Enski boltinn Heyja fiðlueinvígi í Hörpu
Yfirburðir ManchesterÓKEYPIS Ó K E Y P Iliðanna S
TAL TROMP FRíTT í háLFT áR
22
16 9.-11. september 2011 2. árgangur
2. tölublað 1. árgangur 36. tölublað
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
viðtal Rithöfundurinn Bjarni Bjarnason
Ástin kom að óvörum ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Gerður Kristný Með byssu Odds við gagnaugað 26 Viðtal
Berjatíminn Bretar fara best með ber
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Matur 38
Bjarni Bjarnason var einhleypur faðir þegar ástin bankaði upp á hjá honum og Katrínu Júlíusdóttur iðnaðarráðherra. Þau eru gift, eiga von á tvíburum og á dögunum gaf Bjarni út níundu skáldsöguna, Mannorð.
Unnur Ösp Styður stríðshrjáðar konur
58 BYKOblaðið 9.-15. september 2011
Allt fyrir baðherbe rgið á lægra verð i!
Vnr. 13609970-2
SíðA 12
GOLDEA baðinnrétting með handlaug, breidd 50 cm, án blöndunartækis.
Bjarni Bjarnason og Katrín Júlíusdóttir voru einhleyp og ánægð þegar þau byrjuðu að rugla saman reytum. Bjarni segir það hafa komið sér á óvart hversu hamingjusamur hægt sé að vera í fjölskyldulífinu. Ljósmynd/Hari
Baðinnrétting
18.990
Bykoblaðið í miðju Fréttatímans Sturtusett
3.990
kr.
Verð áður: 4.990 kr.
Baðvog
4.990
Vnr. 15726947
ISA sturtustöng, sturtubarki og handúðari.
Verð áður: 7.290 kr.
Vnr. 42263750
SOEHNLE Body control fitumælinga baðvog, hámark 150 kg, 100 g nákvæmni. Geymir 8 persónur í minni.
Mikið úrval!
Vnr. 13164750
ONE baðfylgihlutasett, klæðaslá, rúlluhaldari, handhandklæðasnagi, handklæðahringur.
Baðfylgihlutasett
4.990
Verð áður: 7.890 kr.
kr.
Handklæðaofn Verð frá
9.990
kr.
Vnr. 15529938-48
Handklæðaofn,
Austurveri - Háaleitisbraut 68 Við opnum kl: Og lokum kl:
kr.
Gerðu verðs amanburð! verðsaman Gerðu verðsamanburð! Gerðu burð! Gerðu Gerðu verðsamanbu rð! Gerðuverðs verðsamanbu amanburð! rð! Gerðu verðsamanburð! Gerðu verðs amanburð!
40x94 cm til 60x170
cm.
www.lyfogheilsa.is Opnunartímar 08:00-24:00 virka daga 10:00-24:00 helgar
Austurveri
kr.
fréttir
2
Helgin 9.-11. september 2011
fjölmiðlalög Nefnd um eignarhald fjölmiðla
Tillögur um takmarkanir á eignarhaldi fjölmiðla á leiðinni Nefnd mennta- og menningarmálaráðherra um eignarhald á fjölmiðlum áætlar að skila tillögum í frumvarpsformi fyrir lok mánaðarins. „Það voru þau tímamörk sem við settum okkur og að öllu óbreyttu munu þau standast,“ segir Elfa Ýr Gylfadóttir, varaformaður nefndarinnar.
Vinsældir borgarstjórans dvína Vinsældir Jóns Gnarr, borgarstjóra í Reykjavík, hafa dvínað mikið frá því í fyrra ef marka má nýja könnun MMR. Þar kemur fram að 61,7% þeirra sem tóku afstöðu voru óánægð með hann en í ágúst 2010 var óánægjuhlutfallið 22,4%. MMR kannaði ánægju fólks með lífið og tilveruna. Íslendingar virðast enn sem fyrr almennt ánægðir með sumarfríið sitt, vinnuna sína og nágranna. Af þeim sem tóku afstöðu sögðust 91,0% ánægð með nágranna sína, 90,2% sögðust ánægð með sumarfríið sitt og 89,9% sögðust ánægð með vinnuna sína. Breytingarnar, frá fyrri könnun MMR í ágúst 2010, eru því ekki miklar. Þá sögðust 92,9% þeirra sem tóku afstöðu vera ánægðir með nágranna sína, 91,9% voru ánægð með sumarfríið sitt og 91,2% voru ánægð með vinnuna sína. Veðrið í sumar hefur þó ekki gert sömu lukku og veðrið í fyrra því 62,0% þeirra sem tóku afstöðu núna sögðust vera ánægð með það borið saman við 94,7% fyrir ári. - jh
Landsvirkjun fær betri kjör en ríkissjóður Landsvirkjun tilkynnti um sölu á skuldabréfum að fjárhæð 63,2 milljónir Bandaríkjadollara, jafnvirði u.þ.b. 7,3 milljarða króna á þriðjudaginn. Bréfin eru til 7 ára og
Nefndin hefur undanfarnar vikur fundað með hagsmunaaðilum á fjölmiðlamarkaði og að sögn Elfu hafa mjög mismunandi sjónarmið komið fram. Samkvæmt bráðabirgðaákvæði fjölmiðlalaganna, sem Alþingi samþykkti 15. apríl í vor, átti nefndin að skila tillögum um „viðeig-
andi takmarkanir á eignarhaldi á fjölmiðlum“ fyrir 1. júní 2011. Dráttur varð hins vegar á skipan nefndarinnar og umfang verksins varð meira en gert var ráð fyrir og því töfðust skilin. Þetta er ekki eina atriðið sem ekki er samkvæmt fjölmiðlalögunum frá því í vor. Í lögunum er kveðið á um að
eru þau seld á 4,3% ávöxtunarkröfu. Fyrir rúmri viku tilkynnti Landsvirkjun um 70 milljón dollara útgáfu til tíu ára. Ber sú útgáfa 4,9% vexti. Fyrirtækið hefur því aflað ríflega 133 milljóna dollara á síðustu dögum. Fénu verður meðal annars varið til framkvæmda á Norðausturlandi sem áætlað er að hefjist á næsta ári en að hluta er um endurfjármögnun að ræða. Greining Íslandsbanka vekur athygli á því hve hagstæðra kjara Landsvirkjun nýtur en fyrirtækið fær betri kjör en ríkissjóður Íslands. Krafa 5 ára dollarabréfs ríkissjóðs var 5,2% í ágústlok. - jh
stjórnir einkahlutafélaga og hlutafélaga fjölmiðlafyrirtækja skuli senda fjölmiðlanefnd nýjustu hlutaskrá sína fyrir 1. júní 2011 eða sæta ella dagsektum. Vandamálið við þetta ákvæði er að fjölmiðlanefndin tók ekki til starfa fyrr en 1. september og getur því fyrst nú tekið við þessum lögbundnu upp-
lýsingum. Eiríkur Jónsson, formaður fjölmiðlanefndarinnar og dósent við lagadeild Háskóla Íslands, segir að nefndin hafi fundað einu sinni og að hún muni á næstu vikum senda út bréf til fjölmiðlafyrirtækja til að minna á þetta ákvæði laganna. -jk
Nefnd um eignarhald á fjölmiðlum Karl Axelsson lögmaður, formaður nefndarinnar, skipaður af ráðherra. Elfa Ýr Gylfadóttir fjölmiðlafræðingur, varaformaður, skipuð af ráðherra. Björn Þorláksson, fulltrúi VG. Einar Már Sigurðsson, fulltrúi Samfylkingarinnar. Svanhildur Hólm Valsdóttir, fulltrúi Sjálfstæðisflokksins. Salvör Gissurardóttir, fulltrúi Framsóknarflokksins. Baldvin Björgvinsson, fulltrúi Hreyfingarinnar.
iceland Airwaves Samanlögð velta er rúmlega 70 milljónir
Fjármálablindir Íslendingar
Stofnun um fjármálalæsi, ásamt efnahags- og viðskiptaráðuneyti, Samtökum atvinnulífsins og Samtökum iðnaðarins, efna til ráðstefnu um fjármálalæsi í Þjóðmenningarhúsinu í dag, 9. september, kl. 9.15 – 14.30. Ráðstefnunni er ætlað að stuðla að átaki um að bæta fjármálavitund í samfélaginu og finna leiðir sem best eru til þess fallnar að efla fjármálalæsi á Íslandi. Aðgangur er ókeypis og öllum opinn meðan húsrúm leyfir. Í tilkynningu Stofnunar um fjármálalæsi segir að niðurstöður rannsókna sýni að Íslendingar hafi almennt litla þekkingu á hugtökum og eðli fjármála. Á meðal fyrirlesara er dr. Adele Atkinson, einn helsti sérfræðingur heims um fjármálalæsi, en hún vinnur við rannsóknir og stefnumótun á fjármálalæsi hjá OECD. - jh
Hvalskipum fleytt upp í fjöru
Hvalskipunum Hval 5 og Hval 6 hefur verið búin lega í fjörunni skammt frá Hvalstöðinni í Hvalfirði. Skipunum var síðastliðið þriðjudagskvöld fleytt á flóðinu upp í fjöruna með talsverðum tilfæringum, að því er fram kemur í Skessuhorni. Meðal annars voru öflugar beltagröfur notaðar til verksins. Skipin, sem til fjölda ár höfðu legið við bryggju í Reykjavík, voru viku áður dregin af dráttarbátnum Magna frá Reykjavík upp í Hvalfjörð. Áður en þeim var fleytt frá bryggju í Hvalfirði var búið að moka upp úr fjörunni í legu fyrir þau. Þessum skipum var sökkt af Grænfriðungum í Reykjavíkurhöfn fyrir um aldarfjórðungi. - jh
TILBOÐ Er frá Þýskalandi
69.900 FULLT VERÐ
94.900
www.grillbudin.is
Hlíðasmára 13, Kóp - S. 554 0400
YFIR 30 GERÐIR GASGRILLA Á TILBOÐI
Grímur Atlason Býr sig undir að taka á móti sex þúsund gestum á Iceland Airwaves. Uppselt er á hátíðina sem er stærri en nokkru sinni fyrr. Ljósmynd/Hari.
Yfir hundrað milljónir beint í kassa ríkissjóðs Í vikunni seldist upp á Iceland Airwaves. Framkvæmdastjóri tónlistarhátíðarinnar, Grímur Atlason, er kampakátur og má vera það. Fyrir dyrum standa 250 tónleikar, ellefu hundruð listamenn koma fram, sex þúsund gestir mæta og Grímur velkist ekki í vafa um að hátíðin er mikilvæg fyrir Steingrím Joð og ríkiskassann.
S Þetta er ekki fólk sem verður okkur til skammar á erlendri grund heldur rjómi þessa samfélags.
ko, ég nenni ekkert að tala við þig ef Bjarkartónleikarnir eiga að vera einhver aukasetning. Ég sá hana úti í Manchester og fólkið þar sturlaðist við hverja hennar hreyfingu. Í tímaritunum Q og Mojo er hún efst á baugi og lofuð í hástert fyrir tónleika sína og væntanlega plötu. Hún verður með aukatónleika í Hörpu og miðasala hefst í dag á midi.is og harpa. is,“ segir Grímur Atlason, framkvæmdastjóri Iceland Airwaves. Ekki stóð til að hafa Björk innan sviga. Hún hefur nú þegar selt um 6.000 miða á sína tónleika sem verða í Hörpu. Grímur er kátur. Í vikunni varð uppselt á Iceland Airwaves. „Síðustu ár hefur verið uppselt á Airwaves og í fyrra vorum við ánægð. Þá var sett met, uppselt í kringum 25. september. Við erum þremur vikum fyrr á ferðinni núna þótt hátíðin sé talsvert stærri og við að selja fleiri miða. Höfum bætt við tónleikastöðum og þar skiptir Harpa mestu máli; notum alla salina þar með einum eða öðrum hætti.“ Grím skortir hvergi orð þegar hann lýsir tónlistarhátíðinni sem er handan við hornið en honum vefst þó tunga um tönn aðspurður hvað sæti mestum tíðindum. Það fer eftir því hvernig á það er litið. „Um 150 íslenskar hljómsveitir koma fram. Rjóminn af því sem við Íslendingar eigum, fersk bönd, hljómsveitirnar sem munu bera hróður Íslendinga víða. Ekki sjálfskipaðir sendiherrar á launum sem eigna sér verk annarra heldur lið sem fer um heiminn og leggur hann undir sig. Þetta er ekki fólk sem verður okkur til skammar á erlendri grund heldur rjómi þessa samfélags.“ Með herkjum tekst
að stöðva Grím í þessari ræðu og beina sjónum að erlendum gestum og hann tekur fram að hann nefni af fullkomnu handahófi John Grant, Beach House, tUnE-yArDs, Sinead O´Connor, Plastic Ono Band, James Murphy og Karkwa frá Kanada. Umfangið er mikið: Um 250 tónleikar, 200 gerningar utan dagskrár. „Um ellefu hundruð listamenn koma fram, 6.000 gestir eru með miða. Þeir kaupa þó ekki allir miða; listamennirnir fá miða, 150 blaðamenn koma erlendis frá og kaupa sig inn en við bjóðum nokkrum tugum öðrum auk fólks úr tónlistargeiranum.“ Grímur segir hagræn áhrif mikil; uppgjör liggur ekki fyrir en seldir miðar eru um 4.000 og kosta að meðaltali um 12 til 13 þúsund krónur. „Miðasalan sjálf skilar í kringum 50 milljónum og síðan eru ýmsir tekjupóstar aðrir; helstu styrktaraðilar eru Reykjavíkurborg og Icelandair. Í fyrsta skipti fengum við fimm milljóna króna framlag á fjárlögum, sem lýsir skilningi stjórnvalda. Samanlögð velta er 70 milljónir en um 100 milljónir skila sér beint í ríkiskassann í formi skatta vegna þessarar hátíðar. Setja má margfeldisstuðul; varlega áætlað eru 3.000 manns að kaupa flug, hótel, bjór og svo framvegis auk Íslendinganna sem mæta. Samanlagt 6.000 manns og bærinn iðar af lífi. Hvað þýðir það fyrir reykvískt hagkerfi?“ Í könnun sem gerð var í fyrra kom í ljós að hátíðin skilaði til samfélagsins um milljarði. Nú koma um fimm til sex hundruð fleiri erlendis frá. Jakob Bjarnar Grétarsson ritstjorn@frettatiminn.is
RAFTÆKIN EIGA SKILIÐ SMÁ Gerðu eitthvað skemmtilegt og óvænt fyrir raftækin þín með rafmagninu frá okkur. Þau eiga það svo sannarlega skilið.
FÍTON / SÍA
KOMDU YFIR TIL ORKUSÖLUNNAR – VIÐ SJÁUM UM AÐ HALDA UPPI STUÐINU
Orkusalan | 422 1000 | orkusalan.is | Bíldshöfða 9 | 110 Reykjavík
við seljum rafmagn
4
fréttir
Helgin 9.-11. september 2011
veður
laugardagur
Föstudagur
sunnudagur
Kuldakastinu lýkur um helgina Þessi kuldatíð sem steyptist yfir okkur nánast eins og hendi væri veifað mun halda fram á laugardag. Vind hægir þó og um leið eykst hættan á frosti yfir nóttina á láglendi. Einkum aðfararnótt laugardags. Hætt er þá við að kartöflugrös falli víða og berin frjósi. Á laugardag verður myndarleg lægð fyrir sunnan land og á hægfara austurleið. Hún beinir til okkar mildara lofti. Á sunnudag er spáð rigningu um mikinn hluta landsins og allhvössum vindi af A og NA. Restarnar af fellybylnum Katia munu síðan keyra inn í þessa sömu lægð. Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin. is
Veðurvaktin ehf Ráðgjafafyrirtæki í eigu
7
6
7
6
6
7
8
8
Einars Sveinbjörnssonar
8
veðurfræðings. Veðurvaktin býður upp á veður-
10
12 11
10 9
þjónustu fyrir einstaklinga,
9
fyrirtæki og opinbera aðila í ráðgjöf og úrvinnslu flestu því sem viðkemur
Norðanátt ekki svo hvöss. Léttir til um mikinn hluta landsins. Áfram frekar kalt í veðri og næturfrost. Höfuðborgarsvæðið: Hæg NA-átt og léttskýjað. Sæmilega hlýtt um miðjan daginn.
Bjart veður víðast hvar, en þykknar upp og fer að rigna um kvöldið suðaustantil. Hægt vaxandi A-vindur.
Fer að rigna um land allt, einkum þó austantil. Nokkuð hvasst af austri og norðaustri.
Höfuðborgarsvæðið: Léttskýjað og mikill hitamunur dags og nætur.
Höfuðborgarsvæðið: Skýjað og lítilsháttar rigning um tíma.
veðri og veðurfari.
Veðurvaktin ehf Eikarási 8, 210 Garðabæ Sími: 857 1799 www.vedurvaktin.is
Eink avæðing Átta ár a ferli lokið
Metanbíll valinn Bíll ársins Volkswagen Passat í metanútfærslu hefur verið valinn Bíll ársins 2012 af Bandalagi íslenskra bílablaðamanna. Alls komust níu bílar í úrslit í þremur flokkum, að því er fram kemur á síðu Félags íslenskra bifreiðaeigenda. Passat sigraði í flokki hybrid- og metanbíla, Lexus CT 200 varð í öðru sæti og Toyota Auris í því þriðja. Í flokki minni fólksbíla varð Audi A1 hlutskarpastur, Ford Focus varð í öðru sæti en Ford Fiesta í því þriðja. Í flokki stærri fólksbíla sigraði Volvo V60, í öðru sæti varð BMW 520 og Kia Sportage í þriðja. Volkswagen Passat fékk flest stig allra bílanna og fær sæmdarheitið Bíll ársins 2012. Bíll ársins, VW Passat EcoFuel er verksmiðjubyggður metanbíll. Hér á landi er metan innlendur orkugjafi og því skattfrjálst bifreiðaeldsneyti. Bíllinn er enn fremur undanþeginn vörugjöldum og því verulega ódýrari en sami bíll sem fluttur er inn án metanbúnaðar. - jh
Í fyrsta sinn yfir 100 þúsund í einum mánuði Alls fór 101.841 erlendur ferðamaður frá landinu í nýliðnum ágúst eða um 12 þúsund fleiri en í sama mánuði í fyrra, samkvæmt talningu Ferðamálastofu. Aukningin nemur 13,7% milli ára. Erlendir ferðamenn hafa aldrei áður farið yfir 100 þúsund í einum mánuði og eru þeir nú helmingi fleiri en þeir voru í ágústmánuði 2002. Þegar litið er til einstakra markaðssvæða má sjá verulega aukningu frá N-Ameríku milli ára eða um 52,8%. Bretum fjölgar um 9,6% frá því í fyrra, Norðurlandabúum um 8,7% og Mið- og S-Evrópubúum um 8,1%. Það sem af er ári hafa 406.484 erlendir ferðamenn farið frá landinu eða 62.211 fleiri en á sama tímabili í fyrra en um er að ræða 18,1% aukningu milli ára. - jh
Laun hækkuðu um 2,4% frá fyrri ársfjórðungi Regluleg laun voru að meðaltali 2,4% hærri á öðrum ársfjórðungi 2011 en í ársfjórðungnum á undan. Á sama tímabili hækkuðu laun á almennum vinnumarkaði um 2,9% en laun opinberra starfsmanna hækkuðu um 1,2% að meðaltali. Frá fyrra ári hækkuðu laun um 5,7% að meðaltali; hækkunin var 7,1% á almennum vinnumarkaði og 2,7% hjá opinberum starfsmönnum, að því
er Hagstofa Íslands greinir frá. Frá fyrra ári hækkuðu laun mest í fjármálaþjónustu, lífeyrissjóðum og vátryggingum eða um 9,8% en minnst í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð, um 3,4%. Þá hækkuðu laun þjónustufólks mest frá fyrri ársfjórðungi eða um 3,5%. - jh
Minningardagskrá um dánu skáldin í Kópavogi Ritlistarhópur Kópavogs stendur fyrir minningardagskrá um dánu skáldin úr Kópavogi næstkomandi þriðjudag, 13. september, í Forsælunni við Salinn í Kópavogi. Dagskráin hefst kl. 20. Erindi verða flutt um átta skáld sem farin eru yfir móðuna miklu. Aðgangur er ókeypis. Dagskráin hefst með ávarpi Hafsteins Karlssonar, formanns menningar- og þróunarráðs Kópavogs. Því næst flytur Jón Guðlaugur Magnússon erindi um Jón úr Vör, Kristmundur Halldórsson flytur erindi um Böðvar Guðlaugsson, Guðmundur Ólafsson flytur erindi um Geirlaug Magnússon, Ólafur Sverrir Kjartansson flytur erindi um Kjartan Árnason og Hjörtur Pálsson flytur erindi um Jón Bjarman. Þá flytur Gerður Gröndal erindi um Gylfa Gröndal og Vilhjálmur Einarsson erindi um Þorstein Valdimarsson. Að lokum flytur Gunnar Ingi Birgisson erindi um Sigurð Geirdal. - jh
Ráðstefnur & fundir Fullkomin aðstaða fyrir allt að 500 manns
Turninum | Smáratorgi 3 | 201 Kópavogi Sími 575 7500 | www.veisluturninn.is
Sementsverksmiðjan á Akranesi.
Ríkið fær ellefu milljónir fyrir Sementsverksmiðjuna Ein torsóttasta einkavæðing síðustu ára hefur verið leidd til lykta. Ríkið fær einn sjötta af upphaflegu kaupverði í nauðasamningum átta árum eftir að salan fór fram.
Í
slenska ríkið fær ellefu milljónir fyrir Sementsverksmiðjuna sem seld var í október 2003. Þetta var staðfest með nauðasamningi í júní á þessu ári. Þar með er átta ára raunasögu innheimtu ríkisins á hendur kaupendum verksmiðjunnar lokið. Upphaflegt kaupverð var sextíu og átta milljónir en var aldrei greitt, líkt og Ríkisendurskoðun gerði athugasemd við í skýrslu í lok fyrra árs. Þá var skuld Íslensks sements ehf., kaupanda verskmiðjunnar, komin upp í 118 milljónir með vöxtum og dráttarvöxtum. Forsaga málsins er að við gerð kaupsamningsins árið 2003 var gerður fyrirvari um samþykki ESA, eftirlitsstofnunar EFTA, í kjölfar kæru Aalborg Portland á hendur íslenska ríkinu vegna lífeyrisskuldbindinga Sementsverksmiðjunnar sem ríkið tók yfir. Rannsókn ESA tók fimm ár og gagnrýndi Ríkisendurskoðun stofnunina fyrir seinagang í rannsókninni. Eftir að samþykki lá fyrir, árið 2010, gerði íslenska ríkið tilraunir til að innheimta kaupverðið, án árangurs. Á þessu ári var síðan hafist handa við að reyna að ná fram nauðasamningum og segir Rósa Björk Brynjólfsdóttir, upplýsingafulltrúi fjármálaráðuneytisins, í samtali við Fréttatímann að íslenska ríkið hafi staðið frammi fyrir því að fá eitthvað fyrir sinn snúð eða ekki neitt. Fyrri kosturinn hefði verið skárri þótt afskrifa þyrfti tugi milljóna af kaupverðinu. Niðurstaðan varð því sú að ríkið fékk ellefu af þeim hundrað og átján milljónum sem því bar – átta árum eftir að kaupin höfðu átt sér stað. Gunnlaugur Kristinsson, forstjóri
Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@ frettatiminn.is
Niðurstaðan varð því sú að ríkið fékk ellefu af þeim hundrað og átján milljónum sem því bar – átta árum eftir að kaupin höfðu átt sér stað.
Björgunar sem var og er stærsti hluthafi Íslensks sements, segir að Sementsverksmiðjan hafi ekki verið rekstrarhæf árið 2010 en endurreist þegar Arion banki, sem tók yfir hlut BM Vallár í félaginu, breytti kröfum í hlutafé. Stærstu hluthafar Íslensks sements eru Björgun og norska sementsfyrirtækið NorCem, sem er einnig stór hluthafi í Björgun. Gunnlaugur segir að ekki hafi komið til greina að greiða hlut BM Vallár í upphaflegu kaupverði þar sem stór hluti vandræða Sementsverksmiðjunnar hafi verið tilkominn vegna skuldar BM Vallár við fyrirtækið. „Björgun og Norcem áttu kröfur á Íslenskt sement sem voru afskrifaðar. Það var svo sem ekki annar kostur en að ganga að þessum samningum eða gera félagið gjaldþrota,“ segir Gunnlaugur. Spurður um seinagang kaupenda við að efna greiðslu til ríkisins segir Gunnlaugur að samkvæmt samkomulagi við ríkið hafi kaupverðið ekki átt að greiðast fyrr en ESA hefði með formlegum hætti klárað sín mál. „Það var gert snemma árs 2010. Það var aldrei hagur hluthafa Íslensks sements að borga ekki kaupverðið og ég veit að það voru lagðir peningar í að senda menn til Brüssel til að reyna að flýta málinu hjá ESA. Það voru lagðir miklir peningar inn í Íslenskt sement til að halda því starfandi og það voru einfaldlega takmörk fyrir því hvað menn höfðu burði til að gera það lengi. Einn af þremur hluthöfum var gjaldþrota og nauðasamningar voru eina leiðin,“ segir Gunnlaugur.
ÍSLENSKA SIA.IS ARI 55741 09/11
Lífeyrissparnaður
Ávöxtun viðbótarlífeyrissparnaðar Arion banka Lífeyrisauki hentar þeim sem vilja leggja fyrir í viðbótarlífeyrissparnað og nýta sér þannig mótframlag launagreiðanda. Sjóðfélagar í Lífeyrisauka eru samtals um 21.500 og stærð sjóðsins er ríflega 28 milljarðar króna. Leitaðu til okkar varðandi ráðgjöf um lífeyrissparnað í næsta útibúi eða sendu okkur póst á lifeyristhjonusta@arionbanki.is
Lífeyrisauki Nafnávöxtun 30.06.2010 - 30.06.2011
5 ára meðalnafnávöxtun
Lífeyrisauki 4
9,3%
Lífeyrisauki 3
9,0% Lífeyrisauki 2
9,4% Lífeyrisauki 1
9,5%
Lífeyrisauki 5
6,8%
Lífeyrisauki 5
Lífeyrisauki Erlend verðbréf
13,5%
6,5%
Lífeyrisauki 4
Lífeyrisauki Innlend skuldabréf
7,3%
Lífeyrisauki 3
9,1%
Lífeyrisauki Erlend verðbréf
2,7% Lífeyrisauki Innlend skuldabréf
11,5%
5,6% Lífeyrisauki 2
2,4% Lífeyrisauki 1
-0,5%
Ávöxtun í fortíð gefur ekki vísbendingu um ávöxtun í framtíð.
arionbanki.is – 444 7000
Myndin sýnir 5 ára meðalnafnávöxtun á tímabilinu 30.06.2006-30.06.2011 en ávöxtunin er mismunandi á milli ára. Frekari upplýsingar um ávöxtun hvers árs má nálgast á arionbanki.is/lifeyrir
6
fréttir
Helgin 9.-11. september 2011
Uppskeruhátíð Full borg matar fr á miðvikudegi til sunnudags
Matarmarkaður í miðborg Reykjavíkur Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is
Matar- og uppskeruhátíð tileinkuð íslenskum mat og matargerð, Full borg matar/Reykjavík Real Food Festival, verður haldin í fyrsta sinn í borginni frá miðvikudegi til sunnudags, 14.-18. september næstkomandi. Markmið hátíðarinnar er að kynna íslenskan mat og matarhefðir á léttan og skemmtilegan hátt fyrir öllum sem áhuga hafa á góðum og girnilegum mat, að því er fram kemur á síðu Samtaka iðnaðarins. Hátíðin er ætluð allri fjölskyldunni en boðið verður upp á markað í miðborg Reykjavíkur þar sem hægt verður að kaupa, prófa
og smakka ýmsar matvörur beint frá framleiðendum og fá um leið að vita hvernig maturinn er framleiddur og hvaðan hann kemur. „Veitingastaðir í borginni taka þátt í hátíðinni með því að bjóða upp á sérstaka hátíðarmatseðla þar sem allir ættu að finna eitthvað sem hentar þeirra smekk og fjárhag. Veitingastaðir sem þykja útfæra bestu matseðlana fá svo heiðursverðlaun í lok hátíðar en veitt verða verðlaun í þremur flokkum, besti hátíðarmatseðill, besta brasserí og besta fjölskyldumátíðin,“ segir enn fremur.
Boðið verður upp á fjölda viðburða en fyrirtæki, stofnanir og félagasamtök standa fyrir eigin uppákomum sem tengjast mat og matarmenningu. Meðal viðburða á hátíðinni verða Matardagar Matvís þar sem landslið matreiðslumeistara velur matreiðslumann og matreiðslunema ársins. Bakhjarlar hátíðarinnar eru Reykjavíkurborg, Samtök iðnaðarins, Markaðsráð kindakjöts, Iceland responsible Fisheries, Sölufélag garðyrkjumanna og Svínaræktarfélag Íslands.
Hægt verður að kaupa, prófa og smakka.
Deiliskipulag Þjóðleikhúsið vill skilti Hörpu í burtu
Ókeypis lögfræðiráðgjöf Lögréttu Í Lögfræðiþjónustu Lögréttu veita laganemar á 3.-5. ári almenningi endurgjaldslausa lögfræðiaðstoð í samstarfi við lagadeild Háskólans í Reykjavík. Sigríður Marta Hjartardóttir, framkvæmdastjóri Lögfræðiþjónustu Lögréttu, segir ljóst að vitundarvakning hafi orðið á síðustu árum og aukinn áhugi hjá fólki að leita réttar síns. „Við teljum endurgjaldslausa lögfræðiaðstoð okkar svara brýnni eftirspurn þjóðfélagsins,“ segir hún. „Við verðum á Vísindavöku Rannís 23. september næstkomandi og þar munum við kynna þjónustu okkar. Þá veitum við einnig nemendum í framhaldsskólum á landinu réttindafræðslu. Réttindafræðslan okkar kallast Lögfróður og er sambærileg við fræðsluna sem læknanemar veita nemendum í framhaldsskólum, en sú fræðsla kallast Ástráður.“ Hægt er að hafa samband við Lögfræðiþjónustu Lögréttu í gegnum netfangið logfrodur@ru.is, síma 777-8409 eða mæta í aðalinngang Háskólans í Reykjavík á miðvikudögum kl. 17-20 þar sem laganemar taka á móti fólki. -jh
Nýr eigandi Hótel Hamars Fjórar tilnefningar til Landsel ehf., eignarhaldsfélag í eigu Arion fjölmiðlaverðlauna banka, hefur gengið frá sölu á 70% hlut sínum umhverfisráðuneytisins í Hótel Hamri, skammt frá Borgarnesi, að því Dómnefnd hefur tilnefnt fjóra til fjölmiðlaverðlauna umhverfisráðuneytisins sem veitt verða í fyrsta sinn 16. september næstkomandi, á Degi íslenskrar náttúru, að því er fram kemur í tilkynningu ráðuneytisins. Tilnefnd til verðlaunanna eru: a) Morgunblaðið fyrir upplýsandi og vandaða umfjöllun um áhrif loftslagsbreytinga á íslenska náttúru í greinaflokknum Hamskipti lífríkis og landslags. Greinarnar skrifuðu blaðamennirnir Guðni Einarsson og Rúnar Pálmason en þeim til aðstoðar var Elín Esther Magnúsdóttir sem vann grafík, Sigurbjörg Arnarsdóttir og Ingólfur Þorsteinsson sem brutu flokkinn um og flestar ljósmyndir tóku Ómar Óskarsson og Ragnar Axelsson. b) Ragnar Axelsson ljósmyndari fyrir að beina sjónum að náttúruvernd og samspili manns og náttúru í verkum sínum. c) Steinunn Harðardóttir stjórnandi þáttarins Út um græna grundu á Rás 1 fyrir umfjöllun um íslenska náttúru, umhverfið og ferðamál. d) Svavar Hávarðsson blaðamaður Fréttablaðsins fyrir ýtarlega umfjöllun um mengun sem ógnar náttúru og fólki. -jh
er Skessuhorn greinir frá. Sigurður Ólafsson kjötiðnaðarmeistari er nýr eigandi hlutarins og hefur hann tekið við rekstrinum. Hjónin Hjörtur Árnason og Unnur Halldórsdóttir eiga enn 30% hlut í hótelinu en þau hafa starfað við það frá upphafi. Unnur er hætt störfum en Hjörtur aðstoðar nýjan eiganda við að setja sig inn í reksturinn út september. -jh
Kristján Valur vígslubiskup Kristján Valur Ingólfsson verður næsti vígslubiskup í Skálholti. Hann tekur við af Sigurði Sigurðarsyni sem lést á liðnu ári. Í síðari umferð vígslubiskupskjörsins fékk Kristján Valur 80 atkvæði en Sigrún Óskarsdóttir 61 atkvæði. Á kjörskrá voru 149. Greidd voru 142 atkvæði. Einn seðill var auður. Kristján Valur fæddist árið 1947. Hann var vígður árið 1974 sem sóknarprestur í Raufarhafnarprestakalli. Hann hefur einnig þjónað sem farprestur þjóðkirkjunnar í Ísafjarðarprestakalli, sóknarprestur í Grenjaðarstaðarprestakalli og rektor Skálholtsskóla. Hann var lektor í helgisiðafræði við guðfræðideild Háskóla Íslands frá 20002008. Undanfarið hefur hann gegnt starfi verkefnisstjóra helgisiða og kirkjutónlistar á Biskupsstofu og þjónað sem sóknarprestur á Þingvöllum. -jh
Umdeilt auglýsingaskilti Hörpu. Þjóðleikhúsið hefur sent erindi til skipulagsráðs þar sem farið er fram á að fá að setja upp sambærilegt skilti, eða þá afnotarétt, eða þá að skiltið verði fjarlægt. Ljósmynd/Hari
Umdeilt auglýsingaskilti Hörpu við Sæbrautina Skipulagsráð Reykjavíkur verður að taka afstöðu til erindis framkvæmdastjóra Þjóðleikhússins sem efast um að tilskilin leyfi séu fyrir auglýsingaskilti Hörpu. Hann krefst jafnræðis með stofnunum tveimur; sambærilegt skilti eða aðgengi að skiltinu og til þrautavara að það fari.
www.ms.is
E
Með D-vítamíni sem hjálpar þér að vinna kalkið úr mjólkinni. Meira fjör með Fjörmjólk! m Nú í nýmjumeð u ð ú b m u pa skrúftap
Við sjáum víða, þar sem ríkir stera kapítalismi, hversu mikil sjónmengun getur verið af slíkum skiltum.
rindi okkar er einfalt. Við óskum eftir því að Þjóðleikhúsið fái að setja upp sambærilegt skilti og til vara óskum við eftir því að Þjóðleikhúsið fái afnot af auglýsingaskiltinu. Til þrautavara að skiltið verði fjarlægt,” segir Ari Matthíasson, framkvæmdastjóri Þjóðleikhússins. Ari hefur sent skipulagsráði Reykjavíkurborgar erindi vegna auglýsingaskiltis Hörpu sem blasir við vegfarendum þeim sem leið eiga um Sæbraut og hjá Hörpu. Þetta skilti hefur áður komið til tals hjá skipulagsráði en það var sett upp á byggingartíma Hörpu, þá sem skilti Íslenskra aðalverktaka. Í fundargerðum getur að líta erindi björgunarsveitarinnar Ingólfs um að fá að setja segl sitt á skiltið en því var hafnað á þeim forsendum að skiltið væri til bráðabirgða. Ferðafélag Íslands óskaði einnig eftir afnotum af skiltastæðinu en því erindi var frestað á tveimur fundum og Þjóðleikhúsið fór þess einnig á leit að það fengi að auglýsa sýningu sína á Lé konungi á sínum tíma. Að sögn
Ara segir hann það því hafa komið þeim hjá Þjóðleikhúsinu nokkuð á óvart þegar á sama stað, í borgarlandi, væri komið skiltastæði að því er virtist til að vera. Hann leyfði sér að efast um að það stæðist skiltareglugerð. Ekki náðist í Pál Hannesson, formann skipulagsráðs, en að því er Fréttatíminn kemst næst mun hann vísa málinu áfram til skipulagsráðs. Þar á Gísli Marteinn Baldursson sæti. Hann segir einsýnt að ekki gangi að hending ráði því hvar slík skilti eru sett upp. Gísla minnir að þetta tiltekna skilti sé innan deiliskipulags Hörpu. „En ég skal ekki fullyrða neitt um þetta. Ef það er það ekki, þá er skiltið ólöglegt; það má ekki setja slíkt upp án þess að fá tilskilin leyfi. Við sjáum víða, þar sem ríkir sterakapítalismi, hversu mikil sjónmengun getur verið af slíkum skiltum – án þess að ég sé að segja að svo sé um þetta.“ Jakob Bjarnar Grétarsson ritstjorn@frettatiminn.is
Nammibarinn
8
fréttir
Helgin 9.-11. september 2011
Vinnumarkaðurinn að braggast Vinnumálastofnun bárust engar tilkynningar um hópuppsagnir í ágúst, annan mánuðinn í röð. Í júlí og ágúst í fyrra bárust stofnuninni fjórar tilkynningar um hópuppsagnir þar sem sagt var upp 134 manns. Staðan á vinnumarkaði virðist stöðugt vera að færast í jákvæðara horf, segir í mati Greiningar Íslandsbanka. Vinnumálastofnun áætlar að skráð atvinnuleysi í ágúst verði á bilinu 6,4%6,7%. Ætla má að atvinnuleysi nái lágmarki nú í september og taki svo að aukast á ný er líða tekur á veturinn. Tölur Vinnumálastofnunar benda til þess að spár um að atvinnuleysi í ár verði minna en í fyrra muni rætast. „Þó virðist,“ segir Greiningin, „viðsnúningurinn á vinnumarkaði vera snarpari en björtustu spár þorðu að vona.“ -jh
50% afsláttur AF NAMMIBARNUM LAUGARDAGA: ALLAN SÓLARHRINGINN SUNNUDAG - FÖSTUDAG: MILLI KL 20 - 24
Vöruskipti í júlí hagstæð um 12,8 milljarða Í júlí voru fluttar út vörur fyrir 54,9 milljarða króna og inn fyrir 42,1 milljarð króna. Vöruskiptin í júlí voru því hagstæð um 12,8 milljarða króna. Í júlí 2010 voru vöruskiptin hagstæð um 4,2 milljarða króna á sama gengi, að því er fram kemur í tilkynningu Hagstofu Íslands. Fyrstu sjö mánuði þessa árs voru fluttar út vörur fyrir 339,9 milljarða króna en inn fyrir 285,9 milljarða króna. Afgangur var því á vöruskiptunum við útlönd sem nam 54 milljörðum króna en á sama tíma árið áður voru þau hagstæð um 67,9 milljarða á sama gengi. Vöruskiptajöfnuðurinn var því 13,9 milljörðum króna lakari en á sama tíma árið áður. Sjávarafurðir voru 37,7% alls útflutnings og var verðmæti þeirra 6,3% meira en á sama tíma árið áður. Útfluttar iðnaðarvörur voru 56,7% alls útflutnings og var verðmæti þeirra 8,6% meira en á sama tíma árið áður. Mest aukning varð í verðmæti útflutnings iðnaðarvara, aðallega áls og kísiljárns. Einnig varð aukning í útflutningi sjávarafurða. -jh
8,6% hækkun á verðmæti útfluttra iðnaðarvara Júlí 2011 samanborðið við júlí 2010 Hagstofa Íslands
BÓK AÚTGÁFA ÚTGÁFA R AFBÓK A KOSTNAÐARSAMARI EN MARGUR ÆTLAR noatun.is
www.noatun.is
Rafbækur það sem koma skal Samningaviðræður útgefenda og rithöfunda um prósentur til handa rithöfundum voru sigldar í strand en nú gera menn sér vonir um að fyrirhuguð lækkun á virðisaukaskatti af rafbókum verði til að höggva á þann hnút.
Marinó Njálsson hjá Snöru með rafbækur. Rafbókaútgáfa á eftir að stóraukast á Íslandi. Nú stefnir í að virðisaukaskattur á þeim verði lækkaður úr 25,5 prósentum í sjö prósent.
Ég geri jafnvel ráð fyrir því að í upphafi, á meðan við erum að fara af stað í rafbókarvæðingunni, verði það okkur kostnaðarsamara en að prenta.
Þ
að er alveg á hreinu að rafbókaútgáfa á eftir að aukast verulega á Íslandi á næstu misserum og þau lög sem væntanlega verða samþykkt munu gjörbreyta aðstæðum sem voru erfiðar fyrir,“ segir Egill Örn Jóhannsson, framkvæmdastjóri Forlagsins. Bókaútgefendur fagna því mjög að í vikunni var á Alþingi rædd og lögð fram tillaga um lækkun á virðisaukaskatti á rafbækur. Helgi Hjörvar mælir fyrir þingsályktun þess efnis en að henni standa þingmenn úr öllum flokkum. Rafbækur voru í hærra skattþrepinu, með 25,5 prósentna virðisaukaskatti, en prentaðar standa í sjö prósentum. Breyting á þessu var samþykkt samhljóða í efnahags- og viðskiptanefnd og flutningsmenn eru úr öllum flokkum. Egill telur að þetta megi verða til þess að höggva á þann hnút sem viðræður Félags íslenskra bókaútgefenda og Rithöfundasambandsins voru komnar í. Fulltrúar þessara hópa hittust fyrr á árinu en náðu ekki saman um rammasamning um prósentugreiðslu til handa rithöfundum af útgáfu rafbóka – þær viðræður sigldu í strand. Almennt er það svo að höfundar bóka fá 23 prósent af smásöluverði bóka. „Þetta er almennur samningur. Í honum er rafbókarákvæði sem er orðið tíu ára og með öllu úrelt,“ segir Egill Örn. Hver á prósenta til rithöfunda að vera; hvernig skal tekjum af rafbókarsölu skipt? þar stendur hnífurinn í kúnni. Egill segir það algengan misskilning, og að mörgu leyti skiljanlegan, að útgáfa rafbóka kosti lítið sem ekkert. „Prentkostnaður útgefenda sem hlutfall af heildarkostnaði er ekki svo mikill. Aðrir liðir, svo sem ritstjórn og ekki síður sölu- og markaðssetning, eru orðnir stærri og kostnaðarsamari heldur en fyrir tuttugu árum.“ Og Egill tíundar aðra kostnaðarliði, svo sem yfirfærslu á það form sem þarf, sem fer eftir því hvers konar lesara menn eru með, stafrænar varnir og hýsingu gagna. „Þetta kostar allt peninga, það verða til ótal nýir kostnaðarliðir. Ég geri jafnvel ráð fyrir því að í upphafi, á meðan við erum að fara af stað í rafbókarvæðingunni, verði það okkur kostnaðarsamara en að prenta.“ Jakob Bjarnar Grétarsson ritstjorn@frettatiminn.is
Egill Örn Jóhannsson. Telur að lækkun virðisaukaskatts geti orðið til að höggva á hnútinn í samningaviðræðum rithöfunda og útgefenda um rafbækur. Ljósmynd/JBG
NICOTINELL ICEMINT LYFJATYGGIGÚMMÍ
VELDU REYKLAUST LÍF Nicotinell er samstarfsaðili Krabbameinsfélagsins Lesa skal vandlega leiðbeiningar á umbúðum og fylgiseðli. Nicotinell lyfjatyggigúmmí inniheldur 2 mg eða 4 mg nikótín (nikótínpólacrillín). Nicotinell lyfjatyggigúmmí er notað til að draga úr nikótínþörf og fráhvarfseinkennum nikótíns hjá einstaklingum sem eru háðir nikótíni. Þannig getur það auðveldað reykingafólki sem vill hætta að reykja að hætta eða að draga úr reykingum. Ekki má nota fleiri en 25 stk. 2 mg lyfjatyggigúmmí eða meira en 15 stk. 4 mg lyfjatyggigúmmí á sólarhring. Ef þú ert með ofnæmi fyrir nikótíni eða einhverju öðrum innihaldsefnum eða reykir ekki má ekki nota Nicotinell lyfjatyggigúmmí. Ráðfærðu þig við lækninn eða lyfjafræðing ef þú hefur nýlega fengið hjartabilun eða hjartastopp - ert með hjartasjúkdóma, of háan blóðþrýsting, sykursýki, ofvirkan skjaldkirtil, ofvirkar nýrnahettur, alvarlega skerta nýrna- og/eða lifrarstarfsemi eða magasár. Ef þú ert barnshafandi eða með barn á brjósti máttu einungis nota lyfið í samráði við lækni. Lyfið er ekki ætlað börnum yngri en 18 ára nema í samráði við lækni. Geymið þar sem börn hvorki ná til né sjá. Markaðsleyfishafi: Novartis Healthcare. Umboð á Íslandi: Artasan ehf., Suðurhraun 12a, 210 Garðabæ.
10
fréttir
Helgin 9.-11. september 2011
Fortíðarþr á Gamlar dr áttarvélar slá í gegn
Hratt snýst hjól dagsins – hvort heldur er á Ferguson eða öðrum tegundum Bjarni Guðmundsson á Hvanneyri hefur á langri starfsævi varla fengið notalegri og þakklátari viðbrögð en við tveimur dráttarvélarbókum, um gráa vél og rauða.
F
imm stjörnu bókadómur Páls Baldvins Baldvinssonar í Fréttatímanum í liðnum mánuði um gamlar en dýrðlegar dráttarvélar vakti athygli. Það er ekki gefið að bækur um svo þröngt áhugasvið veki almenna athygli en sú varð raunin um Ferguson-bók Bjarna Guðmundssonar á Hvanneyri sem út kom fyrir tveimur árum. Sama gildir um bók Bjarna um sögu Farmalsins sem kom út snemmsumars. Raunar er sviðið hvorki þröngt né þurrt því í bókunum greinir höfundur frá þeirri byltingu sem varð við vélvæðingu í sveitum í og upp úr seinni heimsstyrjöld. Fjölbreytt myndaúrval og persónulegar lýsingar þeirra sem kynntust tækjunum krydda frásögnina. „Það væri hofmóður og rangindi að halda öðru fram en að móttökurnar hafi verið góðar,“ segir Bjarni og bætir því við að margir
hafi haft samband eftir að dómur Páls Baldvins birtist. „Satt að segja, og ég hef kennt í nær 50 ár, veit ég ekki hvort ég hef fengið notalegri og þakklátari viðbrögð við nokkru öðru sem ég hef gert en þessu. Það er margt sem fellur þar saman. Þeir sem upplifðu það þegar þessar vélar komu í sveitir eru komnir á efri ár og að ljúka störfum. Þá leitar hugurinn gjarna til baka, auk þess sem þetta sama fólk á flest ljúfar minningar frá uppvexti í sveit eða dvöl þar. Síðan eru einhver þáhyggju- eða nostalgíuáhrif á ferðinni sem hafa vakið þennan gríðarlega áhuga á gömlum vélum. Menn eru að safna þessu, gera upp eða á einhvern máta að bauka við vélarnar. Þetta er því umfangsmikil tómstundaiðja. Ég hef getið mér þess til, með rökstuddum hætti, að það séu 300500 manns að fást við söfnun, uppgerð eða markvissa vinnu í sam-
Gullaldardráttarvél. Markús Sigurðsson ekur Farmal A – árgerð 1945.
Ráðstefna í Ráðhúsi Reykjavíkur miðvikudaginn 14. september 2011 kl. 10:15 til 17:00 Innlendir og erlendir fyrirlesarar. Ráðstefnan er öllum opin og aðgangur ókeypis. Táknmálstúlkun og túlkun erlendra fyrirlestra. Bein útsending á netinu.
Skráning fyrir 12. september. Skráning og upplýsingar á www.innanrikisraduneyti.is
Það væri hofmóður og rangindi að halda öðru fram en að móttökurnar hafi verið góðar.
bandi við fornvélar,“ segir Bjarni. Hann segir mikið til af þessum gömlu vélum og margar í góðu ástandi, það hafi hann orðið var við þegar hann var að safna efni í bækurnar. Þá fái hann, sem forstöðumaður búvélasafns á Hvanneyri, fyrirspurnir og tilboð um að taka við gripum til varðveislu. Fleiri tæki koma við sögu í frásögn Bjarna en dráttarvélar. Í nýju bókinni er m.a. sérkafli um jarðýtur. „Þótt Farmallinn hafi verið skrautfjöður International Harvester þá komu hingað til lands vélar og verkfæri frá þessu fyrirtæki sem komu á næstum hvern bæ, með beinum eða óbeinum hætti. Ræktunar- og vegagerðarýturnar voru frá þessu fyrirtæki. Þær komu hingað sumarið 1943 sem ég leyfi mér að kalla jarðýtusumarið mikla,“ segir Bjarni um fortíðar-
þrána og bætir við: „Hver vegur að heiman er vegur heim, sagði Snorri Hjartarson, ... Hratt snýst hjól dagsins ... hvort heldur er á Ferguson eða öðrum tegundum, en kvæðinu lauk Snorri þannig: En handan við fjöllin og handan við áttirnar og nóttina rís turn ljóssins þar sem tíminn sefur.
Bjarni Guðmundsson.
Inn í frið hans og draum er förinni heitið. Liggur ekki í þessum spakmælum eins mesta skálds þjóðarinnar – sem fæddist raunar á Hvanneyri – skýringin á hinum mikla áhuga á fyrn-ingum úr hópi dráttarvéla og bifreiða?“ Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
Samtök atvinnulífsins og Samtök iðnaðarins efna til opins morgunverðarfundar föstudaginn 16. september á Hilton Reykjavík Nordica kl. 8.30-10.00.
HVERT STEFNIR EVRÓPA? EUROPEAN BUSINESS OUTLOOK
Efni fundarins er staða atvinnulífsins í Evrópu og hagvaxtarhorfur ásamt mögulegum áhrifum á íslenskt efnahagslíf. Aðalræðumaður verður Philippe de Buck, framkvæmdastjóri BUSINESSEUROPE (samtaka atvinnulífsins í Evrópu). Þátttakendur í umræðum að loknu erindi de Buck eru Már Guðmundsson, seðlabankastjóri, Árni Oddur Þórðarson, forstjóri Eyris og stjórnarformaður Marels og Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, alþingismaður. Fundurinn fer fram á ensku. Allir velkomnir. BUSINESSEUROPE eru stærstu samtök sinnar tegundar í Evrópu og málsvari yfir 20 milljón fyrirtækja sem flest eru lítil eða meðalstór. Aðild að BUSINESSEUROPE eiga 41 atvinnurekendasamtök frá 35 löndum, þar á meðal Samtök atvinnulífsins og Samtök iðnaðarins.
Nauðsynlegt er að skrá þátttöku á www.sa.is
SAMTÖK IÐNAÐARINS
12
viðtal
Helgin 9.-11. september 2011
Bjarni Bjarnason. „Oft er ég alveg búinn að gleyma hvað hún starfar við og hálf bregður þegar allt í einu kemur viðtal við iðnaðarráðherrann í sjónvarpinu.“ Ljósmyndir/Hari
Rómantík rithöfundar og ráðherra Ég er loksins búin að fatta þetta. Maður á ekki að leita að ástinni. Hún kemur þegar síst varir og birtist þá jafnvel í tveimur góðum kunningjum sem þekkst hafa lengi. Þannig var það með Bjarna Bjarnason rithöfund og Katrínu Júlíusdóttur iðnaðarráðherra. Þau gengu í hjónaband 23. apríl í vor og eiga nú von á tvíburum.
V
ið Kata eigum sameiginlega vini, höfðum hist við hin ýmsu tækifæri í mörg ár, höfðum oft spjallað saman og kunnum vel hvort við annað, en byrjuðum ekki að vera saman fyrr en um jólin 2009. Við fórum leynt með þetta og þótti gott að fá að vera í friði með einkalífið. Við byrjuðum á að horfa saman á DVD-myndir. Fyrst fór ég að sýna henni einhverjar menningarlegar svarthvítar myndir eftir Kurosawa og Ingmar Bergman, en svo þróaðist stemningin hjá okkur yfir í rómantísku deildina.“
Anna Kristine ritstjorn@frettatiminn.is
3.OOO fá vinning! Aðalútdráttur DRÖGUM
ÁTT ÞÚ
PIPAR\TBWA
•
SÍA
•
111997
MIÐA?
Tryggðu þér miða á www.hhi.is, í síma 8OO 66 11 eða hjá næsta umboðsmanni.
13.
SEPTEMBER
Tvíburarnir vinkuðu í sónar!
„Kata á tólf ára strák, Júlíus Flosason, og ég á ellefu ára son úr fjögurra ára sambúð í Noregi. Hann heitir Snorri Vikanes Bjarnason og kemur til mín fjórum sinnum á ári; er hér í þrjá mánuði allt í allt. Mér fannst óskaplega erfitt að kveðja hann þegar við mamma hans slitum samvistir, en sem betur fer fæ ég að hafa hann svona mikið. Þótt hann búi meira í Noregi segist hann finna á sér að hann sé 51 prósent Íslendingur en aðeins 49 prósent norskur, sem gleður mig óneitanlega mikið. Við Kata leiddum strákana saman áður en við sögðum þeim að við værum saman. Þeim kom sem betur fer mjög vel saman og eru góðir vinir. Þeir eru báðir mjög spenntir fyrir óléttunni og hlakka til fæðingarorlofsins.“ Katrín stefnir að því að sinna starfi iðnaðarráðherra fram í lok janúar og fara þá í fæðingarorlof; enda von á tvíburunum í lok febrúar eða byrjun mars. „Hún er svo stálslegin núna en auðvitað fer þetta eftir því hvernig hún verður. Svo tekur hún fæðingarorlof í hálft ár og þá tek ég við með þrjú börn, stundum fjögur. Við vorum í sónar í dag og þeir voru afar hressir tvíburarnir, vinkuðu okkur bara!“ segir hann brosandi.
Í brúðkaupsferð með báða synina
Þau giftu sig í Kópavogskirkju í apríl og óskuðu eftir að hafa það persónulegt fyrir sig. „Það var alveg virt; einhverjir netmiðlar sögðu frá þessu á afar nærgætinn hátt. Við buðum þeim fjölmiðlum sem hringdu að taka myndir fyrir utan kirkjuna og það mætti einn ljósmyndari. Við fórum svo í brúðkaupsferð til Almería á Spáni og strákarnir komu báðir með okkur. Kata var orðin ófrísk þarna og fannst gott að synda og hvíla sig á sundlaugarbakkanum. Júlíus er mikill lestrarhestur og las held ég tíu bækur í ferðinni, en Snorri minn er mikill prakkari og var alltaf úti í sundlaug að stríða Spánverjunum. Hann virðist búa yfir suðrænu skapferli; þeir fíluðu hann í botn og það endaði með að Snorri var sá eini af okkur sem allir á hótelinu heilsuðu, bönkuðu upp á hjá og báðu hann að koma út!“ Hann segir það að vera giftur ráðherra
Ég safnaði höfnunarbréfunum saman og átti orðið vænan bunka sem ég velti fyrir mér að gefa út sem eins konar úttekt mætra manna á verkum mínum!
líklega bara svipað og að vera giftur hverri annarri konu sem vinnur mikið. „Ég myndast stundum til að elda þegar hún er að vinna fram eftir, en Kata er fiskog grænmetisæta, svo það er oftast fiskur á boðstólum hjá mér. Hún er mikil matmanneskja og hefur ákveðnar skoðanir á því hvað er í matinn. Okkur finnst líka mjög gaman að fara út að borða og gerum mikið af því. Kosturinn við Kötu er sá að hún tekur vinnuna aldrei með sér heim og við ræðum nánast aldrei stjórnmál. Oft er ég alveg búinn að gleyma hvað hún starfar við og hálf bregður þegar allt í einu kemur viðtal við iðnaðarráðherrann í sjónvarpinu!“ Tvíburarnir eiga að mæta á svæðið í lok febrúar eða byrjun mars og Bjarni samþykkir það alveg þegar ég segi að það sé einstaklega gott að eiga barn í fiskamerkinu. „Júlíus hennar Kötu er fæddur 1. mars og pabbi minn 3. Af því sem ég þekki til þessara fræða er fólk í fiskamerkinu mjög tilfinninganæmt og það þarf að hlúa vel að því til að því líði vel, en þá er það líka blíðast manna.“
Þjónn sem samdi ljóð í pásum
Bjarni er 45 ára og var að gefa út níundu skáldsöguna, sem er sautjánda bókin sem hann sendir frá sér. Verk hans hafa verið tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna, auk þess sem hann hefur bæði fengið bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar og Halldórs Laxness. „Foreldrar mínir skildu þegar ég var ungur og það æxlaðist því þannig í uppvextinum að ég bjó á mörgum stöðum sem er góð reynsla fyrir rithöfunda. Ég bjó hjá pabba í Færeyjum og Svíþjóð, mömmu á Íslandi, afa og ömmu og svo annarri ömmu minni. Hefðbundin skólaganga átti aldrei við mig og þegar ég bjó í Færeyjum gekk ég til dæmis aldrei í skóla. Ég byrjaði í Menntaskólanum í Kópavogi þegar ég flutti aftur heim, skrifaði þar í skólablaðið og varð ritstjóri þess og þar fóru krakkarnir að hvetja mig til að gerast rithöfundur.
Framhald á næstu opnu
Ljósmyndakeppni Nokia N8 er að ljúka Taktu þátt núna og þú getur unnið 100.000 kr. í verðlaun. Allra síðasti dagur til að senda inn myndir er 16. september . Allar upplýsingar um keppnina eru á www.n8.is.
PIPAR\TBWA · SÍA · 112276
Nokkrar skemmtilegar myndir úr keppninni
N8 besti myndavélasíminn á markaðnum
myndavélin
N8
Nokia N8 er með 12 MP myndavél, stærstu myndavélaflögu í farsíma, Carl Zeiss-linsu, Xenon-flassi og myndbandsupptöku í háskerpu og stereo.
14
viðtal
Mér fannst það svolítið sérstakt því ég hafði ekkert spáð í þetta. Ég las mikið, gleymdi náminu og fékk mér vinnu. Ég starfaði sem þjónn á Hótel Óðinsvéum og Hótel Borg og skrifaði ljóð í frítímanum. Það var gaman að skrifa ljóð milli þess sem maður hljóp með bakka milli borða. Eitt þeirra fjallaði, að mig minnir, um að á fínasta veitingastað borgarinnar borðaði ruslatunnan manna mest á meðan vaskurinn drykki alla undir borðið. Ég gaf út ljóðabók árið 1989, og ljóðabók og smásögur 1990, en þessar bækur voru mest notaðar sem gjaldmiðill – það er að segja að við neðanjarðarskáldin skiptumst á bókum.“ Bjarni skrifaði líka leikrit sem áhugamannaleikhópurinn Veðurleikhúsið leiklas. „Þetta leikrit fjallaði um heimsmyndina eins og hún var á kaldastríðsárunum og sagði frá konum sem hittust á hóteli til að gera eitthvað í þessu ástandi en þá kom í fréttum að skollin væri á kjarnorkustyrjöld. Plottið var á þá leið að geimskip ryksugaði upp kjarnaoddana og hvarf með þá út í geiminn. Þá hófst hjá sumum nýtt vígbúnaðarkapphlaup en aðrir vildu hefja nýtt líf þar sem ríkti friður á jörðu. Um það bil sem ég var búinn með verkið féll Berlínarmúrinn og vígbúnaðarkapphlaupið endaði. Þannig að hinn voðalegi heimur sem ég hafði verið að kryfja var skyndilega horfinn út í geiminn – og dramað mitt orðið frekar hlægilegt!“
Gaf forlaginu upp símanúmerið í fatahengi Landsbókasafnsins!
Þegar Bjarni byrjaði að skrifa bækur bjó hann í risherbergi og var símalaus. Það var því ómögulegt að ná í unga rithöfundinn ef forlagið þurfti að hafa tal af honum. „Hins vegar var ég mikið á Landsbókasafninu að lesa og konurnar í fatahenginu voru svo almennilegar að þær leyfðu mér að gefa upp símanúmerið þar. Einhvern tíma hringdi útgáfustjórinn hjá Máli og menningu í þetta símanúmer og sú sem svaraði hagaði sér bara eins og hún væri ritarinn minn, sagði að ég væri ekki við í augnablikinu en hann gæti hringt aftur klukkan þrjú. Næst þegar hringt var frá Máli og menningu tók ég símann og sagði nokkuð stressaður: Halló, þetta er í fatahenginu! Hjá
Helgin 9.-11. september 2011
útgáfunni vissi enginn hver ég var, könnuðust bara við hið árlega handrit og númerið undarlega í fatahenginu. Ég var spurður hvort ég starfaði þarna, en svaraði eitthvað á þá leið að það gerði ég ekki beint. Ég fékk mörg kurteisleg símtöl þangað frá mönnum sem höfðu ekki áhuga á að gefa út bækur eftir mig. Þegar búið var að hafna handritinu settist ég hjá konunni í fatahenginu sem gaf mér kaffi, hvatti mig til dáða og sagði að þetta myndi eflaust ganga betur næst. Ég safnaði höfnunarbréfunum saman og átti orðið vænan bunka sem ég velti fyrir mér að gefa út sem eins konar úttekt mætra manna á verkum mínum!“ segir hann glaðlega. „Þetta voru kurteisleg bréf og einn sálgreindi mig og sagði mér hvernig ég ætti að taka mig á í lífinu. Ég leit á það sem ókeypis sálfræðitíma.“
Iðnaðarráðherra kemur með kvenlega innsýn í skrifin
Á miðvikudaginn kom út níunda skáldsaga Bjarna, Mannorð. Hún segir af útrásarvíkingi sem vill koma heim og hreinsa mannorð sitt – en það kostar mikla og ófyrirséða fyrirhöfn. „Við Kata fórum í ævintýralega ferð til Indlands í fyrrahaust og þeð er ekki ofsögum sagt að landið hafi heillað mig gersamlega. Þar tókum við til dæmis bíl frá Nýju Delí til Jaipur. Það var átta tíma samfelld áskorun að sitja í þessum beyglaða bíl, maður horfði helst ekki á hraðamælinn. Á leiðinni sáum við ótrúlegustu hluti og það snerti mann að sjá börn liggjandi uppi á flutningabílum á fullri ferð; voru greinilega að leita að lífsgæfunni einhvers staðar annars staðar. Ég var með dagbók með mér og skrifaði þarna í myrkrinu það sem ég upplifði og nota hluta af því í Mannorðinu. Þannig hef ég oft skrifað þegar við höfum verið á ferðinni hingað og þangað. Stundum spyr ég Kötu hvernig hún myndi bregðast við hinu og þessu sem persónurnar í sögunni lenda í og fæ þar með kvenlega innsýn sem skerpir eflaust á persónusköpuninni, kannski sérstaklega þegar kemur að kvenpersónunum. Í Mannorðinu fæst ég við ýmsar siðferðisspurningar sem vakna á Íslandi í kjölfar hrunsins og við gátum því líka rætt margs konar þjóðfélagsmál í kringum söguna.“
Við Kata hlökkum mikið til að sjá þau og erum mjög ánægð með að þau skuli vera tvö svo að við þurfum ekki sífellt að bíða eftir hinu til að komast að og faðma þau.
Sölusýning á morgun. Fjöldi tilboða í tilefni dagsins.
Opið frá 10 til 16.
Nóatúni 4 · Sími 520 3000 www.sminor.is
Bjarni handskrifar allar sínar bækur og oft á kaffihúsum. Hann hefur gefið út sautján bækur. „Fyrst þegar ég var að skrifa bækur bjó ég í risherbergi og var ekki með síma. Konurnar í fatahenginu á Landsbókasafninu lofuðu mér að gefa upp númerið þar og höguðu sér alveg eins og einkaritararnir mínir ef forlag hringdi!“
Skrifaði kafla í bókina í brúðkaupsferðinni! Ég missi andlitið þegar Bjarni segir mér að hann hafi skrifað Mannorð tuttugu og þrisvar sinnum! „Starf rithöfundar felst í að endurskrifa. Í hverri yfirferð bætast við smáatriði og lýsingar skerpast. Fjöldi manns las verkið í vinnslu, meðal annars fólk úr fjármálaheiminum sem þekkti til útrásarvíkinganna. Rannsóknarvinnan fólst meðal annars í því að safna persónulegum sögum af þeim sem höfðu siðferðislegan vinkil. Nokkrir rithöfundar lásu handritið líka en þó er best að fá sem flest ókunnugt fólk sem þorir að segja manni hreinskilnislega skoðun sína. Aðalsöguhetjurnar, Starkaður Leví og Almar Logi, mættu til mín í apríl í fyrra og skildu ekki við mig fyrr en verkið fór í prentun um miðjan ágúst á þessu ári. Þeim kumpánum lá greinilega á að komast í heiminn, hvað svo sem þeir ætla sér þar; ég skrifaði meira að segja í brúðkaupsferðinni á Spáni og kom náhvítur heim eftir þrjár vikur í yfir þrjátíu stiga hita og sól! Sem betur fer höfðum við farið til Berlínar skömmu eftir að við ákváðum að gifta okkur svo það var hin eiginlega brúðkaupsferð!“
Hvaða útrásarvíkingur er þetta eiginlega?
Heldurðu að einhver útrásarvíkinganna eigi eftir að hafa samband við þig og telja að hann þekki sig í bókinni? Ég þóttist þekkja einn, svo sá ég annan út úr textanum, svo þann þriðja og svo koll af kolli. „Já, það kæmi mér ekki á óvart að einhver þeirra teldi sig þekkja sjálfan sig í þessari bók. En það verður erfitt fyrir þá að reiðast mér því ég viðaði að mér efni í Starkað Leví svo víða að. Þeir sem þekkja sig í honum þyrftu kannski að mynda með sér samtök – stuðningshóp sín á milli. Um leið og þeir greiddu úr eigin flækjum gætu þeir skoðað hve mikið af Starkaði væri innra með þeim. Verkið fjallar um útrásarvíking sem vill endurnýja mannorð sitt. Þegar það reynist erfitt veltir hann fyrir sér hvort hann geti keypt nýtt mannorð. Þá vaknar spurningin hver gæti selt honum það. Svo kemur almúgamaðurinn, Almar Logi, inn í myndina og ákveðin viðskipti fara í gang. Þegar upp er staðið getur maður spurt sig hvort maður heldur með Starkaði eða Almari. Þeir sem hafa lesið bókina skiptast alveg í tvo hópa með það. Ég sem rithöfundur tek ekki afstöðu, enda lesandans að gera það. Ég er því
sannfærður um að þótt útrásarvíkingarnir taki sig saman og sjái sjálfa sig í Starkaði, þá er ekki víst að þeir hafi neitt upp á mig að klaga; það fer eftir því hvernig þeir túlka söguna.“
Fyrirheitna landið Færeyjar
Katrín og Bjarni eiga mörg sameiginleg áhugamál og njóta frístundanna saman. „Við höfum bæði gaman af að lesa bækur, fara út að borða og ferðast,“ segir hann. „Við förum nú líklega ekki í ferðalag til útlanda fyrr en eftir þrjú ár svo að við erum ekki búin að plana neitt nema að ferðast um landið næsta sumar. Þegar ég bjó í Færeyjum bjó ég á eyju sem heitir Nólsey og er beint á móti Þórshöfn. Þetta er pínulítil eyja og þar sem ég tala færeysku og á þarna pabba og tvö uppeldissystkin, langar okkur mikið að fara þangað og leigja okkur hús. Leyfa afa að sjá tvíburana! Ég á mjög gott samband við uppeldisbróður minn sem var svaramaður minn í brúðkaupinu. Hann er ekkill með tvö börn á aldur við strákana okkar. Kata hefur aldrei komið til Færeyja svo ég reikna með að það verði næsti viðkomustaður okkar í útlöndum.“
Gæti ekki verið hamingjusamari
Þegar Bjarni féll fyrir Katrínu og Katrín fyrir Bjarna, var hann 44 ára og hún tíu árum yngri. Þegar ég spyr hvort hann hafi átt von á að verða ástfanginn á þeim aldri, svarar hann: „Nei, reyndar ekki. Við vorum hvorugt að spá í þetta; okkur leið vel einum, sátt við að vera ein og höfðum það fínt. Svo kom ástin og ég gæti ekki verið hamingjusamari. Það kemur mér í raun á óvart hvað maður getur verið hamingjusamur í fjölskyldulífinu. Það er himnasending að eiga von á börnunum, en ég treysti á gæfuna með að þau verði heilbrigð og verð ekki í rónni fyrr en ég held á þeim í fanginu. Ég er meira með hugann við að börnin okkar verði heilbrigð heldur en hvernig persónum bókarinnar reiðir af þarna úti í heiminum. Þær spjara sig í sínum innbundna orðaheimi og þurfa ekki á mér að halda. Ég er uppteknari af þeim sem eru í hinum opna, takmarkalausa heimi okkar allra og hægt er að gefa ást og umhyggju. Við Kata hlökkum mikið til að sjá þau og erum mjög ánægð með að þau skuli vera tvö svo að við þurfum ekki sífellt að bíða eftir hinu til að komast að og faðma þau!“
StærSta rafbókaverSlun á ÍSlandi
vinnur þú ipad? Þú finnur einfaldlega bókina sem vekur áhuga þinn á slóðinni www.eymundsson.is
... pantar hana og færð hana umsvifalaust senda í lestækið þitt eða tölvuna.
nú eru yfir 100 þúsund erlendir titlar á eymundsson.is Nú er loksins komið að því. Eymundsson hefur opnað rafbókaverslun á Íslandi! Úrvalið er yfir 100 þúsund titlar. Eymundsson er með á nótunum, framtíðin er innan seilingar. Skelltu þér á www.eymundsson.is og virtu hana fyrir þér. Þú átt möguleika á að vinna iPad ef þú kaupir rafbók fyrir 1. október.
Eymundsson.is
16
viðtal
Helgin 9.-11. september 2011
Fiðlu- G einvígið mikla
Ari og Una Prufuspil aldarinnar. Þau takast nú á um stöðu konsertmeistara Sinfóníuhljómsveitar Íslands, eina mikilvægustu stöðu sem um getur í íslensku tónlistarlífi. Ljósmynd/Hari
„Við erum ólíkir spilarar en svakalega góðir vinir og berum mikla virðingu hvort fyrir öðru.”
Hafðu
Fiðrildaáhrif
Þitt framlag skiptir sköpum í lífi kvenna og barna þeirra um heim allan. Skráðu þig núna á www.unwomen.is eða hringdu í síma www.unwomen.is
552-6200.
Guðný Guðmundsdóttir lét af störfum sem konsertmeistari á nýliðnu starfsári Sinfóníunnar og eftir prufuspil stendur slagurinn nú á milli Ara Þórs Vilhjálmssonar og Unu Sveinbjarnardóttur. Jakob Bjarnar Grétarsson heyrði í fiðlusnillingunum sem segjast bestu vinir þrátt fyrir kapphlaup þeirra á milli um konsertmeistarastöðuna – eina æðstu stöðu íslensks tónlistarlífs.
uðný Guðmundsdóttir lét af störfum sem konsertmeistari Sinfóníuhljómsveitar Íslands á síðasta starfsári eftir 36 ára starf. Í maí var haldið sérstakt prufuspil um stöðu hennar. Sjö voru boðaðir til leiks og eftir standa tvö: Ari Þór Vilhjálmsson og Una Sveinbjarnardóttir. „Við höfum verið að grínast með að þetta sé prufuspil aldarinnar því ekki hefur verið haldið prufuspil um stöðuna síðan árið 1974. Þannig að ... jú, það er mikil spenna. En þetta er fyrst og fremst rosalega skemmtilegt og frábært tækifæri að fá að leiða hljómsveitina í þessu frábæra húsi sem Harpa er,“ segir Una. Á sínum tíma fór Guðný í frí og þá tók Sigrún Eðvaldsdóttir við stöðu konsertmeistara. Stjórnendur hljómsveitarinnar vildu allt til vinna að halda Sigrúnu þegar Guðný sneri til baka og urðu þá til tveir konsertmeistarar auk 2. konsertmeistara (Sif Tulinius) og 3. konsertmeistara (Andrzej Kleina). Una og Ari keppa um stöðu Guðnýjar sem telst æðsta staðan í hljómsveitinni á móti stöðu Sigrúnar og krefst fimmtíu prósentna viðveru. Dómnefnd skipa 24 hljóðfæraleikarar hljómsveitarinnar ásamt aðalstjórnanda. „Við fáum stuttan reynslutíma nú í haust, Una í nóvember og ég í september,“ segir Ari. „Fyrsta skrefið er að prófa fólk í stuttan tíma og síðan verður væntanlega einn valinn og hann fær árs reynslusamning. Það lítur út fyrir að þetta sé tveggja ára ferli að ráða konsertmeistara.“ Hvorki Ari né Una gera lítið úr því að þetta sé spennandi og góð spurning hvort þetta ali á flokkadráttum og jafnvel úlfúð innan
hljómsveitarinnar. „Kannski að einhverju leyti. En það er mjög gott andrúmsloft innan hljómsveitarinnar. Við Una erum bæði fiðluleikarar við hljómsveitina og það hefur verið mjög gott samband á milli okkar og allra hinna. Nei, þetta veldur ekki úlfúð,“ segir Ari og telur litlar líkur á að þau fari að bregða fæti hvort fyrir annað. Og þá ekki Una: „Nei, alls ekki. Við erum ólíkir spilarar en svakalega góðir vinir og berum mikla virðingu hvort fyrir öðru. Höfum staðið við bakið hvort á öðru. Og munum gera. Hvernig sem fer. Við erum líka samkennarar við Tónlistarskólann í Reykjavík,“ segir Una. Þau segja að reyndar hafi verið ákveðið að efna til annars prufuspils. „Já, þeir vilja fá fleiri í þennan pott með okkur Ara. Alþjóðavæðingin er orðin svo mikil. Menn eru þá einnig að horfa út fyrir landsteinana og reyna á að fá fleiri útlendinga en komu í prufuspilið í maí. Það prufuspil verður í nóvember, eða um það bil þegar ég leiði hljómsveitina,“ segir Una. Bæði segja þau talsvert álag fylgja þessari keppni en að þetta sé fyrst og fremst mikill heiður og skemmtileg áskorun. Og þau verða hvorugt vör við að flokkadrátta gæti innan hljómsveitarinnar – þar sem þessi hópur heldur með Ara og hinn með Unu – þótt staðan sé mikilvæg og varði miklu þegar litið er til framtíðar Sinfóníuhljómsveitarinnar. „Ég held að við njótum bæði þeirra forréttinda að fólk standi með okkur í þessu. Ég vil trúa því,“ segir Una. Jakob Bjarnar Grétarsson ritstjorn@frettatiminn
20
úttekt
Helgin 9.-11. september 2011
Hin risastóra Á sunnudaginn eru tíu ár liðin frá því að dagsetningin 11. september var geirnegld í sögubækurnar. Jakob Bjarnar Grétarsson gerði óformlega könnun og hafði samband við fólk af algjöru handahófi og spurði einfaldlega: Hvar varstu þegar árásirnar á tvíburaturnana voru gerðar? Og í kjölfarið hvort þetta hefði breytt einhverju? Það kemur á daginn að allir muna glögglega hvar þeir voru þegar fréttir af voðaverkunum bárust; tveir viðmælenda blaðsins voru í ljósabekkjum, einn var í ostabúð, einn í forsætisráðuneytinu, enn einn í London á meðan annar heima hjá sér og einn þeirra var í raftækjaverslun og sá atburðina í fjölda viðtækja. Lára Björg Björnsdóttir rithöfundur
Brá svo að ég fór að gráta
Farþegaþotu flogið af hryðjuverkamönnum á syðri tvíburaturninn í New York, World Trade Center. Nyrðri turninn stóð þegar í ljósum logum eftir að annarri þotu hafði verið flogið á hann. Heimsbyggðin horfði á bæði háhýsin hrynja til grunna. Ljósmynd/Nordic Photos/Getty Images
Heimurinn var ekki samur eftir Árásirnar ollu straumhvörfum í öryggis- og varnarmálum flestra þjóða. 11. september 2001 er greyptur í hug manna. Þriðjudagurinn 11. september 2001 er greyptur í hug manna um allan heim; dagurinn er fjórum farþegaþotum var rænt á flugi yfir austurströnd Bandaríkjanna. Tveimur þeirra var flogið á World Trade Center í New York, tvíburaturnana svokölluðu og eitt helsta kennileiti borgarinnar og Bandaríkjanna um leið. Þeirri þriðju var flogið á varnarmálaráðuneyti Bandaríkjanna, Pentagon, í höfuðborginni Washington. Fjórða vélin hrapaði í Pennsylvaníu eftir átök um borð milli farþega og flugliða við flugræningjana. Flugræningjarnir voru á vegum Al-Kaída-hryðjuverkasamtakanna sem stýrt var af Sádi-arabanum Osama BinLaden. Nær þrjú þúsund manns fórust í árásunum. Þær voru í senn mikið áfall fyrir Bandaríkjamenn og umheiminn allan.
Bandaríkjamenn sögðu hryðjuverkamönnum stríð á hendur og hófu stríð gegn talíbanastjórninni í Afganistan en hún hafði skotið skjólshúsi yfir Al-Kaída. Á sunnudaginn eru tíu ár liðin frá þessum atburðum sem skóku heimsbyggðina enda horfði fólk alls staðar í heiminum á þá í beinni sjónvarpsútsendingu. Enn sér ekki fyrir endann á þeirri þróun sem þá hófst þótt Osama Bin-Laden sé fallinn fyrir bandarískri sérsveit. Árásirnar ollu straumhvörfum í öryggisog varnarmálum flestra þjóða. Hryðjuverkaárásir í öðrum löndum fylgdu í kjölfarið. Ríki heimsins hafa því aðlagað stefnu sína í öryggis- og varnarmálum til að geta betur mætt alþjóðlegri hryðjuverkaógn. Heimurinn var ekki samur eftir. jonas@frettatiminn.is
„Ég var í Ostabúðinni á Skólavörðustíg með þriggja mánaða son minn í fanginu að kaupa fondue-pott í brúðargjöf þegar fréttir bárust af fyrri vélinni. Útvarpið var hækkað í botn, fréttir auðvitað þá mjög óljósar og þulurinn sagði að nú Lára Björg. Fer ekki væru hafnar svo í flugvél að hún loftárásir á svitni ekki og sendi Bandaríkin. Á reglulega SMS til þessum tíma ástvina, til vonar og bjó besta vara. vinkona mín í New York og systir mín í San Francisco. Mér brá svo að ég fór að hágráta og afgreiðslukonan varð að halda á syni mínum á meðan ég jafnaði mig. Fyrir New York held ég að þessar árásir hafi aukið samkennd og þjappað borgarbúum saman. Hvað varðar heimsbyggðina sjálfa, fóru af stað ýmis stríð í nafni „War on terror“ með oft og tíðum skelfilegum afleiðingum fyrir saklausa borgara. Hvað mig sjálfa varðar þá fer ég ekki í flugvél án þess að svitna og reyna hvað ég get að spotta „fluglögguna“ og senda SMS á klukkutíma fresti til ástvina, bara til vonar og vara.“
Salvör Kristjana Gissurardóttir lektor
Steinn sem braut niður heimsveldi USA „Ég var í starfi mínu í forsætisráðuneytinu. Ég man meira að segja tölvupóstinn sem ég var að skrifa þegar starfsfélagi kemur inn (hún hafði verið niðri í Stjórnarráðshúsinu en ég var uppi á 5. hæð í húsinu fyrir aftan). Hún segir okkur frá þessu og við kveikjum á sjónvarpinu í fundarherberginu á horninu þar sem sést yfir
Bröns alla laugardaga og sunnudaga
Verð aðeins
1.895
með kaf fi eða te Aðalstræti 2 | 101 Reykjavík | Sími: 517 4300 | www.geysirbistrobar.is
Reykjavík. Þar horfðum við á turnana hrynja. Heimsmyndina hrynja. Svo kom dóttir mín og sambýlismaður hennar og mamma hans. Þau höfðu verið í jarðarför og vissu ekkert hvað hafði gerst. Það var verið að jarða ömmu hans, Helgu. Ég vissi ekki fyrr en ég las minningargreinarnar um morguninn að Helga amma hans væri Dimmalimm. Hún var ævintýraprinsessan í ævintýri Muggs frænda síns, bókin var skrifuð um hana og fyrir hana. Svo var það þannig að vefstjóri stjórnarráðsins var farinn heim eða var í fríi en ríkisstjórnin kom strax saman og samdi samúðar- og sorgaryfirlýsingu til Bandaríkjanna og það seinasta sem Salvör. Féll í hennar ég gerði áður hlut að setja samúðaren ég fór heim og sorgarkveðjur úr vinnunni ríkisstjórnarinnar til þennan dag Bandaríkjanna á vef var að koma Stjórnarráðsins. því á vef stjórnarráðsins. Árásirnar breyttu heimsmyndinni og þær voru fyrsti sjáanlegi steinninn sem braut niður veldi Bandaríkjamanna. Innrásin í Afganistan breytti líka miklu í lífi mínu. Sambýlismaður minn fór út til Afganistan til friðargæslu. Hann var þá í skotheldu vesti og með tvær byssur allan daginn. Og þegar hann var að koma heim þegar dóttir okkar fermdist þá voru tvær rútur friðargæsluliða á leið út á flugvöllinn í Kabúl og önnur var sprengt upp í hryðjuverkaárásl. Ég las það bara á BBC og heyrði í RÚV og vissi ekki í sólarhring um afdrif hans. En hann var í hinni rútunni. Stríð kom inn í minn heim. Stríð kom inn í mína fjölskyldu.“
Andri Freyr Viðarsson útvarpsmaður
Kaninn fékk formlegt skotleyfi „Já, ég man hvar ég var staddur. Í fyrsta
skipti á ævinni sem ég fór upp í ljósabekk var 11. september 2001. Þarn lá ég með útvarpið í eyrunum, hugsandi um hvað þetta væri ógeðslega heimskulegt og óþægilegt þegar útsendingin er allt í einu rofin með þvílíkum látum. Andri Freyr. French Ég stökk upp fries hétu allt í einu úr bekknum, freedom fries. hljóp heim, skellti VHS-spólu í tækið og tók upp hörmungarnar fyrir aftan tónleika sem Nirvana spiluðu í MTV.“ „Hverju breyttu þessar árásir? Þetta breytti miklu. French fries hétu allt í einu freedom fries. Kaninn fékk formlegt skotleyfi á araba og sennilega hafa Bandaríkjamenn aldrei verið heimskari enda aldrei verið mataðir jafn gróflega á vitleysu og rugli.“
Ingunn Snædal skáld
Menn tvístigu og ráfuðu um „Hinn 11. september 2001 var ég stödd í London og átti flug snemma að morgni þess 12. til Spánar þar sem við maðurinn minn vorum að fara að vinna. Ég sat fyrir utan bar í Brixton þegar einhver urgur varð allt í einu í fastagestunum inni við Ingunn. Eyðilagði barinn; þeir annars kæra dagsetnvildu að baringu. þjónninn skipti um rás, hvað í andskotanum er þetta eiginlega, hvað er í gangi? Það tók viðstadda smástund að átta sig á að það væri
úttekt 21
Helgin 9.-11. september 2011
raunveruleikasprauta eitthvað ógurlegt að gerast. Menn tvístigu og ráfuðu inn og út og enginn botnaði neitt í neinu. Úti á götunni keyrði töffaralegur drengur aftan á bílinn hjá rosaflottri stelpu með regnbogalitar fléttur og þar upphófst hávaðarifrildi. Ég var eiginlega spenntari fyrir því en þessum sundurslitnu fréttabrotum í sjónvarpinu. Morguninn eftir var Gatwick eini flugvöllurinn sem opinn var á öllu svæðinu og ringulreiðin sem þar ríkti gleymist seint. Fram til 2001 var 11. september mér afar kær, verandi dagurinn sem ég kynntist manninum mínum. Núna er hann bara eins og hver annar dagur. 2001 færðust hryðjuverkin, sem við lesum um nánast daglega að eigi sér stað í öðrum heimshlutum, nær okkur. Þau, og önnur voðaverk í svipuðum anda sem unnin hafa verið í hinum vestræna heimi síðan þá, hafa sýnt okkur íbúum hans að við erum ekki ósnertanleg, að það er ekki hægt að fletta alltaf bara yfir fréttirnar um að að minnsta kosti fimm hundruð létust, því að nú erum það líka við.“
Lára Ómarsdóttir fréttamaður
Angist, örvænting og hryllingur „Ég man mjög vel hvar ég var þegar árásin á tvíburaturnana var gerð. Ég var stödd í raftækjaverslun þegar starfsmaður kom og skipti yfir á CNN eða einhverja aðra erlenda stöð. Það var skömmu eftir að fyrsta vélin lenti á turnunum og enn var ekki vitað hvað hafði gerst. Ég stóð þarna agndofa ásamt manninum mínum og við hreinlega gátum
ekki slitið okkur frá tækjunum sem voru þó nokkur í þessari búð og öll frekar stór. Við horfðum í beinni útsendingu á seinni vélina fara á turnana og svo á það sem á eftir fylgdi; angistina, örvæntinguna og hryllinginn. Í marga mánuði á eftir las ég allt sem hönd á festi um málið, horfði á heimildarþætti og hlustaði á frásagnir þeirra sem eftir lifðu. Þetta var í fyrsta skipti sem maður horfði á hryðjuverk í beinni útsendingu. Það gerði þetta allt svo raunverulegt og nálægt og maður varð meðvitaðri um
afleiðingarnar. Fram að þessu heyrði maður bara fréttir af hryðjuverkum í fréttum eftir að þau höfðu gerst. Það hafði hreinlega gríðarleg áhrif á mig, andlega. Ég átti erfitt með að skilja hryllinginn og þurfti að lesa og leita að skýringum alls staðar. Árásirnar höfðu líka gríðarleg áhrif á heiminn; heimsmyndin breyttist við þetta, stríð hafa verið háð vegna þeirra. Þá man ég að andúðin á múslímum (sem var svo greinileg í Bandaríkjunum fyrst á eftir) gerði það að verkum að smám saman fór fólk að sjá að
múslími er ekki það sama og múslími og að ekki er hægt að flokka fólk eftir trúarbrögðum.“ Lára. Ekki hægt að flokka fólk eftir trúarbrögðum.
www.ms.is
Lilja Katrín Gunnarsdóttir ritstjóri
Risastór raunveruleikasprauta „Ég gleymi þessum degi aldrei. Ég stundaði nám við Fjölbrautaskólann í Breiðholti á þessum tíma. Ég var í eyðu og ákvað að skella mér í ljós á ónefndri sólbaðsstofu sem var á Rauðarárstíg. Ég lá sem sagt í ljósabekk þegar ég heyrði af árásunum! Og á hvaða stöð var ég að hlusta? Jú, FM 957. Gerist ekki mikið flottara en það! Ég var nýorðin nítján ára þegar árásirnar áttu sér stað – kærulaus, ung og óhrædd. Fyrir mér var þetta risastór raunveruleikasprauta. Þetta sýndi mér að lífið Lilja Katrín. Lá í er ekki bara ljósabekk og heyrði svart og hvítt, ótíðindin á FM 957. gleði og sorg. Árásirnar gerðu mig forvitnari. Ég varð allt í einu þyrst í þekkingu og eftir þennan örlagaríka dag hef ég reynt að horfa á allar kvikmyndir, hvort sem það eru leiknar myndir eða heimildarmyndir, um stríð og trúmál. Til að skilja nútímann verður maður að þekkja söguna.“
Hans Steinar Bjarnason íþróttafréttamaður
Óþolandi að fara um flugvelli „Ég var nýkominn heim úr vinnunni á útvarpsstöðinni Radíó. Fékk þá símtal frá félaga mínum sem var staddur úti í Hollandi að fara að skrifa um Evrópuleik með Fylki í fótbolta síðar um daginn. Hann sagði mér að kveikja á CNN. Ég sá í beinni útsendingu þegar síðari vélin fór í turninn Hans Steinar. Félagi og sat límdur hans í Hollandi sagði við skjáinn honum að kveikja á frá því. Þetta sjónvarpinu. hefur helst breytt því fyrir mig að það er orðið óþolandi að fara í gegnum öryggisleit á flugvöllum.“
gerir Mjólkintra og er gott beandi með ómiss laðiköku. súkku
betri hugmynd! Mjólkin gerir gott betra og er hreint út sagt ómissandi með súkkulaðiköku og ýmsu öðru. Þessi hugmynd að auglýsingu um hina stórkostlegu eiginleika mjólkurinnar hefur verið samþykkt af Mjólkurráðuneytinu.
22
fótbolti
Helgin 9.-11. september 2011
Tveggja turna tal
Roberto Mancini og Alex Ferguson munu berjast grimmilega í vetur. Ljósmynd/ samsett mynd
Manchester United og Manchester City hafa byrjað allra liða best í ensku úrvalsdeildinni. Margt bendir til þess að einvígið um meistaratitilinn fari fram í borginni.
E
f einhver hefði sagt fyrir fjórum árum að Manchester United og Manchester City ættu eftir að berjast á toppi ensku úrvalsdeildarinnar tímabilið 2011 til 2012 hefði sá hinn sami væntanlega verið úrskurðaður geðveikur, færður í hvítu treyjuna og komið fyrir á viðeigandi stofnun. Sú er nú engu að síður raunin, þökk sé peningum frá hinum moldríka Sheikh Mansour. Íbúar Manchester-borgar, bláir og rauðir, fá nú að upplifa baráttu um borgina og enska meistaratitilinn. Sem er venjubundið fyrir stuðningsmenn Manchester United en ekki daglegt brauð fyrir sigursvelta en sauðtrygga stuðningsmenn Manchester City. Óhætt er þó að segja að leikmannahóp-
ar liðanna séu ólíkir. Á meðan Alex Ferguson, knattspyrnustjóri Manchester United, hefur byggt upp sigursælt lið undanfarin tuttugu ár og bætt við einstaka mönnum eftir þörfum á þeim tíma, hefur Roberto Mancini safnað saman her af afburða knattspyrnumönnum á undanförnum þremur árum. Ólík meðul til að búa til topplið en tilgangurinn helgar á endanum meðalið. Bæði lið eru með fullt hús stiga eftir þrjár umferðir og rúlluðu yfir topplið í síðustu umferð. Manchester United niðurlægði Arsenal 8-2 á meðan Manchester City pakkaði Tottenham saman á útivelli, 5-1. Á köflum hafa Manchester-liðin sýnt stórbrotin tilþrif og borið höfuð og herðar yfir andstæðinga sína.
Yngdi upp hægt og hljótt
Lausir tímar til leigu í íþróttahúsi Menntaskólans við Sund
Alex Ferguson hefur stýrt Manchester United í tuttugu og fimm ár með ævintýralegum árangri. Tólf enskir meistaratitlar, fimm bikartitlar, fjórir deildarbikartitlar, tíu Samfélagsskildir, tveir meistaradeildartitlar, einn sigur í Evrópukeppni bikarhafa, einn Ofurbikar Evrópu, einn Álfubikar og einn heimsbikar félagsliða. Á þessum tíma hefur lið hans gengið í gegnum margar endurnýjanir lífdaga og alltaf komið niður á lapp-
Rektor
Á hundrað kílómetra hraða
Á meðan Ferguson hefur silast áfram eins og virðulegur Bentley í sunnudagsbíltúr hefur Roberto Mancini, knattspyrnustjóri Manc-
hester City, verið líkari Ferrari á leikmannamarkaðnum. Hann hefur keypt leikmenn eins og enginn sé morgundagurinn, í viðleitni sinni til að gera félagið samkeppnishæft við þau bestu á Englandi – og í Evrópu. Hann hefur keypt leikmenn fyrir tæpa 78 milljarða síðan Sheikh Mansour keypti félagið 1. september 2008. Á sama tíma hefur félagið selt leikmenn fyrir fimmtán milljarða. Enginn hefur verið of dýr fyrir Manchester City. Leikmenn á borð við Robinho, sem reyndar gat lítið, Carlos Tevez, Yaya Toure, David Silva, Edin Dzeko, Sergio Aguero og Samir Nasri, sem allir hafa kostað einn stóran frystitogara, hafa rúllað inn um hliðið á Etihad-leikvanginum í bláa hluta Manchester-borgar. Vandamál Mancini hefur ekki verið leikmannahópurinn heldur hraðinn á samsetningu hans. Helsta verkefni Mancini er að búa til lið úr samsafni af ólíkum en heimsklassa knattspyrnumönnum. Miðað við fyrstu þrjár umferðirnar virðist hann vera á góðri leið með liðið og getur meira að segja glaðst yfir því að Carlos Tevez er ekki enn byrjaður að spila. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
Yfirburðir City og United
Markahæstir: 1. Edin Dzeko, Manchester City
Í íþróttahúsi Menntaskólans við Sund eru lausir til leigu nokkrir tímar í vetur. Nánari upplýsingar er að finna á vef skólans www.msund.is.
irnar. Undanfarin ár hefur Ferguson, í rólegheitum og án þess að nokkur hafi tekið eftir því, keypt til liðsins unga og efnilega leikmenn og náð að yngja upp lið sitt á undraverðan og sársaukalausan hátt. Leikmenn eins og Rio Ferdinand, Michael Carrick og Dimitar Berbatov eiga ekki lengur fast sæti í liðinu og sennilega eru Carrick og Berbatov dæmdir til bekkjarsetu í vetur. Ungu mennirnir hafa komið inn eins og stormsveipir, að undanskildum spænska markverðinum David De Gea sem hefur ekki þótt traustvekjandi sem eftirmaður Hollendingsins frábæra, Edwins van der Saar. Chris Smalling, Phil Jones, Javier Hernandez og Ashley Young hafa allir spilað eins og þeir hafi verið hjá United í hundrað ár og fallið einstaklega vel inn í liðið með Anderson og Tom Cleverley, að ógleymdum Wayne Rooney sem hefur farið hamförum. Ekkert er í spilunum annað en að Manchester United verði áfram á komandi árum liðið sem allir þurfa að sigra, ætli þeir sér enska meistaratitilinn.
Flest skot: 6
Besta hlutfall skot/skot á mark:
1. Manchester City
58
1. Manchester United
58%
2. Wayne Rooney, Manchester United 5
2. Manchester United
50
2. Manchester City
53%
Flestar stoðsendingar:
Flest skot á markið:
Flest mörk:
1. Ashley Young, Manchester United
4
1. Manchester City
31
1. Manchester United
13
2. Samir Nasri, Manchester City
3
2. Manchester United
29
2. Manchester City
12
NÝTT-NÝTT-NÝTT Heima spa - hrein náttúra - einstök upplifun
Komdu og keyptu tilbúna andlitsmeðferð með leiðbeiningum og dekraðu við þig heima. Ljómunarmeðferð er meðferð sem róar, sefar og nærir húðina ásamt því að gefa henni magnesium og mikið magn af E-vitamini Verð kr. 1.590
Gefðu húðinni vitamin og ferskleika
NýTT -NÝTT FARAN er ný lifræn andlitslina sem; -Endurlifgar og nærir húðina -Gefur henni ferskt vitamin -Hefur styrkjandi áhrif á rakafilmu húðar -Án allra kemiskra efna
Nú getur þú farið í grænar andlits- og líkamsmeðferðir á Nordica spa
Signatures of nature
Serum -dagkrem - næturkrem -augnkrem
Smáralind 2hæð
s: 511-10-09
R SKROKKA SLÁTRUÐU AF NÝ
ÍSLENSKT KÍNAKÁL
GULRÆTUR FLJÓTSHÓLAR
499
299
KR./KG
KR./PK.
ÍSLENSKT KJÖT
VELJUM T ÍSLENSK
SKORINN UM Á STAÐN
KR./STK.
1290
998
Kótilettu
KR./KG
KR./KG
Nýttu þér nóttina í
ÍSLENSKT KJÖT
20% afsláttur
LAMBALÆRISSNEIÐAR
R
TB KJÖ ORÐ
B
I
Nóatúni
Ú
249
ÍSLENSKUR 17% GOUDA OSTUR
LAMBASKROKKUR AF NÝSLÁTRUÐU
BESTIR Í KJÖTI
I
Ú
1598
R
GARDI SÓLKJARNABRAUÐ
Hryggu
KJÖTBORÐ
KR./KG
1998
Austurver
Grafarholt
Hamraborg Hamraborg – Nóatún 17 – Hringbraut – Austurver – Grafarholt
Ú I
KR./KG
20% afsláttur
ÍSLENSK MATVÆLI KJÚKLINGABRINGUR
2215 2769
noatun.is
BESTIR Í KJÖTI
KJÖTBORÐ
Hringbraut
3999
B
KR./KG
R
Nóatún 17
UNGNAUTA RIB EYE
TB KJÖ ORÐ
Ú
Nú eru allar verslanir Nóatúns opnar allan sólarhringinn.
R
I
Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/eða myndabrengl
ÍSLENSKT KJÖT
Við gerum meira fyrir þig
SAGAÐ IN VALI AÐ EIG Læri
ur
ur
Framhryggjasneiðar
Lærissneiðar
Súpukjöt
Lambakjöt af nýslátruðu í kjötborði Nóatúns
ÍSLENSKT KJÖT FETA OSTUR “SVEITAGRIKKI”
25%
Ú
BERRY SAFAR, 1 LÍTRI, 5 TEGUNDIR
ÞYKKVABÆJARSNAKK RIFFLUR M/SÝRÐUM LAUK, 170 G
I
R
KJÖTBORÐ
KR./KG
396
279
MONOMENTAL OLÍUR, 2 TEGUNDIR, 500 ML
TROLLI NAMMI, 3 TEGUNDIR
REGNBOGASILUNGUR FRÁ LAXAMÝRI
RF
ISKBORÐ
F
F ÚR
I
FERSKIR Í FISKI ISKBOR
Ð
KR./KG
698 KR./STK.
15%
afsláttur
SAMMY´S COUS COUS, 3 TEGUNDIR
GOURMET SALTFISKSHNAKKAR
1698 1998
KR./KG
KR./PK.
I
Ú
KR./STK.
1285
KR./STK.
Ú
1498
B
179
KR./PK.
BESTIR Í KJÖTI
GRÍSAKÓTILETTUR
1098
TB KJÖ ORÐ
448 I
afsláttur
R
PEPSI EÐA PEPSI MAX, 1 LÍTRI
298 KR./PK.
229
KR./PK.
199
HARIBO NAMMI
KR./PK.
26
viðtal
Helgin 9.-11. september 2011
Hvað með það ef sagan er góð? Hún er margverðlaunaður rithöfundur og orðheppin með afbrigðum. Hér ræðir Gerður Kristný við Heiðdísi Lilju Magnúsdóttur um Barbí, Bessastaði og sitthvað fleira. Myndir/Hari.
Á
heimili Gerðar Kristnýjar og fjölskyldu hennar við Skerjafjörð er fagurt útsýni út um flennistóran stofuglugga sem snýr í suðvestur. Hinum megin við fjörðinn blasa Bessastaðir við og þegar haustar og laufin falla af trjánum hjá nágrönnunum verður útsýnið ennþá betra. Hingað flutti fjölskyldan árið 2007 en sama ár kom út bókin Ballið á Bessastöðum eftir Gerði Kristnýju. „Ballið á Bessastöðum gerði meiri lukku en ég hefði getað ímyndað mér en hún er um uppdiktaðan forseta sem er ekki alveg sáttur í starfi sínu. Hann fær nefnilega svo mikið af bréfum sem hann þarf alltaf að vera að svara,“ segir Gerður Kristný. Það er ekki laust við að hún kannist við vandamálið. Í símaskránni er hún titluð rithöfundur og skáld og í upphafi árs fékk hún Íslensku bókmenntaverðlaunin fyrir ljóðabók sína Blóðhófni. Hún ver þó drjúgum hluta vinnudagsins í að svara bréfum, að eigin sögn. „Það fer lúmskt mikill tími í hver kyns skrifstofustörf. Maður þarf að svara tölvupóstum, lesa yfir þýðingar og sitthvað fleira. Á næsta ári kemur t.d. út smásaga eftir mig í safninu Best European Fiction 2012 og ritstjórinn var að biðja mig um smá pistil fyrir heimasíðu útgáfunnar um af hverju ég gerðist rithöfundur.“ Gerður Kristný er nýkomin heim úr upplestrarferð til London og eftir nokkra daga heldur hún á bókmenntahátíð í Berlín. „Það tekur því ekki að ganga frá ferðatöskunni sem húkir frammi á gangi. Í Berlín ætla ég að lesa upp úr Garðinum, sem kom út í Þýskalandi í sumar, og Blóðhófni, en þriðjungur bálksins hefur verið þýddur yfir á þýsku. Ég les líka upp úr honum á bókamessunni í Frankfurt í október,“ segir hún. Á stofuborðinu liggja einmitt þrjár útgáfur af Garðinum. Ein á íslensku, önnur á þýsku og sú þriðja á norsku. Bókakápur erlendu þýðinganna eiga það sameiginlegt að þær prýðir mynd af stólnum góða, sem um er fjallað í sögunni, á bláum bakgrunni. Að öðru leyti eru þær gerólíkar. Sú norska er fáguð og hlutlaus en á þeirri þýsku teygja appelsínugular eldtungur sig til lofts.
Sverðin og ryksugurnar
Heiðdís Lilja Magnúsdóttir hlm@frettatiminn.is
Í London las Gerður Kristný upp úr Blóðhófni í Waterstone’s-bókabúðinni á Piccadilly-torginu, sem er flaggskip Waterstone’s-keðjunnar. „Fyrir tveimur árum var mér boðið á rithöfundaþing í Finnlandi. Finnarnir voru svolítið frumlegir og létu okkur höfundana búa tvo eða þrjá saman í litlum kofum úti í skógi. Ég var skikkuð til að deila kofa með þrítugri konu frá Wales, Fflur að nafni. Okkur leist hvorugri á þetta, enda þekktumst við ekki neitt en sambýlið varð vitaskuld til þess að við urðum perluvinkonur og höldum enn sambandi. Mamma Fflur, hún Menna, er þekkt velskt ljóðskáld og kennir ritlist í Norður-Wales. Hún bauð mér þangað til að lesa upp úr Blóðhófni og segja frá goðsögninni sem þar er til umfjöllunar,“ útskýrir Gerður Kristný. Í framhaldinu bauð félagsskapurinn Poets in the City henni að lesa upp í Waterstone’s. „Blóðhófnir hefur verið þýddur á ensku og ég var með lesara með mér sem flutti upphaf hans. Sjálf las ég upp á íslensku og sagði frá Skírnismálum. Inn í frásögnina fléttaði ég reynslu minni af ryksugum, Barbí- og Ken-dúkkum og einu og öðru sem mér flaug í hug á meðan ég rabbaði við áhorfendur. Þarna voru aðallega Bretar en líka þó nokkrir Íslendingar sem og norsk stelpa sem vinnur á hjálparmiðstöð fyrir fórnarlömb mansals. Mér fannst voða gaman að geta sagt henni frá örlögum Gerðar Gymisdóttur. Það er ekki eins og mansal sé neitt nýtt af nálinni.“ Hvernig tókst þér að flétta ryksugum inn í Skírnismál? „Hva, sérðu það ekki, kona?“ segir Gerður snögg upp á lagið og kímir. „Sverðið hans Skírnis berst sjálft, svona eins og sjálfvirkar ryksugur gera. Ég hef heyrt að ekki þurfi annað en að kveikja á þeim til að þær spóli sig í gegnum heilu íbúðirnar.“ Tengingin við Barbí og Ken á sér sögulegar skýringar sem rekja má til Svíþjóðar. „Ég byrjaði að yrkja Blóðhófni úti í Stokkhólmi og brá mér því á þjóðminjasafn Svía. Þar eru litlar gullfígúrur frá víkingatímanum sem talið er að eigi að vera Gerður og Freyr. Einnig er talið er að fólk hafi leikið sér að þessum fígúrum áður en hjón voru gefin saman. Gerður er jú jörðin og Freyr frjósemin, þannig að við getum rétt ímyndað okkur hvers konar leikir það hafa verið. Örugglega eitthvað svipað því sem börn gera við Barbí og Ken nú til dags.“ Hvernig voru viðtökurnar? „Mjög góðar. Í lokin var opnað fyrir spurningar og þá spurði jórdönsk kona hvort ég mætti taka fyrir goðsögn eins og þessa um Gerði og Frey og túlka upp á nýtt. Okkur virðist sem betur fer leyfast ýmislegt á Íslandi sem þætti ef til vill óhugsandi annars staðar. Í fyrra fór ég á ljóðahátíð í Bangladess. Þar hitti ég ungan mann sem vildi vita hvað ég hefði skrifað. Ég sagði honum frá Bessastaðabókunum og það kom á manninn. Hann sagði mér að ef einhver gantaðist með forsetaembættið í Bangladess fengi
viðtal 27
Helgin 9.-11. september 2011
sá hinn sami viðvörun og léti hann sér ekki segjast væri honum hent í dýflissuna. Ég hrósa happi yfir að ganga enn laus.“
Á ferð og flugi um heiminn
Bessastaðir hafa verið eitt af yrkisefnum Gerðar Kristnýjar síðustu ár. Bókin Prinsessan á Bessastöðum fylgdi í kjölfar Ballsins á Bessastöðum, árið 2009, og nú í haust kemur út þriðja bókin í sama bókaflokki: Forsetinn, prinsessan og höllin sem svaf. „Í annarri bókinni fór prinsessan í heimsókn til forsetans en í haust fær forsetinn að heimsækja hana í konungshöllina hennar í Ósló þar sem fram fer mikil krýningarveisla. Það er samt ekki allt með felldu í höllinni því þar kemur engum dúr á auga,“ upplýsir Gerður. Gerður skrifaði leikrit upp úr Ballinu á Bessastöðum sem frumsýnt var í Þjóðleikhúsinu í febrúar og var tekið upp aftur nú í haust. Sýningin fékk afbragðsdóma og var tilnefnd til Grímunnar sem besta barnasýningin. „Mér fannst mikill heiður að vera beðin að skrifa verk upp úr þessum bókum fyrir Stóra svið Þjóðleikhússins. Það var nokkuð sem ég átti aldrei von á. Ég var ákaflega stolt af því að Tinna Gunnlaugsdóttir þjóðleikhússtjóri og Melkorka Tekla Ólafsdóttir dramatúrg skyldu treysta mér til þess og að ég skyldi fá að njóta ritstjórnar þeirra. Tónlistin sem Bragi Valdimar Skúlason Baggalútur samdi fyrir sýninguna á líka eflaust eftir að hljóma lengi úr barnaherbergjum þessa lands.“ Gerður hefur verið töluvert á faraldsfæti undanfarin ár. Í hitteðfyrra brá hún sér til Kolkata á Indlandi og í kjölfarið var gefin út ljóðabók eftir hana á hindí og bengölsku. „Það leiddi síðan til þess að mér var boðið á ljóðahátíðina í Bangladess
sem ég minntist á áðan,“ segir hún. Hvaða bók var það? „Það var safn ljóða úr fyrstu þremur ljóðabókunum mínum, Ísfrétt, Launkofa og Höggstað.“ Var þetta svona „Best of“? „Já, vonandi eru þetta skástu ljóðin! Mér er boðið aftur á ljóðahátíð í Kolkata í upphafi næsta árs. Ég sé til hvort ég kemst.“ Ferðir Gerðar eru af margvíslegum toga og nú í vor brá hún sér tvisvar sinnum til Kaupmannahafnar, í fyrra skiptið til að segja frá Blóðhófni í Kaupmannahafnarháskóla og í síðara skiptið til að lesa upp úr verkinu á alþjóðlegri ljóðahátíð. Bókin kemur út á dönsku í septemberlok í þýðingu Eriks Skyum-Nielsen og heitir þá Blod hingst „Ég notaði tækifærið úti í Köben og keypti mér reiðhjól. Þá bárust þær fréttir að Gyrðir Elíasson hefði fengið bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs. Fyrst ætlaði ég að gefa hjólinu mínu nafnið Sumarfuglinn upp á dönsku, af því það voru myndir af fiðrildum á því en fiðrildi er „sommerfugl“ á dönsku. En fyrst Gyrðir fékk Norðurlandaprísinn ákvað ég að það héti bara Sumarfuglinn á sumrin en Svefnhjólið á veturna. Það breytir því um nafn eftir árstíðum.“ Svo hefur þér verið boðið til Kína, ekki satt? „Jú, það er hann Nubo karlinn [Huang Nubo innsk. blm.], sem vill kaupa Grímsstaði á Fjöllum, sem býður mér. Hann hefur gaman af bókmenntum og flytur ljóðskáld heimshorna á milli. Fyrir nokkrum árum bauð hann kínverskum ljóðskáldum til Íslands og lásu þau upp í Norræna húsinu. Í haust ætlar hann síðan að bjóða nokkrum íslenskum skáldum til Peking og ég er eitt þeirra. Mér er líka ætlað að flytja fyrirlestur í Pekingháskóla.“ Hlýtur hann þá ekki að hafa gott
eitt í hyggju? „Jú, eigum við ekki bara að vona það?“ Gerður hlær. „Ég meina, hvað gerðu íslenskir auðmenn? Þeir keyptu meðal annars skíðabrekkur og fótboltalið. Ég held að það sé ágætt að menn styrki ljóðlistina. Annars finnst mér ákaflega póetískt að kaupa sér skíðabrekku sem er jú aðeins eftirsóknarverð vegna þess að hún er þakin snjó. Að Íslendingi skyldi dytta í hug að kaupa sér snjó!“ Hvernig líst þér á það sem er í gangi í bókmenntalífinu hérlendis? „Hér er býsna fjörugt bókmenntalíf. Á hverju hausti koma út dobíur af bókum á tungumáli sem aðeins um 300.000 manns kunna. Það er magnað. Þetta er líka viðburðaríkt ár. Íslendingar eru heiðursgestir bókamessunnar í Frankfurt nú í október og nýbúið að velja Reykjavík eina af bókmenntaborgum UNESCO. Það er voða gaman að monta sig af þessu á erlendri grund.“ Hefur þetta einhverja þýðingu fyrir íslenskan rithöfund? „Já, já, þessar vegtyllur sýna það sem mig hafði lengi grunað: að bókmenntir skipta Íslendinga máli. Síðan ættu þær að vera ávísun upp á að stjórnvöld haldi áfram að hlúa að íslenskum bókmenntum. Fjöldi íslenskra bóka kemur út í Þýskalandi í ár vegna þess að við erum heiðursgestirnir á bókamessunni og vonandi verður framhald á þeirri útgáfu.“
Þykir vænst um Ísfrétt
Á meðal þess sem Gerður Kristný hefur sent frá sér eru skáldsögur, ljóðabækur, leikrit, ferðabók og ævisaga. Hvaða bók þykir þér vænst um? „Ætli það sé ekki fyrsta bókin mín, Ísfrétt. Þar er aðeins að finna tuttugu ljóð en þau voru nú samt upphafið að þessu öllu. Ísfrétt fékk ágætis viðtökur svo mér fannst mér vera óhætt
Forsetaembættið hefur verið að auglýsa eftir ráðsmanni eða ráðskonu að undanförnu. Ég var að pæla í því hvort ég gæti ekki bara sótt um það og unnið mig síðan upp.
að halda áfram að skrifa.“ Hafðir þú stefnt að því frá barnæsku? „Já, ég ætlaði alltaf að skrifa bækur en sá samt lengi vel ekki annað fyrir mér en að ég þyrfti að vinna annað starf með fram ritstörfunum. Lengi vel ætlaði ég að verða kennari en svo varð ég blaðamaður. Það var mjög skemmtilegt. Þegar ég sá fram á að geta hætt að vera blaðamaður í fullu starfi og verða rithöfundur greip ég tækifærið.“ Gerður Kristný hlaut listamannalaun til þriggja ára árið 2009 og segir illmögulegt að vera atvinnuhöfundur á Íslandi án þeirra. „Ekki nema maður skrifi ótrúlega vinsælar glæpasögur sem seljast helst líka út fyrir landsteinana. Suttungamjöðurinn sem listamannalaunin sáu mér fyrir gerðu það að verkum að ég gat einbeitt mér að því að skrifa Blóðhófni. Annars hefði ég þurft að láta eitthvað arðvænlegra ganga fyrir.“ Hefur þér aldrei dottið í hug að skrifa glæpasögu? „Ég skrifaði einu sinni sanna sögu um glæp, Myndina af pabba – Sögu Thelmu. Það er ekkert óalgengt að rithöfundar skrifi um sönn sakamál. Gabriel García Márques skrifaði Frásögn af mannráni og Truman Capote skrifaði Með köldu blóði. Mig langar ekkert að skrifa hefðbundna glæpasögu en ég hef í hyggju að skrifa bók sem fjallar um glæp.“ Það er væntanlega mikill munur á því að vera rithöfundur í fullu starfi og að sinna ritstörfum samhliða blaðamennsku. „Heldur betur, ég hafði náttúrlega helgarnar og fríin til að skrifa þegar ég var í blaðamennskunni en svo fór mig að langa til að eignast börn og þetta þrennt hefði aldrei farið saman. Auk þess langaði mig ekki til að ritstýra Mannlífi lengur.“
Hætt í glæpunum
Uppi á vegg hanga fallegar, svarthvítar fjölskyldumyndir af Gerði Kristnýju, Framhald á næstu opnu
Fékkstu ekki Fréttatímann heim?
Með fróðleik í fararnesti – gönguferðir Háskóla Íslands og Ferðafélags Íslands
Sjáðu blaðið líka á frettatiminn.is
•
SÍ A
•
112387
Háskóli Íslands og Ferðafélag Íslands hafa tekið höndum saman og staðið fyrir reglulegum gönguferðum á aldarafmælisári skólans. Reynsla og þekking leiðsögumanna Ferðafélagsins og kennara og vísindamanna háskólans blandast saman í áhugaverðum gönguferðum um höfuðborgarsvæðið og nágrenni. Hver gönguferð tekur um 2 klukkustundir.
PI PAR\TBWA
Fréttatímanum er dreift á öll heimili á höfuðborgarsvæðinu. Ef þú fékkst ekki blaðið heim, káttu okkur þá vita með tölvupósti á dreifing@frettatiminn.is
Á morgun – 10. september
Skólaganga – á slóðir menntunar og fræðslu í höfuðborginni
Gönguferðin hefst við gatnamót Póst hússtrætis og Hafnarstrætis kl. 14:00.
29. október
12. nóvember
Hvers virði er náttúran?
Tugthúsmeistarinn, bjórbann, strípibúllur og fyrsti dómsalurinn
Gangan hefst við Elliðavatnsbæinn kl. 14:00.
Gangan hefst við Stjórnarráðshúsið við Lækjargötu kl. 14:00.
Gönguferðirnar eru ókeypis og opnar öllum. Sjá nánar í viðburðadagatali á www.hi.is
28
viðtal
Helgin 9.-11. september 2011
Kristjáni B. Jónassyni, eiginmanni hennar, og sonunum tveimur, Skírni og Hjalta. Skírnir verður bráðum sjö ára og er í 2. bekk í Melaskóla og Hjalti er þriggja og hálfs árs. Hann er í leikskólanum Skerjagarði. Líf Gerðar hefur tekið miklum breytingum eftir að fjölskyldan stækkaði og það fer ekki á milli mála að hún er alsæl með lífið og barnastússið. Eitt af því sem henni finnst skemmtilegt er að fara í barnaafmæli. „Ég fór í fjögurra ára afmæli sonar Sólveigar Bergmann fréttakonu um daginn. Við Sólveig unnum saman á Mannlífi um tíma og urðum góðar vinkonur. Í stað þess að skrifa saman greinar um glæpamenn og pólitík, hlupum við saman í ratleik um Þingholtin með heilt barnaafmæli á eftir okkur í leit að sjóræningjafjársjóði. Það var sko fjör!“ Ég gúgglaði þig aðeins áður en ég kom hingað ... „Ó! Ég er löngu hætt að þora að gúggla nafnið mitt.“ ... og rak augun í einhverja grein þar sem því var haldið fram að það væri mikill kuldi í bókunum þínum. „Það er alveg rétt, sérstaklega ljóðabókunum. Kaldraninn heillar mig. Það getur verið hálf voðalegt að vera stödd úti í íslenskri náttúru. Hún er skárri séð út um bílrúðu, enn betri í málverkum en langbest í ljóði.“ Þú ert pínulítið kaldhæðin sjálf, ekki satt? „Jú, en bara þegar það á við. Maður býður börnum ekkert upp á kaldhæðni og ég slíðra hana hið snarasta þegar ég skrifa fyrir þau.“ Ég ræddi líka við vinkonur þínar og ein þeirra minntist á að þú hefðir aldrei lesið Harry Potter-bækurnar? Af hverju er það? „Ég sá eina af myndunum og fannst þetta leiðinlegt. Maður getur ekki bara galdrað til sín einhver bjargráð! Það er ekkert þannig í lífinu.“ Þannig að þú hefur aldrei gefið Harry Potter séns? „Nei, en ég hef lesið Önnu Karenínu og það var alveg nógu leiðinlegt.“ Og ætlarðu bara ekkert að lesa Harry Potter? „Ég hef ekki fundið þörfina fyrir það. Hvað er þetta?“ spyr Gerður og hlær, alveg hissa á þessu Harry Potter-áreiti. „Kannski les ég einhvern tíma Harry Potter en það yrði ekki fyrr en ég hef náð Önnu Karenínu-ónotunum úr mér.“ Þú hefur verið nefnd til sögunnar sem hugsanlegur framtíðarforseti þjóðarinnar. Hvernig leggst það í þig? „Forsetaembættið hefur verið að auglýsa eftir ráðsmanni eða ráðskonu að undanförnu. Ég var að pæla í því hvort ég gæti ekki bara sótt um það og unnið mig síðan upp. Það var ein hugmyndin. En jú, ég hef fengið upphringingu frá blaðamanni Fréttablaðsins þar sem ég var spurð hvort ég ætlaði að bjóða mig fram til forseta. En ég held að ég þurfi það ekkert. Þegar Ólafur Ragnar lætur af embætti er ég viss um að við verðum í stökustu vandræðum með að velja á milli allra þeirra frambærilegu kvenna sem eiga eftir að gefa kost á sér.“ Eftir að hafa skrifað svona mikið um forsetaembættið hlýtur þetta samt að vera rökrétt næsta skref.
byssa og ég spurði til hvers hann notaði hana. Listamaðurinn gerði sér lítið fyrir og beindi henni að höfðinu á mér í fáeinar sekúndur áður en hann lagði hana aftur frá sér. Þetta var pínulítið óþægileg stund en hvað með það ef sagan er góð? Ég gat að minnsta kosti notað þetta í viðtalinu. Litlu eftir að Odd fluttist til Íslands birtust tveir blaðamenn frá norska Séð og heyrt inni á skrifstofunni hjá mér. Þeir voru komnir til að skrifa grein um Odd, höfðu heyrt af atvikinu með byssuna og vildu endilega fá mig til að rekja það fyrir þeim. Ég þóttist ekkert vita um hvað þeir voru að tala, enda ekki lagt það í vana minn að baknaga fólk sem hefur boðið mér upp á dýrindis kjötbollur undir málverki af fólki að ganga örna sinna.“
Af eignarfalli og esperanto
Gerður Kristný „Ég les Fréttablaðið og síðan verð ég að fá Moggann til að geta lesið minningargreinarnar. Þar tel ég vitaskuld líka hausa og sýnist þetta vera svo til eina efnið í íslenskum fjölmiðlum þar sem ekki er gert upp á milli kynjanna. Dauðinn vinnur eftir strangri jafnréttisáætlun.“
„Ætli það ekki? Ég þyrfti bara að fá mér árabát og svo ræ ég héðan úr Skerjafirðinum yfir á Bessastaði. Þetta er ekki langt að fara. Síðan gæti maður slegið upp balli á Bessastöðum af og til. Það gæti nú bara verið gaman.“
Það er gott að vita að maður er kona
Ungar konur virðast sumar hverjar telja að jafnrétti sé nokkurn veginn náð og að glerþakið alræmda sé ekki lengur til staðar. Þú ert væntanlega ekki sammála þessu? „Nei, við glímum enn við launamisréttið og ofbeldi gegn konum. Konur þyrftu líka að vera öflugri þátttakendur í opinberri umræðu og fá sömu tækifæri í atvinnulífinu og karlar. Konur átta sig ef til vill ekki á þessu fyrir alvöru fyrr en þær koma út í atvinnulífið. Þá sjá þær hvað samstaða karla er góð. Við getum margt af henni lært og ættum að tileinka okkur hana betur.“ Þú ert mikill femínisti ... „Mikill femínisti? Annað hvort er maður femínisti eða ekki,“ segir Gerður ákveðin. Hvað þýðir það orð fyrir þér? Geta allar konur verið femínistar? „Já, og allir karlar líka. Satt best að segja efast ég ekki um að alla hljóti að dauðlanga til að vera femínistar. Þá kemur maður nefnilega ekki bara auga á það sem miður fer, heldur líka svo margt býsna hlægilegt. Fyrir mér felst femínismi í því að styðja jafnrétti kynjanna. Í bókinni Píkutorfunni segir: „Að vera kona er að ganga í of litlum skóm. Að vera femínisti er að skilja ástæðuna fyrir því og fræða aðra um að það eru ekki fæturnir sem eru of stórir heldur skórnir sem eru of litlir.“ Mér finnst þetta ágætlega orðað. Ég stend mig oft að því að sakna íslenskra kvenna í opinberri umræðu. Ég er mikill hausateljari eins og það er kallað þegar maður heggur stöðugt eftir hlutfalli karla og kvenna.“ Nú eru viðmælendur svokallaðra kvennablaða og tímarita í flestum tilvikum konur.
Eru þær konur taldar með í hausatalningunni? „Ekki minni, því miður, því eftir að ég hætti að starfa við tímaritin dalaði áhugi minn á þeim. Ég les Fréttablaðið og síðan verð ég að fá Moggann til að geta lesið minningargreinarnar. Þar tel ég vitaskuld líka hausa og sýnist þetta vera svo til eina efnið í íslenskum fjölmiðlum þar sem ekki er gert upp á milli kynjanna. Dauðinn vinnur eftir strangri jafnréttisáætlun.“ Ertu stundum spurð hvernig þér gangi að samræma móðurhlutverkið og ritstörfin? „Já, í Wales spurðu einhverjar konur mig að því hvað ég hefði gert við börnin mín fyrst ég væri á þessu flandri. Ég sagði þeim að ég hefði skilið þau eftir fyrir framan sjónvarpið með sinn Cheerios-pakkann hvort. Þær spurðu ekki meir. Krakkarnir mínir eru í skóla til klukkan fjögur á daginn svo að ég hef allan daginn til að sinna starfinu. Systir mín eða tengdamóðir mín aðstoða okkur hjónin þegar við þurfum að vera bæði í útlöndum á sama tíma.“ Hver er leiðinlegasta klisjuspurning sem þú hefur fengið í viðtölum sem þessum? „Hef ekki hugmynd, ég gleymi þeim greinilega jafnóðum.“ Þú lést ýmislegt flakka í þínum eigin viðtölum. Hver var djarfasta spurning sem þú manst eftir að hafa spurt? „Gerði ég það? Ég man ekki eftir því en það er um að gera að vera spontant í viðtölum, bara til að gá hvað kemur út úr því. Ég hafði lengi reynt að ná viðtali við Svövu Jakobsdóttur áður en mér tókst loks að hitta á hana. Hún hafði verið veik og loks varð það fyrir milligöngu Ingibjargar Haraldsdóttur skálds að hún samþykkti viðtal. Ég spurði Svövu hvort hún hefði verið að skrifa sérstaklega fyrir konur þegar hún var að hefja feril sinn og hún svaraði af mikilli festu: „Nei, en ég vissi að ég var kona.“ Mér fannst þetta feikigott svar hjá henni. Síðan tók ég viðtal við Odd Nerdrum á vinnustofunni hans í Ósló. Þar lá skamm-
Gerður Kristný fæddist 10. júní 1970 og ólst upp í Safamýrinni í Reykjavík. Hún er dóttir hjónanna Ingunnar Þórðardóttur, hjúkrunarfræðings og húsmóður, og Guðjóns Sigurbjörnssonar læknis. Hún segist hafa átt góða og hefðbundna æsku. „Hverfið markaðist af miklum umferðargötum, Háleitisbraut, Kringlumýrarbraut og Miklubraut. Það var því aflokað og við krakkarnir sóttum lítið út fyrir það. Stundum þegar ég heyri fólk segja sögur úr litlum bæjarfélögum þar sem það ólst upp kannast ég alveg við sama smábæjarmóralinn úr hverfinu mínu, uppnefni og sögur sem eltu fólk eins og gamlar fylgjur.“ Gerður gekk í Álftamýrarskóla og ber kennurum þar vel söguna. „Íslenskukennsla var mjög góð í Álftamýrarskóla og af henni naut ég svo sannarlega góðs. Svo fór ég í Menntaskólann við Hamrahlíð og þar fór ég að yrkja af miklum þrótti. Ég man að ég sýndi íslenskukennurunum mínum, Gunnlaugi Ástgeirssyni og Baldri Ragnarssyni, stundum ljóðin mín. Þeir lásu þau yfir og gáfu mér góð ráð. Baldur kenndi mér að eignarfall þyngdi stílinn. Síðan hef ég gætt mín á ógnum eignarfallsins. Enn eru Baldur og Gunnlaugur mér til aðstoðar því Baldur hefur þýtt ljóðin mín yfir á esperanto og fengið þau meira að segja útgefin hjá esperanto-útgáfunni Mondial í New York. Gunnlaugur er nýbúinn að lesa yfir fyrirlestur hjá mér um Skírnismál sem ég flyt hjá Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum um miðjan september.“ Eftir stúdentspróf fór Gerður til Frakklands og því næst í frönsku og bókmenntafræði í Háskóla Íslands. Að því námi loknu lá leiðin í hagnýta fjölmiðlun við sama skóla. „Í háskólanum hafði ég góða kennara eins og þær Sigrúnu Stefánsdóttur og Helgu Kress sem höfðu báðar áhrif á mig. Femínísk skrif Helgu eru mér mikill sjóður. Að undanförnu hef ég legið í bók hennar Máttugar meyjar þar sem hún fjallar m.a. um Skírnismál.“
Skrifar um veðurfar og handavinnu
Gerður Kristný segir hugmyndirnar oft vera lengi að gerjast í höfðinu á sér áður en hún færir þær á prent. „Hugmyndin að stólnum í Garðinum fæddist árið 1987 þegar ég var að vinna í antíkversluninni Fríðu frænku. Hugmyndin um að skrifa um Gerði Gymisdóttur, sem segir sögu sína í Blóðhófni, er eflaust
Edda Björgvins seldist best Gerður Kristný var lengi blaðamaður en sjö ár eru liðin frá því hún hætti sem ritstjóri Mannlífs. Hvað er eftirminnilegast frá blaðamannaferlinum? „Bíddu nú við. Fyrst var ég á Tímanum. Var eitthvað eftirminnilegt þar? Ég var í löggufréttum.“ Þú hefur ekkert verið í mjúku málunum eins og konur eru gjarna á dagblöðunum? „Það voru engin mjúk mál á Tímanum!“ segir Gerður og hlær. „Ekki man ég eftir því. Einn blaðamaður skrifaði allt um landbúnað, annar um fiskinn, sá þriðji alls kyns hagtölur, sá fjórði sá um íþróttirnar og svo skrifaði ég löggufréttir, um svartapétursmótið á Sólheimum í Grímsnesi og annað sem til féll. Það var ágætt. Maður hringdi í lögguna og spurði: „Er eitthvað að frétta hjá þér í dag?“ Stundum hafði þvotti verið rænt af snúrum úti á landi svo að fólk hljóp brókarlaust á milli
húsa. Síðan var ég á vikublaðinu Eintaki og þar vaknaði áhugi minn á dómsmálum og ég tók að fjalla um glæpamenn. Því hélt ég áfram þegar ég varð ritstjóri Mannlífs haustið 1998. Þá fékk ég loks að velja hvað ég vildi skrifa um. Það gat verið skapandi og skemmtilegt að koma saman blaði.“ Hver er eftirminnilegasti viðmælandinn þinn frá þessum blaðamannsárum? „Það er voða gaman að tala við fólk sem er óhrætt að segja skoðun sína án þess þó að vera með sleggjudóma,“ segir Gerður og lætur hugann reika aftur í tímann. „ Ég tók viðtal við Svövu Jakobsdóttur rithöfund fyrir tímarit Máls og menningar. Það var óskaplega áhugavert. Mér fannst líka gaman að hitta myndlistarmennina Odd Nerdrum, Erró og Tryggva Ólafsson,“ rifjar hún upp. „Þessir myndlistarmenn voru ekkert að skafa utan af því. Þeir bjuggu líka allir í
útlöndum. Íslendingar veigra sér svo oft við að láta skoðanir sínar í ljós nema þá þeir séu í viðtölum við erlenda fjölmiðla.“ Hefurðu áhuga á myndlist? „Já, ég fór á sýningar með pabba mínum þegar ég var krakki. Ég ætlaði alltaf að verða myndlistarmaður, eins og reyndar fleiri ljóðskáld því Sigurður Pálsson og Gyrðir Elíasson hafa báðir sagt það sama. Ég teiknaði mikið sem barn. Svo fannst mér vanta sögur við myndirnar. Þá byrjaði ég að skrifa og smám saman tóku myndirnar að sitja á hakanum.“ Þú varst nánast eingöngu með konur á forsíðu Mannlífs þegar þú ritstýrðir blaðinu. Var það meðvituð ákvörðun? „Já, mér fannst þær hafa frá svo mörgu og merkilegu að segja. Konur voru líka stór hluti lesenda blaðsins og sjálfsagt að taka tillit til þess. Ég hafði sárasjaldan kvenmannslausan karl framan á
blaðinu.“ Fannst þér erfiðara að fá konur í viðtöl en karla? „Nei, nei, það er ekkert erfitt fyrir konu að fá aðra konu í viðtal. Síðan vita konur ósköp vel að raddir þeirra þurfa að heyrast. Þær þurfa líka að fá tækifæri til að kynna sig og hugðarefni sín rétt eins og karlar. Tölublaðið sem seldist hvað best hjá mér á þeim sex árum sem ég ritstýrði Mannlífi var með hinni dásamlegu leikkonu Eddu Björgvinsdóttur. Þetta var í október og forsíðan var með appelsínugulum bakgrunni, fallegum og hlýlegum lit, svona eins og Edda sjálf.“ Hvern myndirðu vilja fá í viðtal ef þú þyrftir að ritstýra einu tölublaði af Mannlífi á nýjan leik? „Ónafngreinda konu sem á sára lífsreynslu að baki. Mig langar að vita hvernig maður kemst í gegnum það sem virðist óyfirstíganlegt. Hún virðist hins vegar
hafa mun meiri áhuga á að hlusta á sögu annarra en að rekja sína eigin svo að ég legg engan veginn í að biðja hana um viðtal.“ Blaðamannaferli Gerðar Kristnýjar lauk á toppnum, ef hægt er að orða það þannig, með því að hún hlaut Blaðamannaverðlaun ársins 2005 fyrir bókina Myndin af pabba – Saga Thelmu, sem fjallaði um kynferðislegt ofbeldi sem Thelma Ásdísardóttir og systur hennar urðu fyrir af hendi föður síns og fleiri barnaníðinga. „Bókin vakti feikiathygli hér heima og sömuleiðis í Svíþjóð þar sem hún var líka gefin út. Thelma kom þjóðinni í skilning um afleiðingar kynferðisofbeldis og hlaut aðdáun hennar fyrir hugrekkið. Það er stutt síðan við Thelma hittumst yfir kaffi. Það er ár síðan hún stofnaði Drekaslóð í félagi við aðra en þar aðstoðar hún bæði karla og konur sem orðið hafa fyrir ofbeldi. Thelma er ótrúlegur forkur.“
tuttugu ára. Það er stutt ljóð um hana í Ísfrétt og þegar ég fagnaði því að hafa afhent handritið að fyrstu skáldsögunni minni, Regnboga í póstinum árið 1996, fékk ég mér tattú af sverði Freys á hægri kálfann. Ég efast heldur ekki um að ég eigi eftir að skrifa einhvern tíma verk út frá þeirri reynslu sem ég varð fyrir í Úganda í fyrra. Í Wales á dögunum hitti ég líka hina áttræðu Pat sem ég veit að á eftir að birtast í einhverri sögu eftir mig. Hún býr ein og þegar hún þarf einhvern að tala við fer hún út að hliðinu sínu með sultukrukku og biður einhvern að opna hana fyrir sig. Enginn neitar svona geðugri konu um það og allir vilja staldra við stutta stund til að spjalla. Ég sendi Pat Brekkukotsannál á ensku í pósti í gær en hefði vitaskuld átt að færa henni reiðinnar býsn af sultukrukkum með vel áskrúfuðu loki.“ Fylgistu með ungum kvenrithöfundum? Sem eru reyndar ekki margir. „Þetta er spurning um gæði, ekki magn, og þær sem hafa skotið upp kollinum undanfarin ár eru býsna færar.“ Af hverju heldurðu að það séu ekki fleiri ungar konur að skrifa bækur? „Blaðamaður nokkur hélt því fram við mig að þær væru þjakaðri af meiri fullkomnunaráráttu en karlmenn. Þegar handritum kvenna væri hafnað reyndu þær hvað þær gætu að betrumbæta handritið og kæmu svo aftur eða hættu við útgáfuna en strákarnir gæfu skrifin sín hikstalaust út sjálfir eða í samstarfi við vini sína. Það má vel vera rétt í sumum tilvikum. Nú eru konur komnar í forsvar nokkurra af helstu forlögum landsins og það á eflaust eftir að hafa prýðisáhrif á útgáfu á verkum kvenna. Sjálf er ég svo upptekin við að skrifa að ég hef ekki haft mikil tök á að velta þessu fyrir mér.“ Að hverju ertu að vinna núna? „Ég er að yrkja ljóðabálk sem kemur vonandi út á næsta ári. Hún fjallar um handavinnu.“ Það er nú dálítið kvenlegt. „Hvort það er, en hún fjallar líka um veðurfar og grimmd. “ Auk ljóðabókarinnar ætlar Gerður að demba sér í að skrifa skáldsögu. „Hún kemur líklega út árið 2013. Þetta er það sem ég er að fara að vinda mér í, á milli þess sem ég fer til útlanda og kynni verkin mín. Þetta verður ekki glæpasaga – en líklega bók um glæp,“ segir hún leyndardómsfull. Gera má ráð fyrir því að vitsugur og brókastuldur af þvottasnúrum komi þar hvergi við sögu. Og þeir sem ekki kannast við vitsugur geta nagað sig í handarbökin yfir að hafa ekki lesið Harry Potter.
Fréttatímanum er dreift á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri og í lausadreifingu um allt land. Dreifing á bæklingum og fylgiblöðum með Fréttatímanum er hagkvæmur kostur.
Leitið upplýsinga á auglýsingadeild Fréttatímans í síma 531 3310 eða á valdimar@frettatiminn.is
30
rannsóknir
Helgin 9.-11. september 2011
Sk álholt Alþjóðlegir fr æðimenn r æddu kenningu Guðmundar G. Þór arinssonar
Sögulegar og málfræðilegar vísbendingar um íslenskan uppruna Lewis-taflmannanna Vitum við um einhverja þjóð sem notaði biskup sem taflmann á milli áranna 1150-1200? Já, Íslendinga. Vitum við um einhverja þjóð sem notaði hermenn sem hróka á skákborðinu á þeim tíma? Sennilega bara Íslendinga. Jónas Haraldsson kynnti sér niðurstöður alþjóðlega málþingsins í Skálholti og ræddi við Einar S. Einarsson ráðstefnustjóra.
Þ
TAKTU STÖKKIÐ 22. SEPTEMBER – 2. OKTÓBER
Guðmundur G. Þórarinsson í ræðustóli á málþinginu í Skálholti. Við hlið hans er mynd af Lewis-taflmanni, biskupi, sem er undirstaða kenningar hans um íslenskan uppruna taflmannanna. Ljósmyndir/Eydís Einarsdóttir
mannanna. Er vitað um einhverja aðra þjóð sem notaði hermenn í hróks stað? Nei, svo er ekki. Höfðu Íslendingar ráð á að sinna útskurði og skreytilist á þessum tíma? Já, um það má lesa í fornum annálum. Höfðu Íslendingar aðgang að rostungstönnum á þeim tíma? Já, lesið forna annála þar um. Áttu Íslendingar færa hagleiksmenn til að skera út muni í þessum gæðaflokki? Já, um það má lesa í Biskupasögunum, samtímabókmenntum þess tíma. Ég geri mér fulla grein fyrir að það er erfitt að leggja fram fullnaðar sannanir frá þessum tíma, sveipuðum móðu aldanna, en ég er sáttur ef niðurstaða þessa málþings er sú að íslenska kenningin um uppruna hinna fornu taflmanna sé ekkert síðri en aðrar kenningar sem settar hafa verið fram“. Guðmundur rökstuddi kenningu sína og dró fram ýmsar vísbendingar, bæði sögulegar og málfræðilegar, sem benda til þess að taflmennirnir hafi verið gerðir í Skálholti í lok 12. aldar, sennilega af Margréti hinni högu og fleiri undir handleiðslu Páls Jónssonar biskups, en málþingið var helgað 800 ára ártíð hans. Kenning Kristjáns Eldjárns, fyrrum þjóðminjavarðar og forseta, er að Margrét hin haga hafi skorið út biskupsstaf Páls Jónssonar sem fannst í kistu hans. Margrét var kona Þórðar prests í Skálholti í biskupstíð Páls.
Hvatt til rannsókna í verkstæðisrústum í Skálholti
Einar S. Einarsson, fyrrverandi forseti Skáksambandsins, hefur aðstoðað Guðmund við kynningu kenningarinnar um íslenskan uppruna taflmannanna frægu. Hann var ráðstefnustjóri í Skálholti og sagði að ekki hefði náðst nein niðurstaða né samstaða um efnið á málþinginu enda ekki búist við því. Þingið sóttu 30-40 manns, fámennt en góðmennt, að sögn Einars. Meðal ræðumanna voru færustu fræðimenn á þessu sviði, þeir dr. David H. Caldwell, frá skoska þjóðminjasafninu, sem nýlega skrifaði bókina The Lewis Chessmen Unmasked, og meðhöfundur hans að henni, Mark A. Hall, sagnfræðingur frá Perth sögu- og listasafninu, sem og James Robinson, fornleifafræðingur frá The British Museum, vörslumaður taflmannanna þar. Þá ræddi dr. Kristinn Ólason, rektor í Skálholti, um Skálholt á 12. öld, Skúli Sæland rakti sögu Páls Jónssonar Skálholtsbiskups og Þór Magnússon, fyrrverandi þjóðminjavörður, flutti erindi um
-
Kenningin um Þrándheim sem upprunastað er „just a guess“, bara tilgáta.
að er almennt viðurkennt að taflmennirnir frá Ljóðhúsum voru gerðir milli 1150 og 1200. Einn taflmannanna er biskup. Vitum við um einhverja þjóð sem notaði biskup sem taflmann á þeim tíma? Já, Íslendinga. Það er staðfest í okkar gömlu handritum. Er vitað um einhverja aðra þjóð sem notaði biskup sem taflmann á þeim tíma? Nei, svo er ekki.“ Svo sagði Guðmundur G. Þórarinsson, fyrrum forseti Skáksambandsins, í lokaorðum sínum á alþjóðlegu málþingi sem haldið var í Skálholti í ágúst síðastliðnum. Eins og fram kom í Fréttatímanum í sumar er heitið biskup á taflborði grundvallaratriði í kenningu Guðmundar um að fornir taflmenn sem fundust grafnir í sand í Uig á skosku eyjunni Lewis, eða Ljóðhúsum, árið 1831, séu að öllum líkindum íslenskir að uppruna. Taflmennirnir hafa verið taldir norsk smíð en þeir þykja vera meðal fimm merkustu muna í eigu The British Museum og skoska þjóðminjasafnsins. „Taflsettið frá Ljóðhúsum er sennilega eina taflsettið í heiminum þar sem hrókar eru í líki berserkja eða hermanna,“ hélt Guðmundur áfram. „Vitum við um einhverja þjóð sem notaði hermenn sem hróka á skákborðinu á þeim tíma? Sennilega bara Íslendinga, og nú er ég að vísa til hermanns sem fannst nýlega á Siglunesi, mjög líklega taflmaður sem svipar mjög til Lewis-tafl-
norrae norra e na husid
Erlendu fræðimennirnir ásamt dr. Kristni Ólasyni, rektor í Skálholti; dr. David H. Caldwell, James Robinson og Mark A. Hall.
íslenskan útskurð og skreytilist til forna. Einar segir að hinir erlendu fræðimenn hafi hrifist mjög af sögu Skálholts og menningargildi staðarins. Dr. Caldwell telji allar umræður og hugmyndir um fundarefnið af hinu góða. Hann hafi hvatt til frekari fornleifarannsókna þar, í rústum hins forna verkstæðis sem þar liggja óhreyfðar, með sameiginlegu átaki Evrópuríkja. Hann taldi allt eins líklegt að taflmennirnir væru upprunnir héðan eins og frá Noregi og hafði reyndar látið þau orð falla við New York Times, nokkrum dögum fyrir málþingið, að kenningin um Þrándheim sem upprunastað væri „just a guess“, bara tilgáta; enn væri ekkert hægt að sanna í þeim efnum.
Afsprengi háþróaðrar norrænnar miðaldamenningar
Fram til ársins 1266 var eyjan Ljóðhús (Lewis) hluti af eyja-konungdæminu þar sem norrænir konungar réðu ríkjum. Dr. Caldwll lýsti þeirri skoðun sinni að taflmennirnir hefðu verið í eigu konunglegs áhrifamanns og vísaði til annarra merkilegra forngripa frá Skandinavíu í því sambandi. Einar sagði að James Robinson, talsmaður breska þjóðminjasafnsins, útilokaði ekki að taflmennirnir hefðu verið gerðir á Íslandi en teldi líklegra að þeir væru norskir að uppruna, frá Þrándheimi. Sú staðreynd að fullvíst væri að þeir væru afsprengi háþróaðrar norrænnar menningar á miðöldum ætti að duga mönnum. Guðmundur hefur m.a. nefnt það til stuðnings kenningu sinni að nafn fundarstaðarins, Uig, sé dregið af íslenska orðinu Vík og þar skammt undan sé staðurinn Islivik sem gæti verið dregið af nafninu Íslendingavík. Talsverða athygli vakti, segir Einar, að Robinson taldi eins líklegt að taflmaðurinn sem fannst á Siglunesi væri leikfang, en ekki taflmaður. Hinir erlendu gestir höfðu fengið að sjá hann meðan á heimsókn þeirra stóð þegar þeir heimsóttu Fornleifastofnun Íslands og Þjóðminjasafnið. Kom þar fram að hann væri úr tré en ekki ýsubeini, eins og talið hafði verið. Í tengslum við málþingið var gefið út ritið „Ráðgátan um taflmennina frá Ljóðhúsum“ eftir Guðmund G. Þórarinsson. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
Skúli Sæland sagnfræðingur rakti sögu Páls Jónssonar biskups, Vigdís Finnbogadóttir, fyrrverandi forseti Íslands, Einar S. Einarsson ráðstefnustjóri og dr. Kristinn Ólason guðfræðingur sem ræddi um Skálholt á 12 öld.
9.-15. september 2011
BYKOblaðið Allt fyrir baðherbergið á lægra verði!
g n i t t é r n n i ð Ba
0 9 9 . 18
Vnr. 13609970-2
GOLDEA baðinnrétting með handlaug, breidd 50 cm, án blöndunartækis.
kr.
Gerðu verðsamanburð! G erðu verðsamanburð! Ge verðsamanburð! rðu Ge rð ! u urð nb ve ma rð ðsa ver sa rðu m Ge a ! n urð b nb u ma rð ðsa ! ver rðu Ge G erðu verðsamanburð! Gerðu verðsamanburð! Sturtusett
3.990
Baðvog
4.990
kr.
4.990 kr. Verð áður: Vnr. 42263750
Vnr. 15726947
ISA sturtustöng, sturtubarki og handúðari.
kr.
7.290 kr. Verð áður:
SOEHNLE Body control fitumælingabaðvog, hámark 150 kg, 100 g nákvæmni. Geymir 8 persónur í minni.
Mikið úrval! ofn Handklæða Verð frá
tasett Baðfylgihlu Vnr. 13164750
ONE baðfylgihlutasett, handklæðaslá, rúlluhaldari, handklæðasnagi, handklæðahringur.
4.990
kr.
7.890 kr. Verð áður:
9.990
kr.
Vnr. 15529938-48
Handklæðaofn, 40x94 cm til 60x170 cm.
ing Baðinnrétt
18.990
kr. Vnr. 13609974
GOLDEA, skápur og vaskur, háglans, 40x40cm, hvítt.
Vnr. 13609970-2
GOLDEA baðinnrétting með handlaug, breidd 50 cm, án blöndunartækis.
Hvít
29.900
ting Innrét
Hnota
kr.
Baðinnréttingar í úrvali! Vnr. 13609939
Spegill Spegill með hillu fyrir innréttingar, 40x80 cm.
6.990 kr.
Vnr. 13609937/38
Innrétting GOLDEA, skápur og vaskur, 40x54x22 cm, án blöndunartækis háglans, hvítur eða svartur.
19.990 kr. egill p s g o ting Innrét
0 8 9 . 6 2
Vnr. 15400045
Handlaugartæki ARMATURA FERRYT handlaugartæki, með lyftitappa.
4.490 kr.
kr.
Vnr. 13609976
Vnr. 13609997
Vnr. 13609978
Baðinnrétting GOLDEA baðinnrétting 76x65x51/33 cm með spegilskáp 74x8x12,5/24 cm, svört, án blöndunartækis.
Baðinnrétting GOLDEA baðeinnrétting, eik, vaskaskápur 59x68x45 cm, háskápur 33x190x31 cm, spegill 60x90x17 cm. Án blöndunartækis.
Baðinnrétting GOLDEA baðinnrétting, hvít, vaskaskápur 60x66x45 cm, háskápur 32x160x33 cm, spegill 60x50 cm, hilla 60x12 cm.60 cm. Án blöndunartækis.
59.900 kr.
Vnr. 15332925
Handlaugartæki GROHE EUROSMART handlaugartæki, með lyftitappa.
12.900 kr.
81.900 kr.
75.900 kr.
Vnr. 13001600
Handlaug HUIDA handlaug í borð, stærð 53x48 cm.
5.690 kr.
Vnr. 13002500 Vnr. 13001610
Handlaug HUIDA handlaug á vegg, 59,6x46 cm.
8.990 kr.
Handlaug GUSTAVSBERG handlaug á vegg fyrir bolta og vinkla. 50x36 cm.
12.990 kr.
Hæglokandi Vnr. 13164820-1 Vnr. 41120149
Salernisbursti Salernisbursti, plast.
290 kr.
Vnr. 13164751
Rúlluhaldari MF ONE salernisrúlluhaldari.
2.690 kr.
Vnr. 13162823
Salernissett FONDI salernissett, 4 hlutir.
1.990 kr.
Salernisseta NEW EUROPA salernisseta, plast eða stál festingar.
Verð frá:
3.990 kr.
Vnr. 10706000/5
Salerniseta BESTTER hæglokandi salernisseta, hvít rauð eða svört.
6.990 kr.
Ódýr ljós fyrir baðherbergið Vnr. 52236350
Veggljós Vnr. 52235566
Veggljós
Vnr. 52232117
3.990 kr.
Loftljós
NICE rakahelt halógeninniveggljós, þrefallt, 40W.
4.990 kr.
9.950 kr.
ISABELLE rakahelt halógeninniloftljós, tvöfalt, 40W.
Rakahelt halógenveggljós, króm, 40W.
horn Sturtu
28.990 kr.
Vnr. 10705085
Sturtuþil
Vnr. 10705065
Sturtubogi
46.990 kr.
Sturtubogi, 6 mm hert öryggisgler, 90x90x195 cm.
Sturtuþil, 8 mm hert öryggisgler, 90x210 cm.
Vnr. 10705070
Sturtuhorn, 6 mm hert öryggisgler, 80x80x195 cm.
Handúðari
790
0 9 9 . 45
kr.
Vnr. 15328591
kr.
Vnr. 15720424
Vnr. 13164968
Handúðari
Handúðari
ISA handúðari, 1 stilling.
1.490 kr.
Vnr. 15400200
ARMATURA handúðari.
Sturtusett GROHE TEMPESTA Duo sturtusett. Handúðari, stöng og barki.
MOON handúðari með slöngu.
7.990 kr.
3.490 kr.
Vnr. 15400030
Sturtutæki ARMATURA CLASS hitastýrt sturtutæk i.
17.990 kr.
Vnr. 15529938-48
Handklæðaofn
Vnr. 13164753
Vnr. 41119065
Vnr. 88511604
Handklæðakrókur
Handklæðastandur
Handklæðasett
ONE handklæðakrókur.
Handklæðastandur.
Handklæðasett 10 stk.
Verð frá:
Vnr. 41119031
1.790 kr.
2.990 kr.
3.490 kr.
Vnr. 65103023
Vnr. 65103005
Vnr. 65740019
Hárblásari
Hárblásari
KHG hárþurrka, 1200W, silfur og svört
KHG hárþurrka 2000W.
Nuddtæki
1.990 kr.
3.990 kr.
Innrautt hitanuddtæki, 13W.
3.990 kr.
Handklæðaofn margar stærðir.
9.900 kr.
Ruslaflata Ruslatunna með loki og fótstigi, 3 l.
2.590 kr.
Vnr. 15529962-3
Verð frá: Handklæðaofn
23.900 kr.
KORAL handklæðaofn, króm, 710x490 cm eða 1170x490 cm.
Vnr. 41119122
Taukarfa Taukarfa, stærðir 54x31 cm eða 59x35 cm.
Verð frá:
3.690 kr.
Gæðavörur fyrir myndlistarmanninn!
0 9 9 3.
r Trönu
kr.
Vnr. 67059124
Trönur á borð, 70,5x50x37,5 cm.
Vnr. 84050303-10 Vnr. 58812204
Málningarspaðar Pensla japansfjaðrir, sett, plast.
130 kr.
Málningarspaðar
Vnr. 67058150/64
Penslar
Áferðarefni
Verð frá:
180 kr.
Málningarspaðar Pensla japansfjaðrir, sett, stál.
290 kr.
220
Vnr. 67057000/41
Penslar, No 1, nylon, flatur eða No 12 hrossahár, flatur.
Vnr. 58812004
Pensill japansfjaðrir, 3, 5, 8 eða 10 cm, stál. Verð frá: kr.
r/ Trönnudlistakassi my
0 9 9 . 5
Michael Harding áferðarefni fyrir olíuliti. Margar gerðir. Verð kr. frá:
990
kr.
Vnr. 67059123
Á vefverslun BYKO, www.byko.is, getur þú keypt flest allt sem fæst í BYKO. Sjá opnunartíma verslana á www.byko.is Hönnun: EXPO/Ábyrgðarmaður: Ingi Þór Hermannsson. Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/ eða myndabrengl. Allar vörur fást í BYKO Breidd/Kauptúni en minna framboð getur verið í öðrum verslunum.
Trönur, 82x40x53 cm, og myndlistakassi.
Lægra verð á myndlistarvörum! Vnr. 67059040-125
Blindrammar Gæða blindrammar í miklu úrvali, Stærðir frá 12x12 cm til 100x150 cm, bómull eða hör. Verð frá:
263kr.
rding a H l e Michiatir olíul Verð: frá
990
kr.
Vnr. 67058000/130
Michael Harding olíulitir. Margir litir.
Aðalsímanúmer
BYKO Breidd
Timburverslun
LM BYKO
Lagnadeild Breidd
BYKO Grandi
BYKO Kauptún
BYKO Akranes
BYKO Akureyri
BYKO Reyðarfjörður
BYKO Suðurnes
BYKO Selfoss
515 4000
515 4200
Breidd 515 4100
515 4020
515 4040
535 9400
515 9500
433 4100
460 4800
470 4200
421 7000
480 4600
viðhorf 31
Helgin 9.-11. september 2011
Forræðishyggja og mismunun
A
Kannski sleppur maltið
Af harðfylgi einstaklings var bann gegn bjórsölu hér á landi brotið á bak aftur. Frá árinu 1989 hafa Íslendingar því, líkt og aðrar þjóðir, getað keypt þessa almennu neysluvöru. Áður var bjór á markaði sem smyglvara auk þess sem flugliðum og sjómönnum var leyft að flytja vöruna inn. Bjórbann á heila þjóð var bjánaskapur, svo vægt sé til orða tekið, en í raun heimskuleg forræðishyggja. Eftir að bjórsala var leyfð hefur sala hans og léttvína einkennt markaðinn en að sama skapi hefur dregið úr sölu brenndra drykkja. Sú þróun er jákvæð. Þeir sem muna áfengisneyslu almennings, ekki síst ungmenna, fyrir 1. mars 1989, vilja varla skipta. Jónas Haraldsson Bann við áfengisauglýsingjonas@frettatiminn.is um er í gildi hér á landi þótt söluvaran sé lögleg. Það er umdeilanlegt, í besta falli. Erfitt er enn fremur að framfylgja slíku banni og mismunun veruleg þar enda heimilt að auglýsa vöruna í erlendum fjölmiðlum, prentmiðlum og sjónvarpsstöðvum, sem geta verið inni á hverju heimili hér á landi – en ekki innlendum miðlum. Bjór hefur hins vegar verið auglýstur, óbeint að minnsta kosti, þá rúmu tvo áratugi sem liðnir eru frá því að banni við neyslu hans var hnekkt. Það hafa framleiðendur gert með því að bæta orðinu léttöli með smáum stöfum neðst eða aftast í auglýsingarnar. Fram hjá þessu hefur verið horft þar til núna. Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra er forræðishyggjumaður. Hann vill hafa vit fyrir fullorðnu fólki. Því var á dagskrá Alþingis á miðvikudaginn lagafrumvarp ráðherrans um breytingu á áfengislögum, þ.e. skýrara bann við auglýsingum.
Fyrst ráðherrann kaus að leggja fram frumvarp um breytingar á bjórauglýsingum hefði verið eðlilegra að auglýsingar á þessari almennu neysluvöru hefðu verið heimilaðar í stað þess að setja þeim frekari skorður. Til þess skal beita því ráði að banna auglýsingar á malti og pilsner, þ.e. vökva sem er undir 2,25% af hreinum vínanda „ef hann er settur á markað í umbúðum sem eru svo líkar umbúðum áfengra drykkja að hætta sé á ruglingi milli óáfengu vörunnar og hinnar óáfengu.“ Enn fremur er bannað að sýna neyslu eða hvers konar aðra meðferð áfengis í auglýsingum eða öðrum viðskiptaorðsendingum, að því er fram kemur í frumvarpinu. Fróðlegt verður að fylgjast með því, fái málið stuðning á Alþingi, þegar malt og appelsín verður auglýst fyrir jólin. Væntanlega verða birtar þrjár stjörnur í stað malts í prentmiðlum og píp í stað hinnar þjóðlegu vöru í ljósvakaauglýsingunum. Bannið tekur með sama hætti til viðskiptaorðsendinga sem eingöngu fela í sér firmanafn og/eða firmamerki áfengisframleiðanda. Þó er framleiðanda sem auk áfengis framleiðir aðrar drykkjarvörur heimilt að nota firmanafn eða merki í viðskiptaorðsendingum sem er ætlað að markaðssetja þá drykki, enda megi augljóst vera að um óáfenga drykki sé að ræða í skilningi laganna, ekki sé vísað til hinnar áfengu framleiðslu og ekki hætta á ruglingi milli áfengu framleiðslunnar og hinnar. Kannski að maltið sleppi, eftir allt saman. Bannið mun hins vegar ekki ná til, frekar en áður, viðskiptaorðsendinga á erlendu máli í erlendu prentriti sem flutt er til landsins og heldur ekki til erlendra endurvarpsrása. Hér eftir sem hingað til verður því heimilt að auglýsa „beer“ en ekki bjór. Það er ekki öll vitleysan eins.
Hér eftir sem hingað til verður því heimilt að auglýsa „beer“ en ekki bjór. Íslenskt efnahagslíf
Fjárfesting er forsenda framfara
A
bréfamarkaðinn. ð mörgu Mörg fyrirtæki leyti er fjárgætu notið góðs af málamarkþví að fara í gegnaðurinn á Íslandi um þá aðferðafrosinn og einhæfur. fræði sem framHlutabréfamarkaðtakssjóðir byggjast urinn er óvirkur og á. Framtakssjóðir erlendir fjárfestar eru áhrifafjárfestar hika við að fjárfesta og fjárfesta yfirleitt hér á landi vegna umtalsverðan eigngjaldeyrishafta og arhlut í óskráðum stjórnmálaóvissu félögum með það þótt vissulega megi að markmiði að fagna undantekningÞorkell Sigurlaugsson auka raunverulegt um þar á hjá framframkvæmdastjóri hjá HR og verðmæti þeirra og sýnum Kínverjum. Ýmis tækifæri eru stjórnarformaður Framtakssjóðs selja þau eða skrá þau á hlutabréfaí atvinnustarfsemi Íslands markað með góðri og afar brýnt að nota ávöxtun eftir nokkur ár. Þetta getur þau. Við höfum ekki nýtt árin eftir til dæmis gerst með samruna fyrirhrun nógu vel til að endurreisa tækja, með því að endurskipuleggja og byggja upp öflugra atvinnulíf reksturinn frá grunni, innleiða nýja og bæta lífskjör almennings. Svo stjórnarhætti eða tækni, kaupa önnvel megi takast til þarf margt að ur fyrirtæki eða einbeita sér eingerast: faldlega að því sem fyrirtækið gerir Skapa þarf traust á markaðnum best. Þetta er alger andstæða þess og að skráð fyrirtæki á markaði sem gerðist á árunum 2004-2008 öðlist trúverðugleika á ný. í kjölfar einkavæðingar bankanna Halda þarf áfram að koma þegar bankarnir, í samstarfi við fyrirtækjum úr eigu bankanna og stjórnendur fyrirtækja, eyðilögðu endurreisa þau. Margt bendir til þess að aukinn kraftur sé að færast íslenskt atvinnulíf með ómarkvissri þátttöku í kaupum á fyrirtækjum í það verkefni. og lánveitingum. Stjórnvöld verða að koma með skýra stefnu í atvinnumálum og Framtaksfjárfestar beita yfirleitt fjármálum ríkisins til að nýta það eftirfarandi aðferðafræði við sínar samkeppnisforskot sem Ísland fjárfestingar: getur haft. – Skilgreina í upphafi tækifæri Áhugavert væri að nýta betur félagsins og hvernig má auka hugmyndafræði framtakssjóða og verðmæti þess, ekki með blekkframtaksfjárfestinga. Þetta er séringum og markaðsmisnotkun staklega mikilvægt á meðan ekki heldur með raunverulegri verðhefur tekist að endurreisa hluta-
mætasköpun. – Gera aðgerðaáætlun um hvernig skuli efla starfsemina og auka verðmæti félagsins og fá stjórnendur í lið með sér við þær aðgerðir. – Vera virkur áhrifafjárfestir sem hraðar aðgerðum og fylgir breytingum eftir með stjórnarþátttöku og aðhaldi. – Virkja betur starfsmenn og stjórnendur félagsins og skipta þeim stjórnendum út sem henta ekki félaginu eða ná ekki árangri. – Nýta fjármuni og eignir fyrirtækisins skynsamlega og losa sig við þær eignir sem eru óarðbærar eða eru óþarfar fyrir starfsemina. – Byggja upp jákvæðan fyrirtækjabrag og sóknaranda. Það er lykilatriði í uppbyggingu íslensks efnahagslífs að þeir fjármunir sem liggja á lítilli ávöxtun í bönkunum séu nýttir við uppbyggingu í atvinnulífinu. Þannig getum við komið hagkerfinu kröftuglega í gang og nýtt betur þau tækifæri sem liggja í auðlindum og þekkingu þjóðarinnar. Stjórnvöld gætu líka nýtt sér eitthvað af þessum tækifærum og hrint í framkvæmd sóknaráætlun til bættra lífskjara. Lítið hefur gerst í þeirri sóknaráætlun sem núverandi ríkisstjórn hóf vinnu við árið 2009 og var kynnt í janúar 2011. Nú er tími til kominn að fara að spila sóknarleik. Atvinnulífið og almenningur í landinu bíður eftir því að flautað verði til leiks.
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
Fært til bókar
Með þingmannsblóð í æðum
Bleikt og blátt
Pólitíkin er skrýtin tík. Óvænt brotthvarf Þórunnar Sveinbjarnardóttur af þingi varð til þess að pláss myndaðist fyrir Lúðvík Geirsson sem í fyrra sá á bak bæjarstjórastólnum í Hafnarfirði. Lúðvík hafði verið bæjarstjóri í tvö kjörtímabil, frá árinu 2002, þegar hann lagði allt undir í þeirri von að halda hreinum meirihluta Samfylkingarinnar þriðja kjörtímabilið í röð. Hann settist því sjálfur í baráttusæti listans, það sjötta. Það dugði ekki til. Flokkurinn fékk fimm bæjarfulltrúa og meirihlutinn tapaðist. Þótt Lúðvík sæti í bæjarstjórastólnum fyrst eftir að Samfylkingin myndaði meirihluta með Vinstri grænum varð hann frá að hverfa. Það var að vonum að Lúðvík tæki áhættuna því skoðanakannanir sýndu, rétt fyrir kosningar, að 67% bæjarbúa vildu Lúðvík áfram sem bæjarstjóra. Persónulegar vinsældir hans voru hins vegar meiri en flokksins. Því fór sem fór. En hið pólitíska orlof varð ekki langt. Nú getur Lúðvík látið til sín taka á þingi, ekki síður en í bæjarstjórastólnum í Hafnarfirði. Hann á ekki langt að sækja þingmannsgenin því faðir hans, Geir Gunnarsson, sat á Alþingi fyrir Alþýðubandalagið um tveggja áratuga skeið, frá 1959-1979. Áður hafði Geir setið sem varaþingmaður og hið sama gildir raunar um soninn. Lúðvík sat sem varamaður í október og nóvember á liðnu ári. Ferill Lúðvíks er fjölbreyttur. Hann lauk sveinsprófi í bakaraiðn árið 1978 en ílentist ekki í bakstrinum því hann varð blaðamaður og síðar fréttastjóri á Þjóðviljanum frá 1979 til 1985. Blaðamennskan leiddi síðar til þess að Lúðvík varð forystumaður blaðamanna, formaður og framkvæmdastjóri Blaðamannafélags Íslands 1988-2002. Pólitíkin í blóði Lúðvíks leiddi hann inn í bæjarstjórn Hafnarfjarðar árið 1994.
Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra og Kuupik Kleist, formaður landstjórnar Grænlands, funduðu á mánudaginn á Þingvöllum. Ræddu þau meðal annars tvíhliða samskipti Grænlands og Íslands, þróun sjálfstæðismála á Grænlandi, efnahagsmál, aðildarviðræður Íslands við Evrópusambandið og samstarf Grænlands við sambandið, að því er fram kemur á síðu forsætisráðuneytisins. Þar segir enn fremur að forsætisráðherrahjónin hafi boðið til hádegisverðar í Þingvallabænum, til heiðurs formanni landstjórnar Grænlands. Allt er þetta eftir bókinni hvað varðar móttöku erlendra þjóðarleiðtoga og á mynd sem fylgir fregninni má sjá að hinn kærkomni grænlenski gestur og næsti nágranni okkar fékk gott haustveður á Þingvöllum. Meiri athygli vekur þó litaval leiðtoga grannþjóðanna. Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra var klædd ljósblárri blússu og jakka í sama lit. Kuupik Kleist, formaður grænlensku landstjórnarinnar, skartaði hins vegar bleikri skyrtu og enn bleikara bindi. Hefðbundnir kynjalitir voru því víðs fjarri þennan haustdag en þó skal það tekið fram, svo öllu sé til skila haldið, að Kleist var í dökkum jakkafötum utan yfir bleiku skyrtunni og bindinu.
32
viðhorf
Helgin 9.-11. september 2011
Ný stjórnarskrá
Vik an sem var Ég hélt að ég hefði hitt frábæra manneskju og ákvað að þetta væri raunverulegt. Ég varð fyrir áfalli. Bandaríkjamaðurinn Jason Goldberg taldi sig hafa fundið ástina á Facebook-síðu föngulegrar íslenskrar snótar. Hún reyndist síðan alls ekki vera sú sem hann hélt en þó hlýtur að vera huggun harmi gegn að hún var ekki miðaldra, feitur karlmaður. Bytturnar í Reykjavík eru miklu klárari Skúli er enginn bæklunarlæknir, hann er fyllibytta úr Borgarnesi. Mögnuð deila tveggja lækna endaði á borði siðanefndar þar sem annar er vændur um að hafa sagt hinn hafa verið fullan í þrjátíu ár. Skjólstæðingur læknanna blandaðist í deiluna og komst að því að hann hafði verið greindur með vitræna skerðingu án þess að hafa hugmynd um það. Já, en þú ert nú samt útlendingur! Ég get til að mynda aðeins vonað að þið trúið því að ég sé ekki hættulegur og að ég reyni að vera góð manneskja. Kínverski auðmaðurinn Huang Nubo reynir allt til að sannfæra Íslendinga um að hann sé góður gæi. Hva, kannt þú ekki öll trixin? Hvernig stendur á því að þeir sem voru mest áberandi eru ekki gjaldþrota? Björgólfur Thor Björgólfsson er jafn ráðvilltur og hinn almenni leikmaður og botnar ekkert í því hversu fáir stórbokkar útrásarinnar hafa farið á hausinn.
En þessi þingmennska er til fyrirmyndar Þessi blaðamennska er einfaldlega til skammar. Gamli Þjóðviljaritstjórinn Þráinn Bertelsson kom Þórunni Sveinbjarnardóttur til varnar í biðlaunaumræðunni, heldur óhress með þá stefnu sem umræðan tók í vikunni. Fékk tilboð sem hann gat ekki hafnað Maður er bara í klónum á mafíunni og maður lítur á bankann sem glæpamenn. Halldór Lárusson, viðskiptavinur Arion banka, er gáttaður á hagnaði bankans sem hefur lítið viljað fyrir hann gera. Slíkt fólk nennir nú varla í pólitík Við höfum rætt við alls konar fólk. Það er fullt af vel gefnu fólki á þessu landi sem vantar vettvang til að geta orðið að liði. Heiða Kristín Helgadóttir, framkvæmdastjóri Besta flokksins, viðraði hugmyndir um að Besti flokkurinn bjóði fram á landsvísu. Laun heimsins eru vanþakklæti Ég verð að segja að ég fyrirverð mig að sumu leyti fyrir Alþingi þar sem ég átti sæti í rúma tvo áratugi, fyrir að hafa orðið sér til skammar með þessum hætti. Geir H. Haarde hugsar gömlum vinnufélögum á Alþingi þegjandi þörfina fyrir að drösla honum fyrir Landsdóm fyrir þær sakir að hafa ætlað að „haardera“ sig í gegnum efnahagshrun.
Kvótinn og kommúnistaávarpið
F
ákvarðað gjald. Á því tvennu er reginmunur; ekki endilega á upphæð gjaldsins heldur því hvernig verðákvörðunin er tekin. 3. Allir eiga að hafa jafnan rétt til nýtingarinnar. Vitaskuld ber um leið að taka tillit til þess sem á undan Nýting takmarkaðra er gengið; eðlilegt er að þeir sem haft hafa nýtgæða ingarleyfi fái aðlögun að Í 33. grein í tillögum stjórn- Þorkell Helgason sat í stjórnlagaráði breyttu fyrirkomulagi. lagaráðs er fjallað um 4. Sama fyrirkomulag verndun náttúru landsskal hafa um önnur takmörkuð ins, fögrum orðum eins og vera ber. almannagæði, svo sem um fjarHelsta nýmælið í þeim málaflokki er skiptarásir eða heimildir til losunar þó að finna í næstu grein, þeirri 34. á gróðurhúsalofttegundum, svo Þar segir m.a.: „Auðlindir í náttúru Ísdæmi séu tekin. lands, sem ekki eru í einkaeigu, eru sameiginleg og ævarandi eign þjóðarÚtfærslan á 2. og 3. atriðinu skiptir innar.“ Síðan er tilgreint að „stjórnvöld sköpum. Að mati undirritaðs verður get[i] á grundvelli laga veitt leyfi til það vart gert nema með uppboðum á afnota eða hagnýtingar auðlinda eða tímabundnum nýtingarrétti á hinum annarra takmarkaðra almannagæða, takmörkuðu gæðum um leið og veitt er gegn fullu gjaldi og til tiltekins hóflegs eðlileg aðlögun í formi fyrningartíma á tíma í senn. Slík leyfi skal veita á jafnfyrri réttindum. Fyrir rúmu ári fól svoræðisgrundvelli og þau leiða aldrei til kölluð sáttanefnd um fiskveiðistjórneignarréttar eða óafturkallanlegs forun okkur Jóni Steinssyni hagfræðingi ræðis yfir auðlindunum.“ að útfæra tilboðs- og fyrningarkerfi á veiðikvótum í þessa veru; sjá http:// Hér er brotið í blað. Kjarni ákvæðanna www.sjavarutvegsraduneyti.is/media/ er þessi: Skyrslur/Fylgiskjal8_Tilbodsleid.pdf. 1. Auðlindir utan einkalanda eru Við vorum ekki að finna upp hjólið. ævarandi þjóðareign sem ekki má Ámóta hugmyndir, innlendar sem ráðstafa varanlega. Hér er áréttað erlendar, hafa legið fyrir áratugum það sem þegar stendur að nokkru saman. Hugmyndin fékk litla umí lögum eða almennt samkomulag fjöllun en var samt harðlega andmælt virðist um. af talsmönnum útgerðar og stungið 2. Einkaaðilar eiga aftur á móti að nýta undir stól af stjórnvöldum. Í staðinn auðlindirnar en greiða fyrir það sitja menn nú uppi með moðsuðulausn, fullt gjald. Með því er e.k. markaðsef lausn skyldi kalla, sem gengur undir verð haft í huga, en ekki pólitískt
ram er haldið frásögn af tillögum stjórnlagaráðs um nýja stjórnarskrá fyrir lýðveldið Ísland. Nú verða auðlindamálin tekin til stuttrar umfjöllunar, en með nokkuð frjálslegum hætti.
Hafðu bankann með þér Þú getur fengið „appið“ í símann á m.isb.is
nafninu pottaleið.
Skrítin tík, pólitík
Erlendur sendimaður sem bjó áratugum saman á Íslandi skrifaði bók um reynslu sína. Hann sagði hugtökin vinstri og hægri ónothæf um íslensk stjórnmál, nær væri að nota mælikvarðann aftur og fram. Kvótaumræðan á Íslandi verður aðeins heimfærð upp á þennan seinni skala. Halda mætti að hugmynd um markaðslausn á útdeilingarvanda takmarkaðra gæða, eins og sú sem við Jón lögðum til, ætti talsmenn meðal flokka sem kenna sig við markaðsbúskap og um leið meðal talsmanna atvinnurekenda. Svo er þó ekki. Þegar markaðslausn okkar Jóns var kynnt sjávarútvegsnefndinni fyrrnefndu spurði forkólfur útgerðarmanna í fundarlok hví við hefðum ekki bara komið með kommúnistaávarpið og lagt það á borðið! Skyldi Karl Marx hafa hrokkið við í gröf sinni í London? Auðlindir til lands og sjávar á að nýta á vistvænan hátt. Um leið verður að gæta réttlætis, m.a. þess að þjóðin njóti eðlilegs arðs af eignum sínum. Jafnframt fái framsækið einkaframtak notið sín. Stjórnarskrárdrög stjórnlagaráðs leggja grundvöll að þessu, en það þarf vilja skynsamra manna til að útfæra hugmyndirnar, manna sem snúa fram en ekki aftur á þjóðarskútunni.
Hvað næst?
Í næsta pistli verður snúið aftur að lýðræðismálunum og þá fjallað um þátttöku almennings í ákvarðanatöku á þann hátt sem stjórnlagaráð leggur til. Boðuðum pistli um hvað verða eigi um tillögur stjórnlagaráðs er slegið á
Íslandsbanki býður fyrstur íslenskra banka upp á snjallsímaforrit
Snjallsímaforrit „app“ er, eins og nafnið bendir til, forrit sem bætir eiginleikum við snjallsímann þinn. Með „appinu“ okkar getur þú tengst Netbankanum þínum í gegnum farsímann og nálgast margvíslega þjónustu. • Yfirlit og staða reikninga • Yfirlit og staða kreditkorta • Millifærslur • Myntbreyta og gengi gjaldmiðla • Samband við þjónustuver • Staðsetning útibúa og hraðbanka Þú færð nánari upplýsingar á www.islandsbanki.is/farsiminn
Skannaðu kóðann til að sækja „appið“ frítt í símann.
viðhorf
Helgin 9.-11. september 2011
Lærdómur hrunsins
Déjá Vú
E
til þess, að Kíniðnaðarins og lstu menn muna eftir því, verjar eru meir en sumra ráðuneyta þegar Atómstöð Laxness 13 miljörðum fleiri lýstu sig fylgjandi kom út. Þótti það merkien Íslendingar, þessari þróun, en legur viðburður, ekki síst meðal og útrásarvíkekki var minnst á, bóklæss fólks. Umræða sú, sem ingar þeirra að að umsjónarmenn spannst út frá þessu og öðrum, sama skapi legíó. menningarminja framsæknum bókverkum, varKínverskir atsvæðisins hafi bent aði um nokkurt skeið, og náði hafnamenn hafa á á, að það þoli vart hámarki sínu um svipað leyti og síðustu árum sýnt meiri ágang ferðaíslenskir ráðherrar lögðu leið töluverðan áhuga manna. sína á Völlinn og spiluðu bingó á því að eignast Rétt er að hafa með menningarbræðrum sínum íslensk fyrirtæki, í huga, að þótt þar. Í Mogganum birtust daglega og má þar telja skammargreinar um kommúnista, Kínverska alþýðumeð bújörð þá, lýðveldið flaggi en Heimdellingar köstuðu fúleggValdimar Briem sem nú á að færast núorðið mörgum jum að Keflavíkurgöngumönnum, dr. phil., sjálfstæður yfir í þeirra eigu. auðkýfingum, gersem að leiðarlokum gengu fylktu Á undanförnum ist ekkert í því vold- fræðilegur ráðgjafi liði niður Bankastræti, á meðan árum hefur eruga og fjölmenna Lúðrasveit verkalýðsins lék Öxar lendum auðkýfríki án vitundar og við ána af föstum setningi. ingum verið leyft að kaupa upp vilja stjórnvalda, eða án þess að Það var þá. Nú veit margt fólk ríkið hafi iðna fingur með í spilinu jarðir með ýmsum réttindum úti vart deili á sólþurrkuðum saltum allar sveitir, og engin ástæða og góðan og langvinnan hag af. fiski, hvað þá heldur að hægt sé til að skilja Kínverja útundan. IðnKínverjar hafa sýnt sig vera dugað syngja á hann hörpuljóð. Hins aðarráðherra bendir á, að þetta lega í landvinningum og bíssniss vegar er kunnátta í erlendum séu viðskipti á milli einkaaðila, – það er sagt, að þeir eigi núorðið tungumálum slík, að þegar ungar sem íslenskum almenningi komi drjúgan hluta Austur-Afríku með dömur æpa Ómægad!, vita allir nákvæmlega ekkert við. Allt muni öllum sínum náttúruauðlindum, hvað þær meina. fara á besta veg! og í Tíbet hafa staðbundin mennOg þrátt fyrir djúpa efnahagsÞað er engu líkara en við séum ingardauðyfli fengið að víkja fyrir lægð, sem íþyngir gróðasnillinghorfin nokkur ár aftur í tímann, nútímastóriðju. Kínverjar eru víst um, má stöðugt finna nýjar tekjuað kreppan sé einungis afkáraleg auk þess stærstu lánveitendur veitur. Samkvæmt fréttum RÚV í vanskynjun, sem hefur ekki einu Bandaríkjamanna, en fregnir síðustu viku er verið að selja kínherma, að Bandaríkjamenn skuldi sinni skeð, og að við höfum því verskum auðkýfingi, að því áætla síður lært nokkuð af því að missa núorðið jafnvel enn meir en Ísmá, einn þrítugasta hluta íslensks aleiguna. Eða kannski misstu þeir lendingar, miðað við mannfjölda. gróðurlendis fyrir alldrjúgan ekkert, sem nú vilja halda áfram Tala um tæra snilld! skilding, auk loforða um blómlega heimskupörunum. Eigum við þá Það er fagnaðarefni, að við innrás kínverskra túrista í Norðekki bara að loka augunum, taka séum loksins búin að fá í lið með austurland. Fyrstu fréttum fylgdi höndum saman, dansa kringum okkur raunverulegt fólk, sem sú yfirlýsing, að nýir eigendur friðarsúluna og kyrja You ain't kann að græða. Og meiri verður myndu vatnsréttinda _Icefishekki 2011leita 151wx200h_06.09.11_Icefish 06/09/2011 10:25 Page 1 seen nothing yet? fögnuðurinn þegar tillit er tekið sinna. Aðspurðir fulltrúar ferða-
2011
Íslenska sjávarútvegssýningin Smárinn, Kópavogur • September 22-24
Eini viðburðurinn sem nær til íslenska sjávarútvegsins í heild sinni * Alþjóðlegar VIP-sendinefndir verða á staðnum * Íslensku sjávarútvegsverðlaunin verða afhent í fimmta sinn þann 22. september 2011
Forðist biðraðir og sparið fé! Skráið ykkur á Netinu á www.icefish.is til þess að spara 20%! Allt fyrir atvinnumenn í sjávarútvegi frá veiðum til vinnslu og dreifingar á fullunnum afurðum Stuðningsaðilar eru: • Sjávarútvegs-og landbúnaðarráðuneytið • Utanríksráðuneytið • Samtök iðnaðarins • Fiskifélag Íslands • Landssamband íslenskra útvegsmanna • Landssamband smábátaeigenda • Samtök fiskvinnslustöðva • Farmanna- og fiskimannasamband Íslands • VM - Félag vélstjóra og málmtæknimanna • Sjómannasamband Íslands • Félag atvinnurekenda • Samtök verslunar og þjónustu • Íslandsstofa • Fiskifréttir
Nánari upplýsingar veitir Marianne Rasmussen-Coulling í síma +44 (0) 1329 825335, netfang: mrasmussen@mercatormedia.com
Íslenska sjávarútvegssýningin er atburður á vegum Mercator Media
Samstarfsaðili um flutninga
Alþjóðleg útgáfa
Skipuleggjandi
www.icefish.is Opinber íslensk útgáfa
Opinbert flugfélag/loftflutningafélag & hótelkeðja
Ríkisstjórnarfundur hljóðritaður
L
Líklegt er að talsverð spenna myndist meðal sagnfræðinga og áhugamanna um stjórnmál í september árið 2041. Þá rennur upp sú stund sem þálifandi Íslendingar munu hafa beðið eftir árum saman: hljóðritun af ríkisstjórnarfundi í Stjórnarráðshúsinu þrjátíu árum fyrr, í september á því herrans ári 2011. Sú tímamótaákvörðun var nefnilega tekin og samþykkt í allsherjarnefnd Alþingis í vikubyrjun að hljóðrita fundina en jafnframt var sett inn ákvæði um að hljóðritunin verði ekki gerð opinber fyrr en að þrjátíu árum liðnum. Fréttatíminn er hins vegar á tánum og náði, gegnum leka á hæstu stöðum, afriti af þessum fyrsta ríkisstjórnarfundi sem hljóðritaður var. Þótt upptökuna eigi ekki að birta fyrr en haustið 2041, var það metið svo að efni fundarins væri svo áríðandi, nú í þingbyrjun, að réttlætanlegt væri að greina frá innihaldinu. Nauðsyn brýtur lög enda er íslenska þjóðin á tímamótum. Fjárlög eru í burðarliðnum, þau fyrstu frá hruni þar sem Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn heldur ekki í hendur fjármálaráðuneytisins, en heimilin berjast í bökkum, gjaldþrot fyrirtækja eru í methæðum og atvinnuleysið enn í háum hæðum. Afrit af fundinum fer hér á eftir. Innan hornklofa eru nöfn viðkomandi ráðherra: Forsætisráðherra [Jóhanna Sigurðardóttir]: Velkomin til þessa ríkisstjórnarfundar. Ég bið fjármálaráðherra að taka fyrst til máls enda hvílir mest á honum, það er innan við mánuður í þingsetningu og fjárlögin nánast tilbúin. Gerðu svo vel. Fjármálaráðherra [Steingrímur J. Sigfússon]: Áður en ég kem að niðurskurðinum kemst ég ekki hjá því að nefna gasprið í honum Óla. (Innskot frá forsætisráðherra: Þú átt við forseta Íslands.) Já, já, hvern annan. Nú þykist hann HELGARPISTILL hafa leyst Icesave-deiluna einn og óstuddur og klínir smjörklípunni á okkur. Ég þoli þetta ekki lengur. Hver fer gegn honum ef hann býður sig enn og aftur fram næsta sumar? Yrði það ekki í fimmta sinn? (Þögn) Hvað með þig, Gutti? Það er fín ára í kringum þig, þú ert huggulegur og átt fallega konu. Þú tækir hann. (Innskot frá forsætisráðherra: Þú átt við velferðarráðherra.) Velferðarráðherra [Guðbjartur Hannesson]: Ég hef ekki nokkurn áhuga á Bessastöðum, barasta Jónas ekki nokkurn. Minn staður er Skaginn og þar verð ég Haraldsson áfram. ÍA var að vinna fyrstu deildina og fer upp. Ég er jonas@ viss um að þeir verða Íslandsmeistarar næsta sumar, frettatiminn.is tapa ekki leik. Það eina sem skyggir á gleði okkar á Skipaskaga er þessi bókadómur Páls Baldvins á Sögu Akraness, rúmlega 8 kílóa bókum. Hver hefur skrifað þyngri bækur, mér er spurn? Forsætisráðherra: Áður en við höldum lengra, hvert er álit ykkar á þessum megrunarkúr hjá honum Sigmundi Davíð? Er hann ekki í ruglinu með þetta, maðurinn? Við gætum þurft á Framsókn að halda á meðan Þráinn djöflast svona út af Kvikmyndaskólanum. Sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra [Jón Bjarnason]: Ég styð minn mann, formann Framsóknarflokksins. Hann ætlar bara að éta íslenskt. Það á að stöðva innflutning á öllu útlensku jukki. Ég fæ Sigmund Davíð með mér í það þegar þar að kemur. Hann segir að aðeins helmingur þeirrar fæðu sem menn láta í sig á Íslandi sé framleiddur hér og hefur fullyrt að ef hann neyti aðeins íslenskrar fæðu borði hann helmingi minna. Innanríkisráðherra [Ögmundur Jónasson]: Þetta heyrir nú ekki undir mitt ráðuneyti en mér sýnist, miðað við þessa útreikninga Framsóknarforingjans, að hann sé sjálfkjörinn í fjármálaráðuneytið. Umhverfisráðherra og starfandi mennta- og menningarmálaráðherra [Svandís Svavarsdóttir]: Það er auðvitað ákveðin umhverfisbót ef formaðurinn léttist en það er ekki það sem mér er efst í huga. Kata, átt þú ekki von á tvíburum, lendir þitt ráðuneyti þá á mér líka? (Innskot frá forsætisráðherra: Þú átt við iðnaðarráðherra.) Iðnaðarráðherra [Katrín Júlíusdóttir]: Nafna ætlar að lána mér bleiuborð og nokkrar samfellur, ég reyni svo að ná mér í tvíburakerru á Barnalandi. Þar má fá allt milli himins og jarðar á spottprís. (Innskot frá forsætisráðherra: Þú átt við mennta- og menningarmálaráðherra í fæðingarorlofi.) Utanríkisráðherra [Össur Skarphéðinsson]: Veit einhver eitthvað um þennan Kínverja sem ætlar að kaupa Grímsstaðina. Solla og Hjörleifur mágur láta bærilega af honum. Tengdamamma gaf honum víst lopapeysu á sínum tíma. Maður gæti kannski komist í almennilega á þarna fyrir norðan til að rannsaka kynlíf laxfiska. Efnahags- og viðskiptaráðherra [Árni Páll Árnason]: Ég þoli ek k i haustið. Maður fölnar svo þegar sólin lækkar á lofti. Forsætisráðherra: Miðað við málaskrá er dagskrá tæmd. Fundur verður á hefðbundnum tíma og hefðbundnum stað í næstu viku. Ríkisstjórnarfundi er slitið.
Teikning/Hari
34
36
bækur
Helgin 9.-11. september 2011
Bókmenntahátíð í hástöfum ... Bókmenntahátíðin var sett í tíunda sinn á miðvikudag og var fjölbreytt dagskrá í boði á fimmtudag: málþing útgefenda, samtöl við höfundana Hertu Müller, Söru Stridsberg og Alberto Blanco í Norræna húsinu, auk þess sem minnst var Önnu Politkovskaju blaðakonu sem myrt var í heimaborg sinni, Moskvu, fyrir fáum árum. Þá voru fyrirlestrar og upplestur í Iðnó. Í dag verða eftirtaldir liðir á dagskrá hátíðarinnar: Bókmenntaborginni Reykjavík verður helguð dagskrá í Ráðhúsi Reykjavíkur sem hefst kl. 13 en að tilnefningunni stendur UNESCO. Í kvöld verða höfundarnir Bergsveinn Birgisson, Denise Epstein, Bjarni Bjarnason, Alberto Blanco og Herta Müller með upplestur í Iðnó og hefst dagskráin kl. 20. Á morgun hefst Íslendingasagnaþing í Norræna húsinu og þar heldur áfram samtölum við höfunda kl. 12.30. Að því loknu verður upplestur þar kl. 15.30. Lagt verður í bókmenntagöngu kl. 20 og Bókaball verður í Iðnó kl. 22. Dagskrá hátíðarinnar er á veffanginu: www.bokmenntahatid.wordpress.com
BÓKARDÓMUR ANDARSLÁTTUR HERTU MÜLLER
Strákur settur í þrælabúðir Saga þýska minnihlutans í Rúmeníu í hnotskurn.
Herta Müller.
Andarsláttur Herta Müller Þýðing: Bjarni Jónsson 276 bls. Ormstunga 2011
Í hittifyrra kom út ný bók eftir nóbelsverðlaunaskáldið Hertu Müller sem vakti þegar mikla athygli og hrós og var strax þýdd á nálæg mál. Herta skrifar á þýsku en ól aldur sinn meðal þýska þjóðarbrotsins í Rúmeníu sem nú er. Foreldrar hennar voru bæði tekin höndum í lok stríðsins þegar Rússar réðust inn í Rúmeníu og borgurum þess lands af þýskum uppruna var sópað upp í lestir og þúsundir fluttar norður á gresjur Úkraínu til nauðungarvinnu. Herta segir í eftirmála þýðingar Bjarna Jónssonar á Atemschaukel, Andarslætti, að fangavist móður hennar um nokkurra ára skeið hafi legið í þagnargildi á heimilinu, rétt eins og reynsla margra þeirra sem vitað var að fóru burt og komust lífs af og sneru heim. Hún hafi lengi viljað nálgast þetta viðfangsefni og loks náð tangarhaldi á söguefninu þegar hún kynntist manni sem hafði skráð hjá sér endurminningar úr þrælabúðum Rússa. Af þessu efni er mögnuð saga komin í læsilegri þýðingu Bjarna. Herta er ekki auðveldur höfundur; Ennislokkur einræðisherrans, sem kom hér út fyrir nokkrum árum, er þó erfiðari í lestri en þessi harmsaga: Saklaus sautján ára strákur er látinn taka saman fötin sín og fer burt úr bænum. Að baki eru ástarfundir með leynd í skemmtigörðum, pabbi, mamma og amma, nágrannar, og við tekur önnur fjölskylda, klæðleysi, hungur og harðræði. Og þegar dvölin er á enda og hann kemst heim er hann enn fangi, nú reynslu sinnar, og mun aldrei samlagast aftur þeirri æsku sem hann yfirgaf. Andarsláttur er meistaralega skrifuð lýsing á huga sem er víða kominn að því að leysast upp í óra og ofskynjanir, vitund sem er svo hart leikin af grimmd og ekki síst langvinnu hungri. Stíllinn í frásögninni er hversdagslegur og laus við alla tilfinningasemi, nær hreinsaður af tilfinningu víðast hvar en springur svo út í upplifun og innra lífi sem getur snúist í ofboði þráhyggju um hversdagslega hluti. Þannig er langur kafli um illgresi sem fangarnir safna til að drýgja matarskammtana sem eru litlir og halda þeim stöðugt hungruðum. Andarsláttur er máttugt skáldverk en ekki fyrir þá sem sækjast eftir tilfinningaklámi. - pbb
Bergsveinn Birgisson.
Nokkrir höfunda sem sækja okkur heim á Bókmenntahátíð senda frá sér skáldverk í þýðingum þessi dægrin. Tvær afbragðs skáldsögur er fjallað um hér á síðunni, Franska svítu Irenu Némirovsky en dóttir hennar og vörslumaður handrits að hinni ófullgerðu stríðsárasögu, Denise Epstein, er hér að segja frá skáldskap móður sinnar. Þá er Andarsláttur Hertu Müller kominn út hjá forlagi Ormstungu. Radley-fjölskyldan eftir Matt Haig er komin út hjá Bjarti og þar kom einnig út Fásinna eftir Horacio Castellanos Moya. Skáldsaga Ingos Schulze, Adam og Evelyn, er komin út hjá Forlaginu. Fleiri bækur eftir höfunda hátíðarinnar eru á leiðinni gegnum prentsmiðjur og bókband. Að ógleymdum verkum hinna íslensku höfunda ... -pbb
„Ég held við förum í dag ...“ Brot af meistaraverki frá stríðinu í Evrópu.
Iréne Nemirovsky.
um helgina Allur ágóði af sölunni rennur til Krabbameinsfélags Íslands
Bleikt slaufunammi - Pink ribbon candy
www.faerid.com
Þorbjörg Marinósdóttir, Tobba Marinós, er fyrst íslenskra rithöfunda af stað þetta haustið og vippar sér þráðbeint í annað sætið á aðallista Eymundssonar með nýja skáldsögu sína, Lýtalaus.
... og með minna letri
BÓK ARDÓMUR FR ANSK A SVÍTAN HENNAR ÍRENU
hafðu það
Sölustaðir: N1, Iða, Mál og menning, Háma, Pósturinn, Skeljungur, Debenhams, Samkaup-Strax, Samkaup-Úrval, Nettó, Kaskó og Melabúðin.
Spræk Tobba
Frönsk svíta Iréne Nemirovsky Þýðandi: Friðrik Rafnsson JPV 383 bls. 2011
Ö
rlög Iréne Némirovsky vildu stundum yfirskyggja skáldsögur hennar og smásögur þegar þær fóru að birtast aftur á liðnum áratug. Upphaf hennar meðal gyðinga af fornum stofni sem voru auðugir og vel settir en máttu þola pógrómin í Rússlandi og síðan ill örlög á byltingartímanum, hvernig hún óx upp í velsæld en vannærð af ástleysi móður sinnar, flóttinn um Finnland og Svíþjóð, lífsgleðin og gáski æskuára í Frakklandi, enn við auð föðurins, ást og hamingjusamt hjónaband, vonmikill ritferill og loks aftur flótti og ótti undir hernámi Þjóðverja sem gat aðeins endað á einn veg: „Ég held við förum í dag ...“ Ritferill Iréne er að skýrast með hverju árinu sem líður og verk hennar sem hún skrifaði á frönsku að líta dagsins ljós í nýjum þýðingum. Við byrjum hér á landi á hinum miklu endalokum, stóra ópusnum sem henni auðnaðist ekki að ljúka nema að hluta: Frönsk svíta í útgáfu JPV og þýðingu Friðriks Rafnssonar, tveir jafnlangir hlutar, Júnístormur og Blíða. Þriðji hlutinn af þessu metnaðarfulla verki, sem hún vann að þar til hún var handtekin og send til Auschwitz, er til í drögum og í viðbæti sem lýkur íslensku útgáfunni er að finna hugmyndir hennar um verkið allt – svo langt sem hún var komin. Fyrir-
myndirnar voru þeir stóru, Tolstoy, Zola. Stríð og friður er svipuð saga, gerist á örlagamiklum tímum og rekur sögu fjölskyldu og fjölda annarra í kringum hana svo úr verður örlagavefur. Önnur rússnesk saga, svipuð, sem kemur í hugann er Líf og örlög Grossmans. Iréne vann lengi að verkinu og fullyrða ævisöguhöfundar hennar að drög og glósur til undirbúnings því megi finna allt aftur til æsku hennar en hún skrifaði frá barnsaldri. Hin flæðandi frásögn sem hún taldi sig fást við lengi framan af skilar margbreytilegu mannlífi á síðurnar þótt fyrri hlutinn, Júnístormur, hryllingur flóttans frá París með fjörlegum húmorískum dráttum í bland við tragikómedíu, lúti öðrum lögmálum. Hún svissar frá einni persónu til annarrar, skyggnist inn í huga hárra og lágra, skrifar snör og sannfærandi samtöl sem munu á frönskunni bera stéttarblæ, enda er henni ekki síst í huga að greina hugleysi og undanlátssemi hinna betur settu í París, fólks sem hún þekkti út og inn og lýsir af mikilli mannþekkingu, í senn samúð og fyrirlitningu. Annar hlutinn lýsir svo þeim tíma hernámsins þegar hærra settir hermenn eru settir inn á heimili íbúa í litlu þorpi og hvernig einmana kona, sem á eiginmann í fangabúðum langt í burtu, dregst að glæsilegum ungum þýskum liðsforingja. Hlutarnir tengjast saman á óvæntan hætt og það var ætlun hennar að binda söguna saman í örlögum helstu persóna. Svítan franska er heillandi saga, hún er hörkuspennandi, samin af mikilli andagift, djúpu innsæi í hug lesanda og þeirra persóna sem þessi glæsilega skáldkona dregur upp ljóslifandi. Lifandi skáldskapur en um leið aðeins brot af stóra kerinu sem átti að forma, skreyta, lita og herða ... og af því höfum við aðeins brot. Merkilegan sögulegan vitnisburð um upplifun rússnesku borgarastéttarinnar sem mátti flýja byltinguna og settist upp í París og beið þar örlaga sinna sem voru óumflýjanleg alltof mörgum. Það er til marks um duttlunga örlaganna að móðir Irenu, Fanny, sem aldrei vildi sinna henni og hugsaði mest um glæsilegt útlit, gleði og elskhuga, náði sér í litháískt vegabréf í stríðinu og lifði heila öld og tveimur árum betur en var aðeins 67 ára þegar dóttir hennar var myrt í Auschwitz 1942.
Bækur
Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is
100 andlit íslenskrar náttúru Gunnar Rúnar Ólafsson
Ólafur Magnússon
8
9
Einar Falur Ingólfsson
96
Vigfús Sigurgeirsson
Sigríður Zoëga
97
Pétur Thomsen
50 ljósmyndarar – 150 ára saga 126
127
stærsta safn íslenskra landslagsljósmynda sem út hefur komið Einnig fáanleg á ensku / þýsku
Crymogea Fegurðin býr í bókum Barónstígur 27 | S. 511 0910 | crymogea@crymogea.is | www.crymogea.is
Crymogea sérhæfir sig í útgáfu glæsilegra bóka um listir, ljósmyndun og hönnun. Skoðið úrvalið á www.crymogea.is
38
matur
Helgin 9.-11. september 2011
Jarðarber Geymast ekki vel Frosin jarðarber halda ferskleika bragðsins en missa allan glæisleika þegar þau þiðna. Þau eru í raun eins og fallið sufflé. Ljósmynd/
Borðist sjaldan Jarðarber geymast ekki vel. Þau þroskast ekki eftir að þau hafa verið tínd og því verður að tína þau þegar þau eru fullþroskuð og fullkomin. Eftir það versna þau; fyrst hægt og bítandi, svo hratt og örugglega. Jarðarber eru því ekki eins og tómatar og epli sem má svindla á og tína hálfþroskuð og láta svo þroskast á leið á markað. Slíkir ávextir verða aldrei eins góðir og þeir gætu orðið en þeir verða seint alveg ónýtir. Þeir eru aldrei lakari en 50 prósent en aldrei betri en 65 prósent. Jarðarberin eru hins vegar tínd 100 prósent og versna eftir það. Ef við náum að kaupa þau fersk þremur dögum seinna eru þau komin niður í 65 prósent. Viku seinna er
svo lítið eftir af þeim að það tekur því ekki að smakka þau. Og þið eigið ekki að pirra ykkur á vondum jarðarberjum heldur láta eins og þau séu ekki til. Kaupið bara jarðarber sem virðast vera að springa af gleði og glansa af hreysti. Önnur ber eru ykkur ekki samboðin. Það er því best að borða jarðarber í miðri viku þegar nýjar sendingar koma í stórmarkaðina. Galdurinn við jarðarberin er að þau bera fræin utan á sér. Þess vegna eru þau að utanverðu eilítið ertandi fyrir tunguna en silkimjúk að innan. Þegar þau vaxa þrýstast þau út og það verður til tómarúm á milli trefjanna. Fullþroska jarðarber eru því full af lofti, létt
Nýtt matreiðslukver Sigurveig Káradóttir
Sultur, mauk og sykursíróp
Sultur allt árið eftir Siguveigu Káradóttur er bókmenntasögulegt verk. Reynið að tala um bókina án þess að minnast á Hamsun eða Egil Helgason.
Og óbærilegur ótti nútímamannsins við aukakílóin mun líklega ekki heldur ná að hræða fólk frá því að borða og búa til sultur – vonandi.
Sykur er rotvarnarefni. Sultur, marmelaði og chutney eru því í raun aðeins gamlar aðferðir til að geyma uppskeru haustsins og njóta yfir veturinn. Og þótt það sé hægt að frysta flestallan mat, mun frystikistan líklega aldrei útrýma eldri aðferðum – blessunarlega. Og óbærilegur ótti nútímamannsins við aukakílóin mun líklega ekki heldur ná að hræða fólk frá því að borða og búa til sultur – vonandi. En þetta tvennt – kælitæknin og óttinn við sykurinn – er í raun útgangspunktarnir í nýju kveri eftir Sigurveigu Káradóttur. Sigurveig selur hafraklatta og margt fleira undir nafni Matarkistunnar. Hún heldur líka úti matarbloggi og hefur reynt að veita skólamötuneytum virkt aðhald ásamt þeim Margréti Gylfadóttur og Sigurrós Pálsdóttur (þær þrjár voru að gefa út bók um nesti fyrir þá sem vilja sneiða hjá mötuneytum og mæta í vinnu eða skóla með hollmeti að heiman). Og svo er Sigurveig eiginkona Egils Helgasonar og móðir Kára, sem er áberandi aukapersóna í bloggi Egils. En hvað um það; tillegg Sigurveigar er að nota kosti ísskápsins og sykursins og eins lítið af göllunum og hægt er. Hefðbundin uppskrift að sultu er einn hluti ber eða rabarbari og einn hluti sykur. Slík sulta geymist mánuðum saman. Sultan er þá svo sæt að engar bakteríur þola við. En þar sem fólk óttast sykurinn notar Sigurveig helmingi minni sykur í sínar uppskriftir. Þær sultur og þau mauk geymast náttúrlega miklu síður. Og lausn Sigurveigar er að búa til minna af sultunni og geyma hana í ísskáp. Þar ætti hún að haldast fersk og fín í nokkrar vikur. Þegar hún klárast, býr fólk síðan til nýja sultu og allt aðra. Úr því að við erum að fjalla um jarðarber þá er hér jarðarberjasulta frá Sigurveigu: Setjið hálft kíló af jarðarberjum og 250 grömm af sykri í pott ásamt 20-30 ml af vatni og einni eða tveimur kanilstöngum. Látið malla við vægan hita í 25-30 mínútur eða þar til sultan er hlaupin en jarðarberin ekki öll orðin að mauki.
Frönsk saga um amerísk ber – og með enskum endi Með alheimsvæðingu og stórmörkuðum hafa jarðarber orðið að hversdagslegu fyrirbrigði – sem þau eru svo sannarlega ekki. Þau eru ekki bara góð og mjúk heldur kunna að segja skemmtilegar sögur.
Jarðarber eru einu berin sem hafa látið sér detta í hug að bera fræin utan á sér. Þess vegna eru þau gróf að utan en silkimjúk að innan. Photos/Getty Images
Sjáðu blaðið líka á frettatiminn.is
Og það heppna fólk sem býr svo vel að geta tínt villt jarðarber er líklega búið
Fékkstu ekki Fréttatímann heim?
eins og sufflé. Þegar þau verða gömul og þurr geta þau því smakkast eins og frauðplast. Ferskustu jarðarberin sem þið getið keypt eru frosin jarðarber. Þau eru fryst um leið og þau eru tínd fullþroskuð. Gallinn við frosin jarðarber er hins vegar að frostið eyðileggur
byggingarefni bersins; þau verða slöpp, muskuleg og eiginlega óboðleg ein og sér. En þessi frosnu jarðarber má nota í sultur og kökubakstur. Og þar sem þau eru tiltölulega ódýr – allavega í samhengi við það ævintýri sem jarðarber eru í raun og sann – skuluð þið sturta þeim í miklu magni í kökurnar. En ef þið ætlið aðeins að borða jarðarber þegar þið rekist á fullkomin ber, þá munuð þið borða þau svo sjaldan að þið munuð aðeins vilja þau með rjóma. Best er að blanda mascarpone til helminga í rjómann – hann er þá síður væminn. Eða 1/3 sýrðan rjóma til að gefa rjómanum smá skerpu.
Matartíminn Jarðarber
Ljósmynd/Nordic
Fréttatímanum er dreift á öll heimili á höfuðborgarsvæðinu. Ef þú fékkst ekki blaðið heim, káttu okkur þá vita með tölvupósti á dreifing@frettatiminn.is
Nordic Photos/Getty Images
að borða þau öll.
J
arðarber vaxa villt um svo til allt norðurhvel jarðar og hafa verið nýtt til átu í öllum löndum. Þetta eru lítil ber. Diderot, sá alfróði franski heimspekingur og rithöfundur, líkti þeim við geirvörtur brjóstamóður. Það var snemma reynt að rækta upp þessi villtu ber. Vandinn var að þau gefa ekki góða uppskeru. Þau voru – og eru enn – glaðningur í einni máltíð eða tveimur, snemma í ágúst ef því býrð í Evrópu, seint í ágúst ef þú býrð norðar. Það finnast svona ber á Íslandi. Og það heppna fólk sem býr svo vel að geta tínt villt jarðarber er líklega búið að borða þau öll. Villt jarðarber eru ekki endilega villt. Villt jarðarber er líka tegundarheiti. Það merkir að jarðarberin eru af villtum evrópsku stofni og ómenguð af frændum sínum og frænkum frá Vesturheimi. Flest jarðarber sem við höfum borðað eru ættuð frá Ameríku. Nær undantekningarlaust eru þetta ber sem rekja má annars vegar til Virginíu í Bandaríkjunum og hins vegar til Chile. Þegar Evrópumenn komu til nýlendnanna í Ameríku fannst þeim jarðarberin betri en þeir áttu að venjast í gamla landinu. Og þau voru líka eilítið stærri. Þessi ber voru því flutt til Evrópu og rætkuð. Reynt var að rækta þau saman við ber frá Ölpunum, sem voru einu evrópsku berin sem þóttu jafnvel bragðbetri en þau amerísku. En þessi ber voru of fjarskyld til
að hægt væri að rækta þau saman. Berin frá Virginíu þurftu því að bíða í görðum hér og hvar, eins og Þyrnirós að bíða rétta kossins. Hann fannst þegar franskur sjóliðsforingi, Frézier að nafni, rakst á gul jarðarber í Chile 1712 og tókst að flytja þau heim til Frakklands. Þar afhenti hann þau herra Jessieu, sem var prófessor við konunglegu grasagarðana í París, og hverfur við það úr sögunni. En af því að sjóliðsforinginn hét Frézier, og vegna þess að jarðarber heita fraises upp á frönsku, mun þáttur hans aldrei gleymast. Jessieu þessi ræktaði upp berin frá Chile. Þau voru miklu stærri en evrópsk ber og líka mun stærri en berin frá Virginíu. Herra Jessieu sendi berin sín út um alla Evrópu þar sem fræðimenn og áhugamenn ræktuðu þau áfram. Venjulega voru þau á stærð við valhnetu en það mátti líka rækta þau upp svo að þau urðu á stærð við hænuegg. Það gengu jafnvel sögur um ber á stærð við millistór epli. Það var síðan óþekktur ræktandi á Bretagne-skaganum sem átti líka ber frá Virginíu og tókst að rækta þessi tvö amerísku afbrigði saman og – Voila! – nútíma-jarðarberið var fætt. En því miður fréttu fáir af þessu. Þegar þarna var komið sögu hafði franska stjórnarbyltingin leyst Frakkland upp í glundroða og það var vita vonlaust að ætla að markaðssetja þar eitthvað jafn sætt og blítt og jarðarber. Menn höfðu ekki smekk fyrir neinu rauðu öðru en blóðinu úr andstæðingum sínum. Þessi ber bárust því yfir sundið til Englands og þar voru þau ræktuð og þróuð áfram. Þótt öll afbrigðin séu í grunninn lítið annað en hálft ber frá Chile og hálft frá Virginíu þá eru til óteljandi blæbrigði við þetta stef og langflest þeirra bera ensk heiti á borð við Eton, Downton og Scarlet Quenn. Og í Frakklandi eru þessi ber að jafnaði kölluð fraises anglaise – eins kaldhæðið og það nú hljómar því í þessari sögu jarðarbersins eru Frakkarnir sjálfir litla gula hænan. Þeir fundu fræið og ræktuðu það. Það voru hins vegar Bretarnir sem átu afraksturinn. Og það eru Bretar sem fara best með jarðarber – eins og hindber. Ef ykkur langar að gera eitthvað gott úr jarðarberjum eða hindberjum – annað en að borða þau með rjóma – skuluð þið leita uppi enskar uppskriftir. Þeir gera ekki margt gott í eldhúsinu, Bretar, en þeir kunna að fara með ber.
Matur
Þórir Bergsson og Gunnar Smári Egilsson matur@frettatiminn.is
Fullt hús matar Hjá Eik finnur þú hentugt húsnæði
Veitingahúsið Argentína er í húsnæði hjá Eik fasteignafélagi sem sérhæfir sig í rekstrarleigu atvinnuhúsnæðis. Við bjóðum m.a. húsnæði sem hentar vel til að kokka kræsingar. Einnig er í boði húsnæði fyrir verkstæði, verslanir, lagerhald, skrifstofur og margt fleira. Ef þú ert að efla starfsemina, flytja, stækka, endurskipuleggja eða hefja rekstur er Eik með rétta kostinn fyrir þig.
Hafðu samband við sérfræðinga okkar í síma 590 2200 eða utleiga@eik.is.
40
matur
Helgin 9.-11. september 2011
Matargatið Pylsupartí
Pylsupartí ekki lengur bara fyrir börn Nýttu þér nóttina í
Nóatúni
Verslanir Nóatúns eru opnar allan sólarhringinn Langar, stuttar, feitar og mjóar. Það skiptir ekki öllu máli bara ef bragðið er rétt og ekki skemmir fyrir að hafa heimalagaða sósu til þess að dýfa í.
www.noatun.is
iPod Touch Lófatölva fyrir dagsins önn Tónlist, vídeó, leikir, forrit, rafbækur, hljóðbækur, podvörp, ljósmyndir, Safari netvafri, póstforrit, kort, FaceTime, HD vídeóupptaka, Nike+iPod stuðningur Aðeins 101 gramm Allt að 40 klst rafhlöðuending
Verð frá 55.990.Epli.is, Laugavegi 182, sími 512 1300 | Opið 10-18 mánudaga til föstudaga og 12-16 laugardaga | www.epli.is
Getur þú verið heimilisvinur Dieter? www.soleyogfelagar.is
Ein góð pylsa er alltaf ein góð pylsa, sagði vonda forstöðukonan á fátækraheimilinu í sögunum um Emil í Kattholti. Það var líka alveg rétt hjá henni. Pylsur eru verulega vanmetinn gæðamatur og ekki bara fyrir börnin þegar mamma og pabbi kaupa rándýra steik og tíma ekki að splæsa á krakkana. Það eru líka til mjög margar tegundir af pylsum, ekki bara þessar sem kenndar eru við Vínarborg.
V
öruúrvalið á Íslandi er alltaf smátt og smátt að aukast þrátt fyrir að það gerist yfirleitt of hægt og oftar en ekki keppa flestallir samkeppnisaðilarnir um markaðinn með nánast sömu vörunni í stað þess að hugsa aðeins út fyrir kassann og bjóða upp á eitthvað nýtt. Það er sem betur fer ekki svo með alla. Ég er búinn að ætla í Pylsumeistarann mjög lengi og lét það eftir mér núna nýverið þegar ég svo gott sem var að keyra þar yfir planið hvort eð var. Hvílík himnasæla, gamaldags kjötborð troðfullt af pylsum af öllum stærðum og gerðum auk sælkerakjötbita. Ég fylltist valkvíða og keypti tvær af næstum öllum gerðum. Fékk þær svo yfir búðarborðið vafðar í brúnan pappír, mjög retró-svalt. En hvað á svo að gera við slöngurnar þegar heim er komið? Það síðasta sem á að fljóta um hugann er að bjóða upp á eina með öllu í brauði. Heimalagað kartöflusalat er klassískt en samt ekki beinlínis geimvísindi. Hrásalat er aðeins betra en það er óþarfi að flækjast með of mikið aukalega ef pyslan er góð. Að grilla pylsu er ekki alveg eins einfalt og margur heldur. Pylsur eru fullar af safa og það er þessi safi sem veldur því að þær springa. Þegar pylsan hitnar of mikið of fljótt breytist safinn í gufu og sprengir sér leið út. Þess vegna er nauðsynlegt að hafa ekki of mikinn hita þegar pylsan er sett á teinana. Ef notað er gasgrill er best að hita grillið vel og lækka svo hitann niður í miðlung strax og pylsan er komin á. Á kolagrilli er málið að nota óbeinan hita. Þó er vert að muna að sprungin pylsa af grilli er töluvert betri en sprungin pylsa úr potti. Ekki þarf heldur að taka fram að það
tekur lengri tíma að elda feitan drjóla úr Pylsumeistaranum en þessar klassísku.
Það sem þarf er ídýfa
Nú þegar fer að síga í seinni hlutann á grillsumrinu er það að sjálfsögðu eina leiðin til að elda. Grillaðar pylsur eru bestar með góðri heimalagaðri ídýfu og brauðið á að vera í hinni hendinni, ekki utan um. Þannig er bæði hægt að stjórna magni brauðs á móti pylsu auk þess sem það frelsar gestgjafann í vali á brauði. Það er nefnilega ekki skráð í lög að borða skuli pylsur í pylsubrauði.
Ídýfurnar
Ídýfurnar þurfa ekki að vera flóknar – bara nota það sem til er í kæliskápnum – og geta verið úr hverju því sem fjölskyldunni þykir gott. Auðvelt er að búa til ídýfur sem minna á þessar klassísku sósur, tómat, sinnep og remúlaði, en eru samt eitthvað nýtt. Ein sem minnir á remúlaði gæti verið að nota uppáhalds mæjónes fjölskyldunnar og blanda út í smá sýrðum rjóma og dijon-sinnepi með mjög smátt skornum súrum gúrkum og lauk út í, auk smá safa af súru gúrkunum. Tómatsósuminnið gæti samanstaðið af tómatsósu, slettu af sterkri piparsósu og gulu sinnepi með pínu mæjónesi. Sinnepssósur eru svo einfaldar í gerð að það er næstum ekki hægt að klikka. Blanda bara sinnepi í nokkurn veginn hvað sem er, t.d. gerir hunang blandað með sterku sinnepi og smá mæjó hörku hunangssinnepssósu. Svo mætti búa til eina ofursósu með því að blanda öllum þessum sóusum saman í eina. Þá eru menn loksins farnir að kokka upp storm. Gott er svo að smakka allar þessar sósur til með salti og pipar eftir smekk.
matur 41
Helgin 9.-11. september 2011
Pylsumolar
Nýtt
On the road
Ekki þarf heldur að taka fram að það Gráða og feta tekur lengri tíma að elda feitan drjóla ostateningar í olíu úr Pylsumeistaranum en þessar klassísku.
Vegasjoppur landsins eru næstum því búnar að eyðileggja pylsumenningu landans. Það er liðin tíð að hægt sé að biðja um eina með öllu og fá þessa gömlu góðu, hitaða hálfan dag í vatnsbaði og dúnmjúkt brauð með SS-pylsusinnepi ofan á. Það hvarf endanlega með gamla Staðarskálanum. Í staðinn fær maður bensínstöðvapullu í flatt hart ristað brauðið og þarf að setja misgóðar sósur á sjálfur. Ekki góð þróun
ms.is
Heimsókn í vagninn Þeir sem leggja metnað sinn í að afgreiða góðar pylsur úr búllum og vögnum í bæjum landsins eiga það skilið að við færum neysluna á hærra plan. Gott er að byrja á því hvernig pantað er. Það er náttúrlega klassík að biðja um eina með öllu en kannski ekki það frumlegasta. Hví ekki frekar að tala um slöngu. „Láttu mig fá eina slöngu með tómat, sinnepi og steiktum“ hljómar bara betur. En ekki biðja um heitan hund, það er ekki fyndið.
t t ý N
Tvöföld ánægja
Gráða & feta ostateningar í olíu Gráða & feta ostateningar henta vel í kartöflusalatið, á pítsuna, í sósuna, salatið, ofnréttinn og á smáréttabakkann.
H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A
Tvíhleypa. Ef nota á þessar klassísku vínarpylsur er skemmtilegt að fönka partíið aðeins upp með tvíhleypu, þ.e. að setja tvær í hvert brauð og toppa þær svo með því sem gott þykir. Auk þess sem hægt er að færa fyrir því rök að þar með minnki kolvetnisinntakan um helming en próteinið aukist um helming. Gott fyrir þá sem hugsa um línurnar.
Úti á landi fólkið Sinnepið er svo það mikilvægasta og það á að setja það ofan á. Það er eitthvað sem landsbyggðarfólkið er ekki alveg að fatta, treður öllu undir. Sinnepið á að vera það fyrsta og það síðasta sem bragðlaukarnir finna. Svo á ekki að setja kokteilsósu á pylsu án þess að athuga vilja neytandans. Alla vega hlusta eftir linmæli Sunnlendinga áður en þeirri bleiku er skellt undir.
42
heilabrot
Helgin 9.-11. september 2011
ďƒ¨ frĂŠttagetr aun frĂŠttatĂmans
ďƒ¨
Sudoku
6 4 9 4 8
5 8
1
9 7 5
9
1
4 5 2 3
2
8 4 5
6 2 8 ďƒ¨
Sudoku fyrir lengr a komna
5 3 HvaĂ° heitir bankastjĂłri Arion
HAM?
4 Af hvaða tegund var rúðu-
skĂĄldsagan Einn dagur?
stjórn Olafs de Fleur sem frumsýnd verður à nÌsta månuði?
10 HvaĂ° heitir markvĂśrĂ°urinn sem bjargaĂ°i Ă?slendingum fyrir horn Ă sĂnum fyrsta landsleik gegn KĂ˝pur ĂĄ ĂžriĂ°judaginn var?
ďƒ¨
3 9 1 6
1
krossgĂĄtan
3 7 6
8 4
8
SvĂśr
ATH Nýr vefur með krossgåtulausnunum: krossgatur.gatur.net, lausnin er birt að viku liðinni '3-"(
45&*/ 5&(6/%
1*-*
4&5+" Âś 4Ă…36
"6(-+4 3&*š6'²
#09
-"9 #3š*3
7&3,'Š3*
MYND: ROCOCO1727 (CC BY-SA 2.0)
bjarnardĂłttir fyrst sĂŚti ĂĄ AlĂžingi?
9 3 4 7 9 4 6
1. Andri Ă rnason, 2. 1999, 3 HĂśskuldur
2 Hvaða år tók Þórunn Svein-
7 Eftir hvern er
9 HvaĂ° heitir nĂ˝ spennumynd Ă leik-
H. Ă“lafsson, 4 Rain-X, 5 Eddie Murphy,
LandsdĂłmi?
kvikmyndinni Ă annan veg?
unum Makalaus og Lýtalaus eftir Tobbu Marinós?
6 Hafsteinn G. SigurĂ°sson, 7 David Nic-
6 Hver leikstýrir 1 Hver ver Geir H. Haarde fyrir
8 HvaĂ° heitir aĂ°alpersĂłnan Ă bĂłk-
holls, 8 Lilja SigurĂ°ardĂłttir, 9 BorgrĂki,
Ă“skarverĂ°launahĂĄtĂĂ°inni ĂĄ nĂŚsta ĂĄri?
bĂłkmenntum flutti ĂĄvarp viĂ° setningu BĂłkmenntahĂĄtĂĂ°ar Ă ReykjavĂk?
10 Hannes Þór Halldórsson, 11 Svik,
5 Hver verĂ°ur kynnir ĂĄ
12 HvaĂ°a nĂłbelsverĂ°launahafi Ă
2 5 1
harmur og dauĂ°i, 12 Herta MĂźller.
vĂśkvinn sem starfsmanni ĂĄ meĂ°ferĂ°arheimilinu aĂ° GeldingalĂŚk var byrlaĂ°ur?
8
11 Hvað heitir nýja platan með
banka?
4
45&'/"
."4"3
Ă 3("/(63
)&*.*-*4 5Š,* 4,&5"/(*
)š4 (-463
5"6( '03/&4,+"
5*)3*/(63
4Š5*
4".5½,
#-","
)½3'"
"/% 453&:.*
'-"/%63
)/0š"
'*4,63
.š6 �:,,/*
45&:16 &'/*
5&-+*
"/%-*5
0'
.ÂŤ-.63
7&*š"3 'Š3* #+-,*
Â?&44*
'6(-
,, /"'/
œ 3½š
Âť4,"
(½/(6-"(
3½,
"6-* (Š5*//
(+"-% .*š*--
5"/(*
45011
.-6š
%Âť1*45*
&//Â?ÂŤ
(ÂŤ4,*
%0--"
ÂŤ &'5*3
7*3š*
'²-"(4 4,"163
%6(/"š63
6/(5
)36.63
 'Š5*
)Š55"
"š
-0,"45
*//4*(-*
45"3'4 )&*5*
45Âś(63
4644
3Ă /
5Âť/-*45"3 45Âś--
4,&-
)3:((š"3 )-š*3
46/%-"
)ÂŤ5563
)"--"/%*
57&*3 &*/4
www.soleyogfelagar.is
'-"4," ½3š6
-œ5*-4 7*3š*/(
Getur Þú styrkt barn?
)Šš/*4 #304
)3&:'*/(
03,"
Â?",#3Ă /
45:3,63 13Âť'"
#&*/
'3ÂŤ
,64,
'+½-#3&:55 #Š-*
(-Š1" '²-"( ,3"'4
ÂŤ*
5Âś."#*-4
Eigð’ann! VW Polo 1.2
5,9 l
/100 km*
6,0 l
/100 km*
6,1 l
/100 km*
6,4 l
/100 km*
8,7 l
/100 km*
Eigð´ann Verð Útborgun
1.690.000 338.000
Mánaðargreiðsla*
28.981
Einstakt tækifæri til að eignast 2010 árgerð af bíl, á afar hagstæðum kjörum.
Binditími 60 mánuðir
Hyundai i20 1.4 Eigð´ann Verð Útborgun
1.690.000 338.000
Mánaðargreiðsla*
28.981
á m u Aktu um bíl g nýle byrgð. íá
Binditími 60 mánuðir
Hyundai i30 1.4 Eigð´ann Verð Útborgun
1.790.000 358.000
Mánaðargreiðsla*
30.688
Binditími 60 mánuðir
VW Golf 1.4 Eigð´ann Verð Útborgun
2.590.000 518.000
Mánaðargreiðsla*
Komdu í Bílaland Breiðhöfða, kíktu á úrvalið og kannaðu kosti þess að eig’ann.
44.342
Binditími 60 mánuðir
Subaru Impreza 2.0 Eigð´ann Verð Útborgun
Bílarnir eru til sýnis hjá Bílalandi – Breiðhöfða Opi
2.790.000 558.000
Mánaðargreiðsla*
47.755
Sími 525 8000 · bilaland@bilaland.is
ENNEMM / SIA • NM47709
Binditími 60 mánuðir
Subaru Legacy 2.0
8,8 l
/100 km*
Eigð´ann Verð Útborgun
bílas
amn
ingu
r
mánaðargreiðsla miðast við Ergo fjármögnun
3.290.000 658.000
Mánaðargreiðsla*
56.289
Binditími 60 mánuðir
* M.v. Ergo bílasamning með 80% fjármögnun, 8,8% óverðtryggðum vöxtum og gullvildarkjörum.
* Eldsneytiseyðsla, l /100 km, m.v. blandaðan akstur, skv. tölum frá Orkusetrinu.
ð: fös laug tud. 9sun ard. 10 20 nud . 12 -16 -16
Leigð’ann! 5,9 l
VW Polo 1.2
/100 km*
Leigð´ann Samtals á mán:*
49.900
Bjóðum takmarkað magn af bifreiðum, árgerð 2010, til langtímaleigu.
Leigutími 12 mánuðir
Hyundai i20 1.4
6,0 l
/100 km*
6,1 l
/100 km*
Leigð´ann Samtals á mán:*
Engin útborgun! * Innifalið í „leigð’ann“ Tryggingar Bifreiðagjöld Vetrar- og sumardekk Olíuskipti Allt hefðbundið viðhald 20.000 km á ári
Einföld og sveigjanleg leið til að leysa bílaþörf fyrirtækja og heimila.
49.900
Leigutími 12 mánuðir
Hyundai i30 1.4
Það er ekki lengur nauðsynlegt að eiga stóran og eyðslufrekan jeppa. Möguleiki á að fá stærri bíla tímabundið gegn vægu gjaldi.
Leigð´ann Samtals á mán:*
Verum skynsöm!
54.900
Leigutími 12 mánuðir
6,4 l
/100 km*
15
Samtals á mán:*
74.900
ÞRI
MIÐ
3
16
Po lo VW
Leigð´ann
MÁN 2
FIM
22
23
17
24
18
25
19
26
Leigutími 12 mánuðir
Subary Impreza 2.0
8,7 l
FÖS
4 5 Po lo W Po lo VW Po lo V W Po lo V Po lo VW VW 8 9 10 i p 11 Jep k. 12 Po lo i A Po lo VW Skíð Po lo VW Po lo VW VW
VW Golf 1.4
SUN
1
29
30
31
1
2
6
LAU
i Jepp k. i A
Skíð
13
7
i Jepp k.
i Skíð
A
Po lo Po lo VW VW 14
20
21
Po lo VW
27
3
28
4
/100 km*
Leigð´ann Samtals á mán:
74.900
Leigutími 12 mánuðir
Subary Legacy 2.0
8,8 l
/100 km*
Leigð´ann Samtals á mán:*
88.900
Leigutími 12 mánuðir
www. avis.is sími 591 4000
Komdu í Bílaland Breiðhöfða, kíktu á úrvalið og kannaðu kosti þess að leigj´ann.
46
sjónvarp
Helgin 9.-11. september 2011
Föstudagur 9. september
Föstudagur
Sjónvarpið
21:15 South Pacific Sjónvarpsgerð frá 2001 af hinum sígilda söngleik eftir Rogers og Hammerstein.
20:35 Mr. Sunshine (4:13) Matthew Perry fer fyrir frábærum hópi leikara í þessum sprenghlægilegu þáttum.
Laugardagur
19:40 Popppunktur Þá er komið að úrslitum í Popppunkti
20:30 Legally Blonde 2 með Reese Witherspoon í aðalhlutverki
Sunnudagur
20:15 Skröltormar Íslensk stuttmynd frá 2007. Leikstjóri er Hafsteinn Gunnar Sigurðsson. Með aðalhlutverk fara Jóhann Sigurðarson, Lilja Þórisdóttir, Sigurður Skúlason og Rúnar Júlíusson sem hann sjálfur.
22:05 Game of Thrones (4/10) Magnaðir þættir sem gerast í ævintýraheimi á miðöldum.
15:55 Leiðarljós e 16:35 Leiðarljós e 17:20 Mörk vikunnar 17:50 Táknmálsfréttir 18:00 Litlu snillingarnir (11:12) 18:30 Galdrakrakkar (35:47) 19:00 Fréttir 19:30 Veðurfréttir 19:35 Kastljós 20:10 Útsvar Grindavík - Reykjanesb. 21:15 South Pacific Sjónvarpsgerð frá 2001 af hinum sígilda söngleik eftir Rogers og Hammerstein. Á eyju í Suðurhöfum í seinni heimsstyrjöld blómstrar ástin á milli ungrar hjúkrunarkonu og dularfulls Frakka. Leikstjóri er Richard Pearce og meðal leikenda eru Glenn Close, Harry Connick Jr. og Rade Serbedzija. 23:30 Banks yfirfulltrúi: Eftirleikur Bresk sakamálamynd. Alan Banks lögreglufulltrúi rannsakar dularfullt mannshvarf og morð. 01:00 Útvarpsfréttir í dagskrárlok
SkjárEinn 06:00 Pepsi MAX tónlist 08:00 Rachael Ray e 08:45 Dynasty (26:28) e 09:30 Pepsi MAX tónlist 17:20 Rachael Ray 18:05 Parenthood (3:22) e 18:55 Real Hustle (10:10) e 19:20 America's Funniest Home Videos 19:45 Will & Grace (9:24) 20:10 According to Jim (4:18) 20:35 Mr. Sunshine (4:13) Matthew Perry fer fyrir frábærum hópi leikara í þessum sprenghlægilegu þáttum sem fengið hafa afbragðs góða dóma. 21:00 The Bachelorette (4:12) 22:30 30 Rock (2:23) e 22:55 The Bridge (10:13) e 23:40 Got To Dance (2:21) e 00:30 Smash Cuts (29:52) 00:55 Whose Line is it Anyway? e 01:20 Judging Amy (5:23) e 02:05 Will & Grace (9:24) e 02:25 Pepsi MAX tónlist
Laugardagur 10. september Sjónvarpið
STÖÐ 2
STÖÐ 2
08:00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 08:01 Lítil prinsessa (24:35) 08:15 Oprah 08:11 Sæfarar (13:52) 08:55 Í fínu formi 08:22 Múmínálfarnir (18:39) 09:10 Bold and the Beautiful 08:32 Litlu snillingarnir (38:40) 09:30 Doctors (29/175) 08:55 Veröld dýranna (28:52) 10:15 60 mínútur 09:00 Sumar í Snædal (3:6) 11:00 Royally Mad (1/2) 09:27 Engilbert ræður (26:78) 11:50 The Amazing Race (3/12) 09:35 Skrekkur íkorni (8:26) 12:35 Nágrannar allt fyrir áskrifendur 09:57 Lóa (29:52) 13:00 Ocean’s Twelve 10:10 Hérastöð (23:26) 15:00 Auddi og Sveppi fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:25 Ísþjóðin (2:8) e 15:30 Barnatími Stöðvar 2 10:55 Lemúrar 17:05 Bold and the Beautiful 11:40 Leiðarljós e 17:30 Nágrannar 13:00 Kastljós e 17:55 The Simpsons (12/21) 13:30 Mörk vikunnar e 18:23 Veður 4 5 13:55 Demantamót í frjálsum 18:30 Fréttir Stöðvar 2 16:00 Útsvar Grindavík - Reykjanesb. 18:47 Íþróttir 17:05 Ástin grípur unglinginn (16:23) 18:54 Ísland í dag 17:50 Táknmálsfréttir 19:11 Veður 18:00 Franklín (7:13) 19:20 Týnda kynslóðin (4/40) 18:23 Eyjan (17:18) 19:50 Madagascar: Escape 2 Africa 18:54 Lottó (2:52) 21:20 Little Nicky 19:00 Fréttir 22:50 Death Proof Death Proof 19:30 Veðurfréttir er ein myndanna í Grindhouse 19:40 Popppunktur tvíleiknum sem gerður er af 20:55 Hundahótelið Tarantino og Robert Rodrigues. 22:35 Fyrirtækið Tveir hópar vinkvenna lenda 01:05 Tvíburaturnarnir e í kasti við morðóðan áhættu03:10 Útvarpsfréttir í dagskrárlok leikara sem notar bíl sinn sem
Sunnudagur Sjónvarpið
08:00 Morgunstundin okkar / 07:00 Gulla og grænjaxlarnir / Sveitasæla / Teitur/ Herramenn / Brunabílarnir / Strumparnir Ólivía /Töfrahnötturinn / Disney08:00 Algjör Sveppi stundin / Finnbogi og Felix / Sígildar 09:55 Grallararnir teiknimyndir / Gló magnaða 10:20 Daffi önd og félagar 09:53 Hið mikla Bé (19:20) 10:45 Geimkeppni Jóga björns 10:16 Hrúturinn Hreinn (24:40) 11:10 Bardagauppgjörið 10:25 Popppunktur e 11:35 iCarly (30/45) 11:25 Landinn 12:00 Bold and the Beautifulallt fyrir áskrifendur 11:55 Golf á Íslandi (9:14) 13:45 Friends (18/24) 12:30 Silfur Egils 14:10 Cougar Town (8/22) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14:00 Undur sólkerfisins (3:5) e 14:35 Hot In Cleveland (8/10) 15:00 Landsmót hestamanna 15:00 Hawthorne (1/10) 15:45 Hvað veistu? - e 15:50 Heimsréttir Rikku (3/8) 16:15 Mótókross 16:30 Týnda kynslóðin (4/40) 16:50 Ísþjóðin e 17:106 ET Weekend 4 5 17:20 Táknmálsfréttir 17:55 Sjáðu 18:30 Fréttir Stöðvar 2 / 18:49 Íþróttir 17:30 Með afa í vasanum (51:52) 17:42 Skúli Skelfir (42:52) 18:56 Lottó 17:53 Ungur nemur - gamall temur 19:04 Ísland í dag - helgarúrval 18:00 Stundin okkar e 19:29 Veður 19:35 America’s Got Talent (19&20/32) 18:25 Fagur fiskur í sjó Í skeljamó (8:10) 19:00 Fréttir / 19:30 Veðurfréttir 21:35 Rachel Getting Married 19:40 Landinn 23:25 The Vanishing 20:10 Kviksjá Skröltormar 01:15 The Chumscrubber 20:15 Skröltormar 03:00 Hancock 20:45 Lífverðirnir 04:30 Get Smart 21:45 11. september: Annar heimur 23:15 Luther (5:6) e 00:10 Silfur Egils e 08:55 Formúla 1 - Æfingar 01:30 Útvarpsfréttir í dagskrárlok drápstól. Með aðalhlutverk fara 10:00 Danmörk - Noregur Kurt Russel og Rosario Dawson. SkjárEinn 11:45 Formúla 1 2011 - Tímataka Beint 00:40 Planet Terror 06:00 Pepsi MAX tónlist SkjárEinn 13:20 Fréttaþáttur Meistaradeildar 02:25 The Kovak Box 12:50 Rachael Ray e 06:00 Pepsi MAX tónlist 13:45 Undankeppni EM 04:10 The Rookie 14:15 Dynasty (25:28) e 12:55 Rachael Ray e 15:25 La Liga Report 06:05 The Simpsons (12/21) 15:00 Friday Night Lights (3:13) e 15:00 Real Housewives of Orange... e 15:50 Real Sociedad - Barcelona Beint allt fyrir áskrifendur 15:50 One Tree Hill (19:22) e 15:45 Dynasty (26:28) e 17:50 Real Madrid - Getafe Beint 16:35 Top Gear Australia (5:8) e 16:30 Being Erica (3:12) e 20:00 Formúla 1 2011 - Tímataka fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17:25 The Bachelorette (4:12) e 21:30 Floyd Mayweather Jr.- Marquez 17:15 How To Look Good Naked (1:1) e 16:45 Pepsi mörkin 18:55 The Marriage Ref (2:10) e 18:05 According to Jim (4:18) e 22:35 Real Sociedad - Barcelona 18:15 England - Wales 19:40 Got To Dance (3:21) 18:30 Mr. Sunshine (4:13) e 00:20 Real Madrid - Getafe Út 20:00 Fréttaþáttur Meistaradeildar 20:30 Legally Blonde 2 18:55 Rules of Engagement (19:26) e 20:30 La Liga Report 22:05 Moonstruck e 19:20 30 Rock (2:23) e 21:00 F1: Föstudagur 4 5 23:50 Shattered (11:13) e 19:45 America's Funniest Home Videos 21:30 Cage Warriors 00:40 Smash Cuts (30:52) 09:55 Premier League Review 2011/12 20:10 Top Gear Australia (6:8) allt fyrir áskrifendur 01:05 Judging Amy (6:23) e 21:00 Law & Order: Criminal Intent 10:50 Season highlights 2004 - 2005 01:50 Got To Dance (3:21) e LOKAÞÁTTUR (16:16) 11:45 Liverpool - Chelsea, 1996 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 02:50 Pepsi MAX tónlist 21:50 The Borgias (3:9) 12:15alltArsenal Man United, 1998 17:25 Sunnudagsmessan fyrir áskrifendur 22:40 Shattered (12:13) 12:45 Premier League World 18:40 Man. Utd. - Tottenham 23:30 House (1:23) e 13:15 Premier League Preview 20:30 Football League Show fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 00:20 In Plain Sight (10:13) e 13:45 Stoke Liverpool Beint 21:00 Premier League Preview 06:25 Sleepless in Seattle allt fyrir áskrifendur 01:05 The Bridge (10:13) e 16:15 Bolton - Man. Utd. Beint 21:30 Premier League World 08:10 The Naked Gun 4 5 allt fyrir áskrifendur 6 01:55 The Borgias (3:9) e 18:45 Man. City - Wigan 22:00 Ariel Ortega 10:00 Pretty Woman fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 02:45 Pepsi MAX tónlist 20:35 Sunderland Chelsea 22:25 Premier League Preview 12:00 Red Riding Hood fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 22:25 Arsenal Swansea 22:55 QPR - Bolton 14:00 The Naked Gun 4 5 6 00:15 Wolves - Tottenham 16:00 Pretty Woman
08:00 Journey to the Center of the ... 10:00 Funny Money allt fyrir áskrifendur 12:00 Teenage Mutant Ninja Turtles SkjárGolf 14:00 Journey to the Center of the .... 06:00 ESPN America 4 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:00 Funny Money 07:00 PGA Championship 2011 (1:4) 18:00 Teenage Mutant Ninja Turtles 11:05 PGA Tour - Highlights (35:45) 20:00 Quantum of Solace 12:00 PGA Championship 2011 (2:4) 22:00 Armageddon 17:45 Inside the PGA Tour (36:42) 00:25 The Memory Keeper’s Daughter 18:10 Golfing World 4 02:00 Lonely Hearts 19:00 World Golf Champ.5 2011 (2:4) 04:00 Armageddon 23:00 Golfing World 23:50 PGA Tour - Highlights (32:45) 00:45 ESPN America
18:00 Red Riding Hood 5 20:00 Sleepless in Seattle 6 22:00 Ghost Image 00:00 The Dark Knight 02:25 Adam and Eve 04:00 Ghost Image 06:00 Fracture 6
SkjárGolf 06:00 ESPN America 4 5 07:00 PGA Championship 2011 (3:4) 11:35 Inside the PGA Tour (36:42) 12:00 The KLM Open (1:2) 15:00 World Golf Champ. 2011 (3:4) 19:00 The KLM Open (1:2) 22:00 Golfing World 22:50 Ryder Cup Official Film 2004 00:05 ESPN America
ENNEMM / SÍA / NM47370
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
5
6
tvær nýjar bragðtegundir! NÝ bragðtegu – béarNaisNd e
6
08:00 Make It Happen 10:00 Duplicity allt fyrir áskrifendur 12:05 Doubting Thomas: Lies and Spies 6 14:00 Make It Happen fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:00 Duplicity 18:05 Doubting Thomas: Lies and Spies 20:00 Fracture 22:00 Bjarnfreðarson 00:00 Once Upon a Time In the West 4 02:40 Shooting dogs 04:35 Bjarnfreðarson
allt fyrir áskrifendur
4
6
NÝ bragðtegu – sítróNa oNd g karrí
sjónvarp 47
Helgin 9.-11. september 2011
11. september
Í sjónvarpinu The Borgias
STÖÐ 2
Klámfenginn kardínáli
07:00 Lalli 07:10 Dóra könnuður 07:35 Stubbarnir 08:00 Algjör Sveppi 09:10 UP 10:50 Histeria! 11:15 Kalli kanína og félagar 11:35 Tricky TV (4/23) 12:00 Nágrannar allt fyrir áskrifendur 13:45 America’s Got Talent (19&20/32) 15:50 Friends (2/24) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:15 Borgarilmur (3/8) 16:55 Oprah 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:15 Frasier (7/24) 4 19:40 Ramsay’s Kitchen Nightmares 20:30 Harry’s Law (2/12) 21:15 The Whole Truth (12/13) 22:05 Game of Thrones (4/10) 23:05 60 mínútur 23:50 Love Bites (4/8) 00:35 Big Love (3/9) 01:30 Weeds (9/13) 02:00 It’s Always Sunny In Philadelphia (7/13) 02:25 Eagle Eye 04:20 Jumper 05:45 Fréttir
09:45 Real Sociedad - Barcelona 11:30 F1: Ítalía Beint 14:00 F1: Við endamarkið 14:30 Golfskóli Birgis Leifs (5/12) 14:55 Ísland - Noregur 16:45 FH - KR Beint 19:00 Real Madrid - Getafe allt fyrir áskrifendur 21:00 Pepsi mörkin 22:10 FH - KR fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 00:00 Pepsi mörkin
08:40 Stoke - Liverpool 10:30 Man. City - Wigan 12:20 Norwich - WBA Beint 14:45 Fulham - Blackburn Beint allt fyrir áskrifendur 17:00 Sunnudagsmessan 18:15 Norwich - WBA fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:05 Sunnudagsmessan 21:20 Fulham - Blackburn 23:10 Sunnudagsmessan 00:25 Bolton - Man. Utd. 02:15 Sunnudagsmessan 4
Ekki þykir það nú góð latína að sáldra stjörnum yfir sjónvarpsþáttaröð þegar einungis tvo þættir af níu hefur borið fyrir augu en ég ætla að ganga að því sem gefnu að The Borgias muni halda stefnunni og gefa frekar í en hitt og tek áhættuna í skjóli þess. Þættirnir fjalla um fjölskyldu hins fláráða kardínála Rodrigo Borgia sem tókst með mútum og vélabrögðum að komast á páfastól og varð Alexander páfi VI árið 1492. Sótrafturinn sá er ekki neitt sérlega vel séður af fínni mönnum innan kirkjunnar og því er víða plottað og 5
setið á svikráðum en páfinn lætur hart mæta hörðu og beitir þar helst fyrir sig sonum sínum tveimur sem láta sér fátt fyrir brjósti brenna og hika ekki við að beita hótunum og ofbeldi. Allur er þessi Borgia-skríll svo frekar lausgyrtur og sjálfur páfinn er ekki börnum sínum til fyrirmyndar og læðupokast í rekkju bráðhuggulegrar grasekkju í skjóli nætur. Ekki mjög klerkleg hegðun og gefur andstæðingunum höggstað auk þess sem einhverjum kann að þykja huggun harmi gegn að fá það matreitt á erótískan hátt að löng
6
SILFUR EGILS UMRÆÐU- OG VIÐTALSÞÁTTUR EGILS HELGASONAR HEFST KL. 12.30 Á SUNNUDAG
4
5
5
6
6
SkjárGolf 06:00 ESPN America 07:00 PGA Championship 2011 (4:4) 11:10 Golfing World 12:00 The KLM Open (2:2) 15:00 World Golf Champ. 2011 (4:4) 19:00 The KLM Open (2:2) 22:00 THE PLAYERS Official Film 22:50 US Open 2000 - Official Film 23:50 ESPN America
1. ARTHUR 2. GULLIVER´S TRAVELS 3. JACKASS 3,5 4. THE TOURIST 5. THE GREEN HORNET 6. BURLESQUE 7. UNKNOWN 8. HALL PASS 9. TANGLED ISL TAL 10. THE ROMANTICS
- Annað og meira
hefð er fyrir saurlífi innan kirkjunnar veggja. Jeremy Irons er kjölfestan í þáttunum, ískaldur og ógnvekjandi eins og þeim öndvegisleikara er svo lagið. Þá yljar það manni um hjartarætur að sjá aftur þá ágætisleikkonu Joanne Whalley sem heldur öllum sínum sjarma þótt hún hafi farið flatt á því undir lok síðustu aldar að giftast fautanum Val Kilmer og nánast hverfa af sjónarsviðinu í framhaldinu. Umgjörð þáttanna, sviðsmyndir og búningar eru fyrsta flokks og
söguþráðurinn svo safaríkur, kynósa og blóðugur að þættirnir hljóta að ríghalda áfram. Þórarinn Þórarinsson
48
bíó
Helgin 9.-11. september 2011
frumsýndar
Kirsten Dunst leikur unga brúði sem ætlar að ganga að eiga kærastann í skugga reikistjörnunnar Melancholia.
Sálræn stórslysamynd Hinn sérkennilegi og kvíðasjúki danski leikstjóri Lars von Trier vekur jafnan athygli með myndum sínum og ekki síður þar sem hann mætir í eigin persónu. Síðast skaut hann áhorfendum skelk í bringu með hinni vægast sagt ónotalegu Antichrist en er nú mættur til leiks með Melancholia sem hverfist um efni sem hann þekkir vel. Kirsten Dunst og hinn fjallmyndarlegi Alexander Skarsgård leika Justine og Michael sem eru að fagna brúðkaupi sínu á
heimili systur brúðarinnar. Justine glímir við mikið þunglyndi og streitu og atburðir taka óvænta stefnu þegar yfirvofandi árekstur jarðarinnar og áður óþekktrar reikistjörnu, Melancholia, ógnar öllu lífi á jörðinni. Trier sækir hér í eigin reynslu af þunglyndi og vinnur með þá kenningu að þunglyndir bregðist við af
bíódómur Svinalängorna
meiri yfirvegun en aðrir á taugatrekkjandi augnablikum. Úrvalslið leikara prýðir myndina ásamt Dunst og Skarsgård og má þar nefna Stellan Skarsgård, föður Alexanders, Charlotte Rampling, John Hurt, Udo Kier og sjálfan Kiefer Sutherland. Aðrir miðlar: Imdb: 7,9, Rotten Tomatoes: 76%, Metacritic: -
Colin Farrell drekkur blóð Árið 1985 naut unglingahrollvekjan Fright Night töluverðra vinsælda sem fylgt var eftir með Fright Night Part 2 þremur árum síðar. Fright Night fjallaði um unglingspilt sem horfir reglulega á hryllingsþáttinn Fright Night í sjónvarpinu og fyllist grunsemdum um að nýr nágranni hans sé vampíra sem bíti fólk í hverfinu á háls. Hann fær umsjónarmann sjónvarpsþáttarins í lið með sér til að ráða niðurlögum blóðsugunnar en sá hefur á árum áður getið sér gott orð fyrir að leika vampírubana í hryllingsmyndum.
Tennur kyntröllsins Colins Farrell eru óvenjubeittar að þessu sinni.
Endurgerð myndarinnar, með Colin Farrell í hlutverki nágrannans skuggalega, er komin í bíó en David Tennant, sem þykir hafa gert Doctor Who einna best skil í samnefndum sjónvarpsþáttum, leikur vampírubanann að þessu sinni. Aðrir miðlar: Imdb: 6,9, Rotten Tomatoes: 76%, Metacritic: 64/100
Algjör Sveppi Eltist við töfr ask áp
Demantur í flórnum
S
vinalängorna, eða Svínastían, er fyrsta kvikmyndin sem leikkonan Pernilla August leikstýrir og er alveg hreint magnað byrjandaverk. Myndin segir átakanlega sögu Leenu sem elst upp ásamt litla bróður sínum hjá alkóhóliseruðum foreldrum. Glatað uppeldið setur varanlegt mark á börnin sem fá að kenna á öllu því ógeði sem sjálfhverfir alkar geta mögulega boðið börnum upp á. Myndin hefst þegar Leena, tveggja barna hamingjusamlega gift móðir, fær símtal frá móður sinni sem hún hefur löngu útilokað úr lífi sínu. Sú gamla er að drepast og vill hitta stúlkuna sína. Treg í taumi fer Leena til fundar við konuna sem eyðilagði æsku hennar og gömul sár ýfast upp. Þessi sorgarsaga er sögð í nútíð en Leena hverfur aftur í tíma í huganum og áhorfandinn fær að þjást með henni í ömurleika æskuáranna. Noomi Rapace er frábær í hlutverki Leenu, sýnir á sér allt aðra hlið en í Millennium-þríleiknum og um leið hversu stórkostleg leikkona hún er. Hnátan Tehilla Blad, sem leikur Leenu unga, gefur Noomi svo lítið eftir. Og Pernilla segir sögu Leenu af svo mikilli tilfinningu og tilgerðarleysi að það þarf enginn að skammast sín fyrir að fella nokkur tár yfir örlögum stúlkunnar sem slapp úr svínastíunni.
Noomi Rapace er frábær að vanda.
Þórarinn Þórarinsson
frumsýndar
Sveppi hefur áhuga á því að gera fjórðu myndina um Algjöran Sveppa en stefnir þó að því að láta líða aðeins lengra á milli mynda en hingað til.
Með hnúum og hnefum Heimildarmynd um þrjár írskar fjölskyldur sem eiga í miklu stríði hver við aðra. Við fáum að fylgjast með leikstjóranum Ian Palmer sem í byrjun myndar er staddur í brúðkaupi hjá einni fjölskyldunni til að festa það á filmu. Þegar hann heyrir af því að menn séu að skipuleggja boxbardaga fær hann leyfi frá fjölskyldunni til að taka bardagann upp. Hann eyðir svo næstu tólf árum í að taka upp blóðuga bardaga á milli þessara fjölskyldna. Berir hnefar, engar lotur og alvöru bardagar. Knuckle sló í gegn á Sundance-kvikmyndahátíðinni í ár og að lokinni frumsýningu bitust fyrirtæki um
Svolítið eins og Indiana Jones Sveppi og félagar frumsýna í dag, föstudag, þriðju ævintýramyndina um litskrúðugan vinahóp sem er einkar lagið að lenda í alls konar háska og átökum við skuggalega skúrka. Nýja myndin heitir Algjör Sveppi og töfraskápurinn og fylgir eftir miklum vinsældum fyrri myndanna Leitin að Villa og Dularfulla hótelherbergið. Sveppi gengst við því að hann sé barnalegur enda finnist honum gaman að fíflast og kalla fram hlátur hjá krökkum.
Þessi grjótharða heimildarmynd vakti mikla athygli á Sundance-hátíðinni.
Þ
réttinn. Í því kapphlaupi voru fyrirtæki frá Gerald Butler, Robert Downey Jr. og Vin Diesel. HBO hreppti hins vegar hnossið og talið er að kapalstöðin hafi uppi áform um að gera sjónvarpsþáttaröð byggða á myndinni.
Dekkjatöskur Tölvutöskur Hliðartöskur Veski - Búið til úr reiðhjólaslöngum - Ólin er úr öryggisbeltum
www.kolors.is
Við erum alveg sáttir þegar við fáum launin okkar. En maður er ekkert ríkur.
egar við Bragi Hinr i k sson leikst jór i á k váðum að gera fyrstu myndina þá var hún nú hálfgert tilraunaverkefni sem við ákváðum að kýla bara á. Við skrifuðum þetta saman og byrjuðum bara á að fara á netið og gúggla hvernig ætti að skrifa handrit,“ segir Sveppi. „Maður byrjar auðvitað á því að finna upp söguna og setur svo kjöt á beinin. Við byrjuðum að skrifa handritið að þessari mynd í lok síðasta árs og þetta liggur einhvern veginn ótrúlega vel fyrir okkur.“ Sveppi segir að handritsvinnan sé orðin mun auðveldari þar sem þeir séu búnir að gera þetta tvisvar áður og farnir að þekkja helstu persónurnar mjög vel. „Við erum núna búin að gera þrjár myndir í fullri lengd, og þar af eina í þrívídd, á eiginlega tveimur árum. Og við höfum alveg velt því fyrir okkur hvort við eigum ekki að gera bara fjórðu myndina. Það er alveg inni í myndinni en ekki endilega alveg svona einn, tveir og þrír. Við viljum ekkert endilega byrja að skrifa strax, taka upp næsta sumar og sýna næsta haust.
Við ætlum frekar að eiga það inni. Svona dálítið eins og Indiana Jones. Þar komu þrjár í röð og svo kom svona ein léleg seinna. Við eigum eftir að gera eina lélega, sem fjórða myndin er alltaf.“ Vinsældir myndanna eru slíkar að ætla mætti að Sveppi hafi dottið niður á gullæð sem afli honum mikilla peninga á stuttum tíma. „Það eru voðalega margir sem halda það en íslensk kvikmyndagerð hefur nú aldrei þótt neinn gróðabransi. Þetta byggist mjög mikið á styrkjum og öðru slíku. En það sem gerir okkur kleift að búa til myndir svona ört er náttúrlega að við erum að fá fullt af fólki í bíó. Þannig að það er auðveldara að borga öllum laun og allt það. Þetta gerir það líka að verkum að menn eins og ég og Bragi, sem erum búnir að vera að vinna mjög mikið í þessu og skrifum, framleiðum og sjáum um markaðssetningu, erum alveg sáttir þegar við fáum launin okkar. En maður er ekkert ríkur.“ Sem fyrr taka Villi og Gói þátt í hasarnum með Sveppa auk þess sem Ilmur vinkona hans blandast í málið. Ballið
bíó
Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
byrjar þegar Ilmur lokast inni í töfraskápnum í herbergi Sveppa og til að bæta gráu ofan á svart lætur illmenni í útlöndum ræna skápnum. Og þá þurfa Sveppi, Villi og Gói að taka á honum stóra sínum í eltingarleik við bófana úti um víðan völl þar sem hættur leynast við hvert fótmál. Sveppinn segir andann í þessum kjarnahópi mjög góðan enda kjósi hann að vinna aðeins með fólki sem honum finnst skemmtilegt. „Það er alltaf mjög mikil stemning. Þótt mér finnist svolítið plebbalegt að segja það, þá er það nú þannig að þegar stemningin er góð og allir eru ánægðir og sáttir þá skilar það sér alla leið á tjaldið. Þetta er bara raunin og það er aldrei neitt voðalegt stress hjá okkur. Það eru allir bara léttir og kátir og við vöðum bara í þetta.“
Á HELMINGI LÆGRA VERÐI EN STÖÐ 2
SkjárEinn býður þér vandaða dagskrá, einfalda og auðskiljanlega verðskrá og svo geturðu horft á uppáhaldsþættina þína í SkjárEinn Netfrelsi þegar þér hentar. Áskrift að SkjáEinum kostar aðeins 3.490 kr. á mánuði meðan Stöð tvö er á 7.490. Tryggðu þér áskrift í 595 6000, eða smelltu þér á skjareinn.is Með áskriftinni færðu Netfrelsi og getur séð alla uppáhaldsþættina þína í fullum gæðum á netinu hvar og hvenær sem er.
skjár einn aÐeins
Skjár einn í SJÓNVARPINU
Skjár einn í tölvunni
+
3.490 KR. á MánuÐi
Skjár einn í IPADINUM
+
Skjár einn í SíMANUM
+
ekkert venjulegt sjónvarp
ENNEMM / SÍA / NM48078
N ETFR FYLGI EL SI R Á SK RIF M EÐ SK JÁE T AÐ INUM
50
tíska
Helgin 9.-11. september 2011
Brúðarkjóll prinsessunnar hefur mikið aðdráttarafl Brúðarkjóll Kate Middleton hefur verið til sýnis í Buckingham-höllinni í London síðan 23. júlí og hefur dregið að sér um 350 þúsund gesti á þessum stutta tíma. Þetta slær öll met og enn bíður um hálf milljón eftir að fá að sjá kjólinn með eigin augum. Sýningunni á að ljúka 3. október en ekki er ólíklegt að hún verði framlengd um nokkrar vikur.
Varalitur frá Kate Moss Í sumar hefur ofurfyrirsætan Kate Moss unnið að nýrri varalitslínu ásamt snyrtivörufyrirtækinu Rimmel. Línan leit dagsins ljós á miðvikudaginn var og samanstendur af sjö ólíkum litum. Litaflóran er skemmtileg og öðruvísi og hannaði fyrirsætan litina út frá eigin hugmyndum og löngun. Línan mun aðeins fást í septembermánuði í Englandi og á vefverslun Rimmel.
Nýtt naglalakk frá Chanel
Naglalakkið frá tískuhúsinu Chanel hefur náð góðri fótfestu í tískuheiminum á síðustu mánuðum og hafa sumar tegundirnar selst upp á skömmum tíma. Nú hefur tískurisinn frumsýnt nýjustu naglalakkalínu sína, haust 2011, sem samanstendur af þremur litum með einkennandi málmyfirbragði, glans og ljóma. Í fyrra var naglalakk frá Chanel, númer 505, valið naglalakk ársins og búist er við að eitt af þessum nýju afbrigðum hreppi titilinn í ár.
5
Athyglissjúkar brúðir Fyrir nokkrum vikum, seint í ágúst, gekk Kim Kardashian vinkona mín í það heilaga. Þessi athöfn var öll blásin upp, mörgum, mörgum milljónum eytt í klæðnað, skreytingar, skartgripi og ýmiss konar undirbúning. Raunveruleikastjarnan, sem sjaldan er sögð vera skarpasti hnífurinn í skúffunni, seldi svo myndir og upptökurétt frá athöfninni og græddi rúma tvo milljarða á henni. Hún var alveg ákveðin í að toppa konunglegt brúðkaup þeirra Will og Kate sem haldið var á 29. maí síðastliðinn.
tíska
Þriðjudagur Skór: Topshop Buxur: Topshop Bolur: Urban Outfitters
Kolbrún Pálsdóttir skrifar
Það má segja að konunglega brúðkaupið þarna í maí hafi hrint af stað algjörri brúðkaupsbyltingu, bæði hjá fræga fólkinu og almenningi. Heimsbyggðin stóð á öndinni þennan dag og fylgdist með prinsessunni ganga inn kirkjugólfið í umtalaða brúðkaupskjólnum frá Alexander McQueen. Á þessu andartaki varð Kate mikið stöðutákn og konur úti um allan heim fóru að plana brúðkaup. Konunglega athöfnin varð þeim innblástur og þær sáu fram á fallega og fágaða athöfn. Kim vinkona mín var ein af þessum ástsjúku kvenmönnum. Þessi ágætu brúðkaup voru þó eins fjarstæðukennd sem mest getur orðið fyrir okkur sem hvorki erum Kim Kardashian né Kate Middleton. Við þurfum ekki þrjá brúðarkjóla, 230 milljóna króna demantshring eða heimsfrægar stjörnur sem troða upp um kvöldið. Það eru líka litlar líkur á að margar milljónir muni horfa á athöfnina okkar ef henni verður sjónvarpað. Ætli það sé ekki nóg að láta sig dreyma um fallegt og fágað brúðkaup sem ekki verður blásið upp. Ætli það verði alveg jafn ógleymanlegt.
Mánudagur Skór: Topshop Buxur: Zara Sundbolur: Blackmilk clothing Peysa: Zara Hálsmen: Tatty Devine
Tískuiðnaðurinn breytist hratt Katrín Lilja Ólafsdóttir er 23 ára nemi við Fjölbrautaskólann í Ármúla. Samhliða því vinnur hún við ljósmyndun og sinnir áhugamálum sínum sem eru tíska og ferðalög. „Stíllinn minn er ótrúlega mismunandi; fjölbreytilegur en yfirleitt afslappaður. Ég er dugleg að ferðast til London og kaupi því fötin mín aðallega þar. Urban Outfitters við
Oxford Street er í miklu uppáhaldi og svo auðvitað klassísku verslanirnar, H&M og Topshop. Tískuinnblástur fæ ég líklega helst frá fólkinu í kringum mig og af tískubloggum. Ég á enga sérstaka fyrirmynd þegar kemur að tísku, þar sem þessi iðnaður breytist svo hratt, en Sarah Jessica Parker og Mary Kate hafa alltaf verið í miklu uppáhaldi.“
NÝJAR VÖRUR
Bæjarlind 4 • Kópavogi • 544 2222 www.feminin.is • feminin@feminin.is Opið mán-föst. kl 11-18 og lau. 10-16
dagar dress
Föstudagur: Skór: Chie Mihara frá Kron Sokkar: Vila Skyrta: Kron Belti: Topshop
Miðvikudagur Skór: Kaupfélagið Buxur: Topshop Bolur: Sautján Hálsmen: Urban Outfitters
Fimmtudagur Skór: Topshop Sokkabuxur: H&M Kjóll: Urban Outfitters Vesti: Vila
Helgin 9.-11. september 2011
ÍSLENSKA SIA.I S ICE 55484 09 /1 1
Fjöldaframleiðsla á brúðarkjólum Kim Kardashian hafin Kim Kardashian, sem gifti sig í ágúst, klæddist þremur brúðarkjólum á brúðkaupsdaginn og allir voru þeir hannaðir af Veru Wang. Nú hefur hönnuðurinn ákveðið að fjöldaframleiða tvo af þessum kjólum fyrir vetrarlínuna sína og mun salan hefjast í febrúar á næsta ári. Kjólarnir koma til með að kosta um 180 þúsund krónur og munu fást bæði í verslunum og á heimasíðu Veru Wang.
Marc Jacobs ekki aðdáandi stjarnanna
Hönnuðurinn Marc Jacobs er ekki mikill aðdáandi Hollywood-stjarna og segist ekki sjá neinn tilgang í því að bjóða þeim á tískusýningar. Aðeins þrjár stjörnur hafa fengið boðskort á næstu tískusýningu kappans, sem haldin verður á New York-tískuvikunni á næstunni, og eru það systurnar Dakota og Elle Fanning og Sofia Coppola. Systurnar hafa báðar tekið þátt í auglýsingaherferð Marcs Jacobs á þessu ári og Sofia hefur verið náinn vinur og stuðningsmaður hönnuðarins síðustu ár. Það var árið 2009 sem hönnuðurinn tók þá ákvörðun að bjóða ekki stjörnum á viðburði sína, en fram að því höfðu líklega allar stjörnur sem höfðu einhvern áhuga á tísku mætt á sýningar hans.
+ Bókaðu flug á www.icelandair.is Innifalið: Flug aðra leiðina og flugvallarskattar. Þessi ferð gefur frá 1.500 til 4.500 Vildarpunkta aðra leiðina.
Haust og vetrarefnin komin! Erum að fylla búðirnar með glænýjum og ferskum efnum: • Prjónaefni: margar gerðir og litir • Jersey: margar gerðir og litir • Netefni með teygju • Spandexefni • Ullarefni og ullarflees • Satin • Velúr með teygju • ...og margt, margt fleira
tíska
Helgin 9.-11. september 2011
Doppur eru áberandi í haust R
LOSAÐU ÞIG VIÐ SYKURFÍKNINA OG KRÆKTU ÞÉR Í FULLT AF ORKU!
2FS0LÁ% TTUR
Tavi Gevinson ritstýrir nýju tímariti
A
Þú færð Turbo Greens í heilsubúðum, apótekum og heilsuhillum stórmarkaðanna
Innflutningsaðili:
Hin þrettán ára Tavi Gevinson, sem varð heimsfræg með bloggfærslum sínum fyrir rúmum tveimur árum, hefur tekið að sér ritstjórastarf hjá tímaritinu Rokkie. Tímaritið kom út á mánudaginn var og kemur aðeins út í tölvutækuformi til að byrja með. Tímaritið er ætlað fyrir unglingsstúlkur og mun hvert tölublað hafa eitthvert ákveðið þema. Hægt er að nálgast tímaritið á rokkiemag.com
endurnar hafa verið mest áberandi allra munstra á síðustu mánuðum en svo virðist sem doppurnar séu að taka við. Hönnuðirnir Stella McCartney og Marc Jacobs hafa verið helstu frumkvöðlar þessa tískutrends og gera mikið úr doppunum núna í haust. Stjörnurnar hafa að sjálfsögðu fylgt þessu trendi eftir og klæðast gjarna samkvæmisfatnaði með áprentuðum doppum.
fni Tannhvítue 4.500 kr. „Efnið hefur fengið víðsvegar verðlaun um heiminn fyrir framúrskarandi árangur“ Þú finnur okkur líka á facebook
Marc Jacobs, haust 2011.
52
Breska raunveruleikastjarnan Amy Childs.
Diane von Furstenberg, haust 2011.
Leikkonan Natalia Vodianova.
Tískugyðjan Olivia Palermo.
SKÓMARKAÐUR
hafnarsport.is Pantanir hjá hafnarsport.is símar: 820 2188 / 661 3700
Marc Jacobs, haust 2011.
Haustvörurnar komnar 25% kynningarafsláttur af öllum vörum fram á laugardag
St. 37-41
Verð: 6.575
HAUST YFIRHAFNIR Ekta dúnúlpur m/ hettu ljósar og dökkar frá kr 39.990,-
St. 36-41
Verð: 6.595
St. 40-46
Verð: 6.295
St. 36-41
Verð: 5.895
Opið
mánud-föstud. 11-18 laugard. 11-16
www.soleyogfelagar.is
Sendum frítt úr vefverslun
www.lindesign.is
Lín Design Laugavegi 176, gamla sjónvarpshúsið Sími 533 2220 www.lindesign.is
Getur þú styrkt barn?
Grensásvegur 8 & Nýbýlavegur 12 Sími 517 2040
tíska 53
Helgin 9.-11. september 2011
Verður mikið veik fyrir tónleika Breska söngkonan Adele, sem er ein vinsælasta söngkona Bretlands, er ekki jafn sjálfsörugg á sviði og
hún lítur út fyrir að vera. Í nýjasta tölublaði breska Vogue tjáði söngkonan sig um stressið og kvíðann sem
kemur yfir hana rétt áður en hún á að stíga á svið. Í viðtalinu segist hún verða mikið veik fyrir tónleika og æla
FULLT AF NÝJUM VÖRUM
mjög mikið. Hún bætir þó við að því meira sem hún æli því betur njóti hún sín á sviðinu.
Kvenlegur silfurfatnaður frá Felder, haust 2011.
Kjólar Buxur Peysur Bolir
Toppar
Gylltur alklæðnaður frá Stellu McCartney, haust 2011.
Bæjarlind 6, sími 554 7030 Eddufelli 2, sími 557 1730 www.rita.is
Gyllt jakkaföt frá tískurisanum Balmain, haust 2011. Kvenleg jakkaföt frá Moschino, haust/vetur 2011.
Silfur og gull á tískupöllunum í haust Silfur- og gulltískan tröllríður tískupöllunum um þessar mundir og virðist þetta trend ætla að ná góðri fótfestu í haust. Helstu hönnuðir heims, á borð við Stellu McCartney, Balmain og Haider Ackermann, hafa allir sömu hugmyndir um þessa nýju tísku og er þetta í flestum tilfellum alklæðnaður; gull eða silfur frá toppi til táar.
Samfestingur og jakki við frá Haider Ackermann, haust/ vetur 2011.
Getur þú styrkt barn? www.soleyogfelagar.is
Viltu vera heimilisvinur?
HEILBRIGÐI ER LÍFSTÍLL www.soleyogfelagar.is
Hreyfing - Næring - Jákvæðni
Létt og trefjaríkt
www.snakk.is
Fitness popp er á
Zombíljóðin – frumsýning í kvöld
54
menning
borgarleikhúsið Hörð samtíma ádeila
Helgin 9.-11. september 2011
Óhugnaður við endimörk sögunnar Frumsýning Zombieljóðanna á Litla sviðinu á föstudagskvöld markar upphaf leikársins hjá Borgarleikhúsinu. Með verkinu loka þeir Jón Atli Jónasson, Jón Páll Eyjólfsson og Hallur Ingólfsson þríleiknum sem þeir hófu með Þú ert hér í kjölfar efnahagshrunsins árið 2008. Góðir Íslendingar fylgdu í kjölfarið og nú er komið að Zombieljóðunum. Þremenningarnir hafa fengið Halldóru Geirharðsdóttur til liðs við sig og hún skrifar og flytur verkið með þeim. Zombieljóðunum er lýst sem nærgöngulu og gagnrýnu samtímaverki þar sem horfst er í augu við það hvernig fólk bregst við áföllum og hvernig það lifir sársaukann af. Hópurinn tekst á við stórar spurningar á sviðinu, eins og til dæmis hvort við finnum til með öðrum
eða hvort við höfum fórnað mennskunni fyrir sársaukalausa tilveru. Verkið endursegir margt það óhugnanlegasta úr samtímanum og skoðar hvernig samfélagið tekur á sársauka sem mannanna verk valda. Tilveran er á endimörkum sögunnar, ekkert kemur okkur lengur á óvart og það er búið að hugsa allar hugsanir. Ekkert rúm er fyrir hið ókunnuga og því er útrýmt í snatri. Þessi sjálfsögðu þægindi eru rofin þegar orð verða að byssukúlum, þegar barn er borið út og þegar einhver tekur eitrað amfetamín og þá blasir stóra spurningin við. Þarf að fórna mennskunni fyrir tilveru án sársauka? Varað er við því að efni sýningarinnar er ekki fyrir viðkvæma.
Í Zombieljóðunum er horfst í augu við margt af því óhugnanlegasta úr samtímanum og stórum spurningum velt upp.
treystið okkur Crymo plús Crymo
Éh`g^[iVg`dgi
͕ ÝƇØÓØÑËÜ Ëƒ ÏÓÑÓØ àËÖÓ å ͒͒˛͚͑͑ Õܲ ͓͖ åÜË ÙÑ ãØÑÜÓ Ðå ÕÙÜÞÓƒ å ˃ÏÓØÝ ͗˛͖͑͑ Õܲ ͖͙͗ ̋ ͙͑͑͑ ˻ ÌÙÜÑËÜÖÏÓÕÒßݲÓÝ
Kristján Bjarki náði fullum sáttum við mannskapinn í Galleríi Crymo og hefur gefið út bók sem er heimild um þá kraftmiklu starfsemi sem fór fram í galleríinu.
Núningur og fýla gátu af sér bók Bókaútgáfan Crymogea gaf í þessari viku út bókina Treystið okkur! Við erum myndlistarmenn, í samstarfi við forsprakka gallerísins Crymogaea. Samskipti útgefendanna og listafólksins byrjuðu þó ekki vel þar sem útgefendunum mislíkaði að bókaforlagið skyldi fá nafna og að listaspírurnar þyrftu endilega að taka upp nafn sem hafði legið ónotað í 400 ár, en Arngrímur Jónsson lærði nefndi bók sína um Ísland þessu nafni og gaf hana út í Hamborg árið 1609.
V
ið kynntumst í núningnum og ég held að það megi segja að á tímabili vorum við frekar fúl hvort út í annað,“ segir Kristján Bjarki Jónasson útgáfustjóri. Skömmu eftir að bókaútgáfan tók til starfa og hafði komið sér fyrir á Barónsstíg höfðu Kristján og félagar spurnir af því að stofnað hefði verið gallerí við Laugaveg með sama nafni. „Okkur þóttu þetta nokkur tíðindi því ekki var vitað til þess að nokkur skapaður hlutur hefði heit-
ið Crymogea frá því að Arngrímur Jónsson lærði nefndi bók sína um Ísland þessu nafni,“ segir Kristján. „Um leið heyrðum við af því að til væri einhvers konar ferðaþjónusta sem héti einnig þessu nafni og tengdist galleríinu og þetta varð æ kyndugra. Allt í einu virtust spretta upp fyrirtæki með þessu nafni og það sem meira var; öll í lista- og menningarbransanum.“ Eftir að bókaútgáfan hafði fengið nokkrar upphringingar um ýmisleg efni sem tengdust útgáf-
! !
Öryggi í samskiptum ! ! -námskeið við félagsfælni
Ellefu vikna árangurmælt námskeið Kvíðameðferðarstöðvarinnar þar sem kenndar eru leiðir til að draga úr kvíða og óöryggi í félagslegum aðstæðum og í samskiptum með aðferðum hugrænnar atferlismeðferðar.
Kennsludagar: Þriðjudagar frá 15:00-17:00, alls 22 klst. Kennarar: Sálfræðingar Kvíðameðferðarstöðvarinnar Næsta námskeið hefst þriðjudaginn 20. september 2011
Skráning og fyrirspurnir í síma 534-0110 eða kms@kms.is Nánari upplýsingar: www.kms.is
unni greinilega ekki fór Kristján á fund Þorgerðar Ólafsdóttur sem stóð fyrir Galleríi Crymogaea og lýsti óánægju sinni með hvernig fólk var farið að rugla útgáfunni og galleríinu saman. „Við vorum bæði hörð á því að við værum í fullum rétti til að láta okkar gallerí og bókaútgáfur heita þessu nafni áfram. En svo kom upp sú hugmynd hvort það væri ekki helber vitleysa að þessar tvær Crymogeur væru að karpa um nafn og reyndu frekar að gera eitthvað saman, öllum til heilla.“ Nafnadeilan fékk því þann farsæla endi að nú hefur bókin Treystið okkur! Við erum myndlistarmenn litið dagsins ljós. „Þarna leysir unga fólkið sköpunarkraftinn úr læðingi,“ segir Kristján. Listafólkið átti frumkvæðið að útgáfunni og vann bókina meira og minna sjálft en Crymogeumenn kláruðu dæmið með þeim. „Í bókinni eru sýnd verk og sagt frá þeim sem voru í Crymo-hópnum eða sýndu í galleríinu. Þarna eru saman komnir allir helstu listamenn yngstu kynslóðarinnar, fólkið sem á eftir að verða næstu stórnöfn í bransanum.“ Galleríið er hætt störfum og flestir sem að því komu hafa snúið sér að öðrum verkefnum. Nýja bókin er því nokkurs konar endapunktur á starfseminni og heimild um hana auk þess sem hún innsiglar krúttlega sátt í gömlu deilumáli. toti@frettatiminn.is
ideas for life PRO
600Hz FULL
HD
1920x1080p
SKERPA
2.000.000:1
Panasonic TXP42UX30
AUKATILBOÐ TILBOÐ
149.990 Panasonic Blu-ray spilari á 9.990 ef keyptur með þessum tækjum
FULLT VERÐ kr. 179.990
LIVE
LIVE
ENGINE
600Hz
FULL
FULL
LIVE
ENGINE
600Hz
600Hz
600Hz
FULL
FULL
HD
HD
1920x1080p
1920x1080p
HD
HD
SKERPA
SKERPA
SKERPA
SKERPA
1920x1080p
5.000.000:1
2.000.000:1
Panasonic TXP42S30Y
TILBOÐ
LIVE
ENGINE
ENGINE
179.990
1920x1080p
5.000.000:1
5.000.000:1
Panasonic TXP42G30Y
Panasonic TXP46G30Y
Panasonic TXP50G30Y
TILBOÐ
TILBOÐ
TILBOÐ
FULLT VERÐ kr. 199.990
239.990
FULLT VERÐ kr. 269.990
289.990
FULLT VERÐ kr. 314.990
349.990
FULLT VERÐ kr. 369.990
SJÓNVARPSTILBOÐ AUKATILBOÐ AVATAR 3D Blu-Ray FYLGIR MEÐ!
Panasonic 3D Blu-ray spilari á 19.990 ef keyptur með þessum 3D tækjum AVATAR 3D Blu-Ray FYLGIR MEÐ!
Wi-fi
READY
600Hz
AVATAR 3D Blu-Ray FYLGIR MEÐ!
2D/3D CONVERTER
600Hz
3D
600Hz
FULL
FULL
HD
FULL
HD
HD
SKERPA
SKERPA
1920x1080p
1920x1080p
1920x1080p
SKERPA
2.000.000:1
2.000.000:1
Panasonic TXP42UT30Y
TILBOÐ
199.990
FULLT VERÐ kr. 239.990
STOFNAÐ 1971
Panasonic TXP50UT30Y
TILBOÐ
329.990
FULLT VERÐ kr. 349.990
5.000.000:1
Panasonic TXP50ST32Y
TILBOÐ
379.990
FULLT VERÐ kr. 399.990
RAFTÆKJAVERSLUN • SÍÐUMÚLA 2 • SÍMI 568 9090 • www.sm.is
UMBOÐSMENN UM LAND ALLT REYKJAVÍKURSVÆÐIÐ: Hagkaup, Smáralind. VESTURLAND: Hljómsýn, Akranesi. Hagkaup, Borgarnesi. Samkaup, Borgarnesi. Blómsturvellir, Hellissandi. Skipavík, Stykkishólmi. VESTFIRÐIR: Kaupfélag Steingrímsfjarðar, Drangsnesi. Samkaup, Ísafirði. NORÐURLAND: KF Steingrímsfjarðar, Hólmavík. KF V-Húnvetninga, Hvammstanga. Smárabær, Blönduósi. Skagfirðingabúð, Sauðárkróki. Hagkaup, Akureyri. Heimilistæki, Akureyri. Öryggi, Húsavík. AUSTURLAND: Samkaup, Egilsstöðum. Kauptún, Vopnafirði. KF Héraðsbúa, Seyðisfirði. Sparkaup, Fáskrúðsfirði. Nettó, Höfn Hornafirði. SUÐURLAND: Mosfell, Hellu. Fossraf, Selfossi. Geisli, Vestmannaeyjum. REYKJANES: Heimilistæki, Reykjanesbæ. Hagkaup, Njarðvík.
56
dægurmál
Helgin 9.-11. september 2011
sjónvarp Barnaefni
167 ný störf í Latabæ Aðdáendur Latabæjar geta glaðst því til stendur að hefja upptökur á 26 nýjum þáttum af þessu geysivinsæla barnaefni. Stefnt er að því að hefja tökur í febrúar og munu þrettán þættir verða teknir upp í fyrri lotunni. Alls er gert ráð fyrir að það taki um þrjú ár að taka
Flestir eru sammála um að enginn komist með tærnar þar sem Stefán Karl hefur hælana þegar kemur að því að túlka Glanna glæp.
Græðir á frægð dóttur sinnar Faðir leikkonunnar Kate Hudson, Bill, ætlar sér að græða á dóttur sinni og situr nú við skriftir á bók um líf hennar, fyrir og eftir frægð. Þrátt fyrir að hafa ekki talað við hana í mörg ár segir hann hana spillta og eigingjarna og ætti hún að hugsa meira um fólkið í kringum sig. Einnig fer hann út í hjónaband sitt með leikkonunni og móður Kate, Goldie Hawn, en þau voru saman í skamman tíma á áttunda áratugnum. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem fjölskyldumeðlimur græðir á frægð ættingja og hafa söngkonurnar Rihanna, Birtney Spears og Jennifer Lopez meðal annars orðið fórnalömb slíkrar græðgi.
bæjarins verði kynntir til leiks. Ekki er búist við öðru en að Magnús Scheving muni leika Íþróttaálfinn en óvíst er hvort Stefán Karl Stefánsson snýr aftur sem Glanni glæpur. Latibær hefur glímt við mikla fjárhagsörðugleika undanfarið en eftir kaup Turner-fjölskyldunnar á meirihluta í félaginu, sem kynnt voru í gær, horfa menn til bjartari tíma í Latabæ. - óhþ
Íþróttaálfurinn Magnús Scheving.
ásgeir Jónsson Hvatti til endurútgáfu eldgamallar Drakúla-þýðingar
Fann blóðsugugreifann í henglum Á árunum 1899 til 1900 birtist skáldsagan Dracula eftir Bram Stoker sem framhaldssaga í hálfsmánaðarritinu Fjallkonunni í þýðingu Valdimars Ásmundssonar undir nafninu Makt myrkranna. Sagan kom síðar út á bók sem hefur verið nánast ófáanleg um áratuga skeið. Hún verður endurútgefin í haust að undirlagi Ásgeirs Jónssonar og óhætt er að segja að sú útgáfa sé happafengur fyrir alla þá sem hafa áhuga á Drakúla blóðsugugreifa, ekki síst þar sem tengingar greifans við Ísland eru meiri og sterkari en margan grunar.
M
Innbrotsþjófur fer í bað hjá Celine Dion Söngkonan Celine Dion fékk tilkynningu frá lögreglu í vikunni um að það hefði verið brotist inn hjá henni. Ekkert vantaði þó úr húsinu því innbrotsþjófurinn, Daniel Bedard, hafði aðeins skellt sér í bað. Þegar lögreglan mætti á svæðið var hann stiginn upp úr baðinu, stóð á útidyratröppunum með handklæðið vafið um sig og spurði sallarólegur hvaða erindi hún ættu inn í húsið. Þegar Daniel var yfirheyrður þetta sama kvöld sagðist hann hafa fundið bílskúrsfjarstýringu í ólæstum bíl fyrir utan og þannig komist inn í hús söngkonunnar.
upp þættina 26 en sýningar munu að öllum líkindum hefjast í lok næsta árs. Upptökur á þáttunum fara fram í stúdíói Latabæjar í Garðabæ og mun 167 ný störf verða til við þessa framleiðslu. Eftir því sem Fréttatíminn kemst næst munu allir gömlu íbúar Latabæjar, þau Solla stirða og Siggi sæti þeirra á meðal, snúa til baka en auk þess er stefnt að því að nýir íbúar
Í frumtextanum heldur Drakúla því fram að hann eigi ættir að rekja til Íslands.
akt myrkranna er bók sem er í mjög fárra höndum og ef henni er til dæmis slegið upp í Gegni, finnst aðeins eitt eintak af henni í þessari frumútgáfu. Ég fann hana í tætlum hjá fornbókasala fyrir tilviljun,“ segir Ásgeir Jónsson, lektor við hagfræðideild Háskóla Íslands og bókasafnari, sem hvatti í framhaldinu Jónas Sigurgeirsson hjá Bókafélaginu til þess að gefa bókina út. Ásgeir segist alltaf hafa haft áhuga á vampírum og þótt þær áhugaverð fyrirbrigði þótt hann sé lítið fyrir hrylling að öðru leyti. Kynni hans og greifans hófust þegar hann var átta eða níu ára og sá bíómynd um Drakúla í sjónvarpinu. Greifinn skaut sveitastráknum í Bjarnarhöfn á Snæfellsnesi skelk í bringu og honum þótti vissara að fræðast sem mest um þennan vágest. Í leit að fróðleik um blóðsugur rakst hann á Makt myrkranna í bókasafni ömmu sinnar og afa. Ásgeir ritar eftirmála með endurútgáfunni og segir þar þýðinguna vera merka „fyrir margra hluta sakir og vel þess virði að henni sé haldið til haga“. Meðal annars þar sem þýðandinn tekur sér svo víðtækt skáldaleyfi „að hann er í rauninni meðhöfundur fremur en þýðandi“. Valdimar hikar ekki við að stytta, á tíðum langdreginn, texta Stokers og bætir við persónum og fellir aðrar út eftir hentugleika. Valdimar, sem er einna þekktastur fyrir að hafa verið eiginmaður Bríetar Bjarnhéðinsdóttur og faðir Héðins, þingmanns og formanns Dagsbrúnar, hafði brennandi áhuga á
Ásgeir Jónsson hvatti til endurútgáfu á Makt myrkranna en bókin er áhugaverð fyrir margra hluta sakir. Meðal annars bendir ýmislegt til þess að þýðandinn hafi verið í sambandi við Bram Stoker þar sem rithöfundinum er eignaður formáli að sögunni. Þessi formáli þykir einstakur, hefur verið þýddur á ensku og er stundum látinn fylgja nýjum endurútgáfum Dracula.
pólitík og þess sást glöggt merki í þýðingu hans. Í texta Stokers hafði Drakúla mikinn áhuga á að ræða lögfræði og sagnfræði við Jonathan Harker en hjá Valdimar á pólitíkin hug greifans. Drakúla tengist Íslandi og íslenskum bókmenntum á ýmsan hátt eins og Ásgeir reifar í eftirmála sínum. Í frumtextanum heldur Drakúla því fram að hann eigi ættir að rekja til Íslands og berserkja þaðan. Ásgeir bendir einnig á að bókin hafi verið þýdd á íslensku fyrsta allra tungumála en Þjóðverjar fylgdu í kjölfarið níu árum á eftir Valdimar. Þá er ekki síður áhugavert að margt bendir til þess að Halldór Laxness
hafi skrifað Kristnihald undir Jökli undir nokkrum áhrifum frá Makt myrkranna. Halldór getur bókarinnar og „Drakúlus greifa“ í bókinni Í túninu heima og bent hefur verið á ýmsa snertifleti bókanna sem Ásgeir rekur í eftirmála sínum. Ásgeir mælir því eindregið með að fólk lesi Kristnihaldið að loknum lestri á Makt myrkranna þar sem „vart getur betri skemmtun í bókmenntum en að sjá hvernig persónum, atvikum og orðum frá Valdimar skýtur upp í ýmsu líki og á ólíklegustu stöðum í bók Halldórs.“ toti@frettatiminn.is
Tekist á við sykursýki! Viltu setja heilsu og betri lífsvenjur í forgang?
Tíðni sýkursýki eykst hratt á Íslandi eins og annars staðar í heiminum og er jafnvel talað um faraldur. Rannsóknir hafa hins vegar sýnt að áunnin sykursýki er í mörgum tilfellum 100% læknanleg.
Ávinningurinn er mikill:
Námskeiðið inniheldur:
• Opnunarfyrirlestur fimmtudaginn, 26. september kl: 18:00 - 21:00. Kynning og sýnikennsla í hollum grænmetissöfum • Bæklingur með leiðbeiningum, uppskriftum og innkaupalista • Persónleg samskipti með tölvupósti og eftirfylgni í 4 vikur Námskeiðið verður haldið í fræðslusal LIFANDI markaðar, (áður Maður Lifandi) Borgartúni 24, 105 Reykjavík
• Blóðsykur lækkar • Þyngdartap eða þyngdarjöfnun • Vellíðan, léttleiki og aukin einbeiting • Hollur matur og uppskriftir • Betri melting Guðrún Helga Rúnarsdóttir Microscopist
Skráning:
Skráning á netfangið: gudrunhelga@talnet.is Verð: 18.900 kr. Athugið að þátttaka er takmörkuð við 25 manns Upplýsingar í síma: 773-0052
lifandimarkadur.is Borgartúni 24 | Hæðasmára 6 | Hafnarborg
58
dægurmál
Helgin 9.-11. september 2011
sJÓNVARP PÁLL Baldvin OG KOLBRÚN Bergþórsdóttir EIN UM KRÍTÍK Í KILJUNNI
Páll og Kolla kyssast aldrei fyrir þátt Það sem einkum réð þessari ákvörðun er að Haukur er að gefa út bók þannig að það par var eiginlega dautt.“
„Já, þau eru nú bara komin í hjónaband í þessum bransa. Passa sig samt á því að kyssast aldrei áður en þau fara í þáttinn. Þau eru góð í að taka bókmenntirnar niður á það plan sem við vitleysingarnir skiljum,“ segir Ragnheiður Thorsteinsson, útsendingarstjóri Kiljunnar, bókmenntaþáttar Ríkissjónvarpsins. Afráðið hefur verið að þau Páll Baldvin Baldvinsson og Kolbrún Bergþórsdóttir verði ein um bókmenntagagnrýni í Kiljunni í vetur en í fyrra var sá háttur hafður á að þau voru hálfsmánaðarlega. Á móti þeim
voru svo Þorgerður E. Sigurðardóttir og Haukur Ingvarsson. Fréttatíminn heyrði því haldið fram að áhorfstölur sýndu berlega að það par hefði lítið að gera í klærnar á Páli og Kolbrúnu; fleiri fylgdust að jafnaði með þættinum þegar gömlu brýnin væru á skjánum og því hefði þessi ákvörðun verið tekin. Auglýsingastjóri RÚV, Einar Logi Vignisson, taldi það hæpið. „Sveiflur í áhorfi milli þátta eru það litlar að mér þykir afar ósennilegt að innihald hvers einstaks þáttar hafi þar áhrif. En kenningin er skemmtileg,“ sagði Einar Logi. Hann skoðaði áhorfstölur
Björn, Sturla og Styrmir ráða ráðum sínum Gestir á Amokka, kaffihúsi í Borgartúni, komust ekki hjá því á mánudaginn var að taka eftir fundi þjóðþekktra manna því þar var fremur óvæntur félagsskapur á ferð. Þarna sátu, djúpt niðursokknir í umræður, þeir Björn Bjarnason, fyrrverandi dómsmálaráðherra, Styrmir Gunnarsson, fyrrum ritstjóri Morgunblaðsins, og Sturla Jónsson, vörubílstjóri og einn helsti byltingarleiðtogi búsáhaldabyltingarinnar. Fréttatíminn innti Sturlu eftir því hvað
Kolbrún og Páll. Eins og gömul hjón í Kiljunni og sitja nú ein að sjónvarpsgagnrýninni.
sem sýndu að þar voru einkum aðrar breytur sem höfðu áhrif, svo sem hvort handboltaleikur væri á undan þætti eða árstíðarbundnar reglulegar sveiflur, svo sem minna áhorf þegar fólk er við jólaundirbúning. Ragnheiður bar saman tölurnar við þá þætti þar sem Páll og Kolbrún voru í settinu. „Því miður. Tölurnar styðja þessa frábæru kenningu ekki. Við erum yfirleitt í svona 21 prósenti í uppsöfnuðu áhorfi. Það sem einkum réð þessari ákvörðun er að Haukur er að gefa út bók þannig að það par var eiginlega dautt.“ - jbg
unnur Ösp Leggur UN Women lið
hefði verið til umræðu en hann sagðist ekki tilbúinn að láta það uppi að svo stöddu, ekki frá sinni hendi, en sagði þó að ekki væri á döfinni nýr stjórnmálaflokkur heldur hefði verið til umræðu hagsmunir heimilanna. Frekari tíðinda má vænta.
Barnfóstra og einkabílstjóri í Barcelona Englarnir á sviðið
Þjóðleikhúsið hefur keypt rétt til þess að gera leikgerð upp úr sögu Einars Más Guðmundssonar, Englar alheimsins, sem ráðgert er að sett verði upp á næsta ári. Englar alheimsins er líkast til þekktasta verk Einars Más; gerð var samnefnd kvikmynd sem byggð er á bókinni auk þess sem bókin tryggði Einari Norðurlandameistaratitilinn í bókmenntum; í kjölfar útgáfu bókarinnar hlaut hann Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs árið 1995. Þeir félagarnir Þorleifur Örn Arnarsson og Símon Birgisson hafa verið fengnir til að skrifa leikgerðina en Þorleifur mun leikstýra. Símon er líkast til þekktastur fyrir störf sín sem blaða- og fréttamaður þar sem hann hefur þótt harðskeyttur.
Þótt fjarað hafi undan fjármálaveldi athafnamannsins Magnúsar Ármanns á Íslandi virðist hann þó enn kunna að njóta lífsins. Hann býr nú í Barcelona við góðan kost með bæði einkabílstjóra og barnfóstru. Magnús er ekki einn útrásarvíkinga í Barcelona því félagi hans Hannes Smárason býr einnig í borginni. Leiðir þeirra félaganna liggja einnig saman á Íslandi því Magnús hefur gist í glæsivillu á Laufásvegi þegar hann er á landinu – glæsivillu sem Hannes átti áður en leigir nú af Landsbankanum.
Lausir tímar til leigu í íþróttahúsi Menntaskólans við Sund Í íþróttahúsi Menntaskólans við Sund eru lausir til leigu nokkrir tímar í vetur. Nánari upplýsingar er að finna á vef skólans www.msund.is. Rektor
Unnur Ösp hefur í nógu að snúast þessa dagana en gat ekki sleppt því að leggja UN Women lið í Fiðrildavikunni dagana 12.-18. september þar sem slæm staða kvenna í fjarlægum löndum brennur heitt á henni. Ljósmynd/Hari.
Styrk og sjálfstæði fylgir ábyrgð Leikkonan Unnur Ösp Stefánsdóttir verður í fylkingarbrjósti Fiðrildaviku UN Women sem hefst mánudaginn 12. september. Vikan verður notuð til að safna fé og hvetja fólk til að styðja fjárhagslega við konur sem búa við kröpp kjör, meðal annars í stríðshrjáðum löndum. Þrátt fyrir miklar annir fann Unnur Ösp sig knúna til að leggja málefninu lið; ekki síst þegar hún stóð frammi fyrir tölulegum staðreyndum um fjölda kvenna sem verða fyrir ofbeldi og nauðgunum.
U
Ísland stendur fremst allra landa í jafnréttismálum og mér finnst viss ábyrgð hvíla á okkur.
nnur Ösp ætlar að nota Fiðrildavikuna til að heimsækja fyrirtæki og kynna starfsemi UN Women með fyrirlestri um samtökin og þau verkefni sem þau vinna í fátækustu löndum heims. Tilgangurinn er að hvetja fyrirtæki og starfsfólk til að legga samtökunum lið með því að borga tiltekna upphæð með „systur“ mánaðarlega. „Konur hafa það víða mjög slæmt í þróunarlöndunum og á stríðshrjáðum svæðum. Þegar við styrkjum konur erum við að styrkja börnin þeirra og alla fjölskylduna um leið. Það er hræðileg staðreynd að einni af hverjum fimm konum á heimsvísu er nauðgað á lífsleiðinni og þriðja hver kona verður fyrir ofbeldi,“ segir Unnur Ösp. „Ég var nú ekki alveg búin að setja mig inn í þessar tölur og fékk algert sjokk þegar ég fór að kynna mér þetta. Og þess vegna ákvað ég að ganga til liðs við þær í Fiðrildavikunni og reyna að vekja fólk til umhugsunar um þessa hluti.“ Unnur Ösp segir að í Fiðrildavikunni verði söfnunin kynnt vel í fjölmiðlum auk þess sem hún mun sækja fyrirtæki heim, en erindi UN Women hefur nú þegar verið vel tekið. „Við erum búnar að ná alveg frábæru samstarfi við nokkur fyrirtæki sem verða styrkaraðilar UN Women í Fiðrildavikunni og þau fyrirtæki fá sérstaka heimsókn frá okkur og starfsmenn þeirra kynningu. Markmiðið er auðvitað að vekja fólk til umhugsunar um stöðu kvenna í heiminum og
hvetja sem flesta til að styrkja samtökin og gerast mánaðarlegir áskrifendur og styrkja „systur“ hvar sem er í heiminum.“ Unnur Ösp bendir á að aðstæður þeirra kvenna sem samtökin leitast við að hjálpa séu gerólíkar öllu sem íslenskar konur þekki og séu fjarri raunveruleika okkar. „Ef ég tala út frá minni reynslu þá hefur maður einhvern veginn aldrei upplifað sig sem einhvers konar fórnarlamb eða í minnihlutahópi. Þótt alltaf megi gott bæta í jafnréttismálum hérlendis þá stendur Ísland fremst allra landa á því sviði samkvæmt úttekt Alþjóða efnahagsráðsins í fyrra og mér finnst viss ábyrgð hvíla á okkur, sterkum og sjálfsöruggum konum á Íslandi, gagnvart kynsystrum okkar úti um allan heim sem eru í allt annarri stöðu.“ Staða kvenna í fjarlægum heimshlutum er Unni Ösp einkar hugleikin um þessar mundir þar sem hún mun leika aðalhlutverkið í Eldhafi í Borgarleikhúsinu í byrjun næsta árs. „Þetta verk tengist þessu nú aldeilis. Þar er sögð ævisaga konu frá Mið-Austurlöndum. Alveg ótrúlega sterk og dramatísk saga. Þetta er ofboðslega spennandi nýtt leikrit sem hefur farið sigurför um heiminn. Þannig að þær hjá UN Women hringdu í mig á alveg hárréttu augnabliki og ég var bara svo ótrúlega innblásin að ég varð að gera þetta þótt minn vettvangur sé yfirleitt leiksviðið og vinnuvikan þessa dagana sé ansi þéttsetin.“
Nærgöngult og gagrýnið verk sprottið upp úr samtímanum. Athugið að verkið er ekki fyrir viðkvæma.
F í t o n / S Í A
Frumsýnt í kvöld kl. 20 Miðasala | 568 8000 | borgarleikhus.is
Áskriftalar-n kortasam í fullu i gang
UPPSELT
HE LG A RB L A Ð
Hrósið … ... fær Kolbeinn Sigþórsson fyrir að tryggja íslenska landsliðinu í knattspyrnu fyrsta sigurinn í undankeppni EM gegn Kýpur á þriðjudaginn var.
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is
SÝNINGAR OG SKIPTIRÚM Á SÉRSTÖKU TILBOÐI!
Átta þúsund miðar seldir á Galdrakarlinn
70 ára afmæli Reykjavíkurflugvallar
Flugdagurinn verður haldinn hátíðlegur á Reykjavíkurflugvelli á morgun. Sýningarsvæðið verður opið almenningi frá klukkan 12 til 16 en dagskráin verður frá 13 til 15. Áætlaður fjöldi sýningarvéla er þrjátíu. Vegna atburðarins mæta til Íslands sex Bretar sem allir eru komnir yfir nírætt, þar á meðal Hugh Eccles sem fyrstur lenti á Reykjavíkurflugvelli. Bretarnir voru hluti af 269 Hudson-sprengjuflugsveitinni sem var hér á landi. Sýningin er haldin af Flugmálafélaginu í tilefni af 70 ára afmæli Reykjavíkurflugvallar. Sögusýning verður í skýli 1 þar sem farið verður yfir sögu flugvallarins. -óhþ
Sá ekki heimildarmynd um sjálfan sig
Björgólfur Thor Björgólfsson var heiðursgestur á ráðstefnu danska viðskiptablaðsins Börsen í tengslum við frumsýningu á heimildarmyndinni Thors Saga um hann sjálfan og langafa hans, Thor Jensen, í Kaupmannahöfn á miðvikudag. Björgólfur Thor sá hins vegar ekki frumsýningu myndarinnar og sagði Ragnhildur Sverrisdóttir, upplýsingafulltrúi hans, að hann myndi ekki tjá sig um hana. -óhþ
KINe rúGmK(15O3xIL203 cm)
Queen Siz
FULLT VERÐ 163.600
KING KOIL
King Size rúm (193x20
3 cm)
FULLT VERÐ 264.223
kr.
JADE
kr.
Queen Size rúm (153x 203 með leðurlíkisklæddum cm) botni
ÚTSÖLUVERÐ
FULLT VERÐ 420.017
98.160 kr.
ÚTSÖLUVERÐ
ÞÚ SPARAR 65.440 kr.
210.008 kr.
ÚTSÖLUVERÐ
= 50% AFSLÁTTUR!
158.534 kr.
ÚTSALA REKKJUNNAR
kr.
ÞÚ SPARAR 105.689 kr .
! R A G A D SÍÐUSTU
30-70% AFSLÁTTUR!
Rekkjan ehf ≤≥ Suðurlandsbraut 48 (Bláu húsin í Faxafeni) ≥≥ 108 Reykjavík ≥≥ 588 1955 ≥≥ www.rekkjan.iS ≥≥ Opið virka d. 10–18 og lau 11–16
COnRSizSe ICrúmA(15F3xIR203Mcm)
Quee i með amerískum botn
FULLT VERÐ 222.375
kr.
ÚTSÖLUVERÐ
111.1AF8SL8ÁTkTUrR!. = 50%
ADVENTURE PILLOW Cal-King Size rúm (183x213 með amerískum bo cm) tni
FULLT VERÐ 447.47
1 kr.
ÚTSÖLUVERÐ
134.242 kr. = 70% AFSLÁTTUR
!
Argh! 070911
Mikil aukning í áskriftarkortasölu í Borgarleikhúsið heldur áfram þetta haustið. Sem kunnugt er hefur orðið sprenging í kortasölu þar síðustu ár og í fyrra voru kortagestir leikhússins komnir yfir 11.000, sem er það langmesta í sögu íslensks leikhúss. Þá hafði kortasala rúmlega tuttugufaldast á tveimur árum. Kortasala Borgarleikhússins er nú rúmlega 30% meiri en á sama tíma á metárinu í fyrra en það er langt umfram áætlanir og markmið leikhússins. Þá fer sala á sýningar haustsins afar vel af stað og þegar hafa verið seldir yfir 8.000 miðar á stórsöngleikinn Galdrakarlinn í Oz. „Við erum auðvitað í skýjunum yfir viðtökunum. Fjöldi kortagesta var orðinn svo mikill í fyrra að við töldum að ákveðnu hámarki hefði verið náð og töldum ólíklegt að kortagestum okkar myndi fjölga enn frekar. Við erum hins vegar afar stolt af nýju leikári og því gleður það okkur að finna að kortasalan er enn að aukast og því stefnir í enn eitt metárið,“ segir Magnús Geir Þórðarson, leikhússtjóri Borgarleikhússins, í samtali við Fréttatímann. -óhþ
H E I L S U R Ú M