2.4 Kondycja mieszkaniowa

Kondycja zdrowotna

Na podstawie ankiet z przedstawicielami społeczności oraz asystentkami edukacyjnymi można zauważyć, że kondycja zdrowotna jest na niskim poziomie. Zdecydowana większość ankietowanych zadeklarowała istnienie co najmniej jednej choroby przewlekłej u co najmniej jednego członka rodziny. Pomimo, że spektrum zgłaszanych dolegliwości i chorób jest spory to zauważalna jest tendencja do astmy oraz cukrzycy. Co więcej, zauważalna jest korelacja występowania obu tych schorzeń łącznie (w drugiej kolejności cukrzyca występuje łącznie z chorobami układu krążenia). Na kolejnych pozycjach plasuje się choroba Hashimoto.

Pomimo niskiej reprezentatywności badania powyższa tendencja pozwala na domniemanie, że obie choroby mogą być niejako charakterystyczne dla społeczności. W tym kontekście warto rozważyć celowane działania prewencyjne, budujące świadomość społeczności w zakresie przeciwdziałania powstawania w/w chorób, jak również właściwego postępowania diagnostycznego czy leczniczego. W zakresie opisywania kondycji zdrowotnej należy zauważyć, że wszyscy ankietowani posiadali ubezpieczenie zdrowotne (z tytułu pracy bądź wramach wsparcia udzielanego przez urzędy pracy). Oznacza to, że kwestie posiadania tytułu prawnego umożliwiającego bezpłatne korzystanie ze służby zdrowia stanowi ważny czynnik codziennego funkcjonowania społeczności.

Wszystkie dzieci osób ankietowanych przyjmują szczepienia, stosownie do ich wieku i zgodnie z kalendarzem szczepień. Powszechność pozytywnego podejścia do szczepień dzieci jest ważna z uwagi na bardzo niski współczynnik szczepień przeciwko COVID - 19. Zdecydowana większość badanych zadeklarowała, że nikt w rodzinie nie przyjął omawianej szczepionki. Osoby, które zaszczepiły się uzasadniały

"Diagnoza funkcjonowaniaspołecznego społeczności Romów polskich we Wrocławiu" dofinansowanego w ramach Programu integracji społecznej i obywatelskiej Romów w Polsce 2021-2030

23

24

to czynnikami ekonomicznymi (usprawnia zarobkowanie poza granicami Polski/ ułatwia wpozyskanie zatrudnienia).

Kondycja mieszkaniowa

Ta część diagnozy powstała dzięki informacjom uzyskanym od bezpośrednio rodzin oraz w oparciu o wywiad grupowy pracowników Wrocławskich Mieszkań. Powyższe zostało uzupełnione poprzez analizę wywiadów z funkcjonariuszami Policji pełniącymi funkcję dzielnicowych oraz pracownikami MOPS.

Jak w większości obszarów, również i w tym nie udało się dotrzeć do danych charakteryzujących całą społeczność. Z pozyskanych informacji wynika jednak znaczne zróżnicowanie i dysproporcja pomiędzy standardem życia różnych grup. Dla przykładu, grupa zamieszkująca na osiedlu Lipa Piotrowskamieszka w mieszkaniach własnościowych, zakupionych na rynku pierwotnym od dewelopera. Przez respondentów instytucjonalnych grupa ta charakteryzowana jest jako majętna, żyjąca na wysokim poziomie. Standard i wyposażenie lokalu określane jest jako kosztowne.

“Na Lipie Piotrowskiej są bogate mieszkania, wysoki standard wykończenie mieszkań.” “Mają drogie samochody. Jest problem z nielegalnymi wyścigami.”

Rozmówcy wskazywali również Bielany Wrocławskie, gdzie według nich mieszkają “bogaci Romowie”, “mieszkają w pałacu”.

Na drugim krańcu osi znajduje się grupa zaspokajająca potrzeby mieszkaniowe w ramach komunalnych zasobów miejskich (posiadając stosowne umowy, jak i bezumownie). Standard tych mieszkań jest zdecydowanie niższy niż lokali własnościowych, nierzadko też stan techniczny jest zły iwymagający nakładów remontowych).

Zposiadanych ankietwynika następująca struktura mieszkaniowa: - 27 respondentów użytkuje lokal socjalny; - 3 respondentów użytkuje lokal komunalny; - 11 respondentów użytkuje lokal w oparciu o umowę najmu komercyjnego; - 11 respondentów użytkuje lokal bez tytułu prawnego; Zdecydowana większośćlokali ogrzewana jest z sieci miejskiej. W dalszej kolejności mamy ogrzewanie węglowe, elektryczne i gazowe. Jak zaakcentowano powyżej stan mieszkań użytkowanych w ramach zasobów komunalnych jest zróżnicowany -od dobrego po wymagającego kapitalnego remontu. Z ankiet wynika, że nierzadko remonty podnoszące wartość użytkową lokali wykonywane są samodzielnie przez rodziny (z reguły dotyczy to wyodrębnienia miejsca na łazienkę).

Warto podnieść, że w zdecydowanej większości ankieterki oceniły, że mieszkania ich respondentów utrzymane są w czystości i porządku. Ta obserwacja jest istotna pod kątem zbieżności z wypowiedziami przedstawicieli służby kuratorskiej oraz rozbieżności z zestawieniu z wypowiedziami osób reprezentujących dział techniczny Wrocławskich Mieszkań. Zgodnie z nimi pracownicy mają doświadczenie rażącej dewastacji użytkowanych lokali dokonywanych przez przedstawicieli społeczności, a także skrajnego braku utrzymywania porządku.

“Nie zależy im do utrzymania lokalu w standardzie, palą w nieszczelnych piecach (...) Proste zasady konserwacji wynikające z umów i obowiązków są lekceważone. Zaniedbania są czasami tak duże, że zagrażają życiu.”

“Konflikty sąsiedzkie są tam gdzie jest dewastacja, nie ma przestrzegania zasad.”

"Diagnoza funkcjonowaniaspołecznego społeczności Romów polskich we Wrocławiu" dofinansowanego w ramach Programu integracji społecznej i obywatelskiej Romów w Polsce 2021-2030

25

26

W ocenie autorek Raportu oba stanowiska nie wykluczają się wzajemnie -wręcz odwrotnie. Pokazują, że spektrum postaw i zachowań społeczności może być szerokie. Zagadnienie, które warto zgłębić dotyczy możliwości dotarcia do osób dewastujących zasób lokalowy i diagnozy przyczyn zachowania, a także możliwości wypracowania działań naprawczo-prewencyjnych. Dla realności takiego przedsięwzięcia konieczna jest współpraca pomiędzy jednostkami zarządzającymi zasobem komunalnym aosobami czy organizacjami znającymi społeczność i posiadającymi autorytet. Na dzień dzisiejszy takowej współpracy brak.

Wśród osób, które korzystają z lokalu bez tytułu prawnego należy wyodrębnić dwie grupy. Pierwszą stanowią osoby, które utraciły posiadany tytuł prawny do lokalu, z reguły z powodu zadłużenia (powstałego nierzadko za czasów poprzedników prawnych). Drugą tworzą osoby, które zajęły pustostan.

Zadłużenia

Niemal 30% respondentów zadeklarowało posiadanie zadłużenia ztytułu opłat czynszowych, w tym zdecydowaną większość stanowią osoby korzystające z lokalu bez podstawy prawnej (zajmujące tzw. pustostan lub takie, które utraciły umowę z uwagi na zadłużenie).

Z istniejących procedur oddłużeniowych korzysta jedynie niewielki procent. Na 27 rodzin spłatę zadłużenia zadeklarowały jedynie 2 osoby (układ ratalny). Z informacji pozyskanych od WM wynika natomiast, że jedynie 1 osoba korzysta z formy odpracowywania długu.

Analiza posiadanych danych pozwala na wyodrębnienie 4 prawdopodobnych przyczyn powyższego stanu. Są to:

- niewystarczająca znajomość istniejących procedur oddłużeniowych, - niskie kompetencje w załatwieniu spraw formalno-urzędowych, - niska świadomość dostępności do nieodpłatnych usług prawnych, - niedostosowanie dostępnych form odpracowywania zadłużenia do przestrzeganych w społeczności norm kulturowych (vide: sprzątanie ogólnodostępnych wiat śmietnikowych).

Uwaga dodatkowa

Podczas wywiadu grupowego z pracownikami Wrocławskich Mieszkań zadeklarowano gotowość do modyfikacji listy prac ujętych w wykazie prac dedykowanych osobom starającym się o oddłużenie lokalu w kontekście uwzględnienia kulturowych przeciwwskazań. Osoby decyzyjne podkreślały, że zależy im na realności istniejących procedur, gdyż tylko wówczas zadłużenie wobec miasta może zostać zniwelowane.

Zajmowanie pustostanów

Społeczność dysponuje wiedzą na temat pustostanów na terenie miasta, które można zamieszkać. Pustostany te mają różny stan przydatności do użytkowania -od takich, których stan techniczny jest zadowalający (mają pełną infrastrukturę: media, łazienka itp.), aż po takie, w których przebywanie wiąże się z groźbą utraty zdrowia, a nawet życia osób tam przebywających jak i pozostałych mieszkańców (przykładem wadliwe instalacje podłączane na “własną rękę” przez zajmujących lokal).

Jak wynika ze słów Dyrektor WM - pustostany są w ciągłym użytku, przekazywane kolejnym rodzinom w przypadku wyprowadzki dotychczasowych użytkowników. Warto podkreślić, że z rozmów z rodzinami wynika, że pustostany nierzadko zajmowane są jako jedyna

"Diagnoza funkcjonowaniaspołecznego społeczności Romów polskich we Wrocławiu" dofinansowanego w ramach Programu integracji społecznej i obywatelskiej Romów w Polsce 2021-2030