Hildur Knúts Beðin um að ættleiða börn í Gvatemala
Ingvi Hrafn Vill að Shatner ÓKEYPIS Ó K E Y leiki P I S sig í Hollywood 62
viðtal 22
FAST Verð 20.-22. maí 2011 2. árgangur
2. tölublað 1. árgangur 20. tölublað
ÓKEYPIS ÓKEYPIS Viðtal Margrét Lár a Viðarsdóttir
Landsliðskonan Margrét Lára Viðarsdóttir hefur spilað meidd í þrjú ár.
Meiðslin hafa tekið mikið á mig andlega og líkamlega. Ég á enn eftir að toppa mig.
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Óli Guðmars Líffæragjöf bjargaði lifur og lífi 28 Viðtal
Hverjir verða hvar?
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Allt um djammið í sumar Úttekt 32
Þorbjörg Ágústs Ljósmynd/Hari
Stefnir hættulega hátt Viðtal 26
Garðar
Ávaxtarækt Á Epli, perur, plómur Íslandi og kirsuber eru ræktanleg hér á landi.
Unnið í samvin nu við Garðyr kjufélag Íslands
Hugsum áður
bls. 12 Helgin 20.-21.
en við úðum
Notkun plöntulyfja eða gengur og þá einungis eiturefna sem drepa skordýr ættu að vera lokaúrræði, á þær plöntur sem eitthvað sem við við sjáum að munu grípum til þegar fara verulega illa orið er tíminn ekkert annað þegar lífið kviknút úr viðureign ar í náttúrunni. sinni við óboðnu Grasið sprettur gestina. úr sverðinum,
v
fjölæru plönturnar gægjast upp úr moldinni og trjáplönturnar laufgast. svo dásamlega Allt verður grænt. vakna fara aðdáendur Um leið og plönturnar eru ákaflega gagnlegirþeirra á kreik. Sumir og hjálpa plöntum að þroskast og við dafna með atferli ánamaðkar og sínu, eins og býflugur. Aðrir fá bara vatn í munninn við það græna fóður og að sjá allt þetta girnilega taka strax til óspilltra við að gæða sér málanna á góðgætinu.
Fiðrildalirfur, blaðlýs og önnur gjarnan sá hópur óværa eru vorboða sem við helst vera án í vildum görðum okkar. Fyrstu viðbrögð garðeigenda eru því gjarnan þau strádrepandi að grípa til eiturefna sem úðað er yfir allar plöntur í garðinum, eru til garðeigendursvona til öryggis. Jafnvel sem úða áður nokkuð kvikt í garðinum, nokkurs en þeir sjá byggjandi aðgerðir. konar fyrirHér er þó rétt aðeins við og íhuga hvaða aðrir að staldra eru í stöðunni. möguleikar Í öllum tilfellum plönturnar vel þarf og ganga úr skugga að skoða óboðnir gestir um það að hafi tekið sér bólfestu í plöntunum, áður en tekin er ákvörðun Langflest þeirra um aðgerðir. plöntulyfja Lýs á rósablaði. eru í dag eru snertiverkan sem á markaði Ljósmynd/Guðríðu r Helgadóttir di sem þýðir að verða að lenda munu fara verulega þau á viðkomandi meindýri til að ráða því bana. við óboðnu gestina. illa út úr viðureign sinni Fyrirbyggjandi Plöntulyf eru aðgerðir eru blekkingin ein. þannig að þau nefnilega virka Fjölskrúðugt þau sem við viljum á öll skordýr, ekki bara skordýralíf í görðum fjölbreytilegt kallar á sinna heldur líka gjarnan senda á fund feðra fuglalíf. Margar hin sem hafa fuglategundir vita ekkert betra ekkert til sakar unnið og áttu undir tönn en kannski bara þrifalega fiðrildalirfu eða leið hjá af tilviljun, þegar úðabrúsinn spriklandi fjöruga var mundaður. Þessir fuglar blaðlús. drepa þannig Plöntulyfin eru ákaflega iðnir öll skordýr, líka uppáhaldsfæðuna við að tína náttúrulega óvini meindýranna sína af trjám og sýna þakklæti runnum og plöntunum gagn. , þau skordýr sem vinna sitt í verki með undurfögrum söng. Það er alkunna Niðurstaðan er að fuglar syngja því sú að áður saddan maga. Haustfetar að þess að nota plöntulyf best á en gripið er til Garðeigendur verki sumarið 2009. sem vilja njóta til að eyða meindýrum Ljósmynd/Vilhjálm fagurs fuglasöngs plöntum þarf ur Lúðvíksson ættu að fara því að vel láta hvers konar yfir málið. Vissulega af eyðingu skordýranna viljum við að útlit tína lirfur af plöntunum eiga sig, nema ræktunarplan urnar séu þeim plöntokkur yndi og tna okkar veiti með höndum mun siga fuglum á ánægju og illa eða anni því hreinlega verr farnar og fuglarnir pöddurnar. Þá étnar plöntur hafa útlitið svo þarf að ekki að éta nógu annarra aðgerða, sannarlega ekki skordýrum. mikið af vilji maður koma grípa til þess sem beitin með sér, auk verulegan skaða í veg fyrir getur valdið plöntunum á plöntunum. legum vanþrifum. varanTil eru lífrænar sápur og olíur Umsátur að kvöldi sem um garðinn sem Við eigum samt að hugsa hátt í náttúrunni. brotna niður á öruggan hluta af náttúrunni Fiðrildalirfur Hægt er að úða sem framlengingu en ekki eru margar hverjar og fiðrildalirfur á blaðlýs af heimilinu með bústnar og auðvelt nokkuð að kröfum sem við verulega á fjölda kvöldlagi og slá þessi efni gerum til hreinlætis þeim ofurdaginn vefja þær að koma auga á þær. Á meindýra. Sápurnar dyra. Okkur hættir innanlaufblöðum utan urnar loka fyrir að verjast sólarljósi um sig til öndunarop á hliðum og olímestu mögulegu til þess að grípa alltaf til Þessi og fuglum úrræða hverju dýranna. meðferð drepur en á kvöldin og nóttunni koma að þegar ein blaðlús sinni þannig ekki öll dýrin þær úr felum umferð heldur í einni gerir vart við og hefja Hægt er að sitja getur kallað á eiturefnaherd sig er strax um þær að kvöldlagi snæðing. nokkrum sinnum. þurft að endurtaka hana eildina. Betra þær handvirkt og tína anda aðeins með væri að af plöntunum, nefinu, meta alvarleika ef fjöldi þeirra ekki þeim mun dýraárasarinnar er meiri. Þetta hentar meinEiturefni lokaúrræði og skipuleggja mjög þolinmóðum þó aðallega samræmi við garðeigendum Notkun plöntulyfja ástandið. Hugsum aðgerðir í . Af og til gerist áður en við úðum! eða eiturefna okkur því um það að fjöldi meindýra skordýr ættu plöntum verður að vera lokaúrræði, sem drepa á meiri en svo að við grípum til eitthvað sem hægt sé að Guðríður Helgadóttir þegar ekkert annað gengur þá einungis á og þær plöntur sem Garðyrkjufræðing við sjáum að ur og staðarhaldari Landbúnaðarhásk
JL-húsinu Hringbraut 121 Við opnum kl:
Og lokum kl:
Blómstrandi rósir fram í frost Sumir taldir beita brögðum við ræktunina eða að minnsta kosti ofdekra rósirnar sínar.
bls. 4
Uppspretta gleði og hollustu
Vorverkin veita vellíðan löngu áður en uppskera verður áþreifanle g.
bls. 6
Urtagarðurinn
Við Nesstofu er nýlegur náttúrúlækningajurt agarður.
Velkomin í Gar Aukablað um ðyrkjuGarða félag Íslands ! ólans á Reykjum
Margrét Lára Viðarsdóttir hefur verið besta knattspyrnukona landsins undanfarin ár. Hún hefur glímt við meiðsli sem hafa verið nálægt því að eyðileggja ferilinn.
Frjór og skemmtile gur félagsskapur opinn öllum félögum í Garðyrkjufélagi Íslands.
bls. 2
Fyrirbyggjandi blekking
Síða 18
maí 2011
Matjurtaklúbburinn Hvannir
Skoðaðu kosti þess að vera félag i
Öflug heimasíða
Frakkastíg 9
bls. 14
www.gardurinn .is
www.lyfogheilsa.is - 101 Reykjav
ík - Sími 552
7721 og 896
9922 - gardurin
n@gardurinn.is
Opnunartímar 08:00-22:00 virka daga 10:00-22:00 helgar
JL-húsinu
2
fréttir
Helgin 20.-22. maí 2011
olía Heimsókn
Irving Oil skoðar olíutanka í Hvalfirði F
ulltrúar frá kanadíska olíufélaginu Irving Oil eru staddir hér á landi til að ræða við forsvarsmenn Skeljungs um olíutankana sem Skeljungur á í Hvalfirði. Eftir því sem Fréttatíminn kemst næst hafa viðræður á milli félagsins og Skeljungs um tankana staðið yfir í nokkra mánuði. Fréttablaðið greindi frá því á mánudag að æðstu menn Irving Oil væru staddir á
landinu til að skoða kaup á olíufélagi. Einar Örn Ólafsson, forstjóri Skeljungs, sagðist ekki hafa heyrt af áhuga Irving Oil á að eignast í það minnsta Skeljung. Einu viðræðurnar sem hann hefði átt við fulltrúa kanadíska olíurisans væru vegna tankanna í Hvalfirði. Hermann Guðmundsson, forstjóri N1, kannaðist heldur ekki
við að Irving Oil hefði áhuga á N1. „Hvorki ég né bankinn höfum heyrt í þeim eða hitt þá,“ sagði Hermann í samtali við Fréttatímann. Irving Oil er þekkt fyrirtæki á Íslandi. Það gerði árangurslausar tilraunir til að komast inn á olíumarkaðinn á Íslandi fyrir hartnær sautján árum. Nánar er fjallað um þá baráttu á síðu 12. -óhþ
... á landinu til að skoða kaup á olíufélagi.
dómsmál Læknadóp
Útflutningsverðmæti sjávarafurða 220 milljarðar í fyrra
Ríkisforstjórar ósáttir við kjör sín Félag forstöðumanna ríkisstofnana krefst þess að kjararáð afturkalli án frekari tafa launalækkun frá því 2009 og að afturköllunin gildi frá 1. desember 2010. Þetta kemur fram í ályktun aðalfundar félagsins sem haldinn var á miðvikudaginn. Í ályktuninni, sem Ríkisútvarpið greinir frá, segir jafnframt að kaupmáttur launa forstöðumanna ríkisstofnana hafi samanlagt lækkað um rúmlega 26% frá árinu 2008. Ekkert hafi gerst í málinu og að kjararáð hafi ítrekað virt erindi FFR og einstakra félagsmanna að vettugi. Verði kjararáðið ekki við kröfum félagsins sé eðlilegt að þeim verði fylgt eftir með málsókn á hendur ráðinu.
Strand hafði áhrif á afkomu Eimskips Rekstrarhagnaður Eimskips á fyrsta fjórðungi þessa árs nam um 2,1 milljarði króna. Hagnaður eftir skatta var 928 milljónir króna, að því er fram kemur í tilkynningu félagsins. Rekstrarhagnaður nær tvöfaldast milli ára, en hagnaður eftir skatta hækkar úr 202 milljónum króna. Flutningamagn samstæðunnar í
10% aukning útflutningstekna sjávarafurða milli áranna 2009 og 2010 Hagstofa Íslands
áætlanasiglingum dróst lítillega saman á fjórðungnum, eða um 3% milli ára. Flutningamagn í frystiflutningamiðlum jókst um 7%. Eiginfjárhlutfall Eimskips er um 59%. Heildareignir við lok fjórðungsins námu 45,7 milljörðum króna, en vaxtaberandi skuldir 11 milljörðum. Afkoma af reglulegri starfsemi var undir væntingum, m.a. vegna kostnaður sem féll á félagið vegna strands Goðafoss í Noregi. -jh
Hæstiréttur dæmi um ráðherraábyrgð Á 9. ráðsfundi stjórnlagaráðs í gær voru lagðar fram rúmlega tuttugu greinar til kynningar eða afgreiðslu inn í áfangaskjal ráðsins. Í tillögum B-nefndar er m.a. lagt til að við skipun embættismanna sé einungis litið til hæfni og málefnalegra sjónarmiða, vægi þingforseta verði aukið og að ráðherrar víki af þingi. Ákvæði verði um hagsmunaskráningu þingmanna og ráðherra. Þá verður lagt bann við því að ráðherrar sinni störfum meðfram embættisstörfum sínum. C-nefnd leggur m.a. til að Hæstiréttur fái það verkefni að dæma um ráðherraábyrgð. Þá verði sett inn sú venja að Hæstiréttur dæmi um hvort lög eða stjórnarathafnir samrýmist stjórnarskrá. -jh
Ljósmynd/Hari
Á árinu 2010 nam verðmæti útflutningsframleiðslu sjávarafurða rúmum 220 milljörðum króna og jókst um 10% frá fyrra ári. Er þar um að ræða samtölu útflutnings og birgðabreytinga sjávarafurða, að því er fram kemur í ritinu Útflutningur og útflutningsframleiðsla sjávarafurða 2010 og Hagstofa Íslands greinir frá. Framleiðslan mæld á föstu verði jókst um 6%. Fluttar voru út sjávarafurðir að verðmæti 220,5 milljarðar króna og jókst verðmæti þeirra milli ára um 5,7% en dróst saman í magni um 5,5%. Árið 2010 voru flutt út 632 þúsund tonn samanborið við 669 þúsund tonn árið áður. Frystar afurðir skiluðu 55% af heildarútflutningsverðmæti. Af einstökum afurðum vó verðmæti blautverkaðs saltfisks úr þorski þyngst, 13,5 milljarðar króna. Af heildarútflutningi sjávarafurða fóru 73% til Evrópska efnahagssvæðisins, 9,1% til Asíu og 5,3% til Norður-Ameríku. -jh
Jóhannes Kr. Kristjánsson undirbýr fréttaröð um unga sprautufíkla sem sýnd verður í Kast-
Stefnir læknum og Landlækni vegna dauða dóttur sinnar Fréttamaðurinn Jóhannes Kr. Kristjánsson, sem missti dóttur sína úr of stórum skammti af morfíni, vill skoða meðhöndlun læknadóps og eftirlit með því ofan í kjölinn.
J
...endilega fáið ykkur Smámál frá MS hafa notið vinsælda hjá stórum og smáum í fjölda ára. Þau fást í tveimur gómsætum bragðtegundum, 11-0568 / HVÍTA HÚSIÐ / SÍA
karamellu og súkkulaði.
...hvert er þitt eftirlæti?
ms.is
Ég vil láta á það reyna hvort læknarnir sem ávísuðu lyfjum á þennan mann sem var með dóttur minni hafi gerst brotlegir við lög.
óhannes Kr. Kristjánsson, fyrrum ritstjóri fréttaskýringaþáttarins Kompáss á Stöð 2, ætlar að stefna læknum sem ávísuðu lyfjum á tæplega þrítugan mann, sprautufíkil sem var í tygjum við dóttur hans um hálfs árs skeið. Dóttir Jóhannesar, Sigrún Mjöll, lést 3. júní í fyrra vegna of stórs skammts af morfíni. Hún var 17 ára. Jóhannes ætlar enn fremur að stefna Landlæknisembættinu vegna skorts á eftirliti með útgáfu lyfseðla lækna sem ávísuðu lyfjum á manninn. „Það er allt flæðandi í læknadópi á götum Reykjavíkur – dópi sem kemur frá íslenskum læknum. Ég vil láta á það reyna hvort læknarnir sem ávísuðu lyfjum á þennan mann sem var með dóttur minni hafi gerst brotlegir við lög,“ segir Jóhannes en maðurinn, sem var þrettán árum eldri en dóttir hans, hefur verið fíkill í mörg ár. „Banamein dóttur minnar var of stór skammtur af morfíni. Maðurinn, sem hún var í tygjum við á þessum tíma, hafði nægan aðgang að morfíni og öðrum lyfjum í gegnum íslenska lækna. Og dóttir mín dó vegna þessara lyfja sem læknar ávísuðu. Lái mér hver sem vill en ég vil að þessi mál séu skoðuð ofan í kjölinn. Það þarf að grípa til einhverra ráðstafana svo að fleiri börn deyi ekki vegna þessara lyfja sem seld eru dýrum dómum á götunni,“ segir Jóhannes og tekur í sama streng varðandi Landlæknisembættið. „Það sjá allir að eftirlit Landlæknisembættisins með lyfseðlaútfgáfu lækna er ekki upp á marga fiska þegar allt flæðir í lækna-
dópi á götunni. Þar á bæ verða menn að taka almennilega á málum og efla eftirlitið. Með nútímatækni ætti það að vera auðvelt mál. Lyf eiga að lækna fólk. Þau eiga ekki að vera til sölu á götunni þar sem þau eru stórhættuleg.“ Jóhannes vinnur nú að sérstakri fréttaröð fyrir Kastljós RÚV um unga sprautufíkla. Upphafið að þeirri umfjöllun er lát dóttur hans. „Ég ákvað það fljótlega eftir að Sigrún lést að kafa ofan í neysluheim unglinga. Ég hef síðustu mánuði verið að ræða við ungt fólk í neyslu, meðferðaraðila, verið með lögreglunni og öðrum aðilum sem koma að þessum málum. Það verður að segjast eins og er að niðurstaðan er sláandi,“ segir Jóhannes en umfjöllun Kastljóss hefst í kvöld og heldur áfram út alla næstu viku. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
Sigrún Mjöll í útreiðartúr sumarið 2009 þegar hún var í meðferð að Háholti í Skagafirði.
4
fréttir
Helgin 20.-22. maí 2011
Föstudagur
veður
l augar dagur
VÆTUDAGAR
sunnudagur
Haltu regninu úti svo þú getir verið lengur úti.
Tölum bara um skítakulda!
Já við skulum bara tala um að það sé skítakuldi og svo verður fram yfir helgi. Vissulega ekki svo kalt að deginum þar sem sólin nær að skína eins raunin verður á sunnanlands. Spáð er éljaveðri og jafnvel snjókomu norðantil að nóttinni á láglendi. Slydduél að deginum. Á fjallvegum éljahragglandi meira og minna norðan- og austantil fram á sunnudag. Sunnan- og suðvestantil eru meira að segja líkur til þess, kannski ekki miklar, á snjó eða slyddu aðfararnótt sunnudagsins. Þetta hret er nokkuð slæmt samanborðið við önnur sambærileg, líka vegna þess hvað það ætlar að vara lengi. Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin. is
2
2
1
3
7
5
9
2
2
1
5 7
7
Talsvert hret með slyddu í byggð fyrir norðan og austan, en snjór til fjalla. Léttskýjað sunnan- og suðvestanlands.
Köld N-átt, éljagangur um morguninn víða um norðanvert landið, en ekki eins kalt yfir miðjan daginn. Bjartara syðra, en þykknar þar upp.
Höfuðborgarsvæðið: Léttskýjað og ágætur hiti yfir miðjan daginn, en annars svalt.
Höfuðborgarsvæðið: Svalt í veðri en sól annað veifið og úrkomulaust.
1
2
Él norðvestantil og eins norðaustanlands, en léttir til syðra. Áfram fremur kalt. Höfuðborgarsvæðið: Mögulega slydda og jafnvel snjókoma um nóttina og morguninn, en rofar síðan til.
CINTAMANI WWW.CINTAMANI.IS
þrotabú Áætlað að 99% fáist upp í forgangskröfur í gamla Landsbankann
Íbúðaverð á uppleið Verð íbúðarhúsnæðis á höfuðborgarsvæðinu hækkaði fjórða mánuðinn í röð í apríl síðastliðnum samkvæmt vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu sem Þjóðskrá Íslands tekur saman. Það hækkaði um 0,7% að nafnvirði á milli mars og apríl og hefur gildi vísitölunnar ekki verið hærra síðan í október árið 2009. Frá áramótum nemur hækkun vísitölunnar um 2,9% að nafnvirði en um 0,9% að raunvirði miðað við vísitölu neysluverðs án húsnæðis. Þessi hækkun á milli mánaða skýrist af hækkunum á verði íbúða í fjölbýli, en þær hækkuðu um 0,9% að nafnvirði nú í apríl frá fyrri mánuði. Á sama tíma hækkaði verð sérbýlis um 0,1%. -jh
Lántaka ríkissjóðs ytra í sjónmáli Öll þrjú stóru matsfyrirtækin, Fitch, Moody’s og Standard&Poor’s (S&P), hafa nú lokið mati sínu á lánshæfi ríkissjóðs í kjölfar höfnunar Icesave-samningsins og er niðurstaðan sú að einkunn Íslands fyrir erlendar skuldbindingar er enn í spákaupmennskuflokki hjá Fitch, en í neðsta þrepi fjárfestingarflokks hjá Moody’s og S&P. Horfur fyrir einkunnina eru stöðugar hjá fyrstnefnda fyrirtækinu en neikvæðar hjá þeim tveimur síðarnefndu. S&P tók lánshæfiseinkunn Íslands af athugunarlista. Fyrirtækið tilkynnti í fyrradag að einkunn Landsvirkjunar fyrir langtímaskuldbindingar hefði verið lækkuð úr BB+ í BB. Einkunn fyrirtækisins er þar með tveimur þrepum fyrir neðan fjárfestingarflokk. Horfur eru áfram neikvæðar líkt og með einkunnir ríkissjóðs. Stjórnvöld ættu nú, að mati Greiningardeildar Íslandsbanka,
0,7% hækkun íbúðaverðs milli mars og apríl Þjóðskrá Íslands
að geta lagt land undir fót að undirbúa jarðveginn fyrir erlenda skuldabréfaútgáfu ríkissjóðs eins og að hefur verið stefnt, enda með tvær lánshæfiseinkunnir í fjárfestingarflokki í farteskinu. -jh
Smáralind í snjallsímana Verslunarmiðstöðin Smáralind hefur sent frá sér sérstakt forrit fyrir snjallsíma og er þar með eitt af fyrstu íslensku fyrirtækjunum sem blanda sér í þann slag. Forritið kallast Með Smáralind í símanum. Með því geta snjallsímaeigandur til dæmis fylgst með nýjustu tilboðunum í Smáralind og fundið upplýsingar um allar verslanir og veitingastaði í húsinu, sem og yfirlitsmynd með staðsetningu þeirra í verslunarmiðstöðinni. Forritið, eða app-ið eins og sumir vilja kalla þessa gerð forrita, er fyrir Android-snjallsíma en mun koma út fyrir iPhone síðar í mánuðinum. Hægt er að nálgast það á Android market í snjallsímunum eða á smaralind.is/app
Efla á kornrækt Jón Bjarnason, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, hefur kynnt í ríkisstjórn skýrslu um eflingu kornræktar. Ráðherra lagði þar til, að því er fram kemur á síðu ráðuneytisins, að stuðningur hins opinbera við kornrækt hér á landi yrði sambærilegur því sem er í Danmörku. Styrkir þar eru þrefalt hærri en hér. Kornrækt á Íslandi nemur nú um 15 þúsund tonnum og hefur farið ört vaxandi síðustu ár. Miðað við núverandi rekstrarforsendur er þó talið að hægja muni á þessari aukningu. En það er mat skýrsluhöfunda að með þreföldun íslenskrar kornræktar megi spara þjóðarbúinu 200 milljónir í gjaldeyri og fullnægja byggþörf í íslenskum landbúnaði. -jh
Líkur eru á því að forgangskröfur í þrotabú gamla Landsbankans endurheimtist að fullu en þær samanstanda af Icesave-innlánum og heildsöluinnlánum.
Icesave að hverfa Áætlað að um 1.300 milljarðar endurheimtist. Ekki útilokað að endurheimtur verði yfir 100% og að eitthvað fáist upp í almennar kröfur. Líklega búið að ganga frá sölu Iceland-keðjunnar í nóvember.
E Það dregur mjög úr óvissu að enn batna endurheimtur á milli uppgjörstímabila.
ndurheimtur á kröfum gamla Landsbankans, miðað við fastsett gengi íslensku krónunnar hinn 22. apríl 2009, eru áætlaðar um 1.300 milljarðar króna, eða sem nemur um 99% af bókfærðri stöðu forgangskrafna en þær samanstanda af Icesave-innlánum og heildsöluinnlánum. Á kröfuhafafundi gamla Landsbankans í gær voru kynntar upplýsingar um fjárhag bankans fyrir fyrsta ársfjórðung 2011. Lárentsínus Kristjánsson, formaður skilanefndar, segir í frétt Ríkisútvarpsins það draga mjög úr óvissu að enn batni endurheimtur á milli uppgjörstímabila. „Aðspurður um hve mikill hluti endurheimtanna liggi fyrir í reiðufé segir hann að það séu 408 milljarðar auk 330 milljarða krafna á Nýja Landsbankann sem metnar eru 100% öruggar. Samtals séu þetta 60% af áætluðum endurheimtum. Lárentsínus telur ekki útilokað að endurheimtur verði yfir 100% af forgangskröfum þegar upp verður staðið. Þar með fengist jafnvel eitthvað upp í almennar kröfur,“ segir enn fremur í fréttinni. Gangi allt að óskum verður búið að ganga frá sölu á 66,7% hlut þrotabús Landsbankans í Iceland-verslanakeðjunni í nóvember í ár. Áætlað verðmæti eigna
Slitastjórn Landsbankans stefnir að því að vera búin að selja Iceland-keðjuna í nóvember.
þrotabús gamla Landsbankans jókst um 70,1 milljarð króna á fyrsta ársfjórðungi þessa árs, að því er fram kom í frétt mbl. is þar sem vísað var til blaðamannafundar með fulltrúum slita- og skilastjórna gamla Landsbankans. Um 33,3 milljarða hækkun er til komin vegna gengisbreytinga, en raunhækkun á áætluðu verðmæti eigna nemur 36,8 milljörðum. Tveir erlendir bankar, Bank of America og UBS, hafa verið fengnir til að ráðleggja varðandi sölu á stórum erlendum eignum þrotabúsins, einkum Iceland-verslanakeðjunni í Bretlandi. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
MAKALAUST KAFFIHUS BIG WHEEL CAFÉ
VID SAUM SKRIMSLI
Sýning Kristjáns Ingimarssonar frá Danmörku
Dans, tónlist, söngur og myndlist
Þjóðleikhúsið, 26. og 27. maí
Þjóðleikhúsið, í kvöld kl. 19, á morgun kl. 20
3.900 kr.
Les slovaks
Harðjaxlar sem dansa eins og englar Borgarleikhúsið, sunnudag kl. 20
3.900 kr.
LISTAHÁTÍÐ HEFST Í DAG utisyning i ha loftunum Á Austurvelli á morgun, laugardag kl. 15 Sýning fjöllistamanna og íslenskra ofurhuga. Skemmtilegt sjónarspil fyrir alla fjölskylduna! Bílastæði við Kolaportið, HÍ og í bílastæðahúsum.
Sex por
Frumflutningur á nýjum íslenskum dans- og tónverkum 2.900 kr. Tjarnarbíó, 31. maí
F í t o n / S Í A
Subtales Þjóðleikhúsið, Kassinn, 24. maí kl. 18 3.500 kr.
Um listina að deyja og fæðast á ný
ferdalag fonixins
tony allen
og storsveit SAMUELS
Borgarleikhúsið, 24. og 25. maí 2.900 kr.
HOGNI EGILSSON Sópransöngkonan ástsæla
Söngvar millistéttarinnar
jonas kaufmann
KRAKARSINFONIETTAN flytur SOLARIS Harpa, Silfurberg, 4. júní 3.500 kr.
olof arnalds og skuli sverrisson
Barbara bonney Harpa, Eldborg, 5. júní 5.500 og 6.500 kr.
KYNNTU ÞÉR ALLA DAGSKRÁNA OG TRYGGÐU ÞÉR MIÐA Á WWW.LISTAHATID.IS Miðasölusími: 552 8588 | Miðasölusími á viðburði í Hörpu: 528 5050
Hallgrímskirkja, 4. júní 3.500 kr.
fletta Nýtt kór- og hljómsveitarverk eftir Hauk Tómasson
Huslestrar ojos de brujo
Helgin 20.-22. maí 2011
Verðbólguhorfur fyrir árið hafa versnað Óhætt er að segja að verðbólguhorfur fyrir árið 2011 hafi versnað verulega frá ársbyrjun, segir Greining Íslandsbanka sem spáir því að vísitala neysluverðs hækki um 0,6% í maí frá apríl. Ef spáin rætist fer tólf mánaða verðbólgan úr 2,8 í 3% en Hagstofa Íslands birtir vísitöluna á miðvikudaginn í næstu viku. Greiningin gerir nú ráð fyrir því að verðbólga mælist 3,9% yfir þetta ár, en í upphafi árs var útlit fyrir að verðbólga gæti reynst undir 2,5% markmiði Seðlabankans um næstu áramót. Húsnæðisliðurinn er meginrót hækkunarinnar en í spá Greiningarinnar hækkar
VOLVO WORLD MATCH PLAY
21.-22. MAÍ
hann um 1,8% milli mánaða. Fleira bætist við, m.a. hækkun gjaldskrár Orkuveitu Reykjavíkur fyrir fráveitu og heitt vatn. Af öðrum liðum sem Greiningin telur að hækki nokkuð í maí má nefna þjónustu hótela og veitingastaða, föt og skó og svo tómstundir og menningu. Sé litið til ársins í heild hefur hækkun eldsneytis áhrif. Nýgerðir kjarasamningar mynda einnig meiri kostnaðarþrýsting innanlands en útlit var fyrir. Þá hefur krónan gefið nokkuð eftir það sem af er ári og íbúðaverð tekið við sér, sem hefur áhrif til hækkunar á húsnæðislið vísitölunnar. -jh
ljósið Málþing á miðvikudag
CROWN PLAZA INVITATIONAL 19.-22. MAÍ
Matti Ósvald Stefánsson stígur á stokk klukkan 18.40 á miðvikudag í Nauthóli.
Karlar þurfa tilgang til að spjalla Heilsufræðingurinn Matti Ósvald Stefánsson heldur fyrirlestur um mismun kynjanna á Málþingi Ljóssins
GOL
L
TRY GGÐ
FKO
40%
RTI Ð
AFS
VEI
AF AUKGOLFV ANN ÖLL ÉR Á ARR UM U GOL SKR M FKO AG IFT LÆ HVER RTI Í SÍM SIL Ð FY EGR FIS ÍS LGI A5 L R 95 6 MEÐ A FRÍÐ AND IND 000 ÁRS A ÁSK EÐA R IFT ÁS K
UÞ
TIR
LÁT
JAR
GOL
T
F.IS
jósið, endurhæfingar- og stuðningsmiðstöð krabbameinsgreindra og aðstandenda, stendur fyrir málþingi fyrir kalrmenn sem hafa greinst með krabbamein og aðstandendur þeirra á miðvikudag á Nauthóli. Einn af þeim sem stíga á stokk er heilsufræðingurinn Matti Ósvald Stefánsson. Í samtali við Fréttatímann segist Matti ætla að ræða um þá staðreynd að karlmenn séu öðruvísi en kvenfólk og það þurfi að ríkja sátt um það. „Ég ætla að tala um reynslu af því að vera eingöngu með karlmenn á námskeiðunum. Við erum öðruvísi en konur. Það hefur verið sagt að það sé erfiðara fyrir okkur karlmenn að eiga við áföll af því að við ræðum aldrei tilfinningar. Það er ekki rétt. Við gerum það bara á annan hátt en konur. Kynin eru ólík þótt samfélagið segi okkur að þau eigi að vera eins,“ segir Matti og bendir á að niðurstöður fjölmargra rannsókna bendi í þá átt að kynin séu ólík. Hann nefnir sem dæmi að konur og karlar ræði saman í ólíkum tilgangi. „Konur tala saman til að efla tengsl og rækta sambönd. Þær hittast meira til að spjalla um allt og ekkert. Karlar þurfa að hafa tilgang með spjallinu. Þeir greina frá upplýsingum og leita að upplýsingum. Það er tilgangur og stefna með samtölum hjá körlum,“ segir Matti. Sjötta námskeiði Matta er nýlokið en á þeim hittast karlmenn í tíu skipti, hlusta á fyrirlestra og ræða saman. „Þetta er mjög karllægt. Þarna eru menn að leita eftir upplýsingum til að klára verkefnið. Ekkert annað. Það er tilgangurinn,“ segir Matti og leggur áherslu á að samfélagið verði að sætta sig við að kynin séu ólík. „Við verðum að sætta okkur við mismuninn.“ oskar@frettatiminn.is
Karlar þurfa að hafa tilgang með spjallinu. Þeir greina frá upplýsingum og leita að upplýsingum.
fréttir
Helgin 20.-22. maí 2011
Einkaneyslan að taka við sér Af þróun smásöluvísitölunnar, sem Rannsóknarsetur verslunar birti fyrr í vikunni, má ráða að einkaneyslan sé að sækja í sig veðrið eftir lítinn vöxt og jafnvel samdrátt í sumum tegundum verslunar á fyrstu mánuðum ársins. Þetta er í takt við tölur um greiðslukortaveltu sem Seðlabankinn birti í síðustu viku en þar var raunvöxtur kortaveltu í apríl frá sama tíma fyrir ári sá mesti frá sumrinu 2007. Velta í dagvöruverslun var um 15,8% meiri að raunvirði í apríl en í sama mánuði í fyrra. Einnig jókst sala áfengis um 22,2% í apríl miðað við sama mánuð í fyrra á föstu verðlagi. Þessi miklu aukningu í verslun með dagvöru og áfengi í mánuðinum má þó að miklu leyti rekja til verslunar fyrir páskana sem fór fram í apríl á þessu ári en í mars í fyrra. Aukningin var þar með mun minni, sé leiðrétt fyrir þessum þáttum, eða um 3,8% í verslun með dagvöru og um 1,4% í verslun með áfengi. -jh
Mikil aukning á útlánum Íbúðalánasjóðs Almenn útlán Íbúðalánasjóðs í apríl námu tæpum tveimur milljörðum króna. Það er 150% aukning frá því í apríl í fyrra þegar þau voru 800 milljónir. Þessi aukning er í takt við þróunina að undanförnu enda hafa útlán sjóðsins til íbúðakaupa aukist á milli ára allt frá júlí á síðasta ári; þó að febrúar undanskildum þegar þau stóðu í stað á milli ára, að því er fram kemur hjá Greiningu Íslandsbanka. Ef tekið er mið af fyrstu fjórum mánuðum ársins hafa útlán sjóðsins til íbúðakaupa aukist um helming frá sama tíma í fyrra, eða úr 4,7 milljörðum króna í 7,1 milljarð. Tölur Þjóðskrár Íslands, eins og tölur um veltu á fasteignamarkaði og fjölda kaupsamninga, hafa bent í þessa átt. Á fyrstu fjórum mánuðum ársins eru þeir 74% fleiri en á sama tímabili í fyrra. -jh
150% Aukning á útlánum íbúðalánasjóðs milli ára í apríl Maí 2011 Greining Íslandsbanka
Harpa Umdeildir skilmálar
Engar afbókanir þrátt fyrir stífa skilmála
Uppþvottavélar
Bubbi Morthens líkir skilmálum Hörpu vegna tónleikahalds við þrælasamninga. Hann á bókaða tvenna tónleika í húsinu á árinu og íhugar að halda þá annars staðar.
nú á
Uppþvottavél -SN 45M203SK Tilboðsverð:
Harpa var bara opnuð í panikk og peningavandræðum löngu áður en allt var tilbúið.
139.900 133.900 kr. stgr. (Verð áður: 169.900 kr.)
„The Diamond Standard“ uppþvottavélatöflurnar frá Finish fylgja með öllum Siemens uppþvottavélum.
Nóatúni 4 · Sími 520 3000 www.sminor.is
Ókeypis Fyrir hverja?
Sjúkratryggð börn tekjulágra foreldra/forráðamanna á Íslandi.
Hvaða þjónusta?
Í my n d u n a r a f l / T r
tannlæknaþjónusta
Nauðsynlegar tannlækningar að mati tannlækna tannlæknadeildar HÍ.
Hvar er þjónustan veitt? Í Læknagarði við Vatnsmýrarveg 16, Reykjavík. Hægt er að sækja um endurgreiðslu vegna ferðakostnaðar fyrir börn utan af landi.
Hvernig er sótt um?
• „Umsóknareyðublað um tannlæknaþjónustu fyrir börn“, á tr.is/tannvernd-barna.
• Skila umsókn til Tryggingastofnunar, Laugavegi 114 og umboða hennar um land allt.
• Skönnuðum afritum af undirrituðum umsóknum má skila á netfangið tannverndbarna@tr.is.
Hvenær er þjónustan veitt?
• Umsóknarfrestur er 1.maí til 1. júní 2011. • Þjónustan er veitt á tímabilinu 1. maí til 26. ágúst.
Samkvæmt lögum um félagslega aðstoð 99/2007 og reglugerð nr. 408/2011
8
Bubbi Morthens telur Hörpu hafa verið opnaða í fljótfærni. Ljósmynd/Hari
Nánari upplýsingar eru veittar hjá Tryggingastofnun í síma 560 4400, gjaldfrjálst númer 800 6044, hjá umboðum sýslumanna um allt land og á vefnum tr.is.
Tryggingastofnun | Laugavegi 114 | 105 Reykjavík | Sími 560 4400 | tr@tr.is
Steinunn Birna Ragnarsdóttir, tónlistarstjóri Hörpu, segir stíf skilyrði ekki koma í veg fyrir bókanir.
É
g er orðinn of gamall til að segja að hlutirnir séu á einn veg. Ég mun hugsa minn gang en ég sé ekki í fljótu bragði að ég sé á leið inn í Hörpu. Ég er með tvenna tónleika bókaða þar á árinu, útgáfutónleika í ágúst og síðan Þorláksmessutónleikana, en ef þessir einhliða samningar, sem ég kalla þrælasamninga, breytast ekki, er ólíklegt og þeir verði þar. Ég ætla þó að sjá hvort keisaraynjan [innsk. blm. Steinunn Birna Ragnarsdóttir] sér sér fært að lagfæra þessa samninga og koma til móts við okkur tónlistarmennina að einhverju leyti,“ segir tónlistarmaðurinn Bubbi Morthens sem hefur gagnrýnt aðstandendur Hörpu fyrir
afar stíf skilyrði á hendur þeim sem hyggjast halda tónleika í húsinu. „Það verða ekki margir íslenskir tónlistarmenn sem hafa bolmagn til að halda tónleika í húsinu undir þessum skilyrðum. Ekki nema þeir fái tónleika með Sinfóníunni,“ segir Bubbi og hlær. Bubbi segir þetta mál lykta af því að menn hafi verið í tímapressu við að opna Hörpu og ekki sé nein skýr stefnumótun í gangi varðandi þá viðburði sem bjóða á upp á í húsinu. „Það var ekkert klárt. Harpa var bara opnuð í panikk og peningavandræðum löngu áður en allt var tilbúið,“ segir Bubbi. Steinunn Birna Ragnarsdóttir, tónlistarstjóri Hörpu, segir það af og frá að einhverjar tilviljanir ráði för í Hörpu. Það sé hins vegar ekki allt orðið niðurneglt. „Við erum að byrja. Þetta er í fyrsta sinn sem svona hús er opnað á Íslandi og við verðum að byrja einhvers staðar. Við vitum ekki allt fyrirfram og við munum bregðast við þessum ábendingum Bubba sem eru margar hverjar ágætar,“ segir Steinunn Birna. Hún segist vilja sjá sem flesta tónlistarmenn halda tónleika í húsinu en að skoða verði hlutina í stærra samhengi. „Það er gerð krafa um að húsið sé sjálfbært og rekstrarskilyrðin eru ströng,“ segir Steinunn Birna. Aðspurð um háar f yrirframgreiðslur segir Steinunn Birna að það snúist um rekstraröryggi Hörpu. „Hver á að borga ef það verður messufall hjá tónlistarmanninum? Er það húsið sjálft eða tónlistarmaðurinn? Þessum spurningum þarf að svara og við lítum svo á að við þau rekstrarskilyrði sem okkur eru búin, séum við ekki í stöðu til að geta tekið á okkur tap af tónleikum,“ segir Steinunn Birna. Og umræða undanfarinna daga hefur ekki haft áhrif á bókanir í Hörpunni, að sögn Steinunnar Birnu. „Við höfum ekki fengið neinar afbókanir og ég hef engar áhyggjur á meðan ég horfi á þéttbókað húsið fram í tímann. Aðsóknin er svo mikil að það eru í sumum tilfellum tvær til þrjár bókanir á hvern dag. Þannig að kannski er verið að búa til vandamál sem er ekki fyrir hendi,“ segir Steinunn Birna en bætir við að húsið sé ekki hafið yfir gagnrýni. „Það er í stanslausri mótun. Það er ekki allt fullkomið frá fyrsta degi.“ Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
Eignastýring MP banka
ÁRANGUR OKKAR TALAR SÍNU MÁLI 19,0% 16,9% 17,3% 15,0% 13,3%
12,8% 10,9% 9,9%
14 ,4% Meðalávöxtun á síðustu 8 árum*
MP banki hefur langa reynslu af eignastýringu fyrir einstaklinga, félög og sjóði. Aðferðafræði eignastýringar MP banka hefur skilað viðskiptavinum framúrskarandi árangri óháð markaðsaðstæðum hverju sinni.
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Kynntu þér eignastýringu MP banka á www.mp.is eða hafðu samband í síma 540 3200.
Meðalávöxtun er 14,4% á síðustu 8 árum.* Súluritið sýnir ávöxtun leiðar 1 hjá eignastýringu MP banka 2003-2010. Leið 1, varfærin stýring, má fjárfesta í skuldabréfum 50-100% og hlutabréfum 0-50%. Öll innlend hlutabréf leiðarinnar voru seld fyrir mitt árið 2008. Starfsfólk eignastýringar hefur vakandi auga fyrir nýjum tækifærum sem kunna að myndast á hlutabréfamarkaði á næstunni. Meðalverðbólga er 6,4% á síðustu 8 árum. * Nafnávöxtun eignastýringarleiðar 1, 2003-2010 skv. útreikningi MP banka. Ávöxtun miðast við söfn í stýringu allt árið. Ávöxtun er sýnd án þóknana en þær eru mismunandi eftir stærð safna. Um 65% viðskiptavina eignastýringar MP banka eru nú í leið 1. Athugið að ávöxtun í fortíð er ekki ávísun á ávöxtun í framtíð.
Ármúla 13a | Borgartúni 26 | 540 3200 | www.mp.is
10
fréttir
Helgin 20.-22. maí 2011
Dómsmál Róbert Wessman gegn Novator
Milljarða skaðabótakröfu Róberts vísað frá Árni Harðarson, lögmaður Róberts, sagði við fjölmiðla að niðurstaðan væri ekki efnisleg og henni yrði áfrýjað til Hæstaréttar. Ef málið tapaðist þar yrði það höfðað að nýju fyrir héraðsdómi. Hann lýsti yfir áhyggjum sínum af því að dráttur málsins gæti haft í för með sér að Novator-félögin yrðu gjaldþrota áður en niðurstaða fengist í málið. Þessu vísar Ragnhildur Sverrisdóttir, talsmaður Björgólfs Thors, til föður húsanna. Hún segir Novator starfa í sátt og samlyndi við kröfuhafa sína, ólíkt Róberti sjálfum sem skuldi persónulega 20 milljarða.
Ferðaþjónusta bænda hlaut Útflutningsverðlaunin og Kristinn heiðursviðurkenningu ÓKEYPIS ÓKEYPIS
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, veitti á mánudaginn Ferðaþjónustu ÓÓbænda KEYPIS KEYPIS Útflutningsverðlaun forseta Íslands við hátíðlega athöfn á Bessastöðum. ÞaðÓÓ KKvar EYPIS EYPIS Sævar Skaptason framkvæmdastjóri sem veitti verðlaununum viðtöku fyrir hönd ÓKEYPIS ÓKEYPIS fyrirtækisins. Í tilefni þeirra tímamóta að Íslandsstofa tekur nú við umsjón verðÓKEYPIS ÓKEYPIS launanna ákvað úthlutunarnefndin að festa í sessi veitingu sérstakrar heiðursÓKEYPIS ÓKEYPIS viðurkenningar til einstaklinga sem með starfi sínu hafa borið hróður ÍslandsÓÓ KKvíða E Y P I S um EYPIS heim og þannig stuðlað að jákvæðu umtali um land okkar og þjóð. Í ár er það Ó K Kristinn EYPIS ÓKEYPIS Sigmundsson óperusöngvari sem hlýtur heiðursviðurkenninguna. -jh ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Fyrsta alþjóðlega ráðstefnan í Hörpu fjallar um nýsköpun
Evrópu á þessu ári. Meðal annars verður fjallað um hugverkaréttindi, vöruþróun, stofnun fyrirtækja, fjárfestingar, markaðsvæðingu og upplýsingatækni. -jh
Viðskiptaráð, „sérstaklega þegar horft er til efnahagsástands innanlands þar sem Ísland rekur lestina í hópi tæplega 60 landa.“ -jh
Samtök frumkvöðlakvenna halda alþjóðlega ráðstefnu í tónlistar- og ráðstefnuhúsinu Hörpu 25.-26. maí næstkomandi. Þetta verður fyrsta ráðstefnan sem fram fer í Hörpu og er gert ráð fyrir að minnsta kosti 300 manns víðsvegar úr heiminum. Tilgangur ráðstefnunnar er að vekja athygli á uppfinninga- og frumkvöðlastarfsemi kvenna. Karlar eru sérstaklega hvattir til að mæta. Dorrit Moussaieff forsetafrú er verndari ráðstefnunnar. Borgarstjóri mun opna ráðstefnuna með móttöku í ráðhúsinu 24. maí. Ráðstefnan verður fjölmennasta samkoma frumkvöðlakvenna í
Slök samkeppnisstaða
Menntaskólinn í Reykjavík er besti framhaldsskóli landsins, að mati tímaritsins Frjálsrar verslunar, sem hefur borið framhaldsskólana saman í 17 ólíkum flokkum. Í öðru sæti er Menntaskólinn við Hamrahlíð og Verslunarskólinn er í 3. sæti. Þá koma Tækniskólinn, Kvennaskólinn í Reykjavík, Menntaskólinn á Akureyri, Fjölbrautaskóli Suðurnesja, Menntaskólinn við Sund, Fjölbrautaskóli Vesturlands og Borgarholtsskóli. Frjáls verslun segir hátt skor MR einkum skýrast af afburðaárangri nemenda í árlegum fagkeppnum framhaldsskólanema í raunvísindum og tungumálum. -jh
Samkvæmt skýrslu IMD-viðskiptaháskólans í Sviss, um samkeppnishæfni hagkerfa, eru Hong Kong og Bandaríkin jöfn í efsta sæti listans að þessu sinni. Ísland er í 31. sæti og fellur um eitt sæti milli ára, að því er fram kemur í tilkynningu Viðskiptaráðs. „Vandinn sem Ísland glímir við er umtalsverður. Efnahagsbati hagkerfisins hefur t.a.m. verið veikur sem kemur nokkuð skýrt fram í niðurstöðum könnunarinnar. Efnahagsleg frammistaða Íslands í samanburði við önnur lönd er slök,“ segir
MR bestur
Róbert Wessman mun áfrýja málinu til Hæstaréttar.
Rekstur Fréttatímans á áætlun á fyrsta ári Framkvæmdastjóri horfir fram á bjarta tíma og segir móttökur lesenda og auglýsenda frábærar
M
orgundagur, útgáfufélag Fréttatímans, tapaði 2,6 Rótarý milljónum króna á sínu klúbbar Snyrtivöruútrás Mannúð til Danmerkur fyrsta starfsári, árið 2010, sam máttarstólpa kvæmt ársreikningi. Um er að 14 70 ræða tímabilið 1. október til 31. des ember 2010. Tekjur voru 95,3 millj ónir króna en kostnaður var 97,7 milljónir. Þar af fóru um sjö millj ónir í kostnað við að koma blaðinu af stað. Fréttatíminn er eingöngu fjármagnaður með hlutafé og er það 53 milljónir. Eigiðfé útgáfufélagsins var 50,4 milljónir í árslok 2010. Hugmyndin var að láta sög„Þetta er nálægt þeirri áætlun una hverfast um Millennium sem lagt var af stað með í byrjun og Mikael Blomkvist en það reyndist bara vera leiðinlegt Björn Zoëga – aðeins betra reyndar, ef satt skal og þannig kom Salander til Slysaðis t í forstjóra stól sögunnar. 28 segja. Móttökur hjá lesendum og auglýsendum hafa verið frábærar og anna Bára Keypti við finnum fyrir miklum meðbyr. Í hestabúgarð dag, föstudag, kemur út 34. tölublað í kreppunni Fréttatímans og með útgáfu hvers síða 32 tölublaðs er rennt styrkari stoðum 26 undir framtíðarrekstur blaðsins,“ Þóra Lögreglan rýfur friðhelgi einkalífs segir Teitur Jónasson, framkvæmda karítas Heimildsamkvæmt túlkun Ríkislögreglustjór stjóri Morgundags. armynd a Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur fram að þessu ekki talið sig þurfa um hurð leyfi húsráðenda til að heimila fjölmiðlum að mynda híbýli fólks í húsleit. Rangt, segir Ríkislögreglustjóri og vísar í leiðbeining Hann segir jafnframt að rekstur ar um samskipti lögreglu og fjölmiðla. l 70 Fréttatímans hafi verið, það sem af er árinu 2011, á áætlun. „Febrúar var Harpa opna r þungur, eins og alltaf er hjá prent miðlum, en við vorum undir það búnir og gerðum okkar áætlanir í samræmi við það. Hjá okkur ríkir mikil bjart sýni. Við horfum með tilhlökkun til sumarsins og haustsins. Starfsfólkið á tilboði er samhent í því að halda áfram þeirri miklu vinnu sem það hefur lagt á sig frá byrjun til að tryggja enn frekar rekstrargrundvöll blaðsins,“ segir Teitur. Eigendur Fréttatímans eru sex starfsmenn blaðsins; Teitur Jónasson framkvæmda stjóri, Jón Kaldal ritstjóri, Valdimar Birgisson auglýsingastjóri, Óskar Hrafn Þorvaldsson fréttastjóri, Jónas Haraldsson ritstjórnarfulltrúi og Haraldur Jónasson ljósmyndari. Sóley elíasdóttir
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Úttekt
FAST Verð
13.-15. maí 2011 2. árgangur
2. tölublað 1. árgangur 19. tölublað
Viðtal EvA GAbriEl sson, EkkjA stiEGs lArsson
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Viðtal
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Eva Gabrielsson var sambýliskona sænska rithöfundarins Stiegs Larsson í þrjátíu ár. Hún segir líf sitt hafa verið liðin eru frá sviplegu fráfalli Larssons erfiða rússíbanareið þau sex og hálft en síðan þá hefur hún staðið í eldlínu ár sem vinsælda Millennium-þr íleiksins og deilt hart við föður Stiegs og bróður.
ögreglan á höfuðborga rsvæðinu virðist í tvígang á undanförnum tveimur árum hafa rofið friðhelgi einkalífs einstaklinga, sem hún hefur gert húsleit hjá, með því að heimila fjölmiðlum að mynda híbýli fólks án leyfis húsráðenda á meðan á húsleit stóð. Árið 2002 gaf Ríkislögreglustjóri út leiðbeiningar um samskipti lögreglu og fjölmiðla. Þar stendur í 12. grein 5. kafla að „myndatöku r viðtöl fjölmiðla inni í húsum, einkaheimil og um eða fyrirtækjum eru háð samþykki viðkomandi húsráðanda og lögreglu meðan lögregla fer með stjórn á vettvangi.“ Við athugun Fréttatímans kom í ljós að embætti Ríkislögreglustjóra og lögreglustjó r-
inn á höfuðborgarsvæðinu voru á öndverðum hann. Hann segir þó þá túlkun ráða og starfsmeiði um túlkun greinarinna r. Á meðan lög- aðferðir lögreglunna r varðandi myndatökur reglustjórin n Stefán Eiríksson hefur hing- fjölmiðla í húsleit verði endurskoðaðar. að til talið embætti sitt ekki þurfa leyfi húsHúsleit lögreglunna r, sem gerð var ráðanda til að heimila fjölmiðlum í fylgd að mynda fjölmiðils í desember í fyrra, hefur verið húsleit þar sem fyrir liggi dómsúrsku rður, kærð til Ríkissaksók nara á grundvelli brota er túlkun embættis Ríkislögreglustjóra skýr. þeirra lögregluma nna sem „Hvort fyrir liggur dómsúrskurður gerðu húsleitina eða ekki og þeirra sem samþykktu hana. Fastlega má skiptir ekki máli. Eftir sem áður þarf leyfi búast við að húsleit sem gerð var í fylgd Kasthúsráðanda fyrir aðgangi fjölmiðla. Lögregla ljóss í mars 2009 í Kópavogi verður að gæta grundvallar reglna verði einnig kærð um frið- á sömu forsendum. Þolendur helgi heimilis og einkalífs,“ segir í svari emb- hafa einnig stefnt íslenska þeirrar húsleitar ríkinu og vilja fjórættisins við fyrirspurn Fréttatíman s. ar milljónir í skaðabætur. Stefán Eiríksson kom af fjöllum þegar túlkun Ríkislögreglustjóra var oskar@frettatiminn.is borin undir Sjá nánar síðu 2
Viðtal
Langþráð
Nú færðu GOTTA-ost í sérmerktum kílóastykkjum á tilboði í næstu verslun!
oskar@frettatiminn.is
Sigurður EinarSSon arkitekt hjá Batteríinu er í íslenska hluta teymis Hörpu. hönnunar-
er á enda.
Helgin 13.-15.
maí 2011
Blað um HöRpuna fylgiR
GOTTI
Óskar Hrafn Þorvaldsson
bið eftir tónlistarhúsi
Óslitin hátíð alla helgina
Ljósmynd/Hari
Sævar Skaptason tekur við verðlaununum úr höndum forseta Íslands.
... lýsti yfir áhyggjum sínum af því að dráttur málsins gæti haft í för með sér að Novator-félögin yrðu gjaldþrota áður en niðurstaða fengist í málið.
Ársreikningar Fjölmiðlar
Ljósmynd/Hari
oskar@ frettatiminn.is
Héraðsdómur Reykjavíkur vísaði í gær frá dómi skaðabótamáli Róberts Wess man gegn tveimur Novator-félögum í eigu Björgólfs Thors Björgólfssonar. Róbert krafðist 4,6 milljarða króna frá félögunum tveimur vegna vanefnda á greiðslum í tengslum við starfslok Ró berts hjá Actavis sumarið 2008. Að mati Róberts átti hann inni árangurstengda greiðslu samkvæmt starfslokum. Héraðs dómur féllst á frávísunarkröfu verjanda Novotor-félaganna sem taldi hann illa geta fært fram sönnur á árangur Actavis þar sem hann hefði ekki ársreikning fyrirtækisins undir höndum.
/ SÍA HVÍTA HÚSIÐ
Óskar Hrafn Þorvaldsson
ÍSLENSKA SIA.IS ARI 54327 05/11
„ Að geta notið lífsins í rólegheitum.“
Ný íbúðalán
Hvað skiptir þig máli?
Ljósmyndari í París þarf að borga fjórtán milljónir
„ Að tómstundirnar séu inni í skipulaginu.“
Oddur Þórisson, ljósmyndari í París og auglýsingamógúll, var í vikunni dæmdur í Héraðsdómi Reykjavíkur til að greiða rúmar fjórtán milljónir vegna virðisaukaskattaskuldar sem hann safnaði á nokkrum árum. Hann var jafnframt dæmdur í fjögurra mánaða skilorðsbundið fangelsi sem fellur niður að tveimur árum liðnum. Oddur hefur búið í Frakklandi undanfarin ár og unnið þar við auglýsingaljósmyndun. -óhþ
Það skiptir máli að geta fengið íbúðalán á góðum kjörum. Þess vegna bjóðum við hjá Arion banka viðskiptavinum okkar ný íbúðalán. Um er að ræða verðtryggð íbúðalán með föstum 4,3% vöxtum í 25 eða 40 ár. Komdu við í næsta útibúi eða reiknaðu þitt dæmi á arionbanki.is.
Beðið eftir greiningu Fíkniefnadeild lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu bíður enn eftir greiningu á fíkniefninu sem varð ungri tvítugri stúlku að bana í Árbænum fyrir þremur vikum. Um er að ræða gríðarlega sterkt efni tengt amfetamíni sem hefur ekki fundist hér áður í miklum mæli. Efnagreiningardeild Háskóla Íslands bíður eftir efnum að utan sem nauðsynleg eru til að hægt sé að greina nákvæmlega samsetningu efnisins sem stúlkan neytti. Eftir því sem Fréttatíminn kemst næst er vonast eftir niðurstöðu í næstu viku. -óhþ
„Það skiptir máli að geta gert áætlanir fram í tímann.“
„ Að bankinn minn þekki þarfir mínar.“
Jason Kristinn Ólafsson 39 ára
Selur þakíbúð í Brautarholti Stefán Hilmar Hilmarsson, framkvæmdastjóri rekstrarsviðs fjölmiðlarisans 365, sem hefur verið í fréttum vegna persónulegs gjaldþrots hans og uppsafnaðra dagssekta hjá Reykjavíkurborg, seldi í byrjun árs glæsilega þakíbúð sína í Brautarholti. Íbúðin, sem er 140 fermetrar að stærð og sérdeilis glæsileg, hafði verið í eigu Stefáns frá árinu 2004 og þar bjó hann þar til hann flutti ásamt fjölskyldu sinni í glæsivillu við Laufásveg sem er nú í eigu félags í hans eigu. -óhþ
„ Að ég skili góðu dagsverki.“
4,3%
Hafðu samband við okkur í síma 444 7000, á arionbanki.is eða komdu í næsta útibú. Við tökum vel á móti þér.
FLUGAKADEMÍAN
EINKAFLUG Námið veitir réttindi til að fljúga einshreyfils flugvél í flestum Evrópulöndum. Námið hentar bæði áhugamönnum og þeim sem hyggja á nám í atvinnuflugi.
FLUGUMFERÐARSTJÓRN Námið undirbýr nemendur undir ábyrgðarmikið starf flug umferðar stjóra. Flugumferðarstjórar starfa í flugturnum og flugstjórnarmiðstöðvum og starfið felur meðal annars í sér að sjá um samskipti við flugmenn og tryggja öryggi flugvéla.
PiPar\TBWa • Sía • 111141
Í Flugakademíu Keilis er lögð áhersla á nútímalega kennsluhætti og kennsluumhverfi. Flugfloti Keilis er bæði nýstárlegur og hátæknilegur.
ATVINNUFLUG Námið undirbýr nemendur undir að stjórna farþegaflugvélum víðs vegar um heiminn og tekur mið af námsskrá sem er gefin út af JAA/EASA samkvæmt samevrópskri útgáfu flugskírteina. NÝTT: Staðnám hefst haustið 2011.
FLUGÞJÓNUSTA Námið veitir vottun á grunnþjálfun flugfreyja og flugþjóna í samræmi við kröfur EASA (EUOPS1.1005) og er viðurkennt af Flugmálastjórn Íslands. Fyrir þá sem vilja auka atvinnu möguleika sína í ferðageiranum enn frekar bætist við þjálfun í ýmsum greinum ferðaþjónustu, þ.á m. innritun og afgreiðslu.
UMsóKNArFrEstUr Er tiL 6. júNÍ
Nánari upplýsingar er að finna á www.keilir.net Leiðandi í flugkennslu
12
úttekt
Helgin 20.-22. maí 2011
olíumark aður K anadísk a olíufélagið Irving Oil sýnir íslenskum mark aði áhuga á nýjan leik
Bensínstöð Irving-olíufélagsins. Félagið sýndi mikinn áhuga á að komast á íslenskan markað um miðjan tíunda áratuginn. Af því varð ekki. Nýjustu tíðindi herma að félagið hafi hugsanlega áhuga á að kaupa íslenskt olíufélag. Ljósmynd/Irving Oil
Íslenskir „dvergar“ í baráttu við kanadískan „risa“ Olíufélögin þrjú brugðust hart við þegar Irving Oil vildi koma af krafti inn á eldsneytismarkaðinn hér á landi um miðjan tíunda áratuginn. Þau höfðu betur. Vonir almennra neytenda og útgerðarmanna um lægra olíu- og bensínverð brugðust.
Á
hugi kanadíska olíufyrirtækisins Irving Oil á að hefja rekstur olíuverslunar hér á landi, reisa birgðastöð og selja eigin olíu vakti mikið umrót í íslensku samfélagi frá því síðla árs 1994, allt árið 1995 og fram á fyrstu mánuði ársins 1996. Neytendur og samtök þeirra fögnuðu áhuganum en íslensku olíufélögin brugðust hart við. Þau höfðu í áratugi skipt með sér bensín- og olíumarkaði hér á landi og óttuðust samkeppni erlends olíurisa. Í mars 1996 lá það endanlega fyrir að Irving Oil kæmi ekki inn á íslenskan markað. Samkeppnisráð taldi síðar að íslensku olíufélögin hefðu brotið samkeppnislög með því að hindra í sameiningu aðkomu nýs samkeppnisaðila.
komið hingað til lands á dögunum og fundað með stjórnendum íslenskra olíufélaga til að kynna sér rekstur þeirra. Ekki var talið útilokað að til kaupa Irving Oil á annað hvort N1 eða Skeljungi kæmi en bæði félögin eru í skyldum rekstri og Irving Oil í Kanada. Staða íslensku olíufélaganna er önnur en hún var. Eins og fram kom í Fréttablaðinu hefur fjárhagsleg endurskipulagning N1 staðið yfir um nokkurt skeið og er stefnt að því að ljúka henni í sumar. Drög að samkomulagi fela í sér að helstu lánardrottnar og eigendur skuldabréfa, Arion banki, Íslandsbanki og lífeyrissjóðir, taki félagið yfir. Skeljungur hefur brugðið á það ráð að selja eignir, m.a. höfuðstöðvarnar í Reykjavík.
Irving Oil sagt hafa áhuga á að kaupa íslenskt olíufélag
Kenneth Colin Irving stofnaði Irving Oil árið 1924, þá 25 ára að aldri. Synir hans, James, Arthur og John, tóku við veldinu eftir dauða hans. Irving-fjölskyldan er auðug og kemur víða við. Fyrirtækið á ráðandi hlut í um þrjú hundruð fyrirtækjum í olíuiðnaði, olíuhreinsun, smásöluverslun, iðnaði og fjölmiðlum.
Forsvarsmenn hins kanadíska félags hafa þó aldrei gleymt Íslandi. Félagið hefur annað slagið skotið upp kollinum í íslenskum fréttum. Nú síðast greindi Fréttablaðið frá því að forsvarsmenn Irving Oil hefðu
Kanadískt stórfyrirtæki
Það rekur um tvö þúsund bensínstöðvar á austurströnd Kanada. Þá hefur félagið haslað sér völl í norðausturríkjum Bandaríkjanna.
Almennir neytendur og útvegsmenn fögnuðu áhuga Irving
Irving Oil lýsti því yfir í október 1994 að það hefði áhuga á að selja íslenskum sjávarútvegsfyrirtækjum olíuvörur. Arthur Irving yngri heimsótti m.a. skrifstofur Landssambands íslenskra útvegsmanna og ræddi við Kristján Ragnarsson, þáverandi formann sambandsins. Hann fagnaði áhuga Irving og þeim möguleika að inn kæmi nýr aðili sem nálgaðist verkefni sitt út frá því að selja á lægsta mögulega verði. LÍÚ hafði lengi gagnrýnt íslensku olíufélögin fyrir verðlagningu, að þau fylgdu verði olíu á heimsmarkaði upp en lækkuðu ekki verð þegar tilefni gæfist til. En Irving Oil horfði ekki aðeins til flota Íslendinga heldur einnig bensín- og olíumarkaðar á höfuðborgarsvæðinu. Rætt var að setja upp 56 bensínstöðvar á svæðinu en félagið lét ekki þar við sitja. Það hafði í Framhald á næstu opnu
Stjórnarskrá lýðveldisins varðar okkur öll Fylgist með störfum Stjórnlagaráðs og hafið áhrif á endurskoðun stjórnarskrár lýðveldisins. Bein útsending frá sameiginlegum fundi ráðsins er á hverjum fimmtudegi kl. 13 á vefsíðu ráðsins: www.stjornlagarad.is. Fundirnir eru opnir almenningi. Öll gögn ráðsins má finna á vefsíðunni.
Vefslóð Stjórnlagaráðs: www.stjornlagarad.is Stjórnlagaráð, Ofanleiti 2, 103 Reykjavík - sími: 422-4400 - netfang: skrifstofa@stjornlagarad.is - vefslóð: www.stjornlagarad.is
Sigur
zebra
réttlætis
í sjúkdómatryggingum
Með nýrri lagasetningu Alþingis þann 14. apríl síðastliðinn vannst sigur í því réttlætismáli að bætur sjúkdómatrygginga verði skattfrjálsar. Jafnframt er skattyfirvöldum heimilt að endurgreiða tekjuskatt sem þau hafa innheimt af bótagreiðslum úr sjúkdómatryggingum. OKKAR líftryggingar hf. beittu sér fyrir því að bundið yrði í lög að bætur sjúkdómatrygginga væru skattfrjálsar. Þeim er ætlað að auðvelda fólki að takast á við gjörbreyttar aðstæður í lífi sínu og eru í eðli sínu bætur til að mæta nýjum fjárhagslegum forsendum og breyttu lífsmynstri. Ekki er eðlilegt að skilgreina bótagreiðslur af þessu tagi sem tekjur. Þess vegna fögnum við nýrri lagasetningu Alþingis og bendum þeim sem fengið hafa bætur úr sjúkdómatryggingum á undanförnum misserum á rétt sinn til endurgreiðslu hafi þær verið skattlagðar.
OKKAR líftryggingar hf. • Sóltúni 26 • 105 Reykjavík • Sími 540 1400 • www.okkar.is
14
úttekt
Rætt var um að setja upp 56 bensínstöðvar á höfuðborgarsvæðinu.
Helgin 20.-22. maí 2011
hyggju að bjóða út byggingu níu birgðatanka í Reykjavík. Hefði það orðið að veruleika hefði olíubirgðastöðin orðið sú stærsta hér á landi. Tankarnir áttu að rúma um 72 þúsund rúmmetra af eldsneyti og hefði aukið geymslurými eldsneytis á Íslandi um 40%. Formaður LÍÚ vonaðist eftir lægra eldsneytisverði og það gerði Jóhannes Gunnarsson, formaður Neytendasamtakanna, líka. Hann sagði það hag almennings að Irving Oil næði fótfestu á íslenskum markaði. „Þótt hér starfi þrjú olíufélög höfum við ekki orðið varir við samkeppni á því sviði sem skiptir neytendur mestu máli; bensínsölu. Þvert á móti ríkir þar fákeppni og samráð. Því hljótum við að fagna fjórða aðilanum inn á þennan markað,“ sagði Jóhannes í viðtali við Morgunblaðið í janúar 1995 þar sem hann sagði samkeppni einu trygginguna fyrir lágu verði til neytandans.
Hótuðu að draga úr fjárfestingum og gerðu athugasemdir við lóðaúthlutanir
Forstjórar íslensku olíufélaganna hótuðu því strax að draga stórlega úr fjárfestingum til að standast samkeppnina við hinn væntanlega keppinaut. Ávinningur af milljarðafjárfestingu Irving Oil yrði því ekki sá sem yfirlýsingar fyrirtækisins gæfu til kynna. Þá sögðu forstjórarnir að ef til lækkunar kæmi á bensín- og olíuverði á höfuðborgarsvæðinu kallaði það á verðhækkun á landsbyggðinni. Öll íslensku olíufélögin gerðu verulegar athugasemdir um fyrirhugaðar lóðaúthlutanir Reykjavíkurborgar undir bensínstöðvar Irving Oil. „Mér finnst það orka mjög tvímælis, svo ekki sé fastar að orði kveðið, að það þyki sjálfsagt að þeir [Irving Oil] fái úthlutað lóðum á suðvesturhorninu undir 56 bensínstöðvar, sem öðrum fyrirtækjum á þessum markaði hafa ekki staðið til boða,“ sagði Kristinn Björnsson, þáverandi forstjóri Skeljungs. Geir Magnússon, þáverandi forstjóri Olíufélagsins (forvera N1), sagði það liggja fyrir að fjöldi bensínstöðva í Reykjavík væri ekki of lítill. „Sumir hafa sagt að hann væri of mikill, þannig að fjárfesting í nýjum bensínstöðvum er ekki til að auka arðsemi í þjóðarbúinu og mun ekkert spara í dreifingu á bensíni,“ sagði Geir. Forsvarsmenn olíufélaganna sögðu væntingar um mikla bensínverðlækkun á höfuðborgarsvæðinu, með tilkomu Irving Oil, óraunhæfar. Einar Benediktsson, forstjóri Olís, sagði að vísu hugsanlegt að bensínverð á höfuðborgarsvæðinu lækkaði til skamms tíma en vildi ekki fullyrða hvort það lækkaði á landsvísu. Þá bentu forstjórar olíufélaganna á þann gríðarlega stærðarmun sem væri á fyrirtækjum þeirra og hins hugsanlega samkeppnisaðila frá Kanada. „Ég bendi á að það er hjákátlegt að halda fram að dvergarnir á Íslandi geti verið leggjarbrjótar í mótmælum gagnvart fyrirtæki sem hefur sem eigið fé upphæð sem samsvarar þriggja ára fjárlögum íslenska ríkisins og fjögurra ára útflutningi íslenskra sjávarafurða. Það sér hver maður hvaða aflsmun um er að ræða ef þeir kjósa að beita honum,“ sagði Einar Benediktsson í viðtali við Morgunblaðið.
Undirskriftalistar og samkeppnisbrot
Í umfjöllun sem Viðskiptablaðið birti í nóvember 2004 kemur hins vegar fram að „dvergarnir á Íslandi“ beittu brögðum til að halda „risanum“ frá Íslandi. Þar kemur fram að á fundi forstjóra olíufélaganna þriggja í febrúar 1995 hafi verið rætt um hugsanlega samkeppni frá kanadíska olíufélaginu Irving Oil. Í fundargerð forstjóra Olís segi að rætt hafi verið vítt og breitt um áform Irving Oil. Tengt þessu er bókun í fundargerð framkvæmdastjórnar Olíufélagsins frá 17. janúar 1995. Þar segir að forstjóri Olís hafi sent bréf þar sem hvatt var til þess að olíufélögin létu undirskriftalista liggja frammi á bensínstöðvum sínum þar sem mótmælt yrði byggingu fyrirhugaðra bensínstöðva Irving. Þetta hentaði Olíufélaginu hins vegar ekki því að á sama tíma var verið að mótmæla byggingu á lóð við Stekkjarbakka sem Olíufélagið hafði sóst eftir. Samráð olíufélaganna sem samkeppnisyfirvöld rannsökuðu snertu m.a. Irving Oil en í fyrrnefndri umfjöllun Viðskiptablaðsins sagði: „Samkeppnisráð telur að gögnin sýni að forstjórar olíufélaganna ræddu ítarlega á fundi sínum í mars 1995 um væntanlega samkeppni frá erlendu olíufélagi. Jafnframt liggur fyrir að Olís sendi Olíufélaginu bréf þar sem hvatt var til aðgerða sem sannanlega var ætlað að torvelda innkomu hins erlenda félags. Einnig ber að líta til bréfs Olís frá ágúst 1996 vegna hugsanlegrar samkeppni á Reykjanesi. Af þessum gögnum telur samkeppnisráð ljóst að á árunum 1995-1996 hafi olíufélögin fjallað sameiginlega um mögulega samkeppni frá nýjum keppinautum og sett fram tillögur til að takmarka hana. Samvinna milli keppinauta sem miðar að því að hindra innkomu nýrra keppinauta felur í sér brot á 10. grein samkeppnislaga.“
Þakkir fyrir hjálpina í baráttunni gegn Irving
Hvort sameiginlegar aðgerðir íslensku olíufélaganna dugðu til að hindra landvinninga Irving Oil um miðjan tíunda áratuginn skal ósagt látið en í mars 1996 lá það ljóst fyrir að Irving Oil hafði hætt við að koma inn á íslenska markaðinn. Nokkrum dögum síðar, þ.e. 10. apríl 1996, sendi Olíufélagið, að því er fram kom í Viðskiptablaðinu, þakkarbréf til erlends olíufélags, þar sem þökkuð var aðstoð í baráttunni gegn Irving Oil. Þar sagði: „... our warmest thanks for your assistance in the battle we fought here to keep Irving out of Iceland.“ Frétt Fréttablaðsins af endurvöktum áhuga Irving Oil á Íslandi er ekki sú eina sem birst hefur eftir efnahagshrunið hér á landi. Vefmiðillinn Pressan greindi frá því í mars 2009, og hafði eftir heimildum úr viðskiptalífinu, að fulltrúar Irving olíufélagsins hefðu verið hér á landi. Gamalkunnugir Íslandsvinir eygðu fjárfestingartækifæri á Íslandi á nýjan leik. Fulltrúar olíufélagsins hefðu átt viðræður við fulltrúa nokkurra íslenskra fyrirtækja með samstarf og fjárfestingar í huga. Meðal annars hefðu fulltrúar Irving átt fund með einu íslensku olíufélagi og aðilum úr flugrekstri.
Morgunblaðið FÖSTUDAGUR 2. DESEMBER 1994
DV FÖSTUDAGUR 6. JANÚAR 1995
DV LAUGARDAGUR 4. MARS 1995
Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
Ómótstæðileg heyrnartæki! Það er ástæðulaust að láta heyrnarskerðingu koma í veg fyrir að þú getir notið þess besta í lífinu - að eiga samskipti við ættingja, vini og samstarfsfólk í hvaða aðstæðum sem er.
Íslenskir fjölmiðlar fjölluðu mikið um áhuga Irving Oil á að koma hingað til lands með starfsemi sem hefði gerbreytt íslenskum eldsneytismarkaði. Hér má sjá síður úr Morgunblaðinu og DV frá því síðla árs 1994 og fram á vorið 1995. Irving Oil hætti endanlega við áform sín snemma árs 1996. Sá áhugi virðist vakinn á ný.
Acto frá Oticon eru nýjustu heyrnartækin í milliverðflokki. Acto heyrnartækin búa yfir þráðlausri tækni og endurbættri örtölvutækni sem gerir þér kleift að heyra skýrar í öllum aðstæðum. Acto eru falleg, nett og nærri ósýnileg á bak við eyra.
Pantaðu tíma í heyrnarmælingu í síma
568 6880
og prófaðu Acto
Glæsibæ | Álfheimum 74 | 104 Reykjavík | Þjónusta á landsbyggðinni | Sími 568 6880 | www.heyrnartækni.is
Morgunblaðið LAUGARDAGUR 23. MARZ 1996
VIÐ SELJUM
EKKI GOS,
EKKI LEIKFÖNG OG EKKI NÝJASTA SÉÐ OG HEYRT.
ÍSLENSKA SIA.IS AOL 53527 05/11
VIÐ ERUM
BENSÍNSTÖÐ.
SÆKTU UM DÆLULYKIL Á WWW.ATLANTSOLIA.IS Dælulykill gefur afslátt hjá þessum frábæru fyrirtækjum: Atlantsolía var stofnuð til að veita stóru olíufélögunum samkeppni. Við rufum einokun olíurisanna þriggja árið 2003 og höfum haldið keppinautunum við efnið síðan.
4
r u t t á l s f a
fyrst og fremst ódýr
40
R U D DÚn RÐ VE
%r
afsláttu
1398 1599 798 kr. kg
kr. kg
Lambalæri, grillkryddað
kr. kg
A G A D A L L A T R ÓDÝ Grísahnakki m/beini
Verð áður 2698 kr. kg Grísalundir, erlendar
A n n i M R i R y f A R i ME % 0 2 % 5 2 % 30 1798 1198 1499 1049 r u t t á l s f a
afsláttur
afsláttur
kr. kg
Verð áður 1998 kr. kg
kr. kg
Lambalærissneiðar
kr. kg
Lambakótilettur
Verð áður 1498 kr. kg Lamba sirloinsneiðar
Verð áður 1498 kr. kg Grísahnakki á spjóti, new york marinerað
Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillur og/eða myndabrengl
4 í pk.
698
kr. pk.
Grillborgarar m/brauði, 4 stk. í pk.
GjAfKAORT
538
kr. stk.
Argentínu sósur, 6 tegundir
798
kr. pk.
Krónu sushi, 8 bitar í pk.
Gjafakort Krónunnar fæst á www.kronan.is
kr. kg
43
BR O S T U MEÐ OKKUR!
%r
afsláttu
2287 1088 1999 A n U D L y K S L ö j f R i fyR Verð áður 3498 kr. kg Ungnauta piparsteik
kr. kg
kr. kg
kr. kg
Krónu ferskar kjúklingabringur
Kjúklingur með lime og rósmarín
3
í pk.
296
kr. pk.
Þykkvabæjar forsoðnar grillkartöflur, 6 stk.
119
79
kr. stk.
Coke-Cola, Coke-Light og Coke-Zero, 33 cl
kr. pk.
Svali, appelsínu og epla, með eða án sykurs, 3 x 250 ml
387
kr. pk.
Krónuís, súkkulaði, vanillu og jarðarberja, 1,33 l
KÍKTU Á
126 Toffypops kex
kr. pk.
699 Cocoa Puffs, 690 g
s Sjá opnunartíma verslana Krónunnar i . n a n k– mreoira fyrir minna á www.kronan.is
kr. pk.
18
viðtal
Helgin 20.-22. maí 2011
Draumur Margrétar Láru er að komast á heimsmeistaramót með íslenska landsliðinu. Ljósmynd/Hari
Ég hef alltaf sagt það að þegar ég næ mér út úr þessum meiðslum verði ég betri en nokkru sinni fyrr.
Gefst ekki upp fyrir meiðslunum Landsliðskonan Margrét Lára Viðarsdóttir hefur spilað fótbolta meidd í þrjú ár. Hún neitar að láta meiðslin stöðva sig og segist í viðtali við Þóru Tómasdóttur enn eiga eftir að toppa sig sem leikmaður. Nú ætlar hún sér með kvennalandsliðinu á Evrópumeistaramót.
M
argrét Lára er að hefja sitt þriðja tímabil sem atvinnumaður hjá sænska liðinu Kristianstad. Hún er markahæsti leikmaður íslenska kvennalandsliðsins frá upphafi og hefur átt stóran þátt í velgengni liðsins undanfarin ár. Í gær, fimmtudag, hófst barátta landsliðsins um þátttökurétt á Evrópumótinu í Svíþjóð 2013 með landsleik á móti Búlgaríu á Laugardalsvelli. Margrét Lára segir ekkert annað koma til greina en að Ísland vinni undankeppnina og taki þátt á mótinu. Fyrir ári óttaðist þú að þinn ferill í fótbolta gæti verið búinn vegna meiðsla. „Já. Ég er búin að vera meidd aftan í læri í þrjú ár. Samt hef ég spilað og reynt að halda þessu niðri með því að æfa minna. Það gengur yfirleitt í einhvern tíma en svo kemur alltaf að því að maður springur og fær ógeð á að halda aftur af sér. Ég hef verið rosalega góð í vetur og náð að æfa með liðinu mínu, Kristianstad, allt undirbúningstímabilið. Þegar álagið byrjar aftur, æfingarnar aukast og maður fer að spila leiki tvisvar til þrisvar í viku, finnst mér meiðslin alltaf taka sig upp aftur. Nú er nýkomið bakslag hjá mér og ég þarf að fara nokkur skref aftur á bak. Þetta er voðalega leiðinlegt. Auðvitað óttast ég að ferillinn sé í hættu þegar meiðslin eru svona þrálát. Ég er búin að ganga á milli lækna í Þýskalandi, Svíþjóð og á Íslandi en enginn hefur nein lokasvör. Ég þarf bara að gera æfingar til að styrkja vöðvana í kringum meiðslin. Það hjálpar eitthvað en virðist aldrei slá almennilega á.“
Getur ekki hugsað sér að hætta
En þú þráast við og heldur áfram að æfa fótbolta? „Já, ég er þrjóskari en allt. Ég elska að spila fótbolta og það er það skemmtilegasta sem ég geri. Ég get ekki hugsað mér að gera neitt annað. Á tímabili í fyrra var ég farin að hugsa um að taka mér hvíld í lengri tíma. Læknarnir ráðlögðu mér að gera það ekki. Þetta væru þannig meiðsli að ég þyrfti frekar
að vinna á þeim með réttu álagi. Ég er enn að reyna að finna jafnvægið milli þess að æfa rétt og vera frísk og heil. Nú er ég bara eins og gömlu karlarnir sem eru orðnir fertugir, æfa tvisvar í viku og spila leiki. Það er mjög súrt. Meiðslin hafa tekið mikið á mig andlega og líkamlega. Ég á enn eftir að toppa mig.“ Hvað áttu við með því að þú eigir eftir að toppa? „Ég tel mig eiga eftir að verða betri. Fótbolti snýst ekki bara um að hlaupa hratt og taka á móti boltanum. Þetta snýst um að hafa skilning á leiknum og ég tel mig verða klárari og betri leikmann með hverjum deginum. Ef ég næ að finna rétta álagið til að æfa á og nýtt svo þessa reynslu sem ég hef aflað mér, þá tel ég að ég eigi eftir að toppa mig.“ Hvernig er að spila fótbolta í sænsku deildinni? „Að mínu mati er þetta sterkasta deildin í heiminum. Það eru tólf mjög góð lið að bítast og þetta er eins og að spila landsleik í hverri viku. Mér finnst ofsalega skemmtilegt að spila jafna og erfiða leiki. Maður getur unnið toppliðin og tapað á móti þeim lökustu, því ræður bara dagsformið. Við gerðum svolítið af því í fyrra að vinna sterku liðin en tapa svo á móti þeim í neðstu sætunum. Vonandi endurtökum við ekki þann leik í ár. Liðið okkar er reynslulítið en við erum að slípast betur saman.“
Í fótbolta á réttum forsendum
Flestar stelpurnar sem hafa átt fast sæti í íslenska landsliðinu eru atvinnumenn hjá liðum í sænsku deildinni. Hvaða þýðingu hefur það fyrir ykkur að komast í atvinnumennsku? „Mér finnst frábært fyrir íslenska landsliðið að svona margar stelpur fari út og taki þetta skref. En við fáum ekki margar milljónir fyrir að spila og við erum að fórna miklu. Við fórnum lífi með fjölskyldum okkar og því að stofna sjálfar fjölskyldu. Fyrir það eitt að vera í fótbolta og fá nokkrar krónur á mánuði fyrir leigu og mat. Ég er ekki að kvarta en þetta er ekki eins og hjá strákunum. Það er langt í frá. Þess vegna þykir mér virðingarvert af stelpunum að leggja líf
sitt og sál í íþróttina. Þær fá lítið annað en ánægjuna fyrir og það sýnir að við erum í þessu á réttum forsendum. Við erum náttúrlega atvinnumenn og það býðst okkur ekki á Íslandi. Að geta stundað sína íþrótt hundrað prósent eru því mikil forréttindi. Við verðum ekkert ríkar á þessu en ég hef það fínt. Ég gæti örugglega haft það betra einhvers staðar annars staðar ef ég væri búin að mennta mig meira. Ég vil hafa þetta svona núna og er í fjarnámi frá Íslandi með.“ Margrét Lára stundar nám í sálfræði við Háskólann á Akureyri og segir sálfræðina koma að góðum notum í fótbolta. „Fótbolti er eins konar sálfræðistríð. Ég hef mikinn tíma á milli æfinga og það er frábært að geta notað hann til að mennta sig. Ég sest ekkert í helgan stein þegar fótboltaferlinum lýkur.“ Langflestar stelpurnar í landsliðinu glíma við einhvers konar álagsmeiðsli. Skemmið þið ekki einhverja líkamshluta með ofþjálfun? „Jújú, við erum örugglega að keyra okkur alltof mikið út. Við erum bara þannig, íþróttafólkið, að við erum svo miklir keppnismenn. Við hugsum um einn dag í einu sem er auðvitað bara vitleysa. Þær eru margar með ónýt hné og ónýta liði eftir fótboltann en ég hugsa alltaf að mér sé alveg sama hvernig ég verð um fimmtugt eða sextugt. Ég vil bara verða góð í fótbolta. Og við erum líka að byggja upp góðan grunn fyrir framtíðina. Við erum í toppformi, við lifum heilbrigðu lífi og borðum góðan mat.“
Íslensku skessurnar
Hvað þykir Svíum um íslensku innrásina í efstu deildina? „Við höfum komið sterkar inn í deildina og höfum vakið athygli. Við höfum staðið okkur vel og styrkjum liðin sem við erum í. Ég held að það sé fyrst og fremst jákvæð athygli og umfjöllun um okkur. Auðvitað er oft talað um íslensku leikmennina sem svolitlar skessur. Það vill enginn mæta íslenska landsliðinu. Við erum harðar og gefum ekki tommu eftir. Við erum þekktar fyrir það og ég
Auðvit að er oft talað um íslensku leikmenn ina sem svolitlar skessur. Það vill enginn mæta íslenska lands liðinu. Við erum harðar og gefum ekki tommu eftir.
held að það sé ekkert slæmt.“ Margrét Lára er í sambandi með Einari Erni Guðmundssyni, handboltamanni í Val. Hann bjó um tíma hjá henni í Svíþjóð og lék með sænsku liði en er nú kominn heim til Íslands og starfar sem sjúkraþjálfari. „Það er ekki alltaf gaman að vera í fjarbúð en ég held að það sé þroskandi og gott fyrir sambandið að vera í burtu hvort frá öðru. Það er alla vega alltaf voðalega gaman þegar við hittumst.“
Gefur ekki upp drauminn
Þrátt fyrir meiðslin hefur þú náð góðum árangri í fótboltanum að undanförnu og þú hefur skorað fullt af mörkum í fyrstu leikjunum. „Mér hefur gengið mjög vel núna og ég held að það sé vegna þess að ég náði góðu undirbúningstímabili. Ég er í mjög góðu formi og ólíkt undanförnum tveimur árum hef ég náð að æfa vel yfir veturinn. En fyrir mánuði kom bakslag hjá mér og ég þarf aftur að fara að passa mig. Það pirrar mig alveg svakalega að hafa ekki verið hundrað prósent á vellinum í þrjú ár. Að hafa verið á tindi fjallsins að berjast við toppinn en finna hvernig maður lekur niður. Það er sannarlega ekki hugarfarið sem veldur því að ég kemst ekki alla leið; heldur eitthvað sem ég ræð ekki við.“ Og einhver sagði að hugurinn bæri mann hálfa leið. Margrét Lára hefur ætlað sér stóra hluti í fótbolta frá því hún var pínulítil stelpa. Þann draum er hún ekki tilbúin að gefa upp á bátinn. „Hungrið og ánægjan og viljinn eru svo mikil. Ég hef engar áhyggjur af því að það breytist. „Ég hef alltaf sagt það að þegar ég næ mér út úr þessum meiðslum verði ég betri en nokkru sinni fyrr. Það sást kannski þegar ég spilaði nánast verkjalaus með landsliðinu í Algarve núna í vetur. Mér gekk rosalega vel og ég get þetta ennþá. Draumurinn er að spila á heimsmeistaramóti með landsliðinu.“ Þóra Tómasdóttir thora@frettatiminn.is
20
hjólreiðar
Helgin 20.-22. maí 2011
Hjólin á götunni Síðustu árin hafa verið fjallahjólinu hliðholl hér á Fróni. Þessir veldempandi fákar á groddalegum kubbadekkjum hafa þó af flestum aðeins verið notaðir til þess að ferðast á gljáfægðu malbiki innan borgarmarkanna. Jafnvel þótt fjallahjól hafi jú verið upphugsuð til ferðalaga utan vega. Innan borgarmarkanna henta góð götuhjól að sjálfsögðu betur. Þótt oft megi ofgera með níðþröngum spandex-galla á hrútastýrishjóli. Fjallahjólinu má svo auðvitað breyta þannig að það virki sem götuhjól.
Hnakktaska
Handföng
Það er fátt eins pirrandi og laus handföng. Það getur líka beinlínis verið hættulegt, renni höndin ásamt handfanginu af stýrinu á ferð. Ný og flott handföng eru því góð fjárfesting. Svo er líka hægt að vera svalur og vefja stýrið með handfangateipi.
Taska sem hægt er að festa undir hnakkinn á hjólinu og geyma í nauðsynlega hluti eins og viðgerðartól, nýja slöngu, lítinn lás og ljós þegar skyggja tekur.
Hnakkur
Það er fátt jafn pirrandi og blautur rass eftir gegnsósa gamlan svamphnakk. Hnakkar eru líka mismunandi að lögun og það sem einum finnst þægilegt finnst öðrum ekki. Hafa ber þó í huga að breiðir og mjúkir hnakkar henta ekki ef hjóla á hratt og langt. En verði fólk vart við rassverki á þeim mjóu er hægt að fá buxur með púða til verndar þjóhnöppunum.
Hraðamælir Pumpur
Út aÐ HJÓla í allt sumar
Ef þú átt hjól ættirðu að eiga í það minnsta eina pumpu, helst tvær. Eina litla til að hafa á hjólinu og eina stóra til að hafa heima. Þótt bensínstöðvar séu ágætar til síns brúks er fúlt að þurfa að drösla fáknum þangað á tveimur jafnfljótum.
Það keyrir upp keppnisskapið að hafa hraðamæli á stýrinu. Auk þess sem það er skemmtilegt að geta séð afrek dagsins í kílómetrum.
HJÓlaDEIlDIn Er í HOltaGÖrÐum.
Hanskar VErÐ: 22.990 kr.
VErÐ: 25.990 kr.
FALCON G FOrCe 12“ barnahjól
FALCON FAIrY 16“ barnahjól
Nauðsynlegir ef forðast á sprungna og kalda putta. Jafnvel í sól og sumaryl getur verið kalt að halda um stýrið.
ÍSLENSKA SIA.IS UTI 55047 05/11
Skór VErÐ: 32.990 kr.
VErÐ: 42.990 kr.
FALCON MONtAre 20“ barnahjól með handbremsum og 6 gírum.
FALCON tAhItI 24" barnahjól með framdempara og 18 gírum.
NÁÐU ÁRANGRI. ÚTILÍF – HOLTAGÖRÐUM. GLÆSIBÆ. KRINGLUNNI. SMÁRALIND. WWW.UTILIF.IS
Ef ætlunin er að fara hratt eru hjólaskór málið. Skór sem festast á petalana og gera hjólreiðamanninum kleift að beita átaki á uppleiðinni líka, gera allan muninn. Það er jafnvel hægt að fá petala sem eru með festingu fyrir skó öðrum megin og venjulegir hinum megin.
Rjómaskeljar
Dekk
Skeljar úr hinu sígilda Síríus rjómasúkkulaði
Kubbadekk á ekki að nota ef eingöngu er hjólað á malbiki. Slétt dekk veita miklu minna viðnám og hjólið flýgur áfram þegar búið er að skipta yfir á slétt. Það eru líka til dekk sem eru slétt í miðjunni og með kubbum á hliðunum ef malarvegir eru á leiðinni í vinnuna.
Síríus
56% Konsumskeljar
Skeljar úr ljúffengu 56% dökku súkkulaði
Fylltar skeljar
Veldu skelina sem þér finnst best! Síríus skeljarnar eru frábærar með kaffinu, eftir matinn, með sjónvarpinu, í saumaklúbbunum eða bara hvenær
Sex spennandi og bragðgóðar fyllingar
F í t o n / S Í A
Orange skeljar
Súkkulaðiskeljar með frískandi appelsínubragði
sem er. Þú getur valið skelina sem þér finnst best eða látið bragðið koma þér skemmtilega á óvart.
viðtal
Helgin 20.-22. maí 2011
Ljósmynd/Hari.
22
Hildur Knútsdóttir segist í upphafi hafa fengið slæma en fyndna hugmynd sem breyttist síðan og rann saman við vangaveltur um líffæraþega og úr varð skáldsagan Sláttur.
Hjartsláttur tískubloggarans
Í
Hildur Knútsdóttir vakti athygli og usla með Tískubloggi sínu sem hún byrjaði að skrifa í júlí í fyrra. Hún byrjaði á blogginu á meðan hún beið eftir að fá sína fyrstu skáldsögu úr yfirlestri. Bókin Sláttur kom svo út í byrjun þessa mánaðar og Hildur hefur í svo mörg horn að líta að Tískubloggið kemur nú í óreglulegum gusum, að hennar sögn. Þórarinn Þórarinsson fékk sér kaffi með Hildi við gamla Hallærisplanið og talaði við hana um blogg, bækur, heimshornaflakk, tannheilsu í Gvatemala og sambúð í Vesturbænum með kærasta og allt að fimm köttum.
Slætti segir Hildur sögu tveggja einstaklinga. Eddu, 24 ára konu sem fór í hjartaskipti fyrir fimm árum. Hún finnur hjá sér ríka þörf fyrir að fræðast um manneskjuna sem átti áður hjartað sem slær í brjósti hennar þar sem henni finnst hún og hjartað ekki alveg vera eitt. Meðfram sögu Eddu kynnist lesandinn guttanum Eysteini en leiðir þeirra tveggja eiga eftir að liggja saman með sérstökum hætti. „Ég var eitthvað búin að vera að hugsa um að skrifa bók um lítinn strák sem væri skyggn. Og ég var með einhverja hálfbakaða hugmynd um að hann myndi vera á slóðum einhvers morðingja og eitthvað þannig. Þetta var rosa léleg hugmynd en svo las ég grein í einhverju blaði um að líffæraþegar vildu ekki fá líffæri úr morðingjum af því að margir teldu að þeir fengju eitthvað annað og meira en bara líffærið. Í framhaldinu fór ég að skoða kenningar um vöðvaminni en samkvæmt þeim geymast minningar ekki bara í taugafrumum í heilanum. Gráu sellunum. Heldur í öllum frumum, rétt eins og að það er DNA í öllum frumum. Þessar hugmyndir runnu svo einhvern veginn saman og ég ákvað að skrifa sögu um skyggna strákinn og konu sem hefur fengið líffæri og sleppa þá alveg morðingjanum. Þetta var rosalega vond hugmynd sem ég hafði fengið þarna fyrst en mér fannst hún ótrúlega fyndin. En ég ákvað að skrifa þessa bók í staðinn.“
Í náttfötum að missa vitið
Hildur segir hugmyndina að bókinni hafa kviknað sumarið 2009 en hún hafi tekið til við skriftirnar um haustið. Hún var samtímis í Háskóla Íslands að læra bókmenntafræði og ritlist og tímasóknin var það lítil að hún gat sinnt Slætti. „Svo skrópaði ég dálítið í skólanum til þess að skrifa,“ segir Hildur. „Mér finnst mjög skemmtilegt að skrifa. Ég skrifaði bókina fyrir áramót og svo BA-verkefnið mitt í ritlist eftir áramót. Það er eiginlega nóvella þannig að ég skrifaði nánast tvær bækur á einum vetri og undir lokin var ég eiginlega orðin svolítið geðveik á því að vera alltaf inni á náttfötunum og þurfa aldrei að fara út.“ Hildur er komin með hugmyndina að næstu bók en er ekki byrjuð að skrifa. „Ég ætlaði að byrja núna þegar ég væri búin að skila Slætti af mér en svo er bara erfitt að skrifa í svona góðu veðri og þegar það er komin sól.“
Fimm kettir og kærasti
Undanfarið tæpt ár hefur Hildur unnið sem texta- og hugmyndasmiður á auglýsingastofunni Pipar/ TBWA. Hún býr i Vesturbænum ásamt kærastanum sínum en þau hafa komið sér þar fyrir með kattaskara eftir heilmikið heimshornaflakk. „Við vorum með tvo ketti og mér fannst það nú alveg nóg. Þegar annar þeirra týndist og hafði ekki sést í mánuð ættleiddum við kettlingafulla læðu sem enginn vildi eiga.“
Hildur rakst á læðuna á spjallvef kattaeigenda þar sem hún leitaði daglega að tíðindum af týnda kettinum sínum. „Ég fékk alveg fyrir hjartað og hélt að það ætti að fara að lóga henni. Svo stuttu eftir að hún eignaðist kettlingana kom týndi kötturinn heim þannig að við vorum með fimm ketti á tímabili. En nú eru þeir fjórir. Við erum búin að gefa einn kettling og hinn er vonandi að fara bráðum,“ segir Hildur sem verður þá með þrjá ketti á heimilinu vegna þess að hún segir vitaskuld ekki koma til greina að vísa læðunni á dyr þótt sá týndi hafi skilað sér. „Eigandi hennar var að flytja til útlanda og gat ekki haft hana. Mér fannst þetta eitthvað svo hræðilegt þannig að ég bara tók hana.“
Hætti í MR og fór til Spánar
Hildur hefur ferðast víða undanfarin ár. Hún fór fyrst til Spánar þegar hún var 18 ára og var þar í þrjá mánuði í tungumálaskóla. „Ég komst að því að ég átti svo auðvelt með að læra spænsku og vildi læra meira þannig að ég fór aftur í þrjá mánuði árið eftir. Þegar ég var búin að læra spænsku langaði mig að læra eitthvert annað tungumál og ákvað að fara til Berlínar. Mig langaði svo bara einhvern veginn að vera aðeins í útlöndum og endaði með að vera í útlöndum í þrjú ár.“ Hildur fór fyrst til Spánar eftir að hún hætti í MR og komst ekki að í MH haustið eftir. „Ég fékk alveg bara ógeð og ég er ótrúlega ánægð með að hafa hætt í
MR. Ég held að þetta sé með bestu ákvörðunum lífs míns. Ég hætti í MR í janúar og var þá orðin of sein að komast inn í aðra menntaskóla. Ég sótti svo um í MH um haustið og komst ekki inn af því að nýnemar hafa forgang. Og þá ákvað ég að gera gott úr þessu og fara bara til Spánar.“ Eftir að Hildur kláraði menntaskólann fór hún til Gvatemala í Mið-Ameríku með kærastanum sínum. „Þetta var bara í gegnum stúdentaferðir og það var alveg slatti af Íslendingum sem fóru þangað.“ Í Gvatemala réð Hildur sig í sjálfboðavinnu á heimili fyrir misnotaðar stúlkur og börn sem höfðu verið tekin af foreldrum sínum. Og það sem hún upplifði þar gekk nærri henni. „Þetta var svolítið yfirþyrmandi og ég meikaði það ekki. Stelpurnar höfðu svo ljótar sögur að segja, til dæmis af því hvernig bræður þeirra hefðu verið drepnir, og stundum báðu þær mig að koma sér í fóstureyðingu vegna þess að pabbi þeirra hafði nauðgað þeim. Þetta var of ógeðslegt þannig að ég hætti. Ætli ég hafi ekki unnið þarna í tvo mánuði eða svo. Ég var fyrst með stelpum sem voru tíu til fimmtán ára. Ég var að kenna ensku og sögu. Þetta var allt bara svo hræðilegt. Þær voru alltaf að biðja mig að ættleiða sig af því að ég var orðin átján ára. Eymdin þarna var hræðileg og svo getur maður einhvern veginn ekki gert neitt og getur ekki sagt neitt. Ég var náttúrlega bara tvítug. Ég fór svo yfir á barnadeildina sem var fyrir ungbörn. Framhald á næstu opnu
Glæsilegt grillúrval!
Ef þú kaupir grill í BYKO færðu 3000 kr. upp í nýtt gashylki.* Nú er hægt að fá gashylki og áfyllingu í öllum verslunum BYKO á góðu verði. *ATH gildir ekki af gasáfyllingu, aðeins af nýju hylki.
23% afsláttur
68.990
3 brennarar Efri grind
Full verð 78.990
Verð með BYKO korti:
19.900 Verð án BYKO korts: 25.900
Vnr. 50630100
Gasgrill OUTBACK gasgrill, tvískiptur járnbrennari og grillflötur 48x36 cm. Hitaplata yfir brennara, niður fellanleg hliðarborð, neistakveikjari og þrýstijafnari fylgja. 6,2 kW.
36.900
Tíu miðar fyrir tvo á Eagles
2 brennarar Efri grind
Vnr. 50630097
Gasgrill SUnSeT SOlO gasgrill, með 3 brennurum.
Frábær kaupauki með öllum grillum!*
Vnr. 50632306
Wassermaxx sódavatnstæki að verðmæti 12.900 kr. fylgja öllum gasgrillum um helgina!
Gasgrill
10.000 kr. afsláttur
OUTBACK gasgrill með 2 járnbrennurum, grillflötur 47x42 cm, postulínshúðaðar grillgrindur og hliðarborð úr tré, hægt að taka annað hliðarborðið af. 2 áhaldabakkar, hitadreifiplata, hitamælir og fitubakki sem auðvelt er að hreinsa. Innbyggður neistakveikjari, grátt postulínshúðað lok og efri grind. 7,87 kW.
Gildir meðan birgðir endast. *Gildir ekki með ferðagrillum.
iða á Vinnur þú m
Eagles?
BYKO ætlar að bjóða tíu heppnum BYKOklúbbsfélögum ásamt vini á tónleika með heimsfrægu hljómsveitinni Eagles á A-svæðið í nýju Laugardalshöllinni þann 9. júní nk. Dregið 30. maí 2011.
Einfalt er að sækja um kortið í verslunum BYKO eða á www.BYKO.is
Opnunartímar í sumar 2 brennarar
2 brennarar Efri grind
2 brennarar Efri grind
Vnr. 50630099
19.900 OUTBACK gasgrill, tvískiptur járnbrennari.
Gasgrill
Vnr. 50657144
Gasgrill
39.900
STerlIng gasgrill með tvískiptum brennara.
Vnr. 50630102
Gasgrill
69.900
OUTBACK gasgrill, 2 járnbrennarar.
Vaxtalaust lán í BYKO!
2 brennarar Efri grind
Vnr. 50657140
Gasgrill
% 0
2 brennarar Efri grind
79.900
STerlIng gasgrill með tvískiptum brennara.
Vnr. 50657149
Gasgrill
VAXTALAUS LÁN
99.900
STerlIng gasgrill, með tví skiptum brennara, yfirbrennara fyrir snúningstein og gashellu.
3% lántökugjald og 295 kr. greiðslugjald á hverja borgun. Sjá nánar á www.BYKO.is
Breidd Kauptúni Granda Selfossi Akureyri Suðurnesjum Reyðarfirði Akranesi
Virkir dagar
Laugard.
Sunnud.
8-19 8-18 8-19 8-18 8-18 8-18 8-19 8-18
10-17 10-17 10-18 10-16 10-16 10-16 10-17 10-14
11-17 11-17 11-17 12-16 – – – –
Sjá nánar opnunartíma verslana á www.BYKO.is
24
viðtal
Ljósmynd/Hari.
Eymdin þarna var hræðileg og svo getur maður einhvern veginn ekki gert neitt og getur ekki sagt neitt. Það er ótrúlega létt að gera grín að svona tískubloggurum og mér fannst ótrúlega skrítið að enginn skyldi hafa gert þetta áður.
Helgin 20.-22. maí 2011
Ég fékk alveg bara ógeð og ég er ótrúlega ánægð með að hafa hætt í MR. Ég held að þetta sé með bestu ákvörðunum lífs míns.
Þarna sá ég í fyrsta skipti börn sem grenja stöðugt þangað til þau eru tekin upp. Og þegar maður tók þau upp var ómögulegt að leggja þau frá sér aftur. Þá héldu þau áfram að gráta út í eitt. Þegar maður tók þau upp gripu þau í mann og ríghéldu sér og vildu alls ekki sleppa. Það var vel hugsað um börnin, þannig lagað, og þau fengu nóg að borða en það voru ekki nema kannski tveir starfsmenn með 40 börn og þá er fólkið náttúrlega ekki að gera neitt annað en að skipta á þeim og mata þannig að það er lítið um snertingu og hlýju. Þetta var svo hræðilegt og ég bara gat þetta ekki. Ég hætti því fyrr í sjálfboðavinnunni og fór að vinna sem klínikdama á tannlæknastofu. Tannheilsan þarna er nú ekkert rosalega góð og það voru bara allir að láta draga úr sér tennur. Þegar það voru komnar skemmdir í þær voru þær bara dregnar út. Ég vann þarna í smátíma og svo fórum við bara á flakk. Þetta er kannski sjálfhverft en þetta var ótrúlega erfitt og mikil eymd. Maður fer kannski bara aftur seinna þegar maður getur gert meira.“
Taívan. „Ég var greinilega ekki alveg tilbúin að fara í Háskólann og vildi endilega sækja um. Ég sagði honum að það sakaði ekkert vegna þess að við myndum hvort eð er ekki komast að. En svo fengum við bæði styrk og skelltum okkur bara til Taívan. Ég vissi ekkert um landið og vissi ekki einu sinni að það væri töluð kínverska á Taívan áður en ég sá auglýsinguna. Hildur segir kínversku ekki svo flókna eða erfiða að tala og hún hafi náð fínum tökum á henni. „Það er náttúrlega rosalega erfitt að skrifa hana og rosalega erfitt að lesa hana. Ég var farin að þekkja táknin fyrir kjöt og kjúkling og eitthvað svoleiðis, en ég gat ekkert lesið blöðin.“ Hildur er hins vegar spjallfær í kínversku og gat haldið uppi ágætis samræðum á Taívan. Og þá lá leiðin til Kína. „Ég var eiginlega hrifnari af Taívan en Kína. Landið er ótrúlega fallegt og er eiginlega kínverskt land bara laust við allt þetta leiðinlega. Taívanar segja að Taívan sé eins og Kína hefði orðið ef kommúnisminn hefði ekki komið til.“
Lærði kínversku á Taívan
Hildur byrjaði að blogga á slóðinni http://tiskublogg.blogspot.com/ í fyrrasumar og þar steig tískubloggarinn h fram og beindi spjótum sínum að tísku- og lífsstílssíðum svo undan
Gvatemala var ekki endastöð hjá parinu og þegar þau voru búin að skrá sig í Háskólann rákust þau á auglýsingu um styrki til háskólanáms á
Ádeila tískubloggarans
Leiðbeiningar um hegðun í rúminu Tískubloggarinn fékk fljótlega að kynnast því að þær dömur sem skrifa á lífsstílsvefi eru harðar í horn að taka og einhverjar skutu fast á móti þegar Hildur byrjaði með bloggið. „Þær geta verið mjög grimmar. Ég var alla vega mjög hissa á hversu hörð viðbrögðin voru. Mér fannst þetta vera frekar saklaust hjá mér og ég reyndi að passa mig á því að vera ekki að ráðast á fólk og gagnrýna bara þessi skrif. Það sem þetta fólk var að segja eða láta hafa eftir sér. Ég tók til dæmis ekki útlit þess fyrir eða neitt þannig en svo fékk ég skvettu í andlitið á netinu sem var mjög persónuleg og rætin. Það var að vísu eiginlega tekið út strax og ég beðin afsökunar.“ Tískubloggarinn h er hvergi af baki dottinn og er að fara að gefa út bók í haust. „Já, h er að fara að gefa út bók. Sem sagt tískubloggarinn en ekki ég. Þetta er bara svona lífsstílsbók með ráðum um hvernig á að haga sér í rúminu, hvernig á að klæða sig, hvernig á að haga sér í kringum karlmenn og fleira í þeim dúr. Ég held að bókin verði skemmtileg og ég er bara að reyna að klára handritið. Bókin kemur út hjá Ókei-Bækur og Lóa Hlín Hjálmtýs og Hugleikur Dagsson ætla að myndskreyta þannig að þetta verður örugglega eitthvað.“
sveið. „Mér datt ekki í hug, þegar ég byrjaði á þessu bloggi, að þetta myndi verða svona stórt. Ég átti ekki von á því að þetta myndi vekja einhverja athygli þannig að ég var einhvern veginn bara að gera eitthvað sem mér fannst fyndið og skemmtilegt.“ Hildur segist telja fulla ástæðu til að deila á lífsstílssíðurnar á vefnum. „Fyrst byrjaði ég á þessu eiginlega bara vegna þess að mér fannst þetta fyndið. Það er ótrúlega létt að gera grín að svona tískubloggurum og mér fannst ótrúlega skrítið að enginn skyldi hafa gert þetta áður. Þannig að þetta byrjaði eiginlega sem algert djók en upp úr þessu fór ég að skoða þessar lífsstílssíður og mér bara blöskraði. Þannig að þetta þróaðist eiginlega úr því að gera góðlátlegt grín að tískubloggurum yfir í harðari ádeilu á lífsstílssíðurnar. Þótt tískubloggararnir séu mislitur hópur þá er það saklaust. Þetta eru kannski oft bara stelpur sem eru að fjalla um áhugamál sitt. Hitt er meira iðnaður sem talar konur niður og segir þeim að þær verði að kaupa þetta og hitt. Þegar ég byrjaði með Tískubloggið þá voru eiginlega bara Pjattrófurnar og kannski Marta María í gangi en svo eftir að ég byrjaði þá opnuðu bleikt.is og menn.is þannig að ég var einhvern veginn kannski svolítið meðvituð um þetta áður en holskeflan kom. Það var síðan svolítið erfitt að hætta þegar það var allt komið.“
Harma að mega ekki klípa í rassa
Hildur segir það erfiðasta við Tískubloggið vera rannsóknarvinnuna sem felist í því að lesa þá vefi sem hliðarsjálf hennar, tískubloggarinn h, deilir á. „Mér finnst ekkert gaman að lesa allt bleikt.is og meika það eiginlega ekki. Ég verð bara svo leið yfir þessu einhvern veginn. En svo tek ég bara rassíu og les eitthvað. Svo bendir fólk mér líka á ýmislegt. Ég hef oft pælt í því sem er sagt; að maður eigi ekki að vera að lesa þetta og gefa þeim músarsmelli og að ég sé kannski að vekja of mikla athygli á þessu. En er samt skárra að segja ekki neitt? Þá er maður í raun að samþykkja þetta. Mér finnst líka skrýtið hversu mikil aðsókn er að þessum síðum. Ég skil þetta með hreinræktað slúður og slúðurblöð – sjáðu appelsínuhúðina á þessari – og allt það. Það þjónar einhverjum lægri fýsnum hjá fólki sem vill sjá stjörnuna ómálaða eða eitthvað þannig. En á þessum síðum eru bara eitthvað svo misvondir og misgóðir pistlahöfundar að skrifa bara eitthvað sem ég veit ekki alveg hvað er. Eitthvað um að konur megi ekki vera í flíspeysum og harma það að mega ekki klípa í rassinn á vinnufélögum sínum. Þetta er ekki einu sinni krassandi á nokkurn hátt. Þetta eru bara einhverjar hugleiðingar fólks og ég bara skil þetta ekki.“
Soap scrub- sturtusápa
Sturtusápa sem inniheldur mild mulin korn úr aprikósum og olivum og hefur því örlitið örvandi og stinnandi áhrif á húðina, sturtusápan gefur húðinni vellíðu og frískleika, hefur að einnig að geyma jojoba oliu sem hefur rakagefandi áhrif á húðina. Sturtusápan hefur ekki að geyma sulfate(freyðiefni) né parabena (rotvarnarefni).
Hentar fyrir: Allar húðgerðir – konur – menn – börn Ilmir: Vanilla/patchouli – lavender – grapefruit/lemongrass – M ælum með: Að nota sturtusápuna daglega i sturtu og mjög gott að nota sturtuhanska með og nudda húðina vel.- einnig má setja dass i baðið til að fá unaðslegan ilm og smá froðu
Verð 2.790 kr
Body oil –likamsoliur Unaðslegar likamsoliur til að næra og mýkja húðina svo um munar. Oliurnar eru rikar af E-vitamini og olive oilu sem inniheldur mikið A-vitamin. Húðin verður slétt og mjúk og verður einstaklega fersk og falleg á litinn. Það er tilvalið nú i sumar að nota slika oliu til að fá extra fallega áferð og útlit á húð. Án allra parabena
Ilmir: Vanilla/patchouli - lemongrass – sensual Hentar fyrir: Allar húðgerðir og allann aldur sérstaklega gott fyrir mjög þurra húð sem á það til að fá þurrkubletti á ákv svæði likamans.
Tilvalið að nota á mismunandi hátt -Nokkra dropa i baðið -Nokkra dropa út i likamskremin til að auka næringu til húðar -Sem nuddoliu fyrir fullorðna -viðbót út i body scrub -blanda saman við salt og búa til þina eigin meðferð.
Verð kr 2.990
26
viðtal
Helgin 20.-22. maí 2011
E
Þorbjörg segir skylmingarnar nýtast á margvíslegan hátt. Hún hafi til dæmis óvenjugott viðbragð og eigi það til að grípa allt sem fólk nálægt henni missir.
Hættulegasta kona Íslands vopnuð sverði Þorbjörg Ágústsdóttir ætlar sér að komast á Ólympíuleikana í London á næsta ári til að keppa í skylmingum. Úrtaksárið var að hefjast og þess vegna æfir Þorbjörg 20 klukkustundir á viku. Þóra Tómasdóttir ræddi við hana um að vega mann og annan.
r raunhæft að þú komist á Ólympíuleika? „Ég veit að það er rosalegt markmið en það er raunhæft. Það kostar blóð, svita og tár. Maður fær ekkert nema að vinna fyrir því. Að komast inn á leikana í gegnum Evrópu er mjög erfitt. Eins og gefur að skilja er hefðin fyrir skylmingum mest í Evrópu. Skylmingarnar voru ein af íþróttunum sem keppt var í á fyrstu nútíma Ólympíuleikunum 1896. Sverðið sem ég nota var hins vegar tekið inn á Ólympíuleika árið 2000 í Sydney. Sem sagt höggsverð. En það eru þrjú sverð í skylmingum.“ Þannig að þú æfir með höggsverði og reynir að höggva mann og annan? „Já, bókstaflega, en ekki í herðar niður.“ Svo þú miðar á hálsinn á fólki? „Já, það er skotmarkið. Ég hegg miskunnarlaust í hausinn eða hálsinn. Eða sting beint í bringuna. Það eru engin grið gefin. Á brautinni er rosalegur ákafi og dramatík en um leið og farið er af brautinni gildir allt annað. Það er skrefið sem maður verður að taka sem íþróttamaður. Þegar ég er í keppni reyni ég allt til að vinna en um leið og keppnin er búin eru allir vinir. Þetta er langskemmtilegast þannig.“ Það eru miklar andstæður fólgnar í að vilja afhöfða fólk eina stundina og vera vinur þess þá næstu. „Já, það er það. En við erum bara að keppa um að fá flest stig og þetta er eins og aðrar íþróttir,“ segir Þorbjörg og hlær. Hver er hugmyndafræðin á bak við skylmingarnar? „Íþróttin er mjög gömul og hefur þróast úr bardögum riddara og skyttna með sverðum og hnífum. Þetta er líka forn aristókrataíþrótt. Þeir æfðu sig í skylmingum til að geta farið í einvígi. Hugmyndafræðin er í raun þessi strategía. Brilljansinn í að vera með rétta strategíu. Tímasetningar skipta öllu máli. Ef maður er aðeins of fljótur eða aðeins of seinn þá missir maður stigið þótt hugmyndin hafi verið fullkomlega rétt. Þetta snýst um að fá fleiri stig en andstæðingurinn.“
Dreymdi um að æfa skylmingar
Ég hegg miskunnarlaust í hausinn eða hálsinn. Eða sting beint í bringuna. Það eru engin grið gefin.
Borðar eins og hestur Þorbjörg fær styrk úr afrekssjóði Íþróttasambands Íslands og frá Ólympíu-samhjálpinni fram að Ólympíuleikum, sem gerir henni kleift að komast á öll nauðsynleg mót. „Þetta er mjög mikilvægt fyrir mig. Ég er til dæmis að fara til Kína í vikunni á mjög sterkt mót. Með þessum styrkjum get ég líka farið til íþróttasálfræðings og í nudd. Þú getur ímyndað þér hve þreyttur líkaminn verður þegar maður æfir svona mikið. Og hugurinn líka. Eftir því sem maður lærir meira skiptir hugurinn enn meira máli. Maður lærir tækni og taktík en þarf endalaust
„Ég byrjaði að æfa skylmingarnar fjórtán ára en þá var æft í gamla ÍR-húsinu sem nú er á Árbæjarsafni. Skylmingafélag Reykjavíkur var með aðstöðu í húsinu sem þá var við Landakotsskóla. Þar var besta gólf í heimi, eldgamalt og svakalega mjúkt. Húsið var svo flutt og við æfðum þá í Melaskóla og síðar í KR-heimilinu. Loksins árið 2007 fengum við þennan frábæra sal hérna í Laugardalnum sem var algjör bylting.“ En hvernig í ósköpunum datt þér í hug að fara að æfa skylmingar? Ljósmynd/Hari. „Mig hafði alltaf langað til að æfa þessa íþrótt. Ég að hugsa um hvernig maður ætlar að stjórna leiknum og andvar fjórtán ára þegar ég stæðingnum. Til þess þarf gríðarlega einbeitingu.“ sá auglýsingu um að það En hvernig líf áttu þegar þú ert ekki á kafi í íþróttum? væri hægt að æfa skylm„Ég þykist alla vega eiga líf fyrir utan skylmingarnar. Fólk er ingar á Íslandi og fór strax reyndar ekki alveg sammála um hvort það megi kalla það líf á staðinn. Þá voru aðalþví ég hef ekkert rosalega mikinn tíma til að hitta vinina. Ég bý lega fullorðnir að æfa og með kærasta mínum til fimm ára og hann er mjög þolinmóður. fáir krakkar en samt mjög Hann er til dæmis rosalega duglegur að elda handa mér því ég skemmtilegt. Ég er ennþá er sísvöng og borða eins og hestur.“ hér og alveg á fullu.“
Þorbjörg er mjög ánægð með umgjörð íþróttarinnar en segir erfitt að komast í atvinnumennsku hér á landi. „Ég myndi gjarna vilja vera atvinnumaður í þessu. Ég keppi í útlöndum á heimsbikarmótum, það er heimsbikarmótaröð í skylmingum eins og á skíðum. Þar keppi ég við atvinnumenn sem eru í löggunni í Frakklandi eða hernum í Rússlandi og fá greitt fyrir að æfa skylmingar. Ég vinn 60 prósent vinnu meðfram því að æfa 20 klukkustundir á viku. Tvisvar á dag alla virka daga, einu sinni á laugardögum en á frí á sunnudögum. Það er líka mjög gott að eiga frí inn á milli.“
Alltaf í núinu
Þorbjörg segist vera mjög metnaðarfull manneskja og hefur meðfram stífum æfingum lokið mastersprófi í jarðeðlisfræði. „Það tók mig reyndar lengri tíma en venjulegt fólk vegna þess að ég æfði svo mikið. En eitthvað þarf ég að gera þegar ferillinn er búinn. Ég held að fólk verði betri íþróttamenn ef það gerir eitthvað annað með. Hugurinn þarf hvíld frá skylmingunum.“ Hvernig nýtast skylmingarnar þér á öðrum sviðum í lífinu? „Fyrst og fremst græðir maður einbeitingu. Í skylmingum er svo mikilvægt að vera í núinu. Erum við ekki öll að sækjast eftir því? Okkur líður best í núinu. Í skylmingum er það þannig að ef maður efast í andartakinu þá mistekst manni. Maður verður að trúa á sjálfan sig í núinu og vera þar allan tímann. Það er ótrúleg upplifun þegar maður nær svona „rússi“ eða flæði. Maður finnur hvað maður á að gera næst; finnur fjarlægðina milli sín og andstæðingsins. Maður þarf að reyna að ná honum og ef maður kemur of nálægt þá nær hann manni. Þess vegna reynir maður að plata hann inn til sín svo að maður nái honum. Tilfinningin er ótrúleg þegar maður raðar inn stigum og andstæðingurinn getur ekkert gert.“ Aðspurð hvort hún sé alltaf á varðbergi gagnvart fólki neitar Þorbjörg því en segist þó vera með óvenjugott viðbragð. „Ég er miklu sneggri í viðbragði heldur en almennt gerist. Sérstaklega í hendinni. Ef fólk sem situr við hlið mér missir blýant er ég búin að grípa hann áður en ég veit af. Ósjálfrátt skýst höndin út og ég er búin að grípa. Við gerum alls kyns viðbragðsæfingar með bolta þar sem við reynum að ná meiri hraða með hendinni.“ Þorbjörg segir viðbragðsæfingarnar líka skila sér í umferðinni. „Eitt foreldrið í skylmingafélaginu, sem ég var í í Frakklandi, vann fyrir tryggingafélag og gerði óformlega könnun á skylmingafólki. Niðurstaðan var sú að skylmingafólk lendir í mun færri umferðaróhöppum en aðrir. Það hefur miklu sneggri viðbragðstíma og mjög gott fjarlægðarskyn. Því þetta eru atriðin sem við erum alltaf að æfa, viðbragð og fjarlægðarskyn.“ Þorbjörg bjó eitt ár í Frakklandi og æfði meðal annars með franska landsliðinu. „Ég fékk að æfa með besta skylmingaklúbbnum í París og landsliðsþjálfari Frakka var að þjálfa þar líka. Hann bauð mér að koma og æfa með landsliðinu sem var æðislegt. Ég fór út strax eftir menntaskólann og var því mjög ung. Þá kynntist ég skylmingum á mjög háu plani og eftir dvölina þar ákvað ég að stefna svona hátt.“ Þóra Tómasdóttir thora@frettatiminn.is
AGA GAS ER ÖRUGGT VAL HEIMA OG Í FRÍINU
Þú getur verið afslappaður og öruggur við grillið með AGA gas. Öruggur um að þú ert að nota gæðavöru og að þú fáir góða þjónustu þegar þú þarft áfyllingu á gashylkið, hvort sem þú nýtir þér heimsendingarþjónustu á höfuðborgarsvæðinu eða þegar þú heimsækir söluaðila AGA. Sem stærsti söluaðili própangass á norðurlöndunum býður AGA upp á margar stærðir og gerðir gashylkja. Sérfræðingar AGA geta veitt þér góð ráð um hvaða hylki hentar best miðað við aðstæður og hvernig best er að meðhöndla própangas. Farðu á www.gas.is og finndu nálægan sölustað eða sæktu öryggisleiðbeiningar og fáðu upplýsingar um AGA gas.
ÍSAGA ehf. • www.gas.is Breiðhöfða 11 • 110 Reykjavík • Sími 5773000 Söluaðilar ÍSAGA ehf. á höfuðborgarsvæðinu: ÍSAGA: Breiðhöfða 11 og Eyrartröð 8, Hafnarfirði - Verslanir BYKO - Atlantsolía, Kópavogsbraut Umboðsmenn ÍSAGA ehf á landsbyggðinni: Selfoss: Vélaverkstæði Þóris, s. 482 3548. Vestmannaeyjar: Neta- og karaverkstæði Nethamars, s. 481 3226. Sauðárkrókur: Byggingarvörudeild Kaupfélags Skagfirðinga, s. 455 4626. Reyðarfjörður: Landflutningar–Samskip, s. 458 8840. Ísafjörður: Þröstur Marsellíusson hf, s. 456 3349. Akureyri: Sandblástur og málmhúðun hf, s. 460 1515.
28
viðtal
Helgin 20.-22. maí 2011
Þakkar lífgjafa sínum í huganum að var niðamyrkur yfir Gautaborg þegar flugvél lenti á flugvellinum þar. Janúarmánuður með öllum sínum kulda og snjó tók á móti mönnunum þremur sem voru um borð í flugvélinni; tveimur flugstjórum og Óla Guðmarssyni, sem aðeins nokkrum klukkustundum áður hafði fengið símtalið sem hann hafði beðið eftir í marga mánuði. Lifur sem ætti að passa við líkama Óla hafði fundist. „Það má segja að forleikurinn hafi byrjað í október árið 2008. Þá komu í ljós blóðgúlpar á ristli og blæddi mikið inn í kviðarholið,“segir Óli. „Það má eiginlega segja að um leið og íslenska fjármálakerfið hrundi, hafi ég hrunið! Ég var nokkra daga á gjörgæslu og þurfti að fá mikið blóð. Á sjúkrahúsinu var ég myndaður og þar kom í ljós að byrjuð var að myndast skorpulifur í mér og læknirinn sagði mér að ég yrði bara umsvifalaust að hætta að bragða áfengi.“ Hafðirðu drukkið svona mikið? „Nei, ég held ég hafi ekki drukkið meira en gerist og gengur á þessu landi,“ svarar hann að bragði. „Kannski svolítið meira ... en ég var ekkert aðframkominn alkóhólisti. Ég starfaði í mörg ár sem þjónn í Sjallanum, síðan í 12 ár á Hótel KEA á Akureyri, þaðan sem ég er, og loks síðustu tíu árin á Loftleiðum og svo á Hótel Sögu. Svo ekki var ég drukkinn alla daga!“ Veikindin tóku sig aftur upp snemma árs árið 2009 og sama sagan endurtók sig. „Mér fannst ég alltaf vera með einhverja smá verki en áttaði mig aldrei á hvað væri að. Þarna í annað skipti sem þetta gerðist var ég mættur í vinnu galvaskur, byrjaði að kasta upp blóði og fór upp á sjúkrahús. Aftur þurfti ég blóðgjöf og lyfjagjöf. Svo hélst ég nokkuð stabíll fram í febrúar, mars árið 2010. Var með mikla verki í kviðarholinu sem jukust og ég var lagður inn í maí fyrir nákvæmlega einu ári. Þar fékk ég þann úrskurð að ég væri með þrjú krabbameinsæxli í lifrinni og ekki væri hægt að fjarlægja þau; eina leiðin væri að það fyndist lifur sem hæfði mínum líkama og ég þyrfti að fara í lifrarskipti. Læknirinn minn, Óttar Már Blöndal, gaf mér strax þarna mjög góða von. Hann sagði að það væru sex til tíu Íslendingar sem færu í lifrarígræðslu árlega á Sahlgrenska sjúkrahúsinu í Gautaborg, sem er þekkt fyrir líffæraflutninga.“
Læknirinn gaf mér strax von
Óli segir að sú hugsun að hann væri dauðvona hafi aldrei komist að hjá honum: „Nei, Óttar gaf mér svo mikla von þarna strax að ég var alveg viss um að ég myndi ekki deyja úr þessu. Ég trúði því statt og stöðugt að það tækist að finna lifur fyrir mig innan þess tímaramma sem ég hafði. Reyndar er krabbamein í ættinni hjá mér og ég missti Sóleyju systur mína aðeins 29 ára að aldri úr krabbameini.“ Vinir Óla tóku ekki eftir neinni breytingu í fari hans, nema hvað hann leit sífellt verr út, var kominn með gulan litarhátt og mjög slappur. En kvartanadeildin var víðs fjarri og Óli var ekkert nema æðruleysi þegar sjúkdómurinn var ræddur við hann: „Ég held ég sé fæddur æðrulaus,“ segir hann
Ljósmynd/Hari.
Þ
Þegar Óla Guðmarssyni voru færðar þær fréttir að lifur hans væri undirlögð af krabbameini og ekkert annað til ráða en lifrarígræðsla óttaðist hann ekkert. Hann var þá nýlega 58 ára. Hann segist hafa verið sannfærður um það frá fyrsta degi að lifur sem hentaði líkama hans myndi finnast tímanlega og honum yrði fært nýtt líf að gjöf. ég lá inni þurfti að gera ýmislegt; fjarlægja gallblöðru, því hún liggur nálægt lifrinni og þegar aðgerðin yrði gerð gætu verið líkur á því að sjúki hluti lifrarinnar smitaðist yfir í önnur líffæri. Þetta var bara fyrirbyggjandi aðgerð. En veistu, ég hef ekki tölu á öllum sjúkrahúsinnlögnunum á einu ári! Það var líka athugað hvort ég væri enn að drekka áfengi og hefði þá þurft að fara í meðferð, en ég fór bara í eitt viðtal, enda eins og ég sagði áðan, þá hafði ég ekki bragðað víndropa í tvö ár. En ég verð að fá að koma því að hér hversu frábært starfsfólk sjúkrahúsanna er. Það skiptir engu máli undir hve miklu álagi það er, það er alltaf tekið jafn vel á móti mér, það er alltaf í góðu jafnvægi, ekkert stress þegar sest er hjá manni og rætt við mann. Þrátt fyrir allan niðurskurðinn sem maður veit að bitnar auðvitað á starfsfólkinu og læknunum, lætur það sjúklinginn aldrei finna fyrir því. Við eigum á að skipa mjög hæfileikaríku og góðu starfsfólki á Landspítalanum, bæði við Hringbraut og í Fossvoginum, og það er ekki lítils um vert.“
Biðin hefst
brosandi. „En sú von sem læknirinn gaf mér strax gaf mér byr undir báða vængi.“ En það að mega fara í líffæraskipti gerist ekki einn, tveir og þrír, að sögn Óla. Uppfylla þarf ýmsar kröfur og þeim fylgt stranglega eftir: „Í fyrsta lagi má auðvitað hvorki neyta áfengis né reykja,“ segir hann. „Þarna hafði ég ekki bragðað víndropa í rúm tvö ár, svo það var ekki breyting. Svo þurfti ég að hugsa um að borða hollan og næringarríkan mat. Ég hafði verið með sykursýki II í mörg ár og læknirinn tók því ekki fjarri að sykursýkin og hluti af skorpulifur hefðu hjálpast að við að mynda krabbameinsæxlin. Skorpulifrin hafði minnkað frá fyrstu myndatöku, en það er ekki þar með sagt að hún hafi ekki getað valdið þessu.“
Einstakt starfsfólk á Landspítala
Fólkið í kringum Óla tók fréttunum mjög misjafnlega. „Flestir urðu mjög hræddir og sonur minn,
sem þá var 18 ára, átti mjög bágt. Hann var ekki alveg reiðubúinn að missa pabba sinn strax. Þótt hann búi norður á Akureyri erum við mjög nánir. Ég var áfram stöðugt undir læknishendi og það var strax farið í að koma mér inn á skrá á Sahlgrenska sjúkrahúsinu. Ég þurfti að uppfylla mörg skilyrði, bara til að fá að fara á skrána. Til dæmis þurfa allar tennur að vera heilar, því ónæmiskerfið getur brugðist við á margan hátt eftir svona líffæraflutning. Ég lá mjög oft inni á þessum átta mánuðum sem liðu frá því ég var settur á listann í Gautaborg, þangað til að ferðinni kom. Það þurfti meðal annars að stífla æðar sem lágu að lifrinni, stífla þá næringu sem æðarnar gátu flutt til lifrarinnar. Þannig var hluti hennar einangraður. Ég fann ekki fyrir aðgerðinni sjálfri en fann til í náranum á eftir og þurfti að liggja alveg kyrr í vissan tíma á eftir. Í fyrra skiptið sem þetta var gert heppnaðist það ekki nógu vel, svo ég þurfti að fara aftur í þessa aðgerð, sem þá heppnaðist mjög vel. Hin skiptin sem
Í júlí í fyrra fékk Óli símtal um að hann væri kominn í hóp þeirra sem kæmust í lifrarskipti, um leið og lifur sem hentaði honum kæmi. „Óttar var í stöðugu sambandi við læknana á Sahlgrenska, og alltaf bættust við atriði sem þurfti að kanna betur. Auðvitað var mér mjög létt þegar ég vissi að ég væri kominn á listann – en þá var auðvitað ómögulegt að vita hvort lifur fyndist í tæka tíð. Um leið og ég var kominn á listann segir læknirinn minn mér að ég þurfi alltaf að vera með símann við höndina og kveikt á honum daga og nætur. Hann ráðlagði mér að pakka strax í tösku því sem nauðsynlegt yrði að fara með því kallið gæti komið með litlum fyrirvara. Ég pakkaði niður öllu nema rakdótinu mínu og því sem maður notar daglega. Ég var mjög rólegur yfir þessu. Ég fann það frá fyrstu stundu að þetta myndi heppnast. Ég trúði því að Óttar hefði aldrei gefið mér von nema hann vissi að sú von væri raunhæf. Viðhorf hans bjargaði mér því gríðarlega mikið og ég á honum óendanlega mikið að þakka. Ég kveið aldrei fyrir þessu og horfði á þetta raunsæjum augum.“ Í nóvember fór Óli með Jóa kærasta sínum til Parísar í nokkra daga og þá má segja að þar hafi grátt bæst ofan á svart: „Þar hnaut ég um mishæð á gangstétt og axlarbrotnaði. Það hefði nú ekki verið gott ef um sama leyti hefði lifrin fundist,“ segir hann. „Þá fór ég dálítið langt niður andlega, því að bíða eftir þessari stóru aðgerð og vera algjörlega ósjálfbjarga var ekki beinlínis góð tilhugsun.“
Og svo hringdi síminn ...
Hinn 20. janúar í vetur var Óli á bílnum sínum þegar síminn hringdi. Á hinum endanum var Óttar læknir sem sagði að nú væri komið að því, hann yrði að fara eins fljótt og hægt væri. Hins vegar þyrfti hann fyrst að koma við á Borgarspítalanum og fara þar í myndatöku og fá myndina með sér á geisladiski til Svíþjóðar. „Ég hentist auðvitað bara á Borgarspítalann, svo með geisladiskinn heim, greip töskuna Framhald á næstu opnu
30
viðtal
mína og hringdi í bróður minn, son og kærastann minn og sagði þeim að ég væri að fara eftir hálftíma í loftið. Bað bróður minn að fara út á flugvöll og sækja bílinn minn, sem hann tók vel, en kærastinn fékk eiginlega hálfpartinn sjokk yfir að það væri komið að þessu. Hann hafði ætlað að koma með mér út, en þar sem þetta bar svona brátt að hafði hann engin tök á því. Hann var sá sem var mest miður sín, en hann rekur stórt fyrirtæki og gat ekki farið frá með svona skömmum fyrirvara. Ég fór bara einn út á völl og um borð í sjúkraflugvélina. Ég hafði auðvitað gleymt að taka með mér lesefni enda efast ég um að ég hefði getað einbeitt mér að lestri í vélinni! Við vorum bara þrír um borð, ég og tveir flugstjórar. Annar þeirra var alltaf að koma aftur í til mín og spjalla við mig og benti mér á matarbakka sem ég mætti fá mér af eins og ég vildi. Ég varð að segja að læknirinn hefði tekið skýrt fram að ég mætti ekkert borða, því ég væri á leið beint í aðgerðina. Þá hafði ég ekkert borðað frá því deginum áður – svo þeir hafa sjálfsagt sjaldan fengið mann með svona „tóman“ maga á skurðarborðið hjá sér á Sahlgrenska!“
Einn með ferðatösku á rangri deild
Þegar lent var í Gautaborg beið bíll frá sjúkrahúsinu eftir Óla. Bílstjórinn var Svíi sem kunni litla sem enga ensku, og þar sem Óli talar ekki sænsku var ekki margt sagt á leiðinni. Bíllinn þaut með miklum hraða að sjúkrahúsinu, þar sem bílstjórinn benti Óla á dyr sem hann ætti að fara inn um og lét sig hverfa að svo búnu. „Ég kom þarna inn með mína tösku og sagðist vera kominn frá Íslandi í lifrarskipti. Þarna kannaðist enginn við mig – enda reyndist þetta vera slysadeild og brjálað að gera! Stúlkurnar fóru að hringja um allan spítalann til að vita hvort einhver ætti von á Íslendingi. Jú, ég viðurkenni nú að ég var svolítið einmana þarna, vissi ekkert hvert ég ætti að fara eða hvað biði mín, en svo tók æðruleysið aftur yfir og ég treysti á að einhver kæmi að sækja mig! Og auðvitað varð það þannig. Bílstjórinn hefði náttúrlega átt að vita hvert hann ætti að skila mér af sér. Sahlgrenska er enginn Landspítali, þetta er eins og stór borg. Svo birtist þarna Íslendingur, séra Ágúst Einarsson, og sagði að það væri verið að leita að mér um allt! Hann fylgdi mér upp á deildina og það fannst mér mjög gott og mikið öryggi. Hann kom til mín hvern einasta dag, utan einn, sem hann var upptekinn við annað. Hann var algjör klettur og það er alveg ómetanlegt að hafa íslenskan prest þarna. Á deildinni tók hjúkrunarfólk á móti mér, það voru tekin viðtöl og annað sem tilheyrir sjúkrahússinnlögn og svo var mér bara skellt í sturtu, í hreinan skurðstofufatnað og rúllað inn á skurðstofu.“
Helgin 20.-22. maí 2011
Gott að heyra móðurmálið
Óli segir að múgur og margmenni hafi tekið á móti sér á skurðstofunni, þeirra á meðal einn íslenskur læknir og íslenskur hjúkrunarfræðingur. „Um leið og ég heyrði móðurmálið mitt varð ég algjörlega rólegur og allt var útskýrt fyrir mér. Ég man að þegar ég beið niðri á deildinni eftir að vera fluttur á skurðstofuna, þá var mér létt. Ég þakkaði Guði fyrir að nú væri komið að þessu, að ég væri ekki heima á Íslandi að bíða, því biðin tók á. Það sem ég vissi ekki fyrr en eftir á, var að hjartað hafði stöðvast í aðgerðinni og ég var endurlífgaður. Það er víst ekki óalgengt í svona stórum aðgerðum, en þessir læknar kunnu sín fræði. Daginn eftir var mér haldið í algjörri einangrun, enginn mátti koma inn nema í sótthreinsuðum búningum og sífellt verið að taka blóð og rannsaka mig. Lifrin fór afar hægt af stað, ég mátti ekkert drekka, bara væta varirnar með svampi og mókti meira og minna allan daginn. En auðvitað er þetta gríðarlega mikil aðgerð, svo það þurfti að fylgjast vel með mér.“
Vinir birtast á sjúkrastofunni
Strax næsta dag fór Óli á semi-gjörgæslu og dvaldi þar þangað til hann fór heim. „Séra Ágúst kom til mín bæði á gjörgæsluna og hina deildina og svo á laugardeginum urðu nú heldur betur fagnaðarfundir þegar dyrnar á stofunni minni opnuðust og inn kom Jói, kærastinn minn, og bróðir hans og fjölskylda sem búa í Malmö en þau þekki ég og líkar mjög vel við. Það var ólýsanlega góð tilfinning að sjá andlit fólks sem mér þykir svona mikið vænt um. Ég hafði ekki gert mér grein fyrir hversu miklu máli slíkt skiptir. Jói fór strax og keypti handa mér blöð og inniskó – því auðvitað hafði ég gleymt að pakka niður inniskóm! Nei, ég var ekki með mikla verki, ég var vel deyfður en fann örlítið til. Ég var aldrei hræddur um að líkaminn myndi hafna lifrinni, ég var alltaf fullviss um að þetta myndi heppnast vel. Ég var drifinn á fætur strax á þriðja degi og látinn ganga svolítið, svo alltaf meira og meira og upp og niður stiga. Ég sá í rauninni ekkert í Gautaborg nema þessa deild! Fyrst fór ég einn hring um deildina, svo tvo, þrjá og aukið þar til ég var farinn að geta gengið alveg óstuddur. Sjúkraþjálfinn minn sá bara um að styrkja mig, en ég gerði engar æfingar. Það var ekki hægt að gera meira fyrstu dagana. Ég átti erfitt með að drekka vatn, svo ég þurfti að vera með vökva í æð í nokkra daga. Á deildinni var matsalur og sjúklingar hvattir til að fara þangað til að fá sér að borða; ekki að borða í rúminu.“
Aftur í sjúkraflug
Framfarir Óla voru ótrúlegar og hálfum mánuði eftir að hann fór með sjúkraflugi til Gauta-
borgar fór hann aftur með sjúkraflugi – en nú heim til Íslands: „Ég var ekki nema hálfan mánuð í Gautaborg – eða réttar sagt á Sahlgrenska sjúkrahúsinu því ég sá aldrei neitt af borginni. Sá ekki einu sinni spítalann nema þessa deild sem ég var á! Ég kom í myrkri og fór í myrkri, svo það þýðir lítið að biðja mig að verða fararstjóri í Gautaborg!“ segir Óli og skellihlær. „Séra Ágúst keyrði mig og eiginkonu hjartasjúklings út á völl, en sjúklingurinn var fluttur með sjúkrabíl. Aftur beint um borð í flugvélina, þar sem beið íslenskur læknir, kona sem hafði lært og búið í Gautaborg, eftir hjartasjúklingnum. Ég var sjálfur svo brattur að ég þurfti engrar aðstoðar við. Sumir kalla það lúxus að ég hafi sloppið við farangursleit og fríhöfn – en í raun á ég inni tollfrjálsan varning hjá ríkinu! Ég hefði nú kannski getað keypt áfengi og sígarettur handa vinum og ilmvötn handa vinkonum!“ segir Óli og hlær að þessu öllu saman. Við heimkomuna var Óli lagður strax inn á deild 13-E og þar fékk hann hlýjar móttökur. „Þær sögðu bara brosandi: „Óli minn! Við áttum von á þér í gær!“ Ég var í einangrun meðan verið var að athuga hvort ég væri nokkuð með Mósa-veiruna, sem geisar á erlendum sjúkrahúsum. Það voru gerð alls konar próf á mér þarna á fimmtudeginum og ég hefði í raun átt að vera á spítalanum fram yfir helgi, en læknirinn spurði mig á föstudegi hvort mig langaði ekki heim. Ég þurfti nú ekki að svara því! Ég flutti til bróður míns og mágkonu sem eru bæði hætt að vinna úti, því ég átti erfitt með að ganga stiga og var vissulega örlítið slappur. Það var ómetanlegt að vera hjá þeim; þau gerðu allt fyrir mig sem þau gátu. Hjá þeim bjó ég í þrjár vikur á meðan ég var að ná fullum kröftum. Þangað kom systurdóttir mín, sem býr á Akureyri, og hálfsystir hennar, Anna, býr langt frá Gautaborg. Anna ætlaði að fara að keyra til Gautaborgar og vera hjá mér – en þá var herrann bara farinn heim!“
Boðið að dvelja í Paradís í Mosfellsbæ
Eftir þann tíma bauð Óttar læknir Óla að fara á Grensásdeildina í endurhæfingu og Óli sagðist vera til í allt. Svo breyttist það, Grensásdeildin tók bara við fólki sem var meira veikt og Óla var boðið að fara á Reykjalund. „Læknirinn átti von á að það yrði löng bið en ég fór þangað í lok mars og var í sex vikur. Sá staður er algjör Paradís og starfsfólkið algjörlega einstakt. Þarna fékk ég þjálfun í tækjasal, sundleikfimi og göngur og kynntist skemmtilegu og góðu fólki. Mér var bent á það strax að ég þyrfti að varast ýmsa hluti í sambandi við mataræði, og þar er greipávöxturinn algjört eitur fyrir lifrina. Það má ekki smakka greipsafa, það er eitthvert efni í honum sem fer illa með ónæmiskerfið. Allan hráan mat á ég að
forðast og illa steiktan – og mig er nú farið að langa smávegis í sushi enda rekur dóttir kærastans míns Fiskmarkaðinn, með besta sushi í bænum! En ég bara hlýði ...“
Lifrarígræðsla: Engu að kvíða
Óli bendir þeim á sem eiga í vændum lifrar ígræðslu að það sé engu að kvíða. „Hins vegar ber á það að líta að ég var óvenjulega stutt á spítalanum í Svíþjóð. Það var kraftaverk hvað allt gekk vel hjá mér. Ég var í myndatöku í síðustu viku og það kom allt vel út. Það er allt að gróa enn, það tekur tíma, en ég finn ekki mikið fyrir því. Ég finn að ég er þrútinn yfir kviðarholið, en annað ekki. Fólk á ekki að óttast lifrarígræðslu. Það er eins og maður öðlist annan kraft – maður öðlast lífskraft og LANGAR að lifa lengur og gerir allt sem hægt er til að það megi rætast. Þegar maður fær tækifæri til að framlengja líf sitt, ber að þakka það. Ég veit ekki hver gaf mér lifur, en eftir aðgerðina upplifði ég svo sterkt að ég væri með líffæri úr einhverjum öðrum. Einhver hafði dáið og gefið mér líf í staðinn. Ég verð styrkari með hverjum deginum sem líður, ég er að finna mér eitthvað að gera til að einangrast ekki. Mér var bent á Ljósið og var mjög hrifinn af þeirri starfsemi sem þar fer fram. Svo þarf ég auðvitað að fara út að ganga, finna mér sundleikfimi og tækjasal og styrkja mig. Það kom mér á óvart þegar ég hafði samband við sundlaugina í Kópavogi að þar er frítt í sund fyrir öryrkja en enginn afsláttur í tækjasal. Það er ekki alveg samræmi í þessu.“
Þakkar lífgjafa sínum í huganum
Þótt Óli viti ekki hver bjargaði lífi hans með því að gefa honum nýja lifur; nýtt líf, þakkar hann þeirri manneskju í huganum á hverjum degi: „Nafnið skiptir kannski ekki máli. Það sem skiptir máli er að senda bænir og þakkir til þess sem gaf mér nýtt líf. Það er sagt að það séu 80 prósent lífslíkur eftir lifrarígræðslu, en ég velti slíkum tölum ekki fyrir mér. Ég tek bara einn dag í einu og er þakklátur öllum vinum mínum og ættingjum sem studdu mig allan tímann og hafa enn ekki sleppt af mér hendinni. Það er ekkert dýrmætara en að eiga góða að.“ Hann segist ekkert vera hræddur um að hann eigi eftir að loka sig af þótt hann geti ekki unnið úti: „Með Jóa mér við hlið er víst engin hætta á leiðindum eða að ég einangrist!“ segir Óli hlæjandi, fullur af krafti og lítur björtum augum til framtíðarinnar.
Anna Kristine ritstjorn@frettatiminn.is
úttekt
32
Helgin 20.-22. maí 2011
Hverjir verða hvar í sumar? „Sumarið er tíminn...“ söng skáldið sælla minninga og margt til í því. Almenn þjóðarsátt virðist til dæmis ríkja um að sumarið sé tíminn til þess að skemmta sér og rétt eins og það getur margborgað sig að vera með vegakort í hanskahólfinu áður en lagt er af stað út á land er ekki síður ráðlegt að glöggva sig aðeins á skemmtistaða landslaginu áður en haldið er út á galeiðuna.
Bakkus < 25 >
Sveittari útgáfan af Næsta bar. Gæjarnir sem afgreiða á barnum eru yfirleitt berir að ofan eða í hlýrabolum. Þarna sest fólk niður til að tala saman og segja má að Bakkus sé í raun gamli Gaukurinn. Þarna ægir saman fólki á öllum aldri og úr öllum áttum enda staðurinn vinsæll viðkomustaður á djammröltinu þar sem fólk stoppar í einn eða tvo drykki. Vinsæll á fimmtudögum þegar fólk vill drekka sem mest og tala í takt áður en það er lokað klukkan eitt.
Austur 25 >
Hér ræður ríkjum Ásgeir Kolbeins sem gefur vissulega ákveðna vísbendingu um kjarnahópinn sem stundar staðinn. Austur er höfuðvígi hnakkanna og hér spókar sig harðasta fólkið í taninu með Svein Andra Sveinsson sem ótvíræðan aldursforseta. Ungum konum þykir staðurinn kjörinn til þess að láta bjóða sér í glas. Austur er vinsæll staður þannig að gott getur verið að þekkja eiganda eða dyraverði til þess að geta skotist fram fyrir röð. Líklegir til að rekast á: Ásgeir Kolbeins Sveinn Andri Sveinsson Manuela Ósk Harðardóttir Hjörvar Hafliðason Ari Edwald Ásdís Rán (þegar hún er á landinu) Gillzenegger Auðunn Blöndal Arnar Grant Ívar Guðmunds
Esja < 25 >
Eiður Smári Guðjohnsen (þegar hann er á landinu) Arnar og Bjarki Gunnlaugssynir Hjörvar Hafliðason Erpur Eyvindarson Ásgeir Kolbeins Dagur B. Eggertsson Sölvi Tryggvason Bryndís Gyða Michelsen Fyrrum og tilvonandi fegurðardrottningar
Líklegir til að rekast á: Ósk Norðfjörð Ásdís Rán (þegar hún er á landinu) Helgi Jean Claessen
Fr
sl jál
Gá
fu
m
n an
a at
l D
s an Sn
ti yr
Sk
i
l
t eg
u nk
ro
a gb
co
n-
á sn
r ða
V
ín
og
k
t ok
a eil B
r
r jó
in
n
e
rm
ið ál
Vatns- og rakaviðgerðir Minna umstang - Minna vesen Stöðvum leka með því að dæla Polyuretan eða Epoxy þéttiefni í sprungur og steypusamskeyti. Lítið rask fylgir viðgerð af þessu tagi þar sem einungis þarf að gera við göt eftir borun. Gerum tilboð án endurgjalds.
Frekari upplýsingar í síma 867-3449 eða ethehf@gmail.com
ETH ehf.
Eru orðin býsna rótgróinn staður þar sem ólíkir hópar fólks mætast, ekki síst þar sem eldra fólk sækir í matinn á staðnum en yngra fólkið í danstónlistina og þegar líður á kvöldið rennur mannskapurinn saman í fjölskrúðuga og sveitta heild. Staðnum er meðal annars lýst sem fínni útgáfu af Prikinu. Tónlistin er svipuð og Busta Rhymes er spilaður en samt er bannað að vera með derhúfu á hausnum. Yfirleitt alltaf troðið um helgar, rétt eins og á Prikinu. Líklegir til að rekast á:
Apótekið er orðið að Esju og þar spóka sig fegurðardísir innan um fólk á ýmsum aldri.
t eg
Vegamót < 25 >
Kaffibarinn 25 > 101 25 >
Settlegur staður þar sem snyrtilega fólkið kemur saman til að borða og drekka. Á 101 er alltaf árið 2007 þannig að það er vissara að vera ekki með síhringikort ef maður er að nálgast núllið á tékkareikningnum. Líklegir til að rekast á: Jón Ásgeir Jóhannesson Ingibjörg Pálmadóttir Brynja Nordquist Freyr Einarsson Ellý Ármanns Svavar Örn Marta María Tobba Marinós Steini í kók Bryndís Gyða Michelsen Tinna Alavis
Blandaður staður þar sem alls konar týpur koma saman. Fólk um og upp úr tvítugu mætir á Kaffibarinn þar sem fyrir eru rótgrónar Kaffibarrottur sem hafa átt sinn samastað á barnum árum saman. Líklegir til að rekast á: Björn Hlynur Haraldsson Rakel Garðarsdóttir Maggi Lego Daníel Ágúst
Bankinn < 25
Gamli Hverfisbarinn heitir nú Bankinn og er sóttur af yngsta fólkinu. Diskóog klúbbstemning enda ræður Óli Geir þar ríkjum og er samur við sig.
B5 < 25
Fastagestahópurinn hefur yngst nokkuð frá því sem áður var. Fólk í kringum tvítugt venur komur sínar á B5 og á það til að mynda langar biðraðir. Stemningin er oft rafmögnuð og mikið testó í loftinu. Kjarnahópurinn er svipaður og sækir Oliver en á báðum stöðum er mikið um ljósabrúnku og vöðvamassa. Þeir allra hörðustu í þessari deild sem eru orðnir aðeins eldri eiga það svo til að detta inn á Austur.
Garðar
Ávaxtarækt á Íslandi Epli, perur, plómur og kirsuber eru ræktanleg hér á landi.
bls. 12
Unnið í samvinnu við Garðyrkjufélag Íslands
Helgin 20.-21. maí 2011
Hugsum áður en við úðum
Matjurtaklúbburinn Hvannir
Notkun plöntulyfja eða eiturefna sem drepa skordýr ættu að vera lokaúrræði, eitthvað sem við grípum til þegar ekkert annað gengur og þá einungis á þær plöntur sem við sjáum að munu fara verulega illa út úr viðureign sinni við óboðnu gestina.
Frjór og skemmtilegur félagsskapur opinn öllum félögum í Garðyrkjufélagi Íslands.
V
orið er tíminn þegar lífið kviknar í náttúrunni. Grasið sprettur úr sverðinum, fjölæru plönturnar gægjast upp úr moldinni og trjáplönturnar laufgast. Allt verður svo dásamlega grænt. Um leið og plönturnar vakna fara aðdáendur þeirra á kreik. Sumir eru ákaflega gagnlegir og hjálpa plöntum við að þroskast og dafna með atferli sínu, eins og ánamaðkar og býflugur. Aðrir fá bara vatn í munninn við það að sjá allt þetta girnilega græna fóður og taka strax til óspilltra málanna við að gæða sér á góðgætinu.
bls. 2
Blómstrandi rósir fram í frost Sumir taldir beita brögðum við ræktunina eða að minnsta kosti ofdekra rósirnar sínar.
Fyrirbyggjandi blekking
Fiðrildalirfur, blaðlýs og önnur óværa eru gjarnan sá hópur vorboða sem við vildum helst vera án í görðum okkar. Fyrstu viðbrögð garðeigenda eru því gjarnan þau að grípa til strádrepandi eiturefna sem úðað er yfir allar plöntur í garðinum, svona til öryggis. Jafnvel eru til garðeigendur sem úða áður en þeir sjá nokkuð kvikt í garðinum, nokkurs konar fyrirbyggjandi aðgerðir. Hér er þó rétt að staldra aðeins við og íhuga hvaða aðrir möguleikar eru í stöðunni. Í öllum tilfellum þarf að skoða plönturnar vel og ganga úr skugga um það að óboðnir gestir hafi tekið sér bólfestu í plöntunum, áður en tekin er ákvörðun um aðgerðir. Langflest þeirra plöntulyfja sem á markaði eru í dag eru snertiverkandi sem þýðir að þau verða að lenda á viðkomandi meindýri til að ráða því bana. Fyrirbyggjandi aðgerðir eru blekkingin ein. Fjölskrúðugt skordýralíf í görðum kallar á fjölbreytilegt fuglalíf. Margar fuglategundir vita ekkert betra undir tönn en þrifalega fiðrildalirfu eða spriklandi fjöruga blaðlús. Þessir fuglar eru ákaflega iðnir við að tína uppáhaldsfæðuna sína af trjám og runnum og sýna þakklæti sitt í verki með undurfögrum söng. Það er alkunna að fuglar syngja best á saddan maga. Garðeigendur sem vilja njóta fagurs fuglasöngs ættu því að láta hvers konar eyðingu skordýranna eiga sig, nema plönturnar séu þeim mun verr farnar og fuglarnir anni því hreinlega ekki að éta nógu mikið af skordýrum.
Umsátur að kvöldi
Fiðrildalirfur eru margar hverjar nokkuð bústnar og auðvelt að koma auga á þær. Á daginn vefja þær laufblöðum utan um sig til að verjast sólarljósi og fuglum en á kvöldin og nóttunni koma þær úr felum og hefja snæðing. Hægt er að sitja um þær að kvöldlagi og tína þær handvirkt af plöntunum, ef fjöldi þeirra er ekki þeim mun meiri. Þetta hentar þó aðallega mjög þolinmóðum garðeigendum. Af og til gerist það að fjöldi meindýra á plöntum verður meiri en svo að hægt sé að
bls. 4 Lýs á rósablaði. Ljósmynd/Guðríður Helgadóttir
Haustfetar að verki sumarið 2009. Ljósmynd/Vilhjálmur Lúðvíksson
tína lirfur af plöntunum með höndum eða siga fuglum á pöddurnar. Þá þarf að grípa til annarra aðgerða, vilji maður koma í veg fyrir verulegan skaða á plöntunum. Til eru lífrænar sápur og olíur sem brotna niður á öruggan hátt í náttúrunni. Hægt er að úða á blaðlýs og fiðrildalirfur að kvöldlagi og slá þessi efni verulega á fjölda meindýra. Sápurnar og olíurnar loka fyrir öndunarop á hliðum dýranna. Þessi meðferð drepur ekki öll dýrin í einni umferð heldur getur þurft að endurtaka hana nokkrum sinnum.
Eiturefni lokaúrræði
Notkun plöntulyfja eða eiturefna sem drepa skordýr ættu að vera lokaúrræði, eitthvað sem við grípum til þegar ekkert annað gengur og þá einungis á þær plöntur sem við sjáum að
munu fara verulega illa út úr viðureign sinni við óboðnu gestina. Plöntulyf eru nefnilega þannig að þau virka á öll skordýr, ekki bara þau sem við viljum gjarnan senda á fund feðra sinna heldur líka hin sem hafa ekkert til sakar unnið og áttu kannski bara leið hjá af tilviljun, þegar úðabrúsinn var mundaður. Plöntulyfin drepa þannig öll skordýr, líka náttúrulega óvini meindýranna, þau skordýr sem vinna plöntunum gagn. Niðurstaðan er því sú að áður en gripið er til þess að nota plöntulyf til að eyða meindýrum af plöntum þarf að fara vel yfir málið. Vissulega viljum við að útlit ræktunarplantna okkar veiti okkur yndi og ánægju og illa étnar plöntur hafa útlitið svo sannarlega ekki með sér, auk þess sem beitin getur valdið plöntunum varanlegum vanþrifum. Við eigum samt að hugsa um garðinn sem hluta af náttúrunni en ekki sem framlengingu af heimilinu með þeim ofurkröfum sem við gerum til hreinlætis innandyra. Okkur hættir til þess að grípa alltaf til mestu mögulegu úrræða hverju sinni þannig að þegar ein blaðlús gerir vart við sig er strax kallað á eiturefnaherdeildina. Betra væri að anda aðeins með nefinu, meta alvarleika meindýraárasarinnar og skipuleggja aðgerðir í samræmi við ástandið. Hugsum okkur því um áður en við úðum! Guðríður Helgadóttir
Uppspretta gleði og hollustu Vorverkin veita vellíðan löngu áður en uppskera verður áþreifanleg.
bls. 6
Urtagarðurinn Við Nesstofu er nýlegur náttúrúlækningajurtagarður.
Garðyrkjufræðingur og staðarhaldari Landbúnaðarháskólans á Reykjum
bls. 14
Velkomin í Garðyrkjufélag Íslands! Skoðaðu kosti þess að vera félagi
Öflug heimasíða www.gardurinn.is
Frakkastíg 9 - 101 Reykjavík - Sími 552 7721 og 896 9922 - gardurinn@gardurinn.is
2
garðar
Helgin 20.-22. maí 2011
Garðyrkja Mat- og kryddjurtir
Matjurta klúbburinn Hvannir
I
nnan Garðyrkjufélags Íslands starfa nokkrir klúbbar og þar á meðal er matjurtaklúbbur sem starfað hefur síðan í september árið 2003. Í klúbbunum er nálægðin meiri við náungann heldur en í stóra félaginu og þar gefst því færi á að starfa saman á annan hátt. Markmið klúbbsins er að auka ræktun og þekkingu á mat- og kryddjurtum. Unnið er að markmiðum klúbbsins með því meðal annars að standa fyrir fræðslukvöldum, skoðunarferðum og með greinaskrifum. Flest árin hefur verið farið í sumarferð, haldinn vorfundur og farið í kvöldrölt á sumarkvöldum, auk fræðslufunda haust og vetur. Undanfarin tvö vor hefur klúbburinn staðið fyrir mjög svo vinsælli kartöfluútsæðissölu. Þá eiga klúbbfélagar kost á að kaupa margar tegundir af útsæði í litlu magni, eitt kíló eða svo af hverri tegund. Í garðyrkju er endalaust hægt að bæta við sig og prófa eitthvað nýtt; stundum er það ný tegund af útsæði eða ávaxtatré, nýjar grænmetistegundir, hvítlaukur, kúrbítur, bláar gulrætur eða óvenjulegir berjarunnar. Það leiðist því engum sem stundar garðyrkju. Nú geta félagar
í GÍ leigt sér garðskika hjá félaginu og lenda þar í hópi með öðrum áhugasömum. Þar getur orðið hið skemmtilegasta samfélag eins og dæmin sanna. Matjurtaklúbburinn er frjór og
skemmtilegur félagsskapur sem opinn er öllum félögum Garðyrkjufélags Íslands; fyrir þá er nægjanlegt að senda tölvupóst á gardurinn@gardurinn.is og óska eftir skráningu í klúbbinn.
Frá einni af kvöldgöngum matjurtaklúbbsins síðasta sumar. Hér er verið að skoða grenndargarðinn við Stekkjarbakka.
Ræktun Landið tekur breytingum fyrir augum okk ar
Gróðurfjölbreytni í sumarlandinu Þess sér nú skýr merki að líffræðileg fjölbreytni í landinu er að aukast. Ræktun byggð á góðri undirstöðu er verkefni sem veitir ómælda ánægju og yndi. Ljósmyndir/Vilhjálmur Lúðvíksson.
Á Líta má á verkefni ræktunarmannsins sem byggingarframkvæmd á þrem hæðum auk kjallara.
komandi sumri munu Íslendingar eyða meiri tíma í sumarbústöðum sínum en oft áður og hlúa að umhverfi sínu. Landið okkar er að taka miklum breytingum fyrir augum okkar. Skóglendi með fjölbreyttum botngróðri, vorblómstrandi laukum, sumarblómstrandi fjölæringum, rósum og öðrum blómrunnum skapar óendanlega möguleika til að njóta yndis sumarlangt og raunar árið um kring. Lífríki skóga þar sem birta kemst að í rjóðrum og laufskógum verður fjölbreyttara og vekur sælutilfinningar sem Íslendingar áður upplifðu í aðeins í útlöndum. Lífríkið í nýskógum tekur stakkaskiptum á öllum stigum þess. Örverur, sveppir, þörungar, fléttur og gerlar efla frumframleiðsluna og losa um næringarefnin, plöntur þrífast betur og skordýr fá verkefni við hæfi en fuglar njóta ávaxtanna á næsta stigi fæðukeðjunnar. Þess sér nú skýr merki að líffræðileg fjölbreytni í landinu er að aukast.
Líta má á verkefni ræktunarmannsins sem byggingarframkvæmd á þrem hæðum auk kjallara. Hann þarf að leggja grunninn og gera traustar undirstöður með því að undirbúa jarðveginn. Síðan getur hann plantað laukum og fjölæringum á fyrstu hæðina, blóm- og berjarunnum á aðra hæðina og trjám sem mynda efstu hæðina og risið sem veitir skjól fyrir allt sem fyrir neðan er. Eftir langan íslenskan vetur er fátt yndislegra en að sjá litríka krókusa, perluliljur, páskaliljur og aðra liljulauka sem plantað er að hausti, skjóta upp kollinum. Og ekki vantar úrvalið hjá garðvörubúðunum á hverju hausti. Margar tegundir og yrki þrífast forkunnarvel hjá okkur – lifa af vetur eftir vetur og fjölga sér þar sem skilyrði eru góð og taka sig einstaklega vel út á milli trjánna og runnanna í vorskóginum. Meðal runnanna sem eiga að mynda aðra hæðina má benda á að margar harðgerar rósir þrífast ljómandi vel hér á landi og þeim yrkjum
fjölgar ört sem verða á boðstólum. Rósategundir og yrki eru nú flutt inn ræktuð á eigin rót bæði frá Noregi (í Garðheimum) og Finnlandi (t.d. í Nátthaga). Sum þeirra eru ættuð frá Kanada en hafa reynst vel víða á norðlægum slóðum. Á haustin bera sum þeirra safaríkar nípur sem fuglar kunna vel að meta. Af blómstrandi berjarunnum er til mikill fjöldi. Dúntoppur, blátoppur, rauðtoppur og fleiri af ættkvísl geitblöðunga eru harðgerir og blómstra fagurlega að vori og skarta berjum að hausti. Yllitegundir og margar tegundir af reyniættkvísl eru á boðstólum og blómstra og gefa af sér litrík ber að hausti. Rifsberin rauðu og laxaberin taka sig vel út í haustskóginum og laða fugla að í stórum hópum. Margar ræktunarstöðvar eru lagnar við að fjölga rósum og öðrum runnum á eigin rót. Þar má nefna gróðrarstöðvarnar Borg, Storð og Mörk. Ræktunin á þremur hæðum með góðum undirstöðum er verkefni sem veitir ómælda ánægju og yndi, efnivið í samverustundir kynslóðanna við holl störf og útiveru árið um kring.
Fjölærir vorlaukar gleðja augað.
Finnska rósin „Ruskela“ hefur reynst afar vel.
Vilhjálmur Lúðvíksson
Ódýr sumardekk í BYKO! Umfeðmingurinn nærir og skreytir rósirnar.
Þú færð 4.000 kr. ávísun upp í dekkjaskipti hjá MAX1 með hverjum keyptum dekkjagangi. Það margborgar sig að kaupa dekkin í BYKO!
Mikið úrval af sumardekkjum! Roðafífillinn getur farið vel í blómaengi við sumarbústaðinn.
Kanadíska rósin „Prairy Dawn“ kann vel við sig á Íslandi.
4
garðar
Helgin 20.-22. maí 2011
rósaklúbbur Garðyrkjufélagsins
Blómstrandi rósir fram í frost
Lesið í náttúruna
ofdekra rósirnar sínar. Áherslurnar í rósarækt geta verið mjög breytilegar eftir garðeigendum. Kona í Fossvoginum ræktar t.d. ekki rósayrki nema að blómin hafi mikla og sæta angan og helst að getið sé um það nafngreint í ræktun fyrir aldamótin 1900. Annar klúbbfélagi sem stundar rósarækt í uppsveitum Suðurlands leggur hins vegar höfuðáherslu á að rósayrkin séu harðger og helst að þau fái haustliti og beri rósaaldin. Það má þó ekki skilja sem svo að allir í Rósaklúbbnum séu rósanördar. Margir félagar eru algjörir byrjendur sem geta nýtt sér þekkingu þeirri reyndari og lært af þeirri starfsemi og dagskrá sem klúbburinn býður upp á. Það er vanalega mikið rætt og skrafað eins og gefur að skilja á fundum Rósaklúbbsins sem eru haldnir reglulega yfir vetrartímann. Það eru haldnar myndasýningar og fræðsluerindi og lagt á ráðin um hvaða rósir eigi að panta fyrir næstkomandi vor. Á sumrin kjósa Rósaklúbbsfélagar hins vegin að hittast úti – vanalega fyrst í Rósagarði rósaklúbbsins í Höfðaskógi við Hvaleyrarvatn í Hafnarfirði þar sem tilraunir með rósayrki fara fram; nú eða
Villirósin íslenska.
ILD
Sumir garðar eru jafnvel taldir svo óeðlilega blómlegir að eigendur eru vændir um að beita brögðum við ræktunina eða að minnsta kosti að ofdekra rósirnar sínar.
Þ
að er hægt að hafa blómstrandi rósir í görðum á Íslandi frá því um 20. júní og fram í frost. Það eru að minnsta kosti 150 mismunandi rósayrki sem félagar í Rósaklúbbnum hafa reynt með svo góðum árangri að hægt er að mæla með. Reyndar eru miklu fleiri yrki sem félagar klúbbsins hafa reynt og oft nokkuð hart deilt um hvort viðkomandi rósayrki sé harðgert eða ekki enda aðstæður vissulega ansi breytilegar frá garði til garðs. Sumum hefur tekist að fá rósayrki til að blómstra ár eftir ár í görðum sínum sem öðrum hefur vart tekist að halda í lífi sumarlangt. Sumir garðar eru jafnvel taldir svo óeðlilega blómlegir að eigendur eru vændir um að beita brögðum við ræktunina eða að minnsta kosti að
Rósaklúbburinn, í samvinnu við Yndisgróður og Reykjavíkurborg, að opna nýjan rósagarð í Laugardal. Tímasetningin er engin tiviljun því þá verður áttræður heiðursfélagi okkar og fyrrverandi garðyrkjustjóri Reykjavíkurborgar, Jóhann Pálsson. Allir sem hafa áhuga á rósarækt eru boðnir velkomnir í Rósaklúbbinn.
– nám í skógfræði og landgræðslu
Í skógfræði og landgræðslu tengjast náttúruvísindi, skógfræði, landgræðsla, landslagsfræði og rekstrar-fræði. Námið veitir traustan vísindalegan grunn og undirbúning fyrir margvísleg störf. Hluti náms byggist á valgreinum þar sem hægt er að efl a þekkingu á þeim sviðum sem þykja áhugaverðust. LbhÍ býður háskólamenntun til BS- og MS-gráðu.
UM HV ER FIS DE
Rós ársins á Íslandi 2010 er finnska rósin Juhannusmorsian.
þá í heimsóknum í görðum einhvers félaga. Annað hvert ár hefur svo drjúgur hópur farið á norræna rósahelgi til einhvers Norðurlandanna á vegum norrænu rósafélaganna sem klúbburinn á aðild að. Á síðasta ári var það í Gautaborg í Svíþjóð en á næsta ári er hins vegar komið að Íslendingum að bjóða í heimsókn. Við reiknum með yfir hundrað manns frá hinum NorðurYndisrósin. löndunum og getur verið gaman fyrir Íslendinga að kynnast því áhugasama rósafólki og taka þátt í að heimsækja rósagarða hér á landi sem ekki allir vita af. Starf Rósaklúbbsins á komandi mánuðum er nokkuð í takt við það sem verið hefur og má nálgast dagskrána á heimasíðu Garðyrkjufélagsins. Það verður þó að geta þess að 21. júlí ætlar
P L Á N E TA N
Kynntu þér nám í skógfræði og landgræðslu á heimasíðu skólans: www.lbhi.is
Opnun Rósagarðsins 2006. Keppst við gróðursetningu undir vökulum augum Guðna Ágústssonar, þáverandi landbúnaðarráðherra.
© ILVA Ísland 2011
einfaldlega betri kostur
Bjartari tímar Borðum úti í sumar
40%
verð frá
695
AFSLÁTTUR SPARAÐU
31.600
SUMMER. Vatnshelt efni. Sessa. 40x40x8 cm. 995,-
SUMMER. Strandtaska. 995,SUMMER. Strandtaska. 695,Ýmsir litir og aðrar myndir.
SUMMER. Strandmotta. 90x180 cm. 2.995,-
9.995
SUMMER. Borð + 4 stólar. Verð 76.500,- NÚ 44.900,Borð, hert gler og ál. 162x92x73 cm. Verð 24.900,- NÚ 14.900,Stóll, ál og polytrefjar. Verð 12.900,- NÚ 7.500,-
SUMMER. Ljósgrátt garðsett. Felliborð 75x45 cm og 2 fellistólar. 9.995,-
BEACH. Strandhandklæði. 100x180 cm. 5.495,-
19.800
Litir:
Litir:
SUMMER. Hlíf. Ø30 cm. 395,-
MULTI CAT. Fóðurhús f/fugla. Ø12, H28 cm. 1.495,-
BALI. Svart garðsett. Acacia harðviður. Felliborð Ø65 cm. 9.900,2 fellistólar. 9.900,- Einnig til hvítt.
Litir: MULTI FLOWER. Blómapottur. Ø12, H17 cm. 1.295,-
SUMMER. Garðróla. 218x130x170 cm. Hámarksþyngd 250kg 29.900,-
29.900 Bjartari tím Bo rðu m úti í sum ar
SKAGENLUND. Garðsett fyrir börn. Háglanslakkað mahogni. 29.900,-
NICE. Tekk/galvaníserað stál. Borð. Ø75 cm. 39.900,Fellistóll m/örmum. 29.900,Einnig til í svörtu.
OUTDOOR. Borðgrill, zink. Ø28 cm. 2.995,Bjóðum uppá vaxtalaust lán til 6 mánaða
NÝTT KORTATÍMABIL Bjóðum uppá vaxtalaust lán til 6 mánaða
sendum um allt land
ar
ILVA Korputorgi, Blikastaðavegi 2-8, 112 Reykjavík s: 522 4500 laugardaga 10-18 sunnudaga 12-18 mánudaga - föstudaga 11-18:30 www.ILVA.is
SKAGENLUND. Garðhúsgögn. Sjá
sendum um
allt land
verð á bls. 2 ILVA Korput orgi, Blikast aðavegi 2-8, mánudaga 112 - föstudaga 11-18:30 laugard Reykjavík s: 522 4500 aga 10-18 sunnud www.ILVA.is aga 12-18
Skoðaðu su m
arbæklingin n á w w w.ILVA .is
6
garðar
Helgin 20.-22. maí 2011
Grenndargarðar R æktunarsamfélög Garðyrkjufélagsins
Uppspretta gleði og hollustu Vorverkin veita vellíðan löngu áður en uppskera verður áþreifanleg.
Þ
egar minnst er á tómstundir sem eru iðkaðar utandyra leiðum við ef til vill hugann að skokkurum, golfurum, veiði- eða hestamönnum. Allar eiga þær það sammerkt að vera uppspretta útiveru, hreyfingar og ánægjulegrar samveru með hópi fólks með sameiginleg áhugamál. Það sama á við um ört vaxandi hóp ræktenda sem mynda með sér ræktunarsamfélög í grenndargörðum Garðyrkjufélags Íslands. Afreksfréttir eru birtar af golfmótum; að menn fari holu í höggi, eða af góðum afla veiðimanna, Reykjavíkurmaraþonið fer ekki fram hjá neinum né heldur Kvennahlaupið. Hér á landi er ekki hefð fyrir að keppa á sviði ræktunar, við höfum ekki auglýst eftir stærstu gulrófunni eða næpunni á landsvísu (ef til vill vannýtt sóknarfæri) en algengt er að keppt sé um stærstu graskerin og myndarlegustu dalíurnar erlendis. Þó er mikill metnaður meðal ræktenda og tilhlökkun að njóta fyrstu uppskeru sumarsins ár hvert.
Ekkert til sem heitir kartöflur
Hjá mörgum þeirra er ekkert til sem heitir kartöflur. Þar nær ástríðan alla leið og kartöflurnar bera heiti eins og Premier, Helga eða Asterix. Ef spurt er um möndlurnar þá er einnig átt við kartöflur, fyrir þau sem ekki þekkja. Byrjendur læra fljótt og lengra komnir eru óþreytandi að prófa að rækta eitthvað sem enginn veit hvort lifir enda vitum við öll að býflugan á ekki að geta flogið, það hefur bara enginn sagt henni það! Því sjáum við sífellt nýjar plöntur í ræktun, t.d. grasker, kúrbít, baunagrös og ört vaxandi fjölda af öðrum tegundum grænmetis. Íbúar af erlendum uppruna koma færandi hendi með þekkingu og reynslu af ræktun og nýtingu tegunda sem eru fáséðar hér, stundum bara af því að enginn hefur prófað. Svo bera menn saman bækur sínar um hvaða yrki sé best, hvaða baunir gefi mesta uppskeru og á laun metast menn um uppskeruna. Ef hún er ekki meiri en hjá
Það er hvíld í því að reyta arfa, en það getur líka verið gott að tylla sér niður.
nágrannanum, þá er hún örugglega betri. En það kemur nú ekki á óvart.
Hvað er ræktað?
En hvað ræktar þá fólk í grenndargörðum? Það er liggur kannski beinast við að benda á kartöflur, gulrætur, spergilkál eða baunir. En það er ekki tæmandi því að það lýsir ekki nema litlum hluta af upplifuninni. Það er ánægjulegt að taka á móti vori með öðrum ræktendum og stinga upp garðinn sinn, nærandi að vera úti í náttúrunni og þrestirnir eru þakklátir fyrir maðkaveisluna sem fylgir. Fyrstu ræktunarstörfum fylgir eftirvænting, að sá og setja niður kartöflur og plöntur. Vorverkin veita vellíðan löngu áður en uppskera verður áþreifanleg. Það er hvíld í því að reyta arfa, einfalt verkefni með sýnilegum árangri sem kannski eru of fá í flóknu samfélagi nútímans. Í ræktunarsamfélagi eins og grenndargarði eru auk þess sameiginleg verkefni og tækifæri til samveru, allt eftir frumkvæði á hverjum stað. Í grenndargörðum er nefnilega ekki bara ræktað grænmeti heldur er þar einnig stunduð mannrækt með mikilli uppskeru. Garðyrkjufélagið sækist eftir að tengja saman áhugafólk um ræktun á vettvangi félagsins og eru samfélög ræktenda grenndargarða þar ört vaxandi hópur. Lilja Sigrún Jónsdóttir
Ræktarlegar matjurtir bíða uppskerutíma.
læknir og varamaður í stjórn Garðyrkjufélags Íslands.
GRÓÐURPÍRAMÍDINN Frábært í garðinn, veröndina eða á svalirnar Nú er hægt að hafa sína eigin gróðurstöð og rækta það sem maður vill í gróðurpíramídanum sem tekur lítið pláss og skapar bestu mögulegu vaxtarskilyrði fyrir þínar jurtir. Gróðurpíramídinn er „gróðurbeð“ sem getur rúmað allar þínar kryddjurtir en tekur ekki nema einn fermetra á veröndinni eða svölunum. Þegar jurtir eru settar í blómapotta, fá rætur þeirra oft ekki það rými og þá næringu sem þeim er nauðsynleg. Vegna einstakrar hönnunar gróðurpíramídans myndast heilmikið rými fyrir mold sem gerir rótunum kleift að nærast vel og styrkjast. Gróðurpíramídinn er aðgengilegur og auðveldur í uppsetningu. Hann er því tilvalinn fyrir þá sem eiga erfitt með að krjúpa í hefðbundnu beði til að huga að uppskerunni. Þar sem gróðurpíramídinn hefur einungis þrjár hliðar, þarf bara að beina einu horni hans til norðurs til að allar hliðar píramídans fái næga sól. Þannig fæst hámarksnýting sólar. Í boði eru þrjár stærðir: þrjár hæðir, fimm hæðir og sjö hæðir. KOSTIR Fljótlegt í uppsetningu Hönnun sem gefur rótunum nægilegt rými til að vaxa og dafna Hámarks nýting sólar Búið til úr ómeðhöndluðu greni (án eiturefna/fúgavarnar) Sjálfbær ræktun á þínu uppáhalds grænmeti
Bestu kveðjur, Friðrik S. Bohic S: 861 6358 N: fridrikbohic@verond.is www.verond.is
GRÓÐURPÍRAMÍDINN
* U IN
R O B
G
UÐ F Ö
U
N A ÍM
T A T ÉT
H Á M
R F A ETT
r ft á l við á L h m í F u t / ú öf ðill i A h ð i m a kom m tím singa teljum ni LES r u ý hef þessu augl i. Við epp k n r r n rku árang ið sam ími vel. Á t e t a t s t k r Fré engu em ndum afi au a fyrir s e g h tu bót ur. ns og fótfes uglýs s a g a a tím ha end kkurr t náð skilar rétta ði til y ne no F a sem lkoma amark r með í eigu iptak a ti g ð iðs v að glýsin r og þ ð bla á u u háð h d a i ó n k á r e lýs ne r ek . g n e i u m g m a tatí nna o lokku t é b a Fr sm muna f . r 01 1 sta hags rs 2 a til m úar . eða jan ára , t 80 en c 5apa lað, 2 nC b u u l n ö át kön ðla ing ett tmi fl n / r e tu *Pr les ðal Me
ða ó G
gi l e h
Ð Æ SV R A
8
Helgin 20.-22. maí 2011
Garðyrkjufélagið Síungt félag á gömlum merg
Að gleðjast með Garðyrkjufélagi Íslands Með aðild að Garðyrkjufélagi Íslands opnast brunnur þekkingar og reynslu sem orðið getur uppspretta margra ánægjustunda, hvort sem er með fjölskyldu í frístundum eða í hljóðlátri einveru og íhugun ræktandans. Vilhjálmur Lúðvíksson formaður fjallar um starfið og hvað felst í félagsaðild.
E
Jón Þ. Guðmundsson ræktar epli innan við skjólgirðingu við sjóinn norðanvert á Akranesi.
in afleiðing efnahagshrunsins er að fólk leitar nú meira í faðm fjölskyldunnar og þau gömlu og ævarandi gildi að hlúa að sínum nánustu og rækta eigin garð. Það gera menn nú í bókstaflegri merkingu því hvers kyns garðyrkja nýtur vaxandi vinsælda. Garðyrkjufélag Íslands var á sínum tíma stofnað í tengslum við endurreisn Íslands á síðari hluta 19. aldar og varð 125 ára á síðasta ári. Það var landlæknirinn Georg Schierbeck sem hingað kom árið 1883 og hófst handa um ræktunartilraunir og
hafði forgöngu um stofnun félagsins til að bæta umhverfi híbýla og mataræði landsmanna. Auk læknismenntunar var hann lærður garðyrkjumaður og vel að sér í grasafræði. Hann stofnaði skrúðgarð í hjarta Reykjavíkur á horni Aðalstrætis og Kirkjustrætis, gerði ræktunartilraunir og gaf út fræðslukver um garðyrkju. Silfurreynirinn bolmikli sem þar vex enn í dag er lifandi minnismerki um brautryðjendastarf þessa merka manns. Schierbeck gróðursetti hann árið 1884 og er hann talinn elsta innflutta tré í landinu. Garðyrkjufélagið var stofnað árið 1885 og er eitt af elstu starfandi almannasamtökum í landinu og getur miðlað af langri reynslu sinni við núverandi aðstæður. Þar koma gildi félagsins til góða en það leggur í starfi sínu áherslu á sköpunargleði, umhyggju, þrautseigju og forvitni sem aðalsmerki ræktunarfólks.
Batnandi skilyrði til ræktunar
Miklar breytingar eru að verða á gróðurskilyrðum í landinu með hlýnandi veðurfari og skjóli af aukinni skógrækt. Nýir möguleikar skapast til að rækta tegundir og yrki sem áður var talið ólíklegt – ef ekki óhugsandi – að gætu vaxið hér. Nú er farið að rækta ótrúlegan fjölda matjurta. Fyrir utan hefðbundna rótarávexti og káltegundir eru margs konar salattegundir, kryddjurtir og lauktegundir ræktaðar. Þá hefur fjöldi tegunda berjarunna reynst vel hér á landi en síðast en ekki síst er farið að rækta ávaxtatré; epli, perur, plómur og kirsuber. Félagsmenn Garðyrkjufélagsins hafa ávallt stundað brautryðjendastarf í garðrækt og stöðugt bætast við nýjar tegundir og yrki sem sýnt er fram á hvernig rækta má hér á landi. Þeirri reynslu er miðlað með skipulegum hætti á fræðslufundum og í riti félagsins Garðyrkjuritinu. Sýnt hefur verið fram á að hátt á annað hundrað rósayrki þrífast vel hér á landi án mikillar fyrirhafnar og bera íðilfögur blóm. Einnig er farið að rækta lyngrósir eða alparósir sem lítil trú var á lengi framan af. Skjólið sem skapast hefur af síhækkandi trjám gjörbreytir aðstæðum til ræktunar. Ræktun epla, kirsuberja, stikilsberja og hindberja þótti fjarlægur draumur en nú breiðist ræktun þessara góðávaxta hratt út í kjölfar tilrauna sem einstaklingar hafa haft forgöngu um. Ræktun býflugna fylgir í kjölfarið. Ekki hefðu menn trúað þessu fyrir 20-30 árum. Brautryðjendastarf áhugafólks sem prófar sig áfram hefur vísað veginn að betri árangri í ræktuninni. Garðplöntustöðvar hafa svo fylgt eftir áhuganum og bjóða sívaxandi úrval tegunda.
Lífrænn áburður
0,72 % O5) 2,0 % 3,0 % 6,1 % 6,7 % 0,2 % 0,9 % 0,8 % 18,9 % 0,58 % ) 0,44 % 0,34 % 3) 0,23 % 40 ppm 4 ppm 24 ppm 100 ppm 10 ppm 40 ppm 1 ppm
HEIL
garðar
DSA
LA
Samasem ehf, Grensásvegi 22 00, Fax 530 3505
Lífrænn áburður unninn úr sjávargróðri
Næring fyrir gras, inni- og útiplöntur, tré, grænmeti, ávexti, golfvelli og fl. Heldur frá pöddum og er góð forvörn gegn lús.
MAXICROP er næring fyrir alla ræktun, inni- og útiplöntur, blómstrandi og grænar, grænmeti, ávexti, tré, runna og grasflatir. Gott á golfvelli, íþróttavelli og í gróðurhús. MAXICROP heldur frá og er forvörn gegn öllum tegundum skordýra. MAXICROP inniheldur alla plöntufæðuna í handhægu formi. MAXICROP er ríkur af náttúrulegum vaxtaraukandi efnum, inniheldur öll sporefni sjávar og nauðsynlegustu steinefni. MAXICROP gefur blómum og blöðum dýpri lit og lengir blómstrunartímann. MAXICROP örvar rótarmyndunina og gerir stilkana lengri. MAXICROP nærir jurtirnar af jurtahormónum. Það er ekki hægt að gefa of mikið af MAXICROP . Gefið stóra skammta sjaldan, eða litla skammta oft. Notkun MAXICROP:
1 matskeið í 1 lítra af vatni
Silfurreynirinn bolmikli á horni Aðalstrætis og Kirkjustrætis er lifandi minnismerki um brautryðjendastarf Schierbecks landlæknis. Hann gróðursetti tréð árið 1884. Það er talið elsta innflutta tré í landinu.
Hvað býður félagsaðildin upp á? Með aðild að Garðyrkjufélagi Íslands opnast brunnur þekkingar og reynslu sem orðið getur uppspretta margra ánægjustunda, hvort sem er með fjölskyldu í frístundum eða í hljóðlátri einveru og íhugun ræktandans sem hyggur að fjölbreytileika lífsins og samhljómi sínum við það. Garðyrkjufélagið skapar ramma fyrir samvinnu áhugafólks og heldur uppi öflugu fræðslustarfi með fyrirlestrum og starfrækir fjölbreytta heimsíðu, <gardurinn.is>, til að miðla fróðleik og upplýsingum milli félagsmanna og til almennings. Þegar þörf krefur útvegar félagið efnivið til ræktunar, ekki síst þegar um brautryðjendastarf og séróskir félagsmanna er að ræða. Félagið gefur m.a. á hverju ári út lista yfir fræ sem boðið er upp á til sáningar og kennir þar margra og oft sjaldgæfra grasa! Á vegum félagsins eru starfræktir fimm klúbbar; matjurtaklúbbur, rósaklúbbur, sumarhúsaklúbbur og blómaskreytingaklúbbur, svo og hinn nýstofnaði ávaxtaklúbbur. Þeir halda uppi margvíslegu sérhæfðu félagsog fræðslustarfi hver á sínu sviði. Matjurtaklúbburinn hefur orðið afar vinsæll að undanförnu og í gangi er átak á vegum Garðyrkjufélagsins til eflingar matjurtarækt í landinu. Tilraunaverkefni um svonefnda „grenndargarða“ í nánd við íbúðarhverfi innan borgarlandsins, í samvinnu við Reykjavíkurborg, hefur staðið í tvö ár og Kópavogur bæst í hópinn. Á vegum Eyjafjarðar- og Akureyrardeildar félagsins eru starfræktir matjurtagarðar við miklar vinsældir. Á vegum rósaklúbbsins er starfræktur tilraunagarður í landi Skógræktarfélags Hafnarfjarðar við Hvaleyrarvatn og á heimasíðu klúbbsins eru upplýsingar um harðgerar rósir sem henta við íslenskar aðstæður. Rósaklúbburinn tekur virkan þátt í
samstarfi norrænna rósafélaga og er meðlimur í alþjóðasamtökum rósafélaga. Hann skipuleggur ferðir fyrir félaga sína á norrænu rósahelgarnar sem haldnar eru annað hvert ár. Á næsta ári verður rósahelgin haldin hér á landi og annast rósaklúbburinn undirbúninginn. Vaxandi sumarhúsaeign landsmanna og stækkandi sumarlönd í eigu þéttbýlisbúa gefa tilefni til nýrra viðfangsefna og aukinnar fjölbreytni í ræktun á stærri skala en áður var. Sumarhúsaklúbburinn er vettvangur öflugs félagsstarfs þeirra sem áhuga hafa á ræktun sumarlanda og skipulagi ræktunar umhverfis sumarbústaði. Fátt er skemmtilegra frístundastarf en að prófa sig áfram og láta reyna á hvað vaxið getur ef rétt er að verki staðið og markvisst reynt að byggja upp þekkingu og reynslu. Hægt er að skrá sig í Garðyrkjufélagið á heimasíðu félagsins <gardurinn.is> hvenær sem er. Árgjald félagsins er einungis 5.900 kr. og með því fylgir ársrit félagsins, Garðyrkjuritið, aðgangur að fræðslufundum og klúbbum félagsins og afnot af lifandi og fréttnæmri heimasíðu. Síðast en ekki síst verður að nefna afsláttarkjör og ýmis tímabundin sérkjör í mörgum helstu garðyrkjuverslunum landsins. Aðildarkjör eru því afar hagstæð og gjaldið borgar sig fljótt, beint sem óbeint.
Félag í takt við tímann
Það er ánægjulegt að finna þá vakningu áhuga á garðrækt sem nú breiðist út um þjóðfélagið. Um þessar mundir leggur félagið áherslu á að byggja upp samband milli ræktunarfólks um land allt og sameina það um að hlúa að fegrun í hinu byggða umhverfi og fjölbreyttu gróðurfari í landinu. Félagsdeildir hafa verið stofnaðar um allt land og þjóna land-
garðar 9
Helgin 20.-22. maí 2011
Hlúð að fjölbreytni í lífríkinu til hagsbóta fyrir mannlífið. Sæmundur Guðmundsson á Hellu hefur rutt brautina í eplarækt.
svæðum í samræmi við batnandi samgöngukerfi. Félögum fjölgar hratt um þessar mundir og eru nú um 2.300 – um 600 fleiri en voru skráðir árið 2007. Meðalaldur félagsmanna hefur mótast af því að hjá flestum vaknar garðyrkjuáhuginn fyrir alvöru eftir að börn eru uppkomin og lífsbaráttan farin að róast. En þetta er að breytast. Sprenging í áhuga á matjurtarækt vekur mesta athygli. Ungt fólk er að taka upp nýjan lífsstíl og rækta sjálft sitt grænmeti. Ferskt salat og krydd úr eigin garði er nú sjálfsagður hluti af hinum fullkomna matseðli matgæðinganna. Það er mikil breyting frá því sem verið hefur því þægindakaupin í stórmörkuðum hafa um langt skeið komið í staðinn fyrir eigin ræktun garðávaxta sem áður tíðkaðist. Grenndargarðarnir sem félagið leigði af Reykjavíkurborg og rak við Stekkjarbakka í Breiðholti nutu mikilla vinsælda á síðastliðnu sumri.
Garðrækt, gróska og vaxandi líffjölbreytni
Skógarreitir víða um land skarta nú trjám sem eru komin langt yfir tíu metra hæð, nýtt gróðurríki breiðist út og líffjölbreytni vex með fuglategundum og skordýrum sem áður voru óþekkt hér. Sárin frá aldalangri ofbeit með tilheyrandi gróður- og jarðvegseyðingu gróa nú upp. Augljósastur er árangurinn á berangursholtunum ofan við Reykjavík þar sem birki, víðir og sígrænir barrviðir breiðast nú út sjálfsánir og vaxa undrahratt þar sem lúpínan hefur auðgað jarðveginn og búið í haginn fyrir gróðurlendi framtíðarinnar. Þrestirnir belgja sig út á haustin með berjum af reyni, rifsi, blátoppi, ylli og öðrum berjarunnum og drita fræjum út um allt þar sem þeir krafsa líka undir lúpínunni eftir ánamöðkum, köngulóm og öðrum skorkvikindum í frjósamri moldinni. Hrossagaukurinn nýtir sér sömu beitilönd og kemur upp
mörgum ungahollum ár hvert. Músarrindillinn breiðist nú hratt út sem skógarfugl í Græna treflinum ofan við borgarmörkin. Áður lifði hann við kröpp kjör í urðum og hraunum hér syðra og var fáséður. Söngur þessa íslenska, síkvika raddmeistara tekur við í dagrenningu þegar yndisþýðir tónar svartþrastarins hljóðna eftir sólarupprás. Sá nýbúi í fuglaríkinu er nefnilega líka farinn að breiðast út um Græna trefilinn þar sem glókollurinn var áður búinn að helga sér land. Félagar Garðyrkjufélagsins vilja gjarna taka höndum saman við áhugasystkin sín í skógræktarfélögunum og auka fjölbreytni gróðurtegunda með því að planta fjölæringum í skógarbotninn, berja- og blómrunnum í rjóður og skógarjaðra og búa í haginn fyrir hið nýja lífríki sem hér er sem óðast að breiðast út. Það er stefna Garðyrkjufélagsins að hlúa að fjölbreytni í lífríkinu til hagsbóta fyrir mannlífið í landinu!
Heilsunuddpottar Ný sending að koma
Hreinsiefni fyrir heita potta Gæði,þjónusta og ábyrgð- það er TENGI
Opið virka daga frá 8 -18 laugardaga frá 10 -15 • www. tengi.is • tengi@tengi.is Smiðjuvegi 76
•
Kópavogi
•
Sími 414 1000
• Baldursnesi
6 •
Akureyri
•
Sími 414 1050
10
garðar
Helgin 20.-22. maí 2011
Eigum allt sem þarf til ræktunar Garðheimar við Stekkjarbakka er fyrirtæki sem byggt er á sjötíu ára gömlum grunni. Að sögn Antons Magnússonar, deildarstjóra véladeildar Garðheima, var fyrirtækið í eigu Sölufélags garðyrkjumanna, en þegar þeim fannst hæfileikar sínir fremur liggja í ræktun en að reka verslun, ákváðu þeir að selja verslunarreksturinn.
KYNNING
F
yrir tuttugu árum keyptu því hjónin Jónína Lárusdóttir og Gísli Sigurðsson Garðheima og reka fyrirtækið enn. Þetta er fjölskyldufyrirtæki eins og þau gerast best,“ segir Anton. Hann segir Garðheima leggja metnað sinn í að eiga allt til ræktunar frá upphafi til enda. „Við eigum fræið, moldina, áburðinn og kunnáttuna, hvort heldur sem er fyrir áhugamanninn eða atvinnumanninn. Við leggjum líka metnað okkar í það sem við köllum heimalífsstílinn, að eiga allt sem þar hentar. Hvort sem það er fyrir pallinn, garðinn eða sumarbústaðinn eða ef garðyrkjubóndi leitar til okkar, þá eigum við allt sem þarf eða útvegum það. Undanfarin ár höfum við einbeitt okkur að því að prófa að taka inn nýjar gerðir, eins og ávaxtatré og eplatré. Það tók smá tíma að finna út hvað lifir hérna á Íslandi, en þetta voru áður garðskálaplöntur sem nú er hægt að setja út í garð.“ Nú eru margir sem gjarna vilja koma upp blómum eða rækta grænmeti en búa ekki við þann lúxus að hafa garð eða hafa mjög lítinn garð. Hvað er þá til ráða? „Sá sem á garð getur náð sér í allar stærðir af vermireitum eða vermiskápum hjá okkur og komið því fyrir. Ef um plássleysi er að ræða, til dæmis pall eða svalir, þá er hægt að fá mjög góða ræktunarpoka eða kassa fyrir kartöflur, jarðarber og fleira. Þetta eru mjög snyrtilegir kassar með bastumgjörð, þannig að prýði er að þeim. Þeir fást í öllum stærðum og það er hægt að setja þá hvar sem er.
Alveg kjörið fyrir þá sem eru til dæmis með lítinn garð eða svalir. Þeir geta þá ræktað sitt grænmeti eða kryddplöntur, forræktað sumarblóm og þeir sem eiga smá garðskika eða svalabút geta auðveldlega ræktað. Það eru til margar gerðir og mismunandi útlit. Núna er til dæmis mjög vinsælt að rækta kryddplöntur allan ársins hring. Þeir sem hvorki eiga garð né búa í húsi með svölum, geta keypt sér litla gluggakassa; ræktunarkassa með loki, sem þeir geta ræktað sitt krydd í úti í glugga. Það eru komnir litlir og mjög huggulegir pottar með mismunandi kryddfræjum; virkilega fallegir pottar sem prýði er að.“
fjöldi fólks mætir á þær. Þar sem yfirleitt er troðfullt er það eina sem eigendur dýranna þurfa að gera að gæta þeirra vel. Það fara allir brosandi út af þessum sýningum.“ En sennilega hefur aðeins einu sinni verið haldin hjá ykkur brúðkaupsveisla, þegar Helga Thorberg og Cesar Zapata Garcia giftu sig? „Jú, það verður að viðurkennast! Við höfum haldið margar brúðkaupssýningar en þetta brúðkaup var í fyrsta og eina skiptið sem það hefur gerst að prestur mæti í Garðheima til að blessa brúðhjón og veislan verið haldin hér. Við erum reyndar með brúðarleigu hérna, leigjum út allt sem þarf í brúðkaupsveislur, en þetta brúðkaup var alveg einstakt!“
Sérfræðiaðstoð alltaf til staðar
Þarf einhvern snilling til að læra að rækta í kössunum og í vermireitunum eða getur hver sem er gert það? „Það getur hver sem er gert þetta. Fyrir þá sem eru að stíga sín fyrstu skref í ræktun er ekki verra að fá sérfræðiaðstoðina hjá okkur, en í raun er þetta einfaldasta mál í heimi. Hingað getur fólk komið og valið með okkur vermireitinn eða ræktunarkassann. Til að rækta í þeim þarf að gefa sér smá tíma, setja mold og ákveða hvað á að rækta. Yfirleitt er það krydd, grænmeti og sumarblóm .“ En ef fólk vill rækta í þessu á svölum? Þurfa þær þá að snúa í ákveðna átt? „Nei,yfirleitt ekki. Sumar plöntur krefjast þess að það sé aðeins meiri sól, en í 90% tilvika
Karllæga deildin í Garðheimum
Garðheimar bjóða margar gerðir og stærðir af vermireitum og vermiskápum. Einnig ræktunarkassa og poka fyrir kartöflur, jarðarber og fleira.
skiptir engu máli hvert svalir snúa. Það þarf bara að muna eftir að vökva,sérstaklega ef um yfirbyggðar svalir er að ræða, þangað sem rigningin nær ekki inn.“
Dýravinveitt fyrirtæki
Garðheimar eru líka dýravinveitt fyrirtæki þar sem þið hafið verið
með ættleiðingardaga hunda. Eru allir jafn velkomnir í Garðheima, tvífættir sem fjórfættir? „Já, það skiptir ekki nokkru máli hvort gesturinn er á tveimur fótum eða fjórum! Hér erum við með fjórar dýrasýningar á ári, þrjár hundasýningar og eina kattasýningu. Þær vekja mikla athygli og
Anton segir að við höfum í þessu viðtali minna rætt um að Garðheimar reki það sem hann kallar karllæga“ deild. „Já, stór hluti verslunarinnar er deild sem vel má kalla karllæga deild. Þar seljum við mikið af grillum, sláttuvélum, keðjusagir, tjarnarvörur fyrir garðinn og karlmenn geta fundið sínum lífsstíl farveg hjá okkur. Fram að sautjánda júní eru Íslendingar mjög uppteknir af að rækta og slíkt, en eftir 17. júní er farið að slaka á, taka fram garðhúsgögnin, grilla og prýða garðinn eða svalirnar með garðstyttum. Þá er virkilega farið að ýta undir þennan garðlífsstíl sem við leggjum mikla -akm áherslu á.“
Fjölnotavélar og fylgihlutir
Ýmsar stærðir á lager Fjölbreytni og þjónusta sjávarútvegur Símii 5 34 34 35 · www.orkuver.is Sí k iávarútvegur · orkuver@orkuver.is k @ k i
Blóm eru eins og börn
M
argir kalla staðinn þar sem g róðra rstöðin Mörk er staðsett „vin í eyðimörkinni“, stað sem virðist einhvern veginn vera alveg út af fyrir sig í sveit þótt hann sé í stórborginni. Gróðrarstöðin Mörk var stofnuð árið 1967 í Stjörnugróf 18, af þeim Mörthu C. Björnsson og Pétri N. Ólasyni og þar er hún enn rekin.
KYNNING
garðar
Helgin 20.-22. maí 2011
Ávaxtarækt á Íslandi
Þér er ekki alvara!
Hér á landi er starfandi ávaxtarræktarklúbbur með um 300 félagsmönnum og konum.
Rækta öll sumarblóm sjálf
„Gróðrarstöðin Mörk býður upp á allan gróður í garðinn og sumarbústaðalóðina; sumarblóm,lauftré, sígrænan gróður,rósir, fjölærar plöntur, kál og krydd, berjarunna og ávaxtatré. Einnig erum við að sjálfsögðu með mold,áburð og potta. Þess má geta að við ræktum öll sumarblóm sjálf og einnig stærsta hlutann af trjáplöntunum.“ Hvernig blómum sem lítið þarf að huga að mælirðu með í garða? „Það er með blómin eins og börnin: Eftir því sem þau fá meiri ást, kærleika og gott atlæti því fallegri verða þau. Það þarf að setja blómin í góðan pott sem vatn lekur vel frá. Setja smá vikur í botninn á pottinum, síðan moldina. Þá plantar maður blómum og vökvar vel á eftir. Síðan þarf að passa að vökva blómin og gefa þeim áburðarvatn á hverjum degi allt sumarið. Það eru ekki til nein lifandi blóm sem þurfa ekki einhverja umhyggju. Hvaða blóm eru harðgerust hér í íslensku vorveðri, sérstaklega kannski þegar maður á von á „vorhreti” eins og núna. „Það er ekki neinn vafi á að það eru stjúpur og fjólur sem þola best
12
Pétur og Marta stofnendur Markar.
svona vorhret eins og þetta sem er núna. Það er líka mjög mikilvægt að ræktandinn sé búinn að herða plönturnar með því að venja þær við kuldann.“
Stolt Markarinnar
„Stolt Markar er að bjóða gæðavöru og þjónustu í fallegu grónu umhverfi. Gróðrarstöðin Mörk leggur sinn metnað í að framleiða plöntur við íslenskar aðstæður og gefa þeim kærleiksríkt uppeldi. Það á sérstaklega við núna þegar tíðarfar er svona, að þá þarf garðyrkjumaðurinn að fara oft út á kvöldin og nóttunni til að athuga með hita á húsunum til að viðkvæmum tegundum verði ekki of kalt. Þannig að við erum vakin og sofin yfir þessu á þessum tíma. Við erum eingöngu með plöntur til að hafa utandyra.Við í Gróðrarstöðinni Mörk erum líka þakklát fyrir allt okkar góða starfsfólk en í allt vinna hjá okkur fimm garðyrkjufræðingar, fyrir utan alla unglingana sem koma þegar skóla lýkur.“ -akm
Þ
að hefur komið í ljós að hægt er að rækta epli, perur, plómur og kirsuber á Íslandi. Þetta hafa einstaklingar sýnt fram á með tilraunum og garðplöntustöðvar fylgja þessu eftir með vaxandi framboði af ávaxtatrjám. Vandinn er samt sá að ekki öll yrki af þessum tegundum henta og að gæta þarf vel að gróðursetningu og aðstæðum sem ávaxtatrjám eru búnar. Garðyrkjufélagið hefur fylgt áhuga félagsmanna eftir með forgöngu um innflutning á mjög breiðu úrvali af áður lítt þekktum yrkjum sem talin eru afar harðger og ættuð frá Rússlandi, Finnlandi og Eystrasaltslöndunum. Félagið leitaði til Landbúnaðarháskóla Íslands um samstarf um formlegar tilraunir með þennan efnivið. Samstarfið byggist á því að hópur félaga kaupir tiltekinn fjölda yrkja af eplum, perum, plómum og kirsuberjum, plantar þeim í garðlönd sín og annast þau. Síðan skila félagarnir skýrslum um árangurinn eftir því sem hann safnast. Landbúnaðarháskólinn veitir hins vegar ráðgjöf um undirbúning útplöntunar og hirðu trjánna og annast
gagnasöfnun um ræktunarreynsluna, úrvinnslu gagna og miðlun þekkingar í framtíðinni. Sól, skjól, áburður, vökvun, jarðvegur og erfðaeiginleikar trjánna skipta höfuðmáli auk góðrar umhirðu. Viðbrögð og áhugi félaga við þessu útspili félagsins fór fram úr öllum væntingum. Um 160 manns frá öllum landshornum buðu sig fram til þátttöku – félagar frá veðursælum vildarsvæðum Suðurlands vestur til Bjarnarfjarðar á Ströndum og Ísafjarðar og norður til Húsavíkur. Trén eru keypt frá garðplöntustöð Leifs Blomqvist í Finnlandi og koma til afgreiðslu í lok maímánaðar. Áhugasamir félagar Garðyrkjufélagsins ákváðu svo nýlega að stofna ávaxtaræktarklúbb og eru félagar í honum orðnir hátt á þriðja hundrað. Blómlegt starf er fram undan í þeim klúbbi. Merkilegt er hve Íslendingar hafa verið lengi að taka við sér í ræktun ávaxtatrjáa. Við nánari skoðun kemur í ljós að til dæmis epli hafa lengi verið ræktuð norður um allar byggðir Noregs, Svíþjóðar, Finnlands og Rússlands á svæðum þar sem sumur eru sannarlega ekki lengri en hjá okkur, vor og haustáföll
ekki óalgeng en vetur þó mun mildari hér á landi. Af hverju vorum við ekki byrjuð löngu fyrr? Sögusagnir fóru af einstöku trjám sem framleiddu fáein epli í bestu árum. En í raun vorum við líklega hvorki með nothæfan efnivið né alvöru kunnáttu til ræktunar fram að þessu. Þetta er því spennandi verkefni og má kalla nýtt skref í þróun ræktunarmenningar Íslendinga!
Myndir eru úr bók Leifs Blomqvist.
Kynning Gróðr arstöðin Mörk
Vilhjálmur Lúðvíksson
Rétt gróðursett ávaxtatré. Kirsuber. Finnska eplayrkið Pirja. Eplatré.
Hlíðaramall L ækningajurt indíána
Nýtt á Íslandi AutoPot Þetta er hinn dýrðlegi blómstrandi berjarunni með lækningamátt sem hlíðaramall heitir og ættaður er frá slóðum indíána á vesturströnd N.- Ameríku. Ljósmynd/Guðríður Helgadóttir
Easy2grow kerfi Kr. 8.480.-
AQUAbox2 spyder Kr. 4.785,-
Sjálfvirk vökvun Nánari upplýsingar Einfalt í uppsetningu á www.innigardar.is Ekkert rafmagn Endalausir stækkunarmöguleikar InniGarðar ehf. - Lyngháls 4, 110 Reykjavík - Sími: 534 9585 - www.innigardar.is
Blómsæll heilsurunni
H
líðaramall, A melanchier alnifolia, er athygl isverður r un n i æt taður f rá vesturströnd Norður-Ameríku og hefur verið ræktaður á Íslandi um áratuga skeið með mjög góðum árangri. Runninn, sem er af rósaætt, verður um tveggja til þriggja metra hár og breiður með uppréttar greinar sem mynda nokkuð þétt þykkni. Blöðin eru egglaga til kringlótt, meðalstór og reglulega tennt framan til. Þau eru fallega dökkgræn á efra borði og ljósari á neðra borði. Blómin eru hvít, tveir til þrír sentimetrar í þvermál og nokkuð mörg saman í uppréttum klasa. Blómgunartími er á vorin, samhliða laufgun runnans, og stendur blómgunin yfir í tvær til þrjár vikur. Aldin plöntunnar eru dökkblá til svört ber sem eru þakin nokkuð þykkri vaxhúð þannig að þau virðast héluð. Hvert ber er um einn sentimetri í þvermál. Berin í hverjum klasa þroskast á mismunandi tíma þannig að í sama klasa geta verið græn óþroskuð ber, fallega rauð hálfþroskuð ber og fullþroskuð ber, hélublá á lit. Þetta skreytir runnann mjög mik-
ið. Bragð berjanna er sætt og milt, enda var hann áður nefndur hunangsviður, og þau eru dálítið mjölmikil. Fuglar eru ákaflega hrifnir af þessum berjum. Fyrstu berin koma tiltölulega snemma og strax í júlí má tína þroskuð ber af runnanum. Til að kóróna dýrðina fær hlíðaramall ákaflega fallega haustliti í rauðum og fjólubláum tónum. Hlíðaramall er ein af lykiltegundunum í lækninga- og trúarhefðum indíána Norður-Ameríku. Klamath-ættbálkurinn trúði því að mannskepnan væri sköpuð úr hlíðaramalnum, líkt og norrænir menn trúðu á sköpun mannsins úr askinum. Margir ættbálkar notuðu berin sem fæðu, ýmist fersk eða þurrkuð en ekki síður til að lækna ýmsa kvilla. Þurrkuð ber voru notuð til að krydda mat og lengja þannig endingartíma hans. Viðurinn var einnig notaður í veiðistangir og álíka tól því hann er léttur, seigur og sveigjanlegur. Í dag er hlíðaramallinn ræktaður vegna berjauppskerunnar víða í Kanada undir nafninu Saskatoonberry. Berin eru notuð fersk í bökur, sultu, vín og bjór og þurrkuð á svipaðan hátt og trönuber, í ýmiss konar heilsurétti, nasl og saman við
GRENSÁSVÍDEÓ - KVIKMYNDALEIGA FYRIR LENGRA KOMNA
morgunverðarmúsli. Þau eru ótrú lega bragðgóð. Næringarinnihald og magn and oxunarefna í hlíðaramalsberjum er nokkuð svipað og í bláberjum, þessi ber innihalda mikið af trefjum og B2-vítamíni, auk járns, mangans og annarra lífsnauðsynlegra efna. Enn fremur hefur verið sýnt fram á að efni í berjunum geta dregið úr sárs auka og virka gegn bráðasýkingum. Að ofansögðu ætti öllum garð eigendum að vera ljóst að án þess arar plöntu geta þeir hreinlega varla verið. Auk allrar hollustunnar sem hún ber með sér, er hún sérlega fal leg í blóma, girnileg hlaðin berjum, fjörleg af fuglum, flugum og fiðr ildum og skrautleg í haustlitum. Í það minnsta er hún ákaflega álit legur kostur fyrir þá sem vilja auka fjölbreytnina í berjaræktuninni hjá sér því þetta er alveg fyrirtaks ber japlanta. Guðríður Helgadóttir, garðyrkjufræðingur og staðarhaldari Landbúnaðarháskólans á Reykjum
grensasvideo.is - þú finnur okkur á Facebook opið 15:00 - 23:30 Grensásvegi 24 s: 568-6635 KVIKMYNDIR - GEISLADISKA-VIÐGERÐIR - KARÓKÍ LEIGA - VHS SPÓLUR YFIR Á DVD - VIKULEIGA Í BÚSTAÐINN
Sumarið er tíminn Taktu til hendinni í garðinum!
bmvalla.is
Ráðgjöfin ásamt tölvuteikningu er þér að kostnaðarlausu. Hafðu samband við sölufulltrúa okkar og pantaðu tíma.
BM Vallá ehf. Bíldshöfða 7 110 Reykjavík Sími: 412 5000 Fax: 412 5001 sala@bmvalla.is
Happdrætti Allir sem nýta sér landslagsráðgjöf og kaupa í kjölfarið efni til framkvæmda hjá BM Vallá fara í pott og geta unnið ferð til London fyrir tvo. Gildir út árið 2011. Komdu til okkar og fáðu hugmyndir fyrir garðinn þinn.
PIPAR\TBWA • SÍA • 111240
Áslaug Katrín Aðalsteinsdóttir, landslagsarkitekt okkar, veitir viðskiptavinum ókeypis ráðgjöf og aðstoð við mótun hugmynda og útfærslu.
14
garðar
Helgin 20.-22. maí 2011
lækingajurtir úr flóru Íslands
Urtagarðurinn í Nesi Í Urtagarðinum á Seltjarnarnesi er safn jurta sem ýmist hafa gegnt hlutverki í lækningum eða verið nýttar til næringar og heilsubótar. Stór hluti plantnanna tilheyrir íslenskri flóru og margar þeirra vaxa reyndar á Seltjarnarnesi og var safnað þar eins og Kristín Einarsdóttir greinir hér meðal annars frá.
U
rtagarðurinn í Nesi var formlega opnaður 22. ágúst 2010. Í Urtagarðinum er safn jurta sem ýmist hafa gegnt hlutverki í lækningum eða verið nýttar til næringar og heilsubótar á tímabilinu 1760-1834. Stór hluti plantnanna tilheyrir íslenskri flóru og margar þeirra vaxa reyndar á Seltjarnarnesi og var safnað þar. Aðrar eru innfluttar en hafa verið ræktaðar í landinu um lengri eða skemmri tíma. Uppbygging Urtagarðs í Nesi hefur verið á stefnuskrá Lyfjafræðisafnsins frá stofnun þess en fljótlega var þó ljóst að það væri óvinnandi verk án utanaðkomandi aðstoðar. Því tóku forsvarsmenn fagnandi tillögu Garðyrkjufélags Íslands um að reistur yrði urtagarður í Nesi í tilefni af 250 ára afmæli Landlæknisembættisins og 125 ára afmæli Garðyrkjufélagsins. Sama á við um forsvarsmenn Seltjarnarnesbæjar en innan bæjarins hefur hugmynd um uppbyggingu urtagarðs lengi verið haldið á lofti. Lækningaminjasafn Íslands, Landlæknisembættið, Læknafélag Íslands og Lyfjafræðingafélag Íslands studdu hugmyndina frá upphafi.
Arfleifð fyrsta landlæknis
En hvers vegna beindist þessi áhugi að Nesi? Þar má telja að sé upphaf opinberrar heilbrigðisfræðslu og ræktunar. Þegar Bjarni Pálsson var skipaður fyrsti landlæknirinn árið 1760 var eitt hans fyrsta verk að velja sér búsetu. Talið er að hann hafi mátt velja úr þremur kostum og jörðin Nes við Seltjörn orðið fyrir valinu, ekki síst vegna landgæða og samgangna. Sumarið 1761 hófst „múrhússbygging í Nesi“ en Bjarni flutti þangað á fardögum 1762. Bjarni landlæknir var áhugasamur um ræktun, hann hvatti ráðamenn holdsveikraspítala til að rækta kál og kartöflur handa sjúklingum sínum. Skyldi gefa sjúklingum kál og ferskar jurtir úr íslenskri náttúru minnst tvisvar í viku eins og fjallagrös, skarfakál og fleira. Bjarna var einum falið að annast alla heilsugæslu hér á landi en það varð fljótlega ljóst að það væri einum manni ofviða og hann yrði að fá aðstoð. Árið 1768 réð hann til sín Björn Jónsson lyfjafræðing sem hafði verið sex ár í Danmörku við nám og störf. Í þá daga var það alsiða í dönskum apótekum að rækta lækningajurtir. Björn hófst því þegar handa við ræktunartilraunir eftir að hann kom í Nes. Hann lét m.a. hlaða mikla túngarða úr grjóti og sunnan við múrhúsið var hlaðið gerði úr torfi fyrir m.a. matjurtir. Björn var metnaðarfullur og hóf tilraunir með að rækta ýmislegt sem ekki hafði þekkst hér áður, þar á meðal korn. Vitað er að hann ræktaði um 20 mismunandi mat- og kryddjurtir, sem sumar eru reyndar lækningajurtir, en enn hafa ekki fundist heimildir um hvaða aðrar lækningajurtir hann ræktaði eða reyndi að rækta. Árið 1771 sigldi Björn til Danmerkur og lauk kandídatsprófi í lyfjafræði og fékk í framhaldi af því leyfi til að stofna og reka fyrsta apótekið á Íslandi. Þá var Nesstofu og jörðinni skipt milli landlæknis og apótekarans og hélst sú skipting allar götur þar til bæði embættin voru flutt til Reykjavíkur 1834. Birni bar að starfa samkvæmt reglugerð um rekstur apóteka í Danaveldi frá 1672 en þar var tekið fram að apótekarar ættu að halda sína eigin jurtagarða þar sem það væri mögulegt. Honum bar einnig að framleiða lyfin samkvæmt stöðluðum forskriftum úr fyrstu lyfjaskránni, Pharmacopoea Danica sem kom út 1772, og
innihélt um 640 lyfjaforskriftir. Einungis örfáar af þeim jurtum sem þar eru tilgreindar vaxa villtar hér, en á þessum birgðalistum eru ekki íslenskar jurtir. Þó er líklegt að hann hafi að minnsta kosti notað sortulyng og vallhumal. Íslenskar jurtir vaxa flestar einnig villtar á Norðurlöndunum, en þó er vitað að sumar innihalda ekki nákvæmlega sömu efni vegna annarra vaxtarskilyrða.
Sjö skráð náttúrulyf
Í dag eru sjö náttúrulyf skráð á Íslandi og uppfylla þar með kröfur Evrópsku lyfjaskrárinnar og íslenskrar reglugerðar. Eitt þeirra, Drogens-Baldrian töflur, er unnið úr rót garðabrúðunnar (Valeriana officinalis) sem vex villt á Íslandi og var hún einnig notuð í lyf á árum apóteksins í Nesi. Landsmenn höfðu um aldir notað villtar íslenskar jurtir til lækninga og heilsubótar en með komu Bjarna og Björns í Nes kom ný þekking um hvernig best væri að safna, meðhöndla og útbúa lyf. Tilkoma Urtagarðsins í Nesi verður án efa lyftistöng fyrir söfnin þar og tengir þau betur saman. Staðsetning hans varpar ljósi á sameiginlega sögu safnanna og tengir þau staðnum. Hann verður rekinn sem hluti af starfsemi safnanna og stefna
Frá opnun Urtagarðsins á Seltjarnarnesi. Garðurinn var opnaður í ágúst í fyrra. Ljósmynd/Valborg Einarsdóttir.
Bjarni landlæknir var áhugasamur um ræktun, hann hvatti ráðamenn holdsveikraspítala til að rækta kál og kartöflur handa sjúklingum sínum. Skyldi gefa sjúklingum kál og ferskar jurtir úr íslenskri náttúru minnst tvisvar í viku eins og fjallagrös, skarfakál og fleira.
söfnin að því að garðurinn verði vettvangur fræðslu um nýtingu jurta til lækninga, næringar og heilsubótar fyrr á tímum og í dag. Val jurta í Urtagarðinn er aðeins tilgáta, byggð á ýmsum ósamstæðum heimildum, og verður sjálfsagt gagnrýnd. En vonandi einnig öðrum hvatning til þess að hefja rannsóknir á þeim mörgu sviðum sem tengjast þessu verkefni. Munurinn á tilgátugarði og tilgátuhúsi er sem betur fer sá að í garði er unnt að skipta út plöntum. Gefinn hefur verið út „Plöntuvísir“ þar sem fram koma upplýsingar um Urtagarðinn og stutt lýsing á öllum jurtunum sem plantað var í garðinn, ásamt upplýsingum um notkun þeirra samkvæmt gömlum heimildum. Upplýsingar um garðinn má einnig finna á vefsíðu Lækningaminjasafnsins www. nesstofa.is.
Við höfum lagt rækt við gróður í yfir 40 ár
Okkar plöntur fá kærleiksríkt uppeldi við íslenskar aðstæður
Gróðrarstöðin
Urtagarðurinn við Nesstofu. Ljósmynd/Anna Þorbjörg Þorgrímsdóttir
garðar 15
Helgin 20.-22. maí 2011
Liljur Glæsileg blóm
Í garðinn, sólskálann og stofuna
Liljur eru fjölærar og fást í mörgum litum. Ljósmyndir/Krist leifur Guðbjörnsson.
L
iljur er fjölærar og þær er hægt að rækta bæði sem stofublóm eða í sólskála, en jafnframt eru til ótal mörg glæsileg yrki sem auðræktuð eru úti í garði. Laukarnir fást í blómaverslunum á vorin. Bestur árangur næst með því að forrækta þær fyrst í pottum. Liljulaukurinn er látinn neðarlega í nokkuð stóran pott og er laukurinn látinn standa rétt upp úr moldinni. Potturinn er geymdur á svölum stað og þarf ekki mikla birtu í fyrstu. Því hægar sem laukurinn fer af stað því betra verður rótarkerfið. Eftir því sem stöngullinn vex, er fyllt upp með mold og potturinn settur í góða birtu, en látinn vera áfram á svölum stað. Laukarnir þurfa litla vökvun áður en liljurnar fara að vaxa, en þurfa jafnan raka eftir það en þó frekar sparlega vökvun. Hægt er að gróðursetja liljurnar úti í garði þegar hlýnar í veðri, um miðjan júní. Nauðsynlegt er að ætla þeim skjólgóðan og sólríkan stað í garðinum og gott frárennsli. Þær eru hávaxnar og geta jafnvel orðið um eða yfir metri á hæð. Liljur dafna best á sama staðnum í garðinum, þannig ætti að velja staðinn vel í upphafi. Flestar tegundirnar fjölga sér með árunum og því getur verið nauðsynlegt að taka laukana upp á nokkurra ára fresti til að skipta þeim og grisja. Liljur fara vel í beði til dæmis með ýmsum haustlaukum sem eru í blóma snemma á vorin og fyrri part sumars en liljurnar blómstra yfirleitt í júlí.
jarnsteypan.is
Strætóbekkurinn - er lífstíðareign
Þægilegur og endingargóður bekkur sem þolir íslenskt veðurfar.
Valborg Einarsdóttir
Gjáhella 4 • 221 Hafnarfjörður • Sími 552 4407 Liljur fara vel í beði og henta einnig vel í ker.
Garðar
Sérblaðið Garðar er gefið út í samvinnu við Garðyrkjufélag Íslands. Næsta blað af Görðum mun koma út seinnihluta júní.
531 3310 og netfangið auglysingar@frettatiminn.is Auglýsingasíminn er
Helgin 20.-21. maí 2011
útgáfa Skógr æktarritið, Laufblaðið og Fr ækornið
Lífleg útgáfa Skógræktarfélagsins
S
kógræktarritið er gefið út af Skógræktarfélagi Íslands sem var stofnað 1930 og er nokkurs konar regnhlífarsamtök allra skógræktarfélaga landsins, rúmlega 60 að tölu. Skógræktarritið kemur út tvisvar á ári. Í síðasta tölublaði birtust meðal annars tvær greinar eftir höfunda sem báðir hafa lengi verið búsettir í Mosfellsbæ. Jón Ziemsen fjallar um eininn, sem er barrviðartegund, sú eina sem lifði af ísöldina, þann langa fimbulvetur. Greinin byggist meðal annars á lækningamætti einisins en Jón er lyfjafræðingur að mennt. Guðjón Jensson, bókasafnsfræðingur og leiðsögumaður, fjallar um skógana í Þingvallaþjóðgarði. Hann víkur að fyrstu minningu sinni um skógrækt en saga skóg-
arins og skógarnytja er rakin eftir þeim heimildum sem til eru, allt frá þjóðveldisöld og fram á okkar daga.
Þá eru í ritinu fleiri greinar tengdar skógrækt en að þessu sinni var minnst 80 ára afmælis Skógræktarfélags Íslands. Fyrir árgjaldið, 5.400 kr., fæst Skógræktarritið sent en það kemur út tvisvar á ári. Auk þess er „Laufblaðið“, sem er fréttablað skógræktarfélaganna, og „Frækornið“, sem er dálítið fræðslurit, fjórblöðungur í stærðinni A5. Í hverju Frækorni er gagnleg fræðsla um sitthvað tengt ræktun trjáa og runna, réttar aðferðir kynntar með myndum til að ná sem bestum árangri. Með hverju útsendu Skógræktarriti er sendur gíróseðill fyrir hálfu árgjaldinu en unnt er að greiða árgjaldið með kreditkorti. Ritstjóri Skógræktarritsins er Brynjólfur Jónsson skógfræðingur.
GARÐAÞJÓNUSTA REYKJAVÍKUR „Er mosinn að eyðileggja flötinn þinn, við höfum lausn við því“
Öll almenn garðvinna á einum stað fyrir garðinn þinn. Góð vinnubrögð og sanngjarnt verð. 20% afsláttur eldri borgara Eiríkur S: 669-0011 Þórhallur S: 772-0864
úttekt 33
Helgin 20.-22. maí 2011
Prikið < 25 >
Líklegir til að rekast á:
Fjörugur staður sem hefur haldið sínu í gegnum árin og er oftast þéttskipaður um helgar. Stemningin þykir vingjarnleg og fólk þarf ekki að koma oft til þess að dyraverðir og barþjónar beri kennsl á það, svoldið eins og Norm í Staupasteini sé á ferðinni. Ungt fólk sem fílar hipphopp sækir staðinn, í bland við aðra sem sækja í tónlistina sem þar er í hávegum höfð, auk þess sem Bandaríkjamenn búsettir á Íslandi hafa gert Prikið að athvarfi sínu.
Ölstofa K&S 25 > Hefur löngum verið helsta varnarþing fjölmiðlafólks og fólks sem gengst við því opinberlega að hafa stjórnmálaskoðanir og nennir að tala um þær. Hægri kratar voru frekir til fjörsins fyrir nokkrum árum en hægra fólk í yngri kantinum hefur sótt í sig veðrið. Á Ölstofunni er setið við borð, bjór drukkinn og mikið talað – ekki síst úti í reyk.
MC Gauti Erpur Eyvindarson Hugleikur Dagsson Þórunn Antónía
ERUM VIÐ OF SEIN?
Málþing Heilaheilla laugadaginn 21.05.2011
Öllum opið og aðgangur ókeypis
á Grand Hótel Reykjavík
Líklegir til að rekast á: Hilmir Snær Guðnason Helgi Björnsson Björn Jörundur Helgi Seljan Björk Eiðsdóttir Eiríkur Bergmann Einarsson Rúnar Freyr Gíslason Eiríkur Jónsson
Slag?
Hvað veit fólk um slög og TIA? Hvað tekur við eftir að endurhængu líkur? www.heilaheill.is
Boston 25 >
Spottakorn frá Ölstofunni er Boston og þangað lekur stundum Ölstofufólk í bland við alls kyns listaspírur og fólk úr öllum áttum. Þar er heilmikill kjaftagangur en þó mun meira fjör en á Ölstofunni, sérstaklega þegar líður á kvöldið og allt verður vitlaust á pínulitlu dansgólfinu. Helgarnar eru þéttar en miðvikudags- og fimmtudagskvöld eiga það til að breytast í lítil laugardagskvöld. Líklegir til að rekast á:
Ráðstefnustjóri GUÐMUNDUR BJARNASON Slög á Íslandi Hversu hættuleg eru TIA? Hver er vitneskja fólks um TIA og slög almennt? Hvernig er staðið að endurhængu slagsjúklinga?
Hvernig er staðið að endurhængu slagsjúklinga? Reynsla aðstandanda eftir að endurhængu lýkur Þekkingamiðstöð Sjálfsbjargar Hvernig er best að koma upplýsingum til fólks? Hvaða hlutverki gegnir HEILAHEILL í samfélaginu? Hvað segja stjórnvöld?
Krummi Oddný Sturludóttir Gabríela Friðriksdóttir Friðrik Þór Friðriksson Katrín Johnson
10:00 – 10:20 10:20 – 10:40 10:40 – 11:00 11:00 – 11:20 11:20 – 11:40 11:40 – 12:00 12:00 – 12:40 12:40 – 13:00 13:00 – 13:20 13:20 – 13:40 13:40 – 14:00 14:00 - 14:20 14:20 - 14:40 14:40 - 15:15
Albert Páll Sigurðsson Albert Páll Sigurðsson Finnbogi Jakobsson Kaffihlé Ingvar Þóroddsson Umræður Matartími Haiði Ragnarsson Sigurður Helgason Ingibjörg Loftsdóttir Valþór Hlöðversson Þórir Steingrímsson Anna Sigrún Baldursdóttir Pallaborðsumræður
Til minningar um Ingólf Margeirsson
Bröns alla laugardaga og sunnudaga
Verð aðeins
1.795
með kaf fi eða te Aðalstræti 2 | 101 Reykjavík | Sími: 517 4300 | www.geysirbistrobar.is
DAGSKRÁ
34
viðhorf
Helgin 20.-22. maí 2011
Flokkarnir og umræðan um gjaldmiðilinn
Fært til bókar
Hvíla sig fyrir stórátökin Fjarvistir alþingismanna þessa dagana benda til þess að vor sé komið í þá. Ólíklegt er að margir þeirra séu í sauðburði enda bændur fáir á þingi. Á miðvikudaginn mátti sjá að hvorki fleiri né færri en þrettán þingmenn voru á fjarvistarskrá. Ásta R. Jóhannesdóttir, forseti Alþingis, var löglega forfölluð enda í opinberri heimsókn í Noregi í fylgd þingmannanna Álfheiðar Ingadóttur og Kristjáns Þórs Júlíussonar. Auk þeirra hvíldu sig þann dag – eða sinntu öðrum verkum í þágu þings og þjóðar – ráðherrarnir Jóhanna Sigurðardóttir, Jón Bjarnason og Össur Skarphéðinsson og þingmennirnir Atli Gíslason, Björgvin G. Sigurðsson, Kristján L. Möller, Ólína Þorvarðardóttir, Sigmundur Ernir Rúnarsson, Siv Friðleifsdóttir og Skúli Helgason. Stjórnarþingmenn eru þarna í miklum meirihluta, tíu á móti þremur. Kannski eru þeir að búa sig undir þau átök sem vænta má að verði í þingsölum þegar frumvörp til breytinga á stjórnkerfi fiskveiða verða lögð fram. Það verður „innan skamms“, eins og Lilja Rafney, formaður sjávarútvegs- og landbúnaðarnefndar, orðaði það.
Lögmál framboðs og eftirspurnar Tryggvi Þór Herbertsson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, segir raunlaun alþingismanna hafa lækkað um 21% frá því um haustið 2008. Þingmaðurinn segir lækkunina mun meiri en á almennum vinnumarkaði. Laun alþingismanna voru lækkuð með lögum um 5% haustið 2008 og óheimilt var að hækka þau fyrr en um síðustu áramót þegar lögin
féllu úr gildi. Frá lagasetningunni hefur þingfararkaupið verið 520 þúsund krónur á mánuði. Tryggvi Þór vill leiðréttingu á þessu og segir fremur við þingmenn sjálfa að sakast en kjararáð. Þingmenn hafi farið í lýðskrumsleik, lækkað hjá sér launin og fryst og sett fram hálfbjánalegt viðmið um að forsætisráðherra væri hæstlaunaði starfsmaður ríkisins. Að mati Tryggva Þórs er mikilvægt að alþingismenn séu þokkalega launaðir svo að á þing veljist hæft fólk. Tryggvi Þór segist vita dæmi þess að alþingismenn þurfi að borga með sér, þar á meðal hann sjálfur. Jónas Kristjánsson ritstjóri hefur ekki teljandi samúð með þingmanninum þar sem hann segir á síðu sinni: „Skrítið er væl Tryggva Þórs Herbertssonar um of lág laun þingmanna. Eru ekki öll laun á Íslandi helmingi lægri en hliðstæð laun á Norðurlöndum? Afleiðing af hruni krónunnar og blöðruhagkerfi Tryggva Þórs, sem leiddi til hrunsins. Lítum líka á fjölmenni stéttarinnar. Hér eru 5.000 íbúar að baki hverjum þingmanni, en 40.000 í Bretlandi. Ísland gæti greitt þingmönnum hærri laun, ef þeir væru færri en þeir eru, til dæmis helmingi færri. Svo má líka líta á lögmál framboðs og eftirspurnar. Rosalegt framboð er af umsækjendum um störf þingmanna, en í ýmsum stéttum er umframeftirspurn, til dæmis hjá læknum.“
Í
Haftakrónan
Helstu tíðindi vikunnar tengjast efnahagslífi landsins. Önnur góð, hin slæm. Fyrst þau ánægjulegu. Í gær greindi skilanefnd Landsbankans frá því að allt útlit væri fyrir að 99 prósent myndu fást upp í forgangskröfur í þrotabú bankans. Icesave mun sem sagt, eftir allt saman, líklega leysast farsællega. Þá að vondu fréttunum. Boðberi þeirra var efnahags- og viðskiptaráðherra sem tilkynnti að enn þyrfti að herða á gjaldeyrishöftunum. Ef dæma ætti eftir umfangi umræðna um þessi tvö mál, sem hrunið haustið 2008 færði okkur, mætti halda að efnahagsleg framtíð þjóðarinnar hafi hvílt á lausn stjórnmálastéttarinnar á Icesave-deilunni. Það mál er nú að leysast af sjálfu sér. Jón Kaldal Umræðan um þau samvöxnu kaldal@frettatiminn.is fyrirbrigði, gjaldeyrishöftin og gjaldmiðil landsins, hefur hins vegar verið í algjöru aukahlutverki. Þó er það málið sem öllu skiptir fyrir efnahag landsins. Hvernig skyldi standa á þessu? A f hverju hefur umræðan snúist hring eftir hring um mál sem í raun er algjört aukaatriði? Líklegasta skýringin er þrekleysi þjóðarinnar og hinna talandi stétta. Icesave var hægt að mála í einföldum litum. Svart eða hvítt. Já eða nei. Gjaldmiðillinn er aftur á móti flóknara fyrirbrigði sem erfiðara er að tala um, sérstaklega ef þeir sem hafa tekið að sér að veita mismunandi pólitískum sjónarmiðum forystu, hafa ekki einu sinni mótað sér afgerandi skoðun á því hvert skal stefna í þessum efnum. Aðeins einn stjórnmálaflokkur hefur skýra stefnu um hver skal vera framtíðar gjaldmiðill Íslands. Samfylkingin vill
ganga í ESB og taka upp evru eins fljótt og auðið er. Samfylkingin hefur aftur á móti ekkert plan B, en það er vissulega mun skárra en að vera ekki einu sinni með plan A eins og hinir flokkarnir. Í því samhengi er ekki trúverðugt þegar sagt er að við eigum að halda krónunni, bara vanda okkur meira en við höfum gert hingað til við hagstjórnina svo að nauðsynlegum stöðugleika sé náð. Liðnir áratugir hafa tekið af allan vafa um að króna og stöðugleiki geta ekki haldist í hendur. Mikið hefur verið gert úr mikilvægi krónunnar fyrir útflutningsgreinar landsins. Í magni er þó útflutningur tveggja mikilvægustu afurða landsins, fisks og áls, svipaður og fyrir hrun krónunnar. Eðlilegar skýringar eru á því. Fiskurinn í sjónum er takmörkuð auðlind og framleiðslugeta álveranna er á svipuðum slóðum og fyrir hrun. Í hvorugu tilvikinu er hægt að láta færiböndin ganga hraðar og bygging nýrra álvera tekur mörg ár. Sannleikurinn er sá að fall krónunnar hefur fyrst og fremst þjónað ferðaiðnaðinum. Útlendir ferðamenn greiða nú fyrir bjórinn á íslenskum börum með bros á vör á sama tíma og við grátum ofan í kaffibollann á ferðum okkar utan landsteinanna. Krónan var góð til síns brúks árið 2009 þegar hún tók höggið og dreifði því á marga. Hún var á sama tíma í lykilhlutverki við að flæma erlent vinnuafl af innlendum markaði og milda þannig atvinnuleysistölur í kjölfar þenslutímans. Haftakrónan hefur hins vegar verið stórkostlegur farartálmi í meira en ár. Það er löngu tímabært að umræðan um hana verði tekin af alvöru og dýpt. Of stór hluti stjórnmálaflokkanna hefur skotið sér undan því að ræða hvernig leysa eigi þetta langstærsta vandamál íslensks efnahagslífs.
Umræðan um þau samvöxnu fyrirbrigði, gjaldeyrishöftin og gjaldmiðil landsins, hefur hins vegar verið í algjöru aukahlutverki.
Gott í vorverkin
Harpa og umgengni í miðborginni
Garðslanga 15 m með úðabyssu
890
Black&Decker háþrýstidæla 110 bar
13.900
Hjólbörur 75L
4.490 Reykjavík - Reykjanesbæ Akureyri - Húsavík Vestmannaeyjum
– Afslátt eða gott verð? Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is
Getur þú verið heimilisvinur Dieter? www.soleyogfelagar.is
Sætt og sóðalegt
T
dagsmorgun hreinlega þakin úrgangi. ónlistarhús okkar Íslendinga, Umbúðir, matarleifar, sígarettustubbar Harpan, var náðarsamlega og annað rusl lá eins og hráviði um opnuð almenningi helgina 14. götur og torg. Sjálfur Arnarhóll var á og 15. maí. Af því gleðilega tilefni rölti að líta eins og safnhaugur úbíaður í ég með dóttur minni niður í bæ til að rusli. Helsta einkenni miðborgarinnar líta dýrðina augum. Og við urðum ekki í dag er ekki Harpan, eða Alþingi eða fyrir vonbrigðum. Húsið er glæsilegt Tjörnin heldur rusl og skítur. mannvirki og maður gleymir jafnvel Tvennt kemur strax upp í hugann. Í eitt andartak að í bland við allt fíniríið fyrsta lagi það metnaðarleysi hjá borger Harpan minnisvarði um brjálæðið arstjórn að láta annan eins sóðaskap sem einkenndi íslenskt samfélag um viðgangast. Næstum 40.000 manns skamma hríð. sóttu Hörpuna heim þessa helgi, fyrir En við feðginin vorum ekkert að utan alla aðra gesti miðborgarinnar, hugsa um þau ósköp þar sem við töltum en samt hafði borgin ekki döngun í sér þennan sunnudagsmorgun í góða veðrtil eða rænu á að bæta sorphirðu þessa inu frá heimili okkar í Þingholtunum Þórður Víkingur Friðgeirsson daga. Er virkilega enginn hjá borginni niður á sjávarbakkann að berja Hörplektor við tækni- og verkfræðisem ber ábyrgð á einhverjum lágmarksuna augum. Það er ljúft að ganga um deild Háskólans í Reykjavík. þrifum? gamla bæinn á svona dögum. Runnar Hitt er þó miklu verra. Það er auðvelt farnir að laufgast og hvarvetna mátti sjá að kenna borginni um, eins og ég var að gera hér að íbúana sýsla við vorverkin í görðum sínum, þrífa, sá út, framan, en hvað með hugarfar íbúanna í Reykjavík? mála og gera fínt fyrir sumarið. Yfir rjátli íbúanna vaka Hvers konar íbúar eru það sem ganga svona um miðsíðan Þingholtskisurnar vökulum augum. Stemningin borgina sína? Er það virkilega sjálfsagður hlutur að er ljúf og gott ef ilmurinn af nýbökuðum pönnukökum henda frá sér rusli og úrgangi þar sem maður stendur? ber ekki fyrir vit okkar feðgina þar sem við lötrum Ég hef víða ratað um heiminn en hvergi nokkurs staðar áfram djúpt sokkin í spjall um lífið og tilveruna frá séð annað eins virðingarleysi gagnvart sínu nánasta sjónarhóli tólf ára stelpu. umhverfi. Á svona gönguför, sem er svipuð þeirri sem hundruð Þetta var því súrrealísk niðurstaða af gönguferð ferðamanna ganga á hverjum degi, er það samt ekki okkar feðgina sem dóttir mín benti á. Íslendingar Harpan, kisurnar eða hin ljúfa stemning gamla bæjarins sem vekur mesta athygli hins gangandi vegfaranda. eru tilbúnir að borga metfé fyrir dýrasta hús sögunnar en ekki að ganga sæmilega um sem kostar Það er annað sem vekur meiri athygli en það er sorpið ekki neitt. á götum Reykjavíkur. Miðborgin var þennan sunnuAusturströnd 3, 170 Seltjarnarnesi. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
Vik an sem var Veit Bill af þessu? „Össur og Clinton eiga fund“ Össur Skarphéðinsson utanríkisráðhera mun eiga fund með Hillary Clinton, utanríkisráðherra Bandaríkjanna. Vinstrihandar krókur frá Jóni „Útgerðir fá kjaftshögg“ Frumvarp stjórnarflokkanna um breytta stjórn fiskveiða er kjaftshögg fyrir þær útgerðir sem tekið hafa á sig kvótaskerðingu síðustu ár, segir Einar K. Guðfinnsson, fyrrverandi sjávarútvegsráðherra. Fimmtán metra frá næsta landi „Ísland í ruslflokki næstu 2 árin“ Lánshæfismat íslenska ríkisins verður í ruslflokki næstu tvö árin, eða þar til gjaldeyrishöftum verður aflétt. Þetta segir Paul Rawkins, framkvæmdastjóri Fitch matsfyrirtækisins. Hann háttaði þó „Vaknaði við ókunnan mann í rúminu“ Íbúi í austurborginni vaknaði við það í nótt að maður lagðist upp í rúm til hans á nærbuxunum einum fata og fór að sofa. Fjárfestar taki hatt sinn ofan „DV rekið með 53 milljóna tapi“ DV var rekið með 53 miljóna króna tapi frá 1. apríl í fyrra, þegar nýir eigendur tóku við, og til áramóta. Þetta kemur fram í uppjöri sem blaðið sendi frá sér.
Samfélagssjóðir Auðar auglýsa eftir styrkumsóknum
Gjafir sem auðga lífið Vinnum saman að betri framtíð Auður hefur frá upphafi lagt áherslu á ábyrga hegðun í allri sinni starfsemi. Við trúum því að við getum öll lagt okkar af mörkum til að byggja upp heilbrigt samfélag. Þess vegna vill Auður leggja þeim lið sem stuðla að jákvæðri uppbyggingu og framförum.
Hvatning til góðra verka Umsækjendur eru hvattir til að skilgreina verkefnið vel, sýna fram á hvernig það fellur að markmiði viðkomandi sjóðs og tilgreina hversu háa fjárhæð sótt er um og/eða hverskonar vinnuframlag.
AlheimsAuður AlheimsAuður er samfélagssjóður ætlaður til að hvetja konur til frumkvæðis og athafna, einkum í þróunarlöndum. Auður leggur 1% af hagnaði sínum í sjóðinn og býður viðskiptavinum að gera slíkt hið sama. Stjórn AlheimsAuðar tekur ákvörðun um úthlutun styrkja.
Dagsverk Auðar Dagsverk Auðar er samfélagsverkefni starfsmanna Auðar. Dagsverkið felst í því að starfsmenn gefa andvirði dagslauna á hverju ári í verðugt málefni. Ennfremur vinna allir starfsmenn Auðar sem nemur einum vinnudegi á ári í þágu góðs málefnis. Starfsmenn Auðar velja verkefni sem hljóta fjár- eða vinnuframlag.
Umsóknarfrestur er til mánudagsins 30. maí 2011. Styrkjum verður úthlutað þann 19. júní 2011. Umsóknum má skila á audur@audur.is
Ábyrg arðsemi - mannleg nálgun
Nánari upplýsingar á www.audur.is
Var hann búinn að læra heima? „Mætti með vændiskonu í tíma“ Margir samnemenda íslensks hönnunarnema í Barcelona ráku upp stór augu þegar hann mætti með vændiskonu í tíma í síðustu viku. Gnarr í ríkisfjármálin án tafar „Borgin snýr við blaðinu. Reksturinn jávæður um 800 milljónir“ Þær hagræðingaraðgerðir sem Reykjavíkurborg hefur farið í síðustu misserin virðast vera að skila talsverðum árangri því rekstrarniðurstaða síðasta árs er jákvæð um rúmar 800 milljónir króna. Er það víðsfjarri áætlunum sem gerðu ráð fyrir 2,4 milljarða króna rekstrarhalla.
Auður Capital | Borgartúni 29 Sími: 585 6500 | www.audur.is
24. maí er síðasti dagurinn sem þú hefur til að hafa áhrif á niðurstöður í atkvæðagreiðslunni um kjarasamningana. Sýnum ábyrgð og greiðum atkvæði FLÓABANDALAGIÐ
36
viðhorf
Helgin 20.-22. maí 2011
Fært til bókar Krabbameinsfélagið
Böggull fylgir skammrifi
„Þetta er svo lúmskt“ Fræðslumynd um krabbamein í ristli og endaþarmi sýnd á RÚV þriðjudaginn 24. maí kl. 21:25
Krabbameinsfélag Reykjavíkur, Ristilfélagið og Stómasamtök Íslands. Auglýsingin er gerð í samvinnu við Roche og Merck Serono.
Veður hefur skánað hér á landi undanfarin ár hvort sem því veldur almenn hlýnun jarðar eða aðrir duttlungar náttúrunnar. Ekkert er öruggt í þessum efnum, eins og dæmin sanna, en er á meðan er. Bændur hafa meðal annars nýtt sér betra veður til aukinnar kornræktar. Þessu hafa menn fagnað án þess að gera sér grein fyrir því að böggull fylgir skammrifi. Jón Bjarnason landbúnaðarráðherra hefur kynnt í ríkisstjórninni skýrslu um eflingu kornræktarinnar. Samkvæmt lögmálum landbúnaðarins á að margfalda stuðning ríkisins við þessa nýju búgrein. Styrkirnir eiga að vera sambærilegir við það sem tíðkast í Danmörku. Til þess að ná því marki þarf að þrefalda framlög ríkisins til íslenskrar kornræktar. Sjálfsagt finnst Jóni þetta smáræði eitt enda eru styrkirnir sem finnskir kornbændur
fá sexfaldir miðað við Ísland. Væntanlega kemur stóri bróðir í Brussel eitthvað að hokri kornbænda í Danmörku og Finnlandi. Ef rétt er munað er íslenski landbúnaðarráðherrann ekkert sérstaklega hrifinn af Evrópusambandinu. Hann ætlar því íslenskum skattgreiðendum einum að sjá um þennan nýja styrk. Í minnisblaði ráðherra kemur fram að á næstunni verði hafnar viðræður við Bændasamtök Íslands um mögulegar breytingar á búvörusamningi sem miði að auknum styrkjum til kornræktarinnar.
Þjóðbúningar í hávegum hafðir Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir, forseti Alþingis, hefur verið í opinberri heimsókn í Noregi undanfarna daga. Heimsóknin hófst á mánudaginn og lauk í gær. Forseti Alþingis var í boði Dag Terje Andersens, forseta norska
Stórþingsins. Með forseta Alþingis í för voru þingmennirnir Álfheiður Ingadóttir og Kristján Þór Júlíusson. Heimsóknin gat ekki verið á heppilegri tíma því Normenn fögnuðu þjóðhátíðardegi sínum á þriðjudaginn, 17. maí. Ásta Ragnheiður skartaði sínu fegursta í íslenskum búningi á þessum hátíðisdegi frænda okkar. Athygli vakti að fréttakona norska ríkissjónvarpsins var í þjóðbúningi þegar hún tók viðtal við þingforsetana
norsku og íslensku. Elstu menn á íslenskum fjölmiðlum minnast þess ekki að hafa séð íslenska kollega þannig búna við störf sín. Ásta Ragnheiður sló ekki slöku við í heimsókninni því auk fundarins með forseta Stórþingsins átti hún fundi með utanríkis- og varnarmálanefnd þingsins, fulltrúum Stórþingsins í Norðurlandaráði og Jonasi Gahr Støre, utanríkisráðherra Noregs. Þá gekk hún á fund Haraldar Noregskonungs.
Ranghugmyndir og fordómar
Er heyrnarskerðing grín?
Þ
VEISLUBAKKAR
Ellisif Katrín Björnsdóttir heyrnarfræðingur hjá Heyrn
FERSKT & ÞÆGILEGT TORTILLA VEISLUBAKKI
30 bitar
30 bitar
TORTILLA OSTABAKKI
EÐALBAKKI
GAMLI GÓÐI 20 bitar
20 bitar
LÚXUSBAKKI
Fyrir 10 manns 20 bitar
ÁVAXTABAKKI a u í sím Pantað
0i.0is 0 6 5 6 o 5eða á www.sndming* imse Frí he
DESERTBAKKI
50 bitar
Hver samlokubakki er hæfilegur fyrir fjóra eða fimm. *Frí heimsending gildir aðeins ef pantaðir eru 4 eða fleiri bakkar.
Því á enginn að láta einhvern sem hefur enga þekkingu á málinu letja sig í að kynna sér það sem er í boði hjá heyrnarþjónustu. Betra er að leita sér þekkingar hjá fagfólki og fá að upplifa heiminn eins og hann á að hljóma.
rátt fyrir að við lifum í upplýsingaþjóðfélagi eru á kreiki ranghugmyndir og fordómar um fólk sem er heyrnarskert og notar heyrnartæki. Ein ástæða þess að ranghugmyndir og fordómar þrífast vel er að flestir hafa mjög takmarkaða þekkingu á heyrnarskerðingu og áhrifum hennar á þann sem er heyrnarskertur. Því er oft haldið fram að eingöngu eldra fólk sé heyrnarskert og þurfi að nota heyrnartæki. Staðreyndin er að fólk verður heyrnarskert á hvaða aldri sem er. Nú eru í raun fleiri heyrnarskertir á aldrinum 45 til 64 ára en 65 ára og eldri. Fólk á öllum aldri notar gleraugu og það sama á við um heyrnartæki. Margir, sem hafa skerta heyrn, telja að þeir heyri ekki það illa að þeir þurfi heyrnartæki. Heyrnarskerðing manna er misjöfn og einnig þörf þeirra fyrir góða heyrn. Heyrnarfræðingur getur metið hversu mikið heyrnartæki geta bætt heyrnina. Flestir sem fá heyrnartæki spyrja sig hvers vegna þeir gerðu það ekki fyrr. Að gera grín að sjálfum sér fyrir að heyra ekki getur verið fyndið þar sem það á við en í öðrum tilfellum getur það haft alvarlegar afleiðingar. Enginn vill vera talinn merkilegur með sig vegna þess að hann svarar ekki ávarpi, eða utan við sig því að hann gerir aðra hluti en talað var um, svo sem að mæta á röngum tíma, eða borgar aðra upphæð en nefnd var, eða svarar spurningu út í hött, eða hlær að einhverju sem er óviðeigandi að hlæja að. Oft er þetta túlkað á þann veg að viðkomandi sé haldinn elliglöpum. Ég heyri bara það sem ég vil heyra er oft notað sem afsökun fyrir því að heyra illa. Sá sem er með hátíðni-heyrnarskerðingu heyrir djúpa bassatóna vel og skýrt en tóna með háa tíðni heyrir hann illa; hann heyrir skærar kvenmannsraddir ekki vel. Þá bregða sumir á það ráð að gera grín að því og segjast ekki þurfa að heyra tuðið í eiginkonunni. Það er ekki eins mikið grín þegar eiginkonan óskar eftir skilnaði vegna þess að hún hefur gefist upp á að hafa samskipti við eiginmann sinn. Það er undarlegt að sumir virðast ekki gera sér grein fyrir því að til þess að hafa samskipti þurfa þeir að geta heyrt það sem viðmælandi þeirra segir.
Margir heyrnarskertir telja að það sé ekkert við þeirri gerð heyrnarskerðingar að gera sem hrjáir þá. En staðreyndin er að heyrnartæki bæta heyrn hjá yfir 90 prósentum þeirra sem eru heyrnarskert, þökk sé nútímatækni. Sumir hafa þá reynslu af heyrnartækjum að þau geri ekkert gagn. Það getur verið vegna þess að þeir hafa ekki gefið sér nægan tíma til að velja sér rétt tæki. Það má heldur ekki gleyma því að það tekur tíma að þjálfa sig í að venjast nýjum hljóðheimi. Einnig getur verið að heyrnartækin hafi ekki verið rétt stillt, sem hafi gert það að verkum að þau gögnuðust ekki. Það er mikilvægt að láta stilla heyrnartækin reglulega. Það þykir fyndið að hægt sé að slökkva á heyrnartækjunum þegar einhver leiðinlegur er að tala. Þetta er alveg jafn aulalegt og að segjast taka af sér gleraugun þegar maður sér einhvern leiðinlegan. Sumum finnst að heyrnartæki endist svo stutt að það geti ekki réttlætt kostnaðinn við þau. Ánægður heyrnartækjanotandi er með tækin á sér alla daga frá morgni til kvölds. Heyrnartæki, sem er haldið vel við og fá góða meðhöndlun, geta enst í nokkur ár. Ef reiknaður er út daglegur kostnaður við að fá bætta heyrn og betri lífsgæði er það ekki há upphæð. Erlendar rannsóknir hafa sýnt fram á að heyrnarskertir sem nýta sér heyrnartæki haldast lengur á vinnumarkaðnum og eru hærra launaðir heldur en heyrnarskertir án tækja. Heyrnartæki koma að gagni við flestar aðstæður. Í raun skerpa tækin heyrnina. Samt sem áður geta komið upp aðstæður þar sem þau virka ekki vel. Heyrnartæki eru misjafnlega góð en virkni þeirra er háð gæðum, eiginleikum og hversu vel þau eru stillt að þörfum notandans. Það er staðreynd að heyrnartæki hjálpa til við að gera notandann skarpari. Því á enginn að láta einhvern sem hefur enga þekkingu á málinu letja sig í að kynna sér það sem er í boði hjá heyrnarþjónustu. Betra er að leita sér þekkingar hjá fagfólki og fá að upplifa heiminn eins og hann á að hljóma.
Í góðum félagsskap Hjá Eik finnur þú hentugt húsnæði
Skemmtistaðurinn Bakkus er í húsnæði hjá Eik fasteignafélagi sem sérhæfir sig í rekstrarleigu atvinnuhúsnæðis. Við bjóðum m.a. húsnæði sem hentar vel til góðra vina funda. Einnig er í boði húsnæði fyrir verkstæði, verslanir, lagerhald, skrifstofur og margt fleira. Ef þú ert að efla starfsemina, flytja, stækka, endurskipuleggja eða hefja rekstur er Eik með rétta kostinn fyrir þig.
Hafðu samband við sérfræðinga okkar í síma 590 2200 eða utleiga@eik.is.
Helgin 20.-22. maí 2011
Ísland eftir hrun
Er Davíð Oddsson óvinur Sjálfstæðisflokksins?
O
Laus störf hjá Hagstofu Íslands Sérfræðingar í landbúnaðartölfræði Hagstofa Íslands óskar eftir að ráða tvo metnaðarfulla og áhugasama starfsmenn til starfa við að byggja upp landbúnaðartölfræði. Starfið felst í vinnu við þróun og uppbyggingu á landbúnaðartölfræði, m.a. um framleiðslu á landbúnaðarafurðum, verðvísitölum og einingaverði í landbúnaði. Forsenda ráðninga er tímabundinn styrkur til uppbyggingar á landbúnaðartölfræði fram til apríl 2013. Hæfniskröfur 3 3 3 3 3 3
Háskólapróf í hagfræði eða skyldum greinum Nákvæmni og skipulögð vinnubrögð Þekking á landbúnaðarhagfræði er kostur Reynsla af gagnagrunnsvinnslu (SQL) er kostur Reynsla af tölfræðilegri úrvinnslu er kostur Samskipta- og skipulagsfærni til að vinna að umfangsmiklum samvinnuverkefnum
Um er að ræða fullt starf og er æskilegt að þeir sem ráðnir verða geti hafið störf sem fyrst. Laun eru samkvæmt kjarasamningi fjármálaráðuneytisins og hlutaðeigandi stéttarfélags. Umsóknarfrestur er til og með 23. maí 2011 og skulu umsóknir berast á eftirfarandi póstfang: Starfsum sókn, Borgartúni 21a, 150 Reykjavík, eða rafrænt á netfangið starfsumsokn@hagstofa.is. Öllum umsóknum verður svarað og umsækjendum tilkynnt um ráðstöfun starfsins þegar ákvörðun hefur verið tekin. Nánari upplýsingar veitir Ólafur Arnar Þórðarson [olafur.thordarson@hagstofa.is], sími 528 1000. Hagstofa Íslands gegnir forystuhlutverki í opinberri hagskýrslugerð og mikill metnaður einkennir starfið sem þar fer fram. Hlutverk Hagstofu Íslands er að veita tölfræðilegar upplýsingar um þjóðfélagsleg málefni og tryggja að áreiðanleiki og óhlutdrægni séu í fyrirrúmi í opinberri hagskýrslugerð. Alþjóðlegt samstarf er öflugt og þróunarvinna skipar veglegan sess í starfsemi stofnunarinnar. Nánari upplýsingar má finna á vef Hagstofunnar, www.hagstofa.is.
Borgartúni 21a 150 Reykjavík 528 1000
rðljótir leið2 0 0 7. Öf undað Geir. A lls ekki a ra r ha fa þolað velgengni ve r i ð a l hans. A lls ekki gengir í Morgunþolað gott samblaðinu á umliðnum starf Geirs við vetri. Þ ví miður. Flestir sjá að þar fer Samfylkinguna helst Davíð Oddsí ríkisstjórn. Og son, núverandi ritgert allt til að stjóri, sá sem sumspilla fyrir honir telja eiga einn um. Með þeim afstærsta þáttinn í leiðingum að á Íshruninu á Íslandi og landi varð hrun og var rekinn úr starfi ríkisstjórn Geirs sprakk í kjölfarseðlabankastjóra af Ragnar Halldórsson ið. Sumir telja ríkisstjórn Íslands ráðgjafi að gleði Davíðs fyrir vanhæfni. yfir gjaldþrotum Ef maður gefur sér að Davíð sé ósvífnasti leið- bankanna og upplausn ríkisstjórnar arahöfundur Morgunblaðsins er Geirs sé fölskvalaus. Jafnvel þótt ekki fráleitt að spyrja sig að því fyrir þetta væri fórnað fjárhagslegri hvers vegna honum er svo upp- velferð allrar þjóðarinnar. Sumir sigað við Sjálfstæðisflokkinn sem telja að Davíð sé alveg sama enda vill byggja upp Ísland að nýju eftir hugsi hann aðeins um sjálfan sig hrunið (sem sumir segja að hafi og hin drjúgu eftirlaun sem hann engan glatt meira en Davíð). Er skaffaði sér sjálfur á kostnað skatthann að reyna að draga athyglina borgaranna. Sumir segja að aldrei frá mistökum sínum við frelsisvæð- hafi Sjálfstæðisflokknum undir foringuna? Við hagstjórn Íslands fyrir ystu Davíðs staðið meira á sama um hrun? Við „björgun“ bankanna úr íslenska alþýðu. Og aldrei meira Seðlabankanum (sem sumir kalla umhugað aðeins um þá sterku í beina skemmdarstarfsemi undir samfélaginu. Þeir segja að honum yfirskyni björgunar)? Því þótt við- hafi verið sama um fátækt fólk alla skiptafrelsið, sem hann barðist sína tíð í stjórnarráðinu, öryrkja og sannarlega fyrir á fyrri hluta for- eldri borgara. Ef til vill er þetta hársætisráðherratímabils síns, hafi rétt. opnað Ísland til góðs, að flestra Sumir segja að stærsti harmur mati, þá hafi vantað svo margt í Sjálfstæðisflokksins sé að halda að regluleysið sem hann kom á, segja Davíð beri taugar til hans. Að hann sumir, að það bjó til stórhættulega hafi orðið afhuga flokknum um hrunumgjörð sem hann notaði síð- leið og hann gat ekki notað hann an til að grafa undan gömlu bönk- sjálfum sér til framdráttar. Hvers unum. vegna, er spurt, byrjaði hann, Sumir segja að þegar athafna- ásamt þeim sem virðast dansa í frelsið hafi náð hápunkti hafi Dav- kringum hann eins og jólatré, að íð byrjað að níðast persónulega á ráðast á Sjálfstæðisflokkinn og öllum sem náðu hvað mestum ár- ferskan og skynsaman formann angri í því, því þeir skyggðu á hann, hans, Bjarna Benediktsson, um minnkuðu hann, hlýddu honum leið og flokkurinn var að ná gríðarekki eins og hundar eða dönsuðu legum árangri og mælast með allt í kringum hann eins og jólatré. að 40 prósent fylgi í skoðanakönnMargir telja að í hlutverki seðla- unum undir forystu Bjarna? Þolir bankastjóra hafi hann litið á alla hann ekki velgengni Sjálfstæðisforsvarsmenn og eigendur gömlu flokksins undir forystu annarra bankanna sem persónulega óvini en sjálfs sín? Eiga formennirnir að sem hann ætlaði sér að knésetja. hlýða honum eins og hundar? Kann Verstu mistök Geirs Haarde, fyrr- hann ekki að styðja sjálfstætt fólk? verandi forsætisráðherra, voru því Beittustu vopn pólitískra andstæðef til vill þau að koma hatrammasta inga Sjálfstæðisflokksins virtust óvini bankanna í stól seðlabanka- nýlega afhent þeim á silfurfati af stjóra. Og líka að reka Davíð ekki Davíð Oddssyni. Og þau eru núna þegar skaðinn af vanhæfni hans var notuð óspart til að skaða Sjálfstæðlöngu orðinn að þjóðarböli. isflokkinn. Af þessu tel ég ljóst að svarið er já: Davíð er óvinur SjálfSjálfstætt fólk stæðisflokksins. Að SjálfstæðisSumir segja að Davíð hafi ekki þol- flokkurinn þarf ekki á óvinum að að kosningasigur Geirs og Sjálf- halda á meðan hann hefur Davíð stæðisflokksins í kosningunum Oddsson.
viðhorf
Vanlíðan Ólafs Elíassonar
Sjálfshjálp listamanns
Þ
Kaffið gefur stuðið
Þ HELGARPISTILL
Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is
Þegar ég settist niður til að skrifa þennan pistil fékk ég mér kaffibolla, bæði af gömlum vana og líka vegna þess að kaffið örvar. Ég horfði út undan mér á samstarfsmenn mína. Sumir voru að sötra kaffi meðfram skrifum sínum, öflun upplýsinga eða sölu auglýsinga. Aðrir voru með kóladrykk á kantinum. Öll vorum við í leit að hinu sama, koffíni. Það vita flestir að kaffi er hressandi, ekki síst fyrsti kaffibollinn á morgnana. Það sem hressir kroppinn og kætir er einmitt koffínið í kaffinu sem hefur örvandi áhrif á miðtaugakerfi, hjarta og vöðva. Það veldur útvíkkun æða, hjartsláttur verður örari og blóðflæðið eykst til allra líffæra. Koffínið hefur áhrif á öndunina og örvar meltinguna. Í kaffi er heldur engin næring, sem þykir kostur á tímum almennrar fitusöfnunar. Koffínið er ekki aðeins í kaffi og kóladrykkjum heldur einnig tei, kakói og í seinni tíma uppfinningum eins og orkudrykkjum. Áhrif kaffis eru bæði andleg og líkamleg en það sem fólk sækist væntanlega eftir er að þreytutilfinning minnkar og einbeiting eykst. Ég byrjaði frekar seint að drekka kaffi og tel mig aldrei hafa orðið verulega háðan þessum drykk. Það var frekar að ég skellti í mig kólapela, jafnvel fleiri en einum yfir daginn. Mér fannst sá dökki svaladrykkur hressa mig
F í t o n / S Í A
Árna Johnsen að helltist – þetta hefur yfir mig líklega bjargað vanlíðan því sem bjargað þegar ég heyrði varð þetta súra þær fréttir að listaopnunarkvöld. manninum Ólafi Áfall Ólafs Elíassyni liði illa Elíassonar er vegna frágangs mikið og fram við tónlistarhúsið undan er sjálfsHörpu, sem nýhjálpin og langar verið var opnað, og mig að gefa honvar þá lítið annað um ráð: Ólafur, en vinnusvæði. ekki bugast – Grátklökkur þú munt geta hugsaði ég: HvernSvanur Már Snorrason haldið áfram að ig er hægt að koma fyrrverandi ritstjóri menningarbúa til ódauðleg svona fram við tímaritsins Séð og heyrt listaverk á borð ástsælasta son Ísvið glerhjúpinn í lands sem hefur Hörpu – svona ferðu að: fórnað sér fyrir þjóðina og tekið Þú færð lánaðan glæsilegan næstum ekkert fyrir? Mér brá vinnugalla (ég á kunningja sem þegar ég staðnæmdist við þau á fataverslun, og við köllum þetta orð Ólafs í viðtali vegna opnunarbara vinnugalla) og stórkostleg innar að hann þyrfti líklega að gleraugu eftir heimsfrægan veita sjálfum sér meðferð! Ég hönnuð að eigin vali (ég á vin hugsaði með mér að nú væri sem á gleraugnaverslun) og þjóðin komin á botninn. Sjálfur að sjálfsögðu þarftu ekkert að Ólafur Elíasson kominn að því greiða fyrir. Síðan flyturðu inn að bugast vegna plebbaskapar Ísnokkra Kínverja (þeir hafa nú lendinga, sem er landlægur. gott af því að komast af hrísAuðvitað lá ekkert á að opna grjónaökrunum) og verkstýrir Hörpu – hana átti að opna þegar þeim og klárar verkið eins og þér hún var tilbúin að utan sem sæmir. Hver og einn Kínverjinn innan. Að innan þjónar húsið tilfær svo að launum þakklæti þitt gangi sínum en að utan er hún og eitthvað gómsætt úr Kolaportlistaverk á heimsmælikvarða – inu áður en gámurinn verður innþegar hún er tilbúin! Útlit slíkra siglaður að nýju. húsa skiptir höfuðmáli og að sá Þegar verkinu er lokið verður sem á mestan þátt í útlitinu fái að nýju blásið til opnunar þar viðurkenningu og athygli. Húsið sem þú og þitt verk verður í aðaler ekki tilbúið fyrr en búið er að hlutverki – þá sér fólk loksins láta mikilvægt fólk í útlöndum hversu mikilvægt verkið er fyrir vita og listamaðurinn leggur sárþjáð íslenskt samfélag og blessun sína yfir verklokin – hversu mikill listamaður þú ert – klippir á borða með íslensku loksins, loksins. þjóðinni. Að lokum segi ég við þig, En var hlustað á Ólaf? Ónei – Ólafur: Ekki eyða orðum á húsið var opnað hálfklárað og ég ómerkilega götublaðamenn sem vorkenndi Ólafi að þurfa að pína sig á opnunina og líta draslið aug- vilja vita hvað þú fékkst greitt fyrir verkið. Haltu áfram að vísa um. Kampavínið hefur líklega í klásúluna í samningi þínum smakkast skringilega. En það og horfðu björtum augum fram var ljós í myrkrinu: Ólafur hefur á veginn. Þú munt jafna þig. líklega glaðst yfir því að hitta manninn á bak við húsið, Björgólf Þitt framlag til samfélagsins er ómetanlegt – svo miklu meira en eldri, og ekki hefur það skemmt skitnar nokkurhundruðmilljónir. fyrir að þiggja þétt handtak frá
Helgin 20.-22. maí 2011
Teikning/Hari
38
Nei eða já? Rafræn atkvæðagreiðsla meðal félagsmanna um nýgerðan kjarasamning VR og SA er hafin og stendur til kl. 12:00, 25. maí. Nánari upplýsingar um samninginn og atkvæðagreiðsluna er að finna á heimasíðu VR, www.vr.is Hvetjum alla félagsmenn til að nýta atkvæðisrétt sinn og kjósa.
VR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK | S. 510 1700 | F. 510 1717 | WWW.VR.IS
Virðing Réttlæti
meira, þar fékk ég koffínið en líka kolsýringuna. Fyrir tveimur árum tók ég hins vegar þá ákvörðun að hætta kóladrykkju og hef verið staðfastur í því bindindi síðan þótt ég viðurkenni að ég fæ mér stundum límonaði, annarrar gerðar. Síðan hefur kaffið eitt séð um koffínið mitt því ég er lítið í orkudrykkjum og læt te að mestu vera. Kakó fæ ég mér til hátíðabrigða. Það er bragðgott en stenst engan samanburð þegar kemur að koffíninnihaldi. Meðalsterkur
kaffibolli inniheldur 100 milligrömm af koffíni en svipaður kakóbolli aðeins 4-5 milligrömm enda að mestu leyti mjólk. Í hálfum lítra af kóladrykk, sem er talsvert meira magn en venjuleg stærð kaffibolla, eru 65 milligrömm af koffíni og 35 í venjulegri stærð tebolla. Það er því kaffibollinn sem gefur stuðið, ekki síst ef súkkulaðimoli fylgir með. Í dökku súkkulaði eru 65 milligrömm í hverjum 100 grömmum en þeim fækkar niður í 15 í mjólkursúkkulaði. Það vinnuumhverfi sem ég þekki best eru ritstjórnir. Þær virka ekki kaffilausar. Menn kippa sér ekki upp við smámál, eins og að netið detti út um hríð, að prenthylki klárist eða að ólag komist á símakerfið, en ef kaffið klárast skapast neyðarástand. Þá er sendur hraðboði í næstu búð svo stassjónin fúnkeri, svo notuð sé kjarngóð íslenska. Innra með sér þykjast þeir sem kaffið drekka vita að of mikið þamb hafi ekki góð áhrif á líkamann. Maður áttar sig kannski best á örvunaráhrifum kaffis með drykkju þess að kveldi. Sumir eru svo forhertir að ekkert bítur á þá en ég sofna ekki fyrr en um miðja nótt ef ég freistast í kvöldkaffi. Augnlokin gefa sig ekki fyrr en koffínið minnkar í kroppnum. Reynslan hefur kennt mér að forðast þessa freistingu. Sérfræðingar segja að einn eða tveir kaffibollar á dag virðist ekki hafa slæm áhrif á fólk en þeir sem meira drekki geti fundið fyrir óreglulegum hjartslætti, höfuðverk, flökurleika, vöðvaspennu og svefnleysi. Ekki batnaði samviska kaffidrykkjufólks við frétt af hollenskri rannsókn fyrr í þessum mánuði. Þar sagði að kaffidrykkja yki hættuna á heilablóðfalli, að kaffi væri sökudólgur í einu af tíu tilfellum þegar æð í heila springur. Kaffi væri algengasti áhættuþátturinn hvað þetta varðar. Kynlíf gengur víst næst kaffinu í þessu hættuspili og snýtingar eru í þriðja sætinu. Það er því margt að varast. Áður höfðu glöggir menn lesið að kynlíf væri tiltölulega holl hreyfing. Snýtingarnar eru svo kapítuli út af fyrir sig. Varla verður hjá þeim komist ef nefið er stíflað. Menn verða því að taka þá áhættu að snýta sér en ættu kannski að forðast hreppstjórasnýtur eftir ástaratlot og alls ekki að skella í sig espressó fyrr en hjartað stillist eftir brímann. Annars eru fréttir svo misvísandi um hvað er hættulegt og hvað ekki að öllu slíku ber að taka með gát. Varla væri hægt að lifa lífinu ef forðast ætti alla þá hættuboða. Svo er þetta allt breytingum háð. Það sem sagt er hættulegt í dag getur orðið hið mesta þing á morgun. Þess var enda ekki langt að bíða að góðar fréttir bærust af kaffidrykkju, öndvert við hollensku ótíðindin. Í vikubyrjun bárust sem sagt jákvæðari tíðindi úr sænskri rannsókn, þ.e. þau að kaffidrykkja gæti komið í veg fyrir brjóstakrabbamein. Drekki konur að minnsta kosti fimm bolla á dag minnka líkurnar á brjóstakrabbameini um helming. Kaffið er því fyrirbyggjandi, hvað þetta varðar að minnsta kosti. Aðrar nýlegar rannsóknir gefa vísbendingar um að kaffi virki einnig sem vörn gegn öðrum tegundum krabbameina, gegn elliglöpum, Parkinson, sykursýki og hjartasjúkdómum. Menn ráða svo hverju þeir trúa af þessum rannsóknum öllum saman – en það breytir ekki því að ég fæ mér kaffibolla um leið og þessi punktur er sleginn.
Internet - 3 mánuðir fríir Byrjaðu ekki að borga fyrr en í haust! TAS hefur um nokkurt skeið rekið öfluga fjarskiptaþjónustu fyrir fyrirtæki en býður nú einstaklingum aðgang að kerfinu á kjörum sem aldrei hafa sést áður!
Málið er einfalt:
Þú skráir þig í gegnum www.tas.is við komum með endabúnað til þín og sjáum um línuflutning.
Síðan borgar þú ekki krónu fyrr en í haust -- þú getur leikið þér á netinu eins og þú vilt. Pakkar ADSL 1 ADSL 10 ADSL 40 ADSL 80 ADSL 140
Hraði 16 mb/s 16 mb/s 16 mb/s 16 mb/s 16 mb/s
Erl. niðuhal 1 GB 10 GB 40 GB 80 GB 140 GB
Verð m/VSK 2.990,3.690,4.990,6.190,7.390,-
TAS Tækniþjónusta ehf. | Sími: 516-2500 | Opið til 22:00 alla daga.
42
bækur
Helgin 20.-22. maí 2011
Heilsan blífur
Kierkegaard á afmæli Nú eru tvö ár í að þess verði minnst að Sören Kierkegaard fæddist fyrir tvö hundruð árum. Þessi gamli lagsmaður þeirra Jónasar Hallgrímssonar og annarra menntamanna í Kaupmannahöfn er eitt af stóru nöfnunum í norrænni menningu og heimspeki. Danir eru þegar búnir að leggja til hliðar stóra sjóði til að gera veg hins heimskunna heimpekings sem mestan 2013, bæði heima fyrir og ekki síður að heiman því Sören er sannarlega eitt af stóru nöfnunum í heimsmenningu nítjándu aldar. Eiríkur Guðmundsson rithöfundur tók forskot á hátíðahöldin – líkast til að hita sig upp fyrir 2013 – með ágætum þáttum um séníið sem fluttir voru á Rás 1 RÚV um páskana en þá má heyra á vefsíðum RÚV. -pbb
Sören Kierkegaard Tímamót skammt undan.
Léttara og betra líf eftir Lene Hansson er í efsta sæti á aðallista Eymundsson þessa vikuna. Heilsan er augsýnilega mörgum hugleikin. Í næstu tveimur sætum eru sjálfshjálparbækur eftir Þorgbjörgu Hafsteinsdóttur.
Bók adómar Skurðlæknirinn og Náttbál
Tveir heimar ósamrýmanlegir
Skurðlæknirinn Tess Gerritsen Hallgrímur H. Helgason þýddi 375 bls. Vaka-Helgafell
Johan Theorin
Náttbál Johan Theorin Anna Ragnhildur Ingólfsdóttir þýddi 418 bls. Uppheimar
Tess Gerritsen og Johan Theorin eru líklega á svipuðu reki, menntað fólk sem leggur sig eftir krimmaskrifum. Íslenskir útgefendur þeirra binda góðar vonir við nýjar þýðingar á verkum þeirra sem eru nýkomin á íslenskan bókamarkað. Bæði reyna þau að stika út fyrir klisjusvæðin: Tess með heldur ógeðslegum raðmorðingja í Savannah og Boston, einkum með því að fylgja eftir einu fórnarlamba hans, sem slapp frá fyrri hluta árásar og lifði því af, og svo ítarlegum lýsingum á bráðamóttökuaðgerðum. Sagan er spennandi en afskaplega fyrirsjáanleg og svo margt í henni úr klisjubankanum að maður verður daufur í dálkinn er á líður annars prýðilega unna þýðingu Hallgríms H. Helgasonar. Tess er metsöluhöfundur og á fyrir salti í grautinn af skrifum svona bóka. Johan er einn af höfundum þeirra í Uppheimum. Fyrsta bók hans, Hvarfið, kom út í fyrra og gerðist á Ölandi. Sú nýja, Náttbál, gerist þar líka, við ysta odda þar sem vitar standa sæförum til viðvörunar. Milli þeirra stendur stórt hús frá 19. öld og geymir sögur frá ýmsum tímum. Þangað flyst kennari með konu og krakka frá háborginni Stokkhólmi en þau hjónin hafa gert sér það til auðgunar að kaupa gömul hús, gera þau upp og selja síðan. Saga Theorins virðist í upphafi vera einhvers konar tryllir, en svo kemur í ljós að hún er í nokkrum lögum. Ung lögreglukona er komin til starfa á eynni, ungur strákur situr uppi með tvo ofbeldisfulla skálka sem fá hann með sér í sumarbústaðainnbrot, og svo koma inn í söguna hreytur af örlögum þeirra sem bjuggu í húsinu milli vitanna. Það er óralangt á milli þeirra tveggja heima sem þessar sögur lýsa: Náttbál er verk sem er rammtengt náttúrufari og sögu, eldra fólki og yngra, börnum og fullorðnum í dreifðri byggð þar sem sagan er lifandi við hvert fótmál, minnið nær aftur í forneskju. Tess hefur enga tilfinningu fyrir forsögu nema þeirri sem teygir sig aftur á uppeldisár aðalpersóna verksins. Tvær konur, lögga og læknir, verða helstu ásarnir í sögunni sem svo aftur tengist eðli þeirra glæpa sem eru til rannsóknar. Sundrun líkama í hryllingi raðmorðingjans er svo balanseruð með enn óhuggulegri lýsingum af vettvangi bráðamóttökunnar. Það er miklu meira lagt í sögu Theorins, hún verður bitastæðari lesning og endirinn kemur manni algerlega á óvart. Sagan fékk Glerlykilinn
Nesbö hinn norski á sigurgöngu Random House gaf nýlega út enska þýðingu á krimmanum Snjókarlinn eftir Jo Nesbö. Sagan er beint framhald af þeim sagnabálki sem þegar er kunnur hér á landi um langintesinn ljóshærða, Harry Hole. Enska þýðingin er komin í hóp hundrað mest keyptu bóka á Amason og stórblöð á borð við Washington Post og Vanity Fair eru þegar tekin að setja Nesbö á stall sem til þessa hefur verið frátekinn fyrir Stieg Larsson. Nesbö er búinn að selja níu milljónir eintaka vestanhafs. Jo Nesbö slær í gegn fyrir vestan líka. Á sama tíma og norræni krimminn Ljósmynd/Håkon Eikesdal er í miklu uppsvingi á helstu mörkuðum kvartar helsti gagnrýnandi Politiken í Danmörku yfir að athygli fjölmiðla og lesenda beinist frekar af þeim höfundum sem skrifi hreina krimma en hinum sem hafa víðara svið í skrifum sínum. Útgáfa á norrænum krimmum heldur áfram af fullum krafti hér á landi; síðast komu út nýlegir krimmar hjá forlagi Uppheima eftir þá Mons Kallentoft og Johan Theorin. -pbb
Michel Houellebecq Kominn til Íslands
Frá öðrum sjónarhóli Á sunnudagskvöld sest Michel Houellebecq, alræmdur hrókur gallískra bókmennta, niður í Norræna húsinu og ræðir við tvo kurteisa íslenska bókmenntamenn, karl og konu. ekki litið viljug á þá staðreynd að flestum er kynlíf uppspretta vonbrigða og niðurlægingar.
Súrt kynlíf ...
Kynlífið var, í báðum verkum hans sem aðgengileg eru í íslenskum þýðingum, súrt. Frelsi móður söguhetjunnar í Öreindunum leiddi hana að lokum til tortímingar, ferðabransinn færði sögupersónum í Áformum ekki frelsi. Raunar má sjá þess merki í báðum sögunum að höfundurinn sé í senn libertine og vandlætari og þessi tvö andstæðu öfl, losta og löstunaráráttu, takist á í hinni hrjáðu sál hins menntaða höfundar. Fundur Houellebecqs á sunnudag í Norræna húsinu, þar sem hann mætir þýðanda sínum og Oddnýju Ævarsdóttur skáldkonu, verður eina opinbera uppákoma hans. Hann fer síðan um borg og land og sér íslenska vorið síðbúið í sínum kreppta vorkulda. Sjálfur er hann undarleg blanda af siðapáfa og dólgi: Margt í yfirlýsingum hans virðist vera helst til þess fallið að ýfa upp pólitíska rétttrúnaðartrúða og æsa þá úr siðakyrtlum sínum.
... lúsera
Michel Houellebecq er frægðarmaður; ekki af þeirri þorpslegu stærð sem einkennir íslenskt samfélag um þessar mundir heldur er hann alræmdur um alla Evrópu. Og Ameríka hræðist höfund sem er svo hispurslaus. Ljósmynd/ Philippe Matras/Copyright Flammarion
F
riðrik Rafnsson, þýðandi tveggja skáldsagna Houellebecqs, hefur um árabil reynt að fá hann hingað til lands á bókmenntahátíðir en ekki tekist. Hingað kemur franski höfundurinn umdeildi á Listahátíð sem bókmenntalegur ábætir á dagskrána. Hann hefur í nær tvo áratugi verið umdeildur höfundur í heimalandi sínu, vakið miklar deilur með skáldsögum sínum og skoðunum. Hér á landi hafa tvær af hans frægustu sögum, Öreindirnar og Áform, komið út, en báðar voru alræmdar á sínum tíma, einkum fyrir miskunnarlausar lýsingar á kynlífi. Reyndar segir skáldið að það sem fari í taugarnar á lesendum sé að hann lýsi vonlausu kynlífi, en svo ríkulega hafi okkur verið innprentað í frelsi fjölmiðlunar að kynlíf heppnist alltaf og sé til unaðar að við getum
Michel er afkvæmi franska heimsveldisins sem var fallið þegar hann fæddist á Réunion. Alsír og svo sveit Frakklands ól hann, foreldrar sem yfirgáfu soninn, amma sem var úr verkalýðsstétt, heimavistarskólar og gagnslítil menntun, vonlaus hjónabönd og erfiðar móttökur mótuðu hann. Líf skáldsins hefur verið markað helstu merkjum lúsersins alla tíð. Taparar hafa líka verið hans kærasta viðfangsefni. Houellebecq er frægðarmaður; ekki af þeirri þorpslegu stærð sem einkennir íslenskt samfélag um þessar mundir heldur er hann alræmdur um alla Evrópu, Ameríka hræðist höfund sem er svo hispurslaus. Hann hefur móðgað íslamstrúarmenn, storkað femínistum með lofi sínu um vændi, traðkað um opinberan vettvang með þeim hætti að hann er litinn hornauga hvar sem hann fer. Skattaflótta hans á Írlandi mun vera lokið um þessar mundir en hann ku halda sig í sparlegri leiguíbúð í París og ósköp venjulegri blokkaríbúð í Andalúsíu. Fróðlegt verður að heyra hver upplifun hans hefur verið af Íslandi þegar hann tekur flugið aftur heim til Parísar í næstu viku.
Bækur
Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is
VELKOMIN Á BIFRÖST
Opinn dagur á Bifröst Laugardaginn 21. maí – kl. 14-17
Háskólinn á Bifröst býður þér að koma í heimsókn á laugardaginn og kynna þér námsleiðirnar sem eru í boði við skólann. Gestum verður fylgt um háskólaþorpið og sýndur leikskólinn, kaffihúsið, háskólatorgið, líkamsræktin og hin fjölbreytta aðstaða sem þar er að finna. Að auki verður hægt að skoða margskonar íbúðarhúsnæði sem er í boði fyrir nemendur við skólann.
Skemmtileg fjölskyldudagskrá! Mikki refur og Lilli Klifurmús Hoppukastali Handverksmarkaður Erpsstaðaís Lazer tag Vöfflukaffi
44
matur
Helgin 20.-22. maí 2011
Br auðmolar Tvær ólík ar nálganir að súrdeigi
Að finna svarið eða búa það til Aðferðir og afstaða franska bakarans Lionels Poilâne var í raun gerólík nálgun faraldsfræðingsins Eds Wood. Á meðan Ed leitaði uppi súrdeig í gömlum bakaríum, þorpsofnum og langt utan alfaraleiðar vildi Lionel gerja brauðið með gerlum sem eru til staðar í hveitinu sjálfu, hanga í loftinu í bakaríinu eða eru jafnvel á höndum bakarans. Á meðan leit Eds er menningarlegt ævintýri og fjársjóðsleit (Ed er eins konar Indiana Jones brauðsins) vill Lionel aðeins byggja á því sem er hvort eð
er til staðar. Ed vill leita uppi það sem hann elskar. Lionel vill elska það sem hann hefur. Það er ekki flókið að kveikja súr en það krefst þolinmæði og eilítillar nákvæmni. Það tekur marga daga. Og það getur mistekist. En þá er bara að byrja aftur. Að kveikja eigin súr er náttúrlega ekki eins og að eignast barn – en samt hafið þið búið til eitthvað einstakt, eitthvað lifandi og eitthvað sem mun færa ykkur gleði um ókomna tíð.
Blandið saman heilhveiti og brauðhveiti í jöfnum hlutföllum. Fyllið stóra krukku eða litla glerskál að hálfu með volgu vatni og bætið síðan lúku af hveitiblöndunni út í og blandið saman. Þegar blandan er án kekkja og eins og þykkt deig viðkomu, skafið þið deigið af höndunum og látið í skálina. Breiðið yfir hana klæði og geymið á köldum, dimmum stað þar sem enginn dragsúgur er. Kannið málið eftir 2-3 daga. Ef ekkert er að frétta, látið þá skálina vera í dag eða tvo til viðbótar. En ef skán hefur
myndast og ef sterk lykt gýs upp er kominn tími til að fóðra kvikindið. Hendið þá 80 prósentum af blöndunni og látið í staðinn álíka magn af jöfnum hlutum af volgu vatni annars vegar og hveitiblöndu (50/50 heilhveiti og brauðhveiti) hins vegar og blandið vel. Súrinn ætti nú að ná að vinna á þessu á sólarhring og þið getið þá endurtekið þetta daginn eftir; hent 80 prósentum af súrnum og bætt það upp með vatni og hveitiblöndu. Og svo áfram á hverjum degi þar til þið verðið vinir; þið og súrinn. Þið
fylgist með hversu hratt hann rís og hversu fljótt hann fellur. Þegar hann er orðinn svo kröftugur að
hann rís á fyrstu 5-6 tímunum og hefur fallið alveg þegar kominn er tími til að fóðra hann daginn eftir – og ef hann lyktar eins og gamall ostur en samt með eilítið sætum keim – er kominn tími til að reyna að baka úr þeim hluta sem þið hafið hent hingað til. Og þegar þið eruð ánægð með brauðið (eftir einhverjar tilraunir) eruð þið komin með ykkar eigin súr sem þið getið þess vegna haldið á lífi ævina á enda. Og að hluta til er hann myndaður af gerlum af ykkur sjálfum.
Far aldsfr æði beitt á súrdeig
Matartíminn Eftirgerð af Pain Poilâne
Brauð frá tímum Krists
Heimsfrægur hleifur haminn til heimabaksturs
Brauð bakað úr sömu hráefnum en úr súr ættuðum frá ólíkum svæðum getur haft gerólíkt bragð og áferð.
Faraldsfræðingurinn Ed Wood var árið 1983 fenginn til að stýra uppbyggingu á meinatæknistöð norður af Riyadh í Sádi-Arabíu. Ed þessi hafði brennandi áhuga á súrdeigsbakstri og bakaði allt sitt brauð heima í Bandaríkjunum. Bakstur var Ed svo mikilvægt sáluhjálparatriði að hann hafði tekið súrdeigsklípu með sér og bakaði reglulega brauð þarna í eyðimörkinni. Súrdeigið sem Ed notaði átti ættir að rekja til San Francisco-flóans, eins og svo mikið af nútíma súrdeigi á Vesturlöndum. Einhverra hluta vegna hafði bakaragerinu ekki tekist að útrýma súrdeigsbakstri við San Francisco og þegar endurreisn súrdeigsbakstursins hófst á áttunda áratugnum var súrdeig frá Flóanum fljótt að breiðast um heiminn. Súrgerillinn í þessum súr er meira að segja nefndur í höfuðið á San Francisco – lactobacillus sanfranciscensis. Gerillinn sem gefur lyftinguna kallast candida milleri (já, einmitt; náinn ætttingi þess sama Candida og hryllingssögur eru sagðar af). Eins ólíklegt og það kann að hljóma þá rekst Ed á röntgentækni þarna í eyðimörkinni norður af Riyadh sem hefur ekki minni áhuga á súrdeigsbakstri. Og sá átti níræðan afa sem enn bakaði úr súrdeigi sem hann hafði fengið sem afleggjara í upphafi síðustu aldar frá gullgrafara sem hafði dvalið alla sína ævi við gullleit langt norður í ísilögðum auðnum Yukon í Kanada. Þeir félagar uppveðrast svo við gagnkvæman áhugann að röntgentæknirinn skrifar afanum bréf og fær sendan kanadískan gullgrafarasúr til baka. Og félagarnir baka þarna í eyðimörkinni tvö brauð; annars vegar súrdeigsbrauð úr gullæði Kaliforníu og hins vegar frá Klondike í Yukon. Og svo smakka þeir brauðið. Og þá rennur upp ljós í kolli faraldsfræðingsins: Súrdeig er óralangt frá því að vera eitthvað eitt og ákveðið. Ef gullæðissúrinn frá San Francisco og Yukon gat getið af sér svona ólík brauð; hvað með súrinn frá Sádi-Arabíu, Egyptalandi, Frakklandi og Rússlandi? Eftir þetta gat Ed Wood ekki beðið þess að komast á eftirlaun. Og síðan þá hefur hann ferðast um heiminn og safnað súrdeigsklípum. Hann leitar uppi bakarí sem hafa verið starfrækt áratugum og öldum saman, fær klípu hjá hirðingjum sem segjast baka úr súr sem rekja megi tvö þúsund ár aftur í tímann og fær sýnishorn við þorpsofna djúpt inni í skógum Rússlands. Ed Wood er Grimms-bræður súrdeigsins eða Bartók. Þeir sem vilja smakka ævintýri hans og þjóðlög geta keypt klípur á www.sourdo.com <http://www.sourdo.com>.
Munurinn á súrdeigsbakstri og gerbakstri er kannski minni en munurinn á að brugga vín og leysa gospillu upp í vatni – en samt æði mikill. Hér er einföld uppskrift að heimsfrægu brauði fyrir þá sem vilja fremja listilegan galdur í eldhúsinu. frægð plús leynd er einmitt örugg forsenda þess að margir telja sig hafa brotið málið til mergjar. Einn þeirra er Eric Rusch. Hann er nörd á klassíska ameríska vísu og heldur úti magnaðri síðu um brauð og bakstur ásamt konu sinni Denyce – www.breadtopia.com <http://www.breadtopia.com>. Við höfum bakað eftir þessari uppskrift og uppskorið frábært brauð. Við vigtuðum ekki eins nákvæmlega og Eric vill en höldum nákvæmni hans hér í uppskriftinni til heiðurs nördakenjum hans.
Uppskriftin að heimsfrægum brauðhleif Lionels Poilâne er vel varðveitt leyndarmál, en með endurteknum tilraunum telja sumir sig hafa komist ansi nærri réttum hlutföllum.
Í
síðustu viku sögðum við frá franska bakarasyninum Lionel Poilâne sem tók við bakaríi föður síns á vinstri bakka Signu árið 1970 og umbylti í kjölfarið hugmyndum Frakka um gott brauð. Lionel endurvakti súrdeigsbakstur og hóf hinn hefðbundna franska sveitahleif aftur til vegs og virðingar. Lionel Poilâne fórst í þyrluslysi ásamt eiginkonu sinni fyrir nokkrum árum. Dóttir hans, Appollonia, rekur nú bakarí afa síns við Rue du Cherche-Midi og annað í 15. hverfi sem faðir hennar opnaði, auk risabakarís með 24 eldofnum nærri Charles de Gaulle-flugvelli, þar sem bakaðir eru 15 þúsund brauðhleifar á dag og flogið á markaði um allan heim. Bróðir Lionels, Max, er líka bakari og rekur þrjú bakarí undir eigin nafni í París. Það þarf ekki að taka það fram að franskir mataráhugamenn geta deilt um það dögum saman hvor bróðirinn hafi verið betri bakari og hvort Apolloniu hafi tekist að viðhalda þeim gæðum sem Lionel byggði upp. En nóg af þessari ágætu fjölskyldu. Uppskriftin að hinum heimsfræga brauðhleifi Lionels er að sjálfsögðu vel varðveitt leyndarmál (15 þúsund brauðhleifar á 8,58 evrur á dag í 365 daga gera tæpar 47 milljónir evra eða 7.688 milljónir íslenskra króna í ársveltu (spurning hvort einhver vill reyna fyrir sér og baka íslenskt rúgbrauð eða flatkökur á Keflavíkurflugvelli fyrir heimsbyggðina). En
Hrærið saman að kvöldi dags 120 g af súrdeigi (fæst t.d. í bakaríinu í Grímsbæ ef þið viljið ekki reyna að kveikja sjálf súrinn), 236 g af íslensku heilhveiti frá Þorvaldseyri og 200 g af vatni. Látið standa í stofuhita yfir nótt eða í 12 tíma. Morguninn eftir bætið þið 274 g af vatni í súrinn og þar næst 170 g af spelt-hveiti, 13 g af salti, 85 g af rúgmjöli og 250 g af brauðhveiti. Hnoðið í 10-12 mínútur. Setjið deigið í skál, plast yfir og inn í ísskáp í 24 tíma. Að morgni þriðja dags takið þið deigið út, mótið í hleif, breiðið plastið yfir og leyfið hleifnum að jafna sig í fimm tíma. Skerið þá í hleifinn með beittum hníf og bakið í um 45 mínútur við 250°C. Ástæða þess að brauðið er látið hefast fyrst við stofuhita en síðan inni í ísskáp er að í súrdeigi eru tvenns konar gerlar að störfum. Annars vegar súrgerlar sem eru ekki ólíkir þeim gerlum sem sýra mjólk eða jógúrt og hins vegar gerlar sem lyfta deiginu. Mismunandi karakter súrdeigsbrauða ræðst af jafnvæginu þarna á milli. Mikill súr gefur súrara bragð en minni lyftingu – og öfugt. Þar sem súrgerlarnir kvikna fyrr til lífsins en þurfa meiri hita er jafnvæginu stjórnað í uppskrift Erics Rusch með því að láta súrgerlana vinna fyrst á heilhveitinu við stofuhita og gefa bragð í deigið en setja það síðan í ísskáp eftir að brauðhveitið er sett út í. Þá lognast súrgerlarnir út af en gerlarnir sem lyfta brauðinu stunda sína vinnu í kuldanum. Með því að stytta eða lengja tímann utan ísskáps getið þið því þróað brauð að ykkar smekk. Þetta hefur meiri áhrif á bragð brauðsins og áferð en hvort það fer 100 g minna eða meira af spelti eða hveiti í brauðið, rúgi eða heilhveiti.
Matur
Þórir Bergsson og Gunnar Smári Egilsson matur@frettatiminn.is
VERÐI ÞÉR AÐ GÓÐU
ÍSLENSKA SIA.IS SFG 50278 06/10 - Ljósmyndir: Hari
Hjónin Knútur og Helena rækta tómata á Friðheimum í Reykholti. Þau eru einu garðyrkjubændurnir sem rækta plómutómata allt árið um kring en auk þeirra rækta þau hefðbundna tómata og konfekttómata. Á Friðheimum gefst gestum tækifæri til að skoða gróðurhúsin og kynna sér hvernig tómatarækt gengur fyrir sig.
islenskt.is
46 ď&#x192;¨
heilsa
Helgin 20.-22. maĂ 2011
Kynning MaĂ°ur lifandi
ď&#x192;¨ Kaffi Allr a meina bĂłt
Geta sex kaffibollar ĂĄ dag gert kraftaverk?
ArndĂs Thorarensen, framkvĂŚmdastjĂłri MaĂ°ur Lifandi.
LĂfrĂŚn hugmyndafrĂŚĂ°i â&#x20AC;&#x201C; siĂ°rĂŚn neysla SnĂ˝st um heilsu-, dĂ˝ra- og umhverfisvernd.
LĂfrĂŚnt rĂŚktaĂ°ir ĂĄvextir og grĂŚnmeti
ViĂ° leggjum ĂĄherslu ĂĄ aĂ° bjóða ĂžaĂ° Ăslenska lĂfrĂŚnt vottaĂ°a grĂŚnmeti sem er fĂĄanlegt hverju sinni en Ă viĂ°bĂłt viĂ° ĂžaĂ° erum viĂ° meĂ° fjĂślbreitt Ăşrval af innluttum lĂfrĂŚnt rĂŚktuĂ°um ĂĄvĂśxtum og grĂŚnmeti. RannsĂłknir hafa sĂ˝nt aĂ° ĂžaĂ° innihaldi meira af vĂtamĂnum, steinefnum og andoxunarefnum enda Ăşr gróðurmold sem haldiĂ° er frjĂłrri ĂĄ nĂĄttĂşrulegan hĂĄtt. Ekki mĂĄ nota eiturefni eĂ°a tilbĂşinn ĂĄburĂ° og aĂ°ferĂ°irnar ĂžvĂ umhverfisvĂŚnni og afurĂ°irnar heilnĂŚmari. Ă&#x17E;eir sem til Ăžekkja eru einnig sammĂĄla um aĂ° ĂžaĂ° sĂŠ bragĂ°meira og betra.
PersĂłnuleg ĂžjĂłnusta og rĂĄĂ°gjĂśf
ViĂ° leggjum mikla ĂĄherslu ĂĄ aĂ° veita viĂ°skiptavinum okkar persĂłnulega ĂžjĂłnustu og einstaklingsbundna rĂĄĂ°gjĂśf. StarfsfĂłlk okkar ĂĄ ĂžaĂ° samÂeiginlegt aĂ° hafa mikla ĂžjĂłnustulund ĂĄsamt Ăžekkingu og ĂĄhuga ĂĄ heilbrigĂ°Âum lĂfsstĂl. Ă&#x17E;aĂ° er ĂžvĂ vel Ă stakk bĂşiĂ° til aĂ° veita viĂ°skiptavinum hagnĂ˝tar upplĂ˝singar og góð rĂĄĂ°, hvort sem Ăžeir eru byrjendÂur eĂ°a lengra komnir. ViĂ° leggjum metnaĂ° Ă aĂ° frĂŚĂ°a okkar viĂ°skiptavini um heilsusamlegan lĂfsstĂl og bjóðum upp ĂĄ ĂĄhugaverĂ°a fyrÂirlestra og nĂĄmskeiĂ°.
VĂsindamennirnir telja ĂžvĂ aĂ° allt annaĂ° efni Ă kaffinu hafi Ăžessi jĂĄkvĂŚĂ°u ĂĄhrif sem dragi Ăşr lĂkum ĂĄ myndun blÜðruhĂĄlskirtilskrabbameins Ă kĂśrlum. â&#x20AC;&#x17E;Komi ĂžaĂ° Ă ljĂłs aĂ° kĂśnnun okkar sĂŠ rĂŠtt getur kaffi nĂ˝st sem einn Þåttur Ă ĂžvĂ aĂ° reyna aĂ° koma Ă veg fyrir verstu gerĂ° Ăžessa krabbameins,â&#x20AC;&#x153; segir Kathryn Wilson, vĂsindamaĂ°ur viĂ° Harvard School of Public Health Ă Boston, Ă viĂ°tali viĂ° BBC. NiĂ°urstÜðu Ăžessarar kĂśnnunar er Þó tekiĂ° meĂ° varúð enda er hĂşn sĂş fyrsta sinnar tegundar sem sĂ˝nir jĂĄkvĂŚĂ° ĂĄhrif kaffis ĂĄ blÜðruhĂĄlskirtilskrabbamein. â&#x20AC;&#x17E;ViĂ° fĂśgnum kĂśnnunum sem auka vitneskju okkar en viĂ° munum ekki rĂĄĂ°leggja Ăžeim sem eru ekki vanir kaffidrykkju aĂ° taka hana upp Ă varnarskyni gegn Ăžessari tegund krabbameins,â&#x20AC;&#x153; segir Helen Rippon hjĂĄ The Prostate Cancer Charity Ă viĂ°tali viĂ° BBC. AĂ°rar kannanir hafa sĂ˝nt aĂ° kaffi getur haft jĂĄkvĂŚĂ° ĂĄhrif ĂĄ aĂ°ra sjĂşkdĂłma, m.a. unniĂ° gegn brjĂłstakrabbameini, ĂŚĂ°aĂžrengslum, ĂĄunninni sykursĂ˝ki og gallsteinum. RannsĂłknin hefur veriĂ° birt Ă tĂmaritinu Journal of the National Cancer Institute. -jh
Kaffi virĂ°ist einnig geta haft ĂĄhrif ĂĄ aĂ°ra sjĂşkdĂłma.
ď&#x192;¨ Heilsa MeĂ°hĂśndlun sjĂşkdĂłma meĂ° hreyfingu
SkrifaĂ° upp ĂĄ hreyfiseĂ°la
Ă kall til Ăslenskra framleiĂ°enda
Ă?sland er langt ĂĄ eftir Üðrum EvrĂłpulĂśndum Ăžegar kemur aĂ° framleiĂ°slu ĂĄ lĂfrĂŚnum vĂśrum og Ăžyrftu miklu fleiri aĂ° fara Ăşt Ă slĂka rĂŚktun og framleiĂ°slu til aĂ° anna eftirspurn. Ă&#x2013;rfĂĄ bĂş framleiĂ°a lĂfrĂŚnt lamba- og nautakjĂśt og lĂfrĂŚnt rĂŚktaĂ°ir kjĂşklingar, svĂnakjĂśt og egg eru ekki fĂĄanleg hĂŠr ĂĄ landi til dreifingar. ViĂ° myndum stĂśkkva ĂĄ ĂžaĂ° fyrst verslana og selja meĂ° glÜðu geĂ°i og hvetjum Þå sem hafa ĂĄhuga ĂĄ aĂ° fara Ăşt Ă slĂka framleiĂ°slu aĂ° hafa samband. Ă hugi landsmanna ĂĄ lĂfrĂŚnt vottuĂ°um vĂśrum fer sĂvaxandi. FĂłlk gerir sĂŠr sĂfellt betur grein fyrir ĂžvĂ aĂ° lĂfrĂŚn hugmyndafrĂŚĂ°i snĂ˝st um heilsu-, dĂ˝ra- og umhverfisvernd og aĂ° ĂžaĂ° fari saman lĂfrĂŚnn lĂfsstĂll og siĂ°rĂŚn neysla. En ĂžaĂ° er einmitt tilgangurinn meĂ° starfi okkar; aĂ° auka siĂ°rĂŚna neyslu og Ăžar af leiĂ°andi sjĂĄlfbĂŚrni og um leiĂ° stuĂ°la aĂ° góðri heilsu og vellĂĂ°an viĂ°skiptavina okkar.
HreyfiseĂ°lar verĂ°a brĂĄtt skrifaĂ°ir Ăşt til fĂłlks sem glĂmir viĂ° heilsufarsvandamĂĄl sem hreyfing getur haft ĂĄhrif ĂĄ. Fimm heilsugĂŚslustÜðvar ĂĄ hĂśfuĂ°borgarsvĂŚĂ°inu taka Þått Ă tilraunaverkefni viĂ° aĂ° gefa Ăşt seĂ°lana. NĂĄiĂ° verĂ°ur fylgst meĂ° ĂĄrangri Ăžeirra.
A
Ă° sĂśgn HĂŠĂ°ins JĂłnssonar, formanns FĂŠlags Ăslenskra sjĂşkraĂžjĂĄlfara, byggist verkefniĂ° ĂĄ sĂŚnskri fyrirmynd og brestur ĂĄ von brĂĄĂ°ar. â&#x20AC;&#x17E;FyrirkomulagiĂ° verĂ°ur Ăžannig aĂ° lĂŚknar skrifa Ăşt hreyfiseĂ°la Ă Ăžeim tilfellum Ăžar sem hreyfing getur nĂ˝st sem meĂ°ferĂ°. Einstaklingurinn fer meĂ° seĂ°ilinn til samhĂŚfingaraĂ°ila sem metur ĂĄstand hans og setur upp ĂĄĂŚtlun sem byggist meĂ°al annars ĂĄ ĂžvĂ hve tilbĂşinn hann er aĂ° hreyfa sig. Eftirfylgni er svo Ă hĂśndum samhĂŚfingaraĂ°ilans en markmiĂ°iĂ° er aĂ° ĂĄ endanum standi fĂłlk ĂĄ eigin fĂłtum og hreyfi sig sjĂĄlft sĂŠr til heilsubĂłtar.â&#x20AC;&#x153;
IngibjĂśrg JĂłnsdĂłttir, dĂłsent viĂ° streiturannsĂłknarstofnun Gautaborgar, hefur stundaĂ° margs konar rannsĂłknir ĂĄ ĂĄhrifum hreyfingar en hĂşn segir sannaĂ° aĂ° hreyfing sĂŠ Ă sumum tilvikum ĂĄrangursrĂkasta meĂ°ferĂ°in til aĂ° meĂ°hĂśndla sjĂşkdĂłma. â&#x20AC;&#x17E;Hreyfing er til dĂŚmis talin fremsti kosturinn Ă meĂ°ferĂ° viĂ° ĂĄunninni sykursĂ˝ki. Hreyfingin er aĂ°alliĂ°urinn Ă meĂ°ferĂ°inni og talin jafn mikilvĂŚg og aĂ° breyta matarĂŚĂ°i.â&#x20AC;&#x153; IngibjĂśrg segir ĂžaĂ° lĂśngum sĂ˝nt og sannaĂ° aĂ° hreyfing geti auk Ăžess veriĂ° virk forvĂśrn. SĂŠrstaklega viĂ°
hjarta- og ĂŚĂ°asjĂşkdĂłmum, sykursĂ˝ki og Ăžunglyndi. â&#x20AC;&#x17E;Ă? SvĂĂžjóð og Bretlandi hafa nĂ˝lega veriĂ° teknar upp nĂ˝jar klĂnĂskar vinnuaĂ°ferĂ°ir Ăžar sem hreyfing er fyrsti kostur viĂ° vĂŚgu Ăžunglyndi og depurĂ°. Ă? sumum tilvikum getur hreyfing veriĂ° tĂśfralausn. Ă&#x17E;aĂ° er ekkert sem slĂŚr hreyfingunni viĂ° hvaĂ° varĂ°ar forvĂśrn gegn Ăśllum sjĂşkdĂłmum sem eru tengdir lĂferni okkar. En hreyfing lĂŚknar ekki alla sjĂşkdĂłma og kemur ekki Ă staĂ°inn fyrir lyf,â&#x20AC;&#x153; segir IngibjĂśrg. Ă&#x17E;Ăłra TĂłmasdĂłttir thora@frettatiminn.is
www.lyfja.is
 � � � � �  �
â&#x20AC;&#x201C; LifiĂ° heil
15% afslĂĄttur
Ă maĂ ĂĄ Ăśllum stĂŚrĂ°um af
Nicotinell IceMint DĂŚmi: 2 mg, 204 stk.
meĂ° afslĂŚtti 5.516 kr.
LĂŚgra verĂ° Ă Lyfju
Ă?SLENSKA / SIA.IS / LYF 54667 04/11
KYNNING
S
tefna MaĂ°ur Lifandi er aĂ° neytendur geti keypti inn til heimilisins ĂĄn Ăžess aĂ° Ăžurfa aĂ° hafa ĂĄhyggjur af ĂžvĂ aĂ° vĂśrurnar innihaldi óÌskileg aukog fyllingarefni. Ă&#x17E;eir eiga ekki aĂ° Ăžurfa aĂ° rĂ˝na Ă innihaldslĂ˝singar til aĂ° ganga Ăşr skugga um aĂ° vĂśrurnar innihaldi einungis heilnĂŚm hrĂĄefni, viĂ° sjĂĄum um ĂžaĂ°, segir ArndĂs Thorarensen, framkvĂŚmdastjĂłri MaĂ°ur Lifandi. StĂŚrstur hluti vĂśruĂşrvalsins Ă MaĂ°ur Lifandi eru lĂfrĂŚnt vottaĂ°ar vĂśrur en einnig er boĂ°iĂ° upp ĂĄ nĂĄttĂşrulegar heilsuvĂśrur og vĂśrur fyrir fĂłlk meĂ° fĂŚĂ°uóÞol. MarkmiĂ° okkar er aĂ° auka ĂşrvaliĂ° af innlendum lĂfrĂŚnt vottuĂ°um vĂśrum og vĂśrum beint frĂĄ bĂłnda. ViĂ° erum einnig meĂ° gott Ăşrval af lĂfrĂŚnt vottuĂ°um snyrti- og hreinlĂŚtisvĂśrum en rannsĂłknir hafa sĂ˝nt aĂ° Ă˝mis óÌskileg efni sĂŠu notuĂ° Ă slĂkar vĂśrur; mĂśrg hver krabbameinsvaldandi og hormĂłnatruflandi. Um Ăžetta eru sĂfellt fleiri meĂ°vitaĂ°ir Ă dag og ĂžvĂ er mikil aukning Ă sĂślu ĂĄ Ăžessum vĂśrum.
Kaffidrykkja getur dregiĂ° Ăşr lĂkum ĂĄ aĂ° karlar fĂĄi blÜðruhĂĄlskirtilskrabbamein, aĂ° ĂžvĂ er fram kemur Ă nĂ˝rri bandarĂskri rannsĂłkn sem danska blaĂ°iĂ° JĂłtlandspĂłsturinn greinir frĂĄ. KĂśnnunin nĂĄĂ°i til 48 Þúsund einstaklinga sem vinna Ă heilbrigĂ°isgeiranum. Ă&#x17E;ar kemur fram aĂ° Ăžeir sem drekka sex bolla af kaffi ĂĄ dag draga Ăşr lĂkum ĂĄ ĂžvĂ aĂ° Ăžeir fĂĄi blÜðruhĂĄlskirtilskrabbamein sem nemur 20%. Danska blaĂ°iĂ° tekur fram aĂ° ĂĄ hverju ĂĄri fĂĄi um fjĂśgur Þúsund danskir karlar Ăžessa tegund krabbameins og aĂ° sjĂşkdĂłmurinn herji einkum ĂĄ eldri karla, Ăž.e. yfir fimmtugt. Ă? rannsĂłkninni kom fram aĂ° meĂ°al Ăžeirra sem drukku svo mikiĂ° kaffi ĂĄ hverjum degi var ĂĄhĂŚttan 60% minni ĂĄ aĂ° fĂĄ alvarlegri gerĂ° blÜðruhĂĄlskirtilskrabbameins, Ăž.e. krabbameins sem dreifist til annarra lĂffĂŚra. RannsĂłknin stóð Ă tuttugu ĂĄr, frĂĄ ĂĄrinu 1986 til 2006. FjĂłrĂ°a hvert ĂĄr voru Þåtttakendurnir beĂ°nir aĂ° skrĂĄ daglega kaffineyslu sĂna. Ă Ăžessu tuttugu ĂĄra tĂmabili fengu 5.035 Ăžeirra sem Þått tĂłku Ă kĂśnnuninni krabbamein Ă blÜðruhĂĄlskirtil. NiĂ°urstaĂ°a kĂśnnunarinnar sĂ˝ndi aĂ° Ăžegar viĂ° drykkju Ăžriggja kaffibolla ĂĄ dag mĂĄtti merkja ĂĄhrif gegn myndun krabbameinsins. Ekki var hĂŚgt aĂ° sjĂĄ neinn mun ĂĄ neyslu hefĂ°bundins kaffis og kaffis ĂĄn koffĂns.
Kaffið hressir en ný kÜnnun bendir til Þess að neysla Þess geti unnið gegn sjúkdómum, m.a. blÜðruhålskirtilskrabbameini.
reebok.com/women reebok.is
© 2011 Reebok International. Reebok©, EasyTone™ and ResisTone™ bands are trademarks of Reebok.
¬tone
RESISTONE™ BÖNDIN SKAPA MÓTSTÖÐU VIÐ HREYFINGU. HANNAÐ TIL AÐ STYRKJA EFRI HLUTA LÍKAMANS.
ERTU AÐ FARA Í GÖNGUTÚR?
EASYTONE SKÓR OG FÖT HJÁLPA ÞÉR AÐ KOMAST Í BETRA FORM.
OG ÞEGAR ÞÚ GENGUR ERU RESISTONE™ BÖNDIN HÖNNUÐ TIL AÐ MÓTA RASS OG LÆRI.
Skórnir eru tær Snilld
Ég er búin að ganga í Easy Tone skónum í nokkurn tíma. Það sem kom mér mest á óvart var að ég fékk harðsperrur fyrst þegar ég fór í þeim í klukkustundar langa Stafgöngu og tel ég mig vera í mjög góðri þjálfun. Ég þurfti ekki frekari sannana við. Skórnir svínvirka. Ég er meðvituð um líkamsstöðu mína þegar ég er í skónum, jafnvægið eykst og stærstu vöðvar líkamans (læri og rass) styrkjast. Ég mæli hiklaust með EasyTone skónum hvort heldur sem í Stafgöngu eða venjulega göngu.
Guðný Aradóttir
Stafgönguleiðbeinandi og einkaþjálfari AÐEINS EASYTONE ER MEÐ TÆKNI SEM BYGGIR Á JAFNVÆGISBOLTUM SEM SKAPA ÖRLÍTIÐ ÓJAFNVÆGI. ALLT HANNAÐ TIL AÐ MÓTA LYKILVÖÐVA VIÐ RASS OG LÆRI.
48
heilabrot
Helgin 20.-22. maĂ 2011
?
Spurningakeppni fĂłlksins
EirĂkur JĂłnsson blaĂ°amaĂ°ur 1. VaraformaĂ°urinn. 2. 19. 3. Hrafnhildur HalldĂłrsdĂłttir. 4. London. 5. Ă&#x17E;etta er uppĂĄhaldslagiĂ° mitt en ĂŠg man Ăžetta ekki. 6. Londonlamb. 7. London. 8. A Friend in London. 9. London Calling. 10. TheodĂłr JĂşlĂusson. 11. Ă&#x17E;Ăłrunn AntonĂa og BjĂśrn Bragi. 12. Henri Paul. 13. PĂĄll Winkel. 14. Hinsegin dagar. 15. KristjĂĄn MĂĄr Unnarsson. 16. Running Scared. Elle og Nikki. 17. AsunciĂłn. 18 Camilla Läckberg.
16 rĂŠtt.
1. Hver stjĂłrnar AlĂžjóða gjaldeyrissjóðnum Ă fjarveru Dominiques Strauss-Kahn? 2. HvaĂ°a tĂślustaf rakaĂ°i Wayne Rooney ĂĄ bringu sĂna um helgina? 3. Hver lĂ˝sti Eurovision-keppninni beint Ă SjĂłnvarpinu Ăžetta ĂĄriĂ°? 4. Ă? hvaĂ°a borg er knattspyrnufĂŠlagiĂ° West Ham United? 5. HvaĂ°a sĂśngkona gerĂ°i lagiĂ° Cry me a River ofurvinsĂŚlt ĂĄriĂ° 1955? 6. HvaĂ°a lĂŠttreykta Ăslenska ungsauĂ°fjĂĄrafurĂ° er kennd viĂ° hĂśfuĂ°borg eina Ă EvrĂłpu? 7. Hvar gerist eina myndin sem Hugh Grant og Julia Roberts hafa leikiĂ° Ă saman? 8. HvaĂ° hĂŠt hljĂłmsveitin sem flutti framlag Danmerkur Ă Eurovision Ă ĂĄr? 9. HvaĂ°a heitir vinsĂŚlasta plata hljĂłmsveitarinnar The Clash? 10. Hver fer meĂ° aĂ°alhlutverkiĂ° Ă kvikmyndinni Eldfjall eftir RĂşnar RĂşnarsson? 11. Auddi og Sveppi eru aĂ° ljĂşka sĂnu sĂĂ°asta ĂĄri meĂ° grĂnÞått sinn ĂĄ fĂśstudagskvĂśldum ĂĄ StÜð 2. HvaĂ°a fĂłlk tekur viĂ° plĂĄssinu af Ăžeim fĂŠlĂśgum? 12. Hver Ăłk bifreiĂ°inni og lenti Ă slysi sem kostaĂ°i hann sjĂĄlfan, DiĂśnu prinsessu og Dodi Fayed lĂfiĂ°? 13. Hver er fangelsismĂĄlastjĂłri? 14. HvaĂ°a samtĂśk hlutu mannrĂŠttindaverĂ°laun ReykjavĂkurborgar? 15. Hver er frĂŠttastjĂłri StÜðvar 2? 16. HvaĂ° heitir sigurlagiĂ° Ă Eurovision og hverjir flytja ĂžaĂ°? 17. HvaĂ° heitir hĂśfuĂ°borgin Ă ParagvĂŚ? 18. Hver skrifaĂ°i bĂłkina MorĂ° og mĂśndlulykt?
ď&#x192;¨
Sudoku
6 7 1 3 2 7
Ă&#x17E;Ăłra ArnĂłrsdĂłttir aĂ°stoĂ°arritstjĂłri KastljĂłss 1. John Lipsky. 2. 19. 3. Ă&#x17E;aĂ° er hĂşn vinkona mĂn Hrafnhildur HalldĂłrsdĂłttir. 4. London. 5. Ella Fitzgerald. 6. Londonlamb. 7. London. 8. A Friend in London. 9. London Calling. 10. TheodĂłr JĂşlĂusson. 11. Veit ĂžaĂ° ekki. 12. Henri Paul. 13. PĂĄll Winkel. 14. Hinsegin dagar. 15 .KristjĂĄn MĂĄr Unnarsson. 16. Ă&#x2020;, ĂŠg man ĂžaĂ° ekki. Ă&#x17E;Ăłra skorar 17. AsunciĂłn. ĂĄ Svavar 18. Camilla Läckberg. HalldĂłrsson frĂŠttamann. 15 rĂŠtt.
ď&#x192;¨
krossgĂĄtan
Sudoku fyrir lengr a komna
5 7 9 8
9 8 4 3
2
7 4
2
8 5 4 2
8 1 9 8 6
1 7 2
SvĂśr: 1. John Lipsky, 2. 19, 3. Hrafnhildur HalldĂłrsdĂłttir, 4. London, 5. Julia London, 6. Londonlamb, 7. Ă? London, 8. A Friend in London, 9. London Calling, 10. TheodĂłr JĂşlĂusson, 11. BjĂśrn Bragi Arnarsson og Ă&#x17E;Ăłrunn AntonĂa MagnĂşsdĂłttir, 12. Henri Paul, 13. PĂĄll E. Winkel, 14. Hinsegin dagar, 15. KristjĂĄn MĂĄr Unnarsson, 16. Running Scared meĂ° Nikki og Elle, 17. AsunciĂłn, 18. Camilla Läckberg.
ď&#x192;¨
3 1 4 8 5 7 4 6 1 5 8 7 8 8 4 1 3 2 6 3
lausn krossgĂĄtunnar er birt ĂĄ vefnum: www.this.is/krossgatur, aĂ° viku liĂ°inni '3Âś
):--*
1ÂŤ'" ("6,63
5"/(*
)+"3"
4,*/)&-(*
Ă&#x17E;Ă&#x2020;GILEG LEIĂ? TIL AĂ? HREINSA LĂ?KAMANN Ă 10 DĂ&#x2013;GUM
4½/(3½%%
MYND: PUBLIC DOMAIN
#03
Er efsta talan Ăłhneppt... ...hreinsaĂ°u kroppinn fyrir sumariĂ°
7&(63 -Âś/"
%Â&#x160;-*/(
%3"(3&*1* Âś 4&(-#Ă /"Â&#x161;*
(½/(6-"(
.+½(
4".5½,
Â?+Âť5"
(&/(*
%Ă&#x2026;3
*Â&#x161;/
*Ekki Ăžarf aĂ° breyta um matarĂŚĂ°i ĂĄ meĂ°an 10 daga KUREN hreinsikĂşr stendur en Ăžeir sem vilja lĂŠttast er bent ĂĄ aĂ° borĂ°a reglulega lĂŠttan og ferskan mat. AuĂ°velt blandiĂ° 25 ml. Ăşt Ă stĂłrt glas af vatni og drekkiĂ° fyrir morgunmĂĄltĂĂ°.
57&*3 &*/4
7&3,'Â&#x160;3*
4,"%% "Â&#x161;63
(3&*/%
#-Ă&#x2026;,Ă -"
,Â&#x160;/6
-Â&#x160;3"
)-65* #Âť,"3
,3:%% +635 4,63Â&#x161;63
Ă 3,0."
,/½55
#Âť, 45"'63
5*-7&3"
'*/(63 ÂŤ 4+Âť %:((63
4-Â&#x160;."
Â&#x160;9-"45
3Âś,*
,3011
Pr en tun .is
53²
Âś-ÂŤ5
.ÂŤ-.63
4,".. 45½'6/
)"'/"
4,3".#*
(6'6 )3&*/4" HELGARBLAĂ?
Âś
7&*Â&#x161;"3 'Â&#x160;3*
%Ă&#x2026;3" )-+ÂťÂ&#x161;
&*/)7&3+*3
Ă 5
55 œ�355" '²-"(
4.:34-
45"(-
Âť)3ÂťÂ&#x161;63
/Ă "
(&:.4-6 563/
"3("Â?3"4
Âť/&'/%63
,*35*--
-ÂŤÂ&#x161;
3*'56/
-²5 œ '3"..*
ÂŤ7Âś5"
'&45"
5Âś."#*-4
"3*//
&-%63
4,+½(3"
.ÂŤ-5ÂśÂ&#x161;
#0(*
(6Â&#x161;
65"/ 305/6/"3 -:,5
'-"/ 41+"--
-0("
ViĂ° bjóðum 50% afslĂĄtt af KUREN frĂĄ 10 maĂ til 10 jĂşnĂ (ef birgĂ°ir endast) ĂĄ eftirfarandi sĂślustÜðum: Ă&#x2013;llum apĂłtekum, heilsubúðum, Hagkaup, FjarĂ°arkaup og ĂžĂn verslun Seljabraut.
Ă&#x17E;Ăş getur nĂĄlgast FrĂŠttatĂmann frĂtt ĂĄ ĂžjĂłnustustÜðvum N1 um land allt
Âť4,03Â&#x161; "Â&#x161;"
4,36((6
3ÂŤ/%Ă&#x2026;3"
-Âś'3Â&#x160;/ 4Ă&#x2026;3"
InnflutningsaĂ°ili:
)ÂŤ3
/6%%"45
,&11/*
50% afslĂĄttur
/&40%%*
5*'
611 )3Âť16/
KUREN 10 daga hreinsikĂşr (detox)* hefur hjĂĄlpaĂ° fjĂślmĂśrgum aĂ° minnka mittismĂĄliĂ°, efla meltingu og bĂŚta dagsformiĂ°.
'-6(&-%63
-Âś5*-- 401*
Âť-Â&#x160;5*
45:,,*
)0- 4,3Ă '"
%ÂŤ-,63
611)"'
:'*3 45²55"3
t t ý N Á KFC
PIPAR\TBWA • SÍA • 111449
TM
svooogott
™
www.kfc.is
0gr. transfita
FAXAFENI • GRAFARHOLTI • HAFNARFIRÐI • KÓPAVOGI • MOSFELLSBÆ • REYKJANESBÆ • SELFOSSI
50
sjónvarp
Helgin 20.-22. maí 2011
Föstudagur 20. mái
Föstudagur
Sjónvarpið
19:50 American Idol (36 & 37/39) Nú kemur í ljós hvaða tveir keppendur halda áfram í American Idol og eiga áfram von um að verða næsta söngstjarna Bandaríkjanna. allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
22:00 Ungfrú Ísland 2011 Fegurðardrottning Íslands 2011 er krýnd með glæsilegri viðhöfn á Broadway.
Laugardagur
14:00 Danski handboltinn Bein útsending frá öðrum úrslitaleik AG Kaupmannahafnar og Bjerringbro/ Silkeborg um danska meistaratitilinn í handknattleik.
20:55 The Burning Plain Kvikmynd frá 2008 með Charlize Theron, Kim Basinger, Robin Tunney og John Corbett í aðalhlutverkum.
Sunnudagur
20:15 Úr Háskólabíói í Hörpu hljómsveit á tímamótum Stutt mynd eftir Eggert Gunnarsson um síðustu daga Sinfóníuhljómsveitar Íslands í Háskólabíói.
21:50 Damages (1/13) Þriðja þáttaröðin með CLenn Close og Rose Byrne í aðalhlutverki.
16:20 Kallakaffi (10:12) e 16:50 Vormenn Íslands (4:7) e 17:20 Mörk vikunnar 17:50 Táknmálsfréttir 18:00 Otrabörnin (21:26) 18:22 Pálína Penelope (15:28) 18:30 Hanna Montana 19:00 Fréttir 19:30 Veðurfréttir 19:35 Kastljós 20:10 Galdrakrakkar 21:45 Taggart - Fact and Fiction Í glæpasögu er nákvæm lýsing á morði sem er alveg eins og morð sem lögreglunni hefur ekki 5 6 tekist að upplýsa hver framdi. Burke og félaga grunar að rithöfundurinn hafi komið við sögu í því máli og hefja rannsókn á því. Burke sannfærist um að höfundurinn sé morðinginn en á erfitt með að sanna það. Á milli morðingjans og löggunnar hefst mikill eltingarleikur og Burke er staðráðinn í því að láta meintan morðingja ekki komast upp með glæpinn. 22:35 Hann á leik 00:45 Útvarpsfréttir í dagskrárlok
SkjárEinn 08:00 Dr. Phil (181/181) 08:45 Rachael Ray (181/195) 09:30 Pepsi MAX tónlist 16:05 WAGS, Kids & World Cup Dreams 16:55 Girlfriends (14/22) 19:35 America’s Funniest Home Videos 20:00 Will & Grace (11/25) 20:25 The Bachelor (4/11) 22:00 Ungfrú Ísland 2011 00:00 Parks & Recreation 00:05 Rachael Ray (178/195) 00:25 Law & Order: Los Angeles 00:50 Rachael Ray (179/195) 01:10 Whose Line is it Anyway? 01:35 Saturday Night Live (20/22) 02:30 High School Reunion (1/8) 03:15 Girlfriends (13/22) 03:35 Will & Grace (11/25) 03:55 Penn &amp; Teller (9 & 10/10) 04:55 Pepsi MAX tónlist
06:20 Prince and Me II 08:00 Wayne’s World 10:00 Mr. Deeds 12:00 Kung Fu Panda 14:00 Wayne’s World 16:00 Mr. Deeds 18:00 Kung Fu Panda 20:00 Prince and Me II 22:00 Loving Leah R 00:00 Drillbit Taylor 02:00 Vantage Point 04:00 Loving Leah 06:00 Billy Madison
allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
5
6
Sjónvarpið
STÖÐ 2
08:00 Morgunstundin okkar / Lítil 07:00 Barnatími Stöðvar 2 prinsessa / Skellibær / Konungsríki 08:15 Oprah Benna og Sóleyjar / Litlu snillingarnir 08:55 Í fínu formi 08:56 Múmínálfarnir (2:39) 09:10 Bold and the Beautiful 09:06 Veröld dýranna (12:52) 09:30 The Doctors 09:11 Sveitasæla 10:15 60 mínútur 09:23 Millý og Mollý 11:00 Life on Mars (3/17) 09:36 Hrúturinn Hreinn 11:50 Jamie Oliver’s Food Revolution 09:44 Engilbert ræður 12:35 Nágrannar allt fyrir áskrifendur 09:52 Lóa 13:00 Frasier (20/24) 10:05 Hérastöð 13:25 Blonde Ambition fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:30 Enginn má við mörgum e 15:05 Auddi og Sveppi 11:05 Að duga eða drepast e 15:30 Leðurblökumaðurinn 11:50 Kastljós e 15:50 Barnatími Stöðvar 2 12:20 Endurfundir 17:05 Bold and the Beautiful 14:00 Danski handboltinn Beint 17:30 Nágrannar 4 5 16:05 Mörk vikunnar 17:55 The Simpsons (18/22) 16:35 Vormenn Íslands (4:7) 18:23 Veður 17:05 Ástin grípur unglinginn (3:10) 18:30 Fréttir Stöðvar 2 17:50 Táknmálsfréttir 18:47 Íþróttir 18:00 Friðþjófur forvitni (6:10) 18:54 Ísland í dag 18:23 Eyjan Øen (6:18) 19:11 Veður 18:46 Frumskógarlíf Jungle Beat 19:20 Auddi og Sveppi 18:54 Lottó 19:50 American Idol (36 og 37/39) 19:00 Fréttir 22:00 Funny Money 19:30 Veðurfréttir 23:35 Texas Chainsaw Massacre 19:40 Björgvin - Bolur inn við bein 01:05 The Ruins 20:45 Líf í rústum 02:35 Employee of the Month 22:20 Hamskiptingar e 04:20 Blonde Ambition 00:45 Fíknó 05:50 Fréttir og Ísland í dag 02:25 Útvarpsfréttir í dagskrárlok
SkjárEinn 16:35 Pepsi mörkin 10:40 Dr. Phil (178 & 179/181) 17:45 Dallas - Oklahoma 13:35 Rachael Ray (180/195) 19:35 Evrópudeildarmörkin 14:20 High School Reunion (1/8) 20:00 Fréttaþáttur Meistaradeildar 15:05 America’s Next Top Model 20:30 La Liga Report 15:50 90210 (19/22) 21:00 F1: Föstudagur 21:30 European Poker Tour 6allt fyrir áskrifendur16:35 The Defenders (17/18) 17:20 An Idiot Abroad (5/9) 22:20 Porto - Braga 18:10 Girlfriends (15/22) 00:05 Evrópudeildarmörkin fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:30 The Bachelor (4/11) 20:00 Saturday Night Live (21/22) 20:55 The Burning Plain 22:45 Cellular 15:45 Sunnudagsmessan 00:05 Rachael Ray (181/195) 17:00 Sunderland - Wolves 4 5 00:20 Whose Line is it Anyway? 18:45 Wigan - West Ham 00:45 Girlfriends (14/22) 20:30 Ensku mörkin allt fyrir áskrifendur 00:50 Rachael Ray (182/195) 21:00 Premier League Preview 01:05 Grace is Gone 21:30 Premier League World fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 02:35 Penn &amp; Teller (1 & 2/9) 22:00 Norwich - Southampton, 1993 03:05 Penn &amp; Teller (2/9) 22:30 Premier League Preview 03:35 Pepsi MAX tónlist 23:00 Arsenal - Aston Villa SkjárGolf 4
08:10 Crowne Plaza Invitational (1/4) 11:10 Golfing World (88/240) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 13:45 Crowne Plaza Invitational (1/4) 16:50 Champions Tour - Highlights 17:45 Inside the PGA Tour (20/42) 18:10 Golfing World (90/240) 19:00 Crowne Plaza Invitational (2/4) 4 Golfing World (90/240) 5 22:00 22:50 PGA Tour - Highlights (18/45) 23:45 ESPN America allt fyrir áskrifendur
Sunnudagur
Laugardagur 21. maí
5
6
Sjónvarpið
STÖÐ 2
08:00 Morgunstundin okkar / 07:00 Brunabílarnir Fæturnir á Fanneyju / Herramenn 07:25 Strumparnir 08:24 Ólivía Olivia (30:52) 07:50 Hello Kitty 08:34 Töfrahnötturinn (10:52) 08:00 Algjör Sveppi 08:47 Með afa í vasanum 09:40 Latibær 08:57 Leó (37:52) 09:55 Stuðboltastelpurnar 09:00 Disneystundin 10:15 Bardagauppgjörið 09:01 Finnbogi og Felix 10:35 iCarly (14/45) 09:24 Sígildar teiknimyndir 11:00 Glee (18/22) allt fyrir áskrifendur 09:30 Fínni kostur (14:21) 12:00 Bold and the Beautiful 09:53 Hið mikla (3:20) 13:40 American Idol (36 og 37/39) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:25 Arkitektar breytinga e 15:30 Elite keppnin 11:25 Landinn e 16:00 Sjálfstætt fólk 11:55 Hvað veistu? - Lyngby radíó kallar 16:40 Auddi og Sveppi 12:30 Silfur Egils Beint 17:10 ET Weekend 13:50 Vogurinn e 17:556 Sjáðu 4 5 15:20 Eins og við værum 18:30 Fréttir Stöðvar 2 15:50 Monica og David e 18:49 Lottó 16:45 Björgvin - Bolur inn við bein e 18:57 Íþróttir 17:50 Táknmálsfréttir 19:04 Ísland í dag - helgarúrval 18:00 Stundin okkar e 19:29 Veður 18:25 Með afa í vasanum (38:52) 19:35 Astro boy 18:37 Skúli Skelfir (29:52) 21:10 The Dark Knight 18:48 Ungur nemur - gamall temur 23:35 Fargo 19:00 Fréttir 01:10 The Wicker Man 19:30 Veðurfréttir 02:50 Stop-Loss 19:40 Landinn 04:40 Elite keppnin 20:15 Úr Háskólabíói í Hörpu 05:10 ET Weekend 21:00 Downton Abbey (5:7) 05:50 Auddi og Sveppi 21:50 Sunnudagsbíóið - Fjórum sinnum Le quattro volte 23:15 Silfur Egils e 07:55 Formúla 1 - Æfingar Beint 00:35 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 09:00 Spænsku mörkin 09:55 KR - Þór SkjárEinn 11:45 Formúla 1 2011 - Tímataka Beint 10:40 Dr. Phil (180 & 181/181) 13:15 SK Telecome Open 13:35 Million Dollar Listing (3/9) 15:50 Malaga - Barcelona 14:20 Ungfrú Ísland 2011 17:50 Real Madrid - Almeria Beint allt fyrir áskrifendur 16:20 Spjallið með Sölva (14/16) 20:00 SK Telecome Open 17:00 Survivor (1/16) 22:35 Evrópudeildarmörkinfréttir, fræðsla, sport og skemmtun 17:45 WAGS, Kids & World Cup Dreams 23:10 Malaga - Barcelona 18:35 Girlfriends (16/22) 01:00 Oklahoma - Dallas Beint 18:55 Rules of Engagement (2/26) 19:20 Parks & Recreation (2/22) 19:45 America’s Funniest Home Videos 4 5 20:10 An Idiot Abroad (6/9) 11:00 Premier League Review 6 21:00 The Defenders - LOKAÞÁTTUR 11:55 Premier League Preview 21:50 Californication (8/12) 12:25 Premier League World 22:20 Blue Bloods (16/22) 12:55 Goals of the Season 2005/2006 allt fyrir áskrifendur 23:05 Royal Pains (16/18) 13:50 Blackburn - Man. Utd. 23:55 Saturday Night Live (21/22) 15:35 Chelsea - Newcastle fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 00:50 CSI: New York (9/23) 17:20 Liverpool - Tottenham 01:35 The Defenders (18/18) 19:05 Wigan - West Ham 02:20 Pepsi MAX tónlist 20:50 Arsenal - Aston Villa 22:35 Blackpool - Bolton 00:20 Premier League Review
08:00 Baby Mama 4 10:00 The Wedding Singer allt fyrir áskrifendur SkjárGolf 12:00 Meet Dave 07:10 Crowne Plaza Invitational (2/4) 14:00 Baby Mama 10:10 Golfing World (88/240) 16:00 The Wedding Singerfréttir, fræðsla, sport og skemmtun 11:00 Volvo World Match Play Champ. 18:00 Meet Dave 16:00 Crowne Plaza Invitational 20:00 Billy Madison 18:35 Inside the PGA Tour (20/42) 22:006 Mozart and the Whale 19:00 Crowne Plaza Invitational 00:00 Rocky Balboa 4 22:00 LPGA Highlights 5(6/20) 02:00 The Things About My Folks 23:20 Inside the PGA Tour (20/42) 04:00 Mozart and the Whale 23:45 ESPN America 06:00 Night at the Museum
5
6
6
6
08:00 Duplicity 10:05 Get Smart allt fyrir áskrifendur 12:00 Shark Bait 14:00 Duplicity fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:05 Get Smart 18:00 Shark Bait 20:00 Night at the Museum 22:00 The Godfather 2 01:156Impact Point 4 02:35 Dracula 2: Ascension 04:00 The Godfather 2
sjónvarp 51
Helgin 20.-22. maí 2011
22. maí
STÖÐ 2 07:00 Lalli V 07:10 Svampur Sveinsson 07:35 Könnuðurinn Dóra 08:00 Algjör Sveppi 09:30 Fjörugi teiknimyndatíminn 09:55 Histeria! 10:20 Lína Langsokkur 11:30 Sorry I’ve Got No Head 12:00 Nágrannar allt fyrir áskrifendur 13:45 Mad Men (5/13) 14:35 Amazing Race (3/12) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 15:25 Gossip Girl (14/22) 16:10 Grey’s Anatomy (20/22) 16:55 Oprah 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 4 19:15 Frasier (15/24) 19:40 Sjálfstætt fólk 20:20 The Mentalist (20/24) 21:05 Rizzoli &amp; Isles (2/10) 21:50 Damages (1/13) 22:40 60 mínútur 23:25 Daily Show: Global Edition 23:55 Glee (18/22) 01:05 The Event (20/22) 01:50 Nikita (9/22) 02:30 The Closer (4/15) 03:15 Undercovers (4/13) 04:00 Awsome: I Fuckin’ Shot That! 05:30 Fréttir
Í sjónvarpinu Nikita
Leður, latex og stórar byssur Árið 1990 sendi franski leikstjórinn Luc Besson frá sér hina öldungis frábæru spennumynd La Femme Nikita þar sem Anne Parillaud lék afbrotastelpu sem var tekin úr umferð af dularfullri stofnun sem gaf út á hana dánarvottorð og gerði hana síðan að öflugum leigumorðingja með markvissri þjálfun. Sem einlægur og eldheitur aðdáandi myndarinnar fékk ég vægt fyrir hjartað þegar ég hafði spurnir af sjónvarpsþáttunum Nikita sem byggja að hluta til á persónum og hugmyndum úr frönsku myndinni. Þetta er hins vegar alls ekki svo slæmt þegar á hólminn er komið og maður fylgist með Maggie Q leika leigumorðingjann Nikitu sem hefur sagt skilið við stofnunina sem 5
6
5
6
08:30 SK Telecom Open 11:30 Formúla 1 Beint 14:00 F1: Við endamarkið 14:30 Sterkasti maður Íslands 15:30 Hannover - Kiel Beint 17:10 Real Madrid - Almeria 18:55 Guru of Go allt fyrir áskrifendur 19:45 Keflavík - ÍBV Beint 22:00 Pepsi mörkin fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 23:10 Box: J. Pascal - B. Hopkins 00:30 Miami - Chicago Beint
11:50 Arsenal - Chelsea, 1996 12:20 Man City - Man United, 2003 12:50 Everton - Liverpool, 2003 13:20 Leeds - Tottenham, 2000 allt fyrir áskrifendur 13:50 Premier League World 14:20 Premier League Preview fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14:50 Man. Utd. - Blackpool Beint 17:30 Fulham - Arsenal 19:15 Bolton - Man. City 21:00 Everton - Chelsea 22:45 Aston Villa - Liverpool 4 00:30 Tottenham - Birmingham
SkjárGolf 07:00 Crowne Plaza Invitational (3/4) 10:00 Volvo World Match Play Champ. 16:00 Crowne Plaza Invitational (3/4) 18:10 Golfing World (89/240) 19:00 Crowne Plaza Invitational (4/4) 22:00 Champions Tour - Highlights 22:55 Golfing World (90/240) 23:45 ESPN America
4
5
6
skóp hana og gerir nú allt sem í hennar valdi stendur til að klekkja á fyrrum yfirboðurum sínum. Framvinda sögunnar er nógu galin til að maður gleymir strax tengingunni við bíómyndina og þá er nú vel hægt að hafa gaman af því að fylgjast með Maggie Q í þröngu latexi og leðri berja mann og annan. Kasta hnífum og munda skotvopn af öllum stærðum og gerðum. Þættirnir eru í raun býsna gamaldags og í byggingu minna þeir um margt á The Equalizer og annað úrvalsgums frá seinni hluta síðustu aldar. Nikita rekst í hefndarleiðangri sínum á alls konar fólk í hremmingum og bjargar málunum fyrir það um leið og svo skemmtilega vill til að
hún kemur höggi á höfuðandstæðinginn. Allt er þetta mjög áferðarfagurt og áhættulaust þannig að þættirnir líða fyrir augum manns án þess að reyna nokkuð á áhorfandann og maður þyrfti að taka glósur til að halda þræði á milli þátta. En stundum á sjónvarp ekki að vera neitt meira en heiladauð afþreying og þá er Nikita ekki slæmur kostur. Þótt það megi fyrst og fremst þakka Maggie Q og leðrinu. Þórarinn Þórarinsson
52
bíó
bíódómur Priest
Helgin 20.-22. maí 2011
Liz Taylor í Paradís
Prestur í drápsham
E
ftir enn einn dómsdaginn þar sem allt er frekar hrörlegt og drungalegt hafa vampírur og manneskjur barist harkalega um langa hríð í einhverjum hliðarveruleika. Í byrjun myndar er allt með sæmilega kyrrum kjörum enda virðist mannkyninu hafa tekist að berja blóðsugurnar niður. Hetjurnar úr blóðsugustríðunum, svokallaðir prestar, eru því heillum horfnir, illa þokkaðir og fá
litlar þakkir fyrir frammistöðu sína. Þegar svo ófétin skjóta upp sínum fúla kolli og ræna frænku mikillar stríðshetju sem Paul Bettany leikur, rís sá upp úr sínum helga steini og ræðst til atlögu við blóðsugurnar eina ferðina enn. Í lítið föruneyti hans slæst svo kvenpresturinn Priestess sem kann sitthvað fyrir sér í slagsmálum og vampírudrápum. Valkyrjan Maggie Q leikur kven-
prestinn og lítið yfir henni að kvarta í þessum ham. Hins vegar hlýtur maður að fara að hafa nokkrar áhyggjur af þeim ágæta leikara Paul Bettany sem virðist vera að festast í Bmyndavíti og dómsdagsfroðu. Ekki alls fyrir löngu lék hann fallna erkiengilinn Mikael, sem reis upp gegn Guði til varnar mannkyni, í Legion. Priest og Legion eiga sitt hvað sameiginlegt annað en
frumsýndar
aðalleikarann, meðal annars það að báðar eru þær auðgleymanlegar en drepa mann þó ekki úr leiðindum á meðan þær ganga yfir. Vampírur eru, á góðri nóttu, flottustu óféti skemmtanaiðnaðarins en að þessu sinni eru þær hálf gallaðar eitthvað, enda ekki mennskar í grunninn. Allt saman sleppur þetta fyrir horn en Bettany þarf samt sem áður að fara að hugsa sinn gang. Þórarinn Þórarinsson
Ein goðsagnakenndasta þokkagyðja hvíta tjaldsins, Elizabeth Taylor, féll frá ekki alls fyrir löngu. Bíó Paradís ætlar að heiðra minningu hennar í júní með því að sýna fjórar af þekktustu myndum stjörnunnar dagana 23.-26. júní. Myndirnar sem boðið verður upp á eru: Giant, Cat on a Hot Tin Roof, Who’s Afraid of Virginia Woolf? og Reflections in a Golden Eye.
Paul Bettany er grjótharður þegar hann snýst gegn blóðsugum sem hafa rænt frænku hans.
sjór æningjarnir í K ar abísk a hafinu Breyta um stefnu
Þór gefur ekkert eftir
Þrumuguðinn Þór hefur heldur betur sýnt hvað í honum býr en hann trónir enn á toppi miðasölulista beggja vegna Atlantsála. Frumsýningarmyndum í Bretlandi og Bandaríkjunum tókst ekki að fella Marvel-hetjuna en myndin byggir á sögunum um ofurhetjuna Thor og hefur fallið vel í kramið hjá kröfuhörðum myndasögu nördum. Þeir sem þekkja til norrænnar goðafræði geta þó látið eitt og annað fara í taugarnar á sér við það hvernig goðin og umhverfi þeirra í Valhöll eru sýnd í þessari mynd leikstjórans og Shakespeare-fíkilsins Kenneths Branagh. Í Bandaríkjunum tókst gamanmyndinni Bridesmaids ekki að ógna Thor og sömu sögu er að segja frá Bretlandi þar sem Attack the Block átti ekki séns í kappann en sú mynd segir frá unglingagengi i SuðurLondon sem ver hverfið sitt fyrir innrás
Chris Hemsworth og Natalie Portman í Thor. Þau mega eiga von á harðri samkeppni frá Johnny Depp og Penélope Cruz um helgina.
geimvera. Myndin endaði í þriðja sæti í Bretlandi á eftir Thor og Fast & Furious 5. Hins vegar er hætt við að það hitni verulega undir Þór um helgina þegar Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides verður frumsýnd og sjóræninginn Jack Sparrow sækir að ofurhetjunni. Jack Sparrow er milli steins og sleggju þegar hann er kominn um borð í sjóræningjaskip Svartskeggs með hinni dularfullu fornvinkonu sinni Angelicu.
Steven Fry í Hobbit
Leikstjórinn Peter Jackson hefur upplýst á Facebook-síðu sinni að breski leikarinn Steven Fry hafi gengið til liðs við leikhópinn í bíómyndinni sem hann er að gera eftir The Hobbit, forleiknum að Hringadróttins sögu, eftir J.R.R. Tolkien. Fry mun leika stjórnanda Laketown og Jackson er kampakátur með að fá þennan frábæra leikara um borð en þeir hafa þekkst í allnokkur ár.
Allen á Broadway
Woody Allen, Ethan Coen og handritshöfundurinn Elaine May eru búin að skrifa einn einleik hvert og
ráðgert er að verkin verði sýnd saman á Broadway í haust. Leikarinn John Turturro, sem er í miklu uppáhaldi hjá þeim Coen-bræðrum, mun leikstýra einþáttungunum undir samheitinu Relatively Speaking. Allen hefur lýst því yfir að hans stykki heiti Honeymoon Hotel og sé gamanleikur sem ætlað er að kalla fram hlátur.
Jack Sparrow mætir Svartskeggi Johnny Depp fór á kostum í hlutverki svikula sjóræningjaforingjans Jacks Sparrow árið 2003 í ævintýramyndinni um sjóræningja Karabíska hafsins og bölvun Svörtu perlunnar. Myndin stóð undir öllum væntingum sem gerðar eru til sumarpoppkornsmynda en heldur fjaraði undan Sparrow og félögum í tveimur framhaldsmyndum. Depp er nú mættur til leiks í fjórða sinn, laus við Orlando Bloom og Keiru Knightley, sem drógu framhaldsmyndirnar niður, þannig að flest bendir til þess að fjórða sigling ribbaldans geti orðið hin ánægjulegasta.
O
AGA GAS ER ÖRUGGT VAL HEIMA OG Í FRÍINU HEIMSENDINGARÞJÓNUSTA Á HÖFUÐBORGARSVÆÐINU
800 5555 ALLA DAGA FRÁ 15 TIL 21
ÍSAGA ehf. • www.gas.is Breiðhöfða 11 • 110 Reykjavík • Sími 5773000
... hafa allar þessar breytingar verið til bóta og fjórða myndin þykir heldur hressilegri en myndirnar tvær á undan.
furframleiðandinn Jerr y Bruck heimer hefur vanist því að flest sem hann snertir í Hollywood verði að gulli. Hann hitti eina ferðina enn í mark þegar hann sleppti Jack Sparrow um heimsins höf í hressilegu og skemmtilegu ævintýragríni. Fegurðarkóngurinn Johnny Depp fór fyrir fríðum flokki leikara þar sem Orlando Bloom og Keira Knightley fylgdu Depp fast eftir í hlutverkum Rómeós og Júlíu Vestur-Indía, þeirra Wills Turner og Elizabeth Swann, sem örlögin virðast ekki ætla að leyfa að njótast. Meistarinn Geoffrey Rush batt svo heildina saman með traustu pelastikki í hlutverki Barbossa, höfuðandstæðings Sparrows. Jerry Bruckheimer er ekki þekktur fyrir að sleppa takinu af góðri gullgæs fyrr en hann er búinn að kreista út úr henni síðasta gulleggið þannig að tveimur framhaldsmyndum var snarað fram. Pirates of the Caribbean: At World’s End árið 2006 og Pirates of the Caribbean: Dead Man’s Chest ári síðar. Myndirnar stóðust engan veginn samanburð við fyrstu myndina. Sagan varð þvældari og bjánalegri eftir því sem á leið og sjarmi Johnnys Depp í gervi Sparrows einn og sér dugði ekki til að halda draslinu almennilega á f loti. Í
þriðju myndinni átti Barbossa kærkomna endurkomu en það dugði ekki til. Ekki einu sinni þótt gamla rokkskrímslinu Keith Richards (sem Depp hafði sem fyrirmynd að Jack Sparrow) væri hent í púkkið sem föður Jacks. Myndirnar skiluðu hins vegar gulli í digrar kistur Bruckheimers og því engin ástæða til að leggja árar í bát. Sparrow er sem sagt kominn á miðin í fjórða sinn í myndinni Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides. Geoffrey Rush er, sem fyrr, í samfloti með Depp en óþarfa farþegum eins og Keiru Knightley og Orlando Bloom hefur verið hent fyrir borð. Óhætt er að segja að þau tvö og morkin ástarsaga Elizabeth og Wills hafi verið myndum númar tvö og þrjú til trafala. Keith Richards endurtekur leikinn frá því síðast en Penélope Cruz og breski harðjaxlinn Ian McShane koma fersk inn. McShane leikur hinn goðsagnakennda Svartskegg sjóræningja sem boðar ekkert gott fyrir Jack Sparrow. Ævintýrið byrjar fyrir alvöru þegar Sparrow rekst á Angelicu (Cruz), konu úr fortíð sinni, sem hann er ekki alveg viss um að elski hann eða ætli sér eingöngu að notfæra sér gamlan kunningsskap til þess að finna Brunn eilífrar æsku. Þegar stúlkan sú arna neyðir Jack um borð í skipið Queen Anne’s Revenge renna
bíó
Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
á hann tvær grímur enda er Svartskeggur þar við stjórnvölinn. On Stranger Tides er fyrsta Pirates-myndin sem Gore Verbinski leikstýrir ekki og nú er Rob Marshall (Chicago, Memoirs of a Geisha) tekinn við. Miðað við viðbrögð gagnrýnenda ytra hafa allar þessar breytingar verið til bóta og fjórða myndin þykir heldur hressilegri en myndirnar tvær á undan. On Stranger Tides byggist á samnefndri sögulegri fantasíu eftir Tim Powers frá árinu 1987. Þar segir frá svaðilför Johns „Jack Shandy“ Chandagnac sem ferðast til nýja heimsins þar sem hann kynnist dularfullum prófessor frá Oxford og dóttur hans. Jack neyðist síðar til að ganga til liðs við sjóræningja og er allt í einu fastur í samsærisvef prófessorsins þar sem Æskubrunnurinn og Svartskeggur sjóræningi gegna veigamiklum hlutverkum. Aðrir miðlar: Imdb: 8,1, Rotten Tomatoes: 43%, Metacritic: 70/100
30% a affsslláttur af
áttur af ýým ssu m m u m ssu m a r v ö umarvörru um m
Sumarvörurnar Sumarvörurnar eru eru komnar komnar íí nýju nýju verslunina verslunina íí Kauptúni Kauptúni AMIA glerflaska m. tappa AMIA glerflaska m. tappa Tilboðsverð 980 kr. Tilboðsverð 980 kr.
ROCIO púði ROCIO púði Tilboðsverð 3.395 kr. Tilboðsverð 3.395 kr. LIdO sólhlíf LIdO sólhlíf Tilboðsverð 40.950 kr. Tilboðsverð 40.950 kr.
wATeR wATeR plastglös fjölnota fjölnota plastglös 4 stk. í kassa 4 stk. í kassa1.950 kr. Tilboðsverð Tilboðsverð 1.950 kr.
F A B FR AI KBARNI K A N
JAvA garðhúsgögn JAvAGegnheilt garðhúsgögn tekk Gegnheilt tekk Stækkanlegt borð (192/252) Stækkanlegt borðog(192/252) 4 stólar og 4 stólar Tilboðsverð 199.500 kr. Tilboðsverð 199.500 kr.
LeAfy ljósasería LeAfy ljósasería Tilboðsverð 5.530 kr. Tilboðsverð 5.530 kr.
dAILy kertalukt dAILy kertalukt Tilboðsverð 2.730 kr. Tilboðsverð 2.730 kr. IRIS sprittkerti IRIS sprittkerti 30 stk. í pakka 30 stk. pakka Tilboðsverðí956 kr. Tilboðsverð 956 kr.
ASSISI kökudiskur ASSISI kökudiskur Tilboðsverð 2.730 kr. Tilboðsverð 2.730 kr.
Kauptúni | S. 566 7070 | www.habitat.net Kauptúni | S. 566 7070 | www.habitat.net
20% afsláttur af öllum stökum WING stólum stóll 20% afsláttur af öllum stökum stólum
GEORGE hægindastóll með flauelsáklæði Tilboðsverð
63.200 kr. 45.000 Tilboðsverð kr. Tilboðsverð 63.200 kr.
Tilboðsverð
87.500 kr. WING skemill Tilboðsverð
31.500 kr.
Kauptúni og Kringlunni – Sími 564 4400 – www.tekk.is Kauptúni og Kringlunni – Sími 564 4400 – www.tekk.is Opið: mán. – föS. Kl. 10 –18 / lau. Kl. 10 –17
Opið: mán. – föS. Kl. 10 –18
/
lau. Kl. 10 –17
/ /
Sun. Kl. 13–17 Sun. Kl. 13–17
Tilboðsverð 79.000 kr. Tilboðsverð OXFORD stóll 79.000 kr. Tilboðsverð 39.000 kr.
54
tíska
Helgin 20.-22. maí 2011
Augnskuggalína frá Giorgio Armani Hönnuðurnir hjá tískuframleiðandanum Giorgio Armani hafa alla tíð verið framarlega í flokki þegar kemur að tísku. Nú hafa þeir sett á markað augnskugga línu sem markar kaflaskil í snyrtivörubransanum. Línan heitir Eyes To Kill Intense og samanstendur af tólf fjölbreytilegum augnskuggum. Það sem gerir þá sérstaka er að þeir eru búnir til með svokallaðri color fil-tækni sem gerir þá endingarmeiri. Notandinn þarf því ekki að hafa áhyggjur af því að
Fjórtán ára Hailee slær í gegn Hin fjórtán ára Hailee Steinfeld, sem best er þekkt fyrir hlutverk sitt í sjónvarpsþáttunum True Grit, hefur verið valin andlit Miu Miu, dótturfyrirtækis tískurisans Prada. Þetta var staðfest fyrr í vikunni og hefur hún nú þegar klárað myndatökur
fyrir herferðina sem mun verða frumsýnd á næstu vikum. Hailee hefur alla tíð haft vit á tísku og klæddist meðal annars Prada-kjól á SAG-verðlaunahátíðinni þegar hún var tilnefnd sem besta leikkona í aukahlutverki.
Fyrirsætustörf öðlast nýja merkingu Alveg síðan tískuheimurinn fór að skapa sér stóran sess í stærri samfélögum heims hefur fyrirsætubransinn verið eftirsótt starf. Stelpur alls staðar að reyna að uppfylla kröfur og skilyrði tískubransans, en aðeins fáar ná að meika það. Fyrirsætustörfin hafa þó öðlast nýja merkingu á síðustu árum og nú til dags kallar næstum önnur hver stelpa hér á landi sig fyrirsætu.
liturinn dofni eða hverfi því hann helst á augnlokunum í allt að átján klukkutíma. Litir augnskugganna eru skemmtilegir og hafa allir
5
tíska
Kolbrún Pálsdóttir skrifar
Með innreið upplýsingaaldarinnar síðari bjóðast fleiri tækifæri en áður. Samskiptavefurinn Facebook, sem Íslendingar nota mikið, er sterkt afl þegar kemur að tækifærum og ungar stelpur grípa hvert tækifæri sem gefst. Mikið er um unga karlmenn sem hafa fjárfest í myndavélagræjum, lært á fótósjopp, nefnt sig ljósmyndara og tæla stelpur í myndatökur. Stelpurnar rifna af stolti og eru tilbúnar að rífa sig úr spjörunum því fyrsta fyrirsætustarfinu hefur verið landað! Stoltar segja þær frá nýja starfinu, opinbera fótósjoppaða glæsiverkið og eru tilbúnar að halda út í heim.
einhvers konar gylltan blæ. Þetta er svo sannarlega eitthvað til að fjárfesta í og fást þeir á GiorgioArmani.com fyrir litla 32 dollara.
dagar dress
Þriðjudagur Skór: Vitulli á Ítalíu Sokkabuxur: Primark Mussa: H&M Stuttbuxur: H&M Belti: Jón og Gunna, Ísafirði
Mánudagur Skór: Footlocker Buxur: Lindex Peysa: Necessary Clothing Skyrta: Spúútnik Hálsmen: Forever21
Pæli lítið í tísku annarra Ásdís Svava Hallgrímsdóttir er 23 ára og starfar sem flugfreyja hjá Iceland Express. Hún útskrifaðist í síðustu viku úr Húsmæðraskólanum í Reykjavík og hefur mikinn áhuga á ferðalögum, tísku, tónlist og allri útiveru. Ég hef mjög sjálfstæðan fatasmekk, ef ég má orða það þannig. Ef mér sjálfri finnst eitthvað fallegt er mér alveg sama hvað öðrum finnst. Ég er mjög mikið fyrir að leika mér að því að púsla fötunum saman og fá skemmtilega útkomu. Og ég elska hreinlega aukahluti og glingur, er t.d. að
En starfsstétt fyrirsætna fer minnkandi með ári hverju. Það verður stöðugt erfiðara að koma sér áfram og aðeins örfáar ná virkilega að meika það. Helstu tímarit heims kjósa fremur frægar stjörnur til þess að prýða forsíðurnar en fyrirsætur og verkefni fyrirsætna fara því dvínandi með árunum. Því ættu stelpur sem þrá að sjá andlit sín á forsíðu Vogue líklega að leggja leiklistina fyrir sig. Styttri, greiðari og öruggari leið.
safna fallegum höttum. Ég kaupi flest mín föt erlendis, í ódýrum búðum á borð við Forever21 og H&M, einnig er Urban Outfitters í miklu uppáhaldi hjá mér. Það er gaman að detta inn á flóamarkaði erlendis en ef ég versla á Íslandi er það aðallega í Gyllta kettinum eða Spúútnik. Ég á mér enga sérstaka fyrirmynd þegar kemur að tísku, fæ innblástur frá fólkinu í kringum mig og finnst alls ekki leiðinlegt að kíkja á kaffihús og glugga í öll tímaritin og sjá hverju stjörnurnar klæðast.
GRUNNNÁM
MEISTARANÁM DOKTORSNÁM
Föstudagur Skór: Forever21 Sokkabuxur: New York Kjóll: Eigin hönnun
VIÐ HÁSKÓLANN Í REYKJAVÍK
UMSÓKNARFRESTUR ER TIL 5. JÚNÍ Miðvikudagur Skór: Forever21 Sokkabuxur: Urban Outfitters Samfestingur: Bershka Bolur: H&M Hálsmen: H&M
www.hr.is
Fimmtudagur Skór: Forever21 Pils: Gina Tricot Bolur: Gyllti kötturinn Hattur: Spúútnik
tíska 55
Helgin 20.-22. maí 2011
Fjaðraskraut er orðið virkilega áberandi í skartgripabransanum. Fjaðrir í öllum regnbogans litum eru leyfilegar hvort sem það er eyrna-, háls- eða armskraut. Auðvelt er að föndra slíkt skraut sjálfur á bæði ódýran og einfaldan hátt. Í vorlínu fatafyrirtækisins Zöru er mikið um skærlita jakka sem hafa selst eins og heitar lummur hér á landi. Þeir passa við allt, lífga upp á samsetningu klæðnaðarins og eru sumarlegir í þokkabót.
Hvítur fatnaður hefur verið gríðarlega áberandi síðustu vikur samhliða lituðu flíkunum. Tískuframleiðendurnir Dolce & Gabbana eru helstu frumkvöðlar þess og skartar nýjasta línan þeirra mest hvítum, sumarlegum kjólum.
Cheryl Cole í útvíðum buxum þann 8.maí
Hælasíður kjóll frá Topshop
Skósíð pils eða kjólar hafa ekki verið áberandi í langan tíma og minna jafnvel helst á íslensku húsfreyjuna á nítjándu öld. En svo virðist sem þetta trend sé að koma aftur inn og er orðið mjög áberandi í verslunum landsins.
Ballerínu skór frá h&m
Landar nýju starfi Hattur frá H&M
Alessandra Ambrosio í hvítum Dolce & Gabbana kjól
Heitt í sumar
Helstu tískufrumkvöðlar heims hafa oft reynt að koma útvíðu buxunum aftur í tísku. Þær hafa ekki náð almennilegri fótfestu síðan snemma á öldinni og því hafa frumkvöðlarnir aðeins breytt um stefnu og komið með nýtt snið. Víðar buxur, þröngar að ofan, eru farnar að sjást á tískupöllum heims og virðast ætla að ná einhverri fótfestu.
Ballerínuskórnir hafa alltaf verið áberandi á sumrin og virðast vinsældir þeirra fara vaxandi í ár. Ballerínuskór í öllum regnbogans litum henta vel sumrinu; þægilegir, léttir og smart.
Hattatískan er að koma gríðarlega sterk inn nú fyrir sumarið og er um að gera að fjárfesta í flottum hatti. Fjölbreytileikinn ríkir á þessu sviði og flest er leyfilegt. Hentar vel þegar sólin fer að skína.
Kanadíska leikkonan Shenae Grimes, sem þekktust er fyrir hlutverk sitt í þáttunum 90210, er búin að fá sér nýja vinnu. Stjarnan, sem hefur vakið mikla eftirtekt í tískuheiminum síðustu ár, hefur ráðið sig hjá tímaritinu Teen Vogue og mun taka að sér að skrifa tískutengdar greinar. Sjálf segist hún vera gríðarlega spennt fyrir þessu nýja verkefni og að það sé langþráður
draumur að starfa við skriftir. Teen Vogue hefur víst lengi verið hennar uppáhaldstímarit og hún getur ekki beðið eftir að flytja til stórborgarinnar New York til þess að sinna nýju vinnunni. Hún mun þó ekki alveg setjast að á austurströndinni heldur verður með annan fótinn í Los Angeles þar sem fjórða serían af 90210 verður tekin upp.
56
tíska
TILBOÐ á 1 lítra Kókómjólk Nýjar og betri umbúðir!
Helgin 20.-22. maí 2011
Sátt í eigin skinni
Það hefur tíðkast hjá baðfataframleiðendum heims að ráða grannar og stæltar fyrirsætur í auglýsingaherferðir sínar. Tískurisinn Hennes & Mauritz hefur þó ákveðið að breyta þeirri staðreynd og réð fyrirsætuna Töru Lynn sem andlit baðfatalínunnar Big is Beautiful. Tara hefur alla tíð verið langt yfir kjörþyngd og notar stærð sextán, sem er mjög stórt númer. Hún segist fyrst núna vera sátt í eigin skinni og geislar svo sannarlega af þokka í nýjustu herferð H&M. Baðfatalínan mun eingöngu innihalda föt í stærð 16 til 30 en aftur á móti höfða til allra aldurshópa.
K auptu stílinn Alessandr a Ambrosio
LAGERSALA 40-80% afsláttur
Laugardag & sunnudag 10-16
Ath
Lagersalan er flutt á laugaveg 178 næsta hús við verslun Lín Design
Rúmfatnaður, dúkar, löberar barnavörur, handklæði, lök púðar, rúmteppi LAGERSALA Lín Design Laugavegi 178 (ath ný staðsetning) www.lindesign.is
r ó k s r i g e l l Fa a k k a r k a l á al Seltjarnarnesi , gi or st ði Ei á a im he m gu ei Við Facebook og við erum líka á netinu og
www.smaskor.is
Accessorize, 3.799 kr
Companys, 12.990 kr.
Friis & Company, 11.990 kr. Accessorize, 1.699 kr.
Virt innan tískuheimsins
E
in eftirsóttasta fyrirsæta veraldar er brasilíska ofurkvendið Alessandra Ambrosio. Hún hefur svo sannarlega áunnið sér virðingu innan tískuheimsins og tekur aðeins að sér virt verkefni. Hún hélt upp á þrítugsafmælið sitt í síðasta mánuði og fagnar árunum opnum örmum. Hún hefur flottan fatastíl, er alltaf samkvæmt nýjustu tísku og veit svo sannarlega hvað hún er að gera.
Sparkz, 6.990 kr.
Next, 3.990 kr.
tíska 57
Helgin 20.-22. maí 2011
Engin ummerki um meðgöngu Ofurmódelið Miranda Kerr, sem þekktust er fyrir að vera ein af andlitum undirfatafyrirtækisins Victoria´s Secret, eignaðist sitt fyrsta barn með leikaranum Orlando Bloom í janúar. Gagnrýnendur úti um allan heim eru gáttaðir á því hversu fljót fyrirsætan var að jafna sig eftir barnsburðinn. Tveimur mánuðum eftir fæðinguna mætti hún í níðþröngum kjól í samkvæmi hjá Victoria´s Secret þar sem engin ummerki sáust um það á líkama hennar að hún hefði
Pippa fyrirmynd lýtaaðgerða Pippa Middleton, systir Kate Middleton prinsessu, vakti mikla athygli í brúðkaupi systur sinnar og olli mikilli öfund úti um allan heim. Líkamsvöxtur hennar hefur verið mikið í umræðunni, ekki síst flatur maginn og lögulegur afturendinn. Nú er komið í ljós að lýtaaðgerðum á afturenda hefur fjölgað um sextíu prósent í Bretlandi síðan
gengið með barn. Í nýlegu viðtali sagði hún að leyndarmálið væri einfalt: að borða hollan mat, stunda jóga og lifa heilbrigðu lífi alla meðgönguna. Drekka mikið vatn og ekki fá þá flugu í hausinn að maður borði fyrir tvo. Fyrirsætan þyngdist um rúmlega fimmtán kíló á meðgöngunni sem ruku af henni eftir barnsburðinn. Hún er nú þegar farin að sitja fyrir í undirfötum og sundfatnaði og eru gagnrýnendur sammála um að hún hafi aldrei litið betur út.
Miranda tveimur mánuðum eftir barnsburð.
NUTRILENK
freyðivítamín
á brúðkaupsdegi Kate og Williams og segja lýtalæknar þar í landi að beðið sé sérstaklega um afturenda a la Pippa. Einnig nefna þeir hve fyrirmyndir lýtaaðgerða eru fjölbreytilegar því ekki er langt síðan allar konur sóttust eftir afturenda í líkingu við þann sem Jennifer Lopez skartar, en hann er víst gjörólíkur botninum á Pippu.
NÁTTÚRULEGT FYRIR LIÐINA
GOLD
Skráðu þig á síðuna rir liðina NUTRILENK fy t heppni! – því getur fylg
Ólína Berglind Sverrisdóttir Ræstitæknir 48 ára
Átti orðið erfitt með svefn sökum verkja
r i s s e r H ð! þig vi
Ólína Berglind hefur þjáðst af liðverkum í mörg ár og fyrir um ári síðan var hún ekki bjartsýn á að geta haldið áfram í sínu starfi.
SykurlauSar - Bragðgóðar náttúruleg litarefni - 20 Stk.
Margar svefnlausar nætur
PRENTUN.IS
„Verkir í liðum voru orðnir svo slæmir að oft á tíðum átti ég erfitt með svefn sem kom verulega niður á dagsforminu. Eftir umferðaróhappið byrjaði ég að fara til „Fyrir 6 árum fóru verkir í axlarliðum að sjúkraþjálfara þar sem verkir í bakinu og gera verulega vart við sig sem má að mjöðminni höfðu bæst við. Það var fátt mörgu leyti rekja til starfs míns en því sem sló á verkina annað en verkjalyf.“ fylgir mikið álag. Einnig varð ég fyrir því óláni fyrir 2 árum að lenda í umferðar- NutriLenk Gold náttúrulegt óhappi þar sem ég slasaðist bæði á baki efni breytti öllu og mjöðm.“ „Fyrir u.þ.b. einu ári kynntist ég Nutrilenk Gold og fann ég mjög fljótt fyrir Að hræra í pottunum breytingum og er ég allt önnur í dag. var orðið mál Verkirnir í bakinu og mjöðminni eru „Verkurinn var mestur í hægri öxlinni, sama sem horfnir og öxlin er öll önnur. sem hrjáði mig í vinnu og við daglegt Ég er komin í ræktina og get lyft lóðum amstur. Ég hef unnið við ræstingar í sem var nánast óhugsandi fyrir einu ári. mörg ár sem er starf sem krefst mikillar Það eina sem ég hef breytt er að taka inn hreyfingar og sjálfsagt slítandi fyrir liðina Nutrilenk Gold. Ég hvet fólk sem getur og ég var farin að finna verulega til eftir lítið hreyft sig sökum verkja að prófa daginn. Einfaldir hlutir eins og hræra í þetta frábæra náttúrulega efni. Ég sé pottum og annað sem reyndi á öxlina sannarlega ekki eftir því,“ segir Ólína að var ansi sárt.“ lokum kát í bragði.
Nokkrar góðar ástæður til að velja NUTRILENK GOLD NUTRILENK Gold getur verið góð forvörn, ákjósanleg fyrir fólk sem stundar álagsvinnu, álagsíþróttir og þar sem slitgigt er talin ættgeng. NUTRILENK Gold er framleitt á einstakan hátt svo að líkaminn þinn nýti betur virku efnin í NUTRILENK svo bestur árangur verði. NUTRILENK Gold getur viðhaldið heilbrigði liða og beina, svo þú getur mögulega lifað heilbrigðari lífi án verkja og eymsla. NUTRILENK Gold inniheldur vatnsmeðhöndlað brjósk úr fiskbeinum sem getur verið öflugt byggingarefni fyrir liði og bein.
---------------------------------------------Hver er munurinn á NUTRILENK Active og NUTRILENK Gold ? NUTRILENK Active er hentugt fyrir þá sem þjást af stirðleika og verkjum í liðum Nutrilenk Active getur haft jákvæð áhrif á liðvökvann. NUTRILENK Gold er hentugt fyrir þá sem þjást af minnkuðu liðbrjóski og slitnum liðum. Get ég tekið inn hvorutveggja? - Já það getur unnið mjög vel saman.
NUTRILENK Gold er fáanlegt í flestum apótekum, heilsubúðum og heilsuhillum stórmarkaðanna. Innflutningsaðili: Gengur vel ehf
58
menning
Helgin 20.-22. maí 2011
bíó Þrumuguðinn til 50 landa
Þór um allan heim Teiknimyndin Hetjur Valhallar – Þór, í leikstjórn Óskars Jónassonar, fékk góðar viðtökur meðal dreifingaraðila og kaupenda á kvikmyndahátíðinni Cannes í ár. Myndin verður sýnd í að minnsta kosti 50 löndum á næsta ári. Áætlað er að frumsýna myndina á Íslandi í október, annars staðar á Norðurlöndum í febrúar og í Þýskalandi um páskana á næsta ári. Friðrik Erlingsson skrifar söguna sem fjallar um raunir Þórs þrumuguðs. Óratíma hefur tekið að gera myndina eftir sögunni en nú er allri teiknivinnu lokið og því nálgast framleiðslan lokasprettinn. Auk myndarinnar
framleiðir Caoz tölvuleik sem byggist á Þór og Mjölni og ævintýrum þeirra. Í íslenskri útgáfu myndarinnar leggja Atli Rafn Sigurðsson og Laddi til aðalraddirnar. –ÞT
lár a og Rúnar Halda tónleik a á Norðurlandi
Feðgin á faraldsfæti Feðginin Lára Rúnars og Rúnar Þórisson fara í sameiginlega tónleikaferð um Norðurland um helgina, en þó sitt með hvorri hljómsveitinni. Föstudaginn 20. maí verða þau í Kántrýbæ á Skagströnd og kvöldið eftir á Græna hattinum á Akureyri. Á báðum stöðum verður opnað klukkan 21 og svo er talið í klukkan 22. Lára er nýkomin frá Bretlandi þar sem hún spilaði á The Great Escape í Brighton í Englandi við góðar undirtektir. Auk þess spilaði hún ásamt hljómsveit sinni á tveimur stöðum í London. Lára hefur sent frá sér þrjár breiðskífur. Rúnar faðir hennar er sjálfsagt kunnastur
fyrir veru sína í Grafík, sem hann tróð síðast upp með á tónlistarhátíðinni Aldrei fór ég suður um páskana. Rúnar er ekki aðeins rafgítarleikari heldur líka klassískur gítarleikari og hefur meðal annars spilað með Kammersveit Reykjavíkur. Fyrir síðustu jól kom út diskurinn Fall með lögum og textum eftir Rúnar. Fjöldi þekktra tónlistarmanna leikur með þeim feðginum á tónleikunum. Þar á meðal má nefna Arnar Þór Gíslason, Birki Rafn Gíslason, Margréti Rúnarsdóttur, Hjörvar Hjörleifsson, Jakob Magnússon og Magnús Öder.
Lára Rúnars Er nýkomin úr snaggaralegri tónleikaferð um Bretland.
viðburðir Borgin iðar
ENNEMM / SIA / NM46407
gerir grillmat að hreinu lostæti!
handhæga r umbúðir
Katalónskiu sprelligosarnir í La Fura dels Baus verða á Austurvelli á morgun laugardag.
Dómsdagsdansleikur og hipphopp um helgina
S
Þú getur nálgast Fréttatímann frítt á þjónustustöðvum N1 um land allt
kyndilegi hópurinn, sem samanstendur af listhneigðum og flippuðum stelpum, stendur fyrir hipphopp-kvöldi á Barböru í kvöld, föstudag. Hópurinn hefur áður staðið fyrir viðburðunum „Brúðkaupsþátturinn Nó vei hósei“ og „Nei nei, ekki um jólin.“ Meðal þeirra sem fram koma eru Ragga, Magga og crew, Cell 7 úr Subterranean, Húsbandið og The Gimmicks og dj-dúóið Dagbjört og Rúna. Dagskráin hefst kl. 21. Föstudagskvöldið á Nasa verður helgað dómsdagsdansleik Fm Belfast og Prins Póló. Þar hyggst hljómsveitin tryggja góðan félagsskap á síðustu klukkutímum af jarðnesku lífi. Tónleikarnir hefjast kl. 23.00. Þá koma hljómsveitirnar Eldberg og Ég fram á tónleikum á Faktorý í kvöld. Lokakvöld Goð og gyðja verður líka haldið á Spot í Kópavogi þar sem Ósk Norðfjörð og félagar krýna gyðjur og goð úr hópi keppenda. Dalton-bræður koma fram en Haffi Haff kynnir dagskrána. Listahátíð í Reykjavík hefst um helgina og á morgun, laugardag, kl.
15 bregður katalónski hópurinn La Fura dels Baus á leik á Austurvelli og sýnir fjölmörg lífleg atriði á jörðu niðri sem í háloftunum. Liður í Listahátíð er dansverk Ernu Ómarsdóttur og hópsins hennar sem snýst um að skoða hrylling í gegnum dans, söng, tónlist og myndlist. Listrænn ráðgjafi verksins er Gabríela Friðriksdóttir en það H Everður LG A R Bsýnt L A Ð í Þjóðleikhúsinu bæði föstudags- og laugardagskvöld.
Hinn sjóðheiti skífuþeytari DJ Equel verður eldhress á Vegamótum um helgina.
Dansinn dunar hjá Ernu Ómarsdóttur og Gabríelu Friðriksdóttur í Þjóðleikhúsinu.
Helgin 13.-15. maí 2011
hvítur Liturinn í Cannes
Leikkonan Uma Thurman í hvítum síðkjól.
Fjölbreytilegar og fallegar hvítar flíkur Kvikmyndahátíðin í Cannes í Frakklandi hófst í síðustu viku og mun henni ljúka á sunnudaginn. Þetta er ein stjörnuhrúga sem saman er komin á hátíðinni og allir keppast við að líta sem best út. Þrátt fyrir þá litagleði sem ríður yfir í sumar hefur hvíti liturinn verið mest áberandi á hátíðinni. Fjölbreytilegar og fallegir hvítar flíkur, í takt við sumarið.
Johnny Depp er greinilega með tískuna á hreinu. Valdi ljósan fatnað frá toppi til táar.
Leikkonan Rachel McAdams í stuttum blúndukjól.
X factor-dómarinn Cheryl Cole valdi fleginn síðkjól.
MBA-NÁM ALÞJÓÐLEGT STJÓRNENDANÁM VIÐ HR Kynntu þér námið og bókaðu viðtal hjá verkefnastjóra.
Hrafnhildur Hafsteinsdóttir, verkefnastjóri hrafnhildur@hr.is
UMSÓKNARFRESTUR ER TIL 5. JÚNÍ
www.hr.is
Helgin 20.-22. maí 2011
atli Már Einhleypur í umferð
Bílnúmer og öngull A
110% leiðin – átt þú rétt? · Ef skuldir eru umfram 110% af verðmæti fasteignar er hægt að sækja um að skuldirnar verði færðar niður að 110% af verðmæti eignarinnar. · Á við um lán til kaupa á íbúð til eigin nota sem áttu sér stað fyrir árið 2009. · Ef veðrými er á öðrum eignum umsækjanda lækkar niðurfærsla skulda sem því nemur. · Kannaðu málið fyrir 1. júlí nk., en þá rennur út frestur til að sækja um þessa niðurfærslu.
tli Már Valtýsson hefur vakið nokkra athygli á götum borgarinnar með einkanúmerinu SINGLE, sem er öðrum þræði ætlað að auglýsa þá staðreynd að hann er einhleypur. Og hann gerir sér vitaskuld vonir um að með bílnúmerinu geti hann breytt hjúskaparstöðu sinni. „Jújú, maður hefur alveg fundið fyrir því að númerið vekur athygli og forvitni,“ segir Atli Már sem hefur keyrt með númerið á rauðri Nissan Almera síðan í febrúar. „Fólk er mikið að taka myndir af þessu og finnst þetta greinilega rosa skemmtilegt.“ Atli Már segist ekki hafa gripið til þess ráðs í neinni örvæntingu að vekja athygli á því í umferðinni að hann sé á lausu. „Við félagi minn fengum okkur einkanúmer á sama tíma. Hann á kærustu þannig að hann fékk sér númerið TAKEN og ég SINGLE vegna þess að ég er á lausu. Okkur fannst húmor í þessu.“ Atli Már er enn á lausu þótt hann hafi ekið um með númerið í fjóra mánuði en telur full djúpt í árinni tekið að segja að ekkert gangi hjá honum. Síðan er vitaskuld spurning hvort númerið missir ekki allt
Ekki fer á milli mála að Atli Már er á lausu en einkanúmerið gæti breytt því.
gildi þegar hann finnur sér kærustu. „Ég held að þetta sé nú algengasta spurningin sem ég fæ en ég held að númerið standi samt alveg. Ég held að maður eigi númerið í átta ár eftir að maður kaupir það en maður ræður því auðvitað hvort maður er með það á bílnum,“ segir Atli Már sem hefur litlar áhyggjur af framtíð einkanúmersins. En sem stendur er allt eins og það á að vera. Félagi Atla er enn á föstu og bæði númerin því í góðu gildi. „Það er allt í góðu þeim megin enda verður þetta að vera þannig.“ -þþ
reykjavík Rocks Ný ferðaþjónusta
· Sækja skal um rafrænt á www.ils.is. · Umsóknarfrestur er til 1. júlí 2011.
www.ils.is
Borgartúni 21 | 105 Reykjavík | Sími : 569 6900, 800 6969
Markmiðið er þjónusta fyrir einstaklinga eða hópa sem koma hingað til lands og leita eftir að kynnast landinu okkar á sem ævintýralegastan hátt.
Opnar augu erlendra ferðalanga Reykjavík Rocks er nýtt, íslenskt ferðaþjónustufyrirtæki sem býður upp á öðruvísi þjónustu en áður hefur þekkst hér. Það eru fimm strákar sem reka fyrirtækið saman.
M Náðu utan um verkefnin MPM, meistaranám í verkefnastjórnun – hagnýtt stjórnunarnám samhliða starfi Spennandi kostur fyrir þá sem hafa áhuga á mjög hagnýtu stjórnunarnámi Alþjóðleg vottun í verkefnastjórnun í umboði alþjóðasamtaka verkefnastjórnunarfélaga (IPMA)
Vor í íslenskri verkefnastjórnun
PIPAR\TBWA - SÍA
Ráðstefna um verkefnastjórnun verður haldin á Hótel Sögu í dag, föstudaginn 20. maí kl. 13–17
www.mpm.is
Skemmtilegir nemendur og heimsþekktir kennarar Opnar starfsvettvang víða í íslensku samfélagi og um allan heim Tveggja ára nám samhliða starfi Umsóknarfrestur er til 31. maí
eð þessari nýju starfsemi okkar leggjum við helst áherslu á næturlíf Reykjavíkur þar sem viðskiptavinurinn fær algjöra hágæða-meðferð á helstu skemmtistöðum borgarinnar,“ segir Unnar Helgi Daníelsson, einn af stofnendum Reykjavík Rocks. „Helsta markmiðið er að gera upplifun viðskiptavinanna ógleymanlega. Dagskráin samanstendur af alls konar fjölbreytilegum viðburðum og ég segi stoltur frá Íslendingakvöldunum sem verða haldin á fimmtudagskvöldum fyrir viðskiptavinina. Þá leigjum við húsnæði þar sem aðeins verður spiluð lifandi tónlist, grillum lambalæri, bjóðum upp á hvítt og rautt og höldum svo niður í bæ. Við höfum fengið helstu skemmtistaði borgarinnar í samstarf við okkur; Oliver, Austur, Vegamót og fleiri en skemmtistaðurinn B5 er þó okkar helsti heimavöllur. Við fengum okkar fyrsta kúnna á mánudaginn var og það var enginn annar en heimsfrægi rapparinn Busta Rhymes. Við sóttum hann á flugvöllinn og sáum um hann meðan á dvöl hans stóð; héldum meðal annars vel heppnað Busta Rhymessamkvæmi á mánudagskvöldið þar sem rapparinn skemmti sér vel,“
segir Unnar. „Þótt við leggjum helst áherslu á næturlíf Reykjavíkur bjóðum við viðskiptavinum okkar einnig í verslunarleiðangur í borginni, kynnum þeim íslenska hönnun og sjáum gott tækifæri í þessu fyrir íslenska hönnuði til að koma vöru sinni á framfæri. Við erum í samstarfi við helstu fatafyrirtæki landsins á borð við 66°Norður og Dead,“ segir Guðmundur Hilmar Tómasson, einn af starfsmönnum fyrirtækisins. „Við munum halda uppi upplýsingaþjónustu fyrir viðskiptavini okkar allan sólarhringinn og reynum að verða að öllum óskum þeirra; hvort sem þeir hafa áhuga á að fara í þyrluflug, jeppaferðir, Bláa lónið eða annað.“ Opnunarpartí Reykjavík Rocks verður haldið á morgun, laugardaginn 21. maí, á skemmtistaðnum B5 þar sem fólk úr tísku-, skemmtana-, ferða- og tónlistarheiminum mun láta sjá sig. „Við munum kynna starf okkar í samkvæminu á morgun samhliða því að skemmta öllum þeim sem láta sjá sig. Smirnoff sér um veitingar og við ætlum að sjá til þess að engum leiðist. Á miðnætti munu dyrnar svo opnast þeim sem ekki eru á gestalista,“ segir Unnar Helgi.
14-H-IS-255x380:Maquetación 1
3/5/11
11:21
Página 1
ERDF European Regional Development Fund
EUROPEAN UNION "A way of building Europe"
Benidorm www.spain.info www.comunitatvalenciana.com
m e s t l l a g é i r e Hér l m u k ó b í r u d n e t s i ekk
*
ALICANTE - BENIDORM FLUG ÞRISVAR Í VIKU Í ALLT SUMAR! Plúsferðir bjóða nú upp á frábært flugverð til Alicante í maí sem enginn ætti að láta fram hjá sér fara! Hvítar strendur með fagurbláu hafinu á sólríkum sumardögum eiga engan sinn líka. Fjallgarðurinn fyrir ofan ströndina gerir það að verkum að sjaldan rignir og á fáum stöðum á Spáni er jafn sólríkt. Umhverfis Alicante eru óþrjótandi möguleikar á ferðalögum um héruð og sveitir sem eru umvafin einstakri náttúrufegurð. Á Alicante er hægt að sameina óendanlega fjörugt strandlíf og óviðjafnanlegt næturlíf - þangað flykkist fólk til að njóta tilverunnar, hvílast og skemmta sér. BÓKAÐU FERÐINA Á plusferdir.is
Plúsferðir eiga rætur sínar að rekja til frumkvöðla ferðaþjónustu á Íslandi sem hafa áralanga reynslu af ferðaþjónustu. Okkar fólk leggst í sólbað undir sömu sólinni, við sama hafið og fólkið sem ferðast með hinum ferðaskrifstofunum. Bara fyrir mun lægri upphæð
62
dægurmál
Helgin 20.-22. maí 2011
bókmenntir Útr ás
Amazon kaupir réttinn að Tíma nornarinnar ... engar vonir en þetta er af hinu góða.
„Ég gleðst yfir þessari staðreynd en veit þó sem er að það er ekkert í hendi þótt möguleikar opnist,“ segir Árni Þórarinsson rithöfundur um þá staðreynd að útgáfufyrirtækið Amazon Crossing, sem er í eigu netrisans Amazon.com, hefur keypt útgáfuréttinn að bók Árna, Tíma nornarinnar. „Maður veit ekki hvaða þýðingu þetta hefur. Tími Nornarinnar hefur komið út í Evrópu í tíu til fimmtán löndum. Stundum hefur það gengið vel og stundum
ekki. Allir höfundar hafa áhuga á enskumælandi markaði en hann hefur reynst erfiður. Ég geri mér engar vonir en þetta er af hinu góða,“ segir Árni. Eins og fram kom á dögunum hyggst félagið gefa út tíu bækur eftir íslenska höfunda í tilefni af heiðurssessi Íslands á bókamessunni í Frankfurt í haust. Áður hafði Viktor Arnar Ingólfsson selt útgáfuréttinn að þremur bókum sínum, Flateyjargátu, Engum sporum og Aftureldingu, auk þess sem Amazon Crossing keypti út-
Twitter-æði í fótboltanum Íslenskir knattspyrnumenn, knattspyrnuáhugamenn og íþróttafréttamenn fara nú hamförum á samskiptasíðunni Twitter. Margir setja inn fjöldann allan af færslum á dag og hefur Twitterinn, eins og hann er kallaður á máli fagmannanna, sannað gildi sitt. Best kom þó styrkurinn í ljós í tengslum við félagsskipti Ingólfs Sigurðssonar úr KR í Val. Ingólfur setti inn færslu á dögunum þar sem hann sagði eitthvað á þá leið að það væri ógeðslegt að vera í KR. Hann var fljótur að taka færsluna út en boltinn var farinn að rúlla. Hann endaði í Val korteri áður en félagsskiptaglugganum var lokað á sunnudaginn. Hörður Magnússon, íþróttafréttamaður á Stöð 2 sport, sá sér leik á borði og hugðist skúbba feitt um laun Ingólfs og félagsskiptagjald. Í færslu á Twitter sagði hann Val hafa borgað þrjár milljónir fyrir
Bók Björns um Baug
Lítið hefur farið fyrir því að í kvöld, föstudagskvöld, fer fram á Broadway keppnin um titilinn Ungfrú Ísland. Þar mætast því fegurstu fljóð allra landshluta og etja kappi um þennan umdeilda en þó eftirsótta titil. Kolbrún Pálína Helgadóttir, ritstjóri Nýs lífs, er einn dómara en það er ekki komið að tómum kofunum hjá henni í þessum efnum enda býr hún að þeirri reynslu að hafa hreppt titilinn Ungfrú Ísland. is á þeim tíma þegar sú keppni var í hávegum höfð. Skjár einn sendir beint
Árni Þórarinsson er á leið inn á enskumælandi markað með bók sína Tíma nornarinnar.
leiðtogafundurinn Reykjavík í brennidepli í Holly wood
leikmanninn og að laun hans væru 900 þúsund. Ekki var Hörður með puttann á púlsinum í það skiptið því Valur borgaði eina milljón fyrir Ingólf og laun hans eru tugir þúsunda á mánuði. Spurning hvort Hörður dregur ekki andann djúpt áður en hann skúbbar næst.
út frá keppninni og hefst útsendingin, sem verður í opinni dagskrá, klukkan 22.
Keppt í fegurð á Broadway
gáfuréttinn að Galdri, skáldsögu Vilborgar Davíðsdóttur. Amazon hefur verið að efla útgáfustarfsemi sína undanfarna mánuði og gefur nú út bækur undir merkjum fimm forlaga. Bók Árna mun koma út hjá Amazon Crossing, sem leggur metnað sinn í útgáfu á þýddum bókmenntum með það fyrir augum að gera enskumælandi lesendum kleift að nálgast verðlauna- eða metsölubækur annarra þjóða, bæði í prentuðu og Kindle-rafbókarformi. -óhþ
Útgáfudagurinn hefur ekki verið staðfestur en 400 blaðsíðna bók Björns Bjarnasonar, fyrrverandi dómsmálaráðherra, um pólitískar hliðar Baugsmálsins mun væntanlega koma út um miðja næstu viku. Forlag Björns er Ugla þar sem Jakob F. Ásgeirsson ræður ríkjum en hann er jafnframt ritstjóri Þjóðmála. Björn hefur einmitt ritað greinar um Baugsmálið í það tímarit. Þau skrif og önnur um Baug á liðnum árum hafa orðið tilefni vangaveltna um hvort Björn sé rétti maðurinn til að skrifa um þetta stóra deilumál. Ekki síst þar sem hann sjálfur, ásamt nánustu samferðamönnum, koma mjög við sögu málsins. Þetta vefst þó ekki fyrir Birni enda hefur hann örugglega í huga orð föður síns Bjarna Benediktssonar, fyrrverandi formanns Sjálfstæðisflokksins, sem Matthías Johannessen segir frá í dagbókum sínum á netinu: „Við eigum að skrifa söguna sjálfir, hinum er ekki treystandi til þess(!).“
Ingvi Hrafn stóð í ströngu árið 1986 og sér engan fyrir sér sem gæti leikið hann sjálfan nema William Shatner.
Enginn getur leikið Ingva Hrafn nema Shatner Búið er að dusta rykið af hugmyndum frá árinu 2008 um að gera stórmynd um leiðtogafundinn í Höfða árið 1986. Leikstjórinn virti, Ridley Scott, hefur tekið að sér að gera myndina en ekki er vitað hverjir munu leika þá Reagan og Gorbatsjov. Valið á leikurum til þess að fara með hlutverk helstu Íslendinganna sem að máli komu þarf hins vegar ekki að vera svo flókið.
Á
rið 1986 varð Ísland nafli alheimsins í nokkra daga en slíkt hafði ekki hent smáþjóðina í norðri síðan árið 1972 þegar Fischer og Spasskí tefldu um heimsmeistaratitilinn í skák. Þjóðin var ekki síður upptekin af fulltrúum sínum í þessu mikla sjónarspili sem fundurinn í Höfða var og því hljótum við að ætlast til þess að okkar fulltrúar fái veigamikinn sess í mynd Scotts. „Við vorum náttúrlega allir, ríkisstjórnin okkar í heild sinni og forsetinn, bara í áhorfendastúkum. Við lánuðum þeim bara pleisið og vorum svo bara með myndavélar í gangi. Ég man það, að ég held, að ég hafi verið í loftinu í 24 klukkustundir þegar allt var til tekið,“ segir Ingvi Hrafn Jónsson, sem þá var fréttastjóri Sjónvarpsins, og hlær. „William Shatner gæti náttúrlega leikið mig. Það er búið
að ákveða það. Þeir verða bara að flýta sér vegna þess að hann er kominn á níræðisaldur þótt hann líti nú ekki út fyrir það.“ Ingvi Hrafn stingur upp á Bon Hoskins eða Anthony Hopkins í hlutverk Gorbatsjovs og hallast að því að Jack Nicholson gæti verið Reagan. Helen Mirren væri líklega fyrsta val margra þegar kemur að leikkonu til þess að bregða sér í líki Vigdísar Finnbogadóttur en það sem mælir á móti henni er aðallega tvennt; hún er orðin of gömul og of tengd Elísabetu Englangsdrottningu eftir frábæra túlkun á henni í The Queen. Michelle Pfeiffer gæti hins vegar vel komið til greina en hún er nú á svipuðum aldri og Vigdís var 1986. Pfeiffer er fáguð leikkona og ætti að geta komið vel til skila þeirri hlýju sem stafar frá fyrrverandi
forseta landsins. Steingrímur Hermannsson, sem var forsætisráðherra á þessum tíma, var vörpulegur maður. Karlmannlegur en um leið einlægur. Leikarinn Tom Selleck gæti mögulega spreytt sig á hlutverki Steingríms ef hann léti yfirvaraskeggið fjúka. Í öllum góðum, pólitískum stórmyndum þarf að vera einhver jóker sem léttir stemninguna með hressilegum innkomum. Sá maður hlýtur í þessu tilfelli að vera Davíð Oddsson, þá borgarstjóri Reykjavíkur og maðurinn með lyklavöldin að Höfða. Davíð sló á sínum tíma á létta strengi við leiðtogana og ef gamanleikarinn þétti, Jack Black, verður fenginn í hlutverk borgarstjórans þarf ekki að efast um hvaða persóna mun stela senunni.
Holningin á Davíð Oddssyni og Jack Black er ekki ósvipuð. Báðir eru leiftrandi húmoristar og hárið verður ekkert vandamál.
Michelle Pfeiffer er kannski full væmin í hlutverk Vigdísar Finnbogadóttur en leggi hún sig fram gætu hennar helstu kostir skilað sannfærandi leik.
Betra loft betri líðan Airfree lofthreinsitækið • Eyðir frjókornum og svifryki • Vinnur gegn myglusveppi og ólykt • Eyðir bakteríum og gæludýraflösu • Er hljóðlaust og sjálfhreinsandi Hæð aðeins 27 cm Í sumar er opið virka daga frá kl. 9 -18 Stórhöfða 25 • Sími 569 3100 • eirberg.is
Tom Selleck gæti leikið Steingrím Hermannsson ef hann vandaði sig. Líkamsburðina hefur hann.
Skráðu þig í netklúbbinn - VITA.is
Ferðaskrifstofan VITA
kynnir glæsilegar sérferðir:
Landið helga 7.-21. september
Kína og Tíbet 14.-30. september
Söguslóðir Biblíunnar í Jerúsalem og Galíleu heimsóttar.
Ævintýraferð þar sem við heimsækjum helstu perlur Kína og Tíbet.
Verð frá 399.700 kr.*
Verð frá 567.900 kr.*
*Verð án Vildarpunkta 409.700 kr. Fararstjóri: Hjörtur Magni Jóhannsson fríkirkjuprestur.
*Verð án Vildarpunkta 577.900 kr. Fararstjóri: Héðinn Svarfdal Björnsson.
Indland og Nepal 2.-18. nóvember
Safarí í Kenía 4.-20. nóvember
Ævintýraferð um Indland og Kathmandu í Nepal.
Ævintýraferð til Kenía þar sem við kynnumst framandi menningu.
+ 15.000 Vildarpunktar
Verð frá 475.400 kr.*
+ 15.000 Vildarpunktar
Örfá sæti laus!
+ 15.000 Vildarpunktar
*Verð án Vildarpunkta 485.400 kr. Fararstjóri: Sigmundur M. Andrésson.
Verð frá 586.900 kr.* + 15.000 Vildarpunktar
*Verð án Vildarpunkta 596.900 kr. Fararstjóri: Elín Þorgeirsdóttir.
Öll verðdæmi eru á mann í tvíbýli. Mikið er innifalið í öllum þessum ferðum. Nánari upplýsingar eru á www.vita.is og hjá sölumönnum VITA í síma 570 4444.
Hjá VITA getur þú lækkað verðið á ferðinni þinni um 10.000 kr. með 15.000 Vildarpunktum. Auk þess eru veittir 2.500 Vildarpunktar fyrir allar keyptar ferðir í leiguflugi með VITA. Þannig öðlast þú stöðugt fleiri tækifæri til þess að njóta lífsins.
VITA er VITA | Skútuvogi 13a | Sími 570 4444 | VITA.is
VIT 54986 serferdir_5x39 lagfaert.indd 1
19.05.2011 17:30
Hrósið …
HE LG A RB L A Ð
... fá Fm Belfast og Prins Póló fyrir að bregðast við spáðum dómsdegi 21. maí með dansleik á Nasa. Dómsdagsdansleikurinn verður haldinn í kvöld, föstudag, en ætlunin er að verja síðustu klukkustundunum á jörðinni í skemmtilegum félagsskap. Hljómsveitin vill tryggja stuð rétt áður en hörmungarnar dynja yfir.
Austurströnd 3, 170 Seltjarnarnesi. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is
Hálf saga Akraness er 8,3 kg
Í gær, fimmtudag, komu út hjá Uppheimum fyrstu tvö bindin af fjórum af Sögu Akraness. Þetta er umtalað verk. Höfundur er Gunnlaugur Haraldsson þjóðháttafræðingur en hann hefur unnið að ritun þess í um áratug og þegið fyrir hátt í 100 milljónir króna frá Akranesbæ. Fyrstu tvö bindin spanna tímabilið frá landnámi á Akranesi og fram til aldamótanna 1800. Þetta eru tröllaukin rit í stóru broti. Alls 1.100 blaðsíður. Saman vega þau 8,3 kíló. Má því gera ráð fyrir að sagan öll af Akranesi slagi upp í 17 kíló. Bæjarbúar eru væntanlega þegar farnir að styrkja bókahillur sínar.
Eurovision-diskurinn á toppinn
Diskurinn með lögunum úr Eurovision-keppninni í Düsseldorf er á toppi Tónlistans, lista Félags íslenskra hljómplötuútgefenda, yfir söluhæstu diska vikunnar. Eurovision-diskurinn ruddi Megasi og senuþjófunum úr efsta sætinu en þar hafði Megas hreiðrað um sig í fjórar vikur. Píanósnillingurinn Víkingur Heiðar Ólafsson fer síðan beint í annað sætið með disk sinn Bach/ Chopin. En þrátt fyrir vinsældir Eurovision tókst Vinum Sjonna ekki að velta bresku rokkdívunni Adele úr efsta sæti Lagalistans. Lagið Someone like You er mest spilaða lagið í útvarpinu í síðustu viku eins og fjórar vikur þar á undan. Í næsta sæti er framlag Íslendinga í Eurovision, Coming Home með áðurnefndum Vinum Sjonna. -óhþ
72 prósent horfðu á Vini Sjonna
Íslendingar létu ekki Eurovisionkeppnina á laugardaginn fram hjá sér fara frekar en venjulega. Samkvæmt áhorfstölum frá Capacent horfðu 60,6 prósent landsmanna að meðaltali á undankeppnina á þriðjudag þar sem Vinir Sjonna tryggðu sér sæti í aðalkeppninni. Áhorfið á seinni undankeppnina á fimmtudag var töluvert minna en þó tæplega 46 prósent. Mesta áhorfið var á laugardaginn þegar aðalkeppnin fór fram. Meðaláhorf var 66,9 prósent en var rúmlega 72 prósent þegar Vinir Sjonna tóku lagið Coming Home. Ljóst er að sjónvarpsáhorfendur hafa ekki horft á margt annað í sjónvarpinu því alls horfðu 99,8 prósent allra sjónvarpsáhorfenda á Eurovision.-óhþ
Vissirðu að gjafakort Smáralindar er meira virði á gjafakortadögum? Komdu með gjafakortið á gjafakortadaga í Smáralind og fáðu vænan afslátt.
10%
afsláttur af öllum vörum
20%
afsláttur af öllum töskum
20%
afsláttur af öllum vörum
15%
afsláttur af öllum vörum
20%
afsláttur af pottahlífum
10%
afsláttur af öllum vörum
20%
afsláttur af öllum vörum
20%
afsláttur af öllum vörum
ORGINAL
10%
afsláttur af Mini línu (stærð 80-98)
20%
afsláttur af öllum vörum
20%
afsláttur af öllum ökklaskóm
20%
afsláttur af öllum vörum nema grunnlínu
10%
afsláttur af öllum vörum
20%
afsláttur af dömujökkum
20%
afsláttur af snyrtivörum
20%
20%
afsláttur af öllum vörum
15%
afsláttur af öllum vörum
20%
25%
afsláttur af öllum vörum
20%
20%
afsláttur af vörum undir 30.000 kr.
afsláttur af öllum vörum
20%
afsláttur af völdum vörum
afsláttur af öllum Billi bi vörum
20%
afsláttur af öllum vörum
10%
afsláttur af öllum vörum
20%
afsláttur af öllum vörum
Skóverslun Smáralind
afsláttur af öllum vörum
afsláttur af öðrum vörum
20%
afsláttur af öllum vörum
20% 15%
afsláttur af vörum yfir 30.000 kr.
25%
afsláttur af jökkum & buxum
20%
afsláttur af öllum vörum
20%
afsláttur af öllum vörum
10%
afsláttur af öllum vörum
Skannaðu QR kóðann til að fá Smáralindarappið í snjallsímann þinn.
Verslanir opnar: mán-mið 11-19, fim 11-21, fös 11-19, lau 11-18 og sun 13-18 | www.smaralind.is | 528 8000