Eujroowpah is ook Europa Opgegeten door de industrie

Europa staat dicht bij de mensen. Dat denken ze in Brussel, en daar willen ze ons graag van over­tuigen. Dus dacht het interne reclamebureau van de Europese Unie: laat ons daar eens een fijne ­radiospot voor maken! Op MNM, de jongerenzender van de VRT, hoorden we alvast het resultaat van die brainstorm. We proberen hier fonetisch weer te geven hoe dat ongeveer klinkt:

‘Freejduh is foor jouw belangreijk. Maar togch wil je fechtuh, foor een toekomst met Europeejse enersjie. Dagch na dagch sluijtuh steejds meejr mensuh sigch bij jouw aan. Want jij bent Eujroowpa.’ Om dan af te sluiten met: ‘Dit isch een boowdschap fan de Eujropeejsuh Unie.’

In die hele spot was geen enkel Vlaams accent te bespeuren – hij werd volledig ingesproken door Nederlandse stemmen. Doe je ogen dicht, en je denkt dat de EU Paul de Leeuw en Linda de Mol heeft gecharterd.

‘Ik koester deze prijs, maar mijn lidkaart ­koester ik nog meer.’ Bij de Amerikaanse ­acteurs­gilde ­zullen ze zich eens in de haren ­gekrabd hebben toen ze een week geleden het dankwoord van ­Brendan Fraser hoorden. Niet de erkenning voor zijn vertolking van een obese kluizenaar in The whale vond hij de hoogste eer. Wel dat hij al 32 jaar lid mag zijn van hun clubje. Het gevoel ­ergens deel van te zijn liet zich niet overtreffen. Met onvaste stem richtte ­Fraser zich tot elke collega die vocht voor een gouden kans. ‘Ik weet hoe jij je voelt.’ meer dan eens een hand op zijn robuuste schouder. Hij oogde breekbaar. ‘Mijn glazen bol is stuk’, zei Fraser tegen een jour­naliste die hem vroeg naar de ­toekomst. Hier zat een man die geleerd had voorspoed nooit nog vanzelfsprekend te vinden.

Zeven ziekenhuisjaren

En of hij het weet. Brendan Fraser, 54, komt van ver. Toch voor wie hem niet vergeten was. Eind jaren 90 speelde de acteur nog zijn looks uit in films als ­George of the jungle en The ­mummy. Die laatste kreeg twee sequels. Stuk voor stuk haalden ze meer dan 400 miljoen dollar op aan de kassa. Dan ben je meer dan zomaar een naam op een ­affiche.

Het leek wel alsof de EU Paul de Leeuw had gecharterd

Misschien is het een geval van besparingslogica. In moeilijke tijden moet je op de kleintjes letten, ­zeker als je belastinggeld gebruikt. Ach, is het dan zo erg om de spot die je in Nederland gebruikt te recycleren in het Zuiden? Die Vlamingen begrijpen dat toch ook? Netflix doet niets anders, dachten ze vast in de Berlaymont. Die dubben de Bubble Guppies voor de Lage Landen ook alleen het Hollands. Vlaamse kindjes begrijpen dat ook wel.

De vraag is of de vorm de boodschap hier geen schade berokkent. Met deze spot wilde de EU aantonen hoe dicht ze bij de Vlaamse burger staat. Zo dicht, blijkbaar, dat ze het zelfs vertikt Vlaamse stemacteurs in te huren. Hoe oprecht is die kumbaya-boodschap dan?

Of is er een vergissing in het spel, en hebben ze de tapes gewisseld? En zenden ze nu in Nederland dezelfde radiospot uit, van Maastricht tot Terschelling, ingesproken door

Tom Waes en Kim van Oncen?

‘Wittegewa, gaaj zaajt den Europiejese Unie! Almor mier minse sluite hun bè ulle oan!’

Nederlands is Nederlands. Zeg dat de EU het gezegd heeft.

‘Ik vind Antwerps niet zo bij mezelf passen, maar waardeer het wel erg bij anderen’

De eerste Antwerpse stadscomedian, Rosalie Custers, kiest voor cabaret eerder dan voor stand-upcomedy. (Gazet van Antwerpen)

Blijvende indruk

Tegenwoordig komt Fraser handen tekort om de prijzen in ontvangst te nemen. The whale kon niet ­verder afstaan van de block­busters die hem indertijd populair maakten. ‘Ik wilde opnieuw geïntroduceerd worden’, vertelt de acteur via Zoom. ‘Ik dacht dat het een blijvender indruk zou ­maken om linksaf te slaan wanneer ­iedereen dacht dat ik de ­andere kant uit zou gaan.’ Het is meer dan zomaar een bocht. Zijn comeback is die van iemand die opnieuw in zichzelf moest leren geloven. Schuchter sprak hij de pers toe op het filmfestival in Venetië bij de wereldpremière van The whale. Regisseur Darren Aronofsky legde

De fysieke vertolkingen en het stuntwerk eisten hun tol. Zeven jaar lang volgde de ene ziekenhuisopname op de andere

Arkprijs van het Vrije Woord voor dichter Ruth Lasters

Tot niet lang gelden doken online geregeld artikels op die zich afvroegen hoe het kwam dat Brendan Fraser plots van de radar was verdwenen – soms vergezeld van een duur­betaalde, onscherpe ­paparazzofoto. De hunk van weleer was haast niet te herkennen. Zwaar­lijvig, uit­gedunde haardos. ‘Ik weet hoe het voelt om het voorwerp te worden van een ­gemene grap’, zei de ­acteur ­onlangs in The New York Times Fraser heeft flink wat tegenslag te verwerken gekregen. Dat begon al eind jaren 90, in die periode van bioscoopsuccessen. De Amerikaans-Canadese ster was vooral te zien in eerder fysieke vertolkingen. Die eisten hun tol, net als het stuntwerk dat erbij kwam kijken. Bij de opnames van de derde Mummy-film droeg hij onder zijn kleding al ijspakken om de kneuzingen te milderen. Uiteindelijk zou zijn lijf het compleet begeven. Hij onderging operaties aan zijn ruggenwervel en zijn knie werd deels vervangen. Zeven jaar van opeenvolgende ziekenhuis­opnames hinderden zijn carrière.

De industrie had hem afgepeigerd, tot het uiterste gedreven. Op de koop toe begonnen zijn films het aan de kassa minder goed te doen. In diezelfde periode strandde na elf jaar ook nog eens het huwelijk met de moeder van zijn drie zonen. Fraser kreeg een ­alimentatie opgelegd van

Cirque du Soleil komt deze zomer terug naar België

Onderscheiding

De Arkprijs van het Vrije Woord gaat dit jaar naar Ruth Lasters. De symbolische ­onderscheiding werd door de schrijver Herman Teirlinck en de redactievanhetNieuwVlaamsTijdschrift in het leven geroepen. Sinds 1951 zet de Arkprijs mensen in de schijnwerper die zich actief inzetten voor de vrijheid van denken.

In september vorig jaar stapte leerkracht en dichter Ruth Lasters op als een van de vijf Antwerpse stadsdichters. Het gedicht ‘Losgeld’,datzehadgeschrevensamen met leerlingen uit het beroeps­onderwijs, was geweigerd door het stadsbestuur.Naderelmaaktende stadsdichters in januari op eigen houtje een doorstart.

‘Haar kritische houding over de behandeling van het beroeps­onderwijs en haar verzet tegen de beknotting van de vrije menings­uiting doen haar terugkeren naar de oorspronkelijke opzet van de Arkprijs’, vind het Arkcomité.

Het prijst verder ook de literaire kwaliteiten van Lasters’ vier ­romans en drie dichtbundels, die ze publiceerde onder haar motto: ‘Literatuur is mijn schild tegen de hardheid van de werkelijkheid.’

De Arkprijs wordt in oktober ­uitgereikt in het huis van Herman Teirlinck in Beersel. (gvds)

Na zes jaar doet het Canadese circusgezelschap Cirque du Soleil ons land weer aan met een grote tentshow. Kurios ging al in 2014 in première en bereikte wereldwijd 4,5 miljoen toeschouwers. Voor de choreografie van het steampunkspektakel, vol spectaculaire stunts en jazzmuziek, tekende niemand minder dan de Vlaamse choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui. Kurios speelt van 27 juli tot 27 augustus in Knokke-Heist en reist vanaf 7 september door naar Brussels Expo. Tickets zijn vanaf 10 maart te koop. (cds) circus

900.000 dollar per jaar, een onmogelijk bedrag voor een acteur met een wankelende carrière.

En dan was er nog dat nare voorval van enkele jaren voordien. Tijdens een lunch georganiseerd door de HFPA, de vereniging achter de Golden Globes, was hij betast door voormalig voorzitter Philip Berk. Die heeft de feiten uit 2003 nooit helemaal ontkend, wel geminimaliseerd. Dat hij onlangs kans maakte op een Golden Globe voor The whale vond Fraser ronduit cynisch, zei hij in de talkshow van Howard Stern.

Koninklijk paleis switcht van stookolie naar gas

‘Sad Brendan’ Hollywood zag Fraser als een spektakelacteur. Dat hij ook puike rollen had neergezet in bekroonde films als Gods and monsters (naast Ian McKellen) en The quiet American (naast Michael Caine) leek het niet te willen zien. Tien jaar lang was hij gedoemd tot ­rolletjes in pulp en onbeduidende tv-reeksen. Tot een gastrol in The affair hem opnieuw in de schijnwerpers zette.

Dat gebeurde eerst op een nare manier: een video-interview voor de reeks ging viraal omdat de ­acteur in zijn eerste publieke ver-

Halle geeft koloniale beelden nieuwe invulling

‘Ik dacht dat het een blijvender indruk zou ­maken om linksaf te slaan toen iedereen dacht dat ik de ­andere kant uit zou gaan’ schijning in jaren zo’n terneer­geslagen indruk gaf. Memes hadden het over ‘sad Brendan’. Dat hij daags voordien zijn aan kanker overleden moeder had begra- ven, leerde het internet pas later.

‘Het is frappant hoe snel we als maatschappij de ander met de vinger wijzen en veroordelen’, zucht de acteur. Hij heeft het over Charlie, de obese man in wiens huid hij kruipt in The whale. Of verwijst hij toch naar wat het ­leven hem voor de voeten wierp? Het kostte hem telkens vier uur om te transformeren in Charlie, het omgekeerde proces duurde ook weer een uur. ‘Eén ding weet ik nu ­zeker: je weet nooit hoe het is om in iemands schoenen te staan.’

Iets te veel suiker

In een kleine flat leidt de obese Charlie een bestaan dat om ­medelijden smeekt. Vanachter de computer geeft hij schrijflessen en maant hij zijn st udenten aan om eerlijk te zijn. Zelf liegt hij dat zijn webcam stuk is.

Vijftien jaar nadat hij Mickey Rourke zijn comeback gaf met The wrestler, doet filmmaker ­Darren Aronofsky (Black swan, Requiem for a dream) dat nu voor Brendan Fraser. De acteur is ­onherkenbaar voor wie zich hem ­herinnert als de man met de ­lendendoek in George of the ­jungle. Fraser is niet alleen een kwarteeuw ouder, hij zit ook ­verpakt in een fatsuit

Zijn lichaam is voor Charlie een gevangenis, het verplicht hem tot een leven als kluizenaar. Het is ook een straf die hij zichzelf oplegt. Charlie verliet zijn vrouw en dochter nadat hij ­hopeloos verliefd was geworden op een man. Het verhaal liep noodlottig af, maar Liz, de zus van die man, komt nog bij hem over de vloer. Ze verzorgt hem en is ­bezorgd om hem. Op een dag duikt ook Charlies eigen dochter op voor zijn deur.

The whale baseert zich op een toneeltekst, wat doorschemert in de beperkte setting: de film speelt zich integraal af in Charlies flat. Zo is er ook voor de kijker geen ontkomen aan Acteren is meer dan een pak aantrekken. Fraser vertelt het verhaal met glazige blik – wat een ­sobere vertolking. Beklijvend is ook Hong Chau als Liz. Beiden maken zondagnacht voor het eerst kans op een Oscar

Minder sober is de film. De vreetscènes kun je doelbewust voyeuristisch noemen, ze hebben toch iets goedkoops. Ook het einde is te zoet en te devoot The whale heeft wel het voordeel van een imposante cast. Zij maken er een oprechte zoektocht van naar vergeving en verlossing. Geen luchtig tussendoortje, wel een film met een groot hart. (ra)

The whale

In de bioscoop

Van: Darren Aronofsky

Met: Brendan Fraser, Sadie Sink, Hong Chau, Samantha Morton (117 min.)

Politie heeft verdachten juwelenroof in vizier

Kunstroof

Renovatiewerken, die anderhalf jaar zullen duren en 6 miljoen euro zullen kosten, moeten het koninklijk ­paleis in Brussel energie­zuiniger maken. Zowat 700 ­ramen krijgen dubbele beglazing, en in de toekomst zal het gebouw op aardgas verwarmd worden in plaats van op stookolie. Het energieverbruik zal 20 procent dalen, aldus bevoegd staats­secretaris Mathieu ­Michel (MR). De voorgevel van het ­paleis wordt gereinigd en waar nodig gerestaureerd. Tijdens de werken zal het paleis in de stellingen staan. (belga) erfgoed

Twee standbeelden uit de koloniale periode krijgen een nieuwe invulling in het stadspark van Halle. Het borstbeeld van Leopold II is van zijn sokkel gehaald en ernaast op de grond gezet.

Dekolonisatie

Rond Hulde aan de koloniale pioniers is klimop geplaatst die het beeld zal overwoekeren. Beide werken staan sinds 1953 in het stadspark. ‘Ze stammen uit een donkere bladzijde van de geschiedenis’, aldus burgemeester Marc Snoeck (Vooruit). ‘Maar we kunnen die pagina niet zomaar uit de geschiedenis verwijderen.’ (belga)

Politie en justitie in Nederlands-Limburg verdenken een groep criminelen die in de Balkan verblijft van de miljoenenroof op de kunstbeurs Tefaf, eind juni vorig jaar in Maastricht.

Op de beurs sloegen vier gewapende mannen met mokers vitrines in van de Britse juwelenhandel ­Symbolic & Chase. Binnen de 2 minuten maakten ze sieraden buit met een waarde van naar verluidt 30 miljoen euro. Op elektrische stepjes gingen de overvallers er vervolgens vandoor. Diverse misdaadjournalisten, onder wie Arthur Brand, wezen onmiddellijk naar de ‘Pink Panthers’, een beruchte bende juwelenrovers afkomstig van de Balkan. Interpol verdenkt de bende, die haar naam dankt aan een scène uit een Pink Panther-film, van vele roofovervallen in zeker twaalf landen. De totalebuitzouindehonderdenmiljoenen lopen.

Een opsporingsteam met twintig rechercheurs werkt nog altijd aan het oplossen van de overval. Door de samenwerking met buitenlandse opsporingsdiensten is heteenonderzoekvanlangeadem, aldus een persbericht.

Inmiddels is een deel van de buit teruggevonden. De verzekeringsmaatschappij loofde al een beloning van 500.000 euro uit. (nrc)