Jednostka samorządowa może odgrywać różne role podczas realizacji międzynarodowych projektów edukacyjnych przez podległe jej instytucje oświatowe. Zagadnienie to można rozpatrywać z różnych perspektyw, zarówno od strony formalnej (zadania i obowiązki organu prowadzącego oraz szkoły), jak i od strony analizy jakościowej (rola wspierająca, neutralna, niewspierająca). W badanych gminach i powiatach najczęściej wymieniano rolę wspierającą – organ prowadzący aktywnie pomagał w realizacji projektów międzynarodowych, zachęcał nowe placówki do udziału w takich przedsięwzięciach i nieustannie rozwijał współpracę na tym polu. W roli neutralnej samorząd „nie wtrącał się” w realizację projektów przez szkoły lub przedszkola. Jeśli placówka chciała w nich uczestniczyć, sama musiała wykazać inicjatywę. Rola niewspierająca przejawiała się w tym, że organ prowadzący nie chciał wyrazić zgody na realizację kilku równoległych przedsięwzięć międzynarodowych przez podległą mu instytucję oświatową lub nie zapewniał jej dostatecznego wsparcia przy rozliczaniu dofinansowania. W tym rozdziale omawiane są szerzej pozytywne przykłady wsparcia szkół przez samorządy, natomiast inne przypadki zostały ujęte w dalszej części raportu (patrz rozdział Modele współpracy szkół i samorządów). Nadzór i odpowiedzialność finansowa Niemal wszyscy rozmówcy podkreślali, że realizacja projektów przez instytucje edukacyjne wiąże się z odpowiedzialnością finansową, spoczywającą przede wszystkim na organach prowadzących. W zdecydowanej większości przypadków szkoły dbają o merytoryczną stronę przedsięwzięć, a samorząd odpowiada za ich budżet oraz poprawność rozliczenia przyznanej dotacji. Obawy związane z aspektem merytorycznym często wstrzymują dyrektorów placówek – szczególnie tych, którzy nie mają wcześniejszych doświadczeń w tym zakresie – przed rozpoczęciem realizacji projektu. W niektórych placówkach, mimo aktywności nauczycieli, dyrektorzy boją się wejść w projekty unijne. [Jest jednak wiele możliwości, z których mogą skorzystać]. Jako samorząd dysponujemy kadrą finansową i merytoryczną. Są telefony, maile, strony internetowe – żeby uzyskać pomoc można się skontaktować z ministerstwem, z Narodową Agencją, z każdą instytucją, która wdraża projekty.
W większości badanych projektów dotacja była przekazywana w postaci zaliczek, stanowiących maksymalnie 80% wartości przyznanego dofinansowania. Ze względu na to, że w przypadku wielu placówek edukacyjnych samodzielne wyłożenie pozostałej kwoty (zabezpieczenie grantu) byłoby niemożliwe, podmioty te musiały korzystać ze wsparcia samorządu, który rezerwował
25
