Goniec Polski wyd. 602 by SamiSwoi.news

nr 45 (602) 13 listopada 2015 / ISSN 2044-5202

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

Ada Fĳał ma na YouTube swój własny teatr. Jej parodie ogląda kilkadziesiąt tysięcy fanów.

Pójdzie w kanał str. 24

4 w numerze STR.

>> NIE PRZEGAP!

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek specjalny „Andrzejkowe wróżby”, a w nim: >> święty Andrzej, patron Szkocji >> tradycyjne wróżby >> magia numerologii i przepowiednie

Dbamy o malucha Pierwsze miesiące życia dziecka są dla rodziców sporym wyzwaniem. Płaczący maluch, któremu na dodatek dokuczają kolki, a za chwilę – ząbkowanie, może sprawić, że o spokojnym śnie będzie można tylko pomarzyć. Mamie przyda się też wtedy każda możliwa pomoc. STR.

Temat tygodnia

>> ADA FIJAŁ DLA GOŃCA:

STR.

Społeczeństwo

„W Anglii spotkałam pierwszą prawdziwą miłość”

STR.

18 Wielka Brytania

STR.

PIERWSI POLACY NA WYSPACH. CÓRKA MIESZKA I ORAZ... SŁYNNY KARZEŁ. POPULARNE „SELFIE” MOŻE NAWET DOPROWADZIĆ DO ŚMIERCI...

CORAZ WIĘCEJ POLAKÓW SPROWADZA PROCHY SWOICH BLISKICH NA WYSPY.

Zdarzenia

TAJEMNICZA ŚMIERĆ ZYGMUNTA ADAMSKIEGO. TAM BYLI KOSMICI? STR.

Praca

STR.

W sieci

STR.

Piłka nożna

STR.

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

W 41 NA 56 DUŻYCH, BRYTYJSKICH MIAST BRAKUJE RĄK DO PRACY.

STR.

Frak, czyli dzieło sztuki Kaja Śródka w rewolucyjny sposób podkradła fraki z męskiej szafy i... ubrała w nie kobiety.

STR.

Londyn to mała Polska Rozmowa z Dariuszem Malejonkiem z Maleo Reggae Rockers, twórcą projektu „Panny Wyklęte”.

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM. POLSKA REPREZENTACJA ZAGRA TOWARZYSKO Z ISLANDIĄ I CZECHAMI.

>> W numerze: Jak informują CNN i agencja Reuters, amerykańskie dane sugerują, że przyczyną katastrofy rosyjskiego airbu-

sa, który rozbił się na Synaju, była najprawdopodobniej bomba. – Jeżeli to prawda, a wiele na to wskazuje, że na Półwyspie Synaj Rosjanie zaczęli płacić ceną za swe zaangażowanie w zwalczanie Państwa Islamskiego, to czas na okazanie im międzynarodowej solidarności. Zginęły 224 osoby. Zwykli ludzie wracający z wakacji (...) – komentuje Piotr Ikonowicz. – Satelita amerykański (...) w momencie katastrofy zarejestrował gwałtowną erupcję ciepła – jak to bywa przy wybuchach. Ciekawe, co amerykański satelita zarejestrował 10 kwietnia 2010 roku nad Smoleńskiem – bo chyba satelita tam wtedy wisiał, albo nawet wisi do dnia dzisiejszego – i dlaczego amerykańska razwiedka przez tyle lat nie pisnęła na ten temat ani słowa. Przecież nie dlatego, bo Karol Pomeranek redaktor naczelny się bała złego Putina, co to, to nie, skądże (...) – pyta Stanisław Michalkiewicz. Więcej na str. 10. 13 listopada 2015

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Paweł Chojnowski, Małgorzata Bugaj-Martynowska, Sergiusz Pinkwart, Anna Paprzycka, Natalia Ros. Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

Pierwsi Polacy na Wyspach Wśród pierwszych, polskich emigrantów był najsłynniejszy karzeł Europy, był jeden z twórców kościoła anglikańskiego, była nawet córka Mieszka I, która w 1013 roku na kilka miesięcy została brytyjską królową. Polska emigracja do Wielkiej Brytanii ma o wiele dłuższą tradycję, niż by się wydawało. >> Sonia Grodek dyby się uprzeć, udałoby nam się dotrzeć do pierwszego Polaka, który przyjechał do Wielkiej Brytanii po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Być może dałoby się też znaleźć tego, kto przyjechał jako pierwszy po roku 1989, a nawet pierwszego po wojnie przybysza z Polski. Jednak rzadko zastanawiamy się, kiedy dokładnie pierwszy Polak w całej historii postawił nogę na brytyjskiej ziemi. Udało nam się znaleźć kilka tropów.

Trudno znaleźć ślady

Pierwsza masowa imigracja miała miejsce po powstaniach w XIX wieku. Wyjeżdżała głównie inteligencja, artyści i politycy. Część jechała do Ameryki i zatrzymywała się w Londynie tylko po 13 listopada 2015

to, by zarobić na bilet; inni zostawali na stałe. Groby wielu z nich do dziś możemy odwiedzać na cmentarzu Highgate w Londynie. Emigrowali też protestanci, którzy szukali azylu w kraju o znanej im religii i chętnie osiedlali się wzdłuż istniejącej już wtedy Poland Street. Trudno jednak dotrzeć do informacji czy pamiętników z tamtych czasów, ponieważ emigranci z zaborów byli często rejestrowani jako obywatele rosyjscy, austriaccy lub niemieccy. Jednak w żadnym razie postaci takie, jak działający wówczas w Wielkiej Brytanii Stanisław Worcell, Tadeusz Krępowiecki czy Zenon Świętosławski nie były pierwszymi, jakie pojawiły się na tych ziemiach.

Kościuszko spotyka idola

Na pewno kilkadziesiąt lat wcześniej Tadeusz Kościuszko był w Londynie w drodze na statek do Ameryki. Zabawił tu jednak nieco dłużej, bo chciał poznać

jednego ze swoich ukochanych pisarzy, którego satyry czytał w rosyjskim więzieniu – Petera Pindare’a. Pisarz później opisał to spotkanie w jednym z utworów. Kościuszko zdążył też zapozować do dwóch obrazów dla znanych wówczas brytyjskich malarzy: Johna Trumbulla i Williama Westa. Inny popularny wówczas portrecista, Richard Croswell, też chciał zrobić mu portret, ale znany wówczas na całą Europę działacz niepodległościowy się nie zgodził, więc malarzowi pozostało malować... przez dziurkę od klucza. W tamtym czasie przebywali tu też Chopin, Józef Korzeniowski (który przyjechał tu nie znając ani słowa po angielsku, a jak wiadomo już po kilku latach pisał w tym języku książki, jako Joseph Conrad) czy Norwid.

Ulubieniec królów

Jednak nasi rodacy bywali na Wyspach jeszcze wcześniej. Już w 1782

roku znad Wisły zawędrowała tu postać zupełnie nietuzinkowa. Józef Boruwłaski (według innych źródeł – Borusławski) urodził się w 1739 roku w Haliczu. W młodym wieku nauczył się gry na instrumentach i języków obcych; poza tym był dowcipnym, wrażliwym i inteligentnym pamiętnikarzem. Jednak nie to sprawiło, że stał się sławny na całą Europę. Boruwłaski był podobnie jak część jego licznego rodzeństwa karłem. W tamtym czasie wśród koronowanych głów w modzie było zapraszać karłów na przyjęcia, a nawet mieć jednego na stałe we dworze. Boruwłaski, któremu nadano pseudonim Joujou, zjeździł więc całą Europę – od dworu Marii Teresy w Wiedniu po Wersal. Król Stanisław Leszczyński go uwielbiał, co wywoływało zazdrość jego nadwornego karła Bebe, który raz próbował z tego powodu wrzucić Joujou do kominka. Innym razem Boruw-

| temat tygodnia

miejsca, w którym mieszkał w wyburzonym już dziś domu, do dziś nazywa się Count’s House – Joujou nie miał tytułu hrabiowskiego, ale często pod nim występował dla dodania komizmu swoim występom. W ratuszu miejskim można za to podziwiać gablotę z kilkoma jego osobistymi przedmiotami i ubraniami. Spoczywa w miejskiej katedrze w pobliżu wejścia, pod niewielkim kamieniem oznakowanym po prostu „JB”.

łaski zabawiał gości, wyskakując podczas uroczystego obiadu z wazy ustawionej na środku stołu, czym straszył zgromadzone damy. Żyło mu się bardzo dobrze, jednak wszystko zmieniło się, gdy wrócił do Warszawy, gdzie nie tylko zakochał się w kobiecie „normalnych” rozmiarów, ale też po miesiącach starań został jej mężem i urodziły mu się dzieci. Dziewczyna stała się pośmiewiskiem, a Boruwłaski stracił swoich bogatych sponsorów. Ruszył do Wiednia, by znów zabawiać publiczność na bogatych dworach. To tam w 1782 roku spotkał brytyjskiego ambasadora Roberta Murray’a, który namówił go na wizytę w Wielkiej Brytanii.

Katolik zmienia

Jednak ten niezwykły człowiek nie był pierwszym Polakiem, który zawędrował do Wielkiej Brytanii. Możemy się tego domyślać choćby z „Hamleta”, w którym Szekspir nie raz wspomina o naszych rodakach mieszkających na Wyspach (np. słowami „Sledded polack”). W XVI wieku z Polski przybywali tu kupcy, bo większość spożywanego wtedy na Wyspach zboża pochodziła właśnie z naszego kraju. Naszych rodaków nie mogło tu być mało już w 1608 roku, bo wówczas spora grupa została zatrudniona przez Virgin Company do założenia w Ameryce kolonii Jamestown. Jednak jedną z najciekawszych i najlepiej udokumentowanych postaci z tamtego okresu jest Jan Łaski, uznawany przez anglikanów za jedną z najważniejszych postaci spośród założycieli ich kościoła. Skąd wziął się anglikanin w ówczesnej Polsce? Zacznijmy od początku.

Zakochany w Anglii

Początkowo Joujou myślał, że będzie to tylko kolejne tournée. Pierwotnie rzeczywiście tak było: występował w York i Leeds, diuk Devonshire objął go patronatem, Jerzy IV sprezentował mu dwa zegarki i przedstawił rodzinie królewskiej, a na północy stał się atrakcją sezonu i został przez Szkotów przezwany „beczka Whisky”. Stamtąd ruszył do Newcastle, gdzie zachęcono go do wizyty w Durham. Mimo że położone na północnym-wschodzie kraju miasto wówczas można było ledwo co nazwać miasteczkiem (nawet dziś liczy tylko 50 tysięcy mieszkańców), z miejsca je pokochał. Pisał w listach, że poza katedrą nie ma tu zbyt dobrej architektury, jednak, że „całkowicie rekompensuje to gościnność i dobroć życzliwych mieszkańców, a czasem i wspaniałe zebrania, które dają tak pożądaną okazję do podziwiania uroków zebranych dam”. W innym liście opisywał nawet piękno miasta wierszem: „Polska to moja kołyska, Anglia to me gniazdo, Durham to ciche miejsce, gdzie spocznę na zawsze”.

Talent na drugim miejscu

Mieszkańcy miasta szybko pokochali go również dlatego, że nie przestawał dostarczać im rozrywki – szczególnie po tym, jak ten mierzący 99 centymetrów wzrostu pamiętnikarz zaprzyjaźnił się z dwumetrowym aktorem, Stephenem Kemble. Gdy przechadzali się ulicami, stanowili sensację. Z wiekiem jednak Boruwłaskiemu coraz mniej odpowiadała rola pośmiewiska. Był utalentowany, inteligentny i nie chciał już występować tylko w roli dziwowiska w cyrku czy na jarmarkach. – Byłem dobrze opłacany podczas moich pierwszych sześciu lat w Anglii, gdzie jednak obligowano mnie do utrzymywania mieszkania z wysokim czynszem, do odbywania ciągłych wycieczek i do wykładania dużych sum pieniędzy na moje koncerty. W związku z tym i tak

nie mogłem się powstrzymać i wyda- wadzić – pisał w swoich pamiętnikach wałem pomiędzy 300 a 400 [dukatów] wydanych pośmiertnie w Londynie. rocznie – notował w liście do przyja- Pobierał skromną rentę roczną od właciółki. Był dobrym gitarzystą i ściciela lokalnego warzywpróbował przebić się ze niaka, który zgodził swoją muzyką, jedsię tylko dlatego, nak organizacja że był pewien, Jego dzieła stały się koncertów na iż karzeł nie podstawą katechizmu poziomie odpożyje już w kościele ewangepowiednim długo. licko-reformowadla brytyjJakże się skich elit mylił! Bonym, a król Edward VI pochłaniała ruwłaski pozwolił osiedlić się fortunę. osiągnął całej jego rodzinie Z goryczą nietypow Wielkiej Brytanii i notował późw y, nie przyznał mu honoroniej, że nie tylko jak na we obywatelstwo. każdy zwracał karła, ale jak uwagę na muzykę, na kogokolwiek a większość na jego w swoim czasie, wzrost. wiek 97 lat, z których ostatnie 47 spędził w Durham. Pod koniec życia biedował do tego Miasto oddało mu hołd – Jak mogę wyrazić moją wdzięcz- stopnia, że w ostatnich latach utrzymyność po przyjeździe do Anglii. Wywo- wał się ze sprzedaży swojego... szkiełuję tu entuzjazm, mam wielu możnych letu, który obiecał po śmierci przekaprotektorów, choć nie biorę pod uwa- zać zamożnemu kolekcjonerowi „wygę wielu wydatków, jakich wymaga bryków natury”. Lokalna społeczność tryb życia, który zmuszony jestem pro- pamięta jednak o nim do dziś. Okolice

Zbuntowany ksiądz

Jan Łaski urodził się ok. roku 1500 w Łasku, jako bratanek arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski o tym samym imieniu i nazwisku. Wuj inspirował go do podjęcia duchowej ścieżki, jednak Łaski pragnął czegoś więcej: chłonął wiedzę jak gąbka i miał o wiele szersze zainteresowania, niż tylko nauka na uniwersytecie katolickim. Studiował w Wiedniu, Bolonii i Padwie, a w Bazylei zaprzyjaźnił się z Erazmem z Rotterdamu na tyle, że ten użyczył mu domu. Po powrocie do kraju zaszczycano go kolejnymi tytułami i stanowiskami wewnątrz kościoła, a także wysłano z misją na zachód. Jednak nikt nie spodziewał się efektu owej wyprawy. Łaski zakochał się, ożenił i wystąpił z kościoła katolickiego. Wywołało to szok w kraju. Pozbawiono go pensji i wszystkich tytułów. Wydawało się, że żonaty duchowny bez środków do życia szybko skruszał, bo wrócił do kraju, ogłosił, że żałuje swojego postępowania i znów wstąpił do kościoła. Musiał być naprawdę niezwykle przekonujący, bo już po kilku latach wysłano go z kolejną misją do Niemiec. Znając jego życiorys, efektu nietrudno

Fot. Shutterstock

8 temat tygodnia

Polska to moja kołyska, Anglia to me gniazdo, Durham to miejsce, gdzie spocznę...

się domyślić – tak dobrze poznał lokalną kulturę protestancką, że wstąpił do tego kościoła i wkrótce stał się jedną z najważniejszych postaci protestantyzmu, wytępiając kościół katolicki z Niemiec.

Poślubił Brytyjkę

Będąc pod wrażeniem jego erudycji, skuteczności i coraz bardziej popularnych w Europie dzieł, arcybiskup Thomas Cranmer zaprosił go do Anglii, gdzie rodził się odnowiony kościół anglikański. Nie dało się bardziej zerwać z rodzącym się wówczas w katolicyzmie wystawnym barokiem: Łaski w Anglii dał się poznać jako zdecydowany przeciwnik jakichkolwiek ozdób w świątyniach, brokatowych szat liturgicznych i kościelnej hierarchii. Stawiał na demokrację, przejrzystość i uczciwość swojego nowego kościoła. Cranmer pisał o jego poczynaniach: „nie możemy się doczekać, aż nasz kościół powróci do prawdziwego Boga” i dał mu wolną rękę, gwarantując, że za swoje kontrowersyjne działania nie musi odpowiadać nawet przed arcybiskupem Londynu. Jego dzieła stały się podstawą katechizmu w kościele ewangelicko-reformowanym, a król Edward VI pozwolił osiedlić się całej jego rodzinie w Wielkiej Brytanii i przyznał 13 listopada 2015

JÓZEF BORUWŁASKI „JOUJOU” mu honorowe obywatelstwo. W 1552 roku, po śmierci dotychczasowej małżonki poślubił prostą Brytyjkę, która opiekowała się jego dziećmi i dbała o zdrowie coraz bardziej schorowanego starszego człowieka. Do dziś stanowi jedną z ważniejszych postaci dla całego kościoła anglikańskiego, jednak na Wyspach szerzej znany jest jako John a Lasco czy Johannes Alasco.

Polka na tronie

Czy tym razem wreszcie udało nam się dotrzeć do pierwszego Polaka, jaki osiedlił się tu i sprowadził swoją rodzinę? Okazuje się, że to nadal niewłaściwy trop, bo istnieją o 500 lat starsze zapiski o obecności Polaka na Wyspach. A dokładniej... Polki! Historię tę dziś możemy poznać dzięki średniowiecznym kronikarzom, takim jak Thietmar z Międzyborza czy Adam z Bremy, którzy dokładnie opisywali ówczesne panowanie króla Danii, Norwegii i Szwecji, Kanuta Wielkiego. Był on synem skandynawskiego władcy i

polskiej księżniczki, córki Mieszka I i siostry Bolesława Chrobrego. Kanut zaatakował Wyspy z pomocą wojowników dostarczonych mu przez wuja Bolesława i wkrótce udało mu się zasiąść na tronie jako królewiczowi – miał wtedy zaledwie 19 lat. Thietmar pisał: „Syn króla Swena i również sam król Anglów […], który przedtem wraz z ojcem swym najeźdźcą był i zapamiętałym niszczycielem kraju, teraz stał się jedynym jego obrońcą”. Biorąc pod uwagę jego wiek, nic dziwnego, że po kilku miesiącach, w 1013 roku poprosił mamę o przyjazd i pomoc w rządzeniu. W średniowiecznej kronice Liber vitae of the New Minster and Hyde Abbey Winchester możemy wyraźnie przeczytać, że wraz z Kanutem na tereny dzisiejszej Wielkiej Brytanii przybyła jego matka Santslaue, której imię w rzeczywistości brzmiało Świętosława. Biorąc pod uwagę, że jej syn zasiadał wtedy na tronie, Świętosława do końca jego panowania, 2 lutego 1014 roku, była królową Anglii.

Jeśli przed Świętosławą na Wyspach byli jacyś Polacy, to dziś dotarcie do śladów będzie już niemożliwe. Dlatego możemy założyć, że to właśnie ona była pierwszą Polką w tym kraju – i to w jakim stylu!

Kto i kiedy przybywał na Wyspy?      

1013 – Świętosława ok. 1540 – Jan Łaski XVI wiek – polscy kupcy handlujący zbożem 1775 – Tadeusz Kościuszko 1782 – Józef Boruwłaski 1831 – 1832 – Stanisław Worcell, Tadeusz Krępowiecki, Zenon Świętosławski

Czekamy na Twój komentarz

10 felietony

m im z daniem Piotr Ikonowicz

Stanisław Michalkiewicz

Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

eżeli to prawda, a wiele na to wskazuje, że na Półwyspie Synaj Rosjanie zaczęli płacić ceną za swe zaangażowanie w zwalczanie Państwa Islamskiego, to czas na okazanie im międzynarodowej solidarności. Zginęły 224 osoby. Zwykli ludzie wracający z wakacji. Opaleni, odprężeni, pewnie także w znakomitych nastrojach, z niecierpliwością wyczekujący spotkania z bliskimi, których mieli już nigdy nie zobaczyć. Jednak ton komentarzy jest raczej zimny. Putin podobno kazał bombardować nie to co trzeba i w ogóle nie zaatakował terrorystów tylko „opozycję demokratyczną”. I pewnie ci „demokraci” podłożyli bombę w samolocie pełnym cywilów. Jeżeli ktoś miał wątpliwości, teraz już wie, że Rosja jest z Państwem Islamskim w stanie wojny. Tak jak kiedyś była z Hitlerem. A jeżeli walczymy razem z tym samym złem, to dlaczego nie możemy być aliantami? Czy dlatego, że Państwo Islamskie wykreowały amerykańskie tajne służby? Nie, jest poważniejsza przyczyna. Amerykański kompleks zbrojeniowy i całe NATO, żeby uzasadniać dalsze wydatki na zbrojenia i samo swoje istnienie potrzebuje wroga i w tej roli obsadzono Rosję Putina. Ta sytuacja odpowiada też prezydentowi Rosji, który na antagonizmie z Zachodem buduje swe olbrzymie poparcie w kraju. Kto jak kto, ale wieloletni rezydent KGB w Dreźnie wie jak rozgrywać zimnowojenną kartę. Jastrzębie, nacjonaliści i militaryści po obu stronach Atlantyku potrzebują siebie nawzajem. Tylko ludzi szkoda. Bo w tych strategicznych grach Wschodu z Zachodem giną żywi ludzie. Bombardowania sprawy nie załatwią, bo nigdy nie są dość chirurgiczne i precyzyjne i zawsze zabijają jakąś liczbę ludności cywilnej. Operacja lądowa

przeciw ISIS to ryzykowne przedsięwzięcie o niepewnym skutku. Pojawia się jednak pierwsza od II wojny światowej okazja, by siły amerykańskie stanęły do walki ramię w ramię z armią rosyjską. Waszyngton i Pentagon tego nie chcą, ale Rosjanie i Amerykanie z pewnością w swojej masie by się ucieszyli. Niezależnie od skutecznego zwalczenia ISIS, taki bieg wypadków przyczyniłby

Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

edwo tylko Rosja rozpoczęła operacje wojskowe w Syrii, zaraz nad półwyspem Synajskim nastąpiła katastrofa rosyjskiego airbusa z 224 osobami na pokładzie. Ponieważ katastrofa nastąpiła na wysokości co najmniej 9 kilometrów, to tym razem zderzenie z pancerną brzozą trzeba zdecydowanie odrzucić. Toteż razwiedki – amerykańska i brytyjska – zgodnie sugerują, że przyczyną katastrofy był wybuch, prawdopodob-

Jak informują CNN i agencja Reuters, amerykańskie dane sugerują, że przyczyną katastrofy rosyjskiego airbusa, który rozbił się na Synaju, była najprawdopodobniej bomba.

się do światowego odprężenia i rozbrojenia. Zachodnia opinia publiczna zarzuca Kremlowi, że staje w obronie tyrana i mordercy Assada. Jednak każda dotychczasowa próba zwalczania dyktatur o promocji demokracji w tym regionie kończy się wprowadzeniem prawa szariatu i cofaniem krajów stosunkowo nowoczesnych, mimo braku demokracji, do wczesnego średniowiecza. Pora więc może zastosować amerykańską doktrynę, że wprawdzie Assad to skur....., ale „nasz skur.....”, a w porównaniu do Państwa Islamskiego – mniejsze zło. Z Iranem już się Amerykanie dogadali, jeżeli poprą reżim w Damaszku spowodują ślepą furię Izraela, dla którego odbudowa państwa syryjskiego, tradycyjnie sprzyjającego sprawie palestyńskiej to samo zło. Tyle tylko, że rozpad tego państwa powoduje zalanie Europy falą syryjskich uchodźców.

nie wybuch bomby podłożonej przez terrorystów w służbie Kalifatu. Satelita amerykański bowiem w momencie katastrofy zarejestrował gwałtowną erupcję ciepła – jak to bywa przy wybuchach. Ciekawe, co amerykański satelita zarejestrował 10 kwietnia 2010 roku nad Smoleńskiem – bo chyba satelita tam wtedy wisiał, albo nawet wisi do dnia dzisiejszego - i dlaczego amerykańska razwiedka przez tyle lat nie pisnęła na ten temat ani słowa. Przecież nie dlatego, bo się bała złego Putina, co to, to nie, skądże znowu – ale tym bardziej intrygujące są przyczyny tej powściągliwości. Wracając do rosyjskiego airbusa, to terroryści w służbie Kalifatu natychmiast się przyznali do „strącenia” samolotu – ale wszyscy znawcy przedmiotu uważają, że to przechwałki, bo Kalifat nie ma broni zdolnej do zestrzelenia samolotu na takiej wysokości. To znaczy – wszyscy myślą, że nie ma, ale jeśli, dajmy na to, bezcenny Izrael, w rozliczeniu za nabywaną od Kalifatu tanią ropę, taką broń by mu sprzedał, no to

Czekamy na Twój komentarz 13 listopada 2015

kalifaciarze by ją mieli. Oczywiście to są tylko takie przypuszczenia, podobnie jak przypuszczenie, że sprzedaż mogła być obwarowana zastrzeżeniem, że broni można używać tylko przeciw samolotom rosyjskim – żeby zniechęcić Rosję do wtrącania się w prowadzoną przez Stany Zjednoczone w Syrii walkę o pokój przeciwko tamtejszemu tyranowi. Rosja bowiem nie tylko wspiera tyrana, ale nawet bombarduje walczących z tyranem o pokój tamtejszych bezbronnych cywilów, więc w zniechęceniu Rosji do wtrącania się w wewnętrzne sprawy Syrii wpływowe państwa są żywotnie zainteresowane. W tej sytuacji zaangażowanie razwiedki amerykańskiej i brytyjskiej w lansowanie wersji, jakoby samolot został rozerwany przez kalifacką bombę, jest całkowicie zrozumiałe, podobnie jak taktowne milczenie Izraela. To ostatnie przewidział Adam Mickiewicz, pisząc, że „kto tam, gdzie trzeba, zamilczy roztropnie, a wytrwa, choć pod młotem – celu swego dopnie”. No i wreszcie władze egipskie wysunęły propozycję kompromisową; wybuch był, a jakże, ale nie bomby, tylko silnika. To również może nie być przypadkowe, bo skądinąd wiadomo, że rządząca Egiptem w następstwie jaśminowej rewolucji tamtejsza armia korzysta z finansowej kroplówki amerykańskiej, więc otwarcie przeciwko wybuchowi wierzgać nie może, zwłaszcza że satelita jednak coś tam wykrył – ale z drugiej strony nie wypada jej też przyznać, że terroryści w służbie Kalifatu panoszą się na egipskim terytorium do tego stopnia, że podkładają bomby gdzie chcą i kiedy chcą. W tej sytuacji kompromis w postaci wybuchu – ale wybuchu silnika – jest jakimś wyjściem z tej kłopotliwej sytuacji. W rezultacie wszystkie możliwości są otwarte, zgodnie z formułą przedstawioną w „Przygodach dobrego wojaka Szwejka”: „Jak tam było, tak tam było, zawsze jakoś było, bo jeszcze nigdy tak nie było, żeby jakoś nie było”.

| z wielkiej brytanii Indyjscy biznesmeni domagają się zwrotu jednego z największych znanych diamentów – Koh-i-noor, który według nich został im skradziony podczas kolonizacji.

Co dalej z diamentem? ata znalezienia jednego z najsłynniejszych diamentów nie jest dokładnie znana, ale w kronikach wzmianki o nim pojawiły się po raz pierwszy już w 1304 roku. Wiadome jest, że trafił w ręce założyciela dynastii Wielkich Mongołów oraz różnych książąt indyjskich. W 1850 roku został skonfiskowany przez oddziały Kompanii Wschodnioindyjskiej i ofiarowany królowej Wiktorii. Dziś, ten wart ponad 100 milionów funtów diament zdobi koronę królowej Elżbiety II. Indie chcą go odzyskać. Grupa Mountain of Light oznajmiła bowiem, że ten 105-karatowy diament został skradziony ze swojego prawdziwego domu w Indiach. Teraz domaga się, by rząd Wielkiej Brytanii go zwrócił. – Kamień ten jest jednym z wielu artefaktów wykonanych w Indiach i odebranych w bardzo wątpliwych okolicznościach – powiedział David de Souza

Fot. Shutterstock

z indyjskiej grupy Tito’s w rozmowie z brytyjską gazetą „The Independent”. Souza dodaje, że brytyjska kolonizacja skradła Indiom bogactwo oraz „zniszczyła ich psychikę”. Bhumicka Singh, która także walczy o powrót diamentu do Indii, powiedziała, że Koh-i-noor to nie tylko piękny kamień, ale część ich historii i kultury. (sb)

reklama

12 z wielkiej brytanii

Goniec

News

PIIAMIĘĆ O

Zwiększone kontrole

Philip Hammond, minister spraw zagranicznych UK uważa, że jeśli podejrzenia co do katastrofy rosyjskiego samolotu w Szarm el-Szejk się sprawdzą, na lotniskach powinny zostać wprowadzone ostrzejsze kontrole. Zgodnie z najnowszymi ustaleniami śledczych, odgłosy zarejestrowane na czarnych skrzynkach rozbitego rosyjskiego samolotu mają wskazywać na odgłosy wybuchu bomby.

Itaka poszukuje Osoby te są poszukiwane na prośby ich rodzin przez ITAKĘ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych. Ktokolwiek widział zaginionych, lub ma jakiekolwiek informacje o ich losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ pod całodobowym numerem 0048 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Informatorom gwarantuje się anonimowość.

Adrian Kusz 24 lata, wzrost: 176 cm, oczy: piwne, ostatnie miejsce pobytu: Edynburg, zaginął: 8.06.2015

Piotr Kulasa 42 lata, wzrost: 170 cm, oczy: brązowe, ostatnie miejsce pobytu: Hull, zaginął: 26.10.2015 13 listopada 2015

WOJNIE

ŚWIATOWEJ

Uczestnicy przemarszu podczas Remembrance Sunday. Święto wypada w drugą niedzielę listopada, a uroczystości odbywają się w wielu brytyjskich miastach. Fot. Arch. W. Moszczyński

Gwałty na nieletnich

Zamieszki w Londynie

W związku ze wzrostem liczby gwałtów w Anglii i Walii, rząd weryfikuje, czy policja odpowiednio przeprowadza śledztwa. Najnowsze statystyki pokazały bowiem, że tylko 1 na 10 zgłoszonych gwałtów kończy się wszczęciem postępowania. Z kolei w przypadku ataku na nieletnie, tylko 23 proc. podejrzanych usłyszało akt oskarżenia.

Trzech rannych policjantów i 50 osób zatrzymanych – to skutek zamieszek wywołanych podczas demonstracji antykapitalistów z grupy Anonymous w Londynie, gdzie kilka tysięcy osób zebrało się na Trafalgar Square, by protestować przeciwko nierówności. Protestujący rzucali w funkcjonariuszy granatami z farbą, butelkami oraz fajerwerkami.

liczba tygodnia

Nielegalna marihuana

Kiermasz POSK-u

Policja w Smethwick aresztowała czterech nielegalnych imigrantów, którzy hodowali marihuanę. Plantacja obejmowała dwa tysiące sadzonek o łącznej wartości 1,3 mln funtów. Trzech z czterech aresztowanych mężczyzn, będących w wieku 52, 43 i 19 lat mieszkało w Wielkiej Brytanii mimo tego, że ich wizy straciły ważność. Ostatni 42letni obywatel Indii miał wizę żony, która... również straciła ważność.

Biblioteka Polska POSK w Londynie zaprasza na kiermasz książek wydanych w kraju i na emigracji. Odbędzie się on 6 grudnia w POSK-u.

4,1

mln funtów – tyle w dniu premiery w UK zarobił film o Jamesie Bondzie podczas wieczornych pokazów (pierwsze rozpoczęły się ok. godz. 20:15).

cytat tygodnia Przejęliśmy gabinet po Januszu Palikocie. Musieliśmy odprawiać egzorcyzmy Adam Bielan polityk

Ustalą wielkość wynajmowanych pokoi?

Pijana opiekunka

Rząd chce wprowadzić przepisy mające ukrócić praktyki wynajmu „pokoju”, który w wielu przypadkach ma wielkość schowka na miotły. Proponowana minimalna wielkość pomieszczenia na wynajem, według rządu, powinna wynosić 6,5 metra kw. – oferta na mniejszy pokój ma być przestępstwem.

46-letnia Kay Elson, która pod wpływem alkoholu odwiozła dwójkę dzieci do przedszkola, została zwolniona z więzienia po kilku tygodniach. – Ma zakaz prowadzenia samochodu przez następne 28 miesięcy – podaje „Daily Mail”. Jak się okazało, kobieta miała ponad dwa promile alkoholu we krwi.

| z wielkiej brytanii 13 LycaHealth, nowa marka w dziedzinie opieki medycznej, otworzyła swoje pierwsze centrum w Londynie. Ośrodek, został oﬁcjalnie otwarty przez Borisa Johnsona.

Medyczne centrum

Fot. Ben Lister

entrum będzie oferować kompleksową opiekę medyczną, specjalistyczne konsultacje, diagnostykę, leczenie i usługi wellness dla osób pracujących w okolicy. Pacjenci będą przyjmowani przez specjalistów LycaHealth oraz będą mieli dostęp do najnowocześniejszych urządzeń, takich jak rezonanse magnetyczne (MRI), tomograf komputerowy (CT), skanery USG i cyfrowy RTG. Celem dr Manpreeta Gulati, LycaHealth CEO, jest wprowadzenie wysokiego standardu obsługi klientów w sektorze opieki zdrowotnej. – Naszą misją jest połączenie wiedzy naszych

specjalistów i indywidualnej obsługi w zakresie innowacji technologicznych w celu zapewnienia wyjątkowej i wysoko spersonalizowanej obsługi naszych klientów – mówi. Otwarcie centrum w Canary Wharf to pierwszy krok w planach rozwoju LycaHealth. W ciągu najbliższych pięciu lat mają być otwarte kolejne centra w całej Wielkiej Brytanii, południowej Azji i ostatecznie w Afryce. LycaHealth ma akredytacje Care Quality Commission i uznanie wszystkich głównych firm ubezpieczeń zdrowotnych. Jest też już w pełni dostępne dla swoich klientów w Canary Wharf. (sb)

W Londynie zakończył się II Kongres Polskich Przedsiębiorców, którego tematem przewodnim były innowacje. Omawiano także rolę Polski w tej dziedzinie.

Polska jako wzór? Kongres został oficjalnie otwarty przez Witolda Sobkowa, ambasadora RP w Londynie, Michaela Dembinskiego, głównego doradcę Brytyjsko-Polskiej Izby Handlowej oraz Bartłomieja Kowalczyka z portalu Pblink.co.uk, który jest pomysłodawcą serii seminariów biznesowych. W kolejnej części Ian Spero, twórca Creative Skills For Life oraz doradca strategiczny Innovate UK przedstawił rolę Innovate UK jako źródła grantów dla innowacyjnych przedsiębiorstw, które określił mianem „darmowych pieniądzy”. Z kolei Veronica Heaven, właścicielka i założycielka spółki The Heaven

Company London Ltd mówiła o tym, jak zrównoważony rozwój powinien stać się głównym priorytetem przedsiębiorstw. Michael Dembinski z Brytyjsko-Polskiej Izby Handlowej opowiadał natomiast m.in. o znaczeniu innowacji – również jako pożądanym kierunku dla gospodarki Polski. – Polska albo pozostanie rynkiem ekonomicznym oferującym outsourcing produkcji i usług dla bardziej zaawansowanych państw, albo może przekształcić się w rynek strategiczny, wyznaczający kierunek działań innowacyjnych, stając się tym samym wzorem do naśladowania – powiedział. (pb)

reklama

14 społeczeństwo

Nie przesadź z selfie

Jeszcze kilka lat temu nikt z nas nie słyszał o czymś takim jak „selﬁe” – teraz robią je wszyscy. Im bardziej spektakularne, tym większa szansa na popularność w sieci. Niestety podążanie za modą może doprowadzić do tragedii. >> Marta Łaczkowska ednym takie zdjęcia przynoszą popularność i bogactwo, czego przykładem jest niekwestionowana królowa „selfies” Kim Kardashian. Wydała ona nawet książkę z takimi fotografiami, wzbogacając się tym samym o niezłą sumę pieniędzy. Inni robiąc takie zdjęcie igrają ze śmiercią. Dla kilkunastu osób na świecie „selfie” w minionym roku było ostatnią rzeczą, jaką zrobili przed śmiercią, większość z nich to bardzo młodzi ludzie.

Rekin mniej straszny

Gdyby ktoś powiedział, że „selfie” może być bardziej zabójcze niż rekin, pewnie większość popukałaby się w głowę, a jednak. Jak poinformował w zeszłym miesiącu „Huffington Post”, w 2015 roku na całym świecie zginęło już co najmniej 12 osób, próbując sobie zrobić zdjęcie – to więcej niż zmarło na skutek ataku rekina. Kilkanaście dni temu 66-letnia Japonka umarła na atak serca, próbując wykonać zdjęcie w Taj Mahal w Indiach, podobnych przypadków było mnóstwo nie tylko w tym, ale i w zeszłym roku – ludzie spadali z klifu, mostów, wpadali do rzeki czy też rozbijali się samochodem. Wszystkie te przypadki łączy jedno – „selfie”. Zdaniem naukowców z Uniwersytetu Ohio, u osób, które wręcz obsesyjnie robią sobie zdjęcia, zauważa się pewne zaburzenia wspólne do tych obserwowanych u psychopatów i narcyzów. Prowadzą one do tego, że chęć uwiecznienia siebie na zdjęciu jest ważniejsza niż potencjalne niebezpieczeństwo. – Chodzi o mnie, zyskuję uwagę innych, a kiedy publikuję zdjęcie w mediach społecznościowych otrzymuję tak bardzo mi potrzebne potwierdzenie od innych, jak wspaniały jestem – uważa naukowiec Jesse Fox.

Ostatnie przed śmiercią

Chęć zrobienia niepowtarzalnego, ciekawego zdjęcia na Facebooka doprowadziła do śmierci m.in. 21-letniego Oscara Otero Aguilara z Meksyku. Mężczyzna przypadkowo zastrzelił się podczas robienia „selfie” z 13 listopada 2015

Fot. Shutterstock

Otrzymuję tak bardzo mi potrzebne potwierdzenie od innych, jak wspaniały jestem.

JESSE FOX pożyczoną bronią, w lipcu 2014 roku. Przed wypadkiem pił alkohol z dwoma kolegami. Nie zdążył wstawić swojego zdjęcia na profil społecznościowy. By zaimponować przyjaciołom „nieustraszona” Rosjanka Xenia Ignatyeva z Saint Petersburga wspięła się na wysokość 8,5 m, by wykonać „selfie” na moście kolejowym. Ostatecznie 17-latka zdjęcia nie opublikowała, ponieważ kiedy traciła równowagę chwyciła za przewody elektryczne – upadła, a następnie zmarła. Przyszła panna młoda, 26-letnia Colette Moreno, zginęła w wypadku samochodowym, tuż po tym jak zrobiła sobie i swojej przyjaciółce „selfie”. Do nieszczęścia doszło w drodze na wieczór panieński. Podobny los spotkał 32-letnią Courtney Sanford z Północnej Karoliny, która o godzinie 8:33 rano opublikowała swoje selfie na Facebooku z opisem: „Wesoła piosenka sprawia, że jestem szczęśliwa”, minutę później zjechała z drogi rozbijając się

na śmieciarce, a jej samochód stanął w płomieniach. Zdaniem policji nie było mowy o żadnym wpływie środków odurzających czy przekroczeniu prędkości – po prostu kobieta była rozkojarzona Facebookiem. Robienie „selfie” skończyło się dramatycznie również dla latynoskiego muzyka Reggaetton o pseudonimie Jadiel. Zmarł on po zderzeniu jego motocykla z samochodem w maju zeszłego roku. Chwilę wcześniej opublikował swoją fotkę na Instagramie – było to jego ostatnie zdjęcie. Kiedy z kolei Petra van Langeveld i jej 15-letni syn Gary Slok robili sobie zdjęcie na pokładzie malezyjskich linii lotniczych, nie spodziewali się, że będzie to ich ostatnia wspólnie robiona fotografia. Niedługo później maszyna z nimi na pokładzie została zestrzelona nad Ukrainą. Wraz z nimi zginęło 296 innych osób. 13-letnia Karen Hernández straciła życie, próbując zrobić sobie „selfie” przy brzegu rzeki

Tunal El w Meksyku, nie zdążyła pokazać nikomu zdjęcia, ponieważ, robiąc je, wpadła do wody i utopiła się.

Polacy nie gorsi

Wśród „ofiar selfie” znaleźli się też Polacy. Para naszych rodaków spadła z klifu Cabo da Roca w Portugalii, kiedy próbowała zrobić sobie zdjęcie z dziećmi. Dochodzenie policji wykazało, że przekroczyli oni – mimo ostrzeżeń – zabezpieczenia, by dostać się do miejsca, w którym zaplanowali idealne „selfie”. Śmierć rodziców widziały ich dzieci w wieku 5 i 6 lat. W lipcu tego roku inny Polak, tym razem mieszkaniec Bytomia, również skończył tragicznie, wykonując tzw. „zdjęcie z rąsi”. 31-latek skoczył z mostu w Warszawie do Wisły, by uwiecznić ten moment na zdjęciu. Niestety utonął.

Czekamy na Twój komentarz

Z okazji Świąt i Nowego Roku przygotowaliśmy dla Państwa specjalne dodatki okolicznościowe. Mamy nadzieję, że publikacje w nich zawarte okażą się przydatne, uporządkują przygotowania, ukierunkują kulinarnie i pozwolą jeszcze pełniej i radośniej przeżywać ten świąteczny czas. Zapraszamy do lektury.

4.12

• Świąteczne przysmaki • Prezenty dla niej, dla niego, dla dziecka • Co robić w Londynie podczas świąt?

18.12

• Bożonarodzeniowe tradycje w różnych krajach • Dania świąteczne • Pomysł na udanego Sylwestra

• Jak zaplanować świąteczny wyjazd do Polski? • Wyjątkowa Kartka Świąteczna

11.12

• Jak Polacy w UK spędzają święta • Gdzie znani spędzą noc sylwestrową?

08.01

• Noworoczne postanowienia • Podsumowanie 2015 roku

• Świąteczne przysmaki

• Co nas czeka w 2016 roku?

• Mini śpiewnik z kolędami

• Stylowy Kalendarz Gońca Polskiego

| z wielkiej brytanii

Projekt „Szukając Wolności” to zbiór fotograﬁi o uchodźcach, ich pierwszych chwilach na lądzie po przeprawie łodziami. Zdjęcia były pokazywane już we Włoszech, obecnie są w Polsce. Teraz czas na London i Cambridge.

Ucieczka

w obiektywie wa Głuszak Castagna urodziła się w 1980 roku w Starogardzie Gdańskim. Fotografia jest jej pasją już od 14. roku życia – metodą prób i błędów starała się przedstawić świat takim jakim jest, zamieniając ołówek na światło. „Rysowanie światłem” stało się jej własnym sposobem na przedstawienie ludzi, których spotykała na swojej drodze takimi, jakimi są naprawdę – bez celowych upiększeń, ale za to doszukując się zawsze piękna wewnętrznego. Jej projekt „Szukając Wolności” zrodził się pewnego wrześniowego dnia. Miejsce, w którym mieszka dołączyło wtedy do grupy portów włoskich pomagającym uchodźcom uratowanym w kanale sycylijskim. Od tego dnia, jak sama mówi, fotografia nabrała dla niej jeszcze głębszego znaczenia i stała się narzędziem do przedstawienia realiów świata, pokazania jaki jest naprawdę. – Moje zdjęcia pokazują tych, którym udało się przeżyć. Oni wyruszyli w morze i nie wiedzieli, czy dopłyną do celu. Ludzie, którzy decydują się wsiąść do pontonu czy rozklekotanej drewnianej łodzi, to osoby, które uciekają od piekła. Staram się pokazać moment, kiedy po raz pierwszy postawią stopę na ziemi europejskiej i uchwycić ich emocje. Na twarzy człowieka, który właśnie wygrał bitwę o przyszłość, widać coś nie

Fot. (x4) EvaGluszakCastagna

do opisania. Każda historia jest tragiczna i każda jest wyjątkowa. Staram się być z aparatem jak najbliżej, ale w dyskretny sposób, tak, żeby pokazać naturalne emocje – opowiada. Z kolei pytana na co zwraca największą uwagę, mówi: – Na to, żeby ludzie patrzyli na innych jak na ludzi. To nie jest emigrant czy uchodźca. To człowiek, który przeżył dramatyczne historie. Obecnie Ewa mieszka w Vibo Marina w Kalabrii i pracuje jako freelancer dla lokalnej gazety. Teraz zajmuje się także przygotowaniami do tego, by zaprezentować tę wystawę w Anglii – zarówno w Londynie, jak i Cambridge (pomaga jej w tym Tomasz Dzida). Będzie ją można tu obejrzeć już w przyszłym roku. Do tej pory jej zdjęcia pojawiły się we Włoszech na trzech wystawach, m.in. w Instytucie Polskim w Rzymie. – Na ostatniej wystawie pojawiła się dwunasto, może trzynastoletnia dziewczynka, która bardzo emocjonalnie podchodziła do zdjęć. Później ta dziewczynka podeszła do mnie i powiedziała, że przeżyła taką samą sytuację. Przypłynęła z Azji i została adoptowana. Była dojrzalsza niż ktokolwiek inny na tej wystawie. Od dzieci wszystko się zaczyna. Dzięki tej dziewczynce z lepszą twarzą będziemy mogli się pokazać w świecie – dodaje fotografka. (sz)

18 z wielkiej brytanii

Emigrują po śmierci

Ostatnio w polskiej prasie można było przeczytać o tym, że Polacy emigrują również... po śmierci. Okazuje się, że niektórzy z nas chcą mieć bliskich zmarłych przy sobie i sprowadzają ich zwłoki lub prochy na Wyspy.

>> Sonia Grodek o Londynu przyjechałam w 2004 roku. Cztery lata później dołączyła do mnie siostra z mężem. Nie chciałyśmy, by mama została sama, dlatego w końcu i ją sprowadziłyśmy. Przez parę lat jeździliśmy co roku na groby w Polsce, ale mama robi się coraz starsza, a taka wycieczka słono kosztuje. Dlatego rok temu przenieśliśmy grób taty z Piotrkowa Trybunalskiego do Londynu – opowiada 35letnia Natalia.

Kładą kwiaty na odległość

Podobnych historii jest coraz więcej. O ile jeszcze kilka lat temu przeniesienie grobu za granicę zdarzało się bardzo rzadko, teraz cmentarze w całej Polsce dostają takie wnioski regularnie. – Rocznie pomagamy w około stu takich przypadkach – mówi pan Piotr z jednego z największych zakładów pogrzebowych w Toruniu. – Niektórzy życzą sobie od razu transportu zmarłego za granicę i pogrzeb wyprawiają już w Wielkiej Brytanii, jednak większość chce po prostu przenieść już istniejący grób, żeby mieć do niego bliżej – wyjaśnia. W polskiej tradycji zaduszki to jedno z ważniejszych świąt i wielu emigrantów czuje się nieswojo, nie mogąc zapalić bliskim świeczki przynajmniej raz w roku. – Ja nie przykładam do tego aż takiej wagi, ale żona bardzo przeżywała, że nie dba o groby rodziców, bo nie ma jej w Polsce. Dla niej było to coś jakby opuszczenie zmarłych – tłumaczy Marcin, mąż Natalii. Szczęśliwcy mają kogoś, kto za nich kładzie kwiaty na grobie 1. listopada. Inni decydują się na pomoc firm, które opiekują się grobami. Rekordziści każą sobie płacić nawet 2700 złotych rocznie za położenie wieńca i zapalenie zniczy, choć nie w każdym miejscu Polski takie usługi są dostępne. Jednak, nie tylko z uwagi na finanse, takie rozwiązanie nie wszystkich przekonuje. – Nie chodzi o to, żeby komuś zapłacić za opiekowanie się rodzinnym grobem. Moim zdaniem dbanie o bliskich też po śmierci to obo13 listopada 2015

Fot. Shutterstock

Dbać najłatwiej jest wtedy, gdy groby są blisko, w tym samym kraju.

NATALIA, LONDYN wiązek każdego człowieka – wyjaśnia Natalia. Dbać najłatwiej jest wtedy, gdy groby są blisko, w tym samym kraju, a najlepiej mieście czy dzielnicy.

Nie na rękę...

W większych polskich miastach rocznie dochodzi do ponad tysiąca ekshumacji; w całej Polsce to nawet 10 tysięcy przypadków rocznie. To zwykle decyzja trudna dla całej rodziny, a żeby przewóz szczątków był możliwy, musi się zgodzić każdy jej członek. – W

Polsce została nam tylko jedna ciotka, mieszkanka zapadłej wsi na Podkarpaciu, gdzie są groby dziadków – opowiada 40-letni Jacek z Manchesteru, którego cała rodzina przeniosła się na Wyspy. – Chcieliśmy przenieść grób do Londynu, ale ciocia nie chciała podpisać się pod zgodą, a okazało się, że zgodzić się musi cała rodzina. Ciocia tłumaczyła, że to ziemia przodków i grzech byłoby przenosić trumny, ale myślę, że po prostu teraz ma do grobów blisko – wzdycha Jacek, któremu nie udało się

przenieść zmarłej rodziny w pobliże swojego nowego domu. Konieczność wydania zgody przez wszystkich członków rodziny to nie jedyny problem.

Który cmentarz wybrać?

Zgodzić się musi także Sanepid. Najczęściej nie ma z tym problemu, o ile przedstawimy mu zaświadczenie o dopełnieniu wszystkich formalności na cmentarzu docelowym. Zanim zdecydujemy się na ekshumację, musimy więc mieć wykupione miejsce na brytyjskim cmentarzu. Wystarczy zgłosić się do biura na wybranej nekropolii i wypełnić stosowny formularz. Warto wiedzieć, że zwykle opłaty dla rezydentów danej dzielnicy czy miasta są dużo niższe niż dla osób „z zewnątrz”. Przykładowo na cmentarzu w Royal Green-

| z wielkiej brytanii 19 wich rezydent za miejsce zapłaci 1995 funtów, a przyjezdny już 7080 funtów. Dlatego z uwagi na koszty raczej nie opłaca się chować bliskich na pięknym cmentarzu z dala od domu.

Nowy biznes

Ekshumacji z polskiego cmentarza można dokonać od 16 października do 15 kwietnia, choć w wyjątkowych przypadkach (a takie często wchodzą w grę, gdy osoba rzadko bywająca w Polsce próbuje przy okazji wizyty załatwić formalności) o zgodę Sanepidu można ubiegać się przez cały rok. Zgodzić musi się też zarząd cmentarza, który

EKSHUMAC JI

Z POLSKIEGO CMENTARZA MOŻNA DOKONAĆ OD 16 PAŹDZIERNIKA DO 15 KWIETNIA .

wyznaczy datę ekshumacji. Następnie pozostaje już tylko transport szczątków do nowego kraju. Tu z pomocą coraz częściej przychodzą wyspecjalizowa-

ne firmy. Niektóre z nich załatwiają też wszystkie formalności. – Przenosiny starych szczątków z historycznych grobowców się zdarzają. Coraz częściej jednak ludzie przenoszą groby bliskich, zmarłych 5, 10 czy 20 lat temu – przyznaje pan Marek z jednej z firm pogrzebowych świadczących usługi przenoszenia zawartości grobów za granicę. – Zdarza się, że przy ekshumacji proszą o spopielenie ciała. Wtedy transportujemy już nie trumnę, ale urnę. To szczególnie popularne w przypadku przenosin za Ocean z uwagi na koszty transportu, ale często decydują się też Polacy z Wielkiej Brytanii, gdzie cmentarze często mają formę parków z miejscami na zakopanie urny, zamiast tradycyjnego cmentarza z grobowcami – wyjaśnia. Na miejscu szczątki najczęściej są przekazywane do lokalnego zakładu pogrzebowego, który organizuje ponowny pochówek w terminie wyznaczonym przez zarządcę cmentarza.

Jeszcze wygodniej

Alternatywą jest powierzenie wszystkiego w ręce jednego z polskich zakładów pogrzebowych na Wyspach. – Jeszcze pięć lat temu, gdy przenosiłem grób taty, wszystko musiałem robić sam. Bieganie po urzędach, zgody

i wizyty w Polsce pożarły mnóstwo czasu i pieniędzy – opowiada 46-letni Piotr z Birmingham. – Ostatnio przy okazji przenosin grobu mamy trafiłem na polski zakład pogrzebowy z Londynu. Obyło się nawet bez mojej wizyty w Polsce; wszystkie dokumenty przysłano mi pocztą. Oczywiście musiałem trochę dopłacić, ale to nic w porównaniu z kosztami wycieczek do Polski i załatwiania wszystkiego na własną rękę – przyznaje. W przypadku, gdy członek rodziny zmarł niedawno, taka firma może też pomóc w uzyskaniu zapomogi z ZUS i brytyjskich zasiłków związanych z odejściem bliskiej osoby. Pomogą też zdecydować, jaką formę ma mieć grób. – Coraz więcej Polaków decyduje się na popularną tu tabliczkę z imieniem i nazwiskiem, bez grobowca. Ale zdarzają się też zlecenia na grób taki sam, jak ten, który był w Polsce. Czasami dostajemy zdjęcie i na tej podstawie zlecamy pracę kamieniarzowi i grawerowi – wyjaśniają nam w jednym z zakładów.

złotych za ekshumację z grobu ziemnego i kilkaset złotych za ekshumację z grobu murowanego. Doliczmy koszty transportu – w zależności, czy chodzi o urnę, czy o trumnę, będzie to dodatkowe 500-2000 złotych. Do tego kilka tysięcy funtów za miejsce na cmentarzu brytyjskim, opłata dla brytyjskiego zakładu pogrzebowego (200-900 funtów) i ewentualne koszty ponownego pogrzebu czy grobowca – od 200 za urnę do nawet 2000 funtów za okazały grobowiec rodzinny. Jednak dla wielu koszty nie mają znaczenia. – Zostaniemy tu już na stałe, więc przeniesienie grobu było naturalną decyzją. Poza tym wizyty w Polsce, choćby raz do roku, też przecież kosztują – zwraca uwagę Natalia. – Po przeniesieniu grobu do Wielkiej Brytanii można odwiedzać z dziećmi i wnukami zmarłego nawet codziennie, przez co podtrzymuje się więzi rodzinne. A to jest bezcenne – dodaje.

Spory wydatek

Cała procedura jest dość kosztowna. Ceny ekshumacji różnią się w zależności od cmentarza. Na przykład w Krakowie zapłacimy od 2160 do 2544

Czekamy na Twój komentarz

reklama

20 kryminał

Tam byli kosmici?

– Jeśli za 50 lat odkryjemy, że obcy nas odwiedzają, a my nic o tym nie wiedzieliśmy, to będziemy mieli odpowiedź – koroner James Turnbull w taki sposób odniósł się do pytań dziennikarzy o tajemniczą śmierć Zygmunta Adamskiego. Przyznał, że to najdziwniejsza sprawa, z jaką zetknął się w swej dotychczasowej pracy zawodowej. Sprawców nigdy nie wykryto.

>> Paweł Chojnowski ilka minut przed czwartą po południu, w środę, 11 czerwca 1980 roku Trevor Parker, syn właściciela składu węgla w niewielkim mieście Todmorden w północnozachodniej Anglii, przyjechał na plac, aby przygotować transport węgla. To był pracowity dzień – Trevor robił już drugi kurs. Po porannym załadunku opuścił skład około 11. Tym razem, gdy dotarł na miejsce na szczycie czterometrowej kupy węgla, nieopodal

reklama

13 listopada 2015

wejścia do szybu, zauważył coś niepokojącego. Podszedł bliżej i zastygł z przerażenia. Teraz już doskonale widział leżącego mężczyznę. Parker nie był pewien czy żyje i nie miał zamiaru tego sprawdzać – był zbyt wystraszony. Wezwał pomoc. Pierwsza na miejsce przyjechała karetka – medycy potwierdzili, że mężczyzna nie żyje. Chwilę później zjawiła się policja. Funkcjonariusz Alan Godfrey po pobieżnym zbadaniu miejsca zbrodni nie zauważył żadnych śladów mordercy. Jego uwagę natomiast przykuła twarz nieboszczyka – grymas przerażenia podsuwał myśl o stresie,

jakiego doznał przed śmiercią. Do tego szeroko otwarte oczy nieruchomo wbite w niebo oraz ubranie, jakby pospiesznie przez kogoś nałożone: guziki spodni i płaszcza krzywo pozapinane i brak koszuli. Zniknęły też jego zegarek i portfel. Godfrey zauważył jeszcze coś. Rozejrzał się dookoła, wszędzie widział węgiel i brunatny pył, natomiast ubranie tego człowieka było czyste. Niebawem wszczęto śledztwo, ale jego ustalenia przyniosły więcej pytań niż odpowiedzi.

Nieobecność Zygmunta

Prędko ustalono tożsamość nieboszczyka. Zygmunt Adamski urodził się w 1926 roku w Polsce. Przyjechał do Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej, gdzie zatrudnił się jako górnik w kopalni węgla Lofthouse. Mieszkał w niewielkiej wiosce Tingley, koło Leeds, wraz z chorą na stwardnienie rozsiane żoną, Leokadią. Aby się nią opiekować 57letni Adamski ubiegał się o wcześniejszą emeryturę.

| kryminał 21 Ustalono także, że kilka dni wcześniej w piątek, 6 czerwca, około godziny 15:30 Adamski wyszedł do sklepu kupić ziemniaki. Przywitał się z sąsiadką, gdy wychodził z domu – ona jako ostatnia widziała go przy życiu – i słuch po nim zaginął. Nie przyszedł na ślub swojej chrześnicy, który odbył się następnego dnia. Poszukiwania nie przyniosły żadnych rezultatów. Jego żona twierdziła, że został porwany, natomiast znajomi i przyjaciele Polaka, wypytywani przez policję, mówili o Zygmuncie jak o człowieku z usposobienia spokojnym i niekonfliktowym, który nie miał wrogów. Dla wszystkich zaskoczeniem było, że po pięciu dniach od zaginięcia znaleziono go w takich okolicznościach niemal 50 km od domu. Ale prawdziwych rewelacji odnoście śmierci Zygmunta Adamskiego dostarczyła sekcja zwłok.

Okrągłe oparzenia

Dr Alan Eduards ogłosił, że przyczyną śmierci Polaka był zawał serca wywołany silnym wzburzeniem, a śmierć nastąpiła między 11:00 a 13:00 w dniu, w którym odnaleziono ciało. Nie udało się natomiast stwierdzić, czy Adamski umarł w miejscu gdzie go odnaleziono. Sekcja wykazała jednak, że w ciągu tych pięciu dni odżywiał się normalnie oraz przebywał w miejscu, gdzie mógł dbać o higienę – patolog stwierdził jednodniowy zarost. Dalsza część raportu z sekcji sugerowała coś dziwnego. Na jego ciele nie znaleziono uszkodzeń, zadrapań, żadnych śladów walki albo oporu poza niewielkimi okrągłymi oparzeniami na plecach, ramionach oraz głowie. Według Eduardsa powstały dwa dni wcześniej. Na nich biegli znaleźli dziwną galaretowatą maść, której pochodzenia nie byli wstanie określić. W raporcie pojawia się jedynie wzmianka, że nie była to wazelina. Sprawdzono – Adamski nie był w tym czasie przyjmowany w żadnym z okolicznych szpitali. To wystarczyło, aby na pierwsze strony brytyjskich gazet trafiła historia o górniku uprowadzonym przez obcych. Dziennikarze Sunday Mirror w materiale z września 1981 roku „UFO Death Riddle” spekulowali na temat tajemniczych okoliczności śmierci Adamskiego, który na szczyt węglowej hałdy został zrzucony z góry, co – według autorów – świadczy o ingerencji kosmitów.

Fot. Shutterstock

Spotkanie trzeciego stopnia

Wiarę w te sensacyjne doniesienia podsyciły wydarzenia, do jakich doszło parę miesięcy później. O świcie, 28 listopada, policjant Alan Godfrey – ten sam, który badał sprawę śmierci Adamskiego – został wezwany do sprawy kradzieży krów. Na obrzeżach miasteczka Todmorden – jak relacjonuje Godfrey – zauważył świecący obiekt. Z początku wydawało mu się, że to autobus, ale wkrótce zrozumiał, że ma do czynienia z UFO. Próbował wezwać pomoc, ale radio zawiodło. Zaczął więc szkicować świecący obiekt, który kołysał się około 20 metrów ponad nim – stąd wiadomo, że był to owal z kanciastymi elementami w górnej części. Po chwili tajemniczy statek zniknął, a policjant zawrócił na posterunek, by czym prędzej opowiedzieć o wszystkim swoim kolegom. Nikt poza nim nie widział tajemniczego obiektu, choć kilka osób potwierdziło, że tamtego poranka zaobserwowali w tamtej okolicy światła. Niebawem sprawa trafiła do gazet, gdzie połączono oba zdarzenia, a samo Todmorden stało się najpopu-

larniejszym w Wielkiej Brytanii miejscem obserwacji niewyjaśnionych zjawisk, choć ufolodzy z łatwością obalili większość z nich.

Czynnik ludzki

Ci, skupieni wokół Brytyjskiego Towarzystwa Badań nad UFO, po 26 latach wrócili do sprawy Zygmunta Adamskiego. W 2006 roku opublikowali raport, który co prawda nie wskazuje zabójcy Polaka, ale sugeruje bardziej „przyziemne” scenariusze jego śmierci. Badacze ustalili, że Adamski był pokłócony z kimś z rodziny i przed nadchodzącym ślubem chrześnicy chciał z tą osobą wyjaśnić nieporozumienia. Prawdopodobnie wtedy został uwięziony i najwyraźniej był przetrzymywany w dobrych warunkach, stąd jednodniowy zarost. Odnosząc się do zeznań Alana Godfrey’a odnośnie pozycji, w jakiej został odnaleziony mężczyzna, autorzy raportu zauważają, że to medycy, śpiesząc z pomocą oraz sprawdzając jego czynności życiowe, ułożyli nieboszczyka na plecach. Natomiast poparzenia na jego ciele mogły powstać przy próbie ucieczki bądź tortur albo w trakcie zdrowotnego zabiegu termopunktury, któremu Adamski poddawał się co jakiś czas – niestety

nie udało się zidentyfikować osoby, która go leczyła. Możliwe też, że trzymany w zamknięciu Polak dostał zawału serca, a ten, kto go przetrzymywał po prostu porzucił ciało i wcale nie miał w zamiarach morderstwa. Autorom raportu nie udało się dotrzeć do dokumentacji z sekcji zwłok Adamskiego, dlatego wciąż niewyjaśnioną pozostaje kwestia maści na oparzeniach górnika. Niemniej ufolodzy wskazują na ludzki czynnik, który stoi za śmiercią Polaka, zdecydowanie odrzucając teorie o kosmitach. Akta sprawy nigdy nie trafiły do policyjnego archiwum. Sprawa wciąż jest otwarta, choć ciężko oczekiwać, że po tylu latach uda się wyjaśnić co naprawdę przydarzyło się Zygmuntowi Adamskiemu. Nietrudno też wyobrazić sobie, że ktoś zna odpowiedź na to pytanie, a historia z UFO jest tej osobie niezwykle na rękę.

Czekamy na Twój komentarz

22 z wielkiej brytanii

O pracę na Wyspach chyba najłatwiej od lat

Fot. Shutterstock

Wielu młodych mieszkańców kraju twierdzi, że trudno jest znaleźć pracę. Tymczasem w 41 na 56 dużych, brytyjskich miast, miejsc pracy jest wciąż więcej niż chętnych. I nadal jest tendencja wzrostowa.

>> Sonia Grodek rzed przyjazdem słyszałem, że nie jest tu o pracę tak łatwo jak kiedyś i nie ma co startować bez wykształcenia. Przygotowywałem się do przyjazdu długo, tłumaczyłem dokumenty i miałem zaoszczędzone pieniądze na pierwsze miesiące – opisuje 30-letni Mariusz ze Słupska, budowlaniec, który od roku pracuje w Glasgow. Jednak jego obawy się nie potwierdziły. – Na początku przyjechałem do Leeds, gdzie pracował już mój kolega. Zatrudnienie znalazłem następnego dnia, a kolejnego zacząłem pracę – opowiada. Okazuje się, że podobnie jest w prawie całej Wielkiej Brytanii. Tak wynika z dużego raportu opublikowanego ostatnio przez portal rekrutacyjny, Adzuna.

13 listopada 2015

Zależy od branży

Oczywiście nie dotyczy to każdej branży. W odpowiedzi na opublikowaną we wrześniu przez jedną z dużych sieci handlowych ofertę pracy dla pięciu kasjerek, zgłosiło się kilka tysięcy osób. – Konkurencja jest największa w prostych pracach, które nie wymagają specjalnych kwalifikacji. Zgłaszają się osoby starsze, studenci czy rodzice, właściwie wszyscy – przyznaje 28letnia Katarzyna, managerka w jednym z supermarketów na północy Londynu. Jednak im wyższe stanowisko, tym mniejsza konkurencja i na niektóre stanowiska managerskie zgłasza się już po kilku kandydatów, a np. do działu informatycznego długo trzeba szukać chętnych. Zdaniem Katarzyny wrażenie, że miejsc pracy jest za mało, wywołane jest faktem, że na ogłoszenia publikowane w polskich agencjach pracy, gdzie wymagana jest co najwyżej średnia

Zatrudnienie znalazłem następnego dnia, a kolejnego zacząłem pracę.

MARIUSZ znajomość angielskiego i niewielkie kompetencje (sortowanie, pakowanie, sprzątanie) kandydatów są dziesiątki tysięcy. – Nie wiem, jak rekruterzy mogą choćby zapoznać się z każdym cv, a co dopiero wybrać z masy ludzi kilku odpowiednich kandydatów – ocenia.

Hotele rekrutują

Jednak po przyjeździe na własną rękę okazuje się, że nawet w popularnym hotelarstwie można bez problemu znaleźć pracę. Branża hotelowa jest na dziewiątym miejscu wśród tych, gdzie najłatwiej jest znaleźć wakat. – Bardzo brakuje kucharzy, bo tu potrzeba już

twardych umiejętności – mówi Marta, 24-letnia kelnerka z hotelowej restauracji w centrum stolicy. – Ale kelnerki czy pokojówki też są stale poszukiwane, bo to ciężka i niezbyt dobrze płatna praca, gdzie rotacja jest duża. Mało kto pracuje tak całe życie, większość osób odchodzi po roku czy dwóch, gdy staje na nogi, lepiej poznaje język i jest gotowa szukać lepszej pracy. Wtedy szuka się kolejnych – przyznaje. W tej branży na jedno miejsce pracy przypada dziś 0.58 kandydata – jeszcze kilka miesięcy temu było to 0.62 kandydata. W całym kraju od września zeszłego roku liczba miejsc pracy zwiększyła się o 30 proc., a liczba

| z wielkiej brytanii 23 osób poszukujących zatrudnienia spadła o 43 proc. Po raz pierwszy od czasów recesji, liczba poszukujących pracy spadła do mniej niż 700 tys. osób.

Przeprowadzka konieczna?

– W wielu miastach brak mieszkańców z okolicy, którzy mogliby zapełnić miejsca pracy, więc coraz więcej firm musi polegać na ludziach z innych regionów Wielkiej Brytanii lub spoza niej – tłumaczy Andrew Hunter, współzałożyciel serwisu Adzuna. – Ale tradycyjna migracja z północy na południe już nie wystarcza – zaznacza i dodaje, że szczególnie absolwenci studiów powinni rozglądać się poza Londynem w poszukiwaniu pracy i przygotować się na to, że przeprowadzka może być konieczna.

10 ofert na jednego

Rzeczywiście – choć Londyn automatycznie kojarzy się z miejscem, gdzie o pracę najłatwiej, w rzeczywistości są miasta, w których rynek pracy jest o wiele łaskawszy. Na szczycie listy jest Cambridge, gdzie na jeden wakat przypada tylko 0.09 pracowników. Łatwo tu znaleźć pracę szczególnie inżynierom, pracownikom opieki zdrowotnej, księgowym i budowlańcom – to najbardziej poszukiwani pracownicy. – Faktycznie o pracę jest raczej łatwo. Ani ja, ani żona nigdy nie mieliśmy problemów, żeby ją znaleźć, a nawet nie byliśmy w pośredniaku, tylko odpowiadaliśmy na ogłoszenia w gazecie. Ale nie chciałbym, żeby to zabrzmiało tak, że namawiam do przyjazdu bez znajomości języka i żadnego wykształcenia, bo wtedy wszędzie będzie trudno – mówi 32-letni Piotr, mechanik z zakładu na obrzeżach Cambridge. Podobnie jest w Guildford, Oxfordzie czy Reading, gdzie urzędy pracy są pełne ofert, a chętnych brak.

Szykują się tłuste lata

Nawet w miastach, gdzie o pracę jest trudniej, statystyki są lepsze niż jeszcze kilka lat temu. Rekord bije dziś Sunderland z czterema osobami na jedno miejsce; za nim jest Hull, gdzie ponad trzech pracowników bije się o wakat. Jednak jeszcze kilka lat temu w Hull o jedno miejsce pracy starało się średnio kilkanaście osób. Zdaniem niektórych ekspertów, warto się jednak spieszyć jeśli chcemy znaleźć pracę, bo od nowego roku chętnych może być nieco więcej. Po reformie urzędów pracy młodzi ludzie do 21. roku życia nie będą mieli prawa do zasiłku – zostaną skierowani do szkoły lub pracy. Starsi również będą coraz bardziej namawiani na podjęcie szkolenia czy szukanie zatrudnienia, a wielu grupom zasiłek będzie odbierany, jeśli nie znajdą pracy w ciągu pół roku. – Nie martwię się o rosnącą konkurencję.

Mam wrażenie, że kto nie chce pracować, ten będzie chodził na spotkania w sprawie pracy bez przekonania i tak nie będzie miał szans. Poza tym przez pierwsze lata pewnie sporo osób wybierze szkolenia, staże i kursy, więc na falę chętnych do pracy trzeba będzie jeszcze poczekać – uważa Piotr, mechanik z Cambridge.

Kariera dla inżyniera

Na pierwszym miejscu wśród osób, którym najłatwiej jest o pracę, są inżynierowie. Firmy informatyczne czy te z sektora naukowego ogłaszają się nawet w Polsce, jednak wciąż wiele z nich na zapełnienie wakatu czeka miesiącami. – Nawet w Polsce jest zbyt mało inżynierów, a zarobki są wysokie jak na nasze realia, dlatego nie jest tak łatwo znaleźć kogoś chętnego na przeprowadzkę na drugi koniec Europy – ocenia 35-letni Bartosz z Warszawy, który przez dwa lata pracował w firmie informatycznej w Londynie. Jednak jego zdaniem to nie jedyny problem. – W pracy inżyniera do wykonywania codziennych obowiązków niezbędna jest znajomość specjalistycznego języka np. naukowego, informatycznego czy związanego z wydobyciem ropy i gazu. Od polskiego inżyniera wymagana jest więc na starcie perfekcyjna znajomość technicznego języka angielskiego, którą nie każdy może się poszczycić – wyjaśnia.

Pielęgniarki – przybywajcie!

Na drugim miejscu wśród poszukiwanych zawodów niezmiennie są dyrektorzy i managerowie wysokiego szczebla. Jednak już na trzecim miejscu znajdziemy służbę medyczną – lekarzy, pielęgniarki czy położne. Zaledwie w ciągu ostatniego roku liczba miejsc pracy zwiększyła się o 73 proc. – W moim szpitalu ponad połowa załogi to Polki, Litwinki, Hindusi czy Afrykanie. Ogłoszenia wiszą cały czas i ciągle słyszymy, że jest nas za mało. Poszukiwani są lekarze, pomoce medyczne i pielęgniarki – wyjaśnia 40-letnia Wiola z Opola, pracownica szpitala w Oxfordzie. Na kolejnych miejscach w zestawieniu znaleźli się: pracownicy sektora IT, księgowi, sekretarki, „niebieskie kołnierzyki”, budowlańcy i pracownicy hotelowi.

Czekamy na Twój komentarz

reklama

24 rozmowa tygodnia

Grzeczna dziewczyna wciąż mi przeszkadza

Ada Fĳał. Miała być dentystką i prowadzić stateczne mieszczańskie życie w królewskim Krakowie. Na szczęście w porę zorientowała się, że to nie jest jej przeznaczone. Jedna z najbardziej pomysłowych i przedsiębiorczych aktorek ma już kolejny pomysł na siebie. Rozmawiają: Magdalena i Sergiusz Pinkwart. Wyjazd do Anglii mógł zmienić pani życie? – Spotkałam tam pierwszą prawdziwą miłość. On był ze Szwecji. Poznałam go, gdy byłam na kursie językowym pod Londynem. Naprawdę zastanawiałam się czy nie zostać w Anglii, byłam bliska podjęcia tej decyzji, gdyby nie to, że miałam dopiero szesnaście lat. Lubię język angielski, styl życia, poczucie humoru, a czasem nawet kuchnię... Kuchnię?! – Raz na jakiś czas lubię przyrządzić sobie coś w stylu angielskiego śniadania, zwłaszcza zimą. Omlet, gorące tosty, a do tego słynny angielski marmite. To chyba trudne, zacząć wszystko od nowa, ułożyć sobie życie, funkcjonować w zupełnie innej kulturze? – To byłoby dla mnie akurat ciekawe. Uwielbiam uczyć się czegoś nowego i podejmować się nowych wyzwań. Stąd, ostatnio też np. „Taniec z gwiazdami”. Była pani dobrą uczennicą? – Miałam dobre oceny, chodziłam do I Liceum im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie. To jedna z najstarszych szkół średnich w Polsce, do której uczęszczali między innymi Jan III Sobieski, Stanisław Wyspiański czy Jan Matejko. Była to bardzo tradycyjna szkoła, z zasadami. Nauczyciel historii witał się z nami po łacinie. Po liceum miałam zostać lekarzem, tak jak mama. A pani chciała zostać artystką. – Tak, ale nie umiałam się przeciwstawić marzeniom rodziców. Przynajmniej jeszcze wtedy nie mogłam się na to zdecydować. Rodzice chcieli, żebym miała „porządny” zawód. Dlatego po liceum zdałam do Collegium Medicum. Podczas studiów stomatologicznych 13 listopada 2015

szybko zorientowałam się, że muszę jednak podążyć za swoją intuicją, więc ukończyłam też krakowską PWST i tak zostałam aktorką. Jakie są pani najmocniejsze strony? – Głód wiedzy i ciekawość. A tradycyjne wychowanie w mieszczańskim domu? – To raczej obciążenie. Z perspektywy czasu widzę, że sporo czasu zmar-

nowałam, bo byłam „grzeczną córeczką”, więc, żeby nie zrobić rodzicom przykrości, to odkładałam własne marzenia na „kiedy indziej”. To był błąd. Gdybym wcześniej umiała się zbuntować, może byłabym dużo dalej. Ustalmy to: panienka z dobrego domu, to... – Grzeczna dziewczynka, która ma zawsze dobre oceny, gra na fortepianie i zamiast samodzielnie podejmo-

wać decyzje, zawsze pyta starszych o opinię. Ten odwieczny problem z podejmowaniem decyzji przeszkadza mi do dzisiaj. Choć bardzo pomogła mi przeprowadzka do Warszawy. Warszawa aż tak bardzo różni się od Krakowa? – To inne światy. Kraków to cudowne miejsce do rozmyślań i snucia marzeń. Możemy spotykać się z przyjaciółmi w pięknych kawiarniach i ca-

| rozmowa tygodnia 25 łymi latami dyskutować i planować. Ale często nic z tego nie wynika. Warszawa to konkret. Mniej się dyskutuje i planuje, a więcej robi. I czas pomiędzy podjęciem decyzji a realizacją jest krótki. Poza tym to bardzo otwarte i przyjazne miasto. Nie przeszkadza w Warszawie to typowo krakowskie wychodzenie „na pole” zamiast „na dwór”? – Unikam galicyjskich regionalizmów. Wolę wychodzić „na zewnątrz”. Już zresztą w szkole teatralnej nauczyciele bardzo zwracali na to uwagę. Szkoła aktorska dała pani wszechstronne wykształcenie. Jest pani nie tylko aktorką, ale i piosenkarką. Nagrywa pani płyty... – Nie jestem piosenkarką, tylko aktorką. Wielu aktorów potrafi śpiewać. To część naszego zawodu. Przy okazji... aktorzy opowiadają taki dowcip o koleżankach, które zbyt poważnie traktują swoją muzyczną karierę: „jaka jest różnica pomiędzy śpiewającą aktorką a fortepianem? – Pół tonu”… Poza tym zamiłowanie do muzyki wyniosłam już z domu. Często słuchaliśmy muzyki – zazwyczaj poważnej. Albo chodziliśmy na koncerty do filharmonii. Jak walczy pani z tym dziedzictwem „panienki z dobrego domu”? – Podchodzę z dystansem do siebie i innych. Gdy zauważyłam, że jestem obsadzana najczęściej w „poważnych” rolach, poczułam potrzebę grania w komediach, bezpośredniego kontaktu z widzami. A ponieważ nikt akurat nie proponował mi takich ról, sama sobie to zorganizowałam. Założyła pani teatr? – Teatr jednego aktora, gdzie jestem scenarzystką, kostiumologiem, scenografem, producentem oraz oczywiście gram główne role. A każde przedstawienie ogląda już ok. 50-70 tysięcy osób. I mam nadzieję, że te liczby będą rosły. 70 tysięcy widzów? Nawet Stadion Narodowy tyle nie pomieści. – To prawda. Dlatego założyłam swój kanał na YouTube. Nazywa się „DIY Peszyn for Feszyn”. Nagrywam krótkie filmiki, utrzymane w stylu slapstickowych komedii niemego kina. Żartuję sobie z mody, z siebie, a także kolegów po fachu. Inspirują mnie mocne osobowości, które chętnie parodiuję: Tomasz Jacyków, Jessica Mercedes... Zrobiłam też jeden filmik po angielsku, którego bohaterką jest legendarna naczelna amerykańskiego Vogue’a – Anna Wintour.

YouTube to pomysł na biznes? – Czemu nie? Każdy, niespełna dwuminutowy film ma swój pomysł, scenariusz. Wymaga sporo pracy, ale efekt finalny daje mi ogromną satysfakcję. Wiele osób utrzymuje się właśnie z takiej działalności. Jeśli kiedyś mogłabym żyć z mojego kanału na YouTube to nie miałabym nic przeciwko. Gwiazdy na Wyspach też pani sparodiuje? – Z chęcią. Może Czytelnicy „Gońca polskiego” podpowiedzą mi, którą z brytyjskich gwiazd chcieliby zobaczyć w mojej interpretacji? Napiszcie do mnie na FB lub YouTube. Albo na adres redakcji „Gońca Polskiego”. Na pewno przekażemy.

Ada Fijał 

„Jest absolwentką krakowskiej PWST, a także stomatologii Collegium Medicum UJ w Krakowie. Współpracowała z Fundacją Starego Teatru w Krakowie i z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. 9 października 2004 zadebiutowała w teatrze Fundacja Starego Teatru rolą Klary w spektaklu „Najwięcej samobójstw zdarza się w niedzielę”. W 2007 została nagrodzona Złotym Liściem Retro na Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki Retro im. Mieczysława Fogga w Warszawie. Dwukrotnie wystąpiła na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. 14 lutego 2011 z piosenką „Hot Like Fire” wzięła udział w polskich preselekcjach do Konkursu Piosenki Eurowizji, zajmując 6. miejsce. Od 2012 do 2013 w telewizji Polsat Café razem z Joanną Horodyńską prowadziła program „Gwiazdy na dywaniku”. Z programu odeszła po zakończeniu wiosennego sezonu 2013. Od 6 marca do 24 kwietnia 2015 brała udział w trzeciej emitowanej przez telewizję Polsat edycji programu „Dancing with the Stars. Taniec z gwiazdami”. Odpadła w siódmym odcinku, zajmując 6. miejsce. Jej partnerem tanecznym był Krzysztof Hulboj. (za: Wikipedia)

reklama

26 z wielkiej brytanii

Londyn to mała Polska Z Dariuszem „Maleo” Malejonkiem, liderem zespołu Maleo Reggae Rockers i pomysłodawcą projektu „Panny Wyklęte”, rozmawia Joanna Szmatuła.

„Panny wyklęte” to płyta, która pojawiła się na rynku dwa lata temu, w tym roku do sklepów trafiła kolejna część. Takiego pomysłu chyba nie było na polskim rynku. Nie baliście się poruszać tak poważnych tematów? Ryzyko było chyba spore. – Po wydaniu albumu „Morowe Panny” we współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego myślałem, że płyty o tematyce historycznej mam za sobą, ale po spotkaniu z Przemkiem Omieczyńskim z Fundacji Niepodległości zafascynował mnie temat Żołnierzy Wyklętych, pomijany w naszej historii, o którym nie uczono nas w szkołach. Kiedy czytałem biografie bohaterów takich, jak Inka, Lalek, Uskok, Rój – moje serce płonęło! Pomyślałem, że muszę tę płytę zrobić. Ale, że tematów jest tak wiele, to ciężko było nam wybrać. Na razie wyszły już albumy: „Panny Wyklęte/Wygnane” vol.1 i vol.2. I myślę, że to jeszcze nie koniec.

obliczu śmierci, cierpienia – ale i bohaterstwa. To także dawka muzyki, która dotyka najgłębszych sfer serca słuchaczy. W ostatnich latach młodzi ludzie coraz częściej podkreślają, że są patriotami, że są przywiązani do Polski (to widać było m.in. na przykładzie akcji zapalania zniczy na grobach polskich żołnierzy). Czym dla pana jest dziś patriotyzm? – Patriotyzm to dla mnie – mówiąc słowami Jana Pawła II – miłość do Ojczyzny, ale w połączeniu z szacunkiem dla innych, połączona z chrześcijańską postawą. Bardzo się cieszę, że dołożyliśmy swoją cegiełkę do tego, że młodzi ludzie zaczynają być dumni, że są Polakami, pielęgnują pamięć o naszych bohaterach. I nasza muzyka im w tym towarzyszy.

Ciężko było przekonać muzyków do wzięers e Rock e się 15 cia udziału w tym a g g e ędzi . le o R projekcie? ert Ma yklęte” odb The Garage c n o K – Wszystkie ny W ie w c om – „ Pa n a w L o n d y n w . k r l r a d i o . o m wokalistki, któd w re zaprosiłem l i s t o p a e g ó ł y n a: w n m o s q u i t o . c o z c m Sz do projektu – w w. l e ora z w mimo że również nie znały dobrze historii Czasem podkreśla Żołnierzy pan, że gra „muzykę serca”. Czyli Wyklętych jaką? – były bardzo – Muzyka serca to jest muzyka, która zainteresowane i bardzo poważnie po- porusza serce, a nie wpada jednym i deszły do tematu. Dzięki ich poetyckim wypada drugim uchem. Nasza muzyopowieściom i interpretacjom płyta ka wywołuje wiele wzruszeń – widać wychodzi poza suche historyczne fak- to zwłaszcza na koncertach, gdzie luty. Te piosenki to prawdziwe bomby dzie naprawdę reagują niesamowicie. emocjonalne. Ten projekt stał się już prawdziwym zespołem, bo cały czas koncertujemy Piosenki na obu płytach są trudne, nie tylko po całej Polsce, ale także dla bo przypominają jeden z najbardziej Polonii. tragicznych momentów w naszej historii. Mimo takiej tematyki uda- Słuchanie patriotycznych piosenek ło wam się dotrzeć do masowego tu, na emigracji, to inne przeżycie odbiorcy. Jak pan myśli, co w tym niż odbieranie ich w Polsce. Mimo przypadku okazało się kluczem do to wielu jest zdania, że emigracja to sukcesu? zaprzeczenie patriotyzmu. – Myślę, że za sukcesem tego projek– Temat emigracji, tułaczki i tęsknoty tu kryje się właśnie to, że temat potrak- został poruszony na płytach Wygnane, towany został przez pryzmat kobiecych opowiadając o polskich żołnierkach, serc, wrażliwości i emocjonalności, w które wygrały wojnę a – paradoksalnie 13 listopada 2015

– nie mogły wrócić do swej Ojczyzny. Jestem jak najdalszy od mówienia, że dzisiejsi emigranci nie są patriotami, wręcz przeciwnie. Londyn to taka mała Polska, z polską kulturą, sztuką i historią.

tam z bardzo serdecznym przyjęciem. Wcześniej w takiej formie koncertowałem też po całej Szkocji. Z kolei z Maleo Reggae Rockers występowaliśmy także w Irlandii.

Koncertował pan w Londynie już na początku tego roku na zaproszenie polskiego księdza. To też był projekt „Panny Wyklęte”? – Byłem wtedy na mini koncertach w kilku polskich parafiach, spotkałem się

Kogo tym razem zobaczymy na scenie podczas występu w Londynie? – Będą: Ania Rusowicz, Marika, Marcelina, Kasia Malejonek, Zespół Dziewczyny (Ania Szafraniec, Ola Nowak) – zapraszamy serdecznie!

| goniec kulturalny 27 Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

joanna.szmatula@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na adres: joanna.szmatula@mail.goniec. com.

By the Sea

reżyseria: Angelina Jolie gatunek: melodramat

To historia kryzysu małżeńskiego pisarza Rolanda i jego żony, Vanessy. Akcja dzieje się w malowniczej Francji lat 70. Bohaterowie pojawiają się na urokliwym wybrzeżu mając jeden cel – chcą uratować małżeństwo. Czy im się to uda? Pewne jest tylko to, że najpierw oboje muszą uporać się z własnymi demonami. W rolach głównych zobaczymy: Brada Pitta i Angelinę Jolie. Jeszcze zanim film trafił na ekrany, spekulowano, że będzie to opowieść nawiązująca do problemów Brada i Angeliny.

The Hunger Games: Mockingjay – Part 2

reżyseria: Francis Lawrence gatunek: akcja, sci-fi

To już ostatnia część ekranizacji bestsellerowej trylogii amerykańskiej pisarki Suzanne Collins, dzięki której Jennifer Lawrence stała się jedną z najlepiej opłacanych aktorek w Hollywood. Katniss Everdeen i przywódcy Dystryktu 13 rozpoczynają wielką ofensywę przeciwko Kapitolowi. Katniss wspierana przez Gale’a, Finnicka oraz Peetę planuje zamach na prezydenta Snowa. W rolach głównych: Jennifer Lawrence, Josh Hutcherson, Liam Hemsworth.

13-22 listopada, Londyn

więcej na: efglondonjazzfestival.org.uk

cena: od £29-35

Goniec kulturalny

Londyn w rytmie jazzu EFG London Jazz Festival powraca do stolicy Wielkiej Brytanii już po raz 23. W dniach od 13 do 22 listopada w Londynie odbędzie się ponad 300 jazzowych koncertów, w których weźmie udział ponad dwa tysiące artystów. W ciągu ponad 20 lat festiwal stał się jednym z najważniejszych wydarzeń jazzowych w Europie, który co roku gromadzi tłumy miłośników tego gatunku. Na London

Jazz Festival pojawią się tacy artyści i zespoły, jak kwartet James Farm, kompozytorka Maria Schneider czy niezwykle utalentowany perkusista Manu Katché. Będzie także coś dla polskich fanów jazzu. Młody i rozchwytywany saksofonista Krzysztof Urbański zagra ze swoim kwartetem Urban Jazz Society rytmy z pogranicza hip-hopu, R&B i jazzu. W 2013 r. muzyk wygrał międzynarodowy

Wspólny trening

Powrót Bonda i jego kobiet

Wspólne zajęcia to doskonała forma spędzania czasu. Tym razem w programie przewidziano zumbę (25 minut), body pump (60 minut), core training (mięśnie brzucha, 25 min.), a na koniec – specjalnie dla kobiet – trening na piękny biust (10 min.). Po takim zestawie ćwiczeń na pewno przybędzie nam i siły, i energii.

cena: £8-20 22 listopad, Fitness First Angel 361-373 City Road, London

konkurs saksofonowy w Chicago, a jego popularność i uznanie na brytyjskiej oraz europejskiej scenie nieustannie rośnie. Podczas dwóch koncertów, 14 listopada w Jazz Cafe POSK oraz 20 listopada w klubie Green Note, Urbański zagra ze Stuartem McCallumem (gitara), Martinem Longhawnem (fortepian), Samem Vicarym (kontrabas) i Samem Gardnerem (perkusja).

Cineworld Wandswort, Cineworld Wembley, Clapham Picturehouse, Empire Sutton i inne Od czasu premiery najnowszego Bonda napisano o tym filmie już chyba wszystko. Wciąż jednak nie brakuje tych, którzy jeszcze nie widzieli nowego dzieła Sama Mendesa. W tej odsłonie James Bond udaje się na misję do Meksyku, i w końcu do Rzymu, gdzie spotyka Lucię (Monica Bellucci), wdowę po znanym przestępcy. Dzięki niej odkrywa istnienie tajnej organizacji. Recenzenci są zgodni – choć „Spectre” nie zostanie pewnie najlepszym filmem o Agencie 007, Daniel Craig chyba rzeczywiście chce przejść na bondowską emeryturę (choć na ekranie sprawuje się nadzwyczajnie dobrze), a Christoph Waltz mocno przywiązał się do charakteru, jaki stworzył w „Bękartach wojny”, to wciąż jest to dobre kino akcji, które warto zobaczyć.

28 goniec kulturalny

wystawy

Ben Rivers: Earth Needs More Magicians Camden Arts Centre Arkwright Road London NW3 6DG cena: free kiedy: do 29 listopada

Out of Chaos Cultural Institute at King’s, Inigo Rooms East Wing London WC2R 2LS cena: free kiedy: do 13 grudnia

Emily Jacir: Europa Whitechapel Gallery 77-82 Whitechapel High St London E1 7QX cena: free kiedy: do 3 grudnia

Jumana Manna Chisenhale Gallery London E3 5QZ cena: free kiedy: do 13 grudnia

Drawing in Silver and Gold: Leonardo to Jasper Johns British Museum 44 Great Russell St London WC1B 3DG cena: £8 kiedy: do 6 grudnia Cy Twombly Gagosian Gallery 20 Grosvenor Hill London W1K 3QD cena: free kiedy: do 12 grudnia

13 listopada 2015

Jon Rafman Zabludowicz Collection London NW5 3PT cena: free kiedy: do 20 grudnia Astronomy Photographer of the Year Royal Observatory London SE10 8XJ cena: free kiedy: do 23 grudnia We Are London Museum of London 150 London Wall

EC2Y 5HN cena: free kiedy: do 23 grudnia Giacometti: Pure Presence National Portrait Gallery London WC2H 0HE cena: £17 kiedy: do 10 stycznia Eddie Peake Barbican Centre Silk St, EC2Y 8DS cena: free kiedy: do 10 stycznia Bridget Riley Courtauld Gallery London WC2R 0RN cena: £7 kiedy: do 17 stycznia Soaring Flight: Peter Lanyon’s Gliding Paintings Courtauld Gallery Somerset House London WC2R 0RN cena: £8.50 kiedy: do 17 stycznia

| goniec kulturalny 29

Bajki dla najmłodszych

3 grudnia, O2 Academy Birmingham Cena:

£54

Nigdy nie zapominamy bajek, które rodzice czytali nam w dzieciństwie – z tego założenia wyszli m.in. organizatorzy South Ken Kids Festival, dlatego na festiwal, trwający tydzień, zaprosili m.in. autorów bajek. W programie przewidziano zabawy dla dzieci w wieku 3-15 lat, jednak najwięcej atrakcji czeka chyba na 5-8-latków.

Słabość do instrumentów Guy Garvey to wyjątkowo wszechstronny muzyk – to nie tylko wokalista, gitarzysta, ale prezenter stacji radiowej BBC, a także manager założonej wspólnie z innymi muzykami wytwórni. Poza gitarą, Guy ma także słabość do perkusji i harmonijki. Ze względu na swój głos dość często porównuje się go z Peterem Gabrielem.

cena:

16-22 listopada, Institut Français, 17 Queensberry Place, London, SW7 2DT

dla dzieci Science Night Science Museum Exhibition Rd London SW7 2DD cena: £45 kiedy: 21 listopada Roo in My Suitcase V&A Museum of Childhood Cambridge Heath Rd London, E2 9PA cena: free kiedy: do 28 listopada Big Fish Little Fish Family Rave Museum of London Docklands, Hertsmere Rd West India Quay London E14 4AL cena: £8.50 kiedy: 29 listopada

free

Percy the Park Keeper’s Winter Park Discover Children’s Story Centre, 383-387 Stratford High St London E15 4QZ cena: £6.50 kiedy: 28 listopada – 23 grudnia

cena: od £19.50-95 kiedy: do 17 grudnia

Charlie and the Chocolate Factory Theatre Royal Drury Lane Catherine St London WC2B 5JF cena: od £25-90 kiedy: do 3 grudnia

Overnight Living History Experience Golden Hinde 1 Pickfords Wharf Clink St London SE1 9DG cena: £42.95 kiedy: 28 listopada, 19 grudnia

Billy Elliot the Musical Victoria Palace Theatre 126 Victoria Street London SW1E 5EA

Free Range Urban Kids Millfields Park Lea Bridge Rd London E5 0AR cena: £18 kiedy: do 18 grudnia

I Want My Hat Back National Theatre

South Bank London SE1 9PX cena: od £12-15 kiedy: do 2 stycznia Beasty Baby Polka Theatre 240 The Broadway London SW19 1SB cena: £12 kiedy: do 3 stycznia The Railway Children King’s Cross Theatre Cornder of King’s Boulevard and Goods Way King’s Cross London N1C cena: od £25-49.50 kiedy: do 3 stycznia Tintin: Hergé’s Masterpiece

Somerset House Strand London WC2R 1LA cena: free kiedy: od 12 listopada do 31 stycznia Michael Rosen’s Bear Hunt Chocolate Cake and Bad Things Discover Children’s Story Centre High St, London E15 4QZ cena: £5 kiedy: do 10 kwietnia The Lion King Lyceum Theatre 21 Wellington St London WC2E 7RQ cena: od £25-98 kiedy: do 3 lipca

koncerty James Morrison Shepherds Bush Empire, London cena: od £43 kiedy: 24 listopada Walk The Moon Electric Brixton London cena: od £66 kiedy: 26 listopada

POLSKI TANIEC

Chvrches Alexandra Palace, London cena: od £42 kiedy: 27 listopada Alt-J Manchester Central cena: od £19 kiedy: 29 listopada Slayer

Brixton Academy, London cena: od £69 kiedy: od 30 listopada Disclosure Alexandra Palace, London cena: od £43 kiedy: 1 grudnia Stereophonics Manchester Arena

Już 15 listopada w sali teatralnej POSK-u odbędzie się „A Kaleidoscope of dance” – koncert jubileuszowy z okazji 50-lecia ze-

cena: £51 kiedy: 4 grudnia Paul Weller Eventim Apollo, London cena: od £52 kiedy: 5 grudnia Kodaline Manchester Apollo cena: od £39

społu folklorystycznego „Żywiec”. Więcej informacji pod adresem na stronie zywiec. co.uk. (e-mail: tickets@zywiec.co.uk).

kiedy: 5 grudnia Duran Duran The O2 Arena, London cena: od £50 kiedy: 8 grudnia Mumford and Sons The O2 Arena, London cena: od £65 kiedy: 10 grudnia

15 listopada, POSK, Londyn, cena: £5-8

30 goniec kulturalny

Przedświąteczny koncert

15 listopada, The Nines Copeland Park Peckham London SE15 3SN

£8

Cena: od

Taneczne zabawy dla dzieci W przeciwieństwie do wielu dorosłych, dzieci nie potrzebują specjalnej zachęty do tego, by wyruszyć na parkiet. W The Nines mile widziani są wszyscy – i maluchy które skaczą i szaleją przy większości piosenek, jak i ich rodzice, którzy są nieco bardziej wstydliwi. Więcej na: nimblearts.co.uk.

Raymond Briggs’ Father Christmas Lyric Hammersmith Lyric Square, King St London, W6 0QL cena: £10 kiedy: od 20 listopada do 24 grudnia

French Without Tears Orange Tree Theatre 1 Clarence Street Richmond TW9 2SA cena: £10-25 kiedy: do 21 listopada First Love is the Revolution Soho Theatre 21 Dean St, London W1D 3NE cena: £12.50-20 kiedy: do 21 listopada Pig Farm St James Theatre 12 Palace St London SW1E 5JA cena: od £15-35 kiedy: do 21 listopada

KLASYKA

Macbeth Young Vic 66 The Cut London SE1 8LZ cena: od £10-35 kiedy: od 26 listopada do 16 stycznia Barbarians Young Vic 66 The Cut London SE1 8LZ cena: £10-15 kiedy: od 27 listopada do 19 grudnia Linda Royal Court Theatre 50-51, Sloane Square London SW1W 8AS cena: £10-35 kiedy: od 25 listopada do 9 stycznia

The Hairy Ape Old Vic, 103 The Cut Waterloo Rd London, SE1 8NB cena: £12-55 kiedy: do 21 listopada

You For Me For You Royal Court Theatre, 50-51 Sloane Square London SW1W 8AS cena: £10-20 kiedy: od 3 grudnia do 9 stycznia Romeo and Juliet Royal Opera House, Bow St London WC2E 9DD cena: £6-127 kiedy: do 2 grudnia Consensual Ambassadors Theatre, West St London WC2H 9ND cena: £27.50 kiedy: do 2 grudnia Teddy Ferrara Donmar Warehouse 41 Earlham St London WC2H 9LX cena: £10-37.50 kiedy: do 5 grudnia Consensual Ambassadors Theatre, West St London WC2H 9ND cena: £17.50-27.50 kiedy: do 2 grudnia

„Niezwykłe Przygody Pana Kleksa” w wykonaniu członków Teatru Syrena to kolejne z serii wydarzenie przeznaczone głównie dla najmłodszych od-

13 listopada 2015

cena:

od £70

17 5,6lipca, grudnia, The The O2 Arena, Londyn

spektakle Dusty Charing Cross Theatre 3 The Arches Villiers St London WC2N 6NL cena: £15-25 kiedy: do 21 listopada

Podczas dwóch koncertów z cyklu Capital FM Jingle Bell Ball na scenie zobaczymy wyjątkowe gwiazdy – w tym: Jasona Derulo (na zdjęciu), Arianę Grande, Davida Guettę, Coldplay, Ellie Goulding czy Calvina Harrisa. Będzie też specjalny gość z Kanady – Justin Bieber.

In the Heights King’s Cross Theatre King’s Cross London N1C cena: £22 kiedy: do 3 stycznia In the Heights King’s Cross Theatre Cornder of King’s Boulevard and Goods Way King’s Cross London N1C cena: £18-22 kiedy: do 3 stycznia Jane Eyre National Theatre South Bank London SE1 9PX cena: £15-55 kiedy: do 10 stycznia Bull Young Vic 66 The Cut London SE1 8LZ cena: £10-25 kiedy: od 11 grudnia do 9 stycznia Waste National Theatre

biorców. Z pewnością spodoba się także i starszym widzom – kto z nas nie pamięta przygód sympatycznego profesora i jego uczniów?

South Bank London SE1 9PX cena: £15-50 kiedy: do 16 stycznia The Winter’s Tale Garrick Theatre 2 Charing Cross Rd London WC2H 0HH cena: od £15 kiedy: do 16 stycznia Husbands and Sons National Theatre South Bank London SE1 9PX cena: £15-45 kiedy: do 10 lutego Bend It Like Beckham Phoenix Theatre London WC2H 0JP cena: £15-49.50 kiedy: do 20 lutego The Curious Incident of the Dog in the Night-Time Gielgud Theatre Shaftesbury Avenue London W1D 6AR cena: £15-57.50 kiedy: do 18 lipca

21, 22, 28, 29 listopada, POSK, Londyn

| polecamy 31 Strategia w kosmosie

książka Bolesna prawda

płyta

Południe USA jest ogarnięte falą sporów dotyczących kwestii nadania Murzynom pełni praw obywatelskich. 26letnia Jean wraca do rodzinnego miasteczka w Alabamie. Powrót okazuje się dla niej trudnym doświadczeniem. cena: £8

Szczęśliwa siódemka Siódmy solowy album donGURALesko „Magnum Ignotum (preludium)” mnoży pytania, unikając oczywistych odpowiedzi. Na wspólnej przestrzeni spotykają się tu: literatura, malarstwo, film i teatr.

gra PC

cena: £39

cena: £8

TWARDE REGUŁY

Anno 2205 to szósta w serii znanych gier strategiczno-ekonomicznych. Nowa część rozszerza pole działań gracza o kosmos. Anno łączy w sobie cechy strategii oraz tworzenia i zarządzania społecznością – nie tylko na Ziemi, ale również poza nią.

Mieszkający w Paryżu Lea i Adrian są typowymi nastolatkami – nieco zagubieni, zbuntowani. Gdy okazuje się, że małżeństwo ich rodziców wisi na włosku, zostają wysłani z młodszym bratem na południe Francji, do dziadka, którego nie widzieli od lat.

film DVD, cena: £7

Polubić starość Od 2013 roku Fundacja Jolanty Kwaśniewskiej „Porozumienie Bez Barier” realizuje program „Oswajanie starości”. Jego kolejną odsłoną jest książka „Jedz zdrowo, ćwicz z głową, żyj szczęśliwie!”. – „Oswajanie starości” oznacza uświadomienie sobie, że starość jest nieuchronnym etapem naszego życia, ale to od nas samych zależy, jak się na ten etap przygotujemy. Zaawansowany

wiek nie musi oznaczać wykluczenia oraz poczucia braku przydatności – mówi Jolanta Kwaśniewska. „Jedz zdrowo, ćwicz z głową, żyj szczęśliwie!” to książka, która została przygotowana z myślą o zmieniających się z wiekiem potrzebach i możliwościach organizmu. W rozdziale o zdrowym i niedrogim odżywaniu znajdziemy rady jak komponować posiłki, by były i smaczne, i pomagały zapobiegać oraz zwalczać dolegliwości zdrowotne. Swoimi przepisami podzielili się tu m.in.: Ewa Wachowicz, Agnieszka Maciąg, Natalia Kukulska oraz szefowie kuchni: Tomasz Królikowski, Maciej Majewski i Witek Iwański.

Konkurs! WYGRAJ BILET! Do wygrania dwa bilety rodzinne na jesienny koncert edukacyjny dla rodzin z dziećmi. 28 listopada 2015 (sobota) w The Old Finsbury Town Hall (Studio 4). Aby wziąć udział w konkursie wystarczy wysłać zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@ mail.goniec.com, z dopiskiem „Koncert Jesienny”. Aby wziąć udział w losowaniu nagród wystarczy wysłać email na adres konkurs@mail.goniec.com, w tytule umieścić dopisek „nagrody” (np. Koncert Coventry), a w treści podać swoje imię, nazwisko, numer telefonu oraz adres zamieszkania. Polub nas na Facebooku, a zwiększysz swoją szansę na wygraną! Zwycięzcy zostaną poinformowani drogą mailową.

Więcej nagród do zgarnięcia na Facebooku!

http://www.facebook.com/Goniec.com.Polski

KSIĄŻKA, CENA: £7. FOT. AGENCJA BE&W

32 w sieci

TO WAS PORUSZYŁO marta.laczkowska@mail.goniec.com

KOLUMNĘ REDAGUJE:

Marta Łaczkowska

„PAS SZYBKIEGO RUCHU” DLA PIESZYCH

KOMENTUJĄ

Władze Liverpoolu postanowiły wyjść naprzeciw oczekiwaniom tych bardziej wymagających mieszkańców i stworzyć „trasę szybkiego ruchu” dla pieszych. Pomysł ma spodobać się

MIASTO

szczególnie tym poruszającym się po ulicach bardziej dynamicznie od innych, podczas robienia zakupów na głównej ulicy handlowej w mieście (ang. high street).

~ Anna

~ Agnieszka

„W Londynie by się przydały, bo turyści żyć nie dają...”

„Nie tylko turyści, również ci ślepo wpatrzeni w telefony i chodzący jak zombie.”

WPADKA

WALIA: ZDECHŁA ŻABA W TORTILLI

KOMENTUJĄ

10-latka odwiedziła ze swoim ojcem jedną z restauracji McDonald’s przy autostradzie A55, w okolicy Flintshire w północnej Walii. Zamówiła swoją ulubioną tortillę z kurczakiem. Gdy ją

PŁACI 150 FUNTÓW CZYNSZU MIESIĘCZNIE

KOMENTUJĄ

27-letni student King’s College London Phil Broadwell potrzebował mieszkania w przystępnej cenie w Londynie. Odkrył, że może zaoszczędzić pieniądze i jednocześnie pomóc innym ludziom. W ten sposób płaci

~ Wiolka

~ Pat

„Ciekawy pomysł ale nie dla każdego.”

„Ja tam wolę płacić normalnie za wynajem i czuć się jak u siebie.”

13 listopada 2015

~ Magda

~ Darek

„Pracownik MC podłożył im świnie specjalnie, bo był zły na szefostwo sama na pewno tam sobie nie wskoczyła.”

„A podobno w Polsce jest do d**y.”

MIESZKANIE

miesięcznie 150 funtów czynszu. Skorzystał z programu Share and Care, który polega na tym, że w zamian za zakwaterowanie wynajmujący opiekuje się osobą chorą lub starszą mieszkającą w tym domu.

jadła, poczuła nagle coś dziwnego w ustach. Okazało się, że twardy i gumowy kęs to była zdechła żaba wewnątrz tortilli. Młoda Angielka deklaruje, że już nigdy nie zje niczego w tej sieci barów.

bamy o malucha

Pierwsze miesiące życia dziecka to prawdziwe wyzwanie dla każdej mamy. Karmienie piersią, nieprzespane noce, kolki, ząbkowanie – to tylko niektóre z uniedogodnień, z którymi trzeba sobie poradzić. Z czasem dochodzą inne zadania – między innymi wprowadzanie do diety malucha nowych smaków, z których część, być może, nie przypadnie mu do gustu, ale próbować warto. W naszym dodatku podpowiadamy również, jak odróżnić chwilowe podrażnienie skóry od alergii i kiedy zgłosić się z tym problemem do lekarza.

34 dbamy o malucha

| Mleko matki to pierwszy, a zarazem najzdrowszy pokarm dla dziecka. W tym okresie trzeba zadbać o to, by to, co jemy, nie zaszkodziło maleństwu. A później kolejne wyzwania – maluszka musimy przyzwyczajać do butelki i nowych smaków. Karmienie piersią posiada wiele zalet – zarówno dla mamy, jak i dziecka. Choć mleka w proszku kupowane w sklepach mają bardzo dobrze zbilansowane składniki, to wciąż daleko im do pokarmu z piersi.

Gdy karmisz piersią unikaj alkoholi i palenia papierosów ogranicz spożycie kawy i herbaty, pij więcej wody (pamiętaj jednak, że – wbrew często powtarzanej opinii – pice większych ilości krowiego mleka nie zwiększy ilości pokarmu) jedz więcej potraw i przypraw, które sprzyjają produkcji pokarmu: marchwi, kopru, rzeżuchy, soczewicy, słonecznika, bazylii, kolendry czy drożdży piwnych

Nadmiar mleka Nawał mleczny to sytuacja, z którą mamy do czynienia wtedy, gdy w piersiach nagromadziło się sporo mleka, którego dziecko nie jest w stanie wypić – może to wywołać u matki niewysoką gorączkę, a także sprawić, że pierś stanie się obolała, ciężka, czasem zaczerwieniona. Bardzo prawdopodobne, że bardziej nabrzmiała będzie także nasza brodawka, co może sprawić, że będzie częściej pękać. Aby sobie z tym poradzić, powinniśmy przystawiać malucha jak najczęściej do piersi, a jeśli to nie pomoże – użyć laktatora. W tej sytuacji może także pomóc masaż ciepłym strumieniem wody wykonany tuż przed karmieniem. Pamiętajmy też, by między karmieniami stosować zimne okłady, które zmniejszą obrzęk i ból.

13 listopada 2015

Idealne proporcje

Pokarm matki nie bez powodu nazywany jest „pokarmem idealnym”. Z uwagi na to, że ma świetne proporcje składników mineralnych, witamin, białek i kwasów tłuszczowych, nie tylko wpływa na prawidłowy rozwój malucha i jego system odpornościowy, ale – dzięki temu, że jest ono łatwiejsze do trawienia niż mleko krowie – dobrze oddziałuje również na przewód pokarmowy dziecka. Maluchy karmione mlekiem matki rzadziej cierpią też na alergie pokarmowe. Mleko matki różni się w zależ-

ności od czasu jaki upłynął od porodu. To pierwsze, zwane siarą, jest wytwarzane do piątej-szóstej doby po porodzie. To mleko gęste, żółte, zawierające duże ilości białka i substancji wzmacniających odporność, jest także bogate w przeciwciała, a zarazem ma też mniej tłuszczy i laktozy, niż to powstałe w późniejszym okresie. Od szóstej do 14. doby organizm kobiety wytwarza tzw. mleko przejściowe, które jest bardziej wodniste. Ten rodzaj pokarmu jest bardziej kaloryczny niż poprzedni. Po 15. dobie mleko nazywa się dojrzałym – jest go wtedy znacznie więcej, jest też jeszcze bardziej kaloryczne i płynne. Ma też dużo laktozy i tłuszczów.

Czas na posiłek

Podczas karmienia należy pamiętać o tym, że dziecko powinno pić z jednej piersi tak długo, aż ją opróżni – dopiero potem przystawiamy je do drugiej brodawki. Kiedy przychodzi pora następnego karmienia, zacznijmy od piersi, z której poprzednio dziecko wypiło mniej mleka. W ten sposób obie piersi są równo stymulowane do produkcji pokarmu. Warto też wiedzieć, że każde dziecko ma inny rytm jedzenia – i to, że pociecha twojej koleżanki budzi się trzy czy cztery razy w nocy i domaga się mleka, wcale nie oznacza, że tak będzie w twoim przypadku – może się zdarzyć, że obudzi cię zaledwie raz czy dwa. Wiele matek zastanawia się, jak długo można karmić piersią. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca ten sposób karmienia przez pierwsze sześć miesięcy życia dziecka – w tym okresie podawanie mu herbatek i innych płynów jest zbędne. To wcale nie oznacza, że trzeba przerwać podawanie dziecku takiego mleka już po pół roku – im dłużej karmimy w ten sposób, tym dłużej nasza pociecha ma zapewnioną dodatkową ochronę.

rozmaicamy

| dbamy o malucha 35

dietę dziecka

Po sześciu miesiącach od narodzin malucha możemy pomyśleć o tym, by podawać maleństwu inne pokarmy. Trzeba je tylko dostosować do jego wieku. Szósty miesiąc to czas, kiedy warto zacząć urozmaicać dietę dziecka. W tym wieku połykanie nie stanowi już dla niego żadnego problemu, zanika też wtedy odruch wypychania językiem tego, co maluch ma w buzi.

Pierwszy owoc

Przy wprowadzaniu nowych pokarmów warto pamiętać o tym, by robić to stopniowo – najpierw podajemy dziecku tylko jeden smak (np. jedno warzywo). Po szóstym miesiącu życia można wprowadzić do diety dziecka takie elementy jak: niektóre produkty zbożowe (np. kaszka ryżowa lub kukurydziana przygotowana na mleku mamy lub mleku modyfikowanym), a także owoce i warzywa (przetarte musy z: banana, jabłka, brzoskwiń, marchewki, brukselki czy fasoli szparagowej). Musy można zarówno kupić, jak i przygotować samemu – wystarczy tylko

ugotować warzywa (najlepiej na parze, bez dodatku soli i innych przypraw) i dobrze zmiksować. W tym okresie można też podać maluchowi delikatne mięso (kurczak, indyk), a także żółtka jaj (nie więcej jednak niż dwie małe łyżeczki mięsa i pół żółtka). Tak jak warzywa, powinny być one gotowane w wodzie bez dodatku soli. Pamiętajmy też o tym, że etap wprowadzania nowych dań to długotrwały proces – powinien trwać około sześciu miesięcy. W tym czasie maluch będzie uczył się jedzenia z łyżeczki, będzie wypluwał jedzenie, i na pewno nie wszystko będzie mu smakowało, ale to też moment na to, by pomóc mu w odkrywaniu nowych smaków. W okresie między szóstym a 12. miesiącem życia wciąż jednak głównym pokarmem malucha pozostaje mleko.

Smaczne kawałki

Po 12. miesiącu maluch dalej jest karmiony mlekiem, ale jego dieta jest już znacznie bardziej urozmaicona. Powoli też przestajemy podawać wyłącznie rozdrobnione pokarmy i zaczynamy zostawiać w nich małe kawałki – w ten sposób maluch przyzwyczai się do tego, że jedzenie może mieć nie tylko inny smak, ale i konsystencję.

W tym okresie dziecko może już jeść więcej produktów nabiałowych, kasze, ziemniaki, a także więcej rodzajów mięs i ryb. Roczny maluch może już zjeść jedno jajko w całości, można mu dać też kawałek czekolady (z tą jednak lepiej

nie przesadzać, żeby nie przyzwyczajać dziecka do zbyt dużej ilości cukru w diecie). Istotne jest też, by od samego początku uczyć go dobrych nawyków i podawać mu do picia wodę, a nie dodatkowo słodzone soki owocowe.

Przejście na butelkę W szóstym miesiącu warto już pomyśleć o tym, by stopniowo przyzwyczaić dziecko do butelki (jeżeli karmimy tylko piersią). Nie nastąpi to jednak z dnia na dzień – warto dać sobie na to około dwóch tygodni. Oto kilka rad, jak się do tego najlepiej przygotować: na poczatku zastąp pierś, gdzie jest mniej pokarmu, butelką ze ściągniętym wcześniej mlekiem; po kilku dniach podawaj butelkę podczas wszystkich karmień (poza wieczornymi); potem możesz całkowicie przejść na karmienie butelką jeśli dziecko nadal odrzuca butelkę, warto zmienić sposób karmienia. Spróbuj inny smoczek, zmień pozycję podawania mleka. Możliwe, że dziecko nie chce pić, bo wciąż czuje twój zapach – poproś kogoś z rodziny, by podał butelkę maluchowi

Kulinarne nowości Dzieci często negatywnie reagują na nowości związane z jedzeniem. Choć bywa i tak, że z czasem je akceptują. Wystarczy tylko odrobina cierpliwości – większość dzieci zjada nową potrawę po około 10 próbach (jeśli na początku im nie smakuje). Liczba produktów, które dzieci lubią, w okresie od 2-3. do 8. roku życia jest raczej stała, ale co ciekawe – 2-4-latki są bardziej otwarte na nowości kulinarne niż 4-8-latki. Pamiętajmy też, żeby nie proponować więcej niż jednej nowej potrawy w danym dniu.

36 dbamy o malucha

agodzimy

dolegliwości

Ząbkowanie, kolki, bolący brzuszek – to tylko niektóre z dolegliwości, które mogą spotkać małego domownika. Dziś podpowiadamy, jak sobie z nimi radzić.

Co robić, by ząbkowanie było mniej bolesne? Najczęściej pierwsze zęby pojawiają się u dzieci w 6-7 miesiącu życia, jednak objawy ząbkowania mogą wystąpić już wcześniej. Są to: gorączka (przy założeniu, że nie łączy się z kaszlem czy katarem), większe niż zwykle wydzielanie śliny, opuchnięte i swędzące dziąsła, większy niż zwykle płacz, słabszy odruch ssania i problemy ze snem. Polecamy kupić specjalne gryzaki, które zmniejszą swędzenie (trzeba pamiętać o ich regularnym myciu). Można wykonać maleństwu masaż dziąseł, który złagodzi ból. Warto zastosować odpowiedni żel łagodzący (w tym przypadku dokładnie zapoznajmy się ze sposobem użycia).

Moje dziecko ma kolki Jak dotąd naukowcom nie udało się ze stuprocentową pewnością stwierdzić, co je wywołuje. Wiele matek boi się, że wina może leżeć po ich stronie – bo np. zjadły coś, czego dziecko jeszcze nie zna (podobnie jest w przypadku napojów, w tym także gazowanych). Nawet jeśli wydaje nam się, że widzimy poprawę, to po kilku dniach wszystko wraca do „normy” (w tym przypadku dziecko dalej nie przestaje płakać). Tak samo dzieje się w przypadku picia mleka modyfikowanego – nie wpływa ono na częstotliwość występowania kolki. I choć w czasie kolki brzuszek dziecka jest napięty, to nie stwierdzono, by ten ból był jej przyczyną. W tych sytuacjach matki robią więc wszystko, by ulżyć płaczącemu dziecku – najczęściej jest to noszenie blisko ciała, masaż brzuszka, kołysanie i ograniczenie bodźców w porze wieczornej. Kolki – w zasadzie niezależnie od tego co robimy – przechodzą po mniej więcej trzech miesiącach.

13 listopada 2015

Jak długo maluch może używać smoczka? Nie da się ukryć, że smoczek jest wybawieniem dla większości rodziców. To wcale nie oznacza, że można go używać w nieskończoność. Jego zbyt długie stosowanie może spowodować, że maluch zacznie mówić gorzej niż jego rówieśnicy – mówienie bez wyjmowania smoczka z buzi może doprowadzić do tego, że niektóre litery będą wymawiane inaczej. Dziecko, które ma smoczek w buzi nie może też swobodnie gaworzyć i artykułować dłuższych dźwięków. Specjaliści radzą, by przygotowywać malucha do zrezygnowania ze smoczka w okolicach pierwszego roku życia, jednak tą ostateczną granicą powinny być trzy lata. Używając smoczka pamiętajmy jednak o kilku zasadach: musi być dostosowany do wieku dziecka, nigdy nie pokrywamy go czymś słodkim, by przekonać malca by wziął go do buzi, trzeba go też często myć i wymieniać.

| dbamy o malucha 37

bamy o zęby

malucha maluchy

Bezpieczne lakowanie Jednym z najpopularniejszych zabiegów, którym poddawane są dzieci na fotelu dentystycznym, jest lakowanie. Wykonuje się je na zdrowych zębach tak mlecznych (rzadziej), jak i stałych (bardziej powszechne). Zabieg jest całkowicie bezbolesny i polega na pokryciu półpłynnym uszczelniaczem szczelin i zagłębień. Lakowaniu zostają poddane także te zęby, które – zwłaszcza dla dziecka – są trudno dostępne, i w których szybko zalegają resztki jedzenia, na nich też szybciej powstaje próchnica. Lakowanie jednego zęba zajmuje od kilku do kilkunastu minut, zazwyczaj podczas wizyty lekarz zajmuje się maksymalnie dwoma. Zaleca się, by zabieg ten przeprowadzać najlepiej do dwóch miesięcy po wyrośnięciu zęba. Dzięki temu, że chroni on przed dostępem bakterii, znacznie zmniejsza się ryzyko wystąpienia próchnicy – nawet o kilkadziesiąt procent.

Dbanie o zęby kilkumiesięcznego dziecka, a później kilkulatka, to dla rodziców prawdziwe wyzwanie. Warto jednak już od najmłodszych lat dbać o higienę jamy ustnej naszych pociech. Pomoże to uniknąć poważniejszych kłopotów w późniejszym okresie i sprawi, że nie będą bały się dentysty. Problemy mogą pojawić się już na samym początku. Jednym z nich jest tzw. próchnica butelkowa, która może powstać, gdy dzieci są zbyt długo karmione mlekiem czy sokami z butelki. Aby uniknąć tego problemu warto ograniczyć kontakt malucha z butelką i np. nie podawać jej do łóżeczka, jak również wyjmować ją z ust niemowlaka tuż po karmieniu.

Zdrowe mleczaki

Pierwsze mleczaki zaczynają wyżynać się już około szóstego miesiąca życia (może to też występować później), a do trzeciego roku życia powinny dziecku wyrosnąć już wszystkie mleczaki, które zaczynają wypadać około szóstego roku życia. Wtedy też pojawiają się pierwsze zęby stałe (większość z nich powinna

wybić się do 13. roku życia). W tym okresie rodzice często niepokoją się dużymi przerwami międzyzębowymi u dzieci, ale dentyści uspokajają, że – jeśli chodzi o mleczaki – nie powinny być one wielkim problemem, bo to dzięki tym przerwom bez przeszkód mogą wyrastać zęby stałe. Jako że próchnica może pojawić się u malucha bardzo wcześnie, warto od razu zadbać o pierwsze zęby. W przypadku dziecka do 1,5-2 dwóch lat, po karmieniu należy przetrzeć jego dziąsła ściereczką lub delikatnym materiałem. Dzięki temu usuniemy z dziąseł pozostałej po jedzeniu płytki bakteryjnej, która w konsekwencji może spowodować próchnicę. Z czasem nawet małe dziecko zauważy też, że zawsze po jedzeniu trzeba zadbać o dziąsła i zęby.

Słodkie pasty

W czasie wyrzynania pierwszych mleczaków wycierajmy je zwilżoną gazą – trzeba to robić delikatnie, by nie sprawiać maleństwu jeszcze więcej bólu. Gdy już pojawią się ząbki, mycie powtarzamy dwa razy dziennie – używamy do tego szczoteczkę o miękkich włóknach. W tym czasie powinniśmy także wybrać się na pierwszą wizytę u dentysty. To także moment, by zaopatrzyć dziecko w akcesoria do higieny jamy ustnej – może to być tradycyjna szczoteczka, ale także taka nakładana na palec, z delikatnymi włoskami, z wyglądu przypominająca naparstek. To zdecydowanie lepsze rozwiązanie dla tych rodziców, którzy boją się, że maluch może zrobić sobie krzywdę większą szczoteczką. Do mycia warto

też używać pasty (nie wystarczy czyścić zębów zwilżoną wodą szczoteczką) – tej przeznaczonej specjalnie dla dzieci. Lepiej jednak zrezygnować z tych o smaku owocowym, bo – ze względu na jej walory (smakowe i wizualne) – dzieci częściej ją połykają, co może skutkować niepotrzebnymi problemami żołądkowymi. Mniej więcej od trzeciego roku życia rozpoczynamy też regularne wizyty kontrolne (najlepiej co sześć miesięcy). Nieco później, w wieku około sześciu lat warto nauczyć dziecko prawidłowego używania nici dentystycznej. Pamiętajmy, że w tym, tak jak i wielu innych przypadkach, maluch uczy się przez naśladownictwo, dlatego najlepiej od samego początku czyścić zęby razem z nim i pokazywać na swoim przykładzie, jak najlepiej to robić.

38 dbamy o malucha

lergia

u malucha

To problem, który może dotknąć już kilkutygodniowe dziecko. I tak jak jeszcze kilkadziesiąt lat temu nie była to często spotykana choroba, tak dziś boryka się z nią coraz więcej maluchów.

Alergia to schorzenie, na które z roku na rok cierpi coraz więcej osób – niestety, dotyka ono coraz więcej dzieci. Według różnych szacunków, może się z nim borykać od 15 do 25 procent mieszkańców na świecie. Co więcej, według Światowej Organizacji Zdrowia, alergia sytuuje się na trzecim miejscu najczęściej występujących chorób przewlekłych. Nie jest to więc schorzenie, które powinno być bagatelizowane.

Uwaga na alergeny

Jego przyczyną jest nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na takie czynniki środowiskowe, jak: pyłki, kurz, czynniki pokarmowe (orzechy, nabiał), chemiczne (np. farby) czy drobnoustroje (roztocza). W większości przypadków kontakt z alergenem daje natychmiastowe objawy – obrzęk czy zaczerwienienie. Najczęściej spotykanym przykładem alergii u malucha jest alergia pokarmowa. W większości jest ona spowodowana tym, że układ trawienny dziecka nie jest jeszcze przyzwyczajony do wszystkich rodzajów pożywienia, które spożywa karmiąca mama. Może to doprowadzić do kolek, biegunki, zaparć czy wzdęć. Choć maluch może reagować źle na większość spożywanych przez mamę pokarmów, to z reguły najczęstszą przyczyną alergii jest białko krowiego mleka (objawy mogą pojawić się zarówno u tych niemowlaków, którzy piją mleko z piersi, jak i to modyfikowane). Jeśli dziecko jest uczulone na nasz pokarm, nie odstawiajmy go od razu od piersi – skonsultujmy się z lekarzem, który poradzi, co w pierwszej kolejności powinniśmy wyeliminować z diety. Zazwyczaj najpierw trzeba zrezygnować z: jogurtów, kefirów, mleka, serów, twarożków. 13 listopada 2015

Atopowe zapalenie skóry

Jednocześnie w tym okresie trzeba pamiętać o uzupełnianiu niedoborów wapnia (w postaci suplementów diety). Uczulać mogą także takie produkty, jak: orzechy, cytrusy, seler, jajka czy czekolada, dlatego lepiej jeść je z umiarem, a po zjedzeniu – obserwować reakcję maluszka. Podobnie trzeba to robić w przypadku starszego dziecka – za każdym razem, gdy podajemy mu nowy składnik obserwujemy, czy nie jest na niego uczulony. Z kolei jeśli dziecko ma alergię na mleko modyfikowane – musimy zastąpić je inną mieszanką.

Testy u lekarza

Zdarza się jednak, że eliminacja mleka z diety niewiele pomaga – w

takim przypadku trzeba będzie wykonać niezbędne testy – pobrać próbki krwi lub wykonać testy skórne. Ważne, by – w przypadku pojawienia się pierwszych objawów – wykonać je jak najwcześniej. Znaczną rolę w określeniu alergenu odgrywa także wywiad przeprowadzony przez lekarza – dlatego przed wizytą mama powinna zwrócić jeszcze większą uwagę na to, kiedy (tzn. po zjedzeniu jakich produktów) u malucha pojawiają się największe objawy alergii. W przypadku tej choroby najważniejsze jest bowiem wykluczenie alergenu – jeśli zlekceważymy pierwsze objawy, choroba może się zaostrzyć, a maluch może uczulić się na kolejne składniki.

To jedna z najczęstszych alergicznych chorób skóry, która zazwyczaj pojawia się w wieku dziecięcym. To choroba nawrotowa, w której okresy wyciszenia przeplatają się z objawami reemisji, podczas których występują takie objawy jak: przesuszenie skóry i podrażnienie. W tym przypadku najważniejsza jest odpowiednia pielęgnacja i stosowanie preparatów łagodzących i zmniejszających swędzenie. Przy mocnym pieczeniu czy zaczerwienieniu pomocne okażą się także chłodne okłady. Warto też zadbać o odpowiednią wilgotność w pomieszczeniu, w którym najczęściej przebywa dziecko – suche powietrze może dodatkowo podrażniać skórę. Osobom cierpiącym na AZS zaleca się: unikanie mydła krótkie kąpiele w wodzie o temperaturze 35-37 st. C regularne nawilżanie skóry (specjaliści zalecają by robić to w czasie do pięciu minut po kąpieli co zapobiegnie nadmiernemu odparowaniu wody z naskórka)

t t t

40 dbamy o malucha

ącik dla

dziecka

Cały proces planowania i szykowania wyprawki to ekscytująca chwila dla obojga rodziców. Mimo że przepis na idealne wyposażenie kącika dla dziecka tak naprawdę nie istnieje, to jest kilka istotnych spraw, na które trzeba zwrócić uwagę, a dzięki którym zapewnimy naszym pociechom to, co najlepsze. Przestrzeń dla nowego domownika to jedna z najistotniejszych rzeczy, o których trzeba pomyśleć jeszcze w trakcie ciąży.

Miejsce do spania Przy wyborze łóżeczka warto kierować się faktem, że nasze dziecko z czasem zacznie wchodzić na wszystko co popadnie – w tym na łóżeczko. Aby uniknąć nieprzyjemnych sytuacji, w których np. dziecko z niego wypada, zdecyduj się na kupno łóżeczka tylko z pionowymi szczebelkami bez żadnych zbędnych elementów, które mogłyby ułatwić mu wspinaczkę. Istotnym elementem jest także materac, który pozwoli naszemu maleństwu spokojnie drzemać. Aby i rodzice mogli spać spokojnie bez obaw, że podczas snu ich dziecko się zapadnie, niezbędny jest zakup twardego materaca. Co więcej, taki materac jest zdrowy dla kręgosłupa maluszka. W dobie mody na zdrowotne materace warto też upewnić się, że te z naturalnych produktów (np. kokosowo-gryczany lub z trawy morskiej) nie znajdą się w łóżeczku naszego dziecka – mogą je uczulić. Nie warto także inwestować w zbędne akcesoria doczepiane do łóżeczka. Zrezygnuj z poduszek przywiązywanych do jego boków, ponieważ ograniczają one przepływ świeżego powietrza. Dobrym wyborem nie jest również baldachim, na którym łatwo i szybko osadza się kurz.

13 listopada 2015

Kolorowe przewijaki Zmiana pampersów jest nieunikniona i choć nie należy to do najprzyjemniejszych rzeczy, możesz to sobie ułatwić. Istnieje wiele rodzajów przewijaków o różnych kształtach i kolorach, jednak to, co najważniejsze to pewność, że nasz przewijak jest wystarczająco duży. Dzięki temu posłuży nam na dłuższy okres czasu i unikniemy zbędnego wydawania pieniędzy na jego wymianę. Warto pamiętać, że przewijak nie służy tylko do zmieniania pieluch, ale również do pielęgnacji naszego bobasa. Każdy rodzic powinien mieć więc pewność, że przewijak ma miejsce na niezbędne kremy, chusteczki nawilżające czy dodatkowe ubranka. Jeśli jednak wydatek na przewijak jest zbyt duży lub zwyczajnie brak ci na niego miejsca w pokoju, alternatywą jest stolik z odpowiednim siedziskiem. Wtedy też należy kupić dodatkowe pudełka lub małą komodę, która pozwoli nam pomieścić wszystkie niezbędne akcesoria.

| dbamy o malucha 41

Z butelki

Pora na spacer

Laktator – urządzenie, które pobudza pierś do wytwarzania pokarmu i ułatwia jego odciąganie. Istnieją dwa rodzaje laktatorów – ręczny i elektryczny. Główną zaletą tego pierwszego jest fakt, że pozwala on młodym mamom na kontrolowanie tempa ssania. Jest także znacznie cichszy od elektrycznego, dzięki czemu nie musimy się stresować, że obudzimy nasze dziecko, jeśli znajduje się w pobliżu. Co więcej, laktator ten jest tańszy. Niemniej jednak, coraz więcej mam decyduje się na zakup laktatora elektrycznego. Mimo że jest on znacznie droższy od ręcznego, pozwala na szybsze i łatwiejsze odciąganie pokarmu. Jest on lepszy także wtedy, jeśli zdecydowałaś się na karmienie swojego dziecka piersią, ale z różnych względów jest to niemożliwe, bo np. jest wcześniakiem lub odmawia ssania piersi. Przy zakupie laktatora warto zwrócić uwagę na to, czy producent dołączył do produktu zapasowe zaworki, osłonki i czy posiada silikonową nakładkę.

Istotnym elementem każdej wyprawki jest wózek dziecięcy, który powinien być wygodny przede wszystkim dla dziecka. Warto przed jego zakupem przemyśleć, jakie funkcje ma on spełniać. Zadaj sobie podstawowe pytania: czy wózek, który został wstępnie wybrany jest lekki, poręczny i czy będzie się go dobrze prowadzić? Zwróć szczególną uwagę na koła – to od nich zależy jak łatwo wózek będzie jeździć po śniegu czy nierównościach. Jeżeli wraz ze swoją pociechą mieszkacie poza miastem, przemyślcie kupno wózka z wbudowanymi światełkami LED, które okażą się niezwykle pomocne przy spacerowaniu blisko ruchliwych i słabo oświetlonych ulic. Ta opcja jest pomocna także zimą, kiedy słońce szybciej zachodzi, a ty w tym czasie spacerujesz ze swoim dzieckiem. Jeżeli często poruszasz się samochodem, zwróć uwagę na to, by wózek był lekki i niewielki – to ułatwi ci jego składanie i przenoszenie do bagażnika samochodu. Możesz także zdecydować się na kupno wózka z małymi kołami, który jest łatwiejszy w manewrowaniu. Pamiętaj jednak, że takie koła (do 15 cm) sprawdzą się tylko na gładkiej nawierzchni. Upewnij się też, że wózek dla twojego noworodka jest głęboki i wyposażony w atest, co zagwarantuje stabilność i wytrzymałość, czy posiada zabezpieczenie przez zranieniem się dziecka. reklama

N 42 dbamy o malucha

niezbÄ&#x2122;dna

pomoc

Do kÄ&#x2026;pieli

Pora karmienia

LeĹźaczek Mi 1st Bath Buddy uĹ&#x201A;atwia wieczornÄ&#x2026; pielÄ&#x2122;gnacjÄ&#x2122; noworodka i niemowlÄ&#x2122;cia. DziÄ&#x2122;ki temu, Ĺźe jest odpowiednio wyprofilowany, dziecko czuje siÄ&#x2122; w nim dobrze i bezpiecznie. GĹ&#x201A;Ăłwka niemowlÄ&#x2122;cia jest oparta na miÄ&#x2122;kkiej wyĹ&#x203A;ciĂłĹ&#x201A;ce i zawsze znajduje siÄ&#x2122; powyĹźej powierzchni wody. Rodzic ma wiÄ&#x2122;c obie rÄ&#x2122;ce wolne, a niemowlÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; peĹ&#x201A;en komfort kÄ&#x2026;pieli. Wykonany z wytrzymaĹ&#x201A;ego i miÄ&#x2122;kkiego materiaĹ&#x201A;u, jest teĹź Ĺ&#x201A;atwy w przechowywaniu.

Niewielkich rozmiarĂłw fotelik do karmienia od Fisher-Price to wybawienie dla wielu rodzicĂłw. DziÄ&#x2122;ki temu fotelikowi maluch jest bezpieczny i moĹźe zjeĹ&#x203A;Ä&#x2021; nawet jeĹ&#x203A;li siÄ&#x2122; na chwilÄ&#x2122; odwrĂłcimy. MateriaĹ&#x201A;, z ktĂłrego jest on zrobiony moĹźna bez przeszkĂłd praÄ&#x2021; w pralce, jest to wiÄ&#x2122;c spore uĹ&#x201A;atwienie dla mam, ktĂłrych dziecko woli bawiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; przy jedzeniu niĹź zajmowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; posiĹ&#x201A;kiem. KrzeseĹ&#x201A;ko jest przeznaczone dla dzieci do lat trzech (o wadze poniĹźej 15 kg).

CBCZNBNB QM t b

EVODBOTUPZDIFTU DP VL t b

Zdrowy maluch

Blisko mamy NosideĹ&#x201A;ko od BebeDue przeznaczone jest dla dzieci o wadze od 3,5 do 10 kg. Jego zalety to: oryginalny wzĂłr i atrakcyjna kolorystyka, moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; noszenia dziecka w dwĂłch pozycjach: twarzÄ&#x2026; skierowanÄ&#x2026; do opiekuna i do otoczenia czy szerokie, miÄ&#x2122;kkie pasy naramienne, ktĂłre zapewniajÄ&#x2026; osobie dorosĹ&#x201A;ej komfort podczas noszenia dziecka. MieĹ&#x203A;ci siÄ&#x2122; tu takĹźe specjalny otwĂłr na dĹ&#x201A;oĹ&#x201E;, dziÄ&#x2122;ki ktĂłremu podtrzymamy gĹ&#x201A;ĂłwkÄ&#x2122; niemowlÄ&#x2122;cia, ktĂłre nie potrafi jeszcze robiÄ&#x2021; tego samodzielnie. W zestawie znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; takĹźe dwa wymienne Ĺ&#x203A;liniaczki frotte przypinane na rzepy TNZL DPN t b

13 listopada 2015

Kolorowy zestaw pozwoli na przygotowanie smacznych daĹ&#x201E; dla dziecka, ktĂłre juĹź poznaĹ&#x201A;o kilka innych niĹź mleko matki smakĂłw. W zestawie znalazĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; 20 elementĂłw, dziÄ&#x2122;ki ktĂłrym przygotujesz peĹ&#x201A;nowartoĹ&#x203A;ciowe posiĹ&#x201A;ki nie tylko dla kilkunastomiesiÄ&#x2122;cznego dziecka, ale i dla przedszkolaka â&#x20AC;&#x201C; a takĹźe dla siebie. DoĹ&#x201A;Ä&#x2026;czono tu takĹźe ksiÄ&#x2026;ĹźkÄ&#x2122; kucharskÄ&#x2026;, a w niej znajdziemy propozycje daĹ&#x201E;, ktĂłre zasmakujÄ&#x2026; kaĹźdemu â&#x20AC;&#x201C; nawet najwiÄ&#x2122;kszemu niejadkowi. UPZTSVT DPN t b

Panel ekspertów

| porady 43

Zdrowe, to szczęśliwe dziecko ntybiotyki – podawać czy nie podawać? Od pewnego czasu w krajach wysoko rozwiniętych (Australia, USA i UK) obserwuje się „odchodzenie’’ od antybiotykoterapii w przypadku chorób okresu niemowlęctwa. Układ immunologiczny dziecka ma możliwość zwalczenia choroby objawiającej się gorączką – jak np. „common cold’’ bez konieczności podawania antybiotyku, który ma bardzo zły wpływ na florę bakteryjną. Oczywiście poważne choroby, np. zapalenie płuc, wymagają podawania antybiotyku, co w przypadku niemowląt powinno odbywać się w warunkach szpitalnych.

Kiedy dziecko zezuje

Nieprawdziwe jest twierdzenie, że z zeza dziecko wyrośnie. Zaburzenie w nieprawidłowym ułożeniu osi widzenia obu oczu już u trzymiesięcznego niemowlęcia jest zjawiskiem niepra-

widłowym, wymagającym konsultacji z lekarzem. Przed 5. rokiem życia stymuluje się „słabsze” oko, zakładając opaskę na oko „silniejsze”. Jeżeli wizyta lekarska jest przekładana, zeza leczy się operacyjnie.

Tooting Medical Centre 5 London Rd London SW17 9JR Telephone: 0208 767 8389

Zwiększone pragnienie

Zwiększone pragnienie u dziecka i towarzyszący temu wielomocz są czasami niedostrzegane i bagatelizowane. Objawy takie wynikają z osmotycznych właściwości glukozy. Jej wysokie stężenie we krwi uniemożliwia nerkom prawidłowe funkcjonowanie. Łącznie z glukozą przedostają się do moczu znaczne ilości wody – obserwujemy wówczas wielomocz. Narastający wielomocz powoduje kompensacyjne wzmożone pragnienie, aby nie dopuścić do odwodnienia organizmu. Jeżeli dziecko dodatkowo jest zmęczone i zniechęcone – może to być sygnałem cukrzycy. Należy bezzwłocznie udać się do lekarza.

Kiedy dziecko jest ospałe

Takie objawy, jeżeli trwają od pewnego czasu i nie ustępują – mogą świadczyć o niedoborach witaminy D3 lub żelaza, a czasami niewystarczającym wydzielaniu hormonów tarczycy. War-

Tooting Medical Centre 5 London Rd London SW17 9JR Telephone: 0208 767 8389

Fot. Shutterstock

Dziś lekarze Tooting Medical Centre wyjaśniają jakie symptomy w okresie niemowlęctwa mogą przyspieszyć prawidłowe rozpoznanie chorób u dzieci i jakie postępowanie jest aktualnie zalecane.

to zadbać o prawidłową dietę dziecka i spożywanie produktów bogatych w żelazo, np. suszone morele, pestki dyni, gorzka czekolada. Witaminę D3 organizm może wytworzyć sam przy obecności światła. Wystarczy 15-20 min. spaceru w słoneczny dzień w okresie od kwietnia do września. Serdecznie zapraszamy do Centrum.

Potrzebujesz fachowej porady? Co tydzień nasi eksperci odpowiadają na wasze pytania Napisz do nas! redakcja@mail.goniec.com

Miałeś wypadek w UK? Pomoc jest na wyciągnięcie ręki

Fot. Shutterstock

Proszę dokładnie wyjaśnić co należy zrobić w sytuacji, gdy doszło do wypadku drogowego. Jak się zachować i o czym należy pamiętać, żeby niczego nie pominąć w tej stresującej sytuacji.

Jeśli miałeś wypadek drogowy zapisz numer rejestracyjny sprawcy, jego imię, nazwisko i adres zamieszkania. Jeżeli istnieją świadkowie, najlepiej znać ich dane osobowe lub chociaż numery telefonów. Jeżeli jest to możliwe, zrób zdjęcia uszkodzonego samochodu sprawcy i

swojego. Jeżeli masz jakieś dolegliwości bólowe, warto udać się do lekarza. Pamiętaj, że zawsze możesz zadzwonić na policję. Jeżeli doszło do wypadku drogowego, o odszkodowanie może ubiegać się kierowca, pasażer, rowerzysta, motocyklista oraz pieszy. Pamiętaj, że sprawy o odszkodowania przedawniają się z upływem trzech lat od dnia wypadku, przy czym najlepiej oddać sprawę w ręce adwokatów od razu po zdarzeniu, kiedy wszystkie dowody w sprawie są jeszcze dostępne. Ważne jest także, aby unikać pośredników i zgłosić się bezpośrednio do kancelarii adwokackiej, która poprowadzi sprawę o odszkodowanie na zasadzie „No Win No Fee”. Mec. Łukasz Wójcik, prawnik kancelarii Slater Gordon zaznacza, że kancelaria może

wystąpić do firmy ubezpieczeniowej o odszkodowanie za: dolegliwości bólowe lub uraz, utratę zarobku z powodu nieobecności w pracy oraz inne wydatki. – Naszym klientom pomożemy także zorganizować fizjoterapię. Bezpłatne konsultacje w języku polskim z zakresu odszkodowań za wypadki drogowe i inne wypadki zapewnia kancelaria Slater Gordon pod numerem 075 14 65 18 41 – dodaje. Łukasz Wójcik LLM Polski Prawnik Adwokaci Slater Gordon slatergordon.co.uk/pl

stylowy goniec |

reklama

Fraki z mę Kaja Śródka wychowana została na planach ﬁlmowych, od dziecka obserwując jak garderobiani ubierają i charakteryzują aktorów w teatrach. Siłą rzeczy zajęła się więc stylizacją i projektowaniem. W rewolucyjny sposób podkradła fraki z męskiej szafy i ubrała w nie kobiety. Rozmawia: Natalia Ros. Skąd pomysł na markę The Frock i fraki… dedykowane kobietom? – Przez dziesięć lat pracowałam jako stylista i grafik, przygotowując kostiumy do reklam, filmów i sesji. W takiej pracy podlega się decyzyjności klienta, co bywa męczące, bo nie zawsze wyobrażenia i styl są spójne. Od dawna chodził mi po głowie pomysł stworzenia własnej kolekcji, ale nie chciałam, by była to zwykła, sztampowa kolekcja sukien, bluz, t-shirtów… Chciałam jak Edisson dokonać pewnego przełomu, a takie rzeczy nie dzieją się na zawołanie. Myślałam o tym przez dwa lata, aż pewnego poranka obudziłam się, pamiętając sen z poprzedniej nocy, była to scena balu jak z filmu Kubricka „Oczy szeroko zamknięte”, z tą różnicą, że w mojej projekcji kobiety nosiły fraki, surduty, sączyły cherry i paliły dobre cygara. Pomyślałam wówczas, że to jest to! Stworzenie pełnej kolekcji damskich fraków, w wariacjach kolorystycznych, o różnych krojach i kształtach ogonów. Mało który współczesny mężczyzna ma w swojej szafie frak. Co jest w nim tak atrakcyjnego, że sięgają po niego

zdaniem propozycji, która je wyróżni z tłumu, będzie oryginalną alternatywą do zwykłego żakietu czy marynarki. Poza tym skoro zabrałyśmy już lata temu z męskiej szafy spodnie, koszule i krawaty, czemu miałybyśmy zostawić fraki?! Kobieta ubrana w ozdobiony frak przypomina księżniczkę z bajki w XXI wieku. Ma pani swoją ulubioną bajkę? – Nie wiem czy kwalifikuje się to do działu bajek, ponieważ jest to film fabularny, ale dla mnie od dziecka aż do tej pory był najwspanialszą bajką o bezgranicznej wyobraźni i mocy malowania, kreowania wymarzonej rzeczywistości w bajkowy sposób, film „Never Ending Story”. Scenografia, kostiumy, moc tego obrazu – przemawiają do mnie do dziś. Czy częściej sprzedaje pani fraki kobietom z przeznaczeniem jako element formalnego stroju i dopełnienie biznesowego kodu, czy wręcz przeciwnie? – Nie ma określonej zasady, bywa bardzo różnie. Czasem panie ubrane w eleganckie, biznesowe kostiumy kupują

Praca stylisty jest bardzo ciężka, przyjemna owszem, ale tu podlega się koncepcji sesji...

KAJA ŚRÓDKA teraz kobiety? – Frak jest jednym z najbardziej eleganckich elementów męskiej garderoby. Współcześnie dla przeciętnego człowieka – poza wyjątkowymi sytuacjami, jak ślub czy elegancki bal – nie ma wielu sytuacji do noszenia fraka. Chciałam tak zinterpretować ten strój, by mimo eleganckiej formy, nadawał się do noszenia nie tylko na wyjątkowe okazje, ale na co dzień. Kobiety, które cenią sobie doskonałe wykonanie i jakość ubrań, a głównie ich niepowtarzalność, potrzebują moim 13 listopada 2015

dresową, bawełnianą interpretację fraka czy surduta, zaś skromnie wyglądająca klientka wychodzi w złotej, błyszczącej marynarce. Staram się tworzyć kompletnie różne wzory fraków tak, by trafiały stylem do różnych klientek, przy czym fraki szyte na miarę nigdy nie są takie same, różnią się kolorem szwa, guzika, podszewki, są takim małym kolekcjonerskim dziełem sztuki, jak numerowane grafiki czy obrazy, nigdy nie są identyczne, co jeszcze bardziej podkreśla indywidualność projektu.

| stylowy goniec 45

ęskiej szafy na kobietach

od nici. Uważałam wtedy, że tak modnie, ale i zwyczajnie noszą się prawdziwe istniejące krasnoludki… Taki rodzaj kreowania stroju przenoszącego w inny wymiar jest niezwykłą umiejętnością! Czy rodzice, a zwłaszcza mama – projektantka kostiumów – miała wpływ na inspiracje kolekcji? – Mama miała wpływ na to, kim jestem. Nie dlatego, że wysłała mnie na określony kierunek studiów, bo nie studiowałam stricte mody. Ale mama poprzez świat swoich projektów, realizacji filmowych po prostu zaprosiła mnie do rzeczywistości, która stała się dla mnie codziennością. Zawsze w domu leżały wydania „Vogue”, albumy o modzie, historia ubioru. Zamiast chodzić do przedszkola, jeździłam z nią na rożne plany filmowe. Sądzę, że wychowując się w ten sposób trudno jest zostać np. chirurgiem… Od 10 lat pracuje pani jako projektantka i stylistka. Która z profesji jest bliższa pani sercu? – Projektowanie! Ponieważ jest się w 100 proc. osobą decydującą o tym jaki materiał, krój i wykończenie będzie miał własny projekt, jak wystylizowana będzie sesja wizerunkowa, jakie będzie przeznaczenie kuponu materiału przywiezionego z drugiego końca świata. Taka wolność decyzji łączy się oczywiście z dużą presją ponoszonej odpowiedzialności za dane wybory, ale ten rodzaj wolności jest cudowny i nie do zastąpienia. Praca stylisty jest bardzo ciężka, przyjemna owszem, ale tu podlega się koncepcji sesji, wydania, klienta, reżysera.

Jakie materiały używane są do produkcji wysokiej jakości fraków? – Linia eleganckich fraków to, w zależności od kolekcji, albo tajskie ręcznie malowane batiki z elementami jedwabiu, lnu (kolekcja „Thai”), w kolekcji „Art.” dominują wełny z kaszmirem, ręcznie haftowane cekiny i jedwabie. Kolekcja „Dusche de Varsovie” to surowe płótno z bogatymi zdobieniami złotych pagonów i guzików, ręcznie malowane surówki na jedwabnych podszewkach. Dobry jakościowo materiał jest podstawą projektu,

to on poza dobrym krojem powoduje, że fraki leżą jak druga skóra. Kiedy zaczęła się pani przygoda z modą? – Już na Akademii Sztuk Pięknych, gdzie studiowałam, zaprojektowałam pierwszą kolekcję inspirowaną wyjazdem do Azerbejdżanu, gdzie grałam epizodyczną rolę księżniczki Szczerbatow-Mammujew w filmie F. Bajona „Przedwiośnie”. Ten wyjazd i pobyt w Baku wywarł na mnie ogromne wraże-

nie, po powrocie w ramach konkursu „Moda Folk” zaprojektowałam mocno orientalną, bajkową kolekcję, która nawet doszła do finału. Jednak jeżeli chodzi o najwcześniejsze wspomnienie związane z modą, które nie było stricte moim udziałem, lecz bardziej zatrzymane w pamięci z pozycji obserwatora, to plan zdjęciowy do filmu „Kingsajz”, do którego moja mama, Małgorzata Braszak, projektowała kostiumy. Łódź, gigantyczna scenografia, same krasnoludki, wokół wielkie agrafki i szpulki

Jak połączyć frak ze ślubną kreacją? – Bardzo prosto! Wybierając jeden z kontrastujących intensywnie kolorowych modeli łączonych ze spokojną bazowo suknią ślubną, czyli wersja dla odważnych, lub kreując wymarzony kobiecy look w klimacie Marii Antoniny i decydując się na delikatne koronki i pastele. To, co jest ogromnym plusem fraków to założenie, że szyte miarowo dopasowują się do nas, do potrzeby chwili, sytuacji, do osobowości klientki, ulubionej kolorystyki... Często kupując kolejne ubranie myślimy: „czy to będzie pasowało do jeansów, które mam w domu, do ostatnio kupionej podkoszulki?” Frak ma przede wszystkim pasować do klienta.

46 z życia gwiazd

Za reklamę 300 tysięcy? Małgorzata Socha to jedna z aktorek, które nie boją się wystąpić w reklamie. To właśnie udział w reklamie miał pozwolić wybudować jej dom za 2 mln zł bez kredytu. Najnowszy kontrakt, który artystka planuje podpisać, ma być prawdziwą perełką wśród jej dotychczasowych angaży reklamowych. Firma Garnier chce zaoferować aktorce 300 tysięcy złotych. Aby zdobyć takie pieniądze Socha miałaby wystąpić na plakatach reklamowych, farbować włosy produktami Garniera, a także nakręcić reklamę telewizyjną.

Fot. Agencja BE&W

książkę

Agencja BE&W

Wyda

Od kilku lat niesłabnie moda na pisanie książek przez gwiazdy i celebrytów. Ten pomysł spodobał się także aktorowi Cezaremu Pazurze. – Długo broniłem się przed napisaniem biografii, nawet u Wojewódzkiego zarzekałem się, że tego nie zrobię. Ale skoro już Czesiek Mozil napisał książkę to znaczy, że trzeba napisać swoją. Mam już ją prawie gotową. 53 rozdziały. Teraz rozglądam się za wydawcą – powiedział ostatnio aktor.

Rita Ora

ma chrapkę na Bonda

Szuka chłopaka w Polsce?

13 listopada 2015

Agencja BE&W

Fot. Shutterstock

W brytyjskich kinach można już oglądać najnowszą część przygód Jamesa Bonda „Spectre”. I choć produkcja miała swoją premierę zaledwie kilka dni temu, to już kilka osób ma chrapkę na role w kolejnych częściach. Wśród nich jest Rita Ora. 24-letnia piosenkarka ma na swoim koncie kilka epizodów w filmach, m.in. w „50 Twarzach Greya”. Piosenkarka dodała, że chętnie nagrałaby też utwór przewodni filmu.

Zawodowa sfera życia Alicji BachledyCuruś rozwija się doskonale – aktorka właśnie spędziła kilkanaście dni w Polsce na planie produkcji „7 rzeczy, których nie wiecie o facetach”. Podobno artystka myśli też o tym, żeby nad Wisłą znaleźć sobie chłopaka. Czy to oznacza, że aktorka wróci na stałe do Polski? Zapewnia, że nie. Chce, aby jej syn Henry Tadeusz miał stały kontakt z ojcem. Co więcej, jeśli Bachleda wyprowadziłaby się ze Stanów Zjednoczonych, Farrel zmniejszyłby kwotę alimentów na dziecko. Obecnie wynoszą one 30 tysięcy dolarów miesięcznie.

Stambuł. Opowieść o trzech miastach Stambuł był stolicą trzech imperiów – rzymskiego, bizantyjskiego i tureckiego. Kilkadziesiąt lat temu mieszkało tu ok. 4 mln mieszkańców (dziś ok. 14). Tym razem w podróż zabierze nas angielski historyk Simon Sebag Montefiore.

DOK. SOB. G. 17:25

Przygody Tintina „Przygody Tintina” to ekranizacja komiksu belgijskiego rysownika Georges’a Remi o przygodach młodego reportera. Tintin kupuje na targu drewniany model okrętu. W środku odkrywa manuskrypt z cennymi informacjami. Niestety, pergamin jest obiektem pożądania wielu niebezpiecznych ludzi. Jeden z nich, Sacharyna, uprowadza Tintina.

ANIMOWANY NIEDZIELA, GODZ. 7:50

Paranienormalni Tonight

| tele goniec 47

Co tydzień Igor Kwiatkowski (na zdjęciu) i Robert Motyka biorą w krzyżowy ogień pytań znane gwiazdy. Widzowie będą również świadkami debiutanckiego serialu „W poczekalni przeżycia”. W tym odcinku gościem specjalnym będzie Ewa Farna.

ROZRYWKOWY NIEDZIELA, GODZ. 21:05

Kocha, lubi, szanuje Cal Weaver ma cudowną żonę Emily, dzieci, dobrą pracę i wygodny dom. Wszystko obraca się w ruinę, gdy Emily oświadcza mu, że zakochała się w innym i żąda rozwodu. Mężczyzna nie potrafi pogodzić się z myślą, że kończy się jakaś część jego życia. W tym

seriaLove

Na Wspólnej

stanie poznaje go młody i przystojny Jacob Palmer, który zna sposób na każdą kobietę. Jacob jest playboyem i tego nie ukrywa, ale dzięki tej znajomości Cal odkrywa świat, o jakim dotąd nie miał pojęcia. Wkrótce Jacob się zakochuje, a to komplikuje wiele

spraw. W rolach głównych: Steve Carell, Julianne Moore, Ryan Gosling.

ROMANTYCZNY SOBOTA GODZ. 20:55

Dr House

Smolny planuje zemstę na Adrianie. Basia chce zamknąć temat Baliszewskiego, bo jest to dla niej zbyt bolesna sprawa. Ale jej mąż zaczyna obserwować Adriana i zleca Tymonowi włamanie na jego skrzynkę mailową. Do Damiana przychodzi Marian.

Cuddy, House i Wilson wyjeżdżają na konferencję poświęconą nowościom farmakologicznym. Gregory dowiaduje się, że Lisa spotyka się z Lucasem. Zespół House’a zajmuje się nastolatką, która po nocy spędzonej na imprezie dostała obrzęku kończyn.

PON.-CZW., GODZ. 19:15

PONIEDZ., GODZ. 18:00

48 motoryzacja

Lexus dla Radwańskiej Zwyciężczyni turnieju WTA Finals, Agnieszka Radwańska, dostała kluczyki do nowego Lexusa GS 450h. Najlepsza w historii polska tenisistka miała okazję jeździć wszystkimi modelami Lexusa. Najbardziej spośród nich ceni sobie modele NX i GS. Mocną stroną tego modelu są właściwości jezdne. Już w normalnym trybie jazdy to twardy wróg studzienek i nierówności. Jak na samochód tego segmentu zawieszenie zestrojone jest bardzo sztywno. W przypadku wersji F-Sport na pierwszym planie są właściwości trakcyjne, więc dzięki systemowi AVS w trybie Sport S+ dodatkowo można zwiększyć współczynnik tłumienia i dobić resztki komfortu. Zastosowane amortyzatory o dynamicznie zmiennym współczynniku tłumienia sprawiają, że samochód w zakrętach praktycznie nie wykazuje żadnych skłonności do przechyłów nadwozia, bo strona zewnętrzna natychmiast zmienia charakterystykę pracy. (za: auto-news.pl, autokult.pl)

Kia Photo

Safari Sedona

13 listopada 2015

Targi SEMA w Las Vegas to kraina wielkich zabawek dla prawdziwych mężczyzn. Koreańczycy również postanowili pokazać, że rozumieją tę ideę. Dlatego przygotowali na wystawę specjalną wersją rodzinnego vana. Kia Photo Safari Sedona definiuje pojęcie pojazdu wielofunkcyjnego na zupełnie nowy sposób. Seryjny, ośmioosobowy minivan Sedona zmienił się w dwumiejscową „maszynę” do rejestracji obrazów. Ten niezwykle sprawny pojazd drogowy i off-roadowy jest dziełem teamu LGE-CTS Motorsports, stąd liczne elementy „customowe”. Dla fotografów Sedona Photo Safari roztacza wprost nieograniczone możliwości robienia i montowania zdjęć czy kręcenia video bez względu na porę dnia czy nocy – podróżując wśród malowniczych krajobrazów północnego wschodu Stanów Zjednoczonych. (za: moto.onet.pl, kia.com)

Lamborghini

| motoryzacja 49

Huracan Voresteiner

Vorsteiner zaprezentował na targach SEMA pełny karbonowy pakiet ospoilerowania dla Lamborghini Huracan o nazwie Novara. Nowe zderzaki z większymi wlotami, dwudziestocalowe koła, dyfuzor, tylny spojler i nowy układ wydechowy. Jednak wymiana tych elementów wystarczyła, żeby nawet najtańszy model Lambo budził respekt. Oprócz poprawy wyglądu, modyfikacje miały na celu poprawę wy-

Mitsubishi

eX Concept

Podczas Tokyo Motor Show 2015 zadebiutował nowy samochód studyjny od Mitsubishi. MITSUBISHI eX Concept jest wizją wyjątkowego, w 100 proc. elektrycznego kompaktowego SUV-a stworzonego z myślą o szybko rozwijającym się rynku kompaktowych pojazdów SUV. Samochód korzysta z napędu wszystkich kół – silnikami elektrycznymi, w czym MMC jest ekspertem. Wyposażono go także w technologie automatyzacji jazdy, systemy łączności samochodu z otoczeniem oraz technologie aktywnego bezpieczeństwa. Ważną korzyścią wynikającą z ciągłej ewolucji napędu EV ma być też większy zasięg na pojedynczym ładowaniu akumulatorów. Jak podaje producent, nowy koncept jest w stanie przejechać 400 kilometrów bez ładowania. Obydwa silniki elektryczne generują po 70 kW mocy (razem 140 kW), którą przekazują odpowiednio na obie osie. (za: autogaleria.pl, test.auto.pl)

dajności chłodzenia, poprawę aerodynamiki i oczywiście uwydatnienie akustyki silnika. Dokładne osiągi auta nie są jeszcze znane, być może dlatego, że nie znalazł się kierowca na tyle odważny, żeby posłać wskazówkę obrotomierza na czerwone pole. (za: motofilm.pl, superauto24.se.pl)

50 sport

Rewelacyjny beniaminek remisuje z wiceliderem

The 12 Team nie wykorzystał okazji, by zdetronizować lidera, bo w meczu z rewelacyjnym beniaminkiem (Wima Team) zaledwie zremisował. Punkty tracą też czołowe drużyny w drugiej lidze. >> Daniel Kowalski

icelider musiał się sporo namęczyć, by uzyskać jeden punkt z rewelacją rozgrywek, za jaką w tym sezonie uchodzi zespół Wima Team. W niedzielnym meczu to właśnie beniaminek uzyskał prowadzenie. Po przepięknym strzale z dystansu futbolówka przelobowała golkipera The 12 Team i było 1-0. Rywal odpowiedział błyskawicznie, a po kolejnym golu to właśnie on wyszedł na prowadzenie. Wima nie zamierzała jednak się poddawać i po składnej akcji doprowadziła do zasłużonego remisu. Emocji nie brakowało również w meczu White Wings Seniors z Inter Team. Kluczem do sukcesu była solidna gra w defensywie, a w tym elemencie piłkarskiego rzemiosła lepiej zaprezentowali się „seniorzy” i to do nich powędrował y trzy punkty. W ostatnim meczu ósmej kolejki KS04 Ark wygrał z Joga Bonito 2-1, choć już na początku dał sobie wbić gola. Ozdobą meczu była efektowna bramka Marka Brytana, który ze swojej połowy boiska precyzyjnym strzałem ustalił wynik meczu. W drugiej lidze zarówno prowadząca PCW Olimpia, jak i wicelider FC Cosmos zgubiły punkty po solidarnych remisach. „Olimpijczycy” w meczu z IFX FC przegrywali już 0-2, a gdyby rywal wykorzystał wszystkie stuprocentowe sytuacje rezultat mógł być jeszcze bardziej okazały. Później jednak obraz gry uległ zmianie. Jeszcze w pierwszej połowie Olimpia doprowadziła do wyrównania, a następnie strzeliła gola na 3-2. Gdy kibice czekali już na ostatni gwizdek sędziego, by dopisać liderowi

13 listopada 2015

trzy punkty, waleczna ekipa IFX FC doprowadza jednak do wyrównania i mecz kończy się ostatecznie podziałem punktów. FC Cosmos w meczu z Warriors of God prowadził już 2-0, ale w końcowym rozrachunku musiał pogodzić się remisem, bo „Wojownicy Boga” nie odpuszczają i zawsze walczą do samego końca. Z bardzo dobrej strony zaprezentowała się ekipa PMBC, która pokonała faworyzowaną Pionę 8-5. Zwycięska ekipa zagrała bardzo mądrze, nie pozwalając na wiele swojemu rywalowi. Bianca FC zgodnie z oczekiwaniami pokonała JJ Construction 2-0 i coraz szybszymi krokami zbliża się w ligowej tabeli do prowadzącego duetu. W ostatnim meczu niedzielnej kolejki Power Rangers niespodziewanie zremisował z Mazury Team 4-4. Przez większą część meczu to MT byli na prowadzeniu, a wyrównująca bramka padła dopiero w samej końcówce.

I LIGA

II LIGA

Wyniki 8. kolejki:

Inter Team – White Wings Seniors

2:3

FC Piona – PMBC

Show Team 5B – RSVM (b)

5:0

FC Cosmos – Warriors of God (s)

2:2

Wima Team (b) – The 12 Team

2:2

Bianca FC Watford – JJ Construction

2:0

KS04 Ark – Joga Bonito

2:1

IFX FC – PCW Olimpia (p)

3:3

White Wings Seniors – KS04 Ark

2-0

Power Rangers – Mazury Team

4:4

DRUŻYNA

MECZE BRAMKI PUNKTY

5:8

DRUŻYNA

MECZE BRAMKI PUNKTY

1. FC Cobalt (m)

25-9

1. PCW Olimpia (p)

61-14

2. The 12 Team

14-4

2. FC Cosmos

43-20

3. Wima Team (b)

21-11

3. Bianca FC Watford

24-19

4. KS04 Ark

17-17

4. Warriors of God (s)

23-21

5. White Wings Seniors

8-11

5. IFX FC

18-17

6. Show Team 5B

23-19

6. Power Rangers

26-27

7. Scyzoryki

9-8

7. FC Piona

23-30

8. Inter Team

16-27

8. PMBC

23-40

9. RSVM (b)

20-40

9. JJ Construction

21-27

10. Joga Bonito

14-21

10. Mazury Team

10-57

Zestaw par 9. kolejki: