úð²Âºð DAY 5, THURSDAY, JULY 11, 2019
THE UNDEAD RISE AGAIN THE DEAD DON'T DIE
|6
ԴԻԱԿՆԵՐԸ ՀԱՌՆՈՒՄ ԵՆ ԿՐԿԻՆ «ՄԵՌՅԱԼՆԵՐԸ ՉԵՆ ՄԵՌՆՈՒՄ» | 4
ՌԵՅԳԱԴԱՍՆ ՈՒ ԱՐԻՍՏԱԿԻՍՅԱՆԸ ՆՈՒՅՆ ԲԵՄՈՒՄ
|3
ՄԱՀՎԱՆ ԳՐԿՈՒՄ
|4
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ՝ ՅԱՆ ՆՈՎԻՑԿԻ |5
INTERVIEW: JAN NOWICKI
EMBRACED BY DEATH
|6
REYGADAS AND ARISTAKISIAN SHARE THE STAGE
|7
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 5 | 11 JULY | 2019
2 Ìð²¶Æð/ PROGRAM ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԿԱՊՈՒՅՏ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, BLUE HALL 10:00 Շքերթ/ռեժ.՝ Նինո Ժվանիա Parade/dir. Nino Zhvania 12:30 Խոսելով ծառերի մասին/ռեժ.՝ Սուհաիբ Գասմելբարի Talking About Trees /dir. Suhaib Gasmelbari
14:30 16:30 19:00
Փայտփորը /ռեժ.՝ Բեհրուզ Շոայբի Axing/dir. Behrouz Shoaybi Ֆոտոն/ռեժ.՝ Նորման Լետո Photon/dir. Norman Leto Մոլոկաններ/ռեժ.՝ Սագլարա Տյուրբեևա The Molokans /dir. Saglara Tyurbeeva
20:30
Փարաջանով, Տարկովսկի, Անտիպենկո. Լույսուստվեր /ռեժ.՝ Անդրեյ Օսիպով Parajanov Tarkovsky Antipenko. Chiaroscuro / dir. Andrei Osipov 22:00 Դաշույն Մաք. Բրեխթի Երեքգրոշանոց ֆիլմը/ռեժ. Յոախիմ Լանգ Mack the Knife - Brecht’s Threepenny Film/dir. Joachim Lang ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԿԱՐՄԻՐ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, RED HALL 10:00
12:00 14:00 15:30
Ես տուն կվերադառնամ / ռեժ.՝ Դարյա Շումակովա I’ll Come Back Home / Darya Shumakova Հորիզոն/ռեժ.՝ Թինաթին Քաջրիշվիլի Horizonti /dir. Tinatin Kajrishvili Սիրելին /ռեժ.՝ Յասեր Թալեբի Beloved /dir. Yaser Talebi Մարդագայլը/ռեժ.՝ Ադրիան Պանեկ Werewolf /dir. Adrian Panek
17:30
Սա փոխում է ամեն ինչ/ռեժ.՝ Թոմ Դանըհու This Changes Everything/dir. Tom Donahue 20:00 Մեռածները չեն մահանում /ռեժ.՝ Զիմ Զարմուշ The Dead Don’t Die / dir. Jim Jarmusch 22:00 Տեղ երկրի վրա / ռեժ.՝ Արթուր Արիստակիսյան A Place on Earth /dir. Artour Aristakisian
11.07 Geo, 87’ CIS Fra-Sdn-TcdDeu-Qat, 90’ FC
Irn, 91’ RP Pol, 107’ FP Rus-Azer, 76’ CIS
Lang.: Georgian Subt.: English/Armenian Lang.: Arabic Subt.: English/Armenian
Arm, 23’ RSC
Lang.: Armenian Subt.: English
Geo, 18’ RSC Irn, 14’ RSC Geo, 20’ RSC 18+
Lang.: Georgian Subt.: English/Armenian Lang.: Persian Subt.: English/Armenian Lang.: Georgian Subt.: English/Armenian
Tur, 24’ RSC
Lang.: Turkish Subt.: English/Armenian
Arm, 35’ YP
Lang.: Armenian Subt.: English
Geo, 18’ RSC
Lang.: Georgian Subt.: English/Armenian
Tur, 24’ RSC
Lang.: Turkish Subt.: English/Armenian
Arm, 23’ RSC
Lang.: Armenian Subt.: English
Tur, 30’ RSC Geo, 16’ RSC 18+
Lang.: Turkish Subt.: English/Armenian Lang.: Georgian Subt.: English/Armenian
Arm, 27’ RSC
Lang.: Armenian Subt.: English
Lang.: Persian Subt.: English/Armenian Lang.: Polish Subt.: English/Armenian Lang.: Russian Subt.: English/Armenian
Lang.: Russian Subt.: English/Armenian
Rus, 60’ FC
ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ՓՈՔՐ ԴԱՀԼԻՃ 1 MOSCOW CINEMA, SMALL HALL 1 10:00 Դեկտեմբեր/ռեժ.՝ Արման Հարությունյան December/dir. Arman Harutyunyan Ռետին/ռեժ.՝ Դավիթ Փիրցխալավա Eraser /dir. Davit Pirtskhalava 12:00 Աճյունը /ռեժ.՝ Արյան Գոլսուրաթ The Ashes /dir. Aryan Golsoorat Վատ Մարդիկ/ռեժ.՝ Գիորգի Տավարթկիլաձե Bad People/dir. Giorgi Tavartkiladze Գաղթ ամբողջ կյանքում/ռեժ.՝ Շենոլ Չյոմ Lifelong Migrations /dir. Senol Com 18:00 Արարատի հայացքը/ռեժ.՝ Վահագն Տեր-Հակոբյան The Glance of Ararat /dir. Vahagn TerHakobyan 19:30 Ռետին / ռեժ.՝ Դավիթ Փիրցխալավա Eraser / dir. Davit Pirtskhalava
Deu-Bel, 130’ Lang.: German FC Subt.: English/Armenian
Rus-Arm, 87’ RP
Lang.: Armenian Subt.: English
Geo-Swe, 105’ RP Irn, 66’ RP Pol-Nld-Deu, 88’ FP
Lang.: Georgian Subt.: English/Armenian
Գաղթ ամբողջ կյանքում/ռեժ.՝ Շենոլ Չյոմ Lifelong Migrations /dir. Senol Com Դեկտեմբեր / ռեժ.՝ Արման Հարությունյան December / dir. Arman Harutyunyan 21:00 Վառիչ տուր / ռեժ.՝ Գյոքհան Քայա Give Me A Lighter/dir. Gokhan Kaya Հասարակության գերին /ռեժ.՝ Ռատի Ցիտելաձե Prisoner of Society/dir. Rati Tsiteladze Իմ նոր տարին / ռեժ.՝ Արուսյակ Սիմոնյան My New Year /dir. Arusyak Simonyan ՍԻՆԵՄԱ ՍԹԱՐ CINEMA STAR 18:00 Խոսելով ծառերի մասին/ռեժ.՝ Սուհաիբ Գասմելբարի Talking About Trees/dir. Suhaib Gasmelbari 20:00 Մակաբույծը/ռեժ.՝ Չուն-հո Պոն Parasite/dir. Joon-ho Bong
Fra-Sdn-Tcd- Lang.: Arabic Deu-Qat, 90’ Subt.: English/Armenian FC Kor, 132’ YP
Lang.: Korean Subt.: English/Armenian
Can, 97’ FC
Lang.: French Subt.: English/Armenian
Rus, 130’ FC
Lang.: Russian Subt.: English/Armenian
Blr-USA-DeuRus, 95’ CIS Rus-Fra-Arm, 109’ CIS
Lang.: Russian/English Subt.: English/Armenian
Lang.: Persian Subt.: English/Armenian Lang.: Polish, German, Russian Subt.: English/Armenian
USA, 97’ YP
Lang.: English Subt.: English/Armenian
Swe-USA, 105’
Lang.: English Subt.: Armenian
Rus, 126’ R
Lang.: Russian Subt.: English/Armenian
ԿԻՆՈՊԱՐԿ KINOPARK 17:00 Անհետացած քաղաքների հավաքածու/ռեժ.` Դընի Կոտե Ghost Town Anthology/dir. Denis Côté 19:30 Լողլողը /ռեժ.` Կանտեմիր Բալագով Beanpole / dir. Kantemir Balagov ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԳՅՈՒՄՐԻ HOKTEMBER CINEMA, GYUMRI 18:00 Բյուրեղապակի /ռեժ.՝ Դարյա Ժուկ Crystal Swan /dir. Darya Zhuk 20:00
Գործարանը / ռեժ.՝ Յուրի Բիկով The Factory / dir. Yuri Bykov
Lang.: Russian Subt.: English/Armenian
GOLDEN APRICOT DAILY ÊÙµ³·ÇñÝ»ñ` Úáëà ´ñá»ñ»Ý-гÛï»Ý˳, ²ñÃáõñ ì³ñ¹ÇÏÛ³Ý
³ñ·Ù³ÝÇãÝ»ñ՝ Արթուր Մեսրոպյան, Աննա Միրզոյան, ¼³ñáõÑÇ ê³ý³ñÛ³Ý ²ß˳ï³Ï³½Ù` Սաշա Քուտսիր, Հյուգո Էմերզաել ¸Ç½³ÛÝ»ñ` ¶³Û³Ý» ¶ñÇ·áñÛ³Ý Ð»ÕÇݳÏÝ»ñ՝ Պաբլո Գարսիա Կոնդե, Դիանա Մարտիրոսյան Հեռակա ËáñÑñ¹³ïáõ` äÇï»ñ í³Ý ´Ûáõ»ñ»Ý Èáõë³ÝϳñÇã՝ سݻ ÐáíѳÝÝÇëÛ³Ý êñµ³·ñÇã՝ Ազնիվ Նասլյան
Տպագրված է §Չիվչյան Պրինտ¦-ում
Editors: Joost Broeren-Huitenga & Artur Vardikyan Staff: Hugo Emmerzael, Sasja Koetsier Contributors: Pablo García Conde, Diana Martirosyan
Photographer: Mane Hovhannisyan Design: Gayane Grigoryan Backstage General Adviser: Peter van Bueren Printer: "Chivchyan Print"
GOLDEN APRICOT DAILY 2019 | 11 JULY | DAY 5
Èàôðºð 3
«Կանանց տեսանելիությունը ցածր է» Անցյալ տարվա փառատոնի շրջանա կում սեռական հավասարության վար պետաց դաս անելուց հետո «Ոսկե ծի րանը» երեկվա քննարկմանը վերհանեց կինոյում և հեռուստատեսությունում սե ռական հավասարակշռության հարցը: «Շատ կուզեի ավելի շատ տղամարդ տես նել դահլիճում»,- ասաց փառատոնի տնօ րեն Հասմիկ Հովհաննիսյանն իր ներածա կան խոսքի ավարտին: Հաջորդող քննարկ ման ժամանակ այս միտքը և՛ հերքվեց, և՛ խրախուսվեց: Հելենե Գրանքվիստը՝ «Women in Film and Television International»-ի նա խա գահը, ասաց, որ ուրախ է դահլիճում այսքան շատ կին տեսնելու. «Դուք եք փոփոխության միջ նորդները»: Մյուս կողմից՝ Թոմ Դոնըհուն՝ Հոլիվուդում կանանց վերապրած խնդիր ների մասին պատմող «Սա փոխում է ամեն ինչ» վավերագրության ռեժիսորը, պնդեց, թե տղամարդիկ են մեղավոր այն խնդիրնե րի համար, որոնց կանայք բախվում են հա սարակության մեջ, և հաճախ պարզապես անտեղյակ են դրանցից: Նա հիշեց՝ ինչպես
Ամերիկայի ռեժիսորների գիլդիան որո շեց չցուցադրել իր ֆիլմը՝ փոխարենն առա ջարկելով, որ դա ցույց տա կանանց, քանզի «սա գուցե կօգնի նրանց»: Դոնըհուն համա րում է, որ սա ոչ թե կանանց խնդիրն է, այլ հասարակության. «Տղամարդիկ պիտի այն տեսնեն»: Միջոցառման ներածական զրույցի ժա մանակ, որը ոգեշնչված էր սեռական հավա սարության 5050x2020 շարժումով, ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի մշտական ներկա յացուցիչ Դմիտրի Մարիյասինն ընդգծեց քննարկումը Հայաստան բերելու կարևորու թյունը. «Հայաստանում բազում կարծրատի պեր կան կանանց ու տղամարդկանց մա սին: Սա վաղ հասակից է սկսվում՝ ոչ միայն կրթու թյան մեջ, այ լև նրա նում, թե ինչ պես ենք մենք խոսում մեր երեխաների հետ, և թե ինչ են նրանք տեսնում ԶԼՄ-ներում»: ԱԺ պատգամավոր Գայանե Աբրա համյանը մատնանշեց հեռուստատեսու թյունում ներկայացվածության հետ կապ ված խնդիրները, ինչպես օրինակ՝ հեռուս տահաղորդում ն երին հրավիրվող մասնա գետների սեռական հարաբերակցությունը. «Ամեն 8 տղամարդ մասնագետի դիմաց 1
կին կտեսնեք: Բազում մասնագետ կանայք կան, բայց նրանց տեսանելիությունը ցածր է: Այդպես մենք շարունակ վերարտադրում ենք միևնույն պատկերները»: «Եվրասիա» միջազգային կինոփառատո նի տնօրեն Դիանա Աշիմովան Ղազախս տանում կանանց համար հնարավորու թյուն նե րի սրըն թաց աճ է տես նում. «Կին ռեժիսորները զավթում են կինոթատրոն ները ոչ միայն «կանացի» խնդիրներով, այ լև էպիկական պատմական ֆիլմեր են նկա րում: Եվ դերասանուհիներն էլ սկսել են ավելի շատ երևալ գլխավոր դերերում»: Սակայն լուծման հասնելու համար հար կա վոր է նախ հաս կա նալ խնդրի էու թյու նը: Ինչպես քննարկման սկզբում նշեց մո դերատոր Սեդա Գրիգորյանը, ճշգրիտ թվեր դժվար է գտնել. «Առաջին քայլը Հա յաստանում պետք է տվյալների հավաքագ րումը լինի»: Երբ Գրանքվիստը ներկայաց նում է հե տա գի ծը, ամեն ինչ շատ հեշտ է թվում. «Սահմանե՛ք խնդիրը և գտե՛ք լու ծումը»: Բայց հետո ավելացնում է. «Մար տահրավերը խնդրի ու լուծման միջև ընկած զբոսանքն է: Մենակ չեք կարող անել: Այն պես որ կազմակերպվեք»: ՍՔ
Հանդիպում ժամանակից դուրս Այս տարվա երրորդ հանդիպումը միավորեց հյուրերից երկուսին՝ մեքսիկացի ռեժիսոր Կառլոս Ռեյգադասին և մոլդովահայ ռեժիսոր Արթուր Արիստակիսյանին: Երկուսն էլ փառատոնի շրջանակում հետահայաց ծրագրեր ունեն. Ռեյգադասը՝ 4 ֆիլմ, այդ թվում վերջինը՝ «Մեր ժամանակը», և Արիստակիսյանը՝ մինչ այժմ նկարած իր միակ 2 ֆիլմերը: Երկու ռեժիսորներն էլ համաձայնեցին, որ դերասանները կինոյում ամենաէական տարրը չեն: Ըստ Արիստակիսյանի՝ «դերա սաններ կան, որոնց ասես Աստված է օժ տել»: Ռեյգադասը պնդեց, որ «կինոն դերա սանների համար չէ ստեղծված: Ես աշխա տում են նրանց հետ, ինչպես քարերի կամ առարկաների հետ կաշխատեի: Ես մարդ կանց ու քարերին նույն կերպ եմ վերաբեր վում: Կինոյո՛ւմ, ոչ թե կյանքում»: Զրույցը նաև ավելի մետաֆիզիկական երանգ ստացավ. արդյո՞ք ստեղծագործողը նույն մարդն է թե՛ ստեղծագործական գոր ծընթացի ժամանակ, թե՛ ամենօրյա կյան
քում: Արիստակիսյանը հավատում է, որ այդ երկուսն անջատ են՝ նա, ով ապրում և զգում է, ու նա, ում մենք ճանաչում ենք իր ստեղ ծագործական հետքերով՝ նամակներով, ֆիլմերով: Ռեյգադասը համաձայնեց և ավե լացրեց, որ «պատասխանելով մի քննադա տի, ով ուզում էր ամեն ինչ իմանալ իր մա
սին՝ Պրուստն ասաց, որ դա անի մաստ է, քանզի նա, ով գրում է գիրքը, նույն մարդը չէ, ինչ նա, ով ապրում է այդ կյանքը»: Մեքսիկացի ռեժիսորը նաև խոսեց, թե ինչ պես են որոշ մար դիկ ձգտում մեկ նա բա նելու իր ֆիլ մեր ի տարրերը, ինչպես, օրինակ՝ «Մեր ժամանակը» կինոնկարի ցլերին. «Սրանք ուղղակի բաներ են, որ գո յություն ունեն աշխարհում: Համընդհանուր սիմվոլներ չեն: Մեքսիկայում շատերի հա մար ցուլը ոչ թե առնականության, այլ հո ղագործության խորհրդանիշ է»: Ինչպես կարելի էր ակնկալել, ռեժիսորնե րին հարցրին իրենց միասնական ընթացիկ նախագծի մասին: Խոսքը Մեքսիկայում ծա վալվող մի ֆիլմի մասին է, որն Արիստակի սյանը սկսել էր տարիներ առաջ, և որի պրո դյուսերը Ռեյգադասն էր: Միշտ խորհրդա վոր մոլդովահայն ասաց. «Ժամանակը գո յու թյուն չու նի, այն պես որ՝ չգի տեմ: Ոչ ոք ոչինչ չգիտի: Ֆիլմն անելու ցանկություն կա: Բայց թե ինչ կլինի, չգիտեմ: Ես պիտի վե րադառնամ այն վիճակին, երբ չգիտեմ այն, ինչ գիտեմ հիմա: Պիտի ուղղակի մեկնարկ տաս գոր ծըն թա ցին ու տես նեն՝ ինչ կլի նի»: ՊԲԳ
Հանդիպում Ռեզա Միրքարիմիի հետ Այսօրվա հանդիպումը լինելու է իրանա ցի ռեժիսոր Ռեզա Միրքարիմիի հետ, ով նաև փառատոնի Լիամետրաժ ֆիլ մերի մրցույթի ժյուրիի անդամ է: Զրույ ցի ժամանակ, որը Շահեն Բազիլն է վա րելու, Միրքարիմին անդրադառնալու է իր ռեժիսորական աշխատանքներին՝ «Երեխան և զինվորը» (1999) դեբյուտա յին ֆիլմից մինչև իր նոր՝ «Երազանքնե րի ամրոց» (2019) ֆիլմը, ինչպես նաև իր գործունեությանը «Ֆաջր» միջազգային կինոփառատոնի տնօրենի պաշտոնում: Փառատոնի շրջանակում բոլոր հանդի պում ն երն անցկացվում են անգլերեն կամ անգլերեն թարգմանությամբ: 15:00՝ ՀԲԸՄ (Մելիք-Ադամյան 2/2)
§Կոնդը¦՝ Կոնդում Եզակի հնարավորություն՝ տեսնելու ֆիլմն իր բնական միջավայրում. Կոնդ թաղամասում կցուցադրվի Հարություն Խաչատրյանի՝ փառատոնի հիմ ն ադիր հայրերից մեկի «Կոնդ» ֆիլմը (1987): Ցուցադրությունը տեղի կունենա «Կոնդ. Երևանի փակագծերի ներսում» նա խագծի շրջանակում, որի նպատակն է աշխուժացնել Երևանի ամենահին թա ղամասերից մեկը: 17:00՝ Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու բակ
Բացում և փակում Երեկոյան «Տեղ Երկրի վրա» ֆիլմի ցու ցադրությամբ պաշտոնապես կբաց վի ռեժիսոր Արթուր Արիստակիսյանի ռետրոսպեկտիվ ծրագիրը: Սակայն քա նի որ նրա երկու ֆիլմերից առաջինը՝ «Ափերը», երկուշաբթի արդեն ցուցադր վել է, այս ցուցադրությունը միաժամա նակ նաև ծրագրի փակումը կլինի: Մոլ դովահայ ռեժիսորի հետ մեր հարցազ րույցը կարդացե՛ք օրաթերթի 2-րդ հա մարում: 22:00՝ Մոսկվա կ/թ Կարմիր դահլիճ
Գիշերվա կողմ Գեղեցիկ ավարտեք փառատոնային օրը և ողջ գիշեր պարեք հավաքույթում (22:00՝ «The Kond House», Լեոյի 46) կամ միացեք կինոգործիչներին ու փառատո նի հյուրերին Կեսգիշերային ամփոփ ման ժամանակ (00:00՝ «Ակումբ», Թու մանյան 40):
Խթանելով տաղանդն ու ընկերությունը Չնայած միասին հրաշալի ֆիլմեր դի տելով արդեն իսկ շատ բան կարելի է սովորել, «Ոսկե ծիրանը» ցանկանում է նպաստել գիտելիքների փոխանակմա նը նաև կինոդահլիճից դուրս: Այդ պատ ճառով կինոփառատոնի շրջանակում մեկնարկել է «Talent Labs» ծրագիրը, որը վերապատրաստման հնարավորություն է տալիս խոստումնալից դերասաննե րին, կինոքննադատներին և կինոար տադրողներին ողջ աշխարհից: «Ժամանակն է, որ փառատոնը հանդի պում ն երի տարածություն տրամադրի տա ղանդավոր մարդկանց ու փորձագետնե րին»,- ասում է «Ոս կե ծի րա նի» նոր տնօ րեն Հասմիկ Հովհաննիսյանը: «Մեզ դուր են գալիս վարպետության դասերը, հանդի պում ն երն ու զրույցները, որտեղ կարելի է հարցուպատասխանի միջոցով շփվել հրա շալի փորձագետների հետ, սակայն մենք ավե լին էինք ու զում. ցան կա նում ենք նոր կապեր ստեղծել, համագործակցել և նույ նիսկ ընկերանալ»: «Talent Labs»-ի նպատակը սահմաններն ընդլայնելն ու համաշխարհային կինոար տադրությունն ավելի հասանելի դարձնելն
է: Դա իրականացնելու համար ամբողջ աշխարհից փորձագետներ են հրավիրվել՝ երիտասարդ տաղանդներին խորհուրդներ տալու և աջակցելու նպատակով: Ֆրանսի այից ժամանել է Կաննի «Կինոքննադատ ների շաբաթ» ծրագրի համակարգող, կի նոքննադատ Օլիվյե Պելիսոնը, ով պատ մում է կինոքննադատ լինելու և կինոքն նադատ դառնալու նրբությունների մասին: Ֆրանսիացի պրոդյուսեր Ֆրանսուա դ՛Ար տեմարը ղեկավարում է մի ծրագիր, որը նախատեսված է իրենց առաջին լիամետ րաժ ֆիլմերի վրա աշխատող պրոդյու սերների համար: Լոս Անջելեսում բնակվող մարզիչ Քեթլին Լեսլին և հայազգի դերա սանուհի Արմի նե Անդան իրենց ուսանող ներին սովորեցնում են արհեստավարժ դե րասան դառնալու գաղտնիքները: Նորա հայտ հայ արտիստ Ալիս Սարգսյանը, որը վերջերս բոլորին ցնցեց «Օտարը» ֆիլմից ոգեշնչված կոստյումով, իր ուսանողների համար բացում է կինոյում նկարչության ու դիմահարդարման անսահման հնարավո րությունները: Ինչպես նշում է Հովհաննիսյանը, ծրագ րի նպատակը ոչ միայն նոր հմտություններ ձեռք բերելն է, այլև նոր կապեր հաստատե
լը, որոնց շնորհիվ այս տաղանդավոր մար դիկ մուտք կգործեն իրենց խոստում ն աշատ կարիերայի նոր փուլեր: Հովհաննիսյանն այդ ձգտում նե րի մա սին կա րող է խո սել՝ ելնելով սեփական փորձառությունից. «Ես նույնպես մասնակցել եմ տարբեր երկրնե րում անցկացվող նմանատիպ ծրագրերի, և դրանք իսկապես օգնել են ինձ: Կինոփառա տոնի տնօրեն լինելուս համար որոշ առու մով պար տա կան եմ այդ ծրագ րե րի ժա
մանակ ձեռք բերած փորձառությանս: Հու սով եմ՝ «Ոսկե ծիրանը» խթան կհանդիսա նա նաև նորաթուխ տաղանդների համար, որոնք հետագայում կդառնան մրցանակա կիր ռեժիսորներ, հաջողակ պրոդյուսերներ, հայտնի դերասաններ և կինոքննադատ ներ: Եվ եթե ամեն ինչ հենց այդպես էլ լի նի, մենք մեծ սիրով ապագայում կհյուրըն կալենք նրանց՝ արդեն որպես իրենց ոլոր տի փորձագետների»: ՀԷ
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 5 | 11 JULY | 2019
4 ¶ð²ÊàêàôÂÚàôÜܺð Դիակները հառնում են կրկին
Նոր հուշերի կենացը
«Մեռյալները չեն մեռնում» (Ջիմ Ջար մուշ, Շվեդիա/ԱՄՆ, 2019), Երևանյան պրեմիերա, 11.07՝ 20:00՝ Մոսկվա կ/թ Կարմիր դահլիճ
«Շքերթ» (Նինո Ժվանիա, Վրաստան, 2018), Լիամետրաժ ֆիլմերի մրցույթ, 11.07՝ 10:00՝ Մոսկվա կ/թ Կապույտ դահլիճ
Բարի գալուստ Ամերիկայի Սենթրվիլ քա ղաք՝ «մի հրաշալի վայր», եթե հավատանք քաղաք մտնող ճանապարհներին կանգ նեցված ցուցանակներին: Բայց երբ զոմբի ները սկսում են բարձրացնել իրենց չմեռած գլուխները, ամեն ինչ շատ արագ ոչ այնքան հաճելի է դառնում վետարան անկախ ռեժի սոր Ջիմ Ջարմուշի վերջին՝ «Մեռյալները չեն մեռնում» ֆիլմում: Մեռյալներն ավերում են քաղաքի ճա շարանը, քանդում սպիտակ ցանկապա տերն ու քարուքանդ անում գլխավոր փողո ցի խանութները: Երեք հոգուց՝ գլխավոր ոս տիկան Քլիֆ Ռոբերթսոնից (Բիլ Մյուրեյ) և սպա ներ Ռո նի ից (Ադամ Դրայ վեր) և Մին դիից (Քլոե Սեվինյի) կազմված ոստիկանա կան ու ժը մեծ խնդիր նե րի առ ջև է կանգ նած: Այս երեք աստղային դերասաններն ընդամենը սառցաբեկորի գագաթն են. «Մե ռյալները չեն մեռնում»-ը մինչ օրս Ջարմու շի նկարահանած ամենաաստղային ֆիլմն է: Սթիվի Բուշեմին գործի է դնում իր կռվա րար ու անմարդամոտ կողմը ռասիստ ֆեր մերին մարմ ն ավորելու համար (վերջինիս գլխարկին գրված «Ամերիկան կրկին սպի տակ դարձնենք» կարգախոսն ամեն ինչ ար
ժե), երաժիշտներ Իգի Փոփն ու Թոմ Ուեյթ սը, ինչպես նաև փոփ աստղ Սելենա Գոմես ը նույնպես երևում են ֆիլմի մի քանի դրվագ ներում, իսկ Թիլդա Սուինթոնը քաղաքի էքս ցենտրիկ դագաղագործի դերում իր վրա է սևեռում ամբողջ ուշադրությունը: Ջարմուշն էլ է որսի դուրս գալիս ՝ հագեցնելով այս զոմ բի-կատակերգությունը ժանրի մի շարք դա սականներին հղում ն եր անելով՝ սկսած Ջորջ Ռոմերոյի «Կենդանի մեռյալների գիշերից» (1968) մինչև համեմատաբար նոր «Զոմ բիլենդը» (2009): Ինչպես իր վերոնշյալ նա խորդները, Ջարմուշը զոմբի ժանրն օգտա գործում է որպես միջոց ավելի ընդգրկուն հանրային սատիրայի նպատակով՝ անդ րադառնալով Թրամփին, նավթարտադրու թյանը և մեր հետզհետե ավելի խորացող «վայֆայ կախվածությանը»: Սեփական ֆիլ մերն ու հեղինակությունը նա նույնպես թեթև
ծաղրի է ենթարկում, երբ զոմբիներից մեկը ոչ թե ուղեղ է տենչում, այլ սուրճ՝ նրբորեն ակնարկելով, որ տեղական դեղատանն այ լևս ծխախոտ չեն վաճառում: Ար դյուն քում ստեղծ վում է մի ֆիլմ, որ կարծես ներառում է ամեն ինչ, անգամ եթե (ինչպես Ջարմուշի ֆիլմերի մեծամասնու թյան պարագայում) առանձնապես շատ գործողություններ չեն կատարվում, և որում լիարժեք դրսևորվում է ռեժիսորի այցեքար տային «արխային տրամադրությունը»: Մի գուցե ամբողջ ֆիլմում ամենասուր երգի ծանքը հենց դա է. ամբողջ աշխարհը գրողի ծոցն է գնում, սակայն կարծես թե առանձ նապես ոչ ոքի պետքն էլ չէ: «Սա լավ չի վեր ջանա»,- պարբերաբար կրկնում է սպա Ռո նին՝ մի կողմ քաշված հետևելով՝ ինչպես է ամեն ինչ սրընթաց գնում դեպի անխուսա փելի ավարտը: ՅԲՀ
Մահվան գրկում
Կասկածելի սեր
«Անհետացած քաղաքների հավաքածու» (Դընի Կոտե, Կանադա, 2019), Լիամետրաժ ֆիլմերի մրցույթ. 11.07՝ 17:00՝ Կինոպարկ, 12.07՝ 10:00՝ Մոսկվա կ/թ Կապույտ դահլիճ
«Հորիզոն» (Թինաթին Քաջրիշվիլի, Վրաստան, 2018), Տարածաշրջանային համայնապատկեր, 11.07՝ 12:00՝ Մոսկվա կ/թ Կարմիր դահլիճ
«Անհետացած քաղաքների հավաքածու» ֆիլմի առաջին կադրերում Իրենե-լե-Նեժ քաղաքի (որը մի փոքրիկ կետ է Կանադայի քարտեզի վրա) բնակիչ Սիմոն Դյուբեն ավ տոմեքենա վարելիս բախվում է աղյուսե պա տի: Արդյո՞ք սա դժբախտ պատահար էր, թե՞ այս քսանն անց երիտասարդը միտում ն ա վոր դա արեց: Ի՞նչ կապ ունի այս ամենը քա ղաքում բնակվող մեկ այլ երիտասարդի ան հետացման հետ: Եվ ի՞նչ դերակատարություն ունեն այս ամենում սարսափելի դիմակներ կրող առեղծվածային երեխաները: Նրանք ուրվականնե՞ր են, կենդանի մեռելնե՞ր, թե՞ ինչոր ավելի արտասովոր ու զարհուրելի բան: Կանադացի ռեժիսոր Դընի Կոտեն մի շարք հարցադրում ն եր է կատարում այս սուր դրա մա յում, սա կայն հրա ժար վում է պարզ պա տասխաններ տալուց: Այս ֆիլմը շփոթմունքի մեջ է գցել հանդիսատեսին Բեռլինի միջազ գային կինոփառատոնում, որտեղ էլ առաջին անգամ ցուցադրվել է հիմ ն ական մրցութային ծրագրում: Այս լարված գյուղական դրաման կարելի է լավագույնս նկարագրել «տագնա պալի» բառով: Օպերատոր Ֆրանսուա Մե սյե-Ռեոն օգտագործում է խամրած, չհղկված 16 մմ կինոժապավեն՝ սարսափեցնող որակ հաղորդելով պատկերին: Այնուհետև՝ երաժշ տությունը, ավելի ճիշտ՝ դրա բացակայությու նը: Ֆիլմի սահմռկեցուցիչ ձայնային ձևավո րումը ռեժիսորը ստացել է լքված սպանդա նոցի դռան ճռռոցի միջոցով՝ ձայնը ցածրաց նելով այնքան, մինչև վերածվի անճանաչելի թխթխկոցի:
Մեծ էկրանի հրաշքը «Խոսելով ծառերի մասին» (Սուհաիբ Գասմելբարի, Ֆրանսիա/Սուդան/Չադ/ Գերմանիա/Քաթար, 2019), Լիամետրաժ ֆիլմերի մրցույթ, 11.07՝ 12:30՝ Մոսկվա կ/թ Կապույտ դահլիճ, 18:00՝ Սինեմա Սթար Փոշոտ և արևաշատ Սուդանում պաստելային գույների վերնաշապիկներով և մեղմ ժպիտ ներով «Սուդանական կինոակումբի» 4 ան դամ ն երը, որոնք բոլորն էլ նախկինում կինո
Այս զանազան տարրերը կիրառվում են Իրենե-լե-Նեժի բնակիչներին միասնության մասին սեփական սահմանափակ պատկե րացում ն երին առերեսելու համար: Գյուղի բնակչությունը գնալով նվազում է, և վերջին ներս զգում են, որ ինչ-որ մեկն իրենց գյուղ է ներխուժել: Քվեբեկից մի փորձագետ այցե լում է բնակիչներին՝ տեղեկացնելով, որ ներ խուժողները հավանաբար ուրվականներ հի շեցնող արարածներ են, որոնք ցանկանում են կենդանի մարդկանց մեջ ապրել: Բնակիչնե րը փորձում են ընկալել այդ անհեթեթ նորու թյունը՝ աչք չկտրելով փորձագետի հիջաբից: Ինչո՞ւ իրենք պետք է լուրջ ընդունեն այս մաս նագետին, որը փոքրամասնության ներկայա ցուցիչ է: Եվ ինչո՞ւ իրենք պետք է կիսեն իրենց տարածքը ինչ-որ գերբնական արարածների հետ: Որովհետև նա՞ է այդպես ասում: Սա կարող էր լինել ցինիկ ֆիլմ զանգվա ծային ներգաղթի ժամանակներում տիրող անհանդուրժողականության մասին, բայց իրա կա նում այն լի է քնքշան քով և բա րու թյամբ: Այս համայնքի մարդիկ արդեն իսկ հո գատար են մեկը մյուսի նկատմամբ: Նրանք սփոփում են միմյանց ցավը և ուրախությամբ կիսում տառապանքը: Այժմ նրանք ստիպված են համակերպվել ավելի արտասովոր էակ ների համար տարածք հատկացնելու մտքի հետ: Ի վերջո «Անհետացած քաղաքների հա վաքածու»-ի հարցադրումը հետևյալն է. քանի՞ հրաշք պիտի տեղի ունենա, որ մարդիկ վեր ջապես ընդունեն սա: ՀԷ
Կորուսյալ սիրո մասին պատմություննե րը հաճախ զարմանալի նմանություն ունեն ուրվականների պատմությունների հետ: Ի վերջո արդյոք կարո՞ղ է այն մարդը, որին կարոտում են, դեռ գոյություն ունենալ: Վրացի ռեժիսոր Թինաթին Քաջրիշվիլին, որի ռեժիսորական դեբյուտը՝ «Հարսնացու ները», ցուցադրվել է 2014-ի «Ոսկե ծիրան»ում, իր երկրորդ ֆիլմը դրամայի և թրիլերի արանքն է բերում՝ գլխավոր հերոս Գիոյի կերպարը ներկայացնելով խորհրդավորու թյան շղարշի ներքո: Մինչ Գիոն ճանապարհորդում է գնաց քով, փորձելով վերագտնել հոգեկան հանգստությունը, ֆլեշբեքներն ակնար կում են, թե ինչից է նա փախչում՝ միաժա մանակ բավականաչափ տարածք թողնե լով նրա կերպարի ոչ միանշանակ ընկալ ման համար: Երբ նա գալիս է ծանոթ քան դակագործի արվեստանոց, հետին պլանում աշխատող զոդագործից առկայծող կայծե րը սարսափազդու զգացողություն են հա ղորդում այս տեսարանին և Գիոյի՝ կնոջ դիմանկարը ստանալու ցանկությանը: Այդ զգացողությունն ավելի է ուժգնանում, երբ պարզվում է, որ իր ու կնոջ՝ Անայի հարաբե րություններն արդեն լրիվ տապալվել են ու ենթակա չեն վերականգնման: Սակայն Գի ոն այլ կարծիք ունի, և իր սեփական իրողու թյան խեղաթյուրված ընկալումը ստիպում է նրան սեփականատիրական դրսևորում ն եր ցուցաբերել ապագա նախկին կնոջ նկատ մամբ: ՍՔ
ռեժիսորներ էին, փորձում են վերակենդա նացնել տեղական կինեմատոգրաֆը: Ըստ հանրության և մամուլի՝ կինոակումբի ան դամ ներն ասես ան ցյա լում են մնա ցել՝ ան դադար վերհիշելով հին ու բարի օրերի կինո միջոցառում ն երը, որոնք եռանդ և աշխուժու թյուն էին տարածում համայնքում: Իսկ այսօր կինոթատրոնի ամենաոգևորիչ հյուրը ուխտն է, որ շրջում է դատարկ դահլիճում և հերոսնե րից մեկի զվարճալի սելֆիների ֆոն դառնում: Սուհաիբ Գասմելբարին «Խոսելով ծա ռերի մասին» վավերագրությունում քննար կում է կինոգործիչների ու կինոսերների հա մար ամենացավոտ հարցերից մեկը՝ կինո
ցուցադրման մշակույթի ոչնչացումը: Խնդիրն ավելի գլոբալ է, քան պարզապես կինոսեր հանրության պասիվությունը. երկրի իսլամիս տական իշխանությունները, ըստ էության, կտրել են նոր ու լավ ֆիլ մե րի հոս քը կի նո թատրոններ և առհասարակ քամահրանքով են վերաբերվում այս տեսակ ժամանցին: Մեր դա րում, երբ տա րեց տա րի ավե լի մեծ տարածում է ստանում անհատական կինոդիտումը՝ համակարգչով, հեռախոսով և այլն, Գասմելբալին ասես ջանում է հիշեց նել, թե ինչի համար արժի գոնե ժամանակ առ ժամանակ մեծ էկրանի հրաշքի մասնա կից լինել: ԴՄ
Ի՞նչ կարող ես անել ծեր հասակում, երբ թվում է՝ այլևս երբեք չես կարողանա գերազանցել կյանքիդ լավագույն հիշողությունները: Պետք է սպասես, մինչև կյանքը դադարի քեզ կիտ րոն տալուց և ի վերջո մեկ բաժակ թարմ լի մոնադ շնորհի: Զարմանալի է, բայց երեք տարեց վրացի տղամարդու նման հնարավո րություն է ընձեռվում Նինո Ժվանիայի նուրբ ու քնքուշ դեբյուտային «Շքերթ» ֆիլմում: Նախկին դատապարտյալը, թոշնած նկա րիչը և ուժասպառ դերասանը պատահաբար հանդիպում են Թբիլիսիի հրապարակներից մեկում: Վաղեմի ընկերներն օգտվում են այս հնարավորությունից և ծրագրում միասին ճա նապարհորդել՝ կարևոր չէ, թե ուր: Կարևորը նպատակակետը չէ, այլ այն փաստը, որ վեր ջապես միասին ժամանակ են անցկացնում: Ժվանիան մեծ քնքշանքով պատկերում է, թե ինչպես են այս տղամարդիկ անսպասե լի արկածների շնորհիվ ավելի կենսուրախ դառնում: Գուցե նրանք ծեր են, բայց կնճիռ ների և սպիտակ մազերի տակ գրավիչ երի տասարդ ոգի է թաքնված: Նրանք զրուցում են, ծիծաղում և երգում, միմյանց պատմու թյունների մեջ գցում և օգնում դրանցից դուրս գալու: Մինչ մնացած Վրաստանը զբաղված է ինչ-որ տոնակատարությամբ և պաշտոնա կան շքերթով, մեր հերոսներն իրենց սեփա կան ոչ պաշտոնական շքերթն են սկսում դե պի անցյալ: Նրանք ճանապարհ են ընկնում՝ հու սա լով, որ այն իրենց կտա նի դե պի նոր անմոռանալի պահեր: ՀԷ
Անցանկալի հյուրը «Փայտփորը» (Բեհրուզ Շոայբի, Իրան, 2018), Տարածաշրջանային համայնա պատկեր, 11.07՝ 14:30՝ Մոսկվա կ/թ Կապույտ դահլիճ
«Փայտփորի» առաջին տեսարաններից պարզ են դառնում այն ուժեղ հակադրություն ները, որոնք ֆիլմում կենտրոնական տեղ են զբաղեցնելու: Սկզբում տեսնում ենք բաց դաշ տում բնակվող թափառականների, իսկ հե տին պլանում քաղաքի բարձրահարկ շինու թյուններն են: Մի զույգ վիճում է իրենց որդու վաճառքի մասին, քանի որ մայրը մտափոխ վել է: Րոպեներ անց տեսնում ենք մի երիտա սարդ աղջկա ծննդյան տոնակատարությա նը: Թվում է՝ հաջողությունն ուղեկցում է աղջ կա՝ սուպերմարկետի մենեջեր հորը, սակայն երբ հայտնվում է թափառականներից մեկը, ամեն ինչ փոխվում է: Թմրանյութերից կախ վածություն ունեցող Մաշան պնդում է, որ ինքը տղամարդու նախկին կինն ու աղջկա մայրն է: Թվով երրորդ ֆիլմում ռեժիսոր Բեհրուզ Շոայբին ցուցաբերում է այնպիսի զգայու նու թյուն, որը բնո րոշ է նաև ռե ժի սո րի ավե լի հայտնի հայրենակից Ասղար Ֆարհադի ին: Ֆիլմը մի քանի բարոյական երկընտրանք է վեր հանում. եթե աղջիկն իսկապես Մաշա յի դուստրն է, արդյո՞ք աղջիկը պետք է իմա նա դրա մասին, թե՞ ճշմարտությունը պետք է թաքցնել հանուն աղջկա բարօրության: Ֆիլմի կերպարները թաքնված կողմեր ունեն, որոնք բացահայտում ենք ֆիլմի մյուս կերպարնե րի հետ միասին` խորացնելով խաբեությունը, անվստահությունն ու անորոշությունը: Ֆիլմի ողջ բեռն ընկնում է Մաշայի տառա պող, արտահայտիչ և խոր կերպարի վրա: Դերասանուհի Սառա Բահրամիի հերոսուհին տարատեսակ ապրում ն եր՝ վախ, ողբերգու թյուն, հուզմունք, մոլուցք, կարեկցանք է ար տահայտում` ուրվագծելով Մաշայի ինքնակա տարելագործման ցանկությամբ լի էվոլյուցի ոն ուղին, որը նրան եսասիրությունից ի վերջո հասցնում է անձնազոհության: ՊԳԿ
GOLDEN APRICOT DAILY 2019 | 11 JULY | DAY 5
Դերասան լինելը դեռ հաճույք պատճառո՞ւմ է Ձեզ: Մարդ չի կարող պարզապես դադարել դերասան լինելուց: Դերասանը միշտ մնում է դերասան: Զգա ցողությունը չի կարող պարզապես հօդս ցնդել: Ան գամ երբ թվում է, որ այն ձեռքիցդ գնում է, միևնույնն է կհանդիպես կամ կտեսնես մի բան, որ կներշնչի քեզ, ու այն նորից հետ կգա: Ես խաղացել եմ ան թիվ ֆիլմերում, այնպես որ այլևս խաղալու կարիք չունեմ, բայց եթե լավ առաջարկ ստանամ, լավ սցե նար լինի ու բյուջե, ես կխաղամ: Երբ Վայդան, Զա նուսին և Հասը երիտասարդ էին, խաղալն ավելին էր, քան պարզապես դերասան լինելը: Դա նշանա կում էր, որ դու նաև ֆիլմի համահեղինակն ես: Երկ խոսությունները միասին էինք գրում, միասին էինք ստեղծում ֆիլմը: Հիմա այդպիսի զգացողություն այ լևս չունեմ: Այն ժամանակ մենք համոզված էինք, որ հեղափոխում ենք կինոն ու քաղաքականությունը և իրավիճակը Լեհաստանում: Բոլորը պետք է որ տե սած լինեն այդ ֆիլմերը, որովհետև մեզ իսկապես թվում էր, որ մենք ազդել ենք իրականության վրա: Հանդիպման ժամանակ ասացիք, որ աղքա տությունը լավ բան է սկսնակ դերասանի հա մար: Արդյո՞ք դեռ նույն կերպ եք մտածում Ձեր կարիերայի մասին: Առանձնապես մեծ ընտրություն չունեմ, որովհետև ես դեռ աղքա՛տ եմ: Ու ես չեմ էլ փորձում հարստանալ: Հեռուստասերիալում խաղալով՝ հնարավոր է՝ ավե լի մեծ գումարներ վաստակեմ, բայց դա ինձ պետք չէ: Ժամանակին մենք հեծանիվ էինք քշում, բայց մեր մտքում դա ամենալավ «Մերսեդեսն» էր: Հիմա մենք ապրում ենք մի աշխարհում, որտեղ «Մերսեդես» վա րողների մտածելակերպն է հեծանիվ քշողի:
ՅԱՆ ՆՈՎԻՑԿԻ ՀԲԸՄ-ում հանդիպման ժամանակ Յան Նովիցկին ինքն իրեն բնո րոշեց «հին, ինչպես ժանգոտ երկաթը»: Ու չնայած նա շուտով կնշի իր 80-ամյակը, լեհական բեմի և էկրանի հանրահռչակ դերասանը լի է էներգիայով: Վարպետաց դասի ընթացքում նա բանաստեղծու թյուն կարդաց, կատակներ արեց և բազմաթիվ դրվագներ վերհա նեց իր անհավանական բազմազան դերասանական կարիերայից, որը ծավալվել է լեհական և հունգարական կինոյի ամենահրաշալի տասնամյակներում: Անջեյ Վայդայի («Ածուխներ», 1965), Քշիշտոֆ Զանուսիի («Ընտա նեկան կյանք», 1971) և Վոյչեխ Հասի («Կլեպսիդրա» առողջարանը», 1973) ֆիլմերում մարմնավորած գլխավոր դերերով Նովիցկին դար ձել էր լեհական կինոյի նոր ալիքի դեմքը, ով համարձակվում էր դրսևորել քննադատական մոտեցում, ստեղծագործական ազա տություն և լինել արմատական հումանիստ: Հաճախ փայլում էր նաև բեմի վրա՝ կյանքի կոչելով դասական թատրոնի դերեր Շեքս պիրի, Ֆյոդոր Դոստոևսկու և անգամ Ֆրանց Կաֆկայի պիեսներից: Օրաթերթի խնդրանքով այս փառահեղ դերասանը հետադարձ հա յացք է գցել հին ու բարի օրերին:
Վոյչեխ Հասի «Կլեպսիդրա» առողջարանը» ցուցադրվեց այստեղ մի քանի օր առաջ: Ջեր մությա՞մբ եք հիշում այդ ֆիլմը: Ե՛վ այո, և՛ ոչ: Այդ շրջանում մենք չափազանց աղ քատ էինք: Բայց հիշում եմ, որ Բրունո Շուլցի արձա կը պարզապես հանճարեղ էր: Այդ ֆիլմում ես խա ղում էի Յո զե ֆի դե րը, բայց այդ կեր պարն ասես ընդհանրապես գոյություն չունենար: Նա ընդամենը տարօրինակ միջավայրը փոխանցելու մի միջոց էր: Այնպես որ ես ասես պետք է զրոյից ստեղծեի այդ կերպարը: Ամենաբարդն այն էր, որ չէի կարող չա փից շատ տրվել երևակայությանս, որովհետև ցան կանում էինք հավատարիմ մնալ աղբյուրին: Խիստ կարգապահություն էր անհրաժեշտ: Սա շատ անսո վոր ֆիլմ էր, ու ափսոսում եմ, որ այստեղի ցուցադ րությունից առաջ բեմից չասացի՝ պարտադիր չէ այս ֆիլմը հասկանաք: Նպատակը բացարձակապես դա չէ: Միայն հիմարներն են ցանկանում ամեն ինչ հաս կանալ: Ֆիլմում քեզ ասես համոզում են երազներ ու տեսիլքներ դիտել: Այն ավելի շուտ պետք է զգալ ու վերապրել, քան թե հասկանալ: ՀԷ
With roles in films by Wajda, Zanussi and Has, you were part of a new wave of Polish cinema that was quite revolutionary. How do you look back on these days? “When Wajda, Zannussi and Has were young, acting meant more than just being an actor. It meant you were a co-creator of the film. We were writing the dialogs together, creating the films together. I don’t have that feeling anymore.” Their films are humanist and critical. Do you miss these qualities in your later film roles? “Back then we were sure that we were transforming cinema and politics and the situation in Poland. Everyone must have seen these films, because we really felt that we influenced the reality.” In your masterclass you claimed poverty is a good thing for an upcoming actor. Do you still think that about your acting career? “Well, I don’t have a choice because I’m still poor! And I’m not trying to get richer. I might earn a lot of money by playing in a TV series, but I don’t need that. We used to ride our bikes with the mentality that they were the fin est model of Mercedes. Now we live in a world where the people that ride a Mercedes have the mentality of bikers.”
Դուք ասել եք, որ գրականությունը արվեստի ձևերից ամենակարևորն է, և որ Դուք շատ եք ոգեշնչվել Լև Տոլստոյի ու Ֆյոդոր Դոստոևսկու գրականությամբ: Տե՛ր Աստված: Կարող եմ ասել, որ կյանքս սկսվել է Դոստոևսկուց: Ռուսական արձակը համաշխարհա յին գրականության գագաթն է: Մեզ՝ սլավոններիս, այն շատ հոգեհարազատ է: Երբ բեմադրում էինք Դոստոևսկու «Չարքերը» (պիեսն այդ ժամանակ արգելված էր ԽՍՀՄ-ում), մի ռուս ռեժիսոր ասաց, որ հիանալի կատարում էր: Նա բացատրեց, որ մենք՝ լեհերս, արևելյան ժողովուրդների հոգին ունենք, բայց արևմտյան մշակույթների՝ ֆրանսիական ու բելգիական կարգապահություն: Բայց ես չեմ սիրում մարդկանց, որ ինչքան գիրք կարողանում, կարդում են: Նախընտրում եմ կարդալ իմ սիրելի հեղինակ ներին ու մերթ ընդ մերթ մեծ հաճույքով վերընթեր ցել: Տարիների ընթացքում նույն գիրքը բացարձակ այլ կերպ ես սկսում ընկալել: Տոլստոյի «Աննա Կարե նինա»-ն 15-րդ անգամ էի կարդում, երբ գիտակցե ցի, որ դա երգիծական ստեղծագործություն է: Մեր ծերանալուն զուգահեռ գրքերն էլ են փոխվում: Իսկ հաճա՞խ եք վերանայում Ձեր ֆիլմերը: Իմ խա ղա ցած ֆիլ մեր ի մեծ մասն ան գամ չեմ էլ տեսել: Նկարահանում ն երի ժամանակ ես ոչ մի կադր չեմ նայում: Ես նկարահանվում եմ բազմա թիվ գերմանական ֆիլմերում ու երբեք չեմ տեսել այդ ֆիլմերից որևէ մեկը: Հունգարիայում նկարա հանվել եմ գրեթե 30 ֆիլմում, որոնցից երևի 5-ը տեսած լինեմ: Եթե հնարավորություն լինի դիտե լու իմ, ըստ իս, լավագույն կատարումը, կառաջար կեի նայել Մարթա Մեշարոսի «Չթաղված մարդը» (2004): Նա ասես հունգարական Անյես Վարդան լինի: Ֆիլմը պատմում է 1956 թվականի հունգարա կան հեղափոխության մասին: Ես խաղում եմ վար չապետ Իմրե Նագիի դերը, որին դավաճանության համար կախաղան բարձրացրին:
You’ve said that people don’t really write roles for older actors anymore. Do you still find pleasure in acting? “You cannot simply stop being an actor. Acting is always with you. The feeling can’t just vanish. Even when it seems to be slipping away a bit, you’ll come across something inspiring and it will come back to you. I’m playing in a new film by Marcin Krzysztalowicz called Pan T., which will premiere soon. At my age it’s very pleasant to find roles that I like. I starred in countless films so there’s no need to act anymore, but if you have a good offer, with a good script and budget I will play for you.”
You’ve said literature is the most important art form and you’ve been heavily inspired by Lev Tolstoy and Fyodor Dostoyevsky. What did you learn from these writers, even before you were an actor? “Good lord. I can say that my life began with Dos toyevsky. Russian prose is the top of the list of world literature. We Slavs connect with it strongly. When we staged Dostoyevsky’s Demons there was a Russian direc tor – this play was forbidden in the USSR at that time – who said we did a brilliant job. He explained that we Pol lacks have the soul of eastern people, but the discipline of western cultures like France and Belgium. It’s the best of both worlds. But let me give you some advice: I hate people who read all the books they can. I’d rather stick with my favorites and return to them from time to time.” So you revisit a lot of books? “Of course and with a huge passion! When the years go by your interpretation becomes completely different. I was reading Tolstoys Anna Karenina for the fifteenth time when I realized it’s a satirical work. Books change as we get older, so I always carry Dino Buzzati’s The Tartar Steppe with me. Valerio Zurlini made a good film of it a long time ago. This book is like the bible for me.”
JAN NOWICKI During his Rendezvous talk at AGBU, Jan Nowicki described himself as “old like rusty iron.” But although he’s approaching his eightieth birthday, this celebrated Polish stage and screen actor is still a bundle of energy. During his masterclass he recited poetry, cracked jokes and gave insights into his incredibly varied acting career that has spanned some of the most exciting decades in Polish and Hungarian cinema. With major roles in films by Andrzej Wajda (The Ashes, 1965), Krzysztof Zanussi (Family Life, 1971) and Wojciech Has (The Hourglass Sanatorium, 1973) Nowicki was the face of a new wave of Polish cinema that dared to be critical, artistically free and fundamentally humanist. He also frequently graced the stage, giving life to iconic roles from classical theater in pieces by William Shakespeare, Fyodor Dostoyevsky and even Franz Kafka. For the Daily, this Polish acting royal looks back on those good old days.
Do you also revisit your own work in films? Do you watch films you played in again? “Most of the films I play in, I’ve never even seen at all. Dur ing shooting I don’t watch any material. I shot many films in Germany and I’ve never seen any one of those. I shot almost thirty films in Hungary and I’ve maybe seen five. If you have an opportunity to see my best role, according to me, I’d recommend The Unburied Man [2004] by Márta Mészáros. She’s like the Agnès Varda of Hungary. It’s a film about the 1956 revolution in Hungary. I play the role of Prime Minister Imre Nagy, who was hanged for treason.”
The Hourglass Sanatorium by Wojciech Has sreened here a few days ago. Do you have fond memories of that film? “Yes and no. We were very, very poor in those days. But I remember that the prose of Bruno Schulz’ book was absolutely genius. I played Józef in this film, but this character almost didn’t seem to exist. He was just a vehicle for strange surroundings. So it was like I had to invent this character from the beginning. The difficult thing was that you couldn’t invent too much, because we wanted to stay truthful to the source ma terial. A lot of discipline was needed. This is a very unusual film and I regret that I didn’t say this on stage when it screened here: you don’t have to understand this film. It’s not about that at all. Only stupid people want to understand everything. The film is like watch ing dreams and visions. It has to be experienced, rath er than understood.” HE
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 5 | 11 JULY | 2019
6 REVIEWS
The Undead Rise Again
A Toast to New Memories
The Dead Don’t Die (Jim Jarmusch, Sweden/USA, 2019). Yerevan Premieres. 11-7 20:00 Moscow Cinema Red Hall.
Parade (Nino Zhvania, Georgia, 2018). Full-Length Films Competition. 11-7 10:00 Moscow Cinema Blue Hall.
Welcome to Centerville, USA, “a real nice place” according to the signs at the town limits. But when zombies start rearing their undead heads, pretty soon it’s not so nice anymore in The Dead Don’t Die, the latest film by veteran indie direc tor Jim Jarmusch. The ghouls ravage the local diner, rampage the town’s white picket fences and ransack the stores on main street. It’s a lot to deal with for the town’s three-headed police force: Chief Cliff Robertson (Bill Murray) and officers Ron nie (Adam Driver) and Mindy (Chloë Sevigny). Those three star actors are just the tip of the ice berg – The Dead Don’t Die is Jarmusch’s most star-studded film to date. Steve Buscemi gets to flex his cantankerous side as a racist farmer (his cap reading “Make America White Again” says it all); musicians Iggy Pop and Tom Waits put in appearances, as does pop star Selena Gomez; and Tilda Swinton steals the show as the town’s eccentric mortician.
What to do in your old age, when it seems you’ll never be able to top your best memories in life? You wait until life stops giving you lemons, and finally delivers a glass of fresh lemonade again. Surprisingly, this chance is given to three older Georgian men in Parade, a gentle and tender debut by Nino Zhvania. Three old friends have a chance meeting on a popular Tbilisi square. They seize the moment and plan a road trip to wher ever. It’s not the destination that counts, but the fact that they’re finally spending time together. Zhvania lovingly portrays how these men liven up through their surprise adventure. They may be old, but beneath their wrinkles and grey hair lies an attractive youthfulness. They chat, laugh and sing, get one another into trouble and help each other back out as well. While the rest of Georgia busies itself with some festivity involving a parade, these fellows have started their own parade down memory lane, a journey which they hope will re sult in new unforgettable moments. HE
Jarmusch goes pillaging himself as well, stuffing his zombie comedy with references to a whole host of genre classics, from George Romero’s classic Night of the Living Dead (1968) right op to the more recent hit Zombieland (2009). Like those predecessors, Jar musch uses the zombie genre as a vehicle for some broad social satire, with Trump, fracking and our growing wifi-addiction all taking a hit. He takes some pot shots at his own films and reputation as well, having one of his zombies crave not brains but coffee and subtly hinting
that the local drugstore isn’t selling cigarettes anymore. It makes for a film that’s enthusiastically all over the place, even if (as in most of Jarmusch’s films) nothing much happens and the director’s signa ture laid-back attitude is on full display. Maybe that’s the sharpest point of satire in the whole film: the world is going to hell, but nobody seems to be interested in doing anything about it. “This is not going to end well”, officer Ronnie repeat edly says, as he stands aside and watches things race towards that inevitable conclusion. JBH
Embraced by Death
A Master Storyteller
Ghost Town Anthology (Denis Côté, Canada, 2019). Full-Length Films Competition. 11-7 17:00 Kinopark, 12-7 10:00 Moscow Cinema Blue Hall.
Parasite (Bong Joon-ho, South-Korea, 2019). Opening Film. 11-7 20:00 Cinema Star.
Simon Dubé from Sainte-Irénée-les-Neiges, a blip on the Canadian map, slams his car into a brick wall in the opening moments of Ghost Town Anthology. Was it an accident or did this twentysomething crash on purpose? How is this con nected to the disappearance of another young person from the town? And what part do the mysterious children wearing eerie masks play in all this? Are they ghosts, the living dead or some thing even stranger and more malevolent? Canadian director Denis Côté presents a series of questions in this haunting drama, but refuses to give simple answers. His film puzzled audi ences at the Berlinale, where it premiered in the main competition. But it’s exactly because of all these questions that Ghost Town Anthology stays with you long after its screening. While it may sound like a supernatural thriller, the film re fuses to be reduced to conventional genre fare. Unsettling would be the best word to describe this tense rural drama. Cinematographer Fran çois Messier-Rheault uses grainy, unpolished 16mm film stock, giving even the image an eerie quality. And then there’s the music, or rather the lack thereof. The haunted soundscape is formed by an audio sample of a creaking door in an abandoned slaughterhouse, which Côté pitched down to an unrecognizable thrum.
Troublesome Presence Axing (Behrooz Shoaibi, Iran, 2018). Regional Panorama. 11-7 14:30 Moscow Cinema Blue Hall. The opening scenes of Axing immediately set up the strong contrast that will be central through out the film. We first see a group of vagabonds living in an open field with the high-rises of the city in the background. A couple argues over the sale of their son, since the mother has changed her mind. Moments later, we see a young girl’s birthday party. Luck seems to smile on her fa ther, the manager of a supermarket. Until one of those vagabonds appears and everything changes. Drug addict Masha claims to be his exwife and the mother of his daughter. In his third film, Iranian filmmaker Behrooz
All these disparate elements are employed to confront the inhabitants of Irénée-les-Neiges with their limited notions of togetherness. While the population of the village is dwindling, they still feel like they’re being invaded. An expert from Quebec comes to inform them that there might, in fact, be a ghostlike species that needs to stay among the living. While the citizens process the absurd news they can’t help but to notice her hijab. Why should they take this mi nority authority seriously? And why should they suddenly start sharing all their space with super natural beings? Because she says so? What might have been a cynical film about in tolerance in the face of mass immigration turns out to have plenty of gentleness and kindness. This community already cares for one and an other. They comfort each other’s pains and re joice in their shared suffering. Now, they’ll have to learn to also make room for much stranger folk. The ultimate question Ghost Town Anthology poses is how many miracles are needed be fore they will finally accept this. HE
Shoaibi shows a sensibility similar to that of his more famous countryman Asghar Farhadi. The film highlights several moral dilemmas: if the girl is really the Masha’s daughter, should she know? Or should it be hidden, for the sake of the girl? There are hidden sides to all the characters that we dis cover along with the other characters in the film, heightening their deceptions, distrust and uncer tainty. This and the disturbing strategy Masha em ploys to achieve her objectives (economical com pensation at first, then the little girl herself) make the film’s narrative advance in unexpected ways. Masha’s appearance and personality may seem excessive at first. However, slowly but surely we start to understand her life and em pathize with her desires. The weight of the film falls on this suffering, expressive and profound character. Actress Sara Bahrami cycles through divergent registers (scared, pathetic, tragic, ob sessive, compassionate) charting Masha’s evolu tion from selfishness, through desire for self-im provement, to finally reaching selflessness. PGC
After opening the festival with a jolt last Sunday, Bong Joon-ho’s Parasite is getting its second and final festival screening today. A slow-burning mix of social satire, black comedy and horror ele ments, it’s the South-Korean director’s most ac complished film to date. And his most successful as well, winning the Palme d’Or in Cannes last May. The film centers on a poor family of four, the Kims, who slowly but surely infiltrate the house hold of the much richer Park family – with hi larious and bloody consequences. When twentysomething Ki-woo (Woo-sik Choi) gets a lucky
Big Screen Magic Talking About Trees (Suhaib Gasmelbari, France/Sudan/Chad/Germany/Qatar, 2019). Full-Length Films Competition. 11-7 12:30 Moscow Cinema Blue Hall, 18:00 Cinema Star. In sandy and sunny Sudan, four members of the Sudanese Film Club, all former filmmakers, try to reinvigorate local cinema. The public and the press think they’re stuck in the past with their end less reminiscing about the good old film events that brought joy and excitement to the commu
break, finding a job as a tutor for the Park fam ily’s teenage daughter, he immediately spots an opportunity. Before long, his older sister and both their parents have also earned the trust of the rather guileless Park family. But just when you think they can’t possibly keep up their cha rade, Bong turns out to have several more tricks up his sleeve before the suitably bloody end. Bong proves to be a master storyteller. Seem ingly innocuous details from the opening hour gain greater significance in the film’s explosive closing stretch. Every shot has its function, every cut is in the right place. And as his storytelling skills and the film’s witty dialog keep up the pace, Bong sneaks in some subtle social commentary right be low the surface. As he explicitly comments on the growing gap between rich and poor, the troubled relationship between North and South Korea rears its ugly head more implicitly. As Ki-woo says re peatedly: “This is so metaphorical!” JBH
nity. Now the most exciting guest at the cinema is a wandering camel, who becomes a prop for the amusing selfies taken by one of the characters. In this documentary Suhaib Gasmelbari dis cusses a painful subject for filmmakers and cinephiles: the slow demise of filmgoing cul ture. In Sudan, the problems go way beyond dwindling audiences. The local Islamist govern ment has basically cut off the supply of new and interesting films to cinemas and displays a gen eral disregard for film culture. At a time when we’re all watching our films alone on comput ers, tablets and mobile phones, Gasmelbari brings a welcome reminder of the importance of being part of the big screen magic at least once in a while. DM
Ambiguous Love Horizon (Tinatin Kajrishvili, Georgia, 2018). Regional Panorama. 11-7 12:00 Moscow Cinema Red Hall. Tales of lost love often bear a striking resemblance to ghost stories. After all, does the person who’s longed for really still exist? Georgian director Ti natin Kajrishvili places her second film between drama and thriller and introduces her protagonist Gio in a shroud of mystery. As Gio travels out of the city by train, trying to find some calm, a series of flashbacks hint at the situation he’s fleeing, but leave enough space to regard his character with ambiguity. He visits a sculptor friend to look at a portrait of his wife Ana. In the workshop, the flickering light of a welder in the background gives the scene a
spooky feel. It's revealed that their relationship has already broken down beyond repair. How ever that is not how Gio sees things, and the looming menace of that twisted take on his own reality leads him to possessive reflexes towards his ex-wife-to-be. The swamp where he chooses to heal his wounds is like a moodscape representing his de pression and loss of orientation. Beautiful light ing, somber and pictorial, also makes it look like a place outside of time. But whether his isolation will help him come back to reality becomes in creasingly doubtful. SK
GOLDEN APRICOT DAILY 2019 | 11 JULY | DAY 5
NEWS 7
‘The visibility of women is low’ Following up on a workshop on gender equality during last year’s festival, GAIFF again put the issue of gender balance in the film and television industry on the agenda with a panel discussion yesterday. “The challenge is the walk between the problem and the solution.” “I would love to see more guys in the audience”, festival director Hasmik Hovhannisyan com mented at the end of her opening speech. The point was both refuted and supported during the panel discussion about gender balance in film and television that followed. Helene Granqvist, President of Women in Film and Television International, said she was happy to see so many women: “You are carrying the change.” On the other hand, Tom Donahue (director of the documentary This Changes Everything about the issues women face in Holly wood, screening this afternoon) stated that men are both responsible for, and often unaware of the problems women face in society. He recalled how the Director’s Guilt of America decided not to screen his film, instead suggesting that he show it to a female audience since “it might
help them.” Donahue regards the issue is not a women’s problem, but one of society: “Men should be the ones to see it.” In an introductory talk to the event, which was inspired by the 5050x2020 gender parity pledge, United Nations Development Programme Resi dent Representative Dmitry Mariyasin underlined the importance of bringing the discussion to Armenia. “A lot of stereotypes about men and women exist in Armenia. This starts at early age, not just through education but also in how we talk to our kids and what they see in the media.” Parliamentarian Gayane Abrahamyan high lighted the problems with representation on television, such as the male-female ratio for experts invited on news shows: “You will see 8 male experts for every female expert. There are many professional women to be found, but
their visibility is low. In that way we keep repro ducing the same images.” She also witnessed how experienced female journalists are often working in the background while the male analyst gets the screen time. GAIFF co-founder Susanna Harutyunyan connected that obser vation to the domestic film industry: “Women participate behind the scenes but men get the professional credits.” In Kazakhstan, Eurasia International Film Festi val director Diana Ashimova sees a rapid growth of opportunities for women: “Women directors are conquering the cinemas, not just with ‘fe male’ issues but also shooting the difficult genre of the historic epic. And women actors are no longer mainly in supporting roles.” But to come to a solution it’s necessary to get to the heart of the problem first. As moderator
A Rendezvous outside of time The year’s third rendezvous put two guests together: Mexican director Carlos Reygadas and Moldovan filmmaker Artour Aristakisian. Both have retrospectives at the festival – Reygadas with four films, including his recent Our Time, and Aristaki sian with his two only films to date. Both filmmakers recognized that actors are not essential in films. For Aristakisian, “there are ac tors gifted by God.” Although he doesn’t usually work with professional actors, he can appreci ate good actors in old films. Reygadas claimed: “Cinema is not made for actors. I work with them like with stones or objects. I treat people and stones the same way. In films, not in real life!” The conversation also led to a more meta physical topic: is the person who creates the same during the creative process than in the everyday life? Aristakisian believes the two are separate: the one who lives and feels, and the one you know through their creative traces, like letters or films. Reygadas agreed with that notion, adding: “Proust, replying to a critic who wanted to know everything about the writer, said that was point less, because the person who writes the book is not the same as the one who lives that life.”
Meet Reza Mirkarimi Today’s Rendezvous will host Iranian direc tor Reza Mirkarimi, who is at the festival as a juror for the Full-Length Films Competi tion. In a talk moderated by Shahen Bazil, Mirkarimi will discuss his filmmaking from his debut The Child And The Soldier (1999) up to his most recent film Castle of Dreams (2019), as well as his activities as director of the Fajr International Film Festival. All Rendezvous sessions are in English or have English translation. 15:00 AGBU (2/2 Melik-Adamyan Str.)
Yes We Kond
The Mexican director was also critical of some people’s tendency to interpret the elements of his films, such as the bulls that feature in Our Times. “These things are just there in the world, they’re not universal symbols. For many people in Mexico the bull is not a symbol of masculinity but of agriculture.” As expected, the filmmakers were asked about their shared work-in-progress, a film
in Mexico that Aristakisian started many years ago with Reygadas as a producer. Always enig matic, the Moldovan stated: “Time doesn’t ex ist, so I don’t know. No one knows anything. We have the wish to make a film. What will happen I don’t know. I have to go back to this state where I didn’t know what I know now. You just have to start a process and see what happens.” PGC
The Talent Labs aim to expanding borders and make the worldwide film industry a little bit smaller. To accomplish that, experts from all over the world were invited to mentor young talents. From France, there’s film critic and Cannes Crit ics’ Week coordinator Olivier Pélisson, who teach es the many nuances of being and becoming a film critic. French producer François d’Artemare supervises a project lab for producers who are
working on getting their debut feature films made. Los Angeles-based acting coach Cathleen Leslie and Armenian actress Armine Anda teach their acting students what it takes to become a professional performer. Rising Armenian artist Alice Sargsyan, who recently made a splash with an Alien cosplay costume, is giving her students insights in the endless possibilities that the art and make-up departments yield for film productions. As Hovhannisyan says, the labs’ aim is not just to learn new skills; they’re mostly about estab lishing new connections that will propel these talents to new stages in their budding careers. Hovhannisyan can relate to this ambition on a personal level: “I’ve been part of some of these kind of Labs around the world and they really helped me to advance in my career. I partially owe my function as a film festival director to the experiences I’ve had through these labs. I hope that GAIFF can give similar incentives to budding film talents to become award-winning directors, accomplished producers, famous actors or es tablished artist and critics too. If so, we can’t wait to welcome them back to our festival as experts in their field.” HE
Fostering talent and friendships Although there’s already much to be learned from seeing great films together, GAIFF also wants to stimulate the exchange of knowledge outside the screening room. That’s why the festival opened four Talent Labs that train upcoming actors, critics, producers and artist from all over the world. “It’s time for the festival to open a space where talents and experts can actually meet”, says Hasmik Hovhannisyan, the new general direc tor of GAIFF, about this addition to the festival. “We love the master classes and Rendezvous talks where you can have Q&As with great film experts, but we wanted to have more: we want to encourage new contacts, collaborations and even friendships.”
Seda Grigoryan pointed out early in the discus sion: exact numbers are difficult to find. “The first step in Armenia is the collection of data.” When Granqvist sums up the trajectory, it almost sounds simple: “Define the problem, then find a solution.” But, she adds: “The challenge is the walk between the problem and the solution. You can’t do it alone. So: organize.” That was also the message of Tsiala Abesadze, President of Women in Film and Television Cau casus, who encouraged audience members working in the industry to join the member or ganization. Grigoryan concluded the gathering with another appeal: “Last year we lost Maria Sa hakyan and Agnès Varda and suddenly everybody talked about their work. Let’s also celebrate the people who are currently working in the industry, struggling to establish themselves.” SK
A unique chance to see a film in its natural habitat: the 1987 short film Kond by Ha rutyun Khachatryan (one of the festival’s founding fathers) will be screened in Kond, the Yerevan district it portrays. The screen ing is part of the Kond that was, Kond to be project, aimed at reviving the cultural rich ness of Yerevan’s oldest neighborhood. 17:00 St. Hovhannes Church yard
Open and Shut Tonight’s screening of A Place on Earth is the official opening of this year’s retrospec tive of the films of Artour Aristakisian (see left) at the Golden Apricot festival. But since his only other film Palms already screened last Monday, it’s also the final screening of the program. 22:00 Moscow Cinema Red Hall
Into the Night End your festival day in style and dance the night away at the After Party at (22:00 The Kond House, 46 Leo Str.) or join the film makers and festival guests at the nightly Midnight Wrap-Up (00:00 The Club, 40 Tumanyan Str.).
GOLDEN APRICOT DAILY DAY 5 | 11 JULY | 2019
8 Ðàì²Ü²ìàðܺð
GOVERNMENT SUPPORT
GENERAL PARTNERS
INTERNATIONAL PARTNERS
PARTNER HOTELS
PARTNERS
GASTRONOMY PARTNERS
INFORMATION AND MEDIA PARTNERS PARTNER CINEMAS
PAYMENT PARTNER
LOGO AND DESIGN BY