Twaalf platen, dertien ongevallen

Het noodlot deelde Lynyrd Skynyrd de nodige meppen uit, maar de vaandeldragers van de ‘southern rock’ verrezen steeds weer. Gary Rossington, stichter en gitarist van ‘Free bird’, overleed zondag.

Zodra Gary Rossington The Rolling Stones had gehoord, verdween zijn ambitie om professioneel baseballspeler te worden naar het achterplan. Zijn gitaar zou bepalend worden voor de sound van de groep Lynyrd Skynyrd, die hij op zijn dertiende mee oprichtte. Hij overleefde de vliegtuigcrash die de groep in 1977 drie leden kostte, en startte die tien jaar later weer op. Rossington overleed zondag, hij was 71. Rossington, kind van een alleenstaande moeder in Jacksonville, Florida, was stoïcijns. Het verhaal van Lynyrd Skynyrd vond hij niet bijzonder tragisch: ‘Dat is het leven.’ Belangrijker vond hij dat de groep schoffies dé vaandeldragers waren van de gitaarrock uit het zuiden van de VS, naast de chiquere Allman Brothers, die meer naar jazz hadden geluisterd. Hij leerde zanger Ronnie Van Zant, zestien, en drummer Bob Burns, net als hijzelf dertien, in 1964 kennen op het baseballveld. Ze beslisten een groepje op te richten. Twee weken later wilden ze de twaalfjarige gitarist Allen Collins uitnodigen om bij hen te komen spelen. Die vluchtte op zijn fietsje weg toen hij Van Zant en Burns, ­notoire herrieschoppers, zag aankomen.

Lynyrd Skynyrd vocht vaak, en ze werden geregeld geschorst op school om hun lange haar, vooral door de leraar lo, Leonard Skinner. Hun ongewone groepsnaam is een verbastering van de zijne; voor het gemak doopten ze hun debuutplaat uit 1973 (Pronounced ‘Lĕh-’nérd ‘Skin-’nérd) Die sloot af met ‘Free bird’, een nummer van 9 minuten met een geweldige partij ­slidegitaar van Rossington. Uiteraard raadde iedereen hen af de song op single uit te brengen, uiteraard deden ze het toch. Ze droegen het nummer postuum op aan ­Duane Allman, de gitarist van The Allman Brothers, die op zijn 24ste omkwam in een motorongeluk.

‘Sweet home Alabama’

Ongevallen waren ook bij Lynyrd Skynyrd schering en inslag. ‘That smell’ gaat over de dag dat zowel Rossington als ­Collins in 1976 een auto-ongeluk had – Rossington onder de invloed van drank en tranquillizers, zodat de band hem een boete van 5.000 dollar oplegde voor de optredens die ze gemist hadden.

Voor de fans was ‘Free bird’ de signature tune van de groep, maar hun grootste hit was ‘Sweet home Alabama’, van hun tweede plaat uit 1974. De song was een reactie op ‘Southern man’ van Neil Young, dat de leden van Lynyrd Skynyrd nodeloos veralgemenend vonden. Young schreef later dat hij ‘de schop onder de kont’ had verdiend: ‘Mijn tekst was neerbuigend en kon te ­gemakkelijk fout worden begrepen.’

Op 20 oktober 1977, drie dagen nadat hun vijfde plaat Street survivors was verschenen, crashte het vliegtuig van Lynyrd Skynyrd in Mississippi. Van Zant, gitarist Steve Gaines en zijn zus, backingzangeres Cassie Gaines, overleefden de crash niet. Bassist Leon Wilkeson werd eerst dood­verklaard, maar kon worden gereanimeerd. Zowel bij hem als bij Allen Collins werd ­serieus overwogen een arm te amputeren

Rossington hield aan de vliegtuigcrash pinnen over in zijn arm en been, een lange revalidatie en een nog langere ontwenningskuur van pijnstillers

Rossington brak beide armen, polsen, benen en enkels, en zijn bekken. Hij hield aan het ongeval stalen pinnen over in zijn rechterarm- en -been, een lange revalidatie en een nog langere ontwenningskuur van pijnstillers. De hoes van Street survivors, waarop de band was afgebeeld in een zee van vlammen, werd zo snel mogelijk ver- vangen door een minder dubieus beeld. De Rossington-Collins Band, die hij in 1980 oprichtte met Allen Collins, mocht vooral niet klinken als Lynyrd Skynyrd, en dus trokken ze een zangeres aan, Dale Krantz. Zij en Rossington trouwden twee jaar later, ze kregen twee dochters.

Minder goed verging het Collins. Zijn vrouw stierf in het kraambed, hij raakte verslaafd en veroorzaakte in 1986 een autoongeval waarbij zijn vriendin overleed en hij tot de nek verlamd raakte. Hij overleed in 1990, amper 37 jaar oud.

Zittend optreden

In 1987 richtten Rossington, Wilkeson, toetsenist Billy Powell, gitarist Ed King en drummer Artimus Pyle Lynyrd Skynyrd weer op, met Ronnies broer Johnny als zanger (de derde Van Zant, Donnie, leidde de groep .38 Special, waarin verscheidene ­Skynyrds ooit speelden). De band bracht tussen 1991 en 2012 nog negen platen uit. De groep bleef ook optreden, al moest Rossington dat door de pijn van het ongeval en een hartkwaal steeds vaker zittend doen. Wilkeson en Powell overleden toen ze respectievelijk 49 en 56 waren, Burns kwam om in een auto-ongeval. Van de bezetting die de vliegtuigcrash overleefde, is alleen drummer Artimus Pyle, 74, nog in leven. Inge Schelstraete