Goniec Polski wyd. 586

Page 1

nr 28 (586) 24 lipca 2015 / ISSN 2044-5202

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

Jedni wyjechali, drudzy się pakują Olga Bończyk mogłaby odcinać kupony od popularności, ale woli poświęcać się piosence aktorskiej i szlifować talent na deskach teatrów. I wciąż marzy o występie dla Polonii na Wyspach.

str. 20




4 w numerze STR.

| >> NIE PRZEGAP!

33

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek specjalny, a w nim „Południowi sąsiedzi Polski”: >> w zabytkowej stolicy Czech >> co warto zwiedzić w Bratysławie >> regionalne dania

Kraje nadbałtyckie Choć może nam się wydawać, że Litwa, Łotwa i Estonia to państwa, które niewiele się od siebie różnią, to wystarczy spędzić tu kilka dni, żeby zauważyć, że jest zupełnie inaczej. Zwiedzanie zaczynamy od nadbałtyckich stolic– Wilna, Tallinna i Rygi, a następnie ruszamy w dalszą podróż.

Temat tygodnia

STR.

6

STR.

16

Nasze sprawy

STR.

18

Na sygnale

STR.

22

Fotoreportaż

FOLKLOR TO ZWYKŁY OBCIACH CZY WIELKA PRZYGODA?

NA TERENIE YARDLEY CHASE POJAWIĄ SIĘ TŁUMY HARCERZY.

POPEŁNIŁA SAMOBÓJSTWO. NASTĘPNEGO DNIA DANIEL SKOŃCZYŁBY 8 LAT.

JUBILEUSZOWY WIECZÓR 75-LECIA OGNISKA POLSKIEGO W LONDYNIE. STR.

24

Panel eksperta

STR.

32

W sieci

STR.

52

Sport

STR.

54

STR.

57

STR.

66

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

LECZENIE DEPRESJI. CZY POTRZEBNA JEST PSYCHOTERAPIA?

>> OLGA BOŃCZYK DLA GOŃCA: „Boję się, że ci młodzi, ambitni, już wyjechali STR. bądź właśnie pakują walizki”

STR.

14

Danie za funta W samym centrum stolicy w coffee shopie „Caffix” wszystkie produkty kupimy za jednego funta.

STR.

20

43

Pieśń przyszłości Rozmawiamy z twórcami marki NENUKKO, którzy eksperymentują i przełamują schematy.

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM. ROZMOWA Z GRZEGORZEM NISKIM, TRENEREM W CBL POLONII LONDYN.

>> W numerze: Nad Wisłą znów głośno o dopalaczach, po tym jak do szpitali trafiło niedawno kilkaset zatrutych osób.

Czy państwo polskie wygra wojnę z dopalaczami? – Dlaczego młodzi ludzie zażywają trucizny, których skutki dla ich zdrowia mogą i często okazują się fatalne? W przypadku tradycyjnych narkotyków skutki ich działania są przynajmniej znane, podczas gdy zażywanie dopalaczy przypomina raczej grę w rosyjską ruletkę. Jak bardzo trzeba nie cenić życia, żeby decydować się na „odlot” bez gwarancji lądowania – pyta Piotr Ikonowicz. Według Stanisława Michalkiewicza, rozpętana w Polsce ni z tego, ni z owego straszliwa wojna policji z dopalaczami pokazuje, że – zgodnie z przenikliwym spostrzeżeniem Józefa Stalina, iż walka klasowa zaostrza się w miarę postępów socjalizmu – właśnie zaostrzyła się walka o żeroKarol Pomeranek redaktor naczelny wiska między okupującymi Polskę bezpieczniackimi watahami. Więcej na str. 10. 24 lipca 2015

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Paweł Chojnowski, Marta Olejnik, Sergiusz Pinkwart, Anna Paprzycka, Natalia Ros (styl), Daniel Kowalski (sport). Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.



Folklor. Obciach czy przygoda?

Jako Polacy w przedszkolu tańczyliśmy krakowiaka, a studniówki nie wyobrażamy sobie bez poloneza. I na tym zwykle nasza miłość do folkloru się kończy. A jednak dla niektórych stała się ona sposobem na życie.

24 lipca 2015

>> Anna Dobiecka ie wiem, jak wyglądałoby moje życie, gdyby nie zespół ludowy, do którego należałam przez kilkanaście lat – zastanawia się 39-letnia Karolina pochodząca z Lipiec Reymontowskich, która dzięki tańcom ludowym zwiedziła Polskę, pół Europy, poznała przyszłego męża i przyjaciół, z którymi więzi pielęgnuje do tej pory. 26-letnia Sabina Kujawa z Londynu, członkini zespołu Karolinka, chciałaby, by w przyszłości, jeśli będzie miała dzieci, one też tańczyły w zespole. – Nie tylko dla samego tańca czy poznania polskiej kultury, ale przede wszystkim dla tej atmosfery. Tego nigdy nie zaznają w brytyjskich szkołach – podkreśla urodzona w Anglii Polka, w której akcencie prawie nie słychać angielskich nut. Jola Kutereba urodziła się w rodzinie, w której rodzice ukochali taniec ludowy. – Tańczyłam od 4. roku życia, a gdy podrosłam, zostałam instruktorką tańca, aż w końcu po mamie przejęłam zespół Karolinka – wspomina. Dziś Polka zaraża miłością do muzyki i tańca polskie dzieci, prowadząc pokazy w polskich szkołach i zachęcając maluchy do zasilania szeregów Karolinki.

N

sięgają XVII w., sporadycznie pojawiało się już u schyłku wieku XVI. Znalazło to wyraz głównie w tzw. liryce mieszczańskiej. Pieśń ludowa zaczęła być modna w drugiej połowie XVII w. Wspomnieć tu można, że na dworze królewskim Jana Sobieskiego znajdowała się śpiewaczka Kaczorowska, specjalizująca się w wykonywaniu tekstów ludowych. Zainteresowanie pieśnią ludową było w dużej mierze wynikiem ówczesnej mody na wiejskość i rodzimość. Dopiero prace zbierackie nasilone w okresie romantyzmu, zrodziły potrzebę refleksji teoretycznej. W Polsce za jednego z najważniejszych folklorystów uważa się Oskara Kolberga.

Zespół zespołowi nierówny

Wielu z nas zapytanych o zespoły ludowe wymieni nazwę Zespołu Pieśni i Tańca Mazowsze czy Śląsk. A jednak nie są one zespołami typowo folklorystycznymi, tylko raczej przejawem folkloryzmu. Czym jest folkloryzm? To wybieranie elementów pochodzących z folkloru ludowego i cytowanie ich w oderwanym od pierwotnych znaczeń kontekście. Inaczej, folkloryzm to styl kultury opierający się na twórczej adaptacji i naśladowaniu elementów folkloru przez osoby niezwiązane z daną tradycją kulturową. Obecność folkloryzmu wiąże się głównie z modą „na ludowość” w kulturze popularnej, m.in. Czym jest folklor? Z ang. folk-lore to „wiedza ludu”, w muzyce (np. komercyjne sukcesy Gosymboliczno-artystyczna dziedzina rana Bregovicia, Kayah, zespołów De kultury ludowej, mająca niejednolity i Press i Brathanki, Donatana). Folkloryzm przybiera także oficjalne, zinstytucjowieloskładnikowy charakter. Pojęcie to zawdzięczamy Brytyjczy- nalizowane formy np. w Polsce CPLiA, kowi, Williamowi Thomsowi, który w Stowarzyszenie Twórców Ludowych, 1846 r., określił nim najstarsze składniki festiwale kultury ludowej, uroczystości kultury takie jak „pradawne zwyczaje, dożynkowe, zespoły Mazowsze i Śląsk. – obyczaje, obrzędy, zabobony, balla- Jednak zespoły stylizowane równie dody, przysłowia, etc.”. Z biegiem czasu brze mogłyby tańczyć salsę, choć protermin ten upowszechnił się na całym gramowo dobierają utwory związane z świecie, a zwłaszcza w Europie, gdzie polskim folklorem. Ale to duża różnica: my dobieramy elementy, sprzyjały mu panujące wówktóre nam pasują, czas prądy umysłowe, autentyczne zea w szczególności społy ludowe gloryfikujący Niechęć młodzieży wiernie odkulturę ludową twarzają romantyzm. w Polsce do folklolokalną War to zaru bierze się stąd, tradycję znaczyć, że że obserwuje ona – tłui u Polaków autentyczne zemaczy słowo to paspoły ludowe, które Jola Kudło na pouważa za nieatraktereba. – datny grunt, Myślę też, bo już od pocyjne. że niechęć nad 20 lat momłodzieży w gli zachwycać się Polsce do folklo„Balladami i romanru bierze się stąd, że sami” oraz „Grażyną” obserwuje ona autentyczMickiewicza. Ale to nie znaczy, że badanie kultury ludowej zaczął nasz ne zespoły ludowe, które uważa za niewieszcz. Początki zainteresowania folk- atrakcyjne, bo nie rozumie ich funkcji lorem (pieśni ludowe polskie i ruskie) – dodaje.


| temat tygodnia Więc jak to jest z tymi zespołami ludowymi? Można je podzielić na trzy podstawowe kategorie: autentyzowane – których członkowie to ludzie wychowani od dziecka w swoim rodzimym, prawdziwym, surowym folklorze, przekazują oni swoje umiejętności dzieciom i wnukom, tworząc w ten sposób zespół złożony z dwóch lub trzech pokoleń; regionalne – nazywane inaczej zespołami z ,,opracowanym folklorem”, zwykle tworzone są zazwyczaj przy różnego rodzaju instytucjach, zakładach pracy, szkołach, domach kultury lub stowarzyszeniach, a ich repertuary są odpowiednio dobierane przez kierowników artystycznych, od których zależy, jak wielka odległość będzie dzielić dany program od surowego autentyku; stylizowane – najbardziej odległe od autentyku, elementy folkloru stają się w ich programie materiałem do zupełnie innego, nowego utworu scenicznego, muzycznego czy pieśniowego przy udziale zawodowych kompozytorów.

Brytyjski folk

Wszyscy znamy szkockie kilty i irlandzkie tańce, o których krążą dowci-

urządzane są mistrzostwa drużyn tego tańca. Ale Wielka Brytania to również tzw. country dance. Można go obejrzeć w filmach z epoki „Rozważnej i romantycznej”. Jak podaje Wikipedia, country dance to popularny w XVII i XVIII w. taniec tańczony w grupach. Typowym country-dance jest Bloomsbury Market, skomponowany około 1703 r. – W życiu się tak nie ubawiłam, jak w restauracji, w której tancerze countrydance mieli próbę – wspomina Małgosia Świerczyńska z zachodniego Londynu. – Po treningu zaprosili do zabawy ludzi z całego lokalu, nauczyli podstawowych figur i szaleliśmy kolejne dwie godziny. To było niesamowite przeżycie – opowiada.

Zalety nie do przecenienia

– Chciałbym, aby moje dziecko poza grami na tablecie miało dodatkowe zainteresowania, przyjaciół, mówiło po polsku. A widzę, że im starsze, tym bardziej się oddala i od nas, rodziców, i od polskiej kultury – żali się Paweł Mrówczyński z Sheffield, tata 13-letniego Mikołaja.

Autentyczne zespoły ludowe wiernie odtwarzają lokalną tradycję.

JOLA KUTEREBA py, że podobno powstały w następujących okolicznościach: za dużo piwa a za mało toalet. Ale warto też pamiętać o popularnym morris dance. – Mój ojciec, zanim poszedł na wojnę, tańczył morris dance. Więc i ja się nauczyłem. Tańczyłem w różnych zespołach wiele lat. I do dziś zdarza mi się wystąpić np. na festiwalu w Rochester – opowiada 70-letni Tony z Gravesend. – Poza tym, czasem spotkamy się z dawnymi kolegami w pubie i po kilku pintach przypominamy sobie taneczne układy, np. na ulicy. Niby jest to popularne, ale wielu ludzi śmieszy widok kilku starych facetów powiewających chusteczkami – przyznaje z leciutkim zawstydzeniem. Wykonywanie morrisa zazwyczaj wiązało się ze świętem lub uroczystym dniem, np. dożynkami, krzykliwością strojów, liczbą tancerzy (zazwyczaj sześciu) oraz ustaloną choreografią dla każdego z tańców. Co imponujące, pierwsze wzmianki o tym rodzaju tańca pochodzą z XV w. Praktycznie zanikł on pod koniec XIX w. i został odtworzony przez etnomuzykologów i entuzjastów na początku XX. Obecnie istnieje wiele klubów zrzeszających tancerzy morrisa w kilku państwach Wspólnoty Narodów, zaś w Stanach Zjednoczonych

– Zespół ludowy zapewnia właściwie wszystko, czego dziecko czy nastolatek potrzebuje: ruch, zabawa, śpiew, podczas którego ćwiczymy język polski (czasem serdecznie się uśmiejemy próbując odśpiewać nowo poznaną ludową pieśń), a nade wszystko spotkania z grupą rówieśniczą – podkreśla Jola Kutereba, która prowadzi zespół Karolinka już ponad 20 lat. – Im młodsze dziecko, tym szybciej „wsiąka” w tę atmosferę i chętniej zostaje w grupie – dodaje. – Życie w zespole jest jak życie w dużej rodzinie. Bardzo fajnej rodzinie – zaznacza. Ania Krupska, założycielka zespołu Polesie z Leicester: – Dodatkowo dzieci bardzo lubią się przebierać i występować w ludowych strojach. W ten sposób uczą się polskości, a folklor polski jest jednym z najbogatszych na całym świecie – mówi. Jola Kutereba podkreśla, że jednak najsilniejszym spoiwem, które trzyma ludzi w zespole są przyjacielskie więzi. – Do tego stopnia, że ludzie po 35. roku życia czy nawet po 40. spotykają się na jubileuszowych zjazdach. Śmieją się, że tworzą wtedy „Starolinkę”. Przyjaźnie w grupie przetrwają wszystko – razem jeździ się na występy, chodzi na piwo lub

7

reklama


8 temat tygodnia organizuje wspólne wakacje. Często w Polsce. I często ucząc się nowych tańców czy pieśni ludowych – opowiada. Tak jak Sabina Kujawa, dla której taniec stał już się sposobem na życie, więc ukończyła szkolenia z tańca ludowego w Polsce. – Po wakacjach zapiszę swojego synka do zespołu – deklaruje Ewa, mama 9-latka uczęszczającego do polskiej szkoły w Gravesend. – Dwa lata temu widziałam na polskim festiwalu występ zespołu Żywiec i byłam zachwycona, teraz na zakończenie roku dyrekcja szkoły zaprosiła na występ Karolinkę i mój mały jest wprost oczarowany. Myślę, że to najlepszy pomysł, by połączyć wysiłek fizyczny, śpiew, zabawę, spotkanie z rówieśnikami, a dodatkowo jeszcze naukę języka i polskiej kultury – przyznaje. Kto już raz tańczył w zespole, będzie kontynuował takie hobby. Zwykle do czasu, aż założy rodzinę i pochłonie go praca. Ale nawet wtedy ludzie tęsknią do tych aktywności. Zabawnym przykładem jest 26-letnia Monika, absolwentka anglistyki, która w Łodzi tańczyła w zespole irlandzkim. – Odkąd przeprowadziłam się do Anglii, szukam grupy dla siebie. I prawdopodobnie wyląduję w polskim zespole folklorystycznym, bo już byłam na pierwszym spotkaniu i bardzo mi się podobało – śmieje się Polka.

24 lipca 2015

|

Nie tylko wieś

– Nie wiem, jak może kogoś kręcić taniec ludowy: te przyśpiewki, hołubce, obciachowe ciuchy. Brakuje tylko łowickich wycinanek i skubania pierza – krzywi się Marcin Sobota, 20-latek z Merseyside. – Co do folku, jestem na nie. Wolę hip-hop, hulaję i graffitti – mówi. Wydawać by się mogło, że folklorystyczne wycinanki to zupełne przeciwieństwo hiphopu czy miejskich murali. Bo przyjęło się, że określenie folklor automatycznie łączy się z kulturą wsi. Ale według etnolożki Violetty Krawczyk-Wasilewskiej wspomniany wyżej Thoms używając pojęcia „folk” („lud”) odnosił je nie do konkretnej warstwy społecznej, tylko do zwykłych ludzi („common people”). Dopiero następcy Thomsa zaczęli utożsamiać „folk” z warstwą chłopską. Według muzykologa Jana St ę s z e w s k i e g o folklor jest to zasób tradycyjnej kultury duchowej i artystycznej, należącej do określonej warstwy, który funkcjonuje w danej grupie lokalnej. „Określona warstwa” wskazuje, iż folklor dotyczy nie tylko środowiska wiejskiego, ale każdej innej grupy lokalnej, w której funkcjonuje, a zatem może dotyczyć mieszkań-

ców miasta, czy kultury właśnie hiphopowej. Amerykański folklorysta Alan Dundes pojęcie „folk” odniósł do „każdej grupy ludzkiej, którą łączy co najmniej jeden wspólny czynnik”. Czynnik ten może ograniczać lub izolować grupę, np. wspólne zajęcie, religia, język. Niezależnie od przyczyn powstania grupy, istotne jest, iż grupa ta posiada własną tradycję, która daje poczucie tożsamości. W ten sposób osobne grupy mogą tworzyć obywatele państwa (folklor narodowy), studenci (folklor studencki), mieszkańcy wsi (folklor wiejski) czy mieszkańcy miasta (folklor miejski). Tak jak na wsi możemy wyróżnić wiejskich muzykantów, opowiadane z pokolenia na pokolenie baśnie czy plastykę ludową, podobnie w mieście możemy wyróżnić kapele podwórkowe, legendy miejskie czy graffiti. Większość z nas przecież zna legendę o Kubie Rozpruwaczu, kurczaku bez głowy czy duchach zamieszkujących opuszczone stacje londyńskiego metra. We wszystkich tych opowieściach można dostrzec sposób pojmowania świata. I tak jak ludowa muzyka jest przekazywana z pokolenia na pokolenie bez zapisu nutowego, tak legendy miejskie krążą przekazywane z ust do ust. Być może zgodnie z tą klasyfikacją prawdopodobnie za jakiś czas badacze będą mówić o folklorze tworzonym przez polskich emigrantów w Wielkiej Brytanii i badać np. treść życzeń bożonarodzeniowych przesyłanych za pomocą sms-ów w języku „ponglish” lub analizować figury taneczne wykonywane w polonijnych klubach.

Nie tylko Londyn 

W stolicy Wielkiej Brytanii działa pięć polskich zespołów ludowych: Karolinka, Żywiec, Mazury, Orlęta oraz Tatry. Jednak prawie w każdym większym brytyjskim mieście przy polskiej parafii powstały zespoły folklorystyczne. Więcej informacji można znaleźć na: polishfolkloregroups. co.uk.

Brytyjskie hołubce 

Jeśli interesuje cię taniec z Wysp, warto poszukać więcej informacji na następujących stronach: witryna pod adresem www.dancenearyou. co.uk pomoże ci znaleźć dowolną grupę taneczną bądź instruktorów w twojej okolicy, www.efdss.org to strona English Folk Dance and Song Society – dla zainteresowanych angielskim folklorem, a www. rscdslondon.org.uk, strona Royal Scottish Country Dance Society – spodoba się miłośnikom folkloru szkockiego.

Czekamy na Twój komentarz



10 felietony

| m im z daniem Piotr Ikonowicz

Stanisław Michalkiewicz

Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

C

o to są dopalacze? To narkotyki (substancje psychoaktywne), których rząd nie zdążył jeszcze zdelegalizować. Dlaczego państwo jest bezradne wobec trucicieli? Bo przyjęło neoliberalną zasadę, że każdemu wolno się bogacić kosztem bliźniego swego. Zdrowy rozsądek i wymogi zdrowia publicznego przegrały z koncepcją wolnego handlu, która egoizm i chciwość wyniosła na ołtarze. Gdyby od początku było jasne, że sprzedawanie substancji, po których zażyciu ludzie chorują, a nawet umierają, jest przestępstwem, za które się idzie do paki, nikt by tego nie robił albo robiłby to jak dotychczas świat przestępczy. Tymczasem trucicieli handlujących dopalaczami traktuje się wciąż jak przedsiębiorców korzystających z zasady, co nie jest zabronione jest dozwolone, podczas gdy za kilka gramów marihuany ludzie siedzą w więzieniach. Podobnie jak za sprowadzanie jej w celach leczniczych. A jakoś się nie słyszy, w odróżnieniu od dopalaczy, że ktoś się ujarał marychą i walczy o życie w szpitalu. O właściwościach gandzi wiemy prawie wszystko. Wiemy, na co pomaga i jak szkodzi. Ktoś, kto po nią sięga nie ryzykuje życiem, a jednak państwo wydało trawce bezwzględną wojnę. W sprawie dopalaczy jakoś nie widać takiej skuteczności i konsekwencji. Dotychczasowa koncepcja delegalizowania kolejnych substancji bez delegalizacji handlu substancjami i niezbadanymi i niedopuszczonymi formalnie na rynek przez odpowiednie służby sanitarne, jest skazana na porażkę. Inwencja chemików z półświatka zawsze będzie o krok wyprzedzać ustawodawcę. W sprawie dopalaczy jest jednak i inny wątek. Chodzi o to, dlaczego młodzi ludzie zażywają trucizny,

których skutki dla ich zdrowia mogą i często okazują się fatalne? W przypadku tradycyjnych narkotyków skutki ich działania są przynajmniej znane, podczas gdy zażywanie dopalaczy przypomina raczej grę w rosyjską ruletkę. Jak bardzo trzeba nie cenić życia, żeby decydować się na „odlot” bez gwarancji lądowania? A może chętnych byłoby mniej gdyby nie praca na śmie-

Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

R

ozpętana ni z tego, ni z owego straszliwa wojna policji z dopalaczami pokazuje, że - zgodnie z przenikliwym spostrzeżeniem Józefa Stalina, iż walka klasowa zaostrza się w miarę postępów socjalizmu – właśnie zaostrzyła się walka o żerowiska między okupującymi Polskę bezpieczniackimi watahami. Wcześniej też tak bywało; któż nie pamięta spektakularnego aresztowania przez UOP przed kamerami

67 kilogramów dopalaczy przejęli policjanci w ramach niedawno przeprowadzonej akcji przeciw tym substancjom. Czy państwo polskie wygra wojnę z dopalaczami?

ciowych umowach za głodowe stawki, gdyby nie brak perspektyw wynajęcia mieszkania z pensji i założenia rodziny, gdyby nie fakt, że tu się nie da, więc kolejny ponad milion chce emigrować. Młodzi ludzie nie cenią swego życia, bo jest w nich zbyt mało nadziei na sukces. Na szczęście czy wreszcie małą stabilizację, która była udziałem pokolenia ich rodziców i dziadków. I wiele wyjaśnia taki oto napis na murze w Łodzi: „Życie to najgorsza impreza, na której byłam”. Chociaż w Przemyślu widziałem lepszy: „Żądamy czegokolwiek!” A więc może właśnie odlotu po dopalaczach. Ucieczki przed bezradnością rodziców, arogancją pracodawców. Jeżeli szczytem marzeń jest kasa i to marzenie jest nieosiągalne, pozostaje ucieczka. Więc kwestia staje się polityczna. Żeby młodzież się nie truła, trzeba jej zapewnić jakieś życiowe perspektywy.

telewizji prezesa Orlenu Andrzeja Modrzejewskiego, żeby odwołać go z funkcji prezesa i w ten sposób zablokować kontrakt na dostawę ropy, omijający ówczesnych faworytów UOP? W tamtym przypadku chodziło oczywiście o wielkie pieniądze, więc poruszone zostały potężne Moce. W przypadku dopalaczy też chodzi o pieniądze, ale znacznie mniejsze. Otóż w Polsce działa oficjalnie siedem tajnych służb (CBŚ, CBA, ABW, Agencja Wywiadu, Służba Wywiadu Wojskowego, Służba Kontrwywiadu Wojskowego oraz policja skarbowa), nie licząc tych, których „nie ma” jak np. WSI. Każda z tych watah ma prawo prowadzenia działalności operacyjnej, więc musi werbować agenturę, a zwerbowaną za jej usługi wynagradzać. Tymczasem bezpieczniacy nie po to zdobywają żerowiska, żeby dogodzić konfidentom, tylko żeby samemu umoczyć paszczę w melasie. Konfidentów jednak trzeba jakoś wynagradzać, toteż wynagradza się ich bezkar-

Czekamy na Twój komentarz 24 lipca 2015

nością. Mogą sobie kraść, mogą sobie rozbijać, mogą handlować narkotykami – a gdyby nawet tego czy owego aresztowano, to konfidenci w niezależnej prokuraturze lub niezawisłych sądach już zadbają, żeby nie spadł im włos z głowy. I tak właśnie jest również w przypadku dopalaczy, przy okazji których warto zwrócić uwagę na następujące sprawy. Po pierwsze – wojna z dopalaczami rozgorzała akurat w momencie, gdy się okazało iż pan Marek Falenta, główny podejrzany w aferze podsłuchowej, był konfidentem aż trzech bezpieczniackich watah: CBŚ, CBA i ABW, które w dodatku nie miały pojęcia, że jest on konfidentem potrójnym. Po drugie - „Gazeta Wyborcza” nie wykryła żadnych związków pana Falenty z bezpieką wojskową, co niekoniecznie musi być prawdą, a prawdopodobnie na pewno nie jest. Po trzecie – w ramach ekspiacji w następstwie afery hazardowej, której, nawiasem mówiąc, też „nie było”, premier Donald Tusk został zmuszony do przeforsowania w dwa tygodnie ustawy hazardowej, której przedtem dlaczegoś nie można było uchwalić przez dwa lata. Ta ustawa oddaje branżę hazardową w gestię tajnych służb. Pewnie dlatego – po czwarte – bardzo wiele, a może nawet większość sklepów z dopalaczami funkcjonuje pod szyldem salonów gier, w których niekiedy nie ma nawet żadnych automatów, co pokazuje, że właściciele nie fatygują się, by zachowywać jakieś pozory. Po piąte – wojnę z dopalaczami prowadził wcześniej premier Tusk, ale okazało się, że wszystko jest gitestenteges i poszkodowanym właścicielom nawet wynagrodzono szkody. Ponieważ – po szóste – prawo w tej dziedzinie się nie zmieniło, więc tylko patrzeć, jak i obecna wojna zakończy się wesołym oberkiem, bo bezpieka bez agentury, to jak Cygan bez drumli, a konfidentów trzeba przecież jakoś wynagradzać.


| z wielkiej brytanii Liczba nielegalnych imigrantów w Calais wzrosła do pięciu tysięcy. W Kent władze odnajdują 50-krotnie więcej ludzi w ciężarówkach niż na początku roku.

Nadciągają do Calais

Fot. Shutterstock

ładze Kent poinformowały, że w pierwszych miesiącach tego roku wykryto 26 prób przekroczenia granicy poprzez ukrycie się w pojazdach. Ta liczba lawinowo rośnie, bo w ciągu pięciu tygodni od 1 czerwca takich prób udaremniono już 405. Od stycznia znacznie rozrósł się także obóz Jungle II, w którym przebywają imigranci. Wtedy było tam około 600 osób, obecnie szacunki mówią o nawet 5 tysiącach. Media donoszą, że od stycznia do lipca tego roku zanotowano prawie 28 tys. naruszeń ogrodzenia wokół Eurotunelu. Wraz ze wzrostem liczby imigrantów rośnie też liczba gangów „pomagających”

W

w dostaniu się na ciężarówki – kierowcy mają być zastraszani nożami, a nawet bronią palną. Przy okazji przewozu imigrantów naruszane są normy transportu żywności, co skutkuje wyrzucaniem tych produktów. Szacuje się, że straty z tego tytułu mogą wynieść nawet miliard funtów rocznie. – Przez port w Calais przechodzi dziennie około 10 tysięcy kontenerów. Jeżeli skażonych lub naruszonych w inny sposób zostaje 1 proc., a każdy zawiera towar za średnio 30 tysięcy funtów, to mówimy o stratach rzędu miliarda funtów rocznie – wylicza Richard Burnett, przewodniczący Road Haulage Association. (anglia.today, sz)

26 lipca Jan Żyliński spotka się z rodakami w POSK-u w Londynie. Polski arystokrata od kilku tygodni jest oficjalnym kandydatem w wyborach na burmistrza Londynu.

Książę Jan burmistrzem? Jan Żyliński od kilku miesięcy podróżuje po całej Anglii, spotykając się z rodakami pod hasłem „Polaku poczuj swoją siłę”. – Widzę teraz, jak wielka jest potrzeba wśród Polaków na Wyspach, aby ktoś godnie ich reprezentował. Dlatego podjąłem decyzję o kandydowaniu na burmistrza Londynu – tłumaczy. – Chcę zainspirować swoich rodaków do walki o tożsamość narodową i godność, a także do rozmowy o tym, jak możemy działać wspólnie i jednoczyć się dla naszego dobra i wspólnego celu – poszanowania Polaków w Wielkiej Brytani. To

dobry moment na to, aby pokazać naszą siłę i solidarność. Żeby Anglicy zdali sobie sprawę, że trzeba się z nami liczyć, że mamy coś do powiedzenia – dodaje. Jednym z najnowszych postulatów Jana Żylińskiego jest doprowadzenie do powstania w centrum Londynu pomnika upamiętniającego polskich lotników walczących w Bitwie o Anglię. Monument miałby stanąć niedaleko Pałacu Buckingham i być wzniesiony na koszt władz brytyjskich – w podzięce za zasługi polskich żołnierzy, którzy oddali życie w walce o ich kraj. (ml)

11

reklama


12 z wielkiej brytanii reklama

| 15 funtów – według najnowszych planów rządu i NHS tyle mieszkańcy Wielkiej Brytanii już niebawem mają płacić za paczkę papierosów.

Paczka za 15 funtów?

Fot. Agencja BE&W

zrost cen ma zniechęcać ludzi do palenia, a w konsekwencji – zmniejszyć liczbę chorych na nowotwory. Według planów rządu wzrost cen papierosów o 50 proc. ma zostać osiągnięty do 2020 roku. Projekt popiera także Simon Stevens, dyrektor wykonawczy NHS England, który uważa, że należy opracowywać nowe metody zapobiegania chorobom nowotworowym. Dodaje jednak, że musi iść to w parze z wypracowaniem lepszego systemu wczesnego diagnozowania, z nowoczesnymi zabiegami oraz profesjonalną opieką nad pacjentami, którzy są już chorzy.

W

W latach 2013/2014 nowotwór zdiagnozowano u 280 tys. osób mieszkających na terytorium Wielkiej Brytanii. W ciągu kolejnych 15 lat ta liczba może wzrosnąć nawet o 30 proc. Szacuje się, że do 2020 roku taką diagnozę będzie otrzymywać 300 tysięcy, a do 2030 roku – nawet 360 tysięcy osób rocznie. Obecnie paczka dwudziestu papierosów kosztuje ok. 9,60 funta. Według najnowszych badań, cztery na dziesięć przypadków raka spowodowane są stylem życia prowadzonym przez chorego. Inicjatorzy pomysłu uważają, że wzrost cen papierosów spowoduje, że znacznie mniej osób sięgnie po tę używkę. (anglia.today, sz)

Z najnowszych danych ONS wynika, że prawie milion imigrantów w Wielkiej Brytanii nie potrafi porozumiewać się w języku angielskim.

Milion bez angielskiego Okazuje się, że w niektórych obszarach kraju nawet co dziesiąta osoba nie mówi w tym języku lub zna pojedyncze słowa – czytamy na britainfirst.org. Problem jest szczególnie widoczny w najbardziej zróżnicowanych etnicznie dzielnicach Londynu. Z danych ONS wynika, że aż 8,7 proc. społeczności Newham nie zna wystarczająco języka angielskiego. Podobnie jest też w Brent i Tower Hamlets – tutaj aż 8 proc. mieszkańców ma ten problem. Czwarte miejsce w niechlubnym zestawieniu zajmuje Leicester (7,5 proc. bez znajomości) i nazywany polską dzielnicą 24 lipca 2015

Ealing (7,2 proc). Częścią raportu ONS była też mapa najczęściej używanych języków w Anglii i Walii. Obok angielskiego jest to polski, którego używa ok. 500 tys. osób oraz język pendżabski, którym posługuje się ok. 250 tys. osób. Problem ze znajomością jezyka jest coraz częściej dostrzegany przez rodowitych Brytyjczyków. Pochodzący z Londynu 76-letni aktor Terence Stamp przyznał, że „czuje się obco w swoim kraju”. – Kiedy dorastałem wydawało się, że ze wszystkimi można dogadać się po angielsku, obecnie ledwo można się w tym języku porozumieć – dodał. (ml, sz)


W walijskim Cardigan doszło do aktu wandalizmu, na skutek którego zniszczone zostały wszystkie parkomaty w centrum miasta.

Zniszczyli parkomaty Do dewastacji parkomatów doszło ponad miesiąc temu, jednak jak dotąd władze nie znalazły 22,5 tys. funtów, które pozwoliłyby na potrzebną naprawę. Akt wandalizmu doprowadził do tego, że centrum miasta dosłownie „odżyło” – widać to m.in. w liczbie przyjeżdżających w celu robienia zakupów. Wcześniej z uwagi na opłaty parkingowe wiele osób decydowało się na większe sklepy ulokowane zazwyczaj na obrzeżach. Niektórzy z właścicieli biznesów w centrum Cardigan po miesiącu od incydentu odnotowali nawet 50-proc. wzrost zysków – czytamy w „The Guardian”. – W mieście

jest więcej ruchu, klienci przyznają, że naprawdę miło robi im się zakupy, bo nie musząc spieszyć się do auta – mówi właścicielka kawiarni. Również 64-letni właściciel sklepu mięsnego otwartego w 1978 przyznaje, iż biznes w centrum ma się dużo lepiej niż wcześniej. – Długo apelowaliśmy o darmowe parkowanie w centrum i odkąd nie ma tu parkomatów różnica jest niewyobrażalna – mówi. W ciągu dekady w centrum brytyjskich miast doszło do zamknięć ok. 20 tys. biznesów, wszystko z powodu niechęci klientów do płacenia za postój w czasie robienia zakupów. (ml, sz)

W ramach nowych przepisów pasażerowie pociągów, które były opóźnione, mogą teraz ubiegać się o zwrot części kosztów podróży.

Kasa za opóźnienie

Fot. Shutterstock

miany zostały wprowadzone po ostrej krytyce, jakiej został poddany obowiązujący do tej pory system voucherów otrzymywanych przez pasażerów opóźnionych pociągów. Problem polegał m.in. na tym, że nie mogły być one używane m.in. do zakupów biletów w sieci. W myśl nowych przepisów podróżujący mają prawo do refundacji części kosztów biletu w przypadku, gdy ich pociąg spóźni się co najmniej 30 minut. Firmy przewozowe zapewniają, że chcą w ten sposób zaoferować swoim klientom coś lepszego niż obowiązujące od około 20 lat vouchery. Wysokość rekompensaty różni się pomiędzy poszcze-

Z

gólnymi przewoźnikami, jednak pasażerowie mogą domagać się co najmniej 20 proc. zwrotu kosztów podróży w jedną stronę lub 10 proc. kosztów podróży w dwie strony. Reklamacje należy składać w terminie 28 dni od zdarzenia. – Pasażerowie domagali się lepszego systemu odszkodowań dla osób, których pociągi były opóźnione i mogę powiedzieć, że przewoźnicy wyszli tym oczekiwaniom naprzeciw. Ta zmiana to pierwszy krok w dobrym kierunku. Teraz pracujemy nad wprowadzeniem kolejnych usprawnień tak szybko, jak tylko będzie to możliwe – powiedziała minister kolei, Claire Perry. (za: anglia.today, ml)

| z wielkiej brytanii 13 reklama


14 z wielkiej brytanii

|

Danie za jednego funta – „Jedz zdrowo i smacznie, płać mniej”. Tej dewizie hołdujemy w naszej działalności – mówi Jo Kaye, właściciel coffee shopu „Caffix”. To specyficzne miejsce na mapie Londynu – w samym centrum stolicy, w którym wszystkie produkty kosztują jednego funta.

>> Dariusz Dzikowski, >> Kasia Jędrzejewska Newman Street, kilka minut od stacji metra Goodge Street. Dzielnica Fitzrovia słynie ze swojego handlowego charakteru. Na każdym kroku sklepy, zróżnicowany asortyment, tłumy ludzi. Idziemy przez Oxford Street, skręcamy w boczną uliczkę, mijamy biura firm i korporacji. O „Caffixie” ostatnio zrobiło się głośno, informowały o nim czołowe brytyjskie media. Nieprzypadkowo, gdyż możliwość kupienia każdego serwowanego produktu za jednego funta to ewenement. Szczególnie w tej słynącej z wysokich cen okolicy...

45

Dochodzi jedenasta. Kilka osób w różnym wieku, kolejne zamówienia. Pomieszczenie nie jest zbyt duże – w środku stolik, na zewnątrz ławeczka. Produkty sprzedawane są głównie na wynos. A jest w czym wybierać – od szerokiego asortymentu kanapek (z mięsem, rybą, wkładkami wegetariańskimi), przez sałatki, ciasta, napoje. Wśród tych ostatnich są kawa, herbata, soki. – Wszystko przygotowujemy sami, na miejscu, ze świeżych składników – mówi Jo Kaye, dodając, że kawiarnia nie ma w ofercie jakiejś konkretnej specjalności czy dania dnia. Preferencje klientów są zróżnicowane, każdy znajdzie tu coś dla siebie, jednak największym powodzeniem cieszą się jalapeno hummus i falafel balls. A zaraz potem bagietka z mozarellą, pesto i pomidorem oraz couscous. Jo nie jest nowicjuszem, ma spore doświadczenie w branży gastronomicznej. Od siedmiu lat prowadzi cof24 lipca 2015

Fot. (x3) Kasia Jędrzejewska

Puls miasta


| z wielkiej brytanii 15 fee shop w dzielnicy Finchley Central w północnym Londynie. Tamten jest w nieco innym stylu niş ten na Fitzrovii – ma duşo stolików, moşna posiedzieć w środku, zamawiać potrawy na wynos bądź spoşywać na miejscu. – Tym razem chciałem spróbować czegoś nowego, w innej lokalizacji, w samym centrum stolicy. Puls miasta jest tu zupełnie inny, ciągle coś się dzieje, jest duşa konkurencja. To dodatkowa motywacja, tym bardziej, şe lubię wyzwania – opowiada Jo.

Polski chleb bananowy

Dochodzi poĹ‚udnie, zbliĹźa siÄ™ pora lunchu. A to oznacza, Ĺźe zaraz zacznie siÄ™ zwiÄ™kszony ruch. Jak przyznaje stojÄ…ca za ladÄ… Polka, Monika, „Caffixâ€? jest otwarty od rana do wieczora, jednak najwiÄ™cej ludzi zaglÄ…da tu pomiÄ™dzy 12.30 a 14.00. – DziaĹ‚amy dopiero od miesiÄ…ca, ale z kaĹźdym dniem jesteĹ›my coraz bardziej rozpoznawalni. PrzyczyniĹ‚y siÄ™ do tego artykuĹ‚y w czoĹ‚owych brytyjskich gazetach, a takĹźe informacje w mediach spoĹ‚ecznoĹ›ciowych. Otrzymujemy wiele pozytywnych opinii, ktĂłre motywujÄ… do pracy – mĂłwi Monika, dodajÄ…c, Ĺźe wachlarz klientĂłw jest zróşnicowany. Najczęściej to osoby pracujÄ…ce bÄ…dĹş

mieszkające w okolicy, albo robiące tu zakupy. Ale bywają teş turyści odwiedzający stolicę, równieş ci z zagranicy. – Pamiętam grupę Polaków, którzy dowiedzieli się o nas na Facebooku i przyszli tu specjalnie, z mapą w dłoni, şeby zobaczyć jak funkcjonuje tego typu kawiarnia – wspomina Jo, jako ciekawostkę podając fakt, şe oprócz Moniki zatrudnia jeszcze jedną Polkę, która wypieka chleb bananowy. Ten przysmak cieszy się duşą popularnością – zarówno na Fitzrovii, jak i w kawiarni na Finchley.

Reszta w kieszeni

Niska cena. To ona przede wszystkim przyciąga klientów. Ale, jak przekonuje właściciel Caffixa, to nie jedyny atut nowego coffee shopu. – Nasze jedzenie jest świeşe i znakomite jakościowo. Równie dobre, a nierzadko nawet lepsze, niş w podobnych tego typu miejscach, natomiast znacznie tańsze. Hołdujemy dewizie „Jedz zdrowo i smacznie, płać mniej�, dzięki czemu ludzie mogą zaspokoić głód i zadowoleni wyjść z resztą w kieszeni – mówi Jo Kaye, który nie wyklucza rozszerzenia działalności. Jeśli pomysł się sprawdzi, być moşe powstanie sieć tego typu placówek w całym Londynie‌

reklama

W zwiÄ…zku z dynamicznym rozwojem firmy oraz nowymi projektami poszukujemy osĂłb na stanowisko:

DZIENNIKARZ - FREELANCER Od kandydatĂłw oczekujemy: t MFLLJFHP QJĂ˜SB t QJTBOJB UFLTUĂ˜X SFQPSUBČˆZ J XZXJBEĂ˜X EP v(PÇŠDB 1PMTLJFHPw PSB[ QPSUBMV HPOJFD DPN t XZLPOZXBOJB [EKÇ—ÇŽ EP QVCMJLBDKJ t PUXBSUPÇ´DJ VNZTÂ’V LSFBUZXOPÇ´DJ J TBNPE[JFMOPÇ´DJ X E[JBÂ’BOJV t PHĂ˜MOFK XJFE[Z P CJFČˆÇŒDZDI XZEBS[FOJBDI QPMJUZD[OZDI J TQPÂ’FD[OZDI X 6, J 1PMTDF t VNJFKÇ—UOPÇ´DJ XZT[VLJXBOJB JOGPSNBDKJ t XZLT[UBÂ’DFOJB DP OBKNOJFK Ç´SFEOJFHP t CBSE[P EPCSFK [OBKPNPÇ´DJ KÇ—[ZLB BOHJFMTLJFHP Mile widziane: t DP OBKNOJFK SPD[OF EPÇ´XJBED[FOJF QSBDZ OB TUBOPXJTLV E[JFOOJLBS[B CV prosimy przesyĹ‚ać na adres: rekrutacja@mail.goniec.com z dopiskiem dziennikarz

reklama

ogloszenie_dziennikarz.indd 1

2013-01-22 14:38:3


16 z wielkiej brytanii

|

Pierwszy taki zlot harcerzy

Już wkrótce na terenie Yardley Chase w Northamptonshire królować będą harcerze i harcerki. Wszystko za sprawą zlotu, który odbędzie się tu na przełomie lipca i sierpnia. >> Joanna Szmatuła lot Okręgu to impreza, jakiej nie było w Wielkiej Brytanii od lat – ostatni taki zjazd odbył się w 1985 roku z okazji 75-lecia harcerstwa. Odbył się on na terenie Clumber Park w Nottinghamshire i wzięło w nim udział ponad 500 uczestników. W tym roku na pewno ta liczba będzie znacznie większa. Związek Harcerstwa Polskiego zapowiedział już, że tegoroczny zlot będzie obfitował w wiele niespodzianek. Jedną z nich jest Harcfest, czyli Festiwal Harcerski, którego nigdy wcześniej tu nie było. W programie znalazły się między innymi koncerty profesjonalnych zespołów, a także harcerzy i harcerek, którzy będą na Zlocie. – Uważam że jako komendantki Zlotu moim najważniejszym zadaniem jest to, aby każda harcerka i każdy harcerz (a będzie was ponad 500) miał takie przeżycie, które będzie pamiętać na całe życie – pisze na stronie zhpwb. org.uk Ania Kucewicz, komendantka Zlotu Okręgu WB.

Długoletnia tradycja

Co sprawia, że młodzi ludzie zamiast wyjść do klubu wolą rozpalić ognisko na środku polany, zagrać na gitarze i zapomnieć o smartfonach? Może chodzi o cechy charakteru i umiejętności, które kształtuje? – Harcerz/harcerka to osoba, na której zawsze można polegać. Można mieć pewność, że gdy się czegoś podejmie, to z pewnością to wykona. Zauważa potrzeby innych i jest gotowa tę pomoc dać, nie oglądając się na innych. To ktoś z praktycznymi umiejętnościami i potrafiący działać zespołowo, ale i gotowy grupie przewodzić. Warto zauważyć, że na wszystkich ważnych stanowiskach w organizacjach polonijnych są osoby, które przeszły w młodości przez harcerstwo – mówi Małgorzata Zajączkowska, która z harcerstwem związana jest od kilkudziesięciu lat. Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP) w Wielkiej Brytanii to organizacja o długoletniej tradycji – przewodniczący ZHP dr. Michał Grażyński w 1940 roku przedostał się do Londynu i 24 lipca 2015

Fot. Shutterstock

Z

tu powołał komitet naczelny ZHP. Dziś kręgi ZHP działają w Australii, Argentynie, Francji, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.

Nowe wartości

Kilka lat po tym, jak w Anglii utworzono ZHP, harcerką została pani Małgorzata. – Do Anglii przyjechałam w maju 1946 r. i rok później pojechałam na pierwszą wycieczkę harcerską – byłam na obozie w Dorset. Od tego czasu należę do harcerstwa – opowiada. Mimo że w latach 1955-71 nie była czynną harcerką, to po powrocie do „szeregów”, w 1971 roku, została opiekunką, a potem szczepową na Ealingu. Tę funkcję pełniła przez 25 lat. Teraz także nie zamierza odpuścić i z tego rezygnować – obecnie jest odpowiedzialna m.in. za formalności związane z przyznawaniem stopni instruktorskich w chorągwi harcerek w Wielkiej Brytanii. Na razie nie wybiera się na „zawodową” emeryturę, bo – jak mówi – harcerką jest się całe życie. Obecnie w skład Okręgu Wielka Brytania wchodzą Chorągwie Harcerek i Harcerzy, Kręgi Starszoharcerskie i Koła Przyjaciół Harcerstwa. Organizacje dla chłopców i dziewcząt składają się ze skrzatów (lat 4-7), zuchów (lat 7-11), harcerzy i harcerek (lat 11-15), wędrowników i wędrowniczek (od 15 lat) oraz grona instruktorów. Mimo

szybkiego tempa życia i coraz większej ilości rozrywek, po które młodzież może sięgnąć, nie brakuje osób, które zapisują się w ich szeregi, choć oczywiście nie są to takie liczby, jak jeszcze 20 czy 30 lat temu. – Kiedyś harcerstwo było właściwie jedyną polską grupą i wszyscy chętnie do niego należeli. Dziś młodzież ma wiele innych atrakcji i w rezultacie trudniej zachęcić do tego, by się do nas młodzi ludzie zapisali. Dużo zależy też od instruktorki czy instruktora – od jego charyzmy, od osobowości. Jeśli drużyna na danym terenie jest aktywna i pełna zapału, to wtedy łatwiej przyciąga też dalszych uczestników. Mimo wszystko – wartości harcerstwa są nie do zastąpienia – mówi pani Małgorzata. Te wartości, umiejętność dania sobie rady w różnych sytuacjach życiowych, spotkania z przyrodą, przynależność do grupy Polaków mieszkających w Anglii i poznanie bliskich przyjaciół to cechy, które doceniają chyba wszyscy uczestnicy Zlotu.

Czekamy na Twój komentarz

Miejsce zlotu 

Yardley Chase jest położony pomiędzy wioską Horton a Denton w hrabstwie Northamptonshire. Jest to jedno z najważniejszych miejsc ochrony przyrody w rejonie East Midlands (określa się je jako „Site of Special Scientific Interest”). Teren jest obecnie wykorzystywany przez kadetów armii i sił powietrznych, a także przez jednostki armii terytorialnej. Nie jest otwarty dla publiczności.

Czy wiesz, że... 

Chorągiew Harcerek składa się z hufców „Bałtyk” (Londyn i okolice), „Kaszuby” (północna Anglia), „Mazowsze” (środkowa Anglia) i „Pomorze” (południowa Anglia). Chorągiew Harcerzy składa się z hufców „Gdynia” (północnazachodnia Anglia), „Szczecin” (południowa Anglia), „Warszawa” (Londyn i okolice), „Wilno” (północna-wschodnia Anglia) i „Wrocław” (środkowa Anglia).



18 kryminał

|

Samobójstwo matki

Zakład karny dla kobiet Foston Hall. Medycy wezwani do celi Magdaleny Ł. kilka minut po siódmej rano stwierdzają zgon. Władze więzienia zarządzają dochodzenie, ale wszystko wskazuje na to, że 14 lipca 2015 roku Ł. popełniła samobójstwo. Następnego dnia Daniel skończyłby osiem lat. >> Paweł Chojnowski marca 2012 roku, Coventry. Prawie w całym mieszkaniu unosi się ciepły zapach domu. Prawie, bo ta przyjemna woń nie dociera do jednego z pokoi, do którego drzwi można otworzyć tylko z zewnątrz. W środku nie ma klamki ani mebli poza starym, przesiąkniętym moczem materacem. W małym pokoju zapach wyraźnie różni się od tego z reszty mieszkania, tutaj panuje gryzący odór uryny. Na materacu leży Daniel – 11 kilogramów cierpienia i bólu. Kilka godzin temu

3

reklama

24 lipca 2015

przestał oddychać. Jego usta zdążyły już zsinieć, a nogi zaczęły sztywnieć. Nie dożył piątych urodzin. Zabrakło czterech miesięcy.

Nieszczęśliwie zakochana

Do Wielkiej Brytanii Magdalena Ł. przyjechała pod koniec 2005 roku z Łodzi. Szczupła, średniego wzrostu, pofarbowane na czarno włosy. Dbała o opaleniznę oraz paznokcie, lubiła zabawę i alkohol. Dołączyła do swojego ówczesnego partnera Eryka P. Mieli już wtedy córeczkę, a kolejne dziecko, Daniel, przyszło na świat półtora roku później. Kobieta szybko znalazła zatrudnienie jako sprzątaczka. Potem zajęła się

wychowaniem dzieci. Parze Polaków nie układało się najlepiej. Szczególnie po alkoholu. Kłócili się, bili i straszyli nawzajem, więc któregoś dnia Magdalena znalazła sobie innego mężczyznę, z którym jednak także nie była szczęśliwa. Ciągłe awantury, bójki, krzyki i straszenie nożem. Policja stale gościła w ich mieszkaniu. Życie rodziny zmieniło się w koszmar, a Magda kilka razy uciekała z domu przed rozwścieczonym alkoholikiem. W okolicach kwietnia 2010 roku kobieta związała się z Mariuszem K., byłym żołnierzem, ściganym w Polsce osiłkiem ze skłonnościami do agresji. Ta znajomość dla obojga skończy się dożywociem. Zamieszkali pod jednym dachem, wspól-

nie oddając się uciechom miłosnym, alkoholowym i narkotycznym, co w końcu doprowadziło do poczęcia dziecka, które urodziło się w sierpniu 2011 roku.

26 szans

Także do ich mieszkania zaglądała policja. Głównie wtedy, gdy Mariusz i Magda awanturowali się po pijaku. Były groźby, rękoczyny, aresztowania, odejścia i powroty. Najczęściej ona wzywała, rzadziej on, zdarzało się, że i jedno i drugie. Mariusz kilka razy trafiał do aresztu, ale Magda zawsze wycofywała zarzuty. Z raportów policji wynika, że dzieci nigdy nie były zagrożone, przynajmniej nie na tyle, aby reagować.


| kryminał 19

Fot. Shutterstock

Nauczyciele w szkole, do której chodził Daniel kilka razy zauważyli siniaki oraz zadrapania na ciele chłopca. Widzieli, jak dziecko wyjada posiłki innych uczniów, a nawet, jak wygrzebuje jedzenie ze śmieci. Obserwowali, jak traci na wadze i jak opuszcza kolejne dni w szkole, ale za każdym razem znajdowało się jakieś wytłumaczenie, jakaś wymówka i jakoś nikt nigdy nie zapytał chłopca czy w domu wszystko w porządku. W styczniu 2011 roku Daniel trafił do szpitala ze złamaną ręką. Według matki spadł z kanapy podczas zabawy z siostrą. Lecz niepokój lekarzy wzbudził fakt, że rodzaj złamania u chłopca przypomina ten spowodowany wykręceniem oraz że złamanie musiało nastąpić przynajmniej dzień wcześniej, a więc rodzice zwlekali z przyjazdem do szpitala. Poza tym na jego ciele odkryto kilka siniaków i stłuczeń, które powstały, według wystarczająco wiarygodnych wyjaśnień matki, podczas jazdy rowerem. Powiadomiono policję, przeprowadzono wywiady, ale nic z tego nie wynikło. Funkcjonariusze rozmawiali z siostrą Daniela, która potwierdziła wersję matki. Dopiero na procesie dziewczynka przyzna, że Magdalena Ł. kazała jej kłamać. W szpitalu zważono Daniela. Ponad 15 kilogramów.

Do mieszkania w Coventry czasem przychodzili ludzie z opieki społecznej, sprawdzić w jakich warunkach żyją dzieci. Kilka razy zajrzała pielęgniarka, gdy na świat przyszedł potomek Magdy i Mariusza. Z ich sprawozdań wynika, że w domu Magdaleny Ł. dzieciom nie działa się krzywda. Ci z opieki martwili się co prawda, że w domu dochodziło wcześniej do przemocy fizycznej, że był alkohol, awantury, ale nawet takie incydenty nie skłoniły ich do działania. W rzeczywistości jednak sytuacja w domu Polaków wyglądała zupełnie inaczej. Na rozprawie ujawniono liczne błędy policji, lekarzy oraz opieki społecznej, które przyczyniły się do tragedii. Jedna z gazet dopatrzyła się aż 26 przypadków, w których władze mogły pomóc Damianowi, ale zawiodły.

Z miłości albo strachu

Kilka minut po trzeciej w nocy 3 marca 2012 roku na numer alarmowy 999 dzwoni Magdalena Ł. Zrozpaczona wzywa pomocy. Twierdzi, że Daniel przestał oddychać. Dramatyczne wołanie o pomoc według detektywów prowadzących sprawę miało wyreżyserowany charakter, ale wtedy jeszcze nikt nie dociekał, nikt nie zadawał trudnych pytań. Medycy docierają na miejsce sie-

dem minut później, jednak nic nie mogą zrobić. Daniel nie żyje. Z początku jego śmierć nie wydała się podejrzana, Magda i Mariusz wzorowo ogrywali swoje role. Szybko pojawiły się wątpliwości, a dwa dni później policja aresztowała Polaków pod zarzutem zabójstwa czterolatka. Kolejne etapy śledztwa odkrywały dramatyczną historię Daniela katowanego i głodzonego przez własną matkę i jej konkubenta. Bity, upokarzany, podtapiany do nieprzytomności, maltretowany, karmiony solą, wreszcie zamykany w ciemnym pokoju i trzymany tam godzinami – lista tortur jest długa. Któregoś dnia z drzwi prowadzących do „więzienia” Daniela dorośli usunęli drugą klamkę, tę po zewnętrznej stronie, bo bywało, że siostra wypuszczała brata. Sekcja zwłok wykazała, że Daniel zmarł w wyniku ciosu w głowę, który uszkodził mózg. Umierał kilka godzin.

Choć dowody niezbicie wskazywały, że oboje bezlitośnie i z premedytacją katowali Daniela, to na procesie Magda i Mariusz wzajemnie zrzucali na siebie winę. Ona z miłości do niego albo ze strachu pozwalała bić swoje dziecko, a on utrzymywał, że nigdy tego nie robił. Śledztwo wykazało, że śmiertelny cios zadał mężczyzna, a matka pozwoliła chłopcu umrzeć. Medycy z całą pewnością stwierdzili, że gdyby Danielowi udzielono pomocy zaraz po uderzeniu chłopiec ciągle by żył. Bez żadnych wyrzutów sumienia oprawcy przed sądem odgrywali kolejne role, aby ratować skórę. Wyrok w tej sprawie zapadł w sierpniu 2013 roku przed Birmingham Crown Court. Dożywocie z minimalną karą 30 lat dla obojga. Ale taki wymiar kary to dla nich za dużo. Gdy trafiają do więzienia zarówno jedno, jak i drugie odwołuje się od wyroku. Apelują o skrócenie kary. Mariusz K. dodatkowo odwołuje się od wyroku skazującego go za morderstwo. Ich nadzieje przekreślił w grudniu poprzedniego roku sąd apelacyjny, który odrzucił prośby. O sprawie zabójstwa Daniela znów zrobiło się głośno, gdy kilka dni temu jego matkę znaleziono martwą w celi.


20 wywiad

|

Olga Bończyk. Choć mogłaby odcinać kupony od popularności, którą zdobyła dzięki kochanemu przez Polaków serialowi „Na dobre i na złe”, woli poświęcać się piosence aktorskiej i szlifować talent na deskach teatrów i wciąż marzy o występie dla Polonii. Rozmawiali: Magdalena i Sergiusz Pinkwart.

Mogę przenosić góry Aktorzy mówią, że wakacje, to dla nich „czas żniw”. – Wiem. Ale to nie moje żniwa. Nie śpiewam na jarmarkach, festynach, czy piknikach. Dlaczego? – Mój repertuar się do tego nie nadaje. Powiedzmy sobie to szczerze: nie rozbawię swoimi swingowo-jazzowymi piosenkami rodziny, która siedzi sobie przy piwku. A nie chcę zmieniać repertuaru, który starannie dobieram od wielu lat. Moje recitale kojarzą się z salami koncertowymi i eleganckimi spotkaniami z publicznością. Myślę więc, że mogłabym rozczarować tych, którzy chcieliby pobawić się przy znanych przebojach, w swobodnej atmosferze. Jak ktoś do mnie dzwoni z taką propozycją, to odsyłam do kolegów, którzy się w tym dobrze odnajdują. A proszę mi wierzyć, to tak samo trudne zadanie jak zbudowanie wysmakowanego koncertu, w którym dramaturgia piosenek ma znaczenie. To wielka sztuka umieć przyciągnąć pod scenę publiczność, która w tym samym czasie ma różne inne atrakcje dookoła. Podziwiam i ogromnie szanuję ich pracę bo wiem jakie to trudne. Ja jednak żyję innym rytmem. Lato to dla mnie czas odpoczynku i zbierania sił na nowy sezon. Cieszę się już tym, że pojadę odpocząć na tydzień do Toskanii, ale zaraz gdy wrócę, zacznę powoli przygotowania do kolejnego sezonu teatralnego i koncertowego. Od września ponownie będzie można zobaczyć spektakl „Pomału a jeszcze raz”, na deskach stołecznego Teatru Capitol. Na wiosnę w tym samym teatrze planujemy zrealizować drugą część przedstawienia muzycznego „Zdobyć, utrzymać, porzucić. A z Piotrem Gąsowskim od września ruszamy w Polskę ze spektaklem „Za rok o tej samej porze”. Kalendarz zapełnia mi się też licznymi koncertami. Dużo ma pani pracy? – Nie narzekam. Dziś wracam z koncertu w Świnoujściu. Przejechałam siedemset kilometrów. Sporo czasu spędzam za kierownicą. Sama pani prowadzi na takich długich dystansach? 24 lipca 2015

Fot. Agencja BE&W

– Tak. Bo to lubię. Jestem dobrym kierowcą, ale za to fatalnym pasażerem. Kiedy nie prowadzę zachowuję się nieznośnie. Hamuję razem z kierowcą, informuję go o każdym znaku drogowym, czy nadjeżdżającym samochodzie, pouczam, niczym nieznośna żona… Już lepiej, żebym siedziała za kierownicą. Swoje interesy też prowadzi pani sama? – Nie mam menadżera. Prowadzenie moich zawodowych spraw jest dość skomplikowane, bo zakres mojej arty-

stycznej pracy wymagałby od takiej osoby znajomości zarówno rynku muzycznego, jak i teatralno-filmowego. Nie udało mi się nikogo takiego znaleźć, a ja jestem dość wymagająca. Mimo to, przez 30 lat swojej pracy dorobiłam się cudownej publiczności, która choć nie jest milionowa, to wiem, że dopinguje mnie, wspiera w moich artystycznych wyborach i całej karierze. Idę swoją drogą. Od lat nagrywam płyty, produkuję spektakle. Kiedyś postanowiłam, że polskim piosenkom, tym, na których się wychowałam, przebojom z lat sześćdziesiątych i siedem-

dziesiątych, dam nowe życie, na nowo je aranżując. Dziś moje koncerty wypełniają cudowne kompozycje w pięknych jazzujących aranżacjach. Jak pan widzi nie brakuje mi pomysłów na siebie. Może samej trudniej i dłużej się je realizuje, ale ja się nigdzie nie spieszę. Z menadżerem czy bez, dam sobie radę. Przemysł muzyczny się zmienił? – Zmieniły się przede wszystkim reguły gry. Dziś można wszystko spreparować. Kiepska piosenka, źle zaśpiewana, ale powtórzona tysiąc razy w radio,


| wywiad 21 staje się przebojem. Intensywnie szuka się coraz to nowych talentów. Najlepiej młodych, którzy zgodzą się na wszystko, żeby zaistnieć w showbiznesie. Wyciska się jak cytrynę te gwiazdy błyskawicznie wykreowane w jakimś talent show. A potem się je porzuca bez żalu. Nikt nie myśli o budowaniu czyjejś kariery przez lata, bo nie ma na to czasu. A szkoda, bo programy muzyczne pokazują jak niezwykle utalentowaną mamy młodzież. Co z tego, gdy w rok po programie nikt już nie pamięta kto go wygrał. Żal, że nikt nie chce w tych młodych ludzi poważnie zainwestować i zbudować gwiazdy formatu Maryli Rodowicz, Ireny Santor czy Kayah. Trzeba mieć dużo szczęścia i mocny kark, żeby dać sobie radę w tym naszym polskim showbiznesie. Gdy wpiszecie w Google „najlepiej śpiewający aktorzy w Polsce”, to jestem na pierwszym miejscu. Czuję satysfakcję, ale wiem też, że nikt mi tego nie dał za darmo. Ciężko na to pracowałam. Dziś młodzi ludzie wyjeżdżają, bo uważają, że w Polsce czasy, gdy można było zrobić karierę, już minęły. – Mam znajomych w moim wieku, którzy wychowują dwudziestoletniego syna. Ona nie pracuje. On jest strażakiem. Wybrał ten zawód z premedytacją,

bo wiedział, że w wieku czterdziestu lat można było przejść już na emeryturę i mieć spokój. Ich syn też będzie strażakiem. Jego największe marzenie, to dotrwać jakoś do tej czterdziestki i potem siedzieć w oknie w tym swoim małym miasteczku i patrzeć na przejeżdżające ulicą samochody. Boję się, że ci młodzi, ambitni, już wyjechali, bądź właśnie pakują walizki. Może wyjadą, a potem wrócą? – Mam wątpliwości. Wielu Polaków ma jeszcze mentalność z czasów PRL-u. To nie nasza wina, bo każda zmiana wymaga czasu. Nasze polskie przemiany są nieporadne i wciąż zbyt powolne, by widać je było gołym okiem. No cóż, nie należymy do estetycznej czołówki w Europie i trudno tego nie zauważyć. Zajazdy pod strzechą, jedzenie na plastikach. A w centrach miasteczek budy przypominające szczęki z lat dziewięćdziesiątych i szmateksy. Nie cenimy jakości. Ważne, żeby było tanio i dużo. Za granicą Polacy się zmienią? – To zależy, czy tego chcą. Gdy byłam w Chicago, to polska dzielnica wygląda jak taka enklawa PRL. Ale to zostało stworzone jeszcze przez pokolenie „starej” emigracji. Ludzi, którzy jechali „za

chlebem”. Często nie znali angielskiego. Dlatego trzymali się razem i przenosili na nowy grunt stare wzorce. Dziś młodzież nie musi już odgradzać się od świata. Młodzi ludzie znają języki. Łatwiej się asymilują. Żeby im się tylko chciało…

złe oceny i utrzymać się w ukochanej szkole muzycznej. Po maturze dostałam się do zespołu Spirituals Singers Band i objechałam z nimi niemal cały świat. To był pierwszy ogromny uśmiech losu w moim życiu.

Pani się chciało? – Miałam pięć lat i już marzyłam o tym, żeby się rozwijać, podróżować, występować. Jestem przykładem tego, że połączenie wiary i siły pozwala przenosić góry.

A drugi? – Gdy w 2001 roku przeszłam casting i zaczęłam grać w serialu „Na dobre i na złe”. Ta rola zaważyła na całej mojej karierze. Stałam się rozpoznawalna i mogłam zacząć realizować swoje artystyczne marzenia.

Kto odkrył pani talent muzyczny? – Przedszkolanka, pani Zosia. Mój brat, który jest skrzypkiem, też zawdzięcza swoją karierę troskliwej i uważnej przedszkolance. Rodzice wspierali nas jak mogli, ale oboje byli głuchoniemi, więc nie mogli z nami ćwiczyć. Motywowali nas w inny sposób. Jak? – Gdy przynosiłam do domu złą ocenę z muzyki, mama udawała, że się cieszy. Wyganiała mnie na podwórko i zabraniała ćwiczyć na fortepianie. Zapowiadała mi, że przeniesie mnie ze szkoły muzycznej do zwykłej podstawówki. Odbierałam to, jako straszliwą karę i robiłam potem wszystko, żeby poprawić

Wszystkie udało się zrealizować? – Oczywiście, że nie. Wciąż jeszcze dużo przede mną. Na przykład chciałabym zaśpiewać dla Polonii na Wyspach Brytyjskich mój najnowszy projekt Gwiazdkowy z Alicją Majewską, Włodzimierzem Korczem i Zbigniewem Wodeckim. Piękne kolędy i pastorałki, skomponowane specjalnie dla nas. Bardzo poruszający program. Jeszcze jest pół roku. Wierzę, że się uda to zorganizować.

Czekamy na Twój komentarz

reklama


22 fotoreportaż

|

Ognisko Polskie ma siedemdziesiąt pięć lat

Tłum gości, powitanie szampanem, uroczysta atmosfera, wystawa, rozmowy w kuluarach, spotkanie z księciem Kentu Edwardem Windsorem, przemówienia oraz uhonorowanie prezydenckim medalem za całokształt pracy artystycznej, również na rzecz Ogniska Polskiego, jednej z ikon kultury emigracyjnej – Ireny Delmar Czarneckiej. Tak upłynął jubileuszowy wieczór 75-lecia Ogniska Polskiego w Londynie. Maja Lewis (P), Barbara Kaczmarowska Hamilton oraz Edward Windsor – książę Kentu

Witold Sobków, Ines Czajczyńska-Da Costa, Anna Kalinowska, Irena Delmar Czarnecka

24 lipca 2015


| fotoreportaż 23 Historyczny budynek przy Exhibition Road, który został podarowany Polakom przez rząd brytyjski w lipcu 1940 roku, w minionym tygodniu obchodził 75-lecie swojego istnienia. To właśnie tutaj przed laty bywali prezydenci, generałowie, kombatanci, artyści najwyższej klasy. To tutaj działał Teatr Hemara, bawiąc nienagannie skrojonym wierszem i satyrą. Na deskach teatru występowali najlepsi, których kunszt aktorski przeszedł do historii i stał się wzorem do naśladowania dla przyszłych pokoleń. W murach Ogniska organizowano bale, wernisaże, spotkania towarzyskie i liczne wydarzenia o charakterze społecznym. W polskiej przystani, w sercu Kensingtonu, kwitło kulturalne życie polskiej emigracji, które na zawsze wpisało się w karty historii Polaków na Wyspach. Dzisiaj tę historię tworzą już zupełnie inni ludzie, którzy przyczynili

się do renesansu tego niezwykłego miejsca, w którym nadal tętni serce polskości. I chociaż Ognisko wypełnia już nieco inna aura, to jest równie magnetyczna i przyciągająca nie tylko Polaków, ale także Brytyjczyków. To za sprawą nowych władz i nowego gospodarza Nicholasa Hugh Kelsey'a, w budynku odbył się gruntowny remont, dzięki któremu w Ognisko tchnął nie tylko nowy duch, ale ponownie wprowadzono tradycję na salony. Uroczysty jubileusz był tego doskonałym dowodem, a elita, która tego wieczoru gościła w polskim klubie, tylko przypieczętowała płonące przyjaźnie między Polakami i Brytyjczykami. W tym dniu nikt już nie miał wątpliwości, które podzieliły Polonię jakiś czas temu, o zasadność istnienia tego miejsca w rękach polskich. (tekst i fot: Małgorzata Bugaj-Martynowska) Hubert Jarosz

Michał Olizar

Małgorzata Lady Belhaven and Stenton i Nicolas Kelsey

Marzenna Schejbal i Ireneusz Truszkowski

Eugenia Maresch

Joanna Młudzińska – prezes POSK oraz Dobrosława Platt – dyrektor Biblioteki Polskiej w Londynie


24 porady

|

Panel ekspertów Czy potrzebna Moja starsza córka od pewnego czasu stała się apatyczna, unika kontaktu ze znajomymi, coraz gorzej wiedzie jej się na studiach i w pracy. Zastanawiam się, czy cierpi na depresję , a przede wszystkim jak jej pomóc „wrócić” do normalnego życia?

bjawy depresji to smutek, brak radości życia, nieumiejętność odczuwania radości i przyjemności, zaburzenia snu (bezsenność albo przeciwnie nadmierna potrzeba snu), brak energii utrudniający pracę, a nawet wykonywanie normalnych codziennych czynności, poczucie braku nadziei i perspektywy oraz rozmaite dolegliwości somatyczne. W depresji reaktywnej, czyli pojawiającej się pod wpływem trudnych wydarzeń w życiu, psychoterapia jest wręcz podstawową metodą leczenia

O

depresji, z której warto skorzystać. Kiedy odczuwamy żal, ból, gniew, poczucie straty czy przeżywamy żałobę, leki niepotrzebnie tłumią te uczucia. Znacznie sensowniej jest przeżyć je, przy wsparciu psychologa lub bliskich i wyjść z trudnej sytuacji, nie popadając w depresję. Lekarstwem na trudne emocje i nastroje depresyjne spowodowane kłopotami emocjonalnymi i życiowymi jest znalezienie sposobu jak sobie z nimi radzić, a w tym pomaga psychoterapia. Terapia wspomagająca leczenie depresji farmaceutykami potrzebna jest także osobom cierpiącym na głęboką endogenną depresję. Praca nad sobą i swymi emocjami oraz wsparcie przedłuża okresy remisji choroby, kiedy chorzy czują się dobrze i mogą normalnie funkcjonować. Uczy także jak dostrzegać symptomy nawrotu depresji i w porę zareagować zgłaszając się do lekarza. Leczenie depresji za pomocą psychoterapii oraz terapii zajęciowej i ruchu, a nie tylko samymi lekami, pomagają depresyjnym pacjentom przedłużać okresy dobrego, normalnego życia.

Fot. Shutterstock

jest psychoterapia?

Dr Jaroslaw Uziałło

Psychiatra, internista Tooting Medical Centre 5 London Rd London SW17 9JR Telephone: 0208 767 8389 0208 648 5111

Potrzebujesz fachowej porady? Co tydzień nasi eksperci odpowiadają na wasze pytania Napisz do nas! redakcja@mail.goniec.com

Co robić, gdy mamy niskie ciśnienie Moim problemem jest niedociśnienie – dlatego nawet latem często mam zimne dłonie i stopy. Co zrobić, by nie był on tak dokuczliwy? Prawidłowe ciśnienie u człowieka wynosi 120/80 mmHg. Pierwsza wartość to ciśnienie skurczowe, a druga – rozkurczowe. Nadciśnienie tętnicze krwi występuje, gdy wartości pomiarów wynoszą ponad 140/90 mmHg, niedociśnienie, gdy wartości – poniżej 100/60 mmHg (90/60 mmHG). W tym ostatnim przypadku lekarze nie przepisują leków, jeżeli pacjent nie skarży się na większe dolegliwości. Najczęstsze dolegliwości niskociśnieniowców to zmęczenie, zwiększone za24 lipca 2015

potrzebowanie na sen, zawroty głowy, trudności z koncentracją czy zwiększona wrażliwość na zimno. Niskociśnieniowcy nie muszą się ograniczać w piciu kawy, mogą regularnie pić zieloną herbatę, która zawiera prawie tyle samo kofeiny co mała czarna. W upalne dni muszą pamiętać o regularnym nawadnianiu – odwodnienie dodatkowo powoduje spadek ciśnienia. Powinni zadbać o regularne posiłki (głód może prowadzić do spadku ciśnienia, bo obniża się wtedy poziom cukru). W nawyk powinny wejść ćwiczenia fizyczne – takie, które uelastyczniają naczynia krwionośne nóg (pływanie, aerobik, biegi, jazda na rowerze). Ważne, by co jakiś czas wykonać pomiar u specjalisty.


| goniec kulturalny 25 Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

joanna.szmatula@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na adres: joanna.szmatula@mail.goniec. com.

The Longest Ride

gatunek: dramat reżyseria: George Tillman Jr.

Opowieść złożona jest z dwóch wątków. W pierwszym poznajemy starszego mężczyznę, który po wypadku samochodowym zostaje uwięziony we wraku. Czekając na pomoc wspomina swoje życie i miłość, jaką obdarzył swoją nieżyjącą już żonę. Drugi z wątków dotyczy opowieści o studentce historii sztuki, zakochanej w kowboju z rodeo, który musi wrócić na arenę, by ratować rodzinne ranczo. Film jest ekranizacją bestsellerowej powieści Nicholasa Sparksa. W rolach głównych: Britt Robertson, Scott Eastwood.

13 Minutes

gatunek: dramat reżyseria: Oliver Hirschbiegel

8 listopada 1939 roku. Gdy Hitler wygłasza przemówienie, na granicy niemieckoszwajcarskiej dochodzi do aresztowania pewnego mężczyzny. Kilka minut później w monachijskiej piwiarni eksploduje ładunek podłożony za mównicą Führera, zabijając 8 osób. Zatrzymanym jest cieśla Georg Elser. Mężczyzna trafia na przesłuchanie w ręce szefów kripo i gestapo – Arthura Nebego i Heinricha Müllera. Informują go, że zamach skończył się fiaskiem. Elser początkowo idzie w zaparte, w końcu jednak zaczyna zeznawać. W rolach głównych: Christian Friedel i Katharina Schüttler.

Goniec kulturalny

2 października, Union Chapel Compton Terrace Londyn, N1 2UN Cena:

£25

(£45 – VIP)

Szamanka w Londynie Justyna Steczkowska to nie tylko wokalistka obdarzona jednym z najpiękniejszych głosów w Polsce, ale również skrzypaczka, kompozytorka, autorka tekstów, a nawet fotografka. Rzeszowianka z pochodzenia jest też jedną z nielicznych gwiazd w Polsce, które mogą pochwalić się 4-oktawową skalą głosu. Została ona uhonorowana wieloma prestiżowymi nagrodami, w

tym m.in. pięcioma Fryderykami w kategoriach: Album Roku Pop – „Dziewczyna Szamana”, Piosenka Roku – „Oko za oko, słowo za słowo”, Wokalistka Roku, Fonograficzny Debiut Roku (1996), Album Roku Etno/Folk – „Alkimja” (2002) oraz dwoma Wiktorami dla Najlepszej Artystki Roku i Najlepszej Piosenkarki (1997). Jurorka „The Voice of Poland” ma na koncie także 14 studyjnych albumów. Po

Struggle Buggy i przyjaciele

Gwiazdy na polskim festiwalu

Struggle Buggy to zespół grający tzw. chicago blues w najczystszej formie i w najoryginalniejszym brzmieniu. Liderzy zespołu, Lee Bates i Billy Newton grają już ze sobą ponad 11 lat. Towarzyszyć im będzie basista Paul Summerson i perkusista Keith Smith. Swoją muzyką zespół potrafi oddać atmosferę chicagowskiego baru z lat 40., w którym publiczność tańczyła do muzyki Delta Blues, Ragtime, Hokum, Jug Band i Urban Blues. Więcej: strugglebuggy.webs.com.

cena: £8 1 sierpnia, Jazz Cafe POSK, Londyn

premierze ostatniego z nich („Anima”) ruszyła w trasę koncertową, w której jest nieustannie od jesieni 2014. Tym razem będzie można zobaczyć ją na żywo w Londynie. Koncert „The best of” będzie wielką przygodą dla fanów tej utalentowanej i wyjątkowo pięknej artystki – w końcu w gotyckim kościele Union Chapel występują tylko najlepsze gwiazdy.

30 sierpnia, Ealing Common, Londyn, cena: free

Goniec Polish Festival to jak zwykle moc atrakcji zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Najmłodsi będą mogli pobawić się z klaunami, pojeździć na karuzeli i poskakać na dmuchanych zamkach. Tak jak i w poprzednich latach na gości czekają wyjątkowi artyści. Jako pierwsza na scenie pojawi się grupa Piersi, która zagra swój największy przebój – „Bałkanicę”. Po niej zagra De Mono z Markiem Kościkiewiczem i Robertem Chojnackim – podczas koncertu usłyszymy największe przeboje tego zespołu. W ubiegłym roku bawiło się z nami ponad 10 tysięcy osób – w tym roku z pewnością będzie nas jeszcze więcej!


26 goniec kulturalny

|

Najlepszy line-up V Festival to jeden z największych corocznych festiwali w Wielkiej Brytanii, który wyróżnia się najlepszym line-upem. W tym roku na scenie wystąpią takie gwiazdy jak m.in. Kasabian, Sam Smith, Hozier, Tom Jones, Calvin Harris, Ellie Goulding, Paloma Faith czy Jessie Ware.

Od 5.08 do 31.10, Barbican Centre, London, EC2Y 8DS Cena: od

£30

Hamlet z Benedictem Cumberbatchem Choć spekulowano, że Benedict Cumberbatch wystąpi w roli jednego z bohaterów Szekspira, to przez jakiś czas tajemnicą poliszynela było to, u którego reżysera. Gdy ogłoszono, że ten znany aktor wcieli się w postać Hamleta, bilety wyprzedały się z dnia na dzień. Wkrótce pojawi się ich kolejna pula.

cena:

spektakle Silent Soho Theatre 21 Dean St London, W1D 3NE cena: £10-16 kiedy: 25 lipca Lampedusa Soho Theatre, 21 Dean St London, W1D 3NE cena: £20 kiedy: do 25 lipca

od £89

22-23 sierpnia, Hylands Park, Old London Road, CM2 8WQ

Constellations Trafalgar Studios 14 Whitehall, SW1A 2DY cena: od £19.50-52.50 kiedy: do 1 sierpnia The Invisible Bush Theatre Old Shepherd’s Bush Library 7 Uxbridge Rd London, W12 8LJ cena: £20

kiedy: 15 sierpnia A Number Young Vic 66 The Cut London, SE1 8LZ cena: od £10-19.50 kiedy: do 15 sierpnia The Commitments Palace Theatre

Shaftesbury Avenue W1D 5AY cena: od £10-87.50 kiedy: do 13 września Measure for Measure Shakespeare’s Globe 21, New Globe Walk Bankside SE1 9DT cena: £5-43 kiedy: do 17 października

The Importance of Being Earnest Vaudeville Theatre 404 Strand, WC2R 0NH cena: £25-70 kiedy: do 7 listopada Miss Saigon Prince Edward Theatre London, W1D 4HS cena: £27.50-67.50 kiedy: do 19 grudnia

dla dzieci Family Sundays Dulwich Picture Gallery Gallery Rd London, SE21 7AD cena: £3 kiedy: 26 lipca Free Range Urban Kids Millfields Park Lea Bridge Rd London E5 0AR cena: od £35 kiedy: do 31 lipca Summer Holiday Activities Holland Park Ecology Centre London W8 6LU cena: £5.50-9.70 kiedy: od 27 lipca

do 28 sierpnia Against Captain’s Orders: A Journey into the Uncharted National Maritime Museum Romney Rd, SE10 9NF cena: £19.75 kiedy: do 1 sierpnia Wild Sleepover in the City Morden Hall Park Morden Hall Rd SM4 5JD cena: od £20-25 kiedy: 1 sierpnia Bedbugs Sleepovers London Zoo Outer Circle

ULICZNE ZDJĘCIA 24 lipca 2015

Regent’s Park London NW1 4RY cena: £65 kiedy: 2-29 sierpnia The Three Little Pigs Palace Theatre Shaftesbury Avenue, W1D 5AY cena: od £15-24.50 kiedy: od 5 sierpnia – do 6 września

The Wonderful World of Oliver Jeffers Discover Children’s Story Centre 383-387 High Street London E15 4QZ cena: £5 kiedy: do 30 sierpnia

London W1D 7ES cena: £14-22.50 kiedy: do 6 września Sensational Butterflies Natural History Museum Cromwell Road London, SW7 5BD cena: £5.90 kiedy: do 13 września

The Gruffalo Lyric Theatre 29 Shaftesbury Avenue

Tiger, Mog and Pink Rabbit: A Judith Kerr Retrospective Jewish Museum Raymond Burton House 129-131 Albert St NW1 7NB cena: od £3.50 kiedy: do 14 października

oczami). Baker to pionierka w świecie kobiet zajmujących się fotografią uliczną, będąca inspiracją dla wielu innych artystów.

Do 20.09, Photographers’ Gallery, W1F 7LW, cena: £3

Ben and Holly’s Little Kingdom Churchill Theatre High Street London, BR1 1HA cena: £13.50-15.50 kiedy: do 12 sierpnia

Podczas retrospektywy zdjęć Shirley Baker (1932-2014) będzie można zobaczyć najbardziej zubożałe rejony W. Brytanii (jej

Family Saturday Battersea Arts Centre Lavender Hill London SW11 5TN cena: free kiedy: do 29 sierpnia


| goniec kulturalny 27

Pora na triathlon

Do 27 września, Buckingham Palace, London, SW1A 1AA Cena:

£20.50

Po ubiegłorocznym sukcesie tego wydarzenia, w tym roku organizatorzy spodziewają się rekordowej liczby uczestników. Swoich sił mogą tu także spróbować dzieci – mają do wyboru aquathlon, czyli pływanie poprzedzone biegiem oraz duathlon (bieg – pływanie – bieg). Miejsce warto zarezerwować już dziś.

Letnie otwarcie Pałacu

Jak co roku w okresie letnim część sal Pałacu Buckingham jest otwarta dla zwiedzających – to możliwe dzięki temu, że rodzina królewska przenosi się na ten czas do swojej letniej rezydencji. Zwiedzanie (poza królewskimi komnatami) obejmuje też 450-metrowy spacer po zachodniej części ogrodu królewskiego prowadzący do malowniczego jeziora.

cena:

17 lipca, 8-9 sierpnia, The ExCeL Centre, London, E16 1XL

wystawy Doug Aitken Victoria Miro Mayfair 14 St. George St London W1S 1FE cena: free kiedy: do 31 lipca Richard Prince: Portraits Gagosian Davies St 17-19 Davies St London, W1K 3DE cena: free kiedy: do 1 sierpnia Carsten Nicolai: Unicolor The Vinyl Factory Space Brewer Street Car Park 17 Peter St London, W1F 0AL cena: free kiedy: do 2 sierpnia Katrín Sigurðardóttir: Supra Terram Parasol Unit 14 Wharf Rd London N1 7RW cena: free kiedy: do 8 sierpnia The EY Exhibition: Sonia Delaunay Tate Modern

NA ROWERZE

Bankside London SE1 9TG cena: £16 kiedy: do 9 sierpnia Larry Johnson: On Location Raven Row 56 Artillery Lane London E1 7LS cena: free kiedy: do 9 sierpnia Zabludowicz Collection: 20 Years Zabludowicz Collection 176 Prince of Wales Rd London, NW5 3PT cena: free kiedy: do 16 sierpnia Nicholas Mangan: Ancient Lights Chisenhale Gallery 64 Chisenhale Rd London, E3 5QZ cena: free kiedy: do 23 sierpnia Beneath the Surface Somerset House Strand London, WC2R 1LA cena: £6

kiedy: do 24 sierpnia Ravilious Dulwich Picture Gallery Gallery Rd London, SE21 7AD cena: £12.50 kiedy: do 30 sierpnia Ben Rivers: The Two Eyes Are Not Brothers Artangel Television Centre White City London, W12 7RJ cena: free kiedy: do 30 sierpnia The London Open Whitechapel Gallery 77-82 Whitechapel High St, London, E1 7QX cena: free kiedy: do 6 września Carsten Höller Hayward Gallery Southbank Centre Belvedere Road London, SE1 8XX cena: £15 kiedy: do 7 września Revelations: Experiments in Photography

To prawdziwa gratka dla miłośników jednośladów – uczestnicy przejadą tu ośmiomilową trasę wokół centrum Londynu. Z tej okazji kilka ulic

od £80 Science Museum Exhibition Rd London, SW7 2DD cena: £8 kiedy: do 13 września

Agnes Martin Tate Modern, Bankside London, SE1 9TG cena: £12 kiedy: do 11 października

Hannah Collins Camden Arts Centre Arkwright Road London, NW3 6DG cena: free kiedy: do 13 września

Painting Paradise: The Art of the Garden Buckingham Gate Buckingham Palace Rd London, SW1A 1AA cena: £8.5 kiedy: do 11 października

David Blandy: Hercules Rough Cut Bloomberg SPACE 50 Finsbury Square London, EC2A 1HD cena: free kiedy: do 19 września Institute of Sexology Wellcome Collection 183 Euston Road, London, NW1 2BE cena: free kiedy: do 20 września Victorian London in Photographs London Metropolitan Archives 40 Northampton Rd London, EC1R 0HB cena: free kiedy: do 8 października

zostanie zamkniętych dla ruchu. The Prudential RideLondon FreeCycle to rajd dla wszystkich – bez względu na wiek czy kondycję.

Serpentine Galleries Pavilion Serpentine Gallery Kensington Gardens London, W2 3XA cena: free kiedy: do 17 października Audrey Hepburn: Portraits of an Icon National Portrait Gallery St Martin’s Place London, WC2H 0HE cena: £9 kiedy: do 18 października We Are London Museum of London 150 London Wall London, EC2Y 5HN cena: free kiedy: do 23 grudnia

1-2 sierpnia, Londyn, cena: free


28 goniec kulturalny

|

28

koncerty Santana The O2 Arena, London cena: od £85 kiedy: 25 lipca Jimmy Cliff Manchester Academy 2 cena: £61 kiedy: 25 lipca Badly Drawn Boy Barbican Centre, London cena: od £33 kiedy: 26 lipca Neil Diamond The O2 Arena London cena: od £98 kiedy: 26 lipca Augustines Scala London cena: od £39 kiedy: 3 sierpnia Nero Village Underground reklama

24 lipca 2015

festiwale London cena: od £43 kiedy: 5 sierpnia AR Rahman The Greatest Hits Live The O2 Arena, London cena: od £95 kiedy: 15 sierpnia Halestorm KOKO, London cena: od £56 kiedy: 18 sierpnia James Worcester Racecourse cena: od £55 kiedy: 19 sierpnia The Kooks O2 Academy Liverpool cena: £44 kiedy: 21 sierpnia Anna Calvi Queen Elizabeth Hall London cena: od £74

The Offspring Brixton Academy London cena: £70 kiedy: 26 sierpnia

Poles for Jesus 2015 Festyn chrześcijański Haven Green, Ealing Broadway Londyn, W5 2UP cena: free kiedy: 25 lipca

Limp Bizkit Brixton Academy, London cena: od £49 kiedy: 27 sierpnia

Lytham Proms Lytham Green, Lancashire cena: od £37 kiedy: 6-9 sierpnia

Seether Electric Ballroom, London cena: od £24 kiedy: 27 sierpnia

Forgotten Fields Eridge Park, Kent cena: £90-105 kiedy: 7-9 sierpnia

Paolo Nutini Bellahouston Park, Glasgow cena: od £29 kiedy: 29 sierpnia

Boardmasters Watergate Bay Newquay Cornwall, TR8 4AA cena: £159 kiedy: 7-9 sierpnia

kiedy: 22 sierpnia

McBusted Newmarket Racecourse Suffolk, CB8 0TG cena: od £40 kiedy: 29 sierpnia

Supernormal Braziers Park Ipsden Wallingford Oxford, OX10 6AN

cena: £80 kiedy: 7-9 sierpnia Boomtown Fair Matterley Bowl Winchester Hampshire, SO24 0H cena: £135-155 kiedy: 13-16 sierpnia Red Bull Air Race World Championship Royal Ascot Racecourse, Ascot, Berks, SL5 7JX cena: od £30 kiedy: 15-16 sierpnia Rewind Festival South Temple Island Meadows, Henley On Thames cena: od £89 kiedy: 23 sierpnia Fusion Festival Cofton Park Birmingham cena: od £92 kiedy: 29 sierpnia


Nie do odrzucenia

książka

płyta

Charlie Mortdecai to zdegenerowany arystokrata i ofiara własnej chciwości. Pewnego dnia otrzymuje propozycję nie do odrzucenia: musi ożenić się z piękną, namiętną i bardzo bogatą Johanną Krampf. Kobieta nie jest jednak ideałem.

CD

cena: £6

Bonus z Eurowizji Guy Sebastian to jeden z najpopularniejszych artystów na Antypodach. Jego kariera rozpoczęła się od zwycięstwa w krajowym „Idolu”. Teraz przygotował specjalną edycję płyty „Madness”, na której dodatkowo znalazła się eurowizyjna kompozycja. cena: £9

DZIKIE NOCE

Grupa Pins zaistniała w 2013 r. – wtedy na rynku pojawił się ich krażek „Girls Like Us”. Teraz na sklepowe półki trafił album „Wild Nights”, którego producentami są Dave Catching oraz Hayden Scott.

| goniec kulturalny 29 Batman powraca „Batman: Arkham Knight” to ostatnia część serii produkcji Rocksteady Studios. W jej ramach pojawiły się już wielokrotnie nagradzane tytuły „Batman: Arkham Asylum” oraz „Batman: Arkham City”.

gra

PS4

cena: £34 płyta CD, cena: £11

Rodzinne tajemnice „What we did in our holiday” to opowieść o trudnych relacjach w rodzinie, która tylko z pozoru wydaje się idealna. Na szczęście jest tu dziadek, który – jako jedyny – potrafi się porozumieć z wnukami. Doug i Abi, którzy przeżywają kryzys małżeński, wraz z trójką dzieci, jadą na przyjęcie urodzinowe do ojca Douga, który jest śmiertelnie chory. Z obawy na zły stan zdrowia teścia, Abi ulega mężowi i obiecuje, że będzie udawać

szczęśliwą mężatkę. Ich trójka dzieci nie do końca zdaje sobie sprawę z tej sytuacji i nie rozumie, co wokół nich się dzieje. Jedyną osobą, która nie bawi się w żadne maskarady, jest właśnie dziadek, Gordy, który doskonale rozumie swoją sytuację. To też jedyny człowiek, który poważnie traktuje wnuki i stara się przekazać im jak najwięcej z tego, co sam wie. To, co wydarzy się podczas ich wspólnej wyprawy na plażę spowoduje, że każde z wnucząt wreszcie odnajdzie samego siebie. I choć spełnią ostatnie marzenie swojego dziadka, to spowoduje to zamieszanie, jakiego się nie spodziewali.

BLU-RAY, CENA: £7

Komedia pomyłek

Tajemnice lasu

Stephanie Plum trafia na trop Loretty Rizzi. Ale nawet ten sukces nie gwarantuje spokoju. Okazuje się, że partner Stephanie, Joe Morelli jest dalekim krewnym Loretty.

Losy ponadczasowych bohaterów takich jak Kopciuszek, Czerwony Kapturek, Jack od magicznej fasoli czy Roszpunki splatają się z losami piekarza i jego żony. Ci, marząc o dziecku, muszą przełamać klątwę złej wiedźmy (Meryl Streep).

książka, cena: £8

film DVD, cena: £9




32 w sieci

|

TO WAS PORUSZYŁO marta.laczkowska@mail.goniec.com

KOLUMNĘ REDAGUJE:

NA

Marta Łaczkowska

POŁOWA PENSJI NA WYNAJEM?

KOMENTUJĄ

Dane wskazują, że na opłacenie wynajmowanego domu Anglicy przeznaczają 47 proc. pensji netto, w samym Londynie zaś ta wartość sięga 72 proc. Natomiast ci, którzy skusili się na wzięcie kredytu hipotecznego przeznaczają na dom

MIESZKANIE

średnio 23 proc. miesięcznych zarobków. Część pensji, którą mieszkańcy UK przeznaczają na wynajem sukcesywnie się zwiększa, pogłębiając podział między tymi, którzy domy posiadają a tymi, którzy nie są właścicielami.

~ Aneta

~ Katarzyna

„Połowa! To są kpiny za mieszkanie płacę 600+135 Council Tax zarabiając niecałe 7 funtów na godz. i mieszkając na małym „zadupiu”.

„Na mojej ulicy 1100 do 1200 funtów za 2-bed house miesięcznie a to 6 strefa Londynu, czyli daleko do Ccentrum. Ceny ciągle rosną.”

KAZALI POLAKOWI PRZEMALOWAĆ SKLEP

ABSURD

KOMENTUJĄ

Mieszkańcom jednej z ulic w Gloucester przeszkadzał żółty kolor fasady polskiego sklepu, dlatego też lokalni urzędnicy poprosili właściciela o jego przemalowanie. Choć większości żółty kojarzy się z ciepłem i radością, to

Ochroniarz w jednym ze sklepów sieci Primark w Leicester siłą odebrał matce jej 9-miesięczną córeczkę. Kobieta karmiła maleństwo piersią, co według mężczyzny było niezgodne z regulaminem sklepu. Ochro-

niarz miał wręcz „wyrwać dziecko” od piersi 28-letniej Caroline Starmer i powiedzieć, że „jeśli chce swoje dziecko z powrotem, ma iść za nim”. Po odzyskaniu córki kobieta udała się prosto na policję. Trwa śledztwo.

~ Bernadette

~ Irena

„Karmienie piersią niezgodne z zasadami? Na jakiej podstawie tak uznał ten osobnik?”

„Nie wierze żeby w UK tak zrobiono. Chyba że pan ochroniarz ma swoje zasady.”

24 lipca 2015

~ Danka

~ Tomek

„Musi być budyniowo-waniliowo.”

„Kolor sklepu ponury jak cala Anglia.”

INCYDENT

KOMENTUJĄ

ODEBRAŁ DZIECKO MATCE W PRIMARKU

są też i tacy, którzy mają o niej zupełnie inne zdanie. Właśnie dlatego do ratusza spłynęły skargi w tej sprawie, a Polak musiał zmienić kolor swojego sklepu na bardziej stonowany.


Wnadbałtyckich krajach

Litwa, Łotwa i Estonia to kraje coraz częściej odwiedzane przez turystów. Choć przez wieki ich losy różnie się układały, to mocno związała je ze sobą II wojna światowa i to, że władzę nad tym obszarem przejęła Moskwa. Przez te wydarzenia dziś wielu turystów uważa je za państwa o bardzo zbliżonej do siebie kulturze i tożsamości. I choć tak może wydawać się na pierwszy rzut oka, to po krótkim pobycie w tych krajach bez trudu zauważymy różnice.

Spis treści: s. 34-35 • Litwa i wspólna historia s. 36-37 • W łotewskich pałacach s. 38-39 • Podróż po Estonii s. 40-42 • Smak pól i lasów


34 Litwa, Łotwa i Estonia

L

| Litwa wraz ze swoją stolicą od zawsze była bliska Polakom, bo też ten kraj silnie związany jest z naszą historią. Ale nie tylko, bo przez wieki mieszały się tu wpływy różnych kultur, co ma swoje odzwierciedlenie w znajdujących się tu zabytkach.

itwa i wspólna historia

Stolica na styku kultur

W

ilno. Z tym miastem silnie związana była społeczność polska i rosyjska, ale swoje wpływy odcisnęli tu także Żydzi – do dziś znajduje się tu wiele miejsc upamiętniających żyjącą tu społeczność żydowską. Jednym z nich dzielnica żydowska, a także Muzeum Żydowskie im. Gaona. Miejscem, do którego największy sentyment mają Polacy jest Ostra Brama, o której swego czasu pisał Adam Mickiewicz w swoim najsłynniejszym dziele. Znana z literatury Ostra Brama to brama miejska na Starym Mieście, przy której znajduje się kaplica Ostrobramska ze słynącym z cudów obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej. Ważnym miejscem dla Polaków jest także cmentarz na Rossie – pochowani są tu polscy żołnierze, którzy zginęli w 1919, 1920, 1939 i 1944 roku, a także znane osoby związane z historią Polski, Litwy i Białorusi, m.in.: Joachim Lelewel, Józef Łukaszewicz, siostra i matka Józefa Piłsudskiego, a także urna z sercem polskiego dowódcy. W stolicy Litwy zwiedzić możemy ponad 40 kościołów, z czego wiele zalicza się do ważnych krajowych zabytków. Najsłynniejszym jest kościół św. Piotra i Pawła na Antokolu, 24 lipca 2015

zbudowany w II poł. XVII w. W tej barokowej świątyni mieści się ponad dwa tysiące rzeźb, a jednym z ciekawszych elementów jest kryształowy żyrandol w kształcie łodzi. Warto udać się również

do Kościoła św. Michała, w którym znajduje się grobowiec Lwa Sapiehy i jego żony. To także jedyny budynek sakralny w mieście, który wybudowano w stylu renesansowym. Warto udać się

również do Zamku Górnego, w którym mieści się baszta Giedymina, a w niej muzeum, w którym można obejrzeć m.in. makietę bitwy pod Grunwaldem.


Obronne Kowno

Zamek w Trokach

| Litwa, Łotwa i Estonia 35

T

ak jak i w Wilnie, w tym drugim co do wielkości mieście Litwy nie brakuje miejsc, które trzeba zobaczyć. Wzmianki o Kownie pochodzą już z XIII wieku, kiedy to powstał tu gród, którego celem była ochrona przed Krzyżakami. Zwiedzanie ponad 400-tysięcznego miasta najlepiej zacząć od starówki położonej między Niemnem a Wilią, na której mieści się wiele zabytków, kramów z pamiątkami, ale i urokliwych kawiarenek, w których można odpocząć. Centralnym punktem jest tu Stare Miasto z rynkiem i XVI-wiecznym ratuszem, wokół którego znajdują się odrestaurowane kamienice. To tu mieści się także Katedra św. Piotra i Pawła, wielokrotnie przebudowywana gotycka świątynia z XV wieku. Charakterystyczną budowlą sakralną jest również Kościół pw. św. Michała Archanioła, dawny sobór prawosławny pochodzący z końca XIX w. Miejscem często odwiedzanym przez turystów są też ruiny zamku zbudowanego w II poł. XIV w., który był jedną z warowni chroniących kraj przed Krzyżakami. Dziś na jego terenie mieści się niewielkie muzeum.

Z

amek położony na jeziorze Galwe (Galve) jest jednym z najbardziej znanych obiektów litewskich. Jego budowlę rozpoczęto na początku XV w., kiedy to Troki były ważnym ośrodkiem Wielkiego Księstwa Litewskiego. Nadzorował ją sam wielki książę Witold, który notabene zmarł na terenie zamku w 1430 roku. Za czasów Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta obiekt przebudowano w stylu renesansowym, później pełnił też rolę więzienia. Mimo prac adaptacyjnych zamek zaczął tracić na znaczeniu znacznie wcześniej, bo niedługo po bitwie pod Grunwaldem, a już na początku XVII wieku zaczął popadać w ruinę. Dopiero w latach 50. XX w. rozpoczęto tu większe prace rekonstrukcyjne. Po odbudowie ten ważny litewski zabytek reprezentuje styl gotycki (odrestaurowano go według stanu z XV w.). Stosunkowo niewielki rozmiar, okrągłe baszty, donżon, czyli największa i najważniejsza wieża wznosząca się na wysokość 33 m, zieleń wokół zamku i czystość wód otaczających wyspę, na której jest położony sprawiają, że to miejsce jest wręcz stworzone dla turystów.


36 Litwa, Łotwa i Estonia

|

W

Od wczesnego średniowiecza do początków XX w. Łotwa pozostawała pod silnym wpływem kultury niemieckiej, dlatego wiele znajdujących się tu miast ma niemiecki charakter. Choć przyjeżdża tu mniej turystów niż na Litwę, to jest to kraj, który warto bliżej poznać.

łotewksich pałacach

Stolica nad Dźwiną

P

ołożona nad Dźwiną w pobliżu jej ujścia do Bałtyku Ryga to główny ośrodek gospodarczy, przemysłowy, komunikacyjny i naukowy w kraju. Jej pełne zabytków Stare Miasto wpisane zostało na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO, jest też jednym z największych skupisk

24 lipca 2015

architektury secesyjnej na naszym kontynencie. Samo miasto leży z kolei na trasie Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego. Do najważniejszych zabytków, które możemy tu oglądać należy protestancka Katedra – jej początki sięgają XIII wieku. Obecnie jest to największa świątynia krajów nadbałtyckich. Inną ważną budowlą sakralną jest Katedra

św. Jakuba, o której donoszą już dokumenty z połowy XIII w. To tu, w I poł. XVI w. po raz pierwszy wygłoszono kazanie w języku łotewskim. Ważnym punktem na planie miasta jest także wielokrotnie przebudowywany XIV-wieczny zamek – Rigas pils. Przez stulecia pełnił on wiele funkcji – był m.in. siedzibą rosyjskich władz, a także pałacem prezydenckim. Dziś

mają tu siedzibę trzy muzea – Muzeum Sztuki Obcej, Muzeum Literatury i Muzeum Historii Sztuki. Co ciekawe, sporą uwagę turystów przyciąga także nieco mniej zabytkowa budowla, a mianowicie wieża telewizyjna o wysokości blisko 370 m. To najwyższa konstrukcja w mieście, a jednocześnie trzeci co do wielkości taki obiekt na naszym kontynencie.


| Litwa, Łotwa i Estonia 37

Pałac w Jełgawie P

Wersal na Łotwie

odobn ie ja k pałac Rundāle, ten także związany jest z osobą Ernsta Johanna Birona, który po tym jak zakończono budowę jego pierwszej rezydencji, zlecił wykonanie kolejnej – tym razem w oddalonej o 20 km dalej Jelgavie (dawniejsza Mitawa). Za jej projekt odpowiedzialny był także ten sam architekt – Rastrelli. Budowla została wzniesiona w latach 1738-1772 w miejscu dawnego zamku zakonu kawalerów mieczowych. Jako że Ernst Biron chciał, by w stolicy księstwa, Mitawie, znajdował się okazały pałac, który świadczyłby o jego potędze, to właśnie tu trafiło wiele elementów przeznaczonych dla Rundāle. W przeciwieństwie do innych zabytków na Łotwie, pałac został stosunkowo niewiele zniszczony podczas działań z okresu II wojny światowej, mimo to był wielokrotnie odnawiany. Obecnie mieszczą się tu sale Jełgawskiego Uniwersytetu Rolniczego.

B

arokowy Pałac Rundāle położony w Pilsrundāle koło Bauski w Semigalii (80 km na południe od Rygi) zaliczany jest do najpiękniejszych budynków znajdujących się na Łotwie. Został zbudowany w I poł. XVIII w. w stylu barokowo-rokokowym i był letnią posiadłością Ernsta Johanna von Birona, faworyta carycy Anny Iwanowny z dynastii Romanowów. Architekt, który go zaprojektował był też odpowiedzialny za projekt pałacu w Carskim Siole oraz pałacu zimowego w Petersburgu. Swego czasu z budynkiem związana była nawet rosyjska caryca Katarzyna II, która podarowała obiekt swojemu kochankowi, księciu Zubowowi. Budynek został przejęty przez władze łotewskie po I wojnie światowej, jednak odrestaurowano go dopiero po 1991 roku. Od tego czasu pozostaje on jedną z bardziej urokliwych rezydencji na Łotwie. Ze względu na panujący tu przepych nazywa się ją nawet łotewskim wersalem – obszar, który zajmuje to ponad 60 hektarów. Obecnie mieści się tu muzeum i około 138 pomieszczeń rozlokowanych na dwóch kondygnacjach.


38 Litwa, Łotwa i Estonia

|

E

Podróż po W Estonii bardzo silne są wpływy skandynawskie – wielu mieszkańców tego kraju czuje się zresztą Skandynawami. Już sama nazwa stolicy tego państwa, Tallinn, oznacza <Duńskie Miasto>. Mimo to znaczący wpływ na jej rozwój i kształt mieli także Rosjanie. Ta mieszanka wpływów tworzy tu naprawdę specyficzny klimat.

stonii

Tallinn z historią w tle

P

odczas zwiedzania stolicy trzeba poświecić trochę czasu na Zamek Toompea (a właściwie jego ruiny), z wieżą Pikk Herman, który jest jednym z najstarszych, a zarazem największych tego typu kompleksów w kraju. Zamek został wybudowany w XIII w . przez Zakon Kawalerów Mieczowych i w

24 lipca 2015

czasie swojej kilkusetletniej historii był wielokrotnie przebudowywany. Kompleks, zbudowany na wzgórzu, góruje nad miastem, co sprawia, że widok jaki się stąd rozciąga, kusi wielu turystów (to też doskonałe miejsce do robienia zdjęć). Poza tymi fortyfikacjami, na wzgórzu Toompea mieści się także gotycka katedra Najświęt-

szej Maryi Panny, w której można znaleźć zabytkowe nagrobki i epitafia. Charakterystyczną budowlą, która wznosi się nad miastem jest też Kościół św. Olafa, króla Norwegii. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z XIII wieku – świątynia była wtedy prawdopodobnie drugą najwyższą budowlą na świecie (159 m). W kościele wielokrotnie wybuchały pożary. Na szczęście udało mu się uniknąć poważ-

niejszych zniszczeń w czasie II wojny światowej. Przechadzając się po Tallinnie nie sposób nie trafić na Starówkę, znaną także jako Dolne Miasto, na której mieści się wiele budynków z okresu średniowiecza. Podczas podróży do stolicy warto odwiedzić też położony dwa km dalej Kadriorg – XVIIIwieczny pałac, który jest siedzibą prezydenta kraju.


Kraj latarni

Z

uwagi na dość długie wybrzeże, w kraju znajduje się ponad 80 latarni morskich. Do jednych z najbardziej znanych należy ta na wyspie Kihnu – to jedna z czterech latarni ze stali, które zachowały się w tym kraju. Została ona zbudowana w XIX w., a części do niej sprowadzono specjalnie z Anglii. W 2003 roku wpisano ją na Listę Arcydzieł Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. Obecnie można ją odwiedzać przez cały lipiec i sierpień. Na terytorium Estonii położona jest także latarnia Kõpu, najstarsza z ciągle działających latarni na Starym Kontynencie i jedna z najstarszych na świecie. Uruchomiono ją w XVI w., a dziś rocznie odwiedza ją około 30 tys. zwiedzających. Najwyższą latarnią jest z kolei Tahkuna znajdująca się na wyspie Hiiumaa (na zdj.). Jej wysokość wynosi ponad 42 m i – co ciekawe – wykonano ją w tej samej fabryce co symbol Paryża i Francji – wieżę Eiffla. Jej budowa rozpoczęła się w 1873 roku i do dziś zachowała się w niemal niezmienionym stanie.

| Litwa, Łotwa i Estonia 39 Zamek w Haapsalu

Z

amek biskupi w Haapsalu to średniowieczny kompleks sakralno-zamkowy pochodzący z XIII wieku, który pierwotnie był rezydencją biskupów. Budowlę rozpoczęto w XIII stuleciu, jednak zakończyła się ona dopiero trzy stulecia później – tyle trwało dostosowanie jej do nowych rodzajów uzbrojenia. W szczytowym okresie jej powierzchnia zajmowała ponad 30 tys. m kw., grubość murów wahała się od 1,2 do 1,8 m, a ich wysokość wynosiła ponad 10 m. Charakterystycznym elementem zabudowy jest tu 29-metrowa wieża, używana m.in. jako dzwonnica. Po tym jak po wojnie północnej Estonia przeszła we władanie rosyjskie, car Piotr I nakazał częściowe wyburzenie murów – wtedy też zamek zamienił się w ruinę. Poza ruinami zamku mieści się tu także największy jednonawowy kościół w krajach bałtyckich – jego powierzchnia wynosi 425 m kw. Ta budowla sakralna powstała w II poł. XIII w. i zawiera elementy zarówno gotyckie, jak i romańskie.


40 Litwa, Łotwa i Estonia

S

|

maki pól i lasów Kuchnia tego regionu to proste dania przygotowane na bazie darów ziemi, lasów i wód. Do najsłynniejszych należą m.in. cepeliny, bliny żmudzkie czy kołduny, które popija się kwasem litewskim lub piwem. Znane są także lokalne sery, w tym ser jabłkowy, który przygotowuje się z jabłek, cukru i cynamonu.

Litewskie cepeliny

Składniki: Farsz: • 30 dag mielonej wołowiny • 10-20 dag mielonej wieprzowiny • cebula • łyżka masła • 2-3 łyżki bulionu • sól, pieprz • 1/4 pęczka świeżego koperku • kminek • sól • świeżo zmielony czarny pieprz • grzanki do posypania

Ciasto: • 20 dużych ziemniaków • jajko • sól • 5 dag słoniny • cebula • 3 łyżki śmietany • świeżo zmielony czarny pieprz • grzanki do posypania

Sposób przygotowania: Farsz: cebulę obrać, posiekać, zeszklić na łyżce masła. Wymieszać z mięsem mielonym i bulionem. Doprawić solą i pieprzem. Ciasto: 15 obranych, umytych i startych ziemniaków odcisnąć przez gazę. Pozostałe ziemniaki ugotować w łupinach, obrać i przepuścić przez prasę. Wymieszać obie masy ziemniaczane z jajkiem i szczyptą soli. Wyrobić niezbyt grube placki. Na placki nakładać nadzienie. Zgiąć krawędzie, formując z nich owalne wydłużone pyzy. Cepeliny wkładać do osolonego wrzątku powoli, aby nie przerwać wrzenia, i gotować ok. 30 minut. Wyłowić za pomocą sita, układać na podgrzanym półmisku. Podawać z podsmażoną słoniną i cebulą wymieszaną ze śmietaną. (za: mojegotowanie.pl)

24 lipca 2015


| Litwa, Łotwa i Estonia 41

Kibiny Składniki:

Ciasto: • 0,5 kg mąki • 250 g masła • 2 jaja • 200 g śmietany • 25 g drożdży

• 100 g ciepłego mleka • pół łyżeczki cukru • łyżeczka soli • 1 żółtko do posmarowania uformowanych kibinów

Farsz: • 300 g surowej baraniny lub wieprzowiny • 100 g słodkiej kapusty • 2 cebule • pieprz i sól

Sposób przygotowania: Mąkę zmieszać z solą. Dodać masło i mąkę, zagnieść. W oddzielnej misce roztrzepać jajka, następnie dodać do nich śmietanę. Powstałą masę wlać do mąki z masłem. Dodać drożdże z cukrem rozpuszczone wcześniej w ciepłym mleku i wyrobić ciasto. Odstawić do wyrośnięcia. Wyrośnięte ciasto ponownie zagnieść. Ciasto podzielić (najlepiej nożem) na małe bułeczki i każdą rozwałkować na krążek o średnicy ok. 15 cm. Surową baraninę lub wieprzowinę kroimy w kosteczkę, siekamy słodką kapustę, dodajemy posiekaną cebulę, sól, pieprz. W razie potrzeby dodać odrobinę wody. Farsz nałożyć na bułeczki i zalepić jak pierogi. Wykonać sploty. W każdej bułeczce (na środku, przy splocie) zrobić dziurkę dla ujścia pary. Każdy kibin posmarować żółtkiem. Piec na natłuszczonej blasze posypanej mąką, w dobrze nagrzanym piekarniku w temperaturze ok. 200 st. C przez 1520 minut. Kibiny powinny być suche i rumiane. (za: przyslijprzepis.pl)

Kugiel, czyli babka ziemniaczana Składniki:

• 2 kg ziemniaków • 2 jajka • 2 cebule • 30 dag kiełbasy • 15 dag wędzonego boczku • 2 łyżki mąki pszennej

Sposób przygotowania: Ziemniaki i jedną cebulę zetrzeć na tarce lub przy pomocy robota. Odlać nieco powstałego płynu. Dodać roztrzepane widelcem jajka i przyprawy. Kiełbasę, boczek i drugą cebulę pokroić w kostkę i podsmażyć na łyżce oleju, pod koniec dorzucić czosnek i smażyć krótko. Dodać do masy, wymieszać wszystko. Piekarnik rozgrzać do 200 st. C. Wysmarować blaszkę masłem i wlać masę ziemniaczaną. Piec ok. 1,5-2 godziny. Pierwszego dnia babka jest dość miękka, drugiego da się kroić w plastry. (za: niebonatalerzu.blogspot.com)

• 2 łyżki mąki ziemniaczanej • 2 ząbki czosnku • sól, mielony pieprz • szczypta ostrej papryki • 2 łyżki oleju • masło do wysmarowania formy


42 Litwa, Łotwa i Estonia

|

Sałatka

śledziowa Składniki:

z burakami

• 2 ziemniaki • 2 buraki • 1 czerwona cebula • 4 płaty solonych śledzi • 1 jabłko • 2 łyżki szczypiorku

• 2 łyżki koperku • 2 łyżeczki brązowego cukru • sok z 1/2 cytryny • majonez i śmietana (18-proc.) wymieszane w proporcjach 1:1 • sól, pieprz do smaku

Sposób przygotowania: Ziemniaki i buraki ugotować w skórkach, po ostudzeniu obrać i pokroić w kostkę. Pozostałe składniki sałatki pokroić w kostkę, przy czym cebulę, szczypiorek i koperek, pokroić bardzo drobno. Dodać sok z cytryny, sól i pieprz do smaku. Majonez wymieszać ze śmietaną i dodać w takiej ilości, aby połączyć składniki. Sałatkę schłodzić w lodówce. (za: mytaste.pl)

Frikadelu - zupa z klopsikami mięsnymi Składniki: • 5 dkg ryżu • 2 duże ziemniaki • 2-3 liście laurowe • sól • marchew • cebula • 1/2 selera korzeniowego • olej

• po pęczku natki pietruszki i koperku • 30 dkg mięsa mielonego • jajko • ząbek czosnku • pieprz • śmietana 18-proc.

Sposób przygotowania: Zagotować 2,5 litra wody, wsypać ryż i obrane, pokrojone w kostkę ziemniaki, włożyć liście laurowe, posolić. Marchew, cebulę i seler obrać, umyć, pokroić w drobną kostkę i obsmażyć na oleju. Natkę pietruszki i koperek posiekać. Do mięsa dodać 1/3 posiekanych ziół, jajko i posiekany czosnek, przyprawić solą i pieprzem, wymieszać (można dodać odrobinę bułki tartej). Kiedy ryż będzie prawie gotowy, dodać do garnka obsmażone warzywa. Łyżeczką formować kulki mięsne i wrzucać do wrzącej zupy, mieszając, żeby się nie posklejały. Dodać resztę świeżych ziół i gotować aż klopsiki wypłyną na wierzch. Zestawić z ognia. Podawać z łyżką kwaśnej śmietany. (za: zpierwszegotloczenia.pl) 24 lipca 2015


stylowy goniec

Pieśń przyszłości

43

Moda nie zna wieku, płci, religii, rasy ani poglądów politycznych. Założyciele i twórcy marki NENUKKO eksperymentują i przełamują schematy, głosząc idee wolności w modzie. Rozmawia: Natalia Ros.

Miejski styl czerpie inspiracje z ulicy. Jaka jest wasza indywidualna wizja miejskiej odzieży? Czego w miejskiej dżungli nie powinno zabraknąć? – W projektach dedykowanych mieszkańcom dużych metropolii największy nacisk kładziemy na funkcjonalność, wszechstronność zastosowania i wygodę użytkowania. Nasze bluzy z kapturem chronią przed zimnem, ale pełnią też funkcję „kokonu”, który izoluje od zgiełku miasta. Spodnie z obniżonym krokiem są dla nas symbolem miejskiego nonkonformizmu, ale oprócz tego łączą nowoczesny szyk z wygodą typową dla odzieży sportowej. Kieszenie to element, który pojawia się w większości naszych ubrań – współczesny człowiek nie rusza się przecież z domu bez indywidualnego zestawu niezbędnych drobiazgów. Z myślą o miejskim stylu życia opracowaliśmy projekt torby BAO, której forma jest na tyle elegancka, by wyjść z nią na wernisaż i na tyle pojemna, by pomieścić codzienne zakupy. Z doświadczenia wiemy, że przy projektowaniu odzieży miejskiej potrzebne są rozwiązania tak samo proste jak praktyczne. Znajdowanie intrygujących fasonów przy takich założeniach może być wyzwaniem, ale dla nas to prawdziwa przyjemność. Romans czerni i bieli z kolekcji „S/S 15” to wasza idealna opcja na lato? Czyżby czerń to nowy wakacyjny kolor? – Kolorystyka kolekcji to biele, błękity, szarości i czernie – cała gama odcieni morza. Nie przyporządkowujemy barw do sezonów, pracujemy po prostu w określonych paletach. Czerń była wprawdzie przez lata otoczona mroczną mitologią, ale dla nas to radosny kolor! Jak kolekcjonujecie pomysły i inspiracje na następne projekty? – W zasadzie cały czas tworzymy moodboardy – jeśli nie na papierze to we własnych głowach. Mamy słabość do dobrej fotografii, kina i literatury, więc nie możemy narzekać na brak bodźców. Obcujemy ze sztuką, a w życiu prywatnym otaczamy się kreatywnymi osobowościami. Wymyślanie nowych projektów zachodzi w takich warun-

kach niemal samorzutnie. Wszystkie pomysły zachowujemy w postaci notatek, szkiców, zdjęć. Przed przystąpieniem do pracy nad kolekcją selekcjonujemy zebrany zbiór plików, karteczek, pocztówek i drobnych zapisków i dzielimy go na spójne wątki. I wyłania się początkowy obraz kolekcji. Obserwując polską ulicę i targi mody w polskich miastach ma się wrażenie, że moda na dres króluje od kilku lat. To tylko moda czy raczej styl narodowy? – Trudno nam powiedzieć z czego wynika ten lokalny trend. Dres był dla nas inspirujący, bo jako synonim czegoś w złym guście domagał się redefinicji i prowokował do nowych interpretacji. Odkąd stał się elementem mody mainstreamowej przestał nas interesować – magia znaczeń się wyczerpała, a duże marki z powodzeniem zajęły się reprodukowaniem tej formy. To zresztą dość naturalny cykl życia trendu – najpierw lansują go projektanci i alternatywne marki, ale czar pryska gdy tylko trafia do powszechnego obiegu. Dla nas dres w popularnym wydaniu przestał być intrygujący, ale znaleźliśmy dla siebie wiele nowych punktów odniesienia. Nasi klienci przyjęli ten stan rzeczy bez zastrzeżeń. Od kilku sezonów eksperymentujemy z konstrukcjami, surowcami, technikami wykończeń i ta inżynieryjna praca jest dla nas bardzo fascynująca. W końcu pracujemy w modzie nie po to by w kółko powtarzać te same rozwiązania, ale po to by nieustannie eksperymentować. Same zerwałyście z dresem i zmieniłyście image marki. W jakim kierunku chcecie, aby marka się rozwijała? – To była stopniowa ewolucja. Chcemy rozwijać się technicznie i technologicznie, ale równie ważne jest dla nas autorskie podejście i odwaga w kreowaniu nowych form. NENUKKO ma odpowiadać na potrzeby współczesnego człowieka i rezonować z jego mentalnością, a te ulegają ciągłym przeobrażeniom. Mamy ambicję, aby za nimi nadążać. Co zachowałyście z początkowej wizji marki?

– Uczciwość – w najszerszym rozumieniu. Wobec siebie, naszych klientów i wobec własnej wizji estetycznej. Ten sam zapał, ta sama motywacja, ale coraz większe doświadczenie. Moda bez podziału na damską i męską to realne przedsięwzięcie? Czy raczej jedna z awangardowych wizji, która, tak jak trendy, przeminie? – Moda unisex to pieśń przyszłości. Współczesne eksperymenty w tym zakresie to dla nas zaledwie skromna zapowiedź dziejowego przełomu, który nastąpi dopiero za jakiś czas. Wierzymy, że ludzie będą bardziej skoncentrowani na tym co ich łączy niż na tym, co dzieli. Dobry, polski i autorski design nie musi być drogi? – To zależy od decyzji twórców. Od tego jakie surowce wybierają, do jakich odbiorców chcą trafić i jak daleko sięga ich pomysłowość. Dla nas kalkulacja kosztów i opłacalności jest kolejnym

etapem projektowania – tak samo ważnym jak artystyczna wizja. Biznes wymaga tej samej dozy kreatywności co stworzenie nowatorskiego fasonu. Ponieważ zależy nam, aby nasze produkty miały rozsądną cenę szacujemy zużycie materiału już przy wstępnym projekcie. Konstrukcja i fason są podporządkowane naszej fantazji, ale też prawom ekonomii. Nasza praca polega na sprawnym balansowaniu pomiędzy sztuką, inżynierią i matematyką. Zadziwiacie nieszablonowymi pomysłami i podejściem do mody. Twarzą kolekcji „I’m not then’” została 81-letnia aktorka Helena Norowicz. Przełamujecie schematy. Czy „styl zaawansowany” zagości na dłużej na wybiegach? Moda nie zna wieku? – Nie zna wieku, płci, religii, rasy ani poglądów politycznych. Jest wolna od wszelkich podziałów. Tak jest i będzie – o ile nie damy się prowadzić za nos popularnym mediom i teoriom samozwańczych autorytetów.


stylowy goniec |

44

Magazyny oraz projektanci promują wizerunek ubiorów z gołymi nogami, gdyż jego wydźwięk jest czysty i nieskomplikowany. Bez względu na to, co widzisz w magazynach, to ty jesteś najlepszym i jedynym sędzią w kwestii tego, co najlepiej zdobi twoje nogi i pasuje do twojego stylu życia.

Jak ozdobić nasze nogi >> Natalia Ros eśli w pracy wymagany jest strój z odzianymi nogami, istnieją sposoby na to, by twoje nogi wyglądały jak bez rajstop, takimi nie będąc. Zawsze dobieraj pończochy w kolorze dokładnie zgranym z naturalną barwą twojej skóry. Linia The Nudes, marki Donna Karan Hosiery była jedną z pierwszych silnie prześwitujących kolekcji o bardzo twarzowych odcieniach nawiązujących do naturalnych barw ciała i do dziś pozostaje jedną z najlepszych. Można zaleźć również fasony bez palców stóp, noszone do sandałów lub czółenek z wycięciem na palce, jednak nie wygląda to do końca przekonywująco. Jeśli musisz nosić pończochy, zakładaj pantofle z zakrytymi palcami, a twój wizerunek zyska na modnym i aktualnym stylu. Rozważ przesunięcie wszywanego paska spódnic, w których chodzisz do pracy, z niskiej talii na wygodniejszy fason, sięgający pępka i przygotuj na zapas kilka par rajstop z niską talią. Zwijanie w dół paska wysokich rajstop noszonych do spódnicy z niską talią powoduje powstanie pod tkaniną widocznej poziomej fałdy, nie prezentującej się widowiskowo. W ciągu dnia noś pończochy o jak najmniejszym połysku, dążąc do naturalnego wyglądu. Wzory i faktura nadają głębie powierzchni nóg. Pomijając efekt, który wywołują u wielu dziewczyn: nieco pogrubiają nogi i kolana – zwracają uwagę na wizerunek noszącej jej osoby. Zdecyduj więc czy chcesz, żeby pończochy zdominowały twój wizerunek. Skomplikowane desenie i misterna faktura rajstop noszonych w ciągu dnia konkuruje z ogólnym wyglądem, zamiast go dopełniać. Oczka powinny być nieduże albo mieć ujednoliconą wielkość, jak czarne lub beżowe kabaretki czy drobny szyde łkow y w z ó r bądź de-

J

24 lipca 2015

likatne, pionowe prążki, najbardziej wyszczuplające i wydłużające nogi. Wyrafinowane koronki i duże wzory geometryczne, jak widać na wybiegach, mogą wyglądać fantastycznie w czarnej wieczorowej kreacji, ale tylko na bardzo smukłych nogach. Nigdy nie noś pończoch o grubej fakturze do pantofli z paskiem na kostce. Nogi stają się wted y

mieszaniną linii ukośnych, pionowych i poziomych. Nie wygląda to dobrze, jest z by t przeładowane, by

prezentować się stylowo i modnie. Lepiej mieć gołe nogi, przezroczyste pończochy lub założyć rajstopy. Czarne rajstopy są powszechnie uwielbiane za szyk oraz wyszczuplający efekt. Nic nie prezentuje się lepiej w wysokich szpilkach, botkach czy kolorowych pantoflach, niż długie nogi w czarnej matowej osnowie. W okresach, gdy moda optuje za kolorowymi rajstopami, jest to zwykle wizerunek kobiet przed trzydziestką. Jeśli nosisz barwne rajstopy, odcienie powinny być subtelne i dobrane do spódnicy, która z kolei pozostaje w harmonii z pantoflami lub botkami – to ma być gustowny ubiór, nie przebranie.


| stylowy goniec 45

Zadbaj o cerę Iluzoryczna siła makijażu jest potężna, ma więc sens stworzenie idealnego wizerunku twarzy pokazywanej na co dzień, która ma zdrowy, naturalny wygląd.

izerunek odporny na trendy, na upływ lat, ponadczasowy. Odstaw na bok drastyczne posunięcia związane z usługami dermatologa lub chirurga plastycznego, a doprowadzając do perfekcji codzienną toaletę – staniesz się kobietą w wieku enigmatycznym! Jeśli masz suchą cerę, używaj środka do demakijażu w kremie, który zmywa i nawilża. Z takimi skład-

W

nikami, jak kiełki pszenicy, które czyszczą nie zdzierając naskórka, oraz gliceryna – nawilża powierzchnię skóry. Żelowe zmywacze oparte na wodzie ze składnikami wiążącymi tłuszcze, jak ekstrakty z glonów morskich, nadają się idealnie do cery tłustej. Powinnaś mieć oba typy tych środków – jeden na dni, kiedy skóra twarzy jest nieco bardziej tłusta niż normalnie, i drugi na suchsze dni. Nigdy nie myj twarzy mydłem, gdyż zdziera naskórek i zostawia uczucie ściągnięcia i suchości. Środek nawilżający to najważniejszy krok w pielęgnacji cery. Gdy skóra nie jest dobrze nawilżona, ma nieciekawy, zmęczony i postarzały wygląd. Używaj mleczka nawilżającego, gdy masz normalną cerę. Jeśli cera jest sucha lub wrażliwa, sięgnij po silniej nawilżający krem, z takimi składnikami, jak wazelina, gliceryna. Wbrew powszechnemu przekonaniu, nawet tłusta cera potrzebuje nawilżenia. Wypróbuj środki niezawierające tłuszczu, które nawilżają i redukują wydzielanie tłuszczu. (nr)

reklama


46 z życia gwiazd

|

Duet Górniak i Farnej? Fanów Edyty Górniak i Ewy Farnej z pewnością ucieszy fakt, że być może już wkrótce będą mogli zobaczyć je w duecie. Okazuje się bowiem, że 42-letnia Górniak wyszła z inicjatywą i zaprosiła Farnę do występu poprzez Facebooka. – Cześć #EwaFarna, Chciałabym zapytać Cię – czy zgodzisz się zaśpiewać ze mną Duet podczas moich 25 Urodzin na trasie „LoVe 2 LoVe” ? Call me. Sorry, że na wallu. Edyta Górniak – napisała (zachowaliśmy pisownię oryginalną). Na razie nie wiadomo jednak czy Ewa zgodzi się na propozycję Edyty.

Fot. Agencja BE&W

400 filmów w pół roku Coraz więcej celebrytów i gwiazd mediów pisze książki. Nad swoim trzecim dziełem pracuje obecnie Karolina Korwin-Piotrowska. Ma być ono poświęcone filmom. Aby ją napisać, Korwin-Piotrowska musiała obejrzeć

aż 400 produkcji, czego dokonała od stycznia 2015, czyli w nieco ponad pół roku. Książka ma pomóc czytelnikowi wybrać dobry film wśród całej masy produkcji dostępnych online, w telewizji lub na DVD.

Choroba alkoholowa Agnieszki Kotulanki od lat pozostaje jednym z gorących tematów dla mediów. W tej sprawie głos zabrał Jacek Borkowski, który występował z aktorką zarówno w „Klanie”, jak i na deskach teatralnych. – Ona w tej chwili, z tego co widzę i z tego co słyszę, nie pozwala na to, żeby sobie pomóc. Tak naprawdę nie ma z nią kontaktu – mówił w wywiadzie.

Fot. Agencja BE&W

Chce pomóc Agnieszce Kotulance?

Paris Hilton w... Rzgowie Paris Hilton próbowała swoich sił w wielu dziedzinach sztuki – śpiewała, wystąpiła w filmie, była ekspertką od mody. Niewielu jednak wie, że Paris jest także DJ-ką. Co więcej, okazuje się,

że gwiazda wystąpi podczas Międzynarodowych Targów Mody i Fashion Week Poland w… Rzgowie. Tajemnicą pozostaje tylko, na jaką kwotę opiewa kontrakt.

24 lipca 2015

Fot. Shutterstock

„Hollywood Life” donosi, że Selena Gomez i jej były chłopak Justin Bieber spędzili razem weekend. Według źródeł portalu, para niedawno odnowiła ze sobą kontakt. SMS-y od Biebera zacząć się miały po rozstaniu z Zeddem – DJem, z którym Gomez nagrała też piosenkę i teledysk. Czyżby to był początek nowego romansu?

Fot. Shutterstock

Fot. Agencja BE&W

Nowy związek?


| tele goniec 47 Skrzydlaci geniusze W Nowej Zelandii żyją papugi, które umieją odkręcać butelki, demontować wycieraczki i przeszukać otwarte plecaki. Z kolei w Nowej Kaledonii, Gavin Hunt odkrył, że wrony są w stanie wytwarzać całe zestawy narzędzi.

DOKUMENT PIĄTEK, GODZ. 13:10

Mistrz zakupów W nowym teleturnieju uczestnicy będą mieli maksymalnie pięć minut na zakupy. Chodzi nie tylko o jakość, przydatność produktów spożywczych i ilość wydanych pieniędzy, ale i – kreatywność. Prowadzący sprawdzą, który z uczestników jest najsilniejszy, najszybszy i najsprytniejszy. Zawodnicy będą walczyć o główną wygraną – 250 tys. zł.

ROZRYWKA SOBOTA, GODZ. 17:40

Żony Hollywood Eva Halina Rich, Helena Deeds, Izabella St. James, Katarzyna Wołejnio i Kinga Korta to kobiety, dzięki którym poznamy kulisy polskiego życia w hollywoodzkim stylu. Jak zaczęła się przygoda Polek w Hollywood? Jak radzą sobie za fasadą luksusu? To tylko część pytań, na które poznamy odpowiedź.

DOKUMENT SOBOTA, GODZ. 13:45

Przelotni kochankowie

W samolocie lecącym do Meksyku dochodzi do awarii. Gdy piloci szukają lotniska do bezpiecznego lądowania, personel stara się uprzyjemnić podróż pasażerom klasy biznesowej. Są wśród nich nowożeńcy, blisko 30-letnia

seriaLove

Anna German Ania studiuje we Wrocławiu i współpracuje z teatrem studenckim Kalambur oraz z Estradą Wrocławską. Któregoś dnia zostaje zaproszona na koncerty do Warszawy. Katarzyna Gaertner proponuje jej zaśpiewanie piosenki „Tańczące Eurydyki”. Utwór staje się przebojem.

ŚRODA, GODZ. 20:25

dziewica o zdolnościach paranormalnych, królowa plotkarskich magazynów, nasłany na nią zabójca czy uciekający przed policją biznesmen. W obliczu zagrożenia każdy chce przeprowadzić rachunek sumienia – albo zrobić

coś, czego wcześniej nie robił. Na ekranie zobaczymy m.in. Antonio Banderasa i Penélope Cruz.

M jak miłość Jurek namawia Alę, by zrezygnowała z prowadzenia sklepu i przyjęła pracę w firmie jego przyjaciela. Paweł jest przeciwny temu pomysłowi. Bilski zaprasza Marię w góry. Artur zabiera żonę do opery. Mówi, że nie chce rozwodu. Po pogrzebie Kasi Marcin sięga po alkohol.

PON.-CZW., GODZ. 14:50

KOMEDIA PIĄTEK, GODZ. 21:30


48 motoryzacja

|

Darmowe ładowanie

w Niemczech

W sierpniu 2015 r. na niemieckich stacjach Orlen, znanych pod marką Star, pojawią się urządzenia do zasilania samochodów elektrycznych. Wprowadzenie systemu ładowania pojazdów z napędem elektrycznym to wynik porozumienia zawartego pomiędzy Orlenem a firmą Tesla Motors. Punkty nazwane „Supercharger” będą pozwalały na jednoczesne darmowe zasilanie maksymalnie czterech samochodów Tesla Model S. Po 30-minutowym ładowaniu baterii możliwe będzie pokonanie dystansu 270 km, a do całkowitego naładowania potrzeba 75 minut. Tesla Model S po pełnym naładowaniu będzie w stanie pokonać dystans do 460 kilometrów. (za: auto-swiat.pl)

Peter Schwarzenbauer, członek zarządu BMW, potwierdził w jednym z wywiadów, że MINI rozpoczęło prace nad stworzeniem drogowej wersji konceptu Superleggera. Nieoficjalnie wiadomo, że samochód powstanie w oparciu o płytę podłogową UKL przeznaczoną dla aut z napędem na przednią oś, natomiast źródłem napędu będą znane z innych modeli MINI silniki trzy- i czterocylindrowe. Na rynku pojawi się również wariant hybrydowy wykorzystujący rozwiązanie stosowane w BMW serii 2 Active Tourer plug-in hybryd, które już niedługo trafi do sprzedaży. (za: motofakty.pl)

MINI Superleggera

wejdzie do produkcji 24 lipca 2015


| motoryzacja 49

Honda HR-V:

kalkulacja na modę

Toyota GT86

Honda, w której ofercie znaleźć można już dość duże CR-V, pokazała właśnie swoje najnowsze dziecko. Po otwarciu drzwi naszą uwagę skupia przede wszystkim środkowy pas, który na poziomie wyraźnie wyższym od siedzisk foteli ciągnie się od deski rozdzielczej aż po podłokietnik. W pewnym sensie pełni on również jego rolę, gdyż zawiera sprytnie zaprojektowane uchwyty o zmiennym poziomie, mogące wygodnie pomieścić zarówno niższe kubki, jak i wyższe butelki. Wygodna kierownica zawiera dwa zestawy przycisków, pozwalających na obsługę tempomatu i zestawu audio. Znajdujące się za nią zegary zgrupowano w tradycyjny sposób. (za: moto.wp.pl)

Toyota przygotowała specjalny pakiet modyfikacji swojej sportowej Toyoty GT86. W oczy rzuca się przede wszystkim intensywna barwa ukryta pod nazwą Sunrise Yellow. Opcjonalnie można również zamówić aerodynamiczny pakiet, na który składa się m.in. potężne tylne skrzydło. Na koła zawitały 18-calowe felgi ze stopów lekkich BBS z oponami Bridgestone Potenza S001, a ze zmian technicznych zamontowano wydajniejsze hamulce i amortyzatory Sachs. (za: superauto24.se.pl)

Yellow Limited

Polski pojazd Bracia Bielawscy z Wielkopolski konstruują rower elektryczny w stylu retro. Swój projekt nazwali po prostu: Polski Pojazd. Powstał już prototyp roweru – teraz czas na silniki. Bracia Bielawscy planują dwie wersje napędu – spalinowy i elektryczny. Silnik elektryczny pasujący wyglądem do koncepcji, muszą skonstruować sami. To jednak kosztuje. Dlatego, aby zebrać potrzebne środki zgłosili swój projekt na portalu polakpotrafi.pl. W ten sposób chcą zebrać fundusze potrzebne do zakończenia prac nad elektrycznym sercem roweru. (za: autostuff.pl)



Janowski zwyciężył!

Maciej Janowski, żużlowiec wrocławskiej Sparty wygrał rozgrywaną na torze w łotewskim Daugavpils kolejną rundę żużlowej Grand Prix. >> Karol Pomeranek o pierwsze zwycięstwo reprezentanta Polski w cyklu Grand Prix. Drugie miejsce w Daugavpils wywalczył Duńczyk Nicki Pedersen (11 punktów), trzeci był Australijczyk Troy Batchelor (11), czwarty – jego rodak Chris Holder (10). Drugi z naszych rodaków Krzysztof Kasprzak zajął ostatecznie 16 miejsce (ostatnie) z zerowym dorobkiem punktowym. Spośród Brytyjczyków jedynie Tai Woffinden zanotował w miarę dobry występ, zajmując siódmą lokatę. Jego rodak – Chris Harris był dopiero 14. Co ciekawe, z powodu opadów deszczu zmagania zakończono po rozegraniu 20. biegu, a więc przed półfinałami. – Po ostatnim turnieju w Cardiff, nie byłem zadowolony. Wówczas nie posiadałem odpowiedniego sprzętu na tamtejszy tor. Owal w Daugavpils jest dłuższy i lepiej mi się na nim jeździło. Szkoda, że przyszedł deszcz, bo czułem prędkość w moich motocyklach. Jestem jednak w pozytywnym nastroju. Po raz piąty staję na podium na Łotwie i już odliczam dni do Grand Prix w Malilli. Muszę naładować baterie i spędzić trochę czasu z dziećmi. Dodatkowo pobiegam, poćwiczę, może wyjadę na jeden trening, by być w pełni gotowym do turnieju w Malilli – powiedział Nicki Pedersen na łamach speedwaygp.com. – To był dla mnie świetny powrót do Grand Prix po turnieju w Cardiff. Wtedy zostałem odwieziony do domu karetką, to kompletnie nie była moja noc. Teraz czułem, że jest lepiej i to udowodniłem na torze. Trzy razy wygrałem, mój sprzęt był odpowiednio szybki. Szkoda, że zaczął padać deszcz, ale to był dobry turniej – skomentował Troy Batchelor. W klasyfikacji generalnej nadal liderem jest Woffinden (63 „oczka”), który ma 9 punktów przewagi nad Pedersenem.

T

Wyniki GP w Daugavpils:

1. Maciej Janowski (Polska) 12 pkt 2. Nicki Pedersen (Dania) 11 3. Troy Batchelor (Australia) 11 4. Chris Holder (Australia) 10 5. Greg Hancock (USA) 10 6. Jason Doyle (Australia) 8 7. Tai Woffinden (W. Brytania) 8 8. Peter Kildemand (Dania) 8 9. Niels Kristian Iversen (Dania) 8 10. M. Jepsen Jensen (Dania) 7 11. T. H. Jonasson (Szwecja) 7 12. Andreas Jonsson (Szwecja) 7 13. Matej Zagar (Słowenia) 6 14. Chris Harris (W. Brytania) 4 15. Kjastas Puodżuks (Łotwa) 3 16. Krzysztof Kasprzak (Polska) 0

Klasyfikacja generalna: 1. Woffinden 63 pkt 2. Pedersen 54 3. Hancock 49 4. Iversen 43 5. Holder 41 6. Zagar 40 7. Janowski 38 8. Doyle 37 9. Jepsen Jensen 34 10. Jonsson 33 11. Jarosław Hampel 31 12. Batchelor 28 13. Harris 27 14. Jonasson 23 15. Kasprzak 21

| sport 51 Miał być trzeci w historii medal w Lidze Światowej. Pozostał niedosyt, albowiem zajęlismy dopiero czwarte miejsce.

Nasi bez medalu Jako zwycięzca grupy (po wygranym 3:1 meczu z Włochami i minimalnej „punktowanej” porażce z Serbią) biało-czerwoni w półfinale trafili na Francję. Rewelacyjni trójkolowi od poczatku narzucili ostrą siatkówkę i po dwóch partiach prowadzili 2:0. Zryw reprezentatów Polski zaowocował remisem. W tie-breaku górą byli jednak Francuzi, którzy później w meczu o złoto bez większych problemów pokonali Serbię 3:0. W meczu o trzecie miejsce Polacy znów rozegrali pięć setów, jednak to Amerykanie cieszyli się z brązowego medalu. – Byliśmy bardzo dobrze przygotowani do tego turnieju, a zespół został poprowadzony przez trenera w taki, a nie inny sposób, bo tak my, jak i on wierzyliśmy, że takie rozwiązania przyniosą rezultaty. Nie został popełniony żaden błąd poza tymi siatkarskimi detalami, które zawiodły w końcówce półfinału z Francją – mówił na ła-

mach Przeglądu Sportowego Bartosz Kurek. – Przyjechaliśmy do Rio de Janeiro po medal. Nie udało się. Mieliśmy fatalne przyjęcie, a to sprawiło, że bardzo trudno nam się grało. Nie wiem, dlaczego ten element teraz nie zafunkcjonował. Oczywiście, że jestem rozczarowany, ale w tej chwili to normalne. Najważniejsze, że byliśmy w Final Six i walczyliśmy. Można powiedzieć, że jesteśmy zespołem równym z Serbią, Francją, USA i Brazylią. Teraz będzie czas na odpoczynek, a później 5-6 tygodni ciężkiej pracy. I wiem, że możemy grać lepiej – komentował na sport.pl trener Stephane Antiga. – Jesteśmy poza podium Ligi Światowej, choć mogliśmy znaleźć się na miejscu Francji, która zdobyła złoty medal. Jesteśmy rozgoryczeni, zawiedzeni, źli i smutni – napisał w felietonie na Marcin Możdżonek. (kp)

reklama


52 sport reklama

| Najstarszym klubem w najwyższej lidze angielskiej jest CBL Polonia Londyn, Polacy to najlepsi trenerzy i sędziowie w kraju. O tym, w którą stronę rozwinie się ten sport i dla-

Uczę siatk

To moja życi

Opowiedz proszę o tym, co robiłeś zanim przyjechałeś do Anglii. – Przed przyjazdem do Londynu, tuż po ukończeniu studiów na AWF-ie pracowałem przez pięć lat jako nauczyciel wychowania fizycznego w szkole podstawowej i w gimnazjum. Prowadziłem też zajęcia w SKS i utworzonym przez siebie Uczniowskim Klubie Sportowym, gdzie uczyłem dzieci i młodzież podstaw siatkówki. Sam również trenowałem, grałem w siatkówkę i orga24 lipca 2015

nizowałem różnego rodzaju imprezy i przedsięwzięcia. Z siatkówką jesteś związany także jako zawodnik – jak przebiegała twoja kariera? – W siatkówkę gram od dziewiątego roku życia. To moja wielka pasja. Kiedy przyjechałem do Anglii, od razu zacząłem szukać klubu, gdzie mógłbym dalej trenować i grać. Nie wyobrażałem sobie życia bez siatkówki. Na moje szczęście


| sport 53 czego jest to najbardziej drużynowy ze wszystkich sportów rozmawiamy z Grzegorzem Niskim, siatkarzem, trenerem i prowadzącym program młodzieżowy w Polonii Londyn.

kówki.

iowa pasja znalazłem klub – Polonię Londyn i gram w nim na pozycji rozgrywającego już od dwunastu lat! Udało się nam zdobyć w tym czasie dwa mistrzostwa Anglii, kilka srebrnych i brązowych medali. Doszliśmy także do dwóch finałów Pucharu Anglii. Skąd pomysł na rozpoczęcie zajęć siatkarskich dla dzieci i młodzieży? – Lata lecą. Trzeba kiedyś powiedzieć dość i ustąpić miejsca młodszym zawodnikom. Stąd pomysł utworzenia szkółki siatkarskiej dla dzieci i młodzieży. Zawsze bardzo lubiłem to robić. Mam też marzenie, że część z moich wychowanków za kilka lat będzie grać

znać profesjonalną drużynę sportową „od kuchni”. Kto i jak może dołączyć do twoich zajęć? – Na zajęcia zapisać się może każdy. Panuje miła i rodzinna atmosfera. Dzieci i ich rodzice dobrze się bawią. Cieszę się z tego i dziękuję im bardzo za pomoc i zaangażowanie! Już we wrześniu kolejna okazja do zobaczenia prawdziwej siatkówki – na turniej Legacy Cup przyjeżdża między innymi PGE Skra Bełchatów – kilkoro dzieci już zgłosiło się do pomocy jako wolontariusze – są jeszcze miejsca – wszyscy chętni są mile widziani.

Część z moich wychowanków za kilka lat będzie grać w pierwszej drużynie Polonii.

GRZEGORZ NISKI w pierwszej drużynie Polonii Londyn. Siatkówka w Anglii rozwija się bardzo dynamicznie, więc ci, którzy teraz zaczną, mają szansę na grę w zupełnie innej rzeczywistości. Na jakim etapie rozwoju znajduje się twoja akademia? – Akademia to chyba zbyt duże słowo w tym momencie. Jednak w niedalekiej przyszłości chciałbym, żeby to była Akademia Siatkarska kształcąca siatkarki i siatkarzy według standardów PZPS! Prowadzone są już rozmowy w tym kierunku i cieszy mnie, że jesteśmy zauważani przez PZPS i na przykład PGE Skrę Bełchatów, która jest partnerską drużyną CBL Polonii Londyn. Prowadzimy szkolenia przy jednej z polskich szkół sobotnich, a wcześniej przeprowadziliśmy tam „siatkarski dzień”, gdzie dzieci miały szansę zmierzyć prędkość, z jaką mogą uderzyć piłkę, a także trochę po-

Co takiego jest w siatkówce, że jest to sport, który tak bardzo przyciąga dzieci? – Uważam, że siatkówka jest najtrudniejszą z gier zespołowych. Jest to dyscyplina sportowa kształtująca nie tylko sprawność fizyczną, ale też w dużym stopniu inteligencję. Chęć bycia sprawnym i inteligentnym przyciąga dzieci do hal sportowych. Jest to najbardziej drużynowy ze sportów – w każdej akcji biorą udział przynajmniej dwie osoby. Dodatkowo jest to jedyny sport, który mimo że bezkontaktowy, to pozwala zawodnikom wykorzystywać pełnię swoich możliwości i mięśni. Również światowe sukcesy naszej męskiej drużyny narodowej i klubów powodują, że dzieci chcą uprawiać ten sport, a moim zadaniem jest ich tego nauczyć. Serdecznie zapraszam na treningi. Więcej na: www.polonia.vc

reklama


54 łamigłówki

24 lipca 2015

|


horoskop tygodniowy Lew

23 VII – 23 VIII

Miłość: Ukochana osoba dostarczy ci wiele radości. Samotne Lwy powinny uwierzyć w siebie. W najbliższych dniach masz szanse znaleźć partnera na długie lata. Praca: Emocje to zły doradca. Nie pozwól na to, aby zawładnęły tobą. Staraj się zachować zdrowy rozsądek w ważnej sprawie. Finanse: Nie podejmuj ryzykownych decyzji związanych z inwestycjami. Na zakupach pilnuj swojego portfela.

Kevin Spacey

Strzelec 23 XI – 21 XII Lucy Liu Miłość: Marzysz o wielkim uczuciu? Zacznij coś z tym robić i rozglądnij się, ktoś od dawna uważnie ci się przygląda. Masz dobre, wrażliwe serce. Twój partner zbyt mocno wykorzystuje twoją dobroć. Zacznij myśleć też o sobie. Praca: Zbliża się dobry czas na podejmowanie decyzji o zmianie pracy. Szykuje się zmiana miejsca zatrudnienia lub awans. Zdrowie: Czeka cię wizyta u lekarza. Jednak to nic poważnego, więc nie panikuj. Nie zapomnij jednak wziąć skierowania na badania lekarskie.

Baran 21 III – 20 IV Robert Janowski Miłość: Ukochana osoba doda ci radości i szczęścia. Samotne Barany powinny uwierzyć w siebie i zacząć rozglądać się za nową miłością. Jest szansa na znalezienie nowego partnera. Praca: Nie lekceważ swoich obowiązków, gdyż może się to dla ciebie źle skończyć. Zbyt małe zaangażowanie w to co robisz, może skończyć się poważnymi dla ciebie skutkami. Zdrowie: Przebywaj jak najwięcej na świeżym powietrzu. Witaminy w tabletkach to nie wszystko – nie zapominaj o spożywaniu większej ilości warzyw i owoców.

Zdrowie: Stres ma na ciebie zły wpływ, wypij herbatkę z melisy. Zadbaj o odpowiednią dietę, mogą być lekkie dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Koziorożec 22 XII – 20 I Dido Miłość: Partner szykuje dla ciebie jakąś niespodziankę, która sprawi, że w waszym związku nastąpi ożywienie uczuć i pozytywnych emocji. W stałych związkach również czas na remanent, ożywienie uczuć. Praca: Ktoś bardzo ci ufa i powierzy ci pewną tajemnicę. Nie zdradź jej nikomu, bo ta osoba straci do ciebie zaufanie na zawsze. Zdrowie: Ten tydzień będzie dla ciebie spokojny i bezstresowy. Dobry humor nie będzie cię opuszczał.

Byk 21 IV – 21 V Andy Murray Miłość: Pamiętaj, że nie zawsze masz rację. Pogódź się z tym, zamiast prowokować bezsensowne kłótnie z partnerem. Samotne Byki będą natomiast otoczone gronem wielbicieli. Praca: W twoim gronie współpracowników znajduje się osoba, która czeka na twój błąd. Nie bierz na siebie zbyt dużej ilości obowiązków. Lubisz podejmować nowe wyzwania, jednak nie przesadzaj zbytnio. Zdrowie: Dzisiaj nie jest dobry dzień na bezpieczne poruszanie się po drodze. Uważaj na skręcenia i złamania.

| horoskop 55 27.07-02.08 opracowała: Julianna

Panna 24 VIII – 23 IX Cameron Diaz Miłość: Będziesz podatna na czułe słówka. Nie daj się wkręcić w romans, bo ktoś wykorzysta twoje zaufanie. Praca: W najbliższym czasie dostaniesz nową propozycję pracy. Pilnuj swoich

Waga 24 IX – 23 X Grzegorz Markowski Miłość: Zacznij myśleć o partnerze w inny sposób, przemyśl jego potrzeby i daj więcej z siebie. Praca: Pamiętaj, że przychodzisz do pracy po to, żeby wykonywać swoje obowiązki a nie żyć życiem innych. Zdrowie: Nie siedź zbyt długo przed komputerem lub telewizorem. Zamiast przemęczać wzrok wybierz się na spacer do parku lub lasu.

Wodnik 21 I – 18 II Urszula Miłość: Nie spieraj się z partnerem o byle błahostkę. Czasami warto odpuścić. Nie zapominaj również i o nim, on też potrzebuje urozmaicenia w waszym pożyciu. Praca: W najbliższym czasie będziesz świętować swój sukces. Jeżeli myślałaś o awansie to może on wkrótce nastąpić. Nie daj się sprowokować i wdać w niepotrzebne spory. Zdrowie: Pogoda nie będzie sprzyjająca późnemu wychodzeniu z domu na spacer. Zadbaj również o swoje gardło i nie spożywaj nic zimnego.

Bliźnięta 22 V – 22 VI Bronisław Komorowski Miłość: Nie zapominaj o partnerze, on też potrzebuje zmian i urozmaicenia w waszym pożyciu. Samotne Bliźnięta niech zaczną rozglądać się za partnerem na całe życie. Praca: Masz duże ambicje, ale nie bądź zbyt surowa dla swoich współpracowników. Nie bierz na siebie zbyt dużą ilość obowiązków. Sukces zbliża się wielkimi krokami. Zdrowie: Możesz cierpieć na bóle migreny, ale nie sięgaj zaraz po proszek, spróbuj innych metod leczenia.

spraw, domagaj się awansu, pomyśl o dalszej nauce, nowych szkoleniach. Zdrowie: Zwolnij tempo, posłuchaj, co mówi twoje ciało. Rozsądnie rozkładaj siły i nie trwoń energii.

Skorpion 24 X – 22 XI Krzesimir Dębski Miłość: Jeśli nie układa ci się z partnerem, zastanów się co zmienić i jak poradzić sobie z problemami. Praca: Wpadniesz na doskonały pomysł pomnażania pieniędzy. Sukcesy przyjdą szybko i bez wysiłku. Zdrowie: Staraj się w tym tygodniu wyciszyć, nie przemęczaj się, nie lekceważ nawet drobnych dolegliwości.

Ryby 19 II – 20 III Marek Kościkiewicz Miłość: Rybko! Zacznij głośno mówić to, co cię denerwuje i drażni. Udawanie, że nic się nie stało nic nie pomoże. Nie szukaj nowych romansów i flirtów. Postaraj się o to, aby uczucia w twoim związku ożyły na nowo. Praca: Teraz poradzisz sobie z każdym nowym wyzwaniem, jeśli tylko połączysz swoją przedsiębiorczość z pomysłowością i pracowitością. Zdrowie: Ukrywanie swoich emocji nic nie pomoże, doprowadzi cię ono jedynie do stresu i podłego nastroju. Zadbaj o odpowiednią dietę.

Rak 23 VI – 22 VII Vin Diesel Miłość: Zamiast rozmyślać o tym jak bardzo jesteś samotny i nieszczęśliwy, wyślij swojemu partnerowi miłą wiadomość poprzez sms lub e-mail. Wkrótce przekonasz się jak bardzo ożywiła ona wasze uczucie. Praca: Nie pozwól, aby ktoś próbował podejmować za ciebie decyzje. Postaraj się włożyć w swoją pracę więcej zaangażowania a będziesz doceniona. Zdrowie: Staraj się dużo pić, przyda się więcej ruchu na świeżym powietrzu. Nie zaszkodzi również wyciągnąć rower i wybrać się na przejażdżkę z bliską osobą.



| ogłoszenia 57

ZAMÓW JUŻ DZIŚ!

Nadaj ogłoszenie Kategorie: telefonicznie • Usługi dzwoniąc pod numer • Wyróżnione kolorowym tłem 020 7099 7107 • maksymalnie 250 znaków (30 słów) lub na portalu • CENA: GBP25 • PROMOCJA: 3+1 GRATIS www.ogloszenia.goniec.com

Ogłoszenia Bezpłatne Kategorie:

Ogłoszenia Usługowe

Nadaj

• Praca Dam/Szukam ogłoszenie • Mieszkanie Wynajmę/Szukam telefonicznie • Sprzedam/Kupię dzwoniąc pod nr • Auto-Moto 02070997107 • Towarzyskie drobne@mail.goniec .com

Praca dam Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

Barclays & Financial Republic work together with as an approved new business partner

 Potrzebna pani do sprzątania i prasowania, praca w prywatnych domach. Tel. 07756986395.

Polskie Biuro Rachunkowe,Tooting Broadway, 40 Tooting High Str. London, SW17 0RG

 Oferujemy: 2 stanowiska – Commis Chef, 15 stanowisk – Chef de Partie, 7 stanowisk – Sous Chef, 5 stanowisk – Head Chef. Wymagania: min. 2 lata doświadczenia w zawodzie samodzielnego kucharza, dobra znajomość j. angielskiego. Praca w restauracjach na terenie Anglii środkowej lub południowej. Osoby zainteresowane prosimy o przesłanie cv w j. angielskim na: biuro@hmserwis.pl.

02086 823 950, 02087 674 088 www.financialrepublic.org.uk www.rozliczenia-online.com www.rejestracjaspolek-online.com

 Praca dla auto-elektryka BLUE LIGHTS VEHICLES (jednostek szybkiego reagowania: wozy policyjne, strażackie oraz karetki pogotowia). Wymagania: znajomość jęz. angielskiego (w stopniu komunikatywnym), doświadczenie na podobnym stanowisku. Stawka – £9.50. Osoby zainteresowane prosimy o przesłanie cv na: praca@globalforcegroup.co.uk.

22

Ataki na imigrantów podczas zamieszek w Irlandii Płn.

T I M E S

Ten kraj ma naprawdę wiele do zaoferowania. Jest w nim czar – to on przyciąga ludzi z całego świata, którzy po jakimś czasie przyswajają brytyjski sposób życia. Definiujemy tę magię.

24

Orkiestra made in Poland

goniec

polski .com

P O L I S H

/ ISSN 1741-11746

2010-10-22 13:45:58

Wielki sprzeciw Strajkuje cała budżetówka chaos jest nieuniknion , y

Sam Jurek Owsiak promował w Londynie WOŚP

T I M E S

1 lipca Polska obejmu nictwo w Radzie Unii je przewodEuropejskiej. Apetyty mamy olbrzym ie, a machina promocyjna parą. Start polskiejpracuje pełną prezydencji wypadł jednak zakręcie. Europa najwyraźniej na hamuje, gdy my chcemy przyspieszać.

36

Arrinera znad Wisły

Pierwszy polski supersamoc hód z brytyjską pomocą

po lsk i .com

Histeria miłosna Po co Brytyjczykom

Brytania da się lubić Teraz Polska!

zaręcz zamieszanie wokół

lands? Mieszkasz w Mid ndd 1

sekcja1_68_385.indd 1

19/07/2011 18:30:59

a i Kate Middleton yn księcia William

str. 6-8 2010-11-23

19:08:28

3.indd 1

sekcja1_68_35

str. 6-8

sekcja1_68_382.i

Ogłoszenia drobne

2011 / ISSN 2044-5202

nr 29 (385) 22 lipca 2011 / ISSN 2044-5202

P O L I S H

T H E

Bezpłatne kursy podnoszące kwalifikacje dla Czytelników!

po lsk i .com

nr 26 (382) 1 lipca

goniec T H E

29 Akcja Reaktywacja

T I M E S

listopada 2010

24 Ulster straszy

Afera podsłuchowa

z domu

do Swarzędza

na Wyspach W 70 lat po wojnie pilotów doceniają polskich

H P O L I S

nie wychodząc

nr 47 (353) 26

22

22 Głowy lecą parami

szklance herbaty

w 24 Burza nam fabryki Nie przenoście

wcale

goniec

T H E

Untitled-1 1 zbiera kolejne żniwo

Lepiej późno niż

 Szukam solidnej, pracowitej kobiety do sprzątania w restauracji w centrum Londynu. 5 min. od stacji Leicester Square, Piccadilly Circus i Tottenham Court Road Stacji. Praca siedem dni w tygodniu. Tel. 07828529951.

i w bamboszach

42 Andrzejk y wieczór Spędź fantastyczn

str. 6-8

steśmy!

My też tu je 2011-06-28 18:22:25

Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Poszukujemy hydraulików i elektryków, najlepiej z kartą CSCS (duża budowa w Aylesburym). Tel. 2082397478; e-mail: admin@copecrown.com.  We are looking for responsible & experienced driver with UK driving licence cat. C. Requirements: valid professional UK driving licence category C, good driving record with no traffic violations, working experience, fluent in English, CV, contact: 07440 559263.  Poszukujemy stolarzy do pracy w zach. Londynie (produkcja okien, schodów i wszelkiego rodzaju mebli). Wymagane co najmniej trzyletnie doświadczenie w UK i aktualny pobyt w Londynie. Bardzo dobre zarobki dla odpowiednich kandydatów. CV i referencje na email: praca1980@yahoo.com.  Szukam wspólnika do handlu samochodami w Londynie. Tel. 07423303031.  Agencja pracy poszukuje osób chętnych do pracy przy recyclingu (Liverpool). Wymagana komunikatywna znajomość j. angielskiego. E-mail: magdalena@career-makers.co.uk; tel. 07712880039.  Poszukujemy pracowników ogólnobudowlanych oraz monterów kuchni i łazienek. Wymagane narzędzia, transport, doświadczenie w budownictwie w UK. Wynagrodzenie – pracownicy ogólnobudowlani: £100, monterzy – £700-800. Tel. 07772474842; e-mail: i.wrona@wronaprojects. co.uk.  Rekrutujemy montażystów instalacji wentylacyjnych na duże budowy w Croydon. Język angielski nie jest wymagany. Pożądana karta CSCS. Tel. 02082397478; email: admin@copecrown.com.


58 ogłoszenia

|

ď ľ Poszukujemy pracownikĂłw do pracy w piekarni w Salisbury na dzienne i nocne zmiany. Znajomość angielskiego nie jest wymagana, konieczny jest jednak wĹ‚asny transport. Stawka: ÂŁ6.50 p/h. Tel. 01722 322 022. ď ľ Agencja poszukuje doĹ›wiadczonych szwaczek / krawcowych zainteresowanych podjÄ™ciem pracy w zakĹ‚adzie na terenie Wielkiej Brytanii. Wymagania: doĹ›wiadczenie w charakterze szwaczki / krawcowej, podstawowa znajomość jÄ™zyka angielskiego. Pracodawca oferuje wynagrodzenie – ÂŁ6,50-7,50 brutto/godz.; praca 9-11 godz. dziennie. Tel. 91 434 88 88; e-mail: info@agencja-headhunters.eu. ď ľ Pilnie poszukujemy elektrykĂłw na duĹźe budowy w Croydon. Najlepiej z kartÄ… CSCS, wymagany NIN. Tel. 02082397478; e-mail: admin@copecrown.com. ď ľ Agencja pracy poszukuje osĂłb chÄ™tnych do pracy na stanowisku Industrial Sewing Machinist w Wigan. Wymagane doĹ›wiadczenie. Kontakt: magdalena@career-makers.co.uk.

ď ľ Kawiarnia w centrum Londynu poszukuje baristĂłw. Od kandydatĂłw oczekujemy: komunikatywnego j. angielskiego, otwartoĹ›ci na kontakt z ludĹşmi. Zapewniamy: pracÄ™ w mĹ‚odym zespole, szkolenie, grafik dostosowany do indywidualnych potrzeb. Czekamy na cv ze zdjÄ™ciem: miccab28@yahoo. co.uk. ď ľ Agencja poszukuje doĹ›wiadczonych kierowcĂłw dostawcĂłw kat. B (3,5T). Miejsce pracy: Londyn. Zadania: praca w charakterze kierowcy-dostawcy (multi drop driver, samochĂłd 3,5T). Pracodawca oferuje wynagrodzenie ÂŁ12.000-14.000 rocznie plus prowizja. Wymagania: b. dobra znajomość j. angielskiego. Prosimy o przesĹ‚anie cv na: dorota@agencja-headhunters.eu. ď ľ PrzyjmÄ™ na staĹ‚e do pracy na stanowisku mechanik samochodowy, blacharz, lakiernik lub elektromechanik. Wymagania: doĹ›wiadczenie w zawodzie, umiejÄ™tność pracy w zespole, dobra organizacja pracy, rzetelność, odpowiedzialność. Kontakt pod numerem telefonu: 07837 172 118. Albo proszÄ™ wysĹ‚ać na: romanpawela@gmail.com.

ď ľ Poszukujemy doĹ›wiadczonych zbrojarzy do pracy na terenie Leeds. ObowiÄ…zkowa karta CSCS, wĹ‚asne narzÄ™dzia. Oferujemy ÂŁ1416/godz. MoĹźliwość samozatrudnienia. Tel. 0161 212 7443, 07904 670 229, 0161 212 7444, 07534 947 959. ď ľ Poszukujemy opiekunki osĂłb starszych w Anglii. Zapewniamy bezpiecznÄ… i legalnÄ… formÄ™ współpracy, terminowe wypĹ‚aty, atrakcyjne zarobki. Wymagamy: podstawowej znajomoĹ›ci j. angielskiego, doĹ›wiadczenia w opiece nad osobami starszymi. Tel. 22 250 55 00; e-mail: praca@promedica24.pl. ď ľ Poszukujemy wykwalifikowanych pielÄ™gniarek na peĹ‚noetatowe stanowiska (Wielka Brytania): oddziaĹ‚ ratunkowy, neurorehabilitacja, pediatria, medycyna ogĂłlna i chirurgia. Wymagania: wyksztaĹ‚cenie pielÄ™gniarskie, dobra znajomość jÄ™zyka angielskiego (poziom B2 lub wyĹźszy). Osoby zainteresowane prosimy o przesĹ‚anie cv w j. angielskim na: rekrutacja@globaleyes.co.uk.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

Wydawca magazynu polonijnego „Goniec Polski� oraz portalu internetowego goniec.com w związku z dynamicznym rozwojem i nowymi projektami, poszukuje osoby na stanowisko:

PROGRAMISTA APLIKACJI INTERNETOWYCH Wymagania: t 6NJFKÇ—UOPÇ´ÇŽ QSPHSBNPXBOJB X Ç´SPEPXJTLV +PPNMB t ;BNJÂ’PXBOJF EP QSPHSBNPXBOJB t ;OBKPNPÇ´ÇŽ 1)1 OBKMFQJFK PCJFLUPXFHP

t 6NJFKÇ—UOPÇ´ÇŽ UXPS[FOJB [BQZUBÇŠ 42- [ OBDJTLJFN OB .Z42t ;OBKPNPÇ´ÇŽ KÇ—[ZLĂ˜X PQJTĂ˜X TUSPO JOUFSOFUPXZDI 9 )5.- $44 PSB[ +BWB4DSJQU Dodatkowe atuty: t 6NJFKÇ—UOPÇ´ÇŽ UXPS[FOJB BQMJLBDKJ NPCJMOZDI NPCJMOF TUSPOZ 888

t ;OBKPNPÇ´ÇŽ UFDIOPMPHJJ 'MBTI UXPS[FOJF CBOFSĂ˜X JUQ

t ;OBKPNPÇ´ÇŽ $BLF1)1 CÇŒEȇ JOOZDI GSBNFXPSLĂ˜X 1)1 t %PÇ´XJBED[FOJF [ QSBDÇŒ [ TZTUFNBNJ LPOUSPMJ XFSTKJ t ;OBKPNPÇ´ÇŽ KÇ—[ZLB BOHJFMTLJFHP D[ZUBOJF EPLVNFOUBDKJ

t 0CZDJF X Ç´SPEPXJTLV 6OJY -JOVY Oferujemy: t .PČˆMJXPÇ´ÇŽ T[ZCLJFHP SP[XPKV [BXPEPXFHP t 1S[ZKB[OÇŒ BUNPTGFSÇ— QSBDZ X NÂ’PEZN [FTQPMF t 4UZD[OPÇ´ÇŽ [ OBKOPXT[ZNJ UFDIOPMPHJBNJ t "USBLDZKOF XBSVOLJ [BUSVEOJFOJB $7 QSPTJNZ QS[FTZÂ’BÇŽ OB BESFT rekrutacja@mail.goniec.com

lub umieść ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

ď ľ Poszukujemy joinerĂłw do pracy w Manchesterze. ObowiÄ…zkowa karta CSCS, wĹ‚asne elektronarzÄ™dzia, wĹ‚asny transport. Wynagrodzenie: ÂŁ13/h. Tel. 0161 212 7443, 07904 670 229, 0161 212 7444, 07534 947 959. ď ľ Praca na peĹ‚en etat dla piekarza w Londynie. DoĹ›wiadczenie wymagane, komunikatywna znajomość jÄ™zyka angielskiego. PĹ‚aca: ÂŁ10 na godzinÄ™ (40-50 godz. tyg.). CV proszÄ™ przesĹ‚ać na adres: eclpraca@tiscali.co.uk. ď ľ Poszukujemy zbrojarzy do pracy w Londynie. ObowiÄ…zkowa karta CSCS, wĹ‚asne narzÄ™dzia. Oferujemy ÂŁ14-16/godz., moĹźliwość samozatrudnienia. Tel. 0161 212 7443, 07904 670 229, 0161 212 7444, 07534 947 959. ď ľ Derby. Praca dla kierowcy aut cięşarowych. Tel. 07598621170.

24 lipca 2015

szenie_informatyk.indd 1

2014-05-20 12:43:00

ď ľ Poszukujemy osoby na stanowisko mechanik / konserwator cat. (miejsce pracy: Holandia – Vlissingen). Wymagania: doĹ›wiadczenie przy naprawie sprzÄ™tu budowlanego Caterpillar, komunikatywna znajomość jÄ™zyka angielskiego, mile widziane VCA. Wynagrodzenie netto: â‚Ź10/godz. Osoby zainteresowane prosimy o przesĹ‚anie cv na: biuro@hmserwis.pl.

Ogłoszenia

Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

ď ľ Agencja pracy poszukuje kierowcĂłw (class 1 i class 2) do pracy (Manchester, Warrington i okolice). Zainteresowane osoby proszÄ™ o kontakt. E-mail: magdalena@career-makers.co.uk; tel. 07712880039. ď ľ Poszukujemy cieĹ›li szalunkowych do pracy w okolicach Londynu. Wymagana karta CSCS, wĹ‚asne narzÄ™dzia. Wynagrodzenie: ÂŁ16-18/godz. MoĹźliwość samozatrudnienia. Tel. 0161 212 7443, 07904 670 229, 0161 212 7444, 07534 947 959. ď ľ Poszukiwany kierowca i pomocnik do przeprowadzek. Wymagane: dobra znajomość j. angielskiego i doĹ›wiadczenie w branĹźy przeprowadzek. Prawo jazdy min. kat. B (kat. C bÄ™dzie atutem), dobra organizacja pracy, umiejÄ™tność pracy w zespole, sprawność fizyczna. Znajomość topografii miasta i okolic bÄ™dzie dodatkowym atutem. Tel. 07933103019; e-mail: yourstransuk@gmail.com. ď ľ Poszukujemy opiekunki i opiekunĂłw osĂłb starszych – Anglia.. Posiadamy oferty w caĹ‚ym UK. Zapewnione tanie zakwaterowanie w pokojach jednoosobowych lub darmowe (live-in care). Wymagany komunikatywny j. angielski i paszport w celu uzyskania brytyjskiego zaĹ›wiadczenia o niekaralnoĹ›ci. Jest to warunek konieczny. CV wyĹ‚Ä…cznie w j. angielskim na: kontakt@cekal.pl. ď ľ Pomocnik budowlany. Wymagania: posiadanie karty CSCS – pomagamy przy wyrabianiu, posiadanie waĹźnego numeru NIN, j. angielski w stopniu komunikatywnym. Oferujemy stabilnÄ… pracÄ™ od zaraz, pomoc w znalezieniu zakwaterowania. Tel. +48 530 15 66 66; +44 783 194 75 31; e-mail: rekrutacja@hrtalent.pl.


 Praca stała dla kucharza w małej gastronomii (przy produkcji zup, pizzy, kanapek). Wymagany komunikatywny angielski. Lokalizacja: blisko Londynu. Stawka £8 na godz. (praca: 40-45 tygodniowo). Proszę przesłać cv na adres: eclpraca@tiscali.co.uk.  Firma z branży elektroenergetycznej poszukuje kandydatów na stanowisko: elektromonter elektrycznych instalacji przemysłowych. Zainteresowane osoby prosimy o przesłanie dokumentów aplikacyjnych (CV w języku polskim oraz list motywacyjny) na adres: office.uk@elsta-group.com.  Potrzebna pani do sprzątania i prasowania, praca w prywatnych domach, więcej pod numerem tel. 07756986395. Wymagany NIN, potwierdzenie adresu self employed i kopia dowodu osobistego.

Praca szukam Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

 Szukam pracy jako pomocnik budowlany w South Yorkshire. Mam doświadczenie, CSCS, UTR, prawo jazdy kat B. Jestem pracowity, punktualny, bez nałogów. Tel. 07438482309.  Szukam pracy. Elektryk (hydraulik) z 12-letnim doświadczeniem w angielskiej firmie, z własnymi narzędziami i vanem. Certyfikaty NICEIC i Gas safety. Tel. 07707717053, 02087267871.  Mam 24 lata i szukam pracy w Londynie, wymarzona praca wiązałaby się z branżą finansowoubezpieczeniową. Mam bardzo dobrze rozwinięte zdolności matematyczne i interpretacyjne. Proszę pisać na e-mail: benepits@gmail. com lub sms: 07747822609.  Ogólnobudowlaniec szuka pracy w regionie południowym i południowo-wschodnim Londynie. Duże doświadczenie w malowaniu. Tel. 07404412673.  Elektryk z długoletnim doświadczeniem zawodowym. Szukam pracy, pomogę przy awariach i problemach związanych z prądem. Tel. 0788 397 4669.  Chętnie podejmę się pracy przy projektowaniu nowoczesnych, responsywnych (dostosowanych do telefonów komórkowych) stron www. Tel. +44 077 591 92922; email: arto@arto.uk.

 Szukam pracy. Młody, solidny, bez nałogów; pomocnik murarza. Tel. 07448279887.  Szukam pracy. Solidny, bez nałogów (przy pakowaniu i na zmywaku). Tel. 07407135016.  Poszukuję pracy jako malarz (również prace ogólnobudowlane). Tel. 0048 739 257 697.  Poszukuję pracy jako pomocnik przy budowie, praca w fabryce. Tel. 07801275862.  Poszukuję pracy jako pomoc w domowych obowiązkach, sprzątanie i prasowanie. Tel. 07833852302.  44-letnia kobieta, z zawodu pracownik biurowy, wykształcenie średnie, podejmę pracę w opiece (dziecko, osoba starsza) lub inną. Doświadczenie, uczciwość, podstawowy j. angielski, kontakt: tel. 0048-782162460.  40-letnia kobieta, z zawodu pracownik biurowy, poszukuję pracy w opiece nad dzieckiem lub osobą starszą. Podstawowy j. angielski, doświadczenie, kontakt: tel. 0048726576110.  58-letnia kobieta, z zawodu opiekunka medyczna, język angielski podstawowy, posiadam prawo jazdy ponad 10 lat, kontakt: e-mail: bozena2011@gazeta.pl.  39-letnia kobieta, z zawodu pracownik socjalny, wykształcenie wyższe, spokojna, pracowita, uczciwa, sumienna, szukam pracy jako opiekunka lub przy sprzątaniu, kontakt: tel. 0048-517138004.

 42-letni mężczyzna, z zawodu piekarz, wykształcenie średnie, poszukuję pracy jako piekarz, bez nałogów, ponad 20-letnie doświadczenie, prawo jazdy kat. B, kontakt: tel. 0048-697476975.  46-letni mężczyzna, z zawodu kierowca, wykształcenie – technik mechanik, znajomość języka niemieckiego w stopniu komunikatywnym, szukam pracy w motoryzacji lub innej, kontakt: tel. 0048509850265  46-letni mężczyzna, z zawodu technik mechanik, znajomość j. niemieckiego w stopniu komunikatywnym, podejmę pracę w motoryzacji lub każdą inną, kontakt: tel. 0048-509850265.  Architekt & konstruktor budowlany podejmie pracę: architekt, kierownik budowy, manager, tłumacz, bardzo dobry j. angielski, kontakt: tel. 0048-504906059, 0048-572920524, e-mail: gapinski@poczta.fm.  37-letnia kobieta, z zawodu ekonomista, wykształcenie pomaturalne, szukam pracy w przemyśle/fabrykach lub przy sprzątaniu, kontakt: e-mail: sabi.sas@onet.eu.

| ogłoszenia 59

 32-letni mężczyzna, bez nałogów, prawo jazdy kat. B, dobra znajomość języka niemieckiego, podejmę każdą pracę, kontakt: tel. 0048-503984214.  38-letni mężczyzna, wykształcenie wyższe – zarządzanie i marketing, szukam pracy w przemyśle/ fabrykach lub w hotelach/zajazdach, kontakt: e-mail: m.borek5@ neostrada.pl.  43-letni mężczyzna, wykształcenie zawodowe, podejmę każdą pracę, kontakt: tel. 0048-661196100.  24-letnia kobieta, wykształcenie średnie, znam j. angielski, j. niemiecki dobrze. Poszukuję pracy na stanowisku pakowacza, pracownika sezonowego, przy produkcji/ owoce lub każdej innej, kontakt: tel. 0048-607282957.  Wraz z kolegą poszukujemy pracy we wschodnim Londynie (lecz nie tylko). Ukończyliśmy studia analityka gospodarcza, mamy po 24 lata i chęci do pracy nawet fizycznej, stałej lub czasowej. Jeżeli ktoś jest zainteresowany to możemy przesłać więcej informacji w CV. Prosimy pisać na: benepits@ gmail.com; tel. 07747822609.

Z reklamą w gon ´cu tył mi siada! Specjalna oferta

dla branży transportowej! Skontaktuj się

 Ogólnobudowlaniec pilnie szuka pracy. Mój zawód to zbrojarz, betoniarz, cieśla, kontakt: 0048533086619.

z naszym działem sprzedaży

już dziś!

 Mam 26 lat, szukam pracy jako pomocnik na budowie, doświadczenie - 1 rok pracy w zakładzie. Mieszkam w Polsce, kontakt: tel. 0048-796943974.  Szukam pracy jako pracownik produkcji - pakowanie, rozładunek, praca przy taśmie, tel. 0048593506907.  29-letni mężczyzna, wykształcenie średnie, szukam pracy w przemyśle/fabrykach, kontakt: tel. 0048-721445459.  Szukam pracy przy zbiorze truskawek. Kontakt: tel. 0048695983155.

branza transport_95x134.indd 1

marketing@mail.goniec.com Tel. 020 7099 7107

2012-11-14 16:26:3


|

60 ogłoszenia

 Szukam pracy jako pomocnik budowlany w South Yorkshire. Posiadam doświadczenie budowlane, CSCS, UTR, prawo jazdy kat B. Jestem pracowity, punktualny, bez nałogów. Tel. 07438482309.  53-letni mężczyzna, z zawodu rolnik, wykształcenie zawodowe, żonaty, niekarany, podejmę każdą pracę, kontakt: tel. 0048509534079.  50-letnia kobieta, z zawodu drobiarz, wykształcenie średnie, szukam pracy przy sprzątaniu lub w rolnictwie/ogrodnictwie, kontakt: tel. 0048-516921336.

2010-10-22

Szukaj nas na www.pracainauka.pl

13:45:58

idlands? M w z s a k z s Mie iec goniec gon Untitled-1

1

18

T H E

Trudna podróż papieża

Wizyta Benedykta XVI w UK to wielkie wyzwanie

P O L I S H

36

Drogie, bo zdrowe

38

Ceny zdrowej żywności niezdrowo galopują

T H E

Mandat nie wyrok

Kontynent czeka Bez nich Stary śmierć emerytura, a potem

H P O L I S

Swobodny przeciek informacji ale ostatnio WikiLeaks to fenomen, dała plamę wolność słowa

Nie zgadzaj się pokornie na mandat za parkowanie

wyścig Wielkie sieci rozpoczęły uczniów o kasę rodziców

w Londynie rewolucję na dwóch kółkach.

nr 31 (337) 6

nr 34 (340) 27 sierpnia

Mundurek niejedną ma cenę

Boris Johnson jako jego co z burmistrz ma coś, u rowerowego fanatyzm czyni oręż – władzę. rozpoczął Dzięki niej właśnie

sierpnia 2010

2010 / ISSN 1741-11746

pols ki .com

24

po lsk i .com

T I M E S

T I M E S

Habibi znaczy kochanie

Arabskie „habibi” znaczy tyle, co „moje kochanie”. Po wakacjach z tym kochaniem bywa jednak rozmaicie.

str. 6-8 Do

sekcja1_68_340.indd

22

Europa potrzebuje imigrantów

/ ISSN 1741-11746

24

1

ety ! bil ULT nia u K 52! gra społ nie wy t ze stro

Cały Londjeyn pedału sekcja1_337a.indd

er nc y na ko egół

str. 6-8 2010-08-03

18:23:38

1

śmy!

jeste My też tu na Szcz

2010-08-24 18:29:52

na TV - mieszkasz w Midland1 1

2010-11-01 12:39:08

Mieszkanie wynajmę Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

 London, Seven Sisters. Wynajmę pokój jednoosobowy, umeblowany, blisko metra, z dostępem do internetu. W okolicy polskie sklepy, miła rodzinna atmosfera. £110 tygodniowo plus depozyt. Tel. 07712137527.  London, Putney Barnes Common. Wynajmę pokój jedno- i dwuosobowy dla osób pracujących. Internet, polska tv, ogród. Cena za tydzień: £160 – pokój dwuosobowy, £140 – pokój jednoosobowy (plus dwutygodniowy depozyt). Tel. 07540330299.  Wynajmę pokoje 1- i 2-osobowe w Nottingham (Alfreton Road). Pokoje nowe, umeblowane, nowe wykładziny, drzwi zamykane na klucz. Rachunki plus internet wliczone w cenę tygodniowego czynszu. Cena za pokój 1-osobowy: £65/tydz., pokój 2-osobowy: £100/tydz. Tel. 07784528187, 07849512866, 07510288638.  Mam do wynajęcia 1 bedroom flat w dzielnicy Hanwell. Mieszkanie nieumeblowane. Bardzo blisko sklepy, niedaleko metro (Picadilly) i autobusy E8, 195, 607, 427, 83. Mieszkanie bardzo zadbane, sąsiedzi bardzo mili. Tel. 077 0264 5533, 074 6971 3727.  Nowe pokoje 2-os. oraz 1-os. w Shirebrook. Spokojna okolica, w pobliżu sklepy, szkoła, kościół. Nowa, w pełni umeblowana i wyposażona kuchnia, nowe łazienki z prysznicami. Cena za pokój 2-os. – £100 tygodniowo; za pokój 1-os. – £65. Rachunki i internet wliczone w cenę. Tel. 07784528187, 07849512866, 07510288638.  Stockwell. Wynajmę miejsce w pokoju dla mężczyzny w mieszkaniu czystym i spokojnym, 5 min. od stacji metra. Tel. 07748348973.  Pokój do wynajęcia, 1-, 2-os. Cena do uzgodnienia, centrum Streatham. Tel. 07471274436.  Do wynajęcia duża słoneczna jedynka (West Acton), blisko metra, dla spokojnej niepalącej osoby. Zadbany, duży dom. Cena: £120 tygodniowo (dwa tygodnie depozytu). Tel. 07879467303.

24 lipca 2015

 Preston, Lancashire. Pokoje do wynajęcia od £65 tygodniowo za osobę lub od £95 tygodniowo za parę. Wliczone rachunki i internet. Wymagany depozyt za dwa tygodnie. Tel. 07540096429.  Duża jedynka do wynajęcia na North Acton, w bardzo czystym domu z ogrodem i bardzo szybkim internetem, dla osoby pracującej, spokojnej, niepalącej. 8 min. od stacji North Acton, 5 min. od stacji Acton Main Line. Bardzo dobre połączenia autobusowe: 266, 95, 440, 260. Cena: £150/tydz. Tel. 07438565325.  Wynajmę pokój (jedynkę) na poddaszu dla spokojnej osoby bez nałogów, w czystym zadbanym domu. Ogród, wc, alarm, CCTV. W domu mieszka 5 osób (NW2 7HN, okolica: Brent Cross/Neasden/Cricklewood). Bus: 332, 245, 232, 182. Cena: £105/tydz. (plus rachunki, depozyt 2 tyg. Tel. 07838334772.  Acton West North, blisko metra, jedynka do wynajęcia dla spokojnej niepalącej osoby. Zadbany, duży dom. Cena: £120 tygodniowo, dwa tygodnie depozytu. Tel. 07879467303.  Wynajmę pokoje w Nottingham, Mansfield, Shirebrook, Kirkby-In-Ashfield. Pokoje są nowe i umeblowane. Jednoosobowe i dwuosobowe dla par, singli i przyjaciół. Cena od £65 tygodniowo. Rachunki wliczone w cenę. Kontakt: Norbert/Anna. Tel: 07784528187/07849512866.  Pokoje (jedynki i dwójki) do wynajęcia. Nottingham, Mansfield, Shirebrook, Kirkby-In-Ashfield. Wszystkie nowe. Czynsz od £65 tygodniowo. Rachunki wliczone w cenę. Kontakt: Wojtek. Tel: 447510288638.  Wynajmę jedynkę na Palmers Green, duża kuchnia, ogród, internet, poszukuję osoby lubiącej czystość. Cena £90/tydz. (plus depozyt 2 tyg. Tel. 07737175119.  Do wynajęcia, bardzo ładny pokój dla spokojnej osoby na Hayes. Mieszkanie ciche i zadbane z salonem, polską telewizją, internetem i 2 łazienkami. 2 min do U4 i 5 min do stacji Hayes i Harlington i autobusów 140, 195, e6, h98. Rachunki i internet w cenie pokoju. Cena £130 tygodniowo plus 2-tygodniowy depozyt. Tel. 07545148256 tylko od 11:00 do 15:00 i 07821286359 po 16:00.


Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

 Zbieram ekipę do wspólnego wynajmu domu. Rejon Barnet, Finchley, Enfield, Ponders End. Szukam higienicznych osób w wieku 25-40, które mieszkały i potrafią mieszkać z innymi. Preferowany jest dom z ogrodem zlokalizowany w Barnet z dostępem do metra lub kolei. Tel. 07523830073.

Towarzyskie Umieść bezpłatne ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Panna 39 lat, mieszkam w Polsce. Szukam bezdzietnego kawalera domatora (37-42 lat, pow. 175 cm) z kraju lub zagranicy, na stałe. E-mail: lawenda76@op.pl.  Samotna 55-latka pozna pana w podobnym wieku. Tel. 07548813175.  Poszukuję kobiety (lat 40) do związku. Tel. 07802852128.

2010-10-22

Wywóz śmieci LONDYN. Tanio, Szybko i solidnie! Michał 07974137910

Firma Blue Skip London Ltd. oferuje wywóz śmieci różnego rodzaju. Tanio, szybko i solidnie. Posiadamy wszystkie licencje. Telefon: 07966637974. (www. blueskiplondon.co.uk).

1

18

24

T H E

Komputery Umieść bezpłatne ogłoszenie na portalu www.goniec.com

Naprawa: komputery, Xbox, PS3, tablety, telefony. Posiadamy długoletnie doświadczenie w Londynie. Na wymienione części dajemy 12 miesięcy gwarancji. Tel. 07411123340, 07473382628

Różne Umieść bezpłatne ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Gdańsk. Wynajmę dla wczasowiczów pokój (dla dwóch osób, min. 5 dni). Wolny od września do listopada. Tel. 0048587313433.

Motoryzacja

 Młody, 40 lat, szuka pani do stałego związku. Pani może być z dzieckiem. Tel. 07931473729.

Umieść ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Panna 39 lat, mieszkam w Polsce. Szukam bezdzietnego kawalera domatora (37-42 lat, pow. 175 cm) z kraju lub zagranicy, na stałe. E-mail: lawenda76@op.pl.

 BMW 318i w b. dobrym stanie (106.000 mil), serwis, komplet dokumentów, MOT do 20.8.2015. Tel. 07507113031; e-mail: kurier-sk@ hotmail.com.

Najtańszy wywóz śmieci, wywrotki 3.5 t i 7,5 t. Przeprowadzki – cały Londyn i okolice. Holowanie, przewóz aut – vany i osobowe. Wynajem skipów 8 yrd i 12 yrd – cały Londyn. Tel. 07862278729, 07862278730.

13:45:58

idlands? M w z s a k z Mies iec goniec gon Untitled-1

Trudna podróż papieża

Wizyta Benedykta XVI w UK to wielkie wyzwanie

P O L I S H

36

Drogie, bo zdrowe

38

Ceny zdrowej żywności niezdrowo galopują

T H E

Mandat nie wyrok

H P O L I S

Nie zgadzaj się pokornie na mandat za parkowanie

T I M E S

Swobodny przeciek informacji ale ostatnio WikiLeaks to fenomen, dała plamę wolność słowa

24

Mundurek niejedną ma cenę

wyścig Wielkie sieci rozpoczęły uczniów o kasę rodziców

po lsk i .com

Boris Johnson jako jego co z burmistrz ma coś, u rowerowego fanatyzm czyni oręż – władzę. rozpoczął Dzięki niej właśnie w Londynie rewolucję na dwóch kółkach.

nr 31 (337) 6

Habibi znaczy kochanie

Arabskie „habibi” znaczy tyle, co „moje kochanie”. Po wakacjach z tym kochaniem bywa jednak rozmaicie.

str. 6-8 Do

sekcja1_68_340.indd

Kontynent czeka Bez nich Stary śmierć emerytura, a potem

T I M E S

pols ki .com

22

Europa potrzebuje imigrantów

/ ISSN 1741-11746

Umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com

Umieść ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

sierpnia 2010

Transport

Wywóz śmieci

2010 / ISSN 1741-11746

Mieszkania szukam

 Wysoki, bez nałogów, szukam kobiety w przedziale wiekowym 20-37 lat. Birmingham lub okolice. Tel. 07850139090.

nr 34 (340) 27 sierpnia

 Pokoje do wynajęcia w Nottingham, Mansfield, Shirebrook, Kirby-In-Ashfield. Wszystkie nowe. Czynsz od £65 tygodniowo. Rachunki wliczone w cenę. Kontakt: Anna/Norbert. Tel. 07784528187/07849512866.

| ogłoszenia 61

1

ety ! bil ULT nia u K 52! gra społ nie wy t ze stro

Cały Londjeyn pedału sekcja1_337a.indd

na Szcz

str. 6-8 2010-08-03

18:23:38

1

steśmy!

er nc y na ko egół

je My też tu 2010-08-24 18:29:52

1-16 na TV - mieszkasz w Midland1 1

2010-11-01 12:39:0


62 ogłoszenia

|

´ cu Z reklamą w gon robota pali się w rękach!

Specjalna oferta

dla branży motoryzacyjnej!

Skontaktuj się z naszym działem sprzedaży

już dziś

marketing@mail.goniec.com Tel. 020 7099 7107

branza mechanik_95x134.indd 2

goniec doceniają polskich

T I M E S

24

Orkiestra made in Poland

goniec

polski .com

Ten kraj ma naprawdę wiele do zaoferowania. Jest w nim czar – to on przyciąga ludzi z całego świata, którzy po jakimś czasie przyswajają brytyjski sposób życia. Definiujemy tę magię.

2010-10-22 13:45:58

Wielki sprzeciw Strajkuje cała budżetówka chaos jest nieuniknion , y

P O L I S H

Sam Jurek Owsiak promował w Londynie WOŚP

T I M E S

1 lipca Polska obejmu nictwo w Radzie Unii je przewodEuropejskiej. Apetyty mamy olbrzym ie, a machina promocyjna parą. Start polskiejpracuje pełną prezydencji wypadł jednak zakręcie. Europa najwyraźniej na hamuje, gdy my chcemy przyspieszać.

36

z domu

23/10/2012 14:56:53

po lsk i .com

Arrinera znad Wisły

Pierwszy polski supersamoc hód z brytyjską pomocą

po lsk i .com 2011 / ISSN 2044-5202

nr 29 (385) 22 lipca 2011 / ISSN 2044-5202

P O L I S H

T H E

Bezpłatne kursy podnoszące kwalifikacje dla Czytelników!

T I M E S

nie wychodząc

nr 26 (382) 1 lipca

goniec T H E

29 Akcja Reaktywacja

Ataki na imigrantów podczas zamieszek w Irlandii Płn.

H P O L I S

i w bamboszach

42 Andrzejk y wieczór Spędź fantastyczn

listopada 2010

24 Ulster straszy

Afera podsłuchowa

do Swarzędza

pilotów

nr 47 (353) 26

22

22 Głowy lecą parami

/ ISSN 1741-11746

T H E

Untitled-1 1 zbiera kolejne żniwo

szklance herbaty

w 24 Burza nam fabryki Nie przenoście

niż wcale

późno 22 Lepiej na Wyspach W 70 lat po wojnie

Histeria miłosna Po co Brytyjczykom

Brytania da się lubić Teraz Polska!

zaręcz zamieszanie wokół

str. 6-8

lands? Mieszkasz w Mid sekcja1_68_382.i

ndd 1

a i Kate Middleton yn księcia William

str. 6-8 2010-11-23

19:08:28

3.indd 1

sekcja1_68_35

str. 6-8

steśmy!

My też tu je 2011-06-28 18:22:25

sekcja1_68_385.indd 1

19/07/2011 18:30:59

24 lipca 2015 1-8 na TV - mieszkasz w Midlands.indd 1

2011-08-02 12:07:42


| ogłoszenia 63


64 ogłoszenia

|

Usługi Instalatorskie Telewizja satelitarna Cyfrowa telewizja naziemna Monitoring Ustawienia anten na profesjonalnym sprzęcie www.polska-telewizja.co.uk piotrekmocko@wp.pl Najtaniej w UK Multiroomy

Tel 07714308939 t montaż t instalacja t serwis t modernizacja 24 lipca 2015

Prowadzisz Pub? Restaurację? Reklamuj się

u nas!

tel. 0207 0997 107

marketing@mail.goniec.com



katalog firm ( "*! '*" '

'

(%" & " ! * *** (%" & " ! " (

! !& #% &' ! ! ) & %& ' ' ! " #% &' & " ( * *** #% &' & " (

(%'"*! ( #"/ -! ! ( &

# " ( # " # * *** "! ,! &#" -! #

(%&, &- " ! " '% ! ! !$( % & " '% ! ! " ( * *** " '% ! ! " ( * *

"*& '% ! ! '

*** (%&, '%, -! "

24 lipca 2015

* /,&, %' ! %' # *** # * ,&'%, ('"% % "% !, % (& , !" '

'% "% !, " ( '"# &# % '& ' '

" '"#&# % '& " ( *** '"#&# % '& " ( *

*

*** %"' + " (

! " %"' + " (

& "(!' ! , ' * *** & "(!' ! , "% (

% - ! * # %'! %& '

* *** % - ! " (

! ! % #( ' ' * *** ! ! % #( "% (

" &- " "* ! & #%" ' '

! " &#%" "% (

"! #" & ' #" & ' % ' ! "! " ' % "! "

#% *! ,

& 4 "*"32 %"' + ' '

"& "%! & &" '"%& # ' #" & "& "%! & ! ' * *** "& "%! & #

*" & ' % "% "! ' * *** & ' % "% "! " ( #

# -

'

" "'% !&

* *** " "'% !& #%) #

#%- -, # ! 41!

- " *

*** - " "

#" &

& &*" #%- -,# ! -! " '

'

* *** #%- -,# ! -! " '% !& %

&# - " " ' " '% !& %

*** '% !& %

*

. '"(%

* ' )

) '% ) *# # (%" (& "!' ' (%" (& # * *** (%" (& #

% %(' + " % %( ' !' '

" & + " " ( * *** + " " (

#"1, - " ' *

*** " "


Aby znaleźć się w Katalogu Firm skontaktuj się z nami: Tel: 020 7099 7107, E-mail: marketing@mail.goniec.com & (# -/" ( ' " "%"*,

%01!

#" -' * '"* * *** #" -' * '"* # '

' +

& #, &#"1,* -

' *4 ! ! & ! ! !* ! & ! "! "! ' *4 ! ' %" * , ( #! % ! "% "! "!

, %&

, ! "

"'! & '% !&

* *** "'! & '% !& " (

' *4 !

' %" &* !' '""' ! "! "!

#" &

#" & & ' "! "! * '

#%- - , ! "'! &

& (# -/" & )

& (# -/"

'% !&#"%' ! "'! & * ' + "! "! ! '

(

(

! &

' " % *

(! "

*** % " (

, " '

* *** , " " ( #" ! "

* *** " " ( ), * *** ), " #

'% !&#"%'

*,*0- 3

( & # "! "! ' '

* *** ( & # "! "! " ( ( & # "! "! " *,*0- 3

& & * ,& ' * *** & # & ! '% ) ' ' '

"! "! & ! #

') & ' (&/( !&' '"%& # "'% " " *# # * *** #" & ' * - " ( #" & , ') ' ! " #" & , ') * *** #" & , ')

/

- %"* ( ' !' ! '

* *** ( ' !' ! " ( !',&' % "% &' % , #" & !',&'

' * *** #" & !',&' * "! ,! " ( %

' '

*

! " #" & , %- " ( *** #" & , %- " (

#% ) ' *

!'%

! " # "

*** # "

'""' ! !'% ' ' * *** #" & %- " ( '"# ! ' '

! " '"# ! " ( * *** '"# ! " ( * *** #" & ! " (

& #, !' %! '"* %"* %! '*" "&'* & %"(# ' ! " "&'* & " % * " ( *** " "* # *" " ( *



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.