06
อธิชา มัญชุนากร กาบูล็อง : ¼¡µÄ« ³ ²¨² ©° ³¡° k ° « ¶¥¯ k ¼ ±¡ ¥¯ k
นาแปลกไหมที่ ‘วรรณกรรม’ ที่ ถู ก เ ขี ย น ขึ้ น ใ น ยุ ค ส มั ย นี ้
ไม ค อ ยสร า งความรู สึ ก ‘รวมสมัย’ ใหกับผูคนที่รวมอยู ในยุ ค เดี ย วกั น อย า งที่ มั น ควร จะเปน
เพราะถาหากเราเอยถึง ‘วรรณกรรมรวมสมัย’ จาก
ฝมือของบรรดานักเขียนรุนกลางและรุนใหม ทั้งจาก ในและนอกบานของเราแลว นักอานยุคเกาหลายทาน คงส า ยหน า กั น ให ค วั่ ก ด ว ยค า ที่ มั น ดู เ ป น งานเขี ย น ประเภทฉาบฉวยและกร า งเกรี ย น แตกต า งจาก วรรณกรรมยุคเกาที่พวกเขาคุนเคย ในขณะที่เด็กรุนใหม หลายคนก็ ค งเบ ป าก พร อ มกั บ หั น หน า เข า หาจอ คอมพิวเตอร เพื่อบริโภคขอมูลขาวสารที่รวดเร็วทันใจ กวาจากโลกการอานแบบออนไลนกันเปนทิวแถว ทว า อธิ ช า มั ญ ชุ น ากร กาบู ล็ อ ง (นามสกุ ล หลั ง สุ ด เป น ของสามี ช าวฝรั่ ง เศสของเธอ) หญิ ง สาว ไฟแรงวั ย กลางเก า กลางใหม ค นนี้ เป น หนึ่ ง ในคนที่ ไมเห็นดวยกับคำกลาวนี้ครับ
จากเด็กสาวลูกหลานชาวแกลงที่ลองลอยไรความฝน ปราศจากความ ทะเยอทะยาน และไมเคยมีความรักหรือฝงใจในสิ่งหนึ่งสิ่งใดเปนพิเศษ (ยกเวนนิสัยรักการอานที่ติดตัวมาตั้งแตเล็กๆ) เธอคอยๆ กลายมาเปนผูหญิง ผูตองปะทะกับชีวิตในหลายรูปแบบ ไมวาจะเปนการเรียนแบบเริ่มจากศูนย ที่เอกศิลปะการละคร คณะอักษรศาสตร จุฬาฯ การทดลองทำงานมา สารพัดอยาง และการเดินทางไปใชชีวิต (และแปลงรางเปนหนอนหนังสือ) อยูตางแดนที่ประเทศฝรั่งเศสนานนับป จนกระทั่งมาสิ้นสุดการคนหาลงที่ แวดวงนักแปลดวยคำชักชวนสั้นๆ จากรุนพี่ที่เคารพรักอยาง คมสัน นันทจิต ในทายที่สุด ตลอด 5 ปที่ผานมา ชื่อของเธอไดกลายมาเปนที่รูจักของนักอาน ในฐานะของนักแปลหนังสือฝรั่งเศสรวมสมัยที่มีผลงานออกมาแลวนับไมถวน ทั้งหนังสือรักโรแมนติกผลงานของ มารค เลอวี (Marc Levy) เจาพอ เบสตเซลเลอรของฝรั่งเศส อยาง ‘ปาฏิหาริยรักตางภพ’, ‘เจ็ดวันเพื่อหนึ่ง นิรันดร’, ‘ทุกสิ่งอันที่เรามิเคยเอื้อนเอยตอกัน’ ฯลฯ งานเขียนขมอมหวาน ไดใจของ อันนา กาวาลดา (Anna Gavalda) นักเขียนมือทองของฝรั่งเศส อีกคน ในเลม ‘ฉันเคยรัก’, ‘เพียงเรามีกันแคนั้นพอ’ และงานของ มารแต็ง ปาจ (Martin Page) นักเขียนหนุมไฟแรงเจาของความคิดประหลาดเจาคารม ในเลม ‘ทำอยางไรใหโง’, ‘ปนศิลปอใหเปนศิลปน’ และ ‘ช้ำจนชิน’ เปนตน ทั้งนี้ ยังรวมไปถึงบทบาทในการเปนบรรณาธิการของสำนักพิมพเล็กๆ ที่เธอเปนผูกอตั้งมาไดราว 2 ปกวา ภายใตชื่อละมุนหูวา ‘กำมะหยี่’ (ซึ่ง ไปพองเสียงกับคำวา Gamme Magie ในภาษาฝรั่งเศส-อันแปลวา Magic Collection-พอดี) ซึ่งทยอยออกหนังสือแปลของ ฮารูกิ มุราคามิ (Haruki Murakami) มาแลวหลายเลม ทั้งยังมีชื่อเสียงในการตีพิมพหนังสือแปลกๆ อยาง นิยายภาพชุด ‘แพรซโพลิส’, หนังสือมิตรเกย อยาง ‘รหัสลับ เกเก วินชี’ และลาสุดกับ ‘แชมชา’ ของ มิลาน คุนเดอรา (Milan Kundera)
(. "13*-
CONTEMPORARY LITERARY WORKS
ดิฉันเชื่อใน เกียรติยศ ของวรรณกรรมรวมสมัย โดยเธอจะคอยชักใยบริหารและประสานงาน (บางครั้ง ก็สลับหมวกมาแปลเองดวย) ผานทางอินเตอรเน็ต และการสื่อสารของโลกยุคไรพรมแดน ตรงดิ่งจาก เมื อ งบั ง กาลอร ประเทศอิ น เดี ย อั น เป น ‘บ า น’ ที่เธอกับครอบครัวพำนักอาศัยกันอยูในปจจุบัน หลายคนอาจจะเคยอ า นผลงานแปลของเธอ กันมาบางแลว แตคราวนี้เราอยากใหคุณลองอาน ความเชื่อที่ซุกซอนอยูในตัวหนังสือของเธอถัดจากนี้ กันดูสักหนอย
เผื่ อ ว า คุ ณ จะเริ่ ม มองเห็ น ถึ ง คุ ณ ค า ของ ‘วรรณกรรมรวมสมัย’ เหมือนอยางที่เธอเห็นบาง
¾ « ² ° ¯ ¶ ° ¡ ° ·£Ã« ดิฉันเชื่อในเกียรติยศของวรรณกรรมรวมสมัย หึหึหึ ฟงดูอหังการกาวราวดี เนอะ แตดิฉันเชื่อจริงๆ นะ จะวาไปแลวตนตอความเชื่อในความยิ่งใหญของวรรณกรรมรวมสมัย ของดิฉันมาจากความเชื่อสวนตัวในความดีงามของโลกรวมสมัย โลกปจจุบัน ที่เราๆ กำลังย่ำเทา อาศัยหลับนอน กินดื่ม ตกหลุมรัก อกหักกันอยู โลกที่ อะไรๆ ดูกาวแบบพรวดพราดขาดความละเมียดละไม ติดจะเกรียนกวนใจ ขามหัวผูใหญ ไรรากแลวยังอวดดีนี่ละ คำตัดสินพวกนี้มักจะมาจากพวกคน ที่เกากะโหลกกะลา ชวยสังเกตกันนิดหนึ่งนะคะวาดิฉันใชคำวา เกา ไมใช คำวา แก เพราะมีคนแก เอย...ผูมีอายุเยอะหลายคนที่ไมเกา คนเกาๆ พวกนี ้
(. "13*-
CONTEMPORARY LITERARY WORKS
เปนพวกหวนไหโหยหาอดีต นิยมชื่นชมสิ่งเกาๆ ตองของเกา เทานั้นถึงจะดี เด็กสมัยนี้ คนสมัยนี้ วรรณกรรมสมัยนี้รึ ไมเขาทา ไมลึกซึ้ง ของดีตองโนน งานสมัยโนน เด็กเมื่อวานซืนจะหาญมา ทำงานดีเทียบเทาคนรุนกอนไดยังไง แตดิฉันชอบยุคที่ทั้งยุงเหยิงและเรียบงายในเวลาเดียวกันยุคนี ้ ชอบอยางออกหนาออกตาดวย ไมเพียงเพราะดิฉันเปนคนยุคนี้ ถาไมชอบยุคนี้จะไปชอบยุคไหน แตเปนเพราะดิฉันวาโลกรวม สมัยมีลักษณะเดนที่นาภาคภูมิใจ มีความไดเปรียบมากมายที่ สมัยอื่นๆ ไมมี เปนสมัยที่คนหูตาเปดกวางถูกครอบงำนอยกวา ยุคอื่นๆ โลกไรพรมแดนดวยอินเตอรเน็ต มนุษยไมเคยใกลชิดกัน มากขนาดนี้ โลกไมเคยเล็กขนาดนี้มากอน คนทุกมุมโลกฟงเพลง จากไอพ็อดรุนเดียวกัน คนทั้งโลกเห็นตึกเวิลดเทรดถลมตอหนา ตอตาพรอมกัน คนทั้งโลกรวมกันลุนวาประธานาธิบดีของสหรัฐ อเมริกาจะเปนคนผิวดำหรือเปลา คนทั้งโลกรวมมือรวมใจกัน ชวยผูประสบเหตุแผนดินไหวในเฮติหนึ่งวันหลังเกิดเหตุ จุ ด สำคั ญ ที่ ท ำให ดิ ฉั น รั ก ยุ ค นี้ เ ป น พิ เ ศษเข า ทำนองความ ยุติธรรมที่แทคือความยุติธรรมที่เอื้อประโยชนใหกับตัวเองอยูนิดๆ คื อ ถ า ดิ ฉั น เกิ ด ในยุ ค ก อ นหน า นี้ ดิ ฉั น จะไม มี ท างมี ชี วิ ต ที่ ดิ ฉั น พึงพอใจอยูในขณะนี้ ไมสามารถทำงานไดอยางทุกวันนี้ ทั้งใน งานแปลที่ตองหาขอมูลตางๆ อยางงายดายเพียงขยับนิ้วลงบน ปุ ม แป น พิ ม พ ไหนจะงานชั ก ใยบริ ห ารสำนั ก พิ ม พ ใ นเมื อ งไทย ตรวจตนฉบับ ตรวจเลยเอาตและหนาปกจากหนาจอคอมพิวเตอร จากจุดตางๆ ของโลกทั้งจากประเทศฝรั่งเศส หรือจากประเทศ อินเดียที่ดิฉันพักอาศัยอยูในปจจุบัน ยิ่งชวงหลังๆ พอมีโทรศัพท มือถือที่รับอีเมลไดดวยเนี่ย ขนาดนั่งรถหัวโยกหัวคลอนอยูใน หุบเขาสูงเสนทางวกวนคดเคี้ยวในดารจีลิ่ง ดิฉันยังสามารถตรวจ
และอนุมัติงานที่สงมาใหดูจาก เมื อ งไทยได และที่ ป ระทั บ ใจ ที่ สุ ด และเป น เหตุ ก ารณ ที่ เ ล า ซ้ ำ ได จ นถึ ง ชั่ ว ลู ก ชั่ ว หลานคื อ รู จั ก ตั ว ตนในด า นอื่ น ๆ การส ง อี เ มลประมู ล ลิ ข สิ ท ธิ์ ของเธอไดมากขึ้นที่บล็อก 1Q84 ระหวางนั่งรอเครื่องบิน www.aticha.bloggang. ที่สนามบินกัลกัตตา com และติ ด ตามความ สวนความเชื่อในเกียรติเคลื่ อ นไหวของสำนั ก ยศของวรรณกรรมร ว มสมั ย พิมพกำมะหยี่ไดที่ www. อั น เป น ความเชื่ อ ที่ ต อ งใช ค ำ gammemagie.com ยืดยาวยิ่งนี้เกิดจากการคลุกคลี จั บ ต อ งหนั ง สื อ มาตลอดชี วิ ต อานหนังสือตั้งแตวรรณคดีเกาแกรุนพระอภัยมณี ลิลิตพระลอ เรื่อยมา อานดะไปหมด นิยายน้ำเนาเบาๆ ก็ชอบ หนังสือกำลัง ภายใน สืบสวนสอบสวนเนี่ยถึงขั้นติดหนับ นิยายหนักๆ ประเภท อานจบเลมแลวอึ้งไปหลายวันเพราะอานไมรูเรื่องและไมรูวาจะ หัวเราะหรือรองไหดีก็อานได สำหรับหนังสือระดับวรรณกรรมที่ได รับการตีตราแลววาสุดยอดอยูในรายการ ‘ตองอาน’ อยางเปน ทางการนั้นก็อานอยูบาง ชื่นชมนั้นก็ชื่นชมอยู แตไมไดชื่นชอบ หัวปกดิน ชอบหนังสือประเภทอานเจอโดยบังเอิญแลวชอบมากกวา จุดเริ่มตนที่ทำใหหันมาเปนแฟนวรรณกรรมรวมสมัยจริงๆ เกิดขึ้นตอนที่ไปเควงควางอยูที่ฝรั่งเศส นอกจากริเปดหนังสือ ฝรั่งเศสอานเพื่อฝกภาษาแลว ยังไดยินไดเจอที่ไหนไมรูวา ถาอยู ประเทศไหนแล ว ไม ไ ด อ า นหนั ง สื อ ที่ เ ขี ย นโดยคนประเทศนั้ น ถื อ ว า ไม ไ ด ท ำความรู จั ก กั บ วั ฒ นธรรมในประเทศนั้ น จริ ง ๆ พอเรี ย นภาษาฝรั่ ง เศสได ถึ ง จุ ด หนึ่ ง ก็ เ ริ่ ม สอดส า ยสายตาหา หนังสือฝรั่งเศสอาน ตอนแรกเริ่มดวยหนังสือเลมดังที่ไมหนา มากนักแตหนักมากคือ L’Étranger (คนนอก) ของ อัลแบรฺต กามู ส (Albert Camus) ซึ่ ง เป น หนั ง สื อ ที่ อ า นในภาษาไทย ยังแทบจะไมรูเรื่อง แลวนังคนนี้ยังกระแดะทำหัวสูงอานจากภาษา ฝรั่งเศสงูๆ ปลาๆ ในตอนนั้น หลังจากนั้นก็อานสะเปะสะปะเรื่อย มา จนเจอเลม ‘Je voudrais que quelqu’un m’attende quelque part’ (อยากใหใครสักคนรอฉันอยูที่ไหนสักแหง) งาน รวมเรื่องสั้นของ อันนา กาวาลดา นักเขียนรวมสมัยของฝรั่งเศส เปนเรื่องราวของคนฝรั่งเศสสมัยปจจุบัน อานแลวเขาใจ อาน แลวขำ อานแลวเศรา อานแลวรองไห อานแลวรูเรื่องและรูจริงๆ แบบพูดไดเต็มปากเต็มคำถองแทดวย จุดนี้เองที่ทำใหดิฉันเริ่มตนทำงานแปลเลมแรกดวยงานของ นักเขียนรวมสมัย สนใจนำเสนองานของคนใหมๆ และตอมา จั ด พิ ม พ แ ต ง านของนั ก เขี ย นยุ ค นี้ หรื อ ถ า เป น งานเก า ก็ มี ก าร ตีความจากคนรุนนี้ดวยเปนหลัก ประกอบกับงานแปลฝรั่งเศส ในเมืองไทยชวงกอนที่ดิฉันจะมาเริ่มทำสวนใหญจะเปนงานเกาๆ ขั้นคลาสสิก ประเภทขึ้นหิ้ง หยิบลงมาอานทีตองปดฝุนปรับตัว ปรับใจทั้งเรื่องราวยอนยุคและฉากหลังโบร่ำโบราณ ภาวะที่ใน ตลาดหนังสือชวงนั้นแทบจะไมมีงานฝรั่งเศสรวมสมัยวางแผงเลย เป น จุ ด แข็ ง ที่ ดี ใ นการนำเสนองานแนวนี้ ไ ปยั ง สำนั ก พิ ม พ ต า งๆ แตก็นั่นละ ถาดิฉันขาดความเชื่อความชอบในงานประเภทนี้เปน ทุ น เดิ ม แล ว คงไม ส ามารถนำเสนออย า งมั่ น อกมั่ น ใจมากจน บรรณาธิการสำนักพิมพตางๆ เชื่อตามจนยอมพิมพได
FYI
คุณคิดวาคำวา ‘ความเชื่อ’, ‘ความเชื่อมั่น’ และ ‘ศรัทธา’ สำหรับคุณแลวมีความแตกตางกันอยางไร
ความเชื่อไมตองอาศัยอะไรมาก แคเห็นวาดี สมควรเชื่อก็พอ ความเชื่อมั่น นอกจากเห็นวาควรเชื่อแลว ยังตองเปนการ เห็นตางจากความเห็นของคนอื่นๆ มีการเสียดทานมากกวา สวนศรัทธา เปนภาวะของการทุมเทแรงใจ บางครั้งแรงกาย หรือชีวิต เปนขั้นสูงสุดของความเชื่อ
คุณรูไดอยางไร วาความเชื่อหนึ่งๆ เปนความเชื่อที่ ‘ถูก’ หรือ ‘ผิด’
ความเชื่อที่ถูกคือความเชื่อที่ไมทำรายตัวเองและไมทำราย ผูอื่น ถาความเชื่อนั้นทำรายตัวเองและผูอื่น ถือเปนความเชื่อ ที่ผิด
คุณมีวิธีตรวจสอบความเชื่อของตัวเองอยางไร
ความเชื่อของดิฉันไมไดทำรายใคร และดิฉันยังมีความสุขที่จะ เชื่อ และสุขที่จะทำงานตามความเชื่อนั้นอยู
คุณตรวจสอบความเชื่อของตัวเองสม่ำเสมอแคไหน นานๆ ครั้งคะ ตรวจบอยๆ ไมไหว เสียเวลาทำงาน
(. "13*-
ดวยความเชื่อของดิฉันกับการที่สำนักพิมพเชื่อดิฉัน เกิดผลสัมฤทธิ์ เปนเสียงตอบรับที่ออกมาในระดับที่ถือวาดีมาก ทำใหดิฉันผันตัวมาเปนนักแปล อิสระแบบเต็มตัว และมีคิวหนังสือแปลยาวเหยียดขามปไมตองกลัวอดตาย ถายังมีแรงแปลอยู สวนหนึ่งดิฉันเชื่อวา คนอานของดิฉันเองก็คงหัวเราะ รองไห เขาใจหนังสือรวมสมัยจริงๆ เหมือนดิฉันตอนที่อานหนังสือในภาษา ฝรั่งเศส จริงอยูวาหนังสือแปลชวยตัดอุปสรรคทางภาษาไปไดเปลาะหนึ่ง แตอุปสรรคทางบริบทในเรื่องก็มีสวนสำคัญ บริบทในหนังสือสวนใหญที่ดิฉัน เลือกมาทำจะเปนเหตุการณในยุคปจจุบันที่ถึงแมจะเกิดที่ประเทศอื่น แตคน อานไทยในยุคเดียวกันอานแลวเขาใจได มีความแตกตางทางวัฒนธรรมและ พื้นหลังที่แตกตางของยุคสมัยนอยกวางานที่ขึ้นชื่อวาเดนดังยุคกอนหนา นาเศราใจอยูนิดๆ ที่อาจจะเปนดวยเหตุผลของความงายไมตองปนกระได แกะรอยประวัติศาสตรอานนี้เอง งานหนังสือรวมสมัยจึงไมคอยไดรับการ ยกยองวาเปนงานชั้นดี เหมือนกับมีการดูหมิ่นดูแคลน มีการกดหนังสือ ประเภทนี้อยูกลายๆ วาไมยิ่งใหญเทียบเทางานของคนที่ตายไปแลว ไมนำเสนอ แนวความคิดที่ตายไปแลว ไมเอยถึงเหตุการณที่ตายไปแลว ความเชื่อของดิฉันในเรื่องนี้พัฒนาขึ้นเรื่อยๆ มาชวงหลังเปลี่ยนสลับ หมวกมาทำสำนักพิมพ ความเชื่อในคุณคาของหนังสือที่ตัวเองเลือกยิ่งตอง เขมขนขึ้น เพราะไมเพียงแคแรงกายแรงใจในการอาน คัดเลือก นำเสนอ และแปลให ดี ที่ สุ ด เท า นั้ น ยั ง มี เ รื่ อ งการลงทุ น ทางการเงิ น เข า มามี ส ว น เกี่ยวของดวย หากงานสำนักพิมพที่ออกหนังสือที่มีกลุมนักอานติดตามกลุม เล็กๆ อยางสำนักพิมพกำมะหยี่ที่เลือกทำงานตามความเชื่อของดิฉัน ถึงแม ความเสี่ยงทางธุรกิจมีแววขาดทุนหรือทุนจมดิ่งจมยาวจมนานจะสูง มีสิ่ง ตอบแทนทางจิตใจที่เราภาคภูมิใจปลาบปลื้มอยูอยางหนึ่งคือ เราไดติดตอ สื่ อ สารกั บ นั ก เขี ย นที่ เ ราชื่ น ชอบผลงานในสถานะคนกั บ คน ทำงานแบบ ใหเกียรติ จายคาลิขสิทธิ์ถูกตอง ไมลักกินขโมยกินแอบแปลแอบพิมพ เรารู วานักเขียนของเรามีชีวิตอยูที่ไหนสักแหงในโลกเดียวกันใบนี้ในขณะนี้ เขาจะ เปดไฟลดูหนาปกที่ทีมงานของเราตั้งใจทำสงใหดูเพื่ออนุมัติ เขาจะไดเห็น ไดหยิบจับผลงานหนังสือที่เราจัดพิมพเสร็จแลว เขาจะหยิบปากกาจรดลง
คนสวนใหญมักบอกวาตนเองเชื่อใน ‘ความ จริง’, ‘ความงาม’ และ ‘ความดี’ (หรือบางที ก็ ‘ความรัก’) สำหรับคุณสามสี่สิ่งนี้คืออะไร และคุณเชื่อมั่นในสิ่งเหลานี้แคไหน
ความจริง ความงาม และความดีเปนสิ่งไมเที่ยงแท ความจริงของคนหนึ่งอาจไมใชความจริงของอีกคน หนึ่ง ความงามเปนสิ่งที่แปรผันตามรสนิยมของ แตละคนเชนกัน ความดีในบางครั้งอาจเปนความ ไม ดี ข องอี ก คน ดิ ฉั น เลยไม ค อ ยเชื่ อ ในสามสิ่ ง นี ้ สักเทาไหร แตเชื่อในความรัก ดิฉันคิดวาความรัก เปลี่ยนโลกได เพราะความรักเปลี่ยนแปลงคนได แต มี ข อ แม ว า ต อ งเป น ความรั ก ที่ แ ท จ ริ ง ต อ ผู อื่ น ไม ใ ช ค วามรั ก ที่ เ ห็ น แก ตั ว มุ ง หวั ง เป น เจ า ข า ว เจาของ
นักคิดในโลกกลุมหนึ่งที่เชื่อวา มนุษยเกิดมา พรอมกับความดีงามในตัว แตยังคนไมพบ ความดี ง ามนั้ น อี ก กลุ ม หนึ่ ง เชื่ อ ว า มนุ ษ ย เต็ ม ไปด ว ยความชั่ ว ร า ย ต อ งการการ ขัดเกลาเพื่อขจัดความชั่วรายออกไป คุณ เชื่อแบบไหนมากกวากัน
เชื่อแบบแรกมากกวา แตเห็นแบบหลังมากกวา ต น ตอเกิ ด จากความอ อ นแอซึ่ ง เป น คุ ณ สมบั ต ิ พื้ น ฐานของคน การพิ สู จ น ค วามเชื่ อ อย า งแรก การจะก า วขึ้ น แท น ไปสู ค วามดี ง ามได ต อ งอาศั ย ความกลาหาญเด็ดเดี่ยว มั่นคงไมคลอนแคลนจาก สิ่งเราตางๆ ลึกๆ แลว ดิฉันเชื่อวาไมมีใครอยากชั่ว ใครๆ ก็ อ ยากได ชื่ อ ว า เป น คนดี หรื อ อย า งน อ ย พูดกับตัวเองไดอยางเต็มปากเต็มคำวา ฉันเปน คนดี แต ด ว ยภาวะจำเป น บี บ บั ง คั บ ทั้ ง จาก ภายนอก ด ว ยสถานการณ ต รงหน า และภายใน ความทะเยอทะยาน ปมด อ ยลึ ก ๆ ความโลภ ความเห็ น แก ตั ว ทำให ต อ งทำเลว เป น ภาวะ ปราชัยที่ทำไดงายกวาการดึงดันเพื่อกาวพนผุดขึ้น สูผิวน้ำแหงความดี เพราะเหตุนี้กระมัง ทำใหดิฉัน เห็นฉากหนาพื้นผิวของมนุษยวาเลวรอการขัดเกลา มากกวา แตถึงจะเห็นเยอะ แตก็ยังไมเชื่อนะคะ
I Believe In หนังสือ The Lord of the Rings (1954-1955, เจ. อาร . อาร . โทลเคียน) สะทอนความมหัศจรรย
ของมนุษยไดอยางชัดเจนที่สุด ในเรื่อง นี้มีเพียงคนจากเผาพันธุมนุษยเทานั้น ที่มีเฉดสีหลากหลายและสามารถเปลี่ยนไปเปลี่ยนมาได ไดเห็นวาคนที่ นาจะดีอาจจะเลวได และคนที่ดูชั่วรายอาจเปลี่ยนมาทำความดีได
สำหรั บ คุ ณ ความเชื่ อ ต อ งการ ‘เหตุ ผ ล’ หรือไม และสำหรับคนทั่วไป คุณคิดวาความเชื่อ ของพวกเขาตองการ ‘เหตุผล’ หรือไม
How to Believe
ต อ งการสิ ค ะ ไม อ ย า งนั้ น ดิ ฉั น คงไม มี อ ะไรมา สาธยายถึงความเชื่อของตัวเองเปนวรรคเปนเวร แบบน้ำทวมทุงอยูตรงนี้ได สำหรับคนทั่วไป ไมวา ความเชื่ อ จะไร ส าระดู ง มงายในสายตาคนอื่ น ๆ ขนาดไหน ลึกๆ แลวตองมีเหตุผลมารองรับไมวา จะเปนเหตุผลที่ฟงดูงี่เงา โงเขลา เห็นแกตัว หรือ รายกาจขนาดไหน
•เชื่อในความมหัศจรรยที่เกิดจากความไมแนนอนของมนุษย •เชื่อในทัณฑทรมานในความเจ็บปวดในการฝกฝนสิ่งตางๆ ทั้งกิจกรรม นอกและในการทำงานวาเปนเสนทางที่นำไปสูความสำเร็จ เพชรน้ำงาม ตองผานการเจียระไน ดาบชั้นดีตองผานการตีอยางหนัก •ไมเชื่อในความเปนกลางของขาวตางๆ จากสื่อ •ไมเชื่อคำพูดของใครถาไมเห็นผลงานกอน
(. "13*-
CONTEMPORARY LITERARY WORKS
บนสัญญาลิขสิทธิ์ที่มีลายเซ็นของดิฉันอยูในนั้นดวย ทุกครั้งที่เห็นลายเซ็นของมุ ราคามิหรื อคุ นเดอรา บนสั ญ ญาซื้ อ ลิ ข สิ ท ธิ์ เ คี ย งคู ล ายเซ็ น ของตั ว เอง ใจดิฉันจะเตนตึกตักราวกับเปนสาวรุนยามแรกรัก ทุกทีไป การยืนยันความเชื่อไมวาจะเปนความเชื่อใน เรื่องใด สิ่งที่ทำไดคือการเชื่อตอไปดวยการยืนหยัด ปฏิบัติตามความเชื่อนั้น ในกรณีของดิฉันคือทำงาน ออกหนังสือรวมสมัยตอไปไมทางใดก็ทางหนึ่ง ถามี วั น หนึ่ ง ดิ ฉั น ไม ท ำธุ ร กิ จ สำนั ก พิ ม พ แ ล ว ก็ ไ ม ไ ด หมายความวาจะเลิกเชื่อในหนังสือรวมสมัย แตจะ เปนการเลิกเชื่อในธุรกิจสำนักพิมพและศักยภาพ ของตัวเองในการบริหารสำนักพิมพเสียมากกวา และถาวันนั้นมีจริง ก็จะยังคงพยายามนำเสนอ หนั ง สื อ ร ว มสมั ย ด ว ยการเป น แม ย ก อ า นและ ทำงานแปลตอไปเรื่อยๆ คะ
I Believe In Gattaca (1997, แอนดรูว นิคโคล)
คุณคิดวา ‘ความเชื่อ’ หรือ ‘ศรัทธา’ นำเราไปสูปญญาไดไหม หรือ วาในบางครั้ง ก็เปนไดเพียงอุปสรรค
ถาเปนความเชื่อในสิ่งที่ดี หรือศรัทธาในสิ่งที่มีประโยชน คิดวาสามารถนำไปสู ป ญ ญาได ค ะ แต ก็ ถู ก เหมื อ นกั น ว า บางครั้ ง ความเชื่ อ ก็ เ ป น อุ ป สรรค แต อุปสรรคนี่ละคะที่ชวยสรางคุณคาใหความเชื่อนั้น
ระหวางความเชื่อแบบ ‘ความเชื่อมั่น’ และความเชื่อแบบ ‘เชื่องมงาย’ คุณคิดวาเสนแบงของมันอยูตรงไหน
อยูตรงผลลัพธของความเชื่อนั้น อยูที่วาเปนความเชื่อมั่นตออะไร สิ่งนั้นเปน สิ่งที่ดีหรือไม เชื่อแลวทำรายตนเองและผูอื่นหรือไม ความเชื่อมั่นนั้นอาจเปน ความเชื่ อ มั่ น ในสิ่ ง ที่ เ ป น ไปไม ไ ด ก็ ไ ด ห รื อ เป น ไปได ย าก เพราะไม อ ย า งนั้ น เราไมเรียกวาความเชื่อมั่น ถาสิ่งที่เชื่อมั่นเปนไปในทางดี เชน เชื่อวาลูกคนที่ เรียนไมเกง มีความสามารถอื่นที่สามารถเอาตัวรอดไดนอกชั้นเรียน ทำใหเด็ก ไมรูสึกวาผลการเรียนคือคำตอบทุกอยางของชีวิตและมีกำลังใจฝกฝนทักษะ เฉพาะตัวของตน และไมรูสึกดอยกวาคนอื่น นี่คือความไมงมงาย แตเปนการ เชื่อมั่นในสิ่งที่คนอื่นสายหนามองไมลึกไมไกลเอง ขณะที่ความเชื่องมงาย เชน เชื่อวาทำบุญรอยลานแลวจะขึ้นสวรรคชั้นที่ลานเจ็ดโดยนำทรัพยสิน ที่ครอบครัวมีความจำเปนตองใชไปบริจาค เปนความเชื่อในสิ่งที่เปนไปไมได หรือพิสูจนไมไดในสายตาคนอื่นก็จริง แตเปนความเชื่อที่งมงายเพราะนำความ เดือดรอนมาสูครอบครัว
คุณคิดอยางไรกับคำกลาวที่วา ‘ไมเชื่ออยาลบหลู’
เปนหนังที่ทำใหมั่นใจวาความ อ อ นด อ ย อ อ นแอของมนุ ษ ย ไม ไ ด มี แ ต ข อ เสี ย การที่ เ รา ไมสมบูรณแบบเปนแรงผลักดัน ที่เขมแข็งรุนแรงที่สุด สามารถทำใหเราเอาชนะ อุปสรรคและความเปนไปไมไดตางๆ
เห็นดวยคะ ความเชื่อใครก็เปนของคนนั้น มีศักดิ์ศรี เปนจริงในสายตาคนเชื่อ เทาๆ กัน คนเราไมควรลบหลูกันไมวาเรื่องความเชื่อ ความเห็น รสนิยม หรือ เรื่องอื่นใดก็ตาม
คุณคิดวา ความเชื่อแบบไหนที่กำลังเปนปญหาใหญของสังคมไทย ในตอนนี้ ความเชื่อเรื่องสี
คุณคิดอยางไรกับความเชื่อมั่นใน ‘สิ่งที่เปนไปไมได’ เหมือนในเพลง The Impossible Dream ในละครเพลงเรื่อง ดอน กิโฆเต แมน ออฟ ลามันชา
I Don’t Believe ดิฉันไมเชื่อวาเงินซื้อทุกอยางได เงินสามารถ ซื้อความสะดวกสบาย ซื้อตั๋วเครื่องบินชั้นหนึ่ง สามารถยื ด กายนอนได ย าวเหยี ย ด ได กิ น อาหารชุ ด พิ เ ศษ มี เ หล า ชั้ น ดี ก ว า ใครๆ มา บริ ก าร แต เ งิ น ซื้ อ เพื่ อ นแท ซื้ อ ความสุ ข ใจ ซื้อความสงบสุข การใหอภัย ความพอใจไมได เงินซื้อใบประกาศฯ ซื้อชื่อเสียงได แตซื้อทักษะ ความสามารถและความภาคภูมิใจการลงแรงกาย แรงใจไมได ดิฉันเรียนรูความไมเชื่อในขอนี้จาก ภาวะของการไมขาดเงิน การมีเงินใชจายโดย ไมตองคิดคำนวณหลายตลบก็ไมเลวนักหรอก สามารถตัดความอึดอัดบางสวนไปได แตใน ขณะเดี ย วกั น ดิ ฉั น ได เ รี ย นรู ว า ถึ ง จะมี เ งิ น แตไมมีเวลา ไมมีใจ ไมมีความสม่ำเสมอ ไมมี ความออนโยนตอคนอื่น ไมมีความรับผิดชอบ ที่สำคัญคือไมมีวินัยตอตนเอง เอาเงินมากอง ทวมหัว ก็ยังมีสิ่งที่ซื้อไมได
คิดวาความเชื่อมั่นกับสิ่งที่เปนไปไมไดเปนของคูกันคะ สิ่งที่เปนไปไมไดทำให ความเชื่อมั่นเปนความเชื่อมั่นที่แทจริง ถาเชื่อมั่นในสิ่งที่เปนไปไดงายๆ หรือมี ความเปนไปไดสูง เชน เมื่อเห็นฟาครึ้มจึงเชื่อมั่นวาฝนจะตก ดิฉันไมเชื่อวา เปนความเชื่อมั่น มันงายไป ไมทาทาย ไมสนุก ไมมีลุน
ระหวาง ‘เชื่อในสิ่งที่ทำ’ กับ ‘ทำในสิ่งที่เชื่อ’ คุณเลือกอยางไหน และ คุณคิดวาอยางไหนมีพลังขับเคลื่อนมากกวากัน
ดิฉันเปนคนทำงาน ดิฉันไมใชคนชางฝน ดังนั้น ดิฉันจึงเชื่อในสิ่งที่ทำคะ และเห็ น ว า การเชื่ อ ในสิ่ ง ที่ ท ำมี พ ลั ง ขั บ เคลื่ อ นมากกว า การทำในสิ่ ง ที่ เ ชื่ อ เพราะดิฉันเชื่อในการลงมือทำกอน เมื่อทำแลว เห็นชัดแจงแลวจึงเชื่อหรือ ไมเชื่อก็จะไดรูกันไป การเชื่อในสิ่งที่ทำ ในกรณีที่ทำแลวเชื่อจะเปนความเชื่อ ที่ไดรับพิสูจนแลวอยางเปนรูปธรรม
คุณคิดวาความเชื่อถูกขับเคลื่อนโดยความกลัวไดไหม และความเชื่อ แบบนี้มีคุณคาไดหรือไม
ความเชื่อมากมายถูกขับเคลื่อนดวยความกลัวซึ่งก็ไมใชเรื่องผิดแปลกตรงไหน ถาความเชื่อนั้นทำใหคนดำรงตนเหมาะสมไมเบียดเบียนผูอื่นก็ถือวามีคุณคาคะ
(. "13*-