Goniec Polski wyd. 572 by SamiSwoi.news

nr 15 (572) 17 kwietnia 2015 / ISSN 2044-5202

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

Poznajcie z nami kuchnię molekularną. STR. 25 Chrześcĳanie w UK nie mają łatwego życia? STR. 12

Książę idzie na wojnę str. 22

Jan Żyliński wyzywa Nigela Farage’a na pojedynek. Ma dość dyskryminowania Polaków na Wyspach!

4 w numerze STR.

| >> NIE PRZEGAP!

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek specjalny „Na Majówkę!”, a w nim: >> weekend majowy w Londynie >> atrakcje dla najmłodszych >> pora na piknik

Kuchnia molekularna W kuchni molekularnej możemy zmieniać konsystencję potraw, ich wygląd czy teksturę. Kluczem jest tu najwyższa jakość składników i wiedza kucharza – zarówno z dziedziny kuchni tradycyjnej, jak i nowoczesnej. Choć to trudna dziedzina, nic nie stoi na przeszkodzie, by nieco poeksperymentować.

Temat tygodnia

STR.

12 Wielka Brytania

STR.

Na sygnale

STR.

Społeczeństwo

STR.

24 Panel ekspertów

STR.

W sieci

STR.

Sport

STR.

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

JAK SIĘ „SIEDZI” W ZAKŁADACH KARNYCH NA WYSPACH?

CHRZEŚCIJANIE NIE MAJĄ ŁATWEGO ŻYCIA? CZUJĄ SIĘ DYSKRYMINOWANI?

SĄD W PLYMOUTH SKAZAŁ MARCINA K. TEN CHCIAŁ SZPIEGOWAĆ DLA POLSKI. JAK SIĘ ŻYJE POLAKOM, KTÓRZY SWÓJ DOM ODNALEŹLI W FINLANDII?

O ODSZKODOWANIACH, CHOROBACH ALERGICZNYCH I KOSZTACH POGRZEBU.

>> JOANNA WAWRZYŃCZAK DLA GOŃCA: „Moda przyszła przypadkiem, po prostu STR. pomyślałam: czemu nie moda?”

STR.

Kultowy dokument Rozmowa z Leszkiem Dawidem, reżyserem „Jesteś Bogiem” i etiudy „Bar na Victorii”.

STR.

Londyn ma w sobie...

Rozmowa z Alicją Śmietaną, polską skrzypaczką, córką wybitnego gitarzysty Jarosława Śmietany.

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM. ZA NAMI KOLEJNA RUNDA I SPINNINGOWYCH MISTRZOSTW POLONII W UK.

>> W numerze: Jak czytamy na str. 12, najbardziej dyskryminowaną grupą wyznaniową na Wyspach czują się... chrześcija-

nie. – W Polsce, inaczej niż na Zachodzie Europy, mamy raczej problem z nietolerancją katolickiej większości wobec wolnomyślicieli. Dlatego informacja o dyskryminacji chrześcijan w Wielkiej Brytanii wielu rodzimym antyklerykałom zapewne sprawi przyjemność. Jednak nie mnie. Zwalnianie kogoś za noszenie krzyżyka czy głoszenie poglądów wynikających z wiary, wydaje mi się takim samym barbarzyństwem jak nakłanianie do praktyk religijnych – analizuje Piotr Ikonowicz. – Wszystko wskazuje na to, że tak naprawdę, to hasło „neutralności światopoglądowej” jest pseudonimem rugowania z terenu publicznego etyki chrześcijańskiej, jako podstawy systemu prawnego państwa, by zastąpić ją np. demokratyczną etyką sytuacyjną; dobre jest to, co Karol Pomeranek redaktor naczelny większość dzisiaj uzna za dobre – uważa Stanisław Michalkiwicz. Więcej na str. 10. 17 kwietnia 2015

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Anna Zielińska, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Ewelina Wojda, Maciej Kniter, Iwona Starosta Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

Ilu przestępców jest osadzonych w brytyjskich więzieniach? Czy są wśród nich Polacy? Które zakłady karne uchodzą za najcięższe i dlaczego przestępcy wywodzący się spoza Wielkiej Brytanii nie chcą odbywać kary w ojczyźnie?

Jak się siedzi na Wyspach? 17 kwietnia 2015

| temat tygodnia >> Anna Dobiecka o jakiś czas media donoszą o poszukiwanych listem gończym przestępcach, wśród których często znajdują się Polacy. Wielu z nas z lekceważeniem myśli, że to „półświatek” i „porządnemu obywatelowi” uwięzienie nie grozi. Okazuje się, że niekoniecznie... N. trafił na 12 dni do brytyjskiego więzienia. – To był koszmarny pech. W pubie pokłóciłem się z jakimś Brytyjczykiem, a ten wezwał policję. Zostałem oskarżony o to, że obraziłem jego dziewczynę i podobno dyskryminowałem ją – wspomina 27-latek. – To była jakby farsa, gdyby nie fakt, że do więzienia trafiłem naprawdę. Przysłużył się do tego zbieg wielu okoliczności – zła rada adwokata, nieodpowiednie zachowanie się świadków na sali sądowej oraz bardzo surowy sędzia, który nie załagodził kary, choć powinien. I nagle z powodu nieporozumienia ląduję w celi. I to jeszcze w więzieniu kategorii B, gdzie odsiadują wyroki osoby oskarżone o poważne przestępstwa. Bałem się koszmarnie, ale okazało się, że współosadzeni byli spoko, a problemy miałem z służbą więzienną – wspomina. N. najpierw dostał błędny PIN i nie mógł zadzwonić do bliskich, a potem zwolniono go w momencie, gdy magazyn przetrzymujący rzeczy osadzonych był zamknięty. – Miałem bilet do mojego miasta na konkretny dzień, ale portfel, pieniądze, karty i telefon były za kratami. Nie miałem dokąd pójść, mogłem jechać do siebie, ale za co przyjechałbym z powrotem do magazynu po rzeczy? Błędne koło. Byłem wolny a nie mogłem się nigdzie ruszyć – opowiada. N. spędził weekend snując się po

miesiącach chciał pojechać do rodziców, do Polski, został zatrzymany za próbę ucieczki i osadzony w areszcie. – Adwokat mi nie powiedział, że nie wolno mi się ruszać z kraju. Ostatecznie sprawę wygrałem, ale kilka miesięcy spędzonych w takim miejscu to trauma na całe życie – podsumowuje. Powodem, dla którego w UK możemy szybko trafić za kratki, jest odmienny system prawny, który wyznacza inne kary, nierzadko surowsze niż w Polsce. Takim przykładem może być głośna sprawa Jakuba T., który decyzją sądu w Exeter dostał dożywocie za gwałt, za który w Polsce mógłby otrzymać najwyżej 15 lat pozbawienia wolności. Podobnie ma się kwestia noszenia przy sobie noża, prowadzenia samochodu pod wpływem alkoholu, czy uchylania się od płacenia mandatów lub podatków, na które w Polsce jest społeczne przyzwolenie. 19-letni Sebastian z Stortford przyznaje ze zdziwieniem, że w jednej z knajpek, w której pił piwo kelnerka wezwała policję, po tym jak podchmielony Polak klepnął ją w pośladek. – Byłem w szoku. W Polsce by się dziewczyna zaśmiała, a tu miałem grube problemy – zaznacza.

Litery i cyfry

W Anglii i Walii odnotowuje się jeden z najwyższych wskaźników „uwięzienia” w Europie Zachodniej – średnio 148 osób trafia do więzienia na każde 100.000 osób – mówią badania z 2006 r. Obecnie, jak podaje raport „Prison population figures 2014” w brytyjskich więzieniach przebywa ponad 86 tys. osadzonych (w tym ok. 3 tys. kobiet). Co ciekawe, od lat 90. XX wieku część brytyjskich więzień została sprywatyzowana. Ich zarząd powierzono firmom takim jak G4S lub Serco. Kontrolę nad wszystkimi zakładami karnymi, za-

W więzieniach zachodnioeuropejskich można zaobserwować lepsze warunki niż w Polsce.

KAMIL MISZEWSKI, SOCJOLOG dworcu i w parku, by w poniedziałek rano odebrać swoją własność. Po kilku miesiącach N. dowiedział się, że to „stary numer”, który strażnicy robią, gdy jakiś więzień im się nie spodoba. Dziś N. skarży brytyjski system więziennictwa, a także sam wyrok. – W Polsce skończyłoby się prawdopodobnie grzywną – stwierdza gorzko. P. oskarżono o gwałt. Nie przejął się tym zbytnio, bo miał świadków, że był pijany i zasnął podczas imprezy. Sprawa niby przycichła, ale gdy po kilku

równo publicznymi, jak i prywatnymi, sprawuje Her Majesty’s Inspectorate of Prisons. 113 brytyjskich więzień zostały podzielonych na kategorie: A, B, C oraz D, gdzie A oznacza więzienie dla osób, których ucieczka byłaby dużym zagrożeniem dla bezpieczeństwa publicznego, a więc morderców, gwałcicieli, handlarzy narkotykami czy terrorystów. B natomiast są przeznaczone dla tych więźniów, którzy nie wymagają tak silnego nadzoru, ale ich ucieczka

reklama

8 temat tygodnia mogłaby spowodować duże zagrożenie. W więzieniach kategorii C osadza się osoby, których ucieczka jest mało prawdopodobna, a kategoria D oznacza więzienia otwarte, gdzie skazani mają możliwość chodzenia do pracy, wychodzenia na przepustki do domu czy korzystania z różnych przywilejów. Teraz nasuwa się pytanie, które kategorie są najliczniej reprezentowane: otóż najwięcej jest zakładów oznaczonych literą C – 40, potem B – 30, kategorię D otrzymało 13 więzień, a A – 9. Dodatkowo wyróżnia się 11 zakładów o kategorii mieszanej. Oprócz tego w Wielkiej Brytanii istnieje 16 zakładów dla przestępców młodocianych (young offenders), a także cztery ośrodki dla nielegalnych imigrantów (Imigration Removal Center). Tylko jedno z więzień zyskało kategorię semi-open, a mianowicie zakład dla kobiet Eastwood Park w Falfield. Media donoszą, że, podobnie jak w Polsce, brytyjskie więzienia są przepełnione. Dodatkowo muszą pomieścić przestępców z zagranicy, ponieważ ich państwa nie spieszą się do przyjęcia więźniów. Pierwsze miejsce tej niechlubnej listy zajmuje Polska – na Wyspach odsiaduje wyrok 989 polskich przestępców. Dalej na liście znajduje się Irlandia, Jamajka, Rumunia, Pakistan, Litwa i Nigeria. Mimo że UK posiada międzynarodowe umowy na temat transferu więźniów, od 2011 udało się odesłać tylko 17 przestępców.

Więzienie czy sanatorium?

Na pewno w Polsce łatwiej się uchronić od więzienia, ale jeśli już trzeba odsiadywać karę, więźniowie bronią się rękami i nogami, byle tylko nie wracać do kraju swojego pochodzenia. Wolą zostać w brytyjskim „kiciu”. Dwa lata temu Gordon Ramsey, znany restaurator, w wywiadzie dla „The

Brytyjska grypsera... „Kopsnij szluga” już dawno przeszło do języka codziennego. Ale więzienny slang jest charakterystyczny dla każdej nacji i każdego więzienia (za czasów Karola Dickensa zwano go „thieves’ cant”). Warto wiedzieć, jak radzą sobie z komunikacją osadzeni w Wielkiej Brytanii. Poniżej kilka przykładów: 

 

Diesel Therapy: długa podróż autobusem w celu przekazywania do odległego miejsca, stosowane jako kara lub by pozbyć się kłopotliwych więźniów Ding Wing: odział psychiatryczny w więzieniu Fire on the Line: ostrzeżenie – „strażnik w okolicy” 17 kwietnia 2015

| Czy wiesz, że: 



Telegraph” zwierzył się, że nie przypuszczał, iż życie w więzieniu może być tak pełne udogodnień. – Na kolację pięć posiłków do wyboru, stały dostęp do tv, gier komputerowych i siłowni – wymienia Ramsey, który odwiedził London’s Brixton Prison, by nauczyć osadzonych jak przygotowywać pieczywo w więziennej piekarni. – W więzieniach zachodnioeuropejskich można zaobserwować zdecydowanie lepsze warunki niż w Polsce – tłumaczy Kamil Miszewski, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego. – Przede wszystkim nie ma tam subkultury, a ich



  



  

Jack Mack: konserwa rybna, np. makrela używana jako więzienna waluta lub umieszczona w skarpetce, jako broń Kite: zakazana korespondencja Monster: HIV znany także jako „Ninja” No Smoke: postępowanie zgodnie z poleceniami strażników, bez oporu, np. „He let the guards search his cell, no smoke” Peels: pomarańczowe kombinezony noszone przez więźniów w niektórych placówkach Rabbit: więzień, który ma za sobą próby ucieczki lub takie plany Stainless Steel Ride: śmierć przez wstrzyknięcie trucizny Three Knee Deep: rany kłute

organizacja pozwala lepiej zapobiegać aktom przemocy – dodaje. Nowoczesne zakłady karne w UK, (np. HMP Moorland Open) przypominają raczej zamknięte sanatoria niż ponure miejsca odosobnienia. Zwykle są zaopatrzone w siłownie, boiska, sale szkoleniowe, warsztaty, biblioteki, świetlice, a nawet automaty do napojów i słodyczy. Osadzeni mają też dostęp do wyposażonego w nowoczesny sprzęt szpitala. Ale więzienne przywileje nie wszystkim się podobają. Brytyjski minister sprawiedliwości, Chris Grayling, zapowiedział dwa lata temu zlikwidowanie możliwości używania telefonów komórkowych oraz swobodnego dostępu do telewizji. W kwietniu 2013 Grayling wydłużył więźniom czas pracy oraz uwarunkował korzystanie z siłowni odpowiednim zachowaniem. Oczywiście tego typu obostrzenia nie obyły się bez buntu. W listopadzie 2013 około 160 więźniów opanowało jedno ze skrzydeł zakładu karnego w Maidstone. Protestowali, ponieważ stracili m.in. automatyczny dostęp do sali gimnastycznej, a także dlatego, że muszą nosić specjalne uniformy przez pierwsze dwa tygodnie odsiadki, a system przywilejów został ściślej powiązany z ich zachowaniem. Nowe zarządzenia nałożyły na więźniów materialną odpowiedzialność za szkody i wymagają od nich, by więcej czasu spędzali w celach, co tłumaczone jest niedoborem strażników. Mniej więcej w tym samym czasie jedna z brytyj-

największe brytyjskie więzienie nie znajduje się w Londynie, a w Featherstone w Staffordshire i mieści ono 1605 więźniów przez wiele lat więzienie w Belmarsh nazywano brytyjskim Guantanamo w brytyjskim więzieniu siedzieli m.in. Mick Jagger, wokalista the Rolling Stones oraz Bertrand Gachot, były kierowca Formuły 1 przez kilka stuleci najstraszniejszym europejskim więzieniem był dobrze znany zabytek – Tower of London mniej niż 1 proc. dzieci w UK przebywa pod nadzorem, ale ponad 60 proc. z nich to... dziewczęta.

skich telewizji doniosła też o buncie więźniów w zakładzie karnym Rye Hill w pobliżu Rugby w hrabstwie Warwickshire, którym administruje prywatna firma G4S. Ok. 60 więźniów odmówiło powrotu do cel, mimo wyraźnego polecenia. Chris Grayling przyznał w wywiadzie dla BBC, że więzienia w Anglii i Walii mają problemy z przemocą, samobójstwami i brakami kadrowymi, ale kryzys w brytyjskim więziennictwie nie istnieje. Polityk odniósł się tym samym do ostatnich raportów, w których udowadniano duże problemy brytyjskiego systemu karnego. Oficjalne dane, opublikowane przez ministerstwo sprawiedliwości pokazują wzrost zachowań agresywnych – w latach 2012-2013 było ich 14.083, a w 2013-2014 – 15.033. Minister Grayling mówi jednak, że pomimo tego wzrostu, w więzieniach jest mniej przemocy niż 5 lat temu. Być może Wielka Brytania pod względem liczby „uwięzień” niechlubnie przoduje w Europie Zachodniej. Okazuje się jednak, że wskaźnik „uwięzień” w Polsce wynosi 219 osób na 100.000 mieszkańców, a w o połowę mniej zaludnionej ojczyźnie mamy 87 zakładów karnych oraz ok. 30 poprawczaków.

Czekamy na Twój komentarz

| z wielkiej brytanii

NAJNIŻSZE CENY

Bloody Foreigners

W marcu tego roku ceny produktów sklepowych spadły o 2,1 proc. w porównaniu do tego samego miesiąca ub. roku. To największy spadek od 2006 r.

13 kwietnia ruszyła ogólnokrajowa akcja „Bloody Foreigners”. Jest ona skierowana do imigrantów i mniejszości etnicznych na Wyspach i ma na celu zwiększenie liczby dawców krwi w Zjednoczonym Królestwie. Według szacunków brytyjska służba zdrowia potrzebuje około 1000 nowych dawców tygodniowo. Więcej na: bloodyforeigners.org.uk.

1000 funtów kary

Więcej muzułmanów

OD LAT

Nawet 1000 funtów kary mogą zapłacić właściciele psów, którzy nie posprzątają na spacerze po swoim zwierzęciu. Kary mogą dostać także te osoby, które wyjdą na spacer z czworonogiem bez jakichkolwiek narzędzi do sprzątania nieczystości (np. torebek) – donosi „The Independent”.

Odkryto złoża

W rejonie lotniska Gatwick, koło Londynu, odkryto ogromne złoża ropy – większe od całych zasobów na Morzu Północnym. Odkrycie wynika z zastosowania nowoczesnych technologii, niedostępnych jeszcze 30 lat temu. Spółka UK Oil and Gas Investments poinformowała, że zasoby mogą sięgać 158 milionów baryłek na milę kwadratową.

Za 35 lat aż 10 proc. populacji Europy będą stanowili muzułmanie – wynika z danych Pew Research Center. Specjaliści przewidują też, że do 2070 r. islam będzie miał najwięcej wyznawców na świecie. Obecnie w Europie żyje ok. 43 mln muzułmanów. To 6 proc. populacji kontynentu.

Limit dla ciężarówek Rząd zwiększył limit prędkości dla samochodów ciężarowych. Ustawa przewiduje zmianę limitu prędkości w Anglii i Walii dla pojazdów o dopuszczalnej masie powyżej 7.5 tony – z 40 mph (mil na godzinę) do 50 mph na drogach jednopasmowych i z 50 mph do 60 mph na dwupasmówkach.

Praca nie dla otyłych

Droższe ubezpiecznie

Najnowsze badania Crossland Employment Solicitors na tysiącu brytyjskich pracodawców pokazują, że nie są oni zbyt chętni do zatrudniania otyłych osób. Nadwaga kojarzy się z lenistwem i niewywiązywaniem się z obowiązków – informuje „Daily Telegraph”. Swoją niechęć do zatrudniania takich osób wykazała prawie połowa ankietowanych.

Gdyby teraz odbyły się wybory parlamentarne, wygraliby torysi z Davidem Cameronem na czele – mają oni 36-proc. poparcie wyborców – wynika z sondażu przeprowadzonego przez ośrodek Opinium. Tuż za nimi z 34-procentowym poparciem plasują się laburzyści. O trzy punkty procentowe spadło poparcie partii UKIP.

reklama

10 felietony

m im z daniem Piotr Ikonowicz Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

ajpierw chrześcijan rzucano lwom na pożarcie. Potem chrześcijanie palili innowierców na stosach. A tymczasem nasza wolność wzięła się z akceptacji faktu, że jesteśmy różni i że te różnice nie są niczym złym. Voltaire miał powiedzieć: „Nie zgadzam się z tym co mówisz, ale oddam życie, abyś miał prawo to powiedzieć”. Tolerancja to zaledwie przyzwolenie na inność, dlatego niektórzy idą dalej i domagają się wręcz postawy aktywnej, akceptacji odmiennych kultur, poglądów czy wiary. Tu na wstrzymanie każe wziąć Leszek Kołakowski, który przytomnie zauważa, że akceptacja kultury czy religii sprzecznej z moją to zaprzeczenie samemu sobie, to zdrada wyznawanych przez nas wartości. W Polsce, inaczej niż na Zachodzie Europy, mamy raczej problem z nietolerancją katolickiej większości wobec wolnomyślicieli. Dlatego informacja o dyskryminacji chrześcijan w Wielkiej Brytanii wielu rodzimym antyklerykałom zapewne sprawi przyjemność. Jednak nie mnie. Zwalnianie kogoś za noszenie krzyżyka czy głoszenie poglądów wynikających z wiary, wydaje mi się takim samym barbarzyństwem jak nakłanianie do praktyk religijnych czy nękanie przez księży osób obłożnie chorych w szpitalach. Nie znoszę dewocji, a mamy dwa rodzaje dewocji: klerykalna i anty-klerykalna. Obie są mi wstrętne. Jeżeli nawet większość obywateli uzna, że Bóg nie istnieje i twierdzenie, że stworzył on świat jest absurdalne, to nie znaczy, że osoba, która głosi pogląd przeciwny powinna ponosić z tego tytułu jakieś negatywne konsekwencje. Poprawność polityczna i ta katolicka z Polski, i ta świecka z UK, wydaje mi się czymś w rodzaju dyktatury większości, przed którą słusznie

ostrzegał Alexis de Tocqueville. Opisywana przez niego tyrania większości to zatem zjawisko, w którym głos większości nie liczy się ze zdaniem mniejszości, stanowiąc podstawę do łamania jej praw. Granicą mojej wolności jest wolność drugiego człowieka. Jeżeli po to, żebym poczuł się naprawdę wolny trzeba kogoś gnębić, to jest to już raczej dyktatura niż demokracja, mimo że odpowiednie przepisy

Stanisław Michalkiewicz Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

igoteria „laickości”... Głoszone hasła o konieczności zeświecczenia państwa...” Nie tyle „hasła”, co jedno hasło – postulat tak zwanej „neutralności światopoglądowej państwa”, forsowane przy wykorzystaniu instytucji Unii Europejskiej. Na pierwszy rzut oka hasło to sprawia wrażenie „oczywistej oczywistości” – ale gdy przyjrzymy mu się bliżej, od razu widzimy, że to bałamuctwo. Państwo, chcąc pozostawać państwem, nie może wyrzec

Boją się przyznawać do swojej wiary. Są wyśmiewani bądź traktowani jak dziwacy, a ich dzieci stają się przedmiotem drwin. Chrześcijanie w Wielkiej Brytanii nie mają łatwego życia? (Goniec, str. 12-13).

są pochodną powszechnego głosowania. Religia to zjawisko powiązane ze sferą moralności. A tej nie wolno nawet próbować wtłaczać w sztywne ramy prawne, bo jest domena niepewności i każdorazowych, trudnych wyborów. Ostentacyjne obnoszenie się z religijnością może kogoś razić. Podobnie jak kogoś może denerwować noszenie kolczyków w przeróżnych częściach ciała. Innych znów denerwuje zwyczaj głośnego rozmawiania w restauracji, charakterystyczny np. dla południowców lub pijanych Irlandczyków. Nie da się jednak stworzyć systemu, w którym nikt nie czuje się rozdrażniony czy urażony. W tym celu wszyscy musieliby być identyczni, jak choćby Chińczycy umundurowani w czasach wielkiego Mao. Tak na szczęście nie jest, nasza różnorodność bywa wkurzająca i żadne prawo nie powinno tego ograniczać.

się funkcji ustanawiania praw. Jeśli przestaje ustanawiać prawa, zanika jako państwo. Wyobraźmy sobie tedy, że jako „państwo” mamy ustanowić najprostsze prawo – co wolno, a czego nie wolno, czyli kodeks karny – a w nim określić nasz, czyli „państwa” stosunek, na przykład do kradzieży. Mamy dwie możliwości: albo zabronić kradzieży pod groźbą kary, albo ją zalegalizować – a okradajcie się nawzajem. Wszystko jedno, co zrobimy – określając jakikolwiek stosunek „państwa” do kradzieży, tym samym arbitralnie decydujemy, jaka etyka obowiązuje na terenie publicznym; jeśli zabronimy – to antyzłodziejska, jeśli zalegalizujemy – to złodziejska. A ponieważ każda etyka jest zakotwiczona w jakimś światopoglądzie, który dostarcza uzasadnienia dla jej norm i dla hierarchii tych norm, to arbitralnie decydując, że na terenie publicznym obowiązuje konkretna etyka, preferujemy światopogląd, który ją uzasadnia. Skoro preferujemy ten konkretny, a

Czekamy na Twój komentarz 17 kwietnia 2015

wszystkich innych nie, to nie jesteśmy „neutralni” światopoglądowo. Hasło neutralności światopoglądowej potraktowane dosłownie, byłoby antypaństwowe, bo zmierzałoby wprost do sparaliżowania państwa w jego podstawowej funkcji prawotwórczej. Widzimy jednak, że środowiska forsujące postulat „neutralności światopoglądowej państwa”, wcale nie chcą państwa likwidować, przeciwnie – rozbudowują je do rozmiarów wręcz monstrualnych. W tej sytuacji musimy postawić pytanie, o co chodzi naprawdę? Wszystko wskazuje na to, że tak naprawdę, to hasło „neutralności światopoglądowej” jest pseudonimem rugowania z terenu publicznego etyki chrześcijańskiej, jako podstawy systemu prawnego państwa, by zastąpić ją np. demokratyczną etyką sytuacyjną; dobre jest to, co większość dzisiaj uzna za dobre. Jednego dnia może uznać, że, dajmy na to, nosi się Żydów na rękach, ale następnego dnia może przecież zmienić zdanie o 180 stopni. Etyka chrześcijańska jako podstawa systemu prawnego państwa, jest – obok greckiego stosunku do prawdy i zasad prawa rzymskiego – jednym z filarów cywilizacji łacińskiej. Promotorzy rewolucji komunistycznej, która dzisiaj realizowana jest przy wykorzystaniu instytucji UE, próbują zniszczyć cywilizację łacińską – bo celem rewolucji komunistycznej jest wyhodowanie człowieka sowieckiego. Różni się on od człowieka normalnego tym, że wyrzeka się wolnej woli. Z tego powodu nie może żyć w normalnym świecie, gdzie trzeba co i rusz dokonywać wyborów. Dlatego drugim celem rewolucji komunistycznej jest stworzenie człowiekom sowieckim sztucznego środowiska w postaci państwa totalitarnego. Charakteryzuje się ono tym, że nie toleruje żadnej władzy, poza własną, a więc np. władzy rodzicielskiej, czy religijnej, które z zasady są autonomiczne względem państwa. Narzucanie bigoterii „laickości” jest współczesną taktyką komunistów.

| z wielkiej brytanii

reklama

Fot. Marcin Libera

Praca na rzecz obywatela – Będę walczył o zmianę relacji politykobywatel – mówił podczas spotkania z Polonią w Londynie kandydat na prezydenta, Paweł Kukiz.

– Nie może być tak, że polityk jest naszym bezwzględnym panem, nierobem za nasze pieniądze. Chcę takiego kraju, w którym polityk jest pracownikiem obywatela. My mu płacimy i od niego wymagamy – musimy mieć nad nim kontrolę. W tym systemie takiej kontroli nie mamy – mówił w wypełnionym pubie w zachodniej części miasta. Apelował też, by Polonia, która będzie gło-

sować, powiedziała „nie” przedstawicielom establishmentu i osobom, które od 1989 roku doprowadzały do tego, że Polacy musieli wyjechać z kraju. Londyn to tylko jeden z przystanków podczas kampanii prowadzonej przez Kukiza – pojawił się także w Dublinie, Belfaście i Birmingham. Wybory prezydenckie w Polsce zaplanowano na 10 maja br. Polacy w Wielkiej Brytanii mogą oddać swój głos w 38 komisjach na terenie UK. Wcześniej trzeba jednak zarejestrować się na stronie msz.gov.pl. (sz) reklama

Wypadek w pracy, drogowy, w miejscu publicznym?

Zgłoś się do nas Nasi prawnicy pomogą Tobie jeśli: • Zostałeś niesłusznie zwolniony • Jesteś dyskryminowany • Chcesz odwołać się do Trybunału • Otrzymać benefity lub odwołać się od decyzji • Ubiegać się o obywatelstwo, rezydenturę • Potrzebujesz pomocy prawnej 438-450 High Street, West Bromwich B709LD, United Kingdom

Tel: 0121 500 6167 Fax: 0121 500 6284 www.poloniacentrum.co.uk

12 z wielkiej brytanii

Dyskryminowani za wiarę

Boją się przyznawać do swojej wiary. Są wyśmiewani bądź traktowani jak dziwacy, a ich dzieci stają się przedmiotem drwin. Chrześcĳanie w Wielkiej Brytanii nie mają łatwego życia. >> Dariusz Dzikowski

wa i pół tysiąca. Tyle osób, przedstawicieli różnych wyznań oraz ludzi deklarujących się jako niewierzący, wzięło udział w badaniach przeprowadzonych przez komisję ds. równości i praw człowieka. Dokładny raport z nich zostanie opublikowany w ciągu kilku miesięcy, ale wyniki nie pozostawiają złudzeń – najbardziej dyskryminowaną grupą wyznaniową na Wyspach Brytyjskich czują się chrześcijanie. Jak na ironię, przyczynia się do tego prawo… antydyskryminacyjne i równościowe.

Religijni dziwacy

– Noszenie krzyża, różańca czy innych chrześcijańskich symboli w mojej pracy zostało zabronione, natomiast kolczyk w nosie, języku albo tatuaże są w porządku – skarży się jeden z katolików. – Tylko religijni dziwacy w to wierzą – tymi słowami nauczyciel wyśmiał przed całą klasą kilkuletnią uczennicę, kiedy ta powiedziała, że Bóg stworzył świat. To pierwsze z brzegu przykłady opisane w badaniach. Ale konkretnych sytuacji, w których poniża się wiarę i wyznawców Chrystusa, jest znacznie więcej. Swoje obawy wykazują nie tylko pracownicy, ale również chrześcijańscy przedsiębiorcy, skarżąc się na niejasność zapisów w tzw. Equality Act 2010, który w założeniu ma chronić przed dyskryminacją w miejscu pracy i gwarantować równe prawa w dostępie do dóbr i usług. Znamienna w tym kontekście jest wypowiedź jednego z menedżerów firmy prawniczej. – Kiedy organizowaliśmy tradycyjne party z okazji Świąt Bożego Narodzenia, para pracowników zakwestionowała jego nazwę twierdząc, że jest to promocja wiary. Ostatecznie musieliśmy zgodzić się na ich żądanie tytułując spotkanie w dwóch wersjach: „Przyjęcie Noworoczne/Przyjęcie Bożonarodzeniowe”, z dopiskiem – „nazwa zgodnie z waszymi przekonaniami”. Przyznam, że czułem się urażony całą tą sytuacją, ale, 17 kwietnia 2015

niestety, prawo w tych kwestiach jest bardzo niejasne – mówi.

Złoty krzyżyk

Sześć lat. Tyle czasu mieszkanka Londynu, Nadia Eweida, sądziła się ze swoim pracodawcą – British Airways. Po wielu wyrokach i odwołaniach w styczniu 2013 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu orzekł, że kobieta doznała dyskryminacji w związku ze swoją wiarą. W uzasadnieniu podkreślono, że zabraniając jej noszenia złotego krzyżyka na szyi, linie lotnicze British Airways przekroczyły cienką granicę między wolnością religijną a dążeniem firmy do kreowania

Hasła o konieczności zeświecczenia nie stanowią antidotum na współczesne bolączki.

SIMON CALVERT własnego wizerunku. 60-letnia wówczas Eweida nie kryła zadowolenia z wyroku i odszkodowania, jakie jej przyznano. Jednak troje innych chrześcijan, których odwołania od decyzji brytyjskich sądów Trybunał w Strasburgu rozpatrywał w tym samym czasie, nie miało powodów do radości. Sędziowie uznali, że zakaz noszenia łańcuszka z krzyżykiem,

jaki 57-letnia pielęgniarka Shirley Chaplin usłyszała od swoich przełożonych w szpitalu w Exeter, był uzasadniony i miał na celu ochronę zdrowia oraz bezpieczeństwa pacjentów. Nie pomogły tłumaczenia, że kobieta nosiła łańcuszek przez 30 lat i nikomu to przeszkadzało. Z kolei Gary McFarlane (51), seksuolog z Bristolu, został wyrzucony z pracy w

| z wielkiej brytanii 13 reklama

organizacji charytatywnej Relate po tym, jak stwierdził, że miałby obiekcje przed udzieleniem porad seksuologicznych parze gejowskiej. Podobny los spotkał Lillian Ladele, którą dyscyplinarnie zwolniły władze londyńskiej dzielnicy Islington. Powód? Odmówiła legalizowania związków partnerskich w stosunku do par tej samej płci. Twierdzenia jej prawników, że mogą to robić pracownicy niemający w tym względzie obiekcji, nie przekonały sędziów Trybunału.

Zakazany Chrystus

– Cieszę się, że w końcu zaczęto dostrzegać problem. Jest bardzo dużo pracy, żeby odbudować pewność chrześcijan i przekonać ich, że nie są obywatelami drugiej kategorii, a głoszone hasła o konieczności zeświecczenia państwa nie stanowią antidotum na współczesne bolączki – skomentował ostatnie wyniki badań komisji ds. równości i praw człowieka Simon Calvert, z think tanku Christian Institute. Przypadków dyskryminowania ludzi wierzących ciągle przybywa. Doświadczyła tego na własnej skórze Gerardine Stockford, żona pastora, która złożyła w sklepie Marks & Spencer internetowe zamówienie na bukiet kwiatów, dodając do niego grzecznościowy zwrot „Dzię-

kuję za troskę i pomoc dla Margaret w jej ostatnich dniach. Z miłością od jej kościelnej rodziny, Kościół Chrystusowy Teddington”. W informacji zwrotnej kobietę poinformowano, że w zamówieniu figurują określenia uniemożliwiające jego realizację. Otóż firma wprowadziła listę obraźliwych zwrotów, na której widnieją m.in. słowa Chrystus i Jezus Chrystus. Marks & Spencer wycofał się z kontynuowania tej polityki. Swojej decyzji broni za to dyrekcja centrum opieki w londyńskiej dzielnicy Shepherd’s Bush, która podjęła decyzję o zwolnieniu chrześcijańskiej pedagog Sarah Mbuyi. Kobieta straciła pracę z paragrafu o „wysoce nagannym zachowaniu”, używanego zazwyczaj w przypadku stosowania przemocy bądź kradzieży w miejscu zatrudnienia. Co zrobiła Mbuyi? W rozmowie z koleżanką lesbijką stwierdziła, że zgodnie z biblią małżeństwo jest związkiem pomiędzy mężczyzną i kobietą. Po rozmowie dyscyplinarnej, dyrektor zwolnił „przestępczynię” powołując się na… prawo antydyskryminacyjne. – Miałam świadomość, że nadchodzą prześladowania za wiarę, ale kiedy taka sytuacja dotknęła mnie osobiście poczułam się naprawdę dziwnie – mówi Mbuyi, która zamierza dochodzić swoich praw na drodze sądowej… reklama

14 z wielkiej brytanii „Bar na Victorii” powstał ponad dwanaście lat temu, a jego echo wciąż nie słabnie. Śmiało można przyznać, że na dobre wpisał się on do kanonu polskiej kinematograﬁi, a jego bohaterowie dla wielu osób mieszkających w Polsce, nadal są jedynym odzwierciedleniem polskiego emigranta. O kulisach produkcji oraz dalszych losach Marka i Piotrka, z reżyserem Leszkiem Dawidem rozmawiała Anna Paprzycka.

Dlaczego zdecydowałeś się nakręcić „Bar na Victorii”? – Rozglądałem się za tematem filmu dokumentalnego, którym miałem zaliczyć trzeci rok studiów w szkole filmowej. Przyjechałem rodzinnego miasta – Kluczborka i zbierałem materiał o zamykanym właśnie kinie. Nie było tam nic ciekawego, więc i nadzieje na film raczej marne. I wtedy spotkałem Piotrka. Znaliśmy się z osiedla, on kojarzył mnie z tego, że uczyłem kiedyś angielskiego. Myśląc, że nadal się tym zajmuję, podszedł i zapytał o lekcje języka. Okazało się, że chce się jakoś przygotować na wyjazd do pracy w Londynie, gdzie wybiera się niebawem z kolegą. Opowiedział mi historię ich wspólnych zagranicznych wojaży za chlebem (Niemcy, Holandia) i wtedy wiedziałem już, że temat filmu sam do mnie przyszedł. Pozostało przekonać Marka i Piotrka. Trudno było? – Przeciwnie. Ucieszyli się na pomysł z kilku powodów. Po pierwsze myśl o 17 kwietnia 2015

Kultowy dokument

byciu bohaterem filmu wydawała im się bardzo ekscytująca. To ich jakoś nobilitowało. Po drugie, liczyli na moje towarzystwo i znajomość języka. A po trzecie i chyba najważniejsze, myśleli, że jako bohaterowie filmu nie będą mieli kłopotu z wjazdem do Anglii (wtedy nie byliśmy w UE i trzeba było udokumentować cel podróży i środki na pobyt za granicą), a znalezienie pracy w tych okolicznościach będzie tylko formalnością. Oczywiście nie mogłem ich zostawić z takim nastawieniem i od samego początku uświadamiałem na czym polega realizacja filmu. Trwało dość długo zanim dotarło to do nich w jakiejś mierze, ale myślę, że w pełni zrozumieli to dopiero po przekroczeniu granicy. Ile osób brało udział w realizacji? – Byłem tylko ja i bohaterowie. Bezpośrednio było to związane z symbolicznym budżetem, jaki ma się do dyspozycji przy realizacji filmu szkolnego. Ale ten układ bezpośredniego kontaktu z moimi bohaterami miał oczywiście

swoje bardzo dobre strony. Nie było podziału na: teraz robimy film, a teraz chodźmy zobaczyć Londyn. Cały wyjazd był treścią filmu. Mogłem rejestrować każdy moment ich poszukiwania pracy, szukania noclegu, robienia zakupów czy spożywania posiłku. Przestali zauważać kamerę, bo nie było operatora, dźwiękowca czy kierownika produkcji. Chodziłem za nimi i to oni wyznaczali rytm dnia i jego kształt. Czy pomagałeś Markowi i Piotrkowi w znalezieniu pracy? – Zgodnie z naszymi ustaleniami, które poczyniliśmy na początku, ja byłem tym, który się przyglądał ich podróży i staraniom o pracę. Nie ingerowałem, nie aranżowałem sytuacji ani ich nie inscenizowałem. Chciałem zobaczyć jak ten wyjazd wyglądałby beze mnie. Podobnie jak nie odwodziłem ich od pomysłu wyjazdu – kiedy zorientowałem się na ile są przygotowani. To jest ich życie i oni podejmują decyzje, które ich dotyczą. Taki był układ. Natomiast nie

zmienia to faktu, że wyrażałem swoją opinię na taki czy inny temat, czasem im coś tłumaczyłem, a gdy doszliśmy do ściany – pomogłem zorganizować nocleg. Spaliśmy wszyscy na podłodze, jedliśmy najtańsze rzeczy z Tesco, a wspólny budżet szybko topniał. Ale nawet gdybym chciał, nie byłem w stanie zorganizować im pracy. W kryzysowym momencie, pod koniec wyjazdu pojawiła się natomiast inicjatywa ze strony Piotrka, że skoro ja znam język to będzie mi łatwiej i może to ja powinienem pójść do pracy... Film odbił się szerokim echem, a przedstawione w nim postacie do dziś często są punktem odniesienia. Dużo się jednak zmieniło. Czy podjąłbyś się nakręcenia podobnego dokumentu w obecnych realiach? – To był impuls, za którym się natychmiast idzie. Ten film mógł powstać wtedy. Teraz, od czasu do czasu słyszę pytanie o drugą część, bohaterowie też chcieliby dokręcić coś w rodzaju

o emigrantach post scriptum – żeby pokazać ludziom, gdzie są teraz. A ja myślę, że niedosyt jest lepszy od przesytu i zależy mi raczej na rozbudzaniu zainteresowania niż go zaspakajaniu. Jak obecnie radzą sobie Marek i Piotr? Nadal mieszkają w Anglii? – Tak, w Southampton. Piotrek ma własny dom, sklep z polską żywnością, przymierza się, żeby otworzyć drugi. Marek pracuje dorywczo. Radzą sobie. Dokument sprawia wrażenie materiału bardzo prawdziwego, na ile przedstawione w nim sceny są wynikiem zbiegu zdarzeń, a na ile kreacją reżysera? – Tak jak wspomniałem, materiał jest zapisem rzeczywistych zdarzeń, które udało się zarejestrować dzięki obecności kamery dosłownie w każdej chwili tej historii. Dla twórcy to rodzi oczywiście bardzo istotny dylemat: kiedy włączyć lub wyłączyć kamerę. To osobna kwestia moralnych wyborów, które trzeba dokonywać w trakcie realizacji. Bo dostęp do prawdziwych przeżyć bohaterów jest bardzo atrakcyjny z punktu widzenia filmu, ale rodzi też ogromną odpowiedzialność za świat przedstawiony. Nie można go traktować instrumentalnie. Mam wrażenie, że niektórzy dokumentaliści nie tylko obserwują, ale też wywołują określone sytuacje zachowania bohaterów potrzebne do zrealizowania materiału, zgodnie z wcześniej określonym założeniem. Gdzie są granice? – Granice każdy określa sam. Nie ma kanonu, chociaż można by się pokusić o wyznaczenie takiej granicy. Ale to jednak sprawa indywidualnych decyzji z konsekwencją odpowiedzialności za nie. Jesteś również twórcą filmu fabularnego „KI”, który zdobył spore uznanie i nagrody. Między innymi nagrodę im. Stanisława Różewicza na Festiwalu Koszalińskim „Młodzi i Film” oraz nominację do Orłów Polskiej Akademii Filmowej w kategorii odkrycie roku. W czym lepiej się czujesz? W fabule, czy w dokumencie? – Oba gatunki są bardzo atrakcyjne. A najbardziej interesuje mnie ich przenikanie. Tego, co powstaje na styku fabuły i dokumentu.

Wyreżyserowałeś również „Jesteś Bogiem”. Z tego co kojarzę, nie było to wcale takie proste. Problemy pojawiły się już na samym początku? – Historia powstania „Jesteś Bogiem” to prawie 8 lat zmagań scenarzysty o ten film. Kiedy ja przeczytałem scenariusz, Maciek (scenarzysta) miał już za sobą wieloletnią batalię. Więc potem mogło pójść już szybciej. Udało nam się doprowadzić do realizacji w dość krótkim czasie, choć wystarczająco długim, abym mógł się skupić na obsadzie, próbach i dokumentacji tematu. Od pierwszego spotkania do czasu premiery minęło jakieś 4 lata. Można powiedzieć, że historia „Paktofoniki” w 2012 podbiła Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Nagrodzili cię zarówno ludzie z branży, jak i dziennikarze. Czy jest nagroda, którą szczególnie cenisz? – Nie zastanawiam się nad tym. Nagrody fajnie jak są, ale też ok jak ich nie ma. Jak jest deszcz, to musi być i susza. Równowaga. Nad czym obecnie pracujesz? – Rozwijam kilka projektów równolegle. Tak trzeba funkcjonować, aby w miarę płynnie przechodzić z filmu do filmu. Mam ich teraz 6 i to za dużo, aby o nich wspominać po kolei. Mam nadzieję, że będzie okazja porozmawiać, jak już będą zrealizowane. Bierzesz również udział w projektach szkoleniowych dla młodych twórców. Kilka lat temu miałam okazję brać udział w warsztatach filmowych „Zbrodnia w Pałacu” Bydgoskiej Kroniki Filmowej. Jak oceniasz wrażliwość młodego pokolenia? – Jestem pod wrażeniem. Młodzi mają wrażliwość, cel i determinację, by do niego dotrzeć. A przy tym wszystkim są ciekawi świata i tę ciekawość nieustannie doskonalą. Takich ich widzę na warsztatach. Więc się od nich uczę.

Czekamy na Twój komentarz

| z wielkiej brytanii 15 reklama

16 z wielkiej brytanii

Kto kogo szpieguje? Sąd w Plymouth pod koniec marca skazał Marcina K. na cztery i pół roku więzienia za włamanie oraz kradzież dokumentów, które potem próbował sprzedać swojemu rządowi. K. chciał szpiegować dla Polski, a przynajmniej tak mu się wydawało.

>> Paweł Chojnowski olak włamał się do mieszkania swojego sąsiada Shana Spencera, inżyniera w Royal Navy na początku ubiegłego roku. Znali się wcześniej, stąd K. wiedział czym zajmuje się Spencer. Z mieszkania wykradł plany konstrukcji ponad dwudziestu atomowych łodzi podwodnych typu Trafalgat i Astute. Potem skontaktował się z ambasadą polską, żeby je sprzedać. Polacy jednak zawiadomili brytyjskie Secret Service, dlatego na umówione spotkanie zamiast przedstawiciela polskiego rządu przyszedł agent MI5. Polak zażądał 50 tys. funtów za skradzione plany i zaznaczył, że to dopiero początek współpracy, bowiem miał dostęp do większej ilości

17 kwietnia 2015

dokumentów. Został aresztowany zanim opuścił hotel. Podczas kilkudniowej rozprawy wyszły na jaw nowe okoliczności, jak choćby to, że Marcin K. był już karany w Polsce za włamanie i kradzieże. Zaskakująca okazała się także linia obrony K., bowiem utrzymywał, że całe zdarzenie zostało zaaranżowane przez niego na potrzeby książki, którą zamierzał napisać. Książki o tematyce szpiegowskiej oczywiście. Sąd ocenił, że wyciek dokumentów oznaczonych klauzulą RESTRICTED (pierwszą i najniższą z chronionych poziomów tajności informacji) mógłby mieć wpływ na operacje wojskowe, mimo że K. próbował je sprzedać zaprzyjaźnionemu rządowi. I choć sprawa Marcina K. wydaje się mało poważna czy nawet komiczna to dotyka ciekawego problemu zaufania, a raczej jego braku w relacjach państw

– sojuszników. Rządy zaprzyjaźnionych państw szpiegują się nawzajem, czasem zagrywają nieczysto i bezlitośnie.

Każdy każdego

– Francja to „Imperium Zła”, jeśli chodzi o kradzież technologii i Niemcy to wiedzą – tak określił działania francuskiego wywiadu gospodarczego na terenie Niemiec, dyrektor generalny niemieckiego producenta satelitów OHP Technology, Berry Smutny. Według amerykańskich depesz dyplomatycznych, które ujrzały światło dzienne dzięki portalowi WikiLeaks, to nie Chiny czy Rosja wyrządzają największe szkody niemieckiej gospodarce, ale właśnie Francja. Zresztą masowa skala francuskiej inwigilacji rozlewa się też na inne kraje europejskie oraz USA. Rząd w Paryżu jawnie szkoli menadżerów w zakresie wywiadu gospodarczego,

a jego ścisłe związki z biznesem są powszechnie znane. Były szef francuskiej agencji wywiadowczej Pierre Marion przyznał w wywiadzie telewizyjnym, że w obszarze ekonomii i technologii nie ma miejsca na przyjaźń. Tutaj każdy szpieguje każdego. I tak Niemcy, obok Francji, uważają USA za głównego – wśród przyjaciół – szpiega w zakresie technologii. Według Francji, to Chiny i USA wyrządzają najwięcej szkód jej gospodarce. Przykład Chin, które swoją potęgę gospodarczą zbudowały w dużej części na pomysłach skradzionych innym potęgom jest zrozumiały, ale Stany Zjednoczone to sojusznik, z którym przecież niedawno Niemcy i Francja, w ramach Wspólnoty Europejskiej, negocjowały warunki Transatlantyckiego Partnerstwa Handlowego i Inwestycyjnego. Na tym nie koniec, bo służby wywiadowcze USA dużo bar-

| z wielkiej brytanii dziej, niż gospodarką przyjaciół z Unii Europejskiej, interesują się ich polityką oraz obywatelami.

wej) było oczywiste, że trzeba usiąść do stołu i zacząć rozmawiać.

Puszka Pandory

Nieco wcześniej, na unijnym szczycie Paryż i Berlin zasugerowały pozostałym stolicom europejskim potrzebę porozumienia z USA, co do zasad współpracy wywiadowczej, chociaż tak naprawdę zarówno Paryż, jak i Berlin, po cichu liczyły na wejście w struktury sojuszu wywiadów, jaki łączy państwa anglosaskie. I właśnie po demaskacji działań szpiegowskich w Niemczech w ramach rekompensaty, to przed Berlinem pojawiła się szansa na wejście do tego grona. Chodzi o tzw. Sojusz Pięciorga Oczu, w którym od 70 lat współpracują ze sobą USA, Wielka Brytania, Kanada, Australia oraz Nowa Zelandia. Pierwsze oficjalne informacje o jego działaniu pojawiły się w 2005 roku, ale sojusz w obecnej formie zawiązał się w 1956 roku, a jego początki sięgają amerykańsko-brytyjskich zmagań podczas drugiej wojny światowej. Wzajemna wymiana informacji między służbami wywiadowczymi odbywa się przy założeniu, że członkowie paktu nie szpiegują się nawzajem, chyba że na wyraźną prośbę zainteresowanego członka sojuszu, bowiem gdy NSA w świetle amerykańskiego prawa nie może podsłuchać swojego obywatela, prosi o pomoc Brytyjczyków i odwrotnie. To sprytne rozwiązanie sprawia, że sojusz stoi ponad krajowym prawem państw-członków, a przynajmniej znacznie ułatwia jego ominięcie. Od lat obserwuje się odchodzenie od zasady partnerstwa na rzecz dominacji Amerykanów w sojuszu. To głównie z ich kieszeni pochodzą pieniądze na organizację i utrzymanie globalnej sieci nasłuchowej ECHELON, a przechwycone dzięki niej dane trafiają najpierw do głównej siedziby NSA. Tam nadaje się im kategoryzację oraz stopień tajności, a następnie udostępnia innym członkom. Coraz częściej także Amerykanie wykorzystują swoich sojuszników jedynie do wstępnej obróbki danych analitycznych, gdyż strumień informacji jest tak szeroki, że NSA nie nadąża z ich analizą. Pomimo tej ogromnej przewagi USA, korzyści płynące z członkostwa w sojuszu sprawiają, że wiele państw marzy o tym, aby dostać się do tego elitarnego klubu. Nie udało się to Francji Nicolasa Sarkozy’ego w 2007 roku, choć przez moment wydawało się, że będzie „szóstym okiem” sojuszu. Najprawdopodobniej nie powiedzie się to również Niemcom, bo entuzjazm Amerykanów ostygł, gdy tylko ucichło europejskie oburzenie rewelacjami Snowdena.

O tym, że Amerykanie szpiegują nie tylko swoich wrogów i nie tylko w celu zwalczania terroryzmu, świat dowiedział się w czerwcu 2013 roku, gdy na światło dzienne zaczęły wychodzić rewelacje byłego pracownika Urzędu Bezpieczeństwa Narodowego Stanów Zjednoczonych (NSA) – Edwarda Snowdena. Po prasowych publikacjach dotyczących systemu kontroli danych internetowych PRISM, Brukselą wstrząsnęła wiadomość, że NSA podsłuchuje dyplomatów Unii Europejskiej w Waszyngtonie i w placówkach ONZ w Nowym Jorku, a także przechwytuje ich pocztę elektroniczną. Na Biały Dom posypały się wyrazy oburzenia i żądania wyjaśnień, a Amerykanie na poważnie zaczęli się zastanawiać, co jeszcze wie Snowden. Jak się niebawem okazało, to był dopiero początek. W ciągu kilku następnych dni wyszło na jaw, że amerykański wywiad szpieguje państwa członkowskie na niewyobrażalną skalę. Maile, smsy, rozmowy milionów obywateli państw europejskich codziennie trafiały do NSA. I podczas gdy ambasadorowie USA w stolicach europejskich tłumaczyli się z prasowych doniesień, Snowden szykował kolejną bombę: od 2002 r. Amerykanie podsłuchują telefon Angeli Merkel. Zdecydowany sprzeciw i oburzenie strony niemieckiej pokazują, jak poważne były zarzuty. Padły stwierdzenia o nadszarpniętym zaufaniu, a nawet o kryzysie na linii Berlin – Waszyngton. Kilka miesięcy później w Berlinie wybuchła kolejna afera szpiegowska, gdy odkryto, że pracownik niemieckiej Federalnej Służby Wywiadowczej sprzedawał Amerykanom tajne dokumenty. Według informacji Snowdena, USA prowadzi inwigilację na trzy sposoby. Po pierwsze podsłuchuje przywódców i rządy państw, po drugie sabotuje firmy produkujące urządzenia szyfrujące, by potem łatwiej je złamać i po trzecie masowo zasysa dane cyfrowe dotyczące milionów obywateli. Co ciekawe, według tych samych informacji wywiad niemiecki mógł pomagać w zbieraniu danych swoich obywateli przez Amerykanów. Dlaczego miałby to robić? Bo po 11 września 2001 z informacji, które w ten sposób zdobywa NSA korzystają kraje Unii, które wpierają USA w walce z terroryzmem. Tymczasem, rozpoczęły się rozmowy o wolnym handlu między USA a UE i dla wszystkich (poza europosłami, którzy opowiedzieli się za zawieszeniem negocjacji z powodu afery podsłucho-

Oczy szeroko otwarte

reklama

18 z wielkiej brytanii

Londyn ma w sobie wszystko Z Alicją Śmietaną, polską skrzypaczką i córką Jarosława Śmietany, rozmawia Joanna Szmatuła

W tym tygodniu do sklepów trafiła pani najnowsza płyta, druga wydana przez niemiecką wytwórnię. W dorobku ma pani jednak znacznie więcej albumów. – Tak, jednak były to płyty, na których występowałam w charakterze zaproszonego solisty lub gościa. Były to różne projekty – i polskie, i zagraniczne. Ale jeżeli chodzi o projekty większe i pod każdym względem moje własne, to jest to mój drugi album – drugi wydany dla niemieckiej wytwórni Solo Musica podlegającej Deutsche Grammophon. Wychowała się pani w rodzinie z muzycznymi tradycjami, pani ojciec – Jarek Śmietana – był wybitnym gitarzystą. Skrzypce były w pani domu od zawsze? – W domu zawsze królowała muzyka, a zwłaszcza jazz – tata był najwybitniejszym polskim gitarzystą jazzowym, ale nie brakowało też u reklama

17 kwietnia 2015

nas innych gatunków muzyki. Bardzo wcześnie zakochałam się w skrzypcach i zawsze marzyłam o tym, żeby grać na tym instrumencie. Współpracowała pani z wybitnym brytyjskim muzykiem Nigelem Kennedy’m. To właśnie on powiedział, że muzyka klasyczna nie musi być zawsze grana „na poważnie”. Wiele osób ciągle tkwi jednak w tym przekonaniu. – Może wynika ono z braku zrozumienia tej muzyki? Przez lata wizerunek muzyki klasycznej rzeczywiście zrobił się nieco zbyt muzealny, za mało dostępny dla publiczności, zwłaszcza młodej. Nie wiem dlaczego tak się stało, bo ta muzyka ma ogromny potencjał do tego, by tworzyć z niej coś niepowtarzalnego i nawiązującego do innych gatunków. Staram się walczyć z tym wizerunkiem i dlatego do mojego grania wprowadzam od jakiegoś czasu różne elementy – improwizację, jazz i

| z wielkiej brytanii 19 wiele innych elementów spoza klasyki. Muzyka klasyczna nie jest nudna, ale wszystko zależy od jej wykonania. Nigel Kennedy jest dobrym przykładem na to, że z takim wizerunkiem można walczyć, ale nie da się ukryć, że to naprawdę ekscentryczny i wyjątkowo niepowtarzalny muzyk. Nigel to ekstremalny przypadek i praktycznie udało mu się stworzyć coś na kształt nowego gatunku muzycznego. Znamy się i przyjaźnimy od wielu lat, współpracowaliśmy zresztą przy wielu wspaniałych projektach. Stworzyłam dla niego także orkiestrę kameralną „Orchestra of life”. Kiedy przeprowadziła się pani do Londynu? – Przyjechałam tu 10 lat temu, na studia do Guildhall School of Music & Drama. W tamtym czasie jednocześnie studiowałam również w Polsce na Krakowskiej Akademii Muzycznej, a także na niemieckiej Kronberg Academy. Po

tystów, z których możemy być dumni. Mimo to nasze gwiazdy są jednak traktowane nieco po macoszemu. – Oczywiście – Kraków jest kolebką kultury pod wieloma względami, od muzyki po architekturę. To przepiękne miasto, które kocham i dlatego ubolewam nad tym, że tak w tym mieście, jak i w całym kraju, kultura nie jest potraktowana jako jeden z najważniejszych elementów naszego życia. Z czego to się bierze? – Na pewno po części z niedostatków systemu polityczno-kulturowego i braku funduszy na ten cel, ale brakuje tu także podstawowej edukacji muzycznej, choćby takiej jaka jest tu, w Anglii. Na Wyspach to ważna część edukacji kulturalnej, która nie kończy się wcale na szkole i nie dotyczy tylko tych osób, które chcą kształcić się w tym kierunku. Tego trochę w Polsce brakuje. Mam nadzieję, że kiedyś to się zmieni, tym bardziej, że pod względem intelektualnym

Przez lata wizerunek muzyki klasycznej rzeczywiście zrobił się nieco zbyt muzealny.

ALICJA ŚMIETANA jakimś czasie zobaczyłam, że to właśnie Londyn jest miejscem, w którym mogę się najlepiej rozwinąć. Dlatego postanowiłam właśnie tu zostać. W tym zawodzie trzeba jednak wiele podróżować, dlatego mnóstwo czasu spędzam także poza Londynem. Często jestem też w Polsce. Londyn ma w sobie coś, co ułatwia rozwój, karierę? – Myślę, że w tym mieście bardzo trudno jest zrobić karierę, choćby dlatego że jest tu gigantyczna konkurencja. Ale prawdziwy talent zawsze może się tutaj wybić. Ja sama otrzymałam tutaj wielkie wsparcie dla swojej kariery. Londyn ma wszystko. Wystarczy spojrzeć na to pod kątem kulturalnym – codziennie na największych salach odbywają się wybitne koncerty symfoniczne i operowe, biorą w nich udział największe gwiazdy. W zasadzie pod każdym względem Londyn znajduje się w światowej czołówce. Najbardziej rozwijające jest właśnie to, co to miasto ma do zaoferowania pod względem swojego dziedzictwa narodowego. Chyba wszyscy muzycy, którzy coś osiągnęli, otarli się o nie, na różnych etapach życia. Pochodzi pani z Krakowa, kolebki kultury na mapie Polski, wychowało się tu także mnóstwo wybitnych muzyków. Mamy też wielu polskich ar-

absolutnie nie jesteśmy w tyle. Dla wielu muzyków problemem jest także samo utrzymanie się ze swojej pracy. – To prawda, wielu z nich musi pracować ponad siły albo po prostu wyjechać za granicę, by dopiero tam pokazać, że są ważnym elementem kultury narodowej. Myślała pani o tym, by robić coś innego? – Nigdy, muzyka to całe moje życie. Kiedyś miałam poważny problem z ręką, ale nie dopuszczałam do siebie myśli, że musiałabym przestać grać. Tak naprawdę ciężko mi wyobrazić sobie, że mogłabym robić coś innego. Nawet gdyby los nie dałby mi szansy, żeby grać, to i tak zajmowałabym się jakąś formą sztuki i muzyki. Ale nigdy, nawet przez minutę nie zastanawiałam się, jak moje życie mogłoby wyglądać bez skrzypiec.

Czekamy na Twój komentarz

O najnowszej płycie 

W grudniu 2014 roku w Alvernia Studios odbyła się sesja nagraniowa polskiej skrzypaczki. Alicja Śmietana wraz z międzynarodowym zespołem „Extra Sounds Ensemble” oraz gościem specjalnym, fińską gwiazdą skrzypiec Pekką Kuusisto, nagrali koncerty skrzypcowe Vivaldiego, Kreislera, Corelliego i Schnittkego. Unikatowe interpretacje

utworów dawnych mistrzów zawierają wiele improwizacji i nagrane są w oryginalny sposób dający słuchaczowi wrażenie „bycia częścią zespołu”. Płyta Alicji zatytułowana „Methamorphoses” wyprodukowana przez wybitnego brytyjskiego producenta Tima Lewis dla wytwórni „Solo Musica” została wydana 15 kwietnia 2015 roku i dostępna jest również na iTunes, Amazon etc.

20 z wielkiej brytanii

Polacy w kraju

Jest ich około 3 tysiące. Tęsknią za pierogami, rodziną, trochę za ojczyzną. Wyjechali za pracą i za miłością. Mają swoją stronę na Facebooku, choć niewiele się na niej dzieje. O kim mowa? O Polakach, którzy swój dom odnaleźli w Finlandii.

>> Marta Olejnik en kraj na pewno króluje w rankingach. W 2010 r. „Newsweek” okrzyknął Finlandię najlepszym państwem pod względem jakości życia. W 2014 r. w podobnym rankingu serwis The Richest uplasował je na drugim miejscu. Z kolei „Forbes” uważa, że jest to dziesiąty najlepszy kraj do prowadzenia własnego biznesu. Jednak jak naprawdę wygląda życie w skandynawskim kraju? Oto historie Polaków, którzy wyemigrowali do Finlandii.

Fiński dzień jak co dzień

7:00. Agnieszka Pawlik (24 lata) ma 45 minut na umycie się, zjedzenia śniadania, nakarmienie kota Filemona i powtórzenie ostatnich słówek przed zajęciami. Aby zdążyć na nie na czas, punktualnie o 7:45 Agnieszka musi wyjechać z domu w maleńkim Sauvo na południu Finlandii. 17 kwietnia 2015

8:25. Jeszcze miesiąc temu, Agnieszka nie była w stanie dopalić do końca papierosa przed zajęciami. – Przy -15 stopniach Celsjusza palce całkiem mi kostnieją, a w rękawiczkach niewygodnie trzyma mi się papierosa – mówi. Dziś są temperatury podobne do polskiego czy brytyjskiego klimatu. – Latem można opalić się bardziej niż w Polsce – twierdzi Agnieszka. Chociaż nie jest studentką, a czasy liceum ma za sobą, Agnieszka chodzi do szkoły w Salo, gdzie poznaje fińską kulturę i przede wszystkim uczy się języka fińskiego. – Jest trochę podobny do niemieckiego, którego też nie mogłam zapamiętać – śmieje się. – Mimo że jesteśmy grupą początkującą, to lekcje są prowadzone całkowicie po fińsku i wymagają dużego skupienia. Nikt nie tłumaczy po polsku czy angielsku – wyjaśnia. Agnieszka realizuje tzw. kurs przystosowawczy dla osób, które wyemigrowały i osiedliły się w Finlandii. Na zajęciach uczestnicy poznają szczegółowo historię, kulturę, zwyczaje i przede wszystkim język fiński. Większość uczestników

kwalifikuje się na zajęcia po uprzedniej rejestracji w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna. – Uczestnictwo w lekcjach jest bezpłatne, a za każdy dzień zajęć otrzymuję dietę 9 euro na wyżywienie i dojazd – objaśnia Agnieszka. Dostaje też zasiłek dla bezrobotnych, obliczony na podstawie wcześniejszych zarobków i stażu pracy. 15:20. Powrót do domu to obowiązki domowe i dalsza nauka. Przygotowując obiad jest czas na Skype’a z mamą, czasem jakiś znajomy odezwie się przez Facebooka. – Tęsknię za pierogami mojej mamy. Próbowałam je tutaj zrobić, ale to jednak nie jest to samo – podkreśla. Agnieszka przyjechała do Finlandii w 2012 roku do pracy sezonowej w ogrodnictwie. – Chciałam zarobić na samodzielne utrzymanie się w większym mieście, przy okazji odłożyłam m.in. na kurs prawa jazdy – wspomina. Praca trwała zazwyczaj od maja do października, później wracała do Polski. W Pohjankuru, gdzie pracowała, poznała dużo Tajów i Ukraińców, z którymi przyjaźni się do tej

| z wielkiej brytanii 21

renifera

W Finlandii od 7 lat dobrze żyje się również Magdalenie (31 lat). – Od początku bardzo mi się tutaj podobało, postanowiłam, że chcę tutaj zostać na stałe – wspomina Magda. Z zawodu jest opiekunką dziecięcą, ale jej pierwsza praca w Finlandii była związana z zupełnie czymś innym. – Musiałam nauczyć się fińskiego, aby móc pracować w zawodzie. Przeszłam kurs, poznałam język i teraz pracuję w przedszkolu. Powrót? Na razie o tym nie myślę. To tu mam pracę, mieszkanie i znajomych – mówi.

Przegląd portfela

W najnowszym rankingu magazynu „Polityka” Finlandia to jeden z czołowych krajów na świecie, gdzie życie kosztuje najwięcej. Plasując się w tym rankingu na miejscu 13., skandynawskie państwo nie wyprzedza jednak będącej na 10. miejscu Wielkiej Brytanii. Jak w rzeczywistości, pod względem ceny, różni się życie Polaków mieszkających na terenie ojczyzny, Finlandii i Wielkiej Brytanii? Za 12 jajek zapłacimy w Wielkiej Brytanii średnio £2,14, w Fin-

Michał, który od 2012 r. osiem miesięcy w roku pracuje w Finlandii i wraca do Polski tylko na czas zimy. – Jednak z roku na rok różnice w cenach wydają mi się coraz mniejsze – dodaje. – Żyjąc w danym kraju nie można przeliczać wszystkiego na warunki polskie – zauważa Małgorzata.

Podzielona, ale sprawna

– Finlandia to zdecydowanie lepszy kraj pod względem opieki socjalnej, pomocy czy medycyny – twierdzi Małgorzata. Fińska służba zdrowia należy do jednej z bardziej zdecentralizowanych w Europie, głównie ze względu na ogromne rozproszenie ludności na terenie państwa. Finansowana z podatków i obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, opieka zdrowotna w Finlandii dzieli się na publiczną, pracowniczą i prywatną. Posiadacze karty KELA (Fundusz Powszechnego Ubezpieczenia Zdrowotnego), którą można wyrobić po zameldowaniu się na policji, mogą np. liczyć na refundacje ok. 1/3 kosztów korzystając z prywatnej opieki zdrowotnej. – Korzystam z karty KELA i jestem zadowolona z obsługi medycznej. Za każdym razem zostałam potraktowana bardzo fachowo – ocenia Agnieszka. Jednak mniej przyjemnych doświadczeń też nie brakuje, o czym wspomina Magdalena. – Czasami zapisać się na wizytę do lekarza jest naprawdę trudno – uważa.

Jasno i prosto

pory. Poznała również Mikaela, Fina, dla którego po swoim ostatnim sezonie w pracy nie wróciła już na stałe do Polski. – Są różne rodzaje emigracji. Na mnie trafiła akurat ta z miłości – przyznaje Agnieszka. Na 2016 r. para planuje ślub. 20:30. W TV zaczyna się ich ulubiony program – Sinkulaiva, w którym uczestnicy płyną statkiem do Sztokholmu albo Tallina, aby poznać miłość życia. – To trochę jak randka w ciemno, całkiem zabawne. Jeszcze niedawno Mikael musiał tłumaczyć mi większość programu, dziś już coraz więcej sama rozumiem – mówi Agnieszka. 21:43. Wiadomość od Gosi. – Poznałyśmy się przez Facebooka. Jest taka grupa „Polki w Finlandii”, obie do niej należymy. Mamy spotkać się w weekend w czwórkę: Gosia z mężem, ja i Mikael – wyjaśnia Polka.

„Bez problemów”

Małgorzata (28 lat) skończyła administrację na Uniwersytecie Wrocławskim. Trzy lata temu wzięli z Tomaszem ślub.

Potem zmienili miejsce zamieszkania z Wrocławia na Espoo pod Helsinkami. – Mój mąż Tomasz, pracuje dla Nokii. Dostał propozycję przeniesienia do Finlandii – tłumaczy Małgorzata. Oboje uznali, że to może być szansa na nowe doświadczenia. Praca na stanowisku specjalisty ds. telekomunikacji, inżyniera, lekarza czy informatyka należy w Finlandii do bardzo dobrze opłacanych. Tu ceni się dobre wykształcenie oraz posiadane i pielęgnowane kwalifikacje i umiejętności. Małgorzata realizuje kurs przystosowawczy, podobny do tego, na który uczęszcza Agnieszka. – Mój kurs potrwa jednak dwa lata, z czego jeden rok to nauka języka – tłumaczy. Małgorzata dopiero uczy się mówić po fińsku, ale nie ma najmniejszych problemów z porozumiewaniem się w Finlandii. – Tutaj większość osób mówi płynnie po angielsku, czego nie można powiedzieć niestety o Polsce. Nigdy nie miałam żadnych problemów, np. w fińskim banku czy urzędzie – przyznaje.

landii £1,45, a w Polsce £1,09. Chleb najwięcej kosztuje w Finlandii, bo £1,45, w UK – £1,01, a w Polsce – £0,44. Za wynajem kawalerki w mieście najwięcej trzeba zapłacić w UK – średnio £636 za miesiąc, nieco ponad £200 mniej w Finlandii – £437,5, najmniej w Polsce – £240,8. Smakosze złotego trunku najwięcej zapłacą w restauracji w Finlandii (£3,56 za pół litra lanego piwa), nieco mniej w UK (£3,10) i najmniej w Polsce – £1,03. Kupując parę jeansów najwięcej wydamy w Finlandii – £59, w UK – średnio £55 i w Polsce – £42,5. Życie w Finlandii i Wielkiej Brytanii jest dość podobne pod względem wydatków. Polacy zauważają jednak różnicę w cenach np. spędzając wakacje nad polskim morzem. – Wracając do Polski wszystko wydawało mi się tańsze, nagle mogłem pozwolić sobie na dużo więcej, np. weekend w górach, wyjście do restauracji – ocenia

Polacy nie narzekają na fiński styl życia, a są z niego wręcz zadowoleni. – W Finlandii reguły są raczej jasne i proste – twierdzi Małgorzata. – Nie ma przesadnej biurokracji, a życie jest skonstruowane tak, by jak najmniej męczyć obywatela – dodaje. – Bezpośredniość. Uczciwość. Rzetelność – tak Michał ocenia Finów, których do tej pory poznał. Według danych GUS, w Finlandii przebywało w 2013 r. ponad 3 tys. Polaków. Chociaż w porównaniu do 2008 r. liczba ta spadła o tysiąc, to obecnie Polacy mieszkający w Finlandii raczej nie deklarują swojego powrotu. – Może doczekam się kiedyś takich zmian, zwłaszcza mentalnych, w polskim społeczeństwie, że spróbuję powrotu – przyznaje Michał. Słysząc naszą rozmowę na Skypie, nagle odzywa się Dominik, kolega Michała i dodaje: – Ja nie tęsknię za Polską i nie zamierzam nigdy wracać na stałe. W tym roku będę próbował zdobyć fińskie obywatelstwo i oddać polski paszport – wyznaje.

Czekamy na Twój komentarz

22 z wielkiej brytanii

Książę idzie na wojnę

Walka na szable z udziałem Jana Żylińskiego i brytyjskiego polityka Nigela Farage’a? Choć to nie XVIII wiek, polski książę chciał stanąć do pojedynku w obronie Polaków. Chciał, bo – jak na razie – Farage nie podjął rękawicy. Wytłumaczył go rzecznik partii. >> Joanna Szmatuła ilka dni temu na YouTube pojawił się filmik, w którym Jan Żyliński wzywa na pojedynek lidera UKIP, Nigela Farage’a. – Uświadomiłem sobie, że moim obowiązkiem jest stanąć w obronie moich rodaków tutaj, w Wielkiej Brytanii. Mam dość dyskryminowania Polaków w tym kraju. Najbardziej idiotycznym przykładem, o którym słyszałem było obwinianie przez Nigela Farage’a emigrantów o spowodowanie korka na autostradzie M40. Wystarczy już tego panie Farage! Dosyć! – mówił na filmiku. Po trzech dniach od jego zamieszczenia miał już ponad 250 tysięcy wyświetleń, mnóstwo entuzjastycznych komentarzy Polaków i telefony od dziennikarzy z całego świata. Fot. Archiwum Prywatne

Debata z szablą

Jan Żyliński urodził się 1951 r. w Londynie i jest jednym z najbogatszych Polaków na Wyspach. Jest także właścicielem pałacu White House w Londynie, a także inicjatorem i fundatorem pomnika Złotego Ułana, zbudowanego ku czci swojego ojca rtm. Andrzeja Żylińskiego i Kawalerii Polskiej. O swoim ojcu wspomina zresztą na samym początku filmiku – trzymając w dłoni należącą do niego szablę. – Proponuję, by spotkać się z naszymi szablami w Hyde Parku o świcie i rozwiązać tę sprawę w tradycyjny sposób, w jaki XVIII-wieczny polski arystokrata i angielski gentleman by uczynili – sugerował książę. Dał jednak politykowi wybór. – Możemy spotkać się na inny pojedynek, słowny, w studiu telewizyjnym w przedbiegu wyborów. Taka jest moja propozycja i liczę, że pan ją przyjmie – zakończył swoje wystąpienie. Choć filmik pojawił się w Internecie w sobotę, rzecznik UKIP potrzebował aż czterech dni na reakcję. Jak można było się spodziewać, do pojedynku nie dojdzie, bo przecież Farage… nie ma szabli, a poza tym „chce się trzymać z daleka od przemocy”.

Nie chce dialogu

Wbrew pozorom Jan Żyliński czuje się tą odpowiedzią usatysfakcjonowany. – Ta akcja dopiero się zaczyna i podejrze17 kwietnia 2015

wam, że potrwa przez kilka najbliższych tygodni – zwłaszcza, że już niedługo są wybory. Poza tym, zaczęły się tym interesować redakcje na całym świecie – w Kanadzie, Australii. Udało mi się uderzyć w jakiś nerw. W ten sposób pan Farage pokazał, że nie chce dialogu z ludźmi, których od wielu lat krytykuje. To pokazuje, jaki jest jego stosunek do jednego z przedstawicieli imigrantów. Takiej odpowiedzi się też spodziewałem – przyznał polski arystokrata. Farage powiedział, że o pojedynku nie ma mowy, bo stroni od przemocy. – To jest właśnie to na co czekałem – powiedział nam Jan Żyliński. – Tak naprawdę zależy mi nie tylko na tym, by pokazać niewłaściwy stosunek do Polaków, który z roku na rok jest coraz gorszy – przynajmniej w niektórych częściach kraju. Chcę też zwrócić uwagę na to, że prawie codziennie słyszymy o tym, że Polacy zostali pobici. Najgorsze sytuacje dotyczą jednak dzieci – 5-6-letnie dziewczynki są bite przez swoich rówieśników tylko dlatego, że ich rodzice pochodzą z Polski i mają swój sposób myślenia. Sponsorem tego typu antypolskich uczuć jest wła-

Zaczęły się tym interesować redakcje na całym świecie – w Kanadzie, Australii.

JAN ŻYLIŃSKI śnie pan Farage – opowiada. – Nie twierdzę, że robi to świadomie, może nawet się wstydzi, ale taki jest niezamierzony skutek jego nacjonalizmu – dodaje i podkreśla, że gdyby nie partia UKIP, takich przypadków byłoby sto razy mniej. Godność Polaków i szacunek dla Polaków – to są słowa kluczowe dla Jana Żylińskiego. Jak opowiada, to dlatego właśnie postanowił rzucić wyzwanie politykowi. – Mamy olbrzymi wkład w ten kraj od ponad 100 lat. Kochamy go i jesteśmy wdzięczni, że tu jesteśmy, ale Brytyjczycy też powinni cieszyć się, że tu jesteśmy. To także nasz kraj – zaznacza. Polski arystokrata cieszy się, że Farage uzasadnił brak pojedynku niechęcią wobec przemocy. – To otwiera nowy temat do dyskusji – dodaje. Czy lider UKIP w końcu podniesie rękawicę rzuconą przez polskiego ary-

stokratę? Patrząc na zainteresowanie i szum mediów na całym świecie możemy sądzić, że Farage będzie musiał sam coś odpowiedzieć, a nie zasłaniać się słowami rzecznika.

Jan Żyliński

to działacz polonijny i charytatywny, koneser sztuki, inicjator i fundator pomnika Złotego Ułana. – Wybudowałem go, żeby przypomnieć Polakom jak odważna i mocna może być Polska. W przeszłości wielokrotnie była supermocarstwem ducha i może nim być także teraz – mówił podczas jego odsłonięcia. Książę Żyliński to także jeden z bohaterów książki Ewy Winnickiej pt. „Londyńczycy”.

| finanse 23

Jak finansowo przygotować się na pojawienie się dziecka?

Dzieci wnoszą wiele radości w życie rodziców. Wychowanie ich nad Wisłą wiąże się jednak z licznymi wyzwaniami. Jednym z nich są z pewnością kwestie ﬁnansowe. Trudny jest zwłaszcza okres przyjścia potomka na świat, kiedy w krótkim czasie trzeba zrobić mnóstwo zakupów. >> Anna Zielińska ecyzja o powiększeniu rodziny zwykle wzbudza różne obawy. Część z nich, zwłaszcza dla par, które nie dysponują dużymi dochodami, jest związana z kwestią pieniędzy. Zaniepokojenie wzbudzają między innymi wysokie koszty zakupu wózka, łóżeczka, fotelika samochodowego czy wielu potrzebnych noworodkowi drobiazgów. Trzeba jednak podkreślić, że jeśli przyszli rodzice zawczasu przygotują się na przyjście dziecka na świat, to takie wydatki nie powinny stanowić problemu.

Pary, którym urodzi się dziecko mogą w Polsce otrzymać 1000 zł becikowego. Pieniądze nie są jednak przyznawane automatycznie wszystkim rodzicom. Aby je otrzymać trzeba w ciągu roku od narodzin potomka złożyć wniosek w ośrodku pomocy społecznej lub wydziale spraw społecznych urzędu miasta lub gminy. Wsparcie finansowe otrzymają jednak tylko te rodziny, w których dochód na osobę (wliczając dziecko) nie przekracza 1922 zł miesięcznie. Kolejnym wymogiem jest przedstawienie zaświadczania od lekarza potwierdzające, że matka pozostawała pod opieką lekarską od 10 tygodnia ciąży. Wymogi nie są bardzo wygórowane. Warto więc pamiętać o złożeniu wniosku, bo dodatkowe środki z pewnością przydadzą się młodym rodzicom.

1000 zł z oszczędności

Pieniądze otrzymane z becikowego niestety mogą nie wystarczyć na zakup wyprawki dla noworodka oraz innych potrzebnych dziecku rzeczy. Dlatego warto zacząć oszczędzać na ten cel, gdy rozpoczniemy starania o dziecko bądź od momentu potwierdzenia ciąży. Pozwoli nam to w odpowiednim momencie zrobić niezbędne zakupy,

bez potrzeby zadłużania się lub nadmiernego obciążenia domowego budżetu. Aby uzyskać dodatkowy 1000 zł z własnych oszczędności wystarczy, abyśmy odkładali przez 9 miesięcy ciąży po 112 zł.

1000 zł z ubezpieczenia

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że świeżo upieczeni rodzice mogą także otrzymać pieniądze w ramach ubezpieczenia na życie. Ochrona musi jedynie obejmować urodzenie dziecka. Niestety, zwykle potrzeba ubezpieczenia się na życie pojawia się dopiero, gdy niemowlę już pojawi się na świecie. W tym przełomowym momencie rodzice zaczynają zdawać sobie sprawę, że gdyby np. jednemu z nich coś się stało, to drugie mogłoby mieć trudności z utrzymaniem siebie i potomka. Dotyczy to zwłaszcza par, które spłacają kredyty np. na zakup mieszkania. Z tego powodu najlepiej ubezpieczyć się już w momencie, gdy zdecydu-

jemy, że w niedalekiej przyszłości chcemy mieć potomstwo. Problem polega bowiem na tym, że ubezpieczyciele stosują tzw. karencję, która wynosi zwykle 9 9,5 miesiąca. Oznacza to, że ubezpieczyć się trzeba jeszcze zanim kobieta zajdzie w ciążę, bo inaczej nie dostaniemy pieniędzy. Dla przykładu, aby otrzymać 1000 zł od ubezpieczyciela trzeba co miesiąc płacić składkę wynoszącą 58 zł. Trzeba jednak dodać, że wpłacana składka jest tak niewielka, gdyż obejmuje bardzo niską ochronę w przypadku śmierci. W praktyce lepiej zapłacić nieco więcej, aby nie tylko dostać 1000 zł, gdy dziecko się urodzi, ale również solidnie zabezpieczyć je na wypadek śmierci jednego lub obojga rodziców.

Fot. Shutterstock

Polskie becikowe

wózek czy inne drobiazgi. To, czego nie dostaniemy w prezencie możemy tanio kupić na portalach aukcyjnych, od rodziców, których pociechy już wyrosły z danej rzeczy. Takie portale pozwalają również na sprzedaż tego, co nie będzie nam już potrzebne, gdy dziecko podrośnie. W ten sposób można zaoszczędzić 1000 zł, a czasami i więcej, jeśli na przykład wystawimy na licytację podarowany nam przez krewnych dziecięcy wózek.

1000 zł dzięki rodzinie i portalom aukcyjnym

Bardzo dużo można zaoszczędzić dzięki życzliwej rodzinie. Część niezbędnego wyposażenia mogą kupić np. dziadkowie. Od najbliższych posiadających starsze dzieci możemy otrzymać niepotrzebne im już ubranka,

Czekamy na Twój komentarz

24 panel ekspertów

Odszkodowanie za wypadek na farmie Miałem wypadek w gospodarstwie rolnym, czy mogę wystąpić o odszkodowanie? Ostatnie badania wykazały, że wypadki na farmach zdarzają się ośmiokrotnie częściej niż w innych gałęziach przemysłu. Ze statystyk Health and Safety Executive wynika, że w 2013 r. doszło do 13 wypadków śmiertelnych na farmach. Badania te wskazują, że praca w gospodarstwach rolnych bywa niebezpieczna i często dochodzi w nich do wypadków. Choćby z tego powodu zawsze warto przedyskutować z adwokatem możliwość uzyskania odszkodowania, szcze-

gólnie, że o odszkodowanie może wystąpić pracownik etatowy, osoba samozatrudniona oraz pracownik agencyjny. Bezpłatne konsultacje w języku polskim z zakresu odszkodowań za wypadki w pracy i inne zapewnia kancelaria Slater Gordon pod numerem 075 14 65 18 41 lub na: slatergordon. co.uk/pl Łukasz Wójcik LLM Polski Prawnik Adwokaci Slater Gordon slatergordon.co.uk/pl

Diagnostyka i leczenie chorób alergicznych Czym jest alergia? Jak przebiega jej leczenie i wcześniejsza diagnostyka?

Alergia jest nieprawidłową reakcją układu odpornościowego organizmu na związki lub substancje (alergeny), które powinien ignorować. U osób obciążonych alergią układ immunologiczny „myli” pyłki traw, drzew i chwastów, jad owadów i inne alergeny z groźnymi dla zdrowia mikroorganizmami. Po pierwszym kontakcie z alergenem, organizm mobilizuje komórki układu odpornościowego i rozpoczyna produkcję swoistych przeciwciał przeciwko pozornemu wrogowi. Kolejny kontakt z

alergenem wywołuje lawinową reakcję gotowych przeciwciał, a w konsekwencji uwalnianie histaminy i innych mediatorów stanu zapalnego, odpowiedzialnych za objawy związane z alergią.

Diagnostyka i leczenie:

t BTUNB PTLS[FMPXB t BMFSHJD[OF OJFȈZUZ OPTB t BMFSHJB OB KBE PXBEØX (osy, pszczoły) t [BQBMFOJB [BUPL J QPMJQZ OPTB t BMFSHJB QPLBSNPXB t BMFSHJB J OBEXSBȈMJXPǴǎ OB MFLJ Zakres badań obejmuje: testy skórne alergiczne, badania in vitro (swoiste IgE), testy prowokacji nosowej i oskrzelowej z alergenami, testy ekspozycyjne w przy-

padku uczulenia na leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Wykonujemy badania czynnościowe układu oddechowego (spirometria, rinomanometria) oraz prowokacje dooskrzelowe (histamina, metacholina, aspiryna). Zakres objawów alergicznych obejmuje zarówno reakcje łagodne, jak np. katar, łzawienie, jak i reakcje ciężkie, takie jak wstrząs anafilaktyczny. Alergolog dr. Krzysztof Rutkowski MD, MRCP Tooting Medical Centre 5 London Rd London SW17 9JR Telephone: 0208 767 8389

Pogrzeb w UK i finanse Ile wynoszą koszty pochówku w Wielkiej Brytanii? Jak przygotować się na taki wydatek? Mało kto zastanawia się jak będzie wyglądała sytuacja związana z kosztami naszego pogrzebu, w szczególności przebywając poza granicami kraju. Częściowo może to być spowodowane strachem, żeby niepotrzebnie „nie wywoływać wilka z lasu”, ale i też ze względu na to, że mając zabiegany tryb życia zazwyczaj myślimy jedynie o bieżących sprawach. Prawda jest niestety taka, że prędzej czy później czeka nas wszystkich dzień, kiedy będziemy musieli pożegnać 17 kwietnia 2015

się z tym światem, zostawiając po sobie wiele dobrych wspomnień, czasami też wielorakich zobowiązań finansowych, ale przede wszystkim niespodziewany wydatek dla naszych bliskich związany z kosztami pogrzebu. Koszty pogrzebu nie są małe! Dane towarzystwa ubezpieczeniowego Engage Mutual z 2014 wskazują na to, że średni koszt kremacji w UK wynosi £3,239, natomiast koszty tradycyjnego pochówku rosną już do £4,690. W dużej mierze jest to uzależnione od rejonu, w którym mieszkamy. Nietrudno się domyśleć, że najdroższym rejonem jest Londyn, tutaj średni koszt pogrzebu to aż £7,490! Te kwoty mogą wydawać się wysokie, ale niestety nie jest to wszystko.

Biorąc pod uwagę fakt, że spora część Polonii mieszkającej na Wyspach chciałaby być pochowana w Polsce, podane sumy mogą wzrosnąć nawet o kilka tysięcy. Najbardziej optymalnym rozwiązaniem na zabezpieczenie tych wydatków jest bezterminowa polisa na życie.

Kamil Władyczyński Doradca ubezpieczeniowy Prestige Financial Advisers Ltd 0203 488 1751 www.pfadvisors.co.uk

uchnia molekularna

Jajka o dowolnym smaku, kawior o smaku jakiegokolowiek soku, lody o smaku jajecznicy, pianki z mięsa, żele i galaretki z dowolnych produktów – to tylko niektóre z dań, które możemy znaleźć na karcie w restauracji korzystającej z technik stosowanych w kuchni molekularnej. I choć nazwy produktów używanych w kuchni molekularnej brzmią dość tajemniczo, a wielu osobom niektóre z nich kojarzyć się mogą z żywnością przetworzoną, to – jak mówi Robert Harna, jeden z kucharzy w Polsce, który jako pierwszy w Polsce korzystał z tych technik: – To w pełni naturalne produkty, znane i stosowane w kuchni i innych dziedzinach już od tysięcy lat. Przykładem jest agar, czyli substytut żelatyny dla wegetarian i wegan. Te produkty zostały też tak dobrane, żeby nie zmieniały walorów smakowych dania, a jeśli już – to w minimalnym stopniu. Nic więc nie stoi na przeszkodzie, aby spróbować tych ciekawie wyglądających potraw.

26 kuchnia molekularna Choć gastronomia molekularna z roku na rok staje się coraz bardziej popularna, to wciąż niewiele osób wie, „z czym to się je”. Czy elastyczne kulki mogą dobrze smakować? Czy ciekły azot nam nie zaszkodzi? To tylko niektóre z wątpliwości, jakie możemy mieć patrząc na pięknie wyglądające kształty i kolory, do których nie zawsze jesteśmy przyzwyczajeni. Zwłaszcza jeśli widzimy je na naszym talerzu.

uchnia

>> Joanna Szmatuła

Mimo że może nam się wydawać, że jest to nowość z ostatnich pięciu-dziesięciu lat, to jej pionierem był już sir Benjamin Thompson żyjący na przełomie XVIII i XIX wieku. Sam termin pochodzi jednak z czasów znacznie późniejszych, bo z 1988 roku. Wtedy właśnie ta dziedzina zaczęła (co prawda bardzo powoli) zdobywać coraz szersze grono zwolenników.

Świadome gotowanie

O kuchni molekularnej mówi się, że to świadome wykorzystywanie różnych procesów fizycznych i biochemicznych w gastronomii. Oczywiście, znajdą się sceptycy, którzy stwierdzą, że gotowanie jajka świetnie wpisuje się w tę definicję, nie do końca jednak o to tu chodzi. Kluczowe jest tu bowiem słówko „świadome”. Do tego wniosku doszli też węgierski fizyk Nicholas Kurti i francuski chemik Hervé This, którzy w latach 80. stworzyli podstawy kuchni, którą nazwali „molekularną”. To właśnie oni badali wzajemne oddziaływanie związków chemicznych zawartych w różnych produktach, które mogą trafić na nasz talerz – interesowało ich między innymi to, jak… ugotować idealne jajko na miękko. Przełomem okazało się więc spojrzenie na żywność jak na substancje, które mają swoje właściwości fizyczne i chemiczne, a więc można je zmieniać za pomocą właśnie takich procesów. Dzięki tej technologii możemy więc zmieniać konsystencję potraw, ich wygląd czy teksturę. Kluczem jest tu najwyższa jakość składników i wiedza kucharza – zarówno z dziedziny kuchni tradycyjnej, jak i nowoczesnej.

Tylko naturalnie

Poza dodawaniem do potraw różnych składników pochodzenia naturalnego (jednym z nich jest choćby agar – środek żelujący), ważny jest tu także sam proces przygotowania

17 kwietnia 2015

molekularna od podstaw

dania – potrawy przygotowuje się w niższej temperaturze i trwa to znacznie dłużej. Do długiego gotowania w niższej niż zwykle temperaturze niezbędne jest sous vide. Co ciekawe, aby gotować w ten sposób, nie trzeba wcale bazować na trudnych do zdobycia produktach. Przykład? Można przecież zrobić idealne jajko na miękko. Zamiast trady-

cyjnie gotować je około trzech minut, przez 25 minut trzymamy je w kąpieli wodnej o temperaturze 65 stopni, a na kolejne 30 sekund zanurzamy we wrzątku. Kucharzom gotującym w ten sposób zależy bowiem na tym, by znaleźć taką temperaturę, optymalny czas przygotowania i takie naturalne składniki, które zmienią wygląd potrawy, by była ona po prostu doskonała.

| kuchnia molekularna 27 Wielu osobom wydaje się, że lśniące elastyczne kulki, wyglądem przypominające kawior, a które można wytworzyć praktycznie z wszystkiego, nie mogą być zdrowe, co więcej – uważają, że jest to kuchnia, w której korzysta się z niezdrowych polepszaczy. Nic bardziej mylnego – dodatki, po które sięgają chefowie są w 100-proc. naturalne. Jednym z nich jest agar, czyli środek używany jako zagęszczacz pozyskiwany z czerwonych alg i traw morskich. Substancją, którą się tu wykorzystuje jest także pektyna, czyli produkt żelujący wytwarzany ze

wie, w jakiej temperaturze gotować dany produkt jest na dobrej drodze do sukcesu. I tak dla przykładu wołowinę medium-rare gotujemy w temperaturze 54.4 st. C – 59 st. C, pierś z kurczaka: 60 st. C – 66 st. C, a rybę – 50 st. C – 55.5 st. C. Tak jak różni się temperatura, inna jest także długość trzymania danego mięsa w sous vide – ryby: od 10 minut do 3 godzin, mięso z kurczaka: od 30 minut do 8 godzin, a twarda wieprzowina – od 3 do 48 go-

Paweł Gońda z poznańskiej Mariny, kawiarni serwującej molekularne lody i ciasta, opowiada o tym, czy Polaków ciężko przekonać do kulinarnych nowości. Kiedy powstała Marina? Odnieśliście sukces? – Marinę otworzyliśmy w drugiej połowie sierpnia zeszłego roku, więc pod koniec sezonu „lodowego”. Do tego w tym czasie pogorszyła się pogoda, a my nie reklamowaliśmy się wcześniej w żaden sposób, więc początki były dość trudne. Ale przetrwaliśmy zimę i teraz im cieplej, tym lepiej, tym więcej klientów. Jednak myślę, żeby odnieść sukces musimy jeszcze trochę popracować. Jak ocenisz zainteresowanie lodami tworzonymi w tak nietypowy sposób? – Mogę odpowiedzieć krótko – zainteresowanie tymi innymi, bo molekularnymi lodami jest duże. Ludzie są ciekawi nowości. Takie lody powstają w kilka minut na ich oczach w dość zjawiskowy sposób, a to budzi spore zainteresowanie. Łatwo namówić ludzi do kulinarnych nowinek? – Nie potrzeba ich specjalnie namawiać – ludzie sami są ciekawi nowości. Ograniczeniem w próbowaniu kulinarnych nowinek często jest po prostu budżet.

skórki pomarańczowej i pulpy jabłkowej (często jest składnikiem dżemów i słodkich soków). Co więcej, także korzystanie z sous vide jest jednym z najzdrowszych sposobów przygotowania żywności – danie ugotowane w próżniowym woreczku w niskiej temperaturze zachowuje wszystkie właściwości, do tego ma niepowtarzalny smak. Początkujący kucharz, który

dzin. Tak przygotowane mięso zazwyczaj wymaga jeszcze wykończenia, czyli np. opalenia czy podsmażenia na grillu. Możliwości jest jednak znacznie więcej. W tym przypadku kucharz nie musi już trzymać się sztywnych reguł i zasad, a końcowy efekt zależy tylko i wyłącznie od jego umiejętności, smaku i wyobraźni.

Czym różnią się takie lody od tych tradycyjnych? – Głównie konsystencją. Dzięki tak szybkiemu procesowi mrożenia lodów posiadają one idealnie kremową konsystencję, bo nie wytrącają się w nich kryształki lodu, co w pewnym stopniu wpływa na smak. Natomiast sama baza – dany smak, którą mrozimy ciekłym azotem jest przygotowywana w tradycyjny sposób, z naturalnych składników. Jak się je przygotowuje? Można się tego nauczyć samemu? – Przepisy na lody można bez trudu znaleźć w internecie, problemem jest uzyskanie odpowiedniej konsystencji. W warunkach

domowych można zrobić lody, ale z powodu mrożenia ich w zamrażarce będą one dość twarde i będą posiadały kryształki lodu. Pewnym rozwiązaniem jest zaopatrzenie się w maszynkę do mrożenia lodów, bo ciekły azot dość trudno zdobyć. Ja wszystkiego uczyłem się sam, dużo czytałem, testowałem, niekiedy metodą prób i błędów. Najważniejszy jest dobry przepis, receptura. Do czego jeszcze, poza lodami, można użyć ciekłego azotu? – W kuchni azot służy głównie do mrożenia, praktycznie wszystkiego. Ale można np. w ciągu zaledwie kilku minut „upiec” nim bezę, nie jest ona jednak trwała i po krótkiej chwili zaczyna wracać do swojego pierwotnego stanu, dlatego najlepiej skonsumować ją jak najszybciej. Wtedy z zewnątrz jest bardzo zimna i chrupiąca, a w środku lekko płynna.

Najwięksi mistrzowie Dziś do największych mistrzów w tej dziedzinie zalicza się Hiszpana Ferrana Adrię, prowadzącego restaurację El Bulli, który do perfekcji opanował sztukę przyrządzania jedzenia w sposób, o jakim wcześniej myślało niewielu. Restauracja na wybrzeżu Costa Brava cieszy się tak niezwykłą renomą, że nie jest w stanie obsłużyć wszystkich, którzy chcieliby tu zjeść (reklamuje się zresztą tym, że co roku zgłasza się tu ponad milion chętnych, a może ugościć tylko około ośmiu tysięcy klientów). Żeby się tu dostać, stolik trzeba zamówić nawet rok wcześniej. – Nigdy nie marzyłem o tym, żeby zostać szefem kuchni i to chyba jest klucz do wszystkiego – tak Adria podsumował kiedyś to co robi. Wielu jest nawet zdania, że Katalończyk jest nie tyle specjalistą w swej dziedzinie, co po prostu kimś, kto rozgłasza swoją „kulinarną ewangelię”. Drugą tak słynną restauracją jest The Fat Duck prowadzona w Bray (Anglia) przez Hestona Blumenthala (na zdj.), w menu której znalazły się m.in. owsianka ślimakowa czy lody o smaku bekonu. Jego wkład w rozwój brytyjskiej tradycji kulinarnej doceniła sama Elżbieta II, która przyznała mu Order Imperium Brytyjskiego.

28 kuchnia molekularna

echniki

w kuchni molekularnej

Techniki używane w kuchni molekularnej mogą przyprawić o zawrót głowy. Potraktowanie ciekłym azotem, herbata wołowa z truflami czy kawior o smaku jagód z pewnością różnią się od dań, do których jesteśmy przyzwyczajeni. Dziś, gdy coraz więcej restauracji ma w swojej karcie kilka tak wyjątkowych pozycji, warto wiedzieć, w jaki sposób powstaje to, co za chwilę może trafić na nasz talerz.

ous-vide

To sposób próżniowego gotowania w szczelnie zamkniętych plastikowych workach umieszczonych w gorącej wodzie. Nazwa metody pochodzi z języka francuskiego i oznacza „w próżni”. Ten nowoczesny sposób gotowania nie wywołuje już takiego zaciekawienia jak pozostałe z technik, a to za sprawą tego, że coraz częściej możemy go oglądać choćby w programach kulinarnych. Tą metodą można przygotować warzywa, owoce, mięsa, ryby, a także wiele innych produktów, które po ugotowaniu zachowują wszystkie składniki mineralne, a do tego mają niepowtarzalny smak i aromat. Najważniejsze znaczenie ma tutaj wysokość temperatury i czas gotowania.

17 kwietnia 2015

uchy lód

Suchy lód to dwutlenek węgla, którego stan zmieniono z gazowego na stały. W tym stanie jego temperatura wynosi -78,5 st. C. Suchy lód przechodzi bezpośrednio ze stanu stałego w gazowy, a więc nie topi się tak jak lód wytworzony z wody. Przechodząc z jednego stanu w drugi ochładza powietrze – w wyniku tego zjawiska powstaje charakterystyczna mgła. Dzięki użyciu suchego lodu produkty nieco zmieniają smak – stają się gazowane, a ich smak lekko kwaśny. Wykorzystuje się go do przyrządzania lodów czy drinków, ale sprawdza się także przy przechowywaniu żywności.

iekły azot Użycie tego produktu gwarantuje spektakularne efekty w postaci delikatnej mgiełki wydostającej się z ust np. po zjedzeniu zamrożonych ziół. Azot to gaz znajdujący się w powietrzu, którym oddychamy. Po skropleniu zamienia się we wrzący płyn o temperaturze -195,8 st. C. Aby móc wykorzystać go w kuchni, a nie tylko – jak jeszcze do niedawna – w laboratorium, trzeba przechowywać go w specjalnym pojemniki – naczyniu Dewara. Ciekły azot wykorzystuje się m.in. do przygotowania lodów, sorbetów, pianek czy potraw ciepłozimnych. Zaletą przygotowanych w ten sposób lodów jest to, że są one bardziej jednolite niż te, które powstały w sposób tradycyjny. Co ciekawe, dzięki ciekłemu azotowi każde lody stają się także niewiarygodnie kremowe – nawet te przygotowane na bazie owoców czy coca-coli. W przypadku dań ciepło-zimnych produkt pokrywa się cienką warstwą lodu, ale pod powłoką dalej jest ciepły.

| kuchnia molekularna 29

feryfikacja To technika, która pozwala na uzyskanie żelowych kuleczek praktycznie o każdym smaku. Dlatego też kuleczki przypominające kawior mogą zaspokoić potrzeby wielu smakoszy i amatorów kulinarnych nowinek. Sferyfikację możemy podzielić na podstawową i odwróconą. Ta pierwsza technika polega na dodaniu do płynu o określonym smaku (np. soku) alginianu sodu i wlewaniu tego roztworu do tzw. kąpieli wapniowej. Problem polega jednak na tym, że produkt wyciągnięty z kąpieli wciąż podlega żelifikacji, dlatego trzeba go podawać od razu. Bardziej uniwersalna jest sferyfikacja odwrócona – do płynu, z którego chcemy przyrządzić elastyczne kuleczki, dodajemy mleczan i glukonolaktan wapnia, po czym zanurzamy je w kąpieli alginowej. W tym przypadku da się powstrzymać proces żelifikacji – wystarczy opłukać sferę w wodzie. Dzięki tej technice można wyprodukować sfery o różnej wielkości (np. kawioru, jajka czy gnocchi). Kuleczki są elastyczne, dlatego można je delikatnie modyfikować. Mogą one mieć dowolny aromat – od owocowego czy warzywnego do kawioru o smaku wołowiny.

nty-grill

To płyta kuchenna, która może zadziwić spektakularnymi efektami – w odróżnieniu od zwykłej płyty, antygrill nie jest wykorzystywany do podgrzewania produktów, a ich mrożenia. W środku panuje stała temperatura (-34,4 st. C.), co sprawia, że płyny czy tłuszcze zamarzają błyskawicznie (około 30-90 sekund). Dzięki anty-grillowi można osiągnąć zadziwiające efekty – z jego pomocą bez problemu można zamrozić kremy, sosy czy puree, ale także przygotować ozdoby czy różnorodne wzory, jak również potrawy, które z zewnątrz będą zamrożone i chrupkie, a wewnątrz – chłodne, ale nie zmarznięte.

ekonstrukcja Technika polega na zmianie prezentacji składników dania bez utraty smaku przewodniego, często określa się ją także mianem „rozkładania kuchni na czynniki pierwsze”. W tym przypadku spoglądamy na każdy składnik pod innym kątem i próbujemy przedstawić go na nowo. Kucharz zmienia więc wygląd, teksturę czy formę dania. W ten sposób na talerzu mogą pojawić się produkty w postaci galaretki, pianki, czegoś zimnego i ciepłego jednocześnie. Dlatego też na pierwszy rzut oka można nie zorientować się, jakie danie kucharz miał na myśli – dopiero po spróbowaniu poszczególnych elementów wiemy już, do czego dana potrawa nawiązuje.

Jak ugryźć

| kuchnia molekularna 31

kuchnię klasyczną? Jest pan współautorem książki „Kuchnia Molekularna, Podstawowe Techniki i Przepisy”, napisanej wspólnie z Jeanem Bosem. Widać, że ta kuchnia cieszy się coraz większym powodzeniem. – Temat ten jest poruszany w bardzo szerokim zakresie, jednak w Polsce brakuje książek związanych z nowoczesną kuchnią, nie tylko molekularną. Z racji tego, że szefowie kuchni też coraz częściej sięgają po te środki stwierdziliśmy, że przyda się publikacja na ten temat. To książka wyłącznie dla profesjonalistów? Czy może przydać się też tym, którzy zaczynają przygodę z takim gotowaniem? – Jest przeznaczona głównie dla osób, które zawodowo zajmują się gotowaniem, ale nie tylko. Zawarliśmy tu podstawy kuchni molekularnej, nie tylko techniki wymagające specjalnego sprzętu czy większych środków, ale także przepisy z różnego rodzaju dodatkami do żywności, np. odpowiednikami cukrów żelujących, które są bardzo łatwo dostępne na rynku. Staraliśmy się, żeby była to forma podręcznika o nowoczesnym gotowaniu, którego treść każdy może sobie przyswoić. Czyli każdy sam może nauczyć się tak gotować? Bo potrawy tworzone technikami molekularnymi nie wyglądają na łatwe do przygotowania. – Oczywiście. Na początku wcale nie musimy inwestować w to dużych środków finansowych. Możemy przecież nauczyć się dobrze wykorzystywać dostępne produkty, zwłaszcza te, których działanie jest podobne do żelatyny, a daje niesamowity efekt. Profesjonalny sprzęt jest konieczny wtedy, gdy chcemy uzyskać bardziej spektakularne efekty. W porównaniu do Europy Zachodniej, Polska pozostaje w tyle jeśli chodzi o liczbę restauracji serwujących takie dania. Ciężko przekonać nas do nowości na talerzu? Mamy gorszych kucharzy?

– Trzeba wziąć pod uwagę przede wszystkim to, że gastronomia molekularna to zbiór technik, możliwości, sposobów na „ugryzienie” klasycznej kuchni i jeśli kucharz nie zna tej tradycyjnej kuchni brytyjskiej, francuskiej czy polskiej – w zależności od tego, gdzie się znajduje, to znajomości technik molekularnych niewiele pomoże. Owszem, wniesie trochę koloru, dania będą bardziej efektowne, ale w momencie kiedy je spróbujemy czar pryśnie – to nie będzie to, czego oczekiwaliśmy. Klient musi być bardziej świadomy tego, co je? – Z pewnością. Nie ma co ukrywać – polski rynek kulinarny ma 26 lat, dopiero powoli go odtwarzamy. I dopiero pięć, dziesięć lat temu zaczęliśmy sięgać po nieco bardziej wysublimowane formy jedzenia, a nie tylko „czystego spożywania”. Do tej pory byliśmy przyzwyczajeni do tradycyjnych form dań, do mniej wymyślnych potraw, a nie szukaliśmy foie gras czy specjalnych gatunków wołowiny. Teraz to się powoli zmienia. Cieszmy się z tego co mamy – coraz lepsze restauracje i lepszych szefów kuchni. Fajerwerki przychodzą z czasem. Jest pan jednym z najmłodszych w Polsce kucharzy, którzy mają takie doświadczenie z gastronomią molekularną. – Swoją przygodę z tą kuchnią zacząłem od gotowania w sous vide, czyli od przygotowywania potraw w niskiej temperaturze. To był 2007/2008 rok, byłem wtedy jednym z pierwszych kucharzy w Warszawie, którzy korzystali z tego urządzenia. Mniej więcej właśnie wtedy kuchnia molekularna znacznie ewoluowała w Europie. Mocno kibi-

Robert Harna to główny pomysłodawca Warszawskiej Akademii Kulinarnej i miłośnik kuchni molekularnej. Laureat Olimpiady Kulinarnej IKA Erfurt 2008, Global Chef Challenge, World Culinary Cup Luxemburg 2006 oraz wielu innych konkursów w Polsce i Europie. Rozmawia: Joanna Szmatuła. cowałem i obserwowałem Hestona Blumenthala, który według mnie jest jednym z najlepszych kucharzy i potrafi idealnie połączyć podejście tradycyjne z nowoczesnym myśleniem. Potrafi też do perfekcji opanować każdy element dania. Nazwy produktów używanych w kuchni molekularnej brzmią dość tajemniczo, wielu osobom mogą kojarzyć się z żywnością przetworzoną, dodatkową chemią dodawaną do jedzenia. – To ogromne nieporozumienie. To w pełni naturalne produkty, znane i stosowane w kuchni i innych dziedzinach już od tysięcy lat. Przykładem jest agar, czyli substytut żelatyny dla wegetarian i wegan – jako środek żelujący był stosowany w Skandynawii już w czasach wikingów. Te produkty zostały też tak dobrane, żeby nie zmieniały walorów smakowych dania, a jeśli już – to w minimalnym stopniu. Mamy mnóstwo możliwości na to, jak te produkty wykorzystywać – można dodawać je do zimnych i ciepłych dań, zmieniać ich teksturę, kolor, przejrzystość, a jednocześnie nie wpływać na smak.

Ma pan swoją ulubioną kuchnię, taką, do której najczęściej wraca? – Staram się korzystać z dorobku każdej kuchni, zwracam jednak szczególną uwagę na techniki francuskie – podstawowe dla kucharzy w całej Europie, nie ważne czy jesteśmy w Wielkiej Brytanii czy w Polsce. Z kolei jeśli chodzi o potrawy to znacznie bliżej mi do klimatów śródziemnomorskich, kuchni podobnej do polskiej, a także do regionów azjatyckich, dań szybkich i prostych w formie. Jakim polskim daniem powinniśmy się chwalić na arenie międzynarodowej? – Myślę, że bardzo niedoceniane są pierogi. To produkt charakterystyczny dla naszego regionu, a jednak dziś występują tylko w trzech podstawowych wersjach – ruskie, z mięsem i kapustą i grzybami. A wystarczyłoby cofnąć się choćby do okresu przedwojennego, w którym mogliśmy znaleźć wiele fantastycznych przykładów na oryginalne i ciekawe pierogi, choćby z podrobami czy rybami. I tym powinniśmy się chwalić.

32 kuchnia molekularna

iezbędne w kuchni

Profesjonalny Sous vide Z profesjonalnego sprzętu firmy Grant korzystają tacy kucharze jak Heston Blumenthal czy Gordon Ramsay. Sous vide najlepszej klasy to gwarancja, że mięso, warzywa czy ryby przygotowane za jego pomocą będą miały wyjątkowy smak i aromat. Model Grant SVE26 to urządzenie, z którym przygotowanie i podanie potraw nabiera nowego znaczenia. eurolec-instruments.com

t b

Strzelający karmel Illuzoon i ultrafiolet Illuzoon® to naturalny barwnik, dający zachwycający efekt: świeci w promieniach UV. Dodaj odrobinę Illuzoonu® do przezroczystego koktajlu, drinka, pianki lub żelu, a po skierowaniu w ich stronę promieni UV, będą świecić neonowym zielonym kolorem. Waga: 300 g. modernchef.pl

t b 17 kwietnia 2015

Sparkys to małe kawałki karmelu, które wybuchają podczas kontaktu z wilgocią. Umożliwiają one włączenie efektu musowania do szerokiej gamy preparatów, zapewniając wyjątkowo chrupiące tekstury. W tej samej serii znalazły się także azuleta, czyli cukier posiadający smak, zapach i kolor fiołków czy crutomat, czyli chrupiące płatki pozbawionych wody pomidorów. morning.com.pl

t b

Kawior o smaku trufli Jeśli nie należysz jeszcze do osób wtajemniczonych w technikę sferyfikacji bądź chcesz dodać odrobinę urozmaicenia do swoich potraw bez każdorazowego przyrządzania sfer, nasze kawiory będą dla Ciebie idealnym rozwiązaniem. modernchef.pl

t b

| kuchnia molekularna 33 Zestaw dla początkujących Dzięki zestawowi Ferran Adria Easy kit Cuisine każdy będzie mógł tworzyć najpopularniejsze kreacje braci Adria: smakowe powietrze, ciepłe i zimne żele, emulsje. Zaletą substancji zawartych w tym zestawie jest to, że nie zmieniają smaku potraw, do których są dodawane. Wszystkie produkty mają też naturalne pochodzenie (ekstrakty oraz wyciągi z roślin). W zestawie: agar (130 g), lecytyna (180 g), kappa (150 g) i xantana (190 g). Narzędzia: 1 mini szpatułka, 1 pęseta, 1 strzykawka i zestaw przepisów w języku angielskim. kuchniasv.pl

t b

Wiśniowe chipsy Wiórki newSymptom (newCherry Wood Chips) to starannie wyselekcjonowany produkt w rozmiarze sprawdzającym się z każdym modelem przenośnych wędzarek. W ofercie sklepu modernchef.pl znalazły się aż cztery rodzaje wiórków (whisky, jabłko, kora dębu), które pozwolą na doskonałe połączenie z każdym rodzajem mięs i ryb. Produkt w dużych 300-gramowych opakowaniach. Wiórki wiśniowe doskonale komponują się z dzikim ptactwem, drobiem i rybami. modernchef.pl

t b

Prosto z wędzarni The Smoking Gun to jeden z najpopularniejszych sprzętów w kuchni molekularnej. Dzięki niemu produkty nabiorą aromatu znanego z wędzarni. Można go stosować także dla tych składników, których zazwyczaj nie można opalać dymem, jak drinki, sałaty czy sałatki. Nadaje się także do wykończenia dań, które był przygotowane w sous-vide. polyscienceculinary.com

t b

34 kuchnia molekularna

kuchni z czÄ&#x2026;steczkami

Pianka jabĹ&#x201A;kowa z krewetkami

SkĹ&#x201A;adniki: t NM TPLV KBCÂ&#x2019;LPXFHP t H MFDZUZOZ TPKPXFK OFX-FDJUIJO t NM TPLV [ DZUSZOZ t LSFXFULJ 1S[ZHPUPXBOJF Do wczeĹ&#x203A;niej przygotowanego naczynia wlewamy sok jabĹ&#x201A;kowy i dodajemy cytryny. Po wymieszaniu obu roztworĂłw ze sobÄ&#x2026;, dodajemy lecytynÄ&#x2122; sojowÄ&#x2026; newLecithin. Wszystko w pojemniku miksujemy do momentu, gdy zaobserwujemy, Ĺźe z substancji utworzyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; lekka piana. OstroĹźnie zbieramy jÄ&#x2026; do innego, nowego pojemnika lub szklanki. Krok powtarzamy do momentu aĹź caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; roztworu nie zostanie zmiksowana i zamieniona w piankÄ&#x2122;.

Ci, ktĂłrym znudziĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; juĹź tradycyjne gotowanie, powinni przygotowaÄ&#x2021; ktĂłrÄ&#x2026;Ĺ&#x203A; z naszych propozycji daĹ&#x201E; kuchni molekularnej. Chemia i fizyka juĹź nigdy nie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; kojarzyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; negatywnie.

Kawior w rĂłĹźnych kolorach SkĹ&#x201A;adniki: ; NFMPOB t NM TPLV [ NFMPOB t H BHBS BHBS ; XJĘŻOJ t NM TPLV XJĘŻOJPXFHP t H BHBS BHBS ; DZUSZOZ t NM TPLV [ DZUSZOZ t H BHBS BHBS t QJQFUZ MVC TUS[ZLBXLJ t NBÂ&#x2019;F TJULP EP PETĘ&#x2021;D[BOJB t TDIÂ&#x2019;PE[POZ PMFK SPĘŻMJOOZ MVC [ pestek winogron t SĘ&#x2019;D[OJLJ QBQJFSPXF t QPKFNOJL [ [JNOĘ&#x2021; XPEĘ&#x2021;

1S[ZHPUPXBOJF Molekularny kawior owocowy moĹźemy otrzymaÄ&#x2021; o rĂłĹźnych smakach. My wybraliĹ&#x203A;my melon, wiĹ&#x203A;nie i cytrynÄ&#x2122;. Po wybraniu sokĂłw, z ktĂłrych przygotujemy kuleczki kawioru, wlewamy kaĹźdy roztwĂłr osobno do naczynia i podgrzewamy z agarem. Doprowadzamy do wrzenia, a nastÄ&#x2122;pnie trzymamy jeszcze 60 sekund. Zdejmujemy je z ognia i studzimy. NastÄ&#x2122;pnym krokiem jest wyciÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cie schĹ&#x201A;odzonego, wczeĹ&#x203A;niej wybranego rodzaju oleju z lodĂłwki i rozlanie z niego do kaĹźdej szklanki po 150 ml. StrzykawkÄ&#x2026; nabieramy pierwszy sok i wpuszczamy kropelkami do oleju, tak by tworzyĹ&#x201A;y maĹ&#x201A;e kulki. Z kolejnymi roztworami postÄ&#x2122;pujemy analogicznie. Kawior wyciÄ&#x2026;gamy sitkiem z oleju i przenosimy do pojemnika z zimnÄ&#x2026; wodÄ&#x2026;. Na rÄ&#x2122;czniku papierowym odsÄ&#x2026;czamy go dopiero przed samym podaniem. 17 kwietnia 2015

Babka z galaretki

| kuchnia molekularna 35

o smaku dyni z imbirem SkĹ&#x201A;adniki: t NM TPLV [ EZOJ t H BHBS BHBS

t JNCJS t NBÂ&#x2019;B GPSNB X LT[UBÂ&#x2019;cie tradycyjnej babki

1S[ZHPUPXBOJF Do naczynia wlewamy sok z dyni i podgrzewamy z dodatkiem agaru. Doprowadzamy do wrzenia roztworu i czekamy minutÄ&#x2122;. Zdejmujemy z ognia i odstawiamy do lekkiego ostygniÄ&#x2122;cia (ok. 60 st. C). SubstancjÄ&#x2122; przekĹ&#x201A;adamy do formy, a nastÄ&#x2122;pnie do lodĂłwki, by nasza galaretkowa, molekularna babka bardziej siÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026;gnÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a. Po jakimĹ&#x203A; czasie wyciÄ&#x2026;gamy jÄ&#x2026; z formy na talerz, na ktĂłrym zamierzamy podaÄ&#x2021; deser i Ĺ&#x203A;cieramy imbir. PotrawÄ&#x2122; moĹźemy dodatkowo przyozdobiÄ&#x2021; owocowym kawiorem â&#x20AC;&#x201C; przepis umieĹ&#x203A;ciliĹ&#x203A;my na str. 34.

Bubble Lody waniliowe Tea SkĹ&#x201A;adniki: t NM NMFLB t QS[FDJĘ&#x2019;UF X[EÂ&#x2019;VË&#x192; MBTLJ XBOJMJJ t Ë&#x192;Ă&#x2DC;Â&#x2019;UFL KBKFL t NM LXBĘŻOFK ĘŻNJFUBOZ t H OJFSBÄ&#x2022;OPXBOFHP DVLSV QVESV t TVDIZ MĂ&#x2DC;E t QPNBSBĘ¤D[B

1S[ZHPUPXBOJF Mleko z dodatkiem wanilii zagotowaÄ&#x2021; na maĹ&#x201A;ym ogniu, a nastÄ&#x2122;pnie schĹ&#x201A;odziÄ&#x2021;. W osobnym naczyniu wymieszaÄ&#x2021; Ĺ&#x203A;mietanÄ&#x2122; z cukrem. MieszajÄ&#x2026;c ĹźĂłĹ&#x201A;tka stopniowo dodawaÄ&#x2021; mleko z waniliÄ&#x2026;, a nastÄ&#x2122;pnie Ĺ&#x203A;mietanÄ&#x2122;. PowstaĹ&#x201A;Ä&#x2026; masÄ&#x2122; przeĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; do misy miksera i odstawiÄ&#x2021; na bok. Suchy lud pokruszyÄ&#x2021; do konsystencji proszku. NastÄ&#x2122;pnym krokiem jest rozpoczÄ&#x2122;cie miksowania, dodajÄ&#x2026;c stopniowo suchy lĂłd. Deser naleĹźy podawaÄ&#x2021; dopiero po wyparowaniu caĹ&#x201A;ego suchego lodu. Opcjonalnie naszÄ&#x2026; potrawÄ&#x2122; moĹźna ozdobiÄ&#x2021; skĂłrkÄ&#x2026; pomaraĹ&#x201E;czy. MoĹźna podawaÄ&#x2021; rĂłwnieĹź z molekularnÄ&#x2026; galaretkÄ&#x2026;.

SkĹ&#x201A;adniki: t NM NMFLB t Â&#x2019;ZË&#x192;FL LVMFL UBQJPLJ MVC molekularnego kawioru

t IFSCBUB [JFMPOB MVC D[BSOB t H DVLSV t TPL PXPDPXZ t MĂ&#x2DC;E

1S[ZHPUPXBOJF Aby przygotowaÄ&#x2021; tÄ&#x2122; bÄ&#x2026;belkowÄ&#x2026;, orzeĹşwiajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; herbatÄ&#x2122; naleĹźy zaparzyÄ&#x2021; wybranÄ&#x2026; przez nas herbatÄ&#x2122;, dodaÄ&#x2021; cukru, a nastÄ&#x2122;pnie mleko i sok. W blenderze skruszyÄ&#x2021; lĂłd. Poprzednio uzyskanÄ&#x2026; masÄ&#x2122; przeĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; do shakera lub blendera i wymieszaÄ&#x2021; z lodem. Na dnie szklanki, w ktĂłrej serwowaÄ&#x2021; bÄ&#x2122;dziemy naszÄ&#x2026; bubble tea umieĹ&#x203A;ciÄ&#x2021; tapiokÄ&#x2122; lub kuleczki molekularnego kawioru i zalaÄ&#x2021; wczeĹ&#x203A;niej przygotowanym koktajlem. MoĹźna podawaÄ&#x2021; ze sĹ&#x201A;omkÄ&#x2026;.

36 goniec kulturalny

Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

joanna.szmatula@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na adres: joanna.szmatula@mail.goniec. com.

The DUFF

reżyseria: Ari Sandel gatunek: komedia

Bianka jest pewną siebie licealną dziewczyną, dopóki nie dowiaduje się, że jest też… the DUFF – Designated Ugly Fat Friend, czyli brzydką i grubą przyjaciółką. Jej znajome potrzebują takiej osoby jak ona, żeby na jej tle wypadać znacznie lepiej. Dziewczyna nie ma jednak zamiaru być tą gorszą. Brutalnie uświadomiona przez kolegę postanawia zmienić świat wokół siebie. Zanim jednak uda jej się przekonać świat, że jest bardzo atrakcyjna i inteligentna, będzie musiała najeść się sporo wstydu.

Goniec kulturalny Mee and The Band Już w sobotę 25 kwietnia w Polskim Ośrodku Społeczno-Kulturalnym zagra grupa „Mee and The Band”. Alexandram, pełna pozytywnej energii wokalistka jest córką Basi Klimas, dyrektor artystycznej popularnego zespołu pieśni i tańca „Orlęta”. Piosenkarka już we wczesnym dzieciństwie uczęszczała na zajęcia z polskiego tańca folklorystycznego, była też

członkiem Związku Harcerstwa Polskiego. Choć od urodzenia mieszka w Anglii, tworzy i śpiewa po angielsku, to została wychowana w tradycyjnej polskiej kulturze. Wokalistka ma przy swoim boku wspaniałych muzyków. Wpływ rytmów Johna Jorgenssona i Django Reinharta można zauważyć słuchając choćby wspaniałego gitarzysty, Ry-

25 kwietnia POSK, Lodnyn,

cena: £7

szarda Kolendo. Na skrzypcach gra z kolei Dan Camalich – w jego muzyce można zauważyć chorwackie oraz włoskie akcenty, a Tamas Teszary, pochodzący z Węgier, dodaje wyjątkowo unikalny dźwięk na wibrafonie. Na kontrabasie zagra natomiast Peter Bakaja, który regularnie występuje w Ronnie Scotts Upstairs Jazz Jam.

Pawlikowski Gotuj z Merseyside Polonia i dokument 30 Sedgemoor Road, Liverpool L11 3BR, Norris Green, cena: free

Furious 7

reżyseria: James Wan gatunek: akcja

Dominic Toretto, Brian O’Conner, Letty Ortiz i inni szybcy i wściekli wracają na ekrany kin. W tym odcinku Deckard Shaw planuje pomścić śmierć brata – Owena. W trakcie kręcenia scen do filmu produkcja stanęła pod ogromnym znakiem zapytania – w tragicznym wypadku samochodowym zmarł odtwórca jednej z głównych ról – Paul Walker. Okazało się jednak, że dzięki zastosowaniu najnowszych zdobyczy technologii film będzie można dokończyć. W rolach głównych: Vin Diesel, Paul Walker, Jason Statham. 17 kwietnia 2015

13. KINOTEKA zaprasza na weekend poświęcony wczesnym dokumentom Pawła Pawlikowskiego, znanego głównie z filmów fabularnych, a także reżysera „Idy” (nagrodzonej BAFTĄ oraz Oscarem w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny). W sobotę wyświetlone będą „From Moscow to Pietushki” oraz „Dostoyevsky’s Travels”. Natomiast w niedzielę (19 kwietnia) Pawlikowski odpowie na pytania widzów podczas panelu dyskusyjnego zaraz po seansie „Tripping with Zhirinovsky i Serbian Epics”. 18-19 kwietnia, ICA, Londyn

Merseyside Polonia ma przepis na kulinarny sukces – dziewięć lekcji gotowania z najlepszym szefem kuchni w Liverpoolu. Organizacja startuje bowiem ze swoim pierwszym projektem kulinarnym – „Gotuj z Nami”. Kurs stworzony jest z myślą o tych, którzy chcą odżywiać się zdrowo, smacznie i tanio. Spotkania będą odbywać się w każdy drugi poniedziałkowy wieczór miesiąca, a poprowadzi je Darek, który przez wiele lat pracował jako szef kuchni. Pracując w różnych krajach i restauracjach, szukał nowych wyzwań, uczył się i zdobywał doświadczenie. – Mam nadzieję, że wśród uczestników kursu uda mi się odnaleźć ukryty talent i rozpalić pasję do gotowania – mówi.

| goniec kulturalny 37 wystawy Werner Büttner: The Marking of the Abyss Marlborough Contemporary London, W1S 4BY cena: free kiedy: do 18 kwietnia History is Now Hayward Gallery Southbank Centre London, SE1 8XX cena: £11 kiedy: do 26 kwietnia

festiwale Sony World Photography Awards Somerset House Strand London, WC2R 1LA cena: £8.50 kiedy: od 24 kwietnia do 10 maja Sir Jacob Epstein 40 Brunswick Square London, WC1N 1AZ cena: £7.50 kiedy: do 10 maja

Thea Porter – 70s Bohemian Chic Fashion & Textile Museum 83 Bermondsey Street London, SE1 3XF cena: £8.80 kiedy: do 3 maja

Leon Golub Serpentine Gallery Kensington Gardens London W2 3XA cena: free kiedy: do 17 maja

Anish Kapoor Lisson Gallery 27 and 52 Bell St London, NW1 5BY cena: free kiedy: do 9 maja

Salt and Silver: Early Photography 1840-1860 Tate Britain Millbank London, SW1P 4RG cena: £12

kiedy: do 25 maja Sargent: Portraits of Artists and Friends National Portrait Gallery St Martin’s Place London WC2H 0HE cena: £14.50 kiedy: do 25 maja Goya: The Witches and Old Women Album Courtauld Gallery Somerset House The Strand London WC2R 0RN cena: £8.50 kiedy: do 25 maja Richard Diebenkorn Royal Academy of Arts Burlington House Piccadilly London W1J 0BD cena: £10 kiedy: do 7 czerwca

Hidden Identities V&A Museum of Childhood London, E2 9PA cena: free kiedy: do 28 czerwca

London Original Print Fair Royal Academy of Arts London, W1J 0BD cena: £12 kiedy: 23-26 kwietnia

Ravilious Dulwich Picture Gallery Gallery Rd London, SE21 7AD cena: £12.50 kiedy: do 30 sierpnia

Pick Me Up Somerset House Strand London, WC2R 1LA cena: £10 kiedy: 23 kwietnia – 4 maja

Institute of Sexology Wellcome Collection 183 Euston Road, London, NW1 2BE cena: free kiedy: do 20 września Painting Paradise: The Art of the Garden Buckingham Gate Buckingham Palace Rd London SW1A 1AA cena: £8.5 kiedy: do 11 października

Canalway Cavalcade Little Venice pomiędzy Blomfield Rd Warwick Avenuei Warwick Crescent London, W9 2PB cena: free kiedy: 2-4 maja The Masked Ball Beacon Crag Porthleven Conrwall, TR13 9LA cena: £40 kiedy: 2-4 maja reklama

38 goniec kulturalny

Take That & Ella Henderson 26 kwietnia Greenwich Park, SE10 8XJ Więcej na:

Londyński maraton

virginlondonmarathon. com.

Już wkrótce startuje londyński maraton, jeden z największych tego typu biegów na świecie – bierze w nim udział około 35 tysięcy biegaczy. Nawet jeśli nie zamierzasz brać w nim udziału, warto pojawić się na trasie biegu i kibicować zawodnikom.

Choć brytyjski zespół święcił największe triumfy w latach 90., a wkrótce po tym muzycy postanowili zacząć karierę solową, ich drogi ponownie się zeszły. Od 2014 w skład grupy wchodzi Gary Barlow, Howard Donald i Mark Owen. Podczas koncertu w Birmingham muzykom będzie towarzyszyć Ella Henderson. cena:

od £96

11 maja, LG Arena, Birmingham

spektakle Shakespeare in Love Noël Coward Theatre St Martin’s Lane London, WC2N 4AU cena: £15-57.50 kiedy: do 18 kwietnia

Wicked Apollo Victoria Wilton Rd London, SW1V 1LG cena: £15-90 kiedy: do 30 kwietnia

Dead Sheep Park Theatre Clifton Terrace London, N4 3JP cena: £10-13.50 kiedy: do 9 maja

Charlie and the Chocolate Factory Theatre Royal Drury Lane London, WC2B 5JF cena: £25-90 kiedy: do 4 czerwca

Game Theory Tristan Bates Theatre London, WC2H 9NP cena: £12 kiedy: do 18 kwietnia

The Three Lions St James Theatre, Victoria 12 Palace St, SW1E 5JA cena: £16 kiedy: do 2 maja

Oppenheimer Vaudeville Theatre London, WC2R 0NH cena: £12-52 kiedy: do 23 maja

King John Shakespeare’s Globe London, SE1 9DT cena: £13.50 kiedy: do 27 czerwca

dla dzieci The Velveteen Rabbit Unicorn Theatre 147 Tooley St SE1 2HZ cena: £16 kiedy: do 26 kwietnia Operation Magic Carpet Polka Theatre 240 The Broadway London, SW19 1SB cena: £10-13.50 kiedy: do 24 maja Adventures in Wonderland The Vaults Southbank 10 Leake St London, SE1 7NN cena: £12.50-18.50

W BIBLIOTECE 17 kwietnia 2015

The Book of Mormon Prince of Wales Theatre Coventry St, W1D 6AS cena: £37.50-95 kiedy: do 25 lipca Women on the Verge of a Nervous Breakdown Playhouse Theatre London, WC2N 5DE cena: £24.50-59.50. kiedy: do 22 sierpnia

koncerty kiedy: do 31 maja Henry the Fifth Unicorn Theatre 147 Tooley St London, SE1 2HZ cena: £10-16 kiedy: do 31 maja Against Captain’s Orders: A Journey into the Uncharted National Maritime Museum Romney Rd Greenwich London, SE10 9NF cena: £19.75 kiedy: do 1 sierpnia Ben and Holly’s Little Kingdom

Churchill Theatre High Street Bromley BR1 1HA cena: £13.50-15.50 kiedy: do 12 sierpnia The Wonderful World of Oliver Jeffers Discover Children’s Story Centre 383-387 High Street London E15 4QZ cena: £5 kiedy: do 30 sierpnia The Railway Children King’s Cross Theatre Cornder of King’s Boulevard and Goods Way

King’s Cross London, N1C cena: £25-49.50 kiedy: do 6 września

The Vamps & Union J The O2 Arena, London cena: od £24 kiedy: 2 maja

Small Stories: At Home in a Dolls’ House V&A Museum of Childhood Cambridge Heath Road London E2 9PA cena: free kiedy: do 6 września

Rodriguez Royal Albert Hall, London cena: od £76 kiedy: 7 maja

The Lion King Lyceum Theatre 21 Wellington Stree London WC2E 7RQ cena: £25-72.50 kiedy: do 4 października

Biblioteka Polska POSK w Londynie zaprasza na spotkanie z prof. Anthonym Polonskym z Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie. Temat prelekcji: „Nowe podejście do historii Żydów na ziemiach polskich”.

J Cole Phones 4u Arena Manchester cena: od £36 kiedy: 14 maja Olly Murs National Indoor Arena Birmingham cena: od £58 kiedy: 27 kwietnia

23 kwietnia, Sala Malinowa, POSK, Londyn

| goniec kulturalny 39

Uniwersalny język Cesarii Evory „The Essential” to album, na którym znalazły się największe przeboje Cesárii Évory. Nie może on nie spodobać się fanom jej niepowtarzalnego głosu.

Billy. Kot, który ocalił moje dziecko

Fraser od urodzenia miał skłonność do nagłych wybuchów złości, często wywołanych pozornie błahymi przyczynami. Wtedy właśnie chłopiec poznał Billy’ego: wyjątkowego kota, który sam wiele wycierpiał. ebook, cena: £5

Nazywana „bosonogą diwą” Evora nigdy nie mówiła zbyt wiele. Nie lubiła też udzielać wywiadów – powtarzała, że najlepiej mówią o niej jej piosenki. Jej muzyka nie potrzebowała zresztą żadnej otoczki, bo w momencie gdy pochodząca z Republiki Zielonego Przylądka Evora wchodziła na scenę nikt nie był w stanie jej dorównać. Z (zazwyczaj) nieodłącznym papierosem w rękach potrafiła zahipnotyzować każdego, kto przyszedł na jej koncert. Dwupłytowa składanka najpiękniejszych przebojów artystki z pewnością spodoba się tym, którzy potrafią godzinami słu-

chać je niepowtarzalnego głosu. To właśnie Evora rozpropagowała na cały świat gatunek zwany morną, pochodzący właśnie z Wysp Zielonego Przylądka. Morna grana jest w tempie wolnym, zazwyczaj towarzyszy jej gitara, a kojarzy się z nostalgią i melancholią – czyli tym z czym wiążemy także Evorę. Jej początki nie były jednak łatwe – córka kucharki wychowana w wielodzietnej rodzinie długo czekała na swoją szansę. Przełom nastąpił dopiero pod koniec lat 80., gdy przyjechała do Paryża. Jednak dopiero trzeci album, z 1992 r., zdobył tytuł złotej płyty.

Jak dogonić szczęście

film DVD

płyta

To chyba najchętniej kupowana i najczęściej nagradzana taneczna kompilacja na świecie. Na odsłonie z numerem 2015 usłyszymy aż pięć nowych utworów Armina Van Buurena. cena: £9

Jeziorak Policjanci likwidują leśną bimbrownię. Oddział zostaje ostrzelany i jeden z funkcjonariuszy zostaje ranny. Bimbrownikowi udaje się uciec. W tym samym czasie zostaje znalezione ciało młodej dziewczyny. Obie sprawy trafiają do podkomisarz Izy Dereń (Jowita Budnik).

cena: £10 FILM DVD, CENA: £6

WAR FOR THE OVERWORLD Gracz wciela się tu w żądnego krwi, złowrogiego władcę podziemi. Jego zadaniem jest wykopanie nowych lochów, zaludnienie ich mrocznymi sługami, a także zbudowanie nowych komnat, które przyciągną różne mroczne stwory.

gra cena: £7

TORNADO

Hector jest psychiatrą. Praca nie przynosi mu już satysfakcji, bo nie potrafi sprawić, by pacjenci czuli się szczęśliwi. Pewnego dnia porzuca wygodne życie i wyrusza w podróż.

A State Of Trance 2015 płyta

Wkrótce przyszły kolejne krążki, Evora została uznana za odkrycie muzyczne lat 90., a każdy kolejny album pokrywał się złotem lub platyną. – Muzyka może przynieść do serc spokój, a więc sprawić, że świat stanie się odrobinę spokojniejszy. To piękny, uniwersalny język, któremu niestraszne są żadne granice – mówiła w jednym z ostatnich wywiadów.

Lyston miała zaledwie dwanaście lat, kiedy jej starsza siostra, Susan, została zamordowana podczas burzy w Dniu Pamięci. Osiemnaście lat później Bellamy wydaje bestselerową powieść sensacyjną, w której powraca do śmierci Susan.

cena: £26 książka, cena: £7

40 goniec kulturalny kryminał Właściwie bez winy

płyta

Mortal Kombat X

Pewnego jesiennego wieczoru na Sandhamn znika młoda dziewczyna. Inspektor policji Thomas Andreasson uczestniczy w poszukiwaniach, które utrudnia sztorm. Akcja kończy się fiaskiem. Wkrótce w lesie dzieci dokonują makabrycznego odkrycia. cena: £7

Mary Komasa

Wokalistka, kompozytorka i autorka tekstów, która właśnie wydała swój debiutancki album. Promuje go singiel „City of My Dreams”, który jeszcze przed premierą został użyty w ścieżce dźwiękowej serialu „Rosemary’s Baby”.

gra

cena: £25

cena: £8

DZIENNIK CWANIACZKA. DROGA PRZEZ MĘKĘ

Gra łączy kinowy rozmach z nowym typem rozgrywki podnoszącym poziom brutalności do maksimum, oferuje nowe doświadczenia oraz wprowadza graczy w świat ciągłej sieciowej rywalizacji. Tu każdy pojedynek jest ważny w walce o dominację.

Wyprawa samochodowa z najbliższą rodziną może być świetną zabawą – chyba że chodzi o Heffleyów. Lepiej już teraz przygotujcie się na mrożącą krew w żyłach toaletę na stacji benzynowej, zwariowane mewy, ryzykowne manewry drogowe i niesforną świnię.

dla dzieci, cena: £5

Jak Bridget Jones Joséphine ma 29 lat, nie ma chłopaka, ma grube uda, ma nudną pracę i całkowicie przewidywalnego szefa. Wydaje jej się, że gorzej być nie może. Ale przecież los nic sobie z tego nie robi i – jak na złość – stawia przed nią kolejne przeszkody. Otóż okazuje się, że jej piękna, zgrabna (i młodsza) siostra, w dodatku ulubienica rodziców, wychodzi za mąż. Josephine nie ma zamiaru być gorsza i ogłasza wszem i

wobec, że też wkrótce stanie na ślubnym kobiercu. Problem jednak polega na tym, że takiego kandydata nie ma. Francuzka nic sobie jednak z tego nie robi. Poznała przecież przystojnego chirurga z Brazylii. Co stoi na przeszkodzie, by powiedzieć rodzicom, że to właśnie on jest wybrankiem jej serca? To prowadzi jednak do dalszych kłamstw, w efekcie których Josephine otrzymuje bilet lotniczy do Brazylii, a przyjaciele odprowadzają ją na lotnisko. Perypetii z pewnością mogłaby jej pozazdrościć Bridget Jones.

Konkurs! WYGRAJ BILET! Do wygrania bilety na spektakl Private Lives w Ognisku Polskim w Londynie. Daty spektakli do wyboru. Aby wziąć udział w konkursie wystarczy wysłać zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail.goniec.com, z dopiskiem „Private Lives” (proszę zasugerować datę spektaklu). Aby wziąć udział w losowaniu nagród wystarczy wysłać email na adres konkurs@mail.goniec.com, w tytule umieścić dopisek „nagrody” (np. Koncert Coventry), a w treści podać swoje imię, nazwisko, numer telefonu oraz adres zamieszkania. Polub nas na Facebooku, a zwiększysz swoją szansę na wygraną! Zwycięzcy zostaną poinformowani drogą mailową.

Więcej nagród do zgarnięcia na Facebooku! 17 kwietnia 2015

http://www.facebook.com/Goniec.com.Polski

FILM DVD, CENA: £9

| w sieci 41

TO WAS PORUSZYŁO marta.laczkowska@mail.goniec.com KOLUMNĘ REDAGUJE:

Marta Łaczkowska

DOBA Z MARTWĄ MATKĄ

TRAGEDIA

W SAMOCHODZIE

KOMENTUJĄ

Dwuletni Benjamin spędził prawie dobę w samochodzie wtulony w ciało swojej martwej, ciężarnej matki, która najprawdopodobniej poczuła się gorzej, w rezultacie czego zmarła.

Policja jest w trakcie ustalania przyczyn śmierci będącej w 22. tygodniu ciąży kobiety. Śledczy wykluczają już samobójstwo, a także podejrzane okoliczności.

~ Franka

~ Marek

„Okropna sprawa. Na szczęście dziecko jest na tyle małe, że nie zdawało sobie sprawy z tragedii jaka go spotkała.”

„Podejrzana sprawa, że tak nagle ta kobieta zmarła. Współczuję mężowi, który został teraz samotnym ojcem.”

NIEPOROZUMIENIE

NA KONTO WPŁYNĘŁO MU MILION FUNTÓW

KOMENTUJĄ

Niejednokrotnie wyobrażaliśmy sobie co by było gdybyśmy zostali milionerami. Niewielu ma jednak to szczęście, aby rzeczywiście tego doświadczyć. Jednym z nielicznych był 21-letni mieszkaniec Barnsley, który pewnego dnia zobaczył, że z nieznanych

~ Patryk

~ Łukasz

„Zażądałbym znaleźnego! No przecież nagroda za uczciwość zawsze się przyda. Ktoś inny mógł tego nie oddać.”

„Powinien dostać 10 procent! Co jak co, ale przy takiej kwocie mały procencik to nic takiego.”

OGRANICZENIA

Kierownictwo jednej z restauracji McDonald’s w hrabstwie South Yorkshire zdecydowało się na wprowadzenie zakazu spożywania posiłków osobom poniżej 16. roku życia na terenie obiektu. Spowodował to incydent z

udziałem kilku nastolatków, którzy obrażali klientów oraz obsługę, używając przy tym bardzo wulgarnych słów. Kierownicy postanowili położyć kres takim zachowaniom poprzez wprowadzenie zakazu.

KOMENTUJĄ

POSIŁEK W MCDONALD’S OD LAT 16

mu przyczyn na jego koncie pojawiło się ponad milion funtów. Mężczyzna, długo się nie zastanawiając, zgłosił sprawę bankowi i w ten sposób stracił pieniądze. Oburzenie wśród naszych Czytelników wywołał fakt, że Brytyjczyk nie otrzymał znaleźnego.

~ Mirek

~ Krzysztof

„Co za banda dzieciaków. Bardzo dobrze, że się na to zdecydowali. Teraz zrobi się tam kulturalniej.”

„To niech od razu wycofają Happy Meal, bo jak będę chciał kupić dziecku taki zestaw to gdzie on ma go zjeść na przystanku?”

Nie jestem gejem! Tomasz Kammel opublikował list otwarty do redakcji portalu Pudelek. pl. Ma to związek z tym, że niedawno można na nim było przeczytać, iż nazywanie prezentera gejem „nikogo nie dziwi”. Kammel, który regularnie gości na jego łamach, postanowił tym razem zareagować. W liście nie szczędził krytycznych słów pod adresem redakcji. Podkreślił, że nie jest gejem i od lat jest w szczęśliwym związku, ale napisał też: – Gdybym był gejem, byłbym z tego dumny. Nie kryłbym się z tym – podkreślił.

Fot. Agencja BE&W

42 z życia gwiazd

Zostali rodzicami

„People”, mama i chłopiec czują się dobrze. Syn jednej z najprzystojniejszych par w show-biznesie otrzymał imiona Silas Randal.

Bieber w nowym związku? Media co rusz spekulują, z kim umawiają się najmłodsze z córek Kardashian – Kylie i Kendall. Ta pierwsza od kilku miesięcy jest w związku z raperem Tygą. Z kolei Kendall łączy się z nazwiskiem Justina Biebera. Ostatnio na jego Instagramie pojawiły się ich wspólne zdjęcia. Czyżby łączyło ich coś więcej?

Fot. Shutterstock

W ubiegłym tygodniu wokalista Justin Timberlake i aktorka Jessica Biel przywitali na świecie swoje pierwsze dziecko. Jak poinformował magazyn

Zbyt zaborcza? Media donoszą, że niemalże trzymiesięczny związek piosenkarki Seleny i DJ-a Zedda dobiegł końca. Związek rozpadł się podobno z winy Gomez – 25-latek

miał już dość huśtawek nastroju u Seleny i jej zaborczości. Czyżby po nagraniu wspólnego kawałka tych dwoje przestało już cokolwiek łączyć?

17 kwietnia 2015

Fot. Shutterstock

Do fanów serialu „Pamiętniki Wampirów” dotarła szokująca wiadomość – Nina Dobrev, odtwórczyni roli Eleny, odchodzi z planu. Nie wszystkich jednak smuci ta wiadomość. Powód do radości ma obecna dziewczyna Iana Somerhaldera, Nikki Reed. Aktorka była zaniepokojona, że jej partner sporo czasu na planie spędza ze swoją eks.

Fot. Shutterstock

Wciąż zazdrosna

| z życia gwiazd 43

Fot. Shutterstock

Cher jest śmiertelnie chora?

Magazyn „National Enquirer” dotarł do informacji, z których wynika, że słynna Cher ma bardzo poważne problemy ze zdrowiem. Gwiazda ma rzekomo zmagać się z wirusem Epsteina-Barr (EBV) wywołującym mononukleozę. Choroba ta sprawia, że człowiek ma poważne problemy z oddychaniem, powiększają się węzły chłonne, a uszkodzeniu ulega śledziona. Powikłania mogą przyczyniać się do zapalenia wątroby, trzustki lub mięśnia sercowego. – Jest w świetnym nastroju i dobrym zdrowiu – dementuje agent artystki. (za: pomponik.pl)

Dowiedział się o własnej śmierci Artur Barciś, znany aktor filmowy, teatralny i serialowy, przeżył chwile grozy, gdy z Internetu dowiedział się o... własnej śmierci. Informację ilustrowało zdjęcie Tadeusza Norka, bohatera „Miodowych lat”, z podpisem „Nie żyje Tadeusz Norek, zmarł podczas kręcenia filmu na atak serca”. Aktor jest tym oburzony. – To jest niepoważne. Osoby, które zamieszczają takie informacje w Internecie, wiedzą, że ja mam rodzinę, ale mają to w nosie. To jest dla nich interes, bo więcej osób kliknie w ten materiał, a oni mają z tego pieniądze. To jest czysty biznes – wyjaśnia w Super Expressie. (za: pudelek.pl)

Tomasz Lis w szpitalu? Dziennikarz i zapalony biegacz Tomasz Lis uczestniczył w maratonie w Holandii. Gazeta.pl dowiedziała się nieoficjalnie w TVP, że miał problemy zdrowotne i trafił do szpitala. – Programu nie będzie, bo lekarze nie pozwalają mi jeszcze wsiąść do samolotu. Wczoraj po południu rzeczywiście poczułem się nie najlepiej, ale błyskawicznie dochodzę do siebie – napisał Lis w oświadczeniu. (za: plotek.pl)

Fot. Agencja BE&W

Szyc schudł 12 kilogramów! Borys Szyc przygotowuje się do roli w filmie „Zły” w reżyserii Xawerego Żuławskiego. Dzięki intensywnym treningom i specjalnej diecie aktor schudł już 12 kilogramów. Szyc trenuje pod okiem Dariusza Brzezińskiego, który zajmował się także przygotowaniem Dawida Ogrodnika do roli w filmie „Chce się żyć” oraz Justyny Suwały, która w filmie „Ciało/Body” gra postać anorektyczki. Fot. Agencja BE&W

(za: plejada.onet.pl)

Wnuczka boi się Grabowskiego

Aktor budzi prawdziwy strach. Boją się go dziennikarze i małe dzieci. Nawet moja 1,5-roczna wnuczka się mnie boi. Teraz odwiedzam ją częściej. Już nie płacze jak mnie widzi, ale na ręce nie chce przyjść. Przekupuje ją zabawkami i książkami. Normalne przekupstwo! – wyznaje Grabowski w „Party”. (za: fakt.pl)

Fot. Agencja BE&W

44 tele goniec

Hit weekendu

Dziennik zakrapiany rumem Przełom lat 50. i 60. XX w. Pisarz cierpiący na wieczny brak weny Paul Kemp porzuca Nowy Jork i wyjeżdża do Portoryko. W San Juan podejmuje pracę w podupadającej gazecie, a wolny czas poświęca na „poszerzanie horyzontów” – pomaga mu w tym głównie

alkohol i narkotyki. Towarzyszy mu w tym fotograf Bob Sala i dziennikarz Moberg. Wkrótce Kemp poznaje przedsiębiorcę Sandersona, który chce przejąć wyspę – ma zamiar zbudować tam kompleks hotelowy. Paul staje przed trudnym wyborem i zastanawia

MUZYKA, SOBOTA, GODZ. 12:00

seriaLove

Rodzinka.pl

Ostatniego dnia ćwierćfinałowych zmagań w Lidze Mistrzów odbędą się mecze: Real Madryt – Atlético Madryt i AS Monaco – Juventus FC. W poprzednim finale doszło do derbów stolicy Hiszpanii. Wtedy lepsza okazała się drużyna z Christiano Ronaldo. Emocji nie zabraknie także w starciu wicemistrza Francji z mistrzem Włoch.

SPORT, ŚRODA, GODZ. 19:40

Dinozaur

Opowieść rozgrywa się 65 milionów lat temu, gdy na planecie królowały dinozaury. Poznajemy tu losy młodego dinozaura Aladara, który został oddzielony od rodziców, a którego wychowały lemury. Spokojne życie Aladara i jego towarzyszy zostaje zakłócone, gdy na Ziemię zaczynają spadać potężne meteoryty.

ANIMOWANY, NIEDZIELA, GODZ. 08:40

Nie rób scen

Pojawia się pomysł wspólnego wyjścia do kina. Każdy chce jednak obejrzeć inny ﬁlm i nie ma zamiaru iść na kompromis. Ostatecznie młodzież idzie do kina ze znajomymi, a Ludwik i Natalia zostają sami w domu. Tomek dostaje propozycję od księgowej Ludwika – ma wejść do piramidy ﬁnansowej.

PIĄTEK, GODZ. 20:05

17 kwietnia 2015

OBYCZAJOWY, SOBOTA, GODZ. 20:15

Liga Mistrzów

Bryan Adams. In Concert Adams wydał pierwszy album w 1980 r., ale światową sławę przyniósł mu wydany w 1984 r. krążek „Reckless”. Koncert, który będziemy mogli obejrzeć odbył się latem 2014 r. Artysta wystąpił wtedy w ojczyźnie – Elgin and Winter Garden Theatre Centre w Toronto.

się czy ratować gazetę czy pozostać wiernym swoim przekonaniom. W rolach głównych: Johnny Depp, Aaron Eckhart.

Monika i Anka zwracają uwagę Ewy na biust Karoliny, podejrzewając nastolatkę o wypychanie stanika. Anka i Rafał nie dogadują się w sprawie opieki nad chorą Lilką, więc kobieta zawozi dziewczynkę do przedszkola. Tam wybucha jednak epidemia zapalenia oczu.

NIEDZIELA, GODZ. 20:20

Odlotowy ogród W tym programie Dominik Strzelec, architekt i pasjonat ogrodów, przeprowadza ich metamorfozy. Na zmiany w każdym z nich ma trzy dni oraz kwotę 5 tys. zł. W tym odcinku Dominik i jego ekipa pomagają małżeństwu z Piły. Zaniedbany ogród ma zostać przekształcony w miejsce bezpieczne do zabawy dla dwójki ich dzieci.

MAGAZYN, SOBOTA, GODZ. 16:25

Jak się leczy na świecie

Randka z Maślakiem

| tele goniec 45

W programie Rafał spełni zachcianki swoich fanek. Wspólna kolacja? Przejście po czerwonym dywanie? Dla niego nie ma rzeczy niemożliwych. – Tworzę ten format od początku do końca. Osobiście wybieram bohaterki i pokazuję, że sami jesteśmy kowalami swojego losu – mówi o programie Rafał Maślak.

Bernard Fontanille jest lekarzem doświadczonym w wykonywaniu operacji i zabiegów w trudnych sytuacjach. Podczas różnych misji jeździł po świecie, aby leczyć i uśmierzać ból. W programie pokazuje różne formy tradycyjnych praktyk medycznych, spotyka się z lekarzami, szamanami i znachorami.

DOKUMENT, PIĄTEK, 14:00

MAGAZYN, SOBOTA, GODZ. 14.30

Hell’s Kitchen – piekielna kuchnia

W trzeciej odsłonie „Hell’s Kitchen – Piekielna Kuchnia” czternastu kucharzy stoczy najgorętszą walkę wiosennego sezonu. Przed nimi praca w najbardziej piekielnej kuchni w Polsce. W ostrej rywalizacji za-

seriaLove

Wybrani Multimilioner Harold Finch stworzył program komputerowy identyﬁkujący osoby, które w przyszłości popełnią przestępstwo. We współpracy z byłym agentem CIA, próbuje zapobiec łamaniu prawa. Żeby to zrobić, trzeba poznać okoliczności przestępstwa, zanim zostanie ono popełnione.

PON., GODZ. 20:55

wodników wesprą gwiazdy telewizji. W restauracji pojawi się także nowe, gwiazdorskie menu sygnowane nazwiskiem szefa kuchni Atelier Amaro – jedynej w Polsce restauracji wyróżnionej prestiżową

gwiazdką Michelin oraz czterema czapkami i tytułem Szefa Roku, przyznawanymi przez informator „Gault&Millau”.

Zakazane imperium USA, 1931 r., lata wielkiego kryzysu. Biznesmen Enoch Nucky Thompson wciąż trzyma w garści polityków i sprawuje kontrolę nad nielegalnymi interesami. Chce nawiązać współpracę z producentami alkoholu na Kubie.

PONIEDZIAŁEK, GODZ. 20:05

KULINARNY, WTOREK, GODZ. 19:05

stylowy goniec |

reklama

Pokój nr

Tajemniczy pokój nr 40. Jedno z najsłynniejszych pomieszczeń ogromnego budynku, w którym mieści się muzeum V&A. Co kryje się wewnątrz?

o właśnie tu znajdują się jedne z pierwszych zachowanych sukienek na świecie i unikatowe zbiory ubranek dla dzieci z XVI wieku z okresu świetności Imperium Osmańskiego. Niepozorne pomieszczenie skrywa jedną z największych i najbardziej różnorodnych kolekcji mody na świecie, zawierającą ponad 75 tysięcy obiektów. Muzeum V&A odtworzyło styl epok począwszy od XVII wieku z naciskiem na trendy z głównych centrów mody w Europie. Pokój nr 40 to podróż przez 2000 lat mody i tkanin, skupiając się głównie na europejskich materiałach, reprezentując każdą z technik produkcji ubrań – haft, tkactwo, koronki, nadruki. W jaki sposób zostały zaklasyfikowane? Muzeum V&A ma na to swój sposób – po-

17 kwietnia 2015

działy według techniki, kraju pochodzenia i daty produkcji. Wyjątkowe są zbiory jedwabiu z Bliskiego Wschodu, koronek, europejskich tkanin dekoracyjnych i zdobień na strojach mszalnych z wczesnego okresu angielskiego średniowiecza. V&A przeprowadziło niedawno (w 2012 roku) generalny remont pokoju nr 40. Otwarta w 1909 roku galeria została zaprojektowana jako przestronne pomieszczenie z kopułą i dużymi wnękami, kolumnami i mozaiką na podłodze oraz suficie, która dostarcza naturalnego światła do wnętrza. Dodatkowe piętro zostało dodane w 1962 roku i od tego czasu tą część muzeum przeznaczono na zbiory mody, zarówno stałych kolekcji, jak i tymczasowych wielkich wystaw mody, które wabią największe rzesze odwiedzających. (Natalia Ros)

| stylowy goniec 47

Projekty 2015 r.

Moda

Już ósmy rok z rzędu, Design Museum pokazuje innowacyjne projekty, które promują zmiany i oddają ducha danego roku. Muzeum prezentuje pomysły w 6 kategoriach: architektura, cyfryzacja, moda, graﬁka, produkt i transport. Warto przyjrzeć się obiecującym projektom z dziedziny mody, bo któregoś dnia i inne muzea będą pokazywać te dzieła na indywidualnych wystawach. Nad czym więc przez ostatnie 12 miesięcy pracowali projektanci?

Archivist

Nominacja dla magazynu, który publikuje archiwalne kolekcje. Magazyn został wyróżniony za wyjątkowe i niepowtarzalne spojrzenie na branżę mody. Nie ma podziału na sezony wiosna-lato i jesień-zima. Magazyn zamiast śledzić najnowsze trendy, publikuje stare kolekcje.

jeden z najjaśniejszych talentów branży mody.

J.W. Anderson

Nominacja dla eleganckiej kolekcji z kapeluszami. Projektant z Irlandii Północnej założył markę w 2008 roku. Jego estetyka to nowa interpretacja kobiecości i męskości.

Ann-Sofie Back Raf Simons Nominacja dla kolekcji z frędzlami, która redefiniuje kobiecość. W ciągu ostatnich kilku lat marka Back stała się jedną z najbardziej znanych szwedzkich marek. Jej ambicje repre zen tuje rewolucyjne myślenie w modzie, podążanie za duchem czasu i ubrania skrojone dla inteligentnych i świadomych kobiet.

Satu Maaranen

Nominacja za wyjątkowe połączenie ery podboju kosmosu z tradycjami folklorystycznymi. Projektantka z Helsinek. Jej dyplomowa kolekcja dostała I miejsce na prestiżowym Festiwalu Mody w Hyeres we Francji w 2013 roku.

Fausto Puglisi

Nominacja za zaangażowanie wzorów graficznych i zdominowanie nimi kolekcji. Pewny siebie i energetyczny styl. Odwołania kulturowe i zdobienia. Z nowoczesną sylwetką i zastrzykiem seksapilu. Oryginalne kolekcje szybko przyciągnęły uwagę międzynarodowych odbiorców. Fausto Puglisi to

Nominacja dla innowacyjnej fuzji sztuki i mody. Urodzony w 1968 roku Belg w swoich pracach przekazuje najważniejszą w ia d o mość: dumę w in-

dywidualności. Podąża za ukochaną kulturą młodzieżową i tradycyjnym kunsztem rzemiosła mody męskiej.

Rodarte

Nominacja za ukłon w stronę Star Wars. Marka luksusowa Rodarte jest znana z artystycznego miksu wysokiego krawiectwa i nowoczesnej kobiecości z wpływami prosto ze słonecznej Kalifornii.

Thomas Tait

Nominacja za mistrzostwo w ukazaniu kolorów, cięcia i techniki. Najmłodszy student, któremu kiedykolwiek udało się ukończyć wydział mody damskiej (dyplom uzyskał w wieku 22 lat) na prestiżowej London College of Fashion w Londynie. Zaskakuje kombinacją struktur i bardzo czystą estetyką. (Natalia Ros)

stylowy goniec |

Gra w kółko

i krzyżyk

Przygodę z modą zaczęła bardzo ambitnie, bo od stażu w jednym z najsłynniejszych domów projektowych: Alexander McQueen w Londynie. Biżuterię pokazywała na międzynarodowej wystawie Encounters 2 w Budapeszcie, jej prace reprezentowały polską modę podczas ostatniego Fashion Weeku w Londynie. Joanna Wawrzyńczak wie co to znaczy ciężka praca w branży mody. Rozmawia: Natalia Ros. Jak myślisz, co zadecydowało o tym, że dostałaś się na staż do słynnej pracowni Alexandra McQueena? – Dobrze przygotowane portfolio, w którym miałam prace z Katedry Mody ASP w Warszawie oraz to, że pomyślnie przeszłam rozmowę i miałam wolne 7 miesięcy na odbycie stażu. Czego się nauczyłaś? – Odbywałam staż w dziale PRINT/TEXTILES więc cały czas zajmowałam się projektowaniem tkanin, nadruków oraz akcesoriów. Przede wszystkim to, czego się nauczyłam, to jak wygląda proces produkcyjny jednego wzoru: od inspiracji, stworzenia szkicu aż po wysłanie go do fabryki. Krążą plotki, że dostać się na staż do Alexandra McQueena to nie lada wyczyń. Ale ukończyć go i przetrwać (sprostać wymaganiom bardziej niż doskonałych projektów) graniczy z cudem. Też miałaś takie doświadczenia? Czy taki staż wygląda trochę jak praca w świecie mody opisywanym w książce „Diabeł ubiera się u Prady”? – Faktycznie, krążą takie plotki, ale ja miałam zupełnie odmienne wrażenia. Praca w takim studio uczy każdego stażystę bardzo dużo. Dostając się na staż wszyscy wiedzą jakie są realia (długie godziny, bardzo dużo pracy, mało odpoczynku) i godzą się na to, w związku z czym osoby, które mówią, że staż można ukończyć tylko cudem, to osoby, które nie do końca wiedziały na co się piszą albo nie lubią dużo pracować. Ja miałam bardzo pozytywne wspomnienia, poznałam wspaniałych ludzi, pracowałam nad wymagającymi projektami, które dużo mnie nauczyły. W zamian za ciężką pracę dostałam wiedzę i umiejętności, które pozwoliły mi zacząć pracować jako niezależny projektant. Przetrwałam i zdecydowanie był to mój najciekawszy staż. W ostatniej kolekcji grasz w „kółko i krzyżyk”. Moda to zabawa? 17 kwietnia 2015

– W tej kolekcji moda była zabawą, bo wszystkie tkaniny i wzory powstały przez eksperyment z 4 kształtami i rożnymi materiałami. Chciałam zobaczyć co się stanie, kiedy te kształty zaczną pracować razem. Jak to się stało, że zostałaś projektantką? Dlaczego właśnie moda? – Zawsze lubiłam rzeczy związane ze sztukami pięknymi i w liceum poczułam, że chciałabym studiować na ASP, bo nie widzę się w żadnym „normalnym” zawodzie, wszystko co nie wiązało się z tworzeniem wydawało mi się strasznie nudne. Moda przyszła przypadkiem, po prostu pomyślałam: „czemu nie moda?” Chociaż sama nie jestem i nigdy nie byłam osobą, która interesowała się modą w jakimkolwiek sensie, to dużą radość sprawiało mi szycie różnych rzeczy i postanowiłam, że ciekawie byłoby nauczyć się robić coś plastycznego z ubrań. Teraz mogę zobaczyć jak ktoś zakłada to, co zrobiłam i jaka jest reakcja na tą rzecz. Dla kogo jest dedykowana twoja kolekcja? Jakie są jej mocne strony? – Każdy odbiorca powinien sam wyrobić sobie zdanie na jej temat. Moja kolekcja to eksperyment artystyczny i nie była dedykowana konkretnemu odbiorcy. Mocne strony to na pewno tkaniny, które zostały stworzone drogą eksperymentu z różnych materiałów, m.in z plexi. Projektujesz przede wszystkim tkaniny. Co cię ostatnio zafascynowało? Jakie tkaniny są modne w sezonie wiosna/lato 2015? – Tkaniny to w tym momencie potęga w modzie i największe pole do wyrażenia swojej estetyki. Nie podążam za modą na tyle, żeby analizować trendy na nadchodzący sezon, ale bardzo spodobała mi się ostatnia kolekcja Dior Couture, która łączy prostotę techniki wykonania tkaniny z bardzo graficznym wzorem. Wydaje mi się, że taki minimalistyczny maksymalizm przejmie niedługo władze nad zdobionymi tkaninami.

Studiowałaś na obu, ale porównując London College of Fashion w Londynie i Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie – jakie plusy i minusy byś wypunktowała? – LCF był przed Katedrą, w 2009 roku. Wtedy podobało mi się wszystko w tej szkole, to, że to Londyn, to, że uczyłam się wszystkiego od zera, z kompletnie nowego punktu widzenia. Z czasem zobaczyłam jednak, że to nie mój klimat. LCF wydawał się bardzo skupiony na technice wykonania, na szyciu i konstruowaniu (z czasem dla mnie również stało się to najważniejsze), a ja wtedy chciałam robić kompletnie szalone projekty, dlatego po roku pojawiła się Katedra. 4 Lata w Katedrze Mody, to najlepszy czas dla każdego studenta. Wszyscy narzekają, że jest gorzej niż tragicznie, bo nie śpisz tygodniami, masz więcej projektów niż możesz wykonać. Jednak Katedra to taki artystyczny inkubator, w którym powoli dojrzewasz do tego, żeby wyjść na zewnątrz i zacząć swoją pracę. Masz czas na wszystkie eksperymenty, które chcesz przeprowadzić, i wykładowcy zachęcają cię do szukania swojej estetyki, odkrywania nowych rzeczy. Atmosfera jest bardzo kameralna i studenci bardzo szybko się zaprzyjaźniają ze sobą.

50 motoryzacja

| Porsche 919

Hybrid po delikatnych zmianach

Dwójka głównych pretendentów do zwycięstwa w tegorocznym, 24-godzinnym wyścigu Le Mans, ujrzała już światło dzienne. Na pierwszy rzut oka zmiany 919 Hybrid nie są jakieś znaczące, na drugi zresztą także – niemieccy inżynierowie postanowili usprawnić aerodynamikę tytułowego pojazdu, popracować nieco nad zawieszeniem i obniżyć masę swojego bolidu, co ma oczywiście pozytywnie odbić się na osiąganych czasach. 2-litrowa, czterocylindrowa jednostka V4 o mocy 500 KM przekazuje całą „parę” na tylne koła, podczas gdy elektryczny odpowiednik – zasilany litowo-jonowym akumulatorem i dwoma systemami odzyskującymi energię – generuje 400 KM i napędza koła przedniej osi. (za: autogaleria.pl)

RAV4 w wersji hybrydowej Podczas salonu samochodowego w Nowym Jorku Toyota zaprezentowała model RAV4 Hybrid AWD. Nowa odmiana była też okazją do wprowadzenia kilku zmian w stylistyce. Pojazd będzie wykorzystywał 2,5-litrowy silnik benzynowy oraz napędzającą tylne koła jednostkę elektryczną. Konstruktorzy wyposażyli RAV4 Hybrid w pakiet Toyota Safety Sense, na który składają się system ochrony przedzderzeniowej, funkcja ostrzegania o niezamierzonej zmianie pasa ruchu, automatyczne światła drogowe, układ odczytywania znaków drogowych oraz aktywny tempomat. (za: moto.wp.pl)

Mean Metal M-Zero – supersamochód z Indii

Kolejna nieznana firma chce zaistnieć na rynku ekstremalnie szybkich samochodów. M-Zero, bo tak ma nazywać się pierwszy model Mean Metal, posiada samonośne nadwozie typu monokok, wykonane z włókna węglowego, a także wielowahaczowe zawieszenie z elementami hydropneumatycznymi. Za napęd podpowiada układ hybrydowy, na który składa się 4-litrowe V8 z dwoma turbosprężarkami, generujące 500 KM oraz 700 Nm maksymalnego momentu obrotowego. Wspomaga je elektryczny motor o niesprecyzowanej jeszcze mocy. Energia potrzebna do jego zasilania magazynowana jest w chłodzonych cieczą akumulatorach o pojemności 4 kWh. (za: magazynauto.interia.pl)

17 kwietnia 2015

| motoryzacja 51

Red Dot Design dla Volvo XC90

Mitsubishi Outlander 2016

Międzynarodowe jury konkursu Red Dot Design Award wyróżniło Volvo XC90 najwyższą nagrodą Best of the Best w kategorii wzornictwa. 38. jurorów konkursu Red Dot Design Award w niemieckim Essen zdecydowało, które z najnowszych produktów zaprojektowano w najbardziej stylowy sposób. Nagroda za najlepsze wzornictwo – Best of the Best – przyznano nowemu Volvo XC90. Przypomnijmy, że Red Dot Design Award to największy i najbardziej prestiżowy światowy konkurs wzornictwa przemysłowego firmowany przez niemiecki Design Centre of North Rhine-Westphalia. Konkurs organizowany jest od 1955 r. (za: auto-news.pl)

Podczas salonu samochodowego w Nowym Jorku zaprezentowany został 7-osobowy Mitsubishi Outlander 2016, który charakteryzuje odważny, nowy wygląd zewnętrzny, stylowe i funkcjonalne wnętrze oraz ponad 100 technicznych i technologicznych modyfikacji podwozia, które wprowadzono celem podwyższenia sztywności struktury nadwozia, poprawy jakość jazdy oraz obniżenia poziomu hałasu i drgań (NVH). Zmiany wprowadzone w Outlanderze zdecydowanie przekraczają ramy tradycyjnego „odświeżenia” samochodu w połowie jego życia na taśmie produkcyjnej, na co składają się zwykle drobne poprawki i zmiany stylistyczne. (za: auto-swiat.pl)

52 sport

Mistrz zagra z outsiderem Górnik Łęczna gościć będzie aspirującego do mistrzowskiego tytułu Lecha i nie jest wcale powiedziane, że jest w tym pojedynku bez szans. Lech Poznań gra bowiem w ostatnim czasie dużo poniżej oczekiwań, a zwycięstwa z dużo niżej notowanymi rywalami przychodzą okupione ciężką walką. Do dziś pamiętamy pucharową batalię z drugoligowcem, kiedy to „Kolejorz” zwycięstwo przypieczętował dopiero w dogrywce.

reklama

17 kwietnia 2015

aradoksalnie najciekawiej zapowiada się w najbliższy weekend pojedynek lidera z outsiderem. Legia Warszawa podejmować będzie będącego na fali Zawiszę, który w tym roku nie przegrał jeszcze ani jednego meczu. Choć trudno uwierzyć, by obrońca mistrzowskiej korony ten mecz przegrał, to jednak wynik remisowy wcale nie musi być niespodzianką. Sporo emocji czeka nas w pojedynku Śląska Wrocław z Lechią Gdańsk. Znamy aspiracje obu klubów oraz ich aktualną sytuację, więc nie powinniśmy spodziewać się kalkulacji. Remis odpada. Podbeskidzie Bielsko-Biała zmierzy się z krakowską Wisłą, której marzą się europejskie puchary. Gospodarze też mają swoje ambicje, ale w tym meczu stawiamy na krakowian, którzy przy odrobinie szczęścia mogą po tym meczu wspiąć się na podium ligowej tabeli. W meczach Cracovii z Pogonią Szczecin oraz Górnika Zabrze z GKSem Bełchatów stawiamy na gospodarzy.

Krakowianie bronią się przed spadkiem i są chyba bardziej zdeterminowani niż szczecińska Pogoń, Górnik z kolei marzy o spokojnej końcówce sezonu, a tak się stanie jeśli czternastokrotny mistrz Polski, po rundzie zasadniczej, znajdzie się w grupie mistrzowskiej.

Zestaw par 27. kolejki

Korona Kielce powinna wygrać z Ruchem Chorzów, który na ten moment chyba bardziej niż inne kluby zasługuje na degradację do drugiej ligi. Remis to w tym meczu maksimum, na co stać „Niebieskich”. (Daniel Kowalski)

Nasz typ:

Cracovia – Pogoń Szczecin

Górnik Łęczna – Lech Poznań

Górnik Zabrze – GKS Bełchatów

Jagiellonia Białystok – Piast Gliwice

Korona Kielce – Ruch Chorzów

Legia Warszawa – Zawisza Bydgoszcz

Podbeskidzie Bielsko-Biała – Wisła Kraków

Śląsk Wrocław – Lechia Gdańsk

| sport 53

Cobalt z przewagą

reklama

W meczu na szczycie londyńskiej ligi piątek piłkarskich FC Cobalt pokonał Inter Team 2-1.

ył taki okres w obecnym sezonie, kiedy część obserwatorów obwieszczała rychły koniec supremacji aktualnego mistrza, podobnie zresztą jak przed rokiem. Jak się jednak okazuje, FC Cobalt w każdej edycji rozgrywek ma najzwyczajniej okresy z obniżką formy, ale w przekroju całego sezonu jest drużyną zdecydowanie najlepszą. O tym, że nie jest to dzieło przypadku dowodzi fakt, że po tytuł sięga już na kilka tygodni przed zakończeniem rozgrywek. Wszystko wskazuje na to, że podobnie będzie w tym roku, bo po ostatnim zwycięskim meczu z Interem ma już nad nim aż osiem punktów przewagi i wydaje się bardzo mało prawdopodobne, aby taką zaliczkę roztrwonił. W grupie spadkowej pierwszej ligi nastąpiła zmiana lidera. Joga Bonito

ograła KS04 Ark 2-0 i dzięki pauzie Scyzoryków znalazła się na czele stawki. W drugim meczu PCW Olimpia wygrała z Warriors of God 3-2, co oznacza, iż los tych drugich jest już raczej przesądzony. Sporo dzieje się na drugim froncie, gdzie trwa zacięta batalia o awans do ekstraklasy. Lider, Wima Team, traci punkty w pojedynku z Biancą. Trzy pozostałe drużyny czołówki (RSVM, Power Rangers, FC Cosmos) zgodnie wygrały swoje mecze, co oznacza, iż końcówka rozgrywek przyniesie nam jeszcze wiele emocji. Na uwagę zasługuje również pierwsze zwycięstwo beniaminka ligi – Mazury Team, który wygrał minimalnie z JJ Construction 4-5.

I LIGA – GR. MISTRZOWSKA DRUŻYNA

MECZE BRAMKI PUNKTY

1. FC Cobalt (m)

60-26

2. Inter Team

50-28

3. The 12 Team (p)

45-36

4. White Wings Senior

35-33

5. Piątka Bronka

35-40

Wyniki ostatniej kolejki Inter Team – FC Cobalt (m)

1:2

Zestaw par w następnej kolejce 10:00

The 12 Team – Piątka Bronka

11:40

Inter Team – White Wings Seniors

10:50

The 12 Team – White Wings Seniors

I LIGA – GR. SPADKOWA DRUŻYNA

II LIGA DRUŻYNA

65-24

2. RSVM (b)

77-28

3. FC Cosmos

58-40

4. Power Rangers

54-36

5. FC Piona

39-37

6. Bianca FC

49-41

7. FC Polska (s)

31-53

8. IFX FC

28-62

9. JJ Construction

34-79

10. Maja Team

17-38

11. Mazury Team

5-19

Wyniki 19. kolejki

MECZE BRAMKI PUNKTY

1. Joga Bonito (b)

36-41

2. Scyzoryki

47-34

3. KS04 Ark

29-42

4. PCW Olimpia

31-41

5. Warriors of God (b)

17-64

MECZE BRAMKI PUNKTY

1. Wima Team

IFX FC – RSVM (b)

1:5

FC Polska (s) – Power Rangers

2:4

Bianca FC – Wima Team

3:3

FC Cosmos – FC Piona

3:0

JJ Construction – Mazury Team

4:5

Wyniki ostatniej kolejki Joga Bonito (b) – KS04 Ark

2:0

PCW Olimpia – Warriors of God (b

3:2

Zestaw par w następnej kolejce

Zestaw par w następnej kolejce 10:00

FC Polska – FC Cosmos