Goniec Polski wyd. 551 by SamiSwoi.news

nr 44 (551) 7 listopada 2014 / ISSN 2044-5202

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

Polski konsument stał się atrakcyjny dla całego angielskiego rynku spożywczego. str. 18 Podczas gdy domy w Londynie drożeją w lawinowym tempie, ceny tych na wsi mogą pozytywnie zaskoczyć. str. 20

W ostatnim czasie w mediach regularnie pojawiają się informacje o pobitych Polakach mieszkających na Wyspach. Nie milkną głosy, że to jeden z efektów polityki prowadzonej przez Davida Camerona.

Coraz więcej ataków na Polaków str. 12

4 w numerze STR.

| >> NIE PRZEGAP!

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek „Jak urządzić mieszkanie”, a w nim: >> zasady feng shui >> urządzamy pokój dla dziecka >> jak optycznie powiększyć pokój

Polska niepodległa 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość po 123 latach pod zaborami. To ważny dzień dla wszystkich Polaków, zarówno tych mieszkających w kraju, jak i poza jego granicami. Dlatego też w telegraﬁcznym skrócie przedstawiamy, jakie wydarzenia poprzedziły to wielkie święto. STR.

Społeczeństwo

STR.

Handel

STR.

Za miastem

STR.

W sieci

STR.

25 Panel ekspertów

STR.

26 Goniec kulturalny

STR.

31 Dodatek specjalny

STR.

JAK NAS WIDZĄ NA WYSPACH? JAKI JEST OBRAZ POLAKA W POPKULTURZE?

POLSKI KONSUMENT STAŁ SIĘ W WIELKIEJ BRYTANII „ŁAKOMYM KĄSKIEM”. W 2013 R. LONDYŃCZYCY KUPILI 44 TYS. NIERUCHOMOŚCI POŁOŻONYCH NA WSI.

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM. LECZENIE NIEPŁODNOŚCI; ODSZKODOWANIE DLA PASAŻERA ZA WYPADEK.

>> EWA WINNICKA: „Służby socjalne były bierne (...)” .Władze STR. bały się oskarżeń o rasizm.

STR.

W kapeluszu Na garnuszku przez świat wolontariatu Stanisław Motyka odebrał z rąk ambasadora RP w Londynie nagrodę „Polonijny Społecznik Roku”.

Odznaczenie dla rektor Polskiego Uniwersytetu Na Obczyźnie, profesor Haliny Taborskiej.

NAJWAŻNIEJSZE IMPREZY W TWOJEJ OKOLICY. NAJCIEKAWSZE PŁYTY, KSIĄŻKI. DZIŚ DRUGA CZĘŚĆ PRZEWODNIKA „ODSZKODOWANIA I UBEZPIECZENIA”.

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

>> Od redakcji: Zapytałem naszych Felietonistów, czy za coraz częstszymi przypadkami ataków na imigrantów na Wyspach nie stoją przypadkiem brytyjscy politycy, regularnie obarczający nas winą za wszystko co złe. – Zawsze tam gdzie nasi godzą się pracować za stawkę niższą od wywalczonej przez związki zawodowe pełnią rolę łamistrajków. A w całej historii ruchu robotniczego bicie łamistrajków było normą i słusznie – komentuje Piotr Ikonowicz. Stanisław Michalkiewicz ocenia tak: (…) ponieważ w demokracji politycznej o karierze politycznej decyduje większość, to i premier Cameron próbuje się akomodować do najgłupszych tak samo, jak Karol Pomeranek redaktor naczelny statki płynące w konwoju musiały dostosować się do statku najwolniejszego. Więcej na str. 10. 7 listopada 2014

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Anna Zielińska, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Ewelina Wojda, Maciej Kniter Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan, Maciej Ligus Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 temat tygodnia – Będę podróżował tak długo, jak starczy mi sił. W przyszłym roku planuję wyprawę na Sumatrę – mówi Stanisław Motyka. Zakotwiczony w Windsorze podróżnik i filantrop, dzięki któremu na cele charytatywne traﬁło ponad milion funtów, odebrał z rąk ambasadora RP w Londynie Witolda Sobkowa nagrodę „Polonĳny Społecznik Roku”.

W kapeluszu

przez świat

>> Dariusz Dzikowski ył w jedenastu krajach, na różnych kontynentach. Od Kambodży, gdzie wybrał się w 2003 r., po Madagaskar, z którego właśnie wrócił. Piekące słońce, lejący się z nieba deszcz, egzotyczne klimaty. I tysiące kilometrów, które przemierzał piechotą bądź na rowerze z grupą takich jak on pasjonatów. – Ostatnia wyprawa była najtrudniejsza, porządnie dostałem w kość. Nie wiem, może to wiek daje się we znaki? W każdym razie nie zamierzam wieszać butów na kołku, nie wyobrażam sobie siedzenia w kapciach i nicnierobienia – śmieje się 65-letni Motyka.

25 litrów miodu

Ambasada RP w Londynie. Na sali goście – członkowie rodziny, przyjaciele, przedstawiciele organizacji charytatywnych. A okazja jest szczególna – wręczenie nagrody „Polonijny Społecznik Roku”. Inicjatywa, której celem jest docenienie Polaków mieszkających w państwach Unii Europejskiej i uhonorowanie ich zaangażowania w działalność społeczną, wyszła z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. To element kampanii „Polska. Spring into new” promującej nasz kraj za granicą, a związanej z trzema przypadającymi w tym roku rocznicami – 25-leciem odzyskania niepodległości, 15-leciem przystąpienia do NATO i 10-leciem integracji z Unią Europejską. – Działalność Stanisława Motyki może stanowić wzór i inspirację dla innych. Warto spełniać swoje marzenia, a jednocześnie nie zapominać o pomocy bliźnim – mówi ambasador 7 listopada 2014

Witold Sobków, wręczając laureatowi kryształową statuetkę i pamiątkowy dyplom. Później podróżnik dostanie również 25-litrowy dzban miodu. Nieprzypadkowo. Miód symbolizuje korzyści wynikające ze wspólnego działania, a jego kolor nawiązuje do złota, z którego wyrabiane są najwyższe odznaczenia. Konkurs na „Polonijnego Społecznika Roku” trwał od lipca, na kandydatów można było głosować w Internecie. Motyka w pokonanym polu zostawił ponad 30 konkurentów, a w finałowej piątce oprócz niego znaleźli się przedstawiciele Polonii z Niemiec i Irlandii. – Od początku wyraźnie prowadziłem, jednak na finiszu rywalizacja się wyrównała. Ostatecznie nieznacznie

wyprzedziłem Grażynę Słomkę z Hanoweru, zajmującą się organizacją polskich festiwali filmowych w Niemczech – opowiada zwycięzca.

Na spadochronach

Marie Curie Cancer Care. Ta brytyjska organizacja od lat prowadzi badania nad leczeniem raka, jednocześnie opiekując się ludźmi dotkniętymi tą chorobą, dożywającymi swoich ostatnich dni we własnych domach. To właśnie na ten cel trafią pieniądze zebrane podczas podróży na Madagaskar. Mechanizm charytatywnych wypraw jest prosty – chętni zamierzający w nich uczestniczyć muszą najpierw zgromadzić środki finansowe. Kwestują, organizują różne imprezy, na własną rękę szukają sponsorów. Po zebraniu

odpowiedniej kwoty, z reguły to kilka tysięcy funtów, można wziąć udział w projekcie. – Sami opłacamy przelot, natomiast pozostałe pieniądze trafiają na cele dobroczynne. O zapewnienie spania, jedzenia, przewodników i opieki medycznej dba organizacja, która przygotowuje wyjazd – tłumaczy Motyka, który w przeszłości wspierał różne inicjatywy. Zebrane przez niego fundusze zasilały m.in. Macmillan Cancer Care, the National Deaf Children Society, WellChild Trust czy British Heart Foundation. Społecznik z Windsoru podkreśla, że godzenie podróżniczej pasji z możliwością pomagania innym daje wiele satysfakcji. A zaczęło się całkiem przypadkowo. Zanim wyru-

| temat tygodnia

reklama

Stanisław Motyka i żywiecki kapelusz – nieodłączny towarzysz podróży

szył w swoją pierwszą wyprawę, sześć lat wcześniej, będąc nauczycielem w szkole, zorganizował zbiorowy skok na spadochronach. Zebrał grupę 15 osób składającą się z uczniów i kolegów z pracy i po krótkim przeszkoleniu przystąpili do akcji. Ryzyko było spore, nikt z uczestników nie miał bowiem spadochronowego doświadczenia. Nic dziwnego, że nie obyło się bez problemów – Motyka okupił skok kontuzją nogi, którą kurował przez kilka miesięcy, a pozostali śmiałkowie lądowali w różnych miejscach, daleko od wyznaczonego celu… – Dyrekcja szkoły miała potem do mnie pretensje twierdząc, że omal nie zdziesiątkowałem jej szeregów, jednak nikt z nas nie żałował. Doświadczenie było niesamowite, a co najważniejsze zebraliśmy 8 tys. funtów dla dzieci niesłyszących, czyli dwukrotnie więcej niż pierwotnie planowaliśmy – wspomina pan Stanisław.

Bez prądu i wody

Madagaskar. To czwarta pod względem wielkości wyspa na świecie – położona na Oceanie Indyjskim, u południowo-wschodnich wybrzeży Afryki. To właśnie tam wybrał się ostatnio Stanisław Motyka. Dwa tygodnie, 560 kilometrów do pokonania. I grupa składająca się z 35 podróżników, w k tó Miał sporo szczęścia, rej

podobnie jak wtedy, kiedy robiąc zdjęcia kozicom nagle osunął się w dół, spadając ze skały. Skończyło się potłuczeniami. I nauczką na przyszłość.

połowę stanowiły kobiety. Najpierw lot z Londynu do Nairobi, tam przesiadka na samolot do stolicy Madagaskaru Antananarywy, a stamtąd 8-godzinna podróż autobusem – prosto do dżungli. Rowery już czekały, zaczęła się prawdziwa przygoda – jazda z północy na południe kraju. Pofalowana okolica, popękane, trudno przejezdne drogi. A do tego dochodzące do 47 stopni Celsjusza upały, wszędobylskie komary, problemy żołądkowe. – To najbiedniejszy kraj, jaki do tej pory widziałem. W chatach nie ma prądu ani bieżącej wody, ludzie myją się w pobliskich rzekach. Przez całe połacie rozciągają się pola ryżowe – wspomina Motyka, dodając, że charakterystyczną cechą tamtejszego krajobrazu są rozłożyste palmy. Natomiast do lokalnych przysmaków należy owoc o nazwie jackfruit, którego waga dochodzi do 40 kg. W smaku raczej mdławy, o kleistej konsystencji, jest jednym z ulubionych dań tubylców. W oczy rzuca się również widok wiszącego na drzewach, prażącego się w słońcu mięsa.

W czerwonych rogach

– Mimo biedy ludzie sprawiają wrażenie zadowolonych. Odwiedziliśmy dwie szkoły, w których dzieci, chociaż brudne i zasmarkane, cały czas się uśmiechały. Nauka nie jest jednak obowiązkowa, dlatego większość rodziców nie posyła swoich latorośli do szkół – opowiada Motyka i podkreśla, że trudno tam spotkać kogoś znającego język angielski. Lokalne drogi oznakowane są tabliczkami, trzeba jednak bardzo uważać, bo łatwo się zgubić. Doświadczył tego jeden z uczestników wyprawy, który na chwilę stanął, żeby zrobić zdjęcie. W tym czasie grupa pojechała dalej, biedak został sam i zdezorientowany pomylił kierunki, przez kilka go-

8 temat tygodnia

„Polonijny Społecznik Roku” Stanisław Motyka (drugi z prawej), z ambasadorem Witoldem Sobkowem (trzeci prawej) oraz żoną i synem

dzin błądząc po okolicy. A że telefony komórkowe nie działają, kontakt się urwał. Na szczęście jakimś cudem udało mu się odnaleźć towarzyszy podróży, chociaż strachu nie brakowało. Za karę gapowicz dostał plastikowe, czerwone rogi, z którymi na głowie musiał jeździć cały następny dzień. Madagaskar to ojczyzna unikalnej fauny i flory, aż 90 proc. mieszkających tam zwierząt to gatunki endemiczne, niewystępujące w żadnym innym miejscu na świecie. Duże wrażenie robi widok skaczących po drzewach i krzyczących wniebogłosy lemurów. Ale także kameleonów, żółwi madagaskarskich czy masywnych kotów, zwanych fossa – największych drapieżników żyjących na wyspie. Kolejne dni, kolejne kilometry. I wreszcie cel wyprawy, wybrzeże Oceanu Indyjskiego, zostaje osiągnięty. Ciepła, turkusowa woda, biały piasek, piękne, szerokie plaże. Jednak zupełnie puste. Co ciekawe, podczas drogi podróżnicy nie natknęli się na żaden zagraniczny samochód, nie spotkali też żadnego obcokrajowca. Ten kraj zdecydowanie nie jest mekką turystów...

Tam, gdzie nie było papieża

Jest rodowitym góralem, pochodzi ze wsi Cisiec, w pobliżu Milówki. W tej drugiej wychowali się bracia Paweł i Łukasz Golcowie, twórcy słynnej kapeli Golec uOrkiestra. – Dobrze znam ich ojca, w ogóle to bardzo sympatyczna rodzina – wspomina pan Stanisław, który w 1972 r. wy7 listopada 2014

Nasz papież pielgrzymował do wielu krajów, ale akurat tam nie dotarł.

STANISŁAW MOTYKA jechał do Londynu. Miało być tylko na chwilę, chciał zwiedzić brytyjską stolicę i podszkolić angielski, ale okazało się, że został na stałe. Ukończył historię sztuki na londyńskim St Mary’s University, a wcześniej, mieszkając jeszcze w kraju, rzeźbę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W Anglii pracował jako nauczyciel w szkołach podstawowych i średnich, dorabiał też wykonywaniem modeli samolotów – od małych figurek, po wielkie, kilkunastometrowe projekty. Jego prace znajdują się m.in. w Centrum Nauki w Singapurze, Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, a także w gabinecie… szejka Brunei. – Zawsze dużo jeździłem po świecie, prywatnie i w celach zawodowych, jednak łączenie podróżniczej pasji z działalnością charytatywną zacząłem wyprawą do Kambodży. W ten sposób chciałem uczcić 25-lecie pontyfikatu Jana Pawła II. Nasz papież pielgrzymował do wielu krajów, ale akurat tam nie dotarł, dlatego wybrałem właśnie ten zakątek świata – wspomina Polonijny Społecznik Roku. Potem były kolejne wyprawy. Kambodża, góra Kilimandżaro, Republika Południowej Afryki, Peru, Meksyk, Chiny, Nepal, Indie, Brazylia, Islandia...

W lodowatej wodzie

Różne kultury, różne kontynenty. I kalejdoskop wspomnień utrwalonych na zdjęciach. Co najbardziej utkwiło mu w pamięci? – Każdy z tych krajów jest niepowtarzalny, jedyny w swoim rodzaju. Niesamowite wrażenie robi stolica dawnej cywilizacji Inków – Machu Picchu, położona na wysokości 2430 metrów. Na szczyt wchodziliśmy wcześnie rano, przez chmury, żeby zobaczyć z niego wschód słońca. Z dużym sentymentem wspominam też wizytę w kambodżańskiej, buddyjskiej świątyni Angkor Wat. Przez wiele lat ta pochodząca z XII wieku architektoniczna perełka, z przepięknymi sklepieniami, była zapomniana. Teraz przyciąga rzesze turystów i nieprzypadkowo uważana jest za jeden ze średniowiecznych cudów świata – opowiada Motyka. Odrębna kwestia to wyprawa do Nepalu. Specyficzna, bo grupa składała się tylko z 12 osób (z reguły jest ich około 30), a podróż miała bardziej familijny charakter. Sami znajomi i przyjaciele, a także córka, będąca lekarzem onkologiem w kanadyjskiej Victorii, która wraz z mężem zbierała pieniądze na szpital, w którym pracuje. Pokonywali górskie szlaki, polecieli też małym

prywatnym samolotem w okolice Mount Everest, żeby z bliska przyjrzeć się temu najwyższemu szczytowi świata. Jednak nie wszyscy zdecydowali się na ten krok, mając w pamięci wypadek sprzed kilku dni, kiedy podobna maszyna roztrzaskała się w tym rejonie, a wszyscy pasażerowie zginęli. Pan Stanisław też był w opałach. Po raz pierwszy, kiedy postanowił wykąpać się w górskiej rzece, by zgodnie z legendą zmyć z siebie wszystkie grzechy i nieczystości. Jednak woda okazała się lodowata, a nurt rwący. Gdyby w ostatniej chwili nie zdołał się chwycić wystającego z wody konaru i wygramolić na brzeg, mogłoby się to źle skończyć. Miał sporo szczęścia, podobnie jak wtedy, kiedy robiąc zdjęcia kozicom nagle osunął się w dół, spadając ze skały. Skończyło się potłuczeniami. I nauczką na przyszłość. Oglądamy zdjęcia, słuchamy opowieści. A pan Stanisław już planuje kolejne wyprawy – tym razem na celowniku jest Sumatra. A potem, za dwa lata, rowerowy tour po Japonii, w którym po raz pierwszy będzie mu towarzyszył syn. A także nieodłączny kompan wszystkich jego podróży – żywiecki kapelusz, który kupił kiedyś na targu w Skoczowie…

Czekamy na Twój komentarz

| z wielkiej brytanii

„KEBAB I HOROSKOP” I PLAY POLAND

Wzrosła Living Wage

Już 15.11 w Clapham Picturehouse w Londynie będzie można obejrzeć film „Kebab i horoskop”. Pokaz odbędzie się w ramach festiwalu Play Poland.

Wzrosła Living Wage, czyli minimalna stawka za godzinę pracy. Teraz wynosi ona £7,85 (w Londynie – £9,15). Obie kwoty są wyższe niż minimalna płaca za godzinę pracy (£6,50). Living Wage to stawka jaką powiniśmy dostać, aby mieć pewność, że wynagrodzenie wystarczy na zrealizowanie podstawowych potrzeb i opłat.

Wyrok za morderstwo

Obowiązkowe testy?

15-latek, który w szkole Corpus Christi College w Leeds (Anglia) zasztyletował 61-letnią nauczycielkę, usłyszał wyrok. Teraz trafi do więzienia na co najmniej 20 lat. Według prokuratora Paula Greaneya nastolatek ma „skłonności psychopatyczne” i „czerpie przyjemność z zabijania i zadawania bólu”.

Pająk w uchu

Rząd ogłosił, że położne, dentyści, pielęgniarki i farmaceuci z zagranicy chcący pracować dla NHS muszą wykazywać się dobrą znajomością języka angielskiego. Możliwe, że będą musieli przejść oni specjalistyczne testy. Ma to zwiększyć bezpieczeństwo pacjenta.

Uwielbiają Kraków Kraków oceniono jako najlepsze miasto na krótką turystyczną wycieczkę dla brytyjskiego konsumenta. Ranking 45 europejskich miast na krótki wypad z UK przygotował magazyn „Which”. Kraków wygrał m.in. z Pragą i Berlinem. Wzięto pod uwagę np. atrakcje kulturalne i nastawienie do turystów.

– Od tygodnia szeleściło mi coś w uchu więc poszłam do lekarza, aby dowiedzieć się co mi dolega – napisała na Instagramie Katie Melua, brytyjska piosenkarka gruzińskiego pochodzenia. Okazało się, że lekarz znalazł w jej uchu… małego pająka. – Doktor go wyciągnął i teraz jest w probówce, cały i zdrowy – dodała słynna wokalistka.

Rząd bez tajemnic

Mało innowacyjne?

W UK rozpoczęła się wysyłka listów z informacją, na co rząd wydaje pieniądze obywateli. Dokument otrzyma każdy z 24 mln osób płacących podatek dochodowy. Dokument zawiera m.in. wykres, z którego wynika, że aż jedna czwarta podatków jest przeznaczona na szeroko pojmowaną pomoc socjalną.

Największe brytyjskie firmy zostają w tyle za firmami amerykańskimi i azjatyckimi, jeśli chodzi o ich innowacyjność. Na opublikowanej właśnie liście 50 najbardziej innowacyjnych firm świata znalazła się tylko jedna firma brytyjska – Unilever. W 2013 roku na liście znalazły się trzy firmy z Wielkiej Brytanii.

reklama

10 felietony

m im z daniem Piotr Ikonowicz Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

Stanisław Michalkiewicz Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

Walka klasowa, nie narodowa! Szlusować do najgłupszego

owtarzające się napaści na Polaków, za to, że „zabierają pracę Brytyjczykom”, to dowód, że kapitalistyczna propaganda działa. To rząd Camerona tnie zasiłki, pensje w budżetówce, prowadzi anty pracowniczą politykę społeczną i gospodarczą. A kto jest winien? Polacy! Imigranci, obcy, nie premier, nie miejscowe elity, bo nacjonalizm to ślepa uliczka, w którą łatwo wprowadzić ludzi pracy, żeby zamiast walki klasowej podjęli walkę narodową. Zresztą wystąpienia Camerona o odebranie zasiłków dzieciom naszych imigrantów zarobkowych były niczym innym jak podburzaniem do takich ksenofobicznych reakcji. Zawsze tam gdzie nasi godzą się pracować za stawkę niższą od wywalczonej przez związki zawodowe pełnią rolę łamistrajków. A w całej historii ruchu robotniczego bicie łamistrajków było normą i słusznie. Większość jednak korzysta ze swych praw i zawiera normalne umowy o pracę stając się częścią brytyjskiego świata pracy, który walczy o swoje prawa o wiele zacieklej i skuteczniej niż pracownicy w Polsce. Do złamania ruchu związkowego w UK przyczyniał się także generał Jaruzelski, który podczas strajków górniczych na Wyspach pomagał Margaret Thatcher łamać siłę brytyjskiego ruchu związkowego eksportując węgiel. Pamiętam dobrze, że część działaczy podziemnej „Solidarności” w tym piszący te słowa organizowała akcje protestacyjne przeciw temu eksportowi. A niejaki Kaman z punk rockowej Miki Mauzoleum śpiewał: „Brytyjscy górnicy nie mieli już sił, przez prawie rok walczyli o swe prawa, brytyjscy górnicy nie mieli już sił,

bo walka z polskim węglem to niełatwa sprawa. Żelazna Lady zaciera ręce, śląskie pieruny są uparte w pracy i włażą w dupę pani Thatcher, by pomóc załatwić swych brytyjskich braci. PROLETARIUSZE WSZYSTKICH KRAJÓW ŁĄCZCIE SIĘ!!!

eden z rozmówców Guy Sormana w książce „Prawdziwi myśliciele naszych czasów” twierdził, że mapa głodu na świecie pokrywa się z mapą fałszywych ideologii. No dobrze – ale jak zorientować się, które ideologie są prawdziwe, a które – fałszywe? W niektórych

NIECH ŻYJE ROBOTNICZY INTERNACJONALIZM!!!!!!!!!!!”. Jeżeli można mieć jakąś radę dla naszych emigrantów, to jest nią maksymalne zintegrowanie się z własnym środowiskiem pracy, przystępowanie do związków zawodowych. Jeżeli będziecie solidarni ze swymi brytyjskimi kolegami, nie zostaniecie sami, gdy zaatakują was tamtejsi naziole. Miejsc pracy ubywa wszędzie, bo mimo umaszynowienia i komputeryzacji nie jest skracany czas pracy i nie rosną pensje mimo że rosną zyski jako wynik modernizacji. Utrzymywanie „rezerwowej armii bezrobotnych” to sposób na „dyscyplinowanie” pracowników i zmuszanie ich do przyjmowania coraz gorszych warunków pracy i płacy. Polacy mimowolnie stali się instrumentem w tej brudnej grze pracodawców z pracownikami obliczonej na wymuszenie większego wysiłku za niższe wynagrodzenie. Praca to nie zwykły towar i nie może wyłącznie podlegać prawu podaży i popytu. A o prawa pracownicze Polacy na Wyspach powinni walczyć ramię w ramię ze swymi brytyjskimi kolegami. Wtedy z konkurentów zamienicie się w ich sojuszników.

przypadkach możemy się o tym przekonać już na podstawie analizy samych ideologii – bez konieczności czekania na skutki ich zastosowania w życiu. Wystarczy postawić kilka prostych pytań. Na przykład – po co jest gospodarka? Czy gospodarka, a więc produkcja i dystrybucja towarów i usług jest po to, by dymiły kominy, by kręciły się koła, a ludzie chodzili do pracy, czy też gospodarka jest dla konsumpcji – by ludzie mieli do dyspozycji jak najwięcej towarów i usług w możliwie największym wyborze? Gdyby gospodarka istniała dla produkcji, to wiele firm robiłoby np. chleb z cementu – bo przecież przy tym też trzeba się napracować. Nikt jednak chleba z cementu nie robi – co stanowi graniczącą z pewnością poszlakę, że gospodarka jest dla konsumpcji. W takim jednak razie jakość rozwiązań ustrojowych i organizacyjnych w państwie i gospodarce możemy oceniać według tego, czy sprzyjają one wzrostowi konsumpcji, czy przeciwnie – prowadzą do jej spadku. Ale niektóre rozwiązania mogą sprzyjać wzrostowi konsumpcji tylko pozornie – na przykład

Czekamy na Twój komentarz 7 listopada 2014

W Wielkiej Brytanii coraz częściej dochodzi do ataków na cudzoziemców, w tym Polaków. To efekt wypowiedzi niektórych brytyjskich polityków brytyjskich obarczających nas winą za „odbieranie pracy miejscowym” i wszelkie inne problemy?

finansowanie konsumpcji z powiększania długu publicznego. Wprawdzie doraźnie mamy wzrost konsumpcji, ale dokonuje się on na koszt przyszłych pokoleń, które w związku z tym będą musiały swoją konsumpcje drastycznie ograniczać. Zatem takie rozwiązanie nie służy wzrostowi konsumpcji, a tylko stwarza takie chwilowe wrażenie. Żeby tedy zorientować się, które rozwiązania ustrojowe i organizacyjne naprawdę służą wzrostowi konsumpcji, a które nie – musimy odpowiedzieć na pytanie, skąd bierze się bogactwo? Wygląda na to, że jego źródłem jest pożyteczna praca. Im więcej pożytecznej pracy, tym więcej bogactwa. A jak odróżnić pracę pożyteczną od niepożytecznej? To proste; praca pożyteczna to taka, za którą inny człowiek jest gotów dobrowolnie zapłacić. Jeśli nie – to nie. Niestety socjalistyczna propaganda zorientowana, jak wiadomo, na najgłupszych sugeruje, że możliwość pożytecznej pracy jest ograniczona, więc w sytuacji „nadmiaru” ludzi, jeden drugiemu pracę „odbiera”. W każdym społeczeństwie, w brytyjskim również, durniów jest znacznie więcej, niż ludzi mądrych, toteż nic dziwnego, że również w Wielkiej Brytanii socjalizm robi postępy. A ponieważ w demokracji politycznej o karierze politycznej decyduje większość, to i premier Cameron próbuje się akomodować do najgłupszych tak samo, jak statki płynące w konwoju musiały dostosować się do statku najwolniejszego.

REKORDOWO NISKIE CENY DO USA

| z wielkiej brytanii

reklama

Niepewni siebie?

Już wiosną 2015 r. w UK przewoźnik WOW air wprowadzi rekordowo tanie przeloty do USA. Koszt biletu w jedną stronę ma wynieść £99.

W UK realizowany będzie projekt „By real” mający na celu walkę z obniżonym poczuciem wartości wśród młodych ludzi. Z najnowszego badania wynika bowiem, że ponad jedna czwarta Brytyjczyków nie lubi tego jak wygląda i czuje się przez to gorsza, a jedna piąta przyznaje się do tego, że ogranicza jedzenie, żeby schudnąć.

Kolejny wzrost cen?

UKIP rośnie w siłę

Ofgem ostrzega przed możliwym wzrostem cen energii w czasie zimy. Może tak się stać w przypadku, jeśli dostawy gazu z Rosji będą zakłócone. Przedstawiciele National Grid, spółki zajmującej się dystrybucją energii elektrycznej i gazu, uspokajają jednak, że są przygotowani na niedobory tego surowca.

Notowania UKIP rosną. Z najnowszego sondażu wynika, że ugrupowanie pod wodzą Nigela Farage’a osiągnęło rekordowe, 19-proc. poparcie. Przypomnijmy, że na początku października partia UKIP zdobyła pierwszy mandat w Izbie Gmin (w ramach wyborów uzupełniających).

reklama

12 z wielkiej brytanii

Coraz więcej ataków na Polaków.

Winny Cameron?

W ostatnim czasie w mediach regularnie pojawiają się informacje o pobitych Polakach mieszkających w Wielkiej Brytanii. Nie milkną głosy, że to jeden z efektów polityki prowadzonej przez Davida Camerona. >> Joanna Szmatuła eszcze kilkanaście dni temu zarówno na polskich, jak i angielskich portalach można było przeczytać o brutalnym ataku na 26latkę, która została zaczepiona przez kobietę i mężczyznę na stacji metra Goldhawk Road w zachodniej części Londynu. W trakcie rozmowy Polka powiedziała jakiej jest narodowości. Wtedy też para zaczęła ją kopać i bić, a po wszystkim – porzuciła ją i uciekła. Policja udostępniła zdjęcia z kamer przemysłowych CCTV licząc na to, że ktoś pomoże w zidentyfikowaniu sprawców. Funkcjonariusze traktują ten incydent jako napaść, która ma podłoże rasistowskie. Niespełna tydzień temu dotarła też do nas informacja o zabójstwie, do jakiego doszło na jednej z ulic Ilford (północno-wschodni Londyn). Okazało się, że ofiarą była 23-letnia Polka. Policja poinformowała, że kobieta zmarła w drodze do szpitala – powodem były liczne rany kłute. Śmierć kobiety traktowana jest jako morderstwo. Kilka ulic dalej tego samego dnia znaleziono też ciało 27-letniego mężczyzny. Wiadomo, że obie osoby się znały. Na razie policja nie łączy jednak tych spraw.

Ksenofobia w UK

Gdzie można szukać przyczyn takich zachowań? W części przypadków z pewnością możemy mówić o prowokowaniu bójki czy zaczepki przez samych Polaków. Wielu komentatorów jest też zdania, że problemem jest ksenofobia (o ile możemy już o niej mówić) mieszkańców Wysp, która dotyczy głównie imigrantów z Europy Wschodniej i Środkowej, a więc także i z Polski. Co jakiś czas w mediach pojawiają się również doniesienia, że władze nie są tak chętne do podjęcia działań, gdy podejrzany jest Pakistańczykiem czy przedstawicielem innej rasy niż biała. Głośno mówi o tym między innymi Ewa Winnicka, dziennikarka i współautor-

ka kilku scenariuszy, która niedawno wydała książkę „Angole”. – Niedawno ujawniono, że w Rotherham gang potworów latami gwałcił dzieci, zwłaszcza te ze słabszych rodzin. Policja i służby socjalne były bierne, bo w gangu działali głównie Pakistańczycy. Władze bały się oskarżeń o rasizm – mówiła w jednym z wywiadów.

Winni politycy?

Winą za taki stan rzeczy wielu obarcza antyimigracyjną politykę Davida Camerona. – Niestety to jest odpowiedź na nagonkę Camerona na imigrantów – pisze czytelniczka „Gońca”, pani Ewelina. Jeszcze kilka miesięcy temu mówiąc o tym, że trzeba zrobić porządek w kwestii zasiłków socjalnych i zasiłków dla członków rodzin mieszkających poza granicami kraju, premier wskazywał, że to właśnie Polacy są ich największymi beneficjentami. Nie wspominał jednak o tym, że to właśnie dzięki nim do brytyjskiego budżetu – dzięki podatkom – wpływają miliony funtów (o czym nie zapominają takie gazety jak „The Times” czy „The Independent”). Później Cameron próbował wytłumaczyć się z tej wypowiedzi, co niezbyt mu się udało. Słuchając wypowiedzi polityka i członków Partii Konserwatywnej, a także członków UKiP i ich lidera Nigela Farage’a można by pomyśleć, że Polacy (i inni imigranci) przyjechali na Wyspy po to, by zabierać pracę młodym i zdolnym Brytyjczykom, i korzystać z dobrodziejstw ich systemu socjalnego. Imigranci, którzy tu mieszkają wiedzą jednak, że rzeczywistość wcale tak nie wygląda, a największymi beneficjentami świadczeń socjalnych z pewnością nie są Polacy. Jakby mało było tych wypowiedzi, kilkanaście dni temu minister obrony, Michael Fallon, stwierdził, że brytyjskie miasta są „zalewane” i „oblężone” przez imigrantów.

Kilkaset ataków

W 2013 roku brytyjska policja odnotowała blisko 600 przypadków ataków

ksenofobicznych na naszych rodaków. Czy pobicia i ataki na Polaków mają związek z tym, co mówi Cameron? Co chwilę słyszymy, jakie ma plany dotyczące ograniczenia i zasiłków, i imigracji. „Sunday Times” donosił niedawno, że premier znów posunął się o krok dalej – jego zdaniem obywatele jednego państwa unijnego nie powinni mieć moż-

Co o takim podejściu do sprawy myślą sami Polacy? Wielu nie pozostawia na Cameronie suchej nitki. – To jest kiełbasa wyborcza i tyle. UK nie ma zbyt wiele do gadania w UE, a negocjowanie warunków to pobożne życzenie – komentuje nasz Czytelnik, pan Michał. Może faktycznie premier nie będzie w stanie sam zmienić unijnych przepi-

Policja i służby socjalne były bierne, bo w gangu działali głównie Pakistańczycy.

EWA WINNICKA liwości emigracji do innego kraju UE, jeśli nie mają na miejscu zapewnionej pracy, a ci, którzy po trzech miesiącach pobytu nie są w stanie utrzymać się bez pomocy państwa, powinni zostać deportowani do swojego kraju. Według Camerona nie byłyby to bardzo nowatorskie zmiany, a zaledwie maksymalne rozszerzenie już istniejących przepisów w Unii.

sów, może i jest to skuteczny sposób na zdobycie głosów poparcia w kolejnych wyborach, ale nie da się ukryć, że liczba ataków na imigrantów regularnie wzrasta. Pytanie tylko, czy brytyjskie służby mogą i chcą coś w tej sprawie zrobić. Zapraszamy do lektury felietonów Piotra Ikonowicza i Stanisława Michalkiewicza na str. 10.

14 z wielkiej brytanii

PUNO biedny finansowo,

ale bogaty ideowo

W Sali Teatralnej Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego zgromadziło się wiele znanych osobistości, były kwiaty, laudacje, podziękowania, prezentacja okazjonalnej broszury i odznaczenie dla rektor Polskiego Uniwersytetu Na Obczyźnie, prof. Haliny Taborskiej. >> Katarzyna Majewicz śród z aproszonych gości była Karolina Kaczorowska – wdowa po ostatnim prezydencie na uchodźstwie – Ryszardzie Kaczorowskim, senator Andrzej Person oraz Witold Sobków – ambasador RP, który wręczył prof. Taborskiej Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany jej przez prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. – Nie zasłużyłam na takie odznaczenie. Nie osiągnęłam niczego w swojej pracy, co by mnie wyróżniało spośród innych. Pracowałam na 30 uczelniach, w tym na 7 brytyjskich i 8 polskich, głównie warszawskich. Największym dla mnie osiągnięciem jest to, że mogę reprezentować najbiedniejszy ze wszystkich uniwersytetów. PUNO jest bardzo biedny finansowo i bardzo bogaty ideowo – powiedziała prof. Halina Taborska. – Funkcje PUNO zmieniały się w ciągu minionych dekad, ale uniwersytet zawsze służył polskiej diasporze, utrzymaniu tożsamości polskich emigrantów – mówił Witold Sobków. Podczas uroczystości nie zabrakło również przedstawicieli organizacji polonijnych, przedstawicieli Polonii z Chicago, wykładowców i pracowników uczelni oraz jej absolwentów. Powodem wyjątkowego spotkania był jubileusz – 75-lecie PUNO. Uroczystość zwieńczył występ chóru Schola Gregoriana.

podkreślił, że uczelnia powstała po to, aby dać Polakom możliwość uzyskania wyższego wykształcenia.

Ubogi, lecz bogaty myślą...

Polski Uniwersytet Na Obczyźnie to zjawisko wyjątkowe, budzące nadzieje lepszego jutra, element życia na emigracji, ostoja polskości, oparcie emigracji czy kolebka wolnej myśli wyznaczająca kierunek ku wolności myśli i słowa – to tylko niektóre z określeń pod adresem uczelni, którymi została obdarzona w dniu swojego jubileuszu. Obszernie i interesująco o losach uczelni założonej przez polskich emigrantów, której od samego początku 7 listopada 2014

Na garnuszku wolontariatu

Nie osiągnęłam niczego w swojej pracy, co by mnie wyróżniało spośród innych. PROF. HALINA TABORSKA podstawowym celem było służenie polskiej diasporze w Wielkiej Brytanii mówiła rektor uczelni profesor Halina Taborska w swoim wykładzie zatytuowanym „Historia i teraźniejszość PUNO”. – Dzisiaj działa nowy PUNO, a jego misja i etos stanowią kontynuację dawnej uczelni. PUNO za cel stawia sobie służenie Polakom wszystkich pokoleń, które chcą zdobywać wiedzę i kontynuować studia w języku polskim. Uboższy jest człowiek, który nie zna własnych korzeni i historii przodków – podsumowała profesor Taborska. – 75 lat to dojrzały czas na dokonanie bilansu, podsumowań i wspomnień. Uroczystości jubileuszowe ukazują nam, gdzie jest nasze miejsce w emigra-

cyjnym świecie, dokumentują wysiłek naukowy, rolę oraz dokonania uniwersytetu – mówił ks. prałat Stefan Wylężek, rektor Polskiej Misji Katolickiej na Anglię i Walię, który przypomniał słowa Ryszarda Kaczorowskiego sprzed pięciu lat podsumowujące jego zdaniem działalność uczelni: „PUNO przyczynia się do zachowania tożsamości poza granicami kraju, wspierając walkę Polaków o wolną ojczyznę”. Swoje wystąpienie ks. prałat zakończył słowami „Vivat Akademia, Vivat Profesores”! Kustoszem wolnej myśli, ważną i zasłużoną organizacją oraz kolebką myśli niepodległościowej – tak określił PUNO Tadeusz Stenzel – prezes Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej Brytanii, który

Liczący ponad 7 dekad PUNO utrzymuje się dzięki bezinteresownej i oddanej pracy wolontariuszy trzech pokoleń. Bolączką uczelni jest brak funduszy na rozwój i zatrudnianie pracowników, zatrzymywanie na niej swoich doktorantów, absolwentów. Uczelnia nie może wychować ani zatrzymać młodego i średniego pokolenia naukowców, którzy kontynuują swoje prace badawcze na innych uczelniach, oferujących im zatrudnienie. Taka sytuacja powoduje, że PUNO nie ma własnych profesorów i nic nie wskazuje na szybką zmianę tej sytuacji. Problem funkcjonowania PUNO podejmowany był podczas jubileuszu uczeni, bowiem od tego zależy przyszłość uczelni o tak silnych, patriotycznych tradycjach, która nadal stanowi oparcie dla polskich emigrantów i nie przestała być kuźnią wytworów emigracyjnych. Polska emigracja na Wyspach Brytyjskich rośnie w siłę, o tym jak się zmienia jej kształt świadczy ilość rocznych polskich urodzeń na Wyspach oraz napływ emigrantów do Wielkiej Brytanii, po roku 2004, kiedy Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. Warto o tym pamiętać, szczególnie mając na uwadze liczbę powstających polskich szkół sobotnich i tysiące uczących się w nich polskich dzieci. One również w przyszłości mogą szukać oparcia i inspiracji do swojego twórczego rozwoju, a nade wszystko zrozumienia swojej podwójnej tożsamości, właśnie pod skrzydłami PUNO, na którym umiejętności nauczania języka polskiego, jako języka drugiego, zdobywają nauczyciele polskich szkół uzupełniających, których uczniami są polskie dzieci i młodzież. Aby sytuacja PUNO uległa radykalnej poprawie potrzebne jest konkretne wsparcie ze strony rządu polskiego. (fot. M. Skibińska)

£86,500 za złamany nadgarstek Powód, doświadczony kierowca samochodów ciężarowych, schodził z naczepy trzymając się za pas naczepy aby zachować równowagę. Pas było bardzo zużyty i pękł, co spowodowało upadek Powoda na ziemię z wysokości 2 metrów. W wyniku tego wypadku doznał poważnych obrażeń nadgarstka, które uniemożliwiły mu powrót do pracy jako kierowca samochodów ciężarowych i zmusily do powrotu do Polski. Pozwany pracodawca był w stanie likwidacji, co skomplikowało roszczenie. Kancelarii Levenes udało się jednak wynegocjować ugodę w wysokości £86,500 z tytułu obrażeń Powoda oraz jego strat finansowych.

£65,000.00 odszkodowania dla pracownika, który podczas pracy został potrącony przez taksówkę Powód pracował dla firmy budowlanej zajmującej się rozbiórką. Podczas pracy pchał wózek z gruzem w kierunku śmieciarki, która była zaparkowana na ulicy. Nagle został potrącony przez taksówkę, która jechała z nadmierną prędkością. Stopniowo w ciągu kilku lat od wypadku powrócił do zdrowia, jednak w konsekwencji zaczął cierpieć na depresję. Kancelaria Levenes, wszczęła postępowanie sądowe i w trakcie negocjacji strona przeciwna zaoferowała Powodowi ugodę w wysokości £65,000.00. Powód był zadowolony z tej oferty i ją przyjął.

Zapraszamy na naszą strone internetową, jeśli życzą sobie Państwo zobaczyć wiecęj spraw i opinie naszych klientów.

16 z wielkiej brytanii

Tak nas widzą na Wyspach

Kiedyś w polskich ﬁlmach Lądek Zdrój mylił nam się z Londynem. Dziś, dzięki olbrzymiej fali emigracji, Anglia stała się oczywistym tematem seriali, ﬁlmów, piosenek i książek. Czy obraz Polaka imigranta w nich przedstawiony, jest prawdziwy? >> Sonia Grodek ajpopularniejszy polski serial ostatnich lat poruszający temat emigracji to z pewnością „Londyńczycy”. Choć już nieemitowany, fani wciąż go oglądają i dyskutują na jego temat. Mieszkająca od siedmiu lat w Londynie Martyna, założyciela wątku „Bzdury o Polakach z serialu” na jednym z forów, nie kryje oburzenia. Absurdy może wymieniać długo. – Wszyscy latają tam LOT-em, a nie tanimi liniami. No i jedna z bohaterek – Asia. Lata cała wydekoltowana po Londynie, a nikt jej nie zaczepia. Jasne! – wylicza. – Wszyscy też świetnie mówią po angielsku (oprócz męża pielęgniarki). Jakoś jak jadę autobusem i słyszę jak Polak/Polka rozmawiają po angielsku to nie zawsze to jest takie płynne jak w tym serialu, zresztą, mimo że od małego uczyłam się angielskiego, to miałam problem z

7 listopada 2014

(...) wyjechali również mężowie moich przyjaciółek. Inspiracji miałam zatem aż nadmiar...

AGNIESZKA BEDNARSKA, PISARKA porozumiewaniem się na początku – przyznaje. W innych serialach motyw wyjazdu do Londynu pojawia się coraz częściej, choć zwykle jest pokazany jako ostateczność, a nie wielka szansa. Do Anglii po długiej wewnętrznej walce wyjeżdżali już bohaterowie „M jak Miłość”, „Pierwszej miłości” i „Julii”. Do Londynu wyjechała też Dorota, jedna z głównych bohaterek „Prawa Agaty”. Nie mogła wytrzymać tęsknoty za krajem więc szybko wróciła, jednak jej nastoletni syn pozostał tam, bo spodobało mu się w brytyjskiej szkole.

150 funtów na dwa tyg.

Więcej prawdy możemy zobaczyć w filmach dokumentalnych. Tu jednak nie

zawsze jest wesoło. O ile w serialach Polacy do Anglii latają drogimi liniami lotniczymi i mówią perfekcyjnie po angielsku, po obejrzeniu filmu „Bar na Victorii” emigrant może załamać się tym, jak słabo bohaterowie są zorientowani w brytyjskiej rzeczywistości. Dwoje mężczyzn jedzie „w ciemno” do Londynu, licząc, że już niedługo za zarobione pieniądze otworzą bar na Victorii. Jednak sukcesu nic nie zapowiada. – 150 funtów na pierwsze dwa tygodnie wystarczy – upewnia się u kolegi główny bohater przed wyjazdem. Nie ma pracy, nie zna angielskiego i nie ma gdzie mieszkać. Jak nietrudno się domyślić, wkrótce obaj przekonują się, że dla osób, które po angielsku ledwo dukają swoje imię,

o pracę nie jest tak łatwo. Jeden z nich wraca po kilku dniach, drugi zostaje i w końcu udaje mu się znaleźć zatrudnienie. W serialu dokumentalnym „Wyjechani” jest nieco lepiej. Poznajemy nie tylko prostych robotników z Londynu, ale też scenografa, który za granicą nareszcie ma szansę pracować w zawodzie czy dziennikarza, który w Polsce zarabiał grosze, a po dwóch dniach w Anglii znalazł dobrą pracę w polonijnej gazecie. To pełen przekrój polonijnych postaw w ponad trzydziestu odcinkach.

Jak jest na zmywaku

O wyjeździe do Anglii polscy autorzy równie chętnie piszą. Paweł Dunin-Wąsowicz z wydawnictwa Lampa, wydawca Doroty Masłowskiej, pytany w „Gazecie Wyborczej” o najczęstsze tematy prozy, jakie dostaje, odparł: – Emigracja zarobkowa do Anglii. Podkreśla jednak, że póki co takiej powieści nie wydał, bo nawet o barwnym życiu na obczyźnie trzeba umieć

| z wielkiej brytanii krajobrazy przedmieści. napisać. Faktycznie, ten temat Taki też miał być jest bardzo chętnie poru„Psychoanioł szany we współczew Dublinie” snej polskiej prozie Najmniej, póki co, te– bardzo i powoli zbiera dynasię kilkadziesiąt mat emigracji eksplomiczny, już książek na atują muzycy, choć i lecz nie każdy emigraoni szybko nadrabiają tracący cyjny temat. zaległości. Big Cyc przy N ajc zęś ci ej śpiewał kilka lat temu: t y m pis zemy o „Tam, gdzie dyplom pewciężkich ponego reczątkach i prabył w szufladzie, leży fleksyjnecy. Katarzyna Bobilet Ryanair. go nastroju gucka-Krenz pisała – opisuje swoją w „Ogrodzie Mirandy” powieść autor. A o młodej prawniczce, któciekawych książek z emira zaczęła karierę w Anglii od „zmywaka”. To też „W cieniu Sheratona” gracji będzie więcej. Zeszyty Poetyckie Ireneusza Gębskiego, w którym pisze pisały niedawno o stowarzyszeniu OFon o specyfice pierwszych doświadczeń F-Press, w ramach którego działa już emigracyjnych: pracy po 14 godzin na kilkunastu pisarzy i tyle samo poetów, dobę, oszczędzaniu na jedzeniu, gnież- w których utworach można znaleźć dżeniu się w małych mieszkaniach. emigracyjne wątki. Wielu z nich na sta– Berni pracował w tym hotelu już od łe mieszka w Anglii. Wydano już ponad blisko dziesięciu lat. Po długim okresie dziesięciu autorów. To, co wyróżnia OFFbycia szeregowym „kejpisem” – tak w Press to fakt, że wszystkie utwory są tłuskrócie od kitchen porter mówi się w maczone na angielski. – My chcemy być angielskich sferach kuchennych na po- takimi wrotami dla polskich poetów, pimocnika kucharza – awansował na ko- sarzy czy twórców multimediów, przez goś w rodzaju brygadzisty. Na pracow- tłumaczenia i dystrybucje ich prac na nikach będących rdzennymi Anglikami świat anglojęzyczny. Chcemy im umożfunkcja Berniego nie robiła żadnego liwić wyjście poza własne podwórko, w wrażenia. Mógł więc pokazywać swoją inną przestrzeń – twierdzi Marek Kaźrzekomą przewagę wobec kelnerów i mierski, redaktor i tłumacz portalu. pomocników kuchennych pochodzących z Polski. Formalnie Berni nie miał Równy start samolotem żadnego tytułu do zwierzchnictwa nad Najmniej, póki co, temat emigracji kelnerami, ale… Niemal wszyscy chyba eksploatują muzycy, choć i oni szybko wiedzą, że prawdziwe życie nie opiera nadrabiają zaległości. Big Cyc śpiewał się jedynie na jasnych i czytelnych regu- kilka lat temu: „Tam, gdzie dyplom był łach – czytamy w książce. w szufladzie, leży bilet Ryanair. Nagrodą będzie równy start… samolotem”, podobnie IRA czy Kazik. Po tą tematyTrudne uczucia Zdarzają się i inne tematy. Agnieszka kę sięgają też hiphopowcy. Najgłośniej Bednarska pisze w „Emigracji uczuć” o jest o holenderskim zespole Gwardia tym, jak wyjazdy do Anglii wpływają Holandia, którego mieszkający w Holanna nasze związki, rodziny i relacje z naj- dii członkowie aż za dobrze znają z dobliższymi. – Pierwszy do Anglii wyjechał świadczenia emigrancką rzeczywistość. mój mąż, ja i dziecko na rok zostaliśmy w W ich ślad idzie Grammatik („Telefony”), Polsce. Tak się złożyło, że w tym samym Funky Polak („Pamiętaj”) czy Lay Dee czasie wyjechali również mężowie mo- Punk („Warsaw Station”). Jednak najbarich przyjaciółek i znajomych. Inspiracji dziej dramatyczny tekst nagrał ostatnio miałam zatem aż nadmiar – tłumaczy Czesław Mozil, który sam latami próboautorka na łamach portalu literackiego wał dopasować się do duńskiej rzeczywistości jako emigrant. Jak tłumaczy w Gildia. wywiadach, kocha swój kraj, a utwór powstał wyłącznie jako akt rozpaczy Poeci i kot-filozof Z kolei Łukasz Stec wydał niedawno i solidarności z tymi, którzy wrócić do książkę o imigrantach w Anglii i Irlandii, kraju nie mogą. ale nie tylko tych z Polski. Do tego jednym z bohaterów jest anioł i kot-filozof. – To niespotykana w żadnym innym miejscu w Europie mieszanka dynamiki, zabawy i melancholii. Z jednej stroCzekamy na Twój komentarz ny jest słynny craic w przepełnionych i gwarnych pubach, z drugiej dosyć specyficzne, pełne spokoju i harmonii

reklama

18 z wielkiej brytanii

Polak łakomym kąskiem

Polskie sklepy na Wyspach rosły jak grzyby po deszczu wraz z liczbą przybywających do Wielkiej Brytanii rodaków. Jest ich mnóstwo. Działają nie tylko w Londynie i innych większych miastach. Są nawet w małych miejscowościach – wszędzie tam, gdzie osiedlili się nasi krajanie. Jednak polski klient, który szuka rodzimych produktów stał się też atrakcyjny dla całego angielskiego rynku spożywczego. >> Iwona Starosta

prawdziliśmy, co o konkurencji myślą rodzimi handlowcy i jak sobie z nią radzą. Zapytaliśmy też, co na ten temat mają do powiedzenia ich klienci.

Gdzie pójdzie Polak

Rekonesans zaczynam na Wood Green w dzielnicy Haringey w północnym Londynie. Rejon słynie z dużej liczby zamieszkałych tu rodaków. I rzeczywiście, nasz język można tu usłyszeć wyjątkowo często. Na jednej z większych ulic dostrzegam szyld polskiego sklepu. Wchodzę do środka, rozglądam się. Lokal rareklama

7 listopada 2014

czej niewielki, ale na półkach dość spory wybór towarów. Lada chłodnicza pełna smakowitych, przynajmniej z wyglądu, rodzimych wędlin. Pomimo że trafiam tu w sobotnie popołudnie, kiedy wiele osób robi zakupy, tłumu klientów nie ma. – Oczywiście, że odczuwamy skutki konkurencji ze strony wielkich supermarketów – tych angielskich jak Asda czy Tesco, ale też tych tureckich „food centres” – mówi właściciel sklepu. – Ładnych parę lat w handlu siedzę, wcześniej w Polsce, teraz tutaj już sześć lat, więc mam porównanie. Trudno mieć pretensje do właścicieli innych placówek, że oferują polskie produkty, bo przecież mamy wolny rynek. Jednak w tych wielkich tureckich sklepach, owszem jest pełno wędlin, ale

tylko paczkowanych. Ja stawiam na jakość i mam swoich stałych klientów, którzy potrafią tę jakość docenić. Sprzedaję tylko to, co sam jadam – dobre, polskie, świeże wędliny. To tak jak z wyborem restauracji – jeden pójdzie do McDonald’s, bo tanio, drugi wybierze dobrą restaurację, bo wie, że tam jedzenie jest smaczniejsze i zdrowsze. Schabowy nigdy nie będzie kosztował tyle co hamburger w McDonald’s. Klient ma prawo wyboru, gdzie zrobi zakupy. Tyle tylko, że, jak zauważyłem, Turek wybierze swój punkt, Bułgar czy Litwin – to samo, a Polak – nie. Nasz rodak pójdzie tam, gdzie taniej, choćby o parę pensów – zaznacza. Opinię tę potwierdzają wypowiedzi rodaków, których spotykam nieopodal.

Stawiamy na polskie?

– W polskich sklepach z reguły cena za towar jest po przeliczeniu, co najmniej, dwa razy wyższa niż w Polsce – twierdzi Małgorzata, w Londynie od siedmiu lat. – Przykładowo śmietana kosztuje jednego funta, czyli około 5 złotych, a w Polsce można ją kupić za 1,5-2 zł. Sto procent narzutu albo i więcej, to moim zdaniem, stanowczo za dużo. Rozumiem koszty transportu, ale bez przesady. Tym bardziej, że dziwnym trafem w Tesco czy w innym sklepie z naszymi produktami – to samo można kupić taniej. Myślę, że właściciele tych punktów za mocno windują te ceny, chcą zarobić szybko i dużo. Ja w zasadzie do polskiego sklepu często nie

| z wielkiej brytanii 19

Pomimo wielkiego szyldu informującego, że to polski sklep, nie jest to rodzima placówka. Nie jest to także punkt bułgarski. Okazuje się, że w taki sposób próbują do siebie przyciągnąć tureckie supermarkety.

chodzę, bo nawet nasz chleb mogę kupić gdzie indziej – przyznaje. Jednak niektórzy krajanie wyznają inną „filozofię” w kwestii zakupów. – Ja zawsze rodzime produkty kupuję u rodaków, tak trochę z patriotyzmu – mówi Teresa Grzelak, mieszkanka Wood Green. – Dlaczego na moich zakupach mają zarabiać, na przykład, Turcy? Lepiej niech zarobi Polak. Poza tym w naszym sklepie mogę sobie trochę z innymi klientami czy sprzedawczyniami po polsku porozmawiać, a to też się dla mnie liczy. Zresztą polskie punkty mają o wiele bogatszy wybór rodzimych produktów – od dobrego pieczywa, przez wędliny aż po kosmetyki. Wolę kupować u nas, sklepy mniejsze, a nie takie hangary, jak te tureckie czy inne supermarkety – tam nawet znaleźć cokolwiek ciężko, trzeba „kilometry” zrobić, żeby parę rzeczy kupić – zauważa. – Najczęściej do polskiego punktu chodzę po wędliny – przyznaje Bronisław Gąsior, mieszkaniec Londynu od trzech lat. – Rodzime wędliny są o niebo lepsze od angielskich. Mogę tam kupić dosłownie po parę plasterków różnych wyrobów, a nawet spróbować ich przed kupnem. Wolę też nasze jajka od tutejszych, jakieś lepsze w smaku. No i oczywiście chleb. Nie ma jak polski chleb! Ten angielski to w ogóle się do naszego nie umywa! Zwykle, jak jestem w naszym sklepie, to jeszcze parę innych rzeczy

kupię, ale wędliny i chleb to obowiązkowo u rodaków – wylicza.

Szukają czegoś innego

Sondaż na temat polskich sklepów postanawiam kontynuować w innej części miasta. Wybieram Londyn Wschodni – na początek dzielnicę Newham. Słynie ona z wyjątkowego, nawet jak na Londyn, zróżnicowania narodowościowego. Co ciekawe, żadna nacja nie ma tu wyraźnej przewagi. Oprócz sklepów polskich, są tu także rumuńskie czy litewskie. Oczywiście, nie może zabraknąć tureckiego „food centre”. Zaglądam do jednego z nich. Wybór towarów nieporównywalny do tego, jaki spotykamy w naszych rodzimych punktach handlowych. Ale też i rozmiar hali sprzedaży kilkakrotnie większy niż punktów z orzełkiem. Mam szczęście, bo akurat na miejscu jest właściciel, a nie tylko pracownicy. – Mam polskie produkty, bo w tej okolicy sporo Polaków mieszka – mówi posiadacz tureckiego molocha, mężczyzna w średnim wieku. – Mam też produkty bułgarskie, litewskie i rumuńskie. Jak chce się przetrwać na rynku, to trzeba reagować – i to szybko – na zapotrzebowanie ze strony klientów. Jak zauważyłem ludzie kupują nie tylko rodzime produkty. Spróbują czegoś z innego kraju i jak przypadnie im do gustu, to potem systematycznie to biorą. Na przykład polskie wędliny, kupują nie

tylko Polacy. Z kolei różne przetwory warzywne, czy to tureckie czy litewskie, też mają wielu amatorów. A sprowadzane z Turcji warzywa i owoce, których mam szeroki wybór, kupują wszyscy – opowiada. Tuż przed innym „food centre”, trochę dalej na wschód – w dzielnicy Dagenham spotykam polską klientkę. – Często robię tu zakupy – przyznaje Krystyna, od kilku lat mieszkanka Londynu. – Po pierwsze dlatego, że jest tanio, a poza tym jest tu wszystko – ogromny wybór warzyw i owoców, świeże, wypiekane na miejscu pieczywo, mięso, wędliny – w tym także polskie – po prostu dla mnie to tanio i wygodnie. Niedawno powstał tu nasz sklep. Byłam tam – wybór towarów niewielki, a ceny wyższe niż w tureckim supermarkecie. To, po co tam chodzić? – zastanawia się.

Sklep z orzełkiem

Na jednej z większych ulic wschodniego Londynu dostrzegam znajomy symbol – orzełek, którym najczęściej są oznakowane nasze punkty sprzedaży. – Prowadzę go od ośmiu lat – mówi właścicielka małego sklepiku w dzielnicy Newham. – Dookoła pełno jest innych miejsc, które mają polską żywność, ale jakoś udaje się mi przetrwać. Trudno z nimi konkurować nawet cenowo, bo niektóre z nich to ogromne supermarkety, które zamawiają wielkie ilości, ja nawet

nie miałabym miejsca na tyle towaru. Nie jest łatwo, ale też nie ma co narzekać. Ciągle mam swoich klientów, którzy kupują u mnie od lat, a pojawiają się także nowi. Po dobry polski chleb ludzie zawsze przyjdą. I to nie tylko Polacy. Podobnie nasze wędliny smakują nie tylko nam, ale także innym narodowościom, w tym także rodowitym Anglikom – podkreśla. – Polskie produkty kupują nie tylko nasi rodacy, ale też inne narodowości i Anglicy oczywiście – przyznaje właścicielka innego polskiego punktu na Ilford w dzielnicy Redbridge we wschodnim Londynie. – Bardzo popularne są nasze wędliny, piwo, ale też chleb i bułki. Tak, więc nie tylko inne sklepy z polską żywnością są dla nas konkurencją, ale też my jesteśmy dla nich – jak ktoś u nas kupuje wędliny, bo mu smakują, to już inny punkt mniej wędlin sprzeda – zauważa. Jak widać ten kij ma dwa końce. Z jednej strony sprzedające polskie produkty punkty handlowe są konkurencją dla naszych sklepów, ale też nasze placówki przyciągają klientów, i to nie tylko z Polski. Z naszego przeglądu wynika, że pomimo ostrej konkurencji angielskich czy tureckich gigantów, polskie sklepiki dają sobie radę. Nie tylko na stałe wpisały się w krajobraz angielskiego handlu spożywczego, ale też ciągle ich przybywa, choć może nie w takim tempie, jak jeszcze kilka lat temu.

20 z wielkiej brytanii

Co piąty na „countryside” Z ostatniego raportu Hamptons International wynika, że tylko w ciągu ostatniego roku londyńczycy kupili 44 tys. nieruchomości położonych na wsi. To najwięcej od 2007 roku. Nic dziwnego – podczas gdy domy w Londynie drożeją w lawinowym tempie, ceny tych położonych z dala od miast mogą pozytywnie zaskoczyć.

>> Sonia Grodek odzinom, które porzuciły Londyn na rzecz wsi, przyjrzał się ostatnio The Guardian. Jedną z par byli Kate i Alex Jefferson. W 2009 roku kupili dom na Ealingu za 449 tys. funtów, a w tym roku sprzedali go za 725 tys. Starczyło na wiktoriańską posiadłość w Nothinghamshire, a pozostałą połowę pieniędzy włożyli na lokatę. – Na Ealingu mieliśmy ogród wielkości znaczka pocztowego. Chcieliśmy mieć większy ogród i mniejszą hipotekę. Przekwalifikowałam się z specjalistki od PR na nauczycielkę w wiejskiej szkole. Pracuję trzy dni w tygodniu i zarabiam grosze, ale nadal co miesiąc zostaje nam więcej pieniędzy, niż w Londynie – opisuje Kate. Takich historii są tysiące, a argumentów za życiem na wsi – drugie tyle. Według

7 listopada 2014

raportu Halifax, podczas gdy w dużym mieście mieszkanie to wydatek rzędu co najmniej 300 tys. funtów, dom w Copeland, Pendle i Allerdale (North West) czy Stirling i West Ayrshire w Szkocji kosztuje od 100 do 130 tys. funtów. Wybijają się tylko ekskluzywne wiejskie adresy z południa, takie jak Cotsword i Torridge, gdzie za dom zapłacimy już trzy razy więcej. To jednak opłata również za luksus mieszkania obok Beckhamów czy Clarksonów.

Nauczyciel sąsiadem

Według raportu The Local Government Association dzieci ze wsi radzą sobie lepiej w szkołach, bo są one mniej przepełnione niż te w miastach, a z nauczycielami mają też codzienne, sąsiedzkie relacje. To oznacza, że informacje o bójkach i problemach poza szkołą szybko docierają do rodziców i do nauczycieli, którzy mogą szybko interweniować. To też lepsze i tańsze

jedzenie z lokalnego targu lub od rzeźnika, zamiast ze sklepu na rogu czy Tesco. Dziś na „countryside” mieszka 9,6 mln osób, czyli co piąty mieszkaniec Wielkiej Brytanii.

Przykład idzie z góry

I choć w Polsce objawem statusu wciąż jest mieszkanie w dużym mieście lub ewentualnie dom pod Warszawą, brytyjskie gwiazdy głośno przyznają, że nie ma nic lepszego, niż życie na wsi. Jeremy Clarkson, Jamie Oliver czy Victoria Beckham w mieście mają co najwyżej małe mieszkanie i z rozkoszą wracają na swoje włości. – Uwielbiam przebywać na wsi, bardzo mi się podoba idea bycia farmerem. Ludzie zwykle tego się po mnie nie spodziewają, ale zapewniam, że można lubić więcej niż jedną rzecz na raz – twierdzi Clarkson w swojej książce. Większość brytyjskich gwiazd twierdzi, że nie wyobraża sobie wychowywania dzie-

ci w centrum Londynu. Przykład daje zresztą sama rodzina królewska, która ma okazałe posiadłości w całym kraju, a polowania, spacery po lasach z psami i pielęgnowanie ogrodu to ulubione hobby choćby królowej.

Dumny z bycia wieśniakiem

Anglicy, w przeciwieństwie do Polaków, nie mają kompleksu „wieśniaka”. Doceniają swoje dziedzictwo. Podczas gdy w polskiej telewizji wiejski styl życia jest głównie obśmiewany w programach typu „Rolnik szuka żony”, Anglicy z wypiekami na twarzy śledzą programy o urządzaniu ogrodów i farm czy kolejny już program BBC o życiu na wsi za czasów… Tudorów. Przed „Farmą za czasów Tudorów” historycy Ruth Goodman i Peter Ginn wcielali się też w życie mieszkańców wsi za czasów królowej Wiktorii i II wojny światowej. Ich wnioski? Przed wiekami życie na wsi było tylko dla najtward-

| z wielkiej brytanii 21 szych. – Karmiliśmy krowy na takim śniegu, że nic nie można było dojrzeć. Woda zamarzła i musieliśmy rozbijać lód kilofami. Każdego dnia budziliśmy się, myśląc : „jak my wykarmimy naszą trzodę?“ – wspominają udział w eksperymencie prezenterzy programu. Dziś, gdy komunikacja dojeżdża do samych rogatek miasta, a zakupy można robić przez Internet lub w pobliskich supermarketach, trudno znaleźć już powody, by mieszkać w mieście. Dla wielu to też radość obcowania z cudowną architekturą i słynnymi, angielskimi ogrodami. Bibury to IX-wieczna wieś w hrabstwie Gloucestershire okrzyknięta najpiękniejszą w całym kraju. To tu kręcono m.in. „Dziennik Bridges Jones”. Dzięki unikalnej architekturze i zieleni można się tu poczuć jak w średniowieczu, jednak wciąż z dostępem do współczesnych wygód.

Szturmujemy wieś

Również Polacy chętnie wyprowadzają się poza miasto. Dwuosobową rodzinę już po 2-3 latach oszczędzania stać na wiejski domek. Na posiadłość w Londynie musieliby pracować kilkanaście lat. – Przez pierwsze lata pobytu w Londynie bardzo się męczyłam – mówi Marta, która właśnie przeprowa-

dza się do domku pod Manchesterem. – Dopiero teraz, na wsi, zaczynam czuć pozytywy życia w Anglii. Myślę, że jak w przyszłym roku zasadzę pomidory i dynie i będę mogła zrobić własne przetwory, to poczuję się jak w domu – przyznaje. Dodaje jednak, że to dom wynajmowany. – Nawet bym chciała zostać na stałe, ale pokusa wybudowania domu na polskiej wsi za ułamek ceny wygrywa – podkreśla. Według rządowych szacunków w latach 20022006 w wiejskich regionach Anglii zanotowano 186 procentowy wzrost liczby imigrantów. Im tańsza okolica, tym większy wzrost: w najmniej rozwiniętych regionach było to aż 231 proc. W tym samym czasie do miast przyjechało „tylko” o 86 proc. więcej obcokrajowców. Choć w mieście nieco łatwiej jest o pracę, to właśnie tu można spotkać się z objawami rasizmu. Na wsi zaś liczy się głównie to, jakim kto jest sąsiadem. Sąsiedzi mieszkają z dala od siebie i nie „zaglądają” sobie do okien.

Praca i mieszkanie

Powód, dla którego Polacy osiedlają się na wsi, bywa też prozaiczny. „Imigranci z Europy Wschodniej rozpowszechnili się po wiejskich częściach

Poseł Philip Holloboe Anglii jako 1/8 tamtejszej uważa, że imigranci siły roboczej” – twierna potęgę budzi The Guardian. dują się na Według The Można przypuszwsi, niszcząc Local Governczać, że duża krajobraz i ment A sczęść osiedlonych wypracosociation, tu Polaków to nasi waną od Boston w wieków Lincolnpracownicy, którzy równoshire ma wolą mieszkać wagę. najwięcej u siebie, niż w Jego zdaprzybyszy mieszkaniach przy ni e m 43 w stosunku farmie proc. budodo lokalnej wanych włapopulacji. 13 śnie na brytyjskiej proc. mieszkańwsi domów, to rezulców tej wsi to osoby z tat wzrostu populacji zwiąEuropy Wschodniej. Drugie w kolejce jest Cambs w Peterborough, zanego z imigracją. – W najbliższych gdzie liczba ta wynosi 9 proc. Pola- latach będziemy świadkami zalewu cy osiedlają się tu przy okazji pracy naszej wsi przez tysiące nowobudow oddalonych od miasta fabrykach, wanych domów, mających pomieścić szklarniach, w sadach i na farmach. – miliony przybyszów z Unii EuropejRzeczywiście, można przypuszczać, że skiej – twierdzi poseł na łamach „The duża część osiedlonych tu Polaków to Express”. nasi pracownicy, którzy wolą mieszkać u siebie, niż w mieszkaniach przy farmie – ocenia Mary White, managerka jednej z farm. – Niektórzy awansowaCzekamy na Twój komentarz li i pracują u nas na stałe, takie osoby mieszkają w okolicy nawet 10 lat – dodaje. reklama

22 finanse

Oszczędzajmy z głową Jak pokazują badania, coraz chętniej gromadzimy kapitał, ale jednocześnie nie zawsze wiemy, jak robić to skutecznie. Często więc pieniądze wkładamy do przysłowiowej skarpety. >> Weronika Seweryn

adań dot yc z ąc ych gospodarności Polaków jest bardzo wiele. Wszystkie mają jednak podobne, pozytywne wnioski. Polacy odkładają coraz chętniej i coraz więcej. Według szacunków NBP, wspólnie zgromadziliśmy już blisko 890 mld zł. Optymizm studzi jednak fakt, że mimo, iż nasze oszczędności rosną, to nadal znaczna część z nas nie chce lub nie może odłożyć żadnej sumy pieniędzy. Według różnych badań, odsetek gospodarstw domowych deklarujących brak oszczędności wynosi od 50 do 70 proc. – To, że odkładamy coraz więcej pieniędzy jest dobrą informacją – zauważa Halina Kochalska, ekspert Open Finance i Związku Firm Doradztwa Finansowego (ZFDF). W ten sposób tworzymy tzw. poduszkę finansową, która pozwala zabezpieczyć się na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń, utraty pracy czy innych pilnych wydatków. Takie oszczędności powinny wynosić co najmniej wysokość trzykrotności wydatków miesięcznych, a optymalnie być sześć razy większe. Mając takie zabezpieczenie, powinniśmy poradzić sobie w przypadku nieprzewidzianych problemów finansowych.

Na co oszczędzają Polacy?

Planując oszczędzanie, powinniśmy określić powód, dla którego chcemy gromadzić kapitał. Może to być edukacja dzieci, zakup mieszkania czy wymarzone wakacje. Badania pokazują, że Polacy najczęściej odkładają pieniądze z myślą o niespodziewanych wydatkach. Na czarną godzinę przygotowuje się co trzeci z nas. 25 proc. ankietowanych gromadzi środki planując edukację dzieci, a 16 proc. zakup lub wynajem mieszkania. Jedynie 13 proc. Polaków oszczędza z myślą o emeryturze. Dysponując wolnymi środkami, bardzo często trzymamy je w domu (9 proc.) lub na rachunku osobistym (24 proc.). Niestety to nie najlepsze rozwiązanie. – Brak zainteresowania odległą przyszłością może mieć bardzo nieprzyjemne konsekwencje – zauważa Jacek Kur, ekspert Expandera, ZFDF. Pesymistyczne prognozy wskazują, że stopa zastąpienia, czyli wysokość emerytury w stosunku do ostatniej wypłaconej pensji, może wynieść w 2046 r. zaledwie 30 proc. Jeśli więc sami nie zgromadzimy dodatkowych środków, czeka nas zapewne znaczące pogorszenie standardu życia. Planując odległą przyszłość, warto rozważyć skorzystanie z odpowiednich produktów oszczędnościowych. Jak bowiem wynika z obliczeń, pieniądze trzymane na nieoprocentowanym

rachunku lub w gotówce przyniosą w takiej wieloletniej perspektywie znacznie mniejsze korzyści niż gdybyśmy skorzystali chociażby z najprostszej lokaty.

Jak oszczędzać skutecznie

Wyznaczenie celu jest tylko pierwszym krokiem, który powinniśmy podjąć. Drugim, równie ważnym elementem, jest rozpisane planu.

reklama

7 listopada 2014

| finanse 23 â&#x20AC;&#x201C; Jak pokazuje doĹ&#x203A;wiadczenie, przeznaczanie na oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci nadwyĹźek, ktĂłre zostajÄ&#x2026; na koniec miesiÄ&#x2026;ca w domowym budĹźecie, nie jest najskuteczniejszym rozwiÄ&#x2026;zaniem â&#x20AC;&#x201C; twierdzi Halina Kochalska, Open Finance, ZFDF. Znacznie lepiej, jeĹ&#x203A;li okreĹ&#x203A;lonÄ&#x2026; sumÄ&#x2122; zabezpieczymy od razu po otrzymaniu wypĹ&#x201A;aty. MoĹźe w tym pomĂłc np. automatyczne polecenie przelewu na konto oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ciowe. Ĺťeby taka forma oszczÄ&#x2122;dzania siÄ&#x2122; sprawdziĹ&#x201A;a, wczeĹ&#x203A;niej musimy dokĹ&#x201A;adnie przeanalizowaÄ&#x2021; budĹźet i okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021;, jakÄ&#x2026; sumÄ&#x2122; moĹźemy odĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021;, zachowujÄ&#x2026;c jednoczeĹ&#x203A;nie pieniÄ&#x2026;dze na Ĺźycie. Warto przy okazji wyliczeĹ&#x201E; sprawdziÄ&#x2021;, czy wszystkie wydatki, ktĂłre ponosimy sÄ&#x2026; niezbÄ&#x2122;dne. MoĹźe siÄ&#x2122; bowiem okazaÄ&#x2021;, Ĺźe co miesiÄ&#x2026;c przepĹ&#x201A;acamy za niektĂłre usĹ&#x201A;ugi lub Ĺźe nie sÄ&#x2026; nam one w ogĂłle potrzebne. RezygnujÄ&#x2026;c z nich moĹźemy uzyskaÄ&#x2021; dodatkowe pieniÄ&#x2026;dze, ktĂłre zasilÄ&#x2026; nasz portfel.

Konto i lokaty

Instytucje finansowe oferujÄ&#x2026; wiele produktĂłw, ktĂłre pozwalajÄ&#x2026; skutecznie oszczÄ&#x2122;dzaÄ&#x2021;. Jak pokazujÄ&#x2026; badania, Polacy najchÄ&#x2122;tniej wykorzystujÄ&#x2026; depozyty. Te jednak, w zwiÄ&#x2026;zku z coraz niĹźszym oprocentowaniem, w ostat-

nim czasie, nie przynoszÄ&#x2026; zadawalajÄ&#x2026;cych zyskĂłw. JeĹ&#x203A;li wiÄ&#x2122;c chcemy uzyskaÄ&#x2021; lepsze wyniki, warto rozwaĹźyÄ&#x2021; skorzystanie z innych produktĂłw. â&#x20AC;&#x201C; JeĹ&#x203A;li nasz cel jest nieodlegĹ&#x201A;y, dobrym wyjĹ&#x203A;ciem jest konto oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ciowe, ktĂłre zapewnia staĹ&#x201A;y dostÄ&#x2122;p do pieniÄ&#x2122;dzy â&#x20AC;&#x201C; radzi Jacek Kur, Expander, ZFDF. Przy bardziej odlegĹ&#x201A;ych planach korzystniejsze bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; produkty takie jak program systematycznego oszczÄ&#x2122;dzania, ktĂłry pozwoli na osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cie atrakcyjnych zyskĂłw i jednoczeĹ&#x203A;nie zmobilizuje do regularnego odkĹ&#x201A;adania okreĹ&#x203A;lonej sumy. NaleĹźy takĹźe pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021; o produktach stworzonych z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o emeryturze, takich jak IKE i IKZE. Z kolei osoby gotowe na pewne ryzyko, mogÄ&#x2026; zainwestowaÄ&#x2021; np. w jednostki udziaĹ&#x201A;u funduszy TFI. Dla bardziej ostroĹźnych natomiast lepsze mogÄ&#x2026; okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; produkty strukturyzowane, ktĂłre dajÄ&#x2026; gwarancjÄ&#x2122; zwrotu kapitaĹ&#x201A;u nawet do 100 proc. Oferta produktĂłw oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ciowych i inwestycyjnych jest bardzo rozbudowana. PlanujÄ&#x2026;c gromadzenie kapitaĹ&#x201A;u, warto skonsultowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z doradcÄ&#x2026; finansowym, ktĂłry pomoĹźe dobraÄ&#x2021; rozwiÄ&#x2026;zanie najlepiej odpowiadajÄ&#x2026;ce naszym potrzebom i moĹźliwoĹ&#x203A;ciom. reklama

Wydawca magazynu polonijnego â&#x20AC;&#x17E;Goniec Polskiâ&#x20AC;? oraz portalu internetowego goniec.com w zwiÄ&#x2026;zku z dynamicznym rozwojem i nowymi projektami, poszukuje osoby na stanowisko:

PROGRAMISTA APLIKACJI INTERNETOWYCH Wymagania: t 6NJFKÇ&#x2014;UOPÇ´Ç&#x17D; QSPHSBNPXBOJB X Ç´SPEPXJTLV +PPNMB t ;BNJÂ&#x2019;PXBOJF EP QSPHSBNPXBOJB t ;OBKPNPÇ´Ç&#x17D; 1)1 OBKMFQJFK PCJFLUPXFHP

t 6NJFKÇ&#x2014;UOPÇ´Ç&#x17D; UXPS[FOJB [BQZUBÇŠ 42- [ OBDJTLJFN OB .Z42t ;OBKPNPÇ´Ç&#x17D; KÇ&#x2014;[ZLĂ&#x2DC;X PQJTĂ&#x2DC;X TUSPO JOUFSOFUPXZDI 9 )5.- $44 PSB[ +BWB4DSJQU Dodatkowe atuty: t 6NJFKÇ&#x2014;UOPÇ´Ç&#x17D; UXPS[FOJB BQMJLBDKJ NPCJMOZDI NPCJMOF TUSPOZ 888

t ;OBKPNPÇ´Ç&#x17D; UFDIOPMPHJJ 'MBTI UXPS[FOJF CBOFSĂ&#x2DC;X JUQ

t ;OBKPNPÇ´Ç&#x17D; $BLF1)1 CÇ&#x152;EČ&#x2021; JOOZDI GSBNFXPSLĂ&#x2DC;X 1)1 t %PÇ´XJBED[FOJF [ QSBDÇ&#x152; [ TZTUFNBNJ LPOUSPMJ XFSTKJ t ;OBKPNPÇ´Ç&#x17D; KÇ&#x2014;[ZLB BOHJFMTLJFHP D[ZUBOJF EPLVNFOUBDKJ

t 0CZDJF X Ç´SPEPXJTLV 6OJY -JOVY Oferujemy: t .PČ&#x2C6;MJXPÇ´Ç&#x17D; T[ZCLJFHP SP[XPKV [BXPEPXFHP t 1S[ZKB[OÇ&#x152; BUNPTGFSÇ&#x2014; QSBDZ X NÂ&#x2019;PEZN [FTQPMF t 4UZD[OPÇ´Ç&#x17D; [ OBKOPXT[ZNJ UFDIOPMPHJBNJ t "USBLDZKOF XBSVOLJ [BUSVEOJFOJB

ogloszenie_informatyk.indd 1

$7 QSPTJNZ QS[FTZÂ&#x2019;BÇ&#x17D; OB BESFT rekrutacja@mail.goniec.com

2014-05-20 12:43:00

reklama

24 w sieci

TO WAS PORUSZYŁO NA

marta.laczkowska@mail.goniec.com KOLUMNĘ REDAGUJE:

Marta Łaczkowska

SZKOCKI KIEROWCA AUTOBUSU NAUCZYŁ

KOMUNIKACJA

SIĘ POLSKIEGO

KOMENTUJĄ

47-letni kierowca autobusu na trasie Ayr-Glasgow postanowił nauczyć się polskiego, bo jak sam mówi „wozi wielu Polaków mających problemy z angielskim”. Za swoje niecodzienne podejście do pasażera jest też nominowany do

~ Angelika „Brawo, bo nasz język nie jest łatwy. A może Polacy by się tak wzięli do roboty i zaczęli się angielskiego uczyć.”

tytułu kierowcy roku. Naszym komentującym bardzo spodobała się inicjatywa kierowcy, ale jednocześnie skrytykowali rodaków nie potrafiących mówić po angielsku. „Nie wstyd Wam?” – pytali nasi Czytelnicy w komentarzach.

~ Michał „Ciekawe, czy właściciele firmy nie zabronią mu używać polskiego jak w Lidlu.”

POLITYKA

MIASTA W UK „ZALEWANE” PRZEZ IMIGRANTÓW?

KOMENTUJĄ

Miasta w Wielkiej Brytanii są „zalewane” i „oblężone” przez imigrantów – twierdzi brytyjski minister obrony Michael Fallon. Tym samym wyznał, że w UK jest zbyt wielu obcokrajowców z państw UE i ich liczba powinna zostać ograniczona, ponieważ zbyt

INTERNET

We wrześniu Adam Sylwester Wardęga stał się jednym z najpopularniejszych youtuberów na świecie. Jego film z psem-pająkiem ma obecnie ponad 100 mln wyświetleń i był hitem w 130 krajach. Teraz na YouTube zadebiutował z nowym

filmem, w którym przechodniów straszą zombie. Raczej trudno będzie Polakowi powtórzyć ten spektakularny sukces poprzedniego wideo, co słusznie zauważyliście. Tym bardziej, że Waszym zdaniem „umarlaki” nie są tak fajne jak pies-pająk.

KOMENTUJĄ

WARDĘGA WRACA Z NOWYM HITEM?

~ Magdalena

~ Elżbieta

„Ostrożnie z czymś takim. Nie każdy jest aż tak wytrzymały. Ktoś mu kiedyś padnie na zawał i dopiero będzie.”

„Psa-pająka jak na razie nic nie bije.”

7 listopada 2014

obficie korzystają z brytyjskiego systemu socjalnego. Według Was politycy powinni w końcu przestać gnębić imigrantów z Unii, a skupić się na tych spoza niej, bo to ich jest więcej. My natomiast jesteśmy pracowitym narodem i zasiłków nie potrzebujemy.

~ Dawid

~ Olga

„Dobrze, że tak „mało” jest tych z Somalii i Pakistanu, którzy nie chcą się asymilować, ani pracować.”

„No przecież ktoś musi pracować na tych nierobów, w końcu my pracowity naród.”

Panel ekspertów Leczenie niepłodności

| porady 25

Od kilku lat nie mogę zajść w ciążę. Jakie leczenie powinnam podjąć?

Jeśli przyczynę niepłodności można usunąć i para odzyskuje naturalną płodność, mówimy o leczeniu przyczynowym. Bywa jednak, że przyczyny nie można ustalić lub jest niemożliwa do usunięcia i wtedy rozwiązaniem jest zastosowanie zaawansowanych technik wspomaganego rozrodu. Metody leczenia mogą być farmakologiczne, operacyjne, zmieniające tryb życia i wspomagające. Leczenie prowadzi się u kobiety, u mężczyzny lub równocześnie u obojga. Niepłodność to niemożność poczęcia dziecka w wyniku naturalnego zbliżenia płciowego bez stosowania antykoncepcji. Bezpłodność to trwałe i nieodwracalne zmiany w organizmie prowadzące do niemożności posiadania potomstwa.

Sposoby leczenia

Konsultacja wstępna w leczeniu niepłodności zwykle koncentruje się na podstawowych badaniach i próbie określenia przyczyny kłopotów z zajściem w ciążę oraz strategii po-

stępowania leczniczego. Lekarz przeprowadzi leczenie niepłodności, które pozwoli jak najszybciej uzyskać ciążę przy zachowaniu bezpieczeństwa leczenia i przy jak najmniejszym obciążeniu ryzykiem medycznym, stresem i kosztami. t Stymulacja jajeczkowania – owulacja hormonalna Metoda ta polega na podawaniu specjalnych leków pobudzających rozwój pęcherzyków jajnikowych. Zwiększa to szansę na prawidłową owulację. t Inseminacja domaciczna Inseminacja polega na wstrzyknięciu specjalnie przygotowanego nasienia bezpośrednio do jamy macicy. Wykonuje się ją z użyciem specjalnego, miękkiego cewnika. t In vitro - IVF/IMSI Leczenie IVF (in vitro) polega na uzyskaniu komórek jajowych od kobiety i nasienia od mężczyzny, a następnie połączenia jajeczek z plemnikami w laboratorium oraz przeniesienie uzyskanych w ten sposób zarodków do macicy kobiety.

Lek. Med.Robert Klimaszewski

SPECJALISTA POŁOŻNICTWA I CHORÓB KOBIECYCH Tooting Medical Centre 0208 767 8389 www.polski-lekarz.co.uk

Sprawdź www.polski-lekarz.co.uk! Wystarczy zeskanować kod

Potrzebujesz fachowej porady? Co tydzień nasi eksperci odpowiadają na wasze pytania Napisz do nas! redakcja@mail.goniec.com

Odszkodowanie dla pasażera za wypadek drogowy

Fot. Shutterstock

Brałem udział w wypadku drogowym. Jako pasażer. Czy mogę ubiegać się o odszkodowanie? Niezależnie od tego czy jest się pasażerem w samochodzie, taksówce, na motorze czy też w autobusie, w razie wypadku przysługuje nam prawo do wystąpienia o odszkodowanie za obrażenia ciała, utratę zarobków (nieobecność w pracy) oraz za inne wydatki. Zazwyczaj pasażer ma ułatwioną drogę do uzyskania odszkodowania gdyż zwykle nie można obwinić go za powstały wypadek. Warto także pamiętać, że odszkodowanie wypłaca firma ubezpieczeniowa, więc jeśli sprawcą wypadku była osoba bliska, na przykład członek rodziny, także warto wystąpić

o odszkodowanie dla pasażera, gdyż wypłaci je ubezpieczyciel. Bezpłatne konsultacje w języku polskim z zakresu odszkodowań za wypadki drogowe zapewnia kancelaria Slater Gordon pod numerami: 075 14 65 18 41 i 033 00 36 00 05.

Łukasz Wójcik LLM Litigation Executive Odszkodowania Powypadkowe Adwokaci Slater Gordon

26 goniec kulturalny

Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

joanna.szmatula@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na adres: joanna.szmatula@ mail.goniec.com.

The Imitation Game

Więcej na:

reżyseria: Morten Tyldum

Wybitny zespół specjalistów pracuje pod okiem genialnego matematyka Alana Turinga. Wszyscy głowią się nad złamaniem skomplikowanego kodu, którym posługują się naziści. Ich dokonania, oparte także na pracy polskich naukowców, są jedną z przyczyn szybszego niż się spodziewano zakończenia wojny. Po tych wydarzeniach Turing przystępuje do badań, których efektem będzie największa rewolucja naszych czasów – powstanie komputera. Mimo ogromnych zasług, brytyjski geniusz wkrótce wpadnie w poważne kłopoty. W rolach głównych: Benedict Cumberbatch, Keira Knightley.

The Hunger Games: Mockingjay Part 1

reżyseria: Francis Lawrence

To już trzecia odsłona jednego z największych kinowych hitów ostatnich lat. Katniss wraz z matką i siostrą mieszka w podziemnym dystrykcie trzynastym. Ten, wbrew temu co głosi propaganda, przetrwał zemstę Kapitolu. Rebelianci, z nowymi przywódcami na czele przygotowują się do walki. Katniss zgadza się wziąć w niej udział i wkrótce staje się symbolem oporu przeciw tyranii prezydenta. W rolach głównych: Jennifer Lawrence, Josh Hutcherson, Liam Hemsworth, Donald Sutherland. Po raz pierwszy w „Igrzyskach śmierci” w jednej z ważniejszych ról zobaczymy także Julianne Moore. 7 listopada 2014

polishculture.org.uk, efginternational.com, efglondonjazzfestival. org.uk

Goniec kulturalny Leszek Możdżer, Lars Danielsson, Zohar Fresco

Fot. Przemek Krzakiewicz

London Jazz Festival London Jazz Festival to chyba największe wydarzenie muzyczne w Londynie poświęcone muzyce jazzowej. W tym roku – wzorem poprzednich edycji – nie zabraknie najlepszych polskich muzyków. Program zapowiada się chyba jeszcze lepiej niż w poprzednim roku, bo w Londynie odbędzie się między innymi koncert poświęcony Jarkowi

Śmietanie (15 listopada, Jazz Cafe POSK), zmarłemu w ub. roku gitarzyście jazzowemu i kompozytorowi, koncert młodej i utalentowanej wokalistki i skrzypaczki (19 listopada, Royal Albert Hall). To jednak dopiero początek. Na festiwalu usłyszymy także grę Tomasza Stańko New York Quartet (20 listopada, Barbican), Leszka Możdżera (21 listo-

Drewniane perły

Willie Garnett Big Band i Stan Reynolds

i ciarki na plecach

– Materiał wybuchowy, pełen kipiącej emocji. Zostawia łzy i ciarki na plecach – mówi o Kapeli Hanki Wójciak, Muniek Staszczyk. Koncertowi niezwykłego duetu Hanki Wójciak (śpiew) oraz Jacka Długosza (gitara) będzie towarzyszyć wystawa fotograficzna o drewnianych perłach Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce, która jest owocem konkursu filmowo-fotograficznego „Odkryj Szlak”.

cena: free 7 listopada, POSK, 238-246 King Street, Londyn

pada, Cadogan Hall), a także Michała Urbaniaka (21 listopada, The Crypt). Jedną z ciekawszych propozycji podczas tego muzycznego wydarzenia będzie pokaz filmu w reżyserii Romana Polańskiego z 1962 roku – „Nóż w wodzie” z muzyką Krzysztofa Komedy (15 listopada, Barbican Cinema), podczas którego zagra także Marcin Masecki.

28 listopada, Jazz Cafe POSK, Londyn, cena: £10

Zespół Willie Garnetta, który w Jazz Cafe występuje w każdy ostatni piątek miesiąca, prezentując znane standardy jazzowe, jest co roku inicjatorem specjalnego koncertu charytatywnego. Tym razem muzycy zaprosili do współpracy jedną z najlepszych londyńskich orkiestr jazzowych – pod kierownictwem Stana Reynoldsa. Zarówno grupa Willie Garnetta, jak i orkiestra Stana Reynoldsa z pewnością zaprezentuje to co najlepsze w muzyce jazzowej. Całkowity dochód z koncertu przeznaczony będzie na szpital dziecięcy Great Ormond. Więcej informacji na stronie: www.jazzcafeposk.org.

| goniec kulturalny 27

koncerty Damon Albarn Royal Albert Hall London cena: od £44 kiedy: 15 listopada

Bonobo Alexandra Palace, London cena: od £75 kiedy: 28 listopada

Passenger O2 Academy, Bristol cena: od £37 kiedy: 15 listopada

Bring Me The Horizon The SSE Arena Wembley London cena: od £53 kiedy: 5 grudnia

Jack White & Lucius The O2 Arena, London cena: od £33 kiedy: 19 listopada

Hozier O2 Academy Oxford cena: od £30 kiedy: 16 grudnia

Banks Brixton Academy, London cena: od £35 kiedy: 23 listopada

The Who The O2 Arena, London cena: od £88 kiedy: 18 grudnia

The Jesus & Mary Chain The Troxy, London cena: od £50 kiedy: 24 listopada

Andre Rieu The SSE Arena Wembley, London cena: od £74 kiedy: 20 grudnia

Gary Numan Eventim Apollo, London cena: od £40 kiedy: 28 listopada

Fatboy Slim Brixton Academy, London cena: od £35 kiedy: 20 grudnia

28 goniec kulturalny

Morrissey w Londynie 22-23 listopada Barbican Centre Silk St London, EC2Y 8DS Cena:

£5

Framed Film Festival

Trzecia edycja tego międzynarodowego festiwalu kierowana jest do najmłodszych widzów. Dlatego też w programie znalazły się warsztaty i filmy przeznaczone dla dzieci w wieku od 4-11 lat. Na zdjęciu kadr z filmu „A Christmoose Story”, który będzie można obejrzeć już 22 listopada.

Ten artysta wymyka się jakimkolwiek regułom i schematom. W Wielkiej Brytanii uważa się go za króla niezależnego rocka, obok którego nie sposób przejść obojętnie. Ci, którzy chcą dowiedzieć się o nim jeszcze więcej, powinni zaopatrzyć się w niedawno wydaną autobiografię muzyka.

cena: od £61 29 listopada, The O2 Arena, Londyn

spektakle Damn Yankees Landor Theatre 70 Landor Rd, SW9 9PH cena: £20 kiedy: do 8 listopada Uncle Vanya St James Theatre 12 Palace St London, SW1E 5JA cena: od £15-39.50 kiedy: do 8 listopada

Wet House Soho Theatre 21 Dean St London, W1D 3NE cena: od £17.50-22.50 kiedy: do 16 listopada

Selfie Ambassadors Theatre West Street London, WC2H 9ND cena: £17.50-25 kiedy: do 26 listopada

Forbidden Broadway Vaudeville Theatre London, WC2R 0NH cena: £20-75 kiedy: do 22 listopada

Henry IV Donmar Warehouse 41 Earlham St, WC2H 9LX cena: £10-35 kiedy: do 29 listopada

Neville’s Island Duke of York’s Theatre London, WC2N 4BG cena: od £15-55 kiedy: do 3 stycznia

Here Lies Love National Theatre, Dorfman London, SE1 9PX cena: od £15-45 kiedy: do 8 stycznia

East Is East Trafalgar Studios 14 Whitehall SW1A 2DY cena: od £15-52.50 kiedy: do 3 stycznia

King Charles III Wyndham’s Theatre Charing Cross Road London, WC2H 0DA cena: od £10-57.50 kiedy: do 31 stycznia

dla dzieci Fantastic Mr Fox Little Angel Theatre 14 Dagmar, Passage Cross Street London, N1 2DN cena: £14 kiedy: do 9 listopada Bach To Baby St John of Jerusalem Churchyard Hackney Lauriston Rd, E9 7DH cena: £10, dzieci: free kiedy: 12 listopada The Town Mouse and the Country Mouse Puppet Theatre Barge Little Venice

O PORTRETACH 7 listopada 2014

festiwale Blomfield Rd London, W9 2PF cena: £12 kiedy: 16 listopada Dusk Young Vic , 66 The Cut London, SE1 8LZ cena: £10 kiedy: do 29 listopada Toy Stories V&A Museum of Childhood London, E2 9PA cena: free kiedy: do 14 grudnia Horrible Histories: Spies Imperial War Museum Lambeth Rd

London, SE1 6HZ cena: £6.20 kiedy: do 4 stycznia We’re Going on a Bear Hunt Albany Theatre Deptford SE8 4AG cena: £8-10 kiedy: do 4 stycznia Paddington: Illustrated & Animated House of Illustration 2 Granary Square London, N1C 4BH cena: £4 kiedy: do 4 stycznia

Beano Town at St Pancras St Pancras International London, N1C 4QP cena: free kiedy: do 5 stycznia Cindermouse Little Angel Theatre London, N1 2DN cena: £14 kiedy: od 20 listopada do 1 lutego It’s My Party V&A Museum of Childhood Cambridge Heath Road London, E2 9PA cena: free kiedy: do 5 lipca

Giovanni Battista Moroni to jeden z najwybitniejszych portrecistów tworzących w XVI wieku, choć tak naprawdę wielkość jego prac doceniono w XIX wieku. Jego najbardziej znanym dziełem jest „Portret krawca”.

Lord Mayor’s Show and Fireworks Guildhall Gresham St London, EC2V 7HH cena: free kiedy: 8 listopada Great British Bioscience Festival Museum Gardens Bethnal Green, London cena: free kiedy: 14-16 listopada Photomonth Festival of Photography East London cena: free kiedy: do 30 listopada

do 25 stycznia, Royal Academy of Arts, Londyn, cena: £10

| goniec kulturalny 29

Wyjście poza

rockowe brzmienia Po zakończeniu programu „X Factor” wielu wróżyło jej szybką karierę. Lisowska dała się wtedy poznać jako zadziorna, młoda rockowa wokalistka, która z równie wielkim zaangażowaniem potraﬁ zaśpiewać ckliwą, romantyczną balladę. I tak się stało – wkrótce na rynku pojawił się jej debiutancki minialbum, a zawarte tu kawałki szybko powędrowały na szczyty list przebojów.

Czy koty mają pępki?

Autor szuka naukowych wyjaśnień zjawisk, które wielu uważa za oczywiste i tłumaczy, dlaczego tak wygląda nasz świat. Odpowiada na pytania: Ile tostów można opiec przy pomocy pioruna? Czy drzewa chorują na raka? dla dzieci, cena: £5

książka

– Podstawowym założeniem mojego drugiego albumu studyjnego było brak ograniczeń stylistycznych i wyjście poza kręgi rockowego brzmienia, którym charakteryzowała się płyta „Aero-Plan” – mówi o swoim najnowszym krążku Ewelina Lisowska. – Nie zamykam się na inne brzmienia muzyczne i ta płyta jest tego najlepszym dowodem – dodaje. Usłyszymy tu takie utwory jak tytułowe „Nowe horyzonty”, „Na obcy ląd”, „Zaklinam czas” czy „Wszystko od nowa”.

Ta młoda, wyglądająca jak nastolatka gwiazda ma już na swoim koncie EP-kę „Ewelina Lisowska” oraz debiutancki album „Aero-Plan”. Krążek ten znalazł się w zestawieniu 10 polskich bestsellerów płytowych. Do tej pory jej największymi przebojami okazały się „Nieodporny rozum”, „W stronę słońca” (oba dotarły na pierwsze miejsce listy najczęściej granych utworów w polskich rozgłośniach radiowych) czy „Jutra nie będzie”. To jednak nie wszystko – w czasach kiedy

cena: £9

Życie Adeli, FILM DVD, CENA: £6

Faceci z sieci 30-letnia Karolina postanawia rzucić wyzwanie losowi i… zakochać się przez Internet. Do zadania podchodzi metodycznie, jak do najprawdziwszego biznes planu – w końcu chodzi o jej przyszłość.

cena: £3

Silence The Youth Glen Gilbert jako jedyny został w zespole Hide The Knives w 2010 r., kiedy po wydaniu debiutanckiej płyty pozostali muzycy odeszli z grupy. W 2014 roku Glen wskrzesił projekt. Efekt – znacznie mroczniejszy i jeszcze lepszy album. cena: £13

HOUSE OF CARDS. SEZON 2

płyta

Pierwsze zauroczenie, pierwszy seks, pierwszy raz złamane serce. Życie Adeli zmieni się na zawsze, gdy spotka starszą od siebie, odważną Emmę. Film zdobył Złotą Palmę w Cannes.

płyta

o popularności muzyka świadczy nie tylko liczba sprzedanych płyt i liczba osób na koncertach, nie mniej ważnym wskaźnikiem jest liczba wyświetleń na YouTube. Na tym polu ta młoda gwiazda także odniosła sukces – jej wszystkie teledyski liczą ponad 50 milionów odsłon. A jej kariera dopiero się rozkręca.

To jeden z najlepszych seriali ostatnich lat. Główni bohaterowie – Frank (genialny Kevin Spacey co jakiś czas patrzący znacząco na widza) i jego żona Clarie nie cofną się przed niczym, żeby osiągnąć swój cel.

SUNSET

OVERDRIVE W wyniku katastrofy mieszkańcy miasta zmienili się w groźne supermutanty. Sunset Overdrive to strzelanka w otwartym świecie, w której gracz igra ze śmiercią, mając do dyspozycji cały arsenał broni i nadludzkie umiejętności.

gra

Xbox One cena: £39.85

serial, cena: £17.40

30 goniec kulturalny

Fabrykantka aniołków

książka gra

Xbox One

X-Men:

Z Valö, małej wyspy w pobliżu Fjällbacki, znika rodzina – wszyscy z wyjątkiem rocznej Ebby. Po latach wraca na wyspę jako dorosła kobieta. Po rozpoczęciu prac remontowych niemal ginie w tajemniczym pożarze.

Przeszłość, która nadejdzie

Gdy armie morderczych robotów zagrażają istnieniu ludzi i mutantów, bohaterowie trylogii X-Men łączą siły ze swymi młodszymi wcieleniami, by stoczyć walkę o przeszłość i uratować przyszłość.

cena: £6

Just Dance 2015 Gra zawiera nie tylko nowe utwory, ale i dodatkowe opcje związane z serwisami społecznościowymi. Kolejną nową funkcją jest tryb pretendenta, który pozwala zmierzyć się w dowolnym momencie z kimkolwiek na świecie.

film

cena: £12

cena: £33.99

TLEN (DELUXE EDITION)

DVD

Singiel Kasi Popowskiej „Przyjdzie taki dzień” okazał się jedną z najpopularniejszych piosenek w polskich rozgłośniach radiowych w ostatnim czasie. Pytanie, czy płyta powtórzy ten sukces?

płyta CD, cena: £9

Polskie traumy – Cichy ﬁlm wielkich pytań nurtujących nas wszystkich: o zło, wiarę, naszą tożsamość i kraj. To jeden z najdojrzalszych filmów ostatnich lat – napisał o „Idzie” w „Gazecie Wyborczej” Tadeusz Sobolewski. To zresztą nie odosobniona opinia – film „Ida” w reżyserii Pawła Pawlikowskiego spotkał się nie tylko z przychylnością krytyków, ale i widzów, jest też

laureatem wielu prestiżowych nagród. – Odarta ze zbędnej techniki, ta znakomita fabuła dotyka kwestii narodowej, ale też osobistej tożsamości oraz ukazuje potrzebę wiary w ten zdumiewający świat – pisał „The New York Times”. Akcja filmu toczy się w l. 60., tłem jest tu szara rzeczywistość PRL-u. Anna czeka na święcenia zakonne. Zanim przyjmie święcenia musi jednak odwiedzić Wandę, ciotkę i jedyną krewną (w tej roli znakomita Agata Kulesza – na zdjęciu). Obie kobiety zaczynają wspólną podróż, która ma pomóc im w zrozumieniu tragicznej historii ich rodziny i prawdę o tym kim są. Dawid Ogrodnik i Agata Kulesza

Konkurs! WYGRAJ BILET! 1. 2.

Do wygrania zaproszenia na spektakl Ania z Zielonego Wzgórza 23.11.2014 o godzinie 14.00. Aby wziąć udział w konkursie wystarczy przesłać swoje zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail.goniec.com, z dopiskiem „Ania z Zielonego Wzgórza”. Do wygrania zaproszenia na kabaret Łowcy.B 23.11.2014 o godzinie 17.00. Aby wziąć udział w konkursie wystarczy przesłać swoje zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail.goniec.com, z dopiskiem „Łowcy.B”. Aby wziąć udział w losowaniu nagród wystarczy wysłać email na adres konkurs@mail.goniec.com, w tytule umieścić dopisek „nagrody” (np. Koncert Coventry), a w treści podać swoje imię, nazwisko, numer telefonu oraz adres zamieszkania. Polub nas na Facebooku, a zwiększysz swoją szansę na wygraną! Zwycięzcy zostaną poinformowani drogą mailową.

Więcej nagród do zgarnięcia na Facebooku! 7 listopada 2014

http://www.facebook.com/Goniec.com.Polski

FILM DVD, CENA: £6

Odszkodowania

ubezpieczenia cz. II

s. 32 Idziemy do lekarza s. 33 Wypadek przy pracy. co dalej? s. 35 opieka społeczna kontra rodzice s. 36 Od czego warto się ubezpieczyć s. 37 Zaginiony bagaż. Co robić?

32 odszkodowania i ubezpieczenia

Idziemy

do lekarza

Gdzie znaleźć dentystę? Ile zapłacę za leki? Jak dostać się do specjalisty? Kiedy dzwonić po pogotowie? Poniżej garść podstawowych informacji, jak korzystać z usług służby zdrowia w Wielkiej Brytanii. >> Anna Dobiecka Pierwszy kontakt

W ramach NHS (National Health Service), podobnie jak w Polsce, obowiązuje system lekarzy pierwszego kontaktu, zwanych GP (General Practicioner). Jeśli masz problem ze zdrowiem, najpierw powinieneś się skierować do swojego GP. Od niego możesz dopiero uzyskać skierowanie na leczenie szpitalne, badania czy specjalistyczne konsultacje. Wiele podstawowych badań jak pobieranie krwi czy pobieranie wymazów może wykonać twój lekarz, ktory następnie wysyła próbki do laboratorium i kilka dni później zadzwoni do ciebie z wynikami. Jeśli GP nie jest w stanie zaradzić dolegliwości, wskaże ci placówki i specjalistów, którzy pomogą w dalszym leczeniu. Mimo że media ciągle nagłaśniają problemy finansowe brytyjskiej opieki zdrowotnej, rezydenci mogą korzystać bezpłatnie z większości usług NHS. – W momencie, w którym dostałam numer NIN, zgłosiłam się do przychodni, która znajdowała się najbliżej mojego domu – wspomina Ewa, która dwa lata temu sprowadziła się do Brighton. – Aby zarejestrować się w „surgery” musiałam jedynie wypełnić formularz. W ciągu paru dni mogłam pójść do lekarza i dostać leki na astmę, na którą choruję już od lat – zaznacza. Ważne jest, aby korzystać z placówek oznaczonych logo NHS, tylko one oferują darmową opiekę.

Kiedy dopadnie cię grypa...

...a w twojej przychodni nie było już możliwości umówienia wizyty lekarskiej, zawsze możesz pójść do tzw. walk-in centre. Jest to darmowa forma opieki medycznej i tutaj również możemy się zgłosić, gdy żadna z przychodni nie zechce nas zarejestrować. W walk7 listopada 2014

National Health Service (NHS) wspólna nazwa dla trzech z czterech systemów służby zdrowia w Wielkiej Brytanii, finansowanych ze środków publicznych. Są one utrzymywane głównie dzięki wpływom z podatków, w mniejszym zakresie z polis zdrowotnych. Budżet angielskiej NHS w roku 2012-2013 wynosił 108,9 miliarda funtów. NHS świadczy pełny zakres usług medycznych, przy czym zdecydowana większość z nich jest wol-

na od opłat dla wszystkich, którzy mają status rezydenta Wielkiej Brytanii. Jedynie angielska NHS jest oﬁcjalnie nazywana National Health Service, dla pozostałych są stosowane nazwy NHS Scotland (Szkocja) i NHS Wales (Walia). Dla oznaczenia Health and Social Care in Northern Ireland (Służby Zdrowia i Opieki Społecznej w Irlandii Północnej) dużo częściej stosowany jest skrót HSC, rzadziej

– NHS. Każdy z systemów działa niezależnie i odpowiada politycznie przed właściwym rządem, odpowiednio: Rządem Szkocji, Rządem Walii, Władzą Wykonawczą Irlandii Północnej oraz Rządem Wielkiej Brytanii. National Health Service (trzy wyżej wymienione systemy służby zdrowia) jest piątym pod względem wielkości pracodawcą na świecie, zatrudniając około 1,7 mln ludzi.

| odszkodowania i ubezpieczenia 33 in centre można też zasięgnąć porady, gdy nam coś dolega, kierując się do najbliższej placówki. – Do tej pory, gdy córka źle się czuła, zwykle jechałam na pogotowie do najbliższego szpitala – tłumaczy Aneta z Gravesend, mama 3-letniej Oli. – Dopiero koleżanka powiedziała mi o walk-in centre. Choć może w White Horse Surgery czasem się dłużej czeka na wizytę, to przynajmniej nie dołuje mnie całe to szpitalne otoczenie – przyznaje.

Gdy boli ząb

Na terenie Wielkiej Brytanii płaci się za wszelkie zabiegi dentystyczne, ale istnieje tu rozróżnienie pomiędzy dentystami prywatnymi i tymi z NHS. Ci pierwsi oferują pełny zakres usług stomatologicznych (także stomatologię kosmetyczną), ale należy też samodzielnie pokryć wszelkie koszty (wg cennika danego dentysty). Ci drudzy, w ramach NHS oferują tylko usługi w zakresie podstawowym. Są to badania kontrolne, rentgen, zabiegi niechirurgiczne np. leczenie paradontozy, małych ubytków, protezy, usuwanie zębów, leczenie kanałowe. Mogą też wydać skierowanie na specjalistyczne leczenie szpitalne. Natomiast jeśli chcemy wybielić zęby, bądź uzyskać białe

wypełnienia w zębach trzonowych, musimy dopłacić. – Ostatnio mój dentysta zaoferował mi plombę amalgamatową, za którą nie musiałabym płacić, bo pobieram working tax credit – tłumaczy Sławek Lisiecki z Sevenoaks. – Gdy poprosiłem o białe wypełnienie, wycenił je na 70 funtów. Nie dziwię się, że tylu Brytyjczyków lata do Polski leczyć zęby – dodaje.

Ciąża i poród

– Podoba mi się fakt, że w Anglii ciążę traktuje się jak normalny stan, a nie jak chorobę, na którą kobieta musi wziąć zwolnienie z pracy – podkreśla 25-letnia Edyta Zając, mama 14-miesięcznej Malwinki. – Zdrowej ciężarnej kobiecie nikt nie podaje niepotrzebnych leków czy suplementów, nie wykonuje setek badań. Ciążę pro-

wadzi położna, która rękoma potrafi sprawdzić, jak ułożone jest dziecko – zauważa. – Trafiłam na świetną położną, która pomogła mi napisać mój plan porodu (birth plan) i podtrzymywała na duchu – zaznacza 34-letnia Gosia, która w Anglii rodziła swoje drugie dziecko. czytaj więcej na str. 34 advertorial

Wypadek przy pracy. CO DALEJ?

Wypadek w pracy może wywrócić nasze życie do góry nogami. Jeśli przyczyną wypadku było zaniedbanie pracodawcy, wniesienie sprawy o odszkodowanie to nie tylko szansa uzyskania rekompensaty za odniesione obrażenia, ale także uzyskania utraconych zarobków oraz otrzymania leczenia, które pomoże nam jak najszybciej powrócić do normalnego trybu życia. Rozmawiamy z Małgorzatą Oborzyńską z kancelarii Osbornes. Co może być podstawą do rozpoczęcia sprawy o odszkodowanie? – Pracodawca jest prawnie zobowiązany zapewnić pracownikowi bezpieczny system pracy, co wiąże się z zapewnieniem odpowiednich narzędzi i materiałów, a także odpowiedniego szkolenia oraz nadzoru w pracy. Pracodawca będzie także odpowiedzialny za wypadek spowodowany zaniedbaniem współpracowników. Czy pracodawca może zwolnić pracownika z powodu sprawy odszkodowawczej? – Nie, takie zwolnienie byłoby bezprawne i może stanowić podstawę osobnej sprawy (z zakresu prawa pracy) przeciwko pracodawcy. Proszę pamiętać, że w większości przypadków sprawą o odszkodowanie będzie zajmowała się firma ubezpieczeniowa. Oznacza to, że osoby, z którymi pracujemy na codzień, nie będą wiedziały o szczegółach dotyczących sprawy. Nie powinno więc dojść do wiktymizacji w pracy. Oczywiście rozumiemy, że ubieganie

się o odszkodowanie od pracodawcy może być bardzo stresujące i zawsze przed rozpoczęciem jakiegokolwiek postępowania omawiamy z klientami ich obawy. Czy mogłaby Pani podać przykładowe sprawy, w których udało Wam się uzyskać odszkodowanie? – Obecnie reprezentujemy Pana, który spadł ze znacznej wysokości myjąc okna w pracy i odniósł obrażenia głowy, nadgarstka oraz stracił kilka zębów. Sprawa jest nadal w toku, ale wynegocjowaliśmy dla klienta rehabilitację, za która zapłacił pozwany i dzięki temu umożliwiliśmy mu wczesny powrót do pracy. Niedawno reprezentowaliśmy pracownika placu budowy, który złamał nogę w pracy. Próbował on dojść do maszyny, którą obsługiwał, gdy nagle został potrącony przez wózek widłowy. Wbrew zasadom prawa budowlanego, na placu nie było wyznaczonych osobnych dróg poruszania się dla pieszych i pojazdów. Sprawa została zakończona

ugodą pozasądową i udało nam się wynegocjować dla klienta £90,000. Wynegocjowaliśmy także £99,000 dla rowerzysty, który został potrącony na skrzyżowaniu i odniósł obrażenia barku powstrzymujące go od powrotu do pracy jako cukiernik. W innych sprawach uzyskaliśmy £24,000 dla barmana, który spadł ze schodów w pracy i odniósł obrażenia pleców, znosząc do piwnicy skrzynkę wina oraz £2,500 dla kierowniczki gastronomii, która poślizgnęła się w pracy na oleju i odpadkach jedzenia i odczuwała przez pewien czas ból w plecach jako rezultat upadku. Kancelaria prawnicza Osbornes jest polecana przez niezależne i prestiżowe rankingi Chambers & Partners oraz The Legal 500 jako jedna z najlepszych firm działających w tym zakresie. Jesteśmy także akredytowani jako specjaliści w sprawach odszkodowawczych przez Law Society oraz organizację APIL.

Osbornes jest kancelarią prawną działającą już od 40 lat. Aby dowiedzieć się, czy możemy Ci pomóc, skontaktuj się z naszym polskim zespołem: 0207 482 8437 020 7485 8450 07860951518 polish@osbornes.net

34 odszkodowania i ubezpieczenia dokończenie ze str. 33 – A najlepsze jest to, że za opiekę okołoporodową się nie płaci. Wszystko jest tu za darmo, w tym dwa badania usg, leki, dentysta, badania krwi, moczu, a nawet szkoła rodzenia. Gdy pomyślę ile kosztowała nas z mężem w Polsce pierwsza ciąża... – podkreśla. Natomiast Justynę Walczak niepokoił fakt, że w Anglii podczas ciąży wie tak mało na temat swojego zdrowia, że nie robi badań i że tylko raz widział ją ginekolog. – Lęk o zdrowie dziecka była tak silny, że zdecydowałam się na prywatne usługi medyczne – przyznaje. – Różnica w prowadzeniu ciąży między Polską a Anglią polega na tym, że w Polsce ciążę prowadzi lekarz specjalista, podczas gdy w UK jest to położna – tłumaczy ginekolog, doktor Krystyna Tajchman. – A Polki przyzwyczajone do innych standardów oczekują informacji na temat swojego płodu, których jest w stanie udzielić tylko lekarz specjalista. W UK standardem są dwie wizyty w czasie ciąży, podczas gdy polscy lekarze są dostępni w każdej chwili, kiedy tylko pacjentka ma jakiekolwiek obawy lub pytania związane ze swoją ciążą – wyjaśnia.

Pomocne informacje - Najbliższą placówkę zajmującą się zdrowiem seksualnym znajdziesz dzięki wyszukiwarce na stronie NHS www. nhs.uk/service-search/sexual-health-information-andsupport/locationsearch/734 - Informacje związane z przerywaniem ciąży można znaleźć na stronie www.nhs.uk/ livewell/sexualhealth/pages/ abortionyouroptions.aspx - Pomocy dotyczącej spraw intymnych udziela również Polskie Centrum Zdrowia Seksualnego w Londynie; www. pczs.org - Jeśli stale zażywasz leki, tu znajdziesz porady, jak obniżyć płatność za recepty: w w w.nhs.uk/NHSEngland/ Healthcosts/Pages/PPC.aspx - Pomoc w przypadku problemów stomatologicznych uzyskasz dzwoniąc pod: 0300 330 1348 - Jeśli potrzebujesz wsparcia psychologicznego w języku polskim, skontaktuj się z Polish Psychologists’ Association; www.polishpsychologists.org/ 7 listopada 2014

Cennik usług medycznych w UK W Wielkiej Brytanii za leki wnosi się opłatę ryczałtową. Od 01.04.2014 r. płatność za receptę wynosi £8,05, jeśli wykupujesz podwójną dawkę leku, to odpowiednio 16,10. Osoby zażywające leki na stałe mogą wykupić tzw. prescription prepayment certificates, który pozwala zredukować koszty. Do odpłatnych usług NHS należą zabiegi dentystyczne.

Podczas porodu pacjentki w Wielkiej Brytanii są traktowane z szacunkiem, same decydują o rodzajach zabiegów, a wszystko może odbywać się bezpłatnie w asyście bliskiej osoby. – Byłam w szoku, gdy po porodzie dostałam kartę, z której mogłam wybrać sobie rodzaj posiłku na obiad (koszerny, halal, dla wegetarian, dla diabetyków) łącznie z lodami na deser – mając w pamięci polską szpitalną kuchnię... – wspomina Gosia.

Antykoncepcja i aborcja

– W Anglii niezwykle łatwo o antykoncepcję – przyznaje 23-letnia Kasia. – Na początku poprosiłam swojego GP o tabletki i je dostałam, ale lekarz doradził mi też, że nie muszę czekać na wizytę, tylko mogę iść w każdej chwili do któregoś z centrów planowania rodziny (family planning clinic), niektórych specjalistycznych klinik (np. genitourinary medicine – GUM clinics), klinik zdrowia seksualnego itd. gdzie mogę otrzymać za darmo co najmniej darmowe prezerwatywy czy pigułki „po stosunku” – zauważa. Kliniki zdrowia seksualnego zajmują się głównie poradami oraz leczeniem

Za leczenie zębów w zależności od rodzaju potrzebnych badań i zabiegów zapłacisz odpowiednio: • £18,50 – diagnoza, planowanie leczenia, usuwanie kamienia • £50,50 – wypełnienie bądź usuwanie zęba • £219,00 – terapia kompleksowa, korony, mosty

Badania okulistyczne należą do bezpłatnych, ale, podobnie jak w Polsce, pacjent sam pokrywa koszty szkieł i oprawek. Zwykle z opłat za usługi medyczne są zwolnione dzieci, osoby starsze, renciści, kobiety w ciąży, chorzy na raka oraz osoby o niskich dochodach pobierające zasiłki i ich partnerzy.

W nagłych wypadkach Aby skontaktować się z pogotowiem ratunkowym, należy zadzwonić pod numer 999 lub 112 z telefonu komórkowego, nawet jeśli telefon nie posiada karty SIM. Połączenia te są bezpłatne. Poniżej przykłady sytuacji, które wymagają natychmiastowej interwencji lekarza: • utrata przytomności

• podejrzenie udaru mózgu • znaczna utrata krwi • podejrzenie złamania kości • głębokie rany, np. zadane nożem • podejrzenie zawału serca • trudności w oddychaniu • poważne oparzenia • ciężkie reakcje alergiczne • przedawkowanie

chorób przenoszonych drogą płciową. Można się udać do jednej z nich w każdej chwili, by wykonać bezpłatne testy na HIV czy inne choroby przenoszone drogą płciową, np. chlamydie. Wiele instytucji zajmuje się szeroko pojętą tematyką aborcji (nie tylko wykonywaniem zabiegów, ale także informacją, skierowaniem do specjalisty, wskazaniem np. psychologów itp.). Aborcja w UK jest legalna (do 24. tygodnia ciąży) i taki zabieg można wykonać za darmo, czyli na koszt NHS.

– Mimo że moja decyzja była świadoma, troszkę się zdziwiłam, jak wygląda przerwanie ciąży w UK. Czekanie w kolejce, narkoza, zabieg i do domu, wszystko tak taśmowo – tłumaczy 24-latka z Lewisham. – Trochę zrobiło mi się nieswojo. W Polsce wokół aborcji robi się okropny szum, zupełnie niepotrzebnie, ale tu w Anglii traktuje jak zabieg kosmetyczny. Chyba przydałoby się rozwiązanie „pośrodku” – dodaje.

| odszkodowania i ubezpieczenia 35 advertorial

Opieka społeczna kontra rodzice Opieka społeczna (Social Services) w UK ma obowiązek interweniować w każdym przypadku, gdy zachodzi obawa, że dziecko nie otrzymuje odpowiedniej opieki od swoich opiekunów. Aby zwrócić uwagę opieki społecznej dziecko nie musi być głodne albo nieodpowiednio ubrane. Zgłoszenie może być wysłane ze szkoły, kiedy zachowanie dziecka wskazuje, że w domu są problemy, lub przez policję, kiedy zostanie wezwana do domu, gdzie przebywają dzieci. Interwencja nie musi dotyczyć dzieci bezpośrednio. Obowiązek opieki społecznej, o którym mowa, dotyczy każdego dziecka przebywającego na terenie UK, bez względu na jego obywatelstwo czy prawo pobytu. W wielu przypadkach opieka społeczna pojawia się w życiu rodziny na krótko, jednak powody dla których rodzina została „zauważona” zostają zarejestrowane i mogą być wzięte pod uwagę w późniejszym czasie, przy kolejnej interwencji. Kiedy opieka społeczna uzna, że opieka ze strony opiekuna jest niewystarczająco dobra, na przykład ze względu na powtarzające się incydenreklama

ty przemocy bądź zaniedbania, może zorganizować konferencję (Child Protection Conference). Celem konferencji jest omówienie obaw związanych z bezpieczeństwem dziecka i ustalenie planu współpracy między rodzicami a opiekunem społecznym. Podczas konferencji często zawierana jest umowa z rodzicami zobowiązująca ich do określonego działania w celu poprawy sytuacji. Na konferencji może być obecny prawnik rodziców, do którego posiadania są uprawnieni w ramach darmowej pomocy (Legal Aid). Po konferencji opieka społeczna podejmuje decyzję czy rodzice są w stanie w danej chwili zapewnić należytą opiekę dziecku oraz czy możliwe jest monitorowanie ich postępów. Jeśli instytucja uzna, iż rodzice nie chcą współpracować i nie rozumieją obaw o bezpieczeństwo dzieci, bądź uważają je za bezpodstawne, składa wniosek do sądu o odebranie dziecka. Dziecko może zostać umiesz-

czone w rodzinie zastępczej lub w dalszej rodzinie, gdzie jego potrzeby będą należycie spełnione. Proces trwa do 26 tygodni i może zakończyć się umieszczeniem dzieci w rodzinie zastępczej na stałe bądź skierowaniem do adopcji. Bardzo ważne jest, aby rodzice skontaktowali się z prawnikiem już wtedy, kiedy otrzymają powiadomienie o konferencji, bądź kiedy dowiedzą się, że

sprawa o odebranie dzieci została skierowana do sądu. Każdy rodzic w takiej sytuacji, bez względu na wysokość dochodu, jest uprawniony do darmowej pomocy prawnej w ramach Legal Aid. Marta Ruszewska, Grazing Hill Law Partners, tel. 0207 354 1444, www.grazinghill.com.

36 odszkodowania i ubezpieczenia

Od czego warto się

reklama

ubezpieczyć Ubezpieczenia to dla wielu Polaków drażliwy temat – wielu nie widzi sensu choćby w ubezpieczeniach od nieszczęśliwych wypadków, licząc, że nic złego się nie stanie. Mimo wszystko jednak warto pomyśleć o tym, by – w razie nieszczęśliwego zdarzenia losowego – nie pozostać bez środków do życia. Jednym z najbardziej podstawowych rodzajów ubezpieczeń jest ubezpieczenie na życie, czyli Life Cover. Działa ono podobnie jak w Polsce – osoba zainteresowana wybiera kwotę, jaką w przypadku jej śmierci otrzyma wskazana osoba (lub wskazane osoby). Wtedy też polisa wygasa.

Na życie

W tym przypadku wysokość składki jest różna i zależy od wielu czynników – od tego, czy dana osoba jest palaczem, jaki zawód wykonuje, jaki jest jej stan zdrowia, czy uprawia sporty ekstremalne, w jakim jest wieku, a także od okresu ubezpieczenia. Główne rodzaje polis na życie dzielą się na te na czas określony (np. 50 lat – „term life insurance”) oraz na całe życie („wholeof-life policy”). W przypadku pierwszej polisy ubezpieczyciel wypłaci określoną kwotę, gdy śmierć nastąpi w czasie trwania umowy. Warto pamiętać o tym, że tego rodzaju polisy nie wypłacają odszkodowań w przypadku choroby, urazu czy niezdolności do pracy. Mogą go nie wypłacić także wtedy, gdy ubezpieczony w chwili śmierci był pod wpływem narkotyków i/lub alkoholu. Warto też sprawdzić czy pracodawca wypłaci odszkodowanie w przypadku naszej śmierci w pracy.

Od chorób przewlekłych

Ubezpieczony może zdecydować się także na Critical Illness Cover (CIC), czyli ubezpieczenie od chorób przewlekłych (krytycznych). W tym przypadku zabezpieczamy się na wypadek niektórych chorób – między innymi raka, stwardnienia rozsianego, zawału serca, udaru mózgu, choroby Alzheimera czy Parkinsona. Warunki umowy określają także, jak poważna

7 listopada 2014

musi być choroba, by wypłacono nam odszkodowanie – zaznaczają np. jak znaczny musi być ubytek słuchu (zazwyczaj musi to być nieodwracalna jego utrata). Podobnie jak w przypadku ubezpieczenia na życie, wybieramy kwotę, która zostanie nam wypłacona w przypadku choroby i płacimy odpowiednią składkę. W razie zdiagnozowania jednej z chorób objętych umową otrzymujemy odszkodowanie, a polisa wygasa. Dobrym rozwiązaniem jest połączenie CIC z Life Cover – ta opcja jest znacznie korzystniejsza niż samo CIC czy tylko ubezpieczenie na życie.

Chronimy mieszkania

W przypadku ubezpieczenia domu dużą część składki stanowi sama działka, na której stoi dom. Z kolei ubezpieczenie samego budynku to mniej więcej kwota, za jaką można go odbudować – na wypadek gdyby uległ zniszczeniu. Cena ubezpieczenia zależy w dużej mierze od lokalizacji domu – choćby od tego czy w okolicy zdarzają się podtopienia. Podstawowa polisa to taka, w której ubezpieczający wypłaca odszkodowanie w przypadku pożaru czy powodzi. Jeżeli chcemy ubezpieczyć mieszkanie, warto wykupić polisę, która ochroni to, co znajduje się w środku (Content insurance) – chodzi między innymi o meble, sprzęty elektroniczne, ubrania, wyroby od jubilera, pieniądze itp. Firmy ubezpieczające oferują zazwyczaj dwa typy tego ubezpieczenia – „Newfor-old”, czyli wymiana na nowe (pokryje koszty skradzionych rzeczy lub koszty naprawy rzeczy zniszczonych) oraz „Wear and Tear” (tu także zostaną nam zwrócone koszty, ale będą one pomniejszone o zużycie danego przedmiotu).

| odszkodowania i ubezpieczenia 37 Pomocne informacje Od czego między innymi zależy kwota ubezpieczenia domu? • rodzaj budynku (semi-detached, terraced, ﬂat itp.) • rok budowy • liczba pokoi oraz łazienek • konstrukcja ścian i dachu • lokalizacja • rodzaje zabezpieczeń Polisa może być rozszerzona o opcję „Accidental damage cover”, czyli ubezpieczenie na wypadek niespodziewanych, przypadkowych zniszczeń, np. zalanie laptopa czy opcję „All risk cover” – ubezpieczamy przedmioty, które wynosimy z domu, np. aparat fotograficzny. Należy pamiętać, że – tak jak i w przypadku innych umów – mamy obowiązek czytania także tego, co napisano „drobnym druczkiem”. W warunkach umowy wyszczególnione zostają bowiem wszystkie ograniczenia czy wykluczenia. Nie powinniśmy się więc spodziewać odszkodowania w przypadku, gdy nasze drzwi nie spełniają wymaganych standardów.

Zaginiony bagaż. Co robić? Zgubienie bagażu na lotnisku to jedna z bardziej przykrych niespodzianek, która może nam się przytrafić podczas wyjazdu. Dlatego warto wiedzieć, co wtedy zrobić.

W tej sytuacji trzeba udać się do punktu zagubionego bagażu („Lost luggage”), gdzie musimy pokazać swoją kartę pokładową i odcinek potwierdzający nadanie bagażu (otrzymaliśmy go przy odprawie biletowopaszportowej). Tam wypełnimy tzw. PIR, czyli protokół nieprawidłowości bagażowej (formularz nieprawidłowości). Ten dokument załączamy do reklamacji, którą następnie składamy na ręce przewoźnika. Na jej rozpatrzenie ma do 30 dni. Reklamację można złożyć także w przypadku, gdy bagaż jest opóźniony. W przypadku zagubienia walizki czy torby część przewoźników ofe-

ruje drobną kwotę na zakup najpotrzebniejszych rzeczy (np. środków higieny). Jeżeli jednak linia nie wychodzi z tą propozycją, sami się o to upomnijmy. Jeśli nie dostaniemy bagażu w podanym na lotnisku terminie, powinniśmy zadzwonić do biura „lost luggage” i sprawdzić, jakie są postępy w naszej sprawie. Pamiętajmy o tym, że jeśli w walizce mieliśmy coś naprawdę

cennego (np. nowy, modny laptop), to linia nie pokryje jego kosztów (do odprawianego do luków bagażu nie powinniśmy wkładać nic kosztownego i drogocennego). Jeżeli przewozimy cenniejsze rzeczy, zgłośmy to w trakcie odprawy – wtedy będziemy mogli ubiegać się o większe odszkodowanie. Warto też pomyśleć o wykupieniu prywatnego ubezpieczenia podróżnego.

Jeżeli nasz bagaż został zgubiony, uszkodzony lub został dostarczony z opóźnieniem możemy domagać się odszkodowania w wysokości do 1.220 euro. Jego wysokość zależy od wartości samego bagażu. Skargę składamy w ciągu 7 dni lub 21 dni (w przypadku opóźnionego bagażu).

1918 roku – Niepodległość odzyskana w narodowy przetrwała jako marzenie, jako zez mrok kocel przez całą noc okupacji i pr – powiedział munistycznego totalitaryzmu ski podczas prezydent Bronisław Komorow ięta Niepodubiegłorocznych obchodów Św ękna lekcja ległości. Dodał też, że jest to pi patriotyzmu. amy o polDziś, gdy coraz rzadziej pamięt II wojny światoskich bohaterach z czasów I i t szczególnie wej, obchodzenie tego święta jes i historycznej. ięc m pa ia an ow ch za a dl e żn wa yśleć nad tym Warto też zatrzymać się i pom m, że to właśnie co stało się 11 listopada – o ty zyskała niewtedy, po 123 latach, Polska od różnych miejw y am zk ies m oć Ch . ść ło eg dl po żdym z nich scach Wielkiej Brytanii, w ka zie miesz(a przynajmniej w każdym, gd wnością ka spora grupa Polaków) z pe a upaznajdziemy ciekawe wydarzeni oment. miętniające ten historyczny m

Polska niepodległa

polska niepodległa

Pił–sunajdwięskksi ipoliitycDzni przmeciowwnicyski 11 listopada to ważne święto nie tylko dla Polaków mieszkających w kraju, ale i poza granicami. W oczach opinii międzynarodowej jest to data podpisania rozejmu pomiędzy Ententą i Cesarstwem Niemieckim w Compiègne, kończącego I wojnę światową, dla Polaków – data odzyskania niepodległości po 123 latach. Do najważniejszych punktów rozejmu zaliczyć można wycofanie Armii Cesarstwa Niemieckiego z Francji, Belgii, Luksemburga oraz Alzacji i Lotaryngii, wycofanie wojsk niemieckich na wschodzie na granicę z 1914 roku i internowanie niemieckiej floty. Dla nas ważny był XII artykuł, który przewidywał ewakuację wojsk Cesarstwa Niemieckiego m.in. z Austro-Węgier oraz ziem byłego już imperium rosyjskiego, a więc i z terenów polskich. W tym przypadku dużą rolę odegrał obecny podczas rozmów Roman Dmowski, po którego interwencji zmieniono zapis tego artykułu. Dmowski to bez wątpienia jeden z najważniejszych polskich działaczy tamtego okresu. Najważniejszym był jednak jego największy polityczny przeciwnik – Józef Piłsudski. Obaj mieli ogromny wpływ na sytuację Polski po I wojnie światowej, choć to Piłsudski sprawował najważniejsze funkcje i podporządkował sobie wojsko. I to z nim kojarzymy dziś święto 11 listopada.

Działacz i myśliciel

Dmowski uważany jest za jednego z najwybitniejszych polityków polskich. Urodził się w 1864 na warszawskiej Pradze, ukończył tamtejszy Uniwersytet. W 1889 roku został przyjęty do Ligii Polskiej, związku, który za cel miał niepodległość Polski ze wszystkimi jej ziemiami (cztery lata później przemianowano go na Ligę Narodową). W tym czasie Dmowski, za współorganizowanie manifestacji z okazji setnej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja został zesłany na dwa lata do Mitawy. Po powrocie zajął się współtworzeniem Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego. W 1903 roku wydał on książkę „Myśli nowoczesnego Polaka”, w której pisał m.in. „każdy ma obowiązek być czynnym obywatelem, znającym stan spraw politycznych swego kraju i wpływającym na ich bieg w miarę sił swoich. I wszyscy są za bieg tych spraw odpowiedzialni”. Roman Dmowski był zdania, że – jeszcze zanim doszło do wojny – Polska powinna sprzymierzyć się z Francją i Rosją przeciw Niemcom. Dla wielu Polaków było to nie do pomyślenia – sojusz z Rosją to nie była szansa, z której chcieliby skorzystać. Swoje poglądy szczegółowo opisał w książce „Niemcy, Rosja i kwestia polska”. W 1915 roku Dmowski wyjechał na Zachód, gdzie zamierzał działać na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości. Dwa lata później został prezesem Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu, mającego poparcie aliantów. Od 1919 roku formalnie przewodził też Delegacji Polskiej, która miała duży udział we współtworzeniu traktatu pokojowego po pokonaniu Niemiec. To m.in. dzięki temu uznano Polskę z Wielkopolską i Pomorzem Gdańskim, a także wyznaczono referendum na Warmii, Mazurach i Górnym Śląsku. To właśnie podpis Dmowskiego – obok Ignacego Paderewskiego – pojawił się na traktacie wersalskim z 29 czerwca 1919 roku. Dmowski był współzałożycielem Narodowej Demokracji (nazywanej endecją), uważa się go za głównego ideologa polskiego nacjonalizmu, jest jednym z sygnatariuszy traktatu wersalskiego. Mimo to jego nazwisko wymienia się także w innym kontekście – jest on uznawany za największego przeciwnika politycznego Józefa Piłsudskiego i wielu proponowanych przez niego rozwiązań.

Naczelnik i przewrót majowy

Choć i Dmowski, i Piłsudski odegrali ogromną rolę tak w odzyskaniu niepodległości, jak i budowaniu powojennej Polski, to nie da się ukryć, że to właśnie Piłsudski jest postacią-symbolem. I to z nim najbardziej kojarzy się data 11 listopada. Józef Piłsudski urodził się w 1867 roku w Zułowie pod Wilnem. Podczas studiów na Uniwersytecie w Charkowie związał się z socjalistyczno-rewolucyjnym ruchem „Narodnaja Wola”, za udział

7 listopada 2014

polska niepodlegĹ&#x201A;a w studenckich rozruchach zostaĹ&#x201A; jednak doĹ&#x203A;Ä&#x2021; szybko usuniÄ&#x2122;ty z uczelni. ZaangaĹźowaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; takĹźe w dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wileĹ&#x201E;skich socjalistĂłw i w 1887 roku zostaĹ&#x201A; aresztowany â&#x20AC;&#x201C; usĹ&#x201A;yszaĹ&#x201A; zarzut udziaĹ&#x201A;u w spisku, ktĂłrego celem byĹ&#x201A;o obalenie rosyjskiego cara Aleksandra II. PiĹ&#x201A;sudski usĹ&#x201A;yszaĹ&#x201A; wtedy wyrok â&#x20AC;&#x201C; piÄ&#x2122;Ä&#x2021; lat na Syberii. Po powrocie z zesĹ&#x201A;ania wstÄ&#x2026;piĹ&#x201A; w szeregi litewskiego oddziaĹ&#x201A;u Polskiej Partii Socjalistycznej. W roku 1910 w zaborze austriackim powstaĹ&#x201A;y dwie organizacje â&#x20AC;&#x201C; ZwiÄ&#x2026;zek Strzelecki we Lwowie oraz Towarzystwo Strzeleckie w Krakowie, a juĹź dwa lata pĂłĹşniej PiĹ&#x201A;sudski objÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; stanowisko Komendanta GĹ&#x201A;Ăłwnego ZwiÄ&#x2026;zkĂłw Strzeleckich. DziÄ&#x2122;ki niemu powstaĹ&#x201A;y teĹź Legiony Polskie i Polska Organizacja Wojskowa (POW). Od listopada 1918 roku do grudnia 1922, kiedy prezydentem kraju zostaĹ&#x201A; wybrany Gabriel Narutowicz, PiĹ&#x201A;sudski sprawowaĹ&#x201A; funkcjÄ&#x2122; Tymczasowego Naczelnika PaĹ&#x201E;stwa. I choÄ&#x2021; w 1923 roku wycofaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; z Ĺźycia politycznego, to wkrĂłtce, obserwujÄ&#x2026;c niepokojÄ&#x2026;cÄ&#x2026; sytuacjÄ&#x2122; w kraju, na czele wiernych oddziaĹ&#x201A;Ăłw wkroczyĹ&#x201A; do Warszawy i zmusiĹ&#x201A; do ustÄ&#x2026;pienia rzÄ&#x2026;d i gabinet prezydenta StanisĹ&#x201A;awa Wojciechowskiego. Wtedy teĹź, po przewrocie majowym (1926) rozpoczÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; siÄ&#x2122; okres zwany sanacjÄ&#x2026;. W praktyce PiĹ&#x201A;sudski sprawowaĹ&#x201A; wĹ&#x201A;adzÄ&#x2122; autorytarnÄ&#x2026;, ktĂłrej Ĺźaden organ nie byĹ&#x201A; w stanie podwaĹźyÄ&#x2021;. Jego Ĺ&#x203A;mierÄ&#x2021; w 1935 roku wywoĹ&#x201A;aĹ&#x201A;a ogromne poruszenie, a na ceremonii pogrzebowej zjawiĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; tĹ&#x201A;umy, by oddaÄ&#x2021; mu hoĹ&#x201A;d. Mimo wielu kontrowersji, ktĂłre wzbudzaĹ&#x201A;, PiĹ&#x201A;sudski do dziĹ&#x203A; uznawany jest za jednego z najwaĹźniejszych polskich przywĂłdcĂłw XX wieku.

SĹ&#x201A;ynne cytaty ~JĂłzefa~ PiĹ&#x201A;sudskiego

t #ZĘŤ [XZDJĘ´ËĽPOZN J OJF VMFD UP [XZDJĘ´TUXP zwyciÄ&#x2122;ĹźyÄ&#x2021; i spoczÄ&#x2026;Ä&#x2021; na laurach to klÄ&#x2122;ska. Kto chce, ten moĹźe, kto chce, ten zwyciÄ&#x2122;Ĺźa (â&#x20AC;Ś). t $IPĘŤ OJFSB[ NĂ&#x2DC;XJĘ´ P EVSOFK 1PMTDF XZmyĹ&#x203A;lam na PolskÄ&#x2122; i PolakĂłw, to przecieĹź tylko Polsce sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2122;. t (Â&#x2019;PXĘŠ NVSV OJF QS[FCJKFT[ BMF KFË&#x2018;MJ [BwiodĹ&#x201A;y inne metody naleĹźy sprĂłbowaÄ&#x2021; i tej. t +B UFHP QSPT[Ę´ QBOB OJF OB[ZXBN ,POstytucjÄ&#x2026;, ja to nazywam konstytutÄ&#x2026;. I wymyĹ&#x203A;liĹ&#x201A;em to sĹ&#x201A;owo, bo ono najbliĹźsze jest do prostituty. Pierdel, serdel, burdel. t /BSĂ&#x2DC;E LUĂ&#x2DC;SZ OJF T[BOVKF TXFK QS[FT[Â&#x2019;PË&#x2018;DJ nie zasĹ&#x201A;uguje na szacunek teraĹşniejszoĹ&#x203A;ci i nie ma prawa do przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci. t /BSĂ&#x2DC;E XTQBOJBÂ&#x2019;Z UZMLP MVE[JF LVyZ t /JF NB MFQT[FK QPËĽZXLJ DIPSPCPUXĂ&#x2DC;SD[FK dla bakteryj faĹ&#x201A;szu i legend, jak strach przed prawdÄ&#x2026; i brak woli. t 1BOJF NBST[BÂ&#x2019;LV B KBLJ QSPHSBN UFK partii? / Najprostszy z moĹźliwych. BiÄ&#x2021; ku..y i zĹ&#x201A;odziei, moĹ&#x203A;ci hrabio. t 1PMBDZ DIDĘŠ OJFQPEMFHÂ&#x2019;PË&#x2018;DJ MFD[ QSBHOĘ´liby, aby ta niepodlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; kosztowaĹ&#x201A;a dwa grosze i dwie krople krwi â&#x20AC;&#x201C; a niepodlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; jest dobrem nie tylko cennym, ale i bardzo kosztownym. t 3BDKB KFTU KBL E B LBËĽEZ NB TXPKĘŠ

4141

polska niepodległa

Polska droga

do niepodległości

O odzyskaniu niepodległości marzyło kilka pokoleń. W końcu udało się to po 123 latach. Droga do niej była jednak wyjątkowo kręta.

~ Kalendarium ~

da 1916 cki i Jego Cesarska i Królewska Mość ~ 5 listopa ść Mo Cesarz Niemie

„Jego Cesarska utworzyć l Węgier postanowili z ziem tych Cesarz Austrii i Apostolski Kró jnym ustrojem” – iczną monarchią i konstytucy państwo samodzielne z dziedz z w imieniu cesarza Niemiec Wilhelma II ora odezwy wydane w imieniu cesa da 1916 roku na a Józefa I, ukazały się 5 listopa rza Austro-Węgier Franciszk . W zamian orami niemieckim i austriackim ziemiach polskich objętych zab ra przyszłaby im z pomocą. zależało im m.in. na armii, któ nia w jakiejś wielu lat deklaracja odbudowa Akt 5 listopada to pierwsza od ym Królestwie wspominając o marionetkow formie Państwa Polskiego (nie ją). sowym, ściśle związanym z Ros Polskim, zwanym też Kongre

1917 ~ 14 stycałaznlnoiaści Tym ające formalne czasowej Rady Stanu, oznacz

Franciszek Józef I

Rozpoczęcie dzi tu 5 listopada. go. Był to jeden ze skutków Ak zaistnienie Królestwa Polskie ckich i austro-węa organem doradczym niemie Tymczasowa Rada Stanu był nt pod powstanie , miała także przygotować gru gierskich władz okupacyjnych racja rozpoczęła polskich instytucji. Jej inaugu i funkcjonowanie przyszłych z 25 członków. 15 Warszawie. Rada składała się się na Zamku Królewskim w ie należące do cki obszar okupacyjny, 10 – ziem z nich reprezentowało niemie Austro-Węgier.

17 ~ 4 czerwii Polcaskie19 ą Armią (od koloru j we Francji, zwanej też Błękitn

Powstanie Arm ołana na ią Hallera. Armia została pow francuskich mundurów) lub Arm stanie polskiej ncji Raymonda Poincarégo. Pow mocy dekretu prezydenta Fra Romana było możliwe dzięki inicjatywie ochotniczej formacji wojskowej Polskiego ez niego Komitetu Narodowego Dmowskiego i kierowanego prz polityczną nad KNP uzyskał pełną kontrolę (KNP). 28 września 1918 roku szniczą i współza „jedyną, samodzielną, soju Armią, która została uznana Armią objął dziernika 1918 dowództwo nad walczącą armię polską”. 4 paź gen. Józef Haller. 7 listopada 2014

polska niepodległa

4343

~ Kalendarium ~

~ 9 i 11 lipca 1917

Kryzys przysięgowy. Po wydaniu Akt u 5 listopada niemiecki generał-gu bernator Hans von Beseler rozpoczął organizo wanie Polskiej Siły Zbrojnej. W jej skład miały być włączone Legiony Polskie, któr e musiały złożyć przysięgę na wierno ść cesarzowi Niemiec Wilhelmowi II. Józef Piłs udski, cieszący się ogromną popular nością wśród regionów, radzi nie składać przy sięgi. Większość żołnierzy I i III Bry gady posłuchała Piłsudskiego. W efekcie I i III Brygada legionistów została inte rno wana. Piłsudskiego aresztowano i wysłan o do Magdeburga. Aresztowano takż e Kazimierza Sosnkowskiego.

~ 12 września 1917

Powołanie przez Niemcy i Austro-Wę gry Rady Regencyjnej, która miała działać pod ich kontrolą. Formalnie zapoczą tkowała ona formowanie się Państw a Pols kiego. Rada objęła urząd 27 października, była ona organem zwierzchnim, zast ępu jącym władcę – króla lub regenta. Jej projekt został uchwalony przez Tymczasow ą Radę Stanu. W czasie swojego funkcjonow ania zajmowała się takimi kwestia mi jak: opracowanie i wydanie szeregu aktów pra wnych, rozbudowanie administrac ji państwowej, stworzenie podwalin dla zorganiz owania Wojska Polskiego.

~ 3 marca 1918

Traktat pokojowy podpisany w Brz eściu nad Bugiem między Cesarstwem Niemieckim i Austro-Węgrami, Królest wem Bułgarii i Imperium Osmańskim (Trójprzymierze), a Rosyjską Federacyjną Socjalistyczną Republiką Radziecką (RFSRR). Postanowienia: wycofanie się Rosji z wojny, zerwanie sojuszu z Ententą ; Rosja utraciła m.in. obszar Królestwa Kongres owego, obszar dzisiejszej Litwy, Łot wy, Estonii i Białorusi (na rzecz Państw Central nych). Delegacja Królestwa Polskieg o nie została doprowadzona do głosu. W listopad zie 1918 r., po upadku Cesarstwa Nie mieckiego i Austro-Węgier, Rosja anulowała trak tat.

~ 7 października 1918

Internowanie Legionów Polskich

Józef Piłsudski

Wobec coraz słabnącej pozycji Niemie c, Rada Regencyjna wydała manifest proklamujący odbudowę Państwa Pols kiego. Podstawą do wydania odezwy był 13. punkt orędzia prezydenta USA Tho masa W. Wilsona (przewidywał on utworzenie niepodległego państwa polskiego z wolnym dostępem do morza) oraz „wola narodu”. Odezwa „Do Narodu Polskiego” doty czyła proklamowania niepodległoś ci kraju, informowała też o zamiarze powołan ia rządu, w skład którego weszliby przedstawicieli różnych warstw narodu oraz o rozp isaniu wyborów do sejmu. Cztery dni później Rada wydała dekret w sprawie obję cia zwierzchnictwa nad Wojskiem Polskim.

44 polska niepodległa 44

w ó w L o ą z lc a w a t Orlę ~ Kalendarium ~

a 1918ego. Już aździerJóznefaikŚw ~ 23 porz ieżyński ony rząd

Został utw zono października, wprowad kilka dni później, bo 27 częło po roz ej, ow służby wojsk powszechny obowiązek abu szt m efe Sz i. ularnej armi się także formowanie reg źpa 28 już lei ko adowski. Z został gen. Tadeusz Rozw miKo a lsk Po a on stała utworz zo ie ow ak Kr w a nik ier dz nie Jej celem było przejmowa sja Likwidacyjna (PKL). Jej . go kie iac str au ad zaboru ziem wchodzących w skł iej w ty Witos. Kilka dni późn en inc prezesem został W leżna zy pr ła wa a proklamo Cieszynie Rada Narodow ność do Polski.

opada na19ją18 ~ 1 listkie walkę w celu opanowarozpoczy

Siły ukraińs m.in. stronie polskiej walczyły nia Lwowa i okolic. Po ), a takOW (P j we ko acji Wojs oddziały Polskiej Organiz odniokrótce powstała tu Zach że „orlęta lwowskie”. W dowa. Ukraińska Republika Lu rcerta powstania Związku Ha da że tak 1 listopada to stwa Polskiego.

S, icy niepodległościowej (PP weszli przedstawiciele lew em str ini M ch ugrupowań. PPSD), PSL oraz mniejszy ward Rydz-Śmigły (w Ed . wojskowości został płk dskiego), Min. pracy i zastępstwie Józefa Piłsu sz Arciszewski, min. opieki społecznej – Toma oraczewski, a min. rolkomunikacji – Jędrzej M iski. Rząd ten wydał Man nictwa – Juliusz Poniatow yczist jal soc u ch ch reform w du w fest informujący o plana nie wa po stę po tykowała go za z nym. Choć prawica kry go lne pó ws nic ał rząd ten nie mi duchu „bolszewickim”, ada komunizmem. e zakończyła się 17 listop Kadencja rządu formalni 1918 roku.

ada 1918 ~ 11 listcyjop , który dzień od na daje Piłsudskiemu

Rada Regen czelne burga do Warszawy, na wcześniej wrócił z Magde . Na im lsk Po m kie ym się Wojs dowództwo nad formując n Te ni. bro ie en isano zawiesz froncie zachodnim podp zy ad wł cia eję prz praktycznego dzień – klęski Niemiec i ez prz nia ka zys no za datę od przez Piłsudskiego uzna lnie 1937 roku dzień ten oficja W . Polskę niepodległości owe. uznano za święto narod

ada 19mc18zasowy Rząd Ludo~ 6-7 lizoststaop ł powołany Ty

W Lublinie elski). any także jako rząd lub wy Republiki Polskiej (zn skład acy Daszyński, a w jego Na jego czele stanął Ign

Józef Piłsudski ze swoim sztabem w Kielcach 7 listopada 2014

polska niepodległa

~ Kalendarium ~

4545 reklama

~ 14 listopada 1918

Rada Regencyjna przekazuje Józefowi Piłsudskiemu pełnię władzy cywilnej. Dzień wcześniej podporządkowuje mu się Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej w Lublinie. Piłsudski korzysta z nowych uprawnień i, mając poparcie lewicy, 17 listopada tworzy ogólnopolski rząd z Jędrzejem Moraczewskim jako premierem. Rząd wydaje manifest zapowiadający reformę rolną i nacjonalizację niektórych gałęzi przemysłu.

~ 22 listopada 1918

Dekretem o władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej Piłsudski nadaje sobie tytuł tymczasowego naczelnika państwa. Razem z premierem podpisuje także dekret o tymczasowych władzach Republiki Polskiej. Korzystając z szeregu uprawnień, które sobie nadał, Piłsudski wysyła pisma do wszystkich stolic, z jakimi Warszawa miała łączność i informuje o odrodzeniu państwa polskiego.

~ 27 grudnia 1918

W Wielkopolsce wybucha powstanie przeciwko władzy niemieckiej. Polacy domagali się powrotu ziem zaboru pruskiego do odradzającej się Rzeczyposplitej. Powstanie poprzedziła wizyta powracającego do kraju Ignacego Jana Paderewskiego. Ten, w drodze do Warszawy 26 grudnia pojawił się, witany owacjami, w Poznaniu. 27 grudnia Niemcy urządzili w Poznaniu paradę wojskową – zrywano polskie i koalicyjne flagi, napadano na polskie instytucje. W konsekwencji doszło do zamieszek. Walkę podjęły też oddziały kierowane przez Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego. Powstanie zakończyło się 16 lutego 1919 roku rozejmem w Trewirze. Było to jedno z czterech zwycięskich powstań w historii Polski.

~ 16 stycznia 1919

Świat zauważa

Polskę

Roman Dmowski

Powołany zostaje, mający szerokie poparcie, rząd Ignacego Paderewskiego, który objął także stanowisko ministra spraw zagranicznych. Paderewski wraz z Romanem Dmowskim, reprezentował Polskę na konferencji pokojowej w Paryżu, która zakończyła się podpisaniem traktatu wersalskiego, kończącego I wojnę światową. Rząd zostaje uznany przez Komitet Narodowy Polski, a za nim przez państwa zachodnie. To także data przełomowa – w opinii międzynarodowej Polska zaczyna istnieć.

46 z życia gwiazd

Koniec romansu Jennifer Lawrence i Chris Martin zaskoczyli wszystkich, kiedy w sierpniu okazało się, że łączy ich coś więcej niż przyjaźń. Po trzech miesiącach romansu drogi aktorki i lidera zespołu Coldplay jednak się rozeszły. Aktorka miała podobno dość „zbyt bliskich relacji” jej chłopaka z Gwyneth Paltrow, z którą Martin od dłuższego czasu się rozwodzi. Fot. Shutterstock

Odzież od Beyonce w UK Już jesienią 2015 roku na brytyjskim rynku pojawi się linia odzieży sportowej zaprojektowana przez Beyonce. Jak zapewnia właściciel sieci sklepów odzieżowych i marki Topshop Philip Green, linia Beyonce nie będzie częścią

dotychczasowej kolekcji, a raczej całkowicie niezależnym projektem. – Nie wyobrażam sobie lepszego partnera, który pozwolił mi na dalsze rozwijanie mojej działalności w świecie mody – mówi Beyonce. Fot. Shutterstock

Dość Wojewódzkiego? Czytelnicy „Polityki”, w której Kuba prowadzi rubrykę o plotkach, powoli mają go dość. Kiedy zapytano ich o najbardziej cenionego autora, wskazało go tylko 3,8 proc. Czy to koniec ery Wojewódzkiego? Fot. Agencja BE&W

Spodziewają się dziecka? Jak donoszą media zza oceanu, Jessica Biel i Justin Timberlake spodziewają się pierwszego dziecka. Piękna aktorka i wokalista, w którym zakochanych jest cała rzesza kobiet (co widać i słychać na jego koncertach), mają przywitać dziecko już w kwietniu przyszłego roku. Mimo że wieści te nie są jeszcze potwierdzone, to znajomi pary twierdzą, że Jessica dlatego pojawia się publicznie coraz rzadziej, by jak najdłużej zachować stan błogosławiony w tajemnicy. Fot. Shutterstock 7 listopada 2014

Kolejna operacja Hugh Jackman od listopada ub. roku walczy z rakiem skóry. Aktor przeszedł już trzecią operację usunięcia zmiany rakowej. Rzecznik poinformował, że Jackman czuje się dobrze. Fot. Shutterstock

Afryka Afryka Wschodnia to region, gdzie dokonują się nieustanne przemiany. By tu przetrwać, zwierzęta muszą radzić sobie w skrajnych okolicznościach. Autorzy programu sprawdzają m.in. jak jaszczurki agamy polują na owady tuż pod nosem lwów, a pisklę trzewikodzioba próbuje pozbyć się konkurencji z gniazda.

PRZYRODNICZY, ŚR., GODZ. 11:50

Klopsiki kontratakują Po swojej ogromnej porażce nieobliczalny naukowiec Flint Lockwood zostaje w końcu doceniony. Pracuje w firmie, która wytwarza bardziej lub mniej potrzebne wynalazki. Jego szczęśliwe życie zostaje jednak zburzone. Okazuje się, że poprzedni, niezbyt udany wynalazek Flinta, czyli maszyna zamieniająca wodę w jedzenie, wciąż działa. Teraz jednak stanowi naprawdę poważne niebezpieczeństwo. Wynalazca rusza na pomoc.

ANIMOWANY, NIEDZIELA, GODZ. 15.20

Diana Spencer żyje w odosobnieniu w pałacu Kensington. Czuje, że nie ma nikogo, komu mogłaby zaufać. Zmaga się z depresją, szuka celu i pasji w życiu. We wrześniu 1995 roku odwiedza w szpitalu męża przyja-

The Voice of Poland Po „Bitwach” przyszedł czas na ostateczną dogrywkę, czyli „Nokaut”. Każdy z trenerów będzie musiał z ośmioosobowej drużyny wyeliminować aż połowę zawodników. Z każdej drużyny trener wskaże dwóch uczestników, którzy mają zagwarantowane miejsce w odcinkach na żywo. Pozostali muszą stanąć do dogrywki.

MUZYCZNY, SOBOTA, GODZ. 19:05

ciółki. Poznaje Hasnata Khana, kardiochirurga o brytyjsko-pakistańskich korzeniach, bez reszty oddanemu swojej pracy. Wkrótce zaczynają się potajemnie spotykać. Związek z Hasnatem inspiruje ją do działania, zdaje

Diana

sobie jednak sprawę, że nie ma on prawa bytu. W rolach głównych: Naveen Andrews, Naomi Watts, Geraldine James.

BIOGRAFICZNY, SOBOTA, GODZ. 20:00

Partnerzy

Lekarze

seriaLove

| tele goniec 47

Uciekając przed Krzysztofem, Janek wpada pod samochód i zostaje lekko ranny. Po rozmowie z terapeutą Elżbieta wprowadza w domu nowe zasady. Pekold składa wypowiedzenie. Żelichowska żąda, aby Piotr zwolnił się ze szpitala i polecił ją na stanowisko ordynatora. Ten spełnia jej warunek.

NIEDZ., GODZ. 20:00

Dwoje funkcjonariuszy wydziału do spraw kradzieży i zabójstw z policji w Los Angeles nie ma sobie równych jeśli chodzi o skuteczność. Mimo to, ich ciągłe kłótnie utrudniają im wykonywanie obowiązków. W końcu kapitan wysyła ich do psychologa, który ma wzmocnić łączącą ich więź.

PONIEDZ., GODZ. 22:00

48 horoskop

horoskop tygodniowy Skorpion 24 X – 22 XI

Miłość: Skorpiony poczują się kochane i doceniane przez partnera. Doskonały czas, by pomyśleć o sformalizowaniu związku. Samotne Skorpiony mogą zmienić swój stan. Praca: Propozycja zmiany obowiązków. Z perspektywy czasu bardzo korzystna. Ten tydzień to czas rozwoju zawodowego. Finanse: Możliwy przypływ dodatkowej gotówki. Spróbujcie szczęścia w grach losowych.

David Guetta

Ryby 19 II – 20 III Eva Longoria Miłość: Uważajcie na nieporozumienia z ukochaną osobą. Drobna sprawa może doprowadzić do poważnej kłótni. Zastanówcie się, czy nie warto czasami czegoś przemilczeć. Praca: Dodatkowe zadania. Jednak to co nowe, będzie sprzyjać waszemu rozwojowi. Finanse: Tydzień doskonały dla zaplanowania dawno odkładanego zakupu. Da wam on w przyszłości wiele satysfakcji i zadowolenia. Zdrowie: Będziecie się czuć pełne energii i witalności.

Rak 23 VI – 22 VII Katarzyna Grochola Miłość: Tydzień sprzyjający amorom. Będziecie czuć się atrakcyjne i będziecie przyciągać do siebie nowych znajomych. To świetny czas, by się zakochać z wzajemnością. Praca: Tydzień minie szybko, a obowiązki nie będą sprawiać problemów. Dobry czas dla rozwoju zawodowego i zaczynania nowych przedsięwzięć. Finanse: Jeśli gracie w gry losowe szczęście będzie wam sprzyjać. W pracy dobry czas, by starać się o podwyżkę. Zdrowie: Zechcecie zrealizować dawno zaplanowane sprawy, gdyż będziecie się czuły wyśmienicie. Nic ze strony zdrowia nie będzie dokuczać. 7 listopada 2014

Zdrowie: Warto zacząć brać witaminy, lub inne suplementy poprawiąjące odporność organizmu. Zacznie się w tym tygodniu czas, kiedy będziecie narażone na różnego rodzaju infekcje.

Baran 21 III – 20 IV Celine Dion Miłość: W tym tygodniu możliwe są nowe znajomości, które mogą się rozwinąć w coś więcej. Barany w związkach – spokój i harmonia. Praca: Tydzień pod znakiem rozwoju. To doskonały czas, by starać się o awans bądź podwyżkę. Finanse: Zechcecie dokonać dawno planowanego zakupu. Pieniądze wydawajcie ostrożnie, by potem ich nie zabrakło. Zdrowie: Samopoczucie będzie dopisywać. Wcześniejsze problemy zdrowotne odejdą w niepamięć.

Lew 23 VII - 23 VIII Kazik Miłość: Lwy poczują się wyjątkowo atrakcyjne. Będziecie chętne do nawiązywania flirtów i uwodzenia płci przeciwnej. Samotne Lwy, dla was to dobry czas by się związać. Praca: Szef będzie spoglądał na was przychylnym okiem. Być może zostaną wam zaproponowane dodatkowo płatne godziny pracy, warto skorzystać. Finanse: Finanse pokazują się bardzo pomyślnie. Jest duża szansa, że wpadnie jakaś dodatkowa gotówka. Zdrowie: Nie ma żadnych ostrzeżeń jeśli chodzi o zdrowie. Będziecie czuć się stabilnie i spokojnie.

Strzelec 23 XI – 21 XII Irena Santor Miłość: Doskonały czas. Poczujecie, że jesteście z właściwą osobą na właściwym miejscu. Tydzień radości i spełnienia. Praca: Pomyślcie o rozwoju osobistym. Stać was na lepszą pracę i dużo lep-

Koziorożec 22 XII – 20 I Księżna Kate Miłość: Tydzień niepotrzebnych napięć w związkach. Praca: Obowiązki nie sprawią wam problemów, tydzień upłynie bardzo szybko. Nastrój będzie pozytywny. Finanse: Możecie poczynić wydatki związane z waszym domem bądź mieszkaniem. Będzie wiele zadowolenia. Zdrowie: Warto zacząć zajęcia sportowe, co doda wam sił i energii.

Byk 21 IV – 21 V Cher Miłość: Byki mogą być skore do nieporozumień. Uważajcie na to co mówicie, bo łatwo będziecie mogły zranić drugą osobę. Praca: Mogą was dopaść dodatkowe obowiązki. Tydzień raczej wyczerpujący. Finanse: Nie zaskoczą was w tym tygodniu niespodziewane wydatki. Będzie to raczej stabilny czas, jeśli chodzi o wasze finanse. Zdrowie: Możecie czuć się przemęczone. Zadbajcie o odpoczynek. Nie samą pracą człowiek żyje.

Panna 24 VIII - 23 IX Maria Peszek Miłość: Panny zechcą wnieść ożywienie do związku. Może wam zacząć przeszkadzać monotonia i rutyna. Samotnym – bardziej niż zwykle może dokuczać samotność. Praca: Możecie czuć się znużone obowiązkami. Starajcie się przetrwać w spokoju ten czas. W następnym tygodniu powinno być już lepiej. Finanse: Nie będziecie wydawać dużej gotówki. Starajcie się nieco zaoszczędzić na poważniejsze przyszłe plany finansowe. Zdrowie: Ogólne przemęczenie psychiczne, bóle głowy. Czas na relaks.

10-16.11.14 opracował: Elixir

sze pieniądze. Czas, by zaplanować zmiany. Finanse: Planujcie wydatki. Nie wydawajcie dużej ilości pieniędzy, bo dokonane zakupy mogą się okazać nietrafione. Zdrowie: Samopoczucie pozytywne. Nic szczególnie nie będzie wam dokuczać. Warto pomyśleć o swoim wyglądzie i atrakcyjności fizycznej.

Wodnik 21 I – 18 II Maciej Musiał Miłość: Poczujecie silną więź z ukochaną osobą. Samotne Wodniki silnie poczują potrzebę stworzenia związku. Praca: Będzie to sprzyjający tydzień na rozpoczęcie nowego etapu. Finanse: Raczej ostrożnie dokonujcie wszelkich zakupów. Będzie lepszy okres na trafione zakupy. Zdrowie: Zdrowie nie przyniesie niespodzianek. Będziecie się czuć dobrze.

Bliźnięta 22 V – 22 VI Cezary Pazura Miłość: Uważajcie z okazywaniem zazdrości. Bezpodstawne podejrzewanie partnera może prowadzić do niepotrzebnych napięć. Praca: Starajcie się trzymać nerwy na wodzy. Szef bądź współpracownicy mogą was irytować. Warto zadbać o przyjazną atmosferę pracy. Finanse: Możliwe niespodziewane wydatki, związane z awariami domowymi. Starajcie się nie wydawać w tym czasie więcej niż to konieczne. Zdrowie: Rozdrażnienie. Wysiłek fizyczny pozwoli wam się lepiej poczuć.

Waga 24 IX - 23 X Kasia Cichopek Miłość: Wagi poczują chęć do wprowadzania zmian w swoim życiu uczuciowym. Być może zaplanujecie podróż z partnerem. Samotne Wagi, dobry czas na nawiązywanie znajomości. Praca: Czas zmian. Jeśli myślicie o nowej pracy, to doskonały czas, by sfinalizować poszukiwania. Finanse: Zmiany zawodowe, które są możliwe w tym tygodniu, mogą zaprocentować w przyszłości lepszymi finansami. Na chwilę obecną bądźcie rozważne odnośnie tego co i za ile kupujecie. Zdrowie: Uważajcie na różnego rodzaju zatrucia pokarmowe. Oprócz tego tydzień spokojny.

| sport 49

Hit w Krakowie

reklama

Wracamy do typowania ekstraklasowych pojedynków. Najbliższa runda spotkań zapowiada się bardzo ciekawie, a jej rozstrzygnięcia mogą sporo namieszać w układzie ligowej tabeli.

iętnastą kolejkę spotkań rozpocznie pojedynek Piasta Gliwice z Górnikiem Łęczna. Jeszcze kilka tygodni temu faworytem tej potyczki byłby klub z Łęcznej, jednak w ostatnim czasie sytuacja diametralnie się zmieniła. Gliwiczanie zaczęli wygrywać mecz za meczem, dzięki czemu dzielą ich już tylko dwa punkty do grupy mistrzowskiej, a „górnicy” zdecydowanie obniżyli swoje loty względem początkowej fazy sezonu. Stawiamy na zwycięstwo gospodarzy, nie wykluczając jednak podziału punktów. Sporo niepotrzebnych oczek stracił ostatnio Lech Poznań, mecz z Podbeskidziem Bielsko-Biała ma być więc pewnego rodzaju rehabilitacją. Zwycięstwo podopiecznych Macieja Skorży to wręcz obowiązek, jeśli chcą się liczyć w walce o mistrzostwo lub choćby walce o europejskie puchary. Lechia Gdańsk podejmować będzie Koronę Kielce, która na dobre wydostała się ze strefy spadkowej. Wynik ciężko przewidzieć, ale jeśli gdańszczanie chcą w kolejnej fazie rozgrywek walczyć w grupie mistrzowskiej, zdecydowanie takich spotkań przegrywać nie mogą, tym bardziej przed własną publicznością. Podobnie zresztą będzie w meczu GKS Bełchatów z Cracovią Kraków, choć akurat w przypadku krakowian dopuszczamy możliwość remisu.

Hitem kolejki będzie bez wątpienia mecz Wisły Kraków ze Śląskiem Wrocław. Typ może być jedynie „dwudrogowy”, wykluczamy jednak podział punktów, zakładając iż taki rezultat nie będzie satysfakcjonować żadnej z ekip. Remis jest za to bardzo prawdopodobny w pojedynku bydgoskiego Zawiszy ze słabszym ostatnio Górnikiem Zabrze. Przedostatni w tabeli Ruch Chorzów zagra z trzecią w stawce Jagiellonią Białystok. Gdybyśmy kierowali się jedynie aktualną pozycją obu klubów, nasz typ mógłby być tylko jeden, ale chorzowianie muszą zaczynać zdobywać punkty jeśli chcą realnie myśleć o utrzymaniu się w gronie pierwszoligowców. W ostatnim meczu piętnastej rundy spotkań Legia Warszawa w Szczecinie zmierzy się z tamtejszą Pogonią. Emocji w tym spotkaniu na pewno nie zabraknie, ale więcej goli powinni w tym meczu zdobyć piłkarze ze stolicy. Zestaw par 15. kolejki:

Piast Gliwice – Górnik Łęczna

Lech Poznań – Podbeskidzie Bielsko-Biała

Lechia Gdańsk – Korona Kielce

GKS Bełchatów – Cracovia

Wisła Kraków – Śląsk Wrocław

Zawisza Bydgoszcz – Górnik Zabrze

Ruch Chorzów – Jagiellonia Białystok

Pogoń Szczecin – Legia Warszawa

2013-01-30 10:09:49

>> Adam Wójcik, polsport.co.uk

50 sport

Niespodzianek moc

To bez wątpienia jeden z ciekawszych sezonów w rozgrywkach Polskiej Ligi Piątek Piłkarskich „Sami Swoi” w Londynie. Mecze są wyrównane, nie brakuje emocji, coraz częściej notujemy też niespodziewane wyniki.

>> Daniel Kowalski, polsport.co.uk szystko wskazuje na to, iż era supremacji ekipy FC Cobalt powoli dobiega końca. Ich piłkarze w dalszym ciągu sieją postrach na pierwszoligowych boiskach, jednak coraz częściej zdarzają się im również porażki z dużo niżej notowanymi rywalami. W

minioną niedzielę pogromcami mistrzów zostali piłkarze The 12 Team (na zdjęciu), którzy przecież nie tak dawno sensacyjnie przegrali z outsiderem. To już druga porażka z rzędu aktualnego mistrza, co jest równoznaczne z utratą pozycji lidera na rzecz Inter Team. Mecz z The 12 Team był bardzo emocjonujący. Przy stanie 1-1 bramkarz „dwunastki” ukarany został czerwoną kartką, wszyscy spodziewali się więc

II liga:

I liga: Wyniki 8. kolejki

Wyniki 8. kolejki

Scyzoryki – White Wings Seniors

2:2

IFX FC – RSVM

0:0

The 12 Team – FC Cobalt

3:2

FC Cosmos – Maja Team

3:2

Inter Team – KS04 Ark

1:1

Wima Team – FC Piona

0:1

PCW Olimpia – Warriors of God

5:0

JJ Construction – Bianca FC

0:5

Joga Bonito – Piątka Bronka

2:3

Power Rangers – FC Polska

10:0

Zestaw par 9. kolejki: