Goniec 688 by SamiSwoi.news

nr 31 (688) 4 sierpnia 2017 / ISSN 2044-5202

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

W obronie koniecznej – Nie czułem, kiedy zadałem cios. Nóż gładko wszedł w ciało – tłumaczył 15-latek, który zabił o rok starszego od siebie rapera. Sąd uznał, że było to działanie w samoobronie i uniewinnił chłopaka. Ale nie zawsze tak jest.

str. 6

4 w numerze STR.

| >> NIE PRZEGAP!

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek specjalny: „Zakątki i specjały Półwyspu Apenińskiego”, a w nim: >> nie tylko makaron i mięso na talerzu >> najpiękniejsze miejsca

Podróż po kraju carów Dlaczego warto przyjechać do Rosji? Choćby po to, żeby sprawdzić, czy niezliczone stereotypy na jej temat faktycznie są prawdziwe. W dzisiejszym dodatku przedstawiamy rosyjskie miasta i potrawy, których nie można pominąć podczas podróży po tym wielokulturowym imperium. STR.

Kryminał

STR.

Ludzie

STR.

Gospodarka

STR.

Oświata

MIASTO ODDAWAŁO CZEŚĆ PEWNEMU ZAMIATACZOWI ULIC Z POLSKI. TYLKO BOHATERKA SKANDALU? KIM JEST CAMILLA PARKER BOWLES.

W. BRYTANIA TRACI NA FINANSOWEJ ATRAKCYJNOŚCI? TREND SIĘ ODWRÓCI? BRYTYJSKIE MEDIA ALARMUJĄ: LEKCJE MUZYKI ZNIKAJĄ ZE SZKÓŁ. STR.

W sieci

STR.

AutoMoto

STR.

Skarb kibica

STR.

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM.

>> PIOTR IKONOWICZ W FELIETONIE: „Kocia muzyka pod domem Kaczyńskiego to akt rozpaczy opozycji” STR.

STR.

Zrób karierę na Wyspach Paweł Majewski. Szef Polish Faces, prężnie działającej w Wielkiej Brytanii agencji modelek i modeli.

STR.

Przestaliśmy się rozumieć

Magdalena Parys. Pisarka. Laureatka Europejskiej Nagrody Literackiej. Poszukiwaczka. Emigrantka.

SPRAWDZAMY, DLACZEGO ISTNIEJE LIMIT 250 KILOMETRÓW NA GODZINĘ. TERMINARZ ROZGRYWEK PIŁKARSKIEJ LOTTO EKSTRAKLASY 2017/2018.

>> Komentarz:

Kolejna rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego zrodziła nad Wisłą kolejne dyskusje. – Młodzież myślała, że idzie po zwycięstwo, a nie po honorową śmierć. Uważam, że samobójstwo każdy powinien popełniać na własny rachunek – napisał na Twitterze Radosław Sikorski, były szef polskiego MSZ. – Straty 100 żołnierzy i cywilów za każdego zabitego wroga to nie jest walka, a samoeksterminacja – wyliczał. Wypowiedź bardzo nie spodobała się m.in. Beacie Mazurek, rzeczniczce Prawa i Sprawiedliwości. – A kim jest dzisiaj Radosław Sikorski – zapytała dziennikarza proszącego o komentarz w tej sprawie. W odpowiedzi usłyszała, że był marszałkiem sejmu, ministrem... – Ale dzisiaj jest no-name’em – odparła bez zastanowienia. W internecie również zaroiło się od nieprzychylnych Sikorskiemu wpisów. – Niektórzy Karol Pomeranek redaktor naczelny wolą umierać stojąc. Myślę, że tego rodzaju krytyka jest nie na miejscu – napisał jeden z komentatorów. 4 sierpnia 2017

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, 84 Uxbridge Road, West Ealing, London, W13 8RA Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com Paweł Chojnowski, Anna Dobiecka, Dariusz Dzikowski, Bartek Fetysz, Sonia Grodek, Anna Paprzycka, Natalia Ros, Milena Sieńko, Michał Strzyżewski, Joanna Szmatuła, Agata Trzaskawka, Katarzyna Żabicka. Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Agata Trzaskawka, E: agata.trzaskawka@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 temat tygodnia

– Nie czułem, kiedy zadałem cios. Nóż gładko wszedł w ciało – tłumaczył 15-latek, który zabił o rok starszego od siebie rapera. Sąd uznał, że było to działanie w samoobronie i uniewinnił chłopaka. Ale nie zawsze tak jest.

W obronie

koniecznej 4 sierpnia 2017

| temat tygodnia >> Dariusz Dzikowski apowiadał się na dobrego muzyka. Śpiewał, pisał teksty i mimo młodego wieku miał wielu fanów. Początkujący raper Leoandro Osemeke, noszący sceniczny przydomek Showkey, miał na koncie kilka ciekawych utworów, w tym ten najbardziej znany – poświęcony przyjacielowi Myronowi Isaacowi Yarde, który zginął zasztyletowany na śmierć. Cztery miesiące od jego zgonu taki sam los spotkał Leoandra. Był 5 sierpnia 2016 roku, kiedy 16letni muzyk pojawił s i ę na

urodzinowym przyjęciu w londyńskiej dzielnicy Peckham. Przybył na nie razem z dwoma kolegami i bratem. Po wyjściu z samochodu był w świetnym humorze, śmiał się i żartował, a niedługo potem już nie żył. Zabójca dwukrotnie dźgnął go nożem w klatkę piersiową i pomimo szybkiej pomocy medycznej nie udało się go uratować. Zmarł w szpitalu godzinę później. Napastnikiem okazał się 15-letni chłopak, którego nazwiska nie podano. Po zdarzeniu wycedził tylko: „Zrobiłem to, zrobiłem to”, po czym uciekł. Kiedy informacja o śmierci rapera rozniosła się w mediach społecznościowych, nastolatek powiedział swojemu młodszemu kuzynowi: „Zasztyletowałem kogoś, tego gościa Showkeya”. Przed sądem tłumaczył, że działał pod wpływem emocji, w samoobronie. – Wyszedłem z pokoju na korytarz, a on tam stał. Kiedy mnie zobaczył wyciągnął duży czarny nóż, typu rambo i skierował się w moim kierunku. Wystraszyłem się, że chce mnie zabić, pobiegłem do kuchni, chwyciłem za nóż kuchenny i ruszyłem z powrotem

Chłopak opisał jeden z nich, znany jako „gang 814”, do którego prawdopodobnie należał Showkey, jako grupę nastolatków z południowego Londynu, zajmujących się sprzedawaniem narkotyków. Sam jednak, jak zapewnił, dzięki stanowczej postawie rodziców unikał takich klimatów, skupiając się na grze w piłkę nożną. Sąd oczyścił go z zarzutu morderstwa z premedytacją orzekając, że działał w obronie koniecznej, chroniąc własne życie.

trzymając go nad głową. Nie czułem, kiedy zadałem cios, wszystko trwało może 10 sekund – relacjonował 15-latek, dodając, że miał nadzieję, iż Showkey wycofa się i nie dojdzie do starcia. – Nie planowałem go zabić, chciałem tylko, żeby odszedł i nie zrobił mi krzywdy – opowiada. Nastolatek, który już w przeszłości miał spięcie z młodym raperem, kiedy ten gonił go z nożem w dłoni, zaprzeczył, że kością niezgody między nimi były porachunki rywalizujących ze sobą młodocianych gangów.

Royal Institute of British Architects. Owego wieczoru wracał do domu z zakrapianego alkoholem spotkania z kolegami, po drodze wstępując do baru z fast foodami. Widząc za oknem kilka rowerów stojących na chodniku zagadnął jednego z rowerzystów: „Co to, gang rowerowy?”. Ta krótka uwaga doprowadziła do sprzeczki i przepychanki, w której na pierwszy plan wysunął się Raymond Sculley. Ten 29-latek, na co dzień pracujący jako malarz i dekorator, większość owego feralnego dnia spędził grając

Zobacz, co narobiłeś

Podobny wyrok zapadł w innej głośnej sprawie. Sprawie, która odbiła się szerokim echem nie tylko w Wielkiej Brytanii, stawiając pytania o wzrost przemocy w stosunku do cudzoziemców po Brexicie. Premier Theresa May złożyła kondolencje rodzinie ofiary, a także premierowi Czech, skąd pochodził zakotwiczony w Londynie Zdenek Makar. Do zdarzenia doszło 21 września 2016 roku. 31-letni Makar, nazywany przez znajomych Zed, pracował w

na komputerze, paląc skręty i rozmawiając z kolegami, po czym z kilkoma z nich umówił się na kurczaka w barze „Perfect chicken”. Tam przypadkowo natknęli się na Makara, a kiedy ten po krótkim spięciu opuścił lokal i szedł do domu, grupa wsiadła na rowery ruszając za nim. Zdenerwowany Czech w pewnym momencie stanął, położył kupione chwilę wcześniej jedzenie na chodniku, zdjął kurtkę, podwinął rękawy i stanął naprzeciwko rowerzystów. Sculley długo się nie zastanawiał. Wziął w dłoń metalową blokadę rowerową z dołączonym do niej łańcuchem i ruszył w kierunku Makara. Wtedy doszło do starcia – Czech dostał cios w głowę, a kiedy już leżał na ziemi, przynajmniej dwa kolejne. Mężczyzna, stojąc nad umierającym 31-latkiem, powiedział: – „Zobacz, co narobiłeś”. Zabójca, rodem z londyńskiej dzielnicy Tower Hamlets, dwa dni później sam zgłosił się na policję, twierdząc, że działał w ramach obrony koniecznej, gdyż to Makar był agresorem. To samo mówił przed londyńskim sądem Old Bailey, dodając, że nie chciał

go zabić i jest załamany tym, co się wydarzyło. Sędzia przychylił się do jego argumentów, na początku kwietnia bieżącego roku uniewinniając Anglika.

Z zazdrości o kobietę

Podczas obrony koniecznej można użyć środków adekwatnych do sytuacji i zagrożenia. Tak mówi kodeks karny. To pojemne pojęcie, bo jak zaatakowany – wzięty z zaskoczenia, w strachu i stresie – ma to na gorąco ocenić? Stąd różne interpretacje i sądowe wyroki. Gary Seaborne ze wsi Drakes

8 temat tygodnia



4 sierpnia 2017

W nocy z soboty na niedzielę, 2 września 2012 roku, czterech zamaskowanych włamywaczy wdarło się do stojącego na uboczu domu Andy’ego (35) i Tracey (43) Ferrie w Melton Mowbray, w hrabstwie Leicestershire. Napad obudził małżonków, a mężczyzna długo się nie zastanawiając chwycił za dubeltówkę, którą legalnie posiadał i wypalił do intruzów. Dwóch z nich uciekło, a dwóch zostało rannych. Policja aresztowała właścicieli domu pod zarzutem uszkodzenia ciała, ale po kilku dniach, w wyniku fali oburzenia, której dawali wyraz również posłowie, zostali wypuszczeni na wolność. Ta sprawa ponownie ożywiła dyskusję i prace legislacyjne nad uregulowaniem prawa właścicieli do obrony swoich posesji przed włamywaczami.

Broughton, w hrabstwie w Worcestershire, do wyegzekwowania swoich praw skorzystał z… kija hokejowego. 36-latek obił nim innego mężczyznę przed sklepem w Guildford, co skutkowało rozcięciami na głowie i pękniętym nadgarstkiem. Panowie znali się już wcześniej, nie wiadomo jednak co było przyczyną rękoczynów. Po zatrzymaniu przez policję Seaborne stwierdził, że owszem, brał udział w bójce, ale to on został napadnięty. Najpierw miał sam otrzymać kilka razów w głowę, po czym odebrał agresorowi kij i zrewanżował mu się. Tę wersję potwierdził jeden ze świadków. Sąd nie miał jednak wątpliwości, że 36-latek przekroczył granice obrony koniecznej, co przyznał nawet jego adwokat Jason Airs. Ostatecznie Seaborne został skazany na osiem miesięcy więzienia, ale ze względu na jego nieposzlakowaną opinię, wcześniejszą niekaralność oraz przyznanie się do winy, otrzymał wyrok w zawieszeniu na dwa lata. Musiał także zapłacić poszkodowanemu 1000 funtów odszkodowania. Na mniej pobłażliwych przedstawicieli Temidy trafił Casey Hunt (41). Oskarżono go o napad, udział w bójce i ciężkie uszkodzenie ciała, za co trafił za kratki na 1,5 roku. Uzasadniając tą decyzję sędzia Robin Onions zakomunikował, że była ona na tyle łagodna, na ile mogła być. Dlaczego łagodna? Bo Hunt nie miał wcześniej konfliktów z wymiarem sprawiedliwości, ale, jak zaznaczył Onions, nadużył prawa, za co musi ponieść konsekwencje. Do zdarzenia doszło przed pubem Castle Spring w Shrewsbury, w hrabstwie Shropshire, kiedy do 41-latka podszedł uzbrojony w młotek o dziewięć lat od niego starszy Anthony Lord. W wyniku szarpaniny Huntowi udało się wyrwać napastnikowi narzędzie z ręki, ten jednak nie rezygnował i chwycił za leżący obok kawałek drewna, ponawiając atak. Wtedy otrzymał trzy ciosy młotkiem w głowę, co zakończyło się pęknięciem czaszki i uszkodzeniem mózgu. Od tamtej pory, na skutek odniesionych ran, Lord miał poważne problemy ze zdrowiem, leczył się między innymi na epilepsję. Przyczyną awantury była zazdrość o kobietę. Lord stracił panowanie nad sobą kiedy zobaczył, jak jego obecna partnerka rozmawia ze swoim byłym chłopakiem Huntem. Wtedy zaatakował. – Mojemu klientowi jest przykro z powodu zaistniałej sytuacji i jej następstw.

| temat tygodnia Współczuje panu Lordowi, ale sam od tego czasu też ma poważne problemy. Zdiagnozowano u niego stany lękowe i depresję – mówił adwokat Hunta, Steven Scully, przed sądem w Shrewsbury.

Niemoralna propozycja

W znacznie bardziej przyjaznej atmosferze przebiegało spotkanie w innym pubie, tyle że w Londynie. Zagnoune Escander (37) miło spędzał czas z poznanym tam mężczyzną, nazwijmy go X, z którym szybko znalazł wspólny język. Obaj panowie polubili się na tyle, że po wypiciu kilku piw poszli razem do klubu striptizerskiego, a następnie do domu X. Mniej przyjemnie zrobiło się rano, kiedy po obudzeniu się ten drugi zaczął składać swojemu gościowi seksualne propozycje. Escander stanowczo je odrzucił, co podziałało na gospodarza jak płachta na byka – w oka mgnieniu zmienił się nie do poznania, grożąc, że za chwilę poszczuje go psem. Wystraszony 37-latek pobiegł do kuchni, chwycił za nóż i próbował

szybkiej pomocy lekarskiej obyło się bez trwałego uszczerbku na zdrowiu. – Anthony Knutton nie szukał kłopotów, to kłopoty przyszły do niego. Ma świadomość, że mógł zareagować inaczej, żałuje tego, co się stało, ale musi z tym jakoś żyć. Całe zajście było spontaniczne, trwało zaledwie kilka sekund – argumentował obrońca oskarżonego Mark Stuart. Sąd w Burnley częściowo uznał jego racje, wydając wyrok czterech miesięcy więzienia w zawieszeniu na rok. Zasądził także kary pieniężne – 350 funtów zadośćuczynienia dla ofiary i 200 funtów kosztów procesowych.

Napad, którego nie było

– Zaatakowała mnie znienacka, ja tylko się broniłem. Była porywcza i agresywna – zeznał Adrian Goldsmith (50). Ten policjant z 28-letnim stażem, wielokrotne nagradzany za swoją służbę, miał rany kłute i zadrapania na ciele, ale, jak wykazało dochodzenie, zadał je sobie sam. Chciał w ten sposób mieć alibi po tym, jak chwilę wcześniej

Zaatakowała mnie znienacka, ja tylko się broniłem. Była porywcza i agresywna.

ADRIAN GOLDSMITH ewakuować się na zewnątrz, ale rozochocony napastnik złapał go od tyłu. Wtedy padł cios nożem. Ranny X trafił do szpitala, ale po rehabilitacji doszedł do siebie, natomiast Escander został aresztowany i stanął przed sądem, który przyznał, że działał w samoobronie i odstąpił od wymierzenia kary. Problemy innej natury spotkały Jordana Crossleya. Mężczyzna dobrze się bawił w barze w Burnley, w hrabstwie Lancashire, do czasu, kiedy postanowił razem z kolegą wyjść na papierosa. Przechodząc przez salę taneczną doszło do sprzeczki z grupą mężczyzn, która chwilę później przerodziła się w walkę wręcz, a na głowie Crossleya wylądowała szklanka ciśnięta przez niejakiego Anthony’ego Knuttona (31). Ten ostatni, mieszkaniec Blackburn, szybko uciekł z miejsca zdarzenia, ale policja niebawem wpadła na jego trop dzięki zeznaniom ochroniarza. Aresztowany mężczyzna od początku twierdził, że działał w samoobronie – ofiara miała go zaatakować pierwsza, a on instynktownie oddał tym, co miał w ręce. Przed sądem przepraszał za swój czyn, przyznając, że było to przekroczenie obrony koniecznej, ale działał pod wpływem stresu i emocji. Crossley przypłacił ten atak rozciętym uchem oraz poranioną twarzą, jednak dzięki

zabił młotkiem swoją żonę Jill (49). Potem tłumaczył, że tuż przed śmiercią kobieta dokonała samookaleczenia. O co dokładnie poszło małżonkom? Nie wiadomo. Wiadomo tylko, że wybuchła między nimi awantura zakończona tragicznym finałem. Dramat rozegrał się w ich domu w Northampton, w pobliżu komendy głównej policji hrabstwa Northamptonshire. 50-latek został zatrzymany 26 marca 2015 roku. – Zabiłeś żonę i próbowałeś upozorować wersję zdarzeń tak, żeby uniknąć konsekwencji swoich działań. Wielokrotnie kłamałeś – policji, lekarzom, którzy cię leczyli i kapelanowi, kiedy byłeś w areszcie. Sam się zraniłeś, przypisując to swojej żonie – mówił sędzia Paul Glenn, dodając, że ofiara przed śmiercią musiała mocno cierpieć. Większość ciosów, jakie otrzymała, zostało zadanych w głowę. Kiedy odczytano wyrok skazujący byłego policjanta na minimum 15 lat więzienia, ten nie wykazał żadnych emocji. Natomiast syn kobiety, Charlie Bailey, w specjalnym oświadczeniu odczytanym w sądzie przed ogłoszeniem wyroku napisał: – Moja rodzina jest załamana tym, co się stało. Adrian Goldsmith sprawił, że z mamą odeszła duża część mnie. Kto jak kto, ale on powinien był wiedzieć, jak zażegnywać napięte sytuacje…

reklama

10 felietony

| m im z daniem Piotr Ikonowicz Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

ocia muzyka pod domem Kaczyńskiego to akt rozpaczy opozycji, która najwyraźniej nie radzi sobie z coraz bardziej autorytarnymi rządami prezesa wszystkich prezesów. Zakłócanie modłów w miesięcznicę, zagradzanie drogi do grobu brata to eskalacja agresji, która dała jednak pewne efekty, bo prezes w końcu pękł i zwyzywał od kanalii swych oponentów. W krajach rządzonych naprawdę silną ręką zakłócanie życia prywatnego najważniejszych osób w państwie jest zwyczajnie niemożliwe, bo ci mieszkają w budynkach chronionych za murami, a często i drutem kolczastym. Ponadto tego typu wyczyny spotykają się ze zdecydowaną reakcją policji i sił specjalnych. Na tę okoliczność zwrócił uwagę prezes, żartując, że „atak odparł jego kot”. Dlatego ze strony opozycji częściej słychać wezwania do demonstracji niż żądanie przyspieszonych wyborów, których wynik jest wciąż niepewny. Po taki środek sięgnęła premier Wielkiej Brytanii i srodze się zawiodła, tracąc część siły parlamentarnej zamiast ją zwiększyć. Opozycji wciąż brakuje programu, jakiejś alternatywy, która przemówiła by do większości obywateli mocniej niż „dobra zmiana”, stąd często padają wezwania do sięgania po kryterium uliczne, próby wyprowadzenia na ulice tłumów porównywalnych z tymi w Grecji, Egipcie czy Tunezji. To prawda, że łatwo zebrać dużo ludzi na anty-PiSowskich demonstracjach, ale okazuje się coraz wyraźniej, że młodzi demonstranci nie darzą sympatią Schetyny, Petru czy choćby wyciągniętego z jakiejś szafy, Leszka Balcerowicza. Tłum, choćby najbardziej wrogi, pozbawiony programu i przywództwa nie jest dla władzy groźny. I władza się go nie boi, dlatego nadzieje, że do akcji wkroczy policja, że użycie siły przeciw bezbronnym manifestantom ukaże ludziom „prawdziwe oblicze” au-

torytarnej dyktatury, okazały się płonne. W wielu demokratycznych krajach podobne prowokacje wobec rządzących kończą się zwykle brutalną reakcją policji i tam władza od tego też nie upada. Jest jednak faktem, że gdy obywatele dość masowo wychodzą na ulice, prezes i obóz rządzący wycofują się z bardziej niepopularnych posunięć. To jednak jest siła opinii publicznej, a nie podczepiających się nieudolnie

Stanisław Michalkiewicz Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

skalacja świętej wojny „w obronie praworządności” w Polsce nastąpiła po wizycie prezydenta USA Donalda Trumpa w Warszawie, gdzie zapowiedział on „wspieranie” projektu Trójmorza. Ta zapowiedź musiała przekonać Berlin, że nie ma co czekać, że trzeba jak najszybciej doprowadzić do zmiany rządu w Polsce na taki, który wycofa się z projektu Trójmorza i w podskokach wykona

Kaczyński o protestujących przed jego domem: Ostatnio wykrzykuje się hasło: „precz z Kaczorem dyktatorem”. Ten dyktator jest tak łagodnym i dobrym dyktatorem, że można mu nawet oblegać dom (za: tvn24.pl)

pod protesty polityków neoliberalnej prawicy. Sposób w jaki u nas przeprowadzono transformację ustrojową sprawił, że duża część społeczeństwa zatęskniła za silną władzą. Porównanie z takim choćby Łukaszenką jest o tyle trafione, że ma on na Białorusi wielkie poparcie nie tylko za sprawą represjonowania opozycji, ale dlatego, że jego rządy zastąpiły tamtejszych Balcerowiczów i ludzi, którzy w poradzieckiem chaosie zbijali fortuny kosztem rozkradania majątku narodowego. Podobnie jest z popularnością Putina, który po latach pijaństwa, bezhołowia i grabieży przyniósł stabilizację i wzrost stopy życiowej. To doktryna liberalna, która stawiała na prywatyzację, gwałtowne przejęcie majątku narodowego przez wąską oligarchiczną elitę, wszelkimi, najbardziej nawet przestępczymi metodami, sprawiła, że ludzie tacy jak Kaczyński mogą dziś łamać podstawowe reguły demokracji i wciąż liczyć na sukces w następnych wyborach.

każdy niemiecki rozkaz. W ten sposób Niemcy mogłyby zażegnać w zarodku niebezpieczeństwo podważenia niemieckiej hegemonii w Europie i zablokowania projektu budowy IV Rzeszy, w który już tyle zainwestowały. Tego, ma się rozumieć, powiedzieć nikomu wprost nie można, ale od czegóż propaganda? Jak wiadomo, wymaga ona przejaskrawiania zarzutów, robienia – jak to się mówi – z igły wideł. Jarosław Kaczyński owszem – próbuje rekonstruować w Polsce przedwojenny, sanacyjny model, który wprawdzie charakteryzował się pewnym autorytaryzmem, ale bardzo miękkim. W dodatku robi to niezdecydowanie, by nie powiedzieć – w sposób safandulski. Najlepszą ilustracją tego safandulstwa jest nie tylko to, że gawiedź bez żadnych obaw i konsekwencji demonstruje przeciwko rządowi, ale przede wszystkim to, że żaden z dotychczasowych okupantów Polski z Wojskowych Służb

Czekamy na Twój komentarz 4 sierpnia 2017

Informacyjnych, tej najgroźniejszej organizacji przestępczej o charakterze zbrojnym, nie tylko nie został podłączony do prądu, ani nawet nie postawiony w stan podejrzenia. Przeciwnie – weto prezydenta Dudy dodało im otuchy, podobnie jak „niezawisłym” sędziom, wśród których – jak podejrzewam – aż co dziesiąty może być konfidentem WSI, zwerbowanym już w „wolnej Polsce” w ramach operacji „Temida” albo i poza nią, w ramach werbunków rutynowych. W tej sytuacji oskarżanie Jarosława Kaczyńskiego o „dyktaturę” bardzo przypomina oskarżenia miotane w 1939 roku przeciwko Polsce przez Adolfa Hitlera i Józefa Goebbelsa, jakoby polskie władze dokonywały eksterminacji mniejszości niemieckiej. Najwyraźniej w Berlinie ktoś musiał odkurzyć tamte, stare schematy Propaganda Abteilung, więc nic dziwnego, że ten oskarżycielski ton zdominował antyrządową propagandę w Polsce. Potwierdza to podejrzenia, że folksdojcze z Wojskowych Służb Informacyjnych zadaniowani są przez niemiecką BND, a swoim konfidentom nakazują ćwierkanie z tego samego klucza. Z tego samego klucza nadaje propaganda prowadzona przeciwko polskiemu rządowi przez lobby żydowskie, które na tym etapie ściśle kolaboruje z Niemcami. Warto w związku z tym przypomnieć, że kiedy w latach 40. i 50. dyktaturę w Polsce z nadania Józefa Stalina sprawował triumwirat wszechmogących Żydów: Jakuba Bermana, Romana Zambrowskiego i Hilarego Minca, kilkadziesiąt tysięcy polskich patriotów zostało zamordowanych, również w ramach zbrodni sądowych, a setki tysięcy przepuszczono przez maszynkę do mięsa – oczywiście przy wydatnej pomocy „Chamów”, których fizyczne i duchowe potomstwo wyje „w obronie praworządności”.

| z wielkiej brytanii

reklama

150 dżihadystów walczących w szeregach ISIS zostało pozbawionych brytyjskich paszportów.

Odbierają im paszporty

Fot. Shutterstock

Ponad 150 podejrzanych dżihadystów zostało pozbawionych brytyjskiego obywatelstwa. Według danych służb wywiadowczych, ok. 850 Brytyjczyków wyjechało na Bliski Wschód, by dołączyć do tzw. Państwa Islamskiego, a 350 z nich już wróciło z powrotem na Wyspy. Zgodnie z szacunkami krajowej agencji bezpieczeństwa, kolejnych 300 bojowników może wrócić do Wielkiej Brytanii w najbliższym czasie, a część z nich może planować zamachy terrorystyczne. Pomiędzy 2011 a 2015 r. paszporty odebrano 72 osobom, rok późnej – 35, a w pierwszym kwartale tego roku brytyjskiego obywatelstwa pozbawio-

no 15 osób. Jak donosi „Sunday Times”, po tegorocznych zamachach w Manchesterze i Londynie brytyjski rząd zdecydował, że paszport straci kolejnych ok. 30. Wśród nich jest m.in. ojciec i brat zamachowca z Manchesteru, Salmana Abediego, którzy obecnie przebywają w areszcie w Libii. Paszporty można odebrać jedynie osobom z podwójnym obywatelstwem, bo prawo nie pozwala na odbieranie go, jeśli wiąże się to z pozbawieniem danej osoby przynależności państwowej. Brytyjskie służby monitorują również ponad 2 tys. osób podejrzewanych o działalność ekstermistyczną.

Swobodny przepływ obywateli z Unii Europejskiej do Wielkiej Brytanii zakończy się zaraz po Brexicie – w marcu 2019 roku – powiedział rzecznik Theresy May.

Koniec przepływu osób? Po tygodniach burzliwych rozmów na temat polityki imigracyjnej po Brexicie i sprzecznych komunikatach wydawanych przez konserwatystów, rzecznik Downing Street poinformował, że swobodny przepływ osób zakończy się w 2019 roku, jednak równocześnie podkreślił, że poziom migracji nie spadnie od razu. Rzecznik, w imieniu przebywającej na urlopie Theresy May powiedział również, że propozycja nowej polityki imigracyjnej po Brexicie „zostanie przedstawiona w odpowiednim czasie”. Podobne oświadczenie złożył Liam Fox, minister ds. handlu międzynarodowego, który powiedział, że nie wyraził zgody na kontynuowanie obecnej polityki imigracyjnej. Stwierdził też, że

to Brytyjczycy głosujący za Brexitem chcieli odzyskania kontroli nad swoimi granicami. – To oczywiste, że odzyskanie kontroli nad naszymi granicami było jednym z elementów tego, czego domagaliśmy się w referendum, a zachowanie swobodnego przepływu osób nie byłoby zgodne z tą decyzją – powiedział Fox. Spekulacje na temat chaosu panującego w obozie konserwatystów pojawiły się po tym, jak Philip Hammond, minister finansów i Amber Rudd, minister spraw wewnętrznych wbrew wcześniejszym zapowiedziom stwierdzili, że swobodny przepływ osób będzie obowiązywał też po Brexicie, w 2019 roku.

12 z wielkiej brytanii

Goniec

News

RAJD

W LONDYNIE

Plaga końskich much

28 lipca odbyła się kolejna edycja Prudential Ride, w którym udział wzięli nie tylko amatorzy, ale też najlepsi na świecie kolarze.

Na przełomie lipca i sierpnia, wraz ze wzrostem temperatur, w Wielkiej Brytanii pojawia się coraz więcej tzw. końskich much. Ukąszenie przez te owady może powodować groźne reakcje alergiczne i bolesne bąble. Świadczy o tym m.in. przypadek 48-letniego Brytyjczyka, Andy Batty’ego – mężczyzna zmarł na skutek szoku anafilaktycznego, wywołanego przez takie właśnie ugryzienie.

Itaka poszukuje Osoby te są poszukiwane na prośby ich rodzin przez ITAKĘ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych. Ktokolwiek widział zaginionych, lub ma jakiekolwiek informacje o ich losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ pod całodobowym numerem 0048 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Informatorom gwarantuje się anonimowość.

Iwona Kamińska wiek: 20 lat wzrost: 157 cm oczy: niebieskie ostatnie miejsce pobytu: Londyn

Hubert Rybczyński wiek: 36 lat wzrost: 180 cm oczy: szare ostatnie miejsce pobytu: Chatham 4 sierpnia 2017

Fot. Agencja BE&W

Dwukrotny gwałt

Oczyszczony z zarzutów

15-latka została dwukrotnie zgwałcona w ciągu jednej nocy. Nastolatka była umówiona z kolegą na dworcu Witton. Zanim jednak tam doszła, została uprowadzona przez mężczyznę, który ją zgwałcił. Do drugiej napaści doszło, gdy ta zatrzymała przypadkowy samochód – kierowca zamiast jej pomóc, zgwałcił ją.

58-letni Brytyjczyk został oskarżony o rasizm po tym, jak powiedział, że „pragnie otruć Polaków”. Jak zeznał Marcin Dalek, Brytyjczyk powiedział mu, że „powinien kupić sobie bilet w jedną stronę” i „za pomocą azbestu otruje wszystkich Polaków na stołówce”. Sąd uznał, że nie ma wystarczających dowodów, by skazać Brytyjczyka.

liczba tygodnia

Polacy uciekają z UK?

lat ma Brytyjczyk, którego sąd uznał winnym nieumyślnego zabójstwa 40-letniego Polaka Arkadiusza Jóźwika. Nastolatek twierdził, że działał w obronie własnej, gdy pijany Polak zaczął zachowywać się agresywnie.

Polacy uciekają z Wielkiej Brytanii do pracy w Niemczech w celu uzyskania lepszych zarobków i z obawy przed Brexitem – mówią eksperci. Najczęściej emigrują pracownicy niewykwalifikowani, którzy przyjechali do Zjednoczonego Królestwa, żeby podjąć pracę w magazynach i fabrykach. Według danych, teraz przeprowadzają się do Niemiec z powodu silnego euro i niewielkiej odległości od domu.

cytat tygodnia Tęczowe środowiska chcą przeorać naszą ojczyznę. Zbigniew Ziobro minister sprawiedliwości

Koniec służby księcia Po dwóch latach pracy na stanowisku pilota w pogotowiu ratowniczym, książę William zrezygnował ze swojej służby, aby w pełni poświęcić się obowiązkom reprezentacyjnym.

Brytyjska dziennikarka zachwycona Polską

Seks z uczniem

Sue Jolly, brytyjska dziennikarka, przyznała, że przeżyła szok, kiedy przyjechała do Gdańska – myślała, że pomyliła samoloty i wylądowała w Amsterdamie. Brytyjka była przekonana, że Polska nie zmieniła się od czasów komunizmu i przeżyła duże zaskoczenie, kiedy zobaczyła tętniące życiem miasto.

28-letnia nauczycielka uprawiała seks ze swoim uczniem w toalecie na pokładzie samolotu. Do zdarzenia doszło podczas wycieczki szkolnej. Sprawa się wydała, gdy inny z podopiecznych próbował szantażować panią pedagog. Ta została zawieszona w prawach do wykonywania zawodu.

| z wielkiej brytanii 13

Zrób karierę na Wyspach

Polish Faces to działająca w Wielkiej Brytanii agencja modelek i modeli, która – jak słyszymy – powstała z myślą, aby wesprzeć Polaków w drodze na szczyt. Rozmawiamy z jej właścicielem, Pawłem Majewskim, który zdradza, jak działa agencja i kto ma największe szanse na zrobienie kariery. czątku staramy się współpracować tylko z najlepszymi. Naszym najnowszym nabytkiem jest Rafał Nowak, który na co dzień zajmuje się fotografią komercyjną i reklamową, Anna Smyk czołowa MUA (make-up artist) w Wielkiej Brytanii oraz Darien Mynarski, znany stylista z międzynarodową karierą.

Prowadzi pan agencję modeli i modelek Polish Faces. W jakich sektorach się specjalizujecie? Działacie tylko na terenie Wielkiej Brytanii? – Tak, założeniem działania Polish Faces jest prowadzenie i promowanie naszych rodaków, a nawet ich potomków, którzy chcą zaistnieć głównie na brytyjskim rynku. Mogą to być zarówno Polacy i Polki mieszkający w Wielkiej Brytanii, jak i ci mieszkający poza jej granicami – np. w Polsce, ale chcący tu zaistnieć. W jakich branżach mogą znaleźć zatrudnienie osoby, które się zgłoszą? Czy są to tylko pokazy mody? – Naszym głównym celem jest prowadzenie scoutingu, czyli wyszukiwania twarzy i promocja ich na rynku brytyjskim, ale nie tylko. Dzięki naszym współpracownikom mamy duże kontakty w Mediolanie, Berlinie i Nowym Yorku, do których pojedyncze osoby raczej się nie dostaną, a nasza agencja to załatwia. Poza tym oczywiście standardowo – hostessy, sesje, pokazy mody. Ostatnio jedna z naszych podopiecznych – Paulina Główka, brała udział w pokazie mody malezyjskiej firmy odzieżowej, która wchodzi właśnie na rynek brytyjski. Sami także od czasu do czasu organizujemy pokazy. Najbliższy taki pokaz odbędzie się na przełomie września i października – zapraszamy więc do zgłoszeń na stroniepolishfaces.co.uk.

Fot. (x2) Rafał Nowak / Polish Faces

Jakich osób poszukujecie? Jakimi cechami powinna odznaczać się idealna kandydatka czy idealny kandydat? Czy są jakieś ograniczenia np. wiekowe? – Nie ma ograniczeń wiekowych, jeżeli chodzi o osoby dorosłe. Do banku twarzy, bo warto zaznaczyć, iż Polish Faces to dwa działy – agencja modelek i modeli, w której prowadzimy wybrane przez nas osoby oraz bank twarzy, do którego mogą zgłaszać się wszyscy. Wiek, wzrost, waga – nie ma tu znaczenia. Bank twarzy, a więc i nabór do niego wystartuje już we wrześniu. Czy po zgłoszeniu się przeprowadzane są castingi? Jeśli tak, to jak one wyglądają? – Tak, zgłoszenia na tą chwilę odbywają się on-line. Wysyłasz swoje zgłoszenie, odzywamy się do wybranych osób i wtedy ewentualnie proponujemy współpracę w agencji lub

banku twarzy. Oczywiście wymagamy profesjonalnych zdjęć, jeżeli kandydat nie ma takowych, to możemy wskazać fotografów, którzy wykonają takie z naprawdę dużą zniżką od ceny rynkowej. Tu warto zwrócić uwagę na zjawisko „wysypu” fotografów, gdyż na rynku jest ich masa. Nie każdy, kto kupi aparat i robi sesje, jest od razu fotografem, a już na pewno nie takim, dzięki któremu można coś zyskać – czasami można stracić więcej niż się chciało poświęcić. Niestety 90 proc. wszelkich ogłoszeń to zwykli naciągacze, więc lepiej zapłacić nieco więcej, ale mieć pewność, że zdjęcia będą przyjęte później w każdej innej agencji na świecie, niż zapłacić mało lub w ogóle, a potem płakać, że „miałam być modelką, a ciągle tylko słyszę oferty TFP” (red. time for photos: modelka w zamian za pozowanie otrzymuje zapłatę w postaci zdjęć). Dobry, profesjonalny fotograf to podstawa, dlatego od samego po-

Skąd pomysł stworzenia agencji? Jak długo działacie? Jakimi sukcesami możecie się pochwalić? – Pomysł zrodził się już dawno, jednak musiał przejść pewien proces. Ja osobiście musiałem też dostać kilka razy nauczkę za swoją zbytnią ufność do ludzi, poznać nowych i nauczyć się czegoś. Pomijając wcześniejsze falstarty, za start agencji możemy uznać nabór do Miss Polski UK & Ireland 2017, gdyż to właśnie agencja Polish Faces organizowała to wydarzenie. Jak wiemy, wydarzenie odniosło ogromny sukces na rynku polonijnym, wybrana Miss – Paulina Główka jest wprost rozrywana przez różne agencje reklamowe czy media, a fakt, że dwie z naszych kandydatek – Alicja Zalewska i Aleksandra Serafin dostały się do polskich wyborów ogólnokrajowych, świadczy tylko o tym, że mamy oko do twarzy. Kto wie, może już w grudniu okaże się, że z Polish Faces pochodzi Miss Polski. Jedną z naszych podopiecznych interesuje się także znana agencja z Mediolanu. Niestety nie mogę mówić nic więcej na ten temat dopóki nie zostanie wszystko dograne. W jaki sposób można się do was zgłosić? – Jak już wspomniałem – online na stronie www.polishfaces.co.uk. Osoby zainteresowane dołączeniem do agencji będą mogły także porozmawiać z nami, z naszym zespołem stylistów, z obecną Miss Polski UK & Ireland 2017 Pauliną Główką oraz vice miss’kami podczas zbliżającego się Goniec Polish Festival, 9 września, gdzie jako Miss Polski UK & Ireland oraz Polish Faces będziemy mieli swoje stoisko. Zapraszamy.

Czekamy na Twój komentarz

14 kryminał

Śmiertelny cios

Po morderstwie ﬂagi na masztach przed siedzibą rady dzielnic Hammersmith i Fulham w Londynie opuszczono do połowy. Miasto oddawało cześć pewnemu zamiataczowi ulic z Polski.

iewiele jest rzeczy, z których Roger B. mógłby być w życiu dumny. Może tylko tyle, że w wieku 31 lat ciągle jeszcze jakimś cudem nie wylądował w kostnicy. Ten średniego wzrostu, wychudzony

nie oszacował na policji, pochłaniał około 100 funtów każdego dnia. Pracy nie miał, bo kto by zatrudnił czynnego narkomana z przeszłością, poza tym Roger jakoś się doń nie garnął. A że pieniądze na działki musiał jakoś zdobyć, to z łomem za pazuchą przemierzał ulice zachodniego Londynu w poszukiwaniu łupów, które mógłby potem spieniężyć.

na lokalnej komendzie policji niemal wszyscy go znali. Kartotekę kryminalną B. miał naprawdę solidną. Skazywany był w przeszłości w sumie aż 25 razy za 51 przewinień. Sprawa resocjalizacji w jego przypadku to tylko pobożne życzenie, a wysokie ryzyko recydywy sprawiało, że kolejne spotkanie na posterunku albo przed sądem było tylko kwestią czasu.

ma w domu, dla pewności dzwoni do drzwi. Nic. Tak jak podejrzewał, właściciele są w pracy. Rozgląda się ponownie, na ulicy widzi tylko sprzątacza ulic z wózkiem. Wyciąga łom i ze wszystkich sił napiera na drzwi. Te w końcu ustępują, podważone prętem. Jak niemal w każdej robocie Rodgera przychodzi taki moment, gdy coś idzie niezgodnie z planem. Tym razem

brunet z krostami na twarzy miał po prostu szczególne potrzeby, których zaspokojenie wymagało nadzwyczajnych środków i to z reguły wpędzało go w tarapaty. Nie da się zakreślić konkretnej daty w kalendarzu, kiedy crack i heroina przejęły kontrolę nad jego codziennością, ale zdążyły już poczynić pewne spustoszenie i to zarówno fizyczne, jak i umysłowe. Na domiar złego bezlitosny nałóg rujnował go finansowo, bo, jak potem skrupulat-

Trzeba Rogerowi oddać, że do sprawy się przykładał: włamania do mieszkań, niszczenie mienia, kradzieże samochodów, rowerów, telefonów komórkowych oraz innego rodzaju sprzętu elektronicznego – brał wszystko, co potem mógł sprzedać u pasera. Oczywiście sprawa nie należała do najprostszych, bo dobry włam wymagał pewnego rodzaju zdolności, których niestety 31-latek nie posiadał. I w związku z tym

Alarm

nadchodzące kłopoty sygnalizuje regularny, niezbyt jeszcze hałaśliwy dźwięk. Ale po kilkunastu sekundach o tym, że coś się dzieje w domu wie cała okolica. Poziom adrenaliny we krwi B. raptownie skacze. Nie ma czasu do stracenia. Wbiega do mieszkania i na prędko rozgląda się za czymś, co reprezentuje jakąś wartość. Chwyta laptop marki Dell, gotówkę w wysokości 30 funtów oraz

>> Paweł Chojnowski

Fot. Shutterstock

4 sierpnia 2017

W środę 29 sierpnia 2012 r., kilka minut przed drugą po południu pod jeden z domów przy Rylett Road w bogatej części Shepherd’s Bush podjeżdża opel zafira. Środek dnia, ale wokół niewielu przechodniów. Z wozu wysiada Rodger B. Podchodzi do numeru 36 i, choć doskonale zdaje sobie sprawę, że nikogo nie

| kryminał 15 kuchenny nóż, na wypadek, gdyby komuś przyszło do głowy próbować go zatrzymać. Mężczyzna wybiega z mieszkania i pędzi do zaparkowanego nieopodal opla. Tutaj po raz kolejny jego plan zawodzi, bo samochód odmawia posłuszeństwa. B. próbuje po raz kolejny, ale maszyna nie chce odpalić. Sytuacja robi się poważna, gdyż piesza ucieczka ze skradzionym komputerem w ręku to duże ryzyko. Ponadto sytuacją zainteresował się sprzątacz.

16 cm

To, że oplem nigdzie nie pojedzie, Rodger uświadamia sobie, gdy ubrany w ochronną odzież, ze szczotką do zamiatania w ręku mężczyzna jest już na tyle blisko, że konfrontacja jest niemal pewna. Wysiada zatem i krzyczy do zamiatacza, by się nie zbliżał. Ten jednak nie słucha i mężczyźni przez moment ganiają się wokół samochodu, Rodger obrywa kilkukrotnie szczotką i wygląda na to, że sprzątacz posługujący się angielskim z wyraźnym wschodnioeuropejskim akcentem nie ma zamiaru odpuścić. Wyjący alarm oraz osobliwy sparing na środku ulicy przyciąga gapiów, co dla B. może oznaczać zatrzymanie i kolejną odsiadkę. Chwyta więc nóż, którym z początku tylko wymachuje, by odstraszyć natręta, ale gdy to nie skutkuje, podchodzi bliżej i wbija niemal całe, 16-centymetrowe ostrze w klatkę piersiową sprzątacza. Mijają sekundy, kilka osób widzi, jak jeden z mężczyzn upada na jezdnię, a drugi szybko się oddala. Ktoś podbiega do leżącego i uciska ranę, ktoś inny dzwoni po karetkę. Ta dojeżdża na miejsce w kilka minut, ratownicy robią co mogą, ale rana jest poważna. Zabierają poszkodowanego do szpitala, gdzie niedługo umiera. B. natomiast wydostaje się na jedną z głównych ulic, a potem znika.

Bilet na Cypr

Policja wyłącza z ruchu odcinek Rylett Road w miejscu, gdzie doszło do zdarzenia. Pojawiają się detektywi z wydziału zabójstw oraz technicy, którzy zabezpieczają ślady w domu, na ulicy oraz wewnątrz auta, bo według świadków wóz należy do napastnika. Funkcjonariusze jednak sprawdzają numery rejestracyjne i okazuje się, że są fałszywe. Potem wychodzi na jaw, że samochód został skradziony kilka dni wcześniej z jednej z londyńskich stacji benzynowych. Detektywi przeglądają nagrania z lokalnych kamer ulicznych. Szukają szczupłego bruneta w jasnej bluzie,

czarnych spodniach oraz białych butach. Kilka patroli przeczesuje okolicę, ale bez rezultatu. W aucie technicy znajdują narzędzie zbrodni, odciski palców oraz DNA, a ponadto skradziony laptop. Gdy wrzucają zebrane informacje do komputera wyskakuje im nazwisko dobrze znanego lokalnego ćpuna. Jadą pod adres, gdzie zwykle można go zastać, ale nie mają złudzeń, po takiej akcji Rodger najpewniej zaszył się w jednej z melin. Zaglądają w kilka innych miejsc, m.in. do mieszkania dziewczyny B. Odnajdują go w jej sypialni 24 godziny po morderstwie. Wkrótce okaże się, że Rodger planował uciec z Wielkiej Brytanii na Cypr, gdzie jego rodzice mają dom. Zdążył nawet kupić bilet samolotowy w jedną stronę.

Kwiaty i ciepłe słowa

Wcześniej detektywi zidentyfikowali ofiarę nożownika. To pochodzący z Polski 40-letni Piotr M., pracownik prywatnej firmy, która w imieniu miasta zajmuje się utrzymywaniem w czystości londyńskich ulic. M. mieszkał w Londynie od 9 lat, niedawno się ożenił. Przekazanie tragicznych wieści jego żonie z pewnością było trudnym policyjnym obowiązkiem. Sekcja zwłok wykazała, że nóż przebił komorę serca mężczyzny, co było bezpośrednią przyczyną śmierci. W miejscu, gdzie doszło do ataku, pojawiły się kwiaty, przedstawiciel rady Hammersmith i Fulham wygłosił w intencji Piotra M. przemówienie, gdzie padły takie słowa jak: poświęcenie, odwaga, praworządność i bohaterstwo. Z kolei firma, w której był zatrudniony, założyła fundusz wsparcia dla jego rodziny. Zebrano ponoć 30 tys. funtów. Proces przed Old Bailey w Londynie ruszył w połowie marca 2013 r. B. przyznawał się tylko do włamania i kradzieży. Co do zabójstwa, twierdził, że całe zdarzenie to nieszczęśliwy wypadek, a on jedynie się bronił. Jednak po kilkudniowym procesie ława przysięgłych zdecydowała, że B. jest winny wszystkich trzech zarzutów i wysłała go dożywotnio do więzienia. O wcześniejsze zwolnienie Rodger B. będzie mógł się ubiegać dopiero po odbyciu 27 lat kary.

reklama

16 ludzie

Ta trzecia.

Camilla Parker Bowles.

Jej związek z brytyjskim następcą tronu wywołał jeden z najgłośniejszych skandali ostatnich lat. I mimo, że rola Camilli Parker Bowles w rozbiciu księcia Karola i Diany wydaje się być oczywista, dopiero dziś świat poznaje kulisy tego romansu. Dobiegająca siedemdziesiątki księżna po raz pierwszy zdecydowała się opowiedzieć magazynowi „The Daily Mail”, co czuła przez te wszystkie lata, gdy nazywano ją „najbardziej znienawidzoną kobietą na Wyspach Brytyjskich”, i ile kosztowała ją walka o miłość. 4 sierpnia 2017

| ludzie >> Karolina Wiatrowska iemiłosiernie padający deszcz spływa strugami po przezroczystej parasolce księżnej, chlapie na jej buty, odbija się od epoletów i daszków czapek wyprężonych na baczność żołnierzy. Księżna Camilla przyjechała do Aldershot, aby przywitać IV Batalion Strzelców, który powrócił z Iraku. Rozmawia z żołnierzami i ich rodzinami, wygłasza przemówienie, w którym chwali męstwo walczących i poświęcenie ich rodzin. Jako córka i była żona oficerów brytyjskiej armii Camilla czuje się doskonale w towarzystwie wojskowych. Ma spędzić z nimi dwie godziny, ale jak zawsze przedłuża wizytę do momentu, kiedy jej ochrona zaczyna niecierpliwie patrzeć na zegarki. Zawsze ma czas na wysłuchanie ludzkich historii. Nigdy nie traci zainteresowania tymi, z którymi przychodzi jej się spotkać podczas 200 wizyt rocznie, odbywanych w ramach służbowych obowiązków. Każdy, kto miał okazję kiedykolwiek z nią rozmawiać twierdzi, że to jedna z jej najbardziej ujmujących cech. Druga to poczucie humoru. Umiejętność śmiania się z samej siebie pomogła jej przetrwać najtrudniejsze chwile, kiedy media i poddani brytyjskiej Korony zrobili z niej naczelną wiedźmę kraju. „Trzecia kobieta” w małżeństwie Karola i księżnej Diany nigdy nie opowiedziała mediom własnej wersji wydarzeń sprzed ponad 20 lat. Niedawno udzieliła wywiadu do „The Daily Mail”, w którym po raz pierwszy dzieli się wspomnieniami z tamtych czasów.

Cudowne dzieciństwo

Camilla Shand miała cudowne dzieciństwo. Jako najstarsza córka z trójki dzieci szlacheckiej rodziny z rezydencją i służbą w Londynie, obracała się w kręgu równie uprzywilejowanych młodych ludzi. Miała kochających rodziców, uczęszczała do dobrych szkół, nauczyła się francuskiego w Paryżu i „dygnęła” przed królową na balu debiutantek. Jak większość młodych dziewczyn z jej sfery poszła na studia. Wolne chwile poza pracą, jako sekretarka w firmie znajomych, poświęcała na imprezy i jazdę konną. Była energiczna, wesoła, miała mnóstwo przyjaciół i ogromne powodzenie u mężczyzn. Z młodym oficerem, Andrew Parker Bowlesem, znali się od czasu, gdy była jeszcze nastolatką. Utrzymywali luźny związek przerywany jego wyjazdami. Zerwali po raz kolejny, gdy Andrew zaczął stawać w konkury do córki królowej, księżniczki Anny. Traf chciał, że w

tym samym czasie Camilla poznała na przyjęciu księcia Karola. Nie przeszkadzało jej, iż następca tronu miał wtedy reputację playboya. Wystarczyło jedno spotkanie, a okazało się, że Karol jest jej bratnią duszą. Zaczęli bywać razem na meczach polo, na których Camilla wciąż występowała jako dziewczyna Andrew. „Z perspektywy można powiedzieć, że książę powinien poślubić Camillę właśnie wtedy” – wspominała Patricia Mountbatten, kuzynka i matka chrzestna Karola w książce Gylesa Brandretha „Charles and Camilla: The Love Affair”. „Byli idealnie dobrani. Ale ich małżeństwo nie było możliwe”. Podobno wtedy książę nie dostałby pozwolenia na małżeństwo, bowiem Camilla, chociaż pochodziła z odpowiednich sfer, nie była wystarczająco dobrą partią. Nawet babcia Karola nie kryła, że, jej zdaniem, wnuczki jej

księżnej pisał, że Diana nie była ślepa. „Wiem doskonale co dzieje się między tobą a moim mężem!” – zaatakowała Camillę podczas przyjęcia w 1989 r. „Masz wszystko czego zawsze chciałaś: wszyscy mężczyźni świata się w tobie kochają, masz dwójkę pięknych dzieci. Czego jeszcze chcesz?”, odpowiedziała Camilla. „Chcę mojego męża!”, odparła wściekła księżna. O tym, że Karol utrzymywał zażyłe stosunki z Parker Bowles przez szereg lat swojego małżeństwa, opinia publiczna dowiedziała się dopiero w 1994 roku, gdy sam przyznał się do tego w wywiadzie telewizyjnym. Niedługo potem Diana przyznała się do romansu z Jamesem Hewittem i udzieliła wywiadu do BBC, w którym otwarcie mówiła o Camilli: „W małżeństwie było nas troje, więc trochę tłoczno”. To miało doprowadzić do separacji książęcej pary. Kilka miesięcy potem pań-

Oczywiście, że są dni, kiedy wstaję rano i wydaje mi się, że nie dam rady. Ale biorę się w garść...

CAMILLA PARKER BOWLES przyjaciółki, niejakie panny Spencer to o wiele lepsze kandydatki. Niezdecydowany książę wyjechał na kilka miesięcy w ramach służby wojskowej, a Camilla i Andrew ogłosili zaręczyny. – Przypuszczam, że to uczucie pustki wreszcie minie… – pisał Karol w liście do lorda Mountbattena, gdy dotarła do niego ta wiadomość. Andrew często bywał poza krajem, nawet po kilka lat, a Camilla wychowywała dwójkę ich dzieci, Toma i Laurę. Nie pytała męża o to, jak układa sobie życie na kolejnych placówkach, a on odwdzięczał się jej podobnym zaufaniem. Doskonale wiedział o jej zażyłej znajomości z Karolem. Camilla przez osiem lat była jego przyjaciółką i powiernicą. Nie mogło jej więc zabraknąć wśród tłumu gości w londyńskiej katedrze świętego Pawła, gdy następca tronu stał przed ołtarzem z młodziutką Dianą Spencer.

Nieudane małżeństwo

Od bajkowego ślubu minęło zaledwie pięć lat, kiedy stało się jasne, że małżeństwo Karola i Diany jest pomyłką. Łączyli ich synowie – William i Harry. Dzieliła ich za to różnica wieku, suma doświadczeń, zainteresowań i oczekiwań. Karol nie rozumiał, dlaczego jego młoda żona jest coraz bardziej sfrustrowana, nie potrafił jej pomóc i nie umiał sobie poradzić z jej problemami. Coraz częściej szukał towarzystwa Camilli, która rozumiała go jak nikt inny. Andrew Morton, biograf

stwo Parker Bowles, od dwóch lat i tak mieszkający oddzielnie, rozwiedli się. Jeśli Camilla myślała wtedy, że jej status „złodziejki mężów” był uciążliwy, to bardzo się myliła. – Paparazzi chodzili za nami wszędzie. Trzymaliśmy lornetkę w łazience i codziennie rano sprawdzaliśmy, ilu kryje się w krzakach pod domem. To trwało miesiącami i stało się w jakiś sposób zupełnie normalne – wspominała w wywiadzie. – Przez rok nie mogłam wychodzić z domu. Ale moje dzieci i przyjaciele po prostu się do tego przyzwyczaili. Ja spędzałam czas na czytaniu – przeczytałam wtedy najwięcej książek w swoim życiu i uczyłam się malować – dodała. Choć nigdy nie rozczula się nad sobą, przyznała, że był to najtrudniejszy okres w jej życiu.

Fala nienawiści

Po tragicznej śmierci Diany w 1997 roku nadzieja Karola na rychłe poślubienie Camilli znów została rozwiana. Kraj pogrążył się w żałobie, a na panią Parker Bowles spłynęła fala nienawiści. Jednak z biegiem czasu wysiłki zatrudnionego przez Karola speca od PR, Marka Bollanda, powoli dawały o sobie znać. Bolland zajmował się naprawą zszarganego wizerunku księcia, a teraz miał ocieplić w oczach Brytyjczyków również Camillę. Wybrał strategię małych kroków: pani Parker Bowles pokazywała się czasem u boku księcia na nieoficjalnych przyjęciach. Pierw-

szy raz pojawili się razem publicznie dopiero w 1999 roku na przyjęciu w hotelu Ritz. Rok później Camilla towarzyszyła Karolowi na oficjalnych wizytach w Szkocji, a w kolejnym – wciąż jako osoba prywatna – objęła patronat nad Narodowym Stowarzyszeniem do Spraw Osteoporozy. Przypieczętowaniem jej statusu w rodzinie królewskiej było zaproszenie od królowej Elżbiety na obchody jej złotego jubileuszu w 2002 roku w Buckingham Palace. Nikt nie miał już wątpliwości, że Karol zrobi wszystko, żeby wreszcie poślubić swoją miłość. Doradcom, którzy zwracali uwagę na możliwe trudności prawne – Camilla była nie tylko rozwódką, ale też katoliczką – oświadczył, że „tym razem kwestia tego małżeństwa nie podlega dyskusji”.

Druga w hierarchii

Od ślubu Karola i Camilli – skromnej cywilnej ceremonii w ratuszu w Windsorze – minęło w tym roku 12 lat. Księżna jest dziś drugą w hierarchii rodziny królewskiej kobietą w państwie i jedną z najbardziej popularnych jej członków. W wieku, w którym wielu marzyłoby o zwolnieniu obrotów, ona ma coraz więcej obowiązków. – Oczywiście, że są dni, kiedy wstaję rano i wydaje mi się, że nie dam rady. Ale biorę się w garść i idę naprzód – mówiła w wywiadzie. Wspiera centra dla bezdomnych, schroniska dla zwierząt i prowadzi niestrudzoną kampanię na rzecz krzewienia czytelnictwa. Reprezentuje też u boku Karola kraj za granicą, tak jak podczas tegorocznej podróży po Europie, mającej na celu załagodzić wizerunek Wielkiej Brytanii w dobie Brexitu. Kiedy tylko może, ucieka do swojego domu w hrabstwie Wiltshire, gdzie odwiedzają ją dzieci i pięcioro wnucząt, jej psy mogą gryźć starą kanapę, a sama księżna smaży jajecznicę tylko dla siebie i snuje się po domu w szlafroku do południa. Pompa i ceremonia nie przychodzą jej naturalnie i często musi się szczypać, żeby nie wybuchnąć śmiechem, kiedy nie wypada. Poczucie humoru, które pomogło jej przetrwać najtrudniejsze chwile, nigdy jej nie zawodzi. Twierdzi, że jeśli nie możesz się z czegoś śmiać, możesz równie dobrze zupełnie się poddać. Ona się nie poddaje.

Czekamy na Twój komentarz

18 z wielkiej brytanii

Stan zagrożenia kredytowego >> Luke Pilatowski d czasu finansowego krachu z 2008 r. realna pensja wciąż maleje – średnio o 1 proc. rocznie, jako że podwyżki płac ciągle pozostają w tyle za inflacją. W ostatnich miesiącach dość drastycznie spadły na Wyspach wydatki na konsumpcję, co z kolei musi przełożyć się na osłabienie wzrostu gospodarczego. Jest to jednak logiczną konsekwencją sytuacji, gdzie dochód pozostający do dyspozycji gospodarstw domowych (pieniądze, które można przeznaczyć na dowolny cel po zapłaceniu rat, rachunków i zakupie jedzenia) spadł tylko w ostatnim roku o blisko 25 proc.

Bez pieniędzy?

Wydaje się, że w zestawieniu z tymi informacjami trudno byłoby wytłumaczyć fenomen pojawienia się na brytyjskich drogach wielkiej ilości nawoskowanych SUV-ów z napędem na cztery koła, które dopiero co zjechały z taśmy produkcyjnej. Nie ma jednak 4 sierpnia 2017

rzeczy niemożliwych, a przynajmniej takie można odnieść wrażenie, kiedy przyglądamy się skutkom pracy finansistów. To oni odpowiadają w największym stopniu za to niezwykłe, biorąc pod uwagę sytuację gospodarstw domowych, zjawisko. Skuteczność opracowanej przez nich polityki nowoczesnych kredytów oferowanych kierowcom już dawno przerosła najśmielsze oczekiwania. Sukces ultra tanich kredytów na zakup własnych czterech kółek napędził w ciągu ostatnich 10 lat przemysł samochodowy bardziej niż jakikolwiek inny dział gospodarki UK! Realista, który widzi stan środków na swoim koncie nie sądzi, że stać go na luksus posiadania samochodu marzeń. Natarczywy marketing jednak często skutecznie przekonuje potencjalnego konsumenta, że ten żyje w błędzie. Wypełnienie aplikacji trwa przecież tylko kilka minut i pozwala niezbyt zamożnym ludziom na korzystanie z luksusu własnego, nowego samochodu wysokiej klasy. Tylko w ubiegłym roku korzystanie z łatwo dostępnych i niezwykle tanich kredytów pozwoliło konsumentom na zakup

Słabo zabezpieczone jest tylko ok. 3 proc. kredytów i nie ma powodu do obaw

THE FINANCE & LEASING ASSOCIATION aż 90 proc. nowych samochodów zarejestrowanych w UK. By stało się to możliwe zaciągnięto kredyty na rekordową kwotę 31,6 miliardów funtów. W tym roku prognozowana kwota to już 40 miliardów. Dzięki temu w krótkim czasie zubożone Zjednoczone Królestwo stało się europejskim liderem jeśli chodzi o sprzedaż nowych samochodów.

Uszczęśliwi nas PCP?

Tanie kredyty oferowane chętnym na zaznanie odrobiny luksusu to zupełnie nowy produkt finansowy. Umowy PCP (personal contract plan), bo o nich mowa, stanowią narzędzie finansowe, które przypomina nieco tradycyjny leasing. Różni się jednak od niego tym, że zależnie od postanowień umowy na przestrzeni pierwszych 24-48 miesięcy kredytobiorca spłaca

tylko ok. 1/3 wartości samochodu, co gwarantuje niskie miesięczne raty. Schody zaczynają się po upływie tego okresu, kiedy pozostała część musi zostać uregulowana jednorazowo, jako tak zwany baloon payment. Większość umów zezwala co prawda na zwrot samochodu po uregulowaniu pierwszej fazy płatności i... podpisaniu kolejnej identycznej umowy PCP na nowy samochód. Tak jak w przypadku innych produktów finansowych nic nie jest jednak tak proste jak się wydaje. Należy dokładnie przeczytać umowne postanowienia, bo np. samochód w czasie trwania kontraktu musi być „naprawiany i serwisowany zgodnie z zaleceniami producenta”. Złym pomysłem wydaje się także przekraczanie umownej ilości mil – uiścimy wówczas opłatę karną. Właściciele, którzy oddawali samochody,

| z wielkiej brytanii 19 Zjednoczone Królestwo wciąż zauważalnie traci w ostatnim czasie na ﬁnansowej atrakcyjności i to pomijając już nawet kwestię Brexitu. Co symptomatyczne, w ubiegłym roku po raz pierwszy spadła liczba osób przyjeżdżających tu do pracy z Unii Europejskiej. Nie powinno być to wielkim zaskoczeniem, jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że Wielka Brytania jest obecnie powszechnie uznana za zdecydowanie najsłabiej prosperującą spośród rozwiniętych gospodarek świata. no nie zgodzić się zatem z ekspertami, którzy ostrzegają, że rynek nowych samochodów może runąć jak domek z kart, w razie podniesienia stóp procentowych lub wzrostu bezrobocia. Dlatego dość zdecydowane zapowiedzi rychłego podniesienia przez Bank of England rekordowo niskich stóp procentowych w celu zdławienia inflacji, mogą oznaczać gwałtowny i niezbyt przyjemny koniec boomu na rynku umów kredytowych PCP.

Więźniowie kredytu

mając nadzieję na beztroskie zakończenie umowy, często zaskoczeni byli koniecznością zapłaty za naprawę niewielkich otarć, nowe opony i wiele innych kosztownych „drobiazgów”. Dlatego jeśli ktoś ma zamiar zatrzymać samochód, który spłaca, tańszy i dogodniejszy okaże się... tradycyjny leasing. Podobny boom samochodowy przeżywały w ostatnich latach Stany Zjednoczone, a teraz zaczynają pojawiać się tam problemy z bieżącą spłatą rat. Terminowo nie jest spłacanych aż 10 proc. z podpisanych umów PCP i następują coraz częściej konfiskaty samochodów. Finansiści zrzeszeni w The Finance & Leasing Association (FLA), którzy odpowiadają za pożyczanie pieniędzy na umowy PCP w UK przekonują, że słabo zabezpieczone jest jedynie 3 proc. z udzielonych kredytów i nie ma powodu do obaw. Trudno jednak uwierzyć w ich zapewnienia, skoro stowarzyszenie... utajniło wymogi, które klient musi spełnić, by przyznano mu zdolność kredytową. Kryteria te są w znacznym stopniu jawne w USA. Trud-

Sytuacja na rynku mieszkaniowym również nie napawa optymizmem. Po raz pierwszy od czasu kryzysu finansowego w 2009 r. ceny domów spadały przez trzy miesiące z rzędu. Od marca do maja łącznie o ok. 1 proc. Możliwość dalszych spadków, połączona z ewentualnością podniesienia przez Bank of England stóp procentowych oznacza, że możemy stać się świadkami pojawienia się nowego pokolenia „mortgage prisoners” – więźniów kredytów mieszkaniowych. Analogiczna sytuacja miała miejsce osiem lat temu, kiedy to blisko milion niefortunnych pożyczkobiorców zakupiło mieszkania korzystając z niewielkiego wkładu własnego. Umowy gwarantowały niskie, stałe (fixed) oprocentowanie na okres 2-3 lat. Kiedy ten okres dobiegał końca, banki w obliczu spadku wartości nieruchomości i pogorszenia sytuacji kredytobiorców zmuszały ich do spłaty odsetek w oparciu o niekorzystne stawki SVR (standard variable rate), odmawiając im możliwości podpisywania nowych, gwarantujących oszczędności umów ze sztywnym oprocentowaniem.

„Variable”, a nie „fixed”

Historia może się powtórzyć w obliczu niespotykanego boomu na rynku kredytów dla osób nie posiadających znaczącego wkładu własnego. W ostatnim miesiącu znalazło się na rynku aż 287 różnych kredytów mieszkaniowych oferowanych przy wkładzie własnym wynoszącym 5 proc. wartości

nieruchomości. Dwa lata temu w ofercie było 190 takich kredytów, w 2009 r. – tylko 6. Rzecz w tym, że typowa SVR banków komercyjnych wynosi dziś około 3,7 proc. rocznie, podczas gdy umowa gwarantująca sztywne oprocentowanie na 2 lata może oznaczać jedynie 1,2 proc. odsetek od pożyczonej kwoty. Przy kredycie na 100.000 funtów daje to aż 2.500 funtów różnicy w rocznych odsetkach, a miesięczną ratę podwyższa aż o 200 funtów. Ofiarami tego rodzaju polityki banków padają głównie niezamożni kredytobiorcy, którzy nie mają możliwości wpłacenia dużego wkładu własnego. Kiedy kończy się okres, na który klient podpisał umowę o sztywne oprocen-

towanie, bank automatycznie przenosi go na SVR. Kiedy pokrzywdzeni proszą o podpisanie nowej, korzystniejszej umowy, bank oświadcza, że ich kredyt nie jest wystarczająco dobrze zabezpieczony i nie kwalifikują się na tańsze produkty finansowe. Perspektywa znalezienia się w pułapce kredytowej dla tych, którzy w ostatnich latach dokonali zakupu domu na kredyt, staje się całkiem realna. Z dnia na dzień okazać się może, że mieszkają w domu, który jest mniej warty niż pozostały do spłacenia kredyt. Bank wyzyskuje zaś tak powstałą sytuację w swoim interesie i zmusza ich jako posiadaczy „zagrożonego” kredytu do spłaty horrendalnych, ponad dwukrotnie wyższych odsetek. Jak widać nad brytyjską gospodarką zaczynają znów zbierać się czarne chmury. Pozostaje mieć nadzieję, że burza przejdzie bokiem, bo sytuacja jest już i tak wystarczająco trudna i napięta.

Czekamy na Twój komentarz

reklama

20 z wielkiej brytanii

Lekcje ważniejsze,

niż myślisz

Brytyjskie media alarmują, że lekcje muzyki znikają ze szkół. Polski rząd w tym czasie od września chce przywrócić świetność temu i innym przedmiotom. >> Sonia Grodek d września Aberdeen Music Centre w Szkocji nie będzie już organizować dodatkowych zajęć z muzyki w tamtejszych szkołach. Do tej pory w okolicznych podstawówkach i liceach pod okiem doświadczonych muzyków można było uczyć się gry na dudach, skrzypcach czy śpiewu. Dodatkowo instruktorzy prowadzili też chóry i orkiestry szkolne, które wydały wielu obiecujących muzyków, jak np. Annie Lennox. Lekcje były płatne, ale wiele dzieci z rodzin korzystających z zasiłków mogło chodzić na nie za darmo. Lokalne władze tłumaczą, że dzieci wciąż mogą brać udział w zajęciach organizowanych poza szkołą. Pedagodzy i część rodziców są jednak zdania, że takie działanie utrudni młodym ludziom kontakt z muzyką, bo po lekcjach nie wszystkie dzieci (i nie wszyscy rodzice) będą chętne, by iść na kolejne zajęcia.

4 sierpnia 2017

Najłatwiej ciąć muzykę

Podobnie było w jednej ze szkół w Newport w Essex, gdzie cotygodniowe lekcje muzyki dla dzieci w wieku 11-13 lat zostały w tym roku zawieszone. W obu przypadkach winne są budżetowe cięcia. Trudno wyobrazić sobie, by młodzi przestali uczyć się angielskiego czy matematyki, ale o zawieszone lekcje muzyki upomną się nieliczni. Przyznał to wprost w jednym z wywiadów dyrektor szkoły z Essex, tłumacząc, że dzięki temu może „uratować” inne przedmioty. To nic nowego, bo już pięć lat temu podczas badania poziomu nauczania tego przedmiotu Ofsted alarmowało, że w wielu szkołach naucza się muzyki bez... muzyki. Uczniowie tylko czytają o kompozytorach lub kolorują nutki, ale nie mają okazji usłyszeć żadnych dźwięków. Lekcje, na których młodzież gra czy śpiewa należą do rzadkości, a gdy się zdarzają, nauczyciele często nie korygują uczniów. Pozwalają im fałszować czy nawet niepoprawnie używać instrumentów, żeby „nie zrazić” ich do muzyki krytyką.

W najgorszej kontrolowanej wtedy szkole uczniowie przepisywali z rozdanych przez nauczyciela kartek informacje o Ericu Claptonie. Zastrzeżenia dotyczyły jednak tylko co piątej szkoły, a w niektórych poziom był wybitny.

Wiedza na całe życie

To ważny przedmiot, o czym przekonuje 28-letnia Dorota z Warszawy, absolwentka warszawskiego liceum o profilu artystycznym i Akademii Muzycznej na kierunku wiolonczeli. Choć dziś łączy „zwykłą” pracę z występami w zespole (również na zagranicznych festiwalach), uważa, że wiele zawdzięcza edukacji muzycznej. – Jasne, jak byłam młodsza, czasem się buntowałam i nie chciałam grać – opowiada. – Dopiero teraz zaczynam jednak dostrzegać, jak mnie to ukształtowało. Lubię muzykę klasyczną, otaczam się osobami podobnymi do mnie, ludźmi ciekawymi świata i nowych dźwięków. A wszystkiego nauczyłam się w szkole – dodaje. Podstawówka czy liceum to czas, gdy nawet przyszły mechanik może zarazić

się pasją do grania. Czasem to pierwszy kontakt z instrumentem, który – jak u Doroty – wyznacza kierunek na całe życie.

Lekcje z obywatelstwa

Podobnie jest z lekcjami sztuki, które mogą ucznia rozkochać w tworzeniu lub zniechęcić do niego na całe życie. Inne ciekawe przedmioty, z jakimi można się spotkać w brytyjskiej podstawówce to technologia i design czy edukacja religijna. Dodatkowe zajęcia, które szkoły mogą, choć nie muszą wprowadzić, to PSHE, czyli edukacja socjalna, zdrowotna i osobista, zajęcia „Citizenship” będące odpowiednikiem naszej wiedzy o społeczeństwie (WOS) czy edukacja seksualna. „The Guardian” zwracał ostatnio uwagę, że problemy są nie tylko z zajęciami z muzyki, bo szkoły prawie w całym kraju muszą ciąć koszty. – Państwowe muszą się uporać z kombinacją zamrożonych budżetów, wzrostu cen i większych kosztów pracowniczych – tłumaczy gazeta. Jako przykład podaje inną szkołę w Essex,

gdzie od nowego semestru będzie o godzinę nauki tygodniowo mniej, a niektóre roczniki będą miały mniej zajęć PSHE. W Hackney lekcje zostaną skrócone, by dzieci wracały do domu o pół godziny wcześniej.

Zajęcia z obsługi karabinu

Podobne problemy od lat były w Polsce. „Nie do ruszenia” były tu lekcje języka polskiego czy historii, ale niektó-

lepiej wspomina zajęcia z plastyki i WOS. – W podstawówce pani przyszła na pierwszą lekcję, kazała nam kupić bardzo gruby zeszyt, bo miała opracowany specjalny program nauczania artystycznego, a następnie zaszła w ciążę i do końca roku szkolnego mieliśmy zastępstwa. Pamiętam, że zdążyliśmy zapisać w tym zeszycie jedno zdanie: „Istnieje wiele rodzajów kresek, na przykład kreska konturowa” – opowiada z rozbawie-

Muszą się uporać z kombinacją zamrożonych budżetów, wzrostu cen i większych kosztów.

THE GUARDIAN re przedmioty były uważane za mniej istotne i traktowano je jak przechowalnię dzieci. – Najśmieszniejsze były lekcje przysposobienia obronnego, na których nauczyciel godzinami rozprawiał o różnych rodzajach karabinu. Chyba raz nawet przyniósł jakiś pistolet na lekcję i kazał nam go rozkładać. Nic z tego nie pamiętam – przypomina sobie 29-letnia Klaudia, doktorantka kulturoznawstwa na krakowskim uniwersytecie. Z kolei 26-letni budowlaniec Szymon z warszawskiej Ochoty, absolwent tutejszej podstawówki i liceum, nie naj-

niem. Wiedza o społeczeństwie to z kolei w jego wspomnieniach uczenie się na pamięć nazw różnych organów UE i pisanie zaległych klasówek z innych przedmiotów (nauczycielka od WOS-u była jednocześnie historyczką)...

Nowocześniej, ale...

Teraz ma się to zmienić. Po części już się zmieniło, bo od kilku lat nieżyciowe przysposobienie obronne zastąpiła edukacja dla bezpieczeństwa. Teorię opisywał przy okazji wprowadzenia programu lubelski kurator oświaty

Krzysztof Babisz w liście do dyrektorów szkół: „treści (...) zorientowane są na wypracowanie umiejętności zachowania się w sytuacjach różnych zagrożeń takich, jak: pożary, powodzie, wypadki i katastrofy drogowe itp., które mogą zaistnieć w najbliższym otoczeniu ucznia, włączając w to umiejętność niesienia pierwszej pomocy”. Tyle w teorii, bo w praktyce często nauczaniem przedmiotu zajęli się ci sami nauczyciele, którzy wcześniej przez kilkadziesiąt lat uczyli PO.

Miejsce na muzykę

Większe zmiany zostaną wprowadzone od września równolegle z wprowadzaniem 8-letniej szkoły podstawowej. Edukacja dla bezpieczeństwa i wiedza o społeczeństwie będą wykładana już w podstawówce, a nie tylko w liceum. Do tego będzie więcej plastyki, techniki i muzyki, nauczanych wymiennie w kolejnych latach. Ma to dać uczniom wszechstronne pojęcie o różnych dziedzinach i sprawić, że bardziej ukierunkowane lekcje będą odbywały się naprawdę, a nie tylko na papierze. Przykładowo na muzyce uczniowie nauczą się nie tylko śpiewać ze słuchu różnorodnego repertuaru, grać na instrumencie i być w stanie napisać prosty tekst. Będzie też nauka hymnu

| z wielkiej brytanii 21 Polski i Unii, słuchanie kilkunastu najważniejszych kompozytorów, w tym... Michaela Jacksona i Perfectu. W szkołach mają zostać założone pracownie z różnorodnymi instrumentami, choć rząd na razie nie tłumaczy, skąd szkoły mają wziąć środki na zakup perkusji czy oprogramowania do komponowania.

Informatyka to przyszłość

O 70 wzrośnie też ogólna liczba godzin poświęconych nauczaniu informatyki. Wcześniej zdarzały się szkoły, w których uczniów obsługujących na co dzień kilkadziesiąt aplikacji na telefonie i tablecie nauczyciele „starej daty” uczyli obsługi myszki komputerowej czy rysowania prostych kształtów. Teraz ma być nowocześniej. Idzie to w parze z zapowiedziami ekspertów, zdaniem których nauka programowania powinna być jak najszybciej wprowadzona do szkół, bo to ona będzie najważniejszą umiejętnością przyszłości warunkującą znalezienie dobrej pracy. Ostatnią zmianą w programie ma być wprowadzenie obowiązkowych zajęć z przedsiębiorczości, które mają dawać praktyczne podstawy potrzebne w późniejszym życiu przy zakładaniu firmy czy wypełnianiu PIT-u.

reklama

22 wywiad

Pisarka. Laureatka Europejskiej Nagrody Literackiej. Poszukiwaczka. Emigrantka. Kiedy opowiada swoje historie, czyta się je z zapartym tchem, czuje wręcz niekomfortowo, bo słowem manipuluje tak, że dociera do szpiku. Przeszywa dreszczem. Mistrzyni kryminałów politycznych. Magdalena Parys – polskie odkrycie ostatnich lat. Rozmawia: Bartek Fetysz.

Przestałam się

z Polską rozumieć Pojawiłaś się w Polsce jak jakiś meteoryt. Normalnie kryptonit na Grocholę, bo chyba po raz pierwszy w kobiecych mediach pisano bardziej o tobie niż o najpopularniejszej polskiej autorce, a literacko nie macie ze sobą nic wspólnego. Ona romanse, szczęście, będzie dobrze, a ty – druty kolczaste, jakieś słownie wyżyłowane morderstwa, kryminały. Nie chcę tu wypominać ci wieku, ale łatwo jest debiutować po trzydziestce? – Pierwsza książka Grocholi „Przegryźć dżdżownicę” nie jest wcale taka zła. Przeczytaj koniecznie. Poza tym, nie każdy musi rozumieć Mrożka czy Zweiga. Czytanie to proces, do wszystkiego trzeba dojrzeć. Co do debiutowania po trzydziestce – ja po prostu wcześniej nie miałam czasu na poważne pisanie. Interesowało mnie życie. Byłam tak zajęta chłopakami i imprezowaniem, ludźmi, których poznawałam, przeprowadzkami, podróżami, studiami, wszystkim na maksa, że nie byłam w stanie zebrać myśli. Miałam o czym pisać i pisałam, ale żeby pisać dobrze albo chociaż prawie dobrze, musisz się skupić. A ja nie byłam wystarczająco skupiona i w związku z tym nie miałam do tego co pisałam wystarczająco zaufania. I słusznie. Gdybym wydała to, co pisałam mając lat 20, umarłabym dzisiaj ze wstydu. 4 sierpnia 2017

Fot. Wojtek Rudzki

| wywiad 23 Do Niemiec wyjechałaś jako dziewczynka. Trudno było być w Niemczech Polką? – Wyjechałam w wieku dojrzewania, miałam trzynaście lat, nie najlepszy okres na przeprowadzki, a już całkiem paskudny na zmianę kraju. Pamiętam, że mieszkając jeszcze w latach 80. w Polsce moje koleżanki i koledzy, i ja za wszelką cenę pragnęliśmy być Żydami, wszyscy bez wyjątku. Płakaliśmy nad „Dzieciństwem w pasiakach” i pragnęliśmy być tak odważni i wytrwali jak te biedne dzieci z obozów. Było mi trudno w Niemczech. Nie znałam języka, nie chciałam wyjechać do Berlina Zachodniego, nie chciałam opuszczać Gdańska i Szczecina, babci, taty. W pamiętniku napisałam wtedy: „Umarłam. Nie żyję”. Buntowałam się, nie było powrotów, coś takiego jak „odwiedziny w Polsce” nie istniało, warto przypomnieć to wszystkim, którzy chcieliby, aby Polska wyszła z Unii Europejskiej. Byłam zdrajcą systemu, kanalią, bo wyjechałam według ówczesnego państwa nielegalnie, czyli nie wróciłam do kraju. Za karę nie widziałam babci i taty dwa lata. Jakimś cudem po milionie wysłanych listów, odwołań i wędrówek do misji wojskowej w Berlinie Zachodnim otrzymałam paszport konsularny, dzięki temu mogłam jeździć do Polski, bez obawy, że zostanę karnie zatrzymana. Co noc w Berlinie nawiedzał mnie sen o drzewie w Polsce. Wciąż śniło mi się drzewo – bez, pod babcinym balkonem. Tęskniłam za szarością, biedą, za tym co znałam, za tym co moje. Pamiętasz ten „twój” Berlin? Ten, do którego zjechałaś? – Był krzykliwy, kolorowy i bardzo się go bałam. Dzisiaj nie wyobrażam sobie, że mogłabym mieszkać gdzie indziej, ale początkowo mnie ogłuszył. Niemieckie koleżanki przyjęły mnie bez uprzedzeń, ale tylko dlatego, że dobrze się uczyłam, a w tej szkole liczyły się wyniki i to, co masz w głowie, a nie jakie ciuchy nosisz. Mój światopogląd ukształtował nauczyciel historii i polityki, ukochany profesor Bachmann. Stawiał dobre stopnie za odwagę, mówił, że co prawda nie zgadza się ze mną, ale cieszy się, że mam własne zdanie i bronię swej niezależności. Nigdy nie zapomnę jak tłumaczył nam smarkaczom, że kampania wyborcza, która obraża przeciwnika i godzi w niego osobiście jest słaba i że mamy się dokładnie przyglądnąć takiemu politykowi, nie ufać mu. Ciągle uczyliśmy się wszystkich możliwych szczegółów o nacjonalizmie, holokauście i powiem ci szczerze, że był moment, że wyłaziło mi to już uszami. Nie ma narodu, który przerabiałby to dokładniej niż Niemcy.

Uczyli nas wychowankowie rewolucji kulturowej z 68. roku i to było coś niesamowitego. Dzisiaj do tej szkoły chodzą też moje dzieci. Powiedziałaś kiedyś, że teraz jako osoba dorosła odradzałabyś emigrację. Dlaczego? – Emigracja jest dobra dla ludzi silnych i odważnych. Dzisiaj w Berlinie co drugi bezdomny to Polak... Kiedyś jako bardzo młoda dziewczyna wróciłam na chwilę do Polski. Zawsze lubiłam przygody, wróciłam sama, bez rodziców, miałam jakieś dwadzieścia lat, rzuciłam w Berlinie studia i przyjechałam do Gdańska zakładać biznes, był początek lat dziewięćdziesiątych. Biznes założyłam, zarabiałam nawet nienajgorsze pieniądze, ale po drodze zakochałam się w żonatym facecie i wszystko diabli wzięli. Zamiast pracować złamałam serce sobie i jemu. Zresztą w jakimś momencie zauważyłam, że coś z tą Polską nie tak... Przestałam Polskę rozumieć, drażnił mnie bałagan, opryskliwi urzędnicy, odrapane tynki, nierówne chodniki, niedomyci i zapijaczeni mężczyźni, chamstwo na drogach. Nagle zaczęłam dostrzegać te różnice, potrafiłam je nazwać. Wcześniej polski chaos wydawał mi się uroczy, bo swojski, ale nagle gdy przyszło mi w nim żyć, wydało mi się okropnie nie moje. Uciekłam z powrotem do Berlina. Jako emigrant i pisarz, jestem na tym poziomie, że nie mówię już po angielsku, ja po angielsku po prostu myślę. Wiem, że nigdy nie będę w stanie napisać czegoś tak dobrze po angielsku, jak po polsku. Jak jest z tobą? – Ze mną jest inaczej. W niemieckim jestem bardziej poukładana, skrupulatna, a w polskim jakaś rozkrzyczana i emocjonalna. Ale to może być złudzeniem, głupim stereotypem. Wyjechałam z Polski w takim momencie, kiedy jeszcze inny język może stać się twoim językiem. Nie możesz chodzić do niemieckiej szkoły i myśleć po polsku. Kiedyś już wszystko jest po niemiecku. Zabawy, poznawanie świata, wiele ważnych lektur – wszystko po niemiecku. Całe moje młodzieńcze życie szkolne, uniwersyteckie i zawodowe to zadania domowe, dyskusje, panele, wypracowania, prace magisterskie i doktorskie, po niemiecku. Jakie są dzisiejsze Niemcy? Jaki jest Berlin? Wydaje się, że berło i tytuł stolicy mody, clubbingu, życia w ogóle Londyn oddał jakiś czas temu Berlinowi, lub zaraz absolutnie je straci. – Bo tu jest coś nieprzemijająco autentycznego. Zburzą, rozwalą, znów

powstanie. W Berlinie wcale nie jest głupio mówić, że ważne są ideały, podstawowe wartości. 1 maja regularnie dochodzi do starć z policją, bo walczy się o coś, co w innych miastach wydaje się śmieszne. Tu jest niepokorny duch. Wolność. Równość. Demokracja. Wytarte slogany wybrzmiewają tutaj prawdziwie. Bardzo dużo podróżuję, czasem dłużej zatrzymuję się w jakiś miastach, nigdzie nie czułam tego co w Berlinie. Takiego niespokojnego proletariatu. Tyle tylko, że on nie ma nic wspólnego z tym, co natychmiast przychodzi na myśl Polkom, czyli lewactwo, komuna. Nie, Berlin to oderwana, lepsza orbita tej galaktyki, inna jakość. To prawda, że kiedy runął mur berliński, piłaś wódkę na dyskotece i o wszystkim dowiedziałaś się z telewizji? – Lubię intensywne życie. Akurat wtedy rodzice wyjechali do naszego domu na wieś i byłam sama, nikt mnie nie kontrolował. Tańczyłam z jakimś amerykańskim żołnierzem i było super. Rzeczywiście pierwszy raz w życiu „waliłam wódkę” w jakimś klubie i pamiętam, że ledwo dotarłam do domu. Pomimo niemrawego stanu zauważyłam dziwny nastrój na ulicach, ludzie biegali we wszystkie strony jak w amoku. Włączyłam telewizję, podają, że mur padł, no więc z powrotem z moimi imprezowiczami pojechaliśmy na miasto. Wiesz ten stan wtedy to było coś takiego, co można przyrównać do tego kiedy się kończy wojna. Myślę, że podobnie będzie za jakiś czas w Polsce, jak PiS odejdzie od władzy. W 2011 r. ukazuje się twoja debiutancka powieść „Tunel”. Skąd w kobiecie pomysł, chęć napisania takiej książki? – Nie rozumiem dlaczego dziwisz się, że w kobiecie? Mamy 2017 rok! „Tunel” musiałam napisać. Wszystko co przeżyłam w Berlinie Zachodnim nagle zebrało się do kupy i mną zawładnęło. Rozdział puchł po rozdziale i powstała książka. Ogarnął mnie wtedy jakiś szał, jak gdyby wszystkie intensywnie przeżyte lata były tylko po to, aby je przefiltrować i wypuścić z siebie. „Magika” chciałam napisać – pomysł przyszedł z artykułu ze „Spiegla” pod tytułem „Ostatni strzał”, a „Rika” to w ogóle nie wiem, co to było. Totalne zaskoczenie dla mnie samej. Pamiętam, „Tunel” wszyscy sobie polecali, ledwo się obejrzałem, a rynek zdobywał już „Magik”. Skąd nagle ta Bułgaria, mordy, krew, szaleństwo? – Osobiście wolałabym pisać książki o miłości, ale pod koniec zawsze wy-

chodzi z tego brudna polityka. Jedna z moich wydawczyń nazywa mnie „polityczne zwierzę”. Myślę, że coś w tym jest, coś się przykleja i łazi za mną, dojrzewa i właściwie nie chcę o tym pisać lecz nagle pisze się to samo, wypływa. Teraz też pracuję nad taką książką. Dziwnie to zabrzmi, ale niektóre rozwiązania konstrukcyjne przychodzą mi najczęściej w wannie albo pod prysznicem. Nie ciążą ci te historie po ich napisaniu? W ogóle, co pomiędzy tymi historiami, czytasz? – „Tunel” i „Magik” pisały się nielekko, ale natychmiast po ich napisaniu zapomniałam o czym pisałam, bo już byłam w innej książce. W tej chwili „Magik” tłumaczony jest na 20 języków i co chwila jakiś tłumacz o coś mnie pyta, a ja kompletnie nie wiem, o co mu chodzi. Przy „Rice” było zupełnie inaczej, choć pisałam ją na najwyższym emocjonalnym „c”, traciłam dosłownie oddech. Długo z niej wychodziłam. To jest cena za intymne książki. Jednak myślę, że gdybym miała ją pisać jeszcze raz, byłabym jeszcze odważniejsza. To była komunikacja na kilku poziomach, także z duchami. Co do czytania, to czytam non stop. Wciąż mam jakieś nowe odkrycia literackie, co tydzień nowe. Obserwując z zagranicy sytuację polityczną w kraju – będzie rewolucja? – Chyba żartujesz! Już jest rewolucja! Zobacz co się dzieje w całej Polsce! PiS ma w sobie siłę niszczycielską i właśnie sam się niszczy. Nie uprawia polityki, uprawia manipulację, tworzy sektę, obraża, ale Polska to nie Korea, państwo, któremu można wcisnąć kit, że Wałęsa nie był przywódcą Solidarności. No dobrze, a co myślisz o sytuacji w Polsce? – Znasz takie przysłowie? Pride comes before a fall? Myślę, że PiS się przeliczył, że zwyczajnie odleciał, odciął się od realu, jak jakaś planeta, która sama sobie zrobi i niebo, i księżyc, i słońce. Prezes pochodzi z epoki dziewiętnastowiecznej, nie zna języków, nie ma żony, dzieci, niewiele podróżuje, więc ma tylko jeden horyzont. Dzisiejsza Polska zna wiele języków, dużo podróżuje i ma coraz szerszy horyzont. Nie po drodze im ze sobą.

Czekamy na Twój komentarz

24 goniec kulturalny

Dodatek redaguje:

>> Agata Trzaskawka

agata.trzaskawka@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę: agata. trzaskawka@mail.goniec.com.

Valerian and the City of a Thousand Planets

gatunek: fantastycznonaukowy reżyseria: Luc Besson

Film powstał na motywach serii komiksów, której autorami są Pierre Christin i Jean-Claude Mézières. Valerian i Laurelina to kosmiczni agenci, odpowiedzialni za utrzymanie porządku na terytoriach zamieszkałych przez ludzi. Przyjdzie im zmierzyć się ze złowrogą siłą, która zagraża bezpieczeństwu wszechświata. Agenci prowadzą wyścig z czasem, by nie doprowadzić do tragedii. W rolach głównych występują: Dane DeHaan oraz Cara Delevigne.

The Emoji Movie

gatunek: przygodowy reżyseria: Tony Leondis

Film opowiada o tym, co robią emotikony, gdy nie są wysyłane w wiadomościach. W świecie emotikonów każdy ma tylko jeden wyraz twarzy. Poza Gene’em, który jest emotem bez filtra i może wyrażać różne emocje. Jednak Gene chce być jak inne emotikony. Spróbuje to osiągnąć z pomocą najlepszego kumpla Hi-5 i ekspertki od łamania kodów Jailbreak. Bohaterowie wyruszają w podróż przez aplikacje. W międzyczasie telefonowi, w którym żyją, zagraża wielkie niebezpieczeństwo. Tylko emotki mogą go uratować. 4 sierpnia 2017

Goniec kulturalny Fot. Bartek Markiewicz

Morliny Goniec Polish Festival szym. Jedyne, na co można narzekać jest to, że niestety dość szybko... znikają – wtedy na szczęście przychodzi czas na kolejne. A co najważniejsze – podobne można puszczać w domu. Już dziś serdecznie zapraszamy!

Festiwal co roku stwarza wspaniałą okazję do miłego spędzenia czasu na świeżym powietrzu. Przyciąga całe rodziny. Jedną z atrakcji będzie bez wątpienia malowanie twarzy, z którego będzie mogło skorzystać każde chętne dziecko. Maluchy będą mogły również wyszaleć się na dmuchanej zjeżdżalni i innych tego rodzaju atrakcjach. Warto pamiętać, że zjazdy z górki, podskoki i tajemnicze poszu-

kiwania w zamku to miejsca bezpieczne nawet dla najmłodszych dzieci, dlatego rodzice nie muszą się o nic martwić. Najmłodszym z pewnością do gustu przypadnie występ zespołu Żywiec, który prezentuje barwne stroje ludowe i ma w swoim repertuarze pieśni i tańce z wielu regionów Polski. Pokaz gigantycznych baniek mydlanych to atrakcja, która w ubiegłym roku spodobała się nie tylko najmłod-

Golf na trawie

Uliczne karnawałowe szaleństwo

Polish Business Link, organizacja zrzeszająca polskich i brytyjskich przedsiębiorców, zaprasza na relaksujące spotkanie na polu golfowym. Będzie okazja, by poćwiczyć grę w golfa, odpocząć na świeżym powietrzu i zacieśnić więzy biznesowe z potencjalnymi partnerami. Najpierw odbędzie się dwugodzinny trening, a następnie rozgrywka golfowa. Event zakończy się w klubie golfowym sesją networkingową oraz grillem. Ograniczona pula biletów do nabycia na stronie PBLink.

27-28 sierpnia, Notting Hill Gate, Londyn, cena: free

cena:

£42.50

Dukes Meadows Golf Club Londyn W4 2SH, 17.08. w godz.16.00-20.00

9 września Ealing Common, Londyn cena: free

Notting Hill Carnival to największy festiwal uliczny w Europie. Pierwszy dzień tego muzycznego, kolorowego szaleństwa kierowany jest do rodzin z dziećmi, które w przebraniach paradują ulicami londyńskiej dzielnicy Notting Hill. Punktem centralnym obchodów jest drugi dzień, który ma za zadanie podkreślić wielokulturowy charakter Londynu. Główna parada, której długość wynosi około 5 km, gromadzi rokrocznie kilkaset grup etnicznych mieszkających w stolicy. Karnawałowi towarzyszą liczne koncerty. Wydarzenie jest także okazją do skosztowania specjałów kuchni z całego świata.

| goniec kulturalny 25

cały sierpień Southampton cena:

free

Dla naszych młodych naukowców W okresie wakacji, biblioteki w Southampton przygotowały specjalne zajęcia naukowe dla ciekawych świata. Odkrywanie wirtualnej rzeczywistości, eksperymenty i wynalazki na miarę XXI wieku oraz wiele innych atrakcyjnych zajęć czeka na młodych naukowców już w sierpniu w bibliotekach publicznych w całym mieście. Więcej informacji na stronie: southampton-city-libraries.ticketleap.com.

Walki gladiatorów Realistyczne pokazy walk gladiatorów w Guildhall Yard w pozostałościach rzymskiego amfiteatru są częścią Roman Festival, który przeniesie nas do czasów wczesnego chrześcijaństwa. Gladiatorzy stoczą zaciekły bój przy użyciu mieczy, tarczy i włóczni, co sprawi, że będzie to niezwykle realistyczny pokaz. cena:

free

24 czerwcon Guildhall Yard, Londyn 25-28 sierpnia, cena: £13-£22

SPEKTAKLE Angels in America Sztuka porusza istotną kwestię sytuacji osób chorych na AIDS. Prezentuje ona losy ludzi, którzy walczą nie tylko ze śmiertelną chorobą, ale i z otaczającą ich rzeczywistością. Poszukują oni odpowiedzi na pytania dotyczące sensu życia, istoty śmierci oraz zbawienia. National Theatre South Bank Londyn, SE1 9PX cena: £15-£65 kiedy: do 19 sierpnia Disco Pigs Sztuka o dwójce samotnych nastolatków z Cork, którzy żyją we własnym, zamkniętym świecie, do którego nikt inny nie miał dostępu. Kiedy para przyjaciół kończy siedemnaście lat, ich rodzice decydują, że taka zażyłość nie jest dla nich dobra i uznają, że powinni zostać rozdzieleni. Trafalgar Studios 14 Whitehall Londyn, SW1A 2DY cena: £15-£30

kiedy: do 19 sierpnia Coming Clean W tym roku mija 50 lat od wprowadzenia w Wielkiej Brytanii ustawy Sexual Offences Act, która oznaczała, że stosunki seksualne pomiędzy mężczyznami powyżej 21. roku życia przestają być karalne. Właśnie z tej okazji londyński teatr zdecydował się na wystawienie sztuki Kevina Elyota, w której dokonywana jest analiza relacji gejowskiej pary oraz stawiane są złożone pytania o miłość i wierność w związkach par homoseksulanych. King’s Head Theatre 115 Upper Street, Islington Londyn, N1 1QN cena:£19.50-£25 kiedy: do 26 sierpnia Jungle Book Teatr Metta przeniósł klasyczną historię dla dzieci z powieści „Księga Dżungli” na ulice Londynu. Baloo jest teraz beat boxerem, Bagheera artystą graffiti, a Shere Khan ulicznym gangsterem. W przedstawieniu aktorzy

BIEG MISTRZÓW

chwalą się umiejętnością wykonania różnych sztuczek cyrkowych oraz ulicznego tańca. Belvedere Road Londyn SE1 8XX cena: £11-£28 kiedy: do 24 sierpnia The Book of Mormon Musical Księga Mormona opowiada historię dwóch mormońskich misjonarzy wysłanych do małej wioski w północnej Ugandzie, gdzie brutalny wojskowy sieje grozę wśród mieszkańców. Prostoduszni misjonarze próbują podzielić się z miejscowymi swoją wiarą, czytając im Księgę Mormona. Ci jednak wolą walczyć z wojną, głodem, ubóstwem i AIDS, niż zajmować się religią. Cały spektakl utrzymany jest w komediowym tonie. Prince of Wales Theatre Coventry Street Leicester W1D 6AS cena: £27.50-£200 kiedy: do 24 sierpnia

Yerma Sztuka hiszpańskiego dramatopisarza Federico García Lorca. Yerma, to młoda, bezdzietna kobieta mieszkająca w małej wsi w Hiszpanii. Jej rozpaczliwe pragnienie macierzyństwa staje się obsesją, która ostatecznie doprowadza ją aż do popełnienia zbrodni. Bohaterka sztuki zmaga się z własnymi pragnieniami, obowiązkiem wobec męża, który nie chce mieć dzieci . Young Vic 66 The Cut Londyn, SE1 8LZ cena: £10-£35 kiedy: do 31 sierpnia Lady Day at Emerson’s Bar & Grill Musical, do którego muzykę stworzył Lanie Robertson, opowiada niektóre wydarzenia z życia Billie Holiday, amerykańskiej śpiewaczki jazzowej. Pierwszy raz sztuka została wystawiona w 1986 roku w Theater Alliance w Atlancie, a wkrótce potem grano ją na off-Broadwayu. W musicalu

Na ulicach Londynu pojawią się najlepsi biegacze w ramach maratonu Mistrzostw Świata IAAF. Bieg na dystansie 42 km rozpocznie się i zakończy przy Tower Bridge i obejmuje on cztery okrążenia m.in. wzdłuż budynków parlamentu, Tamizy i katedry św. Pawła.

przedstawione jest życie Holiday głównie z okresu, gdy nocami występowała w tytułowym Emerson’s Bar & Grill, gdzie popadła w uzależnienie od alkoholu i narkotyków. Wyndham’s Theatre Charing Cross Road Londyn, WC2H 0DA cena: £12.50-£99.50 kiedy: do 9 września Road Wyrafinowane, humorystyczne przedstawienie miasta Lancashire w latach osiemdziesiątych. Spektakl opowiada o życiu klasy robotniczej pod rządami Margaret Thatcher, która mieszka przy tej samej, tytułowej ulicy. Projektem kieruje John Tiffany, autor sztuki „Harry Potter i przeklęte dziecko”, co w założeniu ma przynieść spektaklowi „Road” większy rozgłos. Royal Court Theatre Sloane Square Londyn, SW1W 8AS cena: £12-£45 kiedy: do 9 września

6 sierpnia, Londyn, centrum, różne ceny

26 goniec kulturalny

Elektroniczne brzmienia Eastern Electrics Festival to coroczne święto dla fanów muzyki house, techno i electro. Po trzech latach szaleństwa wśród wiejskich widoków w Hertfordshire, festiwal przenosi się do centrum Londynu, ale jego dotychczasowa formuła zostaje zachowana – na 10 scenach zagrają najlepsi światowi artyści. Wydarzenie to również okazja do wzięcia udziału w bitwie na poduszki. cena:

5-6 sierpnia, 73a Stoke Newington Church Street Londyn, N16 0AS cena:

Dla fanów antyków

free

Na pchlim targu w londyńskim Hackney, przy tętniącej życiem ulicy, będzie można znaleźć m.in. ekskluzywne wyposażenie do domu, oryginalną biżuterię, zabytkowe meble, stare mapy, przybory kuchenne i rękodzieła. Stragany na świeżym powietrzu, wypełnione przedmiotami z różnych epok z pewnością oczarują każdego konesera antyków, a kilkudziesięciu wystawców zadba o specyficzny klimat i konkurencyjne ceny.

od £59.95

5 sierpnia, Morden Park, Londyn

WYSTAWY Hokusai: Beyond the Great Wave Hokusai Katsushika jest jednym z najwybitniejszych i najpłodniejszych japońskich malarzy i twórców barwnych drzeworytów w stylu ukiyo-e. Podpisując swoje dzieła posługiwał się co najmniej trzydziestoma pseudonimami. Jego dzieła wywarły głęboki wpływ na impresjonistów europejskich takich jak Claude Monet. Jego najbardziej znanym dziełem jest cykl drzeworytów ukiyo-e pt. 36 widoków na górę Fudżi. Składa się on tak naprawdę z 46 grafik. Oprócz obrazów i rysunków, stworzył ilustracje do ponad 500 książek, z których część sam napisał. British Museum 44 Great Russell St Londyn, WC1B 3DG cena: £43 kiedy: do 13 sierpnia Ashley Bickerton Prace Ashleya Bickertona są połączeniem sztuki współczesnej i surrealistycznej.

ŚWIĘTO KURCZAKA 4 sierpnia 2017

Artysta w sposób świadomy często wykorzystuje groteskę do krytykowania kapitalizmu i nadmiernego amerykańskiego konsumpcjonizmu. Sztuka barbadoskiego twórcy nawiązuje również do treści apokaliptycznych, a same prace to nie tylko obrazy, ale też rzeźby i fotografia cyfrowa. Newport Gallery Newport Street Londyn, SE11 6AJ cena: free kiedy: do 20 sierpnia Emma Hart: Mamma Mia Wystawa artystki poświęcona jest jej glinianym i ceramicznym rzeźbom. Urodzona w 1974 roku twórczyni jest między innymi zwyciężczynią szóstej edycji Max Mara Art Prize for Women, a nagrodzone prace można podziwiać na najnowszej wystawie. Wśród nich są m.in. olbrzymie sztućce zwisające z sufitu, rzeźby ludzkich głów, odzwierciadlające różne emocje oraz lampy i przedmioty codziennego użytku.

Whitechapel Gallery 77-82 Whitechapel High St Londyn, E1 7QX cena: free kiedy: do 3 września Daniel Richter: Lonely Old Slogans Richter to niemiecki artysta stacjonujący w Berlinie i Hamburgu urodzony w 1962 roku. Jego wystawy można było oglądać między innymi w takich galeriach jak: Städtische Galerie Delmenhorst w Berlinie, David Zwirner w Nowym Jorku, a także Irish Museum of Modern Art w Dublinie. W Camden Arts Centre można obejrzeć jedną z jego najważniejszych prac, „Taunus” (2000), abstrakcyjny obraz przedstawiający przeszukanie dilera narkotyków przez policję z Frankfurtu. W tle nie zobaczymy jednak komisariatu – zobaczymy las. Camden Arts Centre Arkwright Road Londyn NW3 6DG cena: free kiedy: do 17 września

William Henry Hunt: Country People Ten londyński malarz żyjący na przełomie XVIII i XIX w. początkowo malował posługując się techniką olejną, jednak największe uznanie zdobył jako twórca akwareli przedstawiających martwą naturę. Wiele jego dzieł można oglądać w British Museum, Victoria and Albert Museum i Tate Gallery. Courtauld Gallery Somerset House The Strand Londyn WC2R 0RN cena: £7 kiedy: do 17 września Dreamers Awake W White Cube wystawiono ponad 170 prac stworzonych przez 50 artystek w większości związanych z surrealizmem. Obejrzymy tu rzeźby, obrazy, kolaże, fotografie i rysunki – od tych powstałych w l. 30 XX w. do dnia dzisiejszego. Eileen Agar, Leonora Carrington, Lee Miller,

London Wing Fest inspirowane jest podobnym świętem odbywającym się w Nowym Yorku. W ciągu dwóch dni zjadanych jest około 2 milionów skrzydełek od kurczaka, a celem wydarzenia jest wybranie najlepszych smaków spośród 16 londyńskich dostawców.

Dorothea Tanning, Leonor Fini – to tylko niektóre z kobiet, których prace będziemy mogli podziwiać. White Cube 144-152 Bermondsey St Londyn SE1 3TQ cena: free kiedy: do 17 września Gregory Crewdson: Cathedral of the Pines Miasteczko Becket w stanie Massachusetts liczy niespełna dwa tysiące mieszkańców. Ogromne przestrzenie, połacie śniegu, zero pośpiechu – to właśnie między innymi widać na zdjęciach Gregory’ego Crewdsona, który pobyt w miasteczku potraktował jako swojego rodzaju terapię. Może tym samym będzie dla gości oglądanie jego fotografii. Photographers’ Gallery 16-18 Ramillies St Londyn W1F 7LW cena: od £2.50 kiedy: do 8 października

5-6 sierpnia, London SE16 7P, cena: od £12.50

| goniec kulturalny 27

Militarna przygoda

Blu-ray Bez trzymanki

Gra osadzona jest w realiach II wojny światowej. W porównaniu do poprzednich edycji, Blitzkrieg 3 koncentruje się przede wszystkim na trybie wieloosobowym. Rozgrywka przedstawia symulowaną linię frontu, na której gracze należący do trzech frakcji rozwijają swoje bazy i naprzemiennie bronią się, bądź atakują umocnienia przeciwnika.

gra PC cena: £20

płyta

Kiedy grupa najemników wykrada zagrażającą ludzkości broń najnowszej generacji, świat może uratować tylko agent Xander Cage. Zwerbowany do akcji, przewodzi grupie igrających ze śmiercią, którzy uratują świat, świetnie się przy tym... bawiąc. cena: £21

Z myślą o fanach Na krążku Lany Del Rey można usłyszeć wielu gości, w tym The Weeknd. Artystka podsumowuje zapowiedź swojego nowego albumu w następujący sposób: – Moje pierwsze cztery albumy zrealizowałam głównie dla siebie, ale ten nadchodzący powstał z myślą o moich oddanych fanach, z którymi wiele mnie łączy. cena: £10

Zaginiony samolot Zakochany Filip szykował się do ślubu. Wraz z narzeczoną miał wybrać się w podróż przedślubną do Ziemi Świętej. Ostatecznie poleciała tylko Aneta, a lot okazał się wyprawą w sam środek koszmaru.

Boeing 747 irlandzkich linii lotniczych miał wylądować w Tel Awiwie o trzeciej w nocy. Nigdy nie dotarł na miejsce, a kontakt z maszyną utracono

gdzieś nad Morzem Śródziemnym. Na pokładzie znajdowało się 520 osób, w tym narzeczona Filipa. Kiedy utracono łączność z samolotem, rodziny pasażerów nastawiły się na najgorsze. Przez pierwsze godziny Filip wierzy, że samolot się odnajdzie. Nic nie wskazuje na zamach, straż przybrzeżna nie odnajduje wraku, a co jakiś czas do kontroli lotów dociera sygnał z transpondera. Co stało się z boeingiem? Jaki związek ma jego zniknięcie z podobnymi zdarzeniami? Jakie znaczenie ma obraz Matki Bożej, nazywany Czarną Madonną? Pierwsze odpowiedzi każą Filipowi sądzić, że niewiedza naprawdę jest błogosławieństwem.

Sens istnienia Poetka analizuje wszystkie przejawy ludzkiego istnienia, z uwagą przygląda się otaczającemu światu, rozważa znaczenie jego elementów, a potem w niezwykle przemyślany sposób zamyka w wersach i strofach. Utwory Danuty Pasieki dotykają ludzkich przeżyć i emocji. Poruszają kwestię przewrotnego szczęścia w nieszczęściu, które przynosi o wiele większy entuzjazm niż wtedy, kiedy spada na nas wprost z nieba. Książka dostępna w psychoskok.pl.

książka, cena: £6

EBOOK, CENA: £5

Wygrać z rozumem Susannah budzi się przywiązana do szpitalnego łóżka. Z dnia na dzień z pogodnej, pełnej życia dziewczyny, stojącej u progu wielkiej dziennikarskiej kariery, zmieniła się w przepełnioną strachem, agresywną osobę. By nie popaść w szaleństwo, Susannah, na podstawie rozmów z bliskimi i lekarzami, stara się odtworzyć historię swojej choroby i znaleźć siłę, która pozwoli jej wygrać walkę z własnym umysłem. DVD, cena: £6

28 porady

Panel ekspertów

Odszkodowanie

za wypadek na rowerze Każdego roku w Anglii i Walii dochodzi do ok. 100 wypadków śmiertelnych z udziałem rowerzystów, a ok. 3200 rowerzystów doznaje ciężkich urazów i trwałego uszczerbku na zdrowiu, podczas gdy ponad 15.000 doznaje innych obrażeń. Do około 80 proc. wypadków na rowerze dochodzi w terenie zabudowanym. Najczęstsze przyczyny wypadków z udziałem rowerzystów to nieostrożność innych uczestników ruchu w szczególności kierowców samochodów, ciężarówek i autobusów w okolicach skrzyżowań, rond i dróg dojazdowych do ulic z pierwszeństwem przejazdu. Kierowcy pojazdów mechanicznych mają obowiązek zachowania szczególnej ostrożności względem rowerzystów, dlatego rowerzyście poszkodowanemu przez pojazd mechaniczny przysługuje możliwość wystąpienia o odszkodowanie

Potrzebujesz fachowej porady? Co tydzień nasi eksperci odpowiadają na wasze pytania Napisz do nas! redakcja@mail.goniec.com

za doznane urazy, uszkodzony rower i ubrania oraz utracone zarobki z powodu nieobecności w pracy po wypadku. Rowerzysta ma prawo wystąpić o odszkodowanie nawet jeśli jechał bez kasku lub bez kamizelki odblaskowej.

Bezpłatna konsultacja w języku polskim z zakresu odszkodowań za wypadki drogowe zapewnia kancelaria adwokacka Sintons pod darmowym numerem: 0800 093 3060. Serdecznie zapraszamy.

Awans w pracy nie dla kobiet? Czy prawdą jest, że kobiety o tych samych kwalifikacjach zarabiają mniej od mężczyzn?

Tylko 44 proc. kobiet i aż 78 proc. mężczyzn zgadza się z twierdzeniem, że pracownicy o podobnych kwalifikacjach mają równe szanse na awans, niezależnie od płci. Aż 85 proc. respondentów wskazało, że osobą zarządzającą w ich firmie jest mężczyzna. Podobnie wygląda poczucie sprawiedliwego wynagrodzenia, ponieważ jedynie 42 proc. kobiet zgadza się ze stwierdzeniem, że pracownicy o po4 sierpnia 2017

dobnych kwalifikacjach są wynagradzani sprawiedliwie, bez względu na płeć – wynika z Raportu „Kobiety na rynku pracy 2017” przygotowanego przez Hays Poland. – Ponad 85 proc. wszystkich respondentów biorących udział w badaniu powiedziało, że ma swojego szefa mężczyznę jako osobę zarządzającą organizacją jak i na większości stanowisk kierowniczych i menadżerskich. Z jednej strony myślę, że wiąże się to z polityką awansów i gotowością organizacji do awansowania kobiet. Również same zainteresowane bardzo często nie aplikują na wyższe stanowiska menadżerskie w organizacji. Mierzą niżej, niżej oceniają swoje przygotowanie i kompetencje tym samym obniżają

swoją szansę, żeby w takim wyścigu wziąć udział – mówi newsrm.tv Paula Rejmer, dyrektor zarządzająca dywizją rekrutacji stałej w Hays Poland. Niemal połowa kobiet wskazuje, że pojawiły się na ich drodze zawodowej przeszkody wynikające z płci. Panie podkreślają przede wszystkim trudności z powrotem do pracy po urlopie macierzyńskim oraz z pogodzeniem pracy z życiem prywatnym. Wskazują na niechęć zarządu i przełożonych do kobiet na stanowiskach kierowniczych, brak zaufania oraz kierowanie się stereotypami w podejmowaniu decyzji o zatrudnieniu lub awansie. – Blisko 50 proc. kobiet czuje, że doświadczyło barier czy też trudności w swoim życiu zawodowym, ze względu

Fot. Shutterstock

Jadąc na rowerze, zostałem potrącony, ale nie miałem kamizelki odblaskowej, ani kasku. Czy mogę wystąpić o odszkodowanie?

Łukasz Wójcik, Polski Prawnik

0330 041 5470 prawo@sintons.co.uk

na to, że są kobietami. Bardzo często respondentki mówiły nam o tym, że mają problem z powrotem z urlopu macierzyńskiego. Organizacje nie dają możliwości, czasu, aby móc wdrożyć się na nowo w powierzone obowiązki. Często oczekują, żeby ten powrót był bardzo szybki. Pojawia się też trudność w pogodzeniu życia zawodowego z prywatnym – dodaje Paula Rejmer. Uczestniczki badania podkreślają, że w firmach istnieją „szklane sufity” i stanowiska, powyżej których nie zasiadają kobiety. Mówią również o trudności „przebicia się” w branżach i stanowiskach tradycyjnie postrzeganych jako „męskie”. Wskazują także na bariery związane z ograniczoną możliwością uczestniczenia w spotkaniach poza godzinami pracy. Często są to spotkania nieformalne, ale jednocześnie mogące mieć istotny wpływ na pozycję zawodową ich uczestników.

ROSJA – podróż po kraju carów

Rosja to najrozleglejsze państwo świata, co powoduje, że jest ona niezwykle różnorodna. Kojarzona jest głównie z mroźnymi zimami, ubóstwem i zarazem bogactwem oraz niezwykłą historią. Dlaczego warto przyjechać do Rosji? Choćby po to, żeby sprawdzić, czy niezliczone stereotypy faktycznie są prawdziwe. W dzisiejszym dodatku przedstawiamy rosyjskie miasta, których nie można pominąć i potrawy, których nie można nie skosztować podczas podróży po tym wielokulturowym imperium.

32 Rosyjskie zakątki i smaki

| Moskwę co roku odwiedza około milion turystów. Kojarzona głównie z kolorowymi cerkiewnymi kopułami, jest kolebką rosyjskiej

Wieloku Moskiewskie metro Metro jest jedną z największych atrakcji turystycznych miasta, a także jego dumą i chlubą. Na 13 liniach, o łącznej długości około 333 kilometrów, znajduje się 200 stacji, z których wszystkie są pomnikami kultury. Większość z nich nawiązuje do architektury socrealizmu, a ich wnętrza bardziej przypominają pałace niż podziemną kolej – z suﬁtów zwisają ogromne żyrandole, a ściany ozdobione są mozaikami przedstawiającymi m.in. najważniejsze rosyjskie bitwy oraz socjalistycznych przywódców. Dziennie na tory wyjeżdża około 10.000 pociągów, stacje w kierunkach prowadzących do centrum miasta zapowiadane są przez głos męski, a w odwrotnym kierunku – przez damski.

oskwa jest największym miastem w Rosji i Europie. Jej ogrom sprawia, że funkcjonuje trochę jak odrębne państwo. Rosyjska stolica jest przede wszystkim miastem ogromnych kontrastów i skrajności – z jednej strony ogromna bieda, z drugiej – przepych i bogactwo. Moskwa już od kilku lat uznawana jest za miasto, w którym żyje najwięcej miliarderów na świecie. Ten fakt niekorzystnie wpływa 4 sierpnia 2017

na ceny różnych produktów, które są nawet o 90 proc. wyższe niż poza jej obszarem.

Symbol Rosji

Piesze pokonywanie miasta wymaga nie lada kondycji, gdyż samo ścisłe centrum zajmuje obszar Warszawy, dlatego zwiedzanie Moskwy powinno się rozpocząć od nabycia planu metra. O tym, jak ważnym środkiem komunikacyjnym jest metro świadczy fakt, że dziennie przewozi ono ok. 9 milionów pasażerów.

Pierwszym punktem, do którego powinien kierować się każdy turysta po przyjeździe do Moskwy jest Kreml, czyli symbol rosyjskiej potęgi. Dawna twierdza carów, a obecnie rezydencja prezydenta Rosji jest kompleksem imponujących budowli, otoczonych potężnymi fortyfikacjami. Jego łączna powierzchnia wynosi 28 hektarów, a pierwsze zabudowania pochodzą z XII wieku. Na terenie Kremla znajduje się m.in. Wieża Troicka, która z wysokością 76 metrów jest najwyższą basztą na Kremlu, Pa-

łac Zjazdów, Pałac Patriarchy, Sobór Uspienski czy też Wielki Pałac Kremlowski, który jest najbardziej okazałą budowlą Kremlu, a zarazem siedzibą rosyjskiego prezydenta. Kilka sal reprezentacyjnych jest udostępnionych dla turystów.

Na Placu Czerwonym

Nieopodal Kremla znajduje się Plac Czerwony, najbardziej rozpoznawalne miejsce Moskwy i centralny punkt miasta, od którego odchodzą wszystkie kluczowe ulice.

| Rosyjskie zakątki i smaki 33 kultury i władzy. Kiedyś była siedzibą carów, a dziś jest domem dla miliarderów i artystów z całego świata.

kulturowa Spacerem po deptaku Arbat jest najstarszą ulicą Moskwy i pierwszym deptakiem w Rosji. Od zawsze było to miejsce, wokół którego skupiało się życie artystyczne miasta. Z Arbatem byli związani tacy artyści jak Gogol, Puszkin, Czechow czy Tołstoj. To również tutaj pojawiło się pierwsze rosyjskie kino. Dziś jest to najsłynniejszy deptak w Rosji, miejsce z „duszą”, gdzie spotkać można ulicznych grajków i malarzy, zaopatrzyć się w pamiątki i posilić się w jednej z niezliczonych knajpek.

Jednym z ważniejszych budynków stojących przy placu jest Mauzoleum Lenina, gdzie znajduje się zmumifikowane ciało wodza rewolucji. Sarkofag jest dostępny dla zwiedzających. Ważnym i niezwykle charakterystycznym obiektem przy Placu Czerwonym jest Cerkiew Wasyla Błogosławionego. Kolorowe kopuły i złote zdobienia są jedną z wizytówek Moskwy. Na sobór składa się osiem oddzielnych cerkwi, symbolizujących osiem dni walk pod Kazaniem. Jego największą atrakcją jest zlokalizowana na parterze budyn-

ku trumna, w której spoczywa ciało św. Wasyla, jej patrona. Przy placu mamy także Państwowe Muzeum Historyczne, największą tego typu instytucję w Rosji. Znaleźć tu można około 4,5 milionów eksponatów od czasów współczesnych, jednak nie wszystkie zbiory są dostępne dla zwiedzających. Wartym uwagi jest też gmach GUMu (Główny Powszechny Dom Towarowy). Wzniesiono go w latach 1890-1893, a do czasów rewolucji październikowej mieścił aż 1200 sklepów. Dziś w odrestaurowanej formie gromadzi ok. 200

butików, w większości luksusowych marek i jest jednym z ulubionych miejsc turystów.

Zwiedzanie pod ziemią

Jednym z ciekawszych miejsc jest też ukryty 65 metrów pod ziemią Bunkier GO-42. Został on zbudowany w 1956 roku na wypadek ataku jądrowego. Miały się w nim schronić rodziny kremlowskich urzędników. Dziś można go zwiedzać w asyście przewodników przebranych za oficerów KGB.

Wartym uwagi na mapie Moskwy miejscem jest również Muzeum Wódki, w którym można znaleźć głównie eksponaty z czasów rewolucji i II Wojny Światowej. Jedną z atrakcji muzeum jest możliwość bezpłatnej degustacji różnych gatunków wódki. Podczas podróży do Moskwy z pewnością nie powinno się też zapomnieć o Narodowym Teatrze Rosji – Teatr Balszoj jest jedną z najważniejszych scen operowych i baletowych na świecie i największym tego typu obiektem.

34 Rosyjskie zakątki i smaki

– Wenecja Północy Białe noce Osoby, które planują podróż do Petersburga powinny wybrać się tam w okresie pomiędzy majem a lipcem, ze względu na występujące tam wówczas zjawisko Białych Nocy – zaciera się wówczas granica pomiędzy dniem i nocą, która jest niezwykle jasna i towarzyszy jej niebieskawa poświata. To zjawisko zainspirowało samego Fiodora Dostojewskiego, który jedno ze swoich opowiadań zatytułował właśnie „Białe Noce”. Związany jest też z nimi Festiwal Białych Nocy, któremu towarzyszą liczne wydarzenia kulturalne, koncerty, występy baletowe i operowe, a także pokazy fajerwerków. W trakcie ich trwania ulice Petersburga wypełnione są turystami i rdzennymi mieszkańcami, którzy spacerują po nabrzeżach Newy i podziwiają okoliczne zabytki.

ankt Petersburg jest najbardziej europejskim wśród wszystkich miast Rosji – jest bardzo nowoczesny i znacznie odbiega od stereotypowych wyobrażeń o tym kraju. Położony jest w delcie Newy nad Zatoką Fińską. W 1924 roku miasto nazwano na cześć Włodzimierza Lenina, zmarłego przywódcy Rosji Radzieckiej, Leningradem, a w 1991 roku przywrócono mu dawną nazwę. Petersburg jest drugim co do wielkości miastem 4 sierpnia 2017

w Rosji. Jednak, mimo że jest dwa razy mniejszy od Moskwy, która w tym rankingu zajmuje pierwsze miejsce, to pod względem turystycznym znacznie ją przewyższa – rocznie Petersburg odwiedza o prawie trzy miliony turystów więcej niż stolicę. Natomiast przez UNESCO został ogłoszony ósmym najbardziej atrakcyjnym turystycznie miastem świata.

Miasto kultury

Sankt Petersburg to przede wszystkim ośrodek kulturalny i na-

ukowy. W mieście znajduje się ponad dwa tysiące bibliotek, 220 muzeów, 80 teatrów, 62 kina i 45 galerii. To właśnie sprawia, że jest miejscem szczególnie umiłowanym przez rosyjską bohemę i światowych artystów – zgodnie z danymi w Petersburgu nakręcono ujęcia do ponad 300 filmów i seriali. Wśród licznych instytucji kulturalnych mamy Ermitaż, czyli największe muzeum sztuki w Europie. Mieści się on w pięciu pałacach, położonych nad brzegiem Newy, a jego początki sięgają czasów cesarzowej

Katarzyny II. Ponad trzy miliony eksponatów rozmieszczonych jest w ponad czterystu salach. Muzeum słynie najbardziej z obrazów takich artystów jak Rembrandt, Picasso, Rubens, Tycjan czy Monet. Większość eksponatów nie jest jednak dostępnych poza okresowymi wystawami. Częścią Ermitażu jest Pałac Zimowy, czyli barokowa budowla, będąca dawną siedzibą carów. Jest to niewątpliwy symbol miasta i wizytówka Rosji. Przed pałacem znajduje się Plac Zimowy, który dziś jest głównym

| Rosyjskie zakÄ&#x2026;tki i smaki 35 Miasto mostĂłw, biaĹ&#x201A;ych nocy i siedziba ponad trzech tysiÄ&#x2122;cy zabytkĂłw â&#x20AC;&#x201C; Petersburg z powodzeniem moĹźe konkurowaÄ&#x2021; z europejskimi stolicami, takimi jak ParyĹź, o miano jednego z najpiÄ&#x2122;kniejszych miast Europy.

Czy wiesz, Ĺźe? Ă&#x20AC; DWFQYC ECÄ&#x153;GIQ OKCUVC VTYCÄ&#x153;C \CNGFYKG NCV C \CTC\ RQ V[O UVCÄ&#x153;Q UKÄ&#x2018; QPQ UVQNKEĂ´ 4QULK Ă&#x20AC; 2GVGTUDWTI TQ\EKĂ´IC UKÄ&#x2018; PC MKNMWF\KGUKÄ&#x2018;EKW Y[URCEJ RQÄ&#x153;Ă´E\QP[EJ OQUVCOK \ MVÂłrych 14 najwiÄ&#x2122;kszych jest co noc otwieranych w celu umoĹźliwienia statkom przedostanie siÄ&#x2122; na jezioro Ĺ adoga. Z tego wzglÄ&#x2122;du nazywany bywa on WenecjÄ&#x2026; PĂłĹ&#x201A;nocy Ă&#x20AC; 2GVGTUDWTI PC RQE\Ă´VMW PC\YCPQ 2KQVTQITQFGO 0C\YC RQEJQF\K QF ECTC 2KQVTC + \CÄ&#x153;QĹźyciela miasta Ă&#x20AC; \CMQEJCPK RQFE\CU YK\[V[ Y OKGĂśEKG PKG RQYKPPK RQOKPĂ´Ä? /QUVW 2QECÄ&#x153;WPMÂłY &CYPKGL podobno byĹ&#x201A;o to miejsce, gdzie marynarze Ĺźegnali swoje wybranki, a dziĹ&#x203A; jest to obowiÄ&#x2026;zkowe miejsce wizyt wszystkich zakochanych par Ă&#x20AC; Y 2GVGTUDWTIW \PCLFWLG UKÄ&#x2018; QMQÄ&#x153;Q V[U \CD[VMÂłY K QMQÄ&#x153;Q RNCEÂłYGM MWNVWTCNP[EJ

miejscem spotkaĹ&#x201E; mieszkaĹ&#x201E;cĂłw, a w przeszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci byĹ&#x201A; miejscem tzw. krwawej niedzieli, ktĂłra staĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; bezpoĹ&#x203A;redniÄ&#x2026; przyczynÄ&#x2026; wybuchu rewolucji.

ZĹ&#x201A;oto i przepych

Punktem orientacyjnym i jednÄ&#x2026; z najwiÄ&#x2122;kszych atrakcji turystycznych miasta jest SobĂłr Izaaka. CzÄ&#x2122;sto mĂłwi siÄ&#x2122;, Ĺźe jest on dla Petersburga tym, czym dla ParyĹźa WieĹźa Eiffla. Jest on drugÄ&#x2026;, co do wielkoĹ&#x203A;ci Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2026;tyniÄ&#x2026; w Rosji. Budowla mierzy 101,5 metrĂłw wysokoĹ&#x203A;ci, a w jej wnÄ&#x2122;trzu moĹźe

przebywaÄ&#x2021; jednoczeĹ&#x203A;nie 14 tys. osĂłb. Ĺ&#x161;wiÄ&#x2026;tynia, ktĂłrej postawienie zajÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;o 40 lat, uwieĹ&#x201E;czona jest ogromnÄ&#x2026;, pokrytÄ&#x2026; 100 kilogramami czystego zĹ&#x201A;ota kopuĹ&#x201A;Ä&#x2026; o promieniu 11 metrĂłw. Na szczycie soboru znajduje siÄ&#x2122; taras widokowy, z ktĂłrego moĹźna podziwiaÄ&#x2021; przepiÄ&#x2122;knÄ&#x2026; panoramÄ&#x2122; miasta. Podczas zwiedzania Petersburga z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; naszej uwadze nie umknie Gmach Admiralicji, czyli jedno z najwaĹźniejszych dzieĹ&#x201A; architektury europejskiej z epoki klasycyzmu. Pierwotnie budynek peĹ&#x201A;niĹ&#x201A; rolÄ&#x2122; stoczni. Jego znakiem rozpo-

znawczym jest wieĹźa zwieĹ&#x201E;czona zĹ&#x201A;otÄ&#x2026;, 24-metrowÄ&#x2026; iglicÄ&#x2026;. ZresztÄ&#x2026;, w caĹ&#x201A;ej zabudowie Petersburga dominuje zĹ&#x201A;oto, przepych i bogate zdobienia, charakterystyczne dla caĹ&#x201A;ej Rosji, a spacerujÄ&#x2026;c przez centrum miasta zapewne zauwaĹźymy brak wieĹźowcĂłw.

Traktem carĂłw

KaĹźdy turysta z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; powinien udaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na Newski Prospekt, gĹ&#x201A;ĂłwnÄ&#x2026; ulicÄ&#x2122; Petersburga, zaprojektowanÄ&#x2026; przez samego Piotra Wiel-

kiego. SpacerujÄ&#x2026;c po nim moĹźemy zobaczyÄ&#x2021; caĹ&#x201A;e miasto w piguĹ&#x201A;ce, bowiem znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; przy nim najwaĹźniejsze zabytki. Newski Prospekt rozpoczyna siÄ&#x2122; przy wspominanym ErmitaĹźu i ciÄ&#x2026;gnie przez 4,5 km aĹź do soboru Aleksandra Newskiego. Znajduje siÄ&#x2122; przy nim m.in. Rosyjska Biblioteka Narodowa, SobĂłr KazaĹ&#x201E;ski, PaĹ&#x201A;ac StroganowĂłw czy teĹź Muzeum Ateizmu. Ulica od zawsze byĹ&#x201A;a najbardziej prestiĹźowym miejscem w mieĹ&#x203A;cie, gdzie swoje domy budowali najbogatsi mieszkaĹ&#x201E;cy.

36 Rosyjskie zakątki i smaki

Oddalony od Moskwy o niemal 10 tys. kilometrów Władywostok jest miastem o zupełnie innym charakterze niż pozostałe miasta federacji, gdzie bardziej niż rosyjskie dziedzictwo widać krzyżującą się na każdym kroku kulturę europejską i azjatycką.

na krańcu świata

ładywostok leży na wschodnich krańcach Federacji Rosyjskiej i jest on ostatnim przystankiem na trasie kolei transsyberyjskiej. Jeszcze 200 lat temu miasto było małą rybacką wioską. Dopiero za sprawą cara Mikołaja II, który w 1891 roku przybył do miasta i ogłosił budowę wielkiej linii kolejowej, Władywostok stał się najważniejszym portem na Oceanie Spokojnym. Odległościowo miastu bliżej jest do Tokio 4 sierpnia 2017

czy Seulu niż do Moskwy, a na ulicach nietrudno jest dostrzec mieszkańców Chin, Wietnamu czy Tajlandii. Pierwsi emigranci zaczęli przybywać do miasta już w trakcie budowania kolei, a dziś na dobre zakorzenili się w tym miejscu. To, że przybysze z południa i zachodu mają bardzo silny wpływ na kształt tego rejonu, widać też na ulicach, gdzie 99 proc. samochodów ma kierownice po prawej stronie. Wszystko to za sprawą leżącego nieopodal archipelagu Japońskiego, gdzie obowiązuje ruch lewostronny – auta

w mieście są po prostu używanymi japońskimi samochodami. We Władywostoku nie brakuje również miejsc ściśle związanych z kuchnią wietnamską, tajską czy chińską. Mieszka tu także wiele osób pochodzenia polskiego. Głównie są to potomkowie zesłańców, którzy trafili tu podczas II wojny światowej. Polskie ślady są obecne również w takich miejscach, jak Dom Polski, który organizuje m.in. wystawy historyczne i spotkania kulturalne. Życie miasta opiera się na dwóch centralnych ulicach – Swietłańskiej i

Alieuckiej. To tu znajdziemy największe hotele i większość najlepszych restauracji czy sklepów. Miasto ma zdecydowanie przemysłowy charakter, dlatego raczej próżno szukać w nim zabytków architektury czy budowli charakterystycznych dla Moskwy i Petersburga. Władywostok najbardziej znany jest z końcowej stacji kolei transsyberyjskiej. Większość turystów rozpoczyna zwiedzanie właśnie od dworca kolejowego, który służy przyjezdnym nieprzerwanie od 1912 roku – Uwagę zwraca przede wszystkim

| Rosyjskie zakątki i smaki 37

Kolej Transsyberyjska Przez Rosję przebiega Kolej Transsyberyjska, czyli najdłuższa kolej świata. Przechodzi ona przez 8 stref czasowych, a jej długość wynosi 9288,8 km. Jej główny szlak prowadzi z Moskwy do Władywostoku przez m.in: Niżny Nowogród, Omsk, Krasnojarsk i Irkuck. Budowa kolei rozpoczęła się w 1891 roku, a zakończyła 25 lat później. Podróż z Moskwy do Władywostoku trwa 6 dni i 6 godzin, a pociąg poruszający się z prędkością około 60 km/h, zatrzymuje się w sumie na 80 stacjach. Jest to jedna z tańszych form podróżowania z Europy Wschodniej do Azji Wschodniej, gdyż bilet w trzeciej klasie to wydatek 294 euro. Przejażdżka koleją to przede wszystkim okazja do podziwiania niesamowitych widoków od zalesionej tajgi do śnieżnej Syberii.

Szklana plaża Niezwykła plaża, na której zamiast piasku znajdziemy kolorowe szklane kamienie, znajduje nad Zatoką Usuryjską, tuż obok Władywostoku. Kiedyś w jej pobliżu zlokalizowane było wysypisko, na które wyrzucano odpadki z pobliskiej fabryki porcelany, a także inne ceramiczne i szklane przedmioty, takie jak potłuczone butelki. Jednak fale oceanu zmieniły ostre fragmenty w gładkie „kamyki”. Proces „szlifowania” odpadków trwał wiele lat. Niewiele osób tu zaglądało, ponieważ plaża nie zachęcała do spacerów czy wypoczywania w trakcie wakacji. Jednak po latach, gdy miejsce to pozostawiono własnemu losowi, odkryto, że kawałki szkła o ostrych krawędziach, zmieniły się w wypolerowane, różnokolorowe kamyczki, tworząc jedną z najbardziej niezwykłych plaż na świecie.

styl, w jakim zbudowano dworzec, jak i bogate malowidła w jego wnętrzu. Na peronie drugim ustawiono parową lokomotywę, która kursowała na linii Moskwa-Władywostok w pierwszych latach uruchomienia kolei. Niedaleko od dworca znajdują się dwa warte uwagi miejsca – Dworzec Morski i pomnik Lenina, złowieszczo wskazujący na Japonię – czytamy na stronie ruslink.pl. We Władywostoku działają trzy teatry, uniwersytet i szkoła morska, a miejscami godnymi uwagi jest również muzeum znajdujące się wewnątrz łodzi podwod-

nej S-56 oraz Plac Rewolucjonistów, który jest ulubionym miejscem spotkań mieszkańców. To również tutaj odbywają się koncerty i wszystkie ważne wydarzenia. Pod miastem stoi Forteca Władywostocka, z której codziennie w południe oddaje się wystrzały z armat.

Rosyjskie Las Vegas

Zgodnie z planami rosyjskiego rządu, Władywostok ma stać się wkrótce mekką miłośników hazardu. Z roku na rok przybywa tam kasyn, a samo miasto określa się coraz częściej mianem

L a s Vegas Wschodu. Prezydent Władimir Putin zapowiada, że będzie to strefa zwolniona z wielu podatków i atrakcyjna dla inwestorów. Kasyna mają być skierowane dla 120 milionów hazardzistów z Korei, Japonii oraz Chin, którym podróż samolotem do rosyjskiego Las Vegas zajęłaby niecałe dwie godziny. Zapowiedzią przemian, które mają wydarzyć się w tym rejonie,

jest zbudowany dwa lata temu pod Władywostokiem ośrodek Tigre de Cristal, którego częścią jest największe kasyno we wschodniej części Europy. Plany rozbudowy miasta są bardzo szerokie – oprócz sieci kasyn mają tu powstać hotele, restauracje, parki wodne, spa, pola golfowe czy ośrodki kulturalne.

38 Rosyjskie zakÄ&#x2026;tki i smaki

Bliny z kawiorem

Kulebiak SkÅ&#x201A;adniki:

Ciasto t H NÆ¤LJ t T[LM NMFLB t H ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;Z t H NBSHBSZOZ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB DVLSV t T[D[ZQUB TPMJ Nadzienie: t LH LBQVTUZ LJT[POFK t EVÇ&#x2021;B DFCVMB t NBSDIFXLJ t H HS[ZCLÃ&#x2DC;X TVT[POZDI t T[D[ZQUB LNJOLV t TÃ&#x2DC;M QJFQS[ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PMFKV t XZXBS [ HS[ZCLÃ&#x2DC;X t XPEB EP QPEMBOJB t KBKLP

4 sierpnia 2017

z kapustÄ&#x2026; i grzybami

SposÃ³b przygotowania:

(S[ZCLJ OBNPD[ZÆ¥ (PUPXBÆ¥ PL NJO /B DIXJMÆ¬ PETUBXJÆ¥ [ PHOJB J [MBÆ¥ D[ZTUZ XZXBS (S[ZCLJ QS[FÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB EVST[MBL J QS[FMBÆ¥ [JNOÆ¤ XPEÆ¤ 1PTJFLBÆ¥ OB ESPCOJFKT[F LBXBÂ&#x2019;LJ $FCVMÆ¬ QPTJFLBÆ¥ QS[ZSVNJFOJÆ¥ OB UÂ&#x2019;VT[D[V EPEBÆ¥ SB[Z XZQÂ&#x2019;VLBOÆ¤ LBQVTUÆ¬ J TUBSUÆ¤ OB UBSDF P EVÇ&#x2021;ZDI PD[LBDI NBSDIFXLÆ¬ 1P LJMLV NJOVUBDI TNBÇ&#x2021;F OJB QPEMBÆ¥ XZXBSFN [ HS[ZCLÃ&#x2DC;X J XPEÆ¤ %PEBÆ¥ LNJOFL J QJFQS[ EVTJÆ¥ LBQVTUÆ¬ EP NJÆ¬LLPÆ½DJ 1PE LPOJFD EPCS[F PEQBSPXBÆ¥ ,BQVTUÆ¬ XZTUVE[JÆ¥ .Æ¤LÆ¬ XTZQBÆ¥ EP NJTLJ MFUOJF NMFLP XZNJFT[BÆ¥ [ ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;BNJ J DVLSFN NBSHBSZOÆ¬ SP[QVÆ½DJÆ¥ %P NÆ¤LJ EPEBÆ¥ TÃ&#x2DC;M SP[SPCJPOF ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;F [ DVLSFN J SP[UPQJPOÆ¤ NBSHBSZOÆ¬ XZSPCJÆ¥ DJBTUP ,JFEZ KVÇ&#x2021; OJF LMFJ TJÆ¬ EP SÆ¬LJ VGPSNPXBÆ¥ LVMLÆ¬ PCTZQBÆ¥ NÆ¤LÆ¤ J PETUBXJÆ¥ X DJFQÂ&#x2019;F NJFKTDF OB QÃ&#x2DC;Â&#x2019; HPE[ %P XZTUVE[POFK LBQVTUZ EPEBÆ¥ KBKLP J XZNJFT[BÆ¥ $JBTUP QPE[JFMJÆ¥ OB EXJF D[Æ¬Æ½DJ [ KFEOFK J ESVHJFK PEDJÆ¤Æ¥ LBXBÂ&#x2019;FD[FL XJFMLPÆ½DJ CS[PTLXJOLJ OB EF LPSBDKF 3FT[UÆ¬ DJBTUB SP[XBÂ&#x2019;LPXBÆ¥ SÃ&#x2DC;XOPNJFS OJF SP[QSPXBE[JÆ¥ LBQVTUÆ¬ J [XJOÆ¤Æ¥ EXB LVMFCJBLJ ,VMFCJBLJ VÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB CMBT[DF XZÂ&#x2019;PÇ&#x2021;POFK QBQJFSFN EP QJFD[FOJB 1PTNBSPXBÆ¥ SP[NÆ¤DPOZN KBKLJFN 0EÂ&#x2019;PÇ&#x2021;POF LBXBÂ&#x2019;FD[LJ DJBTUB SP[XBÂ&#x2019;LPXBÆ¥ J XZ DJÆ¤Æ¥ EFLPSBDKF EPXPMOF 1P QS[ZLMFKFOJV QPTNB SPXBÆ¥ KF SÃ&#x2DC;XOJFÇ&#x2021; SP[NÆ¤DPOZN KBKLJFN 8TUBXJÆ¥ EP OBHS[BOFHP QJFLBSOJLB EP UFNQ TU OB PL NJO [B QS[ZTMJKQS[FQJT QM

Cepeliny SkÅ&#x201A;adniki:

t EBH Â&#x2019;PQBULJ XJFQS[PXFK C L t D[FSTUXB CVÂ&#x2019;LB t Æ½SFEOJB NBSDIFX t Æ½SFEOJB DFCVMB t [Æ¤CLJ D[PTOLV t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ t NBKFSBOFL t LH [JFNOJBLÃ&#x2DC;X t EVÇ&#x2021;ZDI [JFNOJBLÃ&#x2DC;X t PL EBH NÆ¤LJ [JFNOJBD[BOFK t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB TPMJ

SposÃ³b przygotowania:

.JÆ¬TP QÂ&#x2019;VD[FNZ NJFMJNZ X NBT[ZODF EP NJÆ¬ TB $FCVMÆ¬ NBSDIFX PCJFSBNZ US[FNZ OB UBSDF P OBKNOJFKT[ZDI KBL OB QMBDLJ [JFNOJBD[BOF

PD[LBDI #VÂ&#x2019;LÆ¬ NPD[ZNZ X NMFLV J PEDJTLB NZ .JFT[BNZ OB KFEOPMJUÆ¤ NBTÆ¬ %PQSBXJB NZ EP TNBLV ;JFNOJBLJ PCJFSBNZ QÂ&#x2019;VD[FNZ J HPUVKFNZ EP NJÆ¬LLPÆ½DJ QS[FDFE[BNZ J QS[F DJTLBNZ QS[F[ QSBTLÆ¬ EXVLSPUOJF /BTUÆ¬QOJF EVÇ&#x2021;F [JFNOJBLJ PCJFSBNZ QÂ&#x2019;VD[FNZ J US[FNZ OB UBSDF P OBKNOJFKT[ZDI PD[LBDI 0EDJTLBNZ

SkÅ&#x201A;adniki:

t TÂ&#x2019;PJL LBXJPSV D[BSOFHP MVC D[FSXPOFHP

t HÆ¬TUB LXBÆ½OB Æ½NJFUBOB MVC TFSFL IPNPHFOJ[PXBOZ CF[ DVLSV

t H NÆ¤LJ HSZD[BOFK t H NÆ¤LJ QT[FOOFK t H ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;Z t T[LMBOLJ NMFLB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NBTÂ&#x2019;B t Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULP t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB DVLSV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB TPMJ t PMFK EP TNBÇ&#x2021;FOJB

SposÃ³b przygotowania:

.MFLP MFLLP [BHS[BÆ¥ OJF NPÇ&#x2021;F CZÆ¥ XS[Æ¤ DF %SPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;F Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NÆ¤LJ Ç&#x2021;ZUOJFK J Â&#x2019;ZÇ&#x2021; LJ QT[FOOFK SP[QSPXBE[JÆ¥ X NJTFD[DF X OJFEVÇ&#x2021;FK JMPÆ½DJ DJFQÂ&#x2019;FHP NMFLB 1S[ZLSZÆ¥ MOJBOÆ¤ Æ½DJFSFD[LÆ¤ J PETUBXJÆ¥ X DJFQÂ&#x2019;F NJFKTDF BÇ&#x2021; VSPÆ½OJF /BTUÆ¬QOJF X XJÆ¬L T[FK NJTDF [NJFT[BÆ¥ SFT[UÆ¬ NÆ¤LJ DVLJFS TÃ&#x2DC;M Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULP NMFLP PSB[ SP[UPQJPOF NB TÂ&#x2019;P 8ZSPCJÆ¥ DJBTUP OB HÂ&#x2019;BELP EPEBÆ¥ XZ SPÆ½OJÆ¬UF ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;F EPLÂ&#x2019;BEOJF XZNJFT[BÆ¥ QS[ZLSZÆ¥ MOJBOÆ¤ Æ½DJFSFD[LÆ¤ J PETUBXJÆ¥ EP XZSPÆ½OJÆ¬DJB /B QBUFMOJ SP[HS[BÆ¥ PMFK #MJOZ VTNBÇ&#x2021;ZÆ¥ QP PCV TUSPOBDI OB [Â&#x2019;PUZ LPMPS 1PEBXBÆ¥ OB DJFQÂ&#x2019;P [F Æ½NJFUBOÆ¤ J LBXJPSFN [B CFT[BNFM TF QM

SkÅ&#x201A;adniki:

Ciasto: t T[LM NÆ¤LJ QT[FOOFK t T[LM XPEZ t T[D[ZQUB TPMJ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB NBTÂ&#x2019;B t KBKLP Farsz: t H NJÆ¬TB NJFMPOFHP XJFQS[PXFHP t H NJÆ¬TB NJFMPOFHP XPÂ&#x2019;PXFHP t DFCVMB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ LFÃ«SV t QÆ¬D[FL QJFUSVT[LJ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB NBKFSBOFL t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[

| Rosyjskie zakÄ&#x2026;tki i smaki 39

Czebureki SposÃ³b przygotowania:

Ciasto: XPEÆ¬ [ NBTÂ&#x2019;FN J TPMÆ¤ HPUVKFNZ XTZQVKFNZ J T[LM NÆ¤LJ J EPLÂ&#x2019;BEOJF NJFT[BNZ 0ETUBXJBNZ EP QS[FTUVE[FOJB B OBTUÆ¬QOJF EPEBKFNZ KBKLP NJFT[BNZ XTZQVKFNZ SFT[UÆ¬ NÆ¤LJ 8ZSBCJBNZ HÂ&#x2019;BELJF FMBTUZD[OF DJBTUP [BXJKBNZ J PETUBXJB NZ OB PL NJO EP MPEÃ&#x2DC;XLJ Farsz: NJÆ¬TB NJFT[BNZ EPEBKFNZ QPTJFLBOÆ¤ DFCVMÆ¬ QJFUSVT[LÆ¬ PSB[ NBKFSBOFL 8MFXBNZ LFÃ«S J EPQSBXJBNZ EP TNBLV CaÅ&#x201A;oÅ&#x203A;Ä&#x2021;: TDIÂ&#x2019;PE[POF DJBTUP QPOPXOJF XZSBCJBNZ PESZXBNZ LBXBÂ&#x2019;FL XBÂ&#x2019;LVKFNZ OB DJFOJVULJ PLSÆ¤HÂ&#x2019;Z QMBDFL /B QPÂ&#x2019;PXÆ¬ OBLÂ&#x2019;BEBNZ QPSDKÆ¬ GBST[V PL DN [BNZLBNZ ESVHÆ¤ QPÂ&#x2019;PXÆ¤ J [BMFQJBNZ QJFSPHJ 4NBÇ&#x2021;ZNZ OB NPDOP SP[HS[BOZN PMFKV QP LJMLB NJOVU [ LBÇ&#x2021;EFK TUSPOZ OB SVNJBOP 1PEBKFNZ HPSÆ¤DF [B PTUSB OB TMPELP QM

Pielmieni SkÅ&#x201A;adniki:

t EPXPMOF DJBTUP OB QJFSPHJ t H NJÆ¬TB XPÂ&#x2019;PXFHP SPTPÂ&#x2019;PXFHP t H NJÆ¬TB XJFQS[PXFHP PE T[ZOLJ MVC Â&#x2019;PQBULJ

t TQPSB DFCVMB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB PMFKV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NBTÂ&#x2019;B t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB NBKFSBOLV t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ t TQPSB T[D[ZQUB D[PTOLV HSBOVMPXBOFHP t EBH TÂ&#x2019;POJOZ OB TLXBSLJ TUBSUF [JFNOJBLJ QS[F[ CBXFÂ&#x2019;OJBOÆ¤ T[NBULÆ¬ 0EDJÆ½OJÆ¬UF [JFNOJBLJ NJFT[BNZ [ VHPUPXBOZ NJ EPEBKFNZ NÆ¤LÆ¬ [JFNOJBD[BOÆ¤ J XZSBCJB NZ KFEOPMJUF DJBTUP 8 T[FSPLJN HBSOLV [BHP UPXVKFNZ XPEÆ¬ [ TPMÆ¤ /B EÂ&#x2019;POJ TQÂ&#x2019;BT[D[BNZ QPEÂ&#x2019;VÇ&#x2021;OZ QMBDFL OB Æ½SPEFL EBKFNZ GBST[ EPLÂ&#x2019;BEOJF [MFQJBNZ CS[FHJ GPSNVKÆ¤D DFQFMJOB 8S[VDBNZ EP XS[Æ¤ULV HPUVKFNZ NJO PE XZQÂ&#x2019;ZOJÆ¬DJB 1PEBKFNZ PLSBT[POF QPE TNBÇ&#x2021;POÆ¤ OB NBÆ½MF DFCVMÆ¤ [B NPKFHPUPXBOJF QM

SposÃ³b przygotowania:

PrzygotowaÄ&#x2021; farsz: ;NJFMJÆ¥ PCZEXB SPE[BKF NJÆ¬TB X NBT[ZODF 1PLSPJÆ¥ ESPCOJVULP DFCVMÆ¬ 3P[HS[BÆ¥ OB QBUFMOJ PMFK J NBTÂ&#x2019;P XS[VDJÆ¥ DFCVMÆ¬ TNBÇ&#x2021;ZÆ¥ BÇ&#x2021; DFCVMB TJÆ¬ QS[ZSVNJFOJ 8 TBMBUFSDF XZNJFT[BÆ¥ [NJFMPOF NJÆ¬TP EPEBÆ¥ DFCVMÆ¬ SB[FN [ UÂ&#x2019;VT[D[FN [ QBUFMOJ EPQSBXJÆ¥ QS[ZQSBXBNJ %PCS[F XZSPCJÆ¥ (EZCZ GBST[ CZÂ&#x2019; [CZU [CJUZ EPEBÆ¥ KFT[D[F TUPQJPOFHP NBTÂ&#x2019;B PrzygotowaÄ&#x2021; ciasto na pierogi: ; DJBTUB GPSNPXBÆ¥ XBÂ&#x2019;FD[LJ QPLSPJÆ¥ OB LBXBÂ&#x2019;LJ LBÇ&#x2021;EZ LBXBÂ&#x2019;FL SP[XBÂ&#x2019;LPXBÆ¥ OB PLSÆ¤HÂ&#x2019;Z QMBDVT[FL OBE[JFXBÆ¥ GBST[FN [MFQJBÆ¥ QJFSPÇ&#x2021;FL XZDJÆ¤HBKÆ¤D LPÆµDF 5F XZEÂ&#x2019;VÇ&#x2021;POF LPÆµDF QJFSPÇ&#x2021;LB [MFQJÆ¥ [F TPCÆ¤ o QPXTUBOJF PLSÆ¤HÂ&#x2019;Z QJFSPÇ&#x2021;FL [ E[JVSLÆ¤ UP USBEZDZKOZ LT[UBÂ&#x2019;U QJFMNJFOJ Ponadto: 8 T[FSPLJN SPOEMV [BHPUPXBÆ¥ XPEÆ¬ PTPMJÆ¥ XS[VDBÆ¥ QBSUJBNJ QJFSPHJ HPUPXBÆ¥ NJO PE JDI XZQÂ&#x2019;ZOJÆ¬DJB OB QPXJFS[DIOJÆ¬ 1PLSPJÆ¥ ESPCOP TÂ&#x2019;POJOÆ¬ TUPQJÆ¥ KÆ¤ OB TLXBSLJ QPMBÆ¥ OJÆ¤ QJFMNJFOJ [B NOJBNNOJBN DPN

40 Rosyjskie zakÄ&#x2026;tki i smaki

SposÃ³b przygotowania:

Æ&#x2013;MFE[JF QPLSPJÆ¥ OB LBXBÂ&#x2019;FD[LJ TLSPQJÆ¥ TPLJFN [ DZUSZOZ XZNJFT[BÆ¥ [ QPTJFLBOÆ¤ DFCVMÆ¤ NVT[UBSEÆ¤ PMFKFN EPQSBXJÆ¥ Æ½XJFÇ&#x2021;P [NJFMPOZN QJFQS[FN J XZÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ EP EVÇ&#x2021;FK TBMBUFSLJ 1PTNBSPXBÆ¥ XBSTUXÆ¤ NB KPOF[V PL JMPÆ½DJ #VSBLJ J [JFNOJBLJ HPUPXBÆ¥ X NVOEVSLBDI X PEE[JFMOZDI HBSOLBDI #VSBD[LJ HPUPXBÆ¥ QS[F[ PL J HPE[ [JFNOJBLJ o PL HPE[ 8BS[ZXB PEDFE[JÆ¥ J PTUVE[JÆ¥ ;JFNOJBLJ PCSBÆ¥ [F TLÃ&#x2DC;SLJ QPLSPJÆ¥ X LPTUFD[LÆ¬ J EPQSBXJÆ¥ TPMÆ¤ PSB[ QJFQS[FN QPÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB XBSTUXJF Æ½MFE[JB %PEBÆ¥ PCSBOF J QPLSPKPOF X LPTUFD[ LÆ¬ PHÃ&#x2DC;SLJ 1PTNBSPXBÆ¥ XBSTUXÆ¤ NBKPOF[V #VSBD[LJ PCSBÆ¥ J [FUS[FÆ¥ OB UBSDF P EVÇ&#x2021;ZDI PD[LBDI EPEBÆ¥ EP TBÂ&#x2019;BULJ J QPTNBSPXBÆ¥ PTUBUOJÆ¤ D[Æ¬Æ½DJÆ¤ NBKPOF[V +BKLB VHPUPXBÆ¥ OB UXBSEP J ESPCOP QPTJFLBÆ¥ OB EFTDF EPEBÆ¥ EP TBÂ&#x2019;BULJ /B XJFS[DI EBÆ¥ TUBSUZ TFS J T[D[ZQJPSFL 0E TUBXJÆ¥ OB NJO HPE[ NPÇ&#x2021;OB QS[ZHPUPXBÆ¥ E[JFÆµ XD[FÆ½OJFK J US[ZNBÆ¥ X MPEÃ&#x2DC;XDF

pod pierzynkÄ&#x2026; SkÅ&#x201A;adniki:

t H Ã«MFUÃ&#x2DC;X Æ½MFE[JPXZDI HPUP XZDI XZQÂ&#x2019;VLBOZDI t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB TPLV [ DZUSZOZ t NBÂ&#x2019;B DFCVMB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NVT[UBSEZ GSBODVTLJFK [JBSOJTUFK t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PMFKV MOJBOFHP MVC S[FQBLP XFHP UÂ&#x2019;PD[POFHP OB [JNOP t Æ½XJFÇ&#x2021;P [NJFMPOZ QJFQS[ t CVSBLJ PL H t [JFNOJBLJ PL H t PHÃ&#x2DC;SLJ LJT[POF t KBKFL t H TFSB Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;UFHP t QÆ¬D[FL T[D[ZQJPSLV t PL NM NBKPOF[V

SkÅ&#x201A;adniki:

t EBH NBTÂ&#x2019;B t Ã«MFUZ [ QJFSTJ LVSD[BLB t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ t EBH QJFD[BSFL t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB NBTÂ&#x2019;B t KBKLB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FL UBSUFK CVÂ&#x2019;LJ t NBSHBSZOB EP TNBÇ&#x2021;FOJB

[B LXFTUJBTNBLV DPN

.BTÂ&#x2019;P TDIÂ&#x2019;PE[JÆ¥ X [BNSBÇ&#x2021;BMOJLV 'JMFUZ [ LVSD[BLB VNZÆ¥ PTVT[ZÆ¥ EFMJLBUOJF SP[ CJÆ¥ UÂ&#x2019;VD[LJFN QPTZQBÆ¥ TPMÆ¤ J QJFQS[FN 1JFD[BSLJ PD[ZÆ½DJÆ¥ QPLSPJÆ¥ X QMBTUFSLJ PCTNBÇ&#x2021;ZÆ¥ OB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;DF NBTÂ&#x2019;B 1P[PTUBÂ&#x2019;F NB TÂ&#x2019;P QPLSPJÆ¥ X TÂ&#x2019;VQLJ J XSB[ [ QJFD[BSLBNJ SP[Â&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ KF OB SP[CJUZDI Ã«MFUBDI ;BXJ OÆ¤Æ¥ HPUPXF LPUMFUZ TQJÆ¤Æ¥ XZLBÂ&#x2019;BD[LBNJ

poÅ¼arski SkÅ&#x201A;adniki:

t H NJFMPOFK DJFMÆ¬DJOZ t QJFSTJ [ LVSD[BLB t D[FSTUXB CVÂ&#x2019;LB t T[LMBOLJ NMFLB t KBKLB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB NBTÂ&#x2019;B t QÆ¬D[FL LPQSV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB LMBSPXBOFHP NBTÂ&#x2019;B Panierka: t KBKP t T[LMBOLJ CVÂ&#x2019;LJ UBSUFK

SposÃ³b przygotowania:

4 sierpnia 2017

Kotlety po k

SposÃ³b przygotowania:

Kotlet

#VÂ&#x2019;LÆ¬ OBNPD[ZÆ¥ X NMFLV PEDJTOÆ¤Æ¥ J [NJFMJÆ¥ X NBT[ZODF 8ZNJFT[BÆ¥ EPLÂ&#x2019;BEOJF NJÆ¬TP CVÂ&#x2019;LÆ¬ QPTJFLB OZ LPQFSFL Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULB J SP[UPQJP OF NBTÂ&#x2019;P %PQSBXJÆ¥ J EPEBÆ¥ EXB VCJUF CJBÂ&#x2019;LB 8ZNJFT[BÆ¥ OB QVT[Z TUÆ¤ NBTÆ¬ J QPE[JFMJÆ¥ OB LVMFL 6GPSNPXBÆ¥ QPEÂ&#x2019;VÇ&#x2021;OF LPUMFUZ HSV CPÆ½DJ QBMDB PCUPD[ZÆ¥ X KBKLV J CVÂ&#x2019;DF ,PUMFUZ TNBÇ&#x2021;ZÆ¥ OB Æ½SFEOJN PHOJV BÇ&#x2021; [BSVNJFOJÆ¤ TJÆ¬ [ LBÇ&#x2021;EFK TUSPOZ ,PUMFUZ QPÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB CMBT[DF OB OJDI VÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ QP LBXBÂ&#x2019;LV NBTÂ&#x2019;B J QJFD LJMLB NJOVU X QJFLBSOJLV OBHS[BOZN EP TU $ [B CFT[BNFM TF QM

Å&#x161;ledÅº

SkÅ&#x201A;adniki:

t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PMFKV S[FQBLPXFHP t DFCVMF t H QJFD[BSFL t PL H QPMÆ¬EXJDZ XPÂ&#x2019;PXFK t PHÃ&#x2DC;SLJ LJT[POF t NM CVMJPOV t H LPODFOUSBUV QPNJEPSPXFHP t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ Æ½NJFUBOZ QSPD

t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ t OBULB QJFUSVT[LJ Dodatkowo: t VMVCJPOB LBT[B MVC [JFNOJBLJ EP QPEBOJB

kijowsku

| Rosyjskie zakÄ&#x2026;tki i smaki 41

SaÅ&#x201A;atka Olivier

SkÅ&#x201A;adniki:

t [JFNOJBLJ Æ½SFEOJFK XJFMLPÆ½DJ t VHPUPXBOB QPEXÃ&#x2DC;KOB QJFSÆ½ [ LVSD[BLB t NBSDIFXLJ t LJT[POF PHÃ&#x2DC;SLJ t LXBÆ½OF KBCÂ&#x2019;LP t QVT[LB HSPT[LV LPOTFSXPXFHP t KBKLB t TÃ&#x2DC;M t Æ½SFEOJB DFCVMB t Æ½XJFÇ&#x2021;P [NJFMPOZ D[BSOZ QJFQS[ Sos: t J T[LMBOLJ NBKPOF[V t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PTUSFK NVT[UBSEZ t SP[HOJFDJPOZ [Æ¤CFL D[PTOLV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB TPLV [ DZUSZOZ J XTUBXJÆ¥ OB NJO EP MPEÃ&#x2DC;XLJ +BKLB SP[US[FQBÆ¥ EPEBÆ¥ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ XPEZ EPQSBXJÆ¥ TPMÆ¤ J QJFQS[FN ,PUMFUZ LPMFKOP [BOVS[BÆ¥ X SP[US[FQBOZN KBKLV PCUBD[BÆ¥ X CVÂ&#x2019;DF UBSUFK 4NBÇ&#x2021;ZÆ¥ OB [Â&#x2019;PUP OB HPSÆ¤DFK NBSHB SZOJF EP TNBÇ&#x2021;FOJB o NJO 1JFSXT[F NJO TNBÇ&#x2021;ZÆ¥ CF[ QS[ZLSZDJB OBTUÆ¬QOF NJO o QPE QS[ZLSZDJFN [B QPMLJ QM

SposÃ³b przygotowania:

6HPUVK EP NJÆ¬LLPÆ½DJ [JFNOJBLJ J NBSDIFX X Â&#x2019;VQJOLBDI 8BS[ZXB PTUVEÇ&#x2020; PCJFS[ J QPLSÃ&#x2DC;K X LPTULÆ¬ 6HPUVK OB UXBSEP PCJFS[ J QPUOJK KBKLB 8 LPTULÆ¬ QPLSÃ&#x2DC;K SÃ&#x2DC;XOJFÇ&#x2021; PCSBOF KBCÂ&#x2019;LP DFCVMÆ¬ PHÃ&#x2DC;SLJ LJT[POF J NJÆ¬ TP 0EDFEÇ&#x2020; HSPT[FL J XZNJFT[BK [F XT[ZTULJNJ QPLSPKPOZNJ XD[FÆ½OJFK TLÂ&#x2019;BEOJLBNJ 8ZNJFT[BK TLÂ&#x2019;BEOJLJ TPTV J QPÂ&#x2019;Æ¤D[ [ TBÂ&#x2019;BULÆ¤ 1S[ZQSBX QJFQS[FN J KFÆ½MJ US[FCB o TPMÆ¤ 4BÂ&#x2019;BULÆ¬ XTUBX EP MPEÃ&#x2DC;XLJ OB PL HPE[JOÆ¬ BCZ TNBLJ TJÆ¬ QS[FHSZ[Â&#x2019;Z BMF QS[FE QPEBOJFN XZTUBX OB DIXJMÆ¬ BCZ TBÂ&#x2019;BULB PTJÆ¤HOÆ¬Â&#x2019;B UFNQFSBUVSÆ¬ QPLPKPXÆ¤ [B NOJBNNOJBN DPN

Boeuf Stroganov

SposÃ³b przygotowania:

$FCVMF LSPJNZ X QJÃ&#x2DC;SLB QPETNBÇ&#x2021;BNZ OB Â&#x2019;ZÇ&#x2021; DF PMFKV 1PXJOOB TJÆ¬ [FT[LMJÆ¥ 1S[FLÂ&#x2019;BEBNZ KÆ¤ EP EVÇ&#x2021;FHP QÂ&#x2019;BTLJFHP HBSOLB /B UFK TBNFK QBUFMOJ OJF EPEBKÆ¤D XJÆ¬DFK PMFKV QPETNBÇ&#x2021;B NZ QPLSPKPOF X QMBTUFSLJ QJFD[BSLJ /BXFU KFÆ½MJ QBUFMOJB CÆ¬E[JF QSBXJF TVDIB UP HS[ZCZ J UBL T[ZCLP QVT[D[Æ¤ XPEÆ¬ J OB EOJF [SPCJ TJÆ¬ TPT 1P QPETNBÇ&#x2021;BOJV QJFD[BSLJ QS[FLÂ&#x2019;BEBNZ EP HBSOLB [ DFCVMÆ¤ EP LUÃ&#x2DC;SFHP EPS[VDBNZ UFÇ&#x2021; QPLSPKPOF X LPTULÆ¬ PHÃ&#x2DC;SLJ LJT[POF 1PMÆ¬ EXJDÆ¬ MVC JOOZ LBXBÂ&#x2019;FL XPÂ&#x2019;PXJOZ NZKFNZ PTVT[BNZ QBQJFSPXZN SÆ¬D[OJLJFN J PD[ZT[ D[BNZ [ CÂ&#x2019;PO ,SPJNZ X DJFOLJF QBTLJ QPTZ QVKFNZ QJFQS[FN J PCTNBÇ&#x2021;BNZ DIXJMÆ¬ OB UFK TBNFK QBUFMOJ EPMFXBKÆ¤D USPDIÆ¬ PMFKV .JÆ¬TP QPXJOOP [NJFOJÆ¥ LPMPS OB CSÆ¤[PXP T[BSZ BMF OJF NPÇ&#x2021;OB HP TNBÇ&#x2021;ZÆ¥ [B EÂ&#x2019;VHP +BL UZMLP [NJFOJ LPMPS J TJÆ¬ MFLLP [BSVNJFOJ UP Æ½DJÆ¤ HBNZ QBUFMOJÆ¬ [ PHOJB 1PETNBÇ&#x2021;POF NJÆ¬TP QS[FLÂ&#x2019;BEBNZ EP HBSOLB X LUÃ&#x2DC;SZN KVÇ&#x2021; [OBK EVKÆ¤ TJÆ¬ DFCVMB QJFD[BSLJ J PHÃ&#x2DC;SLJ ;BMFXBNZ CVMJPOFN 1S[ZLSZXBNZ QPLSZXLÆ¤ J OB OJF XJFMLJN PHOJV EVTJNZ PL NJOVU BÇ&#x2021; NJÆ¬ TP CÆ¬E[JF DBÂ&#x2019;LPXJDJF NJÆ¬LLJF 8 [BMFÇ&#x2021;OPÆ½DJ PE SPE[BKV XPÂ&#x2019;PXJOZ HVMBT[ US[FCB HPUPXBÆ¥ PE NJOVU EP OBXFU HPE[ .JÆ¬TP QPXJO OP CZÆ¥ NJÆ¬LLJF 1PE TBN LPOJFD HPUPXBOJB EPEBKFNZ Æ½NJFUBOÆ¬ J LPODFOUSBU QPNJEPSP XZ .JFT[BNZ EPQSPXBE[BNZ EP XS[FOJB J HPUVKFNZ KFT[D[F DIXJMÆ¬ +FÆ½MJ DIDFNZ CZ TPT CZÂ&#x2019; CBSE[JFK HÆ¬TUZ NPÇ&#x2021;FNZ HP [BHÆ¬Æ½DJÆ¥ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LBNJ NÆ¤LJ SP[SPCJPOFK [ TPTFN [ HBSOLB %PQSBXJBNZ QJFQS[FN J FXFOUVBM OJF TPMÆ¤ [B NBEBNFFEJUI DPN

42 Rosyjskie zakÄ&#x2026;tki i smaki

Barszcz SkÅ&#x201A;adniki:

t M CVMJPOV XBS[ZXOFHP EMB CBSE[P [BCJFHBOZDI M XPEZ J LPTULJ XBS[ZXOF

t [JFNOJBLJ t NBSDIFXLB t CVSBLÃ&#x2DC;X t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PDUV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB DVLSV t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ t D[PTOFL HSBOVMPXBOZ t Æ½NJFUBOB QSPD

t LPQFSFL

SposÃ³b przygotowania:

#VMJPO [BHPUPXBÆ¥ 8BS[ZXB PCSBÆ¥ ;JFNOJBLJ QPLSPJÆ¥ X SÃ&#x2DC;XOÆ¤ LPTULÆ¬ NBSDIFXLÆ¬ X QÃ&#x2DC;Â&#x2019;QMBTUFSLJ B CVSBLJ [FUS[FÆ¥ OB UBSDF %P CVMJPOV EPEBÆ¥ [JFNOJBLJ J NBSDIFXLÆ¬ (EZ CÆ¬EÆ¤ OB QÃ&#x2DC;Â&#x2019; NJÆ¬LLJF EPEBÆ¥ CVSBLJ 1S[ZQSB XJÆ¥ PDUFN DVLSFN D[PTOLJFN TPMÆ¤ J QJFQS[FN (PUPXBÆ¥ EP NJÆ¬LLPÆ½DJ XBS[ZX 1PEBXBÆ¥ [ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LÆ¤ Æ½NJFUBOZ J LPQFSLJFN [B EVST[MBL QM

Rosolnik

SkÅ&#x201A;adniki:

t EBH LBQVTUZ LJT[POFK t PL M SPTPÂ&#x2019;V t NBSDIFXLB t QJFUSVT[LB t DFCVMF t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NBTÂ&#x2019;B t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ QS[FDJFSV QPNJEPSPXFHP t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ t MJÆ½Æ¥ MBVSPXZ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NVT[UBSEZ SPTZKTLJFK t Æ½NJFUBOB LXBÆ½OB t OBULB QJFUSVT[LJ

SkÅ&#x201A;adniki:

t LH 3PTUCFGV XPÂ&#x2019;PXFHP t LBMBSFQLB t NBSDIFX t QJFUSVT[LB t TFMFSB [ MJÆ½DJFN t PHÃ&#x2DC;SLJ LJT[POF [ T[LMBOLÆ¤ XPEZ [ PHÃ&#x2DC;SLÃ&#x2DC;X t [Æ¤CLJ D[PTOLV t QJFQS[ [JPÂ&#x2019;PXZ t TÃ&#x2DC;M

SposÃ³b przygotowania:

.JÆ¬TP EPLÂ&#x2019;BEOJF PQÂ&#x2019;VLBÆ¥ J [BMBÆ¥ MJUSB XPEZ QPTPMJÆ¥ J HPUPXBÆ¥ OB XPMOZN PHOJV PL NJO 8Â&#x2019;PT[D[Z[OÆ¬ PD[ZÆ½DJÆ¥ QPLSPJÆ¥ o OBTUÆ¬QOJF XÂ&#x2019;P Ç&#x2021;ZÆ¥ EP [VQZ J HPUPXBÆ¥ KFT[D[F NJO %PEBÆ¥ PC SBOF ESPCOP QPLSPKPOF PHÃ&#x2DC;SLJ LJT[POF /BTUÆ¬Q OJF EPMBÆ¥ XPEÆ¬ [ PHÃ&#x2DC;SLÃ&#x2DC;X EPQSBXJÆ¥ EP TNBLV J QPEBXBÆ¥ [ [JFNOJBLBNJ MVC USBEZDZKOJF [ LBT[Æ¤ NBOOÆ¤ MVC SZÇ&#x2021;FN [B USBEZDZKOBLVDIOJB CMPHTQPU DPN

4 sierpnia 2017

Szczi SposÃ³b przygotowania:

,BQVTUÆ¬ QÂ&#x2019;VD[FNZ PEDJTLBNZ LSPJNZ %P HBSOLB EPEBKFNZ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NBTÂ&#x2019;B SP[HS[FXB NZ EBKFNZ LBQVTUÆ¬ DIXJMÆ¬ SB[FN TNBÇ&#x2021;ZNZ QPEMFXBNZ 1S[ZLSZXBNZ J EVTJNZ NJO ;NOJFKT[BNZ QÂ&#x2019;PNJFÆµ EPMFXBNZ MJUS CVMJP OV EPEBKFNZ MJÆ½Æ¥ MBVSPXZ [JFMF BOHJFMTLJF T[D[ZQUÆ¬ QJFQS[V J HPUVKFNZ PL NJOVU PE D[BTV EP D[BTV NJFT[BKÆ¤D 1P[PTUBÂ&#x2019;F XBS[Z XB LSPJNZ X LPTULÆ¬ J QPETNBÇ&#x2021;BNZ OB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;DF

| Rosyjskie zakÄ&#x2026;tki i smaki 43 SkÅ&#x201A;adniki:

t LH NBÂ&#x2019;ZDI SZC t J LH Æ½XJFÇ&#x2021;ZDI Ã«MFUÃ&#x2DC;X EVÇ&#x2021;ZDI SZC t XÂ&#x2019;PT[D[Z[OB t DFCVMF t LJMLB [JBSFO [JFMB BOHJFMTLJFHP t FXFOUVBMOJF QÃ&#x2DC;Â&#x2019; T[LMBOLJ CJBÂ&#x2019;FHP XZUSBXOFHP XJOB t MJÆ½DJF MBVSPXF t QÃ&#x2DC;Â&#x2019; DZUSZOZ t QP Â&#x2019;ZÇ&#x2021;DF QPTJFLBOFK OBULJ QJFUSVT[LJ J LPQFSLV t QJFQS[ t TÃ&#x2DC;M

Ucha SposÃ³b przygotowania:

%SPCOF SZCZ TQSBXJÆ¥ XÂ&#x2019;PT[D[Z[OÆ¬ PTLSPCBÆ¥ J VNZÆ¥ XS[VDJÆ¥ EP HBSOLB %PEBÆ¥ PCSBOÆ¤ J QPLSPKPOÆ¤ X LPTULÆ¬ DFCVMÆ¬ QS[ZQSBXZ LPS[FOOF XMBÆ¥ MJUSZ XPEZ J HPUPXBÆ¥ NJO OB NBÂ&#x2019;ZN PHOJV QPE QS[ZLSZDJFN QP D[ZN XZXBS PEDFE[JÆ¥ EP ESVHJFHP HBSOLB 'JMFUZ SZCOF QPLSPJÆ¥ OB NOJFKT[F LBXBÂ&#x2019;LJ TUBSBOOJF PD[ZÆ½DJÆ¥ [ PÆ½DJ XÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ EP HPSÆ¤DFHP XZXBSV J HPUPXBÆ¥ NJO &XFO UVBMOJF XMBÆ¥ XJOP %PQSBXJÆ¥ [VQÆ¬ EP TNBLV TPMÆ¤ J QJFQS[FN [BHPUPXBÆ¥ 3P[MBÆ¥ EP NJTFD[FL QPTZQBÆ¥ QPTJFLBOÆ¤ [JFMFOJOÆ¤ VEFLPSPXBÆ¥ QÃ&#x2DC;Â&#x2019;QMBTUFSLBNJ XD[FÆ½OJFK XZT[PSPXBOFK DZUSZOZ 1PEBXBÆ¥ [ QJFD[ZXFN 5B [OBLPNJUB [VQB OBKMFQJFK TNBLVKF QS[ZHPUPXBOB E[JFÆµ QS[FE QPEBOJFN [B VHPUVK UP

Soljanka SkÅ&#x201A;adniki:

t EBH XJFQS[PXJOZ LBSLÃ&#x2DC;XLB MVC Â&#x2019;PQBULB t EBH XPÂ&#x2019;PXJOZ o SPTUCFG t PL EBH XÆ¬EMJOZ OBKMFQJFK XÆ¬E[POFK t XJÆ¬LT[F EPKS[BÂ&#x2019;F QPNJEPSZ t DFCVMF t XJÆ¬LT[F LJT[POF PHÃ&#x2DC;SLJ t EBH LPODFOUSBUV QPNJEPSPXFHP t [Æ¤CLÃ&#x2DC;X D[PTOLV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB PDUV XJOOFHP t DZUSZOB t QÃ&#x2DC;Â&#x2019; LPTULJ NBTÂ&#x2019;B t PMFK EP TNBÇ&#x2021;FOJB t QÃ&#x2DC;Â&#x2019; T[LMBOLJ HÆ¬TUFK LXBÆ½OFK Æ½NJFUBOZ t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ t TPT TPKPXZ

NBTÂ&#x2019;B %PEBKFNZ EP OJDI QS[FDJFS TNBÇ&#x2021;ZNZ SB[FN DIXJMÆ¬ BÇ&#x2021; TJÆ¬ TLBSNFMJ[VKF QPEMFXBNZ DIPDIMÆ¤ [VQZ J EPEBKFNZ DBÂ&#x2019;PÆ½Æ¥ EP HBSOLB [ LBQVTUÆ¤ 6[VQFÂ&#x2019;OJBNZ SPTPÂ&#x2019;FN KFÆ½MJ [VQB KFTU [B HÆ¬TUB (PUVKFNZ LPMFKOF NJO /B LPOJFD EPQSBXJBNZ NVT[UBSEÆ¤ FXFOUVBMOJF QJFQS[FN J TPMÆ¤ /B UBMFS[BDI OB [VQÆ¬ EBKFNZ LMFLT Æ½NJFUBOZ J QPTJFLBOÆ¤ OBULÆ¬ [B HPUVKNZ QM

SposÃ³b przygotowania:

1PLSÃ&#x2DC;K NJÆ¬TP X XÆ¤TLJF QBTFD[LJ QPTJFLBK DFCVMLÆ¬ .JÆ¬TP J DFCVMLÆ¬ QPETNBÇ&#x2021; SB[FN 0TPCOP QPETNBÇ&#x2021; XÆ¬EMJOÆ¬ UFÇ&#x2021; QPLSPKPOÆ¤ X DJFOJVULJF QBTFD[LJ .JÆ¬TP J XÆ¬EMJOÆ¬ XÂ&#x2019;Ã&#x2DC;Ç&#x2021; EP HBSOLB [BMFK MJUSBNJ [JNOFK XPEZ HPUVK NJO 1P UZN D[BTJF EPEBK QPETNBÇ&#x2021;POZ OB QPÂ&#x2019;PXJF NBTÂ&#x2019;B LPODFOUSBU QPLSPKPOF X LPTULÆ¬ QPNJEPSZ CF[ TLÃ&#x2DC;SZ PSB[ QPTJFLBOZ D[PTOFL PDFU XJOOZ TÃ&#x2DC;M J QJFQS[ (PUVK KFT[D[F NJO 0HÃ&#x2DC;SLJ [FUS[ZK OB UBSDF [ EVÇ&#x2021;ZNJ PD[BNJ QS[FTNBÇ&#x2021; KF OB QP[PTUBÂ&#x2019;ZN NBÆ½MF QPEMFK LJMLPNB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LBNJ [VQZ 0HÃ&#x2DC;S LJ EVÆ½ DIXJMÆ¬ BCZ [NJÆ¬LÂ&#x2019;Z 8ZNJFT[BK [ [VQÆ¤ HPUVK KFT[D[F NJO $ZUSZOÆ¬ QPLSPJÆ¥ X QMBTUSZ J QPETNBÇ&#x2021;ZÆ¥ OB PMJXJF 1PETNBÇ&#x2021;POF DZUSZOZ XS[VÆ¥ OB LJMLB NJOVU EP [VQZ BCZ OBCSBÂ&#x2019;B TNBLV %P LBÇ&#x2021;EFHP UBMFS[B XÂ&#x2019;Ã&#x2DC;Ç&#x2021; QP QMBTUFSLV DZUSZOZ PSB[ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LÆ¬ Æ½NJFUBOZ OB UP XMFK [VQÆ¬ [B UBSHTNBLV QM

44 w sieci

TO WAS PORUSZYŁO readakcja@mail.goniec.com

CORAZ MNIEJSZE OPAKOWANIA,

NA EKONOMIA

A TYMCZASEM CENY BEZ ZMIAN

KOMENTUJĄ

W ciągu ostatnich pięciu lat ponad 2500 produktów straciło swoją objętość, jednak ceny utrzymują się wciąż na tym samym poziomie – wynika z danych Krajowego Urzędu Statystycznego. Roz-

~ Iwona

miary zmieniły nie tylko czekoladowe batoniki, ale również papier toaletowy, soki i kawa. Producenci podkreślają, że do takiego kroku zmusiły ich rosnące ceny surowców oraz koszty importu.

~ Dominika

Ten proceder trwa od 20 lat!

Dawno wiadomo o tym. Od dwóch lat w UK batony kosztują £1 i są mniejsze.

POLAK PRÓBOWAŁ OTWORZYĆ

PODRÓŻE

DRZWI SAMOLOTU W TRAKCIE LOTU

KOMENTUJĄ

20-letni Polak próbował otworzyć awaryjne drzwi w samolocie lecącym z Katowic do Londynu Luton. Na 30 minut przed zakończeniem lotu mężczyzna przesiadł się z miejsca na przodzie samolotu, na siedzenie koło drzwi awaryjnych, które próbował

PIĘCIOLATKA UKARANA GRZYWNĄ ZA... SPRZEDAŻ LEMONIADY

KOMENTUJĄ

5-latka została ukarana 150-funtową karą za sprzedaż lemoniady uczestnikom festiwalu Lovebox. Dziewczynka rozstawiła małe stoisko koło swojego domu, a nad całością czuwał jej ojciec, na marginesie wykładowca na City University. Zaledwie

~ Elżbieta Tak się oto uczy już od najmłodszych lat, że żadna praca się nie opłaca.

4 sierpnia 2017

SPOŁECZEŃSTWO

po 30 minutach po otwarciu „biznesu” na miejscu pojawiło się czterech pracowników councilu, którzy... wlepili dziewczynce mandat. Urzędnicy tłumaczyli, że do prowadzenia tego typu działalności wymagane jest pozwolenie.

~ David Dilerka narkotyków uchodzi prawie bezkarnie w Anglii, lemoniada karalna...

~ Angela Tacy powinni mieć dożywotni zakaz lotu.

sforsować. Wówczas do akcji wkroczyło trzech innych Polaków, którzy próbowali uspokoić 20-latka. Ostatecznie obsługa samolotu związała mu ręce pasami bezpieczeństwa, a maszyna bezpiecznie wylądowała.

~ Irena Nie wpuszczać na pokład ludzi pod wpływem alkoholu i nie sprzedawać na pokładzie.

46 motoryzacja

Idealny towarzysz na długie trasy Calligraphy to pakiet personalizacji, którego premiera rynkowa datowana jest na wrzesień 2017 r. Nie jest to właściwie jeden pakiet, a zbiór uszlachetniających dodatków na zewnątrz i we wnętrzu samochodu, który ma kilka poziomów zaawansowania. Od najprostszego za 3.990 zł, aż po najbardziej dopasiony za 24.990 zł. W aucie testowym znalazła się jego najdroższa odmiana. Co wprowadza?

Calligraphy na zewnątrz

Jeśli chodzi o nadwozie samochodu, to modyfikacje nie odmieniają oblicza tego modelu. Zmiany sprowadzają się do napisu „Calligraphy” na błotnikach, napisu „Outlander” na masce i ozdobnej listwy na tylnej klapie. Dwa ostatnie elementy można zamówić normalnie, zatem można mówić tu o kosmetyce. Dostajemy zatem klasycznego Outlandera po liftingu. Tu muszę przyznać, że styliści Mitsubishi są mistrzami w odświeżaniu stylistycznym swoich samochodów. Model ASX dzięki liftingowi zupełnie odmienił swoje oblicze i tak samo sytuacja wygląda z Outlanderem. Przed FL samochód ten był mocno specyficzny i moim zdaniem wyglądał niezbyt atrakcyjnie. Bezpłciowy przód, „lexus look” w światłach z tyłu, czego nie jestem fanem. Obecnie jest nieporównywalnie lepiej. Lekko toporna bryła wciąż z SUV’em Mitsubishi została, ale zmienione detale zupełnie odmieniły postrzeganie tego samochodu. Najwięcej tradycyjnie zmieniło się z przodu. Dyskretny grill zastąpiły ogromne połacie chromu, które jednak zostały zaprojektowane tak gustownie, że o żadnej przesadzie nie ma tu mowy. Tak samo jak duży, połyskujący, czarny zderzak. Nowy wzór świateł – zarówno przednich, jak i tylnych – to zdecydowany krok naprzód. Nie jest to wciąż najbardziej ekscytujące designersko auto w swojej klasie, ale Outlander obecnie nie ma się absolutnie czego wstydzić. Zwłaszcza w czerwonym lakierze, który do niego bardzo pasuje.

Wyjątkowe wnętrze

O ile w przypadku nadwozia możemy mówić o kosmetycznych zmianach wy4 sierpnia 2017

woływanych przez pakiet Calligraphy, to w przypadku kabiny aż ciśnie się na usta hasło „trzęsienie ziemi”. Tu pakiet personalizacji zmienia naprawdę dużo. W oczy rzuca się wszechobecna alcantara. Są nią wykończone boczki drzwi, fotele z przodu, kanapa z tyłu i deska rozdzielcza. Do tego dochodzą wstawki imitujące włókno węglowe (one nie są częścią pakietu Calligraphy, ale dobrze się z nim komponują) i skóra z czerwonymi przeszyciami. Robi to niesamowite wrażenie. Odbierając Mitsubishi do testów nie wiedziałem, że trafi mi się taka wersja, więc

pierwsze zajęcie miejsca za kierownicą skończyło się u mnie zdziwioną miną. Zresztą nie tylko u mnie, bo każda osoba, która zaglądała do wnętrza auta testowego od razu zwracała uwagę, jak dobrze się ono prezentuje. Użyte materiały zupełnie zmieniają postrzeganie kabiny Outlandera, więc kupując pełen pakiet Calligraphy płacimy dużo, ale dokładnie widzimy za co płacimy. Pod wykwintnymi materiałami znajdują się klasyczne kształty kabiny Mitusbishi Outlandera, w których pierwsze skrzypce gra prostota obsługi. Ten

japoński SUV to jedno z aut, w których wszystko jest tam, gdzie się tego spodziewamy, nie ma tu żadnych udziwnień. No – prawie wszystko, bo przycisk do sterowania komputerem znajduje się obok lewego nawiewu, a naturalnie spodziewałbym się go na kierownicy. Poza tym, jest to samochód zrobiony zgodnie z filozofią „wsiadasz->jedziesz”. Dodatkowo w kabinie otrzymujemy taką ilość miejsca, jakiej można się spodziewać, patrząc na to auto z zewnątrz. Z tyłu osoba o moich gabarytach, czyli mająca 185 cm wzrostu może cieszyć się pełnym

| motoryzacja Myśląc o samochodzie, w którym jednym z najczęściej występujących tworzyw w kabinie jest alcantara, zazwyczaj nie przychodzi nam do głowy Mitsubishi Outlander. Czas jednak zmienić takie myślenie, a to wszystko za sprawą pakietu personalizacji Calligraphy, który debiutuje w tym modelu. Sprawdźmy jak odmienia on oblicze tego japońskiego SUV’a. Mitsubishi Outlander 2.0 MiVEC 150 KM CVT Calligraphy.

komfortem. Na nogi i nad głową miałem odpowiednio ok. 5 i 10 cm zapasu. Dodatkowo pochwalić tu wypada rewelacyjnie wygodną tylną kanapę. Bagażnik ma 477 litrów, co jest dobrą wartością, biorąc pod uwagę, że pod podłogą są dwa dodatkowe siedziska, bo Outlander może być 7-osobowy. W odmianach bez nich powierzchnia powiększa się o dodatkowe 100 litrów. Na plus – duży otwór załadunkowy i niski próg załadunkowy. Pozytywne wrażenia o tej części nadwozia wieńczą regularne kształty bagażnika, z płaską podłogą.

Outlander na drodze

Pakiet Calligraphy nie wpływa za to na układ napędowy. Alcantara w komorze silnika się nie znalazła i pracował tam zwykły, wolnossący benzynowy silnik 2.0 MiVEC o mocy 150 koni mechanicznych, połączony z bezstopniową przekładnią CVT. Jest to dość specyficzna kombinacja, mająca swoje zalety i wady. Zacznijmy od rzeczy pozytywnych. Na plus wypada w niej bezapelacyjnie kultura pracy. Silnik benzynowy pracuje bardzo cicho i bezwibracyjnie, co w połączeniu z dobrym wygłuszeniem

kabiny SUV’a Mitsubishi przekłada się na bardzo niski poziom hałasu w kabinie. Czasami, podczas manewrowania na niskich obrotach aż zastanawiałem się, czy przypadkiem nie dostałem do testów wersji PHEV, czyli z silnikami elektrycznymi. Skrzynia CVT dokłada swoją cegiełkę w kwestii kultury pracy, zapewniając idealną płynność podróżowania. Brak biegów oznacza brak szarpnięć, niezdecydowania przy zmianie przełożeń. To pociąga też za sobą minusy – chociaż wiele tutaj zależy od osobistych preferencji. Na przykład sposób przyspieszania. Skrzynie CVT poprzez brak biegów zapewniają bardzo płynne zwiększanie prędkości, ale w połączeniu z niezbyt dużą mocą (150 KM to jest sporo, ale trzeba wziąć pod uwagę z jakim samochodem mamy do czynienia) sprawia, że nie jest ono za bardzo dynamiczne. Brakuje mu tej „soczystości”, która charakteryzuje klasyczne przekładnie. Tam, gdy wskazówka zbliża się do czerwonego pola, to dynamika w silnikach wolnossących znacząco się zwiększa i możemy mówić o uczuciu – przynajmniej lekkiego – wbijania w fotel. Tutaj czegoś takiego nie ma. Dodatkowo sam dźwięk generowany przez jednostkę napędową jest specyficzny – z pedałem w podłodze do naszych uszu dociera jednostajny dźwięk silnika na wysokich obrotach, porównywalny z tym, co możemy usłyszeć trzymając silnik ze zwykłą skrzynią np. na 5000 rpm. Zdaje się on aż prosić o dokonanie redukcji, ale przecież nie ma co redukować. Tak jak wspominałem wyżej – nie są to wady, tylko cechy CVT. Albo się to lubi, albo nie. Bo pomijając już osobiste preferencje, to w codziennej jeździe oferowana przez silnik moc jest wystarczająca. Pozwala zarówno sprawnie włączyć się do ruchu w mieście, jak i wyprzedzić kogoś na trasie. Chociaż musimy pamiętać, że przy 5 czy 7 osobach na pokładzie, SUV Mitusbishi może znaleźć się jednak poniżej progu komfortowego wyprzedzania przy wyższych prędkościach. Rozwiązaniem tej sytuacji byłaby bez dwóch zdań możliwość zamówienia silnika 2.0 MiVEC z manualem. Taka jednostka w ofercie jest, jednocześnie Mitsubishi oferuje ją wyłącznie w dwóch najniższych pakietach wyposażenia (Invite Plus, City Style). Osoby chcące mieć Outlandera bardziej wypasionego „skazane” są na CVT albo wyraźnie droższy silnik diesla 2.2 litra. Tam dopłata sięga już około 30.000 zł.

Król komfortu

Pomimo obecności pakietu Calligraphy na pokładzie, to test Outlandera zapamiętam najbardziej z innego powodu. Jest nim poziom komfortu, jaki oferuje

ten samochód. Zaczyna się on od foteli. Wspominałem już, że tylna kanapa jest wyjątkowo wygodna. Przednie siedziska niczym jej nie ustępują. Są miękkie, odpowiednio wyprofilowane – po prostu rewelacyjne. Zdarzyło mi się spędzić w „siodle” Mitsubishi kilka godzin bez przerwy i w ogóle tego nie odczułem. Wiele jest aut na rynku z wygodnymi fotelami, ale mało które z nich tak dobrze dbają o komfort pasażerów. Pozytywnie wypada też zawieszenie, które należy do grona tych miększych. Nie jest za miękkie, dlatego Mitsubishi Outlander na zakrętach wychyla w sposób rozsądny i pozwala na pewne prowadzenie, ale wciąż świetnie wybiera nierówności. Sprawia to, że jazda po gorszej jakości drogach, gdzie np. prawa krawędź była już wielokrotnie łatana (ze średnim skutkiem) nie jest niczym nieprzyjemnym. Jego komfortowego charakteru dopełnia układ kierowniczy, który nie jest królem bezpośredniości reakcji na ruchy kierownicy. Są one lekko przytłumione, aby zachować płynność jazdy. Oczywiście gdy szarpniemy kierownicą, to Mitsubishi zareaguje z całą stanowczością, ale w mniej ekstremalnych sytuacjach stara się zachować dostojność. Do szaleństw w zakrętach są inne auta, a do spokojnego i komfortowego połykania kolejnych kilometrów – on. Ze swojego zadania wywiązuje się wzorowo.

Podsumowanie

Outlander z pakietem Calligraphy będzie jak sądzę rzadkim widokiem na naszych drogach. Aby cieszyć się nim w pełnej krasie trzeba wydać 25.000 zł, a to już pułap cenowy pakietów, które oferują producenci premium. Jeśli jednak ktoś chce przy konfigurowaniu SUV’a Mitsubishi zaszaleć, to jeżdżąc w otoczeniu alcantary na pewno będzie czuł się z tego powodu bardzo dobrze. Jeśli wybierze też prawie najwyższy poziom wyposażenia Intens Plus Navi, to wtedy w salonie zostawi 162.080 zł, bo tyle kosztował testowy egzemplarz. Bez personalizacji ta wersja z 2.0 MiVEC i CVT kosztuje 133.690 zł. Odkładając Calligraphy na bok, testowane auto oceniam bardzo pozytywnie.

Strony redaguje Michał Strzyżewski (AUTOBLOG24.PL)

48 motoryzacja

CZEMU ISTNIEJE

LIMIT 250 KM/H?

Prędkość maksymalna w samochodach zależy od wielu czynników – niekiedy są one „naturalne”, a niekiedy nie. Jednym ze sztucznych ograniczeń jest 250 km/h, które bardzo często występuje w autach, które spokojnie rozwinęłyby większą prędkość. Ostatnio zastanowiłem się, czemu tak się dzieje. Wspominając o naturalnych czynnikach oczywiście miałem na myśli fakt, że gdy pod maską pracuje np. silnik o mocy 95 koni mechanicznych, to nie ma szans, aby rozpędził on samochód do 250 km/h. Chyba, że auto z taką jednostką pod maską zapakujemy na pokład samolotu i zrzucimy z wysokości kilku kilometrów – wtedy jest taka możliwość, ale ponieważ takie rzeczy nie dzieją się zbyt często, to nie będziemy się nad tą opcją bardziej pochylać. Przeciętne samochody mają prędkość maksymalną ustaloną w okolicach 170-200 km/h. Tam ograniczeniem jest po prostu moc ich silnika, aerodynamika nadwozia. W sumie nie jest to problem, bo i tak rzadko kiedy ich maksymalną prędkość da się wykorzystać. W Polsce ograniczenia prędkości na autostradzie to 140 km/h i pomimo tego, że np. na A2 wielu kierowców podchodzi do nich w sposób mocno luźny, to wciąż przekroczenia prędkości są zazwyczaj o 20, a nie o 60 km/h. Rzadko kto na autostradzie jedzie szybciej niż 200 km/h. Przepisy prawa obowiązują wszystkie auta, bez względu na to jaki silnik pracuje pod maską. Jednak prawa fizyki obowiązują również, dlatego kupując jakieś BMW czy Audi, gdzie pod maską siedzi mocny silnik generujący np. 320 KM, mo4 sierpnia 2017

żemy spokojnie zakładać, że pojedzie on maksymalnie powyżej 250 kilometrów na godzinę. Tymczasem wcale tak nie jest – dlaczego? Zastanawiałem się ostatnio nad tym i pierwszą rzeczą, która przyszła mi do głowy były ograniczenia techniczne „okołosilnikowych” komponentów. Tzn. producenci co prawda montują pod maską jednostki napędowe, które pozwalają osiągać ogromne prędkości, ale reszta podzespołów może za nimi nie nadążać. To finalnie skutkuje zwiększonym ryzykiem, że coś pójdzie nie tak, gdy samochód jedzie bardzo szybko – a usterka przy dużej prędkości oznacza zazwyczaj równie duże kłopoty. Ustawienie „kagańca” na 250 km/h pozwala projektować samochody tak, aby wytrzymały one określoną prędkość jazdy – przy stosowaniu takich samych części dla różnych modeli ma to uzasadnienie ekonomiczne. Później jednak przyszła mi do głowy kolejna myśl – a może producenci chcieli ograniczyć niepotrzebną walkę pomiędzy sobą? Bo w sumie na co komu jest potrzebna duża prędkość maksymalna? Jeśli kupując Mercedesa A45 AMG nie wyjedziemy nim nigdy na tor i nie chcemy łamać przepisów, to wystarczyłaby w nim prędkość maksymalna na poziomie 150 km/h.

Jednocześnie ludzie lubią cyferki. Im czegoś jest więcej, tym jest to postrzegane jako lepsze. Aparat z większą ilością megapikseli u osoby, która nie jest zainteresowana mocno fotografią będzie lepszy niż ten z mniejszą – pomimo, że w rzeczywistości wcale nie jest to takie oczywiste. Dlatego, kupując drogie auto, wiele osób wybierze to, które w podobnej cenie pojechałoby 275 km/h zamiast 245 km/h. Takie walki na cyferki byłyby dla producentów niezbyt korzystne, bo musieliby oni wydawać pieniądze na rywalizację z konkurencją w obszarze, który nie ma żadnego przełożenia na codzienne użytkowanie samochodu. Dlatego ustawienie standardowego, dosyć „bezpiecznego” ograniczenia na wartości 250 km/h pozwala wyeliminować tego typu konfrontacje na prędkości maksymalne, przy zerowej stracie dla klientów. Ciężko powiedzieć co w rzeczywistości stało za wprowadzeniem elektronicznego „kagańca”. Producenci (wiadomo o Audi i Mercedesie) co prawda w latach 80. podpisali umowę o tym, że ich auta będą miały ograniczniki prędkości, ale jaka była ich prawdziwa motywacja? Ta wiedza spoczywa pewnie zakopana gdzieś głęboko w archiwach koncernów motoryzacyjnych, gdzieś na zachodzie Europy.

| motoryzacja

3.0 TDI CZY TFSI.

KTÓRY JEST LEPSZY?

Diesel czy benzyna? To pytanie na pewno zadaje sobie wiele osób stających przed wyzwaniem zakupu nowego samochodu albo po prostu lubiących motoryzację. Postaram się wycinkowo na nie odpowiedzieć (bo udzielić uniwersalnej, odnoszącej się do wszystkich silników, odpowiedzi się nie da) porównując dwa mocne silniki koncernu VAG – 3-litrowy motor TDI i TFSI. Styczność z nimi miałem jakiś czas temu, podczas krótkich testów Audi Q7 oraz A6 Allroad. Tak się złożyło, że w SUV’ie zamontowany był silnik benzynowy, a w kombi diesel o takiej samej pojemności i liczbie cylindrów (V6). Dodatkowo autami jeździłem bezpośrednio po sobie, więc możliwość porównania tych jednostek była wymarzona.

Osiągi

Testowane 3,0 TFSI posiadało moc 333 KM oraz maksymalny moment obrotowy wynoszący 440 Nm (2900-4400 obrotów na minutę). Pomimo ogromnej masy, lekko ponad 2 ton, silnik benzynowy bardzo sprawnie radził sobie z rozpędzaniem Q7. 100 km/h na liczniku pojawiała się już po 6,1 sekundy, a dynamiczne przyspieszanie na „setce” się nie kończyło. Teraz przyjrzyjmy się A6 Allroad, wyposażonemu w silnik wysokoprężny. TDI legitymowało się niższą mocą – „zaledwie” 272 KM. Mniejszą ilość koni względem benzyny nadrabiało jednak momentem obrotowym, który wynosił 580 Nm i był dostępny w znacznie niższych partiach obrotów, bo już od 1200 rpm. Sprawiało to, że sprint do 100 km/h wcale nie był przesadnie dłuższy niż w Q7, bo wynosił 6,2 sekundy. Tu mała ciekawostka – Audi A6 Allroad wcale nie jest dużo lżejsze niż Audi Q7. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że monstrualny SUV waży znacznie więcej niż, też duże, ale nie aż tak, kombi. Tymczasem różnica wynosi zaledwie 105 kg (2070 kg vs 1965 kg).

Spalanie

Tutaj mój komentarz jest łatwy do przewidzenia – mniej pali oczywiście 3,0 TDI. O ile? Nie podam tu dokładnych liczb, bo kilka godzin, w trakcie których musiałem jeszcze cyknąć samochodom trochę zdjęć (a to wiąże się z pracą silnika przez pewien czas na postoju, jazdą na niskich prędkościach przy przestawianiu fury – to winduje spalanie na komputerze) nie pozwalało na dokonanie jakiś miarodajnych pomiarów. Fakt jednak zostaje – diesel spalił lekko ponad 10 litrów ON, a w benzynie nie udało mi się zejść poniżej 15 litrów. Oczywiście takie silniki zamawia się do aut będących w zasięgu finansowym osób, które nie zwracają uwagi na to, czy przejechanie 100 km kosztuje ich 55 zł czy 80 zł. Ale większy zasięg, który jest konsekwencją mniejszego zapotrzebowania na paliwo to

akurat duży plus, bez względu na to, ile kto ma na koncie pieniędzy.

Ogólne wrażenie

Oba silniki są rewelacyjne i sprawiają, że później wszystkie inne, „normalne” (tj. mające do 150 KM) samochody wydają się nie jechać, a się toczyć. Gdybym miał jednak do wyboru kupno auta z 3,0 TDI lub 3,0 TFSI, to mój wybór padłby na diesla, ponieważ jeździło mi się nim po prostu przyjemniej. Wyższy moment obrotowy dostępny w niższych partiach obrotów sprawia, że wrażenie wbicia w fotel na samym początku przyspieszania jest bardziej odczuwalne niż w benzynie. Z kolei ogólna dynamika, którą demonstrują wskazania prędkościomierza w obu jednostkach jest podobna i w 100 proc. wystarczająca w każdej sytuacji drogowej. Zarówno Audi A6 Allroad, jak i Audi Q7 po mocnym wciśnięciu gazu szły do przodu „jak złe” i na pewno będą przyczyną wlepienia niejednego mandatu przez policję za przekroczenie prędkości. Jest ona po prostu tak łatwo dostępna, że łatwo się zapomnieć. W moim wyborze diesla uwzględniona została też kultura pracy obu jednostek. V6 w TDI w dużej mierze eliminuje problemy z „klekotaniem” charakterystycznym dla mniejszych silników wysokoprężnych, przez co jednostka pracuje aksamitnie, dokładnie jak benzyna. Na niskich obrotach jest niesłyszalna, a na wysokich, gdy daje o sobie znać, brzmi naprawdę świetnie. Zatem werdykt to 3,0 TDI > 3,0 TFSI. Chociaż to, że benzyna przegrała nie zmienia faktu, że plasuje się ona w TOP 5 najlepszych jednostek napędowych, z którymi miałem do czynienia.

50 sport

Grała Ekstraklasa. Celeban dał show. Wielkie emocje towarzyszyły trzeciej kolejce piłkarskiej Lotto Ektraklasy. Nie zwalnia tempa Jagiellonia Białystok. W czubie tabeli KGHM Zagłębie Lubin i Górnik Zabrze.

rzecie zwycięstwo w nowym sezonie odniosła białostocka Jagiellonia, tym razem rozprawiając się w Szczecinie z tamtejszą Pogonią. W 60. minucie wszedł na boisko Irlandczyk Cillian Sheridan. Jak relacjonuje portal sportowefakty.wp.pl, właśnie as z rękawa trenera Ireneusza Mamrota został bohaterem meczu. – W 90. minucie Sheridan przełamał swoją niemoc strzelecką i impas w tym spotkaniu. Po błędzie Jarosława Fojuta wykorzystał sytuację sam na sam z Łukaszem Załuską. To pierwsza bramka Sheridana od 429 minut. Trudno mówić o wielkiej bessie, ale odkąd były zawodnik APOEL-u Nikozja trafił do Polski, nie miał równie długiej – czytamy. Aż sześć bramek zobaczyli kibice poznańskiego Lecha. „Kolejorz” bez najmniejszych problemów odprawił z kwitkiem gliwickiego Piasta. Mistrz Polski, warszawska Legia pokonała dwubramkowo na własnym terenie Sandecję Nowy Sącz. W spotkaniu Śląska z Lechią Gdańsk na wyróżnienie zasłużył Piotr Celeban, nie tylko z uwagi na dwa trafienia. Jak wylicza portal laczynaspilka.pl, środkowy obrońca spisał się imponująco w spełnianiu swoich podstawowych zadań. – Spójrzmy: kapitan Śląska wygrał 80 proc. wszystkich pojedynków, w tym pięć z sześciu w powietrzu. Do tego każda z trzech jego prób odbiorów była skuteczna, a 89 proc. podań było dokładnych. W trzeciej kolejce Lotto Ekstraklasy padły następujące rozstrzygnięcia: Bruk-Bet Termalica Nieciecza –

DRUŻYNA

4 sierpnia 2017

MECZE BRAMKI PUNKTY

1. Jagiellonia

4:1

2. Zagłębie Lubin

3:1

3. Górnik Zabrze

7:5

4. Wisła Kraków

5:4

5. Arka Gdynia

3:1

6. Lech Poznań

5:2

7. Korona Kielce

5:4

8. Legia Warszawa

4:4

9. Cracovia

4:5

10. Wisła Płock

2:3

11. Lechia Gdańsk

4:4

12. Pogoń Szczecin

3:4

13. Śląsk Wrocław

3:5

14. Sandecja N. Sącz

0:2

15. Termalica

1:3

16. Piast Gliwice

3:8

Zapowiedź 4. kolejki Lotto Ekstraklasy:

KGHM Zagłębie Lubin 1:1 (0:1 – Martin Nespor 47’, 1:1 – David Guba 90’), Śląsk Wrocław – Lechia Gdańsk 3:2 (1:0 – Piotr Celeban 4’, 2:0 – Jakub Kosecki 30’, 2:1 – Marco Paixao 47’, 2:2 – Marco Paixao 52’, 3:2 – Piotr Celeban 79’), Legia Warszawa – Sandecja Nowy Sącz 2:0 (1:0 – Kasper Hamalainen 72’, 2:0 – Michał Kucharczyk 90’), Górnik Zabrze – Wisła Kraków 3:2 (1:0 – Igor Angulo 38’, 1:1 – Rafał Boguski 48’, 2:1 – Igor Angulo 52’, 3:1

– Igor Angulo 54’, 3:2 – Jakub Bartosz 87’), Arka Gdynia – Wisła Płock 1:1 (0:1 – Damian Byrtek 6’, 1:1 – Marcin Warcholak 40+1’), Pogoń Szczecin – Jagiellonia Białystok 0:1 (0:1 – Cillian Sheridan 90’), Lech Poznań – Piast Gliwice 5:1 (1:0 – Nicki Bille Nielsen (k.) 40’, 2:0 – Maciej Makuszewski 44’, 2:1 – Josip Barisić 62’, 3:1 – Christian Gytkjaer 78’, 4:1 – Łukasz Trałka 83’, 5:1 – Christian Gytkjaer 85’), Korona Kielce – Cracovia 4:2 (0:1 – Michal Siplak 24’,

4.08, godz. 17:00

Piast Gliwice – Śląsk Wrocław

4.08, godz. 19:30

Wisła Płock – Wisła Kraków

5.08, godz. 14:30

Lechia Gdańsk – Górnik Zabrze

5.08, godz. 17:00

KGHM Zagłębie Lubin – Pogoń Szczecin

5.08, godz. 19:30

Bruk-Bet Termalica – Legia Warszawa

6.08, godz. 14:30

Jagiellonia Białystok – Sandecja Nowy Sącz

6.08, godz. 17:00

Cracovia – Lech Poznań

7.08, godz. 17:00

Arka Gdynia – Korona Kielce

1:1 – Bartosz Rymaniak 30’, 2:1 – Ivan Jukić 35’, 2:2 – Krzysztof Piątek 41’ (k.), 3:2 – Nabil Aankour 44’ (k.), 4:2 – Marcin Cebula 48’).

Czekamy na Twój komentarz

52 sport

Terminarz rozgrywe Lotto Ekstraklasy w 5. kolejka Ekstraklasy:

10. kolejka Ekstraklasy:

15. kolejka Ekstraklasy:

Górnik Zabrze – Arka Gdynia Korona Kielce – Jagiellonia Białystok Lech Poznań – Zagłębie Lubin Legia Warszawa – Piast Gliwice Pogoń Szczecin – Lechia Gdańsk Sandecja Nowy Sącz – Wisła Płock Śląsk Wrocław – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Wisła Kraków – Cracovia

Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Lechia Gdańsk Cracovia – Wisła Płock Jagiellonia Białystok – Legia Warszawa Zagłębie Lubin – Sandecja Nowy Sącz Korona Kielce – Wisła Kraków Piast Gliwice – Arka Gdynia Pogoń Szczecin – Górnik Zabrze Śląsk Wrocław – Lech Poznań

Arka Gdynia – Lechia Gdańsk Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Piast Gliwice Górnik Zabrze – Lech Poznań Zagłębie Lubin – Cracovia Korona Kielce – Śląsk Wrocław Pogoń Szczecin – Legia Warszawa Wisła Kraków – Sandecja Nowy Sącz Wisła Płock – Jagiellonia Białystok

11. kolejka Ekstraklasy:

16. kolejka Ekstraklasy:

Arka Gdynia – Pogoń Szczecin Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Lech Poznań Cracovia – Górnik Zabrze Jagiellonia Białystok – Śląsk Wrocław Zagłębie Lubin – Wisła Kraków Lechia Gdańsk – Sandecja Nowy Sącz Piast Gliwice – Korona Kielce Wisła Płock – Legia Warszawa

Arka Gdynia – Cracovia Górnik Zabrze – Piast Gliwice Lech Poznań – Legia Warszawa Lechia Gdańsk – Zagłębie Lubin Pogoń Szczecin – Korona Kielce Sandecja Nowy Sącz – Śląsk Wrocław Wisła Kraków – Jagiellonia Białystok Wisła Płock – Bruk–Bet Termalica Nieciecza

Jagiellonia Białystok – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Zagłębie Lubin – Korona Kielce Lechia Gdańsk – Wisła Płock Legia Warszawa – Górnik Zabrze Piast Gliwice – Cracovia Sandecja Nowy Sącz – Lech Poznań Śląsk Wrocław – Arka Gdynia Wisła Kraków – Pogoń Szczecin

7. kolejka Ekstraklasy:

12. kolejka Ekstraklasy:

17. kolejka Ekstraklasy:

Górnik Zabrze – Wisła Płock Jagiellonia Białystok – Piast Gliwice Korona Kielce – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Lech Poznań – Arka Gdynia Legia Warszawa – Zagłębie Lubin Sandecja Nowy Sącz – Pogoń Szczecin Śląsk Wrocław – Cracovia Wisła Kraków – Lechia Gdańsk

Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Arka Gdynia Cracovia – Pogoń Szczecin Jagiellonia Białystok – Lech Poznań Zagłębie Lubin – Górnik Zabrze Korona Kielce – Wisła Płock Legia Warszawa – Lechia Gdańsk Piast Gliwice – Sandecja Nowy Sącz Śląsk Wrocław – Wisła Kraków

Arka Gdynia – Sandecja Nowy Sącz Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Wisła Kraków Cracovia – Lechia Gdańsk Górnik Zabrze – Jagiellonia Białystok Korona Kielce – Legia Warszawa Lech Poznań – Wisła Płock Pogoń Szczecin – Piast Gliwice Śląsk Wrocław – Zagłębie Lubin

8. kolejka Ekstraklasy:

13. kolejka Ekstraklasy:

18. kolejka Ekstraklasy:

Arka Gdynia – Wisła Kraków Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Górnik Zabrze Cracovia – Jagiellonia Białystok Zagłębie Lubin – Wisła Płock Korona Kielce – Sandecja Nowy Sącz Piast Gliwice – Lechia Gdańsk Pogoń Szczecin – Lech Poznań Śląsk Wrocław – Legia Warszawa

Arka Gdynia – Jagiellonia Białystok Górnik Zabrze – Korona Kielce Zagłębie Lubin – Piast Gliwice Lechia Gdańsk – Lech Poznań Pogoń Szczecin – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Sandecja Nowy Sącz – Cracovia Wisła Kraków – Legia Warszawa Wisła Płock – Śląsk Wrocław

Cracovia – Korona Kielce Jagiellonia Białystok – Pogoń Szczecin Zagłębie Lubin – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Lechia Gdańsk – Śląsk Wrocław Piast Gliwice – Lech Poznań Sandecja Nowy Sącz – Legia Warszawa Wisła Kraków – Górnik Zabrze Wisła Płock – Arka Gdynia

9. kolejka Ekstraklasy:

14. kolejka Ekstraklasy:

19. kolejka Ekstraklasy:

Arka Gdynia – Zagłębie Lubin Górnik Zabrze – Śląsk Wrocław Lech Poznań – Korona Kielce Lechia Gdańsk – Jagiellonia Białystok Legia Warszawa – Cracovia Sandecja Nowy Sącz – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Wisła Kraków – Piast Gliwice Wisła Płock – Pogoń Szczecin

Cracovia – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Jagiellonia Białystok – Zagłębie Lubin Lech Poznań – Wisła Kraków Lechia Gdańsk – Korona Kielce Legia Warszawa – Arka Gdynia Piast Gliwice – Wisła Płock Sandecja Nowy Sącz – Górnik Zabrze Śląsk Wrocław – Pogoń Szczecin

Górnik Zabrze – Lechia Gdańsk Korona Kielce – Arka Gdynia Lech Poznań – Cracovia Legia Warszawa – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Pogoń Szczecin – Zagłębie Lubin Sandecja Nowy Sącz – Jagiellonia Białystok Śląsk Wrocław – Piast Gliwice Wisła Kraków – Wisła Płock

12–13 sierpnia 2017

6. kolejka Ekstraklasy: 19–20 sierpnia 2017

26–27 sierpnia 2017

9–10 września 2017

16–17 września 2017

4 sierpnia 2017

23–24 września 2017

30 września–1 października 2017

14–15 października 2017

21–22 października 2017

28–29 października 2017

4–5 listopada 2017

18–19 listopada 2017

25–26 listopada 2017

2–3 grudnia 2017

9–10 grudnia 2017

| sport 53

ek piłkarskiej w sezonie 2017/2018 20. kolejka Ekstraklasy:

25. kolejka Ekstraklasy:

30. kolejka Ekstraklasy:

Arka Gdynia – Górnik Zabrze Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Śląsk Wrocław Cracovia – Wisła Kraków Jagiellonia Białystok – Korona Kielce Zagłębie Lubin – Lech Poznań Lechia Gdańsk – Pogoń Szczecin Piast Gliwice – Legia Warszawa Wisła Płock – Sandecja Nowy Sącz

Arka Gdynia – Piast Gliwice Górnik Zabrze – Pogoń Szczecin Lech Poznań – Śląsk Wrocław Lechia Gdańsk – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Legia Warszawa – Jagiellonia Białystok Sandecja Nowy Sącz – Zagłębie Lubin Wisła Kraków – Korona Kielce Wisła Płock – Cracovia

Cracovia – Zagłębie Lubin Jagiellonia Białystok – Wisła Płock Lech Poznań – Górnik Zabrze Lechia Gdańsk – Arka Gdynia Legia Warszawa – Pogoń Szczecin Piast Gliwice – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Sandecja Nowy Sącz – Wisła Kraków Śląsk Wrocław – Korona Kielce

21. kolejka Ekstraklasy:

26. kolejka Ekstraklasy:

Górnik Zabrze – Cracovia Korona Kielce – Piast Gliwice Lech Poznań – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Legia Warszawa – Wisła Płock Pogoń Szczecin – Arka Gdynia Sandecja Nowy Sącz – Lechia Gdańsk Śląsk Wrocław – Jagiellonia Białystok Wisła Kraków – Zagłębie Lubin

Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Wisła Płock Cracovia – Arka Gdynia Jagiellonia Białystok – Wisła Kraków Zagłębie Lubin – Lechia Gdańsk Korona Kielce – Pogoń Szczecin Legia Warszawa – Lech Poznań Piast Gliwice – Górnik Zabrze Śląsk Wrocław – Sandecja Nowy Sącz

22. kolejka Ekstraklasy:

27. kolejka Ekstraklasy:

Arka Gdynia – Lech Poznań Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Korona Kielce Cracovia – Śląsk Wrocław Zagłębie Lubin – Legia Warszawa Lechia Gdańsk – Wisła Kraków Piast Gliwice – Jagiellonia Białystok Pogoń Szczecin – Sandecja Nowy Sącz Wisła Płock – Górnik Zabrze

Arka Gdynia – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Górnik Zabrze – Zagłębie Lubin Lech Poznań – Jagiellonia Białystok Lechia Gdańsk – Legia Warszawa Pogoń Szczecin – Cracovia Sandecja Nowy Sącz – Piast Gliwice Wisła Kraków – Śląsk Wrocław Wisła Płock – Korona Kielce

23. kolejka Ekstraklasy:

28. kolejka Ekstraklasy:

Górnik Zabrze – Bruk–Bet Termalica Nieciecza Jagiellonia Białystok – Cracovia Lech Poznań – Pogoń Szczecin Lechia Gdańsk – Piast Gliwice Legia Warszawa – Śląsk Wrocław Sandecja Nowy Sącz – Korona Kielce Wisła Kraków – Arka Gdynia Wisła Płock – Zagłębie Lubin

Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Pogoń Szczecin Cracovia – Sandecja Nowy Sącz Jagiellonia Białystok – Arka Gdynia Korona Kielce – Górnik Zabrze Lech Poznań – Lechia Gdańsk Legia Warszawa – Wisła Kraków Piast Gliwice – Zagłębie Lubin Śląsk Wrocław – Wisła Płock

24. kolejka Ekstraklasy:

29. kolejka Ekstraklasy:

Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Sandecja Nowy Sącz Cracovia – Legia Warszawa Jagiellonia Białystok – Lechia Gdańsk Zagłębie Lubin – Arka Gdynia Korona Kielce – Lech Poznań Piast Gliwice – Wisła Kraków Pogoń Szczecin – Wisła Płock Śląsk Wrocław – Górnik Zabrze

Arka Gdynia – Legia Warszawa Bruk–Bet Termalica Nieciecza – Cracovia Górnik Zabrze – Sandecja Nowy Sącz Zagłębie Lubin – Jagiellonia Białystok Korona Kielce – Lechia Gdańsk Pogoń Szczecin – Śląsk Wrocław Wisła Kraków – Lech Poznań Wisła Płock – Piast Gliwice

13 grudnia 2017

16–17 grudnia 2017

10–11 lutego 2018

17–18 lutego 2018

24–25 lutego 2018

28 lutego 2018

3–4 marca 2018

10–11 marca 2018

17–18 marca 2018

31 marca 2018

7–8 kwietnia 2018

Kolejka 31

14–15 kwietnia 2018

Kolejka 32

21–22 kwietnia 2018

Kolejka 33

28–29 kwietnia 2018

Kolejka 34

5–6 maja 2018

Kolejka 35

9 maja 2018

Kolejka 36

12–13 maja 2018

Kolejka 37

19–20 maja 2018

Za nami pierwsze kolejki zmagań w piłkarskiej lidze nad Wisłą. W rundzie zasadniczej rozegranych zostanie 30 kolejek spotkań, po których przeprowadzona będzie runda finałowa w dwóch grupach (7 kolejek). Co nas czeka w tym sezonie? Czy będziemy świadkami spektakularnych niespodzianek? O tym przekonamy się już niebawem.

stylowy goniec |

Moda przyszłości Młoda polska moda jest ambitna, świetnie wykonana i daleko jej do banalnych rozwiązań. Jedna z najciekawszych ostatnio kolekcji należy do Sandry Stachury. Inspirowana podwodnym światem i wykonana w znacznej mierze z recyclingu. Projektantka sama też wydrukowała buty! Rozmawia: Natalia Ros.

Musisz mieć okropne wyrzuty sumienia. Twoja kolekcja w znacznej mierze wykonana jest z recyklingu... – W mojej kolekcji można zobaczyć rzadko wykorzystywane w modzie użytkowej materiały. Jednak to nie tylko zamiłowanie do recyklingu zadecydowało o ich doborze, lecz inspiracja podwodnym światem, w którym dominuje transparentność, przezroczystość i niejednorodność. Właśnie te cechy dominują w strukturach, które stworzyłam. Przede wszystkim jednak jestem zwolenniczką mody zrównoważonej, ekologicznej, w której wykorzystuje się to, co nadaje się do twórczego przetworzenia. Jakie materiały wykorzystałaś? – W kolekcji „Deep Space” przeważają transparentne folie, gumo-żyłka, włókna imitujące światło oraz światłowody. Praca z tymi materiałami nie należała do łatwych, wymagała przede wszystkim dużego nakładu czasu.

i cierpliwości w tworzeniu poszczególnych elementów.

Twoja kolekcja sprawia wrażenie bardzo kunsztownej i pracochłonnej. Ile zajęło ci stworzenie całej linii – od początku do końca? – Praca nad kolekcją trwała bardzo długo. Od znalezienia inspiracji, przez fazę projektu do produkcji – wszystko zajęło około roku. Realizacja była trudna ze względu na dobór materiałów oraz wymagała dużego nakładu czasu

Lubisz też eksperymentować z nowymi technologiami. Druk 3D to przyszłość mody? – Druk 3D stwarza duże możliwości wykorzystania, także w świecie mody. Dlaczego zatem z niego nie korzystać? Jestem zdania, że nowoczesne technologie tak głęboko wchodzą w nasze codzienne życie, iż nie można się od nich odciąć, należy dostrzec możliwo-

4 sierpnia 2017

ści ich zastosowania. Wykorzystałam druk 3D do stworzenia obcasów, imitujących podwodną faunę i florę, i sądzę, że jeszcze nie raz sięgnę po tego typu rozwiązania. Czy jest ktoś, kto cię inspiruje? – Trudno byłoby mi wskazać konkretną osobę. Bardziej inspirują mnie pewne rozwiązania, zwłaszcza wykorzystanie technologii. Innowacyjność i nowatorstwo. To jest to, co mnie inspiruje do tworzenia coraz to nowszych projektów!

Twoja ostatnia kolekcja wymyka się wszelkim kategoryzacjom. Wiesz jaką modę chcesz tworzyć w przyszłości? – Obecnie wciąż jestem na etapie tworzenia kolekcji artystycznych. W przyszłości chciałabym zająć się tworzeniem linii użytkowych, jednak takich, które będą się charakteryzowały artystycznymi detalami i wykorzystywały nowoczesne rozwiązania technologiczne.

horoskop tygodniowy Lew

23 VII – 23 VIII

Miłość: Wykorzystaj ten czas do działania i pokaż, że naprawdę ci na niej/nim zależy. Praca: Pokazuje się praca sezonowa. Istnieje możliwość przedłużenia pracy na okres jesienny pod warunkiem, że wyrazisz zgodę na nieterminowe wypłaty. Dokładnie zastanów się nad wszystkimi możliwościami.

Natalia Siwiec

Finanse: Na początku tygodnia pojawią się niezapowiedziane problemy z samochodem. Uda ci się wszystko pogodzić. Zdrowie: Uważaj na żołądek.

Strzelec 23 XI – 21 XII Joanna Jabłczyńska Miłość: Nie zmieniaj się, ponieważ ta druga osoba pokocha cię za twój indywidualizm. Praca: Dzięki twojej zaradności życiowej i wielkich umiejętności możesz śmiało dokończyć wszystkie obecnie projekty i być dumny, że jesteś ich częścią. Zadowolenie klientów jest najlepszą nagrodą. Finanse: Dobry czas na zaplanowane wcześniej zakupy. Pamiętaj, że lepiej kupić produkt droższy, niż potem być niezadowolonym z zakupu. Zdrowie: Ruszaj się. Pij dużo wody.

Baran 21 III – 20 IV Jarosław Gugała Miłość: Kiedy wreszcie nauczysz się przepraszać? Trudny okres dla relacji partnerskiej, w której każdy za wszelką cenę próbuje być dominatorem. Przemilcz niektóre sytuacje, będzie łatwiej. Praca: Dobry okres na wykonanie wcześniej powierzonych zadań. W kartach pokazują się decyzje, które będziesz musiał zweryfikować i przeanalizować z przełożonym. Dobrze przygotuj się do rozmowy. Finanse: Nadszedł czas na długo odkładany remont, niestety pochłonie on więcej oszczędności niż się spodziewałeś. Ale spokojnie, jesteś zaradny. Zdrowie: Twój problem to bolący ząb.

Koziorożec 22 XII – 20 I Anna Przybylska Miłość: W tym tygodniu Koziorożce powinny zwrócić uwagę na osoby, które pojawią się w ich otoczeniu. Praca: W biznesie nie zawsze idzie tak jak chcesz. Zacznij być bardziej elastyczny i pokorny, nie ignoruj nikogo, kto się do ciebie zwróci o pomoc. Finanse: Masz dobrą intuicję jeśli chodzi o inwestowanie pieniędzy. Nadchodzi czas, gdzie będziesz mógł ją wykorzystać i zarobić dodatkową gotówkę. Zdrowie: Więcej ruchu na świeżym powietrzu. Jednak uważajcie na kolana.

Byk 21 IV – 21 V Małorzata Kożuchowska Miłość: Wszystko wyda ci się inne i zupełnie inaczej będziesz spoglądał na obecny związek. Wiesz, że nie jest on idealny, ale w obecnym czasie sam siebie zmotywujesz do innego spojrzenia na samego siebie i partnera. Praca: W tym okresie nie każdy w twoim otoczeniu będzie przychylnie nastawiony do tego, co robisz i jak robisz. Uważaj na wchodzenie w dialog z niewłaściwymi osobami. Finanse: Bardzo dobry okres dla podejmowania decyzji wyjazdowych. Zdrowie: Szczególnie uważaj na oczy i chroń je przed ostrym słońcem.

| horoskop 55 7-13.08.2017 r. opracowała: Julianna

Panna 24 VIII – 23 IX Katarzyna Nosowska Miłość: Bardzo dobry czas dla osób poszukujących miłości. Los zapuka do twych drzwi. Spójrz w głąb siebie i zadaj sobie pytanie czy tego pragniesz. Praca: Początek tygodnia bardzo stagnacyjny, zakończenie wcześniejszych

Waga 24 IX – 23 X Katarzyna Cichopek Miłość: Miłość kwitnie, choć będzie budowana na różnego typu wzlotach i upadkach. Kochaj jak zawsze kochałeś. Praca: Bardzo dobry okres dla osób prowadzących dodatkową działalność względem zarobienia lub dorobienia sobie do obecnie wykonywanej pracy. Finanse: Skup się na polepszaniu własnego komfortu życia i zainwestuj np. w nowy samochód, meble lub wyjazd. Zdrowie: Bardzo dobry okres dla Wag.

Wodnik 21 I – 18 II Monika Brodka Miłość: Na horyzoncie może pojawić się osoba, którą będziesz koniecznie chciał zaprosić na randkę. Mówimy tu o randce, miłej kolacji lub po prostu wspólnym spędzaniu czasu. Praca: Okres wzlotów i upadków. Praca w obecnym ułożeniu pojawia się jako niewystarczająca, a przez to sam zastanawiasz się, co formalnie zrobić. Finanse: Pod koniec tygodnia spodziewaj się pozytywnej wiadomości związanej z otrzymaną premią w pracy. Zdrowie: Zbyt mało czasu poświęcasz na ćwiczenie poprawnej postawy.

Bliźnięta 22 V – 22 VI Małgorzata Bela Miłość: W tym tygodniu u Bliźniąt czas stagnacji i lekkiego wyziębienia emocji. Czasem po prostu jest tak, że musimy poczekać, a stagnacja jest dla nas prawdziwym wybawieniem. Praca: Karty nie pokazują żadnych działań mających na celu poprawę monotonności. Poczekaj na rozwój sytuacji. W razie rozmowy z przełożonym zachowaj kamienną twarz. Finanse: Zaległa wypłata odmieni twoje plany wyjazdowe. Na szczęście pozytywnie. Nie wydawaj więcej niż możesz zarobić. Zdrowie: Uważaj na ogólne przemęczenie organizmu.

projektów wcale nie będzie takie przyjemne. Finanse: Pod koniec tygodnia czeka cię miła niespodzianka. Zdrowie: Pojawiają się drobne problemy z gardłem.

Skorpion 24 X – 22 XI Maja Bohosiewicz Miłość: Miłość, nadzieja i pełna otwartość będzie ogromnie pozytywnym atutem w dążeniu do szczęścia. Praca: Z powodu wcześniej wykonanych błędów (nie z twojej winy) należy się w obecnym czasie zastanowić jak wyjść z tego impasu. Finanse: Po stronie inwestycyjnej i rozwojowej okres stagnacyjny. Zdrowie: Dobry okres na poprawienie kondycji fizycznej, biegaj, spaceruj.

Ryby 19 II – 20 III Paulina Holtz Miłość: Bardzo dobry tydzień dla osób, które poszukują drugiej połówki. Ten czas wykorzystaj na pokazanie się wśród ludzi. Praca: Długo odkładana delegacja wreszcie zostanie zrealizowana. Przygotuj się na zdanie poważnej relacji z podjętych wcześniej ustaleń. Nie próbuj na siłę wybielać się z każdego problemu. Zachowaj pozory. Finanse: Dzięki nowym znajomościom, w okresie całego roku będziesz mógł zarobić dobre pieniądze. Zdrowie: Unikaj ostrego słońca.

Rak 23 VI – 22 VII Łukasz Zagrobelny Miłość: To co dla innych jest dobre, niekoniecznie musi być dobre dla ciebie. Nie zaprzepaść tej szansy i daj ją drugiej osobie. Praca: Dzięki dokładnemu planowaniu działań, będziesz mógł spokojnie popracować w zaciszu własnego mieszkania. Zwróć uwagę na osoby, z którymi pracujesz i na ich zaangażowanie. Finanse: Wreszcie twój najlepszy przyjaciel odda ci zaległe pieniądze. Zdrowie: Uważaj na dolną cześć kręgosłupa. Zapisz się na basen, zacznij jeździć na rowerze.

| łamigłówki 57

58 ogłoszenia

ZAMÓW JUŻ DZIŚ!

Ogłoszenia Bezpłatne Kategorie:

Nadaj

• Praca Dam/Szukam ogłoszenie • Mieszkanie Wynajmę/Szukam telefonicznie • Sprzedam/Kupię dzwoniąc pod nr • Auto-Moto 02070997107 • Towarzyskie drobne@mail.goniec .com

Nadaj ogłoszenie Kategorie: telefonicznie • Usługi dzwoniąc pod numer • Wyróżnione kolorowym tłem 020 7099 7107 • maksymalnie 250 znaków (30 słów) lub na portalu • CENA: GBP25 • PROMOCJA: 3+1 GRATIS www.ogloszenia.goniec.com

Ogłoszenia Usługowe

Praca dam Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

Lubisz kosmetyki The Body Shop? Już dziś zrób zamówienie lub dołącz do naszej grupy konsultantek. Starter £45 o wartości £175, zniżka do -70%, zamawiasz kiedy chcesz. Więcej dowiedz się wysyłając SMS o treści „Body” na nr: 07986505387 (Beata) lub 07908256006 (Monika). Zapraszamy.  Cambridge. Poszukujemy opiekunki/opiekuna do p. Thelmy (75 lat, 46 kg, 160 cm). Podopieczna choruje na osteoporozę, nadciśnienie oraz depresję. Ma niewielkie problemy ze słuchem i z mówieniem. Pani porusza się samodzielnie, o lasce, jednak wymaga asekuracji szczególnie przy wchodzeniu po schodach. Wymagania: dobra znajomość języka angielskiego, doświadczenie w opiece nad osobą starszą (może być nad członkiem rodziny). Gwarantujemy atrakcyjne zarobki, zakwaterowanie i wyżywienie. Tel. +48 222 505 500, e-mail: marketing24@promedica24.pl.  Praca dla kierowców C+E, C. Wymagana kat. C min. 2 lata, doświadczenie, komunikatywny angielski. Banbury: £12-£13 za godz., Didcot: £10-£12 za godz., Andover: £12,5 za godz. Tel. 075 909 640 00, e-mail: piotr@aligra.co.uk.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia 4 sierpnia 2017

 Coventry. Poszukuję Support Workera do wspierania ludzi z różnym stopniem upośledzenia lub po uszkodzeniu mózgu, w ich domach. Praca dostępna w Leamington Spa oraz Warwick. Praca wymaga elastyczności, gdyż potrzebujemy kogoś w ciągu dnia, ale również na wieczory i weekendy. Stawka zaczyna się od £8.50. Prosimy o przesłanie cv w języku angielskim na: weronika@ceibacommunitysupport.co.uk. Tel. 075 146 148 70.  Qualified upholster. Required a person who is qualified to deal with modern and traditional work, being able to deal with button work, sewing and able to work on the own initiative. Monday – Thursday 8-4:30 and Friday 8-3:30. Salary negotiable according to experience. Please send CV to: henrymooreandco@yahoo.co.uk or call: 020 887 806 56.  Full Time sales assistants required for designer children’s clothing boutiques in Central London. 5 days a week, full day. Must be able to speak fluent English and start immediately. Please call :0207 486 1380, any time between 11am -4pm. Store located near Marble Arch (W1H 6HJ).  Polska Sobotnia Szkoła w New Malden poszukuje nauczycieli klas 4-8 (od września 2017). Wymagania: wykształcenie pedagogiczne (preferowane polonistyczne, językowe, historia lub geografia), entuzjastyczne i profesjonalne podejście do pracy, zaświadczenie o niekaralności (szkoła może wystąpić o DBS) i brak restrykcji do pracy z dziećmi. Nauka odbywa się w soboty od 9.30 do 13.00, 34 soboty w roku. Zainteresowane osoby prosimy o kontakt: minkabonnage@ gmail.com. Tel. 079 051 167 31.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia

 Londyn. Szukam opiekunów do domów spokojnej starości. Stała praca na kontrakt. Możliwość nadgodzin i pracy w weekendy. Język angielski wymagany. Praca w Londynie i okolicach. E-mail: enero. office17@gmail.com, tel. 078 728 787 99.  Croydon. Zatrudnimy: dekarzy, płytkarzy, stolarzy. Oferujemy stałą pracę, wynagrodzenie tygodniowe, natychmiastowy start. Tel. 074 952 308 22, e-mail: admin@anabowservices.com.  Poszukujemy dentystów do sieci gabinetów stomatologicznych w Wielkiej Brytanii. Oferujemy: bardzo atrakcyjne wynagrodzenie: £50.000-£90.000 rocznie, umowę o pracę stałą zawieraną bezpośrednio z pracodawcą. Wymagania: dyplom lekarza stomatologii, znajomość języka angielskiego na poziomie zaawansowanym w mowie i piśmie. E-mail: tomasz.pokorski@ ateam.pl, tel. 0048 734 121 215.  Poszukujemy pracowników do pracy przy pakowaniu czekoladek w Melton Mowbray. Zapewniamy transport z Nottingham, Leicester i Grantham. Pracujemy w systemie trójzmianowym: zmiana ranna, popołudniowa i nocna. Wynagrodzenie £7.50-£9.40 na godz. Nie jest wymagana znajomość j. angielskiego. Zainteresowanych prosimy o kontakt. Tel. 079 728 566 74, 074 324 721 28, e-mail: mailwaymelton12@gmail.com.  Inverness. Poszukiwany sprzedawca (pracownik kuchni) Fish &Chips w Szkocji. Praca sezonowa w turystycznej miejscowości przy smażeniu ryb oraz przy obsłudze klienta w lukratywnych delikatesach rybnych. Praca do końca października. Wymagany dobry angielski. Mile widziane doświadczenie w obsłudze klienta. Godziny pracy: 45 na tydzień. Tel. 020 812 390 17, e-mail: eclpraca@tiscali.co.uk.  Wakefield. Salon zatrudni na pół etatu na stanowisko fryzjer-stylista. Osoby zainteresowane prosimy o przesłanie cv na: s.jakubiszyn@ gmail.com. Tel. 079 837 210 99.

 Londyn. Poszukuję pracowników ogólnobudowlanych, punktualnych i z chęcią do pracy, niepalących, niekaranych. Znajomość murowania mile widziana, j. angielski nie jest wymagany. Praca 6 dni w tygodniu, wynagrodzenie w zależności od umiejętności i doświadczenia. Tel. 077 313 967 22, e-mail: azytapogo@interia.pl.  Full Time sales assistants required for designer children’s clothing boutiques in Central London. 5 days a week, full day. Must be able to speak fluent English and start immediately. Store located near Marble Arch. W1H 6HJ. Please call: 020 748 613 80, any time between 11am-4pm.  Dublin i okolice. Praca dla mechanika autobusów. Wymagania: doświadczenie w naprawie autobusów lub samochodów ciężarowych (min. 2 lata), umiejętność oceny stanu technicznego pojazdu, znajomość układów elektrycznych i umiejętność naprawy / wymiany, mile widziana znajomość j. angielskiego. Wynagrodzenie w przedziale 16-18 euro/h, plus płatne nadgodziny. Jeśli jesteś zainteresowany ofertą prześlij cv na adres: praca@globalforce.pl bądź też zadzwoń: (12) 378 48 30.  Londyn. Praca w kuchni w szkole (Hayes) na stanowisku Kitchen Assistant. 5 dni w tygodniu, 7 godzin dziennie. Obowiązki: przygotowywanie i pakowanie kanapek, sałatek, uzupełnianie lodówek, serwowanie posiłków, mycie naczyń, sprzątanie. Tel. 078 414 138 77, email: van.nejman@gmail.com.  We are currently looking for a vehicle paint sprayers, ply liners, sat nav fitters, car drivers and valeters to work with us in Sheerness, Kent. Must have driving licence. Immediate start available. For more information please call: 017 955 814 96 or send your CV to: sheerness@ iglooautomotive.com.  Londyn. Poszukuje płytkarzy sumiennych i pracowitych. Tel. 075 906 288 42, e-mail: agoldyn@ymail. com.  Corby. Doncaster. Praca dla doświadczonych techników/mechaników samochodowych. Obowiązki: serwisowanie, naprawianie samochodów osobowych i vanów. Wynagrodzenie: £11.29-£11.81 za godzinę, możliwość nadgodzin. Tel. 0044 145 589 13 58, e-mail: corby@iglooautomotive.com, pkovac@iglooautomotive.com.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia

 Prowadzę firmę sprzątającą na terenie Gloucestershire w Anglii. Sprzątamy prywatne domy, puste domy po wyprowadzkach, biura, restauracje, czyścimy dywany, piekarniki itp. Szukamy osób do pracy. Wynagrodzenie £7.50. Musisz byś samodzielny, sumienny, mieć schludny wygląd, doświadczenie w sprzątaniu jest bardzo przydatne lecz nie jest wymogiem. Tel. 077 030 236 68, e-mail: magical. cleaners@yahoo.com.  Doncaster. Praca dla pomocnika lakiernika. Godziny pracy: 8:0016:30, od poniedziałku do piątku, płaca: £11.29 za godz. Tel. 0044 1427 874 777 lub wyślij cv na adres: pkovac@iglooautomotive.com.  London. Jobs in Hotels and Restaurants. We are looking for Kitchen Porters/Night Cleaners/ Room attendants to work in 5* hotels in Central London. We require basic English and good attitude. We offer: permanent position, paid holidays, pay every two weeks. Successful candidates would start immediately. If you wish to apply please send your CV to: jobs@actclean.com.  Banbury. Poszukiwany technik samochodowy z doświadczeniem. Godziny pracy: 7:00-17:00, od poniedziałku do piątku. Płaca: £650 tygodniowo, możliwość nadgodzin. Zadzwoń pod numer: 0044 1455 891 358, wew. 1.  Banbury. Praca przy oklejaniu samochodów pod malowanie. Lokalizacja: Chipping Warden, Northamptonshire. Godziny pracy: 7:00-17:00, od poniedziałku do piątku. Płaca: £480 tygodniowo, możliwość nadgodzin. Tel. 0044 1455 891 358, e-mail: mbystra@ iglooautomotive.com.  Immingham. Poszukiwany lakiernik samochodowy. Lokalizacja: Immingham, North Lincolnshire. Godziny pracy: 7:00-17:00, od poniedziałku do piątku. Płaca: £530 tygodniowo (możliwość nadgodzin). Tel. 0044 145 5891 358, e-mail: mbystra@iglooautomotive.com.

| ogłoszenia 59

 Immingham. Praca dla blacharza samochodowego. Lokalizacja: Immingham, North Lincolnshire, godziny pracy: 7:00-17:00, od poniedziałku do piątku. Płaca: £530 tygodniowo (możliwość nadgodzin). Tel. 0044 145 5891 358, email: mbystra@iglooautomotive. com.  Corby. Poszukiwany pracownik fabryk motoryzacyjnych. Obowiązki: przygotowanie pojazdu pod lakierowanie, oklejanie pojazdu pod lakierowanie, polerowanie po lakierowaniu, montaż, demontaż części samochodowych, blacharka, drobne naprawy samochodowe. Lokalizacja: Chipping Warden, Northamptonshire. Godziny pracy: 7:00-17:00, od poniedziałku do piątku. Płaca: £550 tygodniowo, możliwość nadgodzin. Tel. 0044 145 5891 358, e-mail: mbystra@ iglooautomotive.com.

 London. Hair stylist required to work in a lovely hair salon in Perivale, we are looking for a team member who has five years experience, at all levels of styling cutting and colouring. Please call Androulla on: 075 047 505 04.  London. Experienced nail technician required for a buzzy hair salon in Perivale very good rate of pay. Please call on: 075 047 505 04.  We are looking for Kitchen Porters/Night Cleaners/Room attendants to work in 5* hotels in Central London. We require basic English and good attitude. We offer: permanent position, paid holidays, pay every two weeks. Successful candidates would start immediately. If you wish to apply please send your CV to: jobs@actclean.com.  Poszukuję do opieki nad starszym panem i prac domowych – Polki lub Ukrainki, uczciwej, solidnej, kulturalnej, z zamieszkaniem. E-mail: zofiakotkowski@gmail. com.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia

60 ogłoszenia

 Londyn. Stała praca dla piekarza z doświadczeniem. Stawka: £10 na godz., 45-50 godz. tygodniowo 1 dzień wolny. Mieszkanie dostępne (£100 na tydzień). CV proszę przesłać na adres: eclpraca@tiscali. co.uk. Tel. 020 812 390 17.  Torquay. Stała praca dla piekarza z doświadczeniem. Stawka £22.000 na rok plus nadgodziny (w sezonie: lipiec i sierpień). Pokój nad piekarnią (£200 na miesiąc). CV proszę przesłać na adres: eclpraca@tiscali. co.uk. Tel. 020 812 390 17.  Hitchin. Poszukujemy osoby chętne do sprzątania restauracji w godz. wczesnoporannych, 30 godz. tyg., £7.50 na godz. Tel. 075 258 368 50, e-mail: aga@fluidhygiene.com.  Szukam pracowników w Londynie, praca – „demolka”. Praca na post codzie: W1K 7TT. Dobre zarobki, bez żadnych wymagań. Tel. 075 986 211 70.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia

 Poszukujemy doświadczonych instalatorów okien i drzwi. Oferujemy możliwości pracy w całej Wielkiej Brytanii. Oferujemy stałe zlecenia z realną możliwością uzyskania wysokiego wynagrodzenia – nasze najwydajniejsze zespoły zarabiają nawet ponad £1200 na tydzień. Zapewniamy pracownikom firmowego vana. Dodatkowo będziesz miał możliwość otrzymania premii za wydajność w ciągu pierwszych 3 miesięcy w kwocie nawet 1000 funtów. Szukamy nowych instalatorów z możliwością rozpoczęcia pracy od zaraz. Tel. 077 918 608 706, e-mail: human.resources@angliangroup.com.  Hatfield. Salon fryzjersko-kosmetyczny poszukuje fryzjerki na part time lub full time. Poszukujemy fryzjerki ze stażem, ale może być też młoda, kreatywna osoba, która chce zacząć karierę. Szukamy osoby pracowitej, uśmiechniętej oraz znającej język angielski w stopniu komunikatywnym. Klienci salonu to również Anglicy. Tel. 079 048 101 31, e-mail: aleksandra199@onet.eu. 4 sierpnia 2017

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia

 Londyn. Poszukujemy wykwalifikowanego, punktualnego i doświadczonego plastrarza (ekipę plastrarzy) na budowę: Hackney/Clapton. Wymagania: pełen zestaw narzędzi, min. 5 lat doświadczenia. Stawka: £5.00/mkw. Oferty/portfolio proszę wysłać na adres: info@freedomconstruction.co.uk. Tel. 079 849 935 75.  Salon piękności w prestiżowej dzielnicy Londynu poszukuje manikiurzystki z doświadczeniem od zaraz. Masz pogodne usposobienie, lubisz pracę z klientem, masz doświadczenie na podobnym stanowisku i szukasz nowych wyzwań, zapraszamy. Tel. 077 242 942 89, e-mail: mayofgiovanni@ yahoo.co.uk.  Dobre i uczciwe osoby sprzątające potrzebne do pracy na zasadzie samozatrudnienia – self employed, w Londynie (SW i NW). Wymagana dobra umiejętność poruszania się komunikacją miejską TFL. Tel. 077 967 159 97.  Poszukujemy personelu sprzątającego do hoteli w całym Londynie i okolicach. Stawka: £7.50/h, praca w pełnym/niepełnym wymiarze godzin, stały kontrakt. Wyślij cv: zuzanna.kawecka@ omnifm.com lub zadzwoń: 020 874 111 90.

Praca szukam Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

 Londyn. Szukam pracy na weekend. Dobry język i duże doświadczenie na budowie i warehous. Tel. 078 497 401 62, e-mail: stenly@ o2.pl.  Malarz dekorator, kierowca (B, C, E), czyste angielskie prawo jazdy, 15 lat w Londynie, solidny, bez nałogów, szuka stałej pracy. Tel. 079 033 729 67.  Nawiążę współpracę z dużymi firmami z branży ogrodniczej. Posiadam własny sprzęt i doświadczenie. Tel. 079 824 335 93.

 Szukam pracy – na magazynie, przy produkcji lub sprzątanie. Najlepiej z niewymaganym językiem angielskim i prawem jazdy. Okolice Walsall lub Wolverhampton. Tel. 074 351 184 90, e-mail: tylman. ola@yahoo.com.

 Londyn. Pokój 2-osobowy do wynajęcia, w czystym i spokojnym domu. Cena tygodniowa: £120£150. Najbliższa stacja metra: Wanstead. Tel. 077 390 822 66, e-mail: bartoszcywinski6@gmail.com.

 Londyn. Elektryk szuka pracy. Alarmy domowe, CCTV, domy inteligentne. Dokańczanie robót po poprzednikach. Wymiana rozdzielni z bezpiecznikami. Wymiana instalacji całych domów. Automatyka domowa. Tel. 075 894 587 87, e-mail: elektrykzlondynu@gmail.com.

 Croydon. Pokój z podwójnym łóżkiem do wynajęcia, w cichej okolicy i w spokojnym domu (bez imprez), naprzeciwko parku, autobusy: 405 , 455, 109. Cena: £90£120 (rachunki wliczone). Darmowy parking, tylko dla jednej osoby. Tel. 078 544 455 56, e-mail: orfeusz79@gmail.com.

 Budowlaniec z 15-letnim doświadczeniem w Londynie (wykończeniówka) szuka pracy w firmie budowlanej. Nie palę i nie piję. Tel. 077 608 750 78 (Andrzej).  Elektryk (wszystkie rodzaje instalacji) poszukuje pracy. Tel. 078 606 104 83.  Młody, 42 lata poszukuje pracy jako pomocnik budowlany, malarz, dekorator lub praca w fabrykach. Tel. 078 012 758 62.  Doświadczony ogrodnik – wieloletnie doświadczenie, własny sprzęt, poszukuję prac ogrodowych. Wyłącznie zachodni Londyn. Tel. 079 824 335 93.

Mieszkanie wynajmę Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

 Podwójny pokój do wynajęcia w rejonie Norwood Junction, dla niepalącej osoby, z pomocą w nauce języka angielskiego. Tel. 079 576 223 43.  Do wynajęcia dwuosobowy pokój dla jednej, pracującej osoby. Jasny, przestronny. Blisko stacji metra i polskich sklepów, w przyjaznym domu z ogródkiem, na Perivale. Szybki internet, WiFi, bezpłatny parking. Cena: £110 tygodniowo (płatne miesięcznie, wszystkie rachunki wliczone plus 2 tygodnie depozytu). Tel. 077 031 285 50.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia

 Mam 2 pokoje do wynajęcia – jedynkę i dwójkę, bardzo dobre warunki, w czystym, zadbanym mieszkaniu. Dostęp do internetu, dobra lokalizacja, pomiędzy Edmonton a Tottenham, blisko polskie sklepy. Cena za dwójkę: £140 tygodniowo (plus tygodniowy depozyt), za jedynkę: £90 tygodniowo (plus tygodniowy depozyt). Tel. 074 363 419 02, e-mail: taliano1234@hotmail.co.uk.  Mam flat do wynajęcia w czystym, zadbanym mieszkaniu. Dwa pokoje, kuchnia, łazienka, dostęp do internetu, dobra lokalizacja, niedaleko polskiego sklepu, pomiędzy Edmonton a Tottenham. Cena: £1100 miesięcznie. Tel. 074 676 442 61 (Ania).  Do wynajęcia duży pokój (jedynka). Znajduje się w centrum Harlsden (koło stacji Willesden Junction, NW10 4SB Harlsden). W pobliżu polskie sklepy, autobusy. Cena do uzgodnienia. Tel. 074 058 116 28, e-mail: bogdanowicz112233@gmail.com.  Okolica: Brent Cross/Neasden/ Cricklewood (NW2 7HN). Wynajmę pokój jedynkę dla spokojnej osoby, w czystym zadbanym domu. Pierwsze piętro, od strony ogrodu. 2 x wc, łazienka na tym samym piętrze, burglar alarm, CCTV, docelowo w domu 5 osób. Bus: 332, 245, 232, 182. Cena: £100/tydz. (plus rachunki £20/dz., plus depozyt). Okres wynajmu: min. 6 miesięcy. Tel. 078 383 347 72, e-mail: towskitomek@gmail.com.  Do wynajęcia pokój (dwójka) na South Harrow. Cena: £120 (rachunki wliczone). Internet, polska tv, ogród, miejsce do parkowania, blisko przystanki i sklepy. Tel. 074 158 486 00, e-mail: ginesbiszkont@ gmail.com.

 Do wynajęcia pokój (jedynka). W domu dwie łazienki, osobna toaleta, internet, ogród. Blisko metro Turnpike Lane Wood Green. Cena: £90/tydz. Tel. 078 954 240 11, email: pocztaewki22@wp.pl.  Duży, czysty, podwójny pokój do wynajęcia dla 1 osoby (bez nałogów). Zadbany dom, blisko metra (West Acton i North Acton), autobus: 440. Cena £135 tygodniowo (rachunki wliczone). Tel. 078 794 673 03.  Palmers Green. Do wynajęcia duży pokój dla pary. Ładny, czysty ogród, internet. Tel. 078 954 240 11, e-mail: piterexltd1@yahoo.co.uk.  Wynajmę pokój jednoosobowy w czystym i spokojnym domu z ogrodem. 5 min. do stacji metra Hainault (Central Line). Tel. 077 037 440 44.  Stockwell. Wynajmę miejsce w pokoju dla mężczyzn. Tel: 079 401 867 30 lub 074 484 093 76.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia

 Do wynajęcia2 bedroom flat po remoncie, z miejscem parkingowym, blisko stacji metra Dagenham Heathway. Więcej informacji pod numerem telefonu: 078 947 272 73.  Londyn. Mam do wynajęcia dużą dwójkę. Pokój jest świeżo odnowiony, umeblowany, z nowym łóżkiem (dla pary lub dla dwóch pojedynczych osób). Blisko do stacji Whitechapel i Shadwell, wszystkie rachunki (internet i środki czystości) są wliczone w cenę. Cena: £160-£170 na tydzień. Tel. 075 369 985 97, e-mail: erzrum@o2.pl.  Londyn. Duża jedynka (South Ealing) dla spokojnej osoby, 5 min. do stacji metra, podwójne łóżko, internet, polska tv satelitarna w pokoju. Cena: £120 na tydzień (rachunki wliczone; dwutygodniowy depozyt). Tel. 075 349 717 28, email: bozelka1@gmail.com.  Stamford Hill. Do wynajęcia studio, cena: £800. Tel. 075 870 333 10.

 Londyn. Nieduże studio, świeżo po remoncie, z własnym patio i osobnym wejściem. Studio przy London Road, niedaleko stacji Norbury. Pod domem polski sklep. Kuchnia wyposażona w płytę indukcyjną, lodówkę, pralkę i szafki kuchenne. Łazienka z toaletą, prysznicem. Tel. 077 223 313 13, e-mail: waste@onet.eu.  Londyn. Wynajmę podwójny pokój w czystym, zadbanym domu. Szukam osoby spokojnej, dbającej o czystość. Cicha i spokojna ulica, bardzo dobra lokalizacja – do Stratford 9 min. Cena: £120 za tydzień. Tel. 077 290 822 66, e-mail: bartoszcywinski6@gmail.com.  Londyn. Do wynajęcia duże 2 bedroom flat na Harrow Central. Mieszkanie na 1 piętrze, czyste, zadbane. Dwa pokoje, osobny salon. Duża kuchnia, w pełni wyposażona, łazienka z wanną i prysznicem, osobne WC. Ogród, miejsce parkingowe. Mieszkanie nieumeblowane. Cena: £1325.00 pcm (plus rachunki). Tel. 075 355 868 68, email: jurek.molczun@gmail.com.  Croydon. Wygodna jedynka dla pracującej dziewczyny, w rodzinnym domu. Tel. 074 673 269 93, e-mail: joannajoanna194@yahoo. co.uk.  Dwójka na South Kenton dla jednej osoby lub pary. Ogród, internet. W domu mieszka tylko 1 osoba. Tel. 078 611 503 57.  Edmonton Green (N9), pokój jednoosobowy w domku jednorodzinnym, dostęp do internetu, polska telewizja, cena £100/tydzień. Tel. 075 870 333 10.  Londyn. Pokój do wynajęcia dla kobiety (kod pocztowy – SW99JZ). Rent: 650 (plus rachunki). Strefa 2, blisko do centrum, 5 min. do Clapham North, busy = 88, 2, 365. Tel. 077 070 727 92, e-mail: paula2440@gmail.com.  Londyn. Do wynajęcia pokój 2-osobowy, najbliższa stacja metra: Osterley. Cena: £150-£200. Tel. 074 247 513 69, e-mail: bastun73@ o2.pl.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia

| ogłoszenia 61

62 ogłoszenia

 Londyn. Mam do wynajęcia bardzo dużą dwójkę dla osoby pracującej. Dobra lokalizacja, blisko przystanku 65 i stacji metra Ealing Brodway / South Ealing. Tel. 075 337 941 81, e-mail: ay.kirmit@hotmail.co.uk.  Londyn. Do wynajęcia ładna dwójka w czystym, świeżo wyremontowanym mieszkaniu z ogrodem, w cichej okolicy (8 min. od stacji Edmonton Green). Pokój może być jako jedynka (£120 za tydzień) lub dwójka (£130 za tydzień). Opłaty wliczone w cenę. Do dyspozycji ogród oraz miejsce parkingowe i storage. Blisko sklepy. Tel. 078 258 658 00, e-mail: przybylowicz@hotmail.co.uk.  Upton Park. Wynajmę pokój dla pracującego, spokojnego pana; w pokoju lodówka, polska telewizja, internet, podwójne łóżko. Tel. 073 883 001 49.  Norwood Junction. Do wynajęcia pokój 2-osobowy, w pobliżu autobusy 75, 157,197. Cena: £120/tydzień (tygodniowy depozyt). Tel. 074 041 593 57.  Londyn. Mam 2 pokoje (dwójki) do wynajęcia w spokojnym i czystym domu na Wanstead. Cena: £90-£120, miejsce parkingowe, najbliższa stacja metra – Central Line. Tel. 077 390 822 66, e-mail: bartoszcywinski6@gmail.com.  Przytulny pokój w centrum Forest Gate. Sklepy, przystanki oraz stacja metra znajdują się niedaleko. Darmowy internet i pełen dostęp do kuchni. Pokój wynajmę pracującej dziewczynie lub parze. Tel. 074 667 856 55, e-mail: przemekgo40@gmail.com.

Towarzyskie Umieść bezpłatne ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Architekt budowlany pozna panią w wieku od 45 lat, w poważnych celach. Tel. 074 191 190 78 (Wiesław).  Może tą drogą uda nam się poznać miłych ludzi (pary), przyjaciół w przyszłości?! Mieszkamy w dystrykcie Swale (Faversham) i w tych okolicach mamy nadzieję znaleźć osoby podobne do nas, z optymistycznym nastawieniem do życia. Cel: niezobowiązujące spotkania. Tel. 073 977 090 98, e-mail: ewapanczak@aol.com. 4 sierpnia 2017

 Panna, lat 40, mieszkam w Polsce, ale mogę się przenieść. Szukam na stałe domatora powyżej 175 cm. Dzieci: nie, ale planuję; cel: matrymonialny. E-mail: jesiennapani@interia.pl.  Mam 51 lat, 177 cm wzrostu, 80 kg wagi. Jestem domatorem, szukam partnerki i przyjaciółki do wspólnego spędzenia wolnego czasu. Tel. 074 245 642 41.  Pani mieszkająca w Pool, lat 60 plus lat, szuka przyjaciela. Tel. 073 768 876 33.  Mam 40 lat, jestem kawalerem. Szukam dziewczyny w wieku do 40 lat, może być z dzieckiem. Tel. 074 359 175 24.

Komputery Umieść bezpłatne ogłoszenie na portalu www.goniec.com

LAPTOPY NAPRAWA Prawdopodobnie najlepszy serwis komputerowy w Londynie. Profesjonalna obsługa. Gwarantujemy najniższe ceny. Rozwiązujemy problemy z internetem. Dojazd do klienta. >> www.iCTlaboratory.com << >> 07885421494 << Masz pytanie? Zadzwoń teraz.

Sprzedam Umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia

 Okazja! Sprzedam tanio pralkę firmy Zanussi, w dobrym stanie. Post code: N4 3LW. Tel. 074 482 729 03.  Sprzedam książki (w dobrym stanie) o tematyce sex, humor, emancypacja i fikcja. Tel. 074 482 780 91.  Sprzedam kolekcję książek Paulo Coelho, Manueli Gretkowskiej oraz „Samotność w sieci” Janusza Wiśniewskiego. Tel. 074 482 780 91.

AutoMoto Umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia

 Kupię Daewoo Matiza w bardzo dobrym stanie, spoza Londynu (do 60 mil). Tel. 079 824 335 93.

| ogĹ&#x201A;oszenia 63

64 ogłoszenia

 Tanio sprzedam Mitsubishi Space Star lub zamienię na angielskie auto. 2000 rok, 1.8 GDI, lepsza i ekonomiczniejsza jednostka. OC i przegląd do końca roku. Przed wyjazdem do UK wymieniłem silnik, rozrząd, sprzęgło, wszystkie filtry, oleje i płyny. Autko na alusach, z dobrym radiem, nabita i działająca klima. Beżowa tapicerka, podgrzewane i wentylowane siedzenia, autko po lekkim tuningu. Tel. 074 385 993 03, e-mail: rikociawo1@o2.pl.

Nieruchomości

4 sierpnia 2017

 Mam do sprzedania piękną działkę inwestycyjną w gminie Szydłowiec, w wiosce Wysoka. Działka jest świetna pod zabudowę domów jednorodzinnych. Działka jest 900-arowa, wymiary: 24 m x 365 m. Jest usytuowana wzdłuż drogi gminnej o szerokości 7 m. Na działce stoi domek z cegły (do remontu), w zarysie 12 m x 6 m. Atrakcyjne położenie: do Radomia – 26 km, do Warszawy – 128 km. Tel. 0048 535 602 206, e-mail: lorkt@wp.pl.

Różne

Umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com/ogloszenia

 For sale two family house (350 m2, two separate apartments with separate staircase) in Poznań, Mścibora street – very close to the Malta Lake. Built in traditional technology in 1995. Very good condition, renovated, doesn’t require any repairs. 3,5 floors (partial basement), garage and closed drive for second car. Well-kept garden 250 m2. Call Arnold: 015 824 002 10 or 077 407 825 88.t

 Szukam siostry ciotecznej, która przebywa na terenie Anglii. Urodzona w Dobrzyniu nad Wisłą. Z domu Goździkowska (Barbara). Poszukuje jej brat cioteczny z Trzcianki od pół roku przebywający w Anglii. Tel. 077 785 056 36 (Stanisław).  Wczasy nad Bałtykiem, zachodniopomorskie, Niechorze. Apartamenty dwupokojowe dla 2 do 4 osób. Tel. 0048 504 947 829.

katalog firm + %-$ *-% - $ %-) " )) )%"+* %$) "* *

# # ) " ) - $ %-) " )))%"+* %$) % +! - --- - $ %-) " )))%"+* %$) % +! )*%" ($ &%! #

# &%! # " %# - --- &%! %# %($ ) $*( * - --- %($ ) $*( % +!

!+()/ )0!%" $ &( * &%" "* ) */ &% &%")!+ - --- &( * &%" %#

4 sierpnia 2017

"% *( $ $ # $'+ ( ) "% *( $ $ % +! - --- "% *( $ $ % +! - "#%-)! *( $ $ " # * # - --- !+()/ " !*(/ 0$ %# # " ) . +$ , () */ "%$ %$ #

--- # . +! &%")! -

+(*%-$ /)*(/ +*%( (# #%(" $/ !( !+) / $% * *( #%(" $/ % +! * #

% $$

)%!%23* - --- )%!%"%- &" .&%(* )%!%"%- &"

!) 9 %-%87 &%" $ "* - --- &%" $ %# $ % &%" $ %# # * )* . "* *

# )* ."* %*# " %# - --- )* ."* % +!

%$ &%")!

% $$ # " %# * &%" ) --- % $$ )0 0 $ &" * # (! * $ # " %$ %# *

( ! # " %$ %#

&( -$ / $ ( - $ ( - )%" *%() * * - --- )%" *%() % +! ! $ ) )%" *%() * # $ )0! ! $ ) % +! - --- ! $ ) % +! $ #) %** - / # ! $ #)%** - / % +! - $ #)%** - / % +! &%" ) &%" $ "* - --- &%" $ %# $ % &%" $ %# # *

)* . "* *

# )* ."* %*# " %# - --- )* ."* % +! %$ " +# 1 &( -% &( / # %$ " +# $* # " %# "/ $ &(% ) %$ "$ % 0/)! - $ % )0!% %- 6 "%*$ 0/

--- "/ $ &"

& 0! - *( , " # # , *( , " -& &" +(% +) # !%$* !* +(% +) &" - --- +(% +) &"

Aby znaleĹşÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w Katalogu Firm skontaktuj siÄ&#x2122; z nami: Tel: 020 7099 7107, E-mail: marketing@mail.goniec.com % %*( $) # #

--- % %*( $) &(, &" - *) *( $)&%(* # * * --- (+& *) &" - ) # )-% &(0 ! 0/& $ 0$ %# *

- --- &(0 ! 0/& $ 0$ %# *( $) ( )& 0 % % * %! *( $) ( - --- *( $) ( "/ ( # * * --- "/ ( # * %#

)!" &/ )&%5/- 0

" * -9 " $! $ ) $ " $ $- $ ) $ "%$ %$ " * -9 " $! * (% - / + &$ ( $ %( "%$ %$

" * -9 " $! # * # (% )- $* *%%* $ "%$ %$ &%")! )# ! * # "" "%$ %$ - * # )0!% ) 7 &%")! )+& (# (! *3* - --- # )0!% % +! %% &"+) -

--- %% &"+) +

)!+& 02%#+ )!+& 02%#+

)!+& 02%#+ # * " !%"%(%-/ #

) # ,

* . # "/ () # # "/# $ # " %#

"%*$ )! *( $) # # - --- "%*$ )! *( $) % +! &%" ) # $ ) # &(0 0 / $ "%*$ )! # *( $)&%(* $ "%*$ )! # - * . "%$ %$ $ *

* " !%#+$ ! "/ #% " * - --- "/ #% " % +!

&%" $

*( $)&%(* ) ) - /) *

- --- ) &" ) $ *( , " "* * * "%$ %$ ) $ &"

%( 0*-% # ( / $

*, ) * +)2+ $)* " *%()! # $ % &%")! * " - 0 % +! - --- &%")! * " - 0 % +! &%")! * " - 0 &(0 #/)2 - 0 4 * * #

$ % &%")! * " - 0 % +! - --- &%")! * " - 0 % +!

-/-30 8# "+ )! & "%$ %$ "* * - --- "+ )! &"%$ %$ % +! "+ )! &"%$ %$ # " %#

-/-30 8# # 2 #

* $ ## ( * %$ % * * $ &%( / # " %# - --- * $ ## ( * %$ , % +!

!( /*/ % $)%$) #%(* )

* *

+(% ! (%" $ +*/ ) "%$ -%% ( $ (% & - --- ! (%" $ +*/) "%$ % +! *

%## (

(+ ) # )* ( ) * $ % (+ ) # )* ( % +! &% 0* !- *%- - --- (+ ) # )* ( % +! * - --- &% 0* !- *%- &"