Goniec Polski wyd. 550 by SamiSwoi.news

nr 43 (550) 31 października 2014 / ISSN 2044-5202

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

Pojawiają się masowo w Wielkiej Brytanii na przełomie października i listopada. Przez wielu Anglików noszone są na co dzień – przypięte do klap marynarek czy płaszczy. Jak nasi rodacy obchodzą Dzień Pamięci?

str. 20

KANCELARIA PRAWNA, KTÓREJ MOŻESZ ZAUFAĆ

fot. Ron Ellis / Shutterstock.com

Polacy i maki

4 w numerze STR.

>> NIE PRZEGAP!

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek specjalny „Polska Niepodległa” a w nim: >> droga do niepodległości >> jak obchodzimy narodowe święto >> kalendarium

Odszkodowania i ubezpieczenia W specjalnym dodatku piszemy co robić, gdy jesteśmy świadkiem wypadku drogowego, jak postępować w razie wypadku w miejscu pracy. A także co powinno znaleźć się w umowie najmu oraz gdzie się zgłosić, jeśli czujemy, że padliśmy ofiarą błędu lekarskiego. Za tydzień część druga dodatku.

Temat tygodnia

STR.

Reportaż

STR.

Wydarzenia

STR.

Praca

STR.

Społeczeństwo

STR.

25 Panel ekspertów

STR.

1 listopada

STR.

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

UK W WIELU DZIEDZINACH WYPRZEDZA POLSKĘ, TAKŻE JEŚLI CHODZI O TEATR. ŚLUBOWANIE PIERWSZOKLASISTÓW ZE SZKOŁY IM. LOTNIKÓW POLSKICH.

W JAZZ CAFE POSK ZORGANIZOWANO FESTIWAL POEZJI SŁOWIAŃSKIEJ.

SEZON ŚWIĄTECZNY, CZYLI TYSIĄCE NOWYCH MIEJSC PRACY NA WYSPACH.

JESTEŚMY POTRZEBNI WIELKIEJ BRYTANII CZY ŻERUJEMY NA JEJ GOŚCINNOŚCI?

>> CZYTELNICY „GOŃCA” O LOTNISKACH „Ląduję na Warszawa-Modlin. Mniejsze kolejki niż na brytyjskich lotniskach” STR.

STR.

Coś więcej niż piłka Rozmowa z Sewerynem Kowalczewskim i Mariuszem Czekalskim z Magic Football Academy.

STR.

U boku Samanthy Fox – W Polsce nie dałabym rady osiągnąć tego, co tutaj – mówi Natalia Sztandera, aktorka, wokalistka.

POZIOM CHOLESTEROLU WE KRWI ZALEŻY OD WIELU CZYNNIKÓW.

W DODATKU SPECJALNYM WSPOMINAMY TYCH, KTÓRZY ODESZLI.

>> Od redakcji

Czy Władimir Putin proponował przed laty Donaldowi Tuskowi rozbiór Ukrainy? Cytowany przez amerykański portal Politico Radosław Sikorski, b. minister spraw zagranicznych RP a dziś marszałek Sejmu, twierdzi, że taka propozycja padła. Gdy wokół stwierdzenia rozpętała się nie tylko w Polsce wielka burza, pan Radek się ze słów wycofał. Ponoć z pamięcią u niego nie do końca wszystko jak należy. – Jak to w koszmarnych czasach starożytnych zauważył cesarz Klaudiusz, „pozostał ślad po zatarciu”, czyli po dementi – komentuje Stanisław Michalkiewicz. Piotr Ikonowicz tym bardziej lubi Radka Sikorskiego, im więcej ten popełnia gaf. – Wprawdzie oficjalnie nadal opowiada te wszystkie androny, to jednak przynajmniej wiemy, że prywatnie myśli trzeźwo, Karol Pomeranek redaktor naczelny czyli, że nie jest idiotą na jakiego czasem wygląda – komentuje. Więcej na str. 10. 31 października 2014

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Anna Zielińska, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Ewelina Wojda, Maciej Kniter Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan, Maciej Ligus Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 temat tygodnia

Teatr po brytyjsku

– Uwielbiam teatr, a zwłaszcza Szekspira – przyznaje Malwina Gwóźdź, 28-latka z Elbląga, absolwentka teatrologii na Uniwersytecie Łódzkim. – Dlatego, gdy przyjechałam do Anglii, moim marzeniem było jak najszybciej zobaczyć na własne oczy The Globe. >> Anna Dobiecka edług statystyk teatr przeżywa renesans. Jeszcze kilka lat temu z badań wynikało, że tylko 15 proc. Polaków bywa w teatrze choć raz w roku, dziś liczba ta wzrosła zwłaszcza wśród młodszej publiczności. Chodzenie do teatru stało się „trendy”, a wysokość ceny biletów dodaje temu trendowi snobizmu. Podobnie rzecz się ma w Wielkiej Brytanii, choć wyniki statystyk są nieporównywalne. Jak cytuje Guardian, 87 proc. 16-19-latków było w teatrze w ciągu ostatniego roku w porównaniu z 66 proc. 45-54-latków. – W Anglii teatr jest bardziej popularny i masowy niż w Polsce, także pod względem ceny biletu – podkreśla Margot Przymierska, aktorka, absolwentka reżyserii na East 15 Acting School, współzałożycielka stowarzyszenia Polish Artists in London. – Jest więcej teatrów, mają bardzo różnorodny repertuar, a sama realizacja jest zrobiona z większym rozmachem. Dodatkowo też widownię brytyj-

31 października 2014

skich teatrów zapełniają turyści, którzy marzą o obejrzeniu spektaklu właśnie w Londynie, na West Endzie – przyznaje. Dlaczego akurat tutaj? Trudno nie docenić zasług Anglików w historii teatru. Ważną kartę w dziejach jego historii stanowi teatr elżbietański. Za jego umowną datę powstania przyjmuje się 1576 r. Wtedy to bowiem przedsiębiorca James Burbage wybudował pod Londynem pierwszy gmach przeznaczony wyłącznie do prezentacji widowisk teatralnych. Nazwał go The Theatre i rozpoczął wystawianie pierwszych sztuk. Wkrótce pojawiły się dwa kolejne teatry – The Curtain i The Rose – a po nich przyszły następne (Globe Theatre). The Globe był najważniejszym teatrem elżbietańskim, gdzie wystawiano sztuki Szekspira. – Ówczesny teatr nie był podobny do tego, który znamy – zaznacza Malwina. Aktorzy często zwracali się do publiczności bezpośrednio, nawiązywali z nią bliski kontakt. Podobnie sami widzowie pozostawali w interakcji z działaniami aktorów. Publiczność, a zwłaszcza przedstawiciele niższych

klas społecznych, bywała hałaśliwa i żywo reagowała na akcję przedstawienia. W zwyczaju było wiwatowanie, klaskanie, tupanie, a nawet rzucanie w grających kamieniami. Nie było też dekoracji, ale za to pojawiały się napisy, gdzie i kiedy dzieje się akcja. Brak dekoracji rekompensowały bogate stroje aktorów. Co ciekawe, w teatrze tym nie występowały kobiety, role kobiece grali młodzi, urodziwi mężczyźni. Był to teatr gwiazdorski. Dobrzy aktorzy cieszyli się zasłużoną sławą, byli szanowanymi, zamożnymi ludźmi. Przedstawienia musiały wzruszać, bawić, budzić grozę, obfitować w niezwykłe i sensacyjne wydarzenia. Powinny one być tajemnicze, zawikłane, krwawe. Stąd w teatrze elżbietańskim popularność sztuk szekspirowskich.

Wiliam czy Christopher?

O Szekspirze napisano i powiedziano już wszystko. „Romeo i Julia” czy „Hamlet” to tytuły znane praktycznie każdemu. Natomiast niewiele osób wie, że istnieje teoria, że sztuk Szekspira nie napisał... Szekspir. Rówieśnik

Wiliama, Christopher Marlowe (1564 -1593), angielski dramatopisarz i poeta okresu elżbietańskiego nazywany „ojcem angielskiej tragedii”, między innymi z powodu wprowadzenia wiersza białego do elżbietańskiego dramatu jest podejrzewany, jako by to on był w istocie autorem dzieł przypisywanych Szekspirowi. W 1955 r. Calvin Hoffman wydał książkę „The Murder of the Man who was Shakespeare”, w której próbuje udowodnić tę tezę przy pomocy przykładów z życia i twórczości obu poetów. Pozornie podstawowym problemem jest fakt, że Marlowe zginął w pojedynku rok przed ukazaniem się pierwszych dzieł Szekspira, jednak właśnie to stanowi punkt wyjścia teorii Hoffmana. W dniu, w którym zginął podczas awantury w karczmie, minęło właśnie dziesięć dni od pierwszego przesłuchania Marlowe’a podejrzanego o herezję i bluźnierstwa. Kara śmierci była wysoce prawdopodobna. W bójce uczestniczyli m.in. służący Lorda Thomasa Welsinghama, protektora i – prawdopodobnie – kochanka Marlowe’a. To właśnie on mógł chcieć

| temat tygodnia

reklama

Shutterstock.com

upozorować tę śmierć, by uratować poetę. Za teorią Hoffmana przemawia, oprócz kontrowersyjnych podobieństw metaforyki (mogących być zwykłym plagiatorstwem ze strony Szekspira), komputerowo analizowana długość słów w utworach oraz częstotliwość występowania i otoczenie przypadkowych słów w tekście wskazuje na dzieła Marlowe’a i Szekspira jako pisane tą samą ręką. Krytycy

czy Malwina. – I w Londynie też mamy tradycję, na West Endzie. Ta dzielnica mieszcząca się między ulicami Oxford Street, Regent Street, Strand oraz Kingsway jest całkowicie nastawiona na bogatych turystów, gdzie w ponad 40 teatrach bywa corocznie ok. 13 mln widzów. Wszystko tutaj jest stare, snobistyczne i konserwatywne – dodaje. Czyżby Brytyjczykom brakowało „powiewu nowości”? Wg znawców

W Anglii teatr jest bardziej popularny i masowy niż w Polsce, także z uwagi na cenę biletu.

MARGOT PRZYMIERSKA, AKTORKA teorii Hoffmana wskazują na różnice stylistyczne i tematyczne dramatów obu autorów, mistrzostwo Szekspira w przedstawianiu złożoności charakteru oraz liczne elementy komediowe.

Nie tylko historia

– Dla nas „teatr narodowy” oznacza coś tradycyjnego, ostoję polskości ze „Strasznym Dworem” i innymi odwiecznymi przedstawieniami – tłuma-

sztuki wnosi go właśnie National Theatre, miejsce, które londyńczycy znają, cenią, ale przede wszystkim lubią. – Uwielbiam teatr na South Bank – przyznaje 32-letni Marek Lechmann z Ealingu. – Zero nadęcia, złoceń i snobizmu. Na przedstawienie do teatru można wejść z tarasu, jakby od niechcenia. Można go nawet pomylić z ogródkiem piwnym. Jedyne co przypomina o przeznaczeniu miejsca

8 temat tygodnia

Shutterstock.com

to statua sir Laurence’a Oliviera, (założyciela i pierwszego dyrektora teatru w latach 1963-73). Najlepsze jest to, że niedaleko mieści się Undercroft Skate Zone, ulubione miejsce skate’ów i grafficiarzy, a latem wystawiają leżaki – podkreśla Polak. – Ja tu czasem wpadam po prostu na piwko, by pooddychać tą atmosferą – dodaje. – Ciekawostką jest fakt, że w Anglii oprócz teatru narodowego nie ma teatrów repertuarowych, które miałyby stały program i własną obsadę. Najczęściej aktorzy wybierani do sztuk pochodzą z castigów – podkreśla Margot Przymierska. Eksperci twierdzą, że National Theatre zawdzięcza swój sukces Nicholasowi Hytnerowi, który sprawił, że NT stał się atrakcyjny zarówno dla dużych firm – sponsorów jak i dla przeciętnego widza. – Warto wiedzieć, że właśnie w National Theatre odbyła się prapremiera „Naszej klasy” Tadeusza Słobodzianka, sztuki która w 2010 r. zdobyła literacką nagrodę Nike – tłumaczy Malwina Gwóźdź. – W ogóle dla Hytnera im bardziej kontrowersyjnie, tym lepiej, np. dzięki niemu wystawiono spektakl „Jerry Springer – The Opera” o słynnym showmanie skandaliście. Od teatru narodowego można by wymagać, by korzystał z dofinansowań, promując projekty związane z narodowymi świętami itp. A tego właśnie unika i być może w tym tkwi tajemnica sukcesu. Cztery lata temu Nicholas Hytner znalazł się na 39. pozycji w zestawieniu 100 najbardziej wpływowych ludzi mediów i marketingu dziennika „Guardian” jako ten, który „ofiarował teatr masom”. 31 października 2014

– Choć czasem te „masy” trochę mogą irytować – przyznaje Polka. – Trochę zaskoczył mnie fakt, gdy zobaczyłam Brytyjczyków w teatrze po raz pierwszy. To był musical, ale mimo wszystko – krzywi się. – Z lewej strony usiadł pan z paczką pop-cornu, z prawej para z torbami z primarka i kawą na wynos. Cała magia miejsca ulotniła się w mgnieniu oka – wspomina.

Ratować tradycję

O tym, że nowoczesność „sprzedaje” sztukę lepiej może świadczyć fakt, że najstarszy brytyjski teatr, mieszczący się w Richmond, który zachował pierwotne wyposażenie, jeszcze niedawno walczył o przetrwanie. Jego sala nigdy nie uległa przeróbkom. Za najstarszy teatr w Wielkiej Brytanii uważany jest Bristol Old Vic, otwarty w 1766 r. i od tego czasu działający nieprzerwanie. Jednak przeszedł on dużą modernizację, podczas gdy sala Georgian Theatre Royal w Richmond nigdy nie uległa przeróbkom. Otworzony w 1788 r. teatr zachował styl georgiański. Nadal można w nim zobaczyć oryginalne loże i kasy biletowe. Został zaklasyfikowany jako zabytek tej samej kategorii co Buckingham Palace czy British Museum. A jednak nawet takiemu zabytkowi groziło zamknięcie, dlatego już od ponad roku władze teatru zbierają fundusze, aby uchronić unikatową scenę.

Słynna RADA

– Mówi się, że tak jak każdy krytyk literacki to niespełniony pisarz, tak każdy teatroznawca to niespełniony aktor – żartuje Malwina. – Przyznaję, swego

czasu marzyłam o brytyjskiej uczelni, słynnej „Radzie” – dodaje. Rzeczywiście, w Wielkiej Brytanii działa jedna z najbardziej prestiżowych uczelni teatralnych na świecie, słynna Royal Academy of Dramatic Art (RADA, Królewska Akademia Sztuki Dramatycznej) wyspecjalizowana w kształceniu aktorów oraz osób wykonujących inne zawody związane z teatrem. W sensie organizacyjnym stanowi jeden z wydziałów King’s College, który z kolei wchodzi w skład University of London. RADA jest najbardziej znaną szkołą teatralną w Wielkiej Brytanii. RADA powstała w 1904 r. Początkowo działała przy teatrze Her Majesty’s Theatre na West Endzie. W 1905 r. otrzymała pierwszą własną siedzibę, a w 1920 uzyskała tzw. kartę królewską, która umożliwia używanie słowa „królewska” w nazwie. Szkoła jest znana przede wszystkim ze swoich trzyletnich studiów aktorskich, kończących się uzyskaniem tytułu licencjata sztuk. Na studia te obowiązuje ścisły limit przyjęć, wynoszący 32 osoby rocznie. Ponadto po ok. 35 osób na roku kształci się na RADA na dwuletnich studiach dla osób zajmujących się rzemiosłami teatralnymi, takimi jak wykonywanie rekwizytów, projektowanie kostiumów, czy projektowanie i budowa scenografii. – Był czas, że zastanawiałam się czy nie składać papierów na tę uczelnię – przyznaje Margot Przymierska. – Ale ostatecznie wybrałam East 15 Acting School ze względu na jej otwartość, multietniczność i większą elastyczność – dodaje. Mówiąc o teatrze na Wyspach należy też wspomnieć festiwal teatrów

ulicznych w Edynburgu – festiwal o charakterze międzynarodowym organizowany od 1947 r. Współczesnym odbiorcom impreza może kojarzyć się z szaloną bohaterką z Dziennika Bridget Jones, która pojechawszy na festiwal spędziła przez roztargnienie dwa dni w pokoju hotelowym nie wychodząc na żaden spektakl. Ideą pierwszego festiwalu było zasypywanie podziałów w świecie, szczególnie dotkliwych po niedawnej wojnie. Co ciekawe, organizatorem szkockiego festiwalu był... Austriak Rudolf Franz Josef Bing. W epoce żelaznej kurtyny festiwal w Edynburgu był jednym z niewielu miejsc, w których mogli spotkać się przedstawiciele sztuki teatralnej Wschodniej i Zachodniej Europy. Wato podkreślić, że uczestnikami tego festiwalu byli również Polacy: Tadeusz Kantor (Umarła klasa), Jerzy Grotowski (Akropolis), Józef Szajna (Replika) oraz Andrzej Wajda (Zbrodnia i kara). – Anglia w wielu dziedzinach wyprzedza Polskę, także jeśli chodzi o teatr. Warto jednak sprawdzić to samodzielnie – podsumowuje Malwina Gwóźdź.

CZY WIESZ, ŻE: The Globe za czasów Szekspira był amfiteatrem, w którym zmieścić się mogło 3000 widzów. Miejsca były podzielone na stojące (tańsze) i siedzące (droższe). Miejsca siedzące były ułożone w trzy rzędy. Scena miała dwoje tajnych drzwi, z których w zaskakujący sposób mogli wyłaniać się aktorzy. Dach (umieszczony tylko nad sceną) podpierały kolumny, sufit, nazywany „niebiosa” (heavens), pomalowany był w taki sposób, aby przypominał niebo. Ukryte w nim były drzwi, przez które aktorzy mogli odlecieć lub zniknąć przy pomocy lin. Na dachu teatru „The Globe” znajdował się ogromny posąg Heraklesa dźwigającego na swych barkach kulę ziemską. Nad wejściem widniał napis: „Totus mundus agit histrionem”, co można przetłumaczyć jako: „Cały świat gra jakąś rolę”.

NAJLEPSZE

MIASTO DLA RODZIN

| z wielkiej brytanii 37 mokrych miast

Wg Family Hotspots Report najlepszym miastem w UK dla chcących założyć rodzinę jest Bees w Kumbrii. Leży ono w pn.-zach. Anglii.

Met Office przygotował listę 37 najbardziej deszczowych miast w Wielkiej Brytanii. Zwycięzcą okazało się walijskie Cardiff ze średnią sumą opadów na poziomie 1150 mm rocznie. Na drugim miejscu znalazło się szkockie Glasgow (1120 mm). Pierwszą trójkę zamyka angielskie Preston. Londyn zajął ostatnie miejsce.

„Oblężone” miasta

Merkel ws. Cameron

Miasta w UK są „zalewane” i „oblężone” przez imigrantów – twierdzi minister obrony Michael Fallon. Polityk nawiązał do potrzeby większej kontroli liczby imigrantów w UK, którą podkreśla David Cameron. Według Fallona, Wyspom potrzebna jest renegocjacja warunków członkostwa w UE lub jej opuszczenie.

Zakaz e-papierosów

Angela Merkel nie podziela zdania Davida Camerona w sprawie wprowadzenia regulacji co do liczby imigrantów. Opowiedziała o tym na łamach „Timesa”. Zgadza się z nim natomiast w kwestii skutecznego zwalczania nadużyć systemu socjalnego przez obcokrajowców.

Finanse emerytów Z badań Międzynarodowego Centrum Badania Długości Życia wynika, że brytyjski emeryt otrzymuje średnio £113,10 tygodniowo. To około 1/3 przeciętnego wynagrodzenia osoby pracującej przez 40 lat (średnia europejska to 50 proc.). Dla porównania – Włosi otrzymują 60 proc. pensji, a Grecy – 100 proc.

Okazuje się, że zakaz palenia e-papierosów obowiązuje nie tylko w metrze, ale i autobusach czy na stacjach w Londynie. Co ciekawe, zakaz wprowadzony przez Transport for London obowiązuje od sierpnia br. Jak informuje „Evening Standard”, nie poinformowano o tym pasażerów oficjalnie, bo chciano uniknąć protestów.

Walka z otyłością

Sprzątanie grobów

NHS rozpoczęło nową kampanię dot. walki z otyłością, paleniem tytoniu i alkoholizmem. W jej ramach zachęca pracodawców do nagradzania tych podwładnych, którzy zdecydują się walczyć z tym problemem. W kampanii najpierw mają wziąć udział przede wszystkim pracownicy brytyjskiej służby zdrowia.

Poland Street zaprasza do udziału w IX akcji sprzątania polskich grobów, która odbędzie się 1 listopada w Londynie o godz. 11. Miejsce spotkań to Gunnersbury Cemetery (W3 8LE) i St Patricks Catholic Cemetery (E11 4HL). Zgłoszenia przyjmowane są na adres: info@polandstreet.org.uk oraz facebook.com/polandstreet.org.uk.

reklama

10 felietony

| m im z daniem Piotr Ikonowicz Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

Jeszcze jedna bomba...

ie wiem o czym Tusk rozmawiał z Putinem, a gdyby nie podsłuchy nie wiedziałbym, też o czym rozmawiali w knajpie Belka, Sienkiewicz, Sikorski i inni. Politycy kiedy sądzą, że mogą sobie na to pozwolić często wrzucają na luz i mówią rzeczy politycznie niepoprawne. Może po to, żeby odreagować konieczność uważania na każde słowo w życiu publicznym. Jeżeli jednak Putin powiedział coś o polskim Lwowie, to dzięki Radkowi Sikorskiemu osiągnął swój cel. Udało mu się przypomnieć nam wszystkim i opinii światowej, że Polacy to też nacjonaliści i że jakaś część naszego społeczeństwa nigdy się nie pogodziła z utratą Lwowa. Wystarczy przypomnieć spory wokół stanu cmentarza Orląt Lwowskich czy śpiewane na obozach harcerskich przy ognisku w czasach głębokiego PRL-u o tym jak to „odpoczniemy po swej pracy już w ojczystym Lwowie”. Nie śpiewaliście? Ja śpiewałem. Im więcej Radek Sikorski popełnia gaf, tym bardziej go lubię. Wprawdzie oficjalnie nadal opowiada te wszystkie androny, to jednak przynajmniej wiemy, że prywatnie myśli trzeźwo, czyli, że nie jest idiotą na jakiego czasem wygląda. Putin zaś, przy wydatnej pomocy Sikorskiego, przekuł balon naszej poprawności politycznej, która przeciw Rosji i jej agresywnej polityce na Ukrainie kazała nam kochać Ukrainę i Ukraińców pomimo, nie tylko wołyńskiej masakry, ale też aktualnego czczenia jej autorów. Polscy nacjonaliści, na szczęście nie tak liczni i wpływowi jak w Rosji czy na Ukrainie wracają do wyznawanej przez Romana Dmowskiego i jego Narodową Demokrację opcji promoskiewskiej, a tu nagle Putin ustami Sikorskiego leje miód

na ich serce słowami o polskim Lwowie. Viktor Orban, do niedawna wzór dla Jarosława Kaczyńskiego i jego partii do takiego „nowego Monachium” chętnie by przyjechał i wziął udział w podziale Ukrainy. Mówiąc o polskim Lwowie Putin poszedł za ciosem, zaczął proces erozji mentalnej przygotowującej opinię europejską na zaakceptowanie faktycznie dokonanego już podziału Ukrainy. Powstaje wizja,

Stanisław Michalkiewicz Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

Rozbiór, którego „nie było”

arszałek Sejmu Radosław Sikorski, odsunięty na boczny tor i przez niezależne media głównego nurtu na rok przed wyborami prezydenckimi zamilczany na śmierć, przypomniał o swoim istnieniu w sposób niezwykle poruszający. Oto przypomniało mu się, że w 2008 roku zimny rosyjski czekista Putin proponował premierowi Tuskowi wzięcie udziału we wspólnym rozbiorze Ukrainy, w następstwie którego Polska miałaby odzyskać prastary Lwów – a

W wywiadzie dla amerykańskiego portalu Politico, Radosław Sikorski, b. minister spraw zagranicznych RP powiedział, że w 2008 r. w Moskwie Władimir Putin miał proponować premierowi Donaldowi Tuskowi podział Ukrainy. Później Sikorski wycofał się ze swoich słów.

w której Rosjanie już zaczęli odbierać „swoje”, Węgrzy przebierają nogami, a Polacy jeszcze się zastanawiają. Jeżeli coś można zarzucić Sikorskiemu, to fakt, że dał się użyć do tej gry prowadzonej przez Putina. Zadziałał więc, mam nadzieję mimo woli, jako typowy agent wpływu. Putin nie mógł przecież oficjalnie zgłosić Polsce swej oferty, bo na to jest za sprytny. On to rozgrywa subtelniej. Przemówił ustami marszałka polskiego Sejmu, który dopiero co przestał kierować resortem spraw zagranicznych. My oczywiście, nawet gdyby oferta była realna i możliwa do skonsumowania, a nie jest, nie powinniśmy jej w ogóle rozważać. To, że w Polsce nacjonalizm nie ociera się o jeden procent poparcia wyborczego to wynik powojennego porządku, w ramach którego Polska jest krajem etnicznie jednolitym. I niech tak zostanie.

następnie podzielił się tą rewelacją z panem Ben Judahem, redaktorem amerykańskiego pisma „Politico”, które to opublikowało. Wybuchła straszliwa awantura i poruszone zostały Moce w następstwie czego marszałek Sikorski, który jeszcze na pierwszej konferencji prasowej szczęśliwie uniknął rozszarpania go na sztuki przez spuszczonych w tym celu z łańcucha dziennikarzy niezależnych mediów głównego nurtu, na kolejnej, z miną skarconego ucznia, złożył już samokrytykę, przypominając sobie, że „zawiodła go pamięć”, a żadnej rozmowy złego Putina z premierem Tuskiem nie było. To wyjaśnienie zostało natychmiast zatwierdzone do wierzenia i dodatkowo potwierdzone przez samego premiera Tuska, którego rewelacje marszałka Sikorskiego stawiały w szalenie kłopotliwym położeniu – że mianowicie wiedział, a nie powiedział – konkretnie prezydentowi Kaczyńskiemu i marszałkowi Komorowskiemu. Dzięki

Czekamy na Twój komentarz 31 października 2014

samokrytyce złożonej przez marszałka Sikorskiego Donald Tusk już nie jest podejrzewany o spiskowanie ze złym Putinem nie tylko przeciwko Ukrainie, ale również – przeciwko Polsce, która wtedy, podobnie zresztą jak i teraz, dla dobra Ukrainy gotowa poświęcić wszystko, no a przede wszystkim – przeciwko Naszej Złotej Pani, która niedawno przecież podała mu pomocną dłoń niemal w ostatniej chwili. W tej sytuacji skwapliwość, z jaką wszyscy przyjęli deklarację, iż samokrytyka marszałka Sikorskiego sprawę rozbioru Ukrainy „ostatecznie zamyka”, jest całkowicie zrozumiała, chociaż – jak to w koszmarnych czasach starożytnych zauważył cesarz Klaudiusz - „pozostał ślad po zatarciu”, czyli po dementi. Rzecz w tym, że propozycje rozbioru Ukrainy padały – najwcześniej z ust rosyjskiego polityka narodowości prawniczej („matka Rosjanka, ojciec prawnik”) Włodzimierza Żyrynowskiego, który w zamian za zgodę Polaków na zostanie „Słowianami” obiecywał zaproszenie do udziału w rozbiorze Ukrainy, to znaczy – do rozmów o granicy na Zbruczu. Rok 2008 był również sprzyjający takim inicjatywom, bo właśnie wtedy Kondoliza Rice oświadczyła, że USA nie będą już forsowały wciągnięcia Gruzji i Ukrainy do NATO, a tylko dbały, by panowała tam „demokracja”, czyli rządy amerykańskich agentów. Ale obecnie Polska, słodszymi od malin ustami premierzycy Ewy Kopacz oświadczyła, że Polska „nigdy” nie weźmie udziału w rozbiorze żadnego państwa, a już na pewno nie – w rozbiorze Ukrainy. Warto tedy przypomnieć, że Winston Churchill w rozmowie ze Stanisławem Mikołajczykiem powiedział, że słowa: „nigdy” nie można nikomu zabronić wymawiać. Wtedy chodziło o to, że Polska „nigdy” nie zgodzi się na oddanie Wilna i Lwowa, a teraz – że „nigdy” nie zgodzi się na ich odzyskanie. Jak to się wszystko pozmieniało!

Zwycięski film

Grupa polskich twórców działających w Londynie zwyciężyła w konkursie filmowym poświęconym pracy niewolniczej. Film „My friend Ivor” wygrał w kategorii UK Production. Reżyserką filmu zrealizowanego na potrzeby konkursu The Unchosen Modern Day Slavery Short Film Competition jest Aleksandra Czenczek. W roli głównej wystąpił polski aktor dobrze znany w kręgach londyńskiej Polonii – Janusz Guttner. Zarówno „My friend Ivor” jak i pozostałe

nagrodzone filmy pokazują, że problem niewolniczej pracy istnieje także w krajach Europy Zach. Zwycięskie filmy są prezentowane na pokazach w całej Wielkiej Brytanii. „My friend Ivor” to film krótkometrażowy oparty na prawdziwej historii. Opowiada o dwóch przyjaciołach z małej polskiej wsi, Piotrze (60) i Ivorze (45), którzy wyruszają w podróż do Anglii, gdzie obiecano im pracę i lepsze życie. Na miejscu okazuje się, że wpadli w sidła gangu Romów, który zmusza ich do niewolniczej pracy bez szansy ucieczki. reklama

Wypadek w pracy, drogowy, w miejscu publicznym?

Zgłoś się do nas Nasi prawnicy pomogą Tobie jeśli: • Zostałeś niesłusznie zwolniony • Jesteś dyskryminowany • Chcesz odwołać się do Trybunału • Otrzymać benefity lub odwołać się od decyzji • Ubiegać się o obywatelstwo, rezydenturę • Potrzebujesz pomocy prawnej 438-450 High Street, West Bromwich B709LD, United Kingdom

Tel: 0121 500 6167 Fax: 0121 500 6284 www.poloniacentrum.co.uk

| z wielkiej brytanii

reklama

12 z wielkiej brytanii

Będę kochał Ojczyznę, będę się dla niej uczył!

Był program artystyczny, był konkurs wiedzy. A potem uroczyste ślubowanie. 21 pierwszoklasistów z londyńskiej Szkoły im. Lotników Polskich zostało pasowanych na uczniów. Były emocje i byli rodzice, którzy szczelnie wypełnili pomieszczenie dopingując swoje pociechy. >> Dariusz Dzikowski zkolny korytarz, w gablotach historyczne zdjęcia. Polskie dywizjony lotnicze, II wojna światowa, rodzima tradycja. – Wychowanie w patriotycznym duchu, szczególnie tu, na obczyźnie, ma ogromne znaczenie. Dlatego dużą wagę przywiązujemy do obchodów narodowych rocznic, odwiedzamy miejsca ważne dla polskiej historii. Dużym przeżyciem dla uczniów są również spotkania z kombatantami, naocznymi świadkami dawnych dni – mówi kierownik szkoły Katarzyna Łękarska.

31 października 2014

Zaliczone na sześć

Pomieszczenie wypełnia się po brzegi. Na scenie ci, którzy za chwilę będą pasowani na uczniów; na sali rodzice,

tę uroczystość przygotowana czapka. Ale trudno się dziwić, emocje dają się we znaki – w końcu dla większości to pierwszy w życiu publiczny występ. I

Mamy sprawdzonych przez MEN nauczycieli, dzięki czemu poziom nauczania jest wysoki.

KATARZYNA ŁĘKARSKA, KIEROWNIK SZKOŁY nauczyciele oraz koledzy ze starszych klas. Jest też gość specjalny, konsul Renata Wasilewska-Mazur. Sześciolatkowie po kolei recytują wiersze, płyną piosenki. Ktoś zapomni słowa, ktoś coś pomyli, komuś spadnie specjalnie na

pierwszy konkurs z wiedzy o Polsce. Zaliczony na szóstkę, o czym świadczą brawa zgromadzonych rodziców. „Będę kochał Ojczyznę, będę się dla niej uczył i pracował. Będę dobrym kolegą, będę dobrze reprezentował

naszą szkołę” – te wypowiadane dziś słowa ślubowania mają być wyznacznikiem ich dalszej życiowej drogi. A pasowanie wielkim ołówkiem na ucznia, niczym dawniej mieczem na rycerza, tego przypieczętowaniem. Pamiątkowe dyplomy, flesze aparatów, uściski dłoni. Taki dzień zdarza się raz w życiu.

Wybór w bibliotece

Powstała 60 lat temu, w tym czasie przechodziła różne koleje. Dziś w szkole uczy się 350 uczniów, w wieku 6-15 lat. Na zajęcia uczęszczają raz w tygodniu, do wyboru – od środy do soboty. Placówka, której oficjalna nazwa brzmi Szkolny Punkt Konsultacyjny

| z wielkiej brytanii 13 reklama

dodać, że młodzi im. Lotników Polpoeci odnoszą skich, realizuje Szkolny Punkt Konsulsukcesy nie program dytacyjny im. Lotników t y lko na dak t yc zny Polskich, realizuje polskim z zakresu program dydaktyczny z gruncie. szkoły zakresu szkoły podDorobek podstastawowej oraz gimnagimnawowej zjum, przygotowując zjalistów oraz gimmłodzież do małej i Juliusza nazjum, dużej matury z języka Podbielprzygopolskiego. Świadectwo skiego i towując Mateusza młodzież do respektowane jest w Słowika został małej i dużej Polsce. doceniony rówmatury z języka nież w brytyjskim polskiego. Świadecśrodowisku, a ich wiersze two respektowane jest w Polsce, co ma szczególne znaczenie w doczekały się tłumaczenia na język przypadku osób, które wracają do kra- angielski. Uczniowie dobrze radzą sobie także ju i chcą tam kontynuować naukę. Poziom przyjmowanych do szkoły w sporcie. Kajetan McDonnel jest midzieci jest zróżnicowany – jedne bar- strzem Wielkiej Brytanii w szermierce, dzo dobrze radzą sobie z językiem a kilku chłopców zdobywało medale polskim, inne gorzej. Dlatego każde- podczas zawodów karate i judo. W szkolny krajobraz wpisał się ormu trzeba poświęcić uwagę, pomóc w ganizowany raz w roku, w maju bądź nadrobieniu braków. – Ważną rolę odgrywa czytanie w czerwcu, Dzień Polski. Podczas kilksiążek, których szeroki wybór mamy kugodzinnych spotkań jest okazja do w naszej bibliotece – mówi Katarzyna integracji przedstawicieli różnych naŁękarska, dodając, że w tym roku po rodowości, posmakowania rodzimych raz pierwszy pierwszoklasiści otrzyma- potraw, zaprezentowania dorobku li darmowy elementarz, sfinansowany uczniów. – Mamy wykwalifikowanych, sprawze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej. To właśnie pod MEN, a kon- dzonych przez MEN nauczycieli, dzięki kretnie działający w jego strukturach czemu poziom nauczania jest wysoki. Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za I to procentuje. Natomiast bodaj najGranicą, podlega szkoła. Podobnych większym problemem są ograniczenia placówek działających przy polskich finansowe i lokalowe. W efekcie możeambasadach na całym świecie jest 73. my przyjąć ograniczoną liczbę dzieci, Początkowo pomyślane głównie jako mimo że chętnych jest znacznie więcej. miejsca kształcenia dzieci dyploma- Zawsze to przykre, kiedy trzeba odmatów, z czasem znacznie rozszerzyły wiać – mówi Katarzyna Łękarska. swój zakres. Obecnie w Londynie na zajęcia chodzą m.in. uczniowie, którzy wcześniej wraz z rodzicami mieszkali w Pekinie, Brukseli, Paryżu i Hadze.

Poeci i szermierze

Język polski i wiedza o Polsce. To dwa przedmioty wykładane w szkole. Dużą popularnością cieszą się również prowadzone od kilku lat warsztaty poetyckie. Współpraca z londyńskimi grupami artystycznymi – Poezją Londyn i KaMPe – zaowocowała wydaną właśnie „Antologią”, w której znalazły się wiersze 17 uczniów szkoły. Mieli oni okazję zaprezentować swoją twórczość podczas zakończonego niedawno w Londynie Festiwalu Poezji Słowiańskiej. Występ przed dorosłymi mistrzami pióra, gośćmi z różnych krajów, był dużym przeżyciem, a wydawca ukazującej się w kraju prestiżowej „Poezji Dzisiaj” Aleksander Nawrocki zapowiedział publikację twórczości uczniów w swoim periodyku. Warto

Szkoła Polska im. Lotników Polskich przy Ambasadzie RP w Londynie - Polish Embassy School London 11-13 Lancaster Grove NW3 4EU London, United Kingdom Tel. +44 20 7435 2265 e-mail: info@szkolapolska.co.uk http://szkolapolska.co.uk

14 z wielkiej brytanii

Magia słowa podczas

festiwalu poezji

W wypełnionej Jazz Cafe, znanej nie tylko polskiej publiczności, po raz drugi odbywał się Festiwal Poezji Słowiańskiej. Na czas wydarzenia sala w POSK-u zamieniła się w prawdziwe królestwo poezji, goszcząc kilkadziesiąt osób, nie tylko znakomitych twórców słowa, ale także artystów z innych dziedzin sztuki. Spotkania odbyły się również w Ambasadzie RP w Londynie oraz w Bibliotece Polskiej w POSK-u. >> Katarzyna Majewicz nicjatorem i zarazem gościem honorowym wydarzenia był Aleksander Nawrocki – poeta, krytyk i wydawca miesięcznika „POEZJA dzisiaj”. Nawrocki już od blisko dziesięciu lat organizuje Festiwale Poezji Słowiańskiej. Organizatorem wydarzenia była grupa artystyczna KaMPe, która działa przy Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie i powstała po to, aby pomagać młodym artystom w realizacji ich twórczych celów na emigracji. – Chodziło o to, aby dotrzeć do poetów, którym brakuje odwagi lub pomysłu, aby publicznie mogli podzielić się swoją twórczością i aby ich twórczość, która często znajdowała swoje miejsce na dnie „szuflady” ujrzała światło dzienne – mówił Aleksy Wróbel z KaMPe. Jego zdaniem festiwal, który miał na celu zjednoczenie poetów pochodzących z różnych krajów spełnił swoją rolę, a dodatkowo została zaprezentowana działalność wydawnicza KaMPe w specjalnym cyklu „Biblioteka KaMPe”. Z tej okazji odbyły się promocje kilku antologii: „Pięciu KaMPe”, „Niosący Słowa 2” i „Antologii wierszy młodych poetów” – uczniów Szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. Lotników Polskich przy Ambasadzie RP w Londynie.

Z różnych zakątków

– Na II Festiwal Poezji Słowiańskiej w Londynie zjechali poeci ze Słowenii, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Bułgarii, Litwy, Rosji, Ukrainy, Czech, Słowacji i oczywiście z Polski, a także twórcy mieszkający na Wyspach. Wśród nich nie zabrakło takich nazwisk, jak: Rozalia Aleksandrowa, Marina Paniszewa, Liubow Krasiewskaja, Iskra Peneva, Predrag Bjelosevic oraz Beata Szajowska, Frederick Rossakovsky-Lloyd, Anna Magdalena Mróz, Janusz Guttner czy Tomasz Wybranowski – wyliczali organizatorzy imprezy. Część z poetów gościła w stolicy UK po raz pierwszy, inni są stałymi bywalcami 31 października 2014

wydarzeń, których tematem jest poezja. Podczas kilku wieczorów autorzy czytali swoje wiersze, dzielili się refleksjami nad twórczością Bohumila Hrabalu, Jacka Kaczmarskiego, Władimira Wysockiego oraz Bułata Okudżawy.

„Niektórzy lubią poezję”

Słowa Wisławy Szymborskiej, stały się mottem spotkania z uczniami, najmłodszymi poetami, tymi, którzy dopiero stawiają pierwsze kroki w świecie literatury. Spotkanie miało miejsce w drugim dniu festiwalu i było niezwykłym akcentem w historii imprezy, ponieważ po raz pierwszy młodzi poeci, uczniowie polskiej szkoły zaprezentowali swoją twórczość. – Witam serdecznie uczniów ze szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. Lotników Polskich przy Ambasadzie RP w Londynie, nauczycieli, gości i wszystkich zebranych podczas tego wyjątkowego wieczoru, podczas którego nasi uczniowie odczytają swoje wiersze. Pragnę również podziękować dwóm nauczycielkom z SPK – Małgorzacie Krali oraz

| z wielkiej brytanii 15

Renacie Zotow za ich trud i pracę, którą włożyły w przygotowanie tej części festiwalowego wydarzenia – powiedziała Katarzyna Łękarska dyrektor SPK im. Lotników Polskich. Następnie uczniowie z SPK odczytali swoje wiersze, które po części powstały na gruncie „Lekcji poezji”, prowadzonych w szkole m.in. przez Adama Siemieńczyka, Martę Brassart – twórców „Poezji Londyn” oraz Wojciecha Jarosława Pawłowskiego. Podczas lekcji z poetami

uczniowie zgłębiali nie tylko swoją wiedzę na temat tego czym jest i jak powstaje wiersz, ale także podejmowali swoje pierwsze próby pisania swoich utworów. Wówczas powstało ich kilka, z czasem kilkanaście. – Bardzo lubiłam lekcje poezji w szkole. Na jednej z nich napisałam swój pierwszy wiersz „Chomik” – o domowym przyjacielu-pupilu. Lubiłam też spotkania z prawdziwymi poetami, od jednego z nich otrzymaliśmy nawet autografy. Kiedy pisaliśmy wiersze, wtedy

jeszcze nic nie było wiadomo na temat antologii, pomysł powstał dopiero później – mówiła Martyna. Pomysł powstania antologii, która dokumentowałaby przebieg niezwykłych lekcji, ale i stanowiła inspirację dla młodych Polaków do bliższego poznawania swojego ojczystego języka, jego nauki i na bazie zdobytej wiedzy podejmowania pierwszych twórczych prób, zrodził się kilka miesięcy później. Ich prace zostały zebrane w całość i opublikowane

w postaci „Antologii wierszy młodych poetów”, która została zaprezentowana podczas festiwalu i którą otrzymał każdy z uczniów – autorów wierszy. Na jednego z nich – Juliusza Podbielskiego, czekało specjalne wyróżnienie. Aleksander Nawrocki po wysłuchaniu wiersza „Jabłko” tego młodego, zaledwie 13letniego autora postanowił nagrodzić go publikacją jego utworu w redagowanym przez siebie miesięczniku „POEZJA dzisiaj”. reklama

16 z wielkiej brytanii

Sezon świąteczny zaczyna się w Anglii już w listopadzie i trwa do stycznia. W tym czasie sklepy i ﬁrmy kurierskie potrzebują tysięcy rąk do pracy. To niezła okazja do podreperowania świątecznego budżetu.

Aż 50 tys. miejsc

>> Sonia Grodek

wania i pakowania zamówień. Zarobki raczej nie przekroczą 7 funtów za godzinę, a zamówienia napływają przez całą dobę. Zmiana może więc obejmować również noce i trwa zwykle 10,5 godz. (z przerwą). Pracownicy muszą wyrobić normę czasową, a na zabranie z półki każdego przedmiotu przypada kilkadziesiąt sekund. Jest to więc wyczerpująca i stresująca praca. W czasie jednego świątecznego miesiąca można jednak zarobić w ten sposób ponad 1500 funtów, więc warto ubiegać się o takie stanowisko. Oferty można znaleźć bezpośrednio w magazynach i w zakładce „Careers at Amazon” na stronie Amazon.co.uk.

lość robionych przez nas świątecznych zakupów w sieci sprawiła, że najwięcej pracy w tym roku przybędzie nie w sklepach stacjonarnych a w internetowych, a przez to w powiązanej z nimi branży kurierskiej. Ktoś przecież musi dostarczyć zamówione paczki. Najwięcej osób zatrudni Amazon, który w okolicach świąt spodziewa się kilkuset tysięcy zamówień. Do swoich 8 magazynów rozmieszczonych w całym kraju (Marston Gate, Doncaster, Peterborough, Rugely, Hemel Hempstead, Swansea, Glenrothes i Gourock) potrzebuje 13 tys. „czasowych” pracowników, z których tysiąc ma szansę otrzymać pracę na stałe. Głównie chodzi o osoby do kompleto31 października 2014

pracy na święta

Do sortowania

Sam Amazon wysyła rocznie kilka milionów paczek, a przecież interneto-

wych sklepów są tysiące. Nic dziwnego, że przed świętami rekrutują też firmy kurierskie, od których w tym okresie zależy to, czy pod naszą choinką znajdą się kupione prezenty. Najwięcej osób poszukuje Royal Mail, która nabór 19 tys. pracowników rozpocznie na początku listopada. Praca potrwa do stycznia i polega na roznoszeniu i sortowaniu listów i paczek. Listonosze, w przeciwieństwie do pracowników zajmujących się sortowaniem, muszą mieć prawo jazdy. Wcześniejsze doświadczenie w tego typu pracy nie jest wymagane. – Praca na poczcie jest nudna, ale to tylko niecałe dwa miesiące, więc da się wytrzymać – opisuje bezrobotna Mary Beck z Londynu. – Ja na mojej poczcie pracuję od czterech lat w każde święta. Dzięki temu stać mnie na prezenty i przyjęcie świąteczne bez żadnych

wyrzeczeń – przyznaje Mary. Zarobki to 6,50-7,50 funta za godzinę. Informacje o wakatach w pobliżu domu można uzyskać pod numerem 0845 600 1785 lub na stronie www.royalmailgroup.com/careers/royal-mail/ christmas-jobs-royal-mail.

Pracuj w wolnej chwili

Pracowników szuka też firma kurierska Yodel. I to aż 5 tysięcy – głównie kierowców i pomocników do magazynu. Ciekawie wygląda grafik i wynagrodzenie w firmie. Kierowcy mają za zadanie dostarczać paczki do mieszkańców swojej okolicy co najmniej sześć dni w tygodniu, jednak godziny pracy są… dowolne. Luźny charakter pracy przekłada się na zarobki – pracodawca podaje, że możemy liczyć na 25-50 funtów dziennie w zależności

| z wielkiej brytanii od ilości dostarczonych paczek. To niewiele. Jeśli jednak jesteśmy dobrze zorganizowani i znamy swoją okolicę, możemy praktycznie nie odczuć tego, że jesteśmy w pracy. Oferty można znaleźć na stronie careers.yodel.co.uk lub pod hasłem „yodel home delivery network” w portalu Adzuna. Managerowie firmy informują na stronie o możliwości zatrudnienia części pracowników po okresie świąt na stałe. Obecnie, 1 na 4 klientów robiących w Anglii zakupy online w ostatnim roku otrzymał paczkę z opóźnieniem, a Yodel ma pod tym względem najgorsze statystyki. Stara się więc udowodnić, że jest w stanie poprawić wynik. Na święta tylko 55 pracowników zatrudni dodatkowo firma kurierska DPD. Chodzi o pracę w magazynie w Dartford. Aplikować można na stronie Dpd.co.uk w dziale karier lub bezpośrednio w magazynie.

Podchwytliwe pytania

Pracę na święta oferuje również kilka sieci sklepów stacjonarnych. Najwięcej osób, bo aż 10 tys., poszukuje do swoich 700 sklepów Argos. Zarobimy tu maksymalnie 6,50 funtów za godzinę. Dodatkowy bonus to 10 proc. zniżki na zakupy w sklepach sieci i elastyczne godziny pracy. Aplikować można poprzez formularz na stronie cb-homeretailgroupfo.luceosolutions.com. Formularz szczegółowo bada nasze predyspozycje do pracy, trzeba więc przygotować

wynagrodzenie zatrudnia Burberry, z tym że chodzi o pracę 40 godzin w tygodniu, od połowy listopada do końca grudnia. Kandydaci muszą być gotowi do podjęcia pracy w sklepach marki w Londynie, umieć obsłużyć komputer i aplikacje, znać się na modzie i dobrze, by znali choć jeden język obcy.

Szansa na pracę stałą

Praca znajdzie się też w sklepach z prezentami, takich jak Fortnum & Mason. Sieć zatrudnia na święta 350 osób. – Praca w okresie świąt to ciężka praca, ale też dużo dobrej zabawy. Ci, którzy sobie poradzą w tym czasie, będą brani pod uwagę w czasie zatrudniania na stałe w nowym roku – mówi Liz Flynn z działu kadr Fortnum & Mason. – Chodzi głównie o pracę przy Piccadilly, w dziale Corporate Sales, Customer Relations i Hospitality, a także w telefonicznym centrum obsługi klienta w Ely, Cambridgeshire. Praca zaczyna się na początku października lub początku grudnia i kończy 24 grudnia – zachęca pracodawca. Ofertom można przyjrzeć się zaglądając na stronę www.latestvacancies.com/fortnum-and-mason/. Zarobki to od 6,31 funta na najniższych stanowiskach do 7,50 funta za godzinę.

Od zera do managera

Po kilkadziesiąt osób na święta poszukują też drogerie Boots i Superdrugs Store i również tu praca świąteczna może przerodzić się w coś bardziej stałego. Boots zachęca na swojej

Ci, którzy sobie poradzą (...), będą brani pod uwagę w czasie zatrudniania na stałe.

LIZ FLYNN, DZIAŁ KADR FORTNUM & MASON się na udzielenie odpowiedzi na dość praktyczne pytania rodzaju: „Klientka szuka zabawki, którą widziała w reklamie w telewizji. Jak jej pomagasz?” lub: „Klientka szuka tabletu dla wnuka, jak jej doradzisz?”. Najlepsi zostaną zaproszeni na rozmowę kwalifikacyjną.

Sprzedawaj ubrania

Potrzebni są też doradcy klienta i sprzedawcy do sklepów odzieżowych zarówno tych popularnych, jak i ekskluzywnych. Już teraz pracowników do obsługi klienta na weekendy i poranki do końca grudnia poszukuje River Island w Wolverhampton, Hull, Fareham, Hereham, Durham i Svansea. Osoby chętne do pracy muszą zobowiązać się do dyspozycyjności przez pełne 5 tygodni (również w dni świąteczne) aż do Nowego Roku. Zarobki to najwyżej 8 funtów za godzinę. Za podobne

stronie, podając, że kilka osób z czasowego stanowiska Christmas Customers Assistant w ciągu kilku miesięcy dostało awans na asystenta managera sklepu. Szczegóły ofert można znaleźć pod adresem www.boots.jobs/ christmas i www.superdrug.jobs. O wolne wakaty można też pytać osobiście w sklepach sieci. W Superdrug pracę mogą podjąć już osoby poniżej 18. roku życia, z tym że za 4,44 funta za godzinę. Zwykła stawka to 6,50 funta. Warto skorzystać z takich propozycji. To tylko kilka świątecznych tygodni, podczas których na przykład uczniowie czy absolwenci mogą zdobyć pierwsze doświadczenie zawodowe, a matki po urlopie macierzyńskim czy emeryci bedą mieli okazję podreperować swój domowy budżet. A najlepsi będą mogli ubiegać się o stanowisko na stałe i z czasem nawet awansować.

reklama

18 z wielkiej brytanii

Mity na temat imigrantów

Jesteśmy potrzebni na Wyspach? Dokładamy do budżetu czy raczej należałoby się nas pozbyć? >> Anna Dobiecka Zabierają nam pracę. – Mój sąsiad lubi powtarzać, że emigranci zabierają mu pracę – tłumaczy Mark Armstrong z Bexleyheath. – Ale jednocześnie sam pobiera zasiłek dla bezrobotnych, bo twierdzi, że nie pójdzie do pracy za minimalną stawkę. A moi znajomi z Polski, Słowacji czy Estonii nie boją się pracy przy sprzątaniu, wywożeniu śmieci czy w rzeźni – wyjaśnia. Rzeczywiście, zjawisko to podkreśla raport Instytutu Spraw Publicznych „Wizerunek Polski i Polaków w Wielkiej Brytanii” – imigranci w krajach europejskich podejmują się zajęć, których nie chcą wykonywać nie-imigranci. Typowy polski imigrant to pracownik niewykwalifikowany – taką opinię wy-

reklama

31 października 2014

| z wielkiej brytanii 19 raĹźa ponad 75 proc. ankietowanych. Co wiÄ&#x2122;cej, ich zdaniem nie tylko podejmujemy siÄ&#x2122; najciÄ&#x2122;Ĺźszych prac, ale wykonujemy je sumiennie i rzetelnie, a nasza praca cieszy siÄ&#x2122; duĹźym uznaniem wĹ&#x203A;rĂłd pracodawcĂłw. Z analiz ekonomicznych wynika, iĹź otwarcie rynku pracy nie spowodowaĹ&#x201A;o wypierania ludnoĹ&#x203A;ci miejscowej z rynku pracy. Natomiast pracownicy z â&#x20AC;&#x17E;nowychâ&#x20AC;? paĹ&#x201E;stw czĹ&#x201A;onkowskich w korzystny sposĂłb wpĹ&#x201A;ynÄ&#x2122;li na â&#x20AC;&#x17E;kombinacjÄ&#x2122;â&#x20AC;? umiejÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;ci i siĹ&#x201A;y roboczej w paĹ&#x201E;stwach przyjmujÄ&#x2026;cych, w tym w Wielkiej Brytanii, uzupeĹ&#x201A;niajÄ&#x2026;c niedobory. Polacy, pomimo obiegowej opinii na temat dumpingu pĹ&#x201A;acowego, nie spowodowali obniĹźenia poziomu pĹ&#x201A;ac. ĹťerujÄ&#x2026; na zasiĹ&#x201A;kach socjalnych. â&#x20AC;&#x201C; Kilka lat temu, Ĺźeby otrzymaÄ&#x2021; zasiĹ&#x201A;ek, wystarczyĹ&#x201A;o wypeĹ&#x201A;niÄ&#x2021; formularze. DziĹ&#x203A; nasi klienci czekajÄ&#x2026; miesiÄ&#x2026;cami, by dostaÄ&#x2021; odmowÄ&#x2122; z urzÄ&#x2122;du, czÄ&#x2122;sto nieuzasadnionÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; tĹ&#x201A;umaczy Aldona, ktĂłra w jednej z londyĹ&#x201E;skich firm ksiÄ&#x2122;gowych wspomaga PolakĂłw w wypeĹ&#x201A;nianiu wnioskĂłw o benefity. Wiele osĂłb teĹź sobie nie zdaje sprawy, do jakich zasiĹ&#x201A;kĂłw sÄ&#x2026; uprawnione. Jak wynika z raportu brytyjskiego Centre for Research and Analysis of Migration (CreAM), Polacy oraz inni imigranci z â&#x20AC;&#x17E;nowychâ&#x20AC;? paĹ&#x201E;stw czĹ&#x201A;onkowskich wiÄ&#x2122;cej wpĹ&#x201A;acajÄ&#x2026; do budĹźetu paĹ&#x201E;stwa niĹź z niego otrzymujÄ&#x2026;. Wynika to m.in. z wyĹźszej stopy zatrudnienia oraz rzadkiego korzystania z zasiĹ&#x201A;kĂłw. WĹ&#x203A;rĂłd imigrantĂłw pracuje 90 proc. mÄ&#x2122;Ĺźczyzn i 74 proc. kobiet. Dla porĂłwnania, wĹ&#x203A;rĂłd BrytyjczykĂłw, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cych w wieku produkcyjnym, pracuje 78 proc. mÄ&#x2122;Ĺźczyzn i 71 proc. kobiet. Co wiÄ&#x2122;cej, wedĹ&#x201A;ug CreAM prawdopodobieĹ&#x201E;stwo, iĹź imigranci, ktĂłrzy przepracowali minimum rok w Wielkiej Brytanii bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; pobierali zasiĹ&#x201A;ki czy Ĺźyli w mieszkaniach socjalnych jest o 60 proc. mniejsze niĹź

w przypadku rodzimych mieszkaĹ&#x201E;cĂłw Wielkiej Brytanii. SÄ&#x2026; powodem wzrostu przestÄ&#x2122;pczoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; Gdy mieszkaĹ&#x201A;am na Lewisham to mĂłwiĹ&#x201A;o siÄ&#x2122;, Ĺźe to albaĹ&#x201E;skie getto. Znajomi pytali siÄ&#x2122; mnie, czy nie bojÄ&#x2122; siÄ&#x2122; chodziÄ&#x2021; tam wieczorami â&#x20AC;&#x201C; wspomina 39-letnia Renata Chadaj. â&#x20AC;&#x201C; A ja czuĹ&#x201A;am siÄ&#x2122; tam normalnie i bezpiecznie. Wiele terminĂłw zwiÄ&#x2026;zanych z imigrantami zawiera negatywne konotacje: getto, mafia, non-go area. DotyczÄ&#x2026; one zwykle obszarĂłw wokĂłĹ&#x201A; europejskich stolic, ktĂłre zamieszkujÄ&#x2026; grupy imigrantĂłw i w ogĂłlnym rozumieniu oznaczajÄ&#x2026; miejsca dotkniÄ&#x2122;te przestÄ&#x2122;pczoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;. Ale badania statystyczne, ktĂłre przeprowadzono w Niemczech wskazujÄ&#x2026;, Ĺźe tego typu podejrzenia nie sprawdzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122;. Tylu samo przestÄ&#x2122;pcĂłw ma niemieckie co imigranckie korzenie. â&#x20AC;&#x201C; SkĹ&#x201A;onnoĹ&#x203A;ci do przestÄ&#x2122;pstw zwiÄ&#x2026;zane sÄ&#x2026; z powiÄ&#x2026;zaniami z marginesem spoĹ&#x201A;ecznym niĹź z pochodzeniem â&#x20AC;&#x201C; potwierdza Christian Walburg, autor badaĹ&#x201E;.

Nie uczÄ&#x2026; siÄ&#x2122; jÄ&#x2122;zyka Zdecydowana wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; imigrantĂłw mieszkajÄ&#x2026;cych w Wielkiej Brytanii nie musi uczyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; jÄ&#x2122;zyka angielskiego, bo juĹź mĂłwi w tym jÄ&#x2122;zyku. Spis z 2011 r. wykazaĹ&#x201A;, Ĺźe tylko 138 tys. z 7,5 mln niebrytyjskiej populacji urodzonej w Anglii i Walii nie umie mĂłwiÄ&#x2021; po angielsku. PrawdÄ&#x2026; jest, Ĺźe gĹ&#x201A;Ăłwnym jÄ&#x2122;zykiem uĹźywanym przez 4 mln osĂłb mieszkajÄ&#x2026;cych w Wielkiej Brytanii nie jest jÄ&#x2122;zyk angielski lub walijski, ale polski, pendĹźabski i urdu, w tej kolejnoĹ&#x203A;ci. Ale 1,7 mln mĂłwi po angielsku bardzo dobrze, kolejne 1,6 mln umie mĂłwiÄ&#x2021; dobrze i 726 tys. radzi sobie w rozmowie, ale ma trudnoĹ&#x203A;ci z pisaniem. â&#x20AC;&#x201C; Moja babcia nie znaĹ&#x201A;a angielskiego â&#x20AC;&#x201C; wspomina 40-letni RafaĹ&#x201A; Uzar, ktĂłry urodziĹ&#x201A; siÄ&#x2122; w Derby. â&#x20AC;&#x201C; MiaĹ&#x201A;a polskich sÄ&#x2026;siadĂłw, sklepy, szkoĹ&#x201A;Ä&#x2122;, koĹ&#x203A;ciĂłĹ&#x201A;,

zawsze kogoĹ&#x203A; gotowego wystÄ&#x2026;piÄ&#x2021; w roli tĹ&#x201A;umacza i nigdy nie nauczyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; jÄ&#x2122;zyka â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi. DziĹ&#x203A; teĹź nie brak osĂłb, ktĂłre nie chcÄ&#x2026; nauczyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; angielskiego, prĂłbujÄ&#x2026;c lawirowaÄ&#x2021; wĹ&#x203A;rĂłd polskich pracodawcĂłw, sÄ&#x2026;siadĂłw i spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ci, unikajÄ&#x2026;c kontaktu z jÄ&#x2122;zykiem. 44-letni Wiktor ZiÄ&#x2122;ba jest kierowcÄ&#x2026; w Anglii od 5 lat. â&#x20AC;&#x201C; Jestem antytalentem jÄ&#x2122;zykowym, rozumiem co do mnie mĂłwiÄ&#x2026;, ale na szczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;cie nie muszÄ&#x2122; za duĹźo mĂłwiÄ&#x2021; i jakoĹ&#x203A; sobie radzÄ&#x2122;. ChoÄ&#x2021; czasem potrzebujÄ&#x2122; coĹ&#x203A; przetĹ&#x201A;umaczyÄ&#x2021; i wtedy proszÄ&#x2122; ĹźonÄ&#x2122; lub syna â&#x20AC;&#x201C; przyznaje wstydliwie. Jednak imigranci bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; uczyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; jÄ&#x2122;zyka, poniewaĹź rzÄ&#x2026;d uczyniĹ&#x201A; zdanie testu z jÄ&#x2122;zyka angielskiego warunkiem uzyskania wizy czy ubiegania siÄ&#x2122; o brytyjski paszport. Ponadto osoby bezrobotne, ktĂłre nie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; uczyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; jÄ&#x2122;zyka angielskiego, stanÄ&#x2026; w obliczu ciÄ&#x2122;Ä&#x2021; Ĺ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; socjalnych. Zbyt liberalne przepisy graniczne spowodowaĹ&#x201A;y nadmiar napĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cych â&#x20AC;&#x201C; Nie przyjechaĹ&#x201A;am tutaj, by okradaÄ&#x2021; wasz kraj, przyjechaĹ&#x201A;em, by zarobiÄ&#x2021; i wrĂłciÄ&#x2021; do siebie â&#x20AC;&#x201C; chyba wszyscy znajÄ&#x2026; wypowiedĹş Victora Spieresauâ&#x20AC;&#x2122;a, Rumuna, ktĂłry 1 stycznia br. wylÄ&#x2026;dowaĹ&#x201A; na Luton i zostaĹ&#x201A; przywitany przez brytyjskich politykĂłw. ZrÄ&#x2122;cznie podsycane przez prawicowe partie lÄ&#x2122;ki zwiÄ&#x2026;zane z â&#x20AC;&#x17E;najazdemâ&#x20AC;? RumunĂłw i BuĹ&#x201A;garĂłw nie znalazĹ&#x201A;y odbicia w rzeczywistoĹ&#x203A;ci. W porĂłwnaniu z I kwartaĹ&#x201A;em 2013 r. tylko o 7 tys. wiÄ&#x2122;cej RumunĂłw i BuĹ&#x201A;garĂłw przyjechaĹ&#x201A;o do pracy w UK. SpecjaliĹ&#x203A;ci przewidywali, Ĺźe otwarcie granic dla obu nacji wcale nie musi spowodowaÄ&#x2021; masowej emigracji, poniewaĹź Rumuni czy BuĹ&#x201A;garzy chÄ&#x2122;tniej bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; wyjeĹźdĹźaÄ&#x2021; do Francji, Niemiec czy WĹ&#x201A;och.

Jest to jeden z argumentĂłw, ktĂłrego uĹźywajÄ&#x2026; wrogo nastawieni do imigrantĂłw: â&#x20AC;&#x17E;emigranci naduĹźywajÄ&#x2026; dobrodziejstw paĹ&#x201E;stwa opiekuĹ&#x201E;czego, naraĹźajÄ&#x2026;c na wiÄ&#x2122;ksze wydatki system opieki zdrowotnej oraz szkolnictwoâ&#x20AC;?. A jednak eksperci twierdzÄ&#x2026; inaczej. â&#x20AC;&#x201C; Nie byĹ&#x201A;o Ĺźadnych badaĹ&#x201E;, ktĂłre pokazywaĹ&#x201A;yby zwiÄ&#x2026;zek pomiÄ&#x2122;dzy imigracjÄ&#x2026; i naduĹźywaniem Ĺ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; socjalnych â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Sergio Carrera, badacz w Centrum StudiĂłw Polityki Europejskiej, jednego z najbardziej wpĹ&#x201A;ywowych think tankĂłw w Europie. MaĹ&#x201A;o tego, ostatnie badania przeprowadzone przez Centrum Polityki Migracyjnej, wykorzystujÄ&#x2026;c dane z Organizacji WspĂłĹ&#x201A;pracy Gospodarczej i Rozwoju, pokazuje, Ĺźe cudzoziemcy sÄ&#x2026; pĹ&#x201A;atnikami netto (czyli dodajÄ&#x2026; do budĹźetĂłw paĹ&#x201E;stw europejskich), na niemal caĹ&#x201A;ym kontynencie, z wyjÄ&#x2026;tkiem siedmiu krajĂłw. Emigranci to osoby mĹ&#x201A;ode, zdrowe i chÄ&#x2122;tne do pracy. Zdrowsze niĹź reszta spoĹ&#x201A;eczeĹ&#x201E;stwa. â&#x20AC;&#x201C; Z drugiej strony osoby mĹ&#x201A;ode zakĹ&#x201A;adajÄ&#x2026; rodziny, rodzÄ&#x2026; dzieci i czÄ&#x2122;sto Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026;gajÄ&#x2026; do opieki nad nimi starszych rodzicĂłw. WidzÄ&#x2122; to po rejestrach; przybywa nam pacjentĂłw â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Keally, rejestratorka z Darent Valley Hospital. Podobnie wyglÄ&#x2026;da kwestia edukacji: migracja i baby boom to gĹ&#x201A;Ăłwne przyczyny braku miejsc w brytyjskich szkoĹ&#x201A;ach. W samym tylko 2014 r. byĹ&#x201A;o potrzebnych ponad Ä&#x2021;wierÄ&#x2021; miliona nowych miejsc dla dzieci. Warto jednak byĹ&#x201A;oby spojrzeÄ&#x2021; na to jak na inwestycjÄ&#x2122;: nowi obywatele to juĹź Brytyjczycy, ktĂłrzy wychowani i wyksztaĹ&#x201A;ceni przez paĹ&#x201E;stwo bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; budowaÄ&#x2021; jego dobrobyt za kilkanaĹ&#x203A;cie lat.

Emigranci sÄ&#x2026; przyczynÄ&#x2026; niewydolnoĹ&#x203A;ci systemu edukacji i opieki zdrowotnej

Czekamy na TwĂłj komentarz

reklama

MoĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;ci kartami:

sindbad_1x4od 500.indd 1

Sindbad Travel Ltd

18 Colonnade Walk ď Ź 125 Buckingham Palace Road ď Ź Victoria ď Ź London SW1W 9SH Tel. 02078289008 ď Ź Tel. 08708502054 ď Ź Fax 0207 828 7070 ď Ź e-mail: london@sindbad.pl MO-FR 08.30-19.00 l SA 08.30-14.00 l SU and Bank Holidays 10.00-14.00 2013-11-04 12:53:41

20 z wielkiej brytanii

Co wiemy o makach? Czerwone maki – to kwiaty, które pojawiają się masowo w Wielkiej Brytanii na przełomie października i listopada. Przez wielu Anglików noszone są na co dzień – przypięte do klap marynarek czy płaszczy. Ich czerwień zdobi także wiele pomników i memoriałów. Najwięcej jednak jest ich wokół Tower of London – dosłownie całe „morze”. Dlaczego angielska jesień mieni się czerwienią polnych kwiatów? Postanowiliśmy sprawdzić, czy mieszkający na Wyspach Polacy coś wiedzą na ten temat. >> Iwona Starosta Polską wiedzę o symbolice czerwonych maków postanowiłam sprawdzić tam, gdzie tych kwiatów jest najwięcej – w pobliżu Tower of London. Pierwszy raz na miejsce docieram późnym niedzielnym popołudniem. Pomimo tego, że zaczyna się już ściemniać okolica tętni życiem – tłumy turystów i londyńczyków przewijają się przez pobliski Tower reklama

31 października 2014

Bridge i krążą wokół London Tower. Morze maków, które otacza wieżę dookoła oczywiście budzi powszechne zainteresowanie. – Piękne, niesamowite, fantastyczne – nie kryją zachwytu turyści, którzy tłoczą się przy barierkach, żeby zrobić jak najlepsze zdjęcia. Wśród wielojęzycznego tłumu od czasu do czasu słychać też język polski. Pytam napotkaną dwudziestoparolatkę, czy coś wie o symbolice tych czerwonych kwiatów.

– To chyba coś z historią związane, te maki – snuje domysły Katarzyna ze Śląska, która przyjechała do Londynu na kilka dni odwiedzić znajomych. – Skoro są akurat tutaj – przy London Tower , to pewnie ma to coś wspólnego z jakimiś ważnymi wydarzeniami historycznymi sprzed wieków. Ja tak za bardzo historii Anglii nie znam, więc nie wiem dokładnie, o co chodzi, ale dowiem się, muszę poszperać w Internecie. Bardzo ładnie to wygląda, taka masa czerwonych maków dookoła całej wieży. Nieźle

musieli się napracować, żeby tyle tych sztucznych kwiatów nasadzić, chociaż najpierw myślałam, że są prawdziwe – tłumaczy. Podobnie niewiele o makach wie inna napotkana rodaczka. – Mieszkam w Londynie od trzech lat i co roku o tej porze pojawiają się w sklepach te maki, a ja nie mam pojęcia po co – przyznaje Klaudia. – Zawsze też myślę o tym, żeby się dowiedzieć o co chodzi, ale potem jakoś zapominam. Domyślam, się, że chodzi o jakieś konkretne wydarzenie

| z wielkiej brytanii 21 Dokładnie 11 listopada, wtedy, kiedy my w Polsce mamy Dzień Niepodległości, Anglicy obchodzą swój Remembrance Day, czyli Dzień Pamięci. Data nie jest przypadkowa. w historii, może jakąś wojnę... – zastanawia się. – Mnie maki kojarzą się jedynie z taką piosenką ze szkoły – czerwone maki na Monte Casino – przyznaje Krzysztof Białecki, londyńczyk od pięciu lat. – To chyba było jakieś pole bitwy. Może te maki tutaj też mają związek z jakąś krwawą bitwą, bo ten czerwony kolor. Pewnie to jakiś symbol dla uczczenia poległych w tej bitwie czy wojnie. Niestety, tak konkretnie to nie wiem – wyjaśnia. Po pierwszych rozmowach z Polakami zaczynam się czuć, jak twórcy powszechnie znanego cyklu „Matura to bzdura”, gdzie młodzi ludzie mają ogromne problemy z odpowiedzią na, z reguły banalne pytania, dotyczące wiedzy, która nie powinna być obca posiadaczom matury. W końcu trafiam na rodaka, który nie snuje domysłów, bo może pochwalić się pewną wiedzą na temat symboliki czerwonych maków. – Te maki tutaj mają związek z Dniem Pamięci, jaki Anglicy obchodzą któregoś listopada, nie pamiętam dokładnie – mówi Andrzej z Londynu, który wraz z żoną i dzieckiem wybrał się na późny niedzielny spacer. – Zawsze w okolicach

października i listopada wszędzie są takie przypinki z makiem właśnie, mnóstwo ludzi to nosi na co dzień, w telewizji też niemal wszyscy mają je w tym czasie. Konkretnie ten Dzień Pamięci dotyczy tych, którzy zginęli w różnych wojnach. To taki hołd składany im co roku. Mnie kojarzy się trochę z naszym Świętem Zmarłych. Oni takiego dnia nie mają, tylko Halloween, więc w zamian mają inne święto – wyjaśnia. Jest więc iskierka nadziei, że mieszkający w Anglii rodacy nie są kompletnymi ignorantami w temacie Dnia Pamięci. Na dowód tego moja następna rozmówczyni – Kinga Zawadowska, w Londynie od czterech lat, wie, czego symbolem są maki. – To symbol hołdu i pamięci o żołnierzach poległych na polach bitew, szczególnie w I Wojnie Światowej – mówi Kinga. – Dokładnie 11 listopada, wtedy, kiedy my w Polsce mamy Dzień Niepodległości, Anglicy obchodzą swój Remembrance Day, czyli Dzień Pamięci. Data nie jest przypadkowa, bo to przecież rocznica zakończenia I Wojny Światowej. Bardzo podoba mi się ten angielski zwyczaj noszenia maków w tym czasie. To znak, że pamiętają o swoich bohaterach wojennych, że ich największe poświęcenie, czyli oddanie życia za ojczyznę jest wciąż pamiętane i doceniane. Sama czasami noszę taki mak – przyznaje. Drugi raz wybieram się oglądać maki w dziennym świetle w poniedziałkowe przedpołudnie. Pogoda jest piękna – słońce, bezchmurne niebo i, pomimo, że to koniec października, ciepło, a nawet gorąco jak latem. Tak nietypowa jak na jesień aura zwabia w okolice Tower of London nieprzebrane tłumy turystów. W przeciwieństwie do dnia poprzedniego

już samo dotarcie w pobliże makowych pól jest trudne – trzeba powolutku przesuwać się wraz z tłumem innych, którzy też chcą obejrzeć czerwony fenomen. Trochę znudzona żółwim tempem przesuwania się tłumu zwiedzających słyszę język polski. Korzystam z okazji, żeby zapytać o symbolikę maków. – Jesteśmy tu już siedem lat, więc trochę wiemy o angielskich tradycjach – odpowiada pewnie Monika, która wraz ze swoim chłopakiem Kamilem wybrała się z zachodniej części Londynu, aby obejrzeć makowe pole. – Czerwone maki to symbol Dnia Pamięci dla uczczenia poległych w czasie wojen. Zwyczaj ten zapoczątkowano jakieś sto lat temu – zaraz po I Wojnie Światowej. Mnie te maki przypominają rodzinną historię. Moja prababcia wyszła za mąż jeszcze przed pierwszą wojną i jej pierwszy mąż zginął podczas tej wojny. Później wyszła za mąż po raz drugi, miała siedmioro dzieci, a ten mąż zginął z kolei podczas II wojny. Potem już do końca była sama. Zawsze jak tu jestem, a jestem praktycznie co roku, to właśnie swoją prababcię wspominam. Myślę, że wiele osób, czy Anglików, czy Polaków ma podobne, takie bardziej osobiste, wspomnienia dotyczące historii ich rodzin z tego okresu – zaznacza. Na tej wypowiedzi postanawiam zakończyć swoje dociekania o wiedzy rodaków na temat symboliki maków. Skupiam się na podziwianiu morza krwistoczerwonych maków pod londyńską wieżą. Jak widać część Polaków zamieszkałych w UK interesuje się angielskimi zwyczajami i historią. Szkoda jednak, że wciąż tak wielu wie tak mało o tradycjach swojej nowej, nawet jeśli tymczasowej, ojczyzny.

DLACZEGO CZERWONE MAKI?

Na początku XIX w. po wojnach napoleońskich zaobserwowano krwawo-czerwone maki, które pojawiły się na polach bitew zach. Europy. Kwiaty rosły na miejscu, gdzie pozostały ciała poległych żołnierzy. Również po I Wojnie Światowej, na polach płn. Francji i Flandrii, gdzie poległo wielu żołnierzy, jedyną rośliną tam rosnącą były właśnie maki. Znaczenie maków jako symbolu pojawiło się w wierszu „Flandryjskie Pola” autorstwa kanadyjskiego lekarza John McCrae. W poemacie maki reprezentowały bezgraniczne poświęcenie jego kolegów-żołnierzy. Były symbolem pamięci o tych, którzy polegli w I Wojnie Światowej. W 1921 r. The Royal British Legion posłużył się symbolem maku podczas swojej pierwszej „Poppy Appeal” – zbiórki pieniędzy na pomoc dla żołnierzy angielskiej armii. Czerwone maki stały się symbolem pamięci i hołdu dla żołnierzy poległych na polach bitew.

KRÓTKA HISTORIA DNIA PAMIĘCI Remembrance Day czyli Dzień Pamięci obchodzony jest w Anglii i nie tylko, bo także w innych krajach jak Australia, Kanada, Nowa Zelandia czy nawet Indie, 11 listopada (rocznica zakończenia I Wojny Światowej , a w Polsce Dzień Niepodległości). Jego historia zaczyna się tuż po zakończeniu wojny. Po raz pierwszy Dzień Pamięci, dedykowany zołnierzom poległym w I Wojnie Światowej, ustanowił angielski król Jerzy V – było to 7 listopada 1919 roku. 10 listopada został wydany bankiet dla uhonorowania prezydenta Rebubliki Francuskiej. Następnego dnia rano na terenie Pałacu Buckingham odbyły się pierwsze uroczystości obchodów Dnia Pamięci. Od tamtego czasu ten dzień obchodzony jest jako Dzień Pamięci, zwany też Dniem Maku. Rokrocznie też w połowie października pole maków pod London Tower odwiedza osobiście królowa Elżbieta II.

Czekamy na Twój komentarz

22 z wielkiej brytanii

U boku Samanthy Fox W Londynie mieszka od roku, w tym czasie wystąpiła w kilku artystycznych projektach. – W Polsce nie dałabym rady osiągnąć tego, co już udało mi się tutaj. A to dopiero początek – mówi Natalia Sztandera w rozmowie z Dariuszem Dzikowskim.

Londyn to ciekawe miasto. – Zdecydowanie. Piękne zabytki, wydarzenia z najwyższej półki, dużo zieleni i parków. A przede wszystkim szansa na zaistnienie w artystycznej branży. Dlatego postanowiłaś tu zakotwiczyć? – To była spontaniczna decyzja. Zaraz po ukończeniu studiów, w wieku 22 lat, zrezygnowałam z posady nauczyciela plastyki w prywatnej szkole i razem z moim chłopakiem wyjechałam do Londynu. Początkowo byłam opiekunką do dzieci, pracowałam jako stylistka w sklepach z odzieżą, a po dwóch miesiącach dostałam wymarzoną pracę makijażystki. Zajmuję się tym do dziś, teraz już jako instruktorka w szkole wizażu. Ciągle się uczę, zdobywam doświadczenie. Jedna z koleżanek, u której wcześniej praktykowałam, była prywatną makijażystką samego Prince’a, często podczas zajęć nuciłyśmy jego słynny „Purple rain”. Natomiast obecnie pracuję z makijażystami z planów filmowych i kolorowych czasopism. To świetna okazja do poznania ciekawych 31 października 2014

ludzi, nie tylko z artystycznej branży. Resztę czasu poświęcam na castingi i sesje zdjęciowe. I dobrze sobie radzisz. – Zagrałam w teledysku grupy „Strangers”, byłam tancerką w izraelskim serialu „Foreign Player” u boku samej Samanthy Fox, a podczas Fashion Week pracowałam jako modelka

Fleur Kelinzy. Wystąpiłam też w sesji zdjęciowej „Wonderful Creatures”. Kolejnym wyzwaniem, które mnie czeka niebawem, jest przygotowanie charakteryzacji do filmu „Wiedźmin”. Robię różne rzeczy, cały czas buduję swoje portfolio. W obecnych czasach trzeba być multiartystą, bo nigdy nie wiadomo co się będzie robiło następnego dnia.

Ty jesteś? – Staram się godzić bycie aktorką, wokalistką, charakteryzatorką i makijażystką. Wszystkie te zawody się uzupełniają. Przed pokazami mody pomagam makijażystom – maluję siebie i dziewczyny, żeby szybciej móc przygotować się do pracy. Aktorskie doświadczenie pomaga podczas prezentacji na wybiegu i w czasie sesji

| z wielkiej brytanii 23 zdjęciowych. Z kolei jako wokalistka łatwiej mogę okiełznać emocje, dzięki czemu pewniej czuję się przed publicznością i kamerą. W której z tych profesji najłatwiej osiągnąć sukces? – Nigdzie nie jest łatwo, mechanizm działania jest podobny. Podstawą jest zbudowanie odpowiedniej bazy kontaktów, dzięki którym można się piąć po szczebelkach kariery. Prawda jest taka, że nawet wybitny talent sam się nie przebije. Branża artystyczna jest brutalna, każdą wpadkę trudno jest naprawić, a ludzie nie zapominają potknięć. Trzeba ciągle uważać na to co i w jaki sposób się robi. Stresujące zajęcie. – Ale dające dużo adrenaliny i energii. Podstawą jest bycie na 100 procent pewnym, że właśnie tego się chce, mimo iż wiąże się to z całkowitym poświęceniem. W tej chwili moje życie to tysiące wysyłanych i odbieranych maili, nieprzespane noce, bieganie po sesjach, castingach, nagraniach. I często rezygnacja z prywatnego życia. Jednak to jest mój świadomy wybór, taką drogę wybrałam. Inspiruje mnie życiorys Travisa Fimmela, gwiazdy serialu „Wikingowie”. Zaczynał z kilkoma dolarami w kieszeni, nie myślał o sławie. Jednak po kilku latach jego kampania reklamowa Calvina Kleina zrobiła furorę, a ludzie widząc te zdjęcia rozbijali samochody nie mogąc oderwać od nich wzroku.

rierze wokalistki. Podczas konkursu piosenki obcojęzycznej, jako 13-latka, konkurowałam z o trzy lata starszymi, zazdrosnymi koleżankami. Wybrałam wtedy trudny kawałek z repertuaru Whitney Houston ,,I have nothing” i zajęłam drugie miejsce. To był mój pierwszy sukces. Natomiast w wieku 16 lat rozpoczęłam współpracę z jednym z najlepszych nauczycieli śpiewu w Łodzi, co zaowocowało nagrodami i wyróżnieniami podczas konkursów krajowych i międzynarodowych. Systematycznie jeździłam na castingi do programów muzycznych, śpiewałam podczas różnych imprez i koncertów. Dorabiałam też jako modelka. Nie było czasu na nudę. – Ani trochę. Chodziłam równocześnie do liceum i szkoły muzycznej, gdzie uczyłam się gry na wiolonczeli. Przez pewien czas trenowałam również siatkówkę. Traktowałam ten sport bardzo poważnie, ale w końcu musiałam zrezygnować, gdyż wszystkiemu nie byłam w stanie podołać. Proszę powiedzieć, na studiach też było tak intensywnie? – Może nawet bardziej. Ukończyłam edukację artystyczną na Uniwersytecie Łódzkim, studiowałam też charakteryzację filmową i teatralną w studium w Warszawie. A poza tym śpiewałam w zespołach, chodziłam na dodatkowy angielski, zajmowałam się zwierzakami.

Zwierzakami? – Mój dom w rodzinnej Łodzi to W Polsce trudniej się przebić? – Rynek jest podobny, wszystko po- prawdziwy zwierzyniec. Mam dwa lega na znajomościach i układach. Ja psy, kota, papugę, żabki i ryby w staich nie mam, więc pozostają mi kon- wie. Czasami podchodzą do nas też kursy i ciężka praca. Ale wiem, że się inni czworonożni goście – dziki, łasice, a raz nawet pojawiły się wilki. Tęsknię uda. W Polsce, mimo że nie znam he- za tą atmosferą, ale wiem, że Londyn brajskiego, zaczynałam od śpiewania jest przedsionkiem do dalszej kariery. piosenek żydowskich na prywatnych W Polsce nie dałabym rady osiągnąć imprezach u Żydów. Później zostałam tego, co już udało mi się tutaj… zauważona i występowałam jako wokalistka na pokazach mody, m.in. dla znanej projektantki Teresy Kopias. Do wszystkiego dochodziłam Mój dom w rodzinnej małymi kroczkami.

Łodzi to prawdziwy

Masz rodzinne, artyzwierzyniec. (...) Tęsknię styczne tradycje? za tą atmosferą, ale – Moja mama od wiem, że Londyn jest zawsze miała kontakt przedsionkiem do dalze sztuką. Chociaż jest szej kariery. W Polsce radcą prawnym, świetnie malowała, rysowała, nie dałabym rady osiątańczyła w zespołach. gnąć tego, co tutaj… Natomiast ja byłam bardzo żywym dzieckiem. Ciągle coś nuciłam, wymyślałam własne kompozycje i marzyłam o ka-

reklama

24 w sieci

TO WAS PORUSZYŁO NA

marta.laczkowska@mail.goniec.com KOLUMNĘ REDAGUJE:

Marta Łaczkowska

POBIERAŁA BENEFITY MIMO 300 TYS. FUNTÓW NA KONCIE

KOMENTUJĄ

59-latka z Cradley pobierała benefity mimo posiadania na koncie w banku szwajcarskim 300 tys. funtów. Do oszustwa doszło w latach 2007-09, jednak sprawa wydała się, a kobieta stanęła przed wymiarem sprawiedliwości do-

~ Monika „A zawsze słyszę, że to Polacy zabierają pracę i pobierają zasiłki. Gdzie się nie obrócę, to właśnie Szkoci NIE pracują, bo wolą siedzieć na zasiłkach...”

PRZESTĘPSTWO

piero teraz. Zdaniem naszych komentujących właśnie takie newsy poprawiają Wam humor, bo udowadniają, że wbrew temu co próbują wmówić wszystkim brytyjscy politycy i media, nie tylko Polacy „kombinują”.

~ Andrzej „Ale to obcokrajowcy biorą benefity i odbierają im pracę. Fuj...”

TRANSPORT

WARSZAWA-MODLIN I LONDYN-LUTON... WŚRÓD NAJGORSZYCH

KOMENTUJĄ

Portal sleepinginairports.net opublikował listę najgorszych lotnisk w Europie i na świecie. Wśród tych pierwszych znalazł się port lotniczy polski i brytyjski. Jako kryterium oceny brano pod uwagę wygodę podróżnych i możliwość spania na lotnisku. Miejsce

ABSURD

24-latka z Walii, zadzwoniła do lekarza, skarżąc się na ból brzucha. Doktor obawiając się, że kobieta cierpi na infekcję nerek, poinstruował ją, żeby przyszła do przychodni. Na miejscu jednak okazało się, że zaczęła rodzić. Kobieta była całkowicie zaskoczona tą sytuacją,

gdyż wcześniej podobno nie doświadczyła żadnych ciążowych przypadłości. Pod informacją pojawiły się komentarze od oburzonych Czytelniczek. „Jak mogła nie wiedzieć, że jest w ciąży?”, „Przecież nie mogły jej ominąć wszystkie objawy ciąży”.

KOMENTUJĄ

DOWIEDZIAŁA SIĘ O CIĄŻY... W TRAKCIE PORODU

~ Ewelina

~ Dominika

„Jak można nie wiedzieć, że się jest w ciąży no k... jak?! OK zero objawów, ale ruchy dziecka chyba czuła. Kobiety czują, że są w ciąży.”

„Hahaha. Super lekarz a ona super kretynka będąc w ciąży o tym nie wiedziała.”

31 października 2014

warszawskiego portu w rankingu nie jest dla Polaków dobrą informacją, dlatego bardzo miło słyszeć, że według Was doniesienia te nijak mają się do rzeczywistości. Przyjemnie wspominacie lądowanie zarówno na jednym, jak i na drugim lotnisku.

~ Tomasz

~ Grażyna

„Dla mnie Modlin jest super. Szczególnie jak przylatuje jeden samolot i odprawa trwa 2 minuty. Na Luton też nie narzekam. Może po prostu niektórzy oczekują od lotnisk spa, jacuzzi i fontann na każdym kroku.”

„Bzdura. Ja ląduję niemal zawsze na lotnisku Warszawa-Modlin i nie narzekam. Dużo mniejsze kolejki niż na brytyjskich lotniskach.”

Panel ekspertów

| porady 25

Cholesterol pod kontrolą W prasie często mówi się o walce z wysokim poziomem cholesterolu. Proszę wyjaśnić, jaki powinien być u kobiet, a jaki u mężczyzn? Poziom cholesterolu we krwi zależy od wielu czynników – diety, aktywności fizycznej, ogólnego stanu zdrowia. Normy cholesterolu zaś powinno się odnosić do kondycji konkretnej osoby. Normy cholesterolu są różne w różnych krajach, np. w USA są o 100 jednostek wyższe niż w Polsce, a co ciekawe w niektórych państwach w ogóle ich się nie stosuje. W Polsce stężenie cholesterolu całkowitego we krwi na poziomie 200 mg/dl uznaje się za prawidłowe u osób zupełnie zdrowych i młodych. Jednak najbezpieczniejsze dla naszego zdrowia jest stężenie nieprzekraczające 190 mg/dl. Dotyczy to zwłaszcza osób chorych lub zagrożonych schorzeniami układu krążenia – im poziom cholesterolu całkowitego niższy, tym lepiej. Ważne są również stężenia frakcji cholesterolu – LDL i HDL. U osoby zdrowej, u której nie występują dodatkowe

czynniki ryzyka, np. w postaci palenia papierosów, nadwagi, spożywania dużych ilości tłuszczów zwierzęcych – za normę można przyjąć LDL na poziomie 130 mg/dl. Ale już u pacjentów po zawale, udarze, cierpiących na chorobę niedokrwienną serca powinien być znacznie niższy niż 100 mg/dl, natomiast u chorych na cukrzycę – nie przekraczać 70 mg/dl. HDL, zwany powszechnie dobrym cholesterolem, jest niezwykle ważny dla naszego organizmu. Zdrowi mężczyźni powinni go mieć więcej niż 40 mg/dl, a kobiety więcej niż 50 mg/dl. Ale już u osób cierpiących na schorzenia układu krążenia jego stężenie we krwi musi przekraczać 60 mg/dl. Im więcej, tym lepiej, ponieważ to HDL „wymiata” z krwi zły cholesterol. Zatem im jest go więcej, tym więcej złego cholesterolu zostanie unieszkodliwione. Tylko przy dużym stężeniu HDL tętnice zaopatrujące serce i mózg w krew i tlen będą działały niezawodnie.

Dr Elzbieta PyrkoszCifonelli

KARDIOLOG INTERNISTA: Tooting Medical Centre 0208 767 8389

Sprawdź www.polski-lekarz.co.uk! Wystarczy zeskanować kod

Potrzebujesz fachowej porady? Co tydzień nasi eksperci odpowiadają na wasze pytania Napisz do nas! redakcja@mail.goniec.com

Odszkodowanie za wypadek na rowerze

Fot. Shutterstock

Miałem wypadek na rowerze. Nie z mojej winy. Ale jechałem bez kasku i bez kamizelki odblaskowej. Czy w takiej sytuacji mogę ubiegać się o odszkodowanie?

Do wypadków z udziałem rowerzystów zgodnie z ustaleniami ROSPA, dochodzi zazwyczaj w gęsto zaludnionych miastach, a 75 proc. z nich ma miejsce na lub w pobliżu skrzyżowań. Poszkodowanemu rowerzyście przysługują określone uprawnienia, w tym możliwość wystąpienia o odszkodowanie za obrażenia, uszkodzony rower i ubrania oraz utratę zarobków,

jeśli nie był w pracy z powodu wypadku. Rowerzysta ma prawo wystąpić o odszkodowanie nawet jeśli jechał bez kasku lub bez kamizelki odblaskowej. Bezpłatne konsultacje w języku polskim z zakresu odszkodowań za wypadki drogowe zapewnia kancelaria Slater Gordon pod numerami: 075 14 65 18 41 i 033 00 36 00 05.

Łukasz Wójcik LLM Litigation Executive Odszkodowania Powypadkowe Adwokaci Slater Gordon

26 goniec kulturalny

Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

joanna.szmatula@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na adres: joanna.szmatula@ mail.goniec.com.

Annabelle

reżyseria: John R. Leonetti

John Form znajduje idealny prezent dla swojej ciężarnej żony Mii — piękną starodawną lalkę ubraną w suknię ślubną. Radość obdarowanej kobiety nie trwa jednak długo. Pewnej nocy para zostaje napadnięta przez wyznawców szatana, którzy atakują małżonków. Okazuje się jednak, że ślady tego ataku na długo pozostaną w pamięci małżonków, a krew i stłuczenia to najmniejsze zło, które po sobie zostawili. Okultyści wywołali bowiem istotę tak złą, że nic z tego, co uczynili, nie będzie mogło nawet równać się z tą bramą do świata umarłych i przeklętych, jaką stanie się... Annabelle...

Goniec kulturalny

Lista kin (niepełna): Londyn – Cineworld Hammersmith, Cineworld O2, Cineworld Staples Corner, Cineworld Wandsworth.

Bogowie z ideałami „Bogowie” (w angielskiej wersji językowej „Gods”) mają już na swoim koncie statuetkę Złotego Lwa za najlepszy film (reż. Łukasz Palkowski), za najlepszą pierwszoplanową rolę męską (Tomasz Kot), najlepszy scenariusz, charakteryzację i scenografię. Dlatego też na długo zanim wszedł na ekrany polskich, a potem brytyjskich kin, było o nim bardzo

głośno. Krytycy podkreślali to, że film świetnie odzwierciedla życie w Polsce na początku lat 80. XX w., pokazuje zmiany, jakie w krótkim czasie zaszły w naszym kraju, ale przede wszystkim skupiano się na genialnej roli Tomasza Kota. Wielu krytyków pisało zresztą, że nie tyle wcielił się w znakomitego kardiochirurga Zbigniewa Religę, ale po prostu się nim

stał. Nie tylko palił papierosa w charakterystyczny dla Religi sposób, przeklinał, ale i tak jak on chodził zgarbiony. W filmie widzimy Religę nie tylko jako wybitnego kardiochirurga, któremu udało się przeprowadzić pierwszy skuteczny przeszczep serca, ale także jako człowieka, który – choć niepozbawiony wad – do końca walczył o swoje przekonania.

Tropem polskich Phil de Greg z zespołem lotników

8 listopada, Jazz Cafe POSK, Londyn, cena: £10. Więcej na: www.phildegreg.com

Brud

reżyseria: Jon S. Baird

Detektyw Bruce Robertson pracuje w wydziale kryminalnym policji. Jest uzależniony od alkoholu, narkotyków, seksu i pornografii. Mężczyzna zastrasza podejrzanych i wykorzystuje władzę jaką posiada do celów nie zawsze związanych z pracą. Pewnego dnia dostaje sprawę morderstwa japońskiego studenta. Zamiast na niej, skupia się jednak na zdobyciu awansu. Aby osiągnąć cel, manipuluje kolegami z pracy. Wierzy, że jeśli dostanie awans, odzyska żonę i córkę. Zaczyna się to odbijać na jego zdrowiu psychicznym. W rolach głównych: James McAvoy, Jamie Bell. 31 października 2014

Od 2012 r. 15 listopada nazywany jest w stolicy hrabstwa Devon „Dniem Dywizjonu 307”. Tego dnia nastąpi też uroczyste wciągnięcie polskiej flagi na maszt ratusza. Temu wydarzeniu towarzyszy też wystawa (13-15.11). 307 Dywizjon Myśliwski Nocny „Lwowskich Puchaczy”, wchodzący w skład RAF, ochraniał Exeter i płd.-zach. Anglię w czasie II wojny światowej. Polscy lotnicy szczególnie zasłużyli się w walkach przeciw Luftwaffe w hrabstwie Devon, m.in. w 1942 r.

cena: free 13-15 listopada, The Guildhall High Street, Exeter

To jedyny występ w Londynie amerykańskiego pianisty jazzowego Phila de Grega. Towarzyszyć mu będą brytyjskie gwiazdy jazzu: Alan Barnes na saksofonie, Dave Green na kontrabasie i Steve Brown na perkusji. Phil de Greg uważany jest za jedną z największych gwiazd współczesnego jazzu. Artysta koncertował z takimi muzykami jak Woody Herman, Zoot Sims, Dizzy Gillespie, JJ Johnson, Stanley Turrentine, Junior Cook, Joe Lovano, Rufus Reid, Slide Hampton czy Chuck Berry. De Greg jest również profesorem jazzu w Universytecie w Cincinnati – Conservatory of Music. Ubiegłoroczny koncert Phila i jego zespołu krytycy określili jako „dream team”.

Dezerter –

Do 18 stycznia National Gallery Trafalgar Square London, WC2N 5DN

| goniec kulturalny 27

król punk rocka Grupa powstała w 1981 r. i nazywała się wtedy SS-20 (radzieckie rakiety z głowicami nuklearnymi). Szybko jednak nakazano im zmianę nazwy – muzycy zdecydowali się na „Dezerter”. I pod taką nazwą, mimo zmian w składzie, koncertują do dzisiaj.

Cena: £18

Rembrandt: późne dzieła Na wystawie będzie można obejrzeć m.in. aż cztery autoportrety Rembrandta van Rijn, wszystkie wykonane w ostatnich 11 latach jego życia. To ekspozycja, na którą warto poświęcić trochę czasu.

wystawy

cena: od £18 2 listopada, The Garage, Highbury Crescent, Londyn

Quentin Blake House of Illustration 2 Granary Square London, N1C 4BH cena: £7 kiedy: do 2 listopada

Ed Fornieles Chisenhale Gallery 64 Chisenhale Rd London, E3 5QZ cena: free kiedy: do 9 listopada

Tracey Emin White Cube Bermondsey 144-152 Bermondsey St London, SE1 3TQ cena: free kiedy: do 15 listopada

Damien Hirst Paul Stolper 31 Museum St WC1A 1LH cena: free kiedy: do 15 listopada

Astronomy Photographer of the Year Royal Observatory Greenwich, SE10 8XJ cena: free kiedy: do 1 lutego

Joan Fontcuberta Science Museum Exhibition Rd London, SW7 2DD cena: £8 kiedy: do 9 listopada

Kai Althoff Michael Werner Gallery 22 Upper Brook St London, W1K 7PZ cena: free kiedy: do 15 listopada

Steve McQueen Thomas Dane 3 Duke Street London, SW1Y 6BN cena: free kiedy: do 15 listopada

The Gothic Imagination British Library 96 Euston Rd London, NW1 2DB cena: £9 kiedy: do 27 stycznia

Richard Serra Gagosian Britannia St 6-24 Britannia Street London, WC1X 9JD cena: free kiedy: do 28 lutego reklama

28 goniec kulturalny

„Chce się żyć” Do 2 listopada Bargehouse Oxo Tower Wharf London, SE1 9PH Cena:

free

Meksykańskie Halloween Dia de los Muertos to święto, które jest obchodzone prawie trzy tysiące lat. I choć przesiąknięte jest ono zadumą i modlitwą za tych, którzy odeszli, w tym czasie organizowanych jest wiele wydarzeń mających na celu przybliżenie kultury latynoamerykańskiej. W programie: pokazy filmów, wystawy i warsztaty dla dzieci.

Podczas festiwalu Play Poland widzowie będą mogli obejrzeć między innymi obraz Macieja Pieprzycy „Chce się żyć” („Life feels good”) ze świetnym Dawidem Ogrodnikiem w roli głównej. Film zdobył pięć statuetek Orła, w tym za główną rolę męską.

Cena: £6.5 4 listopada, Clapham Picturehouse, Londyn, E1 6QL

spektakle Notes from Underground Print Room 103 Notting Hill Gate London, W11 3LB cena: £23 kiedy: do 1 listopada

Manon Royal Opera House Bow St London, WC2E 9DD cena: £4-77 kiedy: do 1 listopada

Uncle Vanya St James Theatre 12 Palace St London, SW1E 5JA cena: od £15-39.50 kiedy: do 8 listopada

Selfie Ambassadors Theatre West Street London, WC2H 9ND cena: £17.50-25 kiedy: do 26 listopada

Evita Dominion Theatre London, W1T 7AQ cena: od £26.35 kiedy: do 1 listopada

Damn Yankees Landor Theatre 70 Landor Rd, SW9 9PH cena: £20 kiedy: do 8 listopada

Forbidden Broadway Vaudeville Theatre London, WC2R 0NH cena: £20-75 kiedy: do 22 listopada

Henry IV Donmar Warehouse 41 Earlham St, WC2H 9LX cena: £10-35 kiedy: do 29 listopada

dla dzieci Lego Legends Legoland Windsor Resort Winkfield Road Windsor Park Windsor, SL4 4AY cena: £46.80 kiedy: do 1 listopada Family Ghost Tours Hampton Court Palace East Molesey Surrey, London, KT8 9AU cena: £14 kiedy: 1 listopada Seesaw Unicorn Theatre 147 Tooley Street London, SE1 2HZ cena: £16

KOT W BUTACH 31 października 2014

Neville’s Island Duke of York’s Theatre London, WC2N 4BG cena: od £15-55 kiedy: do 3 stycznia King Charles III Wyndham’s Theatre Charing Cross Road London, WC2H 0DA cena: od £10-57.50 kiedy: do 31 stycznia

festiwale kiedy: do 2 listopada Extremes Horniman Museum 100 London Rd London, SE23 3PQ cena: £6.60 kiedy: do 2 listopada Brockwell Park Fireworks Dulwich Rd London, SE24 0NG cena: £7 kiedy: 5 listopada Fantastic Mr Fox Little Angel Theatre 14 Dagmar, Passage Cross Street

London, N1 2DN cena: £14 kiedy: do 9 listopada Toy Stories V&A Museum of Childhood London, E2 9PA cena: free kiedy: do 14 grudnia Horrible Histories: Spies Imperial War Museum Lambeth Rd London, SE1 6HZ cena: £6.20 kiedy: do 4 stycznia We’re Going on a Bear Hunt

Albany Theatre Deptford, SE8 4AG cena: £8-10 kiedy: do 4 stycznia Paddington: Illustrated & Animated House of Illustration 2 Granary Square London, N1C 4BH cena: £4 kiedy: do 4 stycznia Beano Town at St Pancras St Pancras International London, N1C 4QP cena: free kiedy: do 5 stycznia

Spektakl „Kot w butach” wystawiany przez Teatr Syrena to widowisko zarówno dla młodszych, jak i nieco starszych widzów. Jego reżyserem jest Sławomir Gaudyn, za scenografię i kostiumy odpowiada Grzegorz Janiszewski.

Lord Mayor’s Show and Fireworks Guildhall Gresham St London, EC2V 7HH cena: free kiedy: 8 listopada Great British Bioscience Festival Museum Gardens Bethnal Green, London cena: free kiedy: 14-16 listopada Photomonth Festival of Photography East London cena: free kiedy: do 30 listopada

15, 16, 22, 23, 29, 30 listopada, POSK, Londyn, cena: £7-8

| goniec kulturalny 29

Zapach kobiety

w wykonaniu Kieszy – Myślę, że niektóre utwory zaskoczą ludzi. Za sprawą sukcesów pierwszych singli postrzegana jestem jako artystka housowa czy taneczna, ale lubię także grunge, folk i rock – mówi Kiesza o płycie „Sound Of A Woman”.

Klucz

Minął niespełna miesiąc od tragedii na sali gimnastycznej w liceum w Engelsfors, lecz Wybrańcy nie mają czasu, żeby dojść do siebie. „Klucz” to ostatnia część trylogii o miasteczku Engelsfors.

płyta

ledysk, który został odtworzony w serwisie YouTube prawie 140 mln razy. Poza singlem, na krążku znalazły się też takie utwory jak „Losin’ My Mind (feat. Mick Jenkins)”, tytułowy „Sound of a Woman”, „Over Myself”czy „Giant in My Heart”, czyli drugi singiel promujący płytę, który miał swoją premierę w czerwcu na antenie BBC Radio 1. W jednym z wywiadów wokalistka zaznaczyła, że wzorem do naśladowania są dla niej Aaliyah, Erykah Badu i Sade, widać więc, że młoda gwiazda sięga po twór-

płyta

cena: £11

Rio 2 3D, BLU-RAY, CENA: £20

Smaki z Fjallbacki Ta książka kucharska autorki kryminałów Camilli Läckberg i jej przyjaciela, szwedzkiego szefa kuchni, Christiana Hellberga jest podróżą do krainy dzieciństwa i smaku miejsca dorastania autorki – Fjällbacki. Są tu przepisy m.in. na potrawy z ryb i owoców morza. cena: £10

The Best Day To pierwszy solowy album Thurstona Moore od 2011. Za sprawą wpływu jaki miał na Nirvanę, album „Daydream Nation”, wybrano przez Bibliotekę Kongresu USA do zachowania w Krajowym Rejestrze Nagrań (powód: wpływ na rozwój muzyki rockowej). cena: £10

NA SKRAJU JUTRA

czość wybitnych artystek. Słuchając piosenek z krążka kanadyjskiej wokalistki możemy się spodziewać, że – tak jak promujący go singiel – podbije listy przebojów, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, w której artystka jest niezwykle popularna. Wielu krytyków muzycznych jest zdania, że 2015 rok będzie należał właśnie do Kieszy.

Blu, Julia i dzieci jadą do Amazonii, by poznać życie dzikich ptaków. Blu próbuje dopasować się do otoczenia, ale przeszkadza mu niegodziwy Nigel. Zaczyna się komiczna przygoda.

książka, cena: £9

książka

Kiesza szturmem zdobyła szczyty list przebojów i jest uważana za jedno z największych odkryć tego sezonu. Jej przebój „Hideaway” (umieszczony na płycie „Sound Of A Woman”) trafił na 1. miejsce list przebojów Wielkiej Brytanii, jest też najszybciej sprzedającym się debiutanckim singlem w tym roku. Singiel pokrył się platyną w Wielkiej Brytanii oraz Kanadzie, a także – co znacząco wpłynęło na zarobki młodej gwiazdy – znalazł się na 1. miejscu w serwisie iTunes w 28 krajach. Piosence towarzyszy te-

Rasa obcych zostawiła za sobą miliony ludzkich ofiar. Podpułkownik Bill Cage zostaje rzucony w środek misji samobójczej, podczas której ginie. Budzi się jednak rankiem w dniu swojej śmierci i musi walczyć, i umierać… na nowo.

BEYOND EARTH Gracz pokieruje rozwojem ludzkości poza ramami czasowymi dostępnymi w tradycyjnych grach serii i stworzy opowieść o przyszłości człowieka na innej planecie. Mamy tu wiele nowych opcji, w tym nielinearny rozwój technologii i możliwość dużej modyfikacji wybranej frakcji.

gra

cena: £26

film DVD, cena: £10

30 goniec kulturalny

Na spokojnych wodach

e-book film

F1 2014

Ciało mężczyzny oplątane w rybacką sieć wypływa na ląd, na brzegu wyspy Archipelagu Sztokholmskiego. Tydzień później na wybrzeżu zostaje znalezione ciało kobiety. Śledztwo prowadzi Thomas Andreasson z policji w Nacka.

DVD

Gra uwzględnia zmiany regulaminu z tego roku – najważniejsze w 60-letniej historii tego sportu – w tym te dotyczące regulacji aerodynamiki i silników. Gracze doświadczą też różnicy w prowadzeniu nowych bolidów.

cena: £6

Lego Ninjago Mroczny Władca planuje ucieczkę do świata Ninjago. Aby tego dokonać potrzebuje złotych mocy Lloyda Garmadona. Wojownicy ninja muszą użyć technoostrzy i zrobić wszystko, co w ich mocy, aby powstrzymać złowrogie siły.

cena: £25

cena: £6

PODRÓŻ BABARA

gra

To kontynuacja „Przygód małego słonia Babara” z cyklu opowieści o uroczym słoniku. Młody król Babar i jego żona Celesta wyruszają w podróż poślubną… balonem. Niespodziewanie balon wpada w gwałtowną burzę.

Książka, cena: £5

Miłość po przejściach Otwarty miłośnik literatury, niespełniony pisarz, ulubieniec uczniów i alkoholik spotyka zamkniętą w sobie, utalentowaną malarkę. Oboje mają za sobą burzliwą przeszłość i nierozwiązane problemy. Jack i Dina pracują w jednej szkole. On uczy literatury, uczniowie go uwielbiają, a książki są jego pasją. Od lat boryka się jednak z problemem al-

koholowym co skutkuje tym, że nie może nawiązać kontaktu z synem. Dina to z kolei utalentowana artystka, która mimo choroby i problemów z poruszaniem się (a nawet utrzymaniem pędzla) nie przestaje malować i tworzyć. Różni ich wiele, ale łączy to, że temu co robią oddają się bez reszty. Przez cały czas wymieniają się też poglądami na temat wyższości jednej formy sztuki nad drugą. W swoją wojnę – „słowo czy obraz” angażują nawet uczniów. W rolę Jacka i Diny wcielili się świetni aktorzy Clive Owen i Juliette Binoche. I nie da się ukryć, że to przede wszystkim dzięki nim film tak świetnie się ogląda.

Konkurs! WYGRAJ BILET! 1. 2.

Do wygrania bilety na koncert Grubsona 8 listopada 2014 (sobota) w Rhythm Factory w Londynie. Aby wziąć udział w konkursie wystarczy przesłać swoje zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail.goniec.com, z dopiskiem „Grubson”. Do wygrania zaproszenia na koncert Andrzejkowy z piosenkami Dany Parys-White w Jazz Cafe POSK 30.11.2014 o godzinie 18.00. Aby wziąć udział w konkursie wystarczy przesłać swoje zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail. goniec.com, z dopiskiem „Jazz Cafe POSK”. Aby wziąć udział w losowaniu nagród wystarczy wysłać email na adres konkurs@mail.goniec.com, w tytule umieścić dopisek „nagrody” (np. Koncert Coventry), a w treści podać swoje imię, nazwisko, numer telefonu oraz adres zamieszkania. Polub nas na Facebooku, a zwiększysz swoją szansę na wygraną! Zwycięzcy zostaną poinformowani drogą mailową.

Więcej nagród do zgarnięcia na Facebooku! 31 października 2014

http://www.facebook.com/Goniec.com.Polski

FILM DVD, CENA: £6

Odszkodowania

ubezpieczenia cz. I

s. 32 brałeś udział w wypadku drogowym? co robić? Krok po kroku s. 35 rozwód w polsce czy w uk? s. 35 Wypadek przy pracy s. 36 Najważniejsze zmiany w prawie s. 37 Lekarz nie stoi ponad prawem s.37 Podpisujemy umowę najmu

32 odszkodowania i ubezpieczenia

Brałeś udział w wypadku drogowym?

Wypadki drogowe zdarzają się nagminnie, ale wielu użytkowników dróg nie ma pojęcia jak zachować się bezpośrednio po wypadku. Prawdopodobnie duży wpływ mają na to stres i szok jakiego właśnie doznali.

Co robić – krok po kroku >> Anna Dobiecka Zagapiłeś się? Wpadłaś w poślizg? Ten volkswagen nagle wyjechał z podporządkowanej? A może ciężarówce pękła opona i zjechała na twój pas – nic nie mogłeś zrobić... Nieważne, co było przyczyną, zachowaj spokój i zdrowy rozsądek oraz podejmij niezbędne kroki zaraz po wypadku.

Bezpieczeństwo

Zachowaj bezpieczeństwo na miejscu wypadku. Wyłącz silnik i włącz światła awaryjne. Natychmiast zadzwoń pod 999 (lub 112 z telefonu komórkowego) jeśli ktoś z uczestników wypadku doznał obrażeń ciała, w wyniku wypadku sytuacja stała się niebezpieczna, lub ktoś z uczestników opuścił miejsce zdarzenia nie pozostawiając swoich danych osobowych. W takiej sytuacji wypadek powinien być oraz nazwę jego firmy ubezpieczeniowej – tłumaczy Małgorzata zgłoszony na policji w Oborzyńska z Osborciągu 24 godzin. – nes Solicitors. Przede wszystZanotuj numer re– Naszkicuj kim zanotuj scenę wypadnumer rejejestracyjny pojazdu ku. Pamiętaj, stracyjny sprawcy. Poproś rówaby zebrać, pojazdu nież o dane osobiste jak najwięsprawcy. sprawcy wypadku: jego cej szczegóPo p roś imię, nazwisko, adres łów z miejrównież zamieszkania, numer sca wypado dane ku takich jak: osobiste telefonu, numer polisy nazwy ulic, sprawcy oraz nazwę jego firmy położenie pow y p a d k u: ubezpieczeniowej. jazdów i kierunek jego imię, najazdy, punkty kolizji zwisko, adres zai uszkodzenia pojazdu. mieszkania, numer Zrób zdjęcia pokazujące układ telefonu, numer polisy 31 października 2014

dróg; położenie pojazdów i ich uszkodzenia – doradza Andrew Wiśniewski z Andrew&Andrew Solictors. Prawo w UK wymaga, aby wszyscy kierowcy uczestniczący w wypadku wymienili się danymi osobowymi. Spisz nazwiska, adresy, numery telefonów (nie tylko telefonu komórkowego, ale też telefonu domowego) – w tym pasażerów pojazdów uczestniczących w wypadku, numery rejestracyjne pojazdów i szczegóły ubezpieczenia wszystkich uczestników wypadku. Musisz też przekazać swoje dane. – Kiedyś uderzył we mnie motocyklista – wspomina swój wypadek Aneta z Lewisham. – Byłam wówczas naprawdę w takim szoku, że nie wiedziałam co mam w pierwszej chwili ro-

bić. W końcu znalazłam jakiś długopis – wypisany, nie miałam notesu, zaczę-

UWAGA! Jeżeli potrąciłeś psa lub zwierzę hodowlane, prawo wymaga aby zgłosić to na policję. Jeśli był to kot lub dzikie zwierzę, nie ma takiego obowiązku, ale należy upewnić się, że zwierzę nie jest ranne i nie cierpi. Jeśli uderzysz w zaparkowany samochód, należy pozostawić swoje dane na przedniej szybie.

| odszkodowania i ubezpieczenia 33 łam więc pisać szminką na chusteczce higienicznej – wspomina. Jeśli nie masz długopisu, sprawdź czy twój telefon posiada funkcję nagrywania i użyj go jako dyktafonu.

Notuj i zgłaszaj

– Gdy wjechałem w barierkę na M2 i zadzwoniłem na policję, wypytali mnie o wszystko, ale nie kwapili się z przyjazdem – narzeka 34-letni Witek Maj. – W sumie mogłem do nich nie dzwonić – dodaje. – Zawsze poinformuj policję o wypadku – podkreśla Małgorzata Oborzyńska z Osbornes Solicitors. – Jest mało prawdopodobne, aby policja przyjechała na miejsce kolizji (zdarzenie drogowe, w którym ucierpiały jedynie przedmioty nieożywione), jeśli natomiast doznałeś szkody na zdrowiu, policja nie powinna odmówić przyjazdu na miejsce zdarzenia. Zanotuj numer referencyjny otrzymany od policji – zaznacza. Nie przestawiaj samochodów przed pojawieniem się policji, a jeśli to konieczne – zrób jak najwięcej zdjęć pojazdów przed ich przestawieniem, jak również okolicy miejsca zdarzenia (w tym znaków drogowych). Podobnie jeśli policja odmówi przyjazdu na miej-

reklama

sce zdarzenia – zrób zdjęcia pojazdów i okolicy. Zapisz markę, model i kolor wszystkich pojazdów uczestniczących w wypadku. Zanotuj wszystkie szczegóły, które twoim zdaniem mogą być ważne, np. czy któryś z kierujących korzystał z telefonu komórkowego podczas jazdy, czy był pod wpływem alkoholu i jaka była pogoda. Skorzystaj z pomocy medycznej, nawet jeśli obrażenia nie wydają się być znaczne. – Miałam lekką stłuczkę i wydawało mi się, że nic mi nie jest, więc zbagatelizowałam sprawę – wspomina 46-letnia Helen Wing, przedstawicielka handlowa. – Ale kiedy szok minął na drugi dzień wyszłam z pogotowia w kołnierzu ortopedycznym, z naprawdę końską dawką leków przeciwbólowych – relacjonuje.

Czego nie należy robić?

– Absolutnie nie opuszczaj miejsca zdarzenia. Możesz zostać oskarżony o ucieczkę z miejsca wypadku, niezależnie od tego, czy jesteś winowajcą. Jeśli wypadek jest całkowicie lub częściowo przez ciebie zawiniony, to możesz również być oskarżony o nieostrożną jazdę. Każde z tych wykroczeń może skutkować zatrzymaniem prawa jazdy, grzywną do £2500, przyznaniem od 5 do 10

punktów karnych. W bardzo poważnych prostu uzyskaj najwięcej informacji przypadkach, kary mogą dotyczyć prac na jego temat. Następnie udaj się do społecznych, nadzoru policyjnego lub najbliższego komisariatu policji i zgłoś skutkować karą pozbawypadek drogowy. wienia wolności – – Jeśli kierowca wylicza Andrew biorący udział w Wiśniewski. wypadku drogo– Absolutnie nie Unikaj wym nie chce przeprapodać swoopuszczaj miejsca szania ich danych zdarzenia. Możesz dopóki przypomnij zostać oskarżony o nie masz mu, że jest ucieczkę z miejsca d o to wymóg wypadku, niezak ł a dn ej prawny – pewnotłumaczy leżnie od tego, czy ści, co się prawnik z Anjesteś winowajcą. stało, może drew&Andrew to potem być Solicitors. Jeśli w y ko r z y s t a n e nadal odmawia, przeciwko tobie. Nie zanotuj numer rejestraprzyznawaj się do winy na cyjny jego samochodu, marmiejscu wypadku. Nie wysuwaj żadnych kę i model auta oraz wszelkie cechy propozycji „polubownego” załatwienia charakterystyczne pojazdu, takie jak sprawy. A przede wszystkim, nie narażaj naklejki lub zadrapania. To pozwoli się na dodatkowe niebezpieczeństwo, policji na sprawniejsze wytropienie nie wdawaj się w dyskusję lub bójki. Naj- sprawcy. ważniejszą rzeczą bowiem w tej sytuacji Zapamiętaj wszystkie szczegóły: jest własne bezpieczeństwo. ktoś może nie chcieć podać swoich danych, ponieważ nie jest uprawniony do prowadzenia pojazdu lub znajdoSposób na uniki Jeśli ktoś nie chce podać swoich wał się pod wpływem alkoholu i może danych osobowych, nie naciskaj, po mieć z tego tytułu poważne kłopoty

34 odszkodowania i ubezpieczenia

po wypadku Pierwsza pomoc udzielona poszkodowanym w wypadku samochodowym może ocalić komuś życie. Może się zdarzyć, że na twoich oczach zdarzy się wypadek samochodowy. Przeczytaj, jak w pierwszej chwili, jeszcze zanim przyjedzie karetka pogotowia, możesz skutecznie udzielić oﬁarom pierwszej pomocy. Do udzielenia pierwszej pomocy obligują cię przepisy prawa. I świadomość, że możesz komuś uratować życie. Pod warunkiem, że będziesz wiedział, co robić, by pomoc ofiarom wypadku samochodowego była skuteczna.

Wyciąganie z auta

Może się zdarzyć, że rozbitemu pojazdowi grozi zsunięcie się ze skarpy, mostu, wiaduktu,w ybuch pożaru i wtedy konieczne jest, nie czekając na profesjonalną pomoc, natychmiastowe ewakuowanie rannych. Musisz wtedy przyjąć, że obrażenia podczas wypadku są prawie zawsze wielonarządowe. Podczas udzielania pierwszej pomocy postępuj zatem jak najbardziej ostrożne. Poszkodowanego traktuj tak, jakby doznał urazu kręgosłupa, albo zamierza później powiedzieć, że to ktoś inny – na przykład pasażer – prowadził pojazd. – Obtarłem na parkingu lusterko dostawczego. Uznałem, że szkoda niewielka i chciałem odjechać, ale kierowca mnie dogonił i powiedział, że dzwoni na policję zgłosić, że uciekam – relacjonuje 28-letni Piotrek Lis z Ealingu. Jeśli ktoś zgłosi wypadek na policję, osoba, która odmówiła podania swoich danych może zostać zatrzymana np. w drodze do domu. Wówczas trudno jej będzie udowodnić, że nie ucieka z miejsca wypadku, a sprawa może się skończyć w sądzie. Aby tego uniknąć, należy zadzwonić na policję i powiedzieć, że brało się udział w wypadku i że właśnie udajemy się na najbliższy posterunek złożyć w tej sprawie zeznania.

Polak po szkodzie

Czy możesz ubiegać się o odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu, jeśli byłeś pasażerem pojazdu, którego kierowca został uznany winnym spo31 października 2014

zwłaszcza w odcinku szyjnym. Dlatego wyciągając go z wnętrza samochodu podtrzymuj mu głowę ręką. Jeżeli chcesz bezpiecznie wyciągnąć oﬁarę z samochodu: • wsuń ręce pod jego pachy • chwyć za pasek od spodni lub złożoną rękę • wychyl tułów z fotela samochodu i oprzyj o swoją klatkę piersiową • powoli wysuwaj nogi spod kolumny kierownicy. Nawet ktoś niezbyt silny tą techniką może rannego odciągnąć w bezpieczne miejsce.

wychłodzenie

Gdy opatrzysz już rany i czekasz na karetkę, pamiętaj o ochronie przed wychłodzeniem. Straty energii związane z utratą ciepła nasilają wstrząs pourazowy. Prostą i tanią metodą docieplenia jest owijanie folią termoizolacyjną NRC. Człowiek osłonięty srebrną stroną ekranu do ciała oszczędza około 80 proc. energii, traconej wcześniej wraz z promieniowaniem podczerwonym. (za: poradnikzdrowie.pl)

wodowania wypadku drogowego? – Jak najbardziej – odpowiada prawnik z Andrew & Andrew Solicitors. Nie wszyscy natomiast są świadomi faktu, iż mogą starać się o odszkodowanie, nawet wówczas jeżeli byli pasażerami pojazdu, z którego winy doszło do wypadku. Nawet kiedy podróżujemy jako pasażerowie prywatnego pojazdu, którego kierowca jest sprawcą wypadku. Przecież będąc pasażerem nie mamy wpływu na działania, bądź zaniechania kierowcy, dlatego też – będąc niewinną ofiarą wypadku – masz prawo starać się o stosowne odszkodowanie za doznaną w wyniku tegoż działania, bądź zaniechania szkodę na zdrowiu. Nawet jeśli zdarza się tak, iż pasażer i kierowca pojazdu są ze sobą blisko spokrewnieni. Nie jest to jednak przeszkodą w dochodzeniu roszczenia przez pasażera. Co ciekawe, można uzyskać odszkodowanie nawet jeśli częściowo przyczyniliśmy się do powstania szkody, np. nie zapięliśmy pasów. – Jedynie odszkodowanie będzie wtedy po-

mniejszone o 25 proc. – tłumaczy prawniczka z Osbornes Solicitors. Można również starać się o odszkodowanie za wszelkie inne straty finansowe wynikające bezpośrednio z wypadku i będące skutkiem doznanej szkody na zdrowiu. Np. koszt naprawy uszkodzonego auta, czy też wynajęcia samochodu zastępczego (w przypadku wypadków drogowych), utrata zarobków, wydatki na dojazdy do szpitala i na fizjoterapię. Pamiętaj – wypadkom można zapobiegać – najczęstszą przyczyną wypadków drogowych w Wielkiej Brytanii są: zbyt szybka jazda (ok. 400 ofiar śmiertelnych rocznie), prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu (ok. 280) i brak zapiętych pasów bezpieczeństwa (ok. 300).

Pozytywne statystyki Wnioski z raportu Reported Road Casualties Great Britain: 2013 Annual Report, Departament of Transport: - Liczba zgonów w wyniku wypadków drogowych w 2013 zmniejszyła się o 2 proc. w porównaniu do 2012 r. do 1713. Jest to najniższy wynik od 1926 r. Liczba osób poważnie rannych zmniejszyła się o 6 proc. w porównaniu do 2012 r. - Całkowita liczba oﬁar wypadków drogowych zgłaszanych na policję w 2013 r. było 183.670, czyli o 6 proc. mniej niż w 2012 r. - Natężenie ruchu pojazdów utrzymuje się zasadniczo na stałym poziomie (niewielki wzrost o 0,4 proc.)

Lekarz Jeżeli diagnoza została źle postawiona, zabieg chirurgiczny lub leczenie szpitalne zostały źle wykonane i błąd ten lub zaniedbanie nastąpiło z powodu braku opieki ze strony chirurga, lekarza rodzinnego, dentysty, farmaceuty lub innego pracownika służby zdrowia, potrzebować będą Państwo pomocy zespołu ekspertów prawników od zaniedbań medycznych, którzy pomogą Państwu sprowadzić Państwa życie z powrotem na właściwy tor.

Ważne jest, aby zwrócić się o pomoc do prawników o specjalizacji zaniedbań medycznych, którym mogą Państwo zaufać, którzy rozumieją Państwa potrzeby i którzy posiadają umiejętności gwarantujące uzyskanie najlepszego rezultatu. Przypadki zaniedbań medycznych z reguły bywają skomplikowane, dlatego też walcząc o odszkodowanie musicie Państwo skompletować niezbędną

| odszkodowania i ubezpieczenia 35 advertorial

nie stoi ponad prawem

dokumentację medyczną (kserokopie), w tym zdjęcia rentgenowskie, skany i wyniki badań. Ponadto – wespół z rodziną – musicie złożyć szczegółowe wyjaśnienia. Po otrzymaniu dokumentacji medycznej, od niezależnego biegłego lekarza ze specjalistycznymi umiejętnościami w określonej dziedzinie medycyny, pobierana jest opinia medyczna w przedmiotowej sprawie. Oczywiście, posiadamy wyselekcjonowaną bazę danych wyspecjalizowanych ekspertów medycyny sądowej, którzy zostali zatwierdzeni i uznani przez Law Society.

Naszym zadaniem jest wygrać sprawę i uzyskać dla Państwa maksymalną kwotę odszkodowania. W międzyczasie ustalamy również, jeśli zajdzie taka potrzeba, jaka pomoc specjalistyczna i rehabilitacja przysługuje poszkodowanemu, by ten mógł powrócić do pełni zdrowia. Co bardzo ważne, jeśli zaakceptujemy Państwa sprawę, będziemy ją prowadzić na podstawie umowy No Win No Fee (nie wygrasz, nie płacisz). W kancelarii Osbornes Solicitors zawsze będą Państwo rozmawiać z polskojęzycznym członkiem departamentu zaniedbań medycznych, który

Osbornes jest specjalistyczną kancelarią prawną, założoną ponad 40 lat temu, która pomogła niezliczonej liczbie ludzi i która wygrała miliony funtów odszkodowań za doznane obrażenia lub szkody. Kancelaria posiada jeden z największych i rekomendowanych polskich departamentów zajmujących się wszelkiego rodzaju przypadkami obrażeń i urazów. Aby porozmawiać z naszym polskim doradcą, Eweliną Ochab o przypadkach zaniedbań medycznych lub wykorzystywaniu dzieci, skontaktuj się z nami pod numerem: 020 7681 8673 lub 07860951518. Mogą Państwo także kontaktować się na polish@osbornes.net. Proszę zostawić nam Państwa dane, a oddzwonimy do Państwa natychmiast. będzie komunikował się z Państwem i na bieżąco informował o postępach w sprawie. Od początku będziemy się starać przedstawić potencjalną wartość Państwa ewentualnego roszczenia oraz ostateczny czas zakończenia sprawy.

Wypadek przy pracy - co robić Wciąż nie zdajemy sobie sprawy, że jeśli w czasie pracy przydarzy nam się wypadek możemy ubiegać się o odszkodowanie. Przepisy są jednoznaczne – pracodawca musi mieć wykupione ubezpieczenie, które pokryje roszczenia związane z wypadkami. Odszkodowanie należy się pracownikowi zarówno wtedy, kiedy uległ on wypadkowi nie z własnej winy, jak i wtedy, gdy częściowo leżała ona po jego stronie. Należy się ono zarówno osobie samozatrudnionej (self-employed), jak i tej, która została zatrudniona za pośrednictwem agencji. Do najczęstszych przyczyn wypadków w pracy zaliczamy: upadek z wysokości, wadliwy, niesprawny sprzęt, niewłaściwe wyposażenie miejsca pracy, brak odpowiednich ubrań i sprzętu (np.: kasku czy rękawic ochronnych), praca z niebezpiecznymi maszynami, kontakt z ostrym narzędziem czy śliska podłoga. Każdy wypadek powinien być zgłoszony do przełożonego, powinniśmy też upewnić się, że zostanie on odnotowany w książce wypadków, czyli Accident Book (jeśli pracodawca ją posiada). Jeżeli po wypadku nie zostało wezwane pogotowie, powinniśmy udać się do lekarza rodzinnego (GP) lub szpitala (Emergency

and Accident Unit). Odnotowanie ewentualnych obrażeń to istotny element w przypadku ubiegania się o odszkodowanie lub gdy mamy zamiar starać się o wsparcie z Ministerstwa Pracy i Emerytur (Department for Work and Pension). O pieniężne świadczenia chorobowe oraz pieniężne świadczenia z tytułu macierzyństwa, emerytury, renty, świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych można starać się w: • Department for Work and Pensions; The Pension Service, Pension Centre, Tyneview Park; Newcastle-upon-Tyne England NE 98 1 BA Tel. 00 44 191 21 87 777 Tel. 00 44 191 21 87 878 www.dwp.gov.uk

36 odszkodowania i ubezpieczenia

Najważniejsze zmiany w prawie Co roku w październiku w brytyjskim prawie wchodzi w życie wiele zmian. Dla tych, którzy nie zdążyli się jeszcze z nimi zapoznać, prezentujemy w pigułce kilka naszym zdaniem najważniejszych.

1.minimalnej Wzrost płacy Z dniem 1 października wzrosła minimalna godzinowa stawka wynagrodzenia – z 6,31 do 6,50 funta. W tym roku podwyżka wyniosła aż 19 pensów – to o siedem pensów więcej niż rok temu (wtedy to minimalne wynagrodzenie za godzinę pracy wzrosło o 12 pensów). Jak co roku największa stawka oferowana jest osobom, które ukończyły 21. rok życia. Pracownicy w wieku od 18-20 lat otrzymają 5,13 funta za godzinę pracy, a 16-17-latkowie – 3,79 funta. Stażyści i uczniowie (apprentice) mogą zarobić 2,73 funta. Większy niż w ubiegłych latach wzrost płacy minimalnej to dobry znak – między innymi dla pracujących tu Polaków. Szacuje się, że ta „podwyżka” dotknie ponad milion osób. Ich wynagrodzenie może zwiększyć się (średnio) o 355 funtów rocznie. Warto wiedzieć, że pracodawcy, którzy wypłacają pracownikom pensję mniejszą niż minimalna łamią prawo. Może ich spotkać za to kara – zarówno finansowa, jak i podanie do wiadomości publicznej (w czerwcu brytyjski rząd upublicznił nazwiska 25 pracodawców, którzy od października ubiegłego roku łamali przepis nakazujący płacenie swoim pracownikom co najmniej minimalnej płacy krajowej, wynoszącej jeszcze wtedy 6,31 funtów na godzinę). Łącznie nieuczciwi pracodawcy musieli wtedy zwrócić swoim pracownikom 43 tys. funtów, jak również zapłacić kary w wysokości 21 tys. funtów. Więcej informacji można znaleźć na stronie www.gov.uk/nationalminimum-wage-rates (poświęconej National Minimum Wage). W przypadku problemów warto zgłosić się pod numer 0800 917 2368 (Pay and Work Rights Helpline). Konsultanci pomogą w zrozumie31 października 2014

niu takich kwestii jak m.in. minimalna stawka godzinowa, zatrudnienie przez agencję pracy czy maksymalny czas pracy w ciągu tygodnia.

2. Koniec z Tax Disc Od 1 października – po 93 latach – kierowcom w Wielkiej Brytanii nie są już potrzebne naklejki na przednią szybę tzw. Tax Disc. Kierowcy, którzy zapłacą road tax (znany też jako vehicle tax czy car tax), czyli podatek drogowy, nie będą więc otrzymywać potwierdzenia w postaci naklejki. Od teraz policja, DVLA (Driver & Vehicle Licensing Agency) i pozostałe służby będą stosować elektroniczne systemy rozpoznawania tablic rejestracyjnych (Automatic Number Plate Recognition). Podatek drogowy każdy kierowca będzie musiał opłacić online. Zrezygnowanie z naklejek ma przynieść znaczne oszczędności, a także usprawnić proces uiszczania opłat. Od 1 listopada będzie można opłacać podatek raz lub dwa razy do roku, jak również co miesiąc (za pomocą Direct Debit). Zmiany dotyczą także kwestii podatku drogowego przy sprzedaży auta – podatek zapłacony przez poprzedniego

właściciela przestaje wtedy obowiązywać. Nowy właściciel musi sam go uiścić. W przypadku problemów warto zadzwonić pod numer 0300 790 6802 (kwestia rejestracji pojazdu i zapytania o podatek drogowy). Adres: Vehicle Customer Services, DVLA, Swansea, SA99 1AR.

W sytuacji, kiedy ojciec dziecka i partner (partnerka) nie są tą samą osobą, prawo do wolnego przysługuje obu osobom.

3. Wolne dla ojców

Kolejne zmiany, dotyczące urlopu dla rodziców (i partnerów) po przyjściu dziecka na świat (Shared Parental Leave), wejdą w życie w kwietniu 2015 roku.

Od 1 października na mocy Children and Families Act przyszli ojcowie oraz partnerzy kobiet w ciąży dwa razy w roku mogą wziąć bezpłatne wolne w pracy (pracodawca będzie mógł jednak wypłacić za nie wynagrodzenie). W tym czasie mają towarzyszyć przyszłym mamom podczas wizyty u lekarza, na badaniach, a także spotkaniach z położną – o ile dotyczą one opieki przedporodowej. Jedno wolne obejmuje okres 6 i pół godziny. Pracodawca nie będzie chciał dowodu na odbycie takiego spotkania czy badania lekarskiego, ale może poprosić o oświadczenie, w którym będzie podany powód, dla którego wzięliśmy wolne oraz data i miejsce spotkania (badania).

Jeżeli pracodawca nie zgodzi się na wolne, można zaskarżyć go do Employment Tribunal (w ciągu trzech miesięcy).

UWAGA! Vehicle Excise Duty (VED) – oficjalna nazwa podatku drogowego. Uiszczają go te osoby, które poruszają się (lub znajdują się) po publicznych drogach.

| odszkodowania i ubezpieczenia 37 advertorial

Rozwód w Polsce czy w UK? To pytanie zadają ci, którzy decyzję o zakończeniu związku podjęli na emigracji. Silne emocje związane z rozwodem mogą skłonić nas do wybrania bezpieczniejszej opcji rozwodu w Polsce, gdzie proces odbędzie się w języku ojczystym i gdzie przepisy są nam bliższe. Warto jednak wiedzieć, iż obecnie na Wyspach rozwody Polaków są powszechne i pomoc prawną, zwłaszcza w Londynie, można uzyskać w języku polskim. Wniosek o rozwód może złożyć małżonek, który przynajmniej rok mieszka w UK, nawet jeśli drugi małżonek przebywa na stałe w Polsce. Wnioskodawca, czyli Petitioner, przesyła do sądu formularz D8, w którym podaje dane osobowe i kontaktowe swoje oraz drugiego małżonka, dane małoletnich dzieci oraz informuje o powodach, dla których wnosi o rozwód. Sąd podejmie decyzję o rozwiązaniu małżeństwa tylko w przypadku, gdy wnioskodawca udowodni, iż nastąpił trwały rozpad małżeństwa przez ustanowienie jednego z pięciu faktów:

cudzołóstwo współmałżonka; nieracjonalne zachowanie współmałżonka;  porzucenie przez małżonka (co najmniej dwa lata bezpośrednio przed złożeniem wniosku o rozwód);  co najmniej 2 lata separacji bezpośrednio przed złożeniem wniosku o rozwód – za zgodą współmałżonka;  5 lat separacji bezpośrednio przed złożeniem wniosku o rozwód – bez zgody współmałżonka. Po złożeniu wniosku sąd przesyła kopię dokumentów do drugiego małżonka, od którego wymaga się, aby  

potwierdził doręczenie i ustosunkował się do wniosku. Wnioskodawca może potrzebować porady prawnej w przypadku, gdy drugi małżonek ignoruje dokumenty, gdyż sąd pozwoli na kontynuowanie procesu jedynie wtedy, gdy będzie usatysfakcjonowany, że dokumenty zostały dostarczone. Strony powinny również poszukać porady prawnej w przypadku, gdy drugi małżonek zdecyduje się bronić, o czym powinien poinformować sąd w ciągu tygodnia od otrzymania dokumentów. Na uzasadnienie obrony drugi małżonek ma kolejne 21 dni.

W przypadku, gdy drugi małżonek nie złoży uzasadnienia obrony na czas, a sąd jest usatysfakcjonowany, iż dokumenty zostały doręczone, wnioskodawca może wnieść o wydanie pierwszego z dwóch orzeczeń rozwodowych – decree nisi, a następnie, po 6 tygodniach od ogłoszenia decree nisi o wydanie końcowego wyroku – decree absolute, który można zarejestrować w polskim urzędzie stanu cywilnego. Marta Ruszewska, Grazing Hill Law Partners, tel. 0207 354 1444, www.grazinghill.com.

Podpisujemy umowę najmu

Gdy szukamy nowego mieszkania powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na Tenancy Agreement, czyli umowę najmu. Odpowiednio skonstruowana pozwoli nam uniknąć problemów w przyszłości. Standardowa umowa najmu powinna zawierać takie informacje jak: dane stron umowy (imię, nazwisko, adres), adres nieruchomości, uprawnienia stron (w tym dostęp właściciele mieszkania/domu do lokalu – zazwyczaj po udzieleniu wcześniejszej zgody przez lokatora), okres trwania umowy, kwotę czynszu (plus to co obejmuje) i depozytu (informacja o jego zabezpieczeniu), informację o terminie i sposobie płatności czynszu, okres wypowiedzenia umowy, warunki wcześniejszego wypowiedzenia, stan mieszkania oraz znajdujące się tu przedmioty i meble. W zapisach powinny znaleźć się także informacje o liczbie kluczy i ograniczenia, jakie nakłada się na najemcę. W umowach nie mogą znaleźć się przepisy niezgodne z prawem (w tym przypadku pomocy można szukać m.in. w Citizens Advice Bureau). Najbardziej powszechną formą umowy jest assured shorthold tenancy (chroniony najem krótkotermino-

wy), który umożliwia wynajem na czas określony nie krótszy niż sześć miesięcy (zazwyczaj jest to właśnie taki okres). Po pięciu miesiącach najemca może złożyć jednomiesięczne wypowiedzenie. Jeżeli wynajmujący chce skrócić ten okres, musi uzyskać nakaz eksmisji (wcześniej

musi przekonać sąd, że nie wywiązujemy się z umowy i np. nie regulujemy płatności w terminie). Drugim popularnym rodzajem umowy jest assured tenancy (najem chroniony). W tym przypadku lokator ma więcej praw (nie ma tu np. granicy sześciu miesięcy).

Więcej informacji można znaleźć na stronach Citizens Advice Bureau (CAB; adviceguide.org.uk, citizensadvice.org.uk). Telefon: 03444 111 444 (Anglia), 03444 77 20 20 (Walia).

38 reklama

reklama

Zlecenie stałe

w przekazach pieniężnych Lider przekazów pieniężnych na rynku brytyjskim wprowadza kolejne, zaskakujące rozwiązanie.

irma Sami Swoi Przekazy Pieniężne od 10 lat funkcjonuje na rynku i z roku na rok zdobywa coraz to więcej klientów. Dzięki najnowszej usłudze transferowej ich liczba z pewnością będzie jeszcze większa. Kolejny innowacyjny pomysł ma za zadanie ułatwić klientom życie codzienne. Wielu z nas ma swoje zobowiązania finansowe w Polsce. Rachunki za czynsz, telewizję, spłata raty kredytu czy opłaty alimentacyjne. Zlecenie stałe ułatwi nam te płatności. Od teraz nie musimy pamiętać o każdej nieubłaganie zbliżającej się dacie płatności, która psuje nam nastrój kiedy trzeba jej dokonać. Z firmą Sami Swoi Przekazy Pieniężne i zleceniem stałym, o płatnościach tych możemy już zapomnieć, system automatycznie pamięta o tym za nas i dokonuje ich bez naszego udziału. Wystarczy raz wprowadzić potrzebne zobowiązania do systemu, a potem już niczym się nie przejmować. Naszej głowy nie zaprzątamy już nieprzyjemnymi opłatami. Od teraz możemy planować na co chcemy przeznaczyć swój wolny czas, który zyskamy gdy ustawimy zlecenie stałe w Sami Swoi Przekazy Pieniężne. Wystarczy, że zalogujemy lub zarejestrujemy się na stronie internetowej www.przekazypieniezne. com. Jeżeli chcemy ustalić zlecenie na swoim koncie wybieramy zakładkę „zlecenie stałe”, tam wprowadzamy wszystkie potrzebne dane. Do ustalenia cyklicznych przelewów potrzebujemy kwotę jaką chcemy przesyłać (możesz wprowadzić kwotę w złotówkach lub w funtach), typ transferu (do wyboru masz przelew na konto standard lub 31 października 2014

express), możemy ustalić nazwę zlecenia np. spłata kredytu czy opłata tv. Na tej podstronie musimy również zaznaczyć, że zgadzamy się na wahania kursu na rynku, bo jak doskonale wiadomo kurs często ulega zmianie i nie mamy na to wpływu. Kiedy w systemie znajdą się wymagane dane, zostaniemy poproszeni o wybranie odbiorcy przekazu. Jeśli jesteś stałym klientem i wcześniej wykonywałeś przekazy z firmą Sami Swoi Przekazy Pieniężne to będziesz widział już wcześniej dodanych odbiorców. Możesz również dodać dane nowego beneficjenta. Płatności dokonujesz swoją kartą, którą wcześniej zapiszesz w systemie. Akceptowane karty płatnicze to karty debetowe – Visa Debit lub Electron. Pamiętaj by adres, który podałeś w systemie był zgodny z adresem podanym w Twoim banku w Wielkiej Brytanii. Jeżeli masz zobowiązania w Polsce – załóż konto na stronie internetowej www.przekazypieniezne. com i wykonuj przelewy. Ustawiaj zlecenia stałe i nie zawracaj sobie głowy regularnymi płatnościami w Polsce. Dzięki temu innowacyjnemu pomysłowi, klienci, którzy korzystają z przekazów przez internet samodzielnie mogą ustalić cykliczne przelewy do kraju. Firma Sami Swoi Przekazy Pieniężne robi wszystko, by ułatwić Twoją codzienność w Wielkiej Brytanii. Bezstresowo, szybko, tanio i do tego bezpiecznie. Ustawisz raz… rachunki w Polsce płacą się cały czas!

1 listopada Czas pamiÄ&#x2122;ci

o zmarĹ&#x201A;ych

40 1 listopada

Tradycja Wszystkich Świętych

Wszystkich Świętych to ważny dzień dla tych Polaków, którzy spotykają się przy grobach swoich bliskich. Wielu z nas choć na kilka dni wraca wtedy do kraju, by nie tylko pomodlić się za zmarłych i wziąć udział we mszy św., ale i spotkać się z dawno niewidzianymi członkami rodziny. Dzień Wszystkich Świętych, jedno z ważniejszych świąt dla Polaków, ma długoletnią tradycję. Ślady znalezione przez badaczy nie pozostawiają wątpliwości – już najwcześniejsze pisma mówią o oddawaniu czci zmarłym i kultywowaniu ich pamięci; ma to swoje odbicie nie tylko w przekazach pisanych, ale i wykopaliskach archeologów.

Wspominki męczenników

Choć na początku swojej historii Kościół i duchowni oficjalnie nie czcili zmarłych, z czasem, widząc, że ludzie tego potrzebują, wprowadzono takie święto. Początkowo jednak było ono związane z oddawaniem czci męczennikom, którzy oddali życie za wiarę w Jezusa Chrystusa, a o których nie wspominano ani podczas mszy świętych, ani podczas innych wspominek. Zanim tak się stało, w rocznicę ich śmierci chrześcijanie spotykali się na grobach zmarłych. Na miejscu odprawiano eucharystię i czytano opisy ich śmierci. W latach od 610 do połowy VIII w. naszej ery pamięć o zmarłych męczennikach czczono 13 maja. Dopiero w 731 roku papież Grzegorz III przeniósł je na pierwszy dzień listopada, a w I poł. XIX wieku papież Grzegorz IV zdecydował się na to, by tego dnia czcić nie tylko męczenników, ale i wszystkich świętych. Dlatego też święto, które obecnie obchodzimy 1 listopada wzięło swój początek od kultu męczenników, którzy poświęcili życie za wiarę w Chrystusa. Dziś jest to uroczystość, która obejmuje nie tylko osoby kanonizowane, ale wszystkich zmarłych, którzy „osiągnęli doskonałość”, a więc także za naszych krewnych i

31 października 2014

przyjaciół. Tego dnia na wielu polskich cmentarzach można spotkać znane osobistości ze świata gwiazd czy polityki, którzy zbierają datki na renowację najbardziej zniszczonych grobów. Choć 1 listopada na stałe zapisał się w naszej świadomości jako dzień, w którym powinniśmy udać się na mszę świętą lub na cmentarz i pomodlić się za zmarłych, to w kościele katolickim równie ważny jest 2 listopada, czyli Zaduszki. To dzień modlitwy za dusze wszystkich zmarłych wierzących w Chrystusa, zwłaszcza te, które przebywają w czyśćcu i potrzebują naszej modlitwy. Tego dnia często organizowane są zaduszkowe koncerty, przypominające sylwetki zmarłych artystów czy poświęcone im wystawy i wspominki.

Obrzęd dziadów

Co ciekawe, Dzień Zaduszny to święto, które zostało zapoczątkowane później niż to ku czci zmar-

łych męczenników – stało się to dopiero pod koniec X w. Miała to być odpowiedź na wciąż żywe w społeczeństwie, pogańskie z perspektywy Kościoła, obrzędy czczenia zmarłych. Choć duchowni i kościelni hierarchowie długo walczyli z tymi praktykami, nie udało im się całkowicie ich pozbyć. Ich pozostałość jeszcze na początku XX wieku można było odnaleźć choćby w Polsce. Do najpopularniejszych z nich z pewnością można zaliczyć obrzęd dziadów (jego opis znajdziemy między innymi u Adama Mickiewicza). Jego głównym celem było nawiązanie kontaktu ze zmarłymi duszami i zdobycie ich przychylności, a nawet i opieki. Aby te spojrzały na ludzi bardziej łaskawym okiem przygotowywano im strawę, a przed domami zapalano niewielkie pochodnie – dzięki temu duchy wiedziały, który dom je wzywa. Za pochodną tego zwyczaju można uznać znicze, które stawiamy na nagrobkach. Dziś jest to jeden z najważniejszych symboli pamięci o zmarłych. Poza

| 1 listopada 41 zapalaniem ognia, popularnym zwyczajem było także rozdawanie tego dnia jałmużny. Co ciekawe, ta tradycja przetrwała do ubiegłego wieku – jeszcze w latach 50. rozdawano ubogim specjalne pieczywo, którzy – w zamian za nie – modlili się za dusze tych, którzy już odeszli. Odpowiedniki obchodzonego w Polsce Dnia Wszystkich Świętych można znaleźć praktycznie w każdym miejscu na Ziemi. Nie ma w tym jednak nic dziwnego, bo tradycja podtrzymywania pamięci o bliskich i dalszych zmarłych towarzyszy człowiekowi od samego początku istnienia. Jednak choć zwyczaj ten jest kultywowany w wielu krajach, nie zawsze obchodzi się go podobnie. Dobrym przykładem może być choćby kościół prawosławny, w którym tradycja modlitwy za zmarłych wygląda inaczej niż w kościele rzymskokatolickim. Rosjanie czy Ukraińcy szczególnie modlą się za zmarłych w 3., 9. i 40. dniu od pochówku, pierwszą rocznicę (1 rok) od pochówku, w czasie między Zmartwychwstaniem Jezusa do pięćdziesiątnicy oraz 2., 3. i 4. sobotę Wielkiego Postu. Nieco inaczej jest w przypadku Wielkiej Brytanii – All Saints’ Day i All Souls’ Day (1 i 2 listopada) nie

różnią się niczym od pozostałych dni. Nie ma tu także tradycji odwiedzania tego dnia grobów zmarłych – robi się to zazwyczaj w rocznicę ich śmierci. Swój wkład wnoszą w

nie jednak Polacy, którzy mieszkają na Wyspach – w okolicach tego święta liczne kluby i zgromadzenia organizują wspólne sprzątanie nie tylko polskich grobów.

Dzień Wszystkich Świętych w Meksyku Día de los Muertos (Dzień Zmarłych) to bardzo popularne święto meksykańskie (1, 2 listopada). Szacuje się, że obchodzono je już 3 tysiące lat temu. Powiązane jest ono z katolickim dniem Wszystkich Świętych (Todos los Santos) oraz Zaduszkami (Día de los Fieles Difuntos). Dziś Día de los Muertos świętuje się w Meksyku i Ameryce Centralnej, ale rozpowszechniło się także wszędzie tam, gdzie mieszka mniejszość meksykańska. O tym, jak ważne i istotne dla tożsamości mieszkańców tego regionu jest to święto świadczy fakt, że w 2003 roku uznano je za Arcydzieło Ustnego i Niematerialnego

Dziedzictwa Ludzkości, a w 2008 roku wpisano je na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. W przeciwieństwie do polskiej, w tradycji meksykańskiej to święto uważane jest za… wesołe. Uważa się tu, że zmarli cały czas są wśród nas i jest to doskonała okazja do tego, by ich wywołane dusze bawiły się razem ze swoimi rodzinami. Do najbardziej charakterystycznych symboli tego święta, które przeszły nawet do popkultury zaliczyć można między innymi ludzkie czaszki z cukru (calaveras de dulce), które często zrobione są z czekolady, a nawet tequilli.

reklama

42 1 listopada

Wspominamy

tych, którzy odeszli

1 listopada to wyjątkowy czas w roku. Zarówno w prasie, radiu jak i telewizji przypominane są sylwetki znanych osób, które odeszły w ciągu ostatniego roku. Dzień Wszystkich Świętych to okres wyjątkowej zadumy i pamięci o zmarłych. Wspominamy tych, których nie ma już z nami.

Małgorzata Braunek Choć Małgorzata Braunek zagrała wiele ról, to dla wielu widzów na zawsze pozostała niezapomnianą Oleńką Billewiczówną z „Potopu” w reżyserii Jerzego Hoffmana, gdzie zagrała u boku Daniela Olbrychskiego. Śmiało można powiedzieć, że Braunek wystąpiła u najlepszych polskich reżyserów – Kazimierza Kutza i Antoniego Krauzego („Skok”), Andrzeja Żuławskiego („Trzecia część nocy”, „Diabeł”) czy Andrzeja Wajdy („Polowanie na muchy”). Nie da się ukryć, że w l. 60. i 70. była jedną z najbardziej popularnych aktorek. W l. 80. odeszła z zawodu. Tłumaczyła wtedy, że czuje się wypalona. Pojawiła się dopiero pod koniec lat 90., gdy zaczęła występować w serialach, a w 2005 roku – w filmie „Tulipany”. W 2009 r. zagrała w serialu „Dom nad rozlewiskiem” na podstawie powieści Małgorzaty Kalicińskiej. Małgorzata Braunek była znana nie tylko z tego, że jest wyśmienitą aktorką, ale i z tego, że zawsze cechował ją spokój i opanowanie, które – jak mawiała – odnalazła w buddyzmie. Aktorka zmarła w wieku 67 lat, po długiej walce z rakiem.

Anna Przybylska Śmierć młodej, olśniewającej swoją urodą aktorki wywołała ogromne poruszenie. Media i znajomi Anny Przybylskiej podkreślali, że była to niezwykle serdeczna i ciepła osoba, chętna do pomocy innym, która nie czuła się gwiazdą. Choć dostawała propozycje gry w tasiemcach, to odmawiała, twierdząc, że nie może na tak długo zostawiać swoich dzieci. Aktorka znana jest między innymi z takich fil31 października 2014

mów jak: „Kariera Nikosia Dyzmy”, „Złoty środek", a także seriali – „Złotopolscy”, „Daleko od noszy”. – Teraz (…) przesterowałam swoją głowę na pozytywne myślenie. Żeby cieszyć się życiem. I walczyć, bo mam o co – mówiła w swoim ostatnim wywiadzie prasowym. Anna Przybylska osierociła trójkę dzieci i zostawiła piłkarza Jarosława Bieniuka. Zmarła na raka trzustki w wieku 35 lat.

| 1 listopada 43

Nina Andrycz

Nina Andrycz, nazwana „Królową sceny Teatru Polskiego”, w pełni zasłużyła na ten przydomek. W Teatrze Polskim w Warszawie pracowała 70 lat i to właśnie jemu oddała swoje serce i całkowicie mu się poświęciła. Nie miała dzieci, bo często powtarzała, że „aktorka rodzi role, a nie dzieci”. Andrycz była nie tylko znakomitą aktorką teatralną, ale i filmową i telewizyjną, jak również poetką i pisarką. Była też żoną premiera PRL Józefa Cyrankiewicza. Tylko w Teatrze Polskim stworzyła ponad 100 ról. Była między innymi Marią Stuart, carycą Katarzyną, królową Małgorztą, Świętą Joanną, Izabelą Łęcką, Kleopatrą, panią Dulską. Z kolei Elżbietę I pokazała m.in. w Londynie. – W ostatnim akcie, umierająca, spełzłam z łóżka, na czworakach doczołgałam się do tronu, na który weszłam resztką sił, wyprostowałam się jako władczyni Wielkiej Brytanii, i oddałam ostatnie tchnienie. Wtedy Anglicy krzyknęli: „Wonderfull” – mówiła w jednym z wywiadów. W 1996 roku została odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Nina Andrycz zmarła w wieku 101 lat.

Wojciech Jaruzelski

Wojciech Jaruzelski zmarł w wieku 90 lat po długiej chorobie w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie. Twórca stanu wojennego, generał armii Wojska Polskiego, prezydent PRL (1989) i RP (1989-1990), nadzorował również tłumienie występów robotniczych na Wybrzeżu w grudniu 1970 – sprawował wtedy urząd ministra obrony narodowej. W pamięci Polaków zapisał się jednak przede wszystkim wprowadzeniem stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku i tym, że stanął na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Generał wycofał się z działalności politycznej po 1990 roku, był jednak zapraszany na niektóre uroczystości (m.in. z okazji 60. rocznicy zakończenia II wojny światowej w Moskwie). W 2007 roku prokuratorzy pionu śledczego

Zbigniew Romaszewski Zbigniew Romaszewski nazywany był legendą opozycji antykomunistycznej. W 2011 roku Bronisław Komorowski odznaczył go Orderem Orła Białego. W kondolencjach złożonych na ręce rodziny prezydent napisał: „Był doktorem fizyki, ale życie poświęcił sprawom ludzkim. Niestrudzenie pokazywał, że solidarność to walka o wolność razem z innymi. Myślą i sercem był zawsze z tymi, którzy walczyli o szacunek, godność i prawa człowieka”. Dodał także, że polityk „współtworzył etos senatora wolnej Polski”.

W okresie PRL-u Zbigniew Romaszewski był aktywnym opozycjonistą. Uczestniczył między innymi w organizowanej przez KOR akcji pomocy represjonowanym po protestach robotniczych w Radomiu i Ursusie, był organizatorem Komisji Helsińskiej i współtwórcą Raportu Madryckiego, dotyczącego kwestii przestrzegania praw człowieka w PRL. Był sądzony w procesach twórców Radia „Solidarność” i Komitetu Samopomocy Społecznej KOR. Od 1989 r. zasiadał w Senacie.

IPN skierowali do sądu akt oskarżenia przeciw autorom stanu wojennego. Wśród dziewięciu nazwisk pojawiło się nazwisko m.in. Jaruzelskiego i Czesława Kiszczaka. W 2011 r. lekarze zdiagnozowali u Jaruzelskiego chłoniaka, w 2013 roku generał był kilkakrotnie hospitalizowany.

44 1 listopada

| Andrzej Turski

Dziennikarz radiowy i telewizyjny zmarł pod koniec grudnia 2013 roku – kilka tygodni wcześniej przeszedł zawał serca i od tamtego czasu utrzymywano go w stanie śpiączki farmakologicznej. Chorował na cukrzycę, przeszedł także chorobę nowotworową. Andrzej Turski urodził się w 1943 roku, studiował filologię polską i prawo. W czasie swojej długoletniej pracy pełnił funkcje m.in. redaktora naczelnego Programu III Polskiego Radia i Programu I Polskiego Radia. Pod koniec lat 80. XX w. rozpoczął pracę w TVP, gdzie był współautorem oraz prowadzącym programy publicystyczne i informacyjne, m.in.: „Sygnały dnia”, „7 dni świat” czy „Panorama”. Dziennikarz zdobył tytuł Mistrza Mowy Polskiej, został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi.

Philip Seymour Hoffman Aktor zaczynał w l. 80. od ról drugoplanowych. Aż trzy razy był nominowany do Oscara w kategorii Najlepszy aktor drugoplanowy – w 2008 roku za rolę w filmie „Wojna Charliego Wilsona”, w 2009 roku – za „Wątpliwość” oraz w 2013 roku – za „Mistrza”. Rok 2006 przyniósł mu z kolei statuetkę Oscara w kategorii Najlepszy aktor pierwszoplanowy (za rolę w filmie „Capote”). Philip Seymour Hoffman miał na swoim koncie także jedną wygraną i trzy nominacje do Złotego Globu. Aktor wystąpił w takich filmach jak: „Zapach kobiety”, „Utalentowany pan Ripley”, „Magnolia”, „Kiedy mężczyzna kocha kobietę”, „Bardzo poszukiwany człowiek”, „Igrzyska śmierci”, „Późny kwartet”, „Big Lebowski”. Philip Seymour Hoffman zmarł w wieku 46 lat. Aktor został znaleziony w łazience swojego domu – przyczyną jego śmierci było przedawkowanie narkotyków (znaleziono go z wbitą w ramieniu igłą). Hoffman był jednym z najlepszych aktorów w Hollywood, który potrafił łączyć występy w wysokobudżetowych produkcjach z kinem niezależnym.

Paul Walker

Śmierć Paula Walkera wstrząsnęła nie tylko rodziną i fanami aktora na świecie, ale i chyba całym Hollywood. Dla wszystkich, którzy go znali było szokiem, że aktor zmarł w takich okolicznościach. Walker zginął tragicznie w wypadku samochodowym w listopadzie ubiegłego roku. Porsche Carrera GT, którym kierował jego długoletni przyjaciel i doradca finansowy, Roger Rodas, wypadło z drogi, uderzyło w drzewo, latarnię, po czym stanęło w 31 października 2014

płomieniach. Auto pędziło z prędkością 160 km/h. Aktor był znany z serii filmów „Szybcy i wściekli”. Zginął w trakcie nagrań do siódmej części tego filmu, w którym, tak jak w poprzednich, grał jedną z ważniejszych ról. I choć wielu scen nie zdążono nakręcić, będzie go można oglądać na ekranach – jego zrekonstruowana cyfrowo twarz zostanie nałożona na ciało dublerów.

| 1 listopada 45 reklama

Oscar

de la Renta Legendarny kreator mody, ulubiony projektant pierwszych dam USA i wielu gwiazd Hollywood, zmarł w wieku 82 lat. Choć nie podano oficjalnej przyczyny zgonu, media przypomniały, że w 2006 roku u projektanta wykryto raka. Oscar de la Renta urodził się w 1932 r. w

Republice Dominikańskiej. Miał dużo szczęścia, bo po stażu w domu Cristobala Balenciagi otrzymał pracę w paryskim domu mody Lanvin. Sławę zdobył w latach 60., a znacząco przyczyniła się do tego Jacqueline Kennedy. To właśnie ona, jako pierwsza dama USA, zaczęła nosić stroje jego projektu – połączenie klasyki i elegancji bez zahaczania o nudę. To właśnie te kreacje spowodowały, że Oscar de la Renta otrzymał przydomek „sułtan wytworności”. W 1965 roku projektant założył własny dom mody. W jego strojach występowały m.in.: Oprah Winfrey, Sarah Jessica Parker, Nancy Reagan, Betty Ford, Hillary Clinton, Laura Bush i Michelle Obama. W sukni ślubnej jego projektu wystąpiła też Amal Alamuddin – żona George’a Clooneya.

Peaches Geldof Peaches Geldof, 25letnia córka irlandzkiego muzyka Boba Geldofa, prezenterka i modelka, zmarła w kwietniu w swoim domu w Wrotham (Kent). Znaleziono ją zaledwie kilka godzin po publikacji na Instagramie jej zdjęcia z matką, która zmarła po przedawkowaniu heroiny w 2000 r. Na początku spekulowano, że przyczyną śmierci mogły być środki odurzające. Badania toksykologiczne to potwierdziły – Peaches Geldof zmarła przez przedawkowanie heroiny. Modelkę pożegnano w kościele św. Marii Magdaleny w Davington (Kent). Podczas ostatniej drogi, poza rodziną, towarzyszyły jej także takie gwiazdy jak Annie Lennox czy Sarah Ferguson. Geldof zostawiła męża, muzyka Thomasa Cohena i dwójkę synów: dwuletniego Astalę i Phaedrę, który nie ukończył roku.

46 1 listopada

| Wojciech Kilar

Jeden z najwybitniejszych polskich pianistów i kompozytorów, zmarł w wieku 81 lat. W 2012 r. otrzymał Order Orła Białego – najwyższe polskie odznaczenie. – To była jedna z najbardziej wyrazistych postaci muzyki XX i XXI wieku – mówił o nim Jerzy Kornowicz, prezes Związku Kompozytorów Polskich. Andrzej Wajda, wypowiadał się o nim przy okazji powstania filmu „Pan Tadeusz”: – On tworzył muzykę, która dokładała się do filmu. On dodawał siebie. Tak jak z tym polonezem: nie ma filmu, a jest polonez. A potem okazuje się, że film już dawno zszedł z ekranów, a polonez został – mówił. Kilar urodził się we Lwowie. Jako pianista zadebiutował po II wojnie światowej, jako kompozytor – w l. 50. Od lat 60. z K. Pendereckim i Henrykiem M. Góreckim, współtworzył polską szkołę awangardową. W l. 70. powstał jeden z najbardziej znanych utworów – „Krzesany”. Kilar skomponował muzykę do filmów: „Sami swoi”, „Rejs”, „Ziemia obiecana” czy „Pianista”.

Nelson Mandela Nelson Mandela zmarł w wieku 95 lat w swoim domu w Johannesburgu po kilkumiesięcznej walce z infekcją płuc. Jest uważany za jednego z najwybitniejszych przywódców XX w. Był on przywódcą ruchu przeciw apartheidowi (segregacji rasowej), działaczem ruchu Afrykańskiego Kongresu Narodowego (ANC), a także pierwszym czarnoskórym prezydentem Republiki Południowej Afryki. Przez lata działał przeciw segregacji rasowej przez co stał się wrogiem politycznym rządzących i w konsekwencji trafił do więzienia. Spędził w nim 27 lat. Mandela odzyskał wolność w roku 1990. Dwa lata później doszło do referendum na skutek którego zniesiono apartheid. W 1993 roku polityk otrzymał pokojową nagrodę Nobla, a po roku został wybrany prezydentem demokratycznego już kraju. W 1999 roku zrezygnował z życia politycznego. Skupił się wtedy na działalności społecznej, m.in. walce z AIDS. fot. JStone / Shutterstock.com

Bob Hoskins

Brytyjski aktor i reżyser Bob Hoskins zmarł w wieku 71 lat w następstwie zapalenia płuc. Największą sławę przyniosła mu rola w filmie fabularno-animowanym „Kto wrobił Królika Rogera” w reżyserii Roberta Zemeckisa. Swoją przygodę z aktorstwem rozpoczął jednak nie od filmu, a od teatru i seriali – początkowo występował w Royal National Theatre i Old Vic Theatre w Londynie. W 1986 roku wystąpił w filmie „Mona Lisa” i ta rola przyniosła mu nominację do Oscara (Najlepszy aktor pierwszoplanowy), statuetkę Złotego Globu, 31 października 2014

nagrodę BAFTA, a także nagrodę na Festiwalu w Cannes. Hoskins wystąpił w kilkudziesięciu innych filmach, a wielu krytyków podkreślało, że był on jednym z najpopularniejszych aktorów na świecie. Mogliśmy go oglądać między innymi w takich obrazach jak: „Zakochany Paryż”, „Człowiek pies”, „Vanity Fair. Targowisko próżności”, „Pokojówka na Manhattanie”, „Wróg u bram” czy „Syreny”. W 2012 roku Bob Hoskins zakończył swą karierę zawodową – zdiagnozowano u niego chorobę Parkinsona.

| 1 listopada 47 reklama

Robin

Williams Śmierć tego wybitnego aktora wywołała lawinę komentarzy dotyczących częstotliwości występowania i sposobów leczenia depresji. Okazało się bowiem, że Robin Williams, który popełnił samobójstwo, cierpiał na

nią wiele lat. Aktor przyznawał też, że od lat ma problemy z alkoholem i narkotykami. Robin Williams to utytułowany i utalentowany aktor, który miał na koncie wiele znaczących ról. Można go oglądać w takich filmach jak „Good Morning Vietnam”, „Pani Doubtfire”, „Jumanji” „Fisher King” i wielu innych. Williams ma na swoim koncie także Oscara z 1998 roku. Zdobył go za jedną z jego najlepszych ról – wybitnego pedagoga, który daje szansę wyrwania się z szarej rzeczywistości młodemu człowiekowi. W filmie „Buntownik z wyboru” wystąpił obok niego Matt Damon. Po śmierci aktora kondolencje rodzinie złożył m.in. prezydent Barack Obama, a także wielu wybitnych aktorów.

Tadeusz Różewicz Jeden z najważniejszych polskich poetów współczesnych, zmarł w wieku 92 lat we Wrocławiu. Jego teksty do dziś są lekturą obowiązkową w wielu szkołach, należą też do jednych z najlepszych, jakie napisano w Polsce po II wojnie światowej. Zadebiutował w 1947 r. tomikiem „Niepokój”. Jednym z najważniejszych motywów, który powtarzał się w jego wierszach w tym okresie, było okrucieństwo niedawno zakończonej wojny i niemożność powrotu do tego, co działo się przed nią. To on jest autorem słynnego fragmentu pochodzącego z wiersza „Ocalony”: „Mam dwadzieścia cztery lata, ocalałem, prowadzony na rzeź”. Do najsłynniejszych dzieł Różewicza należą: „Kartoteka”, „Białe małżeństwo”, „Stara kobieta wysiaduje”, „Odejście głodomora”, „Pułapka” czy „Do piachu”.

48 tele goniec

Hit weekendu

Gra Endera Rok 2070. Mija 40 lat od nieudanej inwazji obcych na Ziemię. Ludzie wiedzą jednak, że kolejny atak jest nieunikniony i żyją w oczekiwaniu na powrót najeźdźców – podobne do owadów istoty stworzyły zaawanso-

wane technicznie społeczeństwo. Aby mieć szanse w kolejnym starciu, ziemskie centrum obrony rekrutuje najinteligentniejsze jednostki i poddaje je szkoleniu. Wybrańcy – już na etapie dzieciństwa – są kierowa-

ni do orbitalnej szkoły bojowej. Najlepszym spośród kadetów jest Andrew Wiggin, przez siostrę nazywany Enderem.

FILM SF, SOBOTA, GODZ. 20:00

Słonie w salonie

Shopping Queen W każdym odcinku cztery dziewczyny walczą o tytuł „Królowej zakupów”. Uczestniczki mają zaprezentować dwie stylizacje. Dziewczyny oceniają się wzajemnie, przyznając punkty za ubiór, fryzurę, makijaż oraz dodatki.

ROZRYWKA, PON., GODZ. 10:00

Przewodnik safari i operator filmowy Nathan Pilcher wyrusza do Zambii. Tu, w Parku Narodowym South Luangwa obserwuje zachowanie słoni odwiedzających pomieszczenia zamieszkałe przez ludzi. Ciekawym przypadkiem jest samica o imieniu Wonky Tusk, która wraz ze swoją rodziną potrafi egzystować pod jednym dachem i z człowiekiem, i z grupą innych gatunków.

PRZYRODNICZY, NIEDZIELA, GODZ. 19:00

Czy Chiny podbĳą Europę?

Autorzy dokumentu starają się znaleźć odpowiedź na pytanie, jaką cenę zapłacą mieszkańcy Europy za ekonomiczną inwazję Chin na Starym Kontynencie. Starają się też odpowiedzieć na pytanie, czy usługi świadczone przez Europejczyków mają jakąkolwiek szansę w starciu z ekonomicznym gigantem, którego tempo wzrostu zadziwia wielu specjalistów.

DOKUMENT, PIĄTEK, GODZ. 16:10

seriaLove

Almost Human Kennex i Dorian badają sprawę zabójstwa, w której dowodem jest nabój z funkcją samonaprowadzania. Dzięki inteligentnym pociskom można śledzić oﬁarę, namierzyć ją i zabić w dowolnej chwili. Maldonado bada kwestię zasadzki, przez którą omal nie zginął Kennex.

SOBOTA, GODZ. 20:05

31 października 2014

Klan Feliks wyprowadza się od Moniki. Grażynka jest zrozpaczona, bo nie wie, skąd zdobędzie pieniądze na zapłacenie kary. Bożenka wpada jednak na pomysł, by wykorzystać fundusze z akcji El-Medu. Surmaczowa dowiaduje się o nieślubnym dziecku Pawła.

PON.-PT., GODZ. 16:55

| horoskop 49

horoskop tygodniowy Skorpion

24 X – 22 XI

Miłość: Dobry czas dla osób poszukujących miłości, jak i dla osób zajętych. Energia i księżyc będą wam sprzyjały. Finanse: Nie licz pieniędzy – starczy ci na wymarzony szał zakupowy. Potem udaj się na kawę i zapomnij o problemach. Praca: Odpoczynek jak najbardziej wskazany. Jeśli się zastanawiasz czy nie wziąć urlopu lub zwolnienia, to weź. Tobie też należy się chwila relaksu. Zdrowie: Uwaga na układ kostny. Nie noś ciężarów.

Ryby 19 II – 20 III Eva Longoria

Baran 21 III – 20 IV Robert Downey Jr.

Miłość: Silniej będą działać emocje niż rozsądek. Zakochasz się w kimś od pierwszego wejrzenia i niewykluczone, że będzie to związek na dłużej. Finanse: Dość burzliwie, masz ambitne plany, ale nie przekładasz tego na działania. Popracuj nad konsekwencją, a dojdziesz do celu. Praca: Dużo pracy, mało czasu dla siebie, ale nie narzekaj, szef wynagrodzi ci pewne straty. Zdrowie: Kręgosłup, nogi mogą Ci dokuczać, pokochaj kąpiele w soli i masaże, wizyta u ortopedy dobrze Ci zrobi.

Miłość: Dobry czas na poznanie właściwej, dobrej drugiej połówki. Osoby samotne poznają kogoś fascynującego, partnera który zapewni dobrą przyszłość uczuciową. Finanse: Możesz sobie pozwolić na odrobinę szaleństwa, nie wydawaj za dużo na rozrywkę. Kup jakiś prezent bliskiej ci osobie, to umocni waszą relacje. Praca: Bardzo dużo zajęć, będziesz wezwana na dywanik do szefa – da ci sporo dodatkowej pracy papierkowej. Nie martw się, będzie dobrze, więcej wiary w siebie. Zdrowie: Przebadaj gospodarkę hormonalną. Ubieraj się cieplej.

Rak 23 VI – 22 VII Paweł Nastula

Lew 23 VII - 23 VIII Barack Obama

Miłość: Sam nie wiesz czego chcesz – zdecyduj się i podejmij odpowiedni krok ku przyszłości, bo ta osoba nie będzie czekała na ciebie wiecznie. Osoby zajęte – pełna satysfakcja ze związku. Finanse: Jeśli planujesz duże przedsięwzięcie – to jest bardzo dobry czas, ale wszystkie wydatki omawiaj ze wspólnikiem lub osobą uprawnioną do tego. Tydzień dobry pod każdym względem. Praca: Pełna satysfakcja i zadowolenie. Bardzo dobre relacje z pracownikami, nie spoufalaj się tylko z szefem, będzie dość wymagający. Zdrowie: Dopadnie cię grypa żołądkowa lub zatrucie pokarmowe.

Strzelec 23 XI – 21 XII Lucy Liu Miłość: Romantyczna kolacje we dwoje jak najbardziej wskazana. Osoby samotne nie znajdą w tym tygodniu nikogo do długofalowej relacji, tylko przelotne związki. Finanse: Stabilizacja w tym tygodniu będzie tak jak jest teraz.

Koziorożec 22 XII – 20 I Rowan Atkinson Miłość: Romantyczny wyjazd, szczera rozmowa, która umocni wasz związek. Finanse: Oszczędzaj pieniążki. Nie daj się naciągnąć ofertom reklamowym. Praca: Pojawi się nowa oferta pracy. Jak najbardziej przyjmij, ale nie oczekuj, że od razu będziesz zarabiał dużo pieniędzy. Wszystko przyjdzie z czasem, zarobki też. Zdrowie: Odpoczywaj, relaksuj się i nie martw się. Żyj chwilą, nie myśl o przyszłości.

Matthew McConaughey

Miłość: Odnajdziesz się w sferze uczuć. Udzielaj się towarzysko i obniż trochę poprzeczkę co do wymagań swojej połówki – nie ma ideałów. Finanse: Zagraj na loterii. Wygrana gwarantowana, nie będzie to suma milionowa, ale i tak z drobnej wygranej będziesz usatysfakcjonowany. Będzie okazja do spłaty długów. Praca: Jeśli poszukujesz pracy – to znajdziesz, nie będzie to szczyt twoich marzeń, ale zawsze coś. Karty radzą – chwytaj to co teraz jest ci dane. Zdrowie: Nie pij tyle kawy, zastąp ją zieloną herbatą.

03-09.11.14 opracował: Robert Kowis

Byk 21 IV – 21 V Beata Kozidrak Miłość: Nie podejmuj wielkich przedsięwzięć, planów, nie dasz rady. Ten tydzień będzie złym tygodniem. Jeżeli się nie opanujesz – to możesz kogoś stracić na zawsze. Finanse: Bez wielkich poważnych zmian. Będziesz musiała wydać większą sumę gotówki na sprawy związane z twoim gospodarstwem domowym. Dasz radę. Praca: Wyjazd służbowy – jak najbardziej, jeżeli zostaniesz poproszony. Musisz jechać, nie narażaj się szefowi, bo ci się to nie opłaci w późniejszym etapie pracy. Zdrowie: Katar, kaszel w tym tygodniu cię nie ominie.

Panna 24 VIII - 23 IX Borys Szyc Miłość: Związki mogą być zagrożone, musicie zdystansować się do siebie. Niedobry okres do podejmowania przyszłościowych decyzji. Odpocznijcie od siebie. Finanse: Możesz liczyć na oddanie długu. Jeśli starasz się o kredyt, pożyczkę to również dobry czas, ale tutaj musisz posiłkować się drugą osobą, słuchaj jej, a nie swojej intuicji – nie nakręcaj się. Praca: Miła atmosfera, szef będzie na was spoglądał przychylnym okiem. Uważaj jedynie na swoją dokumentacje, by jej nie zgubić. Zdrowie: Idź na spacer, basen zrelaksuj się, a w piątek na imprezę.

Praca: Dużo roboty papierkowej. Nie dopuszczaj do siebie takiej myśli, że nie dasz rady. Bo tak naprawdę ze wszystkim sobie doskonale poradzisz. Zdrowie: Przemęczenie to jedyna udręka tego tygodnia.

Wodnik 21 I – 18 II Oprah Winfrey Miłość: Pełna stabilizacja. Partnerka zaproponuję ci wspólny pomysł przyszłościowy, który zapewni wam bezpieczeństwo. Finanse: Drobne wydatki, zostaniesz zaproszony na uroczystość rodzinną. Praca: Mogą pojawić się plotki pogrążające cię – walcz o swoje dobre imię. Jeśli nie dasz rady zwróć się o pomoc do szefa – pomoc z jego strony gwarantowana. Zdrowie: Uważaj na stan emocjonalny.

Bliźnięta 22 V – 22 VI Franciszek Smuda Miłość: Bliźnięta muszą udzielać się towarzysko, nic samo nie przyjdzie. Osoby w związkach czeka poważna rozmowa, planowanie dalszej przyszłości wspólnej. Finanse: Możesz liczyć na pomoc bliskich w trudnej sytuacji. Na pewno ci nie odmówią, powiedz im wprost, że potrzebujesz pomocy, nie bój się. Praca: Zasługujesz na chwilę odpoczynku. Nie bierz wszystkiego na poważnie, musisz się wyluzować i zrelaksować. Szef przymruży oko na ciebie. Zdrowie: Sprawy dermatologiczne mogą wystąpić.

Waga 24 IX – 23 X Filip Bobek Miłość: Partner będzie obdarowywał cię drogimi prezentami, nie bądź podejrzliwa – nie zdradza cię. Jest to dowód miłości. Szczęście będzie wam sprzyjało. Finanse: Duży przepływ gotówki – mało pracy, a dużo pieniążków. Będziesz bardzo zadowolona. Ale jest to tylko taki jeden tydzień „laby”. Praca: Jeśli planujesz zmianę pracy lub zwiększenie dodatkowej pracy – zrób to. Będzie to dobry okres, na pewno w tym co robisz spełnisz się zawodowo, a szef będzie z ciebie bardzo zadowolony. Zdrowie: Pij mniej kawy, zastąp ją wodą mineralną.

50 sport

Coś więcej niż piłka Z Sewerynem Kowalczewskim i Mariuszem Czekalskim, współzałożycielami Magic Football Academy, rozmawia Karol Pomeranek

Kiedy powołana została do życia Magic Football Academy? Seweryn Kowalczewski: Celem Magic Football Academy jest przede wszystkim zachęcenie dzieci (zarówno chłopców jak i dziewczynki) do aktywności fizycznej, spędzania czasu na świeżym powietrzu, jak i edukacja przez sport. Pomagamy w tym co jest tak bardzo istotne w życiu młodego człowieka, a mianowicie w kształtowaniu osobowości. Mariusz Czekalski: MFA działa od września tego roku. Rozpoczęliśmy działalność Akademii w Luton, Slough i Londynie. Po niespełna dwóch miesiącach istnienia możemy się pochwalić 70 członkami MFA. Patrząc na liczbę naszych zawodników, która wciąż rośnie, już możemy stwierdzić, że główny cel realizuje się fantastycznie.

który mimo młodego wieku posiada fantastyczne doświadczenie, (pracował w Arsenal Community), jak również kwalifikacje, między innymi kurs UEFA „A”. Jako Head Coach opracował plan treningowy MFA i czuwa nad tym, żeby zajęcia w akademii były prowadzone na najwyższym poziomie i dostosowane do określonej grupy wiekowej. Nasi trenerzy odznaczają się ponadto konsekwencją, cierpliwością oraz przyjaznym nastawieniem do podopiecznych.

Czy obecność w sztabie szkoleniowym piłkarza polskiej T-Mobile Ekstraklasy podnosi prestiż Akademii? MC: Zdajemy sobie doskonale sprawę, że na prestiż czy szacunek Magic Football Academy musimy ciężko zapracować. To, że jest w naszym gronie Paweł Sasin, wciąż czynny zawodnik Jaką kadrą trenerską dysponujecie? ekstraklasy, może nam oczywiście tylSK: Trenerami w MFA są osoby w ko pomóc. Jego doświadczenie czy mniejszym lub większym stopniu wskazówki są na pewno niezbędne związane z czynnym uprawianiem piłki i cenne, i tylko się cieszyć, że w miarę nożnej. Mamy w naszym gronie byłych możliwości będzie uczestniczył w żymłodzieżowych reprezentantów Pol- ciu Magic Football Akademii. SK: Musimy jednak postawić spraski, pierwszoligowców czy absolwentów AWF. Na chwilę obecną kadra to wę jasno, że to, jak nas widzą rodzice 10 trenerów, którzy oczywiście muszą i opiekunowie, którzy zapisują swoje posiadać CRB check (criminal check), pociechy, jak nas odbiera otoczenie First Aid (pierwsza pomoc), jak również czy jak postrzegają Magic Football kursy trenerskie czy instruktorskie. Naj- Academy same dzieciaki, to nie duże ważniejsze jednak, co cechuje naszą nazwiska, gwiazdy sportu czy ambakadrę trenerską, to pasja i zaangażo- sadorowie. Są to ci, którzy na codzień wanie, bez których praca z dziećmi nie współpracują z rodzicami, poświęcają się i podchodzą z pasją, ale i z dużym miałaby sensu. MC: Trenerem koordynatorem w profesjonalizmem do pracy z dzieciaMagic Football Academy jest Mariusz kami. Tym samym uczą ich szacunku wobec innych, tolerancji, zasad fair Stolarplay, koncentracji, kreatywności, czyk, uczciwej rywalizacji, współpracy i współzawodnictwa, wspólneRównie ważne jest dla go smakowania zwycięstwa, nas, aby nasi najmłodale i godnego znoszenia posi umieli odnaleźć się rażek oraz pokazywania, że w grupie rówieśników, najważniejsza jest zawsze wspólnie – zespołowo dobra zabawa.

SK: Oczywiście, że jest zapotrzebowanie, o czym świadczy dotychczasowa, wciąż wzrastająca, liczba członków naszej Magicznej Akademii, działającej tak naprawdę dość krótko. Z ilości szkółek, akademii czy klubów w UK możemy zaobserwować, jak wielką popularnością cieszy się piłka nożna na Wyspach. MC: Doskonale zdajemy sobie sprawę, że mocna liga angielska napędza całą popularność. Idąc dalej, ogromne zarobki jak i sława piłkarzy, którzy tak naprawdę są celebrytami, zainteresowanie ich życiem prywatnym mocno wpływa na wyobraźnię każdego z nas. Rodzice również mają to na uwadze, posyłając dzieciaki na treningi. My jednak staramy się myśleć, że rodzicami czy opiekunami kieruje bardziej chęć wyciągnięcia dzieciaka sprzed telewizora czy komputera, aniżeli presja profesjonalnej kariery od małego.

zawodnicy również w inny sposób dochodzili do tego, gdzie obecnie są. Przeszli inne drogi, nie od razu poznano się na talencie Roberta, Wojtek natomiast przechodził kolejne szczeble w szkółkach Arsenalu, aż stał się pierwszym bramkarzem tego klubu. Jeżeli mówimy o początkach, to w MFA najmłodsi adepci zaczynają od 4. roku życia. Jeżeli mamy się podjąć odpowiedzi na pytanie „Kiedy?”, to możemy stwierdzić, że wtedy kiedy dzieciak będzie czerpał z tego niewymuszoną radość i frajdę. Kiedy przyjście na trening będzie się wiązało z przyjemnością a nie z obowiązkiem. Z tego względu w Magic Football Academy każdy rodzic, czy opiekun, może przyprowadzić swoją pociechę na pierwszy, zupełnie darmowy trening, aby między innymi zobaczyć zachowanie dziecka i to czy mu się spodoba taka forma aktywności fizycznej.

Proszę powiedzieć , skąd się bierze popularność szkółek piłkarskich na Wyspach Brytyjskich? Czy tak naprawdę jest na nie zapotrzebowanie?

Żeby pójść w ślady Lewandowskiego i Szczęsnego, kiedy młody człowiek powinien rozpocząć profesjonalną naukę gry w piłkę nożną? MC: Nie ma recepty na profesjonalną grę w piłkę nożną. Wymienieni

Czego oprócz opanowania piłkarskiego fachu uczy wasza Akademia? SK: Równie ważne jest dla nas, aby nasi najmłodsi umieli odnaleźć się w grupie rówieśników, wspólnie – zespołowo dążyć do celu, radzić sobie

dążyć do celu, radzić sobie z przegranymi, szanować swoich przeciwników.

31 października 2014

Po niespełna dwóch miesiącach istnienia możemy się pochwalić 70 członkami MFA.

MARIUSZ CZEKALSKI

| sport 51

Scyzoryki gromią mistrza i lidera z przegranymi i wygranymi, szanować swoich przeciwników, akceptować i przestrzegać przepisów gry. MFA daje możliwość rozwijania własnej kreatywności w korzystaniu z przyrządów i przyborów sportowych, zbierania ogólnych doświadczeń ruchowych w czasie różnych sytuacji na zajęciach, doskonalenia swoich zdolności koordynacyjnych, takich jak zręczność, sprawność i umiejętności reakcji oraz czerpania radości z gry w piłkę i udziału w życiu MFA. Na jakich obiektach prowadzicie zajęcia? MC: Zajęcia prowadzone są na obiektach ze sztuczną nawierzchnią, oświetlonych i spełniających wszelkie warunki potrzebne do prowadzenia profesjonalnych treningów piłkarskich. Są to zazwyczaj centra sportowe. Na chwilę obecną prowadzimy treningi w następujących lokalizacjach: London – Sudbury (Vale Farm Sport Centre, Watford Road, North Wembley, HAO 3HG), London – Mitcham/Streatham (Harris Academy Merton, Wide Way, Mitcham, CR4 1 BP), Luton (Venue 360, Gipsy Lane, LU1 3JH) i Slough (Slough and Eton School, Regstone Road, SL1 2 PU). W jaki sposób można się z wami skontaktować? MC: Powstała strona internetowa MFA: www.magic-fa.com. Działa również profil MFA na portalu społecznościowym Facebook, gdzie wszyscy chętni znajdą potrzebne informacje dotyczące treningów i lokalizacji. Kontakt i pytania prosimy kierować pod numery telefonu: Seweryn – 07851373914, Mariusz – 07751500214 oraz e-mail: info@magic-fa.com.

Czekamy na Twój komentarz

Każda kolejna niedziela w rozgrywkach Polskiej Ligi Piątek Piłkarskich „Sami Swoi” w Londynie przynosi nam sensację. Tym razem pogromu doznał mistrz oraz lider ligi (FC Cobalt), który uległ Scyzorykom aż 0-4. >> Daniel Kowalski, polsport.co.uk

I Liga

II Liga

DRUŻYNA

ecz stał na bardzo wysokim poziomie, a słabsza ostatnio drużyna Scyzoryków tym razem zagrała wyśmienicie, pokazując przede wszystkim charakter oraz serce do walki. FC Cobalt przystąpił do tego spotkania w swoim najsilniejszym składzie, ale zespół Sylwestra Jedynaka był tym razem nie do zatrzymania. Dobrą passę przedłużyli piłkarze White Wings Seniors, którzy rozgromili Piatkę Bronka aż 4-1. Przed meczem trudno było wytypować rezultat tego spotkania, wszak obie ekipy prezentują wysoki poziom. Pomimo ambitnej postawy „Bronki” musieli uznać wyższość rywala, nie mogą mieć jednak o to do nikogo pretensji, bowiem nie wykorzystali nawet rzutu karnego. „Seniorzy” natomiast przewyższali rywala w każdym elemencie piłkarskiego rzemiosła i wygrali jak najbardziej zasłużenie. Na pozycji lidera nastąpiła zmiana. Inter Team po raz kolejny kasuje trzy punkty, gromiąc Warriors of God aż 6-1. „Wojownicy Boga” po raz kolejny zagrali bez zmienników, a sił starczyło im tylko do stanu 1-1. Później na boisku dominowała już tylko jedna drużyna. Po rewelacyjnym początku rozgrywek KS04 Ark notuje teraz coraz gorsze rezultaty, czego efektem jest dopiero piąta lokata w ligowej tabeli. W siódmej kolejce pogromcą KS-u została PCW Olimpia, która zadała rywalowi w tym meczu cztery bolesne ciosy, wygrywając zasłużenie 4-0. Ciekawe widowisko stworzyli piłkarze The 12 Team oraz Joga Bonito. Ci pierwsi chyba zapomnieli przestawić zegarki na czas zimowy, bo kilku ich zawodników dotarło na boisko pod koniec spotkania. „Dwunastka” objęła w tym meczu prowadzenie, ale jeszcze w pierwszej połowie, po błędzie bramka-

MECZE

BRAMKI

PUNKTY

1. Inter Team

MECZE BRAMKI PUNKTY 7

24- 9

1. RSVM (b)

DRUŻYNA

21- 8

2. FC Cobalt (m)

22-11

2. Wima Team

21- 8

3. Joga Bonito (b)

17-11

3. Bianca FC

13-11

4. White Wings Seniors

13-10

4. FC Piona

14-10

5. KS04 Ark

12-11

5. Power Rangers

18-16

6. Piątka Bronka

12-11

6. FC Polska (s)

10-12

7. PCW Olimpia

11-17

7. IFX FC

15-19

8. Scyzoryki

16-15

8. Maja Team

13-24

9. The 12 Team (p)

11-18

9. FC Cosmos

13-21

10. Warriors of God (b)

6-23

10. JJ Construction

15-24

Wyniki 7. kolejki

Scyzoryki – FC Cobalt

Wyniki 7. kolejki

4-0

Power Rangers – IFX FC

3-2

White Wings Seniors – Piątka Bronka

4-1

Wima Team – Maja Team

3-2

KS04 Ark – PCW Olimpia

0-4

RSVM (b) – FC Polska (s)

4-0

Inter Team – Warriors of God

6-1

FC Cosmos – JJ Construction

3-1

The 12 Team – Joga Bonito

1-2

IFX FC – FC Cosmos

3-2

Zestaw par 8. kolejki: