28. október 2011

Page 1

Rottueitur flæðir um Fossvogsdal ÓKEYPIS

Ekki fyrir viðkvæma Arnbjörg Hlíf leikur í Hreinsun

Ó Khjá EYP IS Mistök borgar-

starfsmönnum Fréttir

Viðtal 24

2

TAL TROMP FRíTT í háLFT áR 28.-30. október 2011 2. árgangur

2. tölublað 1. árgangur 43. tölublað

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

 Fréttaskýring Máttur hugarfarsins

Er þjóðin hlekkjuð í ímyndaðri kreppu? ÓKEYPIS ÓKEYPIS

Þegar Samtök atvinnulífsins segja raunverulega hættu á því að kreppan vari út áratuginn er ástæða fyrir alla til að staldra við.

Gísli Þráinsson Fann hjálp við síþreytu eftir áralanga baráttu 28 Viðtal

Fjórðungur þess vanda sem Íslendingar eiga við að etja er í raun efnahagslegur. Þrír fjórðu snúast um pólitík og sálfræði.

Hjarta mannsins fær

ÓKEYPIS ÓKEYPIS

 bækur 40

Stíllinn hennar Jónu Fær innblástur frá Skandinavíu tíska 54 Fjármál heimila nna

Ljósmynd/Hari

 óVerðtry

ggð íbúðalán

Helgin 28.-30. október

arion bank a

Arion banki býðu óverðtryggð íbúðar hagstæð lán

a

rion banki býður viðskiptavinum sínum verðbólga muni nú þá þróast yfir lánstímann. að taka óverðtryggðnýjung erfitt er að spá Afar fyrir íbúðalán til 25 eða 40 er að leggja saman um verðbólgu en best ára áætlaða verðbólgu vextirnir eru fastir þar sem vexti verðtryggðs og láns. Sé útkoman Að þeim tíma liðnum eru vextirnirí fimm ár. vextir óverðtryggðs lægri en skoðaðir og ef láns er að öðru endurskynsamlegt að lántaka líst ekki óbreyttu velja verðtryggt á þá vexti sem honum standa koman hærri lán. Sé útgæti verið skynsamlegt valið á milli annarraþá til boða, getur hann velja óverðtryggt kosta ef honum að lán. Eins svo. Hann getur sýnist blanda þá saman óverðtryggðuer möguleiki á að tryggt lán, annað breytt láninu í verðog verðtryggðu láni og dreifa óverðtryggt lánsform þannig það er hagstæðara ef Það getur skipt áhættunni. eða greitt lánið sérstaks uppgreiðslugjald sköpum að taka upp án lýsta ákvörðun upps. þegar kemur að Áður en lán er íbúðalán enda því tekið er ýmislegt er oft um að ræða að taka að huga að, s.s. sem hver er greiðslugetanþarf fjárfestingu einstaklinga. stærstu hvaða áhrif hefur og ákvörðunin Mikilvægt er lántakan á fjárhag að sé byggð á réttum ilisins. Gott er heim- og taki að verða sér mið af persónulegum forsendum úti um allar upplýsingar um þörfum hvers lánið, vexti, greiðslubyrði, og eins. uppgreiðslugja ld, Greiðslubyrði óverðtryggðra framvegis. Eins lántökukostnað og svo öðru jöfnu þyngri lána er að þarf lántaki að áhættan og ávinningurinn en verðtryggðra skilja hver móti kemur að lána en á er við lánið. höfuðstóll óverðtryggðu Vert að hafa anna lækkar hraðar í huga hvernig lántalið er að og eignamyndunin en verðtryggðu lánanna er því örari.

Heimilisbó

kHald

Meniga-heimil

Hátt í átta þúsund

Kynning

Heimilisbó

kHald

2011

Kynning

Óverðtryggð íbúða lán Landsbankans

Viðskiptavinir eiga

að hafa val og kostirnir

þurfa að vera góðir. Landsbankinn hefur nú kynnt ný óverðtryggð íbúðalán og bætt kjör í vali á lengd lánstíma. á verðtryggðum Hámarksíbúðalánum sem lánshlutfall er 70% eru þau hagstæðustu af markaðssem bjóðast virði eða verðmati í dag. Það er markmið eignar en ekki bankans að fasteignamati líkt viðskiptavinir hafi og tíðkast hefur. raunhæft Viðbótarlán er í í mikilvægum ákvörðunum val boði fyrir allt að sem 85% þar sem lánað snúa að fjármálum er til allt að heimilanna og 15 ára með jöfnum að bjóða upp á lausnir afborgunum, sem taka sem hraðar eignamyndun. mið af aðstæðum þeirra. íbúðarlán og viðbótarlán Þessi Eftirspurn eftir eru í óverðtryggðum boði óverðtryggð lánum hefur aukist með föstum eða en greiðslubyrði breytilegum vöxtum þeirra hærri á sama tíma er og verðtryggð með breytilegum og eignamyndun vöxtum. er hraðari. Landsbankinn býður Landsbankinn býður nú óverðtryggð ný óverðtryggð íbúðalán með föstum vöxtum íbúðalán með föstum vöxtum: til 3 eða 5 inni geta viðskiptavinir ára og að bindingu lokfest vexti aftur, Lánshlutfall greitt upp lánið án uppgreiðslugjalds Binding vaxta eða endurmetið 36 mánuðir 60 án mikillar fyrirhafnar. stöðuna Allt að 70% mánuðir Ekkert lántökugjald 6,40% 6,60% við endurfjármögnun er tekið Frá 70 til 85% hjá Landsbankanum 7,40% 7,60% hægt að velja aðrar og er þá fjármögnunarleiðir sem í boði verða. Gott er fyrir Þeir viðskiptavinir viðskiptavini að Landsbankans sem hafa í huga að ríkissjóður innheimtir kaupa sína fyrstu fasteign ekki stimpilgjöld og standa við kaup á fyrstu fasteign né sitt fá árlega endurgreiðslu í skilum með lánið af þeim samsvarar uppreiknuðu hluta nýja lánsins sem nemur 0,25 prósentustigumfrá bankanum sem virði eldra lánsins af greiddum vöxtum. síðarnefnda gildir en það Til að koma til móts fram til við núverandi viðskiptavini Íbúðalán Landsbankans áramóta. býður Landsbankinn helmingsafslátt eru af lántökumeð því hafa viðskiptavinir til allt að 40 ára og gjöldum til þeirra fjölmörgu mikinn sveigjanleika vildarkerfum Landsbankans.viðskiptavina sem eru í

isbókhald slær

í gegn

V Aukablað um Fjármál heimilanna fylgir Fréttatímanum skráðir notendur

í Meniga-heimil isbókhaldi Arion

iðtökur við Meniga fram úr björtustu hafa farið vonum, segir Helgi Bjarnason, framkvæmdastj óri bankasviðs Arion viðskiptaMeniga-heimilis banka, en bókhaldið er einn mörgum liðum af fjölí fræðsluátaki Arion banka. Markmið fræðsluátaksins er að stuðla að auknu fjármálalæsi, en með auknu málalæsi nær fjárfólk málum og tekur betri tökum á eigin fjárbetri fjárhagslegar anir fyrir sig og ákvarðfjölskyldu sína. Meniga-heimilis viðskiptavinum bókhaldið hefur nú staðið Arion banka til í byrjun hausts boða og hafa viðtökurnar síðan hreint út sagt verið frábærar. Hátt í átta þúsund viðskiptavinir Arion banka eru farnir að nýta sér Meniga til að fá betri yfirsýn heimilisins. yfir útgjöld

síða 14

Óþarfa útgjaldaliðir

Frábært verð á vönduðum ítölskum gönguskóm Mulaz Vibram-sóli Stærðir 41–46 kr. 19.990

Premium Ventra Vibram-sóli Stærðir 37–47 kr. 19.990

Rocker Stærðir 37–45 kr. 9.990

Ronny Lady Stærðir 36–42 kr. 13.990

banka

upp

á yfirborðið Með Meniga-heimilis bókhaldinu er að fylgjast vel hægt með því í hvað peningarnir eru að fara þar sem kerfið sækir færslur af reikningum sjálfvirkt og greiðslukortum og flokkar þær saman. Þannig er auðveldlega hægt að sjá hversu mikið fjölskyldan er að eyða í bensín, mat, læknisþjónustu fatainnkaup svo og fátt eitt sé nefnt. er mjög þægilegt Meniga og einfalt í notkun sem búið er að þar útbúa færslurnar tilheyra flesta flokkana sem auk þess sem að tengja maka hægt er við heimilisbókhald heildaryfirsýn ið svo náist. Kostir Meniga eru margir en Breki Karlsson það sem kemur mörgum notendum á óvart neyslumynstur er að saman við útgjöld þeirra er annað en þeir hafa talið það vera annarra, t.d. fjölskyldu og oftar af sömu stærð, en það er eiginleiki augun í útgjaldaliði en ekki rekur fólk kerfið sem sem auðvelt er til muna. Það að lækka mestu býður upp á. Fyrir aðra skiptir er svo svo máli að geta gert fólk hefur mestan auðvitað misjafnt hvað góða áætlun fram í tímann. áhuga á varðandi ilisbókhaldið; heimsumir yfir sín eigin fjármál vilja fá góða yfirsýn Mikil aðsókn á og hvernig þau Meniga-námsk þróast, aðrir hafa eru að eið Nú í haust hefur áhuga á að bera Arion banki boðið útgjöldin skiptavinum sínum viðá námskeið í Meniga

og eru þau ætluð þeim sem vilja við fyrstu skrefin. fá aðstoð Námskeiðin hafa haldin í Háskólanum verið í Reykjavík sem landsbyggðinni og á til en heildarfjöldi að mæta eftirspurn þar, námskeiða er í kringum 20 talsins sem er virkilega ánægjulegt. Breki Karlsson, forstöðumaður unar um fjármálalæsi, Stofnhefur umsjón námskeiðunum með en Arion banki hefur

undanfarin ár verið aðal bakhjarl arinnar. stofnun-

Það er mikið ánægjuefni viðtökur Meniga-heimilis hversu góðar bókhald hefur fengið og Arion banki hefur brugðist mikilli aðsókn við á námskeiðin með

bæta við fleiri því að námskeiðum. Skráning og nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu bankans arionbanki.is eða í síma 4447000.

Opið virka daga kl. 9.00–17.30

Orkuhúsinu Suðurlandsbraut 34 S. 517 3900 w w w.flexor.is


2

fréttir

Helgin 28.-30. október 2011

 Umferðaröryggi Lög brotin á Snorr abr aut og hún hættuleg gangandi vegfarendum

Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@ frettatiminn.is

Stefnt er að því að fækka akreinum á Snorrabraut um eina í hvora átt og setja upp hjólreiðastíga. Tvö banaslys gangandi vegfarenda hafa orðið á Snorrabraut á síðustu árum. Fimmtugur karlmaður lést í desember 2009 og eldri kona í mars 2005. Íbúar eru uggandi og halda úti Facebook-síðunni Dauðagildran Snorrabraut. Stefán Agnar Finnsson, yfirverkfræðingur á umhverfis- og samgöngusvið borgarinnar, segir breytingarnar á undir-

búningsstigi og til umræðu í kerfinu. Enn eigi eftir að bera hugmyndina undir íbúa Snorrabrautar og óljóst hvenær götunni verði breytt. Framkvæmdir séu hluti af þriggja ára hjólreiðaáætlun borgarinnar sem hún stefnir „á að komast af stað með.“ „Við höfum hvorki gert ráð fyrir að bílastæðum fækki eða fjölgi,“ segir Stefán. „En það kostar talsvert að umbylta götunni svona.“ Í skýrslu Rannsóknarnefnd-

ar umferðarslysa (RNU) fyrir árið 2010, sem kom út í september, stendur að umferðarlög séu brotin á Snorrabraut, því bílastæði séu of nálægt gangbrautum. Einnig er bent á að rannsóknir erlendis sýni að mörg slys verði á gangandi vegfarendum þar sem þeir þurfi að þvera fjórar akreinar til að komast leiðar sinnar. „Að mati RNU þarf Reykjavíkurborg að skoða heildstætt hvernig hægt er að bæta öryggi gangandi vegfarenda við Snorrabraut.“

Mynd/Hari

Ætla að fækka akreinum um tvær á Snorrabraut

Snorrabrautin tekur stakkaskiptum í framtíðinni. Hún þykir hættuleg.

 Mengunarslys Rottueitur í Fossvoginum

500 aðkomubörn á Selfossi Fimm hundruð ungmenni og leiðtogar frá öllu landinu verða um helgina á Selfossi á árlegu Landsmóti æskulýðsfélaga kirkjunnar. Hipp hopp, sushi- og kökugerð og skemmtanir bíða ungmennanna. Ingó veðurguð syngur í sundlaugarpartíi og Ari Eldjárn skemmtir á kvöldvöku. „Þema mótsins er samt kærleikur og Japan,“ segir Sigríður Rún Landsmótsbörn safna fé á Glerártorgi á AkurTryggvadóttir, framkvæmdastjóri eyri í fyrra. Æskulýðssambands þjóðkirkjunnar. Safnað verði fé í samstarfi í samstarfi við japönsku góðgerðarsamtökin Hearts of Gold. Ungliðahreyfinging Hjálparstarfs kirkjunnar verður hjá Krónunni að safnar fé. „Þau ætla að skrifa nöfn fólks á japönsku og búa til origami-hluti, sem er japönsk pappírslist,“ segir hún. „Hjálpa á börnum sem misstu foreldra sína í jarðskjálftunum í Japan fyrr á árinu og í flóðunum sem fylgdu á eftir.“ - gag

Gjaldþrotahrina fyrirtækja

Blása haustrallið af um helgina Haustrall Hafrannsóknarstofnunar verður blásið af um helgina ef undirmenn áhafna hafrannsóknarskipanna verða enn í verkfalli. Haustrallið er annað tveggja mikilvægustu rannsóknarleiðangra stofnunarinnar. „Afleiðingarnar eru þær að við fáum ekki mat á stærð margra þeirra nytjastofna sem við veitum veiðiráðgjöf fyrir,“ segir Þorsteinn Sigurðsson hjá Hafró. „Meginreglan er sú að eftir því sem við vitum minna eigum við að fara með varkárari hætti í nýtinguna,“ svarar hann því hvort kvótinn verði skorinn niður. Rannsóknir á ungloðnu séu í uppnámi. Ekki verði hægt að gefa upp upphafskvóta fyrir 2012-2013. Verkfallið hefur staðið yfir í mánuð. Jónas Garðarsson hjá Sjómannafélagi Reykjavíkur segir engan fund í sjónmáli. „Þeir verða að ganga að verðlistanum og þá er hægt að fara á sjó.“- gag

Alls voru 172 fyrirtæki tekin til gjaldþrotaskipta í september sem er þrisvar sinnum fleiri en í sama mánuði í fyrra þegar þau voru 57. Jafnframt hefur fjöldi gjaldþrota fyrirtækja í einum mánuði aðeins tvívegis áður verið meiri, en það var í mars síðastliðnum þegar 214 fyrirtæki lögðu upp laupana og í maí þegar þau voru 175, að því er Hagstofa Íslands greinir frá. Alls hafa 1.122 fyrirtæki orðið gjaldþrota á fyrstu níu mánuðum ársins samanborið við 680 á sama tímabili í fyrra. Jafngildir það 65% aukningu milli ára. Um metár er að ræða en í fyrra urðu alls 982 fyrirtæki gjaldþrota. Líkt og verið hefur á síðustu misserum urðu gjaldþrotin í september flest í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð, alls 43. - jh

Dauður mávur og rottueitur. Tvær vankaðar dúfur sáust einnig við lækinn. Talið er að fuglarnir hafi nartað í rottueitrið.

Blóðið storknar ekki, dýrum blæðir út og þau drepast Meindýraeyðar Reykjavíkurborgar brutu verklagsreglur með þeim afleiðingum að rottueitur barst í Fossvogsdalinn. Starfsmenn Kópavogsbæjar hafa vaktað Fossvogslæk síðan um miðjan september og tínt upp eitrið. Rottueitur drepur bæði menn og dýr sé þess neytt í miklum mæli.

S

Eitrað var í ofanvatnslagnir og voru eiturkubbar sem fyrir voru í lögnunum klipptir niður og látnir í frárennsli í stað þess að safna þeim saman og farga á viðeigandi hátt eins og gera skal en bæði þessi atriði eru brot á verklagsreglum. Úr bréfi Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur.

tarfsmenn Kópavogsbæjar hafa tínt upp rottueitur í kubbum á stærð við tennisbolta úr Fossvogslæk frá því um miðjan september. Starfsmenn Meindýravarna Reykjavíkur brutu verklagsreglur þegar þeir áttu að skipta um eitur í skólplögnum borgarinnar, hentu gamla eitrinu niður í brunnana og settu einnig rottueitur í ofanvatnsbrunna – sem á ekki að gera. Guðborg Guðjónsdóttir, sérfræðingur í klínískri eiturefnafræði við Eitrunarmiðstöð Landspítalans, segir rottueitrið auka blæðingarhættu hjá mönnum og öðrum spendýrum sem þess neyta. „Fólk fær fyrst húðblæðingar og svo storknar ekki blóðið í því,“ segir hún en að það eigi við borði fólk eitrið til langs tíma. Hægt sé að gefa börnum og öðrum mótefni borði fólk eitrið einu sinni. „Innbyrði fólk mjög mikið eitur getur það haft alvarlegar afleiðingar,“ segir hún. „Þetta er ekki skemmtilegur dauðdagi - dýrum blæðir út.“

Kópavogsmenn vakta lækinn

Arna Schram, upplýsingafulltrúi Kópavogsbæjar, segir að það hafi verið fyrir árvekni starfsmanna Kópavogsbæjar sem upp komst um mistökin hjá starfsmönnum Reykjavíkurborgar, en Fossvogslækur er á sveitarfélagsmörkum Reykjavíkur og Kópavogs. Starfsmenn Kópavogsbæjar hafi vaktað svæðið daglega frá því um miðjan september. „Þá girtu þeir svæðið af og tíndu upp

alla rottueiturskubbana sem fundust. Síðan þá hafa af og til fundist kubbar í tjörn í læknum, sem er við útrásina í Reykjavík, nú síðast 25. október.“ Arna segir málið litið alvarlegum augum. Á síðasta bæjarráðsfundi Kópavogs óskaði Gunnar I. Birgisson, Sjálfstæðisflokki, eftir því að upplýst yrði hve margir eiturkubbar hefðu fundist í Fossvogsdal og hverjar afleiðingarnar væru. Samkvæmt heimildum Fréttatímans var það látið í hendurnar á sumarstarfsmönnum Reykjavíkurborgar að koma rottueitrinu fyrir í skólpveitukerfi borgarinnar. Talið er að þeir hafi fyrir mistök sett rottueitrið í ofanvatnsbrunna við Fossvogsdalinn.

Brutu verklagsreglur

Í bréfi Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur til Heilbrigðiseftirlits Kópavogs- og Hafnarfjarðar kemur fram að verklagsreglur sem meindýraeyðar eigi að fara eftir þegar eitrað sé í frárennsli hafi verið brotnar. Heilbrigðiseftirlitið hafi því farið fram á að eiturkubbarnir yrðu fjarlægðir úr ofanvatnsbrunnum og að framvegis verði ekki sett eitur í þá. „Þetta er allt afstaðið,“ segir Ómar F. Dabney, meindýraeyðir hjá borginni. „Það er alvarlegt þegar svona kemst eitur í frárennslið en sem betur fer uppgötvaðist það tímanlega og ekkert tjón hlaust af.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

Skólpmengun í Fossvogsdal Turninum | Smáratorgi 3 | 201 Kópavogi Sími 575 7500 | www.veisluturninn.is

Ekki aðeins rottueitur fannst í Fossvogslæknum við eftirlit heldur fannst einnig skólp í settjörnum. Saurkólígerlamengun fannst í þeim við mælingar sem og önnur

merki um skólpmengun. Í bréfi Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur til Heilbrigðiseftirlits Kópavogs og Hafnarfjarðar segir að unnið sé með

Orkuveitu Reykjavíkur, við að finna rangar tengingar skólpröra í Fossvogi. Haldið verði áfram þar til húsaskólp finnist ekki í settjörnum Fossvogsdals.


Nuddinudd! 1414 App fyrir iPhone og Android

1414 APP

Notaðu nýja 1414 Appið í snjallsímanum eða spjaldtölvunni

Þín ánægja er okkar markmið vodafone.is


4

fréttir

Helgin 28.-30. október 2011

veður

Föstudagur

laugardagur

sunnudagur

Fínasta veður suðvestanlands um helgina

Veðurvaktin ehf

Ekki er að sjá annað en ágætasta veður verði suðvestanlands um helgina. Frostlaust og hæglátt veður. Það sem meira er nánast úrkomulaust þar til á sunnudagskvöld að það fer að rigna. Engu að síður er ýmislegt að gerast í veðrinu hér við land. Á morgun laugardag er þannig spáð slydduhraglanda á Vestfjörðum og Norðurlandi og snjókomkomu á fjallvegum með tilheyrandi vetrarfærð ferðalanga. Nokkuð djúp lægð nálgast síðan á sunnudag með vaxandi A-átt og þá styttist í rigningu. Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin. is

Ráðgjafafyrirtæki í eigu

2

3

4

2

3

1

5

2

Einars Sveinbjörnssonar

2

veðurfræðings. Veðurvaktin býður upp á veður-

4

5 5

4

6

þjónustu fyrir einstaklinga,

4

fyrirtæki og opinbera aðila í ráðgjöf og úrvinnslu flestu því sem viðkemur

Meinlítið veður og nánast úrkomulaust. Hiti um eða yfir frostmarki.

Slydda norðan og norðvestanlands, en snjókoma á fjallvegum og þar nokuð hvasst.

Höfuðborgarsvæðið: Líkast til alveg þurrt og skýjað með köflum.

Höfuðborgarsvæðið: Þurrt og skaplegt veður. Frostlaust.

Smáél eða slydduél norðan- og austantil, en hvessir sunnanlands. Höfuðborgarsvæðið: Áfram þurrt, en fer að rigna undir kvöld.

veðri og veðurfari.

Veðurvaktin ehf Eikarási 8, 210 Garðabæ Sími: 857 1799 www.vedurvaktin.is

 Tónvísindasmiðja Samstarfsverkefni borgarinnar og bjark ar

Aukning í sölu atvinnuhúsnæðis Aukin velta er í sölu atvinnuhúsnæðis á höfuðborgarsvæðinu, að því er fram kemur í tölum Þjóðskrár Íslands. Í september var þinglýst 66 kaupsamningum og afsölum atvinnuhúsnæðis á höfuðborgarsvæðinu en 47 samningum í sama mánuði í fyrra. Jafngildir þetta 40% aukningu á milli ára. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur verið þinglýst 491 kaupsamningi og afsölum atvinnuhúsnæðis en 373 á sama tímabili í fyrra. Jafngildir það 32% aukningu á milli ára. Þrátt fyrir vöxtinn er markaðurinn ekki hálfdrættingur á við það sem hann var áður en hrunið varð 2008. Samdráttur er hins vegar á þessum markaði utan höfuðborgarsvæðisins, um 4% fyrstu níu mánuði ársins miðað við saman tímabil í fyrra. - jh

Hægur hagvöxtur í spá ASÍ Ný hagspá hagdeildar ASÍ gerir ráð fyrir hægum hagvexti á næsta ári en að meðaltali 1,7% hagvexti á ári á árabilinu 2012 til 2014. Hin lága hagvaxtarspá helgast af því að hagdeildin reiknar með því að fjárfesting verði lítil, gerir meðal annars ekki ráð fyrir fjárfestingu vegna álvers í Helgvík á tímabilinu. Því er spáð að verðbólga hjaðni og að jafnvægi skapast í utanríkisviðskiptum. Þá er gert ráð fyrir að atvinnuleysi minnki á næstu árum en að það gerist hægt. ASÍ reiknar með lítilsháttar hækkun á gengi krónunnar á spátímabilinu en að gengi hennar haldist engu að síður áfram lágt sögulega séð. Auka má hagvöxtinn verulega, segir hagdeildin, með auknum fjárfestingum. - jh

40% auknig þinglýstra kaupsamninga um atvinnuhúsnæði Milli septembermánða 2010 og. 2011 Þjóðskrá Íslands

Fimmtán iPad fyrir Björk frá borginni Reykjavíkurborg keypti fimmtán iPad-tölvur fyrir tæpa eina milljón króna sem nota á í tónvísindasmiðju Bjarkar og 48 grunnskólabarna í tengslum við tónleikaröð hennar í Hörpunni. Tölvurnar á svo að samnýta í grunnskólum borgarinnar. Formaður Skólastjórafélagsins fagnar því þar sem tölvur og búnaður í grunnskólum borgarinnar sé allur úr sér genginn.

R

Nýtt flugfélag í burðarliðnum Títan, fjárfestingarfélag sem er að fullu í eigu Skúla Mogensen fjárfestis, hefur um hríð skoðað kosti þess að hefja flugrekstur til og frá Íslandi. Verið er að klára samninga við stóran kanadískan flugrekenda um langtímaleigu á Boeing-þotum. Félagið hyggst hefja flug til Evrópu í vor. Það mun hafa höfuðstöðvar á Íslandi og verður að fullu í íslenskri eigu, að því er fram kemur í tilkynningu þess. Félag utan um flugreksturinn verður í meirihlutaeigu Títan, en aðrir hluthafar eru Baldur Baldursson og Matthías Imsland, fyrrverandi framkvæmdastjóri Iceland Express. Baldur er framkvæmdastjóri og hefur unnið að verkefninu. Flugfélagið hefur fengið nafnið WOW air. Auk Skúla stjórnarformanns og Baldurs skipa stjórn félagsins Davíð Másson, forstjóri Avian Aircraft Trading, og Björn Ingi Knútsson, fyrrverandi forstjóri Keflavíkurflugvallar og fulltrúi Norðurlanda í IATA – alþjóðasamtökum flugrekenda. - jh

Líka hjá Baðhúsinu

Í Fréttatímanum 14. október var sagt í kynningu á vegum World Class Laugar að líkamsræktarstöðin sé sú eina sem bjóðin hot jógatíma án þess að viðskiptavinirnir þurfi að borga fyrir það aukalega. Linda Pétursdóttir hjá Baðhúsinu vill benda á að það sama gildi hjá Baðhúsinu.

ekki nota hVað Sem er... ViVag Sápa kemur jafnVægi á SýruStig á kynfæraSVæðinu, minnkar útferð dregur úr lykt

Fæst í apótekum, Fjarðarkaup og Hagkaup

Biophilia Bjarkar Guðmundsdóttur. Spjaldtölvurnar eru notaðar sem hluti af tónlistarupplifun barna á tónlist Bjarkar.

eykjavíkurborg keypti fimmtán iPad-spjaldtölvur fyrir tónleikaröð Bjarkar Guðmundsdóttur í Hörpunni. iPad-tölvurrnar kostuðu tæpa eina milljón króna á „sérstöku tilboði“ frá Apple-umboðinu og fékkst milljónin úr tækniþróunarsjóði Upplýsingatæknimiðstöðvar Reykjavíkur. Sigrún Björnsdóttir, upplýsingafulltrúi hjá Reykjavíkurborg, segir í skriflegu svari við fyrirspurn Fréttatímans að spjaldtölvurnar hafi verið keyptar til að kynna fyrir 48 tíu til tólf ára grunnskólabörnum úr þremur skólum – til að byrja með – tengsl tónlistar, vísinda og tækni í svokölluðum tónvísindasmiðjum í tengslum við tónleika Bjarkar, Biophiliu.

Úreltur búnaður í skólum

„Spjaldtölvurnar eru hugsaðar sem framtíðarfjárfesting og verða þær samnýttar af öllum grunnskólum borgarinnar í fjölbreyttum verkefnum á næstu árum.“

„Spjaldtölvurnar eru hugsaðar sem framtíðarfjárfesting og verða þær samnýttar af öllum grunnskólum borgarinnar í fjölbreyttum verkefnum á næstu árum, meðal annars í listasmiðjum á barnamenningarhátíð næsta vor,“ segir í skriflega svarinu. Verkefnið sé unnið í samstarfi Reykjavíkurborgar, Háskóla Íslands, Smekkleysu og Iceland Airways. Svanhildur María Ólafsdóttir, formaður Skólastjórafélags Íslands, fagnar kaupunum og samstarfinu við Björk og vonar að fleiri grunnskólabörn eigi eftir að njóta þess. „Það hefur verið niðurskurður á tölvum og tölvubúnaður, til bæði starfsmanna og skóla og allur tölvubúnaður í grunnskólum Reykjavíkur, er gamall og úr sér genginn. Það er því jákvætt ef að á að fara að bæta tölvubúnað í grunnskólunum,“ segir hún: „En þetta skýtur svolítið skökku við á sama tíma og við fáum ekki fjármagn til tölvukaupa eða búnaðar.“

iPadspjaldtölva á óskalista margra og nú á Reykjavíkurborg fimmtán fyrir grunnskólabörn.

Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

Dregur úr trausti til stjórnarandstöðunnar Traust eykst til allra þeirra stofnana sem MMR mældi í nýrri könnun nema stjórnarandstöðunnar. Af þeim sem tóku afstöðu til spurninganna sögðust 13,6% bera traust til stjórnarandstöðunnar en 17,8% í október í fyrra. Heldur fjölgaði í hópi þeirra sem sögðust treysta ríkisstjórninni, eða 14,1% samanborið við 10,9% í

fyrra. Sem fyrr trónir Lögreglan í efsta sæti, 81,3% þeirra sem tóku afstöðu kváðust bera mikið traust til hennar. Þeim fjölgar sem bera mikið traust til Landsvirkjunar, 34,2% nú en 24,7% í fyrra. Þeim fjölgar sem bera mikið traust til Ríkisútvarpsins úr 52,1% í 59,7%. Þá fjölgar þeim sem bera mikið traust til Háskólans í Reykjavík. Það var 48,9% fyrir ári en er 52,9% nú. Bankakerfið situr sem fyrr á botninum en 5,9% þeirra sem tóku afstöðu sögðust bera mikið traust til þess. - jh

Landsdómur nýtur lítils trausts Landhelgisgæslan nýtur afgerandi trausts meðal landsmanna en Landsdómur lítils, að því er fram kemur í könnun MMR á trausti fólks til helstu stofnana á sviði réttarfars og dómstóla hér á landi, annarra en Lögreglunnar. Sérstakur saksóknari nýtur 47,4% trausts, Ríkislögreglustjóri 44,8%, Hæstiréttur

38,7%, Fangelsismálastofnun 36,5%, héraðsdómstólar 34,4%, Ríkissaksóknari 32,9%, dómskerfið í heild 30,4%, Útlendingastofnun 19,8% og Landsdómur 16,4%. Helstu breytingar frá mælingu MMR í febrúar á þessu ári voru að þeim fækkar sem sögðust treysta héraðsdómstólunum og Ríkissaksóknara. Ekki var spurt um traust til Landsdóms í fyrri mælingum. - jh


KJARADAGAR Notaðir bílar á góðu verði. Sérstök kjör á völdum bílum og frábærir lánamöguleikar.

Komdu í dag – opið til kl. 20.

Dæmi um kjarabíla Tegund

Gerð

Árgerð

Mán. Tilboðsverð

Ford Toyota Hyundai Kia Toyota Audi Volkswagen Citroen Mitsubishi Peugeot Volkswagen Hyundai Kia Toyota

Escape Corolla Getz cee´d RAV4 A3 Polo Picasso Lancer 307 Golf Sonata Sorento Corolla

12/05 05/08 06/08 06/08 07/06 08/07 06/08 07/06 06/09 07/06 07/08 04/08 12/10 06/05

48 60 60 60 60 72 60 48 72 48 60 60 72 48

1.090.000 1.790.000 1.090.000 1.790.000 2.190.000 2.190.000 1.290.000 1.090.000 2.290.000 1.190.000 1.990.000 1.790.000 4.890.000 1.390.000

Afborgun pr. mánuð* 19.390 25.990 15.890 25.990 31.890 27.490 18.990 19.290 28.790 21.090 28.990 25.990 61.290 24.590

kr. kr. kr. kr. kr. kr. kr. kr. kr. kr. kr. kr. kr. kr.

*Afborgun miðast við 30% útborgun og óverðtryggðan bílasamning á 8,95% föstum vöxtum fyrstu 36 mánuðina. Nánari upplýsingar á www.landsbankinn.is.

Kia cee’d 2008 Verð 1.790.000 kr. Útborgun 537.000 kr.

25.990 kr.

m.v. 60 mán.

6 ára ábyrgð eftir frá framleiðanda

ASKJA · Krókhálsi 11 · 110 Reykjavík · Sími 590 2100 · askja.is Viðurkenndur sölu- og þjónustuaðili Mercedes-Benz og KIA á Íslandi.

Bíla- og tækjafjármögnun Landsbankans býður einnig verðtryggða eða óverðtryggða bílasamninga með breytilegum vöxtum. Kynntu þér fjármögnunarleiðirnar á www.landsbankinn.is eða í síma 569 2000. H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A – 1 0 - 0 8 6 5

Dæmi um frábær kaup


6

fréttir

Helgin 28.-30. október 2011

 Bank ar Hrundr augur ríður húsum

Aðalstöðvar FIH-Erhvervsbank í Kaupmannahöfn. Ljósmynd/FIH

Verri staða dansks banka getur haft áhrif á veð Seðlabankans Mat g reininga r f y r i r t æk isins Moody’s á danska bankanum FIH Erhvervsbank lækkaði fyrr í þessum mánuði og ljóst er að staða hans hefur versnað, að því er fram kemur í danska blaðinu Jótlandspóstinum. Verri staða hans getur haft áhrif á veð sem Seðlabanki Íslands á í bankanum eftir að hann var í íslenskri eigu um hríð. Lánshæfismat FIH færist neðar í ruslflokki, úr Ba2 í B1 á langtíma-

skuldbindingum og úr B1 í B3 í hvað aðrar skuldbindingar varðar. Þá færist bankinn úr D-styrkleikaflokki í E+ sem er lægsti flokkur. Niðurfærsla Moody’s helgast einkum af tapi bankans á hlutabréfaeign í dönsku skartgripakeðjunni Pandora. Keðjan var skráð á markað fyrir ári. Bréf hennar hækkuðu mjög fyrst á eftir en hafa hrunið á þessu ári. Að auki veldur hátt hlutfall vandræðalána bankans áhyggjum.

Seðlabanki Íslands átti veð í 99,89% hlut í FIH-bankanum til tryggingar þrautavaraláni sem Kaupþing fékk hjá Seðlabankanum í október 2008 að fjárhæð 500 milljónir evra. Seðlabankinn seldi hópi fjárfesta bankann í fyrra. Söluverðið nam 670 milljónum evra. Fjárfestahópurinn staðgreiddi 255 milljónir evra. Greiðsla þess sem eftir stendur, um 415 milljónir evra eða sem svarar um 66 milljörðum íslenskra

króna, ræðst af gengi bankans fram til ársloka 2015. Þegar gengið var frá sölu danska bankans sagði Már Guðmundsson seðlabankastjóri niðurstöðuna ágæta miðað við aðstæður. Talsverð fjárhæð fengist strax í erlendum

gjaldeyri, auk möguleika Seðlabankans að endurheimta veð sitt að fullu. Stefán Jóhann Stefánsson, upplýsingafulltrúi Seðlabankans, segir að lítið sé hægt að segja um það fyrr en 2014 og 2015 hvað endanlega fæst út úr danska bankanum. Það taki mið af þróun fram að því og stöðu á þeim tíma. Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is

 Fjárhagsaðstoð Ungt fólk í vanda

Borga frekar en að færa tunnurnar Flestir þeirra sem hafa ruslatunnur sínar lengra en fimmtán metra frá götu hér í borginni hafa kosið að greiða gjald í stað þess að færa tunnurnar nær. Þetta segir Guðmundur B. Friðriksson, skrifstofustjóri á umhverfisog samgöngusviði borgarinnar. Alls voru 30% heimila með tunnurnar utan fimmtán metra línunnar og nú eru þau tæp 27%. „Já, langflestir kjósa að greiða gjaldið sem er 4.000 krónur á tunnu sé ruslið sótt á 10 daga fresti. Þessi nýja regla hefur skilað þeirri hagræðingu sem við vildum.“ Hefðu fleiri flutt tunnurnar nær götu hefði komið til uppsagna því sorphirðan væri þá hagkvæmari. - gag

Viltu læra að búa til ís?

Þjóð í svartsýniskasti

Endurmenntun Landbúnaðarháskóla Íslands stendur fyrir þremur námskeiðum í ísgerð næstu vikur. Námskeiðin eru öllum opin og henta jafnt fólki sem starfar við ísgerð sem og einstaklingum sem vilja prófa sig áfram með jólaísinn og gera hann enn ljúffengari og meira spennandi en áður, að því er fram kemur í tilkynningu skólans. Á námskeiðunum verður farið í val hráefna og þróun uppskrifta, auk þess sem þátttakendur fá að kynnast ísgerð og smakka jafnframt á afurðunum. Ísbókin, glæný bók um ís, fylgir með í þátttökugjaldi á námskeiðinu. Fyrsta námskeiðið verður haldið í Keldnaholti í Reykjavík 31. október og þau næstu verða í Sveinbjarnargerði í Eyjafirði 7. nóvember og á Húsavík 8. nóvember. Leiðbeinandi er Jón Brynjar Birgisson mjólkurfræðingur. -jh

Svartsýni hefur aukist hjá landsmönnum nú í október en það er svipað og gerðist á sama tíma í fyrra, að því er Væntingavísitala Gallup sýnir. Vísitalan hrapaði um 16,5 stig milli mánaða en gildi hennar stendur nú í 52,9 stigum en fór í 69,4 stig í september. Á sama tíma í fyrra féll vísitalan um nær 36 stig á milli þessara tveggja mánaða, þ.e. úr tæplega 68 stigum í 32 stig. Líklegast er, segir Greining Íslandsbanka, að þessi lækkun tengist setningu Alþingis og mótmælum þá. Síðasta árið hefur vísitalan að meðaltali mælst rúm 58 stig. Hún mælir væntingar neytenda til efnahags- og atvinnulífsins. Þegar vísitalan er undir 100 stigum eru fleiri neytendur svartsýnir en bjartsýnir. - jh

Dettur úr skóla og lendir á bótum frá bænum Fólk undir 24 ára aldri er meira en helmingur allra sem fær fjárhagsaðstoð í Hafnarfirði. Það flosnar úr námi, hefur enga reynslu af atvinnulífinu og á engan rétt á atvinnuleysisbótum.

A

lls 75% þeirra sem þiggja fjárhagsaðstoð af Hafnarfjarðarbæ eru undir þrítugu. Flestir þeirra eru á aldrinum 18 til 24 ára eða tveir af hverjum þremur. „Ungu fólki sem fær fjárhagsaðstoð hefur fjölgað eftir hrun,“ segir Ingibjörg Jónsdóttir, félagsfræðingur hjá Félagsþjónustunni í Hafnarfirði. „Hér áður gátu krakkar fengið vinnu með tiltölulega auðveldum hætti dyttu þeir úr skóla en nú er það erfiðara sem er alveg nýtt fyrirbæri fyrir okkur sem þjóð,“ segir Ingibjörg. Margt þeirra hafi enga reynslu af vinnumarkaði og engan rétt til atvinnuleysisbóta. Þeir sæki til bæjarins. „Við erum með átak í gangi að koma ungu fólki á skólastyrk, þannig að það fari frekar í skóla en sitji heima, en auðvitað eru alltaf einhverjir sem komast ekki inn í skóla eða geta ekki ákveðið hvað þeir ætla að verða.“ Í yfirliti Ingibjargar kemur fram að 105 konur og 92 karlar fengu

Ungt fólk sem dettur úr skóla og einhleypir karlar eru stærstu hópar þeirra sem fá fjárhagsaðstoð í Hafnarfirði. Myndin er sviðsett. Mynd/Hari

fjárhagsaðstoð hjá bænum í ágúst. 126 þeirra eru einhleypir án barna og meirihluti þeirra karlar eða 84. Sjötíu eru einstæðir foreldrar en einungis ein kjarnafjölskylda þáði fjárhagsaðstoð. Ingibjörg segir ekki fleiri unga karla en konur þiggja aðstoð. „Hlut-

fallið er alveg jafnt.“ Hins vegar séu fleiri einstæðir karlar en konur sem þurfi fjárhagshjálp. „Karlmenn einir eru hópur sem verður útundan ef þeir missa fótana.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

Viðtakendur fjárhagsaðstoðar 2000-2010 7000 6000 5000 4000 3000

6.910

5.994

5.029

4.280

4.579

4.825

5.613

6.312

5.971

0

4.939

1000

4.653

2000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Heimild: Hagstofan

Dr. Henry Petroski, öndvegisfyrirlesari Verkfræði- og náttúruvísindasviðs, flytur erindið:

A Paradoxical Relationship

Dr. Henry Petroski er verkfræðingur og prófessor í byggingarverkfræði og sagnfræði við Duke-háskólann í Suður-Karólínufylki í Bandaríkjunum. Hann hefur ritað fjölda bóka um verkfræði, nýsköpun og hlutverk mistaka í verkfræðilegri hönnun. Fyrirlesturinn er í röð öndvegisfyrirlestra á aldarafmæli Háskóla Íslands og fer fram í Hátíðasal skólans, Aðalbyggingu, laugardaginn 29. október nk. kl. 14.00. Allir velkomnir meðan húsrúm leyfir.

PIPAR\TBWA • SÍA • 112841

SUCCESS AND FAILURE IN ENGINEERING:

Hjálpuðu 900 fleiri fjölskyldum milli ára Alls fengu rétt rúmlega 900 fleiri fjárhagsaðstoð hjá sveitarfélögum í fyrra miðað við árið á undan. Frá því árið 2000 hafa á bilinu 4.280 til 6.910 sótt um fjárhagsaðstoð. Flestir í fyrra en fæstir árið 2007. Fjöldi fjölskyldna sem leita til sveitarAuk sveitarfélaga aðstoða hjálparsamtök þurfandi fjölfélaga hefur þó ekki skyldur. Hér útbúa sjálfboðaliðar Fjölskyldurhjálparinnar stökkbreyst síðustu matarpakka. Ljósmynd/Hari ár því árið 2003 sóttu 6.312 fjölskyldur fjárhagsstyrk til sveitarfélaga, samkvæmt tölum Hagstofunnar. Hins vegar má sjá að fjárhæðirnar hafa ríflega þrefaldast. Fóru úr 845 milljónum króna árið 2000 í rétt tæplega þrjá milljarða króna í fyrra. Meðalaðstoð hverrar fjölskyldu fór úr 44 þúsundum árið 2000 í rúm 100 þúsund krónur í fyrra. - gag



8

fréttir

Helgin 28.-30. október 2011

Lóð undir álkapla­verksmiðju á Reyðarfirði Félagið ALUCAB hefur fengið lóð undir álkaplaverksmiðju á Reyðarfirði. Til stendur að kaupa verksmiðju til landsins í heilu lagi, að því er fram kom í fréttum Ríkisútvarpsins. Í héraðsblaðinu Austurglugganum segir að Seyðfirðingar óttist að verksmiðjan sem flytja á til Reyðarfjarðar sé sú sama og þeir hafa lengi reynt að flytja til Seyðisfjarðar. Þar sagði að undirbúningur að álkaplaverksmiðju hefði staðið á Seyðisfirði í fjögur ár en þar bundu menn vonir við að slík verksmiðja skapaði allt að 50 ný störf, spornaði gegn fólksflótta og bætti stöðu bæjarsjóðs. Til stóð að kaupa verksmiðjuna frá Noregi og nýta að hluta húsnæði Síldarvinnslunnar. Sumir fjárfestar töldu hins vegar vænlegra, að því er fram kemur í fréttinni, að verksmiðjan risi við álverið á Reyðarfirði. Þaðan koma álvírarnir sem stendur til að fullvinna. - jh

Jazzmessa Söngsveitarinnar Fílharmóníu Fyrstu tónleikar starfsárs Söngsveitarinnar Fílharmóníu verða í Norðurljósasal Hörpu næstkomandi sunnudag, 30. október kl. 20. Fyrir hlé verður flutt Jazzmessa fyrir kór og jazzkvartett eftir litháíska tónskáldið Vytautas Miškinis. Eftir hlé verður flutt tónlist eftir bandaríska tónskáldið George Gershwin. Hann er ekki síst þekktur fyrir að hafa blandað saman klassískri tónlist og jazz á áhrifaríkan hátt. Einsöngvarar eru Valdís G. Gregory og Einar Clausen. Þrír píanistar koma fram á tónleikunum, Guðríður St. Sigurðardóttir, Árni Heiðar Karlsson og Daði Sverrisson. Þorgrímur Jónsson spilar á kontrabassa og Matthías Hemstock á slagverk. Stjórnandi er Magnús Ragnarsson. - jh

 Þjóðkirkjan Magnús E. Kristinsson prestur

NÁÐU ÞÉR Í NÝJA N1 APPIÐ Með nýja N N1 appinu geturðu keypt eldsneyti með ímanum þ símanum þínum, skoðað færslur og punktastöðu, kynnt N1 tilboðin, fundið næstu N1 stöð á korti ynnt þér N g jafnvel rréttu dekkin eftir bílnúmerinu þínu. Vertu og með á nótu nótunum og appaðu þig í gang með N1!

DEKK

LÍFIÐ

TILBOÐ

MITT N1

ELDSNEYTI

Siðleysingjar fái ekki rými til athafna innan kirkjunnar Formaður nefndar sem vinnur úr rannsóknarskýrslu kirkjunnar vegna kynferðisbrota Ólafs Skúlasonar biskups vill að nefndin starfi í ár í viðbót. Hann kynnir á Kirkjuþingi hvaða úrbætur kirkjan getur gert strax. Aðrar þurfi frekari skoðun. og viðbragða kirkjunnar manna við þeim. Hann mun kynna starf nefndarinnar á kirkjuþingi í nóvember; hvaða atriðum sé hægt að bregðast við strax með reglum og gjörðum gegn kynferðisbrotum og hvaða atriði þurfi góða umræðu. „Þess vegna munum við leggja til að nefndin starfi í eitt ár til viðbótar.“

STAÐIR

Ræðir við Guðrúnu Ebbu

Guðrún Ebba Ólafsdóttir hefur með Elínu Hirst ritað bók um reynslu sína en hún var beitt kynferðisofbeldi af föður sínum. Hún aðstoðar kirkjuna sem er að búa til verklagsreglur og leiðir svo siðleysingjar og barnaníðingar fái ekki þrifist þar.

Fékkstu ekki Fréttatímann heim? Fréttatímanum er dreift á öll heimili á höfuðborgarsvæðinu. Ef þú fékkst ekki blaðið heim, láttu okkur þá vita með tölvupósti á dreifing@frettatiminn.is Sjáðu blaðið líka á frettatiminn.is H E LG A R B L A Ð

M

örg samtök og stofnanir fylgjast með því sem kirkjan er að gera. Því að kirkjan er þó lengra komin í meðferð sinni á verklagsreglum og siðum gegn kynferðisbrotum en margir aðrir, segir Magnús E. Kristjánsson sóknarprestur. „Stofnanir, almenningur, fjölmiðlar og aðrir þurfa að varpa ljósi á málaflokkinn. Ekki með látum eða tilfinningasemi, heldur verður að tryggja að allir séu öruggir og að ekki sé rými fyrir svona siðleysingja til að athafna sig [innan veggja þeirra],“ segir hann. „Ef við eigum börn viljum við að þau séu alls staðar örugg. Við viljum að konur séu alls staðar öruggar og við viljum að ungir drengir og hver sem er séu alls staðar öruggir. Við viljum á vettvangi kirkjunnar vinna að því að fólki líði vel.“ Magnús er formaður nefndar sem kirkjuþing skipaði í sumar eftir birtingu rannsóknarskýslunnar um kynferðisbrot Ólafs Skúlasonar biskups

Rúmlega 4.200 úr kirkjunni á einu ári Alls sögðu 4.242 sig úr þjóðkirkjunni milli áranna 2010 og 2011 og hafa aldrei jafn margir sagt sig úr henni milli ára. Þjóðskrá ætlar ekki að gefa upp fjölda þeirra, sem sagt hafa sig úr kirkjunni frá því að Guðrún Ebba Ólafsdóttir veitti Sjónvarpinu viðtal um reynslu sína af kynferðisofbeldi föður síns, fyrr en um mánaðamótin. Hagstofan birtir tölur um úrsagnir úr þjóðkirkjunni frá árinu 1998 og hefur fólki fækkað hlutfallslega ár frá ári. Árið 1998 voru rétt tæp 90 prósent í þjóðkirkjunni. Í ár er hlutfallið tæp 78 prósent. - gag

Karl Sigurbjörnsson biskup sat í rúmt ár á bréfi Guðrúnar Ebbu til kirkjuráðs. Hann harmar mistökin.

Nefndinni er ekki aðeins ætlað að móta viðbrögð þjóðkirkjunnar við kynferðisbrotum heldur á hún einnig í viðræðum við Guðrúnu Ebbu Ólafsdóttur um umgjörðina í þessum málum og fébætur. En fagráð kirkjunnar brást þegar hún leitaði til þess og sagði frá því að hún hefði sem barn verið nídd kynferðislega af föður sínum, Ólafi Skúlasyni. Viðræðurnar áttu að halda áfram í þessari viku. „Þessu samtali er ekki lokið,“ segir Magnús. Hann segir nefndina hafa gefið sér góðan tíma til að ræða við starfsfólk sem vinni að kynferðisbrotamálum. „Kirkjan er hluti af þessu samfélagi og við teljum því mjög gott að eiga gott samstarf við allt það frábæra fólk sem hefur verið brautryðjendur í að bæta úr ýmsu hvað varðar þessi mál.“ Guðrún Ebba, sem hafi tekið þátt í að stofna Drekaslóð og sitji í stjórn samtakanna Blátt áfram, sé því ein þeirra. Hann óttast ekki um framtíð kirkjunnar, hún standi sterkari eftir það lærdómsferli sem hún sé í. „Já, maður stendur alltaf sterkari á eftir þegar maður er búinn að takast á við vandamál, þótt þau séu erfið, og koma þeim í góðan og eðlilega farveg. Ég er ekki hræddur um að sannleikurinn skemmi fyrir einum eða neinum.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is


E E R F X A T I G L E M U H LUN

S R ! S E V N I S M R U E L G L A Ö L Í A T T T A A F K S M A K U RÚ A S I Ð IR

OG U D KOM RÁBÆR UF GERÐ P FYRIR KAU IN! JÓL

Rúmfatalagerinn er á 4 stöðum : Korputorgi - Smáratorgi - Skeifunni - Akureyri

Afslátturinn er á kostnað Rúmfatalagersins. Virðisauka er að sjálfsögðu skilað til ríkissjóðs.

V M M U U R Ö M E V N M S AF G U L A L D Ö U F N A N U S L I T G A D U T S FÖ


10 

fréttir

Helgin 28.-30. október 2011

K aupmannahöfn Nútímaleg pakkhús í stað háhýsakristalla

Íslenska sendiráðið í fær nýja nágranna Mótmæli borgarbúa komu í veg fyrir byggingu háhýsanna á hinni eftirsóttu lóð. Nýju húsin taka mið af sögulegu pakkhúsunum sem fyrir eru og prýða Kristjánshöfn.

Í

gamla hafnarsvæði borgarinnar, að því er fram kemur í Politiken. Borgaryfirvöld höfðu samþykkt byggingu háhýsanna árið 2009, sex 55 metra háa turna á Krøyerstorgi, sem líkjast áttu kristöllum eftir teikningu hollenska arkitektsins Eric van Egeraats. Yfir 14 þúsund manns mótmæltu hinum fyrirhuguðu byggingum með undirskriftum

kjölfar mikilla mótmæla Kaupmannahafnarbúa árið 2005 var hætt við háhýsabyggingar á lóð á móti Nordatlantens Brygge þar sem íslenska sendiráðið í Kaupmannahöfn er. Nú hafa borgaryfirvöld hins vegar samþykkt nýjar byggingar á lóðinni, lægri nútímaleg hús í stíl hinna sögulegu pakkhúsa sem hafa verið endurbyggð á þessu

sem varð til þess að hætt var við þær. Hermt var að Svavar Gestsson, þáverandi sendiherra, hefði ekki verið sérstaklega kátur með þau áform sem voru í gangi og allt það rask sem fylgt hefði. Sturla Sigurjónsson, núverandi sendiherra, má hins vegar búa við raskið, fari allt sem ætlað er en það verður væntanlega minna þar sem fyrirhuguðu húsin verða meira í takt við umhverfið en háhýsin sem hafnað var. Í millitíðinni skipulögðu danskir arkitektar ný hús á svæðið en því skipulagi var einnig hafnað.

LEIKHÚSMATSEÐILL Laxatvenna – reyktur og grafinn lax

Aðalréttir Bleikja & humar með hollandaise sósu Brasserað fennell, kartöflustappa og ostrusveppir eða...

Grillað Lambafille

Með rófutvennu, sveppakartöflum og bláberja anís kjötsósu

Eftirréttur Jack Daniel’s súkkulaðikaka

Djúpsteiktur ís og súkkulaðihjúpuð jarðarber

Þriggja rétta máltíð á

4.900 kr.

Aðalstræti 2 / 101 Reykjavík / Sími: 517 4300 / www.geysirbistro.is

Getur þú styrkt barn? www.soleyogfelagar.is

Tölvugerð mynd af hinum nýju „stíliseruðu“ pakkhúsum sem rísa eiga gegnt íslenska sendiráðinu í Kaupmannahöfn.

búa og umhverfisins. Politiken segir að síðar muni koma í ljós hvort það dugi til að koma í veg fyrir mótmæli. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is

Síðasta vörnin Fr æðimenn og lögmenn sagðir hafa brugðist

„Dýrkeyptir dómar héraðsdóms og hæstaréttar“ Óli Björn Kárason heldur því fram í nýrri bók sinni að dómstólar hafi gefið viðskiptalífinu til kynna að annars konar reglur giltu um það en aðra. Dómstólar og einstakir dómarar verði að gera upp við fortíðina líkt og aðrir.

D

Forréttur

Byggingarf yrirtækið NCC á þessa eftirsóttu lóð og ráðgerir að byggja þrjú „stíliseruð“ pakkhús með skírskotun til þeirra húsa sem fyrir eru og prýða Kristjánshöfn og svæðið kringum Krøyerstorg. Um er að ræða skrifstofuhúsnæði að mestu en íbúðir verða líka í húsunum, væntanlega í dýrari kantinum ef miðað er við staðsetninguna. Hönnuðir húsanna eru dönsku arkitektastofurnar Vilhelm Lauritzen og COBE auk GHB-landslagsarkitekta. Við hönnun og byggingu þeirra á að taka tilliti til óska borgar-

ómar héraðsdóms og hæstaréttar í Baugsmálum hafa reynst Íslendingum dýrkeyptir og haft alvarlegar afleiðingar. Skiptir þá engu sekt eða sakleysi þeirra sem voru ákærðir. Þetta er niðurstaða nýrrar bókar – Síðasta vörnin – sem Óli Björn Kárason blaðamaður hefur skrifað. Þar heldur hann því fram að dómstólar hafi komið sér hjá því að taka efnislega afstöðu til ákæruliða og gefið viðskiptalífinu til kynna að annars konar reglur væru í gildi gagnvart því en öðrum. Þegar dómstólar voru búnir að skera úr um að viðskiptin með verslanir 10-11 væru aðeins lýsing á „eðlilegum“ viðskiptum og að ekki þyrfti að gera sérstaka grein við skuldum forráðamanna hlutafélaga eða skuldum félaga á þeirra vegum, við viðkomandi hlutafélag, var eins og flóðgáttir hefðu opnast, að mati bókarhöfundar. Búið var að ryðja nýjar leiðir í viðskiptaháttum og staðfesta að vinnubrögð sem margir af framámönnum í viðskiptalífinu beittu væru lögleg og eðlileg. Árin frá 2005 og fram að hruni fjármálakerfisins einkenndust af flóknum eignatilfærslum á fyrirtækjum Síðasta vörnin: Dómstólar verða að gera upp fortíðina. og þá ekki síst á milli skyldra aðila. Sum fyrirtækin gengu kaupum og sölum á milli sömu aðila, að því er virðist, að mati höfundar, fyrst dómstólar og einstakir dómarar verði að gera upp við og fremst til að mynda reikningslegan hagnað fyrir fortíðina líkt og aðrir. þátttakendur. Í bókinni eru rakin dæmi um viðskiptahætti sem Skipulag hæstaréttar gagnrýnt náðu fram að ganga í skjóli niðurstöðu dómstóla í Þegar héraðsdómur ákvað að vísa öllum upphafBaugsmálinu, annað hvort vegna þess að það sem legu ákærunum frá dómi, ekki síst á þeim grunni áður var talið ólöglegt var nú sagt löglegt eða að svo að ákæruliðir væru óskýrir, fögnuðu margir, að því ríkar kröfur voru gerðar til hins opinbera að nær er fram kemur hjá bókarhöfundi. Sú gleði var byggð óhugsandi var að lagt væri í umfangsmikla rann- á misskilningi, að hans mati. Með frávísun gafst sókn, hvað þá ákæru, til að koma böndum á athafnir ákæruvaldinu tækifæri til að gefa út nýjar ákærur. öflugra aðila í viðskiptalífinu. Þeir sem voru í for- Á meðan urðu þeir sem sættu ákæru að bíða í eins svari fyrir opinberar eftirlitsstofnanir og löggæslu konar lögfræðilegu tómarúmi. Minnt er á það að hafi vitað eitt: Ef lagt er til atlögu við öfluga aðila í ekki þurfi að hafa mörg orð um það hversu erfitt viðskiptalífinu verður gripið til varna með öllum til- það hljóti að vera fyrir þann sem telur sig saklausan tækum ráðum. að bíða eftir því að nafn hans sé hreinsað. Óli Björn Kárason heldur því fram að hagur þeirra sem sættu Rannsóknarnefndin lagði ekki mat á dómákæru hefði verið betur tryggður ef dómstólar hefðu stóla tekið upphaflegu ákæruliðina fjörutíu til efnislegrar Rannsóknarnefnd Alþingis er gagnrýnd fyrir að meðferðar og látið hina ákærðu njóta vafans sem hafa í engu horft á dómaframkvæmd. Nefndin hafi fólginn var í óljósum málatilbúnaði ákæruvaldsins. ekki reynt að leggja mat á störf dómstóla síðustu ár Í bókinni er skipulag hæstaréttar gagnrýnt og og þá hvort og með hvaða hætti. Niðurstaða hinnar þó sérstaklega hvernig staðið er að skipun dómara. viðamiklu skýrslu sé eintóna og gagnrýninni beint Þá hefur höfundur áhyggjur af því að dómstólar láti að umsvifamiklum viðskiptajöfrum og fyrirtækjum undan almenningsálitinu. Sú hætta virðist vera raunþeirra, auk stjórnmálaflokka og stjórnmálamanna. veruleg, að hans mati, að hagsmunir sakborninga Engu sé líkara en að dómstólar njóti friðhelgi í því verði fyrir borð bornir. Hætta sé á að dómstólar hafi þjóðfélagsuppgjöri sem talið er nauðsynlegt. ekki siðferðilegt bolmagn til að standa gegn háværri Í Síðustu vörninni er því haldið fram að fræðimenn kröfu um að ákveðnir einstaklingar verði dregnir og starfandi lögmenn hafi brugðist skyldu sinni. til ábyrgðar og dæmdir. Þegar og ef dómstólar láta Lögmenn hafi haft áhyggjur af því að hörð gagn- undan þrýstingi almenningsálitsins sé réttarríkinu rýni þeirra á úrskurði dómstóla gæti komið niður fórnað. á umbjóðendum þeirra í framtíðinni. Og hins vegar hafi fræðimenn og starfandi lögmenn, sem hafa hug Jónas Haraldsson á því að sækjast eftir sæti við hæstarétt, það í huga jonas@frettatiminn.is að sitjandi hæstaréttardómarar eiga að leggja mat á hæfni umsækjenda. Óli Björn heldur því fram að


Vefþjónn fyrirtækisins á okkar ábyrgð

a r á 5 utaábyrgð

l varah

á vinna n r e n i l 3 ár S innifa i u t s r J y ut f æði E á varahl t s k r ve gu iptin k s t ú í

Hvað er okkar ábyrgð? Okkar ábyrgð er meiri en lögleg lágmarksábyrgð. Okkar ábyrgð nær líka yfir þjónustuverið sem er alltaf opið og yfir vöruúrvalið sem samanstendur af vörum sem þú getur treyst. Þessi öflugi og áreiðanlegi Dell netþjónn er á okkar ábyrgð. www.ejs.is/abyrgd

Grensásvegi 10 108 Reykjavík

Tryggvabraut 10 600 Akureyri

440 9000 sala@ejs.is

Allar upplýsingar birtar með fyrirvara um prentvillur, myndabrengl og ófyrirsjáanlegar breytingar.


12

fréttir

Helgin 28.-30. október 2011

 Skuldir heimila 110% -leiðin misár angursrík eftir reikningsleiðum

Milljóna mismunun við niðurfellingu skulda Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@ frettatiminn.is

Milljónum getur munað á afskriftum fasteignaskulda samkvæmt svokallaðri 110%-niðurfellingarleið eftir því hvort bankar styðjast við verðmat samkvæmt fasteignamati eða á mati á markaðsvirði eigna. Fasteignasali telur að Landsbankinn og Íslandsbanki styðjist oftast við fasteignamat en aðrir noti nær eingöngu verðmat. Hann bendir einnig á að staða lána sé fest við áramót en ekki sé skilgreint hvenær miða eigi við virði fasteignarinnar. „Verðmæti fasteigna á höfuðborgarsvæðinu hefur nú þegar hækkað um tæp 7 prósent að meðaltali frá áramótum

fram í september. Það veldur því að eign sem metin var á tuttugu milljónir í janúar 2011 er nú metin á 21,4 milljónir eða 1,4 milljónum meira. Þetta þýðir að lánadrottinn þarf að afskrifa minna en hann hefði þurft að gera um áramótin eða ef hann hefði miðað við fasteignamat sem gildir allt árið,“ segir Sigurbjörn Skarphéðinsson, löggiltur fasteignasali. Hann hefur ritað grein sem lesa má á vefsíðu Fréttatímans. Þar tekur hann dæmi: Sé íbúð metin á tuttugu milljónir en skuldir á henni séu 25 milljónir fengjust þrjár milljónir niðurfelldar sé stuðst við fasteignamat en 1,46 milljónir

sé stuðst við markaðsvirðið: „Það er augljóst að ekki er um að ræða neina sanngirni í þessu.“ Sigurbjörn bendir einnig á að verðmat íbúðar geti verið misjafnt. „Ég hef séð dæmi þar sem eign var metin af tveimur aðilum og munaði 4,3 milljónum króna á hærra og lægra verðmati eignarinnar.“ Á heimasíðu Hagsmunasamtaka heimilanna benda samtökin fólki á að láta reyna á að stuðst verði við mat hjá Fasteignamati ríkisins (FMR). Hvað kostar íbúðin? Fasteignaverð hefur hækkað um að jafnaði um sjö prósent á árinu.

 Frístundaheimili Br áðabirgðaniðurstaða fr am að ár amótum

Börnin fimmtíu of mörg á frístundaheimilinu Bráðabirgðaniðurstaða er fengin vegna frístundaheimilisins við Vogaskóla og nefnd verið skipuð til að leysa málið til framtíðar. Þetta er ekki eina frístundaheimili borgarinnar sem börnunum starfar hætta af, kvikni í. Borgin ætlar ekki að auka eftirlit frá því sem nú er.

E Áttatíu og eitt barn, þar af átta fötluð, var skráð í vistun á frístundaheimilinu, þar sem lofthæð er einungis 2,17 metrar og ólögleg.

inungis þrjátíu börn að hámarki mega nú vera í kjallara frístundaheimilis Vogaskóla, þar sem áður voru áttatíu börn. Þau mega ekki koma inn á skrifstofur starfsmanna, þar sem engar löglegar útgönguleiðir eru komi upp eldur. Frístundaheimilið fær afnot af skólastofum eftir að almennri kennslu lýkur. Þetta er bráðabirgðaniðurstaða til áramóta þar sem Slökkvilið höfuðborgarinnar setti skólanum stólinn fyrir dyrnar og ætlaði að loka heimilinu yrði ekki bætt úr eldvörnum. Áttatíu og eitt barn, þar af átta fötluð, var skráð í vistun á frístundaheimilinu, þar sem lofthæð er einungis 2,17 metrar og ólögleg. Löglegar útgönguleiðir vantaði og einungis 75 fermetrar voru ætlaðir til meginhluta starfseminnar. Börnin voru oftast í leik úti við en upp kom sú staða að þau þurftu öll að hafast við í kjallaranum, til dæmis væri veður vont. „Það er búið að fækka börnum á þessu heimili um helming og þau hafa verið flutt í kennslustofur upp á efri hæðir. Búið er að tryggja flóttaleiðir og öll rými sem ekki hafa verið talin með nógu góðum flóttaleiðum hafa verið tekin úr notkun,“ segir Sigrún Björns-

dóttir, upplýsingafulltrúi hjá Reykavíkurborg. Nefnd vinni að framtíðarlausn sem eigi að liggja fyrir um áramót.

Annað vanbúið heimili

Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins fékk ábendingu um tvö önnur frístundaheimili sem grunur lék á að væru vanbúin eldvörnum. Bjarni Kjartansson, sviðsstjóri forvarnarsviðs slökkviliðsins, segir ekki endanlega búið að vinna úr gögnum eftir heimsóknir þangað. Forstöðumönnum heimilanna hafi ekki verið greint frá niðurstöðunum og því geti hann aðeins sagt að annað heimilanna, sem er í Hvassaleitisskóla, virðist í lagi en á hinu, í Laugarnesskóla, sé lofthæð að hluta of lág eða rétt um tveir metrar. Sigrún segir árlegt eftirlit standa yfir þessa dagana og þannig brugðist við þessum tíðindum. „Eldvarnareftirlitið metur tíðni og þörf slíkra skoðana.“ Reykjavíkurborg sé ekki kunnugt um frístundaheimili sem séu vanbúin varðandi eldvarnir nema í Vogaskóla. „Ef það koma fram athugasemdir þá eru þær lagfærðar í samráði við forvarnadeild slökkviliðsins.“ Skólahúsnæði borgarinnar er tekið út áður en það er tekið í notkun af

Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur sem og Eldvarnareftirliti. Bjarni segir oft misbrest á því að lokaúttekt fari fram á húsnæði og oft séu úttektirnar gerðar eftir teikningu. Í tilfelli Vogaskóla hafi það verið gert og ekki tilgreint í þeim hve lofthæðin var lág. Þá taki slökkviliðið skólana út um haust og þá jafnvel áður en starfsemi frístundaheimila sé hafin og því ekki alltaf skriðið um hvern krók og kima þeirra. Þeim hafi því yfirsést ástandið í Voga- og Laugarnesskóla. Borgaryfirvöldum beri þó að haga starfi sínu eftir reglum.

Gott veður skiptir minna máli fyrir frístundaheimili Vogaskóla nú en áður eftir að það fékk meira pláss innan veggja skólans. Börn á neðri mynd tengjast ekki fréttinni. Mynd/Hari

Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

Á morgun kynnum við ...

Minnstu heyrnartæki í heimi*

Opið hús

Laugardaginn 29. október verður opið hús hjá Heyrnartækni frá 12 - 16. Komdu og kynntu þér Intiga - minnstu heyrnartæki í heimi! Fríar heyrnarmælingar. Kaffi og ljúffengar kökur.

G l æ s i b æ | Á l f h e i m u m 7 4 | 1 0 4 R e y k j a v í k | Þ j ó n u s t a á l a n d s b y g g ð i n n i | S í m i 5 6 8 6 8 8 0 | w w w. h e y r n a r t æ k n i . i s

*Í flokki bak við eyra heyrnartækja sem búa yfir þráðlausri tækni og hljóðstreymingu


w w w. h e k l a . i s

Frí ástandsskoðun fyrir veturinn Gerðu bíllinn kláran fyrir veturinn – öryggisins vegna! Ljósabúnaður – Farið yfir virkni

Kælikerfi - Frostþol mælt

Rúðuþurrkur – Yfirfarnar

Smurolía – Mæld

Hjólbarðar – Yfirfarnir

Rafgeymir – Prófaður

Hemlabúnaður – Yfirifarinn og prófaður

Hurðalamir – Smurðar og yfirfarnar

Rúðusprautur – Virkni athuguð

Öryggisbelti – Farið yfir virkni

Læsingar og skrár – Smurðar og yfirfarnar

Ástandsskoðun* Komdu með bílinn þinn í ástandsskoðun og fagmenn okkar sjá til þess að helstu öryggisþættir bílsins séu í lagi. Pantaðu tíma hjá þjónustuveri HEKLU strax í dag í síma 590 5030 - alltaf heitt á könnunni! *Athugið að ástandsskoðun er ekki ígildi þjónustuskoðunar.

Das Auto.

SIMPLY CLEVER

Atvinnubílar

Laugavegi 170-174 ‧ 590 5000 ‧ hekla.is ‧ thjonusta@hekla.is ‧ Þjónustuverkstæði um land allt


14

fréttaskýring

Helgin 28.-30. október 2011

Vandi þjóðarinnar ekki ímyndun heldur ímynd

Reiður, syrgjandi, óhamingjusamur, neikvæður, súr, sáttur, glaður, jákvæður, hamingjusamur. Getur verið að kreppan sem landinn berst nú við sé í hausnum á honum. Ætli efnahagsvandinn sé 75 prósent hugarfarslegur, eins og fjármálaráðherra sagði. Svartsýni og bjartsýni eru ákvarðanir, segir Þórkatla Aðalsteinsdóttir sálfræðingur. Þórhallur Örn Guðlaugsson markaðsfræðingur segir mikilvægt að lifa í lausninni ekki vandamálinu. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir tók púlsinn á efnahagshugarfarskreppu þjóðarinnar.

Hvernig hefur þú það? Ertu reiður þegar þú ættir að vera hamingjusamur? Dapur þegar þú ættir að vera hress? Súr þegar þú ættir að vera sáttur? Íslenska þjóðin hefur ekki eitt sálartetur heldur 318 þúsund. Ljósmynd/Hari

H

ér varð hrun! Þjóðin er gjaldþrota! Guð blessi Ísland! Áfall? Getur verið að kreppa þjóðarinnar sé 75 prósent hugarfarsleg? Getur verið að hér sé allt í lukkunnar standi, en þjóðin taki bara ekki eftir því, upplifi það ekki. Já eða hún upplifi það en stjórnmálamenn almennt viti ekki af því? Tja, 25 prósent efnahagslegt og 75 prósent hugarfarslegt, sagði Steingrímur J. Sigfússon, fjármálaráðherra, í viðtali í þættinum Hardtalk á BBC um miðjan

mánuðinn. Þórhallur Örn Guðlaugsson, markaðsfræðingur og dósent við Háskóla Íslands, segir ekki hægt að neita því, að sumt fólk sé í miklum vanda. „Fyrir suma er vandinn alveg örugglega algjör og fólk berst við að eiga í sig og á. Þar er ekkert um það að ræða að raunvandinn sé 25 prósent. Hann er 100 prósent. Svo er fólk á hinum endanum, sem er í raun ekki í neinu klandri en talar þannig. Svo þegar fólk er spurt hvort það hafi lent í

slíku neitar það en segir að það þekki fólk sem hafi lent í vanda,“ segir hann. „Það er því hægt að blása erfiðleikana upp með afstöðu sinni. Það er engin spurning. En [kröggurnar sem fólk upplifir] er ekki ímyndun heldur ímynd. Ef fólk upplifir tóma erfiðleika í kringum sig verður það ímynd þess á stöðu samfélagsins. Þótt það sjálft eigi hugsanlega ekki í miklum vanda.“ Þórkatla Aðalsteinsdóttir er sálfræðingur hjá sálfræðistofunni Lífi og sál: „Það er kannski ekkert sérlega jákvætt að segja um heila þjóð að hún sé í hugarfarslegri kreppu,“ segir hún: „En áföll sem dynja á einni þjóð,

eins og efnahagshrunið gerði, hafa auðvitað áhrif á hugarfar mjög margra. Þetta er svona sameiginleg reynsla sem við eigum. Hún var mjög erfið þegar framtíðin var óviss og við vissum ekki hvað yrði um okkar sjálfstæði, afkomu okkar og hvað yrði um börnin okkar. Það mótar fólk og tekur tíma að jafna sig á því. Svo er sagt, og búið að athuga, að áföll draga bæði fram það versta og besta í fólki. Það ber í brestina en við finnum líka styrkleika sem við vissum ekki að við hefðum. Og við skiptum um skoðun og mat á ýmsu; sýnum æðruleysi. Það var mikið talað um það eftir hrun að gildin hefðu breyst. Fólk pældi meira í því um hvað lífið snýst.“ Framhald á næstu opnu

Sama á hverju gengur – þú getur alltaf reitt þig á Siemens. Þvottavél og þurrkari frá Siemens.

ATA R N A

Einstök gæði. Góð þjónusta. Láttu sjá þig og gerðu góð kaup.

Nóatúni 4 • Sími 520 3000 www.sminor.is


5 virkir efnaþættir úr ávöxtum og grænmeti sem eyða þreytu áður en þau breytast í öldrunarmerki

SKIN ERGETIC •

Krem með viðgerðareiginleikum sem afmá þreytumerki1

„ÓÞREYTT“ HÚÐ ALLA DAGA. SLÉTT, FYLLTARI OG ÚTHVÍLD HÚÐ MEÐ FALLEGA MÓTAÐA ÚTLÍNUR. VÍTAMÍNFYLLT OG FERSK HÚÐ.

Dagkrem ANTI-OX

Næturkrem D-TOX

3

1

frá Biotherm. 2 tómatar (lycopene), epli (grasfrumur), beisk appelsína (neohesperdin), grape & granatepli (polyphenol) te (catechin), ruskus (sapónín), sojaprótein, bókhveiti & trönuber (lípíð)

97.5% NÁTTÚRULEG INNIHALDSEFNI ÁN PARABENS

Kr. 7.65 0

K r. 6 . 1 2 0 5 virkir efnaþættir úr ávöxtum um og grænmeti2

á k y n n in g u

5 virkir efnaþættir úr tei og fræjum3

BIOTHERM BOMBA Í LYFJUM & HEILSU KRINGLUNNI 28. - 30. OKTÓBER

NÝTT

BEURRE CORPOREL

20%

k y n n in g a r a f ö ll u m a f s lá t t u r B I O T HE R M vörum.

Ómótstæðilegt líkamskrem sem er mjög rakagefandi, nærandi og gefur raka í 24 klst. 20% Shea butter. Enn meiri þægindi og vernd.

200 ml krukka Kr. 3.321 en kr. 2.656 á kynningunni.

Vertu velkomin.

Kringlunni


16

fréttaskýring

Hugarfarskreppa Hættum að tönglast á hruninu En, hér varð hrun! Þrátt fyrir það eru meðaltekjur Íslendinga yfir meðallagi meðal OECD-ríkja. Mun fleiri hafa vinnu en í öðrum löndum OECD og Íslendingar vinna styttri daga en meðalmaðurinn í OECD (sem er hópur 40 ríkja, allt frá Suður-Afríku til flestra Vesturlanda). Við landsmenn getum líka búist við að lifa tveimur árum lengur en meðaltal OECD og við öndum að okkur betra lofti. Þetta er glæný skýrsla! En gögnin sum gömul. Þau eru að hluta til frá árinu 2008 og ekki getið hvort þau séu fyrir eða eftir hrun. Við því fengust ekki svör en ætli lífslíkurnar hafi styst mikið á þessum þremur árum?

Þórkatla segir að reynsla Íslendinga af hruninu geti haft margra ára áhrif. „Sérstaklega vegna þess að í kjölfar þessa stóra áfalls hafa komið fleiri áföll. Nefna má uppsagnir. Fólk sér að það eru ennþá erfiðleikar og þrengingar. Þetta er þunnur ís strax eftir stórt áfall. Þegar eitthvað bjátar á er hætta á að maður stígi í gegn. Upplifunin verður sú að allt sé á niðurleið og okkur takist þetta aldrei. Svartsýnisraddirnar ná sér á strik.“

Meiri áhyggjur, minni hamingja

Nú er það svart. Hamingjan er á niðurleið og áhyggjurnar á uppleið. Fyrir mánuði fundu tæplega sjö prósent þjóðarinnar fyrir miklum áhyggjum og/ eða lítilli hamingju. Í vikunni voru það tæp tíu prósent. Það er líka sveiflukennt hverjir finna fyrir litlum áhyggjum og mikilli hamingju. Síðustu tvær vikur hafa fjörutíu af hundrað ekki fundið fyrir áhyggjum og verið hamingjusamir en nú fækkar þeim um tæp tvö prósentustig. Það er samkvæmt mælingum Capacent á andlegri líðan þar sem úrtakið er 400 manns og spurt er í hverri viku. Bent

hefur verið á að þetta sé sama þróun og í fyrra. En obb, bobb, bobb, þegar horft er til lengri tíma er ástandið bara bjart, því í byrjun apríl fundu aðeins 28 prósent fyrir litlum áhyggjum og hamingju og því finna tíu prósentustig fyrir meiri hamingju og minni áhyggjum en þá. Svona er hægt að snúa hlutunum á hvolf. Nú þegar rétt er búið að segja þjóðinni frá því að hún sé að koðna niður undan skammdeginu fáum við fréttir um að Íslendingar séu í öðru sæti þeirra þjóða sem búa við hvað mesta velmegun og hamingju. Það sýnir rannsókn Efnahags- og framfarastofnunar Evrópu, OECD, sem er stofnun fjörutíu þjóða. „Hvernig hefur þú það? “ er nafn skýrslunnar sem sýnir að þrátt fyrir kreppu, skuldir, lánaleysi og hreðjatak banka á fyrirtækjum kemur landinn vel út. Til dæmis telja 98 af 100 að þeir þekki einhvern sem þeir geti treyst á í neyð. Það hlutfall er hvergi hærra innan OECD-ríkja. 81 af 100 Íslendingum segist vera heilsuhraustur og 83 af 100 segja að þeir eigi ánægjulegar upplifanir dagsdaglega, sem er ellefu prósentustigum yfir meðaltali í OECD-ríkjum. Þá mælist samkennd mikil í íslensku samfélagi.

Ósanngjörn og kröfuhörð

Tekur bara enginn eftir því góða? Erum við bara ósanngjörn í garð ráðamanna.

„Svartsýni og bjartsýni eru ákvarðanir. Þær byggja ekki á neinum staðreyndum. Það er aðeins spurning hvort við ákveðum að trúa því að allt fari á besta veg eða hvort við ákveðum að trúa því að allt sé á leiðinni til andskotans.“ Þórkatla Aðalsteinsdóttir.

„Ég hef kannski ekkert voða mikið vit á því,“ svarar Þórkatla þegar stórt er spurt. „En ég hef fundið til með ráðamönnum að vera með þetta risastóra verkefni. Ég er þeirrar skoðunar að fólk sé alltaf að reyna að gera sitt besta þegar það fæst við stór verkefni. Kannski erum við ósanngjörn í kröfum okkar á hvað þetta á að ganga allt hratt og vel og svo framvegis. Ég held að það sé mjög vandlifað að vera við stjórnvölinn núna af því að það er svo margt nýtt og við höfum ekki reynslu af því hvað þarf að gera til að fá hlutina til að virka. Þannig að já – ég heyri að við séum svolítið ósanngjörn í garð stjórnenda, þó að ég ætli ekki að mæla gegn því að auðvitað þurfa allir stjórnendur aðhald og í öllum hópum þarf að vera stjórnarandstaða. Mér hefur stundum fundist á Alþingi að fólk sé uppteknara af því að berja í brestina. Ég hef saknað þess að sjá ekki fólk snúa bökum saman í að hjálpa þjóðinni út úr þessu.“ Þórhallur tekur við: „Auðvitað blandast inn í þetta pólitík. Til er fyrirbæri sem kallast pólitísk hegðun, sem er skilgreind sem viðleitni einstaklings til að vinna eigin hugmyndum brautargengi og koma í veg fyrir að andstæð sjónarmið nái fram að ganga. Í stjórn­ málum er það þannig að meirihluti á hverjum tíma hefur hag af því að tala þannig að allt sé í góðu lagi og allir ánægðir á meðan minnihlutinn hefur hag af því að tala sem allt sé í kalda koli og allir óánægðir. Öll umræða er svo undir þessu. Það sést því að menn haga seglum eftir vindi þegar þeir tala um efnahagsmál,“ segir hann. „Auðvitað er ekki allt gott sem stjórn­ in gerir. Margt er umdeilt og hægt að fara aðrar leiðir. Auðvitað er verið að nýta aðstæður til að koma pólitískum hugðarefnum til leiðar sem eru ekki endilega nauðsynlegar – eins og atvinnulífið gagnrýnir,“ segir hann. „Sem dæmi þá er allt fullt af peningum hérna.

Jónsson & Le’macks

jl.is

sÍa

Þórkatla segir að það geti haft áhrif á bata þjóðarinnar eftir efnahagshrunið að tönglast sífellt á því að hér hafi orðið hrun. „Já, það hefur áhrif á batann. Nú mæli ég ekki með því að við förum í afneitun á því sem gerðist en ef við tölum endalaust um hrunið verður það svo nálægt okkur í tíma. Þá fáum við svo lítið tækifæri til þess að búa til nýja sögu – með því að rifja upp hvað við höfum gert síðan, á hverju við höfum sigrast og hvað við séum að gera núna; Búa til nýja sögu, svo okkur geti farið að líða betur og við getum aftur orðið bjartsýn og fengið kjark til að halda áfram,“ segir hún. „Já, já, við erum enn að borga fyrir þetta hrun. En mér finnst það ekki hjálpa að vera alltaf að tala um það. Ég held að það hjálpi bara ekki neitt að vera alltaf að tala um að við lentum í hruni og að hér varð hrun. Ég held að það sé mikið betra að tala um verkefnin og hvernig við ætlum að leysa þau.“

Helgin 28.-30. október 2011

Það er alltaf nóg að gera! Borgun gerir það eins auðvelt og hægt er.

Á r m úla 3 0 | 10 8 Re y k ja v í k | S ím i 5 6 0 16 0 0 | w w w. b o r g u n . i s


fréttaskýring 17

Helgin 28.-30. október 2011

staðreyndirnar fyrir framan sig, en lesa mismunandi í þær,“ segir hún. „Ameríkanar tala um hálffullt glas og hálftómt glas. Mér finnst það góð lýsing.“ Þórhallur tekur undir þetta og segir. „Ágætur maður sagði að þeg­ ar leysa á vanda þurfi að lifa í lausn­ inni, því þá birtist hún manni. Sé lifað í vandanum vex hann. Ég tel að það sé svolítið til í þessu. Hér er ekki allt að fara til fjandans. Margir eiga eftir að ganga í gegnum sína erfiðleika en hér varð engin kata­ strófa.“ En efnahagslegar hamfarir eða ekki; Þórkatla hamrar á að þjóðin upplifi ástandið einfaldlega mis­ munandi. „Sumir eru enn í afneitun

á meðan aðrir eru fastir í reiðinni og enn aðrir eru komnir það langt að þeir eru farnir að trúa því að Ís­ lendingar og íslensk þjóð eigi von í framtíðinni. Ég er í þeim hópi. Mér finnst ég sjá merki um það þótt ég viti að ástandið er miserfitt á heim­ ilum og í fyrirtækjum, vinnuhópum og svo framvegis. Ég hef heyrt og lesið að kreppur fyrri tíma hafi haft svo slæm áhrif á einhverja að fólk var alltaf svartsýnt, hrætt, kjar­ klaust og fljótt að fyllast ragnarak­ atilfinningu og telja að allt sé búið. Það er hættan við áföll. Við verðum að gæta okkur á því.“ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir gag@frettatiminn.is

„Þetta er ekki ímyndun heldur ímynd. Ef fólk upplifir tóma erfiðleika í kringum sig verður það ímynd þess á stöðu samfélagsins. Þótt það sjálft eigi hugsanlega ekki í miklum vanda.“ Þórhallur Örn Guðlaugsson.

HVÍTA HÚSIÐ / SÍA 11-2371

Bankar eru allir fullir af peningum. Það veit bara enginn hvað á að gera við þá.“ Hann bendir á að stjórnvöldum hafi mistekist að ná fólki á sitt band þar sem vel gengur. „Fjölmiðlar gegna lykilhlutverki og eru í eðli sínu þannig að þeir miðla fréttum til almennings sem eru oft mjög neikvæðar,“ segir hann. „En ef Ís­ land er borið saman við land eins og Grikkland eru engin vandamál hér. Það eru þrengingar. Þær má all­ ar meira og minna rekja til neyslu. Auðvitað eru einhverjir atvinnu­ lausir eða tæp sjö prósent sem þýð­ ir að 93 prósent eru í vinnu,“ segir hann og bendir á andstæðuna. „Mér finnst þó ein vísbending standa upp úr um að hér sé jákvæð þróun. Hún er ekki vísindaleg en byggir á því að Bauhaus auglýsti eftir fólki um helgina. Ég held að þeir hafi stúderað efnahagsástandið hér mjög vel. Svo þetta veiti á gott,“ segir hann.

Gott í kortunum

Samkvæmt nýjum tölum Capacent búast tæplega 30 prósent við að tekjur heimilisins lækki en sextán prósent að þær hækki. Þetta er stökkbreyting frá því við hrunið en strax eftir það bjuggust tæplega 60 prósent við því að tekjurnar lækk­ uðu. Og dagleg neysla eykst, því nú eyðir fólk um fimm þúsund krón­ um hvern dag í stað fjögur þúsunda um miðjan maímánuð. Munar um minna! Merkilegast er þó að sjá tölur Capacent um mat landans á því hvort hann dafnar, er í þrenging­ um eða basli. Fjögur hundruð eru spurð í hverri viku og nú telja 37 af hundraði sig basla, fjórir af hverjum hundrað að þeir séu í þrengingum en sextíu af hundraði að þeir dafni vel. Það eru sautján fleiri af hverjum hundrað sem dafna en í júníbyrjun í fyrra. Þá bösluðu líka 52 af hundr­ aði, eða fimmtán fleiri af hverjum hundrað. Traust til stofnana og ríkis­ stjórnarinnar eykst milli ára en ekki til stjórnarandstöðunnar. Það minnkar. Það er niðurstaða nýrr­ ar könnunar MMR þar sem 921 úr tólf þúsund manna úrtaki svaraði spurningunum. Í fyrra treystu 18 prósent stjórnarandstöðunni en nú tæp fjórtán. Rúm fjórtán prósent treysta ríkisstjórninni en í fyrra aðeins ellefu prósent. Bankakerfið slær þó öll met, því 75 prósent bera lítið traust til þess en einungis sex prósent bera mikið traust til þess. Enda varð hér hrun. Já, gamla stjórnmálakarpið dreg­ ur okkur niður. „Ég hef stundum hugsað að ef þingmenn vissu hvern­ ig þetta karp virkaði á okkur hin þá myndu þeir ekki tala svona,“ segir Þórkatla. „Það er stuðandi þegar fólk er stóryrt í garð hvers annars þegar raunverulegur vandi er á höndum. Það er eins og að standa á árbakka og byrja að rífast með rosalegum látum um það hvaða vað á að nota til að fara yfir, í stað þess að skipuleggja sig bara; hver er með langa stöng og getur byrjað að vaða og feta sig áfram.“ Hún saknar sam­ vinnunnar.

Glasið hálffullt eða hálftómt?

„Og ég er alveg viss um að það eru fleiri sem sakna þess að sjá meiri samvinnu og þar með meiri ábyrgð­ arkennd gagnvart því sem við erum að gera og þarf að gera.“ Þórkatla segir ábyrgðarkennd nauðsynlega í bata. „Algjörlega. Það er nauð­ synlegt að axla sínar skyldur mjög vandlega og vanda sig. En það er líka nauðsynlegt að tala jákvætt. Svartsýni og bjartsýni eru ákvarð­ anir. Þær byggja ekki á neinum staðreyndum. Það er aðeins spurn­ ing hvort við ákveðum að trúa því að allt fari á besta veg eða hvort við ákveðum að trúa því að allt sé á leiðinni til andskotans. Báðir hafa jafn rétt fyrir sér – eru með sömu

Myndskreyting: Kristján Þór / FÍT / dagsverk.is

„Ein áhrifamesta forvarnarfræðsla sem ég hef upplifað“ Íslandsbanki er aðalstyrktaraðili Hvað ef? skemmtifræðslu og býður grunnskólanemum á sýningar í vetur. Um er að ræða uppistand og skemmtifræðslu fyrir unglinga, foreldra og kennara um málefni sem ungt fólk stendur frammi fyrir þegar það er að vaxa úr grasi. Með húmorinn og einlægnina að vopni er opnuð umræða um raunveruleika ungmenna á Íslandi og fjallað um mál eins og vímuefni, áfengi, kynferðisofbeldi, ölvunarakstur, einelti og foreldravandamál. Hvað ef? hefur hlotið fádæma góðar viðtökur og lof áhorfenda og þeirra sem vinna við forvarnir og fræðslu. Nú þegar hafa á þriðja þúsund nemendur og foreldrar séð þetta frábæra verk í boði Íslandsbanka. Verkið er sýnt í Kassanum í Þjóðleikhúsinu.

„Ein áhrifamesta forvarnarfræðsla sem ég hef upplifað. Frábær rússíbani og nemendur tala um atriðin lengi á eftir.“ Stefán Helgi „Þetta var geðveikt leikrit ...(:“ Guðrún „Þetta var mjög skemmtilegt og held að allavegana ég hafi lært eithvað á þessu :)“ Magdalena


ÍSLEnSKT GRÆnMETI KÍnAKÁL, ÍSLEnSKT

259 KR./KG

ÍsleNsKT KJÖT

SKóLAAGúRKUR, 350 G

Ú

R

TB KJÖ ORÐ

B

BESTIR Í KJÖTI

ÐI SÉRBAKAÐ vÍnARBRAUÐ

STEInBAKAÐ KoRnBRAUÐ

KR./KG

389

KR./STK.

11

ól 20 J 1 1 Jól 20

KR./KG

B

I

BESTIR Í KJÖTI

KJÖTBORÐ

2011

TB KJÖ ORÐ

Ú

GlæsileG Jólahlaðborð

2998

R

I

Jólaveislur

LAMBApRIME

Ú

ÍsleNsKT KJÖT

R

KR./STK.

JÖTBOR

ALLTAF Ð! NÝBAKA

BAKAÐ ÁM! STAÐNU

Ú

1598

LAMBALÆRI

RK

KR./pK.

129

I

265

KRYDDAÐ IN VALI! AÐ EIG

Jólahlaðborð Kalt jólahlaðborð með heitu meðlæti

30%

R

TB KJÖ ORÐ

B

I

Hangikjötsveisla

Ú

Kalkúnaveisla

ÍsleNsKT KJÖT

BESTIR Í KJÖTI

I

Ú

afsláttur

R

Hátíðarkvöldverður

KJÖTBORÐ

GRÍSASTEIK AÐ HÆTTI DAnA

Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/eða myndabrengl

1399 1998

KR./KG

FRAnSKAR AnDARBRInGUR

3998

KR./KG

noatun.is

LJÚFFENGIK! STE


Við gerum meira fyrir þig

Úrval, gæði og þjónusta í Nóatúni ÍsleNsKT KJÖT SUREE AUSTURLEnSKAR vÖRUR Í úRvALI

Ú

TB KJÖ ORÐ

B

I

BESTIR Í KJÖTI R

KJÖTBORÐ

KR./KG

15%

afsláttur

229

KR./STK.

B

I

BESTIR Í KJÖTI

MAARUD SpRÖMIx pApRIKU EÐA SALT, 200 G

R

KJÖTBORÐ

afsláttur

ÍSLEnSK MATvÆLI KJúKLInGUR, HEILL

758 948

KR./KG

426 KR./STK.

FREyJU LoTTóKúLUR, EÐA BoBBAR

399

229

SVALANDI T! OG GOT

0,5 LÍTRI

KR./pK.

20%

DALA FETAoSTUR Í KRyDDoLÍU

FYRIR NN! SÆLKERA

TB KJÖ ORÐ

Ú

KR./KG

R

I

Ú

ÍsleNsKT KJÖT

2248

KR./pK.

1 LÍTRI HAppy DAy 100% SAFAR, 3 TEGUnDIR

HúSAvÍKUR HAnGIKJÖT M/ BEInI

398

Ú

2597

R

I

FoLALDA I nnRALÆRI

Don EnRIGUE JAMon SERRAno HRÁSKInKA

pEpSI 4x2 LÍTRAR

898 KR./pK.

KR./pK.

MALT oG AppELSÍn Í DóS

178

KR./STK.


20

úttekt

Helgin 28.-30. október 2011

Matarkarfan - 10 árum síðar Þá nagandi tilfinningu kannast eflaust flestir við að allt hafi hækkað mikið á síðustu misserum og þá ekki síst matvörur. Þann 20. nóvember árið 2001 birti DV verðkönnun á hinni týpísku matarkörfu. Að vanda var karfan ódýrust í Bónus. Dr. Gunni tók sig til og gerði samskonar verðkönnun 10 árum síðar og rýndi í niðurstöðurnar.

B

ónus býður enn upp á ódýrustu matarkörfuna. Þá niðurstöðu sýna fjölmargar kannanir á síðustu árum. Í vikunni athugaði ég verð á sömu 19 vöruflokkum og DV athugaði árið 2001. Reyndar athugaði DV líka verðið á Frigg Maraþon þvottaefni, en ég fann það ekki í Bónus núna. Þá var hálfs lítra Appelsínið í dós árið 2001 en í plastflösku árið 2011. Að öðru leyti var allt eins.

Allt hefur hækkað

Eins og við var að búast hefur allt hækkað á þessum tíu árum. Um er að ræða 68.7 prósent hækkun á heildar körfunni. Mest hefur hveiti hækkað, um heil 285,7 prósent. Púðursykur, lyftiduft og Toro sósa hefur hækkað mikið og kaffið líka, um 88,5 prósent. Eitthvað má skýra hækkunina með genginu – og þó. Í nóvember 2001 var

Myllu heimilisbrauð

gengi erlendra gjaldmiðla nefnilega frekar hátt: Einn dollari var á 110 krónur (er 114 krónur í dag) og eitt pund á 156 krónur (er á 183 krónur í dag). Evran var reyndar lág, ein evra var á 97 krónur, en er á 159 krónur í dag. Á næstu tíu árum fóru allir þessir gjaldmiðlar í hressilega rússibanaferð upp og niður. Lægst fór dollarinn í 58.5 krónur, en hæst í 148 krónur – þökk sé hinni ofursveigjanlegu íslensku krónu. Heimsmarkaðsverð á flestum hrávörutegundum – þá sérstaklega hveiti – hefur einnig hækkað ofboðslega á þessum tíu árum.

Við höfum það betra – ef við höfum vinnu

Þessi hækkun á matarkörfunni upp á 68,7 prósent er þó ekki eins hræðileg og halda mætti, því á móti kemur að laun hafa hækkað mikið á þessum tíu árum – hvort sem þú trúir

Bónus 19. nóvember 2001

Bónus 25. október 2011

Hækkun í prósentum

169

295

74,5%

Pringles Original

169

215

27,2%

Cocoa Puffs

369

471

27,6%

Toro villt sósa

59

165

179,6%

Egils appelsín 1/2 l dós

83

115

38,5%

Maxwell House kaffi

339

639

88,5%

DDS púðursykur

75

196

161,3%

Kotasæla, stór dós

205

347

69,3%

Kornax hveiti, 2 kg

77

297

285,7%

Fjörmjólk 1 l

88

129

46,6%

Súrmjólk

95

167

75,8%

Royal lyftiduft

239

549

129,7%

1 peli rjómi

151

204

35,1%

Tómatar í lausu, 1 kg

159

295

85,5%

Camenbert

215

354

64,5%

Paprika, græn 1 kg

259

285

10,0%

Agúrkur, 1 kg

249

382

53,4%

Kiwi 1 kg

239

359

50,2%

SAMTALS:

3239

5464

68,7%

Matarkarfan hefur hækkað um 68,7 prósent frá 2001 en launavísitalan hefur á sama tíma hækkað um 109,1 prósent.

því eða ekki. Hagstofa n heldur ut a n um launaþróunina. Miðað við þeirra útreikninga hefur launavísitalan hækkað um heil 109,1 prósent frá nóvember 2001 til september 2011. Árið 2001 voru meðallaun landsmanna 202.000 krónur, en árið 2010 (sem er nýjasta árið sem Hagstofan gefur upp tölur um meðallaun fyrir) voru meðallaunin 381.000 krónur. Þetta er hækkun upp á 88,6 prósent, en eins og áður segir hækkaði matarkarfan um 68,7 prósent. Hér munar 20 prósent. Niðurstaðan er því þessi: Við höfum það aðeins betra. Að minnsta kosti er aðeins ódýrara að kaupa í matinn hlutfallslega miðað við laun nú, en árið 2001. Eitt má þó ekki gleymast. Atvinnuleysi var að jafnaði var 1,4 prósent á mánuði árið 2001, en var 6,6 prósent núna í september.

Talsmaður neytenda slær varnagla

Ég bar niðurstöður könnuna r inna r undir Gísla

Tryggvason, talsmann neytenda. „Þetta er athyglisverður samanburður,“ segir hann. „Ef útreikningarnir eru réttir hefur hlutfall svona matarkörfu af útgjöldum neytenda vissulega lækkað, en á sama tíma hefur kostnaður við umfangsmikla liði á borð við húsnæði og bifreið stóraukist eins og fleiri stórir liðir, meðal annars símakostnaður. Gísli efast um að lífskjör séu betri nú en þau voru fyrir tíu árum. „Hvað sem matarkörfunni líður þá held ég að sú ályktun sé ekki rétt almennt,“ segir hann. „Við þurfum að lifa sjálfbært í þeim skilningi að væntanlegar lífskjarabætur eigi innistæðu en séu ekki teknar að láni, hvað þá okurláni. Fyrri hluta tíu ára tímabilsins varð mikil – fölsk – lífskjaraaukning, sem svo hrundi. Nú er greiðslubyrði þeirra sem skulda, til dæmis húsnæðis- og bifreiðalán, mun hærri að jafnaði. Fjármagnskostnaður er sennilega sá kostnaðarliður sem gefur mest sóknarfæri fyrir íslenska neytendur, ef svo má segja.“ Dr. Gunni ritstjorn@frettatiminn.is

Sena er í viðskiptum hjá okkur Björn Sigurðsson og félagar hjá Senu sjá Íslendingum fyrir nýrri tónlist, kvikmyndum, tölvuleikjum og fjölbreyttri skemmtun árið um kring. Síminn stoppar ekki, hjólin snúast, ný tækifæri bjóðast og nýtt samstarf verður til. Þannig gerast hlutirnir.

F í t o n / S Í A

Þess vegna er Sena í viðskiptum hjá okkur.

Ármúla 13a | Borgartúni 26 | 540 3200 | www.mp.is


D

“ x. DU ra IN st BL n NJÓ an M S m LI U ur ÜSS ríf LL F „HIE ORE

„Ein af f jó skáldsög rum bestu um hau ÞÝSKA T s ÍMARITIÐ tsins.“ GALA UM SNJÓ BLINDU

2. SÆTI

DYNAMO REYKJAVÍK

GEFENDA A BÓKAÚT GS ÍSLENSKR ÁLDVERKIN SK Á LISTA FÉLA KU NS LE SELDU ÍS YFIR MEST BER 9.-22. OKTÓ

MYRKNÆTTI AÐ SUMRI Illa útleikið lík við eyðibýli í Skagafirði, nýgræðingur í lögreglunni á Siglufirði reynir að koma reiðu á eigið líf, ung reykvísk sjónvarpskona í upplýsingaleit og nepölsk stúlka sem bíður dauða síns á myrkum stað. Saman fléttast þessir þræðir í spennuþrungna frásögn þar sem ekkert er sem sýnist. Ragnar Jónasson sýnir og sannar að velgengni Snjóblindu heima og erlendis er engin tilviljun. „Vel heppnuð flétta, sígild morðgáta þar sem heill leikflokkur liggur undir grun. Og þegar upp er staðið var það ekki neinn sem maður var með á listanum. Hvað vill maður meira?“ SPIEGEL ONLINE UM SNJÓBLINDU Ragnar Jónasson


22

viðtal

Helgin 28.-30. október 2011

Skrýtin hnýsni og sérkennilegt að mega ekki hafa með sér raksápuna Mannmergðin, umferðin, háu húsin og þrengslin komu skagfirska bóndanum Agnari Búa Agnarssyni á óvart þegar hann steig í fyrsta sinn fæti á erlenda grund, 74 ára að aldri, í þeirri stóru New York. Það sem vakti þó mesta athygli fjárbóndans var skógurinn þegar út fyrir borgina kom, trjávöxtur svo mikill að vart sást til himins. Og fleira var undarlegt, til dæmis hnýsni tollvarðar í handtösku og öryggiseftirlit á alþjóðlegum flugvelli þar sem ekki dugði að tjá sig á íslensku. Jónas Haraldsson kynnti sér ævintýri fyrstu utanlandsferðar hins hálfáttræða bónda.

H

Ég geng nú alltaf með vasahníf en skildi hann eftir þegar ég fór að heiman. Það var búið að tala um það við mig að taka hann ekki með mér.

vað gerir 74 ára fjárbóndi í Skagafirði sem fer til útlanda í fyrsta sinn á ævinni, og ekki til minni borgar en sjálfrar New York? Jú, hann pakkar sparifötunum í tösku og setur rakáhöldin í handtösku. Hann á ekki von á því að borðalagðir embættismenn á flugvelli fari að hnýsast í handtöskuna – og enn síður að þeir hirði af honum sjálfa raksápuna. Hann er því vanur að vera sæmilega rakaður þegar hann á erindi í kaupstaðinn, þ.e. Sauðárkrók, hvað þá heldur til þeirrar stóru bogar, New York. Agnar Búi Agnarsson er bóndi á Heiði í Gönguskörðum í vestanverðum Skagafirði. Þar eru enn nokkrir bæir í byggð en margir komnir í eyði. Sveitin er í grennd við Tindastól, skíðaland Sauðárkróksbúa, en er komin í alfaraleið eftir að vegurinn yfir Þverárfjall var lagður. Agnar bóndi hefur því sótt sína þjónustu á Sauðárkrók en sjaldan til Reykjavíkur. Þangað hefur hann ekki átt sérstakt erindi. „Ég sæki ekki mikið í borgarysinn,“ segir hann. Búskapurinn er bindandi og gefur ekkert sérstaklega af sér. Utanlandsferðir hafa því ekki verið á dagskrá – þar til núna í október þegar bóndinn er á 75. aldursári. Þá var heldur ekki í kot vísað. Leiðin lá til þeirrar borgar þar sem húsin eru hæst og flest, göturnar breiðastar og mannmergðin mest. Fólkið er jafnvel öðruvísi á litinn en í Skagafirðinum. Agnar Búi missti konu sína, Kristínu Reginbaldursdóttur, í sumar en þeirra búskapur var alla tíð á Heiði. Börnin eru löngu farin að heiman, sonurinn og alnafninn Agnar Búi, dæturnar Regína Bjarnveig, Eygló og Heba sem búið hefur lengi í New York og New Jersey. Þangað var förinni heitið, loksins þegar skagfirski bóndinn hleypti heimdraganum í boði barna sinna sem voru með í för, þ.e. Eyglóar, tengdadótturinnar Valdísar og sonarins, Agnars Búa.

Skildi vasahnífinn eftir

„Mér leist vel á þetta,“ segir Agnar Búi um fyrstu utanlandsferðina, „það var bæði nýnæmi og tilbreyting.“ Heldur þóttu honum móttökurnar þó undarlegar í flugstöðinni á Keflavíkurflugvelli þar sem verðir hins opinbera kröfðust þess að fá að skoða handfarangur bóndans. „Þeir skoðuðu litla tösku sem ég var með; ég var með rakáhöldin þar. Það var heldur skrýtin hnýsni og sérkennilegt að mega ekki hafa með sér raksápuna.“ Agnar Búi hafði ekki sett sig sérstaklega inn í hertar öryggisreglur eftir árásirnar á Bandaríkin í september fyrir

Agnar Búi Agnarsson, fjárbóndi á Heiði í Gönguskörðum í Skagafirði, fór í sína fyrstu utanlandsferð fyrr í mánuðinum, 74 ára gamall. Ferðinni var heitið til New York og New Jersey þar sem dóttir hans býr. Þetta var nýnæmi og tilbreyting, segir bóndinn en vill þó heldur búa í Skagafirðinum en stórborginni. Ljósmynd/Eygló

áratug, sem banna meðal annars vökva í handfarangri flugfarþega. Ekki tók betra við þegar á Kennedyflugvöll kom. Öryggisráðstafanir eru jafnvel meiri þar en í Keflavík. Þar verður hver maður að standa fyrir máli sínu, einn og óstuddur. Vandinn er hins vegar sá að Agnar Búi er ekki mæltur á amríska tungu og þarlendur tollvörður hafði takmarkaðan skilning á táknmáli skagfirsks bónda. Hann lyfti þó höndum í vopnaleitinni, fylgdi þar handahreyfingum hins borðalagða þjóns en skildi síður þegar sá bað hann að horfa beint fram. Bóndi skimaði fremur í aðrar áttir, til dóttur sinnar og sonar sem loks fengu að koma honum til aðstoðar. „Hann vildi sjá að ég væri ekki með neinn vopnaburð,“ sagði Agnar Búi eftir fyrstu reynslu sína af vörðum annarrar þjóðar. „Ég geng nú alltaf með vasahníf en skildi hann eftir þegar ég fór að heiman. Það var búið að tala um það við mig að taka hann ekki með mér. Sonur minn og dóttir björguðu mér alveg út úr þessu. Ég lenti í erfiðleikum með að skilja hvað vörðurinn vildi þar til þau komu. Ég gerði samt ekkert rangt.“

Dollaragrín og dökkir menn

Leigubíll flutti Agnar Búa og samferðamenn í gegnum New York og á áfangastað hjá dóttur hans í New Jersey. Þar var hvorki boðið upp á Landróver né Willys-jeppa heldur drossíu af lengri gerðinni, sannkallað dollaragrín. „Þetta var limmósína,“ sagði Agnar Búi, „og ökumaðurinn heldur dekkri á hörund en venjulegur Skagfirðingur. Maður sá þó nokkra svona dökka menn þarna. Ég hef nú séð slíka hér á landi en ekki marga

enda fer ég ekki víða um land. Mér leist sæmilega á stórborgina en það er voðaleg umferð. Það voru einhver mótmæli þegar við komum og óskapleg læti. Þetta eru miklar byggingar en að mínu mati voru háhýsin ekki glæsileg. Það er alltof þröngt og erfitt að komast um. Svo þegar maður kom út úr borginni tóku við miklir skógar. Það var ekið í gegnum trjágöng þannig að maður sá eiginlega ekki til lofts langtímum saman. Ég hef ekki séð svona áður.“

Sló jafnvel út verkfæralagerinn hjá KS

Ferðataska Agnars bónda komst á leiðarenda án þeirrar hnýsni sem handtaskan mátti sæta. „Ég tók sparifötin með,“ segir hann, „en tók þau þó aldrei upp. Þær fóru með mig í búðir, dæturnar, vildu gera mig sumarlegan, keyptu á mig buxur, skyrtur og sandala. Það var enda heitt, yfir 25 stig. Það hef ég ekki upplifað áður á þessum árstíma.“ Aðrar búðir vöktu þó meiri athygli hins skagfirska bónda en fatabúðirnar. Það voru verkfærabúðir. „Þar var ýmislegt að sjá og feiknin öll af verkfærum,“ segir Agnar Búi og bætir við aðspurður að úrvalið hafi jafnvel slegið út verkfæra­ lagerinn hjá Kaupfélagi Skagfirðinga. „Mig langaði að fara heim með eitthvað af þessum verkfærum. Best leist mér á borvél, heilmikið verkfæri. Ég keypti hana handa syni mínum. Það er ólíkt að versla hér eða þar. Það er allt miklu billegra þarna úti.“

Gott að heimsækja dótturina en kann betur við mig í Skagafirðinum

Agnar Búi átti góðar stundir með sínu fólki hjá Hebu dóttur sinni í New Jersey. „Það var gott að koma þarna. Það var vel tekið á

móti manni alls staðar, svo ég tali nú ekki um fólkið hennar dóttur minnar. Það tók sérstaklega vel á móti okkur. Mér hefur ekki fundist það nógu gott hvað hún hefur verið langt í burtu en ég læt vel af því hve hún virðist ánægð. Ég sé ekki neitt fararsnið á henni heim aftur. Ég held hins vegar að ég vildi ekki eiga heima þarna. Ég kann betur við mig í Skagafirðinum á meðan ég get hreyft mig og borið mig yfir. Ég sækist ekki eftir stórborgarlífinu.“ Umhverfið, mannmergðin og umferðin var ekki það eina sem var framandlegt í hinni stóru borg. Það var einnig maturinn. „Þau hugsuðu nú vel um mig, börnin, hvað það varðaði, enda þoli ég ekki hvað sem er. Ég borðaði þó ýmislegt sem ég hef ekki borðað áður en mest af því var alls konar grænmeti. Heima þykir mér best það íslenska sem maður ræktar sjálfur.“ Það gladdi því fjárbóndann þegar hann komst í verslun þar sem kindakjöt og fleira gómsætt og kunnuglegt var á boðstólum: „læri, smjör og ostur.“ Agnar Búi segir fé orðið fátt hjá sér núna á Heiði, þótt enn stundi hann búskapinn. Afraksturinn leyfi því ekki lúxusferðir á við Vesturheimsferðina, „enda buðu þeir mér út, krakkarnir,“ segir hann. „Ég hefði sjálfsagt ekki farið ef ég hefði þurft að kosta þetta sjálfur. En það var gott að hitta dóttur mína og hennar fólk. Ég gæti hugsað mér að fara þangað aftur einhvern tímann síðar. En nú hef ég tíma til að vinna úr þessari ferð.“ Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is


HARÐPARKET Ekki eyða tíma í áhuggjur af rispum og skemmdum í parketi. Við bjóðum uppá rúmlega 15 tegundir á lager af harðparket frá Balterio sem endist um ókomna tíð.

FÖÐURLANDIÐ AUGLÝSINGASTOFA

Út nóvember verður Balterio harðparketið á sérstöku kynningarverði með allt að 25% afslætti!! Mundu! ...við erum flutt á Suðurlandsbraut 20 Egill Ármason - Suðurlandsbraut 20 - 108 Reykjavík - Sími: 595 0500 - www.egillarnason.is Opnunartímar: Mánudaga - föstudaga kl. 9 - 18 og laugardaga kl. 11 - 15


24

viðtal

Helgin 28.-30. október 2011

Arnbjörg Hlíf segist eiga erfitt með að tala um þann hrylling sem fórnarlömb mansals upplifi og hefur upplifað miklar tilfinningasveiflur á æfingum með hópnum sem frumsýndi Hreinsun á fimmtudaginn. Ljósmynd/Hari

Það er skrítið að fara í vinnuna og rífa úr sér hjartað í dramanu allan daginn.

Gæti vakið óhug hjá viðkvæmum Leikritið Hreinsun, eftir Sofi Oksanen í leikstjórn Stefáns Jónssonar, var frumsýnt í Þjóðleikhúsinu á fimmtudagskvöld. Sagan er nærgöngul og í verkinu eru atriði sem geta vakið óhug- og eiga að gera það – þar sem Oksanen opnar áhorfendum sýn inn í viðbjóðslegan heim mansals og kynlífsþrælkunar. Arnbjörg Hlíf Valsdóttir leikur annað aðalhlutverkið í Hreinsun, stúlkuna Zöru sem er á flótta undan mansalsmafíósum sem hafa haldið henni í ánauð.

V

issulega hefur þetta áhrif á mann. Ég held að það sé óhják væm ileg t veg na þess að verkið fjallar um hrikalega hluti sem eru í gangi út um allan heim og í allt í kringum okkur,“ segir Arnbjörg. „Eftir að ég byrjaði að vinna við Hreinsun gerði ég mér enn betur grein fyrir því hversu mikil og djúpstæð áhrif allur þessi hryllingur, bæði það sem tengist verkinu, mansal og kynferðisofbeldi, og svo stríð og aðrar hörmungar, hefur á manneskjuna. Og í raun finnst mér ég næstum hrokafull að vera að tala um þetta svona maður finnur svo sterkt hvað maður er eitthvað vanmáttugur þegar maður hugsar út í hvað stór hluti mannkyns býr við og þarf að þola miklar hörmungar.“ Vinir mínir hafa bent mér á að það sé svolítið sérstakt að fara í vinnuna til þess að láta lumbra á sér og grenja úr sér augun allan daginn og fara síðan brosandi að sækja barnið á leikskólann og elda kvöldmatinn.

Auðvitað tekur maður þetta að einhverju leyti inn á sig enda er þetta ekkert grín en ég er ekkert að vorkenna mér yfir þessu starfi. Þetta er svona með svo margt þar sem fólk fæst við hræðilega hluti, lækna og lögreglumenn til dæmis, að fólk verður að geta aðgreint sig frá starfinu og lifa sínu lífi áfram.“ Verkið fjallar líka um leið manneskjunnar til þess að komast í gegnum svona hrikalegar hörmungar og finna sjálfa sig aftur, sættast við sjálfa sig og verða betri manneskja. Sú barátta einstaklingsins getur orðið erfið þegar hann lifir í samfélagi þar sem óttinn hefur tekið öll völd með tilheyrandi þöggun og kúgun. Þetta er svo fjarri manni en samt ekki og við vitum að þetta er í gangi á Íslandi. Þetta er rosalegur hryllingur hjá þeim stúlkum, börnum og körlum líka sem lenda í þessu harðasta kynlífsofbeldi og er kannski haldið í gíslingu og kynlífsþrældómi árum saman. Arnbjörg segir hópinn sem stendur að Hreinsun hafa kafað ofan í

heim mansals og kynnt sér skuggahliðar Eystrasaltslandanna í mikill forvinnu þar sem þau skoðuðu heimildarmyndir og lásu sér til um viðfangsefnið. „Við veltum þessu mikið fyrir okkur og þá ekki síst því hvernig kynferðislegt ofbeldi hefur verið fylgifiskur stríða í gegnum aldrirnar. Í nútímanum er svo hreinlega verið að selja ungar stúlkur í vændi. Þegar maður las sér til um þetta fylltist maður svo miklum hryllingi að ég á erfitt með að tala um þetta,“ segir Arnbjörg og bætir við að Sofi Oksanen gangi mjög nærri áhorfendum í verki sínu og nái örugglega að hreyfa betur við þeim með því að hlífa þeim ekki við óhugnaðinum. „Þetta er ofboðslega sjokkerandi verk og bókin er rosalega vel skrifuð. Hún skrifaði leikritið líka á undan skáldsögunni sem er sérstakt. “ Hreinsun er þó ekki aðeins verk um ofbeldi og þann hrylling sem fórnarlömb mansals og kynferðisofbeldi upplifa. „Manneskjan er svo margbrotin og lífið líka og við bregðumst við sömu aðstæðum og

Margrét Helga Jóhannsdóttir leikur hina rosknu Aliide, sem hefur mátt þola ýmislegt í gegnum tíðina, en hún skýtur skjólshúsi yfir Zöru, sem Arnbjörg Hlíf Valsdóttir leikur.

mismunandi aðstæðum á svo ólíkan hátt. Hvort sem það er gleði eða sorg og þessi þáttur í eðli fólks er meðal þess sem Oksanen er að fjalla um í Hreinsun. Fólk er svo óútreiknanlegt og verkið fjallar líka um ástina og leiðina til þess að lifa af og komast nær sjálfum sér. Þetta var ofsalega djúp vinna og hópurinn er frábær enda verður það að vera þegar fengist er við svona krefjandi verk. Það hefur ýmislegt gengið á á æfingum eins og við er

að búast þegar svona brjálaðar tilfinningabombur vinna saman í svona verki. Að leika í verki eins og Hreinsun er gerólíkt því að leika í farsa eða hressilegum söngleik og það er skrítið að fara í vinnuna og rífa úr sér hjartað í dramanu allan daginn. En vonandi skilar þetta sér einhvers staðar í einhverju en það er hvers og eins að dæma um það.“ Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is

Leikritið sem varð metsölubók Sofi Oksanen hlaut bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs fyrir skáldsöguna Hreinsun í fyrra. Hreinsun var upphaflega leikrit sem sýnt var við miklar vinsældir í Finnlandi árið 2007. Oskanen ákvað síðan í framhaldinu að skrifa skáldsögu upp úr verkinu, meðal annars til þess að leyfa fleiri röddum að fá að heyrast í þessari átakanlegu örlagasögu tveggja kvenna og heillar þjóðar. Faðir Oksanen er Finni en móðir hennar er eistnesk og með verkinu vildi Oksanen vekja athygli á sögu þjóðar móður sinnar á meðan Eistar voru undir ægivaldi Sovétríkjanna. Sagan gerist í Eistlandi og hefst árið 1992, ári eftir að þjóðin lýsti yfir sjálfstæði. Aliide er tæplega sjötug kona sem skýtur skjólshúsi yfir Zöru, unga stúlku sem hún finnur illa á sig komna við lítinn bóndabæ. Þrátt

fyrir aldursmuninn sem á konunum er og þá breyttu heimsmynd sem blasir við þjóð þeirra kemur á daginn að margt er líkt með sögum þeirra. Saga Zöru kallast því á við samtímaumræðuna um mansal en þegar hrikti í stoðum samfélagsins urðu Eystrasaltslöndin að gróðrarstíu mannsals og hvítrar þrælasölu. Zara er á flótta undan hættulegum glæpamönnum sem hafa haldið henni í hlekkjum mansals og vændis. Aliide gekk í gegnum hörmungar á sínum yngri árum þegar landið var í járngreipum Sovétsins. Með sjálfstæðinu vaknaði von um betri heim en Zara er lifandi sönnun þess að þegar einn kúgari hverfur á brott tekur annar við og rússneska mafían var fljótt að fylla skarðið sem kremlarkúgararnir skildu eftir sig.

Hreinsun kom út hjá Forlaginu í fyrra og vakti bæði mikla athygli og umtal. Páll Baldvin Baldvinsson, bókmenntagagnrýnandi Fréttatímans, sagði þá að Hreinsum væri „líklega merkilegasta skáldverkið sem kemur á markað í ár,“ og að bókin væri „hvalreki öllum sem vilja næra sig með mikilvægri og brýnni sögusmíð. Hreinsun verða allir að lesa sér til gagns.“ Fyrsta bók Oksanen, Kýr Stalíns sem kom út árið 2003, er nýútkomin hjá Forlaginu en þar eru söguhetjurnar mæðgur og sú yngri er einmitt jafngömul Oksanen sjálfri, dóttir finnsk föður og eistneskrar móður þannig að líklegt má telja að sagan sé að einhverju leyti sjálfsævisöguleg. Oksanen hlaut Finlandia verðlaunin, yngst allra höfunda, fyrir Kýr Stalíns og skipaði sér með bókinni í fremstu röð finnskra rithöfunda af yngri kynslóðinni.

Sofi Oksanen skrifaði Hreinsun fyrst sem leikrit og í kjölfar mikilla vinsælda verskins á sviði í Finnlandi vann hún upp úr því skáldsögu sem hefur farið sigurför um Evrópu og þar er Ísland engin undantekning.


Ævintýri tinna Við bjóðum ViðskiptaVinum bíómiða með keyptum tinnabókum*

kVikmyndin um tinna er Frumsýnd um land allt í dag! í tileFni þess Fá allir tinnaaðdáendur sem koma og kaupa tinnabók um helgina Frían bíómiða á myndina!*

100 miðar í boði - gildir aðeins í eymundsson smáralind og kringlunni!

hjálpi mér allir gulir golþorskar! Þessi kaupauki er eins einstakur og tjúlluð tindaskata.

* gildir meðan birgðir endast

Eymundsson.is

Tinnabækurn a kosta 2 r . krónur 299 stykkið !


ngaleggir

fries rifflaðar

úr kjötborði

úr kjötborði

Nauta T bone

Lambaprime

2.798,kr./kg

2.598,kr./kg

verð áður 3.498,-/kg

verð áður 3.198,-/kg

Fjarðarkaup 28. - 29. október

Lambasvið (frosin)

248,kr./kg

verð áður 449,-/kg

Súpukjöt (frosið)

Lifrarpylsa (frosin)

Blóðmör (frosinn)

Lambahryggur (frosinn)

Pepsí 4x2L

598,kr./kg

598,kr./kg

558,kr./kg

1.698,kr./kg

698,kr.

verð áður 698,-/kg

verð áður 729,-/kg

verð áður 698,-/kg

verð áður 1.798,-/kg

Lambalæri (frosið)

Malt&appelsín 0,5L

Jólaöl 0,5L

1.398,kr./pk.

98,kr.

98,kr.

Freyju Hrís 200g

198,kr.

FK brauð

198,kr.

verð áður 1.498,-/kg

- Tilvalið gjafakort

www.FJARDARKAUP.is


Floridana appelsínusafi 1L

Hveiti 2kg

Sykur 1kg

198,kr.

98,kr.

128,kr.

Skagfirskur sveitabiti 17%

998,kr./kg

Ljóma smjörlíki 500g

Nesbú 10 meðalstór egg

198,kr.

298,kr.

Nýmjólk 1L

Léttmjólk

Undanrenna

Fjörmjólk 1L

78,kr.

78,kr.

78,kr.

98,kr.

Síríus Konsum 200g

198,kr.

ein-stök Ariel Regular 2,24kg

998,kr.

verslun

FK vanilluís 2L FK súkkulaðiís 2L

298,kr.

verð áður 488,-

298,kr. verð áður 488,-

Cheerios 992g

Pampers 4 stærðir

KitKat XS 5x45g

Andrex WC 9 rúllur

798,kr.

1.698,kr./pk.

198,kr.

998,kr.

Tilboð gilda til laugardagsins 29. október Opið mánudaga - miðvikudaga frá 09:00 - 18:00, fimmtudaga 09:00 - 18:30, föstudaga 09:00 - 19:00 og laugardaga 10:00 - 16:00, lokað sunnudag - www.fjardarkaup.is


28

viðtal

Helgin 28.-30. október 2011

Ég gat hvergi hrópað á hjálp Gísli Þráinsson segir ME-sjúklinga vanrækta í heilbrigðiskerfinu og að þeir séu jafnvel stimplaðir ímyndunarveikir. Hann sagði Heiðdísi Lilju Magnúsdóttur frá því af hverju ME-sjúklingar á Íslandi þrá viðurkenningu frá íslenskum heilbrigðisyfirvöldum – og frá undralyfinu LDN sem hefur breytt lífi hans til batnaðar. Mynd/ Hari.

É

g gat hvergi kallað á hjálp. Það vildi enginn hlusta. Fólk hélt að það væri ekkert mikið að, á meðan ég var að berjast fyrir lífi mínu. Það hélt að ég væri bara þreyttur!“ segir Gísli Þráinsson. Gísli er með svokallaðan ME-sjúkdóm (Myalgic Enceaphalomyelitis), öðru nafni CFS (Chronic Fatigue Syndrome), sem á íslensku hefur verið kallaður síþreyta. Gísli er þó ekki hrifinn af sjúkdómsheitinu síþreyta og segir það engan veginn lýsa afleiðingum ME. Þeir sem eru með ME eru með veikt ónæmiskerfi og þjást meðal annars af svefntruflunum, verkjum, orku- og einbeitingarskorti. Aðaleinkennið er þó hin yfirþyrmandi þreyta sem hverfur ekki við hvíld en versnar við líkamlega og andlega áreynslu. Gísli byrjaði að finna fyrir einkennum um tíu ára aldur, varð fyrst rúmliggjandi í kringum tuttugu og fimm ára aldur en náði sér alltaf aftur á nokkrum mánuðum. En fyrir þremur árum versnuðu veikindin mikið, eftir venjulega flensusýkingu, og hann varð fárveikur. Þegar ástandið var sem verst var dæmigerður dagur í lífi hans einhvern veginn svona: „Ég komst ekki fram úr rúminu á morgnana fyrir þreytu og vanlíðan. Ég fór á fætur um eittleytið, náði þá að borða smávegis en fór svo aftur upp í rúm. Þar náði ég kannski að vinna í tölvunni í klukkutíma en lá svo bara í rúminu fram til sjö, þegar fréttirnar byrjuðu. Þá fór ég í bað eða sturtu. Horfði á sjónvarpið í einn til tvo tíma, gætti þess að lækka í því svo að hljóðið væri ekki of mikið álag á mig og fór að sofa aftur. Með smá heppni náði ég líka að borða heita máltíð. Yfirleitt þurfti ég að velja á milli þess að fá mér heita máltíð eða að fara í bað. Ég náði ekki að gera hvort tveggja. Ef ég fór niður í bæ til að reyna að kaupa í matinn þurfti ég að leggja mig úti á túnum á leiðinni, bara til að komast áfram. Eftir innkaupaferðina var ég svo gjörsamlega uppgefinn að ég gat ekki haldið uppi samræðum í síma. Einbeitingin var alveg farin og vanlíðanin var svakaleg.“ Alþjóðaheilbrigðisstofnunin skilgreinir ME sem líkamlegan sjúkdóm. Reynsla Gísla og fleiri í hans sporum er hins vegar sú að margir læknar viðurkenna ekki sjúkdóminn sem slíkan. Þekkingu og skilningi á honum er ábótavant, jafnt í heilbrigðiskerfinu sem annars staðar. ME-sjúklingar fá jafnvel þau skilaboð að þeir séu ímyndunarveikir eða latir þegar staðreyndin er sú að þeir eru fárveikir. „Þessum sjúkdómi er ýtt út af borðinu. Læknar vita ekki í hvorn fótinn þeir eiga að stíga gagnvart honum. Staðan er ekki svarthvít og ég hef líka heyrt af góðum læknum, þótt það sé sjaldgæft að sjúklingar mæti skilningi. Almennt vita læknar lítið um þennan sjúkdóm. Einu sinni fékk ég flog og sjóntruflanir og fór í þessu ástandi inn á bráðamóttöku Borgarspítalans. Á spítalanum kom læknir að máli við mig þar sem ég lá í sjúkrarúminu. Hann sagði mér að slappa af og hann ætlaði að fara vel yfir sjúkrasöguna mína til að finna út hvað væri að mér. Svo fór hann fram til að fletta upp í sjúkraskýrslunum mínum. Þegar hann sá að ég væri greindur með síþreytu kom hann aftur inn til mín og sagði mér að fara heim. Þarna var ég í skelfilegu ástandi, var að fá útbrot í and-

litið, átti erfitt með sjón, skalf allur og tár runnu úr augunum á mér. Læknirinn sagði að við skyldum ekki hafa miklar áhyggjur af þessu og ég mætti bara fara. Hann sagði að það færi tvennum sögum af því hvort þessi sjúkdómur væri raunverulegur eða ekki, þ.e. hvort fólk gerði sér þetta upp eða ekki.“ Á þessum tímapunkti segist Gísli hafa áttað sig á því að hann fengi hvergi hjálp. „Heimilislæknirinn minn hafði sótt um að ég fengi að fara í almennilega greiningu á Landspítalanum en ég fékk bara bréf til baka um að þessi sjúkdómur væri ekkert meðhöndlaður þar.“

Undralyfið LDN

Hingað til hefur engin lækning fundist við ME en lyfið LDN (Low Dose Naltrexone) hefur þó breytt lífi Gísla og fleiri sjúklinga til hins betra. Lyfið, sem upphaflega var framleitt til að hjálpa fólki í áfengis- og eiturlyfjameðferð, eykur framleiðslu endorfíns í líkamanum eftir ákveðinn tíma. Lyfið hefur ekki bara gefið góða raun fyrir sjúklinga með ME, heldur líka MS og ýmsa gigtarsjúkdóma, svo dæmi séu tekin. Gísli hefur tekið LDN í rúmlega eitt og hálft ár með góðum árangri. Hann rak augun fyrst í umfjöllun um lyfið á netinu, ákvað að panta það frá Skotlandi og sér svo sannarlega ekki á eftir því. „Margar rannsóknir, meðal annars við Stanford og Pensylvaníu- háskólana í Bandaríkjunum, hafa staðfest virkni LDN á ónæmiskerfið og að það sé einstaklega öruggt og aukaverkanalítið. Lyfjafyrirtæki eru hins vegar ekki að kynna þetta lyf fyrir læknum, þar sem einkaleyfi eru runnin út á því og engin ágóðavon er fyrir hendi. Á fjórða degi, eftir að ég byrjaði að taka lyfið, fann ég dramatíska breytingu. Ég hafði verið í mjög krítísku ástandi en þarna skynjaði ég að ég átti séns. Ég fór að skýrast í höfðinu aftur, fór að geta myndað setningar og hugsað upp á nýtt. Svefninn hafði allur verið í molum og kirtlastarf-

semin líka en þarna fór ég að geta sofið aftur. Eftir um tveggja vikna aðlögunartímabil gat ég haldið betur utan um líf mitt. Mér fór að líða betur og ég gat gert meira. Mig langaði til að fleiri gætu fengið þessa hjálp og fór að skrifa um lyfið á netinu. Smám saman kveiktu ME-sjúklingar á því að það væri eitthvað að gerast hjá mér og fóru að biðja læknana sína um þetta líka. ME-sjúklingar á Íslandi ruddu þannig brautina fyrir þetta lyf. Tveir af hverjum þremur sjúklingum fengu hins vegar neitun hjá læknum. Ég hef eiginlega ekki gert annað síðastliðin tvö ár en að hjálpa sjúklingum með því að taka saman margvísleg gögn fyrir þá til að prenta út og sýna læknum. Fyrir hálfu ári byrjaði ég svo að hjálpa sjúklingum með aðra sjúkdóma, eins og MS o.fl., til að átta sig á lyfinu. Þess ber að geta að ég geri þetta allt í sjálfboðaliðavinnu. Ég er ekki að selja þetta lyf eða neitt slíkt.“ Hvernig hefur líf þitt breyst með tilkomu LDN? „Ég hef þrisvar sinnum meiri orku eftir að ég byrjaði að taka LDN. En þótt hún sé svona miklu meiri þá get ég voðalega lítið samt sem áður. Ég hafði til dæmis ekki orku til að koma hingað í strætó, mér var ekið frá Akranesi til Reykjavíkur, liggjandi út af í sætinu til að ég næði sem mestri hvíld. Ef ég geng í meira en klukkutíma á dag fæ ég eftirálagsþreytu og ligg fyrir allan næsta dag. En hvað huglæga getu, almenna líðan og tilfinningalíf varðar er þetta allt annað líf.“

Greindi sig sjálfur

LDN er ekki niðurgreitt hér á landi og margir læknar hafa ekki viljað skrifa upp á það þar sem lokarannsóknir á því hafa ekki farið fram. Þeir sjúklingar sem hafa fengið lyfinu ávísað hafa keypt það sjálfir erlendis frá, aðallega frá Skotlandi. „Þetta er skelfilegur sjúkdómur og

Heiðdís Lilja Magnúsdóttir hlm@frettatiminn.is

Fólk skilur þetta ekki því þetta er svo ósýnilegt. Það er eins og maður sé í ósýnilegum hjólastól.

ME-sjúklingar eiga dapra og erfiða sögu að baki í heilbrigðiskerfinu. Flestir þeirra hafa verið greindir þunglyndir, þótt þeir séu fárveikir líkamlega. Ein ástæðan er sú að sjúkdómurinn veldur truflun á innkirtlastarfsemi, streituviðbrögð verða ýkt, tilfinningaviðbrögð úr langi gengin og því er ME oft ruglað saman við geðsjúkdóma. Maður verður helfrosinn af því að ganga í gegnum þetta. Fólk fær svokallaða heilaþoku, sem rænir það einbeitingu. Það týnir orðum og á erfitt með að forma setningar,“ útskýrir Gísli sem sjálfur var greindur með þunglyndi til að byrja með. „Ég fór á þunglyndislyf og prófaði allt þunglyndislyfjagalleríið en var mjög ósáttur við þessa greiningu. Svo tók ég eftir því að ég versnaði alltaf eftir að hafa fengið flensur. Flensur sem annað fólk hristi af sér á einni til tveimur vikum tóku mig úr leik í hálft ár. Fyrir rúmlega þremur árum fékk ég eina umgangspestina enn og þá fór sjúkdómurinn á alveg nýtt stig. Ég komst ekki upp úr rúminu. Ég var rúmliggjandi, með hræðilegar kvalir, í eitt og hálft ár. Ég gekk í gegnum algert neyðarástand. Ónæmiskerfið hrundi. Þá áttaði ég mig endanlega á því að þetta væri eitthvað annað en haldið hafði verið fram. Veikindin færðust í aukana og ný einkenni komu fram, eins og sjálfsofnæmiseinkenni á húð í andliti. Ég fór að leita skýringa og smám saman áttaði ég mig á því að það kæmi bara tvennt til greina: Annað hvort væri þetta ME eða Lupus. Ég er með einkenni beggja


Helgin 28.-30. október 2011

þessara sjúkdóma.“ Lastu þér til sjálfur á netinu? „Já. Ég fékk aldrei hjálp frá læknum við að greina þetta. Engar leiðbeiningar um hvað þetta gæti verið. Ég þurfti alltaf að vera að koma með hugmyndir sjálfur. Heimilislæknirinn minn var samt hjálplegastur. Þegar ég bar þá hugmynd undir lækni að þetta gæti verið ME þá tók hann undir það og að það gæti verið ástæða til að vinna út frá því. Síðan fékkst það staðfest. Síðast fyrir hálfu ári fór ég í svokallað ANA-próf og þá greindist mikið magn ANA-mótefnis í blóðinu, sem bendir til að það sé hættulegt sjálfsofnæmisferli í gangi í líkamanum. Það fylgir þessum sjúkdómi. Helmingur ME-sjúklinga greinist með hækkað magn ANA í blóði. Þetta einkenni fylgir líka Lupus og

svo virðist sem þessir sjúkdómar skarist hjá sumum sjúklingum.“

Vinirnir hurfu

Viðbrögð margra ættingja og vina hafa verið á sömu lund og læknisins á Landspítalanum. „Ég vildi að þetta væri bara viðhorf lækna. En fólk lokar smám saman á þá sem eru með ME. Fötlunin sem fylgir þessum sjúkdómi er mjög erfið. Fólk skilur þetta ekki því þetta er svo ósýnilegt. Það er eins og maður sé í ósýnilegum hjólastól. Fólk sér bara heilbrigðu hliðina, þessi augnablik þegar maður nær að standa í lappirnar. En ég er kominn á miklu betra ról núna en ég var. Áður hafði ég varla næga orku til að fara til læknis. Ef ég náði því þá

NýsköpuNarþiNg 2011 Áskoranir Nýsköpunarþing Rannís, Nýsköpunarmiðstöðvar Íslands, Íslandsstofu og Nýsköpunarsjóðs verður haldið þriðjudaginn 1. nóvember nk. kl. 8:30–10:30 á Grand hótel Reykjavík. Á þinginu verða flutt erindi undir yfirskriftinni ÁSKORANIR. Nýsköpunarverðlaun Íslands 2011 verða afhent. Húsið opnar kl. 8:15 með léttum morgunverði.

DAGSKRÁ 8:30 –10:30

Framhald á næstu opnu

Ávarp Katrín Júlíusdóttir, iðnaðarráðherra

Hvað er ME? Sjúkdómurinn ME er mjög alvarlegur og misskilinn. Hann er talinn hafa sjálfsofnæmisþátt og trufla efnaskipti sjúklinga. Þetta ástand var lengi kallað síþreyta en sú nafngift er engan veginn lýsandi. Metsöluhöfundurinn Laura Hillenbrand þjáist af ME og hefur varla komist út úr húsi í áratug vegna veikinda sinna. Að hennar mati er það fáránleg misbeiting hugtaka að líkja ME við síþreytu og rétt eins og að líkja kjarnorkusprengju við eldspýtu. Sjúkdómurinn stafar af breytingum á orkukornum (mitochondria) í frumum sjúklinga. Hver einasta

fruma í líkama sjúklinganna missir getu til að vinna eðlilega að þeim efnaskiptum sem mynda orku. Þetta segir fyrst til sín í þeim líffærum sem þurfa mesta orku eins og hjarta og undirstúku heilans, sem stýrir innkirtlakerfi. ME-sjúklingar þurfa því stanslaust að passa álagsþröskuld sinn til að verða ekki fárveikir. Þeir sem eru veikir af ME geta misst af þeim tækifærum sem flestum finnast sjálfsögð í lífinu; vinnu, menntun og framförum, einfaldlega vegna þess að þeir verða fljótt orkulausir og veikjast. Skólaganga getur orðið óyfirstíganleg vegna þess

Áskoranir sem leiða til hagvaxtar Helga Valfells, framkvæmdastjóri Nýsköpunarsjóðs atvinnulífsins

að sjúklingurinn hefur ekki orku til að komast í skólann. Ónæmiskerfi sjúklinga gefur sig og flensur og pestir verða þeim hættulegar. Þeir upplifa breytingar á taugakerfi og innkirtlakerfi. Ljós- og hitabreytingaóþol er algengt og sjúklingar fá oft alls konar efnaóþol. Svefnrútína fer úr skorðum vegna breytinga á innkirtlakerfi og sjúklingar missa því djúpsvefn og hvíld. Heimildir: ME-félag Íslands/ Útgefin kanadísk greiningaraðferð MEsjúklinga frá 2003 http:// fm-cfs.ca/CFS-Protocol. pdf og fleira.

Hvað getur Ísland lagt af mörkum til fæðuframleiðslu framtíðar? Stefanía Katrín Karlsdóttir, framkvæmdastjóri Íslenskrar matorku Ný tækifæri á Norðurslóðum Guðmundur Nikulásson, framkvæmdastjóri innanlandssviðs Eimskipa Endurnýjanleg orka - helstu áskoranir Davíð Stefánsson, framkvæmdastjóri ráðgjafar hjá Reykjavík Geothermal Fæðuöryggi og sjálfbærni til framtíðar Kristinn Andersen, rannsóknastjóri hjá Marel öldrun; sjúkdómur eða lífstíll? Magnús Oddsson, nýtæknihönnuður hjá Össuri Tónlistaratriði Víkingur Heiðar Ólafsson, píanóleikari Nýsköpunarverðlaun Íslands 2011 afhent Fundarstjóri er Helga Valfells, framkvæmdastjóri Nýsköpunarsjóðs atvinnulífsins. skráning fer fram á heimasíðu Nýsköpunarmiðstöðvar Íslands www.nmi.is eða í síma 522 9000.

R A G A D U BYSS

Í SPORTBÚÐINNI

30% AFSLÁTTUGAR ALLT AÐ GLA BYSSUM Í FÁEINA DA Á VÖLDUM HA

LANGÓDÝRUSTU

RJÚPNASKOTIN?

Rio 36 gr. aðeins 1.595,pakkinn (25 skot)

Sellier & Bellot 36 gr. aðeins 1.695,pakkinn (25 skot)

MUNIÐ VINSÆLU GJAFABRÉFIN OKKAR

RJÚPNAVESTI aðeins 8.995,-

KRÓKHÁLSI 5 - 110 REYKJAVÍK - SÍMI 517 8050 Í leiðinni úr bænum MÁN. TIL FÖS.- 9 TIL 18 /// LAU. - 10 TIL 16


30

viðtal

ME-félag Íslands á facebook Hálfu ári eftir að Gísli greindist með ME stofnaði hann facebook-hóp á netinu fyrir aðra í sömu sporum. „Ég gerði það til að hjálpa fleirum. Í stað þess að vera fastur einn heima með allt fór ég að tengja mig við aðra ME-sjúklinga. Það eru komnir um 1500 manns í þennan hóp núna. Inni á facebook fór ég að skrifa fréttir af rannsóknum og telja kjark í fólk. Ég fékk pósta frá sjúklingum sem leið mjög illa, stundum fólki í sjálfsmorðshugleiðingum. Ég reyndi að hjálpa þessu fólki og gefa því einhverja von. Þótt þetta væri mikil vinna þá bjargaði það mér alveg að kynnast fleira fólki með þennan sjúkdóm. Fólki sem ýtti mér ekki til hliðar eins og ímyndunarveikum unglingi. Í framhaldi af þessari vakningu, og álíka skrifum Dagfríðar Óskar Gunnarsdóttur um ME, tóku sjúklingar sig til og stofnuðu ME-félagið. Dagfríður Ósk Gunnarsdóttir er formaður félagsins og Jóhanna Sól Haraldsdóttir varaformaður. ME-félagið er nú með síðu á facebook.“

Helgin 28.-30. október 2011

hrundi ég kannski í tvær vikur á eftir. Svona gekk þetta dag eftir dag, viku eftir viku, ár eftir ár. Á meðan var fólk að láta sig hverfa úr lífi mínu. Sjúkdómagreiningar staðfesta ekki þessi veikindi. Fólk fer smám saman að túlka þetta þannig að maður sé að gera sér þessa hluti upp. Maður reynir að útskýra þetta en það hugsar með sér „það hlýtur að vera hægt að þjálfa manninn upp, af hverju fer hann ekki og skokkar úr sér þessa þreytu?“ Engin greining fór fram. Enginn læknir staðfesti neitt. Enginn hjálpaði fjölskyldu og ættingjum að átta sig. Í þessu er fólk með ME meira og minna að lenda. Flestir mínir nánustu vinir og ættingjar hafa látið sig hverfa,“ segir Gísli. Það hlýtur að vera sárt. „Já, það er rosalega sárt. Það eru bara gömlu hjónin, pabbi og mamma, sem hafa alltaf staðið við bakið á mér. Systir mín hefur líka keyrt mig í búðir og aðstoðað mig við innkaup,“ segir Gísli og þagnar um stund á meðan hann fæst við tilfinningar sínar. „Þessi viðbrögð í heilbrigðisstétt hérlendis eru ekkert einsdæmi,“ segir hann svo. „Þótt þessi sjúkdómur sé viðurkenndur af Alþjóðaheilbrigðisstofnuninni þá láta margir læknar þetta fólk afskiptalaust. Eftir að hafa verið hafnað af heilbrigðiskerfinu missir fólk virðingu og velvild úti í þjóðfélaginu. Það er alltaf verið að þrýsta á sjúklinga að rífa sig af sjálfsdáðum upp úr veikindunum. Feður með ME eru að missa forræði yfir börnum sínum, vegna þess að þeir eru álitnir letihaugar og slæmar fyrirmyndir. Margar konur fá þann stimpil að þetta sé bara kerlingavæl og ME-sjúklingar eru almennt litnir hornauga í afkastaþjóðfélaginu. MEsjúklingar um allan heim eru að berjast fyrir breyttum viðhorfum

eða í gegnum félagslega útfærðar nálganir.“

Norsk heilbrigðisyfirvöld biðja ME sjúklinga afsökunar

Gísli komst ekki fram úr rúminu á morgnana fyrir þreytu og vanlíðan og gat ekki hrópað á hjálp.

í sinn garð. Við viljum að horfst sé í augu við að þetta er líkamlegur sjúkdómur með raunverulegt fötl-

unarstig. Við höfum áhuga á þátttöku í þjóðfélaginu og menntun, þótt hún þurfi að fara fram úr rúminu okkar

Í síðustu viku báðu norsk heilbrigðisyfirvöld ME-sjúklinga formlega afsökunar á því hvernig meðhöndlun þeir hefðu fengið í heilbrigðiskerfinu fram til þessa. Afsökunarbeiðnin kom í kjölfar rannsókna við Haukeland-háskólann í Bergen, sem staðfestu að sjúkdómurinn væri líkamlegur en ekki andlegur og að krabbameinslyfið Rituximab gæfi góða raun við meðhöndlun hans. Þá hafði farið fram umfangsmikil fjölmiðlaumfjöllun um málið sem án nokkurs vafa stuðlaði að þessari viðurkenningu stjórnvalda en sjónvarpsstöðin TV2 tók málið upp á arma sína. „Sjúklingar hafa barist mjög fyrir viðurkenningu í Noregi. Sjúklingurinn Anette Gilje gerði heimildamynd sem heitir Få meg frisk! og hafði mikil áhrif í Noregi. Myndin sýnir líðan konu sem er með ME, hvernig hún reynir að fá hjálp og hvernig læknar bregðast við því. Eftir sýningu myndarinnar og rannsóknir þessara lækna í Haukeland í Noregi varð mikil vakning þar í landi. Fréttamenn á TV2-sjónvarpsstöðinni tóku sig til, fóru ofan í saumana á þessu og spurðu heilbrigðisyfirvöld ítrekað að því hvað þau ætluðu að gera fyrir ME-sjúklinga. Fimmtán þúsund manns væru veikir af þessum sjúkdómi í Noregi og þeir væru ekki að fá neina hjálp. Þetta endaði með því að norsk heilbrigðisyfirvöld ákváðu að horfast ákveðið í augu við hlutina. Fyrir nokkrum dögum gáfu þau út þá yfirlýsingu sem ME-sjúklingar um allan heim þrá að heyra. Norska heilbrigðisráðuneytið viðurkenndi að ekki hefði verið þróuð nægilega góð

- tryggir þér samkeppnisforskot

í áskrift

Viðskiptalausnir

í mánaðarlegri áskrift

Microsoft Dynamics NAV í áskrift er hagkvæm og þægileg nýjung sem gefur kost á viðskiptalausnum í mánaðarlegri áskrift. Greitt er mánaðarlegt gjald fyrir hugbúnað, uppfærsluog þjónustugjöld. Innifalið er vistun á gögnum, afritun, öryggisvarnir og SQL gagnagrunnur. Síminn sér um vistun og afritun á gögnum í fullkomnu tækniumhverfi.

Borgartún 26 » 105 Reykjavík Hafnarstræ 102 » 600 Akureyri

Sími: 545 3200 » Fax: 545 3201 sala@maritech.is » www.maritech.is

TM

Gold Enterprise Resource Planning Silver Independent Software Vendor (ISV)


viðtal 31

Helgin 28.-30. október 2011

heilbrigðisþjónusta fyrir þennan hóp og baðst afsökunar á því.“

Vill fá afsökunarbeiðni og úrbætur

Gísli vill að heilbrigðisyfirvöld hér á landi gefi einnig út viðurkenningu sem þessa. Viðurkenni að ME-sjúklingar hafi ekki fengið þá hjálp sem þeir þurfi og eigi skilið. Ef viðmiðunarhlutföll erlendis frá eiga við hér á landi má ætla að ME-sjúklingar á Íslandi séu um 1200. „Heilbrigðisyfirvöld þurfa að biðjast afsökunar og gefa út afgerandi yfirlýsingu til að læknar og almenningur geti farið að losa sig við fordómana gagnvart þessum sjúklingum,“ segir hann ákveðinn. Hann hefur skýrar hugmyndir um hvernig hægt er að bæta úr áralangri vanrækslu heilbrigðiskerfisins á ME-sjúklingum. „Íslensk heilbrigðisyfirvöld þurfa að kynna sér aðferðir heilbrigðiskerfisins í Kanada til þess að greina ME-sjúklinga. Vinna þarf að því að ME-sjúklingar fái rétta greiningu og meðferð núna strax og á næstu árum, sérstaklega með tilliti til þess að ný lyf eru væntanleg og framfarir eru að eiga sér stað sem gætu orðið til þess að stórbæta möguleika MEsjúklinga og hjálpa þeim til meiri þátttöku og verðmætasköpunar í þjóðfélaginu. Það þarf að hjálpa fólki, sem hefur fengið ranga geðgreiningu, til að fá rétta greiningu.“ Þá nefnir Gísli að koma þurfi á fót fagnefnd til þess að vinna að endurmenntun lækna og menntun sérfræðinga sem geti meðhöndlað ME. Í framhaldi af því þurfi að setja strangar starfsreglur sem komi í veg fyrir að sjúkrahús og læknar ýti þessum sjúklingum frá sér. „Þetta er mannréttindamál,“ segir hann. „Félagsmálastofnun mætti sjá til þess að aðstoðarteymi grípi strax inn í félagslegan veruleika sjúklinga og hjálpi aðstandendum að átta sig á þessum sjúkdómi og hvað fötlun sjúklinga er illa sýnileg öðrum, enda er ME mjög sérstakt að því leyti. Það þarf að sjá til þess að sjúklingar, sem hafa orðið fyrir höfnun heilbrigðiskerfis og félagsumhverfis, fái áfallahjálp. Ástand margra er mjög slæmt og erlendis hefur komið í ljós að sjálfsmorðstíðni ME-sjúklinga er há vegna þeirra erfiðu félagsaðstæðna sem þeir glíma við. Loks þarf að hjálpa sjúklingum sem eru á lokastigum ME til þess að fá örorkubætur, eins og aðrir sjúklingar. Líta má til reynslu margra þeirra hæfu lækna sem hafa verið að meðhöndla ME-sjúklinga erlendis, svo sem læknanna dr. Kenny Meirleir í Belgíu og dr. Jakop Teitelbaum og dr. Daniel Peterson í Bandaríkjunum. Hvernig sérðu framtíðina fyrir þér? „Ég er bjartsýnn núna. Ég hef náð að eignast þannig líðan að líf mitt er ekki stanslaust helvíti. Ég á auðveldara með að tengjast fólki en áður og mér líður betur. Ég næ að halda uppi einhverjum tölvulærdómi og gefandi sjálfboðastarfi í gegnum tölvu á sérhönnuðu borði við rúmið mitt. Ég á von um gott líf því fréttir eru að berast erlendis frá af nýjum lyfjum sem lofa góðu. Nýjar kynslóðir öruggra og hjálplegra lyfja eru í þróun. En ég á ekki mikla von um framfarir ef heilbrigðisyfirvöld gjörbreyta ekki áherslum sínum. Ég vona að saga mín verði til þess að aðrir með þennan sjúkdóm og aðstandendur haldi kjarki sínum, hafi trú á framtíðinni og taki þátt í réttindabaráttu. Ég vona að heilbrigðisyfirvöld átti sig á alvarleikanum í stöðunni.“

Um LDN LDN (Low Dose Naltrexone) hefur verið þekkt í marga áratugi og var upphaflega notað í stórum skömmtum (50-100 mgr.) til að verja fólk gegn áfengis- og lyfjafíkn, að sögn Sverris Bergmanns læknis og sérfræðings í heila- og taugasjúkdómum. Þegar lyfið er notað í litlum skömmtum (3 mgr.) hefur það allt önnur áhrif. Í fyrstu kemur það í veg fyrir að heiladingullinn framleiði

endorfín í um þrjá klukkutíma. Eftir þessa þrjá tíma bregst heiladingullinn við með því að framleiða mikið magn endorfíns sem endist allan sólarhringinn. Þetta gefur mikla vellíðan og mildar ýmis einkenni sjúkdóma, eins og MS. Sverrir hefur annast fólk með MS í meira en 40 ár og hefur ávísað lyfinu til skjólstæðinga sinna á síðustu mánuðum. Að hans mati gerir lyfið í versta falli ekkert illt.

Hins vegar getur það gert mikið gagn og hefur gert það í mörgum tilfellum. „Þessi aukna framleiðsla endorfíns hefur í för með sér vellíðan sem minnkar þreytu og verki en það eru algengir fylgifiskar MS. Einkenni eins og spasmi og stífni mildast mjög mikið þannig að fólki líður miklu betur. Lyfið mildar líka einkennin hjá gigtarsjúklingum. Geti maður mildað einkenni MS er eins og maður mildi líka

framgang sjúkdómsins. Samt má ekki tala um þetta sem raunverulega fyrirbyggjandi lyf því svo er ekki,“ segir Sverrir. Erlendis er LDN nú m.a. notað við eftirfarandi sjúkdómum: ME, MS, Parkonson, Alzheimer, Lupus, Scieroderma (sarkklíki), liðagigt, vefjagigt, alls kyns sjálfsofnæmissjúkdómum, taugahrörnunarsjúkdómum og gigtarsjúkdómum. Meirihluti sjúklinga finnur breytingu

til batnaðar. Unnið er að því að fá lyfið flutt inn hingað til lands og að það fáist afgreitt hér í apótekum gegn lyfseðli. Þá yrði leitað með formlegum hætti eftir greiðsluþáttöku í lyfinu. Fyrir ári stofnaði Gísli Þráinsson facebook-hóp í þeim tilgangi að hjálpa sjúklingum að nálgast LDN, í samstarfi við lækna. Sjúklingar með MS og fleiri sjúkdóma panta nú lyfið frá Skotlandi og

bera saman bækur sínar á netinu. Auðvelt er að finna hópinn með því að slá nafni hans upp á netinu: Undralyfið LDN (Low Dose Naltrexone) á Íslandi. Sjúklingar hafa mikla trú á þessu lyfi og hafa nú skorað á lækna landsins að kynna sér LDN betur. Eitt prósent landsmanna hefur tekið þátt í því framtaki. Undirskriftasöfnunina má finna á facebook og heitir hún Áskorun á lækna á Íslandi.


32

ljósmyndun

Helgin 28.-30. október 2011

Fúlakvísl rennur í Hvítárvatn. Ljósmynd/Sigurgeir Sigurjónsson

Málverkin sem liggja á jörðinni

É

g er þrællofthræddur en það er svo skrítið þegar maður horfir í gegnum vélina, jafnvel þó maður sitji fyrir utan þyrluna eða þegar búið er að taka hurðina af flugvélinni, þá hverfur hræðslan,“ segir Sigurgeir Sigurjónsson ljósmyndari sem hefur undanfarin fimm ára verið á flugi yfir Íslandi og myndað landið frá sjónarhorni fuglsins. Afrakstur flugferða Sigurgeirs er kominn út á 192 blaðsíðum og er ævintýralegur. „Ég datt inn í þetta verkefni fyrir hálfgerða tilviljun. Ég hafði aldrei haft neinn áhuga á loftljósmyndun en tók að mér eitt slíkt auglýsingaverkefni fyrir bandarískan viðskiptavin árið 2006. Og þá kviknaði áhuginn, eiginlega alveg óvart en vatt svo bara upp á sig og nú er þessi bók komin út.“ Sigurgeir hefur verið stórtækur í bókaútgáfu undanfarin ár. Í fyrra kom frá honum bókin Poppkorn með frábærum myndum úr tónlistar- og menningarlífinu á sjötta og sjöunda áratugnum. En þekktastur er þó Sigurgeir fyrir ljósmyndabækur með mynd-

um af íslenskri náttúru. Þar á meðal eru mest seldu bækur af þeirri gerð: Amazing Iceland og Lost in Iceland. En hvað segir Sigurgeir, er önnur kúnst að mynda úr lofti en af jörðu? „Ekki svo, þetta snýst um tilfinninguna fyrir formi. Og úr lofti að ramma inn þessi málverk sem liggja á jörðinni.“ Sigurgeir er fljótur til svars þegar hann er spurður um hvort hann eigi sér uppáhalds svæði til að mynda. „Ég hef farið út um allan heim að taka ljósmyndir en svæðið í kringum Torfajökul, Tungnaá, Landmannalaugar og nágrenni er fallegasti bletturinn í veröldinni. Engin spurning.“

Bók Sigurgeirs heitir Yfirsýn. Hún er í stóru og voldugu broti (35 cm x 35 cm) og kemur í sérstæðum umbúðum.


989

K R

IN MÁLTÍÐ


34

fréttir vikunnar

Helgin 21.-23. október 2011

67,5 Vikan í tölum

Úraránið upplýst Lögreglan í Reykjavík fann úrin sem rænt var úr verslun Michelsen á Laugavegi í síðustu viku og handtók einn mann vegna ránsins. Þrír aðrir sem grunaðir eru um aðild að því komust úr landi en eru eftirlýstir. Borin hafa verið kennsl á þá alla. Þrír vopnaðir menn ruddust inn í verslunina og létu greipar sópa. Þeir komust undan með þýfið, Rolex-, Tudor- og Michelsen-úr að andvirði 50-70 milljóna króna, en þau hafa nú verið endurheimt. Talið er að mennirnir, Pólverjar, hafi komið hingað gagngert til að fremja ránið. Ekki er vitað til þess að þeir hafi komið hingað áður.

Tekið var á móti Þór, nýju og glæsilegu varðskipi Íslendinga, með viðhöfn á Miðbakka Reykjavíkurhafnar í gær. Skipið var smíðað í Chile og tók heimsiglingin um mánuð. Í fyrradag kom skipið við í Vestmannaeyjahöfn. Með komu þess verða kaflaskipti í öryggismálum sjómanna og vöktun íslenska hafsvæðisins, hvort sem er á sviði auðlindagæslu, fiskveiðieftirlits, löggæslu, leitar eða björgunar. Varðskipið Þór er 93,80 metrar að lengd, 16 metra breitt og með 120 tonna dráttargetu. Sigurður Steinar Ketilsson skipherra og áhöfn hans sigldu skipinu heim.

Páll Magnússon ákvað að taka ekki við starfi forstjóra Bankasýslu ríkisins. Ákvörðun hans kom í kjölfar þess að stjórn stofnunarinnar baðst lausnar. Páll dró uppsögn sína á starfi bæjarritara í Kópavogi til baka. Bæjarstjórn Kópavogs harmaði þá umræðu sem hófst eftir ráðningu Páls í forstjórastarfið og samþykkti einróma traustsyfirlýsingu þar sem sagði m.a.: „Bæjarstjórn ber traust til starfsmanns síns og veit að hann mun starfa fyrir bæjarfélagið af heilindum hér eftir sem hingað til.“

Hrunið í Hörpu Á fimmtudag fór fram einhvers konar útskriftarveisla íslenskra ríkisins úr fjármálanámi Alþjóða gjaldeyrissjóðsins í fundarsal Hörpu. Þar komu saman spekingar úr ýmsum áttum og ræddu efnahagshrunið og eftirleikinn á ráðstefnu ríksins og AGS. Willem Buiter, Paul Krugman, Martin Wolf voru á meðal þeirra sem tóku til máls og náðu eyrum Facebook-notenda.

Brynjólfur Þór Guðmundsson Tek til og hlusta á ráðstefnu í Hörpu. Jebb svona fagnar maður frívöktum.

Einar Kárason Ísland var brjálæðislegast af öllu brjáluðu, þegar kom að bankamálum, sagði hinn heimsþekkti hagfræðingur og nóbelsverðlaunahafi, Paul Krugman, á ráðstefnu í Hörpu í gær. Erindi Krugmans nefndist A Song of Ice and Ire: Iceland in context. Krugman sagði, að því er fram kom á Vísi, að skuldir væru vandamál á Íslandi. Einkum hjá heimilum og fyrirtækjum. Erfitt væri að leysa málin öðruvísi en að borga þær til baka. Krugman sagði jafnframt að Ísland væri ekki í eins slæmri stöðu og margir héldu. Atvinnuleysi væri góður samanburðarmælikvarði milli landa. Þar stæði Ísland vel að vígi.

31.000

Fuglar er rjúpnaveiðikvóti ársins sem er ríflega helmingi færri fuglar en í fyrra. Veiðitímabililið er alls fjórar helgar, fyrsta helgin er fram undan.

Ljósmynd Hari

Deilur vegna Pennans

Ísland brjálæðislegast

Kílómetrar er fjarlægðin milli Reykjavíkur og Talcahuano í Chile þar sem Þór, nýjasta varðskip Landhelgisgæslunnar, var smíðað. Siglingin til Íslands tók tæpan mánuð.

Mælist stuðningurinn við Steingrím J. Sigfússon meðal stuðningsmanna VG, samkvæmt skoðanakönnun sem MMR gerði fyrir Viðskiptablaðið. Enginn annar íslenskur stjórnmálaforingi nýtur viðlíka hylli innan eigin flokks.

Páll áfram bæjarritari

Verslunareigendur og húsgagnaframleiðendur, sem eiga í samkeppni við Pennann, segja leikreglur á samkeppnismarkaði þverbrotnar. Það sé ómögulegt að keppa við fyrirtæki sem bankinn dæli peningum í. Hópurinn birti blaðaauglýsingu í vikunni þar sem þess var krafist að leikreglur á samkeppnismarkaði væru virtar. Bent var á að skilanefnd Kaupþings hefði tapað um átta milljörðum króna á gjaldþroti gamla Pennans og að félag í eigu Arion banka hefði á tveimur árum tapað ríflega einum milljarði króna á rekstrinum. Samt hefði Arion banki aukið hlutafé Pennans um 200 milljónir króna um síðustu mánaðamót. Forstjóri Pennans svaraði því til að engir peningar frá Arion banka hefðu farið í rekstur félagsins.

12.052

Þessi Martin Wolf, sem lofar okkur gullöld með krónu og utan ESB – var hann ekki hér líka 2007? Eða var það einhver annar sem bara sagði það sama?

Erla Hlynsdóttir „Leita að sofandi gestum. Ég sé þrjá. Af hverju eru þeir sofandi? Erindi Franeks, um smáatriðin í vinnu AGS, kemur til greina.“ VísisTwittið frá AGS-fundinum. Horfið á þetta, þið þarna fólk!

Birgitta Jónsdottir Buiter sagði m.a. að 110% leiðin væri geðveiki og að við ættum að

Auglýsing um sveinspróf Sveinspróf í eftirtöldum iðngreinum verða haldin í desember, janúar og febrúar ef næg þátttaka fæst: Í matreiðslu, framreiðslu, bakaraiðn, og kjötiðn í desember. Umsóknarfrestur er til 1. nóvember. Í húsasmíði og pípulögnum í desember. Sveinspróf í málaraiðn í janúar. Umsóknarfrestur er til 1. nóvember. Í málmiðngreinum í janúar. Umsóknarfrestur til 1. desember. Í snyrtigreinum í janúar. Umsóknarfrestur er til 1. desember. Í bílgreinum í janúar/febrúar. Umsóknarfrestur er til 1. desember. Í hönnunar- og handverksgreinum í janúar/febrúar. Umsóknarfrestur er til 1. desember.. Með umsókn skal leggja fram afrit af námssamningi, lífeyrissjóðsyfirlit og burtfararskírteini með einkunnum eða staðfestingu skóla á því að nemi muni útskrifast í desember 2011. Kostnaður próftaka s.s. efniskostnaður er mismunandi eftir iðngreinum. Umsóknareyðublöð má nálgast á heimasíðu okkar, veffang: www.idan.is og á skrifstofunni. Dagsetningar og nánari upplýsingar um prófin er að finna á www.idan.is. IÐAN - fræðslusetur, Skúlatúni 2, 105 Reykjavík, sími: 590 6400, bréfsími: 590 6401, netfang: idan@idan.is

Heitustu kolin á

1.650

Þráinn Bertelsson Hún ætti að mínu mati að vera fyrir Landsdómi!

Krónur fær sá til baka frá veðmálafyrirtækinu Betsson þegar lagðar eru undir 1.000 krónur að Hanna Birna Kristjánsdóttir bjóði sig fram til formanns Sjálfstæðisflokksins. Krónurnar verða hins vegar 2.650 ef veðmálið er á hinn veginn, að hún bjóði sig ekki fram.

Íris Björg Kristjánsdóttir losa okkur við verðtrygginguna... fannst eins og aðstoðarmaður Jóhönnu hefði ekki heyrt þann hluta ræðunnar.

flugfélögum því það væri eitt það vitlausasta sem menn gera við peninga sína. Gildir líklega ekki á Íslandi!

Ómar R. Valdimarsson

Heiðar Ingi Svansson

Krugman virðist vera að íhuga sjálfsmorð á meðan hann hlustar á ræða Gylfa Arnbjörnssonar frá ASÍ...

Skáld dagsins er......Pálmi Haraldsson.

Aðalsteinn Kjartansson

Flugorrusta í fjölmiðlum Litlir kærleikar eru með þeim fyrrverandi vopnabræðrum hjá Iceland Express, Pálma Haraldssyni og Matthíasi Imsland, eftir að sá síðarnefndi gekk til liðs við Skúla Mogensen og nýja flugfélagið WOW Air. Skeytin ganga á milli manna í fjölmiðlum og fólkið á Facebook hristir hausinn.

Illugi Jökulsson Rosalega hef ég mikinn áhuga á deilum Pálma Haraldssonar og Matthíasar Imsland.

Magnús E. Finnsson Einhver erlendur auðkýfingur lét hafa það eftir sér ekki alls fyrir löngu að hann fjárfesti aldrei í

Skúli er með forgangsröðunina á hreinu. Alltaf, alltaf, alltaf að byrja á flugfreyjubúningunum…!

Útlegðin góða í Kabúl Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, fyrrverandi utanríkisráðherra, hefur verið ráðin yfirmaður UN Women í Kabúl í Afganistan. Laun hennar komust í umræðuna í vikunni og sem fyrr sýnist hverjum sitt á Facebook.

Heiða B. Heiðars Mér finnst ágætis skipti að hafa Ingibjörgu Sólrúnu í Afganistan fyrst hún þurfti ekki að mæta fyrir Landsdómi. Skítt með það þó hún fái nokkrar milljónir á mánuði.... hún kaupir aldrei mannorð sitt og trúverðugleika fyrir það drasl.

Fólk fær ekki svona stöðu í gegnum íslenska spillingarpólitík. Svo valdamikil erum við ekki. Ráðningarferlin hjá UN eru ekkert í líkingu við ráðningarferlin á Íslandi. Þau eru löng og erfið. Kannski í leiðinni að benda á að þetta er ekki þægindastarf og skrifstofurnar í Kabúl eru á hættusvæði. Hvernig væri að dást að henni að treysta sér í þessar aðstæður, og hætta á þessu launa/spillingarplani?

2

Í landi óttans og efans Samkvæmt könnun sem birt var í vikunni er traust almennings á ýmsum stoðum samfélagsins síst að aukast frá hruni. Færri treysta stjórnarandstöðunni en ríkisstjórninni sem hlýtur að teljast fáheyrt og ESB kemur nokkuð sterkt inn.

Sveinn Andri Sveinsson ESB nýtur einnig meira trausts meðal almennings en íslenskir fjölmiðlar, Seðlabankinn og lífeyrissjóðirnir!!

Mörk sem landsliðsmaðurinn Alfreð Finnbogason skoraði í 3-1 sigri Lokeren í belgísku bikarkeppninni eftir að hann kom af varamannabekknum á 58. mínútu.

Jónas Kristjansson Minna traust er á stjórnarandstöðunni en ríkisstjórninni, en meira traust á Evrópusambandinu.

Slæm vika

Góð vika

fyrir Pál Magnússon, bæjarritara Kópavogs

fyrir Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur, starfsmann Sameinuðu þjóðanna

Vondur mánuður, verri vika

Komin til Kabúl

Þetta var vond vika fyrir Pál Magnússon sem stjórn Bankasýslu ríkisins var búin að velja sem forstjóra stofnunarinnar. Jafnvel enn verri en sú síðasta sem var þó afleit fyrir hans eins og reyndar vikurnar tvær þar á undan líka. Í tæplega einn mánuð hefur Páll mátt þola látlausar glósur um að vera spillingarpési og einn af arkitektum helmingaskipta-einka-vina-væðingar gömlu ríkisbankanna, sem allt upplýst fólk veit þó að Davíð og Halldór teiknuðu upp eftir sínum smekk. Sjálfur var Páll bara starfsmaður á plani og var flestum gleymdur áður en hann var svo óheppinn að sækja um hjá Bankasýslunni. Það sem gerir þessa viku hins vegar þá verstu er að Páll ákvað að þiggja ekki forstjórastarfið en situr eftir með ómaklega flekkað mannorð.

Gamla formannatrygging stjórnmálaflokkanna hljóðaði upp á feitt starf hjá hinu íslenska ríki þegar stjórnmálaferli fyrrum formanna lauk. Þessi óskrifaða samtryggingarregla stjórnmálaflokkanna ríghélt í mörg ár. Nokkur dæmi: Svavar Gestsson varð sendiherra, Þorsteinn Pálsson og Jón Baldvin Hannibalsson líka, Steingrímur Hermannsson og Davíð Oddsson tylltu sér í Seðlabankann og svo fengu fyrrum varaformenn í náðinni líka fín störf. Friðrik Sophusson varð forstjóri Landsvirkjunar og Guðmundur Árni Stefánsson varð sendiherra. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir gaf þessari leiðu hefð langt nef í vikunni þegar hún kom sér fyrir í Kabúl þar sem sinnir hún stjórnandastarfi fyrir UN Women, undirstofnun Sameinuðu þjóðanna. Er það vel af sér vikið.


Fjármál heimilanna

Helgin 28.-30. október 2011

 Óverðtryggð íbúðalán Arion bank a

Heimilisbókhald

Kynning

Óverðtryggð íbúðalán Landsbankans

Viðskiptavinir eiga að hafa val og kostirnir þurfa að vera góðir.

Arion banki býður hagstæð óverðtryggð íbúðalán

A

rion banki býður viðskiptavinum sínum nú þá nýjung að taka óverðtryggð íbúðalán til 25 eða 40 ára þar sem vextirnir eru fastir í fimm ár. Að þeim tíma liðnum eru vextirnir endurskoðaðir og ef lántaka líst ekki á þá vexti sem honum standa þá til boða, getur hann valið á milli annarra kosta ef honum sýnist svo. Hann getur þá breytt láninu í verðtryggt lán, annað óverðtryggt lánsform ef það er hagstæðara eða greitt lánið upp án sérstaks uppgreiðslugjalds. Áður en lán er tekið er ýmislegt sem þarf að huga að, s.s. hver er greiðslugetan og hvaða áhrif hefur lántakan á fjárhag heimilisins. Gott er að verða sér úti um allar upplýsingar um lánið, vexti, greiðslubyrði, uppgreiðslugjald, lántökukostnað og svo framvegis. Eins þarf lántaki að skilja hver áhættan og ávinningurinn er við lánið. Vert að hafa í huga hvernig talið er að

Landsbankinn hefur nú kynnt ný óverðtryggð íbúðalán og bætt kjör á verðtryggðum íbúðalánum sem eru þau hagstæðustu sem bjóðast í dag. Það er markmið bankans að viðskiptavinir hafi raunhæft val í mikilvægum ákvörðunum sem snúa að fjármálum heimilanna og að bjóða upp á lausnir sem taka mið af aðstæðum þeirra. Eftirspurn eftir óverðtryggðum lánum hefur aukist en greiðslubyrði þeirra er hærri á sama tíma og eignamyndun er hraðari. Landsbankinn býður nú óverðtryggð íbúðalán með föstum vöxtum til 3 eða 5 ára og að bindingu lokinni geta viðskiptavinir fest vexti aftur, greitt upp lánið án uppgreiðslugjalds eða endurmetið stöðuna án mikillar fyrirhafnar. Ekkert lántökugjald er tekið við endurfjármögnun hjá Landsbankanum og er þá hægt að velja aðrar fjármögnunarleiðir sem í boði verða. Gott er fyrir viðskiptavini að hafa í huga að ríkissjóður innheimtir ekki stimpilgjöld við kaup á fyrstu fasteign né af þeim hluta nýja lánsins sem samsvarar uppreiknuðu virði eldra lánsins en það síðarnefnda gildir fram til áramóta. Íbúðalán Landsbankans eru til allt að 40 ára og með því hafa viðskiptavinir mikinn sveigjanleika

verðbólga muni þróast yfir lánstímann. Afar erfitt er að spá fyrir um verðbólgu en best er að leggja saman áætlaða verðbólgu og vexti verðtryggðs láns. Sé útkoman lægri en vextir óverðtryggðs láns er að öðru óbreyttu skynsamlegt að velja verðtryggt lán. Sé útkoman hærri gæti verið skynsamlegt að velja óverðtryggt lán. Eins er möguleiki á að blanda saman óverðtryggðu og verðtryggðu láni og dreifa þannig áhættunni. Það getur skipt sköpum að taka upplýsta ákvörðun þegar kemur að því að taka íbúðalán enda er oft um að ræða stærstu fjárfestingu einstaklinga. Mikilvægt er að ákvörðunin sé byggð á réttum forsendum og taki mið af persónulegum þörfum hvers og eins. Greiðslubyrði óverðtryggðra lána er að öðru jöfnu þyngri en verðtryggðra lána en á móti kemur að höfuðstóll óverðtryggðu lánanna lækkar hraðar en verðtryggðu lánanna og eignamyndunin er því örari.

í vali á lengd lánstíma. Hámarkslánshlutfall er 70% af markaðsvirði eða verðmati eignar en ekki fasteignamati líkt og tíðkast hefur. Viðbótarlán er í boði fyrir allt að 85% þar sem lánað er til allt að 15 ára með jöfnum afborgunum, sem hraðar eignamyndun. Þessi íbúðarlán og viðbótarlán eru í boði óverðtryggð með föstum eða breytilegum vöxtum og verðtryggð með breytilegum vöxtum. Landsbankinn býður ný óverðtryggð íbúðalán með föstum vöxtum: Lánshlutfall Binding vaxta 36 mánuðir 60 mánuðir Allt að 70% 6,40% 6,60% Frá 70 til 85% 7,40% 7,60% Þeir viðskiptavinir Landsbankans sem kaupa sína fyrstu fasteign og standa í skilum með lánið sitt fá árlega endurgreiðslu frá bankanum sem nemur 0,25 prósentustigum af greiddum vöxtum. Til að koma til móts við núverandi viðskiptavini býður Landsbankinn helmingsafslátt af lántökugjöldum til þeirra fjölmörgu viðskiptavina sem eru í vildarkerfum Landsbankans.

Kynning

Heimilisbókhald

Meniga-heimilisbókhald slær í gegn Hátt í átta þúsund skráðir notendur í Meniga-heimilisbókhaldi Arion banka

V

iðtökur við Meniga hafa farið fram úr björtustu vonum, segir Helgi Bjarnason, framkvæmdastjóri viðskiptabankasviðs Arion banka, en Meniga-heimilisbókhaldið er einn af fjölmörgum liðum í fræðsluátaki Arion banka. Markmið fræðsluátaksins er að stuðla að auknu fjármálalæsi, en með auknu fjármálalæsi nær fólk betri tökum á eigin fjármálum og tekur betri fjárhagslegar ákvarðanir fyrir sig og fjölskyldu sína. Meniga-heimilisbókhaldið hefur nú staðið viðskiptavinum Arion banka til boða síðan í byrjun hausts og hafa viðtökurnar verið hreint út sagt frábærar. Hátt í átta þúsund viðskiptavinir Arion banka eru farnir að nýta sér Meniga til að fá betri yfirsýn yfir útgjöld heimilisins.

Óþarfa útgjaldaliðir upp á yfirborðið

Með Meniga-heimilisbókhaldinu er hægt að fylgjast vel með því í hvað peningarnir eru að fara þar sem kerfið sækir sjálfvirkt færslur af reikningum og greiðslukortum og flokkar þær saman. Þannig er auðveldlega hægt að sjá hversu mikið fjölskyldan er að eyða í bensín, mat, læknisþjónustu og fatainnkaup svo fátt eitt sé nefnt. Meniga er mjög þægilegt og einfalt í notkun þar sem búið er að útbúa flesta flokkana sem færslurnar tilheyra auk þess sem hægt er að tengja maka við heimilisbókhaldið svo heildaryfirsýn náist. Kostir Meniga eru margir en það sem kemur mörgum notendum á óvart er að neyslumynstur þeirra er annað en þeir hafa talið það vera og oftar en ekki rekur fólk augun í útgjaldaliði sem auðvelt er að lækka til muna. Það er svo auðvitað misjafnt hvað fólk hefur mestan áhuga á varðandi heimilisbókhaldið; sumir vilja fá góða yfirsýn yfir sín eigin fjármál og hvernig þau eru að þróast, aðrir hafa áhuga á að bera útgjöldin

Breki Karlsson

saman við útgjöld annarra, t.d. fjölskyldu af sömu stærð, en það er eiginleiki sem kerfið býður upp á. Fyrir aðra skiptir svo mestu máli að geta gert góða áætlun fram í tímann.

Mikil aðsókn á Meniga-námskeið

Nú í haust hefur Arion banki boðið viðskiptavinum sínum á námskeið í Meniga

og eru þau ætluð þeim sem vilja fá aðstoð við fyrstu skrefin. Námskeiðin hafa verið haldin í Háskólanum í Reykjavík sem og á landsbyggðinni til að mæta eftirspurn þar, en heildarfjöldi námskeiða er í kringum 20 talsins sem er virkilega ánægjulegt. Breki Karlsson, forstöðumaður Stofnunar um fjármálalæsi, hefur umsjón með námskeiðunum en Arion banki hefur

undanfarin ár verið aðal bakhjarl stofnunarinnar. Það er mikið ánægjuefni hversu góðar viðtökur Meniga-heimilisbókhald hefur fengið og Arion banki hefur brugðist við mikilli aðsókn á námskeiðin með því að bæta við fleiri námskeiðum. Skráning og nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu bankans arionbanki.is eða í síma 4447000.


fjármál heimilanna

2

 Viðskipti Það er stutt yfir í MP bank a

Helgin 28.-30. október 2011 Kynning

Einfaldara en margir halda að flytja viðskiptin

Boðið upp á fjölbreytta möguleika til ávöxtunar sparnaðar á verðtryggðum og óverðtryggðum reikningum.

Þ

að er einfaldara en margir halda að flytja viðskipti sín til okkar því við sjáum um það fyrir fólk ef það vill,“ segir Svanhvít Sverrisdóttir viðskiptastjóri hjá MP banka. „Á heimasíðu okkar er m.a. hægt að senda inn beiðni um tilboð í viðskipti. Þegar umsóknin hefur verið send fer viðskiptastjóri yfir hana og sendir tilboð til baka án allra skuldbindinga. Ef viðkomandi er ánægður með þau kjör sem honum bjóðast og samþykkir, þá sjáum við um að flytja viðskiptin frá öðrum banka. Í framhaldinu fyllir nýr viðskiptavinur út eyðublað með því að haka við þá þjónustu sem hann er með hjá hinum bankanum og við setjum Svanhvít Sverrisdóttir viðskiptastjóri hjá MP banka. í farveg yfirfærsluna sem tekur oftast örfáa daga. Svanhvít segir enn fremur að fólk komandi einstaklings í sameiningu um stofnun á reikningum og flutngeti að sjálfsögðu komið í heim- og finna út hvaða leiðir í þjónustu ing á öðrum viðskiptum.“ sókn í útibú MP banka sem eru í henta best. Eftir að tilboð í viðskipti Ármúla 13a og Borgartúni 26. „Þar hefur verið samþykkt látum við við- Hagstæðir innlánsvextir er hægt að setjast niður með við- skiptavin vita þegar greiðslukort Vextir á innlánum hafa verið í umskiptastjóra og fara yfir þarfir við- eru tilbúin til afhendingar og sjáum ræðunni undanfarið, hvaða mögu-

leika og kjör býður MP banki upp á fyrir innlánseigendur? „Við bjóðum fjölbreytta möguleika til ávöxtunar sparnaðar, bæði hvað varðar óverðtryggða og verðtryggða innlánsreikninga. Fólk er í auknum mæli að

nýta sér bundna óverðtryggða innlánsreikninga en við bjóðum upp á slíka reikninga með bindingu frá einum mánuði upp í 18 mánuði þar sem vextir eru á bilinu 2,95% - 3,70%. Fyrir þá sem vilja frekar vera með sparnað á verðtryggðum reikningum bjóðum við upp á hagstæð vaxtakjör á reikningum bundnum í 36 mánuði, en vextir á slíkum reikningi eru 2,20%. Við bjóðum einnig upp á verðtryggðan reikning sem bundinn er í 60 mánuði og eru vextir á slíkum reikning 2,40%.“ Svanhvít segir einnig að það sé mjög vinsælt hjá foreldrum að stofna svokallaða framtíðarreikninga fyrir börnin sín. „MP Framtíð er verðtryggður reikningur sem bundinn er til 18 ára aldurs. Það er algengt að foreldrar eða ömmur og afar stofni slíkan reikning við fæðingu barns og séu svo með reglulega millifærslu í hverjum mánuði á reikninginn. Margt smátt gerir eitt stórt í sparnaði og ekki þarf að leggja mikið fyrir í hverjum mánuði til að barnið eigi góðan sjóð í lok binditíma. Öll börn sem eiga reikning hjá MP banka geta fengið bauk frá okkur sem kallast Mosi og var hannaður af íslenska hönnunarfyrirtækinu Tulipop. Hann hefur vakið mikla lukku hjá yngstu kynslóðinni.“

Óverðtryggð húsnæðislán

Óverðtryggð húsnæðislán Íslandsbanka geta numið allt að 80% af markaðsverðmæti og eru ýmist með breytilegum vöxtum eða föstum vöxtum fyrstu þrjú árin. Hvort hentar þér betur? Fáðu allar nánari uppýsingar um húsnæðislán Íslandsbanka hjá þjónustufulltrúa í næsta útibúi eða á islandsbanki.is.

Breytilegir vextir* Greiðslubyrði tekur mið af gildandi vöxtum á hverjum tíma.

,20

HVÍTA HÚSIÐ / SÍA 11- 2300

Fastir vextir fyrstu 3 árin* * Vextir skv. vaxtatöflu Íslandsbanka 21.10.2011 og miðast við lánsfjárhæð sem rúmast innan 70% af fasteignamati ríkisins. Íslandsbanki býður upp á viðbótarlán upp að 80% af markaðsverðmæti.

Stöðug greiðslubyrði fyrstu þrjú ár lánstímans. Að þeim tíma liðnum gilda breytilegir vextir húsnæðislána samkvæmt vaxtatöflu á hverjum tíma.


Heimilisbókhald Arion banka

Þökkum frábærar viðtökur.

Þúsundir viðskiptavina hafa nú skráð sig í Meniga heimilisbókhald í gegnum Netbanka Arion banka og mörg hundruð manns sótt Meniga námskeið sem haldin hafa verið um land allt. Kynntu þér Meniga og þú kemst að því hvað það getur verið létt og skemmtilegt að sinna heimilisbókhaldinu. Reykjavík:

Fimmtudag 3. nóv., miðvikudag 9. nóv. og fimmtudag 10. nóv., kl. 17:30 í Háskólanum í Reykjavík.

Borgarnes:

Miðvikudag 2. nóv., kl. 17:30.

Við bætum við fleiri námskeiðum þar sem farið er yfir grunnatriði Meniga heimilisbókhaldsins. Nánari upplýsingar og skráning á arionbanki.is

ÍSLENSKA SIA.IS ARI 56922 11/11

Hvað skiptir þig máli?

arionbanki.is – 444 7000


4

fjármál heimilanna

Helgin 28.-30. október 2011

 Engin skilyrði um viðskipti tengd íbúðalánum hjá MP bank a

Húsnæðislán Íslandsbank a

Lægri vextir á óverðtryggðum húsnæðislánum Íslandsbanka Viðskiptavinir eiga að hafa val og kostirnir þurfa að vera góðir.

Í Bæði verðtryggð og óverðtryggð íbúðalán

M

P banki býður viðskiptavinum sínum bæði upp á verðtryggð og óverðtryggð íbúðalán. Óverðtryggðu lánin eru með breytilegum vöxtum og lánað er fyrir allt að 80% af markaðsvirði íbúðar/eignar/fasteignar. Lánað er annars vegar fyrir allt að 60% af kaupsamningi eða viðurkenndu verðmati og bera þau lán 5,40% vexti. Hins vegar er lánað fyrir allt að 80% af kaupsamningi eða viðurkenndu verðmati á 6,75% vöxtum. Lánstími á fyrra láni getur verið 15, 25 eða 40 ár en á seinna láni getur lánstími verið allt að 10 ár. Ekkert uppgreiðslugjald er á lánunum og getur lántaki því

greitt upp lánin hvenær sem er án gjalds. Hægt er að velja á milli þess að vera með jafnar afborganir eða jafnar greiðslur.

Hægt blanda saman verðtryggðu og óverðtryggðu láni

Lántakendur geta enn fremur valið um að blanda saman verðtryggðu og óverðtryggðu láni. Sem dæmi getur lán upp að 60% veðhlutfalli verið verðtryggt og viðbótarlánið upp að 80% þá óverðtryggt. Þetta getur verið góður kostur fyrir lántaka til að dreifa áhættu og jafna sveiflur vegna verðbólgu. Þess má geta að MP banki býður einnig verðtryggð og óverðtryggð íbúðalán á síðari veðréttum. Veðhlutföll geta verið allt að 75% ef lán

Veist þú hvað VR gerir fyrir þig? VR býður atvinnuleitandi félagsmönnum upp á fjölda áhugaverðra námskeiða, þeim að kostnaðarlausu. Um er að ræða ýmiss konar námskeið sem auka þekkingu, hæfni og reynslu.

eru á eftir lánum Íbúðalánasjóðs og lífeyrissjóða.

Engin viðskiptaskilyrði

MP banki er ekki með nein viðskiptaskilyrði tengd íbúðalánum frekar en á öðrum lánum eins og sumir aðrir bankar eru með. Það er mat bankans að það sé óeðlilegt að þvinga fólk í viðskipti og hefur MP banki sent inn kvörtun til Samkeppniseftirlitsins vegna þessa.

slandsbanki kynnti nýlega breytt fyrirkomulag á húsnæðislánum bankans. Bankinn hækkaði hámarks lánshlutfall úr 70% í 80% af markaðsvirði eigna og lækkaði um leið vexti á óverðtryggðum húsnæðislánum. Unnið hefur verið að breytingunni í nokkurn tíma og er hún meðal annars gerð í kjölfar þess að Íslandsbanki fékk nýverið leyfi frá Fjármálaeftirlitinu til að gefa út sérvarið skuldabréf. Una Steinsdóttir, framkvæmdastjóri viðskiptabankasviðs, segir að viðskiptavinir geti nú fengið að allt að 70% af fasteignamati húsnæðis á hagstæðari kjörum en áður hafa boðist. „Í boði eru óverðtryggð lán á föstum 6,2% vöxtum fyrstu þrjú ár lánstímans. Einnig bjóðast viðskiptavinum nú hagstæðari kjör á breytilegum óverðtryggðum vöxtum en vextir þeirra lána hafa verið lækkaðir og eru nú 5,25%.“

Hægt að endurfjármagna með óverðtryggðum lánum

Una segir að ef viðskiptavinur þurfi hærra lán þá sé í boði viðbótarlán upp að allt að 80% af markaðsverði húsnæðis. „Kjörin á þessum viðbótarlánum eru 7,1%, óverðtryggðir fastir vextir til þriggja ára og 5,75% óverðtryggðir breytilegir vextir.“ Hún segir lánin vera veitt til húsnæðiskaupa en einnig vegna endur-

Una Steinsdóttir, framkvæmdastjóri viðskiptabankasviðs.

fjármögnunar á eldri lánum hjá Íslandsbanka.

Vandað til verka

„Við höfum unnið að undirbúningi þessara nýju húsnæðislána síðustu vikur og lagt áherslu á að vinna að fjármögnun þeirra áður en þau yrðu sett á markað, og við sjáum nú til lands í þeim efnum,“ segir Una. Enn fremur hafi starfsmenn í útibúum og í þjónustuveri farið á námskeið í húsnæðislánum bankans síðustu vikurnar og séu því vel í stakk búnir til að þjónusta viðskiptavini og veita nánari upplýsingar um lánin. Nánari upplýsingar er hægt að nálgast á heimasíðu Íslandsbanka, www.islandsbanki.is <http://www. islandsbanki.is>.

Þú velur það íbúðalán sem hentar þér Viðskiptavinir eiga að hafa val. Við bjóðum nú óverðtryggð íbúðalán með föstum vöxtum og lækkum breytilega vexti á verðtryggðum íbúðalánum verulega. 6,40%

Ný óverðtryggð íbúðalán Fastir vextir

3,90%

Verðtryggð íbúðalán Breytilegir vextir

Skilmála og nánari upplýsingar má finna á vefsíðu okkar, landsbankinn.is, eða í næsta útibúi Landsbankans.

JÓNSSON & LE’MACKS

jl.is

SÍA

Nánar á www.vr.is

Virðing Réttlæti

Landsbankinn

landsbankinn.is

410 4000


viðhorf 35

Helgin 28.-30. október 2011

Bölsýnissíbyljan Spurning um val

Veruleikinn og opinber umræða

H

Hvoru á að trúa, þeim sem segja að hér sé allt meira eða minna í klessu eða grjóthörðum staðreyndum um umsvif landsmanna sem benda til annars? Lítum á nokkrar tölur. Innlend kreditkortavelta hefur vaxið um tæplega fimm prósent á þessu ári. Aukningin á kortanotkun í útlöndum er enn meiri. Skíða- og golfferðir seljast jafnt og þétt. Í vikunni voru svo fluttar af því fréttir að þegar er búið að selja miða á jólatónleika fyrir 350 milljónir króna. Þannig er töluverður kraftur í einkaneyslu landsmanna, enda hefur hún hefur ekki aukist hraðar frá skellinum haustið 2008 en á þessu ári. Þessari ljómandi traustu vísbendingar benda sem sagt eindregið til þess að ástandið Jón Kaldal sé í raun töluvert langt frá því kaldal@frettatiminn.is að vera jafn afspyrnu slæmt eins og maður gæti slysast til að halda þegar hlustað er fulltrúa svo ólíkra hópa sem Hagsmunasamtaka heimilanna og Samtaka atvinnulífsins. Hvað er sagt og hversu oft hefur áhrif. Hollt er að hafa í huga, þegar málflutningur þessara tveggja samtaka er meltur, að þó nöfnin séu stór þá eru þau fyrst og fremst lobbíistafélög tiltölulega þröngra hagsmuna. Samtök atvinnulífsins eru að minnsta kosti ekki í neinum feluleik með þá stöðu, ólíkt Hagsmunasamtökum heimilanna, sem láta í sífellu eins og þau tali fyrir gjörvalla þjóðina. Hafa reyndar margir talsmenn furðu ólíkra sjónarmiða tekið að sér það umboð að þjóðinni forspurðri undanfarin þrjú ár.

Í Fréttatímanum í dag er athyglisverð fréttaskýring Gunnhildar Örnu Gunnarsdóttur þar sem skoðað hvort hugarfarið sé farið að þvælast meira fyrir þorra landsmanna fremur en raunverulegur efnahagsvandi, sem vissulega hrjáir afmarkaða hópa. „... hægt er að blása erfiðleikana upp með afstöðu sinni. Það er engin spurning. En [kröggurnar sem fólk upplifir] eru ekki ímyndun heldur ímynd. Ef fólk upplifir tóma erfiðleika í kringum sig verður það ímynd þess á stöðu samfélagsins. Þótt það sjálft eigi hugsanlega ekki í miklum vanda,“ segir Þórhallur Örn Guðlaugsson, markaðsfræðingur og dósent við Háskóla Íslands, í greininni. Af opinberri umræðu mætti einmitt halda að þessi ímynd um vonda stöðu samfélagsins sé ráðandi. Sú er þó alls ekki raunin. Allar kannanir, byggðar á samtölum við venjulegt við fólk, sýna okkur þveröfuga mynd. Börn og unglingar eru til dæmis ánægðari nú en fyrir þremur árum og í skýrslunni „Hvernig hefur þú það?“, sem er sagt frá í fréttaskýringunni, kemur fram að 98 prósent Íslendinga segjast þekkja einhvern sem þeir geti treyst á í neyð. Það hlutfall er hvergi hærra innan OECD-ríkja og 83 prósent segja að þeir eigi ánægjulegar upplifanir dagsdaglega, sem er ellefu prósentustigum yfir meðaltali í OECD-ríkjum. Það er umhugsunarefni að svona mikill munur skuli vera á þeirri afstöðu fólks og tóninum í hinni opinberu umræðu. Það bendir til þess að margir af þeim sem þar tala mest og skrifa séu ekki í góðum tengslum við raunveruleikann.

Topplistinn Efstu 5 - Vika 43

Veitingahús 1

Karma Keflavík ehf

2

SuZushii Stjörnutorgi

3

Sjávargrillið ehf

4

Íslenska Hamborgarafabrikkan

5

Italiano ehf - pizzastaður

Grófinni 8

7 ummæli

Kringlunni 4-12

Skólavörðustíg 14

5 ummæli

4 ummæli

17 ummæli

Hlíðasmára 15

7 ummæli

Af opinberri umræðu mætti einmitt halda að þessi ímynd um vonda stöðu samfélagsins sé ráðandi. Sú er þó alls ekki raunin.

Stefnumótun til langs tíma er hluti af lausn stóru vanamála dagsins.

Opið eða lokað?

H

markmið, því annars run krónunnar væri ljóst að önnur hefur leikið alog st ær r i va nda menning miklu mál myndu fylgja í verr en hrun bankanna. kjölfarið: „Stærsta Erlendir kröfuhafar og vandamálið er þó að ríkissjóður tóku á sig stærsta hlut bankahrunsskammtímahugsun er innbyggð í þankagang ins en hrun krónunnar hafði meiri áhrif á hag Alþingis- og stjórn­ heimila og fyrirtækja. málamanna. Þar snúErlend lán heimila tvöast leikreglurnar um að ná skjótfengnum földuðust og fjölskyldur árangri, hvort sem með verðtryggð lán sáu er sem einstaklingur þau vaxa um 20 til 30 pró- Magnús Orri Schram sent. Þannig þurrkaðist þingmaður Samfylkingareða flokkur, og færast út eignarhluti fjölmargra innar þannig ofar í goggunarröðina hjá kollhúsnæðiseigenda. Þá höfðu mörg fyrirtækin flúið krón- egum eða kjósendum …. Þannig una og tekið lán í erlendri mynt. eru skammtímalausnir og hagsVið hrunið tvöfölduðust því skuldir munagæsla verðlaunuð en langvelflestra fyrirtækja sem leiddi af tímalausnum ýtt til hliðar. Því miður sér „tæknilegt“ gjaldþrot um 70 til er niðurstaðan sú að þar sem lang80 prósent þeirra og hægagang í at- tímasjónarmið skortir eru líkurnar vinnulífinu í kjölfarið. á raunverulegum árangri og umbótum litlar,“ skrifaði Þóranna. Hálfnuð með verkefnið Tölur um hagvöxt, minnkandi Sumir stjórnmálamenn hafa sagt atvinnuleysi og betri stöðu ríkisað vegna vandamála dagsins í dag, sjóðs sýna að við erum á réttri leið höfum við ekki tíma til að ræða að loknu hruni. Þá hefur ríkisstjórnstefnumótun til lengri tíma. Ekkert in farið með skipulegum hætti yfir er fjær sanni. Stóru vandamál dags- aðdraganda hrunsins og lagt til ins í dag tengjast beint þáverandi og breytingar. Þar má til dæmis nefna að einhverju leyti núverandi skipan endurskoðun á löggjöf um fjárefnahags- og atvinnumála. Það er málafyrirtæki, breytingar á lögum því hluti af lausn viðfangsefnanna um stjórnarráðið, nýja starfshætti að marka stefnu til framtíðar. Þór- Alþingis og nú stendur yfir enduranna Jónsdóttir doktorsnemi ramm- skoðun á stjórnarskránni. Þannig aði þetta vel inn í aðsendri grein í hefur verið reynt að tryggja að kerfið Fréttatímanum í október í fyrra geti ekki hrunið með sama hætti og þegar hún hvatti til þess að lausnir á það gerði haustið 2008. Hins vegar aðsteðjandi vanda yrðu settar fram er stór hluti endurmatsins eftir, einkí samhengi við langtímastefnu og um sá hluti sem snýr að umhverfi

efnahagsmála og hvernig við tryggjum farsæld heimila og fyrirtækja til lengri tíma litið.

Sjálfstraust eða ótti

Nú er brýnt að ræða af alvöru hvernig samfélag við viljum byggja á Íslandi. Þar virðast stjórnmálamenn skiptast í tvo hópa. Sumir telja að nánara samstarf við alþjóðasamfélagið skapi forsendur til að skapa stöðugleika í fjármálum heimila og fyrirtækja. Þannig verði hægt að byggja upp samkeppnishæft þjóðfélag sem laðar að sér fólk og fyrirtæki. Aðrir vilja leggja áherslu á þjóðernishyggju og vilja hverfa aftur til þjóðfélagseinangrunar með skertu frelsi einstaklinga og undirtökum þröngra hagsmunaafla. Þannig hafa íhaldsöflin daðrað við einangrunarhyggju. Svo virðist sem rökræðan um langtímastefnu snúist um opið eða lokað samfélag, samstarf eða einangrun, sjálfstraust eða ótta. Jafnaðarmenn telja að velferð þjóðarinnar felist í opnu samfélagi þar sem hver einstaklingur búi við öryggi og velferð, en hafi greiða möguleika til vaxtar. Þannig leggjum við áherslu á jöfnuð en um leið að hverskyns hindrunum og pólitískum takmörkunum verði vikið úr vegi. Þessum markmiðum verði náð í samstarfi við alþjóðasamfélagið. Við viljum breytingar, ekki stöðnun. Svo virðist sem jafnaðarmenn séu í raun eini valkostur þeirra sem vilja uppbyggingu fjölbreytts atvinnulífs í alþjóðlegum tengslum og vilja losa heimili og fyrirtæki undan oki verðtryggingar og hárra vaxta.

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.

Fékkstu ekki Fréttatímann heim?

Fréttatímanum er dreift á öll heimili á höfuðborgarsvæðinu. Ef þú fékkst ekki blaðið heim, láttu okkur þá vita með tölvupósti á dreifing@frettatiminn.is Sjáðu blaðið líka á frettatiminn.is


a g i rle

Helgin 28.-30. október 2011

a r t ks

Re

Fyrir tæki færi!

Fært til bókar

Allar frúr sig illa bera Áður fyrr urðu vísur landfleygar og þurfti ekki nútímafjölmiðlun til. Frægust er eflaust vísa Páls J. Árdal er hann kvað niður allar hugmyndir á Alþingi um þegnskylduvinnu með fjórum línum ferskeytlunnar. Vísuna orti Páll árið 1903 en hún birtist í ljóðmælum hans tveimur árum síðar: Ó, hve margur yrði sæll og elska mundi landið heitt, mætti hann vera í mánuð þræll og moka skít fyrir ekki neitt. Þótt fátíðara sé að vísur fljúgi svo ört

Opið bréf til forstöðumanns Ljóssins

Fáanlegir: Bensín Dísel Metan

Bílabúð Benna býður fyrirtækjum sem hafa hug á að yngja upp og hagræða í bílaflota sínum, breiða línu af Chevrolet, til rekstrarleigu. Um er að ræða rekstrarleigu á Chevrolet bílum í 12-24 eða 36 mánuði.

• Minni fjármagnsbinding fyrir fyrirtæki • Engin endursöluáhætta • Þjónustueftirlit og smurþjónusta innifalin • Leigugreiðslur að fullu gjaldfærðar í bókhaldi • Bifreiðar hvorki eignfærðar né afskrifaðar • Bifreiðar fáanlegar vsk. breyttar

Hafðu samband við ráðgjafa okkar í síma 590 2000 Opið alla virka daga frá 10 - 18 Bílabúð Benna - Tangarhöfða 8-12 Reykjavík - sími 590 2000 www.benni.is

Allar frúr sig illa bera ótíðindi að heyra slík: Frá tólfta okt. er talið vera tittlingslaust á Húsavík.

Krabbameinsfélagið

Tækifæri til að hagræða í rekstri fyrirtækisins !

sem fyrrum kemur það þó fyrir. Þannig er með vísu Jónasar Friðriks Guðnasonar, skálds á Raufarhöfn og fyrrum hirðskálds Ríó-tríósins, sem hlýtur að nálgast þann sess að kallast landfleyg. Leiða setti að Húsvíkingum er þau tíðindi bárust að Reðasafnið, hið frægasta í plássinu, yrði flutt til Reykjavíkur. Þá orti Jónas Friðrik – og þarf ekki að hafa um frekari orð:

Sérfræðingar í bílum

Ljóssins, lagði K Í Ágæta Erna. 2,5 milljónir króna Í annars góðu viðtali til starfseminnar og við þig í Fréttatímanum 2 milljónir árið eft21. október síðastliðinn ir. Þetta var gert til komu fram staðhæfingþess að aðstoða við ar sem valdið hafa misað hleypa starfsemskilningi. Þarft er að inni af stokkunum. leiðrétta þær ekki síst til að tryggja gott samEnginn annar rekststarf þeirra sem sinna ur hefur fengið svo háar f járhæðir frá marg v íslegum þör fum þeirra sem greinst Ragnheiður Krabbameinsfélaginu hafa með krabbamein Haraldsdóttir frá þessum tíma. Við og aðstandenda þeirra. forstjóri Krabbameins- auglýsum starfsemi ykkar dyggilega og Þú nefnir að Kræftens félags Íslands bekæmpelse (Danska hvetjum þá sem koma krabbameinsfélagið, systurfélag til okkar og við teljum að geti haft K rabba meinsfélags Ísla nds) gagn af því að fara í Ljósið einstyðji fjárhagslega við rekstur dregið til að nýta sér þá þjónustu. endurhæf inga rstöðva r f y r ir Við erum viss um að samlegðarkrabbameinssjúklinga í Árósum. áhrifin eru góð. Þú bendir á að þeir sem styðja Þú berð þetta saman við Ljósið og bendir á að þið fáið ekki slíkan Krabbameinsfélagið fjárhagslega styrk frá Krabbameinsfélagi Ís- telji sig vera að styrkja Ljósið, og lands. kann svo að vera í einhverjum tilK ræftens bekæmpelse á og vikum. Þetta gildir að sjálfsögðu rekur ráðgjafarstöðina Heimdal líka um þá sem greiða til Ljóssins, í Árósum, og er því þarna ein- en sumir þeirra segja þegar við faldlega að greiða f yrir eigin leitum eftir fjárstuðningi að þeir starfsemi. Þetta má skýrt sjá séu búnir að styðja okkur því þeir á heimasíðu ráðgjafarstöðvar- hafi greitt til Ljóssins. Þetta rekinnar (sérstakt félag er um fast- um við okkur því líka á. Krafa þín eignina), og var staðfest við um að söfnunarfé gefið í fjáröflun mig í símtali við forsvarsmenn til eins aðila renni síðan beint til Kræftens bekæmpelse að þessu rekstur hjá öðrum myndi augljósværi svona háttað. Kræftens be- lega gera þetta mun flóknara og kæmpelse á því og rekur endur- ógagnsærra. Við leggjum að sjálfhæfingarstöðina í Árósum alveg sögðu megináherslu á að fé sem eins og Krabbameinsfélag Íslands okkur er trúað fyrir sé nýtt í samá og rekur Ráðgjafarþjónustu ræmi við markmið með söfnun Krabbameinsfélagsins í Skógar- þess. Þannig er safnað í átakinu hlíð. Danska krabbameinsfélagið karlmenn og krabbamein (sem er því ekki að styðja fjárhagslega þú virðist telja að eigi að renna starfsemi annarra samtaka með til ykkar að einhverju leyti) fyrir þessu. Sjö þjónustustöðvar aðild- fræðslu og forvörnum, ráðgjöf og arfélaga Krabbameinsfélagsins rannsóknum. Það er grundvallá landsbyggðinni njóta líka fjár- araðtriði að standa við þau áform hagslegs stuðnings okkar, enda um nýtingu fjár sem við kynnum, félögin innan vébanda okkar. og það gerum við. Krabbameinsfélagið nýtur velVið vildum gera miklu betur og efla bæði þjónustustöðvarnar og vildar og trausts landsmanna og Ráðgjafarþjónustuna. Allur hinn það er fjöreggið okkar. Við höfum fjölbreytti rekstur okkar er hins unnið fyrir því trausti og munum vegar í járnum, og erfitt að sjá að standa undir því áfram. Við viljfjárhagsleg staða félagsins leyfi um því gæta þess í hvívetna að verulegan fjárstuðning við önnur upplýsingar um starfsemi okkar verkefni en okkar, eins og sakir í fjölmiðlum sem byggðar eru á standa. misskilningi eins og hér er raunÍ öðru lagi er rétt að halda því in séu leiðréttar. Við munum að til haga að Ljósið hefur fengið sjálfsögðu leggja áfram áherslu á styrki frá Krabbameinsfélaginu. gott samstarf við Ljósið og óskum Á rið 2006, á f yrsta starfsári því starfi alls hins besta.

Krabbameinsfélagið nýtur velvildar og trausts landsmanna og það er fjöreggið okkar. Við höfum unnið fyrir því trausti og munum standa undir því áfram.


Helgin 28.-30. október 2011

Jón Sigurðsson

,,Hjálpaði okkur að losna við danska kónginn”

J

ón Sigurðsson, gamalli bók? Skyldi hann maður inn sem ekki dást að kaupsýsluhjálpaði okkur að mönnum sem glaðbeittlosna við danska kóngir og fullir samkenndar inn,” þannig talaði fóstaxla hverja þá ábyrgð urdóttir mín, Jóhanna sem þeim ber og jafnvel Rannveig, 5 ára um Jón líka fyrir náungann, sem Sigurðsson forseta, eftekki hefur alveg eins ir umræðu á heimilinu breitt bak. um þennan merka mann Eða skyldi hann ekki sem á merkisafmæli í Þorgeir Pálsson f yllast stolti yfir velgengni bankanna síðár. Hann var stór. Hann professor við tækni- og ustu vikur og mánuði, var sterkur og hann verkfræðideild gerði þjóð sinni gott. ósérhlífni skilanefndarHann á afmæli og við manna, sem vinna dag fögnum því. og nótt, fyrir launum sínum, sem Hann var hugaður maður. Hann varla teljast há miðað við þjóðhagshafði sýn, kjark og þor til að tala legt mikilvægi starfsins? Já, það er án efa margt sem gæti fyrir okkar málstað. Hann hafði áhyggjur af íslenskri þjóð; taldi glatt hjarta frænda okkar Sigurðshana ekki nægilega hugaða né stað- sonar og þó er það svo, að hér hef fasta. Hann vildi meira þor, meiri ég ekkert skrifað um daglegt líf baráttu fyrir trú og eigin gildum. og stöðu hins almenna Íslendings, Sanna baráttu, ekki lýðskrum. Höf- launamál kennara og heilbrigðisum það í huga þegar við flöggum stétta, starfsskilyrði lögreglunnar, næst á afmælisdaginn, grillum stöðu sjúkra, fatlaðra, geðfatlaðra vegalambið eða skálum út í loftið og þeirra sem standa höllum fæti á 17. júní. í samfélaginu, enda er svo sem lítHvernig skyldi honum síðan líða ið um þessi mál að segja. Það eru árið 2011, þessum frænda íslensku stóru málin sem mestu skipta. þjóðarinnar, sem barðist eins og Já, hvernig myndi Jóni líða? Við hann gat með öllum þeim ráðum vitum ekki svörin. Sagnfræðingar sem hann hafði, ef hann settist okkar tíma hafa ekki samið þau. um stund á bekk við Arnarhól og Bókin er ekki tilbúin. Enginn veit horfði yfir sviðið. Ætli hann yrði neitt, en við höldum samt upp á afekki hæstánægður að sjá eftirmenn mælið. Og það er í sjálfu sér ærin sína, alþingismennina okkar, heyja ástæða til, því þarna fór maður með málefnalega baráttu fyrir fólkið í hugsjón, stíl, þor og getu til að tala landinu, baráttu sem einkenndist af og framkvæma. Ég vildi að ,,maðurinn sem hjálpframsýni, trúverðugleika og sterkri samkennd? aði okkur að losna við danska kóngSkyldi hann taka eftir því hversu inn” væri kominn aftur. Ég myndi agað samfélagið er orðið eftir hans bara vilja ræða aðeins við hann … dag; þar sem siðleysi, sóðaskapur, og bjóða honum svo í bíó; ,,ameríska einelti og græðgi eru aðeins orð í bíómynd, popp og kók og alles”.

Auglýsingasími Fréttatímans

531 3300

Skyldi hann ekki dást að kaupsýslumönnum sem glaðbeittir og fullir samkenndar axla hverja þá ábyrgð sem þeim ber og jafnvel líka fyrir náungann, sem ekki hefur alveg eins breitt bak.

auglysingar@frettatiminn.is HELGARBL AÐ

25

r u t t á l s f a s i l æ m % af 21/10 - 5/11

25

ára

Skútuvogi 6 - Sími 568 6755


38

viðhorf

Helgin 28.-30. október 2011

Ný deilitegund

S

HELGARPISTILL

Jónas Haraldsson

Teikning/Hari

jonas@ frettatiminn.is

Barnabörn draga afa og ömmur á ýmsa viðburði líkt og börnin gerðu áður. Þess vegna vorum við hjónin í Blómavali um síðustu helgi og skoðuðum jólaland þótt enn sé október. Hafa má ýmsar skoðanir á stefnumóti við jólasveina meðan laufblöð eru enn á trjánum en viðstödd börn voru flest kát – og það eitt skiptir máli. Á sama stað skemmtu einnig vinsælar fígúrur, Solla stirða og Íþróttaálfurinn. Börnin kættust líka við þá heimsókn þótt barnadrengurinn okkar væri raunar hálf smeykur þegar álfurinn hamaðist hvað ákafast. Þar skipti kannski meira máli að hljóðkerfi hússins var hátt stillt og drengurinn aðeins tveggja ára. Amman sá að mestu um drenginn og áhugi afans á jólasveinum og öðrum álfum var takmarkaður. Því kíkti hann í kringum sig, ekki síst á fólkið sem samankomið var á þessa snemmbornu jólaskemmtun. Þar var ungt fólk og gamalt, af öllum stærðum og gerðum. Einkum voru það stærðirnar sem athygli vöktu, ekki síst meðal kvenna. Þótt meirihlutinn væri að sönnu tiltölulega venjulegur í laginu var þarna samankominn ótrúlegur fjöldi feitra kvenna og sumra spikfeitra. Það verður bara að segja það eins og er. Það er auðvitað til fullt af spikfeitum körlum en á þessum stað og þessari stund voru feitu konurnar meira áberandi. Fráleitt hefur pistilskrifarinn dálæti á vannærðum horrenglum, eins og birtast í tískublöðum, en margar þessara kvenna voru svo miklar um sig að það var nánast eins og þær væru af annarri dýrategund, tví- eða þríbreiðar. Orðið fitubolla nær ekki að lýsa þessum vexti – eða ofvexti öllu heldur. Þróunin hefur greinilega orðið sú sama hér og í Bandaríkjunum. Afinn, sem stóð opinmynntur í jólalandinu, minntist þess er hann heimsótti í fyrsta sinn sólarríkið Flórída í Bandaríkjunum fyrir margt löngu. Þar var svona fólk á ferli, ofturfeitt. Karlar voru með brjóst sem hvaða kynbomba hefði verið stolt af og sæist kona af þessari gerð í prófíl var útilokað að segja til um hvort hún sneri aftur eða fram. Brjóstin voru á sínum stað en svipaðar fellingar voru á bakinu. Rassinn var einnig þar sem ráð er

fyrir gert en maginn var svo síður að hann myndaði eins konar mótvægi við rassinn að framanverðu. Hvernig þetta fólk fann á sér pissutauið var og er hinum saklausa Frónbúa ráðgáta. Því kom ekki alveg á óvart er sagt var frá því í vikubyrjun að Íslendingar væru orðnir næst feitasta þjóð á Vesturlöndum og fylgdu þar í kjölfar Bandaríkjamanna. Þetta var sagt birtast meðal annars í ofþyngd óléttra kvenna en dæmi væru um að konur í því ástandi væru allt að 180 kílóum að þyngd. Fram kom að fæðandi konur verða sífellt þyngri. Haft var eftir sérfræðingi að viðburður hefði þótt, áður fyrr, að konur væru yfir 100 kíló þegar þær kæmu að fæða börn sín en nú væri það daglegur viðburður, og jafnvel konur sem komnar eru yfir 120 til 130 kíló. Þessu fylgja hrein praktísk mál, m.a. þau að rúm á sjúkra- og fæðingardeildum þola ekki þessa nýju tegund. Lengi var miðað við að þau þyldu 120 kílóa þunga en eftir að fitan hlóðst á mannfólkið kom að því að panta þurfti rúm sem þoldu 150 kíló. Nú er svo komið að ekki eru pöntuð rúm sem þola minna en 190 kíló. Þessi þróun hefur orðið á furðu stuttum tíma. Svona var þetta ekki í mínu ungdæmi. Þá heyrði til undantekninga ef svo fyrirferðarmiklir einstaklingar sáust á ferli. Þróun er þetta samt og því virðist sem ákveðinn hluti manna sé hreinlega að stækka það mikið á þverveginn að hann sé að verða sérstök deilitegund, eins og þekkist í dýraríkinu. Taka má sem dæmi hlé-

barða sem vegna mikillar útbreiðslu hafa greinst í margar deilitegundir í tímans rás. Dýr sem tilheyra mismunandi deilitegundum geta verið mjög ólík að þyngd, allt frá stórvöxnum dýrum, um 80-100 kílóum að stærð til smávaxnari einstaklinga sem vega um 20-30 kíló. Hugsanlega er nærtækara fyrir okkur að skoða dýr sem við þekkjum betur á norðurslóðum, en það eru selir. Þeir breyttust úr landdýrum í sjávardýr og eru því með þykkt fitulag undir húðinni til að verjast sjávarkuldanum. Erfitt er hins vegar að bera þessa þróun saman við fitusöfnun nútímamannsins á örfáum áratugum. Íslendingar búa til dæmis í miklu hlýrri húsum en áður svo ekki þurfa þeir aukið spiklag til að halda á sér hita. Okkur þykja fullorðnir selir vænir að stærð, að minnsta kosti brim­illinn. Meðalþyngd fullorðins brimils er þó ekki nema um 115 kíló, eða eins og sæmilega vaxinn Íslendingur. Urturnar eru léttari, að meðaltali rúmlega 90 kíló. Sé litið til þyngdar annarra stórra norrænna dýra þá vegur fullvaxinn hreindýrstarfur 160 til 240 kíló. Það eru því ekki nema vænstu landar sem ná þeim, enn sem komið er. Það á hins vegar ekki við þegar kemur að hreindýrskúnum. Þyngd þeirra er á bilinu 80-100 kíló. Hvert þróunin leiðir þessa nýju deilitegund mannskepnunnar skal ósagt látið en við ýmsu er að búast miðað við þyngdar- og ummálsaukningu undangenginna ára. Í því sambandi er rétt að hafa í huga, ef fram heldur sem hingað til, að meðalþyngd íslenskra mjólkurkúa er 429 kíló.

Litlar eyjur

www.spain.info

*

,

L oksins tynd


viðhorf 39

Helgin 28.-30. október 2011

Ný stjórnarskrá

Blásum lífi í lýðræðið!

T

raust á stjórnmálamönnum er rýrt bæði hérlendis og í löndum í kringum okkur. Sama gildir um lýðræðið sjálft og stofnanir þess, ekki síst Alþingi. Sagt er að allt sé þetta blekking. Að vísu kjósi þjóðin menn á þing á fjögurra ára fresti en eingöngu pakkalausnir séu í boði; flokkslistar sem kjósendur fái ekki hnikað. Myndun ríkisstjórna sé einatt lítt í samræmi við kosningaúrslit; jafnvel flokkur sem galt afhroð veiti ríkisstjórn forystu. Ríkisstjórn valti síðÞorkell Helgason an yfir sat í stjórnlagaráði þingið en láti sjálf leiðast af „sérfræðingastóði“. Yfir öllu tróni svo hagsmunasamtök og ekki síst peningaveldið. Þjóðin, kjósendur, finna til vanmáttar og gefa lýðræðinu langt nef. Undirritaður ræddi við fólk í stórmörkuðum í aðdraganda kosningarinnar til stjórnlagaþings fyrir ári um þetta lykilmál; benti á mikilvægi bættrar stjórnarskrár sem lið í því að efla vald fólksins, að bæta stjórnarfarið og svo framvegis. Margir, of margir, brugðust þannig við að allt væri rotið, að þeir sem fást við að stjórna séu allt sama hyskið - þar með talin við sem buðum okkur fram. Þessu verður að snúa við eigi ekki illa að fara.

Hvað er til ráða?

Hvarvetna er rætt um þessa stjórnmálaþreytu en lausnir liggja ekki á lausu. Í margra augum, ekki síst ungs fólks, skiptir gagnsæi miklu, að allt liggi upp á borðinu, að hætt verði öllu laumuspili. Beint lýðræði, þar sem kjósendur geta hafnað lögum og jafnvel sett lög, er líka til þess ætlað að auka tiltrú almennings á mátt lýðræðisins. En það sem oftast er nefnt, bæði heima og erlendis, er að styrkja þurfi þingræðið, efla vald þjóðþingana. Um þessar mundir takast þing og ríkisstjórnir víða í Evrópu á um stuðning við fjárhagslega fallvölt ríki, eins og Grikkland. Þýski stjórnlagadómstóllinn tók af skarið í þessum efnum þegar hann kvað upp úr með það að ríkisstjórn Þýskalands yrði að spyrja þingið áður en hún tæki skuldbindandi ákvarðanir sem þessar. Að margra dómi er þetta dæmi um að nú sé pendúllinn að snúast við þjóðþingunum í vil eftir síminnkandi völd þeirra undanfarna áratugi.

Undirritaður ræddi við fólk í stórmörkuðum í aðdraganda kosningarinnar til stjórnlagaþings fyrir ári ... Margir, of margir, brugðust þannig við að allt væri rotið, að þeir sem fást við að stjórna séu allt sama hyskið - þar með talin við sem buðum okkur fram.

Hvað leggur stjórnlagaráð til?

Fulltrúar í stjórnlagaráði voru mjög meðvitaðir um þennan vanda og taka á honum í tillögum sínum með margvíslegum hætti. Helstu atriðin í því sambandi eru: • Kjósendur fá nær öllu ráðið um það hverjir veljist á þing af framboðslistum. • Alþingi kýs forsætisráðherra með beinum hætti og ræður þar með í raun alla ríkisstjórnina. Ríkisstjórn getur þá vart starfað í blóra við vilja þingsins. • Þingmál hefja göngu sína í þingnefndum. Með þessu er ýtt undir það að þingið taki ekki við stjórnarfrumvörpum sem gerðum

hlut, heldur taki þátt í mótun mála. • Kjósendur geti haft frumkvæði bæði að því að fella lög úr gildi eða skapa nýja löggjöf. • Stjórnmálaflokkum verða sett lagafyrirmæli um starfshætti, fjármál o.fl. • Ráðherrar sitja ekki á þingi og ganga þar ekki um gólf sem ráðamenn. Þeir koma fyrir þingið eins og hverjir aðrir embættismenn. • Ráðherrar bera sameiginlega ábyrgð á helstu ákvörðunum sínum. • Upplýsingaréttur almennings um opinber gögn er tryggður um leið og frelsi fjölmiðla er elft verulega. • Fjölmiðlum er tryggt ritstjórnarlegt frelsi og

þeir sem upplýsa njóta verndar. • Forseta Íslands er ætlað verulegt aðhaldshlutverk m.a. til að koma í veg fyrir gerræðislega skipun dómara. • Umboðsmaður Alþingis er festur í sessi, en hlutverk hans er að veita stjórnvöldum aðhald. • Rannsóknarnefndir Alþingis fá stöðu í stjórnarskránni. • Fjármálalegt aðhald að stjórnvöldum er aukið með ýmsum hætti. Komum góðri stjórnarskrá á grunni þessara tillagna í höfn!


40

bækur

Helgin 28.-30. október 2011

Ritið komið á góðum tíma ljóðsins

Þörf Hollráð

Annað hefti Ritsins 2011 er komið út. Í því eru ljóð í forgrunni og lesendur þeirra – greining og miðlun ljóða. Ástráður Eysteinsson og Eysteinn Þorvaldsson fjalla um þýðingu Helga Hálfdanarsonar og sex annarra á „Hrafninum“ eftir Edgar Allan Poe en þýðing Helga er frumbirt í heftinu. Greinin er einkum samanburður á frumtexta „Hrafnsins“ og íslenskum gerðum hans í þýðingarfræðilegu, bragfræði- og bókmenntasögulegu ljósi. Bergljót Kristjánsdóttir les í nýja ljóðabók Antons Helga Jónssonar út frá kenningum hugrænnar bókmenntafræði. Guðni Elísson greinir orðalista í skáldskap Sjón sem sundra hefðbundnum skilningi og væntingum. Helga Kress leggst í handrita- og samanburðarrannsóknir í bragfræði- og bókmenntasögulegri greiningu á sonnettu Jónasar Hallgrímssonar „Ég bið að heilsa“. Niðurstöður Helgu eru líklegar til að vekja umræður. Sveinn Yngvi Egilsson les í ljóð Huldu með aðferðum vistrýninnar sem fær sérstaka kynningu í þýddri grein eftir enska fræðimanninn Jonathan Bate aftast í heftinu.Síðasta þemagreinin eftir Dagnýju Kristjánsdóttur er svo bókmenntasöguleg, hugmyndafræðileg og öðrum þræði feminísk samanburðarrannsókn á útgáfu skólaljóða hérlendis og erlendis. Þýðing á grein þýska heimspekingsins Theodors W. Adornos, „Ræða um ljóð og samfélag“, tengist einnig ljóðaþemanu. Í henni má sjá skýrt dæmi um heimspekilega ígrundaða ljóðgreiningu höfundarins. Og síðast en ekki síst er að þessu sinni ein aðsend grein í heftinu en það er ítarleg úttekt Hjalta Hugasonar á inntaki og merkingu trúmálabálks stjórnarskrárinnar ásamt breytingartillögum. Ritstjórar þessa heftis eru þau Ásdís R. Magnúsdóttir og Þröstur Helgason. -pbb

 Bókadómur Meistaraverkið og fleiri sögur

Sögur eftir stríð og af okkar dögum

Ólafur Gunnarsson.

 Meistaraverkið og fleiri sögur Ólafur Gunnarsson Sendir frá sér kjarnyrtar og hugsaðar smásögur. JPV 186 bls. 2011.

Ólafur Gunnarsson gaf út sína fyrstu texta 1970 en í hartnær tvo áratugi komu síðan frá honum styttri og meðallangar skáldsögur, það var ekki fyrr en 1992 að hann fór að senda frá sér stórar skáldsögur sem allar áttu það sameiginlegt að hann lýsti fjölskyldum á tímum erfiðleika. Ef frá er talin Öxin og jörðin, gerðust þær á þeim tíma í sögu lýðveldisins sem gjarna er kallaður eftirstríðsárin. Svo komu Dimmar rósir sem gerðist á sjöunda áratugnum og Höfuðlausn sem hann sviðsetti á öðrum áratug síðustu aldar. Óli er sér á parti í höfundahópnum íslenska, hann tilheyrir raunar aldurslega þeim Óla Hauk og kó, listaskáldahópnum frekar en hinum yngri sem á eftir komu, hann var lengi að finna fjölina sína en þegar hann var kominn á skrið með bálknum sem hófst á Tröllakirkju var ljóst að hann væri framtíðarhöfundur. Viðfangsefni hans eru stór, trúin gnæfir að baki stórum siðferðilegum efnum, sviðsetningin er þaulhugsuð í heim sem hann þekkir flestum öðrum höfundum betur nú um stundir: miðborg Reykjavíkur á tíma skömmtunar og viðreisnar. Nú sendir hann frá sér smásagnasafn, dægilega lesningu með skýrum persónulýsingum, víða kátlegum atburðum fólks af öllum stéttum og standi, tíminn er frá stríðslokunum, sumar sögurnar lýsa beinlínis aðgerðum ameríska hersins við að losa sig við góss sem hann kærði sig ekki um að lenti í höndum gráðugrar þjóðar sem hafði aldrei fyrr lifað ólguár stríðs með her í landinu. Ólafur notar þannig atvik tengd brottför hersins í minnst tveimur sögum, önnur kímileg saga af nábúakryti og hinu forníslenska sporti, deilum um umgangsrétt, en í hinu tilvikinu verður förgun í vatn bakgrunnur heiftarlegra deilna milli bræðra. Það er engu líkara en Ólafur eigi auðveldara með að finna kímileg atvik til að slá um stuttri sögu en lesandi minnist úr stærri bókum hans. Frásögnin er að vanda hefðbundin, streymið jafnt og þétt, orðtakið þroskamikið og nákvæmt í lýsingum á persónum og aðstæðum þeirra. Átakasvæðin eru oftar en ekki í kringum kvennamál, samtölin sannverðug og laus við hástemmt blaður sem svo margir leiðast út í : hér eru kjarnyrtar og hugsaðar smásögur á ferð. -pbb

Þriggja binda bálkur Murakami

Hollráð Hugos eftir Hugo Þórisson sálfræðing sest í efsta sæti fræðibókalista Eymundssonar og í þriðja sætið á aðallistanum. Í bókinni deilir Hugo yfir 30 ára reynslu sinni af vinnu með börnum og foreldrum.

Í vikunni komu út austan hafs og vestan enskar þýðingar á þriggja binda bálki Murakami, IQ84. Bindin þrjú komu út í Japan í vor sem leið og sættu mikilli forvitni enda er sagan fyrsta verk hans um fimm ára skeið. Stutt brot birtist vestan hafs nokkru áður og þar sagði frá borg kattanna sem ýmsir töldu að væri Reykjavík. Murakami var talinn líklegur til að fá Nóbelsverðlaunin í haust en af því varð ekki. Nýja sagan rekur sérstæðan þráð og virðist vera blandað form. Vænta má eintaka af henni hingað til lands fljótlega því Murakami á sér stóran aðdáendahóp hér á landi. Bjartsmenn verjast aftur allra frétta hvort farið verður að þýða bókina enda þýðendur hér á landi úr japönsku vandfundnir. -pbb

 Bók adómur Hjarta mannsins eftir Jón K alman Stefánsson

Eftir harðan vetur kemur sumar Jón Kalman Stefánsson lokar þríleiknum með dramatískum hætti. Þetta er mikilfenglegt verk en verður ekki skilið nema í samhengi fyrri bókanna.

Jón Kalman Hjarta mannsins er verk sem er erfitt lesanda, kröfuhart á nákvæman hægan lestur en eykur vel á frægð höfundar og virðingu.

 Hjarta mannsins Jón Kalman Stefánsson Bjartur, 394 bls. 2011.

H

ið íslenska umhverfi sveitarómagans er aðeins afsökun, tilefni til að lýsa aðstöðu skáldsins í baráttu nútímans ( ...) Það mannlega er alþjóðlegt,“ sagði HKL í viðtali við Þjóðviljann haustið 1937. Í þriðja, síðasta og stærsta bindi bálks Jóns Kalman um Djúpið og byggðirnar þar í kring við aldamót heldur hann áfram sögu stráksins þar sem hann er kominn til byggða eftir háskaför í síðustu veðrum vetrarins. Á tæplega 400 síðum lokar hann söguhringnum með dramatískum hætti. Fjögur ár eru liðin frá því fyrsti parturinn birtist, róðurinn og förin yfir fjöllin og fyrsta kynning á þorpinu. Í þessum síðasta hluta verður vettvangur þorpsins aftur þungamiðja í frásögninni þótt náttúran umkringi söguhetjuna, vitund hennar og verund sem fyrr. Fyrsta athugasemd þessa lesanda er sú að mikið vanti á upprifjun á því persónugalleríi sem fyllir söguna á ný. Lesanda er ekki lengur í minni hvaða fólk fer um síður sögunnar, hann verður áttavilltur, tapar sjónum á meginefni textans á mörgum stöðum í þrálátri upprifjun á fyrri frásögnum af samböndum og stöðu nær allra sem koma á ný við sögu. Það er bagalegur galli. Við honum er aðeins eitt ráð: hefja lestur bálksins alls á ný og lesa hann í striklotu. Þessi ágalli smitar út frá sér: hér er spunninn þéttur og marglitur vefur af beinum lýsingum á aðstæðum sálar sem þráir annað líf í sögum og ljóðum, er ofur-

seld stéttskiptu samfélagi sem er grimmt og harðneskjulegt. Fátæktin skapar öllum þröngan kost, lítið val. Þetta eru öreigabókmenntir og því er vitnað til upphafsorðanna að hér takast á fegurðarþrá skáldskaparins og örreytislíf á opnum bátum og strits á fiskreitunum. Hvatalífið tekur svo að ólga er líður á sumarið sem sagan lýsir, lokaþáttur bálksins fellur í nokkra parta sem virðast eftir á að hyggja vera nokkuð ósamstæðir sem ekki verður metið til fulls fyrr en allur textinn á nærri þúsund síðum verður lesinn aftur og aftur. Því þess þarf: sagan er flókin og Jón dregur saman svo margt í samslungnum og fallegum stílbrigðum sínum. Hann beitir ljóðrænum stemmningum óspart og leggst í tilvistarlegar pælingar svo víða að lesandi hneigist til að spyrja hvort enginn hafi fengist til að stytta textann og klippa úr honum málalengingar. Svo má á móti bera að í munni er frásögnin háttbundin og öðlast við það tregafullan blæ. Aftur af upphafinu: fegurðarþráin (sem leiðir um síðir til þess að strákurinn tekur að pára) versus harðræði hins líkamlega erfiðis er gamalt þema: þú verður blindur ef þú lest svona mikið sagði ömmusystir mín. Er það raunin? Er flóttinn í huliðsheima bókmenntanna ekki einhverskonar blinda. Þegar kvikmyndasöguneminn hafði heilan vetur setið í myrkum sal sinemateksins og gleypt í sig allt sem hann hafði ekki séð í henni Reykjavík af bestu ræmum heimsins, þá staulaðist hann út í vorið og birtan gerði hann blindan og þegar hann loks sá, blasti við honum að heil árstíð hafði þotið hjá án þess hann vissi af því, kona, börn, vinir, lífið. Í vikunni áður en Hjarta mannsins kom út hófst mikil pressa: þráin eftir hinum mikilfenglega höfundi var svo sterk í vinahópnum (hann fær íslensku bókmenntaverðlaunin, sagði einn) og er bókin var komin út vitnaði útgefandinn til orða útlendings sem spáði Jóni Nóbelnum. Í svoleiðis selskap passar illa sá sem skipar sér ekki í lofkórinn athugasemdalaust. Hjarta mannsins er mikilfenglegt verk en verður ekki skilið nema í samhengi fyrri bókanna. Það er erfitt lesanda, kröfuhart á nákvæman hægan lestur en eykur vel á frægð Jóns Kalman og virðingu. Undrar okkur ekki sem höfum lengi talið hann styrka stoð í íslenskum sagnaskáldskap.

Bækur

Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is


mjög ... „Ég er ari bók s s e þ i af arlegr hrifin ð í r g f ða Skrifa ni.“ einlæg SDÓTTIR, ÓR BERGÞ NI N Ú R N B KOL KILJU

„Kom skemm tilega á óvart, frábæ r bók.“ ÁRNI MATTHÍA MORGUNBLA SSON, ÐINU

„Mjög fallega sk rifuð ... Prik fyrir Úlfar a ð ná tökum á svona erfiðu fo rmi.“ PÁLL BALDVIN BA

LDVINSSON, KILJUNNI

„FRÁBÆR“ „FALLEG“ „DÁSAMLEG“ Sársaukafullt ferðalag sonar um ævi móður sinnar en um leið er hér sögð saga heillar kynslóðar íslensks alþýðufólks – farandskuggum fyrri tíðar – í bók sem er í senn raunsæ og þrungin fegurð.


42

heimurinn

Helgin 28.-30. október 2011

„Fólkið sem vill rífa niður valdakerfið“ Þó svo að aðstæður séu æði ólíkar hafa mótmælendur í MiðAusturlöndum beitt áþekkum aðferðum. Skipulagt vinnustöðvun, mótmælagöngur og aðgerðafundi. Gjarnan í gegnum félagsmiðla. Jafnan hafa mótmælin orðið áköfust að aflokinni hádegisbænastund á föstudögum – á svokölluðum degi reiðinnar. Mótmælendur hafa víða þurft að takast á við stjórnarheri, lögreglu og margvíslegar gagnbyltingarhreyfingar. Áætlað er að vel ríflega 30 þúsund manns hafi nú þegar látið lífið í uppreisninni sem stendur enn yfir. Sameiginlegt slagorð arabíska vorsins er: Ash-shab yurid isqat an-nizam. Útleggst á íslensku sem: Fólkið sem vill rífa niður valdakerfið. -eb

 Túnis Stjórnlagaþingskosningar

Ávöxtur byltingarinnar – vonandi ekki beiskur

Ellefu þúsund frambjóðendur, sem skiptust á hátt á annað þúsund framboðslista ríflega hundrað flokka, buðu sig fram í þau 217 sæti sem voru í boði í kosningnum til stjórnlagaþings í Túnis.

Í blábyrjun vikunnar gengu íbúar Túnis til atkvæða um kjör fulltrúa á fyrsta stjórnlagaþing landsins. Umfangið er öllu meira en í stjórnlagaráðinu okkar hér á Íslandi. Ellefu þúsund frambjóðendur, sem skiptust á hátt á annað þúsund framboðslista ríflega hundrað flokka, buðu sig fram í þau 217 sæti sem voru í boði. Auk þess að skrifa nýja stjórnarskrá fyrir Túnis er stjórn­lagaþinginu ætlað að skipa nýja bráðarbirgðaríkisstjórn og undirbúa þingkosningar eins fljótt og auðið er. Liðsmönnum úr stjórnmálaafli einvaldsins Ben Alis er bannað að bjóða sig fram. Efnahagsmál og álitaefni um stjórnskipan voru vissulega fyrirferðamest á yfirborðinu í kosningabaráttunni en megin baráttan var þó á milli þeirra sem vilja að hið nýja ríki fylgi íslam og Sharía-lögum og þeirra sem berjast fyrir afhelgun ríkisvalds – með líku lagi og til að mynda varð í Tyrklandi allt frá dögum Mutafa Kemal Atatürk sem snéri í sundur ríki og trú þar í landi á fyrri hluta tuttugustu aldar. Ben Ali hélt íslömskum öflum raunar mjög í skefjum á valdatíma sínum í Túnis. Sigurvegari kosninganna var hófsami íslamski hægri flokkurinn Ennahda – Endurreisnarflokkurinn – sem er tiltölulega íhaldssamur í trúmálum en frjálslyndur í afstöðunni til viðskipta. Flokkurinn boðar þingræðisfyrirkomulag með sterkum forsætisráðherra á borð við það sem þekkist í Þýskalandi og í Tyrklandi. Framfarasinnaði lýðræðisflokkurinn og Sósíaldemókrataflokkurinn Ettakatol boðuðu báðir blandað hagkerfi og afhelgun ríkisins. Þeir vildu taka upp forsetaþingræði með líku sniði og þekkist í Frakklandi. Leiðtogar Ennahda hafa lofað að koma á borgaralegri og afhelgaðri samsteypustjórn en ekki íslömsku ríki, þó svo að margir fylgismenn flokksins krefjist þess. Spennandi verður að sjá hvort viðkvæmt frækorn lýðræðis nái að blómstra í Túnis í kjölfar byltingar og kosninga. Eða hvort afturhvarf verði til alræðis á forsendum íslamstrúar. En það að eykur vissulega á vandræðin að samhliða uppreisninni fór efnahagurinn á hliðina því ferðamenn hafa haldið sig frá landinu. -eb

Árétting

Hér í Heiminum fyrir viku mátti skilja að þingmenn sætu á samningafundum við ESB. Það er vitanlega ekki svo. Haft var eftir heimildarmanni innan úr stofnunum ESB að „getustig íslensku sendinefndarinnar falli um meira en helming þegar embættismennirnir yfirgefi herbergið og þingmennirnir sitji einir eftir.“ Svo óheppilega vildi til að ummælin fylgdu beint á eftir umfjöllun um samninganefndina. Mér láðist að geta þess að hér var vitaskuld verið að vísa í annars konar og óformlegri samræðufundi. -eb

Nýir tímar í fallegu umhverfi

www.bifrost.is

Fyrstur harðstjóra til að flýja mótmælendur var Zine El Abidine Ben Ali, forseti Túnis, sem eftir 23 ára valdatíð hvarf til Sádi-Arabíu um miðan janúar. Tæpum mánuði síðar höfðu fjölmennir mótmælendur á Tahrir-torgi í Kaíró stökkt Hosni Mubarak Egyptalandsforseta á flótta eftir þrjátíu ár á valdastóli. Muammar Gaddafí Líbíuleiðtogi, sem ríkti samfleytt í 42 ár, gaf sig hins vegar ekki fyrr en í fulla hnefana. Var felldur með kúlu í höfuðið af uppreisnarmönnum í heimbæ sínum Sirte – eftir að hafa verið með stuðningi herja Atlantshafsbandalagsins hrakinn frá völdum í júlí í sumar. Leiðtogar margra nágrannaríkja hafa beðist griða og lofað að láta af völdum áður en langt um líður, til að mynda í Súdan, Jórdaníu, Írak og í Jemen. -eb Mubarak Hinn 83 ára gamli fyrrum forseti Egyptalands er í haldi við slæma heilsu á hersjúkrahúsi í Kaíró en þessi mynd var tekin af honum fyrir þrettán mánuðum.

 Lýðr æðisbyltingin Tímamót í Mið -Austurlöndum

Sumrar loks af arabísku vori? Óvíst er hvort fjórða lýðræðisbylgjan, sem reis í Túnis í desember og feykt hefur þremur einræðisherrum frá völdum, leiði fremur til raunverulegs lýðræðis eða íslamsks trúarræðis.

Sirte Heimabær Gaddafis, hins fallna forseta Líbíu, er í rúst eftir bardaga milli stuðningsmanna hans og uppreisnarmanna. Ljósmyndir/ Nordicphotos GettyImages

F

all Muammar Gaddafís Líbíuleiðtoga og kjör til stjórnlagaþings í Túnis í byrjun vikunnar marka merkilegan áfanga í uppreisninni sem kölluð er arabíska vorið. Uppreisnaraldan reis fyrst í Túnis laugardaginn 18. desember síðastliðinn eftir að ungur götusali að nafni Mohamed Bouaizi kveikti í sér í mótmælaskyni við illri meðferð lögreglu. Og landlægri spillingu. Alda mótmæla skall snögglega á harðstjórum víða í Mið-Austurlöndum. Flæddi fyrst yfir til Alsír, Jórdaníu, Egyptalands og Jemens áður en hún æddi út til landa á borð við Bahrain, Sýrland, Líbanon, Líbíu, Súdan, Márítaníu og að litlu leyti alla leið inn í sjálfa Sádi-Arabíu. Nú þegar hefur þremur einræðisherrum verið feykt frá völdum í allsherjarbyltingu; í Túnis, Egyptalandi og í Líbíu.

Æskuskjálfti

HÁSKÓLINN Á BIFRÖST

Velkomin á Bifröst

Fall þriggja harðstjóra

Ugg vekur að margir nýju leiðtoganna sem sprottið hafa upp úr jarðvegi uppreisnarinnar eru sannfærðir íslamistar

Vitaskuld var það ekki voðaverkið sem götusalinn í Túnis vann á sjálfum sér sem olli uppreisninni. Þótt það hafi vissulega hrundið henni af stað. Ýmsir samverkandi þættir hafa magnað upp andúð fólksins á kerfinu og leiðtogunum; svo sem harðstjórn ættarvelda og einræðisstjórna, agaleg misskipting auðs, viðtekið skeytingarleysi um mannréttindi, vaxandi atvinnuleysi, sár fátækt, svæðisbundinn fæðuskortur og ýmsir efnahagslegir erfiðleikar. En svo sérkennilega sem það hljómar er það ekki síður síaukin menntun æskufólks – margt hvert menntað á Vesturlöndum – sem hefur magnað upp lýðræðiskröfuna. Og átökin. Eftir því sem fólk er meðvitaðara um réttindi sín er nefnilega erfiðara að halda því niðri. Prófessor Al-Najama Zidjaly frá Óman lýsti uppreisninni sem æskuskjálfta. Skjálftahrinan gengur enn yfir. Fjöldi óánægðra hópa bættist fljótt í raðir vel menntaðs nettengds æskufólks; svo sem atvinnulausir, verkalýðsforkólfar, fólk úr ýmsum grasrótarhreyfingum, háskólum, aðgerðarsinnar, læknar og lögfræðingar.

Lýðræðisbylgjur

Ef mið er tekið af kenningu Samuel P. Huntingtons má líta svo á að með arabíska vorinu

sé fjórða lýðræðisbylgja síðari tíma loksins risin. Grundvöll þeirrar fyrstu má rekja aftur til þingræðishugmynda í Englandi og lýðræðistilrauna í Sviss á sautjándu öldinni. En fyrsta bylgjan reis ekki fyrr en í stjórnarbyltingunum í Frakklandi og Bandaríkjunum sem urðu í kjölfar upplýsingastefnunnar á átjándu og nítjándu öld. Lýðræðið breiddist síðan út um Evrópu, svo sem til Ítalíu og landa hins fallna Habsborgarveldisins. Fyrsta bylgjan varði allt fram að aðdraganda fyrri heimstyrjaldar þegar gagnbylgjan hófst með útbreiðslu alræðishugmynda sem gagntóku Evrópu í hroðalegum hörmungum. En lýðræðisbylgjum fylgja gjarnan gagnbylgjur einræðis og harðræðis. Í kjölfar seinni heimstyrjaldar reis önnur lýðræðisbylgjan. Fyrst á áhrifasvæði Bandamanna, svo sem í Vestur-Þýskalandi, Ítalíu, Austurríki, Grikklandi og Tyrklandi. Náði um skeið alla leið austur til Japans og Kóreu áður en hún hélt niður til Suður-Ameríku. Þaðan vatt hún sér yfir til Indlands, Indónesíu, Sri Lanka og Filippseyja áður en hún hélt áfram alla leið til Nígeríu í Afríku. Gagnbylgja alræðis reið svo yfir á sjöunda og áttunda áratugnum þegar fjölmörg ríki í Suður-Ameríku og í Asíu urðu harðræði að bráð. Í Evrópu féll Grikkland undir herforingjastjórn árið 1965. Önnur lýðræðisbylgjan varði mun skemur en sú fyrsta en náði hins vegar langt út fyrir Vesturlönd. Samkvæmt Huntington reis þriðja bylgjan þegar Portúgalir og Spánverjar hristu einræðisstjórnir af sér um miðjan áttunda áratunginn. Sú bylgja hlykkjaðist svo áfram til þrjátíu ríkja í Evrópu, Asíu og SuðurAmeríku áður en hún skall af fullum þunga á kommúnistaríkjum Austur-Evrópu undir lok níunda áratugarins.

Hvert stefnir?

Enn er með öllu óljóst hvert fjórða lýðræðisbylgjan, sem nú gengur um Mið-Austurlönd, stefnir. Ugg vekur að margir nýju leiðtoganna sem sprottið hafa upp úr jarðvegi uppreisnarinnar eru sannfærðir íslamistar og vilja byggja stjórnkerfið á Sharia-lögum – sem í eðli sínu og inntaki stangast á við hefðbundnar lýðræðis- og mannréttindahugmyndir Vesturlanda. Samt hefur umsáturshreyfingin sem hófst á Wall Street í New York og breiddist þaðan út um heiminn sagst sækja innblástur í mótmælin á Tarhirtorgi í Kaíró. Svo nú er þetta kannski allt saman farið að snúast í hringi. En hvað sem öðru líður hljóta sjónir mótmælenda að fara að beinast að ógnarstjórn ættarveldis Sádifjölskyldunnar. Þá getur allt gerst.

heimurinn

dr. Eiríkur Bergmann dósent og forstöðu­ maður Evrópufræðaseturs Háskólans á Bifröst eirikur@bifrost.is


Fatlað fólk á tímamótum Eru mannréttindi virt?

Fundaröð Öryrkjabandalags Íslands 2011 Dagskrá • Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks

• Krafa Öryrkjabandalags Íslands: Mannréttindi fyrir alla

• Er breytinga að vænta?

• Umræður og fyrirspurnir

Fundarstjóri: Steinunn Þóra Árnadóttir Hvetjum fatlað fólk, aðstandendur, alla sem starfa að málefnum fatlaðs fólks og aðra áhugasama til að mæta. Réttindagæslumaður fatlaðs fólks mætir á fundinn.

Fundir á höfuðborgarsvæðinu • Laugardalur og Háaleiti 2. nóvember kl. 17.00-18.30, Grand Hótel Reykjavík

• Breiðholt, Árbær, Grafarholt, Grafarvogur, Kjalarnes 3. nóvember kl. 17.00-18.30, Gerðuberg, A sal, Gerðubergi 3-5

• Vesturbær, Seltjarnarnes, Miðborg og Hlíðar 9. nóvember kl. 17.00-18.30, Ráðhúsi Reykjavíkur, vestursalur Þeir sem þurfa á táknmálstúlkun eða tónmöskva að halda tilkynnið það til Önnu Guðrúnar Sigurðardóttur á netfangið anna@obi.is eða í síma 530 6700 í síðasta lagi viku fyrir fundinn.

Ekkert um okkur án okkar! www.obi.is


44

Bollaleggingar

kræsingar

Helgin 28.-30. janúar 2011

Hvítvínssmökkun

Hvítvín og kvennahittingur

H

vítvín fá ekki alltaf þá athygli sem þau eiga skilið. Þau eru yfirleitt léttari og ferskari valkostur en rauðvín og henta því vel sem söturdrykkur í kvennahittingi því líkt og bjórinn hefur verið kallaður kalladrykkur þá er hvítvínið sannkallaður skvísudrykkur. Fréttatíminn hefur áður fengið karlmenn til að hjálpa við bjórsmökkun og því var upplagt að fá 3 glæsilegar konur til að hjálpa okkur við að smakka hvítvín. Smökkunin var blind og gerð eftir kúnstarinnar reglum með hjálp vínsérfræðingsins Gunna Palla á Vínbarnum við Kirkjuhvol sem hjálpaði einnig við að velja vínin sem voru allt frá vinsælum og ódýrum upp í fáguð og rándýr. Þær Elfa, Laufey og Ólína smökkuðu hvert vín og lýstu sinni upplifun.

JÓNSSON & LE’MACKS

jl.is

SÍA

El Coto Rioja Spánn, 2010 12% 1.499 kr Lýsing á vinbud.is: Fölgult, lítil fylling, þurrt, fersk sýra. Léttur ljós ávöxtur, möndlur, jörð Elfa: Svolítið súrt, fengi hausverk af þessu. Þetta er ekki svona vín sem maður myndi segja mmmm... eftir sopann Ólína: Myndi drekka þetta í miklum hita Laufey: Mér finnst þetta ekki gott en jú kannski ískalt í hita

Alamos Chardonnay

Bolli er ekki bara bolli og rétta útlitið getur breytt öllu. Smekkur manna er mismunandi og bollarnir frá Kahla eru misstórir, mislitir og fjölbreyttir í laginu svo flestir geta fundið þann rétta fyrir sig. Spáðu í bollana hjá Kokku, í verslun okkar eða á kokka.is

Argentína, 2010 13,5% 1.899 kr. Lýsing á vinbud.is: Ljóssítrónugult, meðalfylling, þurrt, fersk sýra. Melóna, sítrus, pera, eik. Elfa: Nú finn ég miklu betri lykt, eikarkeimur. Þetta er örugglega chardonnay. Gott vín en ég myndi ekki borða sushi með þessu. Laufey: Þetta er eitthvað fullorðins, svona fágað og þykkt einhvern vegin. Aðeins of þungt fyrir mig. Ólína: Mér finnst þetta líka þungt og lyktin betri en sjálft vínið. Of mikil eik fyrir mig.

Teitur Jónasson og Kristinn Grétarsson matur@frettatiminn.is

Moselland Ars Vitis Riesling

Raimat Abadia Blanc de Blancs

Þýskaland 8,5% 1.549 kr. Lýsing á vinbud.is: Ljóssítrónugult. Létt fylling, hálf­ sætt, fersk sýra. Epli, pera, læm. Ólína: Þetta er mjög sætt vín, nánast eins og desertvín. Hlýtur að vera Riesling. Laufey: Þetta finnst mér mjög gott. Elfa: Mér finnst þetta ekki gott, bara vont.

Spánn, 2010 13% 1.999 kr. Lýsing á vinbud.is: Ljós­ sítrónugult. Létt meðal­ fylling, þurrt, fersk sýra. Melóna, sítrus, pera. Laufey: Þetta er ekki svona þungt. Þetta er bragðmikið, ferskt og mjög gott. Eina fullorðinsvínið sem ég fíla. Ólína: Þetta er ferskt og gott og þurrara megin við strikið. Elfa: Þetta minnir á Chablis. Þetta er svona vín eins og ég drekk. Mjög gott vín.

Franck Millet Sancerre Sauvignon Blanc Loire, Frakkland, 2009 12,5 % 2.999 kr. Lýsing á vinbud.is: Ljóssítrónugult. Létt fylling, þurrt, sýruríkt. Ljós ávöxtur, grænjaxlar. Ferskt. Elfa: mmmm... mér finnst þetta gott. Ólína: Já mér finnst þetta flott. Það er greip í þessu og ávaxtakeimur. Ég gæti trúað að þetta sé dýrt vín, það er massíft. Laufey: Ég finn eikarkeim og pínu súran keim. Þetta er örugglega gott með mat, sushi og fiski.

Bouchard Pere & Fils Meursault Búrgúndí, Frakkland, 2007 13% 5.530 kr. Lýsing á vinbud.is: Sítrónu­ gult, mjúk meðalfylling, þurrt, ferskt. Epli, sítrus, eik, ljós ávöxtur, mandla. Laufey: Ég get varla lýst þessu, einhver hnetukeimur í lyktinni. Þetta er of þungt fyrir mig. Ólína: Það er rosa smjörkeimur, þetta er einhver bomba. Þetta er lykt eins og mann langar að finna af víni. Það minnir á silki, rosa fylling í því. Bragðast eins og hunang, mjög gott. Elfa: Já mjög flott vín, greinilega chardonnay, smá ostalykt af því.


mber 20. október - 16. nóve

Hver: Elfa Sif Logadóttir, 36 ára, rannsóknastjóri og MA nemi. Hvenær: Hvítvín er ómissandi með sushi og í vinkonuhittingum. Hvernig: Pinot grigio vín eru í uppáhaldi Uppáhalds: Villa Lucia, Pinot Grigio Vínþekking: Ágætis amatör

Villibrád n fi a h r e n la is e v s rð o b ð Hla

hráefni víðsvegar að lja ve r na un rl Pe ar ar Matreiðslumeist p á. m hægt er að bjóða up se áð br lli vi u st be a til að útbú hlaðborði Perlunnar. ar áð br lli vi í a st be ss Nú getur þú notið þe

Vínsmökkun fyrir matWines&Spirits.

ða Matargestir fá að brag

Jólahlaðborðdesember 17. nóvember - 30.

eðalvín frá Mekka

hinu óviðjafnalega tíðlega kvöldstund á Eigðu einstaka og há ta borðið þitt r. Það borgar sig að pan jólahlaðborði Perlunna u! din lasta jólahlaðborð á lan strax – enda eitt vinsæ

Hver: Laufey Karítas Einarsdóttir, innkaupa- og gæðastjóri Myllunnar Hvenær: Þegar ég fer út með stelpunum og frískandi á sumrin. Hvernig: Sæt vín eru í uppáhaldi, Riesling er mín tegund Uppáhalds: Moselland Ars Vitis Riesling... á það alltaf til:) Vínþekking: Mjög lítil

Hver: Ólína Jóhanna Gísladóttir. 30 ára, eigandi verslunarinnar Kastaníu í Höfðatorgi Hvenær: Gott á heitum sumardegi, þegar ég hitti vinkonurnar og með sushi og fiski á veitingastöðum. Hvernig: Því þurrara sem hvítvínið er því betra að mínu mati. Uppáhalds: Concha Y Toro Trio, Chardonnay verður oft fyrir valinu.

Gjafabréf Perlunnar

Góð g jöf við öll tækifær i!

Veitingahúsið Perlan Sími: 562 0200 · Fax: 562 0207 Netfang: perlan@perlan.is Vefur: www.perlan.is

Vínþekking: Er engin vínsérfræðingur

Fréttatímanum er dreift á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri og í lausadreifingu um allt land. Dreifing á bæklingum og fylgiblöðum með Fréttatímanum er hagkvæmur kostur.

Leitið upplýsinga á auglýsingadeild Fréttatímans í síma 531 3310 eða á valdimar@frettatiminn.is


Málningarpakki!

Gerum fínt fyrir jólin!

Fyrir 12 - 14 m2 herbergi

Þú getur fengið nákvæmlega þá málningu sem þig vantar til þess að mála 12-14 m2 herbergi á frábæru verði. Við erum með málninguna tilbúna fyrir þig. Pakkinn inniheldur bæði vegg- og loftmálningu.

akki p r a g n i n l á M

8.990

10 lítrar

kr.

ing Innimáln

7.990

Vnr. 85540083/1083

Málning BYKO innimálning, gljástig 10, ljósir litir, 10 l.

kr.

Vnr. 89000150

5 lítrar

SADOLIN loft- og veggmálning, hvít, 5 l.

7 lítrar Vnr. 84100160

Málningarsett FIA málningarrúlla og bakki, 25 cm.

990 kr.

Vnr. 89071170/2

Vnr. 84175700

Vnr. 84210135

Penslasett

Málningarpappi

Þrír penslar, 20, 38 og 63 mm.

135 g pappi, 1 x 30 m.

990 kr.

SADOLIN innimálning, gljástig 10, ljósir litir, 7 l.

1.290 kr.

Vnr. 41173001

Vnr. 41132600

Glerhreinsir

Ofnahreinsir

Vnr. 43381700

ÞRIF umhverfisvænn ofna- og grillhreinsir, 550 ml.

Lyktareyðir AIR SPONGE lyktareyðir, 227 g.

790 kr.

790 kr.

ÞRIF umhverfisvænn gler- og speglahreinsir, 550 ml.

Lyktareyðir AIR SPONGE lyktareyðir, 300 ml.

1.190 kr.

Vnr. 22900123

Lyktareyðir PISS OFF lyktareyðir fyrir gæludýraeigendur.

1.490 kr.

Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/ eða myndabrengl.

www.expo.is

490 kr.

Vnr. 43381701

Vnr. 41301477 Vnr. 49917733

Salernishreinsir ACE salernishreinsir.

590 kr.

Vnr. 41304480

Vnr. 41302360

Fjölhreinsir

Gljásápa

Milt alhliða hreinsiefni með sítrónuilmi, 1 l.

Gólfhreinsir á flest gólf, sérstaklega plastparket.

590 kr.

690 kr.

Teppahreinsir

Vnr. 41307351

Gólfbón

Teppahreinsir fyrir flest teppi og áklæði, fyrir teppahreinsivélar, 1 l.

BUZIL fjölnota gólfbón fyrir flest bónanleg gólfefni, 1 l.

1.290 kr.

1.490 kr.


Hreinlega frábær kaup í BYKO!

ata f r a g n i r ú k S

990

kr.

Vnr. 58026069/99/129

10 l skúringarfata, 3 teg.

ttasett Gluggaþvo

11.900

kr.

14.900 kr. Fullt verð:

Vnr. 41310396

Cyber clean

1.190 kr.

Hreinsigelpúði fyrir t.d. lyklaborð eða síma.

Vnr. 41120068

Klútur

390 kr.

3 stk. microfiber klútar, 30 x 30 cm.

Vnr. 41310397

Cyber clean

1.690 kr.

Hreinsigelpúði fyrir t.d. lyklaborð eða síma.

Vnr. 41326700

Teppabankari

990 kr.

Ómissandi í hreingerninguna.

Vnr. 59633101

KÄRCHER gluggaþvottasett, glerskafa vatnssuga, sápuskammtari og sápudreifari.

Vnr. 40041650

Sturtuskafa 24 cm, breið.

1.490 kr.

Vnr. 58006542

Moppusett

4.990 kr.

Bluesprinkler moppusett.


48

heilabrot

Helgin 28.-30. oktĂłber 2011

Spurningakeppni fĂłlksins

ďƒ¨

Sudoku

9

3

4

6 5

Spurningar

frÊttamaður å StÜð 2.

ďƒź 2. HeiĂ°ar Helguson. ďƒź 1. David Cameron. 3. 1100.

4. Nicholas Sarkozy Frakklandsforseti og David Cameron, forsĂŚtisrĂĄĂ°herra Bretlands.

ďƒź 6. ArnarfjĂśrĂ°. ďƒź

ďƒź

5. 7,2 stig.

7. IngibjĂśrg SĂłlrĂşn GĂ­sladĂłttir.

ďƒź

8. Harper Seven Beckham ParĂ­s. 9. Ăšt Ă­ ViĂ°ey. 10. SeltjarnarnesbĂŚ.

ďƒź

11. Veit ĂžaĂ° ekki. 12. London. 13. Arnar Gunnlaugsson.

ďƒź

14. Veit ĂžaĂ° ekki. 15. Kevin Bacon og einhver sem ĂŠg man ekki hvaĂ° heitir.

8 rĂŠtt

4 7 Svanborg SigmarsdĂłttir sviĂ°sstjĂłri kynningasviĂ°s umboĂ°smanns skuldara.

ďƒź 2. HeiĂ°ar Helguson. ďƒź 1. David Cameron. 3. 800.

4. Nicholas Sarkozy Frakklandsforseti og David Cameron, forsĂŚtisrĂĄĂ°herra Bretlands.

ďƒź 6. ArnarfjĂśrĂ°. ďƒź

ďƒź

5. 7,2 stig.

7. IngibjĂśrg SĂłlrĂşn GĂ­sladĂłttir.

ďƒź

8. Harper Seven Beckham Paris. 9. Til Vestmannaeyja. 10. HĂşsavĂ­k? 11. Sofi Oksanen.

ďƒź

ďƒź ďƒź

12. Til SuĂ°ur-KĂłreu.

13. HeiĂ°ar Helguson? 14. Veit ĂžaĂ° ekki. 15. Kevin Bacon lĂŠk aĂ°alhlutverkiĂ°, maĂ°ur gleymir honum ekki en ĂŠg man ekki hvaĂ° stĂşlkan heitir.

9 rĂŠtt

SvĂśr: 1. David Cameron, 2. HeiĂ°ar Helguson, 3. 375, 4. Nicholas Sarkozy Frakklandsforseti og David Cameron, forsĂŚtisrĂĄĂ°herra Bretlands, 5. 7,2 stig, 6. ArnarfjĂśrĂ°, 7. IngibjĂśrg SĂłlrĂşn GĂ­sladĂłttir, 8. Harper Seven Beckham, 9. Til Vestmannaeyja, 10. SeltjarnarnesbĂŚ, 11. Sofi Oksanen, 12. Til SuĂ°ur-KĂłreu, 13. Arnar Gunnlaugsson, 14. Hilmir SnĂŚr GuĂ°nason, 15. Kevin Bacon og Lori Singer.

Breki Logason

1. Hver er forsĂŚtisrĂĄĂ°herra Bretlands? 2. HvaĂ°a Ă­slenski knattspyrnumaĂ°ur skoraĂ°i ĂĄ Englandi gegn Chelsea um helgina? 3. HvaĂ° bĂşa margir ĂĄ HĂłlmavĂ­k? 4. HvaĂ°a EvrĂłpuleiĂ°togar rifust um helgina Ă­ Brussel? 5. Hversu stĂłr var jarĂ°skjĂĄlftinn austast Ă­ Tyrklandi? 6. ViĂ° hvaĂ°a fjĂśrĂ° stendur Hrafnseyri JĂłns SigurĂ°ssonar? 7. Hver hefur veriĂ° rĂĄĂ°inn yfirmaĂ°ur UN Women Ă­ KabĂşl Ă­ Afganistan? 8. HvaĂ° heitir dĂłttir Beckham-hjĂłnanna? 9. Hvert kemstu frĂĄ fastalandinu meĂ° skipi fyrir 1.150 krĂłnur? 10. HvaĂ°a sveitarfĂŠlagi stĂ˝rir Ă sgerĂ°ur HalldĂłrsdĂłttir? 11. Eftir hvern er leikritiĂ° Hreinsun sem ĂžjóðleikhĂşsiĂ° frumsĂ˝ndi Ă­ vikunni? 12. Vesturport og BorgarleikhĂşsiĂ° hafa gert hĂłp Ăşt af Ăśrkinni til Ăžess aĂ° sĂ˝na Faust ĂĄ erlendri grundu. Hvert var fĂśrinni heitiĂ° aĂ° Ăžessu sinni? 13. HvaĂ°a Ăžekkti knattspyrnumaĂ°ur kom aĂ° fjĂĄrmĂśgnun spennumyndarinnar BorgrĂ­ki? 14. Hver leikstĂ˝rir KirsuberjagarĂ°inum sem BorgarleikhĂşsiĂ° frumsĂ˝nir um helgina? 15. EndurgerĂ° dans- og sĂśngvamyndarinnar Footloose er komin Ă­ bĂ­Ăł. HvaĂ°a leikarar lĂŠku kĂŚrustupariĂ° Ă­ frummyndinni frĂĄ ĂĄrinu 1984?

Breki skorar ĂĄ JĂłhann AlfreĂ° Kristinsson, uppistandara Ă­ MiĂ°-Ă?slandi.

ďƒ¨

krossgĂĄtan

8

2

Sudoku fyrir lengr a komna

7 8 5 6 4 1 8 1 5 9 2 4 9 7 6 1 3 9 5 4 2 8 7 8

MYND: IWONA ERSKINE-KELLIE (CC BY 2.0)

3"š5"-"

("(/

'3Š(š

/Ă…/&.*

4"6."

45+Âť3/"

4:,63 5&(6/% 7"/%-&(" 4*("š

)03'š*

&-4,"

&953" 53²

45"/%" 4*(

-½##6š6

'+ÂŤ3.6/*

&:3*3

55 #"3 "š ("3š* "'563&/%*

)&*5*

'3&.+"

'+3 )*3š*3

-ÂŤ(,Ă 36 -&(63

.6//63

4.Š-"

4,"š*

56%%*

#0'4

)7"š

7&*š*

Âś 3½Âš

5Š,*'Š3*

6--"3 '-Âť,*

"')&/5*36

ÂŤ55

/-Š(5

)Šš

4*š"

3Âť6/

&*563-:'

0'4*

,3",,*

0' -œ5*š

Â?70(-

-Âś'4)-"61

%3:,,63 %Š(634

TĂŚkifĂŚrisveislur

7

ATH Nýr vefur með krossgåtulausnunum: krossgatur.gatur.net, lausnin er birt að viku liðinni. )-+5"

Spurning sĂ­Ă°ustu viku: Fyrsta flugfreyjan hĂłf stĂśrf ĂĄriĂ° 1912. Ă? fyrstu voru strĂśng skilyrĂ°i um menntun flugfreyja en frĂĄ Ăžeim var horfiĂ° ĂĄ ĂĄrum seinni heimsstyrjaldarinnar meĂ° Ăžeim afleiĂ°ingum aĂ° flugfreyjum fjĂślgaĂ°i mjĂśg. Hver voru Ăžessi strĂśngu skilyrĂ°i? Svar: Upphaflega var gerĂ° krafa til Ăžess aĂ° flugfreyjur vĂŚru menntaĂ°ar hjĂşkrunarkonur.

ďƒ¨

9 1 9 2

9 3 1

6 3 8 1 4 3 8

40(

47Âś,+"

41*--"

Â?0,,*

#3"(š &'/*

7*563

#-š7"5/

ÂŤ55

,7&/ ,-Šš/"š 63

&*/4 '3&,"3

-+4½(/

7&34-6/

)3&:'"45

"/("3 4".5½,

6.'3".

(0š4"(/" 7&3"

:/%*4

)ÂŤ34 4,Âť-*

uĂ°

rbra

Gala

Smu

hi

Sus

t nsk

e

turl

Aus

4/Š-%" &(/"

3&*,"3

'"/(*

"-%*/

70/%

"6."

Âť1

#Š/

)7&5+"

,&:3" kt

Ă­kĂłs Mex

skt pĂŚn

S

kt Ă?tals

tur

Ă°ter Brau

&-%4/&:5*

)6/%" 45"/%

5ÂŤ-#&*5"

)7035

03š'*.*

105

:'*3-*š

.&3(š

Pantaðu veisluna Þína å

www.noatun.is

(-Š1" '²-"(

4/+Âť3

Âś-ÂŤ5

-Š(+"



50

sjónvarp

Helgin 28.-30. október 2011

Föstudagur 28. október

Föstudagur

Sjónvarpið

20:45 The X Factor (10/26) Skemmtiþáttur með Simon Cowell í fararbroddi. Auk þess Paula Abdul, L.A. Reid og Nicole Scherzinger. allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

21:15 HA? (6:12) Það 4eru Gillz, Hjörvar Hafliða og Sveppi sem ætla að spreyta sig á spurningum Stefáns Pálssonar.

Laugardagur

16.00 Leiðarljós e 16.40 Leiðarljós e 17.25 Otrabörnin (30:41) 17.50 Galdrakrakkar (42:47) 18.15 Táknmálsfréttir 18.25 Andri á flandri (6:6) e. 19.00 Fréttir 19.30 Veðurfréttir 19.35 Kastljós 20.10 Útsvar Akureyri - Kópavogur 21.20 Ástir og dans 22.55 Undirheimar: Þróunin Ævintýramynd um vampírur og varúlfa, stríð á milli þeirra og ástir vampírudísar og varúlfs. Leikstjóri er Len Wiseman 5 6 og meðal leikenda eru Kate Beckinsale og Scott Speedman. Bandarísk bíómynd frá 2006. Atriði í myndinni eru ekki við hæfi barna. 00.40 Undir hamrinum Þýsk sjónvarpsmynd frá 2007 e. 02.10 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

SkjárEinn 19.40 Dans dans dans Danskeppni. Kynnir er Ragnhildur Steinunn Jónsdóttir og dómarar Katrín Hall, Karen Björk Björgvinsdóttir og Gunnar Helgason.

20:00 Crazy on the Outside Gamanmynd með Tim Allen og Sigourney Weaver.

Sunnudagur

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

4

20.10 Gyrðir Mynd um Gyrði Elíasson. Umsjón: Egill Helgason. Dagskrárgerð: Ragnheiður Thorsteinsson.

21:50 Dexter NÝTT (1:12) Sjötta þáttaröðin um dagfarsprúða morðingjann Dexter Morgan.

06:00 Pepsi MAX tónlist 07:30 Game Tíví (7:14) e 08:00 Dr. Phil e 08:45 Rachael Ray e 09:30 Pepsi MAX tónlist 12:00 Game Tíví (7:14) e 12:30 Pepsi MAX tónlist 16:05 Being Erica (10:12) e 16:50 Rachael Ray 17:35 Dr. Phil 18:20 Parenthood (10:22) e 19:10 America's Funniest ... OPIÐ e 19:35 America's Funniest ... OPIÐ 20:00 Will & Grace - OPIÐ (7:22) e 20:25 According to Jim (11:18) 20:50 Mr. Sunshine (11:13) 21:15 HA? (6:12) 22:05 The Bachelorette (11:12) 23:35 Hæ Gosi (5:8) e 00:05 Tobba (6:12) e 00:35 30 Rock (9:23) e 01:00 Got To Dance (9:21) e 01:50 Got To Dance (10:21) e 02:15 Smash Cuts (43:52) 02:35 Judging Amy (19:23) e 03:20 Jimmy Kimmel e 5 04:50 Pepsi MAX6 tónlist

Laugardagur 29. október Sjónvarpið

STÖÐ 2

08.00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 08.02 Lítil prinsessa / Sæfarar / 08:15 Í fínu formi Otrabörnin / Múmínálfarnir 08:30 Bold and the Beautiful 09.06 Veröld dýranna (35:52) 08:50 Oprah 09.13 Engilbert ræður (33:78) 09:30 Doctors (8/175) 09.21 Teiknum dýrin (4:52) 10:15 Ramsay’s Kitchen Nightmares 09.26 Lóa (36:52) 11:05 Fairly Legal (2/10) 09.41 Skrekkur íkorni (15:26) 11:50 The Amazing Race (10/12) 10.05 Skúli skelfir (4:52) 12:35 Nágrannar allt fyrir áskrifendur 10.16 Geimverurnar (2:52) 13:00 Ghost Town 10.25 Hljómskálinn (1:5) e. 15:00 Sorry I’ve Got No Head fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10.55 360 gráður (4:20) e. 15:30 Barnatími Stöðvar 2 11.25 Leiðarljós e. 17:05 Bold and the Beautiful 12.05 Leiðarljós e. 17:30 Nágrannar 12.50 Kastljós e. 17:55 The Simpsons (19/21) 13.20 Kiljan e. 18:23 Veður 4 5 14.15 Bakgarðurinn e. 18:30 Fréttir Stöðvar 2 15.30 Smáþjóðaleikar (2:2) e. 18:47 Íþróttir 16.00 Útsvar Akureyri - Kópavogur 18:54 Ísland í dag 17.05 Ástin grípur unglinginn (23:23) 19:11 Veður 17.50 Táknmálsfréttir 19:20 Týnda kynslóðin (11/40) 17.58 Bombubyrgið (6:26) e. 19:50 Spurningabomban (5/9) 18.25 Úrval úr Kastljósi 20:45 The X Factor (10/26) 18.54 Lottó 22:40 Observe and Report 19.00 Fréttir 00:05 Hannibal 19.30 Veðurfréttir 02:15 The Wild Bunch Þessi 19.40 Dans dans dans Prufurnar kúrekamynd er af mörgum talin 21.05 Dans dans dans Hverjir sú besta sem leikstjórinn Sam komust áfram? Peckinpah gerði. Hún fjallar um 21.35 En sú mæða fimm útlaga í villta vestrinu sem 23.10 W. BB hafa í hyggju að taka smábæ í 01.15 Niður til heljar BB Texas með trompi. 02.50 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 04:35 Me, Myself and Irene

SkjárEinn 06:00 Pepsi MAX tónlist 16:30 Wolves - Man. City 11:15 Rachael Ray e 18:15 Granada - Barcelona 13:20 Dr. Phil e 20:00 Fréttaþáttur Meistaradeildar 14:50 Real Housewives of ... (17:17) e 20:30 La Liga Report 15:35 Friday Night Lights (10:13) e 21:00 F1: Föstudagur 16:25 Top Gear USA (4:10) e 21:30 UFC Live Events 124 05:25 Formúla 1 - Æfingar allt fyrir áskrifendur17:15 Game Tíví (7:14) e 17:45 The Bachelorette (11:12) e 19:15 The Marriage Ref (9:10) e fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:00 Got To Dance (11:21) 21:00 Beauty Shop 15:35 Sunnudagsmessan 22:45 The Hurt Locker e 16:50 Aston Villa - WBA 01:00 HA? (6:12) e 18:40 Newcastle - Wigan 01:50 Smash Cuts (44:52) 20:30 Football League Show allt fyrir áskrifendur 4 5 02:10 Judging Amy (20:23) e 21:00 Premier League Preview 02:55 Jimmy Kimmel e 21:30 Premier League World fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 03:40 Jimmy Kimmel e 22:00 Newcastle - Liverpool, 1998 04:25 Got To Dance (11:21) e 22:30 Premier League Preview 05:25 Pepsi MAX tónlist 23:00 Bolton - Sunderland

08:00 A Night at the Roxbury SkjárGolf 4 10:00 Her Best Move 06:00 CIMB Asia (1:4) allt fyrir áskrifendur 12:00 Gosi 09:00 CIMB Asia (2:4) 14:00 A Night at the Roxbury 12:00 PGA Tour - Highlights (38:45) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:00 Her Best Move 12:55 CIMB Asia (2:4) 18:00 Gosi 15:55 Champions Tour - Highlights 20:00 A Dog Year 16:50 The Future is Now (1:1) 22:00 Loverboy 17:45 Ryder Cup Official Film 2010 00:00 Old School 19:00 CIMB Asia (2:4) 4 02:00 Daddy’s Little Girls 22:00 Golfing World 5 04:00 Loverboy 22:50 THE PLAYERS Official Film 2011 06:00 Twister 23:40 ESPN America

5

6

STÖÐ 2

í Tekk-Company í Kauptúni og Kringlunni

20% FABRIKAN

afsláttur

Kauptúni og Kringlunni | Sími 564 4400 | tekk@tekk.is | www.tekk.is Opið virka daga 10-18, laugardaga 10-17 og sunnudaga 13-17

Sjónvarpið

08.00 Morgunstundin okkar / 07:00 Brunabílarnir Poppý kisukló /Teitur / Herramenn / 07:25 Strumparnir Skellibær / Töfrahnötturinn / Disney07:50 Latibær stundin /Finnbogi og Felix / Sígildar 08:00 Algjör Sveppi teiknimyndir / Gló magnaða / Grettir 09:55 Grallararnir 10.05 Dans dans dans e. 10:20 Bardagauppgjörið 11.20 Landinn e. 10:45 iCarly (37/45) 11.50 Djöflaeyjan (6:27) e. 11:10 Glee (1/22) 12.30 Silfur Egils 12:00 Bold and the Beautifulallt fyrir áskrifendur 13.50 Maður og jörð – Eyðimerkur 13:45 The X Factor (10/26) Lífið í ofninum (2:8) e. 15:45 Sjálfstætt fólk (5/38) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14.40 Maður og jörð - Á tökustað e. 16:25 Týnda kynslóðin (11/40) 14.50 Ár skóga 17:05 ET Weekend 15.00 Hljómskálinn (1:5) e. 17:55 Sjáðu 15.30 HK - Akureyri Beint 18:30 Fréttir Stöðvar 2 17.20 Táknmálsfréttir 18:49 Íþróttir 4 5 6 17.41 Hrúturinn Hreinn (30:40) 18:56 Lottó 17.48 Skúli Skelfir (47:52) 19:04 Ísland í dag - helgarúrval 18.00 Stundin okkar 19:29 Veður 18.25 Kexvexmiðjan (6:6) 19:35 Spaugstofan 19.00 Fréttir 20:00 Crazy on the Outside 19.30 Veðurfréttir 21:35 Premonition 19.40 Landinn 23:10 Ferris Bueller’s Day Off 20.10 Gyrðir 00:50 Silverado 21.00 Lífverðirnir 03:00 Miss Congeniality 2 22.00 Leiðtogaskólinn 04:50 Colour Me Kubrick: A True... 23.55 Silfur Egils e ish Story 01.15 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

SkjárEinn 07:45 F1: Föstudagur 06:00 Pepsi MAX tónlist 08:15 Formúla 1 2011 - Tímataka Beint 11:05 Rachael Ray e 09:50 Aldershot Town - Man. Utd. 12:30 Dr. Phil e 11:35 Fréttaþáttur Meistaradeildar 14:45 Being Erica (10:12) e 12:00 Formúla 1 2011 - Tímataka 15:30 Kitchen Nightmares (4:13) 13:35 Spænsku mörkin 16:20 Nýtt útlit (7:12) e 14:35 EAS þrekmótaröðin allt fyrir áskrifendur 16:50 HA? (6:12) e 15:10 N1 mótið 17:40 Outsourced (7:22) e 16:05 Reggie Miller vs NY Knicks fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:05 According to Jim (11:18) e 17:20 La Liga Report 18:30 Mr. Sunshine (11:13) e 17:50 Barcelona - Mallorca 18:55 The Office (2:27) e 19:50 Real Sociedad - Real Madrid 19:20 30 Rock (9:23) e 22:00 Bernard Hopkins - Chad Daw 19:45 America's Funniest ... e 23:30 Barcelona - Mallorca 4 5 20:10 Top Gear USA (5:10) 21:00 L&O: Special Victims Unit (7:24) 21:50 Dexter NÝTT (1:12) 22:40 Hæ Gosi (5:8) e 09:35 Premier League Review 23:10 House (8:23) e 10:30 Premier League World 00:00 Nurse Jackie (4:12) e 11:00 Premier League Preview 6 00:30 United States of Tara e 11:30 Chelsea Arsenal Beint allt fyrir áskrifendur 01:00 Top Gear USA (5:10) e 13:45 Man. City - Wolves Beint 01:50 Pepsi MAX tónlist 16:15 WBA - Liverpool Beint fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:45 Sunderland - Aston Villa 20:35 Swansea - Bolton 22:25 Norwich - Blackburn 06:00 Changeling 00:15 Wigan - Fulham 08:20 Uptown Girl

08:00 Yes Man 4 SkjárGolf 10:00 It’s Complicated allt fyrir áskrifendur 06:00 CIMB Asia (2:4) 12:00 Prince and Me II 09:00 CIMB Asia (3:4) 14:00 Yes Man 12:00 Inside the PGA Tour (43:45) 16:00 It’s Complicated fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 12:25 Opna breska meistaramótið 18:00 Prince and Me II 19:25 CIMB Asia (3:4) 20:00 Twister 22:25 LPGA Highlights (18:20) 22:00 Saw III 6 23:40 ESPN America 00:00 Gettin’ It 4 5 02:00 The Astronaut Farmer 04:00 Saw III

Upplifðu nýjan jólailm frá

Sunnudagur

510:00 Ocean’s Twelve 6

6

6

allt fyrir áskrifendur

12:05 Night at the Museum fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14:00 Uptown Girl 16:00 Ocean’s Twelve 18:05 Night at the Museum 20:00 Changeling 22:20 Seven Pounds 4 00:20 Ghost Image 02:00 Little Children 04:156 Seven Pounds


sjónvarp 51

Helgin 28.-30. október 2011

30. október

 Í sjónvarpinu Breaking Bad

STÖÐ 2 07:00 Lalli 07:10 Dóra könnuður 07:35 Stubbarnir 08:00 Algjör Sveppi 09:00 Madagascar: Escape 2 Africa 10:30 Kalli kanína og félagar 10:45 Daffi önd og félagar 11:10 Histeria! 11:35 Tricky TV (11/23) allt fyrir áskrifendur 12:00 Spaugstofan 12:30 Nágrannar fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14:15 American Dad (16/20) 14:45 Friends (24/24) 15:15 Spurningabomban (5/9) 16:15 Heimsendir (3/9) 16:55 Oprah 4 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:20 Ljósvakavíkingar - Stöð 2 (1/5) 19:55 Sjálfstætt fólk (6/38) 20:35 Heimsendir (4/9) 21:20 The Killing (6/13) 22:05 Mad Men (1/13) 22:55 60 mínútur 23:40 Daily Show: Global Edition 00:10 Covert Affairs (3/11) 00:55 Big Love (8/9) 01:55 The Godfather 3 04:40 Heimsendir (4/9)

Gerist ekki betra Bestu sjónvarpsþættir seinni tíma, Breaking Bad, eru loksins byrjaðir að rúlla aftur á skjánum. Þessi magnaða saga af efnafræðikennaranum Walt White sló öllum að óvörum í gegn í Bandaríkjunum í ársbyrjun 2008. Þættirnir eru hins vegar örugglega ekki allra. Efnisþráðurinn, á köflum hrottalegt ofbeldið en líka allt að því leikhúslegar langar samtalssenur, sýna að það var heldur aldrei hugmyndin hjá framleiðendunum að stinga sér í miðjan strauminn. Handritið og sagan eru vissulega frábær en það sem virkilega skýt5

6



ur Breaking Bad í hæstu hæðir er stórbrotinn leikarahópurinn. Bryan Cranston leikur Walter White, rúðustrikaðan og löghlýðin efnafræðikennara sem fer að sjóða metamfetamín eftir að hann greinist með banvænt krabbamein. Tilgangurinn er að safna fé í sjóð til að skilja eftir fyrir konu og börn þegar krabbinn hefur klárað hann. Cranston hefur áður farið á kostum í hlutverki pabbans í Malcom in the Middle, en hér sýnir hann slíkan stjörnuleik að hann fékk Emmyverðlaunin þrjú ár í röð. Og aðrir leikarar eru ekki síðri. Aaron Paul

er frábær í hinu aðalhlutverkinu: Jessie Pinkman, fyrrum nemandi Whites, dópisti og lúser, sem er þó langt í frá alls varnað. Aukapersónurnar eru líka glæsilega dregnar og mannaðar. Ein sú eftirminnilegasta er kynnt til sög unna r í þessari þáttaröð: lögfræðingurinn

og drullusokkurinn með gullhjartað, Saul Goodman. Það er óskiljanlegt að Stöð 2 sé núna fyrst að drattast til að sýna þáttaröð númer tvö. Kafla fjögur var að ljúka í Bandaríkjunum á dögunum og eru þáttaraðir númer tvö og þrjú löngu komnar út á dvd. Þeir sem kveiktu á Breaking Bad þegar Stöð 2 sýndi fyrstu seríuna eru örugglega búnir að verða sér út um framhaldið fyrir all nokkru. Fyrir hina er ekki seinna að vænna að setja sig inn í þessa frábæru þætti. Jón Kaldal

09:00 Formúla 1 Beint 11:30 F1: Við endamarkið 12:00 Golfskóli Birgis Leifs (11/12) 12:25 Stoke - Liverpool 14:10 Barcelona - Mallorca 15:55 EAS þrekmótaröðin 16:25 Fuchse Berlin - Kiel Beint allt fyrir áskrifendur 18:10 Real Sociedad - Real Madrid 20:00 Formúla 1 fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 22:00 F1: Við endamarkið 22:30 Fuchse Berlin - Kiel

09:50 Sunderland - Aston Villa 11:40 Man. City - Wolves 13:30 Premier League World 14:00 Everton - Man. Utd. allt fyrir áskrifendur 15:50 Tottenham - QPR Beint 18:00 Sunnudagsmessan fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:15 Chelsea - Arsenal 21:05 Sunnudagsmessan 22:20 Tottenham - QPR 00:10 Sunnudagsmessan 01:25 WBA - Liverpool 4 03:15 Sunnudagsmessan

4

5

5

6

ÞURRKUR KLÁÐI SVEPPASÝKINGAR? 6

Veltir þú fyrir þér hvað þú ert að nota á þitt viðkvæmasta svæði

LÍFRÆN dömubindi og tíðatappar án klórs án ilmefna án plastefna

SkjárGolf 06:00 CIMB Asia (3:4) 09:00 CIMB Asia (4:4) 12:00 Andalucia Valderrama Masters 16:00 CIMB Asia (4:4) 19:00 Andalucia Valderrama Masters 23:00 US Open 2009 - Official Film 00:00 ESPN America

1. LIMITLESS 2. SOMETHING BORROWED 3. RANGO 4. LOVE & OTHER DRUGS 5. BIG MOMAS HOUSE 3 6. SOURCE CODE 7. FAST FIVE 8. DREKABANAR 9. HOW DO YOU KNOW 10. Á ANNAN VEG

NÀTTÚRULEG VELLÍÐAN


52

bíó

Helgin 28.-30. október 2011

 Bíódómur Tinni og leyndardómur Einhyrningsins



Fjörug eins og trilljón trylltir túnfiskar í Trékyllisvík Þórarinn Þórarinsson toti@ frettatiminn.is

Steven Spielberg er alltaf bestur þegar hann fylgir barnshjarta sínu og það gerir hann svo sannarlega í þessari sprellfjörugu ævintýramynd um Tinna, Tobba og Kolbein kaftein. Með tölvutækniliði sínu og góðum leikurum tekst honum að blása ótrúlegu lífi í vel þekktar persónur Tinnabóka Hergés og með göldrum sínum fangar Spielberg anda bókanna þannig að unun er á að horfa, bæði fyrir grjótharða Tinna-aðdáendur til áratuga sem og nýja og yngri áhorfendur. Kjarni sögunnar er sóttur í bókina um Tinna og leyndardóma Einhyrningsins þar sem Tinni reynir að leysa ráðgátuna um hvar kafteinn Kjálkabítur, forfaðir Kolbeins, faldi fjársjóð sem kenndur er

við sjóræningjann Rögnvald rauða. Sagan er hins vegar þétt og gerð enn skemmtilegri með því að flétta vænan hluta úr Krabbanum með gylltu klærnar saman við hana. Ákaflega sniðugt og vel til fundið. Maður sogast einhvern veginn strax inn í heim bókanna á fyrstu mínútunum og síðan tekur við hörkuskemmtileg rússíbanareið þar sem hvergi er slegið af og hver uppákoman rekur aðra þannig að áhorfandinn gleymir alveg stund og stað. Rétt eins og í bókunum er ógnin aldrei mjög þrúgandi en myndin er engu að síður hörkuspennandi. Persónurnar eru sjálfum sér samkvæmar.

Eldgos í Paradís

Hundurinn Tobbi er eldklár og þrautgóður á raunastund, Skapti og Skafti skila sínu gríni og Tinni er jafn flöt persóna og venjulega þannig að hver sem er getur speglað sig í honum. Það er svo vitaskuld kjaftfori og hjartahreini alkóhólistinn Kolbeinn kafteinn sem auðgar myndina bæði með fyndnustu atriðunum og grátbroslegum mannlegum harmi sem gefur myndinni ákveðna dýpt. Og þegar þetta smellur allt saman í höndunum á Spielberg stendur eftir frábær skemmtun og áferðarfögur lifandi myndasaga sem sýnir Tinna og skapara hans fullan sóma.

Sýningar eru hafnar í Bíó Paradís á tveimur heimildarmyndum um gosið í Eyjafjallajökli, Iceland Volcano Eruption og In to Iceland´s Volcano. Profilm gerði myndirnar í fyrra í samráði við National Geographic Channel í Bandaríkjunum. Þær hafa verið sýndar um allan heim og vakið athygli fyrir bæði efnistök og myndatöku. Myndirnar hafa meðal annars verið tilnefndar til Emmy-verðlauna og hafa verið sýndar á yfir 300 sjónvarpsstöðvum. Myndirnar verða sýndar í Bíó Paradís til 4. nóvember.

 Ævintýri Tinna Leitin að Einhyrningnum

 Gamlingjar í Holly wood

Gætu hjálpað Eldfjalli Rúnar Rúnarsson hefur farið sigurför um kvikmyndahátíðir víða um lönd með Eldfjalli sem gagnrýnendur hafa ausið lofi, bæði hér heima og annars staðar. Myndin er framlag Íslands til keppninnar um Óskarsverðlaunin sem best erlenda myndin og gæti átt ágætis möguleika á því að komast í fimm mynda úrslit en fari svo þarf Rúnar að setja smókinginn í hreinsun og vera við öllu búinn þegar verðlaunin verða afhent í Los Angeles. Theodór Júlíusson gæti átt greiða Eldri borgarar í akademíunni gæti reynst leið að hjörtum fullorðna fólksins í Rúnari haukur í horni þegar kemur að vali á akademíunni sem velur þær fimm bestu erlendu myndinni en þeir sem helst hafa myndir sem keppa um Óskarinn sem tíma til þess að kynna sér allar myndir eru þeir besta erlenda myndin. sem sestir eru í helgan stein í Hollywood. Þá ætti heldur ekki að spilla fyrir að Eldfjall fjallar um innri glímu manns sem þarf að takast á við breytt líf þegar hann kemst á eftirlauna aldur. Íslensk mynd hefur einu sinni komist í lokaslaginn um Óskarinn sem besta erlenda myndin en það var þegar Friðrik Þór Friðiriksson mætti með Börn náttúrunnar til Los Angeles. Á þeim tíma spratt upp sú kenning að það hefði talist Börnum náttúrunnar til tekna að hún fjallaði einmitt um eldri borgara.

 Frumsýndar

The Inbetweeners

The Help

Myndin er gerð eftir metsölubók Kathryn Stockett og fjallar um líf auðugra hvítra kvenna í Mississippi og þeldökka þjóna þeirra. Emem Stone (Zombieland) leikur hina forvitnu og réttnefni Skeeter sem snýr aftur til heimabæjarins eftir háskólanám. Hún setur allt í bál og brand í bænum þegar hún reynir að taka viðtöl við hörundsdökar stúlkur sem þjóna ríkum, hvítum fjölskyldum í bænum. Meðal annarra leikara í myndinni eru Allison Janney, Sissy Spacek og Bryce Dallas Howard. Aðrir miðlar: Imdb: 8.1, Rotten Tomatoes: 74%, Metacritic: 62.

Jay, Simon, Neil og Will eru utangarðs í skólanum, frekar óvinsælir og klaufskir í samskiptum. Þeir ganga að því sem gefnu að líf þeirra muni taka breytingum til hins betra að skólagöngu lokinni en vandræðin halda áfram eftir útskrift þannig að félagarnir ákveða að skella sér í frí á gríska sólarströnd, njóta lífsins og kynnast því hvernig það er að vera alvöru karlmenn. Þeir eru þó því miður sjálfum sér samkvæmir og eru ekki lengi að róta sér í botnlaus vandræði sem vandséð er að þeir nái að losa sig út úr. Aðrir miðlar: Imdb: 7.9, Rotten Tomatoes: 79%

SKYRTUTILBOÐ! 300 kr. skyrtan – ef komið er með þrjár eða fleiri í einu. Opnunartími Hverafold: Virka daga 8:00–18:00 og föstudaga 8:00–18:30 Opnunartími í Smáralind: Virka daga 11:00–19:00 og laugardaga 11:00–18:00

Smáralind 201 Kópavogur Hverafold 1- 3 112 Reykjavík 511 1710 svanhvit@svanhvit.is www.svanhvit.is

Tinni ásamt seinheppnustu og lélegustu rannsóknarlögreglumönnum sem sögur fara af, Skapta og Skafta.

Evrópskur Indiana Jones með barnsandlit Biðin eftir fyrstu myndinni í fyrirhuguðum þríleik þeirra miklu kappa Stevens Spielberg og Peters Jackson um ævintýri hins dáða Tinna er loks á enda. Þeir ríða á vaðið með Leyndardómi Einhyrningsins en Jackson snýr sér líklega að Föngunum í sólhofinu þegar hann hefur klárað The Hobbit.

M

Söguþráður Leyndardóms Einhyrningsins er flestum Íslendingum vel kunnur en Hergé sagði söguna af fjársjóði Rögnvaldar rauða í tveimur bókum, Leyndardómi Einhyrningsins og svo Fjársjóði Rögnvaldar rauða.

Aðrir miðlar Imdb: 7.7 Rotten Tomatoes: 90%

yndasögur Hergés um Tinna hafa notið mikilla vinsælda áratugum saman og Tinni heldur alltaf sínu þótt heimurinn breytist og hann á bæði tryggja fylgendur og stöðugt bætast nýir í hópinn, ekki síst í Evrópu sem hefur alla tíð verið helsta vígi Tinna enda á hann sitt varnarþing í Brussel. Þessi hjartahreini og hugaði blaðamaður er minna þekktur í Bandaríkjunum þar sem kynslóðirnar hafa haft Batman, Superman, Spiderman og alla þá halarófu af ofurhetjum sem þar starfa til þess að halla sér að. Ekkert bendir þó til annars að stórmyndin um Tinna muni leggjast vel í Kanann og vegur Tinna eigi eftir að fara vaxandi handan Atlantshafsins. Tinni hefur einstakt lag á að róta sér í vandræði og sérstaklega fundvís á illmenni og skúrka sem hafa jafnan eitthvað veru­ lega skuggalegt fyrir stafni. Fæstir mega þeir sín þó mikils andspænis hinum eld­ klára Tinna sem er svo sannarlega Þrándur í götu, ekki síst þegar hann er með kjaftfora og alkóhólíseraða sjóarann Kolbein kaftein sér við hlið. Að ógleymdum hinum trygga hundi Tobba. Ævintýraþrá Tinna veldur því að hann af­ kastar ekki miklu sem blaðamaður og lítið fer fyrir fréttaskrifum hjá kappanum enda er hann á stöðugum þeytingi. Bregður sér meðal annars til tunglsins og lendir í hremmingum í flestum heimshornum. Hann er ekki ólíkur Indiana Jones að þessu leyti og hermt er að Spielberg hafi fyrst fengið áhuga á að kvikmynda Tinna upp úr 1980 enda meðvitaður um að heimshorna­ flakk blaðamannsins með barnsandlitið bauð upp á hressileg ævintýri í anda gömlu

þrjú bíómyndanna sem eru honum svo hug­ leiknar. Söguþráður Leyndardóms Einhyrnings­ ins er flestum Íslendingum vel kunnur en Hergé sagði söguna af fjársjóði Rögnvaldar rauða í tveimur bókum, Leyndardómi Ein­ hyrningsins og svo Fjársjóði Rögnvaldar rauða. Þegar Tinni fer að kynna sér sögu hins goðsagnakennda skips Einhyrnings­ ins kynnist hann Kolbeini kafteini en sá er afkomandi skipstjóra Einhyrningsins, Rögnvaldar rauða. Þeir ákveða í framhald­ inu að leggjast í leit að skipinu, sem hvílir á hafsbotni, þar sem sagan segir að mikill fjársjóður hafi sokkið með því. Þeir eru þó ekki einir um að vilja komast í gullkistur Rögnvaldar þar sem annar og fremur illúð­ legur afkomandi Rögnvaldar er í svipuðum hugleiðingum. Myndin er í þrívídd og tölvuteiknuð sem gefur Spielberg og Jackson gott færi á að fanga anda bókanna og persónanna og rétt eins og í sögum Hergés þykir Tinni áberandi litlausastur í persónugalleríinu. Kolbeinn kafteinn sér um að lyfta upp fjör­ inu og húmornum og seinheppnustu leyni­ lögreglumenn sem sögur fara af, Skapti og Skafti, standa fyrir sínu. Og Tinni er bara Tinni. Ákafur og úrræðagóður og kemst alla leið með dyggum stuðningi vina sinna og góðkunningja. Kamelljónið Andy Serkis blæs lífi í Kol­ bein en hann hefur áður sýnt mikil tilþrif í túlkun sinni á Gollum í Hringadróttinsþrí­ leik Peters Jacksons. Jamie Bell, sem gerði fyrst garðinn frægan í Billy Elliot árið 2000 leikur Tinna.

bíó

Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is


Scorsese spáir í Nesbø

Norski glæpasagnahöfundurinn Jo Nesbø er funheitur um þessar mundir. Hann hefur slegið í gegn víða með bókum sínum um sjúskaða Harry Hole? Leonrannsóknarlög- ardo DiCaprio hefur reglumanninn leyst Robert De Niro Harry Hole af hólmi sem eftirsem fæst við lætisleikari Scorsese raðmorðingja og og gæti því endað sem alls konar annað Harry Hole. glæpahyski í Osló. Spennumyndin Hausaveiðararnir, sem gerð er eftir einni bóka hans, er að gera það gott þessa dagana og nú hefur sjálfur Martin Scorsese lýst áhuga á að kvikmynda Snjómanninn, eina bóka Nesbø um Harry Hole. Áhugi Scorsese þarf ef til vill ekki að koma á óvart þegar haft er í huga að norrænir krimmar eru funheitir þessi misserin og nægir í því sambandi að nefna endurgerð Davids Fincher á Körlum sem hata konur en sú mynd dettur í bíó í kringum áramótin. Handritshöfundurinn Matthew Michael Carnahan (State Of Play, World War Z) hefur verið fenginn til þess að vinna handrit upp úr bók Nesbø en alls óvíst er hvort eða hvenær Scorsese getur byrjað á myndinni enda verkefnalistinn langur hjá þeim gamla.

★★★★ ★★★★

„ÍSLENDINGAR EIGA EKKI LÁTA ÞESSA MYND FRAMHJÁ SÉR FARA“ A.K. - DV

★★★★ „FRÁBÆR MYND Á ALLAN HÁTT“

M.M. - Bíófilman.is

„MÖGNUÐ MYND“ Þ.Þ. - FRÉTTATÍMINN

„Gott flæði, grípandi saga og skotheldur leikur úr öllum áttum“

„KUNNUGLEGT VIÐFANGSEFNI, FERSK AFGREIÐSLA“

T.V. - KVIKMYNDIR.IS/SÉÐ OG HEYRT

A.S. - FILMOPHILIA.COM

Harry og Lloyd saman á ný?

Bræðurnir Peter og Bobby Farrelly slógu í gegn og stimpluðu sig inn í bíóbransann árið 1994 með hinni drepfyndnu gamanmynd Dumb & Dumber þar Hinir einu og sönnu sem Jim Carrey og Harry og Lloyd gætu Jeff Daniels fóru á mögulega látið til sín kostum í hlutverkum einlægu taka á ný. einfeldinganna Lloyd Christmas og Harry Dunne. Síðan þá hafa gengið sögur um hugsanlegt framhald og í því sambandi kjósa flestir að horfa fram hjá Dumb & Dumberer: When Harry Met Lloyd þar sem Carrey og Daniels voru fjarri góðu gamni. Farrelly-bræður eru lok sagðir vera byrjaðir að pæla í framhaldsmynd þar sem frumforsendan er að þeir Daniels og Carry mæti til leiks á ný. Carrey sjálfur sem er lítið fyrir framhaldsmyndir hefur látið að því liggja í viðtölum að þessi hugmynd gæti orðið að veruleika.

Fréttatímanum er dreift á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri og í lausadreifingu um allt land. Dreifing á bæklingum og fylgiblöðum með Fréttatímanum er hagkvæmur kostur.

Leitið upplýsinga á auglýsingadeild Fréttatímans í síma 531 3310 eða á valdimar@frettatiminn.is


54

tíska

Hönnuðir gefa út bækur

Helsta tískutrendið hjá frægum hönnuðum og tískuhúsum um þessar mundir er að gefa út tískubók um vörumerkið í tilefni afmælis þess. Ítalski tískurisinn Gucci tilkynnti í vikunni að bók væri væntanleg í tilefni 90 ára afmæli fyrirtækisins og verður þetta vígaleg bók, skrifuð af Frida Giannini. Bókin fjallar helst um starfsævi fyrirtækisins og einnig um helstu og langlífustu vörurnar. Aðrir hönnuðir sem gefa út bækur á þessu ári eru Christian Louboutin sem fagnar fimmtán ára afmæli sínu og Karl Lagerfeld, helsti hönnuðurinn hjá Chanel. -kp

Helgin 28.-30. október 2011

Nicki Minaj hannar naglalökk

Hin flippaða og litglaða söngkona, Nicki Minaj, gerði samning við naglalakkafyrirtækið OPI á dögunum og mun hún hanna sína eigin línu. Línan mun samanstanda af sex ólíkum naglalökkum og fjórum litlum naglalakkavökvum. Margir hafa spáð þessu samstarfi enda er hún mikill aðdáandi naglalakka. Samkvæmt talsmanni hennar verður línan væntanleg Vestanhafs í lok janúar á næsta ári. -kp

Bar Rafaeli hannar nýja fatalínu Ofurfyrirsætan Bar Rafaeli fetar nú í fótspor þeirra stjarna sem gera fatahönnun að aukastarfi. Hún vinnur nú hún hörðum höndum að nýju fatalínunni Undeez þar sem undirföt, sokkar og stuttermabolir eru fáanleg fyrir bæði kynin. Fatnaðurinn mun fyrst um sinn vera seldur á vefsíðunni undeez.com og segir hún í viðtali við tímaritið Elle að hún hafi fengið frábært fólk í lið með sér sem gerði draum sinn að veruleika. Síðan verður frábruðgin öðrum vefverslunum en neytendur munu ekki borga í hvert sinn sem verlsað er, heldur fá þeir sendan reikning heim fyrsta hvers mánðars. -kp

5

Á bökkum Nílar

tíska

Síðustu daga hef ég dvalið við upptök Nílarfljóts í Kolbrún Austur-Úganda þar sem rafmagnið liggur niðri, eins Pálsdóttir og í meirihluta landsins. Ég hef ferðast víða en ég hef aldrei áður komið til lands þar sem tíminn virðist skrifar hafa stöðvast og engar framfarir orðið. Stéttskiptig er lítil, eða að minnsta kosti sér maður lítinn mun á ríkum og fátækum. Fatnaður er greinilega ekki í forgangi hjá innfæddum. Það er margt annað sem er ofar á óskalistanum og menn, konur og börn klæðast því sem er í boði. Föt eru föt. Notuð í þeim tilgangi að hylja hold og halda á líkamanum hita. Ekkert annað. Ætli tíska sé ekki fjarrænt fyrirbæri hérna í Úganda. Bómullarfötin er vinsælust og strákarnir hallast meira að 80’s tískunni í útvíðu buxunum sínum. Konurnar eru hinsvegar eins og maður ímyndaði sér Afríku; litríkur fatnaður og höfuðklútar í stíl. Konurnar gegna ekki jafn áberandi hlutverki í samfélaginu eins og karlarnir, en þær sjá um heimilið og börnin. Á sunnudögum þegar karlinn er heima fara þær niður að Níl og berja og slá fatnað heimilisins. Þessu varð ég vitni að þegar ég baðaði mig í Níl með tveggja ára innfæddri vinkonu minni á sunnudaginn.

Mánudagur Skór: Gs Skór Sokkabuxur: Mark s & spencer Pils: H&M Peysa: American Apperal

dagar dress

Þriðjudagur Skór: Urban Outfitters Stuttbuxur: Nasty Gal Peysa: Karakter Hálsmen: Forever21

Skandinavísk tíska í uppáhaldi Jóna Vestfjörð Hannesdóttir er tuttugu ára og stundar nám í lögfræði við Háskóla Íslands. Samhliða náminu vinnur hún í skóbúðinni Gs Skór. „Ég myndi segja að stíllinn minn væri mjög einfaldur og í samræmi við skandinavíska tísku. Fötin mín koma helst þaðan og eru verslanirnar Gina Tricot og H&M í miklu uppáhaldi. Hérna heima versla ég mikið í Topshop, Zöru og Gs Skóm,

þar sem ég er að vinna, og nýti einnig mikið tæknina og versla á netinu eins og á Nasy Gal og Asos. Innblástur tískunnar kemur allstaðar frá en er ég þó einstaklega dugleg að skoða blogg. Og þá sérstaklega skandinavísk blogg þar sem Elin Kling og Kenza eru í fararbroddi. Mary-Kate Olsen veitir mér líka mikinn innblástur, hún er alltaf töff og skapar sér sinn eigin stíl.“

NÝ SENDING FRÁ Föstudagur Skór: Gs skór Samfestingur: Topshop Peysa: Topshop

Miðvikudagur Skór: Aldo Buxur: Sautján Bolur: Urban Outfitters Peysa: Topshop

Fimmtudagur Skór: Gs Skór Pils: H&M Skyrta: Topshop Hálsmen: Spúútnik


HEILBRIGÐI ER LÍFSTÍLL Hreyfing - Næring - Jákvæðni

Létt og trefjaríkt

www.snakk.is

Fitness popp er á

13.490,10.792,-

11.990,9.592,-

19.990,15.992,-

18.690,14.952,-

18.990,15.192,-

16.990,13.592,-

19.890,15.912,-

18.990,15.192,-

18.690,14.952,-

15.990,12.792,-

HERRADAGAR Í BATA 20% AFSLÁTTUR FÖSTUDAG TIL SUNNUDAGS MESTA ÚRVAL LANDSINS AF HERRASKÓM, VERTU VELKOMINN TIL OKKAR! 21.690,17.352,-

23.990,19.192,fyrstu hæð Sími 511 2020

Erum á


56

tíska

Helgin 28.-30. október 2011

Hagkvæmt fyrir fjölskylduna

N

ý og endurbætt snyrtivörulína frá Sante er sérhönnuð með það í huga að allir í fjölskyldunni geti nú notað lífrænar snyrtivörur án óæskilegra aukefna og parabena. Það sem gerir þessar vörur líka sérstakar er að þær eru m.a vottaðar glútenlausar. Vörulínan er í hagkvæmum og umhverfisvænum umbúðum og kemur í bæði 500 og 900 ml. stærðum. Lifandi markaður býður 20% kynningarafslátt af allri Sante-línunni út nóvember.

Biotherm Beurre De Lévres varakrem Varakrem sem hentar öllum með þurrar og sprungnar varir. Fyrir alla sem leita að þægilegu og áhrifaríku varakremi. „Must have“ vara sem hentar fyrir alla viðskiptavini Biotherm. Ca. krónur: 1.885.-

Diesel Loverdoze dömuilmur Loverdose er svo sannarlega ofskömmtun af ást. Frísklegur, djarfur og ávanabindandi ilmur. Toppnótan sameinar frísklega tindrandi mandarínu og kryddað stjörnuanís. Hjarta ilmnótan sameinar nautnafulla þrennu frá Gardena krónublöðum, lakkrísjurt og Sambac-jasmínu. Grunnnótan sameinar tælingu frá lakkrís, vanillu og ambrox. Hjartalaga lúxus ilmvatnsglas sem er dýrmætt eins og demantur. Glasið endurspeglar fallegan ástríðufullan fjólubláan lit. Ca. krónur 30 ml. glas: 5.835.- og 50 ml. glas: 8.900.-

Skin Ergetic serum Orkugefandi serum. Lagfærir þreytumerki í húðinni. - Mjög áhrifaríkt serum fyrir daglega notkun. - Lagfærir 5 þreytumerki húðarinnar; skort á ljóma, ójafnan húðlit, opnar húðholur, ójafna og hrjúfa áferð húðarinnar. 99% náttúruleg innihaldsefni. Ca. krónur: 9.050.-

Náttúrulegar snyrtivörur fyrir alla fjölskylduna Sante snyrtivörurnar eru framleiddar úr lífrænt ræktuðum jurtum og eru laus við öll skaðleg kemísk efni. Þær eru margprófaðar af húðsjúkdómafræðingum og hafa staðist strangar gæðakannanir. Sýndu fyrirhyggju og veldu náttúrulegar snyrtivörur fyrir fjölskylduna þína

„Ég nota snyrtivörur sem raska ekki hormónastarfssemi, framkalla ekki ofnæmi né þurrk á húð og eru í senn lausar við paraben-efni. Ég mæli með Sante.” Þorbjörg Hafsteinsdóttir, Næringarþerapisti og höfundur bókarinnar „10 árum yngri á 10 vikum”

www.lifandimarkadur.is Borgartúni 24 | Hæðasmára 6 | Hafnarborg

Biotherm Beurre Corporel body-krem í krukku Nærandi húðmjólk í krukku fyrir líkamann. Hentar fyrir allar með þurra húð og vilja góða næringu fyrir líkamann. Ca. krónur: 3.400.-

Skin Ergetic dagkem Andoxandi dagkrem. Veitir stöðuga rakagjöf og vinnur gegn þreytumerkjum. - Virk andoxandi áhrif sem vernda húðina gegn sindurefnum. - Fyllir húðina af raka og orku. 97.5% náttúruleg innihaldsefni. Ca. krónur: 7.555.-

Trésor Midnight Rose ilmur Dularfullur, heillandi og sætur ilmur frá Lancôme, hentar fyrir allar konur á öllum aldri. Trésor Midnight Rose undirstrikar leik ástarinnar, þegar ástin er dularfull og heillandi. Sætur ilmur frá rós ástarinnar sem inniheldur: Hindber, sólber, jasmínu, Rós Absolute, Musk og vanillu. Ca. krónur 30 ml. glas: 6990.- og 50 ml. glas: 10.655.-

20% Kynningarafsláttur út nóvember


FA S H I O N A C A D E MY R E Y K J A V Í K

Elite á Íslandi opnar innan skamms nýjan skóla sem verður miðstöð náms í greinum tengdum tísku, heilsu og fegurð. Skólinn mun bjóða upp á frábæra aðstöðu og fyrsta flokks nám undir leiðsögn færustu sérfræðinga í sínu fagi. Rík áhersla verður lögð á samvinnu á milli deilda og að nemendur vinni að raunverulegum og lifandi verkefnum. SNYRTIFRÆÐINÁM HJÁ ELITE FASHION ACADEMY Snyrtifræðinámið er með viðurkenningu frá Menntamálaráðuneytinu og er því lánshæft hjá LÍN. Námið tekur eitt ár og skiptist í þrjár annir. Fyrsta önn snyrtiskólans hefst í lok nóvember 2011. Áhugasamir um nám í snyrtifræði sendi umsóknir sínar til marta@elitemodel.is. Nánari upplýsingar eru veittar í síma 571 5151.

T Í S K A

-

H E I L S A

-

NÁMSLEIÐIR Í BOÐI: • • • • • • •

Módelnámskeið Förðunarnámskeið Stílistanámskeið Tískuljósmyndun Naglaskóli Heilsa og næring Snyrtifræði

Við erum á facebook elitefashionacademy

F E G U R Ð


58

tíska

Helgin 28.-30. október 2011

Hendur og neglur

Til að halda höndum og nöglum heilbrigðum þarf að sinna þeim. Mikilvægt er að drekka nóg af vatni, taka inn vítamín svo sem A vítamín, C vítamín, kalsíum, fólinsýru, B12 vítamín og sink. Allt þetta hjálpar við að halda nöglum sem heilbrigðustum en það þarf líka að hugsa um að nota hanska við uppþvott og þrif því sterkar sápur þurrka upp húðina á höndum og veikja neglurnar. Gott er að bera á sig handáburð daglega og nota naglalakk því hendur verða svo miklu fallegar ef þær eru rétt snyrtar og hirtar. Gott er að bera eitt lag af glæru naglalakki yfir í lokin sem herðir og gefur gljáa. Naglalakkið á síðan að geyma í ísskáp til að það endist betur. Hendur og umhirða handa segir mikið um manninn.

St. 41-46 Verð 15.295

St. 40-47 Verð 18.995

St. 40-47 Verð 13.595

St. 40-46 Verð 16.395

Opið

mánud-föstud. 11-18 laugard. 11-16

Vetrarskór

Þ

að er alltaf ánægjulegt þeg­ ar vetrartískan tekur á sig praktískan blæ. Hlýir skór sem henta íslensku veðurfari virð­ ast vera mjög vinsælir núna. Þessir skór halda veðri og vindum og duga í allskonar slarki. Nokkrar verslanir eru farnar að selja svokallaða Sorel skó sem eru skemmtileg nýjung við vetrarskóbúnað landsmanna. Þess­ ir skór fást bæði litríkir og í jarð­ litum, loðfóðraðir og vatnsþéttir. Ekki skemmir að þeir eru uppháir svo hægt verður að busla í pollum og ganga í skafla án þess að mikið tjón hljótist af.

Kjólarnir frá Stellu í uppáhaldi

S

vo virðist sem doppukjól­ arnir frá hönnuðinum Stellu McCartney séu í miklu upp­ áhaldi hjá stjörnunum í Hollywood. Þetta eru allt mjög líkir kjólar, byggðir út frá sömu hugmyndinni;

gegnsætt efni, með svörtum dopp­ um og fjölbreyttu sniði. Lítið ætlar Stella þó að skilja eftir handa ímynd­ unaraflinu þar sem kjóllinn límist upp við kevnnlíkamann.

Grensásvegur 8 & Nýbýlavegur 12 Sími 517 2040

30Ê-Ê50%Ê

Afsl‡ttur Mjög mikið afÊšllum úrval peysumÊ

Fyrirsætan Doutzen Kroes.

Kardashian mamman Kris Jenner.

dagana af 28.-29.Okt. fallegum

Laugavegi 82

peysum

Bæjarlind 4, 201 Kópavogur Sími: 544-2222 www.feminin.is feminin@feminin.is

Full bœd af fallegum n‡ttfatnadi ur satin, b—mull og alsilki.

Leikkonan Kate Winslet.

Sjónvarpsstjarnan Rocsi Diaz.

Gallery Bar – Hótel Holt Drykkir á hálfvirði Alla daga frá 16-19 Stella Artois á krana Léttvínsglas Bombay sapphire Kokteill dagsins

www.lifstykkjabudin.is S: 551-4473

Gallery Restaurant – Hótel Holt Bergstaðastræti 37 · 101 Reykjavík · 552 5700 · gallery@holt.is · www.holt.is


BESTA TÓNLISTIN, FRÉTTIR OG SKEMMTILEGASTA FÓLKIÐ


60 Kirsuberjagarðurinn – frumsýning í kvöld Galdrakarlinn í Oz (Stóra sviðið)

Lau 29/10 kl. 14:00 13.k Sun 20/11 kl. 14:00 20.k Sun 30/10 kl. 14:00 14.k Sun 20/11 kl. 17:00 aukas Mið 2/11 kl. 19:00 aukas Lau 26/11 kl. 14:00 21.k Lau 5/11 kl. 14:00 15.k Sun 27/11 kl. 14:00 22.k Sun 6/11 kl. 14:00 16.k Lau 3/12 kl. 14:00 23.k Lau 12/11 kl. 14:00 17.k Lau 3/12 kl. 17:00 aukas Sun 4/12 kl. 14:00 24.k Sun 13/11 kl. 14:00 18.k Lau 10/12 kl. 14:00 25.k Sun 13/11 kl. 17:00 aukas Lau 19/11 kl. 14:00 19.k Sun 11/12 kl. 14:00 26.k Einn vinsælasti fjölskyldusöngleikur allra tíma

NEI, RÁÐHERRA! (Stóra sviðið)

Lau 29/10 kl. 19:00 12.k Lau 12/11 kl. 19:00 14.k Fös 25/11 kl. 19:00 15.k Lau 5/11 kl. 19:00 13.k Gríman: Áhorfendasýning ársins 2011

Kirsuberjagarðurinn (Stóra sviðið)

Fös 28/10 kl. 20:00 frums Mið 16/11 kl. 20:00 6.k Fim 3/11 kl. 20:00 2.k Fös 18/11 kl. 20:00 aukas Fös 4/11 kl. 20:00 3.k Lau 19/11 kl. 20:00 7.k Mið 9/11 kl. 20:00 4.k Mið 23/11 kl. 20:00 8.k Fim 10/11 kl. 20:00 aukas Lau 26/11 kl. 20:00 aukas Fös 11/11 kl. 20:00 5.k Sun 27/11 kl. 20:00 9.k Sannkölluð leikhúsperla um ástir, drauma og vonir

menning

Helgin 28.-30. október 2011

 Birgitta og Gói K ærustupar eina ferðina enn

Sun 18/12 kl. 14:00 27.k Mán 26/12 kl. 14:00 28.k Mán 26/12 kl. 17:00 29.k Lau 7/1 kl. 14:00 30.k Sun 8/1 kl. 14:00 31.k Lau 14/1 kl. 14:00 Sun 15/1 kl. 14:00

Fös 2/12 kl. 20:00 Fös 9/12 kl. 19:00

Fim 1/12 kl. 20:00 aukas Sun 4/12 kl. 20:00 10.k Fim 8/12 kl. 20:00 11.k Sun 11/12 kl. 20:00 12.k Fös 16/12 kl. 20:00 13.k

Klúbburinn (Litla sviðið)

Lau 29/10 kl. 22:30 2.k Lau 12/11 kl. 17:00 3.k Dansleikhús um karlmenn. Snýr aftur frá fyrra leikári. Aðeins þessar sýningar

Afinn (Litla sviðið)

Fös 28/10 kl. 20:00 9.k Fös 11/11 kl. 20:00 11.k Fös 4/11 kl. 20:00 10.k Fös 18/11 kl. 20:00 12.k Hlýlegt gamanverk með stórt hjarta. Síðustu sýningar

Lau 19/11 kl. 20:00 13.k

Eldfærin (Litla sviðið)

Sun 30/10 kl. 13:00 8.k Sun 6/11 kl. 13:00 9.k Sun 13/11 kl. 13:00 10.k Leikhústöfrar fyrir börn á öllum aldri. Sýningum lýkur í nóvember.

Fullkominn dagur til drauma (Stóra sviðið)

Sun 30/10 kl. 20:00 5.k Sun 6/11 kl. 20:00 6.k Íslenski Dansflokkurinn. Verk eftir Anton Lackhy úr Les Slovaks

Listaverkið (Stóra sviðið) Lau 29.10. Kl. 16:0015. sýn.U Sun 30.10. Kl. 19:3017. sýn.Ö Fim 3.11. Kl. 19:305. au. Lau 29.10. Kl. 19:3016. sýn.U Mið 2.11. Kl. 19:304. au.

Svartur hundur prestsins (Kassinn) Fös 28.10. Kl. 19:30 16. sýn. Ö Lau 29.10. Kl. 19:30 17. sýn. Ö Mið 2.11. Kl. 19:30 1. sér. Fim 3.11. Kl. 19:30 18. sýn. Ö Fös 4.11. Kl. 19:30 5. au. Lau 5.11. Kl. 19:306. au.

Mið 9.11. Kl. 19:3019. sýn. Ö Lau 12.11. Kl. 19:3020. sýn. Sun 13.11. Kl. 19:3021. sýn. Lau 19.11. Kl. 19:3022. sýn. Sun 20.11. Kl. 19:3023. sýn. Fim 24.11. Kl. 19:3024. sýn.

Fös 25.11. Kl. 19:3025. sýn. Sun 27.11. Kl. 19:30 26. sýn. Fim 1.12. Kl. 19:30 27. sýn. Fös 2.12. Kl. 19:30 28. sýn. Ö

Hreinsun (Stóra sviðið) Fös 28.10. Kl. 19:302. sýn. Fös 4.11. Kl. 19:303. sýn. Lau 5.11. Kl. 19:304. sýn. Lau 12.11. Kl. 19:305. sýn.

Sun 13.11. Kl. 19:30 Lau 19.11. Kl. 19:30 Ö Sun 20.11. Kl. 19:30 Ö Fim 24.11. Kl. 19:30 Ö U

Fös 25.11. Kl. 19:3010. sýn.Ö 7. sýn. Ö Fös 2.12. Kl. 19:30 11. sýn. 8. sýn.Ö Lau 3.12. Kl. 19:30 12. sýn. 9. sýn. U Lau 10.12. Kl. 19:3013. sýn. 6. sýn.Ö

Allir synir mínir (Stóra sviðið) Fim 10.11. Kl. 19:30 21. sýn. Fös 11.11. Kl. 19:30 22. sýn.

Fim 17.11. Kl. 19:30 23. sýn. Fös 18.11. Kl. 19:30 24. sýn.

Lau 26.11. Kl. 19:30 25. sýn.

Hlini kóngsson (Kúlan ) Sun 30.10. Kl. 15:00

Hvílíkt snilldarverk er maðurinn (Þjóðleikhúskjallarinn) Lau 29.10. Kl. 16:00 Aukas.

SÍÐASTA SÝNING!

Judy Garland (Þjóðleikhúskjallarinn) Sun 30.10. Kl. 22:004. sýn. Ö Sun 6.11. Kl. 22:006. sýn. Lau 5.11. Kl. 22:005. sýn. Lau 12.11. Kl. 22:007. sýn.

Sun 20.11. Kl. 22:008. sýn.

Uppnám (Þjóðleikhúskjallarinn) Lau 29.10. Kl. 22:00 Fös 25.11. Kl. 22:00

Fös 2.12. Kl. 22:00 Lau 10.12. Kl. 22:00

Kjartan eða Bolli? (Kúlan) Lau 29.10. Kl. 17:00 Frums.

Lau 5.11. Kl. 17:00

Uppistand - Mið-Ísland (Þjóðleikhúskjallarinn) Mið 2.11. Kl. 20:00

Fim 3.11. Kl. 20:00

FRÓÐLEIKUR OG SKEMMTUN Eystrasalt – ferð um fögur lönd með Jóni Björnssyni

Barokk list: málverk, höggmyndir og arkitektúr

hefst 31. október

skráningarfrestur til 1. nóvember

Súkkulaði … himneskt um jólin

Draumar – auður svefnsins

skráningarfrestur til 31. október

Kínversk heimspeki

skráningarfrestur til 2. nóvember

skráningarfrestur til 7. nóvember

Jólahald fyrir tíma Jesúbarnsins

skráningarfrestur til 9. nóvember

Námskeið Endurmenntunar eru öllum opin Nánari upplýsingar og skráning: sími 525 4444 endurmenntun.is

Guðjón Davíð og Birgitta njóta þess að fást við Tsjekhov í Kirsuberjagarðinum. „Ég hugsa að þetta leikrit hafi aldrei verið sett upp á Íslandi á tímum þar sem það talar svona beint til okkar,“ segir Gói. „Mér finnst líka að Tsjekhov sé að reyna að fá áhorfendur til að sjá hvað við erum hlægileg í rauninni, mannskepnan, án þess að það fari út í einhvern farsa.“

Ástin blómstrar í Kirsuberjagarðinum Guðjón Davíð Karlsson, Gói, og Birgitta Birgisdóttir leika elskendur í Kirsuberjagarðinum sem Þjóðleikhúsið frumsýnir á föstudagskvöld í leikstjórn Hilmis Snæs Guðnasonar. Gói og Birgitta eru alvön því að leika kærustupar en á síðustu misserum hafa þau haft ríka tilhneigingu til þess að fella saman hugi á sviðinu. Þau voru par í Gauragangi, eru hjón í Nei, ráðherra! og straumar voru á milli þeirra í Fólkinu í kjallaranum.

Þ

að er spurning,“ segir Gói þegar hann er spurður hvernig standi á þessu endalausa ástarbrölti á honum og Birgittu á fjölunum. „Þetta hefur einhvern veginn æxlast svona á síðustu misserum og við náum vel saman enda er ekki annað hægt. Við leikum elskhuga núna í Kirsuberjagarðinum og hún var að stökkva inn í hlutverk eiginkonu minnar í Nei, ráðherra! og svo var hún sjúk í mig í Gauragangi.“ „Hann er náttúrlega óþolandi. Hvernig væri að fara að fá einhvern nýjan?“ spyr Birgitta og hlær. „Nei, djók. Þetta er fínt og hann er frábær mótleikari og svo mikill atvinnumaður. Svo var ég rosa mikið að reyna við hann í Fólkinu í kjallaranum. Það er að segja persónan mín var að reyna við persónuna hans. Höfum það alveg á hreinu,“ segir Birgitta áfram á léttu nótunum. Kirsuberjagarðurinn er síðasta og mest leikna verk Antons Tsjekhovs og er í hugum margra eitt besta leikverk allra tíma. „Ég held að maður væri ruglaður ef maður myndi neita því að það væri draumur hvers leikara að fá að kljást við Tsjekhov yfir höfuð,“ segir Gói. „Þetta er alveg ótrúlega vel skrifað leikrit og alveg magnað að vera búinn að fást við að síðustu vikurnar og sjá hvað það á mikið erindi við tíðarandann á Íslandi í dag. Ég held að íslenskir áhorfendur skilja það betur nú en nokkru sinni fyrr.“ Kirsuberjagarðurinn var frumsýndur árið 1904 í Moskvu í leikstjórn Constantins Stanislavskí. „Tsjekhov var einmitt mjög ósáttur þegar Stanislavskí setti það upp fyrst að þá var ekkert nema drama. Það er mjög auðvelt að gera sýninguna þannig en þegar maður fer að kafa ofan í verkið skilur maður hvað Tsjekhov er að meina með því að segja að þetta sé gamanverk. Vegna þess að hann er kannski svolítið að gera grín eða benda okkur á hvernig manneskjan virkar. Það er aldrei bara drama í okkar lífi og þótt það komi upp einhver hræðileg-

ur atburður þá finnur maður alltaf grínið, einhvern veginn til að gera hlutina bærilegri,“ segir Birgitta. „Þessi leið Hilmis Snæs og þessi uppfærsla núna er rosalegan stór og mikið líf í henni,“ segir Gói. „Við erum með tónlistarmenn á sviðinu þannig að það er mikil tónlist og mikið stuð og fjör í Kirsuberja-

garðinum. Það er stanslaust partí hjá hefðarkonunni sem á garðinn, en harmurinn er náttúrlega alltaf skammt undan. Eins og við þekkjum bara. Það var stuð 2007 og svo var ekkert meira stuð. Það er dálítið eins í þessu leikriti.“ toti@frettatiminn.is

Plötuhorn Dr. Gunna

Locust Sounds

Svefn og vöku skil

Trash Can Honey







Árstíðir

Elephant Poetry

VIP!

Sætsúpa

Alt-rokkað

Þriðja plata Reykjavíkur! er 14 laga bland í svörtum ruslapoka, dæmalaust vel útilátinn skammtur af hráslagalegu en ýkt hressandi gítarrokki. Hljómsveitin hefur pússast saman eftir áralangt hark og kemur hér ægiþétt með slípuðustu og bestu plötuna sína. Hún er mun poppaðri en hinar tvær og lögin melódísk undir glitrandi gítarhaugum. Þegar svona vel er skammtað vill lakara efni sullast með. Sem betur fer eru þó b-hliðar lög í algjörum minnihluta og Hellbound Heart, Black Out, Cats og mörg fleiri urrandi flott rokklög tryggja sveitinni leðurlegubekki í vip-setustofu íslenska rokksins. Assgoti gott!

Þetta er önnur plata Árstíða. Aftur er boðið upp á róleg og dramatísk lög – eins konar þjóðlagabarokk-popp – bæði á íslensku og ensku. Kallað hefur verið í Ólaf Arnalds, sem spinnur utan um lögin mikinn silkiþráð strokhljóðfæra. Sveitin minnir á ýmislegt, bæði Simon & Garfunkel og Savanna tríóið, og er orðin mjög góð í því sem hún gerir. Samhljómur söngvaranna er fallegur og hljóðfærasláttur háklassa, en því miður eru mörg lög bara ekki nógu eftirminnileg. Það vantar ágengari lög og platan rennur því niður sem litrík sætsúpa, fín sem slík, en það vantar meira sem grípur og heldur.

Alnafni stórpopparans, Björgvin Halldórsson, fer fyrir Fílaljóði með dönskum vinum sínum og (á þessari plötu) íslenska trommaranum Janusi Braga. Bandið hefur verið starfandi í Kaupmannahöfn frá árinu 2003 og sett ýmis verk á netið og á plötur. Þessa nýjustu átta laga plötu má fá hér: elephantpoetry.bandcamp. com. Bandið spilar „alt-rokk“ með rifnum gíturum og dínamískri uppbyggingu laga – poppaður afleggjari frá Sonic Youth og Smashing Pumpkins. Platan er ágæt, vel spiluð og sungin, en lagasmíðarnar mættu vera sterkari. Ekki er þetta tíðindamikil músík 20 árum á eftir gullöld hennar, en rokkáhugamenn ættu að tékka á þessu.

Reykjavík!


Jólahlaðborð 2011 Jólaveisla fyrir einstaklinga og hópa allar helgar á aðventunni Forréttir Grafinn lax ásamt sinnepssósu og ristuðu brauði Klausturbleikja „frönsk hræra“ og snittubrauð Krydduð dönsk jólasíld Hreindýrapaté Rauðvínsleginn kalkúnn, melónur og salat Ferskt salat Hangikjöt með grænertumús og rauðbeðum Nýbakað brauð, rúgbrauð og laufabrauð

di n a f t s Li i l n ótó úfum n a í p lj ð e m með um g ö l a l jó

Aðalréttir Purusteik á danska mátann Nauta rib-eye með gljáðu estragonsinnepi og rósapipar Kalkúnabringur „orange“ Rauðvínsgljáður Ali hamborgarhryggur

Meðlæti Kartöflu- og villisveppagratín Sykurbrúnaðar kartöflur Negulkryddað rauðkál Eplasalat „Grand Marnier“ Hunangsgljáð grænmeti Rauðvínssósa, piparsósa & appelsínusósa

Eftirréttir Ferskir ávextir í Amaretto líkjör og vanilluhræra Súkkulaði- og marensterta í gleri

8.900.- með ferju frá Skarfabakka

tilboðsverð fyrir hópa

Gallery Restaurant – Hótel Holt sér um allar veitingar í Viðeyjarstofu.

videyjarstofa@holt.is

sími 533 5055

www.videyjarstofa.is


62

dægurmál

Helgin 28.-30. október 2011

MUNUM EFTIR MÁLLEYSINGJUNUM STYRKTARTÓNLEIKAR FYRIR KATTHOLT FRÁ KL

TIL KL

20:00

22:00

VERÐA HALDNIR FIMMTUDAGINN 3. NÓVEMBER Í

FRÍKIRKJUNNI-REYKJAVÍK

!

Fram koma: Björgvin Halldórs-bubbi morthens-Bjartmar Guðlaugs Daníel Ágúst- Krummi-Jóhanna Guðrún-Magnús og jóhann

Ragga gröndal-Guðmundur péturs-Guðrún gunnars-Pétur tyrfings og skuggamyndir frá býsans. Miðaverð kr. 2.500.- Miðasala í Fríkirkjunni frá kl. 19 á tónleikakvöldi

Andrea og Agnes hanna húsbúnað og hús undir þeim formerkjum að hönnun þeirra eigi að bæta heiminn.

Hannar hús og húsbúnað Arkitektinn Andrea Tryggva­ dóttir hefur starfað í Dan­ mörku í ellefu ár og rekur nú a.a.n.t design ásamt stöllu sinni Agnes Nilsson. Fyrir­ tæki þeirra var eitt af þremur sem leitað var til með hönn­ un á kammermúsíksal við marg­rómaða kirkjutónlist­ arskólabyggingu í Vestervig í Danmörku og í september var tilkynnt að hönnun þeirra hefði þótt sú besta í keppn­

Kammersalurinn sem Andrea og Agnes hönnuðu og felldu inn í gamalgróið um­ hverfið í Thy.

etta er mjög spennandi,“ segir Andrea og viðurkennir fúslega að það sé gaman að sigra í samkeppni sem þessari. „Það er rosalega gaman að vinna og við erum mjög ánægðar með þetta,“ bætir hún bið og er vongóð um að árangur þeirra í samkeppninni muni vekja frekari athygli á þeim. Eftir niðurstaðan í samkeppninni lá fyrir var hafist handa við að afla fjár til byggingarinnar en frumforsenda þess var að teikningar lægu fyrir. „Rekstrargrundvöllur salarins liggur ljós fyrir og það gerir fjáröflunina til byggingarinnar auðveldari þannig að það eru töluvert miklar líkur á að þetta verði að veruleika,“ segir Andrea en hún og Agnes

eru aðstandendum hússins innan handar í umsóknarferlinu. Vestervig er lítill bær í Thy og íbúarnir eru ekki nema rétt um 660 manns en kirkjutónlistarskólinn er vel þekktur og vinsæll áfangastaður. „Skólinn er í þremur gömlum byggingum og umhverfis þær er stór garður. Þetta eru gömul múrsteinshús sem voru reist í kringum aldamótin 1900 og við reyndum að fella salinn vel að umhverfinu. Við vorum beðnar um að teikna stóran, 200 manna sal og studdumst við þau form sem fyrir eru á lóðinni.“ Þær urðu að sjálfsögðu að taka sérstakt tillit til þess við hönnunina hvernig tónlist kemur til með að hljóma í salnum. „Salurinn er alveg

Þ

formaður eftir því,“ segir Andrea en hún hefur nokkra reynslu af hönnun tónlistarhúsa þar sem hún vann við hönnun Hörpu hjá Henning Larsen og hafði þar áður verið með í að teikna tónlistarhús í Uppsölum. Andrea segir að gangurinn sé misjafn í arkitektabransanum í Danmörku og þar er meira líf í tuskunum en hér heima um þessar mundir. „Þetta er alveg ágætt. Við höfum líka verið að teikna húsgögn og erum búnar að vera meira í minni verkefnum og erum til dæmis að teikna einbýlishús.“ Hægt er að skoða hönnun Andreu og Agnesar á http://aantdesign.com/

LISTMUNA

UPPBOÐ

Markaðsverðlaun ÍMARK verða afhent á Hilton Reykjavík Nordica fimmtudaginn 3. nóvember kl. 12–13.30 Allir velkomnir Nánar á imark.is

Getum enn tekið við verkum fyrir næsta listmunauppboð okkar. Áhugasamir hafi samband við Ólaf í síma 893 9663 eða oli@gasar.is.

Söluþókn

un

Valtýr Pétursson

10%

+ virðisau k

askattur

Frá afhendingu Markaðsverðlauna 2010, Borgarleikhúsið kjörið markaðsfyrirtæki ársins

Ármúli 38 | 568 5150 | gasar.is


Sony Center býður 5 ára ábyrgð á sjónvörpum án aukakostnaðar

Áhyggjulaus sjónvarpskaup Nýja EX7200 línan frá Sony er þunn, 200 riða, með upptöku og Opera internetvafra

tilboð

199.990,Sparaðu 50.000.-

40” SOnY GæÐi Á GóÐu veRÐi KDL-40EX720

Sony myndgæði í þrívíddarsjónvarpi með innbyggðum sendi. Hér getur þú notað netið án þess að ræsa tölvuna!

5

• Full HD 1920x1080 punktar • EDGE LED baklýsing • Motionflow 200 Hz X-Reality myndvinnsla • X-Reality myndvinnslukerfi • Bravia Internet sjónvarp • Opera netvafri innbyggður • USB tengi fyrir video, tónlist og ljósmyndir • WI-FI innbyggt

tilboð 199.990.-

ÁRA

ÁBYRGÐ

Verð áður 249.990.-

5

5

ÁRA

5

ÁRA

ÁBYRGÐ

ÁRA

ÁBYRGÐ

ÁBYRGÐ

Álstandur er aukabúnaður

GlæSileGt 40” leD SjónvARp Á GóÐu veRÐi

FlOtt 46” SjónvARp Á FRÁBæRu veRÐi

GlæSileGt 46” leD SjónvARp

• Full HD 1920x1080 punktar • EDGE LED baklýsing • X-Reality myndvinnslukerfi, tryggir skerpu og mýkt • Bravia Internet sjónvarp • Opera netvafri innbyggður • USB tengi fyrir video, tónlist og ljósmyndir

• Full HD 1920x1080 punktar • X-Reality myndvinnslukerfi, tryggir skerpu og mýkt • Bravia Internet sjónvarp • Opera netvafri innbyggður • USB tengi fyrir video, tónlist og ljósmyndir • Hægt að nota Smart síma sem fjarstýringu

• Full HD 1920x1080 punktar • Dynamic EDGE LED baklýsing • Motionflow 400 Hz X-Reality myndvinnsla • Bravia Internet sjónvarp • Opera netvafri innbyggður, WI-FI innbyggt • USB tengi fyrir video, tónlist og ljósmyndir

tilboð 179.990.-

tilboð 199.990.- Verð áður 239.990.-

tilboð 359.990.- Verð áður 419.990.-

KDl-40eX520

Verð áður 209.990.-

Sony Center Kringlunni 588 7669 www.sonycenter.is

KDl-46CX520

KDl-46nX720


64

dægurmál

Helgin 28.-30. október 2011

- harpa alþýðunnar

ALVÖRU MENN FÖ S L AU FÖ S L AU FÖ S L AU FÖ S FIM FÖ S L AU FÖ S FÖ S L AU

2 8 / 10 2 9/ 10 04/11 0 5/ 1 1 11/11 12/11 18/11 24 / 1 1 2 5/ 1 1 26 / 1 1 02 / 1 2 0 9/ 1 2 10/ 1 2

KL. KL. KL. KL. KL. KL. KL. KL. KL. KL. KL. KL. KL.

20 : 0 0 20 : 0 0 20 : 0 0 20 : 0 0 20 : 0 0 20 : 0 0 20 : 0 0 20 : 0 0 20 : 0 0 20 : 0 0 20 : 0 0 20 : 0 0 20 : 0 0

 Dr áttarvélasali Magnús Ólafsson söðlar um

Ö U Ö Ö

“Hér er valinn maður í hverju rúmi... Leikurinn er upp á fimm stjörnur.” -Elísabet Brekkan, Fréttablaðið.

Miðasala sími: 571 5900

Magnús Ólafsson, leikari og skemmtikraftur, hefur söðlað um og selur nú búvélar, meðal annars. Ljósmynd Hari

Spurning hvort ég ætti að fara í Lögregluskólann Gæti tekið við af Geir Jóni enda þrjú síðustu hlutverkin lögregluþjónar. Leikarinn selur nú búvélar – en tekur góðum hlutverkum þegar þau bjóðast.

É

g var orðinn leiður á að hanga og bíða eftir góðu hlutverki, löngu hættur í prentverkinu og ákvað því að söðla um,“ segir Magnús Ólafsson, leikari og skemmtikraftur með meiru, en nú selur hann bændum búvélar, hvort heldur eru dráttarvélar eða heybinditæki, auk bíla og tækja fyrir verktaka. „Ég sá starfið auglýst og sótti um, vildi vita hvort svona gamall jaxl fengi vinnu. Mér var boðið að prófa og líst bara vel á,“ segir Magnús en hann starfar nú á Bifreiða- & vélasölunni, fyrirtæki sem tengist Höfðabílum. Þegar nær dregur aðventunni býr Magnús sig, ásamt félaga sínum Þorgeiri Ástvaldssyni, undir komu jólasveinanna Hurðaskellis og Stúfs.

Þeir hafa það fram yfir aðra jólasveina að hafa verið handteknir þegar þeir dreifðu eplum meðal alþingismanna. Sumargleðimenn, Magnús og félagar, fara síðan í alla fjórðunga næsta sumar með viðeigandi húllumhæi – og hafa auk þess neglt niður goslokahátíðina í Eyjum næsta sumar. Magnús hefur leikið lögreglumenn í þremur síðustu kvikmyndum eða sjónvarpsseríum, nú síðast í Heimsendi Ragnars Bragasonar sem sýndur er á Stöð 2. Þar eru flestir galnir en Magnús segir lögreglumann sinn heilan á geði en af gamla skólanum. „Hann kemur að þessu geðveika fólki þegar allt er komið í hund og kött, eins og allt stefnir í. Ragnar leikstjóri segir að ég hljóti að hafa verið lögreglumaður í fyrra lífi því þetta sé svo

létt fyrir mig. Það er spurning hvort ég ætti að fara í Lögregluskólann, ég gæti tekið við af Geir Jóni, er hann ekki að hætta? Ég er hávaxinn eins og hann en ekki eins svakalegur og ég var, sjötíu kílóum léttari, orðinn svo mjór að ég er eiginlega hvorki heill né hálfur maður.“ Magnús tekur þó niður lögregluhúfuna í næsta hluverki sínu, bíómynd sem gerð verður á komandi ári. „Þar á ég að leika gamlan alkóhólista. Ég veit nú hvernig á að lyfta glasi, en er ekki alveg orðinn handlama af því enda skilur það lítið eftir, en það er gaman að leika svona karaktera.“ Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is

 Hafnarborg Hamskipti hefjast á laugardag

Vertu hress í vetur Angelica er íslensk náttúruafurð úr ætihvönn sem gefur þér aukna orku og veitir mótstöðu gegn alls konar vetrarpestum. Sæktu styrk í náttúru Íslands!

www.sagamedica.is

Fæst í apótekum, heilsuvöruverslunum og stórmörkuðum.

Sambræðsla hönnunar og ljósmyndunar

F

atahönnun, tískuteikning og ljósmyndun renna saman í eitt í sýningu sem opnar í Hafnarborg í Hafnarfirði á laugardag. Það er ekki oft sem stóru virðulegu listasöfnin hýsa sýningar tengda tísku svo það eitt er vísbending um að hér er eitthvað spennandi á ferðinni. Það eru þær Saga Sigurðardóttir ljósmyndari og Hildur Yeoman fatahönnuður og tískuteiknari sem eru á bakvið sýninguna. Hildur hefur meðal annars hannað fylgihlutalínu þar sem var að finna handtöskur í formi púðluhunda og hún frums ý nd i a ð r a fatalínu sína Cherry Bomb á Reykjav í k Fashion Festival fyrr á árinu. Saga býr og starfar í London þar sem hún lauk nýverið BA prófi í tískuljósmyndun í London College of Fashion. Hún

hefur unnið með fjölda ólíkra hönnuða á stuttum ferli og ljósmyndir eftir hana hafa birst í stórum tískutímaritum á borð við Dazed and Confused, Dazed Digital og Topshop 214 Sý nining una ka lla þær Hamskipti en hún var hluti af norræna tískutvíæringnum sem var haldinn í Seattle í Bandaríkjunum nú í september. Sýningarstjóri er Klara Þórhallsdóttir.


14 | MORGUNBLAÐIÐ

Halle á föstu með frönskum leikara

Strákar, hættið að láta ykkur dreyma um Halle Berry. Hún er komin á fast – aftur. Sá heppni er franski leikarinn Olivier Martinez. Halle skildi við barnsföður sinn, Gabriel Aubry, í byrjun árs. „Nei, ertu ekki að grínast,“ sagði Þórarinn Þórarinsson, blaðamaður og kvikmyndagagnrýnandi Fréttatímans, þegar hann heyrði fréttina. „Hún sem var svo ástfangin þegar ég hitti hana á kvikmyndahátíðinni á Cannes 2006 í tengslum við þriðju X-Man myndina.“ Halle Berry, óskarðsverðlaunahafi frá árinu 2002 og kyntáknið sem hélt sig við Five Factor Diet-megrunarkúrinn, samkvæmt vefnum skinnycelebrities og Fat Flush Plan fyrir sex árum, samkvæmt Womensday, er orðin 45 ára. Kærastinn Olivier, sem reyndar er búin að vera með Halle frá því í mars, var í mörg ár með hina áströlsku Kylie Minogue upp á arminn - gag

Fúlskeggjaður Bond

ÖFLUG VIRKNI án kemískra efna

NÁTTÚRULEGAR ILMOLÍUR ferskur ilmur

Allt sem þú þarft er smá umhverfisvæn og húðvæn hreinsiefni sem virka UMHVERFISVÆNT framleitt samkvæmt ströngustu umhverfisstöðlum

HÚÐVÆNT

Daniel Craig mun án ertandi ilm- og litarefna skarta alskeggi sem James Bond í Grænt og blátt Epli í fallegri Skyfall, næstuskál myndog púði í stíl. um þennan fremsta njósnara í þjónustu hennar hátignar. Bond hefur ekki látið sjá sig áður skeggjaðan ef undan er skilin óhjákvæmilegur skeggvöxtur hjá Pierce Brosnan í Die Another Day en þar var Bond í fangelsi í Kóreu í 14 mánuði en var fljótur að raka sig þegar hann losnaði. Bond hefur því ekki áður látið sér vaxa skegg af sjálfsdáðum. Tökur á myndinni hefjast í London og Skotlandi í næsta mánuði en hún verður gerð fyrir miklu minna fé en síðustu myndir þannig að sjálfur Bond þarf að beygja sig Sænsk hönnun undir kreppuna og spara.í skemmtilegum litatónum allsráðandi

Hugmyndir með gildi og gleði

hjá Village, sem er ný búð við Laugaveginn í Reykjavík. blettahreinsir

Ör á höfði prinsessu

S

Kate Middleton, vart, grátt, vínrautt, með orange, hertogaynja af Cam- og bláum tónum eru ráðgrænum bridge, mætti andiglæsileg litir hjá Village í haust og til samkvæmis í vikunni. vetur. Ég tel þessa liti falla vel að þeim smekk sem Íslendingar hafa, sérHárgreiðsla hennar staklegaáður hvað textílvörur varðar, en þær afhjúpaði óþekkt eru þáttur sem stjórnar samsetningu ör viðstór vinstra gagnauga litavals í búðinni,“ segir Hallgunnur hennar og eins og geta Skaptason verslunarstjóri Village á Ísmá nærri hafa fjölmiðlar í Bretlandi sýnt landi. örinu umtalsverðan áhuga. Talsmaður Takihefur fyrsta skrefið Kate staðfest að hún sé vissulega „Eins og Íslendingar með ör á höfðinu og að það séeru eftiráhugasamir aðgerð um hún nýstárlega hönnun sem undirgekkst sem lítiðþarf barn.alltaf Hann svolítið til þess að brjóta ísinn. Frá því vildi ekki fara nánar út í aðgerðina, sagðivið opnuðum í maí nú í vor hafa erlendir ferðahana einkamál og að hún hefði verið menn verið allstór hluti viðskiptavina okkalvarleg. Sérfræðinga greinir ávið um það og sér ar og eru þeir óhræddir að velja haft er eftirnýtt læknisem að sennilega hafi örið eitthvað óvíða sést. Íslendingar komið eftir að fæðingarblettur varsé fjarvilja hins vegar að einhver búinn að taka fyrsta skrefið,“ segir Hallgunnur. lægður eða eitthvað álíka meinlaust.

Morgunblaðið/Golli

baðherbergishreinsir yfirborðshreinsir sturtuhreinsir glerhreinsir Ný búð „Svart, grátt, vínrautt, með orange, grænum og bláum tónum eru ráðandi litir hjá Village í haust og vetur,“ segir Hallgunnur Skaptason verslunarstjóri í búðinni.

Í Village er fjölbreytt heimilis- og gjafavöruúrval. Í búðinni á Laugavegi 70 í Reykjavík er byggt á rými og einfaldleika og hver vara fær sitt svæði. Undirtónninn í þessu er að koma viðskiptavinum á óvart með skemmtilegum hugmyndum sem gefa hversdagsleikanum gildi og gleði.

Undirtónninn í þessu er að koma viðskiptavinum á óvart með skemmtilegum hugmyndum sem gefa hversdagsleikanum gildi og gleði.

Miklar hreyfingar Vörunum er stillt upp til þess að auðvelda viðskiptavininum að velja sér vöruna. Þar má nefna textílvörur, glervörur, trévörur og fleira. „Litir, áferð, textíll; vöruúrvalið allt er sett saman eftir ákveðnu fyrirkomulagi. Miklar hreyfingar eru í Village búðunum árið um kring og hafa þær allar sem eru um það bil fjörutíu í ýmsum borgum Svíþjóðar, sama útlit uppþvottalögur uppþvottaefni þrátt fyrir mismunandi umhverfi,“ segir Hallgunnur. www.village.se sbs@mbl.is

mýkingarefni

þvottaefni og mýkingarefni

Hagkaup Fjólublátt Dúkur, bakki og kertastjaki í stíl.Víðir

þvottaefni

Þín Verslun Seljabraut

Fjarðarkaup


dægurmál

66 

Helgin 28.-30. október 2011

Ingimar H. Ingimarsson Sagan sem varð að segja

Bjórfélagi Björgólfanna leysir frá skjóðunni

F

jölmiðlamaðurinn Þorfinnur Ómarsson er þessa dagana að leggja lokahönd á ævisögu Ingimars H. Ingimarssonar arkitekts. Blaða- og fréttamenn hafa mikið reynt að fá Ingimar til þess að tjá sig um viðskipti sín og þá ekki síst í St. Pétursborg en þar komust Björgólfsfeðgar yfir drykkjaverksmiðju hans og lögðu með henni grunninn að veldi sínu á Íslandi. Meðal þeirra spurninga sem Ingimar svarar í bókinni, Sagan sem varð að segja, er hvað ís-

lenskur eigandi drykkjaverksmiðju í Rússlandi gerir þegar hann fréttir að landar hans og samstarfsmenn hafi yfirtekið verksmiðjuna og læst hann úti. Ingimar hefur lítið viljað tjá sig um viðskipti sín við Björgólfsfeðgana hingað til en hann sendi Fjármálaeftirlitinu greinargerð þegar feðgarnir voru að falast eftir kaupum á Landsbankanum. Þar sagði Ingimar þá hafa stolið af sér verksmiðjunni með skjalafalsi og að veldi þeirra virtist að einhverju leyti

Tekinn til við að twitta Sá vaski viðskiptafréttamaður Magnús Halldórsson sem söðlaði nýlega um og færði sig af Viðskiptablaðinu yfir á Vísi.is er þegar farinn að láta til sín taka á Vísi svo eftir er tekið. Þannig gernýtti Magnús möguleikan vefmiðlunar á fimmtudag þegar hann lýsti ráðstefnunni um efnahagshrunið beint frá Hörpu í gegnum samskiptavefinn Twitter. Stutt og snörp fréttaskeyti Magnúsar voru

byggt á þaulhugsuðu svindli. Saga Ingimars er býsna reyfarakennd á köflum og næsta víst er að bókin verði ein óvæntasta bomban í jólabókaflóðinu enda Ingimar manna líklegastur til þess að geta varpað frekara ljósi á viðskiptaveldi Björgólfs Guðmundssonar og Björgólfs Thors. Ingimar segir einnig frá því hvernig hann, íslenskur arkitekt, komst inn á gafl hjá æðstu ráðamönnum í St. Pétursborg skömmu eftir fall kommúnismans en í ævin-

týri hans koma ekki ómerkari menn en Vladimír Pútín og Anatolí Sobchak, borgarstjóri í St. Pétursborgar, við sögu. Þá skjóta einnig upp kollinum dularfullir náungar í austurþýska kommúnistaflokknum sem gátu opnað ýmsar óþekktar dyr auk þess sem kunnir íslenskir útrásarvíkingar gegna veigamiklum hlutverkum. -þþ Miðað við þá vitneskju sem Ingimar býr yfir má reikna með safaríkri frásögn í bókinni sem Þorfinnur skráir.

Dans Mikill fjöldi hæfileik afólks k allaði á auk aþátt

býsna fjörug og gáfu skemmtilega og óhefðbundna mynd af alvöruþrunginni ráðstefnunni. Á köflum minntu lýsingar Magnúsar einna helst á útsendingu frá íþróttakappleik með innskotum á borð við: „Gylfi Magnússon er nú stiginn í pontu. Hann talar ensku eins og innfæddur Bandaríkjamaður. Gylfi er með doktorspróf frá Yale háskóla.“

Leðurblökumaður vildi Borgríki

Guðrún Ebba eftirsótt

Bókin Ekki líta undan rokselst þessa dagana en í henni segir Guðrún Ebba Ólafsdóttir frá því kynferðisofbeldi sem faðir hennar, Ólafur Skúlason biskup, beitti hana árum saman. Á sunnudaginn kom Guðrún Ebba fram á sögufundi Vonar hjá SÁÁ. 210 manns mættu á fundinn sem er metaðsókn á slíkum fundum. Fleiri hafa áhuga á að fá Guðrúnu Ebbu til að flytja erindi og hún hefur til dæmis verið beðin um að flytja hátíðarræðu á aðventuhátíð Íslenska safnaðarins í Noregi, fyrsta sunnudag í aðventu. Fyrir utan formleg erindi hafa fjölmargir sett sig í samband við Guðrúnu Ebbu, til dæmis í gegnum Facebook-síðu hennar og þakkað henni fyrir að segja sögu sína.

Glæpamyndin Borgríki eftir Ólaf Jóhannesson hefur lagst vel í landann og hefur að auki vakið athygli og áhuga stórlaxa í Hollywood. Greint hefur verið frá því að leikstjórinn James Mangold hyggist endurgera Borgríki Vestanhafs. Mangold var þó síður en svo eini þungavigtarmaðurinn sem sýndi mynd Ólafs áhuga og nokkuð margir munu hafa verið um hituna. Fréttatíminn hefur þannig heimildir fyrir því að einn heitasti leikstjórinn í Bandaríkjunum um þessar mundir, sjálfur Christopher Nolan, hafi sýnt Borgríki áhuga en lögmaður hans mun hafa falast eftir því að fá að skoða myndina. Nolan hefur undanfarin ár gert það gott með nýju myndunum um Batman og sló hressilega í gegn með Inception í fyrra.

Dómararnir Gunnar Helgason, Katrín Hall og Karen Björk tóku þátt í dramanu í Laugardalshöllinni þar sem stutt var á milli hláturs og gráts þegar tilfinningarnar tóku völdin hjá áköfum og einbeittunum dönsurunum.

Mikið drama, grátur og gleði Það kom okkur mjög skemmtilega á óvart hversu margir góðir dansarar mættu.

Þátturinn Dans, dans, dans, sem Ragnhildur Steinunn Jónsdóttir stjórnar, hefur göngu sína í Sjónvarpinu á laugardaginn. Slíkur fjöldi hæfileikaríkra dansara mætti í prufur þannig að Ragnhildur og félagar sátu uppi með svo mikið efni að ekki þótti annað fært en að gera prufunum skil í tveimur þáttum sem verða sendir út á laugardagskvöld sitt hvoru megin við Kexvexmiðjuna.

Æ

tlunin var að nota fyrsta þáttinn til þess að sýna frá prufunum en það kom okkur mjög skemmtilega á óvart hversu margir góðir dansarar mættu. Þau voru miklu fleiri en við bjuggumst við þannig að þetta kom svolítið aftan að okkur og okkur fannst ómögulegt að skera þetta góða efni niður í einn þátt þannig að það varð úr að við hefjum leikinn með tveimur þáttum á laugardaginn,“ segir Ragnhildur Steinunn sem er himinlifandi, bæði yfir áhuga dansara á þættinum sem og þeirri góðu stemningu sem myndaðist í prufunum. Danskeppnin sjálf hefst síðan fyrir alvöru í beinum útsendingum á laugardaginn eftir viku en

þar sýna dansarar listir sínar, einstaklingar, pör og hópar. Tvö atriði úr hverjum þætti halda síðan áfram í úrslitakeppnina. „Þetta er búið að vera ofboðslega gaman og það voru sterkar tilfinningar í gangi í prufunum, bæði grátur og gleði, og greinilegt að allir eru að gefa sig í þetta af lífi og sál. Og ég segi það í fullri alvöru að þarna eru samankomnir bestu dansarar landsins. Ég meina það. Það er frábært hvað allt þetta hæfileikafólk sýnir þessu mikinn áhuga. Ég heyrði það á dönsurunum að þeim leið eins og þeir væru í útlöndum vegna þess hversu mikil stemning var í prufunum.“ Dómnefnd þáttarins skipa, auk Katrínar Hall, listræns stjórnanda Íslenska dansflokksins, þau Karen Björk Björgvinsdóttir, fyrrverandi Íslands- og heimsmeistari í samkvæmisdönsum, og Gunnar Helgason leikari. Ragnhildur Steinunn veit fátt skemmtilegra en að horfa á dans þannig að hún verður í banastuði þegar hún leiðir áhorfendur í gegnum hádramatíska danskeppnina í vetur.


HREINSUN

PIPAR\TBWA • SÍA

EFTIR SoFI okSanEn

Áleitið og óvægið verk sem lætur engan ósnortinn Margrét Helga Jóhannsdóttir · Arnbjörg Hlíf Valsdóttir Vigdís Hrefna Pálsdóttir · Stefán Hallur Stefánsson Þorsteinn Bachmann · Pálmi Gestsson · Ólafur Egill Egilsson Leikstjóri: Stefán Jónsson Næstu sýningar:

28. 4. 5. 12. 13. 19. 20. 24. 25. 2. 3. 10. 11. okt.

nóv.

nóv.

nóv.

nóv.

nóv.

nóv.

nóv.

nóv.

des.

des.

des.

des.

Sími í mið

asölu

551 1200


HE LG A RB L A Ð

Hrósið … ... fær Stefán Eiríksson lögreglustjóri höfuðborgarsvæðisins ásamt liðsmönnum sínum fyrir að upplýsa Rolexránið og ná ránsfengnum öllum til baka.

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is

Hefndarþorsta svalað á bankamönnum

Spennusagan Hefndarþorsti, eftir Michael Ridpath, er komin í verslanir en þetta er önnur glæpasaga höfundarins sem gerist á Íslandi og að þessu sinni spinnur Ridpath sögu um blóðug eftirköst bankahrunsins. Í kjölfar búsáhaldabyltingarinnar finnst ungur íslenskur bankastjórnandi látinn og nokkrum mánuðum síðar er íslenskur bankastjóri myrtur í London. Lögreglumaðurinn Magnús Jonsson, sem hefur búið í Bandarikjunum mestan hluta ævi sinnar, rannsakar málin og þarf meðal annars að komast til botns í því hvort morðin séu hefndaraðgerð fórnarlamba hrunsins. Þá leita gamlir glæpir á lögreglumanninn og erfiðar minningar frá harðneskjulegum æskuárum á Íslandi lifna við.

Uppvakningar á hrekkjavökutónleikum Á mánudaginn rennur upp hinn skuggalegi dagur hrekkjavöku eða Halloween eins og dagurinn kallast Vestanhafs. Af þessu tilefni blása Bíó Paradís og kammerpönksveitin Malneirophrenia til Uppvakningahátíðar á laugardags- og sunnudagskvöld. Hljómsveitin sér alfarið um dagskrá hátíðarinnar og hefur valið fimm sígildar uppvakningamyndir sem sýndar verða frá klukkan 18 til miðnættis kvöldin tvö. Í myndavali var áhersla lögð á lítt þekktar perlur geirans og fyrst og fremst eldri myndir, sjaldséð eða gleymd meistarastykki en riðið verður á vaðið á laugardaginn með hinni sígildu og stefnumótandi Night of the Living Dead eftir George A. Romero.

A M O K R I FYRST FÁ! R I T S R Y F -

30 TIL 60%

AFSLÁTTUR Í ÖRFÁA DAGA! SELJUM SÝNINGARRÚM

Whooo Mikið úrval af ítölskum leðurstígvélum!

Queen Size rúm (153x203cm)

ARGH! 281111

VERÐ FRÁ 99.000 kr.

fyrstu hæð

Sími 511 2020

Erum á

Rekkjan ehf ≤≥ Suðurlandsbraut 48 (Bláu húsin í Faxafeni) ≥≥ 108 Reykjavík ≥≥ 588 1955 ≥≥ www.rekkjan.iS ≥≥ Opið virka d. 10–18 og lau 11–16

H E I L S U R Ú M


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.