FjölsKyldan
48
Pabbahlutverkið mikilvægast
Gamlir bolir breytast í töskur
Íslenskt grænmeti blað SölufélagS garðyrkjumanna
fylgir fréttatímanum í dag
Geirvarta á læri og typpi á mjöðm
Súpur
Pistill
20 Viiðtal
Kartöflur
Góðar fyrir sjónina
manna
geymið blaðið
hauSt 2014
og Hrönn Lárusdóttir
„Við ræktuðum
vestri-Pétursey í mýrdal P gulrætur í sendnum
étursey er 274 metra hátt móbergsfjall sem stendur austan við Sólheimasand bæir standa í nágrennií Mýrdal. Nokkrir þeirra er Vestri-Péturseyvið fjallið, einn þar sem Bergur Elíasson og Hrönn Lárusdóttir búa. Þar hafa þau ræktað gulrætur í um tuttugu byrjuðu smátt en ár, hafa frá ári. „Við ræktuðumaukið ræktunina ár einnig kartöflur en hættum því og snérum gulrótunum. Jarðvegurinn okkur alfarið að er mjög góður fyrir gulrótarækt, sendinn og næringarríkur. Gulræturnar okkar eru mjög bragðgóðar, þó þær séu ekki allar fallegar í laginu. Skýringin er oft sú á jarðveginum leynast löguninni að í steinvölur, sem hafa áhrif á vöxtinn“, segir bóndi í Vestri-Pétursey.Bergur Elíasson Þau Bergur og Hrönn búa einnig með kýr og eru með ferðaþjónustu. Péturseyjarjarðir voru í landnámi Loðmundar gamla á gekk lengst af undir Sólheimum. Jörðin nafninu Ey og fjallið nefnt Eyjan há. Kirkja var lengi á jörðinni
tÍsKa
Nesti fyrir börnin
íslenskt grænm eti
-rækta bragðgóðar
58
Nestisbox
Hitaeiningasnauðar
Sölufélag garðyrkju
Bergur Elíasson
30
Gulrót
Bragðgóðar og hollar
Listakokkar
einnig kartöflur
en hættum því og
snérum okkur alfarið
að gulrótunum.”
jarðvegi
og líklega var farið að þar sem kirkjan var kalla fjallið Pétursey helguð Pétri postula. Péturseyjarjarðir hafa alla tíð verið bændaeign og þar hefur Bergur er uppalinn verið margbýlt. í Vestri-Pétursey hefur ávallt átt þar og lögheimili. Fjölskyldan hans hefur búið á jörðinni frá 1806. Þau Bergur og Hrönn tóku við búi í VestriPétursey árið 1987, en áður höfur þau búið þar í félagi við bróður Bergs og einginkonu hans. Mikil vinna er við og haust. Sum árin gulrótarræktina vor er uppskera góð en svo getur hún brugðist ef tíðin er slæm. Þegar Eyjafjallajökull gaus árið 2010 lagðist yfir alla garða og aska gerði nær engin uppskera það að verkum að varð. Þá lá að meðaltali fjögurra sentimetra þykkt öskulag yfir görðunum og þegar rigndi ofan í öskuna varð hún eins og hálfþornuð steypa. Vor og haust fá þau hjón hjálp frá fjölskyldunni við að ári getur uppskeran sá og taka upp. Í góðu orðið um 80 tonn slæmu ári 10 tonn en þannig að náttúruöflin í
og veðurfarið stýra
uppskerunni.
rík af andoxuna refnum og vítamínum Gulrótin er ein af mikilvægari matjurtum hér á landi þó ræktun hennar hafi staðið mun skemur en til dæmis gulrófu. Til eru margar ólíkar gerðir af gulrótum eru mismuandi að sem lögun og lit. Sterkur appelsínugulur litur gulrótarinnar er litarefnið karótín, sem er forstig A vítamíns. Í þeim er einnig andoxunarefnið lýkopen sem er rautt litarefni bólgum og kemur en það dregur úr í veg myndist í blóði. Tómatarfyrir að tappar eru einnig mjög ríkir af lýkópeni. Vísindamenn við Kuopio háskólann í Finnlandi hafa rannsakað efnið í tólf ár. Í rannsóknum þeirra kom í ljós að þeir sem höfðu mest af lýkópeni í blóðinu voru síður í hættu en aðrir heilablóðfall. að fá Gæði gulrótarinnar ræktunaraðferðinni. er mjög háð Ef jarðvegurinn er meðhöndlaður eins og
gert er hér á landi í lífrænni og vistvænni ræktun verður gulrótin bragðmikil, sæt auðug af karótíni og næringarefnum og . Gulrót er af sveipjurtaætt eins og dill, steinselja, kóríander og fleiri tegundir matjurta. Gulrótin er upprunnin í NorðurAfríku en hefur breyst mikið á aldanna Þegar hún barst til Evrópu með Aröbumrás. var rótin fjólublá eða Kynbætur á gulrótinniljósgul og seig í sér. hófust í Hollandi snemma á 19. öld. Gulrótin er tvíær jurt sem myndar sívala forðarót fyrra árið en blómstrar seinna árið og myndar þá sveiplaga blómskipan með smáum blómum sem minna bæði á dill þvert í gengum rótina og kerfil. Ef skorið er eru bæði innsti hluti sést greinilega að það og sá ytri (sáldvefur) hennar (viðarvefur) sem þykkna. Einnig má sjá ganga sem liggja á milli viðarvefs og sáldvefs en þeir sjá næringu um rótina. um að flytja vatn og Oft hring á milli viðarvefs má sjá greinilegan vaxtarlag rótarinnar. og sáldvefs en það er Viðarvefurinn vex við frá vaxtarlaginu inn á en sáldvefurinn út á við. næringarg ildi Í gulrótum er mikið sem er í meira magniaf litarefninu karótín í gulrótinni en í nokkurri annarri ætri plöntu. Því stærri og litsterkari sem ræturnar eru þeim mun meira karótín er í þeim. Karótín ummyndast yfir í A-vítamín í líkamanum sem meðal annars er húðina og slímhimnurmikilvægt fyrir sjónina, líkamans. Skortur A-vítamíni getur leitt af sér náttblindu á hún er algengari en en áður var talið. Hjá þeim sem eiga erfitt með að getur ástandið lagast keyra bíl í myrkri við að fá karótín fæðunni. úr Auk þess er í gulrótum lýkópen, B og C vítamín ásamt mikilvægum steinefnum eins og kalí, kalki, járni og fosfór. Gulrætur eru góð uppspretta fyrir þessi næringarefni því þær eru ódýrar og hægt að hafa þær á borðum daglega allt árið.Gulrótin er eitt mikilvægasta grænmetið í ungbarnafæði. Börnum yngri en eins árs á ekki að gefa hrátt grænmeti. Gulrótin er mjög góð soðin og maukuð ein og sér eða blönduð saman við aðrar fæðutegundir. Gulrótin er næringarrík en hitaeiningasnauð. Í 100 grömmum eru aðeins 46 hitaeiningar (kcal). geymsla Gulrætur geymast almennt vel. Best að geyma gulrætur er í kæli við 0 – 2°C mikinn raka því og þeim tapa vatni. Þær eiga hættir mjög til að ekki að standa í birtu því þá verða þær grænar og beiskar á bragðið. Ef einungis í skemmri tíma er á að geyma gulrætur ágætt götuðum plastpokum, að hafa þær í þeim sömu og þær eru seldar í. Fylgist vel með að ekki verði rakaþétting innan í pokanum og fjölgið götunum ef þarf. Ljósmynd/Hari
Margrét Pála mætt á ný
Höfundar uppskrifta blaðinu eru: Höfundarí uppskrifta í blaðinu Helga mogensen eru: sigurveig káradóttir margrét leifsdóttir nanna rögnvaldardótt
ir
19.–21. september 2014 38. tölublað 5. árgangur
Nýtt líf Elízu Newman Rödd Kenneth Mána þarf að heyrast
Viðtal 32
Úlpa
12.900,-
Suomi PRKL! Design Laugavegi 27 (bakhús)
ljósmynd/Hari
www.suomi.is, 519 6688
síða 26 Mig langaði að eignast dóttur mína á Íslandi, það var sterk tilfinning, búa til hreiður. Það er svo dýrt að byggja upp fjölskyldu í London, allt öðruvísi hark, maður setur börnin ekkert út í garð, eða hleypir þeim út að hjóla, segir Elíza Geirsdóttir Newman um Sölku, ársgamla dóttur þeirra Gísla Kristjánssonar tónlistarmanns. Söngkonan er komin heim eftir langa dvöl í London og býr með dóttur sinni og unnusta í Höfnum. Elíza skaust upp á stjörnuhimininn með hljómsveit sinni, Kolrössu krókríðandi, árið 1992 en fluttist síðan til London með hljómsveitina sem ytra nefndist Bellatrix. Á síðasta ári kom gelgjan upp í henni og hún tók þátt í Eurovision.
Austurveri - Háaleitisbraut 68 Við opnum kl: Og lokum kl:
TANO JAKKI VERÐ 15.900
KRINGLUNNI / SMÁRALIND FACEBOOK.COM/JACKANDJONESICELAND INSTAGRAM @JACKANDJONESICELAND
www.lyfogheilsa.is Opnunartímar 08:00-24:00 virka daga 10:00-24:00 helgar
Austurveri
2
fréttir
Helgin 19.-21. september 2014
HönnunarmiðStöð tollfrelSi á riSamark aði
Möguleikar íslenskra hönnuða á Kínamarkaði Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is
Kínverski markaðurinn er sá fjölmennasti í heimi enda er Kína fjölmennasta ríki heims, með um 1,4 milljarða íbúa. Þangað horfa hönnuðir ekki síður en aðrir en kynning á möguleikum hönnuða í Kína var haldin í Hönnunarmiðstöð Íslands í gær, fimmtudag. Þar kynnti Fabio Camastra þennan stóra markað en hann hefur unnið við að markaðssetja ítölsk vörumerki á kínverskum markaði, þá helst fyrir fatahönnuði, að því er fram kemur á síðu Hönnunarmiðstöðvar. Á kynning-
unni fjallaði Fabio meðal annars um tækifæri hönnuða í Kína, hvernig best er að markaðssetja vörur á markaði af þessum skala, ræða vörumerkjavernd, innflutningsleyfi, samskipti við framleiðsluaðila í Kína, heimasíðugerð og val á dreifingaraðilum. Efnahagslegur vöxtur hefur verið mikill í Kína síðustu árin hefur verið mikill og um 400 milljónir Kínverja teljast til millistéttar. Það er um það bil öll millistétt Evrópu og Bandaríkjanna til samans. Kínverska
millistéttin eyðir miklum peningum í neyslu og er henni spáð hröðum vexti á komandi árum, eða um 10% á ári. Millistéttinni fjölgar því sem nemur íbúafjölda Norðurlandanna á ári. Millistéttin leitar meira og meira í vestrænar vörur, að því er Hönnunarmiðstöð segir. Þar er bent á að Íslendingar hafi fengið tollfrjálsan aðgang að þessum risavaxna markaði en fríverslunarsamningurinn sem tók gildi 1. júlí 2014 kveður á um niðurfellingu tolla á öllum helstu útflutningsafurðum Íslendinga.
Eyðsluglaðri millistétt í Kína fjölgar árlega sem nemur íbúafjölda Norðurlandanna. Þar eru tækifærin því ómæld. Myndin er af íslenskri hönnun, púða frá Umemi. Ljósmynd/Hönnunarmiðstöð Íslands.
Skólamál aukið eftirlit Í kópavogi eftir eiturlyfjaneySlu
Klúbburinn Geysir 15 ára Klúbburinn Geysir er 15 ára og af því tilefni er haldin afmælisveisla í klúbbhúsinu við Skipholt á laugardag þar sem Vigdís Finnbogadóttir, verndari Geysis, heldur erindi og vígir nýja heimasíðu klúbbsins. Einkunnarorð klúbbsins Geysis eru „Virðing – Víðsýni – Vinátta” og þar eru boðnir velkomnir allir sem eiga eða hafa átt við geðræn veikindi að stríða. Markmið starfsins er að auka samfélagslega þátttöku og efla lífsgæði. Þar er unnið að því að efla sjálfstraust fólks með því að leggja áherslu á styrkleika þess, því er veitt aðstoð við nám og atvinnuleit auk þess sem tímabundin atvinnutækifæri eru í boði. - eh Vigdís Finnbogadóttir, verndari Geysis.
„Kærleiksdiskur“ Labba í Mánum Ólafur Þórarinsson, sem flestu tónlistaráhugafólki er i kunnur sem Labbi í Mánum, sendi nýverið frá sér nýjan disk sem nefnist Lítið ljós. Tónlistin á þessum nýja diski er á ljúfu nótunum og er einskonar „kærleiksdiskur“ eins og Labbi orðar það sjálfur. Telur hann diskinn auka kærleika og umhyggju milli manna. Lögin eru 14 talsins og í afar vönduðum bæklingi sem fylgir disknum, má lesa frásagnir af tilurð laganna. Labbi syngur flest lögin sjálfur en fær einnig til liðs við sig söngkonuna Guðlaugu Dröfn Ólafsdóttur og tenórinn Gissur Pál Gissurarson. Diskurinn er fáanlegur í flestum hljómplötuverslunum og er það Zonet sem gefur út.
Bókagerðarmenn mótmæla bókavaski Félag bókagerðarmanna mótmælir harðlega hækkun virðisaukaskatts á bækur úr 7% í 12%, að því er fram kemur í ályktun félagsins. „Hækkun virðisauka á bækur veikir markaðsstöðu bókarinnar og dregur væntanlega úr sölu hennar og í kjölfarið kann bókatitlum sem gefnir verða út á Íslandi að fækka. Það væri afleit þróun fyrir íslenska tungu og menningu að ógleymdri lífsafkomu allra þeirra fjölmörgu sem koma að skrifum, framleiðslu, dreifingu og sölu bóka á Íslandi,“ segir meðal annars.
Forvarnir og heilabilun Alþjóðlegi Alzheimersdagurinn er 21. september. Á Íslandi er vakin athygli á deginum m.a. með málstofu og að þessu sinni er sjónum beint að forvörnum gegn heilabilun. Ýmsar rannsóknarniðurstöður benda til þess að hægt sé að fyrirbyggja heilabilun að einhverju leyti og þegar fyrri spár um mikla fjölgun heilabilunarsjúklinga á næstu árum og áratugum eru hafðar í huga, gefur auga leið að setja verður forvarnir í forgang, segir í tilkynningu Alzheimerfélagsins. Félagið heldur málstofu á Grand hóteli á Alzheimersdaginn, næstkomandi sunnudag, klukkan 1719 undir heitinu „Forvarnir og heilabilun“ þar sem fjallað verður um forvarnir frá ýmsum hliðum.
Aukinn fiskafli í ágúst Heildarafli íslenskra skipa var 5,5% meiri í ágúst 2014 en í sama mánuði árið 2013, að því er Hagstofa Íslands greinir frá. Afli jókst í öllum botnfisktegundum nema ýsu. Samanburður á 12 mánaða tímabilum á milli ára leiðir í ljós að botnfiskafli er svipaður á milli ára á meðan 33% minnkun hefur orðið í uppsjávarafla á tímabilinu. Magnvísitala á föstu verðlagi er um 11,7% hærri miðað við ágúst í fyrra, en á 12 mánaða tímabilinu september 2013 til ágúst 2014 hefur magnvísitalan lækkað um 5% miðað við sama tímabil árið áður. -jh
Ásta Kristín Valgarðsdóttir, leikskólastjóri á Grænatúni í Kópavogi, með blóðuga sprautu sem fannst í runna á lóð skólans á dögunum. Starfsfólki var brugðið, enda hafa tól til eiturlyfjaneyslu ekki fundist á lóðinni áður. Ljósmynd/Hari
Blóðug sprautunál og mannaskítur á skólalóð Það var óskemmtileg aðkoma á leikskólanum Grænatúni einn morguninn þegar starfsfólk fann þar mannaskít á stéttinni. Síðar um daginn fann stúlka á leikskólanum blóðuga sprautunál inni í runna. Stúlkunni varð ekki meint af. Lögregla segir að sprautur eftir eiturlyfjaneytendur sé víða að finna.
S Við höfum nú fundið ýmislegt á lóðinni en aldrei neitt svona.
túlkan brást alveg rétt við og kom með sprautuna beint til kennara. Þetta hefði getað verið yngra barn og þá veit maður ekki hvað hefði gerst,“ segir Ásta Kristín Valgarðsdóttir, leikskólastjóri á Grænatúni í Kópavogi. Á fimmtudag fyrir tveimur vikum fannst blóðug sprauta með nál í runna á lóð leikskólans. Fyrr um morguninn hafði fundist mannaskítur á stétt skólans sem hafði verið hulinn með laufblöðum. „Við förum í eftirlitsgöngu á hverjum morgni og höfum nú fundið ýmislegt á lóðinni en aldrei neitt svona,“ segir Ásta Kristín. Hún segir jafnframt að eftirlit í garðinum hafi verið aukið eftir þessi tilvik. Móður stúlkunnar sem fann sprautuna var tilkynnt um atvikið og stúlkan var
skoðuð í bak og fyrir af starfsfólki. Henni varð ekki meint af. Foreldrum barna á leikskólanum var svo tilkynnt þetta í bréfi. „Þetta mál var tilkynnt til lögreglunnar og vorum við beðin um að setja sprautuna í lokað ílát sem sést vel í gegn og farga henni sjálf og lögreglan aðhafðist ekkert frekar,“ segir í bréfi til foreldra. Ásta Kristín segir í samtali við Fréttatímann að hún hefði búist við að lögreglan myndi koma á staðinn og fjarlægja sprautuna. „Við vorum hissa á viðbrögðum lögreglunnar. Þetta er greinilega mjög algengt hjá þeim,“ segir hún. Ásgeir Þ. Ásgeirsson, stöðvarstjóri hjá lögreglunni, segir að það sé nokkuð algengt að sprautur finnist á leikskólalóðum, í undirgöngum og í bílastæðahúsum. „Sprautur eru víða í daglega lífinu. Fólk getur með leiðbeiningum losað sig við þær á öruggan hátt.“ Í bréfi Ástu Kristínar til foreldra er jafnframt vakin athygli á því að fólk í annarlegu ástandi hafi sést við leikskólann undanfarið. „Höfum við ... orðið vör við fleira fólk í annarlegu ástandi hér og upp við bílaplanið. T.d. var hér á mánudagsmorgun kona á lóðinni og ætlaði að fara að kveikja sér í sígarettu en starfsmaður sá til hennar út um gluggann og benti henni á að hún væri á leikskólalóð,“ segir í bréfinu. Ásgeir segir ekkert að finna í bókum lögreglunnar um óeðlileg tilvik í hverfinu undanfarið. Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is
Nissan Qashqai 429.000 kr.*
PIPAR\TBWA ∙ SÍA ∙ 142464
* Útborgun: 429.000 kr. I Lánshlutfall: 90% I Lánsfjárhæð: 3.861.000 kr. I Breytilegir vextir: 9,15% I Annar kostnaður á lánstímanum: 145.115 kr. (Þinglýsing, lántökugjald og greiðslugjald) I Árleg hlutfallstala kostnaðar: 10,77% I Mánaðargreiðslur: 64.726 kr. í 84 mánuði. I Lánshlutfall ræðst af lánshæfis- og/eða greiðslumati hvers umsækjanda og getur hæst orðið 90%.
Lykillán gerir þér kleift að eignast nýjan bíl á þægilegan máta. Útborgun er að lágmarki 10% af verði bílsins og við lánum þér afganginn til allt að sjö ára. Þú velur þér nýjan bíl hjá viðurkenndu bílaumboði og sölumenn sjá um að ganga frá láninu. Skylt er að húftryggja bifreiðina á lánstímanum.
Kynntu þér kosti Lykillána og fáðu allar nánari upplýsingar á lykill.is
Lykill er hluti af Lýsingu hf. I Ármúla 1 I 108 Reykjavík I lykill.is I lykill@lysing.is
Lægstu v extir
8,75%
ræðst af lá nshlutfall i
4
fréttir
Helgin 19.-21. september 2014
veður
Föstudagur
laugardagur
sunnudagur
skin og skúrir tíðin er hægt og bítandi að taka á sig haustlegri blæ eftir sérlega mildan kafla að undangförnu. í dag fer veigalítið úrkomusvæði yfir landið og í kjölfar þess léttir til víða á landinu á laugardag og nvgolublæstri. Þá kólnar jafnframt og hiti gæti fallið nokkuð og fryst um nóttina á stöku stað, einkum n- og a-til. Spáð er álitlegri lægð á sunnudag. Henni fylgir slagveðursrigning, fljótlega um morguninn Sv-til, en síðar um daginn a-til. ferðafólk þarf að huga að vindaspám. einar sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin.is
9
10
12
10
7
9
8
10
9
10
10
8
8
11
9
RigningaRbakki veRðuR á leið austuR yfiR lanDið.
styttiR upp og léttiR suMs staðaR til. kólnaR í bili.
sa-HvassviðRi þegaR líðuR á Daginn og Með Rigningu s- og v-lanDs.
HöfuðboRgaRsvæðið: Súld eða rigning, einkum framan af degi
HöfuðboRgaRsvæðið: Þurrt, en Sólarlítið.
HöfuðboRgaRsvæðið: SlagveðurSrigning yfir miðjan daginn.
stjórnmál kjörnir Fulltrúar greiða allt að 25 Þúsund á mánuði
vik an sem var
ótrúlegur uppgangur Íslenska karlalandsliðið í knattspyrnu er í 34. sæti á nýjum styrkleikalista FIFA. Liðið hefur farið upp um 97 sæti á rúmum tveimur árum.
893.000
Grunaður um njósnir
krónur hefur gísli freyr valdórsson í mánaðarlaun á meðan mál hans er til meðferðar hjá dómstólum. gísli freyr var leystur frá störfum sem aðstoðarmaður Hönnu Birnu Kristjánsdóttur innanríkisráðherra eftir að ríkissaksóknari ákvað að ákæra hann í lekamálinu svokallaða.
kínversk stjórn völd hafa handtekið fyrrverandi sendiherra kína á íslandi, ma jisheng, og eiginkonu hans, Zhong yue. Þau eru grunuð um að hafa njósnað fyrir japönsk stjórnvöld.
myndavélar í strætó
20.000 jarðskjálftar hafa orðið í Vatnajökli þann mánuð sem jarðhræringar hafa staðið þar yfir. Það gerir yfir 600 skjálfta á sólarhring.
Öryggismyndavélar verða teknar í gagnið í nýrri vögnum Strætó í næsta mánuði. Til að byrja með verða myndavélar í 15-18 vögnum en um áramót verða þær í um fjörutíu vögnum.
217 milljónir króna var hagnaður IKEA á íslandi á síðasta rekstrarári. Það er 18 milljónum minna en árið áður.
siggaogtimo.is
Alsiða að greidd sé tíund til stjórnmálaflokka Þingmenn og kjörnir fulltrúar í sveitarstjórnum greiða allt að 25 þúsund krónur á mánuði í tíund til flokka sinna. Þessar greiðslur eru jafnan notaðar til að standa straum af kostnaði og til að efla starf flokkanna.
Þ
umalputtareglan er sú að alþingismenn greiða 18 þúsund krónur á mánuði miðlægt og þeir geta því greitt allt að sjö þúsund krónur aukalega til síns svæðisfélags,“ segir Daníel Haukur Arnarsson, starfsmaður Vinstri hreyfingarinnar - græns framboðs. Algengt er að kjörnir fulltrúar á Íslandi greiði tíund til flokka sinna. Misjafnt er hvort um eiginlega tíund er að ræða en peningarnir eru jafnan notaðir til rekstrar flokkanna og flokksfélaga. Fréttatíminn kannaði málið hjá fjórum stórum og rótgrónum flokkum og hjá öllum þeirra er tíund við lýði. Daníel Haukur hjá VG segir að samkvæmt lögum megi hver einstaklingur ekki greiða meira en 300 þúsund krónur á ári til stjórnmálaflokks og því takmarkist tíundargreiðslur við 25 þúsund á mánuði. Hann segir að tíundargreiðslur séu í fullu samráði við hvern kjörinn fulltrúa. Sveitarstjórnarmenn borgi til svæðisfélaga sinna og ráði því hvað þeir greiða miðlægt til flokksins. „Það er ekki þvinguð nein tíund hjá okkur en við hins vegar óskum eftir því að kjörnir fulltrúar flokksins styrki hann reglulega. Stór hluti gerir það,“ segir Þórður Þórarinsson, framkvæmdastjóri Sjálfstæðisflokksins. Þórður segir að þetta eigi bæði við um kjörna fulltrúa á sveitarstjórnarstiginu og þingmenn. Þetta hafi tíðkast um áratugaskeið. „Í flokksfélögunum erum við bæði með aðildargjald og styrktarmannakerfi. Við höfum óskað eftir því að okkar kjörnu fulltrúar greiði í þetta eins og hundruð annarra. Þetta eru
Hvað er tíund?
Tíundarlögin frá 1096 voru fyrstu skattalög á Íslandi. Samkvæmt þeim var tíundin greidd af eign en ekki af tekjum eins og tíðkaðist í öðrum löndum.
frjáls framlög og menn greiða eftir efni og aðstæðum.“ „Það hefur alla jafna verið þannig að þingmenn hafa greitt ákveðna upphæð á mánuði hjá okkur. Það hefur ekki verið skylda en algengast er að fólk geri það. Ráðherrar hafa borgað meira en þingmenn,“ segir Þórunn Sveinbjarnardóttir, framkvæmdastjóri Samfylkingarinnar. Hún segir að greiðslur þingmanna hafi farið í sjóð er kallast Máttarstólpar en í hann geta aðildarfélög sótt til að fjármagna tiltekin verkefni og efla félagsstarfið. „Styrkur sjóðsins fer svo eftir því hversu marga menn við erum með á þingi,“ segir Þórunn. Þórunn segir að aðildarfélögin sem eiga fulltrúa í sveitarstjórnum hafi ákvörðunarvald um hvort þau innheimti tíund og hvernig tíundargreiðslum sé háttað. „Þau gera það ekki öll að því er ég best veit. Stærstu félögin hafa gert þetta og þá er þetta tekið af nefndarlaunum fólks og er oftast nýtt til að standa undir rekstri og leigu húsnæðis og þess háttar.“ „Það er hluti sem gerir það og hluti sem gerir það ekki, það er ákvörðun hvers og eins. Svo eru sumir sem borga í flokksfélögin,“ segir Hrólfur Ölvisson, framkvæmdastjóri Framsóknarflokksins. Hrólfur segir að það hafi lengi tíðkast að kjörnir fulltrúar flokksins greiði tíund til flokksins eða félaga innan hans. „Þetta fé hefur verið notað til reksturs félaga og til að styrkja starfið.“ Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is
H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 4 - 2 11 0
Þú finnur „Kia Motors Ísland“ á Facebook
ASKJA · Krókhálsi 11 · 110 Reykjavík · Sími 590 2100 · askja.is Viðurkenndur sölu- og þjónustuaðili KIA á Íslandi.
6
fréttir
Helgin 19.-21. september 2014
Samgöngur SkipulagSStofnun Segir nei – en bendir á úrlauSnir
Nýrri veglínu um Teigsskóg hafnað Skipulagsstofnun fellst ekki á tillögu Vegagerðarinnar um nýja veglínu um Teigsskóg í Austur-Barðastrandarsýslu. Þar hefur vegagerð tafist árum saman vegna deilna um hvar leggja beri veginn. Íbúar og sveitarfélög á sunnanverðum Vestfjörðum leggja mikla áherslu á láglendisveg og vegurinn um Teigsskóg er hagkvæmasta lausnin fjárhagslega, svo munar þremur milljörðum króna. Nú er ekið um úrelta og erfiða fjall-
vegi, malarvegi sem taldir eru hættulegir, einkum að vetrarlagi. Skipulagsstofnun hefur hins vegar kynnt Vegagerðinni leiðbeiningar um mögulegar leiðir til úrlausnar í þessu máli og væntir þess að á því verði fundin lausn í sem mestri sátt. Einar K. Guðfinnsson, forseti Alþingis, er ósáttur vegna þessarar niðurstöðu, að því er fram kom í Fréttablaðinu fyrr í vikunni „Þetta er alvarlegt mál,“ sagði hann, „og það er
tæknilega hægt að setja sérlög um vegtengingu í gegnum Teigsskóg. Ég hef sjálfur flutt þannig tillögu. Þetta er framkvæmd sem getur ekki beðið lengur. Hér er um að ræða mikilvægustu vegaframkvæmd Íslands að mínu mati. Þetta snýst ekki um náttúruvernd, og hefur aldrei gert og allra síst núna þegar Vegagerðin hefur lagt fram hugmynd að vegstæði sem raskar náttúrunni afar lítið.“ -jh
Sumarið 2013 skoðuðu Hreinn Haraldsson vegamálastjóri og Hanna Birna Kristjánsdóttir innanríkisráðherra aðstæður í Teigsskógi. Mynd innanríkisráðuneytið
efnahagur umtalSverður vöxtur eink aneySlu
2015-línan
komin í Betra Bak
20% kynningarafsláttur
20
M ÁRa aF
ÆlI
Betra Bak
Á fyrstu átta mánuðum ársins fjölgaði utanlandsferðum Íslendinga um 8,7% frá fyrra ári. Viðskipti við erlendar netverslanir hafa einnig aukið kortaveltu.
Fleiri halda utan og skipta við erlendar netverslanir kOMDu Og uPPlifÐu gÆÐaDÝnu frá
betrabak@betrabak.is • www.betrabak.is Faxafeni 5, Reykjavík, Sími 588 8477 Opið virka daga frá kl. 10-18 og laugardaga frá kl. 11-16 Dalsbraut 1, Akureyri, Sími: 558 1100 • Skeiði 1, Ísafirði, Sími 456 4566
Mikill vöxtur er í einkaneyslu Íslendinga. Utanlandsferðum Íslendinga hefur fjölgað umtalsvert miðað við sama tíma í fyrra. Þá er vöxtur í viðskiptum við erlendar netverslanir.
m
iðað við kortaveltutölur er útlit fyrir að vöxtur einkaneyslu á þriðja fjórðungi ársins verði myndarlegur, þótt heldur hægi á honum frá fyrri árshelmingi. Á þetta bendir Greining Íslandsbanka og styðst við upplýsingar Seðlabankans en hann birti nýverið tölur um greiðslukortaveltu til ágústloka. Þar kemur fram að 1,5% samdráttur varð á heildarveltu innlendra debetkorta að nafnvirði í ágúst, en veltan nam alls 36,8 milljörðum króna. Hins vegar jókst heildarvelta kreditkorta um 10,6% að nafnvirði á milli ára á sama tíma, en slík velta nam alls 35,2 milljörðum króna. „Að raungildi jókst kortavelta einstaklinga milli ára um 5,4% í ágústmánuði. Þar af jókst kortavelta innanlands að raungildi um 4,2% en kortavelta erlendis um 14,7%. Er það áframhald á þróun sem hefur verið ríkjandi undanfarið, en það sem af er ári hefur kortavelta erlendis aukist um ríflega 19% að raungildi frá fyrra ári á meðan kortavelta innanlands hefur aukist um 3,2% á sama tíma. Þessi hraði vöxtur kortaveltu erlendis er væntanlega bæði til kominn vegna mikils vaxtar í viðskiptum við erlendar netverslanir og auk-
inna utanlandsferða landsmanna. Á fyrstu átta mánuðum ársins fjölgaði utanlandsferðum Íslendinga til að mynda um 8,7% frá fyrra ári,“ segir Greiningin. Lítillega hefur þó dregið úr vextinum en það sem af er þriðja ársfjórðungi nemur raunvöxtur kortaveltu 3,5% frá sama tíma í fyrra. Til samanburðar var vöxturinn 5,3% á fyrri árshelmingi. „Hefur því,“ segir Greiningin, „heldur hægt á vextinum á þennan kvarða, en rétt er að hafa í huga að talsverðar sveiflur eru í þessum tölum á milli mánaða. Það sem af er ári nemur kortaveltuvöxturinn 4,8% frá fyrra ári. Vöxtur kortaveltu að raungildi gefur ágæta vísbendingu um vöxt einkaneyslu, enda fer meginhluti neysluútgjalda landsmanna um greiðslukortin. Má gera því skóna, miðað við kortaveltutölurnar, að vöxtur einkaneyslu reynist allhraður á yfirstandandi ári.“ Greiningardeild Íslandsbanka spáði því í þjóðhagsspá sinni, sem út kom í maí, að vöxtur einkaneyslu yrði 4,2% vexti á þessu ári. Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is
www.volkswagen.is
Stærri og kraftmeiri með smáatriðin á hreinu.
Nýr Volkswagen Polo. Volkswagen Polo er kominn til landsins með nýtt útlit, nýja vél og nýja skiptingu. Hann er eyðslugrennri, hærri, kraftmeiri, öruggari og umhverfisvænni. Polo býður nú líka upp á tækni eins og Bluetooth búnað fyrir síma, Start/Stop búnað, stöðugleikastýringu, frítt í stæði og brekkuvara sem aðstoðar þig við að taka af stað í brekku. Sportlegar línur, fáguð smáatriði og glæsilegt útlit grípur athyglina í umferðinni. Fjölbreytileg og hugvitsamlega hönnuð smáatriði vekja hrifningu: Það er greinilega allt á réttum stað í nýjum Polo. Volkswagen Polo kostar frá:
2.590.000 kr.*
*Polo Trendline, 1.0 MPI, 5 gíra beinskiptur, 75 hestöfl.
HEKLA · Laugavegi 170-174 · Reykjavík · Sími 590 5000 · hekla.is Höldur Akureyri · Bílasala Selfoss · Bílás Akranesi · HEKLA Reykjanesbæ · Heklusalurinn Ísafirði
8
fréttir
Helgin 19.-21. september 2014
Reykjavík TvæR TillöguR SjálfSTæðiSflokkSinS
„Nóturnar á netið“ VIKTOR Softshell jakki kr. 9.500
Kjartan Magnússon borgarfulltrúi lagði fram tvær tillögur fyrir hönd borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins í borgarstjórn á þriðjudaginn, annars vegar um aukið gagnsæi við ráðstöfun almannafjár og hins vegar bætta upplýsingaöflun til almennings. Í fyrri tillögunni er lagt til að borgarstjórn samþykki að upplýsingar um allar kostnaðargreiðslur borgarinnar verði gerðar almenningi tiltækar með rafrænum hætti á netinu. Í hinni síðari er lagt til að borgarstjórn samþykki að auka
gagnsæi í stjórnsýslu Reykjavíkurborgar með því að birta gögn, sem formlega eru lögð fram á fundum nefnda og ráða borgarinnar, á netinu ásamt fundargerðum og gera þau þannig aðgengileg almenningi. Um er að ræða endurflutning á sambærilegum tillögum sem Kjartan flutti á árinu 2012. Hann segir að á sínum tíma hafi verið tekið vel í tillögurnar og að tillagan um „Nóturnar á netið“ hafi verið samþykkt einróma í borgarstjórn. Tillögurnar hafa hins vegar ekki enn komist til framkvæmda. -jh
Kjartan Magnússon.
feRðaþjónuSTa koRTavelTa eRlendRa feRðamanna eykST um fimmTung
www.icewear.is
Láttu hjartað ráða Tómatsósan mín er unnin úr fyrsta flokks fullþroskuðum lífrænum tómötum og gerir allt betra.
Erlendir ferðamenn strauja hér kort sín svo úr rýkur. Haldi fram sem horfir er metafgangur í þjónustujöfnuði í uppsiglingu.
Ferðamenn strauja kortin sem aldrei fyrr Gjaldeyrisflæði vegna ferðaþjónustu hefur aldrei verið meira en nú. Kortavelta erlendra ferðamanna nam rúmlega 83 milljörðum króna fyrstu átta mánuði ársins. Metafgangur í þjónustujöfnuði er í uppsiglingu. í Tölum
83,2 Milljarðar
Heimili & hönnun
Fréttatíminn verður með glæsilegan blaðauka um heimili og hönnun næstu 3 vikurnar.
• 26. september fjöllum við um gólfefni, hurðir og húsbúnað. • 3. október verður athyglin á eldhús og baðherbergi. • 10. október skrifum við um hönnun og lýsingu.
Hafðu samband við auglýsingadeild Fréttatímans auglysingar@frettatiminn.is eða í síma 531-3300. HELGARBLAÐ
var kortavelta erlendra ferðamanna á fyrstu átta mánuðum ársins. Seðlabanki íSlandS.
24% auKninG
á kortaveltu útlendinga á fyrstu átt mánuðum ársins miðað við sama tíma og í fyrra. Seðlabanki íSlandS.
ÓKEYPIS
HELGARBLAÐ
ÓKEY
PIS
e
rlendir ferðamenn straujuðu kort sín hér á landi fyrir 83,2 milljarða króna fyrstu átta mánuði ársins. Þetta 24% hærri fjárhæð í krónum en á sama tímabili í fyrra, en 51% hærra en á sama tímabili 2012. Alls nam kortavelta útlendinga 17,6 milljörðum króna í nýliðnum ágúst. Það er 20% aukning í krónum á milli ára, samkvæmt tölum Seðlabanka Íslands um greiðslumiðlun. Greining Íslandsbanka bendir á að þessar tölur rími vel við tölur Ferðamálastofu um brottfarir erlendra ferðamanna frá Keflavíkurflugvelli í mánuðinum en þær sýndu rúmlega 16% aukningu milli ára. Fyrstu átta mánuði ársins komu hingað rétt um 700 þúsund ferðamenn. Það er 23% fjölgun miðað við árið 2013 en 48% borið saman við sama tímabil 2012. Alls nam kortavelta Íslendinga í útlöndum rúmlega 8,2 milljörðum króna í ágúst. Greining Íslandsbanka bendir á að kortaveltujöfnuður, þ.e. mismunur á kortaveltu útlendinga hér á landi og Íslendinga í útlöndum, hafi þar með verið jákvæður um 9,4 milljarða króna í mánuðinum. „Er hér um að ræða langhagfelldustu útkomu þessa jafnaðar frá upphafi í ágústmánuði,“ segir Greiningin. Í ágúst í fyrra var jöfnuðurinn jákvæður um 7,4 milljarða króna og árið þar á undan jákvæður um 5,9 milljarða.
Á fyrri helmingi ársins nam afgangur af þjónustujöfnuði vegna ferðalaga 11,8 milljörðum króna. „Er það heldur betur viðsnúningur frá því sem áður var, enda er þetta í aðeins annað skipti sem þessi hluti þjónustujafnaðar mælist jákvæður á fyrri árshelmingi,“ segir Greiningin enn fremur. Í fyrra var hann jákvæður um 7,2 milljarða króna og ári áður neikvæður um 2,2 milljarða króna. „Frá hruni hefur þjónustujöfnuður vegna ferðalaga ávallt mælst jákvæður á 3. ársfjórðungi, en þá nær hann árstíðarbundnum toppi vegna komu ferðamanna hingað til lands,“ segir deildin. Í fyrra hljóðaði afgangurinn upp á rúma 27 milljarða króna á fjórðungnum, og var þá um mesta afgang að ræða á einum fjórðungi frá upphafi. Þrátt fyrir að tölur fyrir september liggi ekki fyrir má ætla, miðað við ofangreindar tölur, að afgangurinn, verði a.m.k. 32 milljarða króna á fjórðungnum nú í ár, segir í mati Íslandsbanka. „Ekki þarf að fjölyrða um,“ segir að lokum, „hversu mikilvæg þessi þróun er fyrir gjaldeyrisflæði til og frá landinu, og er ljóst að ferðaþjónustan gegnir lykilhlutverki við að halda styrknum í gengi krónunnar þessa dagana.“ Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
NÆRÐU HUGANN FJÖLBREYTT NÁMSKEIÐ Á NÆSTUNNI
MENNING
STARFSTENGD HÆFNI
Norðurljós
Tímastjórnun í fjórvídd
Saga, stjórnmál og menning Afríku sunnan Sahara
Word ritvinnsla – fyrir byrjendur
Michael Jackson
Hlutverk hópstjórans/vaktstjórans
Íslenskar glæpasögur – af hverju lesum við þær?
Árangursrík samskipti
skráningarfrestur til 8. október
skráningarfrestur til 23. september
Einyrkinn í íslenskri menningu
Að verðleggja eigið vinnuframlag - Launaviðtalið
skráningarfrestur til 22. september
skráningarfrestur til 24. september skráningarfrestur til 24. september
skráningarfrestur til 23. september skráningarfrestur til 23. september
skráningarfrestur til 30. september
skráningarfrestur til 24. september
skráningarfrestur til 9. október
Að leiðbeina jafningjum (train the trainer)
PERSÓNULEG HÆFNI
skráningarfrestur til 26. september
Komdu ég vil hlusta á þig – Um samskipti foreldra og barna
Verkefnastjórnun - verkefnisáætlun
Myndbandavinnsla með Moviemaker fyrir Windows
Sköpunarkjarkur
Hugþjálfun – leið til árangurs
Að setja upp vefverslun í WordPress
skráningarfrestur til 22. september skráningarfrestur til 23. september skráningarfrestur til 24. september
skráningarfrestur til 29. september skráningarfrestur til 29. september skráningarfrestur til 1. október
Húmor og gleði í samskiptum … dauðans alvara skráningarfrestur til 24. september
FJÁRMÁL OG REKSTUR
Föstur – fyrir alla?
Lestur ársreikninga
skráningarfrestur til 29. september
skráningarfrestur til 22. september
Söngtextagerð
Fjárfestingartækifæri í núverandi umhverfi
skráningarfrestur til 29. september
skráningarfrestur til 30. september
Heimili og hönnun
Að telja rétt fram
skráningarfrestur til 29. september
skráningarfrestur til 30. september
Smásagnaskrif
VERKFRÆÐI OG TÆKNIFRÆÐI
Rafbækur fyrir alla – tæknin, tækin og lesefnið
Hagfræði eftirlits
skráningarfrestur til 30. september skráningarfrestur til 30. september
skráningarfrestur til 23. september
Háspennustrengir - Lagning
UPPELDI OG KENNSLA
skráningarfrestur til 29. september
Smábarnalistinn: Staðlaður þroskalisti handa ungbörnum skráningarfrestur til 26. september
Áhrif háspennustrengja á nærliggjandi vatnsleiðslur – Induced spenna, jarðskaut og vörn gegn tærun skráningarfrestur til 29. september
iPad í leikskólum – námskeið á Akureyri
IEC staðall 60840 og 62067 – Test methods and requirements for Power Cables 30 kV up to 150 kV og above 150 kV up to 500 kV
skráningarfrestur til 6. október
TUNGUMÁL
skráningarfrestur til 29. september
Kínverska fyrir byrjendur
Opinber innkaup
Örlög og ástir á þýsku: Þjálfun í þýsku talmáli og þýskum kurteisisvenjum á nýstárlegan hátt
UPPLÝSINGATÆKNI
skráningarfrestur til 2. október
skráningarfrestur til 29. september
skráningarfrestur til 1. október
Gagnasöfn og SQL
skráningarfrestur til 22. september
HEILBRIGÐIS- OG FÉLAGSSVIÐ
The Data Warehouse: Dimensional modeling fundamentals & advanced topics
Heilabilun – að lifa með reisn
skráningarfrestur til 25. september
skráningarfrestur til 9. október
SKRÁNINGARFRESTUR ER AÐ ÖLLU JÖFNU VIKU ÁÐUR EN NÁMSKEIÐ HEFST
Nánari upplýsingar og skráning:
sími 525 4444
endurmenntun.is
10
fréttir
Helgin 19.-21. september 2014
Á Norðurlöndum eru flestir bílar á hvern íbúa á Íslandi Á Íslandi eru 646 bílar á hverja þúsund íbúa miðað við 395 á hverja þúsund í Danmörku. Í 75 prósent tilvika nota Reykvíkingar bílinn til ferða í daglegu lífi, miðað við 25 prósent í Kaupmannahöfn og er þá miðað við tölur frá árinu 2010 í Reykjavík. Til sendur að kanna samgönguvenjur á ný nú í haust. Evrópsk samgönguvika stendur yfir og tekur Reykjavík þátt. Næsti mánudagur verður „Bíllausi dagurinn“ en þá eru borgarbúar hvattir til að skilja bílinn eftir heima þegar haldið er til vinnu eða skóla.
395
403
466
475
480
531
536
559
565
595
597
605
646
667
729
744
1139
Danmörk
Bandaríkin
Svíþjóð
Finnland
Noregur
Þýskaland
Austurríki
Ástralía
Litháen
Malta
Nýja Sjáland
Ítalía
Ísland
Lúxemborg
Mónakó
Liechtenstein
San Marínó
bílaR á hveRja 1000 íbúa feRðavenjuR í fjóRum noRRænum boRgum
0% Reykjavík
10%
20%
30%
40%
60%
70%
6%
kaupmannahöfn
15%
StokkhólmuR helSinki
29% 20%
Reykjavík
helSinki
36%
kaupmannahöfn 7%
StokkhólmuR helSinki
6% 4%
kaupmannahöfn
StokkhólmuR
33%
StokkhólmuR
43%
helSinki
34%
Reykjavík kaupmannahöfn
75% 25%
StokkhólmuR helSinki
- snjallar lausnir
80%
1%
kaupmannahöfn
Reykjavík
50%
Reykjavík
33% 29%
er hlutverk þitt að sjá um bókhaldið? Fullbúin viðskiptalausn í áskrift - Microsoft Dynamics NAV Mánaðarlegt gjald veitir aðgang að einu mest selda bókhaldskerfi landsins ásamt kostnaði við uppfærslu- og þjónustugjöld, hýsingu, afritun á gögnum, öryggisvarnir og SQL gagnagrunn. Breytilegur fjöldi notenda eftir mánuðum sem lágmarkar kostnað. Kerfinu fylgir rafræn sending reikninga, samskipti við RSK og fleira.
Verð frá kr.
11.900pr. mán. án vsk
Fjöldi sérlausna í boði fyrir þá sem þurfa aukna virkni. Kynntu þér lausnina á www.navaskrift.is TM
Borgartún 26, Reykjavík » Hafnarstræti 93-95, Akureyri sími: 545 3200 » wise@wise.is » www.wise.is
Gold Enterprise Resource Planning Silver Independent Software Vendor (ISV)
545 3200
navaskrift.is
sala@wise.is
SPARAÐU
25-50%
LJÓSADAGAR
18. - 28. SEPTEMBER *Gildir ekki um vörur á áður lækkuðu verði og merktum Everyday low price. Afsláttur reiknast á kassa.
AF ÖLLUM LJÓSUM OG PERUM*
NÚ
11.246 NÚ
8.996 NÚ
Cool-veggljós. Áður 11.995 kr.
26.246
NÚ
67.496
Mini ball-loftljós. 12 cm. Áður 14.995 kr.
NÚ
NÚ
7.496
7.496
Twist gul-borðlampi. Áður 9.995 kr.
Raw loftljós. 40 cm. Áður 34.995 kr.
NÚ
22.496 NÚ
Cloud-loftljós. 46 cm. Áður 9.995 kr.
26.246
NÚ
6.498
Ball Multi. Loftljós með 7 kúplum. Messing. Áður 89.995 kr.
Ball-borðlampi. Messing. H 45 cm. Áður 29.995 kr.
Kobe-loftljós. Ýmsir litir. 30 cm. Áður 34.995 kr. Cassiopeia-borðlampi. Skermur seldur sér. Áður 12.995 kr.
NÚ
9.998 NÚ
Dorina-borðstofuljós. L 83,5 cm. Áður 19.995 kr.
11.246 NÚ
8.498 NÚ
11.246 Bubble-borðlampi. H 35 cm. Skermur seldur sér. Áður 14.995 kr.
Faraway-loftljós. 34 cm. Áður 14.995 kr.
Glacier-loftljós. Kopar eða króm. 11 cm. Áður 16.995 kr.
NÚ
3.746 Metro-ljósastæði. Ýmsir litir af snúrum. L300 cm. Áður 4.995 kr.
NÚ
22.496
NÚ
4.496
NÚ
41.930
Job mat sort- gólflampi. H 176 cm. Áður 29.995 kr. Retro-borðlampi. H 25 cm. Áður 5.995 kr.
ILVA Korputorgi, s: 522 4500 www.ILVA.is laugardaga 10-18, sunnudaga 12-18, mánudaga - föstudaga 11-18:30
Gooseneck-gólflampi. Kopar. Áður 59.900 kr.
12
fréttir
Helgin 19.-21. september 2014
Bylting í fermingarfræðslu Gagnger endurskoðun var gerð á fermingarfræðslu Þjóðkirkjunnar á síðasta ári þegar út kom fræðsluefnið Con Dios. Allt yfirbragð efnisins er ferskt og lifandi og dæmi tekin úr dægurmenningunni. Auk þess hefur verið tekinn í gagnið fræðsluvefur þar sem fermingarbörn geta horft á fyrirlestra á iPad áður en þau mæta í kirkjuna og vinna með efni fyrirlestursins.
Á
síðasta K irkjuþingi var ákveðið að setja fermingarfræðslu á oddinn næstu fjögur árin. Við vissum að þetta lá í loftinu og þjófstörtuðum því í raun á síðasta ári þegar út kom nýtt fræðsluefni fyrir fermingarbörn en þetta var í fyrsta sinn í áratugi sem fræðsluefnið er endurskoðað svo rækilega. Í raun má líkja þessu við byltingu,“ segir Elín Elísabet Jóhannsdóttir, fræðslufulltrúi Biskupsstofu. Fræðsluheftið ber heitið „Con Dios“ sem þýðir „Með Guði.“ Efnið er þýtt og staðfært frá Svíþjóð en nokkrir íslenskir prestar á Norðurlöndunum hafa unnið með efnið á síðustu árum og bera því vel söguna. „Þetta er ekki eins og hefðbundin kennslubók heldur sett upp eins og tímarit með fjölda mynda, þarna eru stuttir textar og létt orðalag. Við erum ekki að tala neina himnesku heldur bara mannamál,“ segir Elín.
Húmor og gæska
Óhætt er að segja að fermingarfræðsluefnið hafi verið fært til nútímans. Í Con Dios er meðal annars vitnað í lagatexta söngkonunnar Pink um Guð sem plötusnúð og lífið sem dansgólf, þar er auglýsing um þvottaefni sem er ekki merkt Svansmerkinu heldur Kristi og er sagt „Áhrifaríkt gegn synd. Þvotturinn verður tandurhreinn – í hvert skipti.“ Þá er tilvitnunin í Jesú þar sem hann segir „Allt sem þér viljið að aðrir menn geri yður, það skulið þér og þeim gera“ myndskreytt með mynd af nuddolíu. „Húmorinn og gæskan er alltaf í fyrirrúmi,“ segir Edda Möller, útgáfustjóri Þjóðkirkjunnar. Auk heftisins sem fermingarbörnin fá eru sérstakar kennsluleiðbeiningar fyrir presta og ýmis
Fremingarfræðsluefni hefur verið fært til nútímans með fræðsluritinu Con Dios.
óhefðbundin verkefni, en þeim er þó í sjálfsvald sett hvernig þeir vinna með efnið þar sem hver prestur skipuleggur sjálfur fermingarfræðsluna í sinni sókn. „Con Dios“ var í fyrsta skipti notað á Íslandi í fermingarfræðslu þeirra sem fermdust í vor en foreldrar þeirra fermingarbarna sem nú voru að byrja í fermingarfræðslu fengu auk þess nýtt foreldrahefti „Con Dios“ þar sem raunar er alls ekkert fjallað um unglinga heldur um lífið, trúna og tilveruna. En það er meira sem stendur fermingarbörnum og foreldrum þeirra til boða, sem og prestum sem sjá um fermingarfræðslu, því Hildur Björk Hörpudóttir og Jóhanna Gísladóttir, sem báðar útskrifast sem guðfræðingar í desember, hafa sett upp sérstakan fræðsluvef sem byggir á spegluðum kennsluháttum, eða vendinámi. „Vendinám felst í að heimavinnan
fer fram í kennslustofunni en fyrirlestrarnir fara fram heima. Við höfum lesið inn fyrirlestra fyrir fermingarbörn, setjum inn glærur og spurningar til ígrundunar, og svo mæta þau í fermingarfræðsluna og við vinnum með efnið,“ segir Hildur.
Fræðsluefnið á iPad
Venjan er að guðfræðinemar komi í starfskynningu á Biskupsstofu á síðasta námsári sínu og þegar Hildur og Jóhanna mættu þangað í vor vildi svo til að þær fengu að heyra um þann draum Elínar fræðslufulltrúa að þróa speglaða kennsluhætti í fræðslunni. „Þær réttu síðan mjög hógværar upp hönd og sögðust vera búnar að vinna slíkt efni fyrir fermingarfræðslu,“ segir Elín. Talið er að um eitt þúsund fermingarbörn á höfuðborgarsvæðinu noti fræðsluvefinn sem þær settu upp en þau fá einfaldlega vefslóð og lykilorð og
Gítarsmíði
Lærðu að smíða Telecaster, Stratocaster, Jazz bass, P bass eða Thinline frá grunni. Kennari: Gunnar Örn Sigurðsson gítarsmiður. Námskeið: 22. september – 4. desember 2014. Kennt er tvö kvöld í viku kl. 17:30–22:00, alls 100 klst. Verð: 185.000 kr. Allt tréefni er innifalið. Námskeiðið er styrkhæft hjá flestum fræðslusjóðum stéttarfélaga.
Skráning og nánari upplýsingar: Sími 514 9602 www.tskoli.is/gitar | endurmenntun@tskoli.is
www.tskoli.is
geta síðan nálgast alla fyrirlestra í iTunes í gegn um Podcast og þannig auðveldlega hægt að setja þá á snjallsíma, spjaldtölvu eða mp3-spilara. „Könnun meðal foreldra fermingarbarna sýndi að þeir vilja taka meiri þátt og þeir geta horft á þessa fyrirlestra með börnunum sínum Jóhanna bendir á að unglingar hafi þétta dagskrá og það hafi sýnt sig að þeir kunna vel að meta að fermingarfræðslan sé ekki sett fram eins og hefðbundinn kennslutími. „Vendinám hefur líka þann kost að það hentar jafnt þeim sem eru lesblindir eða eiga við námserfiðleika að stríða og svo þeim sem eru jafnvel á undan í námi. Öll standa þau jafnfætis í verkefnavinnunni,“ segir hún. Jóhanna starfar einnig sem æskulýðsfulltrúi í Langholtskirkju og var vefurinn fyrst prufukeyrður þar hjá séra Guðbjörgu Jóhannesdóttur og séra Guðmundi Karli Brynjarssyni í Lindakirkju. „Þau hvöttu okkur mikið áfram og það var gaman hvað Biskupsstofa tók síðan vel í þetta,“ segir Jóhanna. Elín tekur fram hvað það sé gleðilegt að þessi vinna komi úr grasrótinni og að þau hafi í raun ættleitt þetta fullbúna verkefni sem tengist beint Con Dios.
Ekkert útilokar kynfæramyndir
Edda bendir á að í grunninn sé boðskapurinn einfaldur: „Guð er kærleikur, Guð elskar okkur eins og við erum og við erum aldrei ein á ferð.“ Kaflarnir í Con Dios eru stuttir og hnitmiðaðir. Þeir fjalla meðal annars um sjálfsmynd, bænina, fyrirgefningu, dauðann og sorgina, og kærasta og kærustur. Í síðastnefnda kaflanum er fjallað sérstaklega um samkynhneigð, og er þetta í fyrsta skipti sem samkynhneigð er hluti af prentuðu kennsluefni. „Fermingarbörnin hafa ekki miklar áhyggjur af samkynhneigð. Fyrir þeim er hún ekki meira tiltökumál en að vera rauðhærður,“ segir Jóhanna og Elín bendir á að innan kirkjunnar sé nú litið á samkynhneigð sem eðlilegan
hlut. „Þetta er bara sjálfsagt og eðlilegt. Við elskum alls konar fólk,“ segir hún. Í þessum sama kafla er líka fjallað um klámmyndir og hversu óraunverulega mynd þær gefa af eðlilegum samskiptum þar sem kynlíf á að snúast um virðingu, fyrir sjálfum sér og öðrum. Hvaða nálgun prestar fara er þeirra eigin val, en skemmst er að minnast þess þegar prestur við Selfosskirkju fékk kynfræðinginn Sigríði Dögg Arnardóttur til að sjá um fræðslu um samskipti kynjanna. Þar sýndi hún myndir af kynfærum til að varpa ljósi á hversu margbreytileg þau eru í útliti. Myndasýningin var kærð af utanaðkomandi aðila en kærunni vísað frá. Jóhanna bendir á að nýja kennsluefnið gefi prestum rými til að útvíkka hvernig þeir nálgist viðfangsefnin. „Það er ekkert sem útilokar að fræðslan eigi að vera eins og hún var en það er heldur ekkert sem segir að hún eigi að vera einmitt þannig. Hver prestur er í raun með sinn eigin fermingarskóla,“ segir Hildur og tekur fram að í grunninn snúist þetta um virðingu og kærleika. Samfélagið er breytt og kirkjustarfið líka. „Hér áður fyrr máttu börn ekki koma í jarðarförina hjá afa eða ömmu. Ég hef heyrt af fólki sem fékk ekki að kveðja sem börn og það hvílir enn þungt á því. Kirkjan fylgir eftir breytingum í samfélaginu, og kristin trú er bara ljómandi góður lífsstíll sem snýst um að láta gott af sér leið og vaxa sem manneskja,“ segir Edda. Vitanlega er farið vel yfir boðorðin í Con Dios og í umræðum varpa prestar því gjarnan fram hvort fermingarbörnunum finnist eitthvað vanta í boðorðin. Yfirleitt er niðurstaðan sú að þær hugmyndir sem þau fá er þegar að finna í boðorðunum, jafnvel þó orðalagið sé kannski skrýtið. Hildur rifjar í lokin upp eitt boðorð sem fermingarbörnin eru þó sammála um að mætti gjarnan bæta við: „Það á að vera slökkt á gemsanum þegar við erum í bíói.“ Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is
Ráðgjöf
alla helgina í skútuvogi lærðu að setja niður haustlauka og
R a n a p túlí
999tk 50 s
fáðu aðstoð við val á laukum í garðinn þinn.
sta e m t t s ei anDsin
laugardag og sunnudag kl: 13-17
l úRval laukum haust af
lára Jónsdóttir garðyrkjufræðingur
haustlaukar Útsölunni lýkur um helgina tyttuR gaRðs lfaR & -á
uR plönt potta
50%
% 0 5 0 2
tuR afslát
tuR afslát
taR útipot
unnaR gosbR
tuR afslát
tuR afslát
30%
30%
feRskuR
föstuDaguR
luktiR
30%
tuR afslát
Eldliljur 3 stk.
1.499
kr.
ný sending
R eRiku k lf 3 st
sjá veljið
9 9 2 . 1 Skútuvogur - Grafarholt - Hafnarfjörður - Akureyri - Egilsstaðir Vestmannaeyjar - Akranes - Ísafjörður - Selfoss - Reykjanesbær
14
viðhorf
Helgin 19.-21. september 2014
LóABOR ATORíUM
LóA hjáLMTýsdóTTiR
Andaðu með nefinu Ráðast ber harkalega gegn síaukinni notkun munntóbaks
Afskornar tungur og kjálkar
F
Loft innan fárra mínútna Ilmur af mentól og eukalyptus
Otrivin Menthol ukonserveret, nefúði, lausn. Innihaldslýsing: Xýlómetazólínhýdróklóríð 1 mg/ml. Ábendingar: Bólgur og aukin slímmyndun í nefi, kinnholum og nefkoki. Skammtar og lyfjagjöf: Fyrir fullorðna og börn eldri en 12 ára: 1 úði í hvora nös 3 sinnum á sólarhring eftir þörfum, lengst í 10 sólarhringa og ekki úða oftar en að hámarki 3 úða í hvora nös á sólarhring. Snýttu þér. Fjarlægðu glæru plasthettuna. Skorðaðu úðaflöskuna milli fingranna. Úðað er með því að þrýsta kraganum niður að flöskunni. Hallaðu höfðinu örlítið fram. Stúturinn á úðaflöskunni er settur upp í nösina. Úðað er einu sinni, um leið og andað er að sér inn um nefið. Farðu eins að í hina nösina. Ekki má nota lyfið ef þú ert með ofnæmi fyrir einhverju innihaldsefnanna, ef þú hefur gengist undir aðgerð í gegnum nefið eða munninn eða ert með þrönghornsgláku. Ráðfærðu þig við lækni áður en lyfið er notað ef þú ert: Þunguð, með barn á brjósti, næmur fyrir adrenvirkum efnum, ert með skjaldvakaóhóf, sykursýki, háþrýsting, æðakölkun, slagæðargúlp, blóðtappa í hjarta, óreglulegan eða hraðan púls, erfiðleika við þvaglát, æxli í nýrnahettum, þunglyndi og ert á lyfjameðferð við því. Geymið þar sem börn hvorki ná til né sjá. Lesið allan fylgiseðilinn vandlega áður en byrjað er að nota lyfið. Sjá notkunarleiðbeiningar í fylgiseðli. Markaðsleyfishafi: Novartis Healthcare. Umboð á Íslandi: Artasan ehf., Suðurhrauni 12a, 210 Garðabæ.
Fimmtungur ungra karla, á aldrinum 18-24 ára, tekur tóbak í vörina. Með ólíkindum er að lesa slíkt en frá þessu var greint í Líftímanum síðastliðinn föstudag, en blaðinu er dreift með Fréttatímanum. Með markvissu átaki hefur tekist að draga úr tóbaksreykingum en á síðustu árum hefur munntóbaksnotkun, einkum meðal ungra karla, aukist hröðum skrefum. Á þeirri vakt hafa allir sofið. Ekki má við svo búið standa. Bregðast verður við hart gegn þessum heilsuspillandi ófögnuði, ekki með boði og bönnum heldur fræðslu og áróðri – og aftur áróðri. Tóbaksreykingar voru almennar fyrir nokkrum áratugum. Árið 1985 sýndu kannanir að 43% íslenskra Jónas Haraldsson karlmanna á aldrinum 1869 ára reyktu. Á sama tíma jonas@frettatiminn.is reyktu 37% kvenna. Árið 1997 var þetta hlutfall komið í 29% hjá körlum en 28% hjá konum. Árið 2012 var hlutfallið 13,8%. Á síðasta ári hafði enn dregið úr reykingunum. Þá reyktu 11,4% Íslendinga á aldrinum 15-89 ára. Fyrr á árum var nánast reykt alls staðar. Inni á heimilum, vinnustöðum, veitingastöðum, í bílum og víðar – og skipti litlu hvort börn voru nálægt. Þegar hægt var, með óyggjandi hætti, að sýna fram á heilsutjón vegna reykinga, beinna og óbeinna, tókst með margháttuðum aðgerðum að draga úr þeim, eins og fyrrgreindar tölur sýna. Vinnustaðir eru reyklausir. Það er ótrúlegur munur fyrir þá sem muna þá tíð er reykingamenn jafnt og aðrir unnu daglangt í reykmettuðu andrúmslofti. Sama gildir um veitingastaði og opinbera staði. Þeir eru reyklausir. Þeir sem reykja gera það fæstir innan dyra heimila sinna heldur fara út. Sama gildir um bíla. Óþekkt má kalla að nú sé reykt nálægt börnum. Það var að vonum að menn tækju sig á gagnvart tóbaksreykingum enda hefur verið sýnt fram á að reykingamaður er í helmingi meiri hættu á að deyja úr krabbameini en sá sem reykir ekki. Stórreykinga-
maður er í fjórfaldri hættu. Reykingar eiga sök á 33% allra krabbameina í iðnríkjum heims, að því er fram kemur í gögnum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar, en krabbameinin sem reykingar valda oftast eru lungnakrabbamein, krabbamein í munnholi og krabbamein í barka. Ónefndir eru þá hjarta- og æðasjúkdómar. Miðað við þann árangur sem náðst hefur við að draga úr reykingum og almenna vitneskju fólks um skaðsemi tóbaks er það óskiljanlegt hve hratt notkun munntóbaks hefur aukist. Í fyrrnefndri úttekt Líftímans kom fram að notkun munntóbaks getur haft alvarlegar afleiðingar á heilsu neytenda. Hún eykur líkur á krabbameini í munni, koki, vélinda og brisi og sömuleiðis á hjarta- og æðasjúkdómum. Fram kom í viðtali í fyrra við Agnesi Smáradóttur, krabbameinslækni á Landspítalanum, að slímhúðarskemmdir í munni og önnur mein af völdum tóbaks sem sett er í munn geta komið af stað ferli sem endar með krabbameini. Hún sagði tannlækna hafa orðið vara við slíkar skemmdir og óttaðist að munntóbaksnotkun ungmenna nú ætti eftir að koma fram í holskeflu krabbameins í munnholi og hálsi eftir tuttugu ár, eða svo. „Ef skemmdir sjást í fólki á tvítugsaldri þá verður það um fertugt eftir tuttugu ár og það er heldur ungt til að fá krabbamein,“ sagði krabbameinslæknirinn. Agnes tók jafnframt fram að erfitt væri að meðhöndla krabbamein í munnholi og hálsi. Þau dreifðu sér ekki mikið en yxu mjög „aggressívt“, þannig að kannski þyrfti að taka kjálkann eða tunguna. Hér verður að grípa til róttækra aðgerða. Gagnslaust er að banna sölu á munntóbaki. Ná verður til unga fólksins með öðrum hætti, jafnvel harkalegum. Hamra verður á því að ógeðfellt sé að vera með brúna tóbakstuggu upp í sér, með tóbaksleifar á tönnum og lítt kyssilegt. Dugi það ekki verður að sýna neytendum munntóbaks myndir af krabbameinum í munni, afskornar tungur og brottsagaða kjálka. Með illu skal illt út reka.
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is Fréttastjóri: Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is . Auglýsingastjóri og stjórnarformaður: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is . Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@ frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
VÖRUGJÖLDIN SKORIN NIÐUR
Frá og með miðvikudeginum 17. september afnemur ORMSSON vörugjöld í öllum sínum verslunum. Helstu heimilistæki líkt og þvottavélar, þurrkarar, uppþvottavélar, kæliskápar, ofnar og helluborð munu strax lækka um 17%, en sjónvörp og hljómflutningstæki um 20%. Verðlækkun v/ vörugjalds
Verðlækkun v/ vörugjalds
Helluborð
Þvottavélar Þvottavélar
Þurrkarar
Ofnar
Sjónvörp, hljómflutningstæki o.fl. lækka um 20%. Uppþvottavélar
Kæliskápar
Verðlækkun v/ vörugjalds
Bíltæki
Hljómtækjastæða
Sjónvörp
Hljómtæki
Heimabíómagnari
EKKI EFTIR NEINU AÐ BÍÐA Við höfum náð samningum við okkar helstu birgja, sem gerir okkur mögulegt að afnema þessi gjöld nú þegar. Fólk þarf því ekki að bíða eftir nýju ári til að gera hagstæð innkaup fyrir heimilið, heldur getur þú nú komið í verslanir ORMSSON um allt land og fengið umtalsvert meira fyrir peninginn en áður.
– fyrir heimilin í landinu ORMSSO N KEFLAVÍ K SÍMI 421 1535
ORMSSO N fiRISTUR-ÍSAFIR‹I SÍMI 456 4751
KS SAU‹ÁRKRÓKI SÍMI 455 4500
SR · BYGG SIGLUFIR‹I SÍMI 467 1559
ORMSSO N AKUREYRI SÍMI 461 5000
ORMSSO N HÚSAVÍ K SÍMI 464 1515
ORMSSO N VÍK-EGILSSTÖ‹UM SÍMI 471 2038
ORMSSO N PAN-NESKAUPSTA‹ SÍMI 477 1900
ORMSSO N ÁRVIRKINN-SELFOSSI SÍMI 480 1160
GEISLI VESTMANNAEYJU M SÍMI 481 3333
16
viðhorf
Helgin 19.-21. september 2014
Það verndar enginn tungumálið nema við sjálf
Bæ, bæ, íslenska! Á
En hvers vegna í ósköpunum ættum við að glata ritmálinu við, bókaþjóðin sjálf ?
hverju ári fækkar þeim tungulausara og dygði okkur engan veginn til málum sem mannkynið talar. Það þess að orða dýpri hugsanir, færa rök fyrir þykir fæstum góð þróun og varla máli okkar eða lýsa tilfinningum. En hvers betri en þegar plöntu- eða dýrategundum vegna í ósköpunum ættum við að glata ritfækkar. Tilvistin hér á jörðinni verður málinu – við, bókaþjóðin sjálf? fábrotnari og litlausari þegar eitthvað Það þarf ekki margar illa læsar kynslóðir hverfur sem aldrei er hægt að til að ritmál glatist. Börnin okkar endurvekja. læra vissulega að lesa í skólanEr íslenskan mál í útrýmum Þau læra að þekkja og greina ingarhættu? – Uss, nei, myndu bókstafi og hljóð og setja saman í orð og setningar. En það gerir sumir segja. Íslenskan hefur þau ekki læs. Læs eru þau ekki lifað í meira en þúsund ár og fyrr en þau hafa náð að tileinka staðið af sér fátækt, eldgos og hungur. Hún hlýtur að lifa af sér ritmál, skilja það og geta velmegun og menntun líka. – nýtt sér bæði til gagns og gleði. Börnin þurfa að verða virkir lesJú, segja aðrir. Tungumál sem svona fáir kunna er vissulega endur, að sökkva sér af áhuga í hættu. Og eitt er víst – ísniður í ritað mál og ná valdi á lenskan mun alls ekki halda lífi Ragnheiður Gestsdóttir því svo þau geti sjálf tjáð sig. Til nema hún sé notuð. Það þarf að rithöfundur þess þurfa þau að hafa aðgang að tala hana, lesa hana og skrifa fjölbreyttum, skemmtilegum og hana – að öðrum kosti hverfur hún í hóp spennandi texta á íslensku. hinna gleymdu tungumála. Barna- og unglingabókaútgáfa hefur Íslenskt ritmál á sér sögu sem við erum dregist saman á undanförnum árum. Það stoltari af en flestu öðru sem við kemur lífi sem hefur haldið í henni líftórunni er sá okkar sem þjóð. Við montum okkur af því siður að nota bækur til gjafa. Samkeppnin að meira og betur hafi verið skrifað hér í við aðra afþreyingu er mikil og ef bækur köldum og myrkum kofum en í glæsihúsum hækka í verði er næsta víst að bókakaup stórþjóðanna. Við segjum líka að hér hafi muni minnka. Börnin geta nálgast bækur textar verið almenningseign, að sögur og á söfnum, segir ef til einhver – en ef bækur ljóð hafi lifað á hvers manns vörum. Eflaust seljast ekki verða þær ekki gefnar út. Svo eru það ýkjur – en samt ekki lygi. Orðsins einfalt er það. Nýlega boðuð hækkun virðlist var þjóðinni bæði töm og kær og einmitt isaukaskatts á bækur gæti haft afgerandi þess vegna hefur tungan sem aðrir týndu áhrif á framboð á lesefni fyrir börn – lesefni lifað áfram hér í okkar geymd og vörslu. sem er nauðsynlegt ef okkur á að auðnast Tungumálið okkar er bæði talmál og að ala upp lesandi kynslóð. ritmál. Orðaforði ritmáls er meiri og málÍslenskan lifði vissulega af hungur og kúgfræðin margslungnari. Þau tungumál sem un fyrri tíma. En skilningsleysi, skeytingarekki eiga sér ritmál eru í mestri útrýming- leysi og skammsýni geta tortímt henni. Það arhættu. Ef við glötuðum íslensku ritmáli verndar enginn tungumálið okkar nema við myndum við líklega nota talmálið í dag- sjálf, hér og nú. Snúum við blaðinu áður en legu lífi um sinn, en það yrði sífellt mátt- það er um seinan.
Þriðja æviskeiðið
Otrivin Comp - gegn nefstíflu og nefrennsli
Hvað ætlar þú að gera þegar þú ert orðin(n) stór?
E Hans Kristján Guðmunds. í stjórn U3A Reykjavík
Andaðu með nefinu Otrivin Comp, nefúði, lausn. Innihaldslýsing: Xýlómetazólínhýdróklóríð 0,5 mg/ml og ipratrópíumbrómið. Ábendingar: Einkenni nefstíflu (þrútinnar nefslímhúðar) og nefrennslis af völdum kvefs. Skammtar og lyfjagjöf fyrir fullorðna eldri en 18 ára: 1 úðaskammtur í hvora nös eftir þörfum, að hámarki þrisvar á sólarhring. Að minnsta kosti 6 klukkustundir skulu líða milli tveggja skammta, draga skal úr skömmtum þegar einkenni lagast. Ekki má nota Otrivin Comp lengur en 7 daga þar sem langvarandi notkun xýlómetazólínhýdróklóríðs getur leitt til bólgu í nefslímhúð og aukinnar slímmyndunar. Snýttu þér. Fjarlægðu glæru plasthettuna. Skorðaðu úðaflöskuna milli fingranna. Úðað er með því að þrýsta kraganum niður að flöskunni. Hallaðu höfðinu örlítið fram. Stúturinn á úðaflöskunni er settur upp í nösina. Úðað er einu sinni, um leið og andað er að sér inn um nefið. Farðu eins að í hina nösina. Ekki má nota lyfið ef þú ert með ofnæmi fyrir einhverju innihaldsefnanna, ofnæmi fyrir atrópíni eða svipuðum efnum (t.d. hýoscýamín eða skópólamín), ef þú hefur gengist undir aðgerð í gegnum nefið eða munninn, ef þú ert með nefþurrk vegna slímhúðarbólgu eða ert með gláku. Ráðfærðu þig við lækni áður en lyfið er notað ef þú ert: Þunguð, með barn á brjósti, næmur fyrir adrenvirkum efnum, hjarta- eða æðasjúkdóm, skjaldvakaóhóf, sykursýki, háþrýsting, erfiðleika við þvaglát (stækkaðan blöðruhálskirtil), æxli í nýrnahettum, ef þú færð oft blóðnasir (t.d. aldraðir), ert með þarmalömun, slímseigjusjúkdóm, þunglyndi og ert á lyfjameðferð við því. Geymið þar sem börn hvorki ná til né sjá. Lesið allan fylgiseðilinn vandlega áður en byrjað er að nota lyfið. Sjá notkunarleiðbeiningar í fylgiseðli. Markaðsleyfishafi: Novartis Healthcare. Umboð á Íslandi: Artasan ehf., Suðurhrauni 12a, 210 Garðabæ.
Ingibjörg Rannveig Guðlaugsdóttir formaður U3A Reykjavík
rtu komin(n) yfir fimmtugt – tíu ár í sextugt, tuttugu ár í sjötugt og svo um tuttugu ár eftir það? Farin(n) að velta fyrir þér hvað þú gerir næstu áratugina? Ætlarðu að halda áfram að gera það sama? Viltu breyta til? Nýtt starf, ný verkefni, nýjar og fleiri tómstundir? Áttu þér kannski drauma sem enn hafa ekki ræst? Kvíðirðu kannski fyrir því að vera hent út af vinnumarkaðnum – vera bannað að vinna? Sérðu fyrir þér starfslok? Dragðu nú djúpt andann. Þú ert að nálgast þriðja æviskeiðið eða jafnvel komin(n) þangað. Hvað er nú merkilegt við það? Jú, það er æviskeiðið þegar börnin eru flogin úr hreiðrinu, barnabörnin að komast á legg. Skuldir og skyldur minnka og léttast. Hugur og hönd enn virk sem fyrr, eða allt að því. Þetta er tíminn þegar þér ber að velta fyrir þér framtíðinni. Hvað geturðu gert til þess að hún verði björt og ánægjuleg?. Sé heilsan í lagi og fjárhagurinn nokkuð svo, þá er rétt að huga að því að undirbúa sig undir þetta æviskeið sem skeið frelsis og nýrra tækifæra. Því fyrr
sem hugað er að þessum undirbúningi, þeim mun auðveldara verður þetta breytingaskeið sem við öll göngum í gegnum. Samtökin U3A Reykjavík, Háskóli þriðja æviskeiðsins, hafa nú lagt af stað í rannsóknarferð til þess að kanna hvernig best megi búa sig undir þetta æviskeið. Verkefnið BALL (Be Active through Lifelong Learning) er tveggja ára evrópskt samstarfsverkefni unnið í samstarfi við U3A í Alicante og Lublin undir verkefnisstjórn Evris í Reykjavík. Ísland er því í forystu þessa verkefnis sem hefur hlotið styrk frá menntaáætlun ESB, Erasmus+. Á þriðjudaginn kemur, 23. september, verður þessu verkefni hrundið af stað með verulega áhugaverðri ráðstefnu í Listasafni Reykjavíkur, Hafnarhúsinu, þar sem fyrirlesarar víða að fjalla um þriðja æviskeiðið og hvaða leiðir má nýta til þess að krydda það. Ráðstefnan hefst kl. 13.30 og er öllum opin án endurgjalds. Vertu velkomin(n). Viljirðu vita meira um BALL verkefnið og U3A, skoðaðu þá vefsíðuna www. u3a.is
Ætlarðu að halda áfram að gera það sama? Viltu breyta til? Nýtt starf, ný verkefni, nýjar og fleiri tómstundir? Áttu þér kannski drauma sem enn hafa ekki ræst?
*Bílabúð Benna áskilur sér rétt til breytinga á verði og búnaði án fyrirvara. Útbúnaður bíla getur verið frábrugðinn myndum í auglýsingu ©2014. Gert með fyrirvara um prentvillur.
ÚTBORGUN INN Á NÝJAN CHEVROLET Bílabúð Benna og Lykill gera þér kleift að eignast nýjan Chevrolet á þægilegan máta. Útborgun er að lágmarki 10% af verði bílsins og Lykill lánar þér afganginn til allt að sjö ára. Þú velur þér nýjan bíl hjá Bílabúð Benna og sölumenn sjá um að ganga frá láninu. Lánshlutfall ræðst af lánshæfis- og/eða greiðslumati hvers umsækjanda og getur hæst orðið 90%. Skylt er að kaskótryggja bifreiðina á lánstímanum.
Chevrolet Aveo LS
Chevrolet Cruze Station LT
Útborgun: 259.000 kr.*
Útborgun: 299.000 kr.*
* Chevrolet Aveo LS 1.2 bensín bsk.: Verð 2.590.000 kr. Útborgun: 259.000 kr. I Lánshlutfall 90% | Lánsfjárhæð: 2.331.000 kr. Breytilegir óvt. vextir: 9,15% | Annar kostnaður á lánstímanum: 104.565 kr. (Þinglýsing, greiðslu-, lántöku- og umsýslugjöld) | ÁHK 11,05%
Mánaðargreiðslur: 39.370 kr. í 84 mánuði.
*Chevrolet Cruze Station LT 1.8 bensín bsk.: Verð 2.990.000 kr. Útborgun: 299.000 kr. I Lánshlutfall 90% | Lánsfjárhæð: 2.691.000 kr. Breytilegir óvt. vextir: 9,15% | Annar kostnaður á lánstímanum: 117.165 kr. (Þinglýsing, greiðslu-, lántöku- og umsýslugjöld) | ÁHK: 11,02%
Mánaðargreiðslur: 45.393 kr. í 84 mánuði.
Chevrolet Spark
*Árleg hlutfallstala kostnaðar
Útborgun:
179.OOO kr.* *Chevrolet Spark LS 1.0 bensín bsk.: Verð 1.790.000 kr. Útborgun: 179.000 kr. I Lánshlutfall 90% | Lánsfjárhæð: 1.611.000 kr. Breytilegir vextir: 9,15% | Annar kostnaður á lánstímanum: 79.365 kr. (Þinglýsing, greiðslu-, lántöku- og umsýslugjöld) | *ÁHK: 11,9%
Mánaðargreiðslur: 27.324 kr. í 84 mánuði.
Opið alla virka daga frá 9 til 18 og laugardaga frá 12 til 16. Verið velkomin í reynsluakstur.
Nánari upplýsingar á benni.is Reykjavík Tangarhöfða 8 Sími: 590 2000
Reykjanesbær Njarðarbraut 9 Sími: 420 3330
Akureyri Glerárgötu 36 Sími: 461 3636
Einstakur jarðsjór Bláa Lónsins kemur af 2.000 metra dýpi og á ferðalagi sínu í gegnum jarðlögin blandast hann kísli, þörungi og steinefnum. Bláa lónið er eitt af undrum veraldar og vísindamenn okkar hafa stundað rannsóknir og þróunarvinnu í áratugi. Einstök innihaldsefnin sem unnin eru úr jarðsjó lónsins eru einkaleyfisvarin og unnin í fullkomnu samspili við náttúruna, þar sem sjálfbær vinnubrögð eru höfð að leiðarljósi. Blue Lagoon húðvörulínan er afurð þessarar rannsóknarvinnu og styrkir efsta varnarlag húðarinnar. Þær eru þín gátt að tímalausri fegurð, heilbrigði og vellíðan.
Einstakt samspil náttúru og vísinda
20
viðtal
Helgin 19.-21. september 2014
Pabbahlutverkið mikilvægast af öllu Íslenskt fjölskyldufyrirtæki og framleiðsla síðan 1984
Magnús Geir Þórðarson er ánægður í starfinu sem hann tók við fyrir um hálfu ári og segir að tekist hafi að slökkva elda sem loguðu þegar hann tók við. Hann sér tækifæri í breytingum á neyslu fjölmiðla og vill stórefla vef RÚV. Krakkavefur og veðurvefur verða opnaðir á næstu vikum. Hann á von á öðru barni eftir viku en á að auki þrjú stjúpbörn og segir pabbahlutverkið mikilvægast af öllu.
M ILMANDI HLUTI AF DEGINUM
PIPAR \ TBWA • SÍA
TE & KAFFI NOTAR EINGÖNGU ÚRVALS KAFFIBAUNIR FRÁ BESTU RÆKTUNARSVÆÐUNUM, SÉRVALDAR OG BRENNDAR AF BRENNSLUMEISTARA.
agnús Geir Þórðarson tók við sem útvarpsstjóri eftir nokkurt átakaskeið innan Ríkisútvarpsins sem orsakaðist meðal annars af óánægju starfsfólks, áhorfenda og hlustenda með niðurskurðaraðferðir þáverandi yfirstjórnar. Magnús Geir segir að tekist hafi að slökkva þá elda sem loguðu innan stofnunarinnar og að þær breytingar sem ný yfirstjórn réðst í vor séu farnar að skila árangri. Hann er með metnaðarfull markmið fyrir hönd Ríkisútvarpsins sem hann segist hlakka til að takast á við á næstu misserum. Hann leggur áherslu á að eiga samtal við stjórnendur og annað starfsfólk og vinna breytingarnar með því fólki sem hann starfar með. „Ég er ekkert mikið fyrir það að brýna raustina, þótt ég sé kappsmaður. Ég legg áherslu á að eiga opið samtal þar sem ég reyni að hlusta á fólk og vinna með því. Við höfum unnið í því að græða sárin eftir miklar niðurskurðaraðgerðir síðasta vetur og byggja upp bjarta stefnu til framtíðar. Við höfum metnaðarfull markmið um að efla dagskrána á öllum miðlum og erum farin að taka skref í þá átt. Hinn blákaldi veruleiki er hins vegar sá að fjárhagsstaða RÚV er slæm og því er nauðsynlegt að halda áfram að leita hagræðis og forgangsraða í þágu dagskrár. Á sama tíma þarf að horfast í augu við fjármögnun RÚV. Þetta er verkefni sem er ekki lokið á einni nóttu,“ segir Magnús Geir. „Skuldastaða RÚV er ógnvænleg og hana þarf að tækla því markmið okkar er að sem stærsti
hluti fjármuna fari í framleiðslu á efni, ekki rekstur húsnæðis, tæknimál eða vaxtagreiðslur,“ segir Magnús Geir. Þegar hefur verið ákveðið að leigja út efri hæðir útvarpshússins við Efstaleiti og hefur yfirstjórn, þar á meðal útvarpsstjóri, flutt skrifstofur sínar niður á jarðhæð þar sem starfsemin fer að mestu fram. Magnús Geir segir að RÚV hafi nú metnaðarfull áform um að auka framleiðslu á innlendu efni, sérstaklega verði gefið í þegar kemur að leiknu efni. „RÚV hefur nánast dregið sig út af þeim markaði á undanförnum árum í hagræðingarskyni en Ríkisútvarpið hefur mikilvægu hlutverki að gegna hvað varðar menningu í landinu, ekki aðeins varðandi miðlun menningarefnis heldur einnig hvað varðar sköpun. RÚV á að vera vikur þátttakandi og meðleikari í framleiðslu á leiknu, íslensku efni,“ segir hann. „Samhliða mun áherslan á erlent afþreyingarefni minnka og stærra hlutfall af því sem við bjóðum upp á verður vandað, íslenskt gæðaefni,“ segir Magnús Geir.
Tækifæri með tilkomu Netflix Hann segir mikil tækifæri fyrir RÚV falin í þeirri þróun sem átt hefur sér stað í fjölmiðlum með stóraukinni netnotkun og tilkomu efnisveitna á borð við Netflix. Breytingarnar hjálpi til við að skerpa sýnina á hlutverk RÚV sem muni ekki lengur þurfa að sinna erlendu afþreyingarefni í jafnmiklum mæli heldur geti lagt aukna áherslu á framleiðslu og sýningu á innlendu efni. Þá verði
Helgin 19.-21. september 2014
jafnframt til ríkari þörf á að bjóða upp á vandað, íslenskt barnaefni, svo börn alist ekki upp við erlent barnaefni fyrst og fremst. Fyrsta skrefið í þá átt verður tekið í vetur þegar opnaður verður sérstakur barnavefur, KrakkaRÚV, þar sem aðgengi barna að sjónvarpsefni á íslensku verður mun betra en verið hefur. „Ef ekkert verður að gert verður þróunin sú að fyrsta stopp hjá yngstu kynslóðinni, þegar þau sækja sér afþreyingarefni, verði erlendar efnisveitur með barnaefni á erlendum tungum. Við viljum að sjálfsögðu að börnin okkar alist upp við barnaefni á íslensku en það þarf að standast þær gæðakröfur sem þessi kröfuhörðu neytendur gera. Þessi nýjung, KrakkaRÚV, er hluti af því verkefni sem fram undan er, að efla vef RÚV“ segir Magnús Geir. Einnig er í vinnslu nýr veðurvefur sem opnaður verður innan skamms. „RÚV hefur einfaldlega ekki sett vefmál nógu ofarlega í forgang og fyrir vikið er vefurinn ekki nægilega góður miðað við allt það frábæra efni sem verið er að framleiða hér innanhúss. Það er í raun synd hvað það er óaðgengilegt og við þurfum að vera miklu framar í þeim efnum,“ segir hann. Magnús Geir leggur jafnframt mikla áherslu á að auka þjónustu við landsbyggðina. „Á síðustu árum hefur RÚV gefið eftir og óeðlilega stór hluti starfseminnar er nú í Reykjavík. Við ætlum að bæta við fréttariturum hringinn í kringum landið sem miðla meira efni inn í landsmiðlana á sama tíma og við viljum efla svæðisbundna miðlun. Það eru nokkur ár síðan svæðisútvörpin voru lögð af en nú sjáum við fyrir okkur að fara í svæðisbundna miðlun og það verði í gert í auknum mæli í gegnum vefinn. Þetta er afar brýnt sanngirnismál þar sem RÚV er ríkisútvarp allra landsmanna,“ segir Magnús.
Starfið krefjandi og skemmtilegt
Aðspurður segir Magnús Geir starf útvarpsstjóra bæði krefjandi og skemmtilegt. „RÚV er ein mikilvægasta menningar- og lýðræðisstofnun þjóðarinnar og á að vera sameinandi afl. Ég tel að það séu ótal tækifæri til að gera gott Ríkisútvarp enn betra. Það fer ekkert á milli mála að landsmönnum þykir vænt um sitt Ríkisútvarp og hafa á því ótal og ólíkar skoðanir. Breytingarnar hafa gengið vel en eðlilega hafa þær líka tekið á. Við, nýja fólkið, komum hér inn á erfiðum tímapunkti þar sem staða RÚV er strembin. Þetta er kannski bara eins og öll stór verkefni, það verður að reyna að fara hratt í hlutina til að bæta það sem þarf að bæta. Það hefur líka verið lærdómsríkt að átta sig á því hvað sjónarmið eru mörg og ólík. Við viljum og reynum að hlusta en stundum verður bara að horfast í augu við það að sjónarmiðin eru ósamræmanleg og það sem einn vill gengur í berhögg við það sem annar óskar eftir. Ágætis dæmi um þetta er þegar við sýndum frá HM í knattspyrnu karla í sumar. Þar bauð RÚV upp á fjölbreytta dagskrá á þessu sviði en sumum fannst allt of lítið af leikjum sýnt beint á meðan öðrum finnst að eigi ekki að sýna neitt. Okkar hlutverk er að reyna eftir fremsta megni að sætta ólík sjónarmið og stefna að einhverri bestun,“ segir Magnús Geir. Þá bendir hann á að framboð efnis Ríkisútvarpsins sé gríðarlega mikið og ekki ætlast til þess að hver einasti dagskrárliður höfði til hvers og eins. Spurður hvers vegna hann hafi sóst eftir að gegna starfinu segir Magnús Geir að hann hafi séð í því
tækifæri. „Ég hafði setið í stjórn RÚV í nokkurn tíma þannig að ég hafði kynnst starfseminni þó það hafi verið úr hæfilegri fjarlægð. Mér finnst Ríkisútvarpið afar mikilvæg, spennandi og skemmtileg stofnun og mér hefur alltaf þótt vænt um það. Ég sá fjölda sóknartækifæra fyrir RÚV og að þeim er nú unnið. Þótt ég sé leikhúsmaður af lífi og sál – þá byrjaði ég svo ungur í leikhúsinu að mér fannst tímabært að stíga út úr því. Þetta væri spennandi viðfangsefni og áhugavert verkefni sem væri tækifæri sem ég vildi ekki láta framhjá mér fara,“ segir Magnús Geir.
Fimmta barnið á leiðinni
Magnús og sambýliskona hans, Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir, eiga von á barni á næstu dögum en það verður fimmta barnið á heimilinu. Ingibjörg átti þrjú börn fyrir og saman eiga þau átján mánaða son. Fjölskyldan bjó um hríð á tveimur stöðum, hér í Reykjavík og á Akureyri, þar sem Ingibjörg hefur gegnt starfi framkvæmdastjóra Menningarhússins Hofs um sjö ára skeið. Þau eru nú búin að koma sér fyrir í Fossvogsdalnum og börnin byrjuð í skóla. Aðspurður segir Magnús Geir það ganga vel að finna jafnvægi milli starfs og fjölskyldulífsins. „Ég er mikill fjölskyldumaður og nýt mín hvergi betur en með fjölskyldunni. Ég reyni að sinna því eins vel og ég mögulega get og reyni að passa upp á það. Ef mikið gengur á í vinnunni þarf maður að venja sig á að slökkva á þeim hugsunum og vera alveg til staðar heima. Það er að lærast en óneitanlega er áreitið meira í nýju starfi en því fyrra. Annars gengur fjölskyldulífið bara dásamlega vel og ég er bara svo heppinn að eiga frábæra fjölskyldu,“ segir Magnús Geir. „Pabbahlutverkið er náttúrulega best af öllu. Ég náði að taka gott fæðingarorlof með syni okkar í fyrra sem er ómetanlegt. Svo eru stjúpbörnin mín alveg yndisleg og hafa mikinn áhuga á leikhúsi og nú sjónvarpi þannig að við erum svolítið saman í þessu öllu,“ segir hann. Magnús Geir var á fertugasta ári þegar hann eignaðist sitt fyrsta barn. „Það var alveg komin uppsöfnuð löngun,“ viðurkennir hann brosandi. „Auðvitað setur þetta allt annað í samhengi. Ég hef verið í leikhúsinu af lífi af sál – og er það að sjálfsögðu með öll þau verkefni sem ég tek mér fyrir hendur – en fjölskylduhlutverkið setur allt í annað samhengi því núna er annað sem er mikilvægara, miklu mikilvægara, meira gefandi og ennþá skemmtilegra en vinnan,“ segir hann.
Metnaðarfull rás fyrir forvitið fólk
Eitt af því sem lögð hefur verið áhersla á undanfarið er að skerpa muninn á Rás 1 og 2 og efla menningarlegt hlutverk Rásar 1. „Rás 1 er einstök í íslenskri fjölmiðlaflóru. Hún hefur verið með þjóðinni áratugum saman og við viljum að hún verði það áfram, að hún vaxi og dafni. Hlustunin hefur hins vegar verið að dala hægt og bítandi á undanförnum árum. Við viljum að Rás 1 verði enn til staðar eftir 20 ár og því verðum við að tryggja að hún þróist með breyttum tíðaranda án þess að neinu sé kollvarpað,“ segir Magnús. „Rás 1 á að vera metnaðarfull rás fyrir forvitið fólk um samfélagið og menningu og þar á að vera pláss fyrir þætti sem höfða kannski ekki til allra. Í niðurskurðinum í fyrra var hart gengið fram gegn Rás 1, dregið var úr frumframleiðslu, dagskrárgerðarmönnum fækkaði, dregið var úr tónleikaupptökum og útvarpsleikhúsi og endurflutningFramhald á næstu opnu
Ódýrari í rekstri með nýrri, byltingarkenndri prenttækni HP og betri orkunýtingu.
Margfalt minni umbúðir
HP Officejet Pro X fjölnotaprentarar Nýtt hraðamet* í prentun – allt að 70 blaðsíður á mínútu Helmingi ódýrari í rekstri en sambærilegir laserprentarar Umhverfisvænn Kynntu þér eiginleika nýju „HP PageWide“ tækninnar *Samkvæmt Guinness World Records og prófunum Buyers Laboratory LLC.
Fáðu ráðgjöf sérfræðinga Opinna kerfa við val á lausnum sem henta þínum þörfum og umhverfi. Nánar á www.ok.is/ProX
Sérfræðingar þér við hlið
Helgin 19.-21. september 2014
GÓÐIR, NÝLEGIR, TRAUSTIR GÆÐABÍLAR Á GÓÐU VERÐI Skoda Octavia Combi Amb.
TDI 2.0 4x4 MT. Árg. 2012, dísil Ekinn 79.500 km, beinskiptur Ásett verð:
3.670.000
ur efnis jókst. Okkar helstu markmið nú voru að efla dagskrána á nýjan leik. Við höfum stóraukið dagskrárgerðina, eflt teymi dagskrárgerðarmanna, erum nýbúin að gera nýjan framtíðarsamning við Sinfóníuna um að fjölga tónleikaupptökum, höfum eflt útvarpsleikhúsið og dregið úr endurleiknu efni,“ segir hann. Magnús segist hafa fengið mjög jákvæð viðbrögð við breytingunum heilt yfir og bendir á að niðurstöður kannana síðustu vikna sýni að fólk kunni vel að meta nýja dagskrárliði beggja rása. „En eðlilega hafa verið skiptar skoðanir um einstaka liði eins og venja er þegar breytingar ganga yfir. Til að geta eflt dagskrána á þennan hátt höfum við þurft að leita hagræðis og auka tekjur á móti. Það höfum við gert með því að hagræða í tæknimálum rásarinnar á sama tíma og meiri áhersla fer á innihaldið. Auk þess var bætt við samtengdum auglýsingatímum fyrir hádegis- og kvöldfréttir. Við höfum auðvitað orðið vör við að sumir eru óánægðir með að heyra leiknar auglýsingar á þessum tímum á Rás 1. Við skiljum og virðum þau sjónarmið sem vilja engar leiknar auglýsingar á Rás 1. Það var hins vegar okkar mat að ávinningurinn af þessu væri það mikill að þetta væri réttlætanlegt enda fer allur sá ávinningur og gott betur beint í bætta dagskrá rásarinnar. Þetta er hins vegar ekki í fyrsta skipti sem samtengdir auglýsingatímar eru á rásunum, því þetta var gert um árabil í samtengdum morgunþætti,” segir Magnús Geir.
Stuðla að bættum lestri
Skoda Superb Combi 2.0TDI 140 hö. Árg. 2013, dísil Ekinn 35.000 km, sjálfskiptur Ásett verð:
4.590.000
VW Polo 1.4 Comfl. 85 hö
5 gíra. Árgerð 2013, bensín Ekinn 37.000 km, beinskiptur
Ásett verð:
2.290.000
VW Golf Trendl TDI
Árgerð 2011, dísil Ekinn 86.000 km, beinskiptur
Ásett verð:
2.390.000
SkodaRapid Amb.1.2 TSI 86 hö. Árgerð 2013, bensín Ekinn 34.000 km, beinskiptur Ásett verð:
2.590.000
VW Passat Comfortl 1.4 DSG. Árgerð 2013, bensín Ekinn 14.000 km, sjálfskiptur Ásett verð:
4.790.000
VW Passat Alltrack 4motion Árgerð 2012, dísil Ekinn 29.000 km, sjálfskiptur
Ásett verð:
5.790.000
Skoda Fabia Amb.1.6 TDI. Árgerð 2013, dísil Ekinn 17.000 km, beinskiptur Ásett verð:
2.690.000
VW Bjalla Design 160 hö
Árgerð 2012, bensín Ekinn 22.000 km, beinskiptur
Ásett verð:
3.990.000
VW Tiguan Track&Style
2.0 TDI. Árgerð 2013, dísil Ekinn 44.000 km, sjálfskiptur Ásett verð:
5.290.000
Kíkið inná: heklanotadirbilar.is Komdu og skoðaðu úrvalið!
Eitt af þeim verkefnum sem RÚV hyggst ráðast í á næstunni er að beina athyglinni að lestri þjóðarinnar. „Í mínum huga á RÚV að vera mannúðleg, uppbyggileg stofnun sem gerir þjóðina betri, eykur lífsgæði þjóðarinnar. Eitt af því sem RÚV á að gera sem oftast er að beina kastljósinu að mikilvægum málefnum og setja mál á dagskrá,“ segir Magnús. „Í síðustu viku sameinuðust allir okkar miðlar og tóku þátt í Degi rauða nefsins. Í október förum við af stað með mjög spennandi verkefni sem við vinnum þvert á miðla þar sem við ætlum að beina kastljósinu að lestri þjóðarinnar, sem hefur auðvitað verið farið minnkandi á síðustu árum, svo mjög að menn hafa af ansi miklar áhyggjur. Við viljum vekja athygli á mikilvægi lestrar
Laugavegi 174 | Sími 590 5040 Opið virka daga frá kl. 10-18 og laugardaga kl. 12-16
„Ég er mikill fjölskyldumaður og nýt mín hvergi betur en með fjölskyldunni. Ég reyni að sinna því eins vel og ég mögulega get og reyni að passa upp á það. Ef mikið gengur á í vinnunni þarf maður að venja sig á að slökkva á þeim hugsunum og vera alveg til staðar heima. Það er að lærast en óneitanlega er áreitið meira í nýju starfi en því fyrra. Annars gengur fjölskyldulífið bara dásamlega vel og ég er bara svo heppinn að eiga frábæra fjölskyldu,“ segir Magnús Geir Þórðarson útvarpsstjóri. Ljósmyndir/ Hari
og hvað lestur gefur okkur mikið í stóra samhenginu og þar munu allir miðlar koma að og vera með þætti sem þessu tengjast,“ segir hann. „Samhliða þessu erum við með í undirbúningi risavaxið verkefni sem verður aðgengilegt þjóðinni eftir rúmt ár. Þar er á ferð mjög metnaðarfullt lestrarkennsluefni sem við vinnum þvert á alla miðla, fyrir útvarp, sjónvarp og vefinn sem verður aðgengilegt fyrir fólk þegar börn byrja að læra að lesa. Einkunnarorð RÚV eru upplýsa, fræða og skemmta og ég vona að þetta verði skemmtilegt efni sem krakka þyrsti í að horfa á af því það er gaman en svo auðvitað er þetta fræðandi og upplýsandi og ekta verkefni sem RÚV á að ráðast í af metnaði,” segir Magnús Geir.
Ekki útvarpsstjóri með stóru Úi
Staða útvarpsstjóra hefur verið áhrifastaða í íslensku samfélagi. Hvernig finnst Magnúsi að bera þennan titil? „Ég er nú ekkert voða upptekinn af því, ég er bara með ákveðin markmið og metnað fyrir hönd Ríkisútvarpsins og leiði þessa starfsemi með öllu því frábæra starfsfólki sem hér er. Ég hef gaman af því að vinna með fólki og fæ mikið út úr því að vera hluti af öflugu teymi sem nær að koma hreyfingu á mikilvæg mál. Það var ekkert metnaðarmál eða keppikefli að verða útvarpsstjóri með stórum staf, þetta er einfaldlega spennandi verkefni sem og tel mig hafa eitt og annað í og að við, hópurinn, getum áorkað ýmsu,“ segir Magnús Geir en hann hefur flutt skrifstofu útvarpsstjóra úr turninum á fimmtu hæð niður á gólfið með öðru starfsfólki. „Ég ætla mér að vera hér í fimm ár, að minnsta kosti. En svo má vel vera að ég snúi aftur í leikhúsið einhvern daginn,“ segir hann með bros á vör. Sigríður Dögg Auðunsdóttir sigridur@frettatiminn.is
AFNEMUM VIRÐISAUKASKATT* AF ÖLLUM
BARNAFATNAÐI
18.-22. SEPTEMBER
*Jafngildir 20,32% verðlækkun. Að sjálfsögðu fær ríkissjóður 25,5% virðisaukaskatt af þessari sölu. Verðlækkunin 20,32% er alfarið á kostnað Hagkaups.
24
viðtal
Helgin 19.-21. september 2014
Lærði að slaka á eftir ástvinamissi Guðmundur Konráðsson upplifði mikla sorg þegar hann aðeins 15 ára gamall missti 3ja vikna bróður sinn. Þetta var fyrsta áfallið af mörgum, hann missti síðar annan bróður í slysi og fjölda ættingja og vina í snjóflóðinu á Flateyri, auk þess sem faðir hans féll frá. Guðmundur leitaði allra leiða til að finna gleðina á ný en hamingjan reis af sjálfu sér eftir að hann fékk leiðsögn andlegs leiðbeinanda og tókst þá að uppfylla loforðið sem hann gaf eldri bróður sínum: Að vera hamingjusamur fyrir þá báða.
Þ
að er enginn sem nær hamingjunni heldur rís hún af sjálfu sér þegar maður sér að það eina sem þarf að gera er að slaka á. Það tók mig 10 ár með mínum andlega kennara að fatta þetta, eins augljóst og þetta er. Ég var búin að reyna að verða hamingjusamur með því að gera, kaupa og skemmta mér en ekkert virkaði. Þetta small allt saman þegar ég bara fattaði að slaka á,“ segir Guðmundur Konráðsson, 49 ára kerfisfræðingur hjá Hagstofunni. Guðmundur hefur í gegnum árin misst fjölda ástvina. Hann er fæddur og uppalinn á Flateyri og þegar hann var 15 ára gamall dó 3ja vikna bróðir hans skyndilega, 12 árum síðar lést 22ja ára bróðir hans í slysi og 12 árum eftir það dó faðir þeirra. Guðmundur var fluttur frá Flateyri þegar snjóflóðið féll yfir bæinn árið 1995 og átti hann bæði vini og ættingja meðal þeirra sem þá létust.
Forn indversk fræði
Guðmundur er annar skipuleggjenda Heimsljóss messunnar sem haldin verður fjórða fimmta árið í röð í Lágafellsskóla í Mosfellsbæ um helgina. Heimsljós mælir með heilunarguðsþjónustu í kvöld,
föstudag, í Lágafellskirkju en á laugardag hefst hin eiginlega dagskrá og stendur yfir alla helgina, fram á sunnudag. Verður fjöldi fólks á messunni að kynna ýmsa starfsemi, svo sem bowen-tækni, blómadropameðferð, Qigong æfingar og bætiefni. Á sunnudag verður Guðmundur með erindi þar sem hann ræðir fráfall ástvina sinna og afleiðingu þess á líf hans. Hann ætlar þar að miðla af reynslu um þann tíma sem tók hann að ná sér af því áfalli sem ástvinamissir er, hvaða áhrif það hefur að horfast í augu við þann ótta sem f ylgir dauðanum og hvaða þýðingu það hefur að sitja með sorginni án þess að reyna að ýta henni frá sér. Um tíu ár eru síðan Guðmundur kynntist Advaita Vedanta, fornum indverskum fræðum sem tengjast Vedafræðunum, og með leiðsögn kennara lærði hann að slaka á og fara úr huganum í hjartað. „Ljósið kemur úr hjartanu,“ segir hann.
hans dó, 1. nóvember 1980. „Sorgin sem hvíldi yfir heimilinu þegar ég kom heim var ólýsanleg. Það var lítil samhygð í þorpinu þar sem fólk vissi ekki hvernig það átti að bregðast við eða hvað það átti að segja. Hver og einn lokaðist dálítið inni í sinni sorg og langan tíma tók að vinna úr henni,“ segir hann. Annað áfallið var 5. september 1992 þegar annar bróðir hans lést í slysi rúmlega tvítugur. „Það hafði mikil áhrif á allt þorpið og ólíkt fyrra skiptinu var mikill stuðningur við fjölskylduna. Ólíklegasta fólk gaf sig að okkur og tjáði hug sinn. Það stóðu allir sem einn og stóðu með okkur í gegnum þetta. Þó það hafi tekið langan tíma að vinna úr sorginni og missinum varð allt lét tara f yrir vikið.“ Áður en
Hver og einn lokaðist í sinni sorg
Guðmundur var að koma heim úr heimavistarskóla sama dag og litli bróðir
Kraftaverk
Mikið úrval af dýrapúðum eftir hinn þekkta hönnuð og Íslandsvin Ross Menuez. 3 stærðir - Verð frá kr. 3.500 Minja er gjafavöruverslun með áherslu á íslenska og erlenda hönnun • skólavörðustíg 12 • sími 578 6090 • www. minja.is • facebook: minja
bróðir hans var jarðsettur bað Guðmundur um að fá að vera einn með kistunni. „Ég geri mér ekki alveg grein fyrir af hverju ég bað um það en það kom síðan til mín að þarna skyldi ég gefa honum heit: „Ég skal vera hamingjusamur fyrir okkur báða.“ Þegar ég sagði þessi orð þá vissi ég ekki alveg hvað þau þýddu en ég ímyndaði mér að þau tengdust gleði. Ég lagði í framhaldinu áherslu á að finna gleði, ég leitaði gleðinnar um víðan völl þar til ég gerði mér grein fyrir hinu augljósa: Ég gat ekki fundið gleðina heldur myndi hún finna mig þegar ég væri búinn að fjarlægja þær hindranir sem stóðu í vegi fyrir henni. Ég hætti að gefa hlutum og hugmyndum í kring um mig of mikið gildi. Með því að gefa þeim of djúpa merkingu hálfpartinn límast þeir við mann. Það er líka hægt að líkja þessu við rafmagnshleðslu, að fólk hlaði hlutina í kring um sig. Með því að afhlaða þá er hægt að sökkva sér í kyrrðina og slaka á, að vera ekki of upptekinn af því sem er í kringum mann heldur leyfa lífinu að flæða í gegn um sig.“
viðtal 25
Helgin 19.-21. september 2014
Sorgin sem hvíldi yfir heimilinu þegar ég kom heim var ólýsanleg.
og reyndar náði hann út fyrir landsteinana. Þá samhygð og stuðning var ótrúlega að upplifa og sýndi mér svo vel hvað það er mikilvægt að loka ekki heldur gangast við sorginni, sitja með henni og syrgja saman.“ Þegar faðir Guðmundar lést 17. mars 2004 fann hann að samfélagið var enn tilbúnara til að tala um sorgina. „Enn og aftur upplifði fjölskylda mín mikinn stuðning og mér liggur við að segja að við vorum orðin svo vön að segja bless að það var bara sorg og söknuður sem var næstu árin. Engin skelfing, svartnætti eða aðrar tilfinningar sem oft rísa með. Fyrir mig skipti þessi stuðningur sköpum í öllu sorgarferlinu. Það varð fyrir vikið ekki eins persónulegt, ef svo má að orði komast, þessi þrúgandi einvera og þyngsli sem
fylgdu þegar litli bróðir minn dó. Allt var miklu opnara.“
Leyndarmálið er samhygð og eining
Með dyggri leiðsögn andlegs kennara hans segist Guðmundur með tímanum hafa gert sér grein fyrir að lífið sé í raun búið til úr hugmyndum hvers og eins, hugar-myndum. „Hugmyndum um sjálfan þig, hvernig heimurinn er, hver er að brjóta lögmál guðs og hvernig er best að refsa honum. Þetta er samt allt blekking. Reyndar gengur það svo langt að sá sem trúir þessum hugarmyndum er í raun einnig hugmynd. Þegar ég sá sannleikann í þessu gat ég sagt með fullri vissu að ég hafði staðið við loforðið sem ég gaf bróður mínum því eina leiðin til að uppfylla loforðið
var að sjá að það er enginn raunverulegur aðskilnaður, þú og ég. Þessi heilun sem kemur með sannri einingu ýtti mér af stað til að gera eitthvað ennþá stærra,“ segir Guðmundur en skipulagning fyrstu Heimsljóss messunar fyrir 5 árum var ein birtingarmynd þess hjá Guðmundi. „Nokkur ár eru síðan ég fór að taka eftir því að það var eitthvað leyndarmál falið í samhygð og einingu manna, og ég skynjaði að það var eitthvað miklu dýpra en sá heilandi kraftur sem er til staðar þegar einhverju er gefin full athygli. Þessi upplifun ýtti mér af stað í ferðalag þar sem ég upplifði óendanlega fegurð, samhygð og kærleika.“ Erla Hlynsdóttir erla@frettatiminn.is
Við eigum afmæli á morgun
Í tilefni 1 árs afmælis okkar bjóðum við í kökuveislu á morgun, laugardaginn 20. sept. frá kl. 10-17.
20% afsláttur verður
af súrdeigsbrauðum um helgina og kynning á glænýju vínarbrauðunum okkar. Allir hjartanlega velkomnir.
Guðmundur Konráðsson hefur misst fjölda ástvina og átti lengi vel erfitt með að finna gleðina. Löngu seinna gerði hann sér grein fyrir að leyndardómurinn á bak við hamingjuna er samhygð og eining manna. Mynd/Hari
Stuðningur eftir snjóflóðið Þó Guðmundur hafi öðlast þennan skilning nú var hann sannarlega ekki kominn á þennan stað þegar þriðja áfallið reið yfir. 26. október 1995, fyrir tæpum 19 árum síðan, létust 20 manns í snjóflóðinu á Flateyri. „Ég var þá fluttur frá Flateyri en þarna misstum við mikið af vinum og frændfólki, bæði börn, ungmenni og fullorðna. Þetta áfall var af öðrum toga þar sem það bættist alltaf við eftir því sem dagurinn leið. Fyrst fréttum við að það hefði orðið snjóflóð. Siðan fréttum við að einhver hefði dáið. Áfallið hélt alltaf áfram að stækka.“ En Guðmundur segir að viðbrögð samfélagsins alls hafi nú verið gjörólík því sem áður var, sérstaklega ef hann ber það saman við þegar litli bróðir hans lést og fólk vissi ekki hvernig það átti að bregðast við. „Eftir snjóflóðið kom stuðningurinn frá öllu landinu,
Nýbýlavegi 12, Kópavogur facebook.com/kruderi
26
viðtal
Helgin 19.-21. september 2014
Elíza Geirsdóttir Newman „Þetta er bara svona heimavinna, beint frá býli.“ Ljósmyndir/Hari
Plötur Elízu Newman og Kolrössu krókríðandi 1992 – Drápa, Kolrassa krókríðandi 1994 – Kynjasögur, Kolrassa 1995 – Stranger Tales, Bellatrix 1996 – Köld eru kvennaráð, Kolrassa 1998 – G, Bellatrix 2000 – It´s All True, Bellatrix 2004 – Skandinavia, Skandinavia 2007 – Empire Fall, Elíza Newman 2009 – Pie In The Sky, Elíza Newman 2012 – Heimþrá, Elíza Newman
til enda. Þetta var mikið að taka inn í einu, en rosa gaman að upplifa þetta og gaman að vinna þetta með Unni sem söng þetta fyrir okkur.“ Mundirðu gera þetta aftur, ef þú ættir rétta lagið? „Já, já, ef ég ætti rétta lagið. Núna veit ég hvað þetta er og auðveldara að stíga inn í þennan heim.“
Alltaf sama vælið – ást, örlög og söknuður Elíza Geirsdóttir Newman skaust upp á stjörnuhimininn með hljómsveit sinni Kolrössu krókríðandi árið 1992 þegar sveitin vann Músíktilraunir Tónabæjar. Þessar fjórar vinkonur úr Keflavík skutu þar öllum strákum ref fyrir rass og sigruðu nokkuð örugglega og vöktu mikla eftirtekt. Síðan eru liðin rúm 20 ár og Elíza hefur unnið við tónlist allar götur síðan. Fyrir ári flutti hún heim eftir dvöl í London og hefur ásamt unnusta sínum, tónlistarmanninum Gísla Kristjánssyni, komið sér fyrir í fallegu húsi í Höfnum á Reykjanesi. Hún er þó enn að vinna í tónlist ásamt því að starfa sem kennari og fyrir rúmu ári eignaðist hún sitt fyrsta barn. Yrkisefnin eru þau sömu á íslensku og ensku, ástin og söknuðurinn.
M
ig langaði að eignast hana á Íslandi, það var sterk tilfinning, búa til hreiður. Það er svo dýrt að byggja upp fjölskyldu í London, allt öðruvísi stemming, maður setur börnin ekkert út í garð, eða hleypir þeim út að hjóla, fólk gæti verið kært til barnaverndarnefndar fyrir slíkt,” segir Elíza Geirsdóttir Newman um ársgamla dóttur sína. Söngkonan er komin heim eftir útivist í London og býr með dóttur sinni og unnusta í Höfnum. Það er nýtt fyrir þér að syngja á ís lensku, var það erfitt? „Já það var það, ég svindlaði svolítið fyrst með því að semja við íslensk ljóð til þess að fá andann yfir mig, en svo rembdist ég mikið og það kom á endanum.“ Var þetta erfiðari nálgun? „Já ég var búin að semja svo mikið af textum á ensku og þurfti að byrja hreinlega upp á nýtt. Þegar fyrsti textinn var búinn byrjaði þetta að verða auðveldara og núna er þetta ekkert mál.“ Eru yrkisefnin öðruvísi en áður? „Er þetta ekki alltaf sama vælið í manni? Ást, örlög og söknuður,“ segir Elíza með bros á vör. „Það er ekkert sem er ákveðið fyrirfram, þetta kemur einhvernveginn bara með lögunum. Hugmyndirnar malla svolítið og kannski er ég með eina setningu og spinn út frá því. Það eru engar reglur. Ég er að vinna
að plötu, er búin að semja mikið af efninu og er að byrja að taka upp. Fyrsta lagið af henni kom út um daginn, lagið Flöskuskeyti. Ég vona að hún verði tilbúin næsta vor. Þetta er allt í gerjun, kannski er allt það sem manni finnst gott ömurlegt þegar maður byrjar að taka upp, og öfugt. En ég stefni á nýja plötu, já. Þetta gengur allt aðeins hægar þegar maður er með svona lítið kríli,“ segir Elíza en hún og Gísli Kristjánsson eignuðust sitt fyrsta barn fyrir um ári, dótturina Sölku Sigurlilju. Ég er á því að tónlistin þín sé glaðari á íslensku, er það meðvitað? „Er það? Það eru fréttir finnst mér,“ segir Elíza. „Ég hef aldrei pælt í þessu, kannski er ég bara eitthvað smá meira „happy.“ Það er samt mjög dökk hlið, og ég get alveg farið þangað og fest mig í þunglyndislögunum. Ég hef valið mér að geyma það bara og vera hressari. Það er svolítið meðvitað. Ég held að fólk nenni ekkert endalaust að vera að hlusta á drama, en það er nóg til. Kannski tek ég upp eina þunglyndisplötu seinna.“
Gelgjan kom fram í Eurovision
Árið 2013 tók Elíza þátt í Söngvakeppni sjónvarpsins þar sem hún samdi í samvinnu við aðra lagið Ég syng, sem Unnur Eggerts flutti. „Kannski var það smá flipp, en ekki alveg samt. Okkur fannst þetta vera
flott lag en við vissum bara ekki hvað við áttum að gera við það. Það passaði ekki fyrir neitt af því sem við vorum að gera sjálf. Upphaflega var þetta samið fyrir söngkonu frá Ástralíu sem heitir Kimbra og það fór aðra leið en stóð til upphaflega, svo við áttum þetta lag. Við sendum það bara inn, af hverju ekki? Settum íslenskan texta og höfðum engar væntingar til neins, svo þetta var bara allt mjög skemmtilegt.“ Hvernig fannst rokkaranum úr Kolrössu að vera allt í einu mætt í Júró visjón? „Gelgjan í mér var alveg til staðar til að byrja með, en svo ákvað ég bara að hafa gaman af þessu. Það er ekki hægt að taka þessu alvarlega, og það kom mér á óvart hvað fólk tók þessu í rauninni alvarlega. Ekki bara höfundar og keppendur heldur líka fólkið í kringum mig. Ekki það að ég kunni ekki að meta það, þetta er gaman en bara svo allt annar heimur og ný vídd. Kannski vorum við ekki tilbúin í það, ætluðum bara að sjá til.“ Lagið komst í úrslit og þá hlýtur að hafa komið upp smá von um að vinna? „Já, það gerist bara sjálfkrafa, maður ræður ekkert við það, það bara kviknar bara á einhverju. Ég var komin í sigurfasa og þurfti að stoppa mig af „slakaðu á vinan“, segir Elíza. „Svo var ég smá fegin eftir á þegar við unnum ekki, við vorum ekki alveg búin að hugsa þetta
Egóið kemur fram á sviði
Ég hef alltaf þurft að fara mína leið og gera mínar eigin útgáfur sem mundi aldrei ganga upp í klassíkinni. Ég þurfti að tjá mig aðeins meira og ég er að tjá mig þegar ég kem fram.
Elíza nam söng í Söngskólanum í Reykjavík og kláraði hann áður en hún fluttist til London með Kolrössu, en á erlendri grundu breyttist nafnið í Bellatrix. Stóð það til að hella sér út í óperusöng? „Ég fór í Söngskólann aðallega til þess að læra tónlist, mér fannst það svona heilstæðasta námið því mig langaði að læra svo mikið af hlutum. Svo vildi ég líka brjóta mig frá rokkinu með því að gera eitthvað allt annað. Eftir að Bellatrix hætti fór ég svo að læra hjá Sigríði Ellu Magnúsdóttur í London, sem er alger snillingur. Það kom alveg sá tímapunktur að ég vildi bara hella mér út í klassíkina en ég vissi alltaf innst inni að ég væri poppari. Sigríður Ella hvatti mig til þess að gera það en í því fólust aðeins of miklar hömlur og mikill agi. Ég hef alltaf þurft að fara mína leið og gera mínar eigin útgáfur sem mundi aldrei ganga upp í klassíkinni. Ég þurfti að tjá mig aðeins meira og ég er að tjá mig þegar ég kem fram.“ „Sem barn var ég mjög feiminn, ekki beint hlédræg en bara róleg. Spilaði bara á fiðlu í tónlistarskólanum og var aldrei til vandræða. Tónlistin opnaði nýja vídd fyrir mig, egóið fékk að koma úr skelinni og síðan hefur það verið mikilvægt að tjá mig með músík. Þegar ég hlusta samt á Kolrössu í dag þá hugsa ég hvað ég var að öskra bara á fólk, en mér var alveg sama þá.“ Var Elíza í Kolrössu þá eitthvert annað sjálf? „Kannski ekki önnur týpa, en partur af mér sem var stærri. Þorin og með stórt egó. Þessi partur er flesta daga í hvíld en þegar ég hitti til dæmis stelpurnar úr Kolrössu þá brýst hann fram. Mér þykir mjög vænt um þessa hlið á mér, en ég gæti ekki gert þetta allan daginn, þá yrði ég mjög þreytt,“ segir Elíza. Framhald á næstu opnu
Octo 4240 ljós Verð frá 159.900 kr.
Manhattan púði 40x60 Verð 14.900 kr.
Pasmore hægindastóll Verð frá 399.900 kr.
M-sófi Verð 2ja sæta frá 229.900 kr.
Eclipse sófaborð Verð frá 34.900 kr.
Patchwork gólfmotta
Góð hönnun gerir heimilið betra
Sniðin eftir máli. Verð frá 85.900 kr. pr. fm
Við leggjum mikinn metnað í að bjóða aðeins vandaðar vörur og tefla fram því besta í evrópskri hönnun. Úrvalið einkennist af fallegri og fjölbreyttri hönnun sem stenst
OPIÐ Á LAUGARDÖGUM FRÁ 11-16
tímans tönn. Markmið okkar er að aðstoða viðskiptavini við að fegra heimili sín.
Omaggio vasar / Verð frá 3.890 kr.
Catifa 46 stóll / Verð 49.900 kr.
Silvia ljós / Verð frá 13.900 kr.
Nido hægindastóll / Verð frá 179.900 kr.
ÓTAL STÆRÐIR
Hægt að raða saman
Quadrant hillueining, L: 154,8 cm, H: 80,5 cm / Verð frá 132.850 kr.
OPIÐ VIRKA DAGA KL. 11–18
• LAUGARDAGA KL. 11–16 • HLÍÐASMÁRA 1 • 201 KÓPAVOGUR • 534 7777 • modern.is
CUCU klukkur / Verð frá 12.900 kr.
28
viðtal
Helgin 19.-21. september 2014
Harður heimur í London
kenna, ég hafði enga trú á því að ég gæti gert það, en svo fannst mér það bara rosa gaman. Krakkarnir virðast fíla mig og ég þarf ekkert að hafa alltof mikið fyrir þessu. Eftir þetta nám fór ég til London í meistaranám í listkennsufræðum og byrjaði að kenna þar.“ Á þessum tíma hafði Elíza kynnst Gísla og stuttu seinna fór hugurinn að leita heim. „Við vorum búin að þekkjast í svolítinn tíma og unnum að annarri plötunni minni hér heima saman. Eftir að ég flutti út fór þetta að þróast aðeins meira og árið 2010 vorum við orðin par.“ Elíza sinnir tónmenntar- og umsjónarkennslu í Háaleitisskóla við Ásbrú á gamla hersvæðinu við Keflavíkurflugvöll.
frá fréttamanni Al Jazeera sjónvarpsstöðinni í Englandi og var með undarlega en skemmtilega bón til söngkonunnar. „Ég fékk símtal þegar ég var í skólanum í London frá fréttamanni sem sagðist hafa fengið ábendingu um að ég væri starfandi íslenskur tónlistarmaður í London. Hann spurði hvort ég vildi ekki koma í fréttirnar hjá þeim og hjálpa þeim að bera fram Eyjafjallajökull og ef ég væri í stuði kannski semja smá lag upp á grín. Þetta átti að vera seinna sama dag og þeir myndu senda bíl til að sækja mig og skutla heim,“ segir Elíza. „Það var það sem fékk mig til að segja já, að fá að keyra um London með einkabílstjóra, sem gerist ekki oft. Ég samdi lag á 2 mínútum og fór og flutti þetta og pældi svo ekkert meira í því. Viku seinna þegar ég var í lestinni þá er þar kona sem segir við mig að lagið hafi verið flott, svo hringir fréttamaðurinn aftur og segir mér að þessi frétt hafi verið sú vinsælasta á stöðinni frá upphafi og þeir séu búnir að sýna hana mörgum sinnum. Upp úr því fór þetta um allt internetið og fréttir birtust út um allt. New York Times, Telegraph, Huffington Post og fleiri miðlum. Svo var það breskt plötufyrirtæki sem biður mig að gefa út lagið í hvelli. Þá fórum við Gísli í studíó og gerðum lagið að 3 mínútna lagi og gáfum út næstum strax,“ segir Elíza. „Lagið seldist vel og fékk góða spilun út um allt og hefur verið notað í heimildarmyndum og bíómynd og lifir en góðu lífi. Það borgar sig greinilega að grínast smá.“
Borgar sig stundum að grínast
Baráttan gengur hægt
„Eftir að ég flutti út fór þetta að þróast aðeins meira og árið 2010 vorum við orðin par.“
mikill og traustið. Ég varð fyrir smá vonbrigðum með sjálfan mig. Ég hélt að ég væri meira töff, en svo er þetta meira mál.“ Elíza kom heim árið 2006 og var í mikilli óvissu með hvað hún ætlaði og hvað hana langaði að gera. „Ég var eiginlega bara komin á það að hætta í tónlist. Langaði að gera eitthvað allt annað. Svo um leið og maður ætlar að sleppa takinu þá kemur eitthvað nýtt upp. Þá fór ég að semja lögin á fyrstu sólóplötuna mína. Ég vildi hafa hana mjög einfalda og taka allt upp í fáum tökum og hrátt. það voru ekkert svo margir sem náðu því,“ segir Elíza og hlær. „Eftir plötuna fór ég í Listaháskólann í kennsluréttindanám. Ég vissi voðalega lítið um það en mamma mín hafði bent mér á það. Það var rosalega gaman og ég kynntist mörgu fólki og fékk nýja sýn. Eins og bara það að nýta eitthvað af reynslu minni til þess að
Árið 2010 þegar Eyjafjallajökull gaus og heimsbyggðin fylgdist með fréttum frá Íslandi fékk Elíza símtal
ENNEMM / SÍA / NM63944
Bellatrix var úti í London í 4 ár með hléum, en meðlimir hljómsveitarinnar bjuggu þar lengst í tvö ár. Hugmyndirnar voru stórar og væntingar miklar. Það þurfti sterk bein til þess að lifa af harðan heim tónlistarinnar í milljónasamfélagi. „Þetta var ógeðslega gaman. Við spiluðum stanslaust í tvö ár. Alveg gríðarleg keyrsla, sem er rosa gaman þegar maður er ungur. Allt svo nýtt, nýtt fólk og nýir staðir. Við urðum samt þreytt, og það var kannski bara það sem gerði útslagið. Við tæmdum okkur bara líkamlega og andlega. Ekki bara á harkinu heldur líka hvert á öðru. Hugtakið hljómsveit er mjög magnað. Það vilja allir eitthvað en samt líka sitthvað. Við rifumst eins og hundar og kettir en í dag erum við öll mjög góðir vinir. Það er það sem stendur upp úr. Við komumst í gegnum þetta ósködduð.“ Árið 2001 hættir Bellatrix og hópurinn tvístraðist um allar jarðir en Elíza varð eftir í London. „Ég ætlaði sko alveg að meika það sem sólólistamaður. Ég var orðin svo fræg og ætlaði sko aldeilis að láta þetta ganga upp. Svo komu fyrstu tónleikarnir og ég fékk áfall. Tónleikarnir gengu vel og fullt af fólki mætti en ég var ein. Ég fór alveg inn í mig og var 15 ára aftur. Það tók mig svolítinn tíma að byggja upp sjálfstraust og öryggi til þess að gera þetta ein.“ „Ég hætti við sólóplönin, fann að ég var ekki tilbúin og stofnaði hljómsveitina Scandinavia í samstarfi við nokkra vini mína í London. Það var mín aðferð við að halda áfram að vinna í músík, en í samstarfi við aðra. Það skal enginn vanmeta mátt hljómsveitarsamstarfs,“ segir Elíza. „Stuðningurinn er svo
Nú hefur þú starfað í tónlist í rúm tuttugu ár, þrátt fyrir ungan aldur. Finnst þér hlutverk konunnar í
tónlistarbransanum ennþá jafn lítið eða hefur þetta þróast eitthvað í jákvæða átt? „Mér finnst þetta þróast alveg rosalega hægt, ég verð bara að segja það. Ég er ekki vön því að hengja mig á leiðinlega hluti en stundum finnst mér þetta einum of þreytandi. Til dæmis þegar farið er yfir íslenska tónlistarsögu þá er oft konum lítið hampað. Á þeim árum sem Kolrassa vann músíktilraunir komu fram stelpur, sem vöktu mikla athygli en var aldrei talað um. Kolrassa krókríðandi er stundum ekki nefnd á nafn, þrátt fyrir 3 plötur og miklar vinsældir. Ég held samt að þetta sé ekki meðvitað hjá körlunum en þeir hugsa þetta oftar út frá eigin upplifun,“ segir Elíza. „Þetta stendur þó allt saman til bóta með stofnun Kítón sem eru samtök kvenna í tónlist, sem ég styð alveg 100%“ Elíza og Gísli vinna mikið saman að listinni og eru með mörg verkefni fyrir erlenda aðila, þar sem þau semja lög fyrir listamenn og auglýsingar. „Þetta er bara svona heimavinna, beint frá býli. Það var meðvituð ákvörðun að flytja hingað í Hafnirnar og vinna saman heima. Þegar maður hefur búið í stórborg lengi þá eru vegalengdir eitthvað sem maður veltir ekki fyrir sér. Ég er ekki nema 6 mínútur út í búð. Kannski verður þetta erfiðara í vetur, en þá er maður bara meira heima,“ segir Elíza alsæl á Suðurnesjunum. Næstu tónleikar Elízu verða á Airwaves, þar sem hún kemur fram á Kíton tónleikum á Bunk Bar laugardaginn 8. nóvember. Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is
Húsnæðislán
Ertu að hugsa um að kaupa þína fyrstu fasteign? Við lánum 1.500.000 kr. aukalega til þeirra sem eru að kaupa sér húsnæði í fyrsta skipti.* Að kaupa húsnæði er stór ákvörðun og því um að gera að vega og meta alla kosti í stöðunni. Húsnæðislána ráðgjafarnir okkar hafa víðtæka reynslu og góðan skilning á aðstæðum ungra fasteignakaupenda og geta því gefið þér góð ráð. Ræddu við húsnæðislánaráðgjafa í næsta útibúi. 50% afsláttur af lántökugjöldum við kaup á fyrstu eign er veittur til áramóta *Heildarlánveiting bankans að meðtöldu viðbótarláni er þó að hámarki 90% af kaupverði. Lántakandi þarf að standast greiðslumat og uppfylla aðrar útlánareglur bankans. Veittur er helmingsafsláttur af lántökugjöldum til þeirra sem eru að kaupa í fyrsta sinn. Lántakandi þarf að greiða kostnað við greiðslumat, skjalagerðargjald, þinglýsingargjald og, ef við á, kostnað við veðbanda og lánayfirlit. Á www.islandsbanki.is getur þú reiknað mánaðarlegar afborganir, árlega hlutfallstölu kostnaðar og heildarkostnað.
islandsbanki.is
Netspjall
Sími 440 4000
30
pistill
Helgin 19.-21. september 2014
Persónulegt rými
A
ð ætla að skilgreina persónulegt rými einstaklinga er ekkert alltof auðvelt. Rýmið sem slíkt er jú einstaklingsbundið. Sumum stendur alveg á sama þó þeir séu faðmaðir af gömlum skólafélaga á förnum vegi eða deili sætisarmi með ókunnugri manneskju í bíósal. Nákvæmlega sama þó olnbogar snertist. Nákvæmlega sama þó sessunauturinn sötri kókið af áfergju eða mauli poppið sitt eins og grjótmulningsvél. Sumum finnst notalegt að lenda óvænt við hlið einhvers sem þeir kannast lítillega við þegar flogið er á milli staða – ah, einhver til að spjalla við alla leiðina. Sumir heilsa öllum með faðmlagi og helst einum blautum – svo persónuleg og innileg kveðja. Sumum er alveg sama þó fólk æði inn heima hjá þeim í tíma og ótíma – af hverju að banka? Hitt er svo heimilislegt. Svo erum það við hin. Við með persónulega rýmið sem telur álíka marga fermetra og meðalstórt íþróttahús. Við sem spyrjum í afgreiðslunni á flugvellinum „er vélin full? Get ég fengið að sitja ein?“ Við sem förum í bíó þegar myndin er við það að detta úr sýningu af því þá er enginn í bíó. Við sem sjáum glitta í gamlan kunningja í Kringlunni og breytumst skyndilega í Jón Arnar Magnússon og hoppum frá Stjörnutorgi niður í bílakjallara í þremur hoppum til þess að forðast faðmlag. Við sem læsum alltaf hurðinni þó við séum heima af því við kærum okkur ekki um óvæntar heimsóknir. Andskotinn, maður gæti verið að dandalast allsber eða liggjandi í sófanum í ljótum buxum með remúlaði í munnvikinu. Tala nú ekki um þegar heimilið lítur út eins þar búi ellefu rónar en ekki ein meðalstór manneskja. Ég er kannski að tala glæfralega
Guðrún VeiGa Guðrún Veiga Guðmundsdóttir er mannfræðinemi frá Eskifirði sem vakið hefur athygli fyrir bloggskrif sín. Hún stjórnaði sjónvarpsþættinum Nenni ekki að elda á iSTV. Guðrún Veiga leyfir ekki hverjum sem er að snerta sig.
Þykkt og bragðmikið fyrir þá sem vilja kröftugt beikon.
Gæðavara úr völdu svínafille, matarmiklar og ljúffengar sneiðar.
ÞYKKSKORIÐ BEIKON HEFUR ÞÚ STERKAR BEIKONTILFINNINGAR? Prófaðu þykkskorna beikonið frá SS.
Sérvalið svínafille
PIPAR\TBWA – SÍA
Þykkt og bragðmikið
100% íslenskt kjöt
Gott á grillið eða pönnuna
þegar ég nota orðið við. Kannski er ég bara ein. Kolbilaða konan sem aðeins fjórir aðilar hafa formlegt leyfi til þess að faðma í tíma og ótíma. Kolbilaða konan sem er búin að reikna það út hvenær fæstir fljúga á milli Egilsstaða og Reykjavíkur og bókar sér flug byggt á þeim útreikningum. Kolbilaða konan sem krefst þess að fólk hringi á undan sér áður en það droppar við. Kolbilaða konan sem heilsar engum með faðmlagi og kossi nema ömmu. Þessi kolbilaða kona flaug einmitt á milli Egilsstaða og Reykjavíkur í síðustu viku. Sitjandi alein að sjálfsögðu. Skyggnið var gott og varð konan ansi hreint lukkuleg þegar flugstjórinn ákveður að svífa með farþegana yfir eldgosið okkar umtalaða. Lukkan var þó ekki lengi að breytast í kaldan svita og örvinglun. Konan reyndist vera í hvað besta útsýnissætinu og áður en hún vissi af voru allir farþegar hægra megin úr flugvélinni komnir hættulega nálægt henni. Stórhættulega sko. Eldgosið færðist nær og nær og farþegarnir líka. Nei, fjúff – þetta verður allt í lagi, það er ekkert merkilegt að ske í gosinu. Smá reykur. Ekkert að sjá. Þau hljóta að fara aftur í sætið sitt. Ó, nei. Aftur í sætið sitt? Heldur betur ekki. Konan fékk fimm farþega svo gott sem í fangið og spjaldtölvur á stærð við 40” flatskjái í andlitið. Þarna snertust líkamshlutar sem aldrei ættu að snertast á ókunnugu fólki. Aldrei! Lætin í fólki voru slík að það mátti helst halda að eldglæringar og gosstrókar væru við það að snerta flugvélina. Eða Kristján Már Unnarsson væri sjáanlegur í ljósum logum. Búinn að rífa sig úr Cintamanipeysunni og að gera sig kláran í að heyja hatramma baráttu við banvænt gosið. Nei, það var ekki svo gott. Eina sem sást var örlítill reykjarstrókur. Kolbilaða konan fékk samt að njóta þess að finna fyrir geirvörtu á lærinu og typpi á mjöðminni. Ferlega notalegt. Heimilislegt í besta falli. Hin margumrædda kona er nota bene full af tilhlökkun fyrir fluginu sem hún á bókað í fyrramálið.
Konan fékk fimm farþega svo gott sem í fangið og spjaldtölvur á stærð við 40” flatskjái í andlitið. Þarna snertust líkamshlutar sem aldrei ættu að snertast á ókunnugu fólki. Aldrei! Ljósmynd/ChameleonsEye/ Shutterstock.com
Haustslátrun
2014
Ungnautagúllas
2298 2798
er
Við g
kr./kg
ir þig
a fyr
eir um m
kr./kg
Lambahryggur af nýslátruðu
tur t e l i t akó b m La
8 9 2230 98
kg kr./
1998 2298
kr./kg
kr./kg
kg kr./
Bestir í kjöti
Grísa Spare Ribs
898 1198
kr./kg
kr./kg
Helgartilboð! 25%
meir magna
Heilkorna flatkökur 4 stk. í pk.
Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillur og/eða myndabrengl.
159
Myllu pizzasnúðar, 200 g
kr./pk.
1
2498 kr./pk.
kr./pk.
Dala fetaostur í kryddolíu, 150 g
255
kr./stk.
585 689
kr./pk.
kr./pk.
kg
Lavazza kaffibaunir, 1 kg
2123
328
Þykkvabæjar kartöflugratín m/beikoni, 600 g
kr./pk.
Lavazza Qualita Rossa, 250 g
508
kr./pk.
598 kr./pk.
Lavazza Pods Espresso Intenso, 16 í pk.
395 465
kr./pk.
kr./pk.
Maille sinnep, 3 tegundir, 250 g
398
kr./stk.
Hamraborg – Nóatún 17 – Hringbraut – Austurver – Grafarholt
Kellogg´s Nutri-Grain, 4 tegundir
449
kr./pk.
32
viðtal
Helgin 19.-21. september 2014
Kenneth er allt það sem við sjálf reynum að fela Í lok september verður frumsýndur einleikurinn Kenneth Máni. Þar er persónan sem sló svo eftirminnilega í gegn í sjónvarpsþáttunum Fangavaktin sem sýndir voru á Stöð 2. Leikarinn Björn Thors segir hugmyndina að einleiknum hafa orðið vegna mikillar eftirspurnar eftir þessum karakter í þjóðfélaginu.
K
enneth Máni var ekki búinn að segja sitt síðasta, og hans rödd þarf að heyrast. Fólk vill fá að heyra aðeins meira í honum,“ segir Björn Thors. Er þetta uppistand? „Þetta er ekki uppistand því þetta er leikin persóna, en þetta er heldur ekki leiksýning. Ég hef leikið mér að því að skilgreina þetta sem frásagnarleikhús, þrátt fyrir að ég sé ekki mikið fyrir það að skilgreina. Persóna sem sýnir listir sínar og í hverju hann er flinkur.“ Í hverju er Kenneth flinkur? „Hann er einmitt bara flinkur í því að vera Kenneth Máni. Hann er svo einstakur og stórkostlegur og fólk hefur gaman að því að hlusta á hann.“ Kenneth Máni var ekki í burðarhlutverki í Fangavaktinni en hafði þó þau áhrif að áhorfendur biðu spenntir eftir innkomu hans. Var erfitt að skrifa handrit í kringum þennan karakter sem hafði ekki svo langa forsögu?
„Öll handritaskrif ganga út á það að finna tóninn og það tók svolítinn tíma að átta okkur á því hver hans tónn væri, eða gæti orðið. Það er kúnstugt, en ég held að við höfum fundið hann,“ segir Björn sem samdi handritið með þeim Jóhanni Ævari Grímssyni og Sögu Garðarsdóttur. Ertu lengi að koma þér í þennan karakter? „Svona hálfa sekúndu,“ segir Björn með rödd Kenneths. „Ég tek bara úr handbremsu.“ Er einhver Kenneth í þér? „Það hlýtur að vera, hann fæddist að minnsta kosti mjög hratt. Hann poppaði bara upp. Við erum rosalega ólíkir, en þetta var auðveld fæðing. Kannski er það vegna þess að hann er allt það sem maður er að fela. Við erum öll að hugsa um að segja réttu hlutina en Kenneth er lítið í því, hann er með sitt á hreinu en hann er ekki mikið að ritskoða sig.“ En þú átt ekki til að detta í þennan karakter?
Laugardagstilboð
– á völdum vörum til ræstinga og þrifa „Nei ég er lítið í því,“ segir Björn. „Hins vegar þegar maður er í svona mikilli viðveru í leikhúsinu að vinna með þessa persónu þá þarf ég að sitja á mér að byrja ekki að tala eins og hann, því hann er svo sterkur karakter.“ Björn Thors hefur á undanförnum árum leikið í mörgum ólíkum verkum og mörg ólík hlutverk. Hvort sem það er í Hamskiptunum eftir Kafka, Makbeth eftir Shakespeare eða hlutverk Huga í kvikmyndinni París norðursins sem nú er í kvikmyndahúsum.
Leikarar eru kamelljón
Rekstrarvörur - vinna með þér Réttarhálsi 2 • 110 Reykjavík Sími: 520 6666 • sala@rv.is • rv.is
Verslun RV er opin virka daga kl. 8 – 18 og laugardaga kl. 10 – 16
Er ekkert erfitt að flakka á milli þessara hlutverka? „Nei, það er erfiðast að flakka á milli miðla. Frá leikhúsi yfir í sjónvarp eða bíó og öfugt,“ segir Björn. „Það eru svo ólíkar kröfur á vinnu leikarans. Mér finnst ekki erfitt að flakka á milli dramatíkur og kómedíu. Leikarar eru ákveðin tegund af kamelljónum. Þetta snýst allt um það að geta farið inn í efnið og tileinkað sér. Ef maður er með gott efni, þá ræður það yfirleitt förinni. Fólk miklar það mikið fyrir sér að leikarar eigi í einhverjum
vandræðum með persónuflóruna sem er inni í þeim, ég held að það sé rugl. Ég þekki engan leikara sem á við þetta að stríða. Það eru engar persónur að rífast í kollinum á mér.“ Hvað tekur við eftir að Kenneth Máni hefur frumsýnt sinn leikþátt? „Ég ætla að einblína á hann í svolítinn tíma, en svo fer ég í sjónvarpsþættina Ófærð sem Baltasar Kormákur er að framleiða sem er mjög spennandi.“ Kanntu betur við annan hvorn miðilinn? „Nei, báðir betri. Ólíkir en báðir góðir,“ segir Björn sem eftir áramót leikur í nýju leikriti Birgis Sigurðssonar í Borgarleikhúsinu sem nefnist Er ekki nóg að elska, ásamt því að leika í nýrri íslenskri kvikmynd eftir Börk Sigþórsson á næsta ári, sem er fyrsta mynd leikstjórans.
Menningin þjappar fólki saman
Björn dvaldi í tvo mánuði í Toronto á liðnum vetri við uppfærslu Vesturports á Hamskiptunum. Er meira af slíkri útrás framundan? „Það verður bara að koma í
viðtal 33
Helgin 19.-21. september 2014
ljós, en það er alltaf eitthvað í pípunum. Annars fer ég í þessa nýju kvikmynd Barkar á næsta ári. Það er hryllingsmynd sem mér finnst mjög spennandi viðfangsefni. Kröftugt handrit og það er kominn tími á góðan íslenskan þriller.“ Af hverju hefur ekki komið góð íslensk hrollvekja áður? „Við erum bara svo ung kvikmyndaþjóð. Við eigum eftir að safna að okkur meiri reynslu og það er að gerast hratt núna. Það þarf að tryggja að fjármagn til kvikmynda haldist stöðugt. Það er einhver furðulegur misskilningur í menningarpólitíkinni þegar að stöðugt er verið að draga saman á þessu sviði. Það má ekki
Við viljum tilheyra samfélaginu. Menning er sameiginleg upplifun sem þjappar fólki saman. LjósmyndHari
missa niður þá færni sem hefur safnast í sarpinn. Það á við um leikhús, tónlist og myndlist líka,“ segir Björn. „Við lifum svolítið erfiða tíma að einhverju leyti þrátt fyrir að vera ein ríkasta þjóð í heiminum, en það er verið að hagræða sem er skiljanlegt. Menningin er samt ekki rétti staðurinn til þess að beita blóðöxinni á, vegna þess að í gegnum menninguna fáum við staðfestingu á tilvist okkar. Menningin speglar samtíma sinn á sviði. Við fáum öll hlutverk og maður sér sjálfan sig í samhengi við tíðarandann. Höfundarnir segja sögur úr samtímanum og ef þú sérð sjálfan þig í sögu uppi á sviði eða á tjaldi að takast á við
breytta tíma þá átt þú hlutdeild í samtímanum. Því fylgir ákveðin friðþæging. Staðfesting á því að þú tilheyrir þessu samfélagi. Menningin hefur tækifæri til þess að gefa okkur spegilmynd af okkur sjálfum í samhengi sögunnar,“ segir Björn. „Þetta finnst mér mikilvægt. Menningin er það sem við erum og stöndum fyrir. Það sýndi sig í hruninu að menningarneysla jókst. Við viljum tilheyra samfélaginu. Menning er sameiginleg upplifun sem þjappar fólki saman.“
Allir í bíó
Íslensk kvikmyndagerð er í miklum uppgangi og Björn segir það mikið fagnaðarefni, ekki bara
ÍSLENSKUR
GÓÐOSTUR – GÓÐUR Á BRAUÐ –
Fólk miklar það mikið fyrir sér að leikarar eigi í einhverjum vandræðum með persónuflóruna sem er inni í þeim, ég held að það sé rugl. Ég þekki engan leikara sem á við þetta að stríða. Það eru engar persónur að rífast í kollinum á mér.
fyrir leikara og kvikmyndagerðarfólk heldur fyrir alla í landinu. „Það er gríðarleg virkni í gangi, en iðnaðurinn er fjársveltur þrátt fyrir að niðurskurðurinn sé ekki kominn fram. Við megum ekki missa það fólk sem vinnur í þessum iðnaði úr landi. Kvikmyndirnar eru mjög mikilvægar og þær verða ekki betri og þeim fjölgar ekki nema við förum í bíó.“ Kenneth Máni verður frumsýndur í Borgarleikhúsinu í lok september, og París norðursins er til sýninga í kvikmyndahúsum. Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is
34
úttekt
Helgin 19.–21. september 2014
Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is
Raddirnar á bak við barnaefnið Klukkan sjö á morgnana um helgar er kveikt á sjónvarpstækjum í öðru hverju húsi á Íslandi og ungviðið fær að horfa óáreitt meðan fullorðna fólkið raknar úr rotinu. Hver teiknimyndin rekur aðra og allar eru þær talsettar á íslensku. Fjöldi fólks hefur skapað sér starfsvettvang við að talsetja teiknimyndir.
Fastráðin við hljóðsetningu „Ég er kennari og hef gaman af krökkum og það hjálpar til í þessu starfi. Það skemmir ekki að hafa tóneyra en svo finnst mér þetta bara ofboðslega gaman,“ segir Sigríður Eyrún Friðriksdóttir, söng- og leikkona. Sigríður er afar áberandi í þeim teiknimyndaþáttum sem nú eru á dagskrá sjónvarpsstöðvanna. Hún talar fyrir Eydísí, systur Finnboga í Finnboga og Felix, hún er í Kúlugúbbunum, Kioka, Gurru grís, Amazing Gumball og svo talar hún fyrir dýrabjörgunardrenginn Diego. „Diego, já. Það er nú svo langt síðan það var. Það er allt endursýnt án þess að maður fái nokkuð borgað fyrir það,“ segir hún í léttum dúr. Sigríður Eyrún er fastráðin hjá Stúdíói Sýrlandi og mætir reglulega til vinnu. „Það er misjafnt hvað þetta er mikil vinna. Þegar það er mikið sungið þá er maður aðeins lengur. Svo fer þetta eftir týpum. Diego talar til dæmis allan þáttinn.“ Fylgja þessar persónur þér heim
nýi og gamli svampur
eftir vinnu? „Þetta smitast í dóttur mína. Hún er alltaf að spyrja hver talar fyrir hvern þegar við horfum á teiknimyndir. Svo kenni ég stundum leiklist og þá spyrja krakkarnir hvað ég hafi leikið. Þá get ég notað þessar persónur sem tromp.“ Eru einhverjar persónur í uppáhaldi? „Akkúrat núna er það Eydís í Finnboga og Felix, hún er svolítið klikkuð. Þetta eru vel skrifaðir þættir og maður nennir að horfa á þá. Það er smá fullorðins húmor þarna. Svo var ég mjög hrifin af Bessý Höskuldsdóttur í Hinu mikla bé. Amy Poehler úr Parks & Recreation talaði fyrir hana á ensku og þetta er lítil skátastelpa, femínisti sem er rosalega s-mælt og á ímyndaða vini.“
Svampur Sveinsson hefur lengi notið mikilla vinsælda, ekki síður hjá foreldrum en unga fólkinu. Siggi Sigurjóns talaði frá upphafi fyrir Svamp og var orðinn stór hluti af aðdráttaraflinu. Í síðustu seríu tók Þröstur Leó Gunnarsson hins vegar við keflinu. Þó Þröstur þyki standa sig vel hafa ýmsir vanafastir áhorfendur átt erfitt með að sætta sig við skiptin og hafa óspart látið þá skoðun í ljósi. Þröstur verður þó ekki lengi að vinna þá á sitt band.
Þe s s i H a fa n ó g að g e r a
Ævar Þór Benediktsson: Ben Ten, Úmísúmí, Tillý og vinir, Finnbogi og Felix, Kioka, Amazing Gumball.
Steinn Ármann Magnússon: Amazing Gumball, Kúlugúbbar, Finnbogi og Felix, Tré Fú Tom, Ben Ten, Ævintýri Berta og Árna.
Álfrún Örnólfsdóttir: Kioka, Tré Fú Tom, Ben Ten, Kúlugúbbar.
Pétur Örn Guðmundsson: Ævintýri Berta og Árna, Mikki mús, Finnbogi og Felix.
Nýrttattímabil! Hefur talað fyrir Sollu ko
sk Ný íssleknera! upp
249
kr. kg
Verð áður 499 kr lar, 1 kg lrætur Fljótshó . kg
Gu
50
afsláttu% r
stirðu í ellefu ár
„Þetta hefur alltaf verið jafn gaman og ég er glöð að hafa náð að festa mig nokkurn veginn í þessu,“ segir Ólöf Kristín Þorsteinsdóttir sem hefur talað inn fyrir Sollu stirðu í teiknimyndunum um Latabæ síðan 2003. Ólöf Kristín er 21 árs og vinnur á leikskóla meðfram vinnu við talsetningar. Hún hefur undanfarið látið til sín taka í Ben Ten, Monster High, Tré Fú Tom, Mæju býflugu og Barbie auk bíómynda á borð við Ísöld 4. Auk þess hefur hún leikið í leikritum eins og Kardimommubænum, Skilaboðaskjóðunni og Annie. „Stefnan er sett á leiklistarskóla hér heima eða erlendis, helst erlendis,“ segir Ólöf Kristín þegar hún er spurð um framtíðaráform sín.
Hin íslenska Dóra Vigdís Hrefna Pálsdóttir ljær landkönnuðinum Dóru rödd sína og gerir vel. Vigdís er af mikilli leikhúsfjölskyldu komin og fer létt með að blanda saman skyldum á sviði í Þjóðleikhúsinu og talsetningu þessara vinsælu teiknimyndaþátta.
NÝJAR
VÖRUR! FLOTTUR ÆFINGAFATNAÐUR
Á FRÁBÆRU VERÐI! NÚNA
8.990
Borgaðu vaxtalaust innan 14 daga eða með raðgreiðslum í verslun Intersport á Bíldshöfda.
Fullt verð: 11.990
NÚNA
17.990 Fullt verð: 19.990
NÚNA
PUMA FLEXTRAINER Góðir og léttir æfingaskór. Litir: Svartir með bleiku, svartir með grænu. Dömustærðir.
6.490 Fullt verð: 7.990
PUMA EVOSPEED 5.3 TT
Flottir gervigrasskór á börn. Litur: Fjólubláir með gulu. Stærðir: 32-39. Fæst aðeins á Bílsdshöfða.
4.490
NIKE FREE 5.0
Hlaupaskór sem bæði styrkja og vernda fætur. Margir litir. Herrastærðir.
NIKE FREE 5.0
Hlaupaskór sem bæði styrkja og vernda fætur. Margir litir. Dömustærðir.
3.490
NÚNA
NÚNA
7.990
5.490
NÚNA
5.490
Fullt verð: 9.990
Fullt verð: 6.490
Fullt verð: 7.490
PUMA GYM LOOSE
PUMA ESS GYM
PUMA TP LONG TIGHT
Flottur bolur í ræktina, laust snið og stroff að neðan. Litir: Svartur, grænn. Stærðir: S-L.
Æfingatoppur með góðri öndun úr CleverDry efni sem heldur svita frá líkamanum. Litir: Svartur, bleikur. Stærðir: XS-XL.
Leggings úr CleverDRY efni sem heldur svita frá líkamanum. Litur: Svartar með ljósu mynstri. Stærðir: XS-XL.
ENERGETICS PANAMA
Æfingabolur úr DRY PLUS efni. Litir: Svartur, bleikur. Stærðir: XS-XL.
ENERGETICS FLY TIGHTS
Leggings úr DRY PLUS efni. Litir: Svartar, gráar. Stærðir: XS-XL.
FRÁBÆRT VERÐ!
NÚNA
2.990
14.990 Fullt verð: 19.990
NÚNA
12.990
NÚNA
Fullt verð: 15.990
PUMA PACKLIGHT Vattstungin úlpa 90/10 dúnn. Dömustærðir: S-XL. Litir: Svört, blá. Herrastærðir: S-XXL. Litur: Svört.
12.990 ETIREL VIDAR
Létt, vattstungin herraúlpa með áfastri hettu. Litur: Svört. Stærðir: S-XXL.
INTERSPORT AKUREYRI / SÍMI 460 4891 / OPIÐ: MÁN. - FÖS. 10 - 18. LAU. 10 - 16.
INTERSPORT BÍLDSHÖFÐA / SÍMI 585 7220 / OPIÐ: MÁN. - FÖS. 10 - 18. LAU. 11 - 18. SUN. 13 - 17. INTERSPORT SELFOSSI / SÍMI 480 4611 / OPIÐ: MÁN. - FÖS. 10 - 18. LAU. 10 - 16.
13.990
Fullt verð: 16.990
ETIREL LOKE/TORA
Vattstungin herraúlpa með áfstri hettu, hægt er að smellla loðkraganum af. Litir: Dökkblá, svört. Dömu- og herrastærðir.
NÚNA
Fullt verð: 17.990
ETIREL HILDA
Létt, vattstungin dömuúlpa með áfastri hettu, hægt að þrengja í mittið. Litir: Dökkblá, dökkgræn. Stærðir: 36-44.
PUMA ECHO PACK
27 L bakpoki með fartölvuhólfi, hliðarvösum og renndu hólfi að framan, stillanlegir strappar. Litir: Dökkrauður, blár.
36
viðhorf
Ryksugað í leyfisleysi og banni
ÍSLENSKI KILJULISTI EYMUNDSSON VIKAN 11.09.14 - 16.09.14
M HELGARPISTILL
1
Afdalabarn Guðrún frá Lundi
2
Lífið að leysa Alice Munro
Jónas Haraldsson
Fangi himinsins Carlos Ruiz Zafón
4
Síðasti hlekkurinn Fredrik T.Olsson
5
Amma biður að heilsa Fredrik Backman
6
Ljósa Kristín Steinsdóttir
7
Í leyfisleysi Lena Andersson
8
Maður sem heitir Ove Fredrik Backman
9
Síðasta orðsending elskhugans Jojo Moyes
10
Ólæsinginn Jonas Jonasson
SAMKVÆMT BÓKSÖLU Í PENNANUM EYMUNDSSON UM LAND ALLT
Teikning/Hari
jonas@ frettatiminn.is
3
Helgin 19.-21. september 2014
Mér hefur farið fram í heimilisstörfum eftir því sem á ævina hefur liðið. Það gat svo sem ekki versnað, miðað við fyrri störf í þeim efnum. Ég er ekki að segja að ég sé fullnuma en batnandi manni er best að lifa. Ég er bærilegur í umgengni við uppþvottavélina þótt enn hafi ég ekki lagt í þvottavélina, sem vitaskuld er ekki til eftirbreytni. Þá skipti ég á rúmum eins og ekkert sé og bý um þau eins og flinkasti hótelstarfsmaður. Í seinni tíð hef ég örlítið handfjatlað straujárnið en játa að ég er ansi lengi með hverja skyrtu. Ég hef alla tíð notið góðs atlætis hvað skyrturnar varðar en skynja þó að þar verð ég að taka mig á. Enn fremur játa ég að hafa ekki tekið yfir skúringar, eins og ég ætti að sjálfsögðu að gera, en sýni þó umtalsverða viðleitni í þeim efnum. Við eigum ansi fínar skúringagræjur og fjölmargar tuskur í tengslum við þær. Ekki kann ég skil á þeim öllum en leita ráðgjafar, hver tuska hefur sitt hlutverk. Loks gríp ég stundum í ryksuguna. Við erum ekki með teppi á gólfum en þar liggur hins vegar í horni hreindýrsskinn sem fer ansi mikið úr hárum. Því er ryksugan nauðsynleg enda þvælast hárin af skepnunni víða um gólf, undir húsgögn og jafnvel upp í sessur. Við höfum aldrei verið með hund en ég ímynda mér að hárlos hreindýrsins sé svipað og ef við héldum slíkan. Það má kallast undarlegt að við skulum ekki löngu búin að koma hreindýrinu fyrir í bílskúrnum – en skinnið er fallegt og fer vel undir stofustól. Því hefur það fengið að vera í friði. Ekki veit ég hvaðan hreindýrið kemur. Það var keypt í búð því enginn er ég veiðimaðurinn. Ég gef mér að það sé frekar af erlendu dýri en innlendu en hef svo sem ekkert fyrir mér í því – en loðið er það miðað við þau hreindýr sem ég hef séð á ferðum mínum um Austurland. Ryksugan fær því að finna fyrir því í baráttunni við hreindýrið. Maður hefði svo sem haldið að nóg væri að eiga við hárlos þessa eina kvikindis en frúin er bjartsýniskona og taldi augljóslega ekki fullreynt með skinnin því í nýlegri heimsókn okkar í sútunarverksmiðju á Sauðárkróki bætti hún í safnið. Við fórum í hópi annarra í gegnum þá merkilegu verksmiðju með margfróðum leiðsögumanni. Hann sagði okkur allt um húðir hinna ýmsu dýra og sútun þeirra. Þar mátti sjá hrosshúðir jafnt sem kúa, skinn af kanínum og jafnvel ketti, að ógleymdum saufjárgærum, auk fiskroðs af ýmsum tegundum. Magnað er að sjá leður
verða til úr fiskroði sem síðan er brúkað í fínustu vörur. Þá voru þar skinn af ýmsum erlendum dýrum sem ég kann ekki að nefna. Svo mjög hreifst konan af kýrhúð að við splæstum í hana. Mér datt ekki í hug að andmæla kaupunum enda var húðin falleg og ég sá fyrir mér að hún gæti farið vel í híbýlum okkar. Ég nefndi það ekki við konuna hvort við ættum að skipta á kúnni og hreindýrinu, fannst það ekki viðeigandi þarna í skinnaverksmiðjunni. Þegar við höfðum gengið frá kaupunum á húðinni röltum við um sýningarsal sútunarverksmiðjunnar. Þar rak konan augu í lambsskinn, grátt að lit og smáhrokkið. Leiðsögumaðurinn hafði sagt okkur frá því að verksmiðjunni bærist alltaf eitthvað af skinnum af nýbornum lömbum. Þetta gráa skinn þótti krúttlegt og því keyptum við það líka. Það fer ekki mikið fyrir skinni af nýbornu, án þess ég viti um notagildi þess. Áður en við kvöddum verksmiðjuna hafði líka safnast í skinnaforða okkar mórauð gæra. Það var bara ein til í þeim lit – fallegasta gæran í húsinu – eins og afgreiðslukonan orðaði það. Við keyptum hana líka. Hún er að sönnu falleg en hvað við gerum við hana er óráðið – en það er alltaf gott að eiga góða gæru. Þeim hefur því fjölgað húðunum heima. Enn hefur ekki reynt á það hvort nýju skinnin fara úr hárunum eins og hreindýrið. Ég vona ekki, að minnsta kosti virðist kýrhúðin, eina skinnið sem við höfum tekið í notkun, ætla að standast væntingar. Fari hins vegar svo að hárlos verði eitthvað umfram það sem nú er af hreindýrinu er ég við öllu búinn. Við höfum í nokkur ár átt bærilega ryksugu. Hún hefur gert allt sem fyrir hana er lagt og ég hafði hvorki athugasemdir um kraft hennar né getu þar til fyrir nokkrum misserum að okkur áskotnaðist önnur ryksuga, af Nilfisk gerð. Sú er allt annarrar gerðar og öflugri en sú gamla. Krafturinn er ómældur og fátt sem fyrir henni stendur. Þegar hún kemst í tæri við hreindýrið vill hún helst soga það í heilu lagi í rana sinn. Nýjustu fréttir af Evrópugrundum setja hins vegar að mér ugg. Skriffinnar Evrópusambandsins hafa gefið það út að svo öfluga ryksugu megi maður ekki eiga. Brussel hefur með tilskipun sett bann við ryksugum sem eru 1600 wött eða meira. Ég hef ekki þorað að gá að afli Nilfisk ryksugunnar en þykist vita að sú kraftakerling sé mun öflugri en það, jafnvel svo miklu munar. Það hvarflar hins vegar ekki að mér að framselja Nilfiskinn Evrópusambandinu. Hann er minn þar og ég er smátt og smátt að taka yfir stjórn þessa tækis á heimilinu – sem maður í betrun og framþróun. Frekar dreg ég gardínur fyrir alla glugga og byrgi útidyr þegar Nilfiskurinn hamast á hreindýrinu en hlýða tilskipun Evrópusambandsins.
Vetrarferðir Kynningarblað
Helgin 19.-21. september 2014
Fagmenn á fjöllum
Almenn Fjallamennska er sex daga námskeið þar sem farið er yfir allan grunn sem þarf í fjallamennsku og klifri. Ljós-
Útivist á fjöllum nýtur sífellt meiri vinsælda hjá Íslendingum og ferðamönnum sem landið heimsækja. Hjá Íslenskum fjallaleiðsögumönnum er boðið upp á lengri og styttri námskeið og ferðir undir leiðsögn reyndra fjallagarpa.
mynd/Björgvin Hilmarsson
F
jallaskíðun er íþrótt sem nýtur æ meiri vinsælda hér á landi. Að sögn Ívars Finnbogasonar, yfirleiðsögumanns hjá Íslenskum fjallaleiðsögumönnum, er mikilvægt fyrir fólk sem stundar fjallaskíðamennsku að sækja sér fræðslu til að auka öryggi sitt. „Fólk eyðir töluverðum fjármunum í búnað en að sama skapi er gríðarlega mikilvægt að læra að þekkja hætturnar,“ segir hann. Almennt gengur fólk á fjöll yfir sumartímann en fer á skíði yfir veturinn. „Á fjallaskíðum sameinast þetta tvennt með einkar skemmtilegum og ævintýralegum hætti,“ segir Ívar. Á fjallaskíðum gengur fólk upp fjall á skíðunum. „Við límum skinn undir skíðin og hárin grípa í snjóinn. Þá eru bindingarnar stilltar þannig að þær henti til göngu. Þetta er ótrúlega þægileg og fljótleg leið til að ganga á fjöll. Svo þegar upp er komið rífum við skinnin af skíðunum og breytum bindingunum og skíðum niður.“ Hjá Íslenskum fjallaleiðsögumönnum verður boðið upp á tvenns konar námskeið fyrir fjallaskíðafólk í vetur. Í Hlíðarfjalli á Akureyri verður þriggja daga námskeiðið Freeride. Þar verða kennd öguð vinnubögð við mat á snjóflóðahættu og eftir námskeiðið ættu nemendur að vera færir um að taka meðvitaðar ákvarðanir um styrk snjóþekjunnar í ferðum með sínum jafningjum og vera hæfir um að framkvæma hraða leit að gröfnum félögum. Byrjendum á fjallaskíðum stendur til boða sex daga námskeið á Tröllaskaga. „Námskeiðið hentar einnig vel fyrir fólk sem er þegar byrjað að stunda fjallaskíðun en vill sækja sér meiri þekkingu á íþróttinni og öryggismálum. Það er einnig kjörið tækifæri til að kynnast Tröllaskaganum undir handleiðslu reyndra leiðsögumanna.“ Ívar segir Tröllaskagann góðan stað því hækkunin í fjöllunum passi mjög vel til fjallaskíðunar.
Íslenskir fjallaleiðsögumenn bjóða upp á námskeið í fjallamennsku, klifri og fjallaskíðun. Ljósmynd/Björgvin Hilmarsson
Hópurinn Skíðagengið er fyrir vant svigskíðafólk sem langar að víkka sjóndeildarhringinn og komast reglulega út fyrir troðnar brautir skíðasvæðanna undir faglegri leiðsögn.
lendir ferðamenn.“ Þá er einnig boðið upp á framhaldsnámskeið og er gerð krafa um að nemendur þar hafi þegar lokið byrjendanámskeiði eða hafi reynslu úr klifri.
Fjallamennska
Fyrir fólk sem vill stunda fjallgöngur allt árið eru starfandi hópar eða „gengi“ hjá Íslenskum fjallaleiðsögumönnum. Í hópunum Fjallagengi og Fjallafólk er þrekæfing eða fjallganga einu sinni í viku ásamt mánaðarlegum dagsferðum á hin ýmsu fjöll landsins. Í hópnum Brattgenginu er fókusinn á klifur og fjallamennsku. „Þar kennum við helstu atriði við klifur. Byrjum einfalt og færum okkur yfir í flóknara klifur. Þar eru hlutföll nemenda á móti kennurum eftir erfiðleikastigi þannig að stundum er einn kennari fyrir hverja tvo nemendur. Námskeiðin hjá Brattgenginu hafa gefist mjög vel og sumir koma aftur og aftur og hafa gaman af því að stunda krefjandi útivist undir dyggri leiðsögn,“ segir Ívar.
Almenn fjallamennska er sex daga námskeið þar sem farið er yfir allan grunn sem fólk þarf í fjallamennsku og klifri. Að sögn Ívars er nauðsynlegt að fólk hafi bakgrunn í útivist til að sækja námskeiðið. „Þar læra nemendur um almenna línuvinnu, gerð berg- og snjótrygginga, sprungubjörgun, ísklifur, öryggi í sambandi við snjóflóð og ýlaleit, ferðamennsku á jöklum og í fjalllendi, broddtækni, ísaxarbremsun og fleira.“
Ísklifur
Íslenskir fjallaleiðsögumenn bjóða upp á klifurnámskeið bæði fyrir byrjendur og reynslumeiri klifrara. „Mjög algengt er að á námskeiðin komi fólk sem vill prófa ísklifur. Það hefur jafnvel verið að stunda klifur en hefur metnað til að gera meira. Oft koma líka til okkar er-
Fjallgönguhópar
Unnið í samvinnu við
Svo þegar upp er komið rífum við skinnin af skíðunum og breytum bindingunum og skíðum niður.
Íslenska fjallaleiðsögumenn
Vantar þig gistingu í útlöndum? Gerðu Verðsamanburð á hóteltilboðum út um allan heim oG bókaðu haGstæðasta kostinn á túristi.is.
TÚRISTI
vetrarferðir
38
Helgin 19.-21. september 2014
Spennandi vetrarferðir hjá Úrval Útsýn Úrval Útsýn býður upp á ferðir við allra hæfi í vetur, hvort sem það er í sólina, snjóinn, borgarmenningu eða í lúxussiglingu. Á dögunum tók Jónína Birna Björnsdóttir við starfi markaðsstjóra hjá Úrval Útsýn.
Ú
tval Útsýn býður upp á fjöldann allan af spennandi ferðum í vetur. Jónína Birna Björnsdóttir tók nýlega við stöðu markaðsstjóra ferðaskrifstofunnar. Hún hefur unnið að markaðsmálum hjá ýmsum fyrirtækjum í meira en 10 ár, hjá allt frá litlum nýsköpunarfyrirtækjum upp í stórfyrirtæki en er nú í fyrsta sinn í ferðabransanum. „Nýja starfið leggst rosalega vel í mig, enda eru möguleikarnir margir og gaman að vera með svona vöru í höndunum sem allir elska. Við þurfum sífellt að vera á tánum og koma með nýja áfangastaði fyrir fólk, pakka ferðunum inn á spennandi hátt og koma þeim á framfæri á réttum stöðum. Í byrjun september kom út nýr og spennandi vetrarbæklingur sem fólk getur stuðst við þegar það fer að skipuleggja vetrarfríin,“ segir hún.
Sólin í vetur
Að sögn Jónínu eru sólarferðir til Kanarí og Tenerife vinsælustu vetrarferðirnar. „Enda kemur fólk endurnært heim eftir að hafa verið fengið D-vítamín í kroppinn. Í vetur bjóðum við upp á nýjung í sólarlandaferðum sem er ferðir til Taílands sem sameina sólina og borgarmenningu.“ Ferðir fyrir Úrvalsfólk (60+) eru skipulagðar ferðir til Tenerife og Kanarí sem notið hafa mikilla vinsælda. „Í ferðunum er alltaf reyndur fararstjóri ásamt skemmtanastjóra sem skipuleggur fjölbreytta dægradvöl eins og leikfimi, spilavist, minigolf, samsöng og fleira. Til dæmis verður ferð í lok október til Tenerife sem er 75 ára afmælisferð hins þaulreynda fararstjóra, Kjartans Trausta, sem margir þekkja vel. Kjartan Trausti kemur einbeittur að skemmtanastjórnuninni svo það verður eflaust mikið fjör.“
Öðruvísi vetrarfrí á Taílandi
Úrval Útsýn býður einnig upp á vetrarferðir fyrir fólk sem vill prófa eitthvað nýtt og öðruvísi eins og til dæmis siglingar og ferð til Taílands. „Við erum með frábæra ferð til Taílands í nóvember sem kallast Ævintýralandið Taíland. Þar verður farin hringferð um landið og margt áhugavert á dagskránni, svo sem ferð á fílabúgarð, fljótasiglingar, heimsókn til fjallaættbálka, Gullni þríhyrningurinn og Chaing Mai,“ segir Jónína. Gist verður í strandbænum Hua Hin í 6 nætur og í hinni mögnuðu höfuðborg Bangkok í 3 nætur. Halla Frímannsdóttir
Berlín iðar af lífi á aðventunni.
Ferðir til Kanarí og Tenerife njóta alltaf mikilla vinsælda. Sérstakar ferðir eru fyrir Úrvalsfólk sem er aldurshópurinn 60 ára og eldri. Í þeim ferðum eru alltaf farar- og skemmtanastjórar. Í boði er ýmis dægradvöl eins og leikfimi, vist, minigolf, samsöngur og fleira.
verður fararstjóri en hún hefur verið búsett í Taílandi síðastliðin sex ár. Jónína bendir fólki á að fara á síðuna uu.is og skoða frekari upplýsingar um þessa einstöku ferð.
Siglingar
Úrval Útsýn hefur boðið upp á siglingar á skemmtiferðaskipum í fjölda mörg ár. Jónína segir vinsælt að bóka slíkar ferðir í tengslum við stórafmæli enda einstök upplifun að vakna á nýjum framandi stað á hverjum morgni. „Ferðirnar um Karabíahaf, þar sem flogið er til Orlando, hafa verið vinsælastar en nú erum við líka að bjóða upp á nýjar siglingaleiðir. Önnur er um Panamaskurðinn og þá leggur skipið af stað frá Los Angeles og endar í Orlando. Hin nýjungin er páskasigling frá New York þar sem siglt verður meðfram austurströnd Bandaríkjanna og niður til Bahamas.“
Skíði
Skíðafrí er í hugum margra hið eina sanna vetrarfrí. Úrval Útsýn býður upp á skíðaferðir til þriggja staða í Austurríki og til nýs áfangastaðar í Colorado í Bandaríkjunum, Steamboat Springs. Skíðaferðir til Bandaríkjanna hafa notið sífellt meiri vinsælda með tilkomu beins flugs Icelandair til Denver. „Í Steamboat Springs er boðið upp á fleiri gistimöguleika sem geta hentað fjölskyldum og vinahópum. Hægt er að fá gistingu í íbúðum þar sem margir geta verið saman sem gerir hverja gistinótt hagkvæmari,“
segir Jónína. Púðursnjórinn í Colorado er eitthvað sem allir skíðamenn verða að prufa.
Borgarferðir
Úrval Útsýn býður upp á ýmsar spennandi borgarferðir í vetur. „Dublin er ótrúlega skemmtileg og lifandi borg, ég tala nú ekki um ef þú er mikið fyrir River dance,“ segir Jónína og hlær. „Ferðirnar verða í október og nóvember. Flugið er stutt, þar er gott að versla, frábærir veitingastaðir og írska kráarstemmingin er einstök. Við bjóðum líka upp á spennandi aðventuferðir til Berlínar. Borgin iðar af lífi á aðventunni og jólamarkaðirnir þar eru engu líkir,“ segir Jónína. Fararstjórinn í Berlín er Marie Kruger sem er fædd og uppalin í Austur Þýskalandi og þekkir sögu Þýskalands mjög vel. Marie er búsett á Íslandi og talar mjög góða íslensku.
Hópadeild
Jónína segir framboðið hjá Úrval Útsýn vera miklu meira en hún hafi gert sér grein fyrir áður en hún tók við stöðu markaðsstjóra. „Auk hefðbundinna sólarlandaferða, skíðaferða, stórborga- og ævintýarferða þá er Úrval Útsýn með hópadeild sem býður upp á sérhæfðar hópaferðir, til dæmis fyrir kóra, fyrirtæki, starfsmannafélög, kvenfélög og fleiri. Þessir aðilar geta sett sig í beint samband við hópadeildina og fengið klæðskerasniðna ferð fyrir hópinn.“
Dublin er ótrúlega skemmtileg og lifandi borg.
Jónína Birna Björnsdóttir er nýr markaðsstjóri Úrval Útsýn og leggst starfið vel í hana. „Möguleikarnir er margir og gaman að vera með vöru í höndunum sem allir elska. Við þurfum sífellt að vera á tánum og koma með nýja áfangastaði fyrir fólk og pakka ferðunum inn á spennandi hátt.“
Sportdeildin Hjá Úrval Útsýn er sportdeild sem býður upp á fjölbreytt úrval ferða. Núna í haust verða golfferðir til Spánar og eftir áramót til Tenerife. Þá verða ýmsar ferðir á leiki í enska boltanum. „Til dæmis er ferð núna í haust í samstarfi við kop. is á Liverpool leik. Svo bjóðum við upp á ferðir á stórmót og sýningar eins og á Heimsmeistaramót íslenska hestsins í Danmörku næsta sumar, í samvinnu við Landssamband hestamanna og ferð á Bett sýninguna í London í samvinnu við Nýherja. Bett sýningin í London er tölvu- og hugbúnaðarsýning fyrir kennara sem verið hefur mjög vinsæl meðal kennara hér á landi. Síðast en ekki síst býður sportdeildin upp á mjög fjölbreytt úrval
ferða í æfingabúðir og á mót fyrir iðkendur íþrótta eins og á Partille Cup í handbolta í Svíþjóð, fótboltamótið Costa Blanca Cup á Spáni og á frjálsíþróttamótið í Gautaborg sem margir kannast við.“ Yfirleitt byrjar skipulagning ferðalagsins á netinu svo Jónína bendir fólki á að fara inn á vef Úrval Útsýn, www.uu.is, og fá nánari upplýsingar ferðirnar í vetur. „Hafið svo samband við okkur ef einhverjar spurningar vakna. Hægt að hringja til okkar, senda tölvupóst, skrifa í gegnum Facebook eða koma á staðinn. Við viljum endilega spjalla við viðskiptavinina,“ segir Jónína með bros á vör. Unnið í samstarfi við Úrval Útsýn
Úrval Útsýn býður upp á skíðaferðir til þriggja staða í Austurríki og til Colorado í Bandaríkjunum.
Taíland
Vilt þú upplifa
öðruvísi
vetrarferðir?
Taíland - Hua Hin
Ævintýralandið
og Bangkok
Taíland
20. nóv. – 1. des. 2014 21. jan. – 2. feb. 2015 16. – 27. mars. 2015
14. – 29. nóvember 2014 VERÐ FRÁ:
429.900 kr
VERÐ FRÁ:
299.900 kr
Örfá sæti laus! Íslensk fararstjórn
Íslensk fararstjórn
Siglingar Lúxus
Suður Karíbahaf og Orlando
Vestur Karíbahaf og Orlando
VERÐDÆMI
VERÐDÆMI
6. – 20. janúar 2015 / 14 nætur
13. – 25. mars 2015 / 12 nætur
verð á mann í tvíbýli í innri klefa.
verð á mann í tvíbýli í innri klefa.
320.500 kr
Orlando, Port Canaveral – Laberdee, Haiti – Oranjestad, Aruba – Willemstd, Curacao – Kralendijk, Bonaire – Port Canaveral, Orlando
326.500 kr
Orlando, Port Canaveral – Laberdee, Haiti – Falmouth, Jamaica – George Town, Grand Cayman – Cozumel, Mexico – Orlando, Florida
Páskasigling og New York
Sigling um Panamaskurðinn
VERÐDÆMI
VERÐDÆMI
27. mars – 7. apríl 2015 / 12 nætur
11. – 29. apríl 2015 / 18 nætur
420.500 kr
549.900 kr
á mann í tvíbýli í klefa með sýndarsvölum.
New York – Port Canaveral, Florida – Nassau, Bahamas – Cococay, Bahamas – New Jersey
ROYAL CARIBBEAN CRUISES er 5 stjörnu lúxus skipafélag með 23 skip í sínum flota. Þeim er skipt í 6 flokka eftir stærðum. Gert er út á fjölbreytta afþreyingu og að fólk á öllum aldri geti fundið eitthvað við sitt hæfi. Fjöldi veitingastaða og bara er um borð, sem bjóða upp á dýrindis gómgæti. Þjónustan um borð í skipum Royal Caribbean er framúrskarandi og upplifunin er ógleymanleg.
á mann í tvíbýli í ytri klefa með glugga.
Denver, Los Angeles, San Diego, Cabo san Lucas/Mexico, Puerto Vallarta/ Mexico, Puerto Quetzal/ Guatemala,Punarenas/Costa Rica, Panama Canal, Colon/Panama, Cartagena/Colombia, Fort Lauderdale/Florida, Orlando/Florida
Nánar á urvalutsyn.is Úrval Útsýn er í Hlíðasmára 19, Kópavogi. Sími 585 4000 www.uu.is
vetrarferðir
40
Helgin 19.-21. september 2014
Að ná sem mestu út úr borgarferðinni Til er alveg ógrynni símaappa og ferðupplýsinga á netinu og því er auðvelt að gleyma sér og skipuleggja ferðalagið of vel og ná ekki að slappa af og njóta.
Rólegheit
Algengt er að fólk ætli sér að sjá allt sem borgin hefur upp á að bjóða og er því á spani allan daginn og fær aðeins nokkurra klukkustunda svefn og kemur úrvinda af þreytu heim úr ferðinni. Svo eru aðrir sem ekki skipuleggja neitt og búast við að ramba á allt það merkilegasta. Best er að finna hinn gullna meðalveg í helgarferðinni og muna að oft er minna betra. Með því að eyða meiri tíma í að skoða færri staði verður upplifunin betri.
Tímasparnaður
Ef til vill er ekki alltaf þess virði að bíða lengi í röð við vinsæla ferðamannastaði og betra að finna aðra fámennari. Einnig er sniðugt að ferðast ekki á vinsælasta tímanum, þá eru færri ferðamenn og verð á flugi og hótelum lægra. Gott er að panta aðgöngumiða á netinu til að spara tíma.
Vinnan heima
Með því að skilja vinnuna eftir heima í fríinu líður okkur betur og hugurinn verður móttækilegri fyrir nýjum hugmyndum. Flestir vilja sleppa því að vinna í fríinu en fyrir aðra getur það verið mjög stressandi og fólk hefur stöðugt á tilfinningunni að það sé að missa af einhverju eða að bregðast vinnufélögunum. Þá getur verið sniðugt að taka frá hálftíma á hverjum degi og svara tölvupósti.
Best er að finna hinn gullna meðalveg í helgarferðinni og muna að oft er minna betra. Með því að eyða meiri tíma í að skoða færri staði verður upplifunin betri. Ljósmynd/NordicPhoto/GettyImages
Aðventuferðir WOW Travel Wow Travel sérhæfir sig í borgarferðum fyrir einstaklinga og hópa. Meðal þess sem boðið verður upp á í vetur eru aðventuferð til Parísar og sérsniðin ferð fyrir eldri borgara til Berlínar. Þá tekur Wow Travel að sér að skipuleggja árshátíðarferðir og allt sem þeim fylgir.
W
ow Air rekur eigin ferðaskrifstofu, Wow Travel, sem sérhæfir sig í lággjalda pakkaferðum. Ferðaskrifstofan býður upp á breitt úrval áfangastaða, hótela og skoðunarferða. Bæði er boðið upp á að panta aðeins flug og hótel sem og stærri pakka með fararstjórn og skoðunarferðum. Að sögn Lilju Hilmarsdóttur, forstöðumanns sérferða hjá Wow, eru ýmsar áhugaverðar ferðir á dagskránni nú í vetur. „Við bjóðum upp á mjög skemmtilegar borgarferðir til allra áfangastaða Wow air; London, Parísar, Kaupmannahafnar, Brighton, Malmö, Berlínar, Alicante og Barcelona. Hópadeildin hefur verið okkar aðalsmerki þar sem við skipuleggjum hópferðir fyrir stofnanir, fyrirtæki og ýmsa klúbba. Þetta hafa verið árshátíðir, skemmti- og hvataferðir,“ segir Lilja. Berlín hefur notið mikilla vinsælda að undanförnu og er nú þriðja vinsælasta ferðamannaborgin í Evrópu. „Mikið hefur verið um ferðir hópa til Berlínar að undanförnu. Hjá Wow Travel útvegum við sali fyrir árshátíðir. Núna nýlega bættist París við og hafa margir hópar einnig farið þangað saman. Bæði í París og Berlín bjóðum við upp á skoðunarferðir sem og skipulagðar gönguferðir um spennandi hverfi.“
Lilja Hilmarsdóttir, fararstjóri og forstöðumaður sérferða hjá Wow.
Aðventuferð til Parísar
Helgina 28. nóvember til 1. desember býður Wow Travel upp á aðventuferð til Parísar. Þar býðst ferðalöngum að njóta franskra lystisemda í mat og drykk. Leiðsögn verður í höndum hins þekkta matgæðings Kjartans Ólafssonar sem um langt skeið skrifaði veitingahúsarýni í tímaritið Gestgjafann. „Aðventan í París er dásamlegur tími. Um alla borg eru jólaljós, jólatré og jólasöngvar. Svo má ekki gleyma jólamörkuðunum, þar sem finna má alls kyns spennandi og skemmtilegan varning. Sá stærsti er einmitt á Champs Elysées, frægustu götu Parísar,“ segir Lilja. Í aðventuferðinni verða skipulagðar gönguferðir þar sem skoðaðar verða gullfallegar byggingar tengdar sögu borgarinnar, söfn, kaffihús, veitingahús
Á aðventunni eru jólaljós um alla París, jólatré, jólasöngvar og jólamarkaðir.
á heimsmælikvarða, garðar og fjölbreytt götulíf.
Ferð eldri borgara til Berlínar
Hópadeildin hefur verið okkar aðalsmerki þar sem við skipuleggjum hópferðir fyrir stofnanir, fyrirtæki og ýmsa klúbba.
Sunnudaginn 16. nóvember til fimmtudagsins 20. nóvember stendur Wow Travel fyrir ferð til Berlínar, sem sérsniðin er fyrir eldri borgara. Ferðin er á hagstæðu verði og verður Lilja fararstjóri en hún gjörþekkir borgina, sögu hennar, kennileiti og það markverðasta sem um er að vera á þessum tíma. Lilja hefur árum saman sinnt fararstjórn í ferðum fyrir eldri borgara. Frá miðjum nóvember mun jólaandinn svífa yfir Berlín og því virkilega skemmtilegt að heimsækja borgina og njóta þess sem þar er boðið upp á. Nánari upplýsingar má nálgast á vefnum www.wowtravel.is Unnið í samvinnu við Wow Travel
FRÁBÆRAR FERÐIR
FYRIR ALLA! Berlín
- einstök ferð fyrir eldri borgara
Innifalið er flug með sköttum og gjöldum, gisting í 4 nætur á Hótel Park Inn**** með morgunverði, íslensk fararstjórn með Lilju Hilmarsdóttur, akstur til og frá flugvelli, 20 kg taska og gönguferð. Tímabil: 16. - 20. nóvember 2014. Verð frá:
89.900 kr.*
París
- fyrir sælkera og jólabörn Innifalið er flug með sköttum og gjöldum, gisting í 3 nætur á Hotel Libertel M. D.*** með morgunverði og 20 kg taska. Akstur til og frá flugvelli, gönguferð og íslensk fararstjórn með Kjartani Ólafssyni matgæðing. Tímabil: 28. nóv. - 1. des. 2014 Verð frá:
89.900 kr.* London
- langar helgar sem líða hratt Innfalið er flug með sköttum og gjöldum, gisting í 3 nætur með morgunverði og 10 kg í handfarangri. Valdar helgar á tímabilinu frá: 19.9 2014 - 21.5. 2015
Verð frá:
49.900 kr.*
Malmö
- verslunarhelgi Innfalið er flug með sköttum og gjöldum, gisting í 3 nætur með morgunverði og 10 kg í handfarangri. Valdar helgar á tímabilinu frá: 19.9 2014 - 21.5. 2015 Verð frá:
49.900 kr.* *Verð á mann í tvíbýli
travel
wowtravel.is
Katrínartún 12
105 Reykjavík
wowtravel@wowtravel.is
vetrarferðir
42
Helgin 19.-21. september 2014
Undirbúningur fyrir skíðaferðina Fyrir byrjendur jafnt sem lengra komna er mikilvægt að hafa nokkur atriði í huga svo skíðaferðin verði ánægjuleg og örugg. Með því að undirbúa ferðina og vera í góðu líkamlegu formi og með gott jafnvægi verður skíðaiðkunin ánægjulegri. Síðast en ekki síst þarf skíðabúnaðurinn reglulegt viðhald.
Með góðum undirbúningi verður skíðaferðin ánægjulegri. Mikilvægt er að æfa jafnvægið, bera undir skíðin og skerpa kanta. Ljósmynd/NordicPhoto/GettyImages
Jólaferð til Parísar
27. - 30. nóvember Örfá sæti laus! Komdu með í dásamlega jólaferð til
Spör ehf.
Parísar. Töfrandi ljósadýrðin og hátíðarFararstjóri: Laufey Helgadóttir stemningin um alla borg skapa einstaka Verð: 109.900 kr. á mann í tvíbýli. Mikið innifalið m.a. skoðunarferð um París! upplifun í upphafi aðventunnar.
Bókaðu núna á baendaferdir.is Sími 570 2790 | bokun@baendaferdir.is | Síðumúla 2, 108 RVK
+
1 flaska af 2L
N
okkur mikilvæg atriði þarf að hafa í huga svo að skíðaferðin verði eins ánægjuleg og örugg og kostur er. Skíðaiðkun er
frábær hreyfing en ef ekki er hugað að undirbúningnum getur hún hæglega snúist upp í andhverfu sína.
Hreyfing
Ekki er nóg að fara í ræktina eða út að hlaupa í vikunni fyrir skíðaferðina. Skíðaiðkun krefst þess að við notum vöðva sem við notum alla jafna ekki dagsdaglega. Á skíðum þarf líka að vera undirbúinn fyrir hreyfingu í mikilli hæð og kulda. Ráðlegt er að byrja undirbúninginn fyrir skíðaferðina tveimur mánuðum áður en lagt er í hann. Dágóðan tíma og fyrirhöfn tekur að þjálfa upp gott jafnvægi. Hefðbundin líkamsrækt hjálpar mikið en þó er líka gott að gera skíðaæfingar, til dæmis með sérstöku jafnvægisbretti eins og víða eru í líkamsræktarstöðvum. Þá er líka gott að renna sér á línuskautum eða iðka íþróttir eins og skvass, fótbolta og aðrar sem krefjast þess að hreyfingar séu örar og reglulega breytt um stefnu. Það tekur tíma að æfa jafnvægið en mun án efa bæta skíðataktana.
Skíðin
Mikilvægt er að skíðunum sé vel við haldið. Bera þarf á þau og skerpa kantana. Það er líka góð hugmynd að láta fagfólk kíkja á bindingarnar og undir skíðin. Með réttu vaxi og brýningu verður auðveldara að beygja, sem ekki aðeins gerir tæknina betri, heldur eykur ánægjuna til muna.
Grillaður kjúklingur – heill Franskar kartöflur – 500 g Kjúklingasósa – heit, 150 g Verð aðeins Coke – 2 lítrar* *Coca-Cola, Coke Light eða Coke Zero
Skíðafötin
Réttu skíðafötin geta haft mikið að segja um það hvort við endumst allan daginn eða gefumst upp fyrir hádegi. Best er að vera hlýtt en samt mikilvægt að vera ekki of hlýtt. Skíðafatnaður nútímans getur andað og er úr mörgum lögum og hleypir út svita. Mun betra er að vera í ullarfötum næst sér en bómullarfötum. Þegar fólk svitnar í ullarfötum verður því ekki kalt en gerist það í bómullarfötum er hætta á að frjósa.
2198,Ert þú að huga að dreifingu?
Hamraborg – Nóatún 17 – Hringbraut – Austurver – Grafarholt
Fréttatímanum Ert þú að huga er dreift á heimili á að dreifingu? höfuðborgarsvæðinu Fréttatímanum og Akureyri auk er dreift á heimili á lausadreifingar um land allt. höfuðborgarsvæðinu og Akureyri auk lausadreifingar Dreifing með um land allt.
Leitið upplýsinga á auglýsingadeild Fréttatímans í síma 531 3310 eða á Leitið upplýsinga á auglýsingadeild auglysingar@frettatiminn.is Fréttatímans í síma 531 3310 eða á auglysingar@frettatiminn.is
Fréttatímanum á Dreifing með bæklingum og fylgiblöðum Fréttatímanum á bæklingum og fylgiblöðum er hagkvæmur kostur. er hagkvæmur kostur.
Skór
Gríðarlega mikilvægt er að skiðaskórnir passi, séu ekki of víðir og ekki of þröngir. Smellpassi skórnir ekki, geta þeir hindrað að hægt sé að beita réttu tækninni.
Liðleiki
Á skíðum er liðleiki mikilvægur. Lágt hitastig getur haft þau áhrif að vöðvarnir verði stífir og hægir. Með því að stunda markvissar teygjuæfingar fyrir skíðaferðina verður skíðastíllinn betri. Fall á fyrsta degi, sem myndi annars eyðileggja fríið, verður þá lítið annað en smá mistök án meiðsla. Mikilvægt er að hita upp fyrir teygjuæfingarnar. Að sama skapi er mikilvægt að gleyma ekki að hita upp og gera einfaldar teygjuæfingar áður en skíðað er af stað.
Skíðaðu í austurrísku Ölpunum
Saalbach-Hinterglemm Zell am See Flachau&Lungau Frá kr.
99.900
Frábær ti lboð í janúar Valdir gisti staðir
ti til Flugsæ raM led aniV rg Salzbu
00
.9 9 5 . r k á fr ð Sértilbo Saalbach-Hinterglemm
ENNEMM / SÍA / NM64443
Birt með fyrirvara um prentvillur. Heimsferðir áskilja sér rétt til leiðréttinga á slíku. Ath. að verð getur breyst án fyrirvara.
Eitt stærsta samliggjandi svæðið!
Zell am See Fjölbreytt skíðasvæði fyrir alla!
Hotel Saalbacherhof Frá kr. 194.900 m/hálfu fæði – sértilboð
Hotel Alpinresort Frá kr. 127.900 m/hálfu fæði – sértilboð
Netverð á mann frá kr. 194.900 m.v. 2 fullorðna og 1 barn í herbergi. Netverð á mann frá kr. 220.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 24. janúar í 7 nætur.
Netverð á mann frá kr. 127.900 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í herbergi. Netverð á mann frá kr. 146.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 24. janúar í 7 nætur.
Flachau
Lungau
Eitt stærsta skíðasvæði Austurríkis!
Frábært skíðasvæði fyrir fjölskylduna!
Hotel Unterberghof Frá kr. 128.800 m/hálfu fæði – sértilboð
Skihotel Speiereck Frá kr. 99.900 m/hálfu fæði – sértilboð
Netverð á mann frá kr. 128.800 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í herbergi. Netverð á mann frá kr. 165.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 10. janúar í 7 nætur.
Netverð á mann frá kr. 99.900 m.v. 2 fullorðna og 2 börn í herbergi. Netverð á mann frá kr. 122.900 m.v. 2 fullorðna í herbergi. 24. janúar í 7 nætur.
Skógarhlíð 18 • 105 Reykjavík • Sími 595 1000 • Akureyri • Sími 461 1099 • www.heimsferdir.is
ferðalög
44
Helgin 19.-21. september 2014
RegluveRk DaniR Reyna nýjaR leiðiR fyRiR flugfaRþega
Vilja tryggja flugfarþega gegn gjaldþrotum Þeir sem setja saman sína eigin utanlandsferð eru mun verr settir ef flugfélög fara í þrot en viðskiptavinir ferðaskrifstofa. Í Danmörku gengur illa að jafna stöðu þessara tveggja hópa þrátt fyrir áralangar tilraunir yfirvalda.
S
á sem er á ferðalagi í útlöndum þegar flugfélagið fer í þrot þarf sjálfur að leggja út fyrir nýjum miða til að komast heim. Farþeginn getur síðar gert kröfu í þrotabú félagsins en ef ferðin ófarin er andvirði flugmiðans tapað nema
kreditkortafyrirtækið geti afturkallað greiðsluna. Ferðamenn á vegum ferðaskrifstofa eru hins vegar mun betur settir ef rekstur ferðaskrifstofu stöðvast í miðri ferð. Þá á skyldutrygging ferðaskrifstofa að bæta tjón farþeganna og þeim
Sérstök gjaldþrotatrygging fyrir flugfarþega í Danmörku á að gera stöðu þeirra jafn góða og þeirra sem kaupa pakkaferðir ef rekstur flugfélags stöðvast. Mynd: CopenhagenMediaCenter/ Ty Stange
Dublin Haustferð
23.-26.OKTÓBER 20.–23. NÓVEMBER
Verð frá aðeins
88.500 kr.
Kynntu þér Dublin á uu.is
AÐ SKANNA QR RA A B
MA
Á
NÝ
NN
ÐF TIL A
ÞINN
NN ÐA KÓ
ÞÚ ÞA RF T
Úrval Útsýn er í Hlíðasmára 19, Kópavogi. Sími 585 4000 www.uu.is
JAS TA B
NN ÆKLINGI
Í ÍS
er flogið heim án aukakostnaðar. Í Danmörku hafa stjórnvöld um árabil reynt að bæta stöðu þeirra sem aðeins kaupa flugmiða. Ástæðan er sú að síðustu ár hafa alla vega þrjú stór flugfélög farið í þrot þar í landi og fjölmargir farþegar urðu þá strandaglópar.
Fá flugfélög fylgja reglunum
Farþegar sem kaupa flugmiða með dönskum flugfélögum í dag eiga að hafa möguleika á að bæta sérstakri gjaldþrotatryggingu við pöntunina og er iðgjaldið 20 danskar krónur (rúmar 400 íslenskar). Þeir sem kaupa trygginguna eiga þá rétt á bótum ef rekstrarstöðvun flugfélags setur strik í ferðaplönin. Nýleg könnun á vegum danskra neytendayfirvalda leiddi hins vegar í ljós að aðeins á þriðjungur flugfélaganna þar í landi var með upplýsingar um trygginguna aðgengilegar á heimasíðunni sinni og bauð upp á hana í bókunarferlinu. Það eru sem sagt miklir brestir í kerfinu.
Salan fer til hins opinbera
Nú hafa verið lagðar fram betrumbætur á reglunum og samkvæmt þeim eiga flugfélögin að hætta að innheimta iðgjöldin sjálf og vísa í
staðinn á heimasíðu Ábyrgðasjóðs ferðamanna (Rejsegarantifonden). Þar á farþeginn að geta keypt trygginguna í framtíðinni. Talsmaður neytendasamtakanna Tænk í Danmörku segir í viðtali við Politiken að það komi ekki nægjanlega skýrt fram í nýju reglunum hvernig flugfélögin eigi að kynna trygginguna og efast því um að staða flugfarþega muni batna. Talsmaðurinn segist hafa kosið þá leið að 5 danskar krónur (um 100 íslenskar) yrðu lagðar ofan á alla flugmiða sem seldir væru frá Danmörku. Þar með væru allir farþegar tryggðir. Sú tillaga hlaut hins vegar ekki hljómgrunn innan nefndarinnar sem vann að nýju reglunum.
Veikir samkeppnisstöðuna
Ef nýja regluverkið verður sam-
þykkt munu öll f lugfélög sem fljúga meira en 25 þúsund ferðir frá Danmörku á ári þurfa að upplýsa farþega sína um gjaldþrotatrygginguna. Talsmenn ferðaþjónustunnar í Danmörku benda á að þessi sérdanska leið geti veikt stöðu innlendra flugfélaga því þau erlendu þurfa ekki að bjóða upp á trygginguna. Hvorki Icelandair né WOW air fljúga til að mynda nægjanlega oft til og frá dönskum flugvöllum til að vera skylduð til að hafa trygginguna á boðstólum. Ekkert annað Evrópuland hefur fylgt fordæmi Danmerkur í þessum efnum.
Kristján Sigurjónsson kristjan@turisti.is
1B 6BLS ÆKLINGUR
STÚTFULLUR AF ÖLLUM HEITUS TU TÖLVUGRÆJUNUM
Tölvutek • Reykjavík • Hallarmúla 2 • 563 6900 • Akureyri • Undirhlíð 2 • 430 6900 • www.tolvutek.is
B A R ÁT TA N G E G N K R A B B A M E I N I
VERTU NAGLI
BJARGAÐU LÍFI Við missum einn í hverri viku Ristilkrabbamein er eitt af algengustu tegundum krabbameins á Íslandi. Á hverju ári deyja 52 úr krabbameini í ristli og endaþarmi, að meðaltali einn á viku, karlar og konur á öllum stigum þjóðfélagsins. Engu að síður er einfalt að koma í veg fyrir æxlismyndun í ristli með reglubundinni skimun og speglun hjá einstaklingum yfir fimmtugt. Þegar þú kaupir Bláa naglann eflirðu forvarnir og styrkir nauðsynlegar rannsóknir á ristilkrabbameini.
Tökum vel á móti sölufólki Bláa naglans dagana 18. til 21. september.
Blái naglinn er átak sem snýst um vitundarvakningu um krabbamein á Íslandi.
Með forvörnum og speglun fækkum við dauðsföllum af völdum ristilkrabbameins um allt að
80%
46
sport
Helgin 19.-21. september 2014
Ég er kannski betri en fólk heldur Viðar Örn Kjartansson hefur skorað 24 mörk í norsku úrvalsdeildinni í fótbolta, tíu mörkum meira en næsti maður. Hann á góða möguleika á að slá 46 ára gamalt markamet deildarinnar. Viðar er umsetinn af norskum fjölmiðlum og sat fyrir í auglýsingu fyrir heita potta í vikunni. Hann er þó merkilega rólegur yfir allri velgengninni.
Hver er viðAr ÖrN KjArtANssON? Fæddur 11. mars 1990 á Selfossi. Lék áður með Selfossi og Fylki. Varð í 2.-3. sæti yfir markahæstu menn í Pepsi-deildinni í fyrra. Hefur skorað 24 mörk á leiktíðinni með Vålerenga. Þar af eru fimm mörk úr vítaspyrnum. Hefur leikið 2 landsleiki. Á föstu með Thelmu Rán Óttarsdóttur, 18 ára.
Þ
etta er búið að ganga helvíti vel, þetta er eiginlega algjör draumur. Það eru sumir sem toppa nítján eða tuttugu ára en ég er 24 ára og er að spila besta tímabilið mitt. Ég hef þroskast mikið og vona að ég geti spilað enn betur í framtíðinni,“ segir Viðar Örn Kjartansson, leikmaður norska knattspyrnuliðsins Vålerenga.
Gæti slegið markametið í Noregi
Viðar var keyptur til Vålerenga fyrir yfirstandandi leiktíð frá Fylki. Hann hefur slegið í gegn og er langmarkahæstur í norsku deildinni. Viðar hefur skorað 24 mörk í 22 leikjum og með þrennu sinni um síðustu helgi sló hann markamet Vålerenga. Með sama áframhaldi gæti Viðar slegið markametið í norsku úrvalsdeildinni. Það setti Odd Iversen árið 1968, 30 mörk. Viðar hefur sjö leiki til að slá metið. „Ég gæti slegið metið, ég held að það sé góður möguleiki á því. Til þess þarf ég sjö mörk í næstu sjö leikjum. Við ætlum að reyna að blanda okkur í baráttu um Evrópusætið og það er númer eitt en markmiðið hjá sjálfum mér er að skora í hverjum leik.“
Auglýsir heita potta
Öll þessi velgengni og öll þessi mörk hafa komið Norðmönnum á óvart. Viðar hefur enda vakið mikla athygli þar í landi og hefur vart undan að veita fjölmiðlum viðtöl. Þegar Fréttatíminn ræddi við hann í vikunni hafði hann nýlokið að sitja fyrir í auglýsingu. Viðar á að auglýsa heita potta fyrir norskt fyrirtæki. „Þeir vildu bara fá kallinn í auglýsingu,“ segir hann. Það eru reyndar ekki bara Norðmenn sem furða sig á velgengni Viðars. Þó hann hafi verið meðal markahæstu manna í Pepsi-deildinni í fyrrasumar verður seint sagt að hann hafi verið stórt nafn í íslenska boltanum. „Ég er kannski betri en fólk heldur,“ segir Viðar í léttum dúr. Hvernig gengur þér að höndla allt áreitið? „Það eru margir hissa á því hvað ég er rólegur. Ég er náttúrlega orðinn 24 ára, ef ég væri nítján þá væri þetta öðruvísi. Þá fengi maður sjálfsagt mikilmennskubrjálæði. Ég vandist þessu öllu fljótt, ég var fljótt beðinn um að fara í viðtöl og í sjónvarpsþætti og pæli ekki mikið í þessu.“
Líklegt að ég fari í stærra lið Stærri klúbbar eru farnir að sýna Viðari áhuga. Sjálfur er hann mikill aðdáandi enska úrvalsdeildarliðsins Arsenal og segir að það væri draumur að spila þar einn daginn. Hann viðurkennir fúslega að hann gæti haft vistaskipti að tímabilinu loknu. „Það eru miklar líkur á því, held ég. Það verður mjög erfitt að toppa þetta tímabil hér og á næsta ári verð ég 25 ára. Það gæti því verið rétti tíminn fyrir næsta skref. Það er mikill áhugi og ég næ vonandi að gera góða hluti í síðustu sjö leikjunum.“
Kominn með kærustu í Osló
Á dögunum lék Viðar sinn annan landsleik þegar hann kom inn á í fræknum sigri á Tyrkjum. „Landsliðið er að verða rosa gott og það hefur orðið þvílík breyting á liðinu síðan Heimir og Lars tóku við því. Vonandi fæ ég fleiri sénsa, maður stefnir að því.“ Viðar hefur komið sér vel fyrir í Osló og er með íslenska kærustu upp á arminn. „Hún heitir Thelma Rán og er búin að búa hérna í nokkur ár. Það er bara kósí.“ Höskuldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is
viðar Örn Kjartansson spilaði sinn annan landsleik gegn Tyrkjum um daginn. Hann var kallaður til eftir frábæra leiktíð í norsku úrvalsdeildinni þar sem hann hefur skorað 24 mörk.
Sýning - auglýsing heilsíða 255x380mm.indd 1
18.9.2014 13:03:55
48
fjölskyldan
Helgin 6.-8 september 2013
aukið Álag vegna gelgjuskeiðsins
Unglingar þurfa 10 tíma svefn Góður svefn er nauðsynlegur til að geta tekist á við viðfangsefni dagsins. Svefnþörfin er að einhverju leyti einstaklingsbundin og breytist í gegnum lífið. Hjá þeim sem eru í efri bekkjum grunnskólans er svefnþörfin frá 9 til 10 klukkustundir á nóttu vegna þess aukna álags sem fylgir gelgjuskeiðinu. Reyndin er þó sú að stór hluti sefur minna en þeir þurfa. Við lifum á erilsömum tímum og það er margt sem getur haft neikvæð áhrif á svefninn. Fyrir utan að sinna heimalærdómi og áhugamálum tekur sjónvarpið og internetið sífellt meiri tíma frá okkur. Einnig er svefninn nauðsynlegur fyrir ónæmiskerfið til að auka mótstöðu gegn veik-
indum og hann er einnig nauðsynlegur fyrir vöxt og þroska. Á unglingsárunum eiga sér stað miklar hormónabreytingar í líkamanum. Mikill hluti þeirra hormóna framleiðist á nóttunni og er sú framleiðsla háð góðum nætursvefni. Að sofa á daginn kemur því ekki í staðinn fyrir tapaðan nætursvefn. Þeir sem hafa góðar svefnvenjur og sofa nóg eru hamingjusamari, taka frekar ábyrgð á heilsunni, borða hollari mat, eru hæfari að takast á við streitu og ástunda frekar reglulega hreyfingu en þeir sem sofa ekki nóg. Heimild www.6h.is
Heimili & hönnun
Fréttatíminn verður með glæsilegan blaðauka um heimili og hönnun næstu 3 vikurnar.
• 26. september fjöllum við um gólfefni, hurðir og húsbúnað. • 3. október verður athyglin á eldhús og baðherbergi. • 10. október skrifum við um hönnun og lýsingu.
Hafðu samband við auglýsingadeild Fréttatímans auglysingar@frettatiminn.is eða í síma 531-3300. HELGARBLAÐ
ÓKEYPIS
HELGARBLAÐ
PIS
Legsteinar ÓKEY
HELGARBLAÐ
Mikið úrval af fylgihlutum
ÓKEYPIS
Vönduð vinna HELGARBLAÐ
Steinsmiðjan Mosaik Stofnað 1952 ÓKEY
PIS
Hamarshöfði 4 - sími 587-1960 - www.mosaik.is ÓK EY PI
S
IS KEYP
YPIS
Ó
YPIS
ÓKEY
PIS
YPIS
ÓKEY
PIS
YPIS
ÓKEY
PIS
HELGARBLAÐ
A ÓK EY PIS
Allt til alls Arctic Root Forte, burnirót er náttúrulegur orkugjafi sem eflir taugakerfið og virkar vel gegn streitu og álagi.
Unglingar þurfa u.þ.b. 10 klukkustunda svefn yfir nóttina. Lengd og gæði nætursvefns hefur áhrif á námsgetu og minni. Í svefni fer fram upprifjun og úrvinnsla úr þeim upplýsingum sem við höfum fengið yfir daginn. Að sofa á daginn kemur því ekki í staðinn fyrir tapaðan nætursvefn.
Látum nýtt skólaár hvetja okkur til dáða
Gleðilegt nýtt skólaár Á
ramót eru alltaf stórmerkileg. Hvert og eitt okkar á sín áramót á afmælisdeginum þegar eitt árið enn bætist á aldurinn okkar en almanaksáramótunum deilum við saman. Nýtt lífár er gríðarlega eftirsótt hjá börnum og ungmennum enda færir það þroska og réttindi en eftir tiltekinn árafjölda hættum við að þroskast sjálfkrafa og þurfum að hafa fyrir framförunum sjálf. Þá fara sumir í felur með þessi einkaáramót og fyllast jafnvel aldursfordómum heimur barna gagnvart eigin aldri. Almanaksáramótunum tökum við hins vegar á réttan hátt, fögnum og hlökkum til tímans sem framundan er. Þannig eiga náttúrulega öll áramót að vera. Sameiginlegu áramótin verða gjarnan til þess að fólk skoðar liðið ár, endurskoðar og sér hvað hefði mátt betur fara og oft eru strengd heit um jákvæðar breytingar ef þörf krefur. Við verðMargrét um mörg hver ögn rök um augun þegar við hugsum til baka og að morgni Pála nýársdags er alltaf einhver sérstök Ólafsdóttir stemning ríkjandi – jafnvel þótt einritstjórn@ hverjir þurfi að ná heilsunni til baka eftir öll fagnaðarlætin. Nýtt ár er frettatiminn.is rétt eins og hreint, óskrifað blað eða gljáfægður skjár með opnu ritvinnsluskjali svo ég nálgist nútímann í líkingamálinu. Börn og ungmenni landsins eru einmitt með auðan skjá þar sem skólaáramótin eru rétt að baki. Nýju skólaári barnanna okkar og ungmennanna okkar fylgja fjölmörg tækifæri til að standa við allt það sem frábært var á síðasta skólaári en líka til að gera breytingar ef þörf krefur. Breytingar eru nefnilega mjög einfaldar og auð framkvæmanlegar. Það þarf bara að skoða málin gagnrýnum augum, ræða saman innan fjölskyldunnar, leita ráða ef þörf krefur og gera síðan aðgerðaáætlun. Að því loknu er að hrinda áætluninni í framkvæmd og fylgja henni fullkomlega nema í ljós komi að einhver galli hafi verið í planinu. Þá er að endurhugsa, plana að nýju og hefjast handa án minnstu uppgjafar.
Vandi okkar er hins vegar að við barnafjölskyldur erum óvön að fást við smáatriði í umhverfi og uppeldi barna af sömu fagmennsku og við sýnum í námi og starfi sem fullorðið fólk. Við erum ekki vön að endurhugsa heimilið og dagskrá fullorðna fólksins út frá nýjum þörfum barna sem þroskast stöðugt og þurfa aðstæður samkvæmt því. Við erum heldur ekki vön að þurfa að beita okkur hörðu til að halda dampi í breytingaferli sem mun gera börnunum okkar gott. Það er einfaldast að sleppa allri fyrirhöfninni og vera áfram í ástandi sem er svosem ekkert skelfilegt þótt svo það gæti orðið miklu betra ef við myndum bretta upp ermar af afli. En – því ekki að láta nýtt skólaár hvetja okkur til dáða? Röð, regla og rútína er börnum best þannig að sköpum festu í dagskrá heimilisins. Ofgnótt af leikföngum og fatnaði er börnum óviðráðanlegt þannig að fjarlægjum sem mest og einföldum umhverfið. Hvíld, nægur svefn og hollur matur á föstum tímum skapar besta grunninn fyrir góðum skóladegi. Jákvæðni, gleði og hlýja til barna og líka í samskiptum fullorðinna mun auðvelda öllum lífið. Samvinna heimila og skóla mun auka vellíðan og námsárangur barna og hvatning mín núna í byrjun árs er til þessara aðila um að tala saman og miðla upplýsingum. Foreldrar þurfa að st yðja v ið kennara og skóla með já k væðr i umræðu og uppbyggilegri gagnrýni sem fer beint til skólans en ekki til saumaklúbbsins. Skólinn þarf að taka öllum beiðnum foreldra vel og vera reiðubúinn að vera bæði samvinnu- og þjónustuaðili og menntastofnun. Tölum saman og vinnum saman, við öll sem elskum þessi börn.
Tölum saman og vinnum saman, við öll sem elskum þessi börn.
L J Ó MAN D I ! LEIÐARVÍSIR AÐ GEISLANDI FALLEGRI OG HEILBRIGÐRI HÚÐ
„NORRÆNA LÍFSORKUGYÐJAN ...“ THE SUNDAY TIMES!
MindBodyGreen
Metsöluhöfundurinn Þorbjörg Hafsteinsdóttir hefur selt yfir 200.000 bækur um allan heim og hjálpað þúsundum karla og kvenna að bæta líðan sína og líkamsástand Ljómandi! er ómissandi leiðarvísir allra þeirra sem vilja fallegra og unglegra útlit Þorbjörg er reglulegur pistlahöfundur hjá hinu mikilsvirta heilsubloggi MindBodyGreen
w w w.forlagid.i s – alvör u bókabúð á net inu
50
heilsa
Helgin 19.-21. september 2014
Góð ráð fyrir hlaupara yfir kjörþyngd
F
Þegar fólk yfir kjörþyngd byrjar að stunda hlaup reglulega er ráðlegt að fara í hreyfigreiningu, styrkja sig og stunda fjölbreytta hreyfingu til að auka brennslu og fá breytilegt álag á liði.. Hildur Kristín Sveinsdóttir, sjúkraþjálfari hjá Sjúkraþjálfuninni í Sporthúsinu, gefur góð ráð til að koma í veg fyrir meiðsli.
yrir byrjendur í hlaupum er mikilvægt að greina skekkjur, veikbyggða vöðvahópa eða ranga líkamsbeitingu í hlaupunum, sem gætu ýtt undir álagsmeiðsli, sérstaklega fyrir þá sem eru viðkvæmir eða yfir kjörþyngd. Þannig er hægt að ráðleggja um styrktaræfingar samhliða hlaupum, skóbúnað og fleira. Gott að ganga og hlaupa til skiptis til að byrja með,“ segir Hildur Kristín Sveinsdóttir, sjúkraþjálfari hjá
Sjúkraþjálfuninni í Sporthúsinu. „Gott er að ganga meira en að hlaupa. Hlaupin eru svo aukin smám saman þar til viðkomandi getur hlaupið í um 15 mínútur án þess að stoppa. Eftir það er tíminn aukinn smám saman,“ segir hún.
Breytilegt undirlag
Mikilvægt er að hlaupa á breytilegu undirlagi og best að vera á malar- eða moldarstígum eða grasi í bland við malbikið. Þannig er stöðugleikinn þjálfaður, álag á liði verður breytilegt og það fyrirbyggir meiðsli, að sögn Hildar. Þá eru brekkuhlaup góð til að þjálfa og styrkja rassvöðva og læri. Nauðsynlegt er að hlaupa í stuttan tíma og hvíla á milli.
Hjól og styrktaræfingar
FrjálsíþróttaæFingar Fyrir fötluð börn og ungmenni.
alla fimmtudaga í frjálsíþróttahöllinni í laugardal frá kl. 16:50-17:50. þjálfarar eru theodór Karlsson (663 0876) og linda Kristinsdóttir (862 7555). Öllum 13 ára börnum og yngri er velkomið að koma á æfingarnar.
www.ifsport.is
Til að forðast álagsmeiðsli er gott að fara mjög hægt af stað og stunda fjölbreyttari hreyfingu en hlaup. „Hægt er að hjóla eða synda samhliða styrktaræfingum og hlaupum. Styrktaræfingarnar eru jafnvel enn mikilvægari. Með auknum vöðvastyrk verður brennslan einnig hraðari. Interval-hlaup geta hentað vel en þá er hraðinn aukinn í stuttan tíma og gengið á milli og endurtekið nokkrum sinnum. Með ofangreindum leiðum er hægt að þjálfa þolið hraðar, auka hraða í hlaupunum og auka brennslu án þess að auka álagið á liðina. Ef mataræði er tekið föstum tökum flýtir það fyrir þyngdar-
Forðast má álagsmeiðsli vegna hlaupa með því að stunda einnig hjólreiðar, sund og styrktaræfingar. Með auknum vöðvastyrk verður brennslan hraðari. Ljósmynd/NordicPhoto/GettyImages
Náttúruleg fitubrennsla Chili Burn töflurnar eru náttúruleg leið til fitubrennslu og innihalda meðal annars grænt te, chili og króm. Þær örva fitubrennslu og meltingu og minnka löngun í sykur.
T
il að léttast þarf að brenna fleiri hitaeiningum en innbyrtar eru og það getur reynst erfitt. Chili Burn er byltingarkennd tafla sem hjálpar við fitubrennnslu á náttúrulegan hátt,“ segir Birna Gísladóttir, sölu- og markaðsfulltrúi hjá IceCare. Chili Burn er náttúruleg fitubrennsla sem inniheldur grænt te, chili og króm sem hjálpa að örva fitubrennslu líkamans. Mælt er með að taka inn tvær töflur á dag, eina að morgni og eina að kvöldi, ávallt með mat. Chili Burn virkar með þreföldum hætti; það eykur brennslu, örvar meltingu og minnkar löngun í sykur.
Léttist um 17 kíló
Ruth fór úr stærð 12 í stærð 6 og líður stórkostlega eftir að hún fór að
taka Chili Burn reglulega inn. Hún komst aftur í brúðarkjólinn sinn eftir 37 ár. „Eftir að hafa eignast fimm börn átti ég erfitt með að missa aukakílóin. Þegar ég var 55 ára var ég alltaf að reyna að klæða af mér magann og forðaðist aðsniðin föt,“ segir hún. Hún las um Chili Burn í tímariti og ákvað að prófa það. „Ég hafði engu að tapa. Eftir að hafa tekið Chili Burn inn í sex mánuði var ég búin að missa rúm 13 kíló og eftir 12 mánuði var ég komin í þá þyngd sem ég vil vera í. Samtals er ég búin að missa 17 kíló. Ég er mjög ánægð með árangurinn og mæli með Chili Burn við vini og ættingja.“ Unnið í samvinnu við
Ruth missti 13 kíló á einu ári eftir að hún byrjaði að taka inn Chili Burn.
IceCare
Chili Burn inniheldur Chili jurtina – sem eykur brennslu Grænt te – sem örvar meltinguna Króm – sem minnkar sykurlöngun Piparmyntuolíu – sem dregur úr uppþembu og vindgangi B vítamín Magnesíum
SPECIALIZED BICYCLES & COMPONENTS
KRÍA HJÓL GRANDAÐGARÐUR 7 101 REYKJAVÍK s.5349164
Birna Gísladóttir, sölu- og markaðsfulltrúi IceCare.
Chili Burn fæst í öllum apótekum, heilsuverslunum og í heilsuhillum stórmarkaða. Hægt er að nálgast frekari upplýsingar á heimasíðu IceCare, www.icecare.is og á Facebook-síðunni IceCare Ehf.
heilsa 51
Helgin 19.-21. september 2014
Algeng mistök hlaupara Fara of geyst af stað Eru í lélegum skóbúnaði Eru ekki nógu sterkbyggðir Hafa óraunhæf markmið
Hildur Kristín Sveinsdóttir, sjúkraþjálfari hjá Sjúkraþjálfuninni í Sporthúsinu. Ljósmynd/Teitur
Algeng meiðsli hlaupara Bólgur í vöðvafestum kringum mjaðmir, hné, ökkla og il (hlauparahné, hásinabólga, iljarfellsbólga) Tognanir aftan í læri og kálfum Tognanir á ökkla Rifinn liðþófi í hné Verkir eða bólgur í baki vegna misbeitingar tapi og þá minnka líkur á meiðslum,“ segir Hildur.
Persónulegt hlaupaprógramm
Hlaupaprógrömm sem aðgengileg eru fyrir alla á netinu eru hugsuð fyrir hinn almenna hlaupara og yfirleitt mjög góð, að sögn Hildar. Hins vegar þurfi yfirleitt að aðlaga þau að hverjum og einum, sérstaklega ef fólk er viðkvæmt. „Ef fólk er í áhættuhóp, eins og þeir sem eru of þungir, þá myndi ég ráðleggja þeim að fá einstaklingsmiðaða ráðgjöf áður en byrjað er að stunda hlaup reglulega.“
Skoðun fyrir hlaupaiðkun
Hildur bendir á að þegar við förum í jeppaferðir inn á fjöll látum við yfirfara jeppann til að tryggja áfallalausa fjallaferð. „Það á að vera jafn sjálfsagt að gera hið sama með líkamann. Við fengum að gjöf einn líkama sem þarf að endast okkur út lífið. Þess vegna er heildræn skoðun mikilvæg fyrir fólk sem er á leið í átök.“ Fyrir nákvæma og heildræna greiningu ráðleggur hún skoðun hjá sjúkraþjálfara, sérstaklega ef fólk er viðkvæmt eða með sögu um meiðsli eða álagseinkenni. Í framhaldi sé svo hægt að hafa samvinnu um frekari ráðgjöf og göngugreiningu.
Járnríkur aprikósudrykkur Fyrir 1-2
Innihald 5 þurrkaðar aprikósur (þessar dökkbrúnu, lífrænt ræktuðu, ekki þessar appelsínugulu) Nokkrir ísmolar 4-5 appelsínur eða 150 ml appelsínusafi 2 stór greipaldin eða 150 ml ferskur greipaldinsafi 2 tsk agavesíróp (eða acacia hunang) Smá klípa múskat (enska: nutmeg) Aðferð Saxið aprikósurnar gróft og látið þær liggja í volgu vatni í um 30 mínútur. Hellið vatninu frá aprikósunum (ekki notað). Pressið greipaldin og appelsínur í sítruspressu. Setjið ísmolana í blandara ásamt 50 ml af appelsínusafanum. Blandið vel í um 5 sekúndur. Setjið aprikósurnar út í blandarann ásamt agavesírópinu og 50 ml af greipaldinsafanum. Blandið mjög vel eða í allt að 1 mínútu. Hellið afgangnum af appelsínu- og greipaldinsafanum út í blandarann ásamt múskatinu. Blandið í um 1 mínútu. Hellið í glös og berið fram strax. Gott að hafa í huga Einnig má nota lífrænt framleidda aprikósusultu án viðbætts sykurs í staðinn fyrir þurrkuðu aprikósurnar. Gott er að setja hálfan banana út í. Heimild CafeSigrún.com.
Eftir að bækurnar okkar Heilsuréttir fjölskyldunnar og Nýir heilsuréttir komu út kom í ljós að fólk hefur því miður ekki alltaf tíma til þess að elda næringarríkan mat frá grunni eins og það vildi gera, m.a. til þess að forðast aukaefni og of mikinn sykur. Þannig að fljótlega varð okkar næsta verkefni að búa til heilsurétti án aukaefna, viðbætts sykurs, eins og maturinn væri í raun matreiddur í eldhúsinu heima, en samt hægt að kaupa tilbúna úti í búð. Við höfum útbúið þrjá nýja heilsurétti, Grænmetislagsagna, Gulrótarbuff og Indverskar grænmetisbollur. Bragðgóðir réttir, fullir af þarflegum næringarefnum. Bestu kveðjur, Berglind og Siggi.
52
matur & vín
Helgin 19.-21. september 2014
Þrjár kynslóðir af kokteilum
ÁSi Á Slippbarnum
Ljósmyndir/Teitur
Þegar kemur að kokteilum kemst enginn með tærnar þar sem Ási á Slippbarnum hefur hælana. Ási hefur um árabil unnið á börum hér á landi og í Kaupmannahöfn og getur bæði reitt fram sígilda kokteila sem og það nýjasta nýtt. Við fengum hann til að sökkva sér í sagnfræðirannsóknir og grafa upp einn sígildan kokteil, nútíma útgáfu af honum og svo býr hann til eigin útgáfu af nútímaútgáfunni.
20th Century Coctail
21st Century Cocktail
21st Century Coctail – Slippbar
„Hann var gerður árið 1937 af barþjóni sem hét C.A Tuck og nefndur í höfuðið á lest sem gekk frá New York til Chicago. Þetta er einn af þessum gömlu klassíkerum. Í uppskriftinni er Kina Lillet en það er í raun ekki til lengur. Ég nota Americano í staðinn sem er enn með kínín,“ segir Ási. Þessi kokteill er fáanlegur á Slippbarnum.
„Þessi uppfærða útgáfa var gerð af barþjóni sem heitir Jim Meehan í New York á stað sem heitir PDT eða Please Don’t Tell. Hann breytir uppskriftinni þannig að hann notar tekíla í stað gins og tekur burt Kina Lillet og notar Creme de Cacao og absint. Þetta er kryddaðri nútíma útgáfa en undir miklum áhrifum af hinum kokteilnum. Þetta hefur lengi verið uppáhalds kokteillinn minn.
„Þetta er okkar útgáfa af 21st Century. Við breytum aðeins hlutföllum og notum þurrara tekíla en svo bý ég til líkjör sem er rommbyggður. Hann er gerður úr ljósu rommi, kakónibbum, birkisírópi úr íslensku birki og hrásykri. Þessi er mjög skemmtilegur og hann verður á næsta kokteilaseðli.“ Þessi kokteill er fáanlegur á Slippbarnum.
20th. Century 45ml. Geranium gin 25ml. Americano 25ml. Creme de cacao (ljós) 25ml. Ferskur sítrónusafi Allt hrist og ís síaður frá í kælt kokteilglas. Skreytt með sítrónu spíral.
21st. Century (Jim Meehan) 45ml. Excilia Tequila Blanco 25ml. Creme de cacao(ljós) 25ml. Ferskur sítrónusafi 1 barskeið absinth Allt hrist og ís síaður frá í kælt kokteilglas. Skreytt með stjörnuanís.
21st. Century (Ásgeir Már Björnsson) 45ml. Ocho Tequila Blanco 30ml. Birki/kakó líkjör 25ml. Ferskur sítrónusafi 1 barskeið Pernod Allt hrist og ís síaður frá í kælt kokteilglas. Skreytt með stjörnuanís.
Höskuldur Daði magnússon Teitur Jónasson
Vín vikunnar
ritstjorn@frettatiminn.is
paraðu vínið við tilefnið
Þ
að er ekki alltaf einfalt mál að para saman vín og mat. Ef pörunin er óþarflega flókin er ágætt að hafa í huga að para vínið bara með tilefninu í staðinn. Ef tilefnið er hversdagslegt er
um að gera að prófa sig áfram og reyna eitthvert nýtt vín. Ef það er hátíðlegt og mikið liggur við getur verið gott að fara öruggu leiðina. Ef maturinn er aðalstjarna kvöldsins getur verið fínt að láta vínið vera í
aukahlutverki og eins ef vínið er stjarnan þá er óþarfi að stressa sig of mikið á matnum. Þetta veltur allt á tilefninu. Ekki eyða of miklum tíma og peningum í að velja vín ef ekki er tilefni til þess.
Rosemount Cabernet Sauvignon Gerð: Rauðvín Uppruni: Ástralía, 2011 Styrkleiki: 13,5% Þrúga: Cabernet Sauvignon Verð í Vínbúðunum: Kr. 2.560
Ástralir kunna að búa til vín. Þar eru risastór vínframleiðslufyrirtæki og eitt
Kemur næst út 10. október Nánari upplýsingar veitir Gígja Þórðardóttir, gigja@frettatiminn.is, í síma 531-3312.
sem einkennir vín þaðan er stöðugleiki. Þetta vín er kröftugt og þú finnur vel fyrir
taníninu á jákvæðan hátt. Það er bragðmikið, kryddað og jafnvel smá hiti í því sem gerir
það að spennandi kosti með sterkum mat sem er ekki svo auðvelt að finna vín með.
Wolf Blass Yellow Label Chardonnay
Estola Gran Reserva
Tommasi Ripasso
Gerð: Hvítvín
Gerð: Rauðvín
Gerð: Rauðvín
Uppruni: Ástralía, 2013
Uppruni: Spánn, La Mancha 2004
Uppruni: Ítalía, 2011
Styrkleiki: 13,5%
Styrkleiki: 13,5%
Styrkleiki: 13%
Þrúga: Cabernet Sauvignon
Þrúga: Tempranillo og Cabernet Sauvignon
Verð í Vínbúðunum: Kr. 2.750
Verð í Vínbúðunum: Kr. 2.699
Hér er annar Ástrali á ferð. Þetta er dæmigert Chardonnay frá Ástralíu. Það er létt og auðdrekkanlegt, ferskt með sítrus og ferskju en hefur þennan óviðjafnanlega létta eikar- og vanillukeim sem fer vel í alla. Það er hægt að fá ódýrari Chardonnay frá Ástralíu en þessir fáu hundraðkallar umfram eru vel þess virði. Fullkomið með sjávarfangi.
Hér er Spánverji frá La Mancha héraðinu. Þetta er Gran Reserva sem hefur fengið að vera töluverðan tíma í eikartunnu og það finnst. Það er þroskað og kryddað og dökkt í sér með kirsjuberjum og súkkulaðikenndum eftirtóni. Þetta vín er hægt að nota í ýmislegt en í raun hefur það einn megintilgang í lífinu og sem er að drekkast með grillkjöti, helst smá reyktu.
Verð í Vínbúðunum: Kr. 3.599
Fyrir þá sem kannast við hið frábæra Tommasi Amarone er þetta litli bróðir. Ripasso-aðferðin þýðir að afgangsberjum úr framleiðslu Amarone er bætt út í Valpolicella-vínin sem gefur aukinn karakter. Vínið er auðdrukkið, með meðalfyllingu og örlítið ýkt bragð af dökkum berjum sem fellur kannski full fljótt. Það breytir því þó ekki að þetta er fallegt og skemmtilegt vín.
GÓÐUR KOSTUR FYRIR HELGINA!
NÝTT
KORTATÍMABIL HAUSTSLÁTRUN
HAUSTSLÁTRUN
Kjarnafæði lambahryggur Af nýslátruðu
2014
Kjarnafæði lambalæri Af nýslátruðu
Hringskorinn
1.398 kr/kg
1.885 kr/kg HAUSTSLÁTRUN
Af nýslátruðu
198 kr/kg
639 kr/kg
8-10% fita
739 kr/kg
2014
Kjarnafæði lambahjörtu Af nýslátruðu
198 kr/kg
Það er kostur að hreyfa sig með fitbit flex Tvö auka armbönd fylgja
Stjörnugrís grísahakk
HAUSTSLÁTRUN
2014
Kjarnafæði lambalifur
Stjörnugrís grísabógur
fitbit flex er þráðlaus hreyfiskynjari sem fylgist með þér allan sólarhringinn
Grísahnakkafille Ribeye
1.259 kr/kg
Stjörnugrís grísagúllas fyrsta flokks grísakjöt
1.189 kr/kg
Allt til sultugerðar Mason Jar krukkur Glærar 12 stk. í pakka
Verð frá kr. 4.495
18.990 kr.
Með fyrirvara um villur og á meðan birgðir endast. Athugið að verð geta breyst milli sendinga. Gildir helgina 19. - 21. september 2014.
2014
Mason Jar krukkur Grænar 6 stk. í pakka
Verð frá kr. 2.995
Real Fruit Sultuhleypir Nokkrar tegundir
kr. 798
Fylgstu með okkur á Facebook www.facebook.com/kostur.dalvegi
Dalvegur 10-14 | 201 Kópavogur Sími: 560-2500 | kostur@kostur.is | www.kostur.is
54
matur & vín
Helgin 19.-21. september 2014 Bjór Árni LonG tiL BorGar BruGGhúss
Tækifæri í september
Orkuflokkur
Bruggmeistararnir Valgeir Valgeirsson og Árni Long í Borg brugghúsi. Valgeir handleggsbrotnaði þegar hann datt af hestbaki. Ljósmynd/Hari
Öryggisgler
SIEMENS Kæli- og frystiskápur KG 36VUW20 (hvítur)
Útdraganleg „crisperBox“-skúffa. „lowFrost“-tækni. Stór „bigBox“-frystiskúffa. Hraðfrysting. H x b x d: 186 x 60 x 65 sm.
SIEMENS Uppþvottavél
SN 45M507SK (stál) 13 manna. Fimm kerfi. Hljóð: 44 dB (re 1 pW). Barnalæsing.
Tækifærisverð:
Tækifærisverð:
(Fullt verð: 119.900 kr.)
(Fullt verð: 179.900 kr.)
97.900 kr. stgr.
Gréta kemur með réttu stemninguna fyrir Októberfest
Orkuflokkur
144.900 kr. stgr.
Októberfest Borgar brugghúss kallast Gréta og er porter en gerjaður með lagergeri. Þetta er fyrsti bjórinn sem Árni Long, nýr bruggmeistari í Borg, tekur þátt í þróa með félögum sínum.
G óómmiissssaannddii!! óóllýýssaannlleegg!! óóttrrúúlleegg!!
MUNDU EFTIR ! APPINU
réta er Baltic porter sem er nokkuð svipaður öðr um porterum en hann er gerjaður með lagergeri. Það er þekkt afbrigði af porter að gerja hann með lagergeri en þessi er kannski ekki alveg jafn hefðbundinn og við sjáum venjulega,“ segir Árni Long, bruggmeistari hjá Borg brugghúsi. Árni er að ræða um Októberfestbjór Borgar brugghúss sem kallast Gréta, með vísun í Hans og Grétu. Gréta er fyrsti Baltic Porter bjórinn sem bruggmeistarar Borgar senda frá sér en í þessum bjórstíl koma heim og saman ólíkar brugghefðir Austur-Evrópu og Bretlandseyja, í dökkum en sætum bjór. Í bragðinu er að finna súkkulaði, lakkrís og toffí allt í senn. Baltic Porter bjórar féllu að mestu í gleymskunnar dá á
Vesturlöndum eftir seinni heimsstyrjöld en við lok kalda stríðsins og við fall járntjaldsins seint á síðustu öld, hófu örbrugghús á Vesturlöndum að framleiða bjórinn aftur. Árni hóf nýlega störf hjá Borg brugghúsi og Gréta er f yrsti bjórinn sem hann tekur þátt í að þróa frá grunni. Árni er uppalinn hjá Ölgerðinni en hefur starfað í Noregi og í Ölvisholti. „Ég þekkti þá Borgar-menn nokkuð vel fyrir og vissi að þeir væru svipað þenkjandi og ég. Þeir eru með skemmtilegar hugmyndir sem maður vill fá að taka þátt í að vinna með. Þetta er gott partí sem er gaman að fá að vera með í.“ Gréta er komin í sölu á öllum betri bjórbörum og í Fríhöfninni en kemur í sölu í Vínbúðunum um mánaðamót. Og Á rni er spenntur f y r ir f ram haldinu í Borg. „ Næ s t u m á n uðir munu vera mjög skemmtilegir, það verður góð alda af nýjum bjórum á næstunni. Það er margt í pípunum.“
Tveir íslenskir graskersbjórar
Sýningarstaðir
HÁSKÓLABÍÓ, BÍÓ PARADÍS, TJARNARBÍÓ OG NORRÆNA HÚSIÐ Miðasala
Upplýsingar
Í TJARNABÍÓI OG Á RIFF.IS FRÁ 18. SEPT ALLAR UPPLÝSINGAR Á RIFF.IS
Skoðaðu sýnishorn úr myndunum á riff.is
Allar myndir eru sýndar með enskum texta
Nú styttist óðum í að tímabil Októberfestbjóra renni upp hér á landi. Reyndar er hægt að næla sér í einhverja nú þegar á börum og í Fríhöfninni en sölutímabilið í Vínbúðunum hefst miðvikudaginn 1. október. Athygli vekur að tvö íslensk brugghús senda frá sér Októberfest-bjóra með graskersbragði. Ölvisholt sendir frá sér Hrekkjalóm, porterbjór þar sem notast var við grasker og nokkur krydd. Steðji verður með Októberbjór, graskersbjór sem bruggaður er úr sérstöku Red X malti og austurrískum styrian graskersfræjum. Hann er í Bock-stíl og í ætt við þýska Októberfestbjóra. Auk þess verður í boði Gréta nr. 27 frá Borg brugghúsi, Kaldi Október og tveir erlendir; Löwenbräu Oktoberfest og Samuel Adams Octoberfest.
matur & vín 55
Helgin 19.-21. september 2014 RéttuR vikunnaR
Skyrmús úr Salt eldhúsi sem leikur við bragðlaukana Auður Ögn Árnadóttir rekur Salt eldhús þar sem í boði eru fjölbreytt matreiðslunámskeið. „Hjá okkur geta áhugamenn og konur um matargerð komið saman og sinnt áhugamáli sínu, hist, spjallað, kokkað og að lokum deilt þeim dýrindis máltíðum sem eldaðar voru, yfir glasi af góðu víni,“ segir Auður Ögn en Salt eldhús fluttist nýlega í Þórunnartún 2, á 6. hæð. Meðal forvitnilegra námskeiða hjá Salt eldhúsi á næstunni eru indversk matargerð, klassískar sósur, tapas, töfrar tælenskrar matargerðar og fersk-ostagerð í heimahúsum. Sérfræðingar á hverju sviði kenna námskeiðin. Auður Ögn leggur okkur hér til forvitnilega uppskrift að skyrmús.
Auður Ögn dvaldist í Frakklandi í tvö ár og kynntist þar mat og menningu. Ljósmynd/Hari
Barnaföt fyrir káta krakka Ný íslensk barnafatalína 100% hágæða bómull
Barnið vex en brókin ekki
Skyrmús með bláberjacompott og ristuðum höfrum Fyrir 6
Ristaðir hafrar 25g smjör, 25 g hveiti, 25 g púðursykur, 25 g haframjöl. Nuddað saman með fingrunum og stráð á bökunarplötu. Bakað í ofni í 10-15 mín við 160°C. Bláberja compott 120 g frosið bláber, 50 g sykur, 1 tsk þurrkað blóðberg. Setjið allt saman í pott og látið suðuna koma upp. Sjóðið við mjög vægan hita þangað til sykur hefur leyst upp.
Í samstarfi við Rauða krossinn tökum við á móti notuðum fötum. Við bjóðum þér 15% afslátt af nýrri vöru. Rauði krossinn kemur notaðri vöru áfram til þeirra sem þarfnast hennar.
3 fyrir 2
Skyr mús Fyrst er gerður marengs úr: 1 eggjahvítu 50 g sykur Þeytið eggjahvítuna þangað til hún freyðir vel. Bætið sykrinum saman við í smá skömmtum og þeytið áfram þar til eggjahvítan er alveg stíf. 150 ml rjómi 200 g skyr Bætið rjómanum saman við marengsinn og þeytið þangað til hann þykknar. Bætið við skyrinu og þeytið lítillega til að allt samlagist vel. 2 tsk vanilla 3 msk mjólk 3 matarlímsblöð Safi úr ½ sítrónu Leggið matarlímið í bleyti þangað til að það mýkist. Hitið saman mjólk og vanilludropa og leysið matarlímið upp í heitri blöndunni. Blandið þessu varlega saman við skyrblönduna með sleikju svo loftið fari ekki úr blöndunni. Sett í krukkur eða form, fyrst hafrar, svo skyr, Kælt í 2-4 klst. Að lokum er bláberja compott sett yfir rétt áður en borið fram.
4
sagan komin
Krakkar!
Hlustið á ævintýrin um Stjörnubörn á heimasíðu okkar
www.lindesign.is
Lín Design Laugavegi 176 Glerártorgi Akureyri Sími 533 2220 lindesign.is
www.gabor.is - facebook.com/gaborserverslun
56
tíska
Helgin 19.-21. september 2014
Töff í kuldanum Veturinn nálgast óðum en þó er engin ástæða til að vera grár og gugginn vegna þess. Vetrartískan í ár er litrík, skemmtileg og fjölbreytt og á án efa eftir að hressa okkur hér á klakanum í svartasta skammdeginu.
Gabor sérverslun Fákafeni 9 S: 553-7060
Opið mán-fös 11-18 , lau 11-16
Sister by Sibling
gsus sindustries
gsus sindustries
Gucci
Bragðaðu á Baskalandi 23.–30. september er Baskavika á Tapasbarnum. Af því tilefni hefur gestakokkurinn Sergio Rodriguez Fernandez frá Bilbao, sett saman sérstaka sex rétta sælkeraferð um Baskaland. Sælkeraferðin hefst með glasi af Codorníu Cava. Fimm spennandi tapasréttir fylgja svo í kjölfarið og að lokum gómsætur eftirréttur. Kíktu við og bragðaðu á Baskalandi.
SÆLKERAFERÐ
Borðapantanir í síma 551 2344.
Hefst með glasi af Codorníu Cava • Serrano með Fava baunasalati • Kolkrabbi með kartöflumús og lime-pistasíu vinaigrette • Gellur og kræklinur í Basquesósu með sveppum og steiktum kartöflum • Saltfiskur með piquillo papriku alioli • Hægelduð nautakinn með rauðvínsgljáa Og í eftirrétt • Geitaostakaka með quince hlaupi og karmellusósu
6.990 kr.
RESTAURANT- BAR
Vesturgötu 3B | 101 Reykjavík | Sími 551 2344 | www.tapas.is
tíska 57
Helgin 19.-21. september 2014
Nýjar vörur í hverri viku
Verslunin Belladonna
Skeifunni 8 • 108 Reykjavík • Sími: 517 6460 • www.belladonna.is
Alena Akhamadullina
Ester Abner
Jakkar sem passa við allt
Dirk Bikkenbergs
Til í mörgum litum og stærðum kr. 7900
Dolce & Gabbana
Topmen
Burberry
Bláu húsin Faxafeni · S. 588 4499 ∙ Opið mán.- fös. 12-18 ∙ laug. 11-16
23.990 kr. 19.192 kr.
23.990 kr. 19.192 kr.
Weinbrenner Orginal USA
21.990 kr. 17.592 kr.
23.990 kr. 19.192 kr.
23.990 kr. 19.192 kr.
23.990 kr. 19.192 kr.
Skóverslun Smáralind
21.990 kr. 17.592 kr.
17.990 kr. 14.392 kr.
20% Kynningar Afsláttur
17.990 kr. 14.392 kr.
VERTU
VAKANDI!
58
tíska
Helgin 19.-21. september 2014
Tísk a NauðsyNlegT og smarT að eNdurNýTa
Góð
samskipti milli þín og barna þinna er besta leiðin til að vernda þau gegn kynferðislegu ofbeldi! blattafram.is
VERNDARI BARNA Í 10 ÁR
BARA FLOTTUR ! Teg 2093 mjúkur, haldgóður í 80-95CD á kr. 5.800,Buxur við á kr. 1.995,OPIÐ: Mán. - fös. 10 - 18, Laugardaga 10 - 14
Laugavegi 178 Sími 551-3366 www.misty.is
Glæsileg pils
Töskur úr gömlum bolum Verð 9.900 kr. Einn litur Stærð S - XXL (36 - 46)
Nýtt kortatímabil
Verð 11.900 kr. Einn litur Stærð S - XL (36 - 44)
Laugavegi 178 ( Bolholtsmegin ) l S. 555 1516 l Kíktu á Opnunartími: Virka daga kl. 11-18 Laugard. kl. 10-15
síðuna okkar
Gamlir bolir henta vel til að sauma töskur eða taupoka til að taka með í matarvörubúðina. Hjá Spaksmannsspjörum eru seldar töskur úr gömlum bolum. Viðskiptavinir sem koma með sína eigin boli fá afslátt. Björg Ingadóttir hjá Spaksmannsspjörum segir mikilvægt að fólk standi með náttúrunni og geri breytingar í sínu daglega lífi.
Björg Ingadóttir hjá Spaksmannsspjörum segir hallærislegt að vera umhverfissóði. „Einfaldast er að byrja á því að hætta að kaupa plastpoka úti í búð. Svo geta allir lært að hætta að drekka kaffi úr einnota glösum,“ segir hún. Ljósmynd/Teitur
tíska 59
Helgin 19.-21. september 2014
Það er enginn bolur það ljótur að hann geti ekki orðið taska.
H
ægt er að koma með gamla boli í verslunina Spaksmannsspjarir og láta sauma úr þeim flotta tösku. Björg Ingadóttir, fatahönnuður og eigandi Spaksmannsspjara, er mikill umhverfisverndarsinni og áhugakona um endurnýtingu og segir hún ekki lengur gamaldags að endurnýta. „Ömmur okkar og afar kunnu þetta en svo kom tímabil þar sem enginn virtist kunna að endurnýta. Sá tími er sem betur fer að líða og núna er bæði nauðsynlegt og smart að kunna að endurvinna og nýta. Svo er það líka mjög gaman,“ segir hún. Björg segir plastpokanotkun Íslendinga í gegnum árin hafa verið allt of mikla og því hafi hún viljað þróa hugmyndir til að knýja fram breytingar. „Ég átti stóran dall, fullan af bolum sem ég notaði í tuskur. Svo fór ég að gera töskur úr þeim og komst að því að þeir eru hið besta hráefni. Efnið er teygjanlegt og hentar því vel undir fernur og aðrar umbúðir með hvössum hornum.“ Hún segir mikilvægt að fólk taki afstöðu til þess hvort það ætli að standa með náttúrunni og geri breytingar í sínu daglega lífi. „Það er svo hallærislegt að vera umhverfissóði. Einfaldast er að byrja á því að hætta að kaupa plastpoka úti í búð. Þetta er atriði sem fólk þarf að æfa sig að muna. Svo geta allir lært að hætta að drekka kaffi úr einnota glösum.“ Sjálf notar Björg alltaf fjölnota könnu. Á árum áður þegar þær voru ekki á markaðnum fékk hún sér kaffi í sultukrukku og setti hana inn í sokk til að halda því heitu. Bolatöskurnar í Spaksmannsspjörum hafa vakið mikla lukku. Komi fólk með sína eigin boli kostar taskan 4.500 krónur. Þar eru einnig tilbúnar töskur úr gömlum bolum sem kosta 4.900 krónur. „Í hverja tösku þarf tvo boli sem eru svipaðir að stærð. Ef fólk á ekki boli sem passa saman finn ég annan á móti. Ef bolirnir eru þunnir set ég aðra þykkari undir svo taskan verði sterkari.“ Bolir frá níunda áratugnum henta sérstaklega vel í töskur. „Þeir eru úr þykkri bómull og mjög víðir með skemmtilegum myndum. Það er alls ekki verra þó það séu málningarslettur á bolunum. Það er enginn bolur það ljótur að hann geti ekki orðið taska.“ Dagný Hulda Erlendsdóttir dagnyhulda@frettatiminn.is
60
heilabrot
Helgin 19.-21. september 2014
Spurningakeppni fólksins
sudoku
1. Hver sér um þættina Neyðarlínan á Stöð
1. Sigrún Ósk Kristjánsdóttir.
2?
2. Hvað heitir bæjarstjórinn í Latabæ?
3. Hg.
3. Hvernig er kvikasilfur táknað í lotukerfinu?
5. Herra Níels.
dóttur? 5. Hvað heitir api Línu Langsokks?
6. Pass.
6. Hvað heitir nýjasta plata FM Belfast?
7. Sláturhúsið.
7. Undir hvaða nafni gengur heimavöllur
15. Eldborg. 14. Bandaríkin.
9
upplýsingafulltrúi Umhverfisstofnunnar.
Hraunið sem verður á dagskrá RÚV í vetur? 1. Pass.
10. Hvaða bandaríski leikari fer með hlutverk í nýjustu seríu Downton Abbey sem frumsýnd verður í september?
4. Jón Oddur og Jón Bjarni.
12. Kólumbíski framherjinn Radamel Falcao er ein af nýju stjörnunum hjá
5. Herra Níels.
Manchester United. Með hvaða liði lék
13. Vestmannaeyjum.
15. Eldborg.
7. Appelsínan.
13. Í hvaða bæjarfélagi er safnið Eld-
8 9 5 6 7
14. Bandaríkin.
6. FM Belfast.
hann síðast?
12. Mónakó.
14. Hverjir urðu heimsmeistarar í körfubolta karla á dögunum? 15. Hvað heitir stærsti tónleikasalurinn í Hörpu?
2
9. Óskar Jónasson.
8 stig
Hildur Arna Gunnarsdóttir
4
9 8
9 3
?
Bandaríkin. 15. Eldborg.
Hildur skorar á Benedikt Waage.
3
1 6 8
5
verkefnastjóri í Grasagarðinum.
svör
5
7
8. 6.
heimar?
9
sudoku fyrir lengr a komna
11. Leonardo Da Vinci.
3. Pass.
11. Hver málaði Mónu Lísu?
2 3
3 6 5 7 4 1
10. George Clooney.
2. Pass.
6 3 7 6 5
5
?
9 stig
Guðfinnur Sigurvinsson
9
4
9. Reynir Lyngdal.
8. Hvað eru meðlimir Ljótu hálfvitanna margir?
5
1 7
13. Pass.
8. 5
Fylkis í knattspyrnu?
9. Hver leikstýrir sjónvarpsþáttaröðinni
8
12. Mér er alveg sama.
4. Páll Vilhjálmsson.
4. Hver var fyrsta bók Guðrúnar Helga-
7
11. Leonardo Da Vinci. 10. George Clooney.
2. Baldur.
2
8 1 6
3
6
Leonardo Da Vinci. 12. Mónakó. 13. Vestmannaeyjar. 14. Lautin. 8. 10. 9. Reynir Lyngdal. 10. George Clooney. 11. Oddur og Jón Bjarni. 5. Herra Níels. 6. Brighter Days. 7.
1. Sigrún Ósk Kristjánsdóttir. 2. Baldur. 3. Hg. 4. Jón
krossgátan 207
FEITI
ÁREITNI HELLINGUR UMFRAM
206
RAULA
S M Ö N G S L N A A P U I G G T I A G A I K A S T U Í S A S
STAULAST
mynd: Oxyman (CC By-Sa 3.0)
GRÚS
LÍK
TÓLF TYLFTIR
BETLARI
K S P A N A L L R Ó M A K A T S N A U T Þ G Æ J U L L S A M A P R B P Á K A A Ð A L Ð L I N U D D R E I Ð STEINTEGUND
GEFA EFTIR
GABBA
NÚMER
NÁ YFIR MEST
UMSTANG
PÚLA
TÍSKU
VINNINGUR
ÓLÆTI
FUGL
TUDDI
PASSI
YFIRRÁÐ
LÍTILL BÁTUR EINS
HOLA
STAMPUR
DRYKKJARÍLÁT
FYRIR HÖND
SVALI
TROMMA YFIRSTÉTTAR RELL
HORFÐU Í RÖÐ
BEIN
FYRTAST
ILLVILJI
SUNDFÆRI
MÆLIEINING
TEGUND
YFIRBRAGÐ KEYRA
LOKAORÐ
AÐSKILJA
HARLA SUSS
N P K J Ö G R L F L Ó Á R A F R O S S A K A A F A L Ó V I L D Ð A B A U R Ú R R A M M S A Ö S T Í L L T S Í L A R M U M E N M A F A R S U S S T A Ð O T A L G ENDA
KÖNNUN
ÖXULENDI
ÍLÁT
UNDANHALDI
STORMUR
AÐ BAKI VÖKVI
FÆDDAR
HÓFDÝR
MYNDABÓK
VITSKERTUR
ÓHEILINDI FORÐAST
BRÚN
FJÖLBREYTNI KORN
TÍMABIL
HVERJUM EINASTA
ÁTT
HEILU
TALA MEÐ RYKKJUM
FESTING
GEYMSLUTURN HEGNA
FLÍK
KVABBA
TÓNTEGUND Í RÖÐ
HOLUFISKUR
DÆLING
USS
TVEIR EINS
RÁNDÝR
HELBER
SIGAÐ
GAFL
NES
A S T T T A T A N F G S N I S S V K K I V A L Ö L D L L U I Ð Ó S S A O L L N Á L T U T U R E R SKÓLI
VÖRUMERKI
SKREFA RJÚKA
LAND
SUNDFÆRI SVERTINGI
PÍNA
INNMATUR ÓSKERTUR
SMÍÐA
KÆRLEIKS
BIRTA
ÞÓFI
MENTASTOFNUN
ÁTT MUN
MATARÍLÁT SÁLARKVÖL
HUGSA
LÖGMÁL
AUKAST
KVIÐUR
ARÐA
GINNA
LAUN
DRYKKUR
TVEIR EINS
GRIMMUR
GRAFÍSK AÐFERÐ
KROPP
VANGASKEGG
HRÓPLEGUR
VÖRUBYRGÐIR FREMJA NES
LÚSAEGG
EINING
ÁVÖXTUR
GEGNA SEYTLAR MÆLIEINING
Dagskrá fundarins er sem hér segir: · Staða framkvæmdastjóra · Aðgang framkvæmdastjóra að fyrirtækjabanka félagsins.
Í RÖÐ
ÞREYTA
DRULLA
BAR
NÁLEGA
NÚMER
PLAT
SJÚKDÓMUR
KAMBUR
ÚTMÁ
TEMJA
NABBI
STAGL
HEITI
UMFANGS HULDUMAÐUR
PÓLL
UMSJÓN
DRABB
GALLI BOÐAFÖLL
FORMÓÐIR
LÍFSFÖRUNAUTUR
KARLKYN
AFKVÆMI
TÆFA
KERALDI
LÆSING
HYGGINDI
SPENDÝR
SKJÖGRA
VEIFA
MÁLMUR
JARÐSPRUNGUR
HVORT
KLAKI
STRÝTU
ÁRITUN
MYNDARSKAPUR
SÖNGLEIKUR
HRÆÐA
Í RÖÐ
Stjórnarfundur í einkahlutafélaginu, 101 Austurstræti ehf. Verður haldinn í fundarherbergi á Austurstræti 7, 101 Reykjavík kl. 10:00, þann 25.september 2014. Hér með eruð þér boðaðir til fundarins.
Kamran Keivanlou, stjórnarformaður
RÍKI
ÁKÆRA
Fundarboð 18. September 2014
Kolbeinn Pétursson, Ásgeir Kolbeinsson, Hholamhossein Mohammad Shirazi, ég óska þess að þér sjáið yður fært að mæta til fundarins.
ÁFORM
NÖGL
HÁRLEYSI ÓSKUÐUÐ
LOFTTEGUND
ÚT
SVELG
ÁTT
HREYFING
MÓTLÆTI
MYNDLYKILL
mynd: michael coghlan (cc By-Sa 2.0)
lausn
Lausn á krossgátunni í síðustu viku.
KRAFTUR
GAGNSÆR
STINGUR KVEIKJULÁS
SÖNGLA
Örvaðu ónæmiskerfi húðarinnar.
Ný vara
Líkt og líkaminn þá býr húðin yfir sínu eigin ónæmiskerfi. Eftir 20 ára rannsóknir hefur Shiseido s k a p a ð n ý t t h u g t a k : U LT I M U N E . Í fyrsta skipti virkjum við Langerhansfrumurnar sem stjórna ónæmiskerfi húðarinnar því galdurinn við heilbrigða húð er virkt ónæmiskerfi. Með notkun ULTIMUNE skaparðu bestu skilyrði fyrir húðina til að starfa og vera heilbrigð. Afhjúpaðu þá björtu, sléttu, þéttu og unglegu húð sem þér var ætluð. Áhrifamesta nýjungin í umhirðu húðarinnar. Fyrir allar konur, allan lífsstíl, alla daga.
www.shiseido.eu
62
sjónvarp
Helgin 19.-21. september 2014
Föstudagur 19. september
Föstudagur
RÚV
20.25 Útsvar (Grindavík - Hafnarfjörður) Bein útsending frá spurningakeppni sveitarfélaga.
16:50 Minute To Win It Ísland (1:10) Minute To Win It Ísland hefur göngu sína á SkjáEinum! Fyrsti þáttur verður í opinni dagskrá!
Laugardagur
19.40 Monty Python á sviði 21.15 Ævi Brians
22:15 The Counselor Spennumynd frá 2013 með Michael Fassbender, Penélope Cruz, Cameron Diaz, Javier Bardem og Brad Pitt í aðalhlutverkum.
Sunnudagur allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
20:00 Neyðarlínan Önnur þáttaröðin með fréttakonunni Sigrúnu Ósk Kristjánsdóttir sem fylgir eftir sögum fólks sem hringt hefur í Neyðarlínuna af ýmsum ástæðum. allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
22:00 Revelations LOKAÞÁTTUR Undarlegt mál um stúlku sem liggur í dái á spítala en muldrar vers úr Biblíunni.
15.40 Ástareldur 17.20 Kúlugúbbarnir (10:18) 17.44 Nína Pataló (38:39) 17.51 Sanjay og Craig (5:20) 18.15 Táknmálsfréttir (19:365) 18.25 Nautnir norðursins (3:8) e. 19.00 Fréttir 19.20 Veðurfréttir 19.25 Íþróttir 19.35 Grínistinn (4:4) e. 20.25 Útsvar (Grindavík - Hafnarfjörður) Bein útsending frá spurningakeppni sveitarfélaga. Umsjónarmaður er Sigmar Guðmundsson. Spurningahöfundur og dómari er Stefán Pálsson. Dagskrárgerð: Helgi Jóhannsson og Pála Hallgrímsdóttir. 21.30 Fuglabúrið Bandarísk gamanmynd frá 1996 um hommapar sem villir á sér heimildir svo að sonur þeirra geti kynnt foreldra kærustu sinnar fyrir þeim. Leikstjóri er Mike Nichols og meðal leikenda eru Robin Williams, Gene Hackman, Nathan Lane, Dianne Wiest og Calista Flockhart. 23.30 Það er flókið Við brautskráningu sonar þeirra Jane og Jakes úr háskóla blossar ást þeirra upp sem aldrei fyrr en málið er flókið því að þau eru skilin og hann giftur aftur. Bandarísk gamanmynd frá 2009. Í aðalhlutverkum eru Meryl Streep, Steve Martin og Alec Baldwin og leikstjóri er Nancy Meyers. e. 01.25 Útvarpsfréttir í dagskrárlok
SkjárEinn 06:00 Pepsi MAX tónlist 08:00 Everybody Loves Raymond 08:20 Dr. Phil 09:00 The Talk 09:45 Pepsi MAX tónlist 15:40 Friday Night Lights (6:13) 16:25 Growing Up Fisher (1:13) 16:50 Minute To Win It Ísland (1:10) 17:40 Dr. Phil 6 5 18:20 The Talk 19:00 America's Funniest Home Vid. 19:30 The Biggest Loser (3:27) 21:00 First Wives Club 22:40 The Tonight Show 23:20 Law & Order: SVU (5:24) 00:05 Revelations (5:6) 00:50 The Tonight Show 02:10 Pepsi MAX tónlist
RÚV
STÖÐ 2
07.00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 10.20 Dagfinnur dýralæknir 3 e. 08:05 Malcolm In the Middle (21/22) 11.50 Útsvar e. 08:30 Drop Dead Diva (3/13) 12.50 Vesturfarar (3:10) e. 09:15 Bold and the Beautiful 13.30 Vesturfarar (4:10) e. 09:35 Doctors (57/175) 14.10 Landinn (1) e. 10:15 The Smoke (6/8) 14.40 Bakgarðurinn e. 11:00 Last Man Standing (20/24) 15.55 Alheimurinn (8) e. 11:25 Junior Masterchef Australia 16.40 Ástin grípur unglinginn (3:12) 12:15 Heimsókn allt fyrir áskrifendur 17.20 Tré-Fú Tom (9:26) 12:35 Nágrannar 17.42 Grettir (33:52) 13:00 Johnny English Reborn fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17.55 Táknmálsfréttir (20:365) 14:40 Planet Hulk 18.05 Violetta (20:26) 16:20 Young Justice 18.54 Lottó (4:52) 16:45 New Girl (3/24) 19.00 Fréttir 17:10 Bold and the Beautiful 19.20 Veðurfréttir 17:32 Nágrannar 4 5 19.25 Íþróttir 17:57 Pepsímörkin 2014 19.40 Monty Python á sviði Snill18:23 Veður ingarnir í Monty Python koma 18:30 Fréttir Stöðvar 2 & Íþróttir hér saman í allra síðasta sinn og 18:54 Ísland í dag & Veður endurgera nokkur frægustu og 19:20 Super Fun Night (15/17) fyndnustu atriðin sín. Aðalhlut19:40 Impractical Jokers (7/15) verk: Graham Chapman, John 20:05 Mike and Molly (2/22) Cleese og Carol Cleveland. Leik20:30 NCIS: Los Angeles (16/24) stjóri: Eric Idle. 21:15 Louie (11/13) 21.15 Ævi Brians Mynd Monty 21:40 Arthur Newman Python hópsins um Brian sem 23:25 Insidious: Chapter 2 fæðist í fjárhúsum á jólunum og 01:10 Moon er fyrir misskilning álitinn vera 02:45 Perrier’s Bounty frelsarinn sjálfur. Aðalhlutverk: 04:30 Abraham Lincoln Graham Chapman, John Cleese og Michael Palin. Leikstjóri: Terry Jones. 07:00 FH - KR 22.50 Land uppvakninganna Ekki við 08:50 Pepsímörkin 2014 hæfi barna. 13:45 Þýsku mörkin 00.15 Bernie Atriði í myndinni eru 14:15 Real Madrid - Atletico ekki við hæfi ungra barna. e. 15:55 Spænsku mörkin 14/15 01.50 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 16:25 FH - KR 18:15 Pepsímörkin 2014 allt fyrir áskrifendur SkjárEinn 19:30 Meistaradeild Evrópu 06:00 Pepsi MAX tónlist 20:00 La Liga Report fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 12:15 The Talk 20:30 Evrópudeildarmörkin 14:15 Dr. Phil 21:20 Partizan Belgrade - Tottenham 15:35 Men at Work (10:10) 23:00 Everton - Wolfsburg 15:55 Top Gear Festival Spec.: Sydney 00:40 Liverpool - Ludogerets 16:45 Vexed (6:6) 4 5 17:45 Extant (3:13) 18:30 The Biggest Loser (3&4:27) 20:00 Eureka (15:20) 07:00 Messan 20:45 NYC 22 (3:13) 12:35 Premier League Review 21:30 A Gifted Man (12:16) 13:30 WBA - Everton 22:15 Vegas (4:21) 15:15alltMessan fyrir áskrifendur 23:00 Dexter (3:12) 15:55 Man. Utd. - QPR 23:50 Fleming (4:4) 17:45 Premier League World fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 00:35 Fleming - The Making Of 18:15 Arsenal - Man. City 01:05 Flashpoint (1:13) 20:00 Match Pack 01:50 The Tonight Show 20:30 Enska úrvalsdeildin - upphitun 03:10 Pepsi MAX tónlist 21:00 Messan 21:45 Chelsea - Swansea 4 23:25 Messan 00:10 Crystal Palace - Burnley
5 6 Jewel of the Nile 10:30 & 16:15 The SkjárSport 12:15 & 18:00 Hook allt fyrir áskrifendur 11:35 Bundesliga Highlights Show 14:35 & 20:20 Hyde Park On Hudson 12:25 Eintr. Frankfurt - Augsburg 22:00 & 03:15 Only God Forgives 14:25 B. Mönchengladbach - Schalke fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 23:30 Dylan Dog 16:25 B. Munich - VfB Stuttgart 01:20 Lawless 18:25 & 20:25 Freiburg - Hertha BSC
Vörugjöldin skorin niður Helstu heimilistækin lækka strax um 17% en sjónvörp, hljómflutningstæki o.fl. um 20%.
4
Sunnudagur
Laugardagur 20. september
5
5
6
RÚV
STÖÐ 2
07.00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnaefni Stöðvar 2 10.20 Tvíburasystur e. 11:35 Big Time Rush 11.20 Nautnir norðursins e. 12:00 Bold and the Beautiful 11.50 Hljóðverið Sound City e. 13:40 The Crimson Field (6/6) 13.40 Skotar kjósa; já eða nei. e. 14:35 Veep (7/10) 14.10 Lygarinn e. 15:05 Sósa og salat 15.35 Mótorkross 15:25 Derek (8/8) 16.05 Hraðafíkn 15:50 Gulli byggir (1/7) 16.35 Dýraspítalinn e. 16:20 Fókus (5/6) allt fyrir áskrifendur 16.55 Fum og fát 17:25 Íslenski listinn 17.00 Táknmálsfréttir (21:365) 17:55 Sjáðu (357/400) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17.10 Vísindahorn Ævars e. 18:23 Veður 17.20 Stella og Steinn (14:42) 18:30 Fréttir Stöðvar 2 17.32 Hrúturinn Hreinn (3:5) 18:55 Sportpakkinn (6/50) 17.39 Stundarkorn (3:4) 19:10 Stelpurnar (8/20) 17.50 Angelo ræður 19:306 Lottó 4 5 18.00 Stundin okkar 19:35 The Big Bang Theory (8/24) 19.00 Fréttir 20:00 Veistu hver ég var? (4/10) 19.20 Veðurfréttir 20:45 Drinking Buddies Rómantísk 19.25 Íþróttir mynd 2013. Luke og Kate eru 19.40 Landinn (2) vinnufélagar sem ná mjög vel saman og finnst gaman að daðra 20.10 Vesturfarar (5:10) (Nýja Ísland, Árborg og Heklueyja) við hvort annað. Aðalhlutverk 20.50 Stóra lestarránið (2:2) Olivia Wilde, Jake Johnson, Anna 22.20 Hamarinn (4:4) e. Kendrick og Ron Livingston. 23.15 Alvöru fólk (10:10) Ekki við 22:15 The Counselor hæfi ungra barna. 00:10 Margin Call 00.15 Fuglasöngur (1:2) Bresk 01:55 Game of Death sjónvarpsmynd í tveimur hlutum 03:30 Dark Tide byggð á skáldsögu eftir Sebastian 05:20 Henry’s Crime Faulks. Meðal leikenda eru Eddie Redmayne, Clémence Poésy og Matthew Goode. e. 08:15 Barcelona - Athletic 09:55 Formula 1 2014 - Æfing 3 Beint 01.40 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 11:00 Real Madrid - Basel SkjárEinn 12:50 F1 2014 - Tímataka Beint 06:00 Pepsi MAX tónlist 14:30 Dortmund - Arsenal 12:00 The Talk 16:15 Meistaradeildin - Meistaramörk 13:20 Dr. Phil 17:00 Evrópudeildarmörkin allt fyrir áskrifendur 15:20 Kirstie (10:12) 17:50 Deportivo - Real Madrid 15:40 Growing Up Fisher (1:13) 19:30 Formula 1 2014 - Tímataka fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:05 The Royal Family (1:10) 20:50 UFC Now 2014 16:30 Welcome to Sweden (1:10) 21:40 FH - KR 16:55 America's Next Top Model 23:30 Pepsímörkin 2014 17:40 Reckless (3:13) 00:45 Bayern Munchen - Man. City 18:25 King & Maxwell (10:10) 6 4 Minute To Win It Ísland 5 19:10 (1:10) 20:00 Gordon Ramsay Ultim. 20:25 Top Gear Special (1:3) 08:45 Messan 21:15 Law & Order: SVU (6:24) 09:30 Match Pack 22:00 Revelations - LOKAÞÁTTUR 10:00 Premier League World 22:45 Ray Donovan (3:12) 10:30 Enska úrvalsdeildin upphitun allt fyrir áskrifendur 23:35 Scandal (13:18) 11:00 Upphitun á laugardegi 00:20 Fleming - The Making Of 11:35 QPR - Stoke City Beint fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 00:50 Revelations (6:6) 13:45 Aston Villa - Arsenal Beint 01:35 The Tonight Show 16:00 Markasyrpa 02:15 Pepsi MAX tónlist 16:20 West Ham - Liverpool Beint 18:30 Swansea City - Southampton 20:10 Burnley - Sunderland 4 21:50 Newcastle - Hull 23:30 Aston Villa - Arsenal
08:50 & 15:25 Honey 10:40 & 17:15 Parental Guidance allt fyrir áskrifendur SkjárSport 12:25 & 19:00 Men in Black II 11:25 SC Freiburg - Hertha BSC 13:55 & 20:30 Fun With Dick and Jane 13:25 Hamburger - Bayern Munich fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 22:00 & 03:05 Wallander 16:25 FSV Mainz - B. Dortmund 23:35 Company of Heroes 18:25 Hamburger - Bayern Munich 01:20 Van Wilder: Freshman Year 20:25 Mainz - B. Dortmund
6
6
4
5
6
07:25 & 14:40 Fever Pitch 09:10 & 16:25 Say Anything allt fyrir áskrifendur 10:50 & 18:05 Jack the Giant Slayer 12:45 There’s Something About Mary fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:00 There’s Something About Mary 22:00 & 03:40 White House Down 00:10 Wanderlust 01:50 Immortals
5
6
SE-MJ721
X-DS301-K
Heyrnartól af bestu gerð
Útvarpsvekjari með iPod/iPhone vöggu 19.900 15.900
9.900
TILBOÐ:
6.990
6
X-SMC00
iPod vagga · hvít 39.900 31.900 MCS-333
Blu-ray heimabíó
1000W. 5.1 kerfi, Blu-ray, DVD, CD, 3D, FM / Internet útvarp, 4xHDMI inn, 1xHDMI út, 2xUSB, 1xEthernet, 1xAux inn.
79.900 63.900
LÁGMÚLI 8 · REYKJAVÍK SÍMI 530 2800 · ORMSSON.IS
4
sjónvarp 63
Helgin 19.-21. september 2014 Í sjónvarpinu Master Chef
21. september STÖÐ 2 07:00 Barnatími Stöðvar 2 11:35 iCarly (16/25) 12:00 Nágrannar 13:45 Mr. Selfridge (10/10) 14:30 Veistu hver ég var? (4/10) 15:05 Léttir sprettir 15:25 Gatan mín 15:50 Louis Theroux 16:45 60 mínútur (50/52) allt fyrir áskrifendur 17:30 Eyjan (4/16) 18:23 Veður fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:30 Fréttir Stöðvar 2 18:55 Sportpakkinn (56/60) 19:10 Ástríður (6/12) 19:35 Fókus (6/6) 20:00 Neyðarlínan Önnur þáttaröðin 4 með fréttakonunni Sigrúnu Ósk Kristjánsdóttir sem fylgir eftir sögum fólks sem hringt hefur í Neyðarlínuna af ýmsum ástæðum. Símtalið til Neyðarlínunnar er spilað og talað við sjúkraflutningamenn og lækna sem aðstoðuðu sjúklingana á sínum tíma. 20:30 Rizzoli & Isles (10/16) 21:15 The Knick (6/10) 22:00 The Killing (3/6) 22:55 60 mínútur (51/52) 23:40 Eyjan (4/16) 00:30 Daily Show: Global Edition 00:55 Suits (7/16) 01:40 Legends (1/10) 02:25 Boardwalk Empire (2/8) 03:15 Miss Conception 04:55 Afterwards
Gordon, Joe og Graham eru vinir mínir Ég er mikill aðdáandi Master Chef þáttanna, ég viðurkenni það. Þættirnir svala einhverri þörf minni fyrir að horfa á keppni og líka þeirri þörf minni að horfa á mat. Núna er ég búinn að horfa á nýjustu seríuna sem var að klárast vestanhafs – og nei ég halaði henni ekki niður. Ég horfði í gegnum Apple TV tólið mitt á stöð sem ég er búinn að greiða áskrift að, svo slakiði bara á. Ég ætla ekkert að tala um keppendur, hver vann eða slíkt svo þið getið andað rólega. Ég ætla að tala um dómarana þrjá, sem 5
SkjárSport 4
11:25 Hamburger - Bayern Munich 13:25 Wolfsburg - B. Leverkusen 15:25 Köln - B. Mönchengladbach 17:25 Wolfsburg - B. Leverkusen 19:25 Köln - B. Mönchengladbach
6
ich, ítalsk ættaður hrokagikkur frá Brooklyn. Sem er fullkomin blanda. Ég er mjög hrifinn af því hvernig hann horfir í augun á keppendum þegar hann smakkar matinn þeirra og sýnir enga miskunn. Nú er ég búinn að heimsækja Joe til New York og Gordon til London. Einhvern tímann mun ég fara að heimsækja Graham til Chicago því þetta eru vinir mínir. Svo á Gordon sama afmælisdag og ég – og stelpan vinnur í lokin. Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is
20% afsláttur Stílhrein og sterk sorptunnuskýli á hausttilboði Einstök og falleg gæðaskýli sem fela og verja sorptunnurnar á snyrtilegan hátt.
4
5
með tímanum eru orðnir vinir mínir. Mér finnst þeir skemmtilegir og stundum hugsa ég hvað það væri nú gaman að vera með þeim og borða mat og fara í bíó saman. Gordon Ramsay, andlit þáttanna, kemur mörgum fyrir sjónir sem dónalegur æstur kall. En ekki mér. Mér finnst allt sem
hann segir vera satt og rétt, líka þegar hann er reiður út í keppendur sem eru með allt niðrum sig í matargerðinni. Ég er alveg sammála honum um að fiskur og ávextir eiga ekkert heima saman. Graham, hinn stóri og mikli kokkur frá Chicago, er ljúfur en segir hlutina eins og þeir eru, en er um leið sanngjarn. Alveg eins og mig dreymir um að vera. Svo er hann líka með skemmtileg húðflúr og er alltaf með slaufu. Slaufur hafa samt aldrei farið mér sérstaklega. Þriðji dómarinn og einn af betri vinum mínum er Joe Bastian-
Haustútsala
08:05 Deportivo - Real Madrid 09:45 Partizan Belgrade - Tottenham 11:30 Formúla 1 - Singapúr Beint 14:40 On a Mission: Indiana Pacers 15:05 NBA: David Stern: 30 Years 15:45 Pepsí deildin 2014 Bein 18:00 Meistaradeildin - Meistaramörk allt fyrir áskrifendur 18:50 Levante - Barcelona Beint 21:00 Pepsímörkin 2014 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 22:15 Pepsí deildin 2014 00:05 Pepsímörkin 2014
09:00 Aston Villa - Arsenal 10:40 QPR - Stoke City 12:20 Leicester - Man. Utd. Beint 14:45 Man. City - Chelsea Beint allt fyrir áskrifendur 17:00 Tottenham - WBA 18:40 West Ham - Liverpool fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:20 Everton - Crystal Palace 22:00 Leicester - Man. Utd. 23:40 Man. City - Chelsea
5
6
6
Sendum heim um allt land! BM Vallá • Breiðhöfða 3, 110 Reykjavík Sími: 412 5050 • sala@bmvalla.is • bmvalla.is
64
menning
Helgin 19.-21. september 2014
leiklist gullna Hliðið frumsýnt í BorgarleikHúsinu
Leynd barátta þjóðarinnar við sjálfa sig
e
Leikfélag Akureyrar setti upp á síðasta ári sýninguna Gullna hliðið eftir Davíð Stefánsson og hlaut mikið lof. Sýningin hlaut 3 Grímuverðlaun af þeim 7 sem hún fékk tilnefningar fyrir og þar á meðal fékk leikstjórinn Egill Heiðar Anton Pálsson Grímu fyrir besta leikstjórn. Sýningin er nú komin til Reykjavíkur og verður frumsýnd í kvöld, föstudagskvöld á stóra sviði Borgarleikhússins.
Leikhús á Íslandi er á mjög góðum stað, segir Egill Heiðar Anton Pálsson, leikstjóri Gullna hliðsins. Ljósmynd/Hari
gill Heiðar hefur undanfarið ár dvalið í Berlín þar sem hann gegnir prófessorsstöðu við Ernst Busch leiklistarskólann. Hann segir Þjóðverja bera mikla virðingu fyrir list og listamönnum. „Þarna er önnur menning, hún er ekkert að efast um það að hún vilji hafa listir sem hluta af því að vera í samfélagi.“ Egill kláraði LHÍ 1999 og fór í nám í leikstjórn í Kaupmannahöfn og hefur verið meira eða minna erlendis síðan. „Þetta er mín fyrsta frumsýning í Reykjavík í næstum því áratug, þegar ég setti upp leikritið Sumardagur í Þjóðleikhúsinu.“ Þú ferð snemma út í leikstjórn, stóð aldrei til að verða leikari? „Ég vildi bara ráða alltof mikið, segir Egill. eða þá að ég hafi bara ekki verið nógu góður leikari. Í einlægni þá fann ég það eftir fyrsta árið í leiklistarskólanum, ég komst að því þegar ég sá magnað leikhús í Berlín. Þá hugsaði ég með mér, ég klára þetta bara og fer í leikstjórn og gerði það bara. Leikstjórinn er málamiðlari allra mögulegra listforma og reynir að stýra þeim í sömu átt. Hann þarf ekkert endilega að virka sjálfur, en hann þarf að láta annað fólk virka,“ segir Egill. „Við ákváðum að setja upp Gullna hliðið því í þeirri sögu er leynd barátta þjóðarinnar við sjálfa sig, sem er svo frábært að geta afhjúpað. Það tókst vel fyrir norðan, fólk var að fatta um hvað við vorum að fjalla. Þessi kraftbyltingarhljómur fyrirgefningarinnar sem er í verkinu er magnaður og á alltaf við. Þetta er einhverskonar kómedía af Bjarti í Sumarhúsum. Þessi íslenski kaótíski berserkur sem rífur kjaft við alla, meira að segja Lykla-Pétur er mjög þekktur í þjóðarsálinni. Við eru ennþá í því.“ „Ég fer til Kaupmannahafnar strax eftir frumsýningu þar sem ég er að setja upp aðra sýningu þar. Það er voða gaman að flakka svona á milli, mér finnst það ótrúlega hressandi,“ segir Egill. „Við erum heppin hvað við getum hoppað á milli hlutverka á skömmum tíma. Við sjáum leikara fara úr Mary Poppins yfir í hádrama og allt þar á milli á Íslandi. Frábærir leikarar verða allt í einu frábærir leikstjórar. Við virðumst ekki hræðast neitt nema okkur sjálf. Leikhús á Íslandi er á mjög góðum stað. Nú þurfum við að klára þetta skref að gera ögrunina á milli stofnanna listræna, við erum búin að vera lengi í peningahliðinni. Það var líka fínt, það þurfti að lækna okkur. Það er rosalegur kraftur í íslensku menningarlífi og það á að styðja hann.“ Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is
Guðrún syngur með Rastrelli sellókvartett Rastrelli sellókvartett og sópranfullum leik sínum. Þeir eru jafnvígir hvort sem þeir leika klassísk verk, söngkonan Guðrún Ingimarsdóttir halda tvenna tónleika hér á landi um tangó, Bossa Nova eða jazz-standhelgina, í Reykholtskirkju í Borgararda. Stundum hljóma sellóin eins firði, laugardaginn 20. september, og saxófónn, stundum eins og píanó klukkan 16 og í Listasafni Íslands, eða Bandóneon,“ segir í tilkynningu, en Rastrelli sellókvartettinn hefur sunnudaginn 21. september, klukkan 20. „Rastrelli sellókvartettinn hefur komið fram í mörgum af stærstu Guðrún Ingiskapað sér mikla sérstöðu meðal tónleikasölum heims.Undanfarin marsdóttir. strengjakvartetta á heimsvísu. ár hefur Guðrún Ingimarsdóttir Þessir fjórir hljóðfæraleikarar heilla starfað sem söngkona í Þýskalandi og á áheyrendur um allan heim með ástríðumeginlandi Evrópu, auk Íslands. -jh
HafnarHúsið alþjóðleg samsýning
Myndun sjö listamanna Alþjóðlega samsýningin Myndun verður opnuð í Listasafni Reykjavíkur, Hafnarhúsi, laugardaginn 20. september klukkan 16. Sjö listamenn eiga verk á sýningunni: Tomas Saraceno frá Argentínu, Ernesto Neto frá Brasilíu, Ragna Róbertsdóttir frá Íslandi, Mona Hatoum frá Líbanon, Monika Grzymala frá Póllandi og Ryuji Nakamura og Rintaro Hara
frá Japan. Sýningarstjóri er Ingibjörg Jónsdóttir. Rætur þessara listamanna eru ólíkar, að því er fram kemur í tilkynningu Listasafns Reykjavíkur, en það sem sameinar þá er að verk þeirra eru þrívíðar innsetningar sem þeir vinna inn í rými. „Verkin endurspegla ákveðna skynjun, hugsun og hrynjanda sem má túlka sem enduróm frá lífinu, frum-
kröftunum, uppbyggingu efnisheimsins og mótunar alheimsins. Annað sem tengir verkin sterkt saman er að þau hafa orðið til í ferli þar sem orka og tími virðast hafa hlaðið þau. Verkin höfða vitsmunalega, hugmyndafræðilega og á skynrænan hátt til áhorfandans. Þau koma á óvart með ferskleika sínum, fornri visku og sterkri nærveru.“ -jh
ÖND CRISPY AROMATIC
MEÐ PEKING-ANDAR SÓSU borin fram með pönnukökum, agúrku og vorlauk ásamt sérlagaðri Peking-andar sósu og ristuðum hrísgrjónum
CRISPY AROMATIC ÖND 2995 kr. Á MANN
MIÐAÐ VIÐ TVO EÐA FLEIRI na! ú n u d g n i Hr eða fáðu
Sæktu dan heim matinn sen
588 9899
Veitingahús Nings eru opin alla daga frá 11:30 til 22:00 Suðurlandsbraut | Hlíðarsmári | Stórhöfði | www.nings.is
66
menning
Helgin 19.-21. september 2014
DON CARLO Frumsýning 18. október kl. 20
eftir Giuseppe Verdi
Miðasala í Hörpu og á harpa.is Miðasölusími 528 5050
www.opera.is
Norr æNa húsið Nýtt starfsár í 15:15 tóNleik asyrpuNNi
Oliver Kentish heiðraður sextugur Nýtt starfsár í 15:15 tónleikasyrpunni í Norræna húsinu hefst á sunnudaginn. Fyrstu tónleikarnir verða haldnir til heiðurs Olivers Kentish tónskáldi í tilefni af sextugsafmæli hans. Þar verða flutt mörg af tónverkum Olivers þar sem gítarinn kemur við sögu. Yfirskrift tónleikana er „Vistas“, eftir einu verkanna á efnisskránni, svipmyndum af hugleiðingum tónskáldsins með þetta tiltekna hljóðfæri í huga. Flytjendur verða Björn Davíð Kristjánsson flautuleikari, Margrét Hrafnsdóttir söngur og Hið íslenska gítartríó, en það skipa Svanur Vilbergsson, Þröst-
Það verður valinn maður í hverju rúmi á tónleikum til heiðurs Oliver Kentish.
ur Þorbjörnsson og Þórarinn Sigurbergsson. Oliver Kentish fæddist í London árið 1954. Hann stundaði framhaldsnám í sellóleik við Royal Academy of Music þar í borg. Árið 1977 kom hann
til Íslands til þess að leika með Sinfóníuhljómsveit Íslands. Oliver er afkastamikið tónskáld, meðlimur í Tónskáldafélagi Íslands og er með vel yfir annað hundrað tónverka á skrá hjá Íslensku tónverkamiðstöðinni. Á efnisskránni eru verk sem spanna tímabilið frá árinu 2007 til dagsins í dag, m.a. þrjú verk sem verða frumflutt við þetta tækifæri. 10 tónleikar verða haldnir í 15:15 tónleikasyrpunni í vetur. Tónleikarnir eru haldnir í Norræna húsinu og hefjast klukkan 15.15. Miðasala er við innganginn. -jh
kvikmyNdir riff hefst í Næstu viku
Margt af því ferskasta HAllGRímuR í kvikmyndagerðinni HElGAsON Parísar-pakkinn/The Paris Package 12. september – 11. október 2014
Opnunartímar 12:00-17:00 fimmtudaga til föstudaga 13:00-16:00 laugardaga og eftir samkomulagi
TVEIR HRAFNAR listhús, Art Gallery
Baldursgata 12 101 Reykjavík +354 552 8822 +354 863 6860 +354 863 6885 art@tveirhrafnar.is www.tveirhrafnar.is Kvikmyndin Boyhood er sýnd á RIFF í ár.
á leikhusid.is
Ævintýri í Latabæ – Stóra sviðið Lau 20/9 kl. 13:00 5.sýn Lau 20/9 kl. 16:30 6.sýn Sun 21/9 kl. 13:00 7.sýn Sun 21/9 kl. 16:30 8.sýn
Ö Lau 27/9 kl. 13:00 9.sýn Ö Lau 4/10 kl. 13:00 13.sýn Ö Ö Lau 27/9 kl. 16:30 10.sýn Ö Lau 4/10 kl. 16:30 14.sýn Ö Ö Sun 28/9 kl. 13:00 11.sýn Ö Sun 5/10 kl. 13:00 15.sýn Ö Ö Sun 28/9 kl. 16:30 12.sýn Ö Sun 5/10 kl. 16:30 16.sýn Ö
Frábær stórsýning fyrir alla.
Hamskiptin
Hamskiptin – Stóra sviðið Fös 19/9 kl. 19:30 3.sýn U Fös 26/9 kl. 19:30 6.sýn Ö Fim 2/10 kl. 19:30 8.sýn Fim 25/9 kl. 19:30 5.sýn Ö Mið 1/10 kl. 19:30 7.sýn Ö Fös 3/10 kl. 19:30 9.sýn
Nokkrar sýningar í Þjóðleikhúsinu eftir sigurgöngu um heiminn.
Konan við 1000° - Kassinn Fös 26/9 kl. 19:30 frums. UÖ Lau 27/9 kl. 19:30 2.sýn UÖ Sun 28/9 kl. 19:30 3.sýn UÖ Fim 2/10 kl. 19:30 4.sýn UÖ
Fös 3/10 kl. 19:30 5.sýn Lau 4/10 kl. 19:30 6.sýn Sun 5/10 kl. 19:30 8.sýn Fim 9/10 kl. 19:30 9.sýn
U Fös 10/10 kl. 19:3010.sýn Ö U Ö U Lau 11/10 kl 19:3011.sýn Ö Ö U Sun 12/10 kl 19:3012.sýn Ö U Ö U Ö
Mögnuð skáldsaga Hallgríms Helgasonar í sviðsetningu Unu Þorleifsdóttur.
Litli prinsinn – Kúlan Sun 21/9 kl. 14:00 Sun 21/9 kl. 16:00
U Sun 28/9 kl. 14:00 Ö Ö Sun 5/10 kl. 14:00
Fimm stjörnu sýning – einstök leikhúsupplifun.
Umbreyting – Kúlan Sun 12/10 kl. 14:00 Sun 12/10 kl. 16:00
Sun 19/10 kl. 14:00 Sun 19/10 kl. 16:00
Sun 26/10 kl. 14:00 Sun 26/10 kl. 16:00
551 1200 • HVERFISGATA 19 • LEIKHUSID.IS • MIÐASALA@LEIKHUSID.IS
RIFF – Alþjóðlegri kvikmyndahátíð í Reykjavík, sem hefst í næstu viku, má sjá margt af því besta og ferskasta í alþjóðlegri kvikmyndagerð. Fjölmargar af þeim myndum sem verða á sýndar á hátíðinni í ár hafa fengið mikla umfjöllun og verðlaun á kvikmyndahátíðum erlendis, þar á meðal í Cannes, Feneyjum, Toronto og Karlovy Vary. Þær þrjár myndir sem mesta umfjöllun hafa fengið eru Mr.Turner eftir Mike Leigh, sem er jafnframt heiðursgestur hátíðarinnar. Kvikmynd sænska leikstjórans Roy Andersson, Dúfa sat á grein og velti fyrir sér tilverunni, sem fékk Gyllta ljónið í Feneyjum fyrir skömmu og Boyhood eftir Richard Linklater sem var tekin upp á 12 ára tíma-
bili og hefur fengið stórkostlega gagnrýni. Kvikmyndasíðan Rotten Tomatoes gaf henni 99 prósent, Metacritic gaf henni 100 stig, Rolling Stone nefndi hana bestu kvikmynd ársins og franskir fjölmiðlar hafa hampað henni einnig sem bestu kvikmynd ársins, svo fátt sé nefnt. Meðal mynda sem koma sjóðheitar frá hátíðinni í Toronto, sem lauk um helgina, má nefna Itsi Bitsi eftir leikstjórann Ole Christian Madsen, Monsoon eftir Sturlu Gunnarsson og The Lesson eftir Kristina Grozeva og Peter Valchanov. Af öðrum myndum má nefna grísku kvikmyndina Xenia sem er leikstýrt af Panos H. Koutras. Hún var valin til þátttöku á kvikmyndahátíðinni í Cannes í ár í flokknum Un Certain Regard og
Veggmyndir Ragnars og Miðbergs vígðar Listasafn Reykjavíkur vígir formlega veggmyndir eftir Ragnar Kjartansson og vegglistahóp Miðbergs að Krummahólum 2 í Breiðholti á morgun, laugardag, klukkan 14. Dagur B. Eggertsson borgarstjóri vígir verkin. Boðið verður upp á tónlist og veitingar við vígsluna. Ragnar Kjartansson er einn þekktasti listamaður landsins og hefur sýnt verk sín víða um heim. Vegglistahópur frístundamiðstöðvarinnar Miðbergs samanstendur af ungmennum sem voru ráðin til að gera veggmyndir
í Breiðholti í sumar í samráði við íbúa og Reykjavíkurborg. Verkin eru víða í hverfinu, t.d. á veggjum frístundamiðstöðvarinnar, á undirgöngum og á húsaveggjum. Þau unnu verkin undir handleiðslu starfsmanna í Miðbergi og í samvinnu við Listasafn Reykjavíkur. Borgarráð ákvað á síðasta ári að fjölga listaverkum í opinberu rými í Breiðholti og eru verkin hluti af því átaki. -jh Veggmyndirnar verða formlega vígðar á morgun, laugardag.
var einnig sýnd á alþjóðlegu kvikmyndinni í Toronto og fékk afbragðsviðtökur. Lake Los Angeles var sýnd á kvikmyndahátíðinni í Los Angeles og fékk afbragðsgóða dóma en tónlistin í myndinni er eftir Maríu Huld Markan. Heimildarmyndin Bridges of Sarajevo, eftir þrettán ólíka evrópska leikstjóra, vakti mikla athygli í Cannes en hún fjallar um stöðu borgarinnar Sarajevo í evrópskri sögu. Fjöldi kvikmynda er sýndur á RIFF í ár en hátíðin á sér stað 25. september – 5. október. Alla dagskrána og upplýsingar um kvikmyndirnar má nálgast á www.riff. is Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is
Gerðu góð kaup Ef keypt er fyrir 6.000 kr. eða meira fylgir gjöf
Gjafir fyrir öll
Allt að
RISALAGERSALA á Fiskislóð 39
tækifæri!
9 0 % afslá ttur
4000
Yfir titlar frá öllum helstu útgefendum landsins!
OPI Ð A LL A DAG A k l . 10 –19
10 bækur í pakka
690 kr.
390 kr.
990
kr.
1.490 kr.
1.490 kr.
990
kr.
290 kr.
Hugs
aðu þé
990
l
u
ö rt
kr.
390 kr.
Risalagersala Forlagsins · Fiskislóð 39 · 101 Reyk javík · forlagid@forlagid.is · Opið alla daga kl. 10–19
*Birt með fyrirvara um prentvillur. Tilboðin gilda á meðan birgðir endast.
990 kr.
3.990 kr.
99 kr.
68
dægurmál
Helgin 19.-21. september 2014
Í takt við tÍmann Ósk GunnarsdÓttir
Rokkaður hippi sem hleypur hálfmaraþon Ósk Gunnarsdóttir er 27 ára útvarpskona á FM957 og sjónvarpskona á Bravó og Stöð 2. Hún nýtur sín vel í starfinu enda hófst undirbúningurinn snemma, þegar hún sleit barnsskónum í Kópavogi var Ósk dugleg að taka viðtöl við vini og nágranna á kassettutækið sitt. Ósk elskar að elda ítalskan mat og finnst enginn jafn skemmtilegur og eins árs sonur hennar. Staðalbúnaður
Ég veit ekki hvernig ég á að lýsa fatastílnum mínum, kannski rokkaralegur í bland við hippakjóla og hárbönd. Ég veit ekkert skemmtilegra en að fara á markaði í útlöndum, eins og í Camden eða í New York og grúska og finna gömul föt af breskum og bandarískum ömmum. Ég er ekki snobbuð og kaupi ekki eftir merkjum, ég er ekki með Prada töskur eða neitt svoleiðis. Hér heima finn ég alltaf eitthvað í Vero Moda og uppáhalds íslensku hönnuðirnir mínir núna eru Sara í Forynju og Birta í Júníform. Ég er alltaf með eins árs syni mínum og manninum mínum þegar ég er ekki að vinna, þeir eru skemmtilegastir. Í sumar reyndum við að vera dugleg að flakka um landið. Jújú, maður kíkir alveg út þegar maður fær pössun. Ég á ekki neinn uppáhalds skemmtistað, það eru alltaf að koma nýir staðir og ég fylgist ekki nógu vel með. Ég fer bara þangað sem vinir mínir fara. Uppáhaldskaffihúsið mitt er samt alltaf Prikið, ég var að vinna þar í denn og þar líður mér alltaf eins og heima. Ég er nýbyrjuð að horfa á Game of Thrones en ég er hrifnust af BoJack Horseman. Það eru miklir meistarar á bak við þann þátt. Í sumar hljóp ég hálfmaraþon en þegar ég byrjaði
Vélbúnaður
Ég eignaðist iPhone fyrir ári síðan og nota hann talsvert. Ég nota nokkur öpp, til dæmis Runkeeper, ýmis barnatengd öpp og QuizUp. Ég er bæði nörd og keppnismanneskja svo það hentar mér. Annars er ég svolítill klaufi og eyðilegg eiginlega alltaf alla síma.
Aukabúnaður
Ljósmynd/Hari
Hugbúnaður
að æfa fyrir það hafði ég mest hlaupið fimm kílómetra. Ég tók þetta bara á þrjóskunni. Pabbi er mikill hlaupari og ég vildi sjálfsagt sýna mig og sanna. Kannski maður taki maraþonið næst.
Ég elska að elda og finnst gaman að bjóða vinum í góðan mat og halda spilakvöld. Mér finnst skemmtilegast að elda ítalskan mat og hef verið að prófa mig áfram að elda indverskan mat. Á sunnudögum hittist stórfjölskyldan alltaf hjá mömmu og pabba í mat og það er toppurinn á vikunni. Ég er mjög fjölskyldukær. Þegar ég fer út að borða finnst mér mjög skemmtilegt að fara á Tapasbarinn, það er fínt að fá mat sem ég kann ekki elda heima. Ég fer samt ekki mikið út að borða, ég er dugleg við að elda eða að stofna matarklúbba og láta bjóða mér í mat. Síðustu tvö ár hef ég farið til Ítalíu í frí, ætli ég sé ekki með eitthvert blæti.
appafenGur
Sætar franskar frá McCain
Vinsælar hjá Íslendingum í mörg ár
Sætu kartöflurnar frá McCain eru ómótstæðilega bragðgóðar. Þú skellir þeim í ofninn og áður en þú veist af hefurðu töfrað fram girnilegt og gómsætt meðlæti. Prófaðu núna!
Lumosity Flestir eru sammála um að öpp á borð við Candy Crush geri lítið til að örva heilastarfsemina. Til mótvægis við slík öpp hafa verið þróuð nokkur sem beinlínis eiga að þjálfa heilann. Lumosity er eitt þeirra. Þar er búið að hanna þrautir sem eiga að bæt a minni, athyglisgáfu, sner pu og sveigjanleika. Þú getur sérva l ið þrautirnar. Ert þú alltaf að týna húslyklunum? Át t u er f it t með að muna nöfn? Finnst þér þú ekki geta hugsað út fyrir boxið? Eða viltu bæta þig í hugarreikningi? Lumosity gef ur sig út f yrir að geta hjá lpað þ ér með þetta allt. Ætlast er til að notendur „æfi“ 3 - 5 si n nu m í viku, í um 10 mínútur í senn. A ppið er óke y p i s e n hæg t er að kaupa viðbætur og fá að gang að fleiri þrautum. - eh
70
dægurmál
Helgin 19.-21. september 2014
KínversK stórstjarna á íslandi
Frægasta leikkona Kínverja í íslenskri landkynningu Undanfarna viku hefur myndatökulið frá Kína dvalið hér á landi til þess að taka upp kynningarefni fyrir íslensku húð- og snyrtivörurnar frá Sif Cosmetics. Kynningarefnið verður sýnt í einum stærsta tísku- og lífsstílsþættinum í kínversku sjónvarpi en þáttastjórnandinn er leikkona sem heitir Jiang Xin og er ein frægasta leikkonan í Kína um þessar mundir. Eiríkur Sigurðsson, framleiðandi hjá EGF, sem framleiðir Sif Cosmetics segir þetta vera eina stærstu landkynningu sem Ísland hefur fengið í asískum fjölmiðli. „Við erum
búin að fara með þau á marga staði, Gullfoss og Geysi að sjálfsögðu, Jökulsárlón og svo sýndum við þeim gróðurhúsin okkar sem þeim þótti mikið til koma,“ segir Eiríkur. „Þetta er 13 manna tökulið sem er búið að vera hér hjá okkur og þátturinn er sýndur á sjónvarpsstöðinni Henang sem er næst stærsta stöðin í Kína. Það má því búast við því að dágóður fjöldi fólks sjái þessa kynningu.“ Leikkonan Jiang Xin hefur leikið í fjölmörgum kínverskum bíómyndum og sjónvarpsþáttum og fyrir tveimur árum hlaut hún kínversku
Hannes Friðbjarnarson Jiang Xin er eitt stærsta nafnið í kínverskum kvikmyndaheimi.
hannes@frettatiminn.is
Hönnun sigrún, Helga guðný og dröfn Her ja á Hipster ana
Merkilegar sögur Þáttaserían Neyðarlínan hefst á Stöð 2 á sunnudaginn. Dagskrárgerðarkonan Sigrún Ósk Kristjánsdóttir fylgir eftir sögum fólks sem hringt hefur í Neyðarlínuna á ögurstundu. Raunveruleg símtöl viðmælenda þar sem kallað er eftir hjálp eru spiluð og rætt við sjúkraflutningamenn, lækna, björgunarsveitarmenn, neyðarverði og aðstandendur. „Í þessarri þáttaröð eru margar mjög merkilegar sögur. Við segjum frá ungri stúlku sem varð veik og greindi sjálfa sig með nýrnabilun en fæddi svo barn án þess að vita að hafa verið ólétt. Við fjöllum um mál sem varða öryggi fólks miðað við búsetu, einnig fjöllum við um mál þar sem gassprenging varð í vinnuskúr í Grundargerði árið 2008. Sex ungmenni voru þar að sniffa gas
kvikmyndaverðlaunin í leik sínum í myndinni The Legend of Zhen Huan. „Hún er gríðarlega þekkt, en sökum þess sem við þekkjum lítið til kínversks sjónvarps þá áttuðum við okkur ekki á því fyrr en okkur var sagt það. Með henni er svo frægur kínverskur bloggari sem konur taka mikið mark á, svo þetta er góð umfjöllun, ekki bara fyrir Sif Cosmetics heldur Ísland allt,“ segir Eiríkur.
og brenndust mörg hver alvarlega. Það eru sem sagt sex ár síðan og það er stórmál að finna símtöl til Neyðarlínunnar sem eru eldri en 2 ára.“ Af hverju heldurðu að mál séu ekki geymd lengur hjá Neyðarlínunni? Þeim ber skylda að geyma hvert símtal í 6 mánuði, en eftir það má eyða þeim. Ætli það sé ekki fyrst og fremst vegna plássleysis. Þótt hvert símtal sé ekki stórt þá koma mörg hundruð símtöl inn til Neyðarlínunnar á dag, það er fljótt að vera plássfrekt.“ Þetta er önnur þáttaröð Neyðarlínunnar en sú fyrri naut mikilla vinsælda og hlaut tilnefningu til Edduverðlauna. Þættirnir verða á dagskrá Stöðvar 2 á sunnudagskvöldum í vetur. -hf
Opna íslenska hönnunarbúð í LA Í austurhluta Los Angeles borgar opnar um helgina íslensk verslun, Reykjavik Outpost, sem selur íslenska hönnun. Eigendur verslunarinnar eru þær Sigrún Ólafsdóttir, myndmenntakennari og klæðskeri, Helga Guðný Theodórsdóttir sem er grafískur hönnuður og Dröfn Ösp Snorradóttir Rozas sem starfar í kvikmyndaiðnaðinum og hannar skratgripalínuna 4949. Þær hafa allar búið um nokkurra ára skeið í borg englanna og segja þær hugmyndina hafa kviknað fyrir nokkrum árum, aðallega út frá heimþrá.
Þ
að vill oft verða þegar maður býr fjarri fólkinu sínu að svolítil heimþrá láti á sér kræla og maður finnur fyrir söknuði eftir vinum og vandamönnum. Stundum upplifum við okkur heilmikla útlendinga í þessari stórskemmtilegu en sérstöku borg og einmitt þá leitar hugurinn heim,“ segir Sigrún. „Umræðan um að opna búð hér í Los Angeles, sem væri alíslensk og myndi einungis selja vörur og hönnun íslenskra hönnuða, varð einmitt til eftir svona Íslandssöknuðartímabil hjá okkur,“ segir Dröfn. „Við stofnuðum fyrirtækið í febrúar og höfum síðan verið að vinna að því að fá íslenska hönnuði og listamenn í samstarf við Reykjavik Outpost, marka stefnu búðarinnar og læra um fyrirtækjarekstur,“ segir Dröfn. „Erfiðasti hlutinn var kannski sá að safna fjármagni. Við lögðum allar til eigið fé og sáum fljótt að við yrðum að sníða okkur
Curver í Þoku
Curver Thoroddsen er með síðustu sýninguna í núverandi rými ÞOKU og er róf gráskalans meðal viðfangsefna. Listamaðurinn sýnir vídeógjörning sem hann vann sérstaklega fyrir þessa sýningu og tók upp í galleríinu. Á húmorískan, einfaldan og einlægan hátt leikur hann sér með gráskalann og andstæða póla hans, svartan og hvítan, nema að hann gerir það í lit. Gjörningurinn, sem tekinn var upp í einni langri töku, felst í endurtekningu á þeirri athöfn að klæða sig og afklæðast fötum sem bera mismunandi tóna gráskalans. Grár er hlutlaus málamiðlun milli tveggja öfga og hefur oft á tímum líflausa, dapra og leiðigjarna merkingu. Grár og drungalegur veruleiki er síðri en lífið í lit, eins og Paul Simon orti „Everything looks worse in black and white“. Opnun sýningarinnar er á morgun, laugardag, klukkan 16 í húsnæði Þoku við Laugaveg 25.
Galopin bók OPINBERUNARBÓKIN Nýtt námskeið byrjar í Boðunarkirkjunni, Álfaskeiði 115, Hf. Hulunni verður svipt af leyndardómum Opinberunarbókarinnar. Þátttakendur munu skilja betur atburðarás mannkynssögunnar Námskeiðið hefst sunnudaginn 28.september kl. 16:00 Meðal þess sem fjallað verður um er:
Dröfn og vinkonur hennar opna Reykjavík Outpost í LA. Þar verða íslenskar hönnunarvörur seldar.
· Átakanlega og endanleg boð um ákvörðun · Veistu hvað framtíðin ber í skauti sér? · Hvað verður um frelsi tjáningar og trúar? Fyrirlesari verður Dr. Steinþór Þórðarson sem hefur miðlað landsmönnum af fróðleik sínum og reynslu í áratugi. ALLT ÓKEYPIS, ENGAR KVAÐIR. Þú ert hjartanlega velkomin(n). Nánari upplýsingar á bodunarkirkjan.is og í síma 555-7676. Einnig á Útvarpi Boðun FM105,5 og á Akureyri FM104,9.
Dröfn Ösp Snorradóttir Rozas.
stakk eftir vexti og leyfa okkur að vera lítil búð í byrjun,“ bætir Sigrún við. L.A. er ekki lítil borg, var ekkert erfitt að finna rétta húsnæðið? „Það er ágætis úrval af húsnæði í borginni en við urðum að vera klókar og veðja á svæði sem er í mikilli uppbyggingu og hentaði fjárhagnum okkar,“ segir Dröfn. „Við erum í austurhluta Los Angeles, í Eagle Rock og Highland Park, þar sem listalíf og alls kyns menning blandast á magnaðan
máta. Það er menningarnótt einu sinni í mánuði og við höfum í hyggju að fá íslenskt fólk og listamenn til að hafa sýningar og uppákomur. Bjóðum endilega tónlistar- og hæfileikafólki hvers konar til að hafa samband og sækja um að fá að vera með á dagatalinu okkar. Einnig er á dagskrá að hafa uppákomur eins og leynimatarklúbb og bíósýningar í versluninni en plássið okkar er frábært til slíkra afnota.“ „Við handvöldum inn hönnuðina okkar og erum ekkert smá glaðar með alla sem við gátum tekið inn. Við höfum auðvitað fleiri á óskalistanum og sumir höfðu ekki vörur fyrir okkur enda alkunna að það er erfitt að standa í framleiðslu heima fyrir okkar fólk,“ segir Sigrún. „Flestir hönnuðir eru einyrkjar og eiga við ramman reip að draga og það er mikill skilningur okkar á milli með alls kyns vandræði sem geta komið upp sökum þessa og vonandi gott fyrir okkar hönnuði að við séum Íslendingar og þekkjum stöðu þeirra afar vel. Færri komust að en vildu en það er óskandi að allt gangi svo vel að við getum tekið inn fleiri. Við ákváðum að hafa tiltölulega breitt vöruúrval og erum með Helicopter, Kron by Kronkron, Norðursalt, Pyropet kertin hennar Þórunnar Arnardóttur, Bility, Kyrju, 4949 skart, Further North, Hlín Reykdal, Notknot, Vík Prjónsdóttur, Fuzzy, Hildi Hafstein, Sóley Organics, Ágústu V, iHönnu, Ígló og Índí og bækur frá Hugleiki Dagssyni. En þetta er ekki tæmandi listi og við stefnum á framleiðslu á gjafavöru frá okkur sjálfum.“ Hvernig taka íbúar Kaliforníu í þetta, er íslensk hönnun vinsæl í LA? „Umtalið er mjög jákvætt og fólk er mjög spennt fyrir öllu um leið og þú segir orðið „Ísland“ og við finnum fyrir miklum spenningi,“ segir Dröfn. „Við erum kannski fyrst og fremst svo ánægðar og stoltar af því hvað það er mikil sköpun á Íslandi í dag. Það eru svo margir hönnuðir og listamenn að gera fallega og skemmtilega hluti sem eiga fullt erindi út fyrir landsteinana. Það er mjög mikill áhugi á norrænni hönnun í Bandaríkjunum og okkur finnst eins og fólk hafi byrjað að veita Íslandi meiri athygli en áður fyrr,“ bætir Sigrún við. Reykjavík Outpost opnar um helgina í Los Angeles og hægt er að skoða úrvalið á Facebooksíðu verslunarinnar www.facebook.com/ReykjavikOutpost Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is
Viltu vinna
ferð til Parísar?
Þú kaupir pakka af Lu kexi í næstu verslun og getur unnið Parísarferð fyrir tvo, 25.000 KR í peningum, eða girnilegan gjafapoka með LU. Vinningsmiðum hefur verið komið fyrir í völdum pökkum af eftirfarandi LU-kex tegundum: • • • •
LU Bastogne LU Bastogne Duo LU Petit Ecolier Milk LU Petit Ecolier Dark
Vinningar: • • •
1 heppinn vinnur flugferð til Parísar fyrir 2 8 heppnir vinna 25.000 kr. í peningum 30 heppnir vinna LU gjafapoka
HE LG A RB L A Ð
Hrósið...
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is Bakhliðin Þóra Björg Helgadóttir
Dulin pæja Aldur: 33 ára. Maki: Enginn. Börn: Engin. Menntun: B.A. í sagnfræði, stærðfræði og M.Sc í sjálfbærri stjórnun. Starf: Er í atvinnuleit. Fyrri störf: Knattspyrnukona, verkefnastjóri hjá DPWN og fjármálastjóri hjá DHL. Áhugamál: Bækur, tónlist, íþróttir og heimurinn. Stjörnumerki: Naut. Stjörnuspá: Fátt er tilviljunum háð, þegar betur er að gáð. Farðu vel með sannfæringarkraftinn sem þú býrð yfir. Stattu við það sem þú lofar sama hver í hlut á.
Þ
óra er mjög skemmtileg og góð manneskja. Hún hefur ríka réttlætiskennd og er mjög einbeitt í þeim verkefnum sem hún tekur sér fyrir hendur,“ segir Eva Helgadóttir, systir Þóru. „Við héldum alltaf að hún yrði forsætisráðherra þegar hún var yngri, því hún var svo frek. Það er kannski ekkert útséð með það. Hún er mikið „Excel-nörd“ en samt leynist í henni pæja sem fær örugglega að njóta sín enn meira núna þegar fótboltinn er ekki lengur í 1. sæti. Þóra Björg Helgadóttir markmaður lauk landsliðsferli sínum með íslenska landsliðinu í knattspyrnu með því að skora mark úr vítaspyrnu í 9-1 sigri á liði Serbíu á Laugardalsvelli í vikunni. Þóra, sem hefur leikið með liðum í Svíþjóð undanfarin ár, lék þá sinn 105. landsleik. Þóra var búin að tilkynna það að hún hygðist hætta að spila með landsliðinu eftir þennan leik og var þetta því mjög góður endir á annars frábærum landsliðsferli.
Flottir plötuspilarar
Verð 39.900,-
Laugavegur 45 Sími: 519 66 99 Vefverslun: www.myconceptstore.is
...fær Hólmfríður Guðjónsdóttir og Hólabrekkuskóli sem fékk í vikunni afhenta viðurkenningu FÍB fyrir vel skilgreindar og vel merktar gönguleiðir fyrir skólabörn í næsta nágrenni skólans.