Goniec Polski wyd. 564 by SamiSwoi.news

nr 7 (564) 20 lutego 2015 / ISSN 2044-5202

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

Rozmowa z Andrzejem Chyrą, aktorem znanym z takich ﬁlmów jak „Dług”, „W imię” czy „Carte Blanche”. STR. 18

W kuchni z „Gońcem Polskim”. Poznaj najdziwniejsze przysmaki z całego świata. STR. 37

Rozmowa z Anną Kuczyńską, Polką, która dostała się do tegorocznego ﬁnału Top Model UK

Ania w finale Top Model UK!

str. 22

4 w numerze STR.

| >> NIE PRZEGAP!

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek specjalny z okazji święta Patrona Walii, a w nim: >> walijskie tradycje >> kuchnia >> piękne zakątki >> ciekawostki

Anna Maria Jopek w UK Anna Maria Jopek od zawsze podkreśla, że chce prezentować tradycję muzyczną swego kraju. Cokolwiek robi, pozostaje wierna swoim korzeniom. Tak będzie i w Londynie, podczas wyjątkowego koncertu, który odbędzie się 21 lutego w Union Chapel. To już ostatni dzwonek na zakup biletów!

Temat tygodnia

STR.

24 Wielka Brytania

STR.

27 Panel ekspertów

STR.

Wywiad

STR.

W sieci

STR.

Dod. specjalny

STR.

Sport

STR.

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

WEDŁUG PROGNOZ, DO 2050 R. LICZBA MIESZKAŃCÓW MIAST OSIĄGNIE 6 MLD.

>> ANNA KUCZYŃSKA DLA GOŃCA: „Londyn to znacznie większy rynek, a więc więcej możliwości”

DLACZEGO WYSPY TAK CZĘSTO TRAFIAJĄ NA ŁAMY POWIEŚCI DLA DZIECI?

O ODSZKODOWANIACH, PEDAGOGACH, PRAWIE PRACY I… ZĘBACH MĄDROŚCI.

ROZMOWA Z HISZPAŃSKĄ WOKALISTKĄ LAURĄ CUBI VILLENA.

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM.

STR.

Myślę, że się udało Rozmowa z Andrzejem Chyrą, odtwórcą roli Kacpra Bielika w filmie Jacka Lusińskiego „Carte Blanche”.

STR.

To on stoi za złotem? Rozmowa z Jakubem B. Bączkiem, trenerem mentalnym złotej reprezentacji polskich siatkarzy.

POZNAJ NAJDZIWNIEJSZE PRZYSMAKI Z CAŁEGO ŚWIATA.

ZA NAMI KOLEJNA RUNDA PIŁKARSKIEJ LIGII PIĄTEK „SAMI SWOI” W LONDYNIE.

>> W numerze: Konflikt na linii ojciec Tadeusz Rydzyk – szefowa polskiego MEN. Jak podaje dziennik.pl, dyrektor Radia Maryja

chce organizować w szkołach warsztaty medialne „Zrozumieć media”. – Jeżeli temat wykładu nie jest częścią podstawy programowej, to wykład nie może zastępować lekcji – mówi Joanna Kluzik-Rostkowska, szefowa resortu. – Ta Kluzik-Rostkowska niech idzie, nie wiem, może kartofle sadzić. (...) Proroctwo księdza Piotra Skargi się spełnia. Głupcy wasze dzieci uczyć będą – grzmi w swoim stylu dyrektor toruńskiej rozgłośni. – Jeżeli porównać przekaz Radia Maryja i Telewizji Trwam z przekazem mediów głównego nurtu, to dostrzegamy, że mimo porażającej nudy, jaka bije z programów Rydzykowych, jest w nich o wiele bardziej rzetelny obraz naszej rzeczywistości społecznej i ekonomicznej – komentuje Piotr Ikonowicz. – Propozycja o. Tadeusza Rydzyka obliKarol Pomeranek redaktor naczelny czona jest na odduraczanie dzieci i młodzieży – dodaje Stanisław Michalkiewicz. Więcej na str. 10. 20 lutego 2015

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Anna Zielińska, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Ewelina Wojda, Maciej Kniter, Iwona Starosta Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 temat tygodnia

Świat przenosi się

do miast

>> Anna Dobiecka awsze ciągnęło mnie do dużych miast, nie lubiłam Radomia, skąd pochodzę – zwierza się 37letnia Marzena Kaczkowska. – Dlatego cieszę się, że mieszkam w jednej z największych na świecie metropolii. Londyn ma niesamowitą magię i energię – wyznaje. Marzena się myli, bo może Londyn i magię ma, ale nie jest jednym z największych na świecie. Ba, mało tego: żadne miasto europejskie nie kwalifikuje się do grupy tzw. megamiast.

Liga europejska

Londyn należał do ligi światowej ponad 100 lat temu, kiedy dzięki rewolucji przemysłowej, miasta zaludniły się na niespotykaną dotąd skalę. Dziś wyprzedza go Moskwa i Stambuł. Moskwa, stolica Rosji oraz największe miasto tego kraju, jest jednocześnie największą pod względem liczby ludności metropolią w Europie. Liczba ludności rosyjskiej 20 lutego 2015

stolicy to 10,56 mln, przy czym całą aglomerację zamieszkuje ok. 15 mln mieszkańców. Uważana jest za jedno z najdroższych miast świata, a w 2011 r. zamieszkiwana była przez największą liczbę miliarderów. W Stambule, jedynej na świecie metropolii, która leży jednocześnie na dwóch kontynentach, mieszka ok. 10 mln ludzi, przy czym aglomeracja liczy sobie 13 mln mieszkańców. Dopiero za Stambułem plasuje się Londyn, stolica Wielkiej Brytanii oraz największe miasto Unii Europejskiej. W jego granicach żyje 7,6 mln ludzi, przy czym aglomeracja skupia 14,6 mln mieszkańców. Londyn stał się największym miastem świata w czasie napędzanej węglem rewolucji przemysłowej. To wtedy rozpoczął się lawinowy przyrost ludności ziemi. Współcześnie Londyn jest największym centrum finansowym świata, wyprzedzającym pod tym względem nawet Nowy Jork. Jest też jednym z największych turystycznych centrów świata – corocznie przyjeżdża do Londynu około 30 mln. turystów. W pierwszej dziesiątce mieści się też Sankt

Petersburg, zwany drugą stolicą Rosji i jego 5,5 milionowa aglomeracja. Tuż za Petersburgiem jest Madryt, stolica i największe miasto Hiszpanii oraz całego Półwyspu Iberyjskiego, liczące 3,6 mln. mieszkańców (aglomeracja – 6,3 mln.) Madryt uznawany jest za czwarte najbogatsze miasto Europy, zaraz po Londynie, Paryżu i Moskwie. Co ciekawe, stolica Włoch mieści się w pierwszej dziesiątce, ale dopiero po Berlinie (3,4 mln) oraz Kijowie (2,7 mln). Rzym liczy

Według najnowszych statystyk ONZ już ponad połowa ludności żyje w miastach. Do 2050 roku liczba ta zwiększy się do 6 miliardów.

w Europie. Na 10 miejscu rankingu znajduje się Bukareszt, który zamieszkuje 1,9 mln mieszkańców, a aglomeracja 2,3 mln.

Czołówka światowa

Jeszcze 64 lata temu miasta zamieszkiwało 30 proc. światowej populacji. Dzisiaj jest to 54 proc. Najszybciej rosnącą liczbę mieszkańców miast można zaobserwować w Indiach, Chinach i Nigerii. Do 2050 r. przyrost ludności w

Kiedy miasta są połączone ich mieszkańcy mogą swobodnie podróżować.

MA XIANGMING, PLANISTA 2,7 mln mieszkańców, przy czym aglomeracja rzymska – 3,8 mln. Z kolei Paryż, największe miasto we Francji ma 2,2 mln mieszkańców. Aglomeracja paryska, mieszcząca około 12 mln mieszkańców, jest drugą co do wielkości aglomeracją miejską w Unii Europejskiej oraz czwartą

tych krajach będzie stanowił aż 37 proc. globalnego wzrostu liczby ludności w miastach. Dziś prawie połowa ludności żyje w niewielkich miastach, liczących poniżej pół miliona mieszkańców. dokończenie na str. 8

8 temat tygodnia dokończenie ze str. 6

Jeden na ośmiu zamieszkuje tzw. megamiasta, które liczą ponad 10 mln ludzi. Megamiasta rosną jak grzyby po deszczu. Jeszcze w 1990 roku było ich zaledwie 10, a dziś jest ich już 28. Mieszka w nich 453 mln ludzi. 16 megamiast leży w Azji, cztery w Ameryce Łacińskiej, trzy w Europie i Afryce, a dwa w Ameryce Północnej. Najbardziej zaludnione miasto świata to 38-milionowe Tokio. – To zupełnie tak jakby cała Polska mieszkała w jednym mieście – podsumowuje internauta jednego z polonijnych portali. Tuż za Tokio jest Delhi (25 mln mieszkańców), a po nim Meksyk i Szanghaj – po 23 mln. Ale to nie wszystko – w Chinach powstaje megamiasto o obszarze równym 12,5 proc. terytorium Polski. Największa metropolia świata ma powstać przez połączenie 9 miast. Jak podaje „Daily Telegraph”, zajmie powierzchnię ponad 41 tys. km kw. – Kiedy miasta są połączone ich mieszkańcy mogą swobodnie podróżować i korzystać ze służby zdrowia oraz innych usług w regionie – mówi Ma Xiangming, planista z instytutu Guangdong, cytowany przez „Daily Telegraph”. Zdaniem autorów projektu spowoduje to obniżki cen – np. niższe rachunki telefoniczne nawet o 85 proc. Ale Chiny na tym nie poprzestaną. W ciągu następnych lat planują stworzyć kolejne megamiasta, które może zamieszkiwać nawet do 100 mln mieszkańców. Już teraz pomiędzy Pekinem a Tianjinem powstaje Bohai, na którego terenie mieszkać będzie... 260 mln osób.

| jutro mogę zapisać się na Politechnikę, chodzić na próby chóru i zacząć trenować squasha. Londyn mi to wszystko umożliwia – zauważa. 20-letnia Iza podkreśla dostęp do rozrywki. – W „Londku” mam na każdym rogu pub i kafeję, na każdej ulicy klub, a latem jest dużo imprezek na Trafalgar i w ogóle ciągle coś się dzieje – opowiada. Wg badań psychologów zajmujących się psychologią miasta, dla ankietowanych osób miasto musi bezwzględnie zapewnić: kontakt z kulturą, pracę, ruch i stymulację, wymianę dóbr i usług, za-

powszechna. Mocno odczuwalna jest zwłaszcza wśród emigrantów, którzy przyjechali tu najczęściej sami, zostawiając najbliższych w ojczyźnie. W sytuacjach trudnych (utrata pracy, choroba) taki człowiek nie może liczyć na wsparcie bliskich i dlatego łatwo może się on znaleźć na ulicy. Jest to częste zjawisko – tłumaczy Dorota Haremska z Barki UK. Stąd zjawisko „uschroniskowienia”, czyli zależności od pomocy państwa lub gminy. – Do negatywnych zjawisk związanych z istnieniem wielkich miast należą: pogarszanie się warunków środowiska przyrodniczego i to nie tylko w

staną się więc miejscem życia co czwartego mieszkańca Ziemi. Choć ludzie napływający żyją w kiepskich warunkach, ich liczba się nie zmniejsza, ponieważ zwykle uciekają przed jeszcze większą biedą. Przeciętnemu Polakowi, który przeprowadził się do Anglii z Mazur czy Podkarpacia łatwo to zrozumieć – jego pierwsze lokum na ogół mieściło się na Lewisham czy Acton we wspólnym zatłoczonym mieszkaniu, a nie w apartamencie na Chelsea. A jednak zwykle decyduje się on zostać w metropolii. „Cywilizacja megaslumsów”, jak pisze Andrzej Hołdys w „Wiedzy i Życiu”, oznacza, że

Nawet jak stracę „robotę”, to szybko znajdę następną. Duże miasto nie pozwoli głodować.

MACIEJ MISIURSKI, MIESZKANIEC LONDYNU

Czego szukamy w mieście?

– Anonimowości – odpowiada natychmiast 29-letnia Joanna z Biskupca. – W mojej miejscowości wszyscy się znają i patrzą sobie do garnków i na ręce. Miałam dosyć takiego życia. W Londynie robię to co chcę i nikogo to nie obchodzi – zauważa. 24-letnia Małgosia Franczak wybrała duże miasto ze względu do dostęp do miejsc związanych z kulturą i sztuką. – W moim miasteczku było jedno kino, które przerobiono na sklep „wszystko po 5 zł”, a ja uwielbiam teatr i film. Dlatego w Londynie mam raj – West End, The Globe, Southbank Center – podkreśla. Dla 36-letniego Maćka Misiurskiego najważniejsza jest praca. – Jak się ma rodzinę, to głównie się myśli o jej utrzymaniu – zaznacza. – Dlatego przyjechaliśmy tu, bo można mieć kilka prac jednocześnie i nawet jak stracę „robotę”, to w ciągu tygodnia znajdę następną. Duże miasto nie pozwoli głodować – dodaje. Dla Wojtka duże miasto to różnorodność. – W Londynie mogę pracować dziś za barem, studiować w London Art. College, być wolontariuszem dla British Heart, chodzić na karate i pływalnię. Ale 20 lutego 2015

bytkową architekturę, możliwość spędzenia czasu poza domem, dostępność dóbr konsumpcyjnych oraz kosmopolityczną atmosferę.

Konsekwencje

Ale miasto ma nie tylko zalety. Nagromadzenie ogromnej liczby ludzi w jednym miejscu musi skutkować problemami. – Każda z zalet miejskich ma też drugą stronę medalu: tłok, korki na ulicach, szybkie tempo życia, zanieczyszczenie powietrza, ograniczony dostęp do przyrody – podkreśla Joanna z Biskupca. – Przyznaję, że na początku trudno mi było się do tego przyzwyczaić – dodaje. – W takiej metropolii jak Londyn, mimo kilku milionów ludności tu żyjącej, samotność jest niestety bardzo

centrum miasta i w strefie podmiejskiej, ale również w dalszych regionach kraju, a nawet kontynentu, powodowane przemieszczeniem się wytworzonych w miastach pyłów, gazów i ścieków. Przeciążenie komunikacji miejskiej i związane z tym utrudnienia w życiu mieszkańców, wzrost kosztów związanych z budownictwem mieszkaniowym, gromadzenie się wielkich ilości odpadów komunalnych i przemysłowych oraz trudności związane z ich składowaniem. Kolejnym problemem jest deficyt wody – wymienia Magdalena Pieniążek, absolwentka Politechniki Łódzkiej.

Raj w slumsach?

Za ćwierć wieku w miastach będzie żyło 5 mld ludzi, z tego 2 mld będzie się gnieździć w slumsach. Dzielnice nędzy

ludzkość, która przez tysiące lat preferowała swobodną przestrzeń i wiejski styl życia w małych społecznościach, zaczyna się coraz bardziej ścieśniać w gigantycznych, podobnych do mrowisk skupiskach, z których największe liczą po kilkadziesiąt milionów osobników. Mrowiska są jednak dobrze zaplanowane, podczas gdy współczesne, żywiołowo rozwijające się metropolie to przeważnie królestwa chaosu – społecznego, architektonicznego – czytamy.

Miasto kosztuje

Ale oprócz kosztów środowiskowych mieszkańcy odczuwają tzw. koszty emocjonalne. – Stres wywołuje m.in. silniejszą rywalizację o szczupłe zasoby (miejsce w tramwaju, miejsce do parkowania, miejsce w kolejce) – tłumaczy

| temat tygodnia w swojej pracy „Psychologia miejsca” prof. Maria Lewicka, kierownik pracowni badań środowiskowych przy wydziale psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Maciej Misiurski podkreśla też wzrost przestępczości, nasilający się brak poczucia bezpieczeństwa ludności, znieczulica społeczna oraz powstawanie subkultur. – To jako ojca dwóch córek martwi mnie najbardziej, zwłaszcza że Londyn podobno przoduje w przestępczości młodocianych – mówi. Psychologowie postawili teorię, że istnieje zjawisko, które można nazwać osobowością miejską. Kelly Mc Gonigal z Uniwersytetu Stanforda przeprowadziła badania pokazujące, że u osób, które dorastały w dużym mieście, zauważyć można silniejsze reakcje w ciele migdałowatym w mózgu niż u osób dorastających na wsi. Ciało migdałowate jest nazywane „centrum stresu”, ale także „centrum poznania społecznego” – jest odpowiedzialne za zrozumienie motywacji innych ludzi i umiejętne reagowanie na wymagania społeczne. Właściwie nie ma się co dziwić tej teorii, że codzienne poddawanie psychiki takiej liczbie bodźców, na jakie jest narażony człowiek żyjący w mieście, nie powoduje jej zmian.

Smart city

W związku z rosnącą liczbą osób emigrujących do miast analitycy przekonują, że przed szybko rozwijającymi się państwami stoi teraz wielki problem. – Zarządzanie terenami miejskimi stało się jednym z najważniejszych wyzwań XXI w. – mówi John Wilmoth, szef oddziału ds. populacji ONZ. Z raportu ONZ opublikowanego pół roku temu (2014 revision of the World Urbanization Prospects) wynika, że jeśli miasta są dobrze zarządzane, dają swoim mieszkańcom szansę ekonomicznego rozwoju i lepszego dostępu do podstawowych usług, jak opieka zdrowotna czy edukacja: – Dostarczenie transportu publicznego, mieszkań, prądu, wody i kanalizacji w gęsto zaludnionych terenach miejskich jest tańsze i mniej niszczące dla środowiska niż dostarczanie tych samych usług rozproszonej populacji wiejskiej – czytamy. – Robiący ostatnio furorę termin „smart” odnosi się do wizji rozwoju miast, do tworzenia nowych form zarządzania partycypacyjnego, do nowej jakości transportu oraz podejścia do zagadnień ekologicznych i społecznych – tłumaczy Magdalena Pieniążek. – Chodzi o to, by za pomocą rozwiązań opartych na nowych technologiach usprawniać działania miast i podnosić jakość życia mieszkańców – podkreśla.

Jak definiuje organizacja THINKTANK Ośrodek dialogu i analiz, miasto przyszłości to połączenie inteligentnego wykorzystania nowoczesnych technologii z potencjałem instytucji i firm oraz kreatywnością i entuzjazmem obywateli. Miasta przyszłości nie stworzy się jedynie przez wszczepianie w jego przestrzeń innowacyjnych systemów. Rozwiązania inteligentne muszą współgrać z potrzebami użytkowników miasta, inaczej staną się tylko kolejnym gadżetem. Właśnie dlatego zarządzanie miastem przyszłości to trudne zadanie.

MIASTA W LICZBACH: 180.000 ludzi przenosi się codziennie ze wsi do miasta  77.000 ludzi na km kw. przypadało na „Florydzie”, dzielnicy hiszpańskiego L’Hospitalet de Llobregat czyniąc ją najbardziej zaludnionym miejscem w Europie  1.923.077 ludzi na km kw. – to największe na świecie zagęszczenie ludzi zanotowano na osiedlu Kowloon’s Walled City w Hong Kongu, które istniało do 1993 r.  10,58 proc. rocznie to współczynnik wzrostu chińskiego miasta Beihai – najszybciej rozwijającego się miasta na świecie  750 największych na świecie miast generuje obecnie około 57 proc. światowego PKB. W 2030 roku osiągną one 61 proc. całkowitego światowego PKB 

W WIELU KRAJACH ZACHODNICH W MIASTACH MIESZKA JUŻ NIEMAL CAŁA LUDNOŚĆ. W BELGII ŻYJE W NICH 97 PROC. POPULACJI, W WIELKIEJ BRYTANII – 91, W NIEMCZECH – 88,5, WE FRANCJI I HISZPANII – OK. 78. POWYŻEJ 80 PROC. LUDZI MIESZKA W MIASTACH RÓWNIEŻ WAUSTRALII, USA, ARGENTYNIE, CHILE I BRAZYLII. CO CIEKAWE, JAPONIA JEST KRAJEM ŚREDNIO ZURBANIZOWANYM – AŻ 30 PROC. LUDNOŚCI NADAL MIESZKA NA WSI. TAK JAK MA TO MIEJSCE W POLSCE, GRECJI I AUSTRII.

reklama

10 felietony

| m im z daniem Piotr Ikonowicz Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

Telewizja kłamie

arówno media, jak i edukacja szkolna to narzędzia panowania. Tak w szkole, jak i w mediach odbywa się indoktrynacja, której celem jest prezentacja rzeczywistości z perspektywy obozu władzy. I w tym sensie Ojciec Rydzyk ma rację, że przydałyby się w szkole zajęcia, które uzbroiłyby uczniów w narzędzia krytycznej analizy przekazu medialnego. Zwłaszcza że kiedy się słucha publicznych wypowiedzi politykujących przedstawicieli młodego pokolenia to ma się wrażenie, że właśnie wrócili z jakiegoś partyjnego prania mózgów, tak bardzo entuzjastycznie klepią neoliberalne frazesy o rynku i konkurencji, jako jedynym rozwiązaniu wszelkich problemów. Jeżeli porównać przekaz Radia Maryja i Telewizji Trwam z przekazem mediów głównego nurtu, to dostrzegamy, że mimo porażającej nudy, jaka bije z programów Rydzykowych, jest w nich o wiele bardziej rzetelny obraz naszej rzeczywistości społecznej i ekonomicznej. Sukces Rydzyka z jego językiem nienawiści i pogardy, którym wzywa minister Kluzik-Rostkowską do sadzenia ziemniaków, to cena za totalne zakłamanie mainstreamu. Dopóki o pensjach i prawach pracowniczych będzie się w TVN-ie, Polsacie czy TVP mówiło, jako o przywilejach, a unikało tego sformułowania przy opisywaniu pensji zarządu spółek czy banków, Rydzyk będzie miał wiernych wyznawców. Sęk w tym, że demokracja nie potrzebuje wyznawców tylko krytycznie myślących, autonomicznych obywateli. Tymczasem propozycja Rydzyka, który chciałby dzieci uczyć, co mają myśleć o przekazie medialnym, sprowadza się do próby przeistoczenia wyznawców wolnego rynku uczonych od maleńkości ego-

izmu i znieczulicy, w wyznawców doktryny narodowo-katolickiej, która problemy widzi w odmienności, obcych wpływach, a nie tam gdzie one są, czyli w klasowej dominacji bogatych nad biednymi. I żeby być dobrze zrozumianym. Nie proponuję tu trzeciej „klasowej” indoktrynacji młodzieży. Dobrze by jednak było, gdyby zajęcia z krytycznego odbioru przekazu

Stanisław Michalkiewicz Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

Odduraczanie zakazane

amy w Europie rewolucję komunistyczną w pełnym natarciu, a jeśli nie zdajemy sobie z tego sprawy, to dlatego, że prowadzona jest ona według innej strategii niż ta, której doświadczyliśmy. Doświadczyliśmy bowiem strategii bolszewickiej, która składała się z trzech elementów: gwałtownej zmiany stosunków własnościowych, masowego ter-

Konflikt na linii ojciec Rydzyk - szefowa polskiego Ministerstwa Edukacji Narodowej. Dyrektor Radia Maryja chce organizować w szkołach warsztaty medialne. Joanna KluzikRostkowska jest sceptyczna. (za: dziennik.pl)

medialnego w naszych szkołach się pojawiły. Dotyczyć one powinny nie tylko treści informacyjnych i publicystycznych, ale w dużej mierze także reklamy. Wystarczy, jeżeli uczniowie zaczną zadawać sobie pytanie, co z tego, co słyszą i widzą jest kłamstwem i w czyim interesie to kłamstwo jest wypowiadane. Podczas tych zajęć analizie poddawane też powinny być treści Rydzykowej propagandy. Żeby takie obiektywne zajęcia mogły się odbywać, władza musiałaby trochę odpuścić ze zdalnego sterowania edukacyjnymi treściami. A najwyraźniej nie ma takiego zamiaru. Czas więc przypomnieć zarówno Ojcu dyrektorowi, jak i pani minister maksymę Woltera: „Głęboko nie zgadzam się z twoimi poglądami, ale oddałbym życie abyś mógł je głosić”. Na tym gruncie może się porozumieć każdy, kto akceptuje wolność słowa i nie traktuje słowa jak maczugi, tylko jako środek wzajemnej komunikacji.

roru i masowego duraczenia. Dała ona rezultaty, ale na dłuższą metę okazała się nieefektywna, toteż obecnie stosuje się strategię autorstwa włoskiego komunisty Antoniego Gramsciego. Główne pole bitwy rewolucyjnej sytuuje ona nie w sferze stosunków własnościowych, tylko kultury, dlatego na plan pierwszy wysuwa się masowe duraczenie. Narzędzia terroru wprawdzie są stworzone, ale nie są używane, zgodnie z uwagą Mikołaja Machiavellego, który w „Księciu” zalecał, by „okrucieństwo i terror stosować rozsądnie i tylko w miarę potrzeby”. Ponieważ duraczenie, prowadzone z wykorzystaniem piekielnej triady, w postaci państwowego monopolu edukacyjnego, mediów i przemysłu rozrywkowego, daje znakomite rezultaty, terror nie jest stosowany, m.in. dlatego, by potencjalnych ofiar przedwcześnie nie płoszyć. Propozycja o. Tadeusza Rydzyka, by w szkołach odbywały się warsztaty pod tytułem „Zrozu-

Czekamy na Twój komentarz 20 lutego 2015

mieć media”, obliczona jest na odduraczanie dzieci i młodzieży. Ukazanie uczniom mechanizmu funkcjonowania tzw. niezależnych mediów głównego nurtu, ich powiązań z tajnymi służbami, które Bóg wie, komu naprawdę służą i sposobów manipulowania opinią publiczną, mogłoby, przynajmniej częściowo, uodpornić ich na duraczenie, na takiej samej zasadzie, jak szczepionka uodparnia na chorobę. Tymczasem zadania Ministerstwa Edukacji Narodowej, którym kieruje zdolna do wszystkiego pani Joanna Kluzik-Rostkowska, są akurat odwrotne. Państwowy monopol edukacyjny jest narzędziem duraczenia, toteż nic dziwnego, że nie zgodziła się ona na zorganizowanie w szkołach warsztatów zaproponowanych przez o. Tadeusza Rydzyka. Nie chciała się zgodzić tym bardziej, że dyrektor Radia Maryja próbował prowadzić odduraczanie dzieci za pieniądze MEN, które wcześniej zostały zrabowane rodzicom tych dzieci pod pretekstem ich edukowania. Gdyby się zgodziła, to bezpieczniackie watahy, które zrobiły z niej człowieka i ministra edukacji narodowej, a które od 1944 roku, w kolejnych pokoleniach ubeckich dynastii, służą sprawie komunistycznej rewolucji, zaraz by jej przypomniały, skąd wyrastają jej nogi. Bo chociaż strategia rewolucji się zmieniła, to cel pozostał ten sam: wyhodowanie człowieka sowieckiego, który od normalnego człowieka różni się tym, że wyrzekł się wolnej woli. Dlatego nie może żyć w normalnym świecie, tylko trzeba mu stworzyć sztuczne środowisko w postaci państwa totalitarnego. Charakteryzuje się ono m.in. tym, że nie toleruje żadnej władzy poza własną – a więc np. władzy rodzicielskiej, czy religijnej – tylko je zwalcza.

RZECZPOSPOLITA LONDYŃSKA

| z wielkiej brytanii O trudnych emocjach

24.02 w Ognisku Polskim w Londynie odbędzie się pokaz filmów „Rzeczpospolita Londyńska”, a także spotkanie z ich autorami.

Już 23 lutego w Stockwell Partnership (London SW8 1XN), odbędzie się pierwszy warsztat w ramach projektu Poles Connect, który poprowadzi doświadczona psycholożka i trenerka Barbara Sobolewska z Polish Psychologists’ Assotiation. Jego tematem będzie „Sztuka panowania nad emocjami”.

Darmowe Wi-Fi

Mniejsza pomoc?

Premier Cameron chce przeznaczyć 50 milionów z rządowego budżetu na zapewnienie Brytyjczykom darmowego dostępu do Internetu w pociągach. Jak donosi „Daily Mail”, projekt ma objąć wszystkie składy czterech przewoźników – TSGN, Southeastern, Chiltern, Arriva Trains Wales – do 2017 roku.

Więcej uczniów

W ciągu dekady od 2001 roku liczba muzułmańskich dzieci w angielskich i walijskich szkołach wzrosła prawie dwukrotnie – wynika z najnowszego raportu, na który powołuje się BBC News. Z dokumentu dowiadujemy się również, że aż sześciu proc. muzułmanów trudność sprawia porozumiewanie się w języku angielskim.

Minister ds. pracy i emerytur zapowiedział, że jeśli jego partia zwycięży w wyborach, wprowadzone zostaną limity kwot zasiłków pobieranych przez rodziny wielodzietne. Iain Duncan Smith chciałby, aby benefity docelowo przysługiwały rodzicom na dwójkę pierwszych dzieci.

Targi dla kreatywnych Akademia Design Stowarzyszenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii zaprasza na Polish Design Fair, które odbędą się 7-8 marca w POSK-u w Londynie. Celem imprezy jest promocja i popularyzacja polskiego designu w UK. Projekt łączy część targową z warsztatami i prezentacjami.

Pobił w noc poślubną

100 tys. dla Polaka

22-letnia Amy Dawson złożyła wniosek o rozwód zaledwie noc po ślubie. Kobieta zeznała, że jej 29-letni świeżo upieczony mąż pobił ją, bo nie mógł zdjąć jej sukienki podczas nocy poślubnej – podaje „Mirror”. Jej partner zeznał, że w trakcie ataku był pod wpływem narkotyków i nic nie pamięta. Sąd wymierzył mu karę 24 miesięcy prac społecznych.

Polak Hubert M. otrzyma 100 tys. euro odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu, którego doznał w pubie w centrum Dublina siedem lat temu. Wychodząc z lokalu został wtedy popchnięty przez jednego z klientów. Upadek był na tyle niefortunny, że w jego wyniku nabawił się kontuzji prawej nogi, w tym uszkodzenia rzepki w kolanie.

reklama

12 z wielkiej brytanii Goniec

News

| Imagine Children’s Festival

Jak widzimy Papieża

Instytut Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie organizuje międzynarodowy konkurs dla dzieci i młodzieży mieszkającej za granicą Polski. Zadaniem uczestników będzie przygotowanie prac plastycznych przedstawiających Jana Pawła II jako papieża, pielgrzyma, a zwłaszcza Polaka. Prace należy przekazać do siedziby organizatora do 31 marca 2015 roku.

Itaka poszukuje Osoby te są poszukiwane na prośby ich rodzin przez ITAKĘ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych. Ktokolwiek widział zaginionych, lub ma jakiekolwiek informacje o ich losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ pod całodobowym numerem 0048 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Informatorom gwarantuje się anonimowość.

Tomaszewski Ireneusz Krzysztof 30 lat, wzrost: 186 cm oczy: niebieskie ostatnie miejsce pobytu: Londyn zaginął: 28 maja 2014 roku

Kurka Marek 39 lat, wzrost: 185 cm oczy: niebieskie ostatnie miejsce pobytu: Londyn zaginął: 1 lipca 2014 roku 20 lutego 2015

Fot. Ben Larpent Photography

Chcesz zrobić zdjęcie jak z książki Alicja w Krainie Czarów, a może masz ochotę zagrać w krykieta różowym flamingiem albo twoim marzeniem jest wystąpić na prawdziwej scenie i poczuć się jak gwiazda rocka? Imagine Children’s Festiwal to gwarantuje. Do 22 lutego Sothbank Centre jest królestwem dzieci. >> Monika Dąbkiewicz piewanie, tańczenie, gra na instrumencie – wszystkie talenty są tutaj na wagę złota. Jak mówi jedna ze współorganizatorek festiwalu Ruth Hardie, najważniejsze jest oddanie dzieciom głosu i oczywiście dobra zabawa. To już 5. edycja londyńskiego Imagine Children’s Festiwal. Jednym z głównych atrakcji wydarzenia jest konkurs zespołów muzycznych. Nagrodą jest trofeum, słodycze i zaproszenie na ciekawy event. W tej edycji konkursu jednym z laureatów został zespół Rhyl Rock z londyńskiej Rhyl Primary School. – Oprócz trofeum i czekoladek dostaliśmy zaproszenie do Abbey Road

Studio. To dla naszego zespołu prawdziwa frajda. To niesamowite, że będziemy mogli zobaczyć studio, w którym nagrywali między innymi The Beatles, Pink Floyd czy Spice Girls – mówi nastoletnia Elinora z londyńskiej Rhyl Primary School. Jej szkolna koleżanka Sabrina dodaje: – To było niesamowite doświadczenie. Wyjść na scenę i zobaczyć tych wszystkich ludzi. Czułam się jak prawdziwa gwiazda – opowiada z uśmiechem. – Udział w konkursie mogą wziąć wszystkie zespoły, których członkowie mają mniej niż 12 lat. Wcześniej muszą wypełnić jedynie specjalny formularz zgłoszeniowy i już – mówi Ruth Hardie z Southbank Centre. W tym roku Southbank Centre postanowił w wyjątkowy sposób uczcić 150. rocznicę pierwszego wydania znanej na całym świecie książki „Alicja

w Krainie Czarów” Lewisa Carrolla. W ramach festiwalu dzieci mogą np. zagrać w krykieta flamingiem, czy wejść do salonu urządzonego tak, że sama Alicja chętnie napiłaby się tam herbaty. Spora część atrakcji jest bezpłatna, za niektóre trzeba jednak zapłacić. Uwaga: bezpłatne atrakcje cieszą się dużym zainteresowaniem, dlatego najbezpieczniej jest wcześniej zarezerwować sobie miejsce za pomocą strony internetowej Southbank Centre.

Galeria zdjęć na stronie

Nowe uprawnienia dla sądów rodzinnych

NHS a prezerwatywy

Od września tego roku sądy rodzinne w Anglii będą mogły zlecać testy DNA, jeśli uznają, że to przyspieszy rozwiązanie sprawy sądowej, np. rozwodowej. Zmiany będą kosztowały od 500 tys. do miliona funtów rocznie. Testy sfinansuje Children and Family Court Advisory and Support Service.

NHS chce, by mieszkańcy UK w wieku 13-24 lat otrzymywali darmowe prezerwatywy. Ma to zapobiegać chorobom wenerycznym i zmniejszyć liczbę niechcianych ciąż u nastolatek. Pilotażowy program został wprowadzony na razie tylko w hrabstwie West Sussex w Anglii.

| z wielkiej brytanii 13

UKRAINA ROK PO MAJDANIE

Spotkanie z ministrem

Great Poland zaprasza na debatę o sytuacji na Ukrainie. Odbędzie się ona 22.02 w sali Windsor Hall (przy kościele na Ealingu).

Minister finansów RP Mateusz Szczurek weźmie udział w spotkaniach z polskimi studentami uczelni w Lancaster i Manchester w dniach 19-22 lutego. Odbędą się one w ramach VIII Kongresu Polskich Stowarzyszeń Studenckich w Wielkiej Brytanii – „European Leaders – Facing Global Challenges”.

Zarabia w więzieniu

Staż dla absolwentów

84-letni gwiazdor telewizji Rolf Harris dzięki swoim inwestycjom zarobił w więzieniu już 290 tys. funtów. Dziennie daje to zysk ok. 1,3 tys. funtów – podaje „Daily Mail”. Harris przebywa w więzieniu, bo w ubiegłym roku skazano go za pedofilię. Uznano go za winnego 12 nadużyć seksualnych wobec dziewczynek.

Lider Partii Pracy, Ed Miliband, chce zapewnić wychowankom brytyjskich szkół atrakcyjne oferty praktyk zawodowych. Jak podaje BBC News, projekt ma zostać wprowadzony w życie do 2020 roku. W jego ramach Wielka Brytania ma zaoferować absolwentom 80 tys. staży.

reklama

Wypadek w pracy, drogowy, w miejscu publicznym?

Zgłoś się do nas Nasi prawnicy pomogą Tobie jeśli: • Zostałeś niesłusznie zwolniony • Jesteś dyskryminowany • Chcesz odwołać się do Trybunału • Otrzymać benefity lub odwołać się od decyzji • Ubiegać się o obywatelstwo, rezydenturę • Potrzebujesz pomocy prawnej 438-450 High Street, West Bromwich B709LD, United Kingdom

Tel: 0121 500 6167 Fax: 0121 500 6284 www.poloniacentrum.co.uk

reklama

14 koncert

PROJEKTY Z RÓŻNYCH STRON ŚWIATA

nna Maria Jopek podkreśla, że chce prezentować tradycję muzyczną swego kraju. Artystka nagrywa i koncertuje na całym świecie z najważniejszymi postaciami muzyki naszych czasów (m.in. Pat Metheny, Ivan Linz, Branford Marsalis, Nigel Kennedy, Richard Bona, Oscar Castro-Neves, Makoto Ozone). Wystąpiła także na najbardziej prestiżowych scenach świata – Carnegie Hall, Hollywood Bowl, Royal Festival Hall, Opera w Tokio i Tel Awiwie, Blue Note Tokyo, Santori Hall. Cokolwiek robi, pozostaje wierna swoim korzeniom, którymi pozostają polska muzyka ludowa. Tak samo będzie i w Londynie 21 lutego w Union Chapel. Anna Maria Jopek ujawni tu swoje nowe spojrzenie na piękne i ważne momenty w dziejach polskiej muzyki. Nie zabraknie także dobrze znanych piosenek z poprzednich płyt. Dlatego warto sobie przypomnieć, jakie między innymi albumy ma w swoim dorobku ta wyjątkowa artystka.

Bilety na koncert

można kupić na stronie unionchapel.org.uk i goniec.com, a także w dniu występu

Fot: Marcin Kydryński

Polanna

Upojenie

W powstałym specjalnie na ten projekt zespole znalazł się między innymi: kubański mistrz fortepianu, Gonzalo Rubalcaba, wielka dama polskiego folku Maria Pomianowska i klasyczny wiolonczelista Rafał Kwiatkowski. Gościnnie wystąpił także Stanisław Soyka. „Polanna” to nowe spojrzenie na piękne i ważne momenty w dziejach naszej muzyki. Od Wacława z Szamotuł, przez stare pieśni ludowe, Stanisława Moniuszkę, Mieczysława Karłowicza aż po Karola Szymanowskiego i Skaldów.

– Wspólny projekt Anny Marii Jopek i Pata Metheny to płyta utrzymana na poziomie, o jakim do tej pory nikt u nas nie odważyłby się marzyć. Po dwóch latach pracy nad projektem powstała rzecz niepowtarzalna – pierwsza płyta Pata Metheny’ego z wokalistką z Polski. Sesje przyniosły nagrania na najwyższym poziomie znanym z płyt Pata i Ani – czytamy na stronie artystki. Na krążku, który zdobył status Platyny, znalazły się takie utwory jak „Tam, Gdzie Nie Sięga Wzrok” czy „Me Jedyne Niebo”.

20 lutego 2015

ID – Ta płyta powstała z marzenia, by znaleźć się choćby na chwilę w obecności artystów, których podziwialiśmy przez całe życie. I wśród tych, co od niedawna są dla nas wielką inspiracją – można przeczytać na oficjalnej stronie Anny Marii Jopek. – To próba odnalezienia własnego głosu w coraz bardziej barwnej, otwartej i nieograniczonej przestrzeni muzyki. Ponad granicami i gettami gatunków. Poza podziałami. Na przekór nim. Przeciw nim – pisze artystka.

Lustra „Lustro” to wyjątkowe wydawnictwo, bo zawiera aż trzy płyty – „Polanna”, „Haiku” i „Sobremesa”. Pytana o połączenie wydawałoby się odmiennych muzycznych światów tu zawartych, odpowiada w jednym z wywiadów: – Nasz świat dziś zdaje się być gabinetem luster, w którym kultury niegdyś odległe, teraz przeglądają się w sobie nawzajem, inspirują, próbują rozmawiać, zbliżają. Stąd moje spotkania z Japończykami i magią Lizbony – mówi.

16 koncert

WWIELKICH TOWARZYSTWIE MUZYKÓW

21 LUTEGO LONDYŃSKA UNION CHAPEL BĘDZIE GOŚCIĆ NIEZWYKŁYCH MUZYKÓW – OBOK ANNY MARII JOPEK NA SCENIE, NA KTÓREJ WYSTĘPOWAŁY JUŻ TAKIE GWIAZDY JAK BJÖRK, THE KILLERS ORAZ FLORENCE & THE MACHINE, POJAWIĄ SIĘ KRZYSZTOF HERDZIN, MAREK NAPIÓRKOWSKI, ROBERT KUBISZYN, PIOTR NAZARUK I PAWEŁ DOBROWOLSKI. ZARÓWNO SCENERIA KONCERTU, JAK I ZAPOWIADANI ARTYŚCI SĄ NIEPOWTARZALNI. TEN MUZYCZNY SPEKTAKL TO WYDARZENIE, NA KTÓRYM NIE MOŻE ZABRAKNĄĆ OSÓB POTRAFIĄCYCH DOCENIĆ PIĘKNO POLSKIEJ MUZYKI.

Marek Napiórkowski – „UP!” (2013) (V-Records)

nion Chapel to pochodzący z początków XIX w. kościół utrzymany w stylu wiktoriańskiego gotyku. W miejscu, w którym się teraz znajduje, już w 1806 roku wybudowano kaplicę. Dość szybko jednak okazało się, że nie jest ona w stanie pomieścić wszystkich wiernych – zgodnie z projektem nowy kościół mógł pomieścić 1700 osób. Dziś jest on wynajmowany na różne imprezy – koncerty, pokazy filmowe, przemowy, wystawy, spektakle teatralne, sesje zdjęciowe czy jako sceneria, na tle której powstają sceny filmowe. Union Chapel została także laureatem ubiegłorocznych Londyńskich Nagród Muzycznych – uznano ją za ulubione miejsce koncertów w brytyjskiej stolicy. Co więcej, w poprzednim sezonie odbyło się tu 168 różnego rodzaju imprez – głównie muzycznych oraz filmowych. Już za tydzień odbędzie się tu także występ Anny Marii Jopek i zaprzyjaźnionych z nią muzyków, których dyskografia jest naprawdę imponująca.

Paweł Dobrowolski

Miał okazję występować i współpracować z takimi artystami jak Nigel Kennedy, Gordon Haskell, SBB, Michał Urbaniak, Urszula Dudziak, Zbigniew Namysłowski, Henryk Miśkiewicz, Krzysztof Herdzin, Mieczysław Szcześniak, Krzesimir Dębski, Marek Napiórkowski, Dorota Miśkiewicz, Monika Kuszyńska, Monika Borzym, Marek Dyjak oraz wieloma innymi. Paweł Dobrowolski jest także laureatem Fryderyka 2006 w kategorii najlepszy album – muzyka jazzowa (udział w płycie „Assymetry” Zbigniewa Namysłowskiego). W dorobku posiada ponad 30 nagranych płyt.

20 lutego 2015

Marek Napiórkowski to znakomity gitarzysta jazzowy, nazywany zresztą pierwszą gitarą RP, kompozytor i jeden z najbardziej cenionych w Polsce muzyków sesyjnych. – „UP!” jest płytą koncepcyjną, zamkniętą, dźwiękową opowieścią. Nie miałem awangardowych ambicji, ale zależało mi, by, zachowując przejrzystość i komunikatywność, uniknąć skojarzeń z nieco wyeksploatowaną w jazzie formułą „solista plus orkiestra” – pisze na swojej stronie Napiórkowski. – Ta muzyka to efekt moich poszukiwań i przemyśleń, historia faceta, który nie jest już młodzieniaszkiem, ale który nie chce oglądać się do tyłu – dodaje. Napiórkowski to muzyk o bogatym dorobku – nagrał ponad 140 płyt z różnymi wykonawcami. Współpracował m.in. z Patem Metheny, Tomaszem Stańko, Urszulą Dudziak, Leszkiem Możdżerem, Ewą Bem czy Dorotą Miśkiewicz.

Piotr Nazaruk

Multiinstrumentalista, kompozytor i dyrygent; lider pop-gospelowej formacji TGD (od 1993 r.). Piotr Nazaruk to także instruktor warsztatów chóralnych, dyrygent 1000-osobowego chóru Festiwalu Nadziei (Warszawa 2014), wykładowca śpiewu zespołowego na Wydziale Sztuki Lalkarskiej warszawskiej Akademii Teatralnej (od 1999 r.). Na swoim koncie ma również prowadzenie zespołów wokalnych w koncertach telewizyjnych, współpracujący z Elżbietą Skrętkowską, Natalią Kukulską, Adamem Sztabą i Zygmuntem Kuklą. Muzyk był też wielokrotnie nagradzany (festiwal „Boska Komedia”, Kraków 2008 czy „Dwa Teatry”, Sopot 2004, 2008).

Piotr Nazaruk

Fot. Dariusz Wojdalski

| koncert

reklama

Robert Kubiszyn – „Before Sunrise” (2010) (Proa Records i Universal Music)

Robert Kubiszyn, kontrabasista i gitarzysta basowy, ma w swoim dorobku ponad 100 płyt nagranych wspólnie z różnymi wykonawcami. Jak pisze na swojej stronie, na stałe gra m.in. z Grzegorzem Turnauem (od 1997 r.), Dorotą Miśkiewicz (od 2002 r.) i Markiem Na-

Krzysztof Herdzin – „Jesteś Światłem” (2013) (Universal Music Polska)

Krzysztof Herdzin zaliczany jest do grona najwybitniejszych polskich pianistów, któremu z powodzeniem udaje się łączyć działalność na polu muzyki klasycznej i jazzowej, a także pop. Na swoim koncie ma też współpracę z największymi polskimi gwiazdami – Kayah,

piórkowskim (od roku 2003). Jak można przeczytać na jego oficjalnej stronie, wziął także udział w wielu projektach związanych z Anną Marią Jopek – rok 2001 – „Pat Metheny & Anna Maria Jopek Upojenie” (dwa koncerty w Sali Kongresowej), rok 2006 – trasa „Niebo” z udziałem Mino Cinelu i koncert z Oscarem Castronevesem. W 2010 roku ukazał się także jego pierwszy solowy album – „Before Sunrise”.

Ryszardem Rynkowskim, Edytą Górniak, Ewą Bem, A. M. Jopek, Edytą Geppert, Marylą Rodowicz czy Ireną Santor, a także występy z gwiazdami światowego jazzu. Zdobył także wiele wyróżnień – w tym aż szesnaście złotych płyt dla aranżera (m.in. za „Intymnie” R. Rynkowskiego) i trzy platynowe (m.in. za „50” M. Rodowicz). Jest także laureatem wielu prestiżowych nagród, m.in. Fryderyka 2012 (jazzowy kompozytor/aranżer roku).

18 wywiad

Z Andrzejem Chyrą, odtwórcą roli Kacpra Bielika w ﬁlmie Jacka Lusińskiego „Carte Blanche”, rozmawia Anna Dobiecka

Co pan pomyślał w pierwszej chwili, czytając scenariusz „Carte Blanche” i dlaczego zdecydował się pan na propozycję reżysera, żeby zagrać w tym filmie? – Zainteresowała mnie nieszablonowa historia i bardzo ciekawa postać. I to, że film niby kończy się źle, a tak naprawdę kończy się dobrze. Nie ma tu słodkiego happy endu. Proszę zdradzić, co szczególnie pana ujęło w pierwowzorze postaci – Macieju Białku? – Maciek nie jest jakimś stereotypowo silnym facetem, jest raczej typem reklama

20 lutego 2015

Myślę, że się

udało. Że wyszło. człowieka o dużym harcie ducha, który jest silny swoim spokojem. I, paradoksalnie, właśnie to mu pomogło, że nie został wyrzucony poza nawias, czego najbardziej się obawiał. Od Jacka wiem, że żeby zagrać Kacpra musiał pan spędzić z Maciejem dużo czasu. Dlaczego? Jak wchodzi w rolę Andrzej Chyra? – Najważniejsze było pierwsze spotkanie, by zrozumieć tę energię, o której mówiłem już wcześniej. By sprawdzić w czym tkwi ta siła. No, oczywiście były też potrzebne kolejne spotkania do zorganizowania scenariusza.

Czy to była trudna rola? Jaka była jej specyfika? Czy miał pan chwile zwątpienia? – Miałem. Bo zwykle tak jest. Walczyłem też z autorem scenariusza do końca o pewne sprawy, bo czasem według mnie czegoś było za mało, albo zostało przedstawione nie tak. Ale to normalne, że po drodze są tarcia i czasem trzeba pójść na kompromis. W końcu graliśmy do jednej bramki. Jak się panu grało z młodzieżą? – Nie jest to pierwsze moje spotkanie, bo przecież grałem z młodzieżą w filmie „W imię”. Ale okazuje się, że ak-

torstwo to na pewnym poziomie bardzo prosty zawód i po dwóch dniach wszyscy wiedzą, co mają robić. Choć jest też to pewnego rodzaju wyzwanie, żeby nie wyjść na kabotyna. Trzeba też pamiętać, że aktorzy nieprofesjonalni inaczej reagują i mają inną ekspresję. Ale generalnie to dobre doświadczenie. Jakim reżyserem jest Jacek Lusiński: daje wolność czy pilnuje „każdej głoski”? – Upartym, ale też ja nie daję sobie wejść na głowę. Jest otwarty na planie na różne sugestie. Ale to wynika z

| wywiad 19 â&#x20AC;&#x201C; Nie, nie przesadzajmy, bo w kinie zawsze byĹ&#x201A;o mnĂłstwo takich historii. Tylko zwykle sÄ&#x2026; to â&#x20AC;&#x17E;maĹ&#x201A;eâ&#x20AC;? filmy, nie wchodzÄ&#x2026;ce do duĹźych dystrybucji. Ale dobrze stworzona historia zawsze dziaĹ&#x201A;a. Mam wraĹźenie, Ĺźe nadal jest wiele opowieĹ&#x203A;ci opartych na autentycznych historiach i ludziach, ktĂłrzy jakoĹ&#x203A; wyskakujÄ&#x2026; ponad przeciÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, a nie muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; od razu herosami. â&#x20AC;&#x17E;W imiÄ&#x2122;â&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;Idaâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;Bogowieâ&#x20AC;?, a nieco wczeĹ&#x203A;niej â&#x20AC;&#x17E;Chce siÄ&#x2122; ĹźyÄ&#x2021;â&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; polskie kino ma szanse na renesans? â&#x20AC;&#x201C; Polskie kino nie operuje w milionowych skalach budĹźetowych, wiÄ&#x2122;c tak naprawdÄ&#x2122; moĹźe bazowaÄ&#x2021; tylko na dobrej opowieĹ&#x203A;ci. I myĹ&#x203A;lÄ&#x2122;, Ĺźe udaĹ&#x201A;o nam siÄ&#x2122; stworzyÄ&#x2021; kilka ciekawych filmĂłw. â&#x20AC;&#x17E;Bogowieâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;Chce siÄ&#x2122; ĹźyÄ&#x2021;â&#x20AC;? czy â&#x20AC;&#x17E;Idaâ&#x20AC;? to prawdziwe historie pokazujÄ&#x2026;ce autentyczne postacie. WiÄ&#x2122;c myĹ&#x203A;lÄ&#x2122;, Ĺźe polskie kino powinno iĹ&#x203A;Ä&#x2021; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie w tÄ&#x2122; stronÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; w stronÄ&#x2122; swoich poczÄ&#x2026;tkĂłw. I pokazywaÄ&#x2021;, podobnie jak to robiĹ&#x201A; PolaĹ&#x201E;ski, dobrze wyreĹźyserowane dramaty. Z dreszczykiem czy bez, to juĹź nie ma znaczenia. AnalizujÄ&#x2026;c brytyjskie materiaĹ&#x201A;y prasowe dotyczÄ&#x2026;ce polskiej kultury i sztuki dowiadujemy siÄ&#x2122;, Ĺźe najwiÄ&#x2122;-

cej brytyjskich reĹźyserĂłw i aktorĂłw powoĹ&#x201A;uje siÄ&#x2122; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie na Romana PolaĹ&#x201E;skiego jako na artystÄ&#x2122;, ktĂłry miaĹ&#x201A; najwiÄ&#x2122;kszy wpĹ&#x201A;yw na ich pracÄ&#x2122; twĂłrczÄ&#x2026;. â&#x20AC;&#x201C; SĹ&#x201A;usznie. Nic dodaÄ&#x2021;, nic ujÄ&#x2026;Ä&#x2021;. PolaĹ&#x201E;ski to artysta kina. A czy pana bliscy w jakiĹ&#x203A; szczegĂłlny sposĂłb zareagowali na ten film? â&#x20AC;&#x201C; Czy ja wiem? PrzyjÄ&#x2122;li go dobrze. Pewnie szczegĂłlne znaczenie miaĹ&#x201A; dla mojej siostry, ktĂłra jest nauczycielkÄ&#x2026;, a przecieĹź jest to film teĹź i o szkole, o nauczaniu. StÄ&#x2026;d teĹź, jak sĹ&#x201A;yszaĹ&#x201A;em, chÄ&#x2122;tnie chodzi na niego szkolna mĹ&#x201A;odzieĹź. MoĹźe rĂłwnieĹź i nauczyciele w Polsce powinni zobaczyÄ&#x2021; historiÄ&#x2122; takiego zapaleĹ&#x201E;ca jakim jest Kacper? â&#x20AC;&#x201C; MogĹ&#x201A;oby to byÄ&#x2021; dla nich ciekawe. W jednym z wywiadĂłw moĹźna byĹ&#x201A;o przeczytaÄ&#x2021;, Ĺźe pana ojciec ucieszyĹ&#x201A; siÄ&#x2122;, Ĺźe wreszcie zagraĹ&#x201A; pan pozytywnÄ&#x2026; postaÄ&#x2021;. Co chyba jest trochÄ&#x2122; naciÄ&#x2026;gane...? â&#x20AC;&#x201C; NiezupeĹ&#x201A;nie tak, myĹ&#x203A;lÄ&#x2122;, Ĺźe on raczej by chciaĹ&#x201A; abym, mĂłwiÄ&#x2026;c kolokwialnie, graĹ&#x201A; postacie mniej â&#x20AC;&#x17E;pokrÄ&#x2122;coneâ&#x20AC;?.

reklama

przemyĹ&#x203A;lanego scenariusza i jego misji, bo na improwizacjÄ&#x2122; moĹźna sobie pozwoliÄ&#x2021; wtedy, gdy jest siÄ&#x2122; dobrze przygotowanym.

nie zabolaĹ&#x201A;o. A ja jestem wraĹźliwy na bĂłl.

Jak pan myĹ&#x203A;li, czy dziÄ&#x2122;ki temu filmowi zmieni siÄ&#x2122; coĹ&#x203A; w Polsce w postrzeFilm zostaĹ&#x201A; przyjÄ&#x2122;ty przychylnie, ganiu osĂłb niepeĹ&#x201A;nosprawnych? choÄ&#x2021; zdarzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; sĹ&#x201A;owa krytyki: â&#x20AC;&#x201C; ByÄ&#x2021; moĹźe tak. MoĹźe otworzy takie â&#x20AC;&#x17E;plastikowyâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;wydumanyâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;prze- drzwiczki w myĹ&#x203A;leniu, Ĺźe niepeĹ&#x201A;nowidywalnyâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;nie uratowaĹ&#x201A; go na- sprawnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; to jest coĹ&#x203A; wyjÄ&#x2026;tkowego, wet Andrzej Chyraâ&#x20AC;?. A co pan pomy- do czego nie wiadomo jak podejĹ&#x203A;Ä&#x2021;, Ĺ&#x203A;laĹ&#x201A; o tym filmie, gdy zobaczyĹ&#x201A; pan Ĺźe tacy ludzie sÄ&#x2026; zupeĹ&#x201A;nie od nas inni. efekt twĂłrczy? A Ĺźe film jest prawdziwÄ&#x2026; historiÄ&#x2026;, Ĺźe â&#x20AC;&#x201C; MyĹ&#x203A;lÄ&#x2122;, Ĺźe siÄ&#x2122; udaĹ&#x201A;o. Ĺťe wyszĹ&#x201A;o. Bo pokazuje kogoĹ&#x203A;, kto tak funkcjonuje, jak siebie oglÄ&#x2026;daĹ&#x201A;em w tym filmie, to to z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; peĹ&#x201A;ni takÄ&#x2026; uĹ&#x203A;wiadamiajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; rolÄ&#x2122;. Pokazuje, Ĺźe ci ludzie nie chcieliby byÄ&#x2021; spychani do getta, tylko funkcjonowaÄ&#x2021; normalnie. Maciej Andrzej Chyra (1964 r.) siÄ&#x2122; obroniĹ&#x201A;. A skoro â&#x20AC;&#x201C; aktor, absolwent Akademii Ĺźycie pokazaĹ&#x201A;o, Ĺźe Teatralnej im. Aleksandra Zelwerotak moĹźna, to tewicza w Warszawie. Nagrodzony za role raz dodatkowo w filmach â&#x20AC;&#x17E;DĹ&#x201A;ugâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;Komornikâ&#x20AC;? oraz â&#x20AC;&#x17E;W imiÄ&#x2122;â&#x20AC;?. o dk r y wamy, Znany rĂłwnieĹź z â&#x20AC;&#x17E;SamotnoĹ&#x203A;ci w sieciâ&#x20AC;? oraz Ĺźe niepeĹ&#x201A;noâ&#x20AC;&#x17E;Wszyscy jesteĹ&#x203A;my Chrystusamiâ&#x20AC;?. Od 2008 r. jest sprawnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; nie rĂłwnieĹź czĹ&#x201A;onkiem zespoĹ&#x201A;u Nowego Teatru w Warszawie, a w 2013 zadebiutowaĹ&#x201A; jako reĹźyser musi byÄ&#x2021; staoperowy, reĹźyserujÄ&#x2026;c w Operze BaĹ&#x201A;tyckiej nem, ktĂłrego â&#x20AC;&#x17E;Graczyâ&#x20AC;? Szostakowicza-Meyera. W â&#x20AC;&#x17E;Carte siÄ&#x2122; trzeba lÄ&#x2122;kaÄ&#x2021;. blancheâ&#x20AC;? zagraĹ&#x201A; Kacpra Bielika, nauczyciela, ktĂłry z lÄ&#x2122;ku o utratÄ&#x2122; pracy stara W dzisiejszym siÄ&#x2122; ukryÄ&#x2021;, Ĺźe stopniowo traci kinie widaÄ&#x2021; gĹ&#x201A;Ăłd wzrok. prawdziwych historii i â&#x20AC;&#x17E;zwykĹ&#x201A;ychâ&#x20AC;? bohaterĂłw. Czy pan teĹź tak to postrzega?

Wydawca magazynu polonijnego â&#x20AC;&#x17E;Goniec Polskiâ&#x20AC;? oraz portalu internetowego goniec.com w zwiÄ&#x2026;zku z dynamicznym rozwojem i nowymi projektami, poszukuje osoby na stanowisko:

PROGRAMISTA APLIKACJI INTERNETOWYCH Wymagania: t 6NJFKÇ&#x2014;UOPÇ´Ç&#x17D; QSPHSBNPXBOJB X Ç´SPEPXJTLV +PPNMB t ;BNJÂ&#x2019;PXBOJF EP QSPHSBNPXBOJB t ;OBKPNPÇ´Ç&#x17D; 1)1 OBKMFQJFK PCJFLUPXFHP

t 6NJFKÇ&#x2014;UOPÇ´Ç&#x17D; UXPS[FOJB [BQZUBÇŠ 42- [ OBDJTLJFN OB .Z42t ;OBKPNPÇ´Ç&#x17D; KÇ&#x2014;[ZLĂ&#x2DC;X PQJTĂ&#x2DC;X TUSPO JOUFSOFUPXZDI 9 )5.- $44 PSB[ +BWB4DSJQU Dodatkowe atuty: t 6NJFKÇ&#x2014;UOPÇ´Ç&#x17D; UXPS[FOJB BQMJLBDKJ NPCJMOZDI NPCJMOF TUSPOZ 888

t ;OBKPNPÇ´Ç&#x17D; UFDIOPMPHJJ 'MBTI UXPS[FOJF CBOFSĂ&#x2DC;X JUQ

t ;OBKPNPÇ´Ç&#x17D; $BLF1)1 CÇ&#x152;EČ&#x2021; JOOZDI GSBNFXPSLĂ&#x2DC;X 1)1 t %PÇ´XJBED[FOJF [ QSBDÇ&#x152; [ TZTUFNBNJ LPOUSPMJ XFSTKJ t ;OBKPNPÇ´Ç&#x17D; KÇ&#x2014;[ZLB BOHJFMTLJFHP D[ZUBOJF EPLVNFOUBDKJ

t 0CZDJF X Ç´SPEPXJTLV 6OJY -JOVY Oferujemy: t .PČ&#x2C6;MJXPÇ´Ç&#x17D; T[ZCLJFHP SP[XPKV [BXPEPXFHP t 1S[ZKB[OÇ&#x152; BUNPTGFSÇ&#x2014; QSBDZ X NÂ&#x2019;PEZN [FTQPMF t 4UZD[OPÇ´Ç&#x17D; [ OBKOPXT[ZNJ UFDIOPMPHJBNJ t "USBLDZKOF XBSVOLJ [BUSVEOJFOJB

ogloszenie_informatyk.indd 1

$7 QSPTJNZ QS[FTZÂ&#x2019;BÇ&#x17D; OB BESFT rekrutacja@mail.goniec.com

2014-05-20 12:43:0

20 rozmowa reklama

To on stoi – Mam mało czasu, jeden-dwa dni do meczu i jeśli ktoś jest w słabej kondycji psychicznej, to muszę działać zdecydowanie. Robię to bardzo etycznie, ale czasami kontrowersyjnymi metodami – mówi Dariuszowi Dzikowskiemu Jakub B. Bączek, trener mentalny reprezentacji polskich siatkarzy, która w ubiegłym roku zdobyła tytuł mistrzów świata.

Gdyby nie twoja praca siatkarze nie osiągnęliby tego sukcesu? – Nie mam pojęcia i niestety nie ma sprawdzonych metod, które mogłyby wykazać na ile moje działania wpłynęły na wywalczenie złotego medalu. Może w ogóle, a może bardzo mocno. Pewne jest, że byliśmy silni psychicznie wygrywając tie-break za tie-breakiem. Nawet jeśli moja obecność działała tylko jak placebo, to było warto. Po przegranej z USA mogło być różnie. – Ta porażka tak naprawdę była nam potrzebna, żeby wyzwolić dodatkową motywację na kolejne, ważniejsze mecze. Inna sprawa, że my to spotkanie z Amerykanami zagraliśmy naprawdę bardzo dobrze. Gdyby nie Matt Anderson, który atakował piłkę wbrew prawom fizyki, to wygralibyśmy w dobrym stylu. Nie było więc miejsca na smutek – skupialiśmy się już na kolejnym wyzwaniu. Pracę z reprezentacją zacząłeś krótko przed mistrzostwami. – Wcześniej pomagałem Piotrowi Makowskiemu i myślę, że to właśnie on powiedział o mnie trenerowi Antidze. Stephane zadzwonił w czerwcu bądź lipcu, na kilka tygodni przed championatem. Na jego zaproszenie pojechałem do Spały, przeprowadziłem pierwsze zajęcia i już zostałem – do finału. Jak wygląda trening mentalny z zawodnikami? – Nie mogę zdradzać szczegółów. Trzeba go doświadczyć, bo próba opisu niewiele da. Ja pracuję na otwartych emocjach. To nie są drętwe pogadanki o dzieciństwie, ani traktowanie kogoś z góry pytaniami typu „jak się z tym czujesz?”. Mam mało czasu, jeden-dwa dni do meczu i jeśli ktoś jest w słabej kondycji psychicznej, to muszę działać zdecydowanie. Robię to bardzo etycznie, ale czasami kontrowersyjnymi metodami. 20 lutego 2015

Sam proces jest dość skomplikowany. Czasami motywowałem lub inspirowałem grupę, ale najczęściej spotykałem się z siatkarzami w cztery oczy i stosowałem coaching, metody mentalne lub po prostu zwykłą rozmowę. Wzorując się na kimś? – Nie, bo w Polsce trenerów mentalnych właściwie nie ma. A z zagranicznych? Owszem, podoba mi się sposób przemawiania Nicka Vujicica i niektóre metody Anthony’ego Robbinsa, jednak większość sposobów, które stosowałem, wymyślam sam, na potrzeby konkretnej sytuacji. Trener mentalny powiela pracę psychologa? – To zupełnie coś innego. Ja rzadko opieram się na teorii z książek, stawiam na praktykę i skuteczność. Widzę problem i muszę znaleźć szybką oraz skuteczną metodę, żeby go rozwiązać, czasami idąc pod prąd temu, co piszą psycholodzy. Kiedyś sportowcy sami musieli pracować nad swoją psychiką. To znaczy, że wtedy ludzie byli silniejsi? – Sport bardzo się rozwija. Spójrzmy na siatkówkę – dawniej nie mieliśmy teraflexu na podłodze, kolorowej piłki, którą lepiej widać, systemu challenge do sprawdzania błędów sędziowskich, suplementów diety, trenażerów. A także fachowców od treningu mentalnego. Czy to znaczy, że wtedy sportowcy byli lepsi? Nie. Grali inaczej i pewnie gdyby mogli się zmierzyć z dzisiejszymi zawodnikami, za którymi stoją sztaby fachowców, by przegrywali. To znak czasów, natomiast ja widzę w tym pozytyw, a nie ujmę dla współczesnych gladiatorów. Dziś wyczynowy sportowiec, żeby osiągnąć sukces, musi mieć trenera mentalnego?

za złotem?

– Bynajmniej. Tysiące zawodników uzyskuje dobre wyniki bez takiej pomocy. Co nie znaczy, że nie stosują podświadomie niektórych metod mentalnych. Jednak w dzisiejszym sporcie, kiedy różnice między najlepszymi się zacierają, trening mentalny może być płaszczyzną przewagi nad rywalem. To przyszłość sportu? – Tak sądzę. Przy czym sukces zawsze jest możliwy we własnym zakresie. Ludzie od lat realizują swoje cele i tylko nieliczni korzystali ze wsparcia takich osób jak ja. Może w tym pomagać np. wiara w Boga. Podobnie jak medytacja, modlitwa, rytuały, leki, rozmowy z innymi. Niemniej raz na jakiś czas sportowiec czuje, że potrzebuje czegoś nowego, jakiegoś kopniaka energetycznego lub ciekawych metod od osoby trzeciej. Trening mentalny wygląda podobnie z zawodnikami różnych dyscyplin? – Podobnie, gdyż wbrew pozorom ich problemy są bardzo zbliżone – zbyt wysokie wymagania w stosunku do siebie, zachwiana wiara w swoje możliwości, presja, stres, zmęczenie, frustracja, brak motywacji. Dyscyplina sportu nie gra dla mnie dużej roli. Ten schemat działania ma zastosowanie również w pracy z innymi grupami społeczeństwa? – Tu jest więcej różnic. Kiedy mam do czynienia z biznesmenami, niektóre

metody są te same, ale już np. z osobami z depresją czy z jakimś problemem (np. jąkanie się) sposoby postępowania są inne. Łatwiej pracuje się z kobietami czy mężczyznami? – Nie wiem. Ja znajduję wspólny język z przedstawicielami obu płci. Każdy czasami potrzebuje wsparcia, chociaż nie każdy się do tego przyznaje. Masz oryginalną ksywkę. – Na jednym z filmików Krzyśka Ignaczaka padło sformułowanie „mentalista za dwa trzysta”. Było przy tym sporo śmiechu, a określenie zostało do dziś. Nawet niektórzy dziennikarze zaczęli mnie nazywać mentalistą – co brzmi bardzo sekciarsko i intrygująco. A „2300” wynika chyba z tego, że faktycznie moje coachingi z uwagi na ograniczony czas, jakim dysponuję, są dość drogie…

JAKUB B. BĄCZEK 

Trener mentalny, coach, przedsiębiorca, pisarz, podróżnik. Autor bestsellera „Zarobić Milion, idąc pod prąd”. Z wykształcenia magister pedagogiki i wychowania fizycznego; studiował też filozofię. Interesuje się siatkówką, golfem i buddyzmem. Ma 33 lata.

| rozmowa 21 reklama

22 z wielkiej brytanii

Ania w finale Top Model UK Z Anną Kuczyńską, Polką, która dostała się do ﬁnału Top Model UK, rozmawia Joanna Szmatuła

Znalazłaś się w finale Top Model UK, masz szansę na zwycięstwo aż w dwóch kategoriach. Jakich? – W Top Model jest pięć kategorii. Pierwsza to Editorial – dla dziewczyn, które mają rozmiar maksymalnie 10 i min. 176 cm wzrostu, które po finale będą chodziły po wybiegach. To pierwsza kategoria, do której mnie przydzielono. Kolejna to Worldwide, w której startują dziewczyny z różnych krajów świata, w tym z Barbadosu czy Hawajów. Będę w niej reprezentować Polskę. Jest też Natural Beauty, w której nie ma wyznaczników co do rozmiaru i wzrostu – chodzi o to, by dziewczyna mogła pochwalić się naturalną urodą. Następne to Commercial, czyli kategoria dla dziewczyn o rozmiarze max. 10, które będą pracować przede wszystkim w sesjach na potrzeby reklam komercyjnych oraz Over 25 – dla dziewczyn, które skończyły 25 lat. Jest też oddzielna – dla mężczyzn. Na czym polega to „przydzielenie” do danej kategorii? – Na początku każdy uczestnik musiał wysłać aplikację przez Internet i uzupełnić w niej swoje dane, a także załączyć zdjęcie twarzy. Na tej podstawie jury wybierało mężczyzn i kobiety, które chciano zobaczyć na żywo. Później były jeszcze cztery castingi, podczas których trzeba było zaprezentować się komisji. I dopiero na tej podstawie wybierano osoby, które będą reprezentować daną kategorię podczas finału. Poza tym, że możesz wygrać w swojej kategorii, masz też szansę na nagrodę publiczności. – Tak, na stronie topmodeluk.com można głosować na swoją kandydatkę. Warto to zrobić, bo każdy funt, który uda się w ten sposób zebrać, trafi na konto fundacji pomagającej chorym dzieciom – Children with Cancer. A osoba, która dzięki temu zbierze najwięcej pieniędzy dla dzieci – wygrywa. Z kolei laureatów poszczególnych kategorii wybiera jury podczas finału, który odbędzie się w połowie marca. Jak zaczęła się twoja przygoda z modelingiem i z Londynem? – Do 19. roku życia mieszkałam w Szczecinie, od dziecka interesowałam się tańcem towarzyskim, przez długie 20 lutego 2015

lata pływałam. Od kiedy pamiętam pasjonowałam się sportem i często słyszałam od znajomych i bliskich, że powinnam spróbować swoich sił w modelingu. Wystąpiłam w kilku sesjach, nauczyłam się pracy przed kamerą, ale jednocześnie myślałam o tym, by przenieść się do Londynu – słyszałam, że tu jest znacznie więcej możliwości. Stwierdziłam, że chcę wyjechać. Wszystkie pieniądze, które miałam, wymieniłam na funty, zarezerwowałam lot i przyleciałam do Londynu. I tak od razu wiedziałaś od czego zacząć? – Tu, w Londynie, rozpoczęłam studia biznesowe i na uczelni spotkałam Ewelinę Kisiel, która startowała w ubiegłorocznej edycji konkursu. To właśnie ona pokazała mi stronę Top Model i namówiła do wzięcia udziału w konkursie. Ewelina znała też wielu fotografów i podpowiedziała mi, gdzie powinnam zadzwonić i umówić się na spotkanie. Zaczęłam też tworzyć swoje portfolio. Ciekawi mnie aspekt finansowy stworzenia takiego portfolio. Każdy może sobie na nie pozwolić? – Tu w Londynie jest wielu fotografów, którzy wykonują sesje zdjęciowe za darmo. Fotograf ma wtedy zdjęcie, którym może dowolnie rozporządzać, a modelka – fotografię do portfolio. Tak też powstało moje portfolio – nie kosztowało mnie zupełnie nic. Dzięki takim rozwiązaniom każdy ma szanse na to, by odnieść sukces. Czy na co dzień też pracujesz w modelingu? – Na razie studiuję Business Management w college’u na Notting Hill Gate i pracuję jako bollywood dancer z grupą polskich tancerek – tańczymy przy indyjskiej muzyce, w hinduskich strojach. Poznałam tam świetne dziewczyny, z którymi bardzo dobrze mi się współpracuje. Ta praca pewnie pomaga w utrzymaniu szczupłej sylwetki, niezbędnej do bycia modelką? – Staram się dbać o swoją codzienną dietę i jeść więcej warzyw i owoców, a niekoniecznie popularnych tu „chickenów”. Co najmniej trzy razy w tygodniu ćwiczę – to są treningi z Ewą

Londyn to znacznie większy rynek, a więc znacznie więcej możliwości. ANNA KUCZYŃSKA, MODELKA Chodakowską czy Mel B na YouTubie, brzuszki czy treningi na nogi. Trzeba jakoś szczególnie przygotować się do finału? – Naszym zadaniem jest przygotowanie wyjątkowego stroju kąpielowego lub bielizny, czyli np. połączenie go z unikalną biżuterią. I staram się też jeszcze więcej ćwiczyć. Wspomniałaś, że przyjechałaś do Londynu, bo jest tu więcej możliwo-

ści dla osób zajmujących się modelingiem. Dziś także możesz się pod tym podpisać? – Zdecydowanie. To znacznie większy rynek, a więc więcej możliwości, stron internetowych i castingów. Ceni się tu różnorodność i nie szuka jednego kanonu piękna, jednego „looku”, a tak niestety jest w Polsce. Zwraca się tu uwagę na osoby w różnym wieku, o różnej wadze, o odmiennym wyglądzie. To sprawia, że jest tu więcej szans na zaistnienie, na wybicie się.

24 z wielkiej brytanii

Anglia jak z bajki >> Sonia Grodek octor Dollitle, Kubuś Puchatek, Lew, Czarownica i stara szafa, Hobbit, Alicja w krainie czarów, Miś Paddington, Dr. Seuss, Księga Dżungli, Piotruś Królik – wymieniać można jeszcze długo. Co łączy te ukochane przez dzieci z całego świata bajki? Wszystkie narodziły się w Wielkiej Brytanii.

Co takiego jest w Wielkiej Brytanii, że tak często trafia do powieści dla dzieci i młodzieży? I dlaczego nad Wisłą brytyjska literatura zyskała tylu dziecięcych (i nie tylko) sympatyków?

Mądre przesłanie

Dlaczego tak je kochamy? Według niektórych badaczy chodzi o tradycyjne wartości, o których możemy przeczytać w brytyjskich książkach. Podczas gdy Skandynawowie lubią nowoczesne, kontrowersyjne bajki, a reszta świata wciąż próbuje odnaleźć swój styl, w bajkach angielskich autorów zasady są proste. – To mnie najbardziej urzeka w brytyjskiej literaturze. Nie są natrętnie „pedagogiczne”, nie traktują czytelnika z góry. A mimo to dowiadujesz się na przykładzie

Harry’ego Pottera czy Władcy Pierścieni, czym jest dobro i zło, jaką wartość ma prawdziwa przyjaźń i dlaczego nie warto myśleć tylko o sobie. To piękne – ocenia Patrycja, mama 12-letniej Zuzi i maniaczka brytyjskich autorów. Można tu znaleźć bajki dla dzieci w każdym wieku. – Moja córka uczyła się czytać na Piotrusiu Króliku, teraz przechodzi fazę Hobbita, a wiem, że niedługo zakocha się w Sherlocku Holmesie – cieszy się Patrycja. 20 lutego 2015

Szukając peronu 9 i 3/4

Takich jak ona jest więcej. – Z rodzicielskiego obowiązku czytałem córce pierwsze części Harry’ego Pottera ok. roku 2002. Kolejne pochłaniała już sama – opowiada Krzysztof, tata dziś dorosłej już Marty. Gdy 7 lat temu przeprowadzali się do Wielkiej Brytanii, jego córka nie była zachwycona. W Polsce zostawiała koleżanki i szkołę, a tu wszystko było dla niej obce. Nic dziwnego, że jeszcze w samolocie do Londynu było dużo płaczu. – Do nowego domu jechaliśmy ze stacji Kings Cross. Tego samego, z którego Harry jeździł do szkoły. Zgodziłem się dla świętego spokoju pójść na peron 9., żeby zobaczyć opisywane w książkach miejsce. Córka się rozpromieniła – okazało się, że na cześć książki

przestrzeń pomiędzy peronami jest oznaczona numerem 9 3/4 i można tam podziwiać wózek na bagaż do połowy zanurzony w murze – śmieje się Krzysztof. Od tej pory nastawienie córki do nowego domu zmieniało się na lepsze. Pozostawionym w Polsce koleżankom ciągle wysyłała zdjęcia autobusu podobnego do Widmowego Rycerza, potraw znanych z uczt w Hogwarcie i osławionego peronu. Była dumna, że tu mieszka i zaaklimatyzowała się szybko.

Słynne dworce i ulice

Młodzi czytelnicy z Polski przyjeżdżają też czasem specjalnie, by zobaczyć inną osławioną stację – Paddington, na której z pociągu wysiadł kiedyś miś o tym samym nazwisku. W tym

| z wielkiej brytanii 25 roku powody do przyjazdu są szczególne, bo w mieście z okazji tegorocznej premiery filmu stanęło 50 rzeźb przedstawiających misia, zaprojektowanych m.in. przez Emmę Watson czy Davida Beckhama. Takich miejsc jest więcej. – Pamiętam, jak przyjechałem do Anglii w 2004 roku i niemal bez grosza przy duszy łaziłem po mieście szukając jakiejkolwiek pracy. Odpowiedziałem na jedno ogłoszenie obok stacji Baker Street. Oczywiście nic z tego nie wyszło. Wracając byłem załamany, ale nagle zdałem sobie sprawę, że jes tem właśnie na Baker Street! Pobiegłem pod numer 32b. Musiałem zobaczyć, g d z i e mieszkał Sherlock Holmes! Na mojej twarzy pojawił się uśmiech i od tej pory było już z górki – opowiada Karol. Wielu osobom po przyjeździe, w obcej rzeczywistości pomagają się odnaleźć znane z książek pejzaże, nazwy i zwyczaje.

Ulubieńcy Polaków

W opublikowanym niedawno w Polsce rankingu najlepszych książek „Dzieci polecają dzieciom”, na 10 pozycji 6 było autorstwa brytyjskich pisarzy. J.K. Rowling jako jedna z nielicznych obcokrajowców jest odznaczona Orderem Uśmiechu, a w Warszawie mamy nawet ulicę Kubusia Puchatka (którego stworzył Brytyjczyk A.A. Milne). Jak widać, dla angielskiej literatury mamy w naszych sercach już od pokoleń specjalne miejsce. Co ciekawe, jest to uczucie odwzajemnione, bo z brytyjską literaturą dziecięcą i młodzieżową Polska ma liczne związki.

Hobbit w PRL-u

Cofnijmy się o ponad pół wieku. W Polsce trwa szary komunizm, a na Wyspach swoją powieść „Władca Pierścieni” kończy właśnie J. R. R. Tolkien, wykładowca uniwersytecki. Po premierze okazuje się, że książka w lawinowym tempie zyskuje czytelników – póki co tylko w Wielkiej Brytanii. Dziełem zaczynają się interesować zagraniczni wydawcy. Jako pierwsi – Holendrzy i Szwedzi. Jednak już trzecie w historii

tłumaczenie, z kilkudziesięciu dziś wersji językowych, jest... polskie. W dobie przed Internetem i powszechnie dostępnym telefonem tłumaczka Maria Skibniewska latami korespondowała z autorem, by jak najlepiej przetłumaczyć dzieło. Niedawno wydane nad Wisłą „Listy” Tolkiena udowadniają, że pisarz poświęcił polskiej tłumaczce wiele miesięcy, a jej pytania pozwoliły mu opracować w y -

bajkach i dlatego nie jestem ich fanką: wszystko jest tam grzeczne, zawsze jest mama i tata, obiad na stole, „dobre” dzieci i te „złe”, niegrzeczne. A rzeczywistość jest przecież bardziej skomplikowana i czułam to nawet jako kilkulatka – przyznaje.

W Polsce

t yc zne dla tłumaczy zainteresowanych dziełem w przyszłości. Później z żadnym tłumaczem nie wymieniał tyle listów. Co ciekawe, Rosjanie i wiele innych demoludów doczekali się pierwszych wydań tuż przed upadkiem komunizmu, bo wcześniej nie mogli dopuścić do druku książki, w której dzielny i cywilizowany Zachód walczy ze złymi i barbarzyńskimi krajami Wschodu. W Polsce na szczęście decydenci nie dopatrzyli się takich kontrowersji, dzięki czemu już w 1961 roku mogliśmy poznać hobbitów z Shire.

Odważna tradycja

Inna kochana przez polskie dzieci (i obowiązkowa w większości polskich szkół) lektura to Tajemniczy Ogród autorstwa F. H Burnett. Najlepsza (nominowana do nagrody BAFTA) i jedna z nielicznych ekranizacji powstała dzięki polskiej reżyserce Agnieszki Holland ze zdjęciami Jerzego Zielińskiego. – Mam wrażenie, że te czasem przecież stuletnie bajki są wbrew pozorom bardzo odważne – mówi 23-letnia Asia, która na „Tajemniczym ogrodzie” się wychowała. – Jest tu niepełnosprawny chłopiec, któremu umarła mama, atmosfera jest momentami bardzo mroczna, bohaterowie raz się przyjaźnią, a za chwilę nienawidzą. Tego mi brakuje w polskich

W 2007 roku czytelnicy z całego świata doczekali się też wreszcie ekranizacji kultowej serii „Lew Czarownica i stara szafa” C. S. Levisa. – Ta bajka uczy nie tylko samodzielności i odwagi, ale jest też zwyczajnie zabawna i do tego jeszcze pokazuje, że musimy dbać o nasze otoczenie – zwierzęta czy przyrodę – tłumaczy Asia. Ucieszyła się, gdy spełniło się jej marzenie z dzieciństwa i doczekała się ekranizacji serii. Podczas kręcenia „Księcia Kaspiania” twórcy mieli jednak kłopot: gdzie znaleźć bajkowe, narnijskie krajobrazy? W końcu wybrali Nową Zelandię i... Polskę. Karkonoski Wodospad Kamieńczyk i Błędne Skały można zobaczyć jako reprezentację tego, jak wygląda ta niezwykła kraina. Z kolei w najnowszej ekranizacji „Alicji w krainie czarów” samą Alicję grała z pochodzenia Polka, Mia Wasikowska.

Czarodzieje spotkają się...

Również najnowszy hit, czyli Harry Potter znalazł w Polsce licznych sympatyków. W zeszłym roku światowy zlot fanów książki zorganizowano właśnie nad Wisłą. – Moja mama zabrała mnie i pięć koleżanek z klasy. Pierwszy raz były w Polsce i mówiły, że dokładnie tak sobie wyobrażały Hogwart. Bardzo im się podobało i mi zazdrościły, że mam takie piękne miejsca w moim kraju – opowiada 12-letnia Zuzia, a jej mama była w szoku widząc dzieci z 11 krajów świata, bo myślała, że to polski zlot. – Podobnie jak w książce adepci magii byli przyjmowani do czarodziejskich domów, mieli zajęcia z walki z czarną magią, łamania klątw i uroków, uzdrawiania czy z pracy z magicznymi stworzeniami. Mogli też wybrać naukę na pracowników Ministerstwa Magii albo zgłębiać sekrety mugoli, czyli osób pozbawionych magicznych mocy – pisał o wydarzeniu „Daily Mail”, a za nim „Time”, „People” i prasa z całego świata. Okazało się, że położona nad śląskim jeziorem twierdza, ukryta wśród

la s ó w, wręcz do złudzenia przypomina tą z serii o czarodzieju. Już szykowana jest na kwiecień druga edycja. Jak podaje „Gazeta Wyborcza”, zlot na zamku Czocha organizuje amerykańska firma, bilety kosztują 280 euro, a… rozeszły się w dwie minuty.

Gobliny z Grodziska

Ale czy powinno nas dziwić, że to do Polski ciągną fani Harry’ego Pottera? W końcu – jak pisała J. K. Rowling – Polska ma znakomitą drużynę quidditcha − Gobliny z Grodziska, a gwiazdą klubu jest Władysław Zamojski. Autorka wspomniała też, że z Polski pochodzi Józef Wroński, który stworzył słynny Zwód Wrońskiego. Miejmy jednak nadzieję, że przybywających na zlot fanów nie spotkały przygody takie, jak Hagrida, który w tomie piątym kultowej książki zwierzył się, że miał przykrości, bo „na polskiej granicy spotkał grupę zbzikowanych trolli”. – Jak przeczytałem te zdania w Harrym Potterze to byłem w siódmym niebie! – emocjonuje się 11-letni Patryk z Londynu. – Mam nadzieję, że kiedyś będę mógł wziąć udział w zlocie i zagrać w quidditcha. Rodzice powinni się zgodzić, bo to w końcu w Polsce... – zastanawia się.

Polskie bajki w UK

A polskie związki z brytyjską literaturą mogą stać się jeszcze ciekawsze. Kilka lat temu rodziny i dzieci z Southport wzięły udział w akcji Polska Tales. Polska społeczność miała za zadanie pisać po angielsku wymyślone przez siebie bajki. Powstała książka jest dystrybuowana do szkół i bibliotek w całej Anglii; można ją też za darmo pobrać z Internetu. Polskie bajki zdobywają kolejnych sympatyków; kopię otrzymał też np. prezydent Gdańska. Miejmy nadzieję, że niedługo Polska Tales staną na półkach w brytyjskich domach obok Harry’ego Pottera i Kubusia Puchatka.

26 finanse

Nie tylko frankowcy

mają problemy z kredytem W ostatnim czasie bardzo dużo mówi się o tym, jak pomóc osobom zadłużonym we frankach szwajcarskich, zapominając niekiedy o pozostałych kredytobiorcach. Problemy ze spłatą miewają również ci, którzy zaciągnęli kredyty w złotych. Eksperci Expandera i Emmersona podpowiadają, jak skutecznie można rozwiązać trudności w tej sytuacji. >> Rafał Kowalczyk odstawową zasadą w przypadku pojawienia się trudności w spłacie kredytu jest to, aby nie uciekać od problemu. Gdy nie mamy pieniędzy na spłatę raty, pomocy warto, w pierwszej kolejności, szukać wśród osób sobie bliskich. Pożyczka ratunkowa od rodziny z pewnością będzie tańsza (nierzadko bezpłatna) niż u instytucji finansowej. Dopiero, jeśli nie możemy na to liczyć lub gdy wiemy, że kłopoty nie są krótkoterminowe, warto porozmawiać z bankiem.

Wydłużenie okresu

Jeśli z jakiegoś powodu nie jesteśmy już w stanie płacić rat w dotychczasowej wysokości, bank może nam je obniżyć poprzez wydłużenie okresu kredytowania. – Dla przykładu załóżmy, że spłacamy raty kredytu zaciągniętego na remont mieszkania. Dług wynosi 10.000 zł i będzie spłacany jeszcze przez dwa lata. Nasza rata wynosi więc 470 zł. Jeśli bank zgodzi się wydłużyć nam okres spłaty z dwóch do trzech lat, to rata spadnie do 332 zł – wylicza Jarosław Sadowski, ekspert Expander Advisors. – Im bardziej będziemy wydłużać okres, tym rata będzie niższa. Jednocześnie jednak dłużej będziemy spłacali zadłużenie więc w ostatecznych rozrachunku zapłacimy więcej odsetek – wyjaśnia.

Wakacje kredytowe i oszczędności

W sytuacji, gdy problemy są przejściowe zwykle bardziej opłaca się skorzystać z tzw. wakacji kredytowych, w których przez kilka miesięcy nie musimy płacić raty, albo jest ona okresowo zmniejszana. Przy okazji warto dodać, że najlepszym zabezpieczeniem na wypadek przejściowych kłopotów są własne oszczędności. Trzeba je jednak zebrać jeszcze w czasie, kiedy nic złego się nie dzieje. 20 lutego 2015

Sprzedaż zabezpieczenia kredytu

i przesiadamy się do komunikacji publicznej itd. – mówi Jarosław Skoczeń, Jeśli kłopoty są na tyle poważne, że ekspert Emmerson S.A. – Gdy kredyt został zaciągnięty na coś, czego raczej nie skończą się w ciągu nie da się sprzedać (np. zakilku miesięcy, to wyjgraniczną wycieczkę, ściem może być remont mieszkania) dla nas sprzeDla banku scenariusz możemy spieniędaż rzeczy, upadłości klienta żyć jakiś inny k t ó r ą składnik majątkupilioznacza, że może nie ku – dodaje. śmy za odzyskać dużej części pieniąpożyczonych pieniędze z Ugoda dzy. Z tego względu k re dyJeśli żadne bank może zgodzić się tu. – Dla z powyższych przykłarozwiązań na ugodę, w ramach du, jeśli nie wchodzi w której sam umorzy jaz a cią g n ę rachubę, to pokąś część zadłużenia. liśmy kredyt zostają nam tylko na mieszkanie, to dwa wyjścia – upadłość jeśli nie stracimy pokonsumencka lub negocjoniesionych nakładów finanwanie z bankiem umorzenia części sowych (wartość mieszkania nie spadła), długu. – Do niedawna banki niechętnie możemy je sprzedać i przenieść się do godziły się na anulowanie części zadłumieszkania wynajmowanego. Jeśli ku- żenia. Od tego roku obowiązuje jednak piliśmy samochód, to sprzedajemy go nowe prawo regulujące upadłość kon-

sumencką, pozwalające uwolnić się od długów. Wiąże się to jednak z utratą całego majątku. Wymaga także dokonywania spłaty w wyznaczonych przez sąd ratach przez okres trzech lat – mówi Jarosław Sadowski, Expander. Raty muszą być jednak na tyle niskie, aby dłużnik był w stanie im podołać. To czego nie spłacimy w tym okresie ulega umorzeniu. Jeśli nie chcemy wszystkiego stracić lepiej porozumieć się z bankiem. Dla niego scenariusz upadłości klienta oznacza, że może nie odzyskać dużej części pożyczonych pieniędzy. Z tego względu bank może zgodzić się na ugodę, w ramach której sam umorzy jakąś część zadłużenia. Dzięki temu klient nie straci całego majątku, a bank odzyska więcej niż w sytuacji, gdyby klient ogłosił upadłość.

Czekamy na Twój komentarz

Panel ekspertów

| porady 27

Możesz być uprawniony

do odszkodowania powypadkowego Jeśli mieszkasz w Anglii lub Walii i miałeś wypadek drogowy, samochodowy, lub inny w Polsce, Francji, Belgii, Holandii, Niemczech lub w innym kraju Unii Europejskiej możesz być uprawniony do odszkodowania powypadkowego, o które można wystąpić w Wielkiej Brytanii. Ze względu na konieczność znajomości prawa kraju, w którym doszło do wypadku, zalecane jest wybranie adwokata specjalizującego się w uzyskiwaniu tego typu odszkodowań.

Bezpłatne konsultacje w języku polskim z zakresu odszkodowań za wypadki drogowe i inne w Polsce i Unii Europejskiej zapewnia kancelaria Slater Gordon pod numerami: 075 14 65 18 41 i 033 00 36 00 05.

Lukasz Wojcik LLM Polski Prawnik

Odszkodowania Powypadkowe

Adwokaci Slater Gordon

Przedszkole ABC123

(Północny Londyn, Wood Green) oferuje dzieciom bezpłatną opiekę ferujemy wybór elastycznych godzin dla dzieci do 5. roku życia, darmowe sesje (funded hours), wsparcie finansowe dla dzieci uczęszczających w pełnym wymiarze godzin oraz atrakcyjne ceny. Darmowa oferta uwzględnia 570 godz. edukacji – 15 godzin tygodniowo (można je rozłożyć na 5, 4, 3 lub 2 dni w tyg.), a nawet pełny wymiar godzin w zależności od pobieranych zasiłków: Income Support, Income based Jobseeker’s Allowance, Income-related Employment and Support Allowance, Child Tax Credit, Working Tax Credits, Disabililty Living Allowance, Attendance Allowance, Personal Independence Payment or a disability premium for Housing Benefit.

Pracujący i studiujący rodzice mogą otrzymać dofinansowanie do opieki

Fot. Shutterstock

Jadąc samochodem z Polski do Anglii miałem wypadek drogowy w Belgii. Czy mogę wystąpić o odszkodowanie w Anglii?

nad dzieckiem, nawet w pełnym wymiarze godzin, np. Tax Credits, Childcare from your employer, Support while you study (Discretionary Learner Support, Childcare Grant, Care to learn). Całodzienna opieka to zajęcia dydaktyczne i wyżywienie. Tax Credit i Childcare grant i wsparcie dla studentów pomaga uzyskać dofinansowanie £122.50 tyg. dla 1 dziecka albo £210 tyg. dla 2 dzieci. Polskojęzyczny personel udzieli informacji i pomoże w rejestracji; prosimy o kontakt: ABC123 Nursery 333 High Road, Wood Green N22 8JA Tel.: 0208 881 8804 contact@abc123-nursery.co.uk

reklama

28 porady

Panel ekspertów

Kłopotliwe zęby

mądrości

Słyszałam różne historie na temat zębów, tak zwanych ósemek. Ponoć u jednych rosną, u innych nie. Czy należy je docelowo usuwać?

prowadzą do rozwoju wad ortodontycznych u dorosłych pacjentów. W zależności od stanu ósemki, która będzie usuwana, zabieg jest wykonywany w warunkach ambulatoryjnych lub w warunkach zabiegu chirurgicznego. Ósemki można usuwać chirurgiczne bądź normalnie. O tym, jaki sposób usunięcia zostanie zastosowany w danym przypadku decyduje stan i umiejscowienie zęba. Jeżeli ząb jest zatrzymany (na przykład rośnie w kierunku innego zęba) to raczej nie obejdzie się bez zabiegu płatowego. Polega on na odwarstwieniu fragmentu błony śluzowej i uzyskaniu dostępu do zatrzymanego zęba. Przeważnie przykryty on jest dziąsłem i widoczny jest fragment jego korony będący w kości. Znosi się wtedy odrobinę kości wokoło usuwanego zęba i dokonuje się jego ekstrakcji, czyli usunięcia.

Następnie czyści zębodół z pozostałości po zabiegowych i tkanek otaczających bezpośrednio zatrzymaną ósemkę. Kolejnym etapem jest założenie szwów i opatrunku. Lek. stom.

Lukasz Matuszak TOOTING MEDICAL CENTRE 5 LONDON RD LONDON SW17 9JR TELEPHONE: 0208 767 8389

Sprawdź www.polski-lekarz.co.uk! Wystarczy zeskanować kod

Potrzebujesz fachowej porady? Co tydzień nasi eksperci odpowiadają na wasze pytania Napisz do nas! redakcja@mail.goniec.com

Fot. Shutterstock

3/4 populacji występują zęby mądrości (ósemki). Zęby te najczęściej kwalifikowane są do usunięcia. Jest kilka powodów, dla których przeprowadza się zabiegi usuwania ósemek. Po pierwsze, ósemki ze względu na swoje położenie sprawiają trudności podczas zabiegów higienizacyjnych. Niedokładne oczyszczanie zębów mądrości powoduje rozwój próchnicy. Bakterie z ósemek z łatwością zakażają pozostałe zęby. Po drugie, przy ósemkach często pojawiają się problemy periodontologiczne (stany zapalne okolicznych tkanek miękkich). Bakterie i resztki jedzenia zalegające w kieszonkach dziąsłowych wywołują zapalenie i ból. Po trzecie, wyrastające ósemki często nie mają wystarczającej ilości miejsca w łuku zębowym, przez co powodują stłoczenie zębów i

Pracodawca nie ma prawa nas zwolnić,

gdy walczymy o odszkodowanie

Fot. Shutterstock

Czy pracodawca może mnie wyrzucić z pracy, jeśli będę się starać o odszkodowanie za szkodę na zdrowiu, wynikłą z wypadku w pracy?

20 lutego 2015

Absolutnie nie! Choć z reguły większość spraw o odszkodowania z tytułu wypadków w pracy rozpoczyna się dopiero po zakończeniu przez poszkodowanego pracownika okresu zatrudnienia u winnego pracodawcy, warto wiedzieć, że pracodawca nie ma absolutnie żadnego prawa zwolnić pracownika na podstawie tego, iż ten stara się o odszkodowanie za szkodę na zdrowiu wynikłą w wyniku wypadku w pracy, który nastąpił z winy tegoż pracodawcy. Jeśli jednak tak by się stało, może stanowić to podstawę

do pozwania pracodawcy o niesłuszne zwolnienie do Trybunału Pracy i staranie się o odszkodowanie również z tego tytułu. Co więcej, pracodawca zatrudniający co najmniej jedną osobę ma prawny obowiązek wykupić polisę ubezpieczeniową. A zatem odszkodowanie, o które się ubiegasz wypłacone zostanie, tak czy inaczej, nie bezpośrednio przez pracodawcę, a przez jego ubezpieczyciela z jego polisy ubezpieczeniowej. Jeśli chciałbyś dowiedzieć się więcej o wniesieniu roszczenia za szkodę na zdrowiu skontaktuj się z naszym polskojęzycznym zespołem Osbornes Solicitors pod numerem 020 7 482 8437, bądź drogą mailową na polish@osbornes.net.

| goniec kulturalny 29 Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

joanna.szmatula@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na adres: joanna.szmatula@mail.goniec. com.

Blackhat

reż. Michael Mann

Amerykańskie i chińskie służby sprzymierzają się w walce z cyber-mafią prowadząc podwójną grę. Na ich czele staje zwolniony z więzienia za przestępstwa komputerowe znany w środowisku haker – Nicholas Hathaway. Śledztwo zaprowadzi go do Hongkongu i Dżakarty. A ma potężnego przeciwnika – po drugiej stronie stoi niebezpieczny szaleniec, który zdążył doprowadzić do katastrofy w elektrowni atomowej w Chinach i przyczynić się do obniżki cen soi, a w konsekwencji – do finansowych zawirowań. W rolach głównych Chris Hemsworth, Leehom Wang.

Shaun the Sheep Movie

reżyseria: Mark Burton, Richard Starzack

Baranek Shaun, który ma wyjątkową zdolność pakowania się w kłopoty, wykorzystując nieobecność gospodarza, postanawia wybrać się na wycieczkę do miasta. Nie do końca przemyślana wyprawa w towarzystwie psa Bitzera i innych przyjaciół z farmy, wkrótce zamieni się w pełną przygód eskapadę. Nieprzyzwyczajone do miasta zwierzęta nie zdają sobie sprawy, że w metropolii czeka na nie sporo kłopotów. Ten uroczy baranek, którego pokochały miliony dzieci i dorosłych na całym świecie, po raz pierwszy pojawił się w filmie „Wallace i Gromit”. Z kolei serial z Shaunem w roli głównej powstał w 2006 r.

do 28 lutego Tabard Theatre, 2 Bath Road, London W4 1LW

Goniec kulturalny

Cena:

£17

Fot. Richard Davenport

Pasja Marie Curie The Tabard Theatre wystawia na swoich deskach sztukę Alana Aldy pt. „Radiance: The Passion of Marie Curie” – to londyńska premiera tego przedstawienia. Jej reżyserem jest nowojorski i londyński weteran – producent Mark Giesser. Dzięki sztuce widz ma okazję poznać, jak wyglądało codzienne życie słynnej Polki i jej męża, Pierre’a, w Paryżu. Nie da się ukryć, że towarzyszyła im ciągła

presja i strach – ich praca polegała na tym, by odkryć największe tajemnice promieniowania. I choć razem zdobyli coś wyjątkowego – za swoje odkrycia otrzymali Nagrodę Nobla (Maria Curie była pierwszą kobietą, której taką nagrodę wręczono), to okazało się, że świat nie był do końca gotowy na tak wielkie odkrycie. Po śmierci Pierre’a od depresji uratował ją Paul,

Willie Garnett Big Band

Emocje, które towarzyszą w życiu

Ten jeden z najlepszych londyńskich big bandów kierowany jest przez weterena jazzowego, saksofonistę Willie Garnetta, którego kariera muzyczna trwa już ponad 50 lat. W Jazz Cafe POSK występuje w każdy ostatni piątek miesiąca, prezentując wykonany program znanych standardów jazzowych. Wokalistką zespołu jest Leslie Christianne.

cena: £6 27 lutego, Jazz Café POSK, Londyn, godz. 20.30

genialny, ale nieszczęśliwy fizyk. Ceną był olbrzymi skandal. – Ten soczysty melodramat pokazuje wyzwania, jakim musiała stawić czoło Maria Curie walcząc o swoją karierę i badania w czasach, kiedy kobiety rzadko znajdowały miejsce w publicznym życiu – napisał „The New York Times”. Warto zobaczyć te wszystkie emocje na scenie.

Do 27 lutego, Galeria POSK, 238-246 King Street, Londyn Jeszcze kilka dni w POSK-u można oglądać wystawę malarki Anna Lender zatytułowaną „My journey from Daglingworth Camp”. – Zaczęłam rysować i malować w dość wczesnym wieku, zachęcili mnie do tego zresztą moi nauczyciele oraz przyjaciele – mówi o sobie. Anna Lender jest nauczycielką i jednocześnie artystką, a w swoim dorobku ma pokaźną liczbę obrazów i ceramik. W jej sztuce odbijają się emocje, które towarzyszą jej w codziennym życiu – jak choćby życie w Daglingworth we wczesnych latach czy śmierć matki. Na swoim koncie ma także liczne projekty publiczne, które zaowocowały muralami i nowymi rzeźbami. – Jest kilka tematów, które mnie fascynują – to kwiaty, światło, kolory i krajobrazy – dodaje.

30 goniec kulturalny

Usher, Nico & Vinz Usher (właściwie Usher Terry Raymond IV), uważany za współczesnego króla muzyki R&B, rusza w trasę koncertową po UK. W towarzystwie norweskiego duetu wystąpi między innymi w Sheffield, Manchesterze, Londynie, Birmingham, Newcastle Upon Tyne, Nottingham i Glasgow.

Od 3 marca do 11 kwietnia Old Vic Waterloo Rd London, SE1 8NB Cena: od £10-65

Kevin Spacey w roli głównej

Spektakl „Clarence Darrow”, z Kevinem Spacey, powraca na deski teatru Old Vic. Popularny aktor po raz kolejny wcieli się w postać genialnego prawnika i możemy być pewni, że i tym razem bilety zostaną wyprzedane – w ubiegłych sezonach sztuka cieszyła się dużym uznaniem zarówno wśród krytyków, jak i publiczności.

cena: od £57 15 marca, Sheffield Motorpoint Arena

wystawy Grayson Perry National Portrait Gallery St Martin’s Place London, WC2H 0HE cena: free kiedy: do 15 marca

Human Rights Human Wrongs Photographers’ Gallery London, W1F 7LW cena: £4.50 kiedy: do 6 kwietnia

Guy Bourdin Somerset House Strand, WC2R 1LA cena: £9 kiedy: do 15 marca

Sherlock Holmes Museum of London London, EC2Y 5HN cena: £12 kiedy: do 12 kwietnia

Memories of China Horniman Museum London, SE23 3PQ cena: free kiedy: do 12 kwietnia

Sir Jacob Epstein 40 Brunswick Square London, WC1N 1AZ cena: £7.50 kiedy: do 10 maja

History is Now Hayward Gallery Southbank Centre London, SE1 8XX cena: £11 kiedy: do 26 kwietnia

Hidden Identities Unfinished V&A Museum of Childhood London, E2 9PA cena: free kiedy: do 28 czerwca

dla dzieci Family Ghost Tours Hampton Court Palace East Molesey, Surrey London, KT8 9AU cena: £14 kiedy: 21 lutego Dotty the Dragon Lyric Hammersmith Lyric Square, King St London, W6 0QL cena: £8 kiedy: do 21 lutego Frozen the Pop-up Experience Kelvedon Hatch CM14 5TL cena: £15 kiedy: do 22 lutego

ABSTRAKCYJNIE 20 lutego 2015

At Home in a Dolls’ House V&A Museum of Childhood London, E2 9PA cena: free kiedy: do 6 września The Institute of Sexology Wellcome Collection London, NW1 2BE cena: free kiedy: do 20 września

festiwale The Three Billy Pigs Little Angel Theatre 14 Dagmar Passage Cross Street London, N1 2DN cena: £10 kiedy: do 22 lutego

kiedy: do 27 marca The Velveteen Rabbit Unicorn Theatre 147 Tooley St, SE1 2HZ cena: £16 kiedy: od 28 marca do 26 kwietnia

Animal Week Warner Bros Studio Aerodrome Way Leavesden London, WD25 7LS cena: £21.50-29 kiedy: do 25 lutego

Treasure Island National Theatre, Olivier South Bank London, SE1 9PX cena: £15-50 kiedy: do 8 kwietnia

Free Range Urban Kids Millfields Park London, E5 0AR cena: £18

The Wonderful World of Oliver Jeffers Discover Children’s Story Centre, E15 4QZ

cena: £5 kiedy: do 30 sierpnia The Railway Children London, N1C cena: od £25-49.50 kiedy: do 6 września Small Stories: At Home in a Dolls’ House V&A Museum of Childhood London, E2 9PA cena: free kiedy: do 6 września The Lion King Lyceum Theatre London, WC2E 7RQ cena: £25-72.50 kiedy: do 4 października

Wystawa poświęcona malarstwu abstrakcyjnemu, powstałemu w ostatnim stuleciu, jest tu punktem wyjścia do rozważań na temat przemian, które w tym czasie zaszły w społeczeństwie. Punktem wyjścia jest „Czarny kwadrat” Kazimierza Malewicza.

Alluring Orchids Kew Gardens London TW9 3AB cena: £17.50 kiedy: do 8 marca FutureFest Vinopolis 1 Bank End London, SE1 9BU cena: £50 kiedy: 14-15 marca UKG Fest - The Indoor UK Garage Festival The Coronet London cena: £69 kiedy: 4 kwietnia

Do 5 kwietnia, Whitechapel Gallery, London, cena: £11.95

| goniec kulturalny 31 spektakle

koncerty The Maccabees The Leadmill, Sheffield cena: od £46 kiedy: 21 lutego Annie Mac KOKO, London cena: od £37 kiedy: 21 lutego The Decemberists Brixton Academy London cena: £40 kiedy: 21 lutego Anna Maria Jopek Union Chapel, London cena: £25 kiedy: 21 lutego The War On Drugs Brixton Academy London cena: od £32 kiedy: 24 lutego The Cribs HMV Ritz

Manchester cena: od £27 kiedy: 25 lutego Years & Years Library HMV Institute Birmingham cena: od £34 kiedy: 26 lutego August Alsina KOKO, London cena: od £55 kiedy: 27 lutego Lionel Richie Phones 4u Arena Manchester cena: od £90 kiedy: 28 lutego Steel Panther Manchester Apollo cena: od £37 kiedy: 6 marca Clean Bandit O2 Academy Birmingham

cena: od £99 kiedy: 9 marca Noel Gallagher Phones 4u Arena Manchester cena: od £69 kiedy: 9 marca Noel Gallagher The O2 Arena, London cena: od £54 kiedy: 10 marca Papa Roach The Roundhouse London cena: od £85 kiedy: 12 marca The Script The O2 Arena London cena: od £58 kiedy: 14 marca Jose Gonzalez Manchester Academy 2 cena: od £49

kiedy: 14 marca Architects The Roundhouse, London cena: od £31 kiedy: 14 marca Spandau Ballet The O2 Arena, London cena: od £68 kiedy: 18 marca Joe Bonamassa Eventim Apollo London cena: od £63 kiedy: 19 marca All Time Low The SSE Arena Wembley London cena: od £37 kiedy: 20 marca Nick Mulvey The Roundhouse London cena: od £42 kiedy: 27 marca

The Grand Tour Finborough Theatre 118 Finborough Rd London, SW10 9ED cena: £20-22 kiedy: do 21 lutego Happy Ending Arcola Theatre Dalston 24 Ashwin St London, E8 3DL cena: £18 kiedy: do 7 marca She Loves Me Landor Theatre 70 Landor Rd SW9 9PH cena: £20 kiedy: do 7 marca Made In Dagenham Adelphi Theatre The Strand London WC2R 0NS cena: £25-69.50 kiedy: do 28 marca reklama

32 goniec kulturalny

Nietypowe rozwiązania i tuszowanie samotności Na długo przed premierą swojej najnowszej płyty „Ósmy plan”, wokalistka zapowiadała, że będzie ona zaskoczeniem dla jej fanów. Wszystko dlatego, że postawiła na nietypowe dla niej rozwiązania.

Piękny drań Chloe Mills, uzdolniona studentka MBA ma tylko jeden problem – swojego szefa, Ryana Bennetta. Jest wymagający, nie przebiera w słowach i nie liczy się z innymi – ale nie można mu się oprzeć. ebook, cena: £6

– Przez ostatni czas w moim życiu, zarówno prywatnym, jak i muzycznym, działo się bardzo dużo. Na płycie „Ósmy plan” daję tego wyraz – mówiła Natalia Kukulska na antenie Programu Pierwszego Polskiego Radia. Krążek jest wspólnym dziełem wokalistki i jej męża Michała Dąbrówki. – Ja piszę teksty, wspólnie komponujemy muzykę, a gotowy materiał mąż produkuje w naszym domowym studiu – wyjaśniała. Album zapowiadał podwójny singiel „Pióropusz/Na koniec świata”. Do pierwszej piosenki powstał również teledysk.

– Piosenka jest o tym, że pod płaszczykiem blichtru często próbujemy zatuszować naszą samotność – podkreślała. Kukulska zadebiutowała w wieku 10 lat, podbijając serca wielu dzieci i ich rodziców. Po albumach „Natalia” (1986), „Bajki Natalii” (1987) i „Najpiękniejsze kolędy” (1991) przyszedł czas na w pełni autorskie wydawnictwo – „Światło” (1996), na którym znalazł się m.in. przebój „Dłoń” z muzyką Jarosława Kukulskiego i słowami Jacka Cygana. Płyta uzyskała status złotej i uzyskała nominację do nagrody Fryde-

To ja, Hiperelvis

CD płyta

DVD

Po rozpadzie zespołu Niebiesko-Czarni, jego wokaliści (Ada Rusowicz i Wojciech Korda) stworzyli grupę Ada & Korda. Kompakt jest reedycją płyty analogowej wydanej w 1979 r. cena: £5

Razem czy osobno? Po śmierci żony Oren Little staje się zgorzkniałym, zamkniętym w sobie człowiekiem. Pewnego dnia zmuszony jest przyjąć pod swój dach 9-letnią wnuczkę. Dziewczynka niespodziewanie wnosi w jego życie odrobinę radości. cena: £5

INTO COLOUR 20 lutego 2015

płyta

cena: £9 DLA DZIECI, CENA: £5

Hiperelvis, czyli Elvis Riboldi, to chłopak z głową pełną pomysłów, przez które pakuje się w kłopoty. Zbite szyby, popsuty Rolex, potłuczone okulary – to dopiero początek.

Masz na mnie sposób płyta

ryka w kategorii Album Roku – Pop. Później pojawiły się kolejne płyty i kolejne sukcesy. Dziś wokalistka występuje także na koncertach poświęconych jej zmarłej tragicznie matce – Annie Jantar.

Rumer, czyli Sarah Joyce, to jedna z najciekawszych wokalistek, jakie pojawiły się na scenie popowej w Wielkiej Brytanii w ostatnich latach. „Into Colour” jest trzecim z kolei albumem w jej dyskografii.

BLACKGUARDS 2 Bezwzględna Cassia nie cofnie się przed niczym, aby zrealizować swoje plany. Świadoma sławy pogromców Dziewięciu Hord postanawia zwerbować Naurima, Zurbarana i Takate i przejąć władzę w królestwie.

gra

cena: £13 płyta CD, cena: £10

kryminał

płyta

| goniec kulturalny 33 Evolve

Krwawy księżyc nad Villette

Evolve to następna generacja strzelanek dla wielu osób. Czterech łowców staje tu oko w oko z pojedynczym potworem, również kierowanym przez gracza, którego zadaniem jest ściganie zwierzyny i wyprowadzanie ataku.

Dla sędzi śledczej Martine Poirot podróż Orient Expressem będzie wyjątkowa. Uwięziona w pociągu, stanie się świadkiem morderstwa. Na jaw wyjdą też wątki z przeszłości. cena: £8

Coming Up For Air Zachęcona sukcesem debiutanckiej płyty „In A Perfect World”, irlandzka grupa Kodaline postanowiła nie zwlekać z premierą drugiego krążka. Tym razem płyta ukazuje się w wersji deluxe.

gra PC cena: £29

cena: £12

SIN CITY: DAMULKA WARTA GRZECHU

Dwight sądził, że wyleczył się już z fascynacji piękna zdradliwej Avy. Jednak kiedy dawna kochanka nieoczekiwanie powraca i prosi o pomoc, nie jest w stanie odmówić. Wkrótce odkrywa, że znalazł się w środku intrygi.

Blu-ray, cena: £10

Zaginiona dziewczyna Ten misternie skonstruowany thriller mógłby być opowieścią jakich wiele – ot, zaginęła młoda kobieta i kochający mąż próbuje ją znaleźć. Okazuje się jednak, że w tym ﬁlmie wszystko jest czymś innym niż się wydaje.

„Gone girl” („Zaginiona dziewczyna”) w reżyserii wizjonera kina Davida Finchera („Siedem”, „Podziemny krąg”) to film dla widzów o mocnych nerwach. I nie chodzi tu o krew czy morderstwa

(nie ma ich tu znowu aż tak wiele), ale o grę, którą reżyser toczy z widzem. Gdy pewnego dnia piękna żona Nicka (Ben Affleck) znika prawie bez śladu, mąż dość szybko staje się głównym podejrzanym – odnaleziono przecież pamiętnik, w którym nieszczęśliwa Amy pisze o tym, jak brutalny potrafi być Nick. Media też nie zostawiają na mężczyźnie suchej nitki, sugerując, że to on jest odpowiedzialny za jej śmierć. Gdy do tego wychodzi na jaw, że Nick miał młodziutką kochankę, dla opinii publicznej wszystko staje się jasne. Okazuje się jednak, że reżyser gra tu z widzem w chowanego, a karty rozdaje tylko jedna osoba. (js)

Konkurs! WYGRAJ BILET! Do wygrania bilety na „I Wieczór Kabaretowy” w Northampton. Aby wziąć udział w konkursie wystarczy wysłać zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail.goniec. com, z dopiskiem „Northampton”. Aby wziąć udział w losowaniu nagród wystarczy wysłać email na adres konkurs@mail.goniec.com, w tytule umieścić dopisek „nagrody” (np. Koncert Coventry), a w treści podać swoje imię, nazwisko, numer telefonu oraz adres zamieszkania. Polub nas na Facebooku, a zwiększysz swoją szansę na wygraną! Zwycięzcy zostaną poinformowani drogą mailową.

Więcej nagród do zgarnięcia na Facebooku!

http://www.facebook.com/Goniec.com.Polski

FILM DVD (FOT. 20TH CENTURY FOX), CENA: £10

| kultura 35

Coś dla polskiej publiki

Adam Wendt Acoustic Set z udziałem Laury Cubi Villena wystąpią na wspólnym koncercie w Londynie, w sobotę 28 lutego w Jazz Café POSK. Z zakochaną w Polsce hiszpańską wokalistką rozmawia Tomasz Furmanek. Lauro, twoje kontakty z Polską są rozległe, więc nie sposób uniknąć pytania: co sądzisz o Polsce? – Ach Polska… Ja po prostu kocham ten kraj. Kocham Polaków, kocham polskie jedzenie: kopytka, pierogi, pyzy, flaczki, bigos. Kocham też polskie krajobrazy, piękne miasta, polską muzykę. Wielu moich najbliższych przyjaciół to Polacy, nawet mój mąż jest Polakiem. No i oczywiście nie sposób nie wspomnieć o polskiej gościnności. Pogoda potrafi być w Polsce czasami „podła”, ale polskie domy i polskie serca są zawsze pełne ciepła. Chciałabym móc spędzać w Polsce więcej czasu, może kiedyś będę mogła… Jak poznałaś Adama i w jaki sposób rozpoczęła się wasza muzyczna współpraca? – Historia ta ma swój początek w późnych latach 90. Spędzałam wakacje w Polsce, w Augustowie, z moim mężem Dariuszem. Podczas spaceru zobaczyliśmy plakat zapraszający na koncert w pobliskim klubie, poszliśmy tam, a mój mąż, który jest muzykiem bluesowym zapytał czy byłaby możliwość zagrania w tym miejscu. Znajdujący się w klubie mężczyzna, który podał się za właściciela, powiedział „OK, wpadnij z gitarą o ósmej”. I tak to się właśnie zaczęło… Przyszliśmy o ósmej, zespół był już na scenie. Okazało się, że liderem grupy jest saksofonista, ten sam mężczyzna, który wcześniej podawał się za właściciela, co oczywiście było żartem. Dariusz podłączył gitarę i grał z nimi przez jakieś pół godziny, a następnie zostaliśmy do końca koncertu, po którym razem z Adamem nieźle się uśmialiśmy z całej tej sytuacji. Następnego dnia Adam i jego zespół wyjechali, kontakt się urwał, pozostał miłym wspomnieniem, anegdotą. Rozumiem jednak, że to nie koniec historii, co było potem? – Po jakichś 16 latach (dwa lata temu) mój mąż Dariusz zdecydował się dołączyć do mojego projektu muzycznego i nagrać ze mną płytę. Przez ostatnie lata aktywnie i owocnie działałam jako wokalistka i autorka piosenek, więc to był właściwy moment. Uznaliśmy, że muzyków, z którymi nagramy tę

płytę chcemy znaleźć w Polsce, gdyż jak wspomniałam, kocham ten kraj. W zasadzie to od początku chcieliśmy tę płytę nagrać w Polsce. Wtedy właśnie powróciło wspomnienie o Adamie. Adam jeszcze raz pokazał swoją atrakcyjną i interesującą osobowość człowieka, który jest otwarty na nowe sytuacje i który nie boi się nowych wyzwań – co udowodnił już kiedyś, zapraszając Dariusza na scenę do wspólnego grania, nie znając go nawet, co przecież mogło okazać się totalnym nieporozumieniem. Kiedy w końcu udało się nam Adama odszukać poprzez Internet, po pierwszej wymianie e-maili, Adam powiedział nam, że właśnie pracuje nad nowym albumem i przesłał nam kilka nagrań z materiału studyjnego. Dariusz, po wsłuchaniu się w muzykę Adama (i nie wiedząc, że Adam stał się jednym z najważniejszych i najsłynniejszych polskich saksofonistów) odkrył, że jakość, rodzaj barwy brzmienia saksofonu Adama i mój głos są w pewien sposób podobne i mogłyby doskonale się uzupełniać, więc zasugerował Adamowi wspólne nagrania, na co ten powiedział: „czemu nie”. Jak przebiegała praca nad waszą płytą? – Napisałam słowa do piosenek i nagrałam wokale w domowym studio. Bez prób i nie znając muzyków, z którymi nagrywałam. Przesyłaliśmy sobie tam i z powrotem ścieżki z nagraniami drogą e-mailową lub via dropbox, udoskonalaliśmy je i zmasterowaliśmy. I tak właśnie powstał album „Acoustic Travel”. W końcu, wszyscy spotkaliście się. – W końcu tak, spotkaliśmy się osobiście w zeszłym roku, miałam więc szansę poznania lepiej Adama i jego muzyków. Zagraliśmy razem kilka koncertów, zrodziły się nowe więzi pomiędzy mną i Adamem, które doprowadziły do nagrania kolejnego albumu, który mamy nadzieję wydać latem. Powiedz nam coś więcej o sobie, jak wygląda twoje życie w Hiszpanii? Jak dużą jego częścią jest muzyka? – Mieszkam w cudownym małym mieście Cheste niedaleko Valencji, pro-

Fot. Ireneusz Jędruch

wadzę tam szkołę muzyczną „La Lira”, która została założona w 886 roku i ma bardzo bogatą, ciekawą tradycję i historię. Myślę więc, nie zważając na fakt, że sama jestem muzykiem, że muzyka jest centralną i ważną częścią mojego życia. Czuję się uprzywilejowaną mogąc z jednej strony wykonywać muzykę dla publiczności, a z drugiej strony mając możliwość edukowania i pomagania ludziom w zrozumieniu muzyki. Natomiast sam jazz zajmuje bardzo szczególne miejsce w moim sercu, takie też jest pierwsze imię mojego syna. Czy przygotowałaś coś specjalnego na swój koncert w Jazz Café POSK? – Zamierzam zaśpiewać bardzo bliską mojemu sercu i dedykowaną specjalnie polskiej publiczności piosenkę, zatytułowaną „Poland”. Nie chciałabym ujawniać zbyt wiele szczegółów, żeby nie zepsuć elementu niespodzianki, ale planuję podzielić się z polską publicznością jedną lub dwoma napisanymi przeze mnie piosenkami, które napisałam w języku polskim. Wiem, że będzie mi trudno wyśpiewać wszystkie słowa idealną polszczyzną, ale zrobię co w

mojej mocy, żebyście mnie zrozumieli! Natomiast brytyjska publiczność podczas ich wykonania, będzie musiała po prostu podziwiać piękno języka polskiego.

Adam Wendt Acoustic Set

ze specjalnym udziałem Laury Cubi Villena wystąpią w Jazz Café POSK w ramach serii koncertów „Tomasz Furmanek zaprasza…” w sobotę 28 lutego 2015

Muzycy:

Adam Wendt – saksofony; Laura Cubi Villena – śpiew; Paweł Zagańczyk – akordeon; Jarosław Stokowski – kontrabas

Drzwi otwarte:

19:30; początek koncertu: 20:30

Bilety:

£10 – przy wejściu lub na www.wegottickets.com www.adam-wendt.pl www.jazzcafeposk.org

36 w sieci

TO WAS PORUSZYŁO marta.laczkowska@mail.goniec.com

KOLUMNĘ REDAGUJE:

Marta Łaczkowska

PRZEZ NHS PRAWIE UCIEKLI Z UK

KOMENTUJĄ

Polka i jej angielski narzeczony byli zmuszeni wyprowadzić się z Wielkiej Brytanii do Polski, kiedy lekarze zaczęli przypuszczać, że ci zaniedbują dziecko. Podejrzenia rozpoczęły się po tym, jak młodzi rodzice odmówili wykonania

STRACILI DZIECKO.

STRACH

jednego z badań, bo pielęgniarka nie potrafiła wytłumaczyć powodu jego wykonania. Stopniowo wizyt pracowników socjalnych było coraz więcej. Rodzice wystraszyli się, że odbiorą im dziecko i wyjechali do Polski.

~ Mirosława

~ Maja

„To nie pierwszy przypadek, że młodzi uciekli z obawy utraty dziecka. Tak nie powinno być.”

„Tak NHS i ich durne decyzje, ta pielęgniarka była coś niedouczona – robi badanie, a nie umie wyjaśnić. Powinni ją zwolnić.”

POPEŁNIŁA SAMOBÓJSTWO,

TRAGEDIA

BO SIĘ NIE USTATKOWAŁA

KOMENTUJĄ

29-letnia Brytyjka, której największym marzeniem było „ustatkować się i mieć dzieci”, popełniła samobójstwo myśląc, że skończy 30. rok życia i będzie kobietą niezamężną i bezdzietną. Podczas

ZOSTAWIŁA DZIECI I WYJECHAŁA

WYPADEK

NA WAKACJE

KOMENTUJĄ

Matka dwójkę swoich dzieci, w tym jednego poniżej 10. roku życia, zostawiła na trzy tygodnie w domu bez jedzenia, centralnego ogrzewania i jakiegokolwiek nadzoru. Nieodpowiedzialna kobieta poleciała w

tym czasie na zagraniczne wakacje. Co ciekawe, dzieci przez cały ten czas chodziły do szkoły. Ich matka wróciła do Wielkiej Brytanii dopiero, gdy sprawą zainteresowała się policja.

~ Olga

~ Angelika

„Matki tak nie postępują, nie jest warta tego słowa. Podziwiam dzieci, że sobie jakoś poradziły. Ja bym nawet jej kaktusa pod opiekę nie dała.”

„No to już trzeba mieć coś z głową, aby dzieci zostawić i na wakacje pojechać. Wredna matka.”

20 lutego 2015

~ Agnieszka „W tak młodym wieku można wszystko. Ona wolała się zabić. Biedna kobieta...”

śledztwa wyszło też na jaw, że kobieta nie była pewna uczuć swojego chłopaka. Ciągle czuła, że mężczyzna ją zostawi. – Musiała być bardzo nieszczęśliwa – komentuje jedna z Czytelniczek, Sylwia.

~ Anna „O rany, no to i mnie chyba pora umierać... Ludzie to mają pomysły.”

ajdziwniejsze przysmaki świata

Kandyzowane koniki polne, świerszcze na patyku, larwy robaków, smażone pająki (nawet tarantule), mrówki w smacznej zalewie – to tylko niektóre z lokalnych przysmaków, na które możemy natknąć się podczas naszych podróży. Entuzjaści podkreślają, że takie specjały to samo zdrowie, bo zawierają mnóstwo dobrze przyswajanego przez organizm człowieka białka, a z drugiej strony – bardzo dobrze smakują (niektóre z nich mogłyby podobno zastąpić znane nam chipsy). Czy prażone odwłoki mrówek mogłyby wyprzeć kukurydzę w kinie, a koniki polne – szaszłyki? Do tego jeszcze daleka droga, ale część amerykańskich firm powoli dostrzega możliwości związane z takimi daniami – niektóre specjalizują się np. w sprzedaży owadów w czekoladzie czy lukrze. To jednak nic w porównaniu z tym, co jedzą mieszkańcy Kambodży czy Chin.

38 dziwne potrawy świata

ebab z serc i macki ośmiornicy

O tym co traﬁa na nasz talerz decyduje przede wszystkim to, w jakim kręgu kulturowym mieszkamy. A wybór między tym, czy na nasz talerz traﬁą ziemniaki ze schabowym, czy smażone w głębokim tłuszczu pająki nie zawsze jest możliwy.

>> Joanna Szmatuła Dziś, gdy możemy podróżować do woli, smaki i tajniki kuchni z najdalszych zakątków świata są na wyciągnięcie ręki. I nie chodzi tu wcale o włoskie ciasta czy francuskie sosy – śmiałkowie sięgają po prawdziwą egzotykę, nie wahając się przed zjedzeniem żywego homara czy jąder bawoła.

Smrodliwe tofu

Już od wielu lat popularną kuchnią w Europie jest chińska. I o ile w chińskich restauracjach znajdujących się na Starym Kontynencie można jeść dania, 20 lutego 2015

które każdy Europejczyk zje bez zastanowienia, o tyle jeśli wybierzemy się w podróż do Państwa Środka, na talerzu może pojawić się coś, czego na początku nie będziemy chcieli wziąć do ust. – Miałam okazję spróbować wielu dziwnych rzeczy, których nazw nie jestem w stanie przywołać i właściwie do samego końca często nie wiedziałam co jem. Moje pierwsze „dziwne” doświadczenia z kuchnią azjatycką to usta ośmiornicy z orzeszkami, traktowane często jako przekąska do piwa. Większość nowych smaków doświadczyłam na Tajwanie, gdzie między innymi spróbowałam wielu wariantów czerwonej fasolki,

która traktowana jest jako np. słodkie nadzienie do ciastek. Zaskoczyło mnie również „stinky tofu”, które nazwę swoją zawdzięcza właśnie temu okrutnemu zapachowi, roznoszącemu się na wiele metrów. Jednak sam smak „smrodliwego tofu” jest przyjemny – opowiada Asia, która w Chinach mieszkała kilka miesięcy. – W Tajlandii natomiast miałam w końcu okazję podjeść trochę robaków, które są całkiem smaczne, jeśli przełamie się pierwszą barierę – dodaje. „Stinky tofu” to rzeczywiście jedna z tych potraw w zestawieniu dań, których Europejczyk nie chciałby wziąć do ust. Ale kuchnia chińska kryje znacznie więcej

niespodzianek. Stąd też pochodzi jedno z najdroższych obecnie dań, czyli zupa z jaskółczych gniazd, obecna w kuchni tego kraju od kilkuset lat. Tak naprawdę zupę przygotowuje się z gniazd jerzyków oraz żelatynowej substancji z algami, mchami i trawą zmieszanymi ze śliną ptaka z rodziny jerzykowatych. Danie jest wyjątkowo drogie, bo Chińczycy uważają je za silny afrodyzjak.

Żywy homar

To jednak nie jedyne, czym może zaskoczyć nas kuchnia azjatycka. Popularnym daniem są tu także kolanka z kurczaków. Potrawa składa się wyłącznie z

| dziwne potrawy świata 39 chrząstek, niewielkiej ilości mięsa, skóry i tłuszczu. W Azji często podaje się także żywego homara. Zjedzenie sashimi z homara wymaga pewnych umiejętności – zarówno od gościa w restauracji, jak i szefa kuchni. Kucharz musi bowiem bardzo szybko i sprawnie wydłubać mięso z homara, pokroić w typowe dla sashimi plastry, a następnie umieścić je z powrotem w ogonie homara. Co w tym wymagającego dla klienta? Homar jest dobrze przygotowany, elegancko podany, ale… wciąż żyje. W południowo-wschodniej Azji natkniemy się także na inny przysmak – żywą ośmiornicę. Czasem tnie się ją na kawałki, czasem je w całości (w tym przypadku warto jednak poprosić szefa kuchni o pomoc – niewłaściwie zawinięta na pałeczki może utknąć w naszym przełyku). Podobno jednak przesuwające się w przełyku macki wywołują niepowtarzalne wrażenie. O ile do homara i ośmiornicy wielu da się przekonać, o tyle narodowa potrawa Filipin wywołuje już znacznie więcej kontrowersji, a – dla osób nieprzywykłych do takich widoków – nawet i pewne obrzydzenie. Chodzi tu o balut, czyli ugotowane jajko. W środku wygląda jednak inaczej niż to, które kładziemy na kanapkę – zamiast zwykłego żółtka wewnątrz jest kurzy lub kaczy embrion, który może mieć około 20 dni. Zdarzają się też starsze, które mają już ukształtowane kości i łapki, mogą być też nieco opierzone. Jajka gotuje się w skorupkach, w wywarze z przypraw i octu lub soku cytrynowego, zależnie do miejscowych tradycji. Podobnie jak zupę z gniazd, to danie uznaje się za silny afrodyzjak. O tym, że przeznaczone jest ono tylko dla „koneserów” świadczy fakt, że nie była go w stanie zjeść nawet podróżniczka Martyna Wojciechowicz, która znana jest z tego, że z zasady nie odmawia lokalnych „przysmaków”.

Ogony i móżdżki

Myliłby się jednak ten, kto pomyślałby, że na kontynencie europejskim próżno szukać takich nietypowych potraw. – Jadłem na Ukrainie bycze jądra, były w karcie opisane jako „jajca” i nie byłem pewien o co chodzi. Pokazałem kelnerce na przyrodzenie, a ona pokiwała głową, że to „to”. Było to wyborne, bardzo delikatne mięso, trochę podobne do policzków – mówi Kasper, który zwiedza różne kraje podróżując koleją. W przeciwieństwie do wielu osób, Kasper nie wzdryga się też na myśl o zjedzeniu podrobów. – Uważam, że skoro zabijamy zwierzęta, to dobrze jest je zjeść całe, bo to uczciwsze wobec nich niż wywalanie połowy do śmieci. Jadałem więc oczy, ogony, robię takie zapomniane rzeczy typu móżdżek, cynaderki – dziś mało kto to jada. W

Gruzji jadłem też pyszny kebab z samych serc baranich – mówi. – Tak naprawdę wszystko zależy od perspektywy. Dla ludzi z innych kultur dziwaczny jest schabowy albo jedzenie krów. Ja nie jem tylko grzybów, ale poza tym, gdy podróżuję, to staram się jeść mniej więcej tak jak się tam jada – dodaje. Kasper przypomina sobie o jeszcze jednym przysmaku, który miał okazję spróbować – chodzi o drewnojady – robaki, na które łapie się ryby. – Kupiłem trochę w sklepie wędkarskim i uprażyłem na patelni z miodem. Były fantastyczne. To dobra przekąska, trochę słodka, a trochę wytrawna, łatwo i szybko się przygotowuje – opowiada. Poszukiwacze niespotykanych smaków mogą się także wybrać na Islandię. – Chyba najciekawszym przysmakiem był hakarl, czyli islandzki przysmak z rekina. Z tego co wiem, po złowieniu zakopuje się go na parę miesięcy, a potem suszy na powietrzu. Chodzi tu głównie o to, żeby pozbyć się szkodliwych dla nas substancji (chyba chodzi o kwas moczowy, który po czasie zmienia się w amoniak). Widziałam to w supermarketach, ale nie próbowałam, bo zapach wydobywający się ze szczelnie zamkniętej paczki skutecznie mnie zniechęcił – opowiada Maura, która mieszkała na Islandii przez kilka miesięcy.

Ozorki z bułką

Niepowtarzalnymi kulinarnymi specyfikami mogą pochwalić się także Niemcy, gdzie popularnym dodatkiem do świeżej bułki jest Blut zungenwurst, czyli salceson ozorowy. Przygotowuje się go z mieszanki krwi wieprzowej, łoju, bułki tartej, płatków owsianych i kawałków marynowanego wołowego języka. Nietypowym przysmakiem jest także szkocki Haggis, czyli podroby (wątroba, serce, płuca) wymieszane z mięsem zawinięte w barani żołądek i ugotowane. Jak podaje szkocka tradycja, serwuje się go z ziemniakami i brukwią, a także z sosem ze śmietany i whisky. Ciekawy smakołyk możemy spotkać także na Sardy-

nii. I nie chodzi tu o pyszne owoce morza czy wyjątkowe pasty, a o Casu Marzu, czyli serze z larwami much. To właśnie te larwy sprawiają, że ser z cierpkiego staje się nieco bardziej delikatny. Część koneserów zanim zje kawałek wyciąga małe, białe robaczki, ale są tacy, którzy doceniają ich smak i nie przeszkadzają im dodatkowe kawałki w serze. Na wyjątkową niespodziankę mogą się także przygotować podróżujący do Hiszpanii. Na talerzu mogą pojawić się np. bycze jądra, ogon byka, uszy wołowe smażone na głębokim tłuszczu. Smażone jądra byka znane są również w USA i Kanadzie, mają nawet wyjątkowo smacznie brzmiącą nazwę – Ostrygi z Rocky Mountain. Jądra obiera się, kroi, gotuje, obtacza w mące, a na końcu smaży. W poszukiwaniu spe-

cyficznych smakołyków warto wybrać się także do Ameryki Południowej. Dla Europejczyka może być jednak szokiem to, że powodzeniem cieszą się tam pieczone świnki morskie; podobno najlepsze mięso pochodzi z sześcio- dziewięciomiesięcznego zwierzaka (taki przysmak serwuje się także w Azji). Z kolei w Meksyku jada się escamoles, czyli smażone jaja lub larwy mrówek, które mogą być np. dodatkiem do mięsnego farszu. I choć w podróżowaniu ważny jest każdy aspekt, to w niektórych krajach może warto bardziej zastanowić się nad tym, co jemy – nie każdemu mogą przypaść do gustu bycze jądra czy smażona w głębokim tłuszczu świnka.

Wyjątkowe przysmaki

t 4IJSBLP o XZQF OJPOF TQFSNǌ XOǗUS[OPǴDJ ryb; można je zjeść w Rosji, Rumunii i Japonii t )VJUMBDPDIF o HS[ZC QBTPȈZUOJD[Z SPTOǌDZ OB LVkurydzy, który dodaje się do wielu meksykańskich dań; nazywa się go również meksykańską truflą t 0LP UVǩD[ZLB o UFO QS[ZTNBL KFTU QPQVMBSOZ X Azji, zwłaszcza wśród Japończyków t 5PGV [ LSXJ o UP EBOJF QS[ZS[ǌE[B TJǗ [ [BLS[FQniętej krwi świń; jada się je w Chinach t 8JOP [ XǗȈZ o QS[ZHPUPXVKF TJǗ KF OB bazie jadowitych gatunków gadów; popularne w Korei

40 dziwne potrawy świata

rzysmaki

z różnych stron świata

Podróże kojarzą się z nowymi doświadczeniami, widokami oraz smakami. Z tymi ostatnimi jednak czasem trzeba uważać – smażone kawałki mięsa w Chinach wcale nie muszą okazać się kurczakiem, a pięknie wyglądający robak na patyku może być prawdziwym pożywieniem, a nie atrakcją turystyczną.

Mrówki

i inne owady

Etnomofagia, czyli żywienie się owadami, staje się coraz bardziej modne. Niektóre z nich są nie tylko źródłem dobrze przyswajalnego białka, ale także witamin, żelaza, a także – w przypadku mrówek – aminokwasów. Są one popularnym pokarmem przede wszystkim w Azji, Ameryce Południowej i Afryce, a coraz więcej podróżujących w te miejsca Europejczyków postanawia spróbować małych owadów. I tak na przykład, mrówki można spotkać zwłaszcza w Kolumbii, gdzie popularne są m.in. ich pieczone odwłoki. Inną ciekawą przekąską, którą można tu zjeść, jest pasta

z jednego z gatunków tych małych zwierząt. Za afrodyzjak uznaje się tu też specjalny gatunek mrówek – culonas, który zbiera się w lasach Amazonii. Z kolei w Tajlandii przysmakiem są mrówcze jaja w zalewie, które dodaje się np. do sałatek. W Chinach popularne są natomiast koniki polne – kandyzowane, w oleju sojowym, smażone, w formie „szaszłyka”. W Meksyku jada się je inaczej – dopiero po oblaniu czekoladą – i traktuje jako słodką przekąskę. To zdrowy przysmak – w wersji „podstawowej” konik polny zawiera 20 proc. białka i tylko 6 proc. tłuszczu.

Kopi luwak Kopi (kawa) Luwak to najdroższa kawa na świecie, która na dodatek wybornie smakuje. Co więc jest w niej takiego, że znalazła się w zestawieniu nietypowych przysmaków? Chodzi o to, w jaki sposób jest produkowana. Owoce kakaowca, z których powstaje, zjadane są najpierw przez jeden z gatunków cywety (lokalnie nazywanego „luwak”), częściowo trawione i wydalane. Luwak trawi miąższ, ale nie trawi nasion, ziarna, lekko sfermentowane, są więc wydalane.

20 lutego 2015

W następnej kolejności są one zbierane, przekazywane producentom, a później oczyszczane. Po tym etapie przechodzą już normalny proces produkcji kawy – są palone, a następnie mielone. W efekcie otrzymujemy gęsty napój, o niepowtarzalnym smaku, mocnym aromacie, choć – według mniejszych entuzjastów – jej smak wydaje się dość ziemisty. Cena kawy może sięgać nawet tysiąca euro za kilogram. Ta wysoka stawka wynika między innymi z faktu stosunkowo niewielkich rocznych zbiorów – wynoszą one około 300-400 kilogramów rocznie. Gatunek ten pochodzi z południowo-wschodniej Azji, zwłaszcza z wysp indonezyjskich (Sumatra, Jawa), Filipin i Wietnamu. Głównie spożywają ją jednak Amerykanie i Japończycy.

| dziwne potrawy świata 41

Robaki i larwy, czyli źródło białka

Widok białych, tłustych robaków pełznących po talerzu u wielu osób może wywołać mieszane uczucia (delikatnie mówiąc). Jednak robaki i larwy to przysmaki w wielu krajach. Jednym z nich jest Korea, gdzie popularną przekąską są gotowane larwy jedwabników. Sprzedaje się je zarówno prażone, jak i w puszkach. Z kolei mieszkańcy lasów Amazonii jedzą

m.in. surowe pędraki wyciągane z gnijących drzew, a tubylcy z Papui Nowej Gwinei – larwy ryjkowców (chrząszczy). Dorodne larwy mogą mieć długość nawet do sześciu centymetrów, a sprzedaje się je żywe, pieczone, a także w wersji „szaszłyka”, czyli nadziewane na bambusowy patyk. W Afryce jada się także gąsienice mopane, charakteryzujące się tym, że są

wyjątkowo duże – niektóre osobniki dochodzą nawet do kilkunastu centymetrów. Przed zjedzeniem są gotowane (dzięki temu usunięte zostają parzące włoski, którymi są pokryte), a następnie suszone, wędzone lub smażone. Gąsienice są bardzo pożywne – na 100 gram suszonego mięsa aż 53 proc. to białko.

Smażone

pająki Jak smakują smażone pająki? Podobno jak delikatne, chrupiące kraby. Tarantule są na przykład łagodne, lekko słodkie, z zewnątrz chrupiące (w końcu smażone na głębokim oleju), w środku miękkie. Z tego przysmaku najbardziej słynie Kambodża i to właśnie tam to „danie” jest najbardziej popularne. Pająki najpierw obtaczane są w glutaminianie sodu, cukrze i soli, a następnie smażone w oleju z dodatkiem czosnku. Z racji tego, że najmniej mięsa jest na nóżkach, a najwięcej

w odwłoku, odnóża są najbardziej chrupkie, a odwłok – najbardziej soczysty. Pająki jedzą także żyjący w Wenezueli Indianie Piaroa. Nie są to jednak „zwykłe” pajączki jakie można spotkać choćby na straganach w Chinach, a najwięksi przedstawiciele tego gatunku na świecie, czyli ptaszniki giganty. Płynne białko z części odwłoka przypada starszyźnie plemienia, resztą – smażoną nad paleniskiem – dzielą się poszczególni członkowie społeczności. (sz)

42 dziwne potrawy świata

ulinarne wyzwania

Wielu z nas nie wyobraża sobie zjedzenia kandyzowanego chrabąszcza, żywego homara lub ośmiornicy czy sfermentowanej soi. Można jednak spróbować innych przysmaków popularnych choćby w kuchni chińskiej czy wietnamskiej, które stanowić będą odskocznię od tego, co jemy na co dzień. Gdy do tego dołożymy szkockie haggis czy francuskie ślimaki, możemy mieć prawdziwą ucztę.

Escargots

a la bourguignonne Sposób przygotowania: W misce ugnieść masło, dodać czosnek i natkę, sól, pieprz oraz sok cytrynowy do smaku. Można dołożyć także słoninę, która wzbogaci smak. Napełnianie muszli: Włóż ćwierć łyżeczki masła do otworu w muszli, a potem wkręć do niej ślimaka zgodnie z jego naturalnym spiralnym kształtem (węższy koniec powinien znaleźć się w głębi skorupki). Wepchnij ślimaka najgłębiej jak się da, zamknij otwór jeszcze jedną porcją masła wielkości ćwierci łyżeczki i włóż ślimaka do naczynia (do pieczenia). Tak samo przygotuj pozostałe ślimaki. Jeśli to możliwe, wstaw je do lodówki na kilka godzin lub na noc. Ślimaki pieczemy ok. 10 minut w temp. 230 st. C, aż z muszli zacznie wypływać spienione masło. Podajemy natychmiast. (za: koneserzy.pl) Składniki: • ok. 24 ślimaków • pół kostki masła • 1-2 zmiażdżone ząbki czosnku • 2 łyżki natki pietruszki • sól, pieprz i sok cytrynowy • opcjonalnie: 1-2 łyżki drobno pokrojonej świeżej słoniny wieprzowej

20 lutego 2015

| dziwne potrawy świata 43

Składniki: • 600 g wołowiny z kością (najlepszy jest ogon wołowy lub np. szponder) • 3 łyżeczki soli • pół główki czosnku (nieobranej) • 50 g korzenia imbiru • 60 ml sosu rybnego • 1 łyżeczka cukru trzcinowego • 500 g makaronu ryżowego • 150 g chudej wołowiny • 5 małych cebulek dymek • woreczek przypraw do bulionu • 2 anyże gwiazdkowe • 5 cm kory cynamonu • łyżeczka pieprzu czarnego ziarnistego • 2 goździki • 2 cebule Do podania: • papryczka chili • garść kiełków fasoli mung • liście kolendry i mięty • limonka ćwiartki

Sposób przygotowania: Wołowinę z kością włożyć do garnka z zimną wodą, dodać dwie łyżeczki soli. Zostawić na godzinę. Przygotować woreczek przypraw do bulionu; goździki, anyż, cynamon i pieprz podprażyć na patelni. Następnie rozgnieść je w moździerzu i zawiązać w gazę. Cebulę, czosnek i imbir opalić na palniku kuchenki. Obrać ze skórki. Mięso wyjąć z wody, garnek opłukać, włożyć z powrotem mięso i dodać 2l wody. Zagotować, odszumować i ustawić na małym gazie. Dodać sos rybny, sól, cukier, posiekany czosnek, cebulę i imbir oraz woreczek przypraw. Przykryć i gotować trzy godziny. Po tym czasie wyjąć mięso, bulion przecedzić. Dodać dymki i postawić na małym gazie. Przygotować makaron ryżowy i przełożyć do misek. Stek z wołowiny pokroić. Ułożyć na makaronie i zalać gorącym bulionem. Dodać chili, szczypior, kiełki fasoli mung, liście kolendry i mięty, skropić sokiem z limonki. (za: kwestiasmaku.pl)

Wietnamskie Pho tai

Zupa z płetwy rekina

Składniki: • 25 dkg płetwa rekina • 2 piersi kurczaka, 2 białka z jaj • 2 grzyby mun • 4 paluszki krabowe lub mięso z kraba (10 dkg) • 1 szklanka wody • 1 łyżka skrobi kukurydzianej • sól, biały pieprz Sposób przygotowania: Grzyby namoczyć w wodzie na godzinę, odcedzić. Wszystkie składniki zupy pokroić w cieniutkie paseczki, zalać około dwoma litrami wody, doprowadzić do wrzenia i powolutku gotować aż zmiękną, przyprawić do smaku solą i pieprzem. Białka jaj ubić na pianę, wymieszać ze szklanką wody i skrobią kukurydzianą, dodać do zupy i mieszając zagotować. Podawać natychmiast.

Spaghetti alla Bottarga Składniki: •1 łyżka bottargi • 400 g makaronu spaghetti • skórka z 1 pomarańczy • skórka z 1 cytryny • posiekana natka pietruszki • oliwa Sposób przygotowania: Zetrzyj skórki z pomarańczy i cytryny, wsyp do ugotowanego makaronu, dolej oliwy i na delikatnym ogniu wymie-

szaj, dodając na koniec startej bottargi i posiekanej natki pietruszki. Bottarga to nic innego jak utwardzona i wysuszona ikra z tuńczyka, cefala lub miecznika, a następnie peklowana w soli morskiej przez kilka tygodni. Występuje najczęściej w postaci sprasowanej płyty, którą kroi się cienko na plasterki lub ściera, albo kupuje się gotowy – starty jak proszek zapakowany w woreczku. (za: kuchniablog.pl)

(za: pychotka.pl)

Lady Gaga zaręczona Lady Gaga jest już po zaręczynach. 29-letnia artystka zaręczyła się z aktorem Taylorem Kinneyem, a na jej palcu wylądował pierścionek z brylantem. Wszystko miało miejsce w restauracji należącej do rodziny Gagi, Joanne Trattoria na Manhattanie. Lady Gaga i Taylor Kinney pierwszy raz spotkali się w 2011 roku, na planie jej teledysku. Spotykać zaczęli się kilka miesięcy później. (za: plejada.onet.pl)

Fot. Shutterstock

44 z życia gwiazd

Jennifer Lopez na weselu Zagraniczne media donoszą, że Jennifer Lopez przyjęła ofertę pewnego indyjskiego miliardera. Mężczyzna podczas wesela chciał zaskoczyć swoją narzeczoną minikoncertem gwiazdy pop. Piosenkarka, choć na brak pieniędzy

nie narzeka, nie pogardziła milionem dolarów. Ponoć wesele trwało trzy dni, a występ Jennifer Lopez był tylko jedną z atrakcji. Była ona oczywiście największą gwiazdą uroczystości. (za: pomponik.pl)

Halina Mlynkova i Leszek Wronka pobrali się w czeskiej Pradze w otoczeniu 700 gości. Obrączki kosztowały tyle, co dobrej klasy, nowy samochód. To jednak nie koniec! Nowożeńcy wylatują wkrótce w podróż poślubną za 100 tysięcy zł. Para zdecydowała się na Seszele, gdzie za dziesięć dni w pięciogwiazdkowym hotelu trzeba zapłacić 45 tys. zł od osoby. (za: nocoty.pl)

Fot. Agencja BE&W

Polecą na Seszele

Nie przekroczyłem granic Tygodnik „Wprost” podał m.in. informację o „białym proszku” znalezionym w mieszkaniu, w którym miał przebywać Kamil Durczok. – Skąd ja mam wiedzieć, co tam w ogóle było? – pytał Kamil Durczok na antenie radia TOK FM. Wcześniej

„Wprost” opisał historię „znanego dziennikarza”, który miał molestować swoje koleżanki z pracy. – Nigdy nie molestowałem żadnej z pracownic ani żadnej kobiety. (...) nie przekroczyłem żadnych granic – przekonywał Durczok.

20 lutego 2015

(za: kozaczek.pl)

Fot. Agencja BE&W

Radek Majdan (42 l.), kojarzony najbardziej ze sportem, jednak próbował swoich sił nie tylko w piłce nożnej. Wygląda na to, że Małgorzata Rozenek ma kolejne powody do dumy. Robert Krassowski, prezes zarządu MBF Group S.A., poinformował w komunikacie giełdowym, że Radek został prezesem spółki Vabun S.A. Firma będzie się zajmowała produkcją kosmetyków.

Fot. Agencja BE&W

Radek Majdan prezesem

| z życia gwiazd 45

Koniec kontraktu z wytwórnią Paweł Kukiz poinformował, że płyta nagrana wraz z Janem Borysewiczem, która miała pojawić się jesienią, jednak się nie ukaże – Sony Music Entertainment Poland zerwało z nim kontrakt. – Jestem tuż po rozmowie telefonicznej z dyrektorem generalnym Sony Music Polska. Poinformował mnie, iż w związku z moim udziałem w kampanii prezydenckiej uważa nasz kontrakt za zerwany. Dotyczy to nie tylko płyty Borysewicz-Kukiz, ale również całego mojego kontraktu – cytuje piosenkarza „Newsweek”.

Fot. Agencja BE&W

Zostaną rodzicami? Adam Levine ogłosił, że do przyszłej wiosny razem ze swoją żoną, modelką Behati Prinsloo, będą rodzicami. O tym, że lider Maroon 5 jest gotowy na tak poważny krok powiedział podczas konferencji prasowej przed kolejną edycją programu „The Voice”. Podobno 25-letnia Prinsloo nie jest jeszcze gotowa, aby już zostać matką. 35-letni wokalista jest jednak zdecydowany, bo nie chce być „starym ojcem”.

Ucierpiała na planie Dakota Johnson, która wciela się w rolę Anastasi Steel w filmie „50 twarzy Greya” przekonała się, że praca na planie wymaga czasem wielu wyrzeczeń. Do przykrego incydentu doszło podczas kręcenia sceny, w której córka Melanie Griffith miała zostać pchnięta na łóżko przez kolegę z planu, Jamie Dornana. Scena była powtarzana kilka razy, co doprowadziło do niegroźnej kontuzji u aktorki. Dakota zapewnia jednak, że nie była to wina jej partnera.

Fot. Shutterstock

Tysiąc złotych za czytanie? Kiedy Edyta Jungowska zakładała wydawnictwo z audiobookami, nie spodziewała się, że czytane przez nią książki dla dzieci będą tak popularne. Aktorka otrzymuje zaproszenia na spotkania, podczas których czyta. Stawka jest dość wysoka. – Za eksploatowanie głosu podczas godzinnego spotkania z dziećmi życzy sobie aż tysiąc złotych – donosi „Fakt”. Fot. Shutterstock

Rozdzielone

Na linii Katy Perry-Taylor Swift pojawił się zgrzyt, który utrudnił życie organizatorom gali wręczenia nagród Grammy. Podobno, planując rozmieszczenie gości w sali, trzeba było usadzić obie panie z daleka od siebie. Zdaniem mediów przyczyną napięcia między piosenkarkami jest John Mayer, z którym obie gwiazdy miały zażyłe kontakty osobiste.

Fot. Agencja BE&W

46 tele goniec

Hit weekendu

Wspaniała W 1958 r. praca sekretarki jest zajęciem, o którym niemal śnią wszystkie nowoczesne dziewczyny. 21-letnia Rose marzy z kolei o tym, by uciec z małego miasteczka i znaleźć dobrą pracę. Szansę daje jej ambitny i

przystojny Louis Échard. W jego firmie dziewczyna odkrywa talent do szybkiego pisania na maszynie. Szef chce to wykorzystać i zgłasza ją do konkursów pisania. Rose początkowo oponuje, ale w końcu się zgadza.

Home staging to sztuka przekształcania domów i mieszkań oraz zwiększania atrakcyjności nieruchomości dla potencjalnych klientów. Wszystko jednak opiera się na tym, by ponieść jak najmniejsze nakłady finansowe. Zadaniem profesjonalnych „stagersów” z Dekora, jednej z wiodących kanadyjskich firm w tej dziedzinie, jest wyeksponowanie największych atutów domu.

Bear Grylls pozostawia trzynastu Brytyjczyków na bezludnej wyspie na Pacyfiku. Widzowie będą mogli przekonać się, czy odciętym od cywilizacji ludziom, przyzwyczajonym do wygód, uda się przetrwać miesiąc w dziczy. NIEDZIELA,

GODZ. 20:00

KOMEDIA ROMANTYCZNA, SOBOTA, GODZ. 17:05

Styliści wnętrz

Przetrwać na wyspie z Bearem Gryllsem

DOKUMENTALNY,

Kosztuje ją to jednak niemało wysiłku i stresu.

MAGAZYN, SOBOTA, GODZ. 11:20

The Taste Czterech sędziów, którymi są znani kucharze oraz szefowie kuchni: Anthony Bourdain, Nigella Lawson, Ludo Lefebvre i Marcus Samuelsson, dobiera sobie czteroosobowe drużyny. Ekipy rywalizują ze sobą w zadaniach zespołowych i indywidualnych. W ten sposób dochodzi do interesujących interakcji między uczestnikami i sędziami.

REALITY SHOW, PONIEDZIAŁEK, GODZ. 21:00

seriaLove

Imperium

Barwy szczęścia

W mediach pojawiają się pogłoski o udziale jednego z artystów wytwórni w strzelaninie. Lyon musi interweniować. Cookie pomaga zmienić kryzysową sytuację w triumf. Rywalizacja pomiędzy Luciousem i byłą żoną się zaostrza. Policja rozpoczyna śledztwo w sprawie zamordowania Bunkiego.

PIĄTEK, GODZ. 21:55

20 lutego 2015

Żona Łukasza jest zszokowana, że mąż był dawcą nasienia. Okazuje się, że mężczyzna został ojcem. Mimo to chciałaby, żeby wrócili do siebie. Kasia wraca z Finlandii. Jest zdziwiona, że Łukasz i Ksawcio nie czekają na nią w domu. Daniel martwi się o bezpieczeństwo Sary i Jasia.

PON.-CZW., GODZ. 19:05

Welsh Open w Cardiff Po raz pierwszy od 11 lat rankingowy turniej snookerowy Welsh Open zostanie rozegrany w walijskim Cardiff. W pierwszej rundzie wystąpi 128 zawodników. Obrońcą tytułu z ubiegłego roku jest Ronnie O’Sullivan. Oprócz niego pojawi się m.in. Ding Junhui, Mark Selby i John Higgins.

SPORT, PIĄTEK, GODZ. 19:00

Opowieści Szeherezady

| tele goniec 47

Z kamerą u Kardashianów Kamera śledzi codzienne życie Kim Kardashian i jej ekscentrycznej rodziny. Widzowie poznają ich tajemnice, zobaczą kłótnie, rozterki, wycieczki, rozstania i szczęśliwe momenty. Przyjrzą się z bliska rodzinie, która zarobiła miliony na tym, co najcenniejsze, czyli sprzedaży swojej prywatności.

Reżyserzy zapraszają widzów w podróż po świecie powieści zaliczanych do najważniejszych dzieł literatury światowej. Twórcy rozszyfrowują ukryte znaczenie „Baśni z tysiąca i jednej nocy” i sprawdzają, jaki wpływ mają one na ludzką psychikę. Chcą także dowiedzieć się, gdzie i kiedy powstały fantastyczne postaci Księgi.

DOKUMENT, WTOREK, GODZ. 14:30

ROZRYWKA, PONIEDZIAŁEK, GODZ.22:30

Kubuś i Hefalumpy Spokój Stumilowego Lasu zostaje zakłócony, gdy pewnego dnia do jego mieszkańców dociera tajemniczy, odbijający się echem między drzewami dźwięk. Wszyscy stwierdzają, że jego sprawcą może być potwór He-

seriaLove

Na Wspólnej Kinga odnosi pierwszy sukces w nowej pracy – Marcin Prokop zgadza się na udział w kampanii i przeprasza ją za swoje zachowanie. Ewa uświadamia sobie, jak bardzo kocha Radka. Zamartwia się jego trudną sytuacją w Karakorum. Ziębowa ma żal do męża o to, że ukrywał przed nią swój stan.

PON.-CZW., GODZ. 19:15

falump. Kubuś i jego przyjaciele postanawiają wytropić intruza i przepędzić go z lasu. Tylko Maleństwo, któremu zabroniono brać udziału w wyprawie, jest niepocieszone. Postanawia samotnie wyruszyć na poszukiwania. Ku

zaskoczeniu wszystkich jako pierwsze odnajduje Hefalumpa i przekonuje się, że żaden z niego potwór...

ANIMOWANY, NIEDZIELA, GODZ. 07:50

Komisarz Alex Aneta spędza noc z narzeczonym. Rano odkrywa, że chłopak leży obok z nożem w plecach. Policja nie znajduje śladów włamania, a Aneta niczego nie pamięta. Okazuje się, że dziewczyna jest zahipnotyzowana. Śledztwo prowadzi do Gawryłowa, który organizuje seanse hipnozy dla ciężko chorych.

NIEDZIELA, GODZ. 16:30

48 motoryzacja

| Nowe Audi

TT Roadster Do Polski wjeżdża właśnie najnowsza odmiana Audi TT Roadster. Trzecia generacja modelu dostępna jest z dwoma silnikami do wyboru, a jej cena startuje od 173.840 złotych. W polskich salonach Audi można już składać zamówienia na najnowszą odsłonę modelu TT Roadster. Auto dysponuje dwoma miejscami siedzącymi, co zdradza jego bardziej „rozrywkowe” przeznaczenie. Jest przy tym dosyć kompaktowe, gdyż mierzy sobie 4,18 metra długości przy rozstawie osi 2,51 metra. Jego masa własna wynosi 1.320 kilogramów, a pojemność bagażnika wyliczona została na 280 litrów. (za: autogaleria.pl)

Niespodzianki od Lexusa

Lexus już na początku marca odsłoni trzy nowe modele samochodów. Wśród nich jest rywal BMW i Mercedesa. Jednak największą niespodzianką ma być jeszcze gorące dzieło japońskich inżynierów. Model LF-C2 (na zdjęciu) pojawił się w 2014 w Los Angeles – teraz producent postanowił pokazać auto w Genewie. Prototyp zapowiada, jak w przyszłości mają wyglądać nowe auta Lexusa. (za: auto.dziennik.pl)

BMW ujawniło zdjęcia minivana serii 2 w rozmiarze XL. Samochód w nowej wersji dysponuje 7 miejscami i jest zapowiadany jako „pierwszy na świecie kompaktowy model Premium z 7 fotelami”. Gran Tourer praktycznie nie różni się od wersji 5-osobowej, z wyjątkiem oczywiście wydłużonej sylwetki i nieco wyższego dachu. Opcjonalny trzeci rząd siedzeń można złożyć i schować w podłodze. Dzięki temu bagażnik auta zapewnia pojemność do 1905 l. Do napędu posłuży pięć silników. Model 218i dysponuje 1.5-litrowym, 3-cylindrowym silnikiem TwinTurbo o mocy 136 KM (i 220 Nm), zapewniającym przyspieszenie od 0 do 100 km/h w 9,5 sek. oraz prędkość maksymalną 205 km/h. (za: auto-news.pl)

BMW 2 Gran Tourer 20 lutego 2015

| motoryzacja 49

Odświeżona

Kia Picanto

Odświeżona Kia Picanto pojawi się na salonie w Genewie. Miejskie Picanto gości na rynku od 2011 roku i choć nadal wygląda świeżo i atrakcyjnie, przyszedł najwyższy czas na face lifting. Modyfikacje są jednak dość subtelne – zmieniono nieco grill oraz kształt zderzaków, a także pojawiły się nowe wzory aluminiowych felg. Dostępny będzie również opcjonalny pakiet sportowy, oferujący rasowe akcenty na zewnątrz oraz w kabinie. (za: magazynauto.interia.pl)

Borgward powraca

Szef marki Borgward, Christian Borgward zdradził, iż firma intensywnie pracuje nad powrotem do gry. Nie będzie to rzecz jasna łatwe, ponieważ nie jest ona dziś tak rozpoznawalna jak kiedyś. Przez ostatnie dziesięć lat zbierane były jednak fundusze na reanimację i dziś budżet wystarcza ponoć na ożywienie marki. Firma została założona w 1929 roku, działalność marki ustała w roku 1962. (za: motofakty.pl)

reklama

50 sport

Jagiellonia Białystok

sprawi kolejną sensację? Po kilkumiesięcznej przerwie w rozgrywkach wracamy do cyklu zapowiedzi meczów T-Mobile Ekstraklasy. W miniony weekend było kilka niespodzianek, dlatego nie będzie łatwo o trafne typy. >> Adam Wójcik, polsport.co.uk órnik Zabrze wybiera się do Łęcznej, gdzie stawi czoła swojemu „brunatnemu” imiennikowi. Po wynikach pierwszej „wiosennej” kolejki remis wydaje się być najbardziej prawdopodobny, ale tak naprawdę każdy rezultat jest w tym meczu możliwy. Trudno też wskazać faworyta w meczu Podbeskidzia Bielsko-Biała z Cracovią. Bielszczanie wygrali wprawdzie wyjazdowy mecz z GKS Bełchatów, ale krakowianie również osiągnęli cenny wyjazdowy remis z aspirującym do mistrzostwa Śląskiem. Najważniejszym czynnikiem może się jednak okazać atut własnego boiska i dlatego bardziej skłaniamy się ku triumfowi „górali”. Wisła Kraków powinna wygrać z Pogonią Szczecin, choć nie przyjdzie jej to pewnie łatwo. Jeśli jednak podopieczni Franciszka Smudy realnie myślą o europejskich pucharach, na jakąkolwiek stratę punktów pozwolić sobie nie mogą. Mocna kadrowo Lechia Gdańsk powinna poradzić sobie z zamykającą ligową stawkę, Zawiszą Bydgoszcz. Inny wynik niż zwycięstwo gdańszczan będzie przyjęty jako spora niespodzianka, pomimo tego, iż w ligowej tabeli oba zespoły nie dzieli aż tak wiele. Najwięcej emocji czeka nas w meczu Śląska Wrocław z Jagiellonią Białystok. Przed tygodniem „Jaga” odniosła sensacyjne zwycięstwo na Łazienkowskiej, teraz wybiera się z podobnym celem do Wrocławia. Wydaje nam się jednak, że dwie wielkie niespodzianki w

20 lutego 2015

ciągu kilku dni to za wiele, ale zwycięstwo gospodarzy, zamierzamy podeprzeć wynikiem nierozstrzygniętym. Lech Poznań powinien poradzić sobie z chorzowskim Ruchem, którego najważniejszym celem jest uniknięcie czwartej w historii degradacji. Zespół Waldemara Fornalika w poprzedniej wygrał wprawdzie wyraźnie z Piastem Gliwice, ale walczący o mistrzostwo Lech to już całkiem inna skala trudności.

Legia Warszawa wybiera się do Kielc, gdzie będzie chciała zmazać plamę po ostatniej porażce. Zadanie oczywiście wykonalne, ale tylko pod warunkiem, że słabszy rywal nie będzie zlekceważony. W ostatnim meczu dwudziestej pierwszej kolejki Piast Gliwice na własnym obiekcie zmierzy się z GKS-em Bełchatów. Wynik jest sprawą otwartą, jesteśmy więc zmuszeni do typu dwudrogowego, akcentując przy tym atut własnej publiczności.

Nasze typy: Podbeskidzie Bielsko-Biała – Cracovia

Wisła Kraków – Pogoń Szczecin

Górnik Łęczna – Górnik Zabrze

Lechia Gdańsk – Zawisza Bydgoszcz

Śląsk Wrocław – Jagiellonia Białystok

Lech Poznań – Ruch Chorzów

Korona Kielce – Legia Warszawa

Piast Gliwice – GKS Bełchatów

Bolton Wanderers nie dla Wilczka Kamil Wilczek, najskuteczniejszy piłkarz ekstraklasowego Piasta Gliwice, przebywał w ostatnim czasie na testach w Bolton Wanderers. Zawodnik wziął udział w jednym treningu, jednak do podpisania umowy nie doszło. Powodem była podobno kwota odstępnego, jaką piłkarz ma zapisaną w umowie ze swoim obecnym klubem. To dokładnie sto tysięcy euro, więc trochę nas to dziwi, bo dla klu-

bu z Championship nie jest to kwota wygórowana. Być może Wilczek w Boltonie się jednak pojawi, ale w późniejszym czasie, czyli po wygaśnięciu obecnej umowy. W tej chwili będzie koncentrować się na powiększeniu swojego bramkowego dorobku w T-Mobile Ekstraklasie, gdzie w barwach Piasta Gliwice, w rundzie jesiennej obecnego sezonu, strzelił aż dziewięć goli. (dk)

| sport 51

Wima dogoniła lidera Wydarzeniem niedzielnej kolejki tym razem był pojedynek w drugiej lidze. Wima Team po emocjonującym meczu wygrała z liderem, dzięki czemu w ligowej tabeli ustępuje mu już tylko bilansem bramkowym.

a dobry początek Scyzoryki rozbiły Piątkę Bronka, strzelając odwiecznemu rywalowi aż pięć goli, tracąc przy tym zaledwie jednego. Jeszcze nie tak dawno to Piątka Bronka aspirowała do ścisłej czołówki, a „żółto-czerwoni” niespodziewanie znaleźli się na

dnie tabeli. Początek rundy rewanżowej weryfikuje jednak wszelkie prognozy, a wspomniane drużyny mają w tej chwili całkowicie odmienne cele. Scyzoryki celują w czołówkę, a Piątka Bronka będzie musia ł a się sporo napocić, by przed kolejną rundą znaleźć się w grupie mistrzowskiej. White Wings Seniors mimo iż prowadzili z The 12 Team przegrali ostatecznie 1-2. WWS był w tym dniu drużyną lepszą, z drugiej strony nieskuteczną, tak więc trzy punkty powędrowały do rywala. „Seniorom” nie pomogła nawet gra z przewagą dwóch zawodników, po dwóch czerwonych kartkach dla zawodników „dwunastki”.

I Liga

II Liga

>> Daniel Kowalski

DRUŻYNA

MECZE BRAMKI

PUNKTY

DRUŻYNA

MECZE

BRAMKI

PUNKTY

1. FC Cobalt (m)

39-18

1. Wima Team

44-14

2. Inter Team

32-15

2. RSVM (b)

48-18

3. Scyzoryki

39-25

3. FC Cosmos

32-32

4. The 12 Team (p)

29-26

4. Power Rangers

37-28

5. Joga Bonito (b)

27-23

5. FC Piona

20-19

6. Piątka Bronka

19-29

6. Bianca FC

25-25

7. KS04 Ark

21-26

7. FC Polska (s)

19-31

8. White Wings Seniors

19-22

8. IFX FC

22-29

9. PCW Olimpia

22-31

9. Maja Team

17-38

10. Warriors of God (b)

11-43

20-50

10. JJ Construction

Wyniki 13. kolejki:

Scyzoryki – Piątka Bronka

5-1

RSVM (b) – Wima Team

3-4

Joga Bonito (b) – Inter Team

0-1

IFX FC – JJ Construction

3-1

KS04 Ark – Warriors of God

3-0

FC Polska (s) – FC Cosmos

1-6

The 12 Team (p) – White Wings Seniors

2-1

Power Rangers – Bianca FC

3-2

FC Cobalt (m) – PCW Olimpia

3-1

Maja Team – RSVM