkju og brotnar auðveldlega niður í náttúrunni.“
5 lítrar
NORDSJÖ medimspartl, 0,5 l.
Málning
g Loftamálnin
3.245
Vnr. 83614821
kr.
Vnr. 89000150
SADOLIN loft- og veggmálning, hvít, 5 l.
7.990
10 lítrar Vnr. 85551083-183
BYKO inni- og útimálning, hvít, 10 l, gljástig 6.
kr.
Veldu hvaða lit sem er Komdu með prufu af litnum sem þú vilt, við skönnum fyrirmyndina og blöndum litinn handa þér!
Vnr. 68210490
Vnr. 84210135
Málningaryfirbreiðsla
Málningarpappi
LUX plastdúkur, 4 x 5 m.
135 g pappi, 1 x 30 m.
190 kr.
1.290 kr.
Vnr. 68393973
Trappa
2.990 kr.
Þriggja þrepa trappa sem þolir 120 kg.
Vnr. 50170188
Trappa
12.900 kr.
Áltrappa með 8 þrep.
Vnr. 50190226
Stigi
14.990 kr.
Álstigi og trappa, 2 x 7 þrep.
Vnr. 58761835
Vnr. 84124176
Vnr. 58761012
Vnr. 84100160
Vnr. 84113711
Málningarbakki
Málningarrúlla og bakki
Málningarfata
Málningarrúlla og bakki
Málningarrúlla
Málningarbakki, 25 cm.
FIA málningarrúlla og bakki, 10 cm.
MIKO málningarfata, 12 l.
FIA málningarrúlla og bakki, 25 cm.
FIA GOLD 13 málningarrúlla, 25 cm.
390 kr.
390 kr.
Vnr. 83080110-30
Pensill
Pensill
HARRIS PREMIER pensill, 1, 1,5, 2, eða 3”.
Harris EASYCLEAN pensill, 1, 1,5, 2 eða 3“, sérstaklega auðveldur í hreinsun.
HARRIS DEFINITION pensill, 1, 1,5, 2, eða 3”, með löngum hárum, tilvalinn fyrir lökk.
Verð frá:
Verð frá:
Verð frá:
Vnr. 83020210-30
Pensill
Pensill
HARRIS EXPERT pensill, 1, 1,5, 2, eða 3”.
Verð frá:
380 kr.
615 kr.
Vnr. 83000350-60
Vnr. 83053173-833
Vnr. 83003450-60
Spartlspaði
Spartlspaði
Skafa
CLASSIC sparltspaði, 25, 50, 75 eða 100 mm, stífur eðs mjúkur
Sparltspaði, 25, 50, 75 eða 100 mm, stífur eðs mjúkur.
Carbítskafa, 37 eða 62 mm.
Verð frá:
631 kr.
990 kr.
Vnr. 83012010-30 Vnr. 83072110-30
285 kr.
540 kr.
Verð frá:
990 kr.
Verð frá:
1.390 kr.
619 kr.
10 lítrar Vnr. 83614810
Spartl NORDSJÖ Mediumspartl, 10 l.
4.990 kr.
1.490 kr.
Vnr. 84175700
Penslasett Þrír penslar, 20, 38 og 63 mm.
990 kr.
Vnr. 74867055
Málningarsprauta BOSCH málningarsprauta PFS 55, 280W, hægt að mála allt að 5 m2 á 12 mín. Málningartankur er 0,6 l.
13.990 kr.
Vnr. 89021083
SADOLIN LIGHT & SPACE, málning fyrir dökk rými, 10 l.
10 lítrar
Nýtt í BYKO!
Allt að 40% meira endurkast!
0 0 9 . 13
g Málnin
Sadolin Light & Space er einstök, mött málning með gljástig 5 – Inniheldur Lumitec tækni sem endurkastar allt að 40 % meiri birtu en hefðbundin málning. Þetta gerir að rýmið virkar stærra og bjartara.
kr.
Sadolin Light & Space uppfyllir einnig kröfurnar um EU Blómið og Svansmerkið.
7 lítrar
5 lítrar
10 lítrar
4 lítrar
5 lítrar
Vnr. 89071170
Vnr. 86638240-840
Vnr. 89000182
Vnr. 86610040-1337
Vnr. 89011050-450
Innimálning
Loftamálning
Loftamálning
Innimálning
KÓPAL loftamálning, mött plastmálning, 4 l.
SADOLIN loftamálning, gljástig 3, hvítt, 10 l.
KÓPAL Birta, lyktarlaus hálfmött plastmálning, gljástig 20, allir litir, 4 l.
Innimálning
SADOLIN innimálning, gljástig 10, ljósir litir, 7 l.
5.490 kr.
1 lítri
5.990 kr.
1 lítri
6.990 kr.
1 lítri
8.290 kr.
1 lítri
SADOLIN veggmálning XTRA-MATT, með aukinni þvottheldni, 5 l..
8.590 kr.
1 lítri
Vnr. 86233501-6210
Vnr. 89040110-910
Vnr. 89050110-910
Vnr. 86312010
Vnr. 89110110-910
Gólflakk
Akrýllakk
Akrýllakk
Olíulakk
Olíulakk
KÓPAL Flos, hvítir litir.
SADOLIN akrýllakk, gljástig 40, 1 l, hentar vel á tré, stein og járn, inni og úti.
SADOLIN akrýllakk, gljástig 70, 1 l, hentar vel á tré, stein og járn, inni og úti.
MÁLNING BLÆR, silkimatt olíulakk, hvítt.
SADOLIN olíulakk, gljástig 70, 1 l, hentar vel á tré, stein og járn, inni og úti.
2.490 kr.
1 lítri
2.790 kr.
0,75 lítrar
2.890 kr.
0,75 lítrar
2.990 kr.
0,75 lítrar
3.490 kr.
2,5 lítrar
Vnr. 89254010
Vnr. 89253107
Vnr. 89250507-1207
Vnr. 89260007-207
Vnr. 89250225
Gólfsápa
Gólfolía
Gólflakk
Borðplötuolía
Panellakk
PINOTEX gólfsápa, 1 l.
PINOTEX hvít gólfolía, 0,75 l.
PINOTEX gólflakk, 8/20/80 vatnslakk eða olíulakk, 0,75 l.
PINOTEX borðplötuolía, hvít, mahóní eða glært, 0,75 l.
PINOTEX húsgagna- og panellakk, 2,5 l.
1.490 kr.
2.490 kr.
2.590 kr.
2.690 kr.
8.990 kr.
10 % renna til Krabbameinsfélagsins Á vefverslun BYKO, www.byko.is, getur þú keypt flest allt sem fæst í BYKO. Sjá opnunartíma verslana á www.byko.is Hönnun: EXPO/Ábyrgðarmaður: Ingi Þór Hermannsson. Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/ eða myndabrengl. Allar vörur fást í BYKO Breidd en minna framboð getur verið í öðrum verslunum.
Í októbermánuði renna 10% söluandvirðis af slaufumerktum vörum í BYKO til Krabbameinsfélagsins!
Vnr. 50698085
Ömmustóll SWING ömmustóll með stillanlegu baki.
Vnr. 74864005
Vnr. 74860500
Skrúfvél
Höggborvél
BOSCH IXO BASIC skrúfvél 3,6 V.
BOSCH höggborvél, 500-RE.
12.990 kr.
9.990 kr.
8.990 kr.
Vnr. 74804112
PROWORK rafhlöðuborvél, 14,4V.
20 stk.
Vnr. 50698117
Vnr. 65753111
Matar- og kaffistell
Örbylgjuofn
4 manna stell með gylltu mynstri, alls 20 stk.
GALANZ 800 W, 5 stillingar, með afþýðingu og snúningsdiski.
5.990 kr.
Styðjum i gott málefn
9.990 kr.
Vnr. 41119086
Vnr. 42263750
Klukka
Vnr. 65103015
Baðvog
Ryksuga
SOEHNLE Body control baðvog, fitumælir, hámark 150 kg, minni.
KHG, með Hepa filter og hraðastillingu, 2000 W.
Veggklukka, 20 cm, svört eða hvít.
990 kr.
rvél Rafhlöðubo
2.990
9.990 kr.
4.990 kr.
Rakahelt
Vnr. 52233204
Vnr. 51351381
Vnr. 52237042
Veggljós
Loftljós
Ljósakróna
Lesljós á vegg, 40W, hvítt.
SENTA loftljós, rakahelt, 60W, 24 cm.
2.990 kr.
3.995 kr.
BERGAMO 5 arma ljósakróna.
16.990 kr.
Aðalsímanúmer
BYKO Breidd
Timburverslun
LM BYKO
Lagnadeild Breidd
BYKO Grandi
BYKO Akranes
BYKO Akureyri
BYKO Reyðarfjörður
BYKO Suðurnes
BYKO Selfoss
515 4000
515 4200
Breidd 515 4100
515 4020
515 4040
535 9400
433 4100
460 4800
470 4200
421 7000
480 4600
kr.
viðhorf 35
Helgin 7.-9. október 2011
Stjórnlaus skuldsetning í skugga örmyntar
252 prósent
Þ
að ætlar að reynast erfitt að kveða niður hugmyndina um almenna flata niðurfellingu fasteignaskulda heimilanna. Ekki er nóg með að þeir sem vilja svo ósköp mikið komast til valda á nýjan leik haldi henni á lífi, heldur taka fulltrúar sitjandi ríkisstjórnar líka þátt í þessu leikriti. Svona getur þrá stjórnmálamanna eftir því að segja það sem þeir halda að kjósendur vilji heyra farið illa með þá. Fyrir rétt um tíu mánuðum lagði ríkisstjórnin, í samráði við sérfræðingahóp, fram viljayfirlýsingu um aðgerðir vegna skuldavanda heimilanna. Flöt niðurfelling var ekki þar á meðal. Yfirlýsingin var unnJón Kaldal in í breiðu samráði, þar á kaldal@frettatiminn.is meðal við ASÍ, langstærstu launþegasamtök landsins, Samtök atvinnulífsins og lífeyrissjóðina, og átti að slá í eitt skipti fyrir öll ramma utan um það hvernig tekið yrði á skuldavandanum. Samráðið átti að vera brjóstvörnin gagnvart þrýstihópunum sem alltaf var ljóst að myndu halda áfram að heimta niðurfellingu skulda. Staðfesta Jóhönnu Sigurðardóttur forsætisráðherra reyndist þó, þegar til kom, ekki meiri en svo að hún hefur nú aftur kallað sérfræðingahópinn saman og enn skal ræða mögulega flata niðurfellingu fasteignaskulda. Þetta er ekki sannfærandi frammistaða hjá forsætisráðherra. Vissulega er auðveldara fyrir Jóhönnu að láta sérfræðingahópinn flytja aftur skilaboðin um að flatur niðurskurður sé ekki raunhæfur, frekar en að svara samstundis sjálf á þá leið. En á því er lítill leiðtogabragur. Í öllu þessu skuldamambói er forvitnilegt að fletta aðeins aftar í sögunni en til haustsins 2008 þegar bankarnir féllu. Af umræðunni undanfarin þrjú ár mætti
halda að ógæfu skuldsettra heimila megi að stærstum hluta rekja til þeirra atburða. Tölurnar segja þó aðra sögu. Staðreyndin er sú að stór hluti íslenskra heimila fór á skuldafyllirí þegar góðærisbólan blés hér út. Í úttekt DV í liðinni viku kom fram að skuldir heimilanna við lánastofnanir jukust um 252 prósent frá 2000 til 2007. Það er sturluð tala. Hraðast hrúguðust milljarðarnir upp frá 2004 til 2007 þegar fjölmargir ákváðu að nota fasteignir sínar sem hraðbanka, slógu út á þær lán, keyptu sumarbústaði, bíla, mubluðu sig upp og keyptu innréttingar, ferðuðust til útlanda eða stækkuðu hraustlega sjálft heimilið. Á þessu þriggja ára tímabili hækkuðu útlán lánastofnana til heimila um hátt í sex hundruð milljarða. Geggjuð skuldsetning er einkenni þessa tíma, bæði fyrirtækja og heimila. Allt ber að sama brunni. Staða yfirdráttarlána einstaklinga er lýsandi. Þau lækkuðu örlítið í árslok 2004, fóru úr um 60 milljörðum króna í um 55 milljarða, en tóku svo strikið aftur upp á við og stóðu í um 70 milljörðum tveimur árum síðar. Á þessum miklu góðæristímum fóru sem sagt fjölmargir ekki aðeins of geyst í lántökur heldur eyddu meira en þeir öfluðu. Það var ekki bönkum að kenna, né þáverandi eða núverandi ríkisstjórn eins og alltof margir vilja vera láta. Flöt niðurfelling nú væri ígildi þess að senda reikninginn fyrir góðærið inn í framtíðina; að láta börnin greiða fyrir afglöp kynslóðanna sem á undan fóru með hærri sköttum og minni þjónustu ríkisins. Þar fyrir utan er skuldaniðurfelling nú í besta falli meðhöndlun einkenna en ekki lækning á innbyggðum vanda fjármálakerfis sem hvílir á örmynt. Skuldir heimilanna hefðu ekki stökkbreyst í verðbólgu og gengisfalli ef hér hefði verið annar gjaldmiðill.
Hraðast hrúguðust milljarðarnir upp frá 2004 til 2007 þegar fjölmargir ákváðu að nota fasteignir sínar sem hraðbanka . . .
Verðmætasköpun til framtíðar
Ísland þarf nýsköpunarstefnu
M
barna eða Clara argir eru með því að f ylgjhættir að ast með umræðu á vilja nota orðið „nýsköpun“ netinu. Árangur Ísvegna þess að það lendinga í nýsköpun hefur verið svo ofer ágætur en gæti verið miklu meiri. notað. Ástæðan er líka sú að skilgreinAð miklu leyti snýst ingin sem felur í það um forgangsröðsér að gera eitthvað un verkefna hjá hinu nýtt eða á nýjan opinbera og atvinnuhátt er ekkert sérlífinu. s t a k l e g a s k ý r. Þ rát t f y r ir að f inna megi orðið Engu að síður hef„nýsköpun“ margur nýsköpun senni- Eyþór Ívar Jónsson oft í stefnuyfirlýslega aldrei verið framkvæmdastjóri Klaks – mikilvægari fyrir Nýsköpunarmiðstöðvar atvinnu- ingum ríkisstjórna Íslands síðustu tvo Íslendinga sem lyk- lífsins áratugina er ekki ilþáttur í verðmætahægt að segja að sköpun til framtíðar. Árangur nýsköpunar kemur ekki þær hafi sett nýsköpun ofarlega í ljós fyrr en hún hefur orðið til þess á lista í forgangsröðun verkefna. að nýjar vörur eða þjónusta, ferlar, Samtök iðnaðarins hafa verið miklu viðskiptamódel eða jafnvel ný fyr- betri boðberar nýsköpunar. Þetta irtæki verða til. Allir þekkja fyrir- er áhyggjuefni vegna þess að fáir tæki eins og Össur, Marel og CCP deila um að ef verðmætasköpun á en færri þekkja hundruð íslenskra Íslandi á að standa undir þeim lífsfyrirtækja sem eru að búa til nýja skilyrðum sem þjóðin hefur vanmarkaði eins og Meniga í heimilis- ist, þarf nýsköpun. Hinar Norðurbókhaldi heimabankans, Mentor landaþjóðirnar hafa allar búið sér í markmiðasetningu í skólastarfi til svokallaða nýsköpunarstefnu til
þess að setja þetta mál á oddinn. Í þeim stefnum er lögð áhersla á að hagkerfin einbeiti sér að nýsköpun í miklu meiri mæli en áður. Fyrirtæki, bæði í einkaeigu og ekki síður opinber fyrirtæki, verða að leggja áherslu á verðmætasköpun í krafti nýsköpunar, hvort sem er með því að þróa nýjar vörur og þjónustu, ferla, markaði, viðskiptamódel eða skipulag. Þá þarf að ýta undir fyrirtækjasköpun og að til verði vaxtarfyrirtæki sem skapa störf í þekkingariðnaði. Nýsköpunarstefna snýst ekki einungis um að reyna að gera hlutina betur heldur um að gera réttu hlutina. Hún snýst um að endurhanna kerfið. Spurningin „Nýsköpunarstefna Íslands – er hún til?“ var rædd nýlega í Nýsköpunarhádegi Klaks. Þar kom fram að Íslendingar hefðu ekki mótað sér nýsköpunarstefnu. Fundarmenn virtust sammála um að það væri þörf fyrir skýrari stefnu varðandi það hvernig og hversu mikið ætti að fjárfesta í nýsköpun á Íslandi og hvernig ætti að útfæra skilvirkari aðgerðir til verðmætasköpunar. Í stuttu máli: Ísland þarf nýsköpunarstefnu.
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
Fært til bókar
Grænn en fúlsar við umhverfisnefnd Atli Gíslason þingmaður fer ótroðnar slóðir. Hann er utan flokka eftir að hafa sagt skilið við þingflokk Vinstri grænna. Þegar til þings kom gaf utanflokkamaðurinn kost á sér í þrjár þingnefndir, allsherjar- og menntanefnd, stjórnskipunarog eftirlitsnefnd og atvinnuveganefnd – og til vara í utanríkismálanefnd. Þarna taldi hann reynslu sína nýtast þingi og þjóð best. Fyrrum félagar hans tóku hins vegar ekkert mark á þessu og skelltu Atla í umhverfis- og samgöngunefnd. Þingmaðurinn brá þá við hart og sagði sig úr þeirri ágætu nefnd, sagði nefndarskipunina einfaldlega vera þá að verið væri að refsa sér fyrir óþekkt, þ.e. að fara úr þingflokki VG og styðja ekki efnahagsstefnu ríkisstjórnarinnar. Ýmsum þykir þó sérkennilegt að þingmaður sem kjörinn er á þing fyrir umhverfisverndarflokk, samanber nafngiftina Vinstrihreyfingin – grænt framboð, skuli fúlsa við setu í umhverfisnefnd þingsins.
Pólitísk mótmæli Hæstaréttar Það vantaði ýmsa við þingsetninguna á laugardaginn, annað hvort alveg eða í salinn á meðan forseti Íslands setti þingið. En einna mesta athygli vakti fjarvera fulltrúa Hæstaréttar. Eiður Guðnason, fyrrverandi þingmaður og ráðherra, hefur skoðun á því. „Auðvitað eru það pólitísk mótmæli,“ segir Eiður á síðu sinni, „þegar dómarar við Hæstarétt Íslands ákveða að hundsa setningu Alþingis og mæta ekki við þingsetningu. Þar með rufu dómararnir áratuga hefð. Hversvegna? Það trúir því ekki nokkur maður að dómararnir hafi allir forfallast, allir verið veikir, allir haft svo mörgu öðru að sinna að þeir gátu ekki mætt við
þingsetninguna. Það er auðvitað bara ómerkilegur fyrirsláttur. Mótmæli af þessu tagi eru dómurum við æðsta dómstól landsins ekki sæmandi. Getum við treyst hlutleysi dómaranna gagnvart mönnum og málefnum? Það má ekki rýra traust þjóðarinnar á dómstólum, en með þessu gerðu dómararnir einmitt það.“
Enski boltinn bjargar þingvetrinum Björn Valur Gíslason, þingmaður VG, vakti athygli þegar hann fyrir skömmu kallaði Ólaf Ragnar Grímsson forsetaræfil í stóli Alþingis. Hann sýndi það síðan við setningu Alþingis að hann ber takmarkaða virðingu fyrir forsetanum en hann reis ekki úr sæti þegar forsetinn gekk í salinn. Björn Valur reif sig þó upp úr þessari forsetadepurð og gladdist mjög þegar dregið var um sætaskipan í þingsal, eins og venja er þegar nýtt þing kemur saman. Á síðu sinni segir þingmaðurinn að sætadrátturinn sé eitt það skemmtilegasta við þingsetninguna hverju sinni. „Ég var sem áður heppinn með sessunaut að þessu sinni og myndi ekki vilja skipta þótt það stæði mér til boða,“ segir Björn Valdur en sessunautur hans í vetur verður Guðlaugur Þór Þórðarson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins. „Það er sýnt að við félagarnir eigum skemmtilegan vetur framundan,“ segir hann enn fremur, „og höfum um nóg að skrafa þetta þingið enda báðir áhugamenn um enska fótboltann.“
36
viðhorf
Helgin 7.-9. október 2011
Vik an sem var Ekki mitt fólk „Mér fannst það vera svartur blettur á mótmælunum yfir höfuð en það er eins og venjulega; það eru lang flestir mættir til að mótmæla með friðsamlegum hætti og hitt er undantekning, en engu að síður mjög leiðinlegt.“ Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, hvatti sjálfstæðisfólk til þess að fjölmenna á Austurvöll við þingsetninguna og mótmæla friðsamlega. Hann harmaði því eðlilega eggið sem lenti í höfði Árna Þórs Sigurðarsonar. Þegar það er búið með kökurnar ... „Fær fólkið ekki örugglega lýsi?“ Dorrit Moussaieff sótti Fjölskylduhjálpina heim, ræddi við fólk sem neyðist til að sækja þangað matvæli og spurði forstöðukonuna, Ásgerði Jónu Flosadóttur, hvort fólk fengi ekki lýsi. Lýsið er hins vegar of dýrt en orð Dorritar vega þungt og Lýsi ætlar að gefa Fjölskylduhjálpinni vænan slatta af þessum töfravökva. En þið eruð alltaf of seinir „Við ræddum hins vegar um það, þar sem við erum tveir af þremur stjórnarmönnum staddir í erlendis, að við fengjum ráðrúm til þess að komast heim seinnipartinn á morgun
Ökum undir bleikum merkjum enn á n‡ Hreyfill / Bæjarleiðir er styrktaraðili árveknisverkefnis Krabbameinsfélagsins í október og nóvember Af því tilefni höfum við sérmerkt bílana okkar enn á ný með bleikum taxaljósum og munu bílstjórarnir taka fagnandi á móti þér
Taktu bleikan bíl næst flegar flú pantar leigubíl!
og tilkynna þetta með viðeigandi hætti.“ Skarphéðinn Berg Steinarsson, stjórnarmaður hjá Iceland Express, hljóp í skarðið þegar nýráðinn forstjórinn, Birgir Jónsson, hætti óvænt eftir tíu daga starf. Ekki ráðlegt að espa þennan „Ég er ekki að fordæma bókina sem slíka en ég fordæmi vinnubrögðin. Ég hef grun um að hún sé að búa til deilu við okkur Björk til að fá auglýsingu fyrir bókina, en því markmiði er þá náð.“ Guðmundur Gunnarsson, faðir Bjarkar, er ekki átakafælinn og vandar ekki norska rithöfundinum Mette Karlsvik kveðjurnar, en hún er búin að skrifa skáldsögu um Björk og fjölskyldu hennar. X-B! „Ráðning forstjóra Bankasýslu ríkisins er hneyksli.“ Helgi Hjörvar alþingismaður fordæmdi ráðningu framsóknarmannsins Páls Magnússonar í starf forstjóra Bankasýslunnar. Upprisa holdsins er ekki niðurgreidd „Það er hinsvegar mikilvægt að fram komi að Viagra er aldrei niðurgreitt af ríkinu.“ Óskar Reykdalsson, framkvæmdastjóri lækninga hjá Heilbrigðisstofnun Suðurlands, bendir á að þeir fangar á Litla-Hrauni sem fá stinningarlyfið Viagra fyrir makaheimsóknir greiði fyrir pilluna úr eigin vasa. Nú er ekki hægt að tefja lengur „Ég held að réttarsálfræðirannsókn í málinu sé æskileg jafnvel þótt liðin séu 36 ár frá því þessir atburðir áttu sér stað. Ég er ekki í vafa um að það er hægt að afla upplýsinga og fá góða innsýn í málið sem hægt yrði að hagnýta ef málið yrði tekið upp aftur.“ Gísli Guðjónsson réttarsálfræðingur telur fulla ástæðu til að Gunnars- og Geirfinnsmálið verði tekið upp að nýju en málið komst í fréttir i vikunni eftir að dagbækur Tryggva heitins Þórs Leifssonar komu fram í dagsljósið en í þeim lýsir hann sakleysi sínu. Grimmileg hefnd! „Nei þetta er ekki persónulegt. En það er verið að refsa mér fyrir að hafa sjálfstæðar skoðanir. Við því er ekkert að segja.“ Þingmaðurinn Atli Gíslason er með böggum hildar eftir að hann var skipaður í leiðinlega þingnefnd sem hann langar ekkert að sitja í.
Fréttatímanum er dreift á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri og í lausadreifingu um allt land. Dreifing á bæklingum og fylgiblöðum með Fréttatímanum er hagkvæmur kostur.
„Bleika slaufan” er til sölu í bílunum okkar frá 1. – 15. október.
Leitið upplýsinga á auglýsingadeild Fréttatímans í síma 531 3310 eða á valdimar@frettatiminn.is
Helgin 7.-9. október 2011
Ný stjórnarskrá
Forsetinn um forsetann F
orseti Íslands, um. Málskotsréttur Ólafur Ragnforseta er því einar Grímsson, ungis hugsaður sem gerði f r umvar p neyðarhemill, enda stjórnlagaráðs að verður forseti að nýrri stjórnarskrá að rökstyðja ákvörðun umræðuefni í þingsína og getur hann setningarræðu sinni. þá vart vísað til vilja Það er vel og fengur þjóðarinnar. Hún að því að forseti lýðtjáir þann vilja sjálf. veldisins vekji þjóð Slíkur öryggisventill og þing til umhugsþjóðhöfðingja tíðkunar um þetta stórast víða og er hugsmál, nýja stjórnaraður til að stöðva gerræði meirihluta skrá handa landi og lýð. Ólafur Ragnar Þorkell Helgason þings. gerði einkum emb- sat í stjórnlagaráði · Aðild að skipun ætti forseta Íslands dómara og ríkissaksóknara: Hver að umræðuefni. Um og hvernig á að skipa dómara það fjallar þessi pistill. er vandaverk. Nýlega hafa verið Þrískipting valdins samþykkt lög sem bæta fyrirkomulagið mjög. Stjórnlagaráð Allt frá dögum Montesquieus hefur það verið leiðarljós við mótun allrar leggur til að andi þeirra laga verði lýðræðisstjórnskipunar að ríkisfestur í stjórnarskrá en hnykkt á. valdið skuli skiptast í þrjá aðgreinda Lykilatriði er að hæfni og málþætti: Löggjafarvald, framkvæmdefnaleg sjónarmið verða að ráða arvald og dómsvald. Mörgum hefur við skipun í öll embætti. Í samþótt sem hjá okkur væri þessi aðræmi við gæsluhlutverk forsetans skilnaður ekki skýr, að ríkisstjórnfær hann heimild til að skjóta vali in væri að jafnaði með þingið í vasráðherra á dómaraefni til Alþinganum og jafnvel dómarana líka þar is, þar sem þriðjungur atkvæða sem þeir voru til skamms tíma skipnægir til að hafna dómaraefni aðir af dómsmálaráðherra að eigin ráðherra. Fari svo þarf ráðherra hentisemi. Síðast en ekki síst hefur að koma með nýja tillögu. hlutverk og staða forsetans sem ein- · Aðild að skipun æðstu embætta: hvers konar tengill löggjafarvalds Forseti kemur við sögu um skipan þeirra æðstu embættismanna og framkvæmdarvalds verið óskýr. sem Alþingi kann að kveða á um. Hefðum samkvæmt hefur þó forsetinn haldið sig til hlés, þótt núHér er hlutverk forseta minna. verandi forseti hafi haft sig meira Honum er einugis ætlað að skipa í frammi en fyrirrennarar hans og formann hæfnisnefndar, en að öðru leyti hefur hann ekki aðbeinlínis gripið í taumana. Að margra mati er ekki nóg að komu að málinu. Hann væri t.d. þrískipta valdinu heldur þurfi eftirað fara út fyrir valdsvið sitt ef litsvald að auki. Þar getur forsetinn hann segði nefndarformanninum haft hlutverki að gegna og endurfyrir verkum. speglast það að nokkru í tillögum stjórnlagaráðs, þeim sem urðu Ólafi Aukin völd? Ragnari umræðuefni. Ólafur Ragnar telur að með tillögum stjórnlagaráðs séu umsvif forHvert yrði vald forsetans? setembættisins efld og ábyrgð aukMeginatriðin í tillögum stjórnlagar- in. Um það má deila en skiptir þó áðs um hlutverk forseta eru fjögur: ekki höfuðmáli. Að mínu mati fær · Tillaga um forsætisráðherra: forsetinn skýrara og markvissara Í upphafi ráðgerðrar stjórnar- hlutverk en nú. Í þremur síðustu liðskrárgreinar um stjórnarmynd- unum fær hann vel skilgreind verkun segir að „Alþingi kýs forsætis- efni sem öll lúta að öryggiseftirliti. Í ráðherra.“ Með þessu er tekinn af fyrsta liðnum heldur hann því óljósa vafi um þingræðið, það að ríkis- hlutverki sem hann hefur haft við stjórn verður á hverjum tíma að stjórnarmyndun, en settar eru reglhafa stuðning Alþingis. Forseti ur um hvernig hann skuli bera sig Íslands er falið að gera tillögu að. Kjarni málsins er þó sá að það er um forsætisráðherraefni. Honum að lokum Alþingis að kjósa forsætisber fyrst að ráðfæra sig við þing- ráðherra. Það er ein veigamesta nýheim enda verður hinn tilnefndi mælið í tillögum ráðsins. að njóta stuðnings þingsins. ForVissulega er forsetaembættið seti getur ekki skipað utanþings- mikilvægt, bæði nú og framvegis, stjórn að eigin frumkvæði eins og verði tillögur ráðsins að stjórnarnú. Forsetinn fær tvívegis tæki- skrá. Því skiptir höfuðmáli hver á færi til að leggja tillögu um for- embættinu heldur. Þjóðin verður að sætisráðherraefni fyrir þingið. vanda val sitt. Í því skyni er í svo Vilji þingið hvorugan þeirra sem um kjör forseta búið að tryggt sé hann tilnefnir er það í höndum að hann njóti stuðnings meirihluta þingsins að velja. kjósenda, en svo hefur ekki verið · Málskotsréttur: Forsetinn getur, við fyrsta kjör forseta ef undan er allt eins og nú, skotið nýsam- skilin kosning Kristjáns Eldjárns. þykktum lögum frá Alþingi til Mistakist þjóðinni valið situr hún þjóðarinnar til samþykktar eða þó ekki uppi með forseta lengur en synjunar. En þjóðin fær líka beina í þrjú kjörtímabil samkvæmt tillögleið til þess sama eins og rakið um stjórnlagaráðs. Þetta ákvæði var hefur verið í tveimur síðustu pistl- ekki rakið í samantekt forsetans.
Að mínu mati fær forsetinn skýrara og markvissara hlutverk en nú.
38
viðhorf
Helgin 7.-9. október 2011
Skipulagsmál
Framtíðarskipulag Landspítala Íslands við Hringbraut
T
setninguna. Í nýlegri skoðspítalabyggingar á svæðinu sem hægt illaga að framtíðaranakönnun kannaði MMR verður að nýta áfram, svo sem Barnaspítskipulagi Landspítala afstöðu Íslendinga til staðali Hringsins, Kvennadeild, Geðdeild og Íslands við Hringsetningar nýs sjúkrahúss Eirberg. braut hefur verið í almennri við Hringbraut. Af þeim 4. Landspítalinn er mikilvægur hlekkur í kynningu síðastliðinn mánuð. sem tóku afstöðu sögðu 51,9 þeim þekkingarklasa sem hefur myndast Skipulagsdrögin hafa verið til prósent að þau væru andvíg við Vatnsmýrina. Nálægð við Háskóla Íssýnis í anddyri Ráðhússins og í staðsetningunni og 48,1 prólands, Háskóla Reykjavíkur, Hús Íslenskrþjónustuverinu á Höfðatorgi en sent sögðu að þau væru henni ar erfðagreiningar og fyrirhugaða Vísindaeinnig er hægt að skoða kynnhlynnt. garða styrkir þekkingarmiðju borgarinnar ingargögnin á www.reykjavik. á þessu svæði. is. Tekið var á móti ábendingVar sjálfur efins 5. Svæðið liggur upp við Miklubraut sem er um og athugasemdum vegna aðalsamgönguæð borgarinnar en liggur skipulagsins til 1. september Það kom mér ekki á óvart að einnig vel við öðrum mikilvægum umferðog nú er verið að flokka og fara málið væri umdeilt. Ég var aræðum eins og Hringbraut, Bústaðavegi yfir þau bréf sem bárust. sjálfur mjög efins um þessa Páll Hjaltason arkitekt og Snorrabraut. Þessi forkynning er í anda staðsetningu þegar ég kom formaður Skipulagsráðs 6. Kannanir sýna að helmingur núverandi hinna nýju skipulagslaga sem fyrst að skipulagsmálum Reykjavíkur starfsmanna Landspítalans býr í innan gengu í gildi um síðustu áraReykjavíkur fyrir rúmu ári. við 14 mínútna hjólafjarlægð í vinnuna mót og leggja áherslu á meiri Eftir að hafa kynnt mér málið og fjórðungur starfsmanna býr í innan þátttöku íbúa og góða kynningu á skipulagsog skoðað það frá mörgum hliðum hef ég við 14 mínútna göngufjarlægð. Þarna er málum. Tilgangurinn er að upplýsa um framhins vegar smám saman orðið að viðurkenna langtímastaðsetningin farin að móta rétt kvæmdaáform og gefa fólki kost á að kynna að ég hafði rangt fyrir mér. Ég verð stöðugt búsetumynstur þar sem fólk býr nálægt sér þau vel, ná fram uppbyggilegri umræðu sannfærðari um að staðsetning við Hringvinnustað en keyrir ekki borgarenda í samfélaginu um skipulagsmál og betri sátt braut sé sú eina rétta. Skal ég nú gera grein á milli. Þetta eru mikilvæg verðmæti í um fyrirhugaða uppbyggingu í borginni. fyrir þeirri afstöðu minni. borgarsamfélaginu sem ber að varðveita. 1. Söguleg staðsetning Landspítalans er við Nýjung í kynningu fyrir almenning Þar fyrir utan starfa á annað hundrað Hringbraut, þarna hefur hann verið síðan starfsmenn spítalans einnig við kennslu fyrsta byggingin var tekin í notkun árið Þetta er í fyrsta skipti sem skipulagsverkog rannsóknir í Háskóla Íslands. 1930. Það varðveitir mikilvægt samhengi í efni í Reykjavík er kynnt fyrir almenningi á 7. Staðsetningin við Hringbraut fellur vel að sögu og formi borgarinnar að Landspítalmeðan það er ennþá í vinnslu og með þessu öðrum markmiðum um blandaða byggð. inn verði áfram á sínum stað. er boðið upp á tækifæri til að hafa meiri Vatnsmýrin mun byggjast upp smám sam2. Fyrirsjáanleg stækkun spítalans við áhrif á endanlega lausn en tíðkast hefur. an á næstu áratugum og þar munu opnast Hringbraut á sér langa skipulagssögu, Þegar skipulagsvinnunni lýkur og Skipualls konar húsnæðismöguleikar fyrir enn deiliskipulag fyrir nýjum spítala hefur verlagsráð hefur samþykkt endanlega útfærslu fleiri starfsmenn spítalans sem kjósa að ið í gildi þarna síðan 1976 og Aðalskipulag deiliskipulagsins fer það síðan í hið lögboðna búa nálægt vinnustað. Reykjavíkur síðan 1984. Ríkið hefur verið kynningarferli þar sem það verður aftur 8. Stærð og hæð nýju bygginganna í skipumeð samning við Reykjavíkurborg um lóð kynnt og tekið á móti athugasemdum. Eftir laginu er að vísu mikil í samhengi við fyrir nýjan spítala við Hringbraut í marga úrvinnslu þeirra og hugsanlegrar breytingar fíngert byggðamynstur Þingholtanna. Það áratugi. er skipulagið síðan endanlega samþykkt. mun þó hjálpa að núverandi spítalabygg3. Á síðustu öld voru byggðar margar fleiri Á síðasta ári var haldin samkeppni um skipulag spítalasvæðisins við Hringbraut og hlaut Spítal hönnunarhópurinn fyrstu verðlaun. Einkenni tillögunnar og jafnframt styrkur er að hún myndar hefðbundna borgarmynd með götum og torgum. Lausnin býður upp á góða landnýtingu og byggðamynstur sem er í anda þess sem fyrirhugað er í Vatnsmýrinni. Spítal hópurinn hefur í kjölfar samkeppninnar útfært samkeppnistillögu sína yfir í deiliskipulagsdrög. Uppbygging af þessu tagi varðar alla þjóðina og er ekki síður heilbrigðismál en skipulagsmál. Drifkrafturinn á bak við framkvæmdina er áætluð hagræðing í heilbrigðiskerfinu sem næst meðal annars með því að sameina á einn stað alla þá starfsemi sem í dag er dreifð á sautján staði á höfuðborgarsvæðinu. Ég ætla annars ekki að fjalla frekar um þær forsendur sem liggja að baki stækkun Landspítalans enda er það ekki á verksviði skipulagsyfirvalda borgarinnar að taka afstöðu til þeirra. Hins vegar vil ég fjalla aðeins um staðTölvugerð mynd sem sýnir hvernig nýjar byggingar Landspítalans mæta þeim sem fyrir eru. Ljósmynd/spítal
ingar eru upp við gömlu byggðina en nýju byggingarnar munu rísa neðan við gömlu Hringbraut. Í framtíðinni mun nýja spítalasvæðið síðan tengjast fyrirhugaðri uppbyggingu Vatnsmýrarinnar hinum megin við nýju Hringbraut, en þar er gert ráð fyrir þriggja til sex hæða byggð. 9. Fyrirhugaðar nýbyggingar eru fjórar til sex hæðir en þær eru ekki miklu stærri en gömlu borgarhúsin í Kvosinni. Má nefna að við Austurvöll eru flest húsin fjórar til fimm hæðir auk þakhæðar. Það er þó alveg ljóst að þetta mikla byggingarmagn væri ekki til umræðu á þessu svæði fyrir aðra starfsemi en Landspítalann. 10. Sameinaður Landspítali verður um 4.500 manna vinnustaður, hann mun auka fjölbreytileika mannlífsins í miðborg Reykjavíkur og styrkja hana sem íbúa- og þjónustusvæði.
Hringbraut er hagkvæmasti kosturinn
Skipulagið mun sannarlega leiða af sér aukna umferð um svæðið og er nauðsynlegt að bregðast við því. Ýmsar leiðir eru þekktar til að minnka hlutfall þeirra sem koma akandi í vinnuna. Má þar nefna góðar tengingar við hjóla- og göngustíga, viðbætur við stofnbrautir með sérakreinum fyrir strætisvagna og annan forgangsakstur og gjaldskyldu á bílastæðum. Það er einnig mjög mikilvægt að auka veg almenningssamgangna ef ná á raunverulegum árangri í að minnka álag einkabílanotkunar á samgöngumannvirki borgarinnar. Því eru það gleðilegar fréttir að nýlega hefur verið gerður samningur um stóraukna aðkomu ríkisins að almenningssamgöngum á höfuðborgarsvæðinu. Upphæðin sem ríkið mun leggja til verður einn milljarður á ári í tíu ár. Þetta er einstakt tækifæri til að byggja upp gott strætókerfi og breyta hugsun borgarbúa í samgöngumálum. Þegar talað er um staðarval er mikilvægt að bornir séu saman aðrir raunverulegir valkostir til að geta metið kosti og galla. Þeir staðir sem helst hafa verið nefndir sem aðrir valkostir eru Fossvogur, Vífilsstaðir, Keldur og Ártúnsholt. Í fyrstu virðist álitlegt að byggja við gamla Borgarspítalann í Fossvogi enda réttilega hægt að benda á að miðja íbúabyggðar höfuðborgarsvæðisins er þar nálægt. Þegar betur er að gáð er ekki lengur landrými þar fyrir svona mikla framtíðaruppbyggingu auk þess sem tengingar við stofnbrautakerfið væru mjög flóknar. Ef Landspítalinn færi hins vegar mjög austarlega í borgina yrði það til þess að svo til allir starfsmenn þyrftu að koma til vinnu á einkabíl með enn stærri bílastæðaþörf og auknum akstri um höfuðborgina. Samanburður á ólíkum valkostum bendir ávallt á Hringbraut sem hagkvæmasta kostinn.
Kynntu þér lán og að K aðra ra þjónustu Íbúðalánasjóðs Lán til íbúðakaupa Lán til endurbóta og viðbygginga Aukalán vegna sérþarfa (skert starfsorka) Úrræði í greiðsluvanda
www.ils.is
Borgartúni 21 | 105 Reykjavík | Sími : 569 6900, 800 6969
! i n n i p s o r b r e g É Hvar er þinn Brospinni? Nú um helgina eru Brospinnar seldir til styrktar bættum aðbúnaði á geðdeildum Landspítalans. Kauptu Brospinna og veifaðu honum framan í heiminn og hver veit nema heimurinn brosi framan í þig!
www.brospinnar.is
Villi Naglbítur, útvarpsmaður o.fl.
Styrktaraðilar: Actavis - Alcoa Fjarðaál - Astra Zeneca - Boðskipti - Byr sparisjóður - Ernir Eyjólfsson ljósmyndari Guðrún Valdimarsdóttir - Janssen - Leturprent - Lilly - Lundberg - Netvistun - Roche - Skaparinn auglýsingastofa - Umslag
40
viðhorf
Helgin 7.-9. október 2011
Kreppufréttir fyrstu þingvikunnar
Rjúpnaskot
- 25 skot í pakka Rio 36 gr. Haglastærðir 4 og 5. Aðeins 1.595,-
V
HELGARPISTILL
Rio 42 gr. Haglastærðir 4 og 5. Aðeins 1.895,Sellier & Bellot 36 gr. Haglastærðir 4, 5 og 6. Aðeins 1.695,-
Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is
Sellier & Bellot 42,5 gr. Haglastærðir 4 og 5. Aðeins 2.195,Federal Premium 36 gr. Haglastærðir 4 og 5. Aðeins 3.995,-
Gæsaskot
- 25 skot í pakka Rio 42 gr. Haglastærðir 3 og 4. Aðeins 1.895,Rio 50 gr. Haglastærðir 2 og 4. Aðeins 2.395,Sellier & Bellot 42,5 gr. Haglastærðir BB, 2 og 4. Aðeins 2.195,Sellier & Bellot 53 gr. Haglastærðir BB, 2 og 4. Aðeins 2.595,-
VERÐ AÐEINS
29.900,GÆSAGALLAR
8.995,-
RJÚPNAVESTI
Vel hönnuð vesti sem hafa reynst vel á Íslandi árum saman.
Teikning/Hari
Vindheldir, vatnsheldir gallar með útöndun. Jakki og smekkbuxur.
VERÐ AÐEINS
Vikan sem er að líða er mikilvæg og tíðinda að vænta enda kom nýtt þing saman þótt því væri ekki fagnað af öllum. Þingheimur fekk yfir sig skæðadrífu eggja og tómata, jafnvel svo að einn féll við eftir að hafa fengið egg í höfuðið. Fjárlagafrumvarpið var lagt fram með niðurskurði á flestum vígstöðvum og forsætisráðherra flutti stefnuræðu sína. Fréttavefir fylgjast með atburðum líðandi stundar og sýna jafnframt hvað mest er lesið og vinsælast hverju sinni. Fréttavefur Morgunblaðsins, mbl.is, er mest lesinn allra slíkra miðla og heldur uppi prýðilegri þjónustu, eins og Visir.is og vefur Ríkisútvarpsins gera raunar líka. Fróðlegt var því að fylgjast með því á netmiðlunum hvað vinsælast var og mest lesið í upphafi þessarar merkilegu viku, hinnar fyrstu í október, eftir að Árni Þór var rotaður við þingsetninguna, flokksbróðir hans lagði fram niðurskurðarfrumvarpið og daginn sem landsmóðirin flutti stefnuræðu sína. Var ekki öruggt að hin kreppuhrjáða þjóð fylgdist af athygli með því sem stjórnvöld höfðu fram að færa? Hafði hin íslenska þjóð ekki áhyggjur af skuldum heimilanna, verðbólgunni, verðtryggingunni og stöðu forsetaembættisins? Til þess að spara pláss í rannsóknarvinnunni látum við vinsælustu fréttir mbl.is á mánudaginn duga. Af mest lesnu fréttinni, hvort heldur var á forsíðunni eða þættinum um fólk, var ekki að sjá að þeir sem væntanlega eru að kikna undan skuldabyrði, verðbólgu og verðtryggingu hefðu sérstakar áhyggjur af þeim þáttum, eða biðu með öndina í hálsinum eftir stefnuræðu forsætisráðherra. Áhugi kreppuþjóðarinnar þann drottins dag var nefnilega bundinn við frásögn af breskri konu sem komst að því að kærasti hennar til langs tíma reyndist vera kona. Hin grunlausa kona var að vonum í áfalli en sambýlingurinn hafði hulið kynferði sitt með því að hátta sig í myrkri og vefja á sér brjóstin. Saklausir Frónbúar slógu sér á lær og hugsuðu með sér að aldrei hefði þetta gengið hér á landi þar sem björt sumarnóttin leynir engu þegar til ástalífsins kemur, hvorki reyrðum brjóstum né átakanlegu limleysi. Vefur Morgunblaðsins sá enn fremur til þess að fræða kreppuhrjáða Íslendinga enn betur með því að veita beina aðgöngu að vef breska blaðsins Daily Mail þaðan sem fréttin var upphaflega komin. Þar komust stautfærir í engilsaxnesku að því að hinn meinti kærasti hafði ekki látið limleysið hindra sig heldur bundið á sig miðjan tréstaut úr klósettrúlluhaldara. Nýtnina ber vissulega að virða á erfiðum tímum og víst er að rúllustatívið var eftir atvikum vandað því ekki kvartaði ástkonan undan því að hafa fengið í sig flís. Hafi menn með samfélagsáhyggjur búist við því að þessi frétt væri undantekning og að næstmest lesna fréttin hlyti að vera um niðurskurð fjárlaga var því ekki að heilsa. Þar sagði nefnilega af eiginkonu þekkts bandarísks kvikmyndaleikara sem leigt hafði vændiskonu handa bónda sínum. Sú tók þátt í samlífi þeirra sem ku hafa verið orðið tilbreytingarlítið. Ódýrara hefði auðvitað verið að sækja klósettrúlluhaldara heimilisins en ekki er víst að þessi bandarísku leikarahjón hafi haft hugmyndaflug til slíks. Trúlega hafa byltingarmenn af Austurvelli reiknað með því að þriðja mest lesna fréttin væri um vanda heimilanna, kvótafrumvarpið eða að minnsta kosti líðan þingmannsins sem fékk eggið í höfuðið. Svo var ekki. Þar sagði hins vegar af stúlkunni Holly Madison sem tryggði sína verðmætustu eign, eigin brjóst. Vefur Morgunblaðsins fræddi áhyggjufulla alþýðu líka um það að Holly þessi væri þekktust fyrir að vera fyrrverandi kærasta Hughs Hefner, eiganda Playboy-veldisins. Miðað við frásagnir af ástalífi þess gamla hefði honum sennilega ekki veitt af svipaðri styrkingu og limlausa konan breska greip til þegar húma tók. Vefur Morgunblaðsins klykkti út með því í frásögninni af ungfrú Madison að hún starfaði nú í sýningunni Peepshow í Las Vegas en greindi ekki frekar frá því hvað þar færi fram. Í fyrirsögn þeirrar fréttar sem sat í fjórða sæti þeirra mest lesnu var milljarðamæringur nefndur í fyrirsögn. Loks mátti vænta frásagnar af hrundu samfélagi þar sem milljarðamæringar spruttu upp eins og gorkúlur á haug en hurfu um leið og Geir bað Guð að blessa Ísland. Við lestur þessarar vinsælu fréttar sást hins vegar fljótt að ekki var skrifað um íslenskan útrásarvíking heldur sjónvarpskappann Simon Cowell sem hvað grimmastur er við falska söngvara sem vilja verða heimsstjörnur. Af Símoni voru þau tíðindi helst að hann fær morgunmatinn í rúmið, nýkreistan papaya-safa með sítrónu út í – og að hann fer í bað þrisvar á dag. Söngkonan Paula Abdul, meðdómandi yfir fölsku söngvurunum, segir enda að Símon sé alltaf fínn og vel ilmandi. Hafi einhver átt von á frétt um tillögur stjórnarandstöðunnar í önugri tíð í þingbyrjun þá brást hún því Ashton Kutcher hafði betur en Bjarni Ben. í Moggafréttinni, hvort heldur var á forsíðunni sjálfri eða fréttunum um fólkið. Ashton þykir vel af Guði gerður en frægastur þó fyrir að vera giftur gamalli konu, Demi nokkurri Moore, sem áður átti kappann Bruce Willis og með honum nokkur börn. Ef marka má netmiðilinn stríða þau Ashton og Demi við hjónabandsörðugleika en meiri áhersla var þó lögð á það í fréttum í byrjun þessarar fyrstu þingviku að pilturinn föngulegi væri að striplast á tökustað sjónvarpsþáttanna Two and a Half Men en þar tók hann við hlutverki Charlies Sheen sem flippaði á vordögum. Moggi sagði Ashton alls ófeiminn við að striplast og að hann notaði ekki neinar hlífar eins og margir leikarar gera. Af frásögninni að dæma er ósennilegt að hann þurfi að styrkja sig með statívi.
tt verð Alltaf gott úrval - Alltaf go
– Lifið heil
Lægra verð í Lyfju
15%
VEIÐIBÚÐ ALLRA LANDSMANNA
afsláttur Panodil hot, Nezeril og Zovir VEIDIMADURINN.IS
SÍÐUMÚLI 8 - SÍMI 568 8410
Gildir til 14. október
ÍSLENSKA / SIA.IS / LYF 56331 09/11
www.lyfja.is
Byggir upp styrk Hjá Eik finnur þú hentugt húsnæði
CrossFit Reykjavík er í húsnæði hjá Eik fasteignafélagi sem sérhæfir sig í rekstrarleigu atvinnuhúsnæðis. Við bjóðum m.a. húsnæði sem hentar vel til að temja kroppinn. Einnig er í boði húsnæði fyrir verslanir, lagerhald, skrifstofur, veitinga- og skemmtistaði og margt fleira. Ef þú ert að efla starfsemina, flytja, stækka, endurskipuleggja eða hefja rekstur er Eik með rétta kostinn fyrir þig.
Hafðu samband við sérfræðinga okkar í síma 590 2200 eða utleiga@eik.is.
42
bækur
Helgin 7.-9. október 2011
Að skrá lesturinn
Sprækur gamlingi
Þekkt íslensk skáldkona hefur upplýst að hún skráði bækur sem hún las frá barnsaldri og fylgdi þeim sið fram á fullorðinsár. Nýlega rak á fjörur okkar Lestrardagbókina, handhægt hefti sem ætlað er ungum lesendum. Þetta er önnur útgáfa bókarinnar; Kristín Helga Gunnarsdóttir rithöfundur ritaði formála og Björn Heimir Önundarson, nemandi á Hvolsvelli, myndskreytti. Það eru bókasafnsfræðingar á Suðurlandi sem standa að útgáfunni og heftið kom út í átta þúsund eintökum. Því var dreift ókeypis til nemenda í 7. bekk á Suðurlandi en sá árgangur keppir í Stóru upplestrarkeppninni. Í Lestrardagbókina má skrá þær bækur sem barnið les og hvað því finnst um þær. Aftast í henni má búa til leslista yfir spennandi bækur sem eru ólesnar og upplagt er að forráðamenn noti bókina til að hvetja börn í lestri. Bókin er tilvalin tækifærisgjöf og fæst í flestum almenningsbókasöfnum. Panta má bókina í minnst tíu eintökum hjá Elínu elinkg@fsu.
Bók adómar Ófreskjan og Maðurinn . . .
Menn sem drepa börn
Ófreskjan Roslund & Hellström Þýðing: Sigurður Þór Salvarsson Uppheimar. 358 bls. 2011.
Maðurinn á svölunum Sjöwall & Wahlöö Þráinn Bertelsson þýddi. Mál & menning, 218 bls. 2011.
Tvær glæpasögur frá ólíkum tímum, báðar sænskar, sú fyrri gefin út 1967 en hin 2005. Sú eldri knöpp, útúrdúralaus, hin lengri með flóknari fléttu. Báðar fjalla um karlmenn sem drepa börn eftir að hafa svívirt þau. Lesnar í runu draga þær fram hvaða breyting er orðin á ónæmi lesandans fyrir válegum lýsingum, hvernig ofbeldið nakið stendur okkur nærri, hversu óragir höfundar okkar tíma eru að draga huluna af andstyggð í manneskjunni og ugglaust líka um leið hve heimurinn á Vestur löndum er orðinn harðari. Samanburðurinn leiðir líka í ljós hvað hinn knappi stíll Sjöwall & Wahlöö var magnaður í orðfáum lýsingum, lesanda gefið mikið til, en verk tvíeykisins Roslund & Hellström, svo þaulhugsað sem það er til síðustu setningar, skilar sínu í orðlengri lýsingum, flóknara plotti og nær helmingi lengri frásögn. Báðar sögurnar eru vel spennandi og draga upp glögga mynd af samfélagi sem er að hverfa frá siðun og elur af sér einstaklinga sem eru sjúkir. Ófreskjan talar til okkar frá fyrstu síðu og vekur vissulega óþægindi með lesandanum þótt hún hverfi um stund og athyglin færist á rannsakendur og foreldra fórnarlambsins. Höfundarnir fengu Glerlykilinn fyrir verkið 2005 og ekki að ósekju. Maðurinn á svölunum var á sínum tíma áfangi á vegferð Sjöwall og Wahlöö til mikillar virðingar. Sagan er líka afburðavel samin í sínum sparsama stíl. En nú eru smáatriði viðurstyggilegra glæpa komin okkur nær, mettun ofbeldis í kvikmyndum, sjónvarpi og fréttum er ærin. Líkast til hefur kyn slóðin sem næst stóð stríði í Evrópu verið með slíkt ofnæmi að það hefur um langan tíma leitt höfunda inn á stilltari útmálun hryllings og þurfti velferð og stöðugleika til að það kæmist aftur á dagskrá en þá aðeins með hinti, falið á bak við hið ósagða. Nú er annar tími: Afleiðingar ofbeldis sjást ekki á bak við limlestingar í kvikmynd eða sjónvarpi þótt við fáum í andlitið á kjörtíma brunnin lík og blóðugt fólk. Leikmunadeildir hafa náð miklum árangri í smíði leikmuna af því tagi og förðunarmeistarar snyrti skólanna fullkomnað sína tækni. Ásókn í ofbeldi á skjám, tjöldum og síðum bókanna gerir okkur dumb og ónæm. Það er ugg andi þróun eins og þessar sögur leiða svo vel í ljós saman. -pbb
Gamlinginn sem skreið út um gluggann og hvarf eftir Svíann Jonas Jonasson stekkur beint á topp aðallista Eymundssonar. Fantaskemmtileg bók sem fékk fjórar stjörnur í Fréttatímanum í vikunni sem leið.
Síðasta sagan um Kurt Wallender Henning Mankell setur punktinn aftan við tveggja áratuga starf.
Henning Mankell Hefur aldrei farið í grafgötur með að hann er pólitískur höfundur. Án hans hefði Stieg Larsson tæpast náð máli.
Það er innihaldið sem skiptir öllu máli!
Clipper
Órólegi maðurinn
Fæst í helstu matvöruverslunum landsins
Út er komið Tímarit Máls og menningar, þriðja hefti ársins, fjölbreytt að vanda. Úlfhildur Dagsdóttir fjallar þar um Erlend lögreglumann úr bókum Arnaldar Indriðasonar og Stefán Jón Hafstein skrifar grein um Rányrkjubúið Ísland, sem þegar hefur vakið nokkra athygli, þar sem hann ber saman Ísland og Afríku. Guðni Elísson rekur söguna af herferðinni gegn Rachel Carson, höfundi bókarinnar Raddir vorsins þagna, en Ólafur Páll Jónsson fjallar um heimsmælikvarðann sívinsæla í ljósi umhverfismála. Grein er um Arabíska vorið eftir Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur og Birgir Sigurðsson segir frá tilurð ljóðaflokksins Á jörð ertu kominn og kynnum sínum af tónskáldinu Gunnari Reyni Sveinssyni. Sögur eru eftir Jón Atla Jónasson og Finn Þór Vilhjálmsson og ljóð eftir Sigurð A. Magnússon, Magneu Matthíasdóttur, Hrönn Kristinsdóttur og Sigríði Jónsdóttur. Auk þess eru í heftinu ritdómar og ádrepur og fleira efni en ritstjóri TMM er Guðmundur Andri Thorsson. -pbb
Bók adómur Órólegi maðurinn eftir Henning Mankell
Lífrænt grænt te með aloe vera
-náttúrulega ljúffeng te
Þriðja hefti ársins
Henning Mankell Mál og menning, 472 bls. 2011.
Í
júní 2009 setti Henning Mankell punkt aftan við lokasetninguna í tíundu og síðustu sögu sinni um Kurt Wallander. Sagan er nú komin út í þýðingu Hólmfríðar K. Gunnarsdóttur og þar með er allur bálkurinn um lögguna í Ystad kominn út á íslensku. Órólegi mað urinn í titlinum trúir lesandi lengi að sé tengdafaðir Lindu, dóttur Wallanders, hálfáttræður sjóliðsforingi, von Enke að nafni, en um síðir kemur í ljós að það er Kurt sjálfur. Hann er sextugur og það hallar undan fæti, starfsævin er brátt að baki og hvað tekur þá við? Mankell hefur í hartnær tvo áratugi verið að þróa og dýpka persónulýsingu sína af einfaranum. Í þessari sögu dregur hann marga þræði saman: samband við föður og móður, starfsfélaga, jafnvel gamla bekkjarfélaga, eiginkonu og ástkonu frá einni af fyrstu sögum bálksins. Jafnframt vitjar Kurt eldri mála og horfist loks í augu við sinn eigin barnaskap. Sagan er á marga vegu uppgjör: Bakgrunnur hennar er njósnaferill Rússa í Svíþjóð og hvernig kalda stríðið mótaði tíðarandann, trú, vissu og efa. Hið stóra þema verksins er blekkingar, hvernig aðkoma okkar ræður niðurstöðu, hvernig við erum skipulega afvegaleidd af stöðu okkar og hugsunar hætti. Mankell hefur þroskast á þann veg sem höfundur að hann stillir í bakgrunn verka sinna stórum stjórnmálalegum og efna hagslegum tíðindum. Hann nýtir krimm
ann til að skoða hina stóru mynd, fleti í samtímasögunni sem í hans hugarheimi teygir sig ríflega öld aftur, hvernig hinir stóru flekar takast á og hafa áhrif á okkur öll án þess að við greinum það. Lítum á þessa söguskoðun: „Ef Bandaríkjamanna nyti ekki við væri heimurinn á valdi afla sem ekkert vilja fremur en ræna Evrópu öllum áhrifum“. Hana þekkjum við, en spurningarnar sem koma á eftir: „Hvaða markmið heldur þú að Kína hafi? Hvað gera Rússar þegar þeir hafa leyst vanda mál sin innanlands?“. Lyktir verksins, sem Mankell af kunnáttu sinni geymir nánast fram á síðustu síðu, koma lesanda á óvart eins og ber í sögum af þessu tagi, en svo kemur eftirmáli sem lýkur öllu. Sögu Wallenbergs, sögu órólega mannsins, og dregur hana inn í okkar nú. Mankell hefur aldrei farið í grafgötur með að hann er pólitískur höfundur. Hann hefur í sögum sínum leitað markvisst póli tískra, efnahagslegra skýringa. Í því hefur hann fylgt fordæmi Sjöwall og Wahlöö og um leið haft ríkuleg áhrif á norræna krimmann, átt sinn þátt í að gera hann að gagnrýnum hluta hinnar natúralísku skáldsögu sem almennir lesendur sækja mikið í nú um stundir. Stieg Larsson hefði aldrei orðið ef Mankell hefði ekki farið fyr ir. Áhugi þeirra speglast í því hvernig þeir heillast að fasískum hreyfingum, hvernig landaðallinn sænski settist í erfðarétt sinn í sænska hernum og um leið hvernig sá hluti hinna íhaldssömu leitaði samstarfs við sams konar öfl í nálægum og fjarlæg um löndum. Í eftirskrift sinni að Órólega manninum segir hann sögu sína byggða á traustum grunni veruleikans. Sagan gerist að sumarlagi en á einu versta rigningasumri í manna minnum. Stór hluti af frásögninni er dagfarslýsing á kjörum einhleypings, vaxandi heilsuleysi, ein manakennd og sorg yfir sviknum vonum og eigin fallvaltleika. Tragískur tónn smýgur um allt verkið og minnir mann á gamla ásökun um norræna blúsinn sem kjörlendi fyrir andúð, mótþróa og óupp fyllta von um samfélagslegt réttlæti – sænska drauminn eða öllu heldur sænsku blekkinguna. Og þá lítur maður aftur á heimaslóðir – íslenska drauminn eða öllu heldur íslensku blekkinguna. Og á end anum segir Wallander við sjálfan sig: Því sá ég ekki það sem blasti við en lét leiða mig endalaust á villustigu?
Bækur
Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is
VE RÐ HR UN ! // BARNABÆKUR ÆKUR // MATREIÐSLUBÆKUR // HANDAVINNUBÆKUR // SJÁLFSHJÁLPARB SJÁLFSHJÁLPARBÆKUR // LJÓÐABÆKUR ÓÐABÆK A ÆKU U
BARNABÆ KUR VERÐ FRÁ
490,-
SÍÐASTA HELGIN! RYMINGAR
A L A S
ALLIR SEM BÓKAÚTGEFENDA VERSLA S I P Y E K Ó Á F BÓK!
1.000NDIR TITLAR00UKR. 1.0
ALLIR KRAKKAR FÁ GEFIN S BÓK! l a v r ú ð i k i M hljóðbóka!
OPIÐ KL. 11-18 ALLA DAGA
ALLT AÐ 90% AFSLÁTTUR!
2.990,1.550,-
4.900,2.950,-
5.480,1.480,-
4.980,980 990,-
3.990,1.990,-
1.990,990,-
2.980,790,-
3.990,990,-
5.280,990,-
2.980,690,-
4 670 4.670,1.990,-
3.280,690,-
// LJÓÐABÆKUR // ÆVINTÝRABÆKUR // FRÆÐIBÆKUR // HANDBÆKUR ÆKUR // FERÐABÆKUR // RÓMANTÍSKAR BÆKUR // UNGLINGABÆKUR UNGLI // SKÁLDSÖGUR // SPENNUSÖGUR //
SKÁLDSÖGUR KÁ // SPENNUSÖGUR // ÆVISÖGUR // BARNABÆKUR // MATREIÐSLUBÆKUR // HANDAVINNUBÆKUR // SJÁLFSHJÁLPARBÆKUR UNGLINGABÆKUR KUR UR //// SK
44
heimurinn
Helgin 7.-9. október 2011
Dómínókenningin
Kerfisgalli evrunnar
Óttinn við afleiðingarnar af greiðslufalli Grikkja byggist ekki síst á dómínókenningunni sem hefur verið vinsæl í alþjóðastjórnmálum undangengin ár og felur í sér að falli einn kubburinn í kerfinu hrynji allir hinir líka í framhaldinu. Dómínókenningin hélt veröldinni í heljargreipum í kalda stríðinu og varð í raun til þess að hlekkja flestöll ríki heims við annað hvort risaveldanna. Nú kappkosta heimsleiðtogarnir að bjarga Grikklandi af ótta við að alþjóðlegir bankar og skuldsett ríki falli eitt af öðru í voðalegri víxlverkun greiðslufalls og að hagkerfi heimsins bókstaflega stöðvist verði ekkert að gert. Á grundvelli kenningarinnar fóru heimsleiðtogarnir í þá vegferð fyrir þremur árum að bjarga hinu alþjóðlega fjármálakerfi með því að dæla inn í það skattfé almennings. -EB
Alþjóðastofnanir R áða örlögum Grikkja
Fjármálakrísan geisar nú hvað harðast á evru svæðinu. Fram hefur komið alvarlegur kerfisgalli í uppbyggingu Evrópska myntbandalagsins. Gallinn var að vísu þekktur frá upphafi. Jafnvel má halda því fram að um samsæri samrunasinna hafi verið að ræða. Þegar myntbandalagið var í smíðum voru leiðtogar í Evrópu ekki reiðubúnir að færa fjármálastjórn aðildarríkjanna undir sameiginlega stjórn. Þó var vitað að tilkoma myntbandalags myndi á endanum þvinga fram samræmda fjármálastjórn. Viðlíka sundurskil á milli peningamálastjórnunar og fjármálastjórnunar myndi ekki ganga til lengdar. Og einmitt það hefur nú komið á daginn. Angela Merkel og Nicolas Sarkozy eru þegar farin að kalla eftir samræmingu í ríkisfjármálum á evrusvæðinu til að bregðast við áskorunum fjármálakrísunnar. -EB
Fjármálakrísan Geisar enn þremur árum eftir hrun
Er heimurinn á hausnum? Hagkerfi heimsins er á hættulegri braut lítils vaxtar en hárra opinberra skulda. AGS óttast aðra bankakreppu.
Valdamiklir embættismenn Christine Lagarde framkvæmdastjóri Alþjóðagjaldeyrissjóðsins fyrir miðju ásamt næstráðendum sínum, David Lipton til vinstri og Gerry Rice til hægri. Ljósmyndir/Nordicphotos Getty-Images
Ógn við lýðræðið Svokölluð Troika (AGS, Evrópski seðlabankinn og ESB) heldur utan um lánagreiðslurnar sem nota á til að bjarga Grikklandi frá greiðslu falli. En markmiðið er þó eink um að bjarga erlendum skuldum. Grikkjum eru settir svo strangir af arkostir að í raun má halda því fram að stjórn ríkisfjármála sé að miklu leyti komin úr höndum heima manna. Og lúti nú stjórn embættis manna alþjóðastofnana sem enginn hefur kosið. Einkum endurskoð enda. Viðlíka þróun má finna úti um allan heim. Svona hagaði AGS sér til að mynda í Asíu. Og að ein hverju leyti hér á Íslandi þótt með mun mildari hætti væri. Þróunin er augljós ógn við lýðræðið. Alþjóðleg ir lánardrottnar eru í auknum mæli farnir að segja lýðræðislegum ríkis stjórnum fyrir verkum. Vegna al menns ótta við afleiðingar greiðslu falls hafa fjármálaöflin styrkt stöðu sína. Hið alþjóðlega fjármálakerfi vinnur nú einkum að því að bjarga skuldum sem vaxið hafa ríkjum, fyrirtækjum og einstaklingum yfir höfuð. Talið er að Grikkir þurfi átta milljarða evra bara til að forða
gjaldþroti ríkisins núna í næsta mánuði. Fáist ekki fyrirgreiðsla í tæka tíð mun gríska ríkið ekki einu sinni geta greitt út laun og líf eyrisgreiðslur. Hvað þá að greiða erlendar skuldir. Því kalla alþjóð legir lánardrottnar nú ákaft eftir afgerandi opinberum aðgerðum og styrkri leiðsögn stjórnmálamanna til að bjarga fjármálakerfinu. Einhverra hluta vegna virðist sem meginþorra vestrænna stjórn málamanna þyki nauðsynlegt að verða við slíkum kröfum. Annað þykir óhugsandi. Að vísu er nú gert ráð fyrir því að Grikkir fái töluverð an skuldaafslátt. En áfram er um að tefla ógnarmiklar fjárhæðir sem einkum koma frá skattgreiðendum annarra ríkja. Ljóst er að skuldun um verður ekki bjargað nema með því að flytja þær með einum eða öðrum hætti á herðar skattgreið enda. Mótmælin sem nú breiðast út um veröldina eru meðal annars í andstöðu við þetta velferðarkerfi fjármagnseigenda. Loksins undir miðja vikuna fréttist að evrópskir ráðamenn íhuguðu að stokka upp kerfið og láta bankana sjálfa bera auknar byrðar. -EB
HÁSKÓLINN Á BIFRÖST
Velkomin á Bifröst
Brugðist við grískum mótmælum.
jafnvel að greiða alþjóð
Gjaldþrota Grikkland
En nú óttast menn að fé vana bankar lyppist niður úti um víðan heim. Og að skuldaklyfjuð ríki hætti
legum lánar drottnum. Þá falli dómínó kubbarnir Nýir tímar í fallegu umhverfi
www.bifrost.is
Á
rni Þór Sigurðsson er ekki eini áhrifamaðurinn sem hefur feng ið að kenna á reiði mótmælenda undangengna viku. Við hlíðar Akrópólis ætlaði allt um koll að keyra þegar grísk stjórnvöld kynntu enn ein niðurskurðar fjárlögin. Kaupsýslumenn á Wall Street í New York voru hrópaðir niður af æstum múgnum sem hertók sjálfa Brooklynbrúna í framhaldinu – í mótmælum sem beindust meðal annars að firrtum við skiptaháttum og vanheilögu hjónabandi stjórnmálamanna og fjármálafursta. Lögregla vestanhafs hefur handtekið hátt í þúsund manns í vikunni. Mótmæla aldan breiðist nú út um landið. Árni Þór var felldur með fúleggi – svo lá við hálsbroti að sögn læknis. Í Aþenu fauk grjót og nýverið var þar bókstaflega kveikt í lögreglumanni við skyldustörf. Í Washington er sjálfur Barak Obama, sem eitt sinn mældist meðal vinsælustu forseta Bandaríkjanna, fallinn í djúprista ónáð. Og heimsveldið eina er nú rígbund ið á níðþungan skuldaklafa. Ekkert lát virðist því vera á fjármálakrísunni sem felldi Ísland fyrir þremur árum sléttum. Íslensk fjármálafyrirtæki hrundu strax í fyrstu lotu kreppunnar. En nú óttast menn að févana bankar lyppist niður úti um víðan heim. Og að skuldaklyfjuð ríki hætti jafnvel að greiða alþjóðlegum lánardrottnum. Þá falli dómínókubbarnir hver af öðrum.
hver af öðrum.
Fyrir þremur árum heimsótti alþjóða pressan okkur Íslendinga í von um að mynda það í beinni útsendingu þegar fjármálabólan spryngi í Bankastrætinu. Krísuvagninn ferðaðist svo víða um lönd; til Írlands, út til Bandaríkjanna og um Suður-Evrópu. Nú eru allra augu á Grikklandi. Eftir að hafa lifað langt um efni fram undangengin góðærisár er komið að skuldadögum í hinni fornu vöggu vestrænnar menningar. Grikkir
standa flestum framar í skattsvikum. Svo ekki er það nýskeð að hringli í tómum ríkiskassanum. En nú er svo komið að ofan á 110 milljarða evra björgunarpakka frá því í fyrra þarf að bæta öðru eins við. Alþjóðlega fjármálakerfið tók andköf í byrjun vikunnar þegar í ljós kom að Grikkir myndu ekki geta staðið við fyrir heit um að halda fjárlagahalla undir 7,6% eins og gert var að skilyrði fyrir lánveit ingunni. Samkvæmt nýsamþykktum fjár lögum fyrir árið 2012 verður fjárlagahalli Grikklands í það minnsta 8,5%. Samt er vænn hluti hogginn af sundurskornu rík iskerfinu að þessu sinni. Þrjátíu þúsund opinberir starfsmenn fjúka fyrir áramót og laun lækka enn frekar. Grískur efna hagur mun skreppa saman um 5,5% á þessu ári og 2% á því næsta. Fjármálaráð herrar evruríkjanna ákváðu á mánudag að frysta afgreiðslu lánanna úr evrópska neyðarsjóðnum sem komið var á lagg irnar til að bregðast við skuldavanda evruríkjanna. Sjóðurinn hefur nú þegar úr 440 milljörðum evra að spila. Margir telja það hvergi nærri nóg. Grikkir uppfylltu ekki stöðugleika sáttmála myntbandalagsins þegar því var komið á undir aldamótin en var eigi að síður hleypt inn fyrir þröskuldinn á pólitískum forsendum – eins og átti raunar einnig við þegar Grikkland fékk aðild að ESB árið 1981. Nú gæti svo farið að þeir þyrftu að draga drökmuna fram á nýjan leik. Fyrir innleiðingu evru var gríska drakman elsti gjaldmiðill heims; heimildir eru til um hana allt frá fimm öldum fyrir Krist.
Önnur bankakrísa
Við fréttirnar varð viðstöðulítið verð fall á evrópskum fjármálamörkuðum, einkum í bönkum sem fjárfest hafa í grískum skuldabréfum. Á mánudag og þriðjudag féllu bréf í fransk-belgíska bankanum Dexia um nálega helming. Frá áramótum hafa evrópsk hlutabréf að samanlögðu fallið um þriðjung. Gert er ráð fyrir að vöxtur þróaðra ríkja nemi aðeins rúmu prósenti þetta árið. Af þessum sökum varar AGS nú við því að hagkerfi heimsins sé komið inn á hættulega braut lítils vaxtar en ógnar hárra opinberra skulda. Og óttast aðra bankakreppu ef ríkisstjórnir geta ekki lengur borgað skuldir sínar. Stórblaðið New York Times greinir frá því að fjár málaleiðtogar hvísli því sín á milli að jafnvel sjálfur fjárfestingarbankarisinn Morgan Stanley sé nú kominn að fótum fram.
heimurinn
dr. Eiríkur Bergmann dósent og forstöðu maður Evrópufræðaseturs Háskólans á Bifröst eirikur@bifrost.is
LISTAVERKIÐ YASMINA REZA
Ekki missa af frábærri sýningu og fantagóðum leik! „Það er óhætt að fullyrða að hér er valinn maður í hverju rúmi. ... hér steinliggur allt.“ Sigurður G. Valgeirsson – Morgunblaðið „Leikur Hilmis Snæs er mjög góður og hann á þarna eintal sem er bara hreinlega magnað … í miðri sýningu brustu út mikil fagnaðarlæti meðal áhorfenda.“ Þórhallur Gunnarsson – Djöflaeyjan, RÚV
„Ingvar smíðar hér af snilld sinni slíka persónu að það er hrein unun að fylgjast með ... Baltasar Kormákur náði fantagóðum tökum á gömlum besservisser ... Hilmir Snær heillaði áhorf endur ... Vilji menn sjá verulega góðan leik þriggja karlmanna er óhætt að mæla með þessari sýningu.“ Elísabet Brekkan – Fréttablaðið „Þremenningarnir standa sig allir vel í hlutverkum sínum.“
PIPAR\TBWA • SÍA • 112744
Salka Guðmundsdóttir – Víðsjá, RÚV
Tryggðu þér sæti! Sala leikhúskorta framlengd til 15. október. Sí m i í m
iða sölu
551 1200
46
heilsa
Helgin 7.-9. október 2011 KYNNING
20%
afsláttur af Biomega vítamínum
vINALEG hEILSUBÓT
Heilsuakademían fer nýjar leiðir
F
átt er skemmtilegra en félagsskapur í ræktinni, einhver til að hvetja mann áfram og spjalla við á milli átakanna. Heilsuakademían hefur nú tekið félagsskapinn föstum tökum og býður glænýja leið í vinakortum sem hafa fengið skínandi góðar móttökur. „Vinakortin ganga út á það að allir núverandi og tilvonandi korthafar Heilsuakademíunnar, sama hvernig kort er um að ræða, geta greitt aukalega 3.000 krónur á mánuði og tekið með vin í ræktina,“ segir Eygló Agnarsdóttir, eigandi og framkvæmdastjóri Heilsuakademíunnar. Korthafar geta tekið með sér nýjan vin í hvert sinn með vinakortinu og Eygló segir þetta góða leið fyrir fólk sem er á miklum þönum í dagsins önn. „Við þekkjum flest þá tilfinningu að hafa ekki tíma til að rækta vinina nógu vel og þá er kjörið að slá tvær flugur í einu höggi og fara bara saman í ræktina,“ segir Eygló sem bendir einnig á að pör geti nýtt sér kortið sem og foreldrar með börn eldri en 16 ára, og þar nefnir Eygló líka námskeiðið Eitt líf, sem er fyrir krakka með sérþarfir sem kannski hafa ekki verið að finna sig í skólaíþróttum. Fjölbreytnin er í fyrirrúmi en þó má segja að herþjálfun hafi alltaf verið áberandi hjá Heilsuakademíunni. „Hugmyndin að herþjálfuninni kemur frá Bandaríkjunum þar sem ég bjó í nokkur ár. Þá fékk ég að fylgjast með raunverulegri þjálfun hermanna í herstöðvum víðs vegar þar í landi og þróaði síðan þessa íslensku útgáfu,“ útskýrir Eygló og bætir því við að þjálfun bandarískra hermanna sé þó mun erfiðari en það sem Íslendingum er boðið upp á. Harkan er samt ekki það eina sem Heilsuakademían státar af því þar hafa börnin verið höfð ofarlega í huga og má sem dæmi nefna sundnámskeið fyrir 2-6 ára sem fara fram í Lágafellslaug í Mosfellsbæ. „Ég verð alltaf jafn hissa og glöð að sjá þessi litlu kríli ná tökum á sundinu jafn fljótt og raun ber vitni,“ segir Eygló og útskýrir nánar: „Þetta eru tvö aldursstig, 2-3 ára og þá eru foreldr-
arnir með ofan í og síðan 4-6 ára þar sem foreldrar fylgjast með af bakkanum, enda þrautþjálfaðir kennarar með börnin ofan í lauginni.“ Námskeiðin hafa gert mikla lukku hjá krökkum sem eru að byrja í skóla og Eygló segir börnin vera allt frá litlum selum til þeirra sem lítið eru hrifin af vatni – og allt þar á milli. Námskeiðið er alltaf opið og hægt að byrja hvenær sem er, enda miðað við þarfir hvers barns fyrir sig. Sundið er þó ekki eina aðdráttarafl yngri kynslóðarinnar. „Tarsan-salurinn okkar er sérútbúinn fyrir krakka sem langar að ærslast eins og dýrin í skóginum og er vinsælt fyrir afmælisveislur og hópefli. Fólk getur þá líka tekið með eigin veitingar ef það kýs,“ segir Eygló. Í Tarsan-salnum er alltaf þjálfari frá Heilsuakademíunni sem er með ákveðið prógramm. Flestir einkaþjálfararnir eru með ÍAK-menntun frá Keili, að sögn Eyglóar, og eru með misjafnan bakgrunn og ættu því flestir að finna þjálfara við sitt hæfi. Fram undan eru haustnámskeiðin sem hefjast 24. október og segir Eygló þar margt spennandi í boði. Hún nefnir til dæmis Herþjálfun – brot af því besta, TRX, Zumba, karlapúl, kvennapúl, lífsstílsnámskeið kvenna, fit pilates, rope-yoga, hot yoga, auk opinna tíma á borð við spinning, Tabatha, TRX combo, fitness box og body pump. Einnig nefnir Eygló sérstaklega Parkour-námskeið sem ungt fólk hefur sótt mikið í, Pole-fit og samstarf við danshöfundinn Birnu Björnsdóttur. Síðan er hægt að fara í klippingu, brúnkusprautun, slaka á í gufu og potti eða splæsa á sig góðu nuddi eftir æfingar og enda síðan á hvíta tjaldinu. „Við búum svo vel að vera nágrannar bíóhússins í Egilshöll og hér fara margir hressir úr ræktinni og enda á góðri bíómynd,“ segir Eygló að lokum og minnir á að allir korthafar í stöðinni eru með 15% afslátt af námskeiðum og í tilefni vinakortsins eru nú mánaðarkortin á 7.999 kr. í stað 9.999 kr. Tilboðið stendur út október. Nánari upplýsingar í síma: 594 9666 og á www.heilsuakademian.is
Voltaren Dolo
- nú helmingi sterkara en áður!
Hvað er það? • Verkjastillandi • Bólgueyðandi • Hitalækkandi
Hvernig virkar það? • Dregur úr verkjum innan hálftíma • Verkjastillandi áhrif í allt að 6 klst. • Voltaren Dolo 25 mg er lítil tafla, sem auðvelt er að gleypa.
Við hverju? • Vöðva- og liðverkjum • Kvefi og inflúensueinkennum, eins og hita og höfuðverk • Höfuðverk • Tíðaverkjum • Tannpínu
NJÓTUM ÞESS AÐ HREYFA OKKUR
Lesa skal vandlega leiðbeiningar á umbúðum og fylgiseðli. Voltaren Dolo® inniheldur 25mg kalíumdíklófenak. Notað við vægum verkjum eins og höfuðverk, tannverk, tíðaverk, gigt- og bakverk. Upphafsskammtur er 1 tafla, en síðan 1 tafla á 4-6 klukkustunda fresti, þó mest 3 töflur (75 mg) á sólarhring. Að hámarki 3 sólarhringar. Gæta skal varúðar hjá þeim sem eru með magasár. Einstaklingar sem eru með ofnæmi fyrir acetýlsalicýlsýru eða öðrum innihalds efnum eiga ekki að nota lyfið. Lyfið má ekki nota samhliða blóðþynnandi lyfjum, þvagræsilyfjum og lyfjum sem innihalda litíum, nema samkvæmt fyrirmælum læknis. Notið lyfið ekki á meðgöngu nema í samráði við lækni, en aldrei á síðasta þriðjungi meðgöngu. Ef þú ert með barn á brjósti máttu eingöngu nota Voltaren Dolo í samráði við lækni. Börn yngri en 14 ára mega ekki nota Voltaren Dolo. Geymið þar sem börn hvorki ná til né sjá. Markaðsleyfishafi: Novartis Healtcare. Umboð á Íslandi: Artasan ehf., Suðurhrauni 12a, 210 Garðabæ.
Október í Ámunni
Bjórgerðarfest 15% af öllu bjórgerðarefni 35% afsláttur af Canadian bjórgerðarefni 10% afsláttur af bjórgerðarvélum Bjógerðarefni frá: • Coopers • Canadian • Beermix
...bjórgerðarverslunin þín
www.aman.is • Háteigsvegur 1
48
matur og vín
Helgin 7.-9. október 2011
Ítölsk r auðvín
Ástríðufull vínþjóð Á Ítalíu er rauðvín ómissandi hluti af matarmenningunni og því eru flest ítölsk rauðvín framleidd til að passa vel með mat, ítölskum mat. Og það fer ekkert á milli mála að ítölsk rauðvín eru frábær matarvín.
Í
talía er annar stærsti vínframleiðandi heims á eftir Frakklandi. Þar hafa menn verið að bögglast við vínframleiðslu í yfir þrjú þúsund ár og vínviðurinn vex þar eins og illgresi, úti um allt. Ítalía nýtur þess að búa yfir öllum tegundum af jarðvegi og loftslagi, allt frá Ölpum í norðri til sólbakaðra Miðjarðarhafsstranda í suðri og þar á milli teygir fjöllótt landslagið sig suður eftir stígvélinu og leyfir vínviðinum að vaxa í veðurmildum fjallshlíðunum. Ítalir eru þekktir fyrir að vera ástríðufullir og tilfinningaríkir og þau einkenni koma svo sannarlega í
ljós í víngerð þeirra. Hefðbundnar ítalskar rauðvínsþrúgur eru frábrugðnar þrúgum annarra landa. Mest er plantað af Sangiovese-þrúgunni og næstmest af Barbera-þrúgunni auk fjölda annarra skemmtilega öðruvísi þrúgna eins og Nebbiolo. Þessi mikla fjölbreytni þýðir auðvitað að Ítalir framleiða allar tegundir rauðvína, allt frá ómerkilegu borðvíni upp í einhver flóknustu og bestu vín í heimi. Þrjú helstu vínsvæði á Ítalíu eru Piemonte í norðvestri, Toscana norður af Mið-Ítalíu og Veneto í norðaustri.
Venoto Piemonte
Norðvestur-Ítalía eða Piemonte státar af rauðvínsþrúgunni Nebbiolo sem gefur af sér frábær vín, en bara á þessu eina svæði. Annars staðar í heiminum þrífst þrúgan illa og er ósátt við að vera ekki heima hjá sér þar sem hún blómstrar og verðlaunar vínbændur með hinum frábæru Barolo og Barbaresco sem verða að teljast til betri rauðvína. Hafa ber þó í huga að bæði Barolo og Barbaresco teljast til kröftugra rauðvína og eru í þyngri kantinum. Þau eru þurr, með mikla fyllingu og yfirleitt mjög áfeng. Þau eiga að fá að eldast í nokkur ár og þetta eru vín sem þurfa öndun þegar þau eru opnuð, helst í nokkra klukkutíma fyrir drykkju. Önnur ágætis rauðvín frá þessu héraði kallast Dolcetto, Barbera og Nebbiolo. Þetta eru hversdagslegri vín en Barolo og Barbaresco en standa vel fyrir sínu og því ákjósanlegur kostur ef ætlunin er að fá nasaþef af þessu góða svæði án þess að tæma budduna.
Nú situr Heinz
Á TOPPNUM
Toscana
Í Venoto á Norðaustur-Ítalíu eru nokkur af vinsælustu rauðvínum landsins framleidd. Þau eru ólík stóru þungu vínunum eins og Barolo, Barbaresco og Brunello di Montalcino að því leyti að þau eru léttari og auðveldari til drykkju og þurfa ekki að þroskast jafn mikið og því yfirleitt tilbúin til drykkjar strax. Vín eins og Valpolicella og Bardolino og Soave frá svæðinu í kringum Gardavatnið og borgina Verona, frá framleiðendum eins og Masi og Tommasi, eru góð dæmi um vín frá þessu héraði. Sérstaklega geta verið góð kaup í Valpolicella-vínum framleiddum með Ripasso-aðferðinni frá þessu svæði. Það er yfirleitt tekið áberandi fram ef vínið er framleitt með þessari aðferð. Eitt er þó það vín frá þessu svæði sem slær öðrum við og það er Amarone. Amarone-vínin eru gerð úr nákvæmlega sömu þrúgu og Valpolicella-vínin en þó með þeim mun að aðeins þroskuðustu berin eru notuð í Amarone-vínin og berin eru þurrkuð mánuðum saman á strámottum áður en þau eru gerjuð, sem verður til þess að Amarone-vín eru mjög áfeng með mikilli fyllingu og löngu og miklu bragði. Þetta eru ekta vetrarvín.
Toscana er heimkynni margra frábærra Róm rauðvína. Þar ber helst að nefna Chianti sem er stórt hérað og í því eru framleidd mörg vín sem öll bera nafnið Chianti. Þau eru þó ekki öll frábær. Bestu vínin koma úr miðjunni, sem nefnist Chianti Classico, en að auki eru ágætis vín frá svæði sem nefnist Chianti Rufina. Flest Chianti-vínin eru úr sangiovese-þrúgunni en einhver eru blönduð. Vínið er yfirleitt, eins og betri ítölsk rauðvín, mjög þurrt en ólíkt Piedmont-vínunum er meiri ávöxtur í þeim og ekki eins mikil fylling en eins og flest ítölsk rauðvín nýtur Chianti sín best með mat. Suður af Chiantisvæðinu leynist frábært lítið svæði sem kennir sín vín við smábæinn Montalcino. Þar ber helst að nefna Brunello Di Montalcino sem er mikið vín og verður að fá að eldast til að njóta sín sem best, jafnvel í tíu til tuttugu ár. Bestu kaupin frá þessu svæði eru þó oft í Rosso di Montalcino sem er litli bróðir Brunello og er vín sem má drekka strax. Að lokum er ekki hægt að skilja við Toscana án þess að nefna Vino Nobile di Montepulciano. Það eru vín sem framleidd eru suðaustan við Chianti-svæðið og geta á góðum degi jafnvel skákað bestu Chianti-vínunum. Þetta eru þó dýr vín og eins og með Montalcino er um þessar mundir hægt að gera frábær kaup á Rosso di Montepulciano-vínum.
Teitur Jónasson og Kristinn Grétarsson matur@frettatiminn.is
Lamadoro Primitivo Negroamaro 2010
Baroncini Rosso di Montalcino 2009
Tommasi Ripasso Valpolicella 2009
Verð: 1.550 kr. 12% Þetta er ágætisdæmi um ítalskt rauðvín sem er ávaxtaríkt og létt til drykkjar. Það kemur frá héraðinu Puglia á suðausturhorni Ítalíu (í hælnum á stígvélinu) og er úr þrúgunni negroamaro sem er einmitt sérkenni svæðisins. Það er létt blómalykt af því og dökk ber í ávaxtaríku bragðinu sem er kröftugt en stutt. Þetta er fínasta hversdagsvín á 1.500 kall til að drekka með pitsum og pasta.
Verð: 2.298 kr. 14% Rosso di Montalcino er litli bróðir Brunello di Montalcino og oft er hægt að gera mjög góð kaup í þessum rossovínum eins og þetta vín ber vitni um. Greinileg sýra og tannín sem þó eru í fínasta jafnvægi. Bragð af rauðum og dökkum berjum og smá keimur af lakkrís, meðalfylling og mjög bragðgott. Þetta vín hittir alveg í mark.
Verð: 3.299 kr. 13% Fyrir þá sem kannast við hið frábæra Tommasi Amarone er þetta litli bróðir. Ripasso-aðferðin þýðir að afgangsber úr framleiðslu Amarone er bætt út í Valpolicella-vínin sem gefur aukinn karakter og gæði. Þetta vín er auðdrukkið, með meðalfyllingu og örlítið ýkt bragð af dökkum berjum sem fellur kannski full fljótt. Það breytir því þó ekki að þetta er fallegt og skemmtilegt vín. Mætti vera aðeins ódýrara.
Marchese Antinori Chianti Classico Riserva 2006 Verð: 3.599 kr. 13,5% Hér er frábært vín fyrir allan peninginn. Ekta góður Chianti með tilheyrandi fágun og mýkt. Góður ávöxtur, kirsuber, kaffi og jafnvel kakó í bragðinu og langt eftirbragð. Maður smjattar lengi á þessu víni eftir hvern sopa. Tannín og sýra í góðu jafnvægi núna en þetta vín á bara eftir að batna með aldrinum – til 2016. Gott með fitusprengdri steik.
Fratelli Alessandria Barolo 2005 Verð: 4.998 kr. 13,5% Hér er þungavigtarvín á ferðinni. Það er í raun fullungt til drykkjar núna. Það mun bara batna næstu árin. Það breytir því þó ekki að vínið er flott og gott. Það er kröftugt, með miklum og dökkum ávexti. Það hefur góðan þroska og daðrar nánast við að vera góður portari með plómutónum og súkkulaði. Þetta er kröftugt vín til að drekka með kröftugum mat; annars mun vínið algjörlega yfirgnæfa matinn. Það er mjög mikilvægt að umhella þessu víni og leyfa því að anda í nokkurn tíma áður en það er drukkið.
Ruffino Riserva Ducale Chianti Classico 2007 Verð: 3.099 kr. 13,5% Vilji maður fá góðan Chianti á ekki alltof háu verði er þetta vín góður kostur. Það er fágað, með nettu leðri í lykt og kirsuberjum og lakkrís í bragði. Meðalfylling og gott jafnvægi. Þetta er ekta Ítali sem passar vel með klassískum ítölskum mat, rísottói, spagettíi með kjötsósu og ljósu kjöti. Gott núna en heldur áfram að batna í nokkur ár.
Komdu í afmæli
Tapas barinn er 11 ára og þér er boðið í veisluna 10. og 11. október
Afmælisleikurinn er hafinn Komdu og taktu þátt í léttum leik. Þú gætir unnið ferð til Tenerife eða einhvern fjölmargra aukavinninga.
TAPAS BARINN HINN EINI SANNI Í 11 ÁR
Afmælistilboð
11 vinsælustu réttir Tapas barsins 330 ml Miller Léttvínsglas, Campo Viejo
490 kr./stk. 390 kr./stk. 590 kr./stk.
Allir fá ljúffenga og margrómaða súkkulaðiköku Tapas barsins í eftirrétt.
RESTAURANT- BAR
Vesturgötu 3B | 101 Reykjavík | Sími 551 2344 | www.tapas.is
heilabrot
50
Helgin 7.-9. oktĂłber 2011
?
Spurningakeppni fĂłlksins
ďƒ¨
Sudoku
8
3
4
1
4 1
2 5
9 3 1
Spurningar
leikari og stjĂłrnandi spurningaÞåttarins Ha? 1. Ég og DavĂĂ° 2. Man ĂžaĂ° ekki en ĂžaĂ° er „z“ Ă nafninu. 3. Ă ttrĂŚĂ°. 4. Birgir JĂłnsson.
ďƒź
5. ĂžaĂ° var Chaplin-mynd. The Kid? 6. Ă rnastofnun. 7. HĂşn er hlaupari. Er ĂžaĂ° Ă 1.500 metrum? 8. Veit ĂžaĂ° ekki. 9. Ă?rar.
ďƒź
10. SeyĂ°isfirĂ°i? 11. George W. Bush. 12. BerlĂn. 13. Berlin.
ďƒź ďƒź
ďƒź 15. BerlĂnarbolla ďƒź 14. Hertha Berlin
6 rĂŠtt JĂłhann skorar ĂĄ Svanhildi HĂłlm ValsdĂłttur.
3 8 1 4 7 6 7
Logi Bergmann EiĂ°sson
6 5 6
fjĂślmiĂ°lamaĂ°ur og stjĂłrnandi Spurningabombunnar 1. ĂžrĂŚĂ°ir valdsins.
ďƒź
2
2. Ekki hugmynd. 3. 75 ĂĄra. 4. Birgir JĂłnsson.
ďƒ¨
ďƒź
6. RĂkisendurskoĂ°un.
ďƒź
7. HĂĄstĂśkki? 8. Hann heitir Mc-eitthvaĂ°. 9. Ă?rar.
ďƒź
10. Ă“lafsfirĂ°i. 11. Ég ĂĄ ekki aĂ° vita Ăžetta. 12. BerlĂn. 13. Berlin.
ďƒź ďƒź
ďƒź 15. BerlĂnarbolla. ďƒź 14. Hertha Berlin.
8 rĂŠtt
ďƒ¨
krossgĂĄtan
8 4
Sudoku fyrir lengr a komna
9 5 2 6 7 9 2 7 8 9 3 1 1 8 5 4 8 5 1 6 3 7 4 4
5. Ég giska å SjÜ sjamúrÌja.
SvĂśr: 1. ĂžrĂŚĂ°ir valdsins, 2. Yasminu Reza, 3. 69 ĂĄra, 4. Birgir JĂłnsson, 5. GullĂŚĂ°iĂ° eftir Chaplin, 6. RĂkisendurskoĂ°un, 7. 800 metra hlaupi, 8. Gary McKendry, 9. Ă?rar, 10. FrĂĄ HĂłlmavĂk, 11. Irving Berlin, 12. Ă? BerlĂn, 13. Berlin, 14. Hertha Berlin, 15. BerlĂnarbolla.
JĂłhann G. JĂłhannsson
1. HvaĂ° heitir nýútkomin bĂłk JĂłhanns Haukssonar blaĂ°amanns um hagsmunatengsl Ă Ăslenskum stjĂłrnmĂĄlum? 2. Eftir hvern er leikritiĂ° ListaverkiĂ° sem er nĂş aftur ĂĄ fjĂślunum ĂĄ Ă?slandi, 14 ĂĄrum eftir aĂ° ĂžaĂ° var fyrst frumsĂ˝nt hĂŠr? 3. HvaĂ° er Gunilla BergstrĂśm, hĂśfundur bĂłkanna um Einar Ă skel, gĂśmul? 4. HvaĂ°a framkvĂŚmdastjĂłri Iceland Express hĂŚtti eftir ĂśrfĂĄa daga Ă starfi? 5. HvaĂ°a sĂgildu kvikmynd bauĂ° Hrafn Gunnlaugsson upp ĂĄ Ă heimabĂĂłsĂ˝ningu sinni ĂĄ RIFF? 6. HvaĂ°a stofnun stĂ˝rir Sveinn Arason? 7. Ă? hvaĂ°a grein keppir Mariya Savinova, frjĂĄlsĂĂžrĂłttakona ĂĄrsins Ă EvrĂłpu? 8. Hver leikstĂ˝rir Killer Elite, nĂ˝justu kvikmynd SigurjĂłns Sighvatssonar? 9. HvaĂ°a Ăžjóð vann Eurovision 1994? 10. HvaĂ°an er HeiĂ°a Ă“lafsdĂłttir sĂśngkona, ÞåttastjĂłrnandi og leikkona? 11. Hver er hĂśfundur laganna God Bless America og Alexander´s Ragtime Band? 12. Hvar voru Ă“lympĂuleikarnir haldnir ĂĄriĂ° 1936? 13. HvaĂ°a hljĂłmsveit gerĂ°i lagiĂ° Take My Breath Away vinsĂŚlt ĂĄriĂ° 1986? 14. MeĂ° hvaĂ°a fĂŠlagsliĂ°i endaĂ°i knattspyrnukappinn EyjĂłlfur Sverrisson ferilinn? 15. HvaĂ° heitir sĂŚtabrauĂ°iĂ° sem er sykurhúðuĂ° bolla meĂ° jarĂ°arberjasultu?
ATH Nýr vefur með krossgåtulausnunum: krossgatur.gatur.net, lausnin er birt að viku liðinni. &((+" 3"6š"
.ÂŤ-.63
.Š-*&*/*/(
(6š4 �+/645"
#3½-5"
70š*
'Âś/5 &'/*
"3š"
4,03%Ă…3 3ÂŤ,*3
ÂŤ4".5
4+Ă , %Âť.63 30' 4-:/(63
4,+½/
-š
.&*/ 5Âś."#*-4
453&,,563
Spurning sĂĂ°ustu viku: Ă riĂ° 1995 kynnti knĂŚpa Ă Aberdeen til sĂśgunnar glĂŚnĂ˝jan skyndibita sem ĂĄtti eftir aĂ° fara sigurfĂśr um Skotland og er nĂş fĂĄanlegur vĂĂ°a Ăžar Ă landi – nĂŚringarfrĂŚĂ°ingum til sĂĄrrar armĂŚĂ°u. Hver var skyndibitinn? Svar: DjĂşpsteikt Mars-sĂşkkulaĂ°i.
,:33š
'03/"'/
,3*/(6.
("63
%3"61
4,&1/"
,7œš*
/"(%Ă…3
 'Š5*
3Âť-
57œ)-+š*
'*4,63
7"4" #3054#Âť,
œ 3½š
Âť-Âś,"3
434"6,* 4,03š "š63
ÂŤ4".5
*š," ,+½,63
,-Âť3
57&*3 &*/4
'3&,+"
4,"3š
3",-&*š*4
#3Ă ,"
)ÂŤ3
57&*3 &*/4 3&(-63
&/(*
Nammibarinn
(Š5*4
/Ă…+"
(035"3
."3š"3 %Å3
5Š,*'Š3* 4,03"
.Š-* &*/*/(
47*1"š
50%
&:+"
'*4,*-Âś/"
.Š-*/(
3ÂŤ/%Ă…3
57&*3 &*/4
4,"%%"45
-+à ," 7*š
.5-Š5*
-*5/*/("3
1-"/5"
-*45" 45&'/"
"/("š*
4-"/(" 7½9563
:'*3#3"(š
afslĂĄttur
Š4563
&-4,"
+ÂŤ3/"
%0--"3*
%0,"
)Š,,"3
,7, /"'/ 4".5½,
AF NAMMIBARNUM
œ 3½š
LAUGARDAGA: ALLAN SĂ“LARHRINGINN
"4," 7&*556 &'5*3'½3
SUNNUDAG - FĂ–STUDAG: MILLI KL 20 - 24
./6š63
)&*-"(63
(0-' ÂŤ)"-%
3&:/%"3
'03. 4,".. 45½'6/ )-+5" "3'
,3"6."
noatun.is
www.noatun.is
)-+š'Š3*
65"/)Ă 44
)Š33"
LED DAGAR ÖRÞUNN TOSHIBA LED SJÓNVÖRP Á FRÁBÆRU TILBOÐI LED DVD HDMI DVB-T
LED DVD HDMI DVB-T SKERPA
SKERPA
50.000:1
7.000.000:1
Jacob Jensen Design Toshiba 32VL733N
32” Full HD LED LCD sjónvarp með 1920x1080p upplausn, 50.000:1 skerpu, 24p playback, Progressive scan, háskerpu stafrænum DVB-T/C móttakara, Digital Plus, Wi-Fi Ready, USB, 4x HDMI, 2x Scart, LAN, VGA tengi, SD kortalesara ofl.
TILBOÐ
Toshiba 40VL748N
40” FHD LED LCD sjónvarp með 1920x1080p upplausn, 7.000.000:1 skerpu, 100 Hz Active Vision, Ambient Light Sensor, 6ms svartíma, stafrænum DVB-T/C móttakara, IPTV YouTube aðgangur, Wi-Fi Ready, Auto Backlight Contro, Ambient Light Sensor, 2x USB 2.0, 4x HDMI, 2x Scart, VGA tengi ofl. 29mm á þykkt. Jacob Jensen Design.
99.990
TILBOÐ
FULLT VERÐ kr. 129.990
FULLT VERÐ kr. 219.990
LED VGA HDMI DVB-T
LED DVD HDMI DVB-T
LED DVD HDMI DVB-T
LED DVD HDMI DVB-T
SKERPA
SKERPA
SKERPA
SKERPA
3.000.000:1
1.000.000:1
Toshiba 22SL738N
22” HD LED LCD sjónvarp með 1366x768p upplausn, 1000.000:1 skerpu, 9ms svartíma, DVB-T/C móttakara, Digital Noise Reduction, 6w RMS Nicam Stereo Bass Boost hljóðkerfi, USB 2.0, 2x HDMI, Scart, CI+, VGA tengi ofl.
TILBOÐ
59.990
FULLT VERÐ kr. 79.990
STOFNAÐ 1971
149.990
Toshiba 26DL833N
Toshiba 32DL833N
TILBOÐ
TILBOÐ
26” LCD LED EDGE sjónvarp með innbyggðum DVD spilara (DivX), 1366x768p upplausn, 3000.000:1 skerpu, 8ms svartíma, DVB-T/C móttakara, Digital Noise Reduction, 3D Digital Comb Filter, USB 2.0, 2x HDMI, Scart, VGA tengi ofl.
79.990
FULLT VERÐ kr. 99.990
3.000.000:1
3.000.000:1
32” LCD LED EDGE sjónvarp með innbyggðum DVD spilara (DivX), 1366x768p upplausn, 3000.000:1 skerpu, 8ms svartíma, DVB-T/C móttakara, Digital Noise Reduction, 3D Digital Comb Filter, USB 2.0, 2x HDMI, Scart, VGA tengi ofl.
129.990
FULLT VERÐ kr. 149.990
Toshiba 42HL833N
42” LCD LED EDGE sjónvarp með 1920x1080p upplausn, 3000.000:1 skerpu, 8ms svartíma, DVB-T/C móttakara, Digital Noise Reduction, 3D Digital Comb Filter, USB, 2x HDMI, Scart, VGA tengi ofl.
TILBOÐ
169.990
FULLT VERÐ kr. 229.990
RAFTÆKJAVERSLUN • SÍÐUMÚLA 2 • SÍMI 568 9090 • www.sm.is
UMBOÐSMENN UM LAND ALLT REYKJAVÍKURSVÆÐIÐ: Hagkaup, Smáralind. VESTURLAND: Hljómsýn, Akranesi. Hagkaup, Borgarnesi. Samkaup, Borgarnesi. Blómsturvellir, Hellissandi. Skipavík, Stykkishólmi. VESTFIRÐIR: Kaupfélag Steingrímsfjarðar, Drangsnesi. Samkaup, Ísafirði. NORÐURLAND: KF Steingrímsfjarðar, Hólmavík. KF V-Húnvetninga, Hvammstanga. Smárabær, Blönduósi. Skagfirðingabúð, Sauðárkróki. Hagkaup, Akureyri. Heimilistæki, Akureyri. Öryggi, Húsavík. AUSTURLAND: Samkaup, Egilsstöðum. Kauptún, Vopnafirði. KF Héraðsbúa, Seyðisfirði. Sparkaup, Fáskrúðsfirði. Nettó, Höfn Hornafirði. SUÐURLAND: Mosfell, Hellu. Fossraf, Selfossi. Geisli, Vestmannaeyjum. REYKJANES: Heimilistæki, Reykjanesbæ. Hagkaup, Njarðvík.
sjónvarp
Helgin 7.-9. október 2011
Föstudagur 7. október
Föstudagur
Sjónvarpið
00:15 Sérsveitin III (Mission: Impossible III) Njósnarinn Ethan Hunt á í höggi við hættulegan vopnasala. Aðalhlutverk: Tom Cruse
19:50 LIFUM HEIL - söfnunarútsending fyrir SEM-samtökin Beint
Laugardagur allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
22:05 Slá í gegn (Once) írsk 4 bíómynd frá 2006 sem hlaut Óskarsverðlaun þótt hún væri gerð fyrir smápeninga
20:30 Besta útihátíðin 2011 Samantekt frá þessari útihátíð sem haldin var á Gaddstaðaflötum við Hellu dagana 8.-10. júlí.
Sunnudagur
20:20 Heimsendir (1/9) Íslensk gamanþáttaröð frá þeim sömu og færðu okkur Fangavaktina.
allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
21:00 L&O: Special Victims Unit Alkóhólisti vaknar upp við vondan draum með látna konu sér við hlið.
16:00 Leiðarljós e 17:25 Otrabörnin (27:41) 17:50 Galdrakrakkar (39:47) 18:15 Táknmálsfréttir 18:25 Andri á flandri e 19:00 Fréttir 19:30 Veðurfréttir 19:35 Kastljós 20:10 Útsvar Reykjavík - Seltjarnarnes BEINT 21:20 Skólafjör 22:45 Tatort: Borowski og fjórði maðurinn. Í þessari þýsku sakamálamynd fæst Klaus Borowski, lögreglufulltrúi í Kiel, við snúið mál eftir að mannsfótur finnst í dýragildru í nágrenni borgarinnar. Í fyrstu grunar Borowski að herskáir dýraverndarsinnar beri ábyrgð á ódæðinu.En svo finnast fleiri líkamshlutar 00:15 Sérsveitin III 02:15 Útvarpsfréttir í dagskrárlok
SkjárEinn 06:00 Pepsi MAX tónlist 07:30 Game Tíví (4:14) e 08:00 Rachael Ray e 5 08:45 Pepsi MAX6 tónlist 12:00 Game Tíví (4:14) e 12:30 Pepsi MAX tónlist 16:50 Being Erica (7:12) e 17:35 Rachael Ray 18:20 Parenthood (7:22) e 19:10 America's Funniest ... - OPIÐ e 19:35 America's Funniest ... - OPIÐ 20:00 Will & Grace - OPIÐ (19:24) 20:25 According to Jim (8:18) 20:50 Mr. Sunshine (8:13) 21:15 HA? (3:12) 22:05 The Bachelorette (8:12) 23:35 Hæ Gosi (2:8) e 00:05 Tobba (3:12) e 00:35 30 Rock (6:23) e 01:00 Got To Dance (6:21) e 01:50 Smash Cuts (37:52) 02:10 Whose Line is it Anyway? e 02:35 Judging Amy (13:23) e 03:20 Jimmy Kimmel e 04:05 Jimmy Kimmel e 04:50 Will & Grace (19:24) e 05:10 Pepsi MAX tónlist
Sjónvarpið
STÖÐ 2
08:00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 08:02 Lítil prinsessa (28:35) 07:50 Nornfélagið 08:15 Sæfarar (17:52) 08:15 Oprah 08:30 Otrabörnin (28:41) 08:55 Í fínu formi 08:54 Múmínálfarnir (22:39) 09:10 Bold and the Beautiful 09:06 Veröld dýranna (32:52) 09:30 Doctors (2/175) 09:13 Engilbert ræður (30:78) 10:15 Ramsay’s Kitchen Nightmares 09:22 Teiknum dýrin (1:52) 11:05 The Amazing Race (7/12) 09:28 Lóa (33:52) 11:50 60 mínútur allt fyrir áskrifendur 09:41 Skrekkur íkorni (12:26) 12:35 Nágrannar 10:03 Skúli skelfir (1:52) 13:00 Pretty Woman fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:20 Ísþjóðin (6:8) e 15:00 Sorry I’ve Got No Head 10:50 360 gráður (1:20) e 15:30 Barnatími Stöðvar 2 11:25 Leiðarljós e 17:05 Bold and the Beautiful 12:05 Leiðarljós e 17:30 Nágrannar 12:45 Kastljós e 17:55 The Simpsons (16/21) 4 5 13:15 Kiljan e 18:23 Veður 14:05 Vestfjarðavíkingur 2010 e 18:30 Fréttir Stöðvar 2 15:05 Leiðtogafundurinn e 18:47 Íþróttir 16:00 Útsvar e 18:54 Ísland í dag 17:05 Ástin grípur unglinginn (20:23) 19:11 Veður 17:50 Táknmálsfréttir 19:20 Týnda kynslóðin (8/40) 18:00 Franklín (11:13) 19:50 LIFUM HEIL - söfnunarútsend18:25 Úrval úr Kastljósi ing fyrir SEM-samtökin Beint 18:54 Lottó 23:00 Waiting to Exhale . 19:00 Fréttir 01:00 Zodiac 19:30 Veðurfréttir 02:35 You Don’t Mess with the Zohan 19:40 Kexvexmiðjan (3:6) Adam Sandler fer á kostum 20:10 Lokaspretturinn í léttgeggjaðri gamanmynd 22:05 Slá í gegn sem fjallar um grjótharðan, 23:35 Bana Billa 2 e ísraelskan leyniþjónustumann 01:45 Útvarpsfréttir í dagskrárlok sem sviðsetur dauða sinn.
14:00 Four Weddings And A Funeral 16:00 A Fish Called Wandafréttir, fræðsla, sport og skemmtun SkjárGolf 18:00 Kalli á þakinu 06:00 ESPN America 4 20:00 Frost/Nixon 08:10 Frys.com Open (1:4) 22:00 True Grit 11:00 Golfing World 00:05 Eagle Eye 11:50 US Open 2011 (2:4) 5 6 4 02:00 The Astronaut Farmer 17:05 Champions Tour - 5Highlights 04:00 True Grit 18:00 Frys.com Open (1:4) 06:05 A Night at the Roxbury 21:00 Frys.com Open (2:4) 00:00 ESPN America
sala
02:15 Prizzi’s Honor 04:20 Grand Canyon
snagahilla 7.560 kr.
snyrtibudda 750 kr.
50%
kerti frá 475 kr.
50%
Opið virka daga 13–18, laugardaga kl.10–17 og sunnudaga kl. 13–17
6
50%
leðursófi
79.000 kr. Sími 564 4400
ath. lagersalan er í kauptúni (gegnt ikea, við hliðina á verslunum tekk-company og habitat)
6
14:00 The Wedding Singerfréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:00 Just Married 18:00 Búi og Símon 20:00 Köld slóð 22:006 The Big Lebowski 4 00:00 Window Theory 02:00 Pucked 04:00 The Big Lebowski 06:00 Prête-moi ta main
til
70%
vatns/saftflaska 475 kr.
512:00 Búi og Símon
50 80
60%
6
SkjárEinn
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun SkjárGolf 16:00 Rain man 4 06:00 ESPN America 18:10 Stuart Little 07:20 Golfing World 5 20:00 A Night at the Roxbury 6 08:10 Frys.com Open (2:4) 22:00 The Wild Bunch 11:10 Inside the PGA Tour (40:45) 00:20 Funny Money 4 5 11:35 US Open 2009 - Official Film 02:00 Getting Played 6 12:35 US Open 2011 (3:4) 04:00 The Wild Bunch 18:00 Frys.com Open (2:4) 21:00 Frys.com Open (3:4) 00:00 ESPN America
tekk-company
F A B R I K A N
Sjónvarpið
STÖÐ 2
08:00 Morgunstundin okkar / Poppý 07:00 Brunabílarnir kisukló / Teitur / Herramenn /Ólivía 07:25 Strumparnir / Töfrahnötturinn /Grettir / Disney07:50 Latibær stundin / Finnbogi og Felix /Sígildar 08:00 Algjör Sveppi teiknimyndir / Gló magnaða /Enyo / 09:55 Grallararnir Bombubyrgið /Melissa og Joey 10:20 Maularinn 11:13 Landinn 10:45 Geimkeppni Jóga björns 11:45 Djöflaeyjan (3:27) 11:10 Bardagauppgjörið 12:30 Silfur Egils BEINT 11:35 iCarly (34/45) allt fyrir áskrifendur 14:00 Búddamunkur á hlaupum 12:00 Bold and the Beautiful 15:00 Ísþjóðin (6:8) e 13:45 Sjálfstætt fólk (2/38) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 15:30 Íslandsmótið í handbolta HK 14:30 Heimsréttir Rikku (7/8) Afturelding, karlar BEINT 15:05 How I Met Your Mother 17:20 Táknmálsfréttir 15:30 The Middle (3/24) 17:30 Hér er ég (10:12) 15:55 Týnda kynslóðin (8/40) 17:37 Leó (2:4) 16:30 Borgarilmur (7/8) 4 5 6 17:41 Hrúturinn Hreinn (28:40) 17:10 ET Weekend 17:48 Skúli Skelfir (45:52) 17:55 Sjáðu 18:00 Stundin okkar 18:30 Fréttir Stöðvar 2 18:25 Kexvexmiðjan (3:6) e 18:49 Íþróttir 19:00 Fréttir 18:56 Lottó 19:30 Veðurfréttir 19:04 Ísland í dag - helgarúrval 19:40 Landinn 19:29 Veður 20:10 Guðrún Ebba 19:35 Spaugstofan 21:00 Lífverðirnir 20:05 The X Factor (5/40) 22:05 Sunnudagsbíó - Sylvia 21:15 The X Factor (6/40) 23:40 Silfur Egils e 22:45 Cadillac Records 01:00 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 00:30 The Three Musketeers
06:00 Pepsi MAX tónlist 12:40 Rachael Ray e 04:25 Pretty Woman 14:45 Being Erica (7:12) e 09:25 Spænsku mörkin 15:30 Kitchen Nightmares (1:13) e SkjárEinn 10:20 EAS þrekmótaröðin 16:20 Nýtt útlit (4:12) e 06:00 Pepsi MAX tónlist 10:45 Norðurálsmótið 16:50 HA? (3:12) e 13:05 Rachael Ray e 11:30 Fréttaþáttur Meistaradeildar 07:00 Ísland U21 - England U21 17:40 Outsourced (4:22) e 14:30 Real Housewives of Orange e 12:00 Formúla 1 2011 - Tímataka 17:00 Ísland U21 - England U21 18:05 According to Jim (8:18) e 15:15 Friday Night Lights (7:13) e 13:30 Kolon Korea Open 18:45 Fréttaþáttur Meistaradeildar 18:30 Mr. Sunshine (8:13) e 16:05 Top Gear USA (1:10) e 16:00 Ísland U21 - England U21 Evrópu Skyggnst á bakvið tjöldin allt fyrir áskrifendur 18:55 Rules of Engagement (23:26) e 16:55 Game Tíví (4:14) e 17:45 Svartfjallaland - England 19:15 Portúgal - Ísland Beint 19:20 30 Rock (6:23) e 17:25 The Bachelorette (8:12) e 19:30 Portúgal - Ísland fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 22:00 Svartfjallaland - England 19:45 America's Funniest ... (24:50) e 18:55 The Marriage Ref (6:10) e 21:15 24/7 F.Mayweather - V. Ortiz 23:45 F1: Föstudagur allt fyrir áskrifendur 20:10 Top Gear USA (2:10) 19:40 Got To Dance (7:21) 23:15 Box: F. Mayweather - V. Ortiz t 00:10 Portúgal - Ísland 21:00 L&O: Special Victims Unit (4:24) 20:30 Besta útihátíðin 2011 05:30 Formúla 1 Beint 01:55 Formúla 1 - Æfingar fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 23:30 Mr. Holland's Opus e 21:50 The Borgias (7:9) 04:45 F1 2011 - Tímataka Bein t 01:55 HA? (3:12) e 22:40 Hæ Gosi (2:8) e 4 5 02:45 Smash Cuts (38:52) 23:10 House (5:23) e 03:05 Judging Amy (14:23) e 00:00 Nurse Jackie (1:12) e 14:00 Season Highlights 1996/1997 03:50 Jimmy Kimmel e 00:30 United States of Tara (1:12) e 14:55 Premier League World 4 5 6 04:35 Jimmy Kimmel e 15:25 Premier League Review 2011/12 01:00 The Borgias (7:9) e 15:35 Sunnudagsmessan 05:20 Got To Dance (7:21) 01:50 Top Gear USA (2:10) e 16:20 Man. Utd. - Chelsea 16:50 Man. Utd. - Norwich allt fyrir áskrifendur 02:40 Pepsi MAX tónlist 18:10 Tottenham - Liverpool 18:40 Blackburn - Man. City 20:00 Fernando Hierro 20:30 Football League Show allt fyrir áskrifendur fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:25 Man. City - Wigan 21:00 Liverpool - Newcastle, 1998 08:00 Fletch 22:15 Liverpool - Bolton 21:30 Premier League World 10:00 Rain man 08:00 Four Weddings And A Funeral 06:20 Köld slóð fréttir, fræðsla, sport og skemmtun allt fyrir áskrifendur 00:05 Season Highlights 1997/1998 22:00 Wolves - Newcastle 12:10 Stuart Little 10:00 A Fish Called Wanda 08:00 The Wedding Singer allt fyrir áskrifendur allt fyrir áskrifendur 23:50 Swansea - Stoke 14:00 Fletch 12:00 Kalli á þakinu 10:00 Just Married
lager
v
Sunnudagur
Laugardagur 8. október
% afsláttur
52
sjónvarp 53
Helgin 7.-9. október 2011
9. október
Í sjónvarpinu X Factor
STÖÐ 2 07:00 Svampur Sveinsson 07:25 Dóra könnuður 07:50 UKI 08:00 Algjör Sveppi 09:15 Pétur og kötturinn Brandur 10:30 Daffi önd og félagar 10:55 Histeria! 11:20 Kalli kanína og félagar 11:30 Tricky TV (8/23) allt fyrir áskrifendur 12:00 Spaugstofan 12:30 Nágrannar fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14:15 The X Factor (5 & 6/40) 16:30 Friends (21/24) 16:55 Oprah 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 4 19:15 Frasier (11/24) 19:40 Sjálfstætt fólk (3/38) 20:20 Heimsendir (1/9) 21:00 The Killing (3/13) 21:50 Game of Thrones (8/10) 22:50 60 mínútur 23:35 Daily Show: Global Edition 00:05 Love Bites (8/8) 00:50 It’s Always Sunny In Philadelphia (11/13) 01:15 The Untouchables 04:30 The Killing (3/13) 05:15 Heimsendir (1/9) 05:50 Fréttir
Af dvergum og Simon Cowell Það verður ekki annað sagt en að Simon Cowell kunni að búa til gott sjónvarp. Nú hefur hann flutt X Factor-þættina sína til Bandaríkjanna með tilheyrandi látum og eftirvæntingu og eftir fyrstu tvo þættina segi ég bara: „Hann er alveg með’etta“. Framleiðslan er frábær, myndatakan margfalt flottari en í American Idol og keppendurnir af öllum stærðum, gerðum og gæðum. Og Cowell og co. kunna að keyra upp tilfinningaklámið og sjúga úr því hvern einasta dropa. Í fyrstu tveimur þáttunum hafa komið fram einstæðar fimmtugar mæður af götunni 5
6
4
SkjárGolf 06:00 ESPN America 07:20 Golfing World 08:10 Frys.com Open (3:4) 11:10 US Open 2011 (4:4) 16:40 Golfing World 17:30 Inside the PGA Tour (40:45) 18:00 Frys.com Open (3:4) 21:00 Frys.com Open (4:4) 00:00 ESPN America
sem syngja eins og englar, unglingsstúlkur með englaraddir, endurhæfðir dópistar sem búa í bílum auk fjölmargra athyglissjúkra geðsjúklinga eins og venjan er. Mörg atriðin voru frábærlega flott en eitt var það þó sem stóð upp úr. Það var hinn 21 árs gamli Peet. Hann kom í fylgd foreldra sinna, sem væri ekki í frásögur færandi nema fyrir þær sakir að Peet er 1,80 metrar á hæð en foreldrar hans og systkin eru öll dvergar. Hann var skemmtilegur en var lífsins ómögulegt að syngja. Það var þó eitthvað guðdómlega fallegt við að sjá dvergvaxna foreldrana vefja
sig um fótleggi sonarins til að hughreysta hann eftir þátttökuna. Topp sjónvarpsefni. Af dómurunum er það að segja að Cowell klikkar ekki frekar en fyrri daginn, LA Reid er í fínu formi. Nicole Scherzinger sleppur fyrir horn
en Paula Abdul er jafnleiðinleg og hún var í American Idol. Hún er samt skárri en kynnirinn Simon Jones sem hefur nákvæmlega enga útgeislun. Hann er þó svo lítið í mynd að það kemur ekki að sök. Óskar Hrafn Þorvaldsson
Ostabakki - antipasti
Grillaðar paprikur, sól- eða ofnþurrkaðir tómatar, grillað eggaldin, hráskinka og þurrkaðar pylsur. Gullostur, gráðaostur með ferskri peru, blár Kastali. Steyptur villisveppaostur skorinn út í litla hringi. Maribóostur með kúmeni. Kryddað apríkósumauk. Baguette-brauð.
08:00 F1: Við endamarkið 08:30 Kolon Korea Open 11:00 Golfskóli Birgis Leifs (8/12) 11:30 Formúla 1 14:00 F1: Við endamarkið 14:30 Kolon Korea Open 17:00 Svartfjallaland - England allt fyrir áskrifendur 18:45 Ísland U21 - England U21 20:30 Kolon Korea Open fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 23:00 Pepsi mörkin
14:00 West Ham - Sheffield Wed, 1999 14:30 Charlton - Man. Utd., 2000 15:00 Season Highlights 1998/1999 15:55 Premier League World allt fyrir áskrifendur 16:25 Tottenham - Man. City 18:15 Blackburn - Arsenal fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:05 Zidane 20:35 Season Highlights 1999/2000 21:30 Chelsea - Arsenal, 2000 22:00 Southampton - Liverpool, 2000 22:30 Sunderland - Stoke
Uppskriftina að kryddaða apríkósumaukinu má finna á vefnum www.ostur.is
4
5
6
Gullostur
Hvítmygluostur. Hvítmyglan er einnig inni í ostinum. Áhugaverður ostur með mildu bragði sem gott er að njóta í lok góðrar máltíðar. Þessi ostur er einn af flaggskipunum í ostafjölskylduni frá MS. 5
6
OSTAVEISLA FRÁ MS Heilbakaður Gullostur með timjan og hvítlauk Vefjið smjörpappír utan um ostinn, pikkið átta göt ofan í ostinn og stingið ögn af timjan ásamt þunnum sneiðum af hvítlauk ofan í götin. Dreypið örlítilli ólífuolíu yfir. Pakkið ostinum aftur inn í bréfið sem var utan um hann og bakið hann í 30 mínútur við 160°C. Berið ostinn fram með grilluðu hvítlauksbrauði.
2. HOW DO YOU KNOW 3. FAST FIVE 4. JUST GO WITH IT 5. BIG MOMMAS HOUSE 3 6. JB: NEVER SAY NEVER 7. ÚTI ER ÆVINTÝRI 2 8. SEASON OF THE WITCH 9. THE MECHANIC 10. SPACE CHIMPS 2
Kynntu þér fleiri góðar hugmyndir og uppskriftir á heimasíðunni: www.ostur.is FA B R I K A N
1. RANGO
Osta er hægt að bera fram með ýmsum hætti, það má t.d. borða Gullostinn með góðu ávaxtamauki, eða með hnetum og hella síðan góðu hunangi yfir eða setja í hann fyllingu úr þurrkuðum ávöxtum s.s. apríkósum og fíkjum og skreyta hann að ofan með þurrkuðum trönuberjum og hlynsírópi. Búa til litlar og fallegar ostasamlokur eða ostasnittur.
54
bíó
Helgin 7.-9. október 2011
Bíódómur Killer Elite
Þrír harðjaxlar og einn úr stáli Nokkuð almenn sátt ríkir um að í heimi stríða og manndrápa á vegum þjóðríkja sé Sérsveit breska flughersins (SAS) öðrum fremri enda meðlimir sveitarinnar hertir með brjálæðislega erfiðum æfingum sem geta gert vaska menn klepptæka áður en yfir lýkur. Í Killer Elite leikur Jason Statham grjótharðan málaliða og leigumorðingja, þann besta í bransanum, sem neyðist til að yrkja vini sínum og læriföður (Robert De Niro) höfuðlausn með því að drepa þrjá fyrrverandi SAS-menn. Klári hann ekki verkið verður De Niro drepinn. Þetta er vitaskuld ekkert áhlaupaverk þar
sem SAS-menn eru lítið fyrir að láta kála sér og til þess að bæta gráu ofan á svart blandar Clive Owen sér í leikinn. Hann er fyrrverandi SAS-maður sem gætir öryggis félaga sinna af einurð og festu. Þegar þessum tveimur mönnum og skjaldsveinum þeirra lýstur saman verður því fjandinn laus. Killer Elite er kokkteill spennu og hasars í 60/40 hlutföllum og virkar vel sem slík. Hún heldur spennu og hasaratriðin eru hröð og öflug og þar er Statham femstur meðal jafningja. Öruggur á heimavelli. Hann er einfaldlega harðasti jaxlinn í þessari deild í dag. Kannski ekki blæbrigðaríkur
Bíódómur Revolution Reykjavik
leikari en magnaður í öllu sem við kemur hasar, auk þess sem hann er andskotanum svalari. Clive Owen skilar sínu einnig með sóma fyrir allan peninginn hans Sigurjóns Sighvatssonar framleiðanda og Robert De Niro er bara De Niro. Allir þurfa þessir menn að fá að njóta sín og sýna hvað í þeim býr og maður fær á tilfinninguna að einhver hafi metingurinn nú verið á tökustað. Þetta hefur þau áhrif að myndin virkar aðeins of löng en heildarpakkinn heldur. Myndin gerist árið 1980 og er fín „períóda“ og ferlega smart á að horfa. Líka eitthvað ómótstæðilegt við að sjá gamla Ford Cortinu í eltingarleik við klassískan Jagúar.
Framleiðslan er öll til fyrirmyndar og aukaleikararnir Aden Young og sérstaklega Dominic Purcell eru dásamlegir í hlutverkum hjálparkokka Stathams. Yfir þessu öllu svífur notalega „breskur“ andi sem gerir Killer Elite dálítið „fullorðins“. Þetta er því ekki dæmigerð Statham-
mynd og ristir töluvert dýpra en vinsælustu myndir hans til þessa. En kappinn klikkar ekki frekar en fyrri daginn. Hann kann það ekki vegna þess að hann er bara of töff. Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
Frumsýnd The Skin I Live In
Kona hrynur
Revolution Reykjavik (Útrás Reykjavík) er ein þeirra stuttmynda sem sýndar voru á RIFF. Í Revolution Reykjavik þjappar leikstjórinn, Ísold Uggadóttir, saman í 19 mínútna mynd sögu af persónulegum harmleik virðulegrar ömmu í Reykjavík sem missir fótanna í kjölfar efnahagshrunsins. Guðfinna, sem Lilja Þórisdóttir leikur stórvel, er þjónustufulltrúi í banka og lendir í hópuppsögn í hruninu. Hún kýs, líkt og ýmsir stjórnmálamenn og fleiri, að fara í bullandi afneitun; þykist enn vera með vinnu og safnar gluggapóstinum saman í kommóðuskúffu. Atvinnu- og auraleysið tekur engu að síður af henni andlegan toll og hún hallar sér að flöskunni af talsverðri elju. Smám saman hrynur hún og blekkingaheimur hennar saman og vonleysið leggst yfir þangað til kemur að lítilli uppreisn og uppgjöf gagnvart umheiminum. Revolution Reykjavik er flott mynd, hröð en samt hæg, og getur, þegar fram líða stundir, orðið fyrirtaksheimild um áhrif hrunsins á einn einstakling sem er annars bara tala í óræðum mengjum um fjölda þeirra sem eru í vanskilum og við það að missa allt sitt. - ÞÞ Antonio Banderas leikur lýtalækni sem er hálf genginn af göflunum við að reyna að endurskapa látna eiginkonu sína í konu sem hann heldur fanginni.
Frumsýndar
What´s your Number Real Steel
Hugh Jackman stígur hér fram í framtíðartrylli þar sem helsta skemmtun almennings er að horfa á bardagakeppnir á milli vélmenna. Jackman leikur hnefaleikakappann Charlie Kenton sem stefnir á heimsmeistaratitilinn en áður en takmarkið næst er sportinu breytt fyrir fullt og allt. Menn stíga út úr hringnum og í stað þeirra keppa vélmenni sín á milli. Charlie fær óvænt annað tækifæri til að vinna sigra í hringnum þegar hann kemst að því að hann á ellefu ára son og saman ákveða feðgarnir að smíða sitt eigið bardagavélmenni og tefla því fram í stærstu keppni í heimi. Aðrir miðlar: Imdb: 7,1, Rotten Tomatoes: 67%, Metacritic: 57/100.
Ally (Anna Faris) hefur farið illa út úr ástarbrölti og hefur því leit að besta fyrrverandi kærastanum sínum í von um að þau geti náð saman aftur vegna þess að hún vill ekki þurfa að sofa hjá fleiri karlmönnum í leit að ástinni. Óttast druslustimpilinn alræmda og asnalega. Hún fær myndarlegan nágranna sinn, sem Chris Evans leikur, til að aðstoða sig við leitina. Saman komast þau að því að það er alls ekki auðvelt að finna hinn eina rétta fyrrverandi. Þá fatta þau líka að ástin leynist oft þar sem fólk síst leitar. Aðrir miðlar: Imdb: 5,4, Rotten Tomatoes: 23%, Metacritic: 34/100.
Nýttu þér nóttina í
Nóatúni
Verslanir Nóatúns eru opnar allan sólarhringinn
www.noatun.is
Almodóvar og Banderas saman á ný Áður en hinn þokkafulli Antonio Banderas varð alþjóðleg kvikmyndastjarna átti hann góða spretti undir styrkri leikstjórn Spánverjans snjalla Pedros Almodóvar. Banderas lék í Almodóvarmyndunum Matador, Konur á barmi taugaáfalls og Bíttu mig, elskaðu mig. Eftir það skildi leiðir og Banderas hélt til Hollywood en er nú kominn aftur á heimaslóðir og leikur sturlaðan lýtalækni í The Skin I Live In sem Almodóvar lýsir sem hryllingssögu án öskra og hrelliatriða.
A
Þessar konur voru mjög sterkar og þurftu að berjast fyrir öllu þannig að í mínum huga eru þær tákngervingur lífsins sjálfs.
lmodóvar er frjór og frumlegur leikstjóri sem kemur iðulega á óvart og er ekki mikið fyrir að endurtaka sig í verkum sínum þótt kvikmyndir hans hverfist oftar en ekki um konur á einn eða annan hátt. Þegar undirritaður átti fund með Almodóvar í Cannes þar sem hann var staddur til þess að kynna Volver, sannkallaða kvennamynd, sagðist Almodóvar hafa alist upp í kvennaheimi og að hann sækti markvisst yrkisefni í þessa fortíð sína. „Þá var ég umkringdur konum þar sem karlarnir unnu fjarri heimilinu. Þessar konur voru mjög sterkar og þurftu að berjast fyrir öllu þannig að í mínum huga eru þær tákngervingur lífsins sjálfs og þær kvenpersónur sem ég hef skrifað um síðar byggjast á þeim,“ sagði Almodóvar þá um móður sína og hinar konurnar á heimilinu. Matador er sú mynd Almodóvars sem kemst næst hryllingi þar til nú en gagnrýnandi Empire lýsir The Skin I Live In til dæmis sem flottustu hryllingsmynd þessa árs. Hér leikur Antonio Banderas lýtalækni, sem minnir um margt á dr. Frankenstein, þar sem hann gerir tilraunir með gervihúð sem getur ekki brunnið. Þráhyggja keyrir hann áfram þar sem eiginkona hans brenndist illa í bílslysi nokkrum árum áður og stytti sér aldur í kjölfarið þar sem hún þoldi ekki að lifa afskræmd. Til þess að fullkomna verk sitt heldur læknirinn hviklyndri konu fanginni á heimili sínu í þeim tilgangi að græða á hana gervihúðina og reyna um leið að endurskapa eiginkonuna látnu. Grímuklæddur ofbeldismaður ryðst inn á heimilið og
nauðgar tilraunadýrinu. Eftir þær hörmungar neyðast læknirinn og konan til að horfast í augu við þann harmleik og glæpi sem urðu til þess að leiðir þeirra lágu saman. Banderas er flestum sem sáu hann í Bíttu mig, elskaðu mig eftirminnilegur en þar lék hann mann sem rænir klámleikkonu, sem Victoria Abril lék, og reynir að þvinga hana til að giftast sér. Ofbeldi karla gegn konum og nauðganir eru Almodóvar oft ofarlega í huga og karlpersónurnar eru oft og tíðum óttaleg fól. „Ég vil samt ekki alhæfa í myndum mínum og segja að allir karlmenn séu ofbeldishneigðir eða nauðgarar. Það er alls ekki málið. En ég verð samt að halda því til haga að þessir hræðilegu hlutir gerast í þessum litlu þorpum. Þetta er hluti af lífinu en ég er samt svolítið ósanngjarn við karlana í Volver vegna þess að ég vinn með bestu minningar mínar um konurnar og svo tvær verstu æskuminningar mína um karla. Hluti sem ég heyrði og eru sannir.“ The Skin I Live In byggir Almodóvar á skáldsögunni Tarantula eftir Thierry Jonquet, og áhrif frá myndum eins og Vertigo, Peeping Tom og ekki síst Eyes Without A Face, eru greinileg. Aðrir miðlar: Imdb: 7,7, Rotten Tomatoes: 88%
bíó
Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
afmælisboð Verið Velkomin
á 3ja ára afmælishátíð
6.–9. október
PiPar\TBWa • Sía • 112426
GlæsileG tilboð í Verslunum blöðrur oG nammi fyrir börnin
www.korputorg.is
56
tíska
Helgin 7.-9. október 2011
Hugo Boss hannaði einkennisbúninga nasista
Fagnar tuttugu ára afmælinu
Snyrtivörurisinn Bobbi Brown mun fagna tuttugu ára afmæli sínu í næstu viku og í tilefni af því frumsýnir hann nýju línuna Lip Palette. Sú lína samanstendur af tuttugu ólíkum augnskuggum og eru tíu þeirra frá árinu 1991 og slógu rækilega í gegn á þeim tíma. Hinir tíu eru glæný hönnun og ekkert síðri en sú eldri. Settið af augnskuggunum á að kosta 60 dollara í verslunum Bobbi Brown og munu fylgja með gömul uppköst sem hönnuðurinn teiknaði upp fyrir tuttugu árum.
Þýska tískuhúsið Hugo Boss var stofnað árið 1924 og átti erfitt uppdráttar fyrstu árin. Nú er þetta eitt af helstu tískumerkjum samtímans og á dögunum var upplýst hvernig vinsældir þess jukust á nokkrum vikum á tímum seinni heimsstyrjaldarinnar. Á þeim tíma hóf fyrirtækið framleiðslu á einkennisbúningum nasista og var það Hitler sjálfur sem sóttist eftir samvinnu við það. Það sem fáir vissu þangað til fyrir nokkrum dögum er að Hitler og Hugo voru miklir vinir og samstarfsfélagar. Tískuhúsið sendi frá sér í vikunni opinbera yfirlýsingu þar sem það baðst afsökunar á þátttöku sinni í stríðinu.
Hin smáa raunveruleikastjarna Snooki hefur í nógu að snúast þessa dagana og mun hefja sölu á nýju skólínunni sinni, Snookified, í byrjun næsta mánaðar. Stjarnan frumsýndi línuna sína á Facebooksíðu sinni fyrr í þessari viku og hefur hún hlotið óvenjumikla athygli fyrir. Línan samanstendur aðallega af söndölum sem henta vel fyrir sumarveður og eru þeir flestir þykkbotna því sjálf nær stjarnan ekki yfir 150 sentimetrana.
Þriðjudagur Skór: GS Skór Buxur: Second hand-búð Peysa: Topshop Bolur: H&M Hálsmen: París
Fegurðarsamkeppni barna Ég sat á kaffihúsi í vikunni, drakk kakóið mitt og fletti blöðum, aðallega bandarískum tískuog slúðurblöðum. Ég fletti í gegnum þau, með hugann ekkert endilega við lesefnið. Eitt tímaritið vakti þó athygli mína sem hin höfðu ekki gert. Það var hið virta tímarit People. Forsíðumyndin var af lítilli stúlku, ekki eldri en sex ára, málaðri, í glæsilegum kjól og með kórónu. Hún hafði sigrað í fegurðarsamkeppni barnanna í Bandaríkjunum.
Snookified fær góðar viðtökur
tíska
Kolbrún Pálsdóttir skrifar
Undanfarnar vikur og mánuði hafa farið fram miklar umræður um þessar fegurðar- og fyrirsætukeppnir barna. Þær hafa sem betur fer ekki ennþá náð hingað til lands en eru gríðarlega vinsælar í Bandaríkjunum. Mömmurnar skrá litlu stelpurnar sínar, alveg frá þriggja ára aldri, punta þær, klæða þær í háhælaða skó og ýta þeim svo fram á svið. Stelpurnar þurfa að sýna góða göngutakta, dilla mjöðmum og reyna að ná til aðdáenda. Mömmurnar, sem fyllast stolti, eru yfirleitt yfir kjörþyngd og upplifa þarna eigin draum í gegnum litlu stelpurnar sínar. Í sumar vakti það mikla athygli þegar ein af þessum litlu fegurðardrottningum, aðeins sjö ára, hafði fengið bótox í andlitið frá móður sinni. Móðirin taldi meiri líkur á að sú litla ynni keppnina ef hún fengi bótox í andlitið. Þessi öfgafulli hugsunarháttur, sem einkennir bandarískt samfélag, ríkir sem betur fer ekki enn hér á landi. Kannski erum við of lítil þjóð til að standa í svona asnalegu keppnisstandi. Vonandi kemur aldrei að því að við förum að keppa um hver sé feitasti Íslendingurinn eða hver eigi fallegasta barnið.
5
dagar dress
Mánudagur Skór: Topshop Buxur: Amercain Apparel Jakki: Spúútnik Bolur: París Hálsmen: Forever21
Blandar saman vintage og nýjum fötum Elsa Sól Gunnarsdóttir er 22 ára viðskiptafræðinemi við Háskóla Íslands og vinnur samhliða náminu á Osushi við Lækjargötu. „Ég myndi segja að stíllinn minn væri mjög vintage í bland við eitthvað nýtt. Ég versla mikið í Spúútnik og öðrum second hand-búðum og svo að sjálfsögðu í H&M, American Apparell og Urban Outfitters
er í mjög miklu uppáhaldi. Fötin þar klikka ekki. Fatakeðjan Opening Ceremony er verslun sem mér finnst einnig vera með mjög flott föt og hönnun en hef ekki tök á að kaupa fötin mín þar. Leikkonan Chloe Sevigny, sem ég hef alltaf litið mjög upp til í fatavali, hefur verið að hanna fyrir Opening Ceremony. Allt rosalega flottur fatnaður.“
ÁTT ÞÚ ERFITT MEÐ AÐ FINNA ÞÉR BUXUR SEM PASSA VEL? Erum með frábært úrval af klæðilegum buxum í stærðum 34-46.
Verð 13.990 kr.
Vertu vinur okkar á Facebook
Miðvikudagur: Skór: Harley Davidson biker boots Buxur: American Apparel Skyrta: American Apparel Hálsmen: Forever21
Fimmtudagur: Skór: H&M Pils: American Apparel Bolur: H&M Pels: Spúútnik Hálsmen: Spúútnik
Föstudagur Skór: Spúútnik Buxur: Second hand París Skyrta: Nostalgía Peysa: Forever21 Hálsmen: Sautján
10 ÁRA Afmæli
l’OCCiTANE Á íslANdi 10% AfslÁTTuR Af öllum vöRum dAgANA 6. - 9. OkTóbER
ð A l
ri
r
rs
tu
100 g shea butter sápa og 10 ml shea butter fótakrem
100
uí sem k aupa vör
R
rð
fy
fy
Ni N g u
tæ
g
kyNNTu þéR NÁTTúRulEgAR bAð- Og sNyRTivöRuR fRÁ PROvENCE. vERið vElkOmiN!
f
lr ul
is
30 ml Shea Butter handkrem Kringlan - Sími: 577 7040 | www.loccitane.com
fylgir með kaupum á einni vöru í fullri stærð gegn framvísun miðans.* Tilboðið gildir til 6. nóvember 2011 * Gildir ekki um ferðastærðir eða sápur. Hver viðskiptavinur getur aðeins fengið einn kaupauka. Gildir meðan birgðir endast.
58
YFIRHAFNARDAGAR!
15% AFSLÁTTUR
tíska
Helgin 7.-9. október 2011
Fagnar tíu ára afmæli um helgina
Melissa hannar fatnað í stórum númerum
Melissa McCarthy, sem hlaut Emmy-verðlaun fyrir hlutverk sitt í kvikmyndinni Bridesmaids á dögunum, mun frumsýna nýja fatalínu einhvern tíma í byrjun næsta árs undir sínu eigin nafni. Hugmyndin fæddist í byrjun síðasta mánaðar þegar hún gafst upp á að leita sér að flottum kjól sem passaði við hennar líkamsvöxt og hannaði sjálf fallegan kjól sem hún klæddist á Emmy-hátíðinni. „Það er ómögulegt að finna kjól sem passar við mig. Annaðhvort lít ég út eins og 98 ára kelling eða fjórtán ára hóra,“ sagði leikkonan í viðtali við sjónvarpsstöðina Hollywood Reporter. Hún vinnur nú hörðum höndum að nýju fatalínunni, sem enn hefur ekki hlotið nafn, og þetta er að sjálfsögðu klæðnaður í stórum númerum.
Vinsælu kuldaskórnir með mannbroddunum
Um helgina fagnar verslunin L’occitane, sem staðsett er í Kringlunni, tíu ára afmæli sínu og ætlar í tilefni þess að veita viðskiptavinum tíu prósentna afslátt af öllum vörum. L’occitane hreinsivörurnar koma upprunalega frá Miðjarðarhafinu og byggjast á jurta- og ilmolíumeðferðum sem sameina náttúruna og rannsóknir. Nýja línan, Shea Butter, samanstendur af fjölbreytilegum vörum sem skreyttar eru litríkum mynstrum, innblásnum af Bogolan-vefnaði sem kemur frá Vestur-Afríku. Í ellefu ár hefur L’occitane unnið með hjálparsamtökunum Orbis og síðan 2006 hefur fyrirtækið selt sápur til stuðnings þeim en allur ágóði rennur til samtakanna sem starfrækja eina fljúgandi augnlækningaspítalann í heiminum. Sápurnar eru litríkar, hrífandi og frumlegar og eru í laginu eins og flugvélar Orbis.
Tísk a Houndstooth-trend
Gamalt mynstur slær í gegn
A
H:N markaðssamskipti / SÍA
lveg síðan hönnunarfyrirtæki Salvatores Ferragamo frumsýndi hausttískuna 2011 síðastliðið vor, þar sem fyrirsæturnar voru klæddar frá toppi til táar í houndstooth-trendið, hafa stjörnurnar verið vitlausar í þetta mynstur. Það sást fyrst hjá bresku konungsfjölskyldunni um 1930 og hefur verið notað síðan. Ferragamo hratt svo af stað mikilli tískubylgju í vor og stjörnurnar keppast við að eignast flík af þessu tagi.
Tískusýning hönnuðarins Salvatore Ferragamo síðastliðið vor.
www.bleikaslaufan.is
Anna Dello Russo á leið á tískuvikuna í Mílanó 24. september.
Leikkonan Gwyneth Paltrow. Myndin var tekin 7. september Söngkonan Beyonce í kápu með mynstrinu vinsæla.
Stuttu pilsin ... ... eru komin. Leikarinn Kevin James.
Söngkonan Lady GaGa alklædd houndstooth-mynstrinu í ágúst.
Margar gerðir. Verð 5.900 til 15.900 kr. – Lifið heil
Lægra verð í Lyfju
20% afsláttur sendum í póstkröfu
Bæjarlind 6, s: 554-7030 Eddufell 2, s: 557-1730
Kíkið á heimasíðuna okkar www. rita.is
af Flux flúormunnskoli fyrir börn og fullorðna Flux: 0,2% Naf flúormunnskol Flux Junior: 0,05% Naf flúormunnskol Flux Klorhexidin: 0,12% klórhexidín og 0,2% Naf
Gildir til 16. október
ÍSLENSKA / SIA.IS / LYF 56464 09/11
www.lyfja.is
Opnum með glæsibrag
VERIÐ VELKOMIN Í GLÆSILEGA PANDORA VERSLUN Í SMÁRALIND Í tilefni af opnuninni fá allir viðskiptavinir sem kaupa armband og eina kúlu aðra kúlu að andvirði 4.000 kr. í kaupauka.
60
tíska
Helgin 7.-9. október 2011
Lea sjálfstæð í klæðavali
Ný fatalína frá Miller-systrum
Þ
rátt fyrir að vera kannski ekki með allra flottasta fatastílinn í þáttunum Glee hefur leikkonan Lea Michele mikið vit á tísku. Hún er sjálfstæð og lætur engan segja sér hverju hún eigi að klæðast. Ryan Murphy, búningahönnuður þáttanna segir auðvelt að vinna með Leu. Sjaldan mótmælir hún því sem hún á að klæðast í þáttunum en utan vinnu tekur hún ekki mark á tillögum hans né nokkurs annars. „Fyrir Golden Globe á þessu ári sagði ég henni að það færi henni ekki vel að klæðast svörtu og að hún ætti að velja sér kjól í lit. Hún tók ekki mark á mér og valdi sér svartan kjól frá Oscar de la Renta.“
S
ysturnar Savannah og Sienna Miller, sem síðustu ár hafa haldið úti fat amerkinu Twenty8Twelve, hafa frumsýnt nýja línu innan fyrirtækisins. Línan heitir Made in England og eins og nafnið gefur til kynna er fatnaðurinn búinn til frá grunni í Englandi. Savannah sagði í nýlegu viðtali við breska tímaritið Hello! að línan væri líflegri og nútímalegri en sú fyrri. Efnið er
Hressandi tilboð
umhverfisvænt og þær fengu starfsmenn með margra ára reynslu til að sníða, sauma og klára flíkurnar. Innblásturinn fá systurnar úr sínum eigin fataskáp, en Sienna Miller hefur verið útnefnd ein best klædda kona Bretlands síðustu ár.
Alsilki vörurnar komnar í hús
Angelica er íslensk náttúruafurð úr ætihvönn sem gefur þér aukna orku og veitir mótstöðu gegn alls konar vetrarpestum. Sæktu styrk í náttúru Íslands!
2 fyrir 1
Þú færð tvö box af Angelicu en borgar fyrir eitt
www.sagamedica.is
Full búð af glæsilegum náttfatnaði
GaGa apar eftir Audrey Hepburn
Í gær voru liðin fimmtíu ár síðan kvikmyndin Breakfast at Tiffany's var frumsýnd. Leikkonan Audrey Hepburn, sem fór með aðalhlutverkið, gerði myndina ódauðlega og hefur svarti kjóllinn sem hún klæddist í myndinni verið vinsæll æ síðan. Það kemur engum á óvart að Hollywoodstjörnurnar apa oft eftir klæðaburði Audrey en það vakti mikla athygli þegar söngkonan Lady GaGa klæddist einkennisklæðnaði hennar á iheartradiohátíðinni í lok september. Svarti kjóllinn, demantshálsmenið og silkihanskarnir fóru söngkonunni einstaklega vel þótt heldur teldist þetta hefðbundinn klæðnaður á hennar kroppi.
1 10/6/11 11:57 AM Tilboðið gildir á öllum útsölustöðum á meðan birgðir endast.
Fréttatíminn5x15-6okt2011.pdf
Næstu námskeið hefjast 17. október
MY
CY
CMY
K
Mömmutímar Polefreestyle
Súperform
ÞIG
Y
CM
Karlapúl FitnessboxRope Yoga
Fit 4U
M
Peak Pilates
C
Ketilbjöllur
Zumba Fitness Fit 4 All HEILSURÆKT FYRIR
CrossFit Í formi til framtíðar
Lífstíll 20+ Core Pilates
World Class Laugum Reykjavík • Kringlunni Reykjavík • HR Reykjavík • Spönginni Grafarvogi Dalshrauni Hafnarfirði • Ögurhvarfi Kópavogi • Turninum Kópavogi • Lágafellslaug Mosfellsbæ • Sundlaug Seltjarnarness Korthafar fá aðgang að Laugardalslaug, Lágafellslaug og Sundlaug Seltjarnarness
- HEILSURÆKT FYRIR ÞIG -
tĂska 61
Helgin 7.-9. oktĂłber 2011
Balmain meĂ° aĂ°gengilegri lĂnu
matarmarkaĂ°ur og kaffihĂşs laugardaginn kl.1216 til styrktar tveggja kvenna frĂĄ TĂłgĂł sem eru ĂĄ leiĂ° til Ă?slands Ă starfsnĂĄm ĂĄ LaufĂĄsborg, LaufĂĄsvegi 53.
TĂskurisinn Balmain frumsĂ˝ndi ĂĄ tĂskuvikunni Ă ParĂs ĂĄ dĂśgunum nĂ˝ju lĂnuna, Pierre Balmain, sem mun verĂ°a mun aĂ°gengilegri fyrir almenning en frumlĂnan sjĂĄlf. Fyrr ĂĄ ĂĄrinu fannst eigendum Balmain tĂmabĂŚrt aĂ° vĂkka sjĂłndeildarhring fyrirtĂŚkisins og ĂĄkvĂĄĂ°u aĂ° hĂśfĂ°a til fleiri en Ăžeirra rĂku. Pierre Balmain er Ă anda frumlĂnunnar Ăžar sem rokkaĂ°ir mĂłtorhjĂłlajakkar, glamĂşrkjĂłlar og ĂžrĂśngar gallabuxur eru ĂĄberandi og kosta Ă kringum tuttugu Þúsund krĂłnur. ĂžaĂ° er kannski ekki ĂłdĂ˝rt, en Þó mun ĂłdĂ˝rara en BalmainlĂnan sjĂĄlf.
MeĂ°al Ăžess sem verĂ°ur ĂĄ boĂ°stĂłlnum eru lerki-og furusveppir, grĂŚnkĂĄlspesto, ĂłlĂvukaka, tapenaĂ°e, mĂşsli og kexiĂ° hennar Teddu, eldhĂşskremiĂ°, MakkarĂłnur a la Paris og fleiri krĂŚsingar Ăşr Ăśllum heimshornum.
SKĂ“
MARKA�UR Góðir skór å bÜrnin
St. 20-27 kr. 6.495.-
St. 28-35 kr. 6.995.-
St. 20-27 kr. 6.495.-
St. 28-35 kr. 6.995.-
OpiĂ° virka daga 11-18 laugardag 11-16 www.xena.is
GrensĂĄsvegur 8 NĂ˝bĂ˝lavegur 12 SĂmi 517 2040
MatarMarkadur og kaffihus a Laufasborg
62 Galdrakarlinn í Oz – HHHHH KHH. FT
menning
Helgin 7.-9. október 2011
Tónlist Sigurður br agason gerir það gott
Tyrkjaránið sló í gegn
S
aga Hallgríms Péturssonar sálmaskálds og Guðríðar Símona rdót t ur va r v ið fangsefnið á tónleikum Ensamble Sarband í Bayreuth og Bonn í ágústlok. Ensamble Sarband samanstendur af tónlistarmönnum frá Mið-Austurlöndum og Vesturlöndum sem leika á þjóðleg hljóðfæri frá þessum heimshlutum. Með hljómsveitinni komu fram Sigurður Bragason barítónsöngvari og hin þekkta sænska söngkona, Miriam Andersén. Tónleikar Ensamble Sarband
voru þáttur í tónlistarhátíð ungs fólks í Bayreuth og fengu þeir góða dóma. Að loknum tónleikunum í Bayreuth fóru tónlistarmennirnir til Bonn og héldu þar tónleika á vegum Bonnborgar í tónleikasalDeutscheWelle-útvarpsstöðvarinnar. Tónleikarnir voru fluttir fyrir fullu húsi áheyrenda og fengu góða dóma í dagblaðinu Kölnische Rundschau í Köln og sagði þar m. a. um söngvarana: „... sem og Sigurður Bragason frá Íslandi. Með barítónröddinni túlkaði hann vel trúarhita sálmalaganna.“ -óhþ
Ensamble Sarband á sviðinu í Bayruth.
Leikdómur Listaverkið, sýnt í Þjóðleikhúsinu
Eiga meira skilið
L Listaverkið
(Stóra sviðið)
Fim 6.10. Kl. 19:301. aukas. Fös 7.10. Kl. 19:30 5. sýn. Fös 7.10. Kl. 22:00 2. aukas. Lau 8.10. Kl. 16:00 6. sýn. Lau 8.10. Kl. 19:30 7. sýn. Sun 9.10. Kl. 19:30 8. sýn.
U U Ö Ö Ö U
Fim 13.10. Kl. 19:30 1. sérst. U Fös 14.10. Kl. 19:30 9. sýn. Ö Fös 14.10. Kl. 22:003. aukas. U Lau 15.10. Kl. 16:0010. sýn. U Lau 15.10. Kl. 19:3011. sýn. U Fim 20.10. Kl. 19:30 2. sérst. U
Svartur hundur prestsins Fim 6.10. Kl. 19:30 1. au. Fös 7.10. Kl. 19:30 9. sýn. Lau 8.10. Kl. 19:3010. sýn. Sun 9.10. Kl. 19:30 11. sýn. Fim 13.10. Kl. 19:30 2. auks. Fös 14.10. Kl. 19:3012. sýn.
Hreinsun
U U Ö U U U
(Kassinn)
Lau 15.10. Kl. 19:3013. sýn. U Lau 29.10. Kl. 19:30 17. sýn. Fim 20.10. Kl. 19:303. auks. U Fim 3.11. Kl. 19:30 18. sýn. Fös 21.10. Kl. 19:30 14. sýn. Ö Mið 9.11. Kl. 19:3019. sýn. Lau 22.10. Kl. 19:3015. sýn. Fim 27.10. Kl. 19:304. auks. Ö Fös 28.10. Kl. 19:30 16. sýn.
(Stóra sviðið)
Fim 27.10. Kl. 19:30Frums. Fös 28.10. Kl. 19:302. sýn. Fös 4.11. Kl. 19:30 3. sýn. Lau 5.11. Kl. 19:304. sýn.
U Ö Ö Ö
Lau 12.11. Kl. 19:305. sýn. Sun 13.11. Kl. 19:30 6. sýn. Lau 19.11. Kl. 19:30 7. sýn. Sun 20.11. Kl. 19:30 8. sýn.
Ballið á Bessastöðum Sun 9.10. Kl. 14:00 37. sýn. Lau 8.10. Kl. 13:30
Judy Garland Sun 16.10. Kl. 21:00 Frums.
Ö Ö Ö
Fim 24.11. Kl. 19:309. sýn. U Fös 25.11. Kl. 19:3010. sýn. Ö Fös 2.12. Kl. 19:30 11. sýn. Lau 3.12. Kl. 19:30 12. sýn.
(Stóra sviðið) Síðustu sýningar!
(Kúlan)
Lau 8.10. Kl. 15:00
Hvílíkt snilldarverk er maðurinn Fös 7.10. Kl. 19:30 2. sýn.
Ö
Sun 16.10. Kl. 14:00 38. sýn.
Sögustund - Hlini kóngsson
Uppnám
Fös 21.10. Kl. 19:303. sér. Ö Lau 22.10. Kl. 16:0012. sýn.Ö Lau 22.10. Kl. 19:3013. sýn.U Sun 23.10. Kl. 19:3014. sýnÖ . Lau 29.10. Kl. 16:0015. sýn. Lau 29.10. Kl. 19:3016. sýn.Ö
(Þjóðleikhúskjallarinn)
Lau 8.10. Kl. 19:30 3. sýn.
Fös 14.10. Kl. 19:30 4. sýn.
(Þjóðleikhúskjallarinn) Fös 21.10. Kl. 22:00 2. sýn.
U Lau 22.10. Kl. 22:00 3. sýn.
(Þjóðleikhúskjallarinn)
Fim 6.10. Kl. 22:006. sýn.
Lau 15.10. Kl. 22:007. sýn.
Lau 29.10. Kl. 22:00 8. sýn.
eikritið Listaverkið eftir Yasmina Reza er meistaralega vel skrifað, enda margverðlaunað. Það er áhugavert, margbrotið og heimspekilegt stykki sem býður upp á alls konar túlkunarmöguleika og skemmtilegar pælingar og svo er það líka fyndið. Þetta er ekki algeng blanda. Verkið er sett upp á Stóra sviði Þjóðleikhússins og kallast þar á við sýningu sömu aðstandenda á Litla sviðinu fyrir fjórtán árum, sýningu sem er mörgum í fersku minni. Efni verksins á áreiðanlega jafn vel við nú og þá – sagan greinir frá þremur vinum og brestum sem koma í samband þeirra þegar einn tekur upp á því að fjárfesta í listaverki fyrir fúlgur fjár. Það leiðir til býsna líflegra umræðna um vináttuna, þroska mannsins, meðvirkni og sjálfselsku og svo óumflýjanlega til uppgjörs. Allt er þetta afar grátbroslegt og eftirminnilegt – svo mjög að sumar setningarnar sitja hreinlega ennþá í mér. Leikararnir þrír, Ingvar E. Sigurðsson, Hilmir Snær Guðnason og Baltasar Kormákur njóta sín vel í hlutverkunum. Ingvar er orkumikill og sjarmerandi í hlutverki Serge og Hilmir er frábær Ivan – hin grátgjarna lurða sem illa þolir ósætti. Sérstaklega eftirminnileg er einræða Ivans um ofríki kvennanna á heimilinu; Hilmir rúllaði þeirri senu upp með glæsibrag. Það varð hins vegar hvimleitt hversu ítrekað hann þurfti að hysja upp um sig buxurnar. Baltasar leikur Mark, sem er líkt og tifandi tímasprengja. Mark er skoðanaglaður skaphundur sem þó er óttalega lítill og vansæll inni við beinið og Baltasar gerir honum eftirminnileg skil þótt framsögn
Ingvar, Hilmir og Baltasar eru frábærir en umgjörðin dregur sýninguna niður.
hans líði fyrir samanburð við hina leikarana tvo. En allt um það. Á sviðinu eru þrír hæfileikaríkir og reynslumiklir listamenn með frábæran texta að vinna með. Þetta ætti að vera stórkostleg sýning en ég varð fyrir miklum vonbrigðum með umgjörð hennar. Leikmyndin (Guðjón Ketilsson) hentar Stóra sviðinu frekar illa og hún virkar á mig eins og óttalegur samtíningur. Hún þjónar sviðshreyfingunum ekki vel – enda nýta leikararnir hana næstum ekkert – og þegar þeir þurfa að gera það vinnur hún gegn þeim, til dæmis þegar Mark tekur trylling og situr síðan aftar á sviðinu, þá breytist hljómburðurinn mikið og mjög illa heyrist í honum. Í lýsingunni (Lárus Björnsson) er áberandi notkun á kösturum frá hlið sem veldur því að miklir skuggar myndast bæði af munum og leikurum. Af fjórða bekk sést einnig greinilega í gulteipaðan kastara hægra megin sem er frekar óþægilegt. Búningarnir (Leila Arge) voru heldur ekki til þess fallnir að bæta
Listaverkið Höfundur: Yasmina Reza Leikstjórn: Guðjón Pedersen Þjóðleikhúsið
miklu við. Þeir voru kannski viljandi óklæðilegir en líka á köflum óþarfir – eins og til dæmis rykfrakkarnir. Í heildina finnst mér eins og sjónrænn þáttur sýningarinnar hafi verið „unninn með einari” – mögulega var freistandi fyrir leikstjórann Guðjón Pedersen að setja traust sitt á þrælgóða leikara og þrusufínt verk en mér finnst að bæði verkið og leikararnir eigi meira skilið. Ég sá ekki sýninguna fyrir fjórtán árum en mér finnst þetta spennandi framtak, að leyfa listamönnum að koma aftur að þessu verki nú. Leikritið virkar, leikararnir líka en mér finnst að Guðjón og félagar hafi mátt nota verkfærakassa Þjóðleikhússins betur. Kristún Heiða Hauksdóttir
Ráðstefna um HLINI KÓNGSSON Sögustund í Kúlunni Stórskemmtileg ævintýrasýning fyrir yngstu börnin
ið a sölu Sím i í m
551 1200
www.leikhusid.is | midasala@leikhusid.is
Þriðjudaginn 18. október kl. 9:30-17:00 á Grand hótel Reykjavík. Á ráðstefnunni verður nýtt gæðakerfi fyrir íslenska háskóla formlega kynnt. Nánari upplýsingar og dagskrá má nálgast á heimasíðu Rannís www.rannis.is Allir eru velkomnir og aðgangur er ókeypis. Vinsamlegast skráið þátttöku á rannis@rannis.is Hlutverk Rannís er að veita faglega aðstoð og þjónustu við undirbúning og framkvæmd stefnu Vísinda- og tækniráðs. Rannís er miðstöð stuðningskerfis vísindaog tæknisamfélagsins og hefur umsjón með opinberum samkeppnissjóðum s.s. Rannsóknasjóði og Tækniþróunarsjóði. Rannís sér um greiningu á rannsóknum og nýsköpun og gerir áhrif þeirra á þjóðarhag sýnileg. Rannís er miðstöð upplýsinga og miðlunar alþjóðasamstarfs vísinda- og tæknisamfélagsins.
Laugavegi 13, 101 Reykjavík sími 515 5800, rannis@rannis.is
www.rannis.is
H N OTS KÓ GUR gr afís k h ö n nu n
gæðamál háskóla
Næstu sýningar: Laugard. 8. okt. kl. 13.30 Laugard. 8. okt. kl. 15.00
Dagskrá
Allt um böndin
Foursquare
Þínir dómar Kort
Fréttir
Streymi á tónlist
Áminning um tónleika Myndbönd Viðtöl
Layar
Facebook Þín dagskrá On Venue
Tónleikastaðirnir Off Venue
m.siminn.is/airwaves
Náðu í Airwaves appið og upplifðu hátíðina með okkur
ENNEMM / SÍA / WONWEI / NM48524
Staðan á röðunum
64
tónlist
Helgin 7.-9. október 2011
Norr ænir músíkdagar 160 listamenn skrúfa fr á tónaflóði
Thomas lofar því að þetta verði líka líkamleg upplifun.
Thomas Bjelkeborn í ham á sviði þar sem hann stjórnar hljóðum með hreyfingum.
Ævintýralega flottur hávaði Norrænir músíkdagar á vegum Tónskáldafélags Íslands hófust í Hörpu á fimmtudagskvöld með tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands og finnskra einleikara á harmóníku og fiðlu. Músíkdagarnir standa alla helgina og 160 listamenn munu flytja rúmlega 60 tónverk eftir fleiri en 50 norræn tónskáld. Laugardagskvöldið verður ansi líflegt og Pétur Jónasson, listrænn stjórnandi músíkdaganna, lofar sérstöku kvöldi í Reykjavík en þá veður meðal annars nýtt tónverk eftir Ragnhildi Gísladóttur, Hafdísi Bjarnadóttur og Sólrúnu Sumarliðadóttur frumflutt í Eldborg og á NASA troða sænskir hljóðlistar-
menn upp með miklum tilþrifum en þeir stjórna meðal annars hljóðum með líkamshreyfingum og Wiitölvuleikjabúnaði. „Á NASA verða þessir þrír hljóðog vídeólistamenn,“ segir Pétur. „Thomas Bjelkeborn var fenginn til að koma á hátíðina og fljótlega upp úr því lagði hann til að hann
Þrjár konur sameina krafta sína Ragnhildur Gísladóttir, Hafdís Bjarnadóttir, tónskáld og djassgítarleikari, og Sólrún Sumarliðadóttir, tónskáld og sellóleikari úr hljómsveitinni Aaminu, koma saman í fyrsta sinn og heimsfrumflytja tónverkið Hybrid Composition Project sem þær sömdu sérstaklega fyrir hátíðina.
„Við leiddum þær saman, eins og það er kallað, og báðum þær að sameina krafta sína,“ segir Pétur. „Þær eru hver með sinn hluta og svo verður úr þessu einn gjörningur.“ Dagskránni í Eldborg lýkur með tónverki kvennanna og hún rennur svo saman við raftónlistargjörninginn á NASA.
tæki þessa tvo félaga sína, Viktor Eriksson og Michael Larsson, með sér. Þeir mynda saman hópinn Club L'amour, mjög öflugt gengi hljóð- og vídeómyndlistarmanna.“ Pétur segir þá félaga ferðast með sýningu sína á hátíðir úti um allan heim og að þeir hafi verið í París um síðustu helgi. „Thomas byrjar kvöldið á miðnætti með hljóðgjörningi sem hann kallar „extreme noise act“. Hann stjórnar hljóðinu með handahreyfingum og samhliða þessu er vídeósýning. Þetta er víst ævintýralega flottur hávaði og Thomas lofar því að þetta verði líka líkamleg upplifun; að það verði þarna ákveðið nudd á bassasviðinu. Hinir tveir bætast svo við eftir því sem líður á kvöldið og þetta þróast smám saman út í meiri danstónlist og þá er bara nóttin fram undan hjá þeim.“ Pétur bendir á að sú tónlist sem þeir félagar bjóði upp á sé ekki dæmigerð danstónlist með tilheyrandi endurhljóðblöndunum á popplögum. „Þeir byggja á nútímatónlist og blanda henni saman við raftónlist og við vildum endilega fá þá hingað vegna þess að þeir koma að tónlistinni úr annarri átt og það er það sem gerir þetta svona sérstakt.“ Á laugardaginn verður maraþondagskrá í Hörpu þar sem einvalalið íslenskra tónlistarmanna kemur fram. Caput-hópurinn flytur meðal annars fimm verk eftir nokkur af fremstu tónskáldum Norðurlanda, þar á meðal Hauk Tómasson, en sjálfur Víkingur Heiðar er einleikari í píanókonsert hans sem ber heitið Allt hefur breyst. Ekkert hefur breyst.
Eitursnjöll og öðruvísi besta frumraunin Valin
af Samtökum breskra glæpasagnahöfunda
„Sterk söguflétta ... dillandi skemmtileg.“ Th e Gua rdi an
Lína Kanye West slær ekki í gegn
Rapparinn og nú hönnuðurinn Kanye West frumsýndi sína fyrstu fatalínu á tískuvikunni í París á laugadaginn var. Áhugasamir um tískuna höfðu beðið spenntir í marga mánuði eftir línunni en nú segjast margir þeirra hafa orðið fyrir miklum vonbriðgum. Tískusíðan Style.com gagnrýndi kappann og sagði það vera á við lestarslys að sjá fyrirsæturnar syndandi í alltof stórum fatnaði. „Hver sem er getur haft áhuga á tísku en það þýðir ekki að sá sami geti hannað hátískuklæðnað,“ segir þar. Línan er kynþokkafull og djörf, með nýstárlegum fatnaði, og hafa stór nöfn á borð við Anna Wintour, Jeremy Scott og Lindsay Lohan, sem öll sátu á fremsta bekk á sýningunni, lýst yfir ánægju sinni með hana. „Þetta er fyrsta fatalínan sem Kanye hannar og ég gef honum svo sannarlega kredit fyrir hana,“ lét Anna Wintour hafa eftir sér í viðtali við Vogue.
Föt Ryans fjöldaframleidd
L
eikarinn Ryan Gosling hefur gert kvenþjóðina alveg kolvitlausa með leik sínum í kvikmyndinni Drive sem enn er sýnd í Sambíóunum. Bandaríska fatafyrirtækið Steady Clothing var ekki lengi að uppgötva vinsældir kappans og hefur hafið framleiðslu á fötum sem leikarinn klæddist í kvikmyndinni.
Silfurlitur jakki sem Ryan klæddist í myndinni hefur vakið mestu athyglina og mun fyrirtækið framleiða hann í mörg þúsund eintökum. Hann mun koma í verslanir Steady Clothing í Bandaríkjunum og á vefverslun þeirra um miðjan nóvember og kosta rúmlega tuttugu þúsund krónur.
Plötuhorn Dr. Gunna
My Head Is An Animal
Living Room Music
Strengur
Of Monsters And Men
Two Step Horror
Tómas R. Einarsson
Hey!
Svöl sósa
Áar og vatn
Hér er spilað dúllulegt varðeldarokk a la Arcade Fire og allt á ensku. Lagið Little Talks hefur notið gríðarlegra vinsælda, enda fínt lag þótt það sé fulllíkt Home með Edward Sharpe & the Magnetic Zeros. Vonandi er „næsta lag í spilun“ ekki opnunarlag plötunnar, Dirty Paws. Það er enn eitt eftir sömu uppskrift með þessu hálfkæfða stuðópi – Hey! – sem verður pirrandi gimmikk til lengdar. Skrímsli og menn eiga sem betur fer fleiri tromp á hendi. Bandið er vel spilandi og framlínan, Nanna og Ragnar, mjög flott og vinaleg. Þetta eru ungir krakkar og gríðarlega efnilegir. Markmiðið hlýtur samt að vera að losa sig við áhrifavaldana og taka flugið á frumlegri forsendum. Þá mætti minnka dúlluskapinn mín vegna og vera aðeins meira töff.
Þórður Grímsson og Anna Margrét Björnsson eru Two Step Horror og tóku plötuna upp heima hjá sér. Þau eru hluti af Vebeth-hópnum, en þar eru líka aðrar ofursvalar sveitir eins og The Dead Skeletons og Singapore Sling. Þeir sem kannast við hinn listræna svala sem þessi hópur stendur fyrir vita við hverju er að búast og Two Step Horror fer ekki út af sporinu. Dulúð, draumkennt andrúmsloft, fingrasmellataktar og Julee Cruise-legur söngur kalla vitanlega fram tengsl við blómaskeið Davids Lynch, en groddi og fössgítar vísa í Suicide og fiftís og sixtísrokk. Öllu þessu og meira til blanda þau glæsilega saman í átta lög, sem eru ágeng en ljúf og síga inn eins og heit súkkulaðisósa á ísinn í boxi hlustandans. Virkilega fín plata.
Um miðbik ævinnar fá flestir áhuga á áum sínum. Öllu þessu fólki sem maður er kominn af, en man varla nöfnin á. Maður sér þau á svarthvítum myndum og getur bara ímyndað sér hvernig hafi verið að vera þau á allt öðru Íslandi. Strengur Tómasar R. er mjög óvenjulegt verk þar sem ættfræðiáhuginn er gerður að listaverki. Tómas og Matthías MD Hemstock plokka og berja latínskotin stef sem eru fyllt út með vatnshljóðum frá ættarslóðum Tómasar, í öllum veðrum og með fiðruðum leynigestum. Þótt tónlistin sé naumt skömmtuð er hún merkilega áhrifarík við réttar kringumstæður. Þetta er metnaðarfull útgáfa. Með fylgir dvddiskur þar sem verkin hafa verið myndskreytt. Í diskabókinni er svo ættarsaga Tómasar rakin með ljósmyndum. Sniðug og skiljanleg útgáfa.
NÝTT Nýr mjög nákvæmur bursti. Opnara augnaráð.
Fyrsti „doll eyes“ maskarinn
HYPNÔSE DOLL EYES
HRÍFANDI AUGNHÁR - OPNARA AUGNARÁÐ
Þéttir, lengir og lyftir augnhárunum fyrir enn opnara augnaráð.
www.facebook.com/Lancôme-Iceland
66
dægurmál
Helgin 7.-9. október 2011
Airwaves Tækninýjung
360º Airwaves-smáforrit frá Símanum
F
yrir síðustu Airwaves-hátíð kynnti Síminn tæknibyltingu sem tengdist Airwaves en nú hefur tæknin verið tekin skrefinu lengra og hægt er að nálgast Iceland Airwaves-smáforrit endurgjaldslaust í snjallsíma sem er 360º upplýsingaveita um hátíðina. Appið býður notandanum t.d. upp á að skipuleggja sína eigin tónleikadagskrá, deila henni með vinum á Facebook, gefa tónleikum einkunn og skoða glæný myndbönd með íslenskum tónlistarmönnum. Margrét Stefánsdóttir, upplýsingafulltrúi Símans, segir í samtali við Fréttatímann að Síminn hafi ákveðið að búa til
smáforrit sem gæti auðveldað tónlistargestum á Airwaves að njóta hátíðarinnar. „Smáforritið heldur utan um alla tónlistarviðburði Airwaves, einnig þá sem boðið er upp á ókeypis víðs vegar um borgina, svokallaða „off venues“. Þannig er hægt að búa sér til dagskrá sem gerir það að verkum að tónleikagestir ná yfirsýn og fá sem mest út úr hátíðinni og geta með því fengið áminningu í símann fimmtán mínútum áður en tónleikarnir hefjast. Smáforritið er einfalt og þar er hægt að fylgjast með biðröðum í gegnum farsímann en netmyndavélar hafa verið settar upp til þess að gera þetta kleift
Kári fangar villuráfandi ferðamenn Kári Sturluson tónleikahaldari með meiru kemur út úr skápnum sem ljósmyndari þegar hann opnar sína fyrstu sýningu á mánudag. Kári fór lo-fi leiðina við ljósmyndasköpunina og notaði BlackBerry-símann sinn til að grípa augnablik sem urðu á vegi hans. Alls eru þau 21 á sýningunni og viðfangsefnið kemur fram í heiti hennar: Lausaganga ferðamanna í borgarlandinu. Sýningarstaðurinn er Gym & Tonic á Kex Hostel og opnunarhófið verður haldið síðdegis á mánudag.
svo að tónleikagestir eyði sem minnstum tíma í biðröðum. Mikið magn upplýsinga um hljómsveitir má finna á upplýsingaveitunni og eftir tónleika er hægt að gefa þeim einkunn og fylgjast með einkunn götunnar. Enn fremur hafa verið framleidd um 60 myndbönd um íslensku hljómsveitirnar sem hægt er að sækja í gegnum smáforritið,“ segir Margrét. Iceland Airwaves-tónlistarhátíðin stendur frá 12. til 16. október. -óhþ Sérstakt smáforrit helgað Iceland Airwaves.
Sjónvarp Gillz á Benidorm
Með Þorsteini og bikiníbombum Egill Gillz Einarsson tuskar rasshausinn Þorstein til á sólarströnd í nýrri þáttaröð af Mannasiðum.
Hannes Þór á ferð og flugi
Það er í mörg horn að líta hjá markverðinum Hannesi Þór Halldórssyni. Eftir frábært sumar, þar sem hann hefur rakað saman verðlaunum bæði með KR og sem einstaklingur, fór hann til Portúgals þar sem hann mætir Portúgölum í dag, föstudag, í síðasta leik Ólafs Jóhannessonar. Hann heldur ekki heim eftir leik því næst bíður hans Benidorm þar sem hann mun leikstýra Stóra G-manninum og Þorsteini Guðmundssyni í nýrri þáttaröð af Mannasiðum Gillz eins og fram kemur hér við hliðina.
Guðrún Ebba hjá Þórhalli Bókar Guðrúnar Ebbu Ólafsdóttur, dóttur Ólafs Skúlasonar biskups, sem Elín Hirst skrifar er beðið með mikilli eftirvæntingu. Í bókinni lyftir Guðrún Ebba lokinu af fortíðinni og lýsir kynferðislegu ofbeldi sem hún varð fyrir af hálfu föður síns. Guðrún Ebba hefur aldrei tjáð sig opinberlega um föður sinn en mun gera það í fyrsta sinn í sérstökum viðtalsþætti hjá Þórhalli Gunnarssyni á RÚV á sunnudagskvöldið. Búast má við miklu áhorfi enda Þórhallur alvanur spyrill og umræðuefnið, kynferðislegt ofbeldi innan trúfélaga, verið mikið í umræðunni á þessu ári.
Þær Hildur María og Svava Guðrún eiga að lífga upp á strandlífið á Benidorm. Ljósmynd/Hari
J
Ferðanuddbekkur • Stillanlegur höfuðpúði • Stuðningur fyrir handleggi • Hæðarstilling 59-86 cm • Burðargeta 250 kg • Þyngd 16 kg Verð aðeins 59.890 kr.
Opið virka daga kl. 9 -18 og á laugardögum kl. 11 - 16 Stórhöfða 25 • Sími 569 3100 • eirberg.is
Ég þarf að skottast með rasshausinn Þorstein Guðmundsson og sýna honum hvernig menn hegða sér á sólarströnd.
á, Stóri G-maðurinn er að fara til Beni- ir á sólarströndinni því með í för verða tólf dorm á laugardaginn í sex daga vinnu- manns sem koma að gerð þáttarins og gullferð. Það er ömurleg tilviljun að við fallegar stúlkur – bikiníbombur eins og einskulum lenda þarna á laugardagskvöldi á hver orðaði það. „Já, Hugi framleiðandi vildi sama tíma og froðudiskótekin eru að keyra ekki taka sénsinn á því að það væru gullfalsig í gang!“ segir Egill Gillz Einarsson um legar stelpur á Benidorm í október; þær eru væntanlegar upptökur á nýrri þáttaröð af meira að skottast þarna um í júlí og ágúst. Mannasiðum Gillz á Benidorm sem verður Þegar Stóri G-maðurinn fer yfir hegðun á sýnd eftir áramót á Stöð 2. ströndinni verða að vera þar myndarlegar Fyrsta þáttaröðin gerði mikla lukku á Stöð stelpur sem stara á hann í því atriði, það er 2 í fyrra og Egill á ekki von á öðru en að sömu bara þannig,“ segir Egill. örlög bíði þessarar. „Ég held ekkert um það. oskar@frettatiminn.is Ég veit það. Þetta verður besta sjónvarpsefnið þennan veturinn, það er klárt.“ Ástæðan fyrir því að farið er til Benidorm er að sögn Egils sú að þar ætlar hann að kenna Íslendingum hvernig á að hegða sér eins og sannur heimsborgari á sólarströnd. „Ég þarf að skottast með rasshausinn Þorstein Guðmundsson og sýna honum hvernig menn hegða sér á sólarströnd. Rasshausinn er svona týpískur Íslendingur. Alltaf fullur með allt lóðrétt niður um sig á sundlaugarbakkanum, í spilavítinu og á ströndinni! Eftir næstu seríu munu Íslendingar ekki lengur verða sér til skammar þegar þeir henda sér á sólarströnd heldur haga sér eins og sannir heimsborgarar,“ segir Egill. Stóri G-maðurinn tuskar til rasshausinn Þorstein GuðmundsEgill og Þorsteinn verða ekki ein- son í nýrri þáttaröð af Mannasiðum Gillz. Ljósmynd/Hari
María Ólafsdóttir Starf: Gullsmiður Áhugamál: Veggtennis
V SPORT er nýr, bragðgóður og hitaeiningasnauður íþróttadrykkur. Hann inniheldur nauðsynleg vítamín og steinefni og bætir upp vökva- og steinefnatap eftir áreynslu.
FÍTON / SÍA
Af hverju að drekka hitaeiningarnar sem þú varst að brenna? Fáðu þér svalandi V SPORT og náðu enn betri árangri
HE LG A RB L A Ð
... fær Tristran Arnar Beck, níu ára strákur í Reykjanesbæ, sem bjargaði heimili ömmu sinnar um síðustu helgi þegar eldur í kamínu fór úr böndunum.
ÍSLENSKA SIA.IS ARI 56690 10/11
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is
Hrósið …
Mugison á toppinn
Mugison fór beint á topp Tónlistans, lista Félags hljómplötuútgefenda yfir mest seldu diska landsins, í síðustu viku. Haglél, diskur Mugisons, er sá fyrsti sem hann gefur út með íslenskum textum og var hans beðið með mikilli eftirvæntingu. Mugison skaut frumraun Of Monsters and Men, My Head Is an Animal, ref fyrir rass en sá diskur hafði verið eina viku í toppsætinu. Of Monters and Men er þó enn með mest spilaða lagið í íslensku útvarpi því áttundu vikuna í röð er lag þeirra Little Talks á toppi Lagalistans.-óhþ
Hönnun við höfnina
Hönnunargalleríið Netagerðin Work & Shop var opnað í gær, fimmtudag, við Nýlendugötu 14. Sjö konur eru þar með vinnustofur sem nú eru opnar þannig að fólk getur keypt milliðalaust af þeim. Úrvalið er fjölbreytt: textílvörur, skartgripir, ljósmyndir og hlutir fyrir heimilið. Konurnar á bak við Netagerðina eru Bryndís Bolladóttir textílhönnuður, Anna María Sigurjónsdóttir ljósmyndari, Sigga Heimis iðnhönnuður, Helga Guðrún Vilmundardóttir og Árný Þórarinsdóttir sem starfa undir nafninu Stáss, Olga Hrafnsdóttir og Elísabet Jónsdóttir sem starfa undir nafninu Volki. Húsið hefur undanfarin ár verið kallað Liborius-húsið en nafnið Netagerðin er dregið af því að þar var í fjöldamörg ár Netagerð Reykdals Jónssonar.
„Enga verðtryggingu, takk.“ Tinna Björk Baldvinsdóttir, 38 ára.
Nú getur þú tekið óverðtryggt íbúðalán til 25 eða 40 ára með föstum 6,45% vöxtum til fimm ára. Nick Cave-veisla í Hörpu
Kvikmyndaveisla til heiðurs Nick Cave and the Bad Seeds hefst í Hörpu á mánudag. Þrjár heimildarmyndir um Cave og félaga munu þá rúlla daglangt frá klukkan 10 til 18 í Flóa-salnum á jarðhæð Hörpu í eina viku. Myndirnar eru hluti af heimildarmyndaröð í fjórtán hlutum um þessa mögnuðu hljómsveit og eru eftir enska listafólkið Jane Pollard og Iain Forsyth. Sýningarnar eru hluti af ráðstefnunni You are in control, en þar eru í kastljósinu nýjustu straumar og stefnur í hinum skapandi og listræna hluta stafræna heimsins. Pollard og Forsyth eru einmitt gestir ráðstefnunnar.
Kynntu þér málið á arionbanki.is.
Hvað skiptir þig máli?
arionbanki.is – 444 7000