Goniec Polski wyd. 614 by SamiSwoi.news

nr 7 (614) 19 lutego 2016 / ISSN 2044-5202

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

Damian Aleksander. Najlepszy polski wykonawca „Upiora w operze”, gwiazdor seriali „Klan”, „Barwy szczęścia” i „Hotel 52” żałuje, że nie urodził się nad Tamizą.

W Londynie czuć ducha musicalu

str. 22

4 w numerze STR.

>> NIE PRZEGAP!

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek specjalny „Świat serów”, a w nim: >> najbardziej znane gatunki >> podajemy deskę serów >> popularne dania

Tajemnice Walii Z okazji zbliżającego się dnia św. Dawida, patrona Walii, piszemy o najbardziej znanych zabytkach tego kraju, które warto zwiedzić, a także prezentujemy najpopularniejsze potrawy. Do wyboru mamy nie tylko walijskie ciasteczka, ale także regionalny gulasz czy dania z baraniny.

Temat tygodnia

STR.

13 Wielka Brytania

STR.

Praca

STR.

Społeczeństwo

DZIŚ SZCZUPŁA SYLWETKA ZACZĘŁA BYĆ ELEMENTEM WIZERUNKU.

CHCEMY ZACHĘCIĆ MŁODYCH DO REFLEKSJI NAD BOHATERSTWEM POLAKÓW. MŁODE DZIEWCZYNY PRÓBUJĄ SWOICH SIŁ JAKO AU PAIR. PO CO WYJEŻDŻAJĄ? O KIM MIESZKAŃCY W. BRYTANII MAJĄ NAJGORSZE ZDANIE? OKAZUJE SIĘ, ŻE... STR.

Obyczaje

STR.

W sieci

STR.

Żużel

STR.

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

POLACY WRACAJĄ DO KULTURY SWOICH PRZODKÓW. TAKŻE ZA GRANICĄ.

>> DAMIAN ALEKSANDER DLA GOŃCA: „Brytyjczycy mają łatwiejszy start; język angielski to współczesne esperanto”

STR.

Pięć lat w niewoli Katowany, poniżany i kontrolowany każdego dnia Polak pracował ponad swoje siły. Marzył o wolności.

STR.

Podziwiam Phoebe Philo

Projektantka Zuza Kwapisz po raz pierwszy brała udział w polskim Fashion Week.

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM.

SKŁADY BRYTYJSKIEJ ELITE LEAGUE I PREMIER LEAGUE NIEMAL SKOMPLETOWANE.

>> W numerze: Trwa exodus polskich jednoosobowych firm do Wielkiej Brytanii. Ten trend się utrzyma? – Konieczność

płacenia podatków i składek od początku istnienia firmy, zanim się działalność rozkręci, hamuje rozwój przedsiębiorczości w kraju, czego efektem jest fakt, że w Wielkiej Brytanii jest dziesięć razy więcej jednoosobowych firm niż w Polsce – wylicza Piotr Ikonowicz. – Temu dziwić się nie można, przeciwnie – tego należało się spodziewać, z uwagi na tzw. efekt Laffera. Jest on dowodem na litościwość Natury – jak chcieliby ateiści – albo Opatrzności – jak uważają ludzie pobożni. Polega on bowiem na tym, że po podniesieniu podatków ponad granicę bezpieczeństwa, wpływy z podatków zaczynają gwałtownie spadać – m.in. dlatego, że podatnicy zaczynają głosować nogami – tak, jak ma to miejsce w przypadku polskich Karol Pomeranek redaktor naczelny właścicieli jednoosobowych przedsiębiorstw – ocenia Stanisław Michalkiewicz. Więcej na str. 10. 19 lutego 2016

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Paweł Chojnowski, Małgorzata Bugaj-Martynowska, Sergiusz Pinkwart, Anna Paprzycka, Natalia Ros. Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

W dzisiejszych czasach szczupła sylwetka, karnet na siłownię oraz aplikacja do pomiarów osiągnięć sportowych w telefonie komórkowym zaczęła być elementem wizerunku. Moda czy konieczność?

Be fit! 19 lutego 2016

| temat tygodnia

>> Anna Dobiecka klasyfikacji medalowej Letnich Igrzysk Olimpijskich, które odbyły się w 2012 r. w Londynie, Wielka Brytania znalazła się na 3. miejscu, zdobywając 65 medali, podczas gdy Polska zajęła 30 pozycję. Ale jeśli przyjrzeć się przeciętnemu Smithowi czy Kowalskiemu, to nasuwa się pytanie, która nacja jest bardziej wysportowana i jak wygląda sport rekreacyjny w obu krajach? – Obserwowałam grupę młodych Brytyjczyków, którzy grali w siatkówkę, a raczej w grę, która miała ją przypominać. 20-latkowie nie mieli pojęcia o technice odbijania piłki, ani o podstawowych zasadach gry – opowiada Edyta Małecka z Sheerness. – Kiedy potem z nimi rozmawiałam, okazało się, że w szkole na zajęciach z wychowania fizycznego nigdy nie uczyli się siatkówki – wyznaje. Dla 37-letniego Tomasza Wani przeprowadzka z Londynu na wieś w okolice Meopham miała być nieszczęściem. – W Londynie należałem do klubu piłkarskiego i działałem jako sędzia, ponieważ mam odpowiednie kwalifikacje. Myślałem, że wyjazd na wieś będzie oznaczał mój koniec z hobby. Okazało się, że w mojej małej miejscowości aktywnie działa klub zrzeszający młodzież z okolicznych wsi, który prowadzi regularne rozgrywki. Są specjalistyczne boiska z pełnym wyposażeniem, siłownia, a nawet klubowe stroje. Więc nadal w weekendy sędziuję mecze. Szkoda, że w Polsce w mniejszych miejscowościach tego brakuje – żałuje Polak. – To dziwne, że w kraju z Wimbledonem przeciętny Brytyjczyk jest mniej sprawny i wie mniej na temat sportu niż statystyczny Polak, jak wynika z mojego doświadczenia – zaznacza Mariusz Januła, instruktor tenisa. – Czasem jestem zdziwiony poziomem, jaki reprezentują moi brytyjscy podopieczni, którzy twierdzą, że od lat trenują tę dyscyplinę, a mają braki w podstawach. Polacy, których uczę, wypadają na ich tle o wiele lepiej – przyznaje.

Fitness terror?

„Jak widzę w mediach Chodakowską czy Lewandowską to dostaję wysypki. Czy każda kobieta musi wyglądać jak kulturystka, a zamiast pocić się godzinami w klubie nie może sobie po prostu iść na spacer?” – zżyma się Kami1 na forum polonijnym.

Psychologowie twierdzą, że nasz wygląd już dawno przestał być sprawą prywatną, a stał się kategorią. Osoby, które nie są szczupłe i wysportowane, są natychmiast wykluczane. Istnieje społeczne przyzwolenie, by doradzać osobie z nadwagą co powinna zrobić, jaką dietę stosować i jakie ćwiczenie wykonywać. Doradzającym nawet nie przychodzi do głowy, że ktoś może dobrze czuć się ze swoją wagą i nie zamierza walczyć o szczupłą sylwetkę. Dlatego dzisiejsze czasy są trudne dla kobiet, które nie chcą poddać się „kulturze fitness”, uważając, że świetnie czują się w swoim „puszystym” ciele. Z drugiej strony ruch „jestem gruba/y i dobrze mi z tym” z USA dotarł już do Europy. Akceptacja tłuszczu wydaje się być odpowiedzią na dyskryminację osób otyłych. Jak mówi dziennikarka Bryony Gordon z „The Telegraph”: „Dopóki nie muszą mnie wyciągać z domu dźwigiem, to mój biznes”. – Osoby otyłe powinny pamiętać, że za ich problemy zdrowotne płacą wszyscy podatnicy. Dlatego irytuję się, gdy widzę jak ktoś na własne życzenie marnuje swoje zdrowie, a ja mam ponosić koszty jego leczenia – zaznacza 43-letni Damian z Ashford, miłośnik koszykówki i kolarstwa. – Jakoś nikt palaczowi stojącemu

przed pubem nie doradza, gdzie ma się zgłosić, by rzucić palenie, choć choroby wywołane przez ten nałóg kosztują podatników krocie. A mnie co jakiś czas ktoś sugeruje dietę – skarży się 22-letnia Charlotte nosząca rozmiar 24.

Czym skorupka za młodu

– Pamiętam w-f w klasach 1-3 jako nudy: podawanie woreczków, zabawy obręczami, skoki przez skakankę. Dopiero od 4. klasy była prawdziwa nauka dyscyplin sportowych: gier zespołowych, lekkoatletyki, gimnastyki – wspomina Damian. – Były pytania z budowy oszczepu, wymiarów boiska do siatkówki czy reguł gier. Trenerzy wałkowali nas jak mogli. Natomiast w szkole moich dzieci w-f to jakieś nieporozumienie – zauważa. Okazuje się, że w Wielkiej Brytanii w szkołach podstawowych zajęcia z tej dziedziny prowadzą nauczyciele klas uczący też wszystkich pozostałych przedmiotów. – Na lekcje w-fu nauczycielka zmienia szpilki na trampki, bierze gwizdek i idzie na boisko. Nie ma zmiłuj, wszyscy ćwiczą. Bardzo rzadko zdarza się, by dzieci były zwalniane z zajęć wychowania fizycznego przez rodziców. W programie nauczania nie ma typowych dyscyplin sportowych, które znamy z polskich szkół podstawowych – koszykówki czy siatkówki. Są elementy hokeja, krykieta czy tenisa, jednak w podstawowym zakresie. Natomiast odpłatnie proponowana jest szeroka gama zajęć sportowych i ruchowych, nawet w bardzo

małych miejscowościach. Dzieci mogą ćwiczyć balet, pływanie, jazdę konną czy gimnastykę artystyczną. Popularne są kluby piłki nożnej, krykieta czy rugby – podkreśla Agnieszka Adamek, nauczycielka ze szkoły podstawowej w Northfleet. – Z drugiej strony można zaobserwować, że lekcje w-fu są traktowane trochę po macoszemu – podkreśla Elżbieta Poremska, absolwentka wychowania fizycznego, teacher assistant w szkole w Gravesend. – Zwykle nauczyciel musi zapanować nad trzydzieściorgiem dzieci płci obojga, więc wprowadza proste gry i zabawy. Nie widziałam, by dzieci miały rozgrzewkę, część główną i ćwiczenia rozluźniające na koniec. Nie widziałam też, by dzieci uczono techniki skoku w dal, serwisu w siatkówce czy dwutaktu. Poza tym w Polsce dzieci mają więcej godzin wychowania fizycznego. W Anglii jest to raptem dwa razy w tygodniu po 30 minut – zaznacza. – Nie ma przymusu. Nauczyciele zachęcają do uprawiania sportu, ale jeśli ktoś ma kiepskie wyniki, to trudno. Nie ma „zaliczania” rzutu, skoku czy biegu – wyjaśnia Łukasz z Dartford Grammar School for Boys. – Wiosną zwykle są dni sportu i wtedy organizowane są zawody lekkoatletyczne – opowiada. W szkołach ponadpodstawowych zwykle wybiera się co sprawniejszą młodzież do szkolnej drużyny. – Ale to się już wiąże z większym zaangażowaniem, dodatkowymi treningami w weekendy i nie każdy ma na to ochotę – podkreśla 18-latek.

Statystyki kłamią?

Jeśli spojrzeć na badania statystyczne cytowane przez British Heart Fundation „Frequency of adults exer-

8 temat tygodnia cising or playing sport by country, EU 2013” Wielka Brytania plasuje się powyżej średniej europejskiej, podczas gdy Polska jest w niechlubnej czołówce, obok Bułgarii, Malty, Czech, Włoch i Austrii. A w sprawdzianie „Procent osób dorosłych spacerujących mniej niż 10 minut podczas jednorazowej aktywności” zajmujemy niesławne drugie miejsce w Europie, tuż po Cyprze, podczas gdy UK znajduje się na drugim końcu tabeli. Fachowcy jednak twierdzą, że w Polsce podejście do sportu zmienia się w ostatnich latach. Panuje wręcz moda na sport, rośnie sprzedaż sprzętu sportowego, kluby fitness nie narzekają na brak klienteli, a na ulicach coraz częściej można zderzyć się z biegaczem zapatrzonym w wynik pomiaru tętna na specjalnym zegarku. Zmiany te dotyczą co prawda osób z dużych miast, młodych, wykształconych o dochodach powyżej średniej. Reszta populacji nie rysuje się tak różowo. Z ubiegłorocznego badania GUS wynika, że na przestrzeni roku udział w jakichkolwiek zajęciach sportowych zadeklarowało ok. 46 proc. respondentów, z czego tylko 20 proc. uczestniczyło w nich regularnie. Ulubione sportowe rozrywki to – według deklaracji – jazda na rowerze, pływanie, piłka n oż-

na i siatkówka. Mężczyźni ćwiczyli częściej niż kobiety (49 do 43 proc.). Bardzo aktywna była jedynie garstka: trzy do pięciu razy w tygodniu ćwiczyło ok. 11 proc. badanych. Dlatego na tle Europy wypadamy blado. Podczas ubiegłorocznych badań Eurobarometru gorsi od nas okazali się jedynie Węgrzy, Włosi, Portugalczycy, Bułgarzy i Grecy. Ale warto też spojrzeć na badania przeprowadzone przez Urszulę Kaźmierską z PUNO oraz Michała Spiesznego z AWF w Krako-

wie, którzy przebadali sprawność motoryczną 10-12-letnich dzieci z polskich rodzin mieszkających w Londynie na tle rówieśników mieszkających w Polsce. Ich wyniki mówią, że dziewczęta z Londynu wyraźnie ustępowały poziomem analizowanych zdolności motorycznych rówieśniczkom z polskiej grupy porównawczej. Za niski poziom sprawności motorycznej badanych dzieci z Londynu nie można jedynie obwiniać szkoły. Uwidacznia się tu znaczne zróżnicowanie aktywności ruchowej, określane mianem stylu życia rodziny. Badanie wykazało ponadto, że wystąpiły także wyraźne różnice w zakresie składu ciała pomiędzy dziećmi z rodzin polskich mieszkających w Wielkiej Brytanii a badanymi w kraju. U 11- i 12letnich dziewcząt i chłopców z Londynu znacząco większy niż u rówieśników z polskiej grupy porównawczej był udział masy tłuszczu w ogólnej masie ciała. Dzieci mieszkające w Londynie, choć nie ustępowały poziomem wysokości i masy ciała rówieśnikom z Polski to charakteryzowały się znacznie niższym poziomem sprawności motorycznej, co szczególnie widoczne było w zakresie szybkości, wytrzymałości siłowej, a także siły eksplozywnej i gibkości.

(Nad)waga problemu

– Należy też pamiętać o problemie otyłości wśród najmłodszych – sugeruje Agnieszka Adamek. – Dzieci z nadwagą nie mają zazwyczaj ochoty na wysiłek fizyczny – obserwuje. Jak wynika z raportu NHS (National Health Service 2012: 23) z 2012 r., troje na dziesięcioro chłopców i dziewcząt w Wielkiej Bryta19 lutego 2016

nii w wieku 2-15 lat zostało zaklasyfikowanych jako posiadających nadwagę lub otyłych (31 proc. i 29 proc.) – podobny wynik odnotowano w 2009 r. – 31 proc. i 28 proc. Brytyjskie dziewczęta zajmują pierwsze miejsce w europejskiej tabeli, jeśli chodzi o procent osób otyłych i z nadwagą. Jedna na cztery mieszkanki Wielkiej Brytanii w wieku 18-24 lat ma nadwagę lub jest otyła. Dla porównania: 12,7 proc. Francuzek, 14,4 proc. Hiszpanek, 9,3 proc. Włoszek i zaledwie 8 proc. Rumunek ma kłopoty z dodatkowymi kilogramami. W Polsce niepokojące statystyki dotyczą najmłodszego pokolenia: 17 proc. dzieci w wieku 11-15 lat ma nadwagę, a co gorsze – to dwukrotnie więcej niż w 2011 r. Polskie dzieci tyją najszybciej w Europie. – Odnoszę wrażenie, że w latach 70.-80., czyli w latach mojej młodości, poziom ogólnego usportowienia dzieci i młodzieży był wyższy. Grupy chłopaków i dziewczyn biegały za piłką lub grały choćby w gumę. Dziś siedzą nad tabletami i tyją – podsumowuje Damian. Dlaczego nadmiarowe kilogramy są takie groźne? W organizmach pozbawionych ruchu zachodzą procesy patologiczne, organizmy te chorują i szybciej się starzeją. Bezruch powoduje zanik aktywnych tkanek, nerwów, mięśni, narządów wewnętrznych, zmniejsza dopływ tlenu, zwalnia przemianę materii. W okresie wzrostu brak ruchu powoduje jego zahamowanie, nieharmonijny rozwój ciała (wady postawy), kalectwo z następstwami psychofizycznymi. Ujemnie wpływa też na roz-

| temat tygodnia wój kośćca. Z kolei otyłość powoduje niechęć ruchową. Osobnicy otyli charakteryzują się niewiarą we własne siły, poczuciem niższości, nieśmiałością, zazdrością, znudzeniem i osamotnieniem. Ujawniają więcej cech wskazujących na ich niedostosowanie społeczne. Konsekwencje społeczne i psychiczne tego zjawiska mogą być równie groźne jak konsekwencje fizyczne. Pamiętać przy tym należy, że ok. 80 proc. otyłych nastolatków pozostanie otyłymi w wieku dorosłym, o czym mówi raport UNICEF z 2013 r. – Aktualne dane dot. występowania nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży wskazują na to, że przybiera ona rozmiary światowej epidemii – podkreślają Kaźmierska i Spieszny.

dania te przeprowadziła jedna z ośmiu prestiżowych uczelni w USA, Cornell University. Specjaliści od HR-u zakładają, że jeśli kandydat ma sportowe pasje, będzie punktualny i zdyscyplinowany, a co za tym idzie, na pewno lepiej zorganizuje sobie pracę niż człowiek, który nie ćwiczy i ma problemy z wagą. Należysz właśnie do tej grupy, która ma problemy z oponką na brzuchu, a siłownie omija szerokim łukiem? Okazuje się, że nie jesteś w tym osamotniony. Już pięć lat temu „The Independent” opisał, że brytyjskie Ministerstwo Obrony przyznało, iż ponad 30 proc. żołnierzy, od których wymaga się przecież sprawności, zmaga się z nadwagą. (czytaj także str. 42-43)

Warto ćwiczyć?

– Uwielbiam biegać – przyznaje 31letnia Eliza z Northfleet. – Zaczęło się od tego, że chciałam zrzucić parę kilo po ciąży. Najpierw była męka i zadyszka, a potem szybko pokochałam tę wieczorną godzinę tylko dla mnie – zwierza się. Eliza biega od dwóch lat, raczej rekreacyjnie, choć przyznaje, że chętnie spróbowałaby swoich sił w Maratonie Londyńskim. – Tej przyjemności, radości i euforii w czasie biegu nie da się porównać z niczym innym – podkreśla Polka. Dla 24-letniej Alicji z Pruszkowa nadwyrężenie stawu kolanowego było powodem do rozpaczy. – Musiałam przez 10 dni zrezygnować z ćwiczeń na siłowni, którą pokochałam. Wystarczyło tylko, że dostrzegłam pierwsze efekty regularnych ćwiczeń: płaski brzuch, szczuplejsze uda, mocniejsze ramiona i zaczęłam chodzić 5-6 razy w tygodniu. No i przetrenowałam – przyznaje. Specjaliści od wielu lat podkreślają, że regularny wysiłek fizyczny jest dla nas absolutnie zbawienny: poprawia kondycję i samopoczucie, pozwala uwolnić się od stresów, usprawnia funkcjonowanie serca, płuc, mięśni kończyn, poprawia krążenie, obniża poziom złego cholesterolu, zapobiega rozwojowi osteoporozy. Osoby uprawiające sport są znacznie mniej narażone na udar, cukrzycę, nadciśnienie, a nawet niektóre nowotwory, demencję czy chorobę Alzheimera. Dziś wręcz mówi się, że praca siedząca jest tak szkodliwa jak palenie papierosów. W ciągu jednego tygodnia pracy siedzimy przez 65 godzin, a tylko trzy godziny dziennie poświęcamy na aktywności w pozycji stojącej. Zwiększa to ryzyko śmierci nawet o 40 proc.! Z kolei korzyści z aktywności fizycznej przekładają się też na... zarobki. Osoby wysportowane zarabiają o 5-15 proc. więcej niż ich nieaktywni koledzy. Ba-

Sprawdź, czy powinieneś więcej ćwiczyć? Test Minimalnej Sprawności Fizycznej Krausa Webera to sprawdzian siły mięśni. Niewykonanie choćby jednej z prób jest sygnałem, że powinieneś poświęcać więcej czasu na ćwiczenia.  Siła mięśni brzucha i lędźwi – z leżenia tyłem z ustaleniem stóp i uchwytem karku – przejście do siadu prostego.  Siła mięśni lędźwi i dolnych mięśni brzucha – z leżenia tyłem z uchwytem karku – wznos wyprostowanych nóg wzwyż o 20 cm i wytrzymanie w tej pozycji przez 10 sekund.  Siła górnych mięśni grzbietu – w leżeniu przodem z przytrzymaniem stóp i chwytem karku (z kocykiem pod brzuchem) – wznos tułowia, barków i głowy do poziomu i wytrzymanie przez 10 sekund.  Siła dolnej części grzbietu – w leżeniu przodem z położeniem piersi na podłodze – wznos wyprostowanych nóg i wytrzymanie przez 10 sekund.  Gibkość stawów biodrowych (w tym elastyczność tylnych mięśni uda) – ze stania skłon tułowia w dół, dotknięcie podłogi końcami palców i wytrzymanie w tej pozycji przez trzy sekundy. Nogi w stawach kolanowych wyprostowane.

reklama

10 felietony

| m im z daniem Piotr Ikonowicz

Stanisław Michalkiewicz

Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

Wielkiej Brytanii prowadzenie i założenie jednoosobowej firmy jest tańsze i łatwiejsze, zwłaszcza dla osób, które znają angielski i nie dadzą się oskubać Polakom, którzy mieszkają od dawna na Wyspach i są ich gotowi naciągnąć. Główną przewagą firmy „limited” założonej w UK jest, obok szybkości i prostoty procedury, brak konieczności płacenia składki ubezpieczeniowej. I rzeczywiście konieczność płacenia podatków i składek od początku istnienia firmy, zanim się działalność rozkręci hamuje rozwój przedsiębiorczości w kraju, czego efektem jest fakt, że w Wielkiej Brytanii jest dziesięć razy więcej jednoosobowych firm niż w Polsce. Inna sprawa to czy osoby dziś zwolnione z ZUS-u wszystkie zdołają się dorobić na tyle, by na starość nie potrzebować emerytury. Bo prywatne, dobrowolne realne ubezpieczenie na wypadek choroby i starości z pewnością tańsze od ZUS-u nie jest. Brytyjskie udogodnienia dla jednoosobowych firm, w tym podatkowe wynikają z tego, że w mniejszym stopniu odczuwają oni problem „krótkiej kołdry” budżetowej. Konserwatywny rząd zdecydował się na znaczne podniesienie minimalnej stawki godzinowej za pracę z 6.50 funta do 7.20, czyli z 36.80 zł za godzinę do 40,75 zł. Podwyżka w wysokości ok. 4 zł to akurat tyle za ile w Polsce pracuje wiele osób. W ten sposób państwo brytyjskie uwolniło się od konieczności dopłacania do najniższej płacy, przerzucając ten ciężar na pracodawców. Ważnym dodatkowym źródłem zasilenia budżetu konserwatywnego rządu jest podniesienie opodatkowania zysków bankowych o 8 punktów procentowych. Głównym problemem jednoosobowych firm w Polsce nie jest skomplikowana procedura ich zakładania, opodatkowanie ani nawet

ZUS, tylko bariera popytu na ich dobra i usługi. W kraju, w którym 80 proc. obywateli nie ma żadnych oszczędności, a 20 proc. najuboższych rodzin pożycza u lichwiarzy na bieżące koszty utrzymania, coraz trudniej coś sprzedać. Bo cokolwiek ludzie zarobią trafia do rąk lichwiarzy, bankierów, deweloperów. Najpierw zamrożono progi dochodowe do pomocy społecznej i dodatków rodzinnych, aby następnie w 2011 roku z powrotem

Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

aureat Nagrody Nobla z ekonomii w roku 1992, Amerykanin Gary Stanley Becker, otrzymał tę nagrodę za udokumentowanie odkrycia, że ludzie zachowują się tak, jakby kalkulowali, nawet jeśli nie zdają sobie z tego sprawy. Widać to zwłaszcza w dłuższych przedziałach czasowych, np. demograficzne skutki powszechnych ubezpieczeń społecznych stają się zauważalne dopiero po 50-70 latach. Znakomitą ilustracją trafności spostrzeżeń

Trwa exodus polskich jednoosobowych firm do Wielkiej Brytanii, między innymi ze względu na niższe koszty prowadzenia działalności. Trend się utrzyma?

zalegalizować lichwę, która była do tego czasu przestępstwem. To po takich wyczynach liberalnej władzy napłynęły do Polski firmy typu wonga.com. Bo władza wepchnęła miliony ludzi w łapy lichwiarzy. A przecież w Wielkiej Brytanii państwo potrafiło unieważnić 350000 lichwiarskich pożyczek udzielonych przez wonga.com. I tam opodatkowanie zysków bankowych nie jest kwitowane przez bankierów śmiechem i zapowiedzią, że przerzucą obciążenia na klientów. Bo tam istnieje prawdziwe państwo, które nie pozwala na robienie z siebie jaj. Tam jest poważny regulator, który potrafi skutecznie takiego „przerzucania” zabronić. Silne państwo, które dba o swoje wpływy budżetowe może sobie pozwolić na mniejszy fiskalizm wobec spółek jednoosobowych znanych jako „limited”. Bo te spółki są „limited”, a państwo już niekoniecznie. Państwo jest odpowiedzialne.

profesora Beckera był obraz Polski w roku 1989, po wejściu 1 stycznia w życie ustawy o działalności gospodarczej autorstwa Mieczysława Wilczka. Przy pomocy tej ustawy, a konkretnie – dwóch zdań, które dzisiaj brzmią jak „oczywista oczywistość”, ale wtedy były rodzajem odkrycia kopernikańskiego, ustawa ta rozmontowała „socjalizm realny” w gospodarce bez użycia tego słowa. Pierwsze zdanie i zarazem pierwszy artykuł ustawy głosił, że podejmowanie działalności gospodarczej jest wolne i przysługuje każdemu, a drugie – a zarazem art. 4 ustawy – że podmioty gospodarcze mogą dokonywać czynności oraz działań, które nie są przez prawo zabronione. Dzięki tej ustawie odblokowany został narodowy potencjał ekonomiczny, a Polska pod jej rządami zmieniła się w jedno wielkie targowisko. Setki tysięcy ludzi handlowało towarami rozłożonymi na łóżkach polowych lub folii rozesłanej na chodniku. Zdecydowana większość

Czekamy na Twój komentarz 19 lutego 2016

z nich, a może nawet żaden, nie miała wykształcenia ekonomicznego, ale nieomylnym instynktem odgadli, że w warunkach braku kapitału finansowego, najprostszym i jednocześnie najskuteczniejszym sposobem pierwotnej akumulacji kapitału jest handel. Najwyraźniej ci wszyscy ludzie zachowywali się tak, jakby to sobie wykalkulowali, chociaż prawdopodobnie większość nie zdawała sobie z tego sprawy – a to potwierdza trafność spostrzeżenia profesora Beckera, udokumentowanego m.in. w książce „Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich”. Skoro nawet ludzie, którzy świadomie nie kalkulują, zachowują się zadziwiająco zgodnie z regułami ekonomii, to cóż dopiero tacy, którzy kalkulują? Na przykład wielonarodowe korporacje, korzystając z globalizacji, przenoszą produkcję tam, gdzie koszty produkcji są najmniejsze. Ale nie wszystkie koszty produkcji są zmienne; na przykład ceny surowców, czy energii są mniej więcej takie same na całym świecie. Zmienne są koszty pracy i koszty funkcjonowania państwa, czyli podatki i biurokratyczna mitręga. Toteż korporacje przenoszą produkcję do krajów, w których koszty pracy są niskie, podobnie jak podatki. Czyż w tej sytuacji można się dziwić, że polscy właściciele jednoosobowych przedsiębiorstw zachowują się podobnie i przenoszą swoje przedsiębiorstwa do Wielkiej Brytanii? Temu dziwić się nie można, przeciwnie – tego należało się spodziewać, z uwagi na tzw. efekt Laffera. Jest on dowodem na litościwość Natury – jak chcieliby ateiści – albo Opatrzności – jak uważają ludzie pobożni. Polega on bowiem na tym, że po podniesieniu podatków ponad granicę bezpieczeństwa, wpływy z podatków zaczynają gwałtownie spadać – między innymi dlatego, że podatnicy zaczynają głosować nogami – tak, jak ma to miejsce w przypadku polskich właścicieli jednoosobowych przedsiębiorstw.

| z wielkiej brytanii Policja ujawniła listę 10 najniebezpieczniejszych polskich kryminalistów poszukiwanych w UK. Łącznie może ukrywać się tu nawet trzy tysiące przestępców znad Wisły.

Ukrywają się w UK?

Fot. Policja

ordercy, szefowie mafii, gwałciciele, handlarze narkotyków czy porywacze – to m.in. oni znaleźli się na „czarnej liści” opublikowanej przez policję. Niektórzy z nich są na wolności już kilka lat – alarmuje „The Sun”. O pomoc w schwytaniu przestępców prosi warszawska policja, która rozesłała apel do brytyjskich gazet. – W UK jest mnóstwo polskich zbiegów. Działają oni w gangach zaangażowanych w wymuszanie haraczy, przestępstwa finansowe, narkotyki, morderstwa, kradzieże czy przestępstwa z udziałem broni. Nie

ma wątpliwości, że polscy kryminaliści są problemem dla wielu Brytyjczyków – mówi Grzegorz Prusak z policji w Warszawie. Osoby, którym udało się rozpoznać jakiegokolwiek z przestępców, mogą kontaktować się z policją na najbliższym posterunku lub napisać mail: poszukiwani@policja.gov.pl. Wśród 10 najniebezpieczniejszych przestępców z Polski znaleźli się: Janusz Graf, Sebastian Banasiński, Grzegorz Wierzbicki, Krzysztof Ryba, Krystian Tomaszewski, Wojciech Łachtaj, Dariusz Hanusiak, Daniel Janeczek, Dariusz Głowacki i Janusz Flasza. (ml, sz)

37-letni Polak został oskarżony o zamordowanie maczetą Sebastiana Żuchlińskiego w Bolton. Oﬁarę zaatakowała na ulicy grupa zamaskowanych mężczyzn.

Polak zabił rodaka? Polak stanął już przed sądem Bolton Magistrates’ Court. Do zabójstwa doszło 9 lutego na oczach partnerki Sebastiana. 39-latek został zaatakowany na Davenport Street w Bolton w hrabstwie Greater Manchester. Z relacji świadków wynika, że ataku dopuściło się co najmniej trzech napastników ubranych w kominiarki. Mieli oni najpierw bić 39latka, a potem – dźgać go maczetami i nożami. Ratownikom nie udało się ocalić życia mężczyzny, który zmarł w wyniku odniesionych ran głowy, tułowia, ud i ramion. Polak mieszkał na Wyspach od dekady, ostatnio pracował jako kurier.

37-letni Polak został aresztowany niemal natychmiast po zajściu, ale wtedy jeszcze nie podawano kraju jego pochodzenia. Oprócz niego policja zatrzymała też sześć innych osób, które jednak opuściły areszt za kaucją. Informacja zbulwersowała lokalną społeczność. Na miejscu zdarzenia zostawiono też wiele wiązanek kwiatów oraz zniczy. Funkcjonariusze w dalszym ciągu poszukują osób, które mogą pomóc w sprawie. Proszą o kontakt pod numerem telefonu 0161 856 9775 lub anonimowo przez infolinię Crimestoppers: 0800 555 111. (ml)

reklama

12 ze świata reklama

| Albert Einstein miał rację – fale grawitacyjne rzeczywiście istnieją i udowodniła to grupa naukowców w Ameryce – poinformowały media na całym świecie. To jedno z najważniejszych odkryć współczesnej nauki. Wśród badaczy znalazło się aż 15 Polaków.

Przełom w nauce ównania Einsteina to podstawa wszelkich rozważań o grawitacji. Już wtedy przewidziano istnienie fal grawitacyjnych. To triumf myśli ludzkiej. On, pisząc te równania, zupełnie nie wiedział, jakie będą ich rozwiązania – wyjaśniał na antenie Polskiego Radia RDC prof. Krzysztof Meissner (wydział fizyki UW). – Nie wiedział, że są w nich zawarte czarne dziury, rozszerzanie się wszechświata i fale grawitacyjne – podkreślił. Fale grawitacyjne, nazwane w polskich mediach „zmarszczkami czasoprzestrzeni” zostały zaobserwowane we wrześniu zeszłego roku, kiedy przechodziły przez naszą planetę. Dokonano tego przy pomocy dwóch detektorów LIGO (Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory). Oddalone od siebie o 3 km (postawiono je w Waszyngtonie i Luizjanie) odnotowały niemalże w tym samym momencie sygnał fal grawitacyjnych wytworzony na skutek zderzenia się dwóch czarnych dziur – informuje TVN Meteo. Trwał on 0,12 sekundy – to jednak wystarczyło naukowcom na obserwację pierwszego, odnotowanego takiego zjawiska na Ziemi. Do zderzenia, z którego fale pochodziły, doszło ponad miliard lat temu i przeciętnemu obywatelowi ciężko wyobrazić sobie, jak wielka była to siła – prędkość osiągnięta przez czarne dziury wyniosła 150 tys. km/s, czyli tyle

ile wynosi połowa prędkości światła. Od tego momentu fale przemieszczały się po Wszechświecie, docierając do naszej planety dopiero we wrześniu 2015 roku. To przełomowe wydarzenie w astronomii i jedno z najważniejszych we współczesnej nauce. Zdaniem prof. Andrzeja Królaka z Instytutu Matematycznego PAN w Warszawie i Narodowego Centrum Badań Jądrowych, odkrycie stworzy prawdopodobnie nową dziedzinę – astronomię fal grawitacyjnych, dzięki której ludzkość będzie mogła spróbować dowiedzieć się, co dzieje się w czarnych dziurach. Prof. Królak jest też liderem polskiej grupy naukowców, którzy wzięli udział w tym projekcie. Gratulacje dla naukowców z obserwatorium LIGO opublikowali na swoim profilu na Facebooku m.in. Stephen Hawking, a także Mark Zuckerberg. – Moje gratulacje dla zespołu naukowców LIGO. To wydarzenie jest co najmniej tak ważne jak odkrycie bozonu Higgsa (tzw. boskiej cząstki). Dzięki temu możemy spodziewać się teraz jeszcze więcej odkryć, które poprawią naszą wiedzę na temat tego jak działa wszechświat. Te obserwacje są zgodne z wynikami mojej pracy teoretycznej na temat czarnych dziur z 1970 roku. To ekscytujące zobaczyć jak moje przypuszczenia poczynione ponad 40 lat temu sprawdzają się jeszcze za mojego życia – napisał Hawking. (mł, js)

Fot. Shutterstock

19 lutego 2016

| z wielkiej brytanii 13

Żydom na ratunek

– Przez artystyczne warsztaty chcemy zachęcić młodych ludzi do reﬂeksji nad bohaterstwem Polaków, którzy w czasie wojny ratowali Żydów – mówi Antony Lishak w rozmowie z Dariuszem Dzikowskim i Kasią Jędrzejewską.

Proszę powiedzieć, jest pan nauczycielem i dydaktykiem… – …a także pisarzem, mającym na koncie ponad 30 publikacji. Na różne tematy. Akcja mojej ostatniej książki „Gwiazdy” rozgrywa się w Warszawie w latach 1939-1941, a została zainspirowana historią Jana i Antoniny Żabińskich, dyrektorów warszawskiego ZOO. Po wybuchu II wojny światowej większość znajdujących się tam zwierząt zginęła podczas bombardowań, a Żabińscy przekształcili je w miejsce, gdzie przechowywali uciekinierów z getta. Uratowali w ten sposób około 300 Żydów, którzy mieszkali w opuszczonych klatkach i pomieszczeniach pod ziemią. Mam dla nich wielki szacunek, podobnie jak dla innych odważnych Polaków ryzykujących własne życie, żeby nieść pomoc tym, których Hitler skazał na zagładę. Warszawa i owe ZOO stały mi się bardzo bliskie, podczas pracy nad książką często prowadziłem warsztaty w szkołach – w Londynie, Warszawie i Jerozolimie. W ten sposób narodził się pomysł obecnego projektu „Ucząc się od Sprawiedliwych”, którego celem jest zachęcenie młodych ludzi do refleksji nad bohaterstwem Polaków, którzy nie bacząc na śmiertelne niebezpieczeństwo ratowali Żydów w czasie Holokaustu. Na projekt składa się seria warsztatów artystycznych. – W których uczestniczą młodzi ludzie w wieku 10-13 lat. W akcję zaangażowane są dwie polskie szkoły sobotnie – na Willesden Green i Forest Gate, dwie żydowskie – Akiva i Kerem oraz synagoga w New North London. Dzieci najpierw uczą się historii tamtego okresu, a potem, na podstawie konkretnych przykładów, piszą swoje refleksje. Fakt, że ich opinie będą zaprezentowane podczas publicznych pokazów, jest dla nich dodatkowym bodźcem. Ale projekt ma również walor edukacyjny. Trzeba pamiętać, że spośród 25500 medali, które zostały wręczone Sprawiedliwym wśród Narodów Świata, aż 6340 trafiło do Polaków i właśnie oni stanowią największą grupę narodowościową w tym gronie. A nie zapominajmy, że na to wyróżnienie zasługuje więcej osób, jednak ich bohaterskie postępowanie z

„Fot. Trzy Kolory”

różnych powodów pokrył kurz historii. Niemniej, mimo wszystko, należeli oni do wyjątków na tle ogółu społeczeństwa i właśnie to stanowi o ich wyjątkowości. Warsztaty właśnie trwają. – Prowadzone są od stycznia, a ich zwieńczeniem będzie wystawa wybranych prac w Ambasadzie RP w Londynie na początku marca. Zbiegnie się ona w czasie z obchodami Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych i Dniem Matki w Wielkiej Brytanii. Później ekspozycja będzie prezentowana w różnych szkołach Wielkiej Brytanii, a mam nadzieję, że sukces tego projektu sprawi, iż będzie on kontynuowany w następnych latach. Co jakiś czas w zachodnich mediach pojawiają się określenia „polskie obozy koncentracyjne”, a Polaków obarcza się odpowiedzialnością za mordowanie Żydów… – To oczywiste nadużycie. Owszem, dochodziło do różnych sytuacji, ale nie można generalizować. Byli Polacy, którzy przymykali oko na to, co się działo, byli tacy, którzy ryzykowali życie, ratując Żydów, ale byli i tacy, którzy denuncjowali ich, wydając w ręce Niemców. Nie brakowało też ludzi, którzy na początku wojny mieli poglądy antysemickie, ale z czasem zmienili się pod wpływem tego

co widzieli i teraz mają swoje drzewka wśród Sprawiedliwych w Yad Vashem. Postawy były różne, jednak trzeba mieć świadomość, że Polakom za pomoc Żydom groziła kara śmierci – sami byli na celowniku Niemców i przede wszystkim starali się przeżyć. To były konkretne postawy, w konkretnych sytuacjach, niemniej osobiście uważam, że mówienie o stosunkach polsko-żydowskich podczas wojny bez odniesienia do poprzednich 900 lat wspólnego życia nad Wisłą, jest dużym uproszczeniem. Przed najazdem Niemców 10 proc. mieszkańców Rzeczypospolitej stanowili Żydzi, którzy w wielu miastach i wsiach tworzyli bardzo duże skupiska. Jednym z celów projektu jest właśnie zrozumienie tych złożonych relacji między naszymi narodami. A często nie były one łatwe. Polacy to antysemici? – Ja nigdy bym tak nie powiedział – to nieprawdziwe i prowokacyjne stwierdzenie. Natomiast faktem jest, że stosunek Polaków do Żydów ma głębokie historyczne korzenie i sposób w jaki się to czasami objawia może być niezrozumiały dla ludzi z zewnątrz. Bo z jednej strony mamy kibiców piłkarskich krzyczących na stadionach antyżydowskie hasła, a z drugiej figurki Żyda trzymającego mone-

ty, co ma symbolizować szczęście i powodzenie. Można je kupić w sklepach z pamiątkami, znajdują się w wielu polskich domach. Tą dwubiegunowość trudno czasami racjonalnie wytłumaczyć. Obecna Polska różni się od tej z końca lat 80. ubiegłego wieku? – Zdecydowanie. Wtedy trudno było sobie wyobrazić powstanie takiego muzeum jak POLIN – do tego w miejscu, gdzie kiedyś znajdowało się warszawskie getto. Regularnie organizowane są wielkie festiwale żydowskie w Krakowie, Warszawie i szeregu innych miast, w których uczestniczą zarówno Żydzi, jak i Polacy. Co więcej, dyrektorem jedynej żydowskiej szkoły w Warszawie jest rabin, człowiek, który o tym, że jest Żydem, dowiedział się w wieku 16 lat. Stosunki polsko-żydowskie ewoluują i jestem pewien, że będą się cały czas polepszać. Pan ma polskie korzenie? – Mój pradziadek pochodził z Łodzi, przyjechał do Anglii pod koniec XIX wieku, dlatego Polska jest bliska memu sercu.

Czekamy na Twój komentarz

14 z wielkiej brytanii

Stanica w potrzebie Polska stanica harcerska St. Briavels zbiera fundusze na generalny remont, bez którego nie będzie mogła funkcjonować w tym charakterze . Liczy się każda forma wsparcia.

nach. Mimo wszystko modlę się, czy wszystko pójdzie tak jak trzeba, bo to w końcu projekt na wiele lat – opowiada pani Małgorzata. – Teren wliczany jest do Natural Beauty, dlatego są tu spore restrykcje dotyczące tego, co na takim obszarze może powstać – dodaje. Proponowane zmiany i przedstawione projekty zakładają ogromną przebudowę, co pochłonie duże nakłady finansowe – dlatego akcja zbierania funduszy na rozbudowę stanicy St. Briavels będzie trwała jeszcze przez najbliższe lata. Liczy się każdy funt – i ten złożony przez osobę prywatną, i ten przekazany przez większą firmę czy instytucję.

>> Joanna Szmatuła tanica harcerska położona w dolinie rzeki Wye przez ponad 50 lat służyła jako baza na kolonie zuchowe, obozy harcerskie, zloty i różne inne spotkania polskiego społeczeństwa. Odegrała też ważną rolę w utrzymaniu tradycji harcerskich i kultury polskiej wśród Polaków żyjących na Wyspach. Niestety, obecny stan budynku nie pozwala na to, by tradycje harcerskie były w tym miejscu kontynuowane – stanicę trzeba przystosować do dzisiejszych standardów – można przeczytać na stronie stanicy, stanicastbriavels.uk. Nie da się tego zrobić bez generalnego remontu.

Jak złożyć dotacje na St. Briavels Fund? Dotacje można złożyć m.in. w następujący sposób: 



Najpierw przyjeżdżały tu moje dzieci, potem moje wnuki.

Kilka pokoleń

– Przyjeżdżały tu moje dzieci, potem moje wnuki, ja sama kilka lat temu byłam tu opiekunką podczas obozu harcerek. Cała moja rodzina była związana ze stanicą – dopóki ta była jeszcze otwarta – wspomina Małgorzata Zajączkowska, która z harcerstwem związana jest od kilkudziesięciu lat. Pani Małgorzata mieszka na Ealingu i opowiada, że jej znajomi (i ich dzieci), którzy mają „harcerstwo we krwi”, co roku przyjeżdżali do stanicy pod koniec maja, na Spring Bank Holiday. – Kiedy tu ostatnio przyjechałam, pomyślałam – jak to możliwe, że dzieciom chciało się zejść do wioski i wracać piechotą pod górkę tylko po to, żeby sobie kupić loda – zastanawia się. – Ale wtedy, kiedy jeździliśmy tu z rodziną na kempingi, były w tym zboczu zrobione tarasy, było więc nieco łatwiej. Dzięki temu namioty, które rozkładano podczas obozów, stały na równej powierzchni – dodaje. Dziś, ze względu na wiele norm, które muszą spełniać tego typu budynki, stanica nie może funkcjonować tak jak kiedyś. – Ten budynek należał pewnie do jakiejś zamożnej rodziny i nie był przy19 lutego 2016

MAŁGORZATA ZAJĄCZKOWSKA stosowany do tego, żeby nocowało tu 70 dzieci. Ten remont ma to zmienić – tak żeby wszystko było zgodne z przepisami – podkreśla pani Małgorzata. W stanicy było sporo niewygód – po tym, jak zaczęli z niej korzystać harcerze i harcerki, w łazience w budynku zlikwidowano wannę, zamiast tego wstawiono kilka umywalek, a do kąpieli zostawiono trzy prysznice (i to na zewnątrz). W przypadku przyjazdu całej kolonii – około 70 dzieci – mógł pojawić się problem. Dzisiejsze przepisy są oczywiście dużo bardziej rygorystyczne – remont jest więc niezbędny.

Szerokie plany

Plany koncentrują się na przebudowie i remoncie istniejącego budynku oraz na budowie drugiego. Docelowo w obiekcie znajdą się aż 74 łóżka. – W charakterystycznym białym domu z cudownym widokiem na dolinę rzeki Wye będą sypialnie na 36 osób,

kuchnia, mała jadalnia i pomieszczenie na zajęcia. Projektowane fundamentalne zmiany strukturalne, w tym wzmocnienie sufitów, dodatkowe toalety, nowe prysznice i instalacja centralnego ogrzewania, pozwalałoby na całoroczne użytkowanie stanicy. (…) Sypialnie będą położone na parterze, a pokoje na spotkania i jadalnia na pierwszym piętrze. Umożliwi to korzystanie z pięknych widoków na dolinę rzeki Wye. Dobudowane będzie wejście na pierwsze piętro od tyłu domu z łatwym dostępem do kuchni. W nowym budynku mieszkalnym będzie 38 miejsc sypialnych, kuchnia i duża jadalnia. W planie jest też zewnętrzne zadaszenie, toalety i łazienki dla obozowiczów oraz pomieszczenia na sprzęt obozowy – czytamy. – Teren jest przepiękny, a plany – bardzo szerokie. W młodości interesowałam się architekturą i do dziś mnie ona pasjonuje, dlatego jestem pełna zapału na myśl o planowanych zmia-



Dotacje Online. Przez My Donate (mydonate.bt.com/ charities/polishscoutingassociationlimited) Gift Aid. Jeżeli płacą państwo podatek dochodowy w UK, czyli Income Tax, można ściągnąć ze strony stanicastbriavels.uk formularz dotacji. Wypełnienie formularza zwanego Gift Aid Declaration, pozwoli zwiększyć sumę zebraną o 25-proc. Dotacje online: dotacje z konta bankowego w Wielkiej Brytanii można złożyć następująco: nazwa konta: St. Briavels Fund Sort kod: 30-98-28; numer konta: 28643268 Czekiem – czek wystawiony na St. Briavels Fund należy przesłać na adres: St. Briavels Fund ZHP, Beavor House, 23-31 Beavor Lane, London W6 9AR Więcej na stronie stanicy: www. stanicastbriavels.uk

Czekamy na Twój komentarz

| z wielkiej brytanii 15

Au pair dla każdego

Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Niemcy – to tutaj najczęściej młodzież próbuje swoich sił, jako au pair. Wyjeżdżają, by stać się tymczasowym członkiem zagranicznej rodziny i w zamian za pomoc przy dzieciach poznają kraj. Na programie korzystają wobec tego zarówno rodziny, jak i uczestniczki programu, które mają szansę odbyć wymarzoną zagraniczną podróż bez dużych funduszy.

Fot. Shutterstock

Wielka Brytania

>> Marta Łaczkowska u pair to program wymiany kulturowej dedykowany młodym ludziom, chcącym poznać język i kulturę innego kraju w zamian za opiekę nad dziećmi i drobne prace wykonywane dla rodziny goszczącej. I choć łączy w sobie również pracę, głównie ma mieć charakter edukacyjno-kulturowy. Au pair w zamian za zakwaterowanie, wyżywienie oraz symboliczne kieszonkowe zajmuje się dziećmi, pomaga w pracach domowych, a w wolnym czasie uczestniczy w kursach językowych. Poczucie odpowiedzialności, dojrzałości i cierpliwości w kontaktach z dziećmi, to niezbędne cechy dla każdej kandydatki na au pair. Ponadto ważna jest znajomość w stopniu komunikatywnym języka kraju, w którym znalazło się rodzinę goszczącą.

Warunki

Czas trwania pobytu au pair za granicą wynosi zazwyczaj od 10-12 miesięcy, zdarza się jednak również, że rodziny szukają pomocy tylko na 2-3 miesiące w sezonie letnim. Osoba decydująca się

Na Wyspach au pair może zajmować się tylko lekkimi pracami domowymi.

SANDRA LANDAU, BAPAA na udział w programie nie może być wykorzystywana przez rodzinę goszczącą – nie jest sprzątaczką ani opiekunką na pełen etat. Czas pomocy rodzinie jest ustalany indywidualnie, jednak w ciągu dnia au pair nie powinna pracować więcej niż pięć godzin. Przysługuje jej także 2-tygodniowy urlop, który może wykorzystać na poznawanie kultury danego kraju, poprzez wycieczki do pobliskich miast. Jeśli rodzina planuje w okresie pobytu au pair wyjazd na wakacje i zabranie jej ze sobą do opieki nad dziećmi, to nie wlicza się to do obowiązkowego urlopu. Au pair ma też zagwarantowane automatycznie zakwaterowanie i wyżywienie u rodziny, głównym zamysłem programu jest bowiem traktowanie dziewczyny jako pełnoprawnego członka rodziny. Dlatego au pair otrzymuje oddzielny pokój w domu rodziny goszczącej. W ramach edukacyjnego wymiaru programu wymiany przewiduje

się również kurs językowy dla au pair i zdarza się, że jego koszt pokrywa rodzina goszcząca. Jednak w Europie częściej to agencja zajmująca się poznawaniem dziewczyn z rodzinami w ramach wcześniejszej opłaty, organizuje za granicą kurs. Największe zapotrzebowanie jest na niepalące au pair z prawem jazdy.

Program au pair funkcjonuje także w Wielkiej Brytanii. Co roku bierze w nim udział kilkanaście tysięcy dziewcząt, w tym Polki, w wieku między 17 a 27 lat. Jak informuje Stowarzyszenie Brytyjskich Agencji Au Pair (BAPAA), jedyna legalnie działająca organizacja zrzeszająca agencje na Wyspach, tygodniowo pracują do 35 godzin za kieszonkowe w wysokości przynajmniej 60 funtów poza Londynem, 75 funtów w Londynie, przy czym przysługuje im dwa dni wolnego. – Na Wyspach au pair mogą zajmować się tylko lekkimi pracami domowymi i nie powinny sprawować samemu opieki nad dziećmi poniżej 2. roku życia – mówi Sandra Landau z BAPAA. Umowa między au pair a rodziną zawarta zostaje na czas określony, nie może zostać przedłużona, ale może zostać zerwana natychmiast, jeśli jedna lub druga strona złamie reguły zapisane w dokumencie. Rozwiązanie może nastąpić też za porozumieniem stron, zachowując wcześniejszy okres wypowiedzenia.

5 przykładowych agencji au pair działających na terenie UK: 



Obowiązki

Do obowiązków au pair należą opieka nad dziećmi, czyli zabawa, karmienie, odwożenie do szkoły lub przedszkola, pomoc w odrabianiu lekcji, czy kąpiel. Rodzina może też prosić o odciążenie w pracach domowych takich jak odkurzanie, prasowanie, porządkowanie pokoju dzieci lub pomoc w przygotowaniu posiłków. W zamian za pomoc, dziewczyny otrzymują symboliczne kieszonkowe, które jest dużo niższe niż tradycyjne wynagrodzenie jakie powinno płacić się pełnoprawnej pomocy domowej.



Peter Pan Au Pairs (Kent ME13 8EB) www.peterpanaupairs.co.uk Prestige Au Pairs (Norfolk NR20 4DD) www.prestigeaupair.co.uk Rainbow Au Pairs (East Sussex RH18 5LY) www.rainbowaupairs.co.uk Richmond and Twickenham Au Pairs and Nannies (Staffs DE14 3EZ) www.aupairsnationwide. co.uk Smart Au Pairs Limited (Kent ME14 2LP) www.smartaupairs.com Więcej na: bapaa.org.uk/agencies

16 z wielkiej brytanii reklama

| Przed nami IX Kongres Polskich Stowarzyszeń Studenckich w Wielkiej Brytanii, na którym polscy studenci będą rozmawiać m.in. o aktualnej sytuacji w Polsce. Spotkaniom patronuje m.in. „Goniec Polski” oraz ﬁrma Sami Swoi PrzekazyPieniezne.com.

Studenci mają głos

ongres Polskich StowaW ciągu wszystkich edycji, Kongres rzyszeń Studenckich gościł łącznie ponad 1500 delegatów. (Congress of Polish Stu- Szacuje się, że w tegorocznej edycji weźdent Societies) jest orga- mie udział co najmniej 300 osób reprenizowany od 2008 roku, a jego celem jest zentujących prawie wszystkie kierunki jednoczenie polskich studentów w Wiel- studiów z Wielkiej Brytanii, Francji, Hokiej Brytanii. W tym roku odbędzie się on landii i Polski. w dniach 26-28 lutego w Leicester. W Kongresie wezmą udział przedstaCykl wydarzeń został zainicjowany na wiciele rządu, członkowie organizacji Oxford University, wkrótce jednak pod- polonijnych, a także osoby związane z jęto współpracę z innymi ośrodkami, jak kulturą, publicystyką i biznesem – zaUniversity of Cambridge (2011) czy Uni- równo z Polski, jak i Wielkiej Brytanii. versity of Edinburgh (2012). – Obecnie Będą tu także zaproszeni na tę okazję Kongres jest najlepiej rozpoznawalną licealiści z Polski. Pojawi się tu między marką wśród studentów, innymi ambasador RP w Lonsponsorów oraz gości dynie Witold Sobków, w polskich medziałaczka polonijna W ciągu wszystkich diach – mówią Ewa Gluza, dzienedycji, Kongres gościł organizatorzy. nikarz Maciej Orłącznie ponad 1500 – W tegołoś, polski krytyk rocznej edyliteracki i profedelegatów. Szacuje cji głównym sor literatury się, że w tegorocznej celem jest współczesnej edycji weźmie udział stworzenie Przemysław co najmniej 300 osób z spójnego Czapliński oraz Wielkiej Brytanii, Franprogramu rozaktor Mateusz cji, Holandii i Polski. woju polskich Damięcki. studentów za graPatronat nad Konnicą. W tym celu pogresem Polskich Stowaszukamy odpowiedzi na pyrzyszeń Studenckich objął tytanie, jak możemy przełamywać bariery godnik „Goniec Polski” oraz firma Sami edukacyjne, społeczne i polityczne dla Swoi www.PrzekazyPieniezne.com. budowania lepszej Polski (…) całość w celu stworzenia programu, który będzie obejmował wszystkie pokolenia i będzie Więcej na: www.polishcongress. kontynuował tworzenie silnej reprezen- org, office@polishcongress.org, a tacji Polski na arenie międzynarodowej także pod numerem telefonu 07446– dodają. 707-897 i 07535-0532-220.

19 lutego 2016

| z wielkiej brytanii

Najgorsi są Anglicy?

O kim mieszkańcy Wielkiej Brytanii mają najgorsze zdanie? Okazuje się, że o młodych, białych mężczyznach. To nie żart – około 20-letni Brytyjczycy zostawili daleko w tyle m.in. Polaków czy Hindusów.

>> Sonia Grodek akie są wnioski z ostatniego badania YouGov, w którym wzięły udział tysiące mieszkańców Wysp. Pytano ich o zdanie na temat różnych grup społecznych. Wszystko po to, by dowiedzieć się, co myślimy o różnych mieszkańcach naszego kraju i jakie panują na ich temat stereotypy. A tych nie brakuje. – Wiadomo, że Murzyni są leniwi. Za to Polacy bardzo pracowici. Hindusi lubią pracować w handlu i rozsiewają zapach curry – uważa 40letnia Monika, księgowa z Portmouth. – Azjaci są pracowici i bardzo głośni w restauracjach, na ulicy. Pakistańczycy wykorzystują system zasiłków i nie lubią pracować. Młode brytyjskie dziewczyny są strasznie wulgarne – dodaje jej koleżanka, kosmetyczka Judyta. Czy potwierdzają to wyniki badań?

Fot. Shutterstock

Żadnej pracy się nie boi(my)

Zacznijmy od tego, co badani sądzili o nas. Bez obaw, nic negatywnego! Spośród wszystkich grup społecznych to my – obok Chińczyków – zostaliśmy uznani za najciężej pracujących. Ok. 67 proc. badanych powiedziało tak o polskim mężczyźnie w wieku 20-40 lat, a o młodych, polskich kobietach aż 70 proc. – Wcale mnie to nie dziwi – przyznaje 26-letnia Katarzyna, kierowniczka brygady sprzątającej z Londynu. – Jesteśmy bardzo zaradne. Znam Polki, które pną się po szczeblach kariery i łączą studia z pracą. Znam też takie, które imają się najcięższych zajęć. Nie znam za to żadnej, która siedziałaby w domu na zasiłku – dodaje.

Słowiańska tradycja?

Jeśli chodzi o naszą legendarną skłonność do alkoholu, to tylko 10 proc. osób oceniło, że pijemy za dużo i to tylko do pewnego wieku. To mało w porównaniu z brytyjskimi mężczyznami. Ich pijaństwo jest uciążliwe dla aż 66 proc. mieszkańców kraju. – To miłe, że mamy tak dobrą opinię. Spodziewałem się narzekania na alkohol, bo wiem, jak moich sąsiadów wkurzają choćby nasze grille przy piwie – śmieje się 32-letni Marcin, mechanik samochodowy z Glasgow. Za najmniej „rozpitych” społeczeństwo uważa Paki-

Znam Polki, które pną się po szczeblach kariery i łączą studia z pracą.

KATARZYNA stańczyków oraz muzułmanów i muzułmanki – słusznie, bo większości z nich religia zabrania spożywania alkoholu.

Polska babcia nie jest...

Przejdźmy do oceny inteligencji. Okazuje się, że wysoko cenimy mądrość, która przychodzi z wiekiem, bo najwyżej ocenione zostały pod tym względem białe kobiety po 60. roku życia. Tuż za nimi znaleźli się starsi Żydzi i biali mężczyźni oraz Chińczycy bez względu na wiek. Wysoko oceniono też młode Żydówki, Chinki i Polki. Najgorsza ocena przypadła polskim i muzułmańskim kobietom po sześćdziesiątce. – Stereotyp mądrego Żyda funkcjonuje też w polskim społeczeństwie, więc to mnie nie dziwi. Chińczycy też znani są z wygrywania konkursów szachowych czy pianistycznych, więc taka opinia jest zrozumiała. Tylko skąd tak zła ocena możliwości intelektualnych mojej grupy wiekowej? My-

ślę, że za mało się pokazujemy. W moim pokoleniu dobra znajomość angielskiego nie jest częsta, co może decydować o takim postrzeganiu nas przez innych – mówi Jagoda, 61-letnia wykładowczyni kierunków humanistycznych na uniwersytecie w Londynie.

Starsi pomagają chętniej

Czymże jest jednak ciężka praca i inteligencja bez uczciwości, która często decyduje o tym, czy pałamy do kogoś sympatią? Badani za najbardziej uczciwych uznali mieszkańców Wysp w podeszłym wieku – 76 proc. wskazało na białe kobiety po 60. roku życia, a 72 proc. na białych mężczyzn. Polacy znaleźli się w połowie listy, a najgorsze noty zebrali 20-letni Pakistańczycy. Tylko 15 proc. z nas uważa ich za uczciwych. A co z uprzejmością? Tu też wygrywają osoby starsze, na drugim miejscu są Chinki i Chińczycy po 40. roku życia i starsi czar-

noskórzy przybysze z Karaibów, niezależnie od płci.

Gentlemani ze...

W badaniu oceniano też negatywne zachowania: wspomnianą skłonność do alkoholu, narkotyków, jazdy bez ważnego biletu czy przemocy. W tej kategorii „zwyciężyli” czarnoskórzy młodzi mężczyźni, a za najmniej agresywne uznano starsze muzułmanki i inne kobiety. Ogólnie białe kobiety i mężczyźni po 60. zdobyli najwyższe noty w całym badaniu, za nimi uplasowali się Chińczycy i Chinki. Wśród Polaków najlepiej oceniane były 20-letnie dziewczyny, a nieco dalej były ich matki. Najbardziej zaskakują ostatnie miejsca zestawienia, które otwierają młode Brytyjki i czarnoskórzy młodzi mężczyźni. Osoby, które najbardziej działają na nerwy wszystkim mieszkańcom kraju to... 20-letni biali mężczyźni. Większość badanych do szału doprowadzało ich pijaństwo, skłonność do narkotyków, lenistwo i agresja i łącznie uzyskali tylko 8 punktów na 100. Porównując to z wysoką notą ich dziadków (64 punkty) można dojść do wniosku, że czasy gentlemanów mamy już za sobą.

18 z wielkiej brytanii

Powrót do sztuki ludowej

Fot. Shutterstock

Polacy wracają do kultury przodków. Młode pokolenie odświeża stare ludowe stroje, przyśpiewki, wzory oraz zwyczaje i przenosi je za granicę.

>> Sonia Grodek ok temu na portalach zajmujących się modą zawrzało: Kim Kardashian nosi polskie ubrania! Celebrytka zamówiła i założyła spódnicę polskiej projektantki Magdy Butrym. Spośród tysięcy innych wyróżniało ją niezwykłe wykonanie i oryginalny pomysł – upleciono ją ręcznie z pasków skóry na Podhalu, według tradycyjnej, ludowej techniki rękodzielniczej. Polska sztuka ludowa nigdy wcześniej nie była tak bardzo w cenie.

Na obczyźnie na osłodę

– Wcześniej zupełnie nie słuchałam polskiej muzyki ludowej, mówiąc szczerze nawet nie wiedziałam, że coś takiego istnieje – mówi 32-letnia Katarzyna z Blackpool, recepcjonistka w hotelu. Po kilku latach na Wyspach dotknęła ją jednak nostalgia i tęsknota za tym, co polskie. – Najpierw odkryłam Kapelę ze Wsi Warszawa. Słuchałam tej płyty w pracy całą noc i łzy stawały mi w oczach. Teraz to jeden z moich ulubionych gatunków muzycznych, jestem na bieżąco z nowościami – dodaje. Rzeczywiście, muzyka ludowa długo miała nienajlepszą opinię. Młode poko19 lutego 2016

lenie jednak otwiera oczy na bogactwo kultury przodków. Również z powodu emigracji, na której najłatwiej jest zatęsknić za tym, co polskie. Istnieje już internetowe Radio Muzyka Ludowa, a na Wyspach działa nie jeden, a kilkanaście zespołów folkowej muzyki i tańca. Wśród łącznie kilkuset członków nie wszyscy to Polacy – dołączają też przypadkowe osoby, które traktują to jako kolejne ciekawe zajęcie dodatkowe, po zumbie, capoeirze czy dancehallu.

Od Kapeli do Eurowizji

– Przypominam sobie reakcje słuchaczy polskich folkowych wykonawców na festiwalach Europejskiej Unii Radiowej, które obserwuję od 12. edycji. Pierwszy był Kwartet Jorgi, który gościł na Festiwalu w Sidmouth w Wielkiej Brytanii. Był tam odbierany doskonale. Na początku koncertu z rezerwą, a w miarę jego trwania coraz goręcej. Była to wówczas dla tamtych słuchaczy egzotyka. Polska muzyka folkowa – mówiono – coś takiego istnieje? Zapewniałam, że tak, choć tak naprawdę wówczas było w Polsce tylko kilka zespołów – opowiadała niedawno Maria Baliszewska z Radiowego Centrum Kultury Ludowej na łamach Pisma Folkowego. Dziś taka muzyka jest jeszcze bardziej popularna: na Eurowizji

reprezentował nas ostatnio Donatan z piosenką inspirowaną kulturą ludową (trzy lata wcześniej zespół Jarzębina prezentował „Koko Euro Spoko”), a grupy takie, jak Kapela ze Wsi Warszawa coraz częściej występują na Wyspach.

Pieńki w meblowym

A przecież polska tradycja ludowa to nie tylko muzyka i taniec. Już osiem lat temu polskie studio Moho wygrało międzynarodowy konkurs Red Dot Design Award projektem Mohohej!Dia. Chodziło o dywan z filcowanej wełny w wycinane, łowickie wzory. Designerzy sięgają po ludowe motywy również w opakowaniach – małe, „oldschoolowe” butelki piwa Łomża ozdobiły niedawno proste wizerunki roztańczonej pary w tradycyjnych strojach, które zgarnęły to samo prestiżowe wyróżnienie. To ośmieliło kolejnych twórców. Dziś kupić można lampy obwiązane kolorowymi wstążkami jak ludowe kapliczki, meble „na wysoki połysk”, które pasjonaci wyszukują na śmietnikach i poddają renowacji czy krzesła i stoły w formie pieńków, jak do siedzenia przy ognisku.

Baba z Zalipia w UK

– Podoba mi się powrót do tradycyjnych, znanych z dzieciństwa zabawek. Z Polski przywiozłam córce drewniane

klocki, konia na biegunach i bączka. Cieszę się, że pojawiło się tyle firm, które je produkują. Szczególnie, mieszkając poza ojczyzną, to ważne, żeby maluchy nie bawiły się tylko lalkami Barbie i robotami – uważa Marta, 30-letnia mama i sprzedawczyni z Hull. Tu wyobraźnia projektantów nie zna granic: firma NOBO produkuje drewniane lalki „Baba z Zalipia” w szerokich spódnicach, które można samodzielnie malować. Konie na patyku, klocki i bączki oferuje już nie jeden, ale kilku producentów.

Południca straszy...

Jak widać nie brakuje sposobów na to, by młode pokolenie (nie tylko Polaków) mogło zapoznać się z naszą kulturą. Nikt się chyba jednak nie spodziewał, że w 2015 roku to właśnie gra komputerowa będzie najbardziej pożądaną grą na świecie. „Wiedźmin 3” polskiego studia CD Project Red została uznana przez najbardziej prestiżowe media najlepszą grą roku na świecie. – Wiedźmin to pierwszy polski produkt, po który moi brytyjscy znajomi sięgają sami z siebie. Później cytują mi odniesienia do polskiej kultury i są jej autentycznie ciekawi. Oby więcej takich projektów! – cieszy się 26-letni Marcin, informatyk z Newcastle upon Tyme, który ostatnie miesiące spędził

| z wielkiej brytanii 19 (podobnie jak jego znajomi) głównie na graniu w „Wiedźmina”. W grze pojawiają się przeszkadzające w zbiorach diabły i południce, malinowy chruśniak czy posągi Światowida.

Haute Couture to tandeta

Wracając do spódnicy projektu Magdy Butrym – również moda korzysta w ostatnim czasie z ludowych motywów i tradycyjnych technik rękodzielniczych. W tej z najwyższej półki chętnie wykorzystuje się pracę rzemieślników, którzy jak nikt inny potrafią dziergać, szyć i wyplatać. – Gdy zaczęłam projektować ubrania zauważyłam, że koronki i hafty oferowane przez europejskie hurtownie to tandeta, a przecież tam zaopatrują się największe domy mody. Nie umywały się do wyrobów mojej babci. Żeby mieć ładne hafty musiałam zamawiać je u babci i jej koleżanek – opowiada 24-letnia Karina, studentka projektowania z Londynu, która w końcu sama nauczyła się szydełkować. Moda uliczna z kolei na nowoczesnych bluzach i T-shirtach propaguje ludowe wzory i porzekadła. Torby w łowickie wycinanki od kilku lat sprzedaje marka Goshico, góralskie bluzy i legginsy projektuje Marysia Sadowska, a u Marty Wróbel z Folkstar można kupić

nawet ludowe skarpetki i biżuterię. To wciąż jednak margines. – Kupiłam sobie podczas sylwestra w Zakopanym góralskie skórzane buty. Połowa koleżanek z pracy chciała mieć takie same

sieci kilkuset sklepów pozostały już tylko 32. – Co roku jeździmy na największe targi branżowe we Frankfurcie. Po takiej imprezie mamy kontrakty na 10-15 nowych wzorów. Ale to jest pierwsza i

Polscy twórcy w większości nie mają nawet prawdziwych sklepów.

„Gazety Wyborczej” jej prezes, Jan Włostowski. Wniosek jest jeden – dziś wszystko w rękach młodych twórców, którzy mają szansę wypromować polską sztukę ludową nawet w wymagającym Londynie.

MAJKA i pytały, gdzie mogą je kupić. Było mi głupio, bo musiałam powiedzieć, że nigdzie – polscy twórcy w większości nie mają nawet prawdziwych sklepów, co dopiero mówić o sprzedaży za granicą – wzdycha 29-letnia Majka, copywriterka z Londynu.

Cepelia w starciu z Chinami

ostatnia kontraktacja, bo rok później na targach to samo tylko dwa razy taniej wystawiają Chińczycy. Po tygodniu się rozpadnie, ale odbiorcy się tym nie przejmują – narzekał na łamach

Przez jakiś czas pojawiały się też pomysły, by Cepelia stała się na europejskim rynku polskim odpowiednikiem IKEI – z tanimi, ładnymi meblami z naturalnych materiałów. Nadal zresztą sprzedaje za granicę, głównie do USA, Skandynawii i Niemiec, jednak dziś nawet wśród miłośników ludowych wyrobów pojawiają się głosy, że Cepelia oferuje ludowy kicz. Z reklama

20 kryminał

Pięć lat w niewoli

Ta historia wydaje się całkiem nieprawdopodobna – człowiek przeżył pięć lat w niewoli. Katowany, poniżany i kontrolowany każdego dnia pracował ponad swoje siły i marzył o wolności. Aż w końcu ją odzyskał.

>> Paweł Chojnowski oili go cydrem. Jego smaku Stanisław S. nigdy nie zapomni. W ten sposób utrzymywali nad nim kontrolę – nad pijanym dużo łatwiej zapanować. Zdarzało się, że zamiast jedzenia przynosili mu sam alkohol. Wtedy 46-latek kradł pożywienie w sklepach, choć mimo to był coraz słabszy. Pracował po 12 godzin dziennie, siedem dni w tygodniu, ale obrywał gdy rodzina S. uznała, że mężczyzna nie wyrobił normy. Zresztą

reklama

19 lutego 2016

znęcano się nad nim regularnie. Te brutalne pobicia to kolejny element zamierzonego działania członków rodziny, by zapewnić dominację fizyczną i psychiczną nad swoją ofiarą. Zastraszony i pobity Polak stawał się wtedy posłuszny, a jego chęć do ucieczki słabsza. Mimo to uciekał. Próbował za każdym razem, gdy nadarzyła się ku temu okazja. Wtedy nagle zdawał sobie sprawę, że nie ma dokąd pójść, że bez znajomości języka angielskiego jest tak naprawdę bezradny w mieście obcych ludzi, których nawet nie potrafi poprosić o pomoc. Ale nie chodziło

tylko o to. Na samym początku odebrano mu dokumenty. Miało być tylko na przechowanie, ale nigdy później ich nie zobaczył. Dlatego, jeśli nawet myślał o wyjeździe do Polski, to bez dokumentu tożsamości pomysł ten pozostawał tylko nierealnym marzeniem. I tak za każdym razem, gdy postanowił się wyzwolić. Powrót do kieratu zawsze wyglądał tak samo – dotkliwie go bito oraz straszono. Ostatnim razem, gdy rodzina odnalazła zbiega, padła groźba, że jeśli zniknie po raz kolejny to skończy zakopany w lesie. W upokorzeniu i autentycznym strachu przed śmiercią przez pięć lat żył nadzieją, że odzyska wolność. W końcu nadarzyła się okazja.

Symptomy niewolnictwa

Tego dnia S. tynkował sufit na budowie, gdzie pracował już od jakiegoś czasu. Przeniesiono go z firmy logistycznej, w której, podobnie jak tutaj, tyrał całymi dniami, choć nigdy nie zobaczył nawet pensa za swoją harówkę. W którymś momencie mężczyzna stracił równowagę. Upadek z drabiny był bolesny, a najgorsze było to, że połamał kostkę. Zdołał jakoś przekonać rodzinę S., że potrzebuje pomocy specjalisty. Ci przystali na to pod warunkiem, że Stanisław nikomu nie wyjawi w jakich okolicznościach trafił do szpitala. Damian, jeden z dwóch braci, którzy pastwili się nad nim przez ten cały czas, surowo zabronił mu wspominać

| kryminał 21

Fot. Shutterstock

komukolwiek o swojej sytuacji – jak jest traktowany. W szpitalu jednak lekarzy zaniepokoił stan zdrowia mężczyzny. Wycieńczenie fizyczne i symptomy uzależnienia od alkoholu sprawiły, że personel szpitala zaczął zadawać pytania. Właśnie wtedy wystraszony Polak opowiedział co mu się przytrafiło. Ślady pobicia uprawdopodobniały jego smutną historię. Medycy zawiadomili policję, a ta po wysłuchaniu zeznań Stanisława aresztowała członków rodziny S. Damian S. , matka Rozalia S. oraz ojciec Czesław P. trafili w ręce policji po wystawieniu nakazu aresztowania w czerwcu 2015 roku, choć P. ze względów zdrowotnych pozostał na wolności. Natomiast drugiemu z synów Krystianowi S. udało się zbiec. Od lipca do września brytyjski wydział pościgowy poszukiwał 26latka, który według informacji detektywów mógł ukrywać się w okolicach Bolton, Preston lub Blackpool niedaleko Manchesteru. Krystian S. był już wtedy znany brytyjskiemu wymiarowi sprawiedliwości. W 2013 roku wraz z bratem Jackiem oraz innym mężczyzną zostali oskarżeni o kradzież. Bracia nie

stawili się w wyznaczonym terminie na rozprawie, ale mimo to sąd skazał ich na dwa tygodnie więzienia. Po kilku tygodniach Krystian S. został odnaleziony. Dołączył do brata i matki, a policja rozpoczęła zbieranie materiału dowodowego.

Pułapka

Stanisław S. miał 42 lata, gdy trafił do niewoli we wrześniu 2010 roku. Z Polski wyjechał pod pretekstem dobrze płatnej pracy w Wielkiej Brytanii. Gdy wraz z Krystianem S. wsiadał do samolotu lecącego do Liverpoolu, nie miał pojęcia, że stanie się ofiarą skrupulatnie zaplanowanego przestępstwa handlu ludźmi. Za planem – według prokuratury – stał Czesław P., który następnie nakłonił do udziału resztę rodziny. Rozalia S. kupiła bilety lotnicze, a jeden z synów poleciał po Stanisława do Polski. Nakłaniać go zbytnio nie musiał – możliwości zarobku na Wyspach były powszechnie znane, a obietnica, że język obcy nie będzie mu do niczego potrzebny, tylko podniosły atrakcyjność oferty. Mężczyzna zaryzykował wyjazd w nieznane i jak w każdym innym przypadku handlu ludźmi o tym, że wpadł w pułapkę, Stanisław dowiedział się dopiero po przyjeździe na miejsce. Trafił do mieszkania rodziny S. przy Greenland Road w Great Lever na południe od Bolton. Najpierw odebrano mu do-

kumenty, a potem biciem i znęcaniem psychicznym zmuszono do codziennej ciężkiej pracy bez wynagrodzenia. Za każdym razem, gdy rodzina zmieniała mieszkanie, ich „prywatny niewolnik” przeprowadzał się wraz z nimi. Tak było aż do momentu, gdy Czesław P. dostał zawału. Przeżył, ale doznał rozległego paraliżu i przestał odgrywać znaczącą funkcję zarówno w rodzinie, jak i w procederze. Głową rodziny został wtedy Krystian. Wkrótce zdecydowano, że Stanisław zamieszka w innym domu wraz z 30-letnim Damianem S. oraz dziewięcioma innymi osobami pochodzącymi ze Wschodniej Europy. Nie miało to w zasadzie żadnego wpływu na jego sytuację – nadal był wykorzystywany, bity i poniżany, a zamiast jedzenia często podawano mu alkohol.

Cena wolności

Na rozprawie przed sądem w Bolton prokurator zastrzegł, że nie ma możliwości, by oszacować rozmiary zysku, jaki rodzina S. uzyskała w trakcie pięcioletniego wykorzystywania Stanisława do niewolniczej pracy. Podobnie, jak nie da się oszacować rozmiaru krzywd, które spotkały mężczyznę w domu rodziny S. Obrońcy oskarżonych wskazali na kierowniczą funkcję Czesława P. w przestępstwie. P. jako jedyny nie za-

siadł na ławie oskarżonych, a zrzucenie na niego choć części odpowiedzialności mogłoby mieć wpływ na wysokość wyroków. Jego żona zeznała, że podczas 20-letniego małżeństwa słowo jej męża traktowane było w domu jak rozkaz, a ona wykonywała jego polecenia, bo nie potrafiła się mu przeciwstawić. Matka szóstki dzieci przyznała jednak, że wraz z synem Krystianem zorganizowali przyjazd Stanisława do Wielkiej Brytanii, by zniewolić go i czerpać korzyść z wykonywanej przez niego pracy. Krystian S. został skazany na 3 lata i 4 miesiące więzienia. Jego brat i matka spędzą za kratami po 2 lata i 3 miesiące. 46-letni Stanisław pięcioletnią niewolę przypłacił zrujnowanym zdrowiem. Rodzina S. skutecznie uzależniła go od alkoholu. Jak przyznał sędzia orzekający w tej sprawie, gdyby nie wypadek na drabinie mężczyzna najprawdopodobniej nadal pozostawałby w niewoli.

Czekamy na Twój komentarz

22 wywiad

W Londynie czuję duch Damian Aleksander. Najlepszy polski wykonawca „Upiora w operze”, gwiazdor seriali „Klan”, „Barwy szczęścia” i „Hotel 52” mówi o tym, dlaczego odrzucił propozycję od miliardera sir Camerona Mackintosha, czemu żałuje, że nie urodził się nad Tamizą i jak został artystą. Rozmawiali Magdalena i Sergiusz Pinkwart Grasz na co dzień w najpopularniejszych brytyjskich musicalach: „Les Miserables”, „Upiór w operze”, „Miss Saigon”… – Musicale są brytyjskie, ale teatry – polskie. Właśnie… Co z West Endem? – Był taki moment. Do warszawskiego teatru muzycznego Roma, przyjechał słynny producent teatralny z Londynu sir Cameron Mackintosh… Forbes wycenia go na miliard funtów. – To właśnie on. Rozmawialiśmy przy okazji polskiej premiery jego musicalu „Miss Saigon”. Zapytał mnie, czy nie chciałbym spróbować swoich sił na West Endzie. Nie chciałeś. Bałeś się śpiewania po angielsku? – Już wcześniej, gdy byłem w szkole musicalowej, pojechaliśmy z przedstawieniem „Wichrowe Wzgórza” do Holandii. Śpiewaliśmy spektakl po angielsku. Nie boję się takich wyzwań. Po prostu to nie był „ten” moment, by wyjeżdżać z kraju. Moja kariera się rozwijała. Dostawałem kolejne propozycje ciekawych ról. Gdy jest w Polsce praca, nie myśli się o emigracji. Londyn mnie kusił z zupełnie innych powodów. Co cię więc przyciągnęło na Wyspy? – Moja dziewczyna miała tam przyjaciółkę. Pojechaliśmy razem, bo zawsze chciałem odetchnąć tutejszym powietrzem. Przejść się ulicami. Przez cztery lata studiów na okrągło słuchałem muzyki z West Endu. Przecież największe światowe hity musicalowe skomponowano dla tutejszych scen! O czym myślałeś chodząc po londyńskich ulicach? – Z jednej strony – zachwyt. Tak jak na nowojorskim Broadwayu – czuje się tu ducha musicalu. Z drugiej – nie 19 lutego 2016

mogłem odpędzić od siebie myśli, że historia jest w jakiś sposób niesprawiedliwa. Patrząc na to stare, bogate miasto, czułem ukłucie zazdrości. Anglicy nigdy nie doświadczyli okupacji. U nas całe pokolenia wciąż zaczynają wszystko od początku. Brytyjczycy mają łatwiejszy start. Nie wspominając już nawet o tym, że język angielski to współczesne esperanto. Można zrobić światową karierę mówiąc tylko po angielsku, a znając kilka języków, ale nie mówiąc po angielsku, będzie się gdzieś krążyło po peryferiach wielkiego show-biznesu. Warto byłoby się urodzić nad Tamizą. – Coś w tym jest. Wtedy urzekło mnie to, że w Londynie, niezależnie od koloru skóry, czy pochodzenia etnicznego, wszyscy grali „do tej samej bramki”. Czuli się Londyńczykami. Poszliście do teatru na West Endzie? – Oczywiście! Na mój, w tamtym czasie, najbardziej ukochany musical „Miss Saigon”. Wyszedłem rozczarowany. Dlaczego? – Poziom artystyczny był bardzo niski. Byłem zaskoczony. Wszedłem nawet za kulisy po spektaklu, by szczerze porozmawiać o tym z artystami, ale w końcu „odpuściłem”. Oni byli zadowoleni, więc nie było sensu psucia im humoru. Uczciwie muszę też powiedzieć, że poszedłem jeszcze wtedy na „Les Miserables” i byłem zachwycony. Kilka lat później znów pojechałem do Londynu. To było tuż przed naszą premierą „Upiora w operze”. Zobaczyłem musical sir Andrew Lloyd Webbera na West Endzie – tą samą wersję, którą grają nieprzerwanie od 1986 roku. Ale… byłem tak skupiony na szczegółach roli Phantoma, którego miałem za moment zagrać na deskach warszawskiej Romy, że niewiele pamiętam. Już

Brytyjczycy mają łatwiejszy start. (...) język angielski to współczesne esperanto.

DAMIAN ALEKSANDER Wolisz West End czy Broadway? – Trudno to porównywać. Brytyjczycy kochają teatr, ale taką samą miłością darzyli w przeszłości tancbudy, w których wystawiano przedstawienia, które były „dziadkami” dzisiejszych musicali. Amerykanie umieją lepiej ten „produkt” opakować i sprzedać. Z Broadwayu prosta droga wiedzie do Hollywood.

sical. Wielkie dzieło na miarę naszych oczekiwań. Ale nie jest to takie proste. Mamy już polskie musicale, choć ich problem polega na tym, że opowiadają o naszych lokalnych sprawach w sposób zrozumiały tylko nad Wisłą. Proszę popatrzeć jak Brytyjczycy wykorzystali XIX-wieczną powieść Victora Hugo „Nędznicy”, o nieudanej i raczej zapomnianej „rewolucji studenckiej” w Paryżu, do pokazania uniwersalnych historii o miłości, odpowiedzialności, zbrodni i karze.

A jak to wygląda w Polsce? – Co jakiś czas ktoś rzuca pomysł, żeby powstał prawdziwy, polski mu-

Może, skoro wiesz jak taki musical powinien wyglądać, powinieneś sam się tym zająć?

rozluźniony poszedłem na musical „Rent” i świetnie się bawiłem.

| wywiad 23

ha musicalu Damian Aleksander Dorastał w Żaganiu. Mając piętnaście lat, opuścił rodzinny dom i uczęszczał do Liceum Lotniczego w Zielonej Górze, gdzie pod koniec drugiej klasy jako tło dla solistów tańczył przez dwa lata przy muzyce jazzowej i rapie w zielonogórskim Teatrze Tańca Współczesnego Saga. W 1997 r. ukończył Policealne Studium Wokalno-Aktorskie przy Teatrze Muzycznym im. Danuty Baduszkowej w Gdyni, gdzie występował w latach 1997-99 w musicalach: w „Evicie” Andrew Lloyda Webbera, w „Kubusiu Fataliście” Denisa Diderota i w „Jesus Christ Superstar” Andrew Lloyd Webbera i Tima Rice’a jako Jezus. Ukończył studia na wydziale pedagogiki, specjalność resocjalizacja i profilaktyka społeczna, w Wyższej Szkole Humanistycznej w Pułtusku. W 1998 roku występował na scenie Teatru Muzycznego Operetki Wrocławskiej w musicalu „Księga dżungli” Romana Kołakowskiego w podwójnej roli Rudyarda Kiplinga i Mowgliego-Nathoo. Od 2000 związał się z Teatrem Muzycznym Roma w Warszawie, gdzie zagrał m.in. w musicalach: „Piotruś Pan”, „Orfeusz w piekle”, „Miss Saigon”, „Grease”, „Pięciu braci Moe”, „Koty”, „Akademia pana Kleksa” i „Upiór w operze” (2008) w roli Upiora. Po gościnnym występie w miniserialu Polsat „Zostać miss” (2001), sitcomie TVN „Kasia i Tomek” (2002, 2003) i debiutanckim filmie krótkometrażowym „Toaleta nieczynna” (2003), zdobył popularność wśród telewidzów jako fotografik Roch Rechno współpracujący m.in. z Agencją Reklamową „JBD”, przyjaciel Czesi Kurzawskiej w telenoweli TVP1 „Klan” (2003-2007). Pojawił się w sitcomach – TV-Gdynia „Lokatorzy” (2005) i TVP1 „Faceci do wzięcia” (2006) oraz jednym z odcinków serialu TVN „Kryminalni” (2006). W 2003 roku spróbował swoich sił jako wokalista (barwa głosu – baryton) i startował w eliminacjach programu muzycznego dla amatorów telewizji Polsat Idol. Uplasował się na 8. miejscu. W 2007 Światowy Zjazd Sybiraków przyznał mu honorowy tytuł Ambasador Sybiraków za rolę w spektaklu „Moja Dusza”. Od 2007 pojawia się jako prowadzący w programie Wirtualnej Polski pt. „Przy piwie”, podczas którego przeprowadził wywiady z m.in. Maciejem Stuhrem, Dariuszem Szpakowskim, Piotrem Gąsowskim i Mateuszem Damięckim. 7 lutego 2012 wystąpił w tym samym programie jako gość. (za: Wikipedia) – Może kiedyś… Na razie mam wypełniony kalendarz. Ale zbieram od lat pomysły. Myślę, że następnym krokiem w moim życiu powinno być zajęcie się reżyserią. Mam w planie solową musicalową płytę. Wciąż też grywam w serialu. Sporo już osiągnąłeś. A przecież twoje życie miało się potoczyć zupełnie inaczej… – Byłem w liceum wojskowym w Zielonej Górze. Chciałem być pilotem śmigłowca. Zmieniłeś zdanie? – Mój przyjaciel, który miał zdolności jasnowidzenia, powiedział mi, że moim przeznaczeniem jest zostać artystą. Trochę mnie to zaskoczyło, ale zaintrygowało. Wiem jak to brzmi, ale to prawda. Postanowiłem dać sobie szansę i pojechałem do Gdyni, na egzaminy do szkoły musicalowej. I to było to!

Jeździsz z koncertami po całej Polsce. Często występujesz w rodzinnym mieście? – Przez dwadzieścia pięć lat występowałem tam tylko raz. W Pałacu Kultury – bo w Żaganiu nie mamy „domu kultury”, tylko „pałac”. To była impreza, na której śpiewałem przed zespołem Raz Dwa Trzy. Raz na 25 lat? – Chciałbym kiedyś jeszcze wystąpić dla rodziny i moich przyjaciół. Choć pewnie całkiem sporo z nich spotkałbym dziś w Londynie. Może więc uda się zorganizować koncert na Wyspach?

Czekamy na Twój komentarz

reklama

| 19 marca, The Garage 20-22 Highbury Corner, London, N5 1RD

Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

cena:

joanna.szmatula@mail.goniec.com

£17-£20

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na: joanna.szmatula@mail.goniec.com.

Goniec kulturalny

Trumbo

reżyseria: Jay Roach gatunek: biograficzny

How to Be Single

reżyseria: Christian Ditter gatunek: komedia

Alice poznajemy, kiedy postanawia zrobić sobie przerwę w związku z Joshem. Właśnie do niej dotarło, że nigdy nie była sama – najpierw opiekowali się nią rodzice, później chłopak. Na szczęście poznaje w pracy Robin, puszystą blondynkę, która wie jak korzystać z życia singielki., by życie nie było nudne. Poznajemy także siostrę Alice, która czuje instynkt macierzyński oraz Lucy, która pisze algorytmy umożliwiające poznanie idealnego mężczyzny. W rolach głównych: Dakota Johnson oraz Rebel Wilson. 19 lutego 2016

Mazolewski na Wyspach – Mazolewski zredefiniował jazzową formę i nadał jej nowoczesny kształt oraz otworzył słuchacza na – do tej pory uznawaną za hermetyczną – odmianę muzyki. Oswoił jazz i wprowadził go na listy przebojów, telewizyjne ekrany oraz … łamy prasy popularnej – pisze o nim „Gazeta Wyborcza”. Doceniły go też inne media: – Przyznano mu m.in. nagrodę III Programu

PR za „Monster of Jazz”, trzykrotnie wygrywał też ze swoim Pink Freud w kategorii najlepszy zespół elektryczny wg prestiżowego Jazz Forum – czytamy na jego stronie. Wojtek Mazolewski urodził się w 1976 roku w Trójmieście, jest założycielem i liderem grup Pink Freud oraz Wojtek Mazolewski Quintet. Jego krążek „Polka” osiągnął status złotej płyty, a bilety na trasę koncerto-

Oczyma dziecka

Maciek Pysz Quartet

wą, które ją promowały, sprzedały się błyskawicznie. Album łączy tradycję z nowoczesnością – coverom m.in. Major Lazer czy Rage Against The Machine towarzyszy też wyjątkowa oprawa graficzna – zdjęcie Małgorzaty Braunek na okładce. To z pewnością jeden z ciekawszych koncertów nadchodzącej wiosny, dlatego już dziś warto pomyśleć o kupnie biletu.

23 lutego, Pizza Express Jazz Club Soho, 10 Dean Street, London W1D 3RW, cena: £20

Podczas Imperial War Museum Short Film Festival będzie można obejrzeć film „Fajna Ferajna. Powstanie oczyma dzieci” w reżyserii Tomasza Stankiewicza. Film dokumentalny opowiada o Powstaniu Warszawskim oczyma najmłodszych uczestników tych wydarzeń. Powstał on w oparciu o zbiór opowiadań Moniki Kowaleczko-Szumowskiej. Każde z tych opowiadań skupia się na innym aspekcie Powstania.

28.02, 01.04, 07. 03 IWM London, Lambeth Road, SE1 6HZ

Fot. maciekpysz.com, aut. Krystian Data

Filmowa biografia Daltona Trumbo, uzdolnionego scenarzysty („Rzymskie wakacje”), zaczyna się w momencie gdy ZSRR z sojusznika przeistacza się we wroga USA. Zimna wojna trwa na dobre, a „polowanie na czarownice” zatacza coraz szersze kręgi. Jedną z osób, która podpada władzy, jest Dalton Trumbo, na którego lewicowe przekonania patrzono do tej pory przez palce. W rolach głównych: Bryan Cranston, Elle Fanning, Diane Lane, Helen Mirren.

Fot. Agencja BE&W

24 goniec kulturalny

Znany i popularny na jazzowych scenach brytyjskich i europejskich gitarzysta Maciek Pysz znów wystąpi na londyńskiej scenie. Jak sam o sobie mówi, czerpie inspiracje z twórczości takich muzyków jak Metheny, Towner czy Mehldau, sięga jednak również do brazylijskiej muzyki, tanga oraz hiszpańskiego flamenco. Muzyką zajmuje się od 11. roku życia. Podczas tego wieczora usłyszymy kompozycje z najnowszego albumu Maćka Pysza – „A Journey”. Będą towarzyszyć mu wybitni londyńscy muzycy: Yuri Goloubev, Maurizio Minardi oraz Eric Ford.

| goniec kulturalny 25

Popowy głos zza oceanu

28 lutego St. Benedicts School, London, W5 2ES cena:

£1.20

Mariah Carey to wokalistka obdarzona wyjątkowo szeroką skalą głosu – wynoszącą pięć oktaw. Jest też jedną z najlepiej zarabiających artystek w historii – na swoim koncie ma ponad 170 milionów sprzedanych płyt. Jest także posiadaczką pięciu nagród Grammy.

Polskie animacje w Londynie Polski Teatr Lalek Pinokio ponownie zaprasza na spektakle w Londynie. Tym razem zostanie zaprezentowana bajka „Porwanie Księżniczki”, po której odbędą się animacje wiosenne. Bajka opowiada o przyjaźni trzech zwierzątek, które ratują księżniczkę z opresji.

cena:

18 marca, Manchester Arena

spektakle Bend It Like Beckham Phoenix Theatre 104-110 Charing Cross Rd London WC2H 0JP cena: £15-£49.50 kiedy: do 20 lutego Red Velvet Garrick Theatre 2 Charing Cross Rd London WC2H 0HH cena: £15 kiedy: do 27 lutego As You Like It National Theatre South Bank SE1 9PX cvena: £15-£55 kiedy: do 5 marca Guys and Dolls Savoy Theatre

£65

The Strand WC2R 0ET cena: od £25 kiedy: do 12 marca

15-16 Triton Street London NW1 3BF cena: £12.50 kiedy: do 27 lutego

London SE1 9DT cena: £10-£62 kiedy: do 21 kwietnia

Evening at the Talk House National Theatre South Bank, SE1 9PX cena: £15-£50 kiedy: do 29 marca

The End of Longing Playhouse Theatre Northumberland Avenue London WC2N 5DE cena: £15-£125 kiedy: do 14 maja

In the Heights King’s Cross Theatre London N1C cena: £18-£22 kiedy: do 10 kwietnia

Kinky Boots The Strand London WC2R 0NS cena: £15-£95 kiedy: do 28 maja

Hardboiled: The Fall of Sam Shadow New Diorama Theatre

Pericles Shakespeare’s Globe 21 New Globe Walk, Bankside

Sunset Boulevard London Coliseum London WC2N 4ES cena: £12-£105

Albert Hall, Manchester cena: od £59 kiedy: do 26 lutego

London cena: od £20 kiedy: do 27 lutego

cena: od £33 kiedy: 3 marca

Jamie XX Alexandra Palace, London cena: od £77 kiedy: do 26 lutego

Wet Wet Wet Liverpool Echo Arena cena: od £78 kiedy: 27 lutego

Enter Shikari Alexandra Palace

Rudimental The O2 Arena, London

A Midsummer Night’s Dream Lyric Hammersmith London W6 0QL cena: £5-£35 kiedy: od 20 lutego do 19 marca The Master Builder Old Vic, 103 The Cut Waterloo Rd London SE1 8NB cena: £12-£60 kiedy: do 19 marca

kiedy: od 1 kwietnia do 7 maja Ma Rainey’s Black Bottom National Theatre South Bank, SE1 9PX cena: od £15-£55 kiedy: do 18 maja People, Places and Things Wyndham’s Theatre London WC2H 0DA cena: £15-£45 kiedy: od 15 marca do 4 czerwca Motown the Musical Shaftesbury Theatre 210 Shaftesbury Avenue London WC2H 8DP cena: £19.50-£99 kiedy: do 22 października

koncerty Halsey Brixton Academy, London cena: £40 kiedy: 23 lutego Twenty One Pilots Brixton Academy, London cena: od £50 kiedy: do 25 lutego The Cult

O STANDARDACH

Stowarzyszenie Techników Polskich w UK zaprasza na spotkanie z cyklu Czwartek 4 You, podczas którego prelekcję wygłosi Ka-

Machine Head Eventim Apollo, London cena: od £36 kiedy: 11 marca Oh Wonder The Forum, London cena: od £37

tarzyna Murrells. Zaprezentuje ona wyniki swojej analizy porównawczej standardów pracy pomiędzy Polską a Wielką Brytanią.

kiedy: 17 marca Peter Andre The O2 Arena, London cena: od £25 kiedy: 20 marca Armin van Buuren Brixton Academy, London cena: od £82 kiedy: 26 marca

25 lutego, POSK, London, W6 0RF, cena: free

26 goniec kulturalny

Ślub w stylu vintage

13 marca, Dom Polonia, Cambridge, CB4 1AS, Cena:

free

Ku pamięci Żołnierzy Wyklętych Klub Szachowy „Skoczek” Cambridge organizuje turniej szachowy „Ku pamięci Żołnierzy Wyklętych” (zgłoszenie trzeba wysłać na adres email skoczek.cambridge@gmail.com do 8 marca). Po turnieju odbędzie się koncert Andrzeja Kołakowskiego. Więcej pod numerem tel.: 07756244042.

Jeff Keen: Cartoon Theatre of Dr Gaz Kate MacGarry 27 Old Nichol St London E2 7HR cena: free kiedy: do 27 lutego America in Revolt: The Art of Protest Shapero Modern 32 St. George St London W1S 2EA cena: free kiedy: do 27 lutego John Akomfrah Lisson Gallery 27 and 52 Bell St London NW1 5BY cena: free kiedy: do 5 marca Champagne Life Saatchi Gallery Duke of York’s HQ

REKOLEKCJE 19 lutego 2016

cena:

od £4

17 21lipca, lutego, The Chiswick Town Hall, Heathfield Terrace, Chiswick London, W4 4JN

wystawy Taylor Wessing Photographic Portrait Prize National Portrait Gallery St Martin’s Place London WC2H 0HE cena: £4 kiedy: do 21 lutego

Vintage Wedding Fair to targi dla kobiet, które w niedługim czasie staną na ślubnym kobiercu. Zobaczymy tu stroje nawiązujące do tych z epoki edwardiańskiej, jak i do tych, które dziś są najmodniejsze. Nie zabraknie także ślubnych akcesoriów. Więcej na: vintageweddingfair. co.uk.

King’s Rd London SW3 4RY cena: free kiedy: do 6 marca Intellectual Barbarians: The Kibbo Kift Kindred Whitechapel Gallery London E1 7QX cena: free kiedy: do 10 marca Frank Auerbach Tate Britain Millbank London SW1P 4RG cena: od £12.70-£16 kiedy: do 13 marca Stan Douglas - The Secret Agent Victoria Miro 16 Wharf Rd London N1 7RW cena: free kiedy: do 24 marca Alec Soth: Gathered Leaves Science Museum Exhibition Rd London SW7 2DD cena: £8 kiedy: do 28 marca John Hoyland: Power

Stations – Paintings 1964-1982 Newport Street Gallery Newport St London SE11 6AJ cena: free kiedy: do 3 kwietnia Saul Leiter: Retrospective Photographers’ Gallery 16-18 Ramillies St London W1F 7LW cena: £2-£3 kiedy: do 3 kwietnia Alexander Calder: Performing Sculpture Tate Modern Bankside London SE1 9TG cena: £14.50-£18 kiedy: do 3 kwietnia Artist and Empire Tate Britain Millbank London SW1P 4RG cena: £12.70-£16 kiedy: do 10 kwietnia Betty Woodman ICA The Mall London SW1Y 5AH cena: £1 kiedy: do 10 kwietnia

Polska parafia na South Kensington organizuje przedświąteczne rekolekcje. W programie m.in. spotkanie z ks. bp. Wie-

cena: £8-£16 kiedy: od 17 lutego do 22 maja

Light, Time, Legacy: Francis Towne’s Watercolours of Rome British Museum 44 Great Russell St London WC1B 3DG cena: free kiedy: do 14 kwietnia Painting the Modern Garden: Monet to Matisse Royal Academy of Arts Burlington House London W1J 0BD cena: £17.60 kiedy: do 20 kwietnia Lee Miller: A Woman’s War Imperial War Museum Lambeth Rd SE1 6HZ cena: £10 kiedy: do 24 kwietnia Painting Norway: Nikolai Astrup (1880-1928) Dulwich Picture Gallery Gallery Rd, SE21 7AD cena: od £12.50 kiedy: 5 lutego – 15 maja Delacroix and the Rise of Modern Art National Gallery Trafalgar Square WC2N 5DN

sławem Lechowiczem, delegatem KEP ds. duszpasterstwa emigracji polskiej. Więcej pod numerem tel: 07449801752.

Vogue 100: A Century of Style National Portrait Gallery St Martin’s Place London WC2H 0HE cena: £19 kiedy: do 22 maja Hilma af Klint: Painting the Unseen Serpentine Gallery Kensington Gardens London W2 3XA cena: free kiedy: do 22 maja Paul Strand: Photography and Film for the 20th Century V&A Cromwell Rd London SW7 2RL cena: £9 kiedy: od 19 marca do 3 lipca Francis Towne’s Watercolours of Rome British Museum 44 Great Russell St London WC1B 3DG cena: free kiedy: do 14 sierpnia

28.02-01. 03, Little Brompton Oratory, London SW7 2RP, cena: free

| goniec kulturalny 27 dla dzieci Goodnight Mister Tom Duke of York’s Theatre 104 St Martin’s Lane London WC2N 4BG cena: £15-£90 kiedy: do 20 lutego Roald Dahl And The Imagination Seekers Southbank Centre Belvedere Rd London SE1 8XX cena: £6 kiedy: do 21 lutego Family Fun Day: How to Survive in Space Royal Institution of Great Britain 21 Albemarle St London W1S 4BS cena: £7-£14 kiedy: 21 lutego Broadgate Ice Rink Exchange Square London EC2A 2BQ

cena: £9-£35 (rodzinny) kiedy: do 25 lutego Canary Wharf Ice Rink Canada Square Park London E14 5AG cena: od £9.95 – £41.95 (bilet rodzinny) kiedy: do 26 lutego Lullaby Lane Watermans 40 High St Brentford London TW8 ODS cena: £7 kiedy: do 6 marca The Paper Dolls Polka Theatre 240 The Broadway London SW19 1SB cena: £12 kiedy: do 13 marca Jeramee, Hartleby and Oooglemore Unicorn Theatre 147 Tooley St

London SE1 2HZ cena: £10-£13 kiedy: do 15 marca Easter Weekend Small Films Marathon V&A Museum of Childhood Cambridge Heath Rd London E2 9PA cena: free kiedy: 25-27 marca Minotaur Unicorn Theatre 147 Tooley St London SE1 2HZ cena: £12-£18 kiedy: do 2 kwietnia Billy Elliot the Musical Victoria Palace Theatre 126 Victoria Street London SW1E 5EA cena: £19.50-£95 kiedy: do 9 kwietnia Michael Rosen’s

Bear Hunt, Chocolate Cake and Bad Things Discover Children’s Story Centre 383-387 Stratford High St, London E15 4QZ cena: £5 kiedy: do 10 kwietnia Alice in Wonderland British Library 96 Euston Rd London NW1 2DB cena: free kiedy: do 17 kwietnia Wicked Apollo Victoria Wilton Rd London SW1V 1LG cena: £15-£90 kiedy: do 29 kwietnia National Pet Show ExCeL London One Western Gateway Royal Victoria Dock

London E16 1XL cena: £17 kiedy: 7-8 maja Matilda the Musical Cambridge Theatre Earlham St London WC2H 9HU cena: £24-£85 kiedy: do 29 maja Dinosaurs: Monster Families Horniman Museum 100 London Rd London SE23 3PQ cena: £4-£7 kiedy: do 30 października Charlie and the Chocolate Factory Theatre Royal Drury Lane Catherine St London WC2B 5JF cena: £25-£90 kiedy: do 3 grudnia reklama

28 goniec kulturalny

Szalony artysta

kryminał List mordercy

płyta

Robin Ellacott otrzymuje tajemniczą przesyłkę. Znajduje w niej odciętą nogę. Szefowi dziewczyny, prywatnemu detektywowi Cormoranowi Strike, przychodzą na myśl cztery osoby, które mogłyby to zrobić. cena: £6

Hity Barbadoski Do sprzedaży trafił kolejny krążek Rihanny – „Anti”, którego produkcją zajęli się m.in. Kanye West, David Guetta i Travis Scott. Znalazły się tu takie utworu jak „Love On The Brain”, „Kiss It Better” czy „Same Ol’ Mistakes”.

gra PC

cena: £11

WŁADZA KOBIET

Layers of Fear to horror inspirowany malarstwem oraz architekturą XIX wieku. Gracz wciela się tu w rolę obłąkanego artysty, który poświęca życie, by wykonać swoje szaleńcze dzieło.

To opowieść o życiu sześciu kobiet, które pozostawiły ślad w historii. Królowe: Krystyna Szwedzka, Maria Antonina, cesarzowa Sissi, Eugenia de Montijo, królowa Wiktoria i jej wnuczka Aleksandra Romanow zostały tu pokazane od bardziej ludzkiej strony.

biografia, cena: £6

Król życia Edward (Robert Więckiewicz) to pracownik korporacji, którego życie toczy się wokół tego, czy uda mu się osiągnąć wynik założony przez szefa. Nawet jeśli kiedyś miał serce do tej pracy, to dawno temu je stracił.

Podobnie z żoną, do której – nie chcąc obrażać jej przy córce – mówi po francusku. Żona (Magdalena Popławska) nie pozostaje mu zresztą dłużna.

Wszystko zmienia się, gdy Edward ulega wypadkowi. Nagle z cynicznego 40-latka zamienia się w mężczyznę, dla którego rodzina i przyjaciele są najważniejsi. Zaczyna dostrzegać, że na świecie jest wystarczająco dużo problemów, by obarczać się tymi wyimaginowanymi, a życie jest za krótkie, by spędzać je w sposób, na który nie mamy ochoty. Choć przesłanie filmu jest optymistyczne, a przykład wewnętrznej przemiany Edwarda nastraja nas pozytywnie, to mimo wszystko historia jest dość jednowymiarowa. Film ma jednak sporo plusów – m.in. postać „Kapsla”, alkoholika, w postać którego wciela się fantastyczny Bartłomiej Topa.

Konkurs! WYGRAJ BILET! 1.

Do wygrania bilety na spektakl „A kobiety kochają…” 27.02.2016 w Arts Theatre Baptist Church (W6 0UH) w Londynie. Wyślĳ zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na: konkurs@mail.goniec.com, z dopiskiem „KOBIETY”.

Do wygrania miejsce na kursach Projektowanie Wnętrz poziom podstawowy lub Revit Structure dla początkujących. Wyślĳ zgłoszenie na: konkurs@mail.goniec.com, z dopiskiem „Academia desing plus nazwa kursu”.

Podwojne zaproszenia na dwudniowy Buch Fest 2016 w O2 Forum w Londynie (NW5 1JY). Wyślĳ zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, tel.) na: konkurs@mail.goniec.com, z dopiskiem „Buch Fest dzien1 albo Buch Fest dzien2”.

Więcej nagród do zgarnięcia na Facebooku! 19 lutego 2016

http://www.facebook.com/Goniec.com.Polski

FILM DVD, „KRÓL ŻYCIA”, CENA: £5

| w sieci 29

TO WAS PORUSZYŁO NA

marta.laczkowska@mail.goniec.com KOLUMNĘ REDAGUJE:

Marta Łaczkowska

GWAŁCICIELE Z BRADFORD SKAZANI

KOMENTUJĄ

Skazano 12 członków gangu z Bradford, którym udowodniono m.in. wielokrotne gwałty na dziewczynkach w wieku 13 i 14 lat. Gangiem kierował handlarz narkotyków, który do ich dystrybucji wykorzystywał nastolatki. Gdy jedna z nich od-

WYROK

mówiła pracy w maju 2011 r., zaczął się jej 13-miesięczny koszmar. Handlarz organizował karne gwałty grupowe, podczas jednego z takich wydarzeń dziewczynę zgwałciło 5 mężczyzn. Suma wyroków wszystkich członków wyniosła 140 lat.

~ Izabela ~ Marek „Kara śmierci, a nie żebyśmy jeszcze ich utrzymywali!”

„Kara 10-15 lat, za taką krzywdę młodym dziewczynkom, które będą z tym do końca życia?!”

NAPAŚĆ

GROZIŁ SZPADĄ POLICJANTOM

KOMENTUJĄ

70-latek został aresztowany w Londynie, ponieważ groził policjantom szpadą. Mężczyzna został zatrzymany pod zarzutem napaści i grożenia ostrym narzędziem funkcjonariuszom na służbie, po tym jak policjanci przybyli na wezwanie

POZWIE RZĄD ZA SZCZURY W WIĘZIENIU

KOMENTUJĄ

Przestępca z Oxfordshire zamierza sądzić się z brytyjskim rządem. Podczas odsiadywania wyroku w więzieniu HMP Bullingdon skazany miał zostać pogryziony przez... szczura. Mężczyzna opisał w gazecie swoje obawy dotyczące plagi

szczurów, jaka ma mieć miejsce w więzieniu. National Prison Officers Association już zaapelowało do Ministerstwa Sprawiedliwości o uporanie się z plagą uciążliwych gryzoni i ochroną więźniów przed pogryzieniami.

~ Aneta ~ Maria „Zbyt dużo praw mają!”

POZEW

„Za dobrze mają w tych więziach tak czy tak.”

firmy energetycznej, której emeryt nie chciał wpuścić do mieszkania. 70-latek trafił do aresztu w południowym Londynie, a następnie został zwolniony za kaucją. Podczas zatrzymania mężczyzny nikt nie ucierpiał.

~ Tomasz ~ Beata „Z wiekiem ludzie coraz bardziej dziczeją.”

„za dużo filmów się naoglądał.”

Tajemnice Walii

Z okazji święta patrona Walii, św. Dawida, zabieramy Państwa w podróż po walijskich zabytkach. Mimo nie zawsze zachęcającej pogody, warto tu przyjechać – podobno liczba zamków przypadających na jednego mieszkańca jest tutaj największa na świecie. To tu leży także miejscowość o najdłuższej nazwie na naszej planecie (wpisano ją zresztą do Księgi Rekordów Guinnessa). Takich osobliwości jest w Walii znacznie więcej – jedną z nich są na przykład ciasteczka z wodorostów. A to dopiero początek kulinarnej przygody...

32 walia

Walijskie symbole

Żonkil, por i czerwony smok to najpopularniejsze walijskie symbole. Jest ich jednak znacznie więcej, a każdy ma swoje źródło w historii – to między innymi one pozwoliły mieszkańcom tego regionu na odróżnienie się od Anglików, z którymi przez wieki toczyli spory.

Badacze podkreślają, że tożsamość walijska ukształtowała w opozycji do angielskiej, dlatego te symbole były tak ważne w określeniu swojej przynależności i do dziś nie może ich zabraknąć podczas walijskich świąt.

Religijna stolica

Za religijną stolicę Walii (nazywaną także krajem Cymru) uznaje się St David’s, najmniejsze miasto o statusie city w Wielkiej Brytanii, w którym mieszka niecałe 2000 osób. Uważa się je za religijną stolicę Walii – to tu urodził się św. Dawid, jej patron. Na 1 marca przypada też święto upamiętniające jego postać – święty zmarł najprawdopodobniej 1 marca w 588 lub 589 r. Dzień Św. Dawida jest świętem narodowym Walii od XVIII wieku. Św. Dawid był mnichem i założył monaster w Menevii (St David’s), został także jego przełożonym. Jednym z najważniejszych punktów w mieście jest właśnie katedra pod jego wezwaniem, która przez wiele stuleci była celem pielgrzymek wiernych chcących odwiedzić grób zakonnika. Katedrę wybudowano na miejscu klasztoru św. Dawida z VI wieku, a na listę Zabytków Walii wpisano ją w 1963 roku.

Z patronem Walii związanych jest też wiele legend – jedna z nich mówi o tym, że kiedy duchowny powstał, by przemówić w jednej z wiosek, pod jego stopami uniosła się ziemia, dzięki czemu usłyszał go zgromadzony tłum. Inna z kolei opowiada o tym, że pewnego razu na jego ramieniu usiadła gołębica o złotym dziobie, co miało świadczyć o jego świętości. Walijczycy, chcąc upamiętnić dzień swojego patrona, zakładają w tym dniu narodowe symbole (np. broszki w kształcie żonkila lub pora). Ważnym elementem obchodów jest też flaga św. Dawida, czyli złoty krzyż na czarnym tle.

Walki na Wyspach

Ciekawym elementem walijskiej tradycji jest flaga – czerwony smok („Y Ddraig Goch”) na biało-zielonym tle, która jest oficjalną flagą państwa od 1959 roku. Jej symbolika jest jednak dużo starsza.

Do dziś nie jest na sto procent pewne, skąd w walijskiej tradycji wziął się czerwony smok (wiadomo jednak, że już w IX wieku uważano go za walijski symbol). Jedną z najbardziej prawdopodobnych koncepcji jest to, że został on przejęty po rzymskiej kawalerii, wiadomo też, że walka czerwonego i białego smoka to od VI wieku symbol walki między brytyjskimi Celtami i Anglosasami. Biało-zielone pasy nawiązują z kolei do Tudo-

Czy wiesz że…

t QPS – to symbol Walii od poł. XVI wieku. Według legendy św. Dawid w przeddzień wojny z Sasami zarządził, by Brytowie przypięli sobie do ubrań pory, aby móc rozpoznać się. żonkil – w języku walijskim por to „Cenhinen”, a żonkil – „Cenhinen Bedr”; ludzie często się mylili, a

19 lutego 2016

rów, angielskiej rodziny królewskiej, której protoplastą był Owen Tudor (Walijczyk) oraz Katarzyna de Valois (córka króla Francji). Dynastia ta rządziła Anglią (wraz z Walią) w XVI wieku, był to jednak także czas, kiedy zakazano używania języka walijskiego w miejscowych urzędach. Walijską flagę można spotkać prawie na każdym kroku – i dzieje się tak nie tylko dlatego, że mieszkańcy są z niej dumni i lubią podkreślać swoją narodowość. Jako jedyna nie została bowiem uwzględniona na Union Jacku, czyli fladze UK, jest to więc dla nich okazja na podkreślenie swojej odrębności.

z czasem zaczęli oba uznawać za symbol. t QJØSB LTJƬDJB 8BMJJ (ang. Prince of Wales’s feathers) – to godło księcia Walii; ma postać trzech białych piór strusich z nasuniętą koroną, związanych wstęgą z dewizą „Ich dien” (z niemieckiego – „służę”); co ciekawe: godło to zostało zaadaptowane przez walijską ligę rugby.

34 walia

Śladami historii Wyspy pełne są miejsc naznaczonych śladami historii. Zamki pochodzące z czasów średniowiecza, normańskie baszty czy budowle, w których zastosowano nowatorskie rozwiązania to zabytki, które często można tu spotkać. Nie inaczej jest w Walii.

Akwedukt

i kanał Pontcysyllte

schodniej Położony w północno-w18 kilomeści go Walii kanał o dłu y na potrów został zbudowannawany jest uz i u ek wi czątku XI X z czasów za wielkie osiągnięcie ej. ow ysł zem pr cji olu rew ązania Ze względu na rozwi dukt stał technologiczne akwe innych się inspiracją dla wielu na całym projektów tego typu wpisany na że tak ł świecie. Zosta

iedzictwa Listę Światowego Dz zaprojekkt du we UNESCO. – Ak o inżyniera towany przez słynnegt dziełem jes a rd lfo Te Thomasa rozwiązań pionierskim z powodu iałej archiśm i technologicznych ł wpisany tektury. Obiekt zostaszu ludzkiejako arcydzieło geniueuropejskiej go i wybitna synteza oki – czytamy myśli technicznej ep na stronie unesco.pl.

Zamek

Conwy Historia Walii mogłaby wyg lądać inaczej gdyby nie „żelazny krą Ten powstał z inicjaty wy Edw g”. I, który zlecił budowę kilkunaarda twierdz obronnych mających stu wzmocnić jego wpływ y na tym nie. Aż cztery z nich, w tym tereConwy, wpisano w 1986 r. nazamek Światowego Dziedzictwa UN Listę Zamek został zbudowany podESCO. niec XIII w. i był najdroższą kobudow19 lutego 2016

lą powstałą w ramach „żelaz nego kręgu”. O tym, jak potężne mu strzegły może świadczyć fak ry go gdy pod koniec XIII w. grupa t, że towników oblegała zamek, bunło im się go zdobyć. Dziś zwinie udacy mogą tu swobodnie spaceredzająa także wchodzić krętymi schować, na wieże. To też znakomity odami widokowy na miasto, rzekę punkt i Zatokę Liverpoolską.

| walia 35

Zamek

w Cardiff Zamek kryje w sobie blisko 200 historii – najprawdopodobniej 0 lat roku n.e. został tu założony rzyjuż w 50 fort, którego pozostałości zac mski się do dziś. Po okresie norma howały podbojów zamek wybudowanndzkich nowo. Wtedy też powstał nowo na budowli, a zamek podzielono y projekt części – wewnętrzną i zewnętna dwie rozdzielone murem. W późnierzną, latach budowla była wielokrotnjszych czona i przebudowywana, prz ie niszez wieki

Zamek

w Harlech To jeden z kilkunastu zamków w Gwynedd, hrabstwie w północno-zachodniej Walii, których budowę zlecił angielski król Edward I. Twierdza otoczona jest podwójnymi murami obronnymi, o różnej wysokości. Prace rozpoczęły się tu pod koniec XIII wieku, a budowla już w tamtych czasach wyróżniała się na tle innych – głównie dzięki zastosowaniu wykutych w skałach korytarzy, które umożliwiały zaopatrzenie zamku od strony morza

(a nie lądu), co było ważne przede wszystkim w czasie oblężenia. Z zamku wznoszącego się u wybrzeży Morza Irlandzkiego można podziwiać najbliższą okolicę, w tym półw ysep Lleyn, co – pomimo zazw yczaj wietrznej pogody – ma w swoich planach większość turystów, którzy się tu pojawiają. W 1986 roku Harlech Castle został także wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

przechodziła też z rąk do rąk . Tak było do 1766 roku, kiedy posiadłość szła we władanie rodziny But przeprzywróciła jej świetność i znae, która Ci, którzy zechcą zwiedzić zab czenie. znajdą tu pomieszczenia w stylytek, dów śródziemnomorskich, wło u ogroczy arabskich, cieszących ocz skich bogactwem i przepychem. Miey swoim także XII-wieczna normańsk ści się tu z której można podziwiać pana baszta, oramę miasta.

36 walia

Cuda natury Walia to nie tylko zabytkowe budowle, które wyszły spod ręki człowieka, ale też miejsca stworzone przez naturę. Niektóre z nich są naprawdę niepowtarzalne.

Park Narodowy Snowdonia Położony w płn.-zach. części Walii kompleks obejmuje masyw Snowdon (1,085 m) oraz sąsiadujące z nim szczyty i doliny. Park rozciąga się na obszarze 2100 km kw. i posiada 60 km linii brzegowej. Snowdonia National Park powstał w 1951 r. jako trzeci park narodowy w Wielkiej Brytanii i pierwszy w Walii. Rocznie przyjeżdża tu około 6 mln turystów, dzięki czemu Snowdonia jest trzecim najczęściej odwiedzanym tego typu miejscem w Anglii i Walii. A rzeczywiście jest tu co podziwiać. Poza tym, że panuje tu wyjątkowa cisza, a podczas kilkugodzinnego spaceru

będziemy jednymi z nielicznych turystów na ścieżce, to jeszcze natrafimy na niepowtarzalne okazy świata fauny i flory. Przykładu nie trzeba daleko szukać – północna część parku jest jedynym obszarem w UK, w którym można spotkać lilijkę alpejską. Cały park podzielony jest na cztery części. Pierwsza z nich, wysunięta najbardziej na północ i najbardziej popularna obejmuje m.in. szczyty Moel Hebog i Nantlle Ridge, na terytorium drugiego znajdują się takie szczyty jak Moel Siabod i Cnicht. Trzeci obszar obejmuje Rhinogydd i Migneint, a czwarty – szczyt Cadair Idris.

Llandudno Llandudno to miasto położo ne w półtylko legenda, ale to i tak nie nocnej Walii, w hrabstwie Con zerunku miasteczka jak z baśpsuje wizatoką o tej samej nazwie. To wy, nad ni). ko w okresie letnim staje się miastecz- Llandudno najlepiej zwiedzać pieszo – najpopularniejsze trasy pro grzymek wielu wczasowiczówcelem pielwspomniane wyżej wzgórza.wadzą na się też wtedy największym kur– staje ort em w na szczyt Little Orme zobacz Po drodze Walii. Miasteczko położone ymy Zatowzgórzami Great Orme i Littjest między kę Aniołów (Angels’ Bay). Great Orme le Orm e to z kol ei możliwość przejechania się i ma wiele wspólnego z „Alicją ponad 100 -letnim tramwajem inie czarów”. Miejscowa lege w kranda gło si miało miejsce w 1902 r.) ora (otwarcie też, że to właśnie tu spędza z naj ła wak acje szą w Wielkiej Brytanii kolejką dłużmała Alicja Liddle i to tu Lew is Car roll W pobliżu znajdziemy także linową. opowiadał jej bajki zebrane Age Mine, najstarszą udostę Bronze w „Alicji…” (szybko okazuje później się, że to zwiedzania kopalnię metalu pnioną do na świecie.

19 lutego 2016

| walia 37

Wizyta w

Portmeirion

Na wyspie Anglesey

Anglesey to wyspa i hrabstwo położone w iepn.-zach. części Walii, od stałego lądu oddz y la ją cieśnina Menai Strait, a łączą dwa most – starszy, Menai Suspension Bridge (z XIX w.) i nowszy, Britannia Bridge, po którym biegnie droga i linia kolejowa. Wyspa słynie przede wszystkim z pięknych plaż – m.in. Llandona, Red Wharf Bay czy znanego kurortu Rhosneigr. y Do przyjazdu na wyspę zachęca także słynn Jego s. mari Beau k zame pomnik historii, budowę rozpoczęto pod koniec XIII wieku, nigdy jednak jej nie ukończono (nie wykończono między innymi wielu pomieszczeń s znajdujących się w jego wnętrzu). Beaumari

Portmeirion to wieś położona w północno-zachodniej Walii, w hrabstwie Gwynedd. Zbudowana została w latach 19251976 według projektu inspirowanego stylem włoskim, dzięki temu można się tu poczuć jak podczas wakacji na Półwyspie Apenińskim. Wpływ ma jednak na to nie tylko projekt architektoniczny czy rosnące między zabudowaniami palmy, ale i widoki, które się przed nami rozciągają. Wieś jest niewielkich rozmiarów, jednak co roku odwiedza ją około ćwierć miliona osób. Autorem projektu Portmeirion był

należy do zespołu obwarowań w Gwynedd, które w 1986 roku zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jak wiele innych powstałych w tym okresie, budowla należy do tzw. „żelaznego kręgu”. Zamek jest otoczony szeroką fosą, a jego mury zewnętrzne uwieńczone są czternastoma basztami. Ciekawostką jest fakt, że na wyspie Anglesey znajdziemy miejscowość, której nazwa ma 58 liter i jest najdłuższą zarejestrowaną nazwą administracyjną w Wielkiej Brytanii. Brzmi ona Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch, ale zazwyczaj skraca się ją do Llanfairpwll lub Llanfair P. G.

sir Clough Williams–Ellis, który chciał udowodnić, że budynki dopasowane do otaczającej je scenerii mogą zwiększyć walory krajobrazowe okolicy. – WilliamsEllis „przygarniał” zrujnowane, zniszczone budynki z różnych epok i dawał im nowe życie. Portmeirion przypomina barwne miasteczko z włoskiego wybrzeża, gdyż domy pomalowane są na żółto, różowo, czerwono, zielono i biało – czytamy na portalu onet.pl. Co roku odbywa się tu także Festival N°6, święto rocka, folku, house’a i wielu innych gatunków.

38 walia

Walijskie specjaĹ&#x201A;y ChoÄ&#x2021; moĹźe siÄ&#x2122; wydawaÄ&#x2021;, Ĺźe walijska kuchnia nie naleĹźy do najsmaczniejszych, to trzeba daÄ&#x2021; jej szansÄ&#x2122;. Odkryjemy bowiem, Ĺźe jej najwiÄ&#x2122;ksza zaleta tkwi w prostocie i w wykorzystywaniu skĹ&#x201A;adnikĂłw dobrej jakoĹ&#x203A;ci. SkĹ&#x201A;adniki:

t H UBSUFHP TFSB $BFSQIJMMZ NPÇ&#x2021;OB [BTUĆ¤QJĆĽ JOOZN np. cheddarem) t PL H CVÂ&#x2019;LJ UBSUFK t H NÂ&#x2019;PEFHP QPSB MVC DFCVMJ EZNLJ QPTJFLBOFK t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB QPTJFLBOFHP T[D[ZQJPSLV t QĂ&#x2DC;Â&#x2019; Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ TVT[POFHP UZNJBOLV t T[D[ZQUB BOHJFMTLJFK NVT[UBSEZ X QSPT[LV t TĂ&#x2DC;M J Ć˝XJFÇ&#x2021;P NJFMPOZ QJFQS[ t Ç&#x2021;Ă&#x2DC;Â&#x2019;ULB t KBKLP SP[US[FQBOF

t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PMFKV

SposĂłb przygotowania:

RozgrzaÄ&#x2021; piekarnik do 200 stopni Celsjusza. WymieszaÄ&#x2021; ser z 115 g tartej buĹ&#x201A;ki. DodaÄ&#x2021; posiekany por lub dymkÄ&#x2122;, zioĹ&#x201A;a, musztardÄ&#x2122;, przyprawiÄ&#x2021; solÄ&#x2026; i pieprzem. DodaÄ&#x2021; ĹźĂłĹ&#x201A;tko i dokĹ&#x201A;adnie wymieszaÄ&#x2021;. MasÄ&#x2122; podzieliÄ&#x2021; na 12 czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci i formowaÄ&#x2021; z niej kieĹ&#x201A;baski. PanierowaÄ&#x2021; w jajku i pozostaĹ&#x201A;ej buĹ&#x201A;ce tartej. RozgrzaÄ&#x2021; olej i smaĹźyÄ&#x2021; do momentu kiedy delikatnie zmieOJĆ¤ LPMPS OB [Â&#x2019;PDJTUZ 8TUBXJĆĽ EP QJFLBSOJLB OB NJOVUZ

KieĹ&#x201A;baski Glamorgan

(za: mojegotowanie.pl)

19 lutego 2016

Bara brith SkĹ&#x201A;adniki:

t H NJFT[BOLJ TVT[POZDI PXPDĂ&#x2DC;X (suszona Ĺźurawina, rodzynki, morele, figi, Ĺ&#x203A;liwki, daktyle) t H NĆ¤LJ QT[FOOFK t H DVLSV t H NBTÂ&#x2019;B t KBKLB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ D[BSOFK IFSCBUZ t PL NM XS[Ć¤DFK XPEZ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ NJFT[BOLJ przypraw korzennych t TLĂ&#x2DC;SLB [ DZUSZOZ t TPL [ QPÂ&#x2019;Ă&#x2DC;XLJ DZUSZOZ

SposĂłb przygotowania:

HerbatÄ&#x2122; zalewamy wrzÄ&#x2026;tkiem i zostawiamy na parÄ&#x2122; minut do zaparzenia. Suszone owoce w razie koniecznoĹ&#x203A;ci kroimy na drobniejsze kawaĹ&#x201A;ki i umieszczamy w wiÄ&#x2122;kszej misce. Zalewamy Ĺ&#x203A;wieĹźo zaparzonÄ&#x2026; herbatÄ&#x2026; (moĹźna dolaÄ&#x2021; kieliszek whisky) i odstawiamy na kilka godzin, najlepiej na noc. NastÄ&#x2122;pnego dnia roztapiamy masĹ&#x201A;o. Ocieramy skĂłrkÄ&#x2122; z caĹ&#x201A;ej cytryny i dodatkowo wyciskamy sok z jej poĹ&#x201A;Ăłwki. Przygotowujemy podĹ&#x201A;uĹźnÄ&#x2026; formÄ&#x2122; kek-

sowÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; smarujemy masĹ&#x201A;em lub wykĹ&#x201A;adamy papierem do pieczenia. Piekarnik nagrzewamy do temp. 160 stopni. Do nasÄ&#x2026;czonych owocĂłw dodajemy cukier, roztrzepane jajka, ostudzone i roztopione masĹ&#x201A;o, skĂłrkÄ&#x2122; z cytryny, sok z cytryny, przyprawy oraz mÄ&#x2026;kÄ&#x2122;. Bardzo dokĹ&#x201A;adnie mieszamy i przekĹ&#x201A;adamy do przygotowanej foremki. WkĹ&#x201A;adamy do nagrzanego piekarnika i pieczemy PL HPE[JOZ (za: pochwalaprostoty.blogspot.com)

| walia 39 SposĂłb przygotowania:

Z podanych skĹ&#x201A;adnikĂłw zagnieĹ&#x203A;Ä&#x2021; ciasto. W trakcie wyrabiania podlewaÄ&#x2021; zimnÄ&#x2026; wodÄ&#x2026;, aby skĹ&#x201A;adniki Ĺ&#x201A;atwiej siÄ&#x2122; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyĹ&#x201A;y. PodzieliÄ&#x2021; ciasto na osiem czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci i wĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; do lodĂłwki. W tym czasie pokroiÄ&#x2021; skĹ&#x201A;adniki na farsz: miÄ&#x2122;so i cebulÄ&#x2122; kroimy w drobnÄ&#x2026; kostkÄ&#x2122;, marchew Ĺ&#x203A;cieramy na tarce na duĹźych oczkach. Ziemniaki pokroiÄ&#x2021; w cienkie talarki (jeĹ&#x203A;li sÄ&#x2026; duĹźe to dzielimy je na mniejsze). NastÄ&#x2122;pnie rozwaĹ&#x201A;kowaÄ&#x2021; schĹ&#x201A;odzony kaXBÂ&#x2019;FL DJBTUB OB PL NN 1S[ZÂ&#x2019;PÇ&#x2021;ZĆĽ talerzyk deserowy wierzchem do doĹ&#x201A;u (Ĺ&#x203A;rednica ok. 20 cm) i okroiÄ&#x2021; noĹźem dookoĹ&#x201A;a rĂłwny placek. Brzegi placka zwilĹźyÄ&#x2021; wodÄ&#x2026;.

NastÄ&#x2122;pnie poĹ&#x201A;owÄ&#x2122; ciasta naĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; na waĹ&#x201A;ek, a na drugiej poĹ&#x201A;Ăłwce nakĹ&#x201A;adaÄ&#x2021; w kolejnoĹ&#x203A;ci: ziemniaki, szczypta soli, marchew, cebula, miÄ&#x2122;so, sĂłl i pieprz. Na wierzch poĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; troszeczkÄ&#x2122; masĹ&#x201A;a i wszystko posypaÄ&#x2021; mÄ&#x2026;kÄ&#x2026; (aby powstaĹ&#x201A; sos w trakcie pieczenia). Delikatnie nakryÄ&#x2021; nadzienie drugÄ&#x2026; poĹ&#x201A;owÄ&#x2026; ciasta i mocno skleiÄ&#x2021; brzegi. Sklejony pierĂłg posmarowaÄ&#x2021; rozmÄ&#x2026;conym jajkiem i nakĹ&#x201A;uÄ&#x2021; w kilku miejscach ostrym czubkiem noĹźa. UĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; Cornish Pasties na blaszce z piekarnika i piec 10 min. w temp. 210 st. po czym zmniejszyÄ&#x2021; temperaturÄ&#x2122; do 170-160 st. na nastÄ&#x2122;pne 50 minut. Piec do uzyskania zĹ&#x201A;otego koloru. (za: wielkiezarcie.com)

Cornish Pasty SkĹ&#x201A;adniki:

Ciasto: t LH NĆ¤LJ QT[FOOFK t H TNBMDV t H NBTÂ&#x2019;B t [JNOB XPEB t T[D[ZQUB TPMJ Farsz: t H XPÂ&#x2019;PXJOZ t mÄ&#x2026;ka t EVÇ&#x2021;B NBSDIFX t KBKLP t Ć˝SFEOJF DFCVMF t TĂ&#x2DC;M t QJFQS[ t H [JFNOJBLĂ&#x2DC;X t QĂ&#x2DC;Â&#x2019; LPTULJ NBTÂ&#x2019;B reklama

40 walia

Udziec jagniÄ&#x2122;cy z rozmarynem

SkĹ&#x201A;adniki:

t LH o VE[JFD KBHOJĆŹDZ z koĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; t LH [JFNOJBLĂ&#x2DC;X t NBSDIXJF t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PMJXZ t M CJBÂ&#x2019;FHP XJOB XZUSBXOFHP t T[D[ZQUB TPMJ

SposĂłb przygotowania:

Marynata: t [Ć¤CLJ D[PTOLV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB [JBSFO QJFQS[V t HBÂ&#x2019;Ć¤[LJ SP[NBSZOV t DZUSZOZ t T[LMBOLJ PMJXZ t TĂ&#x2DC;M t QJFQS[

Udziec umyÄ&#x2021; pod zimnÄ&#x2026; i bieĹźÄ&#x2026;cÄ&#x2026; wodÄ&#x2026;, osuszyÄ&#x2021; i wĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; do torebki na mroĹźonki. PrzygotowaÄ&#x2021; marynatÄ&#x2122;: czosnek drobniutko posiekaÄ&#x2021; lub przecisnÄ&#x2026;Ä&#x2021; przez praskÄ&#x2122;, zmieszaÄ&#x2021; z ziarnami pieprzu i porwanÄ&#x2026; gaĹ&#x201A;Ä&#x2026;zkÄ&#x2026; rozmarynu, dodaÄ&#x2021; sok wyciĹ&#x203A;niÄ&#x2122;ty z dwĂłch cytryn (wyszorowane skĂłrki zachowaÄ&#x2021;) i oliwÄ&#x2122;. MarynatÄ&#x2122; wlaÄ&#x2021; do torebki z miÄ&#x2122;sem, dodaÄ&#x2021; skĂłrki z cytryny, szczelnie zawiÄ&#x2026;zaÄ&#x2021; i wĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; na caĹ&#x201A;Ä&#x2026; noc do lodĂłwki. Udziec wyjÄ&#x2026;Ä&#x2021; z marynaty, osuszyÄ&#x2021;, natrzeÄ&#x2021; solÄ&#x2026; i pieprzem. W brytfannie rozgrzaÄ&#x2021; oliwÄ&#x2122;, przyrumieniÄ&#x2021; miÄ&#x2122;so, a nastÄ&#x2122;pnie piec w piekarniku rozgrzanym do temperatury 200Â°C przez niecaĹ&#x201A;e 2 goE[JOZ 1P NJOVUBDI QJFD[FOJB EPMBĆĽ XJOP 0E D[BTV EP D[BTV QPMFXBĆĽ miÄ&#x2122;so sosem z pieczeni. Ziemniaki i marchew obraÄ&#x2021;, umyÄ&#x2021;, pokroiÄ&#x2021; i wĹ&#x201A;oĹźyÄ&#x2021; do brytfanny po 1 godzinie pieczenia. PosoliÄ&#x2021;, przyprawiÄ&#x2021; pieprzem i pozostaĹ&#x201A;ym rozmarynem. (za: gotujmy.pl)

Welsh cakes SkĹ&#x201A;adniki:

t H NĆ¤LJ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB QSPT[LV EP QJFD[FOJB t H NBTÂ&#x2019;B t H TNBMDV t H ESPCOFHP DVLSV EP XZQJFLĂ&#x2DC;X t H SPE[ZOFL t KBKLP SP[US[FQBOF t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NMFLB t T[D[ZQUB QS[ZQSBXZ LPS[FOOFK

SposĂłb przygotowania:

Wszystkie skĹ&#x201A;adniki umieĹ&#x203A;ciÄ&#x2021; w naczyniu i zagnieĹ&#x203A;Ä&#x2021;. StolnicÄ&#x2122; posypaÄ&#x2021; mÄ&#x2026;kÄ&#x2026;, rozwaĹ&#x201A;kowaÄ&#x2021; ciasto na gruboĹ&#x203A;Ä&#x2021; 5 mm, szklankÄ&#x2026; lub kubkiem wycinaÄ&#x2021; ciastka o Ĺ&#x203A;rednicy 7-7,5 cm. SmaĹźyÄ&#x2021; na lekko wysmarowanej olejem patelni, po trzy minuty z kaĹźdej strony, aĹź bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; lekko brÄ&#x2026;zowe. Gdy delikatnie przestygnÄ&#x2026; moĹźna je posypaÄ&#x2021; cukrem pudrem i ulubionymi owocami, jednak najlepiej smakujÄ&#x2026; prosto z patelni. (za: mojewypieki.com)

19 lutego 2016

| walia 41

WoĹ&#x201A;owina

duszona w cydrze

SkĹ&#x201A;adniki:

SposĂłb przygotowania:

MiÄ&#x2122;so pokroiÄ&#x2021; w kostkÄ&#x2122;, zamarynowaÄ&#x2021; w Ĺ&#x201A;yĹźce musztardy, czterech zÄ&#x2026;bkach czosnku i szczypcie pieprzu. MaryOPXBĆĽ NJO HPE[JOZ OBKMFQJFK DBÂ&#x2019;Z dzieĹ&#x201E;. Na rozgrzanÄ&#x2026; patelniÄ&#x2122; z olejem wrzuciÄ&#x2021; zamarynowane miÄ&#x2122;so obtoczone w mÄ&#x2026;ce, smaĹźyÄ&#x2021; ok. piÄ&#x2122;ciu minut

t ELH Â&#x2019;PQBULJ XJFQS[PXFK t CJBÂ&#x2019;F D[ĆŹĆ˝DJ QPSB t EVÇ&#x2021;B DFCVMB t [Ć¤CLĂ&#x2DC;X D[PTOLV t PL QĂ&#x2DC;Â&#x2019;UPSFK T[LMBOLJ DZESV t PL NM CVMJPOZ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB NVT[UBSEZ %JKPO t UXBSEF MFLLP LXBĆ˝OF KBCÂ&#x2019;LB (przemieszaÄ&#x2021; dopiero pod koniec). Po delikatnym zrumienieniu zdjÄ&#x2026;Ä&#x2021; z ognia. Zarumienione miÄ&#x2122;so wrzuciÄ&#x2021; do rondelka z rozpuszczonym masĹ&#x201A;em, po minucie wlaÄ&#x2021; szklankÄ&#x2122; cydru i dusiÄ&#x2021; na Ĺ&#x203A;rednim ogniu pod przykryciem. Na rozgrzanÄ&#x2026; patelniÄ&#x2122; wrzuciÄ&#x2021; pokrojonÄ&#x2026;

Tradycyjny

Cawl SkĹ&#x201A;adniki:

t LH XPÂ&#x2019;PXJOZ QSĆŹHB MVC Â&#x2019;PQBULB

t NBSDIFXLJ t QJFUSVT[LB t CSVLJFX t S[FQB t [JFNOJBLJ t QPSZ t DFCVMB t HBÂ&#x2019;Ć¤[LB SP[NBSZOV J UZNJBOLV t OBULB QJFUSVT[LJ

SposĂłb przygotowania:

PokrojonÄ&#x2026; w kostkÄ&#x2122; woĹ&#x201A;owinÄ&#x2122; zalewamy zimnÄ&#x2026; wodÄ&#x2026;, dodajemy sĂłl, pieprz i doprowadzamy do wrzenia. Zbieramy powstaĹ&#x201A;Ä&#x2026; pianÄ&#x2122; i gotujemy na maĹ&#x201A;ym ogniu okoĹ&#x201A;o pĂłĹ&#x201A;torej â&#x20AC;&#x201C; dwie godziny, aĹź miÄ&#x2122;so zmiÄ&#x2122;knie. Warzywa kroimy w kostkÄ&#x2122;, pory w krÄ&#x2026;Ĺźki. Dodajemy XT[ZTULJF XBS[ZXB PQSĂ&#x2DC;D[ QPSB J HPUVKFNZ PL NJOVU QPE LPOJFD dodajemy por. Doprawiamy do smaku i podajemy z bagietkÄ&#x2026; lub chrupiÄ&#x2026;cÄ&#x2026; buĹ&#x201A;kÄ&#x2026; i kawaĹ&#x201A;kiem sera cheddar. Najlepiej smakuje na drugi dzieĹ&#x201E;. (za: awyrlwyd.blogspot.com)

drobno cebulÄ&#x2122;, smaĹźyÄ&#x2021; aĹź do zeszklenia. NastÄ&#x2122;pnie dodaÄ&#x2021; drobno posiekany zÄ&#x2026;bek czosnku i drobno pokrojonego pora. Wszystko polaÄ&#x2021; Ĺ&#x201A;yĹźkÄ&#x2026; octu jabĹ&#x201A;kowego, wymieszaÄ&#x2021; i przerzuciÄ&#x2021; do rondelka, w ktĂłrym dusi siÄ&#x2122; wieprzowina. Do rondelka dodaÄ&#x2021; bulion i okoĹ&#x201A;o

t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ CSĆ¤[PXFHP DVLSV t TVT[POZ UZNJBOFL t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PDUV KBCÂ&#x2019;LPXFHP t QJFQS[ TĂ&#x2DC;M t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ NĆ¤LJ (od obtoczenia miÄ&#x2122;sa) t PMFK EP TNBÇ&#x2021;FOJB poĹ&#x201A;owy szklanki cydru, dodaÄ&#x2021; sĂłl, pieprz i dwie Ĺ&#x201A;yĹźki brÄ&#x2026;zowego cukru, dwa obrane i pokrojone w kostkÄ&#x2122; jabĹ&#x201A;ka i tymianek (ok. 1 Ĺ&#x201A;yĹźka). CaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; dusiÄ&#x2021; pod przykryciem minimum godzinÄ&#x2122; na maĹ&#x201A;ym ogniu do momentu gdy miÄ&#x2122;so bÄ&#x2122;dzie miÄ&#x2122;kkie. (za: trawkacytrynowa.pl)

42 bądź fit MyFitnessPal

Ćwicz

To podobno najszybszy i najłatwiejszy w obsłudze licznik kalorii dostępny w systemie operacyjnym Android. Dzięki największej bazie danych produktów spośród wszystkich aplikacji dostępnych w tym systemie, można skutecznie walczyć ze zbędnymi kilogramami. W bazie znajduje się ponad 5 milionów produktów, bardzo szybko można więc sprawdzić, ile dany produkt ma kalorii (np. skanując kod kreskowy na opakowaniu). Co więcej, aplikacja pamięta nasze wybory, a więc kolejnym razem jeszcze szybciej wyszukamy dany produkt. Tu także można dodawać znajomych i wzajemnie się wspierać. W aplikacji dostępnych jest także ponad 350 ćwiczeń (kardio i siłowych).

z aplikacją Diet Assistant Ta aplikacja to must-have dla tych, którzy chcą osiągnąć wymarzoną wagę. Wystarczy wpisać swoją wagę docelową, a Diet Assistant przedstawi propozycje diet i posiłków, które będą zdrowe, smaczne i przerzucą nasz metabolizm na właściwe tory. Kluczowe cechy: dedykowana lista zakupów dla każdej diety, opcje zmiany diety i posiłków (w ramach zapotrzebowania kalorycznego), możliwość śledzenia tempa utarty wagi, wbudowany BMI (Body Mass Index), podpowiedzi: co jeść, żeby spalać tłuszcz (kategoria: Tips&Tricks). Przykładowe kategorie diet: wegetariańska, o niskim IG, wysokobiałkowa i wiele innych. Jeśli szukasz wsparcia w diecie, to ta aplikacja jest tym, czego potrzebujesz.

Dziś aplikacje, z których korzystamy podczas ćwiczeń są tak modne, że wielu z nas nie wyobraża sobie bez nich joggingu czy zajęć na siłowni. My też podpowiadamy, które z nich mogą okazać się naprawdę przydatne – i to nie tylko podczas ćwiczeń, ale i pilnowania diety.

Endomondo Sports Tracker To jedna z najpopularniejszych aplikacji, stworzona dla osób, które biegają, jeżdżą na rowerze lub uprawiają nordic walking czy inny rodzaj sportu. Aplikacja rejestruje m.in. czas trwania treningu, prędkość, dystans, a także spalane kalorie. Pozwala na rejestrowanie tętna i doskonale sprawdza się do analizy naszych treningów. Endomondo ma też sporo cech wspólnych z Facebookiem – można tu stać się członkiem nowej społeczności, publikując swoje wyniki i komentując te uzyskiwane przez znajomych (i nie tylko).

Runtastic Running & Fitness Zadaniem tej aplikacji jest sporządzanie mapy treningów w czasie rzeczywistym przy pomocy wbudowanego GPS i monitorowanie naszego postępu. Mamy tu do dyspozycji osobisty dzienniczek treningowy, wykresy, zintegrowanie z odtwarzaczem muzyki, możliwość ustalania celu pod kątem czasu i dystansu, wyliczenia dot. zmiany wysokości, a także ręczne wprowadzanie treningów. Swoje sukcesy można udostępniać na Facebooku i Twitterze, a także zapisywać na stronie www. runtastic.com. 19 lutego 2016

| bądź fit

hoć możemy się uśmiechać pod nosem, patrząc na zgrabne modelki reklamujące bieliznę modelującą, to wbrew pozorom taka bielizna nie jest przeznaczona tylko dla pań o zaokrąglonych kształtach.

bądź fit!

Tego rodzaju bielizna najlepiej sprawdza się podczas specjalnych wyjść czy wtedy, kiedy zakładamy obcisły strój (ale nic też nie stoi na przeszkodzie, żeby zakładać ją na co dzień). Korzystają z niej często gwiazdy estrady, które wiedzą, że dobrze dobrana bielizna modelująca nie tylko optycznie odejmie kilogramów, znacznie wyszczupli, podkreśli (lub nada) wcięcie w talii, podniesie biust, ale także – może podnieść i powiększyć pośladki. Przed zakupem najlepiej zmierzyć obwód bioder (w przypadku majtek), pasa (w przypadku gorsetu) oraz biustu – w ten sposób najlepiej dopasujemy strój. Trzeba przy tym pamiętać, żeby nie kupować rozmiarów mniejszych („bo będzie bardziej wyszczuplać”) – taka bielizna z zasady jest bardzo obcisła, więc rozmiar mniejszy nie będzie spełniać swojej roli i zamiast delikatnie modelować będzie niepotrzebnie uciskać. Na rynku istnieje wiele modeli body, które korygują mankamenty sylwetki, jednak z reguły lepszym rozwiązaniem jest skompletowanie każdej części bielizny osobno (kupując taki rozmiar, jaki nosimy na co dzień). Dlatego najlepiej kierować się zasadą, żeby dobierać bieliznę pod kątem partii ciała, na skorygowaniu której najbardziej nam zależy. (sz)

Dla kogo bielizna modelująca

Herbata z czystka

o tej pory za jeden z najzdrowszych napojów uchodziła zielona herbata, jednak od niedawna coraz bardziej popularny staje się czystek. Czy ma szansę na to, by na stałe zagościć na naszych stołach? Badania pokazują, że powinien, bo liczba dolegliwości, jakie możemy dzięki niemu wyleczyć jest naprawdę zaskakująca. Napar z czystka usuwa toksyczne metale ciężkie z organizmu (dlatego powinni po nią sięgać między innymi palacze), dzięki zawartości polifenoli pomaga także przy walce z drobnoustrojami. Czystek polecany jest nie tylko w okresie À 5[NYGVMC V[RW ÅITWU\MCÄ ã U[NYGVMC Q grypy i przeziębień, ale drobnych, wąskich i szczupłych ramionach, nietakże podczas kuracji wielkim biuście, sporym wcięciu w talii, szerokich antybiotykami – pobiodrach i pełnych udach; panie powinny modelomaga na katar, kaszel, wać tu te dwie ostatnie partie ciała działa przeciwzapalÀ 5[NYGVMC V[RW ÅLCDěMQÄ ã U[NYGVMC \ FQõĎ nie. Dzięki temu, że szczupłymi nogami, wąskimi biodrami, oczyszcza organizm od brakiem wcięcia w talii, pełnym biustem i wewnątrz, pomaga też szerokimi ramionami; panie powinny tu w przypadku problemów

Gruszka i jabłko

OQFGNQYCĎ DT\WEJ K ÅDQE\MKÄ

skórnych, w tym w walce z trądzikiem i przetłuszczającą się skórą oraz działa przeciwzmarszczkowo. Czystek działa także na zatory i zakrzepy – dzięki temu, że je rozpuszcza zapobiega powstawaniu płytek miażdżycowych i wzmacnia ściany naczyń krwionośnych. Jeśli mamy do wyboru zakup zioła w torebkach i w suszu, zawsze wybierzmy ten drugi (wtedy dobrze widać zawartość). Dobrej jakości herbata powinna składać się głównie z liści i kwiatów (a nie gałązek), dlatego warto poszukać taki produkt, który spełni te warunki. Nie jest on dużo droższy, a ma znacznie lepsze właściwości. Czystek można pić pod postacią herbaty (naparu), ale i przygotowywać z niego płukanki, a także wykorzystywać do okładów. (js)

44 porady

Panel ekspertów Laser usunie przebarwienia Po ciąży pozostało mi dość dużo przebarwień na skórze. Czy jest jakiś skuteczny zabieg, który na zawsze usunie te plamy? Przebarwienia to plamy na skórze powstające z powodu nagromadzenia melaniny w jednym miejscu. Tworzą się pod wpływem słońca, zwłaszcza podczas różnych burz hormonalnych (np. w ciąży), kiedy przyjmujemy środki światłouczulające (np. tabletki antykoncepcyjne lub leki na nadciśnienie) czy używamy kosmetyków na bazie alkoholu. Jak przebiega zabieg? Lekarz naświetla laserem poszczególne plamy. Światło jest pochłaniane przez nagromadzoną miejscami melaninę, która odbiera energię i rozbija się na mniejsze kawałki. Taki rozdrobniony barwnik jest samodzielnie usuwany przez organizm. Podczas zabiegu skóra może boleć lub piec, dlatego lekarz zazwyczaj stosuje znieczulenie miejscowe. Po zabiegu. Niedługo po strzale laserowym plamy jeszcze bardziej ciemnieją, a po kilku dniach skóra w tych miejscach zaczyna się złuszczać. Pamiętajmy, żeby bardzo starannie chronić ją przed słońcem. Takie postępowanie jest wymagane po każdym zabiegu lase-

rowym, ale w przypadku przebarwień ma szczególne znaczenie. Laser usuwa ciemne plamy, ale nie pozbawia nas skłonności do przebarwień, dlatego na zawsze jesteśmy już skazani na kremy z filtrami i... siedzenie pod parasolem. Ile i jak często? Skuteczność zabiegu zależy m.in. od rozległości i głębokości przebarwień. Najszybciej schodzą plamy powierzchowne, czyli takie, które zlokalizowane są w naskórku, np. piegi. Znacznie gorzej jest z głębszymi i tymi, które powstały na tle hormonalnym. Zdarzają się oczywiście zmiany znikające po jednym zabiegu, jednak najczęściej potrzebna jest cała seria – każdy kolejny zabieg powoduje, że przebarwienie staje się jaśniejsze. Laser to bardzo uniwersalne urządzenie. Podczas zabiegów laserowych można odmłodzić, wygładzić skórę, wybielić zęby, wydepilować skórę, usunąć przebarwienia lub tatuaż, a także pozamykać naczynka krwionośne.

Potrzebujesz fachowej porady?

Dr Małgorzata Staszek-Biernat Tooting Medical Centre 5 London Rd London SW17 9JR

Co tydzień nasi eksperci odpowiadają na wasze pytania Napisz do nas! redakcja@mail.goniec.com

Telephone: 020-8767-8389

Fot. Shutterstock

Odszkodowanie dla potrąconego pieszego Zostałem potrącony przechodząc przez ulicę. Czy mogę wystąpić o odszkodowanie?

Fot. Shutterstock

19 lutego 2016

Jeśli pieszy został potrącony przez samochód, nie z własnej winy lub tylko częściowo z własnej winy, ma on prawo do odszkodowania. W 2010 roku wskutek wypadków drogowych 135 pieszych w UK straciło życie, 754 – doznało bardzo poważnych obrażeń, a 2404 – doznało mniejszych urazów. Warto pamiętać, że nawet jeśli sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia, to istnieje możliwość wystąpienia o odszkodowanie. Potrącenie pieszego często niesie za sobą nieprzyjemne konsekwencje, dlatego zawsze warto skontaktować się

z adwokatem. Bezpłatne konsultacje w języku polskim z zakresu odszkodowań za wypadki drogowe zapewnia kancelaria Slater Gordon pod numerem: 075 14 65 18 41.

Łukasz Wójcik LLM Polski Prawnik Adwokaci Slater Gordon slatergordon.co.uk/pl

Gdy twoje

dziąsło reaguje

nie tylko stają się bardziej wrażliwe, ale i słabiej osadzone. Istnieje wtedy niebezpieczeństwo, że po prostu wypadną. Poza myciem zębów po każdym posiłku, płukaniem specjalnym płynem Przyczyną powstania parodontozy, i regularnym używaniem nici dentyczyli zapalenia przyzębia, jest długo- stycznej, raz na pół roku (lub raz na rok trwały proces zapalny spowodowany – w zależności od potrzeb) warto udać drobnoustrojami, które gromadzą się się do dentysty, który podczas krótkietuż przy zetknięciu linii dziąseł z zę- go zabiegu usunie zalegający kamień. Początki zapalenia przyzębia są bami. Po jakimś czasie osad (płytka nazębna), tworzony przez nieusunięte trudne do rozpoznania. Może to być resztki pokarmu zamienia się w ka- zaledwie zaczerwienienie, delikatne mień nazębny. Ten stopniowo tward- krwawienie podczas mycia zębów czy nieprzyjemny zapach z ust. nieje przy krawędzi dziąsła, by w Już na początkowym końcu dotrzeć jeszcze etapie zapalenia dziąniżej i – aż do kraseł możemy sprówędzi korzenia bować sobie –wbija się pomóc. Warpod tkankę Już na początkowym to zakupić miękką. etapie zapalenia dziąnową, miękTo po seł możemy spróbować ką szczowoduje sobie pomóc. Warto teczkę, któobrzęk, zakupić nową, miękką rej włoski ból, a nie b ę dą także to, szczoteczkę, której podrażniały że miejwłoski nie będą podziąseł, raz sce staje drażniały dziąseł. na jakiś czas si ę du ż o możemy zaaplibardziej wrażkować także ziołową liwe na kwaśne, płukankę, która złagodzi słodkie, zimne czy ból i obrzęk. Można do tego ciepłe potrawy. Może to doprowadzić także do wykorzystać działające przeciwzapaltego, że tkanki, które są odpowiedzial- nie liście szałwii czy mięty pieprzowej, ne za utrzymanie zębów w szczęce, a także płukanki, które można kupić w ulegają uszkodzeniu, a w konsekwen- aptece. Pomóc może także masowacji – zniszczeniu. Na tym etapie zęby nie dziąseł. Od jakiegoś czasu moje dziąsła reagują na zimne potrawy. Czy to początek paradontozy? Czy mogę to zatrzymać?

| porady 45 reklama

stylowy goniec |

Słodko-kwaśna moda

Zuza Kwapisz po raz pierwszy brała udział w polskim Fashion Week. Wydawać by się mogło, że zawód projektanta mody to łatwa, prosta i przede wszystkim opłacalna ścieżka kariery. Czy rodzima rzeczywistość branży mody potraﬁ z powodzeniem przyciągnąć młodych projektantów? Rozmawia: Natalia Ros. Jak oceniasz ostatnią edycję FashionPhilosophy Fashion Week Poland? – Samo uczestnictwo było dla mnie bardzo ciekawym przeżyciem, był to mój pierwszy raz. Mam nadzieję, że nie ostatni! Jeśli chodzi o organizację, można dostrzegać pozytywy, jak i negatywy, ale to jest chyba nieuniknione. Kilka aspektów pewnie bym zmieniła, pod kątem lepszej współpracy z samymi projektantami a organizatorami, ale ogólnie oceniam na plus. Na pewno warto tam się pokazać, jeśli tylko ma się taką możliwość. O poziomie prezentowanych kolekcji zawsze się dyskutuje, ale nie mnie to oceniać. To, co mnie interesuje to właśnie liczne, bardzo pozytywne recenzje mojej kolekcji, które jeszcze bardziej mnie podbudowują i dodają sił do dalszej pracy. A twoja ostatnia kolekcja? – Kolekcja od początku do końca spełnia moje pierwotne założenia i z tego jestem naprawdę dumna. Po tym jak została odebrana, mam nadzieję, że również spełni oczekiwania klientów. Jest na pewno utrzymana w duchu minimalizmu, czyli tego, czemu staram się być wierna od początku. Ważnym jej aspektem, jest również konstrukcja i wszelkie detale. Te formy są skutkiem moich inspiracji, pochodzących od artystów – Sharon Etgar, która tworzy niezwykłe kolaże m.in. z tkanin, czy Philippe Malouin, autora m.in. geometrycznej ceramiki. Spokojna kolorystyka utrzymana w odcieniach błękitu, granatu oraz bieli pochodzi natomiast od malarstwa polskiego twórcy Grzegorza Pabela. Wszystkie sylwetki są idealnymi propozycjami dla świadomych siebie oraz trendów kobiet, ceniących minimalizm, oryginalność i jakość. Co cię motywuje do tworzenia kolejnych kolekcji? – Ciągły napływ inspiracji. W końcu muszę dawać im upust! Zaczynając projektować, bez czego nie wyobrażasz sobie procesu twórczego? – Właśnie bez inspiracji! Nie mam z tym żadnych problemów, bo inspiruję się głównie naturą i sztuką, czyli tym, co mnie otacza. 19 lutego 2016

trudnienie specjalistów, którzy mogliby pomóc im w rozwoju marki. Dlatego tak ważne są konkursy, które mogą znacznie przyczynić się do rozpoznawalności, nie mówiąc już o kwestiach finansowych. Gdyby nie wygrana w Off Fashion w Kielcach z pewnością nie byłabym w stanie zrealizować swojej drugiej kolekcji. Kolejnym problemem jest również fakt, iż niestety nie wszyscy ludzie w Polsce znają realia powstawania takich kolekcji i nie potrafią do końca zrozumieć kosztów, które muszą ponosić za rzeczy, które chcieliby od projektantów zakupić. Nie zawsze są w stanie docenić unikatowość, oryginalność i jakość tych rzeczy. Ciągle jeszcze częściej wybiera się tak popularną szarą dresówkę bądź sieciówki, w których ceny są niewiele niższe, a jakość nieporównywalna.

Twój typowy dzień pracy? – Ciężko określić typowy dzień pracy w trakcie tworzenia kolekcji. Cały etap jest bardzo złożony. Kiedy sylwetki są już finalnie zaprojektowane, dni spędzam na odwiedzaniu znanych mi hurtowni z tkaninami i dodatkami, a dalej naturalną koleją rzeczy są wizyty i konsultacje u mojej konstruktorki i krawcowej. Potem nadchodzi okres miar i wszelkich poprawek. Jesteś na początku przygody z projektowaniem. Masz pomysł na siebie? – Na pewno nie wyobrażam sobie siebie w innej branży! O tym, że jest ciężko zdążyłam się już przekonać. Wyróżnienia i sukcesy nie zawsze gwarantują finansową płynność. Wierzę jednak, że małymi krokami można dojść do postawionych sobie celów i tak też staram się działać. Póki co, próbuję prowadzić własną markę, ale nie wykluczam pracy dla innej firmy, niekoniecznie nawet w Polsce.

Masz swój autorytet w modzie? – Nie wiem czy użyłabym słowa „autorytet”… Ale podziwiam brytyjską projektantkę Phoebe Philo, głównie za wierność sobie i swojemu stylowi. Jakie są twoje odczucia po zderzeniu z polską rzeczywistością branży mody? Co zaskoczyło pozytywnie, a co negatywnie? – Dzisiaj bardzo wielu młodym ludziom wydaje się, że to łatwa i prosta ścieżka kariery. Nic bardziej mylnego. Dla mnie najgorszy był moment po samej obronie mojej pierwszej kolekcji i pokazie dyplomowym. Kolekcja otrzymała wiele wyróżnień i dostała bardzo pozytywne recenzje, jednak nie szło za tym nic więcej. Młodzi projektanci, na początku swojej kariery są skazani na samodzielność, bo nie dysponują wystarczającymi finansami, a czasem nie mają ich w ogóle, by pozwolić sobie na za-

Jakie masz plany na rozwój? – Prowadzenie własnej marki, zwłaszcza w Polsce jest sprawą niezwykle trudną, choć to jest moje docelowe marzenie. Do tego dążę i mam nadzieję, że kiedyś własna marka będzie moim jedynym źródłem utrzymania. Natomiast zawsze byłam zwolenniczką zdobywania wielu doświadczeń i ciągłego rozwoju, zanim samemu zdoła się kierować innymi ludźmi. Stąd też liczne staże, które starałam się odbyć w trakcie mojej nauki. Teraz bardzo chciałabym spróbować swoich sił za granicą, ale zobaczymy jak rozwiną się te moje plany. Gdzie, po listopadowej edycji Fashion Weeku, twoja kolekcja będzie miała następny przystanek? – To się pewnie jeszcze okaże. Po swoich doświadczeniach z pierwszą kolekcją wiem, że naprawdę warto uczestniczyć w wielu konkursach. Nie tylko dla nagród i wyróżnień (choć to oczywiście są bardzo przyjemne aspekty), ale dla samego wzbogacania swoich doświadczeń. Natomiast od marca chciałabym powoli zacząć wprowadzać ją do sprzedaży, jako, że jest kolekcją wiosenno-letnią. Będzie ją można zakupić w dwóch miejscach, w których obecnie sprzedaję kolekcję zimową, a więc na platformie showroom.pl oraz w Pop Up Story w Modo na Łopuszańskiej 22 w Warszawie.

Pogromcy lawin Góry Skaliste co roku są zagrożone lawinami. Grupa śmiałków – przez kontrolowane wybuchy – ryzykuje życie, aby zapewnić bezpieczeństwo narciarzom, turystom i zwykłym obywatelom. Ich praca to ciągły wyścig z czasem.

DOKUMENT SOBOTA, GODZ. 13.10

Tutanchamon Syn Echnatona jest zaniepokojony przedłużającą się nieobecnością Suhad. Zleca jej poszukiwania. Bliską śmierci dziewczynę znajduje dzielny Lagus, zaufany przyjaciel faraona, ktory przywozi ją do pałacu. W tym samym czasie Tutanchamon zadaje Mitannijczykom ostateczny cios. Fortelem zdobywa należącą do wrogów twierdzę i zabija ukrywającego się tam króla Tuszrattę. Odnosi jednak ciężkie obrażenia.

HISTORYCZNY PIĄTEK, GODZ. 22.50

MasterChef Junior

| tele goniec 47

„MasterChef Junior” to najpopularniejszy na świecie program telewizyjny, w którym w roli głównej występują młodzi kucharze. Po raz pierwszy o tytuł walczyć będą dzieci z całej Polski. Najpierw ich dania muszą jednak zasmakować jurorom: Ani Starmach, Michelowi Moran i Mateuszowi Gesslerowi (na zdjęciu).

KULINARNY NIEDZIELA, GODZ. 19.00

Za jakie grzechy, dobry Boże? Claude i Marie to konserwatywne, katolickie małżeństwo, które wywodzi się z wyższych sfer. Claude jest Francuzem z krwi i kości i tylko przedstawicieli tej narodowości uważa za równych sobie. Niestety, ku jego niezadowoleniu jego córki – Isabelle, Odile i Segolene wyszły za Araba, Żyda i Chińczyka. W dodatku ostatnia z córek, Laure, przyprowadza do domu narzeczonego, czarnoskórego Charlesa Koffiego. Ta sytuacja zaczyna przerastać głowę rodziny. W rolach głównych: Christian Clavier, Chantal Lauby.

KOMEDIA

NIEDZIELA, GODZ. 11.55

reklama

48 sport

Trzy bramki w 120 sekund

Dziesięć goli, mnóstwo zwrotów akcji oraz walka do ostatniego gwizdka arbitra – tak w skrócie można opisać najciekawszy mecz piętnastej kolejki pierwszej ligi. >> Daniel Kowalski how Team 5B wygrał z KS04 Ark 6:4, choć jeszcze na dwie minuty przed końcem spotkania przegrywał 3:4. Bohaterem spotkania był Rafał Cedro, który w ciągu 120 sek. strzelił aż trzy bramki. Nieco zawiedzeni byli wszyscy ci, którzy czekali na hitowo zapowiadający się mecz lidera z wiceliderem. FC Cobalt po jednostronnym widowisku wygrał przekonywująco z The 12 Team aż 5:0. Jak w przysłowiowym kalejdoskopie wynik zmieniał się też w meczu Joga Bonito z Inter RSVM Team. Inter prowadził już 2:0, ale później stracił kolejno trzy gole. To jednak jego piłkarzy nie podłamało, bowiem po kolejnych dwóch trafieniach ponownie znaleźli się na prowadzeniu. Ambitna gra zawodników Joga Bonito przyniosła jednak upragniony remis, który uzyskali wykorzystując rzut karny na kilka minut przed końcem meczu. Od zwycięstwa do zwycięstwa kroczą piłkarze Mazury Team, tym razem na polu bitwy pozostawiając ekipę FC Piona. Mecz zakończył się wynikiem 9:2, ale mógłby być bardziej okazały, gdyby celowniki zawodników MT były ustawione jeszcze lepiej. Warto też zaznaczyć, iż rewelacja rundy rewanżowej wygrała wszystkie mecze w tym roku. Pierwszoligowe aspiracje po raz kolejny zgłasza ekipa Power Rangers, która wygrała z sąsiadem z ligowej tabeli 3:1. Spora w tym zasługa grają-

reklama

cego trenera, Jacka Pobiedzińskiego, który „poukładał” zespół pod względem taktycznym, a największe efekty widać w formacji obronnej, która z meczu na mecz czyni spore postępy. PCW Olimpia gromi osłabiony PMBC, strzelając aż tuzin bramek. Kolejne ważne trzy punkty inkasuje też FC Cosmos, który w ładnym stylu pokonał JJ Construction 4:2. W derbach Watford Bianca FC po raz kolejny udowadnia swoją wyższość nad osłabionym kadrowo IFX FC.

I LIGA

II LIGA

Wyniki 14. kolejki:

White Wings Seniors – Scyzoryki

2:0

IFX FC – Bianca FC Watford

0:4

Show Team 5B – KS04 Ark

6:4

FC Piona – Mazury Team

2:9

Inter RSVM Team – Joga Bonito

4:4

Warriors of God – Power Rangers

1:3

FC Cobalt (m) – The 12 Team

5:0

PMBC – PCW Olimpia (p)

0:12

Wima Team (b) – Ziomale FC (b)

3:4

FC Cosmos – JJ Construction

4:2

DRUŻYNA

MECZE BRAMKI PUNKTY

DRUŻYNA

1. FC Cobalt (m)

45–22

1. PCW Olimpia (p)

98–29

2. The 12 Team

24–13

2. FC Cosmos

61–35

3. Scyzoryki

28–18

3. Bianca FC Watford

39–49

4. KS04 Ark

33–34

4. Power Rangers

55–34

5. White Wings Seniors

25–25

5. Warriors of God (s)

41–32

6. Show Team 5B

38–33

6. Mazury Team

44–70

7. Joga Bonito

31–30

7. IFX FC

23–32

8. Wima Team (b)

31–34

8. FC Piona

31–59

9. Inter RSVM Team

34–42

9. PMBC

33–70

10. Ziomale FC (b)

31–69

10. JJ Construction

32–47

Zestaw par 15. kolejki:

19 lutego 2016

MECZE BRAMKI PUNKTY

Zestaw par 15. kolejki: