Jurn2009_1 by Gbook Lviv

Ñåð³ÿ “Êðàñî Óêðà¿íè, Ïîäîëëÿ!” ñ. Âåëèêèé Ãîâèë³â, Òåðåáîâëÿíñüêèé ð-í, Òåðíîï³ëüñüêà îáë. Ñâ³òëèíà ²âàíà Ôåäîðè÷à, 2008 ð.

Âåñ³ëëÿ ó Êðèñòèíîïîë³ (×åðâîíîãðàä³), Ëüâ³âñüêà îáë.

Íà 1-é ñò îáêëàä. “Íåïîðî÷íå Çà÷àòòÿ Ìàð³¿”. Õóä. Äæîâàíí³ Áàòò³ñòà Òüºïîëî. Íà 18-é ñò. “ßâîð³âñüêà íàðîäíà äåðåâ’ÿíà ìàëüîâàíà çàáàâêà”, ñìò. ßí³â (²âàíî-Ôðàíêîâå), ßâîð³âñüêèé ð-í, Ëüâ³ñüêà îáë., òåë. 80685069123, 80679492060. Ïåðåäðóêè ³ ïåðåêëàäè äîçâîëåíî ïîäàâàòè ç âêàç³âêîþ íà äæåðåëî. Ðåäàêö³ÿ ìàº ïðàâî ñêîðî÷óâàòè òà ðåäàãóâàòè íàä³ñëàí³ ìàòåð³àëè, ðóêîïèñè òà ôîòîìàòåð³àëè íå ïîâåðòàº. Äîðîã³ ÷èòà÷³, ïðîñèìî Âàñ íàäñèëàòè äî ðåäàêö³¿ ÿê³ñí³ ñâ³òëèíè ³êîí, îáðàç³â, õðàì³â, ä³òåé ³ ò.ä., ÿê³ áóäóòü íàäðóêîâàí³ íà ñòîð³íêàõ ÷àñîïèñó.

1(54) 2009 РЕЛІГІЙНИЙ ЖУРНАЛ ХРИСТИЯНСЬКОЇ РОДИНИ Çàñíîâàíèé ó 2000 ðîö³

ÇÌ²ÑÒ

Çàñíîâíèê: Ðåë³ã³éíå âèäàâíèöòâî “Äîáðà êíèæêà”

1. Íàóêà ëþáîâ³ Çóñòð³÷ ç Áîãîì .............................................................................. 2

Ïåð³îäè÷í³ñòü: ðàç ó äâà ì³ñÿö³ Ðåºñòðàö³éíå ñâ³äîöòâî ÊÂ ¹ 5359. ²íäåêñ: 23979 Ãîëîâíèé ðåäàêòîð Ðîìàí ÁÐÅÇ²ÖÜÊÈÉ Ðåäàêö³éíà êîëåã³ÿ: ºï. Ñîôðîí ÄÌÈÒÅÐÊÎ, ×ÑÂÂ ºï. Ñòàí³ñëàâ ÏÀÄÅÂÑÜÊÈÉ ºï. Ìàðê³ÿí ÒÐÎÔÈÌ’ßÊ ºï. Ðîìàí ÄÀÍÈËßÊ Íåîí³ëà ÑÒÅÔÓÐÀÊ Â³äïîâ³äàëüíèé ñåêðåòàð Éîñèô ÂÎÐÎÁÅÖÜ Ë³òåðàòóðíèé ðåäàêòîð Îëüãà ËÎÇÀ Ãàëèíà ÑÊ²ÐÑÜÊÀ Îáêëàäèíêà Áîãäàí ÑÎÉÊÀ Êîðåêòîð Îëüãà ÁÅÐÊÈÒÀ Òåõí³÷íèé ðåäàêòîð Àíäð³é ÖÈÌÁÀË Êîìï’þòåðíèé íàá³ð Îëüãà ÁÅÐÊÈÒÀ

© Ðåë³ã³éíå âèäàâíèöòâî “Äîáðà êíèæêà”, 2009 Àäðåñà ðåäàêö³¿: âóë. Á. Õìåëüíèöüêîãî, 35/3à, ì. Ëüâ³â, 79019 òåë.: (032) 261-55-74, ôàêñ: (032) 261-55-74 e-mail: gbook@mail.lviv.ua gbook@ukrpost.ua web: www.gbook.lviv.ua Ìàãàçèí: âóë. Êóë³øà, 22/3à, ì. Ëüâ³â, 79058 òåë.: (032) 272-69-72 Äðóê: ÏÏ “Äîáðèé äðóê”, ÅÄÐÏÎÓ 35444562, Ñâ³äîöòâî ÑÂÑ ÄÊ ¹3096, òåë. (032) 220-15-76

2. Ðîäèíà ³ ÷àñ Ïîäðóæíÿ êëÿòâà ............................................................................ 5 3. ²ñòîð³ÿ íàâåðíåííÿ Ðåäàêö³éíà “Îò÷å Íåáåñíèé, íå ïîêèäàé ìåíå á³ëüøå í³êîëè!” ....... 7 4. Ñâÿòèí³ Ãàëè÷èíè Ðîìàí Êîâòóí Âàñèë³ÿíñüêèé ìîíàñòèð ñâÿòîãî Îíóôð³ÿ ó Ëàâðîâ³ ... 10

Îáîðîííà Ñâÿòîóñïåíñüêà Óí³âñüêà Ëàâðà Îòö³â ñòóäèò³â ........................................................... 15 5. Äàð íàéêðàùèé î. Ñëàâêî Áàðáàðè÷ Ïîñëàííÿ ³ ïîâ÷àííÿ Ìàòåð³ Áîæî¿

ïðî Ñëóæáó Áîæó ............................................. 19 6. “ßíãîëÿòà” – ñòîð³íêà äëÿ ä³òåé Çóñòð³÷ ç Êîòèãîðîõîì .................................................................. 22 Æìåíüêà çâ³ñòî÷îê â³ä ÷åìíåíüêèõ ä³òî÷îê ................................. 23 Ëåãåíäà ïðî íàéêðàñèâ³ø³ ðó÷êè .................................................... 24 7. Ãîëîñ Ìàð³¿ î. Äàíêî Ïåðóò³íà Âðó÷³òü âàø³ æèòòÿ ó ðóêè ²ñóñà ........................ 25

Ïîêëèêàí³ íà øëÿõ ñâÿòîñò³ ................................ 26 8. Ïîåòè÷íà ñòîð³íêà Ñâ³òëàíà Ñóêà÷ Ìîº Ð³çäâî áåç ìåíå â Óêðà¿í³ .............................. 28 9. Íàì ïèøóòü Ëèñòè ÷èòà÷³â ............................................................................... 29 10. Ìàòåðèíñüê³ ìîëèòâè Ùîáè ñïàñòè íàøèõ ä³òåé ............................................................. 32 11. Äóõîâíå æèòòÿ Ðåäàêö³éíà ² ïîñ³ÿâ ñ³ÿ÷ çåðíî ....................................................... 33

ÍÀÓÊÀ ËÞÁÎÂ²

ÇÓÑÒÐ²× Ç ÁÎÃÎÌ (Ïðîäîâæåííÿ. Ïî÷àòîê ó ¹ 2, 2008)

19.10.2008 ð. Ë.Ä.*: Ãîñïîäè. ×îìó âîðîæ³ííÿ çäàòíå çðàíèòè ëþäèíó? Òàê çâàí³ “ïîðîáè” áóâàþòü íàâ³òü ñìåðòåëüíî íåáåçïå÷íèìè. ×îìó? ²ñóñ: Äèòÿ Ìîº, ùîäî çëèõ äóõ³â. Òè ïðåêðàñíî ðîçóì³ºø, ùî ¿õí³ì çàâäàííÿì º çíèùèòè ëþäñüêó äóøó, ïîêè âîíà ïåðåáóâàº íà çåìë³. Òîìó íå ðàç ãîëîøó, ùî áåç Ìîº¿ Ïðàâäè, áåç Ïðåñâÿòî¿ ªâõàðèñò³¿ ñïàñòèñÿ íåìîæëèâî. Âàøà á³äà â òîìó, ùî âè íåõòóºòå íàéö³íí³øèì ë³êîì, ÿêèé âèºäíàº ëàñêó çö³ëåííÿ. ¯õíº âîðîæ³ííÿ äîâîäèòü äî àïîãåþ ëèøå ò³ äóø³, ÿê³ Ìåíå íå âèçíàþòü ÷è íàïåðåê³ð ñâîºìó ðîçóìó, ÷è â³ä÷óòòÿì íå ïðèéìàþòü Ìåíå ÿê ñâîãî Áîãà. Çíàõîäÿ÷èñü ï³ä âïëèâîì çëîãî äóõà, ãàñíóòü íà î÷àõ, ïðîòå íå âîëàþòü äî Ìåíå ïðî ïðîùåííÿ ³ ïîìèëóâàííÿ, à íàâïàêè: íåíàâèäÿòü ³ ïðîêëèíàþòü. Ïðîòå ò³, ÿê³ ãîðíóòüñÿ äî Ìåíå, â³äçèñêóþòü ëàñêó çö³ëåííÿ ³ ìèðó. Íå çàáóâàéòå, ùî âè âñ³ – çåìíèé ïîðîõ ³ äóæå íåì³÷í³. *** 28.06.2007 ð. Ë.Ä.: Òè ïåðøèé ðàç íàçâàâ ìåíå Íàðå÷åíîþ ³ çàïðîñèâ íà ïîáà÷åííÿ. ßê í³æíî ³ ñîëîäêî Òè ïðîìîâëÿâ äî ìåíå! ßê ÿ ëåò³ëà íà êðèëàõ Ëþáîâ³ íàçóñòð³÷ Òîá³. ß í³êîëè öüîãî íå çàáóäó, ì³é ²ñóñå. Áî Ñâÿòà Ë³òóðã³ÿ ïåðåòâîðèëàñü íà ïîáà÷åííÿ. Öå â³äáóëîñü 28.06.07ð.Á. ²ñóñ: ß òâ³é Íàðå÷åíèé, à òè – Ìîÿ Íàðå÷åíà, áî òè çàïèñàíà ó Ìîºìó ñåðö³, áî ïîñâÿòèëàñÿ Ìåí³. Ïðèéäè äî Ìåíå íà ïîáà÷åííÿ, áî òâ³é Íàðå÷åíèé ïðèãîòóâàâ äàðóíîê äëÿ òâîº¿ äóø³. Êîëè áóäåø ³òè äîðîãîþ äî Ìåíå, òî âèãëÿäàòèìó òåáå. À êîëè ïðèéäåø, òî ç ëþáîâ³ çóñòð³÷àòèìó òåáå. Òè áóäåø ñïîãëÿäàòè íà Ìåíå, à ß íà òåáå. Ó ñâÿò³é ñïîâ³ä³ â³äêðèé ñâîº ñåðöå Ìåí³. ß òåáå çðîçóì³þ, ïðèãîðíó äî Ñâîãî Ñåðöÿ, âñå òîá³ ïðîáà÷èâøè. Íà ïîáà÷åíí³ ðîçïîâ³ì òîá³, õòî ß, ÿê íàðîäèâñÿ, ÿê íàâ÷àâ, ÿê âìèðàâ, ÿê âîñêðåñ. Òè ò³ëüêè ñëóõàé. Ó ñâÿòîìó Ïðè÷àñò³ ß ï³ä³éäó äî òåáå, ùîá óâ³éòè äî òâîãî ñåðöÿ. Ï³ñëÿ ÷îãî ìè âæå ðàçîì ï³äåìî äî òâîãî äîìó, äå ß çàâæäè áóäó ç òîáîþ ïîðó÷.

2.01.2009 ð. Ë.Ä.: Ãîñïîäè! Äÿêóþ ùèðî Òîá³ çà Òâî¿ ùåäð³ ëàñêè. Ñüîãîäí³ ïåðøà ï’ÿòíèöÿ. ß òàê ïðàãíó çíîâó ç’ºäíàòèñÿ ç Òîáîþ. ²ñóñ: Äîíþ ìîÿ! Ìåíå ñë³ä øóêàòè çàâæäè ó ñâîºìó ñåðö³. ² â³äíàéòè ìîæëèâî: êîëè ñóìë³ííÿ ÷èñòå, äóøà â ìèð³ ³ â ëþáîâ³. Ëèøå òîä³ ñåðöå ëþäñüêå ìîæå âï³éìàòè Ì³é ãîëîñ ñåðåä ñâ³òó, àëå â òèø³. Êîæåí ñòàðàºòüñÿ Ìåíå â³äíàéòè äå³íäå, à ïðî ñåðöå ñâîº, äå ß ìåøêàþ, çàáóâàþòü. 25.11.2008 ð. Ë.Ä.: Î Ëþáîâå Ìîãî Ñåðöÿ! Ì³é ²ñóñå! Ñüîãîäí³ âèïàäàº ñâÿòî ñâÿùåíîìó÷åíèêà Éîñàôàòà! Òîìó ìè ç ä³òî÷êàìè ï³äãîòóâèëè âèñòàâó ïðî éîãî * Ë.Ä. – Ëþáëÿ÷à äóøà

¹1(54), 2009 2

ÍÀÓÊÀ ËÞÁÎÂ² ñâÿòå æèòòÿ! Áëàãîñëîâè, Ãîñïîäè, íàñ âñ³õ, ùîá ìè ìîãëè äîíåñòè äî ëþäñüêèõ ñåðäåöü ëþáîâ ñâ. Éîñàôàòà äî Òåáå ³ òó ì³ñ³þ, ÿêó â³í âèêîíóâàâ: çà ç’ºäíàííÿ âñ³õ õðèñòèÿí, ùîá âñ³ áóëè îäíî, – çà ùî ³ ïðèéíÿâ ìó÷åíèöüêó ñìåðòü. ²ñóñ: Ä³òîíüêè Ìî¿! ßêáè âè çíàëè, ÿê ðàä³þòü ñâÿò³ â íåá³, êîëè ïðî íèõ ïàì’ÿòàþòü, ÿê âèïðîøóþòü ëàñêè òèì, ÿê³ äî íèõ âçèâàþòü. Ä³òè Ìî¿! Æèâ³òü ç³ ñâÿòèìè, ÷åðïàéòå íàñíàãè äëÿ áîðîòüáè ç³ çëîì, ÿêå âàñ ïîíåâîëþº. Íå äóìàéòå, ùî íåáî âàñ íå áà÷èòü ÷è íå ÷óº, ÷è âçàãàë³ âàì íå äîïîìàãàº. Öå íå òàê. Âñ³ íåáîæèòåë³ âáîë³âàþòü çà âàø³ äóø³. Âîíè áà÷àòü âñå òå, ùî ïåðåä âàìè çàêðèòî. Àëå ó ñâ³é ÷àñ âîíè éøëè äîðîãîþ ïðàâäè ³ â³ðè. Çà ëþáîâ äî Ìåíå îòðèìàëè íåâ’ÿíó÷èé â³íîê ñëàâè. 17.02. 2006 ð. ²ñóñ: Ñâÿò³ñòü ÿêðàç ³ ïîëÿãàº â òîìó, ùîá ïðîñòèòè ³ íå ïàì’ÿòàòè òèì, ÿê³ òåáå îáðàçèëè. 3.02.2006 ð. ²ñóñ: Ïðîñòè òèì, ÿê³ ïðè÷èíèëè òîá³ á³ëü. Õ³áà ß íå ïðîñòèâ òèõ, ÿê³ ìåíå ðîçïèíàëè, êàæó÷è: Îò÷å! Â³äïóñòè ¿ì, áî íå â³äàþòü ùî ðîáëÿòü. Áóäü òàêîþ ÿê ß. ² ïàì’ÿòàé, ùî êîæíà äóøà Ìåí³ íàéäîðîæ÷à. Ïîâ³ð, êîæíîìó ç âàñ äîñòàòíüî âàøèõ õðåñò³â ³ ïîìèëîê. Òè æ íå çíàºø í³ ¿õíüîãî ñåðöÿ, í³ ¿õ äóìîê, í³ ¿õ ïëà÷³â, í³ ¿õ áàæàíü, êîëè âîíè, ïåðåáóâàþ÷è â òèø³, ìîëÿòüñÿ äî Ìåíå. Êîæåí ç âàñ çàñë³ïëåíèé â ÷îìóñü. Òî ÷îìó æ òîá³ íå äîïîìîãòè ¿ì ïîáà÷èòè ñâî¿ ïîìèëêè, ïîìîëèâøèñü çà íèõ? 30.01.2009 ð. ²ñóñ: ß ñòóêàþ äî êîæíîãî ñåðöÿ, ï³äáèðàþ÷è êëþ÷³, ùîá ò³ëüêè â³ä÷èíèòè äâåð³ ëþäñüêî¿ äóø³. Ðîçóì³ºø, âàñ, óñ³õ Ìî¿õ ä³òåé, ìîæíà ïîä³ëèòè íà äåê³ëüêà êàòåãîð³é. Äî ïåðøî¿ êàòåãîð³¿ ìîæíà â³äíåñòè – ô³ëîñîô³â, íàóêîâö³â. Äî äðóãî¿ êàòåãîð³¿ – ³íòåë³ãåíö³þ. Äî òðåòüî¿ – ç ìåíø âèñîêèì ð³âíåì çíàíü. Òîìó äî êîæíî¿ êàòåãîð³¿ ëþäåé ß ïðîìîâëÿþ òàê, ùîá ¿ì áóëî çðîçóì³ëî ³ âîíè ìîãëè çâåðíóòè íà Ìåíå óâàãó. Òîìó, ïðîìîâëÿþ÷è ÷åðåç âàø³ ñåðöÿ, ïîäàþ äëÿ êîæíîãî äóõîâíó ïîæèâó, ÿêà çìîæå çáàãàòèòè ñâ³òëîì ³ ëþáîâ’þ êîæíå ëþäñüêå ñåðöå. Òè ïåðåäàºø ìîº ñëîâî â ïðîñòîò³ ³ â ëþáîâ³. Òàê, ùî ò³ äóø³, ÷èòàþ÷è éîãî, ðîçêðèâàþòü ñâî¿ ñåðöÿ äëÿ Ìåíå, ÷åðïàþ÷è äóõîâíó ïîæèâó, îòðèìóþòü áëàãîäàòü ³ ëàñêè, ÿê³ ¿õ ïðèâîäÿòü äî Ìîãî ºäíàííÿ ç íèìè ó Ïðåñâÿò³é ªâõàðèñò³¿.

Õòîñü ³íøèé ìàº çàâäàííÿ ïåðåäàòè Ìîº ñëîâî ç á³ëüø ô³ëîñîôñüêèì ðîçâàæàííÿì. Àëå âè âñ³ Ìî¿ âèáðàí³ íà öþ ì³ñ³þ ä³òè, òâîðèòå ö³ëèé ãàðìîí³éíèé îðêåñòð, äå äèðèãåíòîì º âàø Ãîñïîäü. 29.01.2009 ð. Ë.Ä.: Ãîñïîäè! ×îìó ìîëîäü íå áà÷èòü ÷óäåñ, Òîáîþ äàðîâàíèõ? ²ñóñ: Ìî¿ ìèë³ ä³òè! Ñê³ëüêè ³ñíóº ëþäñòâî, ñïîêîíâ³ê³â âîíî ñóïðîâîäæóºòüñÿ ÷óäàìè. Òî ó âàñ, ëþäåé, ðîçóì³ííÿ öüîãî ñëîâà ïîâ’ÿçóºòüñÿ ç âàøîþ óÿâîþ ÿê ÷óäî. Àëå äëÿ Ìåíå – á³ëü Ìîº¿ ñòðàæäàëüíî¿ äóø³, àáè âàñ ñïàì’ÿòàòè, àáè ò³ëüêè äîñòóêàòèñü äî âàøèõ çà÷åðñòâ³ëèõ ñåðäåöü. ßê ìîæå ìîëîäü áàæàòè Ìåíå, êîëè âîíà çàñë³ïëåíà äèÿâîëüñüêèìè ïîáðåõåíüêàìè. Òà é íå ò³ëüêè ìîëîäü. Âîðîã òðèìàº äëÿ êîæíîãî ç âàñ ñâî¿ îáëåñëèâ³, íåïðàâäèâ³ ïîäàðóíêè, òðèìàº ÿê ïðèìàíêó, ùîá ñïîêóñèòè ³ âäåðòèñÿ äî âàøîãî ñåðöÿ, âñåëèâøè çëî ³ íåíàâèñòü. Òîìó òàê âàæêî ïðîáèòèñü êð³çü òåìðÿâó âàøèõ ñåðäåöü. Á³äí³ ìî¿ ä³òè, ÿê³ äèâëÿòüñÿ òà íå áà÷àòü, ÿê³ ñëóõàþòü òà íå ÷óþòü. Ëþäèíà íàñò³ëüêè çàñë³ïëåíà, ùî íå áà÷èòü íàéá³ëüøîãî ÷óäà, ÿêå ç íåþ ïîðÿä äåíü â äåíü: öå Ìåíå ó Ïðåñâÿò³é ªâõàðèñò³¿. Òîæ ÿê ìîæóòü áà÷èòè ³íø³ ÷óäà? Ïðîøó âàñ óñ³õ, Ìî¿õ âèáðàíèõ ä³òåé, ìîëèòèñü ³ àäîðóâàòè çà ïðîçð³ííÿ çàñë³ïëåíèõ ³ çàáëóêàíèõ ëþäñüêèõ äóø. ßêùî âàø³ ñåðöÿ òàê ñòðèâîæåí³ æàõîì íåâ³ðñòâà, òî ùî ä³ºòüñÿ ç Ìî¿ì, ÿêå âàñ òàê âñ³õ ùèðî ëþáèòü? 11.01 2009 ð. ²ñóñ: Ìîº äèòÿòêî! ß òàê òåáå ëþáëþ. ß âñå áà÷ó ³ çíàþ. Â³ä÷óâàþ êîæåí ïîðóõ òâîãî ñåðöÿ. Áà÷ó òâîþ áîðîòüáó. Ïðîòå õî÷ó äàòè òîá³ ïîðàäó. 1. Ïåðøèì òâî¿ì çàâäàííÿì º ºäíàííÿ ç Òâî¿ì Áîãîì ÷åðåç Ïðåñâÿòó ªâõàðèñò³þ. Áî áåç Ìåíå òîá³ íå ñïðàâèòèñü ç³ çëèìè äóõàìè, ÿê³ òåáå ïîñò³éíî àòàêóþòü. 2. Âì³é ìîëèòâîþ ãàñèòè â ñîá³ âñ³ëÿê³ îáóðåííÿ ùîäî áëèæí³õ. Áî ïîïðè âñå òè ìàºø Ìåíå, Ñâîãî Áîãà, äëÿ êîòðîãî í³÷îãî íåìîæëèâîãî íåìàº. 3. Ìàð³ÿ – öå Íåçáàãíåííà Ëþáîâ íà âñ³ â³êè â³÷í³, êîòðà ìàº ñèëó çàñë³ïëþâàòè äèÿâîëà. Õàé òâîº ñåðöå ³ äóøà áóäóòü ç íåþ íåðîçä³ëüí³. Çëèéòåñü ç³ ñâîºþ Ìàò³ð’þ âîºäèíî, ñòàðàéñÿ òàê ¯¿ â³ä÷óâàòè, ÿê Ìåíå â³ä÷óâàºø. Ãîðíèñü äî Íå¿, Âîíà ðÿòóâàòèìå òâîþ äóøó.

¹1(54), 2009 3

ÍÀÓÊÀ ËÞÁÎÂ² Ë.Ä.: ×è ìîæíà çà ïîñåðåäíèöòâîì äóø ç ×èñòèëèùà â³äïîêóòóâàòè ãð³õ àáîðòó? ²ñóñ: Öå òÿæêèé ãð³õ âáèâñòâà. Éîãî ìîæíà â³äïîêóòóâàòè, àëå ëèøå ÷àñòêîâî. Ïîâíèé â³äïóñò ò³ëüêè ÷åðåç ×èñòèëèùå (òàêîæ ³ áóäü-ÿêå âáèâñòâî). Íå ðàç ïðîøó: ñòðèìóéòå ñâî¿ óñòà â³ä ñêâåðíè, ñòðèìóéòå ãí³â ñâ³é, íå ðîçïàëþþ÷è éîãî. Íå ðàç ïðîøó: äóìàéòå, ïåðåä òèì ÿê çðîáèòè òÿæêèé ãð³õ ñâ³äîìî, ùîá, áóâà, íå âòðàòèòè ñâîþ ÷àñòêó â³÷íîãî ùàñòÿ. Êîëè âæå çðîçóì³ºòå, ùî í³ùî ñêâåðíå, íå â³äïîêóòóâàíå íàëåæíî, íå ââ³éäå ó Öàðñòâî Áîæå. Ä³òè Ìî¿, áóäüòå îáà÷ëèâèìè, ïîçàÿê æèâåòå ñåðåä ãð³õó, ñ³ëüö³ ðîçñòàâëåí³ â³ä ìîìåíòó âàøîãî íàðîäæåííÿ, àæ ïîêè íå âèéäå äóõ ç âàøîãî ò³ëà. Ëþáëþ âàñ, çàõèùàéòå ñåáå ìîëèòâàìè, Ñëóæáàìè Áîæèìè, Ìî¿ì Ò³ëîì ³ Ìîºþ Êðîâ’þ. Áî ³íàêøå âîðîã ïåðåìîæå âàñ.

²êîíà Ãðóø³âñüêî¿ Ìàòåð³ Áîæî¿. Õóä. Éîñèï Òåðåëÿ

4. Äîâ³ðÿé ñâîºìó Ãîñïîäåâ³, ßêèé í³÷èì íå çàéìàºòüñÿ, ÿê ò³ëüêè ïèëüíóº òâîþ äóøó. 5. Âì³é ïðîñòèòè òàê, ÿê ß ïðîñòèâ, áî òè ìîº äèòÿ ³ ìîÿ ó÷åíèöÿ. Â³ð, äîíþ, ùî íå ïîêèíó òåáå í³ íà ìèòü. Äàì òîá³ âñå, ùî íåîáõ³äíî äëÿ óäîñêîíàëåííÿ òâîº¿ äóø³. Ò³ëüêè áóäü Ìåí³ â³ðíîþ ³ Ëþáè Ìåíå. Àì³íü. Ë.Ä.: Äÿêóþ, Ãîñïîäè! *** Ë.Ä.: ×è ìîæóòü äóø³ ç ×èñòèëèùà äîïîìàãàòè, ÿêùî çà íèõ ìîëèòèñÿ? ²ñóñ: Ìîæóòü ³ äîïîìàãàþòü. Äîïîìàãàþòü òèì, ùî òàêîæ ìîëÿòüñÿ çà âàñ ³ çàñòóïàþòüñÿ çà âàñ. Öå â³äáóâàºòüñÿ òîä³, êîëè ¿õ ïðîâ³äóº Ïðåñâÿòà Áîãîðîäèöÿ àáî àíãåëè. Ïðîòå íå íà âñ³õ êîëàõ, ëèøå ó âèùèõ. Ë.Ä.: ×è çíàþòü äóø³ ç ×èñòèëèùà ïðî íàøå æèòòÿ íà çåìë³ ³ íàø³ ïðîáëåìè? ²ñóñ: Çíàþòü ³ áà÷àòü. ² íå ðàç õî÷óòü çàñòåðåãòè, òîìó âèïðîøóþòü ëàñêè ïðèéòè õî÷à á ÷åðåç ñîí ëþäèíè, ùîá çàñòåðåãòè àáî ïîâ³äîìèòè ¿¿. Àáî æ íàãàäàòè ïðî ñåáå. Ïðîòå íå çàâæäè æèâó÷³ íà çåìë³ íàäàþòü çíà÷åííÿ öüîìó.

¹1(54), 2009 4

Ïîñëàííÿ ïðî Ãðóø³â Ë.Ä.: Ó íàø ÷àñ ÷îìóñü çàìîâ÷óºòüñÿ îá’ÿâëåííÿ Ìàòåð³ Áîæî¿ â Ãðóøåâ³ ó 80-õ ðîêàõ ÕÕ ñò. Ç ÿêîþ ìåòîþ Ìàð³ÿ îá’ÿâëÿëàñÿ â Ãðóøåâ³? ²ñóñ: Êîæíà ç’ÿâà íà çåìë³ áëàãîñëîâåííà Íåáîì äëÿ ï³äòðèìêè ñâî¿õ ä³òåé â äóõîâíîìó ïëàí³. Âîðîã íèùèòü âñå íà ñâîºìó øëÿõó. Çì³òàº ³ çàòóìàíþº ïàì’ÿòü ïðî Òâîðöÿ. Ïðîòå Ìîÿ Öåðêâà Âñåëåíñüêà º â³÷íà ³ íåçíèùåííà. Ïðîõàííÿ Ìîº¿ Ìàòåð³, Öàðèö³ Íåáà ³ Çåìë³, äîïîìàãàº äóøàì ³òè ïðàâäèâèì ³ñòèííèì øëÿõîì, ùîá íå âòðàòèòè íàéö³íí³øèé äàð – äóøó, ñîòâîðåíó Áîãîì ³ Íèì æå â³äêóïëåíó, çàâæäè º âèñëóõàíå. Êîëè ðîçâàæàºìî ñîá³ ïðî âñ³ ç’ÿâè, òî ìîæíà ïîáà÷èòè ïðàâäèâó ÷àñòèíó õðèñòèÿíñòâà: ¿õíÿ øàíà ³ á³ëüø ðåâíà ïðàöÿ íàä ñîáîþ º äîïîìîãîþ äëÿ ³íøèõ áëèæí³õ. Êîæíà ç’ÿâà äëÿ õðèñòèÿí çàâæäè ñóïðîâîäæóþòüñÿ ð³çíèìè çö³ëåííÿìè, ÷óäàìè, ÿê äîêàç òîãî, ùî Ãîñïîäü º ç âàìè. Ïðî äåíü Ñâÿòîãî Âàëåíòèíà ²ñóñ: Äåíü, ÿêèé âè òàê äðóæíî ñòàðàºòåñÿ ó ñâîºìó æèòò³ â³äñâÿòêóâàòè, ïðèâîäèòü âàñ äî çàãèáåë³. Çàöèêëåí³ íà ïîáàæàíí³ ³ ðîçïóñò³, íå áà÷èòå ñâîãî Áîãà, ßêèé ùîñåêóíäè ðîçäàº âàì ëàñêè ëþáîâ³. Òà íà æàëü, âè ¿¿ ³´íîðóºòå, áî âèáðàëè áðåõëèâó ñòåæèíó çëîãî, ÿêèé çóì³â âàì çàäóðìàíèòè ãîëîâó, ïåðåêðóòèâøè äîáðî íà çëî. Çàì³ñòü òîãî, ùîá â öåé äåíü âîçäàòè ñëàâó Ãîñïîäåâ³ çà ëþáîâ, ïðèñëóãîâóºòåñü âîðîãîâ³. Ìàòåð³àë ï³äãîòóâàâ Ðîìàí Áðåç³öüêèé

ÐÎÄÈÍÀ ² ×ÀÑ

ПОДРУЖНЯ КЛЯТВА Òà¿íñòâî øëþáó – öå íå ìàã³÷íèé îáðÿä, êîòðèé ãàðàíòóº ùàñòÿ. Öå – âèÿâëåííÿ âîë³ ÷îëîâ³êà ³ æ³íêè ñï³ëüíî áóäóâàòè ñ³ì’þ. Âèìîâëÿþ÷è ñëîâà ïîäðóæíüî¿ êëÿòâè ïåðåä ñâ³äêàìè, ñâÿùåíèêîì ³ Áîãîì, äâîº ëþäåé áåðóòü íà ñåáå ïåâí³ çîáîâ’ÿçàííÿ. “ß, (³ì’ÿ), áåðó òåáå (³ì’ÿ) çà æ³íêó (÷îëîâ³êà) ³ îá³öÿþ òîá³ çáåð³ãàòè ëþáîâ, â³ðí³ñòü ³ ïîäðóæíþ ÷åñí³ñòü, à òàêîæ ùî íå ïîêèíó äî ñàìî¿ ñìåðò³. Íåõàé â öüîìó äîïîìîæå Ãîñïîäü, Áîã Âñåìîãóòí³é, â Òðîéö³ ºäèíèé ³ âñ³ ñâÿò³”. ÙÎ ÎÇÍÀ×Àª ÊËßÒÂÀ ÏÎÄÐÓÆÍÜÎ¯ Â²ÐÍÎÑÒ²? Êàòåõèçì Êàòîëèöüêî¿ Öåðêâè (ÊÊÖ, 1646) â÷èòü: “Çà ñâîºþ ïðèðîäîþ ïîäðóæíÿ ëþáîâ âèìàãàº â³ä ïîäðóææÿ íåçëàìíî¿ â³ðíîñò³. Öå – íàñë³äîê âçàºìíîãî äàðóâàííÿ ïîäðóææÿ îäíå îäíîìó. Ëþáîâ ïðàãíå áóòè ïîñò³éíîþ. Âîíà íå ìîæå áóòè ò³ëüêè äî íîâîãî ð³øåííÿ”. “Öåé ò³ñíèé ñîþç, âçàºìíå â³ääàííÿ äâîõ îñ³á, íå ìåíøå, í³æ äîáðî ä³òåé, âèìàãàþòü ö³ëêîâèòî¿ â³ðíîñò³ ïîäðóæíüî¿ ïàðè ³ ¿õ íåðîçðèâíî¿ ºäíîñò³”. Â³ðí³ñòü – öå ïðèðîäíèé ïðîÿâ ñïðàâæíüî¿ ëþáîâ³ òà

¹1(54), 2009 5

ÐÎÄÈÍÀ ² ×ÀÑ

äðóæáè. Âñ³ íàðîäè ö³íóþòü ¿¿, õî÷à çóñòð³÷àþòüñÿ ëþäè, ÿê³ íå çáåð³ãàþòü â³ðíîñò³. Ó äîñë³â-

íîìó çíà÷åíí³ âîíà âèðàæàºòüñÿ ó òîìó, ùî ìè íå âñòóïàºìî â ³íòèìí³ ñòîñóíêè ç

òðåòüîþ îñîáîþ. Òàê³ êîíòàêòè çàïîä³þþòü âåëèêó îáðàçó, ³ òîìó íàçèâàþòüñÿ ïîäðóæíüîþ çðàäîþ. Â³ðí³ñòü ï³äòâåðäæóº ³ âèðàæàº ëþáîâ äî ÷îëîâ³êà (æ³íêè) ³ ïîâàãó äî ³íòèìíîãî æèòòÿ, êîòðå ëèøå ó øëþá³ ìîæå ñòàòè ïðîÿâîì ñïðàâæíüî¿ ëþäèíè. Ïîçà øëþáîì âîíî ïîâíå îáìàíó, òîìó ùî íå º ñïðàâæí³ì äîáðîì ëþäèíè. Ó á³ëüø øèðîêîìó ðîçóì³íí³ â³ðí³ñòü âèðàæàºòüñÿ ó âñüîìó, ùî ñëóæèòü äëÿ ðîçâèòêó ïîäðóæíüî¿ ëþáîâ³ òà ñ³ìåéíîãî æèòòÿ. ²íøèìè ñëîâàìè, çðàäà ìîæå ïîëÿãàòè íå ó ñòàòåâîìó æèòò³, àëå é ó â³äñóòíîñò³ ïîâàãè äî ëþäñüêèõ ïîòðåá ÷îëîâ³êà ³ æ³íêè. Çà âèäàííÿì ÷àñîïèñó “Ëþáèòå äðóã äðóãà”, 2005 ð.

¹1(54), 2009 6

²ÑÒÎÐ²ß ÍÀÂÅÐÍÅÍÍß

“ÎÒ×Å ÍÅÁÅÑÍÈÉ, ÍÅ ÏÎÊÈÄÀÉ ÌÅÍÅ Á²ËÜØÅ Í²ÊÎËÈ!”

Ó Ìàð³¿ Ïàâëîâ³÷ º ïîäðóæêà Îë³â³ÿ, ÿêà óïðîäîâæ áàãàòüîõ ðîê³â (ìàéæå äî 1991 ðîêó) ïðîæèâàëà ðàçîì ç Ìàð³ºþ ó Á³ÿëêîâè÷àõ, ðîçä³ëÿþ÷è ¿¿ ñ³ìåéíå é àïîñòîëüñüêå æèòòÿ, òðóäè ³ ðàäîù³, çàëèøàþ÷èñü á³ëÿ íå¿ â ò³ ãåðî¿÷í³ ÷àñè, êîëè íàïîâíåí³ñòü ùîäåííîãî æèòòÿ í³ â ÷îìó íå ïîñòóïàëàñÿ ÷àñàì àïîñòîëüñüêèì. Òîä³ Ïðåñâÿòà Ä³âà ïîñèëåíî âèõîâóâàëà Ñâî¿õ ä³òåé, Ñâî¿õ îáðàíö³â. Âîíà õîò³ëà ïîÿñíèòè ¿ì óñå, ùîáè äî ê³íöÿ óêð³ïèòè ¿õ íà äîðîç³ äî ñâÿòîñò³. Îë³â³ÿ áóëà âêëþ÷åíà â öþ øêîëó Ãîñïè (Ìàð³¿) çà óí³êàëüíîþ Áîæîþ áëàãîäàòòþ. Ó 1988 ðîö³ Ïðåñâÿòà Ä³âà ìàéæå ùîäíÿ ïî÷àëà ãîâîðèòè ïðî ñâîº îñîáëèâå Ìàòåðèíñüêå áëàãîñëîâåííÿ. Ùîðàçó Âîíà ä³ÿëà ïîñòóïîâî, ÿê Ìàòè. Ó öåé ÷àñ Ìàð³ÿ Ïàâëîâ³÷ ïåðå-

æèâàëà ã³ðêå âèïðîáóâàííÿ, ³ Ïðåñâÿòà Ä³âà Ìàð³ÿ íàïîëåãëèâî íàìàãàëàñÿ ïðèâåñòè ¿¿ äî ðàäîñò³. Ó ö³é ðàäîñò³, ïîäàðîâàí³é çãîðè, Âîíà ïîâîë³ â³äêðèâàëà, â ÷îìó ïîëÿãàº ¯¿ ÷óäåñíèé äàð îñîáëèâîãî Ìàòåðèíñüêîãî áëàãîñëîâåííÿ. Ö³ òèæí³ ãëèáîêîãî âèõîâàííÿ íà-

áëèæàëè âåëèêèé äåíü, êîëè âñ³ ïðèñóòí³ ïðî÷àíè ïîâèíí³ áóëè îòðèìàòè ¯¿ ïðåêðàñíå áëàãîñëîâåííÿ. Âåëèêèé äåíü íàñòóïèâ 15 ñåðïíÿ 1988 ðîêó. Ââå÷åð³ òèñÿ÷³ ëþäåé ðîçì³ñòèëèñÿ íà ñõèëàõ ãîðè Êð³æåâà÷. Áëàãîäàòü íàéñèëüí³øî¿ ðàäîñò³ íàïîâíþâàëà âñ³ ñåðöÿ, ³ êîæíèé ö³º¿ íî÷³ ïåðåæèâàâ ³ñòèííå çàõîïëåííÿ â³ä íàïîâíåííÿ Äóõîì Ñâÿòèì. Ïðåñâÿòà Ä³âà ïåðåäàëà âñ³ì ñâîº îñîáëèâå áëàãîñëîâåííÿ. Ò³ëüêè íåâåëèêà ãðóïà áëèçüêèõ äðóç³â Ìàð³¿ Ïàâëîâ³÷ çíàëà, ïðî ùî éäå ìîâà, àëå âñ³ áåç âèíÿòêó ïðèéíÿëè éîãî ðàçîì ç ïîâåë³ííÿì: “Ïåðåäàâàéòå éîãî âñ³ì ñîòâîð³ííÿì”. Íåçâàæàþ÷è íà äóæå êàì’ÿíèñòó äîðîãó, âñ³, ìàéæå ïðèòàíöüîâóþ÷è, ñïóñêàëèñÿ ç Êð³æåâà÷à, íàïåâíî, ÿê êîëèñü àïîñòîëè ç Òàâîðó.

¹1(54), 2009 7

²ÑÒÎÐ²ß ÍÀÂÅÐÍÅÍÍß

Îë³â³ÿ ñïóñòèëàñÿ îäí³ºþ ç ïåðøèõ òîìó, ùî, ÿê é ³íø³ ç ìîëèòîâíî¿ ãðóïè, âîíà ï³øëà êîðîòøèìè ñòåæèíêàìè, êîòð³ áóëè íåâ³äîì³ ïðî÷àíàì. Òóò ï³ä³éøëà ãðóïà í³ìåöüêèõ ïðî÷àí: âîíè ïîïðîñèëè ¿¿ êîðîòêî ïåðåäàòè ïîñëàííÿ, òîìó ùî íà í³ìåöüêó ìîâó éîãî ùå íå ïåðåêëàëè. Ñëîâî çà ñëîâîì ïîâòîðþþ÷è ïîñëàííÿ, Îë³â³ÿ îãëÿíóëà ñõèë, ³ ¿¿ ïîãëÿä çóñòð³âñÿ ç òèì, õòî ñïóñêàâñÿ âíèç… ×îëîâ³ê ðîê³â òðèäöÿòè ç æàõëèâèì, ñïîòâîðåíèì â³ä íåíàâèñò³ îáëè÷÷ÿì, îõîïëåíèé ëþòòþ, âòóïèâñÿ â íå¿ ïåêåëüíèì ïîãëÿäîì. Â Îë³â³¿ çàòðåìò³ëî ñåðöå. ßê ìîæíà ïåðåáóâàòè â òàêîìó ñòàí³, ïîäóìàëà âîíà, îòðèìàâøè òàêèé ïðåêðàñíèé ïîäàðóíîê â³ä Ãîñïè (Áîãîðîäèö³)?! Â³í ïðÿìóâàâ ïðîñòî äî Îë³â³¿. Â³í ùî, õî÷å ¿¿ âáèòè? Îäíàê ñåðöå ä³â÷èíè ñòèñíóâ ñòðàõ â³ä ñï³â÷óòòÿ äî öüîãî áðàòà, ÿâíî îäåðæèìîãî ñàòàíîþ; é ó ìîâ÷àíí³, òàê ñàìî ïðèñê³ïëèâî äèâëÿ÷èñü íà

¹1(54), 2009 8

íüîãî, âîíà â³ä ö³ëîãî ñåðöÿ, â³ä ö³ëî¿ äóø³ ïåðåäàëà éîìó îñîáëèâå Ìàòåðèíñüêå áëàãîñëîâåííÿ, áëàãàþ÷è Ãîñïó ñïîâíèòè íà íüîìó Ñâîþ îá³öÿíêó: íåõàé áåðåæå éîãî Îòåöü Íåáåñíèé! ×îëîâ³ê ñïóñòèâñÿ ïî ñõèëó ãîðè äî ¿¿ ð³âíÿ, êèíóâ íà íå¿ îñòàíí³é ÷îðíèé ïîãëÿä ³ ïðîéøîâ ïîâç. Îë³â³ÿ íåâäîâç³ çàáóëà ïðî öþ ïîä³þ, òîìó ùî â öþ í³÷ ó áóäèíêó Ìàð³¿ ìàéæå íå ñïàëè… Íàñòóïíîãî äíÿ, äåñü î äåâ’ÿò³é ãîäèí³ âå÷îðà, êîëè Îë³â³ÿ âèéøëà ³ç öåðêâè, äî íå¿ ï³ä³éøîâ ìóæ÷èíà ³ íàïîëåãëèâî ïîïðîñèâ ç íèì ïîãîâîðèòè. Öå – â³í! Ó÷îðàøí³é ÷îëîâ³ê! Àëå òåïåð â³í ñòàâ çîâñ³ì ³íøèì, äèâíèé ñïîê³é ïðèéøîâ íà çì³íó ïåêåëüíîìó âîãíþ â éîãî î÷àõ… – Âè ìåíå âï³çíàºòå? Ùî âè çðîáèëè â÷îðà ââå÷åð³? Ñêàæ³òü ìåí³! Âè ùîñü çðîáèëè? – Òàê, – ñïîê³éíî â³äïîâ³ëà Îë³â³ÿ, – çâè÷àéíî, ÿ ùîñü çðîáèëà.

² âîíà âæå ç³áðàëàñÿ éîìó âñå ïîÿñíèòè, àëå ìóæ÷èíà ïåðåðâàâ ¿¿: – Äîçâîëüòå ìåí³ ñïî÷àòêó ðîçêàçàòè âàì ìîþ ³ñòîð³þ! Îï³ñëÿ âè ìåí³ ñêàæåòå, ùî âè çðîáèëè. Òàê îñü, ÿ – í³ìåöü, ë³êàð, ìåí³ òðèäöÿòü. Òðè ðîêè òîìó ÿ ïðè¿õàâ ó Ìåäæó´îð’º âïåðøå. Òîä³ ÿ ïðèéìàâ ó÷àñòü ó ñàòàíèíñüêèõ êóëüòàõ, àëå çà òèæäåíü òóò, çàâäÿêè äîïîìîç³ îäíîãî ñâÿùåíèêà, ÿ ïîâí³ñòþ ïîçáóâñÿ ¿õíüîãî âïëèâó ³ íàâåðíóâñÿ. ß çàõîò³â çàëèøèòèñÿ ùå íà òðè ì³ñÿö³, ùîá ïîãëèáèòè ³ çì³öíèòè ìîº íàâåðíåííÿ. Ïðîòå ÿ áóâ âåëèêèì ãîðäÿêîì. Ïîâåðíóøèñü ó Í³ìå÷÷èíó, ÿ ñêàçàâ ñîá³: “Ï³äó-íî ïîáà÷èòèñü ç³ ñâî¿ìè äðóçÿìè ñàòàí³ñòàìè. ß ðîçêàæó ¿ì ïðî Áîãà, Ìåäæó´îð’º, îá’ÿâëåííÿ Ä³âè Ìàð³¿ òà çóì³þ ¿õ íàâåðíóòè”. Ó ðåçóëüòàò³, ïðîâ³âøè ç íèìè òðè ì³ñÿö³, ÿ ñòàâ ã³ðøèì â³ä óñ³õ, ðàçîì óçÿòèõ, ³ î÷îëèâ ¿õíþ ãðóïó. Ï³çí³øå, ä³çíàâøèñü, ùî â Ìåäæó´îð’¿ ïîâèííî áóëî â³äáóòèñü âåëèêå òîðæåñòâî íà

²ÑÒÎÐ²ß ÍÀÂÅÐÍÅÍÍß

÷åñòü ñâÿòà Âíåáîâçÿòòòÿ (Óñï³ííÿ) Ïðåñâÿòî¿ Ä³âè Ìàð³¿, ÿ òàêîæ âèð³øèâ òóäè ïî¿õàòè, àëå ÿê ïîñëàíåöü ñàòàíè. ß ï³äíÿâñÿ íà Êð³æåâà÷, àáè çâåðøèòè òàì ñàòàíèíñüê³ îáðÿäè ³ ïðèíåñòè çëî. Êîëè ñïóñêàâñÿ ç ãîðè ³ ïî÷óâ, ùî âè ïåðåêàçóºòå ïîñëàííÿ Ïðåñâÿòî¿ Ä³âè Ìàð³¿, â ìåí³ çàïàëàëà íåâèìîâíà íåíàâèñòü, ÿ çàõîò³â óáèòè âàñ! Ïîò³ì âàø³ î÷³ çâåðíóëèñÿ íà ìåíå, âè ïîäèâèëèñÿ â ì³é á³ê, ³ òóò ÿ â³ä÷óâ, ùî â ìåí³ ùîñü â³äáóëîñÿ, òîìó ùî ÿ íåñïîä³âàíî çîâñ³ì çí³òèâñÿ. ß ïðîéøîâ ïîâç âàñ ³ í³÷îãî íå çì³ã çðîáèòè, òàê ìåíå îõîïèëî ñóì’ÿòòÿ. Ó êîòåäæ³ ë³ã ñïàòè, àëå òàê ³ íå çàñíóâ ö³ëó í³÷. Õî÷à ÿ ³ â³ääàâ ñàòàí³ ò³ëî ³ äóøó, çîâñ³ì íåñïîä³âàíî â ìåí³ ïî÷àëà òâîðèòèñÿ ìîëèòâà: “Î ì³é Îò÷å Íåáåñíèé, ÿ çíàþ, ùî Òè – òóò, íå ïîêèäàé ìåíå á³ëüøå í³êîëè!” Íåìîæëèâî áóëî ïðîòèñòîÿòè ö³é ìîëèòâ³, ³ ÿ ìîëèâñÿ ö³ëó í³÷! Ðàíî-âðàíö³ ÿ âèéøîâ ç äîìó ³ íå çì³ã âñèä³òè íà ì³ñö³,

ìåí³ ïîòð³áåí áóâ ñâÿùåíèê. ß çíàéøîâ éîãî, öå áóâ î. Ïàâ³÷, ³ ÿ éîìó âèñïîâ³äàâñÿ â óñüîìó. Íàïðèê³íö³ â³í ïðî÷èòàâ ìîëèòâó åêçîðöèçìó ïðî âèãíàííÿ íå÷èñòèõ äóõ³â. À òåïåð ñêàæ³òü ìåí³, ùî âè çðîáèëè â÷îðà óâå÷åð³? – Âè ñàì³ ò³ëüêè-ùî ñêàçàëè, ùî ÿ çðîáèëà. – ßê òàê? – Òàê, äëÿ ìåíå âàøà ³ñòîð³ÿ – ï³äòâåðäæåííÿ Áîæîãî ïðîìèñëó â óñüîìó, ÷îìó Ãîñïà â÷èëà íàñ â îñòàíí³é ÷àñ. Ó÷îðà ââå÷åð³ âîíà äàëà íàì Ñâîº îñîáëèâå Ìàòåðèíñüêå áëàãîñëîâåííÿ ³ çâåë³ëà ïåðåäàâàòè Éîãî âñ³ì. Àëå íàñàìïåðåä Âîíà äîáðå ïîÿñíèëà íàì, â ÷îìó ñóòü îñîáëèâî¿ áëàãîäàò³, ÿêó äàº öå áëàãîñëîâåííÿ: Îòåöü Íåáåñíèé ïîîá³öÿâ çàëèøàòèñÿ ç òèìè, õòî îòðèìàâ öå áëàãîñëîâåííÿ é îñîáëèâèì ñïîñîáîì äîïîìàãàòè ¿õ íàâåðíåííþ àæ äî ñàìî¿ ¿õíüî¿ ñìåðò³. Êîëè ÿ ïîáà÷èëà, ÿê âè ñïóñêàºòåñÿ ç ãîðè, ìåí³ ñòàëî ïîãà-

íî, ÿ íå ðîçóì³ëà, ÿê öå õòîñü ìîæå òàê íåíàâèä³òè ï³ñëÿ òàêîãî ïðåêðàñíîãî ³ ðàä³ñíîãî ñâÿòà. Òîä³ ÿ ñïîâíèëà ïîâåë³ííÿ Ïðåñâÿòî¿ Ä³âè ³ ïåðåäàëà âàì ¯¿ îñîáëèâå Ìàòåðèíñüêå áëàãîñëîâåííÿ, áëàãàþ÷è Îòöÿ Íåáåñíîãî ïåðåáóâàòè ç âàìè. Îñü ³ âñå, ùî ÿ çðîáèëà! Ä³âà Ìàð³ÿ â÷èíèëà âñå ðåøòó, Âîíà äîòðèìàëàñÿ ñâîº¿ îá³öÿíêè. Ó ìîëèòâ³, ÿêà çàðàç âàñ íàïîâíþº, âè, ñàì³ òîãî íå çíàþ÷è, ïîâòîðþºòå ò³ ñàì³ ñëîâà, êîòð³ âèìîâëÿëà Ä³âà: “Îòåöü Íåáåñíèé íåõàé ïåðåáóâàº ç âàìè, íåõàé íå ïîêèíå Â³í âàñ á³ëüøå í³êîëè!” Ïîãëÿíüòå! Áëàãîñëîâåííÿ Ãîñïè îáåççáðî¿ëî ñàòàíó ó âàñ, é Îòåöü Íåáåñíèé çì³ã îá’ÿâèòè Ñâîþ ëþáîâ! ßêå ï³äòâåðäæåííÿ! Ìàòåð³àë ï³äãîòóâàâ Éîñèô Âîðîáåöü Ñâ³òëèíè ç Õðåñíî¿ Äîðîãè ó Ìåäæóãîð’¿

¹1(54), 2009 9

ÑÂßÒÈÍ² ÃÀËÈ×ÈÍÈ

ÂÀÑÈË²ßÍÑÜÊÈÉ ÌÎÍÀÑÒÈÐ ÑÂßÒÎÃÎ ÎÍÓÔÐ²ß Ó ËÀÂÐÎÂ²

Çàãàëüíèé âèãëÿä íà ìîíàñòèð Îòö³â Âàñèë³ÿí ó Ëàâðîâ³ , Ñòàðîñàìá³ðñüêèé ð-í, Ëüâ³âñüêà îáë.

Êîæåí íàðîä ìàº ñâîþ ñàìîáóòíþ ³ñòîð³þ, êóëüòóðó, òðàäèö³¿ òà çâè÷à¿, à òàêîæ ñâÿòèí³, äî ÿêèõ çâåðòàþòüñÿ ó ÷àñè ðàäîñò³ òà ñìóòêó, ó áóäí³ òà ñâÿòà. Òàì â³í ÷åðïàº íàòõíåííÿ, çíàõîäèòü ïîðàäó, ñïîâíþºòüñÿ íàä³ºþ ³ â³ðîþ ó ùàñëèâèé ïðèéäåøí³é äåíü. Ñâÿòèí³ ñòàâàëè îñåðåäêàìè êóëüòóðè, íàóêè é îñâ³òè, òàì çíàõîäèëè ñâ³é â³÷íèé ñïî÷èíîê â³äîì³ äóõîâí³ òà ñâ³òñüê³ îñîáè. Âàæëèâèìè îñåðåäêàìè äóõîâíîñò³, êóëüòóðè é îñâ³òè áóëè Ñïàñüêèé òà Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð³, çàñíîâàí³ á³ëÿ ï³äí³ææÿ ìàëüîâíè÷èõ Êàðïàò ùå â äîìîíãîëüñüê³ ÷àñè (XII-XIII ñò.), ÿê³ ìàëè íåàáèÿêèé âïëèâ íà âàæëèâ³ ñïðàâè Ïåðåìèøëüñüêî¿ ºïàðõ³¿.1

Õàðàêòåðíî, ùî á³ëüø³ñòü äàâíüîðóñüêèõ ìîíàñòèð³â Ãàëè÷èíè, ïîïðè äóõîâíó ì³ñ³þ, âèêîíóâàëè ùå é îáîðîííó ôóíêö³þ â êíÿç³âñòâ³, ùî ìàëî âåëè÷åçíå çíà÷åííÿ ó çàáåçïå÷åíí³ îáîðîíèè êðàþ. Íåçâàæàþ÷è íà òàêó áàãàòîãðàííó ³ñòîð³þ, á³ëüø³ñòü ëþäåé íåäîñòàòíüî îçíàéîìëåíî ç ³ñòîð³ºþ òà áàãàòîâ³êîâîþ ä³ÿëüí³ñòþ öèõ ñâÿòèíü, íå äáàº ïðî íèõ íàëåæíî çàäëÿ çáåðåæåííÿ öèõ ïàì’ÿòîê äëÿ ïðèéäåøí³õ ïîêîë³íü. Îïîâèòèé ÷èñëåííèìè ëåãåíäàìè òà ïåðåêàçàìè Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð ×èíó Ñâÿòîãî Âàñèë³ÿ Âåëèêîãî, çàñíîâàíèé ùå â êíÿæ³ ÷àñè (XIII ñò.).2 Çà ì³ñöåâèìè ïåðåêàçàìè, ïåðø³ ìîíàõè ïðîæèâàëè ó òàìòåøí³õ ïå÷åðàõ óæå â VIII-IX ñò. Éìîâ³ðíî, ùî ïåð-

Ñåëà Ñïàñ òà Ëàâð³â çíàõîäÿòüñÿ íà çàõîä³ Ëüâ³âñüêî¿ îáëàñò³, ó Ñòàðîñàìá³ðñüêîìó ðàéîí³ ñåðåä ìàëüîâíè÷èõ Êàðïàòñüêèõ ëàíäøàôò³â ó áàñåéí³ ð³÷êè Äí³ñòåð. Ñåëî Ëàâð³â ðîçòàøîâàíå ó 14 êì â³ä Ñòàðîãî Ñàìáîðà ³ 9 êì â³ä êîðäîíó Óêðà¿íè ç Ïîëüùåþ. 2 ²ñòîð³ÿ çàñíóâàííÿ Ñïàñüêîãî ìîíàñòèðÿ Ïðåîáðàæåííÿ Ãîñïîäíüîãî ó ñ. Ñïàñ, íåäàëåêî â³ä Ëàâðîâà, ñÿãàº ñèâî¿ äàâíèíè, ÷àñ³â çàïðîâàäæåííÿ õðèñòèÿíñòâà â Ãàëè÷èí³. Ï³ä ÷àñ ïåðøîãî ïîä³ëó Ïîëüù³ 1772 ðîêó Àâñòð³ÿ çàãàðáàëà ãàëèöüê³ çåìë³. Çà íàêàçîì àâñòð³éñüêîãî ö³ñàðÿ Ôðàíöà-Éîñèïà óðÿä âèäàâ óêàç, çà ÿêèì á³ëüø³ñòü ìîíàñòèð³â Ãàëè÷èíè ï³äëÿãàëè êàñàö³¿ (ñêàñóâàííþ). Ó 1786 ðîö³ áóâ îñòàòî÷íî ë³êâ³äîâàíèé Ñïàñüêèé ìîíàñòèð. 1

¹1(54), 2009 10

ÑÂßÒÈÍ² ÃÀËÈ×ÈÍÈ øà ìîíàñòèðñüêà ñïîðóäà áóëà äåðåâ’ÿíîþ, à ëèøå ó XIII ñò. – êàì’ÿíîþ. Íàçâà “Ëàâð³â” ìàº äåê³ëüêà âåðñ³é ñâîãî ïîõîäæåííÿ. Âîíà ìîãëà ïîõîäèòè â³ä ³ìåí³ êíÿçÿ Ëàâðà Òðîéäåíîâè÷à, ÿê ³ìîâ³ðíîãî çàñíîâíèêà ìîíàñòèðÿ. Î÷åâèäíî, ùî ïåðâ³ñíà ÷åðíå÷à îñåëÿ ñêëàäàëàñÿ ç îäíîîñ³áíèõ ÷åðíå÷èõ êåë³é, à çâ³äñè ³ íàçâà “Ëàâðè”. “Ëàâðà” (ãðåö.) – øèðîêèé, áàãàòîëþäíèé, òàê íàçèâàëè âåëèê³ çíà÷í³ ìîíàñòèð³ ñõ³äíîãî òèïó. Çà ëåãåíäàìè, çàñíîâíèêîì ìîíàñòèðÿ ì³ã áóòè êíÿçü Ëàâð (çãàäóºòüñÿ ó ãðàìîò³ êíÿçÿ Ëåâà) – ÷åðíå÷å ³ì’ÿ ëèòîâñüêîãî êíÿçÿ Âîéøåëêà (1264 – 1268 ðð.), ÿêèé áóâ êóìîì Ëåâà Äàíèëîâè÷à. Çà ö³ºþ ã³ïîòåçîþ Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð ó 1255 ðîö³ âæå ³ñíóâàâ, à â íüîìó ïåðåáóâàëè â³äîì³ â òîé ÷àñ îñîáè, çîêðåìà àðõ³ìàíäðèò Ãðèãîð³é, ÿêèé áóâ íàñòàâíèêîì êíÿçÿìîíîìàõà Âîéøåëêà-Ëàâðà, ÿêîìó Ëàâð³â, éìîâ³ðíî, çàâäÿ÷óº ñâîºþ íàçâîþ. ²ñíóþòü òàêîæ ³íø³ âåðñ³¿.3 Ïåðøà äîêóìåíòàëüíà çãàäêà ïðî Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð ì³ñòèòüñÿ ó ãðàìîò³ ïîëüñüêîãî êîðîëÿ òà ëèòîâñüêîãî êíÿçÿ ßãàéëà, âèäàí³é ó Ñàíäîìèðö³ ó 1407 ðîö³. Âäðóãå Ëàâð³â çãàäàíî ó ãðàìîò³ Ñàìá³ðñüêîãî ñòàðîñòè Ñòàøêà ç Äàâèäîâà ó 1422 ðîö³. Ìîíàñòèð îáðàâ ñâî¿ì ïîêðîâèòåëåì Ñâÿòîãî Îíóôð³ÿ Âåëèêîãî. Öå áóâ ïåðñüêèé ïðèíö (æèâ ó IV ñò.), ÿêèé äî 10 ðîê³â âèõîâóâàâñÿ ó ìîíàñòèð³ â ªãèïò³, à ïîò³ì, çð³êøèñü öàðñüêî¿ âëàäè é ïðàãíó÷è âèçâîëèòèñÿ â³ä âëàäè ò³ëà ³ ÷åðåç äóõîâíå âäîñêîíàëåííÿ íàáëèçèòèñÿ äî Áîãà, áëóêàâ ó ïóñòåë³, â ÿê³é ïðîâ³â 60 ðîê³â. Òàì Àíãåë Ãîñïîäí³é ïðè÷àùàâ éîãî ñâÿòèìè Òàéíàìè Õðèñòîâèìè. Ó “Ñïèñêó âîëèíñüêèõ ãîðîä³â XIV ñò.” çàïèñàíî, ùî Îíóôð³é ïîõîâàíèé ó Ñàìáîð³ (òåïåð Ñòàðèé Ñàìá³ð). ²ñíóº äîâîë³ îá´ðóíòîâàíà âåðñ³ÿ, ùî ÷àñòèíà ìîùåé ñâ. Îíóôð³ÿ çáåð³ãàëèñü ó Ëàâðîâ³ òà áóëè ºäèíèìè ó Ñõ³äí³é ªâðîï³4. Ð³çí³ ÷àñòèíè ìîùåé çáåð³ãàëèñÿ ó Êîíñòàíòèíîïîë³ (õðàì ñâ. Ñîô³¿), Ðèì³ (õðàì ñâ. Îíóôð³ÿ), Áðàóíøâàéç³ (Í³ìå÷÷èíà). ²ñíóº âåðñ³ÿ, ùî öÿ ðåë³êâ³ÿ ïîòðàïèëà â Ãàëè÷èíó ñàìå ç Áðàóíøâåé´ó çà êíÿçÿ Ðîìàíà àáî çà éîãî îíóê³â Ðîìàíà òà Ëåâà Äàíèëîâè÷³â. Êíÿçü Ëåâ áóâ ðåâíèì ïîáîðíèêîì êóëüòó ñâ. Îíóôð³ÿ. Íà êîðèñòü ö³º¿ âåðñ³¿ ñâ³ä÷èòü òîé ôàêò, ùî Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð º íàéäàâí³øèì ìîíàñòèðåì ñâ. Îíóôð³ÿ â Óêðà¿í³5, ç ÿêîãî öåé êóëüò ïîøèðèâñÿ íà

Âíóòð³øí³é âèãëÿä õðàìó ó ìîíàñòèð³

Ãàëè÷èíó (Ëüâ³â, Äîáðîìèëü, Ï³äã³ðö³), à äàë³ íà Áºëàðóñü, Ðîñ³þ. Áàãàòî ïðèõèëüíèê³â öüîãî êóëüòó ïîõîâàí³ ó Ëàâð³âñüêîìó ìîíàñòèð³ (êíÿçü Ëåâ, êè¿âñüê³ ìèòðîïîëèòè, ïåðåìèñüê³ ºïèñêîïè, ºðóñàëèìñüêèé ìèòðîïîëèò Ìàêàð³é, ìîëäîâñüê³ ãîñïîäàð³ ê. Áàñàðàá, ñ. Ïåòðè÷àéêî òà ³íø³ âèçíà÷í³ îñîáè òîãî ÷àñó, ùî çóìîâëþº ôåíîìåí Ëàâð³âñüêîãî íåêðîïîëþ. Ó ð³çíèõ ïèñåìíèõ äæåðåëàõ ïîñò³éíî çãàäóºòüñÿ Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð ç ìîùàìè ñâ. Îíóôð³ÿ. Ëàâð³â ó äàâí³ ÷àñè êîðèñòóâàâñÿ íàäçâè÷àéíîþ ïîïóëÿðí³ñòþ. Íà ãàëèöüêèõ ³êîíàõ, íà ÿêèõ áóâ çîáðàæåíèé ñâ. Îíóôð³é, íàé÷àñò³øå ô³ãóðóâàâ ñàìå Ëàâð³âñüêèé. Ó XVII ñò. äóìêà ëàâð³âñüêîãî íàñòîÿòåëÿ ââàæàëàñÿ ³íêîëè äðóãîþ çà çíà÷åííÿì ï³ñëÿ ñàìîãî Ïå-

Øâåä Ìèõàéëî. Ñïàñüêèé òà Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð³ – îñåðåäêè äóõîâíîñò³ é êóëüòóðè â Ãàëè÷èí³. – Âèä. “Ì³ñ³îíåð”, Ëüâ³â. – 2007. 4 Ðîæêî Ì. Àðõåîëîã³÷íî-àðõ³òåêòóðí³ äîñë³äæåííÿ Ëàâð³âñüêîãî ìîíàñòèðÿ. – Ëàâðà - 1999. – ¹9. – Ñ. 37-43. 5 Ìèöüêî ². Ïðî ïî÷àòêè Ñâÿòîîíóôð³¿âñüêîãî ìîíàñòèðÿ ó Ëàâðîâ³. - Ëàâðà – 1999. – ¹6. – Ñ. 27-34. 3

¹1(54), 2009 11

ÑÂßÒÈÍ² ÃÀËÈ×ÈÍÈ

Êîðîëü Ëåâ Äàíèëîâè÷. Ïàì’ÿòíèé çíàê

ðåìèøëÿ. Ìàáóòü, ñàìå íàÿâí³ñòü ìîùåé ñâ. Îíóôð³ÿ âæå ç äðóãî¿ ïîëîâèíè XIII ñò. âèçíà÷èëà ïîïóëÿðí³ñòü ìîíàñòèðÿ â íàñòóïí³ â³êè. Öÿ Ëàâð³âñüêà ðåë³êâ³ÿ ìîãëà áóòè çíèùåíîþ àáî âèêðàäåíîþ ï³ä ÷àñ òóðåöüêî-òàòàðñüêèõ ïîãðîì³â XV-XVI ñò. Ó 1549 ðîö³ âíàñë³äîê ïîãðîìó Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð ãîð³â. Öåðêâà ñâ. Îíóôð³ÿ ðîçòàøîâóâàëàñÿ ó öåíòð³ ìîíàñòèðñüêèõ ñïîðóä é áóëà îáãîðîäæåíà îáîðîííèì ìóðîì ç âåæàìè íà êóòàõ. Áóä³âíèöòâî öåðêâè äîñë³äíèêè ïîâ’ÿçóþòü ç ³ìåíåì êíÿçÿ Ëåâà Äàíèëîâè÷à – âåëèêîãî ïîøàíîâóâà÷à ñâ. Îíóôð³ÿ, àáî ëèòîâñüêîãî êíÿçÿ Âîéøåëêà (Ëàâðà). Àðõåîëîã³÷í³ äîñë³äæåííÿ Îíóôð³âñüêî¿ öåðêâè (1986 ð.) äàþòü ï³äñòàâè ñòâåðäæóâàòè, ùî öåðêâà ó ñâîºìó ïåðâ³ñíîìó âèãëÿä³ ³ñíóâàëà âæå çà ÷àñ³â êíÿçÿ Ëåâà (XIII ñò.) ³ º ðîâåñíèöåþ Ìèêîëà¿âñüêî¿

¹1(54), 2009 12

öåðêâè ó Ëüâîâ³, ÿêà áóëà ïðèäâîðíèì õðàìîì êíÿçÿ Ëåâà. Çâåäåííÿ õðàìó ïðîòÿãîì XIII-XX ñò. õàðàêòåðèçóºòüñÿ ÷îòèðìà áóä³âåëüíèìè åòàïàìè òà îäí³ºþ ðåñòàâðàö³ºþ, ùî çóìîâèëî íåîáõ³äí³ñòü ïîºäíàííÿ â ñîá³ ðèñ òîãî ÷è ³íøîãî ñòèëþ. Ïåðâ³ñíà Ëàâð³âñüêà öåðêâà áóëà îäí³ºþ ç ïåðøèõ òðèêîíõîâèõ õðàì³â â³çàíò³éñüêî-àòîíñüêîãî ñòèëþ (åïîõà ðåíåñàíñó) â Óêðà¿í³. Öåðêâà ïîáóäîâàíà ç ëàìàíîãî êàìåíþ, ¿é õàðàêòåðí³ ð³çí³ ãîòè÷í³ äåòàë³ (ôîðìè â³êîí, äâåðåé, ãîñòðîëó÷í³ ñêëåï³ííÿ òîùî). Ðîçáóäîâà õðàìó â XIV –XVI ñò. ïðèçâåëà äî ïîÿâè áàáèíöÿ, íà ñò³íàõ ÿêîãî áóëè ôðåñêè (ôðàãìåíòè ôðåñîê çáåðåãëèñÿ íà òðüîõ ñò³íàõ), ÿê³ âêàçóþòü íà â³çàíò³éñüêó ³êîíîïèñíó øêîëó. Ñòàðîâèíí³ ôðåñêè – ïàì’ÿòêà ìîíóìåíòàëüíîãî æèâîïèñó ìàº äëÿ Óêðà¿íè âàæëèâå çíà÷åííÿ, îñê³ëüêè ðîáîòè óêðà¿íñüêèõ ìàéñòð³â öüîãî ïåð³îäó (XV cò.) çíàõîäÿòüñÿ íà òåðèòîð³¿ Ïîëüù³. Îñîáëèâå çíà÷åííÿ Ëàâð³âñüêèõ ôðåñîê ó øèðîêîìó ³ñòîðèêîêóëüòóðíîìó àñïåêò³, òîìó ùî ïàì’ÿòîê ö³º¿ äîáè â Óêðà¿í³ ïðàêòè÷íî íåìàº. Ëàâð³âñüêà êîìïîçèö³ÿ ôðåñîê (ïîä³áíà äî ðóìóíñüêèõ) ìàº òðè åëåìåíòè ðîçïèñó: Àêàô³ñò, Ñâÿò³ â ìåäàëüéîíàõ òà Âñåëåíñüê³ Ñîáîðè. Ôðåñêè ðîçì³ùåí³ ãåîìåòðè÷íî: òðüîõÿðóñí³ ðåã³ñòðè â³äð³çíÿëèñÿ ÿê ôîðìàìè çîáðàæåíü, òàê ³ êîëîðèñòèêîþ. Ôàõ³âö³, ÿê³ äîñë³äæóâàëè ¿õ, ñòâåðäæóþòü, ùî ¿õ ñòâîðèëè ìàéñòðè â³çàíò³éñüêî¿ øêîëè ç ó÷àñòþ óêðà¿íñüêèõ ³êîíîïèñö³â, ÿê³ áóëè çíàéîì³ ç ñåðáñüêèì, ðóìóíñüêèì, âîëîñüêèì ³êîíîïèñíèì ìèñòåöòâîì. Ó íàñòóïíèé ïåð³îä áóä³âíèöòâà (1675-1705 ðð.) ïîñòàëè áîêîâ³ êðèëà ç ï³âäíÿ òà ï³âíî÷³, â ÿêèõ çðîáëåíî ï³äçåìí³ êðèïòè, òàêîæ çì³íåíî öåíòðàëüíó ÷àñòèíó öåðêâè, çâåäåíî âîñüìèãðàííó áàíþ òîùî. Öèì ïåð³îäîì äàòóºòüñÿ ³êîíîñòàñ (÷àñòêîâî çáåð³ãñÿ). Òàêà ïåðåáóäîâà çì³íèëà ñòèëü öåðêâè, âîíà ñòàëà íàëåæàòè äî óêðà¿íñüêîãî áàðîêî, à çà êîìïîçèö³éíèì ð³øåííÿì – äî ï’ÿòèêàìåðíèõ óêðà¿íñüêèõ õðàì³â ñòèëþ XVII ñò. Ó ÷åòâåðòèé ïåð³îä ïåðåáóäîâè (1860-1867 ðð.) áóëî çíÿòî ï’ÿòü áàðîêîâèõ áàíü òà çðîáëåíî òðèñõèëèé äàõ. Îçíàêè áàðîêî ïåðåâàæíî çíèùåíî. Ðåñòàâðàö³ÿ öåðêâè â 1910-1914 ðîêàõ ïðèçâåëà äî çíèùåííÿ êàì’ÿíîãî ñêëåï³ííÿ íàä â³âòàðíîþ àïñèäîþ òà áàáèíöåì, çì³íè áàðîêîâèõ ïîðòàë³â íà ïñåâäî-ðîìàíñüê³. Ï³ñëÿ áàãàòüîõ çì³í ïðîòÿãîì òðèâàëîãî ÷àñó Îíóôð³¿âñüêà öåðêâà ñïðàâëÿº âåëè÷íå âðàæåííÿ: õðåñòîïîä³áíèé ïëàí, ðîçì³ùåííÿ öåíòðàëüíîãî êóïîëó, íà òî÷ö³ “çîëîòîãî ïåðåòèíó”, ÿê³ âèêëèêàþòü

ÑÂßÒÈÍ² ÃÀËÈ×ÈÍÈ â³ä÷óòòÿ ö³ë³ñíîñò³ ñïîðóäè, çàòèøíîñò³, ñïîêîþ, ñêîíöåíòðîâàíîñò³. Õðàì Ñâÿòîãî Îíóôð³ÿ – óí³êàëüíèé çðàçîê äàâíüîóêðà¿íñüêî¿ àðõ³òåêòóðè, ºäèíèé çáåðåæåíèé ìîíàñòèðñüêèé õðàì Ãàëè÷èíè XIII ñò. Òàêîæ íà îñîáëèâó óâàãó çàñëóãîâóº ìîíàñòèðñüêà äçâ³íèöÿ XIV ñò., ÿêà, ÿê ³ öåðêâà, çáåðåãëàñü äî íàøîãî ÷àñó. Äçâ³íèöÿ – ºäèíèé çáåðåæåíèé îá’ºêò ñåðåäíüîâ³÷íîãî îáîðîííîãî êîìïëåêñó ìîíàñòèðÿ. Á³éíèö³ â ñò³íàõ äçâ³íèö³ ñâ³ä÷àòü ïðî òå, ùî çà êíÿæî¿ äîáè âîíà áóëà îáîðîííîþ âåæåþ. Òîâùèíà êàì’ÿíèõ ìóð³â âåæ³ (1,30 ì). òà ¿õíÿ àðõ³òåêòóðà ï³äòâåðäæóþòü öå. Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð áóâ â³äîìèì îñâ³òí³ì öåíòðîì: ç 1693 ðîêó òóò çíàõîäèâñÿ íîâ³ö³àò, ÿêèé çãîäîì ïåðåòâîðåíî â ñåì³íàð³þ. Ãîëîâíà îêðóæíà øêîëà (1788-1911 ðð.) áóëà â³äîìîþ äàëåêî çà ìåæàìè Ãàëè÷èíè. À ó 20-30 ðîêàõ XX ñò. ó ìîíàñòèð³ ì³ñòèâñÿ Âàñèë³ÿíñüêèé ë³öåé, ÿêèé ïðîäîâæèâ ³ òâîð÷î ðîçâèíóâ êðàù³ òðàäèö³¿ ãîëîâíî¿ îêðóæíî¿ øêîëè. Ëàâð³âñüêà ìîíàñòèðñüêà á³áë³îòåêà áóëà îäí³ºþ ç íàéá³ëüøèõ ó Çàõ³äí³é Óêðà¿í³ â XIX ñò. Òóò áóëè ñòàðîäðóêè, ðóêîïèñè ³ ë³òåðàòóðà íàóêîâîãî, äóõîâíîãî, ô³ëîñîôñüêîãî ³ êóëüòóðíî-ìèñòåöüêîãî çì³ñòó.

Íà ïî÷àòêó XX ñò. ïðè ìîíàñòèð³ áóâ ñòâîðåíèé ìóçåé, ùî ïðèäáàâ ÷óäîâó êîëåêö³þ ñòàðîäàâí³õ ³êîí XV-XVIII ñò. ( ó òîìó ÷èñë³ ÷óäîòâîðíó Á³ëèöüêó ³êîíó Áîæî¿ Ìàòåð³ ç 1811 ð.). Â àðõ³â³ Ëàâð³âñüêîãî ìîíàñòèðÿ çáåð³ãàëèñü ïåðãàìåíòí³ ëèñòêè XI-XIII ñò., ãðàìîòè êíÿçÿ Ëåâà, ïîëüñüêèõ êîðîë³â XV-XVI ñò., çîëîòîì ïèñàí³ ðóêîïèñè, ñòàðîäðóêè, ð³äê³ñí³ âèäàííÿ, ãðàìîòè ãåòüìàí³â, âëàäèê, ìîëäàâñüêèõ ãîñïîäàð³â XVI ñò., êíèãè Ïåòðà Ìîãèëè, Ëàçàðÿ Áàðàíîâè÷à. Ó Ëàâðîâ³ ïîñòàëè äâà íîòí³ ³ðìîëîã³îíè XVI² ñò., ÿê³ íàïèñàâ Ëàâð³âñüêèé ³ºðîìîíàõ Éîñèï Êèðíèöüêèé ó 1672 ðîö³. Ö³ííèé ñïàäîê Ëàâð³âñüêîãî ìîíàñòèðÿ â³äâ³äóâàëè ³ äîñë³äæóâàëè ÷èìàëî ñâ³òî÷³â óêðà¿íñüêî¿ íàóêè ³ êóëüòóðè, äóõîâí³ âëàäèêè. Ñåðåä íèõ: ïèñüìåííèêè ². Íå÷óé-Ëåâèöüêèé, ß. Ãîëîâàöüêèé, ². Ôðàíêî, ³ñòîðèêè – Ì. Ãðóøåâñüêèé, ². Êðèï’ÿêåâè÷, êóëüòóðíî-îñâ³òí³ ä³ÿ÷³: ². Ôèëèï÷àê, Î. Áàðâ³íñüêèé, Â. Ùóðàò, Î. Êîëåñà, Ì. Ñêîðèê, . Ó 1926 ðîö³ Ëàâð³â â³äâ³äàâ ìèòðîïîëèò À. Øåïòèöüêèé, ÿêèé áðàâ ó÷àñòü ó äîñë³äæåíí³ ôðåñîê Îíóôð³¿âñüêî¿ öåðêâè. Ïðèíàã³äíî çàóâàæèìî, ùî î. Íèêèôîð (Øåïòèöüêèé) áóâ ñâîãî ÷àñó àðõ³ìàí-

Âèä íà ìîíàñòèð ó Ëàâðîâ³

¹1(54), 2009 13

ÑÂßÒÈÍ² ÃÀËÈ×ÈÍÈ

Â³äíàéäåí³ ôðåñêè íà ñò³íàõ ìîíàñòèðñüêîãî õðàìó

äðèòîì Ëàâð³âñüêîãî ìîíàñòèðÿ. Ç Ëàâðîâà ïîõîäèòü õóäîæíèê-³êîíîïèñåöü òà ïàòð³àðõ ëüâ³âñüêî¿ øêîëè àâàíãàðäíîãî ìàëÿðñòâà Ê. Çâ³ðèíñüêèé (19231997 ðð.). Íàïîëåãëèâî äîñë³äæóþòü, âèâ÷àþòü Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð ëüâ³âñüê³ íàóêîâö³: ². Ìîãèòè÷ (àðõ³òåêòóðà, ôðåñêè), Ì. Ðîæêî, Þ. Ëóêîìñüêèé, ². Ìèöüî (³ñòîð³ÿ, àðõåîëîã³ÿ), Ì. Ãåëåòîâè÷ (ôðåñêè) òà ³íø³. Óñå öå äàº ï³äñòàâè ñòâåðäæóâàòè, ùî Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð º âèçíà÷íîþ ³ íåïåðåñ³÷íîþ ñâÿòèíåþ, ÿêà íàçàâæäè âïèñàëà ñâîþ îñîáëèâó ñòîð³íêó â ³ñòîð³þ íàøîãî íàðîäó. Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèð áóâ ³ º ì³ñöåì âåëåëþäíèõ ïðîù òà â³äïóñò³â íà ñâÿòà Áëàãîâ³ùåííÿ Ïðåñâÿòî¿ Áîãîðîäèö³ (7 êâ³òíÿ), ñâ. Îíóôð³ÿ (25 ÷åðâíÿ), Âîçäâèæåííÿ ×åñíîãî Õðåñòà Ãîñïîäíüîãî (27 âåðåñíÿ). Òà âñå íåîö³íåííå íàäáàííÿ áóëî ìàéæå ïîâí³ñòþ çíèùåíå ïðè ïåðøîìó ïîõîä³ ×åðâîíî¿ Àðì³¿ 1939 ðîêó. Ìîíàñòèð áóëî ïîãðàáîâàíî, àðõ³â ³ á³áë³îòåêà ï³äâîäàìè âèâåçåí³ â ðàéöåíòð Ñòð³ëêè ³ ñïàëåí³ íà âîãíèù³. ²êîíè Îíóôð³¿âñüêî¿ öåðêâè çíèùåí³ àáî âèêðàäåí³… Ó ëèïí³ 1941 ðîêó ìîíàñòèð ñëóæèâ êàçàðìîþ äëÿ ñîëäàò ãàðí³çîíó ×åðâîíî¿ àðì³¿. Ï³ñëÿ â³éíè ó çðóéíîâàíèõ ïðèì³ùåííÿõ ìîíàñòèðÿ ðîçì³ñòèëè øêîëó-³íòåðíàò äëÿ íåïîâíîñïðàâíèõ ä³òåé, ÿêà çíàõîäèëàñü òóò àæ äî 1994 ðîêó. Íà òåðèòîð³¿ ìîíàñòèðÿ òà ïàðêîâî¿ çîíè ïîáóäîâàíî

ìåäïóíêò äëÿ äóøåâíî õâîðèõ, òðîõè äàë³ – êîëãîñïí³ ôåðìè òà ñâèíàðíèêè (òèïîâå âèêîðèñòàííÿ ðàäÿíñüêîþ âëàäîþ ö³ííèõ ïàì’ÿòîê ³ñòîð³¿, êóëüòóðè, àðõ³òåêòóðè). Ó öåðêâ³ âëàøòóâàëè ãîñïîäàðñüêèé ñêëàä, ó äçâ³íèö³ – ñêëàä âóã³ëëÿ. Íà ïî÷àòêó 50-õ ðîê³â ÕÕ ñòîë³òòÿ öåðêâà ñâ. ²âàíà òà öâèíòàð á³ëÿ íå¿ íà ²âàíîâ³é ãîð³ áóëè çíèùåí³ (âèáóõ³âêîþ), à ç ìàòåð³àëó ïîáóäîâàíî ñâèíàðíèê ó Ëàâðîâ³.6 Ïîâåðíåííÿ ìîíàñòèðÿ â ñâî¿ ïðàäàâí³ ñò³íè ñïðèÿòèìå â³äðîäæåííþ Ëàâðîâà ÿê êóëüòóðíîäóõîâíîãî öåíòðó Áîéê³âùèíè ³ Ãàëè÷èíè. Îäíàê ìîíàñòèðñüêèé êîìïëåêñ ïîòðåáóº ðåñòàâðàö³¿ òà ðåãåíåðàö³¿ ³ñòîðèêî-ëàíäøàôòíîãî ñåðåäîâèùà. Öå ìîæóòü çðîáèòè ëèøå ôàõ³âö³ òà ñïåö³àë³ñòè-ðåñòàâðàòîðè. Â³äçíà÷èìî åíòóç³àçì òà ùèðó ïðàöþ íàñòîÿòåëÿ ìîíàñòèðÿ î. Ìèêîëàÿ Êîâàëèøèíà, ×ÑÂÂ òà ê³ëüêîõ ìîíàñòèðñüêèõ ñëóæèòåë³â. Îäíàê ¿õ çîëîò³ ðóêè, äîáðà äóøà òà ùîäåííà ñàìîâ³ääàíà ïðàöÿ íå â çìîç³ çàë³êóâàòè ðàíè, íàíåñåíí³ ìîíàñòèðñüêîìó êîìïëåêñó ÷àñîì ³ áåçäóøíèìè ëþäüìè. Òà é êîøòè ïîòð³áí³ ÷èìàë³. Ïàì’ÿòêà ïîòðåáóº ïðîäîâæåííÿ ³ñòîðè÷íèõ, àðõ³òåêòóðíèõ, àðõåîëîã³÷íèõ, ìèñòåöüêèõ äîñë³äæåíü. Ö³ çàõîäè ñïðèÿòèìóòü â³äíîâëåííþ ìîíàñòèðÿ, éîãî íàóêîâî¿, äóõîâíî¿, êóëüòóðíî¿, îñâ³òíüî¿ ä³ÿëüíîñò³. Ëàâð³âñüêèé ìîíàñòèðñüêèé êîìïëåêñ ìîæå ³ ïîâèíåí ñòàòè îäíèì ç íàéâèçíà÷í³øèõ äóõîâíî-êóëüòóðíèõ îñåðåäê³â Óêðà¿íè. Öüîìó ïîâèíí³ ñïðèÿòè äóõîâíà òà äåðæàâíà âëàäà âñ³õ ð³âí³â, ï³äïðèºìö³, ñâ³äîì³ ãðîìàäÿíè Óêðà¿íè, ì³ñöåâ³ ìåøêàíö³. Â³ðþ ³ íàä³þñü, ùî íàø³ ñâÿòèí³ íå ùåçíóòü ó íåáóòòÿ, âîíè ùå ã³äíî ³ íàâ³êè çáàãàòÿòü íàøó íàö³îíàëüíó äóõîâíó ³ êóëüòóðíó ñêàðáíèöþ. Ðîìàí Êîâòóí Ôîòî àâòîðà Çàïðîøóºìî äî Ëàâðîâà! 12 ÷èñëà êîæíîãî ì³ñÿöÿ â³äáóâàþòüñÿ ìîëèòîâí³ äíþâàííÿ: 17.00 – Ìîëåáåí, 17.45 – Õðåñíà Äîðîãà 19.30 – Ñëóæáà Áîæà (äî 22 ãîä.) Òðåòÿ íåä³ëÿ êîæíîãî ì³ñÿöÿ: 10.00 – Ñëóæáà Áîæà, 11.30 – Õðåñíà Äîðîãà (äî 13 ãîä.) Îòåöü Ìèêîëàé, Ëàâð³â

6 Çàëèøêè õðàìó äîñë³äæóâàëà Ì. Ìàëåâñüêà, ÿêà äàòóâàëà éîãî XV-XVI ñò. (Äèâ. Ðîæêî Ì., Êàðïàòñüê³ øëÿõè òà ¿õ îáîðîíà. –Óêðà¿íñüêèé ³ñòîðè÷íèé æóðíàë. – 1990. – ¹10. – Ñ. 31).

¹1(54), 2009 14

ÑÂßÒÈÍ² ÃÀËÈ×ÈÍÈ

ÎÁÎÐÎÍÍÀ ÑÂßÒÎÓÑÏÅÍÑÜÊÀ ÓÍ²ÂÑÜÊÀ ËÀÂÐÀ ÎÒÖ²Â ÑÒÓÄÈÒ²Â

Çàãàëüíèé âèãëÿä Óí³âñüêî¿ ëàâðè

Íåäàëåêî â³ä Ïåðåìèøëÿ, ñåðåä æèâîïèñíèõ ïðàë³ñ³â Ãîëîãîð³â, ó ñ. Óí³â, çáåð³ãñÿ ïðåêðàñíèé àðõ³òåêòóðíèé êîìïëåêñ îáîðîííîãî ìîíàñòèðÿ Ñâÿòîóñïåíñüêî¿ Óí³âñüêî¿ Ëàâðè. Óí³âñüêà îáèòåëü ãðåêî-êàòîëèöüêî¿ öåðêâè – óí³êàëüíà ³ñòîðè÷íà ïàì’ÿòêà ñõ³äíîãî ÷åðíåöòâà ç îäíèì ç íàéäàâí³øèõ êîìïëåêñ³â Óêðà¿íè. Ñòóäèòè – öå îðäåí, ÿêèé çàñíóâàâ íàïî÷àòêó IX ñò. Òåîäîð Ñòóäèò ç Êîíñòàíòèíîïîëÿ. Óïðîäîâæ áàãàòüîõ ñòîë³òü ìîíàõè öüîãî ÷åðíå÷îãî óñòàâó ïàëêî îïèðàëèñÿ åêñïàíñ³¿ êàòîëèöèçìó íà óêðà¿íñüê³ çåìë³ é ëèøå ó XVIII ñò. âèìóøåíî ïðèéíÿëè óí³þ é ïåðåéøëè ï³ä þðèñäèêö³þ ÓÃÊÖ. Àðõåîëîã³÷í³ äîñë³äæåííÿ çàñâ³ä÷èëè ³ñíóâàííÿ òóò äàâíüîðóñüêîãî ïðàâîñëàâíîãî ìîíàñòèðÿ, ùå íàïðèê³íö³ XIII ñò., çà êíÿçþâàííÿ Ëåâà Äàíèëîâè÷à. Ðÿòóþ÷èñü â³ä òàòàðî-ìîíãîëüñüêîãî ñïóñòîøåííÿ, ÷åíö³ ç Êèºâî-Ïå÷åðñüêî¿ Ëàâðè, ìîíàñòèð³â Ïîäí³ïðîâ’ÿ ³ Ïîä³ëëÿ ìàñîâî âò³êàëè íà çàõ³äíîóêðà¿íñüê³

çåìë³. Íà íîâîìó ì³ñö³ âîíè îòðèìóâàëè óã³ääÿ, ðîçâîäèëè ïàñ³êè, îðãàí³çîâóâàëè ñêëîäóâíå âèðîáíèöòâî. Ïåðøà ïèñåìíà çãàäêà ïðî ïðàâîñëàâíó Óí³âñüêó îáèòåëü äàòîâàíà 1395 ðîêîì. Ó öåé ÷àñ íåþ îï³êóâàëèñü ãàëèöüê³ êíÿç³, à ç ñåðåäèíè XIV ñò. – ïðàâîñëàâí³ ëèòîâñüê³ êíÿç³ (ç ðîäèíè Ã³äåì³íîâè÷³â). Ó ð³çí³ ïåð³îäè ñâîãî ³ñíóâàííÿ Óí³âñüêèé ìîíàñòèð ïåðåæèâàâ ÿê ÷àñè ðîçêâ³òó, òàê ³ çàíåïàäó. Ãðàá³æíèöüê³ íàïàäè íà óêðà¿íñüê³ çåìë³ ïðèçâåëè äî òîãî, ùî ó 1549 ðîö³ òàòàðè ñïàëèëè äåðåâ’ÿíèé ìîíàñòèð. Çà â³äáóäîâó âçÿâñÿ ì³ñöåâèé øëÿõòè÷ Âàíüêî Ëàãîäîâñüêèé. Äàâí³é íàðîäíèé ïåðåêàç îïîâ³äàº òàêå: Âàíüêî Ëàãîäîâñüêèé ìàâ âàæêó íåäóãó í³ã. Ï³ñëÿ òîãî, ÿê ó ñí³ â³í îòðèìàâ ïîðàäó îáëèòèñÿ âîäîþ ç ö³ëþùîãî äæåðåëà, òî ïî÷àâ øóêàòè éîãî ñåðåä ïðàë³ñ³â Ãîëîãîð³â. Ïîøóêè ïðèâåëè éîãî äî äæåðåëà á³ëÿ çãàðèùà ñòàðîãî ðóñüêîãî ìîíàñòèðÿ. Ï³ñëÿ ÷óäîä³éíîãî çö³ëåííÿ ëèöàð ïðèñÿãíóâ Áîãîðîäèö³ â³äðîäèòè õðàì ³ ÷åðíå÷ó îáèòåëü ³

¹1(54), 2009 15

ÑÂßÒÈÍ² ÃÀËÈ×ÈÍÈ çä³éñíèâ öå óïðîäîâæ 1549–1574 ðîê³â, ïðèñâÿòèâøè öüîìó ñâîº æèòòÿ. Äî äæåðåëà ïî÷àëè õîäèòè íåì³÷í³ òà õâîð³. À çö³ëþþ÷èñü, ïîøèðþâàëè çâ³ñòêó ïðî ì³ñöå “Óí³â” (ç³ ñòàðîñëîâ’ÿíñüêî¿ “óí” îçíà÷àº “äîáðèé”). Ö³ëþùå ñâÿòå äæåðåëî äîñ³ á’º ï³ä îáîðîííîþ ñò³íîþ Óí³âñüêî¿ Ëàâðè. Íàéâèäàòí³øîþ ïàì’ÿòêîþ àðõ³òåêòóðíîãî àíñàìáëþ ìîíàñòèðÿ ñòàâ îáîðîííèé ñîáîð Óñïåííÿ Ïðåñâÿòî¿ Áîãîðîäèö³ – ïàì’ÿòêà ïåðåõ³äíîãî ïåð³îäó â³ä ï³çíüî¿ ãîòèêè äî ðåíåññàíñó. Ïðî îáîðîííèé õàðàêòåð ñïîðóäè, ¿¿ íàëåæí³ñòü äî òèïó öåðêîâ-òâåðäèíü, ñâ³ä÷àòü á³éíèö³ ó ôðèç³, ùî òÿãíóòüñÿ ïîï³ä ñàìèì äàõîì. Ìîíàñòèð îòî÷åíèé âèñîêèìè îáîðîííèìè ñò³íàìè ç á³éíèöÿìè òà êóòîâèìè âåæàìè. Ïî ¿õíüîìó ïåðèìåòðó ç áîêó ïîäâ³ð’ÿ ðîçòàøîâàí³ êåë³¿. Ìîíàñòèð òàêîæ áóâ äîâêîëà îòî÷åíèé çåìëÿíèì âàëîì òà ðîâîì. Îáèòåëü çäîáóëà ñëàâó ïîòóæíî¿ çàõèñíî¿ ôîðòåö³, ùî çóìîâèëî çâåçåííÿ ñþäè íà ñõîâîê äîðîãîö³ííèõ ðå÷åé.

²êîíà Óí³âñüêî¿ Ìàòåð³ Áîæî¿ íàä äæåðåëîì

¹1(54), 2009 16

Ó ÕV-ÕV² ñò. Óí³âñüêèé ìîíàñòèð ï³äïîðÿäêîâóâàâñÿ ãàëèöüêîìó ìèòðîïîëèòîâ³, ïðîòå â³ä 13 ëèñòîïàäà 1589 ðîêó êîíñòàíòèíîïîëüñüêèé ïàòð³àðõ ªðåì³ÿ çàòâåðäèâ çà ìîíàñòèðåì ñòàòóñ àðõ³ìàíäð³¿, ùî îçíà÷àëî éîãî ïåðåòâîðåííÿ íà ñàìîóïðàâíó Ëàâðó. Öå äàëî ïîøòîâõ äî ðîçâèòêó øê³ëüíèöòâà òà êíèãîäðóêóâàííÿ. Óí³âñüêà Ëàâðà ñòàº îäíèì ç íàéá³ëüøèõ â êðà¿í³ îñåðåäê³â äàâíüîóêðà¿íñüêî¿ êóëüòóðè. Ìîíàñòèð ïðîñëàâèëè ñâî¿ì ïåðåáóäóâàííÿì Éîâ Êíÿãèíåöüêèé (çàñíîâíèê Ñêèòó Ìàíÿâñüêîãî), Éîâ Ïî÷à¿âñüêèé (³ãóìåí ìîíàñòèðÿ ó Ïî÷àºâ³), ÷åðíåöü ²âàí Âèøåíñüêèé – íåâòîìíèé áîðåöü çà ³êîíí³ ïðàâà óêðà¿íñüêîãî íàðîäó. Ðîçêâ³ò òà ðîçáóäîâà ìîíàñòèðÿ ïîâ’ÿçàí³ ç øëÿõåòíèì ðîäîì Øåïòèöüêèõ. Ó äðóã³é ïîëîâèí³ XVII – ïåðø³é ïîëîâèí³ XVIII ñò. àðõ³ìàíäðèäàìè ìîíàñòèðÿ áóëè Âàðëààì (ç 1688 ðîêó) òà Àòàíàñ³é (ç 1713 ð.) Øåïòèöüê³. Ïðè Ëàâð³ ä³ÿëà äðóêàðíÿ (1648– 1770 ðð.), â³äîìà áàãàòüìà ðàðèòåòíèìè âèäàííÿìè ñòàðîäðóê³â. Ó 1772 ðîö³ ï³ñëÿ ïåðøîãî ïîä³ëó Ðå÷³ Ïîñïîëèòî¿, Ëüâ³âùèíà ââ³éøëà äî ñêëàäó Àâñòðî-Óãîðñüêî¿ ³ìïåð³¿. ¯¿ óðÿä ó 1787 ðîö³ âèäàâ óêàç ïðî ë³êâ³äàö³þ áàãàòüîõ çàìê³â ³ ìîíàñòèð³â Ãàëè÷èíè, ñåðåä ÿêèõ áóëà é Óí³âñüêà Ëàâðà. Ãàëèöüêèé ìèòðîïîëèò Ì. Ëåâèöüêèé ó 1817 ðîö³ äîì³ãñÿ â³ä àâñòð³éñüêîãî óðÿäó äîçâîëó íà â³äðîäæåííÿ Óí³âñüêî¿ Ëàâðè. Â³í ïåðåáóäóâàâ ï³âäåííå êðèëî ìîíàñòèðÿ íà ìèòðîïîëè÷ó ðåçèäåíö³þ, àêòèâíî ïðàöþâàâ íàä ðîçáóäîâîþ Ãàëèöüêî¿ ìèòðîïîë³¿ ÓÃÊÖ. Ó 1856 ðîö³ Ïàïà Ï³é IX çâåëè÷èâ Ì. Ëåâèöüêîãî äî ÷èíó êàðäèíàëà. Òë³íí³ îñòàíêè ìèòðîïîëèòà ïîêîÿòüñÿ ó ìîíàñòèðñüêîìó õðàì³ Óñïåííÿ Ïðåñâÿòî¿ Áîãîðîäèö³. Íàéá³ëüøèõ ðóéíóâàíü ìîíàñòèð çàçíàâ ó ðàäÿíñüê³ ÷àñè. Ó 1946 ðîö³ åíêàâåäèñòè âèãíàëè ìîíàõ³â, ìîíàñòèð ïåðåòâîðèëè íà êîíöòàá³ð äëÿ êàòîëèöüêîãî äóõîâåíñòâà, 80-ð³÷íîãî î. Êëèìåíò³ÿ Øåïòèöüêîãî çààðåøòóâàëè. Ó 1950 ðîö³ ìîíàñòèð ñòàâ ïðèòóëêîì äëÿ ëþäåé ë³òíüîãî â³êó, à çãîäîì – ïåðåïðîô³ëüîâàíèé ó ïñèõîíåâðîëîã³÷íèé ³íòåðíàò. Ñåëî Óí³â ïåðåéìåíîâàíå íà Ì³æã³ð’ÿ. Ç 1991 ðîêó ìîíàñòèð ïîâåðíóòî ÷åíöÿì Ñòóäèòñüêîãî Óñòàâó. Ùîðîêó ó òðåòþ íåä³ëþ òðàâíÿ â Ëàâð³ â³äáóâàºòüñÿ ïðîùà çà ó÷àñòþ ñàíîâíèõ îñ³á ÓÃÊÖ òà äåñÿòê³â òèñÿ÷ ïàëîìíèê³â äî ÷óäîòâîðíî¿ ³êîíè Ïðåñâÿòî¿ Áîãîðîäèö³ Îäèã³òð³¿. Ðîìàí Êîâòóí Ôîòî àâòîðà

ÍÀÐÎÄÍÅ ÌÈÑÒÅÖÒÂÎ

Ä²ÒÈ ÓÊÊÐÀ¯ÍÈ

Øê³ëüíèé âåðòåï “Àíãåëÿòêî”. ñ. Á³ëîãîëîâè, Çáîð³âñüêèé ð-í, Òåðíîï³ëüñüêà îáë.

ßâîð³âñüêà íàðîäíà äåðåâ’ÿíà ìàëüîâàíà çàáàâêà. Íàðîäí³ ìàéñòðè: Ãóëà À., ßðåìèí Â., Òëóñòèé Ñ., Ïðèñòàâñüêèé ð., Òëóñòèé Ò.

Á³ëÿ ñòàâó ó Òåðíîïîë³

Ìàð³ÿ òà Àíãåë

Õðåùåííÿ ²ñóñà

À íà øîñòîìó ì³ñÿö³ ïîñëàíèé áóâ Àíãåë Ãàâðè¿ë â³ä Áîãà äî ãàëèëåéñüêîãî ì³ñòà, íàçâàíîãî Íàçàðåòîì, äî Ä³âè, çàðó÷åíî¿ ç ÷îëîâ³êîì íà ³ì’ÿ Éîñèô, ³ç äîìó Äàâèäà, à ³ì’ÿ Ä³âè – Ìàð³ÿ. ², ïðèéøîâøè äî Íå¿, ñêàçàâ: “Ðàä³é, ñïîâíåíà áëàãîäàò³! Ãîñïîäü ç Òîáîþ, (áëàãîñëîâåííà Òè ì³æ æ³íêàìè)”... À Ìàð³ÿ ïðîìîâèëà: “Îñü, ß ðàáà Ãîñïîäíÿ, íåõàé áóäå Ìåí³ çà ñëîâîì òâî¿ì!” ² Àíãåë â³ä³éøîâ â³ä Íå¿.

Õóä. Êàðë Áëîê. Áëàãîâ³ùåííÿ. 104x55 ñì. Ôëîðåíö³ÿ, 1865. Åêñïîíóâàëàñÿ â Øàðëîòåíáîðç³ â 1866 ðîö³. Êàïëèöÿ çàìêó Ôðåäåð³êñáîðã, Äàí³ÿ.

Òîä³ ïðèéøîâ ²ñóñ ç Ãàëèëå¿ íà Éîðäàí äî ²âàíà, ùîá ó íüîãî õðåñòèòèñÿ. ²âàí æå ñòðèìóâàâ Éîãî, êàæó÷è: “Öå ìåí³ ïîòð³áíî â³ä Òåáå õðåñòèòèñÿ, à Òè éäåø äî ìåíå?” Â³äïîâ³äàþ÷è, ²ñóñ ñêàçàâ éîìó: “Îáëèø òåïåð, áî òàê íàëåæèòü íàì âèêîíàòè âñþ ïðàâäó.” Òîä³ ²âàí äîïóñòèâ Éîãî. Îõðåñòèâøèñü, ²ñóñ â³äðàçó âèéøîâ ç âîäè. ² îñü â³ä÷èíèëèñÿ Éîìó Íåáåñà, ³ Â³í ïîáà÷èâ Äóõà Áîæîãî, Êîòðèé ñïóñêàâñÿ, ÿê ãîëóá, òà ñõîäèâ íà Íüîãî. ² îñü, ïî÷óâñÿ ãîëîñ ç Íåáà: “Öå º Ñèí Ì³é Óëþáëåíèé, ßêîãî ß âïîäîáàâ.”

Ð³çäâî Õðèñòîâå. Õóä. Éîñèï Òåðåëÿ

Õóä. Êàðë Áëîê. Õðåùåííÿ ²ñóñà. 104x59 ñì. Åêñïîíóâàëàñÿ â Øàðëîòåíáîðç³ â 1870 ðîö³. Êàïëèöÿ çàìêó Àíãåëè ñïîâ³ùàþòü ïàñòóõàì ïðî íàðîäæåííÿ Õðèñòà. Õóä. Êàðë Ãåíð³õ Áëîê, 1880 ð. Ôðåäåð³êñáîðã, Äàí³ÿ

Ìàð³ÿ òà Àíãåë

Õðåùåííÿ ²ñóñà

Ð³çäâî Õðèñòîâå. Õóä. Éîñèï Òåðåëÿ

ÍÀÐÎÄÍÅ ÌÈÑÒÅÖÒÂÎ

Ä²ÒÈ ÓÊÊÐÀ¯ÍÈ

Øê³ëüíèé âåðòåï “Àíãåëÿòêî”. ñ. Á³ëîãîëîâè, Çáîð³âñüêèé ð-í, Òåðíîï³ëüñüêà îáë.

Á³ëÿ ñòàâó ó Òåðíîïîë³

ÄÀÐ ÍÀÉÊÐÀÙÈÉ

ÏÎÑËÀÍÍß ² ÏÎÂ×ÀÍÍß ÌÀÒÅÐ² ÁÎÆÎ¯ ÏÐÎ ÑËÓÆÁÓ ÁÎÆÓ

Ìàò³ð Áîæà º Ìàò³ð’þ Ñëîâà Áîæîãî. Âîíà áóëà ïåðøîþ, ÿêà óâ³ðóâàëà ³ çà÷àëà ²ñóñà ç â³ðè. ×åðåç âò³ëåííÿ ²ñóñ ñòàâ ëþäèíîþ ó ¯¿ Íåïîðî÷íîìó Ñåðö³, ÿêå çàâäÿêè âèïåðåäæóâàëüí³é ëàñö³ áóëî áåçãð³øíå ³ ö³ëå íàïîâíåíå ö³ºþ ëàñêîþ. Çàäëÿ öüîãî ÿê Ìàò³ð ñòàëà ïåðøèì Ïðåñòîëîì æåðòîâíèì ³ ïåðøèì Êèâîòîì, îñåëåþ ²ñóñà, ì³ñöåì Éîãî Áîæåñòâåííî¿ ïðèñóòíîñò³ ïîñåðåä ëþäåé. Çâ³äñè òàêîæ ¯¿ íàéâàæëèâ³øèì çàâäàííÿì ³ ïðàãíåííÿì º íàâ÷èòè íàñ ïðîìîâèòè ñâîº “òàê”, ùîáè ìè ñòàëè “æèâîþ æåðòâîþ íà õâàëó Áîæó”. Âîíà âèõîâóº íàñ ïî-ìàòåðèíñüêè ³ ïîâ÷àº, ùî ìàºìî ðîáèòè ³ ÿê áðàòè ó÷àñòü ó Ñëóæá³ Áîæ³é. Íå ãîâîðèòü ïðî Ñëóæáó Áîæó òàê, ÿê öå ðîáëÿòü òåîëîãè, íå âæèâàº á³áë³éíèõ îáðàç³â, àí³ íå çãàäóº ïðî ë³òóðã³éí³ ïðèïèñè. Âîíà ïðàãíå, ùîá ìè ïåðåæèâàëè ªâõàðèñò³þ ³ æèëè ªâõàðèñò³ºþ. Îòîæ ï³ä³ìî äîðîãîþ ¯¿ ïîñëàíü. Íåõàé ¯¿ ïðîñò³ Ìàòåðèíñüê³ ñëîâà ïðîáóäÿòü ó íàñ âåëèêå ïðàãíåííÿ Õðèñòà, Éîãî ïîñò³éíî¿ ïðèñóòíîñò³, òîãî, ÷èì Âîíè æèâóòü ó Ñâîºìó Ñåðö³. Ñëóæáà Áîæà º ïåðåæèòòÿì Áîãà, ßêèé îá’ÿâèâ Ñåáå ÷åðåç Ñâîãî Ñèíà ÿê ìèëîñåðäÿ ³ ïðîùåííÿ, ÿê îçäîðîâëåííÿ ³ ì³öü, ùî â³äíîâëþþòü ëþäèíó, ÿê Òîé, ÿêèé äîâ³ðÿº âåëèê³ ä³ëà ëþäÿì ïðîñòèì ³ â³äêðèòèì. Ó ïîñëàíí³ â³ä 16 áåðåçíÿ 1985 ðîêó Ìàò³ð Áîæà ñêàçàëà:

“Äîðîã³ ä³òè! Âçèâàþ âàñ äî àêòèâí³øî¿ ìîëèòâè é ó÷àñò³ ó Ñëóæá³ Áîæ³é. Ïðàãíó, ùîá Ñëóæáà Áîæà áóëà ïåðåæèòòÿì Áîãà. Ïðàãíó ñêàçàòè îñîáëèâî ìîëîäèì: áóäüòå â³äêðèò³ íà Äóõà Ñâÿòîãî, áî æ Áîã õî÷å âàñ ïðèãîðíóòè äî Ñåáå â ö³ äí³, êîëè ä³ëàº ñàòàíà!” Îäí³ºþ ç âàæëèâèõ ïðîáëåì äóøïàñòèðñòâà, ïîâ’ÿçàíîþ ç Ñëóæáîþ Áîæîþ, º ïðîáëåìà, ùî çðîáèòè, ùîá ñïîíóêàòè â³ðíèõ äî àêòèâíî¿ ñï³âó÷àñò³ ó í³é òàê, ùîá ïîòðàêòóâàòè öþ Ë³òóðã³þ ÿê ñâîþ âèìîãó, à íå ñâÿùåíèêà. ²ñíóº ïåâíà çàêîíîì³ðí³ñòü ó âèõîâíîìó ïðîöåñ³, ÿêà ñòâåðäæóº, ùî “÷èì á³ëüøå ëþäèíà çàõîïëþºòüñÿ ÿêèìîñü ä³ëîì, òèì ãëèáøå ³ ëåãøå ðîçóì³º éîãî ³ âèâ÷àº, à òàêîæ âèçíàº éîãî ñâî¿ì. ² êîëè íàâ³òü ¿é äîâåäåòüñÿ òåðï³òè çà íüîãî, òî âîíî ñòàº ùå áëèæ÷èì, ïðåêðàñí³øèì, áî â³äïîâ³äàëüí³ñòü çà íüîãî íàðîäæóºòüñÿ ñàìîâ³ëüíî”. Ó íàø ÷àñ ïàíóº òàêà äóìêà, ùî àòìîñôåðà Ñëóæáè Áîæî¿ – öå ñïðàâà âèêëþ÷íî ñâÿùåíèêà. ² â³ä íüîãî çàëåæèòü, íàñê³ëüêè ëþäè ïåðåæèâàþòü ¿¿, ÿê ñâîþ âëàñíó… Ëåãêî áóëî áè øóêàòè ó ö³é ñïðàâ³ âèíóâàòèõ, àëå öå íå óçãîäæóºòüñÿ ç äóõîì ïîñëàííÿ Ìàòåð³ Áîæî¿. Îòîæ íàøèì çàâäàííÿì º âíîñèòè ÿêíàéá³ëüøå ÷åðåç ñï³âó÷àñòü, ùîá Ñëóæáà Áîæà ñòàëà ä³éñíî ñï³ëüíèì ïåðåæèòòÿì, ñï³ëüíîþ òóðáîòîþ ³ ðàä³ñòþ ÷åðåç çðîñòàííÿ â³ðè, ëþáîâ³ é ï³äíåñåííÿ ð³âíÿ äóõîâíîãî æèòòÿ – é ïðîáëåìè ñàì³ ñîáîþ áóäóòü ðîçâ’ÿçàí³. Ñëóæáà Áîæà ùîðàç á³ëüøå ñòàâàòèìå ïðàâäèâîþ çóñòð³÷÷þ ç Áîãîì ³ ïåðåæèòòÿì Áîãà. Ïîñòóïîâå ³ ö³ëåñïðÿìîâàíå ï³çíàííÿ ÷àñòèí Ë³òóðã³¿ âèðîñòàòèìå ëèøå ç æèâî¿ â³ðè ³ àêòèâíî¿ ìîëèòâè. Ó íàø ÷àñ, íà ïðåâåëèêèé æàëü, íàø³ ë³òóðã³éí³ óðî÷èñòîñò³, à îñîáëèâî â³äïðàâà Ñëóæáè Áîæî¿ ñòàëè çàíàäòî çàêîñòåí³ëèìè, õîëîäíèìè é îô³ö³éíèìè, ÷àñòî áåç æèòòÿ, îñîáèñòî¿ çàö³êàâëåíîñò³ ÿê ç³ ñòîðîíè ñâÿùåíèêà, òàê ùå á³ëüøå ç³ ñòîðîíè â³ðíèõ. Îäíàê ìîëîä³ õðèñòèÿíè ç Àôðèêè ùèðî, ç â³äêðèòîþ äóøåþ ñïðèéìàþòü Ñëóæáó Áîæó, áî

¹1(54), 2009 19

ÄÀÐ ÍÀÉÊÐÀÙÈÉ

ââàæàþòü, ùî êîëè Áîã ïðÿìî ïðîìîâëÿº äî Ñâîãî ëþäó, òî öåé ëþä ïîâèíåí âèÿâèòè Éîìó ñâîþ ðàä³ñòü. Àëå ùîá óñå öå ìîãëî ³ñíóâàòè, òðåáà áóòè â³äêðèòèì íà ä³ëàííÿ Ñâÿòîãî Äóõà. Öå ñòîñóºòüñÿ ÿê ñâÿùåíèêà, ÿêèé â³äïðàâëÿº Ñëóæáó Áîæó, òàê ³ ñï³ëüíîòè, ÿêà çãðîìàäèëàñÿ íàâêîëî íüîãî. Ë³òóðã³ÿ º çóñòð³÷÷þ ç Áîãîì ³ ëþäåé ì³æ ñîáîþ. Ïðè êðèõò³ ëþáîâ³ òà óÿâ³, à ëþáîâ çàæäè çäîãàäëèâà, àêòèâí³ñòü ìîæå çðîñòàòè ³ ïðèíîñèòè áàãàòî ïîçèòèâíèõ ïëîä³â, ÿê³ äîïîìîæóòü ó ïðàâäèâîìó ïåðåæèòò³ Áîãà æèâîãî, ïðàâäèâîãî, ñâÿòîãî, ìèëîñåðäíîãî, ñïðàâåäëèâîãî Çö³ëèòåëÿ ³ Â³äêóïèòåëÿ. Áàãàòüîì õðèñòèÿíàì âåëèêèõ òðóäíîù³â çàâäàº ñàìå ïðèõîäæåííÿ íà Ñëóæáó Áîæó. Çàäëÿ öüîãî âîíè âèøóêóþòü áàãàòî ð³çíèõ ïðè÷èí, àáè ò³ëüêè íå ïðèéòè äî õðàìó íà Áîãîñëóæ³ííÿ é îïðàâäàòè ñåáå, ìîâëÿâ: áàãàòî ïðàöþºìî, íåìà ÷àñó íà â³äïî÷èíîê; Áîãîâ³ ìîæíà ïîìîëèòèñÿ ³ âäîìà, ³ â ë³ñ³, é íà ð³÷ö³, òîìó íå îáîâ’ÿçêîâî õîäèòè äî öåðêâè… Ó ïîñëàíí³ â³ä 21 ëèñòîïàäà 1985 ðîêó Ìàò³ð Áîæà ïðîñèòü: “Äîðîã³ ä³òè! Ïðàãíó âàì ñêàçàòè,

¹1(54), 2009 20

ùî öåé ÷àñ ïðèçíà÷åíèé ñàìå âàì, ïàðàô³ÿíàì. Óë³òêó âè êàæåòå, ùî áàãàòî ïðàöþºòå. Òåïåð íåìà ïðàö³ â ïîë³, òîæ íåõàé êîæíèé ïðàöþº íàä ñîáîþ. Ïðèõîäüòå íà Ñëóæáó Áîæó, áî öåé ÷àñ º âàì äàðîâàíèé. Äîðîã³ ä³òè, áàãàòî º òàêèõ, ÿê³ ðåãóëÿðíî ïðèõîäÿòü, íåçâàæàþ÷è íà íåïîãîäó, áî ëþáëÿòü Ìåíå ³ õî÷óòü â îñîáëèâèé ñïîñ³á ïðîÿâèòè ñâîþ ëþáîâ. Â³ä âàñ æàäàþ, ùîá âè Ìåí³ âèÿâèëè ëþáîâ, ïðèõîäÿ÷è íà Ñëóæáó Áîæó, à Ãîñïîäü ùåäðî âèíàãîðîäèòü âàñ”. Ìè âæå ãîâîðèëè, ùî äóæå ëåãêî çíàõîäèìî ïðè÷èíè, ùîá îïóñòèòè Ñëóæáó Áîæó. Óñ³ âîíè çâîäÿòüñÿ äî îäí³º¿, ãîëîâíî¿, à ñàìå: ëþäèíà íå ñòàâèòü Áîãà íà ïåðøîìó ì³ñö³ â ñâîºìó æèòò³. Ì³ñöå Áîãà çàéíÿëè ³íø³ ö³ííîñò³ é äëÿ Íüîãî íåìà âæå ÷àñó. ßêùî Áîã íå ïåðåáóâàòèìå â öåíòð³ æèòòÿ ëþäèíè, òî çàâæäè çíàéäåòüñÿ ùîñü ³íøå, ÿêèéñü ³íøèé áîæîê, ÿêîìó ëþäèíà ïî÷íå ñëóæèòè ³ äëÿ íüîãî çíàéäå ÷àñ ³ ñèëè. Óñå ³íøå, îñîáëèâî ðåë³ã³éí³ ä³ëà, âòðàòÿòü òîä³ áóäü-ÿêèé ñåíñ. ßêùî äëÿ êîãîñü ãðîø³ ñòàþòü ãîëîâíîþ ëþáîâ’þ ³ çàéìàþòü ïåðøå ì³ñöå â éîãî æèòò³,

ÄÀÐ ÍÀÉÊÐÀÙÈÉ

ÿêùî öå äîïîìàãàº â äîñÿãíåíí³ âëàäè ÷è ñëàâè, òîä³ âæå íåìà ÷àñó íà ìîëèòâó ³ çóñòð³÷ ç Áîãîì. Ñàìå ïðî òàêó íåáåçïåêó ãîâîðèòü Ìàò³ð Áîæà ó Ñâî¿õ ïîñëàííÿõ. Ùî ìîæå îçíà÷àòè òîé ôàêò, ùî íå õî÷åìî äóõîâíî¿ ïîæèâè ÷åðåç íàäì³ðíó ïðàöþ? Öå – í³ùî ³íøå, ÿê çâè÷àéíèé ñàìîîáìàí, ÿêèé ïðîâàäèòü äî äóõîâíîãî ïîñëàáëåííÿ, òîáòî ñòàíó, â ÿêîìó ëþäèíà âæå íå çäàòíà íà ëþáîâ, ïðîùåííÿ ³ ìèëîñåðäÿ, à ÷åðåç öå ³ íà øàíóâàííÿ æèòòÿ. Ó öüîìó ïîñëàíí³ â³äíàõîäèìî Ìàòåðèíñüêå ï³êëóâàííÿ Ìàòåð³ Áîæî¿, ßêà ïðîñèòü, ùîá ìè ç ëþáîâ³ äî Íå¿ ïðèõîäèëè íà Ñëóæáó Áîæó. Ñëóæáà Áîæà º òàºìíèöåþ Áîæî¿ ïðèñóòíîñò³. Âõîäæåííÿ â öþ òàºìíèöþ, ïåðåæèòòÿ â í³é ðàäîñò³ çóñòð³÷³, â³äïî÷èíîê ó äóõîâ³, íàñè÷åííÿ ïðàãíåííÿ ñåðöÿ òà éîãî çì³öíåííÿ – íå çàâæäè º ëåãêèìè òà ïðîñòèìè. Íàñàìïåðåä íåîáõ³äíî ïðèõîäèòè íà Ñëóæáó Áîæó ³ ÷èíèòè öå ç ëþáîâ³ äî Ìàòåð³, áî áàãàòî â ñâîºìó æèòò³ ðîáèòü ùîñü ëèøå ç ëþáîâ³ äî ñâîº¿ Ìàòåð³. Ïðîòå îäíîãî äíÿ ìè ìóñèìî ï³òè íà Ñëóæáó

Áîæó ç ³íøî¿, á³ëüø îñîáèñòî¿ ïðè÷èíè. Ö³ºþ ïðè÷èíîþ ïîâèííà ñòàòè ëþáîâ ëþäèíè äî Áîæî¿ Ëþáîâ³, ÿêà íåäîñòàòíüî âøàíîâàíà íàâ³òü ó Ïðåñâÿò³é ªâõàðèñò³¿. Ìàð³ÿ íå çàáóâàº ïðî ùå îäèí ìîòèâ, âàæëèâèé äëÿ êîæíî¿ äèòèíè: “Ïðèéä³òü ³ ñòàíåòå íàðîäæåíèìè”. Îñòàííüîþ ³ íàéâàæëèâ³øîþ íàãîðîäîþ º çóñòð³÷³ æèòòÿ ç Áîãîì. Ïîíàä öå íåìàº í³÷îãî âàæëèâ³øîãî. Íàïî÷àòêó äîðîãè æèòòÿ äóõîâíîãî ñëîâî “íàãîðîäà” ïðàâäîïîä³áíî áóäå á³ëüø ïîâ’ÿçàíå ç îñîáèñòèìè ïðàãíåííÿìè ³ ïîòðåáàìè. Êîæíå äóõîâíå çðîñòàííÿ âèìàãàº ÷àñó, ³ íå ìîæíà îìèíóòè æîäíîãî åòàïó. Ñâ. Ïåòðî çàäàâ ²ñóñîâ³ çàïèòàííÿ: “Îñü ìè ïîêèíóëè âñå é ï³øëè çà Òîáîþ; ùî áóäåìî çà òå ìàòè?” ² îòðèìàâ â³äïîâ³äü: “² êîæíèé, õòî çàäëÿ ²ìåíè Ìîãî ïîêèíå ä³ì, áðàò³â, ñåñòåð, áàòüêà, ìàò³ð, æ³íêó, ä³òåé, ïîëÿ, â ñòî ðàç á³ëüøå îäåðæèòü ³ æèòòÿ â³÷íå ìàòèìå â ñïàäùèíó” (Ìò. 19, 27, 29). ² Ïåòðî, íàðåøò³, öå çðîçóì³â. î. Ñëàâêî Áàðáàðè÷

¹1(54), 2009 21

ßÍÃÎËßÒÀ

ÇÓÑÒÐ²× Ç ÊÎÒÈÃÎÐÎÕÎÌ Äåñü ïîñåðåä íî÷³ Ðîì÷èê ö³ëîþ ñïèíîþ â³ä÷óâ ëàã³äíå âñåîõîïëþþ÷å òåïëî ³ íàâ³òü êð³çü ñîí óñì³õíóâñÿ. Òî ìàìà ïðèéøëà ³ ëÿãëà êîëî íüîãî, òî ìàìà... ² ÷è òî íàñïðàâä³ òàê áóëî, ÷è òî ïðèñíèëîñÿ éîìó: í³áèòî äî ñõîâàíêè ïðÿìî ç ×óìàöüêîãî øëÿõó ï³äêîòèëè ÷óìàêè íà âîç³ é ïðèâåçëè âåëèêîãî òåìíî-ñð³áëÿñòîãî ïñà – í³áè ñ³ëëþ îáñèïàíîãî! Êîëè õëîïåöü ïðîáóäèâñÿ, òî áóâ âåëüìè çäèâîâàíèé, áà – íàâ³òü òðîõè çëÿêàâñÿ: ïîêëàâøè ãîëîâó íà ëàïè, êîëî íüîãî ëåæàâ âåëèêèé ïåñ! Ðîì÷èê ï³äâ³âñÿ, ïðîòåð êóëà÷êàìè î÷³ – àëå ïåñ íå ùåçàâ. Â³í äèâèâñÿ íà õëîïöÿ ç-ï³ä ëîáà, íå â³äðèâàþ÷è ãîëîâè â³ä ëàï. Éîãî ñâ³òëî-çåëåí³ î÷³ áóëè òàêèìè ïðèâ³òíèìè, ùî ìàëîãî ìèòòþ é ñòðàõ ïîêèíóâ. – Õòî òè? Ïåñ ó â³äïîâ³äü ï³ä³éíÿâ ãîëîâó ³ ñêàçàâ ñàìèìè ñâ³òëî-çåëåíèìè î÷èìà: “Õ³áà íå áà÷èø? ß – ïåñ.” Òà ùå é õâîñòîì êèâíóâ, í³áè äîäàâ: “ß âåëèêèé ³ ãàðíèé ïåñ, ó ìåíå ÷óäîâà ÷îðíà øåðñòü, êîòðà ïåðåëèâàºòüñÿ ñð³áëîì, à òè õòî?” – ß – Ðîì÷èê. Ïåñ ëèçíóâ õëîïöåâ³ ðóêó ³ ùîñü íå ñîáà÷å, ñï³â÷óòëèâå, áëèñíóëî â éîãî î÷àõ. – Äàé ëàïó. Ïåñ ïîäàâ ñâîþ ìîãóòíþ ñð³áíó ëàïó. – Ìîëîäåöü. ßê òåáå çâàòè – ÿ íå çíàþ, àëå, ÿêùî õî÷åø, êëèêàòèìó òåáå Êîòèãîðîøêîì. Õî÷à, í³. Êîòèãîðîøîê – òî íå äëÿ òåáå. Òè çàíàäòî âåëèêèé. Â³äíèí³ òè áóäåø Êîòèãîðîõ. Ïåñ ï³äñóíóâñÿ áëèæ÷å äî Ðîì÷èêà ³ ç óñ³º¿ äóø³ â³ä ê³í÷èêà íîñà äî áð³â ëèçíóâ çí³ÿêîâ³ëîãî ìàëîãî. – Õîäè ç³ ìíîþ, ÿ ïîêàæó òîá³ äæåðåëî. Òè õî÷åø íàïèòèñÿ? – Ãàâ, – ñêàçàâ ïåñ, ùî íà éîãî ñîáà÷³é ìîâ³ îçíà÷àëî “õî÷ó”.

¹1(54), 2009 22

Ðîì÷èê â³äãîðíóâ ã³ëëÿ, êîòðèì çàòóëÿâ ñîá³ ñõîâàíêó, à òàê ÿê áóâ ùå âåëüìè çàñîíÿíèé, òî çîâñ³ì íå ïîì³òèâ ñë³ä³â êîë³ñ íà ñòàðîìó ëèñò³ – äâ³ ãëèáîê³ êîë³¿ â³ä ÷óìàöüêîãî âîçà, ÿê³ âåëè àæ äî íåáà... Ðîì÷èê ³ Êîòèãîðîõ ðàþâàëè. Õëîïåöü íàáðàâ ïîâí³ ïðèãîðù³ õîëîäíîãî ñòðóìåíÿ ³ ïèâ, ïåñ õëåïòàâ ïîðó÷ ³ç ñòðóìî÷êà.... Íåâçàáàð³ âîíè äåðëèñÿ íàâïðîñòåöü, äîãîðè, íà âåðøèíó Âèñîêîãî Çàìêó. Ðîì÷èê äóæå øâèäêî çàõåêàâñÿ ³ ñ³â â³äïî÷èòè. Êîòèãîðîõ, âèñîëîïèâøè ÿçèêà, îïóñòèâñÿ ïîðó÷ íà æèâ³ò. ßñíî-çåëåíèìè î÷èìà â³í óâàæíî âäèâëÿâñÿ â ëèöå õëîïöÿ. – Ãàâ, – ñêàçàâ ³ ï³äñóíóâñÿ áëèæ÷å. – ×îãî òîá³? – ñïèòàâ ìàëþê. – Ãàâ, – ïîâòîðèâ Êîòèãîðîõ, – é ï³äñóíóâñÿ ùå áëèæ÷å. – ßêùî òè áóäåø ùîðàç á³ëüøå äî ìåíå ï³äñóâàòèñÿ, òî ÿ çàðàç íà òåáå ñÿäó,– ïîãðîçèâ õëîïåöü. – Ãàâ,– ùå á³ëüøå ïðèòóëèâñÿ ïåñ ³ çàâèëÿâ õâîñòîì. – Õî÷åø? Îò çàðàç ³ ñÿäó! – Ðîì÷èê æàðòîìà, àëå îáåðåæíî, ñ³â íà Êîòèãîðîõà ³ ëåäâå âñòèã ñõîïèòèñÿ îáîìà ðóêàìè çà øèþ ïñà, áî òîé ìèòòþ ç³ðâàâñÿ íà íîãè ³ ðâîíóâ äîãîðè. Î, ëåëå! Â³í á³ã äîãîðè, ìîâ ïî ð³âíîìó ïîë³! Ðîì÷èêîâ³ äóõ çàáèëî â³ä çàõîïëåííÿ. – Ñò³é, ñò³é, ÿ âïàäó! Òà ùî òè çäóð³â, Êîòèãîðîõó! – âåðåùàâ ìàëþê. Ñîáàêà çóïèíèâñÿ àæ íà ñàì³é âåðøèí³, íà îãëÿäîâîìó ìàéäàí÷èêîâ³. Ðîì÷èê ñ³â íà ëàâó ³ ëàã³äíî ãëàäèâ ñâîãî ìîãóòíüîãî Êîòèãîðîõà, ùî âåëüìîæíî ðîçòÿãíóâñÿ ó íîãàõ. Éîãî äîâãà áëèñêó÷à øåðñòü áóëà ì’ÿêåíüêîþ ³ òåïëîþ. Ïåñ ïðèìðóæèâ î÷³, ïîêëàâ ãîëîâó íà ëàïè – â³í ñëóõàâ Ðîì÷èêîâó äîëîíüêó... Ç âèñîòè îãëÿäîâîãî ìàéäàí÷èêà ëüâ³âñüê³ áóäèíêè âèäàâàëèñÿ ³ãðàøêîâèìè. Íà÷åá òî íå

ßÍÃÎËßÒÀ ñàì Ëüâ³â, à éîãî òî÷íà êîï³ÿ, ìàêåò-ïàíîðàìà ³ç ñíîâèãàþ÷èìè ìóðàâëÿìè-àâòàìè íà âóëèöÿõ. – Òâ³é õâ³ñò çàòóëÿº ï³â-Ëüâîâà, Êîòèãîðîõó, – çàñì³ÿâñÿ Ðîì÷èê. – Òè áè íèì – ðàç – ³ ö³ëå ì³ñòî ï³äì³â. – Ãð...ð...ð... – íå ïîãîäèâñÿ ïåñ.

– Íå õî÷åø? Òî é íå òðåáà... À îí òàì, òî òàòî ìåí³ ïîêàçóâàâ, íàø áóäèíîê. Òàì ìàìà... Ðîì÷èê çàìîâê. Ñêðèâèâñÿ. Öÿ çãàäêà çà÷åïèëà íàéäîðîæ÷ó ³ íàé÷óòëèâ³øó ñòðóíó ñåðöÿ ó òîìó ì³ñö³, äå íàéá³ëüøå áîë³ëî... Óðèâîê ç ïîâ³ñò³ Ðîìàíà Áðåç³öüêîãî “Ìàëåíüêèé âèãíàíåöü”

Æìåíüêà çâ³ñòî÷îê â³ä ÷åìíåíüêèõ ä³òî÷îê Äîáðîãî äíÿ, äîðîãà ðåäàêö³º æóðíàëó “Ä³òè Íåïîðî÷íî¿”. Ìåíå çâàòè ²ðèíêà. 14 ëþòîãî ìåí³ áóäå 6 ðîê³â. Öüîãî ëèñòà ìè íàïèñàëè ðàçîì ç ìàìîþ Ìàð³éêîþ ³ òàòîì Âîëîäåþ. Ìîÿ ñ³ì’ÿ çàâæäè ÷èòàº Âàø æóðíàë. ß äóæå ðàäà, ùî òåïåð ó Âàñ º ñòîð³íî÷êà “ßíãîëÿòà” äëÿ ìåíå ³ ìîãî ìîëîäøîãî

áðàòèêà Âîëîä³. Äóìàþ, ùî òàì áóäå ùå áàãàòî ö³êàâèõ ðîçïîâ³äåé. Õî÷ó ðîçêàçàòè ïðî ñåáå. Êîæíî¿ ñóáîòè ìè ç áðàòèêîì õîäèìî íà êàòåõèçì äî öåðêâè ñâÿòîãî Àíäð³ÿ, ùîá á³ëüøå ä³çíàòèñÿ ïðî Áîãà. Ìè ìàºìî äóæå ö³êàâ³ óðîêè: âèâ÷àºìî ìîëèòâè, ï³ñåíüêè, ³ãðè ðàçîì ³ç ñåñòðîþ Â³òàë³ºþ òà ³íøèìè ñåñòðàìè. Ìåí³ äóæå ïîäîáàºòüñÿ òàì íàâ÷àòèñÿ. À ùå ìè ç ìàìîþ ïðèäóìàëè ìîëèòâó äëÿ ä³òåé, ÿêó ïðîøó âàñ íàäðóêóâàòè â æóðíàë³: ²ñóñå ìàëåíüêèé, âæå ñîíå÷êî ñòàëî. Ìîëèòâè õâèëèíêà äëÿ ìåíå íàñòàëà. Ö³ëèé äåíü ÿ ÷åìíà áóäó, Ïðî íàâ÷àííÿ íå çàáóäó. Áóäó âñ³ì äîïîìàãàòè Ìàìó é òàòà ïîâàæàòè. Àíãåëèêà-Õîðîíèòåëÿ ñâîãî Íà äîïîìîãó áóäó çàêëèêàòè. ²ðèíêà ßñòðåìñüêà, ì. Ëüâ³â

Õðèñòîñ íàðîäèâñÿ! Äîðîãà ðåäàêö³º æóðíàëó, ïèøå äî âàñ Ìàð³÷êà ç Á³ëîãîëîâ, ùî íà Òåðíîï³ëüùèí³. ß íàâ÷àþñÿ ó 4 êëàñ³. Õî÷ó ðîçïîâ³ñòè âàì ïðî íàø øê³ëüíèé âåðòåï “Àíãåëÿòêî”. Öüîãî ðîêó ìè ðàçîì ³ç â÷èòåëüêîþ õðèñòèÿíñüêî¿ åòèêè ²ðèíîþ Àíòîí³âíîþ îðãàí³çóâàëè ö³êàâå ñâÿòêîâå ä³éñòâî. Ïðîòÿãîì çèìîâèõ êàí³êóë ãîòóâàëè êîñòþìè òà ïðîâîäèëè ðåïåòèö³¿, à íà Âîäîõðåùå â³äâ³äàëè íàøèõ îäíîñåëüö³â, ðîçïîâ³äàþ÷è ¿ì ïðåêðàñíó ³ñòîð³þ

Âåðòåïó. Âñþäè íàñ â³òàëè ç ðàä³ñòþ, ÷àñòóâàëè. Ìè ³ç çàõîïëåííÿì ïåðåâò³ëèëèñÿ ó ñâÿòêîâèõ ãåðî¿â, ñâ³äê³â íàðîäæåííÿ ²ñóñà. Öåé äåíü íàäîâãî çàëèøàòèìåòüñÿ ó íàø³é ïàì’ÿò³ ³ âèêëèêàòèìå ðàä³ñí³ ñïîãàäè… Ìàð³ÿ Áàçàí ñ. Á³ëîãîëîâè, Çáîð³âñüêèé ð-í, Òåðíîï³ëüñüêà îáë.

Äîðîã³ ä³òî÷êè òà áàòüêè, íàäñèëàéòå íàì ñâî¿ ëèñòè, ö³êàâ³ ðîçïîâ³ä³ òà ôîòîãðàô³¿, à ùå – äèòÿ÷³ ìàëþíêè íà êîíêóðñ “Õðèñòîñ Âîñêðåñ – óñ³ ðàä³þòü”. Íàéêðàù³ ðîáîòè áóäóòü íàäðóêîâàí³.

¹1(54), 2009 23

ßÍÃÎËßÒÀ

Ëåãåíäà ïðî íàéêðàñèâ³ø³ ðó÷êè Êîëèñü äàâíî, â îäí³é êðà¿í³, áóëî îãîëîøåíî êîíêóðñ íà íàéêðàñèâ³ø³ ðóêè. Çâ³äóñ³ëü äî âåëèêîãî ì³ñòà ñõîäèëèñÿ ëþäè. Êîæíà ä³â÷èíà ïðàãíóëà îòðèìàòè êîøòîâíó ä³àäåìó, ÿêîþ ìàëè íàãîðîäèòè âëàñíèöþ íàéêðàñèâ³øèõ ðóê. Òóäè ïîñï³øàëè ³ òðè ä³â÷èíêè. Îäíà ç íèõ íàðâàëà áóêåò ïðåêðàñíèõ êâ³ò³â. ¯õí³ ÿñêðàâ³ áàðâè ðàäóâàëè îêî ³ âåñåëèëè äóøó. ×óäîâèé àðîìàò ïîøèðþâàâñÿ íàâêðóãè. Ä³â÷èíêà ãàäàëà, ùî êðàñà öèõ êâ³ò³â ïðèíåñå ¿é íàãîðîäó. ²íøà ä³â÷èíêà âèìèëà ñâî¿ ðóêè ó êðèøòàëåâîìó ã³ðñüêîìó ñòðóìêó. Âîíè ñòàëè ãëàäåíüêèìè é ÷èñòèìè, íà÷å ïëåñî âîäè. Ä³â÷èíêà áóëà âïåâíåíà, ùî ñàìå âîíà îòðèìàº ÷óäîâó ä³àäåìó. Òðåòÿ ä³â÷èíêà íå íàä³ÿëàñÿ îòðèìàòè ïðèç. Âîíà éøëà ç³ ñâî¿ìè ïîäðóãàìè, ââàæàþ-

¹1(54), 2009 24

÷è ñåáå íåäîñòîéíîþ âèêîðèñòàòè êðàñó ïðèðîäè – äçþðêîòëèâîãî ñòðóìî÷êà òà çàïàøíèõ êâ³ò³â...

Àæ îñü íà ñòåæèí³, ÿêîþ ³øëè ä³â÷àòà, ç’ÿâèâñÿ æåáðàê. Â³í ïîïðîñèâ ïîäîðîæí³õ ìèëîñòèí³. Òà ïåðøà ä³â÷èíà ëèøå çãîðäà ãëÿíóëà íà íüîãî ³ â³äâåðíóëàñÿ. ¯¿ ðóêè áóëè çàéíÿò³ ÷àð³âíèì áóêåòîì, ³

âîíà íå äóìàëà â³äêëàñòè éîãî ÷åðåç íåùàñíîãî. Äðóãà ä³â÷èíêà, ùî âèìèëà ðó÷êè ó ã³ðñüêîìó ñòðóìêó, íå çàáàæàëà áðóäíèòè ¿õ, ïîäàþ÷è ìèëîñòèíþ æåáðàêîâ³. ² ëèøå òðåòÿ, íå äîâãî ðîçäóìóþ÷è, âèòÿãëà ç êèøåí³ ï’ÿòàêà ³ ïîäàëà ÷îëîâ³êîâ³. Äÿêóþ÷è, â³í ïîö³ëóâàâ ¿é ðóêó ³ çðîíèâ ñëüîçó. Öÿ ñëüîçà ïåðåòâîðèëàñÿ ó áëèñêó÷ó ïåðëèíó ³ çàñÿÿëà íàéêîøòîâí³øîþ ïðèêðàñîþ. Í³ùî íå ìîãëî çàòüìàðèòè ¿¿ áëèñê. Ðó÷êè ìèëîñåðäíî¿ ä³â÷èíêè âèçíàëè íàéêðàñèâ³øèìè ó ö³ë³é êðà¿í³: ¿¿ ãîë³âêó ïðèêðàñèëà äîðîãîö³ííà ä³àäåìà, ÿê íàãîðîäà çà äîáðèé â÷èíîê. Ñòîð³íêó “ßíãîëÿòà” ï³äãîòóâàëà Îëüãà Áåðêèòà

ÃÎËÎÑ ÌÀÐ²¯

ÂÐÓ×²ÒÜ ÂÀØ² ÆÈÒÒß Ó ÐÓÊÈ ²ÑÓÑÀ

“Äîðîã³ ä³òè! Âè á³æèòå, ïðàöþºòå, çáèðàºòå, àëå áåç áëàãîñëîâåííÿ. Âè íå ìîëèòåñÿ! Ñüîãîäí³ ß çàêëèêàþ âàñ çàòðèìàòèñÿ ïåðåä ÿñëàìè ³ ðîçäóìóâàòè ïðî ²ñóñà, ßêîãî ß äàþ âàì ³ ñüîãîäí³, ùîá Â³í âàñ áëàãîñëîâèâ ³ äîïîì³ã çáàãíóòè, ùî áåç Íüîãî ó âàñ íåìàº ìàéáóòíüîãî. Òîìó, ìî¿ ëþá³ ä³òè, âðó÷³òü âàø³ æèòòÿ â ðóêè ²ñóñà, ÿêèìè Â³í âàñ ïîâåäå ³ çàõèñòèòü â³ä çëîãî. Äÿêóþ, ùî â³äïîâ³ëè íà ì³é çàêëèêó!” (25 ãðóäíÿ 2008 ðîêó). Íà Ð³çäâî ìè ñâÿòêóºìî ïðàçíèê ²ñóñîâîãî Íàðîäæåííÿ. 25 ãðóäíÿ Ìàð³ÿ äàëà íàì ïîñëàííÿ, ÿêå º íàñòàíîâîþ ³ çàêëèêîì. Âîíà êàæå: “Äîðîã³ ä³òè! Âè á³æèòå, ïðàöþºòå, çáèðàºòå, àëå áåç áëàãîñëîâåííÿ”. Êîæíå ç öèõ ñë³â – ïðàâäèâå. Âîíè âðàæàþòü, áî ïîõîäÿòü ³ç óñò

Ìàð³¿. Êîëè ìè ïîäèâèìîñÿ íà ñåáå, òî ïîáà÷èìî, ÿê ñóäîìíî ìè òóðáóºìîñÿ ïðî ìàòåð³àëüí³ áëàãà. Ìè áàãàòî ïðàöþºìî, àëå áåç áëàãîñëîâåííÿ. Éîãî íåìàº, áî Áîã íå ñòî¿òü íà ïåðøîìó ì³ñö³. Çà ê³ëüêà äí³â äî Ð³çäâà ìîæíà áóëî çàóâàæèòè, ùî ó òîðãîâèõ öåíòðàõ, êðàìíèöÿõ ³ ïåðóêàðñüêèõ ñàëîíàõ á³ëüøå ëþäåé, í³æ ó ñïîâ³äàëüíèöÿõ. Çîâí³øíüîìó áëèñêó íàäàºòüñÿ áàãàòî óâàãè, òîä³ ÿê ìè ìåíøå òóðáóºìîñÿ ïðî âíóòð³øíþ “÷èñòîòó” äóø³. ßêáè ìè ï³êëóâàëèñÿ ïðî íàøå ñïàñ³ííÿ ³ ïðî äóõîâíå æèòòÿ òàê, ÿê ïðî çîâí³øí³ ñïðàâè, òî íà çåìë³ íåâäîâç³ ðîçïóñòèëîñÿ á íåáî. Äàë³ ó Ñâîºìó ïîñëàíí³ Ìàð³ÿ êàæå: “Âè íå ìîëèòåñÿ! Á³ëüø³ñòü êàòîëèê³â óðàíö³, ïåðåä ðîáîòîþ, ëèøå õðåñòÿòüñÿ áåç ãëèáøî¿ ìîëèòâè. Óâå÷åð³,

âòîìëåí³ â³ä ðîáîòè, ìè çàñèíàºìî çà äðóãèì “Ðàäóéñÿ Ìàð³º”, ³ òàê â³äáóâàºòüñÿ äåíüó-äåíü. Óòîìëþºòüñÿ ò³ëî, à ùå á³ëüøå – äóøà. Òîä³ ìè çàïèòóºìî ñåáå: ×îìó íåìàº áëàãîñëîâåííÿ? ×îìó íàñ íå ÷óº Áîã? Â³í ÷óº íàñ, àëå ìè Éîãî íå ñëóõàºìî. Ïîñò³éíî, êîëè Â³í ïðèõîäèòü, íàñ íåìàº âäîìà. Ìàð³ÿ çàêëèêàº íàñ çàòðèìàòèñÿ ïåðåä ÿñëàìè ³ ðîçäóìóâàòè ïðî ²ñóñà, ÿêîãî äàº íàì ³ ñüîãîäí³, ùîá Â³í íàñ áëàãîñëîâèâ ³ äîïîì³ã çáàãíóòè, ùî áåç Íüîãî ó íàñ íåìàº ìàéáóòíüîãî. Ð³çäâî, Íàðîäæåííÿ ²ñóñà º ñâÿòîì â³÷íî¿ ³ áåçêîíå÷íî¿ Ëþáîâ³ Áîæî¿, ÿêà ââ³éøëà â íàøó ³ñòîð³þ, ÿê Äèòèíà. Êîëè ìè ìåäèòóºìî ³ ðîçì³ðêîâóºìî ïðî Íàðîäæåííÿ ²ñóñà, ìè ïîâèíí³ ïàì’ÿòàòè, ùî öå íå ëèøå êðàñèâà ³ñòîð³ÿ ïðî

¹1(54), 2009 25

ÃÎËÎÑ ÌÀÐ²¯

ìàëó Äèòèíó, ïàñòóõ³â, àíãåë³â òà öàð³â, ÿê³ æèëè êîëèñü äàâíî. Öå – ñâÿòî ïîñò³éíîãî çâ’ÿçêó ì³æ Áîãîì òà ëþäèíîþ. Öå – íå ïîä³ÿ, ÿêà â³äáóëàñÿ êîëèñü, à ðåàëüí³ñòü, ÿêà ïîâèííà çâåðøàòèñÿ â íàñ ùîäíÿ. Áîã ñòàº Ëþäèíîþ êîæíîãî äíÿ ³ òàê º “Áîãîì ç íàìè”. Ìè çóñòð³÷àºìîñÿ ç Íèì ó Ñâÿò³é Ìåñ³, ó Òà¿íñòâàõ, ó ìîëèòâ³ ³ äîáðèõ â÷èíêàõ. ²ñóñ áàæàº êîæíîãî äíÿ íàðîäæóâàòèñÿ â íàñ, ó ñâî¿õ óëþáëåíèõ ñèíàõ òà äîíüêàõ, à òàêîæ ó ñï³ëüíîò³ ñâî¿õ â³ðíèõ, ó Öåðêâ³, ÿêà º Éîãî Ò³ëîì, ñïîâíåíèì Òàéíè. Ìàð³ÿ äàº íàì âèð³øåííÿ äëÿ âñ³õ íàøèõ ñòðàõ³â ³ òðóäíîù³â: Öå – ¯¿ Ñèí ²ñóñ Õðèñòîñ. Âîíà ãîâîðèòü: “Ïåðåäàéòå âàø³ æèòòÿ â ðóêè ²ñóñà, ÿêèìè Â³í âàñ ïîâåäå ³ çàõèñòèòü â³ä óñÿêîãî çëîãî. Ëèøå ó ðóêàõ ²ñóñà, ó Éîãî Ñåðö³, ìè çíàéäåìî ñïðàâæí³é çàõèñò â³ä óñÿêîãî çëà. Áóäüìî ñâ³äêàìè Äîáðî¿ Íîâèíè ³ âò³øàéìîñÿ ðàä³ñòþ ²ñóñà, äî ÷îãî

¹1(54), 2009 26

íàñ çàêëèêàº ñâ. Ïàâëî: “Ðàäóéòåñÿ çàâæäè ó Ãîñïîä³; çíîâó êàæó: Ðàäóéòåñÿ!” (Ôë. 4,4). Íå áóäüìî æ çîëîòîøóêà÷àìè, ÿê³ ö³ëå æèòòÿ ñòàðàþòüñÿ ³ øóêàþòü çîëîòî, âèêîïóþòü éîãî ³ çíàõîäÿòü, òà âñå æ çàëèøàþòüñÿ íàéá³äí³øèìè, íàâ³òü ìàþ÷è â ðóêàõ çîëîòî. Íåõàé Íîâîíàðîäæåíèé ²ñóñ áëàãîñëîâèòü óñå íàøå æèòòÿ ³ âñ³ íàø³ ö³íí³ çóñèëëÿ.

ÏÎÊËÈÊÀÍ² ÍÀ ØËßÕ ÑÂßÒÎÑÒ² “Äîðîã³ ä³òè! Ñüîãîäí³ ß çíîâó çàêëèêàþ âàñ äî ìîëèòâè. Íåõàé ìîëèòâà áóäå äëÿ âàñ íàñ³íèíîþ, ÿêó âè êëàäåòå â Ìîº Ñåðöå, ÿêó ÿ ïåðåäàì çà âàñ Ìîºìó Ñèíîâ³ ²ñóñó äëÿ ñïàñ³ííÿ äóø âàøèõ. Ìî¿ äîðîã³ ä³òè, ß áàæàþ, ùîá êîæåí ç âàñ çàêîõàâñÿ ó æèòòÿ â³÷íå, ÿêå º âàøèì ìàéáóòí³ì, ³ ùîá óñ³ çåìí³ ñïðàâè äîïîìîãëè âàì íàáëèçèòèñÿ äî Áîãà Òâîðöÿ. ß âæå òàê äîâãî ç âàìè, áî âè ïåðåáóâàºòå íà õèáíîìó øëÿõó. Ëèøå ç Ìîºþ äîïîìîãîþ, Ìî¿ äîðîã³ ä³òè, ó âàñ â³äêðèþòüñÿ î÷³. ª áàãàòî ëþäåé, ÿê³ æèâó÷è Ìî¿ìè ïîñëàííÿìè, óñâ³äîìëþþòü, ùî ïåðåáóâàþòü íà øëÿõó ñâÿòîñò³ äî â³÷íîñò³. Äÿêóþ, ùî â³äïîâ³ëè íà Ì³é çàêëèê!” (25 ñ³÷íÿ 2008 ðîêó). Çóñòð³÷àþ÷èñü ³ç Áîãîì, êîæíà ëþäèíà çíàõîäèòü ïðàâäèâèé øëÿõ. Îäíî÷àñíî ëþäèíà ï³çíàº ïðàâäó ïðî ñåáå. Ìîëèò-

ÃÎËÎÑ ÌÀÐ²¯

âà º íàéïðîñò³øîþ ìîæëèâ³ñòþ çóñòð³òèñÿ ç ²ñóñîì, ñåíñîì íàøîãî æèòòÿ. Íàéâàæëèâ³øèìè óìîâàìè ìîëèòâè º: ÷åñí³ñòü, ñìèðåííÿ ³ ìóæí³ñòü, ÿê³ äîïîìàãàþòü íàì ïðîñò³øèì ñïîñîáîì ïîòðàïèòè äî Áîãà. Ìàð³ÿ ó Ñâîºìó ïîñëàíí³ â³ä 25 òðàâíÿ öüîãî ðîêó, à òàêîæ â ³íøèõ ÷èñëåííèõ âèïàäêàõ çàêëèêàº íàñ äî ìîëèòâè. Âîíà äàº íàì â³äïîâ³äü, ÷îìó Âîíà íàñ äî öüîãî çàêëèêàº, êàæó÷è: “ìîëèòâà áóäå ñ³ì’ÿì, ÿêå âè ïîêëàäåòå ó Ìîº ñåðöå ³ ÿêå ß â³ääàì Ñâîºìó Ñèíîâ³ ²ñóñó äëÿ ñïàñ³ííÿ âàøèõ äóø”. Øëÿõ Ñïàñ³ííÿ – öå øëÿõ ìîëèòâè. Ó ïîñëàíí³ â³ä 28 áåðåçíÿ 1985 ðîêó Âëàäè÷èöÿ ñêàçàëà: “Äîðîã³ ä³òè! Ñüîãîäí³ ß âàñ çàïðîøóþ: ìîë³òüñÿ, ìîë³òüñÿ, ìîë³òüñÿ! Ó ìîëèòâ³ âè çàçíàºòå íàéá³ëüøî¿ ðàäîñò³ òà çíàéäåòå âèõ³ä ç êîæíî¿ áåçâèõ³äíî¿ ñèòóàö³¿. Äÿêóþ âàì, ùî âè çàãëèáèëèñÿ â ìîëèòâó! Êîæåí ñòàâ ùå ëþá³øèé Ìîºìó Ñåðöþ, ³ ß âäÿ÷íà Âñ³ì, õòî

ó ñâî¿õ ñ³ì’ÿõ â³äðîäèâñÿ äî ìîëèòâè”. Êîëè Ìàð³ÿ ãîâîðèòü ïðî ìîëèòâó, òî ïåðåäóñ³ì ìàº íà óâàç³ ñï³ëüíó ìîëèòâó â ñ³ì’ÿõ. Íàéêðàùà ìîëèòâà – öå êîëè ìè ìîëèìîñÿ ðàçîì ç Áîæîþ Ìàò³ð’þ ³ òàêèì ñïîñîáîì ³äåìî îäíèì øëÿõîì, ÿêèé âåäå íàñ äî íàøîãî ñïàñ³ííÿ ³ äî ñïàñ³ííÿ ñâ³òó. Öå – øëÿõ ìîëèòâè, ÿêèé âåäå íàñ äî ²ñóñà. Òîìó âàæëèâîþ º ìîëèòâà ö³ëèì ñåðöåì, òîáòî, ö³ëîþ ³ñòîòîþ. Ìè ð³äêî çàäóìóºìîñÿ íàä â³÷íèì æèòòÿì. Ëþäèíà ñòâîðåíà äëÿ â³÷íîãî æèòòÿ ³ äëÿ ºäíîñò³ ó ëþáîâ³ ç Áîãîì. ª ð³çíîìàí³òí³ ïåðåïîíè, ÿê³ ìîæóòü ñòàòè íà ïåðåøêîä³ íà øëÿõó äî â³÷íîãî æèòòÿ. Íàñàìïåðåä, öå – çåìí³ ðå÷³, ÿê³ äëÿ íàøèõ î÷åé º íà÷å êàòàðàêòà. Âîíà íå äîçâîëÿº íàì ëþáèòè â³÷íå æèòòÿ, ÿêå º íàøèì ìàéáóòí³ì. ×èòàþ÷è Êíèãó Áóòòÿ, áà÷èìî, ÿê Áîã çàêëèêàº ëþäèíó áóòè Éîãî ñï³âðîá³òíèêîì íà çåìë³. Ëþäèíà îòðèìàëà â³ä Áîãà çàïîâ³äü ï³äïîðÿäêîâóâàòè çåìëþ

ñîá³: “Áóäüòå ïë³äí³ é ìíîæòåñÿ ³ íàïîâíÿéòå çåìëþ òà ï³äïîðÿäêîâóéòå ¿¿ ñîá³...” (Áóò. 1, 28). Ìè ïîêëèêàí³ êîðèñòóâàòèñÿ ðå÷àìè ³ íå ñòàòè ¿õí³ìè ðàáàìè, ÿê, íàïðèêëàä, ðàáàìè òåëåâ³çîðà, òåëåôîíà, ãàçåò, àëêîãîëþ, ñèãàðåò, íàðêîòèê³â òîùî. Íàøà áàòüê³âùèíà íå òóò, íå íà ö³é çåìë³. Òóò ìè ëèøå òèì÷àñîâî. Ìè ïîêëèêàí³ íå ò³ëüêè ïðèñëóæèòèñÿ çåìë³, àëå íàñàìïåðåä ïðèãîòóâàòèñÿ äî â³÷íîñò³. Ìàð³ÿ äàº â³äïîâ³äü òèì, êîòð³ ïèòàþòü ñåáå, ÷îìó Âîíà òàê äîâãî ç’ÿâëÿºòüñÿ. Áîãîðîäèöÿ êàæå: “ß âæå òàê äîâãî ç âàìè, áî âè ïåðåáóâàºòå íà õèáíîìó øëÿõó”. Áóòè íà õèáíîìó øëÿõó – îçíà÷àº áóòè äàëåêî â³ä Áîãà. ª òàê³ ïðèêìåòè ïåðåáóâàííÿ íà õèáíîìó øëÿõó: íåñïîê³é, íå÷èñòå ñóìë³ííÿ ³ íåâäîâîëåí³ñòü. Íà òîìó øëÿõó ïåðåáóâàþòü âñ³ ò³, êîòð³ íå äîòðèìóþòüñÿ Áîæèõ çàïîâ³äåé, ÿê³ ÷èíÿòü òÿæê³ ãð³õè, ÿê³ ïîñò³éíî ñòàâëÿòü ñåáå íà ïåðøå ì³ñöå òà ÿê³ çàâæäè õî÷óòü áóòè ïðàâèìè. Ìàð³ÿ ïåðåáóâàº òàê äîâãî ç íàìè, ùîá â³äêðèòè íàì î÷³ íà ñïðàâæí³ ö³ííîñò³. Íàïðèê³íö³ ïîñëàííÿ Âîíà ï³äáàäüîðþº êîæíîãî, õòî ñë³äóº çà ¯¿ çàêëèêîì. Ìàð³ÿ êàæå: “ª áàãàòî ëþäåé, ÿê³, æèâó÷è Ìî¿ìè ïîñëàííÿìè, óñâ³äîìëþþòü, ùî ïåðåáóâàþòü íà øëÿõó ñâÿòîñò³ äî â³÷íîñò³”. Öå ïîñëàííÿ ï³äáàäüîðþº âñ³õ íàñ çì³íèòèñÿ ³ ïðèéíÿòè ð³øåííÿ, ùå á³ëüøå çðîñòàòè ó ñâÿòîñò³. î. Äàíêî Ïåðóò³íà

¹1(54), 2009 27

ÏÎÅÒÈ×ÍÀ ÑÒÎÐ²ÍÊÀ

ÌÎª Ð²ÇÄÂÎ ÁÅÇ ÌÅÍÅ Â ÓÊÐÀ¯Í² *** Î ñëàâà â Âèøí³õ, ùî íà çåìëþ Ïðèéøîâ Õðèñòîñ íàì ³ç íåáåñ, É Ð³çäâÿíà í³÷ çàñÿÿëà íàä íàìè Íîâîþ ç³ðêîþ – çîðèöåþ ÷óäåñ! Áî ñò³ëüêè ðîê³â ïëàêàëè é áëàãàëè: “Ïîìèëóé, Áîæå, é íàñ íå çàëèøè, Â³äêðèé íàì äâåð³, ùîá ìè çàñï³âàëè Ð³çäâÿíó ï³ñíþ Àãíöþ ç Âèøèíè!” *** ß – íå äîñòîéíà, î Âñåâèøí³é, Ùîá Òè é äëÿ ìåíå íàðîäèâñü. Â ò³é ñð³áí³é òèø³ Âèôëåºìñüê³é Òè íàñ òàê ñèëüíî ïîëþáèâ... Âåðòåï “Àíãåëÿòêî” ç Á³ëîãîëîâ

Ñâ³òëàíà Ñóêà÷, ÑØÀ Ìîº Ð³çäâî áåç ìåíå â Óêðà¿í³ Ñï³âàº òèõî íàøó êîëÿäó. Êàëèíà çà â³êíîì ï³ä ñí³ãîì ïîõèëèëàñü É ñóìóº ñò³ë, ³ áàòüêî ðàçîì ç íèì. Êóò³ áàãàòî ìàìà íàâàðèëà, Ñïåêëà ïàìïóøêè ç ìàêîì, ³ ä³äóõ Â ñîëîì³ òèõî øåï÷åòüñÿ ç³ ñâÿòîì. À ìè – äàëåêî... Â ñåðö³ æàëü ³ ñóì... Íå òîé âæå ñò³ë, ùî â áàòüê³âñüê³é õàòèí³, Íå òà âæå çîâñ³ì ñòàëà êîëÿäà — Îäèí Õðèñòîñ, òîé ñàìèé, ùî íà ñ³í³ Ðîäèâñÿ ñâ³òîâ³ â ñâÿòî÷íèé Äåíü Ð³çäâà. Îöå ³ ñâÿòî – ò³ëüêè ùî ó ñåðö³, Ñï³âàºòüñÿ òàê ñóìíî êîëÿäà. Ìîº Ð³çäâî áåç ìåíå – âàæêî çíåñòè, ² õî÷åòüñÿ ëåò³òè àæ çà êðàé... Òóäè, äå íåáî íèí³ íèæ÷å ïðèõèëèëîñü, Äå ñòàâ òàêèì áëèçüêèì íàì Âèôëåºì, ² äå îäíà ç³áðàëàñÿ ðîäèíà Â ìî¿é Óêðàéí³ çà ñòîëîì îäíèì...

¹1(54), 2009 28

Ó òèø³ íî÷³ Âèôëåºìó, Ó ñð³áíèõ äçâîíàõ êîëÿäè, Ó ñîíì³ ßíãîë³â Íåáåñíèõ ßâèâñü ªñè íàì ç Âèøèíè. ×è ìîæíà ðîçóìîì çáàãíóòè, Ùî Áîã ïðèéøîâ ó ëþäñüêèé ñâ³ò, Çàëèøèâ öàðñüê³¿ ïàëàòè É íà Õðåñò ðîäèâñÿ Áîæèé Ñèí! ×è ìîæíà âåëè÷ â íåáîêðà¿, Äå â³÷í³ñòü – ÷àñ, äå Äóõ – ëþáîâ, Çì³íèòè íà ÿñåëüíó á³äí³ñòü ² íàðîäèòèñü ó ñòàéí³ çíîâ... ×è ìîæíà Õåðóâèì³â êðèëà ² òðåïåòëèâå “Ñâÿò-Ñâÿò-Ñâÿò” Ëèøèòè â Íåá³, ùîá ñïàñòè ëþäèíó – Ìåíå, íåùàñíó, é ëþä ââåñü íàø?.. À ìè – õî÷à áè ùîñü íàéìåíøå – Öàðþ ïðèíåñëè â äàð Ð³çäâà... Î ì³é Ñïàñèòåëþ Íåáåñíèé, Ïðèéìè ìåíå, õî÷ ãð³øíà ÿ.

ÍÀÌ ÏÈØÓÒÜ

ËÈÑÒÈ ×ÈÒÀ×²Â êíèæå÷êó “Äåâ’ÿòíèöÿ äî Áîæîãî Ìèëîñåðäÿ ³ Àïîñòîëà Òàäåÿ”. ² êîëè ïðî÷èòàëà öþ êíèæå÷êó, ÿ ïëàêàëà ³ ìåí³ áóëî äóæå ïðèêðî, ùî ÿ òàê äóìàëà ïîãàíî ïðî Þäó Òàäåÿ. À òåïåð ÿ ìîëþñÿ äî Þäè Òàäåÿ, ³ â³í ìåí³ äóæå äîïîìàãàº ó ìî¿õ ïîòðåáàõ. ² ðàäæó âñ³ì ëþäÿì ìîëèòèñÿ äî Ñâÿòîãî Àïîñòîëà Þäè Òàäåÿ. ² õî÷ó ñêëàñòè Âåëèêó ïîäÿêó Ãîñïîäó Áîãó çà Âåëèêîãî Àïîñòîëà Þäó Òàäåÿ ³ òå, ùî Â³í ïî÷óâ ìî¿ ìîëèòâè äî íüîãî. À ùå õî÷ó ïðîñèòè âèáà÷åííÿ ó Ãîñïîäà Áîãà çà òå, ùî ïðèéíÿëà Þäó Òàäåÿ çà Þäó ²ñêàð³îòà. Ç ïîâàãîþ ³ ëþáîâ’þ Îëüãà, Òåðíîï³ëüñüêà îáëàñòü

Ñòðàä÷. VIII ñò. ²ñóñ áëàãîñëîâëÿº æ³íîê ç ä³òüìè. Ôðàãìåíò. Ñêóëüïòîð Þë³àí Ñàâêî

Ñëàâà ²ñóñó Õðèñòó! Äîðîãà ðåäàêö³º, äóæå äÿêóþ Âàì çà æóðíàë “Ä³òè Íåïîðî÷íî¿”. À îñîáëèâî äÿêóþ çà âàø³ ñåðöÿ, â³äêðèò³ äî Áîãà é ëþáîâ äî íàñ, ÷èòà÷³â. Ùå õî÷ó ñêëàñòè âåëèêó ïîäÿêó ³ íèçüêèé óêë³í Ãîñïîäó Áîãó çà àïîñòîëà Þäó Òàäåÿ. ß õî÷ó ðîçêàçàòè ñâîþ êîðîòåíüêó ³ñòîð³þ ïðî àïîñòîëà Þäó Òàäåÿ. Îäíîãî ðàçó ÿ ïðî÷èòàëà ç ãàçåòè, ùîá ìîëèòèñÿ äî Àïîñòîëà Þäè Òàäåÿ äëÿ îòðèìàííÿ ëàñê. ² ìåí³ ñòàëî äóæå ñòðàøíî, êîëè ÿ öå ïðî÷èòàëà. Äîâãèé ÷àñ äóìàëà, ÿê ìîæíà ìîëèòèñÿ äî íüîãî, ÿê â³í çðàäèâ ³ ïðîäàâ íàøîãî Ñïàñèòåëÿ ²ñóñà Õðèñòà. Àëå îäíîãî ðàçó ÿ ïî¿õàëà â ãîñò³ äî ñèíà, ³ ñåñòðà ìîº¿ íåâ³ñòêè, Ëþäìèëà, ïîäàðóâàëà ìåí³

Õðèñòîñ ðîæäàºòüñÿ! Âåëüìèøàíîâí³ äîðîã³ äðóç³, ïðèéì³òü â³ä ìåíå ³ ìîº¿ ñ³ì’¿ íàéñåðäå÷í³øå â³òàííÿ ³ íàéêðàù³ ïîáàæàííÿ ç íàãîäè Ð³çäâà Õðèñòîâîãî òà Íîâîãî Ðîêó Áîæîãî. Íåõàé ²ñóñèê íîâîíàðîäæåíèé áëàãîñëîâèòü âàñ íà íîâ³ çâåðøåííÿ, à Îòåöü Íåáåñíèé íàäàº âàì íàñíàãè ³ ñèëè ó âàø³é êëîï³òê³é ³ íåâãàìîâí³é ïðàö³. Âàø æóðíàë “Ä³òè Íåïîðî÷íî¿” – íàøà ðàä³ñòü ³ íàòõíåííÿ. Â³í çàâæäè êðîêóº ïîðó÷ ³ç ãàçåòîþ “Æèâà Âîäà” ó ìîºìó æèòò³. ² êðîê çà êðîêîì âåäóòü âîíè íàñ, ìèðÿí, äî Îòöÿ Íåáåñíîãî, äîïîìàãàþòü íàì çäîëàòè æèòòºâ³ òðóäíîù³. Ìåí³ 75 ðîê³â. ß ïåðåæèëà â³éíó, ìîñêîâñüêå ëèõîë³òòÿ, áàòüêî îñîáèñòî çíàâ Ñòåïàíà Áàíäåðó. Ó 1949 ðîö³ ìîñêàë³ çàñóäèëè éîãî íà 25 ðîê³â. Ìè ñòðàøíî á³äóâàëè, ìîæíà ñêàçàòè – ç ïàí³â ñòàëè æåáðàêàìè. ² ò³ëüêè Âñåâèøí³é Ãîñïîäü, Ìàòè Áîæà, íàø³ Àíãåëèêè-Õîðîíèòåë³, ùèðà ìîëèòâà íå äàëè íàø³é õâîð³é ìàì³ é á³äíèì ÷îòèðüîì ä³òÿì (ìåí³ áóëî 14, à íàéìåíøîìó – ï³âòîðà ðîêó) ïðîïàñòè. Áóâ ÷àñ, êîëè ÿ äóæå õâîð³ëà. Ïðàöþâàëà ÿ â÷èòåëüêîþ (öå ìîº ïîêëèêàííÿ), äî Öåðêîâö³ áîÿëàñÿ õîäèòè, ñòàëà áàéäóæîþ äî âñüîãî, âèêîíóâàëà âîëþ ïàðò³¿. ßê íåíàâèäæó öå âñå òåïåð.

¹1(54), 2009 29

ÍÀÌ ÏÈØÓÒÜ Ó 1982 ðîö³ ó ìåíå òðàã³÷íî çàãèíóâ ñèí. Â³äòîä³ ÿ ¿çäèëà êðàäüêîìà àæ ó Ñòðèé äî öåðêâè, íå ïðîïóñòèëà æîäíî¿ Ë³òóðã³¿ í³ â íåä³ëþ, í³ â ñâÿòà. Ãîïîäíÿ ðóêà âåëà ³ âåäå ìåíå íà ïðîù³, íà í³÷í³ Àäîðàö³¿, äî Ïî÷àºâà, Ãîøåâà, Ãðóøåâà… Ó Ëüâîâ³ íà Ï³äçàì÷³ ùå ó 1996 ðîö³ ìåí³ ñâÿùåíèê íàä³â ïàðàìàí, í³êîëè íå ðîçëó÷àþñÿ ç Âåðâèöåþ, âèøèâàþ ³êîíè (óæå äâàíàäöÿòü). ² ÿ ñòàëà çäîðîâîþ, ìî¿ ³êîíî÷êè – æèâ³, âîíè – ïðå÷óäí³. Äâ³ – ó íàø³é öåðêîâö³, äâ³ – ó Ãîø³âñüêîìó ìîíàñòèð³. Ñâî¿ æèòòºâ³ äîðîãè ÿ ³íêîëè âèëèâàþ ó æèòòºâ³ â³ðøèêè. Öèì ÿ ñêëàäàþ ïîäÿêó Îòöþ Íåáåñíîìó. À çäîðîâ’ÿ äîäàþòü ìåí³ ïåðø³ ï’ÿòíèö³, ïåðø³ ñóáîòè, ÷àñòà ñïîâ³äü ³ Ñâ. Ïðè÷àñòÿ, à òàêîæ âèøèâàííÿ ³êîí. Çàâäÿêè âñüîìó öüîìó ÿ – ùàñëèâà, áàãàòà ³ çäîðîâà. Íåõàé Âñåâèøí³é îáåð³ãàº âñ³õ íàñ. À ìè áóäåìî ïðîñëàâëÿòè Éîãî, Ìàò³ð Ïðå÷èñòó, ²ñóñèêà íîâîíàðîäæåíîãî, Þäó Òàäåÿ ³ âñ³õ Ñâÿòèõ. Ùå ó 1983 ðîö³ ë³êàð³ âèÿâèëè â ìåíå ïóõëèíó ìîëî÷íèõ çàëîç. ß êðàäüêîìà ïî¿õàëà äî Ïî÷àºâà, òàì ùèðî ìîëèëàñÿ, áóëà íà Îëèâîïîìàçàíí³, òâåðäî ïîâ³ðèëà, ùî Ìàò³íêà Áîæà ïîðÿòóº Ìåíå. Ïðîôåñîð Ãíàòèøàê áðàâ ïóíêö³þ, ï³äãîòîâëÿâ ìåíå äî îïåðàö³¿. Ç ëàñêè Áîæî¿ â³äêëàëè îïåðàö³þ íà ø³ñòü òèæí³â. Ïðîòÿãîì öüîãî ÷àñó ÿ ðåâíî ìîëèëàñÿ ³ áëàãàëà Ìàò³íêó Ïðå÷èñòó ïðî äîïîìîãó, ìàçàëà ïóõëèíè ñâÿ÷åíîþ îë³ºþ. ¯õàëà äî Ëüâîâà íà Áðîíüîâó ³ âñþ äîðîãó ïëàêàëà. Òà çíàéòè ïóõëèí ïðîôåñîð Ãíàòèøàê íå çì³ã. Ìàòè Áîæà çàáðàëà. Òâåðäà â³ðà äîïîìîãëà. Äåê³ëüêà ðîê³â òîìó íàøà î÷íà ë³êàðêà çíàéøëà â ìåíå êàòàðàêòó î÷åé. ß çíîâó âïåâíåíî ñêàçàëà, ùî âèøèþ ï’ÿòü ³êîí ³ êàòàðàêòà ïðîïàäå. Òàê ³ ñòàëîñÿ. ß äîâãî âàãàëàñÿ, ÷è âèøèâàòè ³êîíè, ìîòèâóþ÷è öèì, ùî ÿ – ãð³øíà ëþäèíà. ² îñü çíàéîìà ç ³íøîãî ðàéîíó ïðèíåñëà ìåí³ âèøèòó ³êîíó Ïî÷à¿âñüêî¿ Ìàòåð³ Áîæî¿, ùîá ÿ â³äøèëà. Ç òèõ ï³ð âèøèâàþ ³ æèâó ç ëàñêè Áîæî¿ ç ìî¿ìè ³êîíî÷êàìè. Âîíè â ìåíå – æèâ³ òà ïðåêðàñí³.

Ñòðàä÷. Çàãàëüíèé âèä íà V ñòàö³þ

Æèòòÿ òè, æèòòÿ… Íàì Ãîñïîäü Áîã äàº æèòòÿ, Ïðîñèòü íå éòè íàâìàííÿ. Ñàì³ òîðóºìî ñâ³é øëÿõ, Ñàì³ é áëóêàºìî â ï³òüìàõ. Òîìó äî Öåðêâè ÷àñòî éäó, Ðîçðàäó â í³é çàâæäè çíàéäó. Âñòóïàþ òàì â íîâå æèòòÿ, Ñòàðå âò³êàº â íåáóòòÿ. À âçàãàë³ – æèòòÿ ñêëàäíå… Òà ëþäÿì äîáðèì ÷àñòî çëå. Ïîâ³ð ëèø â Ãîñïîäà Òâîðöÿ, Íå ïðîïàäå Òâîº æèòòÿ. 9.08.2004 ð. Ìàð³ÿ Ìàðèíåöü ñ. Îðÿâà, Ñêîë³âñüêèé ð-í.

¹1(54), 2009 30

ÍÀÌ ÏÈØÓÒÜ Äîáðîãî äíÿ, ðåäàêö³º ðåë³ã³éíîãî æóðíàëó õðèñòèÿíñüêî¿ ðîäèíè! Ìåøêàþ ç³ ñâîºþ ñ³ì’ºþ ó ìàëüîâíè÷îìó ñåë³ ßáëóíèöÿ. Òàê ñêëàëèñü îáñòàâèíè, ùî îòðèìàëè âàø æóðíàë ¹4 çà 200 ð. Ìåí³ â³í ïðèïàâ äî äóø³, ³ ÿ âèð³øèëà íàïèñàòè âàì ëèñòà. Õî÷ó ïîäÿêóâàòè Âàì çà òå, ùî Âè ïðèíîñèòå ñïîê³é ³ ìèð â äóø³. Ñàìå òàê³ â³ä÷óòòÿ ó ìåíå âèíèêëè, êîëè ÿ ÷èòàëà æóðíàë. Ìåíå âðàçèëà ñòàòòÿ “Çóñòð³÷ ç Áîãîì”. Áàæàþ ïåðåäïëà÷óâàòè âàø æóðíàë ³ íàäàë³. Áàæàþ âñ³ì, õòî ïðè÷åòíèé äî ñòâîðåííÿ æóðíàëó, ì³öíîãî çäîðîâ’ÿ ³ Áîæîãî áëàãîñëîâåííÿ! Íàä³ÿ Ã. Ñâ³ä÷åííÿ ß êóïèâ êíèæêó ïðî Ñëàâ÷èêà Êðàøåíí³êîâà á³ëÿ öåðêâè ñâ. Àíäð³ÿ ó Ëüâîâ³ òà ï³øîâ ï³øêè íà ïðîùó äî Ñòðàä÷à. Óíî÷³ ìåí³ ïðèñíèâñÿ äèâíèé ñîí:

Ñòðàä÷. VIII ñò. ²ñóñ áëàãîñëîâëÿº æ³íîê ç ä³òüìè. Ôðàãìåíò. Ñêóëüïòîð Þë³àí Ñàâêî

“ß º ó Ñòðàä÷³ íà Õðåñí³é äîðîç³, ñàìå â³ä ²Õ ñòàö³¿, â³ä äåðåâ’ÿíîãî Õðåñòà, äî Õ ñòàö³¿ ñòàðî¿ Õðåñíî¿ Äîðîãè ç³ ìíîþ éäå õëîï÷èê ³ ÿ í³áèòî òðèìàþ éîãî çà ðóêó. Â³í êàæå äî ìåíå: “Âè ïðèõîäèòå íà Õðåñíó Äîðîãó, à ÷îìó âè äî ìåíå íå ï³äõîäèòå, äî Ìîº¿ ñòàö³¿ (ìàºòüñÿ íà óâàç³ VI²² ñòàö³ÿ ó òðüîõ ô³ãóðàõ: ²ñóñ ç Õðåñòîì, æ³íêà ç ñèíîì ùî òðèìàº ÷àøó. Ó ìåíå º ×àøà ²ñóñà, à ëþäè äî ìåíå íå ïðèõîäÿòü”. ß çðîçóì³â, ùî öå – Ñëàâ÷èê ³ çàïèòàâ ó íüîãî: “ßê æå òè òåðï³â òàê³ ìóêè?” À â³í â³äïîâ³â: “Í³, ÿ íå òåðï³â, ÿ ïðèéíÿâ öå â ëþáîâ³”. ß íå çíàþ, çâ³äêè ïîÿâèâñÿ Ñëàâ³ê íà Õðåñí³é Äîðîç³, àëå â³í áóâ ðàä³ñíèé, ëåãêèé, íåìîâáè ïðîçîðèé, îäÿã íà íüîìó – ñòàðîäàâí³é. Â³í ãîâîðèâ, ùî â ÷àø³ º ëàñêè, ³ íåõàé ëþäè ïðèõîäÿòü äî VII² ñòàö³¿ ³ ïðîñÿòü ëàñê â ²ñóñà. ×àøà áóëà ïðîçîðà, çîëîòèñòîãî êîëüîðó, ³ â í³é ùîñü áóëî. Ç ÷àø³ âèõîäèëî ãîëóáóâàòî-ïåðëàìóòðîâå ñÿéâî. Ñëàâ÷èê ïîÿñíèâ, ùî ÷àøà – öå äàðè, ëàñêè. Ñëàâ÷èê ùå ñêàçàâ, ùî Ìàò³íêà Áîæà äóæå ÷àñòî çàïðîøóº ëþäåé íà Õðåñíó Äîðîãó, àëå ëþäè ¯¿ íå áà÷àòü, áî õîäÿòü ó òåìðÿâ³. Ëþäèíà ïîâèííà æèòè ÷åñíî, ùîá ¿é áóëî ëåãêî çðîáèòè âèá³ð. Ïðîòå ëþäèíà – çàãëèáëåíà ó òåìðÿâó, òîìó ¿é íåîáõ³äíî íàâåðíóòèñÿ… Þð³é Òèðòèøíèé Ñâ³ä÷åííÿ Ñåñòðà Òåðåçà: “ß ïðèéøëà äîäîìó ç Õðåñíî¿ Äîðîãè ó Ñòðàä÷³. ×îëîâ³ê ì³é íåñïîä³âàíî ïðåîáðàçèâñÿ: â³í áóâ âåñü ïðîéíÿòèé çëîáîþ, ãí³âîì ³ ïî÷àâ êðè÷àòè: “ßê òè ç áðàòàìè òà ñåñòðàìè âæå íàäî¿ëè, áî âè çàãàíÿºòå íàñ ïðîñòî ó ïð³ðâó!” ß â òîé ÷àñ ñòîÿëà ³ òèõî ìîëèëàñÿ: “Ãîñïîäè, ïîìèëóé!”. Íåñïîä³âàíî ÿ â³ä÷óëà Áîæó ïðèñóòí³ñòü, áî ïåðåáóâàëà ó äèâíîìó ìèð³, íåçâàæàþ÷è íà äèê³ âèêðèêè ñâîãî ÷îëîâ³êà, ÿêèé ó õàò³ âñå áèâ, à äî ìåíå íå ì³ã äîòîðêíóòèñÿ. Öå áóâ Áîæèé çàõèñò. Ïîò³ì ÷îëîâ³ê çàñïîêî¿âñÿ, ñ³â ³ ñêàçàâ: “ß òåáå äóæå ïðîøó: õîäè ñîá³ äî öåðêâè, ìîëèñÿ, ò³ëüêè íå õîäè íà Õðåñíó äîðîãó â Ñòðàä÷” (ãðóäåíü, 2008 ðîêó). Ï³ñëÿ öüîãî âèïàäêó, ïåðåæèòîãî ìíîþ, ÿ çðîçóì³ëà, ÿêó âåëèêó äóõîâíó ñèëó ìàº Õðåñíà Äîðîãà, îñîáëèâî ªðóñàëèìñüêà ó Ñòðàä÷³, êîëè çëèé äóõ òàê íåíàâèäèòü ¿¿ ³ ëþäåé, ÿê³ íà íå¿ õîäÿòü.

¹1(54), 2009 31

ÌÀÒÅÐÈÍÑÜÊ² ÌÎËÈÒÂÈ

ÙÎÁÈ ÑÏÀÑÒÈ ÍÀØÈÕ Ä²ÒÅÉ

Äëÿ ñïðàâæí³õ ìàòåð³â íåìà í³÷îãî âàæëèâ³øîãî ñâîº¿ äèòèíè. ² íå äèâíî, ùî ñüîãîäí³, êîëè ñâ³ò ïîòîïàº ó çë³, ñåðöÿ áàãàòüîõ ìàòåð³â íàïîâíåí³ òðèâîãîþ çà ìàéáóòíº ñâî¿õ ä³òåé. ßê çàõèñòèòè ¿õ â³ä á³ä, êîòð³ ï³äñòåð³ãàþòü íà êîæíîìó êðîö³? ª íàä³éíèé ³ â³ðíèé ñïîñ³á – öå ìîëèòâà. Íà ñâîºìó äîñâ³ä³ â öüîìó ïåðåêîíàëèñÿ àíãë³éêè êàòîëèöüêîãî â³ðîñïîâ³äàííÿ – Âåðîí³êà Â³ëüÿìñ ³ ¿¿ ðîäè÷êà Ñàíäðà. Âîíè ñòàëè çàñíîâíèêàìè ðóõó “Ìàòåð³ ó ìîëèòâ³”. Çà 9 ðîê³â ³ñíóâàííÿ öåé ðóõ ðîçïîâñþäèâñÿ ó 75 êðà¿íàõ ñâ³òó, â òîìó ÷èñë³ â Óêðà¿í³, Ðîñ³¿ òà Á³ëîðóñ³¿. Ðóõ “Ìàòåð³ ó ìîëèòâ³” – öå âåëè÷åçíèé Áîæèé äàð äëÿ âñ³õ ìàòåð³â òà ¿õ ä³òåé. Ïðîáëåìè ç ä³òüìè ³ñíóþòü ñüîãîäí³ ïðàêòè÷íî â êîæí³é ñ³ì’¿. ²íîä³ çäàºòüñÿ, ùî âîíè íåðîçâ’ÿçí³. Òàê äóìàòè ñïîíóêàº íàñ ñàòàíà, ÿêèé õî÷å, ùîá ìè áóëè ä³òüìè â³ä÷àþ òà çíåâ³ðè. Àëå Áîã ëþáèòü ³ äóæå õî÷å äîïîìîãòè. Íåîáõ³äíî ò³ëüêè ïðîñèòè Éîãî ïðî öå ³ â³ääàâàòè âñ³ ñâî¿ á³äè â éîãî ìîãóòí³ ðóêè, ïîâ³ðèâøè â îá³òíèö³ Õðèñòà: “Ïðèéä³òü äî Ìåíå âñ³ ñòðóäæåí³ ³ îáòÿæåí³, ³ ß îáëåãøó âàñ” (Ìò. 11,28). “Îòîæ êàæó âàì: “Ïðîñ³òü ³ âàì äàñòüñÿ; øóêàéòå ³ çíàéäåòå; ñòóêàéòå, ³ âàì â³ä÷èíÿòü” (Ëê. 11,9). Äóæå áàãàòî ëàñê îòðèìàëè ëþäè, áåðó÷è ó÷àñòü ó ðóñ³ “Ìàòåð³ ó ìîëèòâ³”. Ï³ä ÷àñ ñâîãî ïåðå¿çäó äî Á³ëîðóñ³¿ Âåðîí³êà Â³ëüÿìñ ðîçêàçàëà ïðî òàê³ âèïàäêè: îäíà æ³íêà ïðîòÿãîì ñåìè ðîê³â í³÷îãî íå çíàëà ïðî ñâîþ äîíüêó, ÿêà ï³øëà ç äîìó. Â ³íøî¿ – ÷îòèðè ðîêè äåñü áëóêàâ ñèí. ² îñü ÷åðåç òèæäåíü ñï³ëüíî¿ ìàòåðèíñüêî¿ ìîëèòâè ä³òè ïîâåðíóëèñü äîäîìó. ßê â³äáóâàþòüñÿ çóñòð³÷³ ãðóï “Ìàòåð³ ó ìîëèòâ³”? Ãðóïè ìîæóòü áóòè íåâåëèêèìè: 3–7 ëþäåé. Çóñòð³÷àòèñÿ ìîæíà ÿê ó õðàì³, òàê ³ â ÿêîìóñü ³íøîìó ì³ñö³, íàïðèêëàä, ó êîãîñü âäîìà. Íà íåâåëè÷êèé ñòîëèê êëàäóòü Ðîçï’ÿòòÿ, ÿê íàãàäóâàííÿ ïðî ²ñóñà Õðèñòà; ñâ³÷êó, áî ²ñóñ – Ñâ³òëî ìèðó; Á³áë³þ, áî ²ñóñ – æèâå Ñëîâî. Íà ñòîëèê êëàäóòü êîðçèíó,

¹1(54), 2009 32

êóäè îïóñêàþòü ïàï³ðö³ ç ³ìåíàìè ä³òåé. Ñòàâøè íàâêîë³øêè ïåðåä ðîçï’ÿòòÿì, æ³íêè çâåðòàþòüñÿ äî Áîãà, â³ääàþ÷è Éîìó ñâî¿õ ä³òåé ³ òèõ, êîìó õî÷óòü äîïîìîãòè. Ìîëèòâà: Ãîñïîäü ì³é ³ Áîã ì³é, Òè ëþáèø ìî¿õ ä³òåé á³ëüøå, í³æ ëþáëþ ¿õ ÿ, òîìó ùî öå Òâî¿ ä³òè. Òè õî÷åø ³ ìîæåø ¿ì äîïîìîãòè. ß æ í³÷îãî íå ìîæó, ò³ëüêè ïðîñèòè Òåáå, Ìèëîñåðäíèé Îò÷å! Êîæíà ³ç ìàòåð³â îáîâ’ÿçêîâî îòðèìàº â³äïîâ³äü íà ñâîþ ìîëèòâó, õòî ðàí³øå, à õòî ï³çí³øå. Íåîáõ³äíî ïàì’ÿòàòè, ùî ðàç â³ääàâøè Áîãîâ³ ñâî¿õ ä³òåé, ìè íå ïîâèíí³ çíîâó áðàòè íà ñåáå âèð³øåííÿ ö³º¿ ïðîáëåìè. Íåäîâ³ð’ÿ äóæå ðàíèòü Áîãà. Äóæå âàæëèâî óñâ³äîìèòè, ùî Áîãîâ³ ï³äâëàäíà áóäü-ÿêà íàøà ïðîáëåìà. Ãîëîâíå – â³ðèòè, ìîëèòèñÿ ³ äÿêóâàòè. Ó áàãàòüîõ êðà¿íàõ áàòüêè òàêîæ ìîëÿòüñÿ çà ñâî¿õ ä³òåé, îðãàí³çóâàâøè ãðóïè “Áàòüêè ó ìîëèòâ³”. Öåé ðóõ – ì³æêîíôåñ³éíèé. Çðîçóì³ëî, ùî â êîæí³é êîíôåñ³¿ ñâî¿ òðàäèö³¿, àëå ó âñ³õ º çàãàëüíå: – ìîëèòâà äî Ñâÿòîãî Äóõà, ùîáè Â³í ïðîâàäèâ çóñòð³÷; – ìîëèòâà ïðî çàõèñò â³ä óñÿêîãî çëà; – ìîëèòâà ïðî ïðîøåííÿ; – ìîëèòâà ïðî ºäíàííÿ ðîçóì³â ³ ñåðäåöü; – ïðîñëàâà Áîãà â ìîëèòâ³ ÷è ï³ñí³; – ìîëèòâà ºäíàííÿ ç óñ³ìà ìàòåðÿìè â ãðóïàõ “Ìàòåð³ ó ìîëèòâ³”; – ÷èòàííÿ Ñâÿòîãî Ïèñüìà; – ïîäÿêà Áîãîâ³ çà äàð ìàòåðèíñòâà. Ðóõ “Ìàòåð³ ó ìîëèòâ³” âèïóñêàº ³íôîðìàö³éí³ ëèñòêè ³ áóêëåòè ç ìîëèòâàìè. Çà íèìè, à òàêîæ çà ïîðàäîþ ³ äîïîìîãîþ â îðãàí³çàö³¿ ãðóï “Ìàòåð³ ó ìîëèòâ³” ìîæíà çâåðòàòèñÿ: Â³ðà ×ìåëèê, à/ñ 3576, ì. Ëüâ³â, 79071, òåë: 80322637282

ÄÓÕÎÂÍÅ ÆÈÒÒß

² ÏÎÑ²ßÂ Ñ²ß× ÇÅÐÍÎ Óñ³ì õðèñòèÿíàì äîáðå â³äîìà ïðèò÷à íàøîãî Ñïàñèòåëÿ ïðî ñ³ÿ÷à ³ çåðíî: “Îò âèéøîâ ñ³ÿ÷ ñ³ÿòè. ² êîëè â³í ñ³ÿâ, äåÿêå çåðíî âïàëî êðàé äîðîãè ³ ïðèëåò³ëî ïòàñòâî ³ ïîâèäçüîáóâàëî éîãî. ²íøå âïàëî íà ´ðóíò êàì’ÿíèñòèé, äå íå áóëî çåìë³ áàãàòî ³ çàðàç æå ïðîðîñëî, áî çåìëÿ áóëà íåãëèáîêà. ßê ç³éøëî ñîíöå, âîíî âèãîð³ëî, à ùî íåìàëî êîð³ííÿ, óñîõëî. ²íøå âïàëî íà òåðíèíó ³ âèáóÿëà òåðíèíà ³ çàãëóøèëà éîãî. ²íøå âïàëî íà äîáðó çåìëþ ³ âðîäèëî îäíå â ñòî ðàç³â, äðóãå â ø³ñòäåñÿò, à ³íøå â òðèäöÿòü. Õòî ìàº âóõà, íåõàé ñëóõàº” (Ìò. 13, 3–9). ² äàë³ ²ñóñ ïðîäîâæèâ: “…ñåðöå â öüîãî íàðîäó çàòîâñò³ëî. Âîíè íà âóõà òÿæêî ÷óþòü ³ çàæìóðèëè ñâî¿ î÷³, ùîá íå áà÷èòè î÷èìà, ³ âóõàìè íå ÷óòè, íå çðîçóì³òè ñåðöåì, òà íå íàâåðíóòèñü, – ùîá ß çö³ëèâ ¿õ” (Ìò. 13, 15). Òàêó æ íåâò³øó êàðòèíó ìîæåìî ñïîñòåð³ãàòè ³ â íàø ÷àñ, êîëè áàãàòî ïðàãíå ï³çíàòè, ÷èì º æèòòÿ äóõîâíå, çâ³äêè âîíî áåðåòüñÿ ³ ÿê éîãî ïðîâàäèòè? Çâè÷àéíî, òàêó ñêëàäíó ïðîáëåìó íåìîæëèâî âèð³øèòè â³äðàçó æ, òèì á³ëüøå, ùî Öåðêâà âïðîäîâæ óñ³º¿ ³ñòîð³¿ ñâîãî ñòàíîâëåííÿ òà ðîçâèòêó âèðîáèëà ð³çí³ äóõîâí³ ïðàêòèêè, ÿê³ äîïîìàãàþòü õðèñòèÿíàì ñòàòè òèì “çåðíîì, êîòðå âïàëî áè íà äîáðó çåìëþ ³ âðîäèëî…” Îçíàéîìëåííÿ ç äóõîâíîþ ë³òåðàòóðîþ ÿê Ñõ³äíî¿, òàê ³ Çàõ³äíî¿ Öåðêîâ äàº âåëèêó ïîæèâó äëÿ ñåðöÿ, êîòðå ïðàãíå ãëèáîêîãî ïðàâåäíîãî æèòòÿ. Òàê, íàïðèêëàä, ïðåäñòàâíèêè ñó÷àñíî¿ Ñõ³äíî¿ Öåðêâè ââàæàþòü, ùî ñüîãîäí³ áàãàòî ïðè÷èí ñïîíóêàþòü ãîâîðèòè íà öþ òåìó. Îäí³ºþ ç ïåðøèõ º ïåðåêîíàííÿ çíà÷íî¿ ê³ëüêîñò³

â³ðóþ÷èõ ó òîìó, ùî äîáð³ ä³ëà, ñïîâíåííÿ öåðêîâíèõ îáðÿä³â ³ ó÷àñòü ó ë³òóðã³éíîìó æèòò³ – öå ö³ëêîâèòî äîñòàòíÿ óìîâà äëÿ íîðìàëüíîãî æèòòÿ äóõîâíîãî, àëå ïðè öüîìó îïóñêàºòüñÿ íàéâàæëèâ³øå, ùî “âèíàãîðîäæåííÿ áóâàº… íå äîáðî÷åñíîñò³ ³ íå ïðàö³ çàðàäè íå¿, àëå òîìó, ùî íàðîäæóºòüñÿ â³ä íèõ, –

ñìèðåííþ. ßêùî æ âîíî áóäå âòðà÷åíî, òî ïåðø³ áóäóòü äàðåìí³” (ñâ. ²ñààê Ñèðèí). Äðóãà ïðè÷èíà ïîëÿãàº â ïðîáëåì³ äóõ³âíèöòâà. Â³ðíà äóìêà ïðî íåîáõ³äí³ñòü äëÿ õðèñòèÿí ìàòè äóõîâíîãî ïðîâ³äíèêà ï³ääàºòüñÿ ó òåïåð³øí³é ÷àñ âåëèêèì ïåðåêðó÷óâàííÿì íà ïðàêòèö³, ÿê³ ïðèâîäÿòü

¹1(54), 2009 33

ÄÓÕÎÂÍÅ ÆÈÒÒß ÿê ïàñòèð³â, òàê ³ òèõ, ùî ïàñóòüñÿ, äî òÿæêèõ ïîìèëîê ³ òðàãåä³é íå ò³ëüêè ó ðåë³ã³éíîìó, àëå é ó ñ³ìåéíîìó òà ñóñï³ëüíîìó æèòò³. Îñîáëèâî íåáåçïå÷íèì º ðîçâèòîê ó öåðêîâíîìó ñåðåäîâèù³ íåòåðïèìîñò³ òà ôàíàòèçìó. Ö³êàâî ³ íåçâè÷íî ïèøå ïðî öå ñâ. ²ãíàò³é (Áðÿí÷àí³íîâ): “Òîé, õòî íå óñâ³äîìëþº ñâîº¿ ïîãèáåë³, íå ìîæå ïðèéíÿòè Õðèñòà, íå ìîæå óâ³ðóâàòè â Õðèñòà, íå ìîæå áóòè õðèñòèÿíèíîì. Â³ðóþ÷îþ, âèÿâëÿºòüñÿ, ìîæå ñòàòè ëèøå òà ëþäèíà, ÿêà áà÷èòü ñâîþ äóõîâíó ³ ìîðàëüíó íåäîñêîíàë³ñòü, ñâîþ ãð³õîâí³ñòü, ñòðàæäàº â³ä íå¿ ³ øóêàº ñïàñ³ííÿ. Ò³ëüêè òàêà ëþäèíà, ÿêà çóì³º ñåáå óïîêîðèòè çñåðåäèíè, çäàòíà äî ïðàâèëüíî¿ ñïàñàþ÷î¿ â³ðè â Õðèñòà. Òîé, õòî áà÷èòü ñåáå ðîçóìíèì ³ äîáðî÷åñíèì, íå ìîæå áóòè õðèñòèÿíèíîì ³ íå º òàêèì, õî÷ ³ ââàæàº ñåáå òàêèì. “Çäîðîâ³ íå ïîòðåáóþòü ë³êàðÿ, ëèøå õâîð³”, – ãîâîðèòü Ãîñïîäü (Ìò.). Íà ïóòü çö³ëåííÿ ³ ñïàñ³ííÿ ñòàþòü ëèøå ò³, ÿê³ çóì³þòü ïîáà÷èòè õâîðîáó ñâîº¿ äóø³, íåìîæëèâ³ñòü âèë³êóâàòè ¿¿ âëàñíèìè ñèëàìè, ³ ÿê³ ìîæóòü çâåðíóòèñÿ çà íèõ äî ïðàâäèâîãî Ë³êàðÿ, ÿêèé ïîñòðàæäàâ çà íèõ. Ïîçà òàêèì ï³çíàííÿì ñåáå íåìîæëèâå íîðìàëüíå äóõîâíå æèòòÿ. Öå ÿñêðàâî âèäíî íà ïðèêëàä³ çåìíîãî æèòòÿ Ñïàñèòåëÿ, ßêèé áóâ ïðèéíÿòèé ïðîñòèìè ºâðåÿìè ç³ ñëîâàìè ðîçêàÿííÿ, ÿê³ óñâ³äîìëþâàëè ñâî¿ ãð³õè, ³ ç íåíàâèñòþ â³äêèíóòèé íà æàõëèâó ñòðàòó “ðîçóìíîþ”, “äîáðî÷åñíîþ”, ðåñïåêòàáåëüíîþ þäåéñüêîþ åë³òîþ – àðõ³ºðåÿìè, ôàðèñåÿìè (òîáòî ðåâíèìè âèêîíàâöÿìè öåðêîâíèõ çâè÷à¿â ³ óñòàâó), êíèæíèêàìè (áîãîñëîâàìè). Ï²ÇÍÀÍÍß ÑÅÁÅ ßêèì æå çäîáóâàº ëþäèíà öå ñïàñåííå ï³çíàííÿ ñåáå, ñâîº¿ “ñòàðî¿ ëþäèíè”, ÿêå â³äêðèâàº

¹1(54), 2009 34

¿é óñþ áåçìåæíó çíà÷óù³ñòü Æåðòâè Õðèñòîâî¿? Â³äïîâ³äü ïðîñòà: “ß íå áà÷ó, – ïèøå ñâ. ²ãíàò³é, – ãð³õà ìîãî, òîìó ùî ïðàöþþ ùå íà ãð³õ. Íå ìîæå ïîáà÷èòè ãð³õà ñâîãî òîé, õòî íàñîëîäæóºòüñÿ ãð³õîì ³ äîçâîëÿº ñîá³ âò³øàòèñÿ íèì, õî÷à áè îäíèìè ïîìèñëàìè ³ ñï³â÷óòòÿì ñåðöÿ. Ò³ëüêè òîé ìîæå ïîáà÷èòè ãð³õ ñâ³é, õòî ð³øó÷èì áàæàííÿì â³äð³êàºòüñÿ â³ä óñÿêî¿ äðóæáè ç ãð³õîì… â ÿêîìó áè âèãëÿä³ â³í íå íàáëèæàâñÿ äî íå¿. Õòî çâåðøèòü âåëèêå ä³ëî – ïîêëàäå âîðîæíå÷ó ç ãð³õîì, íàñèëüíî â³ä³ðâàâøè â³ä íüîãî ðîçóì, ñåðöå ³ ò³ëî, òîìó äàðóº Áîã âåëèêèé äàð: áà÷åííÿ ãð³õà ñâîãî. Îäíèì ç ïðàêòè÷íèõ çàñîá³â äîñÿãíåííÿ ö³º¿ ìåòè º áîðîòüáà ç îñóäæåííÿì. “Õòî â³äìîâèòüñÿ â³ä îñóäæåííÿ áëèæí³õ, ïîìèñåë òîãî, çâè÷àéíî, ïî÷èíàº áà÷èòè ãð³õè ³ íåìî÷³ ñâî¿, ÿêèõ íå áà÷èâ òîä³, êîëè çàéìàâñÿ îñóäæåííÿì áëèæí³õ. Îñíîâíèé æå çàêîí ñàìîï³çíàííÿ âèñëîâëåíèé ó íàñòóïíèõ ïðåêðàñíèõ ñëîâàõ ïðåïîäîáíîãî Ñèìîíà Íîâîãî Áîãîñëîâà: “Ðåòåëüíå ñïîâíåííÿ çàïîâ³äåé Õðèñòîâèõ íàâ÷àº ëþäèíó ¿¿ íåìîù³”. Òîáòî ï³çíàííÿ çãóáíîñò³ ñâîãî äóõîâíîãî ñòàíó â³äêðèâàºòüñÿ ëþäèí³ ò³ëüêè ïðè çóñèëë³ ñïîâíèòè âñ³ çàïîâ³ä³ ªâàíãåë³ÿ. Ò³ëüêè íàïðóæåííÿ â ïðàãíåíí³ ñòàòè ïðàâäèâèì õðèñòèÿíèíîì ïîêàçóº ëþäèí³, íàñê³ëüêè âîíà ä³éñíî ³ á³äíà, ³ âáîãà, íàñê³ëüêè æèòòºâî íåîáõ³äíèé äëÿ íå¿ Õðèñòîñ. Çâ³äñè ñòàº çðîçóì³ë³øèì, ùî ïèòàííÿ ïðî òå, ÿê çäîáóâàºòüñÿ áà÷åííÿ ãð³õà ñâîãî ÷è ï³çíàííÿ ñåáå, “ñâîº¿ ñòàðî¿ ëþäèíè”, º ãîëîâíèì ó äóõîâíîìó æèòò³. Ò³ëüêè òîé, õòî áà÷èòü ñåáå òàêèì, ÿêèé ãèíå, ïîòðåáóº Ñïàñèòåëÿ; “çäîðîâîìó” (Ìò. 9,12) Õðèñòîñ íå ïîòð³áåí. Îïèíèòèñÿ ó âàæêîìó ñòàíîâèù³ õèòðîñò³ äèÿâîëüñüêî¿

ìîæå, íà æàëü, áóäü-ÿêèé â³ðóþ÷èé, êîæíèé, õòî ñòð³ìêî ïîðèâàºòüñÿ äî Áîãà, ÿêùî â³í æèâå ò³ëüêè çã³äíî ç³ ñâî¿ì ðîçóì³ííÿì, áåç äóõîâíîãî íàñòàâíèêà. Äóæå âàæêî â íàø ÷àñ çíàéòè ³ñòèííîãî íàñòàâíèêà, òîìó äóìêè ³ ïîðàäè ñâÿòèõ ó öüîìó ïèòàíí³ îñîáëèâî âàæëèâ³. Ïî-ïåðøå, Îòö³ ãîâîðÿòü (1) ïðî íåîáõ³äí³ñòü âåëèêî¿ îáåðåæíîñò³ ó âèáîð³ äóõ³âíèêà ³ ïîïåðåäæóþòü ïðî âåëèêó íåáåçïåêó, ïîâ’ÿçàíó ç ïîìèëêîþ ïðèéíÿòè áåçäóõîâíîãî “ñòàðöÿ” çà äóõîâíîãî “ïðîâ³äíèêà”, â÷àòü (2) ïðî ïðàâèëüíå ñòàâëåííÿ äî íèõ; (3) â³ðíå ðîçóì³ííÿ ïîñëóõó é (4) îáîâ’ÿçêîâîñò³ ðîçëó÷åííÿ ç òèìè äóõ³âíèêàìè, ÿê³ ââîäÿòü ñåáå â îìàíó, ÿê³ â³äõîäÿòü â³ä æèòòÿ çã³äíî ç ªâàíãåë³ºþ; ïîïåðåäæàþòü, ùî â îñòàíí³ ÷àñè (5) íå áóäå äóõîíîñíèõ íàñòàâíèê³â, ÿê³ áà÷àòü äóø³ ëþäåé, ³ òîìó çàêëèêàþòü â³ðóþ÷èõ âèâ÷àòè Ñâÿòå Ïèñüìî ³ òâîðè Ñâÿòèõ Îòö³â ³ êåðóâàòèñÿ íèìè…(À. Îñ³ïîâ). Ñâò. Ôåîôàí ïèñàâ: “Áóäü-ÿêèé äóõîâíèé íàñòàâíèê ïîâèíåí ïðèâåñòè äóø³ äî Íüîãî (Õðèñòà), à íå äî ñåáå… Íàñòàâíèê íåõàé, ÿê âåëèêèé ³ ñìèðåííèé Õðåñòèòåëü, ïåðåáóâàº çáîêó, âèçíàº ñåáå í³÷èì, ðàä³º ñâîºìó ïîíèæåííþ ïåðåä ó÷íÿìè, ÿêå ñëóæèòü îçíàêîþ ¿õíüîãî äóõîâíîãî áëàãîäåíñòâ³ÿ… Îõîðîí³òüñÿ â³ä çàõîïëåííÿ íàñòàâíèêàìè. Áàãàòî íå âáåðåãëèñÿ ³ âïàëè ðàçîì ç íàñòàâíèêàìè â ñ³ò³ äèÿâîëà… Çàõîïëåííÿ ðîáèòü ç áóäü-ÿêî¿ ëþäèíè êóìèðà: â³ä æåðòâ, ÿê³ ìè ïðèíîñèìî êóìèðó, ç ãí³âîì â³äâåðòàºòüñÿ Áîã… ² âòðà÷àºòüñÿ íàäàðåìíî æèòòÿ, ãèíóòü äîáð³ ä³ëà. ² òè, íàñòàâíèêó, áåðåæèñü â³ä ïî÷èíàííÿ ãð³õîâíîãî! Íå çàì³íè äëÿ äóø³, ÿêà äî òåáå ïðèá³ãëà, ñîáîþ Áîãà. Ñë³äóé ïðèêëàäó ñâ. Ïðåäòå÷³”. Ìàòåð³àë ï³äãîòóâàâ Éîñèô Âîðîáåöü

Âåñ³ëëÿ ó Êðèñòèíîïîë³ (×åðâîíîãðàä³), Ëüâ³âñüêà îáë.