Golden Apricot Daily 2019, Day 3

úð²Âºð DAY 3, TUESDAY, JULY 9, 2019

UNDERSTATED INFERNO PORTRAIT OF A LADY ON FIRE

| 6

ՆՈՒՐԲ ԴԺՈԽՔ «ԱՅՐՎՈՂ ԱՂՋԿԱ ԴԻՄԱՆԿԱՐԸ» | 4

ՀԱՐԳԱՆՔԻ ՏՈՒՐՔ ՄԱՐԻԱ ՍԱՀԱԿՅԱՆԻՆ ԳԵՐԻՐԱԿԱՆ ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ԴԻՄԱՆԿԱՐ

| 3

| 4

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ՝ ԱՐԹՈՒՐ ԱՐԻՍՏԱԿԻՍՅԱՆ INTERVIEW: ARTOUR ARISTAKISIAN

| 5

HYPER-REALISTIC FAMILY PORTRAIT

| 6

TRIBUTE TO MARIA SAHAKYAN

| 7

GOLDEN APRICOT DAILY DAY 3 | 9 JULY | 2019

2 Ìð²¶Æð/ PROGRAM ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԿԱՊՈՒՅՏ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, BLUE HALL 10:00 Ռեյ և Լիզ/ռեժ.՝ Ռիչարդ Բիլինգհեմ Ray and Liz/dir. Richard Billingham 12:30 Կեսգիշերային ճամփորդ/ռեժ.՝ Հասան Ֆազիլի Midnight Traveler /dir. Hassan Fazili 14:30 ՀրաԺեշտ/ռեժ.՝ Մարիա Սահակյան Farewell/dir. Maria Saհakyan Էնտրոպիա /ռեժ.՝ Մարիա Սահակյան The Enthropy/dir. Maria Saհakyan

17:00

Ատլասը /ռեժ.՝ Դավիդ Նավրաթ The Mover /dir. David Nawrath 19:00 Հակոբ Հովնաթանյան Կիևյան որմնանկարներ Արաբեսկներ Փիրոսմանիի թեմայով /ռեժ.՝ Սերգեյ Փարաջանով Hakob Hovnatanyan Kiev Frescos Arabesques on the Pirosmani Theme /dir. Sergey Parajanov 20:30 Այրվող աղջկա դիմանկարը/ռեժ.՝ Սելին Շամա The Portrait of Lady On Fire/dir. Céline Sciamma 23:00 «Սերիալական» մարդասպան/ռեժ.՝ Մարտին Պողոսյան-Եփրեմյան Serial Killer/dir. Martin PoghosyanYefremyan Լուս/ռեժ.՝ Թիլման Զինգեր Luz /dir. Tilman Singer ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԿԱՐՄԻՐ ԴԱՀԼԻՃ MOSCOW CINEMA, RED HALL 10:00 Միգամածը /ռեժ.՝ Թարիք Աքթաշ Dead Horse Nebula/dir. Tarık Aktaş 12:00 Հարևաններ /ռեժ.՝ Գիգիշա Աբաշիձե Neighbours /dir. Gigisha Abashidze

9.07 UK, 108’ FC USA-UKCan-Qat, 90’ FC Rus, 27’ T Rus, 76’ T 18+

Lang.: English Subt.: English/Armenian Lang.: Arabic/English/ Turkish/Bulgarian Subt.: English/Armenian Lang.: Armenian/Russian Subt.: English/Armenian Lang.: Russian Subt.: English/Armenian

Deu, 99’ GP SU, 10’ SU, 13’ SU, 25’ P

Lang.: German Subt.: English/Armenian Lang.: French/Armenian Subt.: English/Armenian Lang.: Ukrainan Subt.: English/Armenian

Fra, 119’ FP 18+

Lang.: French/ Italian Subt.: English/Armenian

Arm, 22’ TA 18+

Lang.: Armenian Subt.: English

Deu, 70’ TA 18+

Lang.: German Subt.: English/Armenian

Tur, 73’ RP Geo-Mkd, 90’ RP

Lang.: Turkish Subt.: English/Armenian Lang.: Georgian Subt.: English/Armenian

ՄՈՍԿՎԱ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ՓՈՔՐ ԴԱՀԼԻՃ 1 MOSCOW CINEMA, SMALL HALL 1 10:00 Տամագոչի/ռեժ.՝ Վիկտոր Զատիկյան Tamagotchi /dir. Victor Zatikyan Մութ/ռեժ.՝ Սաիդ Ջաֆարյան Umbra/dir. Saeed Jafarian 12:00 Վերադարձ /ռեժ.՝ Զեքերիա Այդողան Return/dir. Zekeriya Aydoğan Ասք ցավագար այգեպանի մասին/ ռեժ.՝ Օվսաննա Գևորգյան The Tale of the Anguished Gardener/ dir. Ovsanna Gevorgyan

19:00

20:30

Arm, 23’ RSC Irn, 16’ RSC Tur, 18’ RSC Arm, 15’ RSC

Lang.: Armenian Subt.: English Lang.: Persian Subt.: English/Armenian Lang.: Turkish Subt.: English/Armenian Lang.: Armenian Subt.: English

Վիշապը/ռեժ.՝ Անաստասիա Սլովինսկայա The Dragon/dir. Anastasia Slovinskaya Երգեցիկ դրախտահավը/ռեժ.՝ Ֆարզանե Օմիդվարնիա Song Sparrow/dir. Farzaneh Omidvarnia Վերադարձ /ռեժ.՝ Զեքերիա Այդողան Return / dir. Zekeriya Aydoğan Ասք ցավագար այգեպանի մասին/ ռեժ.՝ Օվսաննա Գևորգյան The Tale of the Anguished Gardener/ dir. Ovsanna Gevorgyan Մութ/ռեժ.՝ Սաիդ Ջաֆարյան Umbra/dir. Saeed Jafarian

Geo, 4’ RSC

Lang.: Georgian Subt.: English/Armenian

Irn-Dnk, 12’ RSC

Lang.: Persian Subt.: English/Armenian

Tur, 18’ RSC Arm, 15’ RSC

Lang.: Turkish Subt.: English/Armenian Lang.: Armenian Subt.: English

Irn, 16’ RSC

Lang.: Persian Subt.: English/Armenian

Տամագոչի/ռեժ.՝ Վիկտոր Զատիկյան Tamagotchi /dir. Victor Zatikyan

Arm, 23’ RSC

Lang.: Armenian Subt.: English

Prt-Fra-Bra, 96’ CWC 18+ Swahili-Fra, 96’ CWC

Lang.: Portuguese Subt.: English/Armenian

USA-UKCan-Qat, 90’ FC Mex-Fra-DeuDnk-Swe, 173’ R 18+

Lang.: Arabic/English/ Turkish/Bulgarian Subt.: English/Armenian Lang.: Spanish Subt.: English/Armenian

Rus-Arm, 87’ P

Lang.: Russian Subt.: English/Armenian

ՍԻՆԵՄԱ ՍԹԱՐ CINEMA STAR 18:00 Դիամանտինո /ռեժ.՝ Գաբրիել Աբրանտիս, Դանիել Շմիդտ Diamantino / dir. Gabriel Abrantes, Daniel Schmidt 20:00 Փայտածուխ / ռեժ.՝ Էմանյուել Գրա Makala / dir. Emmanuel Gras 14:00

16:00 18:00

20:30

22:00

Աղավնագողերը /ռեժ.՝ Օսման Նաիլ Դողան The Pigeon Thieves /dir. Osman Nali Dogan Հրաժեշտներ /ռեժ.՝ Վոյչեխ Հաս Farewells/dir. Wojciech Has Վարդան Անյեսի աչքերով / ռեժ.՝ Դիդյե Ռուժե, Անյես Վարդա Varda by Agnès/dir. Didier Rouget, Agnès Varda Հայեր, արտիստների ժամանակ / ռեժ.՝ Դավիդ Վիտալ-Դյուրան Armenia(ns), Time For Artists / dir.

David Vital Durand

Հեղինակավոր փառատոնի դափնե­ կիր ֆիլմի գաղտնի ցուցադրություն Secret Screening of an Award Winning Film

Tur, 82’ RP

Lang.: Turkish Subt.: English/Armenian

Pol, 97’ FP Fra, 115’ FP

Lang.: Polish/German Subt.: English/Armenian Lang.: French/English Subt.: English/Armenian

Chn, 53’ P

Lang.: French/English Subt.: English/Armenian

ԿԻՆՈՊԱՐԿ KINOPARK 17:00 Կեսգիշերային ճամփորդ/ռեժ.՝ Հասան Ֆազիլի Midnight Traveler /dir. Hassan Fazili 19:00 Մեր Ժամանակը/ռեժ.՝ Կառլոս Ռեյգադաս Our Time/dir. Carlos Reygadas

ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ, ԳՅՈՒՄՐԻ HOKTEMBER CINEMA, GYUMRI 18:00 Սուսերով պար / ռեժ.՝ Յուսուպ Ռազիկով Sabre Dance / dir. Yusup Razykov 20:00 Այկա / ռեժ.՝ Սերգեյ Դվորցևոյ Ayka / dir. Sergey Dvortsevoy

18+

Lang.: Swahili/French Subt.: English/Armenian

Rus-Deu-Pol- Lang.: Russian/Kirghiz Kaz-Chn-Fra, Subt.: English/Armenian 110’ CIS 18+

GOLDEN APRICOT DAILY ÊÙµ³·ÇñÝ»ñ` Úáëà ´ñá»ñ»Ý-гÛï»Ý˳, ²ñÃáõñ ì³ñ¹ÇÏÛ³Ý ²ß˳ï³Ï³½Ù` Սաշա Քուտսիր, Հյուգո Էմերզաել лÕÇݳÏÝ»ñ՝ Սոնա Կարապողոսյան, Պաբլո Գարսիա Կոնդե

³ñ·Ù³ÝÇãÝ»ñ՝ Արթուր Մեսրոպյան, Աննա Միրզոյան, ¼³ñáõÑÇ ê³ý³ñÛ³Ý ¸Ç½³ÛÝ»ñ` ¶³Û³Ý» ¶ñÇ·áñÛ³Ý Հեռակա ËáñÑñ¹³ïáõ` äÇï»ñ í³Ý ´Ûáõ»ñ»Ý

Editors: Joost Broeren-Huitenga &

Տպագրված է §Չիվչյան Պրինտ¦-ում

Pablo García Conde

Staff: Hugo Emmerzael, Sasja Koetsier Contributors: Sona Karapoghosyan,

Èáõë³ÝϳñÇã՝ سݻ ÐáíѳÝÝÇëÛ³Ý êñµ³·ñÇã՝ Ազնիվ Նասլյան

Artur Vardikyan

Photographer: Mane Hovhannisyan Design: Gayane Grigoryan Backstage General Adviser: Peter van Bueren Printer: "Chivchyan Print"

GOLDEN APRICOT DAILY 2019 | 9 JULY | DAY 3

Èàôðºð ºì ¶ð²ÊàêàôÂÚàôÜܺð

Սի­րով և կա­րեկ­ցան­քով նկա­րե­լիս Այս տա­րի մար­տին 90 տա­րե­կա­նում կյան­քից հե­ռա­ցավ կի­նո­կուռք Անյես Վար­դան՝ թող­նե­լով հա­րուստ և ոգեշն­չող ժա­ռան­գու­թյուն` լու­սան­կար­չու­թյու­ն, կի­նո և վի­զո­ւալ ար­վես­տ, որոնց մի­ջով նա վեր­ջին ան­գամ ու­ղեկ­ցում է մեզ «Վար­դան Անյե­սի աչ­քե­րո­վ» ֆիլ­մում: Վար­դան, որի այ­ցե­քար­տը մոխ­րա­գույն-շի­ կա­ կար­ միր կարճ կտրած մա­ զերն էին, դի­ մում է դա­սա­կան օպե­րա­յին թատ­րո­նում հա­վաք­ված կի­նո­ու­սա­նող­նե­րին ու էն­տու­ զի­աստ­նե­րին: Նա նրանց ներ­կա­յաց­նում է իր ար­վես­տի հիմ­քե­րը՝ ոգեշն­չու­մը, արա­ րու­մը և կիս­վե­լը: Ինչ­պես և ակն­կալ­վում էր, նա իս­կա­պես լավ ու­սու­ցիչ է, որը հա­մա­տե­ ղում է խո­ր գի­տե­լիք­ներն ու հու­մո­րը՝ բազ­ մա­թիվ կադ­րեր ցու­ցադ­րե­լով այն­պի­սի ֆիլ­

մե­րից, ինչ­պի­սիք են դա­սա­կան հա­մար­վող «Կլե­ոն 5-ից մին­չև 7-ը» և «Եր­ջան­կու­թյու­ն»-ը, կի­նո­վար­ձույ­թում ձա­խող­ված «Սի­մոն Սի­նե­ մա­յի հա­րյուր և մեկ գի­շե­րը», ինչ­պես նաև վեր­ջին տա­րի­նե­րին ռե­ժի­սո­րի կա­րի­ե­րա­ յի վե­րածնն­դի հիմ­քում ըն­կած՝ «Հա­վա­քող տղա­մար­դիկ և հա­վա­քող կա­նայ­ք», «Անյե­սի ծո­վա­փե­րը» և «Դեմ­քեր, գյու­ղե­ր»: Իրեն բնո­րոշ ոճով Վար­դան մեկ­նա­բա­ նում է «Ան­տա­նիք, անօ­րե­ն» ֆիլ­մում օգ­տա­

գործ­ված շարժ­վող կադ­րե­րը, որոնք նկա­ րա­հա­նել է կի­նոհ­րա­պա­րա­կում դան­դաղ սա­հող սայ­լա­կի վրա կանգ­նած: Հա­ջորդ տե­սա­րա­նում ֆիլ­մի դե­րա­սա­նու­հի Սանդ­ րին Բո­նե­րը մի­ա­նում է Վար­դա­յին՝ խո­սե­լով ան­տուն դե­ռա­հա­սի բարդ կեր­պա­րը կեր­ տե­լու մա­սին: Բե­մում Վար­դա­յին են մի­ա­ նում մի քա­նի այլ գոր­ծըն­կեր­ներ: Վար­դա­ յի հա­րև­ան­նե­րի մա­սին պատ­մող «Դա­գե­ րո­տիպ­նե­ր» վա­վե­րագ­րա­կան ֆիլ­մի շրջա­ նակում վեր­ջի­նիս հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցած կի­նո­օ­պե­րա­տոր Նու­րիտ Ավի­վի հետ զրույ­ ցի ըն­թաց­քում Վար­դան նշում է, որ «կա­րեկ­ ցան­քի և սի­րո զգա­ցու­մով նկա­րա­հան­ված թե­ման չի կա­րող ծեծ­ված լի­նե­լ»: Իս­կա­պես, Վար­դա­յից ան­բա­ժա­նե­լի ստեղ­ծա­գոր­ծա­ կա­նու­թյան պա­րա­գա­յում եր­բեք էլ վե­րամ­ բարձ թե­մա­նե­րի կա­րիք չի զգաց­վել. բայց նա փայլեցրել է դրանք իր ինքնատիպ և հոգատար հայացքով: ՍՔ «Վար­դան Անյե­սի աչ­քե­րո­վ» (Անյես Վար­ դա, Ֆրան­սիա, 2019), 9.07՝ 18:00՝ Մոսկ­վա կ/թ Կար­միր դահ­լիճ

Յու­րա­քան­չյուր ֆիլ­մը՝ անակն­կալ Ըն­դա­մե­նը մեկ կար­ճա­մետ­րաժ և երեք լի­ա­մետ­րաժ ֆիլ­մե­րով Մա­րիա Սա­հա­ կյա­նը կա­րո­ղա­ցել է գրել կի­նո­յի պատ­ մու­թյու­նը. դե­բյու­տա­յին «Փա­րո­ս» ֆիլ­ մով նա դար­ձավ Հա­յաս­տա­նում լի­ա­ մետ­րաժ խա­ղար­կա­յին կի­նո­յի առա­ջին կին ռե­ժի­սո­րը: Փա­ռա­տո­նը հար­գան­ քի տուրք է մա­տու­ցում այս բազ­մա­տա­ ղանդ կի­նո­գործ­չին, ով դժբախ­տա­բար մոտ մեկ տա­րի առաջ՝ 37 տա­րե­կա­նում, հե­ռա­ցավ կյան­քից: Մա­րիա Սա­հա­կյա­նը հռչակ բե­րեց հայ­կա­ կան կի­նո­յին 21-րդ դա­րում իր հե­ռա­տե­ սա­կան և մետաֆորիկ ֆիլ­մե­րով: Ոգեշնչ­ վե­լով Անդ­րեյ Տար­կովս­կուց և Սեր­գեյ Փա­ րա­ջա­նո­վից՝ Սա­հա­կյա­նի ֆիլ­մե­րը հե­րոս­ նե­րի ներ­քին ապ­րում ­ն ե­րը պատ­կե­րե­լու մեծ ուժ ու­ նեն: Եվ սա ար­ դեն տե­ սա­ նե­ լի է Սա­հա­կյա­նի «Հրա­ժեշ­տ» (2003) դիպ­լո­ մա­յին ֆիլ­մում, որը 2007-ին ներ­կա­յաց­վել է Ռո­տեր­դա­մի մի­ջազ­գա­յին կի­նո­փա­ռա­ տո­նում: Խո­րի­մաստ մտքեր և ապ­րում ­ն եր փո­խան­ցե­լու հա­մար Սա­հա­կյա­նը բա­ռե­րի կա­րիք չու­նի: Փո­խա­րե­նը նա զգաց­մուն­ քա­յին պատ­կեր­ներ և չա­փա­զանց սու­բյեկ­ տիվ ձայ­նա­յին երանգ­ներ է օգ­տա­գոր­ծում` հյու­ սե­ լով կորս­ տի և վշտի մա­ սին պատ­

մող այս բա­նաս­տեղ­ծա­կան կար­ճա­մետ­ րաժ ֆիլ­մը: Կա­րե­լի էր ակն­կա­լել, որ հա­ջոր­դող աշ­խա­ տանք­նե­րը մի­և­նույն խո­հեմ տո­նայ­նու­թյու­նը կու­նե­նան, սա­կայն Սա­հա­կյանն այդ­պես մի­օ­ րի­նակ չէր աշ­խա­տում: Վեր­ջի­նիս դե­բյու­տա­ յին լիա­մետ­րաժ «Փա­րո­սը» (2006) բա­վա­կա­ նին նման է մյու­զիք­լի. ցնծու­թյամբ լի ներ­բող ճնշում ­ն ե­րի և պա­տե­րազ­մի ժա­մա­նակ հա­յե­ րի ցու­ցա­բե­րած տո­կու­նու­թյա­նը: Լե­նան (Ան­ նա Կա­պա­լյո­վա) Մոսկ­վա­յից մեկ­նում է Հա­ յաս­տա­նի հյու­սիս՝ հա­մո­զե­լու տա­տի­կին ու պա­պի­կին, որ իր հետ Մոսկ­վա գան: Կով­կա­ սում պա­տե­րազմ է, և մա­հը շու­տով հաս­նե­լու է Լե­նա­յի ծննդա­վայր: «Փա­րո­սը» լի է վտանգ­ նե­ րով, կորս­ տով և ցնցում ­նե­ րով, բայց Սա­ հա­կյա­նը ֆիլ­մում նաև նե­րա­ռել է մի քա­նի սքան­չե­լի և անս­պա­սե­լի հան­դի­պում ­ն եր էքս­ ցենտ­րիկ հա­յե­րի մի­ջև: Ինչ-ինչ, բայց ինք­նու­ թյու­նը հա­յե­րից խլելն անհ­նա­րին է: «Էնտ­րո­պի­ա» (2012) ֆիլ­մում խա­ղա­սե­ղա­ նին ինք­նու­թյունն է. ֆիլ­մը խի­զախ կի­նե­մա­ տոգ­րա­ֆիկ փորձ է սե­ռի, փառ­քի և աշ­խար­ հի վեր­ջի մա­սին: «Էնտ­րո­պի­ա­ն», որում նկա­ րա­հան­վել են մի քա­նի ան­վա­նի ռուս աստ­ ղեր (այդ թվում՝ enfant terrible Վա­ լե­ րիա Գայ-Գեր­մա­նի­կան), պատ­կե­րում է, թե ինչ­ պես են այս ազ­դե­ցիկ ան­հատ­նե­րը սպա­

սում հա­մաշ­խար­հա­յին աղե­տին՝ ոչինչ չա­նե­ լով: Աղե­տի շե­մին տի­րող ան­տար­բե­րու­թյան մա­սին այս պրո­վո­կա­ցի­ոն ֆիլ­մը լա­վա­գույն օրի­նակն է այն գե­ղար­վես­տա­կան ազա­տու­ թյան, որը Սա­հա­կյա­նը որ­դեգ­րել է որ­պես ռե­ժի­սոր: Ինչ­պես ֆիլ­մի կեր­պար­նե­րը, Սա­ հա­կյա­նը նույն­պես հրա­ժար­վում է տի­րող պայ­մա­նա­կա­նու­թյուն­նե­րին են­թարկ­վե­լուց: Ար­դյուն­քում նա ամեն նոր ֆիլ­մով զար­մաց­ նում է կի­նո­դի­տո­ղին՝ թող­նե­լով այն­պի­սի ժա­ռան­գու­թյուն, որը վեր է այն բո­լոր պատ­ կե­րա­ցում ­ն ե­րից, թե ինչ­պի­սին կա­րող է լի­նել կամ պի­տի լի­նի հայ­կա­կան կի­նոն: ՀԷ «Հրա­ժեշ­տ» և «Էնտ­րո­պի­ա», 9.07՝ 14:30՝ Մոսկ­վա կ/թատ­րոն, Կա­պույտ դահ­լիճ

Տա­ղանդ­նե­րի ծննդա­վայր Այս տա­րի «Ոս­կե ծի­րա­նը» պատ­վում է Կան­նի «Կի­նոքն­նա­դատ­նե­րի շա­բա­թ» ծրագ­րի աշ­խա­տան­քը՝ հան­դի­սա­տե­ սին ներ­կա­յաց­նե­լով վեր­ջին տա­րի­նե­րին ծրագ­րի մրցա­նա­կա­կիր ֆիլ­մե­րից չոր­սը: «Կի­նոքն­նա­դատ­նե­րի շա­բա­թը» (կամ ֆրանս.՝ La Semaine de la Critique), որը ստեղծ­ վել է Կի­նոքն­նա­դատ­նե­րի ֆրան­սի­ա­կան մի­ու­ թյան կող­մից 1962-ին, կազ­մա­կերպ­վում է ամեն տա­րի Կան­նի կի­նո­փա­ռա­տո­նի շրջա­ նա­կում: Ծրագ­րի հիմ ­ն ա­կան նպա­տակն է գտնել նոր տաղանդներ՝ ընտ­ րե­ լով մի­ մի­ այն դե­բյու­տա­յին կամ երկ­րորդ խա­ղար­կա­ յին ֆիլ­մե­րը: Ծրա­գի­րը բա­ցա­հայ­տել է շատ ռե­ժի­սոր­նե­րի՝ Քեն Լո­ու­չին, Անդ­րեա Առ­նոլ­ դին և Ֆրան­սո­ւա Օզո­նին: «Ոս­կե ծի­րա­ն»-ում «Կի­նոքն­նա­դատ­նե­րի շա­բա­թը» մեկ­նար­կում է այ­սօր՝ եր­կու իրա­ րա­հա­ջորդ ցու­ցադ­րու­թյամբ: Առա­ջի­նը «Դի­ ա­ման­տի­նո­ն» է՝ 2018-ի «Կի­նոքն­նա­դատ­նե­րի շա­բա­թ»-ի գլխա­վոր մրցա­նա­կա­կի­րը: Ամե­ րի­կա­ցի ռե­ժի­սոր­ներ Գաբ­րի­ել Աբ­րան­տի­շի և Դա­նի­ել Շմիդ­տի այս գե­րաշ­խույժ սև կա­ տա­կեր­գու­թյու­նը չա­փա­զանց ան­կան­խա­տե­ սե­լի ու­ղի է բռնում՝ անդ­րա­դառ­նա­լով Եվ­րո­ պա­յում ներ­գաղ­թյալ­նե­րի ճգնա­ժա­մից ու աջ ծայ­րա­հե­ղա­կա­նու­թյան վե­րած­նուն­դից մին­ չև կլո­նա­վա­րում և հսկա­յա­կան փափ­կա­մա­ զիկ պու­դել­ներ: «Դի­ա­ման­տի­նո­յի» բա­ցար­ ձակ խեն­թու­թյունն այ­սօր ցու­ցադր­վող երկ­ րորդ՝ «Փայ­տա­ծու­խ» ֆիլ­մի կա­տա­րյալ հա­ կա­պատ­կերն է: Մի­նի­մա­լիս­տա­կան ֆիլ­մը մի երի­տա­սարդ կոն­գա­ցու մասին է, ով փոր­ձում է ապ­րուստ վաս­տա­կել փայ­տա­ծուխ պատ­ րաս­տե­լով և վա­ճա­ռե­լով: 2017‑ին ֆիլմն ար­ ժա­նաց­ել է «Կի­նոքն­նա­դատ­նե­րի շա­բա­թ»-ի գլխա­վոր մրցա­նա­կին: Ծրա­գիրն ավարտ­ վում է «Կի­նոքն­նա­դատ­նե­րի շա­բա­թ»-ում 2016-ին և 2015-ին հաղ­թա­նա­կած՝ Օլի­վեր Լա­շեի «Պատ­կա­ռուկ­նե­ր» և Սան­տի­ա­գո Միտ­րեի «Պա­ու­լի­նա» ֆիլ­մե­րով, որոնք կցու­ ցադր­վեն վա­ղը «Կի­նո­պար­կու­մ»: ՅԲՀ

Հան­դի­պում Յան Նո­վից­կիի հետ Հան­րա­հայտ լեհ դե­րա­սան Յան Նո­վից­ կին (ում հնա­րա­վոր է փա­ռա­տո­նի շրջա­ նակ­ում տես­նել «Վեր­ջին ըն­տա­նի­քը» և Վոյ­չեխ Հա­սի դա­սա­կան «Կլեպ­սիդ­րա» առող­ջա­րա­նը» ֆիլ­մե­րում) կխո­սի իր տպա­վո­րիչ կա­րի­ե­րա­յի մա­սին: 15:00՝ ՀԲԸՄ (Մե­լիք Ադա­մյան 2/2)

Եղի­ցի լույս

Դե­պի գլուխ­գոր­ծոց­նե­ր

Այս տա­րի «Եղի­ցի լույ­ս» մրցա­նա­կը կշնորհ­վի Ալեք­սանդր Մին­դա­ձե­ին՝ ռուս ամե­նաշ­նոր­հա­լի սցե­նա­րիստ­նե­րից և ռե­ժի­սոր­նե­րից մե­կին, ով նաև փա­ռա­ տո­նի ժյու­րիի նա­խա­գահն է: Մրցա­նա­կը սահ­ման­վել է Հայ առա­քե­լա­կան եկե­ղե­ ցու կող­մից 2012 թվա­կա­նին և շնորհ­վում է հո­գև­որ, մշա­կու­թա­յին և մար­դա­սի­րա­ կան ար­ժեք­ներ քա­րո­զե­լու և հա­մաշ­խար­ հա­յին կի­նոյում զգա­լի ավան­դի հա­մար:

«Նռան գույ­նը» ֆիլ­մի վե­րա­կանգն­ված չօգ­տա­գործ­ված կադ­րե­րի «Կի­նո­յի տա­ ճա­ր» ինս­տա­լյա­ցի­ա­յին զու­գա­հեռ փա­ ռա­տո­նը կցու­ցադ­րի նաև Փա­րա­ջա­նո­վի վեր­ջերս վե­րա­կանգն­ված 3 կար­ճա­մետ­ րաժ­նե­րը, որոնք զար­մա­նա­լի լույս են սփռում ռե­ժի­սո­րի ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան գոր­ծըն­թա­ցի վրա: Յու­րա­քան­չյուր նոր ֆիլ­մով Փա­րա­ջա­նո­վին հա­ջող­վում էր նո­րո­վի հղկել իր յու­րա­տիպ տե­սա­ձայ­նա­յին ոճը: Նրանք, ով­քեր այ­ցե­լել են Փա­րա­ջա­նո­վի թան­գա­րա­նը Երև­ա­նում, կճա­նա­չեն ար­վես­տա­գե­տի որոշ ոճա­կան հե­տաքրք­րու­թյուն­ներն այս հազ­վա­դեպ ցու­ ցադր­վող կար­ճա­մետ­րաժ­նե­րում, որոնք փոր­ձա­րա­րում են պատ­կեր­նե­րի շեր­տե­րի, վե­րա­ցա­կան ձայ­նա­յին ձև­ա­վոր­ման, կո­լա­ ժա­յին ոճի կոմ­պո­զի­ցի­ա­նե­րի և հա­մար­ձակ, վառ մոն­տա­ժի հետ: Ինչ­ պես և «Նռան գույ­ նը», այս կար­ ճա­ մետ­րաժ­նե­րից եր­կու­սը հար­գան­քի տուրք են Կով­կա­սի մեծ ար­վես­տա­գետ­նե­րին: «Հա­ կոբ Հով ­նա­ թա­ նյա­ նը» (1967) զվարթ ձոն է վե­հա­շուք «Թիֆ­լի­սի Ռա­ֆա­յե­լի­ն»: Ոճա­կան առու­մով՝ հայ ար­տիս­տի այս վառ գույ­նե­րով դի­ման­կա­րը ճա­նա­պարհ հար­թեց Փա­րա­ ջա­նո­վի գլուխ­գոր­ծոց «Նռան գույ­նի» հա­ մար: «Արա­բեսկ­ներ Փի­րոս­մա­նիի թե­մա­յո­վ»

3

Բաց երկն­քի տակ

«Կի­և­յան որմ­նան­կար­նե­ր»

կի­նոն­կա­րը (1985) Փա­րա­ջա­նո­վի վեր­ջին ֆիլ­մե­րից է, և այս­տեղ վրա­ցի մերժ­ված ար­ վես­տա­գե­տ Նի­կո Փի­րոս­մա­նիի ներ­կա­յաց­ ման հա­մար ավե­լի զուսպ ոճ է կի­րառ­վել: «Կի­և­յան որմ ­ն ան­կար­նե­րը» (1967) բա­ցա­ ռիկ պատ­մա­կան կա­րև­ո­րու­թյուն ու­նի, քա­նի որ այս կար­ճա­մետ­րաժն ի սկզբա­նե պետք է Փա­րա­ջա­նո­վի հեր­թա­կան լի­ա­մետ­րա­ժը լի­ ներ «Մո­ռաց­ված նախ­նի­նե­րի ստվեր­նե­րը» (1964) ֆիլ­մից հե­տո: Սա­կայն խորհր­դա­յին իշ­ խա­նու­թյուն­նե­րը, տես­նե­լով նախ­նա­կան դե­ րա­սա­նա­կան փորձ­նա­կան կադ­րե­րը, ար­գե­լե­ ցին ապա­գա ֆիլմն ու հրա­մա­յե­ցին ոչն­չաց­նել բո­լոր նե­գա­տիվ ­ն ե­րը: Սա­կայն Փա­րա­ջա­նո­

վին ու օպե­րա­տոր Ան­տի­պեն­կո­յին հա­ջող­վեց փրկել մի քա­նի պատ­ճեն: Այս կար­ճա­մետ­րա­ ժը գե­ղե­ցիկ կեր­պով ամ­բող­ջաց­նում է Փա­րա­ ջա­նո­վի ողջ կա­րի­ե­րա­յի հե­տա­գի­ծը. ան­գամ այն ժա­մա­նակ, երբ նրա վրա ճնշում էր գոր­ ծադր­վում քա­ղա­քա­կան և ար­տա­քին ու­ժե­րի կող­մից, նրան հա­ջող­վում էր զար­մա­նահ­րաշ ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան սխրանք­ներ իրա­գոր­ծել ցան­կա­ցած իրա­վի­ճա­կում: ՀԷ «Հա­կոբ Հով­նա­թա­նյա­ն», «Կի­և­յան որմ­նան­կար­նե­րը» և «Արա­բեսկ­ներ Փի­րոս­մա­նիի թե­մա­յո­վ», 9.07՝ 19:00՝ Մոսկ­վա կ/թ Կա­պույտ դահ­լիճ

Աստ­ղա­զարդ գի­շե­րը հի­աս­քանչ ֆոն կլի­նի Քլեր Դը­նիի երկ­րա­յին տի­ե­զե­րա­ կան «Բարձ­րաշ­խար­հիկ կյան­ք» ֆիլ­մի հա­ մար: Եթե մեր օրե­ րի վար­ պետ Դը­ նիի նոր գլուխ­գոր­ծո­ցը չգրա­վի ձեր ու­ շադ­րու­թյու­նը, ապա գո­նե բաց մի՛ թո­ղեց «Մոսկ­վա» կ/թ-ի Ամա­ռա­յին դահ­լի­ճը տես­նե­լու բա­ցա­ռիկ հնա­րա­վո­րու­թյու­նը: 21:30՝ Մոսկ­վա կ/թ Ամա­ռա­յին դահ­լիճ:

Գի­շեր­վա կողմ Գե­ղե­ցիկ ավար­տիր փա­ռա­տո­նա­յին օրդ՝ մի­ա­նա­լով կի­նո­գործիչնե­րին և հյու­րե­րին Կես­գի­շե­րա­յին ամ­փոփ­ման շրջա­նակ­ում: 00:00՝ «Ակում­բ» (Թու­մա­նյան 40)

GOLDEN APRICOT DAILY DAY 3 | 9 JULY | 2019

4 ¶ð²ÊàêàôÂÚàôÜܺð Նուրբ դժոխք

Ըն­տա­նե­կան դի­ման­կար

«Այր­վող աղջ­կա դի­ման­կա­րը» (Սե­լին Շա­մա, Ֆրան­սիա, 2019), Երև­ա­նյան պրե­մի­ե­րա, 9.07՝ 20:30՝ Մոսկ­վա կ/թ Կա­պույտ դահ­լիճ Ռե­ ժի­ սոր Սե­ լին Շա­ ման շատ պարզ ու հստակ է բարձ­րա­ձայ­նում իր մտադ­րու­ թյուն­ներն իր ցնցող 4-րդ լի­ա­մետ­րաժ ֆիլ­ մի՝ «Այր­վող կնոջ դի­ման­կա­ր»-ի առա­ջին իսկ կադ­րե­րում: Պատ­մա­կան այս դրա­ման՝ մա­յի­սյան Կան­նի կի­նո­փա­ռա­տո­նի լա­վա­ գույն սցե­նա­րի հա­մար մրցա­նա­կի դափ­նե­ կի­րը, գե­ղան­կար­չու­թյան դա­սով է սկսվում: Մա­րի­ա­նը (Նո­ե­մի Մեռ­լան) դի­ման­կար­չու­ թյուն է սո­վո­րեց­նում դե­ռա­հաս աղ­ջիկ­նե­րի խմբին: Մինչ ու­սու­ցի­չը կեց­վածք է ըն­դու­ նում աշա­կերտ­նե­րի հա­մար, Շա­ման ցույց է տա­լիս մեզ նրանց՝ նկա­րի առար­կա­յի վրա ջեր­մե­ռան­դո­րեն կենտ­րո­նա­ցած դեմ­քե­րը: Կաս­կած չկա. այս ֆիլ­մը նա­յե­լու և նայ­վե­ լու մա­սին է, և թե ում է բախտ վի­ճակ­վում նա­յե­լու: Կնոջ հա­յաց­քով ու կա­րեկ­ցան­քով նկար­ված մի ֆիլմ կնոջ հա­յաց­քի մա­սին: Ամե­նա­շա­տը «Դի­ման­կա­րը» Մա­րի­ա­նի հա­յացքն է կի­սում: Ֆիլ­մի մեծ մասն այն հի­շո­

Հար­ցաքն­նու­թյո՞ւն, թե՞ էկ­զոր­սիզմ «Լու­ս» (Թիլ­ման Զին­գեր, Գեր­մա­նիա, 2018) և «Սե­րի­ա­լա­կա­ն» մար­դաս­պա­ն» (Մար­տին Պո­ղո­սյան-Եփ­րե­մյան, Հա­յաս­տան, 2019), Ծուռ ծի­րան, 9.07՝ 23:00՝ Մոսկ­վա կ/թ Կա­պույտ դահ­լիճ «Հա՛յր մեր, ին­չո՞ւ ես այդ­քան չու­զո­ղ»: Սա է Լու­սի՝ (հա­վա­նա­բար) դի­վա­հա­րու­թյան մա­ սին պատ­մող այս ան­սո­վոր դե­բյու­տի գլխա­ վոր հե­րո­սու­հու կար­գա­խո­սը: Այս երի­տա­

«Ռեյ և Լի­զ» (Ռի­չարդ Բի­լինգ­հեմ, ՄԹ, 2018), Լի­ա­մետ­րաժ ֆիլ­մե­րի մրցույթ, 9.07՝ 10:00՝ Մոսկ­վա կ/թ Կա­պույտ դահ­լիճ, 10.07՝ 20:30՝ Սի­նե­մա Սթար

ղու­թյուն­ներն են, որոնք այս նկարն արթ­նաց­ նում է իր մեջ: Տա­րի­ներ առաջ նա Բրե­տա­նի մե­կու­սի մի կղզի էր մեկ­նել, որ կեր­տի Էլո­ի­ զի (Ադել Էնել) դի­ման­կա­րը: Դե­ռա­տի աղջ­կա մայրն էր պատ­վի­րել կտա­վը, որ ներ­կա­յաց­ նի դստե­րը ամուս­նու­թյան հա­մար պատ­շաճ թեկ­նա­ծո­ւին. մի հե­ռան­կար, որն ամե­նև­ին չի ու­րա­խաց­նում երի­տա­սարդ աղջ­կան: Քան­զի Էլո­ի­զը հրա­ժար­վում է կեց­վածք ըն­դու­նե­լուց, Մա­րի­ա­նը կղզի է բեր­վում աղջ­ կան ըն­կե­րակ­ցե­լու պատր­վա­կով: Մինչ իրենք զբոս­ նում են կղզու խոր­ դու­ բորդ ու քա­մոտ ափե­րով, Մա­րի­ա­նը ծա­ծուկ ու­սում­

նա­սի­րում է դի­ման­կա­րի առար­կան: Շու­տով, սա­կայն, նրանց մի­ջև նաև շատ այլ տե­սա­կի հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ են զար­գա­նում: Թե­պետ գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը ծա­վալ­վում են ուշ XVIII դա­րում, «Այր­վող աղջ­կա դի­մա­ նկար­ն» այ­սօր­վա մա­սին էլ մեծ ասե­լիք ու­նի: Ֆիլ­մի ըն­թաց­քում Շա­ման նրբո­րեն քննար­ կում է, թե եր­բեմն ինչ ստո­րա­դաս դիր­քեր են կա­նայք զբա­ղեց­րել դա­րեր շա­րու­նակ: Առանց դի­դակ­տիկ կամ պամֆ­լե­տիս­տա­ կան գեթ չնչին երանգ­նե­րի նա պայ­թու­ցիկ մի ֆիլմ է ստեղ­ծում, որի նուրբ դժոխքն ար­ դար վրդով­մուն­քով է սնուց­ված: ՅԲՀ

սարդ չի­լի­ա­ցի տաք­սու վա­րոր­դը (խի­զախ մի դեր Լո­ւա­նա Ֆե­լի­սի հա­մար) վթա­րի է են­ թարկ­վում գեր­մա­նա­կան մի քա­ղա­քում: Ֆի­ զի­կա­պես վի­րա­վոր և հո­գե­պես ցնցված՝ նա մի կերպ խղճուկ ոս­ տի­ կա­ նա­ կան մի բա­ ժան­ մունք է հաս­ նում: Այս­ տեղ հետզհետե բացահայտվում է, որ Լու­սի ավ­տով­թա­րը գուցե գերբ­նա­կան պատ­ճառ­ներ ու­ներ: Եր­ կու հե­տա­խույզ­նե­րը, հո­գե­բանն ու թարգ­ մա­նի­չը հան­կարծ առե­րես­վում են մի հար­ ցա­քննու­թյան և/կամ էկ­զոր­սիզ­մի, որը շատ անս­պա­սե­լի զար­գա­ցում է ու­նե­նում: Ռե­ժի­ սոր Թիլ­ման Զին­գե­րը դի­մում է «ան­հար­թ» 16 մմ կի­նո­ժա­պա­վե­նի օգ­նու­թյա­նը, որը հրա­շա­

լի­ո­րեն հարս­տաց­նում է այս հիշ­վող պատ­մու­ թյան բա­զում շեր­տե­րը: Հաշ­վի առ­նե­լով, որ սա Թիլ­մա­նի ավար­տա­կան աշ­խա­տանքն է` «Լու­սը» սար­սափ կի­նո­յի ոլոր­տում նոր խո­շոր տա­ղան­դի ի հայտ գա­լու առա­ջին նշանն է: 80-րո­պե­ա­նոց այս ֆիլ­մը կցու­ցադր­վի հայ­կա­կան ժան­րա­յին «Սե­րի­ա­լա­կա­ն» մար­ դաս­պա­ն» կար­ճա­մետ­րա­ժի հետ մի­ա­սին: Վեր­նագ­րում առ­կա չա­կերտ­ներն ընդգ­ծում են բա­ռա­խա­ղը. սե­րի­ա­կան մար­դաս­պա­ նը, ով ու­ղիղ դի­մում է հան­դի­սա­տե­սին այս զվար­ճա­լի կար­ճա­մետ­րա­ժում, ոչ մի­այն հո­ գե­կան հի­վանդ է, այ­լև հայ­կա­կան սե­րի­ալ­ նե­րի մեծ սի­րա­հար: ՀԷ/ ՅԲՀ

զա­նա­զան շեր­տե­րի ու­սում ­ն ա­սի­րու­թյունն է: Այս բո­լոր կարճ պատ­մու­թյուն­ներն իրա­ կան դեպ­ քեր են, որ պա­ տա­ հել են ռե­ ժի­ սո­րին կամ նրա ըն­կեր­նե­րին: Նկա­րա­հա­ նում ­ներն ար­ վել են ռե­ ժի­ սո­ րի մոր գյու­ ղում, որ­տեղ Աք­թաշն իր ամա­ռա­յին ար­ձա­ կուրդ­ներն էր անց­կաց­նում դպրո­ցա­կան տա­րի­նե­րին: Ինչ­պես խոս­տո­վա­նում է Աք­ թա­շը, մի­այն առա­ջին՝ ձի­ու տե­սա­րանն է հո­րին­ված: Այս տե­սա­րա­նում ման­կա­հա­սակ Հա­յը ակա­նա­տես է լի­նում, թե ինչ­պես մի խումբ

մե­ծա­հա­սակ­ներ փոր­ձում են տե­ղա­փո­ խել սատ­կած ձի­ու նե­խող դի­ա­կը: Մնա­ցած ֆիլմն ասես հի­շո­ղու­թյուն­նե­րի մի շղթա լի­ նի, որի ըն­թաց­քում շա­րու­նակ վե­րա­ի­մաս­ տա­վոր­վում է այս նե­րա­ծա­կան տե­սա­րա­նը: Ամեն հի­շո­ղու­թյան վերջ­նար­դյունքն, ըստ էու­թյան, բնու­թյան ան­գի­տա­կից քայ­քա­ յումն է: Ծա­ռեր են կտրում, ձուկ են որ­սում, կեն­դա­նի­ներ են մոր­թում: Ի՞նչը կա­րե­լի է գո­ յակ­ցում հա­մա­րել, և ի՞ն­չը՝ ոչն­չա­ցում: Անդ­ րա­ դարձ կա նաև մեկ այլ աղե­ տի` մարդ­կա­յին ան­տար­բե­րու­թյա­նը: Կեն­դա­նի­ նե­րի կամ բու­սա­կան աշ­խար­հի կոր­ծան­մա­ նը զու­գա­հեռ դրվագ­նե­րում մահ­վան եզ­րին են հայտն­վում կամ մա­հա­նում մար­դիկ: Մա­քուր կի­նե­մա­տոգ­րա­ֆիկ լեզ­վով և առանց որևէ դի­դակ­տիզ­մի՝ ռե­ժի­սո­րը քննում է մե­րօ­րյա էկո­լո­գի­ա­կան ամե­նա­մեծ խնդիր­նե­րը: Այս­պի­սով՝ Թա­րիք Աք­թա­շը ոչ թե առ­ճա­կատ­ման է հա­նում մարդ­կու­թյանն ու բնու­թյու­նը, այլ փոր­ձում է դի­տար­կել ամ­ բող­ջը որ­պես մեկ հա­մա­կարգ: ՍԿ

Գո­յակ­ցե­լու և քայ­քա­յե­լու սահ­մա­նին «Մի­գա­մա­ծը» (Թա­րիք Աք­թաշ, Թուր­­քիա, 2018), Տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին հա­մայ­նա­պատ­կեր, 10.07՝ 10:00՝ Մոսկ­վա կ/թ Կար­միր դահ­լիճ 2018-ին Լո­կար­նո­յի հե­ղի­նա­կա­վոր կի­նո­ փա­ռա­տո­նում ար­ժա­նա­նա­լով «Լա­վա­գույն սկսնակ ռե­ժի­սո­ր» մրցա­նա­կին՝ երի­տա­ սարդ թուրք ռե­ ժի­ սոր Թա­ րիք Աք­ թաշն իր «Մի­գա­մա­ծը» ֆիլ­մը հե­տա­գա­յում ներ­կա­ յաց­րեց նաև Ռո­տեր­դա­մի և Ստամ­բու­լի մի­ ջազ­գա­յին փա­ռա­տոն­ե­րում: «Մի­գա­մա­ծը» կազմ­ված է Հայ անու­նով գլխա­վոր հե­րո­սի՝ առա­ջին հա­յաց­քից մի­ մյանց հետ ուղ­ ղա­կի կապ չու­նե­ ցող դիպ­ ված­նե­րից, որոնց հիմ­քում բնու­թյան և մարդ­կու­թյան փոխ­հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րի

Սի­րի՛ր մեր­ձա­վո­րիդ «Հա­րև­ան­նե­ր» (Գի­գի­շա Աբա­շի­ձե, Վրաս­տան/Մա­կե­դո­նիա, 2018), Տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին հա­մայ­նա­պատ­ կեր/ C2C ցու­ցաշար, 9.07՝ 12:00, 12.07՝ 14:00՝ Մոսկ­վա կ/թ Կար­միր դահ­լիճ Թբի­լի­սիի հին բնա­կա­վայ­րե­րից մե­կի բնա­ կիչ­ներն իրենց կի­սա­քանդ տնե­րը վա­ճա­ռե­լու շա­հա­վետ առա­ջարկ են ստա­նում: Ետ­նա­բա­ կը, որը ինչ­պես Երև­ա­նում, այն­պես էլ Վրաս­ տա­նում մեծ ճար­տա­րա­պե­տա­կան նշա­նա­ կու­թյուն ու­նի, ֆիլ­մի իրա­դար­ձու­թյուն­նե­րի կենտ­րոնն է: Երե­խա­նե­րը խա­ղում և կռվում են, մե­ծա­հա­սակ­նե­րը խմում ու ծխում են և այլ ելք չու­նեն, քան սպա­սե­լը, որ ինչ-որ հրաշ­քով կփրկվեն այդ վատ պայ­ման­նե­րից: Բայց թա­ղա­մա­սի եր­բեմ ­ն ի խա­ղա­ղու­ թյու­ նը խախտ­ վում է, երբ Գի­ ան, որը նո­ րեկ է այս­տեղ և վեր­ջերս է վե­րա­նո­րո­գել իր տու­նը, մեր­ժում է առա­ջար­կը: Դրա­նից շատ չան­ցած՝ տա­րօ­րի­նակ իրա­դար­ձու­ թյուն­ներ են տե­ղի ու­նե­նում, և մինչ հան­ցա­ գործ­ներն ան­հայտ են, վեր­ջին­նե­րիս դրդա­

պատ­ճառ­նե­րը պար­զից էլ պարզ են. գո­ղա­ նում են ավ­տո­մե­քե­նա­յի առ­ջևի նստա­րա­ նը, մա­տա­նի է ան­հե­տա­նում: Հա­րև­ան­նե­րը սկսում են մի­մյանց գլխին կեղ­տոտ խա­ղեր խա­ղալ. փոր­ձում են Գի­ա­յի կնո­ջը հա­մո­զել, որ ստո­րագ­րի պայ­մա­նա­գի­րը, գոր­ծի են դնում շոր­թու­մը, նույ­նիսկ հրահ­րում են ան­ մեղ երե­խա­յին, որ կռվի Գի­ա­յի որ­դու հետ: «Հա­րև­ան­նե­ր» ֆիլ­մում, որի գա­ղա­փա­րը զար­գաց­վել է 2014-ին «Ոս­կե ծի­րա­ն»-ի «Ռե­ ժի­սոր­ներ առանց սահ­ման­նե­րի» զար­գաց­ ման ծրագ­րի շրջա­նակում, ռե­ժի­սոր Գի­գի­ շա Աբա­շի­ձեն վար­պե­տո­րեն ստեղ­ծում է զայ­ րույ­թի և ատե­լու­թյան մթնո­լորտ, որը գա­լիս է փո­խա­րի­են­լու նախ­կի­նում տի­րող հան­գստու­ թյանն ու ու­րա­խու­թյա­նը: Ռե­ժի­սո­րի՝ տա­ րածքն օգ­տա­գոր­ծե­լու հմտու­թյու­նը տպա­վո­ րիչ է, քան­զի հե­ռուս­տա­դի­տո­ղը հայտն­վում է ծու­ղա­կում՝ բնա­կե­լի թա­ղա­մա­սում, հա­րև­ան­ նե­րի հետ, որոնց ագա­հու­թյու­նը ազատ է ար­ ձա­կում մարդ­կա­յին հիմ ­ն ա­կան բնազդ­նե­րը: Թեև ֆիլ­մի կեր­պար­նե­րը ներ­բող­ներ են հյու­ սում իրենց տնե­րի մա­սին, նրանք ցան­կա­նում են իրենց կյանքն ապ­րել այդ­տե­ղից հնա­րա­ վո­րինս հե­ռու ցան­կա­ցած գնով: ՊԳԿ

Բույն հյու­սե­լիս «Աղավ­նա­գո­ղե­րը» (Օս­ման Նա­իլ Դո­ղա­ն, 2018), Տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին հա­մայ­նա­պատ­կեր, 9.07՝ 14:00՝ Մոսկ­վա կ/թ Կա­պույտ դահ­լիճ Չնա­յած հոր կշտամ­բանք­նե­րին, թե չու­նի ձգտում ­ն եր և չի ցան­կա­նում աշ­խա­տանք գտնել՝ Մահ­մու­թը նա­խընտ­րում է ժա­մա­ նակն անց­կաց­նել իր աղավ ­ն ի­նե­րի հետ: Աղավ ­ն ա­բու­ծու­թյու­նը շատ տա­րած­ված զբաղ­մունք է նրա ծննդա­վայր թուր­քա­կան քա­ղա­քում: Աղավ ­ն ա­բույծ­նե­րը հա­վաք­ վում են ցու­ցա­հան­դես­նե­րում, որ աճուր­դի դնեն իրենց թռչուն­նե­րին: Շա­տե­րի հա­մար սա ավե­լին է, քան պար­զա­պես զբաղ­մուն­ քը. աղավ ­ն ի­նե­րը, որոնք հա­մա­պա­տաս­ խա­նում են բարձր չա­փա­նիշ­նե­րին (գույ­ նը, թռիչ­քի սա­հու­նու­թյու­նը, թև­ե­րի տե­սա­ կը), կա­րող են վա­ճառ­վել աստ­ղա­բաշ­խա­ կան գնե­րով: Ահա այս աշ­խարհն է թուրք ռե­ժի­սոր Օս­ ման Նա­իլ Դո­ղա­նը պատ­կե­րում իր «Աղավ­

Հե­տաքրք­րա­շարժ լար­վա­ծու­թյուն կա այս ֆիլ­մի պատ­կեր­նե­րի գե­ղեց­կու­թյան և այն աղ­քա­տու­թյան մեջ, որ պատ­կեր­ված է թեթ­ չե­րյան շրջա­նի բրի­տա­նա­կան բան­վո­րա­ կան դա­սի այս ըն­տա­նի­քի դի­ման­կա­րում: Իր դե­բյու­տա­յին լի­ա­մետ­րաժ ֆիլ­մի հա­մար լու­սան­կա­րիչ Ռիչարդ Բի­լինգ­հեմն ընտ­րել է իրեն հո­գե­հա­րա­զատ մի թե­մա. ֆիլ­մի տիտ­ ղո­սա­յին զույ­գը մե­ծա­պես հիմն­ված է հենց ռե­ժի­սո­րի ծնող­նե­րի վրա: Դե­տալ­նե­րի հան­ դեպ ման­րա­մասն ու­շադ­րու­թյամբ Բի­լինգ­հե­ մը հար­բե­ցող Ռե­յի և գեր, թունդ ծխող Լի­զի կյան­քը փո­խա­կեր­պում է մի այ­լա­բա­նու­թյան: Երեք գլուխ­նե­րը Բի­լինգ­հեմ ­ն ե­րի ըն­տա­նի­քի երեք տար­բեր դրվագ են պատ­կե­րում: Երանգ­ նե­րի թե­թև փոխ­վելն ընդգ­ծում է դրվագ­նե­րի մի­ջև ըն­կած ժա­մա­նա­կի ան­ցու­մը: Նրանցից մե­կի առանց­քում Ռի­չար­դի կրտսեր եղ­բայրն է՝ Ջեյ­սո­նը: Սա ըն­տա­նե­կան սա­գա­յի ամե­ նազ­գա­յա­ցունց մասն է: Ժա­մա­նա­կագ­րո­րեն գտնվե­լով առաջին ­եր­կու դրվագ­նե­րի արան­ քում՝ այն, ըստ էու­ թյան, ֆիլ­ մի ամ­ փո­ փիչ կտորն է ու տա­լիս է նա­խորդ մա­սե­րում առկա հար­ցի պա­տաս­խա­նը՝ իսկ երե­խա­նե՞րը: ՍՔ

Հաղ­թա­հա­րե­լով վտանգ­նե­րը «Կես­գի­շե­րա­յին ճամ­փոր­դ» (Հա­սան Ֆա­ զի­լի, ԱՄՆ/ՄԹ/Կա­նա­դա/Կա­տար, 2019) Լի­ա­մետ­րաժ ֆիլ­մե­րի մրցույթ, 9.07` 12:30` Մոսկ­վա կ/թ Կա­պույտ դահ­լիճ, 17:00` Կի­նո­պարկ Աֆ­ղան փախս­տա­կան­ներ Հա­սան Ֆա­ զի­լին, նրա կի­նը՝ Ֆա­թի­մա Հո­սա­նին, ու նրանց եր­ կու դուստ­ րե­ րը ՝ 11-ամյա Նար­ գի­ սը և 6-ամյա Զահ­րան, ավե­լի քան մեկ տա­ րի ապ­րել են Տա­ջիկս­տա­նում՝ չկա­րո­ղա­նա­ լով քա­ղա­քա­կան ապաս­տան ստա­նալ որևէ այլ երկ­ րում: Հի­ մա նրանց հետ են ու­ ղար­ կում հայ­րե­նիք, որ­տեղ թա­լի­բան­նե­րը գլխա­ գին են նշա­նա­կել Հա­սա­նի հա­մար, քա­նի որ նա վա­վե­րագ­րա­կան ֆիլմ էր նկա­րա­հա­նել իրենց հրա­մա­նա­տա­րի մա­սին: Հաշ­վի առ­նե­ լով իրենց սպառ­նա­ցող վտանգ­նե­րը՝ նրանք ստիպ­ված են փա­խուս­տի դի­մել Եվ­րո­պա՝ հաղ­թա­հա­րե­լով ապօ­րի­նի ներ­գաղ­թի բո­լոր վտանգ­նե­րը: Իրենց ողջ ճամ­փոր­դու­թյունը նրանք վա­վե­րագ­րում են բջջա­յիննե­րով: Թե՛ Հա­սա­նը, թե՛ Ֆա­թի­ման ռե­ժի­սոր­ներ են, ու նրանց ավագ դուստր Նար­գի­սը տե­ սախ­ցի­կի եր­կու կող­մում էլ ան­կաշ­կանդ է զգում: Նրանք կա­րո­ղա­ցել են հա­մա­տե­ ղել ըն­տա­նե­կան տե­սա­ֆիլ­մե­րին բնո­րոշ մտեր­միկ տրա­մադ­րու­թյու­նը և ար­տիս­տիկ նկրտում ­ն ե­րը: ՍՔ

նա­գո­ղե­րը» խա­ղար­կա­յին դե­բյու­տում: Ըն­ կեր­նե­րի շրջա­պա­տում Մահ­մու­թը դո­մի­ նանտ է, նա­խան­ձով է լցվում նրանց հան­ դեպ, ով­քեր կա­րո­ղա­նում են լա­վա­գույն աղավ ­ն ի­նե­րին գնել, եր­բեմն նույ­նիսկ ագ­ րե­սիվ է: Սա­կայն, երբ օրե­րից մի օր պար­ զում է, որ իր աղավ ­ն ի­նե­րից մե­կը բույն է դրել հա­ րև­ ան ­ի տան կտու­ րին, ու սկսում է ըն­ կե­ րու­ թյուն անել այդ տա­ նը մոր հետ ապ­րող տղա­յի հետ, մենք հետզ­հե­տե տես­ նում ենք Մահ­մու­թի ավե­լի զգա­յուն ու հո­ գա­տար կող­մը: Կա­պը, որ ձև­ա­վոր­վում է տղա­ նե­ րի մի­ ջև, հենց այն է, ին­ չը պա­ կա­ սում է նրանց տնե­ րում: Տղա­ յին օգ­ նե­ լու ցան­կու­թյու­նը մղում է Մահ­մու­թին մեծ ռիս­կե­րի գնալ՝ գո­ղա­նալ ու­րիշ­նե­րից, ընկ­ նել կռիվ ­նե­ րի մեջ, վտան­ գա­ վոր մարդ­ կանց դեմ դուրս գալ: Տաղ­տուկ մի­ջա­վայ­ րը, որ­տեղ ծա­վալ­վում է ֆիլ­մը, ար­տա­ցո­ լում է կեր­պար­նե­րի անզ­գա­յա­ցած վի­ճա­ կը: Այ­նու­ա­մե ­նայ­նիվ, թե­պետ թվում է, թե այս­տեղ փո­խա­դարձ անվս­տա­հու­թյունն ու մարդ­կանց մի­ջև բա­խում ­ն երն ան­վերջ են, Մահ­մու­թը կպայ­քա­րի բա­րի կամ­քի և կա­ րեկ­ցան­քի հա­մար: ՊԳԿ

GOLDEN APRICOT DAILY 2019 | 9 JULY | DAY 3

Դուք հի­մա՞ էլ եք Ձեզ կի­նո­գոր­ծիչ հա­մա­րում: Այո՛, բայց ինձ հա­մար դժվար է ան­ցու­մը թվա­ յին ձև­ա­չա­փին: Ես երեք ֆիլմ էի սկսել նկա­րա­հա­ նել թվա­յին ձև­ա­չա­փով, սա­կայն հե­տո հրա­ժար­վե­ ցի այդ գա­ղա­փա­րից: Հի­մա ես ու­նեմ սցե­նար և ու­ զում եմ, որ այն դառ­նա իմ եր­րորդ ֆիլ­մը: Եր­կա­ րա­տև դա­դա­րից հե­տո ես ու­զում եմ վե­րա­դառ­նալ ռե­ժի­սու­րա­յին: Գու­ցե հա­ջորդ տա­րի: Բայց ես այլ մտահ­ղա­ցում ­ն եր էլ ու­նեմ, այն­պես որ ամե­նայն հա­վա­նա­կա­նու­թյամբ մին­չև կյան­քիս վերջ կի­նո կնկա­րեմ: Ին­չո՞ւ է «Ափե­րը» պատ­մվում որ­պես նա­մակ դեռ չծնված երե­խա­յին: Այդ գա­ղա­փա­րը հո­գե­հա­րա­զատ էր ինձ. դեռ չծնված, բայց ար­դեն կեն­դա­նի: Քիշ­նև­ում մի մարդ կար, թա­ փա­ ռում էր քա­ ղա­ քով ու խո­ սում այդ չծնված երե­ խա­ յի հետ, իսկ ես պար­ զա­ պես նրա դերն եմ կա­ տա­ րել իմ ձայ­ նով: Բայց ինձ հա­ մար իս­ կա­ պես դժվար է խո­ սել սրա մա­ սին, քա­ նի որ դա իմ ան­ցյալն է: Իսկ ես հի­մա շատ կտրված եմ իմ նախ­կին կյան­քից: Ես դա­սա­խո­սու­թյուն­ներ եմ կար­դում կի­նո­յի, լու­սան­կար­չու­թյան մա­սին և այլն, բայց եր­բեք չեմ խո­սում իմ ֆիլ­մե­րից: «Ափեր­ ն» ավար­ տում եք «Սա իմ կյանքն է» խոս­քով: Ձեր կյան­քը փոխ­վե՞լ է: Ձեր թե­մա­ներն այ­սօր ա՞յլ կլի­նե­ին, եթե նոր ֆիլմ նկա­րե­իք: Ո՛չ, այդ բա­ռերն իմ մա­սին չեն: Դա դեր է: Ես ան­գամ չգի­տեմ, թե ով է խո­սում իմ մի­ջո­ցով: Ես տրան­ սի մեջ էի: Ես չէի կա­ րո­ ղա­ նա այդ ֆիլ­ մը ստեղ­ծել հի­մա, դա մի­այն ան­ցյա­լում էր հնա­րա­ վոր: Հի­մա ես չեմ կա­րող աշ­խա­տել ժա­պա­վե­նով, չեմ կա­րող նկա­րել էժան ցե­լյու­լո­ի­դով, ինչ­պես 20 տա­րի առաջ: Դա էր այդ ֆիլ­մի ժա­մա­նա­կը, քա­ նի որ այն ժա­մա­նակ ես կա­րող էի նկա­րա­հա­նել ինչ-որ բան ու նույն օրը դի­տել: Ես վա­րակ­ված էի կի­նո­յով, իմ ու­նե­ցած հա­սա­րակ գոր­ծիք­նե­րով: Այն ժա­մա­նակ հնա­րա­վոր էր մի քա­նի կոպեկով ֆիլմ նկա­րա­հա­նել: Ես զգում եմ իմ ու ճշմա­րիտ կի­նո­յի կա­պը, սա­կայն թվա­յին կի­նո­յի դեպ­քում այդ զգա­ցո­ղու­թյու­նը չկա: Եթե կի­նո­ժա­պա­վե­նը չլի­ներ, ես եր­բեք ֆիլմ չէի նկա­րա­հա­նի: Ժա­պա­ վենն ամե ­նա­կա­րև­որ բանն էր կի­նո­յում. այն կեն­ դա­նի է, մարմ ­ն ա­կան է: Կի­նոն ցե­լյու­լո­ի­դի կա­րիք ու­նի, այլ կերպ ասած՝ ֆիլ­մը պետք է ֆի­զի­կա­կան կրիչ ու­նե­նա:

ԱՐ­ԹՈՒՐ ԱՐԻՍ­ՏԱ­ԿԻ­ՍՅԱՆ Նրա առա­ջին ֆիլ­մը թո­ղարկ­վել է 25 տա­րի առաջ, վեր­ջի­նը՝ 18: Այդ ժա­մա­նակ­վա­նից ի վեր Ար­թուր Արիս­տա­կի­սյանն աշ­խա­տել է երեք տար­բեր նա­խագ­ծե­րի վրա, որոն­ցից մե­կը՝ հայտ­նի ռե­ժի­սոր Կառ­լոս Ռեյ­գա­դա­սի հետ: Սա­կայն այդ նա­խագ­ծերն առայ­սօր անա­վարտ են: Սա­կայն վե­րո­հի­շյալ եր­կու ֆիլմն էլ բա­վա­կան էր Արիս­տա­կի­սյա­նի ինք­նա­տիպ ձե­ռա­գի­րը ճա­նա­չե­լի դարձ­նե­լու հա­մար: Չնա­յած նրա դե­բյու­տա­յին ֆիլ­մը՝ «Ափե­րը» (1994), հա­ճախ վա­վե­րագ­րա­կան ֆիլմ են ան­վա­նում, Արիս­տա­կի­սյա­նին դուր չի գա­լիս այդ բնո­րո­շու­մը: 16 մմ ժա­պա­վե­նով նկա­րա­հան­ված ֆիլ­մը ցույց է տա­լիս թա­փա­ռաշր­ջիկ­նե­րի կյանքն Արիս­տա­կի­սյա­նի հայ­րե­նի Քիշ­նև քա­ղա­քում: Բայց «Ափե­րը» չի կա­րե­լի զուտ վա­վե­րագ­րա­կան դի­ման­կար հա­մա­րել՝ հաշ­վի առ­նե­լով ֆիլ­մում երաժշ­տու­թյան օգ­տա­գործ­ման ձևը, ինչ­պես նաև պո­ե­տիկ և խորհր­դա­վոր ձայ­նը: Իսկ «Տեղ երկ­րի վրա» (2001) խա­ղար­կա­յին ֆիլ­մը հի­պի­նե­րի հա­մայն­քի մա­սին է, որ­տեղ մար­դիկ ու­տե­լիք են կի­սում, հա­տա­կին են քնում ու թույլ են տա­լիս, որ ազատ սերն իշ­խի:

You finish Palms saying: “This is my life”. Has your life changed? Would your subjects change nowa­ days if you made a new film?

“No, these words are not about me. It’s a role. I don’t even know who talks through me. I was in a trance. I couldn’t have made this film now, only before. Time has something to do with the film stock. Now I can’t work with it – I can’t shoot on celluloid as cheaply as twenty years ago. It was the time of film because back then I could have shot something and in the same day watch it. I was contaminated by cinema, by the simple tools I had. Now something like that is just impossible. Back then a person could shoot a film for a couple of dimes. I feel the connection with true film but with digital it’s not the same. If it wasn’t for film stock I would have never made movies. Film stock was the most important thing in film: it is alive, it has a body. Cinema needs celluloid, the physical object of film.”

What were your influences making your first film?

“My general reference back then was the classical cin­ ema. Films from the twenties, thrirties and forties, news­ reels and stuff shot before the war. I see more influence from Nanook of the North [Robert J. Flaherty, 1922] than anything else. And the roughness of Erich von Stro­ heim.”

Does it bother you that your films can be easily found online nowadays?

“You can find everybody’s films on the internet, why should it bother me? Everyone wants the cinema ex­ perience but cinemas don’t show these kinds of films anymore. I made my own cinema at home. I download the films and I have a very good projector and a screen in my house, in complete darkness. It’s wrong to watch them on a computer but everyone does.”

Իսկ ժա­մա­նա­կա­կից­նե­րից որևէ մե­կին հա­ վա­նո՞ւմ եք: Քչե­րին: Շատ եմ հա­վա­նում Ռեյ­գա­դա­սին, բայց նա բա­ցա­ռու­թյուն է: Ռու­սա­կան, կո­րե­ա­կան ֆիլ­ մերն են եր­ բեմն առանձ­ նա­ նում, բայց դրանք էլ եզա­կի դեպ­քեր են: Սի­րում եմ Լի Չան-դո­նին: Ռեյ­ գա­դա­սի ֆիլ­մե­րից ամե­նա­շատն ինձ «Ճա­պո­նի­ ա­ն» է դուր գա­լիս և նրա նոր ֆիլ­մը՝ «Մեր ժա­մա­ նա­կը»: Եժի Սկո­լի­մովս­կուց «Չորս գի­շեր Ան­նա­յի հե­տ» [2008] ֆիլմն եմ հա­վա­նում: Ռու­սա­կան ֆիլ­ մե­րից՝ Վա­սի­լի Սի­գա­րևի «Ապ­րե­լը» [2012]:

Ի՞նչ ար­ձա­գանք եք ակն­կա­լում հան­դի­սա­տե­ սից, որն առա­ջին ան­գամ է դի­տե­լու Ձեր ֆիլ­ մե­րը: (ծի­ծա­ղում է) Ոչ մի ակն­կա­լիք չու­նեմ: Դա շատ անձ­նա­կան է: Ոմանք ան­մի­ջա­պես են ար­ձա­գան­ քում, մյուս­նե­րին ժա­մա­նակ է պետք տե­սա­ծը մար­սե­լու հա­մար: Ես ինքս ան­մի­ջա­պես չեմ ար­ ձա­գան­քում, հի­շո­ղու­թյանս մեջ բազ­միցս ման­ րակր­կիտ վե­րա­նա­յում եմ տե­սածս: Ֆիլ­մը ես բա­ ցա­ հայ­ տում եմ ոչ թե էկ­ րա­ նին, այլ ավե­ լի ուշ՝ գլխիս մեջ: ՊԳԿ

Why is Palms told as a letter to an unborn child?

“It’s a close and dear idea to me: the unborn yet al­ ready alive. There was a person in Kishinev wandering around the city and talking to that unborn child, and I just played his role with my voice. But it’s really hard for me to speak about this because it’s my past life. And I disconnected very much from my previous life. I give lectures about film, photography, et cetera, but I never talk about my films.”

Is it true that when you ran out of money for film stock on Palms, the beggars gave you the cash they collected in the streets?

“There was a period in which they gave me money. Ev­ erything was very cheap so it wasn’t a matter of financ­ ing. Film stock wasn’t expensive. Pedestrians gave beg­ gars money so they had something to eat, and they gave me the money so I could buy film.”

Ո՞վ է ազ­դել Ձեզ վրա առա­ջին ֆիլ­մը ստեղ­ ծե­լիս: Այդ տա­րի­նե­րին ես հիմ ­ն ա­կա­նում դա­սա­կան կի­նո­յի ազ­դե­ցու­թյան տակ էի. 20-ական­նե­րի, 30-ական­նե­րի ու 40-ական­նե­րի ֆիլ­մե­րը, նա­խա­ պա­տե­րազ­մա­կան կի­նոխ­րո­նի­կան: Ըստ իս՝ ամե­ նա­մեծ ազ­դե­ցու­թյունն ինձ վրա «Նա­նու­կը հյու­սի­ սի­ց» ֆիլմն է ու­նե­ցել [Ռո­բերտ Ֆլա­եր­թի, 1922]: Եվ Էրիխ ֆոն Շտրո­հայ­մի կոշ­տու­թյու­նը:

Լի­նե­լով ազ­գու­թյամբ հայ՝ ի՞նչ հա­րա­բե­րու­ թյուն­ներ ու­նեք այս երկ­րի հետ: Չու­նեմ որևէ հա­րա­բե­րու­թյուն, առա­ջին ան­գամ եմ այս­տեղ: Ինձ շատ է դուր գա­լիս «Կոն­դ» ֆիլ­մը [Հա­րու­թյուն Խա­չատ­րյան, 1987]: Իմ ամե­նա­սերտ կա­պը Հա­յաս­տա­նի հետ այս ֆիլ­մի մի­ջո­ցով է եղել: Կյան­քիս ըն­թաց­քում բազ­մա­թիվ հա­յե­րի եմ հան­ դի­պել ու լսել նրանց պատ­մու­թյուն­նե­րը: Նրանք թա­փա­ռա­կան­ներ էին: Ինձ նման: Ես չեմ զգում իմ պատ­կա­նե­լ­ու­թյու­նը որևէ երկ­րի՝ ո՛չ Ռու­սաս­տա­ նին, ո՛չ Հա­յաս­տա­նին: Իմ կա­պը Հա­յաս­տա­նի հետ այդ թա­փա­ռա­կան­նե­րի մի­ջո­ցով է:

Do you still consider yourself a filmmaker?

“Yes, but it’s very hard for me to come to the new in­ dustrial era. The transition to the digital format is hard for me. I started to make three films in digital but I quit.

Now I have a script and I want it to be my third movie.

After this long pause I want to go back to directing, maybe next year or the year after that. But I have in mind other subjects so I will probably be making films until the end of my life.”

ARTOUR ARISTAKISIAN His first film was released 25 years ago; his last one, 18 years ago.

Since then, Artour Aristakisian has been in developed on three different projects, one of them with renowned filmmaker Carlos Reygadas.

However, so far none of them have come to fruition. But even with only two films to his name, Aristakisian’s work shows a recognizable and particular style.

While his debut film Palms (1994) is often called a documentary, Aristakisian doesn’t like that description. Shot on 16mm, the film shows the life of vagabonds on the streets of the Moldovan city of Kishinev, Aristakisian’s hometown. But it’s far from a straightforward documentary portrait, through its use of music as well as a poetic and mystical voice. Fiction film A Place on Earth (2001) is set in a hippie community where everyone shares donated food, sleeps on the floor and gives free rein to love without compromise.

Is there anything contemporary that you like?

“Only in exceptional cases. I like Reygadas very much, but it’s an exception. There is something in Russia, in Korea... but these are singular cases. You can count these films on the fingers of one hand, there are not many. I like Lee Chang-dong. From Reygadas I like Japan the most, and his new film Our Time. From Jerzy Skolimowski, Four Nights with Anna [2008]. From Rus­ sia, Living [2012] by Vassily Sigarev.”

You’re of Armenian descent. What is your relation­ ship with the country?

“I have no relationship, this is my first time here. I like the film Kond [Harutyun Khachatryan, 1987] very much.

My closest relation to Armenia is through this film. In my life I’ve crossed paths with many Armenians and listened to their stories. They are wanderers. Like me. I don’t feel I belong anywhere, not Russia, not Armenia. My connec­ tion with Armenia is through these wanderers.”

What reaction do you expect spectators to have while watching your films for the first time? (laughs) “I don’t expect anything. It’s all very personal.

Some people respond immediately, others need time to respond, to live with it for a while... I myself am not an immediate responder, I re-watch the film in detail in my memory. The film reveals itself not in the screen but later in my head.” PGC

6

GOLDEN APRICOT DAILY DAY 3 | 9 JULY | 2019

REVIEWS

Understated Inferno

Interrogation or Exorcism?

Portrait of a Lady on Fire (Céline Sciamma, France, 2019). Yerevan Premiere. 9-7 20:30 Moscow Cinema Blue Hall.

Luz (Tilman Singer, Germany, 2018) & “Serial” Killer (Martin PoghosyanYefremyan, Armenia, 2019). Twisted Apricot.

9-7 23:00 Moscow Cinema Blue Hall.

Director Céline Sciamma announces her inten­ tions loud and clear in the opening shots of her riveting fourth feature Portrait of a Lady on Fire.

The period piece, winner of the award for Best Screenplay at the Cannes film festival last May, opens with an art class. Marianne (Noémie Mer­ lant) is teaching portraiture to a group of teen­ age girls. As the teacher poses for her pupils, Sciamma shows us their faces, earnestly focus­ ing on their subject. There’s no doubt about it: this is a film about looking, and about being looked at, and about who gets to do the look­ ing. A film made emphatically with, and about, a female gaze.

The gaze that Portrait shares most directly is Marianne’s. The bulk of the movie is made up of a memory this painting class revives in her. Years earlier, she traveled to a remote island in Brittany to paint a portrait of Héloïse (Adèle Haenel). The young woman’s mother commissioned the por­

trait in order to present her daughter to an eli­ gible bachelor – a prospect the young woman is none too happy about. Since Héloïse refuses to pose, Marianne has been brought to the island under the pretense of being a companion for the girl. As the two take walks along the rough and windy island coast, Marianne surreptitiously observes her subject. Soon a very different kind of relationship develops between the two young women alongside that of painter and subject.

Through its story set in the late eighteenth century, Portrait of a Lady on Fire speaks vol­ umes about our current day and age. Through­ out her story, Sciamma subtly comments on the subordinate and misrepresented positions women have suffered through the ages. With­ out ever lapsing into didacticism or pamphle­ tism, she has created an incendiary film whose understated inferno is fueled by righteous indignation. JBH

creates a form of hyperrealism which turns the life of alcoholic Ray and obese chain-smoker Liz into something of an allegory.

Three chapters show three different episodes in the life of the Billingham family. At first they're living in a terraced house stuffed with knick­ knacks. Later the family moves to the ninth floor of a gray apartment building. And later still, this is also where Ray ends up secluding himself within the four walls of the marital bedroom af­ ter Liz has left him, surviving on an exclusive diet of homebrew delivered by a neighbor.

A slight difference in tonality marks the pas­ sage of time between these episodes, with the one centering on Richard’s younger brother Jason perhaps being the most compelling part of the family saga. Chronologically situated in between the two episodes described above, it forms the concluding piece of the film, and provides an answer to a question that has been hovering above the earlier parts all along: but what about the children? SKo

basis in real life: some events were witnessed by the director himself, others by his friends. Some parts were even filmed in and around the vil­ lage the director’s mother was born, where he used to spend his summers as a child. According the Aktaş, only the introductory episode with the titular dead horse is completely made up.

This scene shows an event from Hay’s child­ hood which made a lasting impression on him.

When he was seven years old, he witnessed how a group of grown-ups tried to remove a dead horse’s rotting carcass from a field. The rest of the film is structured like a chain of memories, which all give new meaning to that opening scene. Each time the result is some sort of dam­ age to nature: characters chop down trees, go fishing, or sacrifice animals. Where’s the line be­ tween coexistence and destruction?

The film points to another catastrophe: hu­ man indifference to each other’s wellbeing. Par­

allel to the destruction of nature we repeatedly see people on the verge of death, or already across that line. With its understated cinematic language and without a hint of didacticism, Aktaş reflects on the biggest ecological issues we’re facing today. He has no interest in cre­ ating an opposition between man and nature.

Instead he suggests looking at our world as a single ecosystem. SKa

Hyper-realistic Family Portrait Ray & Liz (Richard Billingham, UK, 2018). FullLength Films Competition. 9-7 10:00 Moscow Cinema Blue Hall, 10-7 20:30 Cinema Star.

There’s an intriguing tension between the beauty of this film’s images and the poverty and chaos depicted in this portrait of a Brit­ ish lower working class family in the Thatcher era. For his feature film debut, photographer Billingham chose a subject that’s close to his heart: the titular couple are directly based on his own parents, and he already portrayed his family in numerous photo series and documen­ tary shorts. With great attention to detail, he

Coexistence or Destruction?

Dead Horse Nebula (Tarık Aktaş, Turkey, 2018). Regional Panorama. 10-7 10:00 Moscow Cinema Blue Hall After receiving the award for Best Emerging Director at 2018’s Locarno film festival, young Turkish director Tarık Aktaş went on to screen his debut feature-length film Dead Horse Nebula at numerous other international festivals, including in Rotterdam and Istanbul.

Dead Horse Nebula is made up of seemingly unconnected incidents in the life of a young man named Hay, all centered around the explo­ ration of the multi-layered relationship between people and nature. All these short stories have a

Love Thy Neighbor Neighbors (Gigisha Abashidze, Georgia/ Macedonia, 2018). Regional Panorama/C2C Showcase. 9-7 12:00, 12-7 14:00 Moscow Cinema Red Hall.

The inhabitants of an old neighborhood in the Georgian capital Tbilisi receive a good offer to sell their dilapidated houses. The inner court­ yard – as central to Tbilisi’s architecture as it is in Yerevan – is the film’s nerve center. Kids play and fight, adults drink and smoke, with not much else to do except wait for a miracle to take them out of these bad conditions.

When Gia, a relative newcomer to the block who recently renovated his house, rejects the of­

fer it destabilizes the once peaceful borough. It’s not long before strange events begin to unfold, and while the culprits remain unknown, their motives are clear as day. The front seat of a car is stolen, a ring disappears, someone even gets a stone to the head while taking a shower. Dirty games are unleashed among the neighbors: people try to persuade Gia’s wife to sign the contract, resort to extortion, and even rile up an innocent child to fight Gia’s son.

In Neighbors, which participated in the Direc­ tors Across Borders program at the Golden Apri­ cot festival in 2014, director Gigisha Abashidze skillfully creates an atmosphere of resentment and hatred where before there was calm and conviviality. His use of space impresses, as we’re trapped in the housing block with the neighbors as greed unleashes primal passions. While singing the praises of their home, these characters aspire to a life far away – at any price. PGC

Building a Nest The Pigeon Thieves (Osman Nail Doğan, Turkey, 2018). Regional Panorama.

9-7 14:00 Moscow Cinema Red Hall.

While his father reproaches him for his lack of ambition and urges him to find a job, Mahmut prefers to spend time with his pigeons. Pigeon keeping is a widespread hobby in his Turkish home town, where pigeon keepers gather at exhibitions, auctioning off their birds to the highest bidder. For many it’s more than a hobby: pigeons with the right characteristics (color, flight acrobatics, wing type) can fetch a princely sum.

This is the world Turkish director Osman Nail

“Our father, why art thou such a dick?” That’s the catchphrase of Luz, the title character in Tilman SInger's unusual debut about (prob­ ably) a demonic possession. This young Chilean cab driver living in Germany (a ballsy role for Luana Velis) recently had an accident. Physically hurt and in mental shock, she wanders into a run-down police station. There, a bigger story slowly unfolds: Luz’ car crash might have been the result of an occult phenomenon. Suddenly, two detectives, a psychologist and an interpreter are faced with an interrogation and/or exorcism that plays out in many unexpected and delight­ fully freakish ways. Singer employs grungy 16mm cinematography which perfectly fits the many layers of this haunting story. Considering that he realized this low-budget stunner as a thesis proj­ ect for his Film Studies degree, Luz is the first sign of a major new talent in horror cinema.

The 70-minute feature is screened along with Armenian genre short “Serial” Killer. The quotation marks in the title highlight a play on words – the serial killer who directly addresses the audience in the playful short film is not just a psycho maniac, but also a big fan of serialized soap operas. HE/JBH

Braving Peril Midnight Traveler (Hassan Fazili, USA/UK/ Canada/Qatar, 2019). Full-Length Films Competition. 9-7 12:30 Moscow Cinema Blue Hall, 17:00 Kinopark.

Afghani refugees Hassan Fazili, his wife Fatima Hossani and their two daughters Nargis (11) and Zahra (6) have spent more than a year in Ta­ jikistan, conducting fruitless attempts to get po­ litical asylum elsewhere. Now they’re being sent back to their home country, where the Taliban have put a bounty on Hassan’s head for mak­ ing a television documentary about a renegade Taliban commander. The obvious perils of their situation prompt them to brave the dangers of an illegal entry into Europe. They document their journey with their cell phones.

At first glance this is a story that has been told from numerous viewpoints already, but the characteristics of this particular family manage to add a fresh note. Both Hassan and Fatima are filmmakers, and their eldest daughter Nargis is clearly comfortable on either side of the camera.

Together, they create an appealing mixture of home video intimacy with artistic flourishes.

The family manages to maintain a playful sort of optimism in situations that would lead many others to despair. The footage doesn’t shy away from the effects of the perpetual uncertainty, misinformation, deceit and hostility they face, but it is the strength of their bond that makes the strongest impression. SKo

Doğan portrays in his debut feature The Pigeon Thieves. When he meets his friends, Mahmut is usually dominant, jealous of those who can buy the best pigeons, sometimes even violent. But when one day he discovers that one of his pi­ geons has made a nest on the roof of a house, and establishes a friendship with a boy who lives there with his mother, we start to see a more sensitive and protective side of Mahmut. The emotional bond that grows between the boys is precisely what both are missing at home. His im­ pulse to help the boy makes Mahmut take great risks: stealing from others, fighting, facing some dangerous people.

The arid environment the film takes place in reflects the characters’ deadened state.

However, although it seems that mistrust and confrontation are constant between people here, Mahmut will fight for good will and compassion. PGC

GOLDEN APRICOT DAILY 2019 | 9 JULY | DAY 3

BACKGROUND AND N EWS 7

Filming with empathy and love

Birthplace of new talent In a new program section, the Golden Apricot festival is honoring the work of the Critics’ Week at the Cannes film festival with a program of its four most recent award winners.

In March this year, we lost an icon of cinema when Agnès Varda passed away at the age of 90. She left behind a rich and inspiring body of work, encompassing photography, film and visual art, which she guides us through one last time in person in Varda by Agnès.

From beneath her signature grey-and-auburn bob, Varda addresses an audience of film stu­ dents and enthusiasts in a classic opera theater.

She teaches them the basics of her filmmak­ ing: inspiration, creation and sharing. As is to be expected, she proves to be a great teacher, mixing insight and anecdote with illustration in the form of extensive clips from her films – classics like Cléo de 5 à 7 and Le bonheur, flops like One Hundred and One Nights and the films that formed the basis of the career revival in her later years: The Gleaners and I, The Beaches of Agnès and Faces Places.

In typical Varda style, she comments on the use of tracking shots in Vagabond while stand­ ing on a dolly slowly being pushed along the stage. In the next scene the film’s lead actress, Sandrine Bonnaire, joins her to talk about get­ ting into the rugged character of a homeless

youngster. Several other collaborators join Varda on stage. In conversation with cinema­ tographer Nurith Aviv, who worked with her on Daguerréotypes, a portrait of her neighbors, Varda states that “nothing is trite when filmed with empathy and love.” Her brand of creativity

A tragic loss While she only made one short and three feature films, Maria Sahakyan managed to write film history: with her debut The Lighthouse, she became the first female director of a feature film in Armenia. The festival is paying tri­ bute to this versatile director who tragically passed away a little over a year ago, only 37 years old.

Maria Sahakyan put Armenian cinema on the map in the 21st century with visionary and highly metaphorical films. Inspired by (but not indebted to) Andrei Tarkovsky and Sergei Parajanov, Sa­ hakyans films have the power to capture the in­ terior states of their protagonists. This is already evident in her graduation film Farewell (2003), which was selec­ ted for the International Film Festival Rotterdam in 2007. Sahakyan doesn’t need words to convey profound meaning and emotion. Instead, she employs sensuous images and highly subjective soundscapes to construct this poetic short film about loss and grief.

Farewell

You might expect her follow-up to have an equally subdued tone of voice, but Sahakyan didn’t work in just one mode. Her feature de­ but The Lighthouse (2006) almost feels like a musical, a joyful ode to the resilience of Ar­ menians during times of oppression and war.

Lena (Anna Kapaleva) travels from Moscow to northern Armenia to convince her grandpar­ ents to come back with her. The Caucasus re­ gion is at war and it’s only a matter of time

has indeed never demanded big subjects; what made them shine has always been her highly original and loving gaze. SKo

Varda by Agnès (Agnès Varda, France, 2019). 9-7 18:00 Moscow Cinema Red Hall.

before death strikes in Lena’s birthplace. The Lighthouse is full of danger, loss and trauma, but Sahakyan also injects several lovely en­ counters between eccentric Armenians. One thing that can never be taken from them is their identity.

Identity is also at stake in Entropy (2012), a daring cinematic experiment about gender, fame and the end of the world. Starring several high-profile Russian celebrities (including enfant terrible Valeriia Gai-Germanika), Entropy imag­ ines how these spectacular personalities would anticipate a global catastrophe: by doing noth­ ing at all. This provocative film about apathy in the face of catastrophe is a prime example of the artistic freedom Sahakyan claimed as a film­ maker. Like the characters in the film, Sahakyan simply refused to conform to mainstream con­ ventions. As a result she surprised viewers with every new film, leaving behind a varied body of work that transcend all notions of what Arme­ nian cinema can or should be. HE

Farewell & Entropy. 9-7 14:30 Moscow Cinema Blue Hall.

Paving the way for masterpieces

Diamantino. 9-7 18:00 Cinema Star.

Makala. 9-7 20:00 Cinema Star.

Mimosas. 10-7 17:00 Kinopark.

Paulina. 10-7 19:00 Kinopark.

Meet Jan Nowicki At today’s Rendezvous, renowned Polish ac­ tor Jan Nowicki (who can be seen at the fes­ tival in both the recent film The Last Family and the Wojciech Has classic The Hourglass Sanatorium) will discuss his prolific career in a talk moderated by Polish film critic Ar­ thur Zaborski. All Rendezvous sessions are in English or have English translation.

15:00 AGBU (2/2 Melik-Adamyan Str.)

Let There Be Light This year’s Let There Be Light Award will be given to Aleksandr Mindadze, one of the most acclaimed scriptwriters and directors in Russia, who is also a jury member at the festival. The award was established by the Armenian Apostolic church in 2012 to pro­ mote spiritual, cultural and humanitarian values and for a significant contributions to global cinematography.

15:00 Etchmiadzin Cathedral

Accompanying the restored outtakes from The Colour of Pomegranates in the Temple of Cinema installation, the festival is also screening three recently restored shorts by Sergei Parajanov, which give fascinating insights into his creative process.

Parajanov managed to tweak his signature au­ diovisual style with every new film. Those who have visited Yerevan’s Parajanov Museum will recognize some of the artist’s stylistic interests in these rarely seen shorts: experiments with lay­ ers of images, abstract sound design, collagestyle compositions and frantic, playful editing.

Like The Colour of Pomegranates, two of the shorts honor great artists of the Caucasus. Hakob Hovantanyan (1967) is a joyful ode to the titular ‘Raphael of Tbilisi’. Stylistically, this color­ ful portrait of an artist paved the way for Para­ janov’s subsequent masterpiece. Arabesques on the Pirosmani Theme (1985), one of the direc­ tor's last films, employs a more restrained style to

Created in 1962 by the French Union of Film Critics, the Critics’ Week (or La Semaine de la Critique in its native tongue) is organized every year in parallel with the Cannes film festival. The program focuses on discovering new talents, selecting first and second feature films only. As a result, it has discovered many directors who have gone on to be big names, such as Ken Loach, Andrea Arnold and François Ozon.

The Critics’ Week program at Golden Apricot opens today with two screenings held back-toback. First up is Diamantino, the winner of the Grand Prize of the Critics’ Week in 2018. This hyperenergetic black comedy by American di­ rector duo Gabriel Abrantes and Daniel Schmidt starts out with a world famous soccer player who chucks it all in after his father dies. From there, the film goes on a wildly unpredictable ride in­ corporating everything from the European mi­ grant crisis and the resurgence of right-wing extremism to cloning and giant fluffy poodles.

Diamantino’s utter madness is a stark contrast with the second film screening today, Makala. This minimalist and documentary-like film portrays the life of a young Congolese man who tries to make a living making and selling charcoal. Awarding this film its top prize in 2017, The Cannes Critics’ Week celebrated a true local boy: director Emmanuel Gras was born and raised in the small seaside town.

The program concludes with two more screenings at Kinopark tomorrow of the Critics’ Week’s 2016 and 2015 winners, Mimosas by Olivier Laxe and Santiago Mitre’s Paulina. JBH

Get High in the Open Air

Kiev Frescos

portray Georgian outsider artist Niko Pirosmani.

Kiev Frescos (1966) is of special historical sig­ nificance, as this short features the only remains of what Parajanov intended to be his featurelength follow-up to Shadows of Forgotten Ancestors (1964). The film was originally created as test footage, but Soviet officials balked at the anti-war sentiments. The project was scrapped and orders were given to destroy all negatives of the footage. However, Parajanov and his con­

tributors managed to hide away a copy of the cinematic collage. The short beautifully summa­ rizes Parajanov’s whole career trajectory: even when pressured by political and external forces, he managed to accomplish surprisingly artistic feats in every possible scenario. HE

Hakob Hovnatanyan, Kiev Frescos & Arabesques on the Pirosmani Theme. 9-7 19:00 Moscow Cinema Blue Hall.

The starry night sky will be a very suitable backdrop for Claire Denis' earthly space film High Life. If this new masterpiece by mod­ ern master Denis isn't enough to draw your attention, go for the unique chance to see Moscow Cinema's open-air Summer Hall.

21:30 Moscow Cinema Summer Hall

Into the Night End your festival day in style and join the filmmakers and festival guests at the nightly Midnight Wrap-Up. 00:00 The Club (40 Tumanyan Str.)

GOLDEN APRICOT DAILY DAY 3 | 9 JULY | 2019

8 Ðàì²Ü²ìàðܺð

Your journey to where the east meets the west

GRAND HOTEL YEREVAN

Food, est. 800 B.C. Tel.: +374 10 59 16 00 Email: marketing@grandhotelyerevan.com

Yerevan | Dilijan | Moscow 10 Pushkin T.: +374 10 561 354

GOVERNMENT SUPPORT

GENERAL PARTNERS

6 Sayat Nova T.: +374 60 655 080

2/6, bld.13 Romanov T.: +7 495 782 19 98

INTERNATIONAL PARTNERS

PARTNER HOTELS

PARTNERS

GASTRONOMY PARTNERS

INFORMATION AND MEDIA PARTNERS PARTNER CINEMAS

PAYMENT PARTNER

LOGO AND DESIGN BY