รวมเรื่องสั้นแปล ชุด “แฟนมูราคามิรวมหัว” ลำดับ ๑/๓
Àªi Áª µÈª¹ «²¢ À£²£i Ä«iÀ µ¢ ±
'JSFGMZ #BSO #VSOJOH BOE PUIFS TUPSJFT Haruki Murakami
ปาลิดา พิมพะกร วิวัฒน เลิศวิวัฒนวงศา ธนรรถวร จตุรงควาณิช มัทนา จาตุรแสงไพโรจน โตมร ศุขปรีชา แปล
ดวงฤทัย เอสะนาชาตัง แมงานและบรรณาธิการ
สำนักพิมพกำมะหยี ่
www.gammemagie.com
Àªi Áª µÈª¹ «²¢ À£²£i Ä«iÀ µ¢ ± 'JSFGMZ #BSO #VSOJOH BOE PUIFS TUPSJFT
รวมเรื่องสั้นแปล ชุด “แฟนมูราคามิรวมหัว” ลำดับ ๑/๓ Haruki Murakami เขียน ปาลิดา พิมพะกร วิวัฒน เลิศวิวัฒนวงศา ธนรรถวร จตุรงควาณิช มัทนา จาตุรแสงไพโรจน โตมร ศุขปรีชา แปล ดวงฤทัย เอสะนาชาตัง บรรณาธิการ อธิชา มัญชุนากร กาบูล็อง บรรณาธิการบริหาร ศรรวริศา เมฆไพบูลย บรรณาธิการจัดการ ออกแบบปก : พงศธร โชลิตกุล รูปเลม : สิริมา สุวรรณไตรภพ พิสูจนอักษร : กำมะหยี่ & แมไกขยัน HOTARU, NAYA O YAKU, SONOTA NO TANPEN by Haruki Murakami Copyright c 1984 Haruki Murakami All rights reserved. Originally published in Japan by SHINCHOSHA Publishing Co.,Ltd., Tokyo Thai translation rights arranged with Haruki Murakami through THE SAKAI AGENCY and SILKROAD AGENCY.
พิมพครั้งที่ 2 มีนาคม 2554 จำนวนพิมพ 3,000 เลม ISBN 978-616-90042-9-5 สำนักพิมพกำมะหยี ่ 74 รังสิต-นครนายก 31 ธัญบุรี ปทุมธานี 12130 โทร. 02-996-2014 โทรสาร 02-996-1514 Email : gammemagie@gammemagie.com Homepage : www.gammemagie.com Blog : http://gammemagie.blogspot.com Twitter : http://twitter.com/Gammemagie Facebook : http://www.facebook.com/GammeMagieEditions พิมพที่ หจก.ภาพพิมพ 296 ซ.จรัญสนิทวงศ 40 ถนนจรัญสนิทวงศ บางยี่ขัน บางพลัด กรุงเทพฯ 10700 โทรศัพท 02-433-0026-7, 02-433-8586 โทรสาร 02-433-8587 Homepage : http://www.parbpim.com จัดจำหนายทั่วประเทศโดย บริษัท อัมรินทรบุคเซ็นเตอร จำกัด 108 หมู 2 ถนนบางกรวย-จงถนอม มหาสวัสดิ์ บางกรวย นนทบุรี 11130 โทรศัพท 02-423-9999 โทรสาร 02-499-9561-3 Homepage : http://www.naiin.com ราคาจำหนาย 185 บาท
³ ³ª³ ± ´¡ l เรื่องสั้นเปนเรื่องสนุกจริงๆ นะคะ สองปที่แลว เมื่อเดือนมีนาคม ๒๕๕๒ สำนักพิมพกำมะหยี ่ นึกสนุกออกหนังสือลำดับแรกของชุด “แฟนมูราคามิรวมหัว” อันเปนชุดหนังสือรวมเรื่องสั้นของฮารูก ิ มูราคามิที่ถอดความ แปลเปนภาษาไทยโดยบรรดานักแปลรับเชิญทั้งมือเกามือ ใหมที่บางชื่นชอบ บางชักจะชอบงานของนักเขียนผูนี้เขาแลว สองปใหหลัง หนังสืออีกสองเลมในชุดเดียวกันคือ “คำสาปราน เบเกอรี” และ “ปศาจแหงเล็กซิงตัน” ไดทยอยออกวางแผง ตามลำดับ รวมผูม ารวมสนุกแบงกันแปลทัง้ สิน้ ๑๗ + ๑ คน คือ พี่แปด ดวงฤทัย เอสะนาชาตัง แมงานและบรรณาธิการ ระหวางเสนทางของการริเลนจัดพิมพเรื่องสั้นที่ร่ำลือวาเปน ประเภทของวรรณกรรมที่ประสบความสำเร็จทางยอดขายได ยากใหเปนเรื่องสนุก มีเหตุการณชวนลุนระทึกเขามาเปน ระยะๆ หากไมมีเรื่องไหนชวนหัวเราะราพรอมกับน้ำตาริน เทากับกรณี “เรื่องสั้นที่หายไป” การไดคนพบวา นอกจาก ฮารูกิ มูราคามิ จะสามารถขยายเรื่องสั้นใหเปนนิยายเรื่อง ยาว ทำให เสนแสงที่สูญหาย เรารองไหเงียบงัน เปนเสมือน รางแรกของ ดวยรัก ความตายและหัวใจสลาย (Norwegian Wood) นิ ย ายเรื ่ อ งยาวที ่ อ ยู ในใจนั ก อ า นทั ่ ว โลก เขายั ง สามารถขั ด เกลาตั ด ทอน หลิ ว ตาบอดกั บ เธอผู ห ลั บ ใหล เรื่องสั้นที่มีขนาดยาวใหกลาย
เป น หลั บ ใหลในโลกเลื อ น เรื่องสั้นแบบกระชับแลวเติมเครื่องหมายจุลภาคเล็กๆ ใสใน ชื่อเรื่อง เพื่อแจงใหทราบแบบเงียบๆ วาคนละฉบับกันนะชนิด ทีใ่ ครไมสงั เกตจะไมรู และเราก็ไมรู และเราก็พลาดใสเรื่องสั้นผิดฉบับในการพิมพ ครั้งแรก โชคยังดีที่ผลงานชุดนี้ไดรับการตอบรับเปนอยางดี จากผูอ า น จนกระทัง่ มีการจัดพิมพครัง้ ทีส่ องครัง้ นีเ้ กิดขึ้น เปด โอกาสใหเราไดนำเรื่องสั้น หลิวตาบอดกับเธอผูหลับใหล ที่ หายไปในการพิมพครั้งแรกมาใสคืนที่ สวน หลับใหลในโลก เลือน อยูในเลม “ปศาจแหงเล็กซิงตัน” เรียบรอยครบถวน ถูกตองตามฉบับญี่ปุนแลว การพิมพครั้งที่สองนี้ ไมเพียงแคความสนุกสนานกับการ เปลี่ยนแปลงเนื้อหาขางใน เรายังขยายความสนุกออกมาถึง หนาปก ดวยการเปดใหนักออกแบบรวมสนุกเสนอปกใหม โดยยังคงใชรูปภาพเดิม กอนจะเปดใหสาธารณชนลงคะแนน เสียงคัดเลือกสองแบบสุดทายที่ผานการคัดเลือกรอบแรก ผานทางเฟซบุคเพจของเรา เรื่องสั้นเปนเรื่องสนุก ยืดได หดได แลวยังสามารถขยายให สนุกรวมกันไดในวงกวางกวาเดิมดวยคะ ขอใหมีความสุขในการอาน สำนักพิมพกำมะหยี่ มีนาคม ๒๕๔๔
² ££ ² ´ ²£À¥h¡
จนถึงทุกวันนี้ คอวรรณกรรมบานเรา คงมีนอยคนนักที่จะไม รูจัก ฮารูกิ มูราคามิ เทพเจาองคใหมของโลกวรรณกรรม สมัยใหม หลายๆ คนรูดีแลววามนตราของมูราคามินั้นสะกด ผูอานขนาดไหน มูราคามิเคยบอกวา การเขียนนวนิยายสรางความทาทายกับ เขา แตการเขียนเรื่องสั้นใหความสนุกสนาน ถาจะเปรียบไป แลว นวนิยายเปนความพยายามในการปลูกปา แตเรื่องสั้น เหมื อ นการเพาะปลู ก สวนอั น รื ่ น รมย เรื ่ อ งสั ้ น บางเรื ่ อ งก็ เปนตนเรื่องของนวนิยายของเขาดวย ตัวอยางอันดีคือ “เสน แสงที่สูญหาย เรารองไหเงียบงัน” คือตนเรื่องนวนิยาย “ดวย รัก ความตาย และหัวใจสลาย”(ซึ่งตีพิมพในฉบับภาษาไทย มาแลวสองครั้ง) นักอานที่ตองการศึกษาพัฒนาการงานเขียน ของมูราคามิสามารถศึกษาการขยายงานเขียนของนักเขียนผู ยิ่งใหญแหงศตวรรษนี้ไดเปนอยางดี สำหรับหนังสือชุดเรื่องสั้นของมูราคามิเลมแรกนี้ มีเรื่องสั้น จำนวน 5 เรื่อง “เสนแสงที่สูญหาย เรารองไหเงียบงัน” เรา รองไหเงียบงัน อันเปนเรื่องปกของหนังสือเลมนี้นั้น ผูแปล แปลเทียบจากภาษาญี่ปุนเปนหลัก การยอหนาและการใชคำ บางคำจึงไมเหมือนกับตนฉบับในภาษาอังกฤษ ตัวอยางเชน หนวยวัด ฉบับญี่ปุนใชหนวยการวัดเปนเซนติเมตร แตฉบับ ภาษาอังกฤษใชหนวยวัดเปนนิ้ว การยอหนาและการเวน วรรคจะไมเหมือนกับตนฉบับภาษาอังกฤษ การมาเปนแมงานและบรรณาธิการของหนังสือชุดเรื่องสั้น มูราคามิ นำทั้งความสุขและความทุกขมาใหดิฉัน (แตถาจะ เปรียบเทียบกันแลว ความสุขยอมมีมากกวาแนนอน) สิ่งแรก
ที่เขามาในหัวคือการรวบรวมผูที่หลงใหลในงานมูราคามิ บาง ทานก็เคยแปลงานของมูราคามิมาแลว บางทานก็เปนแฟน คลับตัวยงของมูราคามิ สิ่งหนึ่งที่ดิฉันพบคือการไดพูดคุย กับผูที่หลงรักมูราคามิดวยกันนั้นเปนความสุขอยางยิ่ง สวนความทุกขที่เกิดขึ้นคือในฐานะบรรณาธิการนั้นคือวา ทำอยางไรตัวเองถึงจะเพิ่มพูนความรูและทำความเขาใจงาน มูราคามิไดมากขึ้น จนถึงทุกวันนี้งานของมูราคามิบางชิ้นยัง เปนปริศนาใหคนอานหารอยตอแหงความเขาใจของงาน เขียนของเขา ตัวอยางอันดีก็คือเรื่องสั้นเรื่อง “สามเรื่อง เยอรมันฝนเพอ” ดิฉันอานเรื่องสั้นของมูราคามิเรื่องนี้ไดสัก รอยรอบแลวกระมัง แตปริศนาแหงถอยคำของมูราคามิยังคง ลอยควางอยูกลางอากาศ และนี่เองอาจจะเปนเสนหชิ้น สำคัญของงานมูราคามิ นอกเหนือจากปริศนาแลว ความ สะเทือนใจ ความนิ่งงัน ยังคงเกิดขึ้นกับดิฉันหลังการอาน “เสนแสงที่สูญหาย เรารองไหเงียบงัน” จบลง และเรื่อง “หลิวตาบอดกับเธอผูหลับใหล” ยังทำใหดิฉันคิดถึงเพื่อนเกา บานเกิด และญาติที่เราหลงลืมไปแลวบางคน นี่ยังไมนับ เรื่อง “มือเพลิง” และ “คนแคระนักเตน” ที่สรางอารมณ แปลกประหลาดในการอานเปนอยางยิ่ง บรรณาธิการเลมขอขอบคุณมารุต เหล็กเพชร แฟนอันเหนียว แนนของมูราคามิที่ชวยคิดชื่อเรื่อง” เสนแสงที่สูญหาย เรา รองไหเงียบงัน” ขอขอบคุณสำนักพิมพกำมะหยี่ ที่ยังคงมุง มั ่ นทำงานวรรณกรรมชั ้ นดี อ อกมาสู ส ายตานั ก อ า น ขอ ขอบคุณบรรณาธิการแสนขยันทั้งสามทานของสำนักพิมพ กำมะหยี่คือ อธิชา ศรินนี และศรรวริศาที่ชวยทำใหหนังสือ ชุดเรื่องสั้นของมูราคามิชุดนี้สมบูรณยิ่งขึ้น ดวงฤทัย เอสะนาชาตัง บรรณาธิการเลม http://a-wild-sheep-chase.bloggang.com
ª²£ ± เสนแสงที่สูญหาย เรารองไหเงียบงัน ปาลิดา พิมพะกร 13 มือเพลิง วิวัฒน เลิศวิวัฒนวงศา 55 คนแคระนักเตน ธนรรถวร จตุรงควาณิช 85 หลิวตาบอดกับเธอผูหลับใหล มัทนา จาตุรแสงไพโรจน 121 สามเรื่องเยอรมันฝนเพอ โตมร ศุขปรีชา 171
Àªi Áª µÈª¹ «²¢ À£²£i Ä«iÀ µ¢ ± ปาลิดา พิมพะกร
แมจะเรียกไดวาเปนเรื่องในอดีต แตอยางมากก็ไมเกิน 14 – 15 ปที่แลว มันเกิดขึ้นสมัยที่ผมอาศัยอยูในหอพัก นักศึกษา ผมเขามหาวิทยาลัยตอนอายุ 18 ป ตอนนั้น ผมไมรูแมแตเรื่องปกติทั่วไปเกี่ยวกับโตเกียวเลย ยิ่งไป กวานั้น ผมก็ไมเคยใชชีวิตอยางลำพังคนเดียว ทำใหพอ แมผมกังวลจนตองทำหนาที่จัดการหาหอพักแหงนั้นให ผมอยู เรื่องคาใชจายก็เปนปญหาเชนกัน ทำใหการอยู หอดูเหมือนจะเปนทางออกที่ดีที่สุด ผมเขาใจดีอยูหรอก วาการอยูหอสามารถชวยแบงเบาภาระคาใชจายไดสวน หนึ่ง แตถาเลือกไดจริงๆ ผมอยากหาอพารตเมนตอยูเอง แบบสบายๆ โดยไมตองกังวลเรื่องจุกจิกอะไรมากกวา แตทายที่สุดผมกลับไมสามารถขอตามความตองการของ ตัวเองแบบนั้นได พอแมผมตองจายยุบยับมากมาย ทั้ง คาเขาเรียน คาเทอม รวมถึงคาใชจายประจำวันของผม หอพั ก ของมหาวิ ท ยาลั ย ตั ้ ง อยู บ นเนิ น สู ง ย า น บุนเคียว เห็นทิวทัศนงดงาม มีพื้นที่กวางใหญ มีกำแพง รั้วคอนกรีตสูงโอบรอบ เมื่อผานประตูเขาไปจะพบกับ ตนเคะยะกิขนาดมหึมาตั้งตระหงาน วากันวามีอายุราว ปาลิดา พิมพะกร
11
150 ป หรือมากกวานั้นดวยซ้ำ หากยืนอยูที่โคนตนและ แหงนมองขึ้นไป กิ่งกานเขียวครึ้มจะแผปกปดผืนฟา อยางมิดชิด ทางเทาคอนกรีตเลี้ยวออมตนไม แลวทอดตัด ตรงไปยั ง สวนกลาง ขนาบสวนกลางทั ้ ง สองด า นคื อ อาคารหอพักสรางจากปูนสองหลัง สูงสามชั้น ตั้งเคียง ขางกัน เปนตึกใหญโตมโหฬาร มีเสียงโฆษกจากรายการ วิทยุดังผานหนาตางที่แงมเปดอยูตลอดเวลา จากเครื่อง วิทยุทรานซิสเตอรของใครบางคน ผามานของทุกหอง เปนสีครีมเหมือนกันหมด เพราะสีครีมเปนสีที่จืดจาง นอยที่สุดเมื่อโดนแสงแดด ดานหนาทางเดิน มีอาคารสองชั้นเปนที่ตั้งของ สำนักงานใหญ ชั้นแรกมีโรงอาหารและหองอาบน้ำรวม สวนชั้นสองมีหองสัมมนา หองประชุม และหองรับแขก ถัดจากอาคารหลังนี้เปนอาคารหอพักชุดที่สาม สูงสาม ชั้นเชนกัน ตั้งอยูกลางสนามหญาขนาดใหญ ที่มีสปริง เกลอรพน น้ำหมุนวนอยูร อบสวน สองประกายระยิบระยับ ทามกลางแสงอาทิตย ดานหลังของอาคารสำนักงาน ใหญมีสนามที่ใชสำหรับเลนเบสบอลและฟุตบอล รวม ทั้งคอรตเทนนิสอีกหกคอรต จะมีอะไรดีไปกวานี้อีก ปญหาเพียงอยางเดียวของหอพักแหงนี้ (แตก ็ ไมใชวาทุกคนจะเห็นวามันเปนปญหาหรอก) คือคนดูแล ซึ่งเปนสถาบันลึกลับที่มีผูนำเปนพวกขวาจัดชนิดบาคลั่ง เพียงไดเห็นใบปลิวที่หอพักพิมพออกมาก็รูแลววาเปน 12
เสนแสงที่สูญหาย เรารองไหเงียบงัน
อยางนั้นแนนอน มันเปนหอพักที่ดำเนินการภายใตคติ ของ ‘การบรรลุจุดมุงหมายขั้นพื้นฐานของการศึกษาและ สรางคนเกงเพื่อรับใชชาติ’ และดูเหมือนวานักธุรกิจผู มั่งคั่งหลายคนที่เห็นพองกับปรัชญานั้นจะมีสวนในการ ลงนามค้ำประกันหอพักดวย อยางนอยนั่นคือประวัติ อยางเปนทางการของหอ ไมมีใครรูวามีอะไรแอบแฝงอยู ใตเปลือก เชนเดียวกับอีกหลายตอหลายเรื่องที่นั่น มี ขาวลือวามันเปนที่สำหรับการซุกหุน หรือการโกงอสังหา- ริมทรัพยอะไรสักอยาง เรื่องพวกนั้นไมไดมีผลตอชีวิต ความเปนอยูประจำวันในหอแตอยางไร ในแงการใชงาน ผมคิดวาคงไมสำคัญนักหรอกวาใครเปนคนดูแล ไมวา จะเปนพวกฝายขวา พวกฝายซาย พวกหนาไหวหลัง หลอก หรือพวกอันธพาล หรืออะไรก็ตาม ไมวาความ จริงจะคืออะไร นับจากฤดูใบไมผลิของป 1967 จนถึงฤดู ใบไมรวงของป 68 ผมเรียกหอพักนี้วาบาน ทุกวันใหมของหอพักแหงนี้เริ่มตนดวยการเชิญธงชาติขึ้น สูยอดเสา ฐานสำหรับการเชิญธงชาติตั้งอยูกลางสวน สามารถมองเห็นไดชัดเจนจากหนาตางบนหอ แนนอนวา ตองมีการเปดเพลงชาติประกอบดวย เหมือนกับขาวกีฬา ก็ตองมีเพลงมารชเปดไปดวยกัน ขาดสิ่งใดสิ่งหนึ่งไป ไมได ปาลิดา พิมพะกร
13
§h² i§¢ Á ¥ ปาลิ ด า พิ ม พะกร จบการศึ ก ษาจากคณะ โบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร เริ่มตนทำงาน ตำแหน ง กองบรรณาธิ ก ารที ่ น ิ ต ยสาร mars จากนั้นออกมารวมกอตั้งสำนักหนังสือไตฝุน (www.typhoonbooks.com) เพราะสนใจใน วั ฒ นธรรมญี ่ ป ุ นจึ ง เริ ่ ม เรี ย นภาษาญี ่ ป ุ น เมื ่ อ ปลายป 2545 ทำงานไปเรียนไปจนถึงปจจุบัน เขียนหนังสือเกี่ยวกับญี่ปุนออกมาสองเลมคือ “เกียวโต ไดอารี่” และ “คิวชู ยู แอนด มี” “เรื่องเลาของฮารูกิ มูราคามิ เดนดวยการ บรรยายโดยใชคำพูดงายๆ แตเก็บรายละเอียด ทั้งความรูสึกของตัวละครและบรรยากาศรอบตัว ไดอยางละเอียดถี่ถวน บางประโยคอาจเปน เพียงคำพูดแฝงปรัชญาดาษดื่นทั่วไป แตเมื่อ ประสานเขากับหวงอารมณที่เขาสรางขึ้นแลว สามารถสั่นสะเทือนจิตใจผูอานได การไดแปล งานของฮารูกิ มูราคามิ จากตนฉบับภาษาญี่ปุน เป น หลั ก ทำให รู ส ึ ก ว า ได ใกล ช ิ ด กั บ งานของ นักเขียนที่เราชื่นชอบมากยิ่งขึ้น ถือเปนประสบ- การณที่ดีอีกครั้งในชีวิต”
50
เสนแสงที่สูญหาย เรารองไหเงียบงัน
¡·À ¥´ วิวัฒน เลิศวิวัฒนวงศา
ผมพบกับเธอครั้งแรกในงานแตงงานของคนรูจักเมื่อสาม ปที่แลว และสนิทสนมกันอยางรวดเร็ว หากนับเฉพาะ เรื่องอายุ เราเรียกไดวาตางกันราวกับเปนมนุษยคนละรุน เธออายุยี่สิบ สวนผมสามสิบเอ็ด แตนั่นแทบไมสงผล อันใด อาจเพราะในตอนนั้นผมมีเรื่องอื่นใหกังวลมาก กวา กลาวตามความสัตย ผมไมมีเวลาแมแตนิดที่จะคิด เรื่องความแตกตางของอายุ และเชนกันเรื่องอายุก็ไมได รบกวนเธอตั้งแตแรก ผมแตงงานแลว แตนั่นก็ไมสำคัญ เหมื อ นกั น เธอให ค วามสำคั ญ ของเรื ่ อ ง อายุ การมี ครอบครัว หรือรายได อยูในลำดับเดียวกับการใหความ สำคัญเรื่องเบอรรองเทา สำเนียงพูด หรือรูปรางของนิ้ว มือของใครสักคน การมานั่งคิดถึงเรื่องพวกนี้ไมสามารถ เปลี่ยนแปลงอะไรได ซึ่งจะวาไปแลว ใชเลย! เธอพูดถูก เธอทำงานเปนนางแบบโฆษณา ขณะเดียวกันก็ กำลังเรียนละครใบกับใครสักคนซึ่งวากันวาเปนคนดัง เอาการอยู งานพวกนั้นจะเปนเรื่องนาเบื่อ เธอจึงเอาแต ปฏิ เ สธงานที ่ เ อเย นต ห ามาให มั น เลยทำให ส ถานะ ทางการเงินของเธอไมมั่นคงนัก แตไมวาเธอจะขาดเหลือ วิวัฒน เลิศวิวัฒนวงศา
53
อะไร ทั้งหมดก็คลี่คลายไปไดโดยความชวยเหลืออันดี จากบรรดาเพื่อนชายของเธอ ที่จริงผมก็ไมรูแนหรอก แค ปะติดปะตอเอาจากชิ้นสวนขอมูลที่หลนจากบทสนทนา ของเธอ ถึงอยางนั้นผมก็ไมคิดวานี่จะเปนเครื่องแสดงวา เธอนอนกับผูชายพวกนั้นเพื่อเงิน ตอใหเธอจะอยูใน โอกาสทีจ่ ะทำแบบนัน้ ไดกเ็ ถอะและตอใหเธอทำจริงๆ มัน ก็ไมใชเรื่องสำคัญอยูดี เพราะสิ่งที่สำคัญจริงๆ มัน เปน เรื่องสามัญกวาเรื่องนั้นมากมาย ไมวาจะอธิบายแบบสั้น หรื อ ยาว ความซื ่ อ ใสไร เ ล ห ข องเธอต า งหากที ่ ด ึ ง ดู ด บรรดาผูชายพวกนั้น ผูชายพวกที่แรกเริ่มก็จะมองเห็นแค ความซื่อใสของเธอกอนที่จะเอาไปผสมกับความรูสึกตาง ตางนานาที่พวกเขาซอนไวในใจ นี่อาจจะไมใชคำอธิบาย อันตองตรงนัก แตกระทั่งตัวเธอเองก็ยังตองยอมรับวาไอ ความซื่อใสนั่นแหละที่ชวยเธอ แตแนนอน ไอเรื่องพรรคนี้มันไมสามารถจะอยูได ตลอดไปหรอก (เพราะถามันอยูได จักรวาลแหงการ ทำงานของมวลหมูเราคงตองพลิกคว่ำคะมำหงาย) ที่จริง ความเปนไปไดมันก็มีอยู แตนั่นตองอยูภายใตสภาวะ เฉพาะ ชวงเวลาเฉพาะ ดังเชน “การปอกสมจีน” “ปอกสมจีนรึ” คุณอาจสงสัย ตอนที่เราพบกันครั้งแรก เธอบอกผมวา เธอกำลัง เรียนละครใบ ออ รึ, ผมตอบ ไมสงสัยโดยสิน้ เชิง เด็กสาวสมัยนี ้ 54
มือเพลิง
แทบทุกคนลวนกำลังทำอะไรสักอยางทัง้ นัน้ แหละ แตเธอ ก็ไมใชสาวประเภทที่จะตั้งหนาตั้งตาขัดสีฉวีวรรณตัวเอง เชนนั้นเธอจึง “ปอกสมจีน” ที่เธอทำจริงๆ คือ เธอมีชามใสใสสมทางซายและชามใสเปลือกสมทางขวาแลวก็เริ่มกันเลย-แมที่จริงไมไดมีอะไรอยูตรงนั้น เธอเริ่ม ดำเนินการหยิบผลสมในจินตนาการ ปอกเปลือกมันชาๆ หยิบสงเขาปาก จากนั้นคายกากทิ้งทีละกลีบทีละกลีบ สุดทาย กำจัดเศษเปลือกที่เหลือไปไวในชามทางขวา จากนั้นเธอเริ่มตนกระบวนการใหมอีกรอบและอีกรอบไม วาจะอธิบายอยางไรมันก็อาจไมถกู ตองนัก แตผมสาบาน ได, แคเพียงมองดูเธอทำเชนนั้นสักสิบหรือยี่สิบนาที- ขณะที่ผมกับเธอพูดคุยกันอยางออกรสตรงเคานเตอร ระหว า งกระบวนการ “ปอกส ม จี น ” ทั ้ ง หมดของเธอ โดยปราศจากการคิดทบทวน ผมรูสึกวาความจริงรอบๆ ตัวผมถูกสูบทิ้งไป สุดทายมันก็นาตระหนกอยูไมนอย ยอนกลับไปเมื่อครั้งที่ ไอคมานน* ยังทำการทดลอง อยู ในอิ ส ราเอล มี ค ำร่ ำ ลื อ ว า เขาถู ก พิพากษาอยาง เหมาะสม นั่นคือการจับเขาขังเอาไวในหองแลวคอยๆ สูบอากาศออกชาๆ ผมไมรหู รอกวาเขาพบจุดจบแบบไหน แตนั่นคือสิ่งที่แวบเขามาในหัวผม “ทาทางคุณจะมีพรสวรรคไมนอย” ผมกลาว “โอ ไมเลย นี่ไมเกี่ยวอะไรกับพรสวรรค มันไมใช เรื่องวาคุณจะกลอมตัวเองใหเชื่อไดยังไงวามีสมอยูตรง หนา แตคุณตองลืมวามีสมอยูตางหาก นั่นละประเด็น” วิวัฒน เลิศวิวัฒนวงศา
55
ก็อัดแนนไปดวยใบปลิว ผมหาผูดูแลไมพบ ดังนั้นผมจึง ไมอาจรูไดวาเธอยังอยูที่นี่หรือเปลา ผมฉีกกระดาษออก จากสมุดนัดของตัวเองเพื่อเขียนโนตสั้นๆ “ติดตอกลับ ดวย” ลงชื่อแลวเสียบไวในตูรับจดหมายของเธอ ไมมีการตอบกลับ ครั ้ ง ต อ มาพอผมผ า นไปแถวนั ้ น ป า ยชื ่ อ หน า อพารตเมนตก็เปลี่ยนเปนชื่ออื่น ที่จริงผมลองเคาะดวย ซ้ำแตไมมีใครอยู และเชนเคย คนดูแลตึกก็ไมอยูแถวนั้น สุดทายผมก็ยอมแพ นั่นมันก็หนึ่งปลวงมาแลว เธอสาบสูญไป ในทุกๆ เชาผมยังคงวิ่งผานโรงนาทั้งหา ไมมี โรงนาหลังใดถูกเผา เชนเดียวกันกับที่ผมไมเคยไดขาว เรื่องการเผาโรงนา เดือนธันวาคมมาถึงอีกครา ฝูงนกยัง คงโบกบินอยูเหนือผัวและผมก็แกลงไปเรื่อยๆ และยังมีบางครั้งบางคราว ทามกลางความมืด ของราตรีกาลผมก็จะคิดถึงภาพของโรงนาที่กำลังมอด ไหมวอดวายลงกับพื้นดิน * คารล อดอลฟ ไอคมานน (19 มีนาคม 1906 – พฤษภาคม 1962) ทำงานในระดับนำขององคกรตำรวจลับของเยอรมันชวงสงคราวโลกครั้ง ที่ 2 (เกสตาโป) ชื่อเสียงอันเลื่องลือในความโหดรายของเขาคือนำชาวยิว จากทั่วยุโรปสูแคมปแหงความตายที่เอาววิทช ** เยื่อหุมเซลลขั้นนอก เปนสวนที่ลอมรอบนิวเคลียสในรางกายคนเรา มีลักษณะเปนของหลวขน 80
มือเพลิง
§h² i§¢ Á ¥ วิวัฒน เลิศวิวัฒนวงศา หรือชื่อที่เปนที่รูจักของ บรรดาบล็อกเกอรคือ FILMSICK จบการศึกษา เภสัชศาสตรบณ ั ฑิต มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร ปจจุบัน รับราชการ / บล็อกเกอร คอลัมนนิสต นิตยสาร BIOSCOPE / FUSE / VOTE เคยมี หนังสือมาแลว 3 เลมคือ มองโลกในแงเหงา (นามปากกา เจาชายนอย) นักเปลี่ยนแปลงโลก กับกาแฟ (นามปากกา เจาชายนอย) และคิโยชิ คุโรซาวะ : หนังผีไซไฟ และเมืองใหญชอ่ื โตเกียว เคยรวมเขียน ในหนังสือFILMVIRUS มาแลว หลายฉบับไมวาจะเปนฉบับ 3 อีสาวกายสิทธิ ์ สางสำแดง THE 8 MASTER และ สัตววิกาล “โดยสวนตัว ผมไมแนใจวาตัวเองชอบงานของ มูราคามิจริงๆ หรือแคชอบสำนวนแปลของคุณ นพดล เวชสวัสดิ์ การไดลองมา “ทำเองดูมั่ง” กลายเป น การกระโดดลงไปศึ ก ษาแบบแยก สวนงานของนักเขียนและนักแปลคนโปรดมาก กวาจะแปลเอาเรื่องอยางเดียว ผลลัพธที่ไดจึง ไมใชแควาไดทำงานแปลเรื่องเทๆ แตเปนการได ศึกษาวิธีการวางคำ วางประโยค ในเรื่องสั้นอัน เปน “สรวงสวรรคของคำบุพบท และสันธาน” นี ้ มันนาจะสงผลตอการเขียนงานตอไปในอนาคต” วิวัฒน เลิศวิวัฒนวงศา
81
Á £° ± À i ธนรรถวร จตุรงควาณิช
คนแคระโผลมาในความฝนและขอใหผมเตน ผมรูวามันคือความฝน แตตอนนั้นผมรูสึกเหนื่อย พอๆ กับในชีวติ จริง ดังนัน้ ผมจึงปฏิเสธไปอยางสุภาพ คน แคระไมรูสึกเคือง แตเตนไปตามลำพัง เขาวางเครื่องเลนแผนเสียงพกพาลงบนพื้นและ เตนไปตามเสียงเพลง แผนเสียงวางกระจายรอบเครื่อง เลน ผมหยิบสองสามแผนขึ้นมาจากที่ตางๆ ในกองนั้น แผนเสียงพวกนี้คือรวมมิตรดนตรีอยางแทจริง เหมือนกับ วาคนแคระหลับตาเลือกแผน หยิบอะไรก็ตามที่มือไป แตะโดน ไมมีแผนไหนเลยที่อยูในซองแผนเสียงที่ถูก ตอง คนแคระหยิบเอาแผนที่เลนไปไดครึ่งเดียวออกจาก จานหมุน โยนมันไปรวมกับแผนที่กองอยูโดยไมเก็บใส ซอง จำไมไดวาแผนไหนคูกับซองไหน หลังจากนั้นก็เอา แผนใสซองแบบสุม เอาแผนโรลลิ่งสโตนสอยูในซอง เกลน มิลเลอร แผนวงประสานเสียงมิช มิลเลอรอยูใน ซองบัลเลตดาฟและโคลเอของราเวล แตความสับสนเหลานี้ดูจะไมสงผลใดๆ กับคน แคระ ตราบใดที่เขาสามารถเตนตามเพลงที่เลนอยูได ธนรรถวร จตุรงควาณิช
83
เขาก็พอใจแลว ตอนนี้เขากำลังเตนตามแผนชารลี พารก เกอร ที่อยูในซองอัลบั้มรวมยอดผลงานกีตารคลาสสิก รางของเขาหมุนเหมือนพายุทอรนาโด ดูดกลืนกระแส โนตอันเรารอนที่ทะลักออกมาจากแซกโซโฟนของชารลี พารกเกอร ผมกินองุนและดูเขาเตน เหงื่อพรั่งพรูออกจากตัวเขา ทุกครั้งที่เขาสะบัด หัว เม็ดเหงื่อก็กระเซ็นจากหนา ทุกครั้งที่เหวี่ยงแขน เหงื่อก็พุงเปนสายจากปลายนิ้ว แตไมมีอะไรหยุดเขาได พอเพลงเลนจบแผน ผมก็จะวางชามองุนลง และเลน แผนใหม เขาก็จะเริ่มเตนตอ “คุณนี่ยอดนักเตนจริงๆ” ผมตะโกนบอกเขา “ตัว คุณคือเสียงดนตรีเองเลย” “ขอบคุณ” เขาตอบ น้ำเสียงมีแววเอ็นดูอยู “นี่เตนแบบนี้เปนประจำเลยหรือ” “ก็ราวๆ นี้ละ” แลวคนแคระก็หมุนตัวอยางงดงามบนปลายเทา ผมนุมเปนลอนของเขาสยายไปตามลม ผมปรบมือ ผม ไมเคยเห็นการเตนที่ยอดเยี่ยมอยางนี้มากอนในชีวิต คน แคระโคงอยางนอบนอมเมื่อเสียงเพลงจบลง เขาเลิกเตน และซับเหงื่อ เข็มเครื่องเลนแผนเสียงขูดไปตามรองใกล ใจกลางแผน ผมยกแขนเครื่องเลน และปดเครื่อง เอา แผนใสซองเปลาที่ควาไดเปนซองแรก “ขาเดาวาเจาคงไมมีเวลาฟงเรื่องที่ขาจะเลา” คน แคระพูด มองมาทางผม “เรื่องมันยาว” 84
คนแคระนักเตน
ผมไมแนใจวาจะตอบวาอยางไรดีเลยหยิบองุน เขาปากอีกลูก เวลาไมใชปญหาสำหรับผม แตผมไมได อยากฟ ง เรื ่ อ งราวชี ว ิ ต ยื ด ยาวของคนแคระขนาดนั ้ น นอกจากนั้น นี่คือความฝน มันสลายหายไปไดทุกขณะ แทนที่จะรอฟงคำตอบ คนแคระดีดนิ้วและเริ่ม เลา “ขามาจากดินแดนทางเหนือ” เขาพูด “ทางเหนือ ไมมีใครเตนรำกัน ไมมีใครรูวาเตนยังไง พวกนั้นไมรูดวย ซ้ำวาการเตนเปนสิ่งที่ทำได แตขาอยากเตน ขาอยาก กระทืบเทาและเหวี่ยงแขน สะบัดหนาและหมุนไปรอบๆ แบบนี้” คนแคระกระทืบเทา เหวี่ยงแขน สะบัดหนาและ หมุนตัว การเคลื่อนไหวเหลานี้ถาแยกกัน มันก็ทำงายอยู แตเมื่อนำมาประกอบเขาดวยกัน สามารถสรางความ งามอยางไมนาเชื่อของความเคลื่อนไหวซึ่งพวยพุงออก มาจากตัวคนแคระในคราวเดียว เหมือนกับวาลูกแกวที ่ เต็มไปดวยแสงสวางระเบิดกระจายออก “ขาอยากเตนแบบนี้ เพราะฉะนั้นขาจึงลงมาทาง ใต ขาเตนในโรงเตี๊ยม กลายเปนที่รูจักและไดเตนตอหนา พระราชา แนนอนวานั่นเปนตอนกอนการปฏิวัติ พอ ปฏิวัติ พระราชาก็ตายไปอยางที่เจาก็รูอยู และขาก็โดน ขับไลออกจากเมืองใหมาอยูในปา” คนแคระเดินไปกลางที่โลงและเริ่มเตนอีกครั้ง ผม เลนแผนเสียง เพลงเกาของแฟรงก ซิเนตรา คนแคระเตน รองเพลง “ไนตแอนดเดย” ตามซิเนตราไปดวย ผมนึก ธนรรถวร จตุรงควาณิช
85
หนนึง ตำรวจออกประกาศจับ พวกเขามาลอมโรงงาน หญิงสาวแสนสวยจากแผนกแปดแอบมาเตือนผมอยาง ลับๆ ผมวิ่งออกจากบริเวณทำงาน กระโดดลงไปในสระ ซึ่งเปนที่เก็บชางซึ่งผลิตเสร็จแลว ผมเกาะหลังชางตัว นึง วิ่งหนีเขาไปในปาและเหยียบตำรวจไปหลายนาย ระหวางหลบหนี ตอนนีก้ เ็ ปนเวลาเกือบเดือนแลวทีผ่ มหนีจากปานึง ไปสูอีกปานึง จากภูเขาหนึ่งไปสูอีกภูเขาหนึ่ง กินแตลูก ไมและแมลง ดื่มน้ำจากแมน้ำเพื่อประทังชีวิต แตตำรวจ มีมากเหลือเกิน อีกไมชาพวกเขาก็คงจะจับผมได และ เมือ่ พวกเขาจับผมได พวกเขาก็จะผูกผมเขากับรอกกวาน และฉีกผมเปนชิ้นๆ ผมไดยินมาอยางนั้น คนแคระมาหาผมในความฝนทุกคืนและสั่งใหผม ยอมใหเขาเขามาอยูในราง “ถาทำแบบนั้น อยางนอยเจาก็จะไดไมตองถูก ตำรวจจับและโดนฉีกเปนชิ้น” เขาพูด “จริง แตมันก็แปลวาผมจะตองเตนอยูในปา ตลอดกาล” “ถูกตอง” คนแคระพูด “เจาคือคนที่ตองตัดสิน ใจเลือกเอง” เขาหัวเราะคิกคักเมื่อพูดประโยคนั้นออกมา แต ผมตัดสินใจเลือกไมได ผมไดยินเสียงหมาเหากรรโชกแลว พวกเขาใกล เขามาแลว 118 คนแคระนักเตน
§h² i§¢ Á ¥ ธนรรถวร จตุ ร งควาณิ ช อดี ต เคยทำงาน หนังสือพิมพ แปลตั้งแตเอกสารราชการยัน นิยายนักสืบ เขียนหนังสือนำเที่ยว ปจจุบันสอน วรรณคดีอังกฤษอยูที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร “งานชิน้ แรกของมูราคามิทอ่ี า นคือ พินบอล 1973 ติดใจตอนที่พระเอกถูกประชดไลใหไปใชชีวิตใน กลองรองเทา และติดใจวิธีการใชอุปมาอุปมัย ของนักเขียนคนนี้ตั้งแตนั้นเปนตนมา สำหรับ เรื่อง คนแคระนักเตนคิดวาเปนหนึ่งในเรื่องที ่ มีโครงเรื่องสามัญที่สุดแลวในบรรดางานของ มูราคามิ แตความเพี้ยนซึ่งเปนเอกลักษณของมู ราคามิอยูในรายละเอียดของชีวิตประจำวันของ ตัวละคร ความดีงามของการแปลมูราคามิคือผู แปลไมจำเปนตองเปดพจนานุกรมมือเปนระวิง แตความยากอยูที่จะทำอยางไรใหภาษาสามารถ สื่ออารมณของเวลาและสถานที่ในเรื่องซึ่งออก แนวยำใหญ และทำอย า งไรที ่ จะคงความพูด นอยแตตอยหนักของตัวเอกไวได”
ธนรรถวร จตุรงควาณิช 119
«¥´§ ² ± À ¹i«¥± ë¥ มัทนา จาตุรแสงไพโรจน
พอหลับตาลงยืดหลังตรงก็ไดกลิน่ อายของสายลม สายลม ทีม่ คี วามพองกลมราวกับพวงผล ผลทีม่ เี ปลือกแหงหยาบ มีเนือ้ ในไหลลืน่ มีผวิ เมล็ดเปนเม็ดขรุขระ เมือ่ เนือ้ แตกตัว ออกกลางอากาศ เมล็ดก็กลายเปนลูกตะกั่วที่ออนนุม ฝงลึกลงในแขนอันเปลือยเปลาของผม และถึงแมนหลัง จากนัน้ ความเจ็บปวดเล็กนอยก็ยงั คงอยู ผมไม ได รู ส ึ ก กั บ สายลมเช นนี ้ มาเนิ่นนานแลว ระหวางทีอ่ ยูโ ตเกียว ผ‰ มลืมสายลมเดือนพฤษภาอันแจมชัด แปลกประหลาดโดยสิ้นเชิง ‰ผมลืมเลือนรสสัมผัสความ เจ็บปวดแบบหนึง่ ไปแลว แ‰ มกระทัง่ อะไรบางอยางทีฝ่ ง ลึก ลงไปใตผิวและสงความเย็นชารุกล้ำเขาไปถึงกระดูกก็ลืม ไปเสียหมดสิน้ ผมคิดวาจะอธิบายเกีย่ วกับสายลมทีว่ า - สายลม ตนฤดูรอ นอันเอิบอิม่ ทีพ่ ดั ผานพืน้ ดินลาดเอียงแหงนี ้ - ให ลูกพีล่ กู นองฟง แตในทีส่ ดุ ก็ลม เลิกความคิด เขาเพิง่ อายุ แคสิบสี่ปและไมเคยออกหางจากพื้นที่แหงนี้เลยแมแต ครั้งเดียว การอธิบายสิ่งที่สูญเสียไปตอคนที่ไมเคยมี ประสบการณสูญเสียสิ่งใดใหเขาใจนั้นไมมีทางเปนไปได มัทนา จาตุรแสงไพโรจน 121
ผมยืดตัว บิดคอไปมา เปนเพราะเมื่อคืนนั่งจิบวิสกี้คน เดียวจนถึงดึกดื่น ‰ตอนนี้เลยรูสึกเหมือนตรงแกนกลาง สมองมีอะไร คลายกอนเล็กๆ คัง่ คางอยู “นี่ๆ ตอนนี้กี่โมงแลว” ลูกพี่ลูกนองเอยถามผม ผมสูงกวาลูกพี่ลูกนองเกือบยี่สิบเซนติเมตร เขาจึงตอง แหงนหนามองผมเวลาคุยกันอยูเ สมอ ผมมองนาฬกาขอมือตอบวา “สิบโมงยีส่ บิ นาที” ลูกพีล่ กู นองควาแขนซายของผมแลวดึงเขาไปใกล หนาตัวเอง ดูหนาปดนาฬกาดวยตาตัวเองใหแนใจ การ อานตัวเลขดิจิตอลกลับหัวนั้นคอนขางเสียเวลา พอลูกพี่ ลูกนองปลอยมือ ผมก็รสู กึ กังวลขึน้ มาเล็กนอย เหลือบตา มองทีน่ าฬกาอีกครัง้ เวลาสิบโมงยีส่ บิ นาทีอยางทีบ่ อก “นาฬกาตรงรึเปลา” ลูกพีล่ กู นองถาม “ตรง” ผมบอก เขาดึงขอมือผมไปดูนาฬกาอีก นิ้วของเขานุมลื่น มีเรีย่ วแรงมากกวาทีเ่ ห็นภายนอกมาก “นีๆ่ อันนีแ้ พงรึเปลา”‰ เขาถาม “ไมแพงหรอก ของถูกๆ” ผมวา ไมมีคำตอบกลับมา ผมมองไปทางลูกพี่ลูกนอง เห็นเขาเผยอริมฝปากเล็กนอยและแหงนมองดูหนาผม อยางเลื่อนลอย ฟนขาวที่ปรากฏในชองวางระหวางริม ฝปากดูเหมือนกระดูกทีเ่ สือ่ มถอย “ของถูกนะ” ผมหันไปทางหูซา ยของเขาแลวพูดซ้ำ “ของถูก แตเทีย่ งตรงใชไดเลย” 122 หลิวตาบอดกับเธอผูหลับใหล
“อือ” ลูกพีล่ กู นองพยักหนาตอบพลางปดริมฝปาก ผมหยิบบุหรี่ออกจากกระเปาเสื้อแลวจุดบุหรี่ดวยไฟแช็ก หูขวาของลูกพี่ลูกนองทำงานไมคอยดี ‰ตอนอยูโรงเรียน ประถมเขาโดนลูกบอลอัดเขาทีห่ ู นับแตนน้ั มาหูกไ็ มไดยนิ อีก คือไดยินลางๆ ไมใชวาไมไดยินเสียงอะไรเลย มีบาง ชวงที่ไดยินคอนขางชัดและบางชวงไมเปนอยางนั้น และ นานๆ ทีหทู ง้ั สองขางก็ไมไดยนิ อะไรเลย แ‰ มของเขาซึง่ เปน นองสาวของพอบอกวา ดูเหมือนจะเปนอาการคลาย โรคประสาท ‰คือเมื่อแบงประสาทการรับรูไปยังหูทั้งสอง ขางเทาๆ กันแลว บางครั้งความเงียบงันของฝงขวาก็เขา กดทับเสียงของฝง ซาย และความเงียบงันนัน้ ก็ไหลแผซา น เขาปกคลุมประสาทสัมผัสทัง้ หาราวกับน้ำมันเหลว บางครัง้ ผมเคยนึกวาอาการหูตงึ ของเขานาจะเปน อาการทางประสาทมากกวาจะเกิดจากบาดแผลภายนอก แตเรื่องนี้ผมไมรูแนหรอก บรรดาหมอที่เขาตะลอนหาใน ชวงแปดปทผ่ี า นมาก็ไมร ู “นาฬกานะ ราคาแพงก็ไมไดหมายความวามันจะ เที่ยงตรงหรอก” ลูกพี่ลูกนองพูด “เรือนที่ผมเคยใชมา ตลอดก็เปนของราคาแพงทีเดียว แตเพีย้ นประจำ สุดทาย ก็ทำหาย” “อือ” ผมพูด “ตัวโลหะยึดสายนาฬกามันหลวมก็เลยหลุดหลน ไปตอนไหนไมร ู มารูต วั อีกทีกไ็ มอยูท ข่ี อ มือแลว” เขาออกแรงยกขอมือซายขึน้ กลางอากาศ มัทนา จาตุรแสงไพโรจน 123
§h² i§¢ Á ¥ มัทนา จาตุรแสงไพโรจน จบการศึกษาวิชาเอก ภาษาญี่ปุนจากคณะอักษรศาสตร จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย หลังจากนั้นไปศึกษาตอในระดับ บัณฑิตวิทยาลัยที่มหาวิทยาลัยโอซากา ประเทศ ญีป่ นุ สาขาวรรณกรรมญีป่ นุ รวมสมัย ปจจุบนั เปน อาจารยพิเศษสาขาวิชาภาษาญี่ปุนที่คณะอักษร ศาสตร จุฬาฯ เริม่ ตนงานแปลจากบทภาพยนตร ญีป่ นุ เรือ่ ง “Pool” (2009) เคยแปลเรือ่ งสัน้ ของนัก เขียนหญิงญีป่ นุ (ฮิโรมิ คาวาคามิ) ใน ‘นารีนยิ าม Bookvirus ฟุ ง 07’ หนั ง สื อ รวมเรื ่ อ งสั ้ น แปล นักเขียนหญิงนานาชาติ เรื่อง “หลิวตาบอดกับเธอผูหลับใหล” ได ร ั บ การตี พ ิ ม พ ค รั ้ ง แรกใน วารสาร ‘บุ ง งะกุ ค ะอิ ’ (Bungakukai, โลก วรรณกรรม) ฉบับเดือนธันวาคม 1983 ตอมาได รั บ การตี พ ิ ม พ ในชุ ด รวมเรื ่ อ งสั ้ น เส น แสงที่ สูญหาย เรารองไหเงียบงัน ในเดือนกรกฎาคม 1984 และเดื อ นกั น ยายน 1987 จากนั ้ น ประมาณสิบสองปใหหลัง มูราคามิไดตัดทอน “หลิวตาบอดกับเธอผูหลับใหล” จากความยาว ประมาณสามหมื่นสองพันตัวอักษรใหเหลือเพียง หนึ่งหมื่นแปดพันตัวอักษร และเปลี่ยนชื่อเปน หลับใหลในโลกเลือน 168 หลิวตาบอดกับเธอผูหลับใหล
ตี พ ิ ม พ ในวารสาร ‘บุ ง งะกุ ค ะอิ ’ ฉบั บ เดื อ น พฤศจิกายน 1995 และยอกระชับขึ้นอีกในเลม “ป ศ าจแห ง เล็ ก ซิ ง ตั น ” ซึ ่ ง ตี พ ิ ม พ ใ นเดื อ น พฤศจิกายน 1996 สรุปไดวา เรื่องนี้มีทั้งหมด สามฉบับคือ 1. ฉบับตีพิมพครั้งแรก (‘บุงงะกุ คะอิ’, ธันวาคม 1983), 2. ฉบับแกไข (‘บุงงะกุ คะอิ’ พฤศจิกายน 1995) และ 3. ฉบับแกไขใหม (“ปศาจแหงเล็กซิงตัน”, พฤศจิกายน 1996) ฮารูุกิ มูราคามิ ไดใหเหตุผลในการเขียนแกไข เรื่องสั้นนี้ไววา “หนารอนป 95 บังเอิญผมมี โอกาสไดจดั งานอานฟงวรรณกรรมทีโ่ กเบ ตอนนัน้ คิดวายังไงก็อยากจะอานเรื่องนี้ในงาน” (*แผน ดินไหวครั้งใหญที่โกเบเกิดขึ้นใน เดือนมกราคม 1995) ‘หลิวตาบอด’ มีใบที่มี “รูปรางเหมือนเอาหาง กิ้งกาจำนวนมากมายมารวมกัน” และเมื่อเติบ โตถึงจุดหนึ่ง มันก็ยืดตัวยาวลงไปขางลางเรื่อยๆ โดย “อาศัยความมืดมิดเปนสารอาหารชวยใน การเจริญเติบโต” ธรรมชาติของหลิวตาบอดที่วา นี้กับแมลงวันตัวเล็กที่นำละอองเกสรดำดิ่งลงไป ในหู “เขาไปในรางกายของหญิงสาว แลวกิน เนื้อ” มีลักษณะเหมือนกันในแงของจินตภาพ ของความมืดมิดและการดำดิ่ง ในความนึกคิด มัทนา จาตุรแสงไพโรจน 169
ของ ‘ผม’ ขณะมองดูคนแกในรถกลาวไววา “สำหรับพวกเขา ฝายที่มีชีวิตตัวตนอยูจริงคือ พวกเขาเอง สวนพวกผมก็เหมือนเงาลวงตา” หรือบทพูดในหนังที่ตรึงอยูในความทรงจำของ ‘ลูกพี่ลูกนอง’ ที่วา “การที่ทานมองเห็นอินเดียน แดงได ค ื อ อิ น เดี ย นแดงไม ม ี อ ยู จ ริ ง ” เหล า นี ้ ถายทอดใหเห็นถึงโลกแหงความจริงที่สั่นคลอน รถเมลรุนใหมที่ประตูดานหลังกลายเปนทางขึ้น ซึ่งแตกตางจากสิ่งที่อยูในความทรงจำของ ‘ผม’ แตเดิม รถแลนขึ้นทางลาดชันไปเรื่อยๆ สิ่งที่อยู ภายในรถคันนั้นอาจมองไดวาเปนจุดที่เชื่อมโยง ไปยังโลกอืน่ “หลิวตาบอดกับเธอผูหลับใหล” เริ่มจากเรื่อง ของลูกพี่ลูกนองที่มีภาวะการไดยินบกพรองและ ดำเนินไปสูเรื่องราวของ ‘หลิวตาบอด’ ที่เกี่ยว เนื่องกับการสูญเสีย ‘ใจ’ การกาวยางผานขั้น บันไดเวลานี้อาจเปนการสะทอนใหเห็นถึงวิถ ี ชีวิตของตัว ‘ผม’ แมจะไมมีทางออกที่เห็นได ชัดเจนในทันที แตเราคงคนพบพลังที่นำไปสูการ มี ‘ชีวิต’ โดยมี ‘ใจ’ เปนพื้นฐานสำคัญ ลอด ผานความทรงจำที่มืดมิดนั้น
ª²¡À£·È À¢£¡± r À i โตมร ศุขปรีชา
1. เรื่องโปเปลือยอันแนบแนนกับพิพิธภัณฑในฤดูหนาว เซ็กซ เพศสัมพันธ การรวมประเวณี สังวาส มีคำอื่นอีก หลายคำ ทวาคำที่มักติดอยูในใจผม (จากคำพูด การ กระทำ ปรากฏการณ) คือพิพิธภัณฑในฤดูหนาว พิพิธภัณฑในฤดูหนาว แนละ ผมรูวาเปนหนทางไกลพอควร กอนที่คุณ จะมาถึงยัง “พิพิธภัณฑ” จาก “เซ็กซ” ได คุณตอง เปลี่ยนรถใตดินนับไมถวน วิ่งไปมาอยูใตถุนตึกออฟฟศ ปลอยใหฤดูกาลตางๆ ผันผานไปในนรก แตนี่เปนเรื่อง นาเอือมระอาสำหรับมือใหมอยางยิ่งเทานั้น ทวาหาก คุณเคยสำเร็จสมบูรณกับวงจรแหงจิตสำนึกมาแลวแม เพียงครั้ง คุณก็พึงพบหนทางจาก “เซ็กซ” สูพิพิธภัณฑ ในฤดูหนาวไดกอนจะรูตัวเสียอีก ผมไมไดโกหก คุณมาไดจริงๆ แตบางทีผมควร อธิบายเพิ่มอีกเล็กนอย เมื ่ อ เซ็ ก ซ ก ลายเป น หั ว ข อ สนทนาของคนเมือง เมื่อคลื่นสังวาสทนถั่งในความมืด เชนเคย ผมก็ไปยืนอยู ที่ปากประตูของพิพิธภัณฑในฤดูหนาว ผมแขวนหมวกไว โตมร ศุขปรีชา 171
กับราวแขวนหมวก แขวนเสื้อกันหนาวไวบนราวเสื้อกัน หนาว ผมวางถุงมือไวที่มุมโตะตอนรับ ขางหนึ่งวางบน โตะอีกขางหนึ่ง จากนั้นจึงนึกขึ้นไดวายังมีผาพันคอพัน อยูรอบคอ ผมจึงเปลื้องออกแลววางพาดไวกับเสื้อกัน หนาว พิ พ ิ ธ ภั ณฑ ในฤดู ห นาวไม ใหญ ก ระไรนั ก ของ สะสม การแบงหมวดหมู ปรัชญาในการจัดการเปนเชน มาตรฐานพิ พ ิ ธ ภั ณฑ ส มั ค รเล นทั ่ ว ไป แรกเลย ไร ซ ึ ่ ง ความคิดแหงเอกภาพ มีรูปปนเทพสุนัขแหงอียิปตขนาด เล็กอยูรูปนึง ไมวัดมุมที่นโปเลียนที่สามเคยใชอยูหนึ่งชิ้น ระฆังที่พบในถ้ำแถบเดดซีอีกหนึ่งใบ เพียงเทานั้น ไมม ี ทางเลยจะโยงใยชิน้ สวนแสดงเหลานีเ้ ขาดวยกัน พวกมัน ทอดตัวอยูในตู ดวงตาผนึกสนิทราวเด็กกำพราปางตาย ที่กำลังเหน็บหนาวและโหยหิว ในพิพิธภัณฑนั้นเงียบสนิท ยังอีกพักหนึ่งกวา พิพิธภัณฑจะเปด ผมหยิบกุญแจโลหะรูปผีเสื้อมาจาก โตะทำงานของผม แลวไขลานนาฬการุนคุณปูที่ใกลปาก ประตู จากนั้นผมปรับเข็มนาฬกาใหตรง ผม-ใช ถาผม คิดไมผิด ผมทำงานที่พิพิธภัณฑนี้ เชนที่เคย แสงยามเชาอันเงียบงัน และสังหรณ แหงเซ็กซที่ยิ่งเงียบกวาเติมเต็มพิพิธภัณฑเหมือนกลิ่น อัลมอนดสกัด ผมทำงานประจำ เปดมาน เปดวาลว เครื่องทำความรอน แลวผมก็จัดเรียงแผนพับราคาหาสิบ เฟนนิกตั้งไวบนโตะตอนรับ ผมเปดปรับแสงที่ตองเปด 172 สามเรื่องเยอรมันฝนเพด
(ซึ่งตองยกตัวอยาง อยางเชน เมื่อผมกดปุม เอ6 ที่พระ- ราชวังแวรซายสจำลอง โถงทองพระโรงก็จะมีไฟสวางขึ้น ฯลฯ) ผมยังตรวจเช็คเครื่องทำน้ำเย็น ผมยายเจาสุนัข ปายุโรปสตัฟฟลึกเขาไปในที่จัดแสดงอีกหนอยใหพนมือ เด็ก และเติมสบูเหลวในหองน้ำ แมผมจะไมไดคิดวาตอง ทำงานเหลานี้เรียงตามลำดับทีละอยาง แตรางกายของ ผมก็ลุลวงงานพวกนี้โดยตัวของมันเอง ผมก็ไมรูจะบอก อยางไร แตพูดไดอีกอยางหนึ่งเลยวา สิ่งนี้-คือความเปน ผม-ของผมเอง หลังจากนั้น ผมเขาไปยังครัวเล็กๆ เพื่อแปรงฟน หยิบนมออกมาจากตูเย็น แลวอุนในกระทะใบเล็กบนเตา เล็กๆ ที่เคลื่อนยายได เตาไฟฟา ตูเย็น และแปรงสีฟนไม อาจเปนสิง่ พิเศษได (ซือ้ มาจากรานเครือ่ งไฟฟาของคุณลุง คุณปา และรานของชำหัวมุมถนน) แตดวยเหตุที่พวก มั น อยู ในพิ พ ิ ธ ภั ณฑ จึ ง ดู ล ะม า ยเป นของขลั ง ขึ ้ น มา กระทั่งนมก็ยังดูเปนนมโบราณ รีดจากวัวโบราณ หลาย ครั้งก็สับสน ผมหมายถึง เมื่อทุกสิ่งดำเนินไป จะกลาว ถูกตองไดเชนใด ระหวางพิพิธภัณฑกัดกรอนขาวของใน ชีวิตประจำวัน หรือขาวของในชีวิตประจำวันกัดกรอน พิพิธภัณฑ เมือ่ นมรอน ผมหยิบมันออกมานัง่ หนาโตะตอนรับ ขณะดืม่ ผมเปดจดหมายทีว่ างไวในชองออกอานจดหมาย แยกออกเปนสามประเภท แรกสุด เราจะไดจดหมาย อยางใบเสร็จคาน้ำ จดหมายเวียนของวงการโบราณคดี โตมร ศุขปรีชา 173
§h² i§¢ Á ¥ โตมร ศุขปรีชา ปจจุบันเปนบรรณาธิการบริหาร ของนิตยสาร GM และเปนคอลัมนิสตใหนิตยสาร ชั้นนำอีกหลายฉบับ เขียนหนังสือมาแลวหลาย เลม เลมแรกมีชื่อวา “กาแฟ ชา หมา แมว” ชอบการเดินทาง ทำอาหาร เลนเปยโน ฯลฯ เคย แปลนวนิยายของมู ร าคามิ ม ี ช ื ่ อ ภาษาไทยว า “การปรากฏตัวของหญิงสาวในคืนฝนตก” เปน นวนิยายของมูราคามิเลมหนึ่งที่เปนที่ชื่นชอบ ของบรรดาคนอานชาวไทย “งาน (สาม) ชิ้นนี้ของมูราคามิ เปนงานที่ประ- หลาดไมนอย เหมือนงานทดลองที่ตีความได อิสระ ผมเคยไปเบอรลิน และตกหลุมรักเมือง
186 สามเรื่องเยอรมันฝนเพด
นั้นในหลายมิติพิลึก ทั้งประวัติศาสตร การเปน เบอรลินตะวันออก-ตะวันตกที่จริงๆ แลวมีเรื่อง เลาเพี้ยนๆ จากที่เรารับรู ความออนไหวของฮิต เลอร ความเปนเสรีนิยม ความหลากหลายในแง ตางๆ ของผูคน ฯลฯ คิดวามูราคามิก็คงชอบ ความ “พิลึก” ของเบอรลิน และไมรูจะสะทอน บุคลิกพิลึกพวกนั้นออกมาอยางไรใหดีไปกวา การทำเรื่องสั้นฝนเพอแบบไตรตอนที่เหมือนไม สัมพันธกัน แตก็ผูกโยงสะทอนความพิลึกได พิลาศเอาการอยู”
โตมร ศุขปรีชา 187
£§¡À£·È ª±É Á ¥Ã ¸ mÁ ¡¹£² ²¡´£§¡«±§n คำสาปรานเบเกอรี (The Second Bakery Attack) วชิรา, นาลันทา คุปต, ไกรวุฒิ จุลพงศธร, จินนี่ สาระโกเศศ, สิงห สุวรรณกิจ, อนุสรณ ติปยานนท แปล รวมเรือ่ งสัน้ แปลรสชาติประหลาดและหลากหลาย ฮารูกิ มูราคามิ นำผูอานเขาสูสถานการณพิลึก เพี้ยน บุกปลนรานเบเกอรีเพื่อถอนคำสาป ติด ตามคดีชางหายกับชายผูขายเอกภาพในเครื่อง ใช ใ นครั ว เป น พยานในความรั ก และความ สั ม พั นธ ค ลุ ม เครื อ ระหว า งพี ่ ช ายกั บ น อ งสาว ติ ด ตามชี ว ิ ต ตอนต อ ของตั ว เอกในนิ ย ายเรื ่ อ ง พินบอล 1973 แอบอานบันทึกของชายผูเขียน ไดอารีทุกวันตลอด 22 ป และตำนานอันเปน ปฐมบทแหงนิยายเรื่องยาว บันทึกนกไขลาน ของผูเขียนคนเดียวกัน ปศาจแหงเล็กซิงตัน (Lexington Ghosts) ธนพล เศตะพราหมณ, ยอดมนุษยหญิง, ดนัย คงสุวรรณ, คมสัน นัน, นฆ ปกษนาวิน, กิตติพงศ สนธิสัมพันธ, ปราบดา หยุน แปล มูราคามิพาเราไปสุดขอบโลกอีกครั้ง ดึงเราไป หลงกลมนตปศาจที่เตนระบำอยูกับบทเพลงแจซ และความตาย สำรวจดินแดนมนุษยน้ำแข็งแสน ยะเยือกแหงขั้วโลกใต ปะทะคลื่นยักษริมชายฝง ในจังหวัดเล็กๆ หางไกลผูคน พานพบปศาจ เขียวที่ชวนอกสั่นขวัญแขวน ทะลวงความเงียบ งันของมายาคติแหงผูคน นำเราไปรูจักความ สู ญ เสี ย ในห อ งโล ง เปล า กว า งกลวง การหา ทางออกจากวงกตแหงความกลวงเปลาหนาวเย็น เหล า นั ้ น อาจต อ งแลกด ว ยความตายและการ พลัดพรากอันเปนนิรันดร 190
§ ´¢²¢À£·È ·È Æ ®²£¹ ´ ¡¹£² ²¡´ µÈ ± ´¡ l ¢ª³ ± ´¡ l ³¡°«¢µÈ ราตรีมหัศจรรย (After Dark) นพดล เวชสวัสดิ์ แปล เงือ่ นปมของความรัก ความเหงา และความเปลาดาย ของตน ในชวงเวลาไมกี่ชั่วโมงยามราตรี ตัวละครที่ มีความแปลกแยกและแตกตางทยอยเขาสูเวทีเล็กๆ กลางเมืองใหญ บางปรารถนาจะหลบเลี่ยงความ จริงบางอยางของชีวิต บางปรารถนาจะเติมเต็มจิต วิญญาณของตนดวยการหลอมรวมกับคนอื่น แกะรอย แกะดาว (A Wild Sheep Chase) นพดล เวชสวัสดิ์ แปล การปะทะระหวางจินตนาการอันดิบเถื่อนกับตลก ราย เผยขนบของนักสืบสุดเทแตจอมปลอม ผาน การนำเสนออยางช่ำชอง เมื่อนักเขียนนิรนามนำ ภาพแกะของเพื่อนไปเผยแพรจนถูกอิทธิพลมืดบีบ เคนคุกคาม และออกเดินทางไปกับสาวหูสวย เพื่อ ตามหาแกะพิสดารตามความประสงคของผูยิ่งใหญ ลึกลับ ดวยรัก ความตาย และหัวใจสลาย (Norwegian Wood) นพดล เวชสวัสดิ์ แปล เรื่องราวของชายหนุมผูเรียนรูและเติบโต เรื่องราว ของหญิงสาวผูสับสน เรื่องราวของชีวิต ความรัก และความตาย คราใดที่ไดยินเพลงโปรดของเธอ โทรุ วาตานาเบะ จะหวนนึกถึงนาโอโกะ หญิงสาว ผูเปนรักแรกสมัยที่เขายังเปนนักศึกษาในโตเกียว ลองลอยอยูกับมิตรภาพอันพิลึกพิลั่น ความสัมพันธ ฉาบฉวย ความปรารถนา การสูญเสีย และความรัก การปรากฏตัวของหญิงสาวในคืนฝนตก (South of The Border, West of The Sun) โตมร ศุขปรีชา แปล ชีวิตที่ดูสมบูรณเพียบพรอมของผูชายคนหนึ่ง ลึกๆ แล ว กลั บ ไร ส ุ ข การพยายามไขปริ ศ นาหรื อ การ ดิ้นรนคนหาความลับที่ไมอาจลวงรู ผลักไสใหเขา มืดมน หลงทาง เจ็บปวด และทนมีชีวิตอยางไร ความหมาย การปรากฏตั ว ของบางสิ ่ ง และการ สูญหายไปของมันทำใหหัวใจเราแหวงวิ่นไดครั้งแลว ครั้งเลา
191