Goniec Polski, wydanie 720 by SamiSwoi.news

goniec the polish times

polski

.com

Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku Czytelnikom i Reklamodawcom życzy zespół „Gońca Polskiego”

CZYTAJ ONLINE

Zobacz dodatek specjalny [EXCLUSIVE] S.

Morsy

Imrezownik

na Wyspach

Gońca Polskiego

BREXIT

NA OSTATNIEJ PROSTEJ

NR 12 (720) 6 GRUDNIA 2019 / ISSN 2044-5202

4 ~ w NUMERZE

spis treści

GRUDZIEŃ 2019

NIE ZAPOMINAJMY O ADWENCIE ks. bartosz rajewski

Zmiana myślenia, do której jesteśmy zaproszeni w Adwencie ma nas doprowadzić do takiej wiary, która nie tylko mówi „wierzę w Ciebie”. To wiara, która wbrew wszelkiej logice najpierw głosi „wierzę, że...” i „wierzę Tobie”.

W LONDYNIE. ALE PO POLSKU małgorzata mroczkowska

Święta. Magiczny czas. To również czas spotkań rodzinnych. Dla wielu z nas będą to jednak kolejne święta poza krajem. I kolejne bez rodziny. Taki los emigracyjnego tułacza.

DZIADYGA W CZERWONYM BERECIE gosia nowicka

Zamiast przyozdabiać nasze domy górą kiczowatych światełek i plastikowych bibelotów, pielęgnujmy nasze tradycje, takie jak kolędowanie czy jasełka. Zastąpmy banalny podarunek, dobrym słowem czy uczynkiem.

DODATEK ŚWIĄTECZNY W LITURGII I TRADYCJI, JAK SPĘDZIĆ ŚWIĘTA W LONDYNIE, POMYSŁY NA PREZENTY, KSIĄŻKA KUCHARSKA

54 11

ŁUKASZ – BOHATEREM PO ATAKU

Przechodnie zmierzyli się bezpośrednio z mężczyzną atakującym nożem na London Bridge.

PIERWSZA DAMA W LONDYNIE

Z dwudniową wizytą w stolicy Wielkiej Brytanii przebywała Pierwsza Dama, Agata Kornhauser-Duda.

DO ZOBACZENIA NA 48. BALU POLSKIM

Przed nami charytatywne i towarzyskie wydarzenie roku! 1 lutego w London Hilton on Park Lane.

BREXIT NA FINISZU? PRZED NAMI WYBORY PARLAMENTARNE 12 GRUDNIA

goniec Adres: Goniec Polski – The Polish Times 84 Uxbridge Road West Ealing London, W13 8RA Dyrektor wydawniczy: Samanta Kulpa E: s.kulpa@goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek E: karol.pomeranek@goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106 F: 020 7099 6815 E: redakcja@goniec.com Zespół redakcyjny i współpracownicy: Marta Bielawska-Borowiak, Dariusz Dzikowski, Sonia Grodek, Marta Mikulewicz, Anna Paprzycka, Sergiusz Pinkwart, Adam Sochacki (rysownik), Małgorzata Skibińska, Anna Zielińska, Katarzyna Żabicka, Felietoniści: Małgorzata Mroczkowska Małgorzata Nowicka ks. Bartosz Rajewski Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i gra�ika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: marta.bielawska-borowiak@goniec.com Marketing i reklama: (Advertising) ogłoszenia: T: 020 7099 7107 Sylwia Bohatyrewicz T: 079 749 900 11 E: sylwia@goniec.com Łukasz Zawisza T: 079 749 900 12 E: lukasz.zawisza@goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@goniec.com Administracja i �inanse: T: 020 7099 7105 T: 079 749 900 14 E: of�ice@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited

ENDORFINY W LODOWATEJ WODZIE

– Żadne leki czy terapie nie zastąpią kąpieli w zimnej wodzie – przekonuje założyciel grupy Morsy UK.

W RAJSKICH OGRODACH

Zdobywała tytuły w konkursach piękności, dzisiaj pomaga o�iarom przemocy domowej. Modelka Monika Walsh.

WIELKI IMPREZOWNIK GOŃCA

Najważniejsze wydarzenia i koncerty w Twojej okolicy. Zobacz, czego nie możesz przegapić. 6 grudnia 2019

Tytuł zarejestrowany pod numerem: ISSN 2044-5202 Redakcja „Gońca Polskiego” nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 ~ rysunek i KOMENATRZ

rysuje Adam Sochacki

kiem Sochackiego

ohnson dziękuje

Łukaszowi i „dziękuje” Trumpowi

redaktor naczelny Karol Pomeranek

Chcę oddać hołd niezwykłej odwadze tych członków społeczeństwa. 6 grudnia 2019

• – On (...) słyszy krzyki. Jest przeszkolony w udzielaniu pierwszej pomocy, więc świadomie decyduje się wejść na górę. Rozpoznaje sytuację – terrorysta wymachuje dwoma nożami, sterroryzowani ludzie krzyczą w kącie. (Łukasz) zdejmuje ze ściany kieł narwala i podejmuje walkę. W następnej chwili jest sam. Zyskuje czas potrzebny po to, żeby inni mogli uciec – relacjonował stacji Sky News Toby Williamson, dyrektor w Fishmon-

gers’ Hall – budynku w pobliżu Mostu Londyńskiego, na którym rozegrały się dramatyczne sceny. Mężczyzna skazany w przeszłości za terroryzm zabił dwie przypadkowe osoby. Bohaterski Polak, który skutecznie z innymi przechodniami powstrzymał napastnika, został już wypisany ze szpitala. – Chcę oddać hołd niezwykłej odwadze tych członków społeczeństwa, którzy �izycznie interweniowali, aby chronić życie

innych. Dla mnie reprezentują oni to, co najlepsze w naszym kraju i dziękuję im w imieniu całego naszego kraju – mówił wieczorem premier Boris Johnson z Partii Konserwatywnej. • Ten sam premier Zjednoczonego Królestwa, biorąc pewnie pod uwagę niepopularność prezydenta USA w UK, wezwał go, by ten... nie udzielał mu poparcia przed wyznaczonymi na 12 grudnia wyborami do Izby Gmin. Trump niejednokrotnie

chwalił bowiem Johnsona, mówiąc, że premier Wielkiej Brytanii jest „właściwym facetem na te czasy”. • Johnson – czy chce, czy nie chce – poparcie prezydenta Trumpa ma. O liderze opozycyjnej Partii Pracy prezydent USA mówił niedawno tak: – Corbyn byłby zły dla waszego kraju. Byłby zły, poprowadziłby was złą drogą. Poprowadziłby was w takie złe miejsca – przekonywał. << (tvn24.pl, newsweek.pl, tvp.info)

zapominajmy

o Adwencie

8 ~ felieton

ie „Nie mam czasu” – to bodajże najczęstsza odpowiedź, jaką może usłyszeć ksiądz w rozmowie z ludźmi, których socjologia de�iniuje jako tzw. wierzących niepraktykujących. Pojawiają się w kościele przy różnych okazjach: chrzest dziecka, rozpoczęcie przygotowania do I Komunii św., konieczność uzyskania dobrych referencji, by dziecko posłać do katolickiej szkoły. Często te rozmowy są bardzo szczere: „Proszę księdza, nie ma nas w kościele, bo inne sprawy są dla nas ważniejsze; bo syn ma treningi piłki nożnej; bo córka ma lekcje gry na pianinie; bo zwyczajnie się nie wyrabiamy; bo wierzymy w Boga, ale nie w to, co głosi Kościół; bo modlimy się wszędzie i nie potrzebujemy do tego niedzielnej Mszy św. (na marginesie – życie pokazuje, że owo „wszędzie” najczęściej znaczy „nigdzie”). Deklaratywnie w życiu takich ludzi Bóg zajmuje wysokie miejsce. W praktyce jest On jednak bardzo często w ogóle nieobecny. A jak to wygląda w naszym życiu? „Uważajcie na siebie, aby wasze serca nie były ociężałe wskutek obżarstwa, pijaństwa i trosk doczesnych, żeby ten dzień nie przypadł na was znienacka jak potrzask” (Łk 21, 34). Adwent, który rozpoczynamy w tym roku 1 grudnia zaprasza nas do tego, byśmy na nowo przyjrzeli się wartościom, jakimi kierujemy się w naszym życiu. Co powoduje, że Twoje serce staje się ociężałe? Co zatruwa Twoje życie? Co jest dla Ciebie największym ciężarem? Adwent jest po to, byśmy pośród doczesnych trosk, a więc w naszej codzienności, uświadomili 6 grudnia 2019

sobie na nowo, że w naszym życiu może zawsze nastąpić punkt zwrotny, podobny do tego, który w historii świata już nastąpił i spowodował, że nic już nie będzie takie samo jak przedtem. Tym momentem było przyjście Chrystusa. Na drugim biegunie pojawia się jednak myślenie o przyszłości i ponownym Jego przyjściu. Nie tylko tym na końcu świata, lecz również o tym codziennym Jego przychodzeniu do naszego życia i naszej codzienności. A jeśli już mówimy o końcu świata i ponownym przyjściu Chrystusa, warto byśmy uświadomili sobie nieco inny wymiar tego wydarzenia. Ileż to razy z przerażeniem patrzyliśmy, jak się nam usuwa ziemia spod nóg i niebo wali na głowę. Nie trzeba od razu wojny czy trzęsienia ziemi. Wystarczy utrata pracy, gdy jest się w wieku prawie emerytalnym, choroba żony, wypadek i kalectwo męża, śmierć dziecka. To są prawdziwe końce świata. Ale jednocześnie są to te momenty w naszym życiu, kiedy Bóg – jeśli można tak metaforycznie to wyrazić – jest najbardziej przy nas obecny. Zawsze wtedy dokonuje się Jego ponowne przyjście. Na szczęście nasze światy kończą się również z innych powodów. Szczęśliwych powodów. Nagła, choć spóźniona, a jednak piękna miłość, narodziny dziecka, powrót do zdrowia żony, propozycja awansu w pracy, wygrana w lotto, pojednanie z przyjacielem. To również są momenty, kiedy nasz świat się w jakimś sensie kończy. Bóg również w tych sytuacjach jest z nami i dokonuje się Jego powtórne przyjście. Doświadczenie takiego szczęścia, które kładzie kres nieszczęściom, nieszczęsnemu światu i pozwala wierzyć, że warto czekać, również w Adwencie. Warto mieć zatem czas na to, by czekać. Czekać na Boga, który przychodzi.

Komentuj! Goniec.com

Nim zaczniemy ubierać choinkę i rozglądać się za świątecznymi prezentami, zacznijmy żyć tu i teraz. Miejmy czas, by spokojnie czekać. Rozpoczynamy Adwent. Ten czas, o którym coraz częściej zapominamy. A szkoda, bo Adwent to świetna okazja do uporządkowania swojego życia i nowego początku. To także świetna okazja do wyzwolenia z lęku, który tak często nas paraliżuje i nie pozwala zacząć od nowa. To w końcu świetna okazja, by na nowo zobaczyć, kim Bóg jest dla nas i kim my jesteśmy dla Niego. Adwent to świetna okazja do nawrócenia. Chciałbym zaproponować cztery swoiste rady, które mogą nam w nawróceniu pomóc. Rada pierwsza – odkryć na nowo wartość modlitwy. Warto się zmobilizować i znaleźć w ciągu dnia kilka momentów zatrzymania, ciszy, re�leksji. Nie trzeba zaraz odmawiać długich pacierzy i czasochłonnych nowenn przebłagalnych. Wystarczy zamknąć oczy i w myślach powtarzać: „Marana Tha! Przyjdź, Panie Jezu!”. Nie potrzeba wielu słów. Wystarczą te słowa, które rozpalą Twojego ducha i Twoje serce. Adwent to czas, który przypomina nam o uczynkach miłosierdzia. Oczekiwać na przyjście Chrystusa, znaczy także rozpoznawać Go w ubogich, potrzebujących, chorych. To znaczy rozpoznawać Go w przyjacielu, który pragnie być wysłuchanym; w głodnym, który pragnie być nakarmionym; w odrzuconym, który pragnie być przyjęty. W Adwencie (i nie tylko!) warto szukać sposobu, by coś z siebie, ze swojego życia o�iarować innym. Prośba o przebaczenie jest nieodłącznym elementem nawrócenia. W sakramencie pojednania, a więc w spowiedzi, Bóg czyni nasze serca wolnymi i zdolnymi do przyjęcia Miłości, a więc przychodzącego Boga. Ale Adwent to także czas, kiedy jesteśmy zaproszeni, by przebaczyć tym, którzy wobec nas zawinili. I w końcu ostatnia rada, która ma pomóc w adwentowym nawróceniu, a więc w zmianie myślenia: powrót do istoty Bożego Narodzenia. Dni, które poprzedzają święta, charakteryzują się zazwyczaj dużym zabieganiem za prezentami i świątecznymi upominkami. Warto się zatrzymać, by nie zatracić istoty tych świąt. Najpiękniejsze prezenty to te, które odsyłają do Nowonarodzonego Jezusa. Daj się Mu zainspirować także w procesie poszukiwania prezentów. Zmiana myślenia, do której jesteśmy zaproszeni w Adwencie ma nas doprowadzić do takiej wiary, która nie tylko mówi „wierzę w Ciebie”. To wiara, która wbrew wszelkiej logice najpierw głosi „wierzę, że...” i „wierzę Tobie”. I choć jest to wiara nieustannie wystawiana na próbę, podlegająca napięciu i prawu wątpienia, wyraża nasze najgłębsze przekonanie, że pytanie o Boga nie jest kwestią uznania Jego istnienia, ale spotkania Go. W Adwencie mamy szansę znów Go spotkać. Nie zapominajmy o Adwencie. <<

felieton ~

Małgorzata Mroczkowska

IGILIA

W LONDYNIE

Ale po polsku!

Święta. Magiczny czas. To również czas spotkań rodzinnych. Dla wielu z nas będą to jednak kolejne święta poza krajem. I kolejne bez rodziny. Taki los emigracyjnego tułacza. Wielu przyzna, że nikt nas do takiego życia nie zmuszał. Nikt nam nie kazał jechać na Wyspy w poszukiwaniu szczęścia. Sami tego chcieliśmy. Prawda. Jednak pisząc scenariusz życia poza krajem ojczystym, nikt z nas chyba nie zdawał sobie do końca sprawy z konsekwencji takiego wyboru. Jedną z nich jest właśnie rozłąka z rodziną. Dla mnie osobiście największym minusem tutejszego życia jest spędzanie świąt bez mamy, bez babć i bez sióstr. W Polsce cała moja rodzina spotyka się tradycyjnie przy wigilijnym stole, przy którym zasiada co najmniej trzydzieści osób. Bo co jak co, ale rodzinę w Polsce mam liczną. Każda z ciotek, lub wujków tego dnia przynosi swoją potrawę. Jest więc specjalista od uszek, wybitny kucharz od barszczu wigilijnego i wychwalane przez wszystkich racuchy. Bo u nas jada się tego dnia smażone na oleju racuchy drożdżowe, które dawniej przyrządzała babcia. Odkąd przeprowadziliśmy się z rodziną do Wielkiej Brytanii, czyli od piętnastu lat nigdy nie przyszło nam do głowy, żeby jechać na święta do Polski. Różne były tej decyzji powody, czasem były prozaiczne, jak strach

przed polską zimą, a czasem bardziej przyziemne, jak chociażby ceny biletów lotniczych. Dla rodziny z dziećmi taki grudniowy wyjazd do Polski to koszt wakacji w ciepłych krajach. Do Polski zwykle jeździmy na half term albo na wakacje. A jednak teraz, kiedy dzieci są już starsze coraz częściej zastanawiamy się nad wyjazdem do Polski na święta. I tu dochodzi kolejny problem: u kogo spędzić Wigilię? U mojej mamy czy w rodzinie męża, który jakby mało było problemów pochodzi z innego miasta niż ja. Wychodzi na to, że najłatwiej spędzić święta w Londynie, co też czynimy od lat. I, żeby nie smęcić w tych jakże przyjemnych, bo świątecznych okolicznościach, to teraz napiszę coś na poprawę humoru. Od teraz będzie tylko o samych urokach takich świąt w Londynie. Nie zastąpi to oczywiście tęsknoty za rodziną, ale jakoś pocieszać się trzeba. Po pierwsze wyspiarska tradycja świąteczna jest bajkowa, przynajmniej w Londynie. Wystarczy po zmroku przejechać się po centrum Londynu, by poczuć magię świąt. Światełka zawieszone pod niebem, które w tym czasie oglądają turyści z całego świata przyjeżdżający tu właśnie skuszeni magią świąt są naprawdę magiczne i potra�ią zaczarować każdego. Miasto Londyn robi wszystko, by każdy poczuł tę magię i od wielu lat, trzeba przyznać bardzo im to się udaje. Kolejnym plusem spędzania świąt poza rodziną jest uniknięcie rodzinnych sporów, które jak oliwa z wody wypływa, tak przy każdym polskim stole, zwłaszcza kiedy brzuchy już pełne domownikom zaczyna się ulewać żółć na wątrobie i z kochającej się rodzinki wychodzi prawdziwe oblicze. Nagle okazuje się, że ktoś ma o coś pretensje. Znacie to? Nie mając tu rodziny zaczynamy zaprzyjaźniać się z ludźmi, którzy chociaż nie łączą nas z nimi więzy krwi, to po latach okazuje

Komentuj! Goniec.com

się, że są dla nas jak rodzina. Bo z rodziną wychodzi się dobrze tylko na zdjęciach. A przyjaciół poznaje się w biedzie. A biedę większą czy mniejszą każdy z emigrantów kiedyś przejść musiał. Przyjaciele, których wtedy poznaliśmy bywa, że są z nami przez lata. W mojej rodzinie mamy takich znajomych i bardzo tę znajomość sobie cenimy. Kolejny plus to umiar w jedzeniu i już wyjaśniam. Otóż mam wrażenie, że w Polsce na święta panuje niezmienna zasada od lat, czyli: zastaw się, a postaw się. Lepiej odchorować niżby miało się zmarnować. Aż słabo mi się robi na wspomnienie słów jednej z moich babć, która podając mi na talerz kolejną porcję smażonego karpia nakazywała zjedzenie go, bo zostanie, a wigilijnego jedzenia nie można przecież wyrzucić. W moim domu w Londynie gotujemy tyle, żeby było akurat. Nie zastawiamy stołów ob�icie, ale godnie. I gdyby babcia, niestety już świętej pamięci, przybyła do nas na Wigilię, to pewnie stwierdziłaby, że u nas jakoś tak biednie i za mało potraw. A przecież tradycyjnie jest dwanaście potraw i opłatek, i nawet sianko pod obrusem. Cieszmy się zatem świętami. Bo są wyjątkowe, gdziekolwiek przyjdzie nam je spędzić. Cieszmy się, że jesteśmy razem i że możemy je spędzić w pokoju. A do rodzinki w Polsce zawsze można zadzwonić, a nawet połączyć się za pomocą kamerki i życzyć im wesołych świąt. Czego i Państwu, i sobie życzę również. I do siego roku! <<

Małgorzata Mroczkowska, z wykształcenia politolog, od 2004 r. mieszka w Londynie. Autorka powieści obyczajowych, m.in. „Angielskie lato”, „Od jutra dieta! Zapiski niedoskonałej pani domu” i najnowsza „Dziennik przetrwania. Zapiski niedoskonałej matki”. Od lat prowadzi portal dla polskich rodziców www.mumsfromlondon.com.

10 ~ felieton

Gosia Nowicka

ziadyga

W CZERWONYM BERECIE Aromat wanilii unoszący się w powietrzu, pięknie ozdobiony dom, kolorowo przystrojone drzewko, a obok niego piętrząca się góra prezentów. Dzieci niecierpliwie oczekujące wizyty tłustego gościa w czerwonym kubraczku, karp wydający ostatnie tchnienie, kobiety w kuchni przy garach – jednym słowem, wszystko jest na swoim miejscu. Ach ten magiczny czas miłości, radości i przebaczenia... Święta Bożego Narodzenia, chociaż chrześcijańskie, obchodzone są przy okazji przez większość świata, bez względu na wyznanie czy też jego brak. Świętuje każdy jak popadnie, nie do końca wiedząc co tak hucznie celebrują. Przedświąteczna gorączka zaraża niczym paskudne grypsko. Czarny piątek to występ niemal cyrkowy. Ludziska rzucają się na siebie jak wygłodniałe hieny, w walce o najlepsze wyprzedażowe okazje. Panie! Co sprytniejsi śpią pod drzwiami sklepów, żeby jako pierwsi mogli dostąpić łaski wyprzedaży. Gdy próżność i pycha zostaną już nieco zaspokojone, można w końcu zasiąść z familią do wigilijnych stołów i obżerać się do syta. Rodzina, z którą nie mamy zbyt wiele do czynienia przez cały rok, zbiera się razem i robi dobrą minę do złej gry. W końcu 6 grudnia 2019

raz do roku można odsunąć na bok wszelkie niesnaski i przekazać sobie ciepłe życzenia. Ta odrobina życzliwości odbija nam się później czkawką przez kolejne jedenaście miesięcy. Zdecydowana większość próżniaków, zapytana w ankietach, z czym kojarzą im się Święta Bożonarodzeniowe, dumnie rzecze, że oczywiście z Mikołajem, prezentami, odpoczynkiem i całą resztą przyziemnych dyrdymałów. Mało kto pamięta, że to czas upamiętniający narodziny Chrystusa, a nie dziadygi w czerwonym berecie. I to nie renifery czy elfy mają ratować Święta, a my musimy je ratować, bo sprawa wygląda kiepsko... Zamiast przyozdabiać nasze domy górą kiczowatych światełek i plastikowych bibelotów, pielęgnujmy nasze tradycje, takie jak kolędowanie czy jasełki. Zastąpmy banalny podarunek, dobrym słowem czy uczynkiem. Po świątecznym huraganie nasze konta bankowe, kieszenie i serca pozostają opustoszałe. W naszej wysoko rozwiniętej cywilizacji, na planecie Ziemi, każdego dnia ludzie umierają z głodu. Nie dlatego, że nie ma wystarczająco dużo jedzenia dla wszystkich. Nie ma wystarczająco dużo miłości, żeby to jedzenie podzielić... Pomyślmy o tym kupując kolejny bezwartościowy bubel na wyprzedaży. Magia Świąt została zdegradowana do rangi materialnego poda-

Komentuj! Goniec.com

runku i kultu wyżej wspomnianego Mikusia. Wszyscy zachodzą w głowę co by tu sobie kupić, żeby wzajemnie się uszczęśliwić. A tutaj czeka na nas mały psikus! Figa z makiem! Bo tego się kupić nie da! Szczęściarzem się zowie ten, który poszedł po rozum do głowy i odkrył ten sekret. Gdy emocje już opadną, czas wziąć się w garść! I tutaj jak zdarta płyta, przewijają się te same Noworoczne Postanowienia… Zależnie od delikwenta, jeden planuje zrzucić tłuste cielsko przy pomocy diety cud; inny zarzeka się, że tym razem to już na pewno kończy z paleniem. Ba! Są i tacy śmiałkowie, którzy i całe życie chcą zaraz przewracać do góry nogami. Nowy rok – nowy ja i inne farmazony. Zjawisko poświątecznego entuzjazmu, dosyć szybko jednak zanika i sprawy wracają na swoje należyte miejsce. I tak w koło Macieju, do następnej Gwiazdki…

Gosia Nowicka. Studiowała dziennikarstwo w Łodzi w latach 2001-2004. Od 2004 roku przebywa w Wielkiej Brytanii, gdzie ukończyła Dental College. Pasjonuje ją pisanie felietonów, w których przekornie komentuje otaczającą ją rzeczywistość.

news UK ~

ŁUKASZ BOHATEREM

PO ATAKU NA LONDON

BRIDGE

PRZECHODNIE, KTÓRZY ZMIERZYLI SIĘ BEZPOŚREDNIO Z MĘŻCZYZNĄ ATAKUJĄCYM NOŻEM NA LONDON BRIDGE, ZOSTALI UZNANI ZA BOHATERÓW. WŚRÓD NICH BYŁ NASZ RODAK. Przypomnijmy, terrorysta zadźgał dwie osoby i zranił trzy inne na London Bridge. Początkowo pracownicy Fishmongers Hall, gdzie rozpoczął się atak, próbowali sami obezwładnić napastnika. Wśród nich był Polak – Łukasz. Jego szef, Toby Williamson – cytowany przez gazeta.pl – podkreśla, że w pewnym momencie Łukasz został sam na sam z terrorystą, co dało innym osobom czas na ucieczkę: – W pewnym momencie uderzył zamachowca w klatkę piersiową i odbił się od niej, wtedy wiedział już, że coś jest nie tak. A on miał na sobie tę kamizelkę. Później doszło do walki między nimi z użyciem noża. Łukasz został zraniony aż pięć razy. Był ciężko ranny, ale ani przez chwilę się nie zawahał. Później dołączyły do niego dwie lub trzy osoby. Napastnik uciekł po schodach, Łukasz biegł tuż za nim: był ranny, ale walczył do końca. Wkrótce terrorysta został obezwładniony. Londyńska policja poinformowała na Twitterze, że o godz. 13:58 interweniowała na London Bridge. Dokładne okoliczności zdarzenia nie są jeszcze znane, ale wygląda na to, że sprawca – uzbrojony w sporej wielkości nóż i z przyczepionymi do ubrania atrapami ładunków wybuchowych – został powstrzymany przez przypadkowych przechodniów, którzy odebrali mu narzędzie. Sprawcą piątkowego ataku okazał się 28-letni Usman Khan, który

wcześniej został skazany za przestępstwa związane z terroryzmem i zwolniony warunkowo z więzienia w ubiegłym roku. Jak podano, w trakcie ataku miał on na sobie tzw. elektroniczną bransoletę, do noszenia której był zobowiązany zgodnie z warunkami przedterminowego zwolnienia. W ataku zginęły dwie osoby, a trzy zostały ranne. Sprawca został zastrzelony przez policję. Amy Coop, która była w Fishmongers Hall, w której rozpoczął się atak, napisała na Twitterze słowa uznania o mężczyźnie, który poszedł skonfrontować się z napastnikiem: – Facet, który był z nami w Fishmongers Hall, wziął ze ściany pięciocalowy kieł i wyszedł, aby skonfrontować się z napastnikiem. Można było zobaczyć go stojącego nad mężczyzną (z czymś, co wygląda jak biały słup) na �ilmie. Próbowaliśmy pomóc o�iarom w środku, ale ten człowiek jest bohaterem #LondonBridge”. – Poszedłem, aby porozmawiać ze służbami ratunkowymi i złożyć wyrazy uznania za ich niewiarygodną reakcję. Byli na miejscu zdarzenia w ciągu czterech minut. Chcę również – podobnie jak, myślę, cały kraj – oddać hołd ogromnej odwadze tych członków społeczeństwa, którzy narażali swoje życie – mówił dziennikarzom premier Boris Johnson. (bbc.com/sotland.pl, gazeta.pl, niezalezna.pl)

reklama

12 ~ news UK

Pierwsza Dama W

LONDYNIE

Z dwudniową wizytą w Londynie, przebywała Pierwsza Dama, Agata Kornhauser-Duda. 8 i 9 listopada spotkała się z nauczycielami polskich szkół sobotnich. Podczas wydarzenia miała miejsce ceremonia wręczenia odznaczeń państwowych przyznanych przez Andrzeja Dudę osobom zasłużonym w działalności na rzecz oświaty polonijnej i polskiej za granicą. W sobotę Pierwsza Dama odwiedziła Polską Szkołę Przedmiotów Ojczystych im. Matki Boskiej Częstochowskiej. – Młodzi ludzie są przyszłością naszego narodu i to oni, tak jak teraz Państwo, już za kilka lat staną się ambasadorami Polski i Polaków poza granicami naszej Ojczyzny – mówiła Pierwsza Dama w Londynie, gdzie wzięła udział w spotkaniu z nauczycielami Polskich Szkół Sobotnich. Podczas uroczystości w Ambasadzie RP w Londynie sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta, Adam Kwiatkowski, wręczył odznaczenia państwowe przyznane 6 grudnia 2019

przez Andrzeja Dudę osobom zasłużonym w działalności na rzecz oświaty polonijnej i polskiej za granicą. Minister wręczył również odznaczenia osobom uhonorowanym medalami Komisji Edukacji Narodowej. Natomiast z rąk małżonki prezydenta RP pięć szkół sobotnich otrzymało �lagi państwowe, dla podkreślenia ich szczególnych osiągnięć w działalności polonijnej i oświatowej. – Jako małżonka prezydenta, ale przede wszystkim jako pedagog, ogromnie doceniam państwa codzienną pracę oraz wkład w to, by polska mowa, kultura i nasze dziedzictwo narodowe stały się trwałym elementem wychowania młodych Polaków w Wielkiej Brytanii – zapewniła w piątek Pierwsza Dama. Agata Kornhauser-Duda wyraziła radość, że w Wielkiej Brytanii, „gdzie tak wielu Polaków znalazło swoją drugą ojczyznę”, mieszka tak liczna grupa osób, którym na sercu leży nauka języka polskiego, przekazywanie wiedzy o polskiej kulturze, jak również o naszej historii. – Trudnej i bolesnej, ale

historii, którą przeżyli nasi przodkowie – powiedziała Pierwsza Dama. – Chciałabym wyrazić ogromną wdzięczność i głęboki szacunek wszystkim dyrektorom, prezesom i nauczycielom polskich szkół sobotnich za całokształt pracy na rzecz Polaków i Polonii zamieszkujących Wielką Brytanię, ale także za budowanie poczucia tożsamości narodowej wśród młodzieży, która urodziła się już poza granicami Polski – mówiła Agata Kornhauser-Duda. Małżonka prezydenta zapewniła, że wszystkie wręczone tego dnia wyróżnienia „są wyrazem uznania za zaangażowanie na rzecz oświaty polonijnej w Wielkiej Brytanii, za kultywowanie i uczenie polskości, za jej pielęgnowanie, ale także za działania na rzecz integrowania polonijnego środowiska na Wyspach”. Wspominając swoje pierwsze spotkanie z polonijnymi nauczycielami, które miało miejsce właśnie w Londynie przed czterema laty, Agata Kornhauser-Duda zadeklarowała, że było ono impulsem, by bliżej zająć się oświatą

polonijną. – Dzięki bardzo licznym spotkaniom z nauczycielami podczas wizyt w polskich szkołach na całym świecie, mogłam z całą odpowiedzialnością i przekonaniem wspierać zgłaszane przez państwa postulaty – przyznała Pierwsza Dama. Małżonka prezydenta oświadczyła, że Polska coraz bardziej docenia oświatę polonijną, czego dowodem jest spełnienie dążeń nauczycieli do uzyskania możliwości awansu zawodowego. – To już jest realizowane w szkołach działających przy ambasadach, a od stycznia 2021 roku awans będą mogli otrzymać także nauczyciele szkół sobotnich – zapewniła Pierwsza Dama. Przypomniała, że również w środowisku polonijnym narodziła się idea opracowania podręczników, „które będą adekwatne do poziomu językowego uczniów i specy�iki nauczania w różnych krajach”. – Przy wsparciu Senatu RP, inicjatywa jest realizowana, a podręcznik dla szkół polonijnych w Wielkiej Brytanii zostanie wydru-

news UK ~

kowany jeszcze w tym roku kalendarzowym – sprecyzowała małżonka prezydenta. W swoim wystąpieniu Pierwsza Dama mówiła również o legitymacjach szkolnych, zrównujących prawa dziecka uczącego się w Polsce z prawami uczniów pobierających naukę w zagranicznych placówkach. Wyraziła radość, że cieszą się one dużym zainteresowaniem, a do 2019

ogromnie podziękować – powiedziała małżonka prezydenta. Dodała, że wyrazy wdzięczności należą się także rodzicom, którzy są pierwszymi wychowawcami swoich dzieci, przekazują im polskość i wychowują w miłości do ojczyzny i przodków. Wydarzenie umilił występ chóru Szkoły Polskiej przy Ambasadzie RP w Londynie im. Lotników Polskich

współpracy z para�ią pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza oraz Polską Misją Katolicką, cieszy się coraz większym zainteresowaniem i zaufaniem uczniów polskiego pochodzenia. Ich liczba w tym roku osiągnęła niemalże 400 osób. Szczególne słowa uznania Pierwsza Dama skierowała do wieloletniej dyrektor szkoły, na której ręce złożyła �lagę RP, będącą wyrazem

cie sobie sprawy jak wielkim jest dla mnie wzruszeniem, kiedy za granicą mogę słuchać pięknej, poprawnej polszczyzny – przyznała Pierwsza Dama, zwracając się do uczniów. Doceniła trud, jaki młodzi ludzie podejmują, by wolny czas poświęcać na zdobywanie wiedzy o Polsce i życzyła im, by czas spędzony w szkole przynosił jak najwięcej satysfakcji i przyjemności.

roku zostało na Wyspach wydanych lub przedłużonych 18 tysięcy dokumentów. Agata Kornhauser-Duda dała wyraz zrozumienia dla poświęcenia pedagogów, którzy nauczają w ramach zajęcia dodatkowego, „najczęściej w soboty, nierzadko w dużej odległości od swoich miejsc zamieszkania, a w wielu przypadkach na zasadach wolontariatu bądź tylko za symbolicznym wynagrodzeniem”. – Za tę piękną postawę chcę Państwu

oraz późniejsze ciepłe rozmowy małżonki prezydenta z nauczycielami i rodzicami uczniów. W sobotę Pierwsza Dama odwiedziła Polską Szkołę Przedmiotów Ojczystych im. Matki Boskiej Częstochowskiej. Para�ialna placówka w przyszłym roku będzie świętowała jubileusz 70-lecia istnienia, a jak w swoim wystąpieniu zauważyła małżonka prezydenta, mimo bardzo trudnych początków i wielokrotnych zmian siedziby, dzięki owocnej

uznania wybitnych zasług placówki i szczególnych osiągnięć w działalności polonijnej i oświatowej. Wizyta małżonki prezydenta w placówce rozpoczęła się od udziału w lekcji klasy czwartej, podczas której uczniowie mówili o wolności, niepodległości, polskich symbolach narodowych i burzliwej polskiej historii. Agata Kornhauser-Duda nie kryła podziwu dla szerokiej wiedzy młodych ludzi, jak i ich znajomości języka polskiego. – Pewnie nie zdaj-

Uczniowie placówki przygotowali także występ artystyczny, w którym – specjalnie dla pochodzącej ze stolicy Małopolski Pierwszej Damy – zaprezentowali Krakowiaka. W repertuarze znalazły się również patriotyczne wiersze. Wizytę Agaty Kornhauser-Dudy w Polskiej Szkole Przedmiotów Ojczystych im. Matki Boskiej Częstochowskiej dopełniły rozmowy z nauczycielami i rodzicami uczniów.

Małgorzata Skibińska

reklama

14 ~ news UK

KONFERENCJA ORGANIZACJI POLONIJNYCH

ŚRODOWISKO POLONIJNYCH NGOS DOSTRZEGA SWÓJ POTENCJAŁ I CHCE GO WZMACNIAĆ. ABY TAK SIĘ DZIAŁO ICH LIDERZY MUSZĄ DOSKONALIĆ WŁASNĄ SPRAWNOŚĆ DZIAŁANIA I ZARZĄDZANIA. LIDERZY STOWARZYSZEŃ I ORGANIZACJI TRZECIEGO SEKTORA SPOTKALI SIĘ NA KONFERENCJI ORGANIZACJI POLONIJNYCH, GDZIE PRZEZ CAŁY DZIEŃ POSZERZALI WIEDZĘ NIEZBĘDNĄ DO SPRAWNEGO PROWADZENIA ORGANIZACJI NON-PROFIT I WYMIENIALI SIĘ DOTYCHCZASOWYMI DOŚWIADCZENIAMI.

6 grudnia 2019

Organizatorzy zaproponowali uczestnikom trzy bloki tematyczne: podstawowe formy prawne organizacji trzeciego sektora w Wielkiej Brytanii, pozyskiwanie brytyjskich i polonijnych funduszy na realizację projektów oraz zarządzanie projektem non-pro�it. – Pierwsza część konferencji to było coś cudownego, otworzyło mi oczy, zobaczyłam totalnie inny świat prowadzenia organizacji, dowiedziałam się wielu rzeczy, wiem teraz, co robić. Wiem gdzie się zgłosić, wiem, jak ma dalej wyglądać moja droga prowadzenia organizacji. Dowiedziałam się, że jesteśmy unincorporated association. Nawet nie wiedziałam, że tym jesteśmy – mówi Joanna Milewska, założycielka lokalnej grupy ekologicznej we wschodnim Londynie „Friends Group”, która wraz z członkami grupy zasadziła w parku w dzielnicy Bental Green 300 drzew, za co zostali wyróżnieni przez burmistrza Londynu. Udział Joanny w konferencji wyposażył ją nie tylko w wiedzę merytoryczną, miała też okazję przekonać się, że nie jest sama i poznać więcej osób, które, oprócz życia zawodowego i rodzinnego, mają pomysł i chęci na prowadzenie organizacji pozarządowych. Na terenie Wielkiej Brytanii działa kilkaset polonijnych organizacji, stowarzyszeń, klubów i bardziej lub mniej formalnych grup. Status brytyjskich stowarzyszeń mają już nie tylko szkoły sobotnie, organizacje przykościelne czy lokalne centra polonijne. Zorganizowani są również polonijni wędkarze, �ilateliści, płetwonurkowie, miłośnicy klasycznych samochodów i publicznego przemawiania.

Polacy, dla których głównym powodem tak masowej postakcesyjnej fali emigracji był głównie czynnik ekonomiczno-zawodowy – po osiągnięciu względnej stabilizacji bytowej – zaczęli się zrzeszać i organizować sobie życie społeczno-towarzyskie. W efekcie tego, już niemal każda dziedzina aktywności pozazawodowej, ma swoją reprezentację. Aby aktywność tych organizacji dokładała się do sumy działań wzmacniających pozytywny przekaz na temat Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii, niezbędni są kompetentni liderzy oraz wysokie standardy działalności takich stowarzyszeń. To wskazuje na nieustającą potrzebę wzmacniania merytorycznej wiedzy liderów i wolontariuszy, podnoszenia umiejętności w zarządzaniu zespołem, doskonalenia technik współpracy, regularną wymianę informacji między organizacjami o podobnym pro�ilu działania, zdobywania wiedzy o nowoczesnych metodach pozyskiwania funduszy na działalność społeczną. – Od kilku lat staram się wsłuchiwać w potrzeby osób prowadzących polonijne organizacje, zwłaszcza szkoły i stowarzyszenia poza Londynem. Konferencja jest odpowiedzią na pytania, które pojawiały się najczęściej – mówi Elżbieta Kardynał z European Welfare Association CIC, współorganizatorka konferencji. – W dniu konferencji uczestnicy podkreślali, że po raz pierwszy uczestniczą w podobnym spotkaniu i pojawiła się cała lista zagadnień, które chcieliby poznawać wspólnie i dzielić się swoim doświadczeniem z innymi organizacjami. Chcemy kon-

news UK ~ tynuować tę formę spotkań i planujemy kolejną konferencję w przyszłym roku. Konferencja to efekt współpracy polonijnych organizacji z Wydziałem Konsularnym Ambasady RP w Londynie. 50 uczestników reprezentowało ponad 40 polonijnych grup, stowarzyszeń i organizacji działających w Wielkiej Brytanii. Sporo miejsca w programie konferencji poświęcone zostało pozyskiwaniu funduszy na realizację projektów społecznych. O zasadach aplikowania o środki polonijne mówił Radosław Gromski, konsul ds. polonijnych oraz Weronika Brączek ze Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, które dla wielu organizacji polonijnych na świecie jest doskonałym partnerem w realizacji projektów polonijnych. Możliwości pozyskiwania funduszy brytyjskich przybliżyła Elżbieta Kardynał. O zaletach współpracy NGOs z lokalnym samorządem mówiła Agnieszka Dychton, radna dzielnicy Watford. – Abyśmy, jako społeczność polska w Wielkiej Brytanii byli postrzegani, jako społeczność dojrzała, świadoma swoich celów, potrzebujemy, aby setki już istniejących organizacji polonijnych miały mocne zdrowe fundamenty i były prowadzone przez cieszących się zaufaniem wolontariuszy i liderów z merytorycznym zapleczem, z dużym wyczuciem potrzeb społecznych, otwartych na kreatywne projekty i u których czynnik rywalizacji pozostaje w zdrowym balansie z wolą współpracy – mówi Małgorzata Skibińska, przewodnicząca Polish Professionals in London, współorganizatora konferencji. – Dzisiejsza konferencja to krok w tym kierunku. Anna Zielińska

EXETER PAMIĘTA O LWOWSKICH PUCHACZACH DOKONANIA LWOWSKICH PUCHACZY W 1942 ROKU, TO COŚ WIĘCEJ NIŻ EPIZOD W HISTORII MIASTA EXETER, A 307 SQUADRON PROJECT, TO COŚ WIĘCEJ NIŻ LOKALNA WSPÓŁPRACA BRYTYJCZYKÓW I POLAKÓW. PRZEZ WSPÓLNE ZAINTERESOWANIA HISTORIĄ ZAWIĄZAŁA SIĘ PRZYJAŹŃ MIĘDZY MICHAELEM PARROTTEM, ANDRZEJEM MICHALSKIM I MARCINEM PIÓRKOWSKIM, KTÓRZY JUŻ KOLEJNY ROK WSPÓŁORGANIZUJĄ MIEJSKIE UROCZYSTOŚCI W EXETER, GDZIE KULMINACYJNYM AKCENTEM JEST WCIĄGNIĘCIE BIAŁO-CZERWONEJ FLAGI NA MASZT RATUSZA. Malownicza miejscowość Exeter, militarnie bez strategicznego znaczenia, miała zostać zbombardowana wiosną 1942 roku, w odwecie za zniszczenie niemieckiej Lubeki. Tak chciał Hitler, ale na drodze stanęli mu piloci RAF i Polacy z 307 Nocnego Dywizjonu Myśliwskiego tzw. Lwowscy Puchacze. Podczas niemieckich nalotów Polacy zestrzelili cztery Junkersy 88. 15 listopada 1942 roku polscy piloci podarowali miastu biało-czerwoną �lagę, jako symbol swojego oddania dla miasta. Od tamtej pory, narodziła się tradycja, aby 15 listopada polska �laga wciągana była na maszt miejskiego ratusza. O kontynuowanie tradycji dbają twórcy 307 Squadron Project: Michael Parrott, Andrzej Michalski i Marcin Piórkowski. Michael Parrott jest historykiem. Kilka lat temu przypadkiem odkrył polski napis będący podziękowaniem dla polskich pilotów, zaczął szukać przyczyn powstania na-

pisu. Tra�ił na historię polskich pilotów z Dywizjonu 307. Spotkał też Polaków, przedstawicieli najmłodszego pokolenia emigracji, którym bliskie są tematy historyczne. Tak narodził się 307 Squadron Project. Tegoroczne uroczystości to, obok kulminacyjnej części wciągnięcia polskiej �lagi na maszt ratusza, cykl wydarzeń o nazwie Lest We Forget. W programie Lest We Forget znalazły się między innymi: historia polskiego Dywizjonu 307, dzieje lotniska w Exeter (gdzie stacjonował Dywizjon 307 w latach 1941-1943), wystawa „The Polish D-Day Story”, upamiętniająca udział Polaków w D-Day, spotkanie z autorami komiksu Dog Fight: Airdogs i wiele innych. Wydarzenie Lest We Forget odbyło się w Exeter Guildhall. Przygotowane zostało w języku polskim i angielskim.

(gs)

reklama

16 ~ news UK W DNIU 101. ROCZNICY ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI PRZEZ POLSKĘ, W AMBASADZIE RP W LONDYNIE ODBYŁO SIĘ UROCZYSTE PRZYJĘCIE Z UDZIAŁEM PRZEDSTAWICIELI GŁÓWNYCH ORGANIZACJI POLONIJNYCH NA WYSPACH BRYTYJSKICH.

UROCZYSTE OBCHODY NARODOWEGO ŚWIĘTA Podczas uroczystości, w której wzięło udział ponad 200 osób, odśpiewano wspólnie hymn narodowy, a repertuar najpiękniejszych pieśni patriotycznych zapewniła Polska Scena.UK. – 11 listopada to dla Polaków szczególny dzień, skłaniający do re�leksji

NIEPODLEGŁOŚCI

i przypominający, że niepodległość, którą dziś możemy się cieszyć, została okupiona walką i cierpieniem wielu pokoleń Polaków. W tym szczególnym dniu pamiętajmy o naszych wielkich przywódcach, ale pamiętajmy również o milionach bezimiennych bohaterów, którzy swoim działaniem przy-

ŻYCZLIWEK

W OKSFORDZIE

ZE SŁONECZNIKIEM W JEDNEJ RĘCE I WALIZKĄ W DRUGIEJ, PRZYWĘDROWAŁ DO OKSFORDU KRASNAL ŻYCZLIWEK. PRZYBYSZ Z WROCŁAWIA ZAMIESZKA W CENTRUM UNIWERSYTECKIEGO MIASTA NA TERENIE ZADASZONEGO TARGOWISKA, GDZIE BĘDZIE NAKŁANIAŁ MIESZKAŃCÓW I TURYSTÓW DO WZAJEMNEJ ŻYCZLIWOŚCI. A KTO GO POGŁASZCZE I OBDARUJE UŚMIECHEM, TEMU PRZYNIESIE SZCZĘŚCIE. Życzliwek swoje nowe miejsce znalazł w historycznym budynku hali Covered Market otwartej w 1774 roku. Krasnal mieszkańcom Oksfordu został przedstawiony w asyście Craiga Simmonsa, burmi6 grudnia 2019

strza Oksfordu oraz Jakuba Mazura, wiceprezydenta Wrocławia. Aby nowi brytyjscy przyjaciele nie łamali sobie języka, Życzliwek nie ma nic przeciwko, aby nazywać go „Well-Wisher”.

czynili się do odzyskania przez Polskę wolności – powiedział ambasador RP w Londynie Arkady Rzegocki. – Karty polskiej historii są mocno powiązane z UK – depozytariuszem niepodległości Polski był „polski Londyn“: Rząd RP na Uchodźstwie i polska emigracja niepodległościowa.

To m.in. dzięki nim możemy dzisiaj wspólnie cieszyć się tą rocznicą – dodał ambasador. Podczas uroczystości wręczono akt mianowania na stopień porucznika Eugeniuszowi Niedzielskiemu, żołnierzowi 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. <<

– Przysyłamy naszych najlepszych ambasadorów, dajemy kawałek Wrocławia, tym miastom, z którymi czujemy wyjątkową chemię. I Oksford jest takim miejscem – mówi Jakub Mazur, wiceprezydent Wrocławia. – Życzliwek to magiczna postać wśród krasnali, bo przynosi szczęście. Byłem dzisiaj rano w polskiej szkole w Oksford i mówiłem wszystkim dzieciom, że trzeba Życzliwka pogłaskać, podarować mu uśmiech, a on przyniesie nam szczęście. Intensywny plan wizyty delegacji z Wrocławia rozpoczął się od wizyty w Polskiej Szkole Sobotniej im. gen. Alfonsa Maćkowiaka, gdzie uczy się 240 dzieci. Uczniowie zaprezentowali gościom przedstawienie z okazji rocznicy odzyskania niepodległości, a w zamian dowiedzieli się, jaką moc ma krasnal Życzliwek. – Cudowna atmosfera w szkole, dzieci zaprezentowały piosenki, wierszyki po polsku, a przecież przez pięć dni uczą się w brytyjskich szkołach i w sobotę, kiedy mogłyby mieć wolne, przychodzą do polskiej szkoły – mówi prezydent Mazur. W południe goście przeszli do ratusza na spotkanie z Lordem Mayorem i przedstawicielami innych miast partnerskich, gdzie rozma-

wiali o partnerstwie między miastami. Z ratusza przeszli na Covered Market odsłonić Życzliwka. – Na rynku spotkaliśmy się z bardzo życzliwym przyjęciem mieszkańców Oksfordu. To piękne, klimatyczne miejsce. Delegacja Wrocławia dostała kwiaty ze straganu kwiaciarskiego, a po markecie oprowadzał nas pan Maciej, Polak, który od 15 lat prowadzi tutaj stoisko z owocami morza – opowiada prezydent Mazur. Oksford i Wrocław są miastami partnerskimi od roku. Samorządy już nawiązały współpracę i wymieniają się doświadczeniami w zarządzaniu miastem. Polityka środowiskowa, gospodarka odpadami, polityka transportowa, to dziedziny, którymi interesuje się Wrocław i chętnie pozna doświadczenia brytyjskiego partnera. Z kolei dla Oksfordu interesujące są badania i zaplecze doświadczeń Wrocławia, który jest jednak dużo większym miastem. Oba miasta mają już plany na współpracę kulturalną, jak wymiany chórów i ekspozycji multimedialnych, na kontakty sportowe, gdzie żużel i wioślarstwo są elementami łączącymi partnerów, a także na kontakty gospodarcze i akademickie. <<

art. prom. ~

NIEWIDOME DZIECI Z OŚRODK A W LASKACH, POZNAJĄ ŚWIAT PRZEZ DOTYK, DŹWIĘK, ZAPACH I SMAK. NAJWAŻNIEJSZYM ZMYSŁEM JEST SERCE, KTÓRE JAKO JEDYNE WIDZI TO, CO NIEWIDOCZNE DLA OCZU. Zaczęło się od hrabianki w habicie. Róża Maria Czacka urodziła się w 1876 roku jako córka Feliksa Czackiego i Zo�ii z Ledóchowskich. Gdy wkraczała w dorosłość zupełnie straciła wzrok, ale nie załamała się, tylko zaczęła pracę na rzecz innych niewidomych. W 1910 roku otworzyła w Warszawie pierwszy dom dla niewidomych dziewcząt, a rok później powołała do życia Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi. W roku 1917 – już jako Matka Elżbieta – założyła Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża. Ośrodek w Laskach stał się przez lata również miejscem ty�lologicznych badań naukowych oraz ośrodkiem szkolenia dla pedagogów pracujących z niewidomymi. To, że dziś osoby niewidome w Polsce mogą czytać i pisać w ojczystym języku zawdzięczają Róży Czackiej, która w latach 30. podróżowała na Zachód poznając alfabet Braille’a i zaadaptowała go do polskiego systemu fonetycznego.

ZRÓB TO SAM Część dzieci uczących się w Laskach dojeżdża do szkoły codziennie. Większość mieszka w internatach, które są podzielone na aneksy mieszkalne. Składają się one z 3 sypialni, łazienki, jadalni połączonej z kuchnią oraz pomieszczenia gospodarczego. Tutaj toczy się zwykłe życie. Dzieci uczą się w ten sposób samodzielności. Pod okiem wychowawców same ścielą łóżka, sprzątają, przygotowują śniadania i kolacje. W wolnym czasie realizują swoje pasje. Niektórzy są aktywnymi sportowcami – biegają, pływają, grają w goalballa, uprawiają narciarstwo biegowe, jeżdżą na tandemach, wrotkach, rolkach i łyżwach. Inni są muzykami – samodzielnie tworzą muzykę, śpiewają, grają na instrumentach. W laskowskich szkołach obowiązuje taki sam program nauczania jak w szkołach publicznych dla dzieci widzących. Jedyną różnicą jest brak tablicy w klasach i obecność maszyn brajlowskich na każdej ławce. Każdy uczeń obsługuje komputer i smartfon z pomocą syntezatora mowy, który czyta dokumenty, strony WWW oraz wszystkie treści dostępne w internecie. Zajęcia są prowadzone tak, by uczniowie mogli zaangażować w nie wszystkie zmysły. W poznawaniu zagadnień z zakresu geogra�ii i przyrody pomagają spacery po Puszczy Kampinoskiej. Podczas �izyki i chemii odbywają się doświadczenia naukowe. Uczniowie zakładają odpowiednie stroje, używają różnych narzędzi i poznają zapachy. Technika to przedmiot, na którym dzieci m.in. mogą same zbudować karmnik dla ptaków, sadzą rośliny, zbierają owoce, stawiają swoje pierwsze kroki kulinarne. Rok szkolny ob�ituje w przedstawienia i akademie, podczas których uczniowie śpiewają, prezentują skomponowaną przez siebie muzykę, grają na instrumentach. WEWNĘTRZNA SIŁA Dzięki codziennej, ciężkiej pracy uczniowie pokonują lęk i odnajdują w sobie siłę, która towarzy-

Fot. Małgosia Rutkiewicz

SERCE NAJWAŻNIEJSZYM ZMYSŁEM

szy im przez całe życie. Siłę, która pozwala pokonywać własne granice i samodzielnie odkrywać świat. Najważniejszym zadaniem pedagogów, nauczycieli i osób, które towarzyszą niewidomym na co dzień, jest pomoc w odnajdywaniu tej siły wewnętrznej i wiary w siebie. ROK 2019 W tym roku uczniowie Technikum Informatycznego wystartowali w zawodach Robomaticon. Zawody organizowane są od 2010 roku przez koła naukowe robotyki Politechniki Warszawskiej. W tym roku roboty na zawody zbudowały dwie drużyny z Lasek. Sport odgrywa ważną rolę w pokonywaniu własnych słabości, hartując ciało i ducha. Drużyna goalballistów zajęła pierwsze miejsce na Międzynarodowym Turnieju Goalballa w Dąbrowie Górniczej. Trzech uczniów zostało powołanych do kadry narodowej U-19 i wzięło udział w Mistrzostwach Świata Juniorów w Goalballa w Australii.

Trzej uczniowie nagrali tego lata swoją pierwszą płytę! „Oto i my!” zawiera 9 piosenek o różnych nastrojach i stylach.

Działająca od 1991 r. w Wielkiej Brytanii fundacja Fund for the Blind of Laski, wspiera od wielu lat, dzięki o�iarodawcom, Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach poprzez pomoc �inansową skierowaną na różne dziedziny. Dotacje można wyslać na rachunek bankowy: Sort code 20-35-90, Account number 70000019 Powiernicy Fund for the Blind of Laski; Tadeusz Potworowski, Piotr Chłapowski i Krystyna Zółtowska. NIECH NADCHODZĄCE ŚWIĘTA BOŻEGO NARODZENIA NIOSĄ ZE SOBĄ WIELE RADOŚCI, REFLEKSJI ORAZ PLANÓW NA NOWY ROK 2020, A NOWONARODZONY BŁOGOSŁAWI I OBDARZA POTRZEBNYMI ŁASKAMI.

18 ~ 48. BAL POLSKI

DO ZOBACZENIA NA

48. BALU

POLSKIM

PRZED NAMI CHARYTATYWNE I TOWARZYSKIE WYDARZENIE ROKU! WEŹ UDZIAŁ W TEJ WIELKIEJ G FUNDUSZE DLA TYCH, KTÓRZY ICH POTRZEBUJĄ. 48. BAL POLSKI ODBĘDZIE SIĘ 1 LUTEGO W LON SPONSOREM GŁÓWNYM WYDARZENIA BĘDZIE NAJWIĘKSZA POLSKA INSTYTUCJA FINANSOW – SAMI SWOI PRZEKAZYPIENIĘŻNE.COM.

Bal Polski to nie tylko zabawa. To również zbieranie środków na cele charytatywne. W Ambasadzie RP w Londynie zainaugurowano przygotowania do kolejnej edycji Balu oraz przedstawiono bene�icjentów dobroczynnej zbiórki, jaka odbędzie się już za dwa miesiące. Każdego roku bene�icjentami zbiórek są dwa ośrodki lub organizacje charytatywne wybrane przez Komitet Organizacyjny Balu. 48 Bal Polski postanowił wesprzeć inicjatywę Oddziału Dziennego Onkologicznego w szpitalu w Starachowicach, gdzie zbierane są fundusze na zakup czepca onkologicznego. Drugim wybranym przez Komitet Organizacyjny 6 grudnia 2019

bene�icjentem będzie fundacja imienia Sue Ryder w 20. rocznicę śmierci wybitnej patronki. Czepiec onkologiczny to urządzenie łagodzące skutki chemioterapii, zapobiegające wypadaniu włosów. Taki sprzęt ma zaledwie kilkanaście placówek w Polsce. – Z radością i ogromną wdzięcznością przyjęliśmy decyzję Komitetu Organizacyjnego 48. Balu Polskiego o wspomożeniu Oddziału Onkologicznego Szpitala Powiatowego w Starachowicach w zakupie czepca onkologicznego – mówi Małgorzata Majecka, ordynator oddziału. – Nasz szpital jest jedynym powiatowym szpitalem w rejonie świętokrzyskim, który prowadzi leczenie onkologiczne. Oprócz do-

stępu do najnowszej terapii diagnostycznej, ogromną uwagę przykładamy do wspomagania i pomocy psychicznej naszym pacjentom, którzy są w trakcie leczenia onkologicznego. Zaakceptowanie choroby nowotworowej jest niezmiernie trudne, ale zaakceptowanie stygmatów leczenia onkologicznego jest znacznie trudniejsze. A wypadanie włosów właśnie do takich należy. Pacjenci w momencie, kiedy dowiadują się o rozpoznaniu nowotworu, reagują smutkiem, rozpaczą, strachem, depresją. Jednak później bardzo szybko mobilizują się i podejmują leczenie, które coraz częściej, dzięki ostatnim osiągnięciom medycyny powoduje pełne wyzdrowienie. Wypadanie włosów u pacjenta powo-

48. BAL POLSKI ~ TWARZE 48. BALU POLSKIEGO WYKONAWCY I UCZESTNICY

WALDEMAR RUDNIK DJ KAROLINA SZOSTAK PROWADZĄCA

GALI BALOWEJ I POMÓŻ ZDOBYĆ NDON HILTON ON PARK LANE. WA W WIELKIEJ BRYTANII RYSZARD SZYDŁO FOTOGRAF

PETER THOMPSON TOASTMASTER HUGH EDMEADES INTERNATIONAL AUCTIONEER

duje poczucie obniżenia własnej wartości, atrakcyjności, wzmaga przerażenie i niepewność, jak będzie to odebrane przez otoczenie. Aż 8 proc. pacjentów rezygnuje z leczenia onkologicznego właśnie z tego powodu. Boją się wykluczenia społecznego, izolacji, odrzucenia przez znajomych i przede wszystkim osądów wydawanych przez inne osoby na podstawie wyglądu zewnętrznego. Czepiec onkologiczny zapobiega wypadaniu włosów w 90 proc. przypadków, dzięki czemu pacjent może chorować anonimowo. Przypomnijmy, iż Sponsorem Głównym 48. Balu Polskiego będzie największa polska instytucja �inansowa w Wielkiej Brytanii – Sami Swoi PrzekazyPieniężne.com.

London Hilton on Park Lane: Hotel zbudowany został w roku 1963. Gospodarze zapraszają gości do łącznie 453 pokoi. W klimatyzowanym obiekcie do dyspozycji gości jest czynna 24 godziny na dobę recepcja oraz 24-godzinny check-out-service. Na poszczególne piętra można się bezproblemowo dostać za pomocą windy bądź schodami. Na miejscu znajduje się szatnia, sejf i kantor wymiany walut. Wi-Fi umożliwia dostęp do internetu również w pomieszczeniach ogólnodostępnych. Do dyspozycji gości jest restauracja, jadalnia i bar. Dostępna jest baza handlowa w postaci sklepów. Auto pozostawić można w garażu (odpłatnie) oraz na parkingu (odpłatnie). Do pozostałych świadczonych usług należą serwis pokojowy, pralnia i usługi fryzjerskie. Zaplecze biznesowe w postaci 13 pomieszczeń konferencyjnych doskonale nadaje się do organizacji konferencji, odczytów oraz zjazdów.

20 ~ gramy z WOŚP ~ O TYM, ŻE POMAGANIE JEST DZIECINNIE PROSTE, PRZEKONALI SIĘ ROK TEMU WOLONTARIUSZE ZE SZTABÓW WOŚP ROZSIANYCH PO CAŁEJ WIELKIEJ BRYTANII. TERAZ NABRALI WIATRU W ŻAGLE. CZY UDA SIĘ POBIĆ REKORD I ZEBRAĆ WIĘCEJ, NIŻ 180 TYSIĘCY FUNTÓW?

WIATR W FINAŁOWE

ŻAGLE

Na wielki �inał WOŚP udało się zarejestrować zagraniczne sztaby w ponad 30 krajach, w tym w Meksyku, Tajlandii i Indonezji. Zagraniczne sztaby WOŚP różnią się jednak trochę od tych w Polsce. – Sztaby organizują ludzie, którzy mają na to ochotę i energię, poświęcając swój wolny czas. I za to wszystkim wielki szacunek i ogromne ukłony. Zazwyczaj, za granicą nie mają żadnego wsparcia o�icjalnych instytucji reprezentujących nasz kraj, a jeżeli są wyjątki od tej reguły, to także po trzykroć ogromne ukłony. Organizując Finał Orkiestry, „sztabowcy” muszą znajdować na to czas między swoim życiem prywatnym a codzienną pracą zawodową, dzięki której zarabiają na życie. Bardzo często znamy się tylko z Facebooka – przypomina Jurek Owsiak. W Wielkiej Brytanii sztaby zarejestrowane są w miejscowościach na terenie całego kraju. Jeśli jakaś miejscowość nie ma swojego sztabu, to sztabowcy z najbliższych okolic starają się tak zorganizować, aby podesłać tam wolontariuszy z zarejestrowanymi puszkami. Często też imprezy towarzyszące organizowane są pod skrzydłami zarejestrowanego sztabu z innego miasta. Ciekawostką w tym roku jest, że swojego sztabu nie ma Londyn. Grać będzie pod formalnymi skrzydłami sztabu w Watford, dla którego w tym roku będzie pracowało 150 zarejestrowanych wolontariuszy. Będą oni obecni w Banbury, gdzie przygotowywana jest duża impreza, w Kent i na Warwick University, w polskich szkołach i kościołach, i oczywiście w Londynie. – Wydarzeniem, z którego możemy być naprawdę dumni będzie sobotni bieg na 10 km „Policz się z cukrzycą”. Bieg zarejestrowany już został w związku biegaczy w UK, a swoją obecność na nim zapowiedział 6 grudnia 2019

Łukasz Sagan – polski ultramaratończyk, rekordzista biegu na 490 km na trasie Ateny–Sparta–Ateny – mówi Artur Błaziak, szef największego sztabu WOŚP w UK. Inne atrakcje w sobotę 11 stycznia w Watford to strzelnica, magik znany z występów w programie „Mam Talent”, zabawy dla dzieci, dmuchane zamki, zajęcia z Karoliną Sobalą, pokaz karate w wykonaniu mistrza i koncert rapera Przemysława Majewskiego. W planie są też szanty. W niedzielę wieczorem szykuje się koncert zespołu Cochise z Pawłem Małaszyńskim oraz innych zespołów. W Liverpool zagra The Kapela i wystąpi Patsi, młoda, polska piosenkarka o niezwykłym 4–oktawowym głosie. Uczestniczka prestiżowego projektu muzycznego Live Audition TV. Imprezę w Liverpool poprowadzi Sebastian Konrad. WOŚP–owy sztab zarejestrował się też w Peterborough. W tej chwili organizatorzy rozsyłają wiadomości do polskich sklepów i siedzib organizacji z informacją o możliwości wystawienia w ich lokalach stacjonarnych puszek. To ważny sposób zbierania datków, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, gdzie wolontariusze na zbiórkę w otwartej przestrzeni publicznej, czyli na ulicach miast muszą mieć specjalną zgodę, którą uzyskuje się w lokalnym samorządzie. Podczas koncertu w Peterborough zagra zespół BAKsound z Northampton, Volume Up oraz wystąpią standuperzy z Polski Klub Comedy. W Bournemouth do wylicytowania będzie skok ze spadochronem, przelot na lotni i srebrne serduszko specjalnie na ten cel wykonane przez jubilera. Będzie angielski komik, karetka, policja, lokalne zespoły oraz występy szkół i zespołu folklorystycznego.

gramy z WOŚP ~

W TYM ROKU

ZBIERAMY DLA... Dla zapewnienia najwyższych standardów diagnostycznych i leczniczych w dziecięcej medycynie zabiegowej. Najogólniej mówiąc – zbierać będziemy środki na zakup najnowocześniejszych urządzeń dla ratowania życia i zdrowia dzieci potrzebujących różnego rodzaju operacji. Chirurdzy wszystkich specjalności dzień i noc w całej Polsce ratują życie tych dzieci. Będziemy się skupiać przede wszystkim na takich dziedzinach medycyny dziecięcej jak chirurgia ogólna, kardiochirurgia czy neurochirurgia.

W Manchester orkiestra będzie grała dwa dni. Imprezy odbywać się będą w Polskim Ośrodku w Oldham, Chamber Road. Zdrowa Wośpowa Sobota dedykowana będzie zdrowym nawykom i pro�ilaktyce zdrowotnej. Dla dzieci w programie jest zabawa i zumba, dla dorosłych – zajęcia zumby, latino, stretching, aerobic, cardio, pokazy akrobatyczne pod wodzą GFF Damian Dance Studio oraz stoiska z kosmetykami naturalnymi, zdrowym jedzeniem, trenerem personalnym, psychologiem. Wstęp – £5 (dzieci za darmo). W niedzielę, podczas �inału, zagra m.in. PRL Pięć Razy Lepiej Band i wystawiony będzie charytatywny car boot. Razem ze sztabem w Manchester zagra Telfordowy WOŚP Klubowy. W Londynie wiatru w żagle dostaną artyści w sali koncertowej Scala na Kings Cross. O tym, kto wystąpi na scenie decydowali internauci w plebiscycie. – Konkurs poszedł nam świetnie. Pierwsze trzy miejsca walczyły do ostatniej chwili. Wygrał zespół Laba z Londynu – mówi Patryk Skiba, który odpowiada za pracę koordyna-

torów londyńskich wydarzeń �inału WOŚP. – Zaczynamy o 16.00 w niedzielę i gramy do późnego wieczoru. Wystąpią EMiliYAH and The MightyZ All Stars, Laba, Siaki, Gabinet Looster, będziemy też mieli wy-

spę DJów. Patryk Skiba radzi, aby do Scali przyjść jak najszybciej. W ubiegłym roku chętnych na koncert było znacznie więcej, niż mógł pomieścić budynek. W tym roku również o wejściu decydować będzie czas przyjścia i przepisy bezpieczeństwa. Dzień przed wielkim �inałem wielką frajdę będą miały dzieci, które odwiedzą Greenford. Swoje wydarzenia przygotowują też w londyńskich dzielnicach działające tam organizacje polonijne, jak Klan czy Wawel. 28. �inał WOŚP zagra też w Bath, Bristolu, Luton, Miltom Keynes, Slough, Plymouth i wielu innych super miejscach.

Aby operacje były skuteczne i bezpieczne, i aby jak najmniej było powikłań, a wyniki wczesne i odległe nie różniły się od najlepszych na świecie, potrzebne są najnowocześniejsze i bardzo kosztowne

urządzenia medyczne. Stanowią one niezbędne wyposażenie sal operacyjnych, oddziałów intensywnej terapii pooperacyjnej, czy zakładów diagnostyki obrazowej. Należą do nich: lampy operacyjne, stoły operacyjne, diatermie, aparaty do znieczulenia, sprzęt monitorujący, urządzenia teletransmisyjne, aparaty RTG z ramieniem C, zestawy endoskopowe.

Cel Finału obejmuje także zakup wyposażenia dla oddziałów intensywnej terapii pooperacyjnej. W ich przypadku planowane są zakupy inkubatorów, monitorów, respiratorów, a także strzykawek automatycznych i objętościowych. Ponadto, zarówno dla sal operacyjnych, jak i oddziałów pooperacyjnych, niezbędne będą zakupy ultrasonografów i echokardiografów.

22 ~ gramy z WOŚP ~ ZBLIŻAJĄCY SIĘ SZYBKIMI KROKAMI 28. FINAŁ WIELKIEJ ORKIESTRY ŚWIĄTECZNEJ POMOCY BĘDZIE JUŻ DZIESIĄTYM, W KTÓRYM Z PEŁNĄ MOCĄ UCZESTNICZY NAJWIĘKSZA POLSKA INSTYTUCJA FINANSOWA W WIELKIEJ BRYTANII – SAMI SWOI PRZEKAZYPIENIĘŻNE.COM. TYLKO W UBIEGŁYM ROKU ZA POŚREDNICTWEM TEJ SIECI TRAFIŁO NA KONTA WOŚP PRAWIE 190 TYS. FUNTÓW!

SAMI SWOI ZAGRAJĄ Z WOŚP

PO RAZ DZIESIĄTY

Przypomnijmy, podczas ubiegłorocznego, 27. �inału WOŚP graliśmy dla dzieci małych i bez focha – na zakup sprzętu dla specjalistycznych szpitali dziecięcych. W czasie �inału na centralne konto WOŚP tra�iło ponad 175 mln zł, z czego prawie milion za pośrednictwem naszej sieci przekazów pieniężnych, a Orkiestrowe granie porwało tłumy naszych rodaków w Wielkiej Brytanii.

Z tego chociażby powodu nie mogło nas zabraknąć podczas �inału nr 28, tym bardziej, że to nasz jubileuszowy, bo 10. sezon, w którym gramy wspólnie z Orkiestrą. Wzorem lat ubiegłych, począwszy od 15 grudnia (do dnia �inału – 12 stycznia) �irma Sami Swoi PrzekazyPieniężne.com – szczycąca się mianem największej wirtualnej skarbonki w UK – będzie �inansować wszystkie przekazy na rzecz WOŚP, nie pobierając jakichkolwiek opłat czy prowizji. Można je będzie zrealizować w jednej z czterech autoryzowanych placówek (Ealing Broadway, 60 The Mall, W5 3TA; Seven Sisters, 252 High Road, N15

4AJ; Streatham, 262 Streatham High Rd, SW16 1HS; Luton, 23 George Street, LU1 2AF), przez Internet na stronie przekazypieniezne.com, u agentów Sami Swoi oraz przez �irmową infolinię dzwoniąc pod numer 020 7099 2441 lub 084 5868 2201. Oczywiście nie zabraknie nas także na wybranych Orkiestrowych eventach w Wielkiej Brytanii. W ubiegłym roku mieliśmy zaszczyt być partnerem strategicznym niesamowitych sztabów, takich jak Klubikowe Granie z WOŚP – Walsall i okolice, Goluch Events – sztab Bed-

ford, WOŚP – Watford, OPA Oxford czy WOŚP – Bristol Bath. Drodzy Czytelnicy, drodzy Klienci! Spotkajmy się razem po raz dziesiąty! Po raz kolejny pokażmy, że Polacy na Wyspach mają wielkie serca! (art. prom.)

SIEMA!

Nasze przygotowania do Wielkiego Finału trwają w najlepsze. Na ostatnim spotkaniu omawialiśmy m.in. kwestie organizacyjne oraz dotyczące pracy naszych wolontariuszy. Chcecie dowiedzieć się jak zostać wolontariuszem tegorocznego Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy? To proste – oto krótka instrukcja, jak to zrobić w zaledwie kilku krokach: 1. Wejdź do BAZY WOLONTARIUSZY WOŚP i zarejestruj się/zaloguj się na: iwolontariusz.wosp.org.pl 2. Wybierz: SZTAB WATFORD! 3. Wyślij nam e-mail! z preferowanym miejscem kwestowania w Londynie! na wolontariusze@wosplondyn.uk.

6 grudnia 2019

I gotowe! Pamiętajcie, że w tym roku czekamy na Wasze zgłoszenie TYLKO DO 8 GRUDNIA! Jeśli chcecie być na bieżąco, co dzieje się w naszym sztabie, śledźcie nas na naszych portalach społecznościowych: Facebook – WOŚP Londyn, Instagram – wosplondyn. Załoga na pokład i cała naprzód! Z góry bardzo dziękujemy i pozdrawiamy!

24 ~ BREXIT

oris

BJ Mateusz Kucharczyk (EURACTIV.pl)

Boris Johnson obiecuje zwiększenie wydatków publicznych, obniżenie podatków oraz ułatwienia wizowe dla specjalistów, np. lekarzy czy pielęgniarek.

Nie tylko brexit

Lider Torysów wygłosił w niedzielę (24 listopada) przemówienie w Telford przy granicy z Walią. To jedno z tych miejsc, w których w poprzednich wyborach w 2017 r. różnica między Laburzystami a Partią Konserwatywną była minimalna, liczona w setkach głosów. Boris Johnson, w przeciwieństwie do lidera Partii Pracy, poświęcił znacznie więcej miejsca brexitowi. – Dokończymy brexit – podkreślił kilkukrotnie z mównicy premier Zjednoczonego Królestwa. Lider Partii Pracy zamierza jeszcze przed Bożym Narodzeniem przedłożyć parlamentarzystom umowę o wyjściu ze Wspólnoty, tak by dotrzymać obowiązujący obecnie termin 31 stycznia 2020 r. Lider ugrupowania zaznaczył, że w następnej kadencji chciałby skupić się na „wyrównaniu” poziomu życia mieszkańców kraju. Chce to osiągnąć za pomocą reform systemu podatkowego oraz zwiększenia wydatków publicznych.

Wydatki socjalne i migracja

Co zatem obiecuje Boris Johnson? To przede wszystkim zmniejszenie kwoty wolnej od opłat na ubezpieczenia spo6 grudnia 2019

Doprowadzenie do końca procesu wyjścia z Unii Europejskiej oraz poprawienie poziomu życia Brytyjczyków to główne hasła Partii Konserwatywnej przed zaplanowanymi na 12 grudnia wyborami parlamentarnymi.

ohnson:

„Dokończymy brexit”

łeczne z 8,6 tys. do 9,5 tys. funtów w 2020 r., a docelowo do 12,5 tys. Jednak największe środki zostaną zaangażowane w zmiany w służbie zdrowia. Plan Torysów przewiduje zatrudnienie dodatkowych 50 tys. pielęgniarek oraz obietnicę obsłużenia większej liczby wizyt lekarskich. Z tą zapowiedzią wiążą się ułatwienia wizowe dla specjalistów spoza Wielkiej Brytanii: lekarzy, pielęgniarek oraz innego personelu medycznego. Jednak w przypadku imigracji – zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, po zakończeniu okresu przejściowego zakończy się swobodny przepływ osób z UE, a potencjalni migranci z państw członkowskich będą traktowani tak samo, jak obywatele innych krajów. Zmianie mają także ulec przepisy dotyczące zasiłków. Po upływie okresu przejściowego obywatele państw UE nadal będą mogli ubiegać się o pomoc socjalną, jak zasiłki dla bezrobotnych, dopłaty mieszkaniowe czy wsparcie na dzieci. Te przywileje będą dostępne po pięciu latach.

Dekarbonizacja i wydatki wojskowe

W przeciwieństwie do Jeremy’ego Corbyna – krytykowanego przez organizacje ekologiczne – Boris Johnson zadeklarował osiągnięcie zerowej emisji dwutlenku węgla do 2050 r. Torysi zaangażują się w zwiększenie wydatków na obronność. Celem jest przekroczenie poziomu 2 proc. PKB wymaganego przez NATO. Inwestycje w bezpieczeństwo obejmą również zatrudnienie dodatkowych 20 tys. policjantów.

Rada Europejska w formacie art. 50 podjęła decyzję o przedłużeniu okresu negocjacji wyjścia Wielkiej Brytanii z UE do 31 stycznia 2020 r. Celem przedłużenia jest dopełnienie procedur raty�ikacyjnych, które umożliwią wejście w życie Umowy o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE. Przedłużenie może zakończyć się przed 31 stycznia 2020 r. jeśli UE i Wielka Brytania dopełnią wcześniej swoich wewnętrznych procedur raty�ikacyjnych. Po stronie brytyjskiej do wejścia w życie Umowy niezbędne jest przyjęcie właściwej legislacji przez parlament. Po stronie UE zgodę musi wyrazić Parlament Europejski. Decyzja o przedłużeniu zostanie podjęta w tzw. procedurze pisemnej bez potrzeby zwoływania specjalnego posiedzenia Rady Europejskiej. Towarzyszy jej deklaracja Rady Europejskiej, która przypomina, że w trakcie przedłużenia Wielka Brytania pozostaje członkiem UE ze wszystkimi prawami i obowiązkami jakie wynikają z członkostwa. Deklaracja podkreśla, że Zjednoczone Królestwo powinno w tym czasie przestrzegać reguł lojalnej współpracy wobec UE.

BREXIT ~

ak zachowa się funt brytyjski?

Na pewno wszyscy zauważyli, że zmienność wartości funta brytyjskiego jest w ostatnich miesiącach dużo większa niż w przypadku innych walut. Przyczyna jest oczywiście jedna – brexit. Zmienność wynika oczywiście z nieprzewidywalności tego, co z tym wynikiem referendum zrobią brytyjscy politycy.

Wydarzenia polityczne są obserwowane dużo uważniej niż dane makroekonomiczne czy wykresy (analiza techniczna). Już jeden rząd upadł, bo nie zdobył większości dla swojego postępowania w tym zakresie w brytyjskim parlamencie. W ostatnich tygodniach kurs funta rośnie, bo rynek zyskał praktycznie pewność, że nie wchodzi już w rachubę scenariusz najbardziej pesymistyczny (brexit bez porozumienia), co spowodowałoby chaos graniczny i spowolnienie gospodarcze. Obecnie wartość funta zależy od przewidywań co do kształtu przyszłego parlamentu. Funt otrzymał właśnie świeży impuls do zwyżki, gdyż wzrosły oczekiwania na samodzielną większość parlamentarną Partii Konserwatywnej. Agencja YouGov przedstawiła model predykcyjny, z którego wynika, że Partia Konserwatywna może zdobyć 359 miejsc spośród 650 w Izbie Gmin (wzrost od ostatnich wyborów o 42), a Partia Pracy tylko 211 (mniej o 51).

olacy muszą

przygotować się

na brexit bez

umowy

W Wielkiej Brytanii żyje ok. miliona polskich obywateli. Rząd brytyjski wprowadził specjalne rozwiązania dla obywateli UE, w tym Polaków, zabezpieczające ich prawa w przypadku bezumownego brexitu. Dodatkowo, Polska i Wielka Brytania porozumiały się w sprawie udzielenia nawzajem gwarancji i praw obywatelom.

Wyniki modelu są ważne, gdyż dwa lata temu podobny model poprawnie przewidział wyniki wyborów. Sondaże potwierdzają, że wybory stały się wyścigiem dwóch partii przy całkowitym pogrzebaniu znaczenia Liberalnych Demokratów i Partii Brexitu. Jakkolwiek przewaga torysów nad laburzystami wydaje się spora, to do wyborów zostało praktycznie kilka dni, co w brytyjskiej polityce jest długim okresem. Aktualnie ryzyka dla samego GBP rozkładają się asymetrycznie na jego korzyść (1. wygra Johnson i doprowadzi do raty�ikacji swojej umowy; 2. wygra opozycja, która w kampanii musi zaoferować coś lepszego niż Johnson, czyli nowe referendum), choć nie można zapominać o tendencji brytyjskiej sceny politycznej do zaskakiwania w najdziwniejszy sposób. W efekcie choć przejściowe tąpnięcia funta nie są wykluczone, to średnioterminowo jesteśmy nastawieni prowzrostowo. Polscy obywatele mieszkający w Wielkiej Brytanii do końca 2020 r. będą mogli złożyć wniosek o nadanie tzw. statusu osoby osiedlonej (settled status). Podstawowym warunkiem jego uzyskania będzie kryterium 5 lat legalnego pobytu w Wielkiej Brytanii. Wnioski można składać od początku bieżącego roku i z takiej możliwości skorzystało już 240 tys. naszych obywateli żyjących na Wyspach. Najprostszym sposobem złożenia wniosku o status osoby osiedlonej jest skorzystanie ze specjalnej aplikacji na smartfony. Sama procedura nie jest skomplikowana, w większości przypadków do wery�ikacji wniosku wystarczą dane dotyczące opłacania podatków i składek na ubezpieczenia społeczne, posiadane przez brytyjską administrację, choć istnieje też możliwość dołączenia dodatkowych dokumentów. Osoby,

Prezentowany raport jest wynikiem analiz prowadzonych przez specjalistów współpracujących z Sami Swoi PrzekazyPieniezne.com i choć sporządzony został na podstawie wiarygodnych źródeł informacji, SamiSwoi PrzekazyPieniezne. com nie gwarantują kompletności, dokładności i poprawności danych w nich zawartych. Dystrybucja raportu ogranicza się do Klientów, z którymi Sami Swoi PrzekazyPieniezne.com podpisali odpowiednie umowy świadczenia usług, jak również użytkowników serwisów informacyjnych, w tym serwisów internetowych i publikacji wchodzących w skład Grupy 1MM. Sami Swoi PrzekazyPieniezne.com nie ponoszą odpowiedzialności za działania podjęte na podstawie rekomendacji, prognoz, przewidywań i jakichkolwiek informacji zawartych w prezentowanym raporcie.

Wysoka wygrana torysów będzie silnym impulsem dla rajdu funta nawet w kierunku 5,105,15 PLN przed końcem roku, ale do czasu wyborów zakładamy poruszanie się kursu GBP/PLN w zakresie 5,04-5,08. Uważamy, że rajd funta nie będzie jednak trwał długo. Na początku przyszłego roku – kiedy mamy nadzieję zakończy się saga brexitu – rynek zacznie się koncentrować na polityce Banku Anglii, który zapowiada przystąpienie do cięcia stóp procentowych, co może wtedy osłabić funta.

autor: Paweł Mes dyrektor zarządzający �irmy Sami Swoi Przekazy Pieniężne które uzyskają status osoby osiedlonej, zachowają prawo do pracy, świadczeń, edukacji, służby zdrowia i pozostałych usług publicznych na obecnych zasadach. Polacy, którzy mieszkają w Wielkiej Brytanii krócej niż 5 lat, mogą wnioskować o tzw. presettled status. Będzie on gwarantował prawa podobne do statusu osoby osiedlonej. Po 5 latach legalnego pobytu takie osoby będą mogły wystąpić o nadanie statusu osoby osiedlonej. Wnioski o uregulowanie swojego pobytu można składać do końca 2020 r. Polacy, którzy chcą pozostać w Wielkiej Brytanii, nie powinni jednak czekać do ostatniej chwili. Rząd polski i rząd brytyjski od wielu miesięcy informują Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii o przysługujących im prawach w razie bezumownego brexitu.

26 ~ BREXIT

Będzie więcej

wolnień czy eksportowy

To, co uważane było za niemożliwe, dziś jest codziennością. Najpierw przekonał nas o tym brexit, a ostatnio upadek założonego w 1841 roku Thomasa Cooka. Było to coś więcej, niż tylko biuro podróży, bo jeden z najstarszych operatorów turystycznych na świecie, który na wakacje wysłał miliony Brytyjczyków. Skończyło się na likwidacji i pozostawieniu setek tysięcy turystów samych sobie w środku wakacji. Cookowi zaszkodziły zmieniające się zwyczaje, jeśli chodzi o turystykę. Wyjazdy rezerwujemy samodzielnie przez internet, korzystając często z tanich linii lotniczych i prywatnych apartamentów. Pośrednicy stają się zbędni.

To nie pierwsza upadła linia lotnicza z Wysp

Thomas Cook nie jest zresztą pierwszą brytyjską �irmą turystyczną, która zniknęła w ostatnich latach. Od lutego nie ma też linii lotniczej Flybmi (część British Midland International), a pod koniec 2017 roku zniknęły Monarch Airlines – to największy w historii upadek linii lotniczych w Wielkiej Brytanii. Problemy dotykają też przewoźników w całej Europie, takich jak nieistniejącej już linii Air Berlin czy islandzkich Wow Air. Trzeba jednak pamiętać o szczególnym statusie, jaki miał Thomas Cook – od ponad stulecia synonim niezawodności i tego, co stałe. W czasie trudnym dla całej gospodarki upadek ikony nie pomaga zbudować klimatu zaufania do tego, co brytyjskie. A przecież jeśli chodzi o kondycję branży turystycznej, to wypraw do Londynu na zakupy czy zwiedzanie będzie znacznie mniej, jeśli zaczną obowiązywać wizy i pozostałe restrykcje.

Zniknęło 85 tys. miejsc pracy w sklepach

Niepokojące wieści płyną też z branży handlowej. W zeszłym roku ze sklepów zniknęło 85 tys. miejsc pracy. Wprawdzie to ogólnie tylko niecałe 3 proc. zatrudnienia w tym sektorze, ale tendencja, która utrzymuje się już od kilku lat, jest niepokojąca. To też nie jest brytyjska specy�ika. W Nowym Jorku upadłość ogłosił znany z „Seksu w wielkim mieście” dom handlowy Barneys. W Polsce nie ma już Almy, a Piotr i Paweł mają 6 grudnia 2019

boom?

kłopoty. Zmienia się sposób, w jaki robimy zakupy. Rzadziej kupujemy przy głównych ulicach miast, bo wybieramy internet lub dyskonty, co wyjątkowo silnie jest widoczne w centrach brytyjskich miejscowości. W Newcastle mieszkańcy apelują już do władz o wsparcie, mówiąc o wymieraniu głównych ulic. W ciągu kilku lat zniknęły z nich takie sklepy jak C&A, Dolcis czy dom handlowy BHS. Tylko w pierwszej połowie roku na 500 największych brytyjskich ulicach zamknięto 1234 sklepy. Markety w Polsce wyprzedaje nawet gigant tanich zakupów – Tesco, choć na razie utrzymuje stan posiadania na Wyspach.

Czy Honda i Nissan wstrzymają produkcję?

Wszystko wskazuje na to, że spore zmiany czekają też w najbliższym czasie branżę samochodową. Wiele słynnych brytyjskich fabryk aut już zamknięto, a zwrot ku samochodom elektrycznym nie pomaga w utrzymaniu dotychczasowej ilości miejsc pracy. The UK Society of Motor Manufacturers and Trader szacuje, że w pierwszej połowie roku inwestycje w sektorze auto-moto spadły aż o 70 proc. Zamknięcie zatrudniającej 3500 osób fabryki planuje Honda, a Nissan wycofał się z budowy nowego SUV-a w Sunderland. Francuscy producenci m.in. Citroena mówią wprost, że budowa nowego Vauxhalla i Opla Astry na Wyspach będzie zależała od zasad, jakie rząd Wielkiej Brytanii wynegocjuje z resztą Europy. Kłopoty nie omijają nawet branży gastronomicznej, choć wydawałoby się, że jest ona odporna na zmiany mód. Szokiem było wiosenne zamknięcie większości restauracji Jamiego Olivera działających pod szyldami Jamie’s Italian, Barbecoa i Fifteen. Słynny kucharz musiał zwolnić tysiąc osób i w dużej mierze zwiesił tę część działalności na terenie Wielkiej Brytanii,

Brytyjski biznes mocno odczuł Brexit, mimo że jeszcze do niego nie doszło. Sprawdzamy, jaka jest sytuacja w różnych branżach i czy jest szansa, że całe to zamieszanie skończy się dla gospodarki pozytywnie?

choć równolegle otwiera swoje lokale w dalekiej Australii.

Brexit to same kłopoty?

Każda z branż mierzy się z własnymi problemami, takimi jak zmieniające się przyzwyczajenia konsumentów, ale nie można zignorować ogólnego wpływu wychodzenia z Unii na gospodarkę. Przeciąganie sytuacji to kolejne mie-

BREXIT ~ 27 siące niepewności dla klientów, pracowników i dostawców. Według rządowych danych wzrost inwestycji zmniejsza się niemal stale od półtora roku. Widać to wszędzie – od międzynarodowych �irm, które wstrzymują dalsze działania, po małe zakłady, których właściciele wolą poczekać i zobaczyć, jak rozwiążę się sytuacja. Na razie świat biznesu jest zgodny: brexit to same kłopoty i być może gwarancja trwającej latami recesji.

A może szklanka do połowy pełna?

Nadal istnieją jednak tacy, którzy tak jak Boris Johnson uważają, że w dłuższej perspektywie będzie się opłacało przecierpieć okołobrexitową zawieruchę. Argumentują, że Unia Europejska to wspólnota państw o sprzecznych interesach, a o realne zmiany na lepsze w ważnych kwestiach będzie w niej coraz trudniej. Ci, którzy widzą szklankę do połowy pełną, zwracają uwagę na fakt, że mimo wszystko od momentu referendum stale spada bezrobocie, które wyniosło ostatnio 3,8 proc. Równolegle o kilka procent rocznie rosną pensje. Dla Polaków te informacje mogą mieć słodko-gorzki smak. Za lepszy klimat dla pracowników, którzy już tu są, odpowiada w dużej mierze tama postawiona ostatnio nowym przybyszom m.in. z Polski i powrót do ojczyzn niektórych pracowników tymczasowych.

Dublin nie zastąpi Londynu

Firma badawcza EY opublikowała ostatnio wyniki badań nad zamiarami właścicieli �irm w ciągu ostatnich trzech lat. Pierwsze wnioski przerażały: 40 proc. osób deklarowało po refe-

rendum, że zamierza przenieść część działalności, a 60 proc. już poczyniło pierwsze przygotowania. Gdy w EY podsumowano jednak te deklaracje po latach, okazało się, że jak dotychczas w ten sposób tylko 7 tys. miejsc pracy zniknęło z Londynu, by pojawić się w innych miejscach (spośród których najwięcej zyskał Dublin i Luksemburg). To niedużo w skali potężnego biznesu bankowego czy branży mody. Autorzy badań pocieszają, że Dublin i Luksemburg to niezbyt znaczące ośrodki, które w dłuższej perspektywie raczej nie zagrożą potędze Londynu. Gdyby przenosiny odbywały się głównie na linii Londyn-Frankfurt czy Londyn-Paryż, mogłoby to wzmocnić te i tak atrakcyjne z punktu widzenia inwestorów z Europy i spoza niej miasta.

Wyprowadzka nie taka prosta

„The Guardian” zwraca uwagę, że mówić o zmianach jest łatwo, ale sytuacja wygląda nieco inaczej, gdy dochodzi do konkretów. Pracownicy globalnych marek mają w Londynie całe życie. Tu znajdują się też jedni z najlepszych na świecie anglojęzycznym specjaliści. – Bankowcy mogą się przenieść, ale czy gdzie indziej będzie tak dobra infrastruktura IT czy wsparcie jak w Londynie? Czy będzie tam można od ręki skorzystać z usług doświadczonych konsultantów i prawników jak na londyńskim Square Mile – pyta „The Guardian”. Na pewno nie w krótkiej perspektywie, tym bardziej, że do brexitu w końcu dojdzie i to już raczej niedługo. Nie można jednak tracić czujności, bo jeśli sytuacja się przeciągnie, Londynowi może wyrosnąć konkurencja, np. w jednym z azjatyckich, ultranowoczesnych megapolis.

Wreszcie ruszy eksport?

Kilka lat temu Brytyjczyków zszokowała informacja, że eksportują do Indii mniej niż Belgia. Okazało się, że niegdyś perła w koronie imperium dziś jest od niego praktycznie odcięta gospodarczo i to mimo, że Hindusi stanowią obok Polaków największą mniejszość na Wyspach. Przed brexitem politycy wyraźnie wskazywali, że to ma się zmienić. Tak już się dzieje: obecnie eksport z Wielkiej Brytanii do Indii rośnie najszybciej ze wszystkich poza europejskich krajów. A przecież zamieszkałe przez ponad półtora miliarda ludzi Indie to nie jedyny kraj, z którym państwo ze stolicą w Londynie mogłoby mieć szczególne relacje gospodarcze. Poza byłymi koloniami dotyczy to też siostrzanej Australii, Nowej Zelandii, Kanady i USA. Choć w kolonialnej przeszłości można znaleźć nie tylko chlubne karty, dziś warto wykorzystać potencjał tkwiący w gotowych kontaktach czy szlakach handlowych. – Turbodoładowanie Wspólnoty Narodów w stronę pełnej życia grupy państw to duża szansa dla Wielkiej Brytanii w post-brexitowym świecie – zauważył konserwatywny polityk Jonathan Marland podczas misji handlowej, którą odbywał w Australii podczas niedawnych mistrzostw sportowych tzw. Commonwealth, czyli właśnie anglojęzycznych państw wyrosłych niegdyś z brytyjskiego rdzenia. Jako przykład innego godnego uwagi kraju wymienił Singapur. Choć rzeczywistość najbliższych miesięcy i lat nadal jest mocno niepewna, to dla Polaków, którzy prowadzą na Wyspach �irmy, może ona oznaczać zupełnie nowe możliwości, jeśli chodzi o rozwój i eksport.

Słynne brytyjskie firmy, które zniknęły ostatnio z rynku: Thomas Cook, Jamies Italian, Monarch Airlines, Woolworths, Austin Reed, Poundworld, Comet, JJB Sports, Phones4U, Maplin

Zmiany 28 ~ BREXIT

Bezumowny brexit to:

w podróżowaniu

i handlu Co powinniśmy wiedzieć, planując podróż do Wielkiej Brytanii w sytuacji jej wyjścia z UE bez umowy?

Zanim kupimy bilet. Wszystkie linie lotnicze zadeklarowały, że będą w tym czasie obsługiwać połączenia między Wielką Brytanią i Polską tak jak do tej pory. Polskie Linie Lotnicze LOT dodatkowo zapowiedziały, że siatka połączeń nie ulegnie zmianie. Do tej pory uzgodniono, że linie lotnicze będą mogły dalej operować między UE a Wielką Brytanią do 30 marca 2020 r. Komisja Europejska zaproponowała zmianę tych przepisów i wydłużenie ich obowiązywania do 24 października 2020 r. Warto dodać, że nawet w przypadku bezumownego brexitu Polacy nadal nie będą potrzebowali wiz, by wjechać na terytorium Wielkiej Brytanii. Osoby przyjeżdżające na Wyspy po bezumownym brexicie nadal będą tam mogły pracować i mieszkać. Jednak Polacy chcący pozostać w Wielkiej Brytanii dłużej niż trzy miesiące będą musieli złożyć wniosek o specjalne

6 grudnia 2019

pozwolenie (European Temporary Leave to Remain) wydawane jednorazowo na trzy lata. Pozwoli ono zamieszkać w Wielkiej Brytanii na dłużej i podjąć pracę czy studia. Rząd brytyjski od 1 stycznia 2021 r. chce jednak wprowadzić nowe zasady dla imigrantów, które dziś nie są jeszcze znane. Może to oznaczać, że nie każda osoba, która uzyska ELTR, będzie mogła pozostać w Zjednoczonym Królestwie na stałe. Wybierając się do Wielkiej Brytanii, powinniśmy także zadbać o posiadanie ważnych dokumentów podróży. Chociaż brytyjskie władze deklarują, że w razie wyjścia bez umowy przez jakiś czas (nie dłużej niż do końca 2020 r.) możliwe będzie podróżowanie z dowodem osobistym, w każdym przypadku sugerujemy podróżowanie z ważnym paszportem. Jeśli zdecydujemy się na podróż do Wielkiej Brytanii samochodem, dobrą wiadomością jest to, że nadal będziemy mogli używać polskiego

Wielka Brytania jest drugim po Niemczech najczęściej odwiedzanym przez Polaków krajem. Według danych Ministerstwa Sportu i Turystyki każdego roku na Wyspy podróżuje około miliona naszych rodaków.

prawa jazdy. Powinniśmy jednak pamiętać, że w przypadku brexitu bez umowy niezbędna będzie zielona karta z ważnym ubezpieczeniem. Jeśli chcielibyśmy zabrać ze sobą zwierzęta, powinniśmy zadbać o to, by posiadały wszystkie wymagane dokumenty i szczepienia, a przede wszystkim sprawdzić brytyjskie przepisy obowiązujące w dniu wyjazdu. W czasie Jeśli Wielwyjdzie z UE musimy obowiązku celnej bagażu. się rówpieniędzy i które

podróży. ka Brytania bez umowy, pamiętać o kontroli naszego Zmniejszy nież ilość produktów, będziemy

BREXIT ~ 29 mogli przywieźć/wwieźć, w tym produktów spożywczych, jak mięso, sery, alkohole, papierosy czy niektóre produkty roślinne; może to dotyczyć również niektórych zwierząt. Nasze prawa jako pasażerów w dalszym ciągu będą chronione niezależnie od wybranego środka transportu, choć sytuacja może być różna w zależności od tego, czy podróżujemy z przewoźnikiem wspólnotowym, czy z �irmą spoza UE. Powinniśmy szczegółowo sprawdzić swoje prawa na stronach Komisji Europejskiej. W każdym przypadku powinniśmy także zadbać o ubezpieczenie zdrowotne ważne poza Unią Europejską. W razie wyjścia z UE bez umowy nie będziemy już mogli korzystać z opieki zdrowotnej w Wielkiej Brytanii na podstawie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jednocześnie po powrocie powinniśmy sprawdzić, czy może nam przysługiwać zwrot podatku VAT. Dotyczyć to będzie jednak przede wszystkim osób na stałe mieszkających poza UE, czyli np. Polaków w Wielkiej Brytanii. Przede wszystkim jednak powinniśmy w przypadku każdej podróży odpowiednio się przygotować, zapoznając się z informacjami na temat brexitu na stronie brexit.gov.pl oraz na stronie Komisji Europejskiej: ec.europa.eu.

Zmienią się zasady handlu z Wielką Brytanią Scenariusz brexitu bez umowy niesie ze sobą pewne konsekwencje dla przedsiębiorstw, jednak nie należy obawiać się zablokowania handlu pomiędzy UE a Wielką Brytanią. Należy natomiast mieć na uwadze, że bazą dla prowadzenia działalności handlowej będą reguły Światowej Organizacji Handlu (WTO), które są mniej korzystne niż dotychczasowe, preferencyjne warunki dla przedsiębiorstw funkcjonujących w ramach Unii Europejskiej i jednolitego rynku. Reguły te stanowią jednak bazę do nieprzerwanego prowadzenia działalności handlowej przy dodatkowych wymaganiach. Przede wszystkim należy się spodziewać pewnych trudności i ewentualnych kosztów związanych z przewozem towarów, cłami, koniecznością spełniania dodatkowych formalności celnych – zarówno w eksporcie, jak i imporcie oraz tranzycie z Wysp.

Wielka Brytania zaproponowała własną taryfę celną (gov.uk/government/publications), która będzie wdrożona po wyjściu z UE. Dobrą informacją dla eksporterów jest to, że ograniczono zakres wprowadzanych ceł jedynie do kilku kategorii produktów (w tym z branży rolno-spożywczej, motoryzacyjnej czy chemicznej), natomiast większość eksportu na Wyspy będzie zwolniona z cła. Reasumując, cła będą dużo niższe niż te stosowane przez UE w imporcie z krajów trzecich (cła unijne w niektórych przypadkach mogą stanowić istotny koszt dla podmiotów importujących z Wielkiej Brytanii). Przedsiębiorstwa zaangażowane w handel z Wielką Brytanią powinny być także świadome, że wyjście tego kraju z UE oznaczać będzie konieczność dokonania odprawy celnej. Dla �irm dotychczas niezaangażowanych w handel z krajami spoza UE będzie to zapewne nowość, dlatego w pierwszej kolejności niezbędne jest odpowiednie przygotowanie na ten scenariusz, którego najważniejszym elementem powinno być uzyskanie numeru EORI (Economic Operators’ Registration and Identi�ication), nadawanego przez administrację celną. Zarówno w przypadku importu, jak i eksportu, konieczne będzie zgłoszenie towarów do odpowiedniej procedury celnej w dedykowanym systemie informatycznym. W dalszej kolejności należy zwrócić uwagę na potencjalne utrudnienia i dodatkowe kontrole dotyczące specy�icznych produktów. W przypadku artykułów rolno-spożywczych mogą zmienić się niektóre zasady przewozu oraz dokumentacji – np. produkty mięsne czy roślinne będą poddawane dodatkowym kontrolom sanitarnym i �itosanitarnym na granicy pomiędzy UE a Wielką Brytanią. Te utrudnienia mogą być szczególnie uciążliwe na najbardziej „obleganych” przejściach granicznych (takich jak Calais-Dover czy tunel pod kanałem La Manche). W przypadku bezumownego brexitu niezbędna będzie zielona karta z ważnym ubezpieczeniem pojazdów. Komisja Europejska zaproponowała szereg rozwiązań, które pomogą stopniowo dostosować się przedsiębiorstwom do zmiany niektórych warunków handlu z Wielką Brytanią (w tym dla branży transportu drogowego). Firmy transportowe będą miały

dostęp do brytyjskiego rynku bez konieczności posiadania zezwoleń do 31 grudnia 2019 r. Komisja zaproponowała zmianę tych przepisów i wydłużenie ich obowiązywania do 31 lipca 2020 r. Administracje państw członkowskich UE (w tym Polski), jak również Wielkiej Brytanii, starają się do minimum ograniczyć wszystkie negatywne skutki bezumownego brexitu dla przedsiębiorstw. Jest to szczególnie ważne w początkowym okresie po dacie wyjścia. Trzeba pamiętać, że większość �izycznych kontroli przy eksporcie i imporcie będzie przeprowadzana nie w Polsce, ale w krajach bezpośrednio sąsiadujących ze Zjednoczonym Królestwem, przede wszystkim we Francji, Belgii i Holandii. Kraje te �inalizują przygotowania do wprowadzenia kontroli granicznych, zatrudniają dodatkowych celników i służby weterynaryjne. Wszelkie niezbędne informacje dotyczące procedur francuskich są dostępne na stronach: douane.gouv.fr, brexit.gouv.fr. Informacje w języku polskim można znaleźć na stronie douane.gouv.fr. Władze Holandii przygotowują odpowiednią infrastrukturę drogową (parkingi, ostrzeżenia dla kierowców nad autostradami), aby nie dopuścić do zablokowania wjazdów na promy przez ciężarówki nieposiadające odpowiednich dokumentów. Dodatkowo, Holandia zachęca wszystkie zainteresowane instytucje i organizacje do zapoznania się ze stronągetreadyforbrexit.eu/en, na której opisano wszystkie procedury, niezbędne w przypadku eksportu, importu i tranzytu towarów do krajów trzecich przez holenderskie porty. Do kontynuowania wymiany handlowej z Wielką Brytanią konieczne będzie posiadanie europejskiego numer EORI (puesc.gov.pl/eori) – przedsiębiorcy, którzy jeszcze go nie uzyskali, powinni jak najszybciej wystąpić o jego nadanie. Bez tego numeru nie będzie możliwe dokonywanie zgłoszeń celnych w UE. Import towarów do Wielkiej Brytanii lub eksport z niej, a także realizowanie operacji tranzytowych oznacza konieczność posiadania również brytyjskiego numer EORI umożliwiającego dokonanie zgłoszenia celnego na Wyspach. Przedsiębiorcy, którzy jeszcze tego nie zrobili, powinni wystąpić o jego nadanie (gov.uk/eori).

rexit,

B 30 ~ BREXIT

czyli

kosztowny rozwód Kolejne daty brexitu nie potwierdzają się. Taka niepewność jest bardzo kłopotliwa dla przedsiębiorców. Polska jest wg ekonomistów trzecim najbardziej narażonym na straty wynikające z brexitu państwem UE, polski eksport do Wielkiej Brytanii ma wartość ponad 58 mld złotych, PKB po „rozwodzie” może spaść nawet o 0,24 proc. Najbardziej niepokoją się firmy mające kooperantów działających na zagranicznych rynkach. Czy po twardym brexicie tacy partnerzy nie przestaną się rozliczać i płacić faktur? Obecnie ponad 50 tysięcy firm prowadzi wymianę handlową z Wielką Brytanią. 6 grudnia 2019

Wg pierwotnego planu Wielka Brytania miała opuścić Unię Europejską w tym roku, w piątek 12.04. Tak się nie stało, a kolejnym terminem był 31.10. Na ten sam dzień przypada święto Halloween, ale �irmy najbardziej boją się nie tego, że brexit będzie miał miejsce szybko, a tego, że nie wiadomo czy w ogóle i na jakich warunkach do niego dojdzie. – Największy problem z brexitem przedsiębiorcy mają z tym, że nie wiadomo czy w ogóle do niego dojdzie, a jeśli tak, to kiedy i na jakich zasadach się dokona. W uproszczeniu można powiedzieć, że nic nie jest przesądzone. To najgorsze okoliczności dla biznesu. Przecież rozwój �irmy i podejmowane inwestycje planuje się precyzyjnie na kilka lat do przodu, zaciągane kredyty opierają się na planach sprzedaży, które mogą, ale nie muszą zrealizować się w sytuacji dużej niepewności. W takim kontekście kluczowe jest zapewnienie sobie płynności �inansowania i skrócenie długich terminów zapłaty faktur. Popularne w polskim obrocie handlowym odroczone terminy płatności, czasem nawet na pół roku, to duże ryzyko w tak niepewnej sytuacji, kiedy nie wiadomo, co się wydarzy za kilka dni – mówi Joanna Rembelska, dyrektor ds. bezpieczeństwa i audytu wewnętrznego eFaktor S.A.

Najdroższy „rozwód” w historii – polskie firmy na pewno ucierpią

Wg Oxford Economics, Polska jest trzecim najbardziej narażonym na straty państwem UE po Wielkiej Brytanii i Irlandii. Tzw. twardy brexit (czyli bez umowy) może obniżyć PKB Polski o 0,24 proc. głównie w wyniku spadku eksportu,

a w przypadku brexitu za porozumieniem może zmniejszyć PKB o 0,14 proc. Wielka Brytania to dla naszych �irm trzeci największy rynek eksportowy. Towary wysyłane z Polski do Wielkiej Brytanii w ubiegłym roku były warte 58,2 mld zł. Eksportujemy tam maszyny i urządzenia mechaniczne, sprzęt elektroniczny (blisko jedna czwarta eksportu), artykuły spożywcze (sektor rolno–spożywczy stanowi około 20 proc. całkowitego eksportu Polski do UK), a także części i komponenty do samochodów czy meble. Po „rozwodzie” mogą pojawić się problemy w rozliczeniach z �irmami działającymi na tamtym rynku. Obecnie ponad 50 tys. �irm prowadzi wymianę handlową z UK. – Część �irm nie odczuje brexitu, ale będą też takie, które „rozwód” może dużo kosztować. Dotyczy to głównie eksporterów, np. z branży motoryzacyjnej. Temat brexitu pojawia się w rozmowach z �irmami zgłaszającymi się do nas po �inansowanie faktoringowe i budzi ich niepokój. Część polskich przedsiębiorców działających na rynku w Wlk. Brytanii obawia się m.in. ceł i obostrzeń w handlu z innymi rynkami. W takiej sytuacji w wielu branżach wymiana handlowa może przestać się opłacać. Przedsiębiorca starający się w banku o wieloletni kredyt na rozwijanie produkcji nie będzie umiał przekonać analityków, że nie ma zagrożenia spłaty pożyczonych środków. W przypadku faktoringu jest inaczej, jak do tej pory nie ograniczamy �inansowania faktur przedsiębiorców prowadzących biznes także w Wielkiej Brytanii, ale każdy przypadek analizujemy indywidualnie – mówi Joanna Rembelska z eFaktor S.A.

2019

BREXIT ~

Kalendarium brexitowe

Rada Europejska przedłuża termin brexitu. Rada Europejska przyjęła decyzję przedłużającą okres, o którym mowa w art. 50 ust. 3, w związku z wyrażonym przez Wielką Brytanię zamiapaździernika rem opuszczenia Unii. Okres ten przedłużono do 31 stycznia 2020 r., po to by zapewnić więcej czasu na raty�ikowanie umowy wystąpieniowej. Wielka Brytania może wystąpić wcześniej – 1 grudnia 2019 r. lub 1 stycznia 2020 r. – jeśli do tego czasu obie strony raty�ikują umowę. Rada Europejska podjęła decyzję jednomyślnie w procedurze pisemnej, w porozumieniu z Wielką Brytanią.

Nadzwyczajny szczyt Rady Europejskiej (art. 50). Rada Europejska, w gronie 27 państw członkowskich, zatwierdziła zmienioną umowę o wystąpieniu i zmienioną deklarację polityczną. października Oba dokumenty uzgodnili 17 października 2019 r. negocjatorzy z UE i Wielkiej Brytanii. W oparciu o to porozumienie możliwe stałoby się uporządkowane wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej.

13 kwietnia

10 kwietnia

29 marca

21 marca

11 marca

Zmieniona decyzja Rady o podpisaniu umowy wystąpieniowej. W następstwie decyzji przywódców UE z 10 kwietnia o przedłużeniu okresu, o którym mowa w art. 50, Rada (art. 50) przyjęła decyzję zmieniającą jej decyzję z 11 stycznia 2019 r. w sprawie podpisania umowy wystąpieniowej. Przywódcy UE zgadzają się odroczyć brexit do 31 października. Na nadzwyczajnym szczycie 10 kwietnia przywódcy UE wyrazili zgodę na przedłużenie okresu przewidzianego w art. 50 do końca października 2019 r. Przywódcy zapowiedzieli, że jeśli obie strony wcześniej raty�ikują umowę wystąpieniową, Wielka Brytania opuści Unię pierwszego dnia następnego miesiąca. Decyzję przyjęto w porozumieniu z Wielką Brytanią. Donald Tusk zwołuje nadzwyczajny szczyt w sprawie brexitu. Przywódcy UE-27 zbiorą się 10 kwietnia 2019 r., by rozmawiać o najnowszych wydarzeniach związanych z brexitem.

Rada Europejska (art. 50). Przywódcy UE-27 zaproponowali przesunięcie brexitu do 22 maja 2019 r. Będzie ono zależeć od tego, czy w przyszłym tygodniu Izba Gmin zatwierdzi umowę o wystąpieniu. Jeśli tego nie zrobi, przywódcy UE uzgodnili, że opóźnią brexit do 12 kwietnia 2019 r., i oczekują, że Wielka Brytania przed tą datą „określi dalsze działania”. Porozumienie strasburskie między Komisją Europejską a Wielką Brytanią. Przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker i premier Wielkiej Brytanii Theresa May uzgodnili w Strasburgu tekst istotnych dokumentów.

Rada UE podejmuje pierwszy formalny krok ku zawarciu umowy wystąpieniowej. Rada (art. 50) przyjęła decyzję o podpisaniu umowy wystąpieniowej. Zatwierdziła też zmody�ikowany października projekt decyzji Rady o zawarciu umowy. Zostanie on teraz skierowany do Parlamentu Europejskiego w celu uzyskania jego zgody. Odbyło się to w procedurze pisemnej.

Wielka Brytania wnosi o przesunięcie brexitu. Wielka Brytania skierowała do przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska wniosek o przedłużenie okresu, o którym mowa w art. października 50, do 31 stycznia 2020 r.

Porozumienie osiągnięte na szczeblu negocjatorów. Komisja Europejska zaleciła, by Rada Europejska (art. 50) zatwierdziła zmienioną umowę o wystąpieniu, w tym zmieniony protokół października w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej, i zmienioną deklarację polityczną w sprawie ram przyszłych stosunków między UE a Wielką Brytanią.

kwietnia

marca

20 14

marca

stycznia

Wielka Brytania chce dalszego odroczenia brexitu. Premier Wielkiej Brytanii Theresa May w piśmie do przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska poprosiła o dalsze przedłużenie okresu, o którym mowa w art. 50. Zaproponowała datę 30 czerwca 2019 r., dodając, że rząd Wielkiej Brytanii będzie kontynuował prace nad przeprowadzeniem wyborów do Parlamentu Europejskiego, na wypadek gdyby w czasie wyborów kraj ten był jeszcze członkiem UE. Formalna decyzja o odroczeniu brexitu. Rada Europejska (art. 50) przyjęła decyzję formalizującą porozumienie polityczne z 21 marca 2019 r. w sprawie przedłużenia okresu, o którym mowa w art. 50. Zgodnie z traktatami decyzja zapadła w porozumieniu z Wielką Brytanią. Wielka Brytania wyraziła zgodę pismem stałego przedstawiciela tego kraju przy Unii Europejskiej Tima Barrowa z 22 marca 2019 r. Wielka Brytania wnosi o odłożenie brexitu. Premier Wielkiej Brytanii Theresa May przesłała pismo do przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska z prośbą o przedłużenie do 30 czerwca 2019 r. okresu, o którym mowa w art. 50. Wymiana listów między Donaldem Tuskiem i Jeanem-Claude’em Junckerem a Theresą May. Przewodniczący Donald Tusk i przewodniczący Jean-Claude Juncker wymienili listy z premier Theresą May. W liście odpowiedzieli na kwestie poruszone przez premier Wielkiej Brytanii i dokonali doprecyzowań w sprawie umowy brexitowej i deklaracji politycznej. „Obaj będziemy przygotowani do podpisania umowy o wystąpieniu, gdy tylko Parlament Zjednoczonego Królestwa przeprowadzi stosowne głosowanie” – napisali.

32 ~ reportaż

ENDORFINY W LODOWATEJ WODZIE – TO NAJLEPSZY SPOSÓB NA HARTOWANIE CIAŁA I DUCHA. ŻADNE LEKI CZY TERAPIE NIE ZASTĄPIĄ KĄPIELI W ZIMNEJ WODZIE – PRZEKONUJE ARKADIUSZ TYMIENIECKI, ZAŁOŻYCIEL GRUPY MORSY UK. Dariusz Dzikowski Dwa momenty dostarczają szczególnego dreszczyku emocji. Pierwszy, kiedy już zanurzony w wodzie człowiek przestaje odczuwać chłód, co wiąże się z uwolnieniem endor�in i wielką radością przechodzącą niemal w euforię. Równie ekscytującego przeżycia doświadcza się po wyjściu na ląd, wraz z przeświadczeniem o całkowitej odporności na zimno. Kulanie w śniegu to wtedy dziecinna igraszka…

Domek z piernika

Na co dzień jest listonoszem. Po latach pracy za kierownicą i problemach zdrowotnych z tym związanych, szczególnie bólem pleców i kręgosłupa, zdecydował się na bardziej aktywne zajęcie. Dziś, dzięki temu, że codziennie pokonuje pieszo około 15 mil, czuje się znacznie lepiej. Ta profesja daje również możliwość eksplorowania okolicy. Poznał już większą część Milton Keynes, pobliskie miejscowości, różne zakamarki. – Dużym zaskoczeniem był dla mnie fakt, jak wielu listonoszy pracuje w Royal Mail i jak dużo

listów oraz paczek przechodzi przez nasze ręce. Nawet jeden dzień przestoju może spowodować prawdziwy chaos – mówi 53-latek, dodając, że zdarzają się nieprzewidziane sytuacje. Czasami śmieszne, kiedy na przykład domownik staje w progu w niekompletnym odzieniu, wyskakując na dźwięk dzwonka prosto spod prysznica. Ale też niebezpieczne, szczególnie jeśli chodzi o psy. Te potra�ią zranić, a nawet odgryźć kawałek palca podczas wkładania przesyłki do skrzynki pocztowej w drzwiach. Miłym gestem jest za to szklanka wody czy zimnego napoju wręczona podczas upałów albo drobny upominek w okresie świąt. Listonoszem jest od dwóch lat. Wcześniej w Anglii pracował jako kierowca tira, prowadził też hurtownię z drukarkami. A zakotwiczył na Wyspach w lipcu 2005 roku, dwa dni po zamachu w londyńskim metrze. Najpierw w Luton, jednak szybko przeniósł się do Milton Keynes, gdzie mieszka do dziś. Tam, szukając miejsca do morsowania, odkrył jezioro Blue Lagoon, położone siedem kilometrów od centrum miasta. Rozciąga się

ono na obszarze pięciu hektarów, ma szesnaście metrów głębokości i jest częścią rezerwatu przyrody w Bletchley. Trenują w nim nurkowie z lokalnego klubu, a latem, podczas słonecznych weekendów, miejsce jest oblegane przez plażowiczów. Polak na początku kąpał się sam, jednak z czasem zaczęły dołączać do niego nowe osoby. Przełomem okazał się rok 2016 roku, kiedy tra�ił do amatorskiego Teatru Katharsis w Dunstable, prowadzonego przez Dorotę Górczyńską-Bacik. Przypadkowo, za namową znajomego, ponieważ akurat brakowało aktora do roli listonosza w sztuce „Samotna jesień”, poświęconej tematyce bożonarodzeniowej. Później wcielił się w drwala w przedstawieniu dla dzieci „Domek z piernika” oraz Jezusa Chrystusa w spektaklu „Kim ja jestem?”. – Inspirujące miejsce, ciekawi ludzie, piękne wspomnienia. Jeździliśmy po Wielkiej Brytanii, graliśmy w różnych miejscach, gromadząc sporą publiczność. Z czasem udało mi się przekonać większość koleżanek i kolegów do morsowania co

reportaż ~ zaowocowało tym, że zaczęliśmy się spotykać nie tylko na scenie, ale też nad jeziorem – opowiada Tymieniecki, podkreślając, że w ten sposób powstała grupa Morsy UK, zrzeszająca obecnie 35 osób. Sezon otwierają we wrześniu-październiku, a kończą w marcu-kwietniu. Wszystko zależy od temperatury wody i powietrza.

Czarodziejska różdżka

Jest absolwentem technikum samochodowego w swojej rodzinnej Pile. Po jego ukończeniu pracował w wojskowym warsztacie samochodowym i Polmozbycie, a potem przez siedem lat był mechanikiem w Essen. Tam nauczył się niemieckiego, dzięki czemu po powrocie do kraju został tłumaczem tego języka i menedżerem w �irmie stolarskiej produkującej towary głównie na rynek zachodni. Był ciekawy świata, imał się różnych rzeczy. W czasach szkolnych uprawiał judo i karate, jednak jego zdrowie pozostawiało wiele do życzenia. Częste przeziębienia, grypa, chroniczny jesienno-zimowy katar przeradzający się w zapalenie zatok. Z medycznego punktu widzenia jedyną skuteczną metodą walki z tą chorobą była punkcja, czyli bolesny zabieg przekłucia przegrody nosowej w celu oczyszczenia zainfekowanych miejsc. – Problem w tym, że po jakimś czasie wszystko wracało z powrotem. Byłem zdesperowany, zacząłem szukać alternatywnej metody i znalazłem informację, że tę dolegliwość można wyleczyć w specjalnych komorach, przy bardzo niskich temperaturach, bądź poprzez kąpiele w lodowatej wodzie. Postanowiłem spróbować tego drugiego – wspomina pan Arek, który jesienią 2002 roku zaczął się hartować w leśnym jeziorze położo-

nym w pobliżu Kostrzyna nad Odrą, gdzie wówczas mieszkał. Nie miał pojęcia jak robić to w sposób fachowy, nie znał nikogo, kto mógłby udzielić mu jakichś rad w tym względzie, a w internecie znalazł jedynie zdjęcia ludzi kąpiących się w przeręblach. Do wszystkiego musiał dochodzić sam, metodą prób i błędów. Tych ostatnich nie brakowało. Jeden z nich dotyczył rozgrzewki – najpierw się rozbierał, potem biegał, żeby pobudzić krążenie i serce, co skończyło się przeziębieniem i kilkudniowym pobytem w łóżku. Innym razem postanowił sprawdzić czy dłuższe, ponad 3040-minutowe przebywanie w zimnej wodzie wpłynie na większą odporność. Efekt? Wyziębienie organizmu, gorączka, kuracja lekami. Na szczęście obyło się bez poważniejszych komplikacji i szybko wrócił do formy. Przy każdej kolejnej kąpieli uważnie analizował reakcje organizmu (dreszcze, wyziębienie, brak czucia w palcach, zmiany w reakcjach na chłód, deszcz, śnieg, mróz), intuicyjnie wypracowywując własną metodę, którą stale udoskonalał. – Dziś, kiedy czuję wzrost temperatury bądź osłabienie – chociaż zdarza się to bardzo rzadko – staram się jeszcze tego samego lub następnego dnia rano wykąpać w jeziorze. Potem idę spać, a po przebudzeniu wszystkie objawy infekcji ustępują jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki – opowiada Tymieniecki, podkreślając, że przez te wszystkie lata, mimo że nie zawsze bywało kolorowo, nie miał wątpliwości co do skuteczności i zdrowotnych walorów morsowania.

Mamy i babcie

Planów na przyszłość mu nie brakuje. Chciałby zbudować dom kopułowy, założyć własną �irmę oraz wziąć udział Światowym Festiwalu Morsowania w Kołobrzegu, gdzie zjeżdżają

ludzie z różnych zakątków świata. Ostatnim razem było ich aż 1200, a w kolejnej, ósmej już edycji, planowanej na początek stycznia przyszłego roku, może być jeszcze więcej. To niezwykły widok, kiedy tyle osób jednocześnie moczy się w lodowatej wodzie. Tymieniecki zamierza też napisać książkę o zdrowiu, w której chciałby połączyć zagadnienia związane z kąpielami, odżywianiem, energią oraz siłą duchową. – Lubię się dzielić swoją wiedzą i doświadczeniem z innymi. Kiedy ludzie pytają mnie w jakim wieku najlepiej zacząć morsowanie, odpowiadam, że nie ma tu żadnych ograniczeń. Spotkałem się też z opinią, że osoby mające problemy z ciśnieniem i sercem powinny unikać tej aktywności, jednak ja uważam, że każdy, kto potra�i biegać i wykonać proste ćwiczenia �izyczne, spokojnie może to robić – tłumaczy 53-latek, dodając, że nie potrzeba do tego specjalnych przygotowań. Wystarczy zacząć we właściwym okresie, czyli wrześniu bądź październiku, kiedy temperatura wody ma około 14-15 stopni i przy odrobinie wytrwałości oraz samozaparcia pójdzie już z górki. Wejście do jeziora, ewentualnie morza bądź rzeki, poprzedza rozgrzewka. Zaczynamy ją od biegu, w ubraniu, w międzyczasie wykonując przysiady, wymachy rąk i nóg, skłony oraz skręty tułowia. Trwa to 15-20 minut, do momentu kiedy poczujemy, że ciało jest gotowe, serce pracuje na wysokich obrotach i robi nam się ciepło, a nawet gorąco. Często można się wtedy spocić. W takich sytuacjach nasze mamy czy babcie ostrzegały, żeby się nie rozpinać, a już na pewno

nie zdejmować kurtki i czapki, bo przeziębienie gotowe. Morsom to jednak nie grozi. Kolejnym etapem jest zrzucanie ubrania. Rozbieramy się do stroju kąpielowego, jeśli jest kamieniste dno zakładamy specjalne buty, do tego rękawiczki z neoprenu, ewentualnie czapka, po czym szybko wchodzimy do wody. Powinno się to robić spokojnie, zanurzając po szyję i czekając na efekty. Po upływie dwóch, trzech minut czujemy, że ciało się rozluźnia, a po kilku kolejnych organizm wypełnia zadowolenie. Wtedy można już wyjść na ląd albo dalej pozostać w wodzie. Czas przebywania w niej waha się od 5 do 30 minut, w zależności od indywidualnych predyspozycji i samopoczucia. Podczas morsowania pan Arek doświadczył różnych sytuacji. Z uśmiechem wspomina jak wiele lat temu pewnej słonecznej, mroźnej i pełnej śniegu niedzieli wybrał się nad jezioro koło Kostrzyna, gdzie siekierą zaczął wyrąbywać przerębel. Akurat w pobliżu spacerował starszy człowiek z kilkuletnim chłopcem, zapewne dziadek z wnuczkiem, który ciągle o coś pytał. Konwersacja przebiegała w następujący sposób: – A co ten pan robi? – Przerębel. – A po co? – Będzie łowił ryby. – A dlaczego się rozbiera? – Bo jest mu gorąco. – A po co wchodzi do wody? – Idziemy do domu… <<

Grupa Morsy UK, zrzeszająca obecnie 35 osób, sezon otwiera we wrześniu-październiku.

34 ~ reportaż

W RAJSKICH

OGRODACH

ZDOBYWAŁA TYTUŁY W KONKURSACH PIĘKNOŚCI, DZISIAJ POMAGA OFIAROM PRZEMOCY DOMOWEJ. MODELKA MONIKA WALSH MA OSOBISTE, TRAUMATYCZNE DOŚWIADCZENIA Z TYM ZWIĄZANE. Dariusz Dzikowski To była brzemienna w skutkach decyzja. W 2014 roku, po dziesięciu latach pobytu w Dublinie, zdecydowała się na udział w konkursie modelingowym. Co prawda nie wygrała, ale tytuł Style Queen, jaki tam zdobyła, był obiecującą zachętą na przyszłość. Niedługo potem dostała się do ścisłego �inału rozgrywanego w Londynie konkursu Top Model, rozwiązując worek z sukcesami. W kolejnych latach uczestniczyła w wielu sesjach, w różnych zakątkach świata. – Najciekawsze są te, kiedy zmieniają mi twarz makijażem, upodabniając do znanych osób, na przykład Marilyn Monroe czy Brigitte Bardot. Ale może być też niebezpiecznie, tak jak wtedy, kiedy pracując na małym lotnisku pod Dublinem byliśmy tak skupieni na robieniu zdjęć, że w poszukiwaniu najlepszych ujęć odeszliśmy trochę za daleko, co omal nie skończyło się wypadkiem. Na szczęście pilot lądującej awionetki w ostatniej chwili nas zauważył, poderwał maszynę w górę i wszystko skończyło się szczęśliwie.

Potwór za drzwiami

Od dziecka lubiła udzielać się charytatywnie. Schroniska dla zwierząt, zbiórki żywności i odzieży, pomoc bezdomnym. Dziś jest ambasadorem dwóch fundacji – Opoka w Bristolu oraz Queen without scars w Meksyku – wspierających o�iary przemocy domowej. A problem jest globalny i stale rośnie. Według przytaczanych przez Monikę statystyk, w ciągu ostatnich 6 grudnia 2019

23 lat w Irlandii z tego powodu zmarło 225 kobiet, a w Wielkiej Brytanii policjanci w takich sprawach interweniują ponad 200 razy dziennie. Trzeba jednak pamiętać, że to wierzchołek góry lodowej, gdyż wiele pokrzywdzonych w ogóle nie informuje o koszmarze przez jaki przechodzą, żyjąc w strachu i cierpieniu. Prześladowania przybierają różne formy. Trudno sobie uzmysłowić jak okropne rzeczy można robić drugiemu człowiekowi, tym bardziej komuś bliskiemu. Oprawcy potra�ią się świetnie kamu�lować, na zewnątrz sprawiając wrażenie miłych i uprzejmych, podczas gdy w domu zamieniają się w potwora. Ta obłuda jest szczególnie porażająca. Walsh skupia się głównie na pomocy Polkom, ale również imigrantkom z innych krajów. Ich sytuacja jest bardzo trudna, gdyż życie na obczyźnie to niełatwy kawałek chleba. Pozbawione rodziny i przyjaciół, zdane są na łaskę i niełaskę swoich oprawców, często nie znają języka kraju osiedlenia, a do ojczyzny wstydzą się wrócić. – Maile opisujące patologiczne sytuacje otrzymuję praktycznie z całej Europy, jednak najwięcej z Irlandii i Wielkiej Brytanii. Wszędzie, gdzie jest Polonia, występują tego typu problemy, dlatego nikomu nie odmawiam wsparcia. Korespondujemy przez internet, rozmawiamy telefonicznie, a jeśli jest taka możliwość staram się spotykać osobiście, zazwyczaj po kryjomu, w samochodzie – opowiada

Monika, dodając, że kontaktują się z nią kobiety w różnym wieku, ale najwięcej jest w okolicach trzydziestki. Czasami słowa otuchy powodują, że zyskują siłę do walki o zmianę swojego losu, co jest bardzo ważne, gdyż część o�iar obawiając się konsekwencji podjęcia radykalnych kroków nie robi nic, czym jeszcze bardziej rozzuchwala ciemiężycieli. Ba, często na zewnątrz o�iary przemocy udają, że wszystko wygląda pięknie, na swoich mediach społecznościowych zamieszczając pełne entuzjazmu wpisy, podczas gdy w istocie ich życie jest koszmarem.

Pani magister

Ma 167 cm wzrostu, waży 54 kg. Niebieskooka blondynka rodem z Sosnowca od zawsze marzyła o modelingu. Jako dziecko uwielbiała sukienki mamy i babci, przebieranki przed lustrem, bawiła się w pokazy mody. Tato, właściciel �irmy remontowo-budowlanej, wolał, żeby wybrała pewniejszy zawód, natomiast mama, na co dzień zajmująca się wychowywaniem córki i syna, bardzo ją wspierała, towarzysząc w wyjazdach na castingi. Nastoletnia Monika uczestniczyła w kilku sesjach, jej zdjęcie tra�iło do magazynu o makijażu, wzięła też udział w konkursie Miss Motto w Katowicach. Często jednak słyszała, że o sukcesy w tej branży będzie jej trudno, gdyż jest za niska, dlatego bardziej zaczęła się skupiać na fotomodelingu. Potem były studia. Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Mysłowicach, kierunek – pedagogika, po ukończeniu której postanowiła wyjechać na Wyspy. Był rok 2004, Polska właśnie stała się członkiem Unii Europejskiej. Świeżo upieczona pani magister chciała spróbować czegoś innego, zmienić otocznie, nauczyć się angielskiego. A że nie było już miejsc w szkole językowej w Londynie, wybrała Dublin. I tam już została. Ciekawe miasto, życzliwi ludzie, dobre zarobki. Znalazła pracę w butiku, gdzie szybko awansowała na kierowniczkę, a trzy lata później wyszła za mąż za Irlandczyka. Kieran miał własną �irmę

kurierską, a owocem ich związku jest syn Dylan. – Niestety, w 2017 roku nasze drogi zaczęły się rozchodzić i obecnie jesteśmy w separacji. Ale pozostajemy w przyjacielskich relacjach, zawsze możemy na siebie liczyć – opowiada Monika, która po urodzenia syna, żeby mieć więcej czasu dla niego, zmieniła dotychczasową pracę, znajdując zatrudnienie na pół etatu w irlandzkiej szkole. Dziś jest tam wychowawcą klasy, może godzić to zajęcie z innymi swoimi pasjami.

Cesarz i słowik

Tamten sukces okazał się przełomowy w jej dalszej drodze. Awans do ścisłego �inału konkursu Top Model w Londynie dodał pewności siebie, zachęcając do podejmowania kolejnych wyzwań. Również tych w konkursach piękności. Już w pierwszym, w jakim wzięła udział, Mrs Ireland Universe 2014, zdobyła koronę, co otworzyło jej furtkę do reprezentowania Irlandii na międzynarodowej arenie. Konkursowa przygoda zaczęła się na dobre. Podczas Mrs Universe w Mińsku doszła do �inału, zdobywając tytuł Mrs Charisma. Uczestniczki imprezy odwiedziły między innymi miejscowy dom dziecka, spotykając się z jego wychowankami. – Nie zapomnę jak rano biegałam po białoruskiej stolicy, żeby kupić ubrania i przybory szkolne, mimo że mój bagaż wypełniony był prezentami jakie przywiozłam dla dzieci z Irlandii. Bardzo ciężko było tam znaleźć kogoś mówiącego po angielsku, na szczęście w końcu udało się wszystko załatwić. Dwa miesiące później, podczas Mrs Europe w So�ii, Monika dostała się do pierwszej dziesiątki, zdobywając tytuł Mrs Personality. Jako że był październik napadało już trochę śniegu, który część dziewczyn, chociażby z Wysp Kanaryjskich czy Hiszpanii, widziało po raz pierwszy w życiu, na białe płatki reagując jak dzieci. Po konkursie Walsh została zaproszona do zakładu produkującego kosmetyki, gdzie mogła z bliska przyjrzeć się jego funk-

reportaż ~ cjonowaniu i jako jedyna została wybrana ambasadorem tej marki. Zwieńczeniem konkursowych wojaży był udział w rywalizacji Mrs World, która odbyła się w marcu 2016 roku w Chinach. Wylądowali w Hongkongu, następnie pojechali do Dongguan. Lot w jedną stronę trwał 12 godzin, a pobyt w Kraju Środka – dwa tygodnie. Kandydatki zostały zakwaterowane w pięknym 5-gwiazdkowym hotelu, tak dużym, że na posiłki i próby dowożono je małymi samochodzikami, meleksami. – Kiedy chodziłam po hotelowych ogrodach w powietrzu rozbrzmiewała niesamowita muzyka, podobna do tej z opowieści o cesarzu i słowiku. Miałam wrażenie, że jestem w raju, potem dowiedziałam się, że były to śpiewy prawdziwych ptaków. Za to szokiem okazało się jedzenie, jakie nam serwowano, na przykład kurczak z głową na talerzu – wspomina Monika, podkreślając, że atmosfera między uczestniczkami była bardzo życzliwa. Najbardziej zaprzyjaźniła się z reprezentantkami Malty, Australii, Republiki Południowej Afryki, Meksyku i Gwatemali. Zaproszenia do odwiedzenia tych krajów są ciągle aktualne.

Uciec z piekła

Została pobita przez swojego męża i kilka godzin później zmarła w szpitalu. Miała 36 lat, osierociła dwoje małych dzieci. Tą o�iarą była matka chrzestna Moniki. – W rodzinie traktowano to jako temat tabu, ale pamiętam siniaka pod okiem cioci. Tłumaczyła wtedy, że się uderzyła, jednak prawda okazała się zupełnie inna. Jestem zła, że nikt nie zareagował, nie pomógł jej – mówi Walsh. Wspomnienia o tamtej tragedii z dzieciństwa powróciły ze zdwojoną mocą podczas jej udziału w konkursach Mrs Europe i Mrs Universe, gdzie każda kandydatka musiała przygotować przemówienie odnośnie przemocy domowej, naświetlając jak wygląda ten problem w krajach ich pochodzenia. Zgłębiając temat reprezentująca Irlandię Polka zauważyła, że jest on globalny, a co najgorsze często próbuje się go zamiatać pod dywan. To zadecydowało, że postanowiła zająć się nim bliżej. Dziś uczestniczy w seminariach, spotkaniach, kończy też pisanie książki pt. „Wyciągnij mnie z tego piekła”, w której opowiada o swoich przeżyciach i o tym co usłyszała podczas konkursów, a także przybliża trzy prawdziwe historie kobiet, które uciekły z koszmaru prześladowań. Książka, nad którą pracuje od trzech lat, powinna się ukazać pod koniec bieżącego roku. Dedykuje ją swojej chrzestnej i innym o�iarom przemocy domowej mając nadzieję, że w ten sposób zachęci żyjące w traumatycznych warunkach osoby do walki o poprawę swojego losu… <<

36 ~ imprezownik GOŃCA

co w trawie piszczy...

GONIEC

kulturalny

KALENDARIUM WYDARZEŃ: grudzień John Barrowman – a Fabulous Christmas

John Barrowman – szkocko–amerykański aktor, tancerz, piosenkarz i prezenter telewizyjny. W latach 1983–85 wystąpił w produkcjach muzycznych, takich jak Hello, Dolly!, Oliver!, Camelot, Li’l Abner i Anything Goes. był też gospodarzem programu The Friday Night Project. Swoją karierę ﬁlmową rozpoczął od udziału w historycznym dramacie kryminalnym Briana De Palmy Nietykalni (The Untouchables, 1987) u boku Kevina Costnera i Seana Connery. Następnie pojawił się jako Peter Fairchild w operze mydlanej CBS Central Park West (1995–96). W 1994 traﬁł na scenę Broadwayu jako Joe Gillis w musicalu Sunset Boulevard z Glenn Close. Miedzynarodową popularność zdobył rolą Petera Williamsa w serialu NBC Wybrańcy fortuny (Titans, 2000–2001). Zagrał postać kapitana Jacka Harknessa w serialu fantastyczno-naukowym BBC Doktor Who (2005–2007) i spin–off Torchwood (2006–2011). W roku 2007 wydał pierwszą płytę z muzyką popularną Another Side. Grał też postać 35– letniego Patricka Logan w szóstym sezonie serialu Gotowe na wszystko. W 2008 poprowadził brytyjską wersję teleturnieju Dzieciaki górą. Od 6 grudnia 2019

2012 roku wciela się w rolę Malcolma Merlyna w serialu Arrow. Kiedy: 05.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: Eventim Apollo, London

Amanda Palmer

Amerykańska wokalistka, kompozytorka i pianistka. Palmer znana jest z występów jako kobieca połowa duetu muzycznego (kabaretu punkowego) The Dresden Dolls, w ramach którego nagrała cztery albumy. W 2008 ukazał się debiutancki album wokalistki pt. Who Killed Amanda Palmer z udziałem m.in. innej niekonwencjonalnej Amerykańskiej wokalistki, muzyka i kompozytorki Annie Clark (działającej i nagrywającej pod pseudonimem St. Vincent). W 2010 Amanda wydała album z coverami utworów zespołu Radiohead zatytułowany Amanda Palmer performs the popular hits of Radiohead on her magical ukulele, dostępny jedynie przez Internet. W 2011 roku wyszła za mąż za brytyjskiego pisarza Neila Gaimana, z którym ma syna Anthony’ego. Gdzie: Union Chapel, London Kiedy: 05.12.2019, godz. 18:30

Krept and Konan

Grupa muzyczna. Albumy: 7 Nights, 7 Days, The Long Way Home, Young

Kingz, Revenge Is Sweet, Tsunami. Utwory: Don’t Waste My Time, Freak of the Week, I Spy. Gdzie: The O2, London Kiedy: 05.12.2019, godz. 18:30 Guy Sebastian Australijski piosenkarz i autor piosenek. W 2003 roku Sebastian wygrał pierwszą edycję australijskiej wersji formatu Idol, w latach 2010–2012 był jurorem w kolejnych sezonach talent–show. Jego debiutancka płyta, zatytułowana Just as I Am osiągnęła status sześciokrotnej platynowej płyty w kraju, natomiast jego pierwszy singiel, Angels Brought Me Here z 2003, okazał się najczęściej kupowaną piosenką w Australii w ciągu dekady. Sebastian wydał łącznie siedem albumów studyjnych, każdy z nich trafił do pierwszej dziesiątki list najczęściej sprzedawanych krążków w Australii, pierwsze sześć zdobyło certyfikat platynowej bądź podwójnej platynowej płyty. Piosenkarz jest jednocześnie jedynym australijskim wokalistą oraz trzecim wykonawcą w historii krajowych list przebojów, którego sześć singli trafiło na pierwsze miejsce notowań. Oprócz tego, ma na swoim koncie łącznie 51 platynowych i sześć złotych płyt, a także

sprzedał łącznie ponad 3,7 miliona płyt i singli, dzięki czemu zyskał miano najbardziej wyróżnianego na rynku byłego uczestnika wszystkich edycji australijskiej edycji programu Idol. W swojej karierze Sebastian współpracował z takimi artystami, jak Brian McKnight, Robin Thicke, Steve Cropper, John Mayer, Jordin Sparks i Eve, zaśpiewał także podczas koncertów m.in. przed Papieżem Benedyktem XVI, Oprah Winfrey oraz Elżbieta II. Od początku swojej kariery piosenkarz otrzymał łącznie 24 nominacje do Nagród Australijskiego Stowarzyszenia Przemysłu Fonograﬁcznego (ARIA), zdobył ostatecznie cztery z nich. Oprócz kariery muzycznej, Sebastian udziela się także charytatywnie, jest ambasadorem Światowej Wizji Australii oraz Australijskiego Czerwonego Krzyża. Gdzie: Heaven, London Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:00

Amyl and The Sniffers

Grupa muzyczna. Albumy: Amyl and the Sniffers, Big Attraction & Giddy Up, Giddy Up, Big Attraction. Utwory: Some Mutts, Monsoon Rock, Gacked On Anger. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Underworld, London

imprezownik GOŃCA ~

Rosalia

Hiszpańska piosenkarka, autorka tekstów piosenek, producentka muzyczna i aktorka. W 2018 zdobyła popularność dzięki utworowi Malamente, za który otrzymała dwie nagrody Latin Grammy Awards. W lutym 2017 Rosalía opublikowała swój debiutancki album pt. Los Ángeles. Album wyprodukował Raül Refree. Wystąpił on także gościnnie we wszystkich 12 utworach, które zostały skomponowane w klimacie nawiązującym do tradycyjnego ﬂamenco. Otrzymała nominacje do nagrody Latin Grammy Awards 2017 w kategorii najlepszy nowy artysta. W listopadzie wydała swój drugi studyjny album zatytułowany El mal querer. Na płycie znalazło się 11 utworów nagranych w stylistyce muzyki ﬂamenco połączonej z różnymi innymi rodzajami muzyki, m.in. pop, R&B i muzyki elektronicznej. Za jego produkcję odpowiadał El Guincho, który jest również autorem niektórych tekstów. Ponadto Rosalía w trakcie nagrań współpracowała z takimi artystami jak C. Tangana, Rossy de Palma, Justin Timberlake i Timbaland i Scott Storch. Sample i niektóre fragmenty testów nawiązują do utworów innych wykonawców, m.in. Say My Name Destiny’s Child w utworze Di mi nombre i Cry Me a River Justina Timberlake’a w Bagdad. W swoich utworach odwołuje się do XIII–wiecznej historii miłosnej pt. Flamenca napisanej w języku oksytańskim. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

2014 wydali swój pierwszy singiel Where’s Your Car Debbie? wraz z wytwórnią Fonthill Records i jeszcze tego samego roku podpisali kontrakt w wytwórnią Virgin EMI Records. W listopadzie już pod wodzą wytwórni Virgin EMI wydali singiel Hey oraz The Hunter, który osiągnął ponad milion wyświetleń na portalu YouTube. Artyści zostali także nominowani do BBC Sound Of 2015. 1 czerwca 2015 zespół wydał swój debiutancki album Are You Satisﬁed?. Płyta osiągnęła komercyjny sukces, osiągając 8. miejsce w pierwszym tygodniu w UK Albums Chart. Album otrzymał od Clash Music ocenę 7/10, oraz został opisany jako solidny debiut. 30 września Slaves wydało album Take Control. Producentem był członek zespołu Beastie Boys – Mike D, wystąpił on również na jednym z utworów na albumie, zatytułowanym Consume or Be Consumed. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: University of London Student’s Union, London

ley. Wytwórnie płytowe: Noah Guthrie LLC, Red Bird Records. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: St. Pancras Old Church, London

Noah Guthrie

Kojaque

Piosenkarz i autor piosenek. Albumy: Among the Wildest Things, The Val-

The Comet Is Coming

Grupa muzyczna. Początek kariery: Londyn, Wielka Brytania (2013). Gatunki: Nu jazz, Funk rock, Rock psychodeliczny, Rock elektroniczny, Space rock. Członkowie: Shabaka Hutchings, Betamax Killer, Danalogue The Conqueror, Danalogue, Max Hallett. Utwory: Summon The Fire, Blood Of The Past, Birth Of Creation. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Bennett Wilson Poole

Grupa muzyczna. Albumy: Bennett Wilson Poole. Utwory: Hate Won’t Win, Wilson General Store, Lifeboat. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Islington Assembly Hall, London Muzyk. Albumy: Green Diesel, Deli Daydreams, Deli Dreams. Utwory:

Sports Team

Grupa muzyczna. Albumy: Making Hay, Winter Nets, Keep Walking! Utwory: Fishing, Camel Crew, Margate. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Slaves

Brytyjski zespół założony w 2012 roku w hrabstwie Kent. Zespół składa się z dwóch członków – Isaaca Holmana (perkusja/wokal) oraz Lauriego Vincenta (gitara/wokal). Ich muzyka została opisana jako brytyjski punk z ostrymi, garażowymi riffami. W roku 2012 wydali swoje pierwsze EP pod tytułem Sugar Coated Bitter Truth nakładem wytwórni Girl Fight Records. W roku

POLECAMY!

Snow Patrol

Powstały w 1994 zespół muzyczny grający alternatywnego rocka. Grupa została założona przez dwójkę szkockich studentów: Gary’ego Lightbody oraz Marka McClellanda, początkowo grających pod nazwą Shrug, zmieniona w 1995 na Polar Bear i zastąpiona w 1997 obecna, ze względu na zbieżność nazw z amerykańskim zespołem. Muzycy wydali 6 studyjnych albumów, najnowszy Fallen Empires ukazał się w listopadzie 2011. Zespół wystąpił w Polsce 6 sierpnia 2009 jako support podczas koncertu U2 w Chorzowie oraz 13 czerwca 2012 w Gdańsku. W 2018 roku nowym wokalistą grupy został Johnny McDaid. Kiedy: 05.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: Royal Albert Hall, London Kiedy: 12.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: New Slang (Pryzm), Kingston upon Thames

Eviction Notice, Bubby’s Cream, White Noise. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: The Dome, London

Michael Brun

Haitanski DJ i producent muzyczny, założyciel wytwórni Kid Coconut. Muzyką elektroniczna zaczął się interesować w wieku 16 lat. Dorastał w otoczeniu haitańskiej muzyki narodowej, która wywarła ogromny wpływ na jego stosunek do muzyki i do dziś jest jej wielkim entuzjastą. Brun studiował w Stanach Zjednoczonych, jednak dziś mieszka w z powrotem w ojczyźnie. W 2011 roku wydał swoją pierwszą produkcję pt. Dawn nakładem holenderskiej wytwórni Hardwella – Revealed Recordings, który zyskał popularność wśród wielu producentów, którzy chętnie go grywali w swoich setach i podcastach. W 2011 wydany został remix do singla Dirty Southa pt. Alive, który tak przypadł do gustu serbsko–australijskiemu producentowi, że nieco później Brun podpisał kontrakt z wytwórnią. W marcu tego samego roku nakładem Phazing Records wydano singiel Rise, który w ostatecznej wersji został nieznacznie zmieniony przez samego Dirty Southa. Kamieniem milowym był singiel Rift, dzięki któremu o Brunie usłyszało wiele fanów muzyki elektronicznej, a sam utwór znalazł się w playlistach wielu DJ–ów. W 2013 młody Haitanczyk wydał wiele oﬁcjalnych remixów dla takich artystów jak Calvin Harris, Dash Berlin czy Alicia Keys, a we wrześniu wydano jego pierwszy extended play, w którego skład weszły utwory Gravity, Halfway z wokalem Zashanell i Antares, które zyskało uznanie takich nazwisk, jak Sebastian Ingrosso czy Hardwell. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: The Courtyard Theatre, London

Tennis System

Grupa muzyczna. Początek kariery muzycznej: 2008. Gatunek: Rock. Albumy: Technicolour Blind, P A I N, Teenagers, Lovesick, Part Time Punks Session, Part Time Punks Session II. Wytwórnie płytowe: Graveface Records, PaperCup Music, Tennis System, Graveface Records & Curiosities. Utwory: Such a Drag; Hey, We Tried; Shelf Life. Gdzie: Paper Dress Vintage, London Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:30

38 ~ imprezownik GOŃCA

co w trawie piszczy... Fat White Family

Grupa muzyczna. Członkowie: Saul Adamczewski, Lias Saudi, Adam J Harmer, Nathan Saudi, Joseph Pancucci, Jack Everett, Dan Lyons. Utwory: Whitest Boy on the Beach, Tinfoil Deathstar, Goodbye Goebbels. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: EartH (Formerly Hackney Arts Centre), London

Wild Youth

Grupa muzyczna. Wytwórnia płytowa: Imperfectly Perfect Records. Gatunek: Pop. Albumy: The Last Goodbye – EP. Utwory: Can’t Move On, Making Me Dance, Long Time No See. Gdzie: Dingwalls, London Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:30

Aldous Harding

Piosenkarka i autorka piosenek. Utwory: The Barrel, Imagining My Man, Fixture Picture. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Roundhouse, London

Anoushka Shankar

Instrumentalistka grająca na sitarze muzykę etniczną, inspirowaną głównie klasyczną muzyką indyjską, w szczególności tradycją muzyki hindustańskiej z północnych Indii. Urodziła się w Londynie w 1981 roku, jej ojcem jest Ravi Shankar. Gry na sitarze uczyła się przy boku ojca od ósmego roku życia. Jej debiuty artystyczne związane są naturalnie z działalnością artystyczną ojca. Obecnie ma już znaczące osiągniecia, a w jej przedsięwzięciach brał udział jej ojciec, a ponadto kilku innych muzyków Philip Glass, Sting i przyrodnia siostra Norah Jones. Kiedy: 05.12.2019, godz. 19:45 Gdzie: Purcell Room, London

Collocutor – Late Night Jazz

Grupa muzyczna. Początek kariery muzycznej: 2013. Gatunek: Jazz. Wytwórnia płytowa: On The Corner. Albumy: Instead, The Search. Utwory: Gozo, Archaic Morning, Agama. Kiedy: 05.12.2019, godz. 21:30 Gdzie: Elgar Room, London

Stray from the Path

Grupa muzyczna. Członkowie: Andrew Dijorio, Anthony Altamura, Craig Reynolds. Utwory: Goodnight Alt–Right, First World Problem Child, Badge & a Bullet. 6 grudnia 2019

Kiedy: 06.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: O2 Academy Islington, London

Bokassa

Norweska grupa muzyczna. Jak podaje portal terazmuzyka.pl, w swojej twórczości zespół łączy stoner rockowy groove i riffy z energią i nieprzewidywalnością punka i hardcore’a tworząc własną, oryginalną stonerpunkową stylistykę. – W 2017 roku ukazał się ich debiutancki krążek Divide & Conquer, który chwalony był przez krytyków na całym świecie. Płyta Crimson Riders nagrana została w Brygga Studio w rodzinnym mieście formacji, Trondheim, a produkcją krążka zajął się sam zespół we współpracy z Yngve Andersenem (Blood Command), za miks odpowiedzialny był Simon Jackman, a za mastering – legendarny Brian Big Bass Gardener. Album ukaże się 21 czerwca i dostępny będzie na LP, CD oraz w formatach cyfrowych – czytamy. Kiedy: 06.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: Underworld, London

Maxo Kream

Raper. Wytwórnie płytowe: Roc Nation, RCA Records. Utwory: Meet Again, Roaches, She Live. Kiedy: 06.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: London XOYO, London

San Holo

DJ. Instrumenty: Cyfrowa stacja robocza (Logic Pro, Ableton Live); Gitara; vocals. Utwory: We Rise, Light, Lift Me From The Ground. Kiedy: 06.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Oval Space, London

Scouting for Girls

Brytyjska grupa muzyczna założona w 2005 r. przez Roya Stride’a, Grega Churchouse’a and Petera Ellarda. Muzycy: Roy Stride – wokal, instrumenty klawiszowe, gitara; Greg Churchouse – gitara basowa; Peter Ellard – perkusja. Albumy: 2007 – Scouting for Girls, 2010 – Everybody Wants to Be on TV, 2012 – THE LIGHT BETWEEN US. Single: 2007: She’s So Lovely, 2007: Elvis Ain’t Dead, 2008: Heartbeat, 2008: It’s Not About You, 2009: I Wish I Was James Bond, 2009: Keep on Walking, 2010: This Ain’t a Love Song, 2010: Famous, 2010: Don’t Want to Leave You. Kiedy: 06.12.2019, godz. 19:00

POLECAMY!

White Lies

Brytyjskie trio wykonujące muzykę z pogranicza rocka alternatywnego pochodzące z Ealing. Początkowo zespół występował pod nazwa Fear of Flying. Grupe tworzą Harry McVeigh (śpiew, gitara rytmiczna, keyboard), Charles Cave (gitara basowa, wokal wspierający) i Jack Lawrence–Brown (perkusja). Ich debiutancki album To Lose My Life..., wydany 19 stycznia 2009 roku, zadebiutował na pierwszym miejscu UK Albums Chart. Mroczne dźwięki White Lies są często porównywalne do wykonawców takich jak Editors, Arcade Fire, Joy Division, Interpol, The Killers, Echo & the Bunnymen, Tears for Fears. Kiedy: 06.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

The Futureheads

Brytyjski kwartet rockowy pochodzący z miejscowości Sunderland w północnej Anglii. Twórczość określa się jako post punk oraz indie rock. Dotychczas ukazały się cztery płyty studyjne zespołu. Pierwszy singel, Broke Up The Time, udostępniony został za darmo na ich stronie internetowej 9 listopada 2007 roku. Grupa ogłosiła także trzy koncerty w Wielkiej Brytanii, po których nastąpiła pełna trasa koncertowa. W grudniu ukazał się drugi singel, The Beginning of the Twist, z teledyskiem ukazującym muzyków przechadzających się po Carnaby Street, wystawowym deptaku Londynu. Utwór dotarł do 20 miejsca UK Singles Chart. Trzeci singel, Radio Heart, wydany został 19 maja 2008 i poprzedzony został teledyskiem upublicznionym 16 kwietnia. Kolejnym singlem był, od 4 września, Walking Backwards. Ostatnim utworem promocyjnym jest I Wouldn’t Be Like This if You Were Here, wydany 8 grudnia wyłącznie przez Internet.

W listopadzie Zespół przyjechal do Polski na dwa koncerty – 17 listopada wystąpił w warszawskiej Proksimie oraz – dzień później – w krakowskim Studio. Jako support wystąpiły grupy Out of Tune oraz New York Crasnals. Ponownie nad Wisła grupa zawitała w maju 2009 roku jako gwiazda juwenaliów w Lublinie organizowanych przez Uniwersytet Marii Curie–Skłodowskiej oraz na koncert w Studio im. Agnieszki Osieckiej w Trójce. Kiedy: 06.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Electric Ballroom, London

J.I.D.

Raper. Utwory: Off Deez, 151 Rum, NEVER. Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London Kiedy: 06.12.2019, godz. 19:00

Rick Wakeman

Brytyjski muzyk i kompozytor, znany z występów z progresywnymi grupami The Strawbs i Yes oraz wieloletniej kariery solowej. Rick Wakeman gra na całej gamie instrumentów klawiszowych – od akustycznych (fortepian, klawesyn i klawikord), przez instrumenty

imprezownik GOŃCA ~

reklama

elektromechaniczne, do elektronicznych. Długa kariera Ricka Wakemana obejmuje m.in. takie style i gatunki jak rock progresywny, muzyka ﬁlmowa i art rock. Wakeman ma sześcioro dzieci w tym dwóch synów: Adama i Olivera, którzy również są muzykami.

Giggs

Raper. Pełne imię i nazwisko: Nathaniel Thompson. Filmy: Anuvahood. Albumy: Wamp 2 Dem (2017), Landlord (2016), Big Bad (2019), Walk in da Park (2008). Kiedy: 06.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: The SSE Arena Wembley, London

Poets of the Fall

Zespół muzyczny. Początek kariery: Helsinki, Finlandia (2002). Członkowie: Marko Saaresto, Olli Tukiainen, Markus Kaarlonen, Jani Snellman, Jari Salminen, Jaakko Mäkinen. Gatunki: Rock alternatywny, Indie rock, Rock symfoniczny, Post grunge, Rock progresywny. Utwory: Carnival of Rust, Late Goodbye, Cradled in Love. 16 marca 2011 Poeci wydali piaty album zatytułowany Alchemy Vol. 1, na którym znalazło się 13 utworów z poprzednich albumów oraz 2 nowe – Can You Hear Me (do którego nakręcono teledysk; został on wydany 18 marca 2011) oraz No End, No Beginning. Zespół cieszy się największą popularnością w rodzimej Finlandii, jednak ma fanów na całym świecie. Poeci występowali także w innych krajach: Danii, Szwecji, Norwegii i w Niemczech, a ich płyty można kupić w Skandynawii, Australii, Nowej Zelandii, RPA i Ukrainie. Fani zgromadzeni na oﬁcjalnym forum dyskusyjnym Poets of the Fall pochodzą z ponad 58 różnych krajów, a ich oﬁcjalna strona rejestruje codziennie ponad 4 tys. odwiedzin z ponad 100 krajów świata. Kiedy: 06.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Heaven, London

Afriquoi

Grupa muzyczna. Albumy: Kolaba. Utwory: Can I know You, Kudaushe, Mokako. Kiedy: 06.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Oslo, London

Ben Ottewell

Piosenkarz i autor piosenek. Utwory: Take This Beach, Blackbird, All Brand New.

Kiedy: 06.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: The Camden Assembly (Barﬂy), London

At the Gates

Szwedzka grupa muzyczna wykonująca melodic death metal, znana jako prekursor gatunku. Powstala w 1990 roku w Göteborgu, by po sześciu latach (w 1996) rozpaść się. 18 października 2007 roku grupa została reaktywowana. 21 września 2008 roku grupa zagrała ostatni koncert w Atenach, po którym została ponownie rozwiązana. W grudniu 2010 roku formacja ponownie wznowiła działalność. Obecny skład zespołu: Tomas Lindberg – śpiew (1990–1996, 2007–2008, od 2010); Anders Björler – gitara (1990–1996, 2007– 2008, od 2010); Martin Larsson – gitara (1993–1996, 2007–2008, od 2010); Jonas Björler – gitara basowa (1990–1992, 1993–1996, 2007–2008, od 2010); Adrian Erlandsson – perkusja (1990–1996, 2007–2008, od 2010). Kiedy: 19.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Electric Ballroom, London

Ronnie Spector

Piosenkarka. Filmy: Chapel of Love: Jeff Barry and Friends, Brian Wilson: On Tour. Utwory: Say Goodbye to Hollywood, Best Christmas Ever, I’d Much Rather Be With The Girls. Kiedy: 19.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Steve Harris British Lion

British Lion – album muzyczny. Wykonawca: Steve Harris. Data wydania: 24 września 2012. Wytwórnia: EMI. Gatunek: Hard rock. Producent: Steve Harris. Utwory: This Is My God, Lost Worlds, Karma Killer. Kiedy: 20.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: O2 Academy Islington, London

The Blackbyrds

Początek kariery: Waszyngton, Stany Zjednoczone (1973). Wytwórnia płytowa: Fantasy Records. Albumy: City Life, Flying Start, The Blackbyrds. Gatunki: Rhythm and blues, Jazz–funk. Utwory: Walking in Rhythm, Rock Creek Park, Happy Music. Kiedy: 20.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London Kiedy: 21.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

40 ~ imprezownik GOŃCA

co w trawie piszczy... Underworld

POLECAMY!

Bad Manners

Zespół angielski, reprezentant sceny 2 Tone (obok Madness, The Specials, The Beat, The Selecter i The Bodysnatchers). Powstał w 1976 roku w północnym Londynie. Gra skoczną odmianę ska z elementami muzyki karaibskiej, podanej często z humorem. Są mistrzami przerabiania numerów z różnych stylów muzycznych (np. muzyki westernowej, piosenek pop) na kawałki ska. Aktualny skład: Buster Bloodvessel – wokal, Simon Cuell – gitara, Lee Thompsom – bas, Dave Welton – puzon, Warren Middleton – puzon, Trevor Irving – trąbka, Tony Rico – saksofon, Mark Harrison – perkusja, Rick Macwana – klawisze, Carlton Hunt – perkusja, Chris Bull – trąbka. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Under the Bridge, London Kiedy: 13.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Southampton Engine Rooms, Southampton

Andy C – UK Xmas Party

DJ tworzący muzykę gatunku jungle/drum and bass. Wspólzałożyciel Origin Unknown wraz z Antem Milesem oraz Ram Trilogy z Antem i Shimonem. Rezydent londyńskich klubów The End i Fabric. Założyciel i wspóltwórca wytwórni RAM Records, którą kieruje wraz z swym wieloletnim przyjacielem Antem Milesem. Dorastał w Essex, gdzie zainteresował się pirackimi stacjami radiowymi, nadającymi w systemie 24h/7d muzykę klubową. Około 1991 roku zdecydował, że chce zostać DJ–em. Karierę rozpoczął od wieczornych audycji w lokalnym pirackim radiu Syndicate FM. Pierwszy występ przed publicznością odbył się w klubie na Shafetsbury Avenue. Wkrótce poznał klub Telepathy, w którym z czasem został rezydentem. Oprócz kariery DJ–a interesował się również produkcją muzyczną, ucząc się od podstaw programowania komputerów i eksperymentując z beatem. Przyjaciel rodziny, Ant Miles – technik dźwięku – usłyszał jedną z wariacji Voodoo Ray stworzoną przez An6 grudnia 2019

dy’ego i zaoferował pomoc. Szybko stali się zespołem, pracującym we własnym domowym studiu nagraniowym Milesa. Wspólnie założyli też w 1992 wytwórnię Ram Records. Kiedy: 07.12.2019, godz. 12:00 Gdzie: Printworks, London

Donell Jones, Next And Ruff Endz

Donell Jones – amerykański piosenkarz RnB, teksciarz i producent. Donell zadebiutował w roku 1996 albumem My Heart, wydanym w wytwórni LaFace. Jego ojcem jest legenda muzyki gospel Bobby Jones. Utwory: Where I Wanna Be, U Know What’s Up, You Know That I Love You. Ruff Endz – grupa muzyczna. Początek kariery: Baltimore, Maryland, Stany Zjednoczone (1994). Gatunek: Współczesne R&B. Wytwórnia płytowa: Epic Records. Albumy: Love Crimes, Someone to Love You, Soul Brothers. Utwory: Someone to Love You, No More, If I Was the One. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: indigo at The O2, London

Walijski zespół tworzący elektroniczną muzykę taneczną, działający z przerwami od połowy lat 80. Najistotniejszy okres w działalności grupy rozpoczął się w roku 1990, kiedy do składu dołączył Darren Emerson (ur. 1971). Wcześniej trzon projektu stanowili Karl Hyde (ur. 1957) i Rick Smith (ur. 1959), współpracujący ze sobą od początku lat osiemdziesiątych (The Screen Gemz, Freur). Dwa pierwsze, rockowo–popowe, albumy Underworld wydane jeszcze w latach osiemdziesiątych przeszły niemal bez echa. Jako trio zespół zaczął tworzyć muzykę wpisującą się w nurt techno, zachował jednak niektóre cechy charakteryzujące pop i rock (wokal, gitara). Kiedy: 07.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: The SSE Arena Wembley, London

Embrace

Angielska grupa muzyczna założona w Brighouse w hrabstwie West Yorkshire. Jej przebój, piosenka Ashes z płyty Out of nothing jest jednym z utworów stanowiących ścieżkę dźwiękową gry komputerowej FIFA 06. Skład: Danny McNamara – wokal, Richard McNamara – gitara, Steve Firth – gitara basowa, Mike Heaton – perkusja, Mickey Dale – keyboard. Grupa wydała liczne albumy studyjne: The Good Will Out (1998), Drawn from Memory (2000), If You’ve Never Been (2001), Out of Nothing (2004), This New Day (2006), Embrace (2014). Kiedy: 07.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: Alexandra Palace Theatre, London

Idles

đ 10-&$".:đ Morcheeba

Angielski zespół muzyczny grający muzykę z pogranicza trip hopu, rocka oraz downtempo. Założony w Londynie w 1995 przez Skye Edwards oraz braci Rossa i Paula Godfreyów. Wydawnictwo muzyczne: Echo, Indochina, Sire, Warner Bros., Fly Agaric. Członkowie: Skye Edwards, Ross Godfrey, Paul Godfrey, Daisy Martey. Gatunki: Trip hop, Electronica, Rock alternatywny, Downtempo. Utwory: Rome Wasnt Built in a Day, Blood Like Lemonade, The Sea. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: EartH (Formerly Hackney Arts Centre), London

Prezentacja w hołdzie polskim lotnikom

The Polish Heritage Flight, czyli wyjątkowy event zorganizowany przez Historic Aircraft Collection. Kolekcja historycznych samolotów, anegdoty, Spitﬁre BM597, DH9, Hurricane, Fury i Nimrod (możliwość robienia zdjęć za sterami niektórych samolotów), warsztaty, poczęstunek oraz sesja pytań i odpowiedzi z zespołem Historic Aircraft Collection. Prezentacja: pilot Dave Harvs Harvey. Wstęp £75 (dochód przeznaczony na utrzymanie historycznych samolotów). Liczba miejsc ograniczona (rezerwacja miejsc: 01580 830 215 oraz hac@aerovintage.co.uk). EVENT W JĘZYKU ANGIELSKIM. Kiedy: 07.12.2019, godz. 12:30–16:30 Gdzie: Duxford Airﬁeld, Building 425, Cambridge CB22 4QR

Cena: £75

Grupa muzyczna. Członkowie: Joe Talbot, Mark Bowen, Lee Kiernan, Adam Devonshire, Jon Beavis, Andy S. Utwory: Danny Nedelko, Never Fight A Man With A Perm, I’m Scum. Kiedy: 07.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: Alexandra Palace, London

My Baby

We Are Scientists

White Lies

Grupa muzyczna. Członkowie: Keith Murray, Chris Cain, Andy Burrows, Michael Tapper. Utwory: Nobody Move, Nobody Get Hurt; The Great Escape; One in One Out. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Roundhouse, London

Grupa muzyczna. Członkowie: Cato van Dijck, Joost van Dijck, Daniel Johnston, Daniel da Freez. Utwory: Uprising, Seeing Red, Mounaiki. Kiedy: 06.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: Islington Assembly Hall, London Brytyjskie trio wykonujące muzykę z pogranicza rocka alternatywnego pochodzące z Ealing. Początkowo zespół występował pod nazwą Fear of Flying. Grupę tworzą Harry McVeigh (śpiew, gitara rytmiczna, keyboard), Charles Cave (gitara

imprezownik GOŃCA ~

basowa, wokal wspierający) i Jack Lawrence–Brown (perkusja). Ich debiutancki album To Lose My Life..., wydany 19 stycznia 2009 roku, zadebiutował na pierwszym miejscu UK Albums Chart. Jeszcze jako Fear of Flying Banquet Records opisał drugi singel grupy jako Quite danceable indie, natomiast The Guardian na swojej oﬁcjalnej stronie nazwał grupę indie popową. W wywiadzie dla BBC przyznali, że największy wpływ na nich mieli Talking Heads. Mroczne dźwięki White Lies są często porównywalne do wykonawców takich jak Editors, Arcade Fire, Joy Division, InterpolThe Killers, Echo & the Bunnymen, Tears for Fearsi The Teardrop Explodes. Również barwa głosu wokalisty często porównywana jest do takich wokalistów jak Ian Curtis czy Julian Cope. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

Mobb Deep

Duet raperów, w którego skład wchodzili Kejuan Havoc Muchita

oraz Albert Prodigy Johnson. Obydwaj pochodzili z Queensbridge w Nowym Jorku. Grupa została założona w 1992 roku. Stali się rozpoznawalni w latach 90. XX wieku, za sprawą wydanego singla pt. Shook Ones Pt. II. Współpracowali m.in. z takimi artystami jak: Nas, Method Man, Lil’ Kim, Nate Dogg, Lil Jon czy 50 Cent. Wytwórnie płytowe: Interscope Records, Universal Music Group. Utwory: Shook Ones, Part II; Survival of the Fittest; Quiet Storm. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Oval Space, London

Manchester: Dni poradnictwa prawnego i emerytalno–rentowego w obliczu Brexitu

Akcja przygotowana przez Konsulat w Manchesterze wraz z Okręgową Izbą Radców Prawnych w Warszawie oraz Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Dwie sesje bezpłatnych porad radców prawnych specjalizujących się w prawie polskim

oraz porad emerytalno-rentowych specjalistów z ZUS. Porady będą udzielane z zakresu m.in. prawa cywilnego, rodzinnego, opiekuńczego, spraw alimentacyjnych, majątkowych, prawa spadkowego, gospodarczego, emerytur i rent. Możliwym będzie także spotkanie z konsulami wydziału spraw prawnych i pomocy konsularnej i bezpośrednia rozmowa na tematy z zakresu pomocy konsularnej. Z akcji może skorzystać każdy obywatel polski. W ramach akcji odbędzie się spotkanie ogólne, na którym przedstawione zostaną zagadnienia ogólne związane z Brexitem i ewentualnymi kwestiami prawnymi i emerytur i rent. Po spotkaniu odbędą się spotkania indywidualne z ekspertami. Spotkanie będzie szansą na rozmowę i uzyskanie pomocnych informacji, które pozwolą osobom poradzić sobie z niezałatwionymi sprawami i problemami prawnymi w Polsce, zabezpieczyć prawa do emerytury z Polski i/lub z Wielkiej Brytanii i ewentualnie przygotować się na Brexit lub powrót do Polski. Podczas spotkań będzie również

możliwość złożenia i uwierzytelnienia na miejscu konta na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS). Konto umożliwia „załatwianie” spraw w ZUS z każdego kraju na świecie. Więcej informacji PUE ZUS: zus.pl/pue, zus.pl/portal/logowanie.npi, zus.pl/pue/rejestracja. Zgłoszenia należy kierować na adres: manchester.prawny@msz.gov. pl. Wysłanie zgłoszenia gwarantuje udział w spotkaniu indywidualnym. Osoby wcześniej niezgłoszone, a które przyjdą na spotkanie, będą przyjmowane na rozmowy indywidualne w miarę możliwości. Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Manchesterze: tel. 00 44 (0) 161 245 4130; Faks: 00 44 (0) 161 236 8709; e-mail: manchester@ msz.gov.pl. W sytuacjach nagłych, wymagających pilnej interwencji konsula możliwy jest kontakt pod numerem telefonu: 07769975719. Kiedy: 07.12.2019, godz. 10:00–17:00 Gdzie: Konsulat RP, 51 Portland Street, Manchester One, Manchester, M1 3LD reklama

42 ~ imprezownik GOŃCA

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

Tyga

Amerykański raper. Tyga jest skrótem od Thank You God Always. W 2011 roku raper podpisał kontrakty muzyczne z wytwórniami Young Money Entertainment, Cash Money Records i Republic Records. Jego pierwszy singel zatytułowany Coconut Juice z udziałem Travisa McCoy’a promował w 2008 r. debiutancki album pt. No Introduction. 9 kwietnia 2013 r. ukazał się następny album Stevensona pt. Hotel California. W czerwcu 2015 roku został wydany najnowszy album rapera pt. The Gold Album: 18th Dynasty. Kiedy: 09.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

The Wedding Present

Grupa muzyczna. Początek kariery: Leeds, UK, 1985. Członkowie: David Gedge, Terry de Castro, Peter Solowka. Gatunki: Indie rock, Indie pop, Rock alternatywny, Post–punk, Jangle pop. Utwory: Brassneck, My Favourite Dress, Kennedy. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Temples

Grupa muzyczna. Początek kariery: Kettering, UK, 2012. Członkowie: James Bagshaw, Thomas Warmsley, Sam Toms, Adam Smith. Gatunki: Rock psychodeliczny, Neo–psychodelia, Psychodeliczny pop. Utwory: Hot Motion, Colours To Life, Keep In The Dark. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Southampton Engine Rooms, Southampton

Nine Below Zero

Grupa muzyczna. Albumy: Live at the Marquee, Don’t Point Your Finger. Utwory: Eleven Plus Eleven, Riding on the L & N, Three Times Enough. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Islington Assembly Hall, London 6 grudnia 2019

Angel Haze

Amerykańska raperka i autorka tekstów, aktywna od 2010 roku. Współpracuje z wytwórniami Republic i Island. była nominowana do plebiscytu BBC Sound of… za rok 2013. Na początku 2013 roku zaangazowała się w beef z inną nowojorską raperką, Azealią Banks, i nagrała dwa dissy pt. On the Edge i Shut the F*ck Up. Albumy studyjne: Dirty Gold (2013). Minialbumy: New York EP (2012). Mixtape’y: New Moon (2009), Altered Ego (2011), King (2011), Voice EP (2012), Reservation (2012), Classick (2012). Single: New York, Werkin’ Girls, Battle Cry feat. Sia. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: London XOYO, London

Zbigniew Namyslowski Quintet

Zbigniew Namysłowski, fenomenalny saksofonista i kompozytor, jest ikoną polskiego jazzu i pierwszym polskim muzykiem, który nagrał płytę w Europie Zachodniej (Lola dla Decca, 1964). Niedościgniony mistrz polskiego dialektu jazzowego, któremu udało się wypracować oryginalny język muzyczny, rozumiany zarówno

przez polską, jak i światową publiczność jazzową. Zbigniew Namysłowski nagrał prawie 30 autorskich płyt, z których wiele zostało wydanych za granicą. Albumy takie jak Winobranie (1973) i Kuyaviak Goes Funky (1975) stały się ogromnymi hitami jazzowymi w Polsce i zostały uznane za jedne z najlepszych płyt wszechczasów w polskim jazzie. W 1980 roku nagrał pierwszy album ze swoim funk jazzowym zespołem Air Condition: Follow Your Kite. Zespół był niezwykle popularny, koncertując dużo w Polsce i Europie. 7 grudnia w Jazz Cafe POSK będzie absolutnie ekscytującym i wyjątkowym wieczorem muzyki w wykonaniu wielkiej legendy jazzu Zbigniewa Namysłowskiego. Skład: Zbigniew Namysłowski – saksofony altowy i sopranowy, Jacek Namysłowski – puzon, Łukasz Ojdana – fortepian, Andrzej Święs – kontrabas i Patryk Dobosz – perkusja. Koncert ten jest częścią serii wydarzeń „Tomasz Furmanek zaprasza”. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: 238–246 King St, Hammersmith, London W6 0RF

Cena: £20 (on–line and limited tickets on the door)

Dawn Landes & Jonah Tolchin

Dawn Landes – amerykańska, nowojorska piosenkarka folkowa i w gatunku folk/alternatywa, autorka piosenek i tekstów, gitarzystka, specjalistka od gry na dzwonkach, producent muzyczny i profesjonalny inżynier studyjny. Landes koncertuje nie tylko solowo, ale także czasami w ramach nowojorskiej alternatywno–folkowej indie grupy muzycznej Hem jako instrumentalistka na dzwonkach oraz udzielając się śpiewem harmonijnym, wspierając podobnie brzmiącą główną wokalistkę Sally Ellyson. Utwory: Try to Make a Fire Burn Again, Heaven’s Gate, Love Song. Jonah Tolchin – muzyk. Wytwórnia płytowa: Yep Roc Records. Albumy: Thousand Mile Night, Clover Lane, Fires for the Cold, Lightning Kid. Gatunki: Blues, Indie folk, Folk rock, Country alternatywne. Utwory: Beauty In The Ugliest Of Days, Diamond Mind, Song About Home. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: The Courtyard Theatre, London

đ 10-&$".:đ Dido

Brytyjska piosenkarka pop pochodzenia irlandzko–francuskiego. Popularność zdobyła dzięki piosence Thank You (2001), której fragmenty zostały użyte przez rapera Eminema w utworze Stan (Dido pojawia się w teledysku do tej piosenki; gra dziewczynę tytułowego Stana). Thank You pochodzi z jej debiutanckiego albumu No Angel (1999), który był jednym z najlepiej sprzedających się w historii albumów w Wielkiej Brytanii (ponad 22 mln sprzedanych egzemplarzy na świecie). Jej drugi album Life for Rent ukazał się 30 września 2003 roku. Pierwszy singel z nowej płyty, White Flag, przez wiele tygodni nie schodził z pierwszych miejsc list przebojów w Wielkiej Brytanii i USA, jak i w innych krajach europejskich i azjatyckich. Płyta Life for Rent sprzedała się w nakładzie 12 mln egzemplarzy. Dido występowała na trzech koncertach Live 8 (w Londynie, Paryżu oraz w Eden Project w Kornwalii) 2 lipca 2005 roku z Youssou N’Dour. Trzeci studyjny album zatytułowany Safe Trip Home ukazał się 17 listopada 2008 roku. Singiel promujący album to Don’t Believe in Love, który miał premierę także jako plik do ściągnięcia. Dla zachęty przez dwa tygodnie umożliwione było także ściągniecie piosenki Look No Further, która znalazła się na nowym albumie. Kiedy: 08.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Eventim Apollo, London

Kyle Falconer

Muzyk. Utwory: The Therapist, Poor Me, Madonna’s Make Up. Kiedy: 07.12.2019, godz. 20:00 Gdzie: Finsbury Park, London

Neon Waltz

Grupa muzyczna. Albumy: Strange Hymns, Bring Me To Light EP. Utwory: Bring Me To Light, Heavy Heartless, Bare Wood Aisles. Kiedy: 07.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: Shacklewell Arms, London

Dublin: Biblary zaprasza na spotkanie autorskie z Edytą Świętek

Polska Biblioteka Biblary zaprasza na spotkanie autorskie z Edytą Świętek – autorką powieści społeczno–obyczajowych. Urodzona w Krakowie autorka uwielbia długie

imprezownik GOŃCA ~

spacery z rodziną. W wolnych chwilach czyta, słucha muzyki lub ogląda ﬁlmy dokumentalne. Interesuje się zarządzaniem zasobami ludzkimi, historią Nowej Huty, modą i obyczajami XIX wieku. Inspirację do pisania powieści znajduje wszędzie: w drobiazgach dnia codziennego, twarzach ludzi, których mija na krakowskich chodnikach, w krótkim dialogu zasłyszanym podczas jazdy tramwajem. Z urywków ulicznych wspomnień tworzy świat wyobrażeń – ożywia go na kartkach powieści. Kiedy: 08.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: Biblary, CIE Hall/Inchicore Sports and Social Club, Library Square, Inchicore, Dublin 8

Cena: free

Donae’o

Piosenkarz. Utwory: Chalice, Let Me, The Party’s Over Here. Kiedy: 08.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Village Underground, London

Temples

Grupa muzyczna. Początek kariery: Kettering, Wielka Brytania (2012). Członkowie: James Bagshaw, Thomas Warmsley, Sam Toms, Adam Smith. Gatunki: Rock psychodeliczny, Neo–psychodelia, Psychodeliczny pop. Utwory: Hot Motion, Colours To Life, Keep In The Dark. Kiedy: 08.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Programu Trzeciego za rok 2007. 23 kwietnia 2012 roku po raz pierwszy wystąpił w Polsce, grając koncert na gdańskiej Ergo Arenie. Drugi występ Buble miał miejsce w Krakowie 4 listopada 2014 roku w ramach trasy koncertowej To Be Loved Tour. był to pierwszy koncert zagranicznego artysty w Kraków Arenie. W 2018 r. wydał płytę Love. Kiedy: 09.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: The O2, London Kiedy: 10.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: The O2, London

Zeynep Bastik

Artystka muzyczna. Gatunek: Pop. Wytwórnia płytowa: Dogan Music Company. Albumy: Öptüm Remix, 20 Türkçe Hit 2015. Utwory: Birakman Dogru Mu, Her Yerde Sen, Firça. Kiedy: 09.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Jimothy Lacoste

Raper. Utwory: Getting Busy!, FUTURE BAE, Burberry Socks. Kiedy: 09.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: MOTH Club, London

Alejandro Aranda – Scarypoolparty

Alejandro Aranda – piosenkarz. Utwory: Cholo Love, Tonight, DIAMONDS. Kiedy: 09.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Hoxton Square Bar & Kitchen, London Kiedy: 10.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Hoxton Square Bar & Kitchen, London

Bishop Briggs

Muzyk. Utwory: River, The Way I Do, JEKYLL & HIDE. Kiedy: 09.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Islington Assembly Hall, London

Fickle Friends

Grupa muzyczna. Albumy: You Are Someone Else, Velvet, Kitsuné Soleil Mix by Cesare, New Moons, Vol. 2, Indie Party. Utwory: Hello Hello, Hard To Be Myself, Swim. Kiedy: 09.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Omeara, London

Heltah Skeltah

Duet tworzący muzykę hip–hop, w którego skład wchodzą Rock

Artysta muzyczny. Albumy: Pink II, Pink, First Day At Nursery. Utwory: Dyed 2WICE, No Intro, Starstruck. Kiedy: 08.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Islington, London Kanadyjski piosenkarz jazzowy i popowy oraz aktor. W 2003 nagrał album Michael Bublé, który zdobył sporą popularność na całym świecie. Bublé dysponuje oryginalną, ciepłą barwą głosu. Wykonuje głównie covery (m.in. Franka Sinatry, The Beatles, Raya Charlesa, Bee Gees, Elvisa Presleya), współpracował m.in. ze Stevie Wonderem, Nelly Furtado i Laura Pausini, Davidem Fosterem, Chrissem Botti. Piosenka Me and Mrs. Jones zaśpiewana przez Bublé na płycie Call Me Irresponsible zajęła 1. miejsce podsumowania Listy Przebojów

(Jahmal Bush) oraz Sean Price, znany również jako Ruck. Wraz z Buckshotem, Smif–n–Wessun oraz O.G.C. tworzą nowojorską supergrupę Boot Camp Clik. Heltah Skeltah zadebiutowali oficjalnie na płycie Smif–n–Wessun pt. Dah Shinin’ z roku 1995, gdzie pojawili się w takich nagraniach jak Wontime, Cession at da Doghillee oraz Let’s Git It On. W tym samym roku wraz ze składem O.G.C. utworzyli efemeryczna grupę The Fab 5, która wydała tylko jeden, ale dobrze przyjęty w środowisku hip–hopowym singiel Leflaur Leflah Eshkoshka. Rok później grupa wydała swój debiutancki album Nocturnal, który został sprzedany w 250.000 egzemplarzy i odniósł sukces w środowisku undergroundowym hip–hopu, że względu na mroczne podkłady oraz silne i bezkompromisowe teksty. W roku 1997 Rock i Ruck brali udział w nagraniu płyty For The People Boot Camp Clik, a w roku 1998 ukazał się ich drugi album Magnum Force, promowany przez singiel I Ain’t Havin’ That. Gdzie: Jazz Cafe, London Kiedy: 09.12.2019, godz. 19:00

Emika

Lancey Foux

Michael Bublé

POLECAMY! Melanie Martinez

Amerykańska piosenkarka, autorka tekstów, reżyserka teledysków oraz fotografka. Sławę przyniósł jej udział w trzeciej edycji Amerykańskiej edycji programu The Voice w 2012. W 2014, nakładem wytwórni Atlantic Records, wydała swoją pierwszą solową płytę – Dollhouse. Rok później wydała, nakładem tej samej wytwórni, swój pierwszy album długogrający zatytułowany Cry Baby. Jej piosenka Carousel została użyta w American Horror Story: Freak Show. To również przyniosło jej sławę. W 2019 roku piosenkarka wydała cztery teasery jej ﬁlmu, który sama napisała. Ostatni teaser, który zawiera też fragment utworu z nadchodzącego albumu artystki, wyszedł w czasie MTV Video Music Awards 2019. Film i album pt. K–12 mają być zrealizowane 6 września 2019 r. Kiedy: 09.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Brytyjska kompozytorka i wykonawczyni muzyki elektronicznej. Ema Jolly jest córką Czeszki i Brytyjczyka. Dorastała w Milton Keynes (Buckinghamshire). Posiada umiejętność gry na fortepianie. Ukończyła studia licencjackie na Uniwersytecie Bath Spa w Bath na kierunku Creative Music Technology. Mieszkała w Bristolu i Londynie by w końcu osiedlić się w Niemczech w Berlinie. W 2010 roku wykonała serię nagrań terenowych w pustych wnętrzach berlińskich klubów Berghain i Panorama Bar. Zostały one wykorzystane jako podstawa kompilacji Fünf wydanej z okazji piątych urodzin Ostgut Ton – wytwórni będącej właścicielem owych klubów, specjalizującej się w muzyce klubowej. W 2011 roku, wspólnie z berlińskim producentem Rashadem Beckerem nagrała swój debiutancki album (Emika) wydany nakładem londyńskiej wytwórni Ninja Tune. Na drugim znalazły się dwa utwory nagrane z udziałem Praskiej Orkiestry Filharmonicznej. Kiedy: 09.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: 100 Club, London

đ 10-&$".:đ

44 ~ imprezownik GOŃCA reklama

Dan Reed Network

Grupa muzyczna. Członkowie: Dan Pred, Brion James, Melvin Brannon II, Blake Sakamoto, Rick DiGiallonardo, Rob Daiker, Jeff Siri. Utwory: Rainbow Child, Baby Now I, Ritual. Kiedy: 10.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: Southampton Engine Rooms, Southampton Kiedy: 11.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Sam Fender

Aktor. Utwory: Play God, Will We Talk?, The Borders. Kiedy: 10.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London Kiedy: 11.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

Mark Lanegan

Amerykański wokalista i autor tekstów. Urodził się w Seattle, w stanie Washington. Najbardziej znany jako wokalista Screaming Trees, którego był członkiem do 2000. W latach 2003–2005 wokalista grupy Queens of the Stone Age oraz Mad Season w latach 1994–1995. Zespoły muzyczne: Queens of the Stone Age (2001 – 2005). Filmy: Gutterdammerung. Utwory: River of Deceit, One Way Street, The Gravedigger’s Song. Kiedy: 10.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Roundhouse, London

Nina Nesbitt

Piosenkarka i autorka piosenek. Gatunki: Pop–folk, Muzyka pop, Muzyka akustyczna, Rock. Utwory: Somebody Special, The Best You Had, The Moments I’m Missing. Kiedy: 10.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Electric Ballroom, London

Skillet

Amerykańska grupa rockowa, pochodząca z Memphis w stanie Tennessee w USA, utworzona w 1996 roku. Zespół składa się z 4 osób: John Cooper (wokal, gitara basowa), Korey Cooper (gitara elektryczna, wokal), Seth Morrison (gitara elektryczna), Jen Ledger (perkusja, wokal). Piosenki zespołu: Hero i Monster stały się bardzo znane i traﬁły do gry ﬁrmy THQ SmackDown vs Raw 2010. Obecny skład zespołu: John Cooper – wokal prowadzący, gitara basowa (od 1996), Korey Cooper – gitara rytmiczna, instrumenty klawiszowe, wokal wspierający, 6 grudnia 2019

gitara basowa (od 2000), Jen Ledger – perkusja, wokal prowadzący, wokal wspierający (od 2008), Seth Morrison – gitara prowadząca, wokal wspierający (od 2011). Kiedy: 10.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Brother Strut

Grupa muzyczna. Członkowie: Steve Pearce, Stevie Jones. Utwory: Vinyl Is My Bible, Love and Only, Bags of Funk. Kiedy: 10.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

AJR

Grupa muzyczna. Członkowie: Jack Met, Ryan Met, Jack Evan Met, Adam Brett Met. Utwory: Weak, Burn the House Down, I’m Ready. Kiedy: 10.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Inhaler

Grupa muzyczna. Wytwórnia płytowa: Independent. Gatunek: Rock. Albumy: Inhaler. Utwory: My Honest Face, It Won’t Always Be Like This, There’s No Other Place. Kiedy: 10.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: The Garage, London

Chasms

Grupa muzyczna. Gatunek: Alternative/Indie. Członkowie: Sky Madden, Jess Labrador. Albumy: On the Legs of Love Puriﬁed, The Mirage, Part Time Punks Session, Subtle Bodies, Riser, When It Comes. Wytwórnie płytowe: felte, Sleep Genius, DREAM. Utwory: Beyond Flesh, Every Heaven in Between, Shadow. Kiedy: 10.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy 2 Islington, London

Dennis Lloyd

Muzyk. Albumy: For the Love of You –EP, In Too Deep, Exident, Weekend Hangouts. Utwory: Nevermind, Never Go Back, GFY. Kiedy: 10.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: Scala (King’s Cross), London

Hiss Golden Messenger

Grupa muzyczna. Albumy: Heart Like a Levee, Hallelujah Anyhow. Utwory: I Need a Teacher, Devotion, Jesus Shot Me in the Head. Kiedy: 10.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: Village Underground, London

imprezownik GOŃCA ~

đ 10-&$".:đ

Anderwear, Bjorn Volvo–us. Utwory: A Little Respect, Stop, Santa Claus Is Coming to Town. Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London Kiedy: 12.12.2019, godz. 19:00

Adam Ant

Brytyjski muzyk, wokalista, gitarzysta i aktor. Popularność zdobył w póznych latach 70. i wczesnych 80. jako lider post punkowej grupy Adam and the Ants. W tym czasie zespół nagrał łącznie trzy albumy: Dirk Wears White Sox (1979), Kings of the Wild Frontier (1980) i Prince Charming (1981). W Wielkiej Brytanii singiel z drugiej płyty Antmusic traﬁł na drugie miejsce listy przebojów, a dwa następne single z kolejnej płyty – Stand and Deliver i Prince Charming na miejsce pierwsze. Od marca 1982 roku, po rozpadzie grupy, Ant rozpoczął karierę solową. Zajmował się również aktorstwem. Wystąpił w ﬁlmie Dereka Jarmana Jubileusz (Jubilee, 1978). Grywał też na scenie, w 1985 w spektaklu Joego Ortona Entertaining Mr. Sloane, a w 1993 w przedstawieniu Stevena Berkoffa Greek w rezyserii Bruce’a Payne’a. W komedii Malcolma Marmorsteina Ukochany gryzoń (Love Bites, 1993) z Michelle Forbes pojawił się jako Zachary Simms. W 1982 roku wydał pierwszy solowy album Friend of Foe. Singiel Goody Two Shoes z tej płyty dotarł na pierwsze miejsce brytyjskiej i australijskiej listy przebojów. W 1983 roku Ant współpracował z Philem Collinsem i Richardem Jamesem Burgessem nad kolejnym albumem Strip. Pomimo sukcesu singla Puss ’N Boots (5. miejsce brytyjskiej listy przebojów), utwory Puss ’N Boots i Strip wraz z teledyskami zostały wycofane z emisji przez BBC. Kiedy: 12.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

Cara Dillon

Piosenkarka. Filmy: Dzwoneczek i uczynne wróżki. Utwory: There Were Roses, The Parting Glass, Bright Morning Star. Kiedy: 12.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: Union Chapel, London

The Masquerade, the masquerade (the edits), plum blossom (the edits). Wytwórnie płytowe: mxmtoon, HOUSE ARREST. Utwory: Falling for U, feelings are fatal, prom dress. Kiedy: 11.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: The Camden Assembly (Barﬂy), London

Max & Iggor Cavalera

Marie White

Piosenkarka. Gatunki: Lo–ﬁ, Chillout, Pop–folk. Albumy: Plum Blossom,

Holding Absence

Cavetown

Finska grupa muzyczna wykonująca power metal. Powstała w 1996 r. w Kemi pod nazwą Tricky Beans, rok później formacja przyjęła nazwę Tricky Means, a w 1999 r. Sonata Arctica. W maju 2007 r. Zespół wydał swój kolejny studyjny album zatytułowany Unia (co po ﬁńsku znaczy „marzenia”). Ich styl poszedł bardziej w stronę tzw. progpoweru. We wrześniu 2007 roku zespół opuścił gitarzysta Jani Liimatainen. Zastąpił go Elias Viljanen. Dwa i pół roku po premierze albumu Unia, Sonata wydała swój kolejny album studyjny – The Days of Grays. . Kiedy: 11.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: Electric Ballroom, London

Brother Strut

Mxmtoon

Grupa muzyczna. Członkowie: Matt Bigland, Mike Sheils, Jim Cratchley. Utwory: Back Foot, Thrash Metal Cassette, 11:11. Kiedy: 11.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: Scala (King’s Cross), London

Kanadyjski muzyk, kompozytor, wokalista i producent muzyczny, multiinstrumentalista. Laureat nagrody kanadyjskiego przemysłu fonograﬁcznego Juno. Był założycielem, autorem tekstów, wokalistą i gitarzystą industrial metalowej grupy Strapping Young Lad. Rozwinął też karierę solową. Townsend w 1993 roku został zaproszony na nagranie wokaliz na albumie Sex & Religion gitarzysty Steve’a Vai’a. Po nagrywaniu i koncertowaniu z Vai’em, Townsend, zniechęcony działaniem przemysłu muzycznego, przeniósł swój gniew na solowym albumie, zrealizowanym pod pseudonimem Strapping Young Lad. Wkrótce utworzył zespół pod tą nazwą i zrealizował album City w roku 1997. W latach późniejszych nagrał trzy albumy Strapping Young Lad oraz płyty z solowym materiałem, wydane przez należącą do muzyka wytwórnię HevyDevy Records. Solowe płyty Townsenda stylistycznie były pochodną hard rocka i progresywnego metalu. W 2002 roku utworzył grupę The Devin Townsend Band. Kiedy: 12.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Roundhouse, London

Sonata Arctica

Piosenkarz i autor piosenek. Utwory: Dirty Rain, Rainy Day Song, Rose Colored Blues. Kiedy: 10.12.2019, godz. 20:00 Gdzie: The Lexington, London Grupa muzyczna. Członkowie: Steve Pearce, Stevie Jones. Utwory: Vinyl Is My Bible, Love and Only, Bags of Funk. Kiedy: 11.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

Devin Townsend

POLECAMY!

Igor Iggor Graziano Cavalera – brazylijski perkusista, znany głównie z występów w zespole metalowym Sepultura w latach 1984 – 2006. brał udział w nagraniach m.in. Nailbomb, Strife i Titas. Jest również DJ–em. W 2007 roku założył wraz z bratem Maxem projekt Cavalera Conspiracy. Kiedy: 11.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Andrew Combs

Muzyk. Gatunek: Country. Utwory: Out Of Time, Get On Your Pony, Angel Eyes. Kiedy: 11.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: The Islington, London

City of the Sun

Grupa muzyczna. Albumy: To The Sun And All The Cities In Between, Jefferson St. Sessions, Chapter I,

Live at the Factory, Untitled – EP. Utwory: Second Sun, Everything, Another Time. Kiedy: 11.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: Nells Jazz & Blues Club, London

Dinosaur Pile–Up

Grupa muzyczna. Początek kariery muzycznej: 2016. Gatunek: Rock. Albumy: Holding Absence, Holding Absence (Deluxe Version), Holding Absence (Deluxe Edition), This Is as One. Wytwórnie płytowe: Universal Music Australia, SharpTone Records. Utwory: Your Love, Like a Shadow, Dream of Me. Gdzie: Scala (King’s Cross), London Kiedy: 12.12.2019, godz. 19:00

Björn Again

Grupa muzyczna. Członkowie: Agnetha Falstart, Frida Longstokin, Benny

Piosenkarz i autor piosenek. Utwory: This Is Home, Lemon Boy, Boys Will Be Bugs. Kiedy: 12.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Electric Ballroom, London

Motionless In White

Grupa muzyczna. Członkowie: Chris Motionless, Ricky Olson, Devin Sola. Gatunki: Metalcore, Gothic metal, Industrial metal, Metal alternatywny, Nu metal. Utwory: Eternally Yours, Brand New Numb, 570. Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London Kiedy: 12.12.2019, godz. 19:00

46 ~ imprezownik GOŃCA

co w trawie piszczy... Against The Current

Amerykański zespół pochodzący z Poughkeepsie, Nowy Jork. Tworzą go Chrissy Costanza (główny wokal), Dan Gow (gitara, wokal) oraz Will Ferri (perkusja). 27 maja 2014 roku Against the Current wydali swój pierwszy minialbum Inﬁnity EP. Po kilku trasach koncertowych zespół wrócił do studia, aby nagrać swój drugi minialbum Gravity EP, którego premiera nastąpiła 17 lutego 2015 roku. W przeciwieństwie do Inﬁnity EP, na Gravity pojawiła się jedna kolaboracja – ,,Dreaming Alone – z wokalistą zespołu One OK Rock. EPka promowana była podczas pierwszej Światowej trasy zespołu Gravity World Tour. Trwała ona cztery miesiące (sierpień – listopad 2015). Zespół odwiedził podczas niej Azję, Europę oraz Amerykę Północną. 4 marca 2015 roku Against the Current ogłosili podpisanie kontraktu z wytwórnią Fueled By Ramen. Drugi studyjny album zespołu – Past Lives – swoją premierę miał 28 września 2018 roku. Promowany jest pięcioma singlami: Strangers Again, Almost Forgot, Personal, Voices, The Fuss. Miesiąc przed wydaniem krążka ATC rozpoczęli swoją trzecią światową trasę – Past Lives World Tour. Kiedy: 12,13.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Islington Assembly Hall, London

Sasha Keable

Piosenkarka i autorka piosenek. Utwory: Treat Me Like I’m All Yours, Living Without You, Under Your Skin. Kiedy: 12.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Oslo, London

Bremer / McCoy

Grupa muzyczna. Członkowie: Morten McCoy, Jonathan Bremer. Utwory: Ordet, She’s Alive, I Eet. Kiedy: 12.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: Servant Jazz Quarters, London

The Telescopes

Grupa muzyczna. Członkowie: Stephen Lawrie, Joanna Doran, Bridget Hayden. Utwory: The Perfect Needle, You Set My Soul, Everso. Kiedy: 12.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: Shacklewell Arms, London

The Wonder Stuff

Grupa muzyczna. Członkowie: Miles Hunt, Erica Nockalls, Martin Gilks, Rob Jones. Utwory: Size of 6 grudnia 2019

a Cow, Don’t Let Me Down Gently, Circlesquare. Kiedy: 13.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Shed Seven

Grupa muzyczna. Albumy: Instant Pleasures, A Maximum High, Change Giver. Utwory: Chasing Rainbows, Disco Down, On Standby. Kiedy: 13.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London Kiedy: 14.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

The Raven Age

Grupa muzyczna. Członkowie: George Harris, Michael Burrough, Jai Patel, Matt Cox, Dan Wright, Matt James, Tony Maue. Gatunki: Melodic metalcore, Metal alternatywny, Groove metal. Utwory: Angel In Disgrace, Betrayal of The Mind, The Day the World Stood Still. Kiedy: 13.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: The Dome, London

zaczęła regularnie pojawiać się w programach telewizji albańskiej. W 2003 wzięła udział w najbardziej prestiżowym albańskim konkursie dla piosenkarzy, organizowanym pod patronatem Radia i Telewizji. Zaśpiewała w konkursie utwór Prane teje, z własnym tekstem, który znalazł się wśród kompozycji wyróżnionych na festiwalu. Kolejny sukces przyniosła piosenkarce współpraca z artystami z Kosowa (Flori Mumajesi i Andy DJ). Ich wspólny utwór Vetëm Zoti e di stał się jednym z najlepiej sprzedawanych przebojów w Kosowie. Współpraca z producentem Mumajesim doprowadziła do wydania w 2007 debiutanckiego albumu Mamës, a także wideoklipu promującego płytę. Rok później ukazał się kolejny album piosenkarki Vetës. Współpracuje z muzykiem Flori Mumajesi. W 2012 wystąpiła w trzeciej edycji programu Dancing with the Stars w parze z Gerdim, odnosząc w nim zwycięstwo. Kiedy: 13.12.2019, godz. 19:00

Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Phobophobes

Grupa muzyczna. Utwory: The Never Never, Mama Power, Child Star. Gdzie: The Waiting Room, London Kiedy: 13.12.2019, godz. 19:00

Ra Ra Riot

Grupa muzyczna. Członkowie: Rebecca Zeller, Alexandra Lawn, Mathieu Santos. Kiedy: 13.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: Oslo, London

WILLIE GARNETT BIG BAND w Jazz Cafe

Bez wątpienia jeden z najlepszych brytyjskich big–bandów, prowadzony przez doświadczonego lidera zespołu Willie Garnetta. Więcej informacji pod numerem 07415 892 436. Kiedy: 13.12, godz. godz. 19:30 Gdzie: Jazz Cafe POSK, 238–246 King Street, Londyn, W6 0RF

Cena: £8

Frankie Stew & Harvey Gunn

Grupa muzyczna. Wytwórnia płytowa: NONE. Albumy: Murkage Dave Changed My Life, The Instrumentals, The Morning. Utwory: Fabric, Put It on Me Love One Another. Kiedy: 13.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Heaven, London

The Faim

Grupa muzyczna. Członkowie: Josh Raven; Stephen Beerkens; Samuel Tye; Linden Marrisen. Kiedy: 13.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Electric Ballroom, London

Elvana

Albańska piosenkarka. Pochodzi z rodziny artystycznej (jej starsza siostra Migena jest piosenkarką). Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczęła studia w Akademii Sztuk w Tiranie. Zadebiutowała na scenie jako dziecko, śpiewając w stołecznym Pałacu Pionierów. W 2001 na Festiwalu Młodych Głosów zdobyła trzecią nagrodę (wykonała utwór Të këndojmë së bashku). Kolejnym jej sukcesem był występ w programie telewizyjnym Szukamy gwiazdy (Kërkohet një yll), w którym doszła do ﬁnału wykonując piosenkę z repertuaru Laury Pausini. Od tego momentu

POLECAMY! Razorlight

Angielsko–szwedzka grupa muzyczna wykonująca indie rock. Powstala w 2002 roku z inicjatywy gitarzysty, wokalisty i autora piosenek Johnny’ego Borrella. Debiutancki album Razorlight Up All Night został wydany 28 czerwca 2004 roku i osiągnął trzecie miejsce brytyjskiej listy najlepszych albumów już 4 lipca. Album został przyjęty dobrze przez krytyków, otrzymując pozytywne recenzje najważniejszych magazynów muzycznych (NME, Q, Billboard), nie uniknął jednak oskarżeń o brak wyobraźni i oryginalności oraz zapożyczanie pomysłów od najbardziej wpływowych zespołów rockowej sceny muzycznej, przede wszystkim The Strokes. Opinie na temat Razorlight są podzielone. NME napisał, że album tryska pasją, energią i, przede wszystkim, niezwykłymi utworami, podczas gdy w innym miejscu opisano ich jako niemal wszystko, co nieudane w dzisiejszym rocku. Ich fani jednak uwielbiają ich muzykę za proste melodie i wielowarstwowe, wpadające w ucho utwory. Obecny skład zespołu: Johnny Borrell – śpiew, gitara; Björn Ågren – gitara; Carl Dalemo – gitara basowa; David Sullivan–Kaplan – perkusja (2009–). . Kiedy: 14.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Electric Brixton, London

imprezownik GOŃCA ~

General Levy

Muzyk. Wytwórnia płytowa: Ragga. Albumy: Wickedness Increase. Gatunki: Ragga, Jungle. Utwory: Incredible, Shape of You, Champagne Body. Kiedy: 13.12.2019, godz. 23:00 Gdzie: Electric Brixton, London

Pete Tong Presents Ibiza Classics

Pete Tong – angielski DJ i producent muzyczny, znany głównie z prowadzenia audycji Essential Mix oraz Essential Selection, na antenie BBC Radio 1. Ksztalcił się w Rochester. W wieku 15 lat zadebiutował jako DJ, grając na weselu. W 1997 został dziennikarzem czasopisma Blues & Soul. Na koncie ma występy w wielu klubach na całym świecie. Jest założycielem wytwórni FFRR Records. Filmy: XOXO, Daft Punk Unchained, Harry Brown, What We Started, And the Beat Goes On. Utwory: One, Lola’s Theme, Pjanoo. Kiedy: 14.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: The O2, London

Utwory: Speeding Cars, Don’t Mind Me, Always Be With You. Kiedy: 14.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: Leisureland, Galway

Alle Choir London

Alle Choir London, znany z programu BBC1 Pitch Battle, powraca do Jazz Cafe Posk ze świątecznym programem. Tym razem zespół zaśpiewa razem z Alberto Ferro i Leandro Mancini – Olivos. Na koncert złożą się polskie i angielskie kolędy i piosenki świąteczne w nowych, jazzowych aranżacjach. Po koncercie organizatorzy zapraszają do wspólnego kolędowania z zespołem. Alle Choir London wystąpi w składzie: Klaudia Baca, Małgorzata Janek, Anita Łazińska, Karolina Micor, Justyna Rafalik, Krzysztof Suwała, Krystian Godlewski, Charlie Marlow. Dyrygent: Marta Mathea Radwan. Kiedy: 14.12.2019, godz. 19.30 Gdzie: 238–246 King St, Hammersmith, London W6 0RF

Cena: £5–£10

Skinny Lister

Grupa muzyczna. Członkowie: Tyber Cranstoun, Si Cranstoun, Paul Bilson. Utwory: Kiss on the Lips, Red Light, Don’t Stay Out Late. Kiedy: 14.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: indigo at The O2, London

Grupa muzyczna. Członkowie: Lorna Thomas, Daniel Heptinstall, Sam Brace, Dan Gray, Maxwell Thomas, Thom Mills, Dave Neale. Utwory: John Kanaka, Trouble on Oxford Street, 38 Minutes. Kiedy: 14.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: The Garage, London

The Chats

The Chameleons

The Dualers

Grupa muzyczna. Albumy: Get This In Ya. Utwory: Smoko, Pub Feed, Bus Money. Kiedy: 14.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

King Kong Company

Grupa muzyczna. Członkowie: Mark White; Alan Aylward; Colin Hoye; Trish Murphy; Tom Stapleton; Mark Graham. Początek kariery: Waterford, Irlandia (1997). Gatunek: Electronica. Wytwórnia płytowa: King Kong Company. Albumy: King Kong Company. Utwory: Donkey Jaw, Spacehopper, Scarity Dan. Kiedy: 14.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: The Dome, London

Walking On Cars

Grupa muzyczna. Początek kariery: An Daingean, Irlandia (2010). Gatunek: Indie pop. Członkowie: Sorcha Durham, Patrick Sheehy, Evan Hadnett, Dan Devane, Paul Flannery.

Little Simz

Raperka. Albumy: Stillness In Wonderland (Deluxe Edition). Utwory: 101 FM, Selﬁsh, Offence. Kiedy: 15.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Denis Coleman

Artysta muzyczny. Gatunek: Pop. Utwory: Imperfect, All I Wanna Know, You. Kiedy: 15.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy 2 Islington, London

The Pharcyde

Grupa muzyczna wykonująca alternatywny hip–hop pochodząca z Los Angeles w Kalifornii. Składa się z czterech członków, którymi są Imaniego (Emandu Wilcox), Bootie Browna (Romye Robinson), Slimkid3 (Trevant Hardson) oraz Fatlipa (Derrick Stewart). Grupa jest najbardziej kojarzona z ich singli Drop, Passin’ Me By oraz Runnin’ oraz pierwszego albumu grupy Bizarre Ride II the Pharcyde. Początek kariery: Los Angeles, Kalifornia, Stany Zjednoczone (1989). Członkowie: Fatlip, Slimkid3, Romye Robinson, Imani. Gatunki: West Coast hip–hop, Alternatywny

hip–hop, Jazz–hop. Utwory: Passin’ Me By, Pharcyde, Runnin’. Kiedy: 16.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Cargo, London

Cats In Space

Grupa muzyczna. Albumy: Too Many Gods, Scarecrow, Cats Alive! (Live), Day Trip To Narnia. Utwory: Mr.Heartache, Narnia, Mad Hatter’s Tea Party. Kiedy: 16.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: The Garage, London

DJ Vadim & J MAN

DJ Vadim – DJ. Filmy: The Mouth. Utwory: The Terrorist, Black Is the Night, Your Revolution. Kiedy: 16.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: 100 Club, London

Trevor Nelson

DJ. Programy telewizyjne: The Lick with Trevor Nelson, NFL UK, FightBox. Albumy: Soul Selection, The Trevor Nelson Collection, INCredible Sound of Trevor Nelson. Kiedy: 16.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: Royal Albert Hall, London

Outlya

Grupa muzyczna. Albumy: Volcano – EP. Utwory: The Light, Howl, Heaven. Kiedy: 16.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: The Lexington, London

Grupa muzyczna. Gatunek: Post– punk. Początek kariery: Middleton, Wielka Brytania (1981). Członkowie: Mark Burgess, John Lever, Reg Smithies, Dave Fielding. Utwory: Swamp Thing, Up the Down Escalator, Second Skin. Kiedy: 15.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: 229, London

Vinnie Caruana

Piosenkarz. Utwory: We Don’t Have to Die Alone, I Don’t Believe You, Heavy Weighs the Summer. Kiedy: 15.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: The Black Heart, London

The Paper Kites

Grupa muzyczna. Członkowie: Sam Bentley, Christina Lacy, Josh Bentley, Dave Powys, Sam Rasmussen. Utwory: Bloom, Electric Indigo, Featherstone. Kiedy: 15.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Islington Assembly Hall, London

POLECAMY! Madness

Zespół brytyjski, grający ska, reprezentant sceny 2 Tone (obok The Specials, The Selecter, The Beat, Bad Manners, The Bodysnatchers). Odmienność Madness od innych grup tego gatunku z tego okresu polegała na tym, iż tworzyli go wyłącznie biali muzycy, przez co niesłusznie kojarzeni byli z ruchami rasistowskimi. W późniejszym okresie grupa odeszła od ska i kierowała się ku pop–rockowi, zachowując jednak rozpoznawalne brzmienie. Kiedy: 15,16,17.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Roundhouse, London

48 ~ imprezownik GOŃCA

co w trawie piszczy... Aitch

Raper. Wytwórnia płytowa: Northern Quarterz. Albumy: On Your Marks, AitcH2O, British Urban Collective, Vol. 1. Utwory: Taste, Straight Rhymez, On The Way Home. Kiedy: 16.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Robbie Williams

Angielski piosenkarz, muzyk, autor tekstów piosenek, multiinstrumentalista, który w latach 1990–1995 i 2009–2012 był członkiem zespołu Take That i odnosił później sukcesy jako solista. W 2001, po nagraniu z big–bandem standardu Have You Met Miss Jones? na ścieżkę dźwiekową do ﬁlmu Dziennik Bridget Jones, Robbie Williams postanowił nagrać całą płytę właśnie w takim stylu. W ten sposób powstał album Swing When You’re Winning, na którym znalazły się standardy wykonywane niegdyś przez Franka Sinatrę, Deana Martina czy Sammy’ego Davisa juniora. Były to piosenki, których Robbie słuchał, które kochał, które pamiętał z dzieciństwa. Wiele z nich zostało nagranych w Capitol Recording Studios w Los Angeles, a więc w miejscu, gdzie nagrywano wersje oryginalne. Płytę otwierała jedyna nowa piosenka, którą napisał tandem Williams–Chambers: I Will Talk and Hollywood Will Listen. Na Swing... znalazły się również duety z takimi gwiazdami jak Nicole Kidman (wielki przebój Somethin’ Stupid), Jon Lovitz, Jane Harrocks, Rupert Everett, Jonathan Wilkes, a także, dzięki życzliwości rozporządzających schedą po Franku Sinatrze, pojawiło się nagranie It Was a Very Good Year z udziałem samego Sinatry. Williams postanowił, że 2002 rok będzie rokiem przerwy. Jednak już na początku, podczas trasy po Europie, ukazał się ﬁlm dokumentalny Nobody Someday, wydany później na DVD, ukazujący życiowe wzloty i upadki artysty. Tymczasem album Escapology został nagrany w Los Angeles. Po raz kolejny większość piosenek wyszła spod pióra Williamsa i Guya Chambersa. Na płycie znajdują się piosenki, które są owocami samodzielnej pracy Williamsa. W październiku 2016 ukazała się piosenka Party Like a Russian, promująca nowy album The Heavy Entertainment Show. Kiedy: 16.12.2019, godz. 18:00 6 grudnia 2019

Gdzie: The SSE Arena Wembley, London Kiedy: 17.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: The SSE Arena Wembley, London

Rod Stewart

Brytyjski piosenkarz rockowy i popowy. Przedstawiciel takich stylów i gatunków, jak hard rock, soft rock, folk rock i country rock, AOR, blues rock, biały soul i pop tradycyjny. Ciepły, aczkolwiek szorstki i charakterystycznie zachrypnięty głos, zdolności interpretacyjne, kompozytorskie i wyjątkowa osobowość sceniczna uczyniła go jednym z najpopularniejszych piosenkarzy drugiej połowy XX wieku. Z urodzenia Anglik, jednak uważa się za Szkota. Szacuje się, że sprzedał łącznie ponad 250 milionów singli i płyt. W 1994 Rod Stewart został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame. W 2007 został odznaczony komandoria Orderu Imperium Brytyjskiego. W czerwcu 2016 (podczas 90. urodzin brytyjskiej królowej Elzbiety II), w uznaniu za artystyczne osiągniecia oraz działalność charytatywną, Stewart został uhonorowany tytułem szlacheckim. Uroczysta ceremonia nadania mu tytułu i pasowania na rycerza przez księcia Wilhelma odbyła się 11 października 2016 w Pałacu Buckingham w Londynie. Artysta, któremu towarzyszyli żona Penny Lancaster oraz synowie Alastair i Aiden, otrzymał pamiątkowy medal potwierdzający tytuł szlachecki. Kiedy: 17.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: The O2, London Kiedy: 19.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: The O2, London Kiedy: 20.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: The O2, London

Sinead Harnett

Piosenkarka i autorka piosenek. Utwory: If You Let Me, Still Miss You, Body. Kiedy: 17.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

The Japanese House

Piosenkarka. Utwory: i saw you in a dream, Maybe You’re the Reason, Follow My Girl. Kiedy: 17.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Electric Brixton, London

Ari Lennox

Piosenkarka. Utwory: Shea Butter Baby, B.M.O., Up Late.

POLECAMY!

Sinead O’Connor

Irlandzka wokalistka, kompozytorka i autorka tekstów piosenek. Debiutowała w latach 80. z zespołem In Tua Nua, natomiast karierę solową rozpoczęła w 1986. Jej największy hit to Nothing Compares 2 U (1990), cover piosenki napisanej przez Prince’a, który Następnie zaaranżował utwór specjalnie dla niej. Na początku września 2017 podała do publicznej wiadomości informacje o zmianie imienia i nazwiska na Magda Davitt. Z kolei pod koniec października 2018 poinformowała o konwersji na islam i zmianie imienia na Shuhada. Jesienią 1994 O’Connor wydała swoja czwarta płytę, zatytułowana Universal Mother, która promowały single: Thank You for Hearing Me oraz Fire on Babylon (poruszający temat przemocy nad dziećmi). Producentem albumu był John Reynolds, z którym Sinéad zawarła wówczas związek małżeński. W tym samym roku nagrała piosenkę You Made Me the Thief of Your Heart do ﬁlmu W imię ojca Jima Sheridana. W 1997 ukazały się dwie płyty Sinéad: minialbum Gospel Oak oraz składanka jej największych przebojów So Far… The Best of Sinéad O’Connor, promowane singlami This Is to Mother You oraz This Is a Rebel Song. Kompilacja So Far… osiągnęła kilkumilionowy nakład i jest jedna z najlepiej sprzedających się płyt w jej dyskograﬁi. . Kiedy: 16.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London Kiedy: 17.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Electric Ballroom, London

The Boyz

Grupa muzyczna. Początek kariery: Seul, Korea Poludniowa (2017). Albumy: TATTOO, DREAMLIKE. Utwory: TATTOO, Bloom Bloom, No Air. Kiedy: 18.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Clutch

Zespół z Germantown, Maryland (USA) grający stoner rocka, założony w 1990 roku. Pierwszym wydawnictwem zespołu była EP–ka zatytułowana Pitchfork, która ukazała się w październiku 1990. Pierwszy ich studyjny album, Transnational Speedway League, został wydany trzy lata później, w 1993. Zespół posiada własną wytwórnię

– Weathermaker Music. Muzycy: Neil Fallon podczas koncertu Clutch (2007); Neil Fallon – wokal, gitara, harmonijka ustna; Tim Sult – gitara; Dan Maines – gitara basowa; Jean–Paul Gaster – perkusja; Mick Schauer – organy. Kiedy: 18.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Roundhouse, London

Boy Pablo

Artysta muzyczny. Wytwórnia: 777 MUSIC. Początek kariery: Bergen, Norwegia. Gatunki: Indie rock, Indie pop, Jangle pop. Kiedy: 18.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Electric Brixton, London

Marco Mengoni

Włoski piosenkarz, zwycięzca trzeciej edycji programu The X Factor (2009), zdobywca Europejskiej Nagrody Muzycznej MTV dla naj-

imprezownik GOŃCA ~

lepszego europejskiego wykonawcy (2010 i 2015), reprezentant Włoch podczas 58. Konkursu Piosenki Eurowizji (2013). 16 czerwca 2017 zaprezentował singiel Onde, który wydał w formie EP–ki. W grudniu premierę miał singiel Come neve, która nagrał w duecie z Giorgia. 18 listopada 2018 wydał premierowo dwa single: Buona vitai Quiero. Pierwszy z nich umieścił na swoim kolejnym albumie studyjnym, zatytułowanym Atlantico, który wydał 30 listopada 2018. Drugim singlem z płyty została piosenka Voglio. Utwór Quiero znajdzie się na jego pierwszym hiszpańskojęzycznym albumie, również zatytułowanym Atlantico, która ukaże się 18 stycznia 2019. Utwory: Ti Ho Voluto Bene Veramente, L’essenziale, Duemila volte. Kiedy: 18.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

sta, wokalista). Zespół rozpadł się w 2004 ze względu na narkotykowe uzależnienie Pete’a Doherty’ego, później lidera formacji Babyshambles. Pozostali muzycy również skupili się na innych projektach: Carl Barat założył grupę The Chavs wspólnie z członkami formacji The Charlatans i Razorlight oraz zespół Dirty Pretty Things, natomiast John Hassall założył grupę Yeti, w której jest wokalistą i gitarzysta. Członkowie: Pete Doherty, Carl Barât, Gary Powell, John Hassall, Johnny Borrell, Steve Bedlow, Paul Dufour. Gatunki: Indie rock, Punk rock, Garage rock, Post–punk revival. Utwory: Can’t Stand Me Now, Don’t Look Back Into the Sun, Time for Heroes. Kiedy: 18.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London Kiedy: 19.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

The Libertines

The Overtones

Angielski zespół rockowy założony przez Pete’a Doherty’ego (wokalista, gitarzysta) i Carla Barata (gitarzy-

Grupa muzyczna. Albumy: Good Ol’ Fashioned Love, Saturday Night at the Movies. Utwory: Gambling Man,

Can’t Take My Eyes off You, Runaround Sue. Kiedy: 18.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: indigo at The O2, London

Ari Lennox

Piosenkarka. Utwory: Shea Butter Baby, B.M.O., Up Late. Kiedy: 18.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Electric Ballroom, London Kiedy: 20.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Electric Brixton, London

Steve Mason

Muzyk. Utwory: Stars Around My Heart, Walking Away from Love, Planet Sizes. Kiedy: 18.12.2019, godz. 20:00 Gdzie: MOTH Club, London

James Yorkston

Muzyk. Filmy: The Angel and Daniel Johnston – Live at the Union Chapel. Zespół muzyczny: The Fruit Tree Foundation. Utwory: Woozy With Cider, My Mouth Ain’t No Bible, Just As Scared. Kiedy: 18.12.2019, godz. 20:00 Gdzie: The Lexington, London

đ 10-&$".:đ Hobo Johnson & The LoveMakers

Hobo Johnson – wokalista. Utwory: Peach Scone, Typical Story, Mover Awayer. The Lovemakers – grupa muzyczna. Początek kariery: Kalifornia, Stany Zjednoczone (2002). Wytwórnia płytowa: Interscope Records. Członkowie: Scott Blonde, Lisa Light, Jason Proctor, Michael Urbano, Cary LaScala, Gareth Lloyd. Albumy: Times of Romance, Let’s Be Friends, The Lovemakers. Gatunki: Nowa fala, Synth pop. Utwory: Shake That Ass, Prepare for the Fight, We Should Be Taking Our Clothes Off. Kiedy: 19.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Roundhouse, London

Neue Gra�ik – Late Night Jazz

Neue Graﬁk – artysta muzyczny. Gatunek: Dance/Electronic. Albumy: Solal – EP, Ukiyo – EP, Pris, Soul Conspiracy, Innervision. Wytwórnie płytowe: Rhythm Section International. Kiedy: 19.12.2019, godz. 21:30 Gdzie: Elgar Room, London

reklama

50 ~ imprezownik GOŃCA reklama

đ 10-&$".:đ Orange Goblin

Zespół założony w 1995, początkowo działający pod nazwą Our Haunted Kingdom. Pierwsze trzy albumy zespołu to Stoner/Doom metal, album Thieving From the House of God powstał w stylu inspirowanym punk rockiem, jest bardziej bezpośredni i bezkompromisowy. W środowisku doommetalowego podziemia Wielkiej Brytanii zespół posiada prawie kultowy status, jest wymieniany obok takich legend jak Electric Wizard i Iron Monkey. Pierwsze pięć wydawnictw Orange Goblin powstało pod protekcją England’s Rise Above Records, od 2005 roku zespół nie miał podpisanego kontraktu z żadną wytwórnią. 16 grudnia 2005 świętował dziesiątą rocznicę w klubie Underworld w Camden (Anglia). W 2004 zespół opuścił gitarzysta rytmiczny – Pete O’Malley. Nowy album Orange Goblin Healing Through Fire został wydany w maju 2007 dla Sanctuary Records. Tematyka tekstów łączy się z wielką zarazą i pożarem Londynu. Ben Ward twierdzi jednak, że nie jest to concept album. Muzycznie płyta ma być kontynuacją i rozwinięciem rozwiązań z Thieving From the House of God. Zespół nagrał materiał w londyńskim studio Fortress. Kiedy: 20.12.2019, godz. 18:01 Gdzie: Electric Ballroom, London

Aslan

Grupa muzyczna. Albumy: Goodbye Charlie Moonhead. Utwory: Crazy World, Where’s the Sun, This Is. Kiedy: 20.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Islington Assembly Hall, London

Solomun

DJ. Utwory: Kackvogel, Something We All Adore, Somebody’s Story. Kiedy: 20.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Printworks, London

Janet Kay & Carroll Thompson

Janet Kay – wokalista. Utwory: Silly Games, Lovin’ You, You Bring the Sun Out. Carroll Thompson – piosenkarka. Zespół muzyczny: Floy Joy (1984 – 1985). Gatunki: Lovers rock, Muzyka pop, Jazz. Utwory: Simply in Love, I’m So Sorry, Sing Me a Love Song. Kiedy: 20.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: 229, London 6 grudnia 2019

Zdravko Colic

Serbski piosenkarz i autor piosenek urodzony w Bośni i Hercegowinie. W kwietniu 1972 roku wziął udział w festiwalu Vaš šlager sezone, gdzie zajął trzecie miejsce w głosowaniu publiczności, a także zdobył nagrodę za interpretację utworu Sinoc nisi bila tu napisanego przez Kemala Monteno. W tym samym roku wziął udział w festiwalu Split z utworem Stara pjesma, a także wystąpił na festiwalach Priština oraz Skopje (z piosenką Moj bol). W marcu 1973 roku wygrał festiwal Opatija z utworem Gori vatra, zostając tym samym reprezentantem Jugosławii w 18. Konkursie Piosenki Eurowizji, organizowanym w Luksemburgu. 7 kwietnia wystąpił w finale konkursu i ostatecznie zajął w nim piętnaste miejsce z 65 punktami na koncie. Po powrocie z Luksemburga, Colic brał udział w kolejnych jugosłowiańskich festiwalach muzycznych. W 1973 roku wystąpił na festiwalu Vaš šlager sezone z piosenką Bling blinge bling. Pod koniec listopada 1974 roku wygrał festiwal Hit parada z piosenką Ona spava. W tym samym roku wystąpił na festiwalu Beogradsko prolece (Belgradzka wiosna) z kompozycją Ljubav je samo rijec, a także po raz kolejny na Vaš šlager sezone, tym razem z piosenką Zelena si rijeka bila. 1 marca ponownie wziął udział w festiwalu Opatija, jednak tym razem z piosenką Ne dam ti svoju ljubav nie zakwalifikował się do finału. W 1975 roku wygrał festiwal Beogradsko prolece z utworem April u Beogradu (Kwiecień w Belgradzie) oraz konkurs Vaš šlager sezone z piosenką Zvao sam je Emili. Kiedy: 20.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Slade

Angielski Zespół rockowy, który zyskał sławę podczas ery glam rock, a we wczesnych latach 70. uznany przez British Hit Singles & Albums za najlepszy brytyjski zespół lat 70. na podstawie sprzedanych singli. Ich największe przeboje, jak większość materiału, napisali Noddy Holder i Jimmy Lea. Ich najbardziej znany utwór Merry Xmas Everybody rozszedł się w ponad milionowym nakładzie i uzyskał status złotej

imprezownik GOŃCA ~

płyty. Oprócz muzyki zasłynęli także specyﬁcznym wizerunkiem scenicznym i nieortograﬁcznie pisanymi tytułami swoich piosenek, co zapewniło im rozpoznawalność. Grupa zdominowała listy przebojów na początku lat 70. Podczas szczytu popularności pozostawili pokonanych w polu m.in. Wizard, Sweet, T. Rex, Suzi Quatro, Mud, Smokie, Gary’ego Glittera czy Davida Bowie. W latach 1971–1974 ich 12 utworów doszło do Top 5 na brytyjskich listach przebojów, z czego 6 osiągnęło miejsce pierwsze, 3 miejsce drugie i 2 miejsce trzecie. 3 z nich zaliczyły debiut na pierwszym miejscu. W tym okresie żaden inny zespół nie mógł się pochwalić takimi sukcesami. Ponadto ich osiągniecia były zbliżone do dokonań The Beatles z poprzedniej dekady. Kiedy: 20.12.2019, godz. 19:30 Gdzie: University of London Student’s Union, London

ne (1979). Członkowie: Tom Gray, Rick Price. Gatunki: Nowa fala, Rock alternatywny, Pop–rock. Wytwórnie płytowe: Landslide Records, Mercury Records. Utwory: Money Changes Everything, Heart in the Street, Gold Dust Kids. Kiedy: 06.01.2020, godz. 19:00 Gdzie: New Cross Inn, London

Wystawa Luksus czasu

POLECAMY!

Alter Bridge

The Blockheads

Amerykańska grupa wykonująca muzykę z pogranicza hard rocka, post grunge i metalu. Została założona w 2003 przez gitarzystę formacji Creed, Marka Tremontiego oraz byłego perkusistę tego zespołu, Scotta Philipsa. W 2004 dołączył były basista Creed, Brian Marshall oraz Myles Kennedy, były wokalista i gitarzysta formacji The Mayﬁeld Four. 2 stycznia 2004 zespół oﬁcjalnie rozpoczął działalność. Zadebiutował albumem One Day Remains. Alter Bridge po wydaniu debiutanckiego albumu zerwał kontrakt z wytwórnią Wind–Up Records i rozpoczął współpracę z Universal Republic Records. Skład: Alter Bridge podczas koncertu w Hamburgu (2011); Myles Kennedy – wokal prowadzący, gitara rytmiczna, gitara prowadząca, keyboard; Mark Tremonti – gitara prowadząca, wokal wspierający, gitara rytmiczna, wokal prowadzący; Brian Marshall – gitara basowa; Scott Phillips – perkusja. Kiedy: 21.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: The O2, London

Alabama 3

Gashi

Grupa muzyczna. Albumy: Mr. Love Pants, Ten More Turnips from the Tip. Utwory: Blockheads; Hit Me With Your Rhythm Stick; Reasons to Be Cheerful, Part 3. Kiedy: 21.12.2019, godz. 18:00 Gdzie: O2 Academy Islington, London Grupa muzyczna. Członkowie: Rob Spragg, Jake Black, Nick Reynolds. Utwory: Woke Up This Morning, Ain’t Goin’ to Goa, Too Sick to Pray. Kiedy: 21.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

Bury Tomorrow

Grupa muzyczna. Początek kariery: Southampton, Wielka Brytania (2006). Członkowie: Daniel Winter– Bates, Jason Cameron, Davyd Winter–Bates, Kristan Dawson, Adam Jackson, Mehdi Vismara. Gatunki: Metalcore, Melodic metalcore, Post hardcore. Utwory: No Less Violent, Man on Fire, An Honourable Reign. Kiedy: 21.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: Roundhouse, London

Ghetts

Raper. Utwory: Know My Ting, Jess Song, Black Rose. Kiedy: 21.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Raper. Wytwórnia płytowa: RCA Records. Utwory: Creep On Me, Safety, That’s Mine. Kiedy: 21.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: London XOYO, London

The Spit�ires

Grupa muzyczna. Albumy: Pull My String, Year Zero, The Spitﬁres, Full Throttle, Move On, A Thousand Times, Aim Low, Response, Live (EP). Utwory: When I Call Out Your Name, Over And Over Again. Kiedy: 21.12.2019, godz. 19:00 Gdzie: 229, London

Christopher Ellis

Artysta muzyczny. Utwory: Better Than Love, End of Time, Roller Coaster. Gdzie: Jazz Cafe, London Kiedy: 22.12.2019, godz. 19:00

Jacquees & Bobby V & Eric Bellinger Jacquees – piosenkarz. Utwory: You, B.E.D., At The Club. Bobby

V – amerykański piosenkarz R&B. Wydał cztery albumy studyjne: Bobby Valentino, Special Occasion, The Rebirth, Fly On The Wall i album EP Come With Me. Utwory: Slow Down, Tell Me, Anonymous. Eric Bellinger – piosenkarz. Utwory: Type a Way, Drive By, G.O.A.T. Kiedy: 27.12.2019, godz. 18:30 Gdzie: indigo at The O2, London

Birmingham: Zaproszenie do galerii sztuki

Galeria zaprezentuje wyjątkowe współczesne rękodzieło. Okazja do podziwiania wyrobów rękodzielniczych i szansa na zakup idealnego prezentu świątecznego dla najbliższych. Kiedy: 01.01.2020, godz. 11:00–23:00 Gdzie: Big Thoughts Art Gallery, 16 Frederick Street, Birmingham, B1 3HE

The Brains

Grupa muzyczna. Początek kariery: Atlanta, Georgia, Stany Zjednoczo-

Ekspozycja wyjątkowych zegarów z lat 1550–1750. Przepięknie zdobione przedmioty ze złotej ery brytyjskiego zegarmistrzostwa XVII wieku. Kiedy: do 26.01.2020, godz. 10:00–17:00 Gdzie: National Museum of Scotland, Chambers Street, Edynburg, EH1 1JF

VI Międzynarodowe Biennale Miniatur Opowiedz mi o Polsce 1920 roku

Organizatorzy zapraszają do wzięcia udziału w konkursie, którego celem jest wzbogacenie wiedzy o wydarzeniach związanych z wojną 1920 roku. W konkursie mogą wziąć udział uczniowie szkół artystycznych w wieku od 14 do 20 lat. Na Biennale można nadsyłać prace z zakresu malarstwa, graﬁki, tkaniny i rzeźby związane tematycznie z wydarzeniami 1920 roku na ziemiach polskich. Prace należy nadesłać do 31 marca 2020 roku na adres: Prywatna Ogólnokształcąca Szkoła Sztuk Pięknych; ul. Zapiecek 4, 87–800 Włocławek. Więcej informacji oraz zasady i warunki udziału w konkursie na www.possp.pl. Kiedy: do 31.03.2020

Alexander O’Neal

Piosenkarz. Utwory: If You Were Here Tonight, Criticize, Never Knew Love Like This. Gdzie: Jazz Cafe, London Kiedy: 02.01.2020, godz. 19:00 Kiedy: 03.01.2020, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

Tim Westwood & Friends

Tim Westwood – DJ. Programy telewizyjne: Pimp My Ride UK, Odpicuj mi brykę. Utwory: Westwood Hip Hop Club Bangers, Love of a Brother, Paradise City. Kiedy: 21.12.2019, godz. 22:00 Gdzie: Scala (King’s Cross), London

52 ~ wywiad

WARTOŚĆ

PRZYJAŹNI, WZAJEMNEJ POMOCY I MIŁOŚCI ZAMKNIĘTA W KSIAŻCE DLA DZIECI

Z KINGĄ WHITE, POLKĄ MIESZKAJĄCĄ W WIELKIEJ BRYTANII, AUTORKĄ KSIAŻKI DLA DZIECI „ANIMALPHABETICAL ADVENTURES”, ROZMAWIA MARTA BIELAWSKA-BOROWIAK Od 16 lat mieszkasz w UK. Co cię pchnęło z Polski w kierunku Wysp? – Po ukończeniu studiów w Nauczycielskim Kolegium Języka Angielskiego na Uniwersytecie Warszawskim i na Wydziale Lingwistyki Stosowanej, jak też gra�iki komputerowej, stwierdziłam, że chciałabym doświadczyć życia w Anglii. Mój zamiar był taki, że pojadę na rok do Londynu i potem wrócę do Polski. Było to rok przed wejściem do Unii, ale kiedy Polska weszła do Unii, sprawy stały się o wiele prostsze dla Polaków w Anglii. Dostałam wtedy stałą pracę i skończyłam w Anglii dodatkowe studia. I tak 16 lat później nadal tu jestem, tylko teraz z mężem i dziećmi, dla których Anglia jest domem.

Kiedy i jak narodził się pomysł stworzenia książki? – Na pomysł napisania „Animalphabetical Adventures” wpadłam, kiedy próbowałam nauczyć starszego syna, który wtedy miał trzy i pół roku, liter i zaobserwowałam, że myliły mu się podobne kształty, takie jak „b” i „d”, będące w zasadzie tym samym kształtem w odbiciu lustrzanym. Więc, żeby mu pomóc, pomyślałam: „A jeśliby litera wyglądała jak coś co łatwo zapamiętać, na przykład „t” jak tygrys. I tak to się zaczęło – od literki do literki, od historyjki do historyjki, aż się zrobił zestaw od A do Z. Dlaczego akurat książka dla dzieci?

– Stworzenie książki dla dzieci od zawsze było moim marzeniem. W Polsce pracowałam w wydawnictwie, projektując i rysując okładki do książek, i zawsze sprawiało mi to wielką przyjemność. Kiedy urodziły mi się dzieci i czytałam z nimi książki z obrazkami, ogarnęła mnie wielka chęć stworzenia własnych historyjek, które dzieci mogłyby czytać. Będąc z wykształcenia gra�ikiem, ale również nauczycielem języka angielskiego, nie mogłam się powstrzymać od tego, by książka nie miała w sobie jakiegoś dodatkowego waloru edukacyjnego. W tym przypadku jest to nauka alfabetu, wartości życiowych, jak również poznawanie zwierząt, a nie znam dziecka, które nie lubi zwierząt! Bez dwóch zdań moi synowie pomogli mi przemienić marzenie napisania książki dla dzieci w coś realnego. Omawialiśmy razem różne pomysły na historyjki, więc ich zaangażowanie było ogromne, jak na dwu- i czterolatka wtedy, gdy zaczynałam pisać.

Jesteś autorką zarówno tekstu, jak i ilustracji. Praca nad czym była dla ciebie najtrudniejsza? – Tekst i ilustrowanie wymagają zupełnie innych warunków do pracy, do pisania potrzebne jest pełne skupienie i możliwość wyłączenia się z tego, co się dzieje dookoła. Można jednak pisać gdzie się chce, niektóre z tych historyjek pisałam na przykład w samolocie czy w parku. Chociaż aż takie skupienie i wyłączenie nie jest potrzebne przy ilustrowaniu, robiąc rysunki, jest się przywiązanym do biurka. Trudno powiedzieć, co jest trudniejsze, bo są to zupełnie inne formy pracy twórczej.

Czy jakąś trudność sprawiła ci praca nad tekstem do nauki czytania dla małych dzieci pisanym w obcym języku? – Muszę przyznać, że łatwiej o wiele pisze mi się po angielsku. Chodziłam do liceum z rozszerzonym angielskim, potem całe studia w Polsce i w Anglii były po angielsku, całe moje życie zawodowe jest po angielsku, więc an-

wywiad ~

gdzie głównie projektuję, ale również ilustruję wszystkie dokumenty, które władze gminy muszą przekazać mieszkańcom. W ciągu tych lat dostałam nagrodę od Transport for London (TfL) za zaprojektowaną przeze mnie kampanię reklamową zachęcającą mieszkańców Londynu do ekologicznego transportu – chodziło o to, by więcej chodzić pieszo, jeździć na rowerze i autobusem, niż poruszać się samochodem. Dostałam również nagrodę od CIPR (Chartered Instutite of Public Relations) za projekt naszego magazynu, który drukujemy co dwa miesiące dla mieszkańców gminy w nakładzie ok. 100 tysięcy egzemplarzy. W tym roku największym osiągnięciem było otrzymanie wyróżnienia od �irmy Adobe, najbardziej prestiżowej �irmy produkującej oprogramowanie dla gra�ików, w międzynarodowym konkursie Adobe Creative Government Awards, gdzie mój projekt gra�iczny i ilustracje zostały wyróżnione z ponad kilkuset zgłoszeń jako Honourable Mention. Twoje dwie pasje to edukacja i sztuka. Udało ci się je połączyć w książce. Czy którąś wyróżniasz? – Myślę, że udało mi się połączyć obie te dziedziny. Moja książka jest bogato ilustrowana i przyciąga uwagę dzieci, które przecież uwielbiają kolorowe strony pełne akcji. Historyjki są pełne fantazji, magiczne, zabawne i wzruszające, ale mają także walor pedagogiczny – uczą o wartości przyjaźni, wzajemnej pomocy i miłości, piętnują pychę, zarozumiałość i głupotę, a czynią to wszystko jakby mimochodem, bez nachalnego dydaktyzmu, który mógłby zniechęcić dzieci do lektury.

gielski zawsze był dla mnie językiem, w którym piszę. Obecnie nic nie piszę po polsku i używam polskiego tylko w mowie. Bohaterami książki są zwierzęta. Dlaczego akurat posłużyłaś się tą formą do nauki liter dla dzieci? – Nie znam dziecka, które nie lubi zwierząt. Poza tym oprócz poznania

literek, dzieci mogą się dowiedzieć z mojej książki różnych rzeczy o zwierzętach i ich naturalnych środowiskach. Był to dla mnie wybór spontaniczny i oczywisty. Warto dodać, że wszystkie litery w kształcie zwierzaków są dodatkowo przedstawione na wyklejankach na początku i końcu książki, jak też niezależnie dostępne w sprzedaży w formie

plakatu formatu A1, który może stanowić dodatkową pomoc dydaktyczną, jak też ozdobę pokoju dziecka. Książka to nie jest twój pierwszy i jedyny sukces. Jesteś cenionym i nagradzanym gra�ikiem. – Od dziesięciu lat pracuję jako senior creative designer/gra�ik komputerowy w jednej z londyńskich gmin,

Jakie są twoje plany i marzenia? – Moja książka jest dobrze odbierana przez szkoły, które rozumieją jej walor edukacyjny. Miałam do tej pory kilka spotkań w angielskich szkołach w klasach od nursery do Year 2, na których, z pomocą kilku rekwizytów, dzieci inscenizowały opowieści i dodatkowo robiły przygotowane przeze mnie gry i ćwiczenia związane z konkretnymi historyjkami. Poszczególne historyjki świetnie się nadają do inscenizowania. W związku z tym mam zamiar odwiedzić sporo szkół w przyszłym roku, żeby zapoznać dzieci z „Animalphabetical Adventures”. Liczę również na to, że może znajdę trochę czasu, żeby pomyśleć o kolejnej książce.

Książkę można kupić bezpośrednio z Kingi strony www.kingawhite. com lub na platformie Amazon.

54 ~ BOŻE NARODZENIE

Święta w Londynie

Winter Wonderland w Hyde Parku

Świąteczne miasteczko z marketem, lodowiskiem, muzyka na żywo, karuzelami, magikami, a nawet z warsztatami lodowej rzeźby. Wstęp wolny, ale niektóre atrakcje (np. lodowisko czy spektakle) są płatne. Adres: Hyde Park, London, W2 2UH. Czynne codziennie do 5 stycznia z wyjątkiem 25 grudnia.

Victoria&Albert Museum

zaprasza na interaktywną opowieść o tym, jak dzieci w epoce wiktoriańskiej spędzały święta. Sesje organizowane są w grudniowe soboty: 7, 14 oraz 21 grudnia od 11.00 do 15.30 i trwają około 30 minut. Wstęp wolny.

Hogwarts in the Snow – zima w krainie czarnoksiężników.

Propozycja na rodzinne wyjście do studia �ilmowego Worner Bross, gdzie przygotowano w świątecznej scenerii rekwizyty znane z opowieści o Harrym Potterze, a nawet większe fragmenty scenogra�ii �ilmowej opowiadającej o

6 grudnia 2019

popularnym czarodzieju. Czynne do 26 stycznia. Atrakcja biletowana.

Na łyżwach

w okresie świątecznym można pojeździć w blasku choinkowych światełek w kilku miejscach. Jedno z najpiękniejszych to lodowisko w Somerset House w centrum Londynu. Równie atrakcyjnie jest na lodowisku w Hampton Court Palace, u podnóża Tower of London, przy Natural History Museum, a nawet na dachu Skylight.

Tajemnicze Kino Zimowe

w Southbank Center zaprasza na seanse świątecznych familijnych klasyków �ilmowych. Kevin sam w Domu, Gdzie jest Nemo, Księga Dżungli, Król Lew, Potwory i spółka, Mała syrenka. Część seansów jest darmowa, ale wymagana jest rezerwacja. Szczegóły na stronie Southbank Centre.

W sobotę 7 grudnia

w Covent Garden wystartują zawodnicy corocznego Great Christmas Pudding Race. Poprzebierane drużyny będą miały za zadanie pokonać szereg przeszkód i slalomów, i dotrzeć na metę z nienaruszo-

nym Christmas puddingiem na tacy. Organizatorem charytatywnego biegu jest Cancer Research Aid Committee. Początek o 11 rano. Przed startem uczestnicy wezmą udział w paradzie pokazując publiczności swoje przebrania. Finałowy wyścig zaplanowany jest na 12.20.

Las w Broadgate Circle

będzie czynny do 20 grudnia. Las odwiedzać będzie Święty Mikołaj, organizowane będą quizy świąteczne, warsztaty kwiatowe, degustacje ginu, zajęcia związane ze zdrowiem psychicznym. Tegoroczny sezon świąteczny w Broatgate będzie charytatywnie wspierać inicjatywę związaną z podniesieniem świadomości na temat ochrony zdrowia psychicznego we współpracy z Mind in the City.

Ponad 70 migoczących drewnianych domków

tworzy bożonarodzeniowy jarmark wzdłuż Tamizy przy London Bridge City Pier. Podczas jarmarku organizowane będą warsztaty rzemieślnicze, zdobienie świątecznych wieńców i degustacje. Na trasie marketu rozstawionych będzie 12 rzeźb inspirowanych świąteczną opowieścią Raymonda Briggsa, The Snowman.

BOŻE NARODZENIE~ 55

Wieczór na łyżwach u stóp oświetlonych świerków, świąteczne spektakle, filmy, jarmarki i wspólne kolędowanie to tylko część z całej mozaiki propozycji, które wprowadzą w wyjątkowy klimat mieszkańców Londynu i turystów. Oto nasz wybór spośród ponad setki wydarzeń, jakie będą się działy w Londynie w okresie bożonarodzeniowym. Wszystkie aktywności będą wspierały organizację charytatywną Save The Children. Jarmark czynny jest do 5 stycznia. Wstęp bezpłatny.

ta�li lodowiska można będzie podziwiać ponad 50 postaci z bajek Disney’a i wspólnie zaśpiewać ponad 30 niezapomnianych piosenek.

targowiska w Greenwich i 150 stoisk to propozycja na świąteczne zakupy dla odwiedzających południowo-wschodni Londyn. Swoje wyroby prezentować będą rzemieślnicy, artyści i twórcy tradycyjnych brytyjskich pamiątek.

w londyńskiej dzielnicy Holborn na świąteczny sezon zaproponował przedstawienie The Snowman na podstawie książki Raymonda Briggsa. Historia chłopca, którego ożywiony bałwan zabiera w magiczną podróż pewnego zimowego dnia, już od 20 lat wprowadza w świąteczny nastrój całe rodziny. Spektakle grane będą od 21 grudnia do 5 stycznia.

Zadaszony rynek

W sobotę 7 grudnia w The Boiler House

przy 152 Brick Lane (E1 6RU) odbędzie się Zero Waste Christmas Market. Organizatorzy zgromadzą najlepsze niezależne, zrównoważone �irmy w Wielkiej Brytanii pod jednym dachem, aby ułatwić ekologiczne obdarowywanie wszystkim, dla których troska o środowisko ma znaczenie. Bazując na ubiegłorocznym sukcesie, rynek bożonarodzeniowy Zero Waste 2019 podwoi się pod względem powierzchni i ilości stoisk. W ofercie niesamowite pomysły na prezenty od ponad 50 unikalnych bezodpadowych marek, informacyjne seminaria na temat zrównoważonego rozwoju, warsztaty świąteczne i stacja pakowania prezentów (ekologiczna oczywiście), zajęcia dla dzieci.

Miłośnicy musicali

magię świąt będą mogli poczuć patrząc na scenę Dominion Theatre, gdzie prezentowana będzie nowa produkcja White Christmas Irvinga Berlina. W spektakl wplecione są klasyczne piosenki Blue Skies, Sisters i oczywiście utwór „Wheite Christmas”. Przedstawienie grane jest do 4 stycznia. Bilety do nabycia poprzez stronę internetową teatru Dominion.

Od 26 listopada, codziennie do 4 stycznia

w O2 Arena, grane jest przedstawienie Disney On Ice Celebrates 100 Years Of Magic. Z okazji 100-lecia Disney on Ice, na

Teatr Peacock

Od 30 listopada do 24 grudnia londyńskie zoo

zaprasza na świąteczne atrakcje wśród osiołków i wielbłądów. Propozycja skierowana jest oczywiście do dzieci. Podczas spaceru po zoo spotkają one Świętego Mikołaja i będą mogły zobaczyć od środka igloo. Przygotują świąteczne niespodzianki dla zwierząt, a z materiałów pochodzących z recyklingu wykonają ozdoby choinkowe.

Dziadek do orzechów

w wykonaniu ponad setki tancerzy i światowej sławy muzyków z Angielskiego Baletu Narodowego to propozycja dla miłośników muzyki Piotra Czajkowskiego. Spektakl przedstawiający przygody Klary i jej nowej zabawki podczas bożonarodzeniowego wieczoru w edwardiańskim Londynie to klasyk dla melomanów. Balet w londyńskim teatrze Coliseum przedstawiany będzie przez cztery tygodnie od 11 grudnia do 4 stycznia.

110 jardów (około 91 metrów) w lodowatej wodzie

zamierzają, jak co roku, przepłynąć w świąteczną sobotę członkowie jednego z najstarszych w Wielkiej Brytanii klubu pływackiego Serpentine. Pierwszy wyścig w Hyde Parku klubowi pływacy rozegrali

w 1864 roku. Uczestnikami wyścigu są zarówno panie, jak i panowie, ale udział w wyścigu dostępny jest tylko dla członków klubu. Muszą oni być do wyczynu odpowiednio wcześniej przygotowani i brać wcześniej udział w przynajmniej 7 z 9 wyścigach kwali�ikacyjnych. Woda w jeziorze Serpentine w grudniu ma zwykle temperaturę niższą niż 4 stopnie Celsjusza. Zawodnicy mogą być ubrani jedynie w strój kąpielowy. Kamizelki i pianki są niedozwolone. Wyścig rozpocznie się 25 grudnia o 9.00 rano. Dopingująca publiczność mile widziana.

Do wspólnego śpiewania pieśni

adwentowych i kolęd zachęcają członkowie chórów, które z serią koncertów wystąpią w Katedrze św. Pawła. Każdy z koncertów ma inny repertuar i dedykowany jest innej organizacji, dla której koncertują śpiewacy. Wśród bene�icjantów są m.in. londyńska straż pożarna czy Cancer Research UK. Kolędy w katedrze św. Pawła usłyszeć będzie można w wybrane dni od 27 listopada do 28 grudnia.

Wspólne kolędowanie

odbywać się będzie również u stóp najsłynniejszej choinki na świecie, na Trafalgar Square. Godzinne recitale kolęd będą wykonywać chóry i grupy kwestujące na rzecz różnych organizacji charytatywnych i wolontariackich. Łącznie zarejestrowało się ponad 40 chórów. Pokazywana na całym świecie choinka to zwykle dorodny okaz świerku norweskiego wysokości ponad 20 metrów i w wieku około 50-60 lat, pochodząca z lasów otaczających Oslo. Od 1947 roku jest to coroczny dar od Norwegów dla Brytyjczyków. Drzewo ścinane jest zwykle w okolicach listopada podczas specjalnej ceremonii, w której udział bierze burmistrz Londynu. Tegoroczne odpalenie choinkowych światełek zaplanowane jest na 5 grudnia o godzinie 18.00. Wszystkie żarówki sa energooszczędne.

56 ~ BOŻE NARODZENIE

Boże Narodzenie w liturgii i tradycji Najdawniejsza wzmianka o tym święcie w Kościele syryjskim pochodzi od św. Jana Chryzostoma. W swoim kazaniu z dnia 25 grudnia 380 r. tenże święty jako młody wówczas kapłan oznajmia wiernym z radością, że po raz pierwszy będzie w antiocheńskiej katedrze obchodzone to święto. Z tej właśnie uroczystości zachowało się jego kazanie. W tymże wieku IV uroczystość Bożego Narodzenia spotykamy w Jerozolimie, w Antiochii, w Konstantynopolu, w Rzymie i w Hiszpanii. Po Mszy świętej, odprawionej w Betlejem o północy, powracano do Jerozolimy i odprawiano drugą Mszę świętą w godzinach porannych w kościele Zmartwychwstania Pańskiego. Wreszcie, aby dać pełny upust radości, odprawiano w godzinach południowych trzecią Mszę świętą w kościele katedralnym. W Rzymie zwyczaj ten znany był już za czasów papieża św. Grzegorza I Wielkiego (+ 604). Odprawiano tam nocą pasterkę przy żłóbku Chrystusa w bazylice Matki

6 grudnia 2019

Bożej Większej; drugą Mszę świętą w godzinach porannych w kościele Zmartwychwstania, gdzie miał rezydencję przedstawiciel cesarza wschodniego; trzecią – w bazylice św. Piotra.

Pasterka

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa nabożeństwa nocne należały do stałej praktyki Kościoła. Pamiątką jest dzisiejsza Pasterka. Już pierwsze słowa inwitatorium wprowadzają nas w nastrój tajemnicy: „Chrystus narodził się nam. Oddajmy Mu pokłon”. Nie mniej radosnym akordem brzmią czytania i responsoria. Kościół wyraża tak wielką radość z narodzenia Pana Jezusa, że przez osiem dni (oktawa) obchodzi tę uroczystość. To jedna z dwóch istniejących w obecnym kalendarzu liturgicznym oktaw – drugą jest Oktawa Wielkanocy. Chrystus narodził się w Betlejem Judzkim. Jest bowiem jeszcze Betlejem, leżące w Galilei, w pobliżu Nazaretu (12 km na północ), dzisiaj Beit Lahm, wymieniane

już w księgach: Jozuego (Joz 19, 15) i Sędziów (Sdz 12, 8. 10). Betlejem Judzkie natomiast leży ok. 8 km na południe od Jerozolimy. Wymieniane jest również kilkanaście razy w Starym Testamencie oraz w dokumentach pozabiblijnych. W Betlejem urodził się i został namaszczony na króla Izraela Dawid. Dlatego św. Łukasz nazywa Betlejem „miastem Dawidowym” (Łk 2, 4-5). Miasto liczy obecnie kilkanaście tysięcy ludzi, przeważnie Arabów. Za czasów Pana Jezusa osada liczyła ok. 1000 mieszkańców.

Tajemnica Narodzenia

Tajemnica Bożego Narodzenia kryje prawdę o tym, że Syn Boży stał się człowiekiem, aby w ciele ludzkim dokonać zbawienia rodzaju ludzkiego za grzech Adama i za grzechy jego potomków: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas”. Nie przestając być Bogiem, Syn Boży stał się człowiekiem. Jako Bóg jest wieczny, nieskończony, wszechobecny i wszechmocny. Jako człowiek jest

BOŻE NARODZENIE~ 57

ograniczony czasem, przestrzenią i mocą. Jako Bóg jest Panem śmierci. Jako człowiek jest jej poddany.

Zwyczaje

dzisiaj niemal na całym świecie.

Życzenia i podarki

Ze świętami Narodzenia Pańskiego wiąże się bardzo wiele zwyczajów. Żłóbek. Podanie głosi, że żłóbek Pana Jezusa został już w wieku V przeniesiony z Betlejem do Rzymu i umieszczony w bazylice Matki Bożej Większej. Na tę pamiątkę co roku pasterkę odprawiano w Rzymie w tymże kościele przy żłóbku Chrystusa. Najpierw we Włoszech w uroczystość Bożego Narodzenia zaczęto wystawiać żłóbki na tle grot, dołączając do �igur Świętej Rodziny aniołów i pasterzy. Jednak do rozpowszechnienia zwyczaju budowania żłóbków i szopek najbardziej przyczynił się św. Franciszek i jego synowie duchowi. Najsłynniejsze są szopki toskańskie, sycylijskie i neapolitańskie. W Polsce głośne są szopki krakowskie, prawdziwe arcydzieła sztuki ludowej. Co roku urządza się ich wystawę na Rynku Głównym w Krakowie przy pomniku Adama Mickiewicza. Jasełka. Od żłóbków łatwo było przejść w średniowieczu do

W wielu krajach jest to tak powszechny zwyczaj, że na jednego mieszkańca przypada przeciętnie kilkanaście kart świątecznych z życzeniami. Posyła się je nawet najbliższym sąsiadom. Łącznie w całym świecie liczba kart świątecznych dochodzi do miliardów. Nie mniej powszechny jest zwyczaj obdarowywania się w święta Bożego Narodzenia prezentami. Zwyczaj to bardzo dawny, sięgający czasów starożytnych, który łączono z nowym rokiem. Jest to piękny symbol zbratania i miłości. Największy powód do radości mają w święta Bożego Narodzenia dzieci. Chrystus bowiem zjawił się w postaci dziecka. Dlatego przede wszystkim dzieci czekają na podarki i prezenty gwiazdkowe. Zwyczajem świąt Bożego Narodzenia jest również składanie sobie wzajemnie wizyt. Dawniej, gdy święta trwały kilka dni, w pierwszym dniu dobry obyczaj nakazywał spędzać je w zaciszu domowym wśród najbliższych. Dopiero w drugi dzień Świąt szło się w odwiedziny do krewnych i przyjaciół.

przedstawień teatralnych: początkowo odprawianych po kościołach w formie bardzo prostej jako ilustracja tekstów ewangelicznych, aż po bogato rozbudowane sceny teatralne. Misteria te cieszyły się zawsze wielkim powodzeniem. W wieku XVIII rozpowszechnił się na dworach zwyczaj urządzania jasełek kukiełkowych. Kolędy. Ten obyczaj wywodzi się od rzymskich kolęd styczniowych, związanych ze świętem odradzającego się słońca. W swej pierwotnej szacie było to życzenie pomyślności w domu i w gospodarstwie. Nie ma narodu katolickiego, który by nie miał własnych kolęd. Gdyby je zebrać wszystkie w całości, powstałoby kilka pokaźnych tomów o bardzo bogatej treści i melodii. Polska należy do krajów, posiadających w swoim dorobku kulturalnym i folklorystycznym ponad 500 kolęd, co stanowi swoisty rekord. Choinka. Zwyczaj to dawny, pochodzący jeszcze z czasów pogańskich, a rozpowszechniony zwłaszcza wśród ludów germańskich. W dniach przesilenia: zimy i nocy, kiedy to dnie stawały się coraz dłuższe, zawieszano u su�itu mieszkań gałązki: jemioły, jodły, świerku czy sosny jako symbol zwycięstwa życia nad śmiercią, dnia nad nocą, światła nad ciemnością. Kościół chętnie ten zwyczaj przejął jako zapowiedź i znak, jako typ i �igurę Jezusa Chrystusa. On był dla rodzaju ludzkiego prawdziwym rajskim drzewem żywota. Na drzewie krzyża dokonał On naszego zbawienia. Na drzewku zawieszamy światła, gdyż Chrystus tak często siebie nazywał światłem. Zawieszamy na drzewku łakocie i ozdoby, aby w ten sposób przypomnieć dobrodziejstwa odkupienia. Zwyczaj ten rozpowszechnił się

Wigilia. Przyjęła się w Polsce w wieku XVIII, stała się powszechną tradycją w wieku XX. Stół zaścielał biały obrus, przypominający ołtarz i pieluszki Pana, pod nim układano siano – dla przypomnienia sianka, na którym spoczywało Boże Dziecię. Jeśli ktoś z rodziny w tym roku przeniósł się do wieczności, zostawiano i dla niego pełne nakrycie. Wierzono bowiem, że w tajemnicy świętych obcowania dusze naszych bliskich w tak uroczystej chwili przeżywają radość Bożego Narodzenia wraz z nami. Dawano również osobną zastawę dla gościa, który w wieczór wigilijny mógł się przypadkowo zjawić. Tego bowiem wieczoru nie mógł nikt być samotny czy głodny. Zwyczajem było również, że cały dzień obowiązywał post ścisły. W czasie wigilii dawano tylko potrawy postne, w liczbie nieparzystej, ale tak różnorodne, by były wszystkie potrawy, jakie się zwykło dawać w ciągu roku. Pan domu lub najstarszy rozpoczynał wieczerzę modlitwą. Potem czytano opis narodzenia Pańskiego z Ewangelii św. Łukasza (rozdz. 2). Następnie każdy z domowników brał opłatek do ręki i wspólnie składano sobie życzenia. Opłatek jest symbolem Eucharystii, Chleba anielskiego, który w Pasterce wszyscy przyjmują. Tak więc Chrystus narodzony jednoczy wszystkich swoich wyznawców. Po złożeniu sobie życzeń uczestnicy wigilii zabierają się do uczty, po której każdy udaje się do choinki, pod którą znajduje dla siebie prezent gwiazdkowy. Ucztę kończą kolędy, które śpiewa się do Pasterki. Dla podkreślenia, że zwierzęta były również obecne przy Bożym Narodzeniu i spełniały swoją rolę, karmiło się je opłatkiem kolorowym dla odróżnienia od białego, którym dzielili się ludzie. Panowało również w Polsce przekonanie, że zwierzęta w tę błogosławioną noc raz w roku mają przywilej mówić do siebie ludzką mową. (brewiarz.pl)

Uroczystość Bożego Narodzenia wywodzi swój początek z Jerozolimy. Ustalił się tam zwyczaj, że patriarcha udawał się z Jerozolimy w procesji do Betlejem, odległego o ok. 8 km. W Grocie Narodzenia odprawiał w nocy Mszę świętą. W Rzymie święto Bożego Narodzenia dnia 25 grudnia obchodzono od wieku IV. Kronikarz rzymski, Filokales, w swoim kalendarzu pod rokiem 354 zaznacza: Natus Christus in Betleem Jude (Narodził się Chrystus w Betlejem Judzkim). Z tego także czasu mamy fragment homilii papieża św. Liberiusza (+ 366) na Boże Narodzenie.

58 ~ BOŻE NARODZENIE

Święty Mikołaj Mikołaj urodził się w Patras w Grecji ok. 270 r. Był jedynym dzieckiem zamożnych rodziców, uproszonym ich gorącymi modłami. Od młodości wyróżniał się nie tylko pobożnością, ale także wrażliwością na niedolę bliźnich. Po śmierci rodziców swoim znacznym majątkiem chętnie dzielił się z potrzebującymi. Miał ułatwić zamążpójście trzem córkom zubożałego szlachcica, podrzucając im skrycie pieniądze. O tym wydarzeniu wspomina Dante w „Boskiej komedii”. Wybrany na biskupa miasta Miry (obecnie Demre w południowej Turcji), podbił sobie serca wiernych nie tylko gorliwością pasterską, ale także troskliwością o ich potrzeby materialne. Cuda, które czynił, przysparzały mu jeszcze większej chwały. Kiedy cesarz Konstantyn I Wielki skazał trzech młodzieńców z Miry na karę śmierci za jakieś wykroczenie, nieproporcjonalne do aż tak surowego wyroku, św. Mikołaj udał się osobiście do Konstantynopola, by uprosić dla swoich wiernych ułaskawienie. Kiedy indziej miał swoją modlitwą uratować rybaków od niechybnego utonięcia w czasie gwałtownej burzy. Dlatego odbiera cześć również jako patron marynarzy i rybaków. W czasie zarazy, jaka nawiedziła jego strony, usługiwał zarażonym z narażeniem własnego życia. Podanie głosi, że wskrzesił trzech ludzi, zamordowanych w złości przez hotelarza za to, że nie mogli mu zapłacić należności. Św. Grzegorz I Wielki w żywocie Mikołaja podaje, że w czasie prześladowania, jakie wybuchło za cesarzy Dioklecjana i Maksymiana (pocz. wieku IV), Święty został uwięziony. Uwolnił go dopiero edykt mediolański w roku

6 grudnia 2019

313. Biskup Mikołaj uczestniczył także w pierwszym soborze powszechnym w Nicei (325), na którym potępione zostały przez biskupów błędy Ariusza (kwestionującego równość i jedność Osób Trójcy Świętej). Po długich latach błogosławionych rządów Mikołaj odszedł po nagrodę do Pana 6 grudnia (stało się to między rokiem 345 a 352). Jego ciało zostało pochowane ze czcią w Mirze, gdzie przetrwało do roku 1087. Dnia 9 maja 1087 roku zostało przewiezione do włoskiego miasta Bari. 29 września 1089 roku uroczyście poświęcił jego grobowiec w bazylice wystawionej ku jego czci papież bł. Urban II. Najstarsze ślady kultu św. Mikołaja napotykamy w wieku VI, kiedy to cesarz Justynian wystawił mu w Konstantynopolu jedną z najwspanialszych bazylik. Cesarz Bazyli Macedończyk (w. VII) w samym pałacu cesarskim wystawił kaplicę ku czci Świętego. Do Miry udawały się liczne pielgrzymki. W Rzymie św. Mikołaj miał dwie świątynie, wystawione już w wieku IX. Papież św. Mikołaj I Wielki (858867) ufundował ku czci swojego patrona na Lateranie osobną kaplicę. Z czasem liczba kościołów św. Mikołaja w Rzymie doszła do kilkunastu. W XIII wieku pojawił się zwyczaj rozdawania w szkołach pod patronatem św. Mikołaja stypendiów i zapomóg. O popularności św. Mikołaja jeszcze dzisiaj świadczy piękny zwyczaj prze-

bierania się ludzi za św. Mikołaja i rozdawanie dzieciom prezentów. Podobiznę Świętego opublikowano na znaczkach pocztowych w wielu krajach. Postać św. Mikołaja uwieczniło wielu malarzy i rzeźbiarzy, m.in. Agnolo Gaddiego, Arnolda Dreyrsa, Jana da Crema, G. B. Tiepolo, Tycjana itd. Najstarszy wizerunek św. Mikołaja (z VI w.) można oglądać w jednym z kościołów Bejrutu. W Polsce kult św. Mikołaja był kiedyś bardzo popularny. Jeszcze dzisiaj pod jego wezwaniem jest aż 327 kościołów w naszej Ojczyźnie. Po św. Janie Chrzcicielu, a przed św. Piotrem i Pawłem najpopularniejszy jest św. Mikołaj. Do najokazalszych należą kościoły w Gdańsku i w Elblągu. Ołtarzy Mikołaj posiada znacznie więcej, a �igur i obrazów ponad tysiąc. Zaliczany był do Czternastu Orędowników. Zanim jego miejsce zajął św. Antoni Padewski, św. Mikołaj był wzywany we wszystkich naglących potrzebach. Postać Świętego, mimo braku wiadomości o jego życiu, jest jedną z najbardziej barwnych w hagiogra�ii. Jest patronem Grecji, Rusi, Antwerpii, Berlina, Miry, Moskwy, Nowogrodu; bednarzy, cukierników, dzieci, �lisaków, jeńców, kupców, marynarzy, młynarzy, notariuszy, panien, piekarzy, pielgrzymów, piwowarów, podróżnych, rybaków, sędziów, studentów, więźniów, żeglarzy. (brewiarz.pl)

BOŻE NARODZENIE~ 59

Nietypowe zwyczaje świąteczne Niegdyś święta Bożego Narodzenia na świecie obchodzono w styczniu, marcu, a nawet w maju. Różne kraje mają różne zwyczaje. Piszemy o nietypowych tradycjach związanych z gwiazdką.

Rosja

Rosjanie świętują Boże Narodzenie 2 tygodnie po naszej gwiazdce. Pierwszy dzień obchodzą 7 stycznia. Zamiast opłatka, mają święcony bochenek chleba. Zapalone świece w oknach symbolizują ciepło, jakim rodziny chcą ogrzać małego, nagiego Jezuska. Prezenty są wręczane wcześniej, bo nocą z 31 grudnia na 1 stycznia. Przynosi je Dziadek Mróz ze Śnieżynką.

Szwecja

Oni też zajadają się rybami w Wigilię. Przez całe święta, odwiedzają osoby samotne. Tańce wokół choinki i śpiewy są wtedy jak najbardziej wskazane. Im bardziej dynamiczne tańce i im głośniejsze śpiewy, tym lepiej wróżą na przyszły rok. Słomiana koza, palona w okresie świąt, to jedna ze szwedzkich tradycji.

Austria

Krampus to przeciwieństwo dobrego gwiazdora. Krampus pojawia się w święta Bożego Narodzenia tylko po to, żeby ukarać niegrzeczne dzieci. Przychodzi do małych Austriaków. Gdy wchodzi do ich domu, słychać dźwięki łańcuchów, które ma założone.

Ukraina

Francja

Nocą z 24 na 25 grudnia gwiazdor przynosi prezenty, wkładając je do wystawionych przy kominku albo oknie, wypastowanych kozaków. Francuzi w gwiazdkę nie jedzą ryb, tylko faszerowanego indyka.

Grecja

Grecy to mają dobrze: okres wręczania prezentów zaczyna się w mikołajki 6 grudnia i trwa aż do 6 stycznia, czyli święta Trzech Króli. Choinka to u nich rzadkość. Kto ma kominek, wiesza w nim atrapę świńskiej szczęki. Ta ma uchronić dom przed złymi duchami. Na świątecznym stole Greków jest chleb ozdobiony krzyżem.

Hiszpania

Uśmiechnięty kawałek drewna – to brzmi dziwnie, ale taka jest bożonarodzeniowa tradycja. Hiszpanie kupują takie drewno, w środku puste. Ten środek napełnia się słodyczami, które zjada się podczas świąt. Hiszpanie, zamiast opłatkiem, dzielą się chałwą. Wigilia zaczyna się u nich dopiero po pasterce.

Portugalia

Portugalczycy na świąteczny stół kładą dodatkowe nakrycie. Ono nie jest jednak puste. Jest przepełnione jedzeniem. To jedzenie dla zmarłych, aby po drugiej stronie im niczego nie brakowało.

USA

Tu na choince widać nietypową ozdobę. To pajęczyna. Legenda głosi, że pewna wdowa nie miała pieniędzy na dekoracje na świąteczne drzewko. Pająk pod osłoną nocy zrobił więc ozdobną pajęczynę na choince. Sprawił niespodziankę wdowie i jej dzieciom. Jeśli na choince nie ma pajęczyny, wisi bombka w kształcie pająka.

Gwiazdka trwa jeden dzień, 25 grudnia. Na stole króluje pieczony indyk. Jemioła zawieszona pod su�item (pod nią zakochani się całują) i duże, kolorowe skarpety, w które Gwiazdor włoży prezenty, to kolejny zwyczaj Amerykanów.

Wielka Brytania

Brytyjczycy nie mają wieczerzy wigilijnej, tylko świąteczny obiad. Na stole króluje pieczony indyk. Gwiazdor 6 grudnia, zostawia małym Brytyjczykom prezenty ukradkiem w wigilijną noc. Wkłada je do dużej skarpety wystawionej przez dzieci za okno.

Włochy

Befana to czarownica, która, jak legenda głosi, co roku w Boże Narodzenie szuka Jezuska. Odwiedza każdy dom. To dlatego mali Włosi zostawiają dla niej smakołyki przygotowane na świąteczny stół. W zamian dzieci dostają od niej upominki. Podczas Wigilii wśród głównych dań są ciasta z orzechami. (regiodom.pl)

60 ~ BOŻE NARODZENIE

Projekt Gaja

Zamki Burgundii Dolina Loary w XV wieku. Gracze wcielając się w role wpływowych książąt starają się powiększać swoje wpływy i bogactwa poprzez handel i budowę. Dwie kości wyznaczają dostępne opcje akcji, ale to gracze zawsze dokonują ostatecznych wyborów. Czy to przez handel lub hodowlę zwierząt, budowanie miasta czy odkrycia naukowe, wiele dróg prowadzi graczy do dobrobytu i sławy! Wiele sposobów na zdobywanie punktów zwycięstwa w tej grze o budowaniu wymaga przemyślanych ruchów runda po rundzie oraz planowania z wyprzedzeniem. Dzięki różnym posiadłościom gra pozostaje wyzwaniem dla graczy przez długi czas, ponieważ żadne dwie partie nie są takie same. Kategorie: Kości (Dice), Średniowiecze (Medieval), Rozbudowa terytorium (Territory Building) Wiek: od 12 lat Liczba graczy: od 2 do 4 osób Czas gry: od 80 do 100 min.

Brass: Birmingham Masz ochotę wziąć udział w nowej erze Rewolucji Przemysłowej, w realiach jednej z najlepszych gier ekonomicznych wszechczasów? Brass: Birmingham, sequel wydanego w 2007 roku Brassa, to powtórna wycieczka do epoki, w której zmysł strategicznego myślenia napędzany intuicją ekonomiczną potra�ił kreślić życiorysy na miarę Friedricha Kruppa i Stanisława Wokulskiego. Kategorie: Ekonomiczna (Economic), Przemysł (Industry / Manufacturing), Transport (Transportation), Wiek: od 14 lat Liczba graczy: od 2 do 4 osób Czas gry: od 60 do 120 min. 6 grudnia 2019

W grze Projekt Gaja każdy z graczy kontroluje jedną z 14 frakcji, które usiłują pokojowo rozwinąć swoje imperia w galaktyce Terry Mystiki. Każda z frakcji, cechująca się innymi wymaganiami środowiskowymi, dąży do mistrzostwa w technice terraformowania planet, aby przystosowywać nowe światy do życia. W trakcie rozgrywki gracze zasiedlają planety, rozwijają kopalnie w bardziej zaawansowane budynki i łączą skupiska planet w przymierza. Często stają także przed ważnym wyborem: szukać sąsiedztwa innych frakcji, zyskując dzięki temu moc i nawiązując stosunki handlowe, czy raczej rozwijać się w samotności, korzystając z większych możliwości ekspansji. Kategorie: Cywilizacyjna (Civilization), Ekonomiczna (Economic), Science Fiction (Science Fiction), Eksploracja przestrzeni kosmicznej (Space Exploration), Rozbudowa terytorium (Territory Building) Wiek: od 12 lat, Liczba graczy: od 1 do 4 osób Czas gry: od 60 do 150 min.

Star Wars REBELIA Jest to samodzielna gra do serii Star Wars: Rebelia. Rządy Imperium sięgają najdalszych zakątków galaktyki... i choćby się wydawało, że nie ma nadziei, mała grupka rebeliantów stawia opór. Oto „Star Wars. Rebelia” strategiczna gra planszowa, opowiadająca o galaktycznych przepychankach. Kategorie: Walka (Fighting), Figurkowa (Miniatures), Media (Movies / TV / Radio theme), Science Fiction (Science Fiction), Gry wojenne (Wargame) Wiek: od 14 lat, Liczba graczy: od 2 do 4 osób Czas gry: od 180 do 240 min.

SCYTHE Scythe to strategiczna gra planszowa, w której wcielisz się w przywódcę jednego z narodów Europii Wschodniej w alternatywnej rzeczywistości lat 20. ubiegłego stulecia. Będziesz odkrywał i podbijał kolejne terytoria. Będziesz werbował nowych rekrutów i gromadził surowce. Planuj, podbijaj, zwyciężaj! Kategorie: Ekonomiczna (Economic), Walka (Fighting), Science Fiction (Science Fiction), Rozbudowa terytorium (Territory Building) Wiek: od 14 lat Liczba graczy: od 1 do 5 osób Czas gry: od 90 do 115 min.

BOŻE NARODZENIE~ 61

Great Western Trail

Jest to magiczna ziemia zamieszkana przez 14 różnych ras. Ich przedstawiciele rywalizują ze sobą o miejsce, rozbudowując miasta oraz przekształcając teren według swoich upodobań, jednocześnie pamiętając, że przyjazny układ z sąsiadami również sprzyja rozwojowi ich cywilizacji. Gracze, od dwóch do pięciu osób, w wieku co najmniej 12 lat, zostają przywódcami poszczególnych plemion. Ich zadaniem będzie dbanie o równowagę między wywalczeniem sobie miejsca do ekspansji, rozwoju osad i faktorii, a sąsiadowaniem z innymi Rasami. Gotowi jesteście podjąć się wyzwania jednej z najlepszych gier na świecie? Kategorie: Cywilizacyjna (Civilization), Ekonomiczna (Economic), Fantasy (Fantasy), Rozbudowa terytorium (Territory Building) Wiek: od 12 lat Liczba graczy: od 2 do 5 osób Czas gry: od 60 do 150 min.

Cywilizacja: Poprzez Wieki To bezsprzecznie jedna z trudniejszych gier cywilizacyjnych, dających ogromne możliwości rozwoju. Zadaniem graczy jest poprowadzenie (anonimowej) ludności od czasów antycznych, po współczesność. Cała zabawa polega na równomiernym rozwoju, mądrym doborze liderów, sprytnym zagrywaniu kart i reagowaniu na to co dzieje się na planszach (czyt. świecie). Kategorie: Gra karciana (Card Game), Cywilizacyjna (Civilization), Ekonomiczna (Economic) Wiek: od 12 lat Liczba graczy: od 2 do 4 osób Czas gry: od 120 min.

Terraformacja

Marsa

„Terraformacja Marsa” – rozpoczynając grę, uczestnicy wcielają się w Korporację i otrzymują planszetkę surowców oraz Karty Projektów. Kategorie: Ekonomiczna (Economic), Środowisko naturalne (Environmental), Przemysł (Industry / Manufacturing), Science Fiction (Science Fiction), Eksploracja przestrzeni kosmicznej (Space Exploration), Rozbudowa terytorium (Territory Building) Wiek: od 12 lat, Liczba graczy: od 1 do 5 osób Czas gry: od 90 do 120 min.

Pandemic Legacy Wciągająca gra o nieuchronnej zagładzie ludzkości! Wirus bardziej złośliwy niż inne. Nic, z czym wasz zespół nie mógłby sobie poradzić. Jednak na przełomie stycznia i lutego... To nie jest zwykły wirus. To nie jest zwykły rok. Zobaczycie nieprawdopodobne rzeczy. Będziecie musieli prowadzić działania mające na celu ocalenie ludzkości przed wyginięciem. Kategorie: Środowisko naturalne (Environmental), Medyczna (Medical) Wiek: od 13 lat Liczba graczy: od 2 do 4 osób Czas gry: od 50 do 70 min.

źródło: gra24h.pl

Terra Mystica

Ameryka, druga połowa XIX wieku... Jesteście ranczerami i nieustannie gnacie swoje stada z Teksasu do Kansas City, szlakiem zwanym Great Western Trail. U celu wędrówki sprzedajecie krowy i wysyłacie je w dalszą drogę pociągiem. Pozwala to zarabiać pieniądze i gromadzić punkty zwycięstwa. Jest więc oczywiste, że każdorazowo po przybyciu do Kansas City, chcesz mieć najbardziej wartościowe stado. Wymaga to nie tylko trzymania stada w dobrej kondycji, ale także efektywnego wykorzystania usług oferowanych w napotkanych wzdłuż szlaku budynkach. Do osiągnięcia sukcesu niezbędne będzie również zatrudnienie wykwali�ikowanych pomocników, takich jak: kowboje, rzemieślnicy, inżynierowie. Kategorie: Dziki zachód (American West), Zwierzęta (Animals) Wiek: od 12 lat Liczba graczy: od 2 do 4 osób Czas gry: od 75 do 150 min.

62 ~ BOŻE NARODZENIE

Fifa 20

Wykorzystująca silnik FrostbiteTM* gra EA SPORTSTM FIFA 20 na PlayStation 4, Xbox One i PC ożywia oba oblicza światowej piłki – prestiż rozgrywek zawodowych i zupełnie nowy realistyczny futbol uliczny w trybie EA SPORTS VOLTA. FIFA 20 to też wiele innowacji: system PIŁKARSKIEJ INTELIGENCJI tworzy podwaliny pod niespotykany dotąd poziom realizmu rozgrywki, w FIFA Ultimate TeamTM pojawią się nowe sposoby budowania wymarzonego składu, a EA SPORTS VOLTA sprowadzi futbol z powrotem na ulice i pozwoli rozgrywać realistyczne mecze małych drużyn. Gra dostępna w polskiej wersji językowej. Gatunek: Sportowa Ilość graczy: Jeden gracz, Wieloosobowa Klasy�ikacja PEGI: Od lat 3 Nośnik: CD/DVD

Ghost Recon Breakpoint

Shadow Tactics: Blades of the Shogun

Tom Clancy’s Ghost Recon Breakpoint to wojskowa gra akcji dziejąca się w ogromnym, oszałamiającym gra�icznie, otwartym świecie, w którą po raz pierwszy zagrasz solo lub w czteroosobowym trybie współpracy. Mimo ran, braku wsparcia i depczących ci po piętach wrogów musisz przetrwać na archipelagu Auroa. Zawiąż niezbędne sojusze i zdecyduj, jak pokonasz swoich najpotężniejszych jak dotąd przeciwników: Wilki. Od pewnego czasu z Aurorą nie ma żadnego kontaktu. Ten archipelag malowniczych wysp jest siedzibą Skell Technology, �irmy przyszłości, która stawia na rozwój robotyki. Wysłano cię tam wraz z oddziałem na misję zwiadowczą. Gatunek: Akcji Ilość graczy: Jeden gracz Klasy�ikacja PEGI: Od lat 18 Nośnik: CD/DVD

Zabijaj w imię szoguna w taktycznej grze w stylu Commandos. Pokieruj grupą zamachowców o unikatowych zdolnościach, stawiając na działania po kryjomu. Japonia, rok 1615. Nowy szogun przejmuje władzę nad krajem i zaprowadza pokój. Chcąc przeciwdziałać spiskom i powstaniom, zatrudnia pięciu specjalistów o wyjątkowych umiejętnościach. Ich zadaniem będzie eliminacja wskazanych celów, sabotaż i szpiegostwo. Przejmij kontrolę nad śmiercionośnym zespołem. Gatunek: Strategiczne Ilość graczy: Jeden gracz Klasy�ikacja PEGI: Od lat 16 Nośnik: CD/DVD

Talisman: The Horus Heresy Osadzona w uniwersum Warhammer 40.000 komputerowa gra planszowa. Opowiada o wydarzeniach znanych jako Herezja Horusa i upadku Imperium ludzi. Czterech graczy może pokierować największymi bohaterami albo złoczyńcami galaktyki. Stając po stronie wiernych Imperatorowi lojalistów, lub zdrajców, będziesz mógł budować olbrzymie armie Kosmicznych Marines, bataliony czołgów i �lotylle bojowych statków kosmicznych. Gatunek: Strategiczne Ilość graczy: Jeden gracz, Wieloosobowa, Kooperacja Klasy�ikacja PEGI: Od lat 7 Nośnik: CD/DVD

6 grudnia 2019

The Sims 4 The Sims™ 4 to długo oczekiwana gra symulująca życie, w której pogrywasz z życiem jak nigdy dotąd. Twórz i kontroluj Simów, którzy mają umysł, ciało i serce. Prowadź Simów przez życie, opowiadaj ekscytujące historie. Nowe, łatwe w użyciu narzędzia kreatywne w aplikacji Stwórz Sima oraz modułowy tryb budowania umożliwiają tworzenie atrakcyjnych treści w łatwy sposób. Gatunek: Symulacja Ilość graczy: Jeden gracz Klasy�ikacja PEGI: Od lat 12 Nośnik: CD/DVD

BOŻE NARODZENIE~ 63

Lionheart Legacy of the Crusader

Pracuj za dnia, a nocą stawiaj wszystko na jedną kartę w Need for Speed™ Heat, zapierającej dech w piersiach wyścigowej przygodzie, w której zmierzysz się ze skorumpowaną policją, próbując się dostać do elity wyścigów ulicznych. Za dnia bierz udział w Speedhunters Showdown, legalnych zawodach, w których możesz zdobywać środki na ulepszenia garażu pełnego naprawdę potężnych maszyn. Gdy twoja bryka jest odpicowana i ulepszona, możesz podkręcić tempo zmagań. Zanurz się w mroku nocy, gdzie wraz ze swoją ekipą weźmiecie udział w nielegalnych wyścigach ulicznych, które poprawią twoją reputację i zapewnią ci dostęp do większych zawodów i lepszych części. Gatunek: Wyścigowe Ilość graczy: Wieloosobowa, Jeden gracz Klasy�ikacja PEGI: Od lat 16, Nośnik: CD/DVD

Pure Farming 2018 Zostań Światowym Farmerem! Korzystaj z najnowszych technologii i licencjonowanych nowoczesnych maszyn, aby zarządzać wszystkimi elementami pracy współczesnego rolnika – od kultywatorowania i uprawiania plonów po hodowlę zwierząt i produkcję biomasy. Podróżuj między Europą, Azją i obiema Amerykami, aby uprawiać charakterystyczne dla danego regionu plony. Trzy zupełnie odmienne tryby gry. Gatunek: Symulacja Ilość graczy: Jeden gracz Klasy�ikacja PEGI: Od lat 3 Nośnik: CD/DVD

Star Wars: JEDI – Upadły Zakon PL (PC)

Przeżyj przygodę obejmującą swoim rozmachem całą galaktykę w Star Wars Jedi: Upadły zakon nowej grze akcji od Respawn Entertainment. W tej opowieści dla jednego gracza wcielisz się w Padawana Jedi, który cudem ocalał z czystki zapoczątkowanej rozkazem 66 bezpośrednio po wydarzeniach z kinowej Części III: Zemsta Sithów. Gatunek: Akcji Ilość graczy: Jeden gracz Klasy�ikacja PEGI: Od lat 16 Nośnik: CD/DVD

Lego Jurassic World Przekształcona w formę klocków LEGO i opowiedziana z charakterystycznym dla TT Games humorem LEGO, porywająca przygoda rekonstruuje niezapomniane sceny i sekwencje akcji z �ilmów, pozwalając fanom na rozgrywanie kluczowych momentów i dając im możliwość pełnego zbadania rozległych terenów Isla Nublar oraz Isla Sorna. Przeżyj kluczowe momenty ze wszystkich czterech �ilmów serii Jurassic: Przygoda tworzona przez 65 milionów lat – teraz w klasycznej zabawie z klockami LEGO! Gatunek: Edukacyjne Klasy�ikacja PEGI: Od lat 7 Nośnik: CD/DVD, Rodzaj: Gra

źródło: morele.net

Need for Speed HEAT

Fabularna gra akcji wyprodukowana przez studio Re�lexive Entertainment i wydana przez Interplay Entertainment w 2003 roku na platformę PC. Gra wykorzystuje silnik Velocity. Silnik ten był używany m.in. w „Star Trek: Away Team”. W grze cRPG został użyty po raz pierwszy. Świat pokazany w Lionheart jest prezentowany w 2D, natomiast same postacie już w 3D. W pewnym momencie gracz musi zdecydować się na przystąpienie do jednej z czterech organizacji działających w mieście. Tylko wtedy można rozpocząć ostateczny wątek gry. Każda organizacja nakazuje nam wykonanie kilku zadań inicjacyjnych, a następnie wpłacenie pewnej sumy na rzecz jednostki. Gatunek: RPG Ilość graczy: Jeden gracz Klasy�ikacja PEGI: Od lat 12 Nośnik: CD/DVD

64 ~ BOŻE NARODZENIE

Księgi Jakubowe Rok 1752. Do Rohatyna na Podolu przybywają kasztelanowa Katarzyna Kossakowska i towarzysząca jej poetka Elżbieta Drużbacka. Jednym z gości na powitalnej kolacji jest miejscowy proboszcz Benedykt Chmielowski, autor pierwszej polskiej encyklopedii. Ksiądz i poetka, osoby rozmiłowane w księgach, szybko znajdują wspólny język – rozpoczynają rozmowę, którą później kontynuować będą w listach. Nieco później, także na Podolu, pojawia się młody, przystojny i charyzmatyczny Żyd – Jakub Lejbowicz Frank. Tajemniczy przybysz z odległej Smyrny zaczyna głosić idee, które szybko dzielą społeczność żydowską. Autor: Tokarczuk Olga Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie Data premiery: 2014-10-22 Liczba stron: 1000

Świat według Clarksona.

Jeśli mógłbym dokończyć... W listopadzie 2016 roku pewien prostolinijny prezenter popularnego programu telewizyjnego został najpotężniejszym człowiekiem na świecie. Niestety, nie był to Jeremy Clarkson, ale i tak wszyscy przecieraliśmy oczy ze zdumienia. Odkąd Jeremy po raz ostatni podzielił się z czytelnikami swoim przemyśleniami i spostrzeżeniami, sprawy na świecie przybrały zdecydowanie dziwny obrót. Ale któż lepiej niż JC potra�iłby pomóc nam odnaleźć się w tym bałaganie? Autor: Clarkson Jeremy Wydawnictwo: Wydawnictwo Insignis Data premiery: 2019-11-13 Liczba stron: 460

Jak mniej myśleć Czy chociaż jedno z tych zdań opisuje właśnie ciebie? Jeśli tak, prawdopodobnie rozpoznasz się w pro�ilu osoby nadwydajnej mentalnie. Cóż, bycie nadwydajnym bywa naprawdę męczące, ale twój mózg – właśnie ten, który myśli zbyt wiele – to prawdziwy skarb. Jego subtelność, złożoność i szybkość, z jaką działa, są naprawdę zdumiewające, a pod względem mocy można go porównać z silnikiem Formuły 1! Autor: Petitcollin Christel Wydawnictwo: Wydawnictwo Feeria Data premiery: 2019-04-24 Liczba stron: 232 6 grudnia 2019

Gad. Spowiedź klawisza.

Wstrząsający reportaż o więziennym życiu z perspektywy strażników. Ludzi, którzy dzień w dzień, przez lata wyjątkowo trudnej służby, pilnują sprawców najokrutniejszych przestępstw. Paweł Kapusta oddaje głos gadom – tak w gwarze więziennej nazywa się klawiszy. Oddziałowi, dowódcy zmian, wychowawcy, dyrektorzy mówią o brudzie tej roboty, już do końca życia pozostającym w psychice. Autor: Kapusta Paweł Wydawnictwo: Wielka Litera Data premiery: 2019-10-02 Liczba stron: 272

Słowa mocy.

Sztuka tworzenia szczęśliwego życia. Wdzięczność, intuicja, pasja, odwaga, zaangażowanie, odpuszczenie, uważność, spontaniczność, determinacja, wrażliwość, wytrwałość… Każde słowo niesie określony ładunek energetyczny. Przekonaj się, co potra�ią zdziałać dobre słowa i jak wszechświat dzięki nim cię wspiera. Autor: Maciąg Agnieszka Wydawnictwo: Wydawnictwo Otwarte Data premiery: 2019-11-13 Liczba stron: 368

BOŻE NARODZENIE~ 65

Uwierz w Mikołaja Każdy z nas ma marzenia. Agnieszka pragnie spędzić Wigilię z babcią, ale ta ma zupełnie inne plany. Nie godząc się z tym, Agnieszka jedzie do domu babci położonego w samym środku lasu. Jednak jej tam nie zastaje. Jedna śnieżna noc powoduje, że droga do cywilizacji zostaje odcięta, na dodatek przez zaspy brnie do niej święty Mikołaj. Pięcioletnia Zosia chciałaby mieć choinkę tak ogromną, jak w centrum handlowym, a pod nią mnóstwo prezentów. Jednak tym razem jej Wigilia zapowiada się zupełnie inaczej… Robert, policjant, przyjmuje służbę w Święta, bo przecież wszyscy mają rodziny, a on jest samotny. Więc może się poświęcić. Autor: Witkiewicz Magdalena Wydawnictwo: Wydawnictwo Filia Data premiery: 2019-10-30 Liczba stron: 408

Czy marzyłeś kiedyś, żeby pływać z orkami? Prawdziwymi drapieżnikami mórz i oceanów? To marzenie może wydawać się dziwne, bo to przecież ogromne drapieżniki, które budzą grozę i strach… Ale nie u mnie. Nie wiem czemu, ale ja czuję z orkami dziwną więź. Niesamowite uczucie i pragnienie zanurzenia się z nimi w morskiej głębi. Dotknięcia ich, pływania z nimi… Orki mają w sobie jakąś magiczną moc, która mnie wzywa… Postanowiłam odpowiedzieć na to wołanie i wyruszyć na ich poszukiwania. Czy pojedziesz ze mną? Wyruszymy szukać orek u wybrzeży Norwegii, Argentyny oraz w mroźnych wodach Antarktydy. Poznamy ich niesamowite rodziny, sposoby polowań i komunikacji, bo to jedne z najbardziej inteligentnych zwierząt na świecie! Autor: Nela mała reporterka Wydawnictwo: Burda Media Polska Data premiery: 2019-11-13 Liczba stron: 180

Psie sucharki Kim jest pies? Pies jest przeważnie mniejszy niż człowiek i bez porównania puchaciejszy. Natura wyposażyła go w łapki, zęby i wdzięk, choć i tak składa się głównie z noska. Wabi się różnie, najczęściej kiełbaską. Jedzenie jedzeń to jedno z ulubionych zajęć uczciwego psiska. Jego specjalnością są dania podwędzane. Poza tym preferuje radości skromne i proste. Autor: Apoleika Maria Wydawnictwo: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak Data premiery: 2019-11-13 Liczba stron: 320

Ta, która musi umrzeć W centrum Sztokholmu znaleziony zostaje martwy mężczyzna. Z pozoru wygląda to na tragiczną śmierć bezdomnego, jednak pomimo cech charakterystycznych, jego tożsamości nie udaje się ustalić. Lekarka sądowa, Fredrika Nyman, kierując się swoimi podejrzeniami, kontaktuje się z Mikaelem Blomkvistem. Dziennikarz niechętnie zabiera się do sprawy. Autor: Lagercrantz David Wydawnictwo: Wydawnictwo Czarna Owca Data premiery: 2019-08-22 Liczba stron: 400

Miłość leczy rany Kryminał napisany z rozmachem, jakiego jeszcze nie widziano. Wielowątkowa powieść o walce i nadziei, zbrodni i miłości, przepełniona tajemnicą. Dwa plany czasowe i liczne wątki spaja opowieść o uczuciu Polki do uciekiniera z Kazachstanu. Igor jest znanym na Dolnym Śląsku uzdrowicielem. Skutecznie pomaga ludziom. Pojawił się w Górach Sowich kilka lat wcześniej i poznał dziewczynę, która została jego narzeczoną. Nikt jednak nie wie, co robił przedtem. Autor: Bonda Katarzyna Wydawnictwo: Wydawnictwo MUZA S.A. Data premiery: 2019-10-30 Liczba stron: 744

źródło: empik.com

Nela w krainie orek

6 grudnia 2019

68 ~ BOŻE NARODZENIE

Złoto i zieleń – zgrany duet w świątecznej aranżacji wnętrz

Okres Bożego Narodzenia to chyba jedyny czas w roku, kiedy tak dużą wagę przywiązujemy do wystroju wnętrz. I słusznie! Świąteczne dekoracje, w postaci ozdób choinkowych, stroików, świec i lampionów, pozwalają nam poczuć wyjątkowy klimat na długo przed Świętami. Warto jednak pamiętać o umiarze i postawić na jeden zestaw kolorystyczny. Idealny duet? Szlachetne złoto i trawiasta zieleń. Są eleganckie, stylowe, niebanalne, a dzięki odpowiedniemu połączeniu pozwalają wprowadzić do wnętrz świąteczną atmosferę.

Święta dobrze zaprojektowane

Złoto i zieleń, dzięki aktualnym trendom, na nowo wracają do łask. Złoto przestało być kojarzone z przepychem i pałacowymi wnętrzami, z kolei trawiasta zieleń sprawdza się coraz częściej w nowoczesnych aranżacjach. W połączeniu ze sobą tworzą szlachetną kompozycję. Wnętrzu nadają elegancji i niebanalnego charakteru. Pamiętajmy jednak, że takie zestawienie jest dość wymagające i nie lubi konkurencji w postaci kontrastujących, intensywnych barw. Dlatego przy wyborze świątecznych dekoracji do naszego domu warto kierować się przede wszystkim stylem i barwą dominującą we wnętrzach – radzi Marta Magnowska, architekt wnętrz z pracowni KODO. Umiar to podstawa. Poszukując inspiracji pamiętajmy o zasadzie „mniej znaczy więcej”.

6 grudnia 2019

Salonowe impresje

Złoto i zieleń dobrze prezentują się w minimalistycznych, jasnych wnętrzach. Przełamują nowoczesny charakter, wprowadzając nutę stylu retro. Dobrym tłem dla tego połączenia są naturalne materiały, takie jak drewno czy wiklina. Złoto-zielone dodatki warto zastosować już na wejściu, w formie wieńca lub innej dekoracji zawieszonej na drzwiach. Elementy te możemy także wykorzystać dodatkowo jako ozdoby okien, dzięki czemu uzyskamy efekt spójności. Kolejnym krokiem jest aranżacja pomieszczenia, w którym spędzamy najwięcej czasu, przyjmujemy gości, celebrujemy wolny czas. Tu powinno znaleźć się miejsce na drzewko choinkowe, w przypadku którego warto zrezygnować z wielokolorowych dekoracji na rzecz jednolitych ozdób. W przypadku jadalni niezwykle ważne jest odpowiednie nakrycie stołu. Możemy wykorzystać do tego białą porcelanę ze złotymi zdobieniami. Świąteczną kompozycję zbudują subtelne stroiki, serwetki i przybrania zastawy stołowej w kolorze złota i zieleni – podpowiada architekt pracowni KODO.

Możemy także pomyśleć o wyeksponowaniu naszych świątecznych wypieków. Pierniczki lub kruche ciasteczka umieszczone w specjalnych szklanych słojach zbudują świąteczny nastrój, zachęcając przy tym gości i domowników do poczęstunku.

Świąteczna strefa relaksu

W salonie i jadalni możemy pozwolić sobie na największą ilość dekoracji. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku takich pomieszczeń jak sypialnia i łazienka. Tu liczy się umiar i stworzenie atmosfery odpowiedniej dla naszego odpoczynku i relaksu. Podstawą jest odpowiednie oświetlenie. Możemy wykorzystać świeczki i tradycyjne lampki choinkowe. Warto jednak zwrócić uwagę na barwę światła. Ciepła sprzyja wyciszeniu i odprężeniu, jest więc idealna do tego typu pomieszczeń. Boże Narodzenie to czas wyjątkowy. Dlatego warto celebrować go na wielu płaszczyznach – także w aranżacji wnętrz. Dekoracje w kolorze złota i trawiastej zieleni to ciekawa alternatywa dla popularnych dotąd połączeń. Warto się zainspirować!

BOŻE NARODZENIE~ 69

Gdy Boże Narodzenie minie, zostają nam w lodówce przeterminowane produkty, a wiele niedojedzonych potraw musimy wyrzucić. Jak do tego nie dopuścić? Wystarczy zastosować kilka prostych zasad. W okresie świąt na stole pojawia się mnóstwo pysznych potraw, na które często czekamy cały rok. Chcemy się nimi cieszyć i zależy nam, aby bliscy i goście również mogli skosztować naszych specjałów. Zdarza się więc, że kupujemy za dużo składników i przygotowujemy zbyt wiele przysmaków. Przeciętny Polak, wyrzucając jedzenie do kosza traci ok. 50 zł na miesiąc. W okresie świąt ilość kupowanych produktów spożywczych znacznie wzrasta, zatem później, kiedy je wyrzucamy pozbywamy się jeszcze większej kwoty pieniędzy. A przecież lepiej byłoby je wydać chociażby na piękne podarki dla bliskich. Podejdźmy więc do przedświątecznej gorączki ze zdrowym rozsądkiem i zastosujmy poniższe, proste zasady.

Dobry plan to podstawa

Zanim wyjdziemy do sklepu zróbmy listę – ale nie tylko zakupów. Zacznijmy od zastanowienia się ilu będziemy mieli gości i czy ktoś z nich także przyniesie swoje specjały. Zróbmy też spis planowanych potraw, a potem dokładnie prześledźmy przepisy i sprawdźmy, jakie składniki będą nam potrzebne. Oczywiście kupujemy te, których nie mamy w domu, więc to również warto sprawdzić. Na tej podstawie łatwo stworzymy listę zakupów.

Uwaga na termin przydatności

Mimo tłumu w sklepach i pośpiechu postarajmy się zakupy robić spokojnie. Dokładnie sprawdźmy termin przydatności do spożycia, a produkty surowe, np. owoce, kupujmy tuż przed świętami. Dzięki temu nie stracą świeżości, a my nie będziemy zmuszeni ich wyrzucać.

Mrożenie ma sens

Wiele potraw można zamrozić, np. bigos, słodkie wypieki czy mięsa, a nawet płynne, takie jak resztka sosu. Dobrze wcześniej podzielić potrawy na porcje i potem wyciągać je z zamrażalnika w miarę potrzeby. Aby zaoszczędzić miejsce skorzystajmy np. z próżniowych woreczków, zamiast zajmujących dużo miejsca pojemników.

Skomponuj nowe dania

Wiele składników, a nawet pozostałości gotowych potraw może posłużyć do stworzenia kolejnego dania. Makaron połączmy z warzywami w pyszną sałatkę, przygotujmy zapiekankę na ciepło, a pieczeń podajmy na zimno z pieczywem i serami. Kto wie, może w wyniku naszych kulinarnych eksperymentów, w następne święta podamy zupełnie nowy, zaskakujący przysmak.

Nie wyrzucaj

Dzielenie się to mnożenie dobra

Tradycja każe nam zostawić w czasie Wigilii pusty talerz dla zbłąkanego wędrowca. Możemy jednak naprawdę podzielić się nadmiarem potraw i przekazać je tym, którzy w święta nie mieli tyle szczęścia, by zasiąść z rodziną przy suto zastawionym stole. Dzielenie się jedzeniem, to także doskonała okazja do wyjaśnienia dzieciom i młodzieży, dlaczego nie warto go marnować. Nie tylko rodzina może tego uczyć, ale także szkoły poprzez organizowanie zbiórek żywności dla potrzebujących czy w czasie tematycznych zajęć, np. w ramach Akademii Uwielbiam. To program edukacyjny przeznaczony dla uczniów klas VI-VIII szkoły podstawowej i III klasy gimnazjum. Przygotowane dla nauczycieli materiały pozwalają na przeprowadzenie ciekawych zajęć m.in. uświadamiających młodym, jak w prosty sposób zapobiegać marnowaniu żywności. Wystarczy wejść na stronę programu www.akademiauwielbiam.pl i zgłosić swoją placówkę do udziału w akcji. Dodatkowo po realizacji programu uczniowie mogą wziąć udział w konkursach, w których należy przesłać autorski przepis i zdjęcie potrawy, przygotowanej zgodnie z zasadami regulaminu. W konkursach do wygrania są atrakcyjne nagrody.

jedzenia

źródło: empik.com

po świętach!

70 ~ BOŻE NARODZENIE

Tylko jeden na dziesięciu internautów robi zakupy przez internet bez obaw. Jak uchronić się przed podejrzanymi ofertami, fałszywymi e-mailami oraz niezweryfikowanymi sklepami? Przedstawiamy skuteczne wskazówki, jak bezpiecznie kupować prezenty świąteczne w sieci.

BOŻE NARODZENIE~ 71

Grudzień w prawie każdej firmie to nie tylko moment na podsumowania bieżącego roku. To także intensywny czas spotkań świątecznych z klientami i wewnętrznych „choinek”. Dobrym zwyczajem są wówczas okazjonalne prezenty. Czym się kierować przy ich wyborze?

72 ~ BOÅ»E NARODZENIE

BOÅ»E NARODZENIE~ 73

74 ~ BOÅ»E NARODZENIE

BOÅ»E NARODZENIE~ 75

6 grudnia 2019