Goniec Polski wyd. 598 by SamiSwoi.news

nr 41 (598) 16 października 2015 / ISSN 2044-5202

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

Magda Mołek. Jedna z najpopularniejszych polskich prezenterek. Osobowość telewizyjna, dziennikarka z krwi i kości mówi szczerze o sobie, marzeniach i o tym co ją zachwyciło w Londynie.

Nie zamykam się w złotej klatce str. 22

4 w numerze STR.

| >> NIE PRZEGAP!

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek specjalny: „Halloween”, a w nim: >> przygotowujemy przyjęcie >> gry i zabawy >> atrakcje w Londynie nie tylko dla dzieci

Dla przyszłej mamy Moment, w którym kobieta dowiaduje się, że zostanie mamą zmienia jej życie o 180 stopni. Od teraz musi myśleć nie tylko o sobie, ale i o dziecku. Jeżeli do tej pory nie przywiązywała wagi do regularnych badań czy zdrowej diety, to teraz jest „ostatni dzwonek”, by to zmienić.

Społeczeństwo

STR.

Wybory

STR.

Kultura

STR.

Kryminał

NAJPOPULARNIEJSZY KIERUNEK DLA STUDENTÓW – WIELKA BRYTANIA.

>> MAGDALENA MOŁEK DLA GOŃCA: „Dziennikarz, jak lekarz – jest cały czas w pracy”

POLACY W UK GŁOSUJĄ W POLSKICH WYBORACH PARLAMENTARNYCH.

WYDARZENIE ROKU W POSK-U. ADAPTACJA „STRASZNEGO DWORU”.

OFIARA CZARNEJ PANTERY. PORWANIE I MAKABRYCZNA ZBRODNIA. STR.

Na sygnale

STR.

Fotoreportaż

STR.

W sieci

STR.

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

UWAŻAJ! ROŚNIE LICZBA WYŁUDZEŃ BANKOWYCH PRZEZ TELEFON.

STR.

Czas krzyknąć Młody debiut „teraz ja!” na Wyspach Rozmowa z Mariolą Bojarską-Ferenc, trenerką fitness, prekursorką zdrowego stylu życia w Polsce.

Rozmowa z Weroniką Biernat, uczennicą St Charles College w Kensington, finalistką Fashion Futures.

SUKCESY POLAKÓW NA LONDON TATTOO CONVENTION 2015.

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM.

>> W numerze: – Jestem gejem – mówi pracujący w Watykanie polski ksiądz prałat Krzysztof Charamsa. Jego słowa wy-

wołały burzę. Ksiądz zarzuca Kościołowi w Polsce obłudę, fałsz oraz nieczułość. To pierwszy coming out w polskim Kościele i w Watykanie. – (...) jeżeli ksiądz chciał mnie zaszokować to mu się to nie udało. Zgorszeni są natomiast „ludzie Kościoła”, świeccy dziennikarze i działacze, którzy reagują na ogół gwałtowniej na takie akty odwagi cywilnej niż hierarchowie, biskupi czy sam papież – komentuje Piotr Ikonowicz. – Przedwczesna dekonspiracja z całą pewnością nie ułatwi opanowania Kościoła od wewnątrz, więc trudno w tej sytuacji dziwić się irytacji Jasnogrodu postawą przewielebnego księdza prałata, chociaż z drugiej strony, z punktu widzenia promocji własnej osoby i reklamy książki, jaką zamierza napisać „po Karol Pomeranek redaktor naczelny polsku i po włosku”, nie mógł zrobić inaczej – uważa Stanisław Michalkiewicz. Więcej na str. 9. 16 października 2015

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Paweł Chojnowski, Małgorzata Bugaj-Martynowska, Sergiusz Pinkwart, Anna Paprzycka, Natalia Ros, Daniel Kowalski. Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 temat tygodnia

Dlaczego warto studiować

w Wielkiej Brytanii? Najpopularniejszym kierunkiem migracji studentów z Polski, i nie tylko, jest Wielka Brytania. Na tutejszych uniwersyteckich kampusach można spotkać niemal każdą narodowość. Dlaczego wybierają brytyjskie uczelnie? >> Anna Dobiecka Magda Wolf rok temu dostała się na mechatronikę na Politechnice Warszawskiej. Prestiżowy kierunek, przyszłość po nim zapewniona – praca w każdej gałęzi przemysłu, od nowoczesnych zabawek przez sterowanie pojazdami aż po aparaturę medyczną. A jednak nie studiuje. W czasie wakacji przyjechała do Londynu, aby zobaczyć inny świat, a dodatkowo dorobić. Została. – Gdy zorientowałam się, jak tu wyglądają studia, to nie mogłam uwierzyć. Partnerskie układy z wykładowcami, ciekawe zajęcia, dużo praktycznych ćwiczeń i projektów, mało godzin na uczelni. Mogą uczyć się, pracować i jeszcze mieć czas na życie towarzyskie. Po co mi polska uczelnia – pyta retorycznie

16 października 2015

20-latka. Wybrała byłą Polytechnic of West London, czyli Thames Valley University.

Kilka powodów

Język angielski jest najbardziej znaczącym językiem na świecie. Po angielsku porozumiewa się również świat nauki, dzięki czemu ośrodki badawcze mogą korzystać wzajemnie ze swoich osiągnięć, polemizować, weryfikować badania, czyli rozwijać się. Oprócz tego, brytyjskie uczelnie od lat przodują w europejskich rankingach. Według Times Higher Education World University Rankings brytyjskie uniwersytety cieszą się uznaniem, popularnością i szacunkiem. Ze względu na niezmiennie wysoki poziom edukacyjny, uniwersytety: Oksfordzki, Cambridge oraz London Imperial College znajdują się stale w światowej czołówce. Warto też dodać, że choć mieszkańcy Wiel-

kiej Brytanii stanowią zaledwie 1 proc. światowej populacji, to ich osiągnięcia naukowe i badania to aż 5 proc. tego rodzaju przedsięwzięć na świecie. Co więcej, to właśnie stąd pochodzi 14 proc. ważnych i przełomowych publikacji naukowych – jak raportuje jeden z polskich tygodników. Podczas studiów w Wielkiej Brytanii nabywa się również inne umiejętności: elastyczność, niezależność, otwartość na nowe doświadczenia, łatwość przystosowania się do nowych warunków, możliwość poznania innych kultur. Każda z tych predyspozycji dobrze wygląda w życiorysie. – Na moim kierunku (BA Management with French) miałam wiele projektów pozwalających mi odkryć własny potencjał, ponieważ zmuszały mnie one do refleksji nad moimi umiejętnościami i zdolnościami – tłumaczy Aga Gajownik, absolwentka Middlesex University w Londynie.

Aby otrzymać dyplom brytyjskiej uczelni, wystarczą cztery lata nauki (w zależności od tego, jaki tytuł chcemy zdobyć: licencjata można uzyskać po trzech latach, magisterium – po czterech). W Polsce ten okres jest dłuższy o jeszcze jeden rok. Tyle że dyplom uznanej brytyjskiej uczelni da nam dużo więcej niż polskiej. Każdy kojarzy Londyn, ale już nie każdy – uczelnię w Olsztynie...

Ale to kosztuje...

Kilka lat temu Aga płaciła 1.000 funtów za rok nauki. Kornelia, MA in Bilingual Translation (2005-2007) – 2.000 za studia part time. Full time kosztowałyby ją 4.000. Dziś jest to 9.000 i więcej, w zależności od uczelni i kierunku studiów. Tylko Szkocja oferuje bezpłatną naukę. Co w takim razie zrobić, gdy nas nie stać na opłaty? Warto postarać się o studencki kredyt. Zwracamy go po

| temat tygodnia skończeniu nauki i podjęciu pracy. A co z utrzymaniem? – Niby jest drogo, ale po kilku miesiącach człowiek orientuje się na czym może zaoszczędzić, gdzie tanio jeść, przeprowadza się do tańszej strefy. I nagle okazuje się, że wystarczy miesięcznie 1.200 funtów na utrzymanie, a nie 1.500 – podsumowuje 24letni Tomek, który drugi rok studiuje na Univeristy of the Arts w Londynie. – Wystarczy part time w jakimś coffee shopie albo weekend na basenie (Tomek jest instruktorem pływania) i można spokojnie żyć – dodaje. Na stronie UCAS.com wyliczono, że koszty utrzymania studenta w Londynie oscylują w granicach 8-11 tys. rocznie, co daje 670-920 miesięcznie. – Nie wiem, skąd oni biorą te liczby, ale naprawdę nie znam studenta, któremu wystarczyłoby 700 funtów miesięcznie w Londynie – dziwi się Tomasz. Za to w Edynburgu jest to już możliwe ze względu na bezpłatną naukę i różnice w cenach – chociażby samego czynszu. Studenckie serwisy internetowe doradzają, by praca studentowi nie zajmowała więcej niż 15 godzin tygodniowo, aby uniknął przemęczenia i mógł skoncentrować się na nauce.

Dużo pracy?

– Spędzałam na uczelni 10-15 godzin tygodniowo – wspomina Aga Gajownik. – Podczas studiów mogłam robić wszystko. Pracowałam na pełny etat i miałam czas na życie towarzyskie – opowiada. Kornelia studiująca na part time miała jeszcze mniej zajęć – ok. osiem godzin tygodniowo. – Moja koleżanka, Beata, studiująca włókiennictwo na Politechnice Łódzkiej miała blisko 40 godzin zajęć tygodniowo, a w weekendy pracowała. Ja na pedagogice miałam 23 godziny, zwykle poniedziałek lub piątek wolny – wspomina 43-letnia Ewa Zajączkowska, absolwentka UMK w Toruniu. – Zawsze podziwiałam Beatę, skąd bierze siłę, bo ja, mając o połowę zajęć mniej, często byłam wykończona – przyznaje. Katarzyna, absolwentka filologii polskiej UŁ z 1999 r. wspomina: – Co roku z każdego przedmiotu mieliśmy po kilkadziesiąt lektur do przeczytania, oprócz podręczników, opracowań teoretycznych czy historycznych. Nie byliśmy w stanie tego zrobić, więc dzieliliśmy się materiałem i omawialiśmy go wspólnie. Albo każdy pisał po kilka prac ze swojego „kawałka”. Inaczej nie sposób byłoby zdać egzaminy czy zaliczyć ćwiczenia – opowiada. – Wydaje się, że studenci w Polsce mają więcej zajęć, choć to zależy od konkretnej uczelni – podkreśla dr Stan-

ley Bill, kierownik Department of Slavonic Studies Faculty of Modern and Medieval Languages na Uniwersytecie w Cambridge. – W Cambridge trymestry są bardzo krótkie, nauka trwa właściwie pół roku, więc studenci spędzają całe dnie, od rana do wieczora, na uczelni. Ale trzeba wziąć pod uwagę, że jakość tej nauki jest inna – zauważa.

Teoria kontra praktyka

Karol Modzelewski – historyk, profesor nauk humanistycznych, wiceprezes Polskiej Akademii Nauk – zwraca uwagę na problem dewaluacji wyższego wykształcenia. – Po 1989 r. namnożyło się w Polsce marnych uczelni prywatnych i równie marnych uczelni publicznych. Szkolnictwo wyższe zyskało masowy zasięg kosztem znacznego obniżenia poziomu nauczania – zaznacza. – Różnica polega na tym, że polski student ma wszystko zapamiętać, musi mieć ogromną wiedzę. Czasem aż jestem pod wrażeniem tej wiedzy. Tylko nasuwa się pytanie, co on jest w stanie z nią zrobić – pyta dr Stanley Bill. – I w tym uczelnie w USA oraz w UK mają przewagę. Tam studenci mają kreować własne pomysły, mają stworzyć coś od siebie. Mniej presji kładzie się na daty i fakty, a więcej na interpretację. W dzisiejszym świecie, gdzie dostęp do informacji, do wiedzy jest tak łatwy, wydaje się, że zastosowanie zdobytej wiedzy jest bardziej potrzebne. Choć z drugiej strony, gdy porównuję studentów z USA, to czasem chciałbym, by ich wiedza była bardziej osadzona w faktach, a nie była tylko i wyłącznie interpretacją. No cóż – idealny byłby złoty środek... Za to w Polsce króluje nauka na pamięć. I do tego często oczekiwania prowadzących zajęcia są po prostu nierealne. Stąd ściąganie i plagiaty – tłumaczy wykładowca. Aga Gajownik podkreśla: – W Anglii nacisk stawia się zdecydowanie na samodzielność i działania praktyczne. Trochę pracy indywidualnej, czasem wręcz kreatywnej i dużo projektów grupowych. Jeśli chodzi o wiedzę ogólną to raczej nie wygrałabym turnieju „1 z 10”, ale nigdy mi to nie przeszkadzało. W Anglii nie uczyliśmy się faktów, ale tego, jak je wyszukać, gdy są potrzebne. Mój uniwersytet silny nacisk kładł na wiedzę praktyczną w wybranej przez nas dziedzinie – przyznaje. – Wszystkie zajęcia na moich studiach były zajęciami praktycznymi. Tłumaczyliśmy teksty i dyskutowaliśmy o nich. Oczywiście, trzeba było czytać o tłumaczeniu, lingwistyce etc., żeby wiedzieć, co robić i dlaczego – wspomina Kornelia.

reklama

8 temat tygodnia

| Wśród 30 najlepszych uczelni w Europie, 8 czyli 27 proc. z nich znajduje się w Wielkiej Brytanii. Wszystkie plasują się w pierwszej 10. 1(2). University of Cambridge 1(2). University of Oxford 3. University of St Andrews 4. Imperial College London 5. London School of Economics 6. Durham University 7. University of Exeter 8. University of Warwick 9. Univeristy College London 10. Univeristy of Bath 11. Univeristy of Surrey 12. Lancaster University 13. Loughborough University 14. University of East Anglia 15. University of Birmingham

Czy to oznacza, że absolwenci brytyjskich uczelni są kiepsko wyedukowani ogólnie? – Zależy czego oczekujemy np. od lekarza. Czy wolimy, by umiał interpretować wyniki badań i rozmawiać z pacjentem, czy, żeby znał teorię i nie wiedział co z nią zrobić – zadaje retoryczne pytanie Dariusz, absolwent Peninsula Medical School. Poza tym brytyjscy lekarze mają możliwość się douczyć. – Istnieje coś takiego jak Intercalated Degree, co oznacza, że przerywamy studia medyczne po to, by podjąć się innych, ale tylko na rok. Można dokształcić się np. w dziedzinie biotechnologii lub farmakologii – zaznacza Dariusz. Zofia, lekarka weterynarii, absolwentka Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie tłumaczy: – Co z tego, że wiedziałam teoretycznie, jak dokonać sterylizacji kota, skoro nie miałam możliwości nawet dobrze obejrzeć tego zabiegu. Jeśli przy stole operacyjnym zgromadzi się 20 osób, to zamiast pola operacyjnego będę widziała najwyżej koniec ogona – przekonuje. Dlatego potem absolwenci uczą się na błędach, zaczynając praktycznie od zera. Dla porównania: w UK każdy student ma swój stół i swojego pacjenta.

Student też pan

– Na Wyspach nigdy do nikogo nie zwracałam się „profesorze”. Na zaję16 października 2015

Wydaje się, że studenci w Polsce mają więcej zajęć, choć to zależy od konkretnej uczelni. DR STANLEY BILL ciach byliśmy traktowani jak dorośli – podkreśla Kornelia. – A na uczelni w Polsce czułam się jak w liceum. Nawet dwa lata po studiach wciąż byłam traktowana jak uczennica, gdy pojechałam odebrać z dziekanatu dyplom licencjacki. Myślałam, że pani w dziekanacie wyjdzie z siebie... – wspomina. – Ale z drugiej strony czasem sami studenci nie dają powodów, by ich szanować – podkreśla 30-letni Paweł z Bydgoszczy. – Prowadziłem zajęcia na prywatnej uczelni z zakresu PR w turystyce: dwa pierwsze rzędy spały, trzeciemu przeszkadzałem w rozmowie, a 4. i 5. oglądały film na laptopie. Na moje pytanie, czy ich nudzę zareagowali wzruszeniem ramion – wspomina. – Myślę, że różnica jest przede wszystkim w podejściu. W Polsce młodzi ludzie idą na studia, bo nie bardzo wiedzą co ze sobą zrobić, bo czują presję rodziców, bo chcą mieć „kwitek”, że coś robili przez pięć lat swojego życia. Nudzą się na zajęciach, wkuwają, zaliczają. Nie mają pojęcia, po co to robią. W Anglii nie ma przymusu. Na studia idą ci naprawdę zainteresowani kon-

kretnym wycinkiem rzeczywistości i go po prostu zgłębiają. Poznają dokładnie to, co potem będą w życiu zawodowym wykonywać, a nie uczą się o tym z książek i zdają egzamin, płaszcząc się przed profesorem – podsumowuje Dorota, absolwentka poznańskiej Akademii Ekonomicznej oraz London School of Economics. – W Wielkiej Brytanii relacja wykładowca-student jest o wiele mniej formalna. Studenci mówią do mnie po imieniu i to nie jest rzadkość – podkreśla Stanley Bill. Potwierdza to Aga Gajownik: – Układy na brytyjskiej uczelni są bardzo partnerskie i często wdawałam się z profesorami w bardzo ciekawe dyskusje. Ogólnie rozmowy na temat zarządzania podczas zajęć czy wręcz debaty były w Anglii bardzo mile widziane. Trochę mi tego brakowało po powrocie do Polski – przyznaje. Pewnie ma to też związek z tym, że zawód profesora, wykładowcy akademickiego jest w Polsce bardzo ceniony i naukowcy sami stwarzają dystans. – Co prawda, w porównaniu do kolegów w

Wielkiej Brytanii czy USA wykładowcy w Polsce zarabiają dużo mniej, ale mają więcej kapitału społecznego, szacunku i prestiżu. I może dlatego go czasem nadużywają, choć wiadomo, że nie wszyscy – zaznacza Stanley Bill. – Niestety, zetknąłem się też z sytuacjami, gdzie grupa studentów czeka na profesora godzinami, nie mając pewności, że zjawi się on na dyżurze albo przeprowadzi egzamin w obiecanym terminie. Taki brak szacunku dla studentów byłby nie do pomyślenia w Anglii czy w Stanach Zjednoczonych. Zwłaszcza w USA, gdzie w pewnym sensie role zostały odwrócone: to nauczyciel zabiega o studenta. Student jest przecież klientem: płaci, więc wymaga. To wykładowca stara się bardziej niż student, bo podlega ocenie i musi zadbać o swoją przydatność na uczelni. W Polsce student nadal jest petentem czy intruzem. Widzę jednak, że nowe pokolenie wykładowców, naukowców i studentów w Polsce jest już zupełnie inne. Zdobywają oni doświadczenie za granicą i dzięki temu zmieniają oblicze polskiej nauki. O jej przyszłość jestem spokojny – dodaje.

Czekamy na Twój komentarz

| felietony m im z daniem Piotr Ikonowicz Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

ewien bardzo przystojny zakonnik zapytany o to jak sobie radzi z faktem, że będąc tym kim jest zdarzają mu się przygody miłosne, odpowiedział: „A jak pan raz zdradzi żonę to już pan się rozwodzi?”. Powszechnie wiadomo, że duża część kleru katolickiego w Polsce uprawia seks i parafianie są z tym pogodzeni pod warunkiem, że nie robią tego z dziećmi. Jedyne czego się od księży i zakonników wymaga to dyskrecja. Tymczasem ksiądz Krzysztof Charamsa złamał dwa tabu naraz. Nie dość, że zaczął się ze swoją seksualnością obnosić to jeszcze ogłosił, że jest gejem i nie widzi w tym nic złego czy gorszącego. Szczerze mówiąc mnie też to nie rusza, powiem więcej, guzik mnie to obchodzi. I jeżeli ksiądz chciał mnie zaszokować to mu się to nie udało. Zgorszeni są natomiast „ludzie Kościoła”, świeccy dziennikarze i działacze, którzy reagują na ogół gwałtowniej na takie akty odwagi cywilnej niż hierarchowie, biskupi czy sam papież. Zwyzywali biednego księdza od reklamiarzy i w ogóle odsądzali od czci i wiary. Prymas obiecał, że się za niego pomodli, ale z Kongregacji Nauki Wiary krnąbrnego księdza-geja usunięto. I to jest logiczne, bo jednostronnym oświadczeniem Charamsa nie zmienił doktryny Kościoła, której dotychczas nauczał. Celibat to sprawa w Kościele od dłuższego czasu kontrowersyjna i wielu znawców tematu uważa, że ten dogmat prędzej czy później runie pod naporem zmieniającej się rzeczywistości. To co zarzuca Kościołowi ksiądz w ramach swego coming outu to homofobia i hipokryzja. I choć wydaje się, że do akceptacji homoseksualizmu, który przecież nie omija szeregów sług Chry-

stusa, jest wciąż bardzo daleko, to zarzut hipokryzji jest dla katolicyzmu zabójczy. Odmawianie sługom bożym prawa do doczesnej miłości jest sprzeczne nie tylko z naturą, ale i z praktyką dnia codziennego. Zakłamanie w Kościele zaczyna być coraz szerzej komentowane tak wśród bezbożników, jak i wśród wiernych. Szczególnie bolesne było w związku z kryciem kapłanów

Stanisław Michalkiewicz Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

rzewielebny ksiądz prałat Krzysztof Charamsa, zaraz po publikacji w „Tygodniku Powszechnym” artykułu pryncypialnie chłoszczącego księdza Dariusza Oko za „nienawiść” i inne, jeszcze gorsze zbrodnie przeciwko ludzkości i tuż przed rozpoczęciem Synodu Biskupów poświęconego rodzinie, ogłosił, że jest sodomitą i że jest z tego dumny. W następstwie tej de-

– Jestem gejem – mówi pracujący w Watykanie polski ksiądz prałat Krzysztof Charamsa. To pierwszy coming out w polskim Kościele i w Watykanie.

pedofilów, ale i udawanie, że się nie jest mężczyzną, autorytetu kapłanów nie powiększa. Wreszcie paradoks tego zdarzenia polega na tym, że kiedy Kościół zajmuje się tym co robimy w życiu intymnym, odpowiadamy: wara wam od tego, nie zaglądajcie nam do łóżek. Ale przecież wszelkiego rodzaju coming outy czy to aborcyjne, czy homoseksualne są wyrzeczeniem się owej prywatności życia intymnego, emocjonalnego i cielesnego. W wielu ludziach, skądinąd postępowych, takie samo obnażenie budzi niechęć, a nie podziw. Pozostaje pytanie o motywy. Czy ksiądz Krzysztof Charamsa składa siebie w ofierze, aby dokonać wielkiego moralnego przełomu w Kościele, czy też jak chcą liczni krytycy, schizmatyk wie, że stawia się poza Kościołem, a jego gest jest wstępem do zupełnie świeckiej kariery? To się dopiero okaże.

klaracji utracił posadę teologa w watykańskiej Kongregacji Nauki Wiary, do której trafił wkrótce po uzyskaniu doktoratu na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim, na który trafił wprost z Lugano w Szwajcarii, dokąd został przeflancowany wprost z prowincjonalnego seminarium duchownego w Pelplinie jeszcze przed święceniami. Przypominam o tym, by pokazać, że przewielebny ksiądz prałat Charamsa był prowadzony Mocną Ręką. Czy to była Ręka Boska, czy też sodomickiej mafii, która przeniknęła do kościelnych gremiów decyzyjnych – to się okaże. Jeśli przewielebny ksiądz prałat nadal będzie ozdobą stanu kapłańskiego, to będzie to przemawiało raczej za sodomicką mafią tym bardziej, że ksiądz Charamsa przedstawił Kościołowi 10-punktowe ultimatum, w którym między innymi domaga się „rewizji interpretacji tekstów biblijnych dotyczących

Czekamy na Twój komentarz

homoseksualności”. Na tym etapie powstrzymał się jeszcze przed żądaniem odwołania Pana Boga, który – jak wiadomo – wielokrotnie dawał świadectwo nieprzejednanej homofobii, ale przecież wszystko dopiero przed nami, łącznie z „Najnowszym Testamentem”, w którym historia zbawienia zostanie wreszcie naświetlona prawidłowo. Ta perspektywa pozwala lepiej zrozumieć krytyczny stosunek przewielebnego księdza prałata Krzysztofa Charamsy do przyjętej przez Kościół wersji Ewangelii – według jego oceny przeżartej fałszem i krętactwami. Jak każdy prekursor, również i przewielebny ksiądz prałat zetknął się z objawami niechęci nie tylko ze strony Ciemnogrodu, ale również – ze strony Jasnogrodu, zirytowanego jego przedwczesną dekonspiracją. Chodzi o to, by Żywa Cerkiew możliwie jak najdłużej udawała część Kościoła katolickiego, przestrzegając w tym celu przynajmniej minimum konspiracyjnego. Przedwczesna dekonspiracja z całą pewnością nie ułatwi opanowania Kościoła od wewnątrz, więc trudno w tej sytuacji dziwić się irytacji Jasnogrodu postawą przewielebnego księdza prałata, chociaż z drugiej strony, z punktu widzenia promocji własnej osoby i reklamy książki, jaką zamierza napisać „po polsku i po włosku”, nie mógł zrobić inaczej. Mamy tu zatem podwójny konflikt interesu indywidualnego z interesem kolektywnym – zarówno Kościoła, jak i Jasnogrodu. Takie są jednak nieubłagane prawa każdej rewolucji, która pożera własne dzieci. Czy przewielebny ksiądz prałat Krzysztof Charamsa powiększy grono męczenników rewolucji, czy też, dzięki wspomnianej mafii, nadal pozostanie jej pieszczochem, pokaże najbliższa przyszłość.

10 z wielkiej brytanii

Goniec

News

DLA

SPORTU I RÓWNOŚCI

Żołnierze dla NATO

Michael Fallon, brytyjski minister obrony, ogłosił, że Wielka Brytania wyśle stu żołnierzy do Łotwy, Litwy i Estonii. – To element naszej polityki, która przewiduje bardziej trwałą obecność na wschodniej flance NATO – powiedział. – Stu żołnierzy będzie regularnie prowadzić ćwiczenia z estońskimi, łotewskimi i litewskimi wojskami, aby poprawić ich kwalifikacje i powiązania z siłami NATO – mówił.

Itaka poszukuje Osoby te są poszukiwane na prośby ich rodzin przez ITAKĘ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych. Ktokolwiek widział zaginionych, lub ma jakiekolwiek informacje o ich losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ pod całodobowym numerem 0048 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Informatorom gwarantuje się anonimowość.

Małgorzata Wnuczek 34 lata, wzrost: 170 cm, oczy: zielone, ostatnie miejsce pobytu: Leicester, zaginęła: maj 2006 r.

Lucyna Wolska Morris 33 lata, wzrost: 176 cm, oczy: niebieskie, ostatnie miejsce pobytu: Bristol, zaginęła: 1 października 2013 r. 16 października 2015

Christine Ohuruogu, była mistrzyni olimpijska, podczas startu programu Lycamobile British Ethnic Diversity Sports Awards. Nagrody mają uhonorować wpływ mniejszości etnicznych na rozwój sportu.

Paczka za 20 funtów?

„Nie” dla Brexitu?

Brytyjski rząd chce, by cena papierosów dalej rosła. Zmiana może oznaczać, że do roku 2020 w UK za paczkę papierosów zapłacimy nawet 20 funtów. Pieniądze jakie uda się w ten sposób pozyskać, rząd chciałby przeznaczyć na walkę z nałogiem tytoniowym, który tylko w Londynie doprowadza do śmierci nawet 80 tys. osób rocznie.

Gdyby referendum w sprawie dalszego członkostwa Wysp w UK zaplanowane na rok 2017 odbyło się obecnie, ponad połowa ankietowanych, bo 55 proc. – zagłosowałoby za dalszym członkostwem UK w strukturze. 36 proc. respondentów opowiedziałoby się za opuszczeniem Wspólnoty – informuje „Daily Mail”.

liczba tygodnia

Praca w Royal Mail

- po tylu latach od pojawienia się pierwszego numeru, „Playboy” rezygnuje z publikowania nagich zdjęć kobiet. Teraz ma zamiar skupić się tylko na ciekawych tekstach. Powodem tej decyzji jest spadek sprzedaży magazynu.

Święta Bożego Narodzenia i poprzedzający je czas to okres najbardziej wytężonej pracy dla doręczycieli przesyłek, dlatego też Royal Mail już za chwilę rozpocznie dodatkową rekrutację. Pracownicy mają być zatrudnieni od połowy listopada do początku stycznia. Spośród dodatkowych 19 tysięcy par rąk, 14 tys. przypadnie na Anglię, 1.340 na Szkocję, 560 na Walię i 550 na Irlandię Północną.

cytat tygodnia

Nie jestem trawożernym pacyfistą

Jarosław Gowin polityk

Dokąd na wakacje Z sondażu Travelzoo wynika, że aż 75 proc. Brytyjczyków omija kraje arabskie, planując zagraniczne wakacje. Dzieje się tak, mimo że wyjazd w tamte strony jest często dużo tańszy niż w inne ciepłe kraje.

Wielka Brytania najlepsza dla seniorów

Rekordowy poród

Centrum badawcze Economist Intelligence Unit uznało UK za najlepsze miejsce dla nieuleczalnie chorych, bo tutaj mogą liczyć na najlepszą opiekę – informuje „Guardian”. Są tu najlepsze hospicja i dobry dostęp do środków łagodzących ból. Za UK znalazły się Australia i Nowa Zelandia.

Takiego porodu w Barnsley do tej pory nie było. Na świat przez cesarskie cięcie, przyszedł bowiem największy noworodek w historii tej placówki. Carter Ky Nigel Lockwood ważył aż 5,73 kg. – Nie spodziewaliśmy się, że będzie największym dzieckiem w historii szpitala – mówiła dumna mama.

| z wielkiej brytanii Na konferencji torysów Theresa May przyznała, że UK płaci wysoką cenę za napływ ludności na Wyspy. Dodała, że korzyści dla gospodarki są z tego powodu „bliskie zera”.

Nie chce tylu imigrantów olityk w swoim wystąpieniu dużą uwagę poświęciła kwestii napływu ludności do Wielkiej Brytanii. Jej zdaniem, jeżeli trend się nie odwróci, każdego roku będzie trzeba budować dodatkowe 200 tysięcy domów, a szkoły będą coraz bardziej zatłoczone i pod większą presją. – Wiemy, że pensje ludzi na gorzej opłacanych stanowiskach są obniżane przez napływ niewykwalifikowanych imigrantów, a niektórzy obywatele są całkowicie wypychani z rynku pracy – powiedziała May. Dodała też, że celem rządu powinno być ściąganie do kraju najlepszych, a nie sposób, w jaki robi się to dziś, gdy duża część imigracji jest niewykwalifikowana. – Nawet gdybyśmy mogli poradzić sobie ze wszystkimi negatywnymi skutkami imigracji, nie zmieni to faktu, że Wielka Brytania nie potrzebuje setek tysięcy nowych imigrantów

Fot. Shutterstock

rocznie – twierdzi. Polityk z partii konserwatywnej zaznaczyła też, że nie da się budować spójnego społeczeństwa przy tak szybkim napływie ludności. May podkreśliła również moralny obowiązek pomocy zagrożonym wojną, ale wspomniała przy tym o konieczności dokładnego kontrolowania osób przyjeżdżających do UK. (sz)

reklama

12 z wielkiej brytanii reklama

19-latek może zostać skazany nawet na dożywocie po tym, jak współżył z 12-latką. Dziewczyna jest w ciąży, a mężczyźnie zostanie postawiony zarzut gwałtu.

Dożywocie za seks? Mężczyzna został zatrzymany po tym, jak na komisariacie zgłoszono ciążę 12latki. Został on aresztowany w związku z popełnieniem przestępstwa seksualnego, a następnie zwolniony za kaucją do czasu dalszych ustaleń. Jeśli okaże się, że uprawiał seks z 12-latką, zostaną mu postawione zarzuty dokonania gwałtu. Za to grozić mu może nawet dożywocie. Zgodnie z prawem w Wielkiej Brytanii stosunek seksualny z osobą poniżej 13. roku życia jest uznawany za niezgodny z prawem. Z tego zapisu wynika też, że nastolatki poniżej tej granicy nie mogą wyrazić zgody na seks.

Dziewczynka z Belfastu nie zostanie jednak najmłodszą matką na Wyspach Brytyjskich. W kwietniu zeszłego roku dziecko urodziła bowiem mieszkanka Londynu, która zaszła w ciążę ze swoim... 13-letnim chłopakiem. Co ciekawe, miała wtedy zaledwie 11 lat. Dziewczyna urodziła mając 12 lat i trzy miesiące, i była młodsza od poprzedniej „najmłodszej nastoletniej matki w UK” o całe pięć miesięcy. Ojciec dziewczynki przyznał wtedy, że wolał usłyszeć od niej, że jest ciężarna niż, że zażywa narkotyki – przypomina „Daily Mail”. (ml)

Rząd zapowiada nowy sposób na walkę z rodzicami zabierającymi dzieci na wakacje w trakcie roku szkolnego. Oprócz grzywny, wprowadzone zostaną cięcia w zasiłkach.

Cięcia w Child Benefit

Fot. Shutterstock

apowiadając te zmiany premier David Cameron przyznał, że obecność dziecka w szkole ma kluczowe znaczenie dla jego dalszych losów na rynku pracy. To właśnie jest ponoć powodem, dla którego rząd zdecydował się karać rodziców wagarowiczów, zmniejszając im kwotę zasiłku na dziecko. Cięcia w Child Benefit dotkną jednak tych rodziców, którzy nie płacą nałożonych grzywien. Przypomnijmy, że od kilkunastu miesięcy rodzice nie mają możliwości uzyskania od dyrektora szkoły „urlopu” na wyjazd dziecka – czy na wakacje, czy

16 października 2015

na rodzinną imprezę za granicą. Jeśli ktoś mimo wszystko zdecyduje się zabrać dziecko ze szkoły w trakcie roku szkolnego, musi liczyć się z karą od 60 funtów (ta kwota zwiększa się, jeżeli nie płacimy grzywny w terminie). Nieobecność dziecka w angielskiej szkole z powodu choroby trzeba zgłaszać w pierwszy dzień choroby, rano, jeszcze zanim nauczyciele sprawdzą obecność. Najlepiej zrobić to telefonicznie, podając w sekretariacie szkoły imię i nazwisko dziecka, jego klasę oraz powód nieobecności i przewidywany czas nieobecności. (sz, ml)

Pracownikom powinno zakazać się spożywania kanapek z bekonem, by nie obrażać muzułmańskich i żydowskich kolegów – napisali naukowcy z University of London.

Zakaz kanapek?

Fot. Shutterstock

iełbaski koktajlowe, wieprzowina zapiekana w cieście, mięsne kanapki czy imprezy w biurze zakrapiane alkoholem powinny zostać zakazane – uważają naukowcy z University of London. Ich zdaniem takie wytyczne powinny obowiązywać we wszystkich miejscach pracy, w których wspólnie używane są lodówka czy mikrofalówka. Wprowadzone zakazy miałyby pomóc uniknąć niezręcznych nieporozumień między kolegami z pracy – przytacza wypowiedź naukowców „Daily Express”.

– Kulturalne byłoby unikanie przynoszenia oraz odgrzewania we wspólnej mikrofalówce dań niezgodnych z innymi religiami. Zalecamy także, by nie kłaść żywności koszernej lub halal obok innych mięs, a już w żadnym wypadku – kłaść je na jednym talerzu – mówi Adam Dinham, profesor nauk religijnych w Instytucie Goldsmith, działającym w ramach University of London. – To nonsens, który doprowadzi do segregacji, niezrozumienia i braku tolerancji – skomentował cytowany przez „Daily Express” Jonathan Arnott z partii UKIP. (ml)

Wydział zamiejscowy Społecznej Akademii Nauk w Londynie realizuje projekt „Kto ty jesteś? Polak mały – lekcje patriotyzmu dla najmłodszych”.

Lekcje patriotyzmu Głównym celem projektu jest wzrost wiedzy z zakresu polskiego dziedzictwa kulturowego wśród dzieci wywodzących się ze środowiska polskiej migracji zarobkowej oraz ułatwienie im adaptacji w przypadku powrotu do kraju. Cel będzie realizowany przez organizację weekendowych warsztatów dla dzieci, konkursu plastycznego dla maluchów w wieku 3-6 lat oraz konkursu z wiedzy o Polsce dla dzieci w wieku 7-9 lat. Zdaniem organizatorów, uczestnictwo w cyklu warsztatów weekendowych pozwoli dzieciom wzbogacić wiedzę o Polsce i o polskim dziedzictwie kulturowym, a także kształtować i roz-

wijać postawy patriotyczne, co wpłynie na umacnianie poczucia przynależności narodowej dzieci polskiej emigracji zarobkowej. – Ponadto, zdobyta przez dzieci wiedza o Polsce i polskim dziedzictwie kulturowym oraz doskonalenie języka ojczystego pomoże w zaklimatyzowaniu się w nowym środowisku w sytuacji powrotu do kraju. Akcja odbywa się w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.”. Termin nadsyłania prac na konkurs plastyczny upływa 5 listopada, a na konkurs wiedzy o Polsce – 26 października. Więcej na: londyn. spoleczna.pl/konkurs. (ml)

| z wielkiej brytanii 13 reklama

14 z wielkiej brytanii

Głosujemy na Wyspach Polacy za granicą, podobnie jak rodacy w kraju, już 25 października 2015 roku w godzinach 7:00-21:00 czasu lokalnego, będą mogli oddać swój głos w wyborach do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Trwa rejestracja do wyborów.

>> Marta Łaczkowska nalogicznie do majowych wyborów prezydenckich, Polacy w Wielkiej Brytanii mogą oddać głos osobiście i korespondencyjnie. Warunkiem koniecznym do wzięcia udziału w głosowaniu jest wcześniejsza rejestracja.

Sposoby rejestracji

Można jej dokonać za pośrednictwem strony internetowej ewybory. msz.gov.pl – to najdogodniejszy i najefektywniejszy sposób rejestracji, generujący dla wyborców elektroniczne potwierdzenie zgłoszenia do spisu wyborców, e-mailem – wysyłając wypełniony formularz na adres londyn. wybory@msz.gov.pl, pisemnie – wysyłając wypełniony formularz na adres: Consular Section, Embassy of the Republic of Poland, 10 Bouverie Street, EC4Y 8AX London, a także telefonicznie: pod numerem 0044 207 8228 963, wysyłając faksem wypełniony formularz na numer + 44 207 9363 571 oraz osobiście w siedzibie wydziału konsularnego Ambasady RP w Londynie (10 Bouverie Street, EC4Y 8AX London) w godz. obsługi interesantów (poniedziałek w godz. 11.00-17.00, wtorek-piątek w godz. 8.30-14.30).

Do kiedy?

Jeśli zdecydujemy się na oddanie głosu osobiście, termin rejestracji upływa z dniem 22 października.

Fot. Shutterstock

Obwody głosowania w wyborach do Sejmu i Senatu RP dla obywateli polskich przebywających za granicą w okręgu konsularnym Wydziału Konsularnego w Londynie: 



Kto może głosować?

Jak poinformowała Ambasada RP w Londynie, prawo do głosowania w wyborach do Sejmu i Senatu RP w obwodach utworzonych za granicą posiada polski obywatel, który najpóźniej w dniu wyborów skończy 18 lat i posiada ważny paszport lub dowód osobisty. Dodatkowo osoba, która chce zagłosować musi dokonać wcześniejszego zgłoszenia do spisu wyborców prowadzonego przez konsula lub przedstawić zaświadczenie o prawie do głosowania wydane przez urząd gminy lub konsula. 16 października 2015



Londyn I – Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny 238-246 King Street London, W6 0RF Londyn II – polska parafia na Wimbledon-Putney 7 St. John’s Hall, Ravenna Road London SW15 6AW Londyn III – Apostolat Miłosierdzia Bożego, 1 Courtfield Gardens, London W13 0EY Londyn IV – Windsor Hall przy polskiej parafii na Ealingu 2 Windsor Road London, W5 5PD Londyn IV – Windsor Hall przy polskiej parafii na Ealingu 2 Windsor Road London, W5 5PD Londyn V – Klub Orła Białego 211 Balham High Road London, SW17 7BQ Londyn VI – Ambasada RP 47 Portland Place, London, W1B 1JH (głosowanie korespondencyjne) Londyn VII – Ambasada RP 47 Portland Place London, W1B 1JH (lokal dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych)



Londyn VIII – wydział konsularny (stara siedziba) 73 New Cavendish Street London, W1W 6LS (głosowanie korespondencyjne) Londyn IX – wydział konsularny (stara siedziba) 73 New Cavendish Street London, W1W 6LS (lokal dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych) Londyn X –wydział konsularny (nowa siedziba) 10 Bouverie Street London, EC4Y 8AX (głosowanie korespondencyjne, lokal dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych) Londyn XI, Dom Parafialny Lokalnej Polskiej Misji Katolickiej w Ilford, 2 Ashgrove Road, Goodmayers, Ilford, IG3 9XE Slough – Lokalna Polska Misja Katolicka w Slough 48 Pitts Road Slough, SL1 3XH Peterborough – parafia pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela przy Kościele Our Lady of Lourdes2 Cedar Grove Peterborough PE1 3SR Southampton – Polski Klub, 507 Portswood Road Southampton, SO17 2TH Birmingham I – Klub Polski Millenium House Bordesley Street Birmingham, B5 5PH



 



Birmingham II – Klub Polski Millenium House Bordesley Street Birmingham, B5 5PH Bristol – Klub Polski SPK 50 St. Paul`s Road Bristol, BS8 1LP Cambridge – Dom Polonia 231 Chesterton Road Cambridge, CB4 1AS Coventry – Dom Parafialny The Presbytery Springfield Road Coventry, CV1 4GR Northampton – Polski Klub w Northampton Craven Street Northampton, NN1 3EZ

UWAGA! 

Wyborcy zamieszkali w okręgach konsularnych Konsulatu Generalnego RP w Manchesterze (www.manchester.msz. gov.pl) oraz Konsulatu Generalnego RP w Edynburgu (www.edynburg.msz.gov.pl) powinni dokonać rejestracji w spisie wyborców prowadzonym przez właściwego terytorialnie konsula.

| z wielkiej brytanii 15

Podatek od otyłości

Specjaliści alarmują, że społeczeństwa tyją w alarmującym tempie. Niestety, w walce z nadwagą nie pomagają kolorowe reklamy namawiające do sięgnięcia po coraz słodsze batony czy ﬁrmy farmaceutyczne oferujące leki na każdą dolegliwość, z którymi można łatwo i przyjemnie pozbyć się zbędnych kilogramów.

obowiązkowy przedmiot – edukację żywieniową. Akcję wspiera znany brytyjski kucharz, Jamie Oliver, który od lat zajmuje się propagowaniem zasad zdrowego żywienia. Tylko w latach 2012-2013 w Brighton z powodu próchnicy ponad 300 dzieci musiało mieć usuwane zęby w warunkach szpitalnych. Co więcej, choroby wynikające z nieprawidłowej diety rocznie kosztują National Health Service Brighton ponad 80 mln funtów. Z najnowszego badania National Child Measurement Programme wynika też, że około 7,3 proc. cztero- i pięciolatków i około 13,3 proc. 10- i 11-latków w Brighton, jest otyłych. To i tak mniej niż średnia krajowa, która wynosi odpowiednio 9,5 i 19,1 proc. (sz)

Fot. Shutterstock

alkę z chorobami wynikającymi z otyłości postanowiły podjąć jednak niektóre brytyjskie miasta – Brighton i Hove zamierzają wprowadzić podatek od cukru, czyli „sugar tax”, w wysokości 10p. Ma być to część kampanii promującej zdrowe odżywianie. „Sugar tax” nie jest jednak prawnie usankcjonowany – to tylko apel do sprzedawców i przedsiębiorców, aby ci nałożyli podatek na napoje bezalkoholowe z dużą zawartością cukru. Władze zamierzają też w inny sposób zmienić nawyki żywieniowe dzieci i młodzieży. Ich kolejnym krokiem ma być wprowadzenie zdrowych przekąsek, które będzie można kupić w szkolnych sklepikach. Councile w Brighton chcą też wprowadzić do szkół podstawowych

reklama

16 z wielkiej brytanii

Boisz się? Zażyj tabaki! To miało być artystyczne wydarzenie roku w POSK -u. I było. Przygotowana z dużym rozmachem adaptacja „Strasznego dworu” rozgrzała zgromadzoną publiczność. >> Dariusz Dzikowski jednej strony idylliczny klimat polskiej wsi i szlacheckiego dworku, a z drugiej patriotyczne przesłanie. Bóg, Honor, Ojczyzna. I żołnierski obowiązek, wobec którego Polak nie może pozostać obojętny – by, kiedy werble zagrają, być gotowym do obrony ojczystego kraju. A w tle miłość, małżeństwo, pragnienie spokojnego życia. Co dziś, 150 lat od premiery „Strasznego dworu”, zostało z tamtych rozterek?

Fot. Ryszard Szydło

Siedem lat temu wystawiliśmy „Verbum Nobile”, a w ubiegłym roku „Halkę”.

Z ręką na pulsie

Cztery akty, jedna przerwa, łącznie ponad trzy godziny. To była długa, sobotnia noc. Kolorowe stroje, błyszczące szable, duch szlacheckich czasów. – Siedem lat temu wystawiliśmy „Verbum Nobile”, a w ubiegłym roku „Halkę”. Ciepłe przyjęcie tej ostatniej sprawiło, że postanowiliśmy pójść za ciosem i przybliżyć publiczności inne dzieła Stanisława Moniuszki. Brytyjczycy prawie ich nie znają, a szkoda, bo to twórczość najwyższych lotów – mówi współproducentka „Strasznego dworu”, Krystyna Bell. Przygotowania zaczęły się dziewięć miesięcy temu. Trzeba było znaleźć reżysera, wyselekcjonować zespół, zgrać terminarz poszczególnych artystów. Zadanie niełatwe, tym bardziej że mieszkają oni w różnych krajach i są zaangażowani w różne projekty. Dlatego każdy przygotowywał się indywidualnie. – Oczywiście, wszystko musieliśmy koordynować i trzymać rękę na pulsie. Wykonaliśmy w tym czasie masę telefonów, maili, przeprowadziliśmy dziesiątki rozmów. Tydzień przed spektaklem wszyscy pojawili się w Londynie, żeby wspólnie dopracować szczegóły i zgrać się przed finałowym występem – opowiada Bell. 16 października 2015

KRYSTYNA BELL Ten zegar stary

Był 28 września 1865 roku. To wtedy w Warszawie odbyła się premiera „Strasznego dworu”. I wywołała duże emocje. Entuzjastycznie przyjęta przez publiczność przerodziła się w patriotyczną manifestację. Czas był szczególny – Rzeczpospolita znajdowała się pod jarzmem zaborców, żywe były reminiscencje Powstania Styczniowego. W tej sytuacji po trzech przedstawieniach carska cenzura zakazała dalszego wystawiania opery, a ponownie widzowie w Teatrze Wielkim mogli ją zobaczyć dopiero 20 lat później. „Straszny dwór” wrósł w świadomość kolejnych pokoleń Polaków, a utwór „Ten zegar stary”, ze słowami „Boisz się? Nie! Zażyj tabaki”, to już klasyka. O ile jednak nad Wisłą dzieło Moniuszki jest jedną z najczęściej wystawianych oper, o tyle na Wyspach ciągle pozostaje mało znane. Owszem, przygotowana w 1970 roku przez University of Bristol Operatic Society anglojęzyczna premiera spektaklu pod tytułem „The Haunted Manor” wzbudziła duże zainteresowanie wśród brytyjskiej Polonii. Szerokim echem odbiła się również

wersja wystawiona 14 lat temu w Opera South, jednak to ciągle kropla w morzu, o czym świadczy chociażby frekwencja podczas POSK-owej premiery i długie owacje publiczności. Podczas dwóch przedstawień – w sobotę i niedzielę – Sala Teatralna wypełniła się niemal do ostatniego miejsca, a wśród widzów spore grono stanowili Anglicy.

W jednej klamrze

Mieszkają w różnych krajach, pracują w różnych miejscach. Rodzimych artystów, którzy przyjechali na londyńską premierę z Polski, Niemiec, Walii i Anglii uzupełniała brytyjska orkiestra, kierowana przez Stephena Ellery’ego, wielkiego wielbiciela naszej kultury, absolwenta Akademii Muzycznych w Krakowie i Petersburgu. Ten zakotwiczony w Londynie, a pochodzący z Exeter dyrygent, ma w planach utworzenie w POSK-u Moniuszko Society, stowarzyszenia, które będzie promować muzykę mistrza Stanisława zarówno wśród publiczności, jak i artystów operowych z różnych stron świata. W dzisiejszym spektaklu uczestniczyło 70 osób. Oprócz 12 artystów gra-

jących główne role, na scenie pojawiły się londyńskie chóry Ave Verum i St Ignatius oraz tancerze z zespołu Mazury. A całość w jedną klamrę spiął znakomity reżyser Feliks Tarnawski. W latach 1985-90 był dyrektorem artystycznym Opery Wrocławskiej, a od ćwierć wieku pracuje dla agencji Pro Musica. Wyreżyserował ponad 30 oper (m.in. „La Traviata”, „Nabucco”, „Carmen”), przygotował też wiele koncertów.

Już za rok premiera

Powiało polskością. Cała gama strojów, pieśni i nadwiślańskich tańców wypełniła pomieszczenie, a patriotycznomiłosne rozterki Stefana i Zbigniewa do końca trzymały w napięciu, chociaż wielu widzów dobrze znało fabułę. – To był czas relaksu, ale i zadumy. Nad dawną i obecną Polską, nad tym, w jakim kierunku dziś zmierzamy – mówi historyk Adam Marczak. – Zebraliśmy wiele pochwał, ludzie już pytają o następne spektakle. Nie znam jeszcze szczegółów, natomiast mogę powiedzieć, że co roku, w pierwszy weekend października, planujemy premiery kolejnych oper Stanisława Moniuszki – mówi Krystyna Bell.

Czekamy na Twój komentarz

18 kryminał

Ofiara Czarnej Pantery

– Wszystko w porządku mamo, nie martw się. Tu jest trochę mokro, ale jestem dobrze traktowana. Naprawdę, nic mi nie... – bliska płaczu 17-letnia Leslie Whittle drżącym głosem usiłowała zapewnić matkę, że nic się nie stało... >> Anna Dobiecka

orothy Whittle była bardzo dumna ze swojej 17-letniej córki. Lesley uczyła się w Wulfrun College (Wolverhampton). Przygotowywała się do A-level. Dorothy nie martwiła się o przyszłość córki, bo Lesley była zabezpieczona finansowo przez swojego ojca. George Whittle był bogatym człowiekiem. Jego firma transportowa prosperowała znakomicie, miał syna i córkę, i wreszcie, po nieudanym małżeństwie, ułożył sobie życie z ukochaną Dorothy. Był też człowiekiem bardzo sprytnym. Aby uniknąć płacenia podatków, przeka-

reklama

16 października 2015

zał w darowiźnie swoim najbliższym trzy domy oraz okrągłe sumy: 70.000 funtów otrzymała jego partnerka, 107.000 syn Ronald, a córka Lesley – 82.000. Zmarł w 1970 roku „zapomniawszy” o żonie, z którą był w separacji. Nie przewidział nic dla niej w testamencie. Oburzona Selina rozpoczęła proces, by uzyskać należny jej spadek. Niestety, sprawą zainteresował się „Daily Express”.

Nazywał się Nappey

Urodzony w 1936 r. Donald Nappey nie miał udanego dzieciństwa. Jego

matka osierociła go, gdy skończył 10 lat, a on sam miał częsty kontakt z policją za włamania do sklepów. Ponieważ fascynowała go broń, służył w wojsku, w King’s Own Yorkshire Light Infantry, ale późniejsza jego żona, Irene, przekonała go do porzucenia służby. Gdy urodziła im się córka, Donald zdecydował się zmienić nazwisko, by dziewczynka uniknęła nieprzyjemności w szkole związanych z podobieństwem ich nazwiska do słowa „pielucha”. Gdy własny biznes przestał przynosić dochody, Neilson zdecydował się wkroczyć na przestępczą drogą. Dokonał ponad 400 włamań. Wpływy z włamań były szybkie, ale niewielkie, dlatego zdecydował się na

cięższe przestępstwo – kradzież broni. Później wpadł na pomysł, by okradać urzędy pocztowe. Udało mu się dokonać 18 takich napadów. Dorobiono mu przydomek „Czarna Pantera”, ze względu na szybkość, z jaką się poruszał i ciemny strój wraz z kominiarką. Jego poczynania stawały się coraz bardziej brutalne. W 1974 r. podczas kolejnych napadów zastrzelił trzech pracowników poczty. Pech chciał, że Neilson czytał „Daily Express”. Plotka o problemach bogatej rodziny Whittle podsunęła mu pomysł, jak zdobyć 50.000 funtów. Postanowił porwać Dorothy Whittle lub Ronalda i zażądać okup. Przygotowywał się do tego prawie trzy lata.

| kryminał 19 uczniowie, bawiąc się w przy starym tunelu Herecastle, znaleźli latarkę wciśniętą w kraty przy otworze wentylacyjnym oraz taśmę z napisem DROP SUITCASE INTO HOLE. Znalezisko miało miejsce kilka tygodni wcześniej, ale dopiero po informacjach w mediach dyrektor zdał sobie sprawę z jego znaczenia. Policja rozpoczęła przeszukiwanie Bathpool Park. Przeczesano tunele, szyby wentylacyjne i studzienki. W jednym z korytarzy znaleziono rolkę taśmy podobną do tej, której używał porywacz oraz maszynę drukującą. Przeszukiwania drugiego szybu nie dały żadnych rezultatów. Trzeci, najgłębszy szyb musiał przed przeszukaniem zostać sprawdzony na obecność gazów. Na głębokości 6,7 m znaleziono zepsutą latarkę. Siedem metrów głębiej – kasetę magnetofonową. Ekipa zatrzymała się na głębokości 16 m – zauważono śpiwór, piankowy materac i koc. A nieco dalej nagie, wychudzone, wiszące na stalowym drucie ciało Lesley. Końce jej stóp znajdowały się 18 cm nad podłogą.

Cztery dożywocia plus 61 lat

Fot. Shutterstock

Czarny wtorek

14.01.1975 r. Dorothy Whittle wróciła do domu w Highley (Shropshire) o 1:30, po północy. Stwierdziwszy, że córka już śpi, połknęła tabletki nasenne i położyła się. Nie słyszała jak Neilson włamał się do domu od strony garażu, wcześniej przecinając linię telefoniczną i odłączając alarm antywłamaniowy. Pomylił sypialnie i trafił na Lesley. Postanowił porwać ją zamiast matki. Wyniósł z sypialni zakneblowaną, związaną i szamoczącą się ze strachu nastolatkę ubraną tylko w szlafrok i kapcie, zapakował ją do auta i odjechał. Gdy rano Lesley nie zeszła na śniadanie, zaniepokojona Dorothy zajrzała do jej pokoju. W sypialni córki dostrzegła nietknięte ubranie oraz pasek taśmy, na której porywacz wydrukował żądanie okupu i instrukcję, jak go dostarczyć. Oczywiście, zabronił kontaktować się z policją. Kiedy Dorothy złapała za telefon i zorientowała się, że on nie działa, pobiegła do samochodu i pojechała do brata Lesley, Ronalda. Gdy Ronald i jego żona przyjechali z Dorothy do Highly, odkryli, że drugie żądanie okupu, na podobnym kawałku taśmy, porywacz zostawił w pudełku czekoladek

leżącym na stole. Gdy zorientowali się, że nie ma kapci i szlafroka Lesley, zadzwonili na policję.

400 osób i tyle samo błędów

Detektyw Robert Booth prowadził śledztwo, które od początku sprawiało problemy. Najpierw z powodu przecieków do mediów pierwsza instrukcja porywacza – czekać na telefon w budce telefonicznej w Swan Shopping Centre w Kidderminster – nie została wypełniona. 16 stycznia rodzina wysłuchała nagrania, podczas którego Lesley pocieszała swoją mamę. „Wszystko w porządku mamo, nie martw się. Tu jest trochę mokro, ale jestem dobrze traktowana...” Lesley przekazała też kolejną instrukcję: ktoś z rodziny ma się udać do budki telefonicznej w Kidsgrove (Stoke-on-Trent) i tam poszukać kartki z dalszymi poleceniami. . Zdecydowano, że z okupem pojedzie Ronald, monitorowany i wspomagany przez policję. Brat Lesley wyruszył o 1:30 w nocy 17 stycznia z walizką wypełnioną banknotami – dokładnie 50 tys. funtów. Ale nie znając okolicy błądził i do Kidsgrove dotarł spóźniony. Przez pół godziny szukał instrukcji. W końcu znalazł następującą informację: GO TO THE TOP OF THE LANE AND TURN INTO NO ENTRY GO TO THE WALL AND FLASH LIGHTS LOOK

FOR TORCHLIGHT RUN TO TORCH FURTHER INSTRUCTIONS ON TORCH. Porywacz kierował go do Bathpool Park, miejsca, które było oddalone 2,4 km od Kidsgrove. Ronald przybył tam spóźniony aż 90 min., ponieważ po drodze zabłądził. Nikt się nie pojawił. Po dłuższym czasie pojechał na spotkanie z policją w umówionym miejscu. Funkcjonariusze przeszukali okolice, ale nikogo nie znaleźli.

Gdyby wiedzieli...

Matka Lesley na próżno czekała na kolejny telefon od porywacza. Nigdy nie zadzwonił. Tydzień później policja z West Midlands skontaktowała się z komisariatem w West Mercia. Tej samej nocy, kiedy Ronaldowi nie udało się dostarczyć okupu, niedaleko dworca w Dudley znaleziono postrzelonego strażnika i porzucony samochód. W środku znajdowała się kaseta magnetofonowa z głosem Lesley Whittle, jej kapcie i rolka taśmy podobnej do tej, na której porywacz pisał swoje żądania. Odciski palców na tych przedmiotach pasowały do odcisków w policyjnej bazie. Były to odciski „Czarnej Pantery”. Natychmiast zawiadomiono media. Detektyw Booth oraz Ronald Whittle pojawili się w krajowej, jak i lokalnej telewizji. 5 marca na policję zgłosił się dyrektor lokalnej szkoły, która mieściła się niedaleko Bathpool Park. Opowiedział, że jego

Późniejsza inspekcja szybu wykazała kolejne przedmioty: spodnie, trampki, notes, elastyczną taśmę samoprzylepną, mikrofon, termos. Niestety, na wszystkich tych rzeczach znaleziono tylko jeden niepełny odcisk palca. Po czterech miesiącach badań wstrzymano dochodzenie, bo odcisku nie udało się dopasować do znajdujących się w bazie. Warto pamiętać, że w latach 70. w badaniach daktyloskopijnych nie pomagały jeszcze komputery. Neilson stał się najbardziej poszukiwanym człowiekiem w kraju, nadinspektor Booth został zdegradowany do poziomu funkcjonariusza. Neilsona udało się schwytać dopiero po 11 miesiącach od porwania, w Mansfield. Podczas procesu oskarżony zaprzeczał, jakoby spowodował śmierć Lesley, tłumacząc, że sama ześlizgnęła się z półki skalnej i zawisła na drucie. Opowiadał, że bardzo dobrze ją traktował i doskonale karmił. Sekcja zwłok wykazała coś zupełnie innego: ciało nastolatki ważyło zaledwie 44 kg, a w żołądku i jelitach nie znaleziono żadnej treści pokarmowej. Patolog stwierdził, że Lesley nie jadła co najmniej trzy dni przed śmiercią. Ostatecznie w lipcu 1976 r. Neilson został skazany na dożywocie za morderstwo Lesley Whittle i na 61 lat za jej porwanie. Za zabicie pracowników poczty otrzymał kolejne trzy dożywocia. W czasie odbywania kary Neilson wnosił o jej skrócenie z powodu choroby, jaką u niego wykryto. Jego wniosek został odrzucony. Zmarł w 2011 roku.

20 z wielkiej brytanii

Wyłudzają przez telefon Od zeszłego roku dwukrotnie zwiększyła się liczba oszustw bankowych przez telefon, a straty z internetowych i telefonicznych wyłudzeń w Wielkiej Brytanii przekroczyły już miliard funtów.

>> Sonia Grodek arę miesięcy temu zadzwonił do mnie jakiś mężczyzna. Twierdził, że jest z mojego banku i zapytał, czy nie chcę zlecić mu przelewu przez telefon, bo tak będzie szybciej – opowiada 30-letnia Karolina z Edynburga. – Wkurzyłam się, bo wiem, że zadzwonił do mnie dlatego, że mama podała mój numer zakładając konto. Oszust chciał żerować na osobie starszej i gdyby to ona odebrała, pewnie by mu się udało – denerwuje się Karolina.

Oszust... ostrzega

Brytyjczycy od początku tego roku stracili już ponad 14 milionów funtów na samych oszustwach telefonicznych – to dwa razy więcej niż w tym samym okresie zeszłego roku. Media donoszą o coraz bardziej śmiałych sposobach na wyłudzenie pieniędzy. Zdarzało się, że oszuści podający się za pracowników banku zalecali szybkie przeniesienie środków na inne konto, tłumacząc, że to jedyny sposób na... uniknięcie oszustwa. Osoba, która podała takiemu naciągaczowi dane konta, czasem traciła konta czy wziąć kredyt w naszym imiekilkadziesiąt tysięcy funtów. W innych niu. Jeśli chcemy być bardzo ostrożni, przypadkach spanikowani klienci ban- warto pofatygować się do banku osoków sami robili przelew na podane biście. Jeśli sta– według naciągacza – bezpieczle korzyniejsze konto. Stamtąd środstamy ki szybko znikały i często z Oszuści potrafią nie udawało się ich już odzyskać. jednak być na-

osobiście, zawsze korzystając z numerów podanych na stronach i w oddziałach banków. Najważniejsze jednak, by nigdy nie podawać numeru PIN ani hasła do naszego konta. Uczciwy pracownik banku z pewnością nie będzie nas o to pytał, ani tym bardziej naciskał na zrobienie przelewu na podane przez niego konto.

Dzwonią i...

Halo? Tu policja

Co możemy zrobić, by nie paść ofiarą oszustwa? Wbrew pozorom to dość trudne. Przedstawiciele banków często dzwonią i na początku rozmowy pytają o nasze dane, takie jak nazwisko panieńskie matki czy miejsce urodzenia po to, by zweryfikować naszą tożsamość. Klientowi trudno zorientować się w tym, kto faktycznie dzwoni. Jeśli kilka razy podamy różne dane, możemy wyposażyć bandytów w pokaźny zestaw informacji na nasz temat, które pozwalają np. wyprowadzić pieniądze z naszego 16 października 2015

prawdę bezczelni i podawać się za policję czy organ odpowiedzialny za walkę z wyłudzeniami.

jednego, przydomowego oddziału, możemy też zapamiętać, kto do nas dzwoni i odkładać słuchawkę, jeśli osoba po drugiej stronie poda inne imię i nazwisko niż bankier, który zwykle nas obsługuje. Jeśli mamy do załatwienia sprawę na infolinii lepiej zadzwonić tam

Fot. Shutterstock

Oszuści potrafią jednak być naprawdę bezczelni i podawać się za policję czy organ odpowiedzialny za walkę z wyłudzeniami. – Zgubiłam kartę, więc nie zdziwiłam się, gdy zadzwonił policjant. Powiedział, że ktoś próbował zapłacić moją kartą i zapytał o PIN w celu jej zablokowania. Podałam wszystkie dane, a wkrótce rzeczywiście okazało się, że z karty zniknęły wszystkie pieniądze. Z tym, że dopiero po tym telefonie. Zostałam oszukana przez kogoś podającego się za policjanta – denerwuje się 40-letnia Maria z Blackpool. Zdarzają się też inne scenariusze, jednak równie groźne w skutkach. Szczególnie łatwo

jest nabrać świeżych imigrantów, którzy nie znają realiów i nie wiedzą, jakie są zasady działania w danym kraju.

Nie podawaj PIN-u

Z taką sytuacją zetknął się 50-letni Bogdan, który w Anglii spędził rok. Wszystkie pieniądze trzymał na koncie, do którego miał kartę bankową. Pewnego dnia kartę mu skradziono. Miał jeszcze nieco pieniędzy w kieszeni, a resztę miała dosłać żona, więc nie przejmował się zgubą. Do czasu. – Zadzwonił do mnie w środku nocy jakiś facet, pracownik sklepu po drugiej stronie Wielkiej Brytanii. Powiedział, że ktoś próbował zapłacić moją kartą. Nazwisko się nie zgadzało i nie podał prawidłowego PIN-u, a podobno w Anglii za coś takiego grożą kłopoty i temu, kto to zrobił, i osobie, która przekazuje komuś swoją kartę. Facet kazał mi przyjechać. Gdy powiedziałem, że to niemożliwe, kazał podać mu właściwy PIN, to zablokuje mi kartę, chyba że chcę mieć „nieprzyjemności z policją”. Oczywiście się zgodziłem. A rano zadzwoniła do mnie żona i powie-

| z wielkiej brytanii 21 działa, że na karcie nic nie ma – wspomina Bogdan. Oszustwa dotyczące kart kredytowych pochłaniają dziś ok. siedem pensów z każdych 100 funtów wydanych w UK. To niewiele, jednak z każdym rokiem liczba ta rośnie.

Z nikim nie rozmawiaj

W sytuacji, gdy oszust wyłudził z naszego konta pieniądze, często trudno jest cokolwiek udowodnić. W końcu wszystko opierało się na rozmowie telefonicznej. Dlatego warto trzymać się prostej zasady: z nikim obcym nie rozmawiać przez telefon o swoich finansach, koncie czy karcie, chyba że jesteśmy pewni, że to pracownik banku. Po

BRYT YJCZ YCY:

OD POCZĄT KU TEGO ROKU STR ACILI JUŻ PONAD 14 MILIONÓW FUNTÓW NA SAM YCH OSZ UST WACH TELEFONICZNYCH

zgubieniu karty natychmiast zgłaszajmy sprawę do banku i na policję. Dzięki temu być może pieniądze uda się odzyskać.

Numer udawany

Trudno też zapanować nad naszymi danymi w internecie, gdzie często jesteśmy proszeni o numer karty lub telefonu, nawet gdy chcemy obejrzeć film, przetestować jakąś usługę lub zrobić zakupy. Na szczęście pojawił się ostatnio sposób, by uniknąć konieczności dzielenia się swoimi danymi. W sieci powstało już kilka serwisów, które generują numery karty, by móc jej użyć na „niepewnej” stronie w internecie. Taką kartą nie uda nam się zapłacić, ale przyda się ona do zakładania próbnego konta np. w serwisie filmowym. Inne strony pozwalają wysyłać i odbierać SMS-y online. Dzięki temu, by pobrać kod lub wysłać bezpłatną wiadomość np. w internetowym sklepie, nie musimy podawać własnego numeru, który potem często bywa obciążany opłatami za wiadomości czy wykorzystywany do oszustw.

logowania się w banku internetowym. Jak się bronić? Najłatwiej upewniając się, że nasz program przeciwwirusowy jest aktualny i że ściągamy programy tylko z oryginalnych stron. Nie otwierajmy też załączników do wiadomości e-mail z nieznanych źródeł ani podejrzanych plików „.exe”. Zawsze sprawdzajmy też, czy w przypadku bankowości elektronicznej używamy na pewno strony banku, czy bliźniaczo podobnej strony szajki przestępczej. Pamiętajmy też, że bank nigdy nie prosi w mailu o podanie haseł czy logowanie się. Jeśli mamy wątpliwości, warto udać się do banku lub wysłać im podejrzany e-mail.

Babciu, tu wnuczek

Tymczasem w Polsce wciąż szerzy się liczba oszustów działających metodą „na wnuczka”. – Ktoś zadzwonił do mojej babci i podał się za mnie. Powiedział, że był wypadek i choć go nie spowodowałem, to potrzebuję 10 tysięcy zł kaucji, żeby wyjść z więzienia. Moja kochana babcia pobiegła do banku i przelała pieniądze na wskazane konto, myśląc, że wysyła je policji. Gdy kilka dni później rozmawialiśmy i mi o tym powiedziała, byłem w szoku. Jak mogła pomylić mnie z obcym facetem i wysłać mu oszczędności życia?! – dziwi się 30letni Jacek, który od pięciu lat mieszka w Londynie. Oszustwa „na wnuczka” szczególnie łatwo przeprowadzić, gdy wnuczek przebywa za granicą. Babcia czy dziadek ma z nim ograniczony kontakt, a argument, że za granicą są inne procedury i trzeba działać szybko, bo rozmowa jest droga, łatwo mogą trafić nawet do rozsądnego człowieka. Szczególnie, że wielu z nas zza granicy dzwoni za pomocą komunikatorów internetowych, gdzie nie wyświetla się numer telefonu, więc dziadek lub babcia może nie zauważyć różnicy, gdy zadzwoni oszust. Warto jednak uczulić krewnych, by byli ostrożni. Po pierwsze, powinni oddzwonić do pozostałych członków rodziny i skonsultować z nimi prawdopodobieństwo scenariusza. Poza tym, nie działać w panice – nawet gdyby coś się stało, jest mało prawdopodobne, by z przelewem faktycznie nie można było poczekać do jutra. W tym czasie można udać się na najbliższy posterunek policji i opisać zdarzenie. Policjanci często z samego opisu mogą wywnioskować, że to oszustwo. Jeśli nie, będą mogli sprawdzić, czy aresztowanie rzeczywiście miało miejsce.

Bezpieczny komputer

Skradzione dane karty czy telefonu to jednak nie jedyne problemy, na jakie możemy natknąć się w internecie. Równie groźne są wirusy i oprogramowanie, które kradnie nasze dane np. podczas

Czekamy na Twój komentarz

reklama

22 rozmowa tygodnia

Nie zamykam się Magda Mołek. Jej uśmiech znają wszyscy. Jedna z najpopularniejszych polskich prezenterek. Osobowość telewizyjna, dziennikarka z krwi i kości mówi szczerze o sobie, marzeniach i o tym co ją zachwyciło w Londynie i zniechęciło do Anglii. Rozmawiali Magdalena i Sergiusz Pinkwart.

Jacy jesteśmy? – Polacy? Jesteśmy bardzo nieufni. To widać od razu po postawie. W Grecji, Włoszech, Hiszpanii wystarczy jedno spojrzenie i już rozumiemy, że ludzie ogłaszają światu, że cieszą się życiem. Gdy patrzę na Włocha, to widzę, że idzie „całym sobą”: dumny, wyprostowany jak struna. Francuzki wydają się unosić w powietrzu. Jak anioły. A my? Snujemy się z opuszczonymi głowami. Urszula Dudziak kiedyś zażartowała, że w Polsce reklamy powinny być wyświetlane na chodnikach. Nie ma sensu wieszać ich wyżej, bo nie podnosimy wzroku. Sama na tym się łapię, że czasem chodzę przygarbiona, z wzrokiem wbitym w ziemię. Ale pracuję nad sobą. Dlaczego tak jest? – Może to stereotyp – na południu Europy świeci słońce. Ale jak u nas jest słońce przez dwa miesiące, to wszyscy narzekają. Przed wrześniowym załamaniem pogody wszyscy w Warszawie umierali z gorąca. Czekali z utęsknieniem kiedy zrobi się chłodniej. Błagałam znajomych: nagrajcie sobie to. Będziecie tęsknić. Teraz oczywiście narzekamy, bo jest za zimno. To chyba nasz sport narodowy. Może dlatego tak dobrze aklimatyzujemy się w UK? Tu nigdy nie jest tak ciepło ani przesadnie zimno. – Nie znam dobrze Wysp. Byłam wiele lat temu w Londynie, mieszkałam na Notting Hill, a wieczory spędzałam w fantastycznych knajpkach, których w tamtej okolicy nie brakuje. Tak dobrze się bawiłam, że w rezultacie niewiele z tego pobytu pamiętam. Może tylko to, że któregoś dnia pojechaliśmy pod miasto, żeby zobaczyć mecz polo. Zraziłam się natychmiast do tej gry, bo to barbarzyństwo co się na boisku dzieje z końmi. Potem parokrotnie bywałam w Londynie służbowo. Ale teraz może wreszcie przyjadę prywatnie. Zaprosiła mnie Natalia Talkowska – świetna dziewczyna, rysowniczka, która prowadzi swoją firmę Natalka Design. Szturmem zdobyła serca brytyjskich firm tym, co robi. Rysowniczka? 16 października 2015

w złotej klatce – Dowód na to, że edukacja plus odwaga w spełnianiu marzeń, dają chleb i frajdę. Całe życie uczciwie uczyła się angielskiego. Wyjechała na studia i do pracy. I nagle odkryła, że nie robi tego co naprawdę kocha. Ktoś jej powiedział, żeby zastanowiła się jakie ma marzenie i żeby śmiało poszła w tym kierunku. Pomyślała, że chce rysować i wymyśliła coś niezwykłego: że będzie kronikarzem komiksowym. Jak zbiera się np. zarząd Google, to ona przychodzi, siada z boku i zapisuje przebieg zebrania w formie komiksu. Robi storyboardy ze spotkania grubych ryb. Oni dyskutują, a ona to rysuje, znajduje celną pointę. Rysunek powstaje na poczekaniu? – Kiedyś któryś z prezesów zapytał jej: „Ciekawe jak szybko potrafisz rysować”? Odpaliła mu: „Zobaczymy jak ty szybko potrafisz mówić”. Natalia nie jest typem siedzącej w kącie myszy. Poznałam ją w studio Dzień Dobry TVN, gdzie przyszła, żeby nas namalować. Potem poszłyśmy na obiad. Przegadałyśmy wiele godzin. Obiecałam, że przyjadę do niej do Londynu. Ona pokaże mi swoje miasto. Łatwo się pani zaprzyjaźnia w pracy? – W ogóle łatwo się nie zaprzyjaźniam. A w pracy zawieram zazwyczaj tylko dobre znajomości. Etap przyjaźni na całe życie kończy się wraz z końcem studiów. Nigdy później już tak się nie otwieramy. Prowadzi pani bardzo szczere rozmowy przed kamerą. Co pani robi, żeby rozmówca jej zaufał? – Jak spotkacie się ze mną na wywiad, to macie gwarancję bezpieczeństwa. Nawet jeśli się bardzo otworzycie, to nie wykorzystam tego, jeśli zmienicie zdanie. Choć będę was przekonywać, byście jednak zgodzili się na to, żeby zostawić swoje słowa. Poza jednym przypadkiem, który potwierdza regułę, nie zdarzyło się, żeby ktoś się nie zgodził na wyemitowanie naszej rozmowy. Czy trudno rozmawia się z kimś, kogo się nie lubi? – Bardzo szybko zaczynam czuć sympatię do moich rozmówców. Czasami nie jest to łatwe, ale mówię do siebie: popatrz, Mołek, sama często mówisz, że trzeba rozmawiać z każdym. Poza tym to chyba nie jest uczucie „lubię” – „nie lubię”. Raczej: jest „chemia”,

albo jej nie ma. Zanim kogoś ocenię, zawsze sobie zostawiam rezerwę. Nauczyło mnie tego doświadczenie. Parę razy w życiu zostałam posądzona o coś czego nie zrobiłam lub ktoś mnie mylnie zaszufladkował. Może podświadomie wysyłałam sygnały albo nie negowałam opinii o mnie i ktoś to wykorzystał? Dlatego, choć swoje pomyślę, to zanim to powiem na głos, dwa razy się zastanowię. J a k s i ę z m i e n i ł a t e l ew i zj a śniadaniowa? – W sposobie prowadzenia poszliśmy do przodu. Mamy większy luz. Komunikat jest szybszy i prostszy. Pracuję w porannym paśmie już dwanaście lat. Dziesięć lat w DDTVN, a wcześniej dwa w programie Kawa czy herbata w TVP 1. To cała epoka. Jeszcze dwanaście lat temu było znacznie więcej konwenansów. Dziś nie ma już grzecznej telewizji. Choć ja akurat mam szczęście, bo w wydaniu weekendowym DDTVN nie mam poczucia, że robimy tabloid. W ciągu jednego poranka mamy zazwyczaj piętnaście tematów. Dużo z tego to czysta rozrywka, ale co najmniej pięć to świetna wiedza o świecie, ludziach, wartościach. Czasami z drobiazgu wychodzi coś ważnego. Pani goście też są inni niż dwanaście lat temu? – Lepiej wyglądają. Każde dojrzewające społeczeństwo zaczyna od zmiany zewnętrznej. Dlatego u nas tak popularne są programy o metamorfozach. Dopiero potem przychodzi potrzeba zmiany wnętrza. Ale i to się już u nas zaczęło. Jesteśmy inni niż kiedyś. Może dlatego, że jeździmy po świecie, internet mamy w kieszeni, a bilety na drugi koniec świata kupujemy za parę złotych. Ale czy zobaczyć znaczy zrozumieć? Goście w telewizji stali się bardziej odważni, bo uważają, że są powołani, żeby zabrać głos w każdej sprawie. Wciąż tkwimy jeszcze w przeświadczeniu, że najszybciej robi się karierę, stawiając na sensację, na szok. Przykład idzie z góry. Tak właśnie robią gwiazdy showbiznesu. Żeby następnego dnia cytował ich Pudelek. – Gwiazdami są Janusz Gajos albo Krystyna Janda. I nawet jeśli powiedzą coś głośno, to ma to sens, konkretny cel. I nie jest nim tabloidowa popularność. A

| rozmowa tygodnia 23

błysnąć chcą nowi, młodzi, głodni sławy. Taka popularność trwa jednak co najwyżej chwilę. Długo trwają przygotowania do programu? – Wszystko jest zazwyczaj na ostatnią chwilę. Zdarza się, że w piątek, na kilkanaście godzin przed emisją jakiś temat „spada” i trzeba zmieniać scenariusz. Dlatego cały piątek i sobotę przeznaczamy na przygotowanie wydania na następny dzień.

Mieszkałam na Notting Hill, a wieczory spędzałam w fantastycznych knajpkach, których w tamtej okolicy nie brakuje. Tak dobrze się bawiłam, że w rezultacie niewiele z tego pobytu pamiętam...

Jak się w ciągu dwóch dni przygotować do piętnastu rozmów? – Są tematy, do których się nie przygotujesz w pięć godzin. Trzeba być dziennikarzem, czytać, słuchać, wszystkim się interesować. Albert Einstein kiedyś powiedział: „Nie mam jakiś szczególnych talentów. Po prostu jestem szalenie ciekawy”. To moje życiowe motto. Prowadzący w porannej telewizji są jak amerykańscy policjanci – pracują w parach. Uważa pani, że dobrze się zgraliście z Marcinem Mellerem? – Marcin Prokop powiedział, że duet w telewizji śniadaniowej jest jak stare dobre małżeństwo, tylko bez seksu. Z Marcinem Mellerem znamy się wiele lat, a pracujemy razem dwa i pół roku. Zaczęło się od tego, że kiedyś nas sparowano na wydanie wakacyjne i było świetnie. Prowadziliśmy program, a potem jeszcze długo gadaliśmy po pracy. Bardzo dużo nas łączy i różni. Spotykamy się czasem prywatnie i nie możemy się nagadać. Marcin mnie inspiruje. Potrafi zadać genialnie błyskotliwe pytanie, walnąć „prosto z mo-

stu”. Ja mam trochę inny styl rozmowy. Prowadzę mojego rozmówcę za rękę, wyczuwam moment na „to“ i wtedy dopiero je zadaję. Największy problem w takim programie, to czas. Ponieważ oboje lubimy mówić, a na rozmowę z trójką gości mamy jakieś siedem minut, trudno pogodzić interesy wszystkich. Trzeba niezwykłej dyscypliny. – W pracy dobrze sobie z tym radzę, ale prywatnie przyznam, jest gorzej. Zarządzanie czasem to moje przekleństwo. A jak wezmę na siebie za dużo, to kończy się to trwającym trzy tygodnie przeziębieniem. I wtedy jest już katastrofa. Pracuję właściwie siedem dni w tygodniu. Oprócz Dzień Dobry TVN przygotowuję program „W roli głównej”, prowadzę spotkania, panele, imprezy zamknięte. A także jestem studentką Polskiej Szkoły Reportażu. Sporo czasu zajmuje też moderowanie moich profili w social mediach. Nie lepiej byłoby zatrudnić firmę PR? – Nie, źle bym się z tym czuła. Ja zresztą lubię wszystko kontrolować, niestety. Ostatecznie to ja bym zaczęła zarządzać tą firmą. Wiem, że z racji pracy w telewizji jestem „panią niedostępną”, a tu na FB czy Intsagramie jest ze mną bliski kontakt, można porozmawiać. Bardzo cenię sobie te wirtualne spotkania. Czasem ktoś pisze o sobie, potrzebuje kilku ciepłych słów, nie odmawiam. Bywa, że ktoś chce pomocy, wsparcia. Najwięcej wiadomości zaczyna się jednak od hasła „p. Magdo, miała pani dziś w DDTVN śliczną sukienkę, gdzie mogę taką kupić“? Odpisuję, bo wiem, że dla tych dziewczyn, kobiet to frajda. Nie chcę się zamykać w złotej klatce. Jak więc o siebie zadbać? – Ruszać się, dobrze jeść. Złapałam się na tym, że muszę wszystkie „rozrywki” wpisywać w kalendarz. Co mam teraz wpisane w najbliższym czasie? W październikowy weekend wyjeżdżam odpocząć do Skandynawii. A potem? Mąż kupił bilety na luty i na kwiecień na koncerty we Wrocławiu. Tak, to za pół roku, ale jak tego dziś nie zaplanuję, to nie pojadę. Dziennikarz, jak lekarz – jest cały czas w pracy.

Czekamy na Twój komentarz

24 wywiad

Czas krzyknąć „teraz ja!” Uznawana za prekursorkę zdrowego stylu życia w Polsce. Z Mariolą Bojarską-Ferenc, trenerką ﬁtness, rozmawia Joanna Szmatuła. Niedawno na rynku pojawiła się pani najnowsza książka „Klub 50+”, poświęcona kobietom dojrzałym. Czy to nie jest tak, że wiele kobiet w którymś momencie życia przestaje dbać o siebie i zaczyna myśleć: „po co to wszystko” – zwyczajnie im się już nie chce? – Nie do końca – na pewno zna pani 20- czy 30-letnie kobiety, które nie dbają ani o swoje zdrowie, ani o wygląd. Nie można generalizować, bo nie ma na to reguły. Są kobiety, którym bez względu na wiek opadły z jakiś powodów „skrzydła” i warto je na nowo zmotywować, by zadbały o siebie, przypomnieć, że powinny być dla siebie najważniejsze. Otrzymuję mnóstwo listów od kobiet, którym nigdy nikt nie powiedział, że są piękne, zdolne itp. Kobiet zasmuconych przez życie, los czy partnera. Ta książka ma przypomnieć kobietom, że są najważniejsze, ma pomóc rozwinąć skrzydła na nowo, nauczyć zdrowego egoizmu. Krzyknąć „teraz ja”! Co było pretekstem do napisania tej książki? – Od czasu kiedy wystartowałam z cyklem „Klub 50 plus” w „Pytaniu na śniadanie”, otrzymuję tysiące maili od osób po 50. roku życia, które proszą mnie o porady dotyczące mody, urody, seksu, medycyny estetycznej, make up itp. Wyszłam tą książką im naprzeciw. Dlatego stworzyłam małe kompendium wiedzy dla 50+. Już na starcie był dodruk, bo w Polsce mnóstwo rzeczy jest dla młodych, a zapominamy o dojrzałym społeczeństwie. Skoro mamy żyć 100 i więcej lat – tak mówią badania – to nauczmy się przeżywać życie w dobrym zdrowiu, energii i ładnie wyglądając. Dziś kobiety mają więcej tej energii niż jeszcze 30 czy 40 lat temu? – Dzisiejsza „pięćdziesiątka” wygląda zdecydowanie lepiej niż ta 30 lat temu, bo wtedy kobiety nie miały takich możliwości. Nie mówię tu już nawet o medycynie estetycznej, ale i o tym, że w Polsce nie było dobrych kosmetyków czy dostępu do pięknych ciuchów – wtedy te nowinki dopiero do nas docierały. Teraz w niczym nie odbiegamy od Zachodu, dlatego powinniśmy pokazywać innym, że nie mamy powodu, by się siebie wstydzić. Dzisiejsza kobieta 50+ jest świado16 października 2015

ma swojego ciała, ma energię do pracy, jest gotowa na nową miłość, wie czego chce, a czego nie. Jeśli jest zadbana wygląda często o 10 lat młodziej. Mimo to wiele osób ma z tym problem, niezależnie od wieku. Wstydzą się swojego wyglądu, czasem ubioru. – W mojej książce staram się przekazać, że tak nie powinno być. Chcę, żeby kobiety przestały źle o sobie myśleć – dlatego piszę o tym, na co zwrócić uwagę, by poczuć się piękną, pewną siebie na nowo. Są tam tematy związane z urodą, z make-upem – w końcu twarz co roku się zmienia. Podobnie dzieje się z naszą sylwetką, niektóre części ciała wolniej się starzeją, inne szybciej. Pokazuję więc jak budować swoją szafę, jak dobrać strój by wyeksponować zalety figury, a ukryć wady. Piszę też o diecie, ćwiczeniach – w końcu zajmuję się tymi tematami ponad 25 lat, o medycynie estetycznej, menopauzie, ale i o tym, jak zadbać o to, by podtrzymać związek, pożegnać się z nudą, która może pojawić się po 25 latach małżeństwa – także w sypialni. Każda kobieta „50+” jest piękna, tylko nie każda o tym wie i trzeba jej przypomnieć, jak odkryć to piękno na nowo. Mnóstwo kobiet nie wie jak to zrobić, może nawet nie czują takiej potrzeby? – Dlatego powinny ciągle pamiętać, że życie nie kończy się po 50. W tym wieku tak samo można rozwijać swoje pasje i zainteresowania. Sama znam wiele kobiet, które dopiero teraz znalazły czas na to, by zadbać o siebie – bo np. wcześniej były skupione na rodzinie, dzieciach i dopiero teraz zapisują się do szkół, na kursy, szkolenia, żeby podnieść kwalifikacje. I jeśli jakiejś kobiecie skrzydła opadły – bo np. po latach zostawił ją mąż i myśli sobie: „Mam 50 lat i nic mnie już ciekawego nie czeka”, to trzeba jej te skrzydła przywrócić. Każda kobieta zasługuje na to, by być najszczęśliwszą na świecie. Cały czas powtarzam zresztą, że życie jest tylko w naszych rękach i to my jesteśmy paniami swojego losu. Od 25 lat zajmuje się pani sportem – ćwiczyła na antenie TVP2 kiedy jeszcze mało kto to robił, pokazywała trendy fitness, o których Polacy

| wywiad 25 nawet nie słyszeli. Jak przekonuje pani kogoś, kto nigdy nie ćwiczył, by wreszcie podniósł się z kanapy? – W książce mam kilka dość ciekawych zdjęć, jak np. to, na którym robię szpagat na TRX – tak naprawdę mało która kobieta w wieku 20 lat mogłaby zrobić taką pozycję. Dlatego, jeżeli chcemy być sprawne fizycznie w późniejszym wieku, trzeba poderwać się z kanapy już dziś, a nie cze-

by się ścigać – to jest chore, ale by robić coś dla siebie, by jak najdłużej być w formie. Powinniśmy zdawać sobie sprawę, że ćwiczymy w pierwszej kolejności dla siebie, dla swojego zdrowia, ale i dla przyjemności. Każda z kobiet powinna znaleźć dla siebie taką formę fitnessu, jaka jest dla niej najlepsza i podczas której najlepiej się czuje – a nie tę, która jest aktualnie modna. Trzeba przy tym pa-

Prosta sylwetka odmładza o 10 lat – choćby dlatego już dziś warto zacząć ćwiczyć.

MARIOLA BOJARSKA-FERENC kać na specjalne okazje. Sport sprawi, że w późniejszym wieku będziemy cieszyć się dobrym zdrowiem i będziemy mieć mnóstwo energii. Bez ciężkiej pracy nie da się wiele osiągnąć – nawet szczupła dziewczyna, która nie ćwiczy, nie będzie miała ładnego ciała po 50. Ćwiczenia nie tylko kształtują naszą sylwetkę, ale i sprawiają, że mamy mocniejsze kości, nasza postawa jest wyprostowana, chodzimy energicznym krokiem. Prosta sylwetka odmładza o 10 lat – choćby dlatego już dziś warto zacząć ćwiczyć. Najważniejsza jednak rzecz to taka, że ćwiczenia zapobiegają wielu dolegliwościom – cukrzycy, chorobom serca, osteoporozie, nowotworom itp. Chcesz cieszyć się zdrowiem – już dzisiaj zacznij! Jaki rodzaj ćwiczeń dziś pani najbardziej odpowiada? Co poleca innym? – Ja kocham ćwiczenia oparte na balecie i tańcu, ale po 50-tce dołożyłam to co warto ćwiczyć, by nie stracić masy mięśniowej i wzmocnić kości. Nie chodzi o to, by codziennie rzucać się na zajęcia na siłowni – wystarczy codzienny slowjogging czy szybki marsz, który nic nie kosztuje. Do tego warto dołączyć ćwiczenia na różne partie mięśni. To wszystko jest potrzebne kobietom, zwłaszcza w dojrzałym wieku, kiedy zmienia się nie tylko ciało, ale i kości, które są coraz słabsze. Ja też musiałam zmienić swój sposób ćwiczenia – poza takimi zajęciami jak np. zumba czy latino dance, body art, balet nowoczesny, które uwielbiam, skupiłam się na tych, które poprawiają gęstość moich kości. Dziś na portalach społecznościowych mówi się raczej o zgrabnych młodych kobietach, które chwalą się umięśnionym ciałem, a niekoniecznie o tym, jaki sport ma uprawiać kobieta „50+”. Wszechobecny kult młodości nie pomaga dojrzalszym kobietom. – Nie dajmy się zwariować – my też byłyśmy kiedyś młode. Nie chodzi o to,

miętać, by zawsze mieć przed sobą jakiś cel, to bardziej motywuje. Co z barierą psychiczną? Nie każdy jest gotowy na to, by pokazać się na siłowni – wielu wydaje się, że idąc nawet na zajęcia dla grup początkujących, będą odstawać od reszty. Rezygnują więc z ćwiczeń – i koło się zamyka. – To niestety częste zjawisko. Mimo to osoby z dużą nadwagą zachęcam jednak do diametralnej zmiany sposobu życia. Ostatnio udało mi się odchudzić pana, który zrzucił 28 kg – najważniejsze tu było przekonanie go nie do diety czy ćwiczeń, ale zmiany w myśleniu o sobie. Od tego wszystko się zaczyna. Psychika jest najważniejsza. Pamiętajcie, że każdy kiedyś zaczynał. Przestrzeganie zasad żywienia czy ćwiczenia to dopiero kolejny krok. Warto połączyć wszystko, by mieć dobrą sylwetkę do końca życia. Wystarczy wejść do sieci i wpisać odpowiednie słówko, by po chwili mieć sto porad, jak jeść i ćwiczyć. Rzadko kiedy piszą je specjaliści. – To jest katastrofa, dlatego zawsze apeluję o zdrowy rozsądek. Osoby z dużą nadwagą zawsze powinny być pod kontrolą dietetyka, który dokładnie rozpisze posiłki. Wszyscy jednak powinni pamiętać o tych najbardziej podstawowych zasadach: jemy produkty, które mają mało cukru, mało tłuszczu, a dużo błonnika, dużo witamin i wody, jeśli mięso to chude. Jak najwięcej warzyw polecam i pamiętajcie o piciu wody również zimą nie tylko latem. Jedzmy trzy posiłki dziennie i dwie przekąski. Najważniejsze jest śniadanie koniecznie jedzone do dwóch godzin po przebudzeniu. Wszystkie badania mówią też o tym, że osoby, które nie jedzą śniadań, częściej cierpią na nadwagę – chodzi o to, by już od rana wyregulować poziom cukru we krwi. Jeśli będziemy przestrzegali tych zasad, nie będziemy musieli martwić się o wygląd i sylwetkę.

reklama

26 z wielkiej brytanii

Dobiegła końca jedenasta edycja jednej z ważniejszych konwencji w Anglii – London Tattoo Convention 2015. Trwające trzy dni święto tatuaży przyciągnęło do stolicy Wielkiej Brytanii światowej sławy artystów z najodleglejszych zakątków świata. Wśród nich nie zabrakło również polskich nazwisk: VICTOR PORTUGAL czy ANDRZEJ LENU LENCZUK, którzy na dobre wpisali się w historię nadwiślańskiej sceny tatuażu.

Polscy tatuatorzy

w światowej czołówce

16 października 2015

| z wielkiej brytanii 27 Z Yarsonem ST, zdobywcą trzeciego miejsca w kategorii Best Black and Gray, rozmawiała Anna Paprzycka

Dla większości tatuatorów udział w London Tattoo Convention jest niemałym zaszczytem. – Na tak prestiżowej konwencji byłem pierwszy raz, więc nawet nie myślałem, że coś mogę wygrać. Był to dla mnie niesamowity szok, ale i nagroda dla mnie, i dla mojego klienta za pracę, jaką oboje włożyliśmy w tatuaż. Jednak coś bardziej cennego niż trofeum, to wiedza, jaką uzyskałem dzięki rozmowom z wieloma artystami, czyli totalny sukces. Motywuje mnie to niesamowicie do dalszej pracy, więc mam nadzieję, że któregoś dnia będę miał ten zaszczyt i będę mógł pracować na tej konwencji. Na tegoroczny event ponownie przyjechały światowej sławy nazwiska, które dla wielu osób są wzorami, dają inspirację do działania. Kto miał wpływ na twój rozwój? – Szczerze mówiąc, nie mam jednego ulubionego artysty, który by mnie inspirował. Jest ich wielu oczywiście w tematyce realizm czarno-szary i rzeczywiście miałem okazję popatrzeć lub podpatrzeć jak pracują tacy ludzie jak Ralf Nonnweiler, Victor Portugal, czy Andrzej Lenu Leńczuk. Sam pobyt na takiej imprezie jak The London Tattoo Convention już motywuje do działania i rozwoju. Dużo staram się też sam motywować do pracy. Ważne, żeby mieć satysfakcję z tego, co się robi. Od jak dawna mieszkasz w na Wyspach? Jak rozpoczęła się twoja przygoda z tatuowaniem i dlaczego zostałeś tatuatorem? Mieszkam w Szkocji od 2010 roku, pierwsze dwa i pół, trzy lata pracowałem w dwóch fabrykach. Zaczynałem jako sprzątacz, a później kierowca ciężarówki, a skończyłem jako tatuażysta, z czego jestem bardzo dumny i uważam to za życiowy sukces. Zainteresowałem się tatuażem po wypadku jakiego doznałem, kiedy byłem kierowcą. Straciłem pracę i zacząłem rysować z nudów. Później podjąłem pracę w innej fabryce, ale właśnie wtedy próbowałem tworzyć portfolio z rysunkami. I w tym okresie również poznałem Maxa Pniewskiego i to on właśnie udzielił mi pierwszych wskazówek odnośnie tatuowania. Po pewnym czasie dostałem propozycję pracy w jednym ze studiów w Aberdeen – bez zastanowienia przeniosłem się i tak do dzisiaj pracuję.

28 poradnik

Podróżować taniej Podróż po Londynie to nie lada wyzwanie. Większość z nas do pracy dojeżdża metrem lub autobusem – w godzinach szczytu poruszanie się po mieście samochodem może przyprawić tylko o ból głowy. ajlepszym sposobem na to, by dojazdy do pracy nie zjadały lwiej części naszej wypłaty jest zakup Oyster Card, zwanej przez Polaków „ojsterką”.

Przeprowadziłeś się właśnie do Wielkiej Brytanii? O2 International Sim i Goniec Polski stworzyły dla Ciebie specjalny poradnik jak żyć w UK. Korzystaj ze stawek za połączenia do Polski od 1p za minutę i darmowych rozmów w sieci O2. W prezencie od O2 możesz również otrzymać zwrot do 10 proc. kwoty doładowań raz na trzy miesiące – na rozmowy, sms-y, zakupy i wiele więcej. O2 International SIM ułatwi Ci życie w UK.

Kartę można kupić na każdej stacji metra, a także online. Jej koszt to pięć funtów (płaconych jako depozyt – pieniądze zostają zwrócone, gdy już jej nie potrzebujemy). Kartę można doładować na każdej stacji metra, a także kolei naziemnej (taką możliwość oferuje też sporo sklepów). Kartę – „pay as you go” („płać za przejazd”; karta przedpłacona) – wkładamy do czytnika za każdym razem gdy wchodzimy i wychodzimy z metra, a także dotykając czytnika w autobusie czy pociągach. Korzystanie z karty jest bardzo opłacalne – np. w przypadku jazdy autobusem za pierwszy przejazd w ciągu dnia zapłacimy £1.50, za dwa przejazdy – £3.00, trzy – £4.40, a każdy kolejny tego dnia będzie za darmo. Jeżeli nie mamy „ojsterki” jednodniowy bilet na przejazd autobusem kosztuje £5. Dobrym rozwiązaniem jest także TravelCard – można ją kupić na 1 dzień (£12), 7 dni (£32.10), a także na miesiąc (od £123.30). Mając ją w portfelu można podróżować m.in. metrem, autobusami, Docklands Light Railway (DLR) czy National Rail (koleje). „Travelka” może być papierowym biletem, ale może być doładowana także na karcie Oyster.

Dziel się autem

Jeżeli dojeżdżamy do pracy samochodem musimy liczyć się z tym, że miesięcznie może nas to sporo kosztować, dlatego warto szukać oszczędności na różne sposoby. Jednym z nich może być karta lojalnościowa jednego z supermarketów –

Fot. Shutterstock

Przejazd metrem

tankowanie w pobliżu „naszego” marketu pozwoli nam zaoszczędzić nawet do 10 pensów na litrze. Innym sposobem na zminimalizowanie kosztów jest znalezienie towarzyszy podróży – najlepiej dzięki specjalnym stronom znaleźć kogoś, kto dojeżdża w tym samym kierunku i mieszka w naszej okolicy (np. korzystając ze strony blablacar.co.uk). Dzięki temu

może zwrócić się nam nawet połowa (lub więcej) kosztów benzyny. Jeżeli na co dzień nie jeździmy autem i potrzebujemy go tylko kilka razy w miesiącu, możemy skorzystać z usług firm, które za jednorazową opłatą roczną wynajmują samochody ze swoich parkingów. Sposobów na tańszą komunikację w Londynie jest sporo.

Opłaty za pojedynczy przejazd metrem godziny poza szczytem (z Oyster Card)

godziny szczytu (z Oyster Card)

Lotniska w Londynie 



pojedynczy przejazd (bez Oyster Card)

Strefa 1

£2.30

£4.80

Strefa 1-2

£2.30

£2.90

£4.80

Strefa 1-3

£2.80

£3.30

£4.80

Strefa 1-4

£2.80

£3.90

£5.80

Strefa 1-5

£3.10

£4.70

£5.80

Strefa 1-6

£3.10

£5.10

£6.00

* godziny szczytu – od poniedziałku do piątku w godz. 6.30am–9.30am oraz 4pm–7pm



Londyn City (położone ok. 10 km na wschód od City of London; m.in. Lufthansa, Swiss, British Airways) Londyn Gatwick (położony 40 km na południe od centrum Londynu; m.in. Emirates, American Airlines) LondynHeathrow(położony na zachodnim skraju Londynu, 24 km od centrum miasta; m.in. Emirates, Lufthansa) Londyn Luton (położone 50 km na północ od centrum Londynu; m.in. easyJet, Wizz Air, Ryanair) Londyn Southend (położone 60 km na wschód od Londynu; m.in. easyJet, Air France) Londyn Stansted (położone 48 km na północny wschód od Londynu; m.in. Ryanair, easyJet)

30 goniec kulturalny

Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

joanna.szmatula@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na adres: joanna.szmatula@mail.goniec. com.

Macbeth

reżyseria: Justin Kurzel gatunek: dramat

To szekspirowska opowieść o ambicjach, żądzy władzy, pasji i przekraczaniu granic. Dramat rozgrywa się w XI-wiecznej Szkocji, w którym jedno morderstwo pociąga za sobą kolejne. Tragedia jest nieunikniona. Wiedźmy przepowiadają wracającemu z wojennej wyprawy lordowi Makbetowi świetlaną przyszłość, ale słowa te okażą się drogą ku zatraceniu. Żądzę władzy dodatkowo podsyca Lady Makbet. W rolach głównych: Michael Fassbender, Marion Cotillard.

The Intern

reżyseria: Nancy Meyers gatunek: komedia

Ben Whittaker – 70-letni wdowiec odkrywa, że emerytura nie jest wcale taka wspaniała, bo i tak w końcu zostaje sam w pustym domu. Wykorzystuje nadarzającą się okazję, aby wrócić do aktywnego życia i zatrudnia się jako starszy stażysta w sklepie internetowym. Witrynę założyła Jules Ostin. Wkrótce Jules staje przed sporym problemem. Okaże się, że doświadczenie Bena jest w tym przypadku niezbędne. W rolach głównych: Anne Hathaway, Robert De Niro, Rene Russo. 16 października 2015

Goniec kulturalny

Nosowska i Hey

25 października,

Scala 275 Pentoville Road, King’s Cross, London, N1 9NL

cena: £25

Hey to jeden z niewielu polskich zespołów, któremu od ponad 20 lat nie brakuje świeżości i nowych pomysłów, a każda kolejna płyta przynosi słuchaczom nowe doznania. I nie ma się czemu dziwić – Katarzyna Nosowska za każdym razem pokazuje inną twarz i odkrywa nowe muzyczne regiony. Najnowsza płyta zespołu Hey, będąca rejestracją koncertu

z serii Unplugged, który odbył się w sali symfonicznej Filharmonii w Szczecinie, to krążek, na który czekało wielu fanów grupy. – Przełamywać siebie przez ponad 20 lat jest ciężko. A to się dokonuje za każdym razem. Nie miałam koncertu, który by mnie nie onieśmielał – mówiła Kasia Nosowska w jednym z wywiadów. Tę jej nieśmiałość widać podczas każdego

Behind the Curtain Festival

Spotkanie z M. Kalicińską

Behind the Curtain Festival to festiwal nowych mediów i filmu centralnej i wschodniej Europy. Podczas tegorocznej odsłony tego wydarzenia będzie można zobaczyć filmy ostatnich dwóch lat, które zostały stworzone przez młodych reżyserów ze wschodniej Europy: „Bogowie” (Polska) oraz „In the crosswinds” (Estonia). Kolejnym filmem, który będzie można tu obejrzeć, jest „Kebab i horoskop”.

Do 31 października Birmingham, różne miejsca

występu – to tak, jak gdyby był to jej pierwszy tak bliski kontakt z fanami. Tak też czuje widz, który przychodzi, by ją posłuchać – jakby to było jej debiutanckie wyjście, od którego wiele zależy. I słychać, że wokalistka na żadnym z koncertów nie odpuszcza, a poprzeczkę stawia tylko coraz wyżej. Na pewno nie zawiedzie nas także podczas koncertu w Londynie.

24–25 października, Streatham Tate Library, London SW16 1PN

Już w sobotę 24 października rozpocznie się festiwal COOLturalny Lambeth. O godz. 11:00 odbędzie się przedstawienie teatralne dla najmłodszych „Przygody jeża spod miasta Zgierza”. Historia oparta jest na bajce Wandy Chotomskiej opowiadającej o tym, jak trudno jest żyć bez rodziny i krewnych. Tuż po nim rozpoczną się warsztaty teatralne dla najmłodszych, w których weźmie udział Teatr Obwoźny „Włóczykij”. Tego samego dnia odbędzie się też spotkanie autorskie z powieściopisarką Małgorzatą Kalicińską, autorką serii „Rozlewisko” („Powroty nad rozlewiskiem” 2007, „Dom nad rozlewiskiem” 2006 oraz „Miłość nad rozlewiskiem” 2008). Więcej informacji pod adresem email: aga@stockwell.org.uk oraz marta@stockwell.org.uk.

| goniec kulturalny 31 Pierwsze miejsce na starcie Brytyjski piosenkarz John Newman zadebiutował w 2013 roku, kiedy na rynku pojawił się jego debiutancki singiel „Love Me Again”. Kilka miesięcy później ukazał się jego pierwszy album – „Tribute”. Muzyk nagrał też jeden kawałek wspólnie z Calvinem Harrisem – „Blame”, który zadebiutował jako numer jeden na UK Singles Chart.

18 października Clapham Picturehouse, 76 Venn St London, SW4 0AT

Wizyta w innym świecie W Clapham Picturehouse będzie można obejrzeć film „Annie”, przeznaczony dla młodszych, jak i starszych widzów. To urocza historia dziewczynki, która żyje w rodzinie zastępczej, u niezbyt rozgarniętej młodej kobiety. Szukając swoich prawdziwych rodziców, trafia pod opiekę zamożnego kandydata na burmistrza.

cena:

od £56

23 listopada, KOKO, London

spektakle Our Country’s Good National Theatre South Bank London, SE1 9PX cena: £15-35 kiedy: do 17 października

Tipping the Velvet Lyric Hammersmith Lyric Square, King St London W6 0QL cena: £15-30 kiedy: do 24 października

Dusty Charing Cross Theatre 3 The Arches, Villiers St London WC2N 6NL cena: £15-25 kiedy: do 21 listopada

Consensual Ambassadors Theatre West St London, WC2H 9ND cena: £27.50 kiedy: do 2 grudnia

Mr Foote’s Other Leg Hampstead Theatre Eton Avenue London NW3 3EX cena: £18-28 kiedy: do 17 października

People, Places and Things National Theatre South Bank London SE1 9PX cena: £15-45 kiedy: do 4 listopada

Romeo and Juliet Royal Opera House, Bow St London WC2E 9DD cena: £6-127 kiedy: do 2 grudnia

Teddy Ferrara Donmar Warehouse 41 Earlham St London WC2H 9LX cena: £10-37.50 kiedy: do 5 grudnia

Serpentine Galleries Pavilion Serpentine Gallery Kensington Gardens London W2 3XA cena: free kiedy: do 17 października

Barbara Hepworth: Sculpture for a Modern World Tate Britain, Millbank London SW1P 4RG cena: £18 kiedy: do 25 października

kiedy: do 1 listopada

London E3 5QZ cena: free kiedy: do 22 listopada

Alice Anderson Wellcome Collection London NW1 2BE cena: free kiedy: do 17 października

Christina Broom: Soldiers and Suffragettes Museum of London West India Quay E14 4AL cena: free kiedy: do 1 listopada

Bend It Like Beckham Phoenix Theatre London WC2H 0JP cena: £15-49.50 kiedy: do 20 lutego The Curious Incident of the Dog in the Night-Time Gielgud Theatre Shaftesbury Avenue London W1D 6AR cena: £15-57.50 kiedy: do 18 lipca

wystawy

Audrey Hepburn: Portraits of an Icon National Portrait Gallery London WC2H 0HE cena: £9 kiedy: do 18 października

Z ORKIESTRĄ

Gerard Hemsworth: Nothing to Declare Matt’s Gallery London E3 4RR cena: free

Rachel Rose: Palisades Serpentine Sackler Gallery West Carriage Drive Kensington Gardens W2 2AR cena: free kiedy: do 8 listopada Prem Sahib: Side On ICA, The Mall SW1Y 5AH cena: £1 kiedy: od 24 września do 15 listopada Jumana Manna Chisenhale Gallery 64 Chisenhale Rd

Wkrótce w sali teatralnej POSK-u odbędzie się koncert „Górecki Chamber Orchestra”. W programie zostaną zaprezentowane dzieła m.in.

Out of Chaos Cultural Institute at King’s Inigo Rooms East Wing, WC2R 2LS cena: free kiedy: do 13 grudnia Astronomy Photographer of the Year Royal Observatory London SE10 8XJ cena: free kiedy: do 23 grudnia We Are London Museum of London

Bacha, Góreckiego i Brittena. Organizatorem jest Konfraternia Artystów Polskich w Wielkiej Brytanii.

150 London Wall EC2Y 5HN cena: free kiedy: do 23 grudnia Bridget Riley: Learning from Seurat Courtauld Gallery The Strand London WC2R 0RN cena: £7 kiedy: do 17 stycznia Alec Soth: Gathered Leaves Science Museum Exhibition Rd London SW7 2DD cena: £8 kiedy: do 28 marca

25 października, POSK, godz. 16:00, Londyn

32 goniec kulturalny

16 paĹşdziernika 2015

| goniec kulturalny 33 Szkocka legenda Simple Minds to grupa założona w 1977 roku, która przez wielu nazywana jest „szkockim U2”. Ich ostatni album pojawił się na rynku w ubiegłym roku i choć nie zdobył najlepszych recenzji, to na koncercie na pewno nie zabraknie przebojów, które sprawiły, że zespół ten (mimo wpadek) należy do największych legend rockowych.

12 listopada, Electric Ballroom, London, Cena:

£15-20

Kurt Vile w Londynie Kurt Samuel Vile to amerykański wokalista, autor tekstów i multiinstrumentalista, a także były członek indie-rockowego zespołu The War on Drugs. Muzyk ma już na koncie sześć solowych albumów – pierwszy trafił na półki w 2008 roku (Constant Hitmaker), a najnowszy pojawił się w sklepach w tym roku.

cena: od

26 listopada, The O2 Arena, London

dla dzieci Pillows and Paintbrushes Dulwich Picture Gallery Gallery Rd London SE21 7AD cena: £50 kiedy: do 3 października Breaking the Ice Unicorn Theatre 147 Tooley St London SE1 2HZ cena: £15 kiedy: do 4 października

£74

Children’s Commission: Rivane Neuenschwander Whitechapel Gallery 77-82 Whitechapel High St London E1 7QX cena: free kiedy: do 18 października The Comedy of Errors National Theatre South Bank London SE1 9PX cena: £12

Royal Albert Hall Kensington Gore London SW7 2AP cena: £19.84-38.20 kiedy: do 28 października

I Want My Hat Back National Theatre South Bank SE1 9PX cena: £12-15 kiedy: od 12 listopada

Ratatouille Live in Concert

Family Travel Show Olympia London Hammersmith Rd London W14 8UX cena: £12 kiedy: od 31 października do 1 listopada

Tintin: Hergé’s Masterpiece Somerset House Strand London WC2R 1LA cena: free kiedy: od 12 listopada do 31 stycznia

Ibeyi KOKO, London cena: od £29 kiedy: 3 listopada

Jamie Woon Scala, London cena: od £99 kiedy: 11 listopada

cena: od £35 kiedy: 18 listopada

Charles Aznavour Royal Albert Hall, London cena: od £89 kiedy: 3 listopada

New Order Brixton Academy London cena: od £60 kiedy: 16 listopada

kiedy: od 21 października do 6 listopada London’s Night Owls Sleepover Museum of London 150 London Wall London EC2Y 5HN cena: £60 kiedy: do 24 października

koncerty Editors O2 Academy Leeds cena: od £45 kiedy: 17 października Years & Years Brighton Centre cena: od £59 kiedy: 24 października Bob Dylan Royal Albert Hall, London cena: od £85 kiedy: 24 października Half Moon Run The Trinity Centre Bristol cena: od £22 kiedy: 27 października

TYLKO TANIEC

Beach House Shepherds Bush Empire, London cena: od £44 kiedy: 30 października Nothing But Thieves Electric Ballroom, London cena: od £34 kiedy: 30 października Andy C Brixton Academy, London cena: od £64 kiedy: 30 października

Jack Garratt Shepherds Bush Empire, London cena: od £37 kiedy: 4 listopada

Nothing But Thieves Clwb Ifor Bach, Cardiff cena: od £24 kiedy: 1 listopada

Catfish & the Bottlemen O2 AcademyBirmingham cena: od £57 kiedy: 8 listopada

Zajęcia w Cecil Sharp House przeznaczone są dla wszystkich dzieci, które lubią szaleć przy tanecznych rytmach. Mile widziane są także maluchy

Brandon Flowers Shepherds Bush Empire, London cena: od £69 kiedy: 16 listopada Kacey Musgraves Royal Albert Hall London

poniżej piątego roku życia, którym, w razie potrzeby, pomoże instruktor lub jeden z rodziców. Więcej na: musicglue.com/cecilsharphouse.

Classical Spectacular Royal Albert Hall London cena: od £59 kiedy: 19 listopada Deftones The SSE Arena Wembley, London cena: od £51 kiedy: 21 listopada Jools Holland Royal Concert Hall Nottingham cena: od £79 kiedy: 21 listopada

8 listopada; Cecil Sharp House, NW1 7AY, cena: £6

34 goniec kulturalny kryminał

płyta

Przez pokolenia

Oko za oko? Do prokuratora Wilka zgłasza się mężczyzna. Chce wnieść oskarżenie, ale nie pamięta nazwiska księdza, który go wykorzystał. Tymczasem Warszawą wstrząsa seria napadów na duchownych chodzących po kolędzie. cena: £6

Dance i Avicii Avicii to artysta, który zmienił oblicze współczesnej muzyki dance. Jego debiutancki album „True” zdobył mnóstwo nagród na całym świecie. Teraz przyszła pora na kolejny krążek – „Stories”. Znajdzie się tu 14 nowych piosenek.

książka cena: £6

cena: £8

W RYTMIE MIŁOSCI

Siedmioletnia Millie uświadamia sobie, że wszystko dokoła niej umiera. Agatha ma 82 lata i od śmierci męża nie wychodzi z domu. Karl ma 87 lat, kiedy jego syn przywozi go do domu starców. W końcu jednak Millie, Agatha i Karl łamią zasady i dzięki temu odkrywają sens życia.

Paryż. Alice jest żyjącą w dostatku, ale wypaloną pracownicą wielkiej korporacji. Samba przyjechał do Francji z daleka i musi ukrywać się przed policją, by nie zostać deportowanym. Gdy Alice spotyka Sambę, postanawia wyciągnąć go z tarapatów.

film DVD, cena: £6

Komedia pomyłek Arnold Albertson przybywa do Nowego Jorku, by rozpocząć próby do swej najnowszej komedii. Wcześniej jednak postanawia spędzić wieczór w towarzystwie uroczej, młodej dziewczyny. Arnold proponuje jej nawet niezwykły układ – kilkadziesiąt tysięcy dolarów w zamian za obietnicę, że zrezygnuje z zawodu call-girl. Za te pieniądze Izzy ma skupić się na realizowaniu swoich marzeń i zostaniu profesjonalną aktorką. Okazuje się jednak, że to co miało

być przygodą na jedną noc, przyniesie Arnoldowi niemało problemów. Dość szybko (co zresztą było do przewidzenia) o jego skoku w bok dowiaduje się żona, Delta. Jakby tego było mało, gra ona główną rolę w sztuce męża, do której zaangażowana zostaje też Izzy. Niestety, film, który w założeniu twórców miał być chyba podobny do dzieł Woody’ego Allena, nie broni się ani oryginalną fabułą, ani postaciami bohaterów – zwłaszcza Izzy wypada tu dość bezbarwnie (w porównaniu choćby do drugoplanowej Delty). Jedyne co go ratuje, to Owen Wilson w roli Arnolda i Rhys Ifans w roli Setha, który odgrywa dość znaczącą rolę w tych intrygach.

Konkurs! WYGRAJ BILET! Do wygrania bilety na koncert poświęcony Władzie Majewskiej 24 października 2015 (sobota) w Teatrze im. M. Hemara w Ognisku Polskim w Londynie. Aby wziąć udział w konkursie wystarczy wysłać zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail. goniec.com, z dopiskiem „Włada Majewska”. Aby wziąć udział w losowaniu nagród wystarczy wysłać email na adres konkurs@mail.goniec.com, w tytule umieścić dopisek „nagrody” (np. Koncert Coventry), a w treści podać swoje imię, nazwisko, numer telefonu oraz adres zamieszkania. Polub nas na Facebooku, a zwiększysz swoją szansę na wygraną! Zwycięzcy zostaną poinformowani drogą mailową.

Więcej nagród do zgarnięcia na Facebooku! 16 października 2015

http://www.facebook.com/Goniec.com.Polski

FILM DVD, SHE’S FUNNY THAT WAY, CENA: £6

Dla przyszĹ&#x201A;ej

mamy

Moment, w ktĂłrym kobieta dowiaduje siÄ&#x2122;, Ĺźe zostanie mamÄ&#x2026; zmienia jej Ĺźycie o 180 stopni. Od teraz musi myĹ&#x203A;leÄ&#x2021; nie tylko o sobie, ale i o dziecku, ktĂłre rozwija siÄ&#x2122; w jej ciele. JeĹźeli do tej pory nie przywiÄ&#x2026;zywaĹ&#x201A;a wagi do regularnych badaĹ&#x201E; czy zdrowej diety, to teraz jest ostatni dzwonek, by to zmieniÄ&#x2021;. W naszym poradniku umieĹ&#x203A;ciliĹ&#x203A;my wiele porad na temat opieki zdrowotnej dla przyszĹ&#x201A;ych mam w UK, informacje o tym, jak rozwija siÄ&#x2122; dziecko zanim pojawi siÄ&#x2122; na Ĺ&#x203A;wiecie, a takĹźe kilka praktycznych wskazĂłwek dotyczÄ&#x2026;cych Ä&#x2021;wiczeĹ&#x201E; i diety w czasie ciÄ&#x2026;Ĺźy. Piszemy teĹź o ciekawych gadĹźetach, ktĂłre z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; przydadzÄ&#x2026; siÄ&#x2122; i w czasie ciÄ&#x2026;Ĺźy, i po porodzie.

Spis treĹ&#x203A;ci:

T r Pod opiekÄ&#x2026; poĹ&#x201A;oĹźnej T r Jak rozwija siÄ&#x2122; dziecko T r Nie bĂłj siÄ&#x2122; Ä&#x2021;wiczeĹ&#x201E; s. 40 r Dieta w ciÄ&#x2026;Ĺźy s. 42 r Pomocne gadĹźety

36 młoda mama

Pod opieką położnej

Ciąża to jeden z najważniejszych momentów w życiu każdej kobiety. W tym okresie, prócz szczególnego dbania o siebie, niezbędne okażą się także wizyty u położnej, która będzie nadzorować ciążę.

Czy wiesz, że... r XZOJL UFTUV DJ˽ͩPXFHP KFTU QSBXdziwy w 99 proc., a nie w 100 r GB T[ZXF XZOJLJ QP[ZUZXOF zdarzają się znacznie rzadziej niż fałszywe negatywne

Dodatkowe wsparcie

Kobietom w ciąży przysługuje też wiele benefitów. Wśród nich jest między innymi: Antenatal Care (płatny czas wolny potrzebny na badania przeprowadzane w ciąży); Ordinary Maternity Leave (płatny urlop macierzyński, który trwa 39 tygodni), Additional Maternity Leave (dodatkowy niepłatny urlop na życzenie matki, który może trwać do 26 tygodni); Statutory Maternity Pay (zasiłek macierzyński opłacany przez pracodawcę); MaterniCukrzyca ciążowa dotyka tylko kilka procent kobiet w ty Allowance (jeżeciąży i znika po porodzie. Jej objawami mogą być: duże li nie kwalifikujemy pragnienie, częstsze i bardziej obfite oddawanie moczu, się do Statutory zmęczenie. Sygnałem alarmującym jest też obecność cukru Maternity Pay, w moczu. Diagnozuje się ją na podstawie badań krwi (test ale zarabiamy co obciążenia glukozą). W tym przypadku zazwyczaj najmniej 30 funtów przyjmowanie leków nie jest konieczne – podstawą tygodniowo i wciąż jest zdrowa dieta. Konieczne jest też ogranipojesteśmy zatrudnione) czenie cukrów oraz węglowodanów rodu czy Sure Start Maternity prostych. – siedem), Grant (jednorazowe becikowe ale zazwyczaj w wysokości 500 funtów; otrzymuje odbywa się ich około się je tylko w przypadku pierwszego dziecka czterech-pięciu. Może się jednak zdarzyć, że lub wtedy gdy na świat mają przyjść bliźniaki i będzie ich jeszcze mniej (nawet dwie). Dla ko- mamy już dzieci). biet, które są przyzwyczajone do wielokrotnych Pracodawcy brytyjscy nie mogą dyskryminowizyt u ginekologa w czasie ciąży w Polsce, wać kobiet ze względu na to, iż te spodziewają może się to wydać dziwne, jednak w UK kobie- się dziecka. Z kolei na nas spoczywa obowiązek ta trafia do specjalisty tylko w przypadku, jeśli poinformowania szefa o planowanym rozwiąciąża nie przebiega prawidłowo. zaniu najpóźniej 15 tygodni przed porodem.

Cukrzyca w ciąży

W UK opieka medyczna w czasie ciąży jest bezpłatna. Po wykonaniu testu lub w przypadku podejrzenia ciąży należy się wybrać do lekarza rodzinnego, czyli GP. Ten, po badaniu, skieruje nas do położnej, która poprowadzi ciążę i zleci wykonanie najpotrzebniejszych badań.

Pomoc położnej

Pierwsze takie spotkanie odbywa się zazwyczaj w okolicy 10-12 tygodnia, kiedy zostaje z nami przeprowadzony wywiad medyczny. Położna wykonuje nam również kilka ogólnych badań, m.in. pomiar masy ciała, wzrostu, ciśnienia krwi, moczu – m.in. na obecność białka (część badań będziemy powtarzać przez całą ciążę). Otrzymamy także NHS Pregnancy Book, w 16 października 2015

której znajdziemy informacje na temat ciąży, porodu, opieki poporodowej, a także wiadomości o zasiłkach i instytucjach pomagających kobietom w stanie błogosławionym. W czasie kolejnej wizyty położna zajmuje się oszacowaniem ryzyka wystąpienia wad genetycznych u płodu. Informuje też o możliwości wykonania badań prenatalnych, które są tu refundowane. W okolicach 14. tygodnia przeprowadza się także pierwsze badanie USG. Spotkania z położną będą odbywać się już do końca ciąży. W okolicach 20-23 tygodnia przeprowadzi ona kolejne badanie USG, możliwe też, że uda się wtedy określić płeć dziecka. Organizacje zdrowotne zalecają, by takich spotkań było około 10 (w przypadku kolejnego

| młoda mama 37 Niektóre kobiety już kilka dni po zapłodnieniu czują, że w ich ciele rośnie nowy człowiek, inne dowiadują się o tym dopiero na fotelu u lekarza.

Jak rozwija się

dziecko

Pierwszy miesiąc

4-5 dni po zapłodnieniu zarodek ma postać maleńkiej, pustej w środku kuli (blastocysty). Mniej więcej po tygodniu od zapłodnienia zarodek zagnieżdża się w ścianie macicy. Pod koniec pierwszego miesiąca w obrębie zarodka formują się trzy grupy komórek – jedna przekształci się w układ nerwowy, skórę i włosy, druga – w układ pokarmowy, z trzeciej natomiast powstaną – szkielet, układ moczowo-płciowy, krwionośny oraz mięśnie. W tym okresie następuje też rozwój mięśnia sercowego. Wielkość płodu to około 2 milimetry.

nięte, ale jeszcze nie gotowe do samodzielnej pracy. Pod koniec siódmego miesiąc maluch ma około 30 centymetrów i waży około 1,5 kilograma.

Drugi miesiąc

Rozwija się układ krwionośny malucha, jelita, powstają początki płuc. Widoczne są już palce i stopy dziecka, pojawiają się zaczątki mięśni oraz kręgów, które utworzą kręgosłup. Ważne, by w tym czasie regularnie przyjmować kwas foliowy (jego brak może spowodować nawet rozszczep kręgosłupa). Pod koniec 2. miesiąca dziecko waży około 1 grama i rośnie około pół milimetra dziennie.

Trzeci miesiąc

To czas ostatecznego kształtowania się większości narządów. Twarz malucha zaczyna przypominać ludzką, pracuje nad mimiką i potrafi np. marszczyć czoło, na palcach pojawiają się zaczątki paznokci. 12. tydzień to czas ostatecznego ukształtowania się serca. Dziecko mierzy wtedy ok. 7-8 cm i waży prawie 30 g.

Czwarty miesiąc

W tym okresie kończyny się wydłużają, proporcje sylwetki się wyrównują, spada też ryzyko poronienia. Ruchy dziecka stają się bardziej dynamiczne – obraca główkę, bawi się pępowiną. Ulepsza odruch ssania

Ósmy miesiąc

i połykania. Pojawiają się także zalążki mlecznych ząbków, dziecko słyszy dźwięki z zewnątrz, rozpoznaje głosy. Pod koniec 4. miesiąca ciąży ma wielkość sporego jabłka lub pomarańczy.

Piąty miesiąc

To czas, kiedy większość mam czuje ruchy dziecka, często przypominające te znane nam z dolegliwości żołądkowych – jak bulgotanie czy burczenie. Rozwój płodu nie jest tak intensywny, ale maluch zaczyna się coraz więcej ruszać, może też mieć pierwszą czkawkę. W tym miesiącu rączki i nóżki mają już odpowiednie proporcje, w większości przypadków można też ustalić płeć dziecka. Pod koniec tego miesiąca waży mniej więcej pół kilograma.

Szósty miesiąc Dziecko urodzone w tym miesiącu ma już szanse na przeżycie. Jego twarz jest ukształtowana, zaczyna też otwierać oczka. Płuca dziecka zaczynają wytwarzać surfaktanty, które – po urodzeniu – pomagają w nabieraniu powietrza. Maluch zaczyna mieć własny rytm dobowy snu i czuwania (zazwyczaj podobny do rytmu matki). W okolicy 26 i 27 tygodnia otwierają się oczy dziecka, które już zaczyna obracać się główką w dół. Pod koniec miesiąca dziecko waży około 1 kg.

Siódmy miesiąc

Ciało dziecka jest w pełni uformowane; trwa budowa systemu odpornościowego; obserwuje się też intensywny rozwój kory mózgowej. Płuca są już bardzo dobrze rozwi-

Wszystkie narządy zmysłów pracują już prawidłowo, maluch bardzo szybko przybiera na wadze. Dziecko w łonie matki zachowuje się już jak noworodek: ssie kciuk, odwraca główkę, otwiera i zamyka oczy. Pod koniec ósmego miesiąca płód waży już około 2500 gramów. Do 36 tygodnia dziecko powinno być już ułożone w pozycji porodowej.

Dziewiąty miesiąc

Dziecko jest już w pełni przystosowane do życia poza łonem matki, ale wciąż uczy się różnych odruchów. Włoski na głowie są już dłuższe, płuca w pełni ukształtowane. Teraz mama czeka tylko na impuls malucha. Pierwszym sygnałem są silne skurcze oraz odejście wód płodowych. Gdy szyjka macicy osiągnie rozwarcie co najmniej 10 centymetrów, rozpoczyna się druga faza porodu. Kiedy maluch pojawi się na świecie, poród przechodzi w trzecią fazę – wydalenie łożyska.

38 młoda mama

Nie bój się

Wiele kobiet, gdy tylko dowiaduje się o tym, że jest w ciąży, rezygnuje z aktywności fizycznej – nawet wtedy, gdy wcześniej były fankami zdrowego stylu życia. To błąd, bo – w przypadku ciąży niezagrożonej – ruch nie ma wpływu na poronienie czy przedwczesny poród. Wręcz przeciwnie – regularne ćwiczenia wpłyną korzystnie na zdrowie matki i dziecka.

16 października 2015

ćwiczeń

Badania pokazują też, że ćwiczenia zmniejszają ryzyko cukrzycy ciążowej, pojawienia się problemów ze stawami i zapobiegają dolegliwościom pokarmowym, jak wzdęciom czy zaparciom. Regularne ćwiczenia określonych partii (np. brzucha czy pleców) wzmacniają całe ciało, co przydaje się nie tylko przy porodzie, ale pozwala także na szybszy powrót do formy po urodzeniu dziecka. Zanim wybierzemy się na zajęcia, trzeba jednak skonsultować się z lekarzem, który wskaże, czy możemy wykonywać takie sekwencje, jakie chcemy. Do aktywności, które można uprawiać w czasie ciąży można zaliczyć m.in.: szybki marsz, pływanie, jazdę na rowerze, pilates i jogę. Warto wiedzieć, że nawet jeśli wcześniej nie uprawiałyśmy większości z tych sportów, to pilates i podstawowe elementy jogi nie powinny nikomu sprawić problemu – nawet z brzuszkiem. Zarówno pilates, jak

i joga pomaga w przypadku nietrzymania ciężar, doskonale wzmacnia nasze mięśnie moczu, łagodzi bóle pleców i krzyża, a co nie (nawet przy pływaniu rekreacyjnym). Pamięmniej ważne (jak każdy rodzaj aktywności) tajmy przy tym, że w tych miesiącach najlep– znacznie poprawia samopoczucie. Joga szy jest styl grzbietowy i kraul – przy żabce wzmacnia też mięśnie dna miednicy, przez niepotrzebnie angażujemy mięśnie miednicy. Dobrym pomysłem co zapobiega problemom z nietrzymasą także lekcje niem moczu po porodzie. Warto aquaaerobiku. (także przed ciążą) ćwiczyć mięśnie Kegla, czyli napinać i rozluźniać mięśnie okolic pochwy i krocza. Jednym z najlepszych sportowych sprzykrwawienia z dróg rodnych, cukrzyca, mierzeńców kobiet w nadciśnienie, infekcje wirusowe i bakteciąży jest też pływaryjne, ciąża bliźniacza, inne wskazania nie, które pomaga na lekarza obrzęki, łagodzi żylaki, bóle pleców i krzyża. Poza tym, że doskonale odpręża, a my przestajemy czuć dodatkowy

Przeciwwskazania do ćwiczeń:

| mĹ&#x201A;oda mama 39

Pozycje w jodze

Przyrost wagi w ciÄ&#x2026;Ĺźy:

r X QJFSXT[ZN USZNFTUS[F m PL m LH r X ESVHJN m PL LH r X US[FDJN m PL LH

JeĹźeli nigdy wczeĹ&#x203A;niej nie Ä&#x2021;wiczyliĹ&#x203A;my w ten sposĂłb, najlepiej zaczÄ&#x2026;Ä&#x2021; od 20-minutowych sesji; jeĹ&#x203A;li Ä&#x2021;wiczymy nieco dĹ&#x201A;uĹźej, moĹźemy je wydĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; do 40-60 minut. PamiÄ&#x2122;tamy teĹź, Ĺźe Ä&#x2021;wiczymy powoli, caĹ&#x201A;y czas obserwujÄ&#x2026;c swoje ciaĹ&#x201A;o. WaĹźna jest tu takĹźe odpowiednia pozycja wyjĹ&#x203A;ciowa. JeĹźeli Ä&#x2021;wiczymy na leĹźÄ&#x2026;co pamiÄ&#x2122;tajmy, by do podĹ&#x201A;ogi przywieraĹ&#x201A;y zarĂłwno ramiona, jak i barki; z kolei przy Ä&#x2021;wiczeniach na stojÄ&#x2026;co nasze stopy powinny byÄ&#x2021; uĹ&#x201A;oĹźone na szerokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; bioder, a palce stĂłp â&#x20AC;&#x201C; delikatnie skierowane do Ĺ&#x203A;rodka. WaĹźne teĹź, by trzymaÄ&#x2021; wyprostowane plecy i Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026;gaÄ&#x2021; Ĺ&#x201A;opatki. r ,SË˝H QP LSĚ&#x201D;HV m LÂ?BE[JFNZ TJĚ&#x201D; OB QMFDBDI VHJOBKË˝D LPMBOB 3Ě&#x201D;DF VLÂ?BEBNZ QP CPLBDI i powoli unosimy biodra, wciÄ&#x2026;gajÄ&#x2026;c powietrze. Przy opuszczaniu bioder robimy wydech. Powtarzamy je cztery razy. Ä&#x2020;wiczenie rozluĹşnia plecy i uda. r 1P[ZDKB ES[FXB m TUBKFNZ QSPTUP J XQBUSVKFNZ TJĚ&#x201D; X KFEFO QVOLU QS[FE TPCË˝ /BTUĚ&#x201D;QOJF przenosimy ciÄ&#x2122;Ĺźar ciaĹ&#x201A;a na prawÄ&#x2026; nogÄ&#x2122;, a lewÄ&#x2026; podnosimy zginajÄ&#x2026;c w kolanie i opierajÄ&#x2026;c na wewnÄ&#x2122;trznej stronie prawego uda (moĹźna oprzeÄ&#x2021; jÄ&#x2026; na wysokoĹ&#x203A;ci prawego kolana lub niĹźej jeĹ&#x203A;li mamy problem z podniesieniem nogi wyĹźej). DĹ&#x201A;onie Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czymy na wysokoĹ&#x203A;ci klatki piersiowej. Wytrzymujemy kilka sekund i zmieniamy nogÄ&#x2122;. Ä&#x2020;wiczenie pomaga rozciÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; miÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;nie ud, poprawia rĂłwnowagÄ&#x2122; i koordynacjÄ&#x2122; ruchĂłw.

piĹ&#x201A;ce

Ä&#x2020;wiczenie 1. Siadamy na piĹ&#x201A;ce, nogi rozstawiamy na szerokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; bioder. Splatamy rÄ&#x2122;ce za gĹ&#x201A;owÄ&#x2026; i wykonujemy delikatne skrÄ&#x2122;ty w lewo i w prawo. Nie naleĹźy ruszaÄ&#x2021; biodrami â&#x20AC;&#x201C; pracujemy tylko tuĹ&#x201A;owiem.

Ä&#x2020;wiczenie 2.

Ä&#x2020;wiczenie 3.

Siadamy na piÄ&#x2122;tach (kolana sÄ&#x2026; lekko rozstawione) przed piĹ&#x201A;kÄ&#x2026; i delikatnie przetaczamy jÄ&#x2026; do przodu. Ä&#x2020;wiczenie polega na wyciÄ&#x2026;ganiu krÄ&#x2122;gosĹ&#x201A;upa do punktu, w ktĂłrym dajemy radÄ&#x2122;. Wracamy do punktu wyjĹ&#x203A;ciowego i powtarzamy.

KĹ&#x201A;adziemy siÄ&#x2122; na plecach z piĹ&#x201A;kÄ&#x2026; pod kolanami. Powoli prostujemy nogi i przyciskamy piĹ&#x201A;kÄ&#x2122; do podĹ&#x201A;oĹźa, podnoszÄ&#x2026;c biodra i trzymajÄ&#x2026;c caĹ&#x201A;e ciaĹ&#x201A;o wyprostowane. PamiÄ&#x2122;tamy, by tuĹ&#x201A;Ăłw byĹ&#x201A; prosty, a Ĺ&#x201A;opatki dotykaĹ&#x201A;y maty. ChwilÄ&#x2122; wytrzymujemy w takiej pozycji; powtarzamy.

Dieta w ciÄ&#x2026;Ĺźy

40 mĹ&#x201A;oda mama

Wielu kobietom w ciÄ&#x2026;Ĺźy wydaje siÄ&#x2122;, Ĺźe mogÄ&#x2026; jeĹ&#x203A;Ä&#x2021; za dwĂłch. Nie do koĹ&#x201E;ca jednak tak jest, bo zbyt duĹźe przybranie na wadze moĹźe skutkowaÄ&#x2021; tym, Ĺźe noworodek bÄ&#x2122;dzie wiÄ&#x2122;kszy niĹź jego rĂłwieĹ&#x203A;nicy, co moĹźe mieÄ&#x2021; negatywne konsekwencje dla jego zdrowia. Z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; lepiej bÄ&#x2122;dzie, gdy w czasie ciÄ&#x2026;Ĺźy bÄ&#x2122;dziemy bardziej uwaĹźaÄ&#x2021; na to, co jemy. szĹ&#x201A;ej mamy nie potrzebuje wiÄ&#x2122;kszej liczby kalorii niĹź do tej pory. Dopiero w II i III trymestrze dzienna dawka powinna byÄ&#x2021; zwiÄ&#x2122;kszona o okoĹ&#x201A;o 350-450 kalorii. W ciÄ&#x2026;Ĺźy roĹ&#x203A;nie jednak zapotrzebowanie na mikroskĹ&#x201A;adniki i witaminy takie jak: A, B1, B2, niacynÄ&#x2122;, B6, B12, C, E, foliany, wapĹ&#x201E;, fosfor, magnez, Ĺźelazo, cynk czy jod. W codziennej diecie przyszĹ&#x201A;ych mam nie powinno wiÄ&#x2122;c zabraknÄ&#x2026;Ä&#x2021; warzyw, owocĂłw, orzechĂłw, chudego miÄ&#x2122;sa, ryb czy roĹ&#x203A;lin strÄ&#x2026;czkowych. I choÄ&#x2021; dziĹ&#x203A; wiele kobiet woli uzupeĹ&#x201A;niÄ&#x2021; dietÄ&#x2122; suplementami dostÄ&#x2122;pnymi w aptece, zamiast doĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; do codziennych posiĹ&#x201A;kĂłw wiÄ&#x2122;cej zieleniny czy chudego biaĹ&#x201A;ka, to lekarze nie majÄ&#x2026; wÄ&#x2026;tpliwoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; suplementy diety mogÄ&#x2026; jedynie uzupeĹ&#x201A;niÄ&#x2021; pewne niedobory, ale podstawÄ&#x2026; Wbrew obiegowej opinii kobiety w ciÄ&#x2026;Ĺźy jest zdrowy i zbilansonie muszÄ&#x2026; caĹ&#x201A;kowicie rezygnowaÄ&#x2021; z wany sposĂłb odĹźywiakofeiny. Wielokrotnie przeprowadzane nia (wyjÄ&#x2026;tkiem jest tu badania potwierdziĹ&#x201A;y, Ĺźe jej umiarkowane kwas foliowy). spoĹźycie jest bezpieczne i dla kobiet w DziĹ&#x203A; proponujemy ciÄ&#x2026;Ĺźy, i dla ich dzieci. Trzeba jednak pawiÄ&#x2122;c kilka przepisĂłw, miÄ&#x2122;taÄ&#x2021;, by nie piÄ&#x2021; jej w nadmiarze â&#x20AC;&#x201C; kofektĂłre na pewno zasmaina w nadmiarze wpĹ&#x201A;ywa niekorzystnie na kujÄ&#x2026; wszystkim mamom, a ukĹ&#x201A;ad nerwowy, podwyĹźsza ciĹ&#x203A;nienie co najwaĹźniejsze â&#x20AC;&#x201C; korzystnie i podraĹźnia ĹźoĹ&#x201A;Ä&#x2026;dek. wpĹ&#x201A;ynÄ&#x2026; na ich zdrowie.

W ostatnich latach Ĺ&#x203A;rednia waga noworodkĂłw wzrosĹ&#x201A;a o ok. 250 g. Dzieje siÄ&#x2122; tak mimo ostrzeĹźeĹ&#x201E; lekarzy mĂłwiÄ&#x2026;cych o tym, Ĺźe maluchy waĹźÄ&#x2026;ce powyĹźej czterech kilogramĂłw majÄ&#x2026; wiÄ&#x2122;ksze ryzyko zachorowania w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci na takie choroby, jak cukrzyca czy nadciĹ&#x203A;nienie. SkÄ&#x2026;d taki wzrost? Z badaĹ&#x201E; wynika, Ĺźe ponad poĹ&#x201A;owa kobiet w ciÄ&#x2026;Ĺźy przybiera na wadze wiÄ&#x2122;cej niĹź jest to zalecane. Zdarza siÄ&#x2122;, Ĺźe kobiety zaczynajÄ&#x2026; jeĹ&#x203A;Ä&#x2021; wiÄ&#x2122;cej od razu, gdy dowiadujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; o tym, Ĺźe spodziewajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; dziecka. Lekarze podkreĹ&#x203A;lajÄ&#x2026; jednak, Ĺźe w I trymestrze organizm przy-

Uwaga na kawÄ&#x2122;

16 paĹşdziernika 2015

To warto jeĹ&#x203A;Ä&#x2021;: r QFÂ?OP[JBSOJTUF QSPEVLUZ [CPÍŠPXF r KBKLB r Â?PTPTJB r MFO r KBSNVÍŠ r SPÍ&#x2021;MJOZ TUSË˝D[LPXF r PXPDF [ SPE[JOZ KBHPEPXZDI r LBT[F

Zupa groszkowa z cynamonem

SkĹ&#x201A;adniki: t H [JFMPOFHP NSPČ&#x2C6;POFHP HSPT[LV t [JFNOJBLJ t QPS t NBSDIFXLJ t QJFUSVT[LJ t Â&#x2019;ZČ&#x2C6;LJ NBTÂ&#x2019;B t T[LM CVMJPOV KBS[ZOPXFHP t T[LM Ç´NJFUBOZ QSPD

t Â&#x2019;ZČ&#x2C6;FD[LJ NJFMPOFHP DZOBNPOV t Â&#x2019;ZČ&#x2C6;FD[LJ TVT[POFHP MVCD[ZLV SposĂłb przygotowania: .SPČ&#x2C6;POZ HSPT[FL XTZQBÇ&#x17D; EP NJTLJ ;JFNOJBLJ PCSBÇ&#x17D; PQÂ&#x2019;VLBÇ&#x17D; QPLSPJÇ&#x17D; X LPTULÇ&#x2014; 1PSB PCSBÇ&#x17D; [ [FXOÇ&#x2014;US[OZDI MJÇ´DJ QS[ZDJÇ&#x152;Ç&#x17D; LPS[POLJ J [JFMPOF LPÇŠDF 1P[PTUBÂ&#x2019;Ç&#x152; CJBÂ&#x2019;Ç&#x152; J KBTOP[JFMPOÇ&#x152; D[Ç&#x2014;Ç´Ç&#x17D; QS[FLSPJÇ&#x17D; X[EÂ&#x2019;VČ&#x2C6; OB QĂ&#x2DC;Â&#x2019; J PQÂ&#x2019;VLBÇ&#x17D; QPE CJFČ&#x2C6;Ç&#x152;DÇ&#x152; XPEÇ&#x152; QPTJFLBÇ&#x17D; OB QPQS[FD[OF LBXBÂ&#x2019;LJ .BSDIFXLÇ&#x2014; J QJFUSVT[LÇ&#x2014; PCSBÇ&#x17D; PQÂ&#x2019;VLBÇ&#x17D; QS[FLSPJÇ&#x17D; X[EÂ&#x2019;VČ&#x2C6; OB EXJF D[Ç&#x2014;Ç´DJ 8 EVČ&#x2C6;ZN HBSOLV SP[UPQJÇ&#x17D; NBTÂ&#x2019;P EPEBÇ&#x17D; QPSZ J [FT[LMJÇ&#x17D; KF NJFT[BKÇ&#x152;D PE D[BTV EP D[BTV %PEBÇ&#x17D; [JFNOJBLJ NBSDIFXLÇ&#x2014; J QJFUSVT[LÇ&#x2014; QPTPMJÇ&#x17D;

J TNBČ&#x2C6;ZÇ&#x17D; PLPÂ&#x2019;P NJO 8MBÇ&#x17D; T[LMBOFL HPSÇ&#x152;DFHP CVMJPOV J [BHPUPXBÇ&#x17D; 1S[ZLSZÇ&#x17D; J HPUPXBÇ&#x17D; QPE QS[ZLSZDJFN QS[F[ PLPÂ&#x2019;P NJOVU BČ&#x2C6; [JFNOJBLJ CÇ&#x2014;EÇ&#x152; NJÇ&#x2014;LLJF %PEBÇ&#x17D; HSPT[FL J HPUPXBÇ&#x17D; OB VNJBSLPXBOZN PHOJV CF[ QS[ZLSZDJB QS[F[ PLPÂ&#x2019;P NJOVU BČ&#x2C6; HSPT[FL CÇ&#x2014;E[JF NJÇ&#x2014;LLJ /B NJOVUÇ&#x2014; QS[FE LPÇŠDFN EPEBÇ&#x17D; TVT[POZ MVCD[ZL 8ZKÇ&#x152;Ç&#x17D; NBSDIFXLÇ&#x2014; J QJFUSVT[LÇ&#x2014; [ [VQZ SFT[UÇ&#x2014; [NJLTPXBÇ&#x17D; OB HÂ&#x2019;BELJ LSFN [ EPEBULJFN DZOBNPOV Ç´NJFUBOZ J Ç´XJFČ&#x2C6;FHP MVCD[ZLV [BDIPXVKÇ&#x152;D D[Ç&#x2014;Ç´Ç&#x17D; MJTULĂ&#x2DC;X EP QPEBOJB (za: kwestiasmaku.com)

Marynowane roladki z papryką i szpinakiem Składniki: t QJFSTJ [ LVSD[BLB t ZȈFD[LJ DIJMJ t ZȈFD[LJ TPMJ t ZȈFD[LB TVT[POFK OBULJ QJFUSVT[LJ

| młoda mama 41

t ZȈFD[LB TVT[POFK CB[ZMJJ t [ǌCLJ D[PTOLV t H NSPȈPOFHP T[QJOBLV t H NBSZOPXBOFK QBQSZLJ t NM NBǴMBOLJ

Sposób przygotowania: %[JFǩ QS[FE QS[ZHPUPXBOJFN SPMBEFL SP[DJOBNZ QJFSTJ X QØ J SP[LMFQVKFNZ OB TQPSF DJFOLJF LBXB LJ LUØSF OBTUǗQOJF OBDJFSBNZ TPMǌ J DIJMJ PSB[ QPTZQVKFNZ TVT[POǌ OBULǌ QJFUSVT[LJ .JǗTP QS[ZLSZXBNZ GPMJǌ J XTUBXJBNZ EP MPEØXLJ 4[QJOBL SP[NSBȈBNZ J EPL BEOJF PEDJTLBNZ OBTUǗQOJF EPEBKFNZ [NJBȈEȈPOF [ǌCLJ D[PTOLV NJFT[BNZ J DJFOLǌ XBSTUXǌ TNBSVKFNZ LBȈEZ LBXB FL LVSD[BLB /BTUǗQOJF OB NJǗTP L BE[JFNZ LBXB LJ NBSZOPXBOFK QBQSZLJ J DJBTOP [BXJKBNZ DB PǴǎ X SPMBELJ LUØSF OBTUǗQOJF TQJOBNZ MVC PCXJǌ[VKFNZ OJULǌ /BTUǗQOJF EP LVCLB XMFXBNZ NBǴMBOLǗ EPEBKFNZ EP OJFK EVȈZ [ǌCFL D[PTOLV PESPCJOǗ QJFQS[V J ZȈFD[LǗ TPMJ J NJFT[BNZ NBǴMBOLJ XZMFXBNZ OB EOP OBD[ZOJB ȈBSPPEQPSOFHP OBTUǗQOJF VL BEBNZ SPMBELJ J SFT[Uǌ QPMFXBNZ KF QP XJFS[DIV .JǗTP QJFD[FNZ QPE QS[ZLSZDJFN X UFNQ TU $ QS[F[ NJOVU .PȈOB KF UBLȈF VTNBȈZǎ OB [ PUZ LPMPS OB QBUFMOJ QP VQS[FEOJN PCUPD[FOJV X CV DF J KBKLV (za: dietetycznie-w-kuchni.blogspot.com)

Zapiekanka z kurczakiem Tego lepiej i brokułami unikać: Składniki: t PQBLPXBOJF NBLBSPOV t QØ D[FSXPOFK QBQSZLJ t MJǴǎ QPSB t QJFSǴ [ LVSD[BLB t TØM QJFQS[ t [ǌCLJ D[PTOLV t CSPLV t EBH ȈØ UFHP TFSB t ZȈLB PMFKV

Sposób przygotowania: .BLBSPO HPUVKFNZ BM EFOUF #SPLV Z HPUVKFNZ OB QBS[F 1BQSZLǗ J QPSB LSPJNZ X ESPCOǌ LPTUFD[LǗ TFS ǴDJFSBNZ OB HSVCZDI PD[LBDI /BTUǗQOJF QJFSǴ [ LVSD[BLB LSPJNZ X QBTFD[LJ J QS[ZQSBXJBNZ QJFQS[FN TPMǌ J ESPCOP QPTJFLBOZN D[PTOLJFN 3P[HS[FXBNZ QBUFMOJǗ J EFMJLBUOJF QPETNBȈBNZ NJǗTP %P ȈBSPPEQPSOFHP OBD[ZOJB XL BEBNZ LPMFKOP VHPUPXBOZ NBLBSPO QBQSZLǗ J QPSB QPETNBȈPOFHP LVSD[BLB CSPLV Z J TFS ȈØ UZ ;BQJFLBNZ X QJFLBSOJLV PLP P NJO (za: mojegotowanie.pl)

r TFSÓX QMF͇OJPXZDI r TVSPXFHP J X̔E[POFHP NJ̔TB r TVSPXFHP KBKLB r OJFQBTUFSZ[PXBOFHP NMFLB r LJF LÓX

42 mĹ&#x201A;oda mama

PomocnegadĹźety SzumiĹ&#x203A; dla dziewczynki Szumisiowa dziewczynka utuli do snu nowonarodzonego maluszka, a pĂłĹşniej posĹ&#x201A;uĹźy do zabawy niemowlakowi, ktĂłry z ciekawoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; poznaje Ĺ&#x203A;wiat. Maskotka uszyta jest w caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci z atestowanych materiaĹ&#x201A;Ăłw, bezpiecznych dla dziecka. WypeĹ&#x201A;niona jest antyalergicznÄ&#x2026; wĹ&#x201A;ĂłkninÄ&#x2026;. Mechanizm dĹşwiÄ&#x2122;kowy znajduje siÄ&#x2122; w brzuszku misia, bezpiecznie schowany w kieszonce zamykanej na suwak. T[VNJTJFTLMFQ QM r b

Spokojny sen

Philips AVENT Digital Video Baby Monitor to elektroniczna niania o bardzo dobrym zasiÄ&#x2122;gu. ChoÄ&#x2021; jest to relatywnie drogi sprzÄ&#x2122;t, korzystajÄ&#x2026;c z niego mamy gwarancjÄ&#x2122;, Ĺźe usĹ&#x201A;yszymy nawet najdrobniejszy ruch dziecka. Zamontowana kamera dodatkowo da rodzicom poczucie bezpieczeĹ&#x201E;stwa i Ĺ&#x203A;wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, Ĺźe dziecko jest pod dobrÄ&#x2026; opiekÄ&#x2026;. QSFHOBODZNBHB[JOF DPN r b

Jak bije serce Detektor tÄ&#x2122;tna pĹ&#x201A;odu Angelsounds moĹźe transmitowaÄ&#x2021; dĹşwiÄ&#x2122;k bicia serca pĹ&#x201A;odu przez sĹ&#x201A;uchawki lub z gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;nika. Co wiÄ&#x2122;cej, dziÄ&#x2122;ki temu urzÄ&#x2026;dzeniu moĹźna takĹźe przesyĹ&#x201A;aÄ&#x2021; dĹşwiÄ&#x2122;k w czasie rzeczywistym bicia serca pĹ&#x201A;odu do pamiÄ&#x2122;ci komputera. To lekkie, przenoĹ&#x203A;ne urzÄ&#x2026;dzenie, ktĂłre bardzo Ĺ&#x201A;atwo siÄ&#x2122; obsĹ&#x201A;uguje z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; uspokoi wiele mam. QMFCJT FV r b 16 paĹşdziernika 2015

| mĹ&#x201A;oda mama 43

Pora na karmienie WaĹźymy malucha Zalety tej wagi to: wgĹ&#x201A;Ä&#x2122;biona powierzchnia waĹźenia, funkcja zatrzymania, dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 5 g, Ĺ&#x201A;atwa do utrzymania w czystoĹ&#x203A;ci, antypoĹ&#x203A;lizgowe gumowe nĂłĹźki, automatyczne wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie i gwarancja: 3 lata. Maksymalne obciÄ&#x2026;Ĺźenie â&#x20AC;&#x201C; 20 kg. PrzeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie jednostek: kg/lb/oz. NVQQFUTIPQ FV r b

Elektryczny laktator od firmy Ameda przeznaczony do czÄ&#x2122;stego stosowania jest cichy, lekki i Ĺ&#x201A;atwy w obsĹ&#x201A;udze. Posiada takĹźe dwa osobne pokrÄ&#x2122;tĹ&#x201A;a do regulacji siĹ&#x201A;y i szybkoĹ&#x203A;ci ssania. UrzÄ&#x2026;dzenie ma 32 moĹźliwe kombinacje ustawieĹ&#x201E; i pozwala na odciÄ&#x2026;ganie pokarmu z jednej lub z obu piersi rĂłwnoczeĹ&#x203A;nie. Posiada takĹźe trzy ĹşrĂłdĹ&#x201A;a zasilania: sieciowe, bateryjne oraz samochodowe. BNFEB DPN r b

Zawsze pod rÄ&#x2122;kÄ&#x2026; Elektryczny podgrzewacz do butelek szybko i bezpiecznie podgrzeje mleko oraz pokarm dla niemowlÄ&#x2026;t, zachowujÄ&#x2026;c wszystkie skĹ&#x201A;adniki odĹźywcze. Wystarczy umieĹ&#x203A;ciÄ&#x2021; butelkÄ&#x2122; albo sĹ&#x201A;oiczek z pokarmem w podgrzewaczu, a nastÄ&#x2122;pnie ustawiÄ&#x2021; odpowiedniÄ&#x2026; temperaturÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; pokrÄ&#x2122;tĹ&#x201A;a, zgodnie z instrukcjÄ&#x2026;. Czas podgrzewania zaleĹźy od iloĹ&#x203A;ci pokarmu i jego temperatury poczÄ&#x2026;tkowej. Podgrzewacz ma trzy programy: â&#x20AC;&#x201C; na utrzymanie temperatury i podgrzewanie. DIFNJTUEJSFDU DP VL r b reklama

44 w sieci

TO WAS PORUSZYŁO marta.laczkowska@mail.goniec.com

KOLUMNĘ REDAGUJE:

Marta Łaczkowska

LONDYN

BÓJKA DZIEWCZYN ZAMIENIŁA SIĘ W ZAMIESZKI

KOMENTUJĄ

Policja musiała zamknąć całą Hoe Street przy stacji Walthamstow Central w Londynie, gdy bójka dwóch dziewczyn o chłopaka przerodziła się w kilkusetosobowe zamieszki. Wszystko za

sprawą 200 kolejnych nastolatek, które postanowiły dołączyć do dziewczyn. Część przyszła nawet uzbrojona w kije baseballowe. W tłumieniu zamieszek wzięło udział około 100 policjantów.

~ Piotr

~ Andrzej

„Ulala, ależ tam „ciemno” musiało być.”

„Dobre. A mówią, że to facet pierwszy chętny do bójki.”

TRANSPORT

GODZINNY BILET NA AUTOBUSY ZA 1,50 FUNTA?

KOMENTUJĄ

Jeden z kandydatów na burmistrza Londynu obiecuje, że jeśli zostanie wybrany wprowadzi „hopper” – godzinny bilet na wszystkie autobusy w stolicy w cenie 1,50 funta. Dla londyńczyków byłyby to

ZAMIAST KUPIĆ REKLAMÓWKI, KRADNĄ KOSZYKI

KOMENTUJĄ

Supermarkety w Anglii zamawiają dodatkowe koszyki na zakupy, ponieważ od czasu wprowadzenia opłat za plastikowe reklamówki, klienci kradną koszyki, zastępując nimi płatne „foliówki”. Wielu klien-

~ Marzena

~ Loretta

„Jestem w szoku, że można mieć taki tupet i żałować 5p.”

„A co tam, ludzie wolą za darmo niż płacić. Znana prawda!”

16 października 2015

~ Kamil

~ Paula

„Prawie będzie na przejechanie z Ealling Broadway na Hanger Lane w korkach.”

„Na krótkie trasy i załatwienie czegoś „w biegu” może to się opłacać... gorzej jak godzinę utkniesz w korkach.”

ZAKUPY

tów po prostu wychodzi z supermarketu z produktami w koszyku. W Plymouth na przykład musiano z tego powodu dokupić 60 tys. nowych koszyków.

duże oszczędności. Już raz w przeszłości proponowano podobne rozwiązanie w Londynie. Boris Johnson odrzucił jednak tę propozycję, ponieważ byłoby to zbyt kosztowne dla stolicy.

Młody debiut

| stylowy goniec 45

Uczennica St Charles College w Kensington, Weronika Biernat ma dopiero 17 lat, a już została jedną z 19 ﬁnalistów Fashion Futures. Jedna z zaproszonych gości, Justyna Wszołek, podsumowuje jej kolekcję: ﬂuorescencyjne kolory, zwariowana tekstura i japoński klasyk – kimono w roli głównej zachwyciło pierwszy rząd na pokazie. Rozmawia Natalia Ros.

Na jakiej zasadzie działa organizacja charytatywna FAD – jak udało ci się dostać pod jej skrzydła? – FAD to organizacja charytatywna, która działa od ponad 10 lat. Jednym z kursów przez nią organizowanych jest Fashion Futures, w którym wzięłam udział w tym roku. FAD jest fundowana przez wiele firm – np. Toni&Guy, George, Royal Bank of Scotland. Głównym celem organizacji jest uczenie młodych osób umiejętności potrzebnych do zrobienia kariery w branży mody. Szukając tego typu kursu w internecie, natrafiłam na stronę FAD i gdy przeczytałam na czym polega kurs, postanowiłam złożyć aplikację. Tak się złożyło, że dostałam miejsce na kursie, w którym wzięło udział ok. 80 osób z całego Londynu.

wygląda bardzo lekko. Ma też neonowe pikowanie, co tworzy bardziej graficzny efekt. Jego brzegi są obszyte futrem w mocnym, atramentowym odcieniu, który kontrastuje z neonowymi elementami. Jest on bardziej eksperymentalny niż planowałam, ale dzięki temu udało mi się stworzyć coś nowoczesnego i wyjątkowego. Mimo że kultury dalekiej Azji są dość zamknięte na zmiany, ludzie chętnie łączą tradycję z nowoczesnością, dlatego są bardzo kreatywni. Świat Orientu od zawsze był inspiracją dla artystów, dlatego też jest to jeden z ulubionych motywów projektantów mody. Co było największą inspiracją dla ciebie przy tworzeniu tego projektu? – Wystawa sztuki japońskiej, gdzie znajdowały się piękne kimona i stroje z teatru Noh. Stąd wziął się kształt mojego płaszcza i geometryczne pikowanie. Wybór materiałów i palety kolorów oparłam na zdjęciach z różnych stron poświęconych modzie w tych krajach.

Po raz pierwszy tworzyłaś zestaw ubrań na pokaz mody. Jaki jest, według ciebie, najtrudniejszy etap przygotowań do pokazu? – Bez wątpienia samo szycie ostatecznej wersji płaszcza! Zajęło mi to znacznie więcej czasu niż pierwsza wersja, ponieważ praca z plastikiem PVC jest naprawdę wymagająca. Na szczęście, z pomocą nauczycieli udało mi się ukończyć wszystko na czas, chociaż było to bardzo stresujące. Jak wyglądała praca nad kolekcją? – Przygotowania zaczęliśmy na pierwszych zajęciach, kiedy szukaliśmy inspiracji w V&A Museum. Na podstawie szkiców, które stworzyliśmy w tym czasie, zaprojektowaliśmy pierwsze stroje. Później szukaliśmy kolejnych materiałów na stronach internetowych poświęconych modzie w Japonii i Korei. Po kilku lekcjach mieliśmy już wiele pomysłów. Kiedy każdy wybrał swoją ulubioną pracę, stworzyliśmy wykroje, a później toile, czyli pierwsze wersje projektu. Wtedy też zostaliśmy ocenieni przez jury, część z nas przeszła do finału, czyli tygodniowej szkoły wakacyjnej w University of East London, gdzie z wybranych przez nas materiałów uszyliśmy stroje, które zostały zaprezentowane na London Fashion Week.

Gdzie widzisz się za pięć lat? – Bardzo chciałabym się dostać na któryś z uniwersytetów w Londynie, takich jak Central St Martins czy London College of Fashion. Planuję studiować bardziej ogólny kierunek, czyli Fashion Design lub Fashion Design Womenswear, ponieważ chcę pracować w różnych działach branży.

Chciałabym założyć własną markę i projektować kolekcje już pod własnym nazwiskiem.

WERONIKA BIERNAT I zostałaś jedną z 19 finalistów FAD! – Praca nad tym projektem była bardzo trudna. Każdy z nas oprócz udziału w programie chodził do szkoły. Musieliśmy dobrze dysponować czasem. Najważniejsza jednak była atmosfera pracy. Projekt traktowaliśmy raczej jako współpracę niż konkurencję, dzięki czemu pomagaliśmy sobie i wspieraliśmy się nawzajem. Bez tego nie udałoby nam się

ukończyć projektów i stworzyć wspólnej kolekcji. Tematem przewodnim finałowego pokazu była Korea i Japonia. W jaki sposób odniosłaś się do dalekiej Azji w swoim projekcie? – Mój projekt jest połączeniem kimona i płaszcza w stylu zachodnim. Jest długi, ale dzięki przezroczystemu materiałowi

Przemysł mody to jedna z tych sfer, w której niezwykle trudno jest się przebić. Masz już pomysł na siebie? – Wszystko zależy od tego na jakim uniwersytecie będę studiować. Chciałabym jednak zacząć od pracy dla kogoś, ponieważ wyrobienie sobie odpowiedniej renomy zabiera sporo czasu. W dodatku, zdobyłabym na pewno duże doświadczenie. Później, chciałabym założyć własną markę i projektować kolekcje już pod własnym nazwiskiem.

Czekamy na Twój komentarz

46 z życia gwiazd

Nowa twarz telewizji Marcelina Zawadzka stała się rozpoznawalna po tym, jak zdobyła tytuł Miss Polonia 2011. Od tego czasu często pojawiała się na tzw. „ściankach”. Teraz Telewizja Polska uznała, że to wystarczy, aby 26-latka została współprowadzącą program „Pytanie na Śniadanie”. Do tej pory miss pojawiła się w TVP2 tylko jeden raz – w sierpniu tego roku. Od razu tak spodobała się osobom decyzyjnym, że ci postanowili zatrudnić ją na stałe. Obok Marceliny Zawadzkiej zobaczymy Tomasza Wolnego.

Fot. Agencja BE&W

Bridget po raz trzeci

sama nazwa wskazuje główna bohaterka zostanie mamą. Obok Renee wystąpi Colin Firth, po raz kolejny w roli jej ukochanego Marka Darcy’ego oraz Patrick Dampsey. Pewne jest, że w nowej odsłonie przygód Bridget nie zobaczymy Daniela Cleavera (grał go Hugh Grant). Reżyserką filmu jest Sharon Maguire. Fot. Shutterstock

Po 14 latach od premiery filmu „Dziennik Bridget Jones” i po 11 latach od momentu, kiedy w kinach mogliśmy oglądać drugą część przygód nieco chaotycznej dziennikarki słyszymy, że Renee Zellweger po raz kolejny wcieli się w jej rolę. Trzecia część filmu ma nosić nazwę „Briget Jones’s Baby” – jak

Inna ścieżka

Koniec

kariery

małżeństwa?

Najstarszy syn Victorii i Davida – Brooklyn Beckham rozpocznie karierę muzyczną? Na początek – wystąpi w teledysku. Choć pewnie jego tata marzył, że syn zostanie piłkarzem, na razie Brooklyn zawodowo podąża bardziej ścieżką bliższą Victorii, bowiem od dłuższego czasu sprawdza się w roli modela. Teraz możemy go oglądać w kampanii H&M. Jej częścią jest reklama telewizyjna i teledysk boysbandu The Vamp, w którym syn Victorii i Davida ma również wziąć udział. Czy to początek kariery muzycznej? Fot. Shutterstock

16 października 2015

Fot. Agencja BE&W

Od kilku dni w mediach nie milkną plotki o kryzysie w małżeństwie Anji Rubik z modelem Sashą Knezeviciem. Podobno mają oni odmienne zdania na temat powiększenia rodziny – Sasha chciałby już zostać ojcem, ale Anja woli poświęcić się karierze. – Anja i Sasha nie mieszkają razem i od dawna żyją jak obcy ludzie. Ostatnie wakacje też spędzali osobno. Początkowo dużo o tym rozmawiali, ale Anja nie widzi już szans na ratowanie związku – mówi ich wspólny znajomy. Czy to już koniec związku, który tak dobrze się zapowiadał?

Paranienormalni Tonight

Kabaretowy show, w którym Igor Kwiatkowski i Robert Motyka przepytują znane gwiazdy. W tym odcinku gościem specjalnym będzie Jolanta Fraszyńska.

K ABARET SOBOTA, GODZ. 11:50

Ekstremalne miasta: Hammerfest Bangkok, Jakuck, La Paz i Hammerfest – tych miast nie łączy chyba nic oprócz tego, że w każdym żyje się bardzo ciężko, a wszystko przez niesprzyjające warunki pogodowe. Widzowie dowiedzą się co robią Boliwijczycy w La Paz, by zniwelować negatywne skutki mieszkania na wysokości 4000 metrów oraz jakie sposoby na walkę z syndromem stresu polarnego mają mieszkańcy norweskiego Hammerfest.

| tele goniec 47

Rolnik szuka żony Szukający drugiej połówki rolnicy – Anna, Grzesiek, Rafał, Robert i Eugeniusz – odkrywają przed zaproszonymi sekrety życia na wsi. Gospodarze zyskują szansę, by lepiej poznać osoby, które walczą o ich serca. Program prowadzi Marta Manowska (na zdj.). To druga edycja popularnego show, który ogląda miliony Polaków.

REALITY SHOW NIEDZIELA, GODZ. 20:25

DOKUMENT SOBOTA, GODZ. 16:00

Stulatek, który wyskoczył za okno i zniknął

seriaLove

Allan miał życie pełne przygód. Przypadki sprawiły, że odegrał on kluczową rolę w najważniejszych wydarzeniach XX wieku – był szpiegiem, rewolucjonistą, pomógł w konstruowaniu bomby atomowej, poznał m.in.

generała Franco, Stalina i Michaiła Gorbaczowa, prezydentów USA – Trumana, Reagana i brata bliźniaka Alberta Einsteina. Teraz mieszka w domu spokojnej starości, gdzie personel przygotuje dla niego wielkie przyjęcie

z okazji setnych urodzin. Allan nie ma jednak zamiaru rezygnować ze swojego dotychczasowego życia.

KOMEDIA PIĄTEK GODZ. 15:40

Pierwsza miłość

Aż po sufit!

Radek wspólnie z Mikserem przez całą noc pracują nad projektem. Rano Zieliński pokazuje prezentację Arturowi. Aśka przysiada się do siedzącego w Barbarianie Karola. Użalając się nad swoim życiem, dziewczyna wypĳa sporo drinków. Ich wspólny wieczór kończy się w jej mieszkaniu.

Tomkowi udało się usunąć erotyczny ﬁlmik z komputera Joanny, ale wiadomość dotarła do dziadka dziewczyny. Teraz Kama będzie musiała opowiedzieć Tadeuszowi o swoim toksycznym związku – ona i Daniel spotkali się w agencji reklamowej.

PON.-PT., GODZ. 17:00

WTOREK, GODZ. 20:30

48 motoryzacja

Hyundai i20 Active Moda na crossovery trwa w najlepsze. Napęd na cztery koła jest zbędny, wystarczy nieco wyższy prześwit i kilka plastikowych listewek. Oto nowy przedstawiciel tego nurtu – model i20 Active. Pod maską i20 Active zadebiutuje nowy trzycylindrowy silnik benzynowy o pojemności 1 litra. Będzie on dostępny w dwóch wersjach mocy (100 i 120 KM). Od końca 2015 roku będzie on oferowany we wszystkich odmianach tego modelu. (za: moto.pl)

Jeżdżący samochód

Wielka akcja z... kartonu serwisowa Volkswagen oficjalnie ogłosił, że w styczniu 2016 rozpocznie akcję serwisową mają na celu usunięcie oprogramowania fałszującego rzeczywistą emisję spalin. Mathias Mueller, aktualny szef Volkswagena, ogłosił w wywiadzie dla Frankfurter Allgemeine Zeitung, że najprawdopodobniej w styczniu 2016 roku – o ile po drodze nie pojawią się nieplanowane przeszkody – rozpocznie się akcja serwisowa w tzw. sprawie „dieselgate”. Do serwisów zaproszeni zostaną właściciele aut z silnikami TDI o kodzie EA189, czyli 1.2 TDI, 1.6 TDI oraz 2.0 TDI. Akcja obejmie całą rodzinę VAG, tj. Skodę, Seata, Audi oraz Volkswagena, włącznie z autami użytkowymi. (za: autogaleria.pl)

16 października 2015

W Londynie powstał (w skali 1:1) model Lexusa IS 300h wykonany z arkuszy kartonu. Co ciekawe, samochód ten nie jest jedynie statycznym eksponatem, ale... jeździ. Pojazd stworzyli pracownicy firmy Scales and Models, która zajmuje się budowaniem prototypów, makiet architektonicznych i dekoracji. Jego powstanie jest odwołaniem do tzw. „Takumi” – japońskich rzemieślników, którzy tworzą samochody. Ćwiczą oni zdolności manualne, składając jedną ręką papierowe origami. (za: moto.wp.pl)

Panel ekspertów

| porady 49

Nowoczesne implanty zębowe W czym implant jest lepszy od mostu lub protezy?

Jeśli ząb zostaje usunięty wraz z korzeniem, kości szczęki zanikają. Implanty pozwalają temu zapobiec oraz zachować naturalny wygląd twarzy. Inaczej sprawa wygląda w przypadku mostów i protez, które nie zastępują zęba ani korzenia, nie zatrzymują też zaniku kości, a czasem nawet go przyspieszają. Poza tym, jeśli pacjent decyduje się na most, sąsiednie zdrowe zęby muszą zostać oszlifowane. Szlifowanie osłabia ząb, może też prowadzić do rozwinięcia się stanów zapalnych, które wymagają leczenia kanałowego lub nawet usunięcia zęba. Wszczepienie implantu nie wymaga takich zabiegów. Implanty są również doskonałym rozwiązaniem w przypadku większych braków zębowych lub bezzębia. Dobrze sprawdzają się również jako podpora dla protezy zębowej, eliminując potrzebę stosowania klejów lub klamer.

Od czego zacząć?

Pierwszym krokiem jest zawsze konsultacja u implantologa. Nie każdy jest odpowiednim kandydatem do wszczepienia implantów, dlatego szczegółowa specjalistyczna ocena możliwości implantoprotetycznych służy państwa bezpieczeństwu. Konsultacja nie zobowiązuje do podjęcia leczenia w naszej klinice stomatologicznej. Implanty to w uproszczeniu małe śruby z tytanu, które specjalista chirurg szczękowy wszczepia w kość żuchwy lub szczęki w celu zastąpienia korzeni utraconych zębów. Po wszczepieniu implantów, w fizjologicznym procesie gojenia dochodzi do trwałego połączenia się implantu z kością, co nadaje mu charakterystyczną dla niego stabilność. Na tak przygotowanym podłożu wykonywana jest protetyka zachowująca się jak naturalne zęby. Zapraszam na bezpłatne konsultacje implantologiczne. Dr Wojciech Kaczor

Implantolog i chirurg szczękowy Tooting Medical Centre 5 London Rd London SW17 9JR

Potrzebujesz fachowej porady? Co tydzień nasi eksperci odpowiadają na wasze pytania Napisz do nas! redakcja@mail.goniec.com

Telephone: 0208 767 8389

Fot. Shutterstock

Problem nietolerancji laktozy Ostatnio coraz więcej osób narzeka na nietolerancje laktozy. Na czym polega ten problem?

Fot. Shutterstock

Implanty to doskonałe leczenie ubytków w uzębieniu? Dobry protetyk oraz chirurg szczękowy to uzupełnienie zespołu specjalistów zajmujących się wszczepianiem implantów?

Nietolerancja laktozy to jedna z najczęstszych nietolerancji pokarmowych, która zazwyczaj objawia się dopiero w wieku dorosłym (bardzo rzadko występuje u noworodków i dzieci). Mówimy o niej wtedy, gdy w organizmie brakuje laktazy, czyli enzymu koniecznego do rozkładu laktozy, cukru występującego w mleku. W przypadku jej niedoboru, laktoza może nie ulec rozłożeniu i w konsekwencji może zacząć fermentować. Możemy wtedy czuć przykre dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego – np. wzdę-

cia spowodowane obecnością nadmiernej ilości gazów. Innymi często powtarzającymi się objawami są: biegunki, bóle brzucha, wypuszczanie nadmiernej ilości gazów, kolki oraz nudności. Objawy nasilają się, gdy spożyjemy zbyt dużo produktów mlecznych w krótkim czasie. Leczenie polega na całkowitej eliminacji z diety produktów zawierających laktozę lub zmniejszeniu spożycia produktów, które ją zawierają (w zależności od stopnia nasilenia objawów). Warto wiedzieć, że nietolerancja laktozy nie jest tożsama z alergią na mleko. Ta pojawia się w przypadku kontaktu z alergenem (zazwyczaj z białkami mleka) i następuje bardzo szybko (objawy nietolerancji laktozy mogą pojawić się dopiero po kilku godzinach).

50 sport

Vive la Polo

Stało się! Reprezentacja Polski w dwóch ostatnich spotkaniach eliminacyjnych zdobyła cztery punkty i awansowała do ﬁnałów przyszłorocznych mistrzostw Europy w piłce nożnej we Francji. Bohaterem naszego zespołu był rewelacyjny Robert Lewandowski. >> Karol Pomeranek odopieczni Adama Nawałki przystąpili do eliminacyjnych rozgrywek z wielkimi nadziejami. Wprawdzie po wyjazdowym, wysokim zwycięstwie nad Gibraltarem nie można było jeszcze wpadać w hurraoptymizm, to już po meczu z Niemcami – jak najbardziej. 11 października ub. roku Lewandowski i spółka odnieśli historyczne zwycięstwo nad aktualnym mistrzem świata. Po tym spotkaniu europejska prasa zaczęła coraz poważniej wymieniać białoczerwonych w gronie faworytów rozgrywek grupy D. Trzy dni później ostudzili nas nieco Szkoci, z którymi na Narodowym tylko zremisowaliśmy 2:2. Miesiąc później podopieczni Nawałki urządzili sobie koncert strzelecki w meczu wyjaz-

16 października 2015

dowym z Gruzją, aplikując rywalowi w Tbilisi cztery gole. 29 marca tego roku Polacy znów stanęli na wysokości zadania, wywożąc cenny punkt z gorącego terenu w Dublinie dzięki remisowi z Irlandią 1:1. W meczu rewanżowym z Gruzją, Polacy ponownie pokonują rywali różnicą czterech bramek. Znacznie gorzej poszło nam natomiast w meczu rewanżowym z Niemcami, który przegraliśmy 1:3. Jak się okazało, była to jedyna porażka biało-czerwonych w eliminacjach. Później na osłodę Polacy urządzili sobie festiwal strzelecki z Gibraltarem, by w dwóch ostatnich kolejkach rozstrzygnąć losy awansu, grając z ekipami z Wysp. Najpierw oglądaliśmy niesamowity mecz ze Szkotami w Glasgow. Piękna akcja Milika z Lewandowskim na początku spotkania dała nam prowadzenie. Później do głosu doszli gospodarze, którzy najpierw wyrównali stan meczu, a następnie wyszli

na jednobramkowe prowadzenie. Gdy już wydawało się, że spotkanie zakończy się wynikiem 2:1, przyszła ‘94 minuta meczu. Do odbitej od słupka piłki dopadł będący w znakomitej formie Robert Lewandowski i ustalił wynik spotkania na 2:2. Remis pozbawił Szkotów nadziei na awans. Chrapkę na niego mieli natomiast Irlandczycy, którzy w przedostatniej kolejce niespodziewanie pokonali ekipę Niemiec. W ostatnim grupowym pojedynku Polacy postawili jednak kropkę nad „i”, pokonując wspomnianych podopiecznych Martina O’Neilla 2:1, po kapitalnych strzałach Krychowiaka i Lewandowskiego. Tym samym Polska zajęła drugie miejsce w grupie D i wspólnie z triumfatorem grupy – drużyną Niemiec – awansowała do przyszłorocznych finałów mistrzostw Europy we Francji. – Jedziemy na Euro! Jestem dumny z tych chłopaków – krzyczał po meczu do

kibiców kapitan kadry, Robert Lewandowski. Co ciekawe, dzięki 13 golom Robert Lewandowski wyrównał rekord strzelców w historii eliminacji mistrzostw Europy. Nikt nie zdobył w nich więcej bramek. Polacy zaś na Euro zagrają po raz trzeci z rzędu. Tym razem w turnieju wystąpią aż 24 drużyny.

TABELA KOŃCOWA GRUPY D 1. Niemcy

2. POLSKA

3. Irlandia

4. Szkocja

5. Gruzja

6. Gibraltar

| sport 51

ogne!

W R-GOL League w Warrington rozegrane zostało już 5 kolejek tego sezonu. Na czele nadal znajduje się zespół Dywizjonu 303, którzy po zwycięstwie nad Bad Boys zwiększyli swoją przewagę do 5 punktów.

Pięć za nami pojedynku AFC Phoenix z Black Wolves od początku dominowali zawodnicy z Liverpoolu i to oni odnieśli efektowne zwycięstwo. 10:3. Bramki dla zwycięzców zdobyli: Tomasz Izwantowski (3), Adrian Perkowski (2), Bartosz Mądry (2), Emil Sijka (1), Krzysztof Ścirka (1), Sebastian Lewicki (1), zaś dla pokonanych: Paweł Wasiak (2) oraz Marcin Fligier (1). Pojedynek Polonii Eagles FC z Tigers AFC (8:1) zapowiadał się bardzo ciekawie, gdyż obie drużyny grały dobrze w poprzednich meczach. Od początku spotkania inicjatywę przejęli jednak zawodnicy Polonii i to oni dyktowali warunki gry. Bardzo dobrze w bramce Polonii spisywał się Marek Bruchac, który nawet obronił rzut karny na początku meczu. W ataku zaś brylował Mateusz Sosnowski. Bramki dla wygranych zdobyli: Mateusz Sosnowski (4), Mateusz Iwanicki (2), Chrystian Pawlak (1), Adrian Sadecki (1), honorowego gola dla Tigers zdobył Vladimir Zajac. Spotkanie Internazionale AFC z FC Jagerbomb (6:6) było najciekawszym meczem tej kolejki, gdyż akcje bramkowe przenosiły się z jednej bramki pod drugą. Bardzo dobre zawody w zespole Jagerbomb rozgrywali Martin Rybka i Patrik Sobanky, a wspomagał ich Tamas Nagy-Pal. Bramki dla Internazionale strzelali: Przemysław Skoczylas (5) oraz Maciej Kiljańczyk (1), zaś dla Jagerbomb: Martin Rybka (2), Tamas Nagy-Pal (2), Patrik Sobansky (1) oraz Jan Lintner (1). Mecz Lions z Warriros (3:3) był również bardzo ciekawym widowiskiem, gdyż obie drużyny starały się grać ofensywnie i stwarzać sobie dogodne sytuacje. Bramki dla Lions strzelali: Mahmoud Aly (1), Lee Mays (1) oraz Paweł Mazur (1), zaś dla Warriors na listę strzelców wpisali się: Wojciech Witkowski (1), Tomasz Zagórski (1) oraz Grzegorz Leniar (1). Zespół Dywizjonu 303 w spotkaniu z FC Bad Boys (6:1) bardzo szybko strzelił dwie bramki i objął prowadzenie, co pozwoliło im na spokojniejszą grę. W zespole Dywizjonu na wyróżnienie zasłużył Michał Niewald, który

WYNIKI Gruzja – Irlandia

1:2 (1:1)

POLSKA – Gruzja

4:0 (0:0)

Niemcy – Szkocja

2:1 (1:0)

Irlandia – Szkocja

1:1 (0:1)

Gibraltar – POLSKA

0:7 (0:1)

Gibraltar – Niemcy

0:7 (0:1)

Irlandia – Gibraltar

7:0 (3:0)

Gruzja – Szkocja

1:0 (1:0)

Szkocja – Gruzja

1:0 (1:0)

Niemcy – POLSKA

3:1 (2:1)

POLSKA – Niemcy

2:0 (0:0)

Gibraltar – Irlandia

0:4 (0:1)

Niemcy – Irla ndia

1:1 (0:0)

POLSKA – Gibraltar

8:1 (4:0)

Gibraltar – Gruzja

0:3 (0:2)

Irlandia – Gruzja

0:1 (0:0)

POLSKA – Szkocja

2:2 (1:1)

Szkocja – Niemcy

2:3 (2:2)

Gruzja – POLSKA

0:4 (0:0)

Gruzja – Gibraltar

4:0 (3:0)

Niemcy – Gibraltar

4:0 (3:0)

Irlandia – Niemcy

1:0 (0:0)

Szkocja – Irlandia

1:0 (0:0)

Szkocja – POLSKA

2:2 (1:1)

Gruzja – Niemcy

0:2 (0:2)

Niemcy – Gruzja

2:1 (0:0)

Szkocja – Gibraltar

6:1 (4:1)

Gibraltar – Szkocja

0:6 (0:2)

Irlandia – POLSKA

1:1 (0:1)

POLSKA – Irlandia

2:1 (2:1)

nie tylko strzelał bramki, ale również świetnie obsługiwał swoich kolegów podaniami. Arron Burrows zdobył jedynego gola dla FC Bad Boys, a w zespole Dywizjonu na listę strzelców wpisali się: Michał Niewald (2), Andrzej Oszywa (2), Marcin Rechemtiuk (1) oraz Konrad Kochanik (1). Spotkanie Polonii Wigan z Old Boys (6:3) rozpoczęło się od szybko zdobytego prowadzenia przez drużynę z Manchesteru. Polonia Wigan jednak jest bardzo doświadczonym zespołem i po zdobyciu wyrównującej bramki szybko zdobyli kolejne dwie i wyszli na prowadzenie. W zespole Polonii bramki zdobyli: Radosław Klujewski (2), Dariusz Merchelski (1), Przemysław Rozel (1), Sylwester Tęcza (1) oraz Paweł Głuszczuk (1), zaś dla Old Boys: Zbigniew Pagórski (2) oraz Krzysztof Rudawski (1). Polonia FC Liverpool pomimo tego, że do spotkania ze Spartą (6:1) przystąpiła bez żadnego zmiennika, przez całe spotkanie była stroną dominującą i kontrolowała grę. Bardzo udany występ zaliczył obrońca Polonii Łukasz Pyszczak, który „rządził i dzielił” w obronie, ale również strzelił dwie bramki. Jedną bramkę dla Sparty zdobył Matthew Seed, zaś dla Polonii na listę strzelców wpisali się: Łukasz Pyszczak (2), Rafał Dobrzański (1), Marcin Sadurski (1), Arkadiusz Młodziński (1) oraz Mirosław Leśniowski (1).

Rozkład 6. kolejki (16.10):

18.30: AFC Phoenix – FC Bad Boys 19.10: Sparta – Lions 19.50: Tigers AFC – Polonia FC Liv 20.30: Dywizjon 303 – Polonia Eagles FC 21.00: Old Boys – Black Wolves 21.10: Warriors AFC – Internazionale AFC 21.40: FC Jagerbomb – Polonia Wigan

Czekamy na Twój komentarz

52 sport

Olimpia wciąż na fali

Ani jeden gol nie padł w meczu na szczycie londyńskiej ekstraklasy (FC Cobalt – The 12 Team), prowadzący duet musiał się więc zadowolić podziałem punktów. Remisy nie interesują natomiast ekipy PCW Olimpia, która w drugiej lidze wygrywa mecz za meczem.

>> Daniel Kowalski trzeleckich okazji obie ekipy miały sporo, ale w decydujących momentach zabrakło skuteczności, dzięki czemu obaj bramkarze zachowali czyste konto. Gole padały natomiast w drugim meczu czołowych ekip pierwszej ligi. Trzeci w tabeli KS04 wygrał minimalnie z czwartym Show Team 5B 2:1, a to oznacza, że na szczycie tabeli nawet nie drgnęło. Inter Team po kiepskim starcie notuje drugie zwycięstwo w sezonie, pokonując niezwykle solidną ekipę Joga

Bonito 2-1, a w meczu beniaminków Wima Team rozgromiła RSVM, dzięki czemu awansowała na piąte miejsce w tabeli. W drugiej lidze nikt nie może zatrzymać ekipy PCW Olimpia, która w pięciu meczach zdobyła nie tylko komplet 15 punktów, ale również aż 45 goli. W minioną niedzielę triumfator ostatniej edycji Pucharu Ligi rozgromił PMBC aż 11:2. W derbach Watford Bianca FC po raz kolejny udowodniła swoją wyższość nad IFX FC, pokonując lokalnego rywala 3-1. Pierwszoligowe aspiracje zgłasza też zespół FC Cosmos, który rozgromił JJ Construction 5-1.

II LIGA

I LIGA Wyniki 5. kolejki:

Wyniki 5. kolejki:

II LIGA Zestaw par 6. kolejki:

Zestaw par 6. kolejki: