Goniec 696

goniec the polish times

polski

.com

Specjalny dodatek świąteczny

CZYTAJ ONLINE

[EXCLUSIVE] S.

26

ŚWIĘTY UZDRAWIAŁ

NIE TYLKO ZA ŻYCIA

Felieton

Komentarz

Pauliny Młynarskiej

Krzysztofa Skiby

SZOPKA

CHAOS W RZĄDZIE I W BREXICIE

NR 39 (696) 1 GRUDNIA 2017 / ISSN 2044-5202

4 ~ w NUMERZE

spis treści

GRUDZIEŃ 2017

8

goniec Adres: Goniec Polski – The Polish Times, 84 Uxbridge Road West Ealing London, W13 8RA

TOMASZ P. TERLIKOWSKI:

Ta opowieść nie tylko przypomina, jaka powinna być postawa katolika wobec islamizmu, ale i wyjaśnia pewne zaskakujące działania Ojca Świętego.

10

KRZYSZTOF SKIBA::

Czyżby polscy parlamentarzyści byli aż tak niebezpieczni, aż tak nieobliczalni, że muszą ich pilnować uzbrojeni strażnicy? Nie jest to najlepsza wizytówka dla tego towarzystwa.

18

REPORTAŻ

Królewskie życie. O tym, jak naprawdę wygląda życie królowej Elżbiety II.

INDIAŃSKA KSIĘŻNICZKA

PRZEZ WIEKI KULTYWOWANO JEJ LEGENDĘ Dariusz Dzikowski

Redaktor naczelny: Karol Pomeranek E: karol.pomeranek@goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106 F: 020 7099 6815 E: redakcja@goniec.com Zespół redakcyjny i współpracownicy: Magdalena Kruszona, Agata Trzaskawka, Anna Paprzycka, Anna Dobiecka, Karolina Wiatrowska, Sonia Grodek, Katarzyna Żabicka, Milena Sieńko, Dariusz Dzikowski, Sergiusz Pinkwart, Tomasz Furmanek Felietoniści: Paulina Młynarska, Beata Sadowska, Krzysztof Skiba, Tomasz Terlikowski Korekta: Elżbieta Marciniak

29

DODATEK ŚWIĄTECZNY

22

Szopka Brexitowa, świąteczne przepisy, propozycje prezentów dla najbliższych.

52

GONIEC KULTURALNY

Winter Wonderland to miejsce, które zachwyca wszystkich, bez względu na wiek oraz płeć.

60

24

Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak E: izabela.nowak@goniec.com

KĄCIK HISTORYCZNY

Historia św. Mikołaja z Miry oraz pierwsze bankomaty w UK.

WOJCIECH TRZCIŃSKI ROZMOWA Z POLSKIM KOMPOZYTOREM Tomasz Furmanek

Skład i gra�ika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Agata Trzaskawka E: agata.trzaskawka@goniec.com Marketing i reklama: (Advertising) ogłoszenia: T: 020 7099 7107 E: marketing@goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 079 749 900 11 E: sylwia@goniec.com Łukasz Zawisza T: 079 749 900 12 E: lukasz.zawisza@goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@goniec.com Samanta Kulpa T: 079 749 900 14 E: s.kulpa@goniec.com Administracja i �inanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105 T: 079 749 900 14 E: of�ice@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105

64

STREFA KOBIET

Leczenie dzieci w UK, a także jak zrobić maseczkę z mango.

70

MAŁY GONIEC

Opowieść wigilijna to opowiadanie Karola Dickensa przedstawiające historię skąpca Scrooge’a.

72

DLA NIEGO

Bentley, czyli legenda motoryzacji o prawie 100-letniej historii.

1 grudnia 2017

Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem: ISSN 2044-5202 Redakcja „Gońca Polskiego” nie ponosi odpowiedzialnosci za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 ~ rysunek i KOMENATRZ

K

rysuje Tomasz Rysownik

omentarz rysunkowy:

Jak to kiedyś powiedział prezydent Nowej Soli, żeby komuś coś dać, trzeba najpierw to mieć...

P

ocałunek nie

redaktor naczelny Karol Pomeranek

Gdzieś czytałem, że dał mu „pocałunek śmierci”.

1 grudnia 2017

pomógł, wniosek już tak

Guy Verhofstadt, lider europejskich liberałów pocałował Ryszarda Petru tuż przed wyborami na stanowisko przewodniczącego Nowoczesnej. Skąd ta pewność? Bo gdzieś czytałem, że dał mu „pocałunek śmierci”. Polski Rysio poległ kilkoma głosami. Zachwycony nie był. Zresztą kto by był, zmuszony do przyjęcia całusa od byłego premiera Belgii. Liberałowie dali o sobie znać również w Niemczech.

Angela Merkel jest w

kropce po zerwaniu rozmów przez FDP. Jacek Kurski na pewno sobie żartuje, że w tej trudnej sytuacji kandydatem na kanclerza mógłby być Donald Tusk. Telewizja publiczna nad Wisłą miałaby w każdym bądź razie ramówkę wypełnioną na najbliższe cztery lata. Zaś co najmniej pięć lat polska armia będzie rozkładać ręce, patrząc w stronę Obwodu Kaliningradzkiego. Bo właśnie tam pojawiły się rosyjskie Iskandery. Jak tłumaczą

spece od obronności, biało-czerwone wojsko nie jest w stanie strącić tych jednych z najnowocześniejszych na świecie pocisków, zdolnych, w zależności od rodzaju, razić terytorium całej Polski. Zwłaszcza balistyczne 9M723 są poza zasięgiem możliwości polskiej obrony. W 2022 r. nad Wisłą mają pojawić się pierwsze amerykańskie systemy Patriot. Do tego czasu rosyjską superbroń będą wypatrywać na niebie terytorialsi Ma-

cierewicza. Północny wschód Polski w ogóle jakiś taki niespokojny.

Komisja Europejska złożyła niedawno wniosek o karę za wycinkę Puszczy Białowieskiej.

Minister Szyszko, który na bój z kornikami rzucił ciężkie harwestery, wycofał je rakiem z lasów i czeka na sądowe rozstrzygnięcia przed europejskim trybunałem. Przedstawiciele podrodziny chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych odetchnęli z ulgą. <<

8 ~ felieton

slamizm wróg

większy

od komunizmu Tomasz P. Terlikowski

Ta opowieść bliskiego przyjaciela św. Jana Pawła II nie tylko przypomina, jaka powinna być postawa katolika wobec islamizmu, ale i wyjaśnia pewne zaskakujące działania Ojca Świętego.

Opowieść ks. Mauro Longhi, kapłana Prałatury Personalnej Opus Dei rzeczywiście zaskakuje. Wynika z niej bowiem, że papież, który miał mieć rozmaite mistyczne wizje (to akurat potwierdzali także inni jego współpracownicy) pewnego dnia miał mieć także prorockie widzenie przyszłości Europy i Kościoła. Miało się to wydarzyć w 1993 roku, a tym, co zobaczył papież miał podzielić się właśnie z ks. Longhi. „Widzę Kościół dotknięty śmiertelną plagą. Głębszą, bardziej bolesną i śmiercionośną niż te, które dotknęły nas w tym stuleciu – mówił papież, odnosząc się do komunizmu i nazizmu. – Ona będzie nazywać islamizmem. Oni zaatakują Europę. Widziałem hordy nacierające – miał mówić papież.

Papież miał również mówić o tym, że walka z 1 grudnia 2017

pokonać. Możliwe jest natomiast podzielenie islamizmem, obrona wiago i zneutralizowanie. ry i europejskiej tradycji Nie jest także wykluczone, że strategia, będzie wielkim zadaniem jaką św. Jan Paweł II stosował wobec wyznawKościoła XXI wieku. – Wy, ców islamu, polegająca na sygnalizowaniu Kościół trzeciego tysiącprzyjaźni i woli dialogu wobec nich, których lecia, będziecie musieli symbolem pozostaje ucałowanie Koranu przez powstrzymać inwazję. Nie papieża, wynika właśnie z tej wizji. Papież za pomocą armii, wojska miał świadomość, że przynajmniej część z nie wystarczą, ale dzięki wyznawców islamu trzeba usposobić przyjaźwaszej wierze, przeżywanie do chrześcijaństwa, a nie ma innej drogi nej uczciwie – podkreślał ku temu, niż istotne gesty wobec nich. Inną Ojciec Święty. sprawą pozostaje ocena tego, czy metoda ta się Warto przy tym zauwasprawdziła. Wiele wskazuje na to, że niestety żyć, że papież zupełnie świadomie, jak wynika nie, a islam coraz częściej przyjmuje islamiz relacji kapłana, nie mówił o zagrożeniu styczną postać. samym islamem, ale Najistotniejsze jedwłaśnie islamizmem. nak w tej wypowiedzi To ważne rozróżnieWy, Kościół trzeciego są słowa ostatnie. nie, bowiem islamizm tysiąclecia, będziecie musieli To w nich zawarta jest wizją polityczną, powstrzymać inwazję. jest istota przesłania systemem ideolopapieskiego. Św. Jan gicznym, który jest Paweł II przypomniał nam w nich, że najskuwprawdzie dobrze osadzony w islamie, ale teczniejszą bronią w walce z islamizmem nie nie jest nim samym. Różnorodność tej religii jest wojsko, ani broń, ale… żywa wiara. W starsprawia, że jest w niej miejsce także dla przeciu religii (a na pewnym polu właśnie z tym ciwników islamizmu, choćby wyznawców su�imamy do czynienia) wygrywa ta strona, która zmu czy – wbrew temu, co wielu z nas może mocniej wierzy, a nie ta, która ma lepszą broń się wydawać – bardziej tolerancyjnych wobec czy więcej wojska. Warto o tym pamiętać. innowierców szyitów. Jan Paweł II stosując ta<< kie, a nie inne rozróżnienie mocno o tym przypomniał, uświadamiając, że istotą katolicyzmu Dziennikarz, �ilozof, publicysta, tłumacz, pisarz jest rozróżnianie, a nie wrzucanie wszystkiego i działacz katolicki, redaktor naczelny Telewizji do jednego worka. Tego rodzaju rozróżnienie Republika w latach 2014-2017, a od 8 maja 2017 r. jest jednak istotne także z punktu widzenia dyrektor programowy tej stacji. politycznego, bowiem całego islamu nie da się

Komentuj! Goniec.com

felieton ~

Paulina Młynarska

więta dzieci

śmieci

Burzliwy rok 2017 dobiega końca. Uff.

Oby kolejny był nieco spokojniejszy, obyśmy nareszcie odetchnęli. W Polsce, to ostatnie stwierdzenie należy rozumieć niestety całkiem dosłownie. Ubiegła zima przyniosła stężenie smogu, z jakim jeszcze nie mieliśmy w kraju na taką skalę do czynienia.

Doniesienia o fatalnym stanie powietrza w wielu polskich miastach spinają kończący się rok brzydką klamrą. Dusimy się i zanosząc kaszlem spieramy, jak chyba nigdy wcześniej. O kolejną kadencję Tuska, o Misiewicza, o Wałęsę, o Pawłowicz, o propagandę w mediach publicznych, o aborcję i antykoncepcję, feminizm, prawa osób LGBT, festiwal w Opolu, Puszczę Białowieską, o wyrok dla Owsiaka i o kolejny zakaz wypowiadania się w mediach dla księdza Bonieckiego. O to ile dobrego w Dobrej Zmianie, o panią Macron, o uchodźców. O #MeeToo i o to, która celebrytka ma usta większe od mózgu i tak dalej. Do odurzenia rodzinną, polską awanturą. Taki rok jak ten, który właśnie się kończy, dał nam tyle okazji do przeżywania silnych, często bardzo negatywnych emocji, że niektórym z nas trudno sobie wyobrazić jak to jest, kiedy nad głową

błagań o wspólny spacer z psem. Cały ten szumi cicha grusza, a w niepowtarzalny świąteczny wieczór, który sercu święty spokój. Jedmógł zostać we wspomnieniach dzieciaków nak trzeba będzie zebrać na zawsze, dorośli oddali w ręce Kaczyńsiły i spotkać się w święta z skiego i Tuska, Merkelowej i Trumpa. Ludzi, rodziną. Trzeba się jakoś przełamać których zapewne nigdy nie spotkają osoopłatkiem. Trzeba przetrwać ten wspólny biście, ludzi, którzy zapewne nigdy się nie czas, choćby z powodu dzieciaków, dla dowiedzą o ich istnieniu. Jak narkomani, których Boże Narodzenie to przecież czas którzy się dorwali do działki, nie mogli oczekiwany z radosnym napięciem. I tak przestać się nakręcać, posyłając własne sobie myślę, że skoro tak dużo dziś w dzieci dzieci po raz tysięczny pod władzę disneinwestujemy, tyle „ładujemy” w ich edukajowskiej hipnozy. Bohaterowie i bohaterki cję i lepszą przyszłość, to będziemy bandą kreskówek nigdy nie odmawiają współbeznadziejnych hipokrytów, jeśli pozwopracy. Wystarczy odpalić tablet i już się limy na to, by polityka i przez polityków robi. Szkoda, bo wspomnień świątecznych kreowane podziały stawały się tłem dla ich z prawdziwą, żywą radości z świąteczludzką rodziną tak nych rodzinnych się nie zrobi. spotkań. Jakiś czas Bohaterowie << temu brałam udział nie nigdy wek kreskó w rodzinnej uroodmawiają współpracy. czystości, podczas której dorośli, nie bacząc na obecność maluchów pod stołem, wdali się w rytualną, polską polityczną jatkę. Byli tak zajęci biciem własnej piany, że na każdą próbę zwrócenia na siebie uwagi ze strony obecnych latorośli, reagowali tylko zniecierpliwionym fukaniem. Dosłownie opędzali się od własnych dzieci jakby to Jestem dziennikarką, producentką, pisarką i były nie ich ukochane pociechy, krew z krwi feministką, podróżniczką, joginką i piosenkarką i adresaci codziennej krwawicy, ale natrętkabaretową. Ale dawno przestałam już być akne owady. Nikt z dorosłych nie zechciał torką. Mam dorosłą córkę i legion przyjaciółek. nawet wziąć pod uwagę prób wciągnięcia w Wierzę w kobiety, a mężczyzn lubię (ale tylko zabawę, nikt nie zauważył przyniesionego do stołu zestawu gier planszowych, ani fajnych i feministów).

Komentuj! Goniec.com

9

10 ~ felieton

traż ochrony

fryzjerów Krzysztof Skiba

Ministerstwo Zdrowia w karkołomnym spocie reklamowym namawia ostatnio Polaków do tego, aby żyli zdrowo i rozmnażali się jak króliki.

Spot został wyśmiany od lewa do prawa, a Polacy, potraktowani jak tchórzliwe króliki, mieli mnóstwo nieprawomyślnych skojarzeń.

Jedni uważali, że to ma chyba coś wspólnego z królikami doświadczalnymi i tak też Polacy będą traktowani w najbliższym czasie przez władze. Inni, że i owszem królik potra�i mieć ponad sześćdziesiąt sztuk potomstwa, ale z różnymi królicami, więc to propaganda swobód obyczajowych, żeby nie powiedzieć wyuzdania. A jeszcze inni odszyfrowali ukryte intencje rządu, czyli: rozmnażaj się jak królik i trzymaj uszy po sobie.

Co do rozmnażania to dzietność Polakom skoczyła, ale w... Anglii. Co jest dowodem na to, że jak warunki ekonomiczne się polepszają, to Polakom się chce. Z rozmnażaniem w Polsce już nie jest tak wesoło, a czternaście procent młodych Polaków nadal marzy o trwałej emigracji z kraju. Rozmnażanie za to udało się nam i to znakomicie w służbach mundurowych. Służby do kontrolowania poczynań obywateli rozmnażają się i pączkują nawet lepiej niż króliki z reklamy ministra Radziwiłła.

Oto dowiadujemy się, że ma powstać kolejna służba z prawem do noszenia broni, kontroli �irm i obywateli, łącznie z legitymowaniem i rewizjami. Tym razem będzie to służba 1 grudnia 2017

wariatów, ale czy akurat nabite pistolety to podległa ministrowi ochrony środowiska, właściwy sposób na ich poskromienie? Śmiem a powołuje się ją „w celu wykrywania szkód wątpić. ekologicznych”. Nikt nie ma wątpliwości, że A może by tak utworzyć Straż Ochrony minister Szyszko – znany miłośnik wycinania Fryzjerów przed klientami, którzy robią drzew i strzelania do wszystkiego co się w awantury o złe fryzury lub Straż Ochrony Pielesie rusza, wykorzysta te służby raczej jako lęgniarek, które muszą na pogotowiu użerać bat na ekologów i do ochrony własnych desię z pijanymi pacjentami albo Straż Ochrony strukcyjnych dla przyrody działań.

Sprzedawców, co to codziennie mają zadymy z Już to widzę, jak „szkód ekologicznych” klientami przy kasie? będzie się szukać w plecakach i kieszeniach, Być może takie lub podobne służby poa być może także w uzębieniu protestujących wstaną, bo przecież nie o bezpieczeństwo w przeciwko wycince drzew. tym mnożeniu służb chodzi, a o pieniądze.

Zamiast sukcesów demogra�icznych mamy Każda taka służba to etaty, na których możwięc nowe służby mundurowe. Państwo polna umieszczać krewnych i znajomych oraz skie nie ma zaufania do swojego obywatela za milionowe budżety, które można lekką ręką grosz i funduje mu służby takie, jak Centralne wydawać.

Biuro AntykorupcyjNo i to bezcenne ne, Centralne Biuro poczucie władzy, Śledcze, Policję SkarKażda taka służba to gdy ma się pod bową, Policję Celną, etaty, na których można ręką uzbrojonych Policję Sądową, Straż umieszczać krewnych. podwładnych. Tylko Ochrony Kolei, Agenczekać kiedy micję Wywiadu, Agencję nister zdrowia też zechce mieć podległą mu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Biuro Ochroumundurowaną ekipę z bronią. Straż Ochrony ny Rządu, Straże Więzienne, straże miejskie, Szpitali, która przy pomocy broni wytłumastraże graniczne, straże leśne. Dawniej wyczy chorym, że są już zdrowi. << starczyła policja i Sherlock Holmes.

Całkiem niedawno dziennikarze dostrzegli, że Straż Marszałkowska pilnująca porządku Krzysiek Skiba słynie z celnych felietonów, w sejmie otrzymała ostrą broń. Czyżby polscy ciętego języka i zabawnych komentarzy. Oprócz parlamentarzyści byli aż tak niebezpieczni, aktywności w zespole Big Cyc, Skiba był częstym aż tak nieobliczalni, że muszą ich pilnować gościem w programach kabaretowych, grywał uzbrojeni strażnicy? Nie jest to najlepsza pamiętne epizody w serialach komediowych, wizytówka dla tego towarzystwa, które w takich jak „Świat według Kiepskich”, „Król sejmie się zbiera, skoro czuwają nad nimi Przedmieścia” czy „Daleko od noszy”. ludzie uzbrojeni po zęby. Jest w sejmie sporo

Komentuj! Goniec.com

12 ~ felieton

eby mieć

otwartą

głowę

Beata Sadowska

Podróżuję od zawsze. Jako dziecko, z rodzicami do demoludów: Bułgaria, Węgry, Czechosłowacja. Dużym Fiatem. Ależ to była przygoda! Przy okazji przemycaliśmy misia z NRD albo kolorowe rajstopki do przedszkola. Takie czasy. Ale przygoda była! Namioty, wspólne gotowanie i sardynki, które smakowały jak mydło. Ku rozpaczy rodziców, nie chciałam też węgierskiego salami.

Już wtedy musiałam połknąć bakcyla wagabundy. Świat – choć wtedy bardzo pozamykany dla dziecka z PRL-u – wydawał się ogromny i pełen wrażeń.

Kiedy miałam 16 lat pojechałam do Londynu. To była wymiana między moim liceum a brytyjskim college’m. Tydzień mieszkania u rodziny, tydzień w internacie. A potem dwa miesiące pracy. Oczywiście na czarno.

Zasuwałam w knajpie 7 dni w tygodniu.

W niedzielę od 14, więc mogłam odpocząć.

Wersja dla rodziców: chodzę do szkoły i do 1 grudnia 2017

muzeów. Rzeczywistość? Praca prawie do północy, łapanie ostatniego metra, potem półgodzinny spacer do wynajmowanego pokoju.

To była niezła szkoła życia. Potem już zawsze miałam wiarę, że chcieć to móc. Skoro poradziłam sobie w Naprawdę Wielkim Mieście z nikłą znajomością języka, poradzę sobie wszędzie. Pamiętam tę chwilę, kiedy – jeszcze szukając pracy – zgubiłam się i już nie wiedziałam, czy moja mapa miasta jest mokra od deszczu czy moich łez. I wtedy postanowiłam: zero ryku, znajdę tę robotę i już.

I znalazłam: utrzymałam się, zarobiłam, przywiozłam wszystkim prezenty. Rodzicom dopiero po dwóch latach powiedziałam, jak wyglądały te moje muzea...

Była też podróż pociągiem z przyjaciółką przez Francję i Włochy (jako 17-latka), a potem... Afryka, Ameryka Południowa, Azja, Australia, Nowa Zelandia. Była wioska w Ugandzie, gdzie dzieci pierwszy raz widziały „białasa“, były oazy na pustyni Atacama, były niezmierzone stepy Mongolii. Były wulkany na Islandii i �iordy w Norwegii.

Dziś śmiało mogę powiedzieć, że to moje podróżowanie się zmieniło: nie tylko dlatego, że mam więcej pieniędzy niż jako nastolatka. I nie tylko dlatego, że świat się otworzył. Ja się zmieniłam. Już nie gnam z przewodnikiem, żeby zobaczyć i „zaliczyć“ jak najwięcej. Celebruję miejsca, które okażą się moje. Mogę codziennie chodzić do tej samej knajpki na kawę albo wracać do ukochanych miejsc. Nie spieszę się. I już nie

Komentuj! Goniec.com

przywożę rzeźb, bębnów, bibelotów. Raczej wspomnienia. No, może jeszcze przyprawy i ukochaną zieloną herbatę z ryżem z Japonii.

Teraz w ogóle jest inaczej, bo podróżujemy z dziećmi. Tak powstała nasza książka „I jak tu nie podróżować (z dzieckiem)”. I w nosie mam teorie, że smyki nic nie będą z tego pamiętały. Każda podróż uczy ich otwartości na świat (bezcenne w erze umacniających się nacjonalizmów), każda otwiera na nowe smaki, zapachy, doświadczenia.

Ale przede wszystkim jesteśmy razem.

Czy teraz, kiedy kręcimy program w Tajlandii, czy na wiosnę, kiedy ich tata pracuje we francuskich Alpach. Oczywiście nie poleżę na plaży i nie wypiję spokojnie kawy, ale przynajmniej lepiej poznam własne dziecko.

I siebie też. Mam nadzieję, że przekażemy naszym synkom szacunek do drugiego człowieka: bez względu na to, czy mieszka przy Central Parku w Nowym Jorku, czy w brazylijskiej wiosce, gdzie buty są zbędne. Ba, jestem prawie pewna, że się uda!

Biegam, bo mi z tym po drodze. Dbam o cztery łapy. Lubię zieloność – na talerzu i wokół siebie.

Staram się, żeby mniej znaczyło więcej, choć przede mną jeszcze długa droga. Chciałabym kiedyś móc powiedzieć, że przykazania profesora Kołakowskiego są „moje” nie tylko w teorii. Jestem mamą i to na pewno najpiękniejsza przygoda mojego życia. Zapraszam do mojego świata.

lisner

14 ~ widziane z PERSPEKTYWY

Sonda

Święta Bożego Narodzenia to czas przepełniony miłością i spędzany w gronie najbliższych osób.

To właśnie wtedy spotykamy się z rodziną oraz przyjaciółmi i świętujemy, dzieląc się opłatkiem, śpiewając kolędy i jedząc świąteczne przysmaki.

Jednak, co w sytuacji, gdy święta spędzamy na obczyźnie? Czy istnieje wtedy magia polskich świąt, czy Polacy przejęli brytyjskie zwyczaje?

gońca

Zapytaliśmy naszych Czytelników, jak na emigracji spędzają święta Bożego Narodzenia oraz jakie tradycje i zwyczaje pielęgnują Maria

Małgorzata

WŁODARSKA

TARKA

?!

Małgorzata Maria SZUL

– Święta spędzamy w UK, w tym roku przyjedzie z Polski mój syn Artur. W obecnym domu na święta przygotowuję tradycyjne polskie potrawy wigilijne oraz smakołyki na pozostałe dni. Na świątecznym stole goszczą m.in. barszczyk z uszkami, pierogi z kapustą, sałatka jarzynowa, pieczony kurczak oraz oczywiście kompot z suszonych owoców i domowe ciasta. Z brytyjskich zwyczajów najbardziej podoba mi się dawanie kartek świątecznych praktycznie dla każdego, kogo znam i to wcale nie musi być rodzina. <<

Z brytyjskich zwyczajów najbardziej podoba mi się dawanie wszystkim kartek świątecznych.

1 grudnia 2017

– Od 10 lat mieszkamy w UK i od kiedy tu jesteśmy, tu spędzaliśmy święta. Głównie z powodów związanych z moją pracą. Zawsze kultywujemy polskie tradycje. Mamy 12 potraw na wigilii i dodatkowe nakrycie dla niespodziewanego gościa. Potrawy typowo wigilijne.

Staramy się wszystko robić sami.

A raczej mój mąż się stara.

Ja zajmuję się pieczeniem ciast.

W pierwszy dzień świąt mamy na obiad kaczkę lub indyka. I chyba tego indyka zapożyczyliśmy z tutejszej tradycji. W Wigilię słuchamy polskich kolęd. Brakuje mam tej świątecznej atmosfery, jaka jest w Polsce, ponieważ tutaj święta polegają na dawaniu i otrzymywaniu prezentów. Brak jest magii świąt, jaka jest w Polsce. <<

– U nas święta wyglądają podobnie jak w Polsce, utrzymujemy polską tradycję. Przyjeżdża do nas rodzina z Polski bądź znajomi i przyjaciele, którzy mieszkają w UK i wspólnie spędzamy święta.

Wcześniej, zanim pojawiły się dzieci, często jeździliśmy do Polski, ale teraz koszt biletów lotniczych dla 4 osób jest dla nas kwotą „kosmiczną”, mimo wszystko. Wigilię tradycyjnie zaczynamy od barszczu z uszkami, barszczu białego z grzybami, później ryba, pierogi ruskie i z kapustą, gołąbki z grzybami, oczywiście kompot z suszonych owoców oraz sernik. Zdarza się, że na Boxing Day czasem robimy zakupy na przecenach, więc święta – można powiedzieć – są pół na pół: polsko-szkockie. <<

Darek ZYSKOWSKI

– Boże Narodzenie to dla mnie czas szczególny, a będąc obecnie za granicą, przeżywam go jeszcze intensywniej. W dniu Wigilii dzwonię do bliskich z Polski z życzeniami. Tęsknię za swą ukochaną rodziną, w szczególności za dziećmi. Emigracja ma swoje plusy i minusy, a to właśnie jeden z nich.

Zwykle spędzałem święta Bożego Narodzenia z gospodarzami, u których mieszkam. Kultywujemy zawsze polskie tradycje – jemy kolację wigilijną, na stole tradycyjnie pojawia się 12 dań, pamiętamy też o jednym pustym talerzu dla nieznajomego. Czytamy Pismo Święte, śpiewamy kolędy, niekiedy akompaniuję na akordeonie. Na przyszłe Boże Narodzenie wybieram się na zaproszenie przyjaciółki – do Londynu. Tradycyjnie zjemy kolację wigilijną, pośpiewamy kolędy z akompaniamentem akordeonu, nie zabraknie zapewne też prezentów.

Potem wybieramy się na pasterkę do pobliskiego polskiego kościoła, gdzie przeżywamy wspaniały czas bożonarodzeniowy. <<

16 ~ tylko POZYTYWNIE

POLAK

ODZYSKAŁ

skradzione pieniądze

Magdalena Kruszona

„Lancashire Telegraph” napisał o „bohaterskim Polaku”, który rzucił się w pościg za złodziejem i odzyskał pieniądze, które przestępca chwilę wcześniej wyrwał z rąk emerytki.

Do zdarzenia doszło 18 listopada w Blackburn. 68-letnia emerytka była w Barclays Bank, gdzie pobierała z konta gotówkę – w sumie

£2500. Kobieta schowała pieniądze do koperty i wyszła z banku.

Wtedy podbiegł do niej mężczyzna i wyrwał jej kopertę z rąk. Świadkiem zdarzenia był Polak, który postanowił pomóc zrozpaczonej kobiecie i rzucił się w pościg za złodziejem. Mężczyźnie udało się wyrwać kopertę z rąk złodzieja i oddał ją 68-latce. Inspektor John

Fryer, doceniając szybkie i odważne działanie, nazwał Polaka bohaterem.

Złodziejowi udało się uciec. Policja sprawdza nagrania z kamer i odciski pozostawione na kopercie.

Detektywi opisują poszukiwanego jako białego mężczyznę z siwymi włosami, ubranego w dniu zdarzenia w szary sweter. <<

Fot. Facebook/Arun Police

Chopiec spełnił swoje wielkie marzenie i został policjantem

1 grudnia 2017

7-letni Danny marzył o tym, by zostać policjantem. Mimo ciężkiej choroby jego pragnienie udało się spełnić i na jeden dzień chłopiec stał się funkcjonariuszem drogówki.

Danny Herbert cierpi na poważną, nieuleczalną wadę serca. Choroba nazywana atrezją zastawki płucnej powoduje niewystarczający dopływ krwi do płuc, a w efekcie niedotlenienie. Takie schorzenie uniemożliwia chłopcu podjęcie w przyszłości pracy w roli policjanta, o czym zawsze marzył. Jednak dzięki fundacji „Make A Wish” oraz życzliwości policjantów z hrabstwa Sussex, siedmiolatek mógł spełnić swoje wielkie marzenie i na jeden dzień zamienił się w funkcjonariusza drogówki.

– Kiedy skontaktowała się z nami fundacja „Make A Wish”, bardzo chciałem,

aby marzenie Danny’ego o zostaniu policjantem naprawdę się spełniło. Wsparcie i entuzjazm ze strony moich kolegów było niesamowite i wszyscy staraliśmy się, aby ten dzień był jak najbardziej wyjątkowy – mówi Marc Clothier, główny inspektor policji z Arun.

W dniu „pracy” Danny otrzymał prawdziwy policyjny mundur i czapkę, po czym udał się na rutynowy patrol. Swój dzień rozpoczął od mierzenia prędkości samochodów, później dokonał „aresztowania” wandala, który rysował graf�iti na radiowozach, zaprzyjaźnił się z policyjnymi psami oraz dowiedział się, jak wygląda praca w siedzi-bie głównej lokalnej policji z Sussex. <<

18 ~ reportaż

NA EKRANY WRACA SERIAL „THE CROWN” ZAWIERAJĄCY COŚ, CZEGO PRODUKCJOM HISTORYCZNYM CZĘSTO BRAKUJE. FABUŁĘ ELŻBIETY II, KTÓRA ZDOBYWA WSZYSTKO, CZEGO MOŻNA CHCIEĆ.

KRÓLEWSKIE ŻYCIE

Karolina Wiatrowska Jej wysokość Królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Elżbieta II niedawno pobiła rekord długości panowania należący dotąd do jej prababki, królowej Wiktorii. Elżbieta zasiada na tronie już od ponad 64 lat, a tę rocznicę świętował wraz z nią cały naród i spora część świata. O�icjalnie jest ona jeszcze głową 31 innych państw i terytoriów, które wraz z Wielką Brytanią stanowią jedna szóstą powierzchni Ziemi (nie wliczając oceanów), tym samym czyniąc królową Elżbietę II najbogatszą osobą na świecie. Teoretycznie i tytularnie. W praktyce bowiem osobisty 1 grudnia 2017

majątek Elżbiety Aleksandry Marii z dynastii Windsorow szacowany jest na około 425 milionów funtów. – Królowa jest jedynie służącą monarchii. Nie jest tak bogata, jak wszyscy sądzą, że jest – twierdzi autorka jej biogra�ii Sally Bedell Smith. Jednak niezależnie od tego, co sądzą poddani, królowa wiedzie… królewskie życie. Niedawno kupiła pierwszy egzemplarz najnowszego modelu Bentleya – Bentayge, o czym z dumą poinformował prezes �irmy. Jego ceny zaczynają się od 229 tysięcy dolarów. Nie ujawniono, jaki konkretnie model wybrała Jej Wysokość, wspomniano jedynie, iż zamierza ona wykorzystywać go do obsługi łowieckiej swoich rozległych posiadłości w Szkocji, gdzie uwielbia polować.

Królewskie czy państwowe?

To właśnie w swoich wiejskich posiadłościach, a nie w Londynie, królowa najchętniej spędza czas. Jej własnością jest Balmoral w Szkocji, zamek, o którym królowa Wiktoria pisała, że to „jej drogi raj w Highlands”. W Balmoral, bajkowym miejscu wśród lasów pełnych zwierzyny i łagodnych wzgórz, Elżbieta lubiła polować i jeździć konno. Tam też, podczas sierpniowego wypoczynku z mężem, księciem Edynburga Filipem i wnukami – Williamem i Harrym, zastała ją informacja o śmierci księżnej Diany. Jej druga, prywatna posiadłość to Sandringham House w Norfolk, gdzie tradycyjnie wita Nowy Rok. Posiada farmy przynoszące milionowe dochody i stadniny koni.

Ma także dobra, z których jako królowa może

reportaż ~ korzystać. Pałac Buckingham, od 1837 roku o�icjalna rezydencja królewska, nie należy do jej osobistego majątku, podobnie jak zamki Mey i Holyroodhouse. Ten ostatni to o�icjalna siedziba władców Szkocji, w którym Elżbieta zobowiązana jest przebywać co najmniej przez tydzień w roku. Oprócz nieruchomości królowa posiada oczywiście liczne kosztowności. Najcenniejsze królewskie klejnoty należą do niej również tylko tytularnie, więc nie może ich sprzedać ani nikomu podarować. Królewskie korony, berła i biżuteria, w tym dwa największe i najczystsze na świecie brylanty Cullinan i Cullinan II, spoczywają w skarbcu koronnym w Tower, pilnowane przez strażników i… kruki, o których mówi się, że gdy odlecą, oznaczać to będzie koniec monarchii. Natomiast osobista biżuteria Elżbiety to fantastyczna kolekcja tiar, diademów i brosz. Królowa szczególnie ubóstwia tiarę księżnej Marii Aleksandry, żony księcia Władimira Romanowa. Klejnot składający się z wysadzanych brylantami kół przymocowanych do platynowej obręczy babcia królowej Elżbiety, królowa Maria, kupiła wraz z naszyjnikiem za 28 tysięcy funtów. Elżbieta II jest właścicielką dna morskiego w odległości 12 mil morskich od brzegów Wielkiej Brytanii, co może brzmieć zabawnie, gdy pisze się, że należą do niej pływające tam wieloryby, ale oznacza konkretny dochód, gdy mówimy o postawionych tam farmach wiatrowych, z których dwór czerpie niemałe zyski. Do niej należą także skrupulatnie liczone co roku łabędzie zamieszkujące Tamizę. Królewskie nieruchomości to także Windsor – największy zamieszkały zamek na świecie, z którym Elżbieta związana jest od najmłodszych lat.

Tu zwykle spędza weekendy i podejmuje gości – koronowane głowy i państwowych przywódców.

Koszmarny rok

Ulubiony zamek królowej bardzo ucierpiał podczas pożaru w 1992 roku. Zniszczeniu uległo wtedy 100 komnat, a dwór zwrócił się do państwa o pokrycie kosztów remontu szacowanych na około 90 milionów funtów.

To nie było do końca dobre posunięcie. – Kiedy zamek jest w dobrym stanie, jest ich, a kiedy płonie, jest nasz – pisał „The Times”.

Królowa nie tylko nie dostała całej kwoty na remont Windsoru, ale też została zmuszona do podjęcia ważnych decyzji, które zaważyły na jej �inansach. Po pierwsze, zaczęła płacić podatek dochodowy (choć krytycy ocenili go jako zbyt mały), zrezygnowała z używania prywatnych samolotów, a żeby zgromadzić fundusze na remont Windsoru, otwarto dla zwiedzających pałac Buckingham. Zmieniono także zasady przyznawania uposażeń z tak zwanej listy cywilnej, czyli królewskiej listy płac, ograniczając liczbę bene�icjentów.

Ale nie tylko dlatego początek lat 90. był najtrudniejszym okresem w dziejach panowania Elżbiety II. W 1992 roku oprócz pożaru Windsoru, na monarchie „spadło” tak wiele fatalnych zdarzeń, że królowa nazwała go

„annus horribilis” – koszmarnym rokiem.

Wtedy właśnie książę Karol i Diana ogłosili separację, a Andrew Morton wydał skandalizującą biogra�ię księżnej, w której ujawnił, jak bardzo nieszczęśliwa była w małżeństwie, co miało doprowadzić ją do depresji. Bohaterką tabloidów stała się także księżna Sarah Ferguson, żona ukochanego syna królowej, księcia Andrzeja i to wystarczyło, by kolejne małżeństwo na dworze Elżbiety II legło w gruzach. Poddani nie byli zachwyceni. Nie tego oczekiwali, płacąc podatki na utrzymanie królewskiej rodziny. Trzeba było kolejnych 20 lat ciężkiej pracy królowej, żeby udowodnić, że zasługuje ona na każdego pensa, którego otrzymuje od poddanych.

Praca Jej Wysokości

Od dzieciństwa Elżbieta była bardzo zdyscyplinowana i jak mawiała jej guwernantka, miała „niezachwiane poczucie obowiązku”.

Nowa rola jaką przejęła wraz z koronacją, wzmogła w niej te cechy. Odkąd w czerwcu 1953 roku w wieku 27 lat wstąpiła na tron, po dziś dzień codziennie spędza co najmniej trzy godziny czytając dokumenty z ministerstw, urzędów i ambasad. Pracowała z 12 premierami – od Churchilla po Camerona i obecną Theresą May, a wszyscy wychwalali jej umiejętność słuchania i rozumienia problemów.

Margaret Thatcher w swoich pamiętnikach zapisała: „Jeśli ktoś myśli, że spotkania u królowej są miłymi towarzyskimi pogawędkami, jest w wielkim błędzie. To spotkania niemal biznesowe i Jej Królewska Mość wypowiada się z wielkim doświadczeniem na aktualne tematy”. Elżbieta wciąż ma ponad 400 spotkań rocznie, jest też najwięcej podróżującą królową w historii – odwiedziła już 116 krajów. W piosence „Her Majesty” z kultowego albumu Beatlesów „Abbey Road”, Paul McCartney śpiewał, że „Jej Wysokość jest całkiem miłą dziewczyną, ale zmienia się z dnia na dzień”.

Być może właśnie to jest kluczem do sukcesu Elżbiety II. W wielu dziedzinach była pierwsza: jako pierwszy władca Wielkiej Brytanii stanęła na placu Czerwonym, odwiedziła Chiny, była w meczecie i hinduskiej świątyni, składała życzenia świąteczne narodowi za pośrednictwem telewizji i latała helikopterem. Wystąpiła też w reklamowym �ilmie promującym otwarcie Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 2012 roku. Na ekranie pojawiła się z Danielem Craigiem, który odgrywał rolę Agenta Jej Królewskiej Mości Jamesa Bonda oraz ze swoimi ukochanymi pieskami rasy welsh corgi cardigan. Udowodniła tym samym, że wbrew powszechnej opinii i w odróżnieniu od królowej Wiktorii, z którą jest nieustannie porównywana, ma poczucie humoru i rozumie czasy, w których przyszło jej panować.

Mleko od krów z Windsoru Ani na moment nie pozwala jednak zapomnieć, że jest królową, być może ostatnią taką monarchinią na świecie. Nigdy nie udzieliła wy-

wiadu. – Nie jest ani serdeczna, ani wylewna.

Przemawia tak, by niczego nie można było się od niej dowiedzieć – skarżył się w wywiadzie autor jej kolejnej biogra�ii, która ukazała się w 2010 roku, Marc Roche. – Nie sposób nawiązać z nią emocjonalnego kontaktu – mówił.

Nigdy nie chodzi na zakupy. Wszystko, łącznie z butami i rękawiczkami, ma szyte na miarę.

Uwielbia piękne materiały, lubi być elegancka.

Wybiera jaskrawe kolory, bo musi być widoczna w tłumie. O jej ubrania dba garderobiana Angela Kelly, jedyna osoba, która ma prawo wejść do królewskiej przymierzalni. Specjalni dostawcy przywożą do pałacu potrzebne

Królowa nie jest smakoszką. Wybiera tradycyjną angielską kuchnię.

rzeczy, w tym płaszcze przeciwdeszczowe, apaszki Hermes i kalosze �irmy Hunter, niezbędne podczas pobytu królowej w jej wiejskich posiadłościach. Zawsze preferowane są stare angielskie marki. Mówi się, że królowa żyje skromnie i oszczędnie, sama wieczorem gasi światło, a na śniadanie je kukurydziane płatki lub tosty z pomarańczową marmoladą. Ale podobno gazety, które czyta rano, są wcześniej prasowane żelazkiem, aby nie brudziły. Królowa nie jest smakoszką. Zawsze wybiera tradycyjną angielską kuchnię – pieczyste, puddingi, ciasteczka. Nie lubi egzotycznych potraw, a najchętniej je produkty ze swoich farm. Jeśli mleko, to tylko od krów z Windsoru! Niedawno wystawiła na aukcję charytatywną unikatową butelkę whisky single malt wyprodukowaną w 1980 r., jedną z dwóch, które otrzymała podczas wizyty w Bowmore Distillery na wyspie Islay. Trunek sprzedano za 50 tys. dolarów. Królowa co roku przekazuje na aukcje kilka butelek ze swej prywatnej piwnicy. Poza tym jest patronką ponad… 600 organizacji charytatywnych. Ostatnio spekulacje na temat jej dochodów i wydatków, rzeczywistych potrzeb i zwykłych fanaberii cichną. Naród znów kocha swoją królową. Podczas obchodów jej rekordowo długiego panowania książę William powiedział: – Mówię w imieniu swojej generacji, że jej przykład i konsekwencja są nie tylko bardzo rzadkie wśród przywódców, ale też są źródłem dumy i otuchy. <<

19

20 ~ reportaż

ODKURZANIE wyższych SFER

CO UKRYWAJĄ PRZEDSTAWICIELE WYŻSZYCH SFER? JAKIE MAJĄ NAWYKI? JAK TRAKTUJĄ SWOICH PRACOWNIKÓW? CZY WARSTWA ICH KURZU JEST INNA NIŻ ZWYKŁYCH ŚMIERTELNIKÓW? NA TE PYTANIA ODPOWIEDZĄ MOJE BOHATERKI, KTÓRE NA CO DZIEŃ POLERUJĄ ICH DOMOSTWA. Bartek Fetysz

Wydawać by się mogło, że „Perfekcyjna Pani Domu” – na Wyspach w postaci Anthei Turner, a w Polsce – Małgorzaty RozenekMajdan – to wymysł telewizji. Wyprasowana do bólu kobieca postać, snująca się z białą rękawiczką i z nabotoksowanym uśmiechem, który wygląda jak przyklejony, oglądająca siebie samą na pozowanych, wystylizowanych rodzinnych zdjęciach – istnieje jednak naprawdę. W ciągu dnia odgrywa rolę matki, 1 grudnia 2017

żony, bizneswoman, ale kiedy zostaje sama – Dr Jekyll staje się Mrs Hyde.

Drobne na podłodze

Zo�ia jest po pięćdziesiątce. Przyjechała do Londynu kilkanaście miesięcy temu, pomóc córce w wychowaniu dziecka, kiedy odszedł od niej mąż. – Polaka mi się zachciało – mówi Majka. – Gdzie ja oczy i mózg miałam, to nie wiem. Nigdy więcej. Córki nie

reportaż ~ widział pół roku, za oknem huragan, deszcz, a on pod drzwiami, na rowerze, że przyjechał wziąć ją na spacer. Tatuś od siedmiu boleści! Majka pracuje od dwóch lat na pełen etat, w szkolnictwie. Odkąd mała poszła do przedszkola, Zo�ia postanowiła znaleźć dodatkowe źródło dochodów, żeby nie siedzieć bezczynnie w domu i mieć „swoje”.

Przez koleżanki tra�iła do ortodoksyjnych Żydówek w biednej dzielnicy. – Masakra.

Kosze na śmieci wypełnione były tak, że nie dało się ich podnieść – mówi. – W domu po ośmioro lub dziewięcioro dzieci. Chłopcy w swoich pokojach, dziewczynki w swoich.

Zarobki marne, £7 za godzinę, u innej £6.50 i to nie bez kon�liktu. Cały czas podrzucały mi pieniądze na podłogę zanim przyszłam, drobne, po £1 – sprawdzały czy nie wezmę.

Zawsze odkładałam na stół – Sprzątanie zaczynasz od szafek, koń-

Od początku darła na mnie mordę, za nic.

Nagrałam jej wyzwiska.

czysz na podłodze. Mężczyźni nie mają prawa na ciebie spojrzeć, a co dopiero dotknąć.

Raz, przypadkowo, dotknęłam chłopca odkurzaczem w trakcie sprzątania, nie zauważyłam jak wchodzi. Zrobił raban, wyzwał od najgorszych, musiała uspokajać go siostra – wspomina. Dla ortodoksyjnych Żydów dotknięcie obcej kobiety jest zabronione ze względu na potencjalny podtekst erotyczny.

Może być też „rytualnie nieczysta” – czyli może być podczas menstruacji. Takie zwyczaje. – Cokolwiek by nie powiedzieć, to Żydówki są jednak bardzo ułożone, kiedy ci zaufają, polecają dalej – tak tra�iłam do bogatej rodziny – z czwórką dzieci – opowiada Zo�ia. – Po ślubie wszystkie Żydówki golą głowy, noszą koszerne peruki. Wszystkie są identyczne. W domu, w obecności innych, noszą chusty. Nigdy nie pokazują się z gołą głową. Tylko mężowi. Robię research na temat tej koszerności, znajduję artykuł z podstawowymi zasadami i informację, aby nie obrażać się na Żyda, który w gościach odmawia zjedzenia wspólnego posiłku – nawet koszernego. Dlaczego? Bo nie ma pewności, czy nóż, którym kroiliśmy ser, nie dotknął wcześniej na przykład mięsa. – W kuchni obowiązują sztywne zasady – edukuje mnie Zo�ia. – Każda jest podzielona na dwie części – nabiałową i mięsną. Nie masz prawa przenieść talerzyka czy szklanki, czegokolwiek, z jednej strony na drugą. Do jednej strony masz jeden rodzaj ściereczek, różowy, do drugiej inny, niebieski. Po wysprzątaniu jednej części, musisz umyć ręce, zanim zabierzesz się za drugą. W bogatszych domach mężczyźni nie unikali już kontaktu wzrokowego, ale wciąż nie witają się, milczą. Są głowami domu i najważniejszą postacią w rodzinie, tak jak synowie. Dziewczynki wychowuje się zupełnie inaczej. Mają być

posłuszne i ciche, a najstarsze – pomagają w opiece nad młodszym rodzeństwem.

Spadło na nią pudło

– Zakochałam się i przyjechałam za Polakiem – śmieje się Raja, szczupła, atrakcyjna brunetka. Jej dziadek pochodził z Polski, wyjechał za babcią do Sao Paulo, wzięli ślub i osiedlili się w Brazylii na stałe. To był pierwszy wyjazd Raji do Europy, dostała półroczną wizę, została ponad rok. Nielegalnie. – Nie mogłam wynająć mieszkania, mieć konta w banku, podjąć pracy. Mogłabym wziąć ślub albo pojechać do Polski z dokumentami po dziadku i wyrobić paszport, ale to są ogromne koszty �inansowe, nie stać mnie – tłumaczy. Przez Facebooka znalazła grupy, na których Angielki poszukują sprzątaczek. Tra�iła do małżeństwa na Hampstead. Ona – chirurg plastyczny z Londynu, on – prawnik ze Stanów. Raja śmieje się, że pracowała nielegalnie u prawnika z Departamentu Imigracji. – Nie wiem czy wiedział, że nie mam wizy, ale płacili bez problemu zawsze gotówką, pracowałam od 10 rano do 13 lub 17, w zależności od tego, co miałam zrobić. Lodówka była do mojej dyspozycji.

We wtorek sprzątanie domu, w czwartek prasowanie – wspomina. – Pewnego dnia, sprzątając sypialnie, z szafy spadło na mnie pudło. Nigdy nie widziałam tylu wibratorów i w takim rozmiarze.

Anita, chirurg, poleciła ją przyjaciółce, mężatce, mieszkającej na Holland Park.

– Salon był wielkości mojego domu w Brazylii – całe mieszkanie wyłożone białymi dywanami. Raz, wyszli z mężem na lunch, a ja przez przypadek strąciłam kubek z kawą.

Pełny. Prawie dostałam zawału. Wysłałam im natychmiast wiadomość i zdjęcie.

Odpisali, że „No problem”, kupią nowy. Na wyciągu z bieżącego konta, który znalazłam pod sofą widniała suma £250.000... Wtedy nie wiedziała jeszcze, że jej pracodawczyni kryje pod białymi dywanami niezbyt czyste sekrety. – Pewnego razu pomyliłam dni, nie wiem, jak to się stało. Kiedy weszłam do kuchni zastałam ją na kuchennym stole, uprawiającą seks z innym mężczyzną…

– mówi Raja. – To było bardzo krępujące, powiedziałam, że więcej nie przyjdę, ale ubłagała mnie, żebym została, bo mąż się zorientuje, że coś nie gra, zabrania jej pracować, nie ma dla niej czasu, a ona, ma na boku dwóch sugar daddy, którzy co miesiąc dają jej pieniądze na wydatki. Zgodziłam się, dostałam podwyżkę. Pracowałam u niej do końca swojego pobytu. Kiedy wyjeżdżałam, dała mi w prezencie torbę Hermes i kilka par niebotycznie drogich szpilek. Do Brazylii wysłała kartkę i apaszkę Chanel.

Zupełnie jak w serialu „Devious Maids”, który produkuje Eva Longoria, o meksykańskich sprzątaczkach w bogatych domach, ściany angielskich wyższych sfer mają także tajemnice. – Pracowałam kiedyś u bardzo znanej prezenterki telewizyjnej – mówi

Justyna, trzydziestolatka z Warszawy. – Poleciła mnie popularnej stylistce, rozwódce, z dwójką dzieci. Kiedy tylko przychodziłam sprzątać i zająć się dziećmi, uciekała na tyły ogrodu i jarała trawę. Była świeżo po depresji poporodowej, nie mogła znieść odgłosu płaczącego syna. Diler przywoził jej trawę codziennie. W pudełku po Valium.

Hanka, studentka, sprząta u pary mieszkającej na Chelsea. Przed domem stoją trzy Porsche, pokazuje mi zdjęcia.

Martha, mówi o sobie, że jest stylistką, ale siedzi w domu i ogląda magazyny o modzie, jej mąż jest w ciągłych delegacjach, są w sobie bardzo zakochani, niedawno zostali dziadkami. – Ona naprawdę w dodatku wygląda jak Martha Stewart – mówi Hanka.

– Zadbana, piękna, chyba trochę zrobiona.

Kiedy przyszłam do nich pierwszy raz i pochwaliłam mieszkanie, odpowiedziała, że to akurat lubi średnio, mają pięć innych domów – mąż miał „mały biznes”, który sprzedał – za £10,000,000. Ona się nudzi siedzeniem w domu, więc urządza after parties po clubbingu dla znajomych w soboty. Zadzwoniła do mnie raz, żebym przyjechała jak najszybciej, zapłaci ekstra. Przyjechałam, a na piętrze, wszyscy naćpani, łącznie z nią, na stole taca z kokainą, a ona mówi: „Weź sobie i posprzątaj, za dwie godziny przyjadą moje wnuki”. Powitała ich odświeżona, po prysznicu i w pełnym makijażu, na totalnej fazie, pociągając nosem. Prawdziwa Perfekcyjna Pani Domu. Kiedy wnuki weszły do pokoju, kokainę schowali na chwilę pod sofę, aby po ich wyjściu bawić się dalej.

– Bywają też suki – mówi Justyna. – Pojechałam raz do takiej na Greenwich, z polecenia. Od początku darła na mnie mordę, za nic. Nagrałam jej wyzwiska i wysłałam do swojego chłopaka. Kazał mi wracać i nie pozwolić się tak traktować. Przeprosiłam, podziękowałam, wyszłam. Po południu napisała o mnie post, że jestem szmatą i że ukradłam jej £20. Wrzuciła to na zamkniętą grupę na Facebooku z Greenwich. Zbanowali mnie, już nigdy tam nie sprzątałam.

– Nigdy nie spotkałam się z nieuprzejmością – komentuje Zo�ia. – Ale raz zdarzyło się, że kobieta nie chciała mi zapłacić. Mimo ustalenia stawki, stwierdziła, że to za dużo.

Była kłótnia, ale postawiłam na swoim.

Wyższe czy niższe sfery. Wszyscy mamy sekrety. Wszyscy mamy sza�ki, do których nie chcemy, aby zaglądano. Notesy i pamiętniki, których nie chcemy, aby czytano.

W erze smartfonów są to nasze telefony, szczególnie, kiedy pokazujemy komuś album zdjęć i drżymy na samą myśl, że ktoś mógłby zrobić nieproszony „swipe left” albo „swipe right”, jak na Tinderze. A nuż ukazać się może jakieś nasze skrywane, randkowe oblicze i „dick pic” albo wystylizowane przed lustrem w łazience „nudes”… . <

21

22 ~ reportaż

INDIAŃSKA

KSIĘŻNICZKA

pod niebem

Albionu Dariusz Dzikowski

UWAŻANA JEST ZA SYMBOL POJEDNANIA ANGIELSKICH KOLONISTÓW I PÓŁNOCNOAMERYKAŃSKICH INDIAN. PRZEZ WIEKI KULTYWOWANO JEJ LEGENDĘ, FAKTY MIESZAŁY SIĘ Z MITAMI. W TYM ROKU MIJA 400 LAT OD ŚMIERCI POCAHONTAS. Indiańska księżniczka i angielski plantator tytoniu. Pocahontas (wówczas już Rebecca Rolfe) w maju 1616 roku wypływa z mężem Johnem, malutkim synkiem Thomasem oraz kilkoma członkami swojego rodu z Wirginii do Anglii.

Podróż ma charakter propagandowy, jej celem jest zebranie środków �inansowych dla rozwijającej się kolonii, wykreowanie pozytywnego obrazu tubylców oraz zachęcenie Anglików do 1 grudnia 2017

pójścia w ślady kolonistów. Pocahontas zostaje przyjęta na dworze króla Jakuba I, odwiedza różne miejsca, jednak na początku wyprawy powrotnej, niespełna 10 miesięcy później, jej stan zdrowia gwałtownie się pogarsza. Kobieta w ciężkim stanie zostaje zniesiona ze statku na brzeg w miejscowości Gravesend, w hrabstwie Kent i niedługo potem umiera, prawdopodobnie na gruźlicę, grypę bądź czarną ospę – a więc

jedną z „zachodnich” chorób, na które Indianie nie byli odporni.

Drzewo morwy

Przeżyła zaledwie 22 lata, została pochowana w prezbiterium lokalnego kościoła św. Jerzego 21 marca 1617 roku. Ponad wiek później świątynia spłonęła podczas pożaru, po czym została ponownie odbudowana i – jak się przypuszcza

reportaż ~ – obecnie szczątki indiańskiej księżniczki znajdują się w ziemi, pod fundamentami budynku.

W przykościelnym ogródku stoi też dedykowany jej pomnik, a 400-lecie rocznicy śmierci Pocahontas społeczność Gravesend uczciła specjalną paradą.

Ale nie tylko tam pamięć o tej nietuzinkowej osobie jest żywa. Podczas podróży do Anglii Rebecca Rolfe prawdopodobnie odwiedziła również rodzinny dom swojego męża we wsi Heacham, w hrabstwie Norfolk, w którego pobliżu miała zasadzić drzewo morwy. Rośnie tam ono do dziś, obecnie na terenie należącym do miejscowego hotelu i ciągle wydaje owoce. Jednak czy rzeczywiście jest to dziedzictwo po Pocahontas? Tak głosi legenda rozpowszechniona w okolicy, ale jednoznacznych dowodów potwierdzających tę tezę brak.

Teraz, w dobie nowoczesnej techniki, sprawę postanowiono wziąć pod lupę i ostatecznie wyjaśnić. Northern Research Station w Roslin potwierdziło, że przeprowadzi badania DNA rzeczonego drzewa. Pomysł wyszedł od emerytowanej nauczycielki Christine Dean, mieszkanki Heacham, która od lat propaguje życie i dokonania indiańskiej księżniczki, gdyż, jak przyznaje, to postać uniwersalna, będąca symbolem łączenia ludzi i kultur.

Wyniki badań zostaną porównanie z DNA drzew morwy znajdującymi się w Buckingham Palace, Syon House w zachodnim Londynie oraz Narford Hall w Norfolk. Rebecca Rolfe przebywała bowiem w tych miejscach i – jak zakładają jej biografowie – z jednego z nich mogła pobrać sadzonkę, którą przeszczepiła w Heacham. We wsi do dziś stoi znak z jej podobizną.

Kodeks barona

To było epokowe wydarzenie, nie tylko w historii Anglii. Powołanie osadniczo-handlowej Kompanii Wirgińskiej i zgoda króla na założenie pierwszej stałej kolonii w Ameryce Północnej pociągnęła za sobą dalekosiężne konsekwencje. W grudniu 1606 roku grupa składająca się z 39 marynarzy i 105 osadników, wśród których byli mężczyźni, kobiety i dzieci, na trzech małych statkach „Susan Constant”, „Godspeed” i „Discovery” wypłynęła z Londynu, kierując się do Wirginii.

Dowodzeni przez Christophera Newporta, Bartholomewa Gosnolda i Johna Ratcliffe’a po czterech miesiącach dotarli do celu, zakładając nad rzeką James osadę Jamestown, która szybko zaczęła się rozrastać. Przybysze z Europy nie mieli jednak łatwego życia. Letnie upały, bagniste tereny, głód, choroby, starcia z tubylcami – to wszystko sprawiało, że szybko umierali. Trzy lata później pozostało ich już tylko 60 i byli zdecydowani jak najszybciej opuścić to miejsce. Zapewne tak by się stało, gdyby nie zdecydowane działania podjęte przez barona De La Warr, znanego także jako Thomas West, który został zarządcą

kolonii i zmusił osadników, żeby powrócili do swoich domów. Ustanowił surowy kodeks karny dla osób niestosujących się do jego poleceń, jednocześnie zaostrzając stosunki z sąsiednimi plemionami indiańskimi.

Topór kapitana Smitha

Wśród kolonistów ważną rolę odgrywał kapitan John Smith. Ten żołnierz, podróżnik i badacz wybrzeży Ameryki Północnej brał aktywny udział w założeniu i rozwoju Jamestown, a następnie zajął się badaniem zatoki Chesapeake oraz rzek Potomak i Rappahannock, licząc na znalezienie złota i drogi na Pacy�ik. Podczas jednej z wypraw Smith, który był wówczas przywódcą osady, został pojmany przez Indian z plemienia Powatanów i skazany na śmierć. W ostatniej chwili, kiedy miał zostać ścięty toporem, życie uratowała mu piękna córka wodza o imieniu Matoaka, która od pierwszego wejrzenia zakochała się w Angliku.

Ta słodka, miłosna historia, przez wieki obrastająca legendą, została sportretowana w 1995 roku przez wytwórnię Walta Disneya. Film „Pocahontas”, w reżyserii Erica Goldberga i Mike’a Gabriela, okazał się wielkim marketingowym i kasowym sukcesem, przynosząc dochód w wysokości ponad 346 miliona dolarów! Tyle że według współczesnych badaczy pokazana w nim historia niekoniecznie była zgodna z faktami, opierała się bowiem jedynie na wspomnieniach Smitha i to z okresu znacznie późniejszego niż samo zdarzenie. Być może angielski poszukiwacz przygód chciał w ten sposób połechtać swoje męskie ego i zyskać sławę, a rzewną opowiastkę mógł zaczerpnąć ze szkockich legend.

Jak było w rzeczywistości? Trudno jednoznacznie stwierdzić, prawdopodobne jest natomiast, że przez krótki czas kapitan Smith był zakładnikiem Indian i spędził w towarzystwie Matoaki, wówczas 12-letniej dziewczynki, trochę wspólnych chwil. Wzajemnie uczyli się podstaw swoich ojczystych języków, po czym mężczyzna odzyskał wolność i wrócił do osady. Niedługo potem został przypadkowo ranny i wrócił do Anglii.

Szczątki w kościele

Kim w istocie była owa indiańska księżniczka? Urodziła się około 1595 roku, jej prawdziwe imię brzmiało Amonute, ale nazywano ją również Matoaka („Białe Piórko”). Pocahontas to pseudonim, oznaczający „Rozrabiaka” albo „Psotnica”.

Dziewczynka była ulubioną córką Powatana. Ten potężny wódz ponad trzydziestu plemion zamieszkujących tereny graniczące z Jamestown miał wiele żon i podobno doczekał się aż 87 dzieci! Indianie początkowo traktowali Anglików z życzliwą nieufnością, starając się poznać przybyszów i prowadzić z nimi handel wymienny, ale z czasem między obiema stronami zaczęła narastać wrogość, która przerodziła się

w otwarte wojny. Przybrały one na sile po śmierci Powatana.

Zanim do nich doszło, Matoaka, już po wypłynięciu kapitana Smitha do Europy, odwiedzała angielską osadę, żeby pomagać kolonistom, którym doskwierał brak żywności. 13 kwietnia 1613 roku podczas jednej z takich wizyt kapitan Samuel Argall pojmał dziewczynę chcąc ją wymienić na kilku angielskich więźniów przetrzymywanych przez jej ojca. Do tego jednak nie doszło, gdyż urodziwa Indianka wpadła w oko plantatorowi tytoniu Johnowi Rolfe’owi, który postanowił się z nią ożenić. I tak się

Urodziwa Indianka wpadła w oko plantatorowi tytoniu.

stało. Matoaka przyjęła chrzest oraz nowe imię Rebecca, a ślubu, do którego doszło 5 kwietnia 1614 roku, udzielił im pastor Alexander Whitaker. Było to pierwsze zarejestrowane małżeństwo pomiędzy Europejczykiem i Indianką, a w uroczystościach weselnych wzięli udział zarówno członkowie rodziny panny młodej, jak i koloniści.

Owocem tego związku był syn, któremu nadano imię Thomas.

Kult białego człowieka

Dwa lata później John Rolfe razem z żoną udał się do Anglii, żeby w ten sposób �inansowo i propagandowo wesprzeć rozwój kolonii Jamestown. Indiankę, do tego z takimi korzeniami, przedstawiano jako symbol nadziei na pokój i dobrych stosunków między osadnikami oraz tubylcami. Miała być też żywym przykładem cywilizowania dzikich i szerzenia chrześcijaństwa w Nowym Świecie.

Amerykańska profesor Camilla Townsend, autorka książki „Pocahontas and the Powhatan Dilemma”, uważa jednak, że to wersja, którą bezwiednie powielano przez kolejne wieki, gdyż łechtała próżność ludzi Zachodu.

Jej bohaterką jest bowiem dobra Indianka, podziwiająca białego człowieka oraz nową kulturę i religię do tego stopnia, że wolała wybrać życie z przybyszami niż swoimi krajanami.

– Dzięki temu Anglicy czuli się lepiej z własną historią, a podbój kolejnych terytoriów w późniejszych latach, okupiony krwią i zniszczeniem, łatwiej im było zrozumieć i wytłumaczyć – uważa Townsend.

Co się stało z Johnem Rolfe’m po śmierci żony? Wrócił do Wirginii, gdzie dalej zajmował się uprawą tytoniu. Zmarł w 1620 roku. Ostatnio archeolodzy natknęli się na ludzkie szczątki w historycznym kościele w Jamestown. Według naukowców, mogą być wśród nich te, należące właśnie do męża Pocahontas, a także wspomnianego wcześniej barona De La Warr, od którego nazwiska nazwano stan Delaware… <<

23

24 ~ wywiad

DO WIDZENIA

WOJCIECH TRZCIŃSKI TO WYBITNY KOMPOZYTOR, ARANŻER, PIANISTA I DYRYGENT. TWÓRCA WIELU PONADCZASOWYCH PRZEBOJÓW POLSKIEJ PIOSENKI, JAK CHOCIAŻBY „MAŁE TĘSKNOTY”, „ODPŁYWAJĄ KAWIARENKI”, „JAK MINĄŁ DZIEŃ?”, „STARUSZEK ŚWIAT”. ROZMAWIA: TOMASZ FURMANEK.

NIE BYŁO TAKIEGO

UTWORU!!

Fot. Tadeusz Późniak

Skomponowana przez pana legendarna „Kolęda nocka” powinna być, moim zdaniem, postrzegana w kategoriach dzieła narodowego, gdyż jest wybitnym znakiem tamtego czasu. Czy może pan opowiedzieć historię powstania tego oratorium?

– No, jest pan bardzo miły... Historia zaczyna się w roku 1980.

Przyjaźniłem się wtedy z reżyserem Krzysztofem Bukowskim, pierwszym mężem Haliny Frąckowiak. Bardzo dobrze nam się wcześniej pracowało przy wspólnych projektach, m.in. przy „Oratorium na dzień dzisiejszy” w którym Krzysio Kolberger grał główną rolę. Przyjrzałem się w owym roku twórczości Ernesta Brylla pod kątem stworzenia jakiegoś dzieła słowno-muzycznego i powiedziałem do Krzysztofa: „wiesz, on jest niezwykle współczesny, to jest jedyny poeta, który pisze o Polakach, o naszych cechach, o naszych wadach i zaletach bardzo współcześnie, choć jest to odrobinę schowane za ten jego lekko 1 grudnia 2017

archaizujący język!”. Pojechaliśmy razem do Brylla, którego już wtedy nie wydawano, cenzura już zatrzymywała jego tomiki poetyckie. Wyjaśniliśmy mu, co chcemy robić i poprosiliśmy, żeby był uprzejmy otworzyć dla nas swoją szu�ladę. Ernest zgodził się, przeczytaliśmy całego Brylla, począwszy od wszystkiego, co zostało wydane po te wiersze współczesne, zatrzymane przez cenzurę. Układaliśmy to w taki rodzaj „patchwork’u”, wyczuliśmy, że to jest tworzywo na coś specjalnego i że nie ważne co będzie za trzy miesiące i jak my to ułożymy na końcu, ważne było z czego my to budujemy, jaki jest temat przewodni, o czym to jest... Wiedzieliśmy na pewno, że jest to swego rodzaju opowieść o narodzie.

Od razu myśleliście o wystawieniu tego w teatrze w Gdyni?

– Tak. W kwietniu 1980 r. pojechaliśmy na spotkanie z Andrzejem Cybulskim, pierwszym polskim praw-

dziwym producentem teatralnym, który wcześniej był szefem Estrady Gdańskiej, działaczem studenckim z lat 60. Facet oczytany, przyjaźniący się z artystami, malarzami, jednym słowem – „inteligent”. Dosłownie kilka miesięcy wcześniej Andrzej został dyrektorem Teatru Muzycznego w Gdyni. Pojechaliśmy tam ze słowami „Andrzej, mamy dla ciebie coś!”. On też szukał, wiedział już, że nie odniesie sukcesu, jeżeli będzie nadal prowadził teatr muzyczny jako „operetę”, jednocześnie rozumiał, że musical nie jest polską formą teatralną.

Pan też nie chciał tworzyć „ polskiego musicalu”.

– Nie chciałem. Wcześniej, w grudniu 79 roku poszedłem do Pagartu i powiedziałem: „dajcie mi tylko paszport, chcę na własny koszt pojechać na Broadway i zobaczyć na własne oczy co to jest musical. Nikt w Polsce tak naprawdę nie wie, ludzie jedynie coś tam opowiadają o tym”. I proszę

pana, pojechałem, zobaczyłem około 60 przedstawień, i te z samego top’u, jak „Elite” czy „A Chorus Line”, ale też takie off’owe, czy te w czarnych dzielnicach – i takie, i siakie! Przyjechałem z tym „bagażem” i powiedziałem do kolegów, że trzeba od tego „uciekać”, bo to nie jest nasze, nie przyjmie się w Polsce. Już wiedziałem, gdzie ludzie popełniali błędy, dlaczego jakieś tam „Promises, Promises” nie odnosiło sukcesów w Polsce... To nas po prostu nic nie obchodziło, było to kompletnie bez związku z rzeczywistością. Przyjechaliśmy do Andrzeja i powiedzieliśmy mu, co chcemy robić: „to będzie jakaś inna forma, zapewne oratorium, ale na pewno nie musical!”.

Praca nad „Kolędą nocką” ruszyła praktycznie od razu?

– Zabrałem się za pisanie muzyki, wybieranie tekstów. „Psalm stojących w kolejce” jako wiersz Brylla był zaledwie tekstem do zwrotki, natomiast nie było refrenu. Skomponowałem

wywiad ~ więc refren, ale Ernest bardzo niechętnie pisał do muzyki. Zaśpiewałem mu ten refren i on dopisał te słynne słowa „bądź jak kamień, stój, wytrzymaj...”.

Byłem jak uskrzydlony, już wiedziałem, że „mamy to”, że się nie pomyliliśmy, że wszystko jest ok. Do spektaklu wszedł jeszcze jeden nowy, bardzo piękny wiersz Brylla „Psalm jadących do pracy”, który autor napisał już po Sierpniu 1980. Postawiliśmy jeden warunek dyrektorowi Cybulskiemu, któremu było bardzo ciężko i trudno przyjąć – że my przywozimy solistów i kapelę, która to zagra.

Jak zostało to przyjęte przez zespół teatru?

– Skompletowałem muzyków, wzięliśmy Krystynę Prońko i Teresę Haremzę. I co było? Przyjeżdżamy do teatru, a tu czołowe solistki, gwiazdy tego teatru – wzburzone i poobrażane, gdyż wybierana jest właśnie obsada, a ich nie ma na liście. Jest jakaś Prońko, jakaś Haremza... Chciałem od samego początku całą obsadę spektaklu zrobić sam, i tak też się stało. Poprosiłem dyrekcję teatru, abym mógł zrobić przesłuchanie wszystkich wokalistów, którzy tam śpiewali: solistów, wice solistów i podsolistów (śmiech) oraz chóru, który liczył 120 osób na etatach! No i adeptów Studia Aktorskiego przy teatrze. Nie przesadzam, przesłuchałem około 450 osób, wybraliśmy sobie tych najfajniej śpiewających.

Oburzenie trwało do momentu, kiedy w październiku zaczęły się próby, ja już przywiozłem kapelę i ci obrażeni miejscowi soliści przyszli do nas na salę prób i usłyszeli jak Krysia Prońko ryknęła „Psalm stojących w kolejce” – i nastał spokój! Wiedzieli, że nie poradziliby sobie zarówno z tą rolą, jak i z tymi songami.

Pracowaliście szybko. Atmosfera polityczna była specy�iczna.

– Stworzyliśmy ten spektakl w sumie w niedługim czasie – w miesiąc!

W ogóle tego typu projekty przygotowuje się na ogół od 4 do 6 miesięcy.

W momencie, kiedy spektakl był praktycznie gotowy, był słynny 5 grudnia 1980. Do Polski mieli wkraczać Rosjanie wraz z tzw. armiami sojuszniczymi. Wojewoda co raz przyjeżdżał i stwierdzał: „nic wam nie chcę mówić, ale chyba nie zdążycie tego zrobić”. Taka była atmosfera. Ale pracownicy teatru przez trzy tygodnie nie wychodzili niemal z pracy. Stolarze, spawacze, twórcy wielkiej dekoracji, wszyscy byli tak strasznie zaangażowani w tę robotę, bo wiedzieli, że coś niezwykłego się dzieje, że po raz pierwszy ze sceny możemy o�icjalnie

powiedzieć coś niezwykle ważnego i prawdziwego. Każdy pracownik teatru czuł, że to jest to, że to jest jego, każdy mógł się pod tym podpisać! I właśnie dlatego dali z siebie wszystko.

I zagraliście!

– I zagraliśmy. 18, 19 i 20 grudnia zagraliśmy premierę. Na tej trzeciej była delegacja Solidarności z Walentynowicz, Lisem, Frasyniukiem. W połowie spektaklu wszyscy płakali i tak było przez 60 przedstawień. Niezwykłe! Natomiast szczyt popularności „Kolędy nocki” miał miejsce w Warszawie, gdy zostaliśmy zaproszeni do Teatru Wielkiego. W kwietniu 81 roku z tym repertuarem przyjeżdżamy na wielką scenę. Cztery razy mieliśmy nabitą salę. I proszę sobie wyobrazić...

Ja do dziś nie wierzę... Czy pan by sobie wyobraził owację na stojąco przez 45 minut? Bo ja nie. Po każdym zagranym spektaklu! Podczas sobotniego przedstawienia siedział na sali legendarny Jerzy Waldorff i coś pisał. Potem ukazała się jego recenzja w „Polityce”, w której podkreślił, że nie pamięta takiej owacji w tym teatrze, a przychodził tam od kiedy był małym chłopcem.

Niezwykłe przeżycie! No, a później dramat 13 grudnia.

Co się stało z „Kolędą” 13 grudnia?

– Mnie akurat nie było wtedy w Gdyni, ktoś mnie zastępował w roli dyrygenta... Było: dziękujemy, zdejmujemy „Kolędę nockę” z a�isza. Kazano to zniszczyć, dekoracje i kostiumy.

Zaorano to wszystko. Nie było takiego utworu!

Dla wszystkich, którzy nie mieli okazji zobaczyć oratorium na żywo, wydana została płyta.

– Ja się w życiu nie spodziewałem, że wydadzą tę płytę! W 1982 roku sprzedano 130 tysięcy egzemplarzy.

W roku 83’ rozegrała się piękna scena na warszawskiej ulicy: podjeżdża taki pomarańczowy mały Fiat, ktoś wysiada i mówi do mnie: „panie Wojtku, nie wziąłby pan złotych płyt, bo teraz tu mamy ze sobą, są dla pana i dla Ernesta Brylla”. I dają mi taką opakowaną w siermiężny szary papier pakowy pakę. „Niech pan tylko pokwituje, że pan odebrał”. I pojechali! A tu nagle idzie Ewa Bem i mówi „Trzcina, co ty tu z takim obciachem stoisz?”. Ja na to: „Jesteś Ewuniu świadkiem, bo właśnie przed chwilą odebrałem złotą płytę za legendarną już Kolędę nockę”! A ona: „Co się wygłupiasz!”. Ja na to: „Jesteś świadkiem!”. Tak właśnie, niepostrzeżenie, na ulicy, uhonorowano kompozytora za jego największe dokonanie w polskim teatrze muzycznym.

25

reklama

26 ~ wywiad

BĘDĄ CUDA W PARAFII

SOUTH KENSINGTON?

W PARAFII SOUTH KENSINGTON W LONDYNIE ZNAJDUJĄ SIĘ RELIKWIE PIERWSZEGO STOPNIA („EX OSSIBUS” – „Z KOŚCI”) ŚW. WOJCIECHA, ŚW. FAUSTYNY, ŚW. CHARBELA ORAZ DRUGIEGO STOPNIA ŚW. OJCA PIO. TO JEDYNE TAKIE RELIKWIE W WIELKIEJ BRYTANII I W TEJ CZĘŚCI EUROPY. O TYM Z KS. BARTOSZEM REJEWSKIM, PROBOSZCZEM POLSKIEJ PARAFII PW. ŚW. WOJCIECHA NA SOUTH KENSINGTON W LONDYNIE, ROZMAWIAŁA MAGDALENA KRUSZONA.

1 grudnia 2017

wywiad ~ Skąd się zrodził pomysł, by „sprowadzić” do Londynu relikwie św. Charbela i jak wyglądał ten proces?

– Pomysł – jestem co do tego głęboko przekonany – zrodził się z Bożego natchnienia.

Długo myślałem nad tym, jaką formę duszpasterstwa zaproponować para�ii, która znajduje się w pięknym miejscu, co jest jej wielkim atutem, ale też – paradoksalnie – stwarza pewne trudności, gdyż na South Kensington nie mieszka obecnie wielu Polaków. Zastanawiałem się, co zrobić, by Polacy z całego Londynu, a nawet z różnych stron Anglii chcieli tu przyjeżdżać. Obserwując błyskawicznie rozwijający się kult św. Charbela i spotykając ludzi, w których życiu dokonał cudów, coraz intensywniej zastanawiałem się nad tym fenomenalnym zjawiskiem. Szalę przeważył pewien biskup, który opowiedział mi, a właściwie zaświadczył o cudach dokonujących się za wstawiennictwem św. Charbela.

Czy „sprowadzenie” relikwii było łatwe?

– „Sprowadzenie go” do Londynu nie było takie łatwe. Libański Kościół maronicki, który jest w łączności z Rzymem i uznaje prymat papieża, raczej niechętnie dzieli się relikwiami swojego głównego świętego. Względnie łatwo można otrzymać cudowny olej z jego grobu. Jeśli zaś idzie o relikwie pierwszego stopnia, w zasadzie otrzymanie ich graniczy z cudem. Nam się to udało w bardzo dziwny sposób. Napisałem do kolegi – księdza, który pracuje w Libanie, z prośbą o pomoc w sprowadzeniu relikwii św. Charbela. Ten jednak w żaden sposób nie był w stanie mi pomóc.

Odpowiedział wprost, że jest to po prostu niemożliwe. Postanowiłem zwrócić się o pomoc do znajomego księdza, który mieszka w Wiecznym Mieście. Kiedy do niego zatelefonowałem, okazało się, że siedzi obok pochodzącego z Libanu księdza Kościoła maronickiego.

Porozmawiałem z tym księdzem, napisałem stosowne pismo i wysłałem. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby ów ksiądz nie miał na imię… Charbel. Dalej sprawy potoczyły się błyskawicznie. Przekazanie relikwii nastąpiło w dniu 6 maja 2016 roku w Rzymie. Św. Charbel znany jest z tego, że uzdrawia ludzi. Czy jest dostępna przybliżona liczba tych uzdrowień oraz jakim osobom pomógł?

– Charbela Makhluofa nie tylko uzdrawiał za życia. Większość cudów dokonała się po jego śmierci i nadal się one dokonują. Przez czterdzieści dni po śmierci jego ciało emanowało olśniewającym światłem, wydzielało litry cudownej substancji, która kilka razy zniszczyła trumnę i kamień nagrobny. Ciało świętego pozostało elastyczne, zachowało stałą temperaturę i nie ulegało rozkładowi aż do beaty�ikacji! Cuda nadal trwają, a do klasztoru w Annaya, co roku pielgrzymują cztery miliony osób z całego świata. Wiele z nich doznaje uzdrowienia z różnych chorób ciała i ducha. Właśnie w sanktuarium św. Charbela

w Annaya znajduje się ob�ita dokumentacja o przeszło dwudziestu trzech tysiącach cudownych uzdrowień. Z pewnością jest to tylko mała część tych cudownych znaków, które się dokonały za wstawiennictwem świętego pustelnika z Libanu. Dziesięć procent z nich dotyczy osób nieochrzczonych, muzułmanów, druzów i wyznawców innych wyznań. Mówi się, że za wstawiennictwem żadnego innego świętego nie dokonało się aż tyle cudów.

A najbardziej spektakularny?

– Jednym z najbardziej znanych i szeroko opisywanych cudownych znaków jest historia uzdrowienia Nouhad Al-Chami – pięćdziesięcioletniej Libanki, która została lewostronnie całkowicie sparaliżowana. Sprawę dodatkowo komplikowała obstrukcja jej arterii szyjnej.

Według opinii lekarzy można było jeszcze próbować operować tętnicę szyjną, ale szanse powodzenia tej chirurgicznej interwencji były minimalne. Mąż i dzieci jedyną nadzieję położyli w Bogu. Najstarszy syn chorej, Saad, wybrał się z pielgrzymką do pobliskiego klasztoru w Annai, w którym znajduje się grób św. Charbela Makhloufa, aby za jego wstawiennictwem modlić się o uzdrowienie swojej mamy. Po powrocie namaścił szyję matki płynem wydzielającym się z ciała św. Charbela.

W najbliższą noc miała dziwny sen. Śniła, że przy jej łóżku zjawił się św. Charbel wraz z innym zakonnikiem i powiedział, że przyszedł zoperować jej szyję. Chora początkowo nie chciała się na to zgodzić, ale w końcu uwierzyła argumentacji mnichów, że tylko wtedy odzyska zdrowie, gdy podda się operacji. „Jak mogą to zrobić, skoro nie mają narzędzi chirurgicznych i środków znieczulających?”

– pytała sama siebie, drżąc ze strachu. Kiedy operacja się zakończyła, zbliżył się drugi zakonnik, pomógł jej usiąść, poprawił poduszkę i podał szklankę wody. Powiedziała mu, że nie może pić bez słomki, gdyż ma sparaliżowany język. Zakonnik zapewnił ją, że jest już zdrowa i że może sama jeść, pić, chodzić oraz pracować. Potem obaj mnisi zniknęli w tajemniczym świetle. Kiedy sen się skończył, Nouhad zaraz się obudziła i z radością stwierdziła, że jej paraliż całkowicie ustąpił. Wstała sama z łóżka i bez żadnych trudności zaczęła chodzić po pokoju. Patrząc w lustro, zauważyła, że po obu stronach szyi ma dwie blizny o długości 12 centymetrów każda, ze szwami, z których zwisały końcówki czarnych nici chirurgicznych. Jej szyja i nocna koszula były całe zakrwawione. Kiedy jej mąż się przebudził, zaczął krzyczeć ze strachu, ponieważ zobaczył swoją żonę we krwi, z dwoma bliznami na szyi, swobodnie chodzącą po pokoju. „Co się z nią stało, przecież była sparaliżowana i sama w ogóle nie mogła wstać z łóżka? Skąd tyle krwi?”. Nouhad uspokoiła męża i w szczegółach opowiedziała mu o nocnej wizycie św.

Charbela, o przebytej operacji oraz swoim całkowitym uzdrowieniu. Następnego dnia Nouhad zgłosiła się do szpitala w Bejrucie, by spotkać się z lekarzami, którzy ją leczyli.

Można sobie wyobrazić ich zdziwienie, gdy po dokładnych badaniach i usunięciu szwów stwierdzili, że z medycznego punktu widzenia nie da się wytłumaczyć całkowitego powrotu do zdrowia pani Nouhad, a tak perfekcyjnie założonych szwów jeszcze nigdy nie widzieli. Wiadomość o cudownym uzdrowieniu Nouhad Al-Chami odbiła się głośnym echem w środkach masowego przekazu w całym Libanie.

Czy jest duże zainteresowanie wśród społeczności brytyjskiej i polskiej? Czy ludzie odwiedzają para�ię South Kensington?

– Muszę powiedzieć, że wciąż jeszcze niewiele osób wie, że w naszej para�ii znajdują się cenne relikwie św. Charbela i innych świętych Kościoła. Te informacje roznoszą się „pocztą panto�lową”. Ktoś komuś powiedział, że był, że widział, że słyszał. Są takie niedziele, że przyjeżdża kilka czy kilkanaście osób, czasem całe rodziny z Londynu i innych miast Wielkiej Brytanii, a nawet z Polski. Przyjeżdżają chorzy, ich bliscy. Nigdy nie zapomnę ojca, który swoją chorą kilkuletnią córkę przyniósł na rękach i klęczał tak z nią przed św. Charbelem, a z oczu płynęły mu łzy. Czasem ci ludzie wracają i opowiadają, że nagle znalazł się dawca szpiku dla chorego dziecka, choć wcześniejsze wielomiesięczne poszukiwania nie przynosiły efektu; że ktoś chory na nowotwór poczuł się jak całkowicie zdrowy człowiek; że udała się operacja, której powodzenie lekarze szacowali na pięć procent; że córka jest w ciąży, choć lekarze twierdzili, że to zupełnie niemożliwe. Takich cudownych lokalnych sytuacji stale przybywa.

Kiedy można zobaczyć relikwie świętych?

– W naszej para�ii w czasie każdej niedzielnej mszy św. wystawione są relikwie św. Wojciecha, św. Charbela, św. Ojca Pio i św. Faustyny (12.45 i 18.30). W poszczególne niedziele miesiąca o godzinie 18.30 odbywają się nabożeństwa do naszych świętych Patronów: I niedziela m-ca – nabożeństwo do św. Wojciecha; II niedziela m-ca – nabożeństwo do św. Ojca Pio; III niedziela m-ca – nabożeństwo do św.

Charbela; IV niedziela m-ca – nabożeństwo do św. Faustyny. Można także zamawiać intencje mszalne za wstawiennictwem wspomnianych świętych. <<

27

święta I NOWY ROK ~

Z OKAZJI ZBLIŻAJĄCYCH SIĘ ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA I NOWEGO ROKU, REDAKCJA „GOŃCA POLSKIEGO” ORAZ PORTALU GONIEC.COM PRAGNIE ŻYCZYĆ CZYTELNIKOM WIELU MAGICZNYCH CHWIL.

BY TEN CZAS STAŁ POD ZNAKIEM REFLEKSJI, SPOKOJU ORAZ RADOŚCI. ŻYCZYMY RÓWNIEŻ, BY NADCHODZĄCY 2018 ROK OBFITOWAŁ W POMYŚLNOŚĆ I SUKCESY.

DODATEK DODATEK

ŚWIĄTECZNY MÓWI SIĘ, ŻE NAJPIĘKNIEJSZE PREZENTY UKRYTE SĄ W SERCACH, JEDNAK WARTO SPRAWIĆ SWOIM BLISKIM MIŁY UPOMINEK. DLA TYCH NIEZDECYDOWANYCH PRZYGOTOWALIŚMY NA KOLEJNYCH STRONACH KILKA PROPOZYCJI ŚWIĄTECZNYCH PREZENTÓW. A TAKŻE MOC ŚWIĄTECZNYCH PRZEPISÓW!

Partnerem dodatku jest:

29

reklama ~

33

reklama

34 ~ święta I NOWY ROK

Polskie i

Brytyjskie

zwyczaje świąteczne

Magdalena Kruszona

Święta Bożego Narodzenia przypadają w grudniu, co roku w tym samym czasie. W Polsce świętowanie rozpoczyna się 24 grudnia, zaś w Wielkiej Brytanii – dzień później, mimo że to właśnie dobę wcześniej dzieci przygotowują specjalne skarpety na prezenty (ang.

Christmas socking) oraz poczęstunek dla Santa Clausa i jego reniferów.

W Polsce Boże Narodzenie to najważniejsze i najuroczyściej obchodzone święto.

Dawniej Wigilia stanowiła przygotowania do świąt.

W tym czasie sprzątano domy oraz je dekorowano snopkami zboża, co miało symbolizować pomyślność i dostatek. Jednak po reformie kalendarza dzień 24 grudnia stał się częścią uroczystych obchodów świątecznych. Co ciekawe, zwyczaj ubierania choinki, który również według tradycji przypada na ten dzień, przywędrował z Niemiec w XVIII wieku. Według zwyczaju przed przystąpieniem do postnej kolacji, należy przeczytać fragment Ewangelii Łukasza lub Mateusza w części dotyczącej narodzin Jezusa, a następnie przełamać się opłatkiem, składając życzenia. To bardzo ważny element podczas

wigilii, który nawiązuje do Ostatniej Wieczerzy i dzielenia się chlebem Jezusa z uczniami. Rodzaj potraw na polskich stołach może się różnić, w zależności od regionu. Jednak nie zmienia to faktu, że powinno ich być dwanaście. Do najpopularniejszych należą: barszcz czerwony z uszkami, zupa rybna, karp smażony, kapusta z grochem, pierogi z kapustą i grzybami, kluski z makiem, makiełki, kulebiak oraz kutia. Wszystkie powinny być bezmięsne.

Również tego dnia, polskie domy odwiedza święty Mikołaj, który obdaro-

wuje prezentami grzeczne dzieci. Dzień kończy się pasterką, czyli uroczystą mszą św. w kościele o północy.

Dla Brytyjczyków prawdziwe świętowanie rozpoczyna się 25 grudnia, nazywany Christmas Day, podczas którego rodzina lub przyjaciele spotykają się na uroczystym obiedzie w restauracji. Ten zwyczaj może nieco dziwić Polaków, którzy przyzwyczajeni są do rodzinnych świąt w domu.

Nieodzownym elementem dla kraju jest uroczyste przemówienie Królowej o godzinie 15:00, nadawane przez radio i telewizję.

W Wielkiej Brytanii przygotowania do świąt rozpoczynają się nieco szybciej niż w Polsce, bo już pod koniec listopada.

święta I NOWY ROK ~

To właśnie wtedy mieszkańcy dekorują swoje domy i ogrody, by po Sylwestrze zakończyć ten wyjątkowy okres. Uwielbiają wszystkie możliwe ozdoby w kształcie bałwanków, reniferów oraz lampki, które w niesamowity sposób tworzą świąteczny klimat. Zwyczaj ten przywędrował na Wyspy z Niemiec w XIX wieku za sprawą księcia Alberta von Sachsen-Coburg- Gotha, który obdarował ozdobioną choinką królową Wiktorię. Podczas Christmas Day, Brytyjczycy nie dzielą się opłatkiem, ale za to można znaleźć na ich stołach tzw. Christmas Crackers, czyli duże, ozdobne papierowe cukierki. Rozrywają je dwie osoby, pociągając każda jedną część do siebie. W środku znajduje się zazwyczaj karteczka z wróżbą, papierowa korona na głowę lub kość do gry. Ich historia sięga połowy XIX wieku. A co spożywają?

Przede wszystkim nadziewanego indyka, który jest tradycyjnym daniem i bardzo pracochłonnym, ponieważ czas jego przygotowania może zająć nawet 5 godzin. Ponadto, nie może zabraknąć Christmas pudding – ciemne ciasto z bakaliami nasączone alkoholem, mince pie – to małe babeczki wypełnione słodką masą bakaliową oraz Christmas Cake. To właśnie tego dnia dzieci rozpakowują prezenty, które w nocy zostawił w skarpecie święty Mikołaj.

Narodziny Jezusa Chrystusa chrześcijanie świętują 25 grudnia, mimo że w ewangeliach nie ma mowy o konkretnej dacie.

Jedynie w komentarzu do księgi Daniela, datowanego na 204

rok, można wyczytać: „Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi”, czyli 25 grudnia. Tego dnia odbywają się msze święte, ale jest to także czas spędzany w gronie rodzinnym. Polacy odwiedzają swoich najbliższych, zasiadając do stołu pełnego pysznych smakołyków, szczególnie mięsnych, które są już „dozwolone” po zakończonym okresie adwentowym. Tak samo wygląda ostatni dzień świąt Bożego Narodzenia. Mówi się, że świętuje się wtedy pamięć o świętym Szczepanie, Pierwszym Męczenniku, który około 36 roku zginął za wyznanie wiary w Jezusa Chrystusa. Został skazany na śmierć przez ukamienowanie. Gdy w Jerozolimie zasypywał go grad kamieni, ten modlił się za swoich zabójców i ukazał mu się blask chwały Bożej.

Natomiast na Wyspach odbywa się w tym czasie słynny Boxing Day. Nazwa tego święta pochodzi od tradycyjnego, średniowiecznego zwyczaju wręczania służbie lub biednym podarunków, zapakowanych w pudełka. Niektóre źródła podają, że tego dnia bogaci ludzie rozdawali pieniądze lub prezenty, zaś inny przekaz mówi, że Boxing Day pochodzi od lockbox – skarbonki na datki w kościele, które 26 grudnia były rozdawane najuboższym para�ianom. Obecnie to dzień, podczas którego w Wielkiej Brytanii panuje prawdziwy szał zakupowy ze względu na ogromne obniżki cen w wielu sklepach. Zamiast spędzać ten czas w domu, Brytyjczycy wybierają się z całymi rodzinami na zakupy. Co ciekawe, to szaleństwo trwa aż do Nowego Roku, a niektórzy by skorzystać z promocji, koczują w nocy przy wejściu do upatrzonego sklepu.

Warto też zaznaczyć, że jeżeli święto przypadnie w weekend, to dzień wolny przechodzi na pierwsze dni po niedzieli, co sprawia, że Brytyjczycy mają dodatkowy, ustawowy wypoczynek od pracy.

35

Szopka

36 ~ święta I NOWY ROK

Prolog

Zgodnie z teorią chaosu często nie znasz swego losu.

I ta teoria w praktyce jest w brytyjskiej polityce.

Chaos w rządzie i w Brexicie – takie teraz mamy życie!

Jedni ciągną do Brukseli, inni wyjść już, już by chcieli.

Ekonomia niby w boomie, lecz nikt tego nie rozumie.

Funt się gdzieś na dnie telepie – co już odczuwamy w sklepie.

Krótko mówiąc – nie jest miło.

I po co to wszystko było?!

1 grudnia 2017

Theresa May

Boris Johnson

Ta niefortunna elekcja to jest dla mnie dobra lekcja. „Landslide” prawie w ręku miałam, ale wyszła wielka chała.

Corbyn był już w narożniku i prawie było po krzyku.

Wydawało się, że leży, lecz powstał dzięki młodzieży.

Teraz szybki kurs przetrwania biorę, gdyż Boris mnie gania.

A w dodatku seks-skandale nie pomagają mi wcale.

Ja się przecież podle czuję, gdy ktoś kogoś obmacuje.

Przeżyłam też straszne męki, gdy Macron nie dał mi ręki. (co powiem to może sztampa – musi brać lekcje u Trumpa) Życie mam więc jak pod chmurą.

Przyszłość mi wróżą ponurą.

Ale jestem jak Houdini, choć czasem zakładam mini.

Wszyscy w rządzie to mięczaki, ale ja nie jestem taki.

Ze mnie to twardziela kawał.

Dlatego mam pracy nawał.

Pod May ciągle kopię dołek, gdyż mnie kusi ten jej stołek.

Ciężka to, �izyczna praca, ale chyba się popłaca.

Na Brexit jestem tak czuły, że wciąż piszę artykuły.

W nich czerwonych kresek masa (dla Unii – niech tak nie hasa!).

Bez skrupułów prę do przodu, by pozyskać część Narodu.

Zatem bierze mnie cholera, gdy do wielu nie dociera mój dowcipny, unikalny, wspaniały bełkot genialny.

Philip Hammond

Mówią, że ja jestem miękki, gdyż dla mnie Brexit – szczyt męki; że jestem drobny księgowy; nie mam do Brexitu głowy; i że jestem małej wiary.

Cóż robić – nie wierzę w czary, gdyż nie jestem szarlatanem, znachorem ani szamanem.

Mam mentalność buchaltera.

Nosa zatem nie zadzieram.

Ale mam też swoje ego i nie pozwolę kpić z tego!

święta I NOWY ROK ~

37

z Brexitem David Davis

Michel Barnier

Negocjacje idą marnie wciąż narzeka Michel Barnier.

Gra w ciuciubabkę i w berka.

Grozi nam druga Dunkierka.

Ja o handlu w dobrej wierze, a on za to o Ulsterze.

Ja znów o handlu, z szacunkiem, a on wali nas rachunkiem.

Jestem z nim grzeczny jak owca, a on o obcokrajowcach.

Krótko mówiąc – słowa, słowa...

Więc sytuacja patowa.

z Merkel robię to bez stresu.

Merkel bardziej mnie pociąga, gdyż nie wygląda na drąga.

Szydło też może by chciała poznać mowę mego ciała, ale są twarde dowody, że jestem dla niej za młody, a także bez doświadczenia.

Beato! Nie masz sumienia!

Brnę jak na jakiś Ben Nevis – wciąż narzeka David Davis.

Myślał, że Brexit to betka, ale to wielka ruletka.

Do Brytanii mam szacunek, lecz muszę im dać rachunek, bo każdy rozwód kosztuje.

Niech wiedzą jak ja się czuję.

Tak więc mój drogi Davidzie – Brexit wciąż pod górkę idzie.

Ciebie Ben Nevis wygina.

Ja się w Alpach dziarsko wspinam.

Jestem bardzo zachwycona, że Le Pen dostała lanie.

Ja lubię tego Macrona, bo on lubi starsze panie.

Myślę, że się dogadamy w sprawie Unii i Brexitu, gdyż do jednej bramki gramy, jak też nie lubimy kitu.

Kit wciskają Anglosasi.

Z nimi nie wiesz co jest grane.

Myślisz, że już posprzątane – a Brexit się wciąż kitłasi!

Trzeba ich docisnąć twardo, bo wciąż odszczekują hardo.

PS. W Niemczech utworzyć chcę rząd, lecz inni idą pod prąd.

Często zalewa mnie krew, że robią mi ciągle wbrew.

Instruuję wciąż Barniera by był brutalny z Davisem i był twardy jak cholera, a gdy trzeba by był lisem.

Chcę by Unia była zdrowa, a ten Brexit psuje nerwy.

Od niego boli mnie głowa.

Migrenę miewam bez przerwy.

Szydło też mnie bardzo złości, bo namawia się z Orbanem.

Nie chcą żadnych dwóch prędkości, lecz promują „Dobrą zmianę”.

A w dodatku Katalonia podskoczyła bez powodu.

Czy to Unii jest agonia albo upadek Zachodu?

Jean Claude Juncker

Emmanuel Macron

Mam słabość do starszych pań.

Taki ze mnie zimny drań.

May myślała, że w tym względzie łatwiej jej z Brexitem będzie. Że nawiąże do Ententy i że ja nie jestem święty.

Ale się zawiodła srodze, bo nam całkiem nie po drodze.

A w przypadku interesu

Angela Merkel

X - ‘Twardy’ Brexiteer (nieco patetycznie)

Kiedy dowiemy się wreszcie, że Brexit twardy nie miękki?

Ludzie! Los w ręce swe weźcie, by skończyć nasze udręki!

Niech Unia wie co dziś traci, bo wychodzimy z przytupem.

Zatwardziali eurokraci padną wkrótce gęstym trupem!

Niech zobaczą twardogłowi, że z Albionem żartów nie ma.

Pokażemy Junckerowi, że ta Unia to jest ściema!

Mówią w Unii: „Negocjacje – twardy orzech do zgryzienia”.

Lecz my przecież mamy rację – Unia jest bez uzębienia!

Otwórzmy ten rozdział nowy bez zbytniego marudzenia.

Trzymam kciuki, by rozmowy nie dostały zatwardzenia!

Lecz czasem myślę: „Kolego, fajnie jest, a co się stanie, gdy zamiast raju wolnego będzie twarde lądowanie?”

Y - Remainer

(nieco patetycznie)

Co mnie teraz w tym kraju tak cholernie złości, to „dyktatura” małej zmylonej Większości.

Zmylonej przez slogany, obiecanki płonne, których nie popierały oceny bezstronne.

I cały Naród pędzi jakby był w hipnozie w nieznane, mimo lęków, przestróg. Pędzi w grozie.

Bo każdy się boi krzyknąć: „Stop rodacy, a może ten Brexit to nie takie cacy!”

I może też warto, jeszcze raz, bez presji, usiąść i pomyśleć jak wyjść z tej opresji?

I jeszcze raz na chłodno i całkiem uczciwie – bez demagogii, krzyków i bardzo wnikliwie rozważyć za i przeciw całej operacji, by było jak najlepiej dla tej dumnej nacji.

Bo teraz to wygląda jakby Większość chciała pokazać, że Brytania nie jest taka mała.

Ta Większość Europie chce pokazać język i z innymi państwami zacieśnić swe więzy: jak z Zambią, Gambią, Fiji albo Barbadosem, a zerwać chce z państwami co leżą pod nosem.

Tak jakby Europa temu winna była, że Brytania po wojnie imperium straciła.

Szaleństwo? Może jest w tym szaleństwie metoda?

Ale jeśli jej nie ma, będzie wielka szkoda.

Epilog

(czyli Brexit o sobie)

Wszyscy nade mną pracują: opozycja, rząd, eksperci.

Tu nacisną, tam masują, aż mnie w brzuchu mocno wierci.

Jedni chcą, abym był twardy, więc napinam się z wysiłku.

Wtedy jestem taki hardy – niech Unia wie – mam ją w tyłku!

Inni zaś mówią: „Wyluzuj, zmięknij no i bądź łagodny, by kraj nie był kupą gruzu i Naród nie chodził głodny”.

Czy być twardy, czy być miękki?

Myśl ta wiedzie mnie do szału!

Kiedy koniec tej udręki i zmęczenia materiału?

Copyright P Bielkowicz 2017

38 ~ Å&#x203A;wiÄ&#x2122;ta I NOWY ROK

Ricotta z kaczki Z SOSEM żurawinowym PIERÅ&#x161;

SkÅ&#x201A;adniki:

t QJFSTJ LBD[LJ [F TLÃ&#x2DC;SLƤ LBÇ&#x2021;EB QP PL H

t H ƽXJFÇ&#x2021;FK Ç&#x2021;VSBXJOZ t QVT[LB BOBOBTB BOBOBT QMVT TPL

t T[LMBOLB TPLV [ QPNBSBƵD[Z t LPSB DZOBNPOV MVC Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ NJFMPOFHP t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB QS[ZQSBXZ EP QJFSOJLB t TUBSUB TLÃ&#x2DC;SLB [ QPNBSBƵD[Z t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NJPEV t PL Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FL DVLSV

Pierogi z kapustÄ&#x2026; i grzybami

SkÅ&#x201A;adniki:

Farsz: t LH LBQVTUZ LXBT[POFK t EBH TVT[POZDI HS[ZCÃ&#x2DC;X t DFCVMF t LPTULB NBTÂ&#x2019;B t TÃ&#x2DC;M t QJFS[ Ciasto: t LH NƤLJ t KBKLP t T[LMBOLJ XPEZ

Sposób przygotowania:

(S[ZCZ OBNPD[ZÆ¥ J [PTUBXJÆ¥ OB OPD /BTUƬQOJF HPUPXBÆ¥ KF PL NJO X XPE[JF X LUÃ&#x2DC;SFK TJƬ NPD[ZÂ&#x2019;Z PEDFE[JÆ¥ J PEDJTOƤƥ ,BQVTUƬ QPMBÆ¥ XZXBSFN [ HS[ZCÃ&#x2DC;X J HPUPXBÆ¥ EP NJƬLLPƽDJ QPUFN PEDFE[JÆ¥ PSB[ PTUVE[JÆ¥ +FƽMJ KFTU [CZU LXBƽOB QS[FQÂ&#x2019;VLBÆ¥ MFUOJƤ XPEƤ %XJF DFCVMF QPTJFLBÆ¥ QPEEVTJÆ¥ OB LPTULJ NBTÂ&#x2019;B EP NJƬLLPƽDJ 0TUBUOJƤ DFCVMƬ QPTJFLBÆ¥ J TNBÇ&#x2021;ZÆ¥ OB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;DF NBTÂ&#x2019;B OB SVNJBOP EP QPMBOJB QJFSPHÃ&#x2DC;X 0EDJƽOJƬUF HS[ZCZ QS[FQVƽDJÆ¥ QS[F[ NBT[ZOLƬ EP NJƬTB SB[FN [ DFCVMƤ XZNJFT[BÆ¥ [ LBQVTUƤ J SFT[UƤ NBTÂ&#x2019;B %PQSBXJÆ¥ TPMƤ J QJFQS[FN $JBTUP NƤLƬ XZSPCJÆ¥ [ KBKLJFN J OJFXJFMLƤ JMPƽDJƤ DJFQÂ&#x2019;FK XPEZ CF[ TPMJ

BÇ&#x2021; DJBTUP CƬE[JF TQSƬÇ&#x2021;ZTUF 3P[XBÂ&#x2019;LPXBÆ¥ KF OB DJFOLJ QÂ&#x2019;BU T[LMBOFD[LƤ MJUFSBULƤ XZDJƤƥ LÃ&#x2DC;Â&#x2019;LB /BÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LƤ GBST[ 3P[ DJƤHBKƤD DJBTUP X SƬLV VGPSNPXBÆ¥ J TLMFJÆ¥ QJFSPHJ (PUPXF QS[ZLSZÆ¥ ƽDJFSFD[LƤ CZ OJF XZTDIÂ&#x2019;Z 8S[VDBÆ¥ QBSUJBNJ EP PTPMPOF HP XS[ƤULV J HPUPXBÆ¥ BÇ&#x2021; QJFSPHJ XZQÂ&#x2019;ZOƤ Â&#x152;ZÇ&#x2021;LƤ DFE[BLPXƤ XZKƤƥ QJFSPHJ OB QÃ&#x2DC;Â&#x2019;NJTFL EPLÂ&#x2019;BEOJF PETƤD[BKƤD [ XPEZ #Z TJÆOJF TLMFKBÂ&#x2019;Z QJFSPHJ NPÇ&#x2021;OB TLSPQJÆ¥ PMFKFN 6HPUPXBOF NPÇ&#x2021;OB SÃ&#x2DC;XOJFÇ&#x2021; QPETNBÇ&#x2021;ZÆ¥ OB QBUFMOJ Ç&#x2020;SÃ&#x2DC;EÂ&#x2019;P VHPUVK UP

1 grudnia 2017

Pieczony SkÅ&#x201A;adniki:

t NBÂ&#x2019;Z JOEZL t H XƬE[POFHP CPD[LV t H NBTÂ&#x2019;B t H CVÂ&#x2019;LJ QT[FOOFK t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB TÂ&#x2019;PELJFK QBQSZLJ t DZ USZOZ t H NJHEBÂ&#x2019;Ã&#x2DC;X t H SPE[ZOFL t KBCÂ&#x2019;LB t DFCVMB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB LNJOLV t QJFQS[ t TÃ&#x2DC;M EP TNBLV t [JFMFOJOB

Sposób przygotowania:

%PLÂ&#x2019;BEOJF VNZUFHP JOEZLB QPTZQBÆ¥ QJFQS[FN J TPMƤ [F XT[ZTULJDI TUSPO SÃ&#x2DC;XOJFÇ&#x2021; PE XFXOƤUS[ 8ƬE[POZ CPD[FL QP LSPJÆ¥ X DJFOLJF QBTFD[LJ J QPETNBÇ&#x2021;ZÆ¥ OB TVDIFK QBUFMOJ /B TUPQJPOZN CPD[LV QPETNBÇ&#x2021;ZÆ¥ UBLÇ&#x2021;F ESPCOP QPLSPKPOƤ DFCVMÆ+BCÂ&#x2019;LB QPLSPJÆ¥ X ESPCOƤ LPTULƬ 1PETVT[P OF LSPNLJ CVÂ&#x2019;LJ MVC QJFD[ZXB UPTUPXFHP QPLSPJÆ¥ X LPTULƬ J XZNJFT[BÆ¥ [ QPTJFLB OZNJ NJHEBÂ&#x2019;BNJ KBCÂ&#x2019;LBNJ SPE[ZOLBNJ LNJOLJFN MJTULBNJ T[BÂ&#x2019;XJJ J QPLSPKPOƤ X LPTULƬ DZUSZOƤ XD[FƽOJFK PCSBOƤ [F TLÃ&#x2DC;SLJ 1S[ZHPUPXBOZN GBST[FN OBQFÂ&#x2019;OJÆ¥ JOEZLB

Å&#x203A;wiÄ&#x2122;ta I NOWY ROK ~

a

Sposób przygotowania:

Æ VSBXJOƬ PQÂ&#x2019;VLBÆ¥ XÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ EP EVÇ&#x2021;F HP J T[FSPLJFHP HBSOLB VTUBXJÆ¥ HP OB XJƬLT[ZN PHOJV %PEBÆ¥ QPLSPKPOFHP X ESPCOƤ LPTULƬ BOBOBTB XSB[ [ TPLJFN QÃ&#x2DC;Â&#x2019; T[LMBOLJ TPLV [ QPNBSBƵD[Z SFT[UÆ[BDIPXBÆ¥ DZOBNPO J QS[ZQSBXƬ QJFSOJ LPXƤ TLÃ&#x2DC;SLƬ [ QPNBSBƵD[Z NJÃ&#x2DC;E PSB[ DVLJFS ;BHPUPXBÆ¥ QS[ZLSZÆ¥ J HPUPXBÆ¥ QS[F[ PL NJO OB VNJBSLPXBOZN PHOJV EP D[BTV BÇ&#x2021; Ç&#x2021;VSBXJOB CƬE[JF NJƬLLB B TPL TUBOJF TJƬ HƬTUZ 0E D[BTV EP D[BTV [BNJFT[BÆ¥ %PQSBXJÆ¥ XJƬLT[Ƥ JMPƽDJƤ DVLSV X SB[JF QPUS[FCZ 8ZKƤƥ DZOBNPO .JƬTP PHS[BÆ¥ X UFNQFSBUVS[F QPLPKPXFK 1JFLBSOJL OBHS[BÆ¥ EP TU $ 1JFSTJ LBD[LJ QPOBDJOBÆ¥ vX LSBULƬw PE TUSPOZ [F TLÃ&#x2DC;SƤ OJF VT[LBE[BKƤD NJƬTB %PQSBXJÆ¥ ƽXJFÇ&#x2021;P [NJFMPOZN QJFQS[FN J TPMƤ NPSTLƤ 1PÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB [JNOFK QBUFMOJ [ HSVCZN EOFN TLÃ&#x2DC;SLƤ EP EPÂ&#x2019;V J QPEHS[F XBÆ¥ XZUBQJBKƤD TLÃ&#x2DC;SLƬ 8 TVNJF QPUSXB UP PL NJO /BTUƬQOJF QS[FXSÃ&#x2DC;DJÆ¥ NJƬTP TLÃ&#x2DC;SLƤ EP HÃ&#x2DC;SZ J QPETNBÇ&#x2021;ZÆ¥ PL NJO 5BL QPETNBÇ&#x2021;POF QJFSTJ XTUBXJÆ¥ EP OBHS[BOFHP QJFLBSOJLB /BKMFQJFK QS[F Â&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ QJFSTJ EP OBD[ZOJB Ç&#x2021;BSPPEQPSOFHP TLÃ&#x2DC;SLƤ EP HÃ&#x2DC;SZ 1JFD QS[F[ NJO 8ZKƤƥ QJFSTJ OB UBMFS[ J PED[FLBÆ¥ NJO QS[FE QPLSPKFOJFN Ç&#x2020;SÃ&#x2DC;EÂ&#x2019;P LXFTUJBTNBLV DPN

indyk

SkÅ&#x201A;adniki:

t LH LBQVTUZ LJT[POFK t H HSPDIV Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;UFHP t H CPD[LV t EVÇ&#x2021;F DFCVMF t MJTULJ MBVSPXFt [JBSFOLB [JFMB BOHJFMTLJFHP t NBKFSBOFL t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ D[BSOZ

Kapusta Z grochem

Sposób przygotowania:

%[JFƵ XD[FƽOJFK HSPDI [BMBÆ¥ [JNOƤ XPEƤ UBL BCZ CZÂ&#x2019; DBÂ&#x2019;LPXJDJF QS[ZLSZUZ 0ETUBXJÆ¥ BCZ HSPDI OBQƬD[OJBÂ&#x2019; ,PMFKOFHP EOJB V[VQFÂ&#x2019;OJÆ¥ HSPDI [JNOƤ XPEƤ KFƽMJ KFTU UBLB QPUS[FCB J EPQSPXBE[JÆ¥ EP XS[FOJB 1P [BHPUPXBOJV TJƬ HSPDIV VTVOƤƥ QPXTUBÂ&#x2019;Ƥ QJBOƬ QS[ZLSZÆ¥ HBSOFL QPLSZXLƤ J HPUPXBÆ¥ OB NBÂ&#x2019;ZN PHOJV EP NPNFOUV BÇ&#x2021; HSPDI CƬE[JF NJƬLLJ BMF D[ƬƽDJPXP QP[PTUBOJF X DBÂ&#x2019;PƽDJ ,BQVTUƬ LXBT[POƤ QP LSPJÆ¥ [BMBÆ¥ [JNOƤ XPEƤ UBL BCZ CZÂ&#x2019;B QS[ZLSZUB %PEBÆ¥ MJƽDJF MBVSPXF [JFMF BOHJFMTLJF J HPUPXBÆ¥ EP NJƬLLPƽDJ 8 UZN D[BTJF PCSBÆ¥ DFCVMF J ESPCOP QPTJFLBÆ¥ #PD[FL QPLSPJÆ¥ X ESPCOƤ LPTULƬ /B SP[HS[BOƤ QBUFMOJƬ XS[VDJÆ¥ CPD[FL J XZUPQJÆ¥ HP ,JFEZ MFLLP TJƬ [SVNJFOJ EPEBÆ¥ DFCVMƬ J TNBÇ&#x2021;ZÆ¥ OB ƽSFEOJN PHOJV PLPÂ&#x2019;P NJO %P VHPUPXBOFK LBQVTUZ EPEBÆ¥ HSPDI PSB[ CPD[FL [ DFCVMƤ %PQSBXJÆ¥ EP TNBLV TPMJEOƤ QPSDKƤ ƽXJFÇ&#x2021;P NJFMPOFHP QJFQS[V PUBSUZN NBKFSBOLJFN J TPMƤ $BÂ&#x2019;Pƽƥ XZNJFT[BÆ¥ J HPUPXBÆ¥ CF[ QS[ZLSZDJB PLPÂ&#x2019;P NJO BCZ OBENJBS XPEZ PEQBSPXBÂ&#x2019; Ç&#x2020;SÃ&#x2DC;EÂ&#x2019;P TNBLFS QM

Schab pieczony SkÅ&#x201A;adniki:

t PL LH TDIBCV ƽSPELPXFHP CF[ LPƽDJ t ƽSFEOJ [ƤCFL D[PTOLV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[ LJ TPMJ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB QJFQS[V D[BSOFHP t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ QBQSZLJ D[FSXPOFK TÂ&#x2019;PELJFK t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB QBQSZLJ PTUSFK t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NBKFSBOLV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NBTÂ&#x2019;B

OBTUƬQOJF TLSPQJÆ¥ HP [F XT[ZTULJDI TUSPO TPLJFN XZDJƽOJƬUZN [ DZUSZO J XZTNBSPXBÆ¥ QBQSZLƤ XZNJFT[BOƤ [ SP[UPQJPOZN NBTÂ&#x2019;FN *OEZLB [BXJOƤƥ X GPMJƬ BMVNJOJPXƤ J XTUBXJÆ¥ EP OBHS[BOFHP QJFLBSOJLB OB CMJTLP HPE[ NJO QS[FE LPƵDFN QJFD[FOJB [EKƤƥ GPMJƬ CZ JOEZL TJƬ QS[ZSVNJFOJÂ&#x2019; Ç&#x2020;SÃ&#x2DC;EÂ&#x2019;P UBSHTNBLV QM

39

Sposób przygotowania:

.JƬTP VNZÆ¥ PTVT[ZÆ¥ QBQJFSPXZN SƬD[ OJLJFN 0D[ZƽDJÆ¥ [ OBENJBSV UÂ&#x2019;VT[D[V $[PTOFL QS[FDJTOƤƥ QS[F[ QSBTLƬ 4DIBC [F XT[ZTULJDI TUSPO OBUS[FÆ¥ EPLÂ&#x2019;BEOJF D[PTO LJFN PQSÃ&#x2DC;T[ZÆ¥ TPMƤ QJFQS[FN B OBTUƬQ OJF TÂ&#x2019;PELƤ J PTUSƤ QBQSZLƤ -FLLP EPDJTOƤƥ QS[ZQSBXZ EP NJƬTB 8JFS[DI TDIBCV QPTZ QBÆ¥ NBKFSBOLJFN 5BL QS[ZHPUPXBOF NJƬTP VÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ X OBD[ZOJV QS[ZLSZÆ¥ GPMJƤ TQPÇ&#x2021;ZXD[Ƥ J PETUBXJÆ¥ OB NJOJNVN HPE[ X DIÂ&#x2019;PEOF NJFKTDF BMF OBKMFQJFK [PTUBXJÆ¥ OB DBÂ&#x2019;Ƥ OPD Ç&#x2021;FCZ NJƬTP QS[FT[Â&#x2019;P QS[ZQSBXBNJ 1JFLBS OJL SP[HS[BÆ¥ EP TU $ [ UFSNPPCJFHJFN 0EDJƤƥ PL DN SƬLBXB GPMJPXFHP KFEFO [ LPƵDÃ&#x2DC;X [BXJƤ[BÆ¥ OJDJƤ LVDIFOOƤ MVC TQFDKBM OZN [BDJTLJFN %P SƬLBXB XÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ NJƬTP QP Â&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB OJN LBXBÂ&#x2019;FL NBTÂ&#x2019;B [BNLOƤƥ SƬLBX [ ESVHJFK TUSPOZ 3ƬLBX OBDJƤƥ OPÇ&#x2021;ZD[LBNJ X LJMLV NJFKTDBDI QPXJOOZ QPXTUBÆ¥ NBMFƵLJF E[JVSLJ Ç&#x2021;FCZ QBSB X USBLDJF QJFD[FOJB OJF SP [FSXBÂ&#x2019;B SƬLBXB .JƬTP X SƬLBXJF VÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB CMBT[F EP QJFD[FOJB MVC X EVÇ&#x2021;ZN Ç&#x2021;BSPPEQPS OZN OBD[ZOJV .JƬTP QJFD [HPEOJF [ [BTBEƤ LH NJƬTB o HPE[ /BTUƬQOJF XZKƤƥ NJƬTP [PTUBXJÆ¥ OB NJO SP[DJƤƥ SƬLBX J QS[FMBÆ¥ EP NJTFD[LJ QPXTUBÂ&#x2019;Z TPT 4DIBC QPLSPJÆ¥ X ƽSFEOJFK HSVCPƽDJ QMBTUSZ J QPMBÆ¥ TPTFN

Ç&#x2020;SÃ&#x2DC;EÂ&#x2019;P LVDIOJBEPSPUZ QM

40 ~ ล wiฤ ta I NOWY ROK

Ryba po grecku

Skล adniki:

t LH SZCZ OQ NPST[D[VLB t NBSDIFXLJ t QJFUSVT[LJ t LBXBย FL TFMFSB t QPS t DFCVMB t NBย Z LPODFOUSBU QPNJEPSPXZ t T[LM XPEZ t ย Zว LB PDUV XJOOFHP KBTOFHP t ย Zว FD[LB QBQSZLJ t MJTULJ MBVSPXF t LVMLJ [JFMB BOHJFMTLJFHP t Tร M t QJFQS[ t PMFK EP TNBว FOJB

Sposรณb przygotowania:

.BSDIFXLฦฌ QJFUSVT[Lฦฌ J TFMFSB [FUS[Fฦฅ OB UBSDF P HSVCZDI PD[LBDI B QPSB J DFCVMฦฌ QPLSPJฦฅ ESPCOP /B ย Zว DF PMJXZ MVC PMFKV QPETNBว Zฦฅ DFCVMฦฌ J QPSB %PEBฦฅ XBS[ZXB DIXJMฦฌ QPETNBว Zฦฅ J [BMBฦฅ XPEฦค %PEBฦฅ PDFU QS[ZQSBXZ J LPODFOUSBU QPNJEPSPXZ %VTJฦฅ OB OJFXJFMLJN PHOJV 3ZCฦฌ QPTZQBฦฅ TPMฦค J QJFQS[FN QPETNBว Zฦฅ ; VHPUPXBOZDI XBS[ZX XZDJฦคHOฦคฦฅ MJฦฝฦฅ MBVSPXZ 8 OBD[ZOJV Vย Pว Zฦฅ XBS[ZXB OB UP SZCฦฌ [Oร X XBS[ZXB SZCฦฌ J XBS[ZXB 8 Qย BTLJN OBD[ZOJV NPว OB [SPCJฦฅ NOJFK XBSTUX 1PTZQBฦฅ OQ OBULฦค QJFUSVT[LJ

ว Sร Eย P LPUMFU UW

ล osoล w sezamie Skล adniki:

t H รซMFUV [ ย PTPTJB t ย Zว LJ [JBSFO TF[BNV CJBย FHP J D[BSOFHP t ย Zว LB PMFKV S[FQBLPXFHP t ย Zว LB TPLV [ DZUSZOZ t ย Zว FD[LB NJPEV t Tร M t QJFQS[

ล ledzie

w ล mietanie Skล adniki:

t NM LXBฦฝOFK ฦฝNJFUBOZ t รซMFUร X ฦฝMFE[JPXZDI NBUJBT t KBCย LB t DFCVMF t ย Zว LJ DVLSV t ย Zว LB QPTJFLBOFHP LPQFSLV t ย Zว FD[LB DIS[BOV t TPL [ DZUSZOZ t Tร M t QJFQS[

Sposรณb przygotowania:

Sposรณb przygotowania:

0MFK XZNJFT[Bฦฅ [ TPLJFN [ DZUSZOZ J NJPEFN QPTNBSPXBฦฅ XJFS[DI ย PTPTJB 8ย Pว Zฦฅ EP MPEร XLJ QPE QS[ZLSZDJFN OB HP 1 grudnia 2017

E[JOฦฌ 1PTZQBฦฅ TPMฦค J QJFQS[FN PCย Pว Zฦฅ TF[BNFN 1JFD NJO X UFNQ TU $ ว Sร Eย P QPXJFE[EJFUPNOJF QM

+BCย LB QPLSPJฦฅ X DJFOLJF Qร ย QMBTUFSLJ DFCVMฦฌ X QJร SLB +BCย LB J DFCVMฦฌ TLSPQJฦฅ TPLJFN [ DZUSZOZ EPEBฦฅ LPQFSFL J DIS[BO XZNJFT[Bฦฅ %PEBฦฅ ฦฝNJFUBOฦฌ EPQSBXJฦฅ DVLSFN TPMฦค J QJFQS[FN ฦ MFE[JF QPLSPJฦฅ X SPNCZ XZNJFT[Bฦฅ [ TPTFN ฦฝNJFUBOPXZN ฦ MFE[JF OBKMFQJFK TNBLVKฦค QP LJMLV HPE[JOBDI HEZ XT[ZTULJF TNBLJ TJฦฌ QPย ฦคD[ฦค

ว Sร Eย P BOJBTUBSNBDI QM

święta I NOWY ROK ~

41

reklama

42 ~ Å&#x203A;wiÄ&#x2122;ta I NOWY ROK

Pierniczki SkÅ&#x201A;adniki:

Å&#x203A;wiÄ&#x2026;teczne

t H NBTÂ&#x2019;B t H OBUVSBMOFHP NJPEV t H DVLSV t KBKLB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ DZOBNPOV t QP Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[DF [NJFMPOZDI HPÇ&#x2020;E[JLÃ&#x2DC;X HBÂ&#x2019;LJ NVT[LBUPÂ&#x2019;PXFK JNCJSV LBSEBNPOV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB TPEZ t PL H NƤLJ QT[FOOFK t MVLJFS EP P[EPCZ

Sposób przygotowania:

%P SPOEFMLB XÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ NBTÂ&#x2019;P EPEBÆ¥ DVLJFS NJÃ&#x2DC;E J QS[ZQSBXZ 1PEHS[FXBÆ¥ NJFT[BKƤD BÇ&#x2021; TLÂ&#x2019;BEOJLJ TJƬ SP[UPQJƤ ;EKƤƥ [ PHOJB J PETUBXJÆ¥ EP PTUZHOJƬDJB .ƤLƬ XZNJFT[BÆ¥ [ TPEƤ J EPEBÆ¥ KƤ EP PTUZHOJƬUFK NBTZ XCJÆ¥ KBKLB J [BHOJFƽƥ DJBTUP SƬLPNB +FƽMJ DJBTUP CƬE[JF [B CBSE[P LMFKƤDF EPEBÆ¥ KFT[D[F USPDIƬ NƤLJ $JBTUP SP[XBÂ&#x2019;LPXBÆ¥ OB HSVCPƽƥ PL NN QPETZQVKƤD NƤLƤ TUPMOJDƬ J XBÂ&#x2019;FL /BTUƬQOJF GPSFNLBNJ XZDJOBÆ¥ QJFSOJD[LJ J VLÂ&#x2019;BEBÆ¥ KF OB CMBT[DF XZÂ&#x2019;PÇ&#x2021;POFK QBQJFSFN EP QJFD[FOJB ;BDIPXBÆ¥ NJƬE[Z QJFSOJD[LBNJ PETUƬQZ QPOJFXBÇ&#x2021; EVÇ&#x2021;P SPTOƤ 1JFSOJD[LJ XTUBXJÆ¥ EP OBHS[BOFHP QJFLBSOJLB J QJFD QS[F[ PL NJO 1JFD X UFNQFSBUVS[F TU $ OB GVOLDKJ UFSNPPCJFH 1P XZKƬDJV [ QJFLBSOJLB PETUBXJÆ¥ EP PTUZHOJƬDJB /BTUƬQOJF EPXPMOJF VEFLPSPXBÆ¥ 1JFSOJD[LJ QS[FDIPXZXBÆ¥ X T[D[FMOZN PQBLPXBOJV QVT[DF OBKMFQJFK QS[F[ PL UZHPEOJF Ç&#x2020;SÃ&#x2DC;EÂ&#x2019;P NBMBDVLJFSFOLB QM

Strucla makowa SkÅ&#x201A;adniki:

Na ciasto: t T[LMBOLJ NƤLJ QT[FOOFK t NM DJFQÂ&#x2019;FHP NMFLB t H SP[QVT[D[POFHP NBTÂ&#x2019;B t Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;UFL t H ƽXJFÇ&#x2021;ZDI ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;Z t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FL DVLSV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ TPMJ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ XÃ&#x2DC;ELJ MVC TQJSZUVTV Na masÄ&#x2122; makowÄ&#x2026;: t H NBLV TVDIFHP t H DVLSV t H SPE[ZOLÃ&#x2DC;X t H PS[FDIÃ&#x2DC;X XÂ&#x2019;PTLJDI QPTJFLBOZDI

t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NJPEV t LJMLB LSPQFM PMFKLV NJHEBÂ&#x2019;PXFHP t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB DZOBNPOV t TLÃ&#x2DC;SLB QPNBSBƵD[PXB LBOEZ[PXBOB t CJBÂ&#x2019;FL

Sposób przygotowania:

%SPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;F QPLSVT[ZÆ¥ EP NBÂ&#x2019;FK NJTFD[LJ EPEBÆ¥ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ DVLSV DJFQÂ&#x2019;F NMFLP J LJMLB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FL NƤLJ 8ZNJFT[BÆ¥ 0ETUBXJÆ¥ OB NJO BÇ&#x2021; NBTB [BD[OJF SPTOƤƥ %P NJTLJ XTZQBÆ¥ NƤLÆJ QP[PTUBÂ&#x2019;F TLÂ&#x2019;BEOJLJ OB LPƵDV XMBÆ¥ [BXBSUPƽƥ NJTFD[LJ J SP[QVT[D[POF NBTÂ&#x2019;P ;BHOJFƽƥ DJBTUP ;BHOJFDJPOF DJBTUP QS[ZLSZÆ¥ ƽDJFSFD[LƤ 0ETUBXJÆ¥ OB DP OBKNOJFK HPE[JOƬ .BL [BMBÆ¥ XS[ƤULJFN XZNJFT[BÆ¥ PEMBÆ¥ XPEƬ B OBKMFQJFK QS[FÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ NBL OB TJUP 1S[FQVƽDJÆ¥ QS[F[ NBT[ZOLƬ SB[Z 8T[ZTULJF TLÂ&#x2019;BEOJLJ OB NBTƬ NBLPXƤ XZNJFT[BÆ¥ X NJTDF XSB[ [F [NJFMPOZN NBLJFN /B LPƵDV EPEBÆ¥ VCJUF CJBÂ&#x2019;LB [ KBKFL 8ZNJFT[BÆ¥ EFMJLBUOJF $JBTUP ESPÇ&#x2021;EÇ&#x2021;PXF QPE[JFMJÆ¥ OB LVMLJ 1JFSXT[Ƥ [ OJDI SP[XBÂ&#x2019;LPXBÆ¥ OB QSPTUPLƤU PL NN

8ZÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ NBTZ NBLPXFK 8ZSÃ&#x2DC;XOBÆ¥ QPXJFS[DIOJƬ Â&#x2019;PQBULƤ 4USVDMƬ [XJOƤƥ "SLVT[ QBQJFSV EP QJFD[FOJB QPTNBSPXBÆ¥ PMFKFN 1PÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ TUSVDMƬ J [BXJOƤƥ QBQJFS SB[Z o UBL BCZ CZÂ&#x2019;P PL DN MV[V PE HÃ&#x2DC;SZ 1PTUƤQJÆ¥ UBL TBNP X QS[ZQBELV QP[PTUBÂ&#x2019;ZDI TUSVDMJ 1P [BXJOJƬDJV DJBTU X QBQJFS XBSUP PETUBXJÆ¥ TUSVDMF OB NJO EP MFLLJFHP XZSPƽOJƬDJB QP D[ZN XTUBXJÆ¥ EP QJFLBSOJLB OBHS[BOFHP EP TU $ 1JFD NJO Ç&#x2020;SÃ&#x2DC;EÂ&#x2019;P KBLQPNBTMF QM

1 grudnia 2017

Å&#x203A;wiÄ&#x2122;ta I NOWY ROK ~ SkÅ&#x201A;adniki:

Na pudding: t T[LMBOLJ CSBOEZ t EBH NBTÂ&#x2019;B t QP T[LMBOLJ CSƤ[PXFHP J CJBÂ&#x2019;FHP DVLSV t KBKLB t T[LMBOLB NƤLJ t QP Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[DF DZOBNPOV J QS[ZQSBXZ EP QJFSOJLB t EBH UBSUFK CVÂ&#x2019;LJ t NM NMFLB t T[L TVÂ&#x2019;UBOFL t T[LM LPSZOUFL t T[LM EBLUZMJ

43

t T[LM TVT[POZDI NPSFMJ t QP T[LM TNBÇ&#x2021;POFK TLÃ&#x2DC;SLJ QPNBSBƵD[PXFK J NJHEBÂ&#x2019;Ã&#x2DC;X Na sos: t NM ƽNJFUBOZ QSPD t T[LMBOLJ CSBOEZ t MBTLB XBOJMJJ t Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;UFL t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FL DVLSV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NƤLJ [JFNOJBD[BOFK t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FL NMFLB

Sposób przygotowania:

v

#BLBMJF [BMBÆ¥ CSBOEZ J PETUBXJÆ¥ OB DBÂ&#x2019;Ƥ OPD 6US[FÆ¥ NBTÂ&#x2019;P [ DVLSFN ,PMFKOP XCJKBÆ¥ KBKLB DJƤHMF VDJFSBKƤD %PEBÆ¥ CBLBMJF J SFT[UƬ TLÂ&#x2019;BEOJLÃ&#x2DC;X .JFT[BÆ¥ ESFXOJBOƤ Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LƤ BÇ&#x2021; XT[ZTULP TJƬ QPÂ&#x2019;ƤD[Z 1S[ZHPUPXBÆ¥ QÂ&#x2019;Ã&#x2DC;UOP P XZNJBSBDI ¨ N ;BOVS[ZÆ¥ XF XS[ƤULV PEDJTOƤƥ PQSÃ&#x2DC;T[ZÆ¥ NƤLƤ 1PƽSPELV VÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ LVMƬ [ QS[ZHPUPXBOFHP DJBTUB J CBSE[P DJBTOP [XJƤ[BÆ¥ 5BL QS[ZHPUPXBOZ QVEEJOH XÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ EP EVÇ&#x2021;FHP HBSOLB [ XS[ƤULJFN HPUPXBÆ¥ J QÃ&#x2DC;Â&#x2019; HPE[ 8ZKƤƥ PETƤD[ZÆ¥ PTUVE[JÆ¥ J XÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZÆ¥ OB NJFTJƤDF EP MPEÃ&#x2DC;XLJ +FƽMJ [PTUBÂ&#x2019;P NOJFK D[BTV EP ƽXJƤU o XÃ&#x2DC;XD[BT [BNJBTU KFEOFHP EVÇ&#x2021;FHP DJBTUB CBCLJ NPÇ&#x2021;OB VGPSNPXBÆ¥ LJMLB NBÂ&#x2019;ZDI CBCFD[FL 1S[FE QPEBOJFN QPEHS[BÆ¥ XF XS[ƤDFK XPE[JF NJO PETƤD[ZÆ¥ NJO J SP[XJOƤƥ 4PT 1PEHS[BÆ¥ ƽNJFUBOƬ [ CSBOEZ J SP[LSPKPOƤ XBOJMJƤ 6US[FÆ¥ Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULB [ DVLSFN [Bƽ NƤLƬ [ NMFLJFN Æ Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULB [BMBÆ¥ QS[FDFE[POƤ DJFQÂ&#x2019;Ƥ ƽNJFUBOƤ DBÂ&#x2019;Z D[BT NJFT[BKƤD %PEBÆ¥ NƤLƬ J QPEHS[BÆ¥ EP [HƬTUOJFOJB OJF HPUVKFNZ Ç&#x2020;SÃ&#x2DC;EÂ&#x2019;P NFBOEZPSL CMPH QM

Å&#x161;wiÄ&#x2026;teczny

pudding reklama

Piernik SkÅ&#x201A;adniki:

t T[LM DVLSV t T[LM NJPEV t LPTULJ NBSHBSZOZ t KBK t T[LM NƤLJ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB TPEZ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB DZOBNPOV t H QS[ZQSBXZ EP QJFSOJLB t T[LM ƽNJFUBOZ QSPD

Sposób przygotowania:

.BSHBSZOƬ SP[UPQJÆ¥ [ DVLSFN NJPEFN J QS[ZQSBXƤ EP QJFSOJLB 8MBÆ¥ ƽNJFUBOƬ J [BHPUPXBÆ¥ (EZ PTUZHOJF EP [JNOFHP EPEBÆ¥ Ç&#x2021;Ã&#x2DC;Â&#x2019;ULB NƤLƬ XZNJFT[BOƤ [ TPEƤ J DZOBNPOFN XZNJFT[BÆ¥ /B LPƵDV VCJÆ¥ QJBOƬ [ CJBÂ&#x2019;FL EPEBÆ¥ EP DJBTUB J EFMJLBUOJF XZNJFT[BÆ¥ $JBTUP QS[FMBÆ¥ EP EXÃ&#x2DC;DI QPEÂ&#x2019;VÇ&#x2021;OZDI GPSFNFL XZÂ&#x2019;PÇ&#x2021;POZDI QBQJFSFN EP QJFD[FOJB 1JFD X UFNQFSBUVS[F TU $ QS[F[ HPE[JOƬ

pinokio

44 ~ święta I NOWY ROK

Prezenty świąteczne biet dla ko

Zapach Chloe Chloe (75 ml) to klasyka wśród perfum. Ma piękną, klasyczną buteleczkę, która kryje kompozycję z kategorii kwiatowej.

Nuty zapachowe: nuta głowy: liczi, frezja, peonia nuta serca: róża, magnolia, lilia nuta bazy: ambra, drzewo cedrowe.

£22,79 • notino.co.uk

Perfumy Chloe Michael Kors Jet Set Travel to mała i podręczna torebka na złotym łańcuszku. Wykonana jest ze skóry. Torebka posiada zamek błyskawiczny. Dostępna w różnych kolorach: białym, żółtym i brązowym. £159,99 • zalando.co.uk

Mała torebka

1 grudnia 2017

Elegancki zegarek Zegarki Daniela Wellingtona to klasa sama w sobie. Firma posiada ogromny wybór damskich zegarków, m.in.

Classic Petite Sterling. Ale w ofercie można znaleźć również inne modele, które przypadną do gustu osoby obdarowanej.

£109 • danielwellington.com

święta I NOWY ROK ~

45

Limitowana edycja specjalnych świec Yankee Candle o zapachu cynamonu i cedru. Idealna kompozycja na okres świąteczno-zimowy, która otuli swym aromatem całe mieszkanie. Wszystkie miłośniczki świec będą zadowolone z takiego upominku.

£23,99 • yankeecandle.co.uk

Świeca zapachowa

Książka Olivera Zestaw kosmetyków Zestaw SPA Resort Hawaii, �irmy Dr Irena Eris zawiera jedwabisty krem do mycia i rajski balsam nawilżający. Kuracja tymi kosmetykami sprawi, że kobieta poczuje się jak w salonie odnowy. Przeznaczone dla pań w każdym wieku. £45,96 • m-shop.eu

Stylowy portfel Podłużny portfel w kolorze szarym ma wiele kieszonek, zapinanych na zamek. Wykonany z poliuretanu, o wymiarach 11 cm x 20 cm x 4 cm. Jest podręczny i świetnie pasuje do damskich torebek.

cena: £12,70 • reserved.com

Nowa książka Jamiego Oliviera nosi tytuł „5 składników – gotuj szybko i tanio”. Można w niej znaleźć ponad 130 nowych przepisów, które nie sprawią trudności oraz nie zabiorą cennego czasu.

To obowiązkowa pozycja dla wszystkich pań, które uwielbiają gotować. £29,99 • amazon.co.uk

Sokowirówka Sokowirówka Viva HR1852 �irmy Philips wydobywa jeszcze więcej soku z owoców i warzyw. Została zaprojektowana do łatwego czyszczenia dzięki technologii QuickClean. Stworzona do wyciskania soków nawet z dużych owoców, typu jabłko, marchewka i buraki bez konieczności krojenia na mniejsze części. £99,99 • argos.co.uk

46 ~ święta I NOWY ROK

Prezenty świąteczne zyzn dla mężc

Pasek do spodni marki Tommy Hil�iger wykonany jest z naturalnej skóry. Wyposażony jest w metalową klamrę wraz z logo �irmy. Wyróżnia się regulowaną długością, stworzoną również dla niestandardowych wymiarów.

Skórzany pasek Bardzo elegancki krawat w oryginalne kwiatowe wzory w kolorze niebieskim. Świetnie się sprawdzi jako element podkreślający całą wizytową stylizację. Wykonany z czystego jedwabiu.

£45 • houseoffraser.co.uk

Krawat

1 grudnia 2017

£55 • uk.tommy.com

iPhone 8 Plus iPhone 8 Plus to innowacyjna wersja jego poprzedników. Jest odporny na kurz, ma najbardziej wytrzymałe szkło, wyświetlacz Retina HD, opcje bezprzewodowego ładowania oraz nagrywanie �ilmów w formacie 4K i optyczną stabilizację obrazu.

£949 • currys.co.uk

święta I NOWY ROK ~

Calvin Klein One to oryginalny zapach, który wybierany jest przez klientów od lat 90. To połączenie nut owocowych, w tym ananasa, papai, cytryny i jabłka, kwiatowych nut jaśminu, róży, lilii z doliny i jaśminu oraz nut ziemnych: piżma, drzewa sandałowego, cedru i bursztynu. Idealny do noszenia zarówno w ciągu dnia, jak i wieczorem.

£32,95 • fragrancedirect.co.uk

Perfumy Calvin Klein

Battlefront II Star Wars Battlefront II to prawdziwa gratka dla miłośników PS4 i sagi Gwiezdne Wojny. Walcz w kosmicznych bitwach o galaktycznej skali. Wciel się w legendarnych bohaterów, dysponujących wyjątkowymi zdolnościami lub dołącz do walki w pełnej emocji kampanii fabularnej dla jednego gracza.

£49,99 • game.co.uk

Wizyta w SPA Czy tylko kobiety mogą otrzymywać bony do spa? Mężczyznom też należy się chwila relaksu po całym dniu pracy. Opcji w Londynie jest naprawdę sporo, ale może zaproszenie na masaż tajski będzie dobrym pomysłem pod choinkę?

£32 • nisathaimassage.com

Zegarek Drewniany zegarek to zdecydowanie unikatowy i wyjątkowy prezent. Tarcza wykonana z drewna i szkła sza�irowego, a do tego skórzany pasek powodują, że ten naręczny gadżet zyskuje ogromną elegancję.

£130 • woodwatch.co.uk

47

48 ~ święta I NOWY ROK

Prezenty świąteczne i dla dziec

Zestaw Play-Doh Kuchnia.

Dzięki niemu dzieci przygotują z ciastoliny pyszne śniadanie. Do dyspozycji są talerzyki, sztućce, gofrownica oraz oczywiście ciastolina. Całość zestawu składa się z 16 elementów.

Dla dzieci od 3 lat.

£15,99 • toysrus.co.uk

Zestaw Play-Doh Było sobie życie „Było sobie życie” to emocjonująca gra, która sprawdza wiedzę na temat zdrowia i ludzkiego organizmu. Cel gry jest prosty: trzeba jak najszybciej zebrać komplet żetonów z wizerunkiem Hemo. £22,60 • ksiazka.co.uk

1 grudnia 2017

Miki Mouse Licencjonowana maskotka Miki Mouse, postaci z bajek Disneya to świetny propozycja dla dzieci w każdym wieku. Przygody Myszki Miki i jego przyjaciół to kultowa produkcja telewizyjna, którą znają wszyscy, szczególnie najmłodsi. Dostępne są także pluszaki Minnie, Donald, Daisy, Pluto oraz Goofy. £8,99 • ebay.co.uk

święta I NOWY ROK ~ Lekarze weterynarii dbają o zdrowie i dobre samopoczucie zwierząt domowych i ich właścicieli. Lalka Barbie weterynarz jest gotowa zaopiekować się swoimi czworonożnymi pacjentami. Miłośnicy młodych zwierząt pokochają odkrywanie świata opieki nad pupilami dzięki tej lalce.

£10,99 • argos.co.uk

Lalka barbie

Scooby-Doo Zestaw z lokomotywą Lokomotywa wraz z trzema wagonami oraz torami, zasilana bateriami to zabawka, której pozazdroszczą nawet dorośli. No bo kto w dzieciństwie nie marzył o takim prezencie? £6,99 • amazon.co.uk

Różowy Kucyk Pony Zabawka inspirowana jest �ilmem My Little Pony Podwodne Królestwo i Kucyki Syrenki.

Figurka ma piękny ogon, przypominający syreni, a jej oczy i skrzydła błyszczą się dzięki dużej ilości brokatu. Przeznaczony dla dzieci powyżej 3. roku życia.

£15,99 • getthebestgift.co.uk

Scooby Doo! Księga komiksów oparta na popularnej kreskówce z nowymi przygodami Tajemniczej Spółki, którą tworzą słynni detektywi – Fred, Daphne, Velma, Kudłaty i... SCOOBY-DOO! Przyjaciele jeżdżą po całym świecie i rozwiązują zagadki detektywistyczne. Każda część serii zawiera zabawny komiks, w którym bohaterowie tropią potwory. £4,95 • polbooks.co.uk

Kolorowanka „Arcydzieła do pokolorowania” to zbiór dzieł sztuki, które można pokolorować według własnych upodobań.

To świetna propozycja dla dzieci, ponieważ ten zeszyt łączy zabawę z nauką najważniejszych obrazów zapisanych w historii sztuki.

£8,99 • rewolucja.co.uk

49

porady ~

Panel

eksperta

51

Zwrot podatku

DECYZJE O POWROCIE DO POLSKI SĄ TRUDNE I WYMAGAJĄ DUŻEGO ZAANGAŻOWANIA. TRZEBA POZAŁATWIAĆ WSZYSTKIE SPRAWY NA OBCZYŹNIE, W TYM MIĘDZY INNYMI KWESTIĘ PODATKÓW. O zwrot nadpłaconego podatku można wnioskować, jeśli okaże się, że dochody w ciągu roku podatkowego były mniejsze niż zakładane na potrzeby ustalania zaliczek na podatek, a zwłaszcza niższe niż kwota wolna od podatku (personal allowance). Rok podatkowy w Wielkiej Brytanii zaczyna się 6 kwietnia, a kończy 5 kwietnia kolejnego roku kalendarzowego. Osoby podejmujące zatrudnienie na podstawie umowy o pracę nie mają obowiązku składania corocznych zeznań podatkowych. Zaliczki na podatek dochodowy odprowadzane są przez pracodawcę, który po zakończeniu każdego roku podatkowego jest zobowiązany wydać pracownikowi druk P60. Wskazywane są m.in. kwoty pobranych i odprowadzonych zaliczek.

6 kwietnia. W takim przypadJeżeli jednak pracownik chce ku powinniśmy wskazać tę okootrzymać zwrot podatku, musi Rok podatkowy liczność w zeznaniu podatkozłożyć stosowne zeznanie pow W. Brytanii wym. Podatek można rozliczyć datkowe. Zeznanie składa się nawet do czterech lat wstecz. po zakończeniu danego roku 6.04. się a zaczyn Jeżeli więc pracowaliśmy w podatkowego. Jeżeli wyjeżdżamy Wielkiej Brytanii przez kilka lat, ale nigdy nie z Wielkiej Brytanii i mamy pewność, że nie występowaliśmy o zwrot podatku, możemy rozpoczniemy tu pracy ponownie przed końto uczynić przy okazji powrotu do Polski. Nie cem danego roku podatkowego, możemy złożyć oznacza to jednak, że będzie nam zwrócony zeznanie również przed zakończeniem bieżącecały zapłacony w Wielkiej Brytanii podatek. go roku podatkowego, czyli przed

Możemy liczyć jedynie na kwotę, która stanowi jego nadpłatę.

Warto wiedzieć:

W każdym roku brytyjski rząd wyznacza kwoty wolne od podatku (personal allowance). W roku podatkowym 2016/17 kwota ta wyniosła 11,000 funtów, natomiast obecnie, w roku podatkowym 2017/18 wynosi 11,500 funtów. <<

Stres - twój wróg czy przyjaciel?

W życiu zmagamy się z różnymi trudnościami, które napotykamy na naszej drodze każdego dnia.

Towarzystwa dotrzymuje nam niejednokrotnie stres – wróg numer 1, odpowiedzialny w dużej mierze za nasz wygląd, samopoczucie oraz zdrowie. Jako Miss Polski UK & Ireland niejednokrotnie mi asystował i nie jest mi obce uczucie, które temu towarzyszy.

Jednak na szczęście są sposoby na

to, by dzięki naszej pomocy stres nie wpływał negatywnie na nasz organizm. Moje rady: wiara w siebie, akceptacja siebie, odpowiednia dieta i pozytywne myślenie.

Mój sposób na stres – uprawianie sportu. Aktywność �izyczna poprawia samopoczucie, zapobiega chorobom, pomaga w walce z otyłością i dzięki temu jesteśmy w stanie poczuć się pewnie we własnym ciele. Kolejnym czynnikiem,

który dodaje mi energii i wpływa pozytywnie na organizm jest trawa organiczna (green grass), która doskonale oczyszcza jelita, poprawia kondycję odpornościową organizmu, zawiera wiele naturalnych witamin, enzymów oraz wzmacnia układ krążenia.

Mam nadzieję, że moje rady chociaż trochę pomogą wam w walce ze stresem, który w codziennym życiu nikogo nie omija. <<

Paulina Główka MISS POLSKI UK&IRELAND 2017

52 ~ goniec KULTURALNY

GONIEC kulturalny

Winter Wonderland to największy zimowy park rozrywki na Wyspach

Świąteczny

park W

fot.

Shutterstock

W OKRESIE ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA W WIELU MIASTACH I KRAJACH W EUROPIE ORGANIZOWANE SĄ JARMARKI BOŻONARODZENIOWE. BRYTYJCZYCY ZAŚ STWORZYLI WŁASNY PARK ROZRYWKI WINTER WONDERLAND W HYDE PARKU.

ROZRYWKI

tym roku Winter Wonderland jest czynny od połowy listopada do początku stycznia i powrócił do londyńskiego parku już po raz jedenasty z rzędu.

Organizatorzy jak zwykle przygotowali mnóstwo atrakcji, które wprawią nas w świąteczny klimat i pozwolą cieszyć się z uroków zimy. Cały teren wypełniony jest stoiskami, kolorowymi konstrukcjami oraz nastrojowymi światłami i świątecznymi ozdobami. Główne atrakcje to wysokie na 60 metrów koło widokowe oraz największe w Wielkiej Brytanii lodowisko Ice Rink.

Oprócz tego na miejscu znajdują się: Magiczne Królestwo Lodu (The magical Ice Kingdom), dwa cyrki – Zippo Christmas Circus oraz Cirque Berserk, Lodowy bar, w którym panuje temperatura 10 stopni Celsjusza, a całe wnętrze zrobione jest z ogromnych brył lodu.

1 grudnia 2017

Nie zabraknie akcentu typowego jarmarku bożonarodzeniowego, który może przypominać niemieckie Angels Christmas Market oraz Village Bavaria. Można tam kupić pamiątki z Londynu, prezenty świąteczne, a także zjeść słynnego bratwursta oraz napić się niemieckiego piwa lub Glühwein. A bez czego jeszcze nie mogą się odbyć święta i jarmarki? Bez belgijskiej czekolady, dostępnej w wielu różnych wariacjach – biała, mleczna, różowa, ciemna, gorąca do picia, w formie pralin, etc. Mimo panującej świątecznej aury, w Winter Wonderland można kupić również burgery, które choć mało kojarzą się z Bożym Narodzeniem, to są warte uwagi ze względu na rodzaj mięsa, będący dla wielu zaskoczeniem i kulinarną nowością. O czym mowa? O mięsnych kotletach z krokodyla, strusia, lamy oraz kangura.

W tym roku przewidziano spektakl „Kopciuszek”, w którym weźmie udział 18 łyżwiarzy z całego świata. Na odwiedzających czekają stoiska z ręcznie wykonanymi produktami (m.in. swetry, drewniane akcesoria oraz dekoracje do wnętrz). Winter Wonderland to miejsce, które zachwyca wszystkich, bez względu na wiek, płeć oraz częstotliwość odwiedzania tego zimowego parku rozrywki. Wstęp na teren parku jest darmowy, jednak należy zapłacić za korzystanie z poszczególnych atrakcji. Bilety można kupić na stronie internetowej parku. <<

DO 1 STYCZNIA

HYDE PARK, LONDYN, W2 2UH

CENA:

FREE

goniec KULTURALNY ~

kino

Listy do M. 3 PREMIERA: UK

24 listopada do kin w UK weszła trzecia część świątecznej polskiej komedii Listy do M. Opowieści i losy bohaterów, tworzą ciepłą i klimatyczną aurę, połączoną z dawką humoru i wzruszeń, a wszystko to w gwiazdorskiej obsadzie. W filmie wystąpili m.in. Andrzej Grabowski, Tomasz Karolak, Magdalena Różczka, Agnieszka Dygant oraz Borys Szyc. Listy do M.3 to reprodukcja klasycznego filmu

Ostatni Jedi PREMIERA: UK

W najnowszej produkcji „Gwiezdne Wojny: Ostatni Jedi” bohaterowie poprzedniego „Przebudzenia Mocy” wraz z legendarnymi postaciami gwiezdnego uniwersum odkryją zaskakujące sekrety przeszłości i niezgłębione dotąd tajemnice mocy.

„To właśnie miłość”, opowiadająca historię o miłości między kobietą a mężczyzną, ale i tej miłości rodzicielskiej, owianej świątecznym klimatem.

Dla wielu, święta wraz z bohaterami Listów do M. to już tradycja, niczym Kevin w Wigilię.

KOMEDIA ROM. REŻ. TOMASZ KONECKI

SCI-FI

REŻ. RIAN JOHNSON

W nowej części wystąpili m.in. Daisy Ridley, John Boyega, Mark Hamill, Oscar Isaac oraz Adam Driver.

Projekt

NETWORKING

Sukces przez duże S

BIZNESOWY

9 GRUDNIA, HOTEL HILTON LONDON METROPOLE, 225 EDGWARE RD, W2 1JU, LONDYN, CENA: £240 Szkolenie zatytułowane „Sukces przez duże S” poprowadzi Mateusz Grzesiak – najbardziej rozpoznawalny polski trener i konsultant biznesu. Tematem spotkania będą konkretne kompetencje sprawiające, że człowiek – zawodowo i prywatnie – albo rozwija się niezależnie od obszaru, na którym działa, albo stoi w miejscu. „Sukces przez duże S” to spotkanie dla najbardziej przedsiębiorczych i ambitnych Polaków za granicą – niezależnie od

tego, czy są zatrudnieni na etacie czy też dają zatrudnienie innym. To szansa dla tych, którzy chcą w życiu sięgać po więcej. Dr Grzesiak w ciągu całodniowej konferencji będzie koncentrował się na obszarach takich jak umiejętność korzystania z rodzimych pozytywnych zasobów narodowych, czyli odwagi, kreatywności i zaangażowania. Opowie o skutecznym budowaniu brandu osobistego i kontroli emocji w sytuacjach kryzysowych.

POPOŁUDNIE Z MUZYKĄ POLSKĄ 16 GRUDNIA, THE V&A MUSEUM OF CHILDHOOD IN BETHNAL GREEN CAMBRIDGE HEATH RD, LONDYN, E2 9PA Koncert zimowy to cykliczna impreza organizowana w okresie świąteczno-zimowym. Ma charakter edukacyjny i jest

53

skierowany głównie dla polskich dzieci mieszkających w Wielkiej Brytanii.

Podczas imprezy nie zabraknie dobrej zabawy i

przede wszystkim muzyki.

Tegoroczna edycja stanie pod znakiem polskich kompozytorów. Przewidziano oczywiście aktyw-

ne słuchanie muzyki, gry oraz poczęstunek.

Okres świąteczny i końcówka roku to idealna pora na podsumowania i przygotowanie planu na najbliższe 12 miesięcy.

Biznesowy networking PBlink to właśnie gwarantuje. Podczas spotkania uczestnicy będą mieli okazję podzielić się swoimi doświadczeniami i poznać osoby z branży. Przewidziana jest także loteria fantowa z ciekawymi nagrodami. Cały dochód z zabawy zostanie przeznaczony na cele charytatywne. Aby wziąć udział w spotkaniu o charakterze nieformalnym, należy zarejestrować się na stronie pblink.co.uk.

Liczba miejsc jest ograniczona.

8 GRUDNIA

GROSVENOR CASINO 262 TOTTENHAM COURT ROAD, LONDON, W1T 7RG CENA: OD £20

54 ~ goniec KULTURALNY

muzyka

10-&$"

Magdalena Kruszona

MĂ&#x201C;J DOM

Korteza

KORTEZ

GATUNEK: ALTERNATYWA/INDIE

CENA: ÂŁ10

â&#x20AC;&#x17E;MĂłj domâ&#x20AC;? to druga pĹ&#x201A;yta Korteza, jego debiutancki album to â&#x20AC;&#x17E;Bumerangâ&#x20AC;?. Najnowszy krÄ&#x2026;Ĺźek to obrazowa, osadzona w czterech Ĺ&#x203A;cianach i 9 aktach historia rozpadu zwiÄ&#x2026;zku. PĹ&#x201A;ytÄ&#x2122; tworzyli ludzie z najbliĹźszego otoczenia Korteza. Praca nad niÄ&#x2026; zajÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a 18 miesiÄ&#x2122;cy. WiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; partii instrumentalnych nagraĹ&#x201A; z kolegami ze swojego zespoĹ&#x201A;u (Krzysztof DomaĹ&#x201E;ski, Kuba GaliĹ&#x201E;ski, LesĹ&#x201A;aw Matecki i Marcin UĹ&#x201A;anowski). ZaĹ&#x203A; za teksty odpowiedzialna byĹ&#x201A;a Agata Trafalska. Producentem, podobnie jak wypadku â&#x20AC;&#x17E;Bumerangaâ&#x20AC;? byĹ&#x201A; Olek Ĺ&#x161;wierkot. CaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci obrazu pĹ&#x201A;yty dopeĹ&#x201A;nia okĹ&#x201A;adka, inspirowana frontem pĹ&#x201A;yty â&#x20AC;&#x17E;Bluesâ&#x20AC;? zespoĹ&#x201A;u Breakout. Album skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; z dwĂłch pĹ&#x201A;yt, z czego na jednej znajduje siÄ&#x2122; 9 utworĂłw, a na drugiej 5. <<

festiwale, spotkania, koncerty

Lodowisko Canary Wharf

To jedno z krytych lodowisk otoczone jest setkami migoczÄ&#x2026;cych Ĺ&#x203A;wiateĹ&#x201A;ek, ktĂłre tworzÄ&#x2026; niezwykĹ&#x201A;Ä&#x2026; kaskadÄ&#x2122; kolorĂłw i wzorĂłw. DziÄ&#x2122;ki nim Ĺ&#x201A;yĹźwiarze mogÄ&#x2026; czuÄ&#x2021; siÄ&#x2122; jak na imprezie disco. Jego plusem jest to, Ĺźe w weekendy zaglÄ&#x2026;da tu znacznie mniej ludzi niĹź na lodowiska w centrum.

Canada Square Park Canary Wharf E14 5AB, Londyn

cena: od ÂŁ10,50 kiedy: do 24 lutego

Rekolekcje adwentowe z HoĹ&#x201A;owniÄ&#x2026;

W paraďŹ i Ĺ&#x203A;w. Wojciecha rekolekcje adwentowe poprowadzi Szymon HoĹ&#x201A;ownia â&#x20AC;&#x201C; dziennikarz, publicysta, autor ksiÄ&#x2026;Ĺźek. W czasie rekolekcji bÄ&#x2122;dzie moĹźna zakupiÄ&#x2021; jego ksiÄ&#x2026;Ĺźki, m.in. najnowszÄ&#x2026; pozycjÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; â&#x20AC;&#x17E;Ĺ&#x161;wiÄ&#x2122;ci pierwszego kontaktuâ&#x20AC;?, ktĂłra jest kontynuacjÄ&#x2026; pierwszego tomu.

ParaďŹ a pw. Ĺ&#x161;w. Wojciecha Brompton Road, SW7 2RP, Londyn

cena: free kiedy: 3 i 4 grudnia

1 grudnia 2017

Koncert Gorillaz

Disco party

O2 Arena Peninsula Square Londyn SE10 0DX

Klub OrĹ&#x201A;a BiaĹ&#x201A;ego 211 Balham High Rd London SW17 7BQ

Gorillaz znany z takich przebojĂłw jak â&#x20AC;&#x17E;Clint Eastwoodâ&#x20AC;? czy â&#x20AC;&#x17E;Feel Good incâ&#x20AC;? wystÄ&#x2026;pi w londyĹ&#x201E;skim O2 Arena.

ZespĂłĹ&#x201A; rozgrzeje publicznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; swoimi najwiÄ&#x2122;kszymi hitami, ale takĹźe zaprezentuje nowe utwory z pĹ&#x201A;yty Humanz, wydanej w tym roku.

cena: od ÂŁ102 kiedy: 5 grudnia

Klub OrĹ&#x201A;a BiaĹ&#x201A;ego zaprasza na najlepszÄ&#x2026; imprezÄ&#x2122;, podczas ktĂłrej zagra Dj MichaĹ&#x201A;. Dostarczy on uczestnikom wielu pozytywnych emocji, a przede wszystkim porcjÄ&#x2122; dobrej muzyki. WstÄ&#x2122;p za okazaniem dokumentu toĹźsamoĹ&#x203A;ci .

cena: od ÂŁ5 kiedy: 9 grudnia

Lodowy koncert

OpĹ&#x201A;atek

ZarzÄ&#x2026;d I Rada Polskiego OĹ&#x203A;rodka SpoĹ&#x201A;eczno-Kulturalnego zapraszajÄ&#x2026; na spotkanie opĹ&#x201A;atkowe, ktĂłre odbÄ&#x2122;dzie siÄ&#x2122; w Sali Teatralnej. Wszyscy chÄ&#x2122;tni Polacy mogÄ&#x2026; zgĹ&#x201A;aszaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; bezpoĹ&#x203A;rednio do POSK-u. Liczba miejsc jest ograniczona. Decyduje kolejnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zgĹ&#x201A;oszeĹ&#x201E;.

POSK 238-246 King Street London, W6 0RF

cena: free kiedy: 14 grudnia

Ä&#x2018; 10-&$".:Ä&#x2018;

Norweski muzyk Terje Isungset zaskoczy swojÄ&#x2026; widowniÄ&#x2122;. Zagra na instrumentach wykonanych z lodu.

Nie zabraknie lodowego rogu oraz perkusji, ktĂłre razem stworzÄ&#x2026; piÄ&#x2122;kny utwĂłr. CaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; dopeĹ&#x201A;ni gĹ&#x201A;os wokalistki Marii Skranes.

Royal Festival Hall Belvedere Rd South Bank Londyn SE1 8XX

cena: free kiedy: 15 grudnia

GEORGE MICHAEL

â&#x20AC;&#x17E;Listen without Prejudiceâ&#x20AC;? to drugi w karierze solowy album nieĹźyjÄ&#x2026;cego juĹź Michaela z 1990 r.

GATUNEK: POP CENA: ÂŁ15

MIKROMUSIC

ZespĂłĹ&#x201A; postanowiĹ&#x201A; samodzielnie wydaÄ&#x2021; pĹ&#x201A;ytÄ&#x2122;, decydujÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; na crowdfunding. Na krÄ&#x2026;Ĺźku znajduje siÄ&#x2122; 10 autorskich piosenek.

GATUNEK: TRIP HOP/JAZZ CENA: ÂŁ5

Polski stand up

Na brytyjskiej scenie w Leeds odbÄ&#x2122;dzie siÄ&#x2122; polski stand up, podczas ktĂłrego wystÄ&#x2026;piÄ&#x2026; BĹ&#x201A;aĹźej Krajewski, PaweĹ&#x201A; ChaĹ&#x201A;upka oraz Jasiek Borkowski. Komicy wystÄ&#x2026;piÄ&#x2026; ze swoim autorskim repretuarem, opowiadajÄ&#x2026;c o codziennoĹ&#x203A;ci ze swojego punktu widzenia. WstÄ&#x2122;p powyĹźej 16. roku Ĺźycia.

Polski OĹ&#x203A;rodek Katolicki Newton Hill Road Leeds, LS7 4JE

cena: od ÂŁ17 kiedy: 2 grudnia

Zabawa sylwestrowa

Polski OĹ&#x203A;rodek SpoĹ&#x201A;eczno-Kulturalny zaprasza na imprezÄ&#x2122; ĹźegnajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; i witajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; Nowy Rok w POSK Klub.

Podczas sylwestrowej nocy nie zabraknie szampaĹ&#x201E;skiej zabawy, dobrej muzyki i jedzenia. W cenie biletu jest kolacja skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;ca siÄ&#x2122; z trzech daĹ&#x201E;, zespĂłĹ&#x201A; oraz szampan o pĂłĹ&#x201A;nocy.

POSK 238-246 King Street London W6 0RF

cena: ÂŁ75 kiedy: 31 grudnia

goniec KULTURALNY ~

ksiÄ&#x2026;Ĺźka

10-&$"

POZYCJA

KOCHAJ

CENA:

ÂŁ7,50

Mroczna historia opowiada o Ĺ&#x201A;owcach czarownic, magach, podróşnikach przechodzÄ&#x2026;cych przez lustra i zaskakujÄ&#x2026;cych bohaterach wygrzebanych z czeluĹ&#x203A;ci brytyjskich legend.

Najnowsza, niezwykle osobista ksiÄ&#x2026;Ĺźka autorki bestsellerowych â&#x20AC;&#x17E;JesteĹ&#x203A; cudemâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;BĂłg nigdy nie mrugaâ&#x20AC;? oraz â&#x20AC;&#x17E;Twojego dziennikaâ&#x20AC;?.

Ta lektura powstaĹ&#x201A;a z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o tych, ktĂłrzy zostali zranieni albo kochajÄ&#x2026; zranionych.

Jak pisze autorka, postanowiĹ&#x201A;a stworzyÄ&#x2021; poradnik, majÄ&#x2026;c Ĺ&#x203A;wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, Ĺźe nie tylko ona mierzyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; w swoim Ĺźyciu z wieloma problemami. PowstaĹ&#x201A;a na podstawie jej wĹ&#x201A;asnych doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E;. â&#x20AC;&#x201C; PrzeĹźyĹ&#x201A;am wiele trudnych chwil. DziĹ&#x203A; potraďż˝iÄ&#x2122; spojrzeÄ&#x2021; wstecz i dostrzec dar w kaĹźdym z moich doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E;. Gdybym mogĹ&#x201A;a wybieraÄ&#x2021; z menu Ĺźycia, nigdy nie zdecydowaĹ&#x201A;abym siÄ&#x2122; na wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sytuacji, ktĂłre mi siÄ&#x2122; przytraďż˝iĹ&#x201A;y, a mimo to Ĺźadnej nie ĹźaĹ&#x201A;ujÄ&#x2122;. KaĹźde doznanie i zwiÄ&#x2026;zek uczyniĹ&#x201A;y mnie tÄ&#x2026; osobÄ&#x2026;, jakÄ&#x2026; jestem. Wreszcie mogÄ&#x2122; powiedzieÄ&#x2021;, Ĺźe kocham jÄ&#x2026; caĹ&#x201A;ym sercem. <<

AUTOR: CHARLIE FLETCHER GATUNEK: HORROR CENA: ÂŁ8

DEBIUT HANKSA

Debiut literacki wybitnego i uwielbianego aktora to arcyciekawy zbiĂłr opowiadaĹ&#x201E; â&#x20AC;&#x201C; eleganckich, poruszajÄ&#x2026;cych, zabawnych, niekiedy ďŹ glarnych, czasami melancholijnych i zawsze zaskakujÄ&#x2026;cych.

AUTOR: TOM HANKS GATUNEK: OPOWIADANIE CENA: ÂŁ6

spektakle i kabarety Dziadek do orzechĂłw

To historia o mĹ&#x201A;odej Klarze, zaczarowanym Dziadku do orzechĂłw oraz magiku Drosselmeyera. Klasyczna produkcja jest magicznÄ&#x2026;, niezapomnianÄ&#x2026; opowieĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; oraz wartÄ&#x2026; uwagi ucztÄ&#x2026; boĹźonarodzeniowÄ&#x2026;, przeznaczonÄ&#x2026; dla kaĹźdego.

London Coliseum St Martinâ&#x20AC;&#x2122;s Ln Londyn, WC2N 4ES

cena: od ÂŁ18 kiedy: 19-31 grudnia

wystawy Portrety CĂŠzanne

Malowanie ludzi impresjonistyczny malarz traktowaĹ&#x201A; jako drugi plan, jednak gdy to zrobiĹ&#x201A;, portrety wychodziĹ&#x201A;y mu wyjÄ&#x2026;tkowe i genialne. MalowaĹ&#x201A; noĹźem do szpachlowania, kĹ&#x201A;ujÄ&#x2026;c i smarujÄ&#x2026;c farbÄ&#x2122;, tworzÄ&#x2026;c maĹ&#x201A;e psychodeliczne wiry koloru.

National Portrait Gallery St Martinâ&#x20AC;&#x2122;s Place WC2H 0HE Londyn

cena: ÂŁ10-18,50 kiedy: do lutego 2018

MayDay2

To wielobarwna opowieĹ&#x203A;Ä&#x2021; o taksĂłwkarzu, ktĂłry zaplanowaĹ&#x201A; sobie dwa ciepĹ&#x201A;a domy z róşnymi kobietami.

Prowadzi podwĂłjne Ĺźycie, do czasu aĹź jego dorastajÄ&#x2026;ce dzieci dowiadujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; o sobie w Internecie. W spektaklu wystÄ&#x2026;piÄ&#x2026; Katarzyna Cichopek, Mariusz KrzemiĹ&#x201E;ski, Marcin Mroczek, Marek WĹ&#x201A;odarczyk, Kamila Polak oraz Daria KrzyĹźaniak.

The Great Hall, 327 Mile End Road Londyn, E1 4NS

cena: od ÂŁ35 kiedy: 2 grudnia

WspĂłĹ&#x201A;czesnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Karli Black

Sztuka Karli Black to chaos â&#x20AC;&#x201C; podĹ&#x201A;oga jest zaĹ&#x203A;miecona kulkami róşowego puchu, na Ĺ&#x203A;cianach widaÄ&#x2021; resztki farby, a z suďŹ tu zwisajÄ&#x2026; strzÄ&#x2122;py papieru i weĹ&#x201A;ny. Prace Black z jednej strony sÄ&#x2026; napiÄ&#x2122;te, a jednoczeĹ&#x203A;nie urocze.

Modern Art 4-8 Helmet Row EC1V 3QJ Londyn

cena: free kiedy: do 16 grudnia

Magdalena Kruszona

NADZĂ&#x201C;R

nie dla kaĹźdego

AUTOR: REGINA BRETT GATUNEK: PORADNIK

55

Polska Noc Kabaretowa 2017

UpiĂłr w Operze

To kolejna edycja wyjÄ&#x2026;tkowego show kabaretowego, podczas ktĂłrego wystÄ&#x2026;pi wiele gwiazd: Kabaret SkeczĂłw MÄ&#x2122;czÄ&#x2026;cych, Paranienormalni, Kabaret Nowaki oraz Jerzy Kryszak.

Nie zabraknie hitĂłw, a takĹźe premierowych skeczy.

Historia czĹ&#x201A;owieka o nienaturalnej twarzy, ktĂłry zamieszkuje piwnice paryskiej opery. Pewnej nocy bohater sĹ&#x201A;yszy piÄ&#x2122;kny Ĺ&#x203A;piew dochodzÄ&#x2026;cy z sali. WkrĂłtce potem dostrzega Ĺ&#x203A;piewaczkÄ&#x2122;, w ktĂłrej siÄ&#x2122; zakochuje.

Postanawia porwaÄ&#x2021; dziewczynÄ&#x2122; i wyznaÄ&#x2021; jej swoje uczucie.

Troxy Theatre 490 Comercial Rd| Londyn, E1 OHX

Her Majestyâ&#x20AC;&#x2122;s Theatre Haymarket, St. Jamesâ&#x20AC;&#x2122;s Londyn, SW1Y 4QL

Rozmiar ma znaczenie

Terapia maĹ&#x201A;ĹźeĹ&#x201E;ska

cena: od ÂŁ25 kiedy: 3 grudnia

W obrazach i rysunkach Caludette Johnson rozmiar ma znaczenie. Postaci, ktĂłre przedstawia, sÄ&#x2026; wiÄ&#x2122;ksze o 30 procent niĹź w rzeczywistoĹ&#x203A;ci.

To Ĺ&#x203A;wiadoma koncepcja, ktĂłrÄ&#x2026; praktykuje od lat 80. XX wieku. Autorka w swych dzieĹ&#x201A;ach przekazuje bardzo waĹźne treĹ&#x203A;ci. Aby je poznaÄ&#x2021;, trzeba zobaczyÄ&#x2021; wystawÄ&#x2122;.

Hollybush Gardens 1-2 Warner Yard, EC1R 5EY, Londyn

cena: free kiedy: do 22 grudnia

Ä&#x2018; 10-&$".:Ä&#x2018;

cena: od ÂŁ29 kiedy: 1-30 grudnia 2017

Obrazy Mary Ramsden wypeĹ&#x201A;nione sÄ&#x2026; rozproszonymi kolorami i rozlegĹ&#x201A;ymi polami monochromatycznymi, podkreĹ&#x203A;lone sercami. PrzypominajÄ&#x2026; dziennik nastolatki, ktĂłry zostaĹ&#x201A; ocenzurowany, a wĹ&#x203A;rĂłd znaczeĹ&#x201E; i czarnych barw, widaÄ&#x2021; niezniszczone symbole miĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci.

Pilar Corrias 54 Eastcastle St. W1W 8EF, Londyn

cena: free kiedy: do 15 grudnia

56 ~ goniec KULTURALNY

w sieci

gry

Call of Duty:

WWII

FOTOGRAFIA

PC

GATUNEK: STRATEGICZNA

8 1*(6Ö$&

CENA:

£51

JESTRUDO.PL

Polka, która przez lata mieszkała w UK, zawodowo zajmuje się fotogra�ią i jej edycją. Na blogu tłumaczy podstawy tworzenia zdjęć, a także obróbki. Ten temat rozkłada na czynniki pierwsze, by każdy początkujący mógł zrozumieć i zaznajomić się z tą profesją. Pokazuje, jakie dobrać tła fotogra�iczne, jak robić dobre zdjęcia smartfonem, sposoby rozjaśniania fotogra�ii w edytorze, a także panujące trendy. Ponadto, blog Natalii Sławek obejmuje ogólno pojęty lifestyle. W tej kategorii znajdują się artykuły o wnętrzach, sposoby na zaoszczędzenie czasu w ciągu dnia, ciekawostki o życiu w Londynie. Autorka przemyca również trochę prywaty. Czytelnicy często korzystają z jej rad, a grono fanów sięga już prawie 20 tysięcy osób. <<

na parkiecie MUZYCZNE shabby-chic

NIEPOZORNE MIEJSCE KRYJE GORĄCĄ ATMOSFERĘ, KTÓRA UDZIELA SIĘ IMPREZOWICZOM. WYSTARCZY ZEJŚĆ DO PIWNICY, BY POZNAĆ DEFINICJĘ SŁOWA ZABAWA W HIP HOP-HOPOWYM STYLU.

Specyficzną atmosferę shabby-chic odnajdziesz w Shoreditch w The Book Club. Mieści się w bocznej uliczce pokrytej artystycznymi muralami, gdzie po 1 grudnia 2017

zmierzchu miejsce kafejek zajmuje tłum imprezowiczów.

Oto miejsce spotkań towarzyskich, którym przygrywa playlista złożona z kawałków nowych

modnych zespołów. Jeśli szukasz porządnej imprezy na mieście, zejdź do piwnicy. Hiphopowe i house’owe brzmienia ogłuszają podekscytowany tłum. <<

Call of Duty: WWII opowiada uniwersalną historię o nierozrywalnej więzi między ludźmi walczącymi o wolność w świecie, który stoi na krawędzi zagłady. Gracze wezmą udział w emocjonującej, realistycznie przedstawionej kampanii rozgrywanej podczas wstrząsających bitew. Będą musieli walczyć w całej Europie i sprostać strasznym przeciwnościom losu na terenie wroga – przeżyją opowieść, która oddaje ducha II wojny światowej. Gracze wcielą się m.in. w postać Ronalda Danielsa zwanego Redem, żołnierza amerykańskiej 1 Dywizji Piechoty. Gra oferuje wiele innowacji dzięki nowym sposobom komunikacji, rywalizacji i budowania społeczności. To innowacyjne rozwiązanie, które da graczom niespotykane dotąd możliwości interakcji. <<

dress code

KLASA

SAMA W SOBIE

MĘŻCZYŹNI DO PRACY BIUROWEJ MUSZĄ NOSIĆ GARNITUR W CIEMNYM KOLORZE – GRANATOWYM, SZARYM LUB GRAFITOWYM, KRAWAT ORAZ JASNĄ KOSZULĘ, NAJLEPIEJ BIAŁĄ LUB BŁĘKITNĄ.

CAŁOŚĆ STYLIZACJI ŚWIETNIE PODKREŚLAJĄ KLASYCZNE PÓŁBUTY. CECHAMI CHARAKTERYSTYCZNYMI TAKIEGO STROJU JEST JEGO PONADCZASOWOŚĆ, PROSTOTA I NEUTRALNOŚĆ. W PRACY BIUROWEJ LUB TAKIEJ, GDZIE MA SIĘ KONTAKT Z KLIENTEM, ELEGANCKIE STYLIZACJE BĘDĄ NAJLEPSZYM ROZWIĄZANIEM, PONIEWAŻ STRÓJ NIE BĘDZIE ODCIĄGAŁ UWAGI OD OSOBY. <<

goniec KULTURALNY ~

57

„MUZYKA CHOPINA

ZALŚNIŁA PEŁNYM BLASKIEM”

ILONA FELICJAŃSKA, MODELKA, BIZNESWOMAN, PISARKA:

PIOTR MICHALIK, OGNISKO POLSKIE:

– Ciało potrzebuje pożywienia, dusza również, może nawet bardziej… Tym pożywieniem dla duszy jest wszystko, co piękne, co zachwyca. Taką ucztą dla mojej duszy było spotkanie z muzyką jakże wyjątkowego Artura. Oby więcej takich talentów i możliwości oddawania się słuchaniu ich umiejętności. To cudowne, że są takie osoby jak Basia Hamilton, dzięki którym możemy pieścić zmysły, a jednocześnie pomagać rozwijać skrzydła wyjątkowo utalentowanym młodym ludziom.

OD AUTORA TOMASZ FURMANEK, PROMOTOR MUZYKI:

– Koncert zrobił wrażenie, świetnie się go słuchało. Romantyczna natura muzyki Chopina doskonale współgrała z młodzieńczą świeżością interpretacji Haftmana, pianista robił wrażenie elegancką, niewymuszoną wirtuozerią, a przede wszystkim doskonale czuł muzykę mistrza Fryderyka. W wykonaniu Artura Haftmana muzyka Chopina niewątpliwie zalśniła swoim pełnym blaskiem.

– Kiedy usłyszeliśmy Artura po raz pierwszy – zarówno ja, jak i Basia Hamilton gramy na pianinie – od razu rozpoznaliśmy nie tylko jego talent, ale też ogromną pasję grania muzyki. Artur zakochał się w Chopinie 16 lat temu i od tamtej pory jest to jego ukochany kompozytor. Założeniem koncertu było, żeby zebrać fundusze na dalszą edukację Artura, i mam nadzieję, że Artur rzeczywiście nam się rozwinie i wyrośnie na wielkiego polskiego pianistę – jestem pewny, że tak będzie! Rozmawiałem już z wieloma osobami po dzisiejszym koncercie, przewijały się słowa uznania i opinie typu „incredible” czy „where did you �ind this talent?!” – tak mówiły osoby ze świata muzyki, które przyszły i którym koncert się podobał. Rozmawiałem też z Duke of Kent, który zaszczycił koncert swoją obecnością i który był jednym z tych, którzy zachwycili się koncertem. Duke of Kent wyraził swoje zdanie słowami „Amazing, amzaing! I love him!” – nie można chyba wyrazić lepszej opinii!

ELŻBIETA WERNIK, OGNISKO POLSKIE:

– Jesteśmy bardzo zadowoleni z doskonałej frekwencji. Artur jest jeszcze bardzo młody, ale ma ogromny talent, a Chopina wykonuje doskonale, co jest ważne dla Polaków szczególnie, gdyż wydaje mi się, że my wszyscy tego Chopina czujemy. I gdy ktoś może, swoją interpretacją, te uczucia jeszcze bardziej rozniecić, to jest to dla nas bardzo, bardzo ważne. Koncert miał na celu zebranie funduszy na jego dalszą edukację.

Powiedziałabym, że jak na razie Artur wspaniale się rozwija i naprawdę może mieć przed sobą dużą karierę, czego mu bardzo życzę!

BARBARA BAKST, KONFRATERNIA ARTYSTÓW POLSKICH W WIELKIEJ BRYTANII:

– To bardzo utalentowany pianista, dwa razy już prezentowałam go w Konfraterni w ramach koncertów muzyki klasycznej w POSK-u.

Artur ma za sobą piękną młodzieńczą przeszłość w kraju, gdzie jako młody pianista szkół średnich zdobywał wszystkie możliwe nagrody. To jest piękna karta, która owocuje umocnieniem wiary w siebie, prawda? A teraz potrzeba mu naszej wiary w niego i wsparcia! Ma doskonały warsztat pianistyczny i przygotowanie muzyczne z kraju, gdzie kształcimy muzyków według najpiękniejszej tradycji szkoły fortepianowej. Życzę mu wielkiej kariery, ale to wszystko zależy od szczęścia... Jak powiedział kiedyś wielki Artur Rubinstein – „pianiści potrzebują talentu, dobrego grania, ale najwięcej szczęścia”.

ARTUR HAFTMAN, PIANISTA:

– Ja po prostu robię to, co kocham i staram się robić to jak najlepiej i przekazać moje wszystkie odczucia muzyczne publiczności. Chopin jest mi bliski, to mój ulubiony kompozytor. Już jako 7-latek, kiedy zaczynałem naukę gry na pianinie, słuchałem chętnie Chopina. Teraz jestem na pierwszym roku masters w Royal College of Music w Londynie, robię też dodatkowe studia w Paryżu. Koncertuję w miarę regularnie, aczkolwiek nie jest to jeszcze tak często jak bym chciał. Nie mam obecnie managera, mój profesor opiekuje się mną jeśli chodzi o kwestię umiejętności gry na fortepianie i inspiracje muzyczne, natomiast takim moim opiekunem w Londynie jest na pewno pani Basia KaczmarowskaHamilton, która pomaga mi i troszczy się o mój rozwój. Pomaga mi również, oczywiście, pani Barbara Bakst, dwa razy już występowałem dla Konfraternii, bardzo dobrze wspominam te koncerty w POSK-u i bardzo życzliwą poskową publiczność. Jestem dumny z tego, że na moim koncercie w Ognisku Polskim była pełna sala i przybyło tylu znakomitych gości ze świata muzyki i nie tylko.

Fot. Tomasz Furmanek

RECITAL PIANISTYCZNY MŁODEGO POLSKIEGO MUZYKA ARTURA HAFTMANA, STUDENTA ROYAL COLLEGE OF MUSIC W LONDYNIE, ODBYŁ SIĘ W OGNISKU POLSKIM. USŁYSZELIŚMY ZNAKOMITE INTERPRETACJE UTWORÓW FRYDERYKA CHOPINA.

58 ~ Ĺźycie w SIECI

Ĺźycie w SIECI 5SBWFMNBOJBL UP CMPH P UBOJDI QPES´ÜBDI EMB 1PMBL´X X 6, "VUPSFN jest Marcin, ktĂłry samodzielnie od 2014 roku wyszukuje i publikuje ciekawe propozycje na spÄ&#x2122;dzenie wakacji, nie tylko w Polsce. ďż˝ ďż˝

travelmaniak.co.uk facebook.com/travelmaniakuk/

� od 2014 roku prowadzi blog o tematyce podróşniczej

Strona powstaĹ&#x201A;a pod koniec sierpnia 2014 roku, tak wiÄ&#x2122;c istnieje juĹź ponad 3 lata. Od dawna pasjonuje mnie wyszukiwanie podróşniczych okazji mĂłwi o swojej dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci autor blogu Travelmaniak

Magdalena Kruszona Blog powstaĹ&#x201A; z pasji do podróşowania. Autor strony internetowej czÄ&#x2122;sto zwiedzaĹ&#x201A; róşne zakamarki Ĺ&#x203A;wiata za niewielkie pieniÄ&#x2026;dze, np.

Amsterdam w jeden dzieĹ&#x201E; za ÂŁ17, czy teĹź Ibiza za ÂŁ20 w dwie strony.

Znajomi czÄ&#x2122;sto wypytywali go o szczegĂłĹ&#x201A;y tych okazyjnych wyjazdĂłw, wiÄ&#x2122;c postanowiĹ&#x201A; stworzyÄ&#x2021; miejsce w Sieci, gdzie zamieszcza wszystkie potrzebne informacje w tym temacie. Jak sam wspomina, nie chciaĹ&#x201A; kaĹźdemu z osobna tĹ&#x201A;umaczyÄ&#x2021; tego samego zagadnienia. Poza tym, przez dĹ&#x201A;ugie lata mieszkaĹ&#x201A; w Northampton i dobrze znaĹ&#x201A; podejĹ&#x203A;cie rodakĂłw na Wyspach do wakacji. â&#x20AC;&#x201C; WiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; PolakĂłw w Wielkiej Brytanii, ktĂłrych miaĹ&#x201A;em okazjÄ&#x2122; poznaÄ&#x2021;, sĹ&#x201A;owo urlop kojarzy tylko 1 grudnia 2017

i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznie z wyjazdem do Polski, dlatego postanowiĹ&#x201A;em promowaÄ&#x2021; tanie podróşowanie poprzez dzielenie siÄ&#x2122; wyszukanymi przeze mnie okazjami na Travelmaniaku.

Na blogu moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; turystyczne poradniki, kody rabatowe, ciekawe propozycje na spÄ&#x2122;dzenie urlopu w Wielkiej Brytanii oraz pomysĹ&#x201A;y na wyjazdy poza UK. ZaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czona jest takĹźe zakĹ&#x201A;adka z wyszukiwarkami noclegĂłw, biletĂłw na samolot, prom, autokar, a nawet wynajem samochodu na wakacje.

Obecnie, na jego fanpageâ&#x20AC;&#x2122;u na Facebooku zebraĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; prawie 17 tysiÄ&#x2122;cy miĹ&#x201A;oĹ&#x203A;nikĂłw podróşowania, ktĂłrzy korzystajÄ&#x2026; z zamieszczonych wakacyjnych propozycji. Czytelnicy Marcina piszÄ&#x2026; do niego wiadomoĹ&#x203A;ci z podziÄ&#x2122;kowaniem za swojÄ&#x2026; internetowÄ&#x2026; dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, przyczyniajÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; w ten sposĂłb do udanych wakacji.

Co ciekawe, zdarza siÄ&#x2122;, Ĺźe podczas podróşy blogger spotyka swoich fanĂłw. Kontakt z nimi i ich opinie dajÄ&#x2026; Marcinowi satysfakcjÄ&#x2122; oraz wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; motywacjÄ&#x2122; do pracy. <<

życie w SIECI ~ grają na

59

Sadeemkova.wrodpress.com

youtube

Sadeemkova to niezwykle ciekawy blog o życiu na Wyspach, pisany z punktu widzenia rodowitej Ślązaczki, która w 2010 roku wyemigrowała do West Yorkshire. – Zafascynowana yorkishowską codziennością, kulturą i krajobrazami, dzieli się tu migawkami z życia codziennego w tej niezwykłej krainie – pisze o sobie autorka.

Youtube.com/marzenan26

Pluszowa pieczarka atakuje Warszawę Od wakacji trwa w Biedronce akcja „Gang Świeżaków II”. Przy wydaniu odpowiedniej sumy pieniędzy w sklepie, klienci dostają naklejki, za które później otrzymują maskotki w kształcie owoców i warzyw.

Jak się okazuje, dla wielu Polaków to towar luksusowy, a zdobycie pluszaka skłania do wielu dziwnych zachowań, balansujących na granicy prawa. W mediach głośno było o historiach kobiet, które kradły całą rolkę naklejek, co było już przestępstwem. Zdarzały się także mniej

drastyczne posunięcia – proszenie pozostałych klientów o odstąpienie naklejek lub dobieranie przy kasie produktów do brakującej kwoty. O akcji „Gang Świeżaków” było głośno przez długi czas. Te wydarzenia stały się inspiracją do powstania krótkiego �ilmu zatytułowanego „Potężny Świeżak atakuje Warszawę”. Na nagraniu widać ogromną maskotkę w kształcie pieczarki, która chodzi wokół Pałacu Kultury, niczym Godzilla. Film zanotował już ponad pół miliona odsłon. <<

STYLOWE SKARPETY

Na blogu Mr Vintage, autorstwa Michała Kędziora, znalazł się artykuł dotyczący jakości skarpet. Choć uchodzą za mało istotny element, warto zwrócić uwagę, z czego są wykonane.

Jak wiadomo, skarpetki powinny być zrobione z dobrych materiałów, w innym przypadku stopy nie będą „oddychać”, co może prowadzić do nadmiernej potliwości. A warto zaznaczyć, że ta część jest jedną z trzech rejonów ciała, najliczniej pokrytą gruczołami potowymi.

Na co jeszcze trzeba zwrócić uwagę? Na jakość. Skarpetki po praniu nie powinny się mechacić, tracić

koloru oraz elastyczności, a włókna być przyjemne dla skóry. Mała domieszka syntetyków nie zaszkodzi, ponieważ zwiększają trwałość i rozciągliwość. Jak pisze autor artykułu, podstawowym składnikiem wysokiej klasy skarpet jest dobra przędza. Udział naturalnych składników powinien być kluczowy. Najlepsze to bawełna, wełna, jedwab i kaszmir. <<

Maziowa Szkocja to kanał na platformie YouTube prowadzony przez Polkę Marzenę. Poruszana tematyka to ogólno rozumiany lifestyle, choć pierwotnie autorka zajmowała się tylko kulinariami. Po czasie stwierdziła, że poszerzy dziedziny, o których chce mówić swoim widzom. Jak wskazuje nazwa kanału – Marzenia mieszka w Szkocji, dlatego też nie brakuje treści związanych z codziennym życiem na emigracji w tym kraju. Opowiada o pielęgnacji ciała, makijażu, przedstawia swoje opinie na wiele tematów w formie vlogów, inspirując w ten sposób swoich fanów.

Marta.ninja Dla Marty Tatarynowicz żywiołem i wielką pasją są podróże. Postanowiła swoimi doświadczeniami dzielić się na blogu. Przygotowuje specjalne przewodniki, w których przybliża odwiedzone miejsca i dzieli się wskazówkami. Nie brakuje także treści związanych z Wielką Brytanią. Na stronie można znaleźć artykuły dotyczące codziennego życia, pracy w Londynie, a także kilka słów o stereotypach i ciekawych miejscach w Wielkiej Brytanii.

Veganisland.pl Ewelina od kilku lat jest weganką.

Swoimi wegańskimi przepisami dzieli się na stronie internetowej.

Jak sama pisze, prezentuje zdrowszą i szczęśliwszą wersję życia.

Jednak kulinaria to niejedyna dziedzina, którą porusza autorka. Swoim czytelnikom przemyca również filozofię życia, która jest zgodna z naturą i własnym sobą. Prywatnie, dla Eweliny istotny jest samorozwój, a także realizowanie swoich planów i marzeń, o czym mówi głośno na blogu.

60 ~ nasze DZIEJE

kącik HISTORYCZNY Mikołaj z Miry, Mikołaj z Bari oraz święty Mikołaj to trzy określenia tej samej postaci, która prawdopodobnie żyła na przełomie III i IV wieku. Mikołaj urodził się w Grecji i był dzieckiem zamożnych rodziców, którzy byli bardzo pobożni. Od dziecka wyróżniał się ogromną wiarą w Boga, ale także empatią i wrażliwością na cierpienie drugiego człowieka. Po śmierci matki i ojca, został obdarowany sporym spadkiem, którym chętnie się dzielił z potrzebującymi.

Mikołaj, zostając biskupem Miry, czyli obecnie Demre, dbał o potrzeby mieszkańców, zapewniając im pomoc materialną oraz oczywiście duszpasterską. Z biegiem czasu dokonywał coraz więcej cudów, które przysporzyły mu większą chwałę.

Jedna z legend z IX wieku mówi, że młody Mikołaj, jeszcze przed wyborem na biskupa, miał chciwego i bogatego sąsiada, który drwił z pobożności świętego. Bóg ukarał sąsiada i sprawił, że stracił majątek oraz popadł w skrajną biedę. Gdy nie miał już pieniędzy na utrzymanie rodziny, postanowił sprzedać swoje trzy córki do domu publicznego, ponieważ nie było kandydatów, którzy poślubiliby je bez otrzymania stosownego posagu. Mikołaj, po długich rozważaniach i modlitwie, postanowił uratować cnotę dziewcząt. Trzykrotnie, późną porą nocną wrzucał przez okno pieniądze przeznaczone na posag dla każdej kolejnej siostry.

Gdy sąsiad wyprawił już dwa wesela, postanowił dowiedzieć się, skąd biorą się tajemnicze pieniądze. Czuwał całą noc i ze zdumieniem odkrył, że to pogardzany przez niego Mikołaj wrzuca po raz trzeci pieniądze przez okno. Zawstydzony podziękował mu i postanowił zmienić swoje życie na zgodne z przykazaniami. Kiedy cesarz Konstantyn I Wielki skazał trzech młodych mężczyzn z Miry na karę śmierci za jakieś wykroczenie, które było nieproporcjonalne do tak surowego wyroku, św. Mikołaj udał się osobiście do Konstantynopola, by uprosić dla swoich wiernych ułaskawienie. Druga historia to uratowanie swoją modlitwą rybaków od utonięcia w czasie trwania gwałtownej burzy. Innym zaś razem w czasie panującej zarazy usługiwał osobom chorym, narażając tym swoje własne życie. Mówi się też o wskrzeszeniu trzech zabitych osób przez hotelarza, który dopuścił się czynu w złości, po tym, gdy zamordowani nie mogli 1 grudnia 2017

Święty Mikołaj to nieodzowny symbol każdych świąt Bożego Narodzenia. Znany jako starszy pan z siwą brodą, który przynosi prezenty grzecznym dzieciom.

Jednak ta bajkowa postać wzorowana jest na biskupie, żyjącym prawie 2 tysiące lat temu.

Mikołaj z Miry

wypłacić jemu należności. W jego życiorysie można znaleźć także niemiły epizod. Mikołaj był prześladowany i ostatecznie uwięziony w czasie panowania cesarza Dioklecjana i Mak-

Z biegiem czasu dokonywał coraz więcej cudów. symiliana. Uwolnił go dopiero edykt mediolański w roku 313. Święty Mikołaj uczestniczył także w pierwszym soborze powszechnym w Nicei w 325 roku, na którym potępione zostały przez biskupów błędy Ariusza. Decyzje podjęte podczas soboru wywarły ogromny wpływ na rozwój religii, kultury i nauki europejskiej.

Po długich latach owocnej służby duszpasterskiej, święty Mikołaj zmarł. Prawdopodobnie było to 6 grudnia między 345 a 352 roku, choć nie ma jednego rzetelnego źródła potwierdzającego tę informację. Jego ciało zostało pochowane w Mirze, gdzie przetrwało do roku 1087. Dnia 9 maja tegoż roku zostało przewiezione do miasta Bari, znajdującego się we Włoszech. Mimo braku dokładnych zapisów o jego życiu, św. Mikołaj jest jedną z najbardziej barwnych postaci w hagiogra�ii.

nasze DZIEJE ~

61

Bankomat Bankomat to automatyczne urządzenie umożliwiające wypłacanie gotówki za pomocą magnetycznej lub inteligentnej karty płatniczej. Obecnie służy także do drukowania potwierdzenia, dostarczania informacji o stanie konta, przyjmowania wpłat na konto i innych tego typu operacji.

Mimo że pierwszy bankomat został zaprojektowany w 1939 roku przez amerykańskiego wynalazcę Luthera G. Simijana, to za prawdziwego konstruktora uważa się Johna Shepherda-Barrona. Ten pierwszy zbudował urządzenie nazwane „Bankograph” dla City Bank of New York, jednak po pół roku został zdemontowany ze względu na małe zainteresowanie klientów. Dzieło

Ważne daty w historii bankomatu:

1939 r.

Barrona było pierwszym tego typu urządzeniem, które pojawiło się w oddziale Barclays Bank w Londynie w 1967 roku. Jak przyznał po latach, inspiracją była maszyna wydająca gumę do żucia. Kulisy nawiązania współpracy były bardzo ciekawe. Szef Barclays poświęcił Barronowi jedynie 90 sekund na przedstawienie koncepcji całego przedsięwzięcia. Pomysł bankierowi się spodobał i stwierdził, że „jeśli potra�i pan zrobić urządzenie, o jakim pan mówi, kupię je natychmiast”. Pierwsze urządzenia przyjmowały papierowe karty, które kupowało się w banku i po zakończonej transakcji nie otrzymywało się jej z powrotem. Pod koniec lat 60. XX wieku na świecie było już 781 bankomatów, z czego 595 w Wielkiej Brytanii. W 1968 roku Don Wetzel, stojąc w kolejce w banku wpadł na pomysł stworzenia „automatycznego kasjera”. Już rok później powstał pierwszy prototyp, a w 1973 r. wynalazek został opatentowany. To on zapoczątkował współczesne techniki korzystania z bankomatów za pomocą kart magnetycznych. Klient łączył się z system bankowym i mógł wypłacać pieniądze nie wyższe niż dostępne środki na rachunku bankowym. <<

John Shepherd-Barron skonstruował urządzenie dla Barclays Bank w Londynie

1967r.

powstał pierwszy bankomat, który nie cieszył się zainteresowaniem klientów

1968r.

Czy wiesz, że...

Pierwszą osobą, która wypłaciła pieniądze z bankomatu był aktor Reg Varney Pieniądze były wydawane na podstawie kart papierowych, które znakowano węglem C-14 Czterocyfrowy pin zawdzięcza się żonie Shepherda-Barrona, która stwierdziła, że tylko tyle da radę zapamiętać John Shepherd-Barron za wynalezienie bankomatu otrzymał order Imperium Brytyjskiego

wynalazek Wetzela został opatentowany, a dzięki niemu możliwe było wypłacanie za pomocą kart magnetycznych

1973r.

Don Wetzel wpadł na pomysł udoskonalenia bankomatu

1987r. pojawił się pierwszy bankomat w Polsce w III oddziale Banku Polska Kasa Opieki SA w Warszawie

62 ~ ciekawostki

POD LUPĄ

tak to jest ZBUDOWANE

KOLANO

STAW KOLANOWY JEST AKTYWNY PRZEZ CAŁY DZIEŃ, PODDAWANY RÓŻNYM OBCIĄŻENIOM I WYSIŁKOWI FIZYCZNEMU, PRZEZ CO PODATNY JEST NA WIELE USZKODZEŃ. TO IDEALNA KONSTRUKCJA LUDZKIEGO CIAŁA, KTÓRA Z JEDNEJ STRONY JEST ELASTYCZNA, Z DRUGIEJ ZAŚ WYTRZYMAŁA. Z CZEGO ZBUDOWANE JEST KOLANO, BY SPROSTAĆ CODZIENNYM WYSIŁKOM I PRZECIĄŻENIOM?

To największy staw zawiasowo zmody�ikowany człowieka, który łączy udo z podudziem. Dzięki niemu możemy wykonywać ruchy wyprostu, zgięcia oraz rotacji wewnętrznej i zewnętrznej. To złożona konstrukcja, która łączy kość udową, piszczel i rzepkę, tworząc staw udowo-piszczelowy i udowo-rzepkowy. Otoczone są one wspólną torebką stawową. W kolanie znajdują się dwie łąkotki, zwane potocznie łękotkami. W czasie ruchów dopasowują się do siebie powierzchnie stawowe. Ponadto, staw kolanowy wzmocniony jest więzadłami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Zbudowane są z tkanki chrzęstnej włóknistej i znajdują się pomiędzy kością piszczelową a udową. Jednym z ważniejszych jest więzadło rzepki, znajduje się tu także więzadło krzyżowe przednie i tylne – główne stabilizatory stawu, które chronią kolano przed zbyt szybkim zużyciem i umożliwiają utrzymanie płynnego ruchu. Więzadło poprzeczne kolana, łączy dwie łąkotki – piszczelową i strzałkową.

Za rotację wewnętrzną odpowiadają takie mięśnie m.in. smukły, półbłoniasty i podkolanowy, zaś za zewnętrzny – dwugłowy uda.

Istotna jest także rzepka, która jest płaską kością położoną z przodu kolana. Wraz z kością udową tworzy staw rzepkowo-udowy i wpływa na prawidłowe funkcjonowanie całego stawu kolanowego.

Staw kolanowy to jedna z najbardziej narażonych na urazy części naszego ciała. Do uszkodzenia może dojść w wielu sytuacjach, zarówno uprawiając sport, przy codziennych czynnościach wymagających wysiłku, jak i otyłości, obciążając w ten sposób kolana.

Najczęściej urazu doznają więzadła, gdzie dochodzi do niestabilności kolana, prowadzące do poważnych zaburzeń wzorca chodu, rzepka – zazwyczaj chorzy doznają chondromalacji, czyli rozmiękania chrząstki stawowej oraz łąkotka, bardzo delikatna struktura narażona m.in. na zwyrodnienia. <<

Czy można zapobiec degradacji stawów kolanowych?

JEŻELI OKAŻE SIĘ, ŻE KOLANA ULEGAJĄ DEGRADACJI, NALEŻY DIAMETRALNIE ZMIENIĆ SWÓJ STYL ŻYCIA. PRZEDE WSZYSTKIM PRZYZWYCZAIĆ SIĘ DO POJAWIAJĄCYCH SIĘ BÓLI, A TAKŻE DO KONIECZNOŚCI PRZYJMOWANIA LEKARSTW. NALEŻY DŁUGIE SPACERY ZAMIENIĆ NA KRÓTKODYSTANSOWE, NAJLEPIEJ Z PRZERWAMI, ZREZYGNOWAĆ ZE SPORTÓW OBCIĄŻAJĄCYCH STAW KOLANOWY. ISTOTNA JEST TAKŻE DIETA, KTÓRA POWINNA BYĆ BOGATA W WAPŃ, FOSFOR I MAGNEZ, ZALECA SIĘ JEDZENIE ROŚLIN STRĄCZKOWYCH, JAJEK, DROŻDŻY PIWNYCH ORAZ DORSZA. W RAZIE KONIECZNOŚCI TRZEBA RÓWNIEŻ ZGUBIĆ NADPROGRAMOWE KILOGRAMY, KTÓRE RÓWNIEŻ PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO PROBLEMÓW ZDROWOTNYCH KOLAN. 1 grudnia 2017

ciekawostki ~

NIEZBĘDNY

WYNALAZEK

LUDZKOŚCI

63

Szklany ekran, który przez lata ewoluuje, zmieniając się z kilkudziesięciokilogramowego odbiornika kineskopowego w ultracienkie urządzenie multimedialne. Dziś naturalną czynnością jest włączanie telewizora, by zaczerpnąć informacji lub po prostu się zrelaksować, oglądając ulubione programy i seriale.

A jak to wszystko działa i jest zbudowane? Przyjrzyjmy się bliżej.

TELEWIZOR oczu, OLED – oparte na technologii organicznej, posiadają większą skalę barw i jasność oraz nie wymagają podświetlenia, a także FED (SED) – przyszłościowa technologia matryc w telewizorach i monitorach jeszcze nierozpowszechniona, charakteryzuje się wysokim kontrastem statycznym oraz dynamicznym, wysoką jasnością, dobrym odwzorowaniem ciemnych odcieni, dużą szybkością reakcji oraz niskim poborem prądu. Składowymi elementami telewizora są układ wejściowy, wzmacniacz pośredniej częstotliwości, układ wizji, czyli dekoder koloru i kineskop, detektor, głośnik, układ odchylenia i pomocniczy, na który składają się m.in. moduł wyświetlania obrazu w obrazie PiP oraz dekoder sygnału stereo NICAM. Telewizor posiada również wiele funkcji podyktowanych przez rozwijający się świat technologiczny. Wyróżnić

• Szkocki wynalazca John Logie Baird w 1924 r. skonstruował telewizor monochromatyczny, który, mimo że nie potrafił przekazywać dźwięku i obrazu, wywołał ogromne zainteresowanie.

• Do grona pierwszych, którzy dostrzegli potencjał drzemiący w telewizji jako masowe medium, należą naziści – pierwsza na świecie transmisja programu telewizyjnego została nadana z Berlina w 1935 roku.

CZY WIESZ, ŻE:

Odbiornik telewizyjny to urządzenie elektroniczne do zdalnego odbioru ruchomego obrazu, nadawanego przez telewizję. Składa się z nieruchomych obrazów wyświetlanych jedna po drugiej klatce. Obraz złożony jest z bardzo dużej liczby pikseli, których kolory mogą być niezależnie zmieniane.

Każdy piksel składa się z trzech części świecących w kolorach: czerwonym, niebieskim i zielonym. Wystarczy odpowiednie sterowanie ich intensywnością, by otrzymać wypadkowy kolor. Wyróżnić można kilka typów wyświetlaczy telewizora, m.in. LCD – ciekłokrystaliczne, płaskie (zajmujące mało miejsca „w głąb”), lecz mające ograniczony rozmiar ekranu; plazmowe oparte na technologii plazmowej, wyglądające bardzo podobnie do LCD i tak jak one nie emitujące szkodliwego promieniowania elektromagnetycznego oraz bardziej przyjazne dla

można teletext – sygnał cyfrowy, zawierający dane, które współczesne odbiorniki telewizyjne interpretują jako tekst, CATS, czyli system automatycznej regulacji kontrastu, umożliwia dopasowanie do warunków otoczenia

oraz stop klatka, tzw. freeze, pozwala zatrzymać, „zamrozić” na ekranie widziany obraz. Ostatnimi czasy bardzo popularna jest funkcja tryb PC, umożliwiająca pracę telewizora jako monitor komputera. <<

• Darryl Francis Zanuck, wiceprezes wytwórni filmowej 20th Century Fox w roku 1946 powiedział: – Telewizja nie przetrwa na rynku dłużej niż pół roku. Ludzie wkrótce się zmęczą wpatrywaniem się co noc w to pudło ze sklejki.

• W 2006 roku pojawiło się HDTV w Polsce. Pionierem nad Wisłą była satelitarna telewizja N, która jako pierwsza rozpoczęła nadawać polskojęzyczne kanały w wysokiej rozdzielczości.

64 ~ strefa KOBIET

mama NA WYSPACH

ZDROWIE i dziecko

Magdalena Kruszona Brytyjska służba zdrowia pozostawia wiele do życzenia. Dobrze o tym wiedzą wszyscy Brytyjczycy, ale także Polacy, którzy przeprowadzili się na Wyspy.

Szwankująca opieka zdrowotna szczególnie daje się we znaki rodzicom chorych dzieci, dla których zaskoczeniem jest podejście tutejszych lekarzy.

Wychodzą oni z założenia, że każde dziecko może być przeziębione nawet 8 razy w ciągu roku, a zwykły katar nie powinien być powodem do zmartwień. Wg lekarzy NHS, czyli brytyjskiej National Health Services, najlepszym lekiem jest paracetamol, przepisywany pacjentom na wszelkie objawy. Jak wiadomo, ma on właściwości przede wszystkim przeciwbólowe, a nie zwalczające chorobę. Zalecają także picie herbaty z cytryną na kaszel i zdarza się, że diagnozę stawiają na podstawie pasujących objawów opisanych w Internecie.

Nie da się ukryć, że panujące zwyczaje różnią się od tych polskich i mogą wprowadzić rodziców z Polski w zakłopotanie, ponieważ ci znają inne realia służby zdrowia. To samo tyczy się szczepień dziecka.

Na początku, kalendarz wizyt oraz skróty medyczne mogą wydawać 1 grudnia 2017

się niezrozumiałe, tym bardziej, że nie ma na ten temat informacji w języku polskim, co sprawia, że wielu rodziców odkłada wizyty na później ze względu na brak wystarczającej wiedzy.

Warto wspomnieć o wykonywanych bilansach przez lekarza lub Health Visitor w specjalnych przychodniach dla zdrowych dzieci, zwanych „Baby Clinic”. Ważniejsze badania okresowe przypadają na 1. miesiąc życia niemowlaka, kiedy badany jest słuch, odruchy dziecka, test krwi, mający

na celu wykrycie groźnych chorób, a także okres między 3. a 5. rokiem życia, kiedy zostanie przygotowana ogólna ocena o stanie zdrowia przed pójściem dziecka do szkoły. Rodzinami w Wielkiej Brytanii opiekuje się wspominamy wcześniej Health Vistor, zajmujący się nie tylko bilansami niemowlaków, ale również czuwający nad prawidłowym funkcjonowaniem najmłodszych w angielskich rodzinach. Pomagają dzieciom wejść w dorosłe życie, dbają o ich lepszy start w dorosłości. Ponadto, Health Visitor gwarantuje wsparcie w razie

problemów wychowawczych, pierwszą pomoc, gdy lekarz rodzinny jest niedostępny oraz interweniuje w sytuacji przemocy domowej. Jednak współpraca z tą organizacją nie jest obowiązkowa. Większość Polek nie ma wystarczającej wiedzy, dotyczącej korzyści z korzystania z takiej pomocy. A jak uważa wiele osób – to duży błąd. <<

strefa KOBIET ~

65

TEGO

NIE

trzymaj

e c w ó d w lo Każda lodówka w reklamie lub filmie bije po oczach swoją zawartością świeżych warzyw i owoców. Niestety nie daje to dobrego przykładu, bo wielu produktów nie powinno się trzymać w chłodnych i zacienionych miejscach.

Panujący mit, że przechowywanie produktów w lodówce przedłuża ich świeżość jest błędny. Zdarza się nam czasami przekląć na nadgniłą cebulą z szu�lady chłodziarki. Przychodzi wtedy do głowy myśl, że jej żywotność była zależna od chemicznych nawozów, jednak przyczyna jest zupełnie inna…

Lista takich produktów spożywczych (i nie tylko), szczególnie warzyw i owoców jest dość długa.

Zdarza się, że niektóre z nich przez właśnie takie działania tracą na swych wartościach odżywczych i smaku. Poniżej znajduje się ich niewielka część.

To jeden z głównych panujących mitów wśród kobiet. Wiele usłyszało, że trzymanie lakieru do paznokci w lodówce wpłynie na zachowanie odpowiedniej konsystencji kosmetyku. Okazuje się jednak, że ich przechowywanie w temperaturze poniżej 15 st. C powoduje trwałe uszkodzenie formuły lakieru.

Całe melony, arbuzy, kantalupa i inne odmiany są najsmaczniejsze, gdy są przechowywane w temperaturze pokojowej.

Badania wykazały, że w ten sposób zachowują przeciwutleniacze w stanie nienaruszonym. Dopiero po ich przekrojeniu należy schować do lodówki.

Ziemniaki „zachowują się” w lodówce analogicznie do pomidorów. Wytrąca się w nich skrobia, więc ich konsystencja staje piaskowata, a smak jest niewyczuwalny. Lepszym miejscem dla ziemniaków będzie chłodne i zacienione miejsce sza�ki lub nawet piwnica czy garaż.

Cebula nie potrzebuje chłodu, wręcz traci swoje wartości. W lodówce cebula szybciej mięknie, kiełkuje, często pleśnieje. Wystarczy jej papierowa torba i sucha, ciemna sza�ka.

Wiele osób przechowuje banany w odpowiedni sposób ze względu na to, że szybko czernieją, stając się mocno dojrzałe i bardziej słodkie. Jednak nie jest to konieczne. Wystarczy ułożyć je w zacienionym miejscu, a końcówki bananów owinąć folią aluminiową.

Awokado najlepiej przechowywać na kuchennym blacie, a wszelkie resztki skropić sokiem z cytryny i trzymać je w lodówce, ale bardzo krótko. Jednak trzeba liczyć się z tym, że mocno dojrzałe awokado i tak sczernieje bez względu na to, gdzie będzie trzymane.

Pomidory dojrzewają w słońcu i cieple, dzięki czemu można delektować się ich pysznym smakiem. Po co więc chować je do lodówki? Niska temperatura niszczy membrany w komórkach pomidorów, przez co tracą swoją teksturę oraz smak.

66 ~ strefa KOBIET

gwiazdy RADZĄ ZNAJDŹ ZAJĘCIE, KTÓRE SPRAWIA

Ci PRZYJEMNOŚĆ

Priyanka Chopra, b. Miss Świata ma patent na chwile zwątpienia: „Znajdź zajęcie, które odwraca uwagę i uspokaja. Ja oglądam ulubione reality show – to, co dzieje się na ekranie odciąga moją uwagę od zmartwień. Biorę słuchawki i całkowicie odpływam. Po paru minutach takiego nieskomplikowanego relaksu zapominam o moich problemach.

DIY: PEELING Z MANGO

WG MACADEMIAN GIRL Przygotowanie takiego peelingu jest dziecinnie proste. Wystarczy jedno mango, a właściwie kilka plasterków. Należy obrać owoc jak najcieniej przy pomocy nożyka lub obieraczki. Następnie złożyć pasek skórki na pół i delikatnie potrzeć o siebie obie strony. Potem już tylko pocierać plasterkiem twarz przez ok. 2 min. Dzięki temu poprawia się kondycja cery naczynkowej oraz rozpuszczają się zaskórniki.

Świąteczny manicure

W ostatnim czasie dużą popularnością cieszą się świąteczne wzory na paznokciach.

Z okazji świąt kobiety malują renifery, bałwanki, śnieżynki, zazwyczaj w kolorze białym i czerwonym, choć kolorystyka jest tutaj dowolna. Świetnie zdobią i uzupełniają całą bożonarodzeniową stylizację.

1 grudnia 2017

Moda na zimę

Przy temperaturach poniżej zera lub w jego okolicy potrzebny jest odpowiedni strój. Czasem kaptur od kurtki to za mało, więc warto postawić na ciepłą czapkę, np. z pomponem. Najlepsza będzie wełniana – chroni przed zimnem, a przy okazji dodaje kobietom wdzięku oraz urody.

It ends with us Książka jest bardzo osobistym dziełem Colleen Hoover, nawiązuje bowiem do doświadczeń matki autorki. Nie jest typowym romansem, porusza trudny temat i skłania do przemyśleń. Uświadamia, że czasem ci, których najmocniej kochamy, potra�ią nas najsilniej zranić. Autorka stara się pokazać, że świat nie jest czarno-biały i nie ma złych ludzi, są jedynie złe uczynki.

Gwiazda

Zrób plank boczny (możesz podpierać się albo na przedramieniu, albo na prostej ręce). Drugą rękę unieś pionowo do góry, jednocześnie wznieś do góry nogę.

Wytrzymaj w takiej pozycji 20 sekund.

strefa KOBIET ~

Jak

walczyć

z cellulitem?

Cellulit to nic innego jak zdeformowana tkanka tłuszczowa, która objawia się nierówną i wybrzuszoną skórą, przypominającą powierzchnię pomarańczy.

Powstaje w wyniku nacisku, jaki wywiera tłuszcz na pionowo ułożoną tkankę łączną, otaczającą komórki tłuszczowe ciała.

Co ciekawe, może się pojawić nie tylko na udach, ale praktycznie na każdej części, nawet na twarzy. Istnieje kilka sposobów, by poradzić sobie z tym problemem.

Cellulit można zwalczyć poprzez zmianę nawyków żywieniowych.

Należy spożywać więcej błonnika i pełnoziarnistych produktów, a także warzyw i owoców. Przyczyniają się one do pozbycia toksyn z organizmu. Istotne jest także picie wody w dużych ilościach. Dzięki

odpowiedniemu nawodnieniu ciało zacznie się pozbywać zbędnego tłuszczu, również tego przechowywanego w postaci cellulitu.

W parze z dietą idą ćwiczenia, ale najlepiej, żeby były regularne. W grę wchodzi jakakolwiek forma aktywności – chodzenie, bieganie, pływanie. Dobrym sposobem są również masaże, stymulujące krążenie krwi, które zrywają w ten sposób tkanki tłuszczowe.

Poleca się wykonywać je z fusów kawy, ponieważ przyspieszają proces spalania masy. Ostatnim, istotnym punktem, choć z pozoru banalnym, jest noszenie dobrze dopasowanych ubrań, szczególnie spodni. Nie mogą być one za małe, ponieważ utrudniają prawidłowe krążenie krwi, sprzyjające pojawieniu się cellulitu.

Według najnowszych badań ponad 90 proc. mieszkanek krajów cywilizowanych ma pomarańczową skórkę, czyli cellulit.

Bez względu na tuszę oraz wiek.

67

reklama

68 ~ strefa KOBIET

Kolumna.

Zagubiona kobiecość. sukienka Sylwetkę kolumny można przyrównać do chłopięcego wyglądu – długie nogi i ręce oraz ramiona i biodra podobnej szerokości.

W tym przypadku trudno mówić o kobiecych kształtach, bo ich po prostu nie ma. Jednak nie ma się czym przejmować, ponieważ to bardzo wdzięczna sylwetka, która po delikatnej korekcie będzie wręcz idealna. Przecież to najbardziej popularna budowa ciała wśród modelek wybiegowych. Wiele pań marzy o szczupłej sylwetce i wysokim wzroście, a taka jest właśnie kobieta kolumna. Ponadto, charakteryzuje się średniej wielkości biustem, mało zarysowaną talią oraz płaską pupą, przypominająca chłopięcą posturę. Mankamentem jest brak kobiecych krągłości, ale istnieje kilka sztuczek, które dodadzą sylwetce pożądanych kształtów. Odpowiednio dobrane ubranie ma również za zadanie podkreślić ramiona, biodra i nogi oraz optycznie zwęzić talię.

Figura kolumny pozwala na noszenie różnorodnych fasonów, pod warunkiem, że są zachowane odpowiednie proporcje między górą i dołem.

1 grudnia 2017

spodnie

spódnica

strefa KOBIET ~

ki

et

ża

Czego unikać?

Kobiety kolumny powinny wystrzegać się spodni oraz spódnic z obniżonym stanem, czyli tzw. biodrówek, przez który sylwetka będzie jeszcze bardziej wyciągnięta. Odpadają luźne i krótkie topy, które w żaden sposób nie działają pozytywnie na sylwetkę. To samo tyczy się wszystkich wielkich, workowatych ubrań, które przyczyniają się do wizualnego wydłużenia ciała, czego kobieta kolumna nie potrzebuje. Warto zrezygnować także z prostych krojów sukienek, które zrobią tylko krzywdę sylwetce.

bluzka

Górna część sylwetki

W przypadku kobiety kolumny można postawić na mocne i odważne stylizacje pełne ekstrawagancji i pazura. Można poszaleć z wariacjami na temat bluzek. Obecnie wybór wzorów i fasonów jest ogromny i różnorodny, więc nie będzie problemu z doborem odpowiedniej. Styliści polecają wszystkie bluzki z falbankami, zakładkami oraz marszczeniami, które uwydatnią talię. Świetnym rozwiązaniem są także długie lub rozszerzane rękawy – dodadzą kobiecości, ale również pazura całej stylizacji. Kolumny mogą nosić również dłuższe bluzki przypominające tunikę. Te, które w sylwetkach typu jabłko lub gruszka są zakazane, tutaj spokojnie można zakładać. Zakryją brzuszek, który może się pojawić, ponieważ cały tłuszcz odkłada się w tym miejscu oraz uwydatnią biodra.

Ale wymogiem koniecznym są spodnie – bez nich ta tunika będzie wyglądała na zbyt krótką.

Sylwetce pasują wzorzyste topy, mające okrągły dekolt. Jeśli chodzi o żakiety, to dobrym rozwiązaniem są te taliowane i zapinane na jeden guzik, zaś najlepsze płaszcze to te przewiązane paskiem w talii. Do

tego masywna biżuteria, grube bransoletki oraz pokaźne torebki – to wszystko buduje proporcję i wizualny balans ciała.

Dolna część sylwetki

Kobiety kolumny ze względu na swój wzrost mają problemy z dobraniem odpowiedniej długości spodni. W większości przypadków są po prostu za krótkie. Jednak nie ma się czym przejmować, ponieważ w tzw. cygaretkach, rybaczkach, alladynkach lub 3/4 świetnie wyglądają, wręcz te spodnie są im polecane. Szczególnie cygaretki – kolumna jest jedynym typem budowy ciała, która w takich spodniach będzie wyglądać dobrze i atrakcyjnie. Panie mogą nosić również jeansy ze zdobieniami na biodrach lub ze skośnymi kieszeniami, a jeśli chodzi o nogawki to najbardziej pasują im proste lub lekko rozszerzane. Przy doborze spódnic, warto zwrócić uwagę, by miały kształt litery A oraz by były skrojone z klinów lub plisowane. Aby wzmocnić efekt, najlepiej wybrać te, które są wykonane z ciężkich materiałów. Odpowiednia długość to do kolan lub połowy łydki.

Najlepsze sukienki to kopertowe lub odcinane w talii i rozszerzane ku dołowi. Mówi się, by unikać fasonów z obniżoną talią, gdyż mogą zadziałać na niekorzyść, optycznie wydłużając i jeszcze bardziej rozciągając sylwetkę. Warto postawić na sukienki z modną, romantyczną koronką, delikatnymi falbankami oraz asymetrycznymi krojami. Za pomocą tych zdobień z łatwością uzyska się efekt kobiecych kształtów.

Dopełnieniem całej stylizacji będą klasyczne buty lub wysokie kozaki na niewielkim obcasie. <<

płaszcz

Magdalena Kruszona

69

reklama

70 ~ strefa DZIECI

m ały GONIEC

To jedno z najbardziej znanych opowiadań, które zostało wielokrotnie tłumaczone i nieustannie jest wznawiane w okresie świąt. Na podstawie książkowego pierwowzoru Dickensa powstało wiele przedstawień, musicali, słuchowisk radiowych i ekranizacji.

Opowieść Wigilijna to opowiadanie Karola Dickensa, które powstało w Magdalena 1843 roku, Kruszona przedstawiające historię skąpca Ebenezera Scrooge’a, który przechodzi przemianę podczas nocy wigilijnej. Ciekawostką jest, że główny bohater książki Dickensa żył naprawdę i nazywał się Ebenezer Lennox Scroggie. Handlował kukurydzą i był winiarzem z Edynburga. Uchodził za jowialnego mężczyznę, ale i nicponia.

Dickens nigdy nie poznał Ebenezera, natknął się jedynie na jego nagrobek na cmentarzu przykościelnym Canongate Kirkyard w Edynburgu. Jego nazwisko zaciekawiło pisarza, który zanotował sobie kilka informacji w swoim notesie, prawdopodobnie popełniając przy tym błąd. Niepoprawnie odczytał napis towarzyszący na płycie nagrobnej, na której było napisane: meal man (człowiek handlujący jedzeniem), zaś Dickens przeczytał mean man (skąpiec). Książkowy Scrooge miał jeszcze jeden pierwowzór.

Był nim John Elwes, ekscentryczny poseł z Bershire, który urodził się w szanowanej, angielskiej rodzinie, która słynęła ze skąpstwa. Ponadto, zainspirował się amatorskimi opowiadaniami pracownic fabryk włókienniczych w Lowell w USA. Napisały miesięcznik, składający się z czterystu stron, a do Opowieści Wigilij-

Główny bohater to wspomniany wcześniej Ebenezer Scrooge – właściciel kantoru, dla którego najważniejsze są pieniądze.

Charakteryzuje go chciwość, zachłanność, brak zrozumienia i niechęć do ludzi. Był egoistą i

Narodzenia, gdzie ujrzał swoje dzieciństwo oraz poprzednie wigilie spędzone w samotności, Teraźniejszych Świąt Bożego Narodzenia, odwiedzając jego pracownika Boba Cratchita, który pomimo małej pensji, przygoto-

się bardzo empatyczny i ludzki. Opowieść Wigilijna to wyraz krytyki XIXwiecznego podziału na biednych i bogatych, który panował w wiktoriańskiej Anglii. Londyn był wówczas w centrum świata. Miasto wzbogacało się dzięki rozwojowi przemysłu oraz wpływom

nej Dickens zaczerpnął między innymi postaci trzech duchów oraz przemianę, którą przeszła bohaterka opowieści pracownic fabryki włókienniczej. Na postawie książki Dickensa powstało wiele jej interpretacji, m.in. ekranizacja „Christams Carol” w reżyserii Roberta Zemeckisa, która miała premierę w 2009 roku.

samotnikiem, który nie patrzył na potrzeby innych, wręcz budził strach wśród mieszkańców Londynu. Nienawidził świąt Bożego Narodzenia, uważając to za stratę czasu i pieniędzy. Jego los i nastawienie zmienia się, gdy w wigilijną noc nawiedzają go trzy duchy – Dawnych Świąt Bożego

wał z żoną cudowną ucztę dla swoich dzieci oraz Przyszłych Świąt Bożego Narodzenia, które okazały się kiepską perspektywą dla Scrooge’a. Spotkanie z nimi, było niezwykłym doświadczeniem, które całkowicie odmieniło życie głównego bohatera. Zaczął dostrzegać więcej rzeczy, stał

z kolonii, jednak ubóstwo nadal było w nim widoczne. Mimo mocnego przekazu, który był dla Dickensa kluczowy, najmłodsi odbiorcy też mogą czerpać z tej historii wiele cennych lekcji. Uczy m.in. szacunku do drugiego człowieka oraz tego, że liczą się inne wartości, a nie tylko wszechobecna rządza pieniądza. <<

1 grudnia 2017

Parę zdIniatueraesto dolobor alit iusto eros num do con velestin ulluptat wis nonsequi tatet nulputet ipsumt esto enit lumsandrer amet, venim nim euis etuer

OPOWIEŚĆ WIGILIJNA

J U R O L O K O P

strefa DZIECI ~

71

SKĄD SIĘ WZIĄŁ Sylwester to największa impreza na świecie, obchodzona z okazji pożegnania starego i przywitania nowego roku. To najgłośniejsza zabawa, podczas której wszyscy świętują, a o północy puszczają fajerwerki. To jedyna taka noc w ciągu roku.

SYLWESTER? Zwyczaj ten był znany już w starożytności. Celtycki Sylwester nazywano samhain, co ciekawe Nowy Rok świętowano na koniec lata, a obchody trwały aż 9 dni.

W tym czasie nikt nie mógł być samotny, ponieważ wierzono, że wtedy jego dusza będzie potępiona.

Babilończycy rok rozpoczynali wiosną, w porze deszczowej, świętując przez 10 dni, a Egipcjanie Sylwestra obchodzili pod koniec września. Miało to związek z cyklicznymi wylewami Nilu. Grano wtedy na trąbkach, tamburynach oraz bębnach. W kulturze chrześcijańskiej święto to jest ściśle powiązane ze śmiercią papieża Sylwestra I, który zmarł właśnie 31 grudnia 335 roku. Pierwsza sylwestrowa noc odbyła się w 999 roku, kiedy to ludzie obawiali się końca świata z racji wejścia w nowe mile-

nium. Kiedy wybiła północ, a proroctwo o apokalipsie się nie sprawdziło – zaczęto świętować. Ludzie wyszli na ulice, bawili się, śpiewali i tańczyli.

Przed wprowadzeniem w XVIII wieku określenia Nowy Rok, mówiono Nowe Latko, pozostające zresztą do dnia dzisiejszego w niektórych polskich gwarach.

Noc sylwestrowa to zwyczaj panujący w Polsce bardzo rzadko, dopiero w XIX wieku zaczęto częściej go obchodzić, szczególnie w bogatych domach mieszczańskich.

Wieczór Babilończycy rok ten opierozpoczynali wiosną, rał się na w porze deszczowej. wróżbach i wspomnieniach. W tym czasie we wsiach pieczono bułeczki, tzw. szczodraki, które wręczało się dzieciom i krewnym.

Miały być życzeniem zdrowia i pomyślności. Ponadto, spiżarnie musiały być pełne, a posiłki sycące, które miały symbolizować i wróżyć ob�itość w przyszłym roku. Do dziś zresztą panuje przesąd, by nie sprzątać w ostatni dzień roku, bo w ten sposób wyrzuca się szczęście z domu. <<

72 ~ męska STREFA

LEGENDARNY ANGIELSKI PRODUCENT LUKSUSOWYCH AUT, BENTLEY

MOTORS, TO FIRMA Z PONAD 98-LETNIĄ TRADYCJĄ. GENIALNY

LEGENDY MOTORYZACJI:

BENTLEY

INŻYNIER STWORZYŁ DZISIEJSZY SYMBOL ELEGANCJI, SIŁY I

KOMFORTU. GDZIE WYSOKA CENA IDZIE W PARZE Z

NAJWYŻSZĄ JAKOŚCIĄ.

Początki �irmy Bentley Motors miały miejsce w roku 1919, kiedy to – jak czytamy na warsaw.bentleymotors.com – Walter Owen Bentley, zwany później WO Bentley, pracował nad stworzeniem silnika dla swojego najmłodszego przedsięwzięcia: Bentley Motors Ltd. W 1921 roku auto Bentley`a osiągnęło swój pierwszy sukces sportowy, za sprawą wygranej na torze wyścigowym w Brooklands. – We wrześniu tego samego roku sprzedano pierwszego Bentley`a 3 Litre – czytamy na portalu e-samochody.pl.

– W 1923 roku Bentley zadebiutował w słynnym 24-godzinnym wyścigu w Le Mans. Kierowcy pojazdu, Duff i Clement, zajęli w nim czwarte miejsce. Rok później zawodnicy wygrali ten długodystansowy

1 grudnia 2017

francuski wyścig. Tak narodził się mit tej luksusowej marki. W 1926 roku fabrykę w Cricklewood opuścił Bentley z sześciocylindrowym motorem o pojemności 6,5 l. Dwa lata później natomiast powstał sportowy model Speed Six (z tą samą jednostką). W 1930 roku zadebiutował Bentley z ogromnym 8-litrowym motorem, generującym moc 240 koni. Następnie rozpoczęto produkcję 4-litrowego modelu, który wykorzystywał 120-konną wersję sześciocylindrowego silnika. Niestety sukcesy na torze nie przekładały się na sukces �inansowy �irmy i w 1931 roku przedsiębiorstwo przejął Rolls-Royce, a fabrykę przeniesiono do Derby. W czasie II wojny zakład tra�ił do Crewe i zmuszony został skoncentrować się na produkcji

męska STREFA ~ silników samolotowych. Po wojnie świat ujrzał model Mark VI wyposażony w potężny sześciocylindrowy rzędowy silnik o pojemności 4,5 litra. W 1952 r. Bentley wyprodukował jak na tamte czasy piekielnie szybkie coupe R-Type Continental.

W kolejnych latach Bentley coraz bardziej upodabniany był do Rolls-Royce. Aż nadszedł rok 1982. Wtedy to powstał Mulsanne Turbo. Jego silnik V8 o pojemności ponad 6 litrów osiągał o 50 proc. więcej mocy (dochodził do „setki” w 7 sekund). Pojazd ten był rozchwytywany przez ówczesne gwiazdy.

Szesnaście lat później właścicielem marki Rolls-Royce Motor Cars (a tym samym Bentley`a) stał się niemiecki koncern Volkswagen. Jak czytamy w materiałach źródłowych, pod rządami Volkswagena Bentley przygotował całkowicie nowy samochód na miarę XXI wieku. – Premiera miała miejsce podczas Paryskiego Salonu Samochodowego w 2002 roku, gdzie po raz pierwszy światło dzienne ujrzał Bentley Continental GT: zapierające dech w piersiach coupé z 12-cylindrowym silnikiem o mocy 560 KM. Wnętrze wykończone wyra�inowaną skórą i najwyższej jakości drewnem.

Jeśli pierwsza wersja zapierała dech w piersiach, to co powiedzieć o ostatniej, którą zaprezentowano 12 września podczas salonu samochodowego we Frankfurcie nad Menem? Auto zaprojektowano z klasą. Nie stroniono przy tym od użycia najnowszych rozwiązań technicznych. Pozwoliły one obniżyć masę pojazdu o 85 kg (do 2250 kg), a także połączyć prowadzenie auta sportowego z komfortem jazdy limuzyny m.in. przy pomocy systemu redukcji przechyłów nadwozia i trójkomorowego zawieszenie adaptacyjnego, dzięki zastosowaniu 48-woltowej instalacji elektrycznej.

– Jeśli projektant chce zbudować pięknie wyglądający samochód, musi ciągle o niego walczyć – tłumaczy Stefan Sielaff, jeden z dizajnerów marki. – Zawsze są sposoby, by coś zrobić taniej, łatwiej czy szybciej. Mam jednak to szczęście, że w Bentleyu wszyscy doskonale zdają sobie sprawę, że robimy coś szczególnego. Tutaj nie ma rzeczy niemożliwych – dodaje.

W chwili obecnej Bentley zatrudnia prawie 4000 pracowników – dwa razy tyle co w roku 1998. Równocześnie 500 inżynierów i projektantów pracuje w Crewe nad rozwojem technicznym. Motorem dla Waltera Owena Bentleya do stworzenia pierwszego samochodu była myśl: WO chciał samochodu szybkiego, samochodu dobrego, najlepszego w swojej klasie. I mu się to w pełni udało. << za: warsaw.bentleymotors.com, e-samochody.pl, auto-swiat.pl, autokult.pl

CIEKAWOSTKI Na zakup niebieskiego Bentleya Continental GT Speed Convertible, czyli cabrio zdecydował się w ubiegłym roku Robert Lewandowski. Pojazd napędzany jest 12-cylindrowym silnikiem benzynowym o pojemności n6 litrów, który generuje 642 KM mocy i 840 Nm mome 100 ł osiąga chód samo by rcza, tu obrotowego. To wysta km/h w 4,3 s. od startu oraz rozpędzał się do 328 km/h.

Cena takiego auta wynosi ponad 255 tys. funtów.

•••••••••••••••••• Najnowszy Bentley Continental GT ma największe , na świecie karbonowo -ceramiczne tarcze hamulcowe tyłu. z mm 356 i u przod z mm które mają wymiary 420 Ukryte są za ogromnymi oponami – 275/35.

•••••••••••••••••• Brytyjski producent zamierza dostosować się do obowiązujących trendów i już w najbliższym czasie zamie . icznym ekolog em napęd z le rza oferować swoje mode y Zgodnie z nową strategią każdy model marki Bentle . hybrid n plug-i em system z będzie miał w ofercie wersję moo wszeg najno wersja taka W 2018 roku pojawi się delu Bentayga. (za: moto.onet.pl, interia.pl, motoday.pl)

73

74 ~ horoskop HOROSKOP

Magdalena Kruszona

horoskop

Strzelec 22.11 - 21.12

Cechy charakterystyczne

Żywiołem Strzelców jest zdecydowanie aktywność i ruch. Uwielbiają w swoim życiu dynamikę, pragną poznawać nowe miejsca, osoby i przeżywać przygody, tym bardziej, że to miłośnicy przyrody i zwierząt. Fantazjowanie i oddawanie się marzeniom to również ich ulubione zajęcie. Wynika to przede wszystkim z chęci bycia wolnym człowiekiem. Nie lubią sytuacji, gdy ktoś próbuje ich ograniczać i narzucać własne zdanie oraz poglądy, burząc w ten sposób ich indywidualność. Starają się iść przez życie z podniesioną głową. Siłą do tego jest niewątpliwie obcowanie w samotności z naturą. Osoby spod znaku Strzelca są energiczne i towarzyskie, ale zarazem impulsywne, niecierpliwe i łatwowierne. Otaczają się życzliwymi i wyrozumiałymi ludźmi, którzy są w stanie tolerować temperament i zachowanie Strzelców. Są ucieleśnieniem niezależności i samodzielności. (źródło: marhan.pl)

Finanse, praca Osoby spod znaku Strzelca znają wartość pieniądza. Nie potra�iłyby żyć w skrajnej biedzie, lubią się chwalić nowymi zdobyczami materialnymi i przywiązują do nich ogromną wagę. Brak możliwości zaspokojenia swoich potrzeb powoduje, że Strzelcy czują się Żywioł: ogień 1 grudnia 2017

nieszczęśliwie. Nie oszczędzają, nie myślą o dalszej przyszłości �inansowej, nie odkładając żadnych pieniędzy na lokatach lub kontach oszczędnościowych. Trudno im przychodzi rozstawanie się z pieniędzmi. W pracy dążą do wysokich osiągnięć, które udaje im się

Kolor: indygo, bordowy

Czy wiesz, że...

Metal: cyna

zrealizować. W zespole Strzelcy to osoby, które dają z siebie wszystko i są liderami. Idealne dziedziny zawodowe dla Strzelców to: wymiar sprawiedliwości, technika i wynalazki, szkolnictwo, wojsko, sport, handel, kultura, dziennikarstwo, administracja. (źródło: wrozbyonline.pl)

Kamień: diament, ametyst

Planeta: Jowisz

Miłość

Nie lubią być ograniczani w żadnej dziedzinie swojego życia, nawet w miłości. Zanim podejmą decyzję o stałym związku muszą się upewnić, że partner nie będzie próbował zamknąć ich w domu, w tzw. złotej klatce. Potrzebują dużo swobody, a małżeństwo traktują wręcz jako przygodę, która ma przynosić wiele doświadczeń i emocji. W przypadku długotrwałej relacji ze Strzelcem może być różnie. Dla niektórych deklaracja stałego związku ograniczałaby ich poczucie wolności. Wiążąc się z nim, trzeba mieć świadomość, że wszędzie ich pełno i na pewno nie pozostaną w domu u boku swojej połówki, ponieważ nie lubią ograniczać się do spędzania czasu tylko z jedną osobą. A najlepsze miejsce na randkę? Łono natury, to tam Strzelce czują się najlepiej. (źródło: mhoroskop.pl)

Zdrowie

Mają silny organizm i niezwykłą odporność. Nie stronią od ruchu, uczęszczają na siłownię, basen lub �itness, hartując w ten sposób swoje ciało. Ich słabym punktem jest układ kostnomięśniowy, pokarmowy oraz nerwowy. Mają predyspozycje do zapadania na reumatyzm, lumbago, problemy kręgosłupa i wątroby. Gdy przytra�i im się choroba, cierpią w ciszy i starają się, by się dalej nie rozwinęła. Czasem wystarczy odpoczynek i spędzenie całego dnia w łóżku. Osoby spod znaku Strzelca preferują polską, tradycyjną kuchnię, więc żywią się tłusto, co negatywnie wpływa na metabolizm. Strzelcy powinni wprowadzić do swojej diety produkty bogate w witaminy i błonnik – nabiał, owoce, warzywa i zboże. (źródło: astromagia.pl)

Mocne strony:

dusza towarzystwa, optymista, liberalny, energiczny, spontaniczny

horoskop

Brad Pitt (18.12.1980)

Adam Małysz (03.13.1977)

Tomasz Adamek (01.12.1976)

Britney Spears (02.12.1981)

Słabe strony:

materialista, lekkomyślny, przemądrzały, pozer

Zodiakalne dopasowanie: STRZELEC + BLIŹNIĘTA = STRZELEC + BARAN = STRZELEC + WODNIK = STRZELEC + WAGA = STRZELEC + RYBY = STRZELEC + RAK = STRZELEC + KOZIOROŻEC = STRZELEC + BYK =

Znaki neutralne:

Lew, Panna, Skorpion

Christina Aguilera (18.12.1980)

Woody Allen (01.12.1935)

Nelly Furtado (02.12.1978)

75

76 ~ horoskop

Koziorożec

Wodnik

Ryby

Baran

22.12 - 19.01

20.01 - 18.02

19.02 - 20.03

21.03 - 19.04

Miłość: Grudzień dla samotnych Wodników maluje się spokojnie, ale może być rozczarowujący, jeśli wciąż czekasz na pojawienie się kogoś nowego. Nic jednak nie dzieje się bez przyczyny, dlatego grudzień jest dla Ciebie czasem przemyśleń i przewartościowania własnych potrzeb. Może szukasz w złym miejscu? Może trzeba sobie uświadomić, że robisz za mało, a może czas po prostu wyjść z cienia, zmienić otoczenie i zostawić za sobą obawy. Dla zajętych Wodników również to czas na przemyślenie potrzeb własnych oraz partnera. Niby na zewnątrz jest wszystko w porządku, ale dawno nie rozmawialiście o was. Świąteczny czas, w którym będziecie mogli spędzić więcej chwil razem, będzie sprzyjać tego typu rozmowom.

Praca: W pracy ktoś postrzega Cię jako osobę , która za długo stoi z założonymi rękoma. Musisz szybko przerwać to złe wrażenie dzięki szansie, która będzie pewnym testem Twoich umiejętności i zapału.

Nawet jeśli zadanie wydaje Ci się błahe, nie podchodź do tego lekceważąco, przecież potra�isz zrobić coś z niczego i tym możesz się wykazać oraz zmienić dotychczasowe zdanie innych na Twój temat.

Zdrowie: W Twoje życie pod koniec roku wkrada się apatia. Dobre samopoczucie to nie tylko powodzenie w życiu, to też dbanie o zdrowie, a na to składa się ruch i odżywianie. To klucz do pozbycia się złego samopoczucia, które ostatnio Ci towarzyszy i wpływa na wszystkie sfery w życiu.

Miłość: Od dłuższego czasu czujesz, że Twój związek wymaga pracy lub masz dziwne, niepokojące przeczucia. A Twoja druga połówka czeka na rozmowę o was. Ty jednak nie czekaj aż partner podejmie rozmowę i w grudniu między świątecznymi przygotowaniami porozmawiaj z nim. Świąteczne porządki w Twoim życiu nie muszą skończyć się tylko na zewnętrznym gruncie, czas na porządki w życiu uczuciowym. Dla samotnych Ryb koniec roku to również okres porządkowania przeszłości. Warto ją pozostawić za sobą, aby móc wraz z nowym rokiem naprawdę otworzyć się na nowe relacje. Chcesz, by ktoś się pojawił, ale cały czas oceniasz siebie i innych przez pryzmat kogoś, kogo kochałeś w przeszłości.

Praca: Jeśli w Twojej pracy zapowiadają się zmiany, nie martw się na zapas, nie ulegaj strachowi przed niewiadomą. Nie daj się zwariować i pokaż się z najlepszej strony, a zmiany okażą się dla Ciebie korzystniejsze. Wszystko zależy od Ciebie, od tego jak bardzo pozwolisz na to, by ta sytuacja wpłynęła na Ciebie.

Zdrowie: Stawiasz zbyt wygórowane oczekiwania wobec siebie i to ciągle wpływa na Twoje samopoczucie. Przestań się porównywać do innych. Twoje problemy zdrowotne mogą mieć podłoże somatyczne.

W grudniu zastanów się nad sobą i pomyśl czy warto ciągle się zamartwiać i wiecznie porównywać się do innych. Doceń się.

Miłość: Nadarzy Ci się okazja w grudniu do szczerej rozmowy z partnerem. Nawet jeśli uważasz, że wszystko jest w porządku, zastanów się nad tym czy nie mogłeś np. obrazić czymś swojej drugiej połowy. Grudzień sprzyja sprzeczkom, które niekoniecznie będą dla Ciebie zrozumiałe. Mimo wszystko postaraj się zacząć rozmowę z partnerem i wysłuchać, nie oceniając. W pierwszej połowie grudnia pojawi się ktoś, kto byłby dla Ciebie idealny, jednak postaraj się okiełznać swój temperament, by za szybko jej/jego nie spłoszyć.

Praca: Liczyłeś na to, że po pracowitym roku w grudniu będziesz mógł odpocząć. Spadnie jednak na Ciebie kilka kolejnych zadań lub obowiązków, ale to właśnie dlatego, że jesteś niezastąpiony. Nie martw się przysługą lub wykorzystaniem.

Zostaniesz doceniony i dodatkowa praca w tak trudnym czasie zostanie wynagrodzona.

Zdrowie: Jeśli możesz sobie na to pozwolić, zwolnij tempo, ponieważ ta sfera w życiu, to jest coś, na co musisz zwrócić uwagę. Zrób wszystko, aby odpocząć, poświęcić czas na relaks. Pod koniec roku mimo poczucia, że możesz wszystko i cały świat leży Ci u stóp, w pewnym momencie poczujesz się bezsilny, kiedy nie będziesz miał wpływu na to, co stanie się z Twoim zdrowiem przez przemęczenie.

Miłość: Dla samotnego Koziorożca pojawia się kolejna szansa na poznanie kogoś, z kim będzie można stworzyć trwały związek. Ta osoba myśli o Tobie już od dłuższego czasu, jednak nie może zwrócić na siebie Twojej uwagi lub nie może przedrzeć się przez zbyt wygórowane oczekiwania. Może czas przyjrzeć się swoim ambicjom oraz wymaganiom?

Może w tym tkwi problem w Twojej samotności? Zajęte Koziorożce w grudniu mają okazję wykazać się przed swoimi drugimi połowami przy przygotowaniach do świąt oraz sylwestra, co zostanie dostrzeżone i wynagrodzone.

Praca: Jeśli coś Ci przeszkadza, nurtuje i nie wiesz czy możesz poruszyć ten temat z kierownictwem lub szefostwem, to ten miesiąc to idealny czas na to, aby rozwiązać sprawy, które od dłuższego czasu spędzają Ci sen z powiek. Świąteczna gorączka może okazać się dla Ciebie idealnym momentem do rozmów i negocjacji na Twoją korzyść.

Zdrowie: Myślisz również o diecie lub starasz się ją utrzymać, świąteczny czas będzie dla Ciebie sprawdzianem wytrwałości Twoich postanowień. Nie należy też robić sobie przerwy w diecie na czas świąt, tłumacząc sobie, że teraz odpuszczasz, a od nowego roku wrócisz do diety.

Odpuszczenie na czas świąt okaże się już na zawsze lub powrót do diety będzie trudniejszy niż przedtem. Dlatego jeśli myślisz o diecie, już teraz wciel ją w życie, nie czekając na nowy rok, a jeśli dbasz o siebie, nie rób sobie dyspensy na czas świąt.

Panna

24.08 - 22.09 Miłość: Poznasz kogoś, kto będzie budził w Tobie mieszane uczucia. Będzie Ci trudno odgadnąć jego/jej prawdziwe intencje lub nawet niepotrzebnie będziesz doszukiwać się dziury w całym. Postaraj się odpuścić z podejrzeniami lub ocenianiem nowych znajomości przez pryzmat przeszłości, bo to może odwrócić się przeciwko Tobie. Złe przeczucia będą się odzywały również u Panien w stałych relacjach. Musisz na to uważasz, zwłaszcza jeśli nie masz na coś 1 grudnia 2017

dowodów, dlatego że możesz niepotrzebnie rozpętać małą wojnę domową.

W grudniu zalecana jest ostrożność w osądzaniu najbliższych.

Praca: Bądź cierpliwy, nie poddawaj się uczuciu bezsilności albo utknięcia w martwym punkcie w sferze zawodowej. W drugiej połowie miesiąca, mimo świątecznej gorączki, pojawią się nowe perspektywy, propozycje i przedsięwzięcia, a nawet nowe, ciekawe widoki na zmianę pracy.

Zdrowie: Postaraj się odpuścić i zwolnić trochę tempo. Na wiele spraw nie masz już wpływu, a nadmierny pośpiech plus świąteczne przygotowania, wpłyną na to, że nie będziesz potra�ił dostatecznie cieszyć się rodzinną, świąteczną atmosferą przez towarzyszący stres. Na zdrowie nie będziesz narzekał, jednak zapewnij sobie codzienny przypływ witamin.

Skorpion 23.10 - 21.11 Miłość: Skorpiony w stałych relacjach będą przechodziły kryzys w związkach. Możliwe, że w tym miesiącu przeżyjecie zawód miłosny i rozczarowanie partnerem, który bardzo zawiedzie czy nadużyje zaufania.

Możliwe również rozstanie. Jeśli dopiero zacząłeś się z kimś spotykać, bacznie obserwuj i wsłuchuj się w tę osobę.

Rozczarowanie może spotkać również wolne Skorpiony, które poszukują drugiej połowy.

Praca: W pracy nie spotka Cię nic, co mogłoby Cię zaskoczyć. W grudniu nadarzy się okazja do zażegnania kon�liktów, które do tej pory mogły zakłócać spokój i harmonię w zespole. W tym miesiącu w sferze zawodowej aura sprzyja

horoskop

Byk

Bliźnięta

Rak

20.04 - 22.05

23.05 - 21.06

22.06 - 22.07

Miłość: Jest koło Ciebie, drogi Byku, ktoś, kogo najwyraźniej nie dostrzegasz, mimo iż myślisz o nowym związku. Jeśli chodzi o nowe znajomości, grudzień będzie skłaniał Cię do re�leksji na temat Twojej samotności. Nie ulegaj skrajnym emocjom – od melancholii po nagłą potrzebę poznania kogoś, tylko zastanów się nad swoimi potrzebami, tak samo zastanawiając się czy kogoś nie odtrącasz, kto szczerze Cię kocha i akceptuje. Byki w związkach mają podobnie... W ten świąteczny czas zrób coś dla partnera, czuje się przez Ciebie zapomniany.

Praca: Zawodowo nie narzekasz na brak zajęć. Możesz też czuć się doceniony, jednak cały czas nie jesteś do końca zadowolony z tego, co masz.

Chciałbyś więcej lub brakuje Ci odciążenia w obowiązkach. Postaraj się jednak nie za bardzo okazywać swoje niezadowolenie, dlatego że koło Ciebie jest ktoś, kto gra na dwa fronty.

Zdrowie: Od jakiegoś czasu czujesz się źle, przemęczenie Cię nie opuszcza, co wpływa na sferę prywatną oraz zawodową. Już jakiś czas temu nie było dobrze, co objawiało się przeziębieniami. Nie odpuszczaj tematu i zastanów się, co możesz zrobić jeszcze w tym kierunku i jakie wykonać badania. Wypoczynek to nie wszystko, będzie potrzebne długoterminowe i konsekwentne podjęcie tematu – doprowadzenia się do pionu.

Miłość: Samotne Bliźniaki będą będą miały okazję poznać kogoś nowego.

Staraj się nie bać odsłaniać swojego prawdziwego „ja”, ponieważ udawanie i koloryzowanie może obrócić się przeciwko Tobie i to w niedługim czasie. Grudzień i nadchodzący świąteczny okres sprzyja wyjaśnieniu wszystkich zaszłości i kon�liktów. Dlatego Bliźniaki w stałych relacjach mogą wykorzystać ten czas na szczere rozmowy i zażegnanie niesnasek z partnerem.

Praca: W pracy spokój, bez nieprzewidzianych i nagłych sytuacji, które mogłyby bardziej niż zwykle podnieść Ci ciśnienie. Pod koniec roku pojawią się nowe widoki na rozwój lub nawet nową pracę lub awans. Trzymaj się tego co już masz.

Jeśli ktoś będzie kusił Cię zmianą pracy, poczekaj na rozwój sytuacji w obecnym miejscu, a możesz być mile zaskoczony.

Zdrowie: Zadbasz o zdrowie inwestując czas w ruch �izyczny. Będzie Ci on dodatkowo potrzebny w okresie, w którym lubisz się zapomnieć podczas rodzinnych świątecznych obiadów i kolacji. A musisz na to uważać, dlatego że mogą pojawić się dolegliwości trawienne.

Miłość: W grudniu będziesz czuł się zagubiony.

Ciężko będzie Ci precyzyjnie odczytać intencje partnera i będziesz miał wrażenie, że nie wiesz na czym stoisz. Mimo różnych emocji – od ekscytacji po strach, że wasza relacja się rozpada, bardzo ważne, abyś w tym miesiącu starał się nie podejmować decyzji lub tematów, które mogłyby zaważyć na waszej relacji i przyszłości. Odłóż poważne rozmowy na nowy rok.

Zagubienie też tyczy się samotnych Raków, które również powinny starać się nie podejmować gwałtownych decyzji, np. wchodząc w relację z nowo poznaną osobą. Nie zaleczaj ran lub bólu uciekając w pierwszą lepszą relację albo też poczekaj na rozwój sytuacji i podejmij się zobowiązujących, stałych relacji, ale dopiero po nowym roku. W grudniu tylko poznawaj i obserwuj.

Praca: Mimo trudnego roku w pracy, gdzie raz było z górki, a raz pod górkę, od jakiegoś czasu znowu chwytasz wiatr w żagle z nowymi widokami na nowy rok. Masz w zanadrzu kilka nowych rozwiązań i pomysłów, które musisz zacząć wcielać w życie.

W grudniu poczujesz, że jesteś na właściwej ścieżce zawodowej i Twoja praca znowu będzie Cię wprawiać w zadowolenie.

Zdrowie: Nie czujesz się najlepiej, dopadają Cię przeziębienia, a stres sieje spustoszenie. Poczucie odpowiedzialności nie daje Ci spokoju, a w dodatku odczuwasz brak czasu dla siebie. Przy tym czujesz się samotny.

Bez względu na to czy mieszkasz sam lub posiadasz dużą rodzinę, czy otacza Cię wiele osób, postaraj się zadbać o czas dla siebie. Koniecznie odpręż się i zrelaksuj w taki sposób, w jaki lubisz najbardziej.

wszelkim porozumieniom. Nie czekając na styczeń możesz rozpocząć nowe rozmowy, projekty. Możesz również rozpocząć rozmowy o podwyżce.

Zdrowie: W grudniu czeka Cię prawdziwa huśtawka emocji: od załamania po euforię.

Bardzo ważne jest, by w tym czasie nie stracić głowy. Najważniejsza jest świadomość zmieniających się okoliczności i zarówno w przypadku negatywnych emocji, jak i pozytywnych – bardzo ważne jest wygospodarowanie dla siebie chwili rozluźnienia, aby poskładać myśli w całość.

Nie podejmuj decyzji pod wpływem emocji, wystrzegaj się tego. Nie będziesz narzekać na zdrowie z �izycznego punktu widzenia.

Jednak oszczędzaj się w święta podczas ucztowania, pomyśl o diecie, do której będzie Ci trudno wrócić.

Waga 23.09 - 22.10 Miłość: W pierwszej połowie miesiąca uda Ci się zadbać o harmonię w relacji, a w momencie kiedy przygotowania świąteczne wejdą w ostateczną fazę, Twój związek przejdzie poważną próbę kompromisu.

Możesz zostać posądzony o upór.

Samotne Wagi w grudniu spotkają na swojej drodze kogoś, kto może je oczarować. Jednak nie traćcie głowy.

77

oprac.: Voceana (wrozbyonline.pl)

Lew 23.07 - 23.08 Miłość: Ostatnie wydarzenia, romanse i poznane osoby sprawią, iż w grudniu możesz być trochę zmęczony nowymi znajomościami i zapragniesz odpoczynku.

Ktoś z przeszłości będzie o Tobie myślał i będzie szukał kontaktu z Tobą. Lwy w związkach muszą się przygotować na poważne rozmowy i przypływ zazdrości ze strony partnera dlatego, że Twoja druga połowa nie czuje się pewnie, będąc w związku z Tobą. Jeśli naprawdę czujesz, że rutyna dopada wasze pożycie, nie skupiaj się na tym. Nie podejmuj pochopnych decyzji w grudniu i nie zamykaj się na swoim ego oraz własnych potrzebach.

Praca: W pracy dopada Cię znudzenie i zaczynasz myśleć o zmianie zajęcia. Zastanawiasz się również nad zmianą profesji. Grudzień jednak nie jest odpowiednim miesiącem na diametralne zmiany w Twoim życiu, również w sferze zawodowej.

To rozwój i nowe doznania napędzają Twoje życie, dlatego nowy kurs jest czymś, co może otworzyć Ci dodatkowe drzwi do sukcesu i dodać więcej motywacji do codziennego działania we wszystkich przedsięwzięciach.

Zdrowie: Mimo znużenia i wielu re�leksji, nie dopadnie Cię apatia. Świadomość świątecznych uroczystości i imprez karnawałowych wprawia Cię w dobry nastrój. Jednak uważaj na przeziębienia, które mogą zatrzymać Cię w domu.

Praca: Przed Tobą stanie kilka nowych wyzwań, które będą wymagały od Ciebie więcej cierpliwości do ludzi niż dotychczas. Mogą to być klienci, pracownicy lub przełożeni, przez których będziesz miał wrażenie, że nadają na zupełnie innych falach. Twoja cierpliwość w tym miesiącu zostanie mocno nadszarpnięta, co odbije się też na relacjach z domownikami.

Zdrowie: Stres w grudniu da Ci się we znaki w każdej sferze życia. Żeby nie stracić głowy, bardzo ważne jest wygospodarowanie minimum czasu na relaks, a przynajmniej uświadomienie sobie, że nie na wszystko masz wpływ. Daj z siebie to, co najlepsze, jednak nie szargaj nerwów z powodu osób, których i tak już nie zmienisz.

78 ~ reklama

1 grudnia 2017

reklama~

79

80 ~ reklama

1 grudnia 2017

reklama~

81

1 grudnia 2017

reklama~

83