lato 2022
JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA RYSUNEK 3. Razem czy rozłącznie – jak studenci korzystają z dodatkowych źródeł wiedzy?
213 respondentów podejmujących dodatkowe aktywności edukacyjne = 100%
47,9% aktywnych studentów uczestniczyło w MOOC’s
60,6% aktywnych studentów uczestniczyło w szkoleniach, warsztatach i kursach
16,8%
16,4% 5,2%
10,8%
9,4%
28,6%
12,2%
38,5% aktywnych studentów uzyskało certyfikat lub dyplom
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Stęchły, W., Brdulak, J., Pechcińska, A., Wantuła, M., Godlewski, W., Trawińska-Konador, K. (2022). Raport z badania aktywności edukacyjnej studentów SGH w 2020. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Często mówi się też o przyśpieszającym tempie zmian, które sprawia, że wiedza zdobywana w trakcie studiów w istotnej części dezaktualizuje się jeszcze przed ich ukończeniem. Formy kształcenia realizowane w krótszym cyklu są w mniejszym stopniu obarczone tym ograniczeniem. Z pewnością są one pomocne, ale czy jako wykładowcy i przewodnicy wystarczająco je wykorzystujemy? Przy tej okazji nie można nie zauważyć, że celem edukacji wyższej jest nie tylko dostarczanie użytecznej wiedzy i umiejętności, ale również, a może przede wszystkim, wykształcenie określonych metaumiejętności (np. rozwój aparatu poznawczego, umiejętności rozwiązywania problemów) i postaw (przedsiębiorczości, społecznej odpowiedzialności, gotowości do uczenia się przez całe życie itd.) [por. Brdulak, J., Lewicki, J., Beseda, J., Kühn, I.K., Meyne, L., Kinta, G., Labunskis, E. (2020). The development of graduates’ social competences. The case studies from four European universities in the context of higher education public policy in Poland, Germany, Latvia and the Czech Republic. The outcomes
of the Erasmus+ DASCHE project, Studia z Polityki Publicznej, 1(25), s. 99–120. doi: 10.33119/ KSzPP/2020.1.5]. W tym sensie dodatkowe kursy i szkolenia stanowią naturalne uzupełnienie i rozwinięcie tradycyjnych programów studiów. Nie mogą one zastąpić tradycyjnych form uczenia się, ponieważ w przestrzeni cyfrowej nie da się budować kompetencji społecznych. Studenci zdają sobie z tego sprawę, stąd też wysoko doceniają możliwości pracy zespołowej w ramach SGH, chociażby poprzez organizacje studenckie. Budujące jest to, że jako kluczową wartość (obok specjalistycznych umiejętności) osoby studiujące postrzegają rozwój kompetencji uczenia się. JAK BĘDZIE WYGLĄDAĆ KSZTAŁCENIE WYŻSZE W PRZYSZŁOŚCI? O tym, jakie możliwości i ryzyka niosą różne formy pozaformalnego kształcenia, dużo dyskutuje się w ramach Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego. W przypadku nauk społecznych wskazuje się, że rola uczelni w coraz większym stopniu będzie polegać na rozpoznawaniu efektów uczenia się i tutoringu. Oczekuje się, że bardziej powszechna będzie możliwość projektowania zindywidualizowanych ścieżek uczenia na podstawie efektów uczenia się, które studenci już dziś mogą uzyskać zarówno w ramach oferty uczelnianej, jak i poza uczelnią (np. oferty organizacji edukacyjnych, w tym też zawodowych, takich jak ACCA). Postuluje się, że wiedza i umiejętności osób studiujących będą rozpoznawane przez uczelnię (i w odpowiednim zakresie także uznawane), a student wspólnie z tutorami będzie tak budować własną ścieżkę studiowania, jak układa się puzzle. Zaletami takiej formy będą duża elastyczność studiowania oraz większa aktualność zdobywanej wiedzy i umiejętności. Są to też silne strony obecnej oferty SGH, stąd tę potencjalną przyszłość w naszej uczelni warto postrzegać jako szansę a nie zagrożenie. W gruncie rzeczy jest to wizja nawiązująca do korzeni studiowania rozumianego jako doświadczenie formujące intelektualne horyzonty, postawy odpowiedzialności i autonomii oraz kompetencje społeczne, a jednocześnie blisko wiążące się z indywidualnymi zainteresowaniami. Sceptycy wskazują na ryzyka związane z trudnościami w zapewnieniu jakości i kosztami, jakie wiążą się z umasowieniem indywidualnych ścieżek kształcenia. WOJCIECH STĘCHŁY, asystent, Ośrodek Rozwoju Studiów Ekonomicznych, Zespół ds. Systemu Zarządzania Jakością Kształcenia SGH, Instytut Badań Edukacyjnych KATARZYNA TRAWIŃSKA-KONADOR, asystent, Zakład Polityki Edukacyjnej i Naukowej, Zespół ds. Systemu Zarządzania Jakością Kształcenia SGH, Instytut Badań Edukacyjnych dr hab. JAKUB BRDULAK, prof. SGH, Katedra Zarządzania Strategicznego, Kolegium Zarządzania i Finansów SGH, pełnomocnik rektora ds. systemu zarządzania jakością kształcenia
