Goniec 695

goniec the polish times

polski

.com

CZYTAJ ONLINE

Tylko u nas Barbara Hulanicki

OSCAROWY

ŁUKASZ [EXCLUSIVE] S.

Most psich

Felieton

samobójców

Krzysztofa Skiby

26

SUKCES!

POLAK NAJLEPSZYM KIEROWCĄ AUTOBUSÓW W UK

NR 38 (695) 3 LISTOPADA 2017 / ISSN 2044-5202

4 ~ w NUMERZE

spis treści

LISTOPAD 2017

10

goniec Adres: Goniec Polski – The Polish Times, 84 Uxbridge Road, West Ealing, London, W13 8RA

PAULINA MŁYNARSKA:

Chciałabym, aby Polska była krajem, w którym społeczeństwo nie daje sobą manipulować, a podpisane przez nas akty prawne są respektowane.

11

BEATA SADOWSKA:

Świat atakuje nas z każdej strony: wyzwania w pracy, magazyny świecące okładkami z ultrazadbanymi kobietami i perfekcyjna pani domu, która grozi ścierą za pyłki kurzu pod stołem.

24

REPORTAŻ

Barbara Hulanicki. Polka, która po wojnie zrewolucjonizowała angielską modę.

Stworzyła słynną, londyńską markę Biba.

dariusz dzikowski

31

GONIEC KULTURALNY

20

Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Paweł Chojnowski, Małgorzata BugajMartynowska, Sergiusz Pinkwart, Anna Paprzycka, Natalia Ros.

Skład i Gra�ika: Rafał Koczan

22

ŻYCIE W SIECI

Moje Wypieki to najpopularniejszy polski blog cukierniczy.

49

Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com,

Korekta: Elzbieta Marciniak

Wywiad z Andrzejem Chyrą, odtwórcą głównej roli w �ilmie „Ach Śpij Kochanie”.

42

Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com

Felietonisci: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglady Autorów nie zawsze sa zgodne z pogladami redakcji)

MISTRZ KIEROWNICY NAJLEPSZY KIEROWCA AUTOBUSÓW MIEJSKICH W UK

Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com

POMYSŁ NA WEEKEND

Wyspy Owcze. Miejsce, gdzie podobno mieszka mniej osób niż żyje owiec.

MIEJSCE PSICH ZGONÓW OVERTOUN BRIDGE TO MOST PSICH SAMOBÓJSTW dariusz dzikowski

Redakcja portalu Goniec.com: Agata Trzaskawka, E: agata.trzaskawka@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bozena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i �inanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: of�ice@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105

58

STREFA KOBIET

Edukacja dzieci w UK, a także jak pięknie wyglądać bez makijażu.

64

MAŁY GONIEC

Reksio to kultowa bajka, która zdobyła ogromną popularność w latach 70. XX wieku.

72

DLA NIEGO

O Warszawie, czyli garbusce, będącej po wojnie synonimem luksusu.

3 listopada 2017

Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gonca Polskiego nie ponosi odpowiedzialnosci za treść publikowanych ogłoszeń.

Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 ~ KOMENATRZE

K

rysuje Adam Sochacki

omentarz rysunkowy

Różnice kulturowe często nie sprzyjają biznesowym negocjacjom.

T

rzecie starcie

redaktor naczelny Karol Pomeranek

Z pomnika Jana Pawła II w Ploërmel musi zostać usunięty krzyż 3 listopada 2017

zakończy się pojednaniem?

Zanosi się na trzecią poważną rundę starcia polsko-francuskiego.

Pierwsza miała miejsce w październiku ubiegłego roku. Potężny prawy sierpowy wyprowadził wówczas m.in. Antoni Macierewicz. Ustami Ministerstwa Rozwoju, polska strona zerwała negocjacje offsetowe z producentem śmigłowców Caracal, które to miały tra�ić do polskiej armii. Kontrakt miał opiewać na kwotę aż 13,5 mld zł. Francuzi poczuli się upokorze-

ni. – Wiele, zbyt wiele.

Francuski rząd wiedział, że nowa konserwatywna władza, która doszła w Warszawie do władzy rok temu, sprawiła kilka problemów Europie, ale nigdy nie wyobrażał sobie, że rząd kierowany przez lidera Prawa i Sprawiedliwości Jarosława Kaczyńskiego, zatrzaśnie jej drzwi przed nosem – pisał paryski �inansowy dziennik „Les Echos”, dodając iż francuski Airbus poświęcił dużo czasu na rozmowy z Po-

lakami i zainwestował już kilka milionów euro w program dostawy. Ówczesny prezydent Francois Hollande na znak protestu odwołał zaplanowaną wówczas wizytę w Polsce. Jego następca Emmanuel Macron od początku kraj nad Wisłą miał „na wątrobie”, wzywając do nałożenia na Polskę rządzoną przez PiS sankcji za odchodzenie od „wartości europejskich”, czy później stawiając na ostrzu noża kwestię polskich pracowników

delegowanych. Trzecią rundę starcia – być może przypadkiem – otworzyła francuska Rada Stanu wyrokując niedawno, iż z pomnika Jana Pawła II w Ploërmel w Bretanii musi zostać usunięty krzyż, co musiało wywołać ostrą reakcję konserwatywnego rządu w Warszawie. Gdyby Jan Paweł II żył i wystąpił w roli arbitra, pewnie by kazał stronom jak najszybciej zejść z ringu, a przede wszystkim się po prostu pojednać. <<

8 ~ felieton

U

chodźcy, imigranci, terroryści,

czyli o potrzebie

rozróżniania

Zacznijmy od kwestii oczywistej. W sytuacji, gdy czyjeś życie jest zagrożone przez wojnę i prześladowania religijne czy rasowe, to istnieje moralny obowiązek reakcji i pomocy. Nie ma co do tego wątpliwości, a ocena moralna Brytyjczyków czy Amerykanów, którzy nie reagowali, gdy Niemcy przeprowadzali Holokaust, także na terenach Polski, jest jednoznacznie negatywna. Podobnie jednoznacznie negatywna powinna być reakcja na całkowite odrzucenie pomocy osobom, których życie jest zagrożone. Im trzeba najpierw pomagać na miejscu, nie tylko za pomocą środków charytatywnych, ale także wysyłając wojsko, a jeśli jest to niemożliwe, to także przyjmując ich w naszych krajach, po dokładnym sprawdzeniu i wery�ikacji antyterrorystycznej, w której wątpliwości, inaczej niż w sądzie, rozstrzygane są na niekorzyść osoby zainteresowanej statusem uchodźcy. Powód? Bezpieczeństwo obywateli, które zgodnie z zasadą ordo caritatis, jest 3 listopada 2017

Tomasz P. Terlikowski

po pierwsze nie musi tego robić, a po drugie istotniejsze niż obowiązek może wybrać, skąd owa wpuszczona część ma gościnności. pochodzić.

To jest bezdyskusyjne, Obietnice przyjmowania tego rodzaju imiale wbrew temu, do czego grantów są też głęboko krzywdzące dla osób próbuje się nas przekonyzachęcanych do przyjazdu, bowiem rodzą one wać liberalne media, wcale w ludziach z biedniejszych regionów przekonie tego dotyczy spór. W nanie, że mają dostęp do raju, jakim jest – z istocie bowiem ogromna ich perspektywy – wygodne życie w Belgii, większość uciekinierów, Niemczech czy Wielkiej Brytanii. Problem którzy przypływają na polega na tym, że życie imigranta, szczególstatkach (pontonami nie obcego kulturowo i religijnie, rzadko jest płyną oni zaledwie kilka rajem, integracja w nowych społeczeństwach kilometrów, a później jest potężnym problemem, co zazwyczaj rodzi przejmowani są oni przez dogadanych ze potężne frustracje i w efekcie powoduje radyszmuglerami pracowników rozmaitych do�ikalizację nawet tych nansowanych przez muzułmanów, którzy George’a Sorosa nie przyjeżdżali do NGO-sów) do Włoch Bezpieczeństwo Europy w celach czy Grecji wcale nie ejsze istotni jest teli obywa militarnych (a nie jest uchodźcami, niż obowiązek gościnności. możemy wykluczyć, ale zwyczajnymi że część przyjeżdża ekonomicznymi właśnie w takich celach). Oszustwo nie sprzyimigrantami. Nie pochodzą oni bowiem ani ja nikomu i dlatego trzeba jasno powiedzieć, z Syrii, ani z Iraku, na których rzeczywiście że czas swobodnej imigracji się skończył, dokonywano czystek etnicznych i religija potem zacząć egzekwować prawo, także nych (często dotyczących chrześcijan), ale z dokonując ekstradycji czy nie wpuszczając Afryki, głównie Północnej i Środkowej, gdzie statków z imigrantami. To trudne, ale tylko w wprawdzie toczone są rozmaite starcia, ale ten sposób można rozwiązać problem. głównym problemem jest bieda, a nie wojna. << W ich przypadku nie ma zatem mowy o statusie uchodźców, a zatem nie może być mowy o Dziennikarz, �ilozof, publicysta, tłumacz, pisarz moralnym zobowiązaniu do pomocy czy solii działacz katolicki, redaktor naczelny Telewizji darności. Państwo europejskie, jeśli uzna, że Republika w latach 2014-2017, a od 8 maja 2017 r. potrzeba mu jakiejś siły roboczej może oczydyrektor programowy tej stacji. wiście wpuścić jakąś część z nich do siebie, ale

Komentuj! Goniec.com

felieton ~

Paulina Młynarska

zy

Polska powinna

przyjmować uchodźców?

Czytelnicy zwrócili się z prośbą o to, bym podzieliła się moim poglądem na ten temat.

Dziś, o wiele bardziej niż jeszcze 2-3 lata temu, odpowiedź na to pytanie jest złożona.

Trudno nie wziąć pod uwagę ogromnych zmian, jakie zaszły w nastawieniu Polaków do uchodźców odkąd z mównicy sejmowej, z ust najważniejszego obecnie polityka w kraju, padły zawstydzające słowa o przenoszeniu przez uciekinierów z regionów objętych kon�liktami zbrojnymi, pasożytów i chorób.

Okazało się, że ogromna część społeczeństwa, które z racji własnej historii, powinno doskonale rozumieć czym jest dramat konieczności ucieczki, godzi się na to, by słowo UCHODŹCA stało się inwektywą.

Wystarczy posłuchać jak używają go w Polsce małe dzieci, które zawsze bezbłędnie wyłapują co dorosły autor podsłuchanych słów miał na myśli.

Zgodnie z Konwencją Genewską, uchodźca to osoba objęta prześladowaniem z powodu rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu poglądów politycznych przebywająca poza granicami swojego państwa,

uchodźcami nazwać można 1354 osoby, która nie może skorzystać ochronę uzupełniającą ma 1995 osób, pobyt z jego ochrony. Postanoze względów humanitarnych dotyczy 1883 wienia Konwencji nie mają osób, a pobyt tolerowany przyznano 302 zastosowania wobec zbrodosobom. Ochrona uzupełniająca to prawie niarzy wojennych. W Polsce, jak to samo, co status uchodźcy. Pobyt tolerowidać, wyłącza się z niej małe dzieci. wany jest przyznawany osobom, którym Polska raty�ikowała Konwencję Genewz różnych względów odmówiono statusu ską oraz Protokół Nowojorski w 1991 r. Ta uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, ale data wiele mówi, prawda? Wygląda na to, nie mogą one wrócić do swojego kraju, na że sygnowanie konwencji było krokiem na przykład z powodu toczącego się tam konpolskiej drodze do demokracji. �liktu zbrojnego. Pobyt ze względów huSzkoda, że nikt wtedy nie pomyślał o manitarnych jest przyznawany z powodów tym, że warto także zacząć edukować Polarodzinnych. ków na temat wielokulturowości. ZwłaszTrochę daleko od „miliona” pani premier. cza, że już wtedy marzyła się nam UE! Ten Kropla w morzu. brak elementarnej Chciałabym, aby wiedzy na temat Polska była krajem, różnic kulturowych Uchodźcy mają rację w którym społei religijnych między Polskę c omijają czeństwo nie daje ludźmi, skutkuje w szerokim łukiem. sobą manipulować, Polsce panicznym a podpisane przez strachem przed każnas akty prawne są respektowane. Jednak dym obcym. Zagranie na tej właśnie strunie jest jak jest. Uchodźcy mają rację omijając przez polityków prawicy i część kościoła, Polskę szerokim łukiem. poskutkowało powszechnie występującym << rasizmem, którego werbalna i �izyczna ekspresja w formie wyrażanych w np. internecie fantazji o posyłaniu „ciapatych” do gazu, a także aktów bezpośredniej agresji, Jestem dziennikarką, producentką, pisarką i stawia nas poza wspólnotą ludzi cywilizofeministką, podróżniczką, joginką i piosenkarką wanych. Polska stała się krajem na wskroś kabaretową. Ale dawno przestałam już być akksenofobicznym. torką. Mam dorosłą córkę i legion przyjaciółek.

Według danych Urzędu ds. CudzoWierzę w kobiety, a mężczyzn lubię (ale tylko ziemców na rok 2017, obecnie w Polsce ma legalnie przebywać 5534 osób. Z tego fajnych i feministów).

Komentuj! Goniec.com

9

10 ~ felieton

czarny pijar

Krzysztof Skiba

Znajomi aktorzy twierdzą, że czarny charakter gra się o wiele łatwiej niż postać szlachetną. Czarny charakter w znanych �ilmach i powieściach to na ogół postać wyrazista, bywa, że wewnętrznie skomplikowana, czasem niejednoznaczna.

A czarny pijar? Nie chodzi przecież o słynny Zakon Szkół Pobożnych, czyli zakon pijarów. Chodzi o Zakon Kłamstw Potwornych, czyli czarny PR, tak dziś modny i lubiany przez wszystkie strony kon�liktu politycznego. Ten znany chwyt za gardło, elegancko przykryty angielskim „Public Relations (PR)” znaczy dokładnie to samo, co kiedyś mówiono tylko nieco prościej, czyli np. „obrobić komuś tyłek”.

Nie od dziś wiadomo, że antyreklama to modny i praktyczny sposób na wykończenie konkurencji. Opłaceni internauci udający klientów restauracji czy gości hotelowych, wypisują negatywne opinie, o tym jak strasznie zostali obsłużeni i że ich noga więcej tam nie postanie. To skala mikro.

Partie polityczne zatrudniają setki trolli, którzy udając wyborców i zaniepokojonych obywateli, uszczęśliwiają Internet tysiącami wpisów zohydzając politycznych przeciwników. To skala makro.

Tradycyjne media często ulegają takim prostym manipulacjom i czytamy wówczas, że internauci kogoś obśmiali lub skrytykowali. Tymczasem wiadomo, że to planowana 3 listopada 2017

ustawili karawan pod sklepem, innym rai opłacona przez ugrupowanie polityczne zem trumnę ze świeczką. Cały ten cyrk po nagonka. Mocno zwodnicze jest także częto, aby wystraszyć klientów. ste posługiwanie się pojęciem „internauci”.

Gdyby takie metody rozszerzyć na inne Czyli kto niby tworzy tę grupę społeczną? branże, to na pewno zrobiłoby się w kraju Wszyscy ci, którzy posiadają dostęp do weselej. Przed sklepem, w którym sprzeInternetu. No tak, ale czy tworzymy grupę dano nam fatalne buty można by ustawić społeczną z ludzi, którzy mają w domu miPomnik Odklejonej Podeszwy, przed barem, krofalówki. To chyba głupio by brzmiało: w którym żurek przypominał jedzenie dla „posiadacze mikrofalówek uważają, że najkotów – kościotrupa, a przed sejmem – fanowszy �ilm Patryka Vegi jest zbyt brutalceta w kaftanie bezpieczeństwa. Przed ny”. Nauczyciele, lekarze, górnicy to są grusiedzibą partii rządzącej już niczego się nie py społeczne. Internauci to pojęcie „worek”, postawi, bo teren na Nowogrodzkiej ogrodo którego można wrzucić każdego. dzony jak w ZOO. Czarny PR to zjawisko, które odgrywa coA w Londynie u pani premier na Downing raz większą rolę na całym świecie. W Rosji Street nie ma zawładza z przeciwsieków jak w Warników politycznych szawie. Wystarczy robi przestępców, Internauci to pojęcie dwóch stójkowych. szpiegów lub pedo�imożna o któreg do ”, „worek Siedzący w bunlii. W Polsce kierunek wrzucić każdego. krze partyjnym jest podobny, ale nie Człowiek Wolności tak ciężkiego kalibru. uwielbia odgradzać się od społeczeństwa W Ameryce o konkurentach politycznych ochroną, która kosztuje podatników miliotworzy się fantastyczne historie bez żadny. Ale może to tylko czarny PR? nych oporów. W trakcie brutalnych kampanii wyborczych można usłyszeć, np. że << konkurent jest z obcej cywilizacji, gdy był kongresmenem kradł miliony, jest chory na Krzysiek Skiba słynie z celnych felietonów, AIDS i niedługo umrze, a w przeszłości był ciętego języka i zabawnych komentarzy. Oprócz utalentowanym seryjnym mordercą. aktywności w zespole Big Cyc, Skiba był częstym Są jednak przypadki gdy Antyreklama gościem w programach kabaretowych, grywał użyta jest w słusznej sprawie. Głośno było pamiętne epizody w serialach komediowych, ostatnio o akcjach straży miejskiej w Pabiatakich jak „Świat według Kiepskich”, „Król nicach, która zwalcza sklep z dopalaczami.

Przedmieścia” czy „Daleko od noszy”.

Pomysłowości strażnikom nie brakuje. Raz

Komentuj! Goniec.com

felieton ~

agom,

czyli

w sam raz

Beata Sadowska

Nie lubię pisać felietonów na ostatnią chwilę. Wolałabym tak zaplanować czas, żeby starczyło go w sam raz. Kiedy piszę, nie lubię mieć bałaganu na biurku, wolę kiedy przestrzeni jest tam w sam raz. Nie lubię się zapędzić w kozi róg, lepiej, kiedy obowiązków zawodowych mam w sam raz. W ogóle dobrze byłoby żyć w sam raz. Tymczasem...

– Pamiętasz, że jutro do 12-tej masz oddać tekst? – pyta mnie mój manager. Na biurku bajzel. A pracy dużo za dużo.

Ale przynajmniej się staram. Już zdarza mi się zatrzymać i na dłużej włączyć przycisk STOP. Wiem, niepopularne w czasach Facebooka, Instagrama, prężenia mięśni i �iltrów, które sprawiają, że wyglądamy na młodszych, piękniejszych i bardziej wypoczętych. Świat atakuje nas z każdej strony: wyzwania w pracy, magazyny świecące okładkami z ultrazadbanymi kobietami i perfekcyjna pani domu, która grozi ścierą za

pyłki kurzu pod stołem. Musimy być „naj”.

Ale czy naprawdę? Życie to nie wyścigi, nie konkurs miss, nie zawody. Nie rankingi i przechwalanie się na liczbę lajków. A co jeśli włączę STOP? Kiedyś włączyłam ten przycisk w bieganiu. Nie, nie przestałam, zaczęłam biegać dla siebie. Nie dla wyników, życiówek i medalu.

Dla SIEBIE. Zwyczajnie, po prostu, często – bez planu treningowego.

I wiecie co? Odetchnęłam z ulgą. Do dziś biegam PO PROSTU. Bo mi się chce.

Bo mnie naszło. Bo nie gnuśnieję. Ale nie przejmuję się, że w planie było 90 minut, a ja miałam ochotę na 45. I to nie wolno, ale szybko. Lepiej mi z tym. Teraz to bieganie jest skrojone w sam raz.

W książce „Szwedzki sekret dobrego życia LAGOM” znalazłam przysłowie „Właściwa ilość to najlepsza ilość”. Przysłowie oczywiście szwedzkie. Jakie to proste i jakie mądre.

Po co mi wyścig z czasem, kiedy ja po prostu lubię biegać? Po co mam wychować małego geniusza (jestem mamą dwóch synków), kiedy po prostu chcę, żeby chłopcy byli szczęśliwi? Po co mam udawać, że nie mam zmarszczek, kiedy mam? Po co mam się malować, jak idę do sklepu, jeśli kompletnie nie mam na to ochoty? Po co mi wysokie szpile, jeśli kocham trampki?

Tak trudno dziś o umiar i „po prostu”.

O skromność i brak potrzeby przekrzykiwania się. Tak trudno o LAGOM. Poczucie spełnienia wynikające ze zdrowego balansu,

Komentuj! Goniec.com

harmonii, wystarczającej ilości. Tak trudno o w sam raz.

Ostatnio zostałam ambasadorką fantastycznej akcji Zdrowie na szpilkach. Akcji bardzo potrzebnej, bo z badań wynika, że Polki – goniąc za sukcesem, pozycją w pracy, chęcią bycia doskonałą i „naj” na wszystkich polach (najlepsza matka, rewelacyjna kucharka, wyjątkowa żona, perfekcyjny pracownik, niezawodna przyjaciółka) – zapominają w tym wszystkim o... sobie. Zadbają o cały świat, siebie stawiając na ostatnim miejscu. Czym za to płacimy? Zdrowiem. Organizm się buntuje, bo nie może i nie chce być ciągle na najwyższych obrotach. Kończy się depresją, wypaleniem zawodowym, poczuciem winy, chorobami serca. Kończy się tym, że nie robimy badań, bo nie mamy czasu. Dla siebie, bo dla innych zawsze go znajdziemy.

Dziewczyny! Zadbajmy o siebie, bo po co nam sukcesy, kiedy nie będziemy miały zdrowia ich świętować? Panowie, przypomnijcie nam czasem o nas samych. Wyślijcie na badania. I na spacer. Ale przede wszystkim odpuśćmy sobie. Nie z lenistwa. Ze zdrowego rozsądku. Odeślijmy „kujonicę” do lamusa.

Nie bądźmy „naj”. Bądźmy szczęśliwe.

Biegam, bo mi z tym po drodze. Dbam o cztery łapy. Lubię zieloność – na talerzu i wokół siebie.

Staram się, żeby mniej znaczyło więcej, choć przede mną jeszcze długa droga. Chciałabym kiedyś móc powiedzieć, że przykazania profesora Kołakowskiego są „moje” nie tylko w teorii. Jestem mamą i to na pewno najpiękniejsza przygoda mojego życia. Zapraszam do mojego świata.

11

12 ~ zdjęcie MIESIĄCA

3 listopada 2017

zdjęcie MIESIĄCA ~

13

31 PAŹDZIERNIKA NA TERENIE STAROŻYTNEJ ŚWIĄTYNI HERY ZAPŁONĄŁ ZNICZ OLIMPIJSKI, KTÓRY DOTRZE DO KOREI POŁUDNIOWEJ. SZTAFETĘ ROZPOCZĄŁ GRECKI BIEGACZ NARCIARSKI APOSTOLOS ANGELIS. XXIII ZIMOWE IGRZYSKA OLIMPIJSKIE ODBĘDĄ SIĘ W PJONGCZANGU W DNIACH 9 - 25 LUTEGO 2018 ROKU.

14 ~ widziane z PERSPEKTYWY

Na referendum

Maciej Wiczyński, polski działacz SNP

MUSIMY POCZEKAĆ

Drugie referendum w sprawie niepodległości Szkocji może się odbyć w dowolnym momencie, gdyż sytuacja z Brexitem jest niezwykle płynna ze sprzecznymi raportami pochodzącymi z Unii Europejskiej i rządu Westminster.

Rząd brytyjski opracował sprawozdanie dotyczące wpływu Brexitu na gospodarkę szkocką, ale odmawia publicznego udostępniania informacji. Sekretarz Stanu ds. Szkocji, David Mundell oświadczył, że jego opublikowanie doprowadziłoby do drugiego referendum.

Premier Szkocji Nicola Sturgeon powiedziała, że czas drugiego referendum jest kluczowy, ale nie nastąpi, dopóki nie dowiemy się, jaki rodzaj umowy otrzymamy w wyniku Brexitu.

Kiedy obywatele szkoccy będą wiedzieć na

pewno, jaka jest ta umowa i jaki ma to wpływ na Szkocję, wówczas będzie właściwy moment, aby w referendum umożliwić ludziom Szkocji zdecydowanie czy chcą zaakceptować Brexit lub zamiast tego stać się niezależnym krajem.

Szkocka Partia Narodowa oraz rząd szkocki mają już mandat do zorganizowania drugiego referendum, zarówno od wyborców szkockich, którzy po raz kolejny w większości poparli manifest SNP w wyborach parlamentarnych Szkocji, jak i mandat od samego Parlamentu Szkockiego, który w głosowaniu poparł drugie referendum. Program SNP zakładał, że jeśli nastąpi istotna i materialna zmiana okoliczności, które nie miały miejsca w 2014 r. jak na

przykład wystąpienie z UE wbrew woli Szkocji, wówczas spowoduje to drugie referendum niepodległościowe. Uchwała w tej sprawie przeszła większością głosów w Parlamencie Szkockim. Premier Nicola Sturgeon wyraziła się jasno, że rząd szkocki oraz SNP zbada wszelkie możliwości, aby ochronić miejsce Szkocji w Europie, w tym również nie wykluczy przeprowadzenia drugiego referendum.

Nie sądzę, że możemy przeprowadzić drugie referendum, dopóki nie dojdzie do pełnej jasności co do Brexitu. Powinno to nastąpić po tym, jak umowa z Europą zostanie w pełni wynegocjowana, ale jeszcze zanim zostanie ostatecznie raty�ikowana przez 27 państw Unii Europejskiej. <<

Zapytaliśmy naszych Czytelników, czy mają możliwość dbać o groby swoich bliskich.

Sonda

gońca

Czy Polacy dbają o groby swoich przodków?

?!

1 listopada Kościół katolicki obchodzi uroczystość Wszystkich Świętych, zaś 2 listopada – Dzień Zaduszny. W tym czasie Polacy odwiedzają cmentarze, aby pomodlić się za zmarłych i zapalić znicz na grobie swoich bliskich. A jak to wygląda, gdy rodacy są na emigracji? Niektóre instytucje, takie jak Poland Street, zaprosiły Polonię do wspólnego sprzątania polskich grobów na cmentarzach Gunnersbury i St Patrick’s Catholic Cemetery, w ostatnią sobotę października. Do akcji przyłączyło się wiele osób, które w ten sposób postanowiły uczcić pamięć zmarłych Polaków na Wyspach. Zapytaliśmy naszych Czytelników, jak u nich wygląda początek listopada i czy mają możliwość odwiedzenia grobów swych najbliższych.

MARIUSZ

JOANNA

ANNA

CZAJKOWSKI

OZER

MIK

– Nie dbam o groby bliskich, dlatego że wszystkie są w Polsce, a ja mieszkam w Londynie. W zamian za to staram się dbać o groby Polaków na cmentarzu West Brompton, gdzie są pochowane dość znaczne polskie osobistości, na przykład o�icer Wojska Polskiego, który pracował wraz z marszałkiem Piłsudskim. Szkoda tylko, że tak mało Polonii o tym wie. << 3 listopada 2017

– Niestety nie mam jak dbać o groby swojej rodziny, bo mieszkam w UK, ale moi przyjaciele zawsze zaglądają na grób mojej mamy i zapalają znicz ode mnie i moich dzieci. Nie odwiedzam też grobów w UK, ponieważ brak czasu nie pozwala mi na to. Ale od kilku lat zapalam świeczkę w domu i myślami jestem z mamą i rodziną, która odeszła. Na pewno jak dzieci troszkę podrosną, to zabiorę je na cmentarz, żeby pokazać polską tradycję, ale póki co, są za małe. Nie obchodzę też Halloween, bo uważam, że to nie jest dzień imprez i zabaw. <<

Wszystkich Świętych jest dla mnie bardzo ważnym i osobistym świętem. W tym dniu bardzo chciałabym być w Polsce. Tradycją w mojej rodzinie było i jest zawsze sprzątanie grobów, szczególnie przed Świętem Zmarłych, także tych opuszczonych, gdzie widać, że są zapomniane, są to również groby nieznanego żołnierza. Pamiętamy zawsze, aby tam zostawić zapalony znicz, bo być może o ten grób nie ma kto już zadbać. Wspomniałam, że to bardzo osobiste święto i moich bliskich... Niestety, w młodym wieku straciłam obojga rodziców.

Mimo upływu lat i dorosłego wieku pamiętam, wspominam, płaczę.

Będąc za granicą modlę się, puszczam lampion, patrząc na światełko i łącze się z nimi. To dla mnie czas re�leksji. Podziękować mogę moim siostrzenicom, które dzielnie wraz ze swoją mamą odwiedzają, przygotowują groby i robią wiązanki w Polsce. <<

widziane z PERSPEKTYWY ~

Często każą Barbara Zolotarska ,

WRACAĆ DO SIEBIE

Moje początki w UK nie były łatwe. Zaczynałam jako kelnerka ze słabą znajomością języka. Ludzie w pracy byli bardzo wyrozumiali i chętnie mnie wspierali. W tamtym okresie nie miałam nieprzyjemności ze względu na swoje pochodzenie. Od kilku lat pracuję jako kurier i tu bywa już różnie. Wiele razy zdarzało mi się usłyszeć niepochlebne komentarze pod moim adresem. Mieszkam w Birmingham i muszę przyznać, że w wielkich miastach, o dziwo, problem z rasizmem jest większy. Kiedy Anglicy

dowiadują się skąd jestem, każą mi wracać do „siebie”. Często jeżdżę poza Birmingham w stronę Walii i tam jest całkiem inaczej. Ludzie są przyjaźni i pomocni, ciekawi ich skąd pochodzę, jak długo mieszkam w Anglii. Nie raz zapraszali mnie na kawę i ciasto, a nawet proponowali obiad. Muszę stwierdzić z przykrością, że po Brexicie Anglicy są bardziej do nas uprzedzeni, ale na szczęście w większości przypadków tra�iam na tych, którzy uważają nas za pracowitych i nie mają z nami problemu. << ogłoszenie

15

reklama

16 ~ tylko POZYTYWNIE

THERESA

MAY

obiecuje 2 miliardy Magdalena Kruszona Rząd konserwatystów obiecuje przeznaczyć 2 miliardy funtów

na budowę nowych, tanich domów. Propozycja May została dobrze przyjęta przez lokalne councile, właścicieli domów i wspólnoty mieszkaniowe. Bardziej sceptycznie do pomysłu nastawiona jest opozycja.

Podczas corocznej konferencji konserwatystów w Manchesterze Theresa May obiecała przeznaczyć dodatkowe środki na budowę nowych i niedrogich domów.

W sumie na nowy program torysów do 2021 roku zostanie przeznaczonych 9,1 mld funtów.

Jej deklaracja została dobrze przyjęta m.in. przez councile i landlordów. Opozycja natomiast uważa, że oferta brytyjskiej premier jest tylko „ciepłymi słowami bez konkretnego działania”.

W przemówieniu Theresa May podkreśliła, że obecnie jedynie 38 proc. osób w wieku od 25 do 34

lat posiada własne mieszkanie. W ostatniej dekadzie liczba ta sięgała 59 proc. – Nowy program konserwatystów ma być więc sposobem na zażegnanie kryzysu mieszkaniowego – informuje News Sky. Rząd sugeruje, że dodatkowa dotacja w wysokości 2 mld funtów może zostać przeznaczona na budowę około 25 tys. lokali socjalnych. <<

Pierwsza kotka w kosmosie będzie miała swój pomnik?

Matthew Serge Guy, dyrektor kreatywny jednej z agencji reklamowych w Londynie, postanowił przeprowadzić zbiórkę na pomnik dla Félicette – pierwszej kotki astronautki.

3 listopada 2017

Félicette to pierwszy kot w historii wysłany w kosmos i zarazem jedyny, który przeżył tę podróż.

Lot odbył się 18 października 1963 roku, czyli 54 lata temu, a sama podróż trwała zaledwie 12 minut. Po powrocie z kosmosu kotka została uśpiona, by naukowcy mogli poddać

ją m.in. badaniom fal mózgowych, aby stwierdzić, czy pobyt w kosmosie wpłynął na funkcjonowanie mózgu.

Matthew Serge Guy postanowił przypomnieć o kotce astronautce i zaczął zbierać pieniądze na pomnik Félicette. Pomnik ma przedstawiać rakietę kosmiczną i siedzącą na niej kotkę, a stanąć ma w Paryżu, skąd pochodzi Félicette. Brytyjczyk stworzył specjalną stronę, na której można wpłacać pieniądze. Póki co udało się uzbierać ponad 11 tys. funtów. <<

Spełnione marzenie Robert Lewandowski spełnił marzenie niepełnosprawnego Franka. Chłopiec podczas meczu Polska-Czarnogóra wyprowadził piłkarza na stadion.

Marzeniem małego Franka było poznanie i eskortowanie na murawę Roberta Lewandowskiego. Rodzice postanowili podjąć próby spełnienia życzenia syna i napisali list do piłkarza.

Odpowiedź na wiadomość przyszła bardzo szybko. Chłopiec został zaproszony na trening, gdzie poznał piłkarzy i trenera Nawałkę, obej-

rzał przygotowania do meczu, a co najważniejsze – wyprowadził swojego idola na murawę stadionu w Warszawie.

Jak pisze na blogu Mama Franka, chłopiec nie bał się tysięcy kibiców na trybunach czy też hałasu, a tego, że swym zachowaniem zawiedzie Roberta.

– On nie martwił się, że będzie dużo ludzi, że będzie hałas, którego tak nie lubi – pisze na blogu mama Franka. Bał się, że coś zrobi źle i jego koledze będzie smutno (…), to wtedy źle mu się będzie grało i nie strzeli gola. Spiął się maksy-

malnie, a kiedy zjechał z murawy, powiedział: „Widziałaś mamo?

Dałem radę!”. Chłopiec cierpi na rdzeniowy

zanik mięśni i niewydolność oddechową typu 1.

Porusza się na wózku i nie oddycha samodzielnie. <<

tylko POZYTYWNIE ~

17

Dobra restauracja

Bosu Body Bar w dzielnicy Didsbury w Manchesterze postanowił zostawiać pudełka z jedzeniem na zewnątrz restauracji. Na pomysł wpadli, gdy zauważyli gwałtowny wzrost bezdomnych na rogu ulicy.

Bar z żywnością specjalizuje się w sprzedaży zdrowych dań serwowanych w pudełkach, które mają być zjedzone w ciągu 72 godzin. Po tym czasie personel nie może już tej żywności serwować klientom, mimo że wciąż jest świeża i jadalna. Po spostrzeżeniu się o rosnącej liczbie bezdomnych i faktu marnowania żywności, �irma stwierdziła, że po zamknięciu będą zostawiać paczki z jedzeniem dla potrzebujących.

Na Facebooku Bosu Body Bar pracownicy napisali o akcji: „Jeśli widzisz kogoś na ulicy Manchesteru, kto wygląda na głodnego, poinformuj go, gdzie znajdzie posiłek zapakowany w torbie”. Użytkownicy zaczęli udostępniać post, chwaląc inicjatywę restauracji. Akcja ma na celu podniesienie świadomości o powadze zjawiska, jakim jest bezdomność. <<

Wstrzymano budowę obwodnicy Euerbach ze względu na zimujące chomiki europejskie na tym terenie.

i k s j e p euro

k i m o Ch

y n o l oca

Z początkiem jesieni w Euerbach w Bawarii miała rozpocząć się budowa ronda, jednak termin podjęcia prac przy obwodnicy przesunięto na koniec kwietnia lub nawet na początek maja. Sprawcą całego zamieszania jest śpiący chomik europejski, znajdujący się na terenie budowy.

Wg niemieckiej „czerwonej listy”, gatunek chomików europejskich (cricetus crisetus) jest zagrożony wyginięciem na terenie Bawarii. Rozpoczęcie budowy mogłoby mieć dlań poważne konsekwencje. <<

Wrzesi 18 ~ kalendarium KALENDARIUM

9.11.1921

Albert Einstein został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie �izyki za wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego.

3.11.1992

Bill Clinton wygrał wybory prezydenckie w USA.

20.11.1990 Do Polski został wysłany pierwszy e-mail.

27.11.1940 Urodził się Bruce Lee. Amerykański aktor, mistrz i nauczyciel sztuk walki.

17.11.1869

Otwarto Kanał Sueski.

3 listopada 2017

Sept

3.11.361

Flawiusz Julian został cesarzem rzymskim.

ień

kalendarium KALENDARIUM ~

18.11.1307

Według legendy Wilhelm Tell zestrzelił z kuszy jabłko umieszczone na głowie swego syna.

tember 10.11.1483 Urodził się Marcin Luter.

8.11.1965

W Wielkiej Brytanii zniesiono karę śmierci.

25.11.1735

Na Kremlu moskiewskim został odlany Car Kołokoł, największy dzwon na świecie.

9.11.1888

Kuba Rozpruwacz zamordował swą piątą i ostatnią z „kanonicznych” o�iar – prostytutkę Mary Jane Kelly.

19

20 ~ reportaż

Dariusz Dzikowski

MOST PSICH

SAMOBÓJCÓW

Takiego �inału spaceru Victoria Third nie spodziewała się w najczarniejszych snach. Wzięła Bruna i poszli się przewietrzyć. Na pierwszy rzut oka to idealne miejsce – dużo przestrzeni, świeże powietrze, pies może się wybiegać do woli. I tak na początku było. Bruno zaglądał pod każdy krzak, obwąchiwał drzewa, merdał ogonem.

– Jednak kiedy doszliśmy do mostu nagle pognał przed siebie, wspiął się na murek i skoczył.

Poczułam przerażenie, to był ukochany pupil mojej mamy, a ja nie potra�iłam go upilnować – opowiadała zrozpaczona Victoria w wywiadzie dla National Geographic. Bruno to jedna z ponad 50 psich o�iar, które zginęły w tym miejscu, w podobnych okolicznościach, w ciągu ostatnich 60 lat.

3 listopada 2017

Jasne, słoneczne dni

To malownicze tereny. Pola, lasy, bezkresne widoki. Pół godziny jazdy samochodem od Glasgow, w pobliżu miasta Dumbarton, w hrabstwie West Dunbartonshire. Pod wrażeniem okolicy był Lord Overtoun, który w 1891 roku kupił znajdujący się tam dwór, znany jako Overtoun House, a niedługo potem rozszerzył swoje włości nabywając sąsiednie ziemie. Postanowił również wybudować most, który miał ułatwić dotarcie na miejsce. Konstrukcję zaprojektował znany inżynier Henry Ernest Milner i przystąpiono do pracy, którą ostatecznie ukończono w czerwcu 1895 roku.

15-metrowej wysokości most rozciąga się nad porośniętym krzakami i drzewami wą-

wozem. W dole płynie niewielkich rozmiarów rzeka, wkoło nie brakuje kamieni i skał. I tu właśnie, uderzając w te ostatnie, często giną psi samobójcy. Tajemnicze skoki zwierząt rozpoczęły się w latach 50. bądź 60. ubiegłego stulecia, a do tej pory odnotowano ich około 600, z czego ponad 50 śmiertelnych. Niejednokrotnie czworonogi, które za pierwszym razem przeżyły, przy kolejnej nadarzającej się okazji ponownie rzucały się w przepaść.

Zaobserwowano kilka cech wspólnych tych wydarzeń – psy należały do tak zwanych ras długonosych (labradory, collie, retrievery), tradycyjnie używanych do polowań ze względu na świetny węch. Wszystkie skakały z tego samego miejsca, pomiędzy dwoma ostatnimi

Fot. Rosser1954 / Wikimedia Commons

Overtoun Bridge

reportaż ~ przęsłami, po prawej stronie mostu, zawsze w jasne, słoneczne dni.

Co pchało zwierzęta do odebrania sobie życia? Kynolodzy podkreślają, że takie zachowania nie są normalne.

– Nigdy nie słyszałam o psie, który popełnił samobójstwo. To inteligentne stworzenia, dlatego kiedy przeczuwają, że zbliża się śmierć, szukają jakiegoś ukrycia, żeby tam w spokoju spędzić ostatnie chwile. Ale świadomie nie zabijają się! Dlatego to, co dzieje się na moście Overtoun, jest bardzo dziwne i tajemnicze, jednak musi być jakieś racjonalne wytłumaczenie, którego jeszcze nie znamy – przekonuje Joyce Stewart, dodając, że psy w mig potra�ią oszacować wysokość, z której mogą bezpiecznie skoczyć.

Biała Lady

Fatum, pech, zaplanowane działanie? Zagadkę próbowano rozwiązać na różne sposoby.

Paul Owens, autor mającej się niebawem ukazać książki „The Baron of Rainbow Bridge”, twierdzi, że za śmierć psów odpowiedzialna jest Biała Lady z Overtoun, żona barona, która przeżyła swojego męża o ponad 20 lat. Wśród lokalnej społeczności od dawna krążyły opowieści, jakoby jej ducha wielokrotnie widywano w formie zjawy pojawiającej się na dworze i w okolicach mostu.

Owens zapewnia, że osobiście odczuł jej obecność, kiedy fotografował Overtoun Bridge. – Byłem tam letniego dnia i nagle, robiąc zdjęcie, poczułem dwa silne dźgnięcia w plecy, jakby niewidzialnym palcem. Wkoło nie było nikogo. To rodzaj uczucia podobny do tego, jaki człowiek odczuwa stojąc na krawędzi peronu i obawiając się, że ktoś może go

Nagle, robiąc zdjęcie, poczułem dwa silne dźgnięcia w plecy...

wepchnąć pod nadjeżdżający pociąg – opisuje Owens, podkreślając, że most w pobliżu Dumbarton jest bardzo dziwnym miejscem. Wydaje się ono bowiem wyjątkowo spokojne i ciche, ale w jednej chwili wszystko może się zmienić, a wielka euforia i radość nagle przechodzi w strach i przerażenie.

Czy rzeczywiście to Biała Lady jest wszystkiemu winna? Teoria Owensa nie każdego przekonuje. Część osób szukających wyjaśnienia zagadki odwołuje się wprost do starożytnej mitologii. Dawni Celtowie wierzyli, że są miejsca, gdzie granica między niebem a ziemią jest szczególnie bliska albo nawet zupełnie nie istnieje, co pozwala duchom na łatwe przenikanie w inny wymiar. Overtoun Bridge ma być właśnie jedną z takich lokalizacji. Doskonale wyczuwają to psy, zwierzęta znane z intuicji i rzucają się w otchłań – bezwiednie bądź świadomie – próbując przedostać się na drugą stronę.

Inna hipoteza zakłada, że tajemnicze śmierci mają związek z tym, co dzieje się w Dumbarton,

Biegną w jedno miejsce, wskakują na murek i… rzucają się w przepaść.

Wiele z nich ginie na miejscu, inne umierają w męczarniach. W ciągu ostatnich 60 lat Overtoun Bridge zyskał ponurą sławę mostu psich samobójców.

Był też świadkiem ludzkich tragedii. pobliskim mieście, w którym notuje się wysoki wskaźnik samobójstw ludzi. I właśnie te negatywne emocje miałyby przechodzić na psy.

Tyle że po sprawdzeniu okazało się, iż żaden z właścicieli czworonogów, które skakały z mostu, nie miał myśli związanych z odebraniem sobie życia.

Szukano więc dalej. Grono zwolenników zyskała hipoteza, jakoby wszystkiemu winna jest nieodległa morska baza nuklearna w Faslane i emitowane przez nią dźwięki – tak czułe, że wyczuwalne tylko przez niektóre gatunki psów. Ale i tu jest słaby punkt, gdyż doświadczenia przeprowadzane bezpośrednio na moście wykluczyły taką ewentualność.

Norki, myszy, wiewiórki

Mniej bądź bardziej prawdopodobne teorie, czynniki nadprzyrodzone, odwołania do legend. Ostatecznie, na gruncie naukowym, sprawę postanowił rozwiązać dr David Sands, psi psycholog, który pozyskał do współpracy innego eksperta Davida Sextona i w towarzystwie ekipy telewizyjnej stacji Channel 5 w 2005 roku pojawił się na moście. Naukowcy mający do dyspozycji kilkanaście psów przeprowadzili badania pod kątem wzroku, zapachu i dźwięków, na jakie w tym miejscu reagowały przywiezione przez nich stworzenia. W tej grupie był również Hendrix, 19-letni pies, który kilka lat wcześniej skoczył z Overtoun Bridge, ale miał szczęście i przeżył. Sands zauważył u niego wyraźne napięcie w pobliżu miejsca, z którego niegdyś rzucił się w przepaść.

– Kiedy, będąc na moście, zniżymy się do poziomu zwierzęcia, patrząc z jego perspektywy widzimy przed sobą solidny, gruby murek, który zaciemnia widok i blokuje wszystkie dźwięki z zewnątrz. W rezultacie jedynym niezmąconym zmysłem pozostaje zapach – skon-

21

kludował naukowiec w �ilmie dokumentalnym, jaki ukazał się po przeprowadzeniu badań, dodając, że pod mostem stwierdzono obecność znacznych ilości gniazd wiewiórek, myszy oraz norek. Pod lupę wzięto szczególnie te ostatnie, gdyż ich gruczoły wytwarzają silny, charakterystyczny zapach, któremu prawdopodobnie psy nie potra�ią się oprzeć i na oślep ku niemu zmierzają. Zdaniem dr. Sandsa, to najlogiczniejsze wytłumaczenie nietypowych zachowań, chociaż, jak zaznaczył, nie wszystko do końca jest jasne. A stojąc przy murku, z którego skakały psy, zauważył: – Będąc w tym miejscu mam wrażenie, że wszystkie zmysły mi pulsują. To bardzo dziwne uczucie.

Rezultaty jego badań nie przekonały niedowiarków i szybko pojawiły się pytania oraz wątpliwości. No bo jeśli ta teoria rzeczywiście jest prawdziwa, to dlaczego zwierzęta zawsze skaczą z tego samego miejsca? Co więcej, dlaczego takich zachowań nie obserwuje się na innych mostach, bądź gdziekolwiek indziej w pobliżu gniazd norek? A przecież tych zwierząt, żyjących na wolności, w Szkocji nie brakuje.

Oliwy do ognia dolała wypowiedź Johna Joyce’a, mieszkającego w Dumbarton od ponad pół wieku. Mężczyzna stwierdził wprost, że obecnie norek w okolicy nie ma. – Mogę to zagwarantować z absolutną pewnością – zarzekał się w wypowiedzi dla Science Channel.

Bo był antychrystem…

Tajemnica niewyjaśnionych śmierci psów ciągle budzi emocje. Ale to miejsce było również świadkiem tragedii, której niechlubnym bohaterem stał się Kevin Moy. W październiku 1994 roku ten 32-latek podczas spaceru wyciągnął z wózka swojego dwutygodniowego synka i rzucił go w przepaść. Chłopiec o imieniu Eoghan zmarł następnego dnia w szpitalu z powodu poważnych obrażeń ciała.

Moy twierdził, że zabił dziecko, gdyż było antychrystem i narodziło się po to, żeby zniszczyć świat. Następnie mężczyzna sam próbował skoczyć z mostu, ale został powstrzymany przez żonę. Odstawiono go do pobliskiego Overtoun House, gdzie chwycił za kuchenny nóż i podciął sobie żyły. Mimo ran przeżył.

Uniknął odpowiedzialności karnej, gdyż badania wykazały, że jest niepoczytalny i ostatecznie wylądował w szpitalu psychiatrycznym… <<

22 ~ reportaż

MISTRZ AUTOBUSOWEJ – TO SPECYFICZNA PRACA, TRZEBA JĄ PO PROSTU LUBIĆ.

W MOIM PRZYPADKU TAK JEST, CHOCIAŻ NA CO DZIEŃ ZDARZAJĄ SIĘ RÓŻNE, NIE ZAWSZE PRZYJEMNE SYTUACJE – MÓWI ADAM KSIĄŻEK, ZDOBYWCA TYTUŁU NAJLEPSZEGO KIEROWCY AUTOBUSÓW MIEJSKICH W UK 2017.

Dariusz Dzikowski Ma długą tradycję, w tym roku odbyła się jego 51. edycja. 99 uczestników, teoria, praktyka, walka o każdy punkt. W rozegranym w Blackpool �inale konkursu na Najlepszego Kierowcę Autobusów Miejskich w UK 36-letni Polak nie miał sobie równych. Chociaż, jak przyznaje, nie było łatwo…

– To duże wyzwanie i faktyczna wery�ikacja umiejętności. Podczas jazdy, szczególnie w czasie manewrów, trzeba się mocno nagimnastykować, ciągle kręcić głową na prawo i lewo, bo punkty karne odejmowane są za centymetrowe różnice. A trzeba pamiętać, że autobus ma 10 metrów długości – opowiada pan Adam, dodając, że zgodnie 3 listopada 2017

kierownicy

z zasadami każdy uczestnik �inału losuje pojazd na którym będzie jeździł, ale nie może być on taki sam, jakiego używa na co dzień. Po to, żeby zachować równe szanse. Polak miał trochę pecha, gdyż los przydzielił mu autobus, w którym na bocznej ścianie znajdowała się rama na reklamę, co ograniczało dokładną widoczność zewnętrznych wymiarów, ale, jak się okazało, i tak nie wypuścił szansy z rąk.

Sito eliminacji

To duży prestiż – nie tylko dla kierowcy, ale również dla �irmy, z której się wywodzi. Do konkursu zgłaszają się bowiem potentaci w branży przewozowej z całej Wielkiej Brytanii, wśród których są m.in. National Express, Stagecoach,

Lothian czy Go Ahead. Polak reprezentował szkockiego Firsta.

– U nas jest zatrudnionych około 300 kierowców, a do konkursu zgłasza się 10-15. To wyselekcjonowana grupa, gdyż poza umiejętnościami kandydaci muszą spełniać określone wymogi – „czyste” prawo jazdy, czyli bez punktów karnych (o co na Wyspach jest bardzo ciężko), w ciągu roku nie można mieć żadnej kolizji, wypadku czy stłuczki, pod uwagę brane są też skargi pasażerów i niekaralność – wylicza Książek.

Każda �irma może wystawić do �inałowej rozgrywki dwóch swoich kierowców, a o tym, kto to będzie, decyduje sito wewnętrznych eliminacji.

Zadania do wykonania są podobne do tych, jakim trzeba będzie stawić czoła w Blackpool, ale w

reportaż ~ przypadku Firsta dochodzi do tego jazda z egzaminatorem po mieście. No i standardowo – pytania z teorii i wiedzy o ruchu drogowym oraz z kodeksu drogowego. A potem jazda na placu manewrowym, gdzie wśród elementów do zaliczenia są m.in. zatrzymanie w odpowiedniej odległości od innego pojazdu i pompy paliwowej. Liczy się precyzja, rolę grają centymetrowe różnice, które decydują o ostatecznym sukcesie.

Na nocnej zmianie

Pochodzi ze Skawiny w województwie małopolskim. Ukończył technikum mechaniczne, po czym zaczął studia na Akademii GórniczoHutniczej w Krakowie, na kierunku – automatyka i robotyka. Miło wspomina tamten okres, studenckie życie ma swoje uroki, ale dyplomu nie obronił, gdyż po trzecim roku wziął urlop dziekański i wyjechał do Szkocji. A konkretnie do Aberdeen. – Namówiła mnie do tego siostra, która mieszkała tu już wcześniej. Byłem młody, miałem narzeczoną, chciałem zarobić, odłożyć trochę oszczędności i w nieodległej perspektywie wrócić do kraju. Życie potoczyło się jednak inaczej, od tego czasu minęło już 11 lat – opowiada pan Adam, który na początku krótko pracował jako kelner w restauracji hotelowej, później był murarzem na budowie, a po kilku miesiącach uzyskał prawo jazdy na autobus i zaczął pracę za kółkiem. Szkolenie i przygotowanie do egzaminu zapewniła mu �irma First, której jest wierny do dziś.

Początkowo jeździł na zmianach dziennych, ale od trzech lat przerzucił się na popołudniowe, a w weekendy na nocne. Ma to swoje plusy – jest mniejszy ruch, nie stoi się w korkach – jednak taka praca charakteryzuje się swoistą specy�iką, nie zawsze pisaną w jasnych kolorach. W piątek i sobotę nie brakuje pijanych pasażerów – jedni śpią, inni śpiewają, jeszcze inni awanturują się. Na porządku dziennym są sytuacje, kiedy ludzie nie wiedzą gdzie chcą jechać bądź mylą linie, a spostrzegając to dopiero po jakimś czasie, przychodzą z pretensjami. Albo zatrzymują pojazd, bo chcą wracać na imprezę.

Mapa w głowie

Odrębną sprawą jest spożywanie alkoholu.

W takiej sytuacji delikwent obligatoryjnie musi opuścić pojazd. – Ja sam nie mogę wyjść z kabiny i go do tego zmusić. Nie mam prawa nikogo dotknąć, więc zatrzymuję autobus i upominam. Jak nie skutkuje, wyłączam silnik ostrzegając, że jeśli nie wyjdzie, to dalej nie jadę. Bywa, że interweniuje policja albo inni pasażerowie sami wkraczają do akcji robiąc porządek – opowiada Książek, podkreślając, że cały czas trzeba mieć oczy dookoła głowy.

Ale to nie wszystko. Kierowca spełnia też rolę biura turystycznego, doradcy, przewodnika. Jest nie tylko schowany w kabinie skupiając się na jeździe, musi też rozmawiać z podróżnymi, którzy pytają o najróżniejsze sprawy – gdzie znajduje się konkretny pub, sklep czy budynek albo udzielać informacji jak dojechać w dane miejsce.

– Muszę mieć mapę w głowie. Szczególnie intensywnie jest na początku roku akademickiego, kiedy do Aberdeen przyjeżdża masa nowych studentów. Wtedy mamy prawdziwy kocioł – przyznaje 36-latek i dodaje, że chociaż bywają różne, nie zawsze przyjemne sytuacje, to na pewno nie jest nudno. Tym bardziej, że w ciągu zmiany jeździ na dwóch, bądź trzech różnych liniach. A że zdarzają się nieuzasadnione skargi ze strony klientów?

O bilety, niezatrzymanie się na przystanku, spóźnienia… No cóż, do tego też można się przyzwyczaić.

Finałowy alkomat

Udział w konkursie miał być wyzwaniem.

Nie tylko zawodowym, ale także osobistym, udowodnieniem sobie, że można. Pierwszy raz spróbował swoich sił cztery lata temu. Myślał, że dużo umie i wiele wie, jednak rzeczywistość szybko to zwery�ikowała. Zarówno wtedy, jak i rok później, odpadł w wewnętrznych eliminacjach. Nie zniechęciło go to jednak, a wręcz przeciwnie – zmobilizowało do jeszcze większej pracy. I przyszły efekty. W 2016 roku wygrał rywalizację w swojej macierzystej �irmie, a w ogólnokrajowym �inale był czwarty. W tym roku było jeszcze lepiej – co prawda w Aberdeen zajął drugie miejsce, ale w Blackpool spełnił marzenia, wspinając się na najwyższy stopień podium. A potem wielka ulga, gratulacje i marzenia o kolejnym tytule w przyszłym roku.

Finałowa rozgrywka odbywała się w ciągu jednego dnia, wszystko zaczęło się od… badania alkomatem. Na uczestników czekał test z wiedzy o ruchu drogowym i kwali�ikacji zawodowych, a następnie wery�ikacja umiejętności praktycznych na drodze, gdzie do wykonania jest dziesięć różnych zadań.

Wśród nich m.in. zatrzymywanie pojazdu na przystankach i w zatoczkach, w określonych odległościach od krawężnika i słupka autobusowego, a także zatrzymywanie z zachowaniem odpowiedniego dystansu od samochodów i rowerzystów. Oceniane jest również bezpieczeństwo na drodze, profesjonalizm oraz zasady włączania się do ruchu.

Za wszystkie niedociągnięcia, uchybienia bądź niedokładne wykonanie poszczególnych elementów odejmowane są punkty – wygrywa ten, kto zgromadzi ich najwięcej. Polak uzyskał 1766 oczek na 1910 możliwych, a kolejni dwaj kierowcy mieli odpowiednio 1710 i 1696.

Rodzinna krew

Pan Adam dzięki swojemu sukcesowi wzbogacił się o 4100 funtów, a na tę kwotę złożyły się nagrody fundowane przez sponsorów i �irmy.

Do tego kilka okazałych pucharów, zajmujących dziś poczesne miejsce w domowej gablotce. Na miejscu dopingowali go żona i dwie córki, gdyż dwudniowy pobyt w Blackpool dla

najbliższej rodziny uczestnika �inału opłaca jego macierzysta �irma.

Jakie cechy powinien mieć kierowca chcący odnosić sukcesy w takiej rywalizacji? Książek zamyśla się chwilę. – Precyzja wykonywania manewrów, opanowanie pojazdu, właściwe określenie dystansu, znajomość kodeksu drogowego, przewidywalność sytuacji, profesjonalizm – wylicza, dodając, że motoryzację ma we krwi. W wieku 17 lat zrobił prawo jazdy, ale za kółkiem siadał już wcześniej, od czasu kiedy jako 14-latek pod okiem ojca uczył się jeżdżenia po polnych drogach. Ledwo wystawał wtedy znad kierownicy, ale dawał radę.

Na początku krótko pracował jako kelner w restauracji hotelowej.

Zresztą to rodzinna pasja – brat Paweł ma �irmę transportową w Polsce, a drugi brat, Stanisław, komis samochodowy w Danii. Ba, nawet żona Monika pracuje w salonie Mitsubishi w Aberdeen – na recepcji, gdzie odbiera telefony i przyjmuje klientów.

– Wyjeżdżając do Szkocji planowaliśmy, że będziemy tu maksymalnie trzy lata. „Trochę” się przedłużyło, ale tęsknota za Polską pozostała i w ciągu kilku najbliższych lat planujemy wrócić do kraju na stałe. Co tam będę robił? Kiedyś myślałem o pracy jako kierowca autokaru turystycznego i jeżdżeniu po Europie. Różne kraje, ciekawe miejsca, nowe doświadczenia. Kto wie, może jeszcze tak się stanie – planuje najlepszy kierowca autobusów miejskich w UK… <<

23

24 ~ reportaż

WAŻNE JEST

3 listopada 2017

JUTRO

Fot. arch. Barbara Hulanicki

– TWORZENIE MODY TO NAJBARDZIEJ OBRZYDLIWA I UZALEŻNIAJĄCA RZECZ NA ŚWIECIE, ALE TO KOCHAM – ZWYKŁA MAWIAĆ.

KULTOWA PROJEKTANTKA MODY I ARCHITEKTKA WNĘTRZ. IKONA STYLU. WRAZ Z MĘŻEM, STEPHENEM FITZ-SIMONEM W LATACH 60. STWORZYŁA KULTOWĄ MARKĘ – SŁYNNĄ LONDYŃSKĄ BIBĘ.

ILUSTROWAŁA POKAZY BALENCIAGI I GIVENCHY. W 2012 ROKU ZA OSIĄGNIĘCIA PROJEKTANCKIE ODZNACZONA PRZEZ KRÓLOWĄ ELŻBIETĘ II ORDEREM IMPERIUM BRYTYJSKIEGO. BARBARA HULANICKI.

Karolina Wiatrowska

Pełna energii, radości, bardzo otwarta. Ma młodzieńczą szczupłą sylwetkę. Od lat nosi tę sama fryzurę, eleganckiego blond boba, a jej znak rozpoznawczy to czarny, elegancki strój, skórzana marynarka i ciemne okulary. Kwintesencja elegancji pomieszana z nonszalancją mocno podszyta buntem. – Jaki jest twój sekret – pytam.

– Pracować i jeszcze raz pracować. Nie powiedziałam jeszcze ostatniego słowa. Lubię, gdy w moim życiu dużo się dzieje, czuję się wtedy szczęśliwa. Miałam i mam fantastyczne życie – odpowiada. Począwszy od dzieciństwa spędzonego w Palestynie, poprzez dorastanie w Brighton, po ekscytujący Londyn, gdzie głośna muzyka niosła się echem po słynnych ulicach, a zakupy robiły Twiggy i Mia Farrow. Jej niezwykła historia zaczyna się… w Polsce.

Gdzie się urodziłam

Barbara Hulanicki urodziła się w Warszawie w 1936 roku. – Polska bardzo mi się podoba, ale nawet nie wiem, gdzie się w Warszawie urodziłam.

Zostały mi tylko zdjęcia domu dziadków i wspomnienia. Dziadek był wyjątkową osobą, zresztą jak wszyscy w rodzinie. Miał pierwszą w Polsce agencję turystyczną, ciotka Halina była świetną tancerką i żoną prezydenta Warszawy, a ciotka Zo�ia pianistką, ale to ojciec był dla mnie wielkim bohaterem i inspiracją. Był malarzem i pisarzem, znał sześć języków i zawsze dziwił się, dlaczego ludzie mówią tylko w jednym. Interesował się także modą. Jako kapitan Polskiej Drużyny Olimpijskiej wyjechał do Stanów Zjednoczonych i wrócił z najlepszymi wtedy dostępnymi ubraniami. O ojcu w swoich dziennikach wspominał Jarosław

reportaż ~ Iwaszkiewicz, gdzie widnieje zdanie, że gdy „Witek otworzył szu�ladę zobaczyłem tam taką ilość krawatów, iż poczułem się biedny jak mysz kościelna” – wraca pamięcią. Kiedy miała dwa lata, jej ojciec Witold Hulanicki, został powołany na stanowisko konsula generalnego Polski w Jerozolimie. Barbara i jej matka Wiktoria przeniosły się wraz z ojcem na Wschód i już nigdy razem nie wrócili do Polski. – Cały czas dorastałam w atmosferze tego, co się wówczas działo, ale to były bardzo ciekawe czasy. W Jerozolimie uczęszczałam do polskiej szkoły, poznałam wiele polskich dzieci. Kiedy zawarto umowę o wyjściu armii Andersa ze Związku Radzieckiego do Palestyny wraz z żołnierzami przybyły ich rodziny i dzieci. Społeczność polska była tam wtedy ogromna. Dzięki ojcu, który był przewodniczącym polskiej IMKI, miałam okazję brać udział w wielu polskich imprezach i wydarzeniach – zaznacza. Wkrótce na świat przyszły siostry Barbary: Beatrice i Biruta, zwana Bibą. Kiedy szczęśliwe dzieciństwo przerwała brutalna śmierć jej ojca, wszystkie trzy przeniosły się do przyrodniej siostry matki, Sophie i zamieszkały w Londynie. Dokładnie w hotelu Ritz. Kilka tygodni później na stałe osiadły w Brighton. W wieku 18 lat Barbara postanowiła, że wbrew woli matki i ciotki zostanie projektantką. – Studiowałam projektowanie mody w Brighton Art School.

Moja nauczycielka doradzała mi, abym przerzuciła się na ilustracje, ponieważ uważała, iż w modzie będę beznadziejna. Mało tego.

Ciotka, u której mieszkałyśmy uważała się za wielką damę, ekspertkę od mody i twierdziła, że fatalnie się ubieram. Co rano słyszałam: „Moja droga, pozwól do łazienki…”, po czym wciskała mi swoje przedwojenne szyfonowe sukienki. Potem było już tylko lepiej – znalazłam studio zajmujące się ilustracją modową w Londynie. Napisałam do nich i dostałam pracę – wspomina. – Przez dwa lata jeździłam na pokazy mody w Paryżu, rysując dla Vogue’a, Daily Express, Woman’s Mirror i Tatlera.

W tym czasie poznałam swojego przyszłego męża – Stephana Fitz-Simona – opowiada.

Fitz miał narzeczoną

– Fitz, jego brat i ich wspólna przyjaciółka Susan wraz z grupą znajomych zwykli wpraszać się na różne imprezy. Przypadkiem zaczęliśmy się spotykać, ale Fitz miał narzeczoną. Już wtedy byłam w nim potwornie zakochana. Kilka tygodni później zaprosił mnie na kolację. To był początek naszego burzliwego romansu. W międzyczasie postanowiłam wyjechać do Nowego Yorku. Na pożegnanie zaprosiłam Fitza na obiad do mojej mamy.

Zrobiła polskie kotlety mielone. Fitz oświadczył mi się tego popołudnia. Pewnie zwiodły go umiejętności kulinarne mojej matki – skąd mógł przypuszczać, że przy mnie będzie skazany na fasolkę z puszki – żartuje. – Odmówiłam mu i postanowiłam wyjechać do Ameryki. Kiedy wypłynęliśmy statkiem na środek Atlantyku, dotarło do mnie, że płynę

w złym kierunku. Bardzo tęskniłam za Fitzem, a kiedy wróciłam, mój narzeczony miał już gotowe dokumenty. Jakimś cudem doszło do ślubu. Miałam wtedy 24 lata – wspomina.

To właśnie świeżo upieczony mąż Barbary, pracujący wtedy w reklamie zachęcił ją, aby wróciła do projektowania i stworzyła swoją markę. Razem tworzyli genialny tandem. Ona posiadała talent absolutny, a Fitz okazał się geniuszem biznesu. – Mój mąż był fantastyczny, brał z moich barków problemy biznesowe, więc miałam swobodę kreowania. W naszym drugim sklepie przy Church Street osiągaliśmy największe obroty na metr kwadratowy na świecie. A w trzecim, przy Kensington Hight Street, czyli Big Bibie, zarabialiśmy trzy miliony funtów rocznie – opowiada.

W różową kratkę…

– To był pomysł Felicity Green, która na początku lat sześćdziesiątych trzęsła działem mody w „Daily Mirror”, gdzie wcześniej pracowałam jako ilustratorka mody. Miałam zaprojektować sukienkę, którą młode Brytyjki mogłyby zamawiać przez wysyłkowe katalogi. Zgodziłam się, że będę dostawać 25 szylingów od sztuki, czyli dziś jakieś 1,5 dolara. Mój mąż, słysząc to, omal nie zemdlał.

Ale sukienki tak szybko się rozchodziły, że w całej Anglii zabrakło materiału w różową kratkę – wspomina.

Swingujący Londyn lat sześćdziesiątych – po ulicach przechadzali się początkujący artyści: Rolling Stonesi, Beatlesi, Yoko Ono, Freddie Marcury, Mick Jagger, Cher i Brigitte Bardot. – W tamtych czasach w Anglii nic nie było. Po wojnie kraj przechodził kryzys, ale silnie rozrastała się grupa młodych ludzi, którzy mieli dobre prace i pieniądze, chcieli być innowacyjni, nie tylko w modzie, ale chociażby w muzyce. Desperacko chcieliśmy stworzyć coś nowego oraz odciąć się od wiktoriańskiego stylu. Pierwszy butik Biba działał od 1964 roku przy Abingdon Road w Londynie i był wyrazem buntu. Z zewnątrz sklep wyglądał jak klub nocny, a dorośli ludzie początkowo bali się tam zajrzeć – wspomina. – Skąd wzięła się nazwa Biba – dopytuję. – Chciałam, aby było to coś niezwykłego, kojarzące się z kobietą, choć ktoś powiedział, że brzmi jak imię sprzątaczki. A ja na to, że właśnie o to chodzi – mówi. Potem powstał pięknie urządzony, siedmiopiętrowy dom towarowy, tak zwana Duża Biba (The Big Biba), gdzie można było kupić praktycznie wszystko, od kosmetyków po meble, wypocząć od zgiełku miasta oraz zjeść obiad. – To było na miarę dzisiejszego Harrodsa, tyle, że piękniejsze. Na piątym piętrze znajdował się Rainbow Room z ogromną restauracją i salą koncertową. Na ostatnim, czyli na dachu, był ogród.

Miałam też w sklepie �lamingi, a później pingwiny. Byliśmy pierwszą �irmą, w której zorganizowaliśmy żłobek dla dzieci naszych pracownic, siłownię i stołówkę ze zdrową żywnością, choć wszyscy i tak woleli tosty – śmieje się. – Biba szybko stała się miejscem, w

którym „trzeba było być”, a co najciekawsze – nie było to udawane, a naturalne. Mój mąż nienawidził zakupów, stąd w naszym salonie pojawiły się kanapy i stoły. Zasiadała na nich cała męska śmietanka ówczesnej kultury, w oczekiwaniu na swoje partnerki – nadmienia.

Modelka Twiggy nosiła ubrania Biby niemal z czcią, a jak mówiła Annie Lennox: „to ubrania, za które można dać się pokroić”. Hulanicki szybko stała się ikoną stylu i autorytetem w kwestiach ówczesnej mody.

– Po reakcjach klientów wiedzieliśmy, co im się podoba. Mieliśmy też pewną metodę.

Jedna z naszych pracownic miała taki gust, że

Ciotka, u której mieszkałyśmy uważała, że fatalnie się ubieram.

jak mówiła, że coś będzie hitem, to wiedzieliśmy, że się nie sprzeda. Jeżeli ktoś decydował się na Bibę, to decydował się na total look. Do stroju dobierało się makijaż, buty i całą resztę. Mini spódniczki i maksi płaszcze, długie kolorowe kozaki, wąskie rękawy sukienek z wyrazistymi wzorami. Strój miał podkreślać długie nogi i wąskie biodra. – Dzięki sprzedaży wysyłkowej tra�ialiśmy do klientek spoza Londynu. Pewnego razu wymyśliłam pomadkę w kolorze brązu. Firma Revlon nie chciała ich zrobić, twierdząc, że nikt ich nie kupi.

Tymczasem wyłożyliśmy na próbę 60 takich pomadek i sprzedały się w kilka minut. Innym razem wymyśliłam zamszowe kozaki do uda. Mąż powiedział wtedy: „Nie wchodzimy w to…”. Uparłam się i je zamówiłam. Dziesięć tysięcy par sprzedaliśmy od ręki. Biba zapoczątkowała modę uliczną i stała się pierwszą na świecie sieciówką.

Ważne jest tylko jutro

Zawsze była o krok przed innymi. Jednak świat biznesu okazał się dla niej dość okrutny – po 12 latach sukcesów Biba zniknęła z rynku. Barbara i jej mąż sprzedali część udziałów i powoli tracili markę. Epoka Biby dla Barbary skończyła się w 1976 roku, ale nigdy nie skończyła się jej przygoda z modą.

Hulanicki nadal projektuje, aranżuje wnętrza, podróżuje po świecie i prowadzi wykłady. – Ronnie Wood, gitarzysta Stonesów, poprosił mnie kiedyś o zaprojektowanie wnętrza jego klubu w Miami Beach. I tym głównie się zajmowałam. W końcu na stałe przeniosłam się na South Beach w Miami, ale nigdy nie przestałam projektować – zaznacza. – Liczy się dla pani bardziej przeszłość czy przyszłość – pytam. – Można pozwolić sobie na odrobinę nostalgii, ale nie można żyć przeszłością.

Nigdy nie wolno poddać się trudnościom, trzeba traktować je jako kolejne wyzwanie, bo ważne jest tylko jutro – mówi. To jej życiowa dewiza. Ale nie tylko. Kilka miesięcy temu pod takim samym tytułem ukazała się o niej książka, autorstwa Judyty Fibiger. <<

25

26 ~ reportaż GRAFIK Z ZAMIŁOWANIA. OD ZAWSZE INTERESOWAŁA GO TEMATYKA EFEKTÓW SPECJALNYCH I WIZUALNYCH ORAZ KINO. WYJECHAŁ DO LONDYNU, BY ROZPOCZĄĆ DOROSŁE, SAMODZIELNE ŻYCIE. PO KILKU LATACH FILM, PRZY KTÓRYM PRACOWAŁ ZDOBYŁ OSCARA. ŁUKASZ BUKOWIECKI TO CZŁOWIEK, KTÓRY OSIĄGNĄŁ SUKCES, CHOĆ NIE TRAKTUJE TEGO W TEJ KATEGORII.

PRACA WARTA

OSCARA Magdalena Kruszona Hockley w hrabstwie Essex. Oddalone od Londynu o około 36 mili. Taką trasę każdego dnia pokonuje Łukasz Bukowiecki. Pociągiem zajmuje to półtorej godziny. Codziennie. To męczące, ale według niego to lepsza opcja niż intensywne życie w Londynie.

– Zamieniliśmy mieszkanie w Londynie na dom w spokojnej okolicy jak każdy, komu znudzi się mieszkanie w stolicy – tłumaczy Łukasz.

Również i ja wyruszam śladami mojego bohatera w podróż na trasie Londyn-Hockley.

3 listopada 2017

To bardzo spokojne miejsce. Ład, harmonia, można znaleźć ukojenie. Tutaj czas jakby płynął wolniej, wręcz momentami się zatrzymywał.

To duży kontrast do tego, co można zobaczyć w wielkim mieście. Łukasz mieszka w trzypokojowym domu z ogrodem. Choć z pracy wraca dopiero pod wieczór, a dojazd w dwie strony zajmuje jemu trzy godziny, to uważa, że podjął dobrą decyzję przeprowadzając się do Hockley.

Wita mnie w progu swej posiadłości i zaprasza do pokoju. Pyta czego się napiję, a że byłam niezdecydowana, proponuje swoją ulubioną cytrynową zieloną herbatę.

(Nie)łatwe początki

Dlaczego podjął decyzję o wyjeździe na Wyspy? – Wyjazd do Londynu to było najlepsze, co mogłem zrobić w wieku 21 lat, by się samemu utrzymać i rozpocząć samodzielne życie – mówi z entuzjazmem. – Pracowałem już wtedy jako gra�ik komputerowy, ale wciąż mieszkałem z rodzicami. Wyjazd do Wielkiej Brytanii pozwolił mi na usamodzielnienie się, bez pomocy rodziny.

Mimo wielkiego entuzjazmu, którym pałał, zderzył się z brytyjskimi realiami. Rozpoczął studia na Middlesex University oraz pracę na stanowisku kelnera. Było ciężko, ale nigdy nie traktował tego w tej kategorii. Pierwszy zawodowy sukces przyszedł po trzech latach od zakończenia nauki. Wtedy właśnie został zatrudniony w �irmie Framestore, zajmującej się produkcją efektów wizualnych do �ilmów, m.in.

Harry Potter i Insygnia Śmierci, Sherlock Holmes czy Everest. Czego wymagali od kandydatów?

– Przede wszystkim znajomości specjalistycznego programu do wprowadzania komend – mówi Bukowiecki. – Co prawda, wtedy zmyśliłem i powiedziałem, że umiem i znam ten program, a tak naprawdę musiałem się go nauczyć w ciągu kilku tygodni po dostaniu pracy.

Oscarowe dzieło

W okresie zatrudnienia w Framestore pracował przy wielu dużych projektach. Na pytanie, które z tych produkcji były dla niego wyjątkowe, odpowiada krótko: „Avatar” i „Grawitacja”.

reportaż ~ Pierwszy �ilm zdobył Oscara, co wzmacnia pojęcie wyjątkowości. Nie da się ukryć, że praca przy produkcji, która została wyróżniona w prestiżowym konkursie �ilmowym to wielki sukces dla wszystkich jego współtwórców, również dla Łukasza.

– Oscarowy Avatar dał mi pewną ekspozycję w mediach. Wtedy dopiero zauważyłem, że można jeszcze – oprócz pracy przy �ilmach – szerzyć wiedzę na temat tego zawodu, że można zacząć być zauważanym. Na pewno to jedno z najlepszych doświadczeń, ale też najbardziej intensywna praca i najdłuższe godziny pracy, jakie zrobiłem w krótkim czasie – przyznaje Łukasz.

Z uśmiechem na twarzy wspomina także moment, gdy chwycił statuetkę. Nie odbyło się to może podczas gali, ale chwila – wydawać by się mogło – i tak była wyniosła.

Jednak u Łukasza trzymanie nagrody od Akademii Filmowej nie spowodowało omdleń lub wyskoków euforii, mimo że to był również jego sukces. Skupił się bardziej na jej wadze i utrzymaniu w rękach – bo jak wiadomo – trzeba było uważać. Po chwili re�leksji, dodaje, że każdy, kto pracuje przy �ilmie, chciałby go otrzymać.

– To świetna nagroda, podsumowująca i doceniająca włożony wkład pracy w produkcję kinową. Jeśli w przyszłości będzie mi dane pracować przy oscarowym �ilmie to będę bardzo zadowolony, że w jakiś sposób dołożyłem się do tego, że ten �ilm jest wybitny – dodaje.

Drugą ważną produkcją dla Bukowieckiego jest „Grawitacja”. Ze względu na dwie kwestie. Pierwsza dotyczy przede wszystkim tego, że stanowisko Łukasza – Visual Effects Editor zostało wysoko wyróżnione na napisach końcowych, a to nie zdarza się zbyt często.

– To jedyny �ilm, na którym zaraz po aktorach pojawiły się nazwiska ludzi, pracujących przy efektach – radośnie podkreśla rozmówca.

Ale to nie jedyny pozytywny aspekt. Łukasz z wielką pasją opowiada o kulisach powstawania „Grawitacji”. W pamięci najbardziej utkwił mu bezpośredni kontakt z reżyserem. Wynikało to z faktu, że Framestore był jedyną �irmą pracującą przy tej produkcji.

Dzięki temu istniała możliwość wprowadzania małych zmian po wcześniejszym przedyskutowaniu tego z reżyserem.

Naszą rozmowę przerywa telefon. Bukowiecki przeprasza, mówi, że musi odebrać i wychodzi na chwilę. Mam więc czas, by się rozejrzeć. Schludne pomieszczenie, widać ingerencję kobiecej ręki. Ano tak, wspominał, że ma żonę i dziecko – siedmioletniego chłopca, który marzy o czworonożnym pupilu, ale będzie musiał jeszcze trochę poczekać. Całe mieszkanie urządzono w minimalistycznym stylu, przeważają odcienie szarości, pastele oraz biel. Panuje spokój i harmonia, co powoduje, że chce się w tym domu zostać dłużej.

Herbata już wystygła, a mi zostało jeszcze kilka łyków. Zostawiłam na później, choć

miałam ochotę wypić ją od razu, taka dobra.

Mój rozmówca wraca. Jeszcze raz przeprasza.

– Na czym to skończyliśmy – mówi na jednym wdechu.

Zawód: Visual Effects Editor

Na czym polega praca na stanowisku Visual Effects Editor? Na język polski można ten zawód przetłumaczyć jako montażysta efektów wizualnych. – Praca polega na

27

Ich nazwiska zawsze pojawiają się na końcu, za wszystkimi innymi, którzy pracowali przy produkcji – dodaje.

Jednak nie może narzekać na swoje życie zawodowe. Po 10 latach pracy w �irmie Framestore, zajmującej się efektami wizualnymi do �ilmów, przeszedł do drugiej, gdzie pracuje przy produkcjach telewizyjnych. Tłumaczy, że jego zajęcie opiera się na tych samych

Wyjazd do Londynu to było najlepsze, co mogłem zrobić w wieku 21 lat.

działaniach, co poprzednio, ale nie są to już wielkie, kinowe projekcje. Niedawno wraz z ekipą zakończył pracę przy serialu Inhumans Marvela dla amerykańskiego ABC, a obecnie zaangażowany jest w produkcję dla Net�lixa, ale niestety nie chciał zdradzić szczegółów.

Bloger

kontakcie z działem montażowym �ilmu, z którym współpracujemy i przekazywaniem wszystkich informacji do naszego zespołu, bo jesteśmy jakby podwykonawcą efektów wizualnych – tłumaczy Łukasz. – W skrócie, jest to dialog pomiędzy naszym zespołem a głównym zespołem montażowym.

Proces tworzenia �ilmu trwa około 2-3 lata, licząc od samego pomysłu. Podaje przykład wspomnianej wcześniej „Grawitacji”, która była nagrywana trzy razy. Rozpoczyna się od rozpisania scen na storyboardzie, następnie nagrywa się je w oświetleniu i ostatecznie powstaje we właściwej formie, tej, którą widać na ekranie. Proces jest bardzo pracochłonny i wymaga od ekipy wielu umiejętności i przede wszystkim profesjonalizmu.

Niestety, Łukasz wspomina także o niemiłym aspekcie tego zawodu. – Mówi się też o związkach zawodowych artystów efektów wizualnych, bo godziny i sposób traktowania mają wiele do życzenia, szczególnie, jeśli chodzi o płacenie za nadgodziny – opowiada Łukasz. – Nie doceniają artystów w tej branży.

W 2015 r., a dokładnie 5 września pojawił się pierwszy wpis na autorskim blogu, którego można znaleźć pod adresem blog. lukaszbukowiecki.com. Można tam przeczytać wyspecjalizowane teksty dotyczące zawodu Visual Effects Editor, ale też luźne wpisy i �ilmiki opowiadające o codziennym życiu Łukasza oraz samego Londynu. Obecnie strona internetowa jest w fazie zawieszenia, ale w rozmowie ze mną, Bukowiecki obiecuje, że to się zmieni. – Na pewno będę chciał informować ludzi o mojej pracy i efektach wizualnych – mówi z ekscytacją. – Prowadziłem bloga jeszcze rok temu, ale zmieniałem pracę, więc w okresie przejściowym skupiłem się na obowiązkach zawodowych. Chciałem skoncentrować się na pracy, ale od kilku tygodni myślę o czymś nowym, na pewno będę działał w tym kierunku.

Mimo wielkiej chęci do powrotu działalności internetowej, Łukasz nie do końca wie, jak ugryźć ten temat. – Zawsze był taki dylemat, że jeżeli pisałem o efektach wizualnych to tra�iało to do bardzo małej, wyspecjalizowanej grupy odbiorców, a z drugiej strony większą popularnością cieszyły się wpisy, dotyczące tego, co robię w Londynie. Nie ukrywam, że luźniejsza tematyka sprawiała mi wiele radości, bo pisałem to, na co miałem ochotę. Poruszanie zaś zawodowych i niestety niszowych tematów zajmuje trochę więcej mojego czasu, ale wiem też, że takie wpisy są bardzo przydatne. W tym momencie cały czas się zastanawiam, w którą stronę ukierunkować swojego bloga.

Na koniec mówi, że planuje otworzyć własne małe studio, gdzie będzie mógł robić rzeczy, które go fascynują. Zdaje sobie sprawę, że może nie będą to oscarowe produkcje, ale przynajmniej będzie miał na nie stuprocentowy wpływ.

<<

28 ~ wspomnienie PONAD 330 ŻUŻLOWCÓW PONIOSŁO ŚMIERĆ PODCZAS SPORTOWYCH ZAWODÓW OD POCZĄTKU ISTNIENIA TEJ DYSCYPLINY. W TEJ OKRUTNEJ STATYSTYCE PRYM WIODĄ BRYTYJCZYCY Z LEGENDARNYM PETEREM CRAVENEM NA CZELE. ZGINĄŁ UDERZAJĄC W BANDĘ, GDY OMIJAŁ LEŻĄCEGO NA TORZE RYWALA. NIE BRAKUJE TEŻ, NIESTETY POLAKÓW. LISTOPAD TO ODPOWIEDNI MOMENT, BY WRÓCIĆ PAMIĘCIĄ DO TRAGICZNIE ZMARŁYCH ŻUŻLOWCÓW Z OBU KRAJÓW.

BARDZO CZARNY SPORT Karol Pomeranek Śmierć nieodłącznie towarzyszy wyścigom żużlowym od początku istnienia tej dyscypliny sportu, czyli od zawodów motocyklowych na torze do wyścigów kłusaków w australijskim West Maitland, zorganizowanych 15 grudnia 1923 roku. Połączenie potężnej mocy, szybkości, brawury przy jednoczesnym raczej średnio zabezpieczającym ciało kevlarze i słabej przyczepności, często prowadzi do najgorszego.

Zaczęło się w 1928 roku

Z Australii do Europy czarny sport tra�ił pod koniec lat 20. XX wieku. Pierwsze udokumentowane zawody w dirt-tracku, czyli na 3 listopada 2017

nawierzchni żużlowej, rozegrano w Manchesterze 25 czerwca 1927.

Krótko później śmierć zaczęła zbierać swoje żniwo. W żużlowych statystykach pojawia się data 30 maja 1928. Na torze w Stamford Bridge zginął Brytyjczyk Charlie Biddle.

Tego samego roku śmierć ponieśli jego rodacy: Jack Smith (26 lat), Clifford Mawson (25), Lionel Wohling i Ernie Greenall. Rok później pożegnaliśmy siedmioro żużlowców z brytyjskimi paszportami: Ernie Greenall, Walter Brown (32), John Stockdale (22), Eddy Reynolds (26), George Rowlands (28), Dennis Atkinson i Roy Reeves (22). Szczegóły wypadków nie są odnotowane.

Do rozpoczęcia II wojny światowej na czarną listę tra�iło kolejnych 12 Brytyjczyków: James Carnie (23), John Hastings, William Owen, James „Jack Smith” Kenny (28), Kenny „Billy Brown” Jack, James „Indian” Allen (35), Tom Farndon (24), Herbert „Dusty” Haigh (30), Stan Hart, Roy Clarence „Reg” Vigor (22), David Jackson (22) i Harry Rogers.

Po wojnie z życiem na żużlowym torze żegnali się kolejni reprezentanci UK: Maurice Butler, William

C. „Bill” Nichol (41), Albert „Aussie” Rosenfeld (32), Hugh Watkinson 25), Peter Jackson (33), Nelson „Bronco” Wilson (22), Cyril Anderson (39), Jack Ladd, Reginald Orron Craven (37), Eric Dunn (33), Bill Wilson (32), Reg Court, Robert Stocker, Joe „The Iron Man” Abbott (48), Jock Shead (24), Richard „Dick” Jenkins (36) oraz Bob Howes (21).

17-letni Ryszard Pawlak

Gdy sport żużlowy dotarł na ziemie polskie, wkrótce też Polacy zaczęli zasilać smutne światowe statystyki. 5 września 1952 r. na torze w Ostrowie Wielkopolskim zginął 17-letni Ryszard Pawlak, który był najprawdopodobniej pierwszym Polakiem – o�iarą czarnego sportu. Rok później śmierć ponieśli Brytyjczycy – Mike Rogers (21 lat) i Harry Eyre (24 lata) oraz Polak – 17-letni Franciszek Kutrowski zginął podczas zawodów w Inowrocławiu. – Przeleciał nad ogrodzeniem i uderzył w drzewo. Zginął na miejscu.

Do 1962 roku pożegnaliśmy jeszcze następujących żużlowców brytyjskiego i polskiego pochodzenia: Johnny Thomson (27),

Malcolm Flood, Zbigniew Raniszewski (Wiedeń. Mecz Austria+Niemcy vs Polska, 15. bieg. Przy stanie 47: 37 dla gospodarzy, startując w parze z Kapałą, po starcie, na pierwszym wirażu zawadził nogą o motocykl Bishopa, a następnie zderzył się z Sidlo i wjechał pod betonowe schody – tor nie miał bandy. Miał 29 lat.), Ernie Rawlins, Alan „Whacker” Hunt (32), Włodzimierz Wolak, Bolesław Puper, Stanisław Różański (23), Alan Pearce, Jerzy Grochowski (Piła. Przygotowywał się do ligowego debiutu. Jechał z Bogdanem Krzyżaniakiem i M. Majsonem.

Na wyjściu z ostatniego wirażu wszyscy się zderzyli i Grochowskiego wraz z trzema motocyklami wyrzuciło na wał widowni – ławek jeszcze nie było.

Miał 19 lat.), Eugeniusz Nazimek (Stal Rzeszów – Legia Warszawa. 5. bieg.

Upadł, odbił się od bandy. Zawadził go podnóżkiem Paweł Waloszek i wlókł kilka metrów. Nie zdołał go ominąć Stanisław Kaiser. Zginął na miejscu.

Miał 32 lata.), Derek „Tink” Maynard (28), Witold Świątkowski (Górnik Rybnik – Start Gniezno. Upadł, uderzając głową w drewnianą bandę. Zginął na miejscu.), Bronisław Idzikowski (Włókniarz Częstochowa – Polonia

T

wspomnienie ~ Bydgoszcz. Upadł. Nie zdołał go ominąć Lucjan Krupiński. Urazy głowy.

Miał 25 lat.), Leszek Zienkiewicz (trening na torze w Rzeszowie. Miał 24 lata.), Jack Unstead (34) i Stanisław Domaniecki (Start Gniezno – Stal Toruń. Zacięła się manetka gazu i uderzył w bandę. Miał 24 lata.).

Craven i Rose

20 września 1963 r. Wielka Brytania. Na tor Meadowbank w Edynburgu wyjeżdża sam Peter Theodore Craven.

Legenda brytyjskiego speedwaya.

Dwukrotny Indywidualny Mistrz Świata w latach 1955 i 1962, dziewięciokrotny uczestnik �inałów IMŚ, uczestnik czterech �inałów Drużynowych Mistrzostw Świata, w których zdobył dwa srebrne i dwa brązowe medale. Taśma poszła w górę. Kraksa.

Publika zamarła. Na bandzie ląduje Craven, który próbuje ominąć leżącego na torze rywala. Płaci za to najwyższą cenę...

W latach 60. odeszli jeszcze Tadeusz „Teo” Teodorowicz (West Ham – Swindon Robins. 12. bieg, 1. okrążenie. Uderzył głową w bandę. Miał 33 lata.), Alfred Oleś (trening na torze w Rybniku. Z dużą prędkością uderzył w bandę.), Tadeusz Tkaczyk (Motor Lublin – Stal Rzeszów, 3. bieg. Walcząc z Batką i Malinowskim wpadł na bandę. Miał 21 lat.), Ivor Hughes (27 lat) i Andrzej Walicki (Polonia Piła – Start Gniezno, po upadku zabrany został do szpitala na badania, gdzie zmarł.).

19 kwietnia 1970 roku odszedł utytułowany reprezentant Polski, Marian Rose. Pierwszy wyścig zawodów żużlowych pomiędzy Stalą Rzeszów a drużyną z Torunia. Wtedy to, jak relacjonowały „Nowości. Dziennik Toruński”, do pierwszego wyścigu wyjechali ze strony gospodarzy Ciepiela i Hap, gości reprezentowali zaś Rose i Jankowski, a scenariusz tego wyścigu miał wyglądać następująco: po starcie Marian Rose miał przedłużyć nieco prostą i zrobić miejsce koledze z drużyny Alfonsowi Jankowskiemu, i tak mieli dojechać na dwóch pierwszych pozycjach do mety. Rose co prawda wygrał start i ze sporą przewagą wjechał w pierwszy łuk poszerzając nieco tor jazdy i zostawiając przy krawężniku miejsce klubowemu koledze, który zgodnie z planem „przyciął” do krawężnika, ale wtedy, niestety, rozpoczęły się problemy. Rose na szczycie łuku zanotował uślizg. Po wewnętrznej stronie minęli go Jankowski i Ciepiela, zabrakło niestety miejsca dla Hapa, który nie zmieścił się pomiędzy leżącego torunianina i mijających go zawodników... – Pamię-

tam, że kiedy zobaczyłem leżącego Marysia, wyprostowałem tylko motocykl myśląc, że go ominę. Nie udało się jednak, poczułem uderzenie i po chwili sam wylądowałem pod bandą.

Kiedy się podniosłem dowiedziałem się od kolegów, że z Marianem Rose jest źle, nie przypuszczałem jednak, że aż tak... – wspominał ten ostatni.

Rose był nietuzinkową postacią w polskim sporcie żużlowym. Był członkiem reprezentacji Polski, która we Wrocławiu w 1966 zdobyła drużynowe mistrzostwo świata; dwa lata wcześniej w Abensbergu Polska z Marianem Rose w składzie zajęła 4. miejsce.

Kolejne tragedie

(Eastbourne Eagles – Hackney Hawks.

Ostatnie okrążenie biegu �inałowego.

Zderzył się z Steve’em Weatherly.

Miał 26 lat.), Jerzy Suffner (Ostrów Wielkopolski. Trening. Uderzony motocyklem Zdzisława Sowy. Miał 21 lat.), Nigel Brian Wasley (Nottingham lub Long Eaton. Doznał złamania nogi.

Złamanie się zrosło, ale jego pośrednim skutkiem był zator płucny, który spowodował śmierć. Miał 24 lata.).

Lata osiemdziesiąte. Tony Sanford (30), Martin Hewlett (Swindon Robins – Birmingham. Upadł. Później zasłabł udzielając wywiadu w parkingu.

Zmarł po 4 dniach w szpitalu.), Mick Spiers (19), Mike Walsh (28), Craig Featherby (23), Neal Watson, Ian Hunter (21), Grzegorz Smoliński (Poznań.

Test mecz juniorów. 5. bieg. Startował jako rezerwa toru, po starcie nie opanował motocykla i wpadł na bandę. Miał 20 lat.), Wiesław Pawlak (Falubaz Zielona Góra – Apator Toruń.

12. bieg. Upadł. Nie zdołał go ominąć S. Miedziński. Miał 28 lat.) oraz Paul Muchene (23).

Do końca lat 80. z życiem pożegnali się jeszcze: Benedykt Błaszkiewicz (Toruń. Trening. Nie opanował motocykla i wjechał w siatkę, a motocykl spadł mu na głowę. Uraz czaszki.

Zmarł po przewiezieniu do szpitala.

Miał 18 lat.), Jerzy Bildziukiewicz (22), Alan Clegg (22), Wiesław Kuźniar (Rzeszów. Trening. Zderzył się z bratem GrzeKiedy się podniosłem gorzem. Miał 17 lat.), Marek Czerny (Rzeszów. dowiedziałem się, że z Zawody Srebrnego KaMarianem Rose jest źle. sku. Prowadząc wpadł na bramę do parkingu, która się otworzyła! Urazy głowy.

Richardson i Rempała Miał 21 lat.), Janusz Lipertowicz, Lata 90. przynoszą nam kolejne traZbigniew Malinowski (25), Janusz gedie. Grzegorz Kowszewicz (Toruń.

Lament (17), Jerzy Białek (20), Gerard Trening. Prowadząc wpadł na siatkę, Stach (Kolejarz Opole – AMK Kopřiuderzając w podtrzymujący ją słupek. vnice. 3. bieg. Upadł i został najechany Zmarł w drodze do szpitala. Miał 17 przez innego zawodnika. Po wypadku lat.), Wayne Garratt (Newcastle – Pewstał i pozostał w parkingu. Zasłabł terborough. 14. bieg. Zahaczył o tył po zakończonym meczu i zmarł nie rywala i uderzył głową w bandę. Miał odzyskując przytomności. Miał 22 23 lata.), Andrzej Zarzecki (Morawski lata. W 1974 r. zdobył Srebrny Kask Zielona Góra – Unia Leszno. 5. bieg, oraz tytuł Młodzieżowego Indywi2. wiraż 1. okrążenia. Z Maciejem Jadualnego Wicemistrza Polski.), Tony workiem prowadzili bieg. „Postawiło” O’Donnell (25), Kazimierz Araszewicz Jaworka, a o jego motocykl zahaczył (Włókniarz Częstochowa – Stal Toruń, Paweł Jąder, którego maszyna ude5. bieg. „Postawiło” go, zderzył się z rzyła Zarzeckiego w głowę. Ten wpadł Janem Ząbikiem, nie zdołał go ominąć w bandę, dodatkowo został uderzony Marek Nabiałek. Zmarł w drodze do własnym motocyklem. Miał 22 lata.), szpitala. Miał 21 lat.), Kevin Holden Artur Pawlak (Morawski Zielona Góra (26), Marcin Rożak (23), Stephen – Polonia Piła. 4. bieg, przedostatni Defew (17), Stuart Shirley (20), Chris wiraż. Jadąc na 2. miejscu zahaczył o Prime (18), Kazimierz Fornal (Rzetylne koło prowadzącego i z dużą siłą szów. Trening. Upadł na drugim łuku, uderzył w bandę. Miał 19 lat.), Karl łamiąc kręgosłup.), Jerzy Kowalski Nicholls (20), Jacek Maraszek (Gdańsk.

(Leszno. Trening. Uderzył w motocykl Trening. Jego pierwszy trening na toCzesława Piwosza. Zmarł w szpitalu rze. Jechał sam. Upadł na 2. okrążeniu. na skutek ciężkich obrażeń nie odZgubił kask, uderzając głową o tor. zyskawszy przytomności. Miał 34 Obrażenia głowy. Miał 17 lat.). lata.), Henryk Drozdek (19), Ryszard Kolejną dekadę „otworzył” WojChrupek (Tarnów. Trening. Przeciech Kiełbasa (Krosno. Trening. wrócił się na drugim łuku, uderzając „Postawiło” go, w tylne koło jego głową w bandę. Nieprzytomny tra�ił maszyny uderzył Grzegorz Hejnar, do szpitala. Miał 24 lata.), Vic Harding którego motocykl został wyrzucony

29

w górę, a następnie spadł na Kiełbasę.

Miał 28 lat.). W kolejnych latach: David Nix (King’s Lynn – Newcastle. Stracił panowanie, przeleciał przez bandę i uderzył głową w mocowanie ogrodzenia. Miał 25 lat.), Arkadiusz Malinger (Gniezno. Trening. Przewrócił się po uślizgu na wyjściu z łuku i został uderzony w głowę motocyklem kolegi.

Zmarł po przewiezieniu do szpitala.

Miał 17 lat.).

Tragiczną listę ostatnich lat zamykają Knapp, Richardsson i Rempała.

Grzegorz Knapp – Czwórmecz 3. rundy ligi holenderskiej. 5. bieg. Na wejściu w 1. łuk, walcząc o prowadzenie zderzył się z Maxem Dilgerem i z dużą prędkością uderzył w bandę.

Zmarł po próbie reanimacji. Miał 35 lat.

Lee Richardson. 13 maja 2012 r.

Mecz Betardu Sparty Wrocław z PGE Marmą Rzeszów. 3. bieg. Jak relacjonował „Głos Wielkopolski”, na prostej Anglik zahaczył o tylne koło rywala, po czym upadł na tor. – Wypadek wyglądał koszmarnie i Richardson natychmiast został przewieziony do szpitala, gdzie tra�ił na salę operacyjną. Niestety, w trakcie zabiegu zmarł.

Przyczyną śmierci były problemy z oddychaniem, spowodowane wewnętrznym krwotokiem – czytamy.

Lee Richardson to juniorski mistrz świata z 1999 (Vojens, Dania). Wielokrotny reprezentant Wielkiej Brytanii jako senior. Finalista Drużynowego Pucharu Świata w latach 2003-2006, w tym srebrny medalista w 2004 i brązowy z 2006. Uczestnik cyklu Grand Prix IMŚ w latach 2003-2006, dwukrotnie stawał na podium turniejów – w 2004 w Cardiff zajął trzecie, a w 2005 w Bydgoszczy drugie miejsce. W lidze polskiej startował nieprzerwanie od 1999 do 2012 roku.

Z polskimi drużynami wywalczył trzy medale DMP – złoty w 1999 i brązowy w 2002 oraz srebrny w 2006. W chwili śmierci miał 33 lata.

Krystian Rempała. 28 maja 2016 r.

Stadion Miejski w Rybniku. Mecz ROW Rybnik – Unia Tarnów. 2. bieg.

Po starcie, na wejściu w 1. wiraż, Kacper Woryna tra�ił na przyczepniejszy fragment toru, podniosło mu motocykl, który uderzył w Krystiana, kierownicą zdzierając mu z głowy kask.

Krystian z dużą siłą uderzył głową o tor, a następnie wpadł na bandę.

Z obrzękiem i krwiakiem mózgu tra�ił do szpitala w Jastrzębiu-Zdroju, gdzie przeszedł operację. Zmarł po 6 dniach nie odzyskawszy przytomności. Miał 18 lat.

Cześć ich pamięci! <<

30 ~ reklama reklama

3 listopada 2017

goniec KULTURALNY ~

31

GONIEC kulturalny

Nadchodzący miesiąc będzie ob�itował w wiele wydarzeń kulturalnych.

Nie zabraknie ciekawych wystaw, koncertów, spotkań oraz pre-

mier kinowych i książkowych. W numerze mamy dla Was wyjątkowy wywiad z Andrzejem Chyrą, który opowiedział nam o najnow-

szym �ilmie Krzysztofa Langa „Ach śpij kochanie”, w którym wcielił się w rolę Władysława Mazurkiewicza. Zajrzyjcie na kolejne strony, a poznacie techniki zapamiętywania, kolejną zasadę dress code’u oraz dowiecie się, co to erystyka. Zaplanujcie z nami swój wolny

czas i wybierzcie się na kulturalne wydarzenia w Wielkiej Brytanii.

Spis treści: Str. 34 • Wywiad z Andrzejem Chyrą Str. 35 • Premiery kinowe

Str. 36 • Najnowsza płyta A. Dąbrowskiej Str. 37 • Musical Król Lew Str. 38 • Gra Fifa’18

Str. 39 • Poznaj techniki zapamiętywania

34 ~ goniec KULTURALNY

GONIEC kulturalny

Mroczna postać ubiegłego wieku,

czyli „ACH ŚPIJ KOCHANIE” JUŻ 3 LISTOPADA DO KIN W WIELKIEJ BRYTANII WCHODZI POLSKA PRODUKCJA „ACH ŚPIJ KOCHANIE” W REŻYSERII KRZYSZTOFA LANGA. FILM OPOWIADA PRAWDZIWĄ HISTORIĘ SERYJNEGO MORDERCY – WŁADYSŁAWA MAZURKIEWICZA. TO KRÓL ŻYCIA, ZAMOŻNY KOBIECIARZ, SZANOWANY OBYWATEL, ALE TAKŻE CZŁOWIEK O ZASKAKUJĄCYCH POWIĄZANIACH, HIPNOTYCZNYM UROKU I NIEJASNEJ PRZESZŁOŚCI. W GŁÓWNĄ POSTAĆ WCIELIŁ SIĘ ANDRZEJ CHYRA. ROZMAWIA: MAGDALENA KRUSZONA. Co pana zaintrygowało w tej historii, że zgodził się pan współtworzyć �ilm „Ach, śpij kochanie”?

– Zaintrygował mnie Mazurkiewicz. Poznałem go z książki (jw.), zresztą znakomitej i pomyślałem, że jest w tym człowieku tyle tajemnicy, sprzeczności, że chyba nie ma aktora, który nie marzyłby o takim bohaterze do pokazania.

Seryjny morderca to bardzo mroczna postać.

Czy dobrze się pan czuł w roli Władysława Mazurkiewicza?

– Mroczna w środku, ale z wierzchu atrakcyjna, nawet jasna, dowcipna. Jego historia jest zapisana w scenariuszu, moim zadaniem było dać mu życie, dać mu, a właściwie nie stracić jego tajemniczości. Oczywiście próbowałem zgłębić jego motywację, ale cokolwiek by nie mówić, to był śmiertelnie praktyczny człowiek.

3 listopada 2017

Jak przebiegała współpraca na planie �ilmowym z ekipą aktorów i reżyserem Krzysztofem Langiem?

– Świetna ekipa. Genialna obsada. Czysta przyjemność grać z nimi i efekt oglądać na ekranie.

Piękne dziewczyny. Konkretni faceci. Jak w dobrym kryminale. Proszę zwrócić uwagę na zdjęcia Adama Sikory. Kolejny mistrz, niezwykle precyzyjny i z ogromną świadomością obrazu, stylu.

Już samo to, że Krzysztof Lang zebrał taki zespół, daje mu najwyższą notę. Ale oczywiście na planie musiał zrobić swoje – ze spokojem i niezwykłą dla wszystkich czułością. W końcu robiliśmy �ilm gatunkowy o bardzo nieprzyjemnych sprawach.

Czy odgrywana rola i historie bohaterów mają wpływ na pana życie prywatne? Czy przedstawiona fabuła tego �ilmu zmusiła pana do chwilowej re�leksji?

– Tego się do końca nie wie. Wchodząc w postać, trzeba ją jakoś prześwietlić, pobłądzić w jego okolicy, wyobrazić sobie, co myślał, czuł, czego się bał, jak działał... Coś z tego zawsze zostaje, nawet, jeśli tak jak ja, traktuje aktorstwo jako pewne rzemiosło, fach, więc nie kaleczę się tak, żeby nie móc zagrać kolejnej, często zupełnie innej roli. <<

OD 3 LISTOPADA

FILM BĘDZIE MOŻNA ZOBACZYĆ M.IN. W SIECI KIN ODEON W LONDYNIE, MANCHESTERZE, YORKSHIRE, BIRMINGHAM, BRISTOLU, DUBLINIE CZY LIVERPOOLU.

goniec KULTURALNY ~

kino

35

Daddy’s home 2 PREMIERA: USA

Daddy’s home 2 to kontynuacja przebojowej komedii „Daddy’s home” z 2015 roku. Tym razem ojciec Dusty (Mark Wahlberg) i ojczym Brad (Will Ferrell) łączą siły, by pokazać swoim dzieciom, czym są perfekcyjne święta Bożego Narodzenia. Szybko jednak ich nowo powstała przyjaźń zostaje poddana testowi, kiedy w

odwiedziny przyjeżdżają ich ojcowie: oldschoolowy ojciec Dusty’ego, dziadek w typie macho (Mel Gibson) oraz ojciec Brada – przewrażliwiony, uczuciowy i ciepły, typowy dziadek z dawnych czasów (John Lithgow).

KOMEDIA REŻ. SEAN ANDERS

Paddington 2 PREMIERA: UK

Tym razem rezolutny niedźwiadek o nienagannych manierach i skłonności do wpadania w tarapaty trafi w złe towarzystwo. Pomyłkowo osadzony w areszcie wśród zepsutych do szpiku kości typów spod ciemnej gwiazdy, naiwny Paddington zrobi wszystko, by sprowadzić ich na dobrą drogę. A że siłę przekonywania ma wielką, rzecz może się udać.

FAMILIJNE REŻ. PAUL KING

Każdy przecież przyjmie pomocną łapę, nawet jeśli jest nieco lepka od marmolady. Szczególnie, gdy zada swe pytanie: „Misia w sercu nie masz?!”

Dzień

ŚWIĄTECZNY

Polskiego Dywizjonu 307 w Exeter 15 LISTOPADA, OD GODZ.9:50, EXETER, UK, CENA: FREE W tym roku przypada 75. rocznica przekazania polskiej flagi miastu Exeter. Ten symboliczny gest był dowodem przyjaźni między lotnikami Dywizjonu a mieszkańcami. 307 Dywizjon Myśliwski Nocny „Lwowskich Puchaczy” ochraniał południowozachodnią Anglię w czasie II wojny światowej i zapobiegł m.in. przed zniszczeniem Exeter podczas bombardowania miasta w 1942 roku.

Uroczystość rozpocznie się o 9:50 paradą oficerów z RAF Brize Norton. Odbędzie się także uroczyste wciągnięcie flagi polskiej na maszt miasta w obecności m.in. ambasadora RP Arkadego Rzegockiego oraz burmistrza Exeter Councillor Lesley’a Robsona. Przewidziane jest otwarcie wystawy „Nocni Myśliwcy z Exeter”, a wydarzenie zakończy nabożeństwo w katedrze.

KONGRES POLSKICH PRZEDSIĘBIORCÓW 10 LISTOPADA, GODZ. 9:00-20:00, BISHOPSGATE, LONDON, CENA: OD £40 Uczestnicy Kongresu mogą zdobyć praktyczną wiedzę na temat samorozwoju z zakresu zarządzania biznesem i skuteczne-

go marketingu. Podczas wydarzenia swoimi doświadczeniami dzielą się przedsiębiorcy, którzy w Wielkiej Brytanii odnieśli

sukces i dobrze wiedzą, jak korzystać z narzędzi marketingowych. Spotkanie to również świetna okazja do nawiązania

między uczestnikami kontaktów biznesowych.

Rejestracja na Kongres dostępna jest na stronie internetowej: pblink.co.uk.

JARMARK Już w połowie listopada można rozpocząć odliczanie do świąt Bożego Narodzenia, przychodząc na świąteczny jarmark w Kingston. W rozstawionych drewnianych domkach będzie można wybrać bożonarodzeniowe upominki oraz dekoracje, zjeść świąteczne potrawy oraz napić się grzanego wina. Odbędą się również tematyczne warsztaty, a dla dzieci zostały przygotowane specjalne atrakcje, m.in. spotkanie z świętym Mikołajem i elfami w grocie świątecznej w Bentalls. Całość będzie klimatycznie podświetlona lampkami z nastrojową muzyką w tle.

16 LISTOPADA - 31 GRUDNIA

KINGSTON UPON THAMES CLARENCE STREET LONDON, KT1 1BW CENA: FREE

36 ~ goniec KULTURALNY

muzyka

10-&$"

.BHEBMFOB Kruszona

DEPECHE MODE

powraca

DEPECHE MODE

GATUNEK: ALTERNATIVE/INDIE

CENA: ÂŁ10

Depeche Mode wydaĹ&#x201A; kolejnÄ&#x2026;, czternastÄ&#x2026; juĹź w swojej karierze, studyjnÄ&#x2026; pĹ&#x201A;ytÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x17E;Spiritâ&#x20AC;?. PowstaĹ&#x201A;a przy wspĂłĹ&#x201A;pracy z producentem James Fordem z Simian Mobile Disco. Promuje jÄ&#x2026; singiel â&#x20AC;&#x17E;Wherâ&#x20AC;&#x2122;s Revolutionâ&#x20AC;?, ktĂłry odznacza siÄ&#x2122; pulsacyjnym rytmem i groĹşnÄ&#x2026; energiÄ&#x2026;, i jest wyjÄ&#x2026;tkowo aktualny pod wzglÄ&#x2122;dem tekstowym. OprĂłcz niego, na krÄ&#x2026;Ĺźku moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; takie utwory jak â&#x20AC;&#x17E;So much loveâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;Poormanâ&#x20AC;? oraz â&#x20AC;&#x17E;Worst Crimeâ&#x20AC;?. Album zbiera znakomite noty od wszystkich, ktĂłrzy mieli okazjÄ&#x2122; siÄ&#x2122; z nim zapoznaÄ&#x2021; â&#x20AC;&#x201C; Magazyn Q uznaĹ&#x201A; go za â&#x20AC;&#x17E;jeden z najmocniej naĹ&#x201A;adowanych energiÄ&#x2026; albumĂłw Depeche Mode od latâ&#x20AC;?. OkĹ&#x201A;adka i elementy graďż˝iczne sÄ&#x2026; dzieĹ&#x201A;em staĹ&#x201A;ego wspĂłĹ&#x201A;pracownika kreatywnego zespoĹ&#x201A;u â&#x20AC;&#x201C; a takĹźe uznanego ďż˝ilmowca â&#x20AC;&#x201C; Antona Corbijna. <<

festiwale, spotkania, koncerty

Spotkanie klubu Polish Your Polish

Polish Your Polish to jedyny w Wielkiej Brytanii polskojÄ&#x2122;zyczny klub organizacji Toastmasters International. Podczas spotkaĹ&#x201E; moĹźna dowiedzieÄ&#x2021; siÄ&#x2122; m.in. jak doskonaliÄ&#x2021; elementy dobrego przemĂłwienia oraz pokonaÄ&#x2021; tremÄ&#x2122;.

Ognisko Polskie 55 Exhibition Road, South Kensington Londyn SW7 2PN

Kup ksiÄ&#x2026;ĹźkÄ&#x2122;

Polski OĹ&#x203A;rodek SpoĹ&#x201A;eczno-Kulturalny organizuje w Bibliotece Polskiej kiermasz ksiÄ&#x2026;Ĺźek wydanych w kraju i na emigracji. Wszyscy bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; mieli moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zakupiÄ&#x2021; egzemplarz w cenie ÂŁ1,50 kaĹźdy.

POSK 238-246 King St, London, W6 0RF

cena: free kiedy: 26 listopada

cena: free kiedy: 14 listopada â&#x20AC;&#x17E;Sukces przez duĹźe Sâ&#x20AC;?

Koncert Milky Chance

Po wypuszczeniu dĹ&#x201A;ugo oczekiwanego albumu Blossom, do Londynu przyjedzie Milky Chance. Niemieckie trio, ktĂłre opanowaĹ&#x201A;o indie folkowe brzmienie, zaprezentuje publicznoĹ&#x203A;ci na brytyjskiej scenie utwory z nowej pĹ&#x201A;yty, ale nie zabraknie takĹźe starszych hitĂłw.

02 Forum 9-17 Highgate Rd, Kentish Town, London NW5 1JY

cena: ÂŁ71 kiedy: 8 listopada

3 listopada 2017

9 grudnia odbÄ&#x2122;dzie siÄ&#x2122; szkolenie â&#x20AC;&#x17E;Sukces przez duĹźe Sâ&#x20AC;?, ktĂłre poprowadzi dr Mateusz Grzesiak.

Najbardziej rozpoznawalny polski trener i konsultant, Ĺźeby podzieliÄ&#x2021; siÄ&#x2122; autorskim przepisem na rozwĂłj biznesowy, zawodowy i osobisty za granicÄ&#x2026;.

Hilton London Metropole 225 Edgware Rd London, W2 1JU

cena: od ÂŁ77 kiedy: 9 grudnia

Ä&#x2018; 10-&$".:Ä&#x2018;

DÄ&#x201E;BROWSKA

â&#x20AC;&#x17E;The best ofâ&#x20AC;? to zbiĂłr najwiÄ&#x2122;kszych hitĂłw, pokazujÄ&#x2026;cych peĹ&#x201A;en przekrĂłj i ewolucjÄ&#x2122; muzycznego stylu artystki.

CENA: ÂŁ8 GATUNEK: POP

MARILYN MANSON

PĹ&#x201A;yta to powrĂłt do mroku i brutalnoĹ&#x203A;ci wczesnych albumĂłw, tekstowo zdominowanej przez motyw przemocy, seksu i romansu.

CENA: ÂŁ12 GATUNEK: ROCK

PomaraĹ&#x201E;czowa trasa

W ramach pomaraĹ&#x201E;czowej trasy Kult wraz z Kazikiem wystÄ&#x2026;piÄ&#x2026; na londyĹ&#x201E;skiej scenie. OdwiedzÄ&#x2026; najwiÄ&#x2122;ksze miasta w Polsce, ale takĹźe pojadÄ&#x2026; poza granice kraju, m.in. wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie do Wielkiej Brytanii. Supportem przed zespoĹ&#x201A;em bÄ&#x2122;dzie kapela Gabinet Looster.

02 Forum 9-17 Highgate Rd, Kentish Town, London NW5 1JY

cena: od ÂŁ25 kiedy: 11 listopada

Star Festiwal 2017

Na tegorocznym festiwalu wystÄ&#x2026;piÄ&#x2026; Kasia Kowalska â&#x20AC;&#x201C; jedna z najbardziej rozpoznawalnych i docenianych artystek polskiej sceny muzycznej oraz zespĂłĹ&#x201A; DĹźem, muzyczna klasyka, ktĂłrych piosenki Ĺ&#x203A;piewajÄ&#x2026; kolejne pokolenia.

The Gliderdrome Boston Spain Place PE21 6HN

cena: od ÂŁ30 kiedy: 17 listopada

Andrzejkowa noc wraĹźeĹ&#x201E;

Klub OrĹ&#x201A;a BiaĹ&#x201A;ego zaprasza na zabawÄ&#x2122; andrzejkowÄ&#x2026;. Impreza minie pod znakiem dobrej muzyki, ktĂłrÄ&#x2026; zaserwujÄ&#x2026; Dj Marcin i Dj MichaĹ&#x201A;, smacznego jedzenia i przede wszystkim zabawy. W cenie biletu kolacja w formie szwedzkiego bufetu.

Klub OrĹ&#x201A;a BiaĹ&#x201A;ego 211 Balham High Road London, SW17 7BQ

cena: ÂŁ25/os. kiedy: 25 listopada

Obchody Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;ta NiepodlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci

Zjednoczenie Polskie w Wielkiej Brytanii organizuje uroczyste obchody polskiego Ĺ&#x161;wiÄ&#x2122;ta NiepodlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci.

W ramach wydarzenia odbÄ&#x2122;dzie siÄ&#x2122; msza Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2122;ta w intencji Ojczyzny w koĹ&#x203A;ciele p.w. Ĺ&#x203A;w. Andrzeja Boboli oraz Akademia w Sali Teatralnej.

POSK 238-246 King St Londyn, W6 0RF

cena: free kiedy: 12 listopada

goniec KULTURALNY ~

ksiÄ&#x2026;Ĺźka

10-&$"

TO STEPHENA KINGA

THE BOOK THIEF CENA:

ÂŁ9

Przed miÄ&#x2122;dzynarodowym szczytem do sĹ&#x201A;uĹźb dochodzi informacja o moĹźliwym zamachu, ktĂłra traktowana jest jak realna groĹşba.

AUTOR: REMIGIUSZ MRĂ&#x201C;Z GATUNEK: SENSACJA/ KRYMINAĹ CENA: ÂŁ8

Derry w stanie Maine to miejsce ledwie widoczne na mapie. Dochodzi tu do wyjÄ&#x2026;tkowej eskalacji zbrodni, okrutnych morderstw, gwaĹ&#x201A;tĂłw i tajemniczych wypadkĂłw. W kanaĹ&#x201A;ach miasteczka zalÄ&#x2122;gĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; To. BliĹźej nieokreĹ&#x203A;lone, przybiera najróşniejsze postaci â&#x20AC;&#x201C; klauna, ogromnego ptaszyska, gĹ&#x201A;osu w rurach. Poluje na dzieci. Tylko one potraďż˝iÄ&#x2026; dostrzec To. I dlatego wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie dzieci stajÄ&#x2026; do walki z potworem. Mija dwadzieĹ&#x203A;cia kilka lat i To powraca. Dzieci sÄ&#x2026; juĹź dorosĹ&#x201A;ymi, ale muszÄ&#x2026; odnaleĹşÄ&#x2021; w sobie dzieciÄ&#x2122;cÄ&#x2026; wiarÄ&#x2122;, lojalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i odwagÄ&#x2122;, by skutecznie stawiÄ&#x2021; mu czoĹ&#x201A;a. Najbardziej przeraĹźajÄ&#x2026;ca ze wszystkich powieĹ&#x203A;ci Stephena Kinga! <<

PIÄ&#x2DC;KNY SEN

Russel Green prowadziĹ&#x201A; uĹ&#x201A;oĹźone Ĺźycie, ktĂłre z dnia na dzieĹ&#x201E; wywraca siÄ&#x2122; do gĂłry nogami.

BÄ&#x2122;dzie musiaĹ&#x201A; zmierzyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z przeciwnoĹ&#x203A;ciami losu i pokonaÄ&#x2021; wĹ&#x201A;asne sĹ&#x201A;aboĹ&#x203A;ci.

AUTOR: NICHOLAS SPARKS GATUNEK: POWIEĹ&#x161;Ä&#x2020; ROMANTYCZNA CENA: ÂŁ7

spektakle i kabarety Musical Mamma mia

Mamma mia od 18 lat zachwyca publicznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. DoĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz do tej wspaniaĹ&#x201A;ej imprezy na sĹ&#x201A;oĹ&#x201E;cu przy ekscytujÄ&#x2026;cej muzyce. Na greckiej wyspie znajduje siÄ&#x2122; raj, w ktĂłrym sĹ&#x201A;ychaÄ&#x2021; najwiÄ&#x2122;ksze i ponadczasowe piosenki Abby, opowiadajÄ&#x2026;ce o miĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci i przyjaĹşni.

Novello Theatre 5 Aldwych London, WC2B 4LD

cena: od ÂŁ29 kiedy: 23 listopada

wystawy

Stand up Comedy tylko dla dorosĹ&#x201A;ych

Na londyĹ&#x201E;skiej scenie wystÄ&#x2026;pi dwĂłjka znanych komikĂłw: Ĺ ukasz â&#x20AC;&#x17E;Lotekâ&#x20AC;?

Lodkowskiâ&#x20AC;&#x201C; to najbardziej energetyczny wykonawca polskiej sceny stand-upowej oraz MichaĹ&#x201A; Leja, czyli wszechstronny artysta, ktĂłry nie stroni od mocnych i dosadnych ĹźartĂłw.

Salisbury Conservative Working Mens Club, 272 Mill Rd Cambridge, CB1 3NF

cena: ÂŁ22 kiedy: 10 listopada

Musical KrĂłl Lew

â&#x20AC;&#x17E;DzieĹ&#x201E; Ĺ&#x203A;wiraâ&#x20AC;? powraca

Lyceum Theatre 21 Wellington Street London, WC2E 7RQ

Broadway Theatre Catford Rd London, SE6 4RU

Znana opowieĹ&#x203A;Ä&#x2021; o krĂłlu Lwie przerodziĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; w spektakularne doĹ&#x203A;wiadczenie teatralne, ktĂłre eksploduje efektami i zachwyca muzykÄ&#x2026; o afrykaĹ&#x201E;skim brzmieniu. PoĹ&#x203A;rĂłd piÄ&#x2122;knej oprawy, znajduje siÄ&#x2122; wzruszajÄ&#x2026;ca historia o Simbie.

cena: od ÂŁ39 kiedy: 8 listopada

Bohaterowie noszÄ&#x2026; buty z gliny

Zhongguo 2185

DziÄ&#x2122;ki wystawie odkryjesz jak ksiÄ&#x2122;Ĺźna Diana wykorzystywaĹ&#x201A;a swĂłj image, by inspirowaÄ&#x2021; innych ludzi.

ZnajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; tam m.in. bĹ&#x201A;yszczÄ&#x2026;ce sukienki z lat 80. czy teĹź robocze stroje, ktĂłre nosiĹ&#x201A;a w latach 90.

PiĹ&#x201A;karze, pokazy mody, bajki, gimnastycy i aktorzy â&#x20AC;&#x201C; to zróşnicowana lista, ale zdjÄ&#x2122;cia bohaterĂłw pomogĹ&#x201A;y zorganizowaÄ&#x2021; wystawÄ&#x2122; Simeona Barclaya na temat tego, jak odnosimy siÄ&#x2122; do wspĂłĹ&#x201A;czesnej kultury i okreĹ&#x203A;lamy naszÄ&#x2026; toĹźsamoĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

Wystawa skupia dziesiÄ&#x2122;ciu chiĹ&#x201E;skich artystĂłw, ktĂłrzy uĹźywajÄ&#x2026; science-ďŹ ction jako ramy badania Ĺźycia politycznego we wspĂłĹ&#x201A;czesnym Ĺ&#x203A;wiecie. W rogu moĹźna tam znaleĹşÄ&#x2021; ogromnÄ&#x2026;, nadmuchanÄ&#x2026; gĹ&#x201A;owÄ&#x2122;, ciaĹ&#x201A;o w zĹ&#x201A;otej masce sĹ&#x201A;oniowej na Ĺ&#x201A;óşku, czy róşaniec zrobiony z kamer policyjnych...

Kensington Gardens London, W8 4PX

Tate Britain, Millbank London, SW1P 4RG

Sadie Coles, 62 Kingly St London, W1B 5QN

Modowa historia Diany

cena: ÂŁ15,40 kiedy: do koĹ&#x201E;ca lutego 2019

cena: free kiedy: do 7 listopada

.BHEBMFOB Kruszona

REALNA GROĹšBA

Niebezpieczne

AUTOR: STEPHEN KING GATUNEK: HORROR

37

cena: free kiedy: 4 listopada

Ä&#x2018; 10-&$".:Ä&#x2018;

Po 15 latach po kinowej premierze, ďŹ lm â&#x20AC;&#x17E;DzieĹ&#x201E; Ĺ&#x161;wiraâ&#x20AC;? doczekaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; swojej teatralnej wersji. W teatrze Broadway bÄ&#x2122;dzie moĹźna obejrzeÄ&#x2021; losy Adasia MiauczyĹ&#x201E;skiego. W postaÄ&#x2021; gĹ&#x201A;Ăłwnego bohatera wcieli siÄ&#x2122; Maciej Miecznikowski.

cena: od ÂŁ35 kiedy: 12 listopada

Wystawa zwierzÄ&#x2026;t

PoĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;cona zwierzÄ&#x2122;tom i ich roli w ludzkim Ĺźyciu. BÄ&#x2122;dzie moĹźna zobaczyÄ&#x2021; â&#x20AC;&#x17E;Ĺ&#x203A;cianÄ&#x2122; myszyâ&#x20AC;? stworzonÄ&#x2026; z 4000 rÄ&#x2122;cznie zebranych gryzoni z wysp na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie. OdwiedzajÄ&#x2026;cy poznajÄ&#x2026; rĂłwnieĹź wyniki badaĹ&#x201E; nt. ewolucji zwierzÄ&#x2026;t, ktĂłre lÄ&#x2026;dujÄ&#x2026; na naszych talerzach.

Grant Museum of Zoology University St, London, WC1E 6DE

cena: free kiedy: pon-pt (z wyjÄ&#x2026;tkiem Ĺ&#x203A;wiÄ&#x2026;t BoĹźego Narodzenia)

38 ~ goniec KULTURALNY

w sieci

gry

POCZUJ

ducha rywalizacji

INTERNETOWY

GRA PS4

GATUNEK: SPORT

13;&80%/*, 10 -0/%:/*&

CENA:

£53

YOUTUBE.COM/URBANWLONDYNIE

Kanał na platformie YouTube URban w Londynie przedstawia w formie wideo codzienne życie w brytyjskim świecie. Można tam znaleźć treści mówiące o ciekawych miejscach, poznać stereotypy na temat Brytyjczyków, zasięgnąć informacji o transporcie w Londynie czy też ulicznej sztuce. Autor kanału jest bardzo otwarty na propozycje nowych tematów �ilmów. „Wybierasz się do Londynu? A może już tu jesteś? Chcesz odwiedzić ciekawe miejsca w mieście a nie masz dobrego przewodnika?

Napisz, co Ciebie interesuje i co chciałbyś zobaczyć a ja już zajmę się resztą, żebyś zobaczył najlepsze uRban miejsca w LND” – pisze na swojej stronie Adrian Urban. <<

na parkiecie

Gra EA SPORTS FIFA ‘18 zaciera granicę między światem wirtualnym a prawdziwym oraz ożywia zawodników i atmosferę tego wspaniałego sportu. Tegoroczna odsłona to największy krok naprzód w rozwoju technicznym serii. Technologia ruchu prawdziwych piłkarzy to nowy system animacji poprawiający precyzję i płynność sterowania oraz doskonale odwzorowuje osobowość zawodników – piłkarze zachowują się i poruszają tak, jak na prawdziwych boiskach. Sterowanie nimi połączone z nowymi stylami gry i systemem ustawiania się na boisku dają narzędzia do tworzenia emocjonujących chwil, które rozgrzewają areny piłkarskie na całym świecie. Gra zabierze cię również w podróż z Aleksem Hunterem, który powraca z nowymi przygodami w gwiazdorskiej obsadzie. <<

dress code

LUKSUS

wśród gwiazd JEŚLI MASZ OCHOTĘ NA TROCHĘ LUKSUSU, KONIECZNIE ODWIEDŹ KLUB BUNGALOW 8 W LONDYNIE. JEST TO BARDZO ELEGANCKIE I EKSKLUZYWNE MIEJSCE, KTÓRE ODWIEDZA WIELE ŚWIATOWYCH GWIAZD.

Jest wysokiej jakości, dyskretnym i prywatnym klubem członkowskim. Miejsce niezwykle wysmakowane, wyszukane i ekskluzywne jest prawdziwą ucieczką 3 listopada 2017

od przyziemnego „motłochu”. W przeciwieństwie do klubów, które chcą uchodzić za ekskluzywne, nie ma tu strefy VIP – jeśli już jesteś członkiem Bungalow 8, to

już jesteś VIP-em.

Można tu usłyszeć najlepszych DJ-ów, zobaczyć obsługę ubraną w ciuchy od najlepszych projektantów, a nawet pośpiewać karaoke. <<

DRESSCODE

NIE LUBI KOLORU

BIZNESOWY LOOK NIE LUBI MOCNYCH I ŻYWYCH KOLORÓW. NALEŻY ZATEM POSTAWIĆ NA BIEL, JASNĄ I CIEMNĄ SZAROŚĆ, JASNE BŁĘKITY I CIEMNE GRANATY. MOŻNA ZASZALEĆ Z ODROBINĄ CZERWIENI, MOŻE BRĄZEM GDZIENIEGDZIE, ALE JEDYNIE W DODATKACH. ZAPOMNIJ JEDNAK O ŻYWEJ FUKSJI CZY SŁONECZNEJ ŻÓŁCI. PAMIĘTAJ TAKŻE, ŻE CZARNY JEST KOLOREM STOSOWANYM TYLKO NA WIECZORNYCH SPOTKANIACH, NIE POWINIEN WIĘC BYĆ UŻYWANY W CIĄGU DNIA. <<

goniec KULTURALNY ~

39

rozwĂłj osobisty ."4; 130#-&.: ; ;"1".*Ă?5:8"/*&.

8"Ăľ/:$) */'03."$+* /*& 1".*Ă?5"4; %"5 03"; 4Ă&#x2013;Â&#x201D;8&, ,5Â&#x201D;3:$) 4*Ă? 6$;:4; .64*4; POPRACOWAÄ&#x2020; NAD 480+Ă&#x192; 1".*Ă?$*Ă&#x192; *45/*&+& ,*-," 13045:$) 5&$)/*,

POZNAJ TECHNIKI

zapamiÄ&#x2122;tywania

N

zasami uczymy siÄ&#x2122; duĹźej liczby rzeczy, gdzie w przypadku niektĂłrych konieczne jest zapamiÄ&#x2122;tanie rĂłwnieĹź ich kategorii. Dobrym przykĹ&#x201A;adem sÄ&#x2026; sĹ&#x201A;Ăłwka z jÄ&#x2122;zyka niemieckiego czy francuskiego. UczÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; ich, musisz znaÄ&#x2021; takĹźe rodzaj â&#x20AC;&#x201C; mÄ&#x2122;ski lub ĹźeĹ&#x201E;ski. Jest to trudne, poniewaĹź kategorie czÄ&#x2122;sto nie pokrywajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; z tymi obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;cymi w jÄ&#x2122;zyku polskim (np. le livre â&#x20AC;&#x201C; ksiÄ&#x2026;Ĺźka, ktĂłra w jÄ&#x2122;zyku francuskim ma mÄ&#x2122;ski rodzajnik). Ratunkiem w tej sytuacji bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; kolory. NotujÄ&#x2026;c w zeszycie sĹ&#x201A;Ăłwka lub inne rzeczy do zapamiÄ&#x2122;tania wystarczy danÄ&#x2026; kategoriÄ&#x2122; zaznaczaÄ&#x2021; jednÄ&#x2026; barwÄ&#x2026;, przez co zapamiÄ&#x2122;tywanie bÄ&#x2122;dzie o wiele prostsze, bo mĂłzg bÄ&#x2122;dzie kojarzyĹ&#x201A; sĹ&#x201A;Ăłwko z danym kolorem. InnÄ&#x2026; metodÄ&#x2026; jest nauka poprzez autobiograďż˝iczne powiÄ&#x2026;zania. CzÄ&#x2122;sto w

szkoĹ&#x201A;ach nauczyciele wykorzystujÄ&#x2026; tÄ&#x2122; technikÄ&#x2122; podczas nauki jÄ&#x2122;zykĂłw obcych. ZadajÄ&#x2026; osobiste pytania, m.in.â&#x20AC;&#x17E;JakÄ&#x2026; muzykÄ&#x2122; lubisz najbardziej?â&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;Masz brata?â&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;Jaki ďż˝ilm ostatnio widziaĹ&#x201A;eĹ&#x203A;?â&#x20AC;?.

Okazuje siÄ&#x2122;, Ĺźe najlepiej pamiÄ&#x2122;tamy to, co ma zwiÄ&#x2026;zek z faktami z naszego Ĺźycia, dlatego warto pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021; o tej technice. Popularna jest takĹźe mapa myĹ&#x203A;li. ZĹ&#x201A;oĹźone zagadnienia najlepiej notowaÄ&#x2021; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie w ten sposĂłb. Na wiÄ&#x2122;kszej kartce twĂłrz powiÄ&#x2026;zane z nimi rysunki, uĹźywaj kolorĂłw i skojarzeĹ&#x201E;, ktĂłre poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czysz strzaĹ&#x201A;kami.

PamiÄ&#x2122;taj o tym, Ĺźeby najsilniej oznaczaÄ&#x2021; najwaĹźniejsze sĹ&#x201A;ownictwo. Warto jednak wypracowaÄ&#x2021; swĂłj indywidualny styl tworzenia map, ktĂłry bÄ&#x2122;dzie najwygodniejszy i pozwoli zapamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021; jak najwiÄ&#x2122;cej informacji. Metoda ma na celu wyko-

sĹ&#x201A;ownik kulturalny

&3: 45: KA

DODATEK REDAGUJE:

rzystanie wspĂłĹ&#x201A;pracy obu pĂłĹ&#x201A;kul mĂłzgowych, a nie â&#x20AC;&#x201C; tak jak w przypadku tradycyjnego notowania â&#x20AC;&#x201C; tylko lewej. Kreatywnym pomysĹ&#x201A;em jest tworzenie rymowanek. SÄ&#x2026; one bardzo pomocne, poniewaĹź bardzo szybko zapadajÄ&#x2026; w pamiÄ&#x2122;ci. Jak to zrobiÄ&#x2021;? SprawdĹş, ktĂłre sĹ&#x201A;owa z materiaĹ&#x201A;u do opanowania siÄ&#x2122; rymujÄ&#x2026;, a nastÄ&#x2122;pnie poĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz je w zabawny wierszyk. Dobra zabawa gwarantowana z wielkÄ&#x2026; korzyĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; dla naszej pamiÄ&#x2122;ci. To samo tyczy siÄ&#x2122; tworzenia bajek i zabawnych historyjek z uĹźyciem informacji do zapamiÄ&#x2122;tania. Istotne w tej technice jest, by wymyĹ&#x203A;liÄ&#x2021; absurdalnÄ&#x2026; fabuĹ&#x201A;Ä&#x2122; z dziwnymi elementami. PamiÄ&#x2122;taj â&#x20AC;&#x201C; im dziwniejsza, tym lepsza! Takie rzeczy zapamiÄ&#x2122;tujemy najlepiej. <<

POCHODZI Z JÄ&#x2DC;ZYKA GRECKIEGO â&#x20AC;&#x17E;ERISTIKĂ&#x201C;Sâ&#x20AC;?, CO OZNACZA â&#x20AC;&#x17E;KĹ Ă&#x201C;TLIWYâ&#x20AC;?.

SZTUKA PROWADZENIA SPORĂ&#x201C;W SĹ OWNYCH Erystyka to sztuka prowadzenia sĹ&#x201A;ownych sporĂłw, dyskutowania i przekonywania do swoich racji. Stosuje siÄ&#x2122; przy tym nielojalne i podchwytliwe Ĺ&#x203A;rodki jÄ&#x2122;zykowe i pozajÄ&#x2122;zykowe, nazywane erystycznymi. By wygraÄ&#x2021; spĂłr, erysta odwoĹ&#x201A;uje siÄ&#x2122; do najbardziej czuĹ&#x201A;ych punktĂłw, lÄ&#x2122;kĂłw i kompleksĂłw rozmĂłwcy. Bardzo czÄ&#x2122;sto zdarzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; mocne ataki w stylu â&#x20AC;&#x17E;To niestety tak wyglÄ&#x2026;da, gdy kobieta usiĹ&#x201A;uje udawaÄ&#x2021; mÄ&#x2122;ĹźczyznÄ&#x2122;â&#x20AC;?, co moĹźe wyprowadziÄ&#x2021; drugÄ&#x2026; osobÄ&#x2122; z rĂłwnowagi, poniewaĹź dotyka kwestii, np. kompleksu.

ErystÄ&#x2026; moĹźna byÄ&#x2021; Ĺ&#x203A;wiadomie lub nieĹ&#x203A;wiadomie.

Drodzy Czytelnicy,

zapraszamy do wspĂłĹ&#x201A;redagowania â&#x20AC;&#x17E;GoĹ&#x201E;ca Kulturalnegoâ&#x20AC;?. .BHEBMFOB Kruszona

BraĹ&#x201A;eĹ&#x203A; udziaĹ&#x201A; w imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? PrzyĹ&#x203A;lij nam zdjÄ&#x2122;cie i krĂłtkÄ&#x2026; notatkÄ&#x2122;: magdalena.kruszona@mail.goniec.com

40 ~ porady

Panel eksperta

reklama

Zgubiłeś polski paszport w Wielkiej Brytanii? Co robić.

Osoba, która utraciła paszport lub paszport tymczasowy na terytorium Wielkiej Brytanii, zobowiązana jest niezwłocznie zawiadomić o tym organ paszportowy, który wydał dokument lub organ paszportowy właściwy ze względu na miejsce pobytu osoby. W celu dokonania zgłoszenia organowi paszportowemu utraty paszportu należy wypełnić i złożyć osobiście w wybranym urzędzie konsularnym formularz „Zawiadomienie o utracie/zniszczeniu dokumentu paszportowego”, który jest dostępny w urzędzie. Konsul po przyjęciu zawiadomienia, ustaleniu tożsamości osoby i danych utraconego/zniszczonego dokumentu reklama

3 listopada 2017

paszportowego wprowadza do ewidencji paszportowej, a następnie przekazuje do centralnej ewidencji wydanych i unieważnionych dokumentów paszportowych informację, że dokument ten utracił ważność. Obywatelowi polskiemu, który utracił dokument paszportowy za granicą, konsul po potwierdzeniu jego danych i tożsamości, w razie potrzeby, wydaje paszport tymczasowy na powrót do miejsca pobytu stałego (w Polsce lub w innym kraju). Okres oczekiwania to 2 tygodnie.

Numer telefonu Centrum Informacji Konsularnej (czynny w dni robocze w godzinach 8:00 – 16:00): +44 2030789618.

porady ~

41

Odszkodowanie za uraz mózgu, rdzenia kręgowego i amputacje Wypadki dzieci, szczególnie te powodujące ciężkie obrażenia to traumatyczne przeżycie dla całej rodziny. John Davis, obecnie kierownik departamentu do spraw obrażeń katastro�icznych w kancelarii adwokackiej Sintons, który uzyskał 3,75 miliona funtów dla nastolatka sparaliżowanego w konsekwencji wypadku samochodowego, podkreśla, iż rodzice ciężko poszkodowanych dzieci, oczekują w szczególności ze strony adwokata natychmiastowej pomocy w uzyskaniu od ubezpieczyciela przedpłaty na pokrycie bieżących wydatków oraz pomocy w zorganizowaniu prywatnej, intensywnej rehabilitacji, specjalistycznego sprzętu medycznego, całodziennej specjalistycznej opieki, adaptacji domu do potrzeb dziecka oraz prywatnej terapii i leczenia uzupełniającego. Mark Quigley, partner w kancelarii Sintons, który wywalczył 5 milionów funtów dla dziecka, które wskutek potrącenia przez samochód doznało poważnego urazu mózgu zaznacza, że adwokaci specjalizujący się w uzyskiwaniu odszkodowań za trwały i znaczny uszczerbek na zdrowiu, walczą o kwoty odszkodowań, które mają za zadanie próbę

zrekompensowania negatywnych skutków doznanych urazów, w tym również zorganizowanie intensywnej i specjalistycznej rehabilitacji z różnymi ekspertami, w zależności od potrzeb osoby poszkodowanej, która to rehabilitacja ma na celu zminimalizowanie zdrowotnych konsekwencji wywołanych przez uraz. Co więcej, uzyskane odszkodowanie musi być tak obliczone, aby mogło zaspokoić długoterminową lub dożywotnią profesjonalną opiekę i rehabilitację oraz

szereg innych wydatków. Jeśli Ty lub członek Twojej rodziny miał wypadek i potrzebuje pomocy specjalistów od poważnych urazów, skorzystaj z bezpłatnej i niezobowiązującej konsultacji z naszym polskim prawnikiem pod bezpłatnym numerem 0800 093 3060. <<

Śniadanie w pięć minut Jestem dziewczyną, która na pierwszym miejscu stawia: rodzinę, zdrowie, marzenia i ciężką pracę. Moją pasją jest zdrowy styl życia i sport. Piszę do Was jako Miss Polski UK& Ireland i personalny trener. To właśnie tym, między innymi, chciałabym się z Wami podzielić, bo czym byłoby życie, jeśli nie mielibyśmy tej najważniejszej rzeczy, jaką jest zdrowie.

Mam nadzieję, że moja wiedza na te tematy pomoże niejednemu z Was w różnych dziedzinach życia, bo uwierzcie mi, że to właśnie od zdrowia w dużej mierze zależy

nasze samopoczucie i pozytywne nastawienie.

Dzisiaj kilka słów na temat śniadania, które odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu. Mój poranny posiłek składa się z koktajlu, który przygotowuję w 5 minut ze zblendowanego banana, jabłka, połowy awokado, wody oraz łyżeczki spiruliny. To właśnie ten ostatni składnik gra tutaj kluczową rolę. Spirulina to niebieskozielona alga, która ze względu na unikalne właściwości spożywana jest na całym świecie. To źródło kwasu gamma-linolenowego, który

występuje również w mleku matek karmiących. Wspomaga leczenie alergii, otyłości, obniża ciśnienie, jak również regeneruje komórki mózgowe i dodaje energii. Spirulina to również bogate źródło białka oraz składników mineralnych, duża zawartość żelaza czyni ją doskonałym pożywieniem dla osób niespożywających mięsa. Warto też dodać, że alga spowalnia proces starzenia się. Możecie kupić spirulinę w postaci proszku lub tabletek.

W kolejnych wydaniach będziecie mogli znaleźć więcej informacji na temat zdrowia, sportu oraz moich

Łukasz Wójcik POLSKI PRAWNIK SENIOR LITIGATOR 0800 093 3060 SINTONS.CO.UK/PL

przeżyć związanych z konkursem Miss Polki UK & Ireland. <<

Paulina Główka MISS POLSKI UK&IRELAND 2017

42 ~ życie w SIECI

życie w SIECI Moje wypieki autorstwa Doroty Świątkowskiej to najpopularniejszy polski blog cukierniczy, który na Facebooku zgromadził 300 tysięcy fanów. Od ponad 10 lat Dorota pokazuje swoim czytelnikom jak tworzyć cukiernicze dzieła w zaciszu domowym. www.mojewypieki.com facebook.com/mojewypiekicom Od 2006 roku prowadzi blog o tematyce cukierniczej

]

Urodzona Słupszczanka, sercem Szczecinianka, z przypadku mieszkanka Walii (prowadziłam stąd bloga przez pierwsze 10 lat), obecnie mieszkająca w Anglii

]

Pisze o sobie Dorota Świątkowska na swoim blogu

Magdalena Kruszona Pierwotnie blog Moje Wypieki miał być internetową formą zapisu przepisów ze starego zeszytu i karteczek, który uporządkuje i skupi kulinarne informacje w jednym miejscu. Pierwszym opublikowanym wpisem była receptura na napoleonkę, która – jak przyznaje autorka – przysporzyła ogromny spór o nazwę tego wypieku, porównując ją do kremówki. To właśnie to ciasto otworzyło wielką blogową przygodę, która trwa już ponad dziesięć lat. Przez ten 3 listopada 2017

czas, blog zdobył uznanie i otrzymał w 2008 roku, czyli 2 lata po rozpoczęciu internetowej działalności, nagrodę Blog Roku, a w 2010 roku tytuł Blogera 2009 Roku w kategorii „Życie” w konkursie organizowanym przez wiadomości24.pl. Równolegle odbyła się premiera pierwszej książki zatytułowanej tak samo jak nazwa blogu – „Moje wypieki”, która była zbiorem przepisów zebranych przez autorkę w ciągu trzech lat. Jednak na jednej pozycji się nie skończyło – Dorota Świątkowska wydała kolejne książki, a ostatnia z nich miała premierę rok temu.

Na stronie internetowej można znaleźć receptury na słodkości z wielu zakątków świata. Znajdują się tam propozycje na m.in.

serniki, babeczki, makaroniki, pralinki czy też słodkie bułeczki, a ich prezentacja oraz zdjęcia zachwycają za każdym razem. Jest inspiracją dla setek tysięcy czytelników, którzy każdego dnia dzielą się w komentarzach pod wpisami efektem swoich poczynań cukierniczych, stworzonych na bazie przepisów Doroty.

Nie da się ukryć, że Moje Wypieki to zdecydowany lider wśród polskich blogów cukierniczych.

życie w SIECI ~ grają na

Magdalena Kruszona

youtube

43

moneygrabbing.co.uk Blog jest przeznaczony przede wszystkim dla tych, którzy są zainteresowani takimi tematami jak oszczędzanie, zarabianie oraz życie na emigracji w Anglii. Autor w bardzo przejrzysty sposób opisuje m.in. informacje na temat ubezpieczeń oraz porady, w jaki sposób oszczędzać na zakupach, a nawet na rachunkach za prąd czy gaz. Na stronie znalazła się też sekcja poświęcona podróżowaniu po Wielkiej Brytanii oraz wskazówki, jak nie przepłacać za wakacje.

smartpolak.co.uk

Ekstremalne lądowanie samolotu W październiku nad Irlandią i Wielką Brytanią przeszedł huragan Ophelia, zostały wydane również alerty pogodowe w Walii i Szkocji. Jego nadejście mocno odczuli mieszkańcy, którym nawałnica zniszczyła domy, a ponad 130 tysięcy gospodarstw było pozbawionych prądu. Siła wiatru dochodząca nawet do 150 km/h zabiła kilka osób, zamknięto również m.in. placówki szkolne i urzędy, a z największych irlandzkich lotnisk odwołano około 150 lotów. Jednak podczas trwania huraganu,

kilka samolotów było akurat w powietrzu i musiało wylądować. Jedno z takich lądowań zostało zarejestrowane w formie wideo przez świadka zdarzenia i udostępnione w Sieci. Na nagraniu widać jak maszyna chwieje się na boki, próbuje przedrzeć się przez ścianę wiatru i bezpiecznie zakończyć lot na lądowisku. Widok z boku robi duże wrażenie, aż trudno sobie wyobrazić, co musieli przeżywać pasażerowie na pokładzie. Film został już obejrzany ponad 300 tysięcy razy.

CO ZAŁOŻYĆ NA WESELE

Wybranie odpowiedniej stylizacji na wesele to dla wielu kobiet ogromne wyzwanie. Co założyć? Na to pytanie odpowiada Radzka w filmie na YouTube.

Youtuberka na początku swego �ilmu podkreśliła, że ślub łączy w sobie formalną i imprezową część, gdzie ta druga trwa całą noc. Autorka �ilmu uważa, że najlepszym rozwiązaniem będzie postawienie na bezpieczną klasykę, czyli sukienkę koktajlową, łącząca w sobie te dwie formy – elegancką i nieco casualową. Przypomina ona strój nadający się do pracy, jednak odpowiednio dobrana tekstura, wzór i kolor będą sugerować, że jest sukienką popołudniową. Radzka

poleca również sukienki we wzory w stylu maxi. Dużą popularnością cieszą się kreacje retro oraz awangardowe, świetnie nadające się na uroczystość weselną. Youtuberka zwraca jednak uwagę na rodzaj materiału sukienki oraz jej kolory. Zdecydowanie należy zrezygnować z satyny, tafty, cekin, bieli, czerni oraz mocnych, dominujących kolorów, np. żółci, która będzie wyglądała źle chociażby podczas sesji fotogra�icznej. <<

Blog prowadzony jest przez trzy osoby: Pawła Kłosińskiego, Klaudię Grzegoszewską oraz Annę Czerewską. Opisują dziesiątki porad dla emigrantów, dzielą się także z czytelnikami wiedzą na temat prowadzenia własnej działalności na Wyspach, którą znają z autopsji – Paweł prowadzi własną firmę i cały czas rozwija swoje przedsięwzięcia.

duolook.pl Bloga prowadzi małżeństwo – Jarek i Alicja. Mieszkają w Londynie, a ich wspólną pasją jest podróżowanie. Na swojej stronie prezentują kawałek swojego wspólnego życia.

Opisują radosne chwile, ciekawostki z podróży, wyrażają zdanie na temat minionych wydarzeń oraz pokazują jak wygląda prawdziwe życie w Wielkiej Brytanii. Jednak niezaprzeczalne jest, że autorzy prezentują i zarażają innych życiem w symbiozie, czerpiąc z niego ogromną radość.

Isawpictures.com Polka mieszkająca w Londynie. Z zawodu marketingowiec, z wykształcenia dziennikarka. Prowadzi blog o tematyce lifestyle, poruszając kwestie podróży, kuchni, a także codziennego życia w Londynie, dzieląc się swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniem. Treści wzbogacone są pięknymi zdjęciami, które obrazują przedstawioną we wpisie historię.

44 ~ nasze DZIEJE

kącik HISTORYCZNY Maria Skłodowska-Curie, urodzona 7 listopada 1867 r. to postać znana na całym świecie. Już w roku 1891 opuściła ojczyznę i wyjechała do Paryża, gdzie kontynuowała studia na Sorbonie. Francja okazała się miejscem wielu możliwości, które wykorzystała Skłodowska, rozwijając swoją ścieżkę zawodową. Mimo że jej wielką, młodzieńczą pasją był teatr, postanowiła wybrać karierę naukową i to na niej skupiło się całe życie Marii.

Była pierwszą i jedyną kobietą, która dwukrotnie otrzymała Nagrodę Nobla.

Jej działalność i odkrycia naukowe zrewolucjonizowały metody leczenia, na których bazuje współczesna medycyna.

Wszystko, czym dysponowali było naprawdę nędzne. powietrze i niektóre ciała. Przełomowe odkrycia były wielkim sukcesem, tym bardziej, że para nie dysponowała najwyższej jakości sprzętem.

– Wszystko, czym dysponowali w tym laboratorium było naprawdę nędzne, a jednak to tu były robione badania, które doprowadziły do odkrycia i wydzielenia polonu i radu – powiedział prof. Marcel Guillot, współpracownik Marii Skłodowskiej-Curie.

Wzorowa uczennica

Od młodzieńczych lat otaczała się wybitnymi naukowcami, m.in. Paulem Appelem, Henrim Poincaré’em oraz Gabrielem Lippamnnem, którzy byli jej nauczycielami akademickimi. Pomagali rozwijać jej zainteresowania, a ona korzystała z ogromnej wiedzy swoich wykładowców co zaowocowało zdobyciem w 1893 roku licencjata z �izyki, a rok później z matematyki.

Mimo, że skończyła pierwszy etap studiów, podjęła dalsze naukowe kroki i działania, w których wspierał ją Gabriel Lippmann. Pomógł on Skłodowskiej otrzymać stypendium do badań nad magnetycznymi właściwościami różnych rodzajów stali. Ten okres okazał się również początkiem nowej znajomości z Pierre’em Curie, która następnie przerodziła się w miłość. Wybranek był od Marii straszy o 8 lat i zajmował się badaniami naukowymi. Odkrył piezoelektryczność,

doniosło także, że związki promieniotwórcze świecą, sole rady wydzielają ciepło, zabarwiają porcelanę i szkło, a promieniowanie przechodzi przez

Prekursorka chemioterapii

~Maria~

Maria wierzyła, że nauka jest czymś pięknym i pasjonującym, co może przynieść ludzkości wiele dobrego.

Trudno nie zgodzić się z tą teorią, tym bardziej, że jej odkrycia mają duży wpływ na dzisiejsze metody leczenia nowotworów. Na to, jak wygląda współczesna medycyny wpływ miały dwa wielkie odkrycia – promienie X, dokonane przez Rentgena w 1895 r. oraz odkrycie polonu i radu, które ponadto rozwinęły nowe gałęzie w

Skłodowska -Curie

jest również autorem „prawa Curie” i „Wagi Curie”, zasady symetrii oraz konstruktorem piezokwarcu.

Odkrycie radu i polonu

Skłodowska postanowiła pod lupę wziąć promieniowanie, nad którym wcześniej pracował Henri Becquerel.

Wprowadziła do badań kilka zmian – kliszę fotogra�iczną zastąpiła bardzo czułym elektrometrem, który był skonstruowany przez Pierra i jego brata Jacquesa. Proces badawczy był bardzo złożony i czasochłonny, a mimo to każdy etap pracy był zakończonym sukcesem. Podczas kolejnych badań 3 listopada 2017

stwierdziła, że natężenie promieni Becquerela zależy od zawartości uranu w próbce. To spostrzeżenie umożliwiło Marii wyciągniecie słusznego wniosku, że jest ono właściwością atomową uranu. Badania nad jego właściwościami spowodowały, że Curie znalazła domieszkę nowego i nieznanego pierwiastka. Postanowiła więc potwierdzić to odkrycie. Dołączył Pierre, wraz z którym określili zdolność promie-

niowania nowej cząsteczki. 18 lipca 1898 r. ogłosili odkrycie polonu, które zostało wytłumaczone i potwierdzone w dziele naukowym. Pierwiastek nazwali na cześć Polski. Na kolejny sukces Skłodowskiej nie trzeba było długo czekać. Kilka miesięcy później, a dokładniej 26 grudnia 1898 r. ogłosiła wraz z Gustawem Bémontem odkrycie nowego pierwiastka chemicznego, jakim był rad. Małżeństwo Curie

chemii, �izyce i matematyce. Jej wielkie osiągnięcia zostały docenione, kiedy to w 1903 roku otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie �izyki. Była to bardzo podniosła chwila, ponieważ po raz pierwszy została wyróżniona kobieta.

Po ośmiu latach po raz drugi trzymała statuetkę, tym razem za osiągnięcia w dziedzinie chemii. Skłodowska przetarła również drogę wielu kobietom, przyczyniając się do emancypacji kobiet, bo oprócz odebrania nagrody Nobla, objęła katedrę �izyki po mężu, będąc tym samym pierwszą profesor na zdominowanej przez mężczyzn uczelni.

nasze DZIEJE ~

45

World

WIDE WEB Czy wiesz, że...

POCZĄTEK SIECI World Wide Web (z ang. ogólnoświatowa sieć) to inaczej hipertekstowy, multimedialny i internetowy system informacyjny, opierający się na publicznie dostępnych i otwartych standardach IETF i W3C. Brytyjski inżynier i naukowiec Tim Berners-Lee napisał projekt oparty na ENQUIRE. Został w nim zawarty rozbudowany system zarządzania informacją, będący początkiem obecnego WWW. Po czasie dołączył doń naukowiec Robert Caillian i zaczęli współpracę w ośrodku CERN. Wspólne działania zaowocowały opublikowaniem w 1990 r. o�icjalnego projektu budowy systemu hipertekstowego, nazwanego Worl Wide Web, w skrócie WWW lub W3. Zaznaczyli, że ma być obsłu-

Ważne daty w historii sieci www:

1980 r.

giwany przy pomocy przeglądarki internetowej, używającej architektury klient-serwer. Użycie hipertekstu miało umożliwić dostęp do różnego rodzaju informacji poprzez sieć odnośników – użytkownik oglądający stronę internetową może podążać za zamieszczonymi hiperłączami. W ten sposób internauta może „wędrować” po globalnej sieci, przeglądają nowe udostępnione dokumenty. Początkowo WWW było oparte na SGML-owej (podstawowej) przeglądarce, noszącej nazwę Dynatext. Punktem zwrotnym w historii WWW było wprowadzenie przeglądarki Mosaic, która działała w trybie gra�icznym, co uczyniło World Wide Web najpopularniejszą usługą internetową. W 1994 roku Time Berners-Lee opuścił CERN i założył konsorcjum World Wide Web Consortium. Do tego czasu całkowita liczba stron internetowych stanowiła promil ich obecnej liczby, ale na pewno wiele z nich mogła być inspiracją dla współczesnych witryn w Sieci. <<

Tim napisał projekt oparty na ENQUIRE, przedstawiając system zarządzania informacjami

CERN ogłosił, że WWW będzie dostępne bezpłatnie dla każdego

1989r.

1993r.

Tim Berners-Lee stworzył na własny użytek ENQUIRE, aplikację i bazę danych

1990r.

Tim opublikował oficjalny projekt budowy systemu hipertekstowego, nazwanego World Wide Wed

• Idealny czas odpowiedzi z serwera to 0,1 sek. (jedna dziesiąta sekundy), dopuszczalna jest także 1 sekunda • Nazwa spam pochodzi od produktu Spiced Ham (pol. konserwa), zyskająca popularność w UK po skeczu Monty Pythona, w którym natrętnie używano właśnie tego słowa • Pierwszy web serwer znajdował się na komputerze NeXT wynalazcy WWW, Tima Bernersa-Lee, który pracował w genewskim CERN • Nazwa wyszukiwarki internetowej Google powstała przez pomyłkę jej twórcy L.Page’a, któremu chodziło o googola (dziesięć do potęgi setnej)

1994r.

Tim Berners-Lee po opuszczeniu CERN założył World Wide Web Consortium (W3C)

46 ~ ciekawostki

STOPA,

STOPA TO DOLNA CZĘŚĆ KOŃCZYNY, KTÓRA USYTUOWANA JEST ZARAZ POD KOSTKĄ.

KSZTAŁT LUDZKIEJ STOPY ROZWIJAŁ SIĘ OD ZARANIA DZIEJÓW, POCZĄWSZY OD POJAWIENIA SIĘ PIERWOTNEJ BUDOWY STOPY U PŁAZÓW ŻYJĄCYCH NA LĄDZIE. TA CZĘŚĆ CIAŁA WYSTĘPUJE TYLKO U NACZELNYCH. MA WIELE FUNKCJI, JEDNAK NAJWAŻNIEJSZĄ Z NICH JEST ZAPEWNIENIE KONTAKTU Z GRUNTEM, PO KTÓRYM MOŻNA CHODZIĆ, BIEGAĆ I SKAKAĆ. W SWOIM ROZWOJU, STOPA PRZYSTOSOWAŁA SIĘ DO PRZENOSZENIA DUŻYCH I ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ.

CZYLI

POD LUPĄ

tak to jest ZBUDOWANE

Magdalena Kruszona

MISTRZOWSKA KONSTRUKCJA

Podporowa funkcja, która utrzymuje w pozycji pionowej cały ciężar ciała wpłynęła na kształt kości stopy, jej aparat stawowo-więzadłowy oraz układ mięśniowy. Finalnie, po latach ewolucji, składa się z 26 kości, mięśni, tętnic, żył, nerwów oraz gruczołów potowych, liczonych w setkach tysięcy. A słynna i mityczna pięta achillesowa jest najmocniejszym więzadłem w całym ciele.

Co ciekawe, w stopach znajduje się aż 1/4 liczby kości z całego organizmu. Podzielić je można na trzy grupy: stępu, czyli części nogi, która jest mało ruchliwa i sztywna, przenosi ciężar ciała; śródstopia – giętka część stopy, amortyzuje wstrząsy podczas chodzenia i palców, które zapewniają stabilność stopy. Na stęp składają się kości: skokowa, piętowa, łódkowata, klinowata (przyśrodkowa, pośrednia

oraz boczna) i sześcienna. Do przodu od stępu leży pięć równolegle do siebie ułożonych podłużnych kości śródstopia, które można łatwo wyczuć przez skórę. Pierwsza kość śródstopia odgrywa ważną rolę w poruszaniu się naprzód. Paliczki kości palców zbudowane są analogicznie jak ręce. Paluch ma dwa paliczki, a pozostałe składają się z trzech. Ponadto, stopy to miejsce, na którym znajduje się najwięcej receptorów zmysłu. Odpowiednio masowane mogą stymulować poszczególne narządy ciała. Mówi się o masażu samoleczącym, który niweluje ból. Wystarczy zapoznać się z mapą receptorów – „ściągi” dostępne są w Internecie i w razie dolegliwości masować odpowiednie partie stopy. Nie dość, że jest to relaksacyjne, to na dodatek może pomóc w schorzeniach. <<

Czy wiesz, że...

STOPA ZBUDOWANA JEST Z 26 KOŚCI, 33 STAWÓW I PONAD 100 MIĘŚNI, WIĘZADEŁ I ŚCIĘGIEN LEONARDO DA VINCI UWAŻAŁ, ŻE „LUDZKA STOPA JEST MACHINĄ O MISTRZOWSKIEJ KONSTRUKCJI ORAZ DZIEŁEM SZTUKI” W STAROŻYTNEJ GRECJI UWAŻANO, ŻE W STOPIE MIEŚCI SIĘ DUSZA LUDZKA, DLATEGO NIEUFNIE ODNOSZONO SIĘ DO NIEPEŁNOSPRAWNYCH OSÓB BEZ NÓG PAZNOKCIE U STÓP ROSNĄ 4 RAZY WOLNIEJ NIŻ U RĄK, A KOŚĆ SKOKOWA JEST DRUGĄ CO DO WIELKOŚCI KOŚCIĄ W STOPIE NAJCZĘSTSZYMI CHOROBAMI STÓP SĄ PALUCH KOŚLAWY, PŁASKOSTOPIE, GRZYBICA I ARTRETYZM 3 listopada 2017

ciekawostki ~

47

Zegarki na rękę to klasa sama w sobie.

To biżuteria, na którą może sobie pozwolić zarówno kobieta, jak i mężczyzna. Zdobi stylizację, dodając jej szyku i elegancji lub w przypadku sportowego stroju, podkreśla jego mocny charakter. Może być na bransolecie lub na pasku z różnych tworzyw. Na pierwszy rzut oka, widać jak zbudowany jest zegarek, jednak nazewnictwo i funkcje poszczególnych elementów nie są już tak oczywiste.

ODMIERZAJ Magdalena Kruszona

CZAS

Przede wszystkim zegarek jest wyposażony w kopertę – podstawową część budowy zegarka naręcznego, w której osadzony jest cały mechanizm. Zazwyczaj przybiera kształt koła lub kwadratu, może różnić się jedynie kolorem i materiałem, z którego została wykonana. Po prawej stronie (lub w wersji dla mańkutów – po lewej) zegarka znajduje się koronka, czyli malutkie pokrętło leżące na linii godziny trzeciej. Umożliwia ona zmianę położenia wskazówek i nakręcanie mechanizmu.

Czasomierz zbudowany jest również z tarczy, na której umieszczane są oznaczenia godzin i minut oraz wskazówek – ruchomej części zegarka.

Umożliwiają one odczytywanie upływającego czasu. W klasycznej wersji znajdują się także liczby – arabskie, nazywane indeksem. Całość tego gadżetu „oprawiona” jest szkłem z różnych tworzyw do wyboru, m.in. mineralnego lub sza�irowego. Wyróżnić można także sferyczne (wypukłe szkło, nadające unikatowy wygląd) oraz plastikowe (bardzo miękkie, można w prosty sposób je polerować). Należy wspomnieć o dekielku, który podczas codziennego użytkowania jest niezauważalny. Zabezpiecza on zegarek przed zniszczeniami. Znajdują się na nim również informacje o producencie. Pod tarczą i dekielkiem zamocowany jest mechanizm, „serce” zegarka, dzięki któremu odmierzany jest czas. Do tego procesu wykorzystywane są zjawiska mechaniczne lub elektryczne. <<

A TY JAKI ZEGAREK WYBIERASZ?

Oferta dostępnych zegarków na rynku jest ogromna. Można je podzielić na dwa główne rodzaje – funkcyjne i modowe. Do tych pierwszych należą zegarki sportowe, typu G-Shock. Mogą mierzyć puls, kilometry, być nawigacją oraz są przystosowane do nurkowania. Drugi rodzaj zegarków służy przede wszystkim do podkreślenia stylizacji, będący swoistą biżuterią. Są bardzo eleganckie i gustowne, dostępne w wielu wzorach, kolorach i kształtach. Najbardziej znane marki słynące z produkcji takich urządzeń to Rolex, Daniel Wellington oraz Apart Elixa.

NA

POMYSŁ

WEKEND Brak pomysłu na spędzenie weekendu? Wychodzimy Wam naprzeciw z propozycją wyjazdu na Wyspy Owcze.

Z kolejnych stron dodatków dowiecie się, dlaczego warto pojechać na wyspę położoną na Morzu Norweskim między Wielką Brytanią, Islandią a Norwegią, poznacie najważniejsze punkty turystyczne oraz kilka ciekawostek o tym miejscu. Znajdziecie także przepisy na dania serwowane na Wyspach Owczych, m.in. krem z homara, pulpeciki rybne, pieczeń wieprzową oraz ciasto drożdżowe z cynamonem.

50 ~ around the WORLD

pomysł na WEEKEND Podobno na Wyspach Owczych mieszka mniej osób niż żyje tu owiec. Do tego ceny zwalają z nóg, a do europejskich stolic wcale nie jest tak blisko.

A jednak i tu żyje spora grupka Polaków, i sporo tutystów przyjeżdża poznać te tereny.

NA WYSPACH

Owczych 3 listopada 2017

around the WORLD ~ Położone na Morzu Norweskim, między Wielką Brytanią, Islandią a Norwegią wyspy stanowią terytorium zależne Danii.

Na archipelagu 18 wysp żyje niespełna 50 tysięcy mieszkańców. To co przyciąga tutaj turystów, to bez wątpienia przyroda – gości zachwycają wybrzeża, skaliste i strome, przypominają �iordy, wzgórza i delikatne wzniesienia, ale i klify, w tym klif przylądka Enniberg (745 m), zajmujący w Europie pierwsze miejsce pod względem wysokości.

Brakujące owce

Zanim jednak wybierzemy się w podróż na te wyjątkowe wyspy, warto wiedzieć, czego możemy się na miejscu spodziewać.

Zaskoczeniem może być już sam język – mieszkańcy posługują się językiem farerskim, który jest jednym z dwóch języków urzędowych kraju. Drugim z nich jest duński, którym posługuje się grupa imigrantów z Danii. Dla turystów nie powinna być to jednak przeszkoda, bo dość powszechna jest tu także znajomość języka angielskiego, zwłaszcza w stolicy kraju, Thorshavn (duń.: Port Thora – nordyckiego boga burzy i piorunów), w której mieszka ponad 1/4 ludności Wysp, w tym także zdecydowana większość imigrantów.

Co jeszcze może zaskoczyć przejezdnych?

Do niemiłych niespodzianek z pewnością należeć będą wysokie ceny. – Ceny w sklepach są naprawdę zabójcze i narzekają na nie nie tylko turyści, ale też miejscowi.

Praktycznie wszystkie towary i usługi są o ok. 30 proc. droższe niż w Danii, a paradoksalnie zarobki nie są tu o wiele wyższe.

Winą za taki stan rzeczy należy obarczać oczywiście izolację archipelagu, co niesie za sobą wysokie koszty transportu towarów. Bardzo drogie są warzywa i owoce, których jakość na dodatek pozostawia wiele do życzenia – mówi w wywiadzie dla portalu bankier.pl Kinga Eysturland, Polka mieszkająca na Wyspach Owczych.

Za ciekawostkę można też uznać fakt, że na Wyspach żyje więcej owiec niż mieszkańców (tych pierwszych jest blisko 70 tysięcy), ale ich liczba i tak nie wystarcza na pokrycie zapotrzebowania lokalnej populacji. – Każdej jesieni przychodzi czas uboju owiec, a wówczas każda sztuka eksploatowana jest do granic możliwości – sierść zabierana jest na wełnę, wnętrzności wykorzystywane są do wyrobu kiełbas, głowy są opalane i zjadane (to jedno z dań narodowych), z rogów

robi się kielichy lub świeczniki, które turyści nabywają w sklepach z pamiątkami, tak więc praktycznie nic się nie marnuje – dodaje Kinga Eysturland.

Skansapakkhúsið, czyli najlepiej widoczny z morza budynek, stojący na wierzchołku półwyspu Tingane, pochodzący z połowy XVIII w.

Historyczne centrum

Bez parasola

Thorshavn, podobnie jak spora część wyspy, coraz bardziej otwiera się na turystów, głównie dzięki otwarciu linii promowej Norröna do Islandii. Inną możliwością dotarcia do Thorshavn jest przelot samolotem linii lotniczych Atlantic Airways (rodzima linia Wysp Owczych), docierających do portu lotniczego Vágar, jedynego lotniska na Wyspach Owczych, położonego ok. 1,5 km od miejscowości Sørvágur.

Mimo niewielkich rozmiarów Thorshavn może pochwalić się sporą liczbą zabytków, zlokalizowanych głównie w historycznym centrum miasta – Tinganes. Choć wiele z nich to rekonstrukcje budynków po pożarze z 1673 roku, to wciąż stanowią ciekawą atrakcję turystyczną.

Jednym z takich punktów jest Munkastovan, który w XIII wieku był rezydencją mnichów, pierwszych stałych osadników Thorshavn, a dziś jest najstarszym obiektem w mieście. Podczas zwiedzania turyści tra�ią też pod Reynagarður, czyli dom zbudowany na początku lat 30. XVII wieku, który choć przetrwał pożar z 1673 r., uległ częściowemu zniszczeniu w 1820 r. To, co zostało wtedy zniszczone udało się zrekonstruować, ale w ten sposób powstał swoisty miks stylów – XVII- i XIX-wiecznego. Innym ciekawym miejscem jest

Choć z reguły turyści, którzy tu przyjeżdżają najbardziej doceniają piękne widoki i krajobrazy z malowniczymi wzgórzami i górami, na których pasą się stada owiec, to jednak w sieci można spotkać się z opiniami, że „pada tam 400 dni w roku”. I nawet jeśli liczba jest podana w żartach, to pokazuje, że o słoneczną pogodę wcale nie jest tu łatwo. Podobno jednak Farerczycy tak przywykli do tej aury, że nawet nie zwracają na nią uwagi – spora część z nich nie nosi parasola podczas deszczu.

Na szczęście ani pogoda, ani wysokie ceny nie są w stanie sprawić, by Wyspy Owcze straciły swój urok, zwłaszcza dla osób przyzwyczajonych do angielskiej pogody. Docenił je nawet magazyn „National Geographic Traveler”, który w jednym z rankingów określił je mianem Najatrakcyjniejszych Wysp świata, przez co w tyle zostały m.in. Bermudy czy Hawaje.

CZY WIESZ, ŻE...

• na Wyspach Owczych obowiązują dwie waluty – Korona Wysp Owczych oraz Korona Duńska (DKK). Ich kurs to 1:1.

1 GBP = 8.05 DKK • koszt przelotu z londyńskich lotnisk do Sørvágur (na wyspie Vágar) w jedną stronę to około 430 GBP • na stronie booking.com oferty noclegu w pensjonacie w wiosce rybackiej Sørvágur na wyspie Vágar, 2 minuty od lotniska Vágar i 50 km od Thorshavn, znajdziemy za ok. 110 GBP (dla dwóch osób)

51

52 ~ kuchnia

Ricotta z Homara KREM

Sposób przygotowania:

)PNBSB [BMFXBNZ XPEƤ TPMJNZ J HPUVKFNZ 8 SPOEFMLV QPETNBÇ&#x2021;BNZ OB PMJXJF [ NBTÂ&#x2019;FN QPLSPKPOF XBS[ZXB [JFNOJBLJ QPSB DFCVMƬ QJFUSVT[LƬ NBSDIFXLƬ J TFMFSB [ PESPCJOƤ DVLSV 6HPUPXBOFHP IPNBSB SP[CJKBNZ QS[F[ ƽDJFSFD[LƬ UÂ&#x2019;VD[LJFN J XZDJƤHBNZ NJƬTP PELÂ&#x2019;BEBKƤD LJMLB LBXBÂ&#x2019;LÃ&#x2DC;X EP P[EPCJFOJB LSFNV 1BODFS[B OJF XZS[VDBNZ EPEBKFNZ [ QPXSPUFN EP XZXBSV J KFT[D[F DIXJMÆHPUVKFNZ %P XBS[ZX EPEBKFNZ QPLSPKPOF QPNJEPSZ J QS[FDJFS EPQSBXJBNZ TPMƤ SP[QVT[D[POZNJ X PESPCJOJF XPEZ OJULBNJ T[BGSBOV FTUSBHPO J QPTJFLBOF NJƬTP LSBCB 8ZXBS QS[FDFE[BNZ OJF XZMFXBNZ EPEBKFNZ EP XBS[ZX J NJLTVKFNZ BÇ&#x2021; LSFN PTJƤHOJF QPÇ&#x2021;ƤEBOƤ LPOTZTUFODKƬ 1PEBKFNZ [F ƽNJFUBOƤ LSFNÃ&#x2DC;XLƤ J HS[BOLBNJ [B EVST[MBL QM

Pulpeciki RYBNE SkÅ&#x201A;adniki:

t LH ëMFUÃ&#x2DC;X [ SZCZ t LBK[FSLJ OBNPD[POF X NMFLV NPHƤ CZÆ¥ UFÇ&#x2021; CVÂ&#x2019;LJ CF[HMVUFOPXF MVC DIMFC UPTUPXZ CF[HMVUFOPXZ

t DFCVMF t QƬD[FL XÂ&#x2019;PT[D[Z[OZ t KBKLB PQDKPOBMOJF

t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ CVÂ&#x2019;LJ UBSUFK QT[FOOFK MVC CF[HMVUFOPXFK

t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NBTÂ&#x2019;B MVC UÂ&#x2019;VT[D[V SPƽMJOOFHP

t MJTUFL MBVSPXZ t LJMLB [JBSFO [JFMB BOHJFMTLJFHP t TÃ&#x2DC;M t D[BSOZ QJFQS[

Sposób przygotowania:

0CJFSBNZ XÂ&#x2019;PT[D[Z[OƬ LSPJNZ EPEBKFNZ [JFMF BOHJFMTLJF MJTUFL MBVSPXZ J T[D[ZQUƬ TPMJ [BMFXBNZ XPEƤ J XTUBXJBNZ OB HB[ 1P NJO HPUPXBOJB QPXTUBOJF XZXBS XBS[ZXOZ 'JMFUZ PD[ZT[D[BNZ [ LPƽDJ J QS[FQVT[D[BNZ QS[F[ NBT[ZOLƬ EP NJƬTB SB[FN [ EXJFNB OBNPD[POZNJ X NMFLV J TUBSBOOJF PEDJƽOJƬUZNJ LBK[FSLBNJ /B EXÃ&#x2DC;DI Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LBDI NBTÂ&#x2019;B TNBÇ&#x2021;ZNZ QPT[BULPXBOF X ESPCOƤ LPTULƬ DFCVMF BÇ&#x2021; TUBOƤ TJƬ [Â&#x2019;PUF 8 NJTDF Â&#x2019;ƤD[ZNZ NJƬTP SZCZ [ VTNBÇ&#x2021;POƤ DFCVMƤ KBKLBNJ EXJFNB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LBNJ NBTÂ&#x2019;B TPMƤ D[BSOZN QJFQS[FN PSB[ CVÂ&#x2019;LƤ UBSUƤ 8ZSBCJBNZ EPLÂ&#x2019;BEOJF BCZ TLÂ&#x2019;BEOJLJ TJÆQPÂ&#x2019;ƤD[ZÂ&#x2019;Z ,T[UBÂ&#x2019;UVKFNZ LVMLJ J XLÂ&#x2019;BEBNZ KF EP MFLLP HPUVKƤDFHP TJƬ XZXBSV OB NOJFK XJƬDFK NJO 1VMQFDJLJ SZCOF PEÂ&#x2019;BXJBNZ J QPEBKFNZ [ XÂ&#x2019;PT[D[Z[OƤ XZXBSFN SZÇ&#x2021;FN MVC LMVTLBNJ [B PMHBTNJMF DPN

Żabnica w

SkÅ&#x201A;adniki:

t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB PMJXZ [ PMJXFL t H ëMFUÃ&#x2DC;X [ Ç&#x2021;BCOJDZ X EXÃ&#x2DC;DI LBXBÂ&#x2019;LBDI t EVÇ&#x2021;F [ƤCLJ D[PTOLV QS[FLSPKPOF X[EÂ&#x2019;VÇ&#x2021; OB Æ¥XJBSULJ

t HBÂ&#x2019;Ƥ[LJ ƽXJFÇ&#x2021;FHP SP[NBSZOV QPÂ&#x2019;BNBOF OB NBÂ&#x2019;F LBXBÂ&#x2019;LJ t MJNPOLB t H NBTÂ&#x2019;B t QPNJEPSZ QS[FLSPKPOF OB QPÂ&#x2019;Ã&#x2DC;XLJ

Sposób przygotowania:

1S[ZHPUPXBÆ¥ TBLJFXLJ 3P[HS[BÆ¥ QJFLBSOJL EP UFNQFSBUVSZ TU $ 6DJƤƥ LBXBÂ&#x2019;LJ GPMJJ BMVNJOJPXFK OB UZMF EVÇ&#x2021;F CZ [BXJOƤƥ X LBÇ&#x2021;EZ KFEFO LBXBÂ&#x2019;FL SZCZ 1PTNBSPXBÆ¥ PESPCJOƤ PMJXZ %PQSBXJÆ¥ SZCƬ +FƽMJ OB ëMFUBDI [ Ç&#x2021;BCOJDZ QP[PTUBÂ&#x2019;B D[BSOB CÂ&#x2019;POB XTVOƤƥ QPE OJƤ PTUSZ OÃ&#x2DC;Ç&#x2021; J PELSPJÆ¥ 6Â&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB LBÇ&#x2021;EZN LBXBÂ&#x2019;LV GPMJJ QP LBXBÂ&#x2019;LV SZCZ -FLLP OBLSPJÆ¥ Ç&#x2021;BCOJDƬ X LJMLV NJFKTDBDI J XÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ X OBDJƬDJB LBXBÂ&#x2019;LJ D[PTOLV J HBÂ&#x2019;Ƥ[FL NBKFSBOLV %PEBÆ¥ MJNPOLƬ 0US[FÆ¥ TLÃ&#x2DC;SLƬ [ MJNPOLJ J QPTZQBÆ¥ OJƤ SZCƬ 0ELSPJÆ¥ D[VCLJ [ MJNPOLJ QPLSPJÆ¥ KƤ OB HSVCF QMBTUSZ 8ZDJTOƤƥ [ LBÇ&#x2021;EFHP PESPCJOƬ TPTV OB SZCƬ QMBTUSZ VÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB ëMFUBDI /BÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB Ç&#x2021;BCOJDƬ LBXBÂ&#x2019;FD[LJ NBTÂ&#x2019;B %PQSBXJÆ¥ TPMƤ J QJFQS[FN ;BNLOƤƥ TBLJFXLJ

kuchnia ~

a

SkÅ&#x201A;adniki:

t IPNBS MVC EXB t [JFNOJBLJ t NBSDIFXLJ t DFCVMB t QJFUSVT[LB t LBXBÂ&#x2019;FL TFMFSB t NBÂ&#x2019;Z QPS t PCSBOZDI QPNJEPSÃ&#x2DC;X MVC QPNJEPSÃ&#x2DC;X X QVT[DF t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ QS[FDJFSV QPNJEPSPXFHP t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB T[BGSBOV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB TVT[POFHP FTUSBHPOV t QJFS[ TÃ&#x2DC;M T[D[ZQUB CSƤ[PXFHP DVLSV t PMJXB [ PMJXFL t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB NBTÂ&#x2019;B t ƽNJFUBOB LSFNÃ&#x2DC;XLB EMB UZDI LUÃ&#x2DC;S[Z NPHƤ MVC ƽNJFUBOLB LPLPTPXB

53

SkÅ&#x201A;adniki:

t DBÂ&#x2019;Z VE[JFD KBHOJƬDZ [ LPƽDJƤ BMCP Â&#x2019;PQBULB [ LPƽDJƤ LPOJFD[OJF [ LPƽDJƤ o XBHB PL LH t EVÇ&#x2021;Z QƬD[FL ƽXJFÇ&#x2021;FHP SP[NBSZOV t HÂ&#x2019;Ã&#x2DC;XLB D[PTOLV QPE[JFMPOB OB [ƤCLJ CF[ PCJFSBOJB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ TPMJ MVC XH V[OBOJB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB QJFQS[V D[BSOFHP OBKMFQJFK ƽXJFÇ&#x2021;P [NJFMPOFHP t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PMJXZ PMFKV

WOLNO PIECZONY

udziec jagniÄ&#x2122;cy

Sposób przygotowania:

6TVOƤƥ UÂ&#x2019;VT[D[ [ NJƬTB DIZCB Ç&#x2021;F OJF NB HP T[D[FHÃ&#x2DC;MOJF EVÇ&#x2021;P QPOBLÂ&#x2019;VXBÆ¥ VE[JFD X LJMLVOBTUV NJFKTDBDI o PTUSZN OPÇ&#x2021;FN X UFO TQPTÃ&#x2DC;C QS[ZQSBXZ XOJLOƤ X HÂ&#x2019;ƤC NJƬTB 1PÂ&#x2019;PXƬ Â&#x2019;PEZH SP[NBSZOV J QPÂ&#x2019;PXƬ [ƤCLÃ&#x2DC;X D[PTOLV XÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB EOP OBD[ZOJB EP [BQJFLBOJB NJƬTB o HƬTJBSLJ OBD[ZOJB Ç&#x2021;BSPPEQPSOFHP D[Z JOOFHP [ QPLSZXLƤ OBEBKƤDFHP TJƬ EP QJFLBSOJLB OQ CSZUGBOOZ ; CSBLV UBLJFHP OBD[ZOJB NPÇ&#x2021;OB VÇ&#x2021;ZÆ¥ EPXPMOFK PEQPXJFEOJP EVÇ&#x2021;FK GPSNZ EP [BQJFLBOJB QJFD[FOJB DJBTUB D[Z OBXFU HÂ&#x2019;ƬCPLJFK CMBDIZ [ QJFLBSOJLB B NJƬTP QS[ZLSZÆ¥ CBSE[P T[D[FMOJF QPEXÃ&#x2DC;KOƤ XBSTUXƤ GPMJJ BMVNJOJPXFK o E[JƬLJ UFNV NJƬTP OJF XZTDIOJF CP GPMJB BMVNJOJPXB TLVUFD[OJF UFNV [BQPCJFHOJF .JƬTP OBUS[FÆ¥ PMJXƤ QS[ZQSBXJÆ¥ TPMƤ J QJFQS[FN XÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ EP CSZUGBOOZ 3FT[UƬ SP[NBSZOV J D[PTOLV SP[Â&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB NJƬTJF 1JFLBSOJL OBHS[BÆ¥ EP UFNQ TU $ 1JFD KBHOJƬDJOƬ EP D[BTV BÇ&#x2021; NJƬTP [ Â&#x2019;BUXPƽDJƤ CƬE[JF PEDIPE[JÆ¥ PE LPƽDJ B XÂ&#x2019;Ã&#x2DC;LOB CF[ USVEV CƬE[JF NPÇ&#x2021;OB SP[E[JFMJÆ¥ EXPNB XJEFMDBNJ .BÂ&#x2019;F VEÇ&#x2020;DF NPHƤ CZÆ¥ HPUPXF QP HPE[JOBDI B EVÇ&#x2021;F EPQJFSP QP [B OJOBXLVDIOJ QM

rozmarynie

Jajko w koszulce SkÅ&#x201A;adniki: 6Â&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ QPNJEPSZ PCPL SZCZ TLÃ&#x2DC;SLƤ EP EPÂ&#x2019;V ;BXJOƤƥ GPMJƬ EP HÃ&#x2DC;SZ [BNZLBKƤD SZCƬ J QPNJEPSZ X TBLJFXLBDI 1JFD J QPEBXBÆ¥ 6Â&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ TBLJFXLJ OB CMBT[F J XTUBXJÆ¥ EP QJFLBSOJLB OB NJO 3P[XJOƤƥ GPMJƬ J QJFD KFT[D[F NJO 1P UZN D[BTJF SZCB QPXJOOB CZÆ¥ NBUPXB J VQJFD[POB 4QSBXE[JÆ¥ D[VCLJFN OPÇ&#x2021;B 1S[FLSPJÆ¥ LBÇ&#x2021;EZ LBXBÂ&#x2019;FL SZCZ OB QPÂ&#x2019;Ã&#x2DC;XLJ J OBÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB UBMFS[F XSB[ [ QPNJEPSBNJ 4LSPQJÆ¥ TPTFN [ TBLJFXFL J QPEBXBÆ¥ [B EJHFTU DPN QM

t ƽXJFÇ&#x2021;F KBKP t LSPNLB PQJFD[POFHP X UPTUFS[F VMVCJPOFHP DIMFCB t TÃ&#x2DC;M t ƽXJFÇ&#x2021;P [NJFMPOZ QJFQS[ t XPEB t PESPCJOB PDUV

Sposób przygotowania:

%P LVCLB FNBMJPXBOFHP XMFXBNZ XPEƬ HPUVFKNZ J XMFXBNZ PL Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ PDUV ;B QPNPDƤ US[POLB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ NJFT[BKƤD FOFSHJD[OJF XZXPÂ&#x2019;VKFNZ X LVCLV vXJSw LVCFL DBÂ&#x2019;Z D[BT OB PHOJV 8ZCJUF XD[FƽOJFK EP NBÂ&#x2019;FK NJTFD[LJ KBKP XQVT[D[BNZ X TBN ƽSPEFL XJSV -FDJVULP NJFT[BNZ Ç&#x2021;FCZ KBKLP OJF QS[ZXBSÂ&#x2019;P EP EOB J Ç&#x2021;FCZ CJBÂ&#x2019;LP EPLÂ&#x2019;BEOJF PUPD[ZÂ&#x2019;P Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULP (PUVKFNZ NJO 8ZDJƤHBNZ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LƤ OB PQJFD[POƤ LSPNLƬ DIMFCB 4PMJNZ J QPQJFQS[ZNZ KVÇ&#x2021; QP XZKƬDJV [ XPEZ [B LBSPMBTLJUDIFO CMPHTQPU DPN

54 ~ kuchnia

t

PieczeÅ&#x201E; wieprzowa

SkÅ&#x201A;adniki:

t PL H LBXBÂ&#x2019;LÃ&#x2DC;X SZCZ NPÇ&#x2021;F CZÆ¥ NSPÇ&#x2021;POB Â&#x2019;PTPTJB EPST[B NJOUBKB t H LSFXFUFL t NBÂ&#x2019;F QPSZ t NBSDIFXLJ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NƤLJ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FL NBTÂ&#x2019;B t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ LXBƽOFK ƽNJFUBOZ t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ t T[LMBOLJ CVMJPOV SZCOFHP

SkÅ&#x201A;adniki:

t LH TDIBCV MVC T[ZOLJ [F TLÃ&#x2DC;SƤ t LJMLBOBƽDJF MJƽDJ MBVSPXZDI t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ TPMJ HSVCP[JBSOJTUFK t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PMJXZ t XS[ƤUFL

Sposób przygotowania:

Sposób przygotowania:

v

4LÃ&#x2DC;SƬ OBMFÇ&#x2021;Z QPLSPJÆ¥ X QBTLJ PTUSZN OPÇ&#x2021;FN VXBÇ&#x2021;BKƤD CZ OJF OBSVT[ZÆ¥ TBNFHP NJƬTB UOJFNZ EP LSBXƬE[J UÂ&#x2019;VT[D[V 4LÃ&#x2DC;SƬ QPTNBSPXBÆ¥ EFMJLBUOJF PMJXƤ J QPTZQBÆ¥ TPMƤ ECBKƤD P UP CZ TÃ&#x2DC;M [OBMB[Â&#x2019;B TJƬ X QS[FTUS[FOJBDI QPNJƬE[Z QMBTUSBNJ QS[FÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ MJƽƥNJ MBVSPXZNJ 8TUBXJÆ¥ EP QJFLBSOJLB OBHS[BOFHP EP TU $ 1P PL NJOVUBDI XZQFÂ&#x2019;OJÆ¥ OBD[ZOJF X LUÃ&#x2DC;SZN QJFD[FNZ NJƬTP HPSƤDƤ XPEƤ 1JFD PL HPE[ EP UFNQFSBUVSZ TU 1PE LPOJFD QJFD[FOJB OBMFÇ&#x2021;Z TQSBXE[JÆ¥ TLÃ&#x2DC;SLƬ J FXFOUVBMOJF [XJƬLT[ZÆ¥ UFNQFSBUVSƬ MVC VTUBXJÆ¥ OB HSJMM 4LÃ&#x2DC;SB QPXJOOB [SPCJÆ¥ TJƬ SVNJBOB J DISVQJƤDB .PÇ&#x2021;OB QJFD SB[FN [ NJƬTFN SÃ&#x2DC;Ç&#x2021;OFHP SPE[BKV XBS[ZXB OQ NBSDIFX [JFNOJBLJ D[Z TFMFS 8PEƬ [ QJFD[FOJB NPÇ&#x2021;OB XZLPS[ZTUBÆ¥ KBLP TPT 1S[FMBÆ¥ EP HBSOLB J QS[ZQSBXJÆ¥ EP TNBLV XH V[OBOJB [BHƬƽDJÆ¥ NƤLƤ [B XJFMLJF[BSDJF DPN

Kotlety mielone SkÅ&#x201A;adniki:

t H NJƬTB NJFMPOFHP XJFQS[PXF MVC NJFT[BOF

t DFCVMB ƽSFEOJB

t KBKLP t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NƤLJ t NM NMFLB t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ t NBTÂ&#x2019;P

Sposób przygotowania:

%P NJTLJ XS[VDBNZ NJƬTP KBKLP DFCVMƬ ESPCOP QPLSPKPOƤ NƤLƬ NMFLP TÃ&#x2DC;M J QJFQS[ J XT[ZTULP SB[FN NJFT[BNZ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LƤ 0ETUBXJBNZ OB NJO BMF OJF KFTU UP LPOJFD[OF ,POTZTUFODKB KFTU EPƽƥ S[BELB BMF OJF NVTJNZ TJƬ NBSUXJÆ¥ UZN CP J UBL VEB OBN TJƬ LPUMFDJLJ [SPCJÆ¥ /B QBUFMOJ SP[QVT[D[BNZ TQPSƤ JMPƽƥ NBTÂ&#x2019;B NBSHBSZOZ +BL KVÇ&#x2021; TJƬ SP[QVƽDJ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LƬ TUPÂ&#x2019;PXƤ NPD[ZNZ X NBƽMF J OBCJFSBNZ NJƬTP OB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LƬ 3PCJƤD LPUMFDJLB X LT[UBÂ&#x2019;DJF vÂ&#x2019;F[LJw Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LƤ HP GPSNVKFNZ 5BLJFHP LPUMFDJLB VLÂ&#x2019;BEBNZ OB QBUFMOJ [ NBTÂ&#x2019;FN ,PUMFDJLJ TNBÇ&#x2021;ZNZ UBL KBL LBÇ&#x2021;EF JOOF LPUMFUZ NJFMPOF Ç&#x2021;FCZ OJF CZÂ&#x2019;Z TVSPXF X ƽSPELV 'SJLBEFMMF XZDIPE[Ƥ NJƬDJVULJF TPD[ZTUF J TƤ QP QSPTUV QZT[OF 1PEBXBÆ¥ KF NPÇ&#x2021;OB OB EPXPMOZ TQPTÃ&#x2DC;C [B XJ[B[ QM

3 listopada 2017

Zupa rybna

.BSDIFX PCJFSBNZ NZKFNZ QPSZ VTVXBNZ XJFS[DIOJƤ D[Ƭƽƥ Â&#x2019;PEZHJ ,SPJNZ NBSDIFX J QPSZ X QMBTUFSLJ /B QBUFMOJ SP[UBQJBNZ EXJF Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NBTÂ&#x2019;B QPETNBÇ&#x2021;BNZ XBS[ZXB CZ MFLLP [NJƬLÂ&#x2019;Z 8 PTPCOZN HBSOLV QPEHS[FXBNZ CVMJPO SZCJ BMCP TBNJ HP HPUVKFNZ BMCP KFTUFƽNZ T[D[ƬƽMJXZNJ QPTJBEBD[BNJ TLBOEZOBXTLJFK LPTULJ SZCOFK 1PETNBÇ&#x2021;POF XBS[ZXB EPEBKFNZ EP CVMJPOV QPEHPUPXVKFNZ QS[F[ PL NJO /B QBUFMOJ UPQJNZ

Ciasto SkÅ&#x201A;adniki:

t NM QPEHS[BOFHP NMFLB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB DVLSV t KBKLP t H NBTÂ&#x2019;B t T[D[ZQUB TPMJ t H ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;Z t T[LM NƤLJ Nadzienie t H NBTÂ&#x2019;B t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ DVLSV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ DZOBNPOV

kuchnia ~

55

Zapiekanka miÄ&#x2122;sno -ziemniaczana SkÅ&#x201A;adniki:

v

SFT[UƬ NBTÂ&#x2019;B EPEBKFNZ NƤLƬ NJFT[BNZ CZ OJF QPXTUBÂ&#x2019;Z vLSVQZw DIPDIFMLƤ EPMFXBNZ CVMJPO OB QBUFMOJƬ %BMFK NJFT[BNZ BÇ&#x2021; VUXPS[Z TJƬ TPT QS[ZQPNJOBKƤDZ USPDIÆCFT[BNFM EPEBKFNZ ƽNJFUBOƬ %BMFK NJFT[BNZ $BÂ&#x2019;Pƽƥ QS[FMFXBNZ EP HBSOLB [ CVMJPOFN J XBS[ZXBNJ %PQSBXJBNZ TPMƤ J QJFQS[FN /B QBS[F HPUVKFNZ QPQPSDKPXBOƤ OB NBÂ&#x2019;F LBXBÂ&#x2019;LJ SZCƬ J LSFXFULJ LPLUBKMPXF /B UBMFS[V VLÂ&#x2019;BEBNZ LBXBÂ&#x2019;LJ SZCZ J [BMFXBNZ [VQƤ [B TOJF[LBHPUVKF QM

t H HPUPXBOFHP TNBÇ&#x2021;POFHP MVC QJFD[POFHP NJƬTB QPLSPKPOFHP X LPTULÆt QMBTUSZ XƬE[POFHP CPD[LV QPLSPKPOFHP X LPTULÆt XƬE[POF LJFÂ&#x2019;CBTLJ QPLSPKPOF X LPTULÆt LH [JFNOJBLÃ&#x2DC;X PCSBOZDI J QPLSPKPOZDI X LPTULÆt DFCVMF QPLSPKPOF X LPTULÆt NBSDIFXLJ QPLSPKPOF X LPTULÆt Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB TJFLBOFHP UZNJBOLV t KBKLB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB NBTÂ&#x2019;B

Sposób przygotowania:

8 EVÇ&#x2021;ZN SPOEMV QPETNBÇ&#x2021;ZÆ¥ LJMLB NJOVU CPD[FL %PEBÆ¥ LJFÂ&#x2019;CBTƬ PSB[ NJƬTP J KF [SVNJFOJÆ¥ %P HBSOLB EPEBÆ¥ [JFNOJBLJ DFCVMƬ PSB[ NBSDIFX %PQSBXJÆ¥ UZNJBOLJFN TPMƤ PSB[ QJFQS[FN %BMFK EVTJÆ¥ OB NBÂ&#x2019;ZN PHOJV PL QÃ&#x2DC;Â&#x2019; HPE[JOZ BÇ&#x2021; XBS[ZXB CƬEƤ NJƬLLJF BCZ CZÂ&#x2019;P T[ZCDJFK o [JFNOJBLJ J NBSDIFX XD[FƽOJFK NPÇ&#x2021;OB OJFDP QPEHPUPXBÆ¥ /B NBƽMF VTNBÇ&#x2021;ZÆ¥ KBKLB TBE[POF .BTƬ NJƬTOP [JFNOJBD[BOƤ SP[E[JFMJÆ¥ OB D[UFSZ QPSDKF /B LBÇ&#x2021;EFK VÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ KBKLP TBE[POF [B CPOBWJUB QM

o drożdżowe z cynamonem Sposób przygotowania:

.JFT[BNZ ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;F [ DVLSFN [ DJFQÂ&#x2019;ZN NMFLJFN 0ETUBXJBNZ OB NJO EP XZSPƽOJƬDJB %P ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;Z EPEBKFNZ TUPQJPOF J TDIÂ&#x2019;PE[POF NBTÂ&#x2019;B J KBKLP o NJFT[BNZ XT[ZTULP .ƤLÆQS[FTJFXBNZ EP EVÇ&#x2021;FK NJTLJ J EPEBKFNZ EP OJFK NJFT[BOLƬ [ ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;BNJ 8ZSBCJBNZ DJBTUP PL NJO 1S[ZLSZXBNZ NJTLƬ ƽDJFSFD[LƤ J PETUBXJBNZ OB HPE[ X DJFQÂ&#x2019;F NJFKTDF QP HPE[JOJF VEFS[BNZ DJBTUP QJƬƽDJƤ 6HOJBUBNZ DJBTUP QS[F[ NJO OBTUƬQOJF SP[XBÂ&#x2019;LPXVKFNZ OB QMBDFL HSVCPƽDJ DN 4NBSVKFNZ HP QS[ZHPUPXBOZN XD[FƽOJFK OBE[JFOJFN J [XJKBNZ X SVMPO ,SPJNZ DJBTUP X[EÂ&#x2019;VÇ&#x2021; 5FSB[ TQJSBMOJF [BQMBUBNZ DJBTUP UBL KBL XBSLPD[ DIPÆ¥ UP UZMLP EXB QBTNB 0ETUBXJBNZ OB HPE[JOƬ MVC NJO EP XZSPƽOJƬDJB 1P XZSPƽOJƬDJV NPÇ&#x2021;OB QPTNBSPXBÆ¥ Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULJFN SP[CFÂ&#x2019;UBOZN [ PESPCJOƤ XPEZ 8LÂ&#x2019;BEBNZ EP QJFLBSOJLB UFNQFSBUVSB EP TU $ OB NJO [B QS[ZTMJKQS[FQJT QM

56 ~ z życia GWIAZD

DOROCIŃSKI

UCZY DODĘ

AKTORSTWA Na planie �ilmowym ruszyły zdjęcia do najnowszego „Pitbulla” w reż. Władysława Pasikowskiego, w którym zagrają m.in. Dorota Rabczewska i Marcin Dorociński.

Doda wcieli się w postać królowej ma�ii, co będzie wymagało od niej wykrzesania z siebie na zawoła-

nie złości. Dorociński postanowił pomóc swojej koleżance i dawał na planie różne wskazówki.

– Niedawno na przykład powiedział mi, żebym zrobiła przed sceną dziesięć pompek – powiedziała dla „Faktu” Doda. – Stwierdził, że pomoże mi to w zdenerwowaniu

doceniamy zaangażowanie dorocińskeigo w niesienu koleżeńskiej pomocy na planie filmowym

starczy, że wyobrażę sobie jedną osobę.

się. Ale ja mu powiedziałam, że to nie będzie konieczne, bo mi wy-

Księżna Kate skrytykowana

Książęca para spodziewa się trzeciego Royal Baby. Poród planowany jest na kwiecień przyszłego roku, obecnie Księżna Kate jest w czwartym miesiącu ciąży. Dla jednych to radosna nowina, inni zaś krytykują przyszłą mamę trzeciego dziecka. Według niektórych, Kate jest za szczupła, co może zagrażać ciąży. Pod jej zdjęciem pojawia się wiele negatywnych komentarzy, m.in. „Kate wygląda jak anorektyczka, a nie jak kobieta w ciąży”, „Kiedy się najem wyglądam bardziej w ciąży niż ona” lub „Kto pozwala na coś takiego, jaki ona daje przykład innym ciężarnym”.

3 listopada 2017

TOM HANKS

z życia GWIAZD ~

57

MCGREGOR SIĘ ROZWODZI

przyjedzie do Polski

Małżenstwo aktora Ewana McGregora i scenogra�ki Evy Mavrakis nie przetrwało próby czasu. Para się rozwodzi, mimo że uchodzili za idealny duet.

Już na początku roku głośno było o ich kryzysie, choć wiele osób uważało to za przejściowy okres. Problemy małżeńskie okazały się dużo poważniejsze i para podjęła ostateczną decyzję. Co ciekawe, papparazzi przyłapali niedawno McGregora spotykającego się z Mary Elizabeth Winstead, która również jest w trakcie rozwodu.

Odwołuje trasę koncertową

po malucha

Amerykański aktor pokochał polskiego Fiata 126p, z którym jakiś czas temu się fotografował i chwalił zdjęciami w social mediach. Fotogra�ie wywołały ogromne poruszenie, a Monika Jaskólska – mieszkanka Bielska-Białej zorganizowała zbiórkę pieniędzy na kupno malucha dla Hanksa. Auto zostało wyremontowane i jest już gotowe do odbioru. Aktor podczas spotkania z Jaskólską w Los Angeles obiecał, że przyjedzie do Polski. Wspomniał też, że jest podekscytowany prezentem i nie może się doczekać, kiedy usiądzie za kierownicą malucha.

Kolejne

OSKARŻENIE Roman Polański został oskarżony o molestowanie seksualne przez artystkę Marianne Barnard. Podobno miało to miejsce, gdy była w wieku 10 lat. Artystka podkreśliła, że odważyła się o tym powiedzieć, gdy inne kobiety w ramach akcji #metoo zaczęły głośno mówić o

swoich dramatycznych przeżyciach.

Dla Polańskiego to kolejny kon�likt z wymiarem sprawiedliwości w Ameryce.

Wokalista nagrał krótki �ilmik, w którym tłumaczy, dlaczego odwołuje koncerty. Okazuje się, że Williams od ponad miesiąca zmaga się z tajemniczą chorobą.

Wspomniał, że jego ostatnie wyniki badań były bardzo niepokojące i tra�ił na oddział intensywnej terapii. Robbie William ostatni raz odwołał koncert przez chorobę prawie 20 lat temu.

Życzymy szybkiego powrotu do zdrowia!

58 ~ strefa KOBIET

mama NA WYSPACH Rozpoczęcie nauki to ważny krok w życiu dziecka. Odpowiedni system edukacyjny ma wpływ na jego dalszy rozwój.

DZIECKO I TY

na. Nie warto porównywać systemu edukacji w Polsce do tego w Wielkiej Brytanii. Jak przyznaje blogerka, mama i pedagog w jednym, byłoby to niesprawiedliwe.

– Porównywanie dwóch kompletnie innych systemów edukacyjnych jest dosyć niesprawiedliwe. Uważam, że edukacja wczesnoszkolna i szkolnictwo wyższe w UK jest na wysokim poziomie – przyznaje pani Kasia, autorka blogu Mama w UK. – Metody i strategie nauczania, indywidualne podejście do ucznia, otwartość na jego zdolności w tutejszych szkołach jest warte zaznaczenia.

Obowiązkowa edukacja szkolna rozpoczyna się dość szybko, ponieważ już pięciolatki zaczynają swoją przygodę z nauką. Początkowym etapem jest reception, które można przyrównać do polskiej zerówki.

– Angielska zerówka jest przystosowana do dzieci w tym wieku – mówi pani Kasia, „Mama w UK”. Każdy element

– Dzieci nie siedzą w ławkach po 8 godzin, spędzają za to czas na kreatywnej zabawie, sadzeniu roślin, przelewaniu wody, poznawaniu nowych faktur i kształtów.

Wprowadzane są elementy pisania i czytania, ale podstawą tego jest zabawa i naturalne poznawanie świata – przyznaje rozmówczyni.

Należy wspomnieć także, że w angielskich szkołach mamy obowiązek noszenia mundurków, które ujednolicają wizualnie wszystkich uczniów.

Jak przyznaje rozmówczyni, bardzo jej się podoba ta koncepcja. – Osobiście bardzo lubię i popieram całą ideę noszenia mundurków – z wielkim entuzjazmem podkreśla autorka blogu Mama w UK. Mówię to bardzo świadomie z pozycji nauczyciela i matki, chociaż punkt widzenia matki tu zdecydowanie przeważa.

Pierwszy i najistotniejszy powód przemawiający za mundurkami szkolnymi to poranna wygoda i sprawność w ubieraniu dziecka do szkoły.

EDUKACJA dzieci na Wyspach Magdalena Kruszona Edukacja dzieci jest ważnym elementem jego rozwoju. Odpowiednio sprecyzowany system nauczania i 3 listopada 2017

funkcjonowanie placówek może być kluczem do sukcesu. Panujące zasady w polskich szkołach są znane dla wszystkich Polaków, ale jak to jest na Wyspach?

Przede wszystkim szkoły są w większości państwowe, jednak tak jak w Polsce, rodzice mogą zdecydować się na edukację dziecka w prywatnej placówce, która jest płat-

w szkole, wyposażenie sal, materiały dydaktyczne, plan zajęć jest przystosowany i ułożony pod te małe dzieci.

Warto zaznaczyć, że dla dzieci przygotowane są specjalne zajęcia, które mają uczyć poprzez zabawę. Ma to być dla nich produktywny i zarazem kreatywny czas.

Nie tylko pani Kasia, ale również inni rodzice są zadowoleni z panujących zasad, ponieważ nie ma codziennych kłótni i zmartwień, co dziecko ubierze, a przede wszystkim brak rewii mody na szkolnych korytarzach, która panuje w polskich szkołach. <<

strefa KOBIET ~

59

PORADNIK BALSAMY DO PIELĘGNACJI UST

Zadbane usta

£4,49 ebay.co.uk

Piękna skóra makijażu

bez

Istnieje kilka trików, by wyglądać olśniewająco bez makijażu, który bywa dla wielu kobiet codzienną udręką. Co zrobić, by skóra wyglądała pięknie bez nakładania ton podkładu i pudru? Odpowiedź na to pytanie jest prosta – pamiętać o codziennej i dokładnej pielęgnacji skóry. Najlepiej o swoją cerę dbają Koreanki, których metody są słynne na całym świecie. Ich sekret tkwi w porannym i wieczornym rytuale, skupiający się wokół oczyszczania twarzy. Przede wszystkim należy pamiętać o dokładnym demakijażu. Czasem wystarczą do tego naturalne olejki, mające również właściwości nawilżające. Dodatkowo w parze powinny iść regularne peelingi, których zadaniem jest złuszczanie martwego naskórka. Kolejnym etapem jest odpowiednie nawilżenie. To podstawa w codziennej pielęgnacji. Warto postawić na produkty niezawierające parabenów i innych szkodliwych substancji. Świetnym rozwiązaniem

[

Przed wyjściem zadbaj o dobre krążenie krwi. Wymasuj twarz lub uszczypnij się delikatnie i rozetrzyj skórę, a nabierze ona koloru, jakbyś właśnie nałożyła róż na policzki.

]

będą także emulsje rozświetlające. Sposób ich działania jest bardzo prosty – rozpraszają światło, dzięki czemu skóra nabiera blasku, a jej koloryt zostaje wyrównany.

EOS LIP BALM SWEET MINT

Organiczny balsam do ust, który zapewnia długotrwałe nawilżenie. Jego formuła wzbogacona jest o witaminę E, masło shea oraz jojoba. Po zastosowaniu usta są nawilżone, wygładzone i delikatne. Nie zawiera parabenów, wazeliny i glutenu.

£2,69 graftonsbeauty. co.uk

CARMEX LIP BALM ORIGINAL

Dzięki niemu usta odzyskują dawny wygląd, stając się nawilżone i wygładzone. Carmex daje delikatny, satynowy połysk.

Zawiera masło z nasion kakaowca. Produkt nie był testowany na zwierzętach.

£2,40

ziajaonline.co.uk

ZIAJA KOKOSOWY BALSAM DO UST

Ma lekką formułę i piękny, kokosowy zapach. Ceniony jest wśród kobiet za wysoką jakość w dobrej cenie. Delikatnie podkreśla usta, uwydatniając ich naturalne walory.

£3,23 TISANE BALSAM DO UST W SŁOICZKU e-apteka.co.uk Jest to naturalny kosmetyk do pielęgnacji ust.

Wygładza spierzchnięte usta i przywraca aksamitną gładkość. Chroni przed działaniem słońca, wiatru i mrozu. Odżywia i regeneruje. Produkt dostępny jest w aptekach.

60 ~ strefa KOBIET

gwiazdy RADZĄ

ZABRUDZENIE

na GARNKACH

Według Małgorzata Rozenek, twarda, chropowata strona gąbki może trwale rysować powierzchnię garnka. Lepszym rozwiązaniem będzie folia aluminiowa zgnieciona w kulkę. Jest delikatniejsza i usuwa brud pozostawiony w garnku.

DIY: MASECZKA Z AWOKADO

Dobry make up

Jesień to czas na makijażowe szaleństwa z ciemnymi kolorami, które latem były niewskazane. Teraz można postawić na smokey eye – przydymione i ciężkie spojrzenie. Brązy burgundy i czernie będą idealnie pasować.

Warto jednak pamiętać, by przy takiej wariacji usta pozostały w naturalnym kolorze.

3 listopada 2017

Potrzebne jest jedynie 1/2 awokado, garść płatków owsianych i łyżka miodu. Przygotowanie domowego kosmetyku zajmuje tylko chwilę, ponieważ wystarczy rozgnieść awokado i połączyć go z resztą składników. Potem nałożyć na twarz, trzymać maksymalnie 20 min. i cieszyć się nawilżoną oraz gładką skórą twarzy. Warto stosować w codziennej pielęgnacji właśnie tego owocu, ponieważ jest on bogatym źródłem wapnia, potasu, kwasu foliowego, witaminy A, witamin z grupy B oraz PP, K i H. Ponadto, awokado pomaga w walce ze zmarszczkami.

Moda na jesień Chłodne dni za pasem, więc warto zdecydować się na kupno ciepłego płaszcza. Powracającym hitem w tym sezonie są długie płaszcze z kołnierzem, zapinane na guziki.

Warto się w niego zaopatrzyć, ponieważ będzie świetnie współgrał ze wszystkimi stylizacjami, a co najważniejsze – ogrzewał nasze ciało jesienną porą.

Mogę wszystko „Mogę wszystko” autorstwa Anity Scharmach to opowieść 40-letniej Tatiany. Kobieta prowadzi szczęśliwe i ułożone życie – realizuje się w pracy, a wraz z rodziną przeprowadza się do wymarzonego domu. Jednak na jej drodze pojawiają się przeciwności losu, którym będzie musiała sprostać. Historia dostarcza wielu emocji i może być inspiracją dla wielu kobiet.

Mountain

climbers

Ćwiczenie na jednoczesne wzmacnianie i spalanie.

Zrób plank na wyprostowanych ramionach. Naprzemiennie, w szybkim tempie dociągaj do klatki piersiowej kolana i odkładaj z powrotem na ziemię, imitując poziomą wspinaczkę.

strefa KOBIET ~

Sposoby na łamliwe

i kruche paznokcie

Dłonie są naszą wizytówką, powinny być ładne i zadbane. Jednak trudno to osiągnąć, gdy ma się kruche i łamliwe paznokcie. Problem tkwi nie tylko w ich pielęgnacji, ale także źle dobranej diecie. Warto podejść do sprawy indywidualnie i na początku znaleźć przede wszystkim przyczynę, a następnie zacząć działać.

Przebarwienia na paznokciach mogą być oznaką wielu chorób, więc nie można ignorować takich symptomów.

Częste stosowanie zmywacza do paznokci na bazie acetonu ma negatywny wpływ na kondycję paznokci.

61

PORADNIK JESIENNE NAWILŻANIE

Kremy do twarzy

£4,99

cremoteka.co.uk

HIPOALERGICZNY BIAŁY JELEŃ

To produkt intensywnie pielęgnujący. Łagodzi podrażnienia i wpływa osłaniająco na skórę. Odpowiednio dobrana formuła odżywia i przynosi ulgę podrażnionej skórze. Przeznaczony dla osób ze skłonnościami do zmian alergicznych.

EVREE MAGIC ROSE

Upiększający krem do twarzy nawilża, tonizuje, wyrównuje koloryt skóry oraz hamuje pierwsze oznaki starzenia. W składzie znajduje się olejek różany, kolagen i elastyna.

Przeznaczony do skóry mieszanej.

£9

roxiecosmetics. co.uk

£19

amazon.co.uk

Brak ochrony rąk przed warunkami atmosferycznymi (szczególnie mrozami) sprawia, że paznokcie stają się słabe i łamliwe.

Możliwe, że problem uzależniony jest jednocześnie od dwóch wspomnianych czynników – złej diety i pielęgnacji. W przypadku pierwszego czynnika, należy wzbogacić swój jadłospis o produkty zawierające duże ilości magnezu, krzemu i cynku. W kwestii dbałości, temat jest o wiele dłuższy. Przede wszystkim trzeba zacząć od skrócenia paznokci. Delikatnie je opiłować od boków do środka za pomocą szklanego lub papierowego pilniczka. Następnie nawilżyć naskórek i usunąć jego nadmiar wokół paznokcia. Kolejnym

krokiem w regeneracji jest stosowanie domowych kuracji z olejku rycynowego, który można też wykorzystać do osłabionych włosów.

Należy wcierać go w skórki i płytkę paznokcia dwa razy dziennie. Alternatywą jest roztwór z siemienia lnianego i gorącej wody. Łamliwe paznokcie mogą występować w parze z przebarwieniami na płytce.

Z tym najlepiej poradzi sobie cytryna. Wisienką na torcie całej kuracji będą odpowiednio dobrane odżywki, które dodatkowo wzmocnią i odżywią nasze paznokcie.

EMBRYOLISSE LAIT CREME CONCENTRE

Odżywczo-nawilżający krem jest kultowym produktem, który pokochały modelki wybiegowe. Zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe i witaminy. Dostarcza skórze wszystkie potrzebne składniki odżywcze.

CLINIQUE MOISTURE SURGE INTENSE Beztłuszczowy krem o żelowej konsystencji nawilża skórę nawet na 24 godziny. Stosowany codziennie odbudowuje barierę hydrolipidową i zatrzymuje wilgoć. Chroni przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi.

£34

clinique.co.uk

62 ~ strefa KOBIET

Problematyczna figura?

Jabłko

Mówi się, że figura jabłko jest najbardziej problematyczną ze względu na tkankę tłuszczową, która zbiera się na brzuchu. Kobieta jabłko ma szerokie i zaokrąglone ramiona, a wyraźnie zaznaczony biust powoduje wrażenie ciężkości. Nie ma zarysowanej linii talii, za to brzuch jest mocno uwydatniony. Atutem tej sylwetki są dolne partie ciała – długie i smukłe nogi, dość wąskie biodra i małe pośladki. Ma też szerokie i mocne plecy z tendencją do gromadzenia się tkanki tłuszczowej. Ten typ sylwetki występuje szczególnie u kobiet po menopauzie ze względu na zatrzymanie produkcji żeńskich hormonów płciowych wytwarzanych przez jajniki. Jednak do kwestii tej figury warto podejść racjonalnie, ponieważ istnieje bardzo wiele trików, by zatuszować mankamenty tej sylwetki.

3 listopada 2017

strefa KOBIET ~ Magdalena Kruszona Czego unikać?

Kobieta jabłko szczególną uwagę musi zwrócić na dobór kolorów. Wielobarwność ubrań oraz nadruki na jasnych bluzkach nie są najlepszym rozwiązaniem. Oczywistym jest również, że nie można nosić bluzek, bluz i swetrów, które odsłaniają brzuch. Jest to po pierwsze nieestetyczne, a po drugie niekomfortowe. Jeśli mowa już o górnej części stylizacji, to warto zrezygnować z golfów, które optycznie powiększają biust, dekoltów typu łódka oraz marynarek o fasonie dłuższym niż do połowy bioder. Wydawać, by się mogło, że ubrania typu oversize będą dla jabłka najlepszym rozwiązaniem. Wręcz przeciwnie.

Dodają one jedynie puszystości i objętości, którą właśnie pragnie się ukryć, dlatego lepiej z nich zrezygnować. Przy tej �igurze nie sprawdzą się również żaboty i falbany, dające podobny efekt, co workowate ubrania. Jeśli chodzi o sukienki, to jabłka powinny zrezygnować z tych „za kolano” oraz tych na cienkich ramiączkach. Odpadają także mini oraz te sięgające do samej ziemi. Kobiety jabłko muszą również odpowiednio dobrać spodnie. Nie mogą to być ani mocno obcisłe spodnie typu rurki, ani dzwony.

Górna część stylizacji

Wybór fasonów ubrań dla tego typu sylwetki jest ogromny. Można kombinować na wiele sposobów, by stworzyć stylizację tuszującą niedoskonałości i podkreślającą atuty. Przede wszystkim warto nosić bluzki w ciemnych kolorach. Mogą być na nich delikatne geometryczne wzory – romby lub paski, ponieważ odwracają uwagę, z długim lub krótkim rękawem. Jednak najistotniejsze jest, by sięgały do połowy bioder i miały dekolt w literę V lub były odcinane pod biustem – zaakcentują wtedy najwęższe miejsce �igury. Takie rozwiązania będą dla jabłka najkorzystniejsze. Na to wystarczy ubrać żakiet podkreślający talię, koniecznie z jednym guzikiem, by wyglądać schludnie i elegancko. Jeśli chodzi o okrycie wierzchnie, możliwości są dwie – płaszcz jednorzędowy z odkrytymi guzikami lub wiatrówki, mające swobodny fason. Jednak w obu przypadkach nie powinny być dłuższe niż do kolan.

Dolna część stylizacji

Głównym zadaniem dolnej części stylizacji jest podkreślenie największych walorów sylwetki, czyli nóg, dlatego ważne jest, by odpowiednio dobrać garderobę. W tym przypadku sprawdzą się sukienki i spódnice w kształcie litery A. Mogą

63

mieć wzory i powinny być uszyte z miękkich materiałów. Krój ten sprawi, że zostaną wyrównane proporcje sylwetki. Co więcej, sukienki powinny mieć mocne wcięcie w talii, być odcinane pod biustem oraz sięgać przed kolano. Spódniczki zaś najlepiej, żeby miały zaszewki, były delikatnie rozkloszowane, według zasady o linii A, z szerszym paskiem materiału na górze. Ważne, by były trochę jaśniejsze od bluzki, za to wzór nie ma większego znaczenia. Najlepszymi spodniami dla kobiety jabłka będą proste lub delikatnie rozszerzane spodnie. Kieszenie na pupie nie powinny mieć żadnych wzorów i guziczków. Natomiast buty zaleca się – na ile to możliwe – nosić w kolorze rajstop – optycznie wydłuży to nogi i wysmukli całą sylwetkę. Najlepsze to czółenka i szpilki.

Dieta

Przy �igurze jabłka kobiety powinny zwrócić uwagę na swoją dietę. Jeśli pragnie się stracić kilka centymetrów w talii, należy spożywać pełnoziarniste produkty, które spowalniają przyswajanie tłuszczu i obniżą cholesterol. Dieta powinna być bogata w porcję warzyw, orzechów, pestek dyni i słonecznika. Wskazane jest także spożywanie ryb, chudego nabiału oraz mięsa drobiowego. <<

płaszcz żakiet

sukienka

spodnie spódniczka

buty

64 ~ strefa DZIECI

m ały GONIEC Pomysłodawcą serialu dla dzieci był Lechosław Marszałek, który tworzył Magdalena również inne Kruszona bajki, m.in.

Bolka i Lolka. Inspiracją do stworzenia tytułowego Reksia była Trola – suczka reżysera. Marszałek to ogromny miłośnik zwierząt. Miał w domu ich sporo, ale właśnie suczka teriera była jego ulubienicą. Wychodził z założenia, że to bardzo inteligentne i wierne stworzenie. Jej �igle, reakcje oraz stosunek do człowieka zainspirowały do powstania animowanego serialu o perypetiach czworonoga.

Co ciekawe, Lechosław Marszałek zajął się nową produkcją po tym, jak zrezygnował z udziału w tworzeniu kolejnych odcinków Bolka i Lolka. Stwierdził, że „wysyłanie” braci na Dziki Zachód, miejsca kojarzonego z bronią, nie jest dobrą metodą edukacji najmłodszych widzów.

Reksio to kultowa już bajka, która zdobyła ogromną popularność szczególnie w latach 70. XX wieku. Mimo osiągnięcia pięknego wieku – 50 lat, do dziś zachwyca najmłodszych swoją fabułą. Animowana produkcja powstała w 1967 roku w Studio Filmów Rysunkowych, zaś ostatni odcinek został wyprodukowany w 1990 roku.

REKSIO

Bez obroży

Kiedy został wyprodukowany pierwszy odcinek „Reksio poliglota”, nikt nie spodziewał się tak wielkiego sukcesu i popularności tej dobranocki, tym bardziej, że pierwsza wersja pozostawiała wiele do życzenia. Przede wszystkim gra�ika i scenogra�ia były bardzo ubogie, pierwotnie nawet Reksio nosił obrożę, która później zniknęła z jego szyi. Ponadto, przez długie lata nie było,

wszystkim już znanej, czołówki – pojawiła się dopiero w 1972 roku. Pierwsza seria liczyła 52 odcinki i była nagrywana do 1986 roku. Kolejna powstała już w reżyserii Ryszarda Lepióry, zastępującego Lechosława Marszałka, który postanowił odejść na emeryturę. Praca przy kolejnych odcinkach była bardzo napięta. Brakowało rąk do pracy, szcze3 listopada 2017

gólnie rysowników, dlatego też ogłoszono nabór, dzięki któremu prosto z Azji przyjechała do Polski siedmioosobowa grupa, z której był zadowolony Lepióra.

Fenomen Reksia

Nie da się ukryć, że dzieci pokochały czworonożnego boha-

tera. Powodów do sympatii jest naprawdę wiele, ale najważniejszym jest radosna i bezpieczna sfera, w której każdy widz czuje się dobrze i komfortowo. Reksio to bardzo barwna i pogodna postać, przekazująca ogrom pozytywnych emocji i cennych lekcji.

Pies z brązową plamką na oku

mieszka w budzie, w której znajduje się łóżko, półka na książki, zapas kości oraz zdjęcie przedstawiające go, gdy był szczeniakiem. Ma to dla niego wartość sentymentalną. Bohater utrzymuje dobrą kondycję – codziennie rano po wyjściu z budy gimnastykuje się, lubi grać w piłkę nożną i ping-ponga. Dbał także o utrzymanie higieny – nie zapomina o myciu zębów i uszu, a podczas kilku zabiegów dentystycznych w gabinecie towarzyszył swemu panu – chłopczykowi o bujnej blond czuprynie. Codzienne rytuały oraz przygody miały ogromny wpływ na dziecięcą edukację. Reksio uczył swoich widzów również uniwersalnych zasad i reakcji, przede wszystkim jak reagować, gdy komuś dzieje się krzywda. Bohater pokazywał, że trzeba pomagać drugiej

osobie i potępiać wszystkie przejawy zła. Ponadto Reksio przybliżył dzieciom zwierzęcy świat. Twórcy bajki pragnęli pokazać, że ich domowe pupile oczekują od ludzi miłości, serdeczności i troskliwości. Te wartości edukacyjne miały duże znaczenie w okresie PRL-u, kiedy to dostęp do takich treści był mocno ograniczony. <<

strefa DZIECI ~

NIEZŁY plu s zak

h i t SEZONU!

GRA EDUKACYJNA

„POLAK MAŁY”

£170

hamleys.com

£9,90

poolbooks.co.uk

Idealna dla polskich dzieci mieszkających poza granicami kraju. To prosta gra w formie puzzli, która obrazuje podstawowe symbole Polski. Zawiera duże elementy z ładnymi obrazkami oraz różne warianty gry. Przeznaczona dla dzieci powyżej 4. roku życia.

MIŚ

PADDINGTON

SAMOCHODZIKI

To limitowana edycja wersji nowego misia Paddingtona. Ubrany jest w swój charakterystyczny niebieski płaszcz i czerwony kapelusz. Paddington może nawet chodzić, wystarczy wdusić przycisk znajdujący się w uchu misia. Zabawka przeznaczona dla dzieci powyżej 12. roku życia.

DLA TATY

I

dla s yna

HOT WHEELS

£12

amazon.co.uk

Zestaw resorków to świetna zabawa zarówno dla syna, jak i ojca. Dzięki nim można urządzać wyścigi z przeszkodami, by walka o zwycięstwo była jeszcze bardziej ekscytująca. Zestaw zawiera 9 samochodzików o ekskluzywnym designie, stworzonych w skali 1:64.

65

66 ~ strefa DZIECI

m ały GONIEC Święto Andrzeja – patrona Szkocji, Grecji i Rosji to najhuczniej obchodzone imieniny w całym roku. Wigilia świętego Andrzeja przypada na przedostatni dzień listopada, dlatego w nocy z 29 na 30 odprawiane są wróżby. W Szkocji ostatni dzień miesiąca jest świętem narodowym.

ANDRZEJKOWA

NOC WRÓŻB Kiedyś wróżby przeznaczone były tylko dla młodych dziewczyn, które nie miały mężów. Traktowano to bardzo poważnie i odprawiano je indywidualnie oraz w odosobnieniu, dopiero później przybrał ten zwyczaj zbiorową formę. W grupach dziewczęta losowały przedmioty mające symboliczne znaczenie, np. listek oznaczał staropanieństwo, różaniec – stan zakonny, zaś obrączka lub wstążka z czepka – bliski ślub.

Wierzono także, że strona, od której zaszczeka pies będzie tą, z której nadejdzie przyszły partner. Obierano również jabłka w taki sposób, by powstała jedna długa obierka, a następnie rzucano ją za siebie.

Przybrany kształt obierki oznaczał pierwszą literę imienia miłości życia. Panny ustawiały się w koło i wpuszczały do środka gąsiora (czyli inaczej gęś) z zawiązanymi oczami. Dziewczyna, do której ptak najpierw podszedł albo ją skubnął – jako pierwsza miała wyjść za mąż.

3 listopada 2017

Większość z tych wróżb ma swoją kontynuację we współczesnych zwyczajach andrzejkowych, jednak obecnie ma to formę bardziej rozrywkową niż jest traktowane jak prawdziwe przepowiednie. Do dziś, szczególnie w Polsce, leje się wosk przez dziurkę od klucza, a następnie Kiedys wróżby z rzuconego przeznaczone były cienia przez tylko dla dziewczyn. woskową �igurkę odczytuje się jej kształt i znaczenie symboliczne. Popularna jest także zabawa z butami, która polega na tym, że ustawia się je jeden za drugim i właściciel pierwszego buta, który znajdzie się przy drzwiach, najszybciej weźmie ślub. Należy pamiętać, że teraz z wróżb korzystają nie tylko młode dziewczyny, lecz wszyscy, nawet dzieci.

Ma to mieć przede wszystkim charakter zabawy.

strefa DZIECI ~

FAJNE ksi ążki

BAJKOTERPIA, 4

67

£9,70

ksiazka.co.uk

CZYLI BAJKI-POMAGAJKI DLA MAŁYCH I DUŻYCH

Bajkoterapia to antologia pięknych i mądrych bajek dla dzieci, ale także poradnik dla rodziców. To przede wszystkim świetny sposób na wspólne spędzenie czasu. Książka zawiera niezwykłe historie, które wspierają i dają poczucie bezpieczeństwa, zawierają wiele praktycznych wskazówek, opowiadają mądrze o świecie dziecięcych emocji i konkretnych problemach, z którymi dzieci się borykają. autor: praca zbiorowa wydawnictwo: Nasza Księgarnia

PONAD WSZYSTKO

£7,70

księgarniainternetowa.co.uk

„Ponad wszystko” to opowieść o nastoletniej Macddy, która choruje na bardzo rzadką chorobę – ma alergię na cały świat. Siedzi zamknięta w domu z mamą, odwiedza ją tylko pielęgniarka. Pewnego dnia bohaterka spojrzała przez okno – ujrzała przystojnego i wysokiego chłopaka, który odmienił jej życie na zawsze… autor: Nicola Yoon Wydawnictwo Dolnośląskie

NIEZŁA app ka

LAND SLIDERS To gra zręcznościowa przeznaczona dla najmłodszych. Głównym zadaniem gracza jest przeciąganie palcem po ekranie w celu kontroli ruchu postaci.

Bohater gry porusza się po mini wyspach, zbierając monety i inne przedmioty, unikając przy tym swoich przeciwników. android, iOs; cena: free

LABIRINTH

CANDY CRUSH Polega na ułożeniu obok siebie, co najmniej 3 takich samych słodyczy. Jednak czas oraz liczba ruchów jest ograniczona, więc należy rozważnie przesuwać elementy. Zbiera się punkty oraz bonusy, które odblokowują kolejne poziomy gry. android, iOs; cena: free

W grze należy przeprowadzić metalową kulkę przez labirynt, sterując nią za pomocą ruchu telefonem. Wymaga to skupienia i zręczności, żeby kulka nie wpadła do którejś z dziur po drodze. android, iOs; cena: free

CO JEST GRANE?

NAUCZ SIĘ MATEMATYKI

W programie znajduje się 100 matematycznych zadań, które będą pomocne w nauce liczenia. Interfejs jest bardzo prosty, a gra przystępna dla najmłodszych. Aplikacja została opracowana przy pomocy pedagogów i rodziców. android, iOs; cena: free

Gracz musi zgadnąć, co przedstawia jedna lub kompozycja dwóch emotikonek. Ich znaczenie, brzmienie lub wygląd sugerują odpowiedź. Wszystkie zagadki stworzone są ze znanych internetowych znaków graficznych. android, iOs; cena: free

68 ~ strefa DZIECI

m ały GONIEC

POLICZ I POKOLORUJ

3 listopada 2017

RYSUJEMY

I

malujemy

POŁĄCZ KROPKI!

strefa DZIECI ~

POSZUKAJ DROGI

POKOLORUJ MOTYLKA

PRZEPISZ SŁOWO

POSZUKAJ

DROGI

69

70 ~ męska STREFA

Walka wręcz Zyskuje coraz większą rzeszę fanów na całym świecie. Jest nowoczesnym i praktycznym systemem samoobrony, a w języku hebrajskim oznacza „walkę wręcz”. Powstała na potrzeby izraelskiego wojska, dziś trenują ją nawet najmłodsi. Zgodnie z dewizą jej twórcy Imi Lichtenfelda, by każdy mógł żyć w pokoju.

Imi Lichtenfeld hebr. Imi Sde-Or

(ur. 26 maja 1910 w Budapeszcie, zm. 9 stycznia 1998) Twórca izraelskiego systemu walki Krav maga. Został szefem wyszkolenia organizacji samoobrony żydowskiej Hagana, szkolił uczestników, a także sam brał udział w akcjach grup specjalnych. Po utworzeniu państwa Izrael Lichtenfeld został szefem wyszkolenia fizycznego i walki wręcz Izraelskich Sił Obrony i pracował nad udoskonalaniem systemu walki krav maga.

3 listopada 2017

Karol Pomeranek Krav maga nie jest sportem. Ponieważ z założenia służy samoobronie, nie ma w niej współzawodnictwa, zaś trening służy wyłącznie zastosowaniom praktycznym w walce realnej. Czym więc jest?

– Głównym celem walki jest pozbawienie napastnika zdolności do dalszej walki.

Krav maga jest hybrydowym systemem, który zachęca adeptów do zdecydowanej

postawy podczas kon�liktu. Bronić się i atakować należy najkrótszą drogą i z pozycji, gdzie się jest, podejmując jednocześnie jak najmniejsze ryzyko. Krav maga, jako tzw. system walki, jest niemal całkowicie pozbawiony znanej z innych sztuk walki otoczki �ilozo�icznej – jego główna myśl brzmi jednoznacznie: „Jeżeli Twoje życie lub zdrowie jest zagrożone, masz prawo do jego obrony, bez względu na środki” – głosi komunikat International Krav Maga Federation Polska.

męska STREFA ~ Walka w dzielnicy

Twórcą Krav Magi był urodzony w 1910 roku w Budapeszcie wspomniany Imi Lichtenfeld. Wychowywał się – jak czytamy na kravmaga.com. pl – m.in. w salach treningowych klubu „Herkules” założonego przez swego ojca, jednego z pierwszych w Europie klubów, gdzie ćwiczono zapasy, boks i samoobronę. – Imi jako szczególnie utalentowany został w 1928 r. mistrzem Słowacji w zapasach, a w 1929 r. w boksie i gimnastyce. Był to początek jego kariery sportowej.

Co ciekawe, w latach trzydziestych, wraz z nasilającym się terrorem faszystowskim zorganizował grupę samoobrony, która broniła dzielnicy żydowskiej. – Toczył dziesiątki walk ulicznych, w których często liczniejsi faszyści używali noży, pałek, łańcuchów i kastetów. Wtedy też zorientował się, że mimo tak znakomitego doświadczenia w walkach sportowych jakie posiadał – nie wystarczało ono wobec bezpardonowej walki realnej, z kilkoma przeciwnikami. Życie zaczęło szybko wery�ikować stosowaną taktykę i skuteczność technik. Tak zaczęły się rodzić zręby systemu nazwanego później Krav Maga. Od początku nakazem chwili stała się konieczność jak najszybszego uczenia skutecznych metod walki z kilkoma, często uzbrojonymi przeciwnikami.

W 1940 roku wobec groźby zatrzymania przez gestapo, Imi uciekł Dunajem używając łodzi rzecznej o nazwie „Penczo”. – Historia jego eskapady mogłaby starczyć na �ilm sensacyjny, a wszystko działo się w rzeczywistości wojennej. Statek, którym Imi dopływał do Palestyny został tra�iony pociskiem i Imi z kilkoma przyjaciółmi spędzili w wodzie 24 godziny. W Palestynie Imi Lichtenfeld stał się szefem wyszkolenia walki wręcz organizacji samoobrony żydowskiej Hagana, szkoląc i biorąc udział m.in. w akcjach elitarnych grup specjalnych Palmach i Palyam. W 1948 roku, wraz z utworzeniem państwa Izrael, Hagana przekształcona została w Izraelskie Siły Obrony (IDF, po hebr. Tsahal), a Imi został Szefem Wyszkolenia Fizycznego i Walki Wręcz. Funkcję tę pełnił przez 20 lat, aż do przejścia na emeryturę w 1968 r. – czytamy na kravmaga.com.pl.

Co ważne, przez cały ten czas i później (aż do dnia dzisiejszego), Krav Maga była i jest nieustannie udoskonalana – metody treningowe, techniki i taktyka walki ciągle wery�ikowane i dostosowywane do zagrożeń w Izraelu.

Podstawowe chwyty

W opisie książki „Jak się obronić przed uzbrojonym agresorem” napisanej przez Imi Lichtenfelda wspólnie z Eyal’em Yanilovem, czytamy, iż Krav Magę charakteryzuje prostota, łatwość przyswajania i wysoka skuteczność potwierdzona przez ekspertów sztuk walki, o�icerów wojska i policji, a przede wszystkim uczestników szkoleń na całym świecie. – Krav Maga zawiera różnorodne techniki atakowania i obrony �izycznej: uderzenia, kopnięcia, dźwignie, walkę w parterze, kontrolowanie przeciwnika, poruszanie się i obserwację. Duży nacisk kładziony jest na walkę z agresorem uzbrojonym w nóż lub inne narzędzie, oraz obronę przed kilkoma napastnikami. Techniki Krav Maga oparte są na naturalnych odruchach obronnych, które doskonalone są w czasie treningu, tak aby w sytuacji

CZTERY ZASADY SAMOOBRONY KRAV MAGA Zasada I

Unikaj niebezpiecznych sytuacji i miejsc, w których może zaistnieć zagrożenie twojego życia lub zdrowia.

Zasada II

Jeśli znalazłeś/znalazłaś się w pobliżu niebezpiecznego miejsca lub sytuacji, w której twoje życie lub zdrowie może być zagrożone – oddal się z tego miejsca jak najszybciej.

Zasada III

Jeżeli znalazłeś/znalazłaś się w sytuacji, w której twoje życie lub zdrowie jest bezpośrednio zagrożone i nie ma możliwości oddalenia się z owego miejsca bez konfrontacji, w walce używaj jakichkolwiek przedmiotów, które mogą być użyteczne podczas obrony. Po zneutralizowaniu przeciwnika oddal się z tego miejsca jak najszybciej.

Zasada IV

Jeżeli znalazłaś/znalazłeś się w sytuacji, w której twoje życie lub zdrowie jest bezpośrednio zagrożone i nie ma możliwości oddalenia się z owego miejsca bez konfrontacji, dodatkowo nie masz żadnych przedmiotów, mogących posłużyć w obronie, używaj swojego ciała maksymalnie jako ostatecznego środka obrony (pamiętaj, że walczysz o życie). Po zneutralizowaniu przeciwnika oddal się z tego miejsca jak najszybciej. (za: facet.wp.pl)

realnego zagrożenia napadnięty nie dał się zranić i zadziałał najwcześniej jak to możliwe. Studenci uczą się nie tylko reagować szybko, ale prawidłowo oceniać zagrożenie, bronić się adekwatnie do ataku, kontrolować swoje emocje i głównie unikać kon�liktów – czytamy na kravmaga-system.pl.

Krav maga to system walki niezajmujący się moralnością ani �ilozo�ią. Stosuje się go wtedy, kiedy jest się w sytuacji zagrożenia. To brutalna walka, której celem jest przeżycie. Jak wylicza portal.abczdrowie.pl, wykorzystuje ona naturalne odruchy człowieka, który walczy o własne życie. – Stosowane są więc chwyty, które są niedozwolone w sportach walki i we wschodnich sztukach walki: ciosy poniżej pasa, uderzenia w splot słoneczny, ciosy skierowane w stawy, uderzenia w oczy, wykorzystywanie przedmiotów, które znajdują się w zasięgu. Chwyty krav magi to proste ciosy pięściami, ciosy sierpowe, uderzenia łokciami, niskie kopnięcia, uderzenia głową czy walka w parterze.

71

W Krav Madze – jak czytamy na polki.pl – obowiązują cztery zasady, które określają też gradację obrony w zależności od zagrożenia i intensywności ataku (patrz obok). Należy w zależności od sytuacji i zagrożenia, przeprowadzać próby zniechęcenia przeciwnika do ataku słowami i przekonaniami.

Można zrzucić zbędne kilogramy

Sam trening zaś – wg kravmaganaukawdomu. blogspot.com – ma mieć praktyczne zastosowanie w sytuacjach codziennych. – Nie ma ćwiczeń kata ani szczególnych sekwencji ruchów, które trzeba naśladować. Adepci używają podstawowych ruchów w połączeniu z jakimikolwiek innymi ruchami, aby obronić się przed atakiem. Kładzie się nacisk na szybkość, wytrzymałość, siłę, odpowiedniość obrony do ataku, koordynację ruchów, lecz najważniejsza jest technika. Treningi prowadzone są różnie, w zależności od instruktora i organizacji, do której należy, ale można podzielić je na główne etapy: rozgrzewka, prezentacja technik, utrwalanie technik poprzez ćwiczenia w parach bądź grupach i ćwiczenia ogólnorozwojowe.

– Trening Krav Maga jest wszechstronny i kompleksowy – tłumaczy Michał Sog, instruktor Krav Maga, szef SAGOT Team w rozmowie z portalem stopnadwadze.pl. – Na każdych zajęciach znajdziesz elementy techniczne, taktyczne, siłowe i wytrzymałościowe. W szczególności staramy się dbać o prawidłowy (i zdrowy) rozwój naszych studentów zwiększając ich poczucie ciała – integralną częścią każdego treningu są ćwiczenia wzmacniające ogólną równowagę i stabilizację. Trenując regularnie na pewno poprawisz swoją kondycję, spalisz wiele kalorii i poprawisz swoje samopoczucie – a to wszystko – ucząc się samoobrony – dodaje.

I rzeczywiście. Jak wylicza Anna Magiera na portalu biomedical.pl, w treningu uczestniczą wszystkie mięśnie, szczególnie brzucha, rąk i nóg.

– Ćwicząc regularnie, można uzyskać wymarzoną sylwetkę. Już po dwóch miesiącach można zauważyć poprawę kondycji. Dzięki intensywnemu cardio tkanka tłuszczowa ulega redukcji. Podczas 60 minutowego treningu można spalić 700-800 kcal.

– Dla mnie największą zaletą treningów Krav Magi było pewnego rodzaju przejrzenie na oczy. Na taekwondo, kung fu czy innych, trenerzy mnie katowali rozciąganiem czy formami, same techniki bywały często nielogiczne. Na Krav Madze trener cały czas odnosił się do realiów napadu, ulicznej przemocy. Żadnego biegania na bosaka, ukłonów czy – co chyba najważniejsze – ograniczeń samej walki.

Proste, intuicyjne zasady, żadnych głupot. Mimo, że sporty walki ćwiczyłem w sumie już jakieś 5 lat, to dopiero na Kravce zacząłem się uczyć bić. Także różnica podstawowa jest taka – Krav Maga to nie jest sport. To nauka samoobrony – pisze jeden z użytkowników forum-kulturystyka.pl. Kolejny potwierdza tą opinię: – KM stawia na skuteczność. Ćwicząc różne obrony czy ataki mam wyjaśnione, dlaczego tak jest najskuteczniej i najefektywniej.

Tępi się zbędne nawyki i odruchy. Trenuję obrony przed różnymi atakami, takimi jakie pamiętam z podwórka. Uczę się atakować tak, żeby szybko zakończyć walkę. Ale z drugiej strony uczą jak te szanse zminimalizować – potwierdza kolejny. źródło:

kravmaga.com.pl, kravmaga-system.pl, portal.abczdrowie.pl

72 ~ męska STREFA

PO WOJNIE BYŁA

SYNONIMEM LUKSUSU.

BYŁA PIERWSZYM

SAMOCHODEM PRODUKOWANYM SERYJNIE W HISTORII POWO-

JENNEJ POLSKI. DZIŚ OSIĄGA WYSOKIE

CENY WŚRÓD KOLEKCJONERÓW.

Dane techniczne:

WARSZAWA, CZYLI

POLSKA

GARBUSKA

Silnik:

z zapłonem iskrowym, czterosuwowy, rzędowy, ustawiony wzdłużnie nad osią przednią, zawieszony elastycznie na trzech punktach

Liczba cylindrów: 4, pojemność 2,120 cm3

Moc maksymalna: 60 KM, 3900 obr/min

Maksymalny moment obrotowy: 127 Nm, 2300 obr/min

Nadwozie:

samonośne, zamknięte, czterodrzwiowe

Siedzenia: dla 5 osób

Napęd:

klasyczny (4x2)

Masa pojazdu: 1400 kg

CIEKAWOSTKu I

o narod W darze od bratnieg zymała otr a radzieckiego Polsk samoie an licencję na wytwarz no ją za ka ze chodu Pobieda. Pr ało leż Na . nie zupełnie bezpłat pić ku do cji tylko do owej licen . ną icz hn tec dokumentację • • • • •••••••••••••• merze reWarszawa M20 o nu została -13 -96 jestracyjnym KR rnika zie źd zakupiona 28 pa po pa ku bis 1958 roku przez Kraji ez ec idi mocniczego Arch łę. jty Wo a kowskiej Karol

3 listopada 2017

Wszystko zaczęło się trzy lata po zakończeniu II wojny światowej, kiedy to ówczesny rząd zdecydował się na odbudowę polskiego przemysłu motoryzacyjnego, którego początki sięgają 1919 roku. Dokładnie w lipcu 1948 roku rozpoczęto budowę Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu i nawiązane zostały kontakty z przedwojennym partnerem – Fiatem.

Jak czytamy w materiałach źródłowych FSO, doszło wówczas do podpisania umowy licencyjnej i na Żeraniu miał być produkowany zmody�ikowany model FIATA 508, a następnie 1100. Niestety, w 1949 roku, w związku z sytuacją polityczną – okresem tzw. „zimnej wojny” – umowa z Włochami została zerwana. Niemniej polski rząd postanowił kontynuować budowę fabryki na Żeraniu. Tyle tylko, iż nowym partnerem stał się… ZSRR. – W styczniu 1950 roku podpisano polsko-radziecką umowę licencyjną na produkcję samochodu M-20 Pobieda, w ramach której strona radziecka zagwarantowała pomoc w projektowaniu, budowie, wyposa-

żeniu oraz uruchomieniu seryjnej produkcji. Fabryka Samochodów Osobowych zakupiła licencję od Zakładów Samochodowych w Gorki. Auto, którego produkcję mieliśmy rozpocząć na Żeraniu, nie było oryginalną konstrukcją radziecką. Jego pierwowzorem był Ford z 1927 roku. Po zakończeniu budowy FSO miała zdolność wytwórczą 25 tysięcy sztuk samochodów rocznie. O�icjalnym dniem „narodzin” Fabryki Samochodów Osobowych jest 6 listopada 1951 roku. Wtedy to z taśmy montażowej zjechał pierwszy samochód wyprodukowany w powojennej Polsce, nazwany Warszawa M-20. Jest to też historyczna data dla całego polskiego przemysłu motoryzacyjnego. Od tej chwili bowiem rozpoczęła się seryjna – przemysłowa produkcja samochodów osobowych w Polsce.

Warszawa M-20 – jak czytamy – była produkowana do 1964 roku. – Potem powstały górnozaworowe Warszawy 223 i 224 z nadwoziem typu sedan oraz ich pochodne: kombi, pick-up i sanitarka. W latach 1951 1973, a więc od narodzin fabryki do chwili wygaśnię-

CIEKAWOSTKA

cia produkcji Warszaw, powstało 10 różnych wersji tego samochodu. W W FSO pod kierownictwem M-20 wprowadzono ponad 4 tysiące różnych zmian konstrukcyjnych, Miros ława Górskiego opracoa ich autorami byli inżynierowie z FSO. Powstały również modele stuwano dokumentację techniczną dialne tego auta, m.in. Warszawa 210. Ostatnia Warszawa, z numerem samochodu terenowego z na254421, zjechała z taśmy 30 marca 1973 r. Co ciekawe, Warszawa dała początek nowej marce aut. Jak podaje Wikipedia, w 1956 w lubelskiej pędem na cztery koła, opartego Fabryce Samochodów Ciężarowych rozpoczęto prace nad nowym mona podzespołach Warszawy. delem, miał on zapełnić lukę w polskim przemyśle motoryzacyjnym.

Podwozie miało niezależne – W krótkim czasie opracowano projekt samochodu dostawczego, w zawieszenie wszystkich kół pracy posłużono się podzespołami samochodu osobowego Warszawa z kolumnami McPhersona i M-20. Prototyp o nazwie Żuk A 03 został ukończony w 1957. W 1959 drążkami skrętnymi. Napęd był samochód tra�ił do produkcji seryjnej. Początkowo źródło napędu przenoszony przez skrzynkę stanowił silnik M-20, w późniejszym czasie zaczęto stosować także rozdzielczą na obie osie. jednostkę S-21. Z Warszawy zaadaptowano także instalację elektryczną o napięciu 12 V, tylny most, wał napędowy, niezależne zawieszenie przednie oparte na dwóch wahaczach oraz hamulce bębnowe. Zastosowano również 3-biegową skrzynię biegów pochodzącą z Warszawy, później do Żuka zaadaptowano 4-biegową przekładnię przygotowaną dla ostatnich wersji samochodu z FSO. Ostatnie roczniki mogły być wyposażone w wysokoprężny silnik 4C90. Do 1976 Żuk poddawany był licznym modernizacjom, produkcję zakończono 13 lutego 1998. Powstało 587.500 egzemplarzy. (za: fso-sa.com.pl, (źródło: autocentrum.pl) <<

CIEKAWOSTKI

garbuska.

Potocznie o tym aucie mówiło się warszawka bądź • • • • • • • • • • • ••••••• potrzeby poczty.

Pocztylion to odmiana, która powstała specjalnie na i, nie miał jednak komb wersję ł omina Samochód swoim wyglądem przyp zia zamontonadwo i częśc tylnej w lewych tylnych drzwi, zamiast szyb y. blach wano •••••••••••••••••• było adaptowaChyba jednym z najbardziej niecodziennych rozwiązań ardowe koła stand wych kolejo ach nie auta na potrzeby PKP. W zakład montowano i niczy kierow układ ano zastępowano szynowymi, blokow i. Warstopn 180 o auta enia obróc ość obrotnicę, która dawała możliw km/h.

135 do ość prędk torach szawa-drezyna osiągała na •••••••••••••••••• była mocno ograLiczba kolorów nadwozia dla samochodów Warszawa Pod koniec białe. oraz szare nie odcie niczona. Najczęściej wybierano Fiata. ego polski z zia nadwo w produkcji przejęto paletę koloró

PRODUKCJA rok 1951 – 75 egz. rok 1968 – 17.780 egz. rok 1972 – 12.803 egz. rok 1973 – 4.266 egz.

PRODUKOWANE SERIE • Warszawa M-20 (1951–1957) • Warszawa M-20 model 57 (1957–1960) (później zwana 200) • Warszawa 201 (1960–1964) • Warszawa 202 (1962–1964) • Warszawa 223/224 (1964–1973)

męska STREFA ~

73

74 ~ po LEKCJACH

What‛s his name? I‛d love to have a dog, but cannot decide what breed would be suitable for me.

Jak się wabi? Bardzo lubię psy, ale nie mogę zdecydować jaka rasa będzie dla mnie odpowiednia.

What a lovely dog!

Can I stroke him?

Jaki fajny pies! Mogę go pogłaskać?

I‛d love to do that! My flat is only tiny so I will be looking for a small dog.

Byłoby mi bardzo miło. Nie mam dużego mieszkania, więc z pewnością to musi być mały pies.

That would be great! There is a cafe right across the corner. You can take Nico as the dogs are allowed there.

Tak, było by super. W pobliżu jest kawiarnia, do której można wchodzić z czworonogami, więc mógłbyś zabrać Niko.

Uczymy się

angielskiego 3 listopada 2017

po LEKCJACH ~

Sure, he loves people and he loves to be stroked!

Jasne, bardzo lubi ludzi i uwielbia być głaskany.

His name is Nico. I may be able to help you out with choosing the right dog for you. I volunteer in a dog shelter, so I have an experience with this kind of stuff.

Ma na imię Nico. Mogę Ci doradzić jakąś rasę, jeśli chcesz. Jestem wolontariuszem w schronisku, więc trochę znam się na tym.

May I have your mobile number then? I am going work now, so I am in rush at the moment, but we can always meet each other, have coffee and talk about it?

Może dasz mi swój numer telefonu?

Teraz spieszę się do pracy, więc może spotkamy się na kawie i porozmawiamy o tym?

I guess we have a meeting sorted. Hopefully, we will choose the right dog as a Nico partner, so all four of us could be going walks together.

W takim razie jesteśmy umówieni. Może uda nam się wspólnymi siłami wybrać towarzysza dla Niko i wtedy chodzilibyśmy na spacery w czwórkę.

75

76 ~ horoskop HOROSKOP

Magdalena Kruszona

horoskop Skorpion 23.10 - 21.11

Cechy charakterystyczne

Finanse, praca Skorpiony to materialiści, którzy uwielbiają luksus. Znają wartość pieniądza i dążą do osiągnięcia wysokiej pozycji społecznej. Mają świadomość tego, że fundusze odgrywają ważną rolę w życiu i w zestawieniu miłość-pieniądze, to te drugie są ważniejsze. ZawoŻywioł: woda 3 listopada 2017

Osoby spod znaku Skorpiona charakteryzują się silnym zaangażowaniem we wszystko, co robią.

Są waleczne, wiedzą czego chcą i nie poddają się. Nie martwią się porażkami, idą dalej, by osiągnąć swój cel. Niestety, nie przyznają się do popełnianych błędów. Nie lubią stanów pośrednich – albo coś jest białe, albo czarne. Bywa jednak, że Skropiony popadają ze skrajności w skrajność. Są obdarzone siłą psychiczną, którą wykorzystują do wielu swoich celów, nawet tych destrukcyjnych, gdzie kieruje nimi zazdrość. Mówi się o nich, że są trudnymi osobami w kontaktach międzyludzkich – żyją w ciągłym napięciu i kon�likcie, który sami inicjują. Łatwo się uczą nowych rzeczy, przez co nie mają problemu na ścieżce zawodowej. Osoby spod tego znaku są ambitne, odporne na stres oraz czerpią z życia całymi garściami. (za: astrolabium.pl) dowo stworzeni do bycia szefem.

Osoby spod znaku Skorpiona cechuje samodzielność, analizowanie sytuacji i dążenie do sukcesu. Takim pracownikom nie trzeba dwa razy powtarzać, co mają zrobić.

Skorpiony wychodzą z założenia, że będą pracować tak długo, aż nie

wykonają powierzonego im zadania. Odpoczywają, gdy wszystko zrobią. Świetnie sprawdzają się na każdym stanowisku, jednak najlepsze dla nich dziedziny to kultura, biznes, służba zdrowia, wojsko i nauka.

(za: wrozbyonline.pl)

Czy wiesz, że...

Kolor: złoty, purpurowy

Metal: żelazo

Kamień: opal, granat

Planeta: Pluton

horoskop HOROSKOP ~

Miłość

Zaliczane są do jednych z najbardziej namiętnych znaków zodiaku. Skropiony nie wyobrażają sobie życia bez seksu. Są przepełnione namiętnością i nie brakuje im zainteresowania wśród drugiej płci. Wynika to z ich seksapilu, który działa na innych jak magnez. Ponadto, znają swoją wartość i potra�ią wykorzystać swój wdzięk. Pomimo mocnego temperamentu i chęci wielkich romansów, osoby spod tego znaku są oddane partnerowi i tego samego oczekują od swojej drugiej połówki. Chcą zaangażowania i lojalności. Gdy się zakochają, są w stu procentach oddani swojej miłości. W związku ze Skorpionem skok w bok nie wchodzi w grę. Warto podkreślić, że prawdziwą relację zniesie jedynie osoba o silnych nerwach, Janusz ponieważ związek ze Skorpionem bywa burzliwy i czasami zachowuje się on destrukcyjnie, szczególnie, gdy chodzi o za- Korwin-Mikke zdrość. (za: polki.pl) (ur. 27.10.1942)

Zdrowie

Są podatne na wiele chorób, szczególnie na infekcje wirusowe i choroby weneryczne. Mogą również narzekać na bóle w kręgosłupie i na problemy z pęcherzem. Często chorują na serce i miewają kłopoty z układem rozrodczym. Osoby spod znaku Skorpiona powinny być pod stałą opieką lekarza, ponieważ każde odstępstwo od normy musi być kontrolowane przez specjalistę. Harmonię i zdrowie zapewni Skorpionom higieniczny styl życia oraz relaks i odpoczynek.

Mocne strony:

(za: mhoroskop.pl)

Wrażliwy, przyjacielski, ambitny, pracowity, odporny na stres

77

Jodie Foster (ur. 19.11.1962)

Edyta Górniak (ur. 14.11. 1972)

Kayah (ur. 05.11.1967)

Słabe strony:

Zazdrosny, kon�liktowy, złośliwy, nieodporny na ból, manipulant

Zodiakalne dopasowanie: Skorpion + Panna = Skorpion + Ryby = Skorpion + Rak = Skorpion + Strzelec = Skorpion + Koziorożec = Skorpion + Lew = Skorpion + Bliźnięta = Skorpion + Wodnik =

Znaki neutralne: Baran, Waga, Byk

David Guetta (ur. 07.11.1967)

Julia Roberts (ur. 28.10.1967)

Demi Moore (ur. 11.11.1962)

78 ~ reklama

reklama~

79

80 ~ reklama

3 listopada 2017

reklama~

81

3 listopada 2017

reklama~

83