Zomaar vergunningen verlenen kan niet langer

stikstof

Er zijn geen pijnloze oplossingen in het stikstofdossier, schrijft

Hendrik Schoukens. Wie dat toch verkondigt, wekt de illusie dat het systeemfalen met enkele pennentrekken op te lossen valt.

Volgens de overlevering ontdekte de Griekse wiskundige Archimedes in zijn eigen bad dat een ondergedompeld ­lichaam zo veel lichter wordt als de verplaatste vloeistof weegt. Hij sprong uit bad en liep poedelnaakt door de steegjes van de stad Syracuse, ‘Eureka’ roepend. Vlaams ministerpresident Jan Jambon (N-VA) is zover nogniet.Decatch22isdevoorbijedagentotaal:erlijkengeenquickfixeste bestaan. Ons Vlaams stikstofbad loopt verder over. Om dat aan te pakken kan men in feite maar aan twee knoppen draaien. Enerzijds de kraan dichtdraaien: via een strikter vergunningenbeleid de toevoer van stikstof reduceren. Anderzijds kan men de stop uit het bad trekken: piekbelasters gericht uitkopen en bestaande vergunningen bijstellen om extra stikstof uit het bad te laten weglopen. Dat moet op termijn nieuwe vergunningsruimte opleveren. Maatschappelijk gezien lijken beide opties weinig evident, want ze grijpen in op de huidige gang van zaken. Tot in 2021 werden immers nog vergunningen verleend op basis van stikstofdrempels waarvan men al sinds 2016 had moeten weten dat ze onwettig waren. De grootste steen des aanstoots in Vlaanderen blijken de verschillende stikstofdrempels voor landbouw en industrie. Nochtans werd dat volgens sommigen manifest ‘illegale’ onderscheid ingevoerd onder minister Joke Schauvliege (CD&V), die in 2014 de eerste stikstofdrempels uitvaardigde. Toen lag de afklopdrempel voor landbouw op 3 procent en voor de industrie op 5 procent. Het voorlopige stikstofakkoord trok die lijn verder door, maar was strikter.

Onder het motto ‘stikstof is stikstof’ wordt dat verschil in behandeling nu stevig onder vuur genomen. Maarslogansenwetenschaplopenelkaarhiernadrukkelijkvoordevoeten. Een verschil in behandeling kan objectief gerechtvaardigd zijn, zonder datervandiscriminatiesprakeis.Het maakt voor stikstofgevoelige ­natuur weldegelijkeenverschilofdiestikstof afkomstig is van een fabriek of een stal. De stikstofoxides (NOx) uit de industrie brengen minder schade toe aan de natuur qua verzuring en ­directe toxiciteit, bleek uit een advies van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). Bij ammoniak (NH3), afkomstig uit de landbouw,