Norbera dena izatearen aldeko borroka - Sandra Morán

NORBERA DENA IZATEAREN ALDEKO BORROKA

S60ko hamarkadan armadak erail zuenak. andra Moran naiz, guatemalarra, Borroka eta erresistentzia handiko herrialde mestizoa, lesbiana, iraultzailea, feminista, bat gara, bizitzaren alde etengabe lan egiten perkusio-jotzailea, herri-hezitzailea, bizitzaren duguna, sormen eta edertasun handikoa, militantea eta emakumeen, gazteen, haurren, milaka urteko erresistentzia duena. Pertsonen sexu-aniztasunaren komunitatearen, Herri % 60 pobrezian eta muturreko pobrezian bizi Indigenen eta desgaitasuna duten pertsonen, den herrialde bat gara. Munduko milioidunen hau da, Guatemalan etengabe baztertuak izan zerrenda txikia osatzen duten milioidunak ere garen pertsona guztien eskubideen defentsaren badituen herrialde bat. Bere botereari eusteko militantea. 2016ko urtarrilaren 14tik 2020ra pertsonak hil, desagerrarazi, sarraskitu eta bitarte diputatu izan nintzen Guatemalako kontrolatzen dituen oligarkia bat duen herrialde Errepublikako Kongresuan, herrialdearen bat. Bizi-baldintza izugarriak ezartzen dituen historian Kongresurako aukeratutako lehen oligarkia bat, milaka herrikide iparraldera joan Lesbiana gisa aitortua, nahiz eta benetan, daitezen lanera eta iparraldetik bidaltzen duten Guatemalako Estatuan bere identitate sexuala diruarekin eta remesekin manten dezaten aitortu zuen lehen pertsona izan nintzen. herrialdea. Neure buruaren deskribapen horrekin, norbera IZATEA borroka horien zati duen herrialde dena Izatearen alde etengabeko borroka bat gara. Gure lurraldeko jatorrizko herrietako egiten duen biztanleria-sektorean sartzen naiz. pertsonak belaunaldiz belaunaldi borrokatu Kontuan hartuta nortasun homogeneoen, dira milaka urteko sustraiak dituen kultura isilen eta lausengarrien bila dabilen gizarte baten zati izaten jarraitzeko; izan ere, gobernubatean eta patriarkatu guztiz arrazistak eta politikekin egin diete eraso, nazio-nortasun bortitzak eta bizitza ez ezik, izan nahi duen homogeneoaren zati izan daitezen. Sexu guztia ere suntsitzen duen kapitalismo basatiak Aniztasunaren zati garenok, garena IZATEKO, definitutako esparruetan bizi garela. maite ditugunak maitatzeko, nahi ditugun Hainbat indarkeriatatik bizirik atera den familiak sortzeko eta bizi garen eta geu garen pertsona bat ere banaiz; esate baterako, herrialdera ekarpenak egiteko borrokatzen gara, etengabeko indarkeriatik, nire aita alkoholikoak baina borroka horren ordainean zera jasotzen familian eragiten zuen indarkeriatik, nire dugu, hilketa, muturreko indarkeria, konbertsionerabezaroan neure burua ez onartzeagatik terapiak, gizartearen okerrena garela, hots, neure buruaren aurka neuk eragindako Jainkoak lurrean utzi zuen ordena baten gaizkile indarkeriatik, herrialdea aldatu nahi izateagatik eta suntsitzaileak garela adierazten duten pairatutako Estatuko indarkeria zapaltzailearen mezu transhomlesbofobikoak. 251 indarkeriaindarkeriatik, desberdina izateagatik ekintza aurten. Gutako asko eliza katolikoan edo pairatutako indarkeria sozialetik eta, besteak ebanjelikoan heziak izan gara, eta mezu horiek beste, trans pertsonen, Sexu Aniztasuneko etengabe entzuteak adierazpen espiritualeko pertsonen, 14 urtetik beherako neska komunitateetan egotea eragozten digu, nahiz haurdunen alde Lege-ekimena (non abortua eta espiritualtasuna hain beharrezkoa izan proposatzen nuen) eta nire diputatukideekin bizitzarako. aurkeztutako meatze-moratoriarako eta Sexu Aniztasunaren zati garen pertsonon hidroelektrikoen moratorietarako Lege-ekimena lana, sormena eta ekarpena aintzatesten ez proposatzeagatik pairatutako indarkeria duen herrialde bat gara. Arlo teknikoetako politikotik bizirik atera dena. eta zerbitzuetako ikasleak, profesionalak eta Guatemala herrialde eder eta beldurgarria dela langileak gara, unibertsitateetako irakasleak esango luke gure poeta Otto René Castillok, gara, komunikabideetan lan egiten dugu, baina

kasu gehienetan armairu barruan bizi gara, nor garen ukatuz eta gure bizitzan gertatzen dena gure lankideekin, ikaskideekin eta bizilagunekin partekatu ezinik. Gutako batzuok, hala eta guztiz ere, lortu dugu IZATEA, herrialdeko herri-mugimendua osatzen duten gizarte-erakundeetan gaude. Kolektiboak, erakundeak eta sareak gara. Elkartzeko, salaketak egiteko eta Estatuari Eskubideak eskatzeko guneak, gu onartzeko, guri laguntzeko eta gure Eskubideak errespetatzeko proposamenak sustatzen ditugu. 90eko hamarkadaz geroztik, publikoki antolatzea lortu genuen, Sexu Aniztasunaren harrotasunaren lehen martxa egin genuen; herritarrak, oro har, martxan parte hartzea lortu dugu, iaz 25 mila pertsona izan genituen, familia osoak zeuden egun hori ospatzen lelo honekin: AURRE EGITEN DIOGU, EXISTITZEN GARA ETA OSPATZEN DUGU. Aurten, bizitza-jaialdi batekin bat etorriz ospatu dugu. Aniztasunean askotarikoak gara, nortasun mestizoko pertsonak gara, gure herrialdeko Jatorrizko Herrietakoak eta Garifunetakoak, nahiz eta nortasun hori borrokaren zati den. Euren berreraketan lanean ari diren Herriek zera onar dezaten, era askotakoa Izatea ere herrien nortasunaren zati dela. Erlijio kontserbadoreek kalte handia egin diete gure herriei, etengabeko eragina baitute herrien pentsamoldean; hetero-normatibitatea da erlijioek eta Estatuak ezarritako araua. Gure aniztasuna sektoreen, herrien eta adinen aniztasunarekin adierazten da. Izan nahi dugunak IZATEKO erronkari aurre egin behar diogu, ikasteko eta desikasteko, eta egoteko, partekatzeko, elkarrekin bizitzeko eta sortzen jarraitzeko une gehiago eraikitzeko. Borroka historikoen eta memoria historikoaren inguruko esperientziak partekatzeko erronkari aurre egin behar diogu. Jende asko moralaren aurkako ekintzen delitua egiteagatik espetxeratu zuten. Pertsonen eta naturaren arteko elkarrekikotasun-, osagarritasun- eta elkartasunharremanak eraikitzen jarraitzeko erronkari aurre egin behar diogu. Bizitza erdigunean jarriko duen eta irabazia bere izatearen erdigunean jartzen duen suntsipen-sistema horri kontrajarriko zaion sistema garatzeko erronkari aurre egin behar diogu. Beste batzuekin batera, gure Izatea eta egitea ez ezik, komunitate izan gaitezen, auzoen eta komunitateen parte izan gaitezen eta, hori eginez, herri honetako herritartzat aitortzen gaituzten tokiko gobernuetan eta gobernu nazionaletan eragin ahal izatea ere sustatzen duen antolaketa sozial eta politiko bat eraikitzeko erronkari aurre egin behar diogu, demokrazia zabaltzearen erronkari, alegia. Azkenik, garenak IZATEKO erronkari aurre egin behar diogu, eta nortasun horretatik abiatuta, Abya yalako lurralde hau partekatzen dugun pertsona guztiak barne hartuko dituen gure herrialde eder eta polita eraiki behar dugu. Beste lurralde batzuekin Beste Mundu Posible bat eraikitzeko erronkari aurre egin behar diogu.

Sandra Morán. Guatemalako mestiza, lesbiana, iraultzailea, feminista, perkusionista, herri-hezitzailea, bizitzaren militantea da, hala nola natura, emakumeen, gazteen, haurren, sexu-aniztasunaren komunitatearen, herri indigenen eta desgaitasuna duten pertsonen giza eskubideena. Hau da, guztien giza eskubideena. Behin betiko baztertuak izan garen pertsonena. Guatemalan. 2016ko urtarrilaren 14tik 2020ra Guatemalako Errepublikako Kongresuko diputatua, Kongresurako lehen Lesbiana hautatua Herrialdearen historian. Facebook: Sandra Morán Twitter@SandraMoranR.

Olatz García (alias Olagart)- Aquariar Artxiboko 013. izakia: norbanako honen lehen begiztapena 1985ekoa da, Bizkaiko hiri batean. Dirudienez izaki horrekiko komunikazioa marrazki eta zirriborroetara mugatzen da. Brokoliarekiko estimu bitxia. Instagram/Facebook: @olagart Email: olagar013 @gmail.com

MUJERES LBT DURANTE EL FRANQUISMO

EEn 1954 se sumó la homosexualidad a la xpediente nº 96 de 1974 lista de personas peligrosas para la sociedad Sentencia nº 126 en la Ley de Peligrosidad Social, junto con 1º RESULTADO PROBADO y así se declara proxenetas, asesinos y rufianes. que MAGDALENA, nacida el dos de marzo de mil novecientos cincuenta y cinco, la que En la Ley de LPRS se considera a los reconocida médicamente presentaba una homosexuales propensos a realizar hechos frigidez sexual al sexo masculino, aunque delictivos o antisociales por su opción sexual sin motivación orgánica, ha mantenido (es decir, que se castigaba un delito sin que contactos sexuales con personas de su se hubiera cometido). mismo sexo hasta el año de mil novecientos setenta y cuatro, sin que en la actualidad A las mujeres lesbianas no se les podía conste que persista en la misma línea de «degradar» tratándolas como si fueran conducta. hombres. Constituían un mal ejemplo y Este extracto de sentencia es uno de los en el marco de la sociedad tradicional, pocos expedientes que podemos encontrar ignorarlas era la mejor solución. de los años de la dictadura franquista. Las mujeres formamos parte de la historia diversas formas de control y represión, por de un país donde el derecho al voto, al no decir imposible. Frente a los 152 gais divorcio, a la autonomía personal y la juzgados entre el 74 y 75, solo 2 mujeres. visibilidad en el ámbito político se nos La diferencia es debida a que «el Estado cortó de cuajo en 1939, imponiéndonos no reprimía a las mujeres porque delegaba desde esa terrible fecha un código jurídico esas tareas a sus familias, las mujeres e ideológico-represivo que exaltaba la lesbianas no iban a las cárceles, iban a los maternidad y los valores «femeninos», conventos o manicomios». Incluso durante presuntamente eternos, de abnegación, la transición, las organizaciones de mujeres silencio y sacrificio. «El denominador común constataban que la influencia de cuarenta del franquismo es que todos eran maricones. años de franquismo, unida a la consideración No supo distinguir entre orientación sexual e de que el lesbianismo era una enfermedad, identidad de género. Las mujeres trans eran generaban en las lesbianas diferentes consideradas travestis u homosexuales», problemas psicológicos y las hacían pasar «Trans, homosexuales y bisexuales iban al por tratamientos que las atiborraban a mismo saco conceptual de los desviados», medicamentos. como expuso Fernando Olmeda en su libro El látigo y la pluma. Con la entrada del franquismo, llega La Segunda República había descriminalizado II República a favor de la mujer queda la homosexualidad en el Código Penal eliminado, la sección femenina era la de 1932, pero tampoco se puede afirmar encargada de marcar el paso a las mujeres. que fuera una buena aliada, solo Gregorio creaban situaciones que no se podían resolver Es difícil encontrar documentación sobre la regresión, todo lo conseguido en la Marañón empatizaba un poco porque La Iglesia Católica suministra el discurso consideraba la homosexualidad un problema condenatorio, identificando a la buena mujer médico, no un delito. con la buena católica. Quienes no lo eran

serán consideradas de dudosa moral pública y privada.

Anécdota: Dolores «la estraperlista» es detenida por el estraperlo y por su relación con los huidos rojos, llamada a declarar una vecina, esta dice que todo es cierto y que también mantiene relaciones con Encarnación Murcia, que también la llaman a declarar, pero en ningún momento se le pregunta por su relación sexual con Dolores. En el fallo del tribunal solo se le condena por su relación con los rojos huidos.

Sin embargo, a Antonio Tamujo, militar de 28 años, de servicio en la caja de reclutas de Cádiz, en noviembre del 36, se le acusa de haber cometido actos deshonestos con individuos de su mismo sexo, tanto la declaración de un testigo, como los escritos del delegado de Orden Público de Cádiz y del coronel retirado que informa del caso, hacen hincapié en su carácter de invertido.

Se lo condena a 6 años de prisión. En la cubierta de su expediente, alguien escribió, por si había alguna duda sobre los hechos constitutivos de delito «Ojo Maricón». dos casos citados, podríamos decir que, en primer lugar, la homosexualidad viene a sumarse, junto con la prostitución femenina, aunque no en la misma consideración, a la lista de hechos transgresores de la moral católica. Que dicha homosexualidad, en segundo lugar, era jurídicamente más punible si la practicaba un hombre que una mujer. En este ultimo caso, la calificación de la mujer es la de viciosa y su vicio es un elemento más de su degradación moral y social (vive en una chabola, estraperlista, roba, etc.), en el caso del hombre, la calificación que merece es la de invertido.