Jónas Kristjáns Fréttaumfjöllun eins og opinberar aftökur áður fyrr
Kate Winslet Les StikilsberjaFinn fyrir SólÓK EYPIS skinsdrenginn ÓK EYPIS 58
úttekt 12
1.-3. apríl 2011 2. árgangur
2. tölublað 1. árgangur 13. tölublað
ÓKEYPIS ÓKEYPIS Viðtal Elínrós Líndal
Að líta út fyrir að hafa aldrei migið í saltan sjó og vera svo með hjarta götustelpunnar er fín blanda að mínu mati.
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Margrét Pála Vill spara með því að hækka laun 18 Viðtal
ÓKEYPIS ÓKEYPIS
Sérfræðingarnir Skilja tölvur betur en fólk Viðtal 10
Ljósmynd/Aldís Pálsóttir
Elínrós Líndal stofnaði tískufyrirtæki í bílskúrnum heima hjá sér og opnar vefverslun með eigin vörum í næstu viku.
Fyndna Verslóstelpan Pissaði í buxurnar af hlátri Fermingar Sérblað um ferminga rgjafir
Síða 26
Hugmyndir að
fermingargjöfum
Fermingargjafir
Austurveri - Háaleitisbraut 68 Við opnum kl: Og lokum kl:
www.lyfogheilsa.is Opnunartímar 08:00-24:00 virka daga 10:00-24:00 helgar
Austurveri
58
2
fréttir
Helgin 1.-3. apríl 2011
Lögmenn Fjárhagslegt sjálfstæði
Greiðsluaðlögun annað form á gjaldþrotameðferð
L
ögmannafélag Íslands hefur áhyggjur af því að lögmenn í greiðsluaðlögun uppfylli ekki þau lagaskilyrði um lögmenn er varða lögmannsréttindi. Lítill munur sé á greiðsluaðlögun og gjaldþrotameðferð. „Hefði greiðsluaðlögun verið þekkt er ekki ólíklegt að á þeim tíma sem lög um lögmenn voru samþykkt árið 1998 hefði hún verið tekin inn í aðra grein í þriðja kafla laganna þar sem fjallað er um lögmannsréttindi. Þar er ein göngu minnst á gjaldþrot en auðvitað er greiðsluaðlögun bara annað form á gjaldþrotameðferð,“ segir Brynjar
Níelsson, formaður Lögmannafélags Íslands. Félagið hefur fjallað um þetta mál að undanförnu og segir Brynjar að menn þar á bæ hafi áhyggjur af því að trú verðugleiki stéttarinnar bíði hnekki ef ekkert er aðhafst í málinu. „Við höfum rætt þetta innan félagsins og velt því fyrir okkur hvort við eigum að óska eftir lagabreytingu. Trúverðugleiki lögmanna verður að vera hafinn yfir allan vafa. Það þarf hins vegar laga breytingu til að breyta þessu og það er eingöngu á færi Alþingis,“ segir Brynjar.
Hann segist þekkja þess dæmi að lögmenn hafi nýtt sér úrræði á borð við greiðsluðalögun. „Ég veit hins veg ar ekki hversu stórt vandamál þetta er í lögmannastéttinni. Það liggur hins vegar ljóst fyrir að staða fólks í greiðsluaðlögun er ekki glæsileg og varla er hægt að segja að einstaklingar sem notfæra sér slík úrræði hafi forræði yfir sínum fjármun um,“ segir Brynjar. Fréttatíminn greindi frá því fyrir skömmu að hæstaréttarlögmaðurinn Dögg Pálsdóttir hefði sótt um greiðslu aðlögun hjá umboðsmanni skuldara
stuttu áður en gera átti fjárnám hjá henni. Þar með komst hún í skjól fyrir 31 milljónar króna skuld sem hún var dæmd til að greiða tveimur verktökum sem höfðu unnið fyrir hana. Dögg get ur því sinnt lögmennsku næstu mánuði í friði fyrir öllum skuldum – allt þar til ljóst er hvort umboðsmaður skuldara samþykkir umsókn hennar eða ekki. Dögg hefur ekki viljað tjá sig um eigin stöðu – segist ekki tjá sig um fjármál Brynjar Níelsson, formaður sín í fjölmiðlum. Lögmannafélags Íslands, Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
hefur áhyggjur af lög mönnum sem sækja um greiðsluaðlögun.
Uppgjörsskil Kosning til stjórnlagaþings
Lúxemborg Húsleit
Leitað í Lúxemborg Embætti sérstaks saksóknara og breska efnahagsbrotadeildin gerðu á þriðjudag, í samstarfi við lögregluna í Lúxemborg, húsleit í þremur fyrirtækjum og á tveimur heimilum eftir því sem fram kom í tilkynningu frá embættinu. Þetta er liður í rannsókn beggja á starf semi Kaupþings fyrir hrun. Fast lega má búast við því að nokkur tími líði þar til gögnin, sem hald var lagt á í þessari hrinu, koma til landsins. Leitað var meðal annars á heimilum Hreiðars Más Sigurðs sonar og Magnúsar Guðmunds sonar en fréttastofa Stöðvar 2
greindi frá því að um væri að rann sókn á 30 milljarða láni til félags í eigu stjórnenda Kaupþings rétt eftir að Seðlabanki Íslands hafði veitt bankanum 80 milljarða neyð arlán. -óhþ
Úrslit Músiktil rauna á laugardag
Þráast við að fækka frímiðum Þjóðleikhúsið þráast við að fækka frí miðum sínum, samkvæmt eftirfylgni skýrslu Ríkisendurskoðunar í kjölfar úttektar á málefnum leikhússins árið 2008. Í úttektinni kom fram að frímiðar væru á bilinu 16 til 19 prósent af öllum miðum í leikhúsinu, sem væri mun hærra en til að mynda í norska þjóðleikhúsinu þar sem aðeins um 6 til 7 prósent af miðum væru frímiðar. Skorað var á leikhúsið að fækka frímiðum. Samkvæmt eftirfylgni skýrslunni telur Ríkisendurskoðun það ekki hafa verið gert og ítrekar ábendingu sína til forsvarsmanna leikhússins um að fækka frímiðum. -óhþ
Úrslitakvöld Músíktilrauna 2011 verður haldið laugardaginn 2. apríl í Íslensku óperunni og hefst klukkan 16. Undankvöld til raunanna fóru fram í Tjarnarbíói 25. til 28. mars og keppa alls 11 hljómsveitir á úrslitakvöldinu. Verðlaun verða veitt fyrir 1., 2. og 3. sæti, hljómsveit fólksins og ein staklingsverðlaun fyrir söngvara og hljóð færaleikara Músíktilrauna 2011. Böndin sem keppa í úrslitum í ár eru: Primavera, My Final Warning, Súr, Samaris, Askur Yggdrasils, Murrk, For the Sun is Red, The Wicked Strangers, Joe and the Dragon, Postartica og Virtual Times. -óhþ
Þorvaldur Gylfason, Ómar Ragnarsson og Gísli Tryggvason taka sæti í stjórnlagaráðinu sem byrjar að funda 6. apríl. Ljósmynd/Motiv, Jón S.
Helmingur stjórn lagaráðs virðir ekki skil á uppgjöri Lokafrestur til að skila inn uppgjöri til Ríkisendurskoðunar vegna stjórnlagaþings rann út 28. febrúar. Alls hafa 138 af 522 virt skilafrestinn.
A
Er þinn auður í góðum höndum? Okkar viðskiptavinir velja óháðan aðila sem hefur skynsemi og áhættumeðvitund að leiðarljósi. • Séreignarsparnaður • Eignastýring • Langtímasparnaður Taktu góða ákvörðun
Borgartúni 29 S. 585 6500 www.audur.is
Hann sagði það þó sæta furðu að skil á uppgjöri úr kosningunni til stjórnlagaþings væru ekki betri en raun bæri vitni.
lls hafa 26 prósent af frambjóðend um til stjórnlagaþings í nóvember á síðasta ári skilað inn uppgjöri til Ríkisendurskoðunar vegna framboðs eins og kveðið var á um í lögum um stjórn lagaþing. Skilafrestur rann út 28. febrúar og sendi Ríkisendurskoðun út ítrekun til frambjóðendanna í gær, fimmtudag, í kjölfar fyrirspurnar Fréttatímans. Lárus Ögmundsson, yfirlögfræðingur Ríkisend urskoðunar, segir í samtali við Fréttatím ann að þessar heimtur séu alls ekki nógu góðar. Embættið hyggst birta upplýsingar um þá frambjóðendur sem hafa skilað upp gjöri 5. apríl næstkomandi. Alls hafa 138 frambjóðendur skilað inn uppgjöri. Allir nema Þorkell Helgason skiluðu inn yfir lýsingu um að kostnaður þeirra hefði verið undir 400 þúsund krónum. Þorkell skilaði inn uppgjöri sem sýndi að kostnaður hans við framboðið var yfir 400 þúsund krónum. Spurður sagði Lárus að um helmingur þeirra, sem þegið hafa boð um að taka sæti í nýsamþykktu stjórnlagaráði, hafi skilað uppgjöri. Hann vill ekki gefa upp hverjir hafa skilað og hverjir ekki. Hann sagði það ekki við hæfi að upplýsingar, sem ekki hefðu birst á vef Ríkisendurskoðunar, birt ust í fjölmiðlum. Hann sagði það þó sæta
furðu að skil á uppgjöri úr kosningunni til stjórnlagaþings væru ekki betri en raun bæri vitni. Fréttatíminn sendi öllum þeim 25, sem þegið hafa boð um að taka sæti í stjórnalagaráði, fyrirspurn um hvort þau hefðu skilað inn uppgjöri. Þegar blaðið fór í prentun höfðu borist svör frá þrettán þeirra. Staðfest er að Þorkell Helgason hef ur skilað inn uppgjöri. Dögg Harðardóttir, Eiríkur Bergmann, Gísli Tryggvason, Guðmundur Gunnarsson, Illugi Jökulsson, Katrín Oddsdóttir, Lýður Árnason, Silja Bára Ómarsdóttir og Þorvaldur Gylfason staðfestu að þau hefðu skilað inn uppgjöri. Ástrós Gunnlaugsson sagði að það myndi koma í ljós 5. apríl, þegar Ríkisendur skoðun birtir lista sinn, að hún hefði skilað inn uppgjöri. Ómar Ragnarsson og Pawel Bartoszek hafa ekki skilað inn uppgjöri. Kostnaður Ómars var rétt rúmar 60 þús und krónur í formi auglýsingar á RÚV þar sem fólk var hvatt til að taka þátt í stjór nlagaþingskosningu en Pawel eyddi 580 þúsund krónum. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is
iPhone 4
i r t s r æ St tista›u
skemmí heimi!
Stundum eru orð of fátækleg til að lýsa upplifuninni.
3.000 kr. sím
notkun á mánuði í 1 2
mán. fylgi
iPhone 4r
dagur & steini
hjá Nova!
7.990 kr. /18 mán. iPhone 4 16 GB
3.000 kr. notkun á mán.
í 12 mánuði fylgir! 139.990 kr. stgr.
Verslanir Nova eru í Kringlunni, Smáralind, Lágmúla, MM Selfossi og á Glerártorgi Akureyri Þjónustuver 519 1919 | www.nova.is | m.nova.is | Facebook | Twitter
3.000 kr. símnotkun fylgir með 0 kr. Nova í Nova og Eitt verð í alla, áskrift og frelsi. Mánaðarleg afborgun greidd með kreditkorti + 250 kr./mán. greiðslugjald. Það er ódýrara að staðgreiða og þá þarf ekki kreditkort.
4
fréttir
Helgin 1.-3. apríl 2011
Föstudagur
veður
l augar dagur
Peysuveður
sunnudagur
Er komið vor?
Nær allir sem ég hitti á förnum vegi um þessar mundir, spyrja hvort það sé komið vor. Eiginlegt svar er það að um þetta 1 leyti koma mjög vorlegir dagar, en síðan 3 6 er eins og það slái í bakseglin og kólni aftur. Í dag, föstudag, verður þannig milt á landinu og á morgun, laugardag, víða sólríkt og 5 7 fallegt veður á landinu sem minna mun á vorið. En þá kólnar og frystir og við horfum upp á svalara veður á sunnudag. Á Austur- og Suðausturlandi þurfa menn að fylgjast með lægðum sem Strekkingsvindur framan af degi skjótast hratt til norðuausturs, vestanalands og með rigningu. Fremur sú fyrri er á ferðinni í dag og sú þungbúið um mestallt land, en milt. síðari á sunnudag. Einar Sveinbjörnsson vedurvaktin@vedurvaktin. is
Höfuðborgarsvæðið: SA-strekkingur í fyrramálið með rigningu, en síðar skúrum.
Stefán Einar kosinn formaður VR
Líttu vel út án þess að sjúga stöðugt upp í nefið.
2
5
3
5
1
1
2
2 4
Smá rigning vestan til fyrst um morguninn, en annars bjart veður og hægur vindur á landinu. Frystir um kvöldið. Höfuðborgarsvæðið: Væta um morguninn, en léttir síðan til að mestu samfara hægum vindi.
2
Rigning eða slydda austanlands og hríðarveður á fjallvegum, en annars meinlítið veður á landinu og sólríkt suðvestan og vestanlands. Höfuðborgarsvæðið: Fremur hægur vindur og bjartviðri. Hiti 2 til 4 stig yfir daginn.
CINTAMANI WWW.CINTAMANI.IS
Skipulag Fr amkvæmdir í fjörunni fr aman við Nesveg 107
Stefán Einar Stefánsson viðskiptasiðfræðingur var kosinn formaður VR með 20,6% atkvæða. Helga Guðrún Jónasdóttir fékk næstflest atkvæði, 18,2%. Páll Örn Líndal fékk 15,5%, Rannveig Sigurðardóttir 14,1%, Guðrún Jóhanna Ólafsdóttir 12,7%. Fráfarandi formaður, Kristinn Örn Jóhannesson, varð næstneðstur með 9,9% en Lúðvík Lúðvíksson rak lestina með 8,9%, að því er Ríkisútvarpið greindi frá. Kjörsókn var dræm. Af 28.417 félagsmönnum sem voru á kjörskrá greiddu 4.867 atkvæði, um það bil 17% kjörsókn. Sjö stjórnarmenn voru kjörnir til tveggja ára samkvæmt fléttulista: Ásta Rut Jónasdóttir, Ragnar Þór Ingólfsson, Eyrún Ingadóttir, Benedikt Vilhjálmsson, Pálmey Helga Gísladóttir, Birgir Már Guðmundsson og Kristjana Þorbjörg Jónsdóttir. Þrír varamenn voru kosnir í stjórn til eins árs: Óskar Kristjánsson, Benóný Valur Jakobsson og Bjarni Þór Sigurðsson. -jh
Götumarkaður á Garðatorgi Götumarkaður verður haldinn á morgun, laugardag, á Garðatorgi í Garðabæ. Þetta er í áttunda skipti sem markaðurinn er haldinn. Upphafið var að systurnar Lilju og Lovísu Vattnes langaði að lífga við torg Garðbæinga. Götumarkaðurinn verður, að því er fram kemur í tilkynningu, af bestu gerð. Ýmist verður fólk með notaðar vörur úr geymslum eða netfyrirtæki með nýjar vörur. Þá verður kökubasar, heimagert súkkulaði og ýmislegt annað gómsætt til sölu. Markaðurinn verður opinn kl. 13-18. -jh
Iceland Express stofnar þjónustufyrirtæki
Iceland Express hefur stofnað þjónustufyrirtæki til að annast flugafgreiðslu á Keflavíkurflugvelli. Fyrirtækið heitir Iceland Express Handling og mun
auglýsa eftir starfsfólki á næstu vikum, að því er fram kemur í tilkynningu félagsins. Iceland Express Handling mun sjá um flugafgreiðslu á flugflota Iceland Express, en áður hefur félagið keypt þessa þjónustu af öðrum. „Forráðamenn Iceland Express hafa lengi haft hug á að sjá um þjónustu við eigin vélar, enda hefur félagið stækkað ört. Tilgangurinn,“ segir enn fremur, „er að bæta þjónustu við farþega í takt við markaðssókn og bjartari tíma.“ -jh
Íris Lind í stað Ingu Lindar Íris Lind Sæmundsdóttir tekur sæti í stjórnlagaráði í stað Ingu Lindar Karlsdóttur sem kaus að taka ekki þátt. Hinir 24 sem kosnir voru í stjórnlagaþingskosningunum í nóvember taka sæti í stjórnlagaráði. Gert er ráð fyrir að það komi saman til fyrsta fundar 6. apríl næstkomandi. Fulltrúar í stjórnlagaráði eru því, auk Írisar: Andrés Magnússon, Ari Teitsson, Arnfríður Guðmundsdóttir, Ástrós Gunnlaugsdóttir, Dögg Harðardóttir, Eiríkur Bergmann, Erlingur Sigurðarson, Freyja Haraldsdóttir, Gísli Tryggvason, Guðmundur Gunnarsson, Illugi Jökulsson, Katrín Fjeldsted, Katrín Oddsdóttir, Lýður Árnason, Ómar Ragnarsson, Pawel Bartoszek, Pétur Gunnlaugsson, Salvör Nordal, Silja Bára Ómarsdóttir, Vilhjálmur Þorsteinsson, Þorkell Helgason, Þorvaldur Gylfason, Þórhildur Þorleifsdóttir og Örn Bárður Jónsson. -jh
Framkvæmdir í fjörunni framan við hús Guðmundar Kristjánssonar útgerðarmanns við Nesveg 107 á Seltjarnarnesi eru gerðar í óleyfi. Skipulags- og byggingarfulltrúi Seltjarnarness mun leggja til ítrekun bókunar um að mannvirkið verði fjarlægt. Ljósmynd/Hari
Hótar að taka fjöru útgerðarmanns eignarnámi „Landfylling“ og sjávarvörn í fjörunni framan við stórhýsi Guðmundar Kristjánssonar, útgerðarmanns í Brimi, var hvorki gerð í sátt né samstarfi við bæjaryfirvöld á Seltjarnarnesi. Skipulags- og byggingarfulltrúi mun leggja til að mannvirkið verði fjarlægt.
G
Líklega verður að taka fjöruna eignarnámi, hagi menn sér svona.
uðmundur fór í þessar framkvæmdir, sem hann hafði kynnt okkur en höfðu ekki verið samþykktar. Þetta er því óleyfisframkvæmd sem er hvorki í sátt né samstarfi við bæjaryfirvöld,“ segir Örn Þór Halldórsson, skipulags- og byggingarfulltrúi á Seltjarnarnesi, um nýlega framkvæmd Guðmundar Kristjánssonar útgerðarmanns í fjörunni framan við hús sitt við Nesveg 107. Forsaga málsins er að Guðmundur, eða félag í hans eigu, keypti árið 2005 húsið Marbakka á 1.200 fermetra sjávarlóð á Seltjarnarnesi. Hann reif húsið og byggði mjög stórt einbýlishús á lóðinni, raunar svo stórt og yfirgnæfandi að margir nágrannar töldu sig blekkta og mótmæltu, að sögn Arnar Þórs. Í framhaldinu lét Guðmundur rífa sjóvörn framan við húsið í leyfisleysi, þannig að hætta var af, að sögn skipulags- og byggingarfulltrúa. Bæjaryfirvöld fengu Siglingamálastofnun til að skoða málið. Stofnunin sagði það óviðunandi að fjarlægja sjóvörnina. Í framhaldi af því fór bærinn fram á að bragarbót yrði gerð. Örn Þór segir að síðar hafi Guðmundur kynnt bæjaryfirvöldum hugmyndir sínar um að komast í fjöruna framan við húsið og að bæjaryfirvöld hafi fallist á að það væri réttmæt ósk. Siglingamálastofnun hafi í raun fallist á þá útfærslu en bærinn hafi ekki viljað kvitta upp á hana. Samþykki nágranna hafi ekki legið fyrir og verkið hafi verið stórkarlalegt. „Við upplifðum þetta sem uppfyllingu. Hann er í raun og veru að múra fjöruna inni þannig að það er ekkert aðgengi almennings um fjöruna lengur eins og var,“ segir Örn Þór. Hann tekur hins vegar fram að eftir þessar framkvæmdir Guðmundar sé
ekki lengur bráð hætta af ágangi sjávar. „Bókun bæjarstjórnar í janúar var um að laga sjóvörnina með almannahagsmuni í huga. Eftir framkvæmdirnar nú er dæmið annað, framkvæmd í óleyfi. Svona á að fara í gegnum okkur, þótt hann eigi lóðina og að sögn fjöruna, þ.e. rétt til að nýta hana. Hann lítur á fjöruna sem sína eign en við lítum á verkið sem náttúruspjöll og nágrannar hafa kvartað. Eigandinn hefur hlaðið garð yfir sandfjöruna þannig að það verður að fara út í grjót og þang til að komast um. Réttur almennings til að ganga um fjörur er hins vegar alveg skýr. Ef bærinn bregst ekki við er hann ekki að sinna skyldum sínum. Nágrannar geta þá vísað málinu til Skipulagsstofnunar og hún gripið fram fyrir hendurnar á okkur. Ég mun því leggja til að við ítrekum fyrri bókun um að þetta verði fjarlægt, það er það eina í stöðunni. Frá Guðmundi komu hins vegar ágætis hugmyndir í upphafi sem Siglingamálastofnun vann fyrir hann. Það var nett og góð renna fram í sjó. Ef slík ósk kæmi frá honum held ég að við myndum samþykkja það. Það er sjálfsögð og eðlileg krafa að hann fái aðgengi að fjörunni,“ segir Örn Þór. Skipulags- og byggingarfulltrúinn segir að lóðir að sjó á Seltjarnarnesi séu einkalóðir. „Ef bærinn ætlar að gera eitthvað verður hann að taka fjöruna eignarnámi, sem líklega verður ofan á, sérstaklega ef menn haga sér svona.“ Ekki náðist í Guðmund Kristjánsson við vinnslu fréttarinnar. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
Mynd: Gunnar Karlsson
Óleyst deila er áhætta - og ógn við framtíð okkar
Áfram-hópurinn eru þverpólitísk grasrótarsamtök fólks sem telur að best sé fyrir okkur að ljúka Icesave málinu með samþykkt fyrirliggjandi samnings í þjóðaratkvæðagreiðslunni 9. apríl nk. Starf hópsins byggir á frjálsum framlögum einstaklinga og fyrirtækja og sjálfboðavinnu fjölda fólks. Viljir þú leggja baráttunni fjárhagslegt lið eru b.nr: 0111-26-100244 og kt. 640311-0530. Það munar um allt.
www.afram.is | Facebook
Helgin 1.-3. apríl 2011
KEMST LEE WESTWOOD
AFTUR Á TOPP
HEIMSLISTANS? Í BEINNI UM HELGINA: SHELL HOUSTON OPEN FÖSTUDAG LAUGARDAG SUNNUDAG
KL. 19:00 – 22:00 KL. 17:00 – 22:00 KL. 17:00 – 22:00
ferðalög Handhafar forsetavalds
Hæstaréttarforseti fylgdi forseta fjórtán sinnum Ingibjörg Benediktsdóttir fór Reykjanesbrautina fjórtán sinnum á síðasta ári vegna ferða forseta Íslands til útlanda.
H
versu oft fylgdir þú, sem handhafi forsetavalds, forseta Íslands til og frá Keflavíkurflugvelli á síðasta ári? Þessari einföldu spurningu gat Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir, forseti Alþingis, ekki svarað né heldur Ingibjörg Benediktsdóttir, forseti Hæstaréttar. Svarið kom frá forsetaembættinu þar sem Örnólfur Thorsson forsetaritari varð fyrir svörum. Í svarinu kemur fram að Ingibjörg fór fjórtán sinnum sem fylgdarkona forseta á síðasta ári og Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir einu sinni. Þó ber að slá þann varnagla að embætti forseta Íslands varðveitir ekki sérstaklega gögn sem veita upplýsingar um fylgd handhafa eða móttöku í einstökum ferðum og þær tölur sem hér fara á eftir eru því ekki tæmandi, að því er fram kemur í
svari embættisins. Á árinu 2009 fór Árni Kolbeinsson, þáverandi forseti Hæstaréttar, níu ferðir með forseta annað hvort til eða frá flugvellinum, Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir fór fimm ferðir og Ingibjörg Benendiktsdóttir, þáverandi varaforseti Hæstaréttar, fór eina ferð – upphitunarferð fyrir maraþonið árið eftir þegar hún bar hitann og þungann af fylgd forsetans. Fréttatíminn hefur undanfarnar vikur skoðað hlutverk handhafa forsetavalds og reynt að komast að því hversu yfirgripsmikið starf þeirra er. Handhafarnir þrír og varamenn þeirra skrifuðu undir 31 lög á árunum 2009 og 2010 eða rétt um 12% af öllum þeim lögum sem samþykkt voru á þessum tveimur árum. oskar@frettatiminn.is
ITIR E V TIÐ R O K TT
Á L S F %A
GOLF
ND ÍSLA DA S I F N ÍÐI VER UMH EGRA FR M U L L RIFT VÖL A GLÆSI ÁSK F S L R O Á R AF G ANNAR MEÐ LGIR .IS Y F AUK TIÐ GOLF
40
KOR
GOLF
RIFT
Þ GÐU G Y R T
SK ÉR Á
Í
00
5 60
59 SÍMA
KJAR
ÁS EÐA
Ólafur Ragnar Grímsson fékk fylgd Ingibjargar Benediktsdóttur, forseta Hæstaréttar, fjórtán sinnum árið 2010.
Ljósmynd/Teitur
Jóhanna aldrei fylgdarkona forsetans Forsætisráðuneytið staðfestir að forsætisráðherra fylgi ekki forsetanum til og frá flugvelli.
Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra.
Leiðrétting
Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra hefur aldrei fylgt Ólafi Ragnari Grímssyni forseta til og frá flugvelli í hlutverki sínu sem handhafi forsetavalds. Ágúst Geir Ágústsson, skrifstofustjóri í ráðuneytinu, staðfestir í samtali við Fréttatímann að fylgdin hafi undanfarin ár verið í höndum forseta Hæstaréttar og forseta Alþingis. Eftir því sem næst verður komist lagðist það af í forsætisráðherratíð Davíðs Oddssonar að forsætisráðherra fylgdi forsetanum til og frá flugvelli. Ágúst Geir sagði jafnframt að handhafar forsetavalds fylgdu forsetanum eingöngu í opinberar ferðir en ekki einkaferðir. -óhþ
Í frétt um fylgdarkonur forseta Íslands í síðasta blaði var rangt haft eftir Ágústi Geir Ágústssyni, skrifstofustjóra forsætisráðuneytisins, varðandi hver handhafa forsetavalds fylgdi forseta Íslands til og frá flugvelli. Er beðist velvirðingar á því. -óhþ
– FULLT HÚS ÆVINTÝRA
REYKJAVÍK • Fiskislóð 1 • Sími 580 8500 • mánud.–föstud. 10–18 • laugard. 10–16 AKUREYRI • Tryggvabraut 1-3 • Sími 460 3630 • mánud.–föstud. 8–18 • laugard. 10–16 • ellingsen.is
FERMINGAR DAGAR
DEVOLD ACTIVE bolur
Verð 8.990 kr.
DEVOLD EXPEDITION bolur
Verð 9.990 kr. DEVOLD ACTIVE buxur
Verð 8.990 kr.
DEVOLD EXPEDITION buxur
Verð 9.990 kr. TATONKA bakpokar
Verð frá 10.760 kr. COLEMAN tjöld
Verð frá 21.900 kr.
COLEMAN svefnpokar
Verð frá 4.990 kr.
COLEMAN Hitabrúsi 0.75 l
Verð 3.990 kr. COLUMBIA COREMIC RIDGE gönguskór
Verð 26.900 kr.
25%
afsláttur
COLEMAN TRACK dýna
Verð 6.995 kr.
COLEMAN PAKKI Svefnpoki, dýna og tjald. Verð
17.201 kr.
Fullt verð áður 22.201 kr.
19.596 kr.
29.990 kr.
LEATHERMAN WAVE vasahnífur Ryðfrítt stál 17 verkfæri
COLUMBIA WALLAWALLA gönguskór Þægilegir og léttir gönguskór sem fara vel á fæti.
8
fréttir
Helgin 1.-3. apríl 2011
Dómsmál Gjafagerningur
Fyrrverandi forstjóri Sterling vill endurupptöku Deilt um sautján milljóna króna greiðslu frá Fons til félags í eigu Almars Arnar Hilmarssonar. Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@ frettatiminn.is
„Hann var að óska eftir endurupptöku á dómsmáli sem var stefna þrotabús Fons á hendur Römlu ehf. sem er í hans eigu. Enginn mætti við þingfestingu málsins á sínum tíma af hálfu Römlu og það var því dómtekið og fallist á kröfu þrotabúsins um riftun á tveimur greiðslum frá Fons til félagsins. Því var gert að endurgreiða þrotabúinu þessar fjárhæðir auk vaxta og málskostnaðar,“ segir Óskar Sigurðsson, skiptastjóri þrotabús Fons, um mál Almars Arnar Hilmarssonar gegn þrotabúinu sem var dómtekið í síðustu viku.
Óskar sagði að verið væri að yfirfara beiðni hans um endurupptöku á málinu. Þrotabúið ákvað að fara fram á riftun á greiðslunum tveimur til Römlu ehf., sem voru annars vegar rúmlega 1,9 milljóna króna greiðsla hinn 16. janúar 2009 vegna þriggja vikna sérfræðiþjónustu og hins vegar rétt tæplega fimmtán milljóna króna greiðsla 23. febrúar vegna starfsloka samkvæmt samkomulagi og nam um tveimur milljónum króna á mánuði um sex mánaða skeið án virðisaukaskatts. Óskar segir að Ramla ehf.
hafi ekki verið í vinnuréttarsambandi við Fons, enda einkahlutafélag, og enga samninga hafi verið að finna í bókhaldi Fons um verktakavinnu Römlu. Krafan um riftun hafi byggst á því að um gjafagerninga væri að ræða. Almar Örn Hilmarsson var forstjóri danska flugfélagsins Sterling í tvígang, á meðan félagið var í eigu bæði FL Group og Fons, og var forstjóri þegar það varð gjaldþrota seint á árinu 2008. Hann er jafnframt mágur Pálma Haraldssonar, aðaleiganda Fons.
Almar Örn Hilmarsson, fyrrverandi forstjóri Sterling.
Orkuveitan Ábyrgðargjald til eigenda
Arnaldur vill stækka lúxusvillu
Metsölurithöfundurinn Arnaldur Indriðason og eiginkona hans hafa lagt inn umsókn til skipulagsyfirvalda á Seltjarnarnesi þar sem þau óska eftir að fá að stækka jarðhæð lúxusvillu sem þau festu kaup á ekki alls fyrir löngu. Afgreiðslu umsóknarinnar var frestað og óskað eftir leiðréttum teikningum. Miklar framkvæmdir hafa staðið yfir við húsið á undanförnum vikum og hefur meðal annars sést til vörubíla keyra burt frá húsinu, hlaðnir innréttingum og öðru trévirki.
OR greiddi Reykjavíkurborg 670 milljónir á síðasta ári ESA leggur svokallað ábyrgðargjald á Orkuveituna af samkeppnisástæðum. Hús Orkuveitunnar á Bæjarhálsi.
Opið Alla daga frá 12:00 til 18:00
Þetta er gjald sem við verðum að borga samkvæmt úrskurði.
Í
ársreikningi Orkuveitu Reykjavíkur fyrir árið 2010 kemur fram að meðal gjalda fyrirtækisins er svokallað ábyrgðargjald sem greitt er til eigendanna, Reykjavíkurborgar, Akraneskaupstaðar og
Upplifðu frelsi
„Að geta heyrt tónlistina sína aftur eins og hún á að hljóma er lítið kraftaverk - ég heyri aftur söng fuglanna“
Pantaðu tíma í heyrnarmælingu í síma
568 6880
og prófaðu Agil
með framúrskarandi heyrnartækjum frá Oticon Áttu í erfiðleikum með að heyra í fjölmenni eða klið? Finnst þér aðrir tala lágt eða óskýrt? Tekur þú sjaldnar þátt í hópumræðum en áður? Allt þetta getur verið merki þess að heyrn þín sé farin að versna. Agil eru byltingarkennd ný heyrnartæki sem hjálpa þér að heyra betur með minni áreynslu. Tölvuörflagan í Agil er helmingi öflugri en áður hefur þekkst en tækin eru samt um helmingi minni en hefðbundin heyrnartæki og búa þar að auki yfir þráðlausri tækni. Ekki láta heyrnarskerðingu halda aftur af þér og verða til þess að þú missir úr í samskiptum við aðra. Njóttu þess að heyra áreynslulaust með Agil heyrnartækjum.
Glæsibæ | Álfheimum 74 | 104 Reykjavík | Þjónusta á landsbyggðinni | Sími 568 6880 | www.heyrnartækni.is
©2010 Oticon Inc. All Rights Reserved.
Bubbi Morthens
Borgarbyggðar, í hlutfalli við eign hvers þeirra. Alls greiddi Orkuveitan 716 milljónir til eigendanna þriggja. Reykjavíkurborg fékk um 670 milljónir í sinn hlut, Akranes um 39 milljónir og Borgarbyggð sjö milljónir. Í samræmi við ákvörðun ESA, Eftirlitsstofnunar EFTA, samþykkti aðalfundur Orkuveitunnar árið 2005 að greiða ábyrgðargjald til eigenda vegna ábyrgða sem þeir hafa veitt á skuldum samstæðunnar. Það gjald var fyrst 0,25 prósent af skuldunum en var hækkað í 0,375 prósent í ársbyrjun 2010. Ástæða gjaldsins er sú að rekstrarform fyrirtækja í opinberri eigu á samkeppnismarkaði, eins og raforkumarkaðurinn er, á ekki að skekkja stöðu þeirra á markaðnum. Ávinningur Orkuveitunnar í formi betri lánskjara vegna opinberrar ábyrgðar þótti skekkja samkeppnina. Eiríkur Hjálmarsson, upplýsingafulltrúi Orkuveitunnar, segir í samtali við Fréttatímann að þetta gjald sé væntanlega komið til að vera og það verði ekki umflúið. „Það er skylda okkar að hlíta ákvörðun ESA og við greiðum þetta gjald, sem er raunar breytilegt og ræðst af mismuninum á vöxtum á markaði og raunvöxtum fyrirtækisins. Það er ekkert sem við getum gert nema að borga,“ segir Eiríkur. Spurður hvort einhverjar undanþágur séu mögulegar í ljósi erfiðrar fjárhagsstöðu fyrirtækisins segir Eiríkur svo ekki vera. „Þetta er gjald sem við borgum samkvæmt ákvörðun til þess bærra yfirvalda.“ Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@ frettatiminn.is
10
viðtal
Helgin 1.-3. apríl 2011
Skilja tölvur betur en fólk Egill Jónasson og Anna Bergþórsdóttir eru meðal sérfræðinga sem taka til starfa hjá fyrirtækinu Specialisterne þar sem virkjaðar eru sterkustu hliðar fólks á einhverfurófi. Þau segjast bæði lunkin við að koma auga á smáatriði sem öðrum yfirsjást en hafa átt erfitt með að fóta sig í atvinnulífinu.
Anna og Egill segjast vera dæmigerðir nördar og góð í nákvæmnisvinnu.
V
innustaðurinn Specialisterne verður opnaður á morgun, laugardag, á alþjóðlegum degi einhverfu. Fyrirtækið byggist á danskri fyrirmynd þar sem einhverfir fá þjálfun í að vinna verkefni sem snúa að þeirra sérþekkingu. Stefna fyrirtækisins er að vera tengiliður einhverfra út í atvinnulífið en verkefnin snúa í fyrstu að tæknimálum og hugbúnaðarprófunum.
forritað frá þrettán ára aldri. Egill hefur „Eða alveg frá því að mamma eignað-
ist tölvu. Fyrsta árið hrundi tölvan örugglega tuttugu sinnum því ég bara óð í gegnum hana,“ segir Egill sem áttaði sig fljótt á því að forritun lægi vel fyrir honum. „Ég skil tölvuna og veit hvernig hún hugsar. Ég á stundum auðveldara með að skilja tölvur en fólk eða lífið. Tölvan hugsar um einn hlut í einu, hún fer ekkert annað. Svipað og hausinn á manni sjálfum. Þegar leitarvélarnar komu fyrst fannst mér það lítið mál. Það var eins og þetta hefði verið skrifað fyrir mann.“ Egill er greindur með ódæmigerða einhverfu og viðurkennir að hann hafi mjög lítið sjálfstraust á almennum vinnumarkaði. Hvað finnst þér þú hafa fram að færa í atvinnulífinu? „Ég er ekki viss um hvað ég hef fram að færa í venjulegu atvinnuumhverfi. Ég get alveg unnið venjulega vinnu og það kemur fyrir.“ Egill segir að alla tíð hafi honum verið bent á atriði sem hann þyrfti að laga í fari sínu. Hann bindur því miklar vonir við starf hjá Specialisterne. „Því hvað ef maður þyrfti ekki að laga alla hluti til að standast væntingar heldur bara læra að lifa með þeim? Þarna er kominn grundvöllur fyrir mig til þess. Ég lít á það sem stórt tækifæri að komast þar að. Að vera í kringum fólk án þess að aðgreina það of mikið. Það er gott að komast inn í náttúrulegt umhverfi. Maður finnur alltaf samkennd með fólki sem maður á eitthvað sameiginlegt með. Maður finnur viðbrögðin og andann þegar verið er að tala. Fátt veitir meira öryggi en að vera í svoleiðis umhverfi þar sem vitundin kemst upp á næsta stig. Þegar ég var í grunnskóla var ég ekkert í kringum aðra sem voru svipaðir og ég. Ég sat úti í horni og fannst allt vera að mér. Ég velti því fyrir mér af hverju ég upplifði ekki hlutina svipað og aðrir. Jafnvel þótt ég hermdi eftir félögum mínum þá upplifði ég ekki sömu gleðina yfir hlutunum. Ég skynja hlutina öðruvísi og þess vegna finnst mér stórt tækifæri að komast í þetta umhverfi. Það gerir mikið fyrir sjálfstraustið.“
... hugurinn er svo virkur án þess að maður sé endilega að þrýsta á það.
Þolir ekki hávaða og þrengsli
Anna
fékk asperger-greiningu þegar hún var nítján ára. „Í menntun og starfi er allt mjög venjulegt hjá mér og það gengur allt mjög vel. Þangað til allt í einu að það gengur ekki vel. Þá eru allir bara „Ha? Þetta getur ekki verið.“ Mjög margir segja bara „Jájá, við bara reddum þessu.“ En þegar þú ert með fólk á einhverfurófi þá þýðir ekki að segja við bara reddum því. Þú verður að gera einhverjar áætlanir, annars fer allt í steik.“ Hvernig lýsir þín einhverfa sér?
„Miklar skyntruflanir. Til dæmis finnast mér þessi flúorljós hérna í loftinu mjög leiðinleg. Það er ekki gaman fyrir mig að fara í Kringluna en það er eitt sem bjargar mér í verslanamiðstöðvum, það er ipod. Þannig kemst ég í gegnum Kringluna og jólin og fleira. Ég spyr mig stundum að því hvað ég gerði áður en ég eignaðist ipod. Og svarið er: Þá stóð ég yfirleitt úti í rigningunni fyrir utan verslanamiðstöðvarnar og velti því fyrir mér af hverju við gætum ekki gefið fólki peninga í jólagjöf. En það þykir víst ósmekklegt.“
... ég veit ekki hvort ég væri hamingjusamari ef ég væri eðlilegri.
H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A
Hollt og gott veganesti
ms.is
Nú virkar eins og þú eigir mjög auðvelt með að eiga samskipti við fólk. „Já. Eins og ég segi. Það er allt eðlilegt þangað til það er ekki eðlilegt.“ Hvenær kemstu að því að það er ekki eðlilegt? „Í vinnu heldur maður út í svona þrjá til fjóra mánuði. Þú getur spurt aðra aspergera og allir eru sammála um að hlutirnir ganga í einhvern tíma. Auðvitað er það misjafnt eftir því hversu einhverft fólk er. Annað fólk tekur kannski ekki eftir því en það er yfirleitt að byggjast upp stress í þennan tíma. Svo þegar það brýst út þá eru allir svo undrandi.“ Hvernig nýtist heilkennið þér? „Á ákveðinn hátt á ég mjög erfitt með að svara því. Vinir mínir segja að ég sé mjög einbeitt. Ég hef verið að gera hluti í mínum áhugamálum sem aðrir spyrja mig hvernig ég nenni að gera. Það sé svo tímafrekt og eigi eftir að taka mig marga mánuði. Þá segi ég neinei og er búin að reikna út að þetta taki sex mánuði og þrjár vikur. En hvers vegna, þegar það eru engin verðlaun fyrir að gera svona? Mín verðlaun eru að hafa gert þetta og geta sagt við fólk: Ég gerði þetta.“ Hver voru þín viðbrögð við asperger-greiningunni? „Áður hafði ég fengið misþroskagreiningu. Sú greining var eiginlega kassi sem á stóð „ýmislegt“. Og það sem er sett í kassa sem er merktur „ýmislegt“ er ekki allt hlutir sem eiga saman. Það var betra að fá asperger-greininguna. Ég las mikið um þetta og fann að
þetta passaði við mig. Ég er eiginlega hinn klassíski nörd.“ Anna segir asperger-heilkennið vera órjúfanlegan hluta af sjálfsmynd hennar. „Og ekki bara sjálfsmyndinni inn á við heldur líka hvernig aðrir sjá mann. Ég velti því fyrir mér hvort ég væri ekki alveg rosalega öðruvísi manneskja ef ég væri ekki með asperger. Stundum er þetta helvíti leiðinlegur hluti af manni. Ég sé fólk í Kringlunni og því finnst svo óstjórnlega gaman. Maður sér það á diskótekum og í partíum og það skemmtir sér svo mikið. Ég bara einfaldlega meika það ekki. Hljóð og hávaði og þrengsli. Allt þetta sem manni þykja ótrúlega leiðinlegt, eins og matarboð og stórsamkomur.“ Eru það algjörar matraðir? „Já. Það var líka alltaf verið að verðlauna krakka með frímínútum. Úr því að þetta voru verðlaun, hvers vegna mátti ég ekki gera eitthvað sem mér líkaði? Það mátti alls ekki vera á bókasafni í frímínútum því það þótti svo gaman að vera úti að leika við börnin. Sem bara öskruðu. En svo lítur maður á jákvæðu hliðarnar sem er einbeitingin og þessi sérstöku áhugamál sem veita svo mikla ánægju. Þannig að ég veit ekki hvort ég væri hamingjusamari ef ég væri eðlilegri.“ Anna hefur reynt fyrir sér í þremur menntaskólum og það hefur ekki alltaf verið auðvelt. Henni var meðal annars gert að taka heilt ár aftur í skólanum. Hún fann sig þó á endanum í Rafiðnaðarskólanum, þaðan sem hún útskrifaðist úr námi í tölvunarfræðum. „Það var eitt af því sem enginn hélt að ég gæti. Þeir héldu inntökupróf og það tóku 199 karlmenn og ég. Þeir tóku svo inn 49 karlmenn og mig. Á vissan hátt var það miklu betra en venjulegt nám því þeir voru svo helvíti praktískir,“ segir Anna sem telur sig að vissu leyti vera það líka. „Eftir þetta fékk ég rafiðnaðarnámið metið inn í háskólann þar sem kennslan og áherslurnar voru öðruvísi. Ég reyndi fyrir mér í tölvunarfræði, heimspeki og japönsku en entist æ skemur í tímunum.“
Áður kallað persónueinkenni Hvernig sérðu fyrir þér að vinna hjá Specialisterne reynist þér? „Ég er að vona að þetta virki. Þetta almenna kerfi virkar á margan hátt svo illa fyrir mig. Jújú, það er hægt að ná í starf en vandamálið er að halda því.“ Hefur þú flosnað upp úr mörgum störfum? „Já, svona þeim sem ég hef reynt. Ekki að fólk hafi verið vont; það er bara mjög erfitt að ætlast til þess að fólk skilji hugsunarhátt sem er gjörólíkur þess sjálfs. Ég hefði mikinn áhuga á að sækja nám tengt mínum hugðarefnum en það er einfaldlega ekki hægt.“ Heldurðu að þú hafir eiginleika sem gætu nýst í atvinnulífinu ef þú værir í umhverfi sem hentaði þínum hugsunarhætti? „Ég held það, já. Ég tek eftir smáatriðum sem fólk sér ekki. Ég læri hratt það sem ég hef áhuga á en ekki það sem ég hef ekki áhuga á. Ég er til dæmis snögg að læra nýja leiki eða tæknileg atriði. Sérstaklega allt sem snýr að sjónrænni hugsun. Enn í dag man ég nákvæmlega eftir þrívíddarrými sem ég fór í gegnum fyrir tólf árum,“ segir Anna og lýsir langri leið úr tölvuleik. „Ég held að samfélagið hafi breyst dálítið. Það sem í mínu tilfelli er að vissu leyti álitið fötlun var til dæmis bara kallað persónueinkenni þegar pabbi minn var að vaxa upp. Breytingarnar felast líka í því að nú erum við með meiri lýsingu og meira áreiti. Hraðinn í samfélaginu og óþolinmæðin eru orðin mikil og þess vegna eiga aspergerar enn erfiðara með að fóta sig en áður.“ Anna hefur fengist við tölvur frá því hún var smástelpa og segir svo margt rökrétt og auðskilið í tölvuheiminum. „Kannski ætti að kenna börnum hópastarf með tölvuleikjum. Þá eru hlutverkin alveg skýr og enginn vafi á því hver gerir hvað. Ég þoldi aldrei hópastarf því það kenndi mér enginn að vinna í hópi. En þegar ég fór í tölvuleiki var ég hins vegar beðin um að taka að mér leiðtogahlutverk í stórum hópum. Það er einhvern veginn miklu auðveldara.“ Þóra Tómasdóttir
Nú er tíminn til að klippa! Vnr. 74890004
Hekkklippur BOSCH hekkklippur, AHS 4-16.
Garðverkfærin fást í BYKO!
12.990
Einmitt núna er rétti tíminn fyrir þig til að klippa og grisja trén og runnana í þínum garði. Plönturnar eru enn í dvala, ólaufgaðar og því sést greinabyggingin þeirra vel. Klippingar örva trjávöxt og flýta blómgun og þess vegna er nauðsynlegt að nýta þennan árstíma fyrir þessi garðverk.
Vnr. 74830040
BYKO er með garðverkfærin og allt sem þig vantar til að gera garðinn þinn glæsilegan í sumar.
Greinakurlari EINHELL greinakurlari, 2000W, tekur 40 mm þykkar greinar.
18.990 Vnr. 74830004
Hekkklippur EINHELL hekkklippur, BG-EH 5747.
7.990
Vnr. 74890039
Keðjusög BOSCH keðjusög, 30 cm.
19.900
Gerðu allt klárt fyrir pallinn! FRÁBÆRT VERÐ Á PALLAEFNI 0058254
Fura, alhefluð, 22x95 mm A-gagnvarið
0058324
Fura, alhefluð, 27x95 mm A-gagnvarið
0058504
Fura, alhefluð, 45x95 mm A-gagnvarið
0058506
Fura, alhefluð, 45x145 mm A-gagnvarið
0059954
Fura, alhefluð, 95x95 mm A-gagnvarið
245 kr./lm. 315 kr./lm. 445 kr./lm. 625 kr./lm. 915 kr./lm.
Verð frá
245
kr./ lm.
12
fréttaskýring
Helgin 1.-3. apríl 2011
Fjölmiðlar og ungir afbrotamenn Er opinber umfjöllun um unga afbrotamenn skaðleg? Hvers virði er friðhelgi þeirra einkalífs? Njóta börn nafnleyndar í réttarkerfinu eftir að dómur er fallinn? Í síðustu viku var rætt við fræðimenn um hvaða áhrif afbrotastimpill og opinber nafnbirting hefur á börn sem villast af leið. Nú er komið að því að heyra líka hvað fjölmiðlamenn hafa um málið að segja. Heiðdís Lilja Magnúsdóttir skrifar.
J
ónas Kristjánsson ritstýrði DV á árunum 19812001 og aftur 2005-2006, ásamt Mikael Torfasyni, en á þeim árum tók blaðið upp afdráttarlausa nafn- og myndbirtingarstefnu. Hann hefur mjög afdráttarlausar skoðanir á nafn- og myndbirtingu almennt í fréttum. „Nafn- og myndbirtingar eru bara fréttir. Það eru svona svipaðar fréttir og í gamla daga þegar fólk kom saman á torginu og sá fólk hengt og hálshöggvið, vissi hvað það hét og hvernig það leit út. Mynd- og nafnbirting í fjölmiðlum nútímans varðveitir þessa nálægð sem var milli fólks og atburða í dómskerfinu og er
Nafn- og myndbirtingar eru bara fréttir. Það eru svona svipaðar fréttir og í gamla daga þegar fólk kom saman á torginu og sá fólk hengt og hálshöggvið, vissi hvað það hét og hvernig það leit út. Mynd- og nafnbirting í fjölmiðlum nútímans varðveitir þessa nálægð sem var milli fólks og atburða í dómskerfinu ... Jónas Kristjánsson, fyrrverandi ritstjóri DV
þess vegna eðlilegur þáttur af samfélaginu. Ég tel að nafn- og myndbirtingar séu eðlilegar,“ segir Jónas. „Ég er ekki að tala um lagalegu hliðina, heldur hvernig mér finnst að hlutirnir eigi að vera. Ég tel að fréttir séu ekki hluti dómsmála. Fréttir eru ekki hluti af refsingu. Það er ekki hægt að segja að einhver sé dæmdur til nafn- og myndbirtinga. Þetta eru tveir sjálfstæðir póstar: dómsvaldið annars vegar og fjölmiðlarnir hins vegar.“ Gilda önnur lögmál þegar um unga afbrotamenn er að ræða? „Ég tel að það eigi ekki að vera reglur um nafnbirtingar eftir aldursflokkum, kynjum eða neinu slíku.“ Mæt t i að þínu mat i segja þessar fréttir og ná sömu markm ið u m á n þess að birta nafn og myndir þessara afbrotamanna? „ Ne i , ég tel að það sé alveg ófært. Um daginn var til dæmis sagt frá því að kveðinn hefði verið upp dómur yfir lögmanni, sem hafði náð sér í tugi milljóna með ólöglegum hætti, og það var ekki nefnt hver þetta væri. Það finnst mér vera marklaus frétt. Fréttin er fötluð ef nafn og mynd er ekki birt.“ Nú sýna rannsóknir að ungmenni sem brjóta af sér eiga sér síður viðreisnar von í samfélaginu ef nöfn og myndir af þeim hafa birst í fjölmiðlum. „Já, en ég held að það eigi bara ekki að koma fjölmiðlunum neitt við. Ekkert frekar en á torgunum í gamla daga. Það eru til lög og reglur um þetta hér sem eru þrengjandi fyrir fjölmiðlana. En ég er andvígur þessum lögum og reglum og tel að þetta eigi ekki að vera. Ég tel að þetta sé bara félagslegur rétttrúnaður,“ segir Jónas.
Förum varlega þegar börn eiga í hlut
Reynir Traustason, annar ritstjóra DV, segir stefnu DV einfalda þegar kemur að umfjöllun um börn. „Það er einfalt ákvæði í siðareglum DV sem hljóðar svo: „Sérstök aðgát er viðhöfð þegar myndir
Líf í árvekni Mindful Living
Sex vikna námskeið í einfaldari og streituminni lífsstíl Lausnir við streitu, krónískum verkjum, vefjagigt, síþreytu, ofþyngd og kvíða Miðvikudaga 20.00 – 21.45 13. apríl – 18. maí Sálfræðistofa Björgvins Ingimarssonar www.salfraedingur.is Skráning í síma 571 2681 eða bjorgvin@salfraedingur.is
eru teknar af börnum eða talað við þau. Yfirmenn ritstjórnar eru látnir vita. Sérstök áhersla er lögð á hagsmuni barna í kynferðisbrotamálum.“ Þó að við séum með nafnbirtingaog myndbirtingastefnu þá förum við alltaf mjög varlega þegar börn eiga í hlut og vörumst að valda óþarfa sárindum,“ upplýsir Reynir. Hann segir starfsmenn DV hafa sett sér sínar eigin siðareglur sem séu mun ítarlegri en siðareglur Blaðamannafélags Íslands. „Í kynferðisbrotamálum leggjum við áherslu á að fara varlega, sérstaklega ef um er að ræða umfjöllun um barnaníðinga. Þá berum við það undir forsvarsmenn fórnarlambsins hvort við eigum að birta nafnið hans eða ekki. Afstaða þeirra ræður því hvort við birtum þessi nöfn.“ Hver er þín skoðun á hugsanlegu banni við því að birta nöfn og myndir af ólögráða börnum sem hafa komist í kast við lögin? „Ég er andvígur því. Ef það er þannig að lögin nái yfir fólk og fólk sé orðið sakhæft á ákveðnum aldri þá hlýtur að eiga jafnt yfir alla að ganga. Mér fyndist eðlilegra að færa sakhæfið ofar í aldri og endurskoða lögin út frá því, heldur en að flokka fólk þannig niður að þú megir ekki segja frá sautján ára glæpadrengnum en megir segja frá þeim sem er átján ára. Ég er algerlega andvígur þessu. Við höfum okkar reglur um að meta þetta í hverju tilviki fyrir sig. Ef t.d. fimmtán ára piltar brjóta af sér og eru fyrir dómi þá metum við hvort það hafi einhverja þýðingu að birta nöfn þeirra og myndir. Skiptir það máli fyrir frásögnina? Yfirleitt ekki. Af þeim ástæðum að þetta eru ungir piltar sem eiga lífið fram undan. Þá forðumst við nafn- og myndbirtingar frekar en hitt.“ Hversu harða nafn- og myndbirtingarstefnu rekið þið í samanburði við forvera ykkar? „DV hefur náttúrlega gengið í gegnum ýmis skrýtin tímabil. Þekkt tímabil var í tíð Jónasar Kristjánssonar og Mikaels Torfasonar. Þá var beinlínis gert út á það að birta myndir og uppnefna fólk. Við viljum ekki feta þann stíg. Við afskræmum ekki þetta vesalings unga fólk sem lendir í glæpum, heldur reynum að segja frá því með prúðmannlegum hætti. Ef við birtum nöfn þess þá heitir það eitthvað. Regla númer eitt er að nafnbirta og myndbirta en undantekningarnar frá þeirri reglu eru fjölmargar. Við sjáum yfirleitt ekki ástæðu til að birta nöfn á börnum eða unglingum þegar um er að ræða smærri afbrot.“ Hefði mátt ná sömu markmiðum, t.d. með nýlegri umfjöllun DV um týndu stelpurnar, án þess að nafngreina foreldrana og þar með auðkenna börnin? „Þetta er náttúrlega orðið eitthvert rugl ef þetta er þannig að maður geti ekki talað við foreldra um örlög barns. Við höfum látið það ráðast af vilja aðstandenda. Ef foreldri vill ekki vera nafngreint þá neyðum við fólk ekki út í það. Við erum að tala við fólk sem hefur lent með börnin sín í einhverjum ógöngum. En við getum ekki tekið völdin af fólki. Ég get ekki sagt við foreldri að við ætlum ekki að birta nafn og mynd af því þar sem það gæti vísað á hið ógæfusama barn. En þess eru dæmi að við höfum eindregið lagt til að ekki sé birt mynd af barni þótt foreldrarnir séu á mynd. Þetta er komið í svolitlar ógöngur ef við ætlum að fara að stýra þessu öllu; banna myndbirtingar, banna nafnbirtingar og láta fólk vera andlitslaust. Ég er á móti því. Ég er líka ósammála því sem sum-
ir hafa verið að segja um þetta hroðalega James Bulger-mál, þegar börnin drápu litla barnið. Þú getur ekkert leynt þessu úti í samfélaginu. Ef þú lendir í þessum óskapnaði, að krakkar drepa smábarn, þá verðurðu að fara í gegnum þetta með allri þeirri þjáningu sem því fylgir. Fól k i e r refsað og hluti af refsing unni er dómur. Dómurinn ákvarðar refsinguna. Hluti af refsing unni er líka að það er upplýst inni í samfélaginu að þarna hafi átt sér stað glæpur. Þ ú get ur ek k i falið það. Það er eins og samfélagið sé farið að skammast sín fyrir það að hafa lög og skammast sín fyrir að dæma fólk. Ef svo er þá er eitthvað að í lögunum.“
Nafnleynd í héraði, ekki í Hæstarétti
Nýleg breyting á reglum dómstóla ráðs, frá desember 2010, á að tryggja nafnleynd barna við birtingu héraðsdóma á netinu. Nafnleyndin nær þó ekki upp í Hæstarétt. Þar eru nöfn ólögráða afbrotamanna eftir sem áður birt á heimasíðu dómstólsins. „Það var náttúrlega mjög gott þegar dómstólaráð ákvað frá og með áramótum að taka út auðkenni á geranda þegar um barn er að ræða. Mér fannst það mikill sigur,“ segir Svala Ísfeld Ólafsdóttir, dósent við lagadeild Háskólans í Reykjavík. „Vegna þess að auðvitað getum við ekki kennt fjölmiðlum um þetta allt. Þeir hafa aðgang að þessum upplýsingum á vefnum, rétt eins og ég og þú. Það er ekki hægt að segja að þeir hafi verið í sérstakri rannsóknarblaðamennsku og komist yfir þessar upplýsingar bakdyramegin. Þeir hafa beinan aðgang að þessum upplýsingum. Það er þó ennþá brotalöm í kerfinu hvað varðar dóma Hæstaréttar því ef máli er áfrýjað birtast nöfnin þótt viðkomandi sé ungur. Mér finnst þurfa að taka á því líka. Hæstiréttur þarf að skoða þetta fordæmi sem dómstólaráð gaf núna um áramótin og velta því alvarlega fyrir sér hvort hann ætti að fylgja því.“ Dómstólaráð ákvað jafnframt að afmá nöfn ólögráða sakborninga úr héraðsdómum, sem birtir hafa verið á netinu síðustu ár. Þórdís Ingadóttir, dósent við lagadeild HR og fulltrúi í dómstólaráði, bendir á að jafnvel þótt fólk sé komið með hreint sakavottorð hafi hingað til verið auðvelt fyrir t.d. vinnuveitendur að slá nöfn þeirra inn í leitarvélar á netinu og þá blasi umræddir dómar við. „Við byrjuðum að birta dóma á netinu árið 2006. Í reglugerð um sakaskrá ríkisins eru ákveðnar reglur um að eftir ákveðinn tíma, t.d. þrjú ár, fari ákveðin brot af sakaskrá og fer það eftir eðli brotanna. Menn geta verið komnir með hreint sakavottorð en dómarnir samt verið aðgengilegir á netinu. Netið er eiginlega orðið hið opinbera sakavottorð í dag. Í desember síðastliðnum var reglum um birtingu dóma á heimasíðu héraðsdómstólanna breytt þannig að nú ber að gæta nafnleyndar í sakamálum þar sem dómfelldu eru yngri en átján ára. Þessi regla tók gildi frá og með áramótum. Þess má geta að dómstólaráð er bara yfir héraðsdómstiginu en ekki Hæstarétti.“ Meginreglan lögum samkvæmt er að þinghald skuli háð í heyranda hljóði en dómara er þó heimilt að loka þinghaldi þegar sakborningur er yngri en átján ára. Það er á valdi
dómara að nýta sér þá heimild. „Sú regla er mjög skýr í reglum um meðferð opinberra mála að dómari megi alltaf loka þinghaldi þegar sakborningur er yngri en átján ára. Staðreyndin er sú að í framkvæmd er þessi heimild afar sjaldan nýtt,“
Ef t.d. fimmtán ára piltar brjóta af sér og eru fyrir dómi þá metum við hvort það hafi einhverja þýðingu að birta nöfn þeirra og myndir. Skiptir það máli fyrir frásögnina? Yfirleitt ekki. Af þeim ástæðum að þetta eru ungir piltar sem eiga lífið fram undan. Þá forðumst við nafn- og myndbirtingar frekar en hitt.“ Reynir Traustason ritstjóri DV
segir Þórdís. „Það er í sjálfu sér áhugavert og þá líka af hverju það er sjaldan farið fram á þetta af hálfu aðila.“ Heiða Björg Pálmadóttir, lögfræðingur Barnaverndarstofu, tekur undir þetta. „Við sjáum dæmi um að þessi heimild er ekki alltaf nýtt þegar hún mætti kannski vera nýtt. Bæði heimildin til að loka þinghaldi og heimildin til að afmá upplýsingar úr dómum, þegar um er að ræða börn jafnt sem gerendur og þolendur.“
Bannað með lögum að birta nafn og mynd?
Heiða Björg telur börn ekki njóta nægrar verndar í núverandi lagaumhverfi. Nú er til meðferðar hjá Alþingi frumvarp til breytinga á barnaverndarlögum og hefur Barnaverndarstofa lagt til að opinberar nafn- og myndbirtingar af börnum sem eiga mál hjá barnaverndarnefndum eða í réttarvörslukerfinu verði bannaðar. „Það hefur verið mat Barnaverndarstofu að það þurfi að skerpa á vernd barna til friðhelgi einkalífs. Barnaverndarstofa hefur lagt til að nýju ákvæði verði bætt inn í barnaverndarlög þeim til verndar, þannig að mynd- og nafnbirtingar af börnum sem eru í barnaverndar- eða réttarvörslukerfinu séu óheimilar. Það verði óheimilt að birta opinberlega upplýsingar sem geta auðkennt börn sem eru til meðferðar í slíkum málum.“ Hver er ábyrgð fjölmiðla gagnvart ungum afbrotamönnum? „Fjölmiðlar verða að fylgja ákvæð-
VERKFRÆÐI OG NÁTTÚRU VÍSINDI Í ÖNDVEGI Í APRÍL Aðgangur er ókeypis á alla viðburði.
VERK OG TÖLVUNARFRÆÐIDAGUR UNGA FÓLKSINS – Grunnskólanemum boðið í heimsókn Mánudagur 18. apríl, kl. 14–17 í VRII og VRIII.
ORKURÁÐSTEFNAN – Jarðhiti í brennidepli í samvinnu við GEORG FETUM VÍSINDAVEGINN – Opið hús hjá Raunvísindadeild
LANDFRÆÐI Á HJÓLUM – Rýnt í borgarlandslagið
Laugardagur 2. apríl, kl. 13–16. Raunvísindastofnun, Tæknigarður, VRI, VRII og VRIII.
Sunnudagur 10. apríl, brottför frá Öskju kl. 14.
AFL NÁTTÚRUNNAR (force of nature) – Fjarfundur með David Suzuki frá Háskóla Bresku Kólumbíu Mánudagur 4. apríl, kl. 17 í stofu 132 í Öskju.
NEMENDUR RAUNVÍSINDADEILDAR BJÓÐA FRAMHALDSSKÓLANEMUM Í HEIMSÓKN Þriðjudagur 5. apríl, kl. 16–19 í stofu 261 í VRII.
MALDI MASSA GREINING Á PEPTÍÐUM OG PRÓTEINUM – Fyrirlestur Per Andrén Fimmtudagur 7. apríl, kl. 1213 í Hátíðasal HÍ – Aðalbyggingu HÍ.
JARÐFRÆÐI REyKJANESS OG FUGLALÍF – Rútuferð Laugardagur 9. apríl og sunnudagur 10. apríl, brottför frá Öskju kl. 10.
•
JARÐFRÆÐISTRÆTÓ
SÍA
PIPAR\TBWA
um laga eins og allir aðrir. En eins og staðan er núna eru engin sérstök ákvæði í lögum um nafn- og myndbirtingar gagnvart börnum. Manni finnst að fjölmiðlar þurfi að beita þessu valdi af hófsemi; gæta þess aðallega að hagur barnanna sé ávallt í fyrirrúmi þegar verið er að fjalla um mál sem þau varðar.“ Þá ertu að tala um börn yngri en 18 ára? „Já, við miðum alltaf við að þeir sem eru undir átján ára séu börn samkvæmt lögum.“ Á nýafstöðnu málþingi varpaði Heiða Björg þeirri spurningu fram hvort réttlætanlegt væri að foreldrar færu í fjölmiðlaviðtöl til að ræða málefni barna sinna. „Stundum finnst manni gengið nærri rétti barns til friðhelgi einkalífs. Þarna var verið að fjalla um málefni barnanna, ekki bara málefni foreldranna. Þegar búið er að upplýsa um nöfn foreldranna er í raun búið að auðkenna börnin. Það verður að stíga mjög varlega til jarðar þegar verið er að birta nafn og mynd þar sem um er að ræða einkamálefni barna.“ Einhverjir myndu segja á móti að bann við nafn- og myndbirtingu jafngilti þöggun. „Það er alls ekki viðhorf Barnaverndarstofu að þagga beri niður umræðu um barnaverndarmál, hvort sem um er að ræða barnaverndarmál í heild sinni eða tiltekin mál. Það er nauðsynlegt að fjölmiðlar standi vörð um það sem er að gerast á hverjum tíma og barnavernd er þar ekki undanskilin. Hins vegar má velta fyrir sér hvort umfjöllun um málin kalli alltaf á að persónulegar upplýsingar séu birtar eða hvort hægt er að fjalla um tiltekin mál án þess að birta nöfn eða myndir. Barnaverndarstofa leggur áherslu á að skilja á milli umræðu um málið annars vegar og einstaklinginn hins vegar,“ segir Heiða Björg. Svala Ólafsdóttir segir fróðlegt að sjá hvort tillaga Barnaverndarstofu um bann við nafn- og myndbirtingu í barnaverndarlögum nái fram að ganga. „Augu manna eru að opnast æ meira fyrir því að það verði að vernda börn sem lenda á afbrotabrautinni, að ég tali nú ekki um börn sem fremja alvarleg afbrot. Þetta er oftast framhald af lífi sem hefur yfirleitt verið dapurlegt og einkennst af vanrækslu og persónulegum erfiðleikum. Við erum að viðhalda þessari sjálfsmynd og þeirri upplifun barnanna á tilverunni að hún sé einskis virði. Ég tel að okkur beri skylda til að gera það sem við getum til að vernda þessa ungu borgara þannig að þeir eigi einhverja möguleika síðar meir.“
Sunnudagur 10. apríl, brottför frá Öskju kl. 10.
GRÆNA KORTIÐ OG UMHVERFISVÆN FERÐAMENNSKA – Fyrirlestur Mánudagur 11. apríl, kl. 12.30–13.10 í stofu 132 í Öskju.
NÝTT ÍSLAND – Taktu þátt í landfræðilegri tilraun
Þriðjudagur 19. apríl, kl. 13.15–17.00 í stofu HT 102 í Háskólatorgi.
STAÐA VERKFRÆÐINGA Í VISTFRÆÐILEGUM HEIMI – Ráðstefna í samvinnu við VFÍ Miðvikudagur 27. apríl, kl. 14.30 17.00 í stofu 132 í Öskju.
OFURTÖLVURÁÐSTEFNA TÖLVUNARFRÆÐINNAR Fimmtudagur 28. apríl, kl. 13.00–17.00 í Endurmenntun við Dunhaga.
Mánudagur 11. apríl, kl. 17–19 í stofu 132 í Öskju.
ALÞJÓÐLEG RÁÐSTEFNA UM JARÐ SKJÁLFTAÁHRIF (ISSEE2011)
RANNSÓKNIR FRAMHALDSNEMA
Föstudagur 29. apríl, kl. 9–17 í sal 132 í Öskju.
Þriðjudagur 12. apríl, kl. 16–19 í stofu 132 í Öskju.
NÁTTÚRULEGT ÓNÆMI VIRKJAÐ GEGN SÝKLUM – Fyrirlestur um sameindalíffræði Miðvikudagur 13. apríl, kl. 12.30–13.10 í sal 132 í Öskju.
MÁLÞING UM FRAMTÍÐ ALMENNINGS SAMGANGNA Miðvikudagur 13. apríl, kl. 14.30–17 í Fundarsal Þjóðminjasafnsins.
RANNSÓKNIR Á LÍFRÍKI ÍSLANDS Miðvikudagur 13. apríl, kl. 16.30–18 í sal 132 í Öskju.
KVIKUINNSKOT Í NEÐRI HLUTA JARÐ SKORPUNNAR VIÐ UPPTyPPINGA Fimmtudagur 14. apríl, kl. 12.30–13.10 í sal 132 í Öskju.
EINS ÁRS GOSAFMÆLI EyJAFJALLA JÖKULS – Fyrirlestur og kvikmyndasýning Fimmtudagur 14. apríl, kl. 17–19 í stofu 132 í Öskju og í miðju rými.
FyRIRLESTUR UM RANNSÓKNIR Í FERÐAMÁLUM Föstudagur 15. apríl, kl. 12.30–13.20 í stofu 131 í Öskju.
VORRÁÐSTEFNA JARÐFRÆÐAFÉLAGS ÍSLANDS Föstudagur 15. apríl, kl. 9–18 í stofu 132 í Öskju.
Heiðdís Lilja Magnúsdóttir hlm@frettatiminn.is
Nánari upplýsingar um einstaka viðburði má finna á www.hi.is/vidburdir Meira á næstu opnu
Bröns alla laugardaga og sunnudaga
Verð aðeins
1.795
með kaf fi eða te Aðalstræti 2 | 101 Reykjavík | Sími: 517 4300 | www.geysirbistrobar.is
14
viðtal
Helgin 1.-3. apríl 2011
Tvítug í fangelsi Hún segist vera fyrir löngu komin á botninn en er samt bara tvítug. Hún óttast að sjá nafnið sitt í fjölmiðlum en segir að það besta sem hafi komið fyrir hana hafi verið að lenda í fangelsi. Heiðdís Lilja Magnúsdóttir ræddi við hana í Kvennafangelsinu í Kópavogi.
H
ún heldur bráðum upp á tuttugu og eins árs afmælið sitt. Í fangelsi. Þar situr hún inni fyrir líkamsárás sem hún framdi þegar hún var átján ára. Hún segist hafa byrjað ellefu ára í neyslu fíkniefna og eftir það hafi leiðin legið beint niður á við. „Ég ólst upp í góðri fjölskyldu og gekk vel í skóla framan af. En ég byrjaði að reykja hass þegar ég var ellefu ára og afbrotaferill minn byrjaði þegar ég var tólf, þrettán ára. Þá fór ég að brjótast inn með bróður mínum, sem er þremur árum eldri en ég, og standa vörð þegar hann var að brjótast inn. Svo byrjaði ég sjálf í afbrotum. Bróðir minn kenndi mér í raun og veru hvernig ætti að fara að þessu. Hvernig ætti að fjármagna neysluna.“ Eru fleiri systkin þín í neyslu? „Nei, en pabbi minn er fíkill.“ Af hverju heldurðu að þú hafir leiðst inn á þessa braut? „Ég var lögð í einelti þegar ég bjó úti á landi. Svo þegar ég flutti í bæinn var ég nýja stelpan, enginn þekkti bakgrunn minn eða hvaðan ég kom. Ég gat byrjað upp á nýtt og valið hvaða týpa ég vildi vera. Þá ákvað ég að ég vildi frekar vera gerandi en þolandi eineltis. Ég fór strax út í að vera þannig. Ég hef verið í dagneyslu á kannabis síðan ég var ellefu ára. Þrettán ára byrjaði ég svo að drekka.“ Hvernig varðstu þér úti um þessi efni? „Það var bara verið að selja þetta í hverfinu mínu. Það var ekkert mál. Ég var að vinna í sjoppu þegar ég var fimmtán ára. Þá skipti ég á sígarettum og innistæðum. Svo reyndar rændi ég sjoppuna. Líf mitt er í rauninni búið að vera „fokköpp“ frá því ég var lítil stelpa. Þá gekk ég í hús og þóttist vera að safna fyrir Rauða krossinn en fór svo út í búð með peningana og keypti mér bland í poka. Ég fór mjög hratt niður í neyslu og var byrjuð að sprauta mig þegar ég var að verða sextán ára. Ég hef sprautað mig nánast daglega síðan þá. Mamma henti mér út þegar ég var sextán ára. Ég hafði verið þrettán mánuði í langtímameðferð og var óheiðarleg allan tímann. Eftir þessa þrettán mánuði var mér boðið að byrja aftur í meðferðinni frá grunni eða fara heim og ég valdi að fara heim. Þar fór ég strax á djammið.“ Fannst þér þessi aðferð virka, þ.e. að henda þér út? „Nei og jú. Ég sé það í dag að mamma og amma hafa elst um mörg ár út af mér. Ég á litla systur sem er fimm árum yngri en ég þekki hana ekki neitt. Ég er búin að brjóta fjölskylduna mína niður. Mamma er búin að skipuleggja jarðarförina mína og bíður bara eftir símtalinu. Eftir því að einhver hringi í hana og segi henni að ég sé dáin. Ég er bara búin að rústa fjölskyldusamböndin mín en ég er að byggja þau upp aftur núna. Ég var í þriggja ára dagneyslu á morfíni. Þegar ég er í neyslu er ég mjög óheiðarleg og svört; ég ræni þig bara blákalt og mér er skítsama. Ég er rosalega dæmd af þjóðfélaginu. Ég var dæmd fyrir að vera með HIV, áður en ég vissi sjálf hvort ég væri með HIV eða ekki. Samt er ég ekki með HIV. Þá vex gremjan í mér. Það er rosaleg reiði og heift í mér. Ég nota ofbeldi mikið þegar ég er í neyslu. Sem mér finnst sorglegt því þegar ég er edrú get ég bara verið mjög falleg stelpa og rosalega góð. Amma talar alltaf um mig sem tvær manneskjur. Önnur er edrú og hin er í neyslu. Og mig langar að vera þessi sem er edrú og stendur sig. Sú sem gefur af sér í þjóðfélaginu en tekur ekki bara. Er virkur þjóðfélagsþegn.“
Besta vinkonan og kærastinn látin Hún segist hafa horft á eftir bestu vinkonu sinni í gröfina árið 2009. Hún hafði tekið of stóran skammt. „Svo horfði ég á eftir kærastanum mínum í gröfina núna fyrir jólin. Hann var talinn hafa látist af völdum ofneyslu eiturlyfja en ég tel að það hafi verið sett á svið. Hann var bara drepinn. Það var bara þannig. Maður er búinn að missa fullt af vinum og sjá á eftir fullt af fólki í gröfina. Fólk hefur farið yfir um af geðveiki. Fyrrverandi kærastinn minn var lokaður inni á Sogni. Ég er búin að lifa rosalega hröðu, hörðu, erfiðu og svörtu lífi.“ Fyrir hvað siturðu inni núna? „Fyrir tvær líkamsárásir og þjófnaðarbrot. Svo á ég eftir fimmtán mál í kerfinu. Lögfræðingurinn minn og þeir hér eru að reyna að koma mér í meðferðarúrræði því þeim finnst ég ekki alveg eiga heima hér. Ég er náttúrlega mjög ung. Ég er langyngst hérna.“ Þannig að þér finnst þú ekki alveg passa hingað inn? „Nei, en það að koma hingað inn er samt það besta sem hefur komið fyrir mig í lífinu. Annars hefði ég drepið einhvern. Ég var orðin það þjáð af paranoju að ég gekk með hníf í veskinu. Meira að segja besti vinur minn sagði við mig í síma um daginn að það væri ótrúlegt að ég sæti ekki inni fyrir morð. Að ég hefði ekki stungið einhvern. Því siðferðiskennd, samkennd og munurinn á réttu og röngu; þetta var flogið út í buskann. Ég var siðferðislega brengluð. Neysluvinir mínir voru hættir að meika mig. Ég var bara drullubúlludjönker. Svakalegt að segja það en þannig var það bara.“ Henni finnst hún dæmd af samfélaginu og finnst það svo sem ekkert skrýtið. „Ég fann fyrst fyrir því þegar ég fór að ljúga, stela og svíkja. Þegar ég fór að brjóta af mér, að brjótast inn og stela úr búðum. Þegar ég fór að selja dóp í skólanum. Þá var ég rekin úr honum og send í annan skóla. Þegar ég fór að ræna dópsala, stela af vinkonum mínum eða berja vinkonur mínar. Þegar ég fór að gera hluti sem eru ekki ég. Eins og þessar tvær líkamsárásir sem ég sit inni fyrir. Þetta er ekki ég.“ Hún segist hafa ráðist á stelpu sem hafi setið meðferð með henni, þar á meðal hópmeðferð þar sem stúlkur skiptust á reynslusögum í trúnaði. „Þú getur auðvitað ekki réttlætt að þú lemjir einhvern. En ef þú situr inni með manneskju í þrettán mánuði, kemur svo út í lífið og heyrir að hún sé að segja fólki þessar sögur í partíi niðri í bæ, sögur sem eru mér mjög sárar, þá reiðist ég. Það fyrsta sem kemur upp í hugann á mér þegar ég verð reið er að berja. Þá sé ég bara svart.“ Hvernig sögur ertu að meina? „Sögur um misnotkun, kynferðislegt ofbeldi og nauðganir. Sumir geta bara ekki haldið kjafti. Það er ekki réttlátt að berja einhvern. En þarna á þessari stundu var ég í það mikilli neyslu og geðveiki að þetta var það eina sem komst að.“ Miðað við hvernig hún er búin að haga sér í gegnum tíðina finnst henni ekkert skrýtið að hún hafi fengið á sig neikvæðan stimpil í hugum annarra. „Engan veginn. En það eru alltaf tækifæri. Af hverju ætti ég ekki skilið að fá tækifæri eins og hver annar?
Löngu komin á botninn Hefur verið fjallað um þig í fjölmiðlum? „Já, það kom umfjöllun um hrottalega líkamsárás í Fossvogskirkjugarði en nafnið mitt var ekki birt í þeirri umfjöllun. Ég held að það sé það eina sem hefur birst á prenti.“
Hvernig leið þér með það? „Þá var mér bara skítsama. Ég var búin að vera í neyslu í tíu ár. Ég er rétt að komast niður á jörðina núna eftir að ég er allt í einu komin í fangelsi. Þá áttar maður sig og hugsa bara „hvað er að frétta?“. Það er svolítið súrt að þurfa að fara í fangelsi til að fatta hvað maður er búinn að vera rosalega geðveikur. Ég var trúlofuð strák, við leigðum saman íbúð og vorum bæði í góðri vinnu en ég náði að fokka því upp með neyslu. Ég er endalaust búin að fokka upp tækifærunum og ég hef fengið endalaus tækifæri. Ég hef farið í ótal meðferðir. Endalausar meðferðir. En alltaf er hausinn á mér með „betri“ hugmyndir en allir aðrir. Vinir mínir sitja flestir á Litla-Hrauni eða Kvíabryggju.“ Eru það vinirnir úr grunnskóla? „Nei, ég á enga vini úr grunnskóla. Þannig að þegar ég kem út í lífið þarf ég að finna mér algerlega nýjan vinahóp.“ Hvenær verður það? „Ég hef ekki hugmynd. Ég er með fimm mánaða dóm núna og það eru fimmtán mál í kerfinu sem á eftir að dæma í. Það er verið að reyna að koma mér í meðferðarúrræði og einn þriðji af afplánuninni er inni á Vernd. Þetta þarf ekki að vera rosalega langur tími.“ Hvernig líst þér á framhaldið? Finnst þér þú vera farin að spyrna í botninn? „Ég er löngu komin á botninn. Ég er bara að krafsa á botninum. Ég er búin að vera edrú núna í þrjár vikur hérna inni. Stundum langar mig ekkert til að vera edrú en stundum þrái ég að vera edrú. Það koma bara dagar. Ég fékk þessa örvæntingartilfinningu þegar ég kom hingað inn. Mig langaði að gera allt til að vera edrú. Svo ýmist dvínar þessi tilfinning eða kemur aftur. Auðvitað langar mig að vera edrú, eignast gott líf og heimili með manninum mínum. Mig langar að gera góða hluti. Ég er ekkert heimsk stelpa. Ég á mjög auðvelt með að læra. Reyndar er ég með mikinn athyglisbrest. Það háir mér svolítið. Ég var greind með ofvirkni, athyglisbrest og eitthvað sem kallast andstöðuþrjóskuröskun þegar ég var lítil. En ég hef ekki verið á neinum lyfjum við þessu af því að ég notaði þau lyf bara í eitthvað annað en ég átti að gera.“ Hefurðu áhyggjur af því að fá ekki vinnu þegar vistinni hérna lýkur, af því að þú hefur verið í fangelsi? „Já, mjög miklar.“ Hafa vinir þínir lent í vandræðum með að fá atvinnu eftir afplánun? „Nei, ef ég á að segja eins og er þá
Kvennafangelsið í Kópavogi. Ljósmynd/ Hari
Þetta er ekki ég. Það er bara neyslan sem er búin að skapa einhverja aðra stelpu. Ég vil ekki vera þar og ég vil ekki halda áfram að vera stimpluð sem sú manneskja. Mig langar ekki að vera þekkt fyrir þetta.
var ég bara með soranum. Þeir voru ekkert að sækja mikið um vinnu. Ég fékk undanþágu til að vinna í byggingarvöruverslun, þrátt fyrir að ég væri komin með dóm. En svo kom kreppan og þá varð að segja fólki upp. Mig langar mjög mikið að flytja út á land.“ Líður þér vel þar? „Já, mamma býr þar. Ekki það að ég sé að flýja eitthvað eða sé hrædd við neitt. Mig langar bara að komast burt úr þessu umhverfi. Ég þekki ekkert annað. Ég er búin að búa á götunni síðan ég var fimmtán ára; búa hálft ár á einum stað, síðan með einhverjum kærasta. En mjög mikið á götunni og þá hef ég fengið að gista hjá vinum og í Konukoti. Eitthvað svona sem er ekki ég. Mér finnst ég alltaf vera of fín fyrir þetta. Mig langar bara geðveikt mikið að fá hjálp og fara í meðferð. Langar það mikið innst í hjartanu. En svo er alltaf einhver púki á öxlinni sem segir: Heyrðu, þú getur þetta ekki.“
Vill ekki vera svona Hver er þín skoðun á nafn- og myndbirtingu af ungum afbrotamönnum? „Mér finnst það glatað. Vinur minn var einmitt dæmdur í tveggja og hálfs árs fangelsi fyrir stuttu. Nafnið hans var birt og mynd af honum. Mér fannst þetta rosalega leiðinlegt því að hann á náttúrlega fjölskyldu og systkini. Einu sinni var annar vinur minn að fletta dagblaði og sá þá allt í einu dóminn sinn í blaðinu; nafnið sitt og allt. Þetta kom honum á óvart.“ Er til í dæminu að fólki þyki svalt að fá umfjöllun um sig í fjölmiðlum? „Jú jú, það er alveg til í dæminu. En persónulega myndi ég ekki vilja láta nafnið mitt birtast í einhverju blaði. Ég er líka dæmd í undirheimunum. Af sumum, ekki öllum. Af því að þegar ég er í neyslu þá ræni ég fólk, svík það og sting það í bakið. Ég er rosalega undirförul. En það er eitthvað sem ég þarf að breyta hjá sjálfri mér. Ég vil ekki vera svoleiðis. Þetta er ekki ég. Það er bara neyslan sem er búin að skapa einhverja aðra stelpu. Ég vil ekki vera þar og ég vil ekki halda áfram að vera stimpluð sem sú manneskja. Mig langar ekki að vera þekkt fyrir þetta. Mig langar að vera þekkt fyrir eitthvað allt annað. Mig langar að læra ljósmyndun og fara að gera einhverja hluti. Ég hef fullt af áhugamálum sem ég hef ekki sinnt í mörg, mörg ár út af neyslunni. Þannig að það besta sem hefur komið fyrir mig er bara að koma hingað inn og stoppa. Að vera bara hérna inni og hugsa „ókei, nú er ég bara komin í fangelsi“. Mér fannst fangelsi alltaf dálítið ljótt orð. Heavy orð. En that‘s it. Svona er bara lífið. Þetta er karma.“
HREINLÆTISTÆKI - gott verð fyrir alla - alltaf
FC 504 Sturtuhorn 90x90 cm
29.900
Sturtuklefi 80x80x195cm með botni, vatnslás og botnventli
41.900
EURO handklæðaofn 50x80 cm kúptur króm
13.490 ALIBERT Salerni með stút í gólf og setu Tilbúið til tengingar
15.700
Innbyggður kassi, hnappur, WC og seta
FC 503 Sturtuhorn m. botni 90x90 cm
49.900
Allt settið
FC 512 Sturtuhorn m. botni 145x80 cm
25.900
59.900
ADELL sturtusett
2.995 Öflugur stíflueyðir
1.195 1.395 Sturtuhreinsir 0,5L
MILAN 80x80 cm með botni og vatnslás
27.900
NAPOLI hitastýrt sturtusett
29.900
OVA handlaug 50 cm
4.295
Stálvaskur 43x76 cm
6.990
NAPOLI hitastýrð blöndunartæki f. baðkar
13.995 Stálvaskur ø 38 cm
5.990
NAPOLI handlaugartæki
3.295
Reykjavík Klettháls 7. Opið virka daga kl. 8-18, laugard. 10-16 Reykjanesbæ Fuglavík 18. Opið virka daga kl. 8-18 Akureyri Furuvellir 15. Opið virka daga kl. 8-18, laugard. 10-14 Húsavík - Flúðum - Vestmannaeyjum
– Afslátt eða gott verð? Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is
Neytendur athugið! Múrbúðin selur allar vörur sínar á lágmarksverði fyrir alla, alltaf. Gerið verð- og gæðasamanburð!
AR LJÚFFENG R U MELÓN
GRÆNT TT OG GO
VAtNSMeLÓNUR
179
KÚRBÍtUR
299
KR./Kg
ÍSLENSKT KJÖT
KR./Kg
A FJÖLKORN MYLLU ORKUBRAUÐ
Ú
TB KJÖ ORÐ
B
BAKAÐ á M STAÐNU
NÝBAKAÐ NDI OG ILMA
gARDI BRAUÐ
SÉRBAKAÐ VÍNARBRAUÐ
249
99
JÖTBOR
LAMBALÆRI
1299
Ú
ÐI
BeStIR Í KJÖtI RK
KR./Kg
1
R
I
249
FYRIR
2
POMeLO
KR./Kg
KR./StK.
KR./StK.
ÍSLENSKT KJÖT
30% B
KJÖTBORÐ
KR./Kg
I
BeStIR Í KJÖtI R
1698
TB KJÖ ORÐ
Ú
1189
R
I
gRÍSAHNAKKASNeIÐAR MeÐ HVÍtLAUKI Og RÓSMARÍN
Ú
afsláttur
ÍSLENSKT KJÖT
Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillu og/eða myndabrengl
3989
Ú
TB KJÖ ORÐ
B
I
BeStIR Í KJÖtI
KR./Kg
KJÖTBORÐ
3191
R
TILBÚINN Í OFNINN
KR./MANN
Nánari upplýsingar á noatun.is eða í næstu Nóatúns verslun.
noatun.is
R
1990
AÐEINS á R F Ð R E v
UNgNAUtAFILe
HOLtA tANDOORI KJÚKLINgUR
799
KR./Kg
Hamraborg – Nóatún 17 – Austurver - Hringbraut – Grafarholt
Ú
RÍKULEGAIÐ ÚTILáT
afsláttur
I
Fermingarveislur
20%
Við gerum meira fyrir þig
ÍSLENSKTKJÖT LAMBA
Úrval, gæði og þjónusta í Nóatúni
ÍSLENSKT KJÖT
ÐIR BRAGÐGÓ OSTAR
35%
B
I
BeStIR Í KJÖtI
KJÖTBORÐ
KR./Kg
R
1998
TB KJÖ ORÐ
Ú
1299
R
I
NÓAtÚNS gRÍSAHAMBORgARHRYggUR
Ú
afsláttur
ÖÐLINgUR LJÚFLINgUR
10% afsláttur
HOLLt & gOtt SPÍNAt
499 KR./PK.
GOTT Í IÐ SALAT
ÍSLENSKT KJÖT
DALA FetA 2 tegUNDIR
379 B
139
KR./StK.
Ð
R
KJÖTBORÐ
KR./Kg
I
BeStIR Í KJÖtI Ú
1798
R
TB KJÖ OR
VIKINg, 0,5 L HÁtÍÐARBLANDA
I
LAMBASteIK HeIÐMeRKURKRYDDUÐ
Ú
KR./StK.
FINDUS KANILSNÚÐAR
499 KR./PK.
GÓÐAR TERTUR
LION BAR KINg SIze
199 KR./StK.
IKEX SÚKKULAÐ
MJÓLKA SKYRteRtA
998
HREIN TA HOLLUS
LU KeX PetIt ÉCOLIeR
KR./StK.
297
KR./PK.
CHAMPION SVeSKJUR SteINLAUSAR
15% afsláttur
18
viðtal
Helgin 1.-3. apríl 2011
Í reiptogi er gott að sleppa reipinu Margrét Pála Ólafsdóttir rekur leik- og grunnskóla Hjallastefnunnar með hagnaði á meðan sveitarfélögin berjast í bökkum við að útfæra erfiðan niðurskurð í skólakerfinu. Hún sagði Þóru Tómasdóttur frá hugmyndum sínum um betri skólarekstur og nauðsyn þess að hætta að togast á.
M
Hvers vegna þurfa kennarar á Íslandi meiri tíma til að undirbúa kennsluna en að framkvæma? Hvers vegna ættum við að vera öðruvísi en kennarar í öðrum löndum?“
ér og samstarfsfólki mínu tekst að reka skóla með hagnaði með samlegðaráhrifum og með því að gera fjölmarga hluti allt öðruvísi en venja er til. Ég trúi því að ef einhver lausn á að teljast verulega góð þá verði hún að vera góð frá öllum sjónarhornum. Það er markmið Hjallastefnunnar að vera frábær fyrir börnin, fjölskyldur barnanna, starfsfólkið, sveitarfélagið sem við semjum við, fyrirtækið sjálft og við viljum vera frábær samfélagseign. Ef einhvers staðar eru hnökrar á þá þarf að breyta dæminu. Við erum sjálfstætt starfandi og getum leyft okkur að hugsa á annan hátt. Ég vissi það þegar ég byrjaði að einn skóli gæti ekki staðið undir skólaþróun og nýjum verkefnum. Við völdum að fjölga skólum; þeir eru orðnir þrettán og þá þarf ekki mikinn afgang frá hverjum til að það safnist fljótt upp. Það var dýrt að fara í þessa miklu stækkun en við kusum það og settum sem markmið að allir skólar þyrftu að skila einhverjum afgangi fyrir skólaþróunina okkar. Við sem fyrirtæki, 320 manns, erum stolt af því að geta þetta; byggja upp og þróa skólastarf á þessum tímum.“ Margrét Pála segir átakakenninguna vera lögmál í hinu opinbera kerfi. „Það er verið að togast á um hlutina. Rekstraraðilinn er fjarlægur stjórnandi sveitarfélagsins sem heildar og togast á við starfsfólkið á gólfinu. Sveitarfélagið hefur, í þau þrjátíu ár sem ég hef starfað í skólum, sent skilaboð til starfsfólks um að spara. Það fyrsta sem við gerðum, þegar við byrjuðum að reka skóla sjálf, var að henda átakakenningunni og ákveða að vera saman í þessu. Ef fyrirtækið stendur vel er það ábati fyrir starfsfólk og meira starfsöryggi. Ef það er ábati af rekstrinum rennur hann ekki í óskilgreindan sveitarfélagskassa og hann fer ekki heldur sem arður í vasann minn.“ Líklega eru flestir skólastjórar í landinu með svipuð markmið og vilja reka skóla sem eru góðir fyrir alla. „Já, en af hverju tekst það ekki? Kannski þarf að beina spurningunni til þeirra? Staðreyndin er sú að pólitíkusar, skólastjórnendur eða embættismenn eru í allt annarri stöðu en samheldinn kjarnaður hópur sem hefur valið að snúa bökum saman. Ég hef valið að vinna með starfsfólki Hjallastefnunn-
Margrét Pála segir erfitt að mynda kjarnaðan og samheldinn hóp innan hins risavaxna opinbera kerfis. Kerfið sjálft sé rót vandans.
ar, starfsfólkið hefur valið að vinna með mér og foreldrar kjósa skólana okkar að vel athuguðu máli. Þetta val er ekki fyrir hendi í hinu opinbera kerfi þar sem fólk baukast áfram í gegnum lífið í gömlu átakakenningunni. Metnaður okkar Hjallastefnufólks á öllum sviðum hefur leitt til þessa árangurs sem við náum og svona harðsnúinn hóp er flókið að byggja úr pólitíkusum, embættismönnum, skólastjórum, kennurum og foreldrum í stórum hverfisskólum sem eru áskrifendur að börnum. Við sameinumst um hugsjónir okkar og vitum hvert við stefnum. Og við spilum öll á sama markið. Sérðu fyrir þér fótboltavöll þar sem spilað væri á tólf mismunandi mörk? Svo væri fólkið ekki einu sinni í liðsbúningum. Hugsaðu þér ef allir innan kerfisins gætu bara spilað á sama mark.“ Margrét Pála segir kerfið sjálft vera rót vandans. „Samkvæmt úttekt frá Hagfræðistofnun Háskóla Íslands fá allir sjálfstætt starfandi skólar minna fjármagn
frá samfélaginu en opinberir skólar. Við sláum samt ekkert af í gæðum. Kannski segir þetta okkur að erfitt sé að ná fram breytingum og harðsnúnu liði í risastóru kerfi. Átakakenningin gengur líka út á að viðhalda óbreyttu kerfi.“
Ekki hættulegt að fækka yfirmönnum
Nú liggja fyrir hugmyndir að róttækum breytingum innan menntakerfis Reykjavíkurborgar. Hvernig hugnast þér þær tillögur? „Mér hugnast þær á ýmsa vegu. Þetta er skýrt dæmi um hvernig spilað er á ólík mörk. Reykjavík hefur það markmið að ná fram hagræðingu en aðrir vilja halda óbreyttu ástandi. Um margt eru hugmyndirnar skynsamlegar en ef ekki tekst að skapa sátt um þær verður framhaldið grábölvað. Ég hef sjálf talað fyrir róttækum breytingum í stað eintóms niðurskurðar. Það að sameina skóla er í sjálfu sér ekkert hættulegt og að fækka yfirmönnum er ekkert hættu-
legt. Hins vegar er hættulegt að eldar logi innan skólakerfisins.“ Margrét Pála liggur ekki á svari þegar hún er spurð hvernig hún telji að bæta megi fjárhagsstöðu leik- og grunnskóla. „Ég hef nefnt ýmsar leiðir til að auka ráðstöfunarfé leikskólanna, til dæmis með því að tekjutengja leikskólagjöldin. Ég hef líka nefnt það að auka hlut hins sjálfstæða rekstrar, sem hefur sýnt sig að vera hagkvæmur, og að leggja niður stofnanir sem eru svo litlar að þær geta ekki staðið undir sér.“ Hvað er bærileg stærð á leikskóla að þínu mati? „Að reka skóla sem er undir fjórum deildum er mjög viðkvæmur rekstur og hann mun alltaf verða dýr. Ef við viljum ná þessum rekstri niður þarf að horfa til stærri eininga. Leikskólarnir sem við rekum eru allir í stærri kantinum, fyrir um það bil 120 til 140 börn. Við erum ekki með litla leikskóla nema svokallaða smábarnaleikskóla. Þeir mega alveg vera fyrir 25
eða 30 börn.“ Þegar ráðast þarf í flatan niðurskurð tel ég best að fólkið sjálft finni ráðið. Foreldrar, starfsfólk og stjórnandi geta fundið ráðið alveg eins og gert er í Hjallastefnunni. Við veltum hverri einustu krónu.“
Mikið úrval af góðum notuðum bílum á frábæru verði!
Vantar pólitíska djörfung
Hafa skólarnir of lítið frelsi til að hagræða eftir sínum leiðum? „Þegar yfirstjórn tekur ákvörðun um að hagræða með tilteknum aðgerðum, er valdið tekið af stjórnanda skólans. Sem gömul skólamanneskja og gamalreyndur skólastjóri vil ég hafa valdið hjá mér. Í Hjallastefnunni hafa skólarnir mikið frelsi um hvernig þeir hagræða. Reynslan kennir ráðið og reynslan innan dyra segir mest um hvernig hægt sé að hagræða. Þess vegna geta foreldrar og starfsfólk, sem nú mótmæla, fundið ráðið. Nú geta þau komið með hugmyndir að sparnaði sem nemur sömu upphæðum. Kannski með því að foreldrar komi inn í skólana með aðstoð og afleysingu, með því að starfsfólk hagræði vinnutíma sínum, skólastjóri starfi meira með börnum eða með því að loka aðeins fyrr á daginn. Ég myndi vilja sjá þann pólitíska þroska í Reykjavík að hlustað yrði á skóla sem eru óánægðir með tillögurnar sem fram hafa komið en treysta sér til að finna aðrar leiðir til að hagræða um sömu upphæð. Þá væri pólitísk djörfung að segja „gjöriði svo vel!“ Í reiptogi er gott að sleppa reipinu. Maður sér hvað gerist þá.“ Íslenskir kennarar hafa 26 kennslustunda kennsluskyldu á viku en hún lækkar eftir tíu ára starfsferil eða 55 ára aldur. Þessu telur Margrét Pála að þurfi að breyta. „Kennarar á Íslandi eru með mun minni kennsluskyldu en í öðrum OECD-löndum. Ég þoli annars ekki þetta orð, kennsluskylda, og segi bara viðvera með börnum. Það yrði gríðarlegur sparnaður fyrir skólakerfið ef kennarar á Íslandi væru með sömu viðveru með börnum og kennarar í hinum löndunum. Ég hef hvatt til þess að skólasamfélagið taki höndum saman og fari í þessa aðgerð. Hluti þeirrar upphæðar sem sparist fari í að hækka grunnlaun kennara en hluti fari til sveitarfélagsins sem beinn sparnaður. Til þess að gera þetta þarf breytta hugsun. Hvers vegna þurfa kennarar á Íslandi meiri tíma til að undirbúa kennsluna en að framkvæma? Hvers vegna ættum við að vera öðruvísi en kennarar í öðrum löndum?“ Margrét Pála viðurkennir að aðgerðin gæti kostað uppsagnir því skólarnir þyrftu á færri kennurum að halda. „Fjöldi stétta hefur
Audi A6 árg. 2005, ekinn 66 þús. km. 2400cc, bensín, sjálfsk.
Mjög vel út búinn
Verð: 3.200.000
ð öllu! e m n Ein
af r i t f e 4 ár ábyrgð Kia cee’d árg. 2008, ekinn 58 þús. km. 1600cc, dísil, beinsk.
Mercedes-Benz ML AMG 4x4 árg. 2008, ekinn 39 þús. km. 6300cc, bensín, sjálfsk.
Verð: 2.190.000
Verð: 12.900.000
oð
Sértilb
Kia Carnival, 7 manna árg. 2009, ekinn 85 þús. km. 2900cc, dísil, sjálfsk.
Kia Picanto árg. 2007, ekinn 31 þús. km. 1120cc, dísil, beinsk.
Ásett verð: 4.790.000
Verð: 1.290.000
Tilboð: 3.990.000
Hyundai Getz árg. 2005, ekinn 58 þús. km. 1400cc, bensín, beinsk.
Volkswagen Polo árg. 2007, ekinn 52 þús. km. 1400cc, bensín, sjálfsk.
Verð: 1.450.000
Verð: 1.590.000
Kia Carens 7 manna (DVD) árg. 2007, ekinn 103 þús. km. 2000cc, dísil, sjálfsk.
Verð 2.490.000
Kia Sorento EX árg. 2008, ekinn 63 þús. km. 2500, dísil, sjálfsk.
Mercedes-Benz E 200 Kompressor árg. 2007, ekinn 90 þús. km. 1800cc, bensín, sjálfsk.
Verð: 4.400.000
Við eigum toppeintök af notuðum bílum. Komdu í ÖSKJU á Krókhálsi 11 eða farðu á www.askja.is og finndu bíl að þínu skapi.
Verð: 3.790.000 ASKJA · Krókhálsi 11 · 110 Reykjavík · Sími 590 2100 · askja.is
Opnunartími söludeildar: Mánudaga - föstudaga frá 10-18. Laugardaga frá 12-16.
20
viðtal
Helgin 1.-3. apríl 2011
Hugmyndir Margrétar Pálu - að lengja fæðingarorlof til eins og hálfs árs. - að auka kennsluskyldu kennara í samræmi við önnur OECD-lönd. Upphæðin sem sparist renni að hluta til sveitarfélagsins og að hluta til að hækka laun kennara.
- að tekjutengja leikskólagjöld. - að skólarnir og fjölskyldurnar sjálfar ákveði hvaða leiðir séu farnar í flötum niðurskurði í skólunum. - að minnstu leikskólarnir yrðu lagðir niður. Leikskólar væru að lágmarki með fjórar deildir.
þurft að horfa á eftir störfum og ég hef þá trú á kennurum að þeir yrðu ansi lagnir við að skapa ný verkefni og ný störf og þjónustu í kringum skólastarf.“
Allir skólar ættu að skila hagnaði
Eignarhaldsfélagið Hjallastefnan var stofnað árið 2000 og rekur nú þrjá grunnskóla og tíu leikskóla. Margrét Pála segir það markmið Hjallastefnunnar að vera aldrei í mínus. „Þannig myndum við grafa undan starfsfólki okkar og hugsjónum. Ef við eigum ekki afgang getum við ekki haldið áfram að þróa skólastarfið og prófa ný verkefni og án þess höfum við ekkert að gera í skólarekstri. Árið 2010 minkuðum við uppbyggingu á húsum en fórum í meiri innri þróun. Við hönnuðum og sköpuðum nýtt leikefni og gáfum út eigin tónlist og tónlistardiska með frábæru listafólki. Til að skapa þarf maður að eiga afgang, það er svo einfalt. Mér finnst reyndar að allir skólar ættu að hafa það markmið að eiga afgang.“ Margrét Pála segir Hjallastefnuna ekki lengur eins umdeilda og hún var þegar fyrstu skólarnir voru opnaðir. Sem skipstjóri Hjallastefnunnar hafi hún lengi vel siglt í mótvindi og lítið
kunnað á meðbyrinn. „Við fundum verulega fyrir breytingu þegar við stækkuðum og opnuðum fleiri skóla. Við tökum þá ábyrgð mjög hátíðlega að vera treyst fyrir öllum þessum börnum; gríðarlegur vandi og vandmeðfarinn. Foreldrar barna treysta á að við getum gert bærilega vel fyrir það verðmætasta sem þau eiga, sem eru börnin þeirra. Ég þarf að draga andann djúpt þegar ég hugsa um þetta.“ Margrét Pála telur eðlilegt að um fjórðungur skóla í landinu sé sjálfstætt starfandi. „Helst af öllu myndi ég vilja að fólki yrði gert kleift að hefja sjálfstæðan skólarekstur og svo yrði það foreldranna að velja. Það var erfitt fyrir mig sem gamla vinstrikonu að segja þetta en ef engin samkeppni er munum við öll að lokum tapa. Við þurfum á heilbrigðri samkeppni að halda sem snýst um að vilja spila á markið sitt af kappi og vilja vera í liðinu sem skorar. Við þurfum á slíkum metnaði að halda.“
Fjarlægist vinstristefnu
Undanfarin ár hefur pólitísk afstaða Margrétar Pálu þróast og í dag segist hún frekar fjólublá. „Svíar fóru þá leið fyrir nokkrum árum að auka
hlut sjálfstætt starfandi skóla til að ná fram heilbrigðri samkeppni. Ég hlýt að geta farið þessa leið úr því að sænsku sósíaldemókratarnir gátu það. Í ljós kom að í öllum sveitarfélögum þar sem sjálfstætt starfandi skólar komu inn, hækkaði meðaleinkunn í námsárangri bæði í sjálfstæðu skólunum og hinum. Þeir einu sem breyttust ekkert voru skólar í sveitarfélögum með engri samkeppni.“ Á undanförnu ári varð barnasprengja á Íslandi og margir foreldrar glíma við þann vanda að hafa ekki dagvistunarúrræði fyrir börnin sín að loknu fæðingarorðlofi. „Þetta er skelfileg staða og við heyrum daglega frá foreldrum sem býðst ekkert nema að fara út á vinnumarkaðinn en hafa enga dagvistun fyrir börnin sín. Ég held að ég myndi fara þá leið að bjóða heimgreiðslur ef fjölskyldan kýs að hafa barnið heima. Eva María Jónsdóttir sagði einhvern tíma í viðtali að við værum komin á þann stað í jafnréttisbaráttunni að það þyrftu ekki allar konur að fara út á vinnumarkað frá níu mánaða gömlu barni. Greiðslurnar þurfa að vera það háar að það sé raunverulegur valkostur fjölskyldu að einhver sé heima. Þær gætu numið 50 til 60% af
því sem það kostar sveitarfélagið að hafa barnið á leikskóla. Raunkostnaður, þ.e. framlag borgarinnar og foreldragjöld, eru er um 180 þús. kr. fyrir eins árs barn í leikskóla og um 137 þús. kr. fyrir þriggja ára barn. Þessi fjölskyldugreiðsla væri valkostur þar til barnið yrði þriggja ára gamalt. Fæðingarorðlof verður að mæta leikskólaaldri. Ég er viss um að það væri hagkvæmara fyrir kerfið að lengja fæðingarorlofið þar til börnin væru eins og hálfs árs gömul og að því loknu þyrftu börnin að komast inn á leikskóla. Með því að auka heimgreiðslur og lengja fæðingarorlof sparast atvinnuleysisbætur og kostnaður við leikskóla. Heildarniðurstaðan yrði sparnaður fyrir alla. Ég trúi því raunverulega.“
nBIhf.(LandsBankInn),kt.471008-0280
- að bjóða heimgreiðslur til fjölskyldna sem velja að hafa barnið heima. Greiðslurnar myndu nema um 60% af kostnaði sveitarfélagsins við að hafa barnið á leikskóla. Heimgreiðslur væri valkostur þar til börnin eru þriggja ára.
Sérðu fyrir þér fótboltavöll þar sem spilað væri á tólf mismunandi mörk? Svo væri fólkið ekki einu sinni í liðsbúningum. Hugsaðu þér ef allir innan kerfisins gætu bara spilað á sama mark.
Jónsson & Le’macks
•
jl.is
•
sÍa
„ Ég held að maður verði bara að byrja einhvers staðar, byrja á þúsundkallinum.“ Reglubundinn sparnaður er ein besta leiðin til að spara. Þú setur þér skýr markmið og ákveður hve háa upphæð þú vilt spara mánaðarlega. Byrjaðu að spara strax í dag.
Komdu við í næsta útibúi, hringdu í 410 4000 eða stofnaðu til reglubundins sparnaðar í Einkabankanum á landsbankinn.is.
Landsbankinn
landsbankinn.is
410 4000
NJÓTTU SUMARSINS TILBOÐSDAGAR
PALOMINO COLT 2.390.000. *Afsláttur -200.000.
Verð kr. 2.190.000.
PALOMINO YEARLING 102 2.650.000. *Afsláttur -200.000.
Verð kr. 2.450.000.
ÆGIR TJALDVAGN með fortjaldi
1.279.000. *Afsláttur -200.000.
Verð kr. 1.079.000.
COMBI-CAMP VALLEY ILUSION i780 HÚSBÍLL 12.490.000. *Afsláttur -400.000.
Verð kr. 12.090.000.
með fortjaldi/yfirbreiðslu
1.690.000. *Afsláttur -200.000.
Verð kr. 1.490.000.
KÍKTU VIÐ OG GERÐU GÓÐ KAUP * Afsláttur gildir fyrir þá sem panta fyrir 15. apríl 2011
Opið Mán - föstudaga 09:00-18:00 Laugardaga 11:00-16:00
Eyjarslóð 5 101 Reykjavík S: 511 2200 www.seglagerdin.is
Hringir með vinsælustu grænum og rauðum postulÍnstellin Í ... blandslípuðum demöntum Íslensk smÍði
gullkúnst helgu
borð fyrir tvo
laugavegur 13 Sími: 561 6660 www.gullkunst.is
laugavegur 97 Sími: 568 2221 www.bordfyrirtvo.net
sÉrstakir skartgripir Í fermingagjöf
Íslensk úr fyrir Íslendinga
orr
Bankastræti 11 Sími: 511 6262 orr.is
Íslenskar fermingagjafir fyrir stráka og stelpur Kraum – leiðandi í íslensKri hönnun opið AllA dAgA vikunnAr mán - Sun
kraum
Aðalstræti 10 Sími: 517 7797 www.kraum.is
gilbert úrsmiður laugavegi 62 Sími: 551 4100 jswatch.com
tÍmalaus Íslensk hönnun fyrir konur
nostrum design
lÉttar ferðatöskur taska 12.800 kr bakpoki 6.000 kr
Skólavörðustíg 1a Sími: 534 5286 www.nostrum.is
candy bag búnar til úr sælgætisbréfum
tösku og hanskabúðin
stíll
Skólavörðustígur 7 Sími: 551 6814 www.th.is
daily glös frá leonardo 6 Í kassa kr. 5.980
laugavegur 58 Sími: 551 4884 www.stillfashion.is
Íslenskar húðvörur með virkni
kokka
laugavegi 47 Sími: 562 0808 www.kokka.is
vorvörur frá wolford helgartilboð allar litaðar soKKabuxur á 20% afslætti sigurboginn
laugavegi 80 Sími: 561 1330 www.sigurboginn.is
bláa lónið
laugavegi 15 Sími: 420 8849 www.blaalonid.is
24
úttekt
Helgin 1.-3. apríl 2011
náttúruminjasafn Aðstöðuleysi
lok að safn Forstöðumaður Náttúruminjasafns Íslands
Bráðabirgðasýning í gömlu Loftskeytastöðinni
Fáist til þess fjármagn frá ríkinu. Stefnt að lítilli sýningu þar næsta vetur.
N
áttúruminjasafn Íslands hefur verið á hrakhólum og munir þess hafa ekki verið til sýnis frá því að sýningarsölum við Hlemm var lokað árið 2008. Stór hluti safnkostsins er í vörslu Náttúrufræðistofnunar. Umræður um húsnæðismál þess hafa staðið lengi. Helgi Torfason, forstöðumaður Náttúruminjasafnsins, gerir sér vonir um að hægt verði að koma upp sýningaraðstöðu fyrir safnið til bráðabirgða næsta vetur. „Það sem við stefnum að er að opna litla sýningu í gömlu Loftskeytastöðinni við Brynjólfsgötu 5, sem er samhliða Suðurgötu. Við erum nú með aðstöðu í kjallara hússins en stefnt er að því að fá leigða hæð þess í sumar. Gangi það eftir, þótt ekkert sé öruggt í þessu árferði, stefnum við að því að opna sýningu þar næsta vetur. Þetta er þó allt háð fjárveitingu ríkisins,“ segir Helgi. Með setningu Safnalaga árið 2001 var tekið skref í þá átt að þjóðin eignaðist almennilegt safn í náttúrufræðum. Náttúruminjasafn Íslands var þar gert að einu þriggja höfuðsafna landsins. Með setningu laga um stofnunina árið 2007 var kveðið á um hlutverk og skipan í starfsemi hennar. Hlutverkið er að varpa ljósi á náttúru Íslands, náttúrusögu landsins, nýtingu náttúruauðlinda og náttúruvernd, auk þess að varpa ljósi á samspil manns og náttúru og á náttúru landsins í alþjóðlegu samhengi. Að auki mun safnið stunda hefðbundna safnastarfsemi sem sómir höfuðsafni landsins eins og er hjá nágrannaþjóðum okkar. Náttúruminjasafnið er annað afsprengi Hins íslenska náttúrufræðifélags sem stofnað var 16. júlí 1889. Hitt er Náttúrufræðistofnun Íslands. Helsta baráttumál Náttúrufræðifélagsins var að þjóðin eignaðist safn við hæfi. Veglega hefur verið byggt yfir Náttúrufræðistofnun í Urriðaholti í Garðabæ en Náttúruminjasafn Íslands hefur ekki aðstöðu fyrir starfsemi sína sem felur í sér sýningastarfsemi og auk þess þjónustu við skólakerfið, önnur söfn og almenning í landinu.
Stór hluti safnkostsins er í vörslu Náttúrufræðistofnunar.
jonas@frettatiminn.is
N
áttúruminjasafn er höfuðsafn á sviði náttúrufræða, segir m.a. í lögum um safnið og ekki er að efa að það býr að mörgum góðum gripum. Þeir eru hins vegar ekki til sýnis, hvorki almenningi, skólabörnum né þeim sem heimsækja landið og svo hefur verið um árabil, eftir að sýningarsölum Náttúrugripasafns Íslands við Hlemm var lokað vorið 2008. Áhuginn sást hins vegar fyrr í þessum mánuði þegar Náttúrufræðistofnun var með opið hús í nýju húsi sínu á Urriðaholti í Garðabæ en á sjötta þúsund gesta sóttu stofnunina heim þær fjórar klukkustundir sem stofnunin var opin fólki. „Það er til stórskammar að þjóð sem sækir allt sitt viðurværi til náttúrunnar skuli ekki eiga almennilegt sýningarsafn,“ segir Jón Gunnar Ottósson, forstjóri Náttúrufræðistofnunar. Náttúrufræðistofnun og Náttúruminjasafn Íslands eru tvær aðskildar stofnanir og heyra undir sitt ráðuneytið hvor; Náttúrufræðistofnun undir umhverfisráðuneytið en Náttúruminjasafnið undir mennta- og menningarráðuneytið.
Nútímalegt safn með margmiðlunartækni
Jón Gunnar segir að tvískiptingin hafi verið gerð í nokkru fljótræði og vanþekkingu, þótt hann sé ekki á móti því að Náttúruminjasafnið sé rekið sem sjálfstæð stofnun. Til að leysa húsnæðismál Náttúrufræðistofnunar árið 2001 hafi sýningarhlutinn verið klipptur af og settur inn í safnalög hjá menntamálaráðuneytinu. Málið hafi síðan verið klárað með lögum um Náttúruminjasafn Íslands árið 2007. Náttúrufræðistofnun haldi sinni starfsemi áfram en Náttúruminjasafnið verði fyrst og fremst sýningar- og fræðslusafn. „Hugsunin er ekki að um verði að ræða gamaldags náttúrugripasafn með dýrum í formalíni í krukkum heldur nútímalegt safn með margmiðlunartækni sem er ekki bara að sýna einhverja gripi úr náttúru Íslands heldur samspil manns og náttúru, sjávarútveg, orkuvinnslu og fleira. Þegar búið verður að hanna aðalsýninguna verður leitað eftir gripum til okkar og annarra.“ Um staðsetningu sýningarsalar segir Jón Gunnar að margir vilji hafa það miðsvæðis, séu dálítið fastir í fortíðinni og haldi að það sé Vatnsmýrin í Reykjavík á meðan aðrir segi að Náttúruminjasafn-
Ljósmynd/Hari
Loftskeytastöðin gamla við Suðurgötu, eða öllu heldur Brynjólfsgötu 5 í Reykjavík. Þar er Náttúruminjastofnun með skrifstofuaðstöðu. Stefnt er að því að koma upp lítilli sýningu þar næsta vetur til bráðabirgða, þar til rætist úr húsnæðismálum stofnunarinnar.
Mun ódýrari lausn en nýbygging. Sinfóníuhljómsveitin fer þaðan í vor. Þá dregur úr notkun hússins, einkum í stóra salnum og anddyrinu. Minni bíósalirnir nýtist áfram sem slíkir.
Háskólabíó. Sinfóníuhljómsveit Íslands fer þaðan í vor. Forstöðumaður Náttúruminjasafns Íslands sér stóra salinn og anddyrið fyrir sér sem framtíðaraðsetur Náttúruminjasafnsins.
ið eigi að vera einhvers staðar á höfuðborgarsvæðinu. Þriðji hópurinn vilji síðan hafa það úti á landi. „Þeir sem eiga Urriðaholt eru með hugmyndir um að Náttúruminjasafnið geti risið hérna við hliðina á Náttúrufræðistofnun. Það er ekki vitlaust því það verða alltaf náin tengsl milli stofnananna. Það sem skiptir máli í mínum huga með svona sýningarsafn er að það séu góð bílastæði við það og góðar samgöngur að því,“ segir Jón Gunnar. Ríkið leigir hið nýja húsnæði undir Náttúrufræðistofnun af Urriðaholti ehf. í Garðabæ. Félagið hefur boðist til að byggja sýningarsal fyrir Náttúruminjasafnið við hlið Náttúrufræðistofnunar, salurinn hefur verið teiknaður og lóðin er fyrir hendi. Hugmyndin er að sýningarsalurinn verði byggður með sama hætti og hús Náttúrufræðistofnunar, þ.e. í einkaframkvæmd á vegum Náttúrufræðihúss ehf., sem er í eigu Urriðaholts ehf. Stofnkostnaður ríkisins væri því enginn og aðgangseyrir gæti staðið undir hluta leigu- og rekstrarkostnaðar.
Háskólabíó spennandi kostur
Helgi Torfason, forstöðumaður Náttúruminjasafns Íslands, telur staðsetningu sýningarsalar á Urriðaholti í Garðabæ hins vegar ekki spennandi, svæðið sé alveg í útjaðri borgarinnar. Strætisvagnasamgöngur þangað séu t.d. ekki góðar, jafnvel þótt svo kunni að verða eftir einhver ár. Helgi segir að tvennt komi til greina varðandi framtíð Náttúruminjasafnsins, annað hvort að byggja eða finna safninu heppilegt húsnæði. Hann segir að á sínum tíma hafi lóð verið tekin frá fyrir safnið í Vatnsmýrinni, við hlið Öskju. Sú lóð hafi verið eyrnamerkt því fram til ársins 2007 en þá hafi lóðin verið gefin Listaháskólanum. Skólinn skipti hins vegar við Samson Properties á þeirri lóð og lóð við Laugaveginn. Eftir gjaldþrot Samson Properties vissu menn lengi vel ekki Helgi Torfason, forstöðumaður Náttúruminjasafns hver ætti lóðina í VatnsÍslands. Ljósmynd/Hari
Ljósmynd/Hari
Sér Háskólabíó fyrir sér sem aðsetur Náttúruminjasafnsins
mýrinni en nú hefur komið í ljós að Reykjavíkurborg á lóðina enn. Hún er því enn inni í myndinni og besti kosturinn, að mati Helga, að aðstaða Náttúruminjasafnsins rísi þar. En fjármunir ríkisins eru takmarkaðir um þessar mundir. Því horfir Helgi til Háskólabíós sem heppilegs framtíðaraðseturs Náttúruminjasafnsins. „Sinfóníuhljómsveitin er að fara þaðan í vor. Þá minnkar notkunin á húsinu, sérstaklega stóra salnum og anddyrinu. Það eru þá litlu bíósalirnir sem eru í notkun. Bíóið hefur verið notað við útskrift tvisvar á ári en er að verða of lítið til þess. Ég hef ýjað lauslega að því við Háskólann að breyta hlutverki þessa húss. Því hefur ekki verið illa tekið. Eitthvað þarf að gera við húsið. Þetta er ansi stórt hús til að láta standa tómt eða lítið notað. Það er því spurning hvort ekki ætti að skoða þetta alvarlega, fá arkitekta til að kanna málið og spara kannski milljarð króna, breyta kvikmyndahúsinu og setja í það millihæð og lyftu. Það eru margir kostir við húsið, t.d. að á bíósalnum eru engir gluggar sem mega helst ekki vera á söfnum. Geymslur eru undir sviðinu og kjallari eru undir húsinu, að minnsta kosti að hluta. Þar er því einnig geymslupláss. Þá eru dyr stórar svo hægt er að koma stórum hlutum inn í salinn. Anddyrið er hægt að nota fyrir veitingahús, verslun og jafnvel kennslustofur.“ Helgi segir að verði ákvörðun tekin um að breyta Háskólabíói með þessum hætti gæti það komist í gagnið sem umgörð um Náttúruminjasafn Íslands á tveimur til þremur árum, mörgum árum á undan nýbyggingu. Þá gæti Hagatorg nýst sem bílastæði fyrir safnið en fyrirhugað er að byggja hús fyrir stofnun Vigdísar Finnbogadóttur þar sem bílastæði eru nú austan við Háskólabíó. Að öllu þessu athuguðu segir Helgi Háskólabíó vera mjög spennandi kost fyrir Náttúruminjasafnið. Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
VIÐSKIPTAVINIR ATLANTSOLÍU ERU
ÁNÆGÐUSTU VIÐSKIPTAVINIR OLÍUFÉLAGA Á ÍSLANDI. ÞAÐ ER ELDSNEYTI Á OKKAR TANK.
TAKK FYRIR OKKUR.
*VIÐSKIPTAVINIR ATLANTSOLÍU ERU ÍSLENSKA SIA.IS AOL 53835 03/11
ÁNÆGÐUSTU VIÐSKIPTAVINIR
OLÍUFÉLAGANNA SAMKVÆMT ÁNÆGJUVOGINNI.
SÆKTU UM DÆLULYKIL Á WWW.ATLANTSOLIA.IS Dælulykill gefur afslátt hjá þessum frábæru fyrirtækjum: Atlantsolía var stofnuð til að veita stóru olíufélögunum samkeppni. Við rufum einokun olíurisanna þriggja árið 2003 og höfum haldið keppinautunum við efnið síðan.
26
viðtal
Helgin 1.-3. apríl 2011
Með hjarta götustelpu Litirnir eru dásamlega mildir og rómantískir, efnin silkimjúk viðkomu og sniðin hönnuð fyrir konur með mitti og mjaðmir. ELLA, fata-, skartgripa- og ilmvatnslínan, er ávöxtur samvinnu nokkurra íslenskra atorkukvenna sem opna nýja vefverslun 8. apríl næstkomandi. Merkið dregur nafn sitt af gælunafni Elínrósar Líndal sem er eigandi, listrænn stjórnandi og forstjóri fyrirtækisins. Heiðdís Lilja Magnúsdóttir ræddi við Elínrós. Ljósmyndir/Aldís Pálsdóttir
Ég þurfti snemma að byrja að vinna fyrir mér og hef alltaf unnið mikið. Ég lít á mig sem afar lánsama manneskju og tel það blessun að hafa byrjað ævina með átökum.
Lengi dreymt um eigin fatalínu
Elínrós er hugmyndasmiðurinn að baki ELLU og hafði gengið með þann draum í maganum í nokkur ár að stofna eigin fatalínu. Tískuáhuginn hefur fylgt henni nánast alla ævi. Hún sótti mikið í fataskáp mömmu sinnar sem barn og áhuginn tvíefldist þegar hún fór að vinna í versluninni Evu, samhliða námi í Verslunarskólanum. Eftir Versló lá leiðin í sálfræði og fjölmiðlafræði í Háskóla Íslands og um tíma skrifaði hún tískugreinar fyrir Morgunblaðið. Þegar hún ákvað að stofna ELLU skráði hún sig í MBA-nám við Háskólann í Reykjavík, í þeim tilgangi að búa sig undir það verkefni, og segir alþjóðlegt stjórnunarnámið þar hafa hjálpað sér ákaflega mikið. Hún situr í stjórn EMBLNA – kvenna sem hafa útskrifast með MBA-gráðu frá háskólanum, og hefur ritstýrt vef EMBLNA í tvö ár. Elínrós er einnig ráðgjafi fyrir UNIFEM en því hlutverki hefur hún sinnt frá því að hún
Heiðdís Lilja Magnúsdóttir hlm@frettatiminn.is
léði samtökunum krafta sína árið 2008 í Fiðrildasöfnuninni. „Eftir að hafa eignast þriðja son minn, heilbrigðan og fallegan, ákvað ég að tími væri kominn fyrir mig að borga til baka. Ég starfaði sem sjálfboðaliði fyrir UNIFEM í tæpt ár og var fjármálastýra söfnunarinnar,“ segir Elínrós og útskýrir að eins og svo margar gjafir hafi þessi gefið mikið til baka. „Þarna kynntist ég einstökum konum og kvenorku sem ég mun aldrei gleyma. Ég þurfti að sökkva mér í rannsóknarvinnu, tengda samfélagslegri ábyrgð fyrirtækja, til að vita hvert ég gæti leitað eftir stuðningi. Samfélagsleg ábyrgð fyrirtækja gengur út á það hvað fyrirtækin gera til að efla samfélagið og hvernig viðskiptahættir þeirra geta breytt efnahagslegu umhverfi. Söfnunin var til styrktar baráttu gegn ofbeldi gagnvart konum. Þetta var söfnun kvenna fyrir konur og söfnuðust yfir 90 milljónir króna, sem var stærsta upphæð sem hafði safnast á Íslandi. Þar lærði
ég margar lexíur sem leiddu mig að þessu fyrirtæki; að þú getir haft fiðrildaáhrif á litla Íslandi; að með einu vængjataki í norðri getirðu búið til fellibyl í suðri,“ segir Elínrós.
Aftur til upprunans
ELLA byggist á svokallaðri „slow fashion“-hreyfingu sem gengur í grófum dráttum út á það að fatnaður sé vandaður og endingargóður, starfsfólk njóti góðs aðbúnaðar og að hægt sé að rekja uppruna hverrar flíkur. „Þegar ég nálgast verksmiðjur er mín fyrsta spurning alltaf hvernig aðbúnaður starfsfólks sé, hvernig launagreiðslum sé háttað og því um líkt. Þannig býr maður til ákveðinn þrýsting,“ upplýsir Elínrós. Sjálf segist hún fyrir nokkru hafa tekið eftir því að oft og tíðum séu þau gæði, sem eitt sinn þóttu sjálfsögð, ekki lengur fyrir hendi, ekki einu sinni hjá dýru og fínu fatamerkjunum. „Oft var ég að kaupa gæðamerki sem rifnuðu samt á saumunum. Ég sá ekki lengur þessi miklu gæði sem ég hafði séð þegar ég var yngri og var að læðast í fataskápinn hjá mömmu í Soniu Rykiel-peysurnar hennar. Hjá ELLU leggjum við algjörlega upp úr því að vera með gæðaefni og vandaðan frágang.“
Í fyrstu var hugmyndafræðin að baki ELLU skilgreind sem ný-klassísk, en það var góðvinkona Elínrósar og ráðgjafi hennar í markaðsmálum sem benti henni á að þær hugsjónir sem hún bar í brjósti gagnvart framleiðslunni væru algjörlega í anda „slow fashion“-bylgjunnar sem þá var að fara af stað. „Ég vissi að ég væri ekki að búa til eitthvað alveg nýtt og þótti vænt um að komast að því að það væri hreyfing þarna úti sem væri að hugsa alveg það sama og ég. „Slow fashion“ gengur út á að framleiða á sínu efnahagssvæði, sem í okkar tilfelli er Evrópa, og að hver einasta flík sé einstök og eigi sér sögu. Maður getur rakið hana allt til upprunans. Þegar þú kaupir flík frá okkur færðu t.d. lítinn miða sem segir sögu hennar, hvernig hugmyndin að flíkinni kviknaði, svo og hvar og hvernig hún er unnin. Kjarninn í „slow fashion“ er virðing; virðing fyrir starfsfólkinu, umhverfinu og viðskiptavinunum. Þetta er hreyfing sem gengur út á að fara meira „back to basics“ eða aftur í grunnhugmyndafræði.“ Hún segir efnahagshrunið þó ekki hafa haft þau áhrif að hún ákvað að Framhald á næstu opnu
Ljósmynd: P*aldis | www.paldis.com
E
nn sem komið er hanga kjólarnir, pensilpilsin og jakkarnir á fataslá heima hjá Elínrós Líndal. Bíða þess að verða uppgötvuð, strokin og mátuð af konum á Íslandi, í London og New York. Fatnaðurinn er heilsteypt lína undir merkinu ELLA en einnig er þarna að finna fatnað úr undirlínunni ELLA COMFORT. Í stúdíóinu situr hönnuðurinn, Katrín María Káradóttir, aðjunkt við Listaháskóla Íslands, sem lærði til hönnunar í París og hefur unnið hjá merkjum á borð við John Galliano og Christian Dior. Þar er líka Cherie Dóra Crozier markaðsstjóri og Lilja Björg Rúnarsdóttir klæðskeri. Hér, í 50 fermetra rými sem áður var bílskúr, eru höfuðstöðvar fyrirtækisins. Elínrós segist hafa ákveðið að verja öllu fjármagni í framleiðsluna frekar en að leigja húsnæði úti í bæ. Það er í nógu að snúast og senn styttist í lokatakmarkið. Ef að líkum lætur verður það þó einungis upphafið að nýjum ævintýrum. Elínrós er klædd pistasíu-grænum kjól úr eigin fatalínu, kvenlegri flík sem er í senn klassísk og nútímaleg. Hún byrjar á því að útskýra hvert þær sæki innblástur að hönnun sinni. „Fyrst vinnum við ákveðna rannsóknarvinnu og búum til „mood-board“. Út frá þeirri vinnu þróum við okkar hugmyndir, en fáum einnig innblástur frá kvikmyndum og tónlist,“ segir Elínrós og bendir á plötu sem þekur drjúgan hluta af einum veggnum. Sem dæmi má nefna að hugmyndin að tvöföldum pífuermum á einni prjónapeysunni þeirra kviknaði með þessum hætti.
Með COOLPIX S2500 tekur þú skemmtilegri myndir Nett og meðfærileg myndavél með 12.2 megapixla upplausn, NIKKOR gleiðhornslinsu, 4x aðdrætti og hristivörn. Sjálfvirkar umhverfisstillingar, stór 2.7“ LCD skjár og hún fæst í 4 líflegum litum. Taktu skemmtilegar myndir við öll tilefni.
Verð 19.995.Með öllum Nikon vélum fylgir íslenskur leiðarvísir.
NIKON D3100 Frábær fyrir alla Frábær stafræn SLR myndavél með 14.2 megapixla C-MOS myndflögu og AFS18-55VR linsu. GUIDE valmyndakerfið auðveldar öllum að taka betri myndir á augabragði. D-Movie kvikmyndataka í fullri háskerpu (1920x1080) ásamt 11 punkta sjálfvirku fókus kerfi, háu ljósnæmi (ISO 100-3200) sem má framlengja í 12800, Live View og stórum 3“LCD skjá. Allir geta tekið betri myndir með D3100
Verð 129.995.-
www.nikon.is SÖLUAÐILAR Á HÖFUÐBORGARSVÆÐINU Heimilistæki – Suðurlandsbraut 26, 108 Reykjavík – 569 1500 - www.ht.is Sjónvarpsmiðstöðin – Síðumúla 2, 108 Reykjavík – 568 9090 – www.sm.is Beco – Langholtsvegi 84, 104 Reykjavík – 533 3411 - www.beco.is Fotoval – Skipholti 50b, 105 Reykjavík – 553 9200 – www.fotoval.is MAX – Kauptún 1, 210 Garðabær – 412 2200 – www.max.is Hagkaup – Smáralind, 201 Kópavogur – 563 5000 – www.hagkaup.is Tölvulistinn – Reykjavík, Hafnarfirði – 414 1700 – www.tl.is
KAUPAUKI! Innifalið í kaupum á stafrænni SLR myndavél er 2,5klst byrjendanámskeið og Golla taska að verðmæti kr 17.995.-
SÖLUAÐILAR Á LANDSBYGGÐINNI Samkaup – Borgarnesi, Blönduósi, Egilsstöðum, Seyðisfirði, Fáskrúðsfirði, Grundarfirði, Ísafirði; Hljómsýn – Akranesi; Blómsturvellir – Hellissandi; Skipavík – Stykkishólmi; Snerpa – Ísafirði; Kaupfélag V-Húnvetninga – Hvammstanga; Smárabær – Blönduósi; Skagfirðingabúð – Sauðárkróki; Verslunin Pan – Neskaupstað; Geisli – Vestmannaeyjum; Mosfell – Hellu; Heimilistæki – Reykjanesbæ, Selfossi, Akureyri og Húsavík; Tölvulistinn – Akureyri, Egilstaðir, Selfoss og Reykjanesbæ.
viðtal
Mamma er einstök kona og mér mikil fyrirmynd. Við vorum miklar vinkonur og stóðum saman í gegnum súrt og sætt. Hins vegar má segja að ég hafi misst hana frá mér þegar ég var þrettán ára og hún fór í óreglu. Það tók mig langan tíma að sættast við þetta og eins og gengur og gerist varð ég ráðagóður aðstandandi og tók að mér að reyna að ala hana upp næstu tvo áratugina þar á eftir.
Helgin 1.-3. apríl 2011
taka skrefið nákvæmlega í þessa átt. „Nei, ég hafði ákveðið að stofna ELLU þegar ég skráði mig í MBAnámið en einum mánuði síðar hrundi bankakerfið á Íslandi. Efnahagslegt umhverfi mótar samt alltaf tískuna. Á eftirstríðsárunum voru fötin til dæmis búin til úr þykkri ull og mikið lagt í saumaskap. Núna þurfum við meira að reikna dæmið til enda. Ef flík kostar aðeins meira en dugar tíu sinnum lengur þá er það sem þú borgar á hverju ári lægra en ef þú værir alltaf að kaupa þér nýja flík.“ ELLA-línan verður markaðssett í þremur borgum til að byrja með: London, New York og Reykjavík. „Við erum alþjóðlegt tískumerki af því að við framleiðum í Evrópu og erum með fagfólk sem hefur unnið hjá helstu tískuhúsum í heiminum,“ segir Elínrós.
Blessun að hafa byrjað ævina með átökum
Elínrós er fædd og uppalin í Keflavík hjá móður sinni, Sveinbjörgu Haraldsdóttur. Hún segir æskuna ekki alltaf hafa verið dans á rósum en í hennar huga eru erfiðleikar verkefni til að takast á við. „Mamma er einstök kona og mér mikil fyrirmynd. Við vorum miklar vinkonur og stóðum saman í gegnum súrt og sætt. Hins vegar má segja að ég hafi misst hana frá mér þegar ég var þrettán ára og hún fór í óreglu. Það tók mig langan tíma að sættast við þetta og eins og gengur og gerist varð ég ráðagóður aðstandandi og tók að mér að reyna að ala hana upp næstu tvo áratugina þar á eftir. Í stuttu máli má segja að það hafi gengið afar illa, enda erfitt að keppa við það sem átti hug hennar allan á þessum tíma. En hún hefur öðlast nýtt líf og er laus við sinn helsta óvin. Ég hef mikla trú á þessari konu sem kenndi mér svo margt gott,“ segir Elínrós og bætir við að í dag sé hún sátt og þær mæðgur miklar vinkonur. „Það er líka annað sem kemur fyrir okkur „týndu“ börnin og það er að við eignumst fjölskyldur víða. Ég var svo lánsöm að eiga ömmu og afa sem voru alltaf til staðar fyrir mig. Þau eru nú bæði fallin frá og þeirra er sárt saknað á degi hverjum. En ég á líka stóran vinahóp og systkin móður minnar hafa alltaf komið fram við mig sem sitt eigið barn, en þau eru sex talsins,“ segir Elínrós og brosir. „Ég þurfti snemma að byrja að vinna fyrir mér og hef alltaf unnið mikið. Ég lít á mig sem afar lánsama manneskju og tel það blessun að hafa byrjað ævina með átökum,“ segir Elínrós og bætir við að það sé fátt sem hún hræðist. Þegar blaðakona nefnir að hún hafi heyrt að við-
mælandinn leyni oft á sér, svarar hún snögg upp á lagið: „Já, og ég kann að meta það. Að líta út fyrir að hafa aldrei migið í saltan sjó og vera svo með hjarta götustelpunnar er fín blanda að mínu mati.“ Þegar Elínrós er spurð út í hvað gefi lífi hennar gildi, svarar hún því til að fjölskylda hennar og synir séu hamingja hennar. Elínrós hefur fætt þrjá drengi og fékk einn í kaupbæti frá eiginmanni sínum. „Við eldhúsborðið sitjum við oft sjö talsins, foreldrarnir og synirnir fjórir og svo tengdadóttirin sem er í miklu uppáhaldi.“ Þótt vinnan og foreldrahlutverkið taki drjúgan hluta af tíma Elínrósar gefur hún sér líka tíma fyrir áhugamálin, sem eru hestar og ballett. „Svo hef ég mjög gaman af því að vera í kringum eldra fólk,“ segir hún. „Þegar ég var yngri var það skemmtilegasta sem ég gerði að vera hjá ömmu og afa, þeim Haraldi Líndal og Fjólu Eiríksdóttur á Framnesveginum. Þau og vinir þeirra voru hafsjór af upplýsingum. Kannski er ég bara rosalega gamaldags. En ég get upplýst það hér og nú að ég slaufaði mörgum skemmtunum með ungu fólki til að vera með í grillveislu eldra fólksins á Hornbjargi, þar sem amma bjó síðustu árin. Það líður varla svo dagur að ég hugsa ekki um það ef ég hefði bara fengið einn dag eða jafnvel eina viku í viðbót með ömmu og afa. Að ég hefði átt að segja þeim aðeins oftar hvað ég elskaði þau mikið og átt að spyrja aðeins meira út í ævi þeirra og sögu. Ég get varla hugsað til þess að úti í samfélaginu okkar sitji eldra fólk stundum eitt á daginn, án þess að fá heimsókn eða athygli. Eldra fólk er auðlind sem við ættum að nýta svo miklu betur. Það á alla okkar virðingu skilda, enda byggði það upp landið sem við nú njótum. Ég veit líka fátt skemmtilegra en að sitja og hlusta á góðar sögur. Þegar mér finnst
Ljósmynd: P*aldis | www.paldis.com
28
eitthvað erfitt hjá mér þá hugsa ég til ömmu sem þurfti, fyrir áttatíu árum, að sækja vatn út í læk. Ef hún gat það þá get ég ýmislegt. Allt mitt líf hef ég verið að takast á við sjálfa mig. Ég lærði klassískan ballett í tíu ár og var boðið að dansa með Íslenska dansflokknum. Mér þótti ákaflega gaman að dansa og var einungis níu ára þegar ég fór að vinna fyrir mér á sviði Þjóðleikhússins í hinum ýmsu hlutverkum. En mig langaði að ganga menntaveginn og læra eitthvað sem mér þótti nauðsynlegt að kunna en lá ekki vel fyrir mér. Þegar ég ákvað að verða blaðamaður var það af því að ég kunni bara ekki að skrifa. En ég dáðist alltaf að fólki sem var vel máli farið og var handviss um að ef ég ekki lærði að skrifa yrði lítið úr mér. Þegar ég var hins vegar á fyrsta ári í fjölmiðlafræði kallaði einn kennari deildarinnar mig upp á kontór og spurði hvort hann mætti ekki aðstoða mig í að finna fag sem ætti betur við mig. Hann sagði: „Ég kann ekki illa við þig en ljótari texta hef ég aldrei séð!“ Ég þrjóskaðist við og fékk leyfi til að halda áfram ef ég færi eftir ströngum fyrirmælum hans: Að lesa allt greinasafn Þórbergs Þórðarsonar. Ég las og las og eftir næstu ritgerð fékk ég leyfi til að halda áfram,” segir Elínrós og bætir við að ef kennarinn hefði vitað að næst á stefnuskrá hennar væri að starfa á Morgunblaðinu eftir námið hefði hann án efa ekki getað komið upp einu orði fyrir hlátri. Morgunblaðinu léði hún krafta sína í nokkur ár og útskýrir það þannig: „Ég hef mikla trú á fólki og treysti því að með einlægni og vinnusemi geti maður öðlast traust fólks til baka. Á Morgunblaðinu kynntist ég Margréti K. Sigurðardóttur, mentori mínum og góðri vinkonu. Hún sá eitthvað í mér og síðan þá hef ég notið þeirrar blessunar að geta leitað til hennar með hugmyndir mínar og skoðanir.“ Þess má
geta að Margrét var ein þeirra sem komu mbl.-vef Morgunblaðsins á fót. Á blaðinu stýrði Elínrós markaðs- og sölumálum aukablaða þeirra sem Morgunblaðið gaf út á sínum tíma. Hún skrifaði um tísku og hönnun í nokkur ár og ritstýrði svo Málinu – tímariti fyrir ungt fólk sem fylgdi með Morgunblaðinu vikulega.
Elskar að stökkva í djúpar laugar
Komandi áskoranir: stofnun nýs, alþjóðlegs fyrirtækis í ótraustu efnahagsástandi, veldur henni engum kvíða. „Ég elska að stökkva í djúpar laugar. Ég reyni að taka sjálfa mig ekki of hátíðlega. Ég er forstjóri, listrænn stjórnandi og framleiðslustjóri ELLU. Framleiðslustjórann rek ég samt oft á dag en hann er alltaf ráðinn aftur! Hann er að reyna að gera sitt besta,“ segir Elínrós og útskýrir að hæfileikar hennar liggi frekar í að sjá stóru myndina en að sinna smáatriðum og þess vegna hafi verið töluverð áskorun að stýra framleiðsluferlinu. „En fyrsta nýja manneskjan sem kemur inn í fyrirtækið mun taka við af mér sem framleiðslustjóri. Ég mun fagna því. Ég vil vera í framlínunni, að selja hugmyndina og vöruna og eiga samskipti við viðskiptavini ELLU.“ Helstu fyrirmynd sína segir hún vera Fjólu ömmu sína. „Ég hef reynt eftir fremsta megni að tileinka mér lífssýn hennar og æðruleysi. Það mun eflaust taka ævi mína alla en hún var þolinmóður kennari og nú er það okkar afkomenda hennar að sýna hversu góðir nemendur við erum.“ Þar að auki nefnir hún frænku sína og eins konar uppeldissystur, Svanbjörgu Helenu Jónsdóttur. „Ráðabetri og hjartahlýrri manneskju hef ég ekki kynnst. Svo er hún einstaklega falleg og gáfuð með afbrigðum.“ Hún nefnir ráðgjafana sína, sem eru tíu talsins, sem fyrirmyndir og svo Coco Chanel sem hún segir eiga vel heima í þessum hópi. „Chanel hannaði föt á sjálfstæðar konur. Hún tók konurnar úr korsilettunum og setti þær í vinnuföt. Ég kann að meta róttækar ráðstafanir af þessu tagi.“ Sjálfstæði og réttindi kvenna eru Elínrós sérstaklega hugleikin og hún vonast til að flíkurnar hennar eigi eftir að efla viðskiptavinina, sem eru hugsandi konur á aldrinum 25-45 ára. „Mér hefur oft þótt karlar eldast betur í viðskiptum. Sem betur fer er þetta að breytast. Við höfum núna margar fyrirmyndir sem eru konur á fimmtugsaldrinum. Mér leið persónulega oft og tíðum mjög illa á milli tvítugs og þrítugs því ég var óörugg, vissi ekki hver ég var og hvað mig langaði og svo fór ansi illa í mig hvað ég var fáfróð. Mér hefur persónulega aldrei liðið betur í lífinu en á milli þrítugs og fertugs! Og svo hef ég líka mikla trú á aldursskeiðinu milli fertugs og fimmtugs. Með ELLU langar mig að undirstrika fegurð íslenskra kvenna, efla sjálfstæði þeirra með viðeigandi fatnaði þannig að þeim líði vel með sig og finnist þær eiga erindi á hvaða aldri sem er. Takist það – þá verð ég ánægð.“ ELLA fatalínan, ilmvötnin og skartgripirnir verða fáanleg á vefsíðunni www.ellabyel.com
Ég get varla hugsað til þess að úti í samfélaginu okkar sitji eldra fólk stundum eitt á daginn, án þess að fá heimsókn eða athygli. Eldra fólk er auðlind sem við ættum að nýta svo miklu betur. Það á alla okkar virðingu skilda, enda byggði það upp landið sem við nú njótum.
VIÐ EIGUM FERTUGSAFMÆLI ÞÉR ER BOÐIÐ Í VEISLUNA...
Þú færð 25% afmælisafslátt í nokkra daga HÖNNUM OG TEIKNUM EFTIR ÞÍNUM ÓSKUM
SÉRSMÍÐI, VIÐGERÐIR OG VIÐHALD
Frá fyrstu tíð höfum við lagt áherslu á þessa persónulegu þjónustu sem felst í að vinna með viðskiptavinum hönnun og smíði skartgripa eða t.d. verðlaunagripa og viðhafnargjafa.
Við höldum tryggð við gamla handverkið og sérsmíðum skartgripi á hverjum degi, tökum að okkur allar viðgerðir og breytingar á eldri gripum auk þess að hreinsa og gera gamla gripi eins og nýja. Það borgar sig að hugsa vel um veglegt skart.
SÉRFRÆÐINGAR Í DEMANTASKARTI
HANDSMÍÐUM HRINGANA
Sigurður G. Steinþórsson gullsmíðameistari, hefur sérhæft sig í greiningu, mati og meðferð á demantsskartgripum, smíði þeirra og þjónustu við eigendur fágætra skartgripa. Við bjóða þér að panta tíma ef það hentar betur.
Hjá okkur er sjálfsagt mesta úrvalið af trúlofunarhringunum sem flestir eru sérsmíðaðir á staðnum. Síðan 1971 höfum við boðið hagstætt verð og persónulega þjónustu. Skoðaðu úrvalið á; www.facebook.com/gullogsilfur
Gull & Silfur opnaði 3. apríl árið 1971 og hefur haldið tryggð við fjölskylduhefð 3ja kynslóða gullsmíðameistara með persónulegri þjónustu við sérsmíði eftir þínum óskum. Nú höldum við upp á 40 ára afmælið með afmælisveislu og gefum þér 25% afmælisafslátt af öllum vörum í nokkra daga. KOMDU OG LÁTTU ÞAÐ EFTIR ÞÉR...
Líka opið á sunnudaginn Skoðaðu nýju heimasíðuna... Um helgina: LAUGARDAG 10–17 SUNNUDAG 14–18 Gullsmíðastofa og verslun, Laugavegi 52, 101 Reykjavík sími 552-0620, gullogsilfur@gullogsilfur.is, facebook.com/gullogsilfur www.gullogsilfur.is
Helgin 1.-3. apríl
– Lifið heil
Lægra verð í Lyfju
15% afsláttur
í apríl af 204 stykkja
Nicotinell Fruit Verð með afslætti:
4.329 kr. 4 mg 6.119 kr.
ÍSLENSKA / SIA.IS / LYF 54330 03/11
www.lyfja.is
útsvar Úrslit r áðast í kvöld
2 mg
Lið Akureyrar, Hilda Jana Gísladóttir, Birgir Guðmundsson og Hjálmar Brynjólfsson.
4Lúxusnámskeið vikna
NORDICASPA fyrir konur og karla
Helga Pálsdóttir, 40 ára og 4 barna móðir. Ráðgjafi hjá Allianz – Missti 8 kg á 9 vikum. Að vera orkumeiri og léttari er orðinn lífsstíll hjá mér. Ég gerði þetta af skynsemi og þú getur það líka!
Lúxusnámskeið Nordicaspa er hannað til að koma þér af stað á mjög árangursríkan og einfaldan hátt. Fimm tímar í viku – Brennsla og styrkur 3 öflugir brennslutímar 2 styrktartímar í sal Vikulegar mælingar Ítarleg næringarráðgjöf Fyrirlestur – Borða til að léttast og auka orkuna Slökun og herðanudd eftir hverja æfingu Takmarkaður fjöldi 6:30, 7:30, 10:00, 16:30 og 18:30 Þjálfari er Gunnar Már Sigfússon
1. vika – Orkuhleðsla
Í fyrstu vikunni byggir þú upp orku og kemur líkamanum í jafnvægi.
2. vika – Öflug melting – Aukin brennsla
Í viku tvö er verið að efla og bæta meltinguna til að þú fáir sem mest út úr holla matnum sem þú ert að borða.
3. vika – Hormóna jafnvægi – Hreinsun
Þriðja vikan mun koma jafnvægi á hormónaflæði líkamanns sem mun hafa áhrif á skap þitt, lífsorku og kraft.
4. vika – Ónæmiskerfi eflt – Jafnvægi
Í viku fjögur byggjum við upp ónæmiskerfið og hjálpum því að verja líkamann á náttúrulegan hátt.
Ný námskeið hefjast 4. apríl Fyrirlestur 2. apríl kl. 12:00
Kr. 34.900 Skráning er hafin í síma 444 5090 eða nordicaspa@nordicaspa.is www.nordicaspa.is
Lið Norðurþings, Stefán Þórsson, Þorgeir Tryggvason og Kristveig Sigurðardóttir.
Aukafiðringur vegna þess að þetta er nágrannaslagur Akureyri og Norðurþing keppa til úrslita í Hofi á Akureyri. Þrýstingur á liðin hefur stigmagnast og þau fá góð ráð á götum úti.
Þ
að verður nágrannaslagur, „Derby-leikur“, í úrslitakeppni Útsvars í Ríkissjónvarpinu í kvöld, föstudag. Þar leiða saman hesta sína þau tvö lið sveitarfélaganna sem best hafa staðið sig í keppninni í vetur, Akureyri og Norðurþing. Lið 24 sveitarfélaga hófu leik. Keppnin verður því flutt frá Reykjavík og fer fram í Hofi, hinu nýja og glæsilega menningarhúsi Norðlendinga á Akureyri. „Þrýstingurinn hefur stigmagnast, maður er hvattur til dáða á götum úti og veitt góð ráð,“ segir Birgir Guðmundsson, einn þriggja keppenda í Akureyrarliðinu. „Það var klókt hjá Sjónvarpinu að flytja keppnina norður, það eykur spennuna að vera á heimavelli. Eftir að Akureyringar urðu deildarmeistarar í handboltanum á mánudaginn eru menn komnir í sigurham en liðið fékk bikarinn afhentan við hátíðlega athöfn í Íþróttahöllinni í gærkvöld. Það hjálpast því allt að og menn ætlast til framhalds í sigurvímunni,“ segir Birgir. Hann segir keppendur þó hafa það í huga að þetta sé leikur og skemmtiþáttur. Útsvarið hefur notið mikilla vinsælda. Birgir segir það m.a. vera vegna þess að spurningarnar séu fjölbreyttar og ekki það þungar að alltaf viti einhverjir heima svarið jafnvel þótt liðin flaski á spurningunum. Fólk hefur því tækifæri til að spreyta sig sjálft heima. Í Gettu betur, spurningaleik framhaldsskólanna, fylgist fólk hins vegar fremur með liðunum svara. „Ég get ekki sagt að við æfum okkur mikið en erum þó með kerfi í leiknum. Það er t.d. nauðsynlegt að gefa til kynna hvort um sagnorð eða nafnorð er að ræða því það þarf að hafa rétta mynd á orðinu,“ segir Birgir. Hann
segir að Hilda Jana Gísladóttir sé flink í leiknum en honum fylgi mikil átök þannig að hún sé lafmóð á eftir. Birgir segir að Norðurþing sé með mjög öflugt lið þannig að leikurinn geti farið á hvorn veginn sem er. Þorgeir Tryggvason, einn þriggja keppenda Norðurþings, segir Húsvíkinga og nærsveitarmenn fylgjast vel með. „Þeir eru spenntir, það koma að minnsta kosti stuðningsyfirlýsingar, en pressan er þó mest á manni sjálfum.“ Hann segir undirbúning liðsins fyrir úrslitaleikinn vera með hefðbundnu sniði. „Við höfum vanið okkur á að hittast einu sinni fyrir hverja keppni þar sem við æfum okkur í spurningum og leiknum. Kerfið okkar er þó frekar lítilmótlegt, ekki mjög kerfisbundið, enda er þetta leikur. Maður hefur þó engan sérstakan áhuga á að bregðast vonum stuðningsmanna sinna.“ Hann segist ekki vera sigurviss, leikurinn geti farið á hvorn veginn sem er. „Við reynum að svara rétt þeim spurningum sem við kunnum svör við. Það er það eina sem hægt er að gera. Þetta er spennandi og aukafiðringur vegna þess að þetta er nágrannaslagur,“ segir Þorgeir. Hann segist ekki átta sig á því hvort máli skipti að keppt verður á heimavelli Akureyringa. „Ég stakk upp á því, svona í gamni á Facebook, að kannski hefði verið farið bil beggja að halda keppnina í Ljósvetningabúð í Kinn eða Þorgeirskirkju í Ljósavatnsskarði – en það verður gaman að vera í Hofi.“ Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is
Fermingar Sérblað um fermingargjafir
Hugmyndir að fermingargjöfum
2
fermingar
Helgin 1.-3. apríl
MYSA RÖNN sæng Verð: 4.490 kr. IKEA
GOSA RAPS koddi Verð: 4.990 kr. IKEA
BRUNKRISSLA s/k 150x200/50x60 Verð: 2.690 kr. IKEA
MALM rúmgr. 90x200 Verð: 19.950 kr. IKEA
Gjafakortið sem gildir alls staðar Þú velur upphæðina en viðtakandinn velur gjöfina.
F Fallegar gjafaumbúðir g Hentar öllum H Gildir hvar sem er G
SKRUVSTA snúningsstóll Verð: 18.950 kr. IKEA
Ármúla 13a | Borgartúni 26 | 540 3200 | www.mp.is
Frábær fermingargjöf
Umhverfisvænar tískutöskur Búnar til úr sælgætisbréfum, dagblöðum, gosdósaflipum o.fl. Fyrir hverja selda tösku er plantað tré Framleiddar eftir Fair Trade stefnunni MICKE skrifborð Verð: 14.950 kr. IKEA
Endursöluaðilar
EMAMI Laugavegi
HRÍM
hönnunarhús Akureyri
PÓLEY Vestmannaeyjum
www.kolors.is
ALLT FYRIR FERMINGUNA! Í Smáralind fæst allt til að halda vel heppnaða og skemmtilega fermingu.
GLÆSILEG FERMINGARGJÖF Gjafakort Smáralindar
Þú þarft ekki að leita lengi að glæsilegri fermingargjöf. Gjafakort Smáralindar er falleg og góð gjöf fyrir stelpur jafnt sem stráka. Hittu í mark á fermingardaginn með Gjafakorti Smárlindar.
OFUR FERMINGARLEIKUR 5 aðalvinningar að verðmæti 100.000 kr. hver. Freistaðu gæfunnar og fylltu út seðil!
Verslanir opnar: mán-mið 11-19, fim 11-21, fös 11-19, lau 11-18 og sun 13-18, www.smaralind.is / 528 8000
raftæki
Helgin 1.-3. apríl
Bose Dokka Bose Soundock Original Hljómtæki fyrir Apple iPod Hægt að stjórna hljóðstyrk og lagavali með sérstakri fjarstýringu. Að auki hleðst iPod-inn á meðan hann er tengdur. Allar gerðir af iPod passa Fermingartilboð 44.900 (listav. 49.900)
Canon EOS 550D m/ EF-S 18-55mm IS linsu Ef þér finnst gaman að taka myndir eða vídeó til að sýna vinum eða til að setja á Facebook þá er Canon EOS 550D frábær valkostur sem hefur sópað til sín verðlaunum enda tekur hún hágæða ljósmyndir og magnað Full HD vídeó. Canon EOS er yfirgripsmesta DSLR kerfið í heiminum; útskiptanlegar linsur og aukahlutir sem tryggja sveigjanleika. Þrautreynt af atvinnu- og áhugaljósmyndurum. Uppáhald ljósmyndara um allan heim. Verð í verslunum Nýherja aðeins 164.900 kr. & EOS kennslubók & 16GB SD 133x minniskort (SDHC) Class 10 fylgir með
Frábært Full HD 100 Hz sjónvarp frá Sony Bravia Internet TV gerir mögulegt að njóta myndefnis af netinu s.s. youtube og dailymotion USB afspilun á tónlist , ljósmyndum og myndböndum Verð 179.900.- Fermingartilboð 149.900.-
FERÐAÆVINTÝRI Í FERMINGARGJÖF
PowerShot A3200 IS Með Dynamic Image Stabilizer og fjölda flottra eiginleika þá fangar hin glæsilega PowerShot A3200 IS 14.1 megapixla ljósmyndir og HD vídeó á auðveldan hátt. 28mm gleiðlinsa sem veitir mikinn sveigjanleiki til að taka myndir í fjarlægð og innanhúss og 5x optical aðdráttur kemur þér nær viðfangsefninu & auðveldar innrömmun. Fáanleg í silfur og bleikum lit. Verð í verslunum Nýherja aðeins 29.900 kr. & 4GB SD minniskort (SDHC), fylgir með
Silva ferðasjónaukar 10X25 vandaðir, léttir og handhægir.
Verð:
7.990 kr.
Polar FT4 púlsmælir Tilvalið fyrir þá sem vilja púlsmæli með innbyggðu æfingakerfi. Innbyggt armbandsúr. Vatnshelt allt að 30 m.
Fermingartilboð:
15.990 kr.
Garmin eTrex Legend HCx Handhægt GPS-tæki. Möguleiki að bæta Íslandskorti í tækið. Verð fyrir 39.990 kr.
Fermingartilboð
29.990 kr.
Íslandskortið kostar 18.990 kr. aukalega.
HOLTAGÖRÐUM
GLÆSIBÆ
KRINGLUNNI
SMÁRALIND
WWW.UTILIF.IS
ÍSLENSKA / SIA.IS / UTI 54212 03/11
4
Lenovo SL510 Kraftmikil ThinkPad fartölva á frábæru verði með 3 ára ábyrgð Intel T6670 örgjörvi, 3GB minni, 15,6” glampalaus skjár, Windows 7 Pro, 3 ára ábyrgð 109.900 m.vsk.
6
útivist
Helgin 1.-3. apríl
Deuter Aircontact 55+10 Margverðlaunaðir bakpokar. Frábært burðarkerfi, regnvörn fylgir. Verð áður: 34.990,Tilboð: 29.990,Útilíf
Polar FT4 Púlsmælir Tilvalinn fyrir þá sem vilja úr með púlsmæli og innbyggðu æfingarkefi sem sýnir árangur. Tveir litir Innbyggt armbandsúr Vatnshelt allt að 30 m Verð 17.990 Fermingartilboð 15.990,Útilíf
High Peak Safari Ódýr svefnpoki. Þyngd: 1550 g Þolmörk +2°c Verð: 7990,Útilíf
High Peak Cave 3 göngutjöld Létt 3 manna braggatjald 2000mm vatnsvörn Þyngd: 3,5 kg Verð áður: 23.990,Tilboð: 18.990,Útilíf
Fermingartilboð Stærri bakpokar Verð frá 18.990,Útilíf
a k ú j M fin
ö j g r a g n i ferm Rúmföt frá 6.960 kr Dúnsængur 19.990 kr
Lín Design Laugavegi 176 Sími 5332220 www.lindesign.is
Silva ferða sjónaukar 10X50 vandaðir, léttir og handhægir Verð: 7.990,Útilíf
...er æðislegur
Óskalistinn þinn fæst
í verslunum Nýherja Hljóðbúnaður
Sjónvörp
Myndavélar
Tölvur og flakkarar
Prentarar
Verslun Nýherja Borgartúni 37 og Sense Center Kringlunni
www.netverslun.is
8
græjur
Helgin 1.-3. apríl
Bræðurnir Ormsson HÖRKUFLOTT FARTÖLVA Á FÍNU VERÐI
Skjár: Örgjörvi: Skjákort: Vinnsluminni: Harður diskur: Drif: Stýrikerfi:
RV510-A02SE
15,6” LED HD 1366 x 768 Intel® Celeron T3500 Intel GMA X4500 2Gb DDR3 320Gb 5400rpm SATA DVD-RW Super Multi Layer DVD skrifari Windows 7 Home Premium
Verð: 99.900 kr.
NINTENDO 3DS
Á SÉR ENGA HLIÐSTÆÐU Í HEIMI LEIKJATÖLVA
HÁGÆÐA SJÓNAUKAR Í MIKLU ÚRVALI Verð frá: 2.790 kr.
Upplifðu að spila tölvuleiki í ÞRÍVÍDD án þess að nota gleraugu. Hægt að tengjast þráðlaust á Internetið, spila þráðlaust við aðrar Nintendo DS leikjatölvur, taka ljósmyndir í 3 vídd og margt, margt fleira.
XL-UH1H
GÆÐASTÆÐA
ASTROMASTER 70AZ
FRÁBÆRT ÚRVAL AF STJÖRNUSJÓNAUKUM
VG110
12 milljón pixlar · WIDE 4 x aðdráttarlinsa (27-108mm) · Stór 6,9cm (2,7”) LCD skjár · 14 myndastillingar · Hristivörn · Vídeoupptaka með hljóði (30rs) · Tekur nærmyndir (macro) allt niður að 5cm fjarlægð · Hleðslutæki og Lithium-Ion rafhlaða fylgja
Verð frá: 11.900 kr.
Geislaspilari · Spilar MP3, CD-R/RW · Magnari: 2x10 W RMS · AM/FM útvarp/RDS/40 stöðva minni · Vekjaraklukka · USB tengi Verð: 28.900 kr.
Tilboð: 23.900 kr.
Verð: 14.900 kr.
TIL FERMINGAGJAFA • FERÐATÖSKUR • ÍÞRÓTTATÖSKUR • BEAUTYBOX • BAKPOKAR • SEÐLAVESKI • TÖLVUTÖSKUR Létt ferðataska 2,7 kg Verð 11.300 kr. Bakpoki Verð 7.500 kr.
Komið í miðbæinn og skoðið vöruúrvalið okkar
iPhone 4
7.990 kr. á mánuði í 18 mánuði
Stór taska verð: 15.600 kr. Miðstærð verð: 14.300 kr. Lítil taska verð: 10.500 kr.
Samsung S3370
19.990 kr./stgr.
3.000 kr. símnotkun á mán. í 12 mán. fylgir!
1.000 kr. símnotkun á mán. í 12 mán. fylgir!
Staðgreitt: 139.990 kr.
2.290 kr. á mán. í 12 mán.
LG Optimus One
3.490 kr. á mánuði í 12 mánuði
2.000 kr. símnotkun á mán. í 6 mán. fylgir! Staðgreitt: 39.990 kr.
iPhone 4 er miklu meira en bara farsími. iPhone er í raun lítil nettengd tölva sem býður upp á óendanlega möguleika. Með iPhone 4 hefur þú aðgang að fjölda skemmtilegra forrita í App Store.
Samsung 3370 er nettur snertisími með flotta möguleika í að tengjast Facebook, fara á netið, hlusta á tónlist og horfa á sjónvarpið.
LG Optimus One er glæsilegur og vel búinn Android farsími. Með Android stýrikerfinu opnast nánast óendanlegir möguleikar á ýmis konar forritum fyrir farsímann.
HVÍTA HÚSIÐ - SÍA
Fermingartilboð
Tilboð
9.900 kr.
6.900 kr.
Sennheiser
Sennheiser
RS-120
Sport
11.900 kr.
7.980 kr.
Sennheiser
Sennheiser
Sennheiser
Adidas
HD-228
HD-238
HD-220
HD-418
8.900 kr.
11.900 kr.
9.900 kr.
9.800 kr.
17.900 kr.
13.900 kr.
7.800 kr.
8.900 kr.
Tilboð
Tilboð
Tilboð
Tilboð
Tilboð
Tilboð
16.900 kr.
Tilboð sem hljóma vel Heyrnartólin frá Sennheiser eru þýsk gæðavara og skila tónlistinni nákvæmlega eins og hún á að hljóma. Þau henta öllum fermingarbörnum og nú færðu Seinnheiser heyrnartól á sérstöku fermingartilboði hjá okkur næstu vikurnar. Velkomin í Pfaff – þar sem fermingargjafirnar fást.
Sennheiser
HD-515 17.900 kr.
Sennheiser
HD-201 4.600 kr.
Sennheiser
Sennheiser
RS-160
HD-555
21.900 kr.
21.900 kr.
Pfaff • Grensásvegi 13 • Sími 414 0400 • www.pfaff.is
bækur
Helgin 1.-3. apríl
Nýja tilvitnanabókin eftir Kolbrúnu Bergþórsdóttur hefur að geyma á fimmta þúsund tilvitnanir víða að úr heiminum og frá umliðnum 3000 árum – frá Grikkjum fornaldar til stjarnanna í dægurheimi samtímans. Tilvitnanirnar eru af ýmsum toga – úr ræðum og ritum, fagurbókmenntum og öðrum bókmenntum, íslenskum og erlendum. Þeim er raðað upp í aðgengilega efnisflokka sem auðveldar lesandanum að finna tilvitnun fyrir sérhvert tilefni. Í snjallyrðunum er fólgin lífsspeki aldanna, jafnt sem kaldhæðni nútímans; í stuttri setningu er oft fólgin meiri viska, hvassari ádeila eða dýpri mannúð en í langri ræðu.
Alheimurinn Stórglæsileg fræðslubók um stjörnufræði, prýdd þúsundum ljósmynda, skýringamynda og stjörnukorta.
Nýja tilvitnanabókin er handhægt uppflettirit sem gott er að grípa til við öll tækifæri og er tilvalin fermingargjöf.
Íslensk orðabók Ómissandi leiðarvísir um íslenska tungu. Hjálpargagn við nám og störf í hentugri mjúkspjaldaútgáfu.
FERÐAÆVINTÝRI Í FERMINGARGJÖF
High Peak Kira 3 3 manna kúlutjald með stóru fortjaldi. Vatnsvörn 2.000 mm. Þyngd: 4,3 kg.
Tilboð:
18.990 kr.
High Peak Trango 65 Stór bakpoki með stillanlegu baki og regnvörn í toppvasa. Þyngd: 1.850 g.
Verð:
23.990 kr. Frábært verð! Nýja afmælisdagabókin Fræðandi lítil bók sem afhjúpar margt skemmtilegt í fari fólks út frá fæðingardegi þess
High Peak TR 300 Gott verð á svefnpoka til sumarnotkunar. Þyngd: 1.700 g. Þolmörk -1°C.
Verð:
7.990 kr.
ÍSLENSKA / SIA.IS / UTI 54212 03/11
10
HOLTAGÖRÐUM
GLÆSIBÆ
KRINGLUNNI
SMÁRALIND
WWW.UTILIF.IS
Svona á að Handbókin um næstum allt! Myndskreyttar leiðbeiningar um 500 hluti sem gott er að kunna.
raftæki 11
Helgin 1.-3. apríl
Husqvarna saumavél E-20 kr. 39.900 fermingartilboð kr. 29.900 Frábær vél fyrir byrjendur með öll helstu sporin þ.m.t. overlockspor og teygjuspor Pfaff
Sennheiser þráðlaus heyrnartól RS-120 kr. 11.900 - fermingartilboð kr. 9.900 Þægileg og létt opin þráðlaus heyrnartól, sem henta vel fyrir tónlistar og sjónvarpshlustun. Pfaff
Sennheiser heyrnartól HD-218 kr. 8.900 - fermingartilboð kr. 6.900 Létt og þægileg heyrnartól með kraftmiklum bassa. Fást svört eða hvít. Pfaff
Naglasnyrtisett kr. 5.900.Sjö aukahlutir fylgja með - 2 hraðar - snýst í báðar áttir. Pfaff
Snyrtispegill með ljósi og stækkun kr. 4.995 Stækkkar 5X Pfaff
VELJUM ÍSLENSKT
Sennheiser HD-515 heyrnartól kr. 17.900 - fermingatilboð kr. 13.900 Klassísk alhliða heyrnartól fyrir alla - Pfaff
Fermingartilboð 2011 10.000 króna vöruúttekt fylgir
hverju keyptu fermingarúmi.
Heilsurúm, rúmteppi, höfðagaflar, kósípúðar
Hrúgöld, heilsukoddar, sængurföt
Starlux heilsurúm
72.160 120x200 kr. 99.840 140x200 kr. 109.440 90x200 kr.
Medipocket heilsurúm
99.600 120x200 kr. 123.760 90x200 kr.
Medicare heilsurúm
110.160 kr. 139.520 kr. 153.920
90x200 kr. 120x200 140x200
Medipocket deluxe heilsurúm
119.760 120x200 kr. 150.560 140x200 kr. 167.840 90x200 kr.
Hrúgöld kr.
18.500
Sérsaumuð rúmteppi frá kr.
18.500
Höfðagaflar og kósípúðar frá kr.
15.000
Heilsukoddar kr.
10.960
Bómullarsatín sængurföt kr.
Reykjavík: Mörkin 4, sími: 533 3500
Akureyri: Hofsbót 4, sími: 462 3504
7.920
Opið mán-fös: 10-18, laug: 11-16
Helgin 1.-3. apríl
gull & Silfur fagnar tímamótum
Fjölskyldufyrirtæki í fjörutíu ár L
augardaginn 2. apríl 2011 verða liðin 40 ár frá opnun gullsmíðaverkstæðis og verslunar á Laugavegi 35. Sigurður G. Steinþórsson, gullsmíðameistari og stofnandi fyrirtækisins, hefur starfað þar alla sína tíð og eiginkona hans, Kristjana Ólafsdóttir verslunarstjóri, lengst af. Nú starfar þar líka dóttir þeirra, Sólborg S. Sigurðardóttir gullsmíðameistari, ásamt tveimur gullsmiðum og Valdísi
Gunnlaugsdóttur verslunarmey sem starfað hefur hjá fyrirtækinu í áratugi. „Við höldum upp á afmælið með nokkurs konar afmælisveislu og 25 prósentna afslætti af öllum vörum í nokkra daga til að sýna viðskiptavinum okkar þakklæti í verki,“ segir Sigurðar sem þakkar velgegnina því mikla trausti sem fyrirtækið hefur á markaðnum. „Við finnum þetta á hverjum degi.“
Stangarhylur 6 heil húseign 110 Reykjavík *TIL LEIGU HEIL HÚSEIGN*
Stærð: 450 fm Fjöldi herbergja: 6 Byggingarár: 1988 Fasteignamat: 45.630.000
Lind
*TILBOÐ ÓSKAST * LOSNAR FLJÓTLEGA* Verð: 0 Til leigu skrifstofu- og iðnaðarhúsnæði á tveimur hæðum, staðsett í Árbænum. Getur losnað fljótlega. Óskað er tilboða í leigu. Þrjár skrifstofur, hol, eldhús, pallur,herbergi á millilofti nýtt sem skrifstofurými og salur fyrir lageraðstöðu og iðnað. Samtals ca. 452 fm. Nánari lýsing: Neðri hæð: Forst. Salur, að hluta til með ca. 6 metra lofthæð. Kaffistofa. Tvö salerni. Stórar innkeyrsludyr.
Asparhvarf 19E efri sérhæð 203 Kópavogur SKIPTI MÖGUL. Á EIGN Í LINDAHV.
Stærð: 134,3 fm Fjöldi herbergja: 4 Byggingarár: 2005 Fasteignamat: 28.600.000 Bílskúr: Já
Eggert Ólafsson Lögg. fasteignasali 8931819 eggert@remax.is
Lind
Opið Hús
OPIÐ HÚS MÁNUDAG MILLI KL. 17:30-18:00 Verð: 33.500.000 Glæsileg 4ra herbergja 134,3 m² efri sérhæð með sérinngangi, auk bílgeymslu. Rúmgóðar suðursvalir. Amerískur ísskápur með klakavél og uppþvottavél fylgja. Forstofa með fatask. Hol. Gestasnyrting með opnanl. glugga. Rúmg. stofa með útg. á suðursv. Borðstofa opin inn í eldhús. Eldhús með fallegri beykiinnr. Þrjú stór svefnherbergi með fatask. Í baðherbergi er falleg innr., baðkar, handklæðaofn, opnanl. gluggi og hiti í gólfi. Geymsla í íbúð og þvottaherbergi með opnanl. glugga. Hjólageymsla.
Eggert Ólafsson Lögg. fasteignasali 8931819 eggert@remax.is
Lán til endurbóta og viðbygginga Íbúðalánasjóður veitir lán til endurbóta á húsnæði að innan og utan. Meðal annars eru veitt lán til lóðarframkvæmda og viðbóta við húsnæði. Lán geta numið allt að 80% af framkvæmdakostnaði. Hámarkslán eru 20 milljónir og lánstími 5 til 40 ár. Sömu vextir eru á þessum lánum og almennum lánum Íbúðalánasjóðs.
www.ils.is
Borgartúni 21 | 105 Reykjavík | Sími : 569 6900, 800 6969
32
viðhorf
Helgin 1.-3. apríl 2011
Breyttar forsendur
Horft til framtíðar
Þ
egar taka þarf landfræðilegar fjarerfiðar ákvarðlægðir frá mörkuðum hefta t.d. ekki anir við núverandi aðstæður er mikgerð tölvuleikja á Ísilvægt að horfa fram landi. Á sama tíma á við. Við þurfum að hefur staða Íslands hins vegar veikst; beita fortíðarspegli til fyrst hernaðarlega að sjá fyrir um frammeð falli Berlínartíðarþróun og bregðast múrsins, og síðar við á sem vænlegasta vegu fyrir afkomendur siðferðilega með falli okkar. Breytingar undíslensku fjármálaútanfarinna ára benda til rásarinnar. Okkur er ærið verkefni á þess að tilvera okkar höndum að festa byggist á töluvert öðrum forsendum en áður. Magnús M. Halldórsson okkur aftur í sessi á leikvangi þjóðanna. Við lifum á tímum prófessor í tölvunarfræði við byltingar á sviði upp- Háskólann í Reykjavík Þrátt fyrir þessa lýsingatækni og samnýju tíma er sýn okkskipta, sem fellir hvert vígið af ar á heiminn gjarna mynduð á yngri öðru. Algeng mistök eru að halda árum. Atvinna var mæld í dilkum að breytingarnar séu að mestu leyti og þorsktonnum. Handaflið skaffafstaðnar. Fyrir ekki svo löngu sáu aði saltið á grautinn, á meðan hugflestir kannski helst not fyrir tölvur kvæmnin og þekkingin var annað í bókhaldi og ritvinnslu. Tölvuafl og hvort stofustáss eða best geymd í gagnamagn hefur hins vegar aukist fílabeinsturnum. Tengsl okkar við svo hratt undanfarin ár að sagt er að umheiminn snerust mest um vöruþað magn sem til verður á einu ári skipti og það að skaffa öðrum land núna sé meira en hafði orðið til í allri til að reka herstöð. Mikilvægt er sögu mannkyns fram að því. Við svo að skilja milli þeirra hugmynda og búið verða gögnin sem slík lítils virði hugsjóna sem eru tímalaus og þeirra án aðferða og þekkingar til að vinna sem eru börn síns tíma. úr þeim. Þetta hefur leitt til stakkaNú á samdráttartímum er mikilskipta í nær öllum greinum vísinda. vægt að huga að grunnstoðum Ekki síðri áhrif hafa orðið af síbættri framtíðaratvinnuvega. Helstu vaxtsamskiptatækni. Traust rafræn sam- arsprotar atvinnulífsins liggja í sérskipti milli fyrirtækja, stofnana og hæfðum þekkingarafurðum sem einstaklinga, jafnt utan lands sem tengjast á fjölbreytta vegu inn í tækni innan, eru orðin hrein nauðsyn. og menningu heimsins. Hlúa þarf að Heimurinn færist þannig æ nær æðri menntun með alþjóðlegan styrk því að verða ein samtvinnuð heild. sem byggir þann mannauð og það Jarðskjálfti í Japan hefur áhrif á Ís- frjóa umhverfi sem nauðsynleg eru landi vegna framleiðslustöðvunar á þekkingariðnaði framtíðarinnar. Á íhlutum fyrir tæki framleidd í Kali- þann hátt veitum við afkomendum forníu. Möguleikar íslensks hugvits okkar best brautargengi. á heimsvísu hafa aldrei verið betri;
Bruðlið í borginni
S
Þurfti kreppu til
Staðan hjá lykilstofnunum Reykjavíkurborgar er ekki gæfuleg. Orkuveita Reykjavíkur er tæknilega gjaldþrota og skólakerfið í uppnámi vegna nauðsynlegs niðurskurðar fram undan. Reykvíkingar eru smám saman að átta sig á að meðferð sameiginlegra fjármuna þeirra hefur verið ansi glæfraleg mörg undanfarin ár. Sú uppgötvun er vissulega dapurleg. Hitt er ekki síður sorglegt að það þurfti hamfarir í fjármálalífi landsins til þess að farið væri að meðhöndla skattpeninga borgarbúa af virðingu. Ef lánamarkaðir heimsins hefðu ekki skollið í lás hefði Orkuveitan líkast til getað fleytt sér áfram á yfirdrætti og bruðlið í rekstri leik- og grunnskóla verið óbreytt. Er þar ekki átt við að stjórnendur skólanna hafi verið að sukka með opinbert fé, heldur innbyggða óhagkvæmni núverandi grunn- og leikskólakerfis. Það kerfi er sköpunarverk Jón Kaldal margra borgarstjórnarmeirikaldal@frettatiminn.is hluta undanfarinna ára. Í Grafarvogi eru til dæmis nánast á sama ferkílómetranum þrír leikskólar, hver með pláss fyrir um 50 börn. Sömu sögu er að segja af ýmsum öðrum hverfum borgarinnar. Þar eru litlir leikskólar, hver með sinn leikskólastjóra, sinn matráð, sinn deildarstjóra og svo framvegis. Í borginni eru sem sagt leikskólar á stærð við tvo bekki í grunnskóla en engu að síður með lið stjórnenda. Það gefur augaleið að þetta hlýtur að vera fokdýr útgerð. Í þessu samhengi er athyglisvert að skoða hvað Margrét Pála Ólafsdóttir, stjórnandi Hjallastefnunnar, segir um skólarekstur, en hún er í viðtali í þessu tölublaði Fréttatím-
ans. Hjallastefnan rekur tíu leikskóla og þrjá grunnskóla. Skólastarfið er blómlegt og skilar rekstrarhagnaði. Margrét er með yfir 30 ára reynslu í sínu fagi og veit hvað hún syngur. Hún segir lykilatriði að horfa til stærri eininga ef rekstur skóla á að vera í lagi, en leikskólar Hjallastefnunnar eru allir með pláss fyrir 120 til 140 börn. Margrét segir líka að ekki þurfi að hafa áhyggjur af fækkun yfirmanna í skólum og hvetur til nýrrar hugsunar og pólitískrar djörfungar við uppstokkun í skólastarfi landsins. Það er örugglega rannsóknarefni af hverju skólakerfið í höfuðborginni fékk að þróast í svona óhagkvæma átt. Skýringin er þó líklega einföld. Fjárráðin voru rúm. Það skorti þrýsting á að sýna ráðdeild. Sú niðurstaða mun örugglega einnig verða í óháðri úttekt sem borgarstjóri hefur boðað á rekstri Orkuveitunnar. Þar verður hægt að skoða í hnotskurn geggjaða meðferð stjórn málamanna á þessu fyrrum eina af stöndugustu fyrirtækjum landsins. R-listinn og Sjálfstæðisflokkurinn þurfa báðir að axla sína sök á vondri stöðu Orkuveitunnar. Það þurfti þó sérstaka hugmyndaauðgi til þegar borgarstjórnarmeirihluti sjálfstæðisog framsóknarmanna ætlaði 2009 að láta Orkuveituna greiða 1,6 milljarða í arð í borgarsjóð, sama ár og hún tapaði 73 milljörðum króna. Sú arðgreiðsla endaði í 800 milljónum króna og hjálpaði til við að lappa upp á reikninga borgarinnar fyrir kosningarnar 2010. Ekkert var hins vegar gert í að hækka gjaldskrár fyrir sömu kosningar. Í augum þáverandi meirihluta var væntanlega mikilvægara að styggja ekki kjósendur fremur en að hugsa um hag Orkuveitunnar. Jón Gnarr og félagar kljást nú við að vinda ofan af þessari dæmalausu umgengni fyrri tíma. Það er þarft og löngu tímabært verk.
Leiðbeiningar Viðskiptaráðs, Samtaka atvinnulífsins og Kauphallarinnar
Látum góða stjórnarhætti skipta máli
Þ
egar stjórnarhætti fyrirtækja og leiðbeiningar á því sviði ber á góma vakna eflaust ekki miklar væntingar. Rifjast í því tilliti upp hjá einhverjum átak og innleiðing viðmiða um stjórnarhætti að erlendri fyrirmynd sem farið var í fyrir fimm árum, en markmið Viðskiptaráðs, Samtaka atvinnulífsins og Kauphallarinnar með því voru skýr. Sýna átti vilja viðskiptalífsins til að mæta aukinni ábyrgð í samfélaginu og efla þannig traust og gagnkvæma tiltrú milli viðskiptalífs og almennings.
• Fyrirtækjum hafa verið boðnir kynningarfundir og aðstoð við innleiðingu þeirra. • Á ráðstefnu fyrir um ári var fjallað um nauðsyn þess að bæta stjórnarhætti og m.a. tilkynnt um fyrirhugað samstarf við Rannsóknarmiðstöð um stjórnarhætti við Háskóla Íslands. • Háskólinn í Reykjavík, í samstarfi við Viðskiptaráð, hefur um nokkurt skeið staðið fyrir námskeiðum um ábyrgð stjórnarmanna sem hafa mælst vel fyrir.
Á Viðskiptaþingi fyrir skemmstu tilkynnti formaður Viðskiptaráðs jafnHaraldur I. Birgisson framt um formlega úttekt á þessu sviði Þótt slök vinnubrögð lendi oftar í kastsem VÍ, SA og Kauphöllin standa að í ljósi fjölmiðla en góð, gefur andrúmsaðstoðarframkvæmdastjóri samstarfi við áðurnefnda Rannsóknarloftið í samfélaginu undanfarin misseri Viðskiptaráðs miðstöð. Er það í fyrsta skipti sem því miður til kynna að hvorugt fyrrstjórnendur hafa tök á að undirgangast heildstætt greindra markmiða hafi náðst. Atburðir í aðdraganda mat að alþjóðlegri forskrift. Því til viðbótar var Fyrirbankahrunsins sýna einnig að leiðbeiningarnar tækjagátt Viðskiptaráðs kynnt til sögunnar, sem er leiddu tæpast til þess að stjórnarhættir tækju almennt ætlað að hvetja fyrirtæki til bættrar upplýsingagjafar umfangsmiklum breytingum til batnaðar. Þvert á móti var eftirfylgni í of mörgum tilfellum aðeins í orði. og auka þar með gagnsæi atvinnulífs. Útgáfuaðilar leiðbeininganna ákváðu engu að Dropinn holar steininn síður að standa keikir, nýta reynsluna og draga af henni lærdóm. Nýjar leiðbeiningar voru kynntar fyrir Af þessari stuttu yfirferð er ljóst að ekki er ofsagt tæpum tveimur árum og þá var aðeins litið á þær sem að góðir hlutir gerist hægt. Í tilviki leiðbeininga um fyrsta skref af mörgum. Áhersla hefur nú öðru fremur stjórnarhætti er lærdómur reynslunnar sá að orð eru verið lögð á markvisst aðhald gagnvart viðskiptalífinu eingöngu til alls fyrst. Einbeittur vilji er gott vegatil lengri tíma, eitthvað sem skorti áður. Með þeirri nesti umbóta en hann dugar vart einn og sér til að ná nálgun er ætlunin að skapa aðstæður þar sem góðir árangri. Þar ráða athafnir mestu og er þar tilvalið að stjórnarhættir skipta fyrirtæki máli. líta til góðra vinnubragða margra fyrirtækja, sem of sjaldan eru efni opinberrar umfjöllunar. Markvisst og fjölbreytt aðhald Markvisst, fjölbreytt og jákvætt aðhald verður því Að þessu hefur verið unnið frá útgáfu leiðbeininganna áfram í forgrunni vinnu Viðskiptaráðs, Samtaka atvinnulífsins og Kauphallarinnar á þessu sviði. Næsta og hefur aðhaldið tekið á sig fjölbreytta mynd: skrefið verður stigið núna á haustmánuðum með ráð• VÍ og SA hafa óskað eftir að reglum um ársreiknstefnu um efnið, þar sem við ætlum að halda áfram að ingaskil verði breytt til samræmis við reglur í láta góða stjórnarhætti skipta máli. helstu samanburðarlöndum.
Breytt nálgun
Austurströnd 3, 170 Seltjarnarnesi. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
* U IN
R O B
G
UÐ F Ö
U
N A ÍM
T A T ÉT
H Á M
R F A ETT
r ft á l við á L h m í F u t / ú öf ðill i A h ð i m a kom m tím singa teljum ni LES r u ý hef þessu augl i. Við epp k n r r n rku árang ið sam ími vel. Á t e t a t s t k r Fré engu em ndum afi au a fyrir s e g h tu bót ur. ns og fótfes uglýs s a g a a tím ha end kkurr t náð skilar rétta ði til y ne no F a sem lkoma amark r með í eigu iptak a ti g ð iðs v að glýsin r og þ ð bla á u u háð h d i ó n k áa r e lýs ne r ek . g n e i u m g m a tatí nna o lokku t é b a Fr sm muna f . r 01 1 sta hags rs 2 a til m úar . eða jan ára , t 80 en c 5apa lað, 2 nC b u u l n ö át kön ðla ing ett tmi fl n / r e tu *Pr les ðal Me
ða ó G
gi l e h
Ð Æ SV R A
34
viðhorf
Helgin 1.-3. apríl 2011
Breytingar á stjórnarskrá
Í Njörður P. Njarðvík prófessor emeritus
Ríki og trúfélög
62. gr. stjórnarskrár segir: „Hin evangelíska lúterska kirkja skal vera þjóðkirkja á Íslandi, og skal ríkisvaldið að því leyti styðja hana og vernda. Breyta má þessu með lögum.“ Þetta er stutt ákvæði og ætti að vera skýrt, en svo er ekki í raun þegar nánar er rýnt í orðfæri og hugtök. Fyrst er að nefna hugtakið „hin evangelíska lúterska kirkja“. Sú kirkja sem kallast „þjóðkirkja“, er ekki eina trúfélagið af þessu tagi hérlendis. Fríkirkjan í Reykjavík (stofnuð 1899) og Fríkirkjan í Hafnarfirði (stofnuð 1913) eru einnig „evangelísk lúterskar“. Eiga þær þá líka tilkall til heitisins „þjóðkirkja“ og til verndar og stuðnings ríkisins? Þetta ætti að nægja til að benda á að hugtakið „hin evangelíska lúterska kirkja“ er tæpast nothæft til skilgreiningar á „þjóðkirkju“.
Þjóðkirkja, ríkiskirkja, meirihlutakirkja
Við vitum vel að kirkjan gerði kröfu til valds yfir hugum manna og krafðist einnig harðúðlegrar veraldlegrar refsilöggjafar fyrir brot á einstrengingslegum kennisetningum. Kristilegt siðgæði réð þá ekki för, ellegar fagnaðarerindi ...
Svo er það orðið „þjóðkirkja“. Það mun komið úr dönsku, enda stjórnarskrá okkar dönsk að uppruna, og er ákvæðið hið sama og raunar óbreytt. Í 4. gr. dönsku stjórnarskárinnar segir: „Den evangelisk-lutherske kirke er den danske folkekirke og understøttes som sådan af staten.“ Wikipedia segir: „Folkekirken er den danske statskirke og det største kirkesamfund i Danmark.“ Hér er hún skilgreind sem ríkiskirkja, en þess ber þó að geta að orðið „folkekirke“ kemur hvergi fyrir í dönskum lögum. Í báðum stjórnarskrám eru orðin folke kirke og þjóðkirkja skrifuð með litlum staf, líkt og um fyrirbæri sé að ræða en ekki stofnun með ákveðnu heiti. Hugtakið er komið úr þýsku, Volkskirche, og er upphafsmaður þess guðfræðingurinn og heimspekingurinn Friedrich Schleiermacher (1768-1834), eins og kunnugt er. Ekki mun vera fullkomin eining um hvernig beri að skilja það. Ein skilgreining er meirihlutakirkja, og eru þannig tvær slíkar í Þýskalandi eftir svæðum, bæði lútersk og kaþólsk, enda tengist það þá fyrirbærinu Landeskirche. Sú skilgreining lýtur að formi og ytri ásýnd. En sem hugtak er litið á Volkskirche sem andstæðu klerka- og kennivalds, kirkju „fólksins“, alþýðunnar, almennings, og byggist því á
lýðræðislegum ákvörðunum. Með öðrum orðum: Kirkjan er ekki æðri fólkinu, alþýðunni, heldur hluti hennar. Af þessum sökum – og einnig með hliðsjón af notkun forskeytanna folke- í dönsku og volks- í þýsku (samanber folkehöjskole (lýðháskóli) og reyndar Volkswagen (alþýðubíll)), má telja harla hæpið að þýða folkekirke sem þjóðkirkju. Um það hefðu Danir væntanlega haft orðið nationalkirke. Svo er að minni hyggju spurning hvort rétt er að kenna kirkju – eða trú – við þjóð. Ég er til að mynda hluti þjóðarinnar en ekki kirkjunnar. Hvernig fer það saman? Ég veit ekki um dæmi þess annars staðar að kirkjur séu kallaðar þjóðkirkjur. Orðið ríkiskirkja er almennt haft um kirkjur sem njóta forréttinda umfram önnur trúfélög vegna sérstaks stuðnings og sérstakra samninga við ríkisvaldið. Þá er þess að geta sem undarlegt má heita, að „þjóðkirkjan“ er ekki til sem formleg stofnun. Þó segir í lögum um stöðu, stjórn og starfshætti þjóðkirkjunnar nr. 78, 1997 í fyrstu grein: „Íslenska þjóðkirkjan er sjálfstætt trúfélag á evangelísk-lúterskum grunni.“ Stofnanir og samtök þurfa formlega skráningu með kennitölu til að geta starfað. Meira að segja okkar litlu samtök „SPES barnahjálp“ geta ekki starfað réttilega án þess. Fríkirkjurnar í Reykjavík og Hafnarfirði eru tilgreindar í þjóðskrá með kennitölu, og sömuleiðis Ásatrúarfélagið, svo að dæmi séu nefnd. En „þjóðkirkjan“ er ekki með kennitölu í þjóðskrá. Þar er hins vegar embætti biskups þjóðkirkjunnar með kennitölu undir heitinu Biskupsstofa, og einhvern veginn rímar það undarlega við hugtakið Volkskirche. Þá má líka spyrja hvernig á því stendur að þjóðskrá tekur við formlegri skráningu og úrsögn úr „þjóðkirkjunni“ sem er þar hvergi nefnd og því ekki formlega til sem stofnun, þótt hún sé til sem eins konar hugtak. Alvarlegt þótti mér einnig að þegar við hjónin fluttum aftur heim til Íslands 1971 eftir langa búsetu í Svíþjóð, vorum við skráð í „þjóðkirkjuna“ ásamt börnum okkar – að okkur fornspurðum. Ég vissi það ekki fyrr en löngu síðar. Að þessu sögðu vil ég leyfa mér að halda því fram að 62. grein stjórnarskrárinnar sé ónákvæmlega og óheppilega orðuð og standist ekki nútíma aðstæður. Því þurfi að breyta henni, jafnvel þótt menn vilji halda tengslum ríkis og kirkju með sérstökum forréttindum einnar kirkjudeildar.
Afnema á úr stjórnarskrá forréttindi sérstakst trúfélags
Ég hef aldrei farið dult með þá skoðun mína að breyta eigi þessari grein stjórnarskárinnar og afnema eigi forréttindi einhvers sérstaks trúfélags eða trúartegundar, hver svo sem hún er eða kann að vera. Þessi skoðun byggist ekki á neinum fjandskap við „þjóðkirkjuna“ þótt ég tilheyri henni ekki, og ekki heldur af því að ég sé guðleysingi. Ég tek trúarþörf mína og sannleiksleit þvert á móti mjög alvarlega, svo að ég leyfi mér að vera ögn persónulegur. Svo alvarlega að ég taldi mér skylt að segja mig úr þjóðkirkjunni. Í þeirri hugarglímu bar ég mig upp við þáverandi biskup – sem að vísu er ekki mikið vitnað til um þessar mundir.
Ég var honum vel málkunnugur og sagði honum að ég gæti ekki farið með trúarjátningu þjóðkirkjunnar. Svar hans man ég æ síðan. „Það gerir ekkert til,“ sagði hann. Má vera að skilja megi orðin sem mikið frjálslyndi. Og rétt er það að „þjóðkirkjan“ er hvorki mjög áleitin né grimm í kenningum sínum nú á dögum þótt hún hafi eitt sinn verið það. Ég geri hins vegar greinarmun á trú og kirkjustofnun, trú og trúarsetningum – og því annars vegar sem haft er eftir Jesú frá Nasaret og hins vegar þeirri kenningasmíð sem aðrir menn hafa síðar sett saman úr orðum hans. Að því leyti gæti ég kannski átt heima í „Volkskirche“ – nema hvað ég er ekki lúterstrúar. Ég get þó ekki látið hjá líða að segja að mér finnst „þjóðkirkjan“ stundum sýna nokkurt yfirlæti gagnvart öðrum kirkjudeildum. Til að mynda finnst mér titillinn „biskupinn yfir Íslandi“ eða „biskup Íslands“ furðulega yfirlætisfullur. Biskup er ekki aðeins stjórnandi, heldur felur heitið einnig í sér vígslustig, sbr. djákni, prestur, biskup. Hér er starfandi annar biskup, biskup kaþólsku kirkjunnar, og í þeim skilningi eru þeir jafngildir. Biskup „þjóðkirkjunnar“ er honum ekki æðri.
Leifar liðins tíma
Ég vék eilítið að þessum málum, tengslum ríkis og kirkju, í bók minni Spegill þjóðar sem kom út á liðnu hausti. Þar fjallaði ég ekki ítarlega um efnið, enda snerist bókarkverið ekki um trúmál sérstaklega. Ég sagði þar að mér fyndist að ríkisvaldið ætti ekki að skipta sér af trúmálum, og við það stend ég, en ekki í skilningi „sekúlarisma“, heldur fremur að ríkisvald eigi ekki að gera upp á milli trúarbragða ellegar kirkjudeilda. Ég hef víst ekki verið nógu skýrmæltur því að Hjalti Hugason prófessor hefur misskilið mig í grein á vefsíðunni Trú.is: Hlutleysi eða „sekularismi“ 31. jan 2011. Þar segir hann m.a.: Kirkjuskipanin í 62. gr. stjórnarskrárinnar skapar evangelísklúthersku kirkjunni ekki sérstöðu vegna þess að hún er af þeirri „tegundinni“ heldur vegna þess að hún er meirihlutakirkja. Hún var umgjörð utanum trúarlíf alls þorra þjóðarinnar þegar stjórnarskráin var sett og hefur haldið þeirri stöðu allt til þessa. Það er einvörðungu af þeirri ástæðu sem ríkisvaldinu er falið að strykja (svo) hana og vernda. Glati hún þessari meirihlutastöðu hlýtur kirkjuskipanin að missa grundvöll sinn. Ekkert bendir til þess að henni hafi nokkrun (svo) tíman (svo) verið ætlað að vera trúarpólitísk yfirlýsing um gildi einnar trúar fram yfir aðra. Mér virðist sem hér sé hugtakið Volkskirche skilið sem meirihlutakirkja. En ég er ekki sammála því að ákvæði 62. gr. stjórnarskrárinnar sé meðvitað orðað svo vegna meirihlutastöðu. Stjórnarskráin er að þessu leyti dönsk og greinin því þýðing. Ég lít hins vegar svo á að núgildandi tengsl ríkis og kirkju séu blátt áfram leifar frá þeim tími er þessi kirkja var ein og alls ráðandi. Við vitum vel að kirkjan gerði kröfu til valds yfir hugum manna og krafðist einnig harðúðlegrar veraldlegrar refsilöggjafar fyrir brot á einstrengingslegum kennisetningum. Kristilegt siðgæði réð þá ekki för, ellegar fagnaðarerindi,
heldur miskunnarlaus refsiboðun. Í 8. kafla Jóhannesarguðspjalls er frásögn af því þegar Jesús bjargaði bersyndugri konu frá grýtingu, en hin evangelíska lúterska kirkja lét drekkja henni á Þingvöllum, í Öxará. Kirkjan stóð gegn vísindalegri þekkingarleit og mannréttindum, gegn frjálsri hugsun, og það hefur kostað baráttu við hana að afla viðurkenningar á þeim mannréttindum sem við búum nú við. Sannleiksleit, hvort heldur er trúarleg, andleg, fræðileg eða vísindaleg, byggist ekki á meirihlutastöðu. Á þeim sviðum hefur „meirihluti“ engan forgang. Búdda og Jesús voru ekki meirihlutamenn, og ekki heldur Galilei, Kópernikus, Newton, Albert Einstein eða Stephen Hawking, svo að dæmi séu nefnd. Þess vegna hefur enginn úrskurðarvald yfir sannleiksleit, og því á trúfélag ekki að vera metið til forréttinda eftir höfðatölu. Auk þess gegnir stjórnarskrá ekki því hlutverki að tryggja sérstaklega réttarstöðu meirihluta. Stjórnarskrá er þvert á móti þjóðarsáttmáli sem á að tryggja réttarstöðu þjóðar og einstaklings, og þar með minnihluta. Þess vegna er þar sérstakur kafli um mannréttindi. Nú er að sjálfsögðu langur vegur frá stóradómi til þess svars Ólafs Skúlasonar biskups að meðlimir „þjóðkirkjunnar“ þurfi ekki að játa trú sína með þeim hætti sem kirkjan þó krefst og telja verður grundvöll hennar. Samt örlar enn á fornri einþykkni innan kirkjunnar og nægir að benda á afstöðu til mannréttinda samkynhneigðra og þagnarskyldu presta nýverið.
Raunverulegt trúfrelsi í verki
Ég geri mér fulla grein fyrir því að skiptar skoðanir eru um tengsl ríkis og trúfélaga. Og ég endurtek að afstaða mín byggist ekki á því að ég sé guðleysingi. Ég skil vel að ýmsir kvíði því hvað við tekur ef núverandi tengsl verða rofin. Frakkar rufu þessi tengsl með lagasetningu árið 1905 með hugtakinu laïcité sem er illþýðanlegt á önnur tungumál. Oft hef ég deilt um það og skilning þess við franska vini mína. Í raun átti það við aðskilnað ríkisstofnana og kirkju – og byggðist á andstöðu við klerka- og kennivald. En í hugum margra hefur það snúist í einstrengingslegan „sekúlarisma“ – andúð á sjálfum trúarbrögðunum, og hefur jafnvel gengið svo langt að bannað er með öllu að bera trúartákn í opinberum skólum, hvort heldur er kross um háls hjá kristnum eða höfuðklút múslíma – svo að ekki sé minnst á andlitsblæjur. Ég ber virðingu fyrir öllum trúarbrögðum og þeim sem iðka trú sína í einlægni, en fyrirlít þá sem misnota þau. Mín afstaða byggist einfaldlega á jafnréttissjónarmiðum og jafnræðisreglu. Ég tel að ríkisvald eigi ekki að skipta sér af trúmálum og trúfélögum í þeim skilningi að gera upp á milli þeirra. Ég tel mig hafa sýnt fram á að orðalag og hugtakanotkun sé hæpin í 62. gr. stjórnarskrárinnar. Ég vil sjá þá breytingu að ríkisvaldið skuli styðja og vernda öll lögleg trúfélög án þess að taka að öðru leyti afstöðu til þeirra eða gera upp á milli þeirra. Með því móti er í senn tryggt raunverulegt trúfrelsi í verki og jafnrétti í anda frjálsrar hugsunar.
Kraftur og fjรถr!
36
viðhorf
Helgin 1.-3. apríl 2011
Hægfara aðlögun
Stjórnlagaráð
A
Bestun Birtingahús
og það kemur llt frá stofnun saman. lýðveldisins Ákvörðun mín hefur það um að taka sæti verið ætlun Alþingis í ráðinu byggðist að endurskoða ekki síst á því að stjórnarskrána. nú býðst langþráð Alkunna er hvernig tækifæri. Gangi til hefur tekist. Eftir það okkur úr langan aðdraganda greipum er hætt og ýmis skakkaföll við að þess verði hefur Alþingi nú langt að bíða að falið sérstöku stjórn til verði vandaður, lagaráði, skipuðu 25 auðskilinn og konum og körlum, sanngjarn sátt það verkefni að máli um lýðræðis semja frumvarp að Þorkell Helgason skipulag okkar; nýjum sáttmála utan stærðfræðingur, var kjörinn á sáttmáli í búningi um þjóðskipulag stjórnlagaþing stjórnarskrár sem okkar. Stjórnlaga verði þjóðinni ráðið er nú fullskipað hjartfólgin. Mark og tekur til starfa í miðið má ekkert minna vera. Því næstu viku. Ég er einn þeirra sem verður í starfi stjórnlagaráðs að hafa tekið sæti í ráðinu. tryggja að þjóðin fái sem víðtæk Nú er lag asta aðkomu að málinu. Það er hún sem er hinn raunverulegi stjórnar Vissulega þurftum við að spyrja skrárgjafi. okkur ýmissa samviskuspurninga áður en við þáðum boð um setu í Snúa þarf við blaðinu ráðinu, ekki síst í ljósi úrskurðar Hæstaréttar um ógildingu kosn Ónot eru í mörgum0 landsbúum ingar til stjórnlagaþings. Bent yfir ásigkomulagi þjóðarinnar nú hefur verið á alvarlegar rökvillur í rúmum tveimur árum eftir hrunið þeim úrskurði en ákvörðun dómar mikla. Væntingar um breytt og anna var engu að síður endanleg. bætt þjóðfélag í kjölfar hrunsins Við sem munum sitja í stjórnlaga voru miklar. Öndvert við það sem ráði berum hvorki ábyrgð á þeim gerst hefur víða annars staðar mistökum sem leiddu til úrskurð tók almenningur á sig verulega arins né heldur á þeirri lausn máls kjaraskerðingu nánast möglunar ins sem nú liggur fyrir. Við höfum laust, enda vissu allir að svokallað einungis skyldur við þjóð og þing góðæri árin á undan hruninu var um að vinna vel og samviskusam byggt á sandi. Vissulega hefur lega að því verkefni sem okkur er margt áunnist þessi tvö erfiðu ár. falið. Þeir 25 sem fengu mestan Tekist hefur að hemja afleiðingar stuðning í kosningunni höfðu 83% hrunsins og atvinnuleysi varð ekki gildra atkvæða að baki sér. Þetta eins mikið og óttast var. En sið má lesa út úr talningu landskjör bótin hefur látið á sér standa. Enn stjórnar sem Hæstiréttur hefur er beðið eftir því að sannleikurinn ekki borið brigður á. Stuðningur um forkólfa hrunsins verði dreginn við hópinn var því mikill meðal fram í dagsljósið fyrir dómstólum. þeirra sem kusu. Sumir þeirra sem gengu frjálslega Það er ábyrgðarmikið verkefni um fjárhirslur bankanna eru aftur að gera endurbætur á stjórnar farnir að berast mikið á. Mörgum skránni og starfstími stjórnlagar finnst verklag hjá stjórnvöldum og áðs er knappur. Með samstilltu á Alþingi lítt hafa breyst til batn átaki vænti ég þess engu að síður aðar. Svo mætti lengi telja. að unnt verði að leggja fyrir þing Það er í þessu umhverfi sem og þjóð ígrundað frumvarp til stjórnlagaráð hefst handa við að nýrra stjórnskipunarlaga innan betrumbæta stjórnarskrána. Von settra tímamarka. Í því starfi er andi fagna flestir þessu skrefi, en fengur að góðum ábendingum frá svo eru öfl sem reyna að gera starf Þjóðfundinum 2010. Að auki er ið tortryggilegt. Það verður því á mikils að vænta af vinnu stjórn brattann að sækja. Við sem höfum laganefndar þeirrar sem hefur tekið verkefnið að okkur verðum unnið sleitulaust frá síðastliðnu að reynast trausts verð, við verðum sumri að gagnaöflun og greinar að vinna þannig að sómi sé að og gerðum um stjórnarskrármálið. skila frá okkur lokaskjali sem njóti Niðurstaða nefndarinnar verður hylli þjóðarinnar. Að þessu verðum lögð fyrir stjórnlagaráðið um leið við að einbeita okkur.
B HELGARPISTILL
Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is
Barnsfæðing breytir pari í fjölskyldu. Það verður grundvallarbreyting og ábyrgðin eykst. Segja má að alvara lífsins taki við. Kornabarnið þarf stöðuga umönnun, það er ekki lengur hægt að leyfa sér að sofa út, fara að vild út á kvöldin. Barnið stækkar og hugsanlega bætast fleiri í hópinn. Við tek ur rútínan, uppeldi barnanna, skólaganga þeirra, félagslíf og vinna foreldranna. Í flestum tilfellum fellur lífið í fastar skorður kjarnafjölskyldunnar sem um leið á athvarf í stórfjölskyldu og vinahópi. Þetta mynstur þekkjum við hjónakornin vel, vorum ung þegar við eignuðumst okkar fyrsta barn og hófum búskap. Við höfum því ekki kynnst öðruvísi lífi en með barn eða börn, stórt heimili og stuð, hæfilegan hávaða og eðlileg læti sem fylgja hressum krökkum og vinahópi þeirra. Utan um barnaskarann þarf nógu stórt húsnæði og stóra matarskammta – og eilíft puð for eldranna, ekki ósvipað því sem við sjáum í náttúrunni þar sem fuglapar er á stöðugum þönum í ormaleit og goggar sísvangra unga bíða galopnir í hreiðrinu. Allt er þetta dásamlegt stríð og eftirsókn arvert, lífsins gangur. Hópurinn stækkar enn þegar viðhengi bætast við, kærustur og kærastar. Þá er vissara að hafa nóg í kæli skápnum. Goggarnir eru enn opnir. Kostur inn er þó sá að ekki þarf að mata lengur en spurningin er eftir sem áður: „Er eitthvað til að éta hérna?“ Foreldrar í þessari stöðu eru því vanir að kaupa stóra skammta þegar leiðin liggur í stórmarkaðinn. Aldursmunur á yngsta og elsta barni okkar er talsverður, eða sext án ár, en það breytir ekki því að hópurinn var stór þegar best lét, sex fastir í heimili, gjarna viðhengi með og ekki munaði um kepp í sláturtíðinni þannig að tilvalið var að hringja stundum í afa og ömmu. Tíu manna hópur við kvöld verðarborð var því oft ar en ekki raunin. En það er líka gangur lífsins, eftir að v ið hengin breyt ast í
Teikning/Hari
Stjórnarskráin verður að vera þjóðinni hjartfólgin
world class.is
tengdabörn, að unga fólkið fer smám sam an að heiman, sjálft í sitt dásamlega stríð. Þannig á það auðvitað að vera. Við hjónin höfum því haft drjúgan aðlögunartíma í þeirri fækkun en horfðum engu að síður hvort framan í annað á dögunum þegar síð asti unginn flaug úr hreiðrinu. Við vorum ein eftir. Hávaðinn og ærslin eru liðin tíð – nema þegar barnabörnin koma í heimsókn. Þetta eru viðbrigði fyrir þá sem eytt hafa á fjórða áratug í það að hafa í og á stóra fjölskyldu. Kannski ekki eins mikil og þegar fyrsta barn fæðist – en samt. Hvernig eiga hjón sem alla tíð hafa haft börn, unglinga og ungt fólk í kringum sig að hegða sér þegar þau eru skyndilega orðin alein í þögninni, fólk sem þrátt fyrir allt er enn á besta aldri vegna þess að það skellti sér í barneignir um það áratug fyrr en tíðkast meðal ungs fólks í dag? Við treystum því að við þyrftum ekki að fara í sérstaka aðlögun miðaldra fólks, byggðum það á áratugalangri sambúð. Allt hefur það heppnast bærilega. Lífið geng ur sinn vanagang, þrátt fyrir fámennið. Við förum í vinnuna á morgnana, kíkjum á sjónvarpið á kvöldin og reynum að gera eitthvað skemmtilegt um helgar. Fráleitt erum við byrjuð í golfi né farin að huga að krumpudýraferðum til Kanaríeyja sem hvort tveggja eru merki þess að aldur sé eitthvað að færast yfir. En eitt hefur ekki breyst. Við kaupum enn í matinn fyrir stórfjölskyldu. Við átt um okkur yfirleitt ekki á þessum magn innkaupum fyrr en við sjáum afganginn. Auðveldlega gætum við boðið fimm til átta manns í matinn. Við kunnum ekki að elda fyrir tvo. Því eigum við mat fyrir næsta dag og gjarna þarnæsta líka. Okkur fannst þetta bara þægilegt fyrst í stað, hituðum hiksta laust upp kássuna frá því í gær eða fyrra dag. Það var hvort eð var enginn sem gerði athugasemdir við þessa undarlegu matar menningu okkar, allir farnir að heiman. Ég sá þó að konu minni blöskraði þegar við sáum fram á að einn rétturinn dygði fjórða daginn í röð. Sá fékk flýtimeðferð í tunnuna. Samt gómaði ég hana næsta dag í stórmarkaðnum. Af gömlum vana greip hún þrjá bakka af algengri matvöru og setti í innkaupakerruna. „Hverjir verða í mat hjá okkur í kvöld, mín kæra?“ spurði ég og benti á bakkana. „Engir,“ svaraði hún, „af hverju spyrðu?“ „Þetta er svona sexfaldur skammtur fyrir okkur tvö,“ sagði ég og benti á bakkana. Hann dugar okkur út vikuna. Ég nenni varla að borða sama matinn fram á næsta sunnudag.“ Um leið teygði ég mig í tvo af þessum þremur bökkum og setti þá aftur á sinn stað. Þegar ég renndi kerrunni áfram sá ég útundan mér að konan nældi í annan pakkann aftur. „Maður veit aldrei,“ sagði hún. „Það gæti einhver kíkt til okkar.“
Sigríður Klingenberg
Vik an sem var Sparnaður í verki „Borgarfulltrúum verði fjölgað“ Ríkisstjórnin samþykkti að leggja fram frumvarp um breytingar á lögum um sveitarfélög, en það felur m.a. í sér að borgarfulltrúar í Reykjavík verði 23 að lágmarki en 31 að hámarki. Í dag eru 15 borgarfulltrúar í Reykjavík.
hefur þetta að segja um Metasys
Fá börnin og barnabörnin þá ekki að borga neitt? „53% af Icesave greiðist í ár og á næsta ári“ Meira en helmingur af Icesave-skuldinni verður greiddur á þessu og næsta ári. Þetta sagði Tryggvi Þór Herbertsson, alþingismaður Sjálfstæðisflokksins, á Alþingi.
Metasys breytti lífi mínu!
„Fyrir 5 árum byrjaði ég að taka inn Metasys vegna þess að Metasys hafði hjálpað vinkonu minni mikið sem er með liðagigt.“
Alltaf þreytt
„Í langan tíma hafði ég verið rosalega þreytt, þurfti að leggja mig daglega og hafði alls ekki þann lífskraft sem ég vildi hafa. Þetta breyttist á aðeins þrem dögum eftir að ég byrjaði að taka Metasys.
Fuglafræði „Tvær grundvallarreglur friðarsinna“ Þráinn [Bertelsson, þingmaður VG] sagði enga ástæðu fyrir„haukana í Sjálfstæðisflokknum“ að skjóta á „friðardúfurnar í VG“ vegna afstöðu flokksins til loftárása í Líbíu.
Metasys er andoxunarefni sem lagar húð, hár og lífskraftinn. Það líta allir út eins og unglingar sem taka Metasys, sjáið bara mig! Öll fjölskylda mín tekur Metasys og ég segi við fólk sem vill breyta lífi sínu strax, Þá er þetta auðvelda leiðin.“
Þá þarf okkur ekki að leiðast „Icesave-vefur opnaður“ Kynningarvefur Lagastofnunar vegna þjóðaratkvæðagreiðslunnar 9. apríl hefur verið opnaður á vefslóðinni thjodaratkvaedi.is.
Kraftaverk
„Sl. vor var ég í miklum rannsóknum vegna sykursýki og í framhaldinu leitaði ég til Happ um ráðleggingar með mataræði. Ég fékk hjálp frá þeirra sérfræðingum og fóru þeir í gegnum allt hjá mér. Þeir hentu út m.a. öllum vítamínbirgðunum en eftir stóð Metasys og lífrænn matur. Ég er allt önnur í dag og sykursýkin sefur vært. Ég hef upplifað mörg kraftaverk á lífsleiðinni og Metasys er eitt þeirra. Það er svo auðvelt að bæta líf sitt svo um munar með Metasys.“
Úr öskunni í eldinn „Eldur í farmi sorpbíls“ Eldur blossaði upp í sorpbíl Gámaþjónustu Norðurlands á Akureyri. Verður Alfreð sjálfur ekki að hringja? „Vilja ekki lána Orkuveitunni“ Norræni fjárfestingarbankinn telur ekki koma til greina að veita Orkuveitu Reykjavíkur lán miðað við núverandi lánshæfismatseinkunn fyrirtækisins.
Er hann ekki dáinn? „Skrifuðu Jóni forseta bréf“ Katrín Jakobsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra, afhenti viðurkenningar í ritgerðasamkeppninni Kæri Jón ... í Þjóðmenningarhúsinu. Tólf nemendur í 8. bekk grunnskóla unnu til verðlauna. Samkeppnin var samstarfsverkefni afmælisnefndar Jóns Sigurðssonar og mennta- og menningarmálaráðuneytisins og nemendur skrifuðu Jóni bréf.
PRENTUN.IS
Vinsamlega spennið beltin „Lendingar er vænst í vikunni“ „Viðræðurnar eru í ágætum farvegi og ég vænti þess að við náum lendingu núna í vikunni,“ segir Vilhjámur Egilsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins.
100%
náttúruleg
Þyngdarstjórnun – orka – úthald – árangur
t
www.metasys.is
Innflutningsaðili: Gengur vel ehf.
Metasys er fáanlegt í apótekum, heilsubúðum og heilsuhillum flestra estra stórmarkaða
NÝ NÁMSKEIÐ AÐ HEFJAST Súperform Peak Pilates Hot Rope Yoga Mömmutímar
Fitnessbox TRX Combó Zumba Fitness CrossFit
SpinningFit Ketilbjöllur Herþjálfun Lífstíll 20+
SKRÁÐU ÞIG NÚNA
á worldclass.is og í síma 55 30000
38
bækur
Helgin 1.-3. apríl 2011
Pamuk loksins dæmdur fyrir sannleikann Sá mæti tyrkneski rithöfundur Orhan Pamuk var í vikunni dæmdur til að greiða sekt fyrir móðgandi ummæli sín um tyrknesku þjóðina. Lengi hafa þjóðrembumenn reynt að koma Pamuk fyrir rétt en höfðu ekkert í hneykslunaröldu sem reis víða um alþjóðasamfélagið þegar ráðist var að Nóbelsverðlaunahafanum með hótunum um dóma og sektir 2005. Tilefnið var kunnugt: Pamuk sagði milljón Armena hafa farist í Tyrklandi á öðrum áratug síðustu aldar og að stríðið við frelsishreyfingu Kúrda hefði kostað þúsundir mannslífa. Það má ekki segja. Þjóðrembumenn í Tyrklandi neita að viðurkenna þær þjóðernishreinsanir sem tíðkuðust með tæknilegri aðstoð þýskra hernaðarráðgjafa á fyrsta og öðrum áratug síðustu aldar. Þeir neita líka að minnihluti Kúrda sé til. Málsóknin gegn Pamuk var stöðvuð með samanteknum ráðum rithöfunda og stjórnmálamanna víða um lönd 2006 en málið var tekið upp aftur og nemur sektin ríflega 450 þúsund krónum.
Öflug nær ing
Orhan Pamuk Mátti ekki tala um þjóðernishreinsanir á Armenum. Ljósmynd/Nordic Photos/Getty Images
Bókardómur Þannig er lífið núna Meg Rosof
Stóra slysið og eftirmálin
Meg Rosof
Þannig er lífið núna Meg Rosof Þýðing Helgi Grímsson JPV 2011
Allar götur síðan John Hersey birti lýsingar sínar á ástandinu í Hirosima hafa áhrifamenn á Vesturlöndum reynt að halda aftur af raunsönnum lýsingum á veruleika nýrrar styrjaldar í álfunni. Þegar hún svo brast á neituðu margir að horfast í augu við hryllinginn á Balkan. Löngu fyrr, 1965, hafði Peter Watkins lýst áhrifum kjarnorkustríðs í War Game á svo áhrifamikinn hátt að BBC þorði ekki að sýna myndina. Beið með það í tuttugu ár. Nær allar myndir um framtíðarstríð í Evrópu – nú eða Ameríku – draga að einhverju leyti dám af War Game. Þar er hin almenna uppgjöf þeirra sem heima eru áhrifaríkust, matarskömmtun, fæðuskortur og upplausn á öllum þráðum sem halda samfélaginu saman. „Þannig er lífið núna“ eftir bandarísku skáldkonuna Meg Rosof er ekki ný af nálinni, samin rétt eftir árþúsundaskiptin og sópaði viðurkenningu að höfundinum. Meg fæddist 1956 og sló í gegn með þessari fyrstupersónusögu af móðurleysingja sem er sendur frá uppahverfi New York, ráðríkum föður og stjúpu sem hún hatar til móðursystur í sveitahéraði á Suður-Englandi. Þar ganga frændsystkin stúlkunnar nær sjálfala því frænkan er að berjast fyrir friði, sem kemur fyrir lítið, hernaðarástand leggur undir sig landið og börnin verða að bjarga sér á eigin spýtur. Bókin er víða skilgreind sem unglingasaga. Talsmátinn er líka þannig, kæruleysislegur og undirtónn falinn, upplýsingar stundum af skornum skammti. Örvænting, matarleysi og unglingakynlíf setur svip sinn á bókina framan af en stúlkunni og níu ára frænku hennar er komið fyrir hjá vandalausum. Á þeim slóðum verður ofbeldið háskameira og brátt eru þær tvær á flótta um auðar sveitir, fólkið er flúið eða dáið. Náttúran tekur við landinu og það fellur í órækt, villidýr leggjast á nái og örlög vandamanna stúlknanna tveggja eru óljós. Þetta er vel samin saga, er reyndar að verið að kvikmynda, en talsniðið á þýðingu Helga Grímssonar er ósannfærandi, laust við slangur og hráleika sem rödd unglingskrakka með anorexíu heimtar. -pbb
Betri næring – betra líf eftir Kolbrúnu Björnsdóttur grasalækni haggast ekki úr toppsæti aðallista Eymundssonar þriðju vikuna í röð. Bókin situr líka í efsta sæti á lista Félags íslenskra bókaútgefenda.
Dagur barnabókar Alþjóðlegu samtökin IBBY halda hátíðlegan dag barnabókarinnar hinn 2. apríl og í hverju landi sem á fulltrúa í samtökunum er þessa minnst með einhverjum hætti. Hér á landi samdi Kristín Helga Gunnarsdóttir af þessu tilefni smásögu sem lesin var hátt fyrir börnin í skólastofum landsins í gær, fimmtudag. Ekki hafa borist neinar fréttir um að önnur hátíðahöld séu uppi vegna dags barnabóka hér á landi enda er sumardagurinn fyrsti löngum lagður undir sumargjafir og hafa þær gjarna verið bók. Hafa hvorki útgefendur né bókaverslanir hert á þeim sið en vika bókarinnar hefur átt stærri sess í huga þeirra. Hitt er víst: Það er aldrei nóg lesið. -pbb
Bók ardómur L7 Eyrún Ósk Jónsdóttir og Helgi Sverrisson
Æsilegir atburðir taka yfir þroskasögu L7 virðist vera samin samhliða handriti að kvikmynd sem er væntanleg.
Sagan umbreytist þannig hratt úr sögu sem rekur þroska persónuleika ómótaðs unglings í spennusögu þar sem æsilegir atburðir lenda í fyrirrúmi.
L7 – Hrafnar, sóleyjar og myrra Eyrún Ósk Jónsdóttir og Helgi Sverrisson 224 bls. 2010 Skrudda.
Ísak Hinriksson og Victoria Björk Ferrell í hlutverkum sínum í myndinni L 7, sem verður frumsýnd síðar á árinu.
S
íðla árs í fyrra kom út fallega frágengin bók með lausri hlífðarkápu og skreyttum spjöldum með þeirri sérkennilegu nafngift L7 og undirtitlinum Hrafnar, sóleyjar og myrra. Eyrún Ósk Jónsdóttir og Helgi Sverrisson eru höfundar verksins sem er skáldsaga samin fyrir unglinga. Nú styttist í að samnefnd kvikmynd verði frumsýnd. Í sögunni, sem virðist samin samhliða gerð handrits að kvikmyndinni sem er væntanleg, segir frá Láru Sjöfn. Hún er þrettán ára og býr ein ásamt móður sinni en við upphaf sögunnar eru þær að fylgja föður og syni til grafar en þeir hafa farist á sviplegan hátt í bílslysi. Móðirin snýr aftur til starfa í sveitarfélagi þar sem hún er háttsett og stúlkan fer aftur í skóla, en hún er vinalaus og allt líf hennar er í upplausn: Hún ræður, rétt eins og móðirin, ekkert við þrúgandi sorg og fær lítið liðsinni ættingja, sem koma lítið við sögu, eða stoðkerfis sem alla jafna er til taks við svo mikinn missi. Það er galli á sögunni hvað litið er hjá venjubundnum úrræðum fyrir þá sem verða fyrir áfalli. Lára Sjöfn leitar til vandalausra, fólks sem hún hefur haft lítil kynni af til þessa, og um síðir dregst hún inn í samfélag áhugafólks um leikstarfsemi sem heldur til í bragga í sveitarfélaginu. Þar finnur hún þann stuðning sem dugar henni til að takast á við sjálfa sig og sorg móður sinnar. Henni verður aftur fljótt ljóst, raunar nokkru seinna en lesanda, að gegn leikfélaginu vinnur samstarfskona móður hennar og hefur þar að leiðarljósi hagsmuni ástmanns síns. Sagan umbreytist þannig hratt úr sögu sem rekur þroska persónuleika ómótaðs unglings í spennusögu þar sem
æsilegir atburðir lenda í fyrirrúmi. Með þessu vilja höfundar væntanlega slá tvær flugur í einu höggi, gefa persónusköpun tækifæri til að leiða einstakling áfram frá öryggisleysi til öryggis samfara því að þjónað er hreinni spennuafþreyingu fyrir lesendur. Gaman verður að sjá hvernig það tekst til á hvíta tjaldinu en í skáldsöguformi verður það heldur ósannfærandi þegar komið er fram yfir hálfa söguna. Margt hefði mátt færa til betri vegar í þessu handriti með einhverju tilleggi lesara og ritstjóra af hálfu forlagsins. Hugsunarvillur og rökleysur eru víða í textanum sem eru til lýta því víða er hann hraður í atburðarás og höfundar vilja spenna boga sögunnar hátt. Það er enda til mikils að vinna: Vandað efni fyrir unga lesendur við þröskuld fullorðinsáranna er fátæklegt yfirleitt og flatt og lagt eftir sömu upplifunum og kvikmyndir geta svo auðveldlega satt en flestir unglingar sjá hratt í gegnum, svo veraldarvanir sem þeir eru. Bókarform skáldsögunnar er vísast betra til að koma flóknum boðum á framfæri en hið yfirborðskennda form kvikmyndasögunnar. Gaman verður að sjá hvernig sagan af Láru birtist á hvíta tjaldinu. En bókin er fallega frágengin og kápuvinnan til fyrirmyndar.
Bækur
Páll Baldvin Baldvinsson pbb@frettatiminn.is
Þú ...
... getur komið í viðskipti til okkar!
Dynamo Reykjavík
Suðurnesjakveðjur, Elsa, Jóna Björg, Magga og Ásdís Ýr
Suðurnesjamenn, velkomnir í viðskipti hjá okkur. Kynnið ykkur þá þjónustu sem við höfum að bjóða á byr.is. Höfum opnað útibú að Hafnargötu 90, Reykjanesbæ. Komdu í heimsókn og kannaðu hvað við getum gert fyrir þig.
Sími 575 4000 I byr@byr.is I www.byr.is REYKJANESBÆR
40
matur
Helgin 1.-3. apríl 2011
Nokkrir molar Um r ætur
Steinseljurætur og næpur Sellerírót missir bæði lit, gránar, og fær á sig brúnar skellur þegar hún er afhýdd. Til að draga úr þessu er gott að geyma niðurskorna rótina í vatni með eilitlu af ediki eða stírónusafa út í. Eftir hungursneyð í Prússlandi 1774 beitti Friðrik mikli hernum til að neyða bændur til að rækta og borða kartöflur, en þær höfðu fram að því varla þótt hæfa sem svínafóður. Aðeins nokkrum áratugum síðar voru kartöflur orðnar svo ríkur þáttur í fæði
Prússa að íbúar Offenburg reistu styttu af Sir Francis Drake, sem þeir eignuðu heiðurinn af því að hafa kynnt kartöfluna fyrir þeim. Styttan hélt á kartöflu í annarri hendi. Nasistar fjarlægðu þessa styttu í stríðinu – enda könnuðust þeir ekki við að neitt gott hefði komið frá Englendingum – og hefur ekkert til hennar spurst síðan. Undir birtu myndast græn slikja á kartöfluhýðinu og gerir það óætt. Þessi slikja veldur niðurgangi. Geymið því kartöflur fjarri
birtu. Tuðið jafnvel við kaupmanninn ykkar ef ske kynni að hann á endanum færi að verja kartöflurnar fyrir birtu. Steinseljurót er fíngerð og missir mikið ef hún er soðin án hýðisins. En þar sem hún er fíngerð, og þar af leiðandi fljót að soðna, þarf hugvit til að forða því að mjórri endinn sé mauksoðinn áður en sá sveri er soðinn í gegn. Hugvitið felst í að sjóða hana á haus. Setjið ræturnar í pott þannig að sveri endinn snúi niður, hellið heitu vatni upp fyrir
Uppskrift R auðrófusalat
miðjar rætur og setjið síðan lok á pottinn. Með þessu móti gufusoðna mjórri endarnir á meðan þeir sverari soðna í vatninu. Þetta er svo undarleg aðferð að flestir skera steinseljurótina í strimla, steikja létt á pönnu og baka síðan í ofni. Steinseljurótin er sæt og
Síðla vetrar, áður en náttúran vaknar, eiga ræturnar frá síðasta hausti enn sviðið í eldhúsinu.
bragðmild og er frábært meðlæti ofnsteikt. Einhverra hluta vegna hafa Íslendingar ræktað mikið af
rófum en lítið af næpunni, fáguðum frænda rófunnar. Hvítar næpur eru mildar og lausar við hið einkennandi bragð rófunnar. Og sterku lyktina þegar hún er soðin.
Matartíminn Sellerírót
Ljótur andarungi Líklega er það pólskum innflytjendum að þakka að sellerírót fæst nú orðið víða – og ekki síst í lágverðsbúðunum. Það er fagnaðarefni. Næsta skref er að íslenskir garðeigendur rækti sitt eigið selleríak. En fyrst er náttúrlega að komast upp á lag með að borða þessa ófríðu rót.
S Rauðrófan er svo litsterk og safarík að enn hefur enginn efast um hollustu hennar. Það fer síðan eftir ímyndunarafli hvers og eins í hverju hollustan á að liggja. Flestum dettur í hug blóð, lifur og þar af leiðandi járn.
Neðanjarðarlifur Ef þú rekst á rauðrófu úti í búð skaltu hafa í huga að ef hún á að geymast vel verður að gæta þess að safinn finni ekki leið út. Rispur og skurðir geta leikið rauðrófuna verr en aðrar rætur. Og sómakærir ræktendur láta smá stubba af stilkunum fylgja með rótinni svo að safinn leki ekki út um sárið. Veljið því helst rófur með um fimm sentimetra stilka. Þótt þeir séu viktaðir með en ekki borðaðir eru þeir hverrar krónu virði. Til að halda safanum í rófunni er best að baka hana í hýðinu í skúffu í um 200°C heitum ofni. Til að búa til salat skuluð þið setja um kíló í ofninn. Það getur tekið allt frá þremur og upp í sex korter að baka þær, allt eftir stærð rófnanna. Beitið innsæi ykkar og greind til hins ítrasta svo að þið þurfið ekki að stinga hnífi í rófurnar of oft til að athuga hvort þær séu tilbúnar því safinn lekur út um stungurnar. Á meðan ofninn sér um rófurnar skuluð þið blanda saman jöfnum hlutum af hlynsírópi, safa úr appelsínu og ólívuolíu, og bragðbæta með rauðvínsediki. Bætið tveimur mörðum hvílauksgeirum saman við
og smakkið til. Þetta á að vera sætsúr höfug dressing, þykk og umlykjandi, hæfandi dimmum tónum rauðrófunnar en með dálitlum ferskleika frá appelsínunni. Þegar rauðrófurnar eru bakaðar skuluð þið flysja þær á meðan þær eru enn heitar og brytja í um tveggja sentimetra kubba og hella dressingunni yfir. Veltið rófubitunum vel upp úr dressingunni og leyfið þeim að draga hana í sig á meðan þeir kólna niður í rúmlega stofuhita. Skerið börkinn utan af tveimur appelsínum og skerið síðan með fram mörkunum á milli bátanna þannig að þið hafið báta sem eru hreinir og lausir við allar hvítar trefjar. Skolið þrjár lúkur af spínatlaufi eða klettasalati (eða hvoru tveggja) og brytjið kerfil eða graslauk eða steinselju (eða sitt lítið af hverju) og blandið þessu öllu saman við rófurnar. Ef þið hafið valhnetur við höndina megið þið brytja þær og dreifa í salatið. Stráið eilitlu af grófu salti og myljið svartan pipar yfir salatið. Þetta salat hæfir vel köldu kjöti og paté, verður heil máltíð með byggsalati og getur breytt einfaldri pæju eða grillaðri samloku í veislu.
ellerírót er af sömu ætt og sellerí. Munurinn er sá að sellerí hefur stóra, safaríka stilka en litla, ómerkilega rót en hjá sellerírótinni er þessu öfugt farið; maður borðar rótina en hendir stilkunum. Skyldleikinn er þó augljós af bragðinu. Sellerírótin er eins og mild næpa með þéttum keim af selleríi. Sellerírót á a vera eilítið þyngri en maður gæti ætlað. Takið hana í lúkuna og reynið að vega hana úti í búð. Ef ykkur finnst hún of létt þá hefur hún þornað um of. Ef hún er þung er hún enn safarík og fersk.
Sellerírótarmús á sunnudegi
Ef þið hafið aldrei notað sellerírót skuluð þið byrja á því að skipta út helmingnum til tveimur þriðju af kartöflunum fyrir afhýdda sellerírót næst þegar þið búið til kartöflumús. Við það fæst rótarmús sem passar einkar vel með villibráð, þar með töldu íslensku lambakjöti. Sellerírótin gefur músinni skýrari karakter og skerpu – lyftir henni upp úr bakröddum og gefur henni stærra hlutverk á diskinum. Og þegar allir vilja ganga til borðs sem sambland lífeðlisfræðings og grasalæknis er vert að hafa í huga að sellerírótin inniheldur miklu minna af sterkju en kartaflan – eða nokkurt annað rótargrænmeti ef út í það
er farið. Sellerírótin gerir músina því léttari í maga. Næsta eðlilega skrefið í tilhugalífinu með sellerírótinni er að búa til selleríak-remúlaði. Það getur breytt fáeinum þunnum sneiðum af lambalærinu frá því á sunnudagskvöldinu í veislu á mánudegi.
Selleríak-remúlaði á mánudegi
Byrjið á því að búa til majónes. Setjið eina eða tvær eggjarauður í skál, tæpa teskeið dijon-sinnep, annað eins af hvítvínsediki, eilítið af hvítum pipar (svo svört kornin af þeim svarta séu ekki eins og sandur í majónesinu) og salti. Ef þið eigið gott brauð skuluð þið kreista eitt hvítlauksrif yfir þetta og stefna á hvítlauksmajónes, aioli, til að borða með bauðinu sem forrétt en það má vel sleppa hvítlauknum. Hrærið þetta saman með písk og byrjið síðan að hella bragðmildri ólívuolíu í dropatali út í og hrærið eins og vitlausar manneskjur á meðan. Eftir skamma stund (sem virkar löng ef maður er þreyttur eða gramur) fer að þykkna í skálinni og þá
má hella olíunni í mjórri bunu á meðan þið hrærið af engu minni krafti. Þegar majónesið verður helst til of þykkt eruð þið líklega búin að nota hálfan bolla (125 ml) eða þar um bil. Þá þynnið þið það lítið eitt með matskeið eða tveimur af vatni eða sítrónusafa. Takið nú um helminginn af majónesinu til hliðar til að nota sem aioli með brauðinu en setjið eina dós af sýrðum rjóma saman við það sem eftir er. Notið sýrðan rjóma frá Mjólku, sem er án bindiefna. Saxið hálfa hnefafylli af súrri gúrku og tvo, þrjá vorlauka og setjið út í ásamt eins og einni matskeið af kapers. Saxið hálft knippi af flatri steinselju og slatta af graslauk og/eða estragon (fáfnisgrasi) ef þið eigið. Hrærið og kryddið til með salti og pipar. Þá vantar bara sellerírótina. Afhýðið hana og sneiðið niður með mandólíni í fínar ræmur. Ef þið eigið ekki mandólín verðið þið að vanda ykkur við að sneiða rótina í eins fína þræði og þið hafið eirð og getu til. Setjið rótarstrimlana út í kryddað majónesið og hrærið. Markmiðið er að majónesið nái að þekja alla þræðina en þeir séu ekki sokknir í majónes. Þótt selleríak-remúlaði sé frábært með köldu kjöti má ekki síður nota það með heitum réttum. Það hæfir vel ofnsteiktu lambalæri, kjöthleif og allri villibráð.
Sellerírót lítur út eins og bólugrafinn rastafari með molduga dreadlocks. Ljósmyndir/Nordic Photos/Getty Images
Matur
Þórir Bergsson og Gunnar Smári Egilsson matur@frettatiminn.is
42
Bollaleggingar
matur
Helgin 1.-3. apríl 2011
Brögðóttur bruggmeistari
V
insælasti bjórinn á Íslandi er Viking Gylltur frá Viking Ölgerðinni á Akureyri. Þar er á ferð afbragðsgóður lagerbjór sem fellur vel að bragðlaukum landans. Viking Ölgerð lumar þó á fleira góðgæti því þar eru nú bruggaðar fjórar bjórtegundir í línu sem kallast Íslenskur Úrvals. Nýjasta viðbótin í þessa úrvalslínu er Páska Bock sem fylgir í kjölfar hins geysivinsæla Jóla Bock sem sló í gegn um síðustu jól og seldist þá upp. Baldur Kárason, bruggmeistari Viking fyrir norðan, segir að hugmyndin að úrvalslínunni hafi kviknað fyrir nokkrum árum. „Það var strax hugmyndin að nota þessa línu til að koma með eitthvað nýtt og öðruvísi á íslenskan markað, eitthvað sem hefur ekki verið reynt áður,“ segir Baldur. „Í þessari línu er jafnan lagt meira í bjórinn. Það er ekkert til sparað í hráefnum, það fer meiri vinna og nostur í gerð allra tegundanna og allar taka þær lengri tíma í framleiðslu en hefðbundinn bjór. Þetta er góð æfing fyrir bruggmeistarann,“ segir Baldur einnig. Bjórinn sem reið á vaðið sumarið 2008 var fyrsti íslenski Stout-bjórinn, sem var ólíkur öllum öðrum íslenskum bjórtegundum sem þekktust þá á markaðnum. Í fyrra bættist svo við Pils Organic sem er fyrsti íslenski bjórinn sem eingöngu er bruggaður úr lífrænu hráefni og samkvæmt lífrænt vottuðu framleiðsluferli. „Þetta er humlaður bjór í ætt við suður-þýskan pilsbjór enda flytjum við inn lífrænt ræktaða bæverska humla í hann,“ segir Baldur bruggmeistari. Fyrir síðustu jól kom svo, eins og áður segir, fyrsti íslenski Bock-bjórinn á markað,
Baldur Kárason, bruggmeistari Viking „Í þessari línu er jafnan lagt meira í bjórinn. Það er ekkert til sparað í hráefnum, það fer meiri vinna og nostur í gerð allra tegundanna og allar taka þær lengri tíma í framleiðslu en hefðbundinn bjór. Þetta er góð æfing fyrir bruggmeistarann.“
Íslenskur Úrvals Jóla Bock. „Okkur fannst vanta karaktermikinn jólabjór á markaðinn og Bock-týpan hentaði best í það,“ segir Baldur. Velgengni Jóla Bocksins varð svo til þess að ráðist var í að brugga Páska Bock núna fyrir páskana. „Við höfðum Páska Bockinn sterkari og karamellukenndari en Jóla Bockinn enda er bragðmikill bjór hluti af páskahefðinni í bjórbruggun,“ segir Baldur einnig.
Í framtíðinni má búast við fleiri bjórtegundum í úrvalslínu Viking, að sögn Baldurs, enda hefur hann nóg af hugmyndum að nýjum bjórtegundum sem hann langar að kynna fyrir íslenskri þjóð. „Það er klárlega markaður fyrir svona sérstakari bjórtegundir, sem og árstíðabundinn bjór, og við ætlum okkur að halda áfram að kynna nýjungar,” segir bruggmeistarinn Baldur.
JÓNSSON & LE’MACKS
•
jl.is
•
SÍA
Stout
Það var strax hugmyndin að nota þessa línu til að koma með eitthvað nýtt og öðruvísi á íslenskan markað, eitthvað sem hefur ekki verið reynt áður ...
Bolli er ekki bara bolli og rétta útlitið getur breytt öllu. Smekkur manna er mismunandi og bollarnir frá Kahla eru misstórir, mislitir og fjölbreyttir í laginu svo flestir geta fundið þann rétta fyrir sig. Spáðu í bollana hjá Kokku, í verslun okkar eða á kokka.is Teitur Jónasson og Kristinn Grétarsson matur@frettatiminn.is
5,8% 335 kr. fyrir 330 ml flösku Þessi stout er mjög dökkur og bragðmikill en samt mildur og ljúfur með temmilegri beiskju og alls ekki ágengur eða þungur. Það er kaffi- og jafnvel súkku laðikeimur og reyktur tónn í honum. Þetta er bjór fyrir sælkera og hentar einstaklega vel með mat, sérstaklega aðeins sætum mat, og gæti einnig verið frábær út í sósuna. Ekki drekka hann of kaldan.
Jóla Bock 6,2% Aðeins fáanlegur um jól. Þessi bjór kom eins og stormsveipur inn á jólamarkaðinn í fyrra og fékk bæði góða dóma og viðtökur. Mikil og góð lykt. Sætur með karamellukeim, aðeins ristaður með löngu möltuðu eftirbragði. Fullur munnur af bragði og frábær matarbjór.
Páska Bock 6,7% 419 kr. fyrir 330 ml flösku. Bock bjór var mikið bruggaður á vorin í Evrópu hér á árum áður og oftar en ekki notuðu bæverskir munkar bock-bjór sem sína einustu næringu á föstunni. Þessum bjór svipar mjög til Jóla Bocksins. Hann er þó ögn kröftugri og maður finnur meira fyrir alkóhólinu en finnur þó sama góða maltaða eftirbragðið. Þessi er fullkominn með páskalambinu. Má alls ekki drekkast of kaldur.
Pils Organic 5% 330 kr. fyrir 330 ml flösku Þetta er eini íslenski bjórinn úr lífrænt ræktuðu hráefni. Hér er greinilega vandað til verka. Léttur með greinilega humla í bragði, létta beiskju og ferskleika. Það er vor í honum og fágun sem minnir á annan afbragðs pilsner, hinn belgíska stjörnubjór Stella Artois. Þetta er tyllidagabjór.
Gjafakort
44
heilabrot
Helgin 1.-3. aprĂl 2011
?
Spurningakeppni fĂłlksins
ďƒ¨
Sudoku
8
4 8 6
3 9
1. Hver er framkvÌmdastýra JafnrÊttisstofu? 2. Hvað heitir aðalpersónan sem Hjålmar
4
1
HjĂĄlmarsson leikur Ă TĂma nornarinnar?
7 5
3. Hversu marga eiginmenn eignaĂ°ist Elizabeth Taylor um ĂŚvina?
6 3
4. Til hvaĂ°a ĂĄrs er fyrirhugaĂ° aĂ° framlengja gjaldeyrishĂśftin meĂ° lagaheimild? 5. Hver er hraĂ°asti rĂşssibani veraldar? 6. HvaĂ°a lag hefst ĂĄ orĂ°unum When you were
1 5
here before. Couldn’t look you in the eye og
Brynja ĂžorgeirsdĂłttir
G. PĂŠtur MatthĂasson
meĂ° hverjum er ĂžaĂ°?
frĂŠttakona Ă KastljĂłsi
14. Hver er bĂŚjarstjĂłri Ă FjarĂ°abyggĂ°?
1. KristĂn Ă stgeirsdĂłttir. 2. Einar. 3. Ă tta. 4. 2015. 5. Hef ekki hugmynd. 6. Ekki hugmynd. 7. Fylgist greinilega ekki nĂłgu hratt meĂ° bĂĂłmyndunum og veit ĂžaĂ° bara ekki. 8. Ăžetta er nĂş bara eini skandinavĂski glĂŚpasagnahĂśfundurinn sem ĂŠg hef ekki lesiĂ°. 9. Indiana University? 10. Jakob Bjarnar GrĂŠtarsson. 11. Geraldine Ferraro. 12. Segi bara JĂłn Gnarr til Ăžess aĂ° segja eitthvaĂ°. 13. MagnĂşs Geir? 14. Man ĂžaĂ° ekki. 15. Man ĂžaĂ° ĂłmĂśgulega.
15. HvaĂ° heitir forstjĂłri Orkuveitu
5 rĂŠtt.
The Adjustment Bureau? 8. HvaĂ° heitir aĂ°alsĂśguhetjan Ă bĂłkum norska rithĂśfundarins Jo NesbĂś og viĂ° hvaĂ° starfar hann? 9. Ă? hvaĂ°a hĂĄskĂłla gekk bandarĂski kĂśrfuboltakappinn LeBron James? 10. HvaĂ°a blaĂ°amaĂ°ur segir FrĂŠttir af Facebook ĂĄ Eyjunni? 11. Hver varĂ° fyrsta konan til aĂ° taka Þått Ă kosningabarĂĄttu Ă BandarĂkjunum sem varaforsetaefni? 12. Hver leikur aĂ°alhlutverkiĂ° Ă kvikmyndinni Kurteist fĂłlk? 13. Hver leikstĂ˝rir ruslĂłperunni StrĂ˝hĂŚrĂ°i
7 rĂŠtt.
PĂŠtur Ă BorgarleikhĂşsinu?
ReykjavĂkur?
2 ďƒ¨
G. PĂŠtur skorar ĂĄ Finn Beck lĂśgfrĂŚĂ°ing.
ďƒ¨
krossgĂĄtan
5 9 6 1
Sudoku fyrir lengr a komna
2 3 7 4
RĂŠtt svĂśr: 1. KristĂn Ă stgeirsdĂłttir, 2. Einar, 3. SjĂś, 4. 2015, 5. Formula Rossa Ă Ferrari World Ă Abu Dhabi (nĂŚr 240 km/klst.), 6. Creep meĂ° Radiohead, 7. Matt Damon, 8. Harry Hole og hann er rannsĂłknarlĂśgreglumaĂ°ur, 9. Engan. Hann fĂłr beint Ă NBA-deildina Ăşr menntaskĂłla, 10. Jakob Bjarnar GrĂŠtarsson, 11. Geraldine Ferraro, 12. StefĂĄn Karl StefĂĄnsson, 13. JĂłn PĂĄll EyjĂłlfsson, 14. PĂĄll BjĂśrgvin GuĂ°mundsson, 15. Bjarni Bjarnason.
Sex manns hafa nĂş nĂĄĂ° Ăžeim ĂĄrangri aĂ° sigra Ăžrisvar Ă rÜð Ă Spurningakeppni fĂłlksins en Ăžegar ĂĄtta manns fylla Ăžann flokk keppa Ăžau innbyrĂ°is Ăžar til einn stendur eftir sem sigurvegari. Ăžau sem eru komin ĂĄfram eru: Gunnar Reynir ValÞórsson frĂŠttaÂmaĂ°ur, Marta MarĂa JĂłnasdĂłttir aĂ°stoĂ°arritstjĂłri, ÞórdĂs Elva ĂžorvaldsdĂłttir rithĂśfundur, Sigurlaugur IngĂłlfsson sagnÂfrĂŚĂ°ingur, KatrĂn JĂşlĂusdĂłttir iĂ°naĂ°arrĂĄĂ°herra og HalldĂłr HĂśgurĂ°ur rĂĄĂ°gjafi.
3 8 7
upplýsingafulltrúi Vegagerðarinnar
7. Hver leikur aĂ°alhlutverkiĂ° Ă kvikmyndinni
1. KristĂn Ă stgeirsdĂłttir. 2. Einar. 3. Ă tta. 4. 2016. 5. Hef alveg misst af honum. 6. Creep meĂ° Radiohead. 7. ĂžaĂ° veit ĂŠg ekki. 8. Harry Hole og hann er lĂśgreglumaĂ°ur. 9. Veit ĂžaĂ° ekki. 10. Jakob Bjarnar GrĂŠtarsson. 11. Veit ĂžaĂ° ekki. 12. StefĂĄn Karl StefĂĄnsson. 13. Man ĂžaĂ° ekki. 14. Einhver karl meĂ° gleraugu. 15. Bjarni Bjarnason.
7 3 9
4
8
5 2 8 4 6 3 6 7 3 1 9 8 5
9 2 3 7 2 1
lausn krossgĂĄtunnar er birt ĂĄ vefnum: www.this.is/krossgatur, aĂ° viku liĂ°inni )-&:1*3
œ 7*š#5
450'/*
#3&.4"
53²
)Šš
."5+635
.*//,"
3"6/" -&(63 #&3 "š ("3š*
Â?:4
5"6(" 70/%63
-Ă 4"&((
7²-"
5"'"3
4-6.163
&//� 7&3š
'3045 4,&..%
.ÂŤ5563
3","-"64
(Âť-"
1Âś1"
/05"š63
4 VIKNA Nà MSKEI� 2 T�MAR � TÆKJASAL – SKYLDUMÆTING GR��ARLEGA MIKI� A�HALD MATARLISTAR / MÆLINGAR GEGGJA�UR à RANGUR G à NIN HANDKLÆ�I OG HER�ANUDD SKR 90 0 5 444 � POTTUNUM
ÞORIR ÞÚ?
45&:16 &'/*
'&45*/(
Âť/&'/%63
:'*3)½'/
(3&55"
#",5"-
(0-' ÂŤ)"-%
'+½3-œ5*š
'3". ,7Š.5
47*,6-(-6'"
4,"3š
ÂŤ55
1Âť4*5Âś' *4.*
�3š63
1&/*/("3
':3*3 *//"/
413&*
)3&š+" 45&*//
3ÂŤ/%Ă…3"
1Âś-"
Â?+ÂŤ-'" 65"/
 'Š5* ):--* 'œ,/*&'/*
%3:,,63
+",,* 0( 1*-4
&-%)Ă 4 ÂŤ)"-%
www.nordicaspa.is
5*-7*45
"3š"
1Âť--
HE 4. A FST PRĂ? L
.ÂŤ-.63
HELGARBLAĂ?
4503.63
.&4563
ÂŤ55
'6(-
)Š,," ("-%3" ,7&/%*
Âś-ÂŤ5
.Š-5*
*-.63
#-6/%" &/%63 /&'/"
(6š
Þú getur nĂĄlgast FrĂŠttatĂmann frĂtt ĂĄ ĂžjĂłnustustÜðvum N1 um land allt
ÂŤ)-"61
-œ5*š #"3/
7½9563
7&3,'Š3*
FORM ÆVINNAR!
6.)7&3'*4
3+Ă ,"
4-*5
'+ÂŤ3.6/*3
450š (3*/%
4,03"
5"6(
5"-"
"š450š
#63š63
,/Ă 4"45
'3ÂŤ
œ 3½š
45&*/ 5&(6/%
,-",*
7½,7* -
57œ)-+š*
45Âť37"9*//
KOMDU ÞÉR � BESTA
(-"6. (04*
&,,*
4".5½,
&'5*34+ÂŤ
Kjúklingapylsur Kjúklingapylsurnar frá Holtakjúklingi eru framleiddar úr besta hráefni sem völ er á. Því geta þeir sem hugsa um hollustuna nú gætt sér á þjóðarrétti okkar Íslendinga með góðri samvisku. Hvort sem þeir vilja hann með hráum, steiktum, tómat, sinnepi eða bara beint af grillinu.
Grunnur að góðri máltíð www.holta.is
46
sjónvarp
Helgin 1.-3. apríl 2011
Föstudagur 1. apríl
Föstudagur
Sjónvarpið
20:10 Útsvar Úrslitaþáttur spurningakeppni sveitarfélaganna. Umsjónarmenn: Sigmar Guðmundsson og Þóra Arnórsdóttir.
00:55 Romance and Cigarettes Gamansöm mynd með Susan Sarandon, Kate Winslet og James Gandolfini í aðalhlutverkum
Laugardagur allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
4
20:10 Gettu betur Úrslitaþáttur spurningakeppni framhaldsskólanema í beinni útsendingu úr Háskólabíói.
20:55 The Promotion Gamanmynd frá árinu 2008 með John C. Reilly og Seann William Scott í aðalhlutverkum.
Sunnudagur
21:15 Pressa (3/6) Nú hafa liðið nokkur ár frá því við skildum við blaðakonuna Láru en hún vinnur nú sem upplýsingafulltrúi olíufélags. allt fyrir áskrifendur
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
22:30 Blue Bloods (9/22) Spennandi þáttaröð4 frá framleiðendum Sopranos fjölskyldunnar með Tom Selleck í hlutverki Franks Reagans, lögreglustjóra New York borgar.
15:25 Opinberun Hannesar Kvikmynd Hrafns Gunnlaugssonar byggð á smásögu eftir Davíð Oddsson. Í myndinni segir frá hremmingum sem deildarstjóri á Eftirlitsstofnun ríkisins lendir í eftir að tölva með dýrmætum gögnum hverfur af skrifborði hans. e. 16:50 Kallakaffi (5/12) e. 17:20 Skólahreysti (2/6) e. 17:50 Táknmálsfréttir 18:00 Otrabörnin (15/26) 18:22 Pálína (10/28) 18:30 Hanna Montana 19:00 Fréttir 19:30 Veðurfréttir 19:35 Kastljós 20:10 Útsvar 21:25 King Kong e. 00:30 Leynibróðirinn Bandarísk bíómynd frá 2002. Þegar „Maðurinn“ reynir að spilla fyrir forsetaframboði þeldökks frambjóðanda taka Leynibróðirinn og útsendarar hans til sinna ráða. Leikstjóri er Malcolm D. Lee og meðal leikenda eru Eddie Griffin, 5 6 Chris Kattan og Denise Richards. Atriði eru ekki við hæfi barna. 01:55 Útvarpsfréttir í dagskrárlok
SkjárEinn 07:30 Game Tíví (10/14) 08:00 Dr. Phil (146/181) 08:45 Pepsi MAX tónlist 17:00 Dr. Phil (147/181) 17:45 America’s Next Top Model 18:30 How To Look Good Naked (7/12) 19:20 America’s Funniest Home Videos 19:45 Will & Grace (14/24) 20:10 Got To Dance (13/15) 21:15 HA? (11/15) 22:05 The Bachelorette - LOKAÞ. 22:55 Makalaus (5/10) 23:25 30 Rock (17/22) 23:50 Law & Order: LA (2/22) 00:35 Whose Line is it Anyway? 00:40 Dr. Phil (144/181) 01:00 Saturday Night Live (13/22) 01:55 Will & Grace (14/24) 02:15 Jay Leno (220/260) 03:00 Jay Leno (221/260) 03:45 Pepsi MAX tónlist
Sjónvarpið STÖÐ 2 08:00 Morgunstundin okkar 07:00 Barnatími Stöðvar 2 08:03 Skellibær (40/52) 08:15 Oprah 08:13 Lítil prinsessa (1/35) 08:55 Í fínu formi 08:26 Konungsríki Benna og Sóleyjar 09:10 Bold and the Beautiful 08:37 Litlu snillingarnir (15/28) 09:30 The Doctors 09:02 Mærin Mæja (1/3) 10:15 60 mínútur 09:10 Veröld dýranna (6/52) 11:00 ‘Til Death (11/15) 09:18 Mókó (49/52) 11:25 Auddi og Sveppi 09:25 Millý og Mollý (14/26) 11:50 Logi í beinni allt fyrir áskrifendur 09:41 Hrúturinn Hreinn (31/40) 12:35 Nágrannar 09:50 Engilbert ræður (3/78) 13:00 Frasier (4/24) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 10:05 Lóa (6/52) 13:25 Jurassic Park 10:16 Hérastöð (1/26) 15:30 Barnatími Stöðvar 2 10:35 Skólahreysti (2/6) e. 17:08 Bold and the Beautiful 11:10 Nýsköpun - Íslensk vísindi e. 17:33 Nágrannar 11:40 Að duga eða drepast (21/31) e. 17:58 The Simpsons (11/22) 4 5 12:20 Kastljós Endursýndur þáttur. 18:23 Veður 12:50 Kiljan e. 18:30 Fréttir Stöðvar 2 13:45 Villihesturinn 18:47 Íþróttir 15:15 Lincolnshæðir 18:54 Ísland í dag 16:00 Úrslitakeppnin í handbolta 19:11 Veður Fylkir og Valur beint. 19:20 Auddi og Sveppi 17:35 Táknmálsfréttir 19:50 American Idol (22 og 23/45) 17:45 Útsvar e. 22:00 Blonde Ambition 18:54 Lottó 23:30 The Hitcher Spennumynd um 19:00 Fréttir ungan mann sem sleppur undan morðóðum puttalingi en er síðan 19:30 Veðurfréttir 19:35 Enginn má við mörgum sakaður um morð og líf hans 20:10 Gettu betur lagt í rúst. 21:35 Klikk 00:55 Romance and Cigarettes 23:25 Vængir dúfunnar 02:40 Jurassic Park 01:05 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 04:45 The Simpsons (11/22) 05:10 Fréttir og Ísland í dag
SkjárEinn
11:55 Dr. Phil (143/181) 13:20 Dr. Phil (145/181) 18:50 Guru of Go 14:00 Judging Amy (21/22) 19:35 Augusta Masters Official Film 14:45 America’s Next Top Model 20:35 Fréttaþáttur Meistaradeildar 15:30 One Tree Hill (1/22) 21:05 Final Table 16:15 The Defenders (11/18) 22:45 European Poker Tour 6 17:00 Top Gear (4/7) 23:35 NBA: NY Knicks - Milw. Bucks 18:00 Game Tíví (10/14) allt fyrir áskrifendur 18:30 Girlfriends - NÝTT (1/22) 18:55 Got To Dance (13/15) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 20:00 Saturday Night Live (14/22) 17:00 Liverpool - Man. Utd. 20:55 The Promotion 18:45 Tottenham - West Ham 22:25 Mississipi Burning 20:30 Ensku mörkin 00:10 Dr. Phil (147/181) 21:00 Premier League Preview allt fyrir áskrifendur 00:35 HA? (11/15) 21:30 Premier League World 4 5 00:50 Judging Amy (22/22) 22:00 Paolo Maldini fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 01:25 Deadliest Sea 22:30 Premier League Preview 02:55 Whose Line is it Anyway? 23:00 Chelsea - Man. City 03:20 Jay Leno (222 og 223/260) 04:50 Pepsi MAX tónlist 5
Sjónvarpið
STÖÐ 2
08:00 Morgunstundin okkar / 07:00 Brunabílarnir Fæturnir á Fanney / Herramenn / 07:20 Strumparnir Ólivía / Töfrahnötturinn / Með afa í 07:40 Tommi og Jenni vasanum / Leó / Disneystundin 08:00 Algjör Sveppi 09:01 Finnbogi og Felix 10:00 Stuðboltastelpurnar 09:24 Sígildar teiknimyndir (28/42) 10:25 Latibær 09:30 Fínni kostur (7/21) 10:45 Fjörugi teiknimyndatíminn 09:51 Paddi og Steinn (80/162) 11:10 Bardagauppgjörið 09:52 Artúr (16/20) 11:35 iCarly (7/45) allt fyrir áskrifendur 10:17 Paddi og Steinn (81/162) 12:00 Bold and the Beautiful 10:20 Gettu betur e. 13:45 American Idol (22 og 23/45) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 11:55 Návígi e. 15:55 Food and Fun með Sigga Hall 12:30 Silfur Egils 16:35 Auddi og Sveppi 13:50 Hallgrímur - Maður eins og ég e. 17:10 ET Weekend 14:50 Uppruni lífsins (1/2) e. 17:55 Sjáðu 15:50 Uppruni lífsins (2/2) e. 18:306Fréttir Stöðvar 2 4 5 16:50 Landinn e. 18:49 Lottó 17:20 Matarveislan mikla e. 18:57 Íþróttir 17:50 Táknmálsfréttir 19:04 Ísland í dag - helgarúrval 18:00 Stundin okkar 19:29 Veður 18:28 Með afa í vasanum (31/52) 19:35 Stuart Little 18:40 Skúli Skelfir (22/52) 21:00 Get Smart 18:51 Ungur nemur - gamall temur 22:50 Impact Point 19:00 Fréttir 00:15 Definitely, Maybe 19:35 Veðurfréttir 02:05 Margot at the Wedding 19:40 Landinn 03:35 Man About Town 20:10 Tími nornarinnar (2/4) 05:10 ET Weekend 21:05 Lífverðirnir 05:50 Fréttir 22:05 Sunnudagsbíó - Morðgáta 23:30 Silfur Egils 00:50 Útvarpsfréttir í dagskrárlok 10:35 Augusta Masters Official Film 11:30 Golfskóli Birgis Leifs (1/12) SkjárEinn 12:00 Fréttaþáttur Meistaradeildar 11:25 Dr. Phil (146/181) 12:30 Brooks Bros 2010 Classic 13:35 Matarklúbburinn (1/7) 14:10 Small Potatoes - Who Killed the USFL 14:00 Spjallið með Sölva (7/16) 15:05 2010 Augusta Masters 15:05 Innlit/ útlit (4/10) 18:10 KR - Keflavík allt fyrir áskrifendur 15:05 Dyngjan (7/12) 19:55 Fuchse Berlin - Gummersbach 16:00 HA? (11/15) 21:25 Real Madrid - Barcelona fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:50 The Bachelorette (12/12) 23:10 Vitali Klitschko - Odlanier Solis 17:40 Girlfriends (2/22) 18:05 30 Rock (17/22) 18:30 America’s Funniest Home Videos 18:55 Björk - Voltaic Live in Paris 10:35 Premier League World 4 5 20:10 Top Gear (5/7) 11:05 Premier League Preview 21:10 The Defenders (12/18) 11:35 West Ham - Man. Utd. Beint 22:00 Californication (2/12) 13:45 WBA Liverpool Beint allt fyrir áskrifendur 22:30 Blue Bloods (9/22) 16:15 Arsenal - Blackburn Beint 23:15 Royal Pains (9/18) 18:45 Everton - Aston Villa 6 fræðsla, sport og skemmtun fréttir, 00:05 Saturday Night Live (14/22) 20:30 Wigan - Tottenham 01:00 The Defenders (12/18) 22:15 Stoke - Chelsea 01:45 Pepsi MAX tónlist 00:00 Birmingham - Bolton 01:45 Newcastle - Wolves
SkjárGolf
08:10 Shell Houston 4 Open - Dagur 1 11:10 Golfing World (53/240) 08:00 12 Men Of Christmas 13:45 A. Palmer Invitational - D. 4 10:00 Mr. Bean allt fyrir áskrifendur 17:45 Inside the PGA Tour (13/42) 12:00 Naked Gun 2 ½ 18:10 Golfing World (55/240) 14:00 12 Men Of Christmas fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 19:00 Shell Houston Open - D. 2 - BEINT 16:00 Mr. Bean 22:00 Golfing World (55/240) 18:00 Naked Gun 2 ½ 5 6 22:50 PGA Tour - Highlights (12/45) 20:00 The Women 23:45 ESPN America 22:00 21 00:15 Shell Houston Open (2/4) 00:00 Posse 4 06:00 ESPN America 5 02:00 Friday the 13th 04:00 21 06:00 Someone Like You
Sunnudagur
Laugardagur 2. apríl
4
5
SkjárGolf
6
07:10 Golfing World (51/240) 08:00 Shell Houston Open (2/4) 08:00 How to Eat Fried Worms 11:00 Golfing World (52/240) 10:00 Mr. Deeds allt fyrir áskrifendur11:50 Inside the PGA Tour (13/42) 12:00 The Proposal 15:15 PGA Tour - Highlights (12/45) 14:00 How to Eat Fried Worms fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 16:10 Golfing World (53/240) 16:00 Mr. Deeds 17:00 Shell Houston Open - D. 3 - BEINT 18:00 The Proposal 22:00 LPGA Highlights (4/20) 20:00 Someone Like You 23:20 Inside the PGA Tour (13/42) 22:00 Fearless 6 23:45 ESPN America 00:00 The Godfather 2 03:15 Lions for Lambs 04:45 Fearless
4
5
6
6
6
06:25 The Man in the Iron Mask 08:35 Scoop allt fyrir áskrifendur 10:10 Notting Hill 12:10 Reality Bites fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14:00 Scoop 16:00 Notting Hill 18:00 Reality Bites 20:00 The Man in the Iron Mask 22:10 The Last Time 4 00:00 The Number 23 02:00 The Dead One 6 04:00 The Last Time 06:00 I’ts a Boy Girl Thing
sjónvarp 47
Helgin 1.-3. apríl 2011
3. apríl
STÖÐ 2 07:00 Lalli 07:10 Hvellur keppnisbíll 07:20 Harry og Toto 07:35 Tommi og Jenni 08:00 Algjör Sveppi 09:30 Ofuröndin 09:55 Histeria! 10:15 Kirikou and the Wild Beasts 11:30 Sorry I’ve Got No Headallt fyrir áskrifendur 12:00 Nágrannar 13:45 Smallville (21/22) fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 14:30 Friends (1/24) 15:00 Grey’s Anatomy (17/22) 15:55 Arnar og Ívar á ferð og flugi 16:25 Hamingjan sanna (3/8) 16:55 Oprah 4 17:40 60 mínútur 18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:15 Food and Fun með Sigga Hall 19:50 Sjálfstætt fólk 20:30 Chase (14/18) 21:15 Pressa (3/6) 23:00 60 mínútur 23:45 Daily Show: Global Edition 00:15 The Event (13/23) 01:00 Nikita (4/22) 01:50 Saving Grace (4/14) 02:35 Hades Factor, The (1/2) 04:00 Hades Factor, The (2/2) 05:30 Frasier (10/24) 05:55 Fréttir
09:40 Skybaddie EU Cham. - Hever Castle 11:20 Stjarnan - Snæfell 13:05 Muhammed and Larry 14:00 2010 Augusta Masters 19:00 Iceland Expressdeildin 2011 21:00 Augusta Masters Official Film 22:00 Kobe - Doin ‘ Work allt fyrir áskrifendur 23:30 Iceland Expressdeildin 2011
Í sjónvarpinu Glæpakvöld á sunnudegi
Góður, betri, bestur Fyrir aðdáendur glæpaþátta hljóta sunnudagskvöldin að vera veisla nú um stundir. Þrír þættir, þar af tveir íslenskir, á tveimur stöðvum og með útsjónarsemi má sjá þá alla í röð. Byrja á Tíma nornarinnar á RÚV, skipta síðan yfir á Pressu á Stöð 2 og horfa síðan á dönsku Lífverðina á RÚV plús. Allt í allt tæpir þrír tímar af flottu efni fyrir þá sem elska glæpaþætti. En hvernig eru svo þessir þættir? Á sunnudaginn var sýndur fyrsti þátturinn af fjórum af Tíma nornarinnar. Það verður að segjast að heldur hægt er farið af stað. Einar blaðamaður, sem er hryggjarstykkið í sögunni, er ekki allra og ég verð að viðurkenna að hann hefur aldrei náð til mín. Einnar línu klisjukenndir gáfumannabrand5
6
%r 0 - 5 tu
háklassaefni. Frábært handrit, frábær leikur og í raun það besta sem sést hefur í sjónvarpinu lengi – tekur jafnvel Forbrydelsen og Erninum fram. Að þessu sögðu ættu sem flestir að skella sér fyrir framan sjónvarpið á sunnudaginn kemur. Það verður enginn svikinn af þriggja tíma þéttum glæpapakka. Óskar Hrafn Þorvaldsson
VO RT I L B O Ð fa g l e g r á ð g j ö f o g
20afslát
frí legugreining Komdu í heimsókn, prófaðu legugreininguna, og fáðu
faglega ráðgjöf um val á heilsudýnum, án skuldbindinga!
rúmgott býður öllum viðskiptavinum upp á fría legugreiningu með hinum byltingarkennda Xsensor Medical Pro búnaði.
HVenær er þörf á legugreiningu?
fréttir, fræðsla, sport og skemmtun
08:20 Wigan - Tottenham 10:05 WBA - Liverpool 11:50 Premier League World 12:20 Fulham - Blackpool Beint allt fyrir áskrifendur 14:45 Man. City - Sunderland Beint 17:00 Sunnudagsmessan fréttir, fræðsla, sport og skemmtun 18:15 Arsenal - Blackburn 20:00 Sunnudagsmessan 21:15 Fulham - Blackpool 23:00 Sunnudagsmessan 00:15 Man. City - Sunderland 4 02:00 Sunnudagsmessan
arar hans heilla mig ekki. En atburðarásin er sem sagt hæg og nánast ekkert af viti gerðist í fyrsta þættinum. Ég ætla ekki að gefast upp á Tíma nornarinnar en vona að Friðrik Þór og félagar spyrni í klárinn í næsta þætti og auki hraðann. Það er hins vegar nóg af hraða í Pressu, blaðamannakrimma Stöðvar 2. Þar er keyrt áfram á fullri ferð þannig að úr verður hin æsilegasta skemmtun. Fyrir vikið eru plottin kannski fullþunn og hlutirnir detta upp í hendurnar á bæði löggum og blaðamönnum. Sem kemur þó ekki að sök. Spennan er mikil og karakterarnir skemmtilegir. Báðir þessir íslensku þættir standast þó engan veginn samanburð við dönsku Lífverðina. Það er
4
5
finnurðu fyrir eymslum í mjóbaki? Vaknarðu oft með verki í mjöðm? finnurðu fyrir eymslum eða dofa í öxlunum? Sefurðu illa vegna annara óþæginda? · hryggskekkju · brjósklos · samföllnum hryggjaliðum · spengdum hryggjaliðum 6 · gigt, til dæmis: · slitgigt, vefjagigt eða liðagigt.
g/ur. g u r ö u Vert ningu i e r g í Komdu
fremstir í framleiðslu á Heilsudýnum
5
SkjárGolf 06:50 Shell Houston Open (3/4) 10:50 Golfing World (54/240) 11:40 Shell Houston Open (3/4) 16:40 Inside the PGA Tour (14/42) 17:00 Shell Houston Open - D. 4 - BEINT 22:00 Champions Tour - Highlights 22:55 Golfing World (55/240) 23:45 ESPN America
6
MInnuM á OkkaR fRáBæRu feRMIngaRTILBOÐ!
Ve l d u þ a ð b e s t a ! k a u p t u í s l e n s k t ROyaL Og cLassIc Hágæða fjölstillanleg rafmagnsrúm Bjóðum 6 mánaða vaxtalausa VIsa / euRO greiðsludreifingu
Getur þú verið heimilisvinur Dieter? www.soleyogfelagar.is
Getur þú styrkt barn? www.soleyogfelagar.is
Við framleiðum þitt rúm eftir þínum þörfum Rúmgott er eini framleiðandi landsins í svæðaskiptum heilsudýnum Löggiltir dýnuframleiðendur, starfandi í 60 ár
RúmGott · Smiðjuvegi 2 (við hliðina á Bónus) · Kópavogi · Sími 544 2121 Opið virka daga frá kl. 10-18 og laugardaga kl. 11-16 · www.rumgott.is
Þú gætir unnið e 4 iPhon
48
bíó
bíódómur Kurteist fólk
Helgin 1.-3. apríl 2011
Innansveitarkrónika Lárus Skjaldarson er óttalegur lúser, mislukkaður verkfræðingur og illa laskað uppkomið barn alkóhólista sem ákveður að uppfylla hinstu ósk deyjandi föður síns með því að fara í Búðardal og hjálpa til við endurreisn sláturhússins í bænum. Í Búðardal gengur hann inn í litla Sturlungaöld þar sem tveir smákóngar, Markell sveitarstjóri og Hrafnkell mjólkurbústjóri, takast á. Lárus er lykilmaður í þeirri áætlun Markels að endurvekja sláturhúsið en með því móti ætlar hann að skapa nánast gjaldþrota verktakafyrirtæki sínu arðbært verkefni. Lárus er ekki mikill bógur og kastast ráðvilltur fram og til baka í litlu samfélagi þar sem fátt er þó
sem sýnist. Framhjáhald og svikráð í ýmsum skúmaskotum gera leiðangur Lárusar að einu allsherjar klúðri. Kurteist fólk er ekki þannig gamanmynd að maður sé skellandi upp úr í tíma og ótíma enda er Ólafur Jóhannesson leikstjóri og handritshöfundur enginn sprelligosi og gamni hans fylgir jafnan nokkur alvara. Myndin er hins vegar lúmskt fyndin og samfélagsgagnrýnin bæði kómísk og nokkuð beitt. Ólafur býður upp á fjölmennnt og litskrúðugt persónugallerí og persónurnar eru það margar og sögur þeirra flestra það áhugaverðar að þær sprengja eiginlega utan af sér þann tímaramma sem kvikmyndin setur
frumsýndar
Eggert Þorleifsson og Stefán Karl fara fyrir traustum hópi leikara í Kurteisu fólki.
þeim. Auðvitað er mjög smart að láta sumt ósagt þegar eyðurnar eru útpældar, eins og í þessu tilfelli, en maður hefði svo gjarna viljað
fá meira frá mörgum. Myndin er vel mönnuð léttleikandi liði sem virðist hafa skemmt sér vel við gerð myndarinnar. Stefán Karl Stefánsson og Eggert Þorleifsson eru í forgrunni. Stefán gerir aulanum Lárusi fín skil og Eggert er dásamlegur í hlutverki sveitarstjórans enda svo náttúrulega fyndinn að hvert smáatriði í hreyfingum, tali og látbragði gefa fláráðum sveitarstjóranum sérlega tragikómískan blæ. Hilmir Snær gerir sér mikinn mat úr lausgirtum mjólkurbússtjóranum og Ágústa Eva er sæt og kúl að vanda og stórgóð sem barnaskólakennari sem snertir strengi í hjarta Lárusar. Aðrir leikarar standa sig með prýði undir fumlausri stjórn Ólafs sem vex með hverri mynd. Þórarinn Þórarinsson
kurteist fólk Í hreppapólitík í Búðardal
Mörgæsum gefinn laus taumur
Mörgæsirnar í Madagascar hafa unnið sig upp metorðastigann og byrjað er að vinna að þeirra eigin bíómynd. Ljósmynd/Teitur
Mörgæsirnar sturluðu, sem hafa stolið senunni með mögnuðum fíflagangi í Madagascar-teiknimyndunum, eru nú loksins að fá sína eigin, löngu verðskulduðu, bíómynd. Þriðja Madagascar-myndin er væntanleg sumarið 2012 en þegar er farið að leggja grunninn að mynd þar sem mörgæsirnar fjórar, Skipper, Kowalski, Private og Rico, fá að njóta sín í friði fyrir öðrum úr dýraklíkunni. Handritshöfundarnir Alan J. Schoolcraft og Brent Simons, sem eiga heiðurinn af handriti teiknimyndarinnar Megamind, hafa verið fengnir til að skrifa handrit að ævintýri mörgæsanna en málið er þó ekki komið lengra á veg en svo að titill er ekki í sjónmáli frekar en leikstjóri eða útgáfudagur.
Ólafur Jóhannesson og Eggert Þorleifsson „Þar var ansi litríkur bæjarstjóri sem ég stal nokkrum frösum frá.“
Nauðsynlegt að reyta arfann Hop
Sucker Punch
Emily Browning leikur Baby Doll sem er í verulega vondum málum. Illur stjúpfaðir hennar sendir hana á geðveikrahæli þar sem til stendur að fjarlægja persónuleika hennar með heilaskurðaðgerð. Á hælinu kynnist hún nokkrum ungum konum og saman nota þær ímyndunaraflið til þess að flýja ömurlegar aðstæðurnar innan veggja hælisins. Í framhaldinu fær Baby Doll þá hugmynd að flýja hælið sjálft með ímyndunaraflinu og þegar sú flóttaáætlun er sett í gang þurrkast mörkin milli raunveruleika og ímyndunar nánast út og stúlkurnar mæta ýmsum skrímslum og skuggaverum á ævintýraferð sinni um hugarheima. Aðrir miðlar: Imdb: 6,8, Rotten Tomatoes: 21%, Metacritic: 35/100.
Þ
Bestun Birtingahús
James Marsden leikur Fred, atvinnulausan letingja sem er eitthvað annars hugar einn daginn og keyrir óvart á og slasar Páskakanínuna. Hann verður því heldur betur að taka sig saman í andlitinu og hjúkra Páskakanínunni þannig að ótal börn úti um allan heim verði ekki fyrir stórkostlegum vonbrigðum um páskana. Umönnun Páskakanínunnar er þó enginn dans á rósum, þar sem kanínan er með erfiðari gestum sem sögur fara af, en þessum ólíku félögum tekst samt sem áður að leysa hin ólíklegustu vandamál eftir því sem vinabönd þeirra styrkjast. Russell Brand ljær Páskakanínunni rödd sína og rödd Hugh Laurie hljómar einnig í myndinni. Elizabeth Perkins og Kaley Cuoco úr The Big Bang Theory leika einnig í myndinni og sjálfur ofurstrandvörðurinn David Hasselhoff leikur sjálfan sig.
Ólafur Jóhannesson og Eggert Þorleifsson kynntust þegar sá fyrrnefndi leikstýrði hinum í Stóra planinu. Þeir segjast hafa gaman af því að vinna saman og leiða nú saman hesta sína í Búðardal þar sem Ólafur heimsækir æskuslóðirnar og teflir Eggerti fram sem spilltum sveitarstjóra í gamanmyndinni Kurteist fólk.
Opið allan sólarhringinn í World Class Kringlunni SKRÁÐU ÞIG NÚNA
á worldclass.is og í síma 55 30000
Maður er bara kominn á þann aldur að maður liggur bara við sjónvarpið, bara eins og Eiður Guðnason, og talar við sjónvarpið.
að er alltaf gaman á setti hjá Óla því hann er svo ofboðslega áfjáður í samtal við leikarana og þess vegna fannst mér nú mjög skemmtilegt að fara með honum inn í aðra mynd. Og mér fannst líka Stóra planið alveg frábærlega skemmtileg,“ segir Eggert og stingur upp í sig nikótíntyggjói. Kurteist fólk gerist í Búðardal og fjallar um brask og tilraunir sveitarstjórans Markels, sem Eggert leikur, til að koma sláturhúsi á staðnum aftur í gagnið. Ólafur ólst upp í Búðardal og þekkir því vel til á söguslóðum. „Þetta er svona skábyggt á raunveruleikanum og afskræmt. En það er alveg rétt að það er þarna sláturhús sem stendur autt. Það var gert upp en svo var skipt um stjórn og nýja stjórnin vildi ekki vera að elta draum eldri stjórnarinnar heldur drepa það og færa kvótann yfir á Hvammstanga. Það er svolítið gaman að sjá þennan míkrókosmos af heimspólitík og þessa litlu spillingu sem verður svo gagnsæ að hún verður hálf kjánaleg á Íslandi,“ segir Ólafur. „Þarna beið bara sviðsmyndin eftir okkur. Heilt sláturhús,“ segir Eggert og hlær. „Svo er annar kostur í þessu,“ heldur Ólafur áfram. „Að þarna er maður að hitta fólk sem maður ólst upp með og mætir rosalegum velvilja, fær að ganga inn í öll hús og svona. Þarna er í raun bara heilt Hollywood-sett sem við fengum að ganga inn
í, nema bara að það býr fólk í settinu.“ „Hollywood-sett, hvað er það?“ spyr Eggert og heldur áfram: „Fólk lánaði bara húsin sín og fylgdist svo bara með út um eldhúsgluggann í næsta húsi.“ Þegar Eggert er spurður hvort hann hafi horft til raunverulegra sveitarstjórnarmanna í túlkun sinni á Markeli, segir hann: „Ég var nú ekkert að breyta þessari bíómynd sko, en fyrir tveimur til þremur árum voru mikil læti í sveitarfélagi hérna á höfuðborgarsvæðinu. Þar var ansi litríkur bæjarstjóri sem ég stal nokkrum frösum frá.“ Eggert segist hafa mikinn áhuga á stofnanamáli sem gangi út á það að segja eitthvað sem enginn skilur. „Maður er bara kominn á þann aldur að maður liggur bara við sjónvarpið, bara eins og Eiður Guðnason, og talar við sjónvarpið: „Heyrðu, maður segir ekki svona!“ Ha?“ Eggert bætir því við að eftir á að hyggja hefði hann kannski átt að koma með það í myndina. „Markeli hefði sjálfsagt gengið betur í myndinni ef hann hefði bara sagt eitthvað sem enginn skildi.“ Ólafur er afkastamikill leikstjóri og er búinn að gera aðra bíómynd síðan þeir Eggert brugðu á leik í Búðardal. Sú mynd er væntanleg í haust, heitir Borgríkið og er „spennu eitthvað,“ eins og Ólafur orðar það. Eggert er ekki í þeirri mynd. „Hann gaf það frá sér ...“
bíó
Þórarinn Þórarinsson toti@frettatiminn.is
„Baðst undan því,“ skýtur Eggert inn í. „Ég hafði ekki fengið frí í tvö ár eða eitthvað svoleiðis og vildi taka mér sumarleyfi og þá var bara að velja eða hafna. Maður verður að rækta garðinn sinn líka. Ha? Hann ræktar sig ekki sjálfur. Það er ekki hægt að slaufa því alltaf fyrir karríerinn.“ Ólafur bendir á að Eggert sé að tala um garðrækt í bókstaflegri merkingu. „Ég nuddast svona í þessu,“ segir Eggert og bætir aðspurður við að vissulega sé garðrækt góð fyrir sálina. „Sjáiði hvað ég sit vel í sjálfum mér. Þú hefðir nú gott af því að fara í smá garðyrkju, Óli. Hann vinnur úr sér hrollinn, sko. Fer bara alltaf í nýja mynd í staðinn fyrir að fara bara í garðinn.“ Ólafur segir að nú sé að vísu komið að því að hann taki sér dágott frí. „Ha? Verður engin mynd í sumar?“ spyr Eggert vantrúaður. „Ekki einu sinni stuttmynd? Það má skoða að þú komir í starfskynningu hjá mér. Það er þarft verk að reyta arfann, Óli minn. Til þess að maður geti notið lífsins verður alltaf að reyta arfann. Annars bara breytist allt í illgresi.“
Ímyndaðu þér húðina án aldursmerkja. Eftir rannsóknir á yfir 20.000 virkum efnum hefur Shiseido uppgötvað stórmerkilegt asískt plöntuþykkni, Mukurossi. Með því að nýta þetta áður óþekkta efni getur WrinkleResist24 hindrað þann skaða sem hrukkumyndandi ensím valda* og dregið verulega úr sýnilegum öldrunarmerkjum. Nú getur þú haldið húðinni unglegri ævina á enda.
15%
NÝTT
AFSLÁTTUR
*Prófað á rannsóknarstofu.
Shiseido kynning 1. - 6. apríl Nýjar vörur frá Shiseido ~ Varalitir í 13 flottum litum ~ Farði sem fullkomnar húðina ~ Endurbætt Benefiance kremlína ~ Þrílita augnskuggar í öllum regnbogans litum ~ Sólarpúður í 3 litum
Glæsilegur kaupauki í boði ef keyptar eru 2 Shiseido vörur, þar af eitt krem eða farði.
AF ÖLLUM SHISEIDO VÖRUM
50
tíska
Helgin 1.-3. apríl 2011
Fyrir rúmum áratug, þegar Spicegirls-æðið stóð sem hæst, áttu allir kvenmenn skó með vel þykkum botni. Buffaló-skórnir voru allra vinsælastir og voru þeir til á hverju
heimili. Þeir duttu þó fljótlega úr tísku þegar hljómsveitin lagði upp laupana og voru flest pörin afskrifuð vegna meints ljótleika. Nú, rúmum áratug síðar, eru þykkir botnar hins vegar að koma gríðarlega sterkt inn, með innblæstri frá buffalóskónum frægu. Kannski ekki alveg eins þykkir en þó nokkrum sentimetrum hærri en við höfum átt að venjast. Hægt er að nálgast slíka skó í helstu tískubúðum landsins, flottari en aldrei fyrr. -kp
Jeffrey Campbell eykur úrvalið
Innblástur frá Rambo og Rocky
Buffalóskórnir að koma aftur
Nú hefur leikarinn Sylvester Stallone tilkynnt að á næstu mánuðum muni ný karlmannafatalína koma frá honum, byggð á sögupersónunum Rocky og Rambo. Hann hefur fengið í lið með sér viðskiptafræðinginn Michael Henry en fatamerkið mun þó bera nafn leikarans sjálfs. Hann segir að vöruúrvalið verði skemmtilegt og fjölbreytt; nærföt, útivistarfatnaður, spariklæðnaður, sundfatnaður og fleira. Í nýlegu viðtali sagði hann frá því að þessar hugmyndir hans hefðu verið lengi í bígerð. -kp
Stelpur úti um allan heim sem telja sig hafa eitthvert vit á tísku hafa án efa fjárfest í einu eða fleiri pörum af Jeffrey Campbell-skóm. Þetta eru himinháir hælar sem skutust á toppinn í fyrrasumar og hafa verið gríðarlega vinsælir síðan þá, ekki síst hér á Íslandi. Nú hefur fyrirtækið aukið vöruúrvalið og nýjasta línan þeirra inniheldur bæði skófatnað og töskur. Töskurnar eru nýkomnar á heimsmarkað og eru ekki síður eftirsóttar.
Kaupfélagið 16.990 kr.
Aukið kvenhormón í strákum? Fatakaupum karlkynsins er hægt að líkja við flóknustu geimvísindi. Þetta er ekki innbyggt í þá eins og okkur stelpurnar. Að sjálfsögðu vil ég ekki að alhæfa og segja allir strákar, því til eru ansi góðar undantekningar, en almennt finnst strákum ekki gaman að versla. Það er staðreynd. Þeir hafa lítið sem ekkert vit á tískunni og gera sér yfirleitt enga grein fyrir því hvar best er að fjárfesta í fatnaði.
tíska
Kolbrún Pálsdóttir skrifar
Í vikunni rakst ég á óformlega könnun þar sem meirihluti stelpna sagðist taka fyrst eftir fatnaði karlmanna. Karlmenn í flottum fötum bæru höfuðið hæst. En er það þá bara tilviljun hverjir hljóta í vöggugjöf að kunna að klæða sig? Eða spila áhugamálin þar inn í? Er jafnvel örlítið meira af kvenhormóni í þeim sem nenna að pæla í fötum? Í okkar samfélagi er mikið rætt um mismunun kynjanna. Jafnt hlutfall þarf að ríkja á hinum og þessum sviðum, áhersla er lögð á jöfn kjör og svo framvegis. Í flestum tilvikum er hægt að segja að bæði kynin virki ágætlega hvar sem er, en að sjálfsögðu er það gefið mál að til eru undantekningar. Líklega eru skilaboðin sem við fáum frá umhverfinu aðalástæðan fyrir því hvað okkur stelpunum finnst gaman að versla. Við eigum að skemmta okkur við að velja föt, máta föt, kaupa föt og strauja kreditkortið grimmt. Við eigum að hafa vit á tísku, mála okkur og klippa hárið samkvæmt nýjustu tísku. Þannig er bara samfélagið.
5 Þriðjudagur Skór: Gyllti kötturinn Sokkabuxur: H&M Buxur: Topshop Skyrta: Topshop Hálsmen: Bikbok
dagar dress
Mánudagur Skór: Fókus Buxur: Bikbok Bolur: Topshop Jakki: Topshop Hálsmen: Bikbok
Nude Magazine flottur netmiðill Sigríður Dagbjört, sem nýlega var kjörin Ungfrú Reykjavík, er tuttugu ára og klárar Verslunarskóla Íslands í vor. Hún hefur mikinn áhuga á að dansa, vera með vinum og er mikil félagsvera að eðlisfari. „Stíllinn minn er pínulítið sætur með samblandi af rokki. Blanda því mikið saman án meðvitundar. Síðast liðin ár hef ég verið að vinna í Top shop, með pásum, og kaupi fötin mín meira og minna þar. Svo eru H&M og American Apperal mikið í uppáhaldi
þegar ég fer til útlanda. Primark, sem er í Englandi, er þó uppáhalds búðin mín. Væri til í að eiga allt þar. Það fæst allt í Primark og ekki kosta vörurnar mikið. Það sem mér dettur helst í hug þegar talað er um tískuinnblástur, er Nude Magazine; ótrúlega flottur netmiðill, hnitmiðað efni og getur fylgst með nýjustu tísku. Söngkonan Rihanna kemur einnig upp í hugann, óendanleg flott týpa, sérstök og glæsileg.“
Miðvikudagur Skór: Topshop Leggings: H&M Bolur: American Apperal Peysa: H&M Hálsmen: Topshop
Fimmtudagur Skór: Topshop Sokkabuxur: Topshop Bolur: Topshop Jakki: Topshop Klútur: H&M
Föstudagur Skór: Topshop Sokkabuxur: H&M Stuttbuxur: American Apparel Kjóll: H&M Jakki: H&M Hálsmen: Topshop
Helgin 1.-3. apríl 2011
Sein í eigin jarðarför
Tavi Gevinson hættir að blogga
E
lizabeth Taylor, sem lést á dögunum, var þekkt fyrir að hafa tímaskynið ekki í lagi. Hún taldi mikilvægt, hvert sem henni var boðið, að mæta smekklega seint. Mikilvægt var að hennar nánustu sýndu henni þolinmæði og skilning á meðan hún hafði sig til og lét bíða eftir sér. Í síðustu viku fór jarðarför Elizabethar fram og jafnvel þar lét hún vini og ættingja bíða í fimmtán mínútur, að sögn bandaríska vefsins People.com. Haft var eftir nánum ættingja að það hefði verið ósk hennar að mæta nokkrum mínútum of seint í sína eigin jarðarför. Elizabeth skilur mikið eftir sig; fjögur börn, níu barnabörn og skartgripi metna á rúmlega sautján milljarða íslenskra króna.
umhverfisvænt
Hin fjórtán ára Tavi Gevinson hefur það orð á sér að vera einn vinsælasti bloggari Bandaríkjanna. Hún var uppgötvuð aðeins tólf ára og hefur lifað ansi hröðu lífi síðan. Hún á í góðu sambandi við ritstýru Vogue, Önnu Wintour, hönnuðinn John Galliano, sem nýlega var rekinn frá Dior, og fleiri stór nöfn innan tískuheimsins. En nú hefur hún ákveðið að draga sig í hlé frá tískuskrifum og ætlar að gefa sér tíma til að lifa lífinu eins og önnur fjórtán ára börn. Hún segist ekki hafa eins mikinn áhuga á tísku og hún hafði forðum og hefur ekki ákveðið hvort hún mun snúa til baka í tískuiðnaðinn.
30 kíló farin á átta mánuðum
Hin þétta óskarsverðlaunaleikkona Jennifer Hudson, sem sló rækilega í gegn í myndinni Dream Girls um árið, er ekki svo þétt lengur. Á síðustu átta mánuðum hefur hún misst tæplega þrjátíu kíló og er virkilega ánægð með nýjan lífsstíl. Hún segir að sonur hennar, sem fæddist fyrir einu og hálfu ári, hafi breytt viðhorfi hennar til lífsins og henni finnist hún vera tíu árum yngri líkamlega, sem og andlega. Hún segist hafa stundað líkamsrækt tvisvar á dag í nokkra mánuði og tekið mataræðið í gegn. Nú er hún eftirsótt af stærstu tískuhönnuðum heims sem vilja að hún klæðist hönnun þeirra. „Ég er orðin gangandi auglýsingaskylti,“ sagði Hudson í nýlegu viðtali.
pægilegt &
minnkum notkun á plasti og pappabollum Baggubag eru sterkir, litríkir, umhverfisvænir pokar sem rúma jafn mikið og venjulegur plastpoki.
kr. 1299.-
Fallegir fjölnota postulínsbollar með sílikonloki og haldi.
kr. 1950.-
Opnum
í dag í Kringlunni Opnunartilboð
Kjóll
Bolur s/s
áður 8990
áður 2990
nú 4990
nú 990
Blúndukjóll
Jakki
áður 6990
áður. 7990
nú 3490
nú 3490
Kjóll áður 5990
nú 2990
Donald Trump boðin ný hárgreiðsla Spjallþáttur Opruh Winfrey fer að nálgast endalok og hefur hún stórar hugmyndir fyrir síðustu þættina. Framleiðendur þáttarins fengu nýlega skipun frá henni um að hafa samband við stórmennið Donald Trump og bjóða honum að koma í útlitsbreytingu í þættinum. Trump er þekktur fyrir sitt ljóta hár, þrátt fyrir alla þá peninga sem hann getur lagt út fyrir nýrri hárgreiðslu. Framleiðendur þáttanna segja að þetta muni verða eitt af hinum sögulegu augnablikum í sjónvarpi – ef hann samþykkir að mæta.
Buxur
Kjóll
áður 7500
áður 6900
nú 3990
nú 3990
Frábær tilboð í tilefni opnunarinnar í verslun okkar í Smáralind
vila Kringlan | Smáralind | www.vila.dK
52
tíska
Helgin 1.-3. apríl 2011
GaGa tekur að sér pistlaskrif
Úrval af barnaskóm
Söngkonan Lady GaGa er sannkallaður hæfileikakokteill. Hún virðist geta allt; syngur, dansar, málar, hannar ilmvötn og margt fleira. Það er með ólíkindum hvernig hún kemst yfir öll sín verkefni og líklega er hennar sólarhringur mun lengri en okkar hinna. Síðastliðinn miðvikudag tilkynnti söngkonan að hún ætlaði að taka að sér nýtt verkefni sem væri allt öðruvísi en það sem hún hefði verið að gera. Tímaritið V magazine fékk hana í lið með sér og mun hún taka að sér að skrifa tískupistil í hvert tölublað. Hennar fyrsti pistill mun birtast 12. maí og undir yfirskriftinni Drawn this way.
St. 28-35 Verð kr. 4.995,-
St. 24-35 Verð kr. 4.595,-
Nýja kókumbúðir frá Lagerfeld
K auptu stílinn JANUARY JONES
Chanel-hönnuðurinn Karl Lagerfeld er einn virtasti hönnuður í tískubransanum og allt sem hann tekur St. 24-35 Verð kr. 4.795,sér fyrir hendur slær í gegn. Hann er mikill frumkvöðull og tekur að sér hin furðulegustu verkefni. Nú í sumar mun ný hönnun koma frá kappanum og er það engin venjuleg vara. Hann hóf samstarf við fyrirtækið Coke fyrr á árinu og munu dietkókSt. 19-24 Verð kr. 4.295,umbúðir, hannaðar af Lagerfeld, koma í verslanir í sumar. Sumir segja að þetta sé fyrir neðan hans virðingu en hann segir, sér til varnar, að dietkók hafi alltaf verið í miklu uppáhaldi hjá1240 sér og þetta sé S: 437 Grensásvegi 8 & Nýbýlavegi 12 BORGARNESI skemmtilegt tækifæri til Opið mán–föst 11.00–18.00 og lau 11.00–16.00 að drekka úr sinni eigin hönnun.
Húfubásinn í Kringlunni, 2.490 kr.
Urban, 1.990 kr.
Blend, 14.990 kr.
Stundar tískusýningar af kappi
Á
BUTT LIFT 4 VIKNA NÁMSKEIÐ FRÁBÆR VAXTAMÓTUN SKRÁN 444- ING MIKIL FITUBRENNSLA 5090 GEGGJAÐ FJÖR & SKEMMTILEG TÓNLIST HANDKLÆÐI OG HERÐANUDD Í POTTUNUM SÉRSNIÐIN ÆFINGAÁÆTLUN MEÐ EINKAÞJÁLFARA
þessu ári hefur rapparinn Kanye West látið sjá sig á mörgum tískusýningum hjá vinsælustu hönnuðunum. Oftast situr hann á fremsta bekk og fylgist vel með. Undanfarið hafa gengið sögur um að kappinn hafi sótt um inngöngu í virtasta fatahönnunarskóla Bretlands, en ekki er vitað hvort þær eiga við rök að styðjast. Hann er alltaf flottur til fara, veit hverju hann á að klæðast og er alltaf á undan tískunni.
Urban, 2.990 kr.
Noland, 12.990 kr.
Sautján, 29.990 kr.
GEGGJAÐUR ÁRANGUR! ST HEAFPRÍL 5.
Noland, 22.990 kr.
www.nordicaspa.is
Helgin 1.-3. apríl 2011
elite-keppnin Þýsk a Vogue fylgist með
70 sóttu um en 12 komust áfram
Patti Húsgögn Landsins mesta úrval af sófasettum
Sófinn þinn útfærður eftir þínum óskum
Á
morgun, laugardaginn 2. apríl, verður fyrirsætukeppnin Elite haldin í annað skipti á hálfu ári í Hafnarhúsinu og mun sigurvegarinn taka þátt í alþjóðlegu Elite Model World-keppninni sem haldin verður í nóvember. Keppnin er haldin í samstarfi við Reykjavík Fashion Festival sem fram fer dagana 31. mars til 3. apríl. „Það hefur verið mikill undirbúningur í kringum þessa keppni og hún verður að öllum líkindum mun stærri en sú sem við héldum í nóvember. Það voru alls sjötíu umsækjendur sem sóttust eftir þátttöku en því miður voru aðeins tólf stelpur sem komust áfram. Allar umsóknirnar voru sendar út til Parísar, þar sem höfuðstöðvar Elite eru, og voru keppendurnir valdir þar. Elite er ein stór fjölskylda þar sem allir vinna saman,“ segir Tinna Aðalbjörnsdóttir sem sér um keppendurna, þjálfar þá og bókar í verkefni. „Þessi keppni hefur vakið gríðarlega mikla athygli úti um allan heim og meðal annars munu tvær stelpur frá þýska Vogue koma og fylgjast með keppendunum. Þær taka líklega eina stelpu fyrir, fylgja henni heilan dag og vinna greina til birtingar í tímaritinu. -kp
Íslensk framleiðsla
Þú velur Tinna Aðalbjörnsdóttir sem hefur umsjón með keppendum.
GERÐ (fleiri en 90 mismunandi útfærslur) STÆRÐ (engin takmörk) ÁKLÆÐI (fleiri en 2000 tegundir)
og drauma sófinn þinn er klár
Nýtt - vaxtalausar raðgreiðslur í allt að 12 mánuði Opið : Mánud. - Föstud. frá 9 til 18 og Laugard. frá 11 til 16 Dugguvogi 2 / s: 557 9510 / www.patti.is
FLOTTIR ÍTALSKIR DÖMUSKÓR - MIKIÐ ÚRVAL
MESTA ÚRVAL LANDSINS AF HERRASKÓM FRÁ ÍTALÍU
20% AFSLÁTTUR AF Ö ÖLLUM BARNASKÓM FÖSTUDAG TIL SUNNUDAGS ARNASKÓM FÖ
fyrstu hæð
Sími 511 2020
Erum á
54
dægurmál
Helgin 1.-3. apríl 2011
leikdómur Strýhærði Pétur Halldór Gylfason og Hallur Ingólfsson í léttri sveiflu.
Á misjöfnu þrífast börnin best
J.S.Bach BWV 245
Jóhannesarpassía Hallgrímskirkja Reykjavík Föstudaginn 1. apríl 2011 kl. 20 Laugardaginn 2. apríl 2011 kl. 17
R
Menningarhúsið Hof Akureyri Sunnudaginn 3. apríl 2011 kl. 17 Minningartónleikar um Áskel Jónsson söngstjóra f. 5. apríl 1911.
Þóra Einarsdóttir sópran • Ágúst Ólafsson bassi/Pílatus Andri Björn Róbertsson bassi/Jesús • Sigríður Ósk Kristjánsdóttir alt Benedikt Kristjánsson tenór/guðspjallamaður Mótettukór Hallgrímskirkju Alþjóðlega barokksveitin í Den Haag Stjórnandi Hörður Áskelsson
Miðasala í Hallgrímskirkju • Sími: 510 1000 • Miðaverð: 4.900 kr./3.900 kr. Miðasala Hofi Akureyri • Sími: 450 1000 • Miðaverð: 3.900 kr. www.menningarhus.is
www.listvinafelag.is
Listvinafélag Hallgrímskirkju - 29. starfsár
uslóperan um Strýhærða Pétur er heljarinnar sirkus fyrir öll skynfærin. Þar er tekið á sígildum og fjölþjóðlegum vanda fullorðins fólks – óþekkt barnanna Strýhærði Pétur okkar. Innblásturinn að verkinu Leikstjóri: Jón Páll er fenginn Eyjólfsson Borgarleikhúsið frá þýska lækninum Hoffmann sem samdi nokkuð hrottafengnar en afar skemmtilegar vísur í forvarnarskyni fyrir sitt eigið barn og gaf út árið 1844. Og maður minn, nú er gaman. Þetta er með afbrigðum hressandi og frumleg sýning á Litla sviðinu. Leikhúsgestir standa upp á endann og snúast í hringi – því í hverju horni og skúmaskoti er eitthvað að sjá. Leikmyndin og umgjörðin sjálf og öll tæknin sem þar að baki býr
PERLUPORTIÐ SPRELLFJÖRUG ÓPERUSKEMMTUN!
Ágúst Ólafsson Gissur Páll Gissurarson Hulda Björk Garðarsdóttir Valgerður Guðnadóttir Antonía Hevesi, píanó Ágústa Skúladóttir Leikmynd: Guðrún Öyahals Búningar: Katrín Þorvaldsdóttir Lýsing: Magnús Arnar Sigurðarson Leikstjóri:
FRUMSÝNING 8. APRÍL 2011
er undraverð. Ég tek ofan hattinn fyrir Höllu Gunnarsdóttur fyrir að púsla leikmynd og búningum svo haganlega saman og held að Björn Bergsteinn Guðmundsson ljósameistari sé galdrakarl. Það er sannkallað þrekvirki að skipuleggja sýningu sem þessa; öll smáatriðin og nostrið við útfærslu á ótal brellum hennar kalla á þolgæði og afar snarpan viðbragðstíma. Hópurinn baksviðs er vonandi á ásættanlegum launum. Verkið sjálft er ekki mikill bógur en hugmyndin er flott og textinn, í mæltu og mátulega rímuðu máli, er snöfurmannlega þýddur af Halli Ingólfssyni sem einnig stýrir húsbandinu. Tónlistin, sem knýr áfram þetta karnival, er alveg frábær og þar sýnir hinn fjölhæfi leikhópur líka á sér skemmtilegar hliðar. Og það hallar ekki á neinn, hópurinn er samstiga og flottur í leik og söng – allir fá að leika lausum hala og gera það með bravúr. Ádeilan er ávallt til staðar, henni er helst miðlað gegnum siðameistarann (Hilmir Snær Guðnason) sem þó hefði getað tekið sér meira rými og gengist upp í sinni valdamiklu rullu. Hann minnti reyndar fullmikið á ákveðinn sjóræningja á köflum. Þórir Sæmundsson var hreint dásamlegur í hlutverki málhalta föðurins sem hallar sér að flöskunni. Frú hans, leikin af Halldóru Geirharðsdóttur, var nístandi fyndin og stílfærður samleikur þeirra skemmtilegur. Ég komst við yfir túlkun Hallgríms Ólafssonar sem á svo auðvelt með að birta áhorfendum sakleysi barnsins mitt í meinfýsinni – hvort sem hann er að dragast upp úr hor eða fjúka út í bláinn. Kristín Þóra Haraldsdóttir er kameljón frá toppi oní tær, hún fór á kostum og það gerði einnig Halldór Gylfason. Óþekktin fer honum afskaplega vel og það er eitthvað við leik hans sem kemur manni í óendanlega gott skap. Leikstjórinn Jón Páll Eyjólfsson bætir hér enn einni fjöðrinni í sinn marglita leikstjórahatt. Mér þykir della að banna krökkum að sjá þessa sýningu. Hún er fyrirtaks skemmtun fyrir fólk á öllum aldri. Óhlýðni er enda alls ekkert bundin við börn. Fyrir mér er boðskapur hennar sá að fólk eigi einfaldlega að haga sér – sérstaklega foreldrar. Niðurstaða: Frumleg og afskaplega flott sýning.
Hópurinn baksviðs er vonandi á ásættanlegum launum.
Kristrún Heiða Hauksdóttir
Lifandi sviðsmynd
Alþjóðlega brúðuhátíðin stendur yfir í Brúðuheimum í Borgarnesi um helgina. Þar kynna fremstu brúðulistamenn Norðurlandanna verk sín. Í dag, föstudag, sýnir franski látbragðs- og brúðuleikarinn Nicolas Goussef verk sitt, Dormir. Gousseff hefur þróað stíl sem byggist á að nota líkamann sem lifandi skúlptúr eða sviðsmynd fyrir brúðurnar sem hann stjórnar. Hann hefur undanfarna daga haldið námskeið í látbragði og brúðuleik fyrir gesti hátíðarinnar og tekur einnig þátt í málþingi um brúðulist sem haldið verður á laugardag. Nicolas Gousseff notar líkamann sem sviðsmynd fyrir brúðurnar sem hann stjórnar. Hann sýnir verk sitt, Dormir, í Brúðuheimum í dag, föstudag.
KJÖTbúðin
Á hljómgrunnur.is er að finna aðgengilegt yfirlit yfir tónlistarviðburði sem eru fram undan. Rokk, djass, popp, klassík og allt þar á milli. Föstudagur 1. apríl Jóhannesarpassía J.S. Bach – Mótettukór Hallgrímskirkju Hallgrímskirkja kl. 17 Aðgangur 4.900/3.900 kr. Jóhannesarpassían eftir Johann Sebastian Bach flutt af Mótettukór Hallgrímskirkju, Alþjóðlegu barokksveitinni í Den Haag og glæsilegum hópi ungra íslenskra einsöngvara undir stjórn Harðar Áskelssonar. Aðrir tónleikar verða í Hallgrímskirkju laugardaginn 2. apríl kl. 17 og í menningarhúsinu Hofi á Akureyri sunnudaginn 3. apríl kl. 17. Litla flugan – Aukatónleikar Salurinn, Kópavogi kl. 20 Vegna mikillar eftirspurnar hefur verið ákveðið að hafa aukasýningu á Litlu flugunni í Salnum. Á síðasta ári hefði tónskáldið og myndlistarmaðurinn Sigfús Halldórsson orðið 90 ára. Ótrúlega mörg laga Sigfúsar hafa tekið sér bólfestu í þjóðarsálinni og eru það mikil verðmæti fyrir fámenna þjóð að eiga tónskáld sem býr til lög sem þjóðin syngur án fyrirhafnar. Hver kannast ekki við lögin Tondeleyo, Litla flugan, Vegir liggja til allra átta, Dagný, Við Vatnsmýrina, Lítill fugl eða Íslenskt ástarljóð? Perlur Sigfúsar verða fluttar af Stefáni Hilmarssyni, Heru Björk Þórhallsdóttur og Agli Ólafssyni. Hljómsveitarstjórn er í höndum Björns Thoroddsen. Aðrir aukatónleikar í Salnum verða á laugardag kl. 20. Laugardagur 2. apríl Megas og Senuþjófarnir með vandræði Norðurpóllinn, Seltjarnarnesi kl. 21 Megas og Senuþjófarnir flytja ýmis lög, þar á meðal af nýrri plötu sem ber heitið (Hugboð um) Vandræði og kemur út 4. apríl. Á plötunni er að finna 17 lög Megasar við texta hans og Þorvaldar Þorsteinssonar. Söng- og leikkonan Ágústa Eva Erlendsdóttir er sérstakur gestur á plötunni. Megas og Senuþjófarnir munu fylgja útgáfu plötunnar eftir með nokkrum tónleikum en tónleikarnir á Norðurpólnum verða þeir fyrstu eftir endurkomu sveitarinnar. Aðgangur 2.500 kr.
Grensásvegi 48 - Sími 571 5511 Fjölbreytt vöruúrval
• lambalæri úrbeinuð fyllt með Camerbertosti og sveppum • lambalæri úrbeinuð fyllt með pestó og brauðteningum • rjómalögð villisveppa-, rauðvíns-, pipar- og sveppasósa
% 0a 0 1 efni rá h ð gæ
• Nautalundir Wellington • Fylltar grísalundir með osti,
sveppum, sólþurrkuðum tómötum
• Forréttir, grafið naut eða lamb og nauta carpaccio • eftirréttir, frönsk blaut súkkulaðikaka, sælkeradraumur • Fylltar bökunarkartöflur, veislugratín, rösti-kartöflur • Kartöflusalat og sætkartöflusalat og ekta kartöflumús • tilbúnir réttir, nauta- og grísapottréttir, sænskar hakkbollur, grísasamloka, bbQ grísarif
Bjarki Gunnarsson matreiðslumeistari
Geir Rúnar Birgisson kjötiðnaðarmaður
Leitaðu til fagmanna 1,6 l
TilBúnaR súpUR
Ungversk gúllassúpa, íslensk kjötsúpa, humarsúpa, mexíkósk kjúklingasúpa og kjöt í karrý
Veisluþjónusta Kjötbúðarinnar verð Frá 1.590 kr á maNN Eitt glæsilegasta kjötborð landsins
Sunnudagur 3. apríl Vortónleikar Jórukórsins og Ljósbrár Selfosskirkja kl. 20 Tveir kvennakórar af Suðurlandi ætla að sameina krafta sína og halda snemmbúna vortónleika. Tvennir tónleikar eru fyrirhugaðir, sunnudaginn 3. apríl í Selfosskirkju kl. 20.00 og þriðjudaginn 5. apríl kl. 20.30 í Digraneskirkju í Kópavogi. Stjórnandi Kvennakórsins Ljósbrár er Eyrún Jónasdóttir, og Jórukórnum stjórnar Helena R. Káradóttir. Píanóleikarar eru Gróa Hreinsdóttir með Ljósbrám og Þórlaug Bjarnadóttir með Jórum. Þeir Jóhann Stefánsson og Smári Kristjánsson leika með í nokkrum lögum. Efnisskrá kóranna er fjölbreytt og í léttari kantinum, dægurlög í bland við klassík og íslenskar söngperlur. Kórarnir eru hvor með sína efnisskrána og sameina einnig krafta sína í nokkrum lögum. Óhætt er að lofa skemmtilegum tónleikum með þessum frábæru kórum. Aðgangur 1.500 kr.
Fylgist með helgartilboðunum á Facebook www.facebook.com/kjotbudin
Borgarnes
International
Puppet
Festival
Gleðilega brúðuleikhúshátíð! Hittumst í Borgarsnesi - spennandi dagskrá alla helgina. Sjá nánar á bruduheimar.is
bip
Astrid Kjær Jensen / Bernd Ogrodnik / Michael Meschke / Nicolas Gousseff / Sixfingers Theater / Sofie Krog Teater / Pétur Ben / Sýningar / Milkshake Puppet Kabarett / Námskeið / Málþing Brúðuheimar
I
Skúlagötu 17
I
Borgarnesi
I
Sími 530 5000 I
b r u d u h e i m a r. i s
I
b r u d u h e i m a r @ b r u d u h e i m a r. i s
56
tíska
Helgin 1.-3. apríl 2011
w w w.lifeproject.is Tekur við myndum fr á RFF
Sjálfskipaðir fréttaritarar með farsíma T
ískuveislan Reykjavik Fashion Festival verður haldin með pomp og prakt í höfuðborginni um helgina og að vonum verður mikið um dýrðir; svo mikið að þeir áhugasömustu geta varla komist yfir allt sem í boði er. Vefsíðan liveproject.is getur reynst haukur í horni við þessar aðstæður en þar gefst fólki kostur á að hlaða inn myndböndum og myndum frá viðburðum tískuhátíðarinnar í rauntíma. „Þetta á í raun að virka þannig að allir geti séð stemninguna á
Hörður Kristbjörnsson ásamt félögum sínum, Daníel Frey Atlasyni og Benedikt Frey Jónssyni, en á myndina vantar fjórða manninn sem stendur að síðunni, Arnar Yngvason.
einhverjum ákveðnum viðburði í beinni útsendingu á síðunni,“ segir Hörður Kristbjörnsson hjá liveproject.is. „Allir sem eru með rétt búna síma geta þannig orðið eins konar fréttaritarar með því að hlaða inn því sem fyrir auga þeirra ber í gegnum símann. Þetta er öllum opið og allir geta verið með. Það er engin ritskoðun í gangi hjá okkur, fyrir utan það að við gætum þess að ósæmilegt efni fari ekki inn.“ Hörður segir hugmyndina vera þá að síðan taki við efni
frá ákveðnum viðburðum og nú er röðin komin að RFF. Síðan var opnuð fyrir innsendingum á fimmtudag og verður ekki lokað fyrr en á mánudag. Hún verður svo opnuð aftur um næstu helgi og þá verður horft til Akureyrar þar sem mikið verður um að vera. „Þá verðum við á AK Extreme, sem er snjóbrettamót og tónlistarhátíð. Auk þess sem Söngvakeppni framhaldsskólanna fer fram í bænum og við ætlum að leyfa fólki að deila því sem er að gerast með okkur,“ segir Hörður
og bendir á að síðan sé þannig tilvalin fyrir þá sem ekki komast á staðinn til þess að fá stemninguna beint í æð. Tilraun var gerð með liveproject. is á Iceland Airwaves í október og það efni sem er á síðunni nú þegar er þaðan. Hörður segir að þá hafi í raun verið um tilraun að ræða. Innsendingarferlið hefur verið einfaldað síðan þá með forriti eða svokölluðu „appi“ í símann sem hægt er að nálgast á lifeproject.is.
Daggalá Sérhannaði EVE Online-kjól
Er enginn tölvunörd
S
tevie Ward og kjóllinn sem hún skartaði á EVE Fanfest fór ekki fram hjá neinum sem sótti þessa litskrúðugu og fjölþjóðlegu árshátíð þeirra sem eru á bólakafi í sýndarheimi EVE Online-tölvuleiksins. Ward er einhvers konar andlit hátíðarinnar út á við og hún lét þau boð út ganga til Tækniskólans að hana vantaði sérhannaðan kjól til að spóka sig í á hátíðinni. Nemendur í skólanum stukku margir hverjir til en eftir að Dagný Lára Guðmundsdóttir, sem notar listamannsnafnið Daggalá, sendi Ward litla möppu og eina skissu að kjól, varð ekki aftur snúið og Ward vildi fyrir alla muni að hún hannaði á sig kjólinn. „Þá fór undirbúningsvinnan af stað og ég skoðaði leikinn til þess að kjóllinn yrði í réttum anda,“ segir Daggalá sem segist fráleitt geta talist leikjanörd. „Vinur minn spilar hins vegar leikinn þannig að ég þekkti þennan heim pínulítið. En mann hefði aldrei geta grunað að tölvuleikir gætu tengst fatnaði svona mikið.“ Daggalá segir EVE ekki síst áhugaverðan fyrir þær sakir að mikill meirihluti persónanna í leiknum er kvenkyns þótt spilararnir séu, eins og við er að búast, langflestir karlar. „Það eru líka fatahönnuðir í því að skapa þessar persónur og hanna fötin á þær.“ Daggalá er tvítug og leggur stund á nám í kjólasaumi og klæðskurði við Tækniskólann en er síður en svo einhöm þar sem hún er á öðru ári í ensku við Háskóla Íslands með viðskiptafræði sem aukagrein. „Ég get bara ekki verið með eitt járn í eldinum í einu,“ segir hún og bætir við að val hennar á fögum í Háskólanum sé engum tilviljunum háð þar sem allt styðji þetta hvað annað. „Maður verður náttúrlega að kunna ensku, og ekki bara venjulega ensku heldur alls konar fagtengd orð, og kunna að setja upp almennilegan texta, og viðskiptafræðin kemur sterk inn í þetta,“ segir Daggalá sem vill alls ekki útiloka að hún muni hanna fleiri flíkur tengdar tölvuheimum. -þþ
Jón Ólafsson og Ingibjörg Finnbogadóttir standa að Reykjavík Fashion Festival og bjóða öllum helstu tískufjölmiðlum heims til Íslands um helgina.
Stevie Ward í EVE-kjólnum ásamt Döggulá sem mætti að sjálfsögðu á Fanfest og fylgdist með kjólnum standa sig innan um nördana.
Notar samböndin til að kynna íslenska tísku Jón Ólafsson stendur að baki Reykjavík Fashion Festival og býður 76 erlendum fjölmiðlum til landsins til að sjá nýja íslenska fatahönnun.
É
g held að fatahönnun verði næsta útrásarverkefni Íslendinga og mig langar að leggja hönd á plóginn og styðja við þessa grein,“ segir Jón sem hefur í nógu að snúast þessa dagana. Tískuhátíðin Reykjavík
KORPÚLFSSTÖÐUM - Laugardaginn 2.apríl - kl.13-17
• Sýning á verkum nemenda í útibúi skólans og opnar vinnustofur listamanna.
HRINGBRAUT 121 - Sunnudaginn 3. apríl - kl.12-18.
• Sýning á verkum nemenda Myndlistaskólans í Reykjavík. • Kynning kl.14-16 á fullu námi: Mótun, Teikningu og Textíl og Myndlista- og hönnunarsviði. • Köku- og keramik-tombóla - söfnun í ferðasjóð nemenda. • Útgáfa 4.tölublaðs myndasögublaðsins AAA!!! • BÍÓ - hreyfimyndir og stuttmyndir eftir börn og fullorðna.
VORSÝNING www.myndlistaskolinn.is
Fashion Festival brestur á um helgina og hefur öllum stærstu tískumiðlum heims verið boðið að koma og sjá þegar nýjar haustog vetrarlínur íslenskra hönnuða verða kynntar. Meðal þeirra eru Dazed and Confused, þýska Vogue og W Magazine. Jón hefur unnið mikið í útlöndum að undanförnu við að koma vatninu Icelandic Glacial á framfæri. Vatnið er nú áberandi í mörgum þekktum sjónvarpsþáttaröðum á borð við Desperate Housewifes og House. „Ég hef einnig unnið mikið með Christian Dior og Elite í París og hef myndað tengsl þar úti sem mig langar að nýta til að styðja við íslenska hönnuði. Vonandi náum við að breiða fagnaðarerindið út um víða veröld.“ Ingibjörg Finnbogadóttir, framkvæmdastjóri RFF, segir helstu breytingu hátíðarinnar vera þá hve mikla athygli hún veki meðal erlendra fjölmiðla í ár. „Til viðbótar við þá tískumiðla sem mæta á staðinn hefur fjöldinn allur óskað eftir umfjöllun og myndum að hátíðinni liðinni. Við búumst við gríðarlega öflugri kynningu.“ Virtustu tískuvikurnar eru flestar yfirstaðnar á þessum árs-
Ég held að fatahönnun verði næsta útrásarverkefni Íslendinga. tíma og því sáu aðstandendur hátíðarinnar sóknarfæri í að vera síðastir í almanakinu. „Nú hafa tískublaðamenn tíma til að koma og fylgjast með því sem hér er að gerast og við erum ekki að keppa við háannatíma tískuviknanna,“ segir Ingibjörg. Jón segir tímasetningu hátíðarinnar einnig heppilegan fyrir íslenska ferðaþjónustu. „Við bjóðum fólki hingað utan helsta ferðatímans og það skiptir máli. Vonandi nær hátíðin að stækka og vaxa og hver veit nema hún verði jafn stór og Airwaves í framtíðinni.“ 22 íslenskir hönnuðir sýna verk sín á hátíðinni í ár.
Sýndu lit í sumar Vorum að taka upp nýja sendingu í verslun okkar í Austurhrauni. Litríkt úrval af flottum bolum frá Casall svo þú getir notið þín við æfingar eða úti í góða veðrinu. *tilboðið gildir bara í austurhrauni
Casall-drykkjarbrúsi fylgir í kaupbæti ef þú kaupir fyrir meira en 5.000 krónur.
Verð: 7.990 kr.
Verð: 7.990 kr.
Verð: 7.990 kr.
Verð: 9.990 kr.
Cintamani aUStURHRaUni 3 210 GaRÐaBÆ, S. 533 3805
Kaupauki
58
dægurmál
Helgin 1.-3. apríl 2011
uppistand Fyndnasti Verslingurinn kemur fr am með Mið -Íslandi
Pissaði í mig af hlátri M
argrét Björnsdóttir, sem á dögunum var valin fyndnasti Verslingurinn í uppistandskeppni skólans, kemur fram með strákunum í MiðÍslandi í Þjóðleikhúskjallaranum á miðvikudaginn kemur, 6. apríl. Strákarnir, Ari Eldjárn, Bergur Ebbi, Dóri DNA og Jóhann Alfreð
... kúl að Pétur Jóhann skuli verða þarna. Hann er algjör snillingur.“
Jóhansson, hafa staðið fyrir geysivinsælum uppistandskvöldum undanfarið og verður Pétur Jóhann gestur á næstu uppákomu. Mið-Íslandsdrengirnir voru dómarar í uppistandskeppni Verslunarskólans á dögunum og þeir voru ekki í vafa um að Margrét Björnsdóttir væri fyndnasti nemandi skólans. „Ég var bara að gera grín að sjálfri mér fyrir nokkrum árum. Þá átti ég það til að missa mig í hlátursköstum og
hreinlega pissa í mig. Það kom margoft fyrir,“ segir Margrét sem var ánægð með viðbrögð viðstaddra. Hún segist hafa mikinn húmor fyrir sjálfri sér og kjánalegum uppákomum úr æsku. „Ég rifjaði það upp þegar ég var í níunda bekk og fór út að róla með vinkonu minni. Hún var í rólunni og ég settist yfir hana eins og krabbi. Það er mjög erfitt að stoppa þegar maður rólar og það var ómögulegt í svona krabbastellingu. Ég missti mig alveg í gleðinni
og pissaði niður úr. Pissaði yfir hana og svo duttum við úr rólunni.“ Margrét kvíðir ekki uppistandinu og segist hafa verið alveg róleg þegar hún kom fram síðast. „Ég er mikið í gríninu og er formaður grínklúbbsins Tólf núll núll í Versló. Það er bara spennandi að fá að vera með á svona kvöldi og mér finnst mjög kúl að Pétur Jóhann skuli verða þarna. Hann er algjör snillingur.“ –ÞT
Lúkasi vottuð virðing í Tíma nornarinnar Glöggir áhorfendur fyrsta þáttar Tíma nornarinnar, sem RÚV sýndi á sunnudaginn, tóku eftir því að þar var minnst á hundinn Lúkas. Þótt Lúkas komi þáttunum ekkert við er tengingin sú að í þættinum týndist lítill hundur á Akureyri. Friðrik Þór Friðriksson, leikstjóri Tíma nornarinnar, segist
hafa viljað minnast Lúkasar þar sem hremmingar hans hafi í raun verið dæmi um hvernig lífið líkir eftir listinni því Árni Þórarinsson skrifaði bókina sem þættirnir byggjast á áður en Lúkas hvarf. Friðrik Þór segir Lúkas hafa veitt sé mikla ánægju á meðan hann lifði og því hafi hann viljað
Geimfari leggur til sviðsmynd Það væsir ekki um stórleikarann Gísla Örn Garðarsson í hlutverki athafnamannsins Hrafns Jósepssonar í spennuþáttaröðinni Pressu sem Stöð 2 sýnir þessar vikurnar. Atriðin sem gerast heima hjá Hrafni þessum voru nefnilega tekin upp í einbýlishúsinu við Laufásveg 69 sem er ekkert slor. Húsið er í eigu Ásu Karenar Ásgeirsdóttur en hún keypti það af syni sínum, Jóni Ásgeiri Jóhannessyni, í nóvember á síðasta ári til að losa hann undan sligandi lögfræðikostnaði. Sá sem býr hins vegar í húsinu er enginn annar en tilvonandi
sýna honum þennan litla virðingarvott. Þar fyrir utan sé Lúkas einn allra frægasti Akureyringurinn fyrr og síðar og skyggi jafnvel á Nonna og Manna. Þess má einnig geta að Friðrik Þór má vel við una en fyrsti þáttur Tíma nornarinnar var með 40% áhorf.
geimfarinn, athafna- og ævintýramaðurinn Gísli Gíslason en hann og fjölskylda hans fá sérstakar þakkir, fyrir lánið, í kreditlistanum í lok þáttanna.
Bílaprinsessa rífur hús
Erna Gísladóttir, fyrrverandi forstjóri B&L, stendur í stórræðum á Seltjarnarnesi. Í fyrra keypti hún einbýlishús við Valhúsabraut af Sigurði Einarssyni, fyrrverandi stjórnarformanni Kaupþings, en hyggst nú jafna híbýli fésýslumannsins við jörðu og reisa glæsilegt stórhýsi á grunni þess. Erna er vel stæð og ólöskuð eftir hrunið mikla. Hún er í hópi þeirra sem keyptu tryggingafélagið Sjóvá á dögunum og á sæti í stjórn félagsins. Hún hefur ekki enn fengið samþykki bæjarins fyrir fyrirhuguðum framkvæmdum þar sem enn er ekki vitað hversu stórt húsið á að verða.
Kate Winslet og Sólskinsdrengurinn Keli eru miklir vinir og tala saman í gegnum netið.
Winslet les bækur fyrir Sólskinsdrenginn á Skype
Mikil vinátta hefur þróast milli Sólskinsdrengsins Kela og leikkonunnar Kate Winslet en þau kynntust við gerð heimildarmyndar Friðriks Þórs Friðrikssonar. Winslet er í miklu sambandi við Kela og les fyrir hann uppáhaldsbókina hans, Stikilsberja-Finn, á Skype.
K
Betri blóðrás - bætt líðan Þrýstingssokkar fyrirbyggja og meðhöndla:
• Bjúg • Æðahnúta • Blóðrásarvandamál • Þreytu og þyngsl í fótleggjum Bjóðum gott úrval vandaðra þrýstingssokka. Fagleg ráðgjöf og mælingar Opið virka daga kl. 9 -18 og á laugardögum kl. 11 - 16 Stórhöfða 25 • Sími 569 3100 • eirberg.is
Hún er svo góð við hann og talar við hann og les fyrir hann alveg endalaust.
eli var aðalpersóna í heimildarmynd Friðriks Þórs Friðrikssonar Sólskinsdrengurinn sem sýnd var í kvikmyndahúsum fyrir tveimur árum. Breska leikkonan Kate Winslet var þulur í enskri útgáfu myndarinnar og heillaðist af sögunni um drenginn sem var algjörlega fjötraður í einhverfu. Keli hafði aldrei getað tjáð sig í orðum né átt skýr samskipti við sína nánustu fyrr en undir lok upptökutímabils myndarinnar. Þá gerðist hið merkilega í lífi Kela þegar loksins fannst aðferð sem hjálpaði honum að tjá sig. Aðferðin kallast Rapid Prompting Method og gerir Kela kleift að ganga í venjulegan skóla og læra með aðstoð stafaborðs. Kate hefur unnið náið með Margréti Dagmar Ericsdóttur, móður Kela, eftir gerð myndarinnar og lagt sitt fram í baráttunni fyrir aukinni þekkingu á einhverfu.
„Kate er yndisleg og sterk manneskja. Henni er nákvæmlega sama þótt Keli sé öðruvísi. Hún er svo góð við hann og talar við hann og les fyrir hann alveg endalaust. Það ríkir gagnkvæm virðing og kærleikur á milli þeirra,“ segir Margrét Dagmar og bætir við að Keli og Kate eigi aðallega samskipti í gegnum netið. Keli sé ekki kominn svo langt að hann taki upp síma og hringi. Fjölskylda Kela flutti til Austin í Bandaríkjunum eftir gerð myndarinnar og hefur varið ómældum tíma í að kynna myndina og breiða út boðskap hennar. „Keli er í almennum skóla með heilbrigðum nemendum. Helmingur kennslunnar er sérkennsla og Keli stendur sig frábærlega vel. Hann er með 9,8 í meðaleinkunn og stefnan er að hann verði alfarið í almennri kennslu í haust.“ thora@frettatiminn.is
E&Co. – Ljósmynd Ari Magg
Íslenzk framleiðsla – íslenzkt hráefni.
2 0 % a f s lá t t u r a f t í z k u lí nu G e y s i s Þjer getið ekki fengið fallegri fatagerðir en okkar: Penfield, Hunter stígvél, franskar duggarapeysur, gallafatnaður með 101 Lee vörumerkinu og Farmers Market varningur. Ullarsokkarnir og gúmmískórnir komnir aftur og ullarpeysurnar frá Geysi halda á yður hita allan ársins hring.
– Kaupið yður ny tsa ma hluti, f y rir lítið verð. –
Verið hjartanlega velkomin í verzlun okkar. Opið frá 10 til 19. Geysir Skólavörðustíg 16, sími 555 6310.
Daman á myndinni klæðist Þórdísi úr tízkulínu Geysis. Afsláttarverð 15.200 kr.
Hrósið …
HE LG A RB L A Ð
... fá Eyjólfur Sverrisson og lærisveinar hans í U-21 árs landsliðinu, sem vann glæsilegan sigur á enska liðinu í vikunni. Austurströnd 3, 170 Seltjarnarnesi. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is
Bjarni Þór vakti athygli
Bjarni Þór Viðarsson, fyrirliði íslenska U-21 árs landsliðsins í knattspyrnu, vakti mikla athygli útsendara erlendra liða í glæsilegum 2-1 sigri liðsins gegn Englandi á Deepdale-leikvanginum í Preston á mánudagskvöldið. Bjarni Þór, sem spilar með belgíska liðinu Mechelen og hefur lítið fengið að spreyta sig að undanförnu, átti frábæran leik og má búast við að fjöldi liða hafi samband við belgíska liðið með það fyrir augum að kaupa Bjarna. -óhþ
Eurovision-lagið á toppinn
Aftur heim, lag Sjonna Brink, sem verður framlag Íslendinga í Eurovision-keppninni í Þýskalandi í maí, er nú mest spilaða lagið í íslensku útvarpi. Lagið er búið að sveima í kringum toppsætið undanfarnar vikur en ekki haft erindi sem erfiði fyrr en nú að það skýst upp fyrir hina bresku Adele, með lagið Rolling in the Deep, og Okkar eigin Osló með Valdimar Guðmundssyni og Memfismafíunni. -óhþ
Dans- og vídeóverk frumsýnt
Dansflokkurinn Darí Darí frumsýnir dans- og vídeóverkið Gibbla í Tjarnarbíói í kvöld, föstudaginn 1. apríl. Að sögn Hrafnhildar Einarsdóttur dramatúrgs sameinast sjö listamenn í sýningunni; danslistamenn, tónlistarmenn og vídeólistamaður en hópurinn fékk listamannalaun til að vinna dans- og vídeóverkið. Tónlistin er frumsamin fyrir verkið. Dansflokkurinn Darí Darí hefur verið starfræktur síðan haustið 2007. Hann hefur frumsamið og sýnt þrjú dansverk: „Hoppala“ 2008 í Norræna húsinu, „Gibbla Yggdrasils“, sem verk í vinnslu, 2009 á 108 Prototype og „Marbara“ 2009 á Reykjavík Dance Festival. -óhþ
Fréttir og fréttaskýringar a þess að
4
NIR slæmir í að gera plön vegn að ÁÆTLA veginn farin og mjög , Í AÐ GERA ðast við við einhvern URSSON AR PÉT og nú erum SLÆMIReru mjög góðir í að breg AR VEIG . er óstöðugt gar hana Veðrið segir HILM lofsyngi „Íslendin málum,“ upp á sig. a hvað aðrir r ekkert efnahags það hefu ta óvin sam ð okkar í sinn vers na veðurkerfi una vera endurhan segir krón CCP. Hann forstjóri
Þjónu
. .
stumi
ðnað ðill i
arins
Frumsýning 8. apríl
NA SPILLIEF FÖRGUN spilliefna ÁHUGI Á móttöku vinna við á því hvað Þeir sem við áhuga verða varir verkstjóri efnin, segir er gert við óttökunni. hjá Efnam
Miðasala HaFin
. .
AÐ RÆÐAL EIGUM LAGSMÁmeira láta ÞJÓÐFÉ eigum við að
sem eru til „Að mínu viti um ýmis mál di í okkur heyra . Í þessu samban ra umræðu í landinu atvinnumál, opinbe nefni ég til dæmis dumál í víðum fjölskyl þjónustu og Jóhann R. Sigurðsson, skilningi,” segir Félags málmiðnaðarnýr varaformaðurri. „Ég er ekki með þessu manna á Akurey eigi að senda frá félagið og að segja að himins um allt milli í sér ályktanir ótíma. Á aðalfundinum og ng, jarðar í tíma Vaðlaheiðargö ályktað um m og Reykjafebrúar var í Þingeyjarsýslu segja að að atvinnumál Einhver kann víkurflugvöll. enn á Eyjafjarðarsvæðinu málmiðnaðarm sér í umræðuna blanda eigi ekki að . Því er ég ekki mál annarra að það um atvinnu þegar ekki a sammála, allaveg uni félagsmanna á hagsm ns um fer saman við Ákvörðun fundari einhvern hátt. úsinu á Akureyri eina að færa Sjúkrah tækjakaupa sýnir líka til anna.“ milljón króna samkennd félagsm þjóðfélagslega
Forsýningar 6. og 7. apríl kl. 20:00 Miðaverð á forsýningu aðeins 2000 kr.
Ókeypis eintak bíður þín víða um land
ekki skjól til gera andlegt skálka að ég sé að fara þess verða okkur í kvöld, vegna má ekki óvart framsýni, hollan og góðan mat la okkar á þeim ARINS „Áhers ekki bjóða KA IÐNAÐ að ég muni ÓRI SAMTAekki við börnin mín KVÆMDASTJ Ég segi sumar.“ SSON FRAM gera í dag. gerð, næsta ORRI HAUK eigum að vera að kri matar við eið í tælens það, sem fínt námsk di á svo ljóman
FYRIR SKÁLAÐ UM ÆÐING gir EFNAFR di fjölmar
er öllum Nýsköpun
nússon: ir Helgi Mag nauðsyn, seg fyrirtækjum
N
DURREIS
N AÐ EN
xtarstefnu um hagva í samfésamstöðu öpun eru starfan „Það vantar verðmætask n að efnaog efnaverkHér á Íslandi í ræðu sinni. og vilja til að auka mörkun er lykillin efnafræðingar ar hafa vantgagnmerkir s,“ sagði Helgi vonbrigð- laginu en slík stefnu samfélagsins. Það ulífið uðu þjóðirn n hugarfarsiní viðjum hrunsins; efnafræðingar. Samein margendurreisn - sköpu krafti í atvinnvantar föst 2011 verði ár eru allt of hagslegri n við sprota erum enn að hleypa árið haldið ákveðið að árið reiði. Því miðureði. Það torveldar ar fjárfestingar til atvinnuleysinu. Það nýta ekki bundi . Það er þörf „Við alla veröld er er hreint tortryggni, á refsigl bug á r út á að fræðinnar. Um þess minnst sig um, tækniiðnað „Nýsköpun horfa fram af hatri og og til að vinna hátíðlegt og fnu sem gengu skattpróhugverk eða rekstri sem sættiriðn- ir uppteknir st úr sporunum og í velmegun ki, agsste sérstaklega hækka þátt efnah að fyrirtæ ði á stóran djarfa stað þess í öllum þeim ör. Nýsköpun í að okkur að koma gerir ekki fékk hvað efnafræ ra fyrir við ri okkar í fyrir hana tofna sem nn eða afturf hundrað árum e Curie gera sér erfiðana á þessa tækifær á minnkandi skatts una að óþörfu. Við um er lykilliússon, veginn.“ við stöðnun og að fyrir eitt Madam marga ugrein ekki nn í sentu atvinn ðinguri því einblí Helgi sagði dýpka krepp þjóðin sé hneppt Helgi Magn ði. Þannig pólski efnafræ á aði og öðrum ggingu með að framtíðinni. annað en að nin í efnafræ við að u Íslands,“ sagðiarins, á Iðnþingi rum. Við enduruppby en að hyggja betur Nóbelsverðlau konur til frekari þátttök ekki unað endurreisn en að horfa iðnað í fátæktargild Samtaka þætti frekar frekar settar reglur árið og lát- getumfangelsi og festist úr þessu ástandi með vilja menn örva því að minna á þessa formaður skatta innan starfg væru er týnda okkur út í vísindum með konu. dögunum. m aukna nýsköpun pun sem get- Þanniá veginn. „Árið 2010 okkur!“ m að rífa Sjá bls. 2 yfir fram grun- verðustefnumörkun.“ „Við þurfu Við þurfum nýskö stórmerku vísinda slík ekki ganga svonefnd rþrá og einan kja. u, nýrri – annað hvorthefðbund- um fleiri varaði við fortíða andi fyrirtæ ist að Evróp iðnfyrirtæki eða Helgi hún beind ur af sér ný -eða sprotafyrirtæki og djörfum arstefnu, hvort sem öllum heiminum. nýsköpunarsem beita nútímalegumurs.“ um eða ríkjun r til árang ný- Banda in fyrirtæki sem eru líklega m við Íslendingar aðferðum m allt þurfu „En umfra
LYKILLIN
Áskriftarsími: 445 9000
G o G G u r ú tG á f u f é l aG U Á NETIN ur.is www.gogg
www.goggur.is
Tryggðu þér miða
Miðasala Hverfisgötu I 551 1200 I leikhusid.is I midi.is