Goniec Polski wyd. 597 by SamiSwoi.news

nr 40 (597) 9 października 2015 / ISSN 2044-5202

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

Justyna Steczkowska zawitała do Londynu i jej koncert w kościele Union Chapel rozgrzał publiczność.

Szamanka w Union Chapel

str. 22-27

4 w numerze STR.

>> NIE PRZEGAP!

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek specjalny „Zdrowie przyszłej mamy”, a w nim: >> ciąża krok po kroku >> ćwiczenia nie tylko na kręgosłup >> dieta dla dziecka i mamy

Wegetarianie i weganie Wegetarianizm i weganizm to jedne z lepszych sposobów na to, jak cieszyć się dobrym zdrowiem, pozbyć się wysokiego cholesterolu, zadbać o serce, a także – stracić zbędne kilogramy. Dlatego w tym tygodniu poświęcamy nasz dodatek dietom, w których główne role odgrywają warzywa i owoce.

Temat tygodnia

STR.

18 Wielka Brytania

STR.

30 Goniec kulturalny

CZY NAPRAWDĘ NA WYSPACH ODBIERA SIĘ DZIECI BEZ POWODU?

>> PAWEŁ MES DLA GOŃCA: „Chcemy pokazywać polską kulturę z najwyższej półki”

ZAROBKI BEZ TAJEMNIC, CZYLI KTO ILE ZARABIA. KTO NAJWIĘCEJ, A KTO...

Na sygnale

MORDERCA WRÓCIŁ NA MIEJSCE ZBRODNI I OKALECZYŁ CIAŁO.

NAJWAŻNIEJSZE IMPREZY W TWOJEJ OKOLICY. NAJCIEKAWSZE PŁYTY, KSIĄŻKI. STR.

W sieci

STR.

Motoryzacja

STR.

Sport

STR.

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM

STR.

Zgodnie z zasadami Rozmowa z M. Klinowskim, doradcą Health & Safety pomagającym polskim przedsiębiorcom w UK.

STR.

W Saatchi Gallery Aga Roszak. Młoda projektantka pokazała swoją drugą kolekcję podczas London Fashion Weekend.

KOLEJNE PREMIERY SALONU SAMOCHODOWEGO WE FRANKFURCIE. NIEPODZIANKI W LIDZE PIĄTEK „SAMI SWOI” W LONDYNIE?

>> W numerze: Dlaczego Rosja oficjalnie i militarnie włączyła się w działania wojenne w Syrii? Co to oznacza dla świata i Bli-

skiego Wschodu? – Jeżeli (...) nasza gościnność ma swoje granice, powinniśmy trzymać kciuki za dzielne wojska Władimira Putina, które starają się przywrócić na Bliskim Wschodzie stabilizację, ład i porządek, atakując fundamentalistów, którzy ten region destabilizują. Miarą sukcesu podjętej przez Rosję w całkowitym osamotnieniu misji będzie zmniejszenie liczby uchodźców – komentuje Piotr Ikonowicz. – Amerykanie nie mogą mu (Putninowi – przyp. red) nic zrobić, bo rzeczywiście prawo jest po jego stronie – ani zapobiec koncesjom, jakie Rosja uzyska od syryjskiego prezydenta – zwłaszcza gdy utrzyma się on przy władzy. (...) Europa coraz bardziej zaniepokojona najazdem „uchodźców”, przymknie oko na wszystko, co pozwoli ten najazd zatrzymać albo Karol Pomeranek redaktor naczelny przynajmniej – pozbawić humanitarnego pretekstu – ocenia Stanisław Michalkiewicz. Więcej na str. 10. 9 października 2015

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Paweł Chojnowski, Małgorzata Bugaj-Martynowska, Sergiusz Pinkwart, Anna Paprzycka, Natalia Ros, Daniel Kowalski. Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 temat tygodnia

Co jakiś czas media poruszają tragiczny temat odbierania dzieci polskim rodzinom: a to za niewyjaśnionego guza na głowie 2-latki, a to za krostki na genitaliach 5-latka, a to za to, że dziecko zostało samo w domu, a ma przecież już 11 lat i w ogóle nic się nie stało. Czy naprawdę odbiera się dzieci bez powodu?

Zabrali mi dziecko! 9 października 2015

Fot. Shutterstock

| temat tygodnia >> Anna Dobiecka ofia (imiona zmienione) ma obrzęki pod oczami i szarą twarz. – To od ciągłego płaczu – wyjaśnia. Jej 7-letni syn, Tomek, został zabrany ze szkoły przez opiekę społeczną sześć miesięcy temu. Widuje się z nim dwa razy w tygodniu. – To przez męża – tłumaczy. – Ja dbałam o syna, niczego mu nie brakowało. Emil poruszył już niebo i ziemię: pisał do ambasady, do polskiego rzecznika praw dziecka, do polskich i brytyjskich mediów, do wielu wpływowych osób – bezskutecznie – opowiada. – Moja córka jest nadal w rodzinie zastępczej, choć ja współpracuję z opieką i robię wszystko, by ją odzyskać. Niesprawiedliwie nam ją zabrali! Jesteśmy normalną rodziną! – krzyczy Monika Gierczak, mama 3-letniej Adelki. Teoretycznie łatwo zrozumieć motywy pracowników służb, gdy dzieci są bite, głodzone albo oboje rodzice mają problemy z nałogami. – Ale odebranie dziecka za klapsa? Sama widzę Brytyjki na ulicy, jak drą się na swoje dzieci, a czasem i dają im klapsy. I nikt z tego nie robi problemu – dodaje zdenerwowana.

Ile potrzebuje pomocy?

Statystyki mówią, że rocznie około 100 polskim rodzinom na Wyspach odbierane są dzieci. Na rodzinę „donieść” może każdy: policjant, pielęgniarka, lekarz, przedszkolanka, nauczyciel, sąsiedzi czy pracownicy ośrodka socjalnego. – Od początku działalności (wkrótce będziemy obchodzić pierwszą rocznicę otwarcia) Centrum Pomocy Rodzinie, działające przy Polish Psychologists’ Association, zaopiekowało się 114 rodzinami potrzebującymi pomocy psychologicznej, prawnej czy socjalnej – wyjaśnia Justyna Sobotka, psycholog i managerka CPR. – Dodatkowo 161 rodzin zostało przekierowanych do instytucji partnerskich, których profil odpowiadał potrzebom zgłaszanym przez te rodziny – tłumaczy dalej.

Nie mieli powodu!

– Muszę stwierdzić, że w wielu przypadkach służby socjalne mają prawo mieć podejrzenia, co do bezpieczeństwa dzieci w polskich rodzinach. Często słyszymy o absurdalnych powodach odebrania dzieci rodzinom. Trzeba tu jednak zaznaczyć, że często relacje te są bardzo niedokładne i tendencyjnie opisane. Zazwyczaj słyszymy, że dziecko zostało odebrane niesłusznie – z powodu biedy, przemocy, dyskryminacji Polaków przez lokalne social services. Gdy jednak zagłębiamy się w sprawę okazuje się, że powodem ograniczenia prawa do opieki

nad dzieckiem są poważne zaburzenia psychiczne rodziców, alkoholizm, skrajna przemoc w środowisku domowym. Wspomniana wysypka na genitaliach dziecka nie może być traktowana jako powód absurdalny. Czasem to objaw choroby... wenerycznej wskazującej na przemoc seksualną wobec dziecka – zaznacza psycholog. Artur Gajewski, pracownik socjalny z 18-letnim doświadczeniem, które zdobywał zarówno w Australii, jak i w Wielkiej Brytanii, od 6 lat niezależny social worker współpracujący z Centrum Pomocy Rodzinie mówi wprost: – Prawdopodobnym jest to, że w każdym przypadku, gdy tylko sprawdzić głębiej, okaże się, że rodzic próbuje się wybielić i nie przedstawia wszystkich faktów. Czasem winne są też media. Nagłówek „Zabrali im dziecko, bo palili papierosy” budzi ogromne oburzenie. „To skandal! Wiele osób pali, ale to nie powód by odebrać dziecko!” – tak pomyśli większość osób, które przeczytają tytuł newsa. Natomiast wgląd w akta rysuje dokładniejszy obraz sprawy: palący po kilkadziesiąt papierosów dziennie rodzice, malec przebywający w gęstej chmurze dymu w pokoju bez okien, mający trudności z oddychaniem i korzystający z tego powodu z inhalatora. W mieszkaniu brud

granice UK bez wiedzy drugiego rodzica dziecka. Mało osób wie, że taka podróż może zostać potraktowana jako uprowadzenie dziecka, nawet jeśli jest to tylko wyjazd do rodziny w Polsce. Niestety spotkaliśmy się w CPR z takimi przypadkami – tłumaczy Justyna Sobotka. – W Anglii próg, po którego przekroczeniu mogą interweniować służby socjalne jest ustawiony nisko: czasem wystarczy niepokojąca absencja w szkole czy nadwaga dziecka. W Polsce opieka społeczna interweniuje dużo później – porównuje Artur Gajewski. Dlatego warto szukać informacji i pomocy. – Rodziny, którym CPR udzieliło pomocy sugerowały, że nie miały odpowiedniej wiedzy, by zapobiec kłopotom. Dlatego Centrum przygotowało program warsztatów dla rodziców, podczas których prezentujemy różnice między polskimi i brytyjskimi systemami – opowiada jego managerka.

Współpracować czy nie?

– Ja tam się ...olił nie będę. Jak mi kto zapuka do drzwi, to na pewno nie wpuszczę – odgraża się 28-letni barczysty Patryk, tata 2-letniego Łukaszka. – Dziecko jest moje i robię, co uważam. A jakby co, to spadam do Polski i najwyżej pocałują. Klamkę – podkreśla z satysfakcją. Czy ucieczka do Polski to dobra polityka, gdy

W UK próg, po którego przekroczeniu mogą interweniować służby, jest ustawiony nisko.

JUSTYNA SOBOTKA i bałagan, a dodatkowo zdrowie psychiczne ojca dziecka zostało poddane w wątpliwość przez ekspertów. Znaleziono również dowody na to, że mężczyzna zażywał kokainę. Okazuje się też, że social service kilkakrotnie nakazywał rodzicom wysprzątanie mieszkania i informował o konsekwencjach przetrzymywania dziecka w zadymionym pokoju, łącznie z możliwością umieszczenia go w rodzinie zastępczej. Wtedy granitowa pewność czytelnika, że opieka socjalna na pewno nie miała racji, zaczyna pękać.

Na co uważać?

Ale problemy mogą wynikać niekoniecznie z zaniedbań rodziców czy ich złej woli, ale i z powodu różnic kulturowych. O czym może świadczyć przypadek taty z Rochester, który nie posłał córki do szkoły, bo był pewien, że zacznie ją po ukończeniu 7. roku życia, jak w Polsce. – Myślę, że Polacy powinni szczególnie uważać na sprawowanie opieki nad dziećmi. Popularne w Polsce pozostawianie dzieci samych w domu w Wielkiej Brytanii jest nie do zaakceptowania. Kolejną sytuacją jest podróżowanie poza

naszą rodziną zaczynają się interesować służby socjalne? – W każdym przypadku należy współpracować. Służby socjalne są po to, by pomagać – podkreśla specjalistka z Centrum. – Ale jeśli zainteresowanie służb wiąże się z jakimkolwiek niepokojem, rodzice mogą natychmiast skontaktować się z CPR. Chętnie pomożemy w zrozumieniu brytyjskich służb i udzielimy porad jak współpracować z brytyjską opieką dla dobra dziecka – wyjaśnia. – Niechęć do kontaktu z służbami tylko spotęguje podejrzenia, że mamy coś do ukrycia. Dlatego trzeba odpowiadać na telefony, wpuszczać odwiedzających pracowników, rozmawiać i wyjaśniać wszelkie wątpliwości – zaznacza Artur Gajewski. Warto pamiętać, że mamy prawo do tłumacza, a także możliwość kontaktowania się z innymi organizacjami. – Niestety, wiele rodzin budzi się, gdy dzieci zostają odebrane i umieszczone w rodzinie zastępczej lub w placówce specjalnej. Dopiero wtedy rodzice zdają sobie sprawę, że to nie przelewki, i podejmują współpracę – twierdzi Joanna, tłumaczka pracująca dla social services.

Czy je odzyskam?

Każdą sytuację należy potraktować wyjątkowo, dlatego zawsze należy kontaktować się ze specjalistami czy organizacjami do tego powołanymi. – Zawsze można dziecko odzyskać, na każdym etapie współpracy z opieką, ponieważ głównym założeniem systemu jest zwrócić dziecko rodzinie. Główną funkcją służb socjalnych jest pomagać rodzinom radzić sobie w trudnych sytuacjach. Odbieranie dzieci to absolutna ostateczność. Należy też pamiętać, że o zabraniu dziecka z domu nie decyduje jedna osoba. Jest to wyrok sądu, który jest oparty na raportach specjalistów: np. biegłych lekarzy, psychologów czy pracowników opieki – podkreśla Artur Gajewski. – Decyzja o odebraniu dziecka zwykle zapada po kilku latach bezowocnych prób współpracy z rodziną – tłumaczy Joanna. – Jedyny moment, kiedy dziecko usuwane jest natychmiast następuje wtedy, gdy istnieje groźba znaczącego ryzyka (significant risk of harm) utraty życia bądź zdrowia dziecka. Zgodnie z dewizą „na zimne dmuchać” umieszcza się dziecko w bezpiecznym miejscu i dopiero bada sprawę – wyjaśnia Artur Gajewski. Ale jeśli problem ten nie występuje, opieka społeczna zwykle odwiedza rodzinę regularnie, co najmniej raz na 10 dni. – Do tego dochodzą spotkania z innymi specjalistami, więc to są dziesiątki prób pracy z rodziną – wyjaśnia Joanna. – Rodzice są cały czas informowani o tym, jak przebiega postępowanie, większość informacji jest im tłumaczona na polski. Gdy wszystkie próby zawiodą lub nadal poważnie zagrożone jest zdrowie i życie dziecka, służby składają do sądu wniosek o przekazanie im opieki tymczasowej nad dziećmi. Ale to i tak nie zamyka sprawy, bo rodzice nadal mają szansę odzyskać opiekę nad dziećmi, tylko muszą się zaangażować we współpracę z opieką społeczną. Niezmiernie rzadko, ale zdarzają się też takie rodziny, które w ogóle nie są zainteresowane odzyskaniem dzieci, np. gdy rodzice się rozstali, a dziecko przeszkadza im w ułożeniu sobie życia od zera z nowymi partnerami – podsumowuje Polka. A co, jeśli przyjdzie nam do głowy, by działać na skróty, zabrać dziecko z rodziny zastępczej i uciec z nim do Polski, jak zrobiła to trzy lata temu polska rodzina w Norwegii? – Takie postępowanie jest absolutnie niezgodne z prawem – tłumaczy Justyna Sobotka. A Artur Gajewski wyjaśnia: – Polska jest w Unii, a dodatkowo podpisała konwencję „Bruksela II”, co oznacza, że odebrane dziecko jest pod opieką państwa i wywożąc je tak naprawdę je uprowadzamy. W tym przypadku stosuje się przepisy o ekstradycji, więc całość może skończyć się jeszcze większą tragedią. A jeśli wyjedziemy w

8 temat tygodnia

momencie, gdy opieka dopiero zaczęła się nami interesować i jeszcze nie zapadły w naszej sprawie wiążące decyzje? – Należy się liczyć, że po naszym powrocie do Polski służby brytyjskie prześlą informacje o problemie, z jakim mamy do czynienia i wtedy polskie służby będą musiały przejąć nad nami kontrolę – rozwiewa wątpliwości specjalista. – No dobra, zdarza się, że komuś puszczą nerwy. Ale jak taka matka pójdzie do socjala i powie np. że ma problem, bo kochaś pije i się awanturuje, to jej dzieci zabiorą, nie? No to jasne, że nie pójdzie – tłumaczy 32-letnia Ewelina Ryś z Northfleet. Podobnie myśli 29-letnia Milena samotnie wychowująca 2-letnią Julkę. – Wiem, że za często piję, bo po rozstaniu z mężem czuję się bardzo samotna. Chciałabym z tym skończyć, ale boję się, że jak powiem o tym komuś, to natychmiast zabiorą mi Julę – zwierza się Milena. – Jeśli mamy problem: np. nadużywamy alkoholu, partner stosuje przemoc czy nie mamy wystarczających środków do życia, lepiej się przyznać niż tuszować sprawę. Każda z wymienionych kwestii może doprowadzić do poważnych konsekwencji dotyczących rodziny – ostrzega Justyna Sobotka. – W Londynie jest wiele instytucji, które służą wsparciem dla osób uzależnionych od alkoholu, hazardu, pornografii, organizowane są warsztaty psychoedukacyjne, zajęcia „szkoły dla rodziców”, indywidualne punkty konsultacyjne. Trzeba z nich korzystać, gdy zauważamy problem. Tuszowanie sprawy może doprowadzić jedynie do eskalacji niepożądanych zachowań i sytuacji. Zdecydowanie lepiej jest podjąć wyzwanie i powalczyć o lepsze jutro dla siebie, rodziny, najbliższych – wyjaśnia. – Poza tym warto pamiętać, że jeśli ostatecznie sprawa trafi do sądu, to np. matka może być oskarżona jako winna czy współwinna, bo widząc, że dziecko jest narażone na niebezpieczeństwo, nie szukała pomocy. Jej zdolność ochrony dziecka stoi wtedy pod znakiem zapytania – tłumaczy Artur Gajewski.

Służby nas dyskryminują

– Już sam fakt, że tłumaczę dokumenty na polski wskazuje, że służby chcą, aby rodzina wszystko rozumiała i angażowała się we współpracę. A zazwyczaj rodziny polskich imigrantów, które znajdują się pod opieką i obserwacją opieki społecznej lub którym odbierana jest opieka nad dziećmi, słabo integrują się z nowym miejscem pobytu. Nie zależy im na uczeniu się angielskiego i na poszukiwaniu lepszej pracy. Zwykle zderzenie następuje na etapie, w którym polscy rodzice uważają, że dzieci są ich własnością i nikomu nic do tego, a służ9 października 2015

Fot. Shutterstock

Przyznaję, mam problem

by w UK – wręcz przeciwnie – podkreśla Joanna. Najczęstszym powodem interwencji i objęcia rodziny nadzorem jest przemoc fizyczna, przemoc psychiczna i zaniedbywanie dzieci. Rodziny polskich imigrantów nie rozumieją, że w UK bicie dzieci i inne kary cielesne, przemoc psychiczna (bycie świadkiem kłótni czy bójek rodziców, manipulowanie dzieckiem, agresja słowna itd.) i zaniedbywanie (np. puszczanie dzieci samopas po okolicy, niekarmienie, niezaspokajanie potrzeb dziecka, również emocjonalnych) mogą być powodem do objęcia rodziny opieką. – Dlatego kiedy słyszę, że tacy rodzice tłumaczą się, że zabrano im dzieci z powodu dyskryminacji, wiem doskonale, że to niekoniecznie musi być prawda – denerwuje się Polka. – Zwykle w takiej rodzinie panuje przekonanie, że świat zewnętrzny, w tym wszystkie służby brytyjskie, jest im wrogi, obcy kulturowo i wymagający zdecydowanie zbyt wiele oraz niepotrzebnie ingerujący w wewnętrzną dynamikę rodziny. Ale skoro ta „dynamika rodziny” pozwala, by dziecko doświadczało przemocy, chodziło głodne i bez butów, to naprawdę trudno zignorować taki fakt – kończy swą wypowiedź Polka. Artur Gajewski nigdy nie spotkał się z dyskryminacją, z dowodami, że sąd potraktował konkretny przypadek inaczej, bo rodzice nie byli Brytyjczykami. – Poza

tym uważam, że w porównaniu np. z Australią, w Wielkiej Brytanii obchodzi się z rodziną jak z jajkiem i daje wiele szans na poprawę. Choć, oczywiście, nie chcę powiedzieć, że nie zdarzają się błędy i że nie ma niekompetentnych pracowników służb socjalnych. To trudny zawód, praca pod ogromną presją. A dodatkowo zwykle social services borykają się z niedoborami personelu. Czasem brak jest superwizji albo pojawiają się błędy w komunikacji – przyznaje specjalista. Natomiast warto pokreślić, że błędy systemu, który pozwalał tuszować pomyłki i chronił służby pod płaszczykiem dobra dziecka, a które wykryła i zanalizowała kilka lat temu Camilla Cavendish, dziennikarka z Times’a, zaowocowały zmianami w prawie. Od maja br. Camilla jest doradcą specjalnym w rządzie Davida Camerona.

Pomocne instytucje 



Czekamy na Twój komentarz



Polish Psychologists’ Association (polishpsychologists.org) – bezpłatne polskojęzyczne konsultacje psychologiczne w Londynie, Oxfordzie, Swindon Sure start (gov.uk/find-surestart-childrens-centre, childrenscentres.info) – ośrodki udzielające pomocy i porady na temat zdrowia dziecka w zakresie edukowania rodziców, zarządzania budżetem oraz oferujące szkolenia i pomoc w znalezieniu zatrudnienia. Niektóre ośrodki zapewniają też pełną wczesną edukację i opiekę dzienną dla dzieci w wieku przedszkolnym. Women’s Aid (womensaid.org. uk ) – organizacja przeciwdziałająca przemocy w rodzinie i udzielająca pomocy kobietom i dzieciom. Citizens Advice Buro (citizensadvice.org.uk) – tu możesz szukać pomocy m.in. w zakresie prawnym, podatkowym, edukacyjnym czy związanym z dyskryminacją. Więcej informacji nt. Centrum Pomocy Rodzinie znajdziesz tutaj: centrumpomocy.org.

10 felietony

| m im z daniem Piotr Ikonowicz Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

osja włączyła się do syryjskiej rozgrywki z kilku powodów. Po pierwsze jednak po to, by Władimir Putin zaczął być postrzegany w Europie, która słabo sobie radzi z problemem uchodźców, jako mąż opatrznościowy. Jak trwoga, to do cara. Pierwszy efekt już został osiągnięty, dżihadyści ogłosili świętą wojnę przeciw Rosji. Choć o to pewnie Putinowi nie chodziło. Zachód oskarża wojska rosyjskie o bombardowanie przeciwników prezydenta Baszara Assada, a nie pozycji Państwa Islamskiego. Moskwa broni się twierdząc, że jedni i drudzy są uzbrojonymi po zęby fundamentalistami islamskimi. Jednak zachodnie media i niektórzy politycy, jak premier Wielkiej Brytanii David Cameron, twierdzą, że rosyjskie samoloty atakują przede wszystkim umiarkowanych fundamentalistów. Pozostaje jednak faktem, że Rosja odważyła się jednak zrobić to, o czym większość państw europejskich tylko mówiło. Rosjanie twierdzą, że islamscy terroryści wpadli w popłoch i że zadano im pokaźne starty. Skądinąd wiadomo, że jedynym sposobem na pokonanie Państwa Islamskiego może być operacja lądowa, na którą Rosja bez wsparcia NATO i USA się nie zdecyduje. Za ofensywą militarną poszła ofensywa dyplomatyczna, która okazała się większym sukcesem niż same naloty. Zrzuciwszy trochę bomb na pustynię, Rosja zdołała wyjść z izolacji międzynarodowej, a sam Putin spotkał się z Barakiem Obamą i przestał być „trędowaty” również na europejskich salonach. I już jak samotny głos wołający na puszczy brzmią oświadczenia Camerona, że Rosja stanęła po stronie rzeźnika Assada. Z pewnością standard przestrzegania praw człowieka i obywatela w Syrii pozostawia

wiele do życzenia podobnie, jak w Arabii Saudyjskiej, której przywódców dynastii Saudów premier Wielkiej Brytanii nie wyzywa od morderców, ale o wiele gorsze są warunki życia pod panowaniem Kalifatu Państwa Islamskiego. Trudno się więc dziwić, że aż osiem milionów uchodźców zbiegło z terenów zajmowanych przez islamską opozycję na tereny kontrolowane przez Assada. Nie znaczy to,

Stanisław Michalkiewicz Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

yria była chyba ostatnim państwem, które w przeszłości uważane było za potencjalne zagrożenie dla bezcennego Izraela – bo Jordania w 1994 roku podpisała z Izraelem traktat pokojowy – które nie zostało wepchnięte w stan krwawego chaosu. Po szczycie jaki odbył się w październiku 2010 roku w Deauville, gdzie, w obecności rosyjskiego prezydenta Miedwiediewa, Nasza Złota Pani z Berlina po długich molestowaniach zgodziła się na „pogłębianie

Dlaczego Rosja oficjalnie i militarnie włączyła się w działania wojenne w Syrii? Co to oznacza dla świata i Bliskiego Wschodu?

że uciekli ku wolności, tylko że mniej boją się policji politycznej niż prawa szariatu. Wielu naszych rodaków dziwi się nieszczerze, że kolejne cztery miliony Syryjczyków, którzy uciekli za granicę woli raczej Europę niż bogate kraje arabskie, z którymi Syria sąsiaduje. Ma to zapewne pewien związek z faktem, że w krajach arabskich nie przestrzega się praw człowieka. Powinniśmy więc być dumni, że to Europa jest Mekką dla milionów Syryjczyków. Jeżeli jednak nasza gościnność ma swoje granice, powinniśmy trzymać kciuki za dzielne wojska Władimira Putina, które starają się przywrócić na Bliskim Wschodzie stabilizację, ład i porządek, atakując fundamentalistów, którzy ten region destabilizują. Miarą sukcesu podjętej przez Rosję w całkowitym osamotnieniu misji będzie zmniejszenie liczby uchodźców.

integracji w ramach Unii Śródziemnomorskiej” – co w przełożeniu na język ludzki oznaczało zgodę Berlina na utworzenie przez Francję kieszonkowego imperium w basenie Morza Śródziemnego – w grudniu 2010 roku w Tunezji wybuchła „jaśminowa rewolucja” zakończona obaleniem tunezyjskiego tyrana. Wkrótce potem Bractwo Muzułmańskie obaliło w Egipcie prezydenta Hosni Mubaraka, ale egipska armia, otrzymująca za dobre sprawowanie amerykańską kroplówkę w wysokości około 1,5 mld dolarów rocznie, nie chciała jej utracić i zepchnęła Bractwo do głębokiej defensywy, za co Arabia Saudyjska zrekompensowała jej karne zamrożenie kroplówki amerykańskiej. Również lud libijski obalił Muammara Kadafiego, wskutek czego kraj ten również pogrążył się w krwawym chaosie. Kiedy jednak w roku 2001 prezydent Obama zapragnął doprowadzić do „zwycięstwa demokracji” również w Syrii i w tym celu – co właśnie ujawnił senator McCain – za

Czekamy na Twój komentarz 9 października 2015

pieniądze saudyjskie CIA szkoliła syryjskich „bezbronnych cywilów”, wszyscy uczestnicy szczytu w Deauville – podobnie jak Wielka Brytania – odmówili udziału w interwencji w tym kraju, którą prezydent Obama kierowałby jako szef koalicji. Część „bezbronnych cywilów” przestała w związku z tym wierzyć w prezydenta Obamę i zgłosiła akces do Państwa Islamskiego – straszliwego dżina, którego prezydent Obama rozpaczliwie, ale bez powodzenia, próbuje wepchnąć z powrotem do butelki, z której go wypuścił. To właśnie próbuje wykorzystać prezydent Putin. Powołując się na Kartę ONZ i zaproszenie skierowane doń przez syryjskiego prezydenta Baszszira al-Asada, wysłał rosyjskie wojsko do Syrii, by tam walczyło przede wszystkim ze szkolonymi przez CIA „bezbronnymi cywilami”, no i oczywiście – z Kalifatem. Amerykanie nie mogą mu nic zrobić, bo rzeczywiście prawo jest po jego stronie – ani zapobiec koncesjom, jakie Rosja uzyska od syryjskiego prezydenta – zwłaszcza gdy utrzyma się on przy władzy. Bombardując amerykańskich protegowanych w Syrii, Rosja może – po drugie – negocjować z Amerykanami koncesje dla swoich protegowanych na Ukrainie, w zamian za obietnicę większej elastyczności w operacjach swojego wojska. Po trzecie – Europa coraz bardziej zaniepokojona najazdem „uchodźców”, przymknie oko na wszystko, co pozwoli ten najazd zatrzymać albo przynajmniej – pozbawić humanitarnego pretekstu. Dlatego Nasza Złota Pani właśnie powtórzyła pogląd, że takie sprawy trzeba rozwiązywać w porozumieniu z Rosją – co oznacza potwierdzenie nawrócenia Niemiec na linię polityczną kanclerza Bismarcka. W tej sytuacji saudyjskie pogróżki, że popchną na Rosję czeczeńskich terrorystów, są dla prezydenta Obamy trochę kompromitujące, bo od światowego przywódcy, zwłaszcza w świętej wojnie z terroryzmem, wymaga się trochę większej wiarygodności.

Polski ksiądz Krzysztof Charamsa urzędujący w Watykanie przyznał, że jest homoseksualistą i ma partnera. To pierwsze takie wystąpienie w historii.

Ksiądz: Jestem gejem

Fot. Materiały prasowe prod. filmu „Artykuł osiemnasty”

olski ksiądz powiedział, że jest „dumnym i szczęśliwym księdzem gejem”. Przyznał też, że odwagi do ujawnienia się dodał mu jego ukochany i narzeczony Eduardo, który jest Katalończykiem. Ksiądz utrzymuje, że decyzję o swoim wystąpieniu podjął spontanicznie, przyznał jednocześnie,

że już niedługo po polsku i po włosku ukaże się jego książka, w której pisze o swoim homoseksualizmie. – Dalszy los ks. Charamsy zależeć będzie od jego postawy i przyjęcia upomnień ze strony zwierzchnika – tłumaczył Michał Poczmański, adwokat kościelny i spec. od prawa kanonicznego – czytamy na wyborcza.pl. (sz) reklama

| ze świata

reklama

12 z wielkiej brytanii Goniec

News Dożywocie dla 15-latka

Aktywni seniorzy z Cork

Od czerwca tego roku w Cork realizowany jest projekt aktywizacji obywatelskiej skierowany do polskich seniorów – Flying Seniors. Każdy jest tu mile widziany.

15-latek został skazany przez sąd w Manchesterze na dożywocie za podżeganie do terroryzmu. Nastolatek przyznał się do zachęcania do ataku podczas obchodów rocznicy lądowania australijskich wojsk na tureckim półwyspie podczas I wojny światowej. Chłopak miał wymienić ponad trzy tysiące wiadomości z nastolatkami z Australii, przygotowując plan napadu na policjanta podczas rocznicowej parady.

Itaka poszukuje Osoby te są poszukiwane na prośby ich rodzin przez ITAKĘ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych. Ktokolwiek widział zaginionych, lub ma jakiekolwiek informacje o ich losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ pod całodobowym numerem 0048 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Informatorom gwarantuje się anonimowość.

Przemysław Łukasz Spaliński 32 lata, wzrost: 172 cm, oczy: niebieskie, ostatnie miejsce pobytu: Londyn, zaginął: 14 września 2014 r.

Bartosz Krawczyk 23 lata, wzrost: 178 cm, oczy: brązowe, ostatnie miejsce pobytu: Nottingham, zaginął 15.06.2015 r. 9 października 2015

>>Elżbieta Królik rojekt ma dwa główne cele – pierwszy z nich to edukacja wyborcza i zachęcanie Polaków żyjących i mieszkających w Irlandii do tego, aby rejestrowali się do irlandzkiego spisu wyborców. Niestety – nadal sporo naszych rodaków nie korzysta ze swoich uprawnień i nie bierze udziału w wyborach lokalnych do rad miasta. Dlatego też spora część naszych rodaków żyjących w Irlandii nie jest postrzegana przez władze jako pożyteczny głos wyborcy, o który należy zabiegać. Do oddania głosu zachęcają sami seniorzy, którzy przeszli 10-tygodniowe szkolenie, podczas którego dowiedzieli się jak wygląda system polityczny w Irlandii, jak wyglądają wybory w Irlandii, dlaczego ważne jest, aby rejestrować się do spisu i brać udział w głosowaniu.

Obecnie rozpoczynają oni przygotowania zgodne z modelem Train the Trainer, by móc przekazywać tę wiedzę dalej – swoim bliskim, osobom z najbliższego otoczenia, ale również podczas zaplanowanych wyjazdów do Limerick i Dublina. Drugim celem projektu jest właśnie aktywizacja seniorów poza granicami Cork, głównie w Dublinie i Limerick (do Limerick wybiorą się 31 października, do Dublina – 7 listopada). Podczas spotkań opowiedzą m.in. o swojej grupie „Kawa czy Herbata”, a także o tym, jak ważna jest aktywizacja seniorów. Specyfika aktywizacji seniorów jest bliska Centrum Together-Razem, które od roku 2011 prowadzi, jako jedna z pierwszych organizacji polonijnych w Europie, grupę aktywności osób starszych zwaną „Kawa czy Herbata”. Jej uczestnicy przez ostatnie cztery lata angażowali się w takie aktywności, jak poznawanie kultury irlandzkiej, pielęgnowanie kultury polskiej czy

doroczne akcje sprzątania plaż w Irlandii. Działalność grupy pokazuje innym seniorom przybywającym do Irlandii, że mogą skutecznie angażować się w życie społeczne, mogą pielęgnować swoje pasje i rozwijać nowe, mogą korzystać ze swoich umiejętności i dzielić się nimi z innymi.

Zatruta Tamiza Trzy czwarte ryb pływających w londyńskiej rzece jest zatrute plastikiem – ujawnili naukowcy z Uniwersytetu Holloway. – Ludzie wyrzucają plastik do kosza albo na ulice, skąd często wiatr zwiewa je do rzeki – mówi autor badań dr Dave Morritt w rozmowie z BBC News. Rokrocznie z Tamizy wyłowionych zostaje 400 ton śmieci, a wśród nich plastikowe butelki, worki, zabawki.

Koniec bezpłatnych reklamówek w marketach

Polska wystawa

W angielskich supermarketach nie otrzymamy już darmowych reklamówek – od poniedziałku opłata za nie wynosi 5 pensów. Wprowadzenie płatnych torebek ma ograniczyć ich wykorzystywanie, a także zmniejszyć ilość odpadów nawet o 80 proc. Małe, lokalne sklepy są zwolnione z pobierania opłat.

Biblioteka Polska POSK w Londynie i Zrzeszenie Polskich Artystów Plastyków w Wielkiej Brytanii (APA) zapraszają na wystawę pt. „Jak maluję, jestem szczęśliwa. Janina Baranowska”. Ekspozycję można będzie oglądać od 19 października do 5 listopada w Galerii POSK w Londynie.

Opublikowano listę 10 miast w UK, w których dochodzi do największej liczby włamań. Z raportu wynika też, że co trzecia osoba może stać się oﬁarą podobnego przestępstwa.

Ofiary bez szans?

Fot. Shutterstock

a pierwszym miejscu zestawienia uplasowało się Newcastle, tuż za nim znalazło się Brighton, Leeds i Manchester – informuje express. co.uk. W pierwszej dziesiątce jest również Edynburg, Liverpool, Londyn, Nottingham, Southampton. Zestawienie zamyka natomiast szkockie Glasgow. Jak czytamy na portalu, badania pokazały, że wiele ofiar włamań nie wierzy, że sprawcy mogą zostać złapani. Świadczy o tym fakt, że na policję zgłaszanych jest zaledwie 78 proc. przypadków. Z danych wynika również, że zaledwie jeden na ośmiu właścicieli

okradzionych domów odzyskuje chociaż część zrabowanych rzeczy. Tylko kilkanaście proc. spraw kończy się też całkowitym sukcesem – ukaraniem przestępców i odzyskaniem mienia. Mimo tych niekorzystnych statystyk, zaledwie 43 proc. domów w jakikolwiek sposób chronionych jest przed włamaniem. Badania pokazały również, że choć alarmu przeciwwłamaniowego trudno nie usłyszeć, to nawet 60 proc. sąsiadów ignoruje taki dźwięk. Zaledwie 1,9 proc. osób właściwie reaguje na sygnał i powiadamia policję. (ml)

Od 1 października w Wielkiej Brytanii obowiązuje nowe prawo dla konsumentów. Dzięki niemu klienci mają większy komfort zakupów.

Więcej praw dla klientów Przepisy umożliwiają klientowi ubieganie się o pełen zwrot kosztów za produkt niespełniający jego oczekiwań do 30 dni od momentu zakupu. Jak zauważają brytyjskie media – to największa jak dotąd zmiana w prawie konsumenckim na terenie Wielkiej Brytanii. Przepisy mają obowiązywać wszystkie produkty, które nie działają tak, jak powinny lub są popsute. Prawo dotyczy też produktów z tzw. rynku wtórnego, czyli kupione od kogoś czy w ramach wyprzedaży garażowej, a także plików cyfrowych – na przykład gier, filmów, muzyki czy ebooków – zaznacza BBC.

Zgodnie z nowymi przepisami, konsumenci będą uprawnieni także do otrzymania odszkodowania, jeżeli zakupiony przez nich produkt wróci z naprawy wadliwy. Będzie to możliwe nawet wtedy, gdy zostanie przekroczony termin 30 dni od dnia zakupu. Obecne przepisy nie precyzują tego terminu, a dana rzecz może być odsyłana przez producenta w nieskończoność. – Nowe przepisy ułatwią ludziom zrozumienie i korzystanie ze swoich praw w zakresie dóbr lub usług, które kupują – mówi Gillian Guy, dyrektor wykonawczy Citizens Advice. (ml, sz)

| z wielkiej brytanii 13 reklama

14 z wielkiej brytanii

Zgodnie z zasadami

Z Maciejem Klinowskim, zawodowym doradcą Health & Safety pomagającym polskim przedsiębiorcom w UK, rozmawia Joanna Szmatuła.

Jest pan pierwszym w Anglii doradcą Health & Safety skoncentrowanym na polskich przedsiębiorcach. To znaczy, że do tej pory polscy przedsiębiorcy korzystali tylko z pomocy angielskich doradców? – Niestety, nie do końca. Czyli pracują bez przestrzegania tych zasad? – Czasem się tak zdarza. Często przedsiębiorcy wychodzą z założenia, że będą się martwić dopiero gdy coś się stanie. Dlatego zależy mi nie tylko na samych procedurach i szkoleniach, ale i na zmianie mentalności. Wszystkim pracodawcom powinno zależeć na tym, żeby osoby, które są u nich zatrudnione, były w pełni bezpieczne. Tak naprawdę dziś prawidłowe zarządzanie Health & Safety nie jest jedynie obowiązkiem, a jednym z aspektów konkurencyjności biznesu. Firma jest wtedy lepiej postrzegana na rynku? – Tak, bo jest wtedy firmą, która dba o swoich pracowników, klientów i każdego, kto może być w jakikolwiek sposób zależny od jej działalności. Jest też postrzegana jako firma odpowiedzialna, godna zaufania, a więc bardziej atrakcyjna i przekonująca dla potencjalnych klientów. W takim razie dlaczego ten obszar jest traktowany w sposób dość marginalny? – Z moich obserwacji wynika, że w przypadku kultury prowadzenia biznesu jesteśmy daleko za Brytyjczykami. Zdarza się, że nawet większe firmy nie do końca wiedzą, jak zajmować się tym obszarem. A przecież wszystkim – niezależnie od wykonywanej działalności – powinno zależeć na przestrzeganiu norm bezpieczeństwa. Niestety, jeśli komuś się udało założyć tu biznes, to na początku skupia się na kosztach, produkcji itp., nie myśląc o Health & Safety. To znaczy, że wielu przedsiębiorców nawet nie wie, że powinno zająć się tym obszarem? – Tak, wielu dowiaduje się dopiero podczas kontroli lub – co gorsza – gdy coś się stanie i trzeba wypłacać odszko9 października 2015

dowanie. Nie byłoby tego, gdyby nie wcześniejsza ocena ryzyka czy trening pracowników. Proszę pomyśleć choćby o restauracjach – produkcja i serwowanie jedzenia to ogromna odpowiedzialność społeczna pod względem bezpieczeństwa żywności. W każdym przedsiębiorstwie powinien być więc ktoś odpowiedzialny za obszar Health & Safety. Niestety, nie każdy uczy się na cudzych błędach – znam wiele firm, w których zaniedbania w tej dziedzinie doprowadziły do poważnych kłopotów. A przecież korzyści płynące z posiadania sprawnie działającego i udokumentowanego systemu to – poza spokojem – większa produkcja, brak strat, wysoka motywacja pracowników czy zniżki na ubezpieczenia. Co w przypadku, gdy szef nie przestrzega przepisów bezpieczeństwa, a jest np. prezesem firmy budowlanej? Tu chyba trudno o jakiś kompromis. – Trzeba pamiętać, że nawet jeśli jest on specjalistą w swojej dziedzinie, to wcale nie musi się znać na bezpieczeństwie. Warto też mieć na uwadze, że „budowlanka”, jako dziedzina przemysłu, jest

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA

ORAZ WYTYCZNE DOTYCZĄCE INTERESUJĄCEJ NAS BRANŻY MOŻNA ZNALEŹ Ć NA STRONIE HEALTH & SAFETY E XECUTIVE (HSE.GOV. UK) – CZYLI BRYTYJSKIEGO INSPEK TORATU PRACY. jedną z jego najniebezpieczniejszych gałęzi – mamy tu największy odsetek wypadków. Podobnie jest w przypadku elektryki, prac z wykorzystaniem maszyn czy środków fizycznych, czy innych prac fizycznych. Jednak nawet w tak pozornie bezpiecznym miejscu jak zaciszne biuro, pracownicy narażeni są na utratę wzroku, stres oraz zaburzenia układu mięśniowo-kostnego. Dlatego nie powinno tu być mowy o kompromisie. Zasada jest jedna – to co mamy

w regulaminie, musi być przestrzegane. W innym przypadku pracodawca może być sporo stratny. Ale to szefowie, managerowie są odpowiedzialni za to, by te regulacje były przestrzegane. Mimo to w wielu firmach jest do nich dość luźne podejście. – W firmach każdy z działów ma inne wymagania, co chwila pojawiają się wyzwania związane z budżetem. To wszystko musi być jednak zgodne z interesem firmy, a prawo wymaga jeszcze, by to było w zgodzie z przepisami. Dlatego zdarza się, że do niektórych zmian trudno przekonać pracodawcę. Wtedy właśnie do akcji powinna wkroczyć osoba, która pomoże znaleźć złoty środek. Trzeba cały czas pamiętać, że nie można narażać swoich pracowników, klientów, kontraktorów, ani nikogo innego, a z drugiej strony – nie można działać na szkodę inte-

resów firmy. Trzeba to wszystko jakoś wypośrodkować. Często spotyka się pan z łamaniem zasad Health &Safety? – Muszę przyznać, że zdarza się to nagminnie, zwłaszcza tu, w Londynie. Co ciekawe, bardzo często łamane są te najbardziej podstawowe zasady, jak np. sprzedawanie nieświeżej żywności w sklepach czy brak sprawdzania sprzętu. Największą jednak bolączką jest to, że firmy, które są w gorszej sytuacji zaczynają ciąć koszty – i zaczynają od bezpieczeństwa. Powinny jednak wiedzieć, że mogą na tym znacznie więcej stracić. Polacy muszą się pod tym względem nauczyć perspektywicznego myślenia oraz proaktywnych, zapobiegawczych zachowań. więcej o działalności Macieja Klinowskiego na stronie: www.practipol.com

18 z wielkiej brytanii reklama

Zarobki

bez tajemnic Broker, pilot, kelnerka, świetliczanka – takie zawody znalazły się na liście najlepiej i najgorzej płatnych w Wielkiej Brytanii? A na którym miejscu plasuje się twoja profesja? >> Sonia Grodek ajlepszym zawodem na liście okazał się broker ze średnimi zarobkami rzędu 133 tys. funtów rocznie. – Myślę, że chodzi o brokerów giełdowych. Ubezpieczeniowi raczej nie mogą liczyć na takie pieniądze – śmieje się 35-letni Marcin, który jest brokerem w jednej z polskich agencji ubezpieczeń w Londynie. Broker giełdowy kupuje akcje i obligacje, często zarabiając w ciągu kilku chwil setki tysięcy funtów. Jednak najlepsze lata przedstawiciele tej branży mają już za sobą. Do czasu kryzysu brokerzy byli prawdziwymi „bogami”. Gdy finansowa bańka pękła, wielu z nich straciło pieniądze całego życia, pracę, a często nawet życie, bo przez branżę przetoczyła się fala samobójstw. Spokojniejsze życie ma broker ubezpieczeniowy. – Głównie pracuję z klientami indywidualnymi, którym doradzam, gdzie i jak powinni się ubezpieczyć. Myślę, że zarabiam nieco powyżej średniej krajowej – wyjaśnia Marcin. – Na większe zarobki mogą liczyć ci, którzy ubezpieczają firmy i spółki. Taka osoba np. obsługuje ubezpieczenie wielkiego stadionu opiewające na kilkaset milionów funtów. Prowizja od tylko jednego zlecenia (zwykle 10-20 proc.) może więc starczyć na cały rok życia – opowiada.

Dziecięce marzenie

Na kolejnych miejscach listy znaleźli się dyrektorzy (finansowi, IT, marketingu), którzy zarabiają od 107 do 87 tys. funtów rocznie. W Wielkiej Brytanii pracuje dziś ponad 200 tys. takich specjalistów. Trzecie miejsce zajmuje zawód, o którym marzy większość dorastających chłopców. Chodzi o zarabiającego ponad 90 tys. funtów rocznie pilota. – Nie zamieniłbym swojej pracy na żadną inną – śmieje się 40-letni Konrad z Londynu, który pracuje jako pilot w jednej z największych europejskich linii. Do branży 9 października 2015

trafił z Politechniki Rzeszowskiej, gdzie uczył się na kierunku pilot lotnictwa cywilnego. Później zdobywał kolejne uprawnienia i pracował w polskich liniach lotniczych. Z nich trafił do tanich linii, a po pięciu latach przeniósł się do Londynu. – W Wielkiej Brytanii trzeba zdobyć licencję Airline Transport Pilots Licence w Air Service Training. Można też uczyć się prywatnie np. przy liniach lotniczych, jednak kosztuje to słono – ok. 60 tys. funtów – wyjaśnia. Uzyskanie pełnej licencji (Frozen-ATRL) pochłania duże koszty i może trwać wiele lat, a odpowiedzialność za pasażerów jest olbrzymia, dlatego linie wciąż walczą o dobrych kandydatów. W Wielkiej Brytanii pracuje dziś osiem tysięcy pilotów, jednak niewielu jest takich przed trzydziestym rokiem życia. Ale są i równie dobrze płatne zawody związane z lotnictwem, które nie wymagają aż takich poświęceń. Kontrolerzy lotów to mało popularny zawód, który znalazł się na dziewiątym miejscu najlepiej płatnych.

Liczą się napiwki

A jak wygląda koniec listy? Otwierają ją pracownicy barów. Zarobki barmanów są bardzo niejednorodne. W pubie w małym miasteczku może to być bardzo niewdzięczna praca: siedem funtów za godzinę, praca do świtu i tylko w niektóre dni tygodnia. Jednak już w centrum Londynu może się okazać, że barman to jeden z lepszych zawodów. – W weekend w jedną noc z napiwków mogę dostać 100, a czasem nawet kilkaset funtów. Ludzie są pijani i szastają pieniędzmi. Często przychodzą ze znajomymi i chcą się popisać tym, jaki mają gest. Z pracy dwa dni w tygodniu utrzymuję się na dobrym poziomie – wyjaśnia 22-letnia Angelika, która pracuje jako barmanka w modnym klubie w samym centrum miasta. Jeszcze lepiej mają w takich lokalach kelnerki. – Napiwek w wysokości 5-10 proc. zamówienia to dla większości klientów coś oczywistego. Proszę sobie więc policzyć, ile mogę dostać, gdy rachunek wynosi

Fot. Shutterstock

| z wielkiej brytanii 19

W weekend w jedną noc z napiwków mogę dostać 100, a czasem nawet kilkaset funtów. ANGELIKA, BARMANKA kilkaset funtów... – wyjaśnia Monika, koleżanka Patrycji.

Ciężka praca

Oczywiście tak jest tylko w najbardziej luksusowych miejscach. W tych drugorzędnych lokalach, kelnerka faktycznie nie może liczyć na więcej niż siedem funtów za godzinę. Praca w ekskluzywnym miejscu to też duża rywalizacja pomiędzy obsługą. – Wiem, że na moje miejsce są tysiące kandydatów. Może to brzmi śmiesznie, ale praca barmana w dobrym miejscu naprawdę jest na wagę złota – wyjaśnia Angelika. – Ludzie wyobrażają sobie, że mogę pić w pracy i w zasadzie niewiele robię. To nie tak. Od 20 do 4 rano naprawdę nie mam nawet minuty dla siebie. A przy tym muszę cały czas wyglądać super, rozmawiać z klientami, być wesoła i przystępna nawet, jeśli oczy zamykają mi się ze zmęczenia. Taka praca wykańcza – wyjaśnia. Do pracy barmana

wystarczy kontaktowość, odpowiedzialność i doświadczenie w gastronomii. Najgorzej mają osoby z zaplecza baru. – Im więcej gości, tym lepsze napiwki dla kelnerek czy barmanów, ale my nic z tego nie dostajemy. To bardzo ciężka i stresująca praca. Jestem na nogach codziennie do 4-5 rano. Szefowie potrącają nam z wynagrodzenia za zbity talerz czy źle umytą patelnię – opowiada 40-letni Olek, który pracuje na zmywaku orientalnego lokalu w Leeds i zarabia 6,40 funta za godzinę.

Biedna świetliczanka

Jeszcze niżej na liście znaleźli się care escorts, czyli pracownicy społeczni, którzy asystują osobom niepełnosprawnym czy starszym w drodze na rehabilitację i do lekarza. Tu tempo jest zdecydowanie mniejsze niż w pracy barmana w nocnym klubie – wystarczy sprawdzać, czy nasz podopieczny bezpiecznie dotrze na

miejsce. Jeszcze mniej dostają playworkers, czyli odpowiednik polskich świetliczanek. Zwykle jednak pracują zaledwie 3-5 godzin dziennie. Do podjęcia takiej pracy nie potrzeba kwalifikacji. Niekiedy pracodawcy proszą o zaświadczenie o doświadczeniu w opiece nad dziećmi. Może to być nawet wolontariat czy np. opieka nad młodszymi dziećmi na obozie harcerskim. Najgorzej opłacani w Wielkiej Brytanii okazali się pracownicy do przeprowadzania dzieci przez jezdnię. Tu jednak niskie zarobki nie dziwią, bo pracę wykonuje się zaledwie 1-3 godz. dziennie. – Wiem, że chodzenie w kamizelce i z napisem „STOP” nie brzmi jak praca marzeń – śmieje się 30-letni Tomek z Łodzi, który taką pracę wykonuje w jednej z małych miejscowości pod Londynem. – Pozwala jednak dorobić kilkaset funtów miesięcznie. Wieczorami pracuję jako stróż, więc dodatkowy zastrzyk gotówki daje mi „wyciągnąć” całkiem niezłą pensję – wyjaśnia. Aby dostać taką pracę, wystarczy sprawdzać ogłoszenia w urzędach pracy, szkołach czy lokalnym councilu. Nie ma wymagań formalnych, choć na pewno przyda się dobra organizacja, cierpliwość i umiejętność pracy z dziećmi.

Najlepiej opłacane zawody 1. Brokerzy 2. Dyrektorzy firm 3. Piloci i inżynierowie lotnictwa 4. Dyrektorzy marketingu 5. Dyrektorzy IT

£133,677 £107,703 £90,146 £82,962 £80,215

Najgorzej opłacane zawody 1. Osoby przeprowadzające przez jezdnię 2. Playworkers 3. Care escorts 4. Obsługa barów 5. Kelnerzy

£3,394 £6,922 £7,244 £7,404 £7,554

źródło:thisismoney.co.uk

Czekamy na Twój komentarz

20 kryminał

Dzwoneczek śmierci

Chłopczyk miał okaleczone uda i oskórowane genitalia. Brzuch dziecka podpisany był literą „M” przy pomocy brzytwy. Policja stwierdziła, że morderca musiał wrócić na miejsce zdarzenia już po uduszeniu oﬁary – okaleczeń dokonano później. >> Anna Dobiecka

ażde miasto ma taką dzielnicę: nieatrakcyjna okolica, odrapane domy, zaniedbane mieszkania socjalne. Zwykle w takich miejscach kwitnie przemoc, kradzieże, napady. Na akty wandalizmu nikt nie zwraca nawet uwagi. Jak również na dzieci biegające bez opieki. Podobnie wyglądała dzielnica Scotswood w Newcastle upon Tyne 47 lat temu.

„Zobaczyć się z Martinem”

25 maja 1968 r. 4-letni Martin Brown bawił się w pobliżu swojego domu.

reklama

9 października 2015

Grzebał sobie patykiem w ziemi. Mniej więcej kwadrans po trzeciej zniknął z oczu opiekunom. Zaledwie 15 minut później został znaleziony przez kilku chłopaków zbierających drewno. Jego ciało leżało w budynku przeznaczonym do rozbiórki, niedaleko domu. Przerażeni chłopcy zaalarmowali robotników pracujących na pobliskiej budowie. Mężczyźni pamiętali Martina, ponieważ tego samego dnia rano częstowali go ciastkami, kiedy przyszedł pooglądać koparkę. Próbowali reanimować malca. Zadzwonili po policję.

Policjanci nie znaleźli na ciele chłopca śladów przemocy: żadnych sińców po duszeniu czy uderzeniach. Odkryto tylko pustą buteleczkę po aspirynie. Stwierdzono więc, że jeśli chłopiec zjadł wszystkie tabletki, to musiały mu zaszkodzić. Śmierć uznano więc za nieszczęśliwy wypadek i sprawą nikt się dalej nie interesował. Całe miasto było poruszone. Pomstowano na niedostateczne zabezpieczenie terenu rozbiórki, na policję, władze miasta i opiekę społeczną. Rodzice ostrzegali dzieci przed niebezpiecznymi zabawami. I absolutnie nikt nie zwracał uwagi na dwie plączące się po ulicach, podekscytowane dziew-

czynki, które skwapliwie podsłuchiwały złorzeczeń dorosłych. W pewnym momencie jedna z nich, 10-letnia Mary Flora Bell zastukała do drzwi zrozpaczonej matki Martina. Uśmiechnięta zapytała, czy może zobaczyć się z Martinem. Na odpowiedź matki „Nie, misiu, Martin nie żyje”, odparła „Wiem, że nie żyje. Chciałam zobaczyć go w trumnie”.

Wiadomość od mordercy

Dwa dni po śmierci Martina w poniedziałek rano, gdy wychowawcy żłobka Woodlands Crescent przybyli na miejsce pracy, zastali je zdemolowane. Sprzęt i zabawki były porozrzucane, a środki czystości porozlewane.

| kryminał 21

Fot. Shutterstock

Jednak najbardziej niepokojące były zostawione przez wandali notki: „morduję, więc mogę wracać”, czy „zamordowałyśmy Martina Browna, pieprzcie się gnoje”. Policja potraktowała notki jako dowcip. Mijały tygodnie, rok szkolny się skończył i dla miejscowych dzieciaków nadszedł czas wakacji. Snuły się więc po ulicach, wystawały w bramach, grały w piłkę, kłóciły się, a czasem biły. 31 lipca 3-letni Brian Howe nie wrócił do domu na kolację. Wysłano po niego jego starszą siostrę. – Szukasz Briana – zagadnęły ją siedzące na murku koleżanki, Mary i Norma. – Pomożemy ci. Dziewczynki obeszły sąsiednie ulice i podwórka, nawołując chłopczyka. Briana jednak nie odnaleziono. Rodzice zadzwonili na policję. Policjanci odnaleźli ciało Briana dopiero przed północą. Przykryte trawą leżało wśród fragmentów betonowych prefabrykatów. Funkcjonariusze przeżyli szok. Dziecko zostało uduszone. Na udach malca widniały rany kłute, genitalia częściowo oskórowano, na brzuchu wycięto żyletką lub brzytwą literę „M”. Późniejsze badania wykazały, że była to litera „N”, którą ktoś później przerobił na „M”. Okaleczenia powstały już po śmierci. W

pobliżu zwłok znaleziono zniszczone nożyce i obcięte włosy chłopca. – Wyglądało to tak, jakby morderca się bawił – podsumował makabryczny widok prowadzący sprawę inspektor James Dobson. W Scotswood zagotowało się. Przerażeni rodzice przestali wypuszczać dzieci na ulicę. I zastanawiali się czy śmierć 4-letniego Martina w maju była na pewno nieszczęśliwym wypadkiem. Policja zaczęła prowadzić dochodzenie, przepytując nawet 3-letnie dzieci. Gdy trafili na 11-letnią Mary, dziewczynka wydawała się im ostrożna i grała twardą, a przy tym wyraźnie kłamała. Natomiast jej przyjaciółka, Norma, sprawiała wrażenie podekscytowanej morderstwem i wciąż się uśmiechała. Inspektorowi Dobsonowi zapaliła się czerwona lampka, gdy Mary zeznała, iż „jakiś chłopak”, którego zna z widzenia, bawił się zniszczonymi srebrnymi nożycami. Dziewczyna nie mogła wiedzieć o nożycach, jeśli nie była na miejscu zbrodni, ponieważ ten szczegół policja zataiła. Gdy okazało się, że „jakiś chłopak” miał alibi, policjanci od razu poczuli, że mają trop. Dyskretna obser-

wacja dziewcząt i wywiad ukazały wiele makabrycznych szczegółów: Mary próbowała najpierw dusić koleżankę, a później siostrę Normy, aż musieli interweniować dorośli. Dziwnym trafem znalazła się też obok 3-letniego chłopca z rozbitą głową, który spadł z murku (później przyznała się, że go zepchnęła). Mary też kilkakrotnie ogłosiła publicznie, że jest morderczynią, ale nikt do tej deklaracji nie przywiązywał wagi, ponieważ zwykle lubiła zmyślać. Za konduktem żałobnym Briana biegła w podskokach, śmiała się radośnie i zacierała ręce. Ten ostatni fakt otworzył oczy Dobsonowi, który uświadomił sobie, że gdyby poważnie potraktował śmierć Martina, zdemolowanie żłobka i zostawione tam notatki oraz przeanalizował dziwne zachowania Mary, do pogrzebu Briana by nie doszło.

Czy mogą mnie powiesić?

Przyduszona przez inspektora Norma przyznała, że Mary przyszła do niej pochwalić się, iż udusiła Briana i zaprowadziła ją na plac za torami, aby pokazać ciało. Gdy Norma zobaczyła chłopczyka, wiedziała, że nie żył. Śledczy nie tracili czasu i w środku nocy przywieźli Mary na komisariat. Dziewczynka robiła pogardliwe miny i do niczego się nie przyznawała. – Norma kłamie.

Zawsze chce mnie wpędzić w kłopoty – oświadczyła. Po nocy spędzonej w areszcie zmiękła i zeznała, że była przy śmierci Briana, ale winą za tę zbrodnię obarczyła Normę. Siebie przedstawiała jako osobę próbującą zapobiec tragedii. – Próbowała uciąć mu nogę i ucho, ale nożyce były tępe – tak brzmiało jedno ze zdań opisujących działania Normy po zabiciu Briana. Dobson nie dał się nabrać. Oskarżył Mary o zamordowanie Briana Howe’a. Aresztował również Normę i obie 11latki osadzono w policyjnym areszcie w Newcastle West End, gdzie czekały na proces. Badania psychiatryczne pozwoliły zdiagnozować u Normy lekki niedorozwój, natomiast u Mary typowe cechy osobowości psychopatycznej. Kiedy funkcjonariusze więzienni poznali ją bliżej, określili ją słowami: inteligentna, pewna siebie, bezczelna i przerażająco bezpośrednia. Przyłapana na duszeniu kota na spacerniaku wyjaśniła zdumionemu strażnikowi: – Ależ on nic nie poczuje. Lubię ranić małe stworzenia, które nie mogą się bronić. Rozprawa odbyła się w październiku tego samego roku. Oprócz oskarżenia o zamordowanie małego Briana Mary i Norma odpowiadały też za śmierć Martina Browna. Prokuratura zdołała ustalić, że obu zabójstw dokonała ta sama osoba. Na ciałach obu ofiar znaleziono szare nitki – pochodziły z sukienki Mary Bell. Wyrok zapadł po dziewięciu dniach procesu. Mary uznano winną, lecz zmieniono kwalifikację czynów z morderstwa na zabójstwo ze względu na jej psychopatyczną osobowość. Osadzono ją w Red Bank, nowo powstałym poprawczaku dla chłopców o zaostrzonym rygorze, a po skończeniu 16 lat – w półotwartym więzieniu dla kobiet. Zwolniono ją warunkowo w 1980 r. Gdy zaszła w ciążę poddano w wątpliwość, czy zabójczyni dwójki dzieci powinna mieć możliwość zostać matką, Mary walczyła jednak zacięcie o prawo do zatrzymania dziecka, które urodziło się w 1984 r. Mary twierdzi, że po urodzeniu córki zyskała nową świadomość swoich zbrodni. Pozwolono jej zatrzymać dziecko, ale znajdowało się ono pod opieką kuratora do 1992 r. Dziś, pod zmienionym nazwiskiem Mary od kilku lat jest już babcią. Czy kiedykolwiek opowie wnukom historie ze swojego dzieciństwa?

Czekamy na Twój komentarz

22 koncert

DZIEWCZYN Fot. Paweł Deska

DAWNE PRZEBOJE I KOMPOZYCJE Z OSTATNIEJ PŁYTY, UTWORY POPULARNE I TE MNIEJ ZNANE. TO WSZYSTKO W FERII ŚWIATEŁ, BARWNYCH STROJÓW, MISTYCZNEJ ATMOSFERY. DZIEWCZYNA SZAMANA ZAWITAŁA DO LONDYNU, A JEJ KONCERT W KOŚCIELE UNION CHAPEL ROZGRZAŁ PUBLICZNOŚĆ. 9 października 2015

| koncert 23

NA SZAMANA CZYLI W KOSMICZNEJ ODYSEI >> Dariusz Dzikowski ceniczna osobowość, charyzma, ciekawy głos. Tego nie sposób jej odmówić. Podobnie jak ciekawych pomysłów sprawiających, że koncerty Justyny Steczkowskiej to prawdziwe show. Podobnie było w Londynie. Przerost formy nad treścią? Niekoniecznie, bo tej ostatniej nie brakowało. – Płyta „Anima” jest bardzo osobistym projektem, w pewnym sensie przełomowym w mojej karierze. Opowiada o człowieku w kontekście wszechświata, o tym, czego nie można dotknąć, zobaczyć, zmierzyć, ale co istnieje w każdym z nas i jest niepodważalną istotą w nas samych – mówiła artystka o swoim ostatnim krążku, z którego piosenki rozbrzmiały podczas dzisiejszego wieczoru.

Zdrada, krew, łzy

To jeden z najciekawszych architektonicznie budynków w Londynie. I ważna pozycja na artystycznej mapie miasta. W ubiegłym roku kościół Union Chapel, usytuowany w pobliżu stacji metra Highbury&Islington, został laureatem Londyńskich Nagród Muzycznych, jako ulubione miejsce koncertów w brytyjskiej stolicy. Nieprzypadkowo, znakomita akustyka i nastrój tego pochodzącego z początku XIX wieku obiektu sprawiają, że występują tu artyści z najwyższej półki. Praktycznie na

okrągło coś się dzieje, pojawiają się też polskie akcenty. W lutym bieżącego roku wystąpiła Anna Maria Jopek, teraz zawitała kolejna gwiazda znad Wisły. Piątkowy wieczór, dochodzi godzina 19. Za chwilę organizatorzy otworzą drzwi wejściowe, pojawiają się pierwsi goście. Dużo młodych ludzi, mimo że w tym samym czasie w Londynie odbywają się inne wydarzenia. – Wybrałem Steczkowską, bo mam do niej duży sentyment. Uwielbiam jej sceniczny temperament, a przy utworze „Oko za oko” poznałem moją przyszłą żonę – opowiada pan Marek. Rozstawiony stół, można kupić płyty artystki, coś przekąsić w znajdującej się na terenie kościoła kafejce, pooglądać witraże i sklepienia Union Chapel. A także zabytkowe organy autorstwa Henry’ego Willisa, jednego z najsłynniejszych twórców tych instrumentów. Zostały one wbudowane w konstrukcję budynku, co ma sprawiać wrażenie, że sam obiekt jest ulatującą muzyką. Koncert zapowiada się szczególnie – będzie ostatnim, promującym płytę Steczkowskiej „Anima”. A już niebawem na rynek trafi jej kolejny album, zupełnie inny w treści, nagrany w cygańskich klimatach wspólnie z Bobanem Markoviciem. I kolejna trasa koncertowa. Na początek, 8 listopada, Kraków, a potem następne miasta. Jak zapowiada artystka, na scenie nie zabraknie emocji – zabawa będzie przeplatać się ze wzruszeniem, zdradą, krwią i łzami. czytaj str. 24-25

24 koncert

9 paĹşdziernika 2015

| koncert 25 Tak rysuje się przyszłość, a póki co wracamy do Union Chapel. Dochodzi 20.15, gasną światła. Za chwilę rozpocznie się „danie główne” dzisiejszego wieczoru.

Boskie Buenos

„Dziewczyna szamana”. Na początek. A potem płyną kolejne hity z repertuaru Justyny. „Za karę”, „Stu policjantów”, „Grawitacja”, „Wrogu mój”, „Oko za oko”… Część osób śpiewa razem z nią, niektórzy falują, raz po raz zrywa się burza braw. Wirujące, różnokolorowe światła, barwne kreacje zmieniane przez artystkę i ekipa Telewizji Polskiej nagrywająca całe wydarzenie. – To zaszczyt dla mnie śpiewać dla takiej publiczności, w takim miejscu – mówi Steczkowska, która rzadko koncertuje poza Polską. Chociaż w tym roku to już jej trzecia zagraniczna wyprawa, wcześniej zaliczyła trasę koncertową po Chinach, wystąpiła też w Dreźnie. Skrzypaczka, kompozytorka, autorka tekstów, aktorka, fotografka. Słowem, prawdziwa kobieta renesansu. Zagrała w kilku filmach, w paru innych śpiewała. Zajmuje się też modelingiem, często gości w różnych programach telewizyjnych – jako ekspertka, jurorka, uczestniczka. Zachwyca figurą, przygotowaniem kondycyjnym i czteroaktową skalą głosu. Decydujący dla kariery Justyny okazał się udział w muzycznym programie „Szansa na sukces” w 1994 roku. W wielkim finale zaśpiewała utwór grupy Maanam „Boskie Buenos”, a podczas festiwalu piosenki w Opolu wygrała w kategorii debiutów utworem „Moja intymność”. Od tamtej pory jest nieprzerwanie obecna na polskiej scenie muzycznej. Nagrywa kolejne płyty, zdobywa nagrody i wyróżnienia, ceniona jest zarówno przez publiczność, jak i muzycznych krytyków.

Z serca i duszy

Przemijanie, znikomość ludzkiego istnienia, transcendencja. Na pograniczu życia i śmierci, sensu bytu, poszukiwania drogi do prawdziwego spełnienia. O tym opowiada „Anima”, piosenki z tego krążka wypełniają drugą część dzisiejszego koncertu. Kompozycje utkane w nowoczesne dźwięki kosmicznej elektroniki, osadzone w odległych przestrzeniach, pobudzają wyobraźnię. – Żeby nagrać ten album musiałam przejść przez pewne rzeczy, pewnych rzeczy się nauczyć, pewne rzeczy zrozumieć, do pewnych rzeczy dojść. Oczywiście, to nie dzieje się z dnia na dzień, wymaga pracy nad sobą, nad osobistym rozwojem. Dlatego jest to opowieść, która płynie z mojego serca i duszy, bo opowiada o czymś, co czuję

i rozumiem – mówiła Justyna w jednym z wywiadów. Krążek ukazał się pod koniec listopada 2014 roku, wśród autorów tekstów są m.in. Kasia Nosowska, Ifi Ude, Julia Włodarczyk, Izabela Komoszyńska, Michał Pańszczyk. A także sama Steczkowska, która poza skomponowaniem muzyki do wszystkich utworów, napisała słowa piosenki „Nie jestem tym kim byłam”. Wokalistka podkreśla, że to bardzo osobista płyta. Osobistym przesłaniem dzisiejszego wieczoru był również zaśpiewany przez nią utwór „Boskie Buenos” z repertuaru grupy Maanam, będący rodzajem duchowego połączenia z liderką tego zespołu, Korą Jackowską. Przejmująco zabrzmiało też „Sanktuarium” – piosenka, w której Steczkowska oddaje hołd swoim rodzicom – za trud, oddanie, rodzicielską troskę. Stanisław i Danuta Steczkowscy wychowali dziewięcioro dzieci, Justyna ma pięć sióstr i trzech braci, i wszyscy w taki czy inny sposób związani są z muzyką. Jedni grają, inni śpiewają, jeszcze inni wykonują instrumenty. Dzisiejszego wieczoru w Union Chapel Justynie towarzyszyło dwoje rodzeństwa – Paweł zagrał na basie, a Krystyna na skrzypcach. ********** Ponad dwie godziny, burza braw, kolejne bisy. I sznur osób czekających na autograf artystki, pamiątkowe zdjęcie, zakup płyty. A potem długa, gwiaździsta noc. Wszechświat wydaje się bardziej oswojony i już nie tak odległy… czytaj str. 26-27

26 koncert

9 paĹşdziernika 2015

| koncert 27 Powiedzieli po koncercie: Izabela Nowak, dyrektor generalny 1MM Media/Goniec Polski organizator koncertu: – My, Goniec Polski i Sami Swoi wierzymy, że obok tego zwyczajnego szarego świata istnieje inny… Magiczny, wyjątkowy i uduchowiony… A drzwi do niego uchylają się właśnie tutaj w Union Chapel podczas naszych koncertów. Nasze artystki są absolutnie nietuzinkowe. Genialne wokale rozkwitają w tej przesyconej duchowością kaplicy i sprawiają, że podczas dwóch godzin nagle jesteśmy „po drugiej stronie lustra”. To prawdziwa uczta doznań dla koneserów. Dlatego tych, którzy są również oczarowani magią naszych muzycznych spotkań, już teraz zapraszamy 13 lutego na kolejny koncert w Union Chapel. Paweł Mes, dyrektor zarządzający firmy Sami Swoi-Przekazy Pieniężne partner strategiczny koncertu: – Justyna Steczkowska to profesjonalistka, z takimi osobami dobrze się współpracuje. Ostateczny efekt ocenia publiczność, a reakcje ludzi podczas koncertu i długi aplauz po jego zakończeniu świadczą o tym, że był to strzał w dziesiątkę. Dzisiejsze wydarzenie jest dalszym ciągiem tego, co robimy od kilku lat. Chcemy pokazywać polską kulturę z najwyższej półki – dla zakotwiczonych na Wyspach rodaków, a jednocześnie promując w ten sposób nasz kraj wśród Anglików. Sam zaprosiłem na koncert kilku z nich i nie kryli zadowolenia z poziomu imprezy. Ten kierunek będziemy kontynuować dalej. Cieszy duża liczba młodych ludzi zgromadzonych w Union Chapel, mimo że w takim mieście jak Londyn rozrywek nie brakuje. Reakcja publiczności pokazuje, że warto podwyższać poprzeczkę. Jacek Osior, gitarzysta współpracujący z różnymi formacjami, m.in. Orkiestrą Na Zdrowie Jacka Kleyffa: – Na pewno ciekawy koncert, chociaż mam wrażenie, że po znakomitej pierwszej części, w drugiej emocje nieznacznie opadły. Może był lekki przerost treści nad formą, może trochę za dużo przebierania się, chociaż z drugiej strony ubiory zostały znakomicie dopasowane do ducha tego występu. To są jednak szczegóły, biorąc pod uwagę całość – piękny głos Justyny i jej scenicz-

na osobowość w pełni zabłysły w tym niesamowitym miejscu. Po kapitalnym koncercie Anny Marii Jopek i obecnym Steczkowskiej w przyszłości w Union Chapel chciałbym zobaczyć Kayah. To byłaby fajna kontynuacja tego cyklu. Agata Tanistra, projektantka kapeluszy: – Dwie godziny minęły błyskawicznie, czułam się trochę jak w innym wymiarze. Justyna emanuje pozytywną energią, której przepływ był bardzo odczuwalny. Do tego stopnia, że widziałam pary obejmujące się czule i patrzące sobie w oczy ze wzruszenia podczas kolejnych utworów. Ja od ponad 20 lat mieszkam poza Polską, wcześniej nie znałam tej artystki, ale zainteresowałam się nią po tym, jak usłyszałam utwór „To mój czas” na You Tube. I nie żałuję, ten koncert był prawdziwą ucztą, dopełnieniem występu Orkiestry Filharmonii Londyńskiej, na jakim byłam kilka dni wcześniej w Kensington Palace. Wojciech Sobczyński, rzeźbiarz: – Od lat śledzę karierę Steczkowskiej, szczególnie jej pierwsza płyta zrobiła na mnie duże wrażenie. Podczas dzisiejszego koncertu było dużo mistycyzmu, odwoływania się do tego, jak powinien wyglądać idealny świat, a mniej rzeczywistego stąpania po ziemi. Osobiście wolę klimaty bardziej osadzone w realiach, odnoszące się do wydarzeń współczesności. Niemniej Justyna, nawet jako egipska królowa, ma w sobie dużo charyzmy i scenicznej wyrazistości. Atmosferę wzbogacała obecność gościa specjalnego – trębacza Ziuta Antoniego Gralaka, członka legendarnej grupy Tie Break. Cały wieczór był bardzo widowiskowy, a na ostatni koncert promujący płytę „Anima” trudno o lepsze miejsce jak Union Chapel. Anna Makarska, sprzedawczyni: – Jestem tu ze swoją koleżanką i powiem krótko – ręce same składały się do braw. Miałam okazję chwilę porozmawiać z Justyną po koncercie, kupując jej płytę i muszę przyznać, że to bardzo miła osoba, niemająca w sobie nic z gwiazdy. Mi zawsze podobało się to, że nie idzie z modą i aktualnymi trendami, tylko pozostaje wierna sobie i temu, co wewnętrznie czuje. W czasach, w których dookoła jest tyle zła i niesprawiedliwości, dobrze czasami zagłębić się w innym wymiarze.

28 poradnik

U lekarza w UK

W naszym cotygodniowym poradniku przeznaczonym przede wszystkim dla osób, które dopiero co przeprowadziły się na Wyspy, dziś piszemy o brytyjskiej służbie zdrowia. Te informacje z pewnością przydadzą się każdemu, kto jest tu zaledwie od kilku tygodni.

odobnie jak w Polsce, w UK obowiązuje system zapisów do lekarzy rodzinnych – GP (General Practicioner), którzy wydają skierowania na leczenie w szpitalu czy specjalistyczne konsultacje. W ramach NHS (National Health Service) państwo zapewnia też darmową opiekę zdrowotną.

Podczas wizyty u GP lekarz może przeprowadzić wiele podstawowych badań, jak pobieranie krwi czy wymazów (wyniki otrzymujemy w ciągu kilku dni). Jeżeli GP nie jest w stanie pomóc, da nam skierowanie do specjalisty. Rejestracja u lekarza pierwszego kontaktu jest bezpłatna. Aby to zrobić wystarczy udać się do znajdującej się najbliżej przychodni (Surgery) i tam wypełnić odpowiedni formularz (GMS1). Zostaniemy poproszeni o takie dane jak: imię, nazwisko, wiek, adres, telefon, Przeprowadziłeś się właśnie do dowód tożsamości oraz doWielkiej Brytanii? O2 International wód potwierdzający prawo Sim i Goniec Polski stworzyły dla do bezpłatnej opieki meCiebie specjalny poradnik jak żyć dycznej w NHS (na przyw UK. Korzystaj ze stawek za połączenia do Polski od 1p za minutę i kład numer NIN). Te same darmowych rozmów w sieci O2. W informacje są potrzebne, prezencie od O2 możesz również jeżeli rejestrujemy innych otrzymać zwrot do 10 proc. kwoty członków rodziny. doładowań raz na trzy miesiące – Kiedy zostaniemy zana rozmowy, sms-y, zakupy i wiele rejestrowani, za pośredwięcej. O2 International SIM ułatwi Ci życie w UK. nictwem poczty, otrzymamy NHS Medical Card oraz numer NHS Number. Pierwsza wizyta to zazwyczaj tzw. check up, podczas którego lekarz (lub pielęgniarka) przeprowadza sytuacjach można skorzystać z wizyty ogólny wywiad o pacjencie. W każdej domowej lekarza rodzinnego. Dojdzie chwili można jednak zmienić swojego ona do skutku jednak tylko wtedy, gdy – GP. Większość przychodni otwarta jest po telefonicznej konduktancji – stwierdzi od poniedziałku do piątku, w godzinach on, że tego wymaga nasz stan zdrowia. roboczych, jednak, żeby umówić się na W nagłych przypadkach – np. zasłabwizytę trzeba wcześniej ustalić termin nięcia, podejrzenia złamania itp. można – telefonicznie lub osobiście. Czas ocze- dzwonić pod numer 999, by wezwać kiwania może jednak wynieść kilka dni. karetkę, jednak czasem szybszym spoPamiętajmy też, by przestrzegać umó- sobem na uzyskanie pomocy będzie wionych godzin – je- zgłoszenie się od najbliższej placówki śli się spóźnimy, zajmującej się nagłymi przypadkami tzw. nasza wizyta Accident and Emergency Department może zostać (Services). Aby znaleźć tę najbliższą naodwołana. szego miejsca zamieszkania, wystarczy W wy- wpisać kod pocztowy na stronie internejątkowych towej: nhs.uk/service-search.

Fot. Shutterstock

Pomoc doraźna

U dentysty

Dla osób, które dopiero tu przyjechały, może się wydać zaskoczeniem to, że w Anglii musimy zapłacić za wystawienie recepty (w Szkocji, Walii i Irlandii ta usługa jest bezpłatna). Zwolnienie z tej opłaty obejmuje m.in: dzieci i młodzież do 16. roku życia; młodzież uczącą się w wieku od 16-18 lat; kobiety w ciąży i w ciągu 12 miesięcy po porodzie oraz osoby powyżej 60. roku życia. Opłata za wystawienie recepty wzrosła w kwietniu tego roku o 15 pensów i teraz wynosi 8,20 funta. W odróżnieniu od Polski, w UK płaci się też za wszystkie zabiegi dentystyczne. O ile jednak dentyści z NHS oferują tylko usługi w zakresie podstawowym (m.in. badania kontrolne, rentgen, zabiegi niechirurgiczne np. leczenie paradontozy, małych ubytków, protezy, usuwanie zębów, leczenie kanałowe), o tyle dentyści prywatni oferują pełny zakres usług (pacjent pokrywa wszelkie koszty). Z racji tego, że wizyty te nie należą do najtańszych, coraz częściej słychać o przypadkach, że Brytyjczycy leczą sobie zęby… w Polsce, nie rezygnując przy tym z wizyt w ramach NHS.

Konieczne szczepionki (do 1. roku życia) 



2 miesiące DTaP/IPV/Hib – szcze pionka skojarzona obejmująca choroby takie jak m.in.: błonnica, tężec; Pneumococcal conjugate vaccine (PCV) – przeciwko zakażeniu pneumokokowemu. 3 miesiące DTaP/IPV/Hib – druga dawka; Meningitis C (MenC) – przeciwko meningokowemu zapaleniu opon mózgowych typu C. 4 miesiące DTaP/IPV/Hib – kolejna dawka; MenC – kolejna dawka; PCV – kolejna dawka. 12-13 miesięcy Hib/MenC – szczepionka skojarzona przeciwko Haemophilus influenzae type b (Hib) i meningitis C; MMR – szczepionka skojarzona (odra, świnka i różyczka); PCV – kolejna dawka.

30 goniec kulturalny

Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

joanna.szmatula@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na adres: joanna.szmatula@mail.goniec. com.

Pan

reżyseria: Joe Wright gatunek: przygodowy

Film opowiada historię osieroconego chłopca, który trafia do magicznej krainy Nibylandii. Będzie się tam bawił i stawiał czoła niebezpieczeństwom, aż w końcu odkryje swoje przeznaczenie. Tam pozna także Jamesa Hooka i stanie do walki ze złym piratem Blackbeard (w polskiej wersji językowej – z Czarnobrodym). Wkrótce zostanie bohaterem, którego wszyscy będą znali jako Piotrusia Pana. W rolach głównych: Hugh Jackman, Garrett Hedlund, Rooney Mara, Levi Miller.

Suffragette

reżyseria: Sarah Gavron gatunek: dramat

Sufrażystki to wyzwolone, silne kobiety, które domagały się praw: wyborczych, moralnych, obywatelskich. Najpierw publicznie je lekceważono i wyśmiewano, po to, by później uznać je za zagrożenie dla świętości rodziny, honoru mężczyzn i porządku świata. Wiele z nich było aresztowanych, większość szykanowano. Jednak to ich walka w końcu XIX i na początku XX w. rozpoczęła ruchy emancypacyjne w wielu krajach. W rolach głównych: Carey Mulligan, Helena Bonham Carter, Meryl Streep. 9 października 2015

Od 15 października,

Goniec kulturalny

Londyn, Glasgow, Aberdeen, Belfast, Londonderry, Livingston, Motherwell, Coatbridge, Craigavon, Edynburg

Na zdj.: Premiera filmu Borysa Lankosza „Ziarno Prawdy”. Fot. Agencja BE&W

Play Poland Festival Od 2011 r. brytyjska jesień staje się tłem dla największego polskiego wydarzenia filmowego poza granicami kraju. Play Poland Film Festival rozpoczyna się już 15 października. Do końca listopada odbędzie się kilkadziesiąt pokazów, wystaw i wydarzeń towarzyszących. Odbędą się one w Londynie, Glasgow, Aberdeen, Belfaście, Londonderry, Livingston, Motherwell,

Coatbridge, Craigavon i Edynburgu, w którym w połowie października będzie miała miejsce uroczysta gala otwarcia. Gościem specjalnym będzie reżyser Borys Lankosz, w którego towarzystwie widzowie obejrzą inauguracyjny pokaz – „Ziarno Prawdy”. Program został przemyślany tak, aby każdy mógł odnaleźć w nim coś dla siebie. Dlatego też oprócz thrillera Lankosza zostanie

Miłość i siła matki

Gilad Atzmon wraz z zespołem

W ramach Europejskiego Festiwalu Filmowego Integracja Ty i Ja widzowie zobaczą m.in. film „Szpila” w reżyserii Ewy Golis. Obraz pokazuje historię Agnieszki Szpili, samotnej matki siedmioletnich bliźniaczek, u których zdiagnozowano autyzm. Pomimo trudnej sytuacji Agnieszka ma mnóstwo energii, jest aktywna zawodowo, bierze udział w akcjach teatru amatorskiego i prowadzi życie towarzyskie. W pewnym momencie pojawia się szansa: nowa diagnoza Heleny i Mileny.

24 października POSK, Londyn, cena: free

zaprezentowanych pięć różnorodnych filmów długometrażowych: „Ciało” Małgorzaty Szumowskiej, dokument „Mów mi Marianna” Karoliny Bielawskiej, dramat Magdaleny Piekorz „Zbliżenia”, oparty na faktach „Carte Blanche” Jacka Lusińskiego, a na deser „Disco Polo” Macieja Bochniaka. Więcej na: playpoland.org.uk

10 października, Jazz Cafe POSK, Londyn, cena: £8

Gilad Atzmon to izraelski multiinstrumentalista, który gra na saksofonie sopranowym, altowym, tenorowym i barytonowym oraz na klarnecie i flecie. Urodzony w 1963 r. w Tel Avivie, ukończył Akademię Muzyczną Rubina w Jerozolimie i szybko stał się znanym muzykiem jazzowym i bluesowym. Już w młodym wieku zaczął wyjeżdżać do Europy i USA, by w 1994 r. osiąść na stałe w Wielkiej Brytanii. Wcześnie dał się też poznać jako oryginalny i poszukujący artysta, sięgający do korzeni muzyki Środkowego Wschodu, Północnej Afryki i Wschodniej Europy. Instrumentalista współpracował z takimi gwiazdami, jak Robbie Williams, Sinead O’Connor czy Paul McCartney. W Jazz Cafe POSK wystąpi wraz z The Orient House Ensemble.

| goniec kulturalny 31 Skecze Ani Mru-Mru 16-18 października Pałac Jana Żylińskiego 46 Park View Road, London, W5 2JB Cena:

£15-20

Wizyta w innym świecie Teatr „Złoty Ułan” zaprasza na uroczyste otwarcie gali koncertów w polskim pałacu w Londynie. Zagrają tu skrzypaczka Irmina Trynkos oraz pianista Pavel Timofeyevsky. – Dla mnie każda nuta opowiada jakąś historie z życia i nie ma nic piękniejszego niż widzieć słuchaczy, którzy sami przenoszą się dzięki mojej interpretacji w swój własny świat – mówiła nam w wywiadzie Irmina.

spektakle

Ani Mru-Mru to polski kabaret z Lublina, który powstał w 1999 roku. Obecnie tworzą go Marcin Wójcik, Michał Wójcik i Waldemar Wilkołek. Atrakcyjnie dobrane tematy skeczy, puenty trafiające w punkt, salwy śmiechu – tego z pewnością nie zabraknie. Grupa, która regularnie odwiedza Polonię na Wyspach, pokaże swój nowy program – „Skurcz”.

cena:

£22

16 października, Spinney Theatre, Northampton

Charing Cross Theatre 3 The Arches, Villiers St London WC2N 6NL cena: £15-25 kiedy: do 21 listopada

Bend It Like Beckham Phoenix Theatre London WC2H 0JP cena: £15-49.50 kiedy: do 20 lutego

Dusty

Romeo and Juliet Royal Opera House, Bow St London WC2E 9DD cena: £6-127 kiedy: do 2 grudnia

The Curious Incident of the Dog in the Night-Time Gielgud Theatre Shaftesbury Avenue London W1D 6AR cena: £15-57.50 kiedy: do 18 lipca

Barbara Hepworth: Sculpture for a Modern World Tate Britain Millbank SW1P 4RG cena: £18 kiedy: do 25 października

Prem Sahib: Side On ICA, The Mall SW1Y 5AH cena: £1 kiedy: od 24 września do 15 listopada

Astronomy Photographer of the Year Royal Observatory London SE10 8XJ cena: free kiedy: do 23 grudnia

Alice Anderson Wellcome Collection London NW1 2BE cena: free kiedy: do 17 października

Christina Broom: Soldiers and Suffragettes Museum of London West India Quay E14 4AL cena: free kiedy: do 1 listopada

Jumana Manna Chisenhale Gallery 64 Chisenhale Rd E3 5QZ cena: free kiedy: do 22 listopada

We Are London Museum of London 150 London Wall EC2Y 5HN cena: free kiedy: do 23 grudnia

Michael Samuels: Parlour Rokeby 16 Rosebery Avenue London, EC1R 4TD cena: free kiedy: do 16 października

Audrey Hepburn: Portraits of an Icon National Portrait Gallery London WC2H 0HE cena: £9 kiedy: do 18 października

Gerard Hemsworth: Nothing to Declare Matt’s Gallery London E3 4RR cena: free kiedy: do 1 listopada

Out of Chaos Cultural Institute at King’s Inigo Rooms East Wing, WC2R 2LS cena: free kiedy: do 13 grudnia

DLA ZDROWIA

Z okazji szóstego, corocznego Festiwalu Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego, Merseyside Polonia sprowadza do Liverpoolu jedną z

The Oresteia Shakespeare’s Globe 21 New Globe Walk Bankside London SE1 9DT cena: £5-43 kiedy: do 16 października Our Country’s Good National Theatre South Bank London, SE1 9PX cena: £15-35

kiedy: do 17 października Mr Foote’s Other Leg Hampstead Theatre Eton Avenue London NW3 3EX cena: £18-28 kiedy: do 17 października Tipping the Velvet Lyric Hammersmith Lyric Square, King St

London W6 0QL cena: £15-30 kiedy: do 24 października People, Places and Things National Theatre South Bank London SE1 9PX cena: £15-45 kiedy: do 4 listopada

wystawy Agnes Martin Tate Modern Bankside London SE1 9TG cena: £12 kiedy: do 11 października Painting Paradise: The Art of the Garden Buckingham Palace Rd London SW1A 1AA cena: £8.50 kiedy: do 11 października

Serpentine Galleries Pavilion Serpentine Gallery Kensington Gardens London W2 3XA cena: free kiedy: do 17 października

największych i najdłużej działających w Anglii grup tańców ludowych – Mazury. 14 tancerzy stworzy naprawdę wyjątkowy spektakl.

Bridget Riley: Learning from Seurat Courtauld Gallery The Strand London WC2R 0RN cena: £7 kiedy: do 17 stycznia

10.10, Williamson Square, Liverpool, L1 1EQ

32 goniec kulturalny

Patronat:

Patronat: 9 paĹşdziernika 2015

| polecamy 33 poradnik

płyta

W wiekach średnich

O problemach W książce znajdziemy 17 zasad prowadzenia rozmowy o trudnych problemach. Dowiemy się m.in. jak zmienić nastawienie swojego umysłu i jak zamienić konflikt w okazję do rozwoju. cena: £7

W kwartecie Trzeci album Atom String Quartet został zarejestrowany w sali koncertowej Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach. Znajdują się tu autorskie kompozycje wszystkich muzyków kwartetu.

gra PC

cena: £27

cena: £8

CENNA PAMIĘĆ

Jest rok 1050 n.e. – początek okresu późnego średniowiecza w Europie. Grand Ages: Medieval to gra strategiczna w czasie rzeczywistym od Gaming Minds. Gracz może podbić tereny ciągnące się od Skandynawii do północnej Afryki, od Portugalii, przez Kaukaz, aż po Środkowy Wschód.

Wspierana przez młodego adwokata Maria Altmann rozpoczyna heroiczną walkę o rodzinną kolekcję. Jej częścią jest wart ponad 100 mln dolarów obraz Gustava Klimta „Złota Adela”, który został zabrany jej rodzinie w czasie II wojny światowej.

film DVD, cena: £6

Ze wszystkich sił Julien jest nastolatkiem. Jeździ na wózku, ale nie oczekuje od nikogo współczucia ani litości. Z chorobą już się pogodził. Niestety, nie potraﬁ tego zrobić jego ojciec. Dla Juliena jedną z najprzyjemniejszych chwil jest ta, gdy jego ojciec, Paul, po dłużej nieobecności wraca z pracy. Ten jednak, mimo upływu lat, nie może pogodzić się z chorobą syna. Gdy z dnia na dzień traci pracę, Julien

wpada na pomysł, by namówić ojca do startu w Ironmanie. Paul, nałogowy palacz, stopniowo daje się przekonać do tego pomysłu. Choć obaj niewiele na ten temat rozmawiają, udaje się im osiągnąć porozumienie praktycznie bez słów. Nawet matka Juliena, choć wciąż niepokoi się o bezpieczeństwo syna, w końcu ulega. Choć ukończenie zawodów, w których odpadają młodsi i bardziej wysportowani od Paula, to rzecz, na której zależy zarówno jednemu, jak i drugiemu, to okazuje się, że już same przygotowania przynoszą coś, czego ojciec się nie spodziewał. A o to właśnie od początku walczył Julien.

Konkurs! WYGRAJ BILET! Do wygrania bilety na spektakl „Czerwony tulipan” 17.10.2015 (sobota, godz. 19:00) w Ealing Town Hall w Londynie. Aby wziąć udział w konkursie wystarczy wysłać zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail.goniec.com, z dopiskiem „TULIPAN”. Aby wziąć udział w losowaniu nagród wystarczy wysłać email na adres konkurs@mail.goniec.com, w tytule umieścić dopisek „nagrody” (np. Koncert Coventry), a w treści podać swoje imię, nazwisko, numer telefonu oraz adres zamieszkania. Polub nas na Facebooku, a zwiększysz swoją szansę na wygraną! Zwycięzcy zostaną poinformowani drogą mailową.

Więcej nagród do zgarnięcia na Facebooku!

http://www.facebook.com/Goniec.com.Polski

FILM DVD, „DE TOUTES NOS FORCES”, CENA: £6

34 w sieci

TO WAS PORUSZYŁO marta.laczkowska@mail.goniec.com

KOLUMNĘ REDAGUJE:

Marta Łaczkowska

SCHOWEK POD SCHODAMI ZA 500 FUNTÓW

KOMENTUJĄ

Historie o szalejących cenach wynajmu w Londynie co rusz są weryfikowane kolejnymi „wspaniałymi ofertami”. Tym razem propozycja za 500 funtów miesięcznie skierowana była do fanów

WYNAJEM

książek J.K. Rowling – jest to bowiem schowek pod schodami zamieniony na pokój. Dziewczyna, która opublikowała zdjęcia „schowka” w internecie, była oburzona wysoką ceną wynajmu.

~ Wojciech

~ Krzysiu

„Harry Potter się wyprowadził to szukają lokatora.”

„No nie mogę haha. Czego ludzie nie wymyślą.”

LUDZIE

MIESZKA W GDAŃSKU, BO LONDYN ZA DROGI

KOMENTUJĄ

23-letni Anglik, który studiuje na londyńskiej uczelni, postanowił przeprowadzić się do Gdańska, skąd lata co tydzień na zajęcia do Londynu. Jego zdaniem to dużo oszczędniejsze niż mieszkanie na

REKORDOWA LICZBA STULATKÓW W UK

KOMENTUJĄ

Z najnowszych danych Narodowego Biura Statystycznego wynika, że w Wielkiej Brytanii rekordowa liczba osób dożyła setnych urodzin. Lepsze warunki życia sprawiają, że liczba stulatków w ostatnich

~ Maciek

~ Krysia

„Wow jestem pod wrażeniem! Ciekawe ilu stulatków jest w Polsce?”

„W Polsce w zeszłym roku było ich nieco ponad 5,6 tysiąca, czyli wcale nie tak dużo.”

9 października 2015

~ Karla

~ Jolanta

„Nic dziwnego, poza tym Gdańsk jest najlepszy!”

„Przynajmniej jeden mądry.”

SPOŁECZEŃSTWO

30 latach uległa potrojeniu. W 2014 roku 100 lat ukończyło 14.450 osób. Specjaliści ostrzegają jednak, że dla UK takie dane są niepokojące, bowiem brytyjskie społeczeństwo zbyt szybko się starzeje.

stałe w UK. Kiedy jest w Londynie, noce spędza w tanich hostelach i na kanapach u znajomych. Podróżuje tylko z bagażem podręcznym i często odwiedza też swoich rodziców w Hampshire.

vvvv

Sekrety wegan i wegetarian Dziś wegetarianie i weganie to nie tylko osoby, które sprzeciwiają się nieetycznemu traktowaniu zwierząt przeznaczanych na hodowlę i ubój. Obecnie to jeden z bardziej popularnych sposobów na to, jak cieszyć się dobrym zdrowiem, pozbyć się wysokiego ciśnienia i cholesterolu, zadbać o serce, a także – stracić zbędne kilogramy (otyły wegetarianin to naprawdę rzadki widok). Dlatego w tym tygodniu, w naszym dodatku przybliżamy temat, który odkrywa tajemnice tego zdrowego stylu życia. Podajemy też kilka przepisów na dania bezmięsne, z których może skorzystać każdy, a próbując ich przekonacie się, że te potrawy są naprawdę smaczne i aromatyczne.

Zdrowie z

36 kuchnia

warzyw i owoców Dziś wegetarianizm i weganizm stały się tak powszechne, że w większości restauracji bez problemu znajdziemy dania, które wpisują się w ten nurt. Dziś już raczej nikogo nie dziwi, że wśród jego znajomych jest jedna lub kilka osób rezygnujących z mięsa. A może tak iść krok dalej i jeść tylko surowe warzywa i owoce?

Wegetarianizm

To całkowite wyeliminowanie z codziennej diety mięsa (w tym ryb i owoców morza). Zazwyczaj decydujemy się na niego z powodów moralnych – wielu wegetarian jest zdania, że zabijanie zwierząt i ich zjadanie jest sprzeczne z naturą człowieka. Często powtarzają się też argumenty ekonomiczne – nie od dziś wiadomo, że przemysłowa hodowla zwierząt i produkcja mięsa mają ogromny wpływ na środowisko. Nie bez znaczenia są też warunki, w jakich hodowane są zwierzęta przeznaczone na ubój, z uwzględnieniem antybiotyków i hormonów wzrostu. To wszystko sprawia, że wiele osób rezygnuje z mięsa. I o ile jeszcze kilkanaście lat temu miały one problem i czasem musiały się tłumaczyć ze swojego wyboru, dziś nie dziwi on nikogo. Do odmian wegetarianizmu zaliczyć można m.in. laktowegetarianizm (polega na wyłączeniu z jadłospisu jajek) czy frutarianizm (najbardziej zaostrzona forma wegetarianizmu; oprócz mięsa frutarianie nie jedzą żadnych owoców i warzyw, których zerwanie uśmierciłoby roślinę, np. sałaty).

9 października 2015

Weganizm

| kuchnia 37

To jedna z najbardziej popularnych odmian wegetarianizmu, polegająca na rezygnacji ze wszelkich pokarmów pochodzących od zwierząt – poza mięsem nie spożywa się również mleka, serów, jaj, a nawet miodu. Często nazywa się ją także „ścisłym wegetarianizmem”. Podstawowym składnikiem diety wegan powinny być produkty na bazie zbóż – pszenicy, ryżu, żyta, prosa, a także owoce i warzywa. Trzeba też pamiętać o roślinach strączkowych, orzechach, roślinach oleistych (takich jak siemię lniane, słonecznik czy pestki dyni) oraz zamiennikach mleka krowiego czy koziego. Z uwagi na wiele ograniczeń weganie (bardziej niż wegetarianie) muszą dokładniej dbać o to, by dostarczać organizmowi wszystkich składników mineralnych, dlatego szczególnie muszą pamiętać o wspomnianych już roślinach strączkowych czy pestkach. Źle zbilansowana dieta wegańska może zwiększyć ryzyko pojawienia się anemii, krzywicy czy osteoporozy, dlatego tak ważne jest, by świadomie dobierać produkty na talerzu.

Kuchnia witariańska

(Raw Food) Witarianizm to dieta polegająca na spożywaniu wyłącznie produktów świeżych, dlatego też jest ściśle związana z wegetarianizmem. Kuchnia witariańska odrzuca jakiekolwiek potrawy gotowane (ewentualnie podgrzane do temp. 42 st. C), smażone, pieczone itp. Witarianie rezygnują też z napojów typu kawa, herbata. Warzywa i owoce, słodkowodne algi (np. spirulina), kiełki – to główne składniki tej kuchni. Choć z roku na rok zyskuje ona coraz szersze grono zwolenników, to specjaliści ostrzegają, że na ten temat jest jeszcze bardzo mało opracowań naukowych. Jednym z jej minusów jest też to, że może nie pokrywać zapotrzebowania na takie składniki jak białko czy wapń. Dlatego przy długotrwałym stosowaniu może doprowadzić do niższej gęstości kości. – W zwykłym jedzeniu jest dużo składników, z którymi nasz układ odpornościowy musi sobie radzić. Cukier i tłuszcz, a zwłaszcza nasycone kwasy tłuszczowe, powodują wzbudzanie stanu zapalnego w organizmie – wyjaśnia na łamach magazynu „Zwierciadło” Kuba Sobiecki, dietetyk. – Dieta witariańska może być więc stosowana np. w pierwszej fazie łagodzenia objawów schorzeń reuma-

tologicznych. Teoretycznie możliwe jest dostarczanie ich organizmowi za pośrednictwem diety witariańskiej, ale wymagałoby to spożywania bardzo dużych ilości odpowiednich owoców i warzyw – dodaje.

Czy to jest zdrowe? Pomimo wielu sceptycznych głosów, coraz więcej lekarzy jest zdania, że dobrze zbilansowana dieta bezmięsna może mieć bardzo dobry wpływ na nasze zdrowie. Potwierdzono, że weganie i wegetarianie rzadziej zapadają na choroby nowotworowe, choroby nerek, zapalenie stawów. Osoby, które są wierne tej diecie mają też niższy poziom cholesterolu, a także niższe ciśnienie tętnicze krwi. Są też szczuplejsze niż te jedzące w „tradycyjny” sposób. Pytanie tylko, ilu z nas jest w stanie zrezygnować ze smaku, do którego przyzwyczaiło się przez lata? Albert Einstien, Leonardo Da Vinci, Lew Tołstoj, Moby, Clint Eastwood, Natalie Portman, Maja Ostaszewska – to tylko niektóre z osób, które się na to zdecydowały.

W codziennej

38 kuchnia

diecie

Choć wszelkie badania wskazują, że wegetarianie i weganie rzadziej chorują, mają lepsze wyniki badań i mniej ważą, to są oni narażeni na niedobór niektórych witamin i składników mineralnych. Aby tego uniknąć, trzeba codziennie dbać o to, by na nasz talerz traﬁały niezbędne produkty.

Owoce i warzywa

9 października 2015

W codziennej diecie powinno się znaleźć co najmniej: 1 szklanka gotowanych roślin strączkowych, 1,5 szklanki kaszy gryczanej, jaglanej, jęczmiennej czy ryżu pełnoziarnistego, 2 szklanki gotowanych warzyw i 2-3 surowych warzyw. Dodatkowo sięgajmy po ok. 600 g świeżych owoców, ok. 40-50 g orzechów lub pestek, około 2 szklanek zamienników nabiału (jeśli nie jemy produktów mlecznych) takich, jak mleko sojowe lub migdałowe.

Dla wielu wegetarian warzywa i owoce stanowią 2/3 ich codziennej diety. Szczególną uwagę powinni oni jednak zwrócić na regularne spożywanie zielonych warzyw liściastych, które są bogate w żelazo, składnik czerwonych krwinek (jego najlepszym źródłem jest czerwone mięso, a znajdujące się w nim żelazo jest najlepiej przyswajalne). Aby to znajdujące się w warzywach lepiej się wchłaniało, warto jeść więcej pokarmów bogatych w witaminę C – pomidory, cytrusy, kapustę czy paprykę. Weganie są też (bardziej niż wegetarianie) narażeni na niedobór wapnia w organizmie, co może prowadzić do osłabienia kości i osteoporozy. Dlatego też w takiej diecie regularnie powinny pojawiać się m.in. jarmuż i brokuły. W diecie wegan może też brakować witaminy D, którą znajdziemy w orzechach. W niektórych przypadkach niezbędna może jednak okazać się suplementacja.

Pestki i rośliny W codziennej diecie wegetarianina i weganina muszą się znaleźć rośliny strączkowe. Bób, groch, ciecierzyca, soja, soczewica (brązowa, zielona, czerwona), fasola (czarna, biała, czerwona, zielona, kolorowa, mung) powinny być najważniejszym źródłem białka dla osób niejedzących mięsa. W połączeniu z produktami pełnoziarnistymi stanowią komplet niezbędnych dla organizmu aminokwasów. W diecie nie może także zabraknąć orzechów i pestek, które są doskonałym źródłem kwasów tłuszczowych, odpowiedzialnych za budowę komórek ciała, białka i takich pierwiastków, jak: cynk, żelazo czy magnez. Poza słonecznikiem, orzechami (laskowe, włoskie, nerkowce), pestkami dyni, warto też sięgnąć po mielone ziarna sezamu i siemienia lnianego. Dzięki pestkom unikniemy również niedoboru cynku (szczególnie dużo zawierają go pestki słonecznika i dyni).

| kuchnia 39

strączkowe

Produkty zbożowe

Stanowią podstawę dobrze zbilansowanej diety osoby niejedzącej mięsa. Produkty zbożowe dostarczają białka, które zazwyczaj czerpiemy z produktów zwierzęcych, są źródłem węglowodanów złożonych witamin z grupy B, a także takich pierwiastków jak magnez, żelazo, cynk i wielu innych. Sięgając po te produkty pamiętajmy o tym, by były pełnoziarniste – ograniczmy białe pieczywo, biały makaron i ryż, które dają uczucie sytości tylko na krótki czas i powodują skoki poziomu insuliny, co sprawia, że niedługo po posiłku nasz organizm domaga się kolejnego pokarmu. Lepiej zastąpić je razowym makaronem, razowym lub wieloziarnistym pieczywem czy brązowym ryżem. Dziś na szczęście do łask wróciły też różnego rodzaju kasze – gryczana (wyjątkowo na tle innych kasz nie zalicza się jej do zbóż), jęczmienna czy jaglana. I tak na przykład kasza gryczana jest doskonałym źródłem białka, magnezu, kwasu foliowego, witaminy E, B1 i PP, a także przeciwutleniaczy. Z kolei jaglana zawiera witaminy z grupy B, żelazo, lecytynę, krzem. W odróżnieniu od innych ma też charakter zasadowy, dlatego pomaga w przywróceniu optymalnego pH.

nie tylkodla

40 kuchnia

wegetarian

Choć osobom, które regularnie jedzą mięso, może się wydawać, że bez niego trudno przygotować danie główne, to często wystarczy tylko poświęcić trochę więcej czasu podczas cotygodniowych zakupów, by przygotować dania, które zadowolą niejednego wegetarianina.

Wegańskie burgery

Buraki zawierają sporo pierwiastków mineralnych, m.in.: żelazo, wapń, magnez, potas, cynk.

Składniki: • 1 szklanka czerwonej fasoli • 2 liście laurowe • kilka kulek ziela angielskiego • 1/2 szklanki czerwonej quinoa • 2-3 buraki • 1 ząbek czosnku • 1 cebula • 1 łyżka ciemnego octu balsamicznego • 1 łyżeczka kuminu • 1/2 łyżeczki soli • 1/4 łyżeczki kurkumy • 1/2 łyżeczki wędzonej papryki • łyżka zmielonego siemienia lnianego • 4 łyżki posiekanego koperku • olej do smażenia Sposób przygotowania: Fasolę, ziele angielskie i liście laurowe chwilę gotujemy pod przykryciem. Cebulę szklimy na łyżce oleju. Wlewamy ocet balsamiczny, zwiększamy ogień i cały czas mieszamy – gdy całkowicie wyparuje, zdejmujemy z kuchenki. Quinoa płuczemy, zalewamy wodą i gotujemy do miękkości około 12 minut, odcedzamy. Fasolę mielimy w blenderze. Buraki trzemy w blenderze na spore wiórki. W misce łączymy ze sobą fasolę, quinoa i buraki. Dodajemy zeszkloną cebulę, przeciśnięty przez praskę czosnek i przyprawy, dokładnie mieszamy. Formujemy burgery, smażymy na średnio rozgrzanym oleju. Można je też upiec na blasze wyłożonej papierem do pieczenia – ok. 20 minut w 180 st. C. (za: zwegowani.pl) 9 października 2015

Tortilla z farszem

z soczewicy z warzywami Składniki (na 4 tortille): • kilka gotowych placków tortilli • 1 szkl. zielonej soczewicy • 1 cebula • zioła prowansalskie, bazylia, sól, chili • 1 avokado • 1 pomidor

Sposób przygotowania: Soczewicę gotujemy w około pół litrze wody. Cebulę kroimy w kostkę i podsmażamy. Blendujemy soczewicę z cebulą i przyprawami. Placki tortilli podgrzewamy na suchej patelni, smarujemy pastą z soczewicy. Układamy na niej kawałki pomidora, avocado i zwijamy. Podajemy. (za: durszlak.pl)

Do tortilli możemy wykorzystać dowolne warzywa, najlepsze będą jednak te sezonowe.

| kuchnia 41

Lasagne

z bakłażanem i tofu Składniki: • 2 bakłażany • 1 op. wędzonego tofu (ok. 200 g) • 1 mała marchew • 1 mała cebula • 2-3 ząbki czosnku • 2 łyżki octu balsamicznego • 200 g przecieru pomidorowego • 2 szkl. wody • 1 łyżeczka skrobi kukurydzianej • 1 łyżka masła sklarowanego • 1 mozzarella • 9-10 płatów makaronu lasagne

Zanim zgrillujemy bakłażany można je wcześniej odrobinę posolić i odstawić na około pół godziny. Dzięki temu pozbędą się goryczki.

Brownie z kaszy jaglanej

z jagodami goji Sposób przygotowania: Do rondelka wlewamy wodę i podgrzewamy. Gdy woda zacznie wrzeć wsypujemy opłukaną na sicie kaszę. Gotujemy na małym ogniu przez ok. 15 minut lub do momentu aż cała woda odparuje. Odstawiamy do przestudzenia. Kaszę miksujemy blenderem na gładko. Dodajemy pozostałe składniki i miksujemy do połączenia się wszystkich składników. Niewielką tortownicę o średnicy 22 cm lub zbliżonych wykładamy papierem do pieczenia. Masę przelewamy do formy. Formę z brownie wkładamy do piekarnika nagrzanego do temp. 180 st. C i pieczemy przez ok. 40 minut.

Jagody goji można zastąpić żurawiną.

Składniki: • 1/2 szkl. kaszy jaglanej • 50 ml oleju kokosowego • 1/2 szkl. jogurtu naturalnego • 3 jajka • 1/2-3/4 cukru trzcinowego • 1/2 szkl. kakao • 1/2 szkl. jagód goji • kilka połówek orzechów włoskich • garść pistacji

Sposób przygotowania: Bakłażany obieramy i kroimy w plastry, po czym grillujemy je z obu stron na patelni grillowej. Na maśle sklarowanym szklimy cebulę, dodajemy zmiażdżony czosnek, ocet balsamiczny, a następnie pokrojone w kostkę tofu i startą marchew. Po chwili dodajemy wodę z przecierem pomidorowym. Zagotowujemy. Sos zagęszczamy skrobią kukurydzianą. Naczynie żaroodporne smarujemy tłuszczem i wykładamy pierwszą warstwę płatów lasagne, część zgrillowanych bakłażanów, 1/3 sosu. Następnie kładziemy jeszcze dwie warstwy. Na samej górze układamy pokrojoną w plastry mozzarellę. Zapiekankę wstawiamy do nagrzanego do 180 st. piekarnika na ok. 40 minut. (za: tysiacsmakow.blogspot.com)

42 kuchnia

Pasztet z cukinii

z pieczarkami Pasztet można też pasteryzować (w słoiczkach), a później przechowywać w lodówce nawet przez kilka tygodni. Zamiast pieczarek można dodać oliwki, kapary albo suszone pomidory!

Sposób przygotowania: Dobrze odcisnąć cukinię. Nagrzać piekarnik do 180 st. C. Pieczarki poddusić na patelni na średnim ogniu, odparować wodę. W dużej misce wymieszać cukinię z bułką tartą, serem, olejem, cebulą, żółtkami, pieczarkami, pietruszką i przyprawami. Dodać pianę z białek i delikatnie wymieszać całość. Jeśli całość wydaje się zbyt „mokra”, dodać więcej bułki tartej. Przełożyć wymieszaną masę do dużej keksówki i piec w nagrzanym piekarniku przez ok. 1 godz. Odstawić, aż pasztet przestygnie. Im cieplejszy tym bardziej miękki, więc najlepiej jeść go po kilku godzinach, gdy dobrze stężeje. (za: allrecipes.pl) Składniki: • 3 szkl. grubo startej cukinii, dobrze odciśniętej • 2 szkl. bułki tartej • 200 g startego żółtego sera • 1/4 szkl. oleju • 1 cebula, drobno pokrojona • 3 żółtka • 3 białka ubite na pianę • 2 ząbki czosnku • szczypta majeranku • 1 łyżka posiekanej natki pietruszki • pieprz i sól do smaku • 200 g pieczarek, drobno pokrojonych

Zupa z selera naciowego Składniki: • 6-10 łodyg selera naciowego • 1 cebula • 100 ml śmietany 12-proc. • 80 g serka topionego • 2 kostki warzywne (lub wywar z warzyw) • 1 łyżka soku z cytryny • sól, pieprz • bazylia, pietruszka

Seler naciowy to bardzo dobre źródło witaminy C, zawiera też naturalną witaminę B kompleks, kwas foliowy i witaminę PP.

Sposób przygotowania: Na rozgrzaną w garnku oliwę wrzucamy posiekaną cebulę. Kiedy cebula zeszkli się, dodajemy drobno pokrojony seler i dusimy do miękkości. Następnie zupę miksujemy po ostudzeniu (lub bez studzenia). Do zmiksowanej masy selerowej dodajemy litr wody z wcześniej rozpuszczonymi kostkami bądź litr wywaru z warzyw oraz sok z cytryny. Po zagotowaniu dodajemy do zupy serek topiony. Podgrzewamy aż do rozpuszczenia się serka. Na koniec do zupy selerowej dodajemy śmietanę, którą warto wymieszać z kilkoma łyżkami gorącej zupy (w ten sposób unikniemy zważenia). (za: zwegowani.pl)

Zapiekanka z kaszą gryczaną, szpinakiem i jajkiem Do masy szpinakowej możesz dodać 2 przeciśnięte przez praskę ząbki czosnku.

Składniki: • 200 g kaszy gryczanej • 2 łyżki amarantusa • 1 łyżka nasion chia • 2 szkl. wody • 1 cebula • 250 g świeżego szpinaku • sól, pieprz • 1 opakowanie serka wiejskiego • 100 g sera typu cheddar • gałka muszkatołowa • garść orzechów włoskich • 2 jajka

Sposób przygotowania: Orzechy posiekaj i upraż na suchej patelni. Do garnuszka wsyp kaszę gryczaną, amarantus i nasiona chia. Zalej wodą, zagotuj, posól i gotuj pod przykryciem przez ok. 15 minut (albo do momentu aż kasze wchłoną całą wodę). Od czasu do czasu przemieszaj. W międzyczasie posiekaj cebulę i zeszklij na oleju. Szpinak umyj, osusz, dodaj do cebuli i smaż mieszając, aż szpinak będzie miękki. W misce wymieszaj serek wiejski, cheddar i gałkę muszkatołową. Dodaj podsmażony szpinak z cebulą i dokładnie wymieszaj. Do żaroodpornych miseczek lub naczynia wyłóż kaszę gryczaną. Na wierzchu ułóż masę szpinakowo-serową. Zrób nieduże zagłębienie i wbij po 1 jajku. Przypraw solą i pieprzem. Zapiekaj w piekarniku nagrzanym do 190 stopni C. przez ok. 15-20 min. (albo do momentu aż białko się zetnie). (za: kuchenneprzygody.pl) 9 października 2015

44 porady

Panel ekspertów Bez skalpela i igły

Potrzebujesz fachowej porady? Co tydzień nasi eksperci odpowiadają na wasze pytania Napisz do nas! redakcja@mail.goniec.com

eśli jesteś zaniepokojony pojawianiem się zmarszczek, musisz pamiętać, że właśnie w tym celu powstał dział w medycynie zwany medycyną estetyczną, a my lekarze estetycy wciąż poznajemy nowe techniki i produkty, aby pomóc zatrzymać proces starzenia. Jesienią szczególnie polecam peelingi chemiczne kwasami i laser. Dzięki tym zabiegom możemy bez użycia skalpela zatrzymać proces starzenia się skóry, przywrócić jej napięcie i lśniący wygląd.

Dr Malgorzata B. Wisniewska

Tooting Medical Centre 5 London Rd London SW17 9JR Telephone: 0208 767 8389 0208 648 5111

Fot. Shutterstock

Laserowe odmładzanie to skuteczny sposób na skórę: redukuje szkody spowodowane przez słońce, poprawia pigmentacje skóry, pomaga zwiększyć produkcję kolagenu i poprawia jej gęstość. Seria zabiegów laserowych może pomóc usunąć blizny i przebarwienia, zwiększa jędrność i elastyczność skóry. Dla tych którzy nie zdecydują się na laser polecam peelingi chemiczne kwasami. Słowo peeling oznacza łuszczenie lub obieranie. Do tego zabiegu używa się substancji chemicznych, wielokwasowych, które pobudzają skórę do odnowy jej warstw, dzięki czemu można usunąć przebarwienia i uzyskać jednolity kolor skóry. Zabieg przyczynia się do redukcji zmarszczek i dzięki niemu skóra jest odmłodzona, dobrze nawilżona z właściwym wydzielaniem tłuszczu, o dobrej spójności i jasności. Po zabiegach tych nasze kremy lepiej się wchłaniają . Nowością na rynku estetyki jest bioregeneracja z PRX-T33. Można powiedzieć, że jest to peeling bez złuszczania z efektem natychmiastowym. Zabieg ten odmładza twarz, redukuje blizny po trądziku i ospie, redukuje zmarszczki, poprawia koloryt skóry, jest skuteczny w leczeniu trądziku, zamyka pory i redukuje przebarwienia.

Chciałabym zdecydować się na zabieg odmładzający twarz i poprawiający koloryt mojej skóry. Niestety bardzo boję się bólu, więc chciałabym, żeby był to zabieg bezbolesny. Proszę o radę.

Potrącony przez auto traci pamięć, otrzymuje odszkodowanie

Fot. Shutterstock

Czy jest szansa na odszkodowanie w wypadku drogowym, mimo że sprawca się nie przyznaje?

9 października 2015

Polak otrzymał £60,000 odszkodowania po tym, jak został uderzony przez samochód. Mecenas Magdalena Knez, prawnik specjalizujący się w poważnych obrażeniach w kancelarii Slater Gordon powiedziała, że ten samozatrudniony stolarz, który po sześciu latach pobytu w Wielkiej Brytanii mówił płynnie po angielsku, nic nie pamięta z wypadku, a także stracił umiejętność biegłego mówienia w tym języku. Doznał on złamania kilku żeber, zapadnięcia płuca, pęknięcia dwóch kręgów oraz obrażeń głowy, co spowo-

dowało utratę pamięci. Ponadto przeszedł on operację lewej ręki i nogi. Raport policyjny wykazał, że poszkodowany został potrącony przez samochód, kiedy ten zaczął wchodzić na jezdnię. Dodatkowo kierowca twierdził, że zahamował gwałtownie przed uderzeniem poszkodowanego. Zdjęcia policyjne z miejsca wypadku wykazały jednak, że droga, na której doszło do wypadku jest długa, prosta i dobrze oświetlona. Dodatkowo nie stwierdzono śladów hamowania. Pomimo zaprzeczenia odpowiedzialności przez sprawcę wypadku, mec. Knez przekonała stronę pozwaną, iż kierowca był częściowo odpowiedzialany za wypadek i uzyskała dla klienta odszkodowanie £60,000.

Bezpłatne konsultacje w języku polskim z zakresu odszkodowań za wypadki drogowe i w pracy, zapewnia kancelaria Slater Gordon pod numerem tel. 075 14 65 18 41.

Łukasz Wójcik LLM Polski Prawnik Adwokaci Slater Gordon slatergordon.co.uk/pl

W Saatchi

| stylowy goniec 45

Gallery

Pokazała swoją drugą kolekcję podczas London Fashion Weekend na zakończenie tygodnia mody. Wśród 150 najlepszych projektantów ze świata – polskie nazwisko, które warto zapamiętać: Aga Roszak. Jak zaczęła się twoja przygoda z modą? – Myślę, że muzyka, z którą bardzo związana byłam od dziecka miała ogromny wpływ na moje zainteresowanie modą. Wraz z pierwszym „jamnikiem” na komunię zaczęłam podkradać tacie płyty, które pieczołowicie, aczkolwiek nieskutecznie, chronił w swoim alfabetycznym porządku. Zaczęłam od początku, czyli Aerosmith, The Beatles, Black Sabbath, David Bowie. Muzyka była jak zakazany owoc, smakowała pysznie, dźwięki brzmiały wolnością, a ludzie na okładkach wyglądali magicznie. Przerobiłam bardzo dużo gatunków muzycznych i mimochodem wchłaniałam ich całe DNA. Wakacje w Nowym Jorku, jeszcze w czasie studiów, zbliżyły mnie do mody bardziej świadomie. Przypadkiem trafiłam na Alexę Chung i Derka Blasberg’a, po paru dniach na dziewczyny z Teen Vogue’a, a na sam koniec poznałam projektanta z Ralpha Laurena, z którym obecnie się przyjaźnię. Taka mikstura zbiegów okoliczności i paru miłych słów w stronę moich stylizacji totalnie mnie oczarowała. Jak tylko wróciłam do Warszawy, zaczęłam sama uczyć się historii mody, przeglądałam lookbooki i zapisałam się na zajęcia ze sztuki i rysunku. Kosztowało mnie to mnóstwo pracy, ale opłaciło się – po roku wysłałam portfolio i dostałam się do CFDA Fashion Incubator. Jaki był najtrudniejszy etap w CFDA? – Do CFDA Fashion Incubator co dwa lata wybierana jest grupa najbardziej obiecujących młodych amerykańskich projektantów. Wszyscy tam są utalentowani i profesjonalni, z bardzo biznesowym podejściem do mody. To był mój pierwszy staż w tej branży, brakowało mi doświadczenia, dlatego każdy dzień tam spędzony był nowym wyzwaniem i bezcenną lekcją. Myślę, że najtrudniejszym, ale i najbardziej ekscytującym etapem były przygotowania do pokazu Timo Weiland podczas Mercedes-Benz Fashion Week. Na czym polegała twoja praca u Ralpha Laurena? – Uczyłam się projektowania technicznego. Asystowałam przy tworzeniu

wzorem. Starałam się połączyć sztukę w modzie z jej użytecznością, aby klientki czuły, że chcą nosić moje ubrania. Przeglądałam akurat stare zdjęcia Warhola i wpadł mi w oko motyw jego sławnych kwiatów. W procesie tworzenia postawiłam jednak na bardziej geometryczne kształty. Jak różna w twoim odczuciu jest londyńska moda? – Z moich obserwacji londyńska moda jest bardziej osadzona w przeszłości. Kojarzy mi się z subkulturą punków, Vivienne Westwood, Camden Town, pasuje mi tu słowo „trashy”. Kolejny akcent to styl modsów, „swinging london”, Twiggy, Alexa Chung, tzw. „Peter Pan collar”, trapezowa sukienka. Nie można zapomnieć o rodzinie królewskiej i arystokracji. Mam od razu przed oczami kolorowe nakrycia głowy i markę Burberry. Nowojorską modę w dużym skrócie utożsamiam zaś z niewymuszoną elegancją połączoną z funkcjonalnością i wygodą.

Poznałam projektanta z Ralpha Laurena, z którym obecnie się przyjaźnię.

AGA ROSZAK konstrukcji, zdejmowaniu miary, wykrajaniu i zszywaniu form. Było to cenne doświadczenie, nauczyło mnie patrzenia na modę przez pryzmat „ruchomej architektury”. To trudna sztuka i mam do niej ogromny szacunek ze względu na wiedzę i doświadczenie, którego wymaga. W jaki sposób przemyciłaś swoje ulubione miejsca z Nowego Jorku w kolekcji na wiosnę/lato 2015 (MET, Gagosian Gallery, The High Line)? – The Metropolitan Museum of Art bardzo związane jest z modą poprzez The Costume Institute, któremu przewodziła niegdyś Diana Vreeland, była redaktor naczelna Harper’s Bazaar i Vogue’a. Tworząc sukienki do kolekcji inspirowa-

łam się sylwetkami, które widziałam właśnie tam. Uwielbiam Gagosian Gallery za bardzo świeże podejście do sztuki. Rozbiegane kropki to pomysł, który wpadł mi do głowy po wystawie poświęconej Yayoi Kusamie. The High Line sąsiaduje z Gagosian i całą masą innych galerii sztuki nowoczesnej, z Meatpacking District. Przechadza się tam spora ilość interesujących i bardzo ciekawie ubranych ludzi. Opowiedz mi o swojej drugiej kolekcji pre-fall 2015. – Pre-Fall 2015 jest kontynuacją Spring-Summer 2015, czyli mojej pierwszej. Kroje kremowych kompletów bardzo dobrze sprawdziły się wśród kobiet, dlatego postanowiłam ozdobić je innym

Jak udało ci się dostać na London Fashion Weekend? Imprezę, która jest zwieńczeniem londyńskich pokazów (na LFW wystawiają m.in. Issa, Peter Pilotto, Christopher Raeburn). – Współpracuję obecnie z dwoma concept storami w Londynie, jeden z nich regularnie towarzyszy London Fashion Weekend i reprezentuje swoich projektantów podczas organizowanego tam pop-up’u. Dostałam zaproszenie i oczywiście ochoczo je przyjęłam! Debiut drugiej kolekcji miał miejsce w prestiżowej Saatchi Gallery w Londynie. Kolejne plany rozwoju marki? – Podoba mi się sama idea kreowania nowych rzeczy. Mam nadzieję, że w przyszłości otrzymam szansę współpracy z firmami spoza kręgu modowego. Interesujące wydaje mi się na przykład projektowanie zabudowy jachtów czy też gadżetów technologicznych, które znajduję na blogu GeekGoesChic.co. Chciałabym dalej rozwijać swoją markę globalnie, szczególnie bliski jest mi Nowy Jork. Na pewno będę próbować tworzyć w obrębie technologii, muzyki i sztuki, także liczę tutaj na ciekawe kolaboracje.

46 z życia gwiazd

| Filip Chajzer wrócił do pracy. Na Facebooku prezenter podziękował za wsparcie po śmierci jego syna i poinformował, że jest to dla niego szczególnie ważne, kiedy walczy o chęć do życia. Już po chwili pojawiło się pod nim mnóstwo pozytywnych komentarzy. – ... jak miło. To jest najlepszy dzień od bardzo dawna. Jestem wzruszony. Jeszcze wczoraj byłem bardzo bliski poddania się, a dzisiaj taki przełom. Dziękuję – napisał.

Filip Chajzer wraca do pracy Znów są razem?

Fot. Agencja BE&W

społu Coldplay był związany już z Jennifer Lawrence, spekulowano też o jego romansie z Kylie Minogue. Podczas 43. urodzin Paltrow mieli jednak ogłosić, że wrócili do siebie. Oficjalnie nikt nie potwierdził jednak tych doniesień. Fot. Shutterstock

Gwyneth Paltrow i Chris Martin przez długi czas uchodzili w mediach za parę niemalże perfekcyjną. Niemałym zaskoczeniem okazała się więc wiadomość o ich rozwodzie. Teraz mówi się o tym, że ta dwójka wróciła do siebie. Lider ze-

Bezlitosna dla

Zrobi karierę

celebrytów

za granicą?

Ilona Łepkowska, scenarzystka i producentka m.in. „M jak miłość”, jest bezlitosna dla większości celebrytów. Ostatnio dostało się także Natalii Siwiec. – Jestem pełna podziwu, jak wielką karierę można zrobić przez to, że się człowiek pokazał w T-shircie z napisem „Polska” na Mistrzostwach Europy 2012. Jestem pełna podziwu dla umiejętności pani Siwiec robienia szumu wokół siebie z powodu spraw bardzo błahych i w ogóle nieistotnych – powiedziała. Fot. Agencja BE&W

9 października 2015

„Fakt” donosi, że Margaret rozważa podpisanie kontraktu ze szwedzkim oddziałem wytwórni płytowej Universal Music. Według znajomego młodej piosenkarki, wokalistka jest bardzo podekscytowana planowaną współpracą, bowiem po niemałym sukcesie w Polsce nabrała ochoty na większą popularność – także poza granicami kraju. Pytanie tylko, czy uda jej się podbić Szwecję?

Fot. Agencja BE&W

Piłka nożna: Eliminacje Mistrzostw Europy Spotkaniem na PGE Narodowym z reprezentacją Irlandii podopieczni Adama Nawałki kończą zmagania w kwalifikacjach do przyszłorocznych finałów Euro. W pierwszym meczu z Wyspiarzami polska drużyna zremisowała 1:1.

SPORT NIEDZIELA, GODZ. 19:35

Jan Paweł II – patron rodziny W ramach obchodów XV Dnia Papieskiego na scenie wystąpią rodziny Cugowskich, Steczkowskich i Karpiel-Bułecka. Artyści wykonają m.in. hymn Światowych Dni Młodzieży, które w przyszłym roku odbędą się w Krakowie. Ich występy uzupełnią fragmenty tekstów o rodzinie autorstwa trzech papieży – Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka.

30 minut Jamiego

| tele goniec 47

Nowy program Jamiego Olivera to kurs superszybkiego gotowania dla zapracowanych osób. Gospodarz programu w 30 minut przygotowuje kompletne posiłki, a kluczem do jego sukcesu jest dobra organizacja pracy i pomysłowość. W tym odcinku kucharz przygotuje tartę ze szpinakiem i fetą.

KULINARNY PIĄTEK, GODZ. 12:00

KONCERT NIEDZIELA, GODZ. 15:00

Była sobie dziewczyna Wielka Brytania, 1961 rok. Pochodząca z mieszczańskiej rodziny Jenny Mellor należy do najlepszych uczennic. Jej konserwatywni rodzice marzą, że ich córka dostanie się na studia do Oxfordu. Pewnego dnia Jenny poznaje

mężczyzny. W rolach głównych: Carey Mulligan, Peter Sarsgaard, Alfred Molina, Cara Seymour.

OBYCZAJOWY SOBOTA, GODZ. 12:30

Singielka

Homeland

seriaLove

trzydziestokilkuletniego Davida Goldmana. Mężczyzna rozkochuje w sobie uczennicę i obiecuje, że nauczy ją życia i miłości. Pod jego wpływem nastolatka zaczyna ignorować naukę. Wkrótce na jaw wychodzą sekrety

Carrie chce wyjaśnić okoliczności samobójstwa Afsala Hamida. Proponuje, by wszystkie osoby z CIA, które miały z nim kontakt, zostały poddane badaniu na wykrywaczu kłamstw. W testach ma także wziąć udział Brody. Mathison liczy, że uda jej się poznać prawdę o przeszłości weterana.

PIĄTEK, GODZ. 22:10

Redakcyjni koledzy Elki unikają jej. Dziewczyna obawia się, że na potrójnej randce, którą miała poprzedniego dnia, mogła się skompromitować. Sława jest przekonana, iż jej córka wymyśliła sobie spotkanie, a tak naprawdę spędziła wieczór sama. Tymczasem w redakcji panuje napięta atmosfera.

PIĄTEK, GODZ. 16:25

48 motoryzacja

IAA Frankfur 2015

SsangYong XA Pod maską znajdą się dwa siln iskrowej i turbodiesel Euro6). U będzie

Przed kilkoma dniami zakończyła się tegoroczna edycja Salonu Samochodowego we Frankfurcie. Organizatorzy potwierdzili oficjalnie 219 premier światowych i europejskich. Na frankfurckich stoiskach swoje produkty pokazało 1103 wystawców z 39 krajów. Dziś prezentujemy kolejną partię modeli, które można tam było podziwiać.

Mercedes-AMG DTM lową klatką Powstał na węglowym kadłubie ze sta kszości z w wię bezpieczeństwa i karoserią wykonaną węglowych. włókien 9 października 2015

Peugeot Jako napFractal Concept umieszc ęd model korzy mocy 20 zonych na przedsta z silników e le 4 KM. niej i tyl nej osi o ktrycznych łącznej

| motoryzacja 49

AV-Adventure Concept niki 1,6 – litra (w wersji Uzupełnieniem napędu e 6-biegowa skrzynia.

Hyundai N 2025 Vision Gran Turismo Całkowita moc układu wynosi 650 kW (871 KM), przy czym podwójne baterie ogniwa paliwowego zapewniają 500 kW (670 KM).

Mansory Porsche Cay en Seryjną jednostkę V8 ne o do 690 KM. Maksymal pojemności 4,8 l wzmocniono z 500 ny moment obrotowy wzrósł do 800 Nm.

Mercedes-Benz Concept IAA Pod maską, znalazł się układ hybrydowy, którego łączna moc wynosi 279 KM.

50 sport reklama

Tai Woffinden już mistrzem!

Brytyjczyk Tai Wofﬁnden już po przedostatnim turnieju Grand Prix na Żużlu, mógł świętować zdobycie mistrzowskiego tytułu.

Fot. Shutterstock

>> Karol Pomeranek offinden przed ostatnim turniejem Grand Prix ma już 25 punktów przewagi nad drugim w klasyfikacji Amerykaninem Gregiem Hancockiem, i nic nie jest w stanie odebrać mu mistrzowskiego tytułu. Jak podaje portal sportowefakty.wp.pl, dla Woffindena to drugi w karierze tytuł. Pierwszy zdobył w 2013 roku, ale rok później nie stanął nawet na podium. – Chłopak wziął się do ciężkiej pracy po poprzednim sezonie, w którym nie osiągnął założonych celów. Widać było w jego działaniach ogromną determinację. (...) On całkowicie wymiótł konkurencję. Szybko umocnił się na czele i dał nam jasny sygnał, że chce tego tytułu – powiedział Amerykanin Greg Hancock. W zawodach na toruńskiej Motoarenie zwyciężył Duńczyk Nicki Pedersen. – Czapki z głów przed Taiem. Ostatnim zawodnikiem, który robił coś takiego był Tony Rickardsson. On nie musi nawet wygrywać startów, bo wyskakuje nagle zza pleców i jedzie tam gdzie nikt inny by się nie odważył. Jeździ także fair więc tylko pogratulować. Świetna robota – komplementował po zawodach 38-latek. Znakomicie w Toruniu spisał się Maciej Janowski, stając na najniższym

9 października 2015

stopniu podium. Kolejny fatalny występ zaliczył natomiast Krzysztof Kasprzak. Ostatnia runda cyklu Grand Prix odbędzie się 24 października na torze w Melbourne w Australii.

Grand Prix w Toruniu

1. Nicki Pedersen Dania 2. Jason Doyle Australia 3. Maciej Janowski Polska 4. Niels Kristian Iversen Dania 5. Andreas Jonsson Szwecja 6. Chris Holder Australia 7. Peter Kildemand Dania 8. Greg Hancock USA

Klasyfikacja Grand Prix: 1. Tai Woffinden 2. Greg Hancock 3. Nicki Pedersen 4. Niels-Kristian Iversen 5. Jason Doyle 6. Matej Zagar 7. Maciej Janowski 8. Chris Holder 9. Peter Kildemand 10. Michael Jepsen Jensen 11. Andreas Jonsson 12. Troy Batchelor 13. Chris Harris 14. Tomas H. Jonasson 15. Krzysztof Kasprzak 16. Jaroslaw Hampel

19 18 11 10 11 11 11

151 126 124 105 103 100 95 93 79 77 76 57 55 51 36 31

Manchester City na topie

Za nami ósma kolejka spotkań w brytyjskiej Premier League. Na prowadzeniu ekipa z Manchesteru.

Fot. Shutterstock

>> Karol Pomeranek hicie kolejki Arsenal Londyn pokonał Manchester United 3:0. – Z ostatnich trzech meczów przeciwko Manchesterowi United, nie przegraliśmy żadnego. Powoli stajemy się mocniejsi w meczach z mocnymi drużynami. W poprzednim sezonie wygraliśmy z Manchesterem City, a teraz z United, więc myślę, że chodzi o regularność – mówił na łamach klubowej witryny pomocnik Kanonierów Francis Coquelin. – Nigdy nie widziałem, żeby mój zespół grał tak słabo. Zadaję pytanie o przyczyny takiego stanu rzeczy zawodnikom. (...) Towarzyszy nam wiele emocji, a ja sam jestem emocjonalny. Nie mogłem nic zmienić, ponieważ nie zawiódł tylko jeden piłkarz, ale – moim zdaniem – połowa zespołu – stwierdził na pomeczowej konferencji Louis van Gaal, szkoleniowiec United. Kolejny fatalny występ w rozgrywkach zanotowała londyńska Chelsea. Podopieczni Jose Mourinho przegrali na Stamford Bridge z Southampton 1:3. – Jest nam ciężko, kiedy coś przestaje iść po naszej myśli. Mierzymy się teraz z wieloma rzeczami, ale mamy w sobie coś, co każe nam nadal walczyć. Liczę na to, że przerwa reprezentacyjna nadeszła w odpowiednim momencie.

Teraz powinniśmy się przegrupować, odnieść zwycięstwo w następnym spotkaniu i zostawić to wszystko za sobą – podsumował cytowany przez portal eurosport.onet.pl reprezentant Bośni i Hercegowiny, golkiper Chelsea FC, Asmir Begović. W derbach Liverpoolu Everton zremisował z Liverpool FC 1:1. Tuż po spotkaniu Brendan Rodgers został zwolniony z funkcji menadżera ekipy gości. W pozostałych meczach padły następujące rezultaty: Crystal Palace – West Bromwich Albion 2:0, Aston Villa – Stoke City 0:1, AFC Bournemouth – Watford FC 1:1, Manchester City – Newcastle United 6:1, Norwich City – Leicester City 1:2, Sunderland AFC – West Ham United 2:2, Swansea City – Tottenham Hotspur 2:2. Zestaw par 9. kolejki: Tottenham Hotspur – Liverpool FC Chelsea Londyn – Aston Villa Crystal Palace – West Ham United Everton – Manchester United Manchester City – AFC Bournemouth Southampton – Leicester City West Bromwich Albion – Sunderland AFC Watford FC – Arsenal Londyn Newcastle United – Norwich City Swansea City – Stoke City

reklama

| sport 51

52 sport

Udana niedziela outsiderów

To była bez wątpienia kolejka outsiderów. Dwie zamykające ligową tabelę ekipy, RSVM oraz Inter Team, odniosły bowiem swoje pierwsze zwycięstwa w sezonie. W drugiej lidze PCW Olimpia pewnie kroczy po awans. >> Daniel Kowalski, polsport.co.uk

nter Team po dobrym meczu wygrał z beniaminkiem (Wima Team) 4-2, z kolei RSVM w równie ciekawym widowisku rozgromił faworyzowany White Wings Seniors aż 6-1. Emocji nie brakowało również w pojedynku The 12 Team ze Scyzorykami. Obie ekipy strzeliły w tym meczu po jednej bramce, obie więc po ostatnim gwizdku musiały się zadowolić jedynie podziałem punktów. FC Cobalt wygrał z KS04 Ark 4-2, ale komplet punktów nie był łatwym łupem. Losy spotkania rozstrzygnęły się dopiero w drugiej części spotkania. W ostatnim meczu piątej kolejki Show Team bez najmniejszych problemów rozprawił się z Joga Bonito, dzięki czemu w ligowej tabeli awansował na ostatni stopień podium. W drugiej lidze od zwycięstwa do zwycięstwa kroczy PCW Olimpia, która w czterech dotychczasowych meczach zdobyła komplet punktów. W minioną niedzielę „olimpijczycy” nie pozostawili żadnych

złudzeń piłkarzom Power Rangers, gromiąc ich aż 8-1. Na drugim miejscu plasuje się Bianca FC Watford, która w nieco mniejszych rozmiarach rozgromiła Mazury Team (5-1). Kolejne zwycięstwo notuje też FC Cosmos. IFX FC przez większą część spotkania prowadził z Warriors of God 2-0, ale w ostatch ośmiu minutach roztrwonił całą zdobycz, przegrywając ostatecznie 2-3. Takim samym rezultatem zakończył się też mecz JJ Construction z FC Piona.

I LIGA

II LIGA

Wyniki 4. kolejki:

White Wings Seniors – RSVM (b)

1-6

PCW Olimpia (p) – Power Rangers

8-1

Wima Team (b) – Inter Team

2-4

JJ Construction – FC Piona

2-3

KS04 Ark – FC Cobalt (m)

2-4

FC Cosmos – PMBC

5-2

Scyzoryki – The 12 Team

1-1

IFX FC – Warriors of God (s)

2-3

Joga Bonito – Show Team 5B

1-5

Mazury Team – Bianca FC Watford

1-5

Zestaw par 5. kolejki:

9:20

Joga Bonito – Inter Team

9:20