Goniec Polski wyd. 650 by SamiSwoi.news

nr 43 (650) 28 października 2016 / ISSN 2044-5202

Kim będą nasze dzieci

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

Chcemy dla nich jak najlepiej. Snujemy marzenia o ich przyszłości. Często właśnie dla nich zdecydowaliśmy się opuścić ojczyznę, by zapewnić im godne życie. Nasze dzieci.

str. 6

4 w numerze STR.

| >> NIE PRZEGAP!

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek specjalny „W Ameryce Środkowej”, a w nim: >> z wizytą na Kubie >> popularne atrakcje turystyczne >> najlepsze lokalne przysmaki

Kongres dla biznesu Już po raz trzeci odbył się Kongres Polskich Przedsiębiorców w Wielkiej Brytanii. Tym razem konferencja przebiegła pod hasłem „Start – scale – sale”. – Jak funkcjonowć w obecnych, trudnych dla przedsiębiorców czasach? Jak zadbać o budżet – to pytania, na które starano się odpowiedzieć. STR.

Reportaż

STR.

Kryminał

STR.

Halloween

STR.

W sieci

Z WIZYTĄ W POLSKIM KLUBIE EKSPLORACJI HISTORYCZNEJ „THESAURUS”. PO KTÓRYMŚ UDERZENIU MILIONER PO PROSTU JUŻ SIĘ NIE OCKNĄŁ...

JAK I GDZIE SIĘ ZABAWIĆ, TAJEMNICZE MIEJSCA, ATRAKCYJNE PRZYJĘCIE!

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM. STR.

1 listopada

STR.

Styl

STR.

Premier League

STR.

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

TO WYJĄTKOWY CZAS. WSPOMINAMY TYCH, KTÓRZY ODESZLI.

>> KASIA MADERA DLA GOŃCA: „Polacy są bardzo kreatywni w tworzeniu nowych marek i realizowaniu biznesów” STR.

STR.

Doceniajmy rodaczki Rozmowa z Małgorzatą Skibińską, współorganizatorką IV Kongresu Polek w Wielkiej Brytanii.

STR.

Indonezyjskie zdziczenie

– Śmierć za gwałt to kara, która przekracza nawet zasady kodeksu Hammurabiego – pisze Piotr Ikonowicz.

MARKA BELLER TO JEDNA Z NAJCIEKAWSZYCH FIRM BIŻUTERYJNYCH W POLSCE.

CZYSTE KONTO W 9. KOLEJCE ZACHOWALI ARTUR BORUC I ŁUKASZ FABIAŃSKI.

>> W numerze: Ostatnia debata prezydencka w USA przed wyborami jak zwykle „powaliła” poziomem. Oto fragment. – Czy Donald Trump (...) odrzuci szpiegostwo Rosjan i nie będzie chciał, by Putin pomagał mu w wyborach – pytała Clinton. Trump wspomniał wówczas, że Putin nie szanuje ani Obamy, ani Clinton. – Dlatego, że wolałby mieć marionetkę na stanowisku prezydenta – ripostowała Clinton. – To ty jesteś marionetką – warknął Trump. Nie wytrwałem do końca. Pewnie kandydaci na urząd największego kraju zachodniego świata wymienili się jeszcze pikantnymi historiami o molestowaniu seksualnym i kwestii „wycieku” opisów erotycznych podbojów. Cóż... Swego czasu mieliśmy za złe ubiegającemu się o urząd prezydenta Polski Lechowi Wałęsie, gdy swemu ówczesnemu kontrkandydatowi Aleksandrowi Kwaśniewskiemu chciał podać co najwyżej nogę. Ponoć 21 lat Karol Pomeranek redaktor naczelny temu nie dorastaliśmy wówczas do wyśrubowanych standardów zachodnich. 28 października 2016

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Paweł Chojnowski, Małgorzata Bugaj-Martynowska, Sergiusz Pinkwart, Anna Paprzycka, Natalia Ros. Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 temat tygodnia

Chcemy dla nich jak najlepiej. Snujemy marzenia o ich przyszłości. Często właśnie dla nich zdecydowaliśmy się opuścić ojczyznę, by zapewnić im godne życie. Nasze dzieci.

28 października 2016

Kim będą

nasze dzieci

| temat tygodnia >> Anna Dobiecka im będą? Czy, dając im stabilizację materialną w innym kraju, nie odbieramy im kawałka tożsamości? A może dajemy coś więcej, bo otwieramy na inne kultury? Czy nasze potomstwo to jeszcze Polacy? A może już Brytyjczycy? Z wyboru czy z konieczności? – Czuję się Polką, która mieszka w innym kraju, ale ostatnio zorientowałam się, że moje dzieci, choć urodzone jeszcze w Katowicach czują się bardziej związane z kulturą brytyjską – zwierza się 34-letnia Małgorzata, mama 9-latka i 7-latki. – Dotarło do mnie, że moje maluchy nie wiedzą, co znaczy znicz i Wszystkich Świętych. Natomiast doskonale wiedzą, co znaczy „trick or treat”. Zastanawiam się, czy czegoś nie zaniedbałam… – przyznaje. Podobne rozważania snuje 39-letnia Karolina, mama 8-letniego Kamila. – Ostatnio mój syn zapytał mnie, co to znaczy „wyjść na podwórko”, czy to to samo co „iść do ogródka”. Uświadomiłam sobie, że w Anglii idea podwórka jako miejsca spotkań dzieci mieszkających po sąsiedzku jest nieznana. I że w mojej relacji z synem zaistnieje nie tylko kwestia różnicy pokoleń, która jest nieunikniona, ale dodatkowo kwestia życia w innej kulturze. Żartujemy z mężem, że nam rodzice mówili „za moich czasów to…”, a my mówimy do Kamila „a w Polsce to się inaczej robi” – opowiada. Wielu z nas wyjechało z Polski nie tylko z przyczyn ekonomicznych, z braku perspektyw stabilizacji, ale także dlatego, że było im „duszno” z powodu braku prawdziwej demokracji. Bardziej liberalny kraj akceptujący różne sposoby na życie jest ciekawą alternatywą dla młodych, zmęczonych polityką rodaków. Z tego powodu niektórzy z nas nie chcą uczyć swoich dzieci polskości. Chcą, aby jak najszybciej stały się pełnoprawnymi brytyjskimi obywatelami i budowały tutaj swą przyszłość. Jak mówi 35-letni Igor, tata 7-letniego Witka: – Mały dopiero tutaj może rozwinąć skrzydła. W Polsce nie miałby szans. Nie zależy mi nawet specjalnie, aby znał język. Tyle, co w domu mówimy. Więc nie posyłamy go do szkoły polskiej. Zresztą, czego on się tam nauczy? Martyrologii? Katolickich świąt? Nic mu nie będzie, jak nie zagra w jasełkach – wyznaje.

Oprócz skrzydeł potrzebne są też korzenie

Wg specjalistów dopiero wnuki emigrantów czują się w kraju emigracji, jak

u siebie. Nawet jeśli ich dzieci rodzą się w UK, to mają silną świadomość swojego związku z inną kulturą. – Dziecko musi wiedzieć, skąd pochodzi, bo inaczej będzie zagubione w rzeczywistości. Gdy nie pomożemy mu, może czuć się obco. Nie wystarczy powiedzieć mu „jesteś Polką/Polakiem”, musi jeszcze wiedzieć, co to znaczy – podkreśla Anna Konare, nauczycielka i dyrektorka Polskiej Sobotniej Szkoły w Gravesend, mama 15-latki i 7-latka. – Nawet jeśli kwestie ideowe są nam dalekie i nie czujemy związku z krajem, to podejdźmy do tego praktycznie. Żyjąc myślą „tu i teraz” czujemy się usprawiedliwieni, bo dziecko chodzi do angielskiej szkoły, tu nawiązuje przyjaźnie, poznaje lub poznało język. Ale skąd wiadomo, że dziecko nie będzie chciało wrócić do kraju swojego

kacyjnych z rodziną mieszkającą w Polsce. Jak mówi językoznawca, prof. Jerzy Bartmiński, dzięki językowi jednostki przyswajają całe struktury myślowe, wartości, normy i zasady postępowania, treści pojęć swojej kultury. – Język integruje członków narodu żyjących w różnym czasie i w różnych przestrzeniach – zaznacza. Czyli mówiąc prościej, dzięki językowi jesteśmy sobą. – Język wpływa na tożsamość – potwierdza Agnieszka Dixon, psycholożka i psychoterapeutka, związana z jedną z londyńskich szkół sobotnich. – Poznając inny język i za jego pomocą inną kulturę budujemy sobie drugą tożsamość. Widzę to po swoim synu, który ma doskonały kontakt z polskimi rówieśnikami, jak i z brytyjskimi. Po prostu przełącza się między kulturami. Ale zauważyłam też, że w Anglii trud-

Cudzoziemiec zostawia część starych, cenionych do tej pory wartości.

BOGUMIŁA BAUMGARTNER pochodzenia? Np. studiować w Polsce? Skąd wiadomo, że sami nie zechcemy wrócić? A może po Brexicie zostaniemy do tego zmuszeni? – zwraca uwagę. Odcinając dzieci od korzeni, można je skrzywdzić. Potwierdza to 43-letnia Tavishi Nowacki, mama 11-latki: – Mój ojciec pochodził z Indii, a matka z Anglii. Rozwiedli się, gdy miałam 8 lat. Ojciec wyjechał. Straciłam z nim kontakt. Ale z wczesnego dzieciństwa pamiętam smak hinduskich potraw, muzykę… Wiem, że mówiłam w hindi. Do dziś mam poczucie żalu i straty. Odebrano mi połowę tożsamości. Jestem bardzo do ojca podobna i czasem obcy Hindusi mnie zagadują, bo wyglądam na „swoją”. Ostatnio jakaś starsza kobieta mnie skrzyczała. Jak się domyśliłam, zarzucała mi, że wstydzę się swojej kultury i udaję, że nie rozumiem w hindi. Dlatego córkę chcę wychować również w polskiej kulturze, żeby znała kraj pochodzenia swojego ojca – wyjaśnia.

Język to podstawa

Jolanta i Tiago rozmawiają ze swoją córką Claudią Christiną po angielsku. – Tak jest łatwiej – tłumaczy Jola. – Gdy mówiłam do małej po polsku, to musiałam potem mężowi tłumaczyć to na angielski. On tak samo, bo ja nie znam portugalskiego. Więc siłą rzeczy mówimy w języku, który oboje znamy. Ale widzę, że moi rodzice mają pretensje do mnie, że nie mogą swobodnie porozmawiać z wnuczką – przyznaje. Jednak znajomość języka jest ważna nie tylko z powodu trudności komuni-

niej mu zaakceptować moje typowo polskie zachowania: okazywanie emocji, bezpośredniość, wykładanie „kawy na ławę”. W brytyjskim otoczeniu mój syn staje się bardziej powściągliwy – zauważa.

Szkoła nie wystarczy

Sebastian z Anitą z Acton zdecydowali się nie posyłać swoich 6-letnich bliźniaczek do szkoły sobotniej. – Dzieci muszą się kiedyś wyspać. Poza tym sobota to czas treningów, gry na keyboardzie i urodzinowych imprez kolegów. Często też wyjeżdżamy na weekendy, a szkoła by nas wiązała – tłumaczy Sebastian. – Uznaliśmy z żoną, że skoro dziewczyny mówią po polsku, to im wystarczy, jakoś sobie dalej poradzą – dodaje. Anna Konare jest innego zdania. – Dzieci same nie nauczą się poprawnie pisać i czytać po polsku, gdy ich rodzice tego nie nauczą. A który rodzic ma dziś na to czas? – pyta Anna. Mało tego: cztery godziny zajęć w szkole raz w tygodniu też nie wystarczą, zwłaszcza jeśli tylko w tych godzinach dziecko ma styczność z językiem i traktuje je jako język obcy. – Potrzebne jest współdziałanie szkoły i rodziny. Trzeba z dzieckiem rozmawiać po polsku, czytać mu, oglądać z nim polskie filmy. Obchodźmy tradycyjne polskie święta i uroczystości, bawmy się, lejąc wosk czy topiąc Marzannę – zachęca Anna Konare. – To także możliwość wspólnej zabawy i okazja do zacieśniania więzi. Z mojego doświadczenia wynika, że

dzieci bardzo lubią uczyć się o Polsce i z ogromną przyjemnością opowiadają o wakacjach w kraju: o wizycie w stolicy, o smoku wawelskim, o toruńskich piernikach. Zawsze po wakacjach w Polsce mam las rąk osób chętnych do odpowiedzi – śmieje się nauczycielka.

Rola rodzica

Czy dla dziecka ma znaczenie, że pochodzi z innej kultury niż tej, która go otacza? Według Małgorzaty Paliszewskiej, psycholożki dziecięcej, zależy to od kilku czynników np. wieku dziecka, tego, w którym kraju się urodziło i tego, jakie poglądy mają na temat danej kultury jego rodzice. – Dla dzieci urodzonych w UK nie ma to większego znaczenia, jeśli jego rodzice są otwarci na inne kultury, np. przyjaźnią się z osobami innych narodowości – podkreśla specjalistka. Psycholożka uważa też, że dobrze jest uczyć dziecko kultury i języka ojczystego kraju, aczkolwiek tu rolą rodzica jest ocena, czy w tym celu trzeba posłać malucha do polskiej szkoły. – Niektóre dzieci lubią tam chodzić, ale czasem jest to dla nich za dużo, zwłaszcza dla dzieci, które mają trudności w szkole angielskiej. W takiej sytuacji lepiej nie dokładać maluchowi dodatkowych obowiązków. Przecież kultury i języka można dziecko uczyć w domu poprzez rozmawianie z nim po polsku, celebrowanie świąt i tradycji, czytanie książek i zabawy – podkreśla. Specjalistka wyjaśnia, że dziecko jest zawsze odzwierciedleniem tego, jak się czuje i co myśli jego rodzic. Jeśli rodzic zaadaptował się w nowym kraju, zna język lub się go uczy, jest otwarty na osoby z innych kultur, ma wysokie poczucie własnej wartości, to dziecko będzie się czuło w Anglii jak u siebie. – Ale jeśli rodzic izoluje się od kultury brytyjskiej i osób z innych kultur i przebywa głównie z osobami ze swojego kręgu, dziecku także będzie trudno nawiązywać kontakty z innymi. Z tego powodu może czuć się samotne i wyizolowane w szkole – tłumaczy Małgorzata Paliszewska. Tu z kolei warto ponownie podkreślić wagę znajomości języka kraju emigracji. Czasem wyjazd na obczyznę powoduje odwrócenie ról. Nieznający angielskiego rodzice stają się bezradni wobec brytyjskiej rzeczywistości i nastoletnia córka, która uczy się języka w szkole szybko staje się ich opiekunką: załatwia sprawy w urzędach, rozmawia z lekarzami czy odpisuje na korespondencję. – Dlatego konieczne jest, aby matka czy ojciec znali język kraju, w którym mieszka, bo to mu daje wolność w komunikowaniu się i wyrażaniu swoich

8 temat tygodnia

potrzeb. Znając język rodzic będzie chętnie nawiązywał kontakty z osobami anglojęzycznymi, w tym z rodzicami i przyjaciółmi swoich dzieci, a także będzie potrafił wyjaśnić różne sprawy w szkole, jeśli zajdzie taka potrzeba – komentuje specjalistka. Z kolei według Agnieszki Dixon nie tylko rodzice mają wpływ na tożsamość dziecka i jego samopoczucie z tym związane. – Istotne jest też to, jak otoczenie odbiera nasze dziecko. Można to porównać np. z poziomem zamożności. Nawet jeśli nie przywiązujemy wagi do pieniędzy i markowych rzeczy, i bez nich czujemy się szczęśliwi, to nasze dziecko może odczuwać dyskomfort, jeśli będzie przebywać w otoczeniu osób, dla których duże znaczenie ma stan posiadania. Analogicznie możemy więc w pełni akceptować naszą sytuację życiową i doceniać możliwości, jakie Polakom daje emigracja i podkreślać polskie korzenie, ale jednocześnie nasze dziecko może nie czuć się dobrze w otoczeniu, które piętnuje jego pochodzenie. Trudno wtedy od niego oczekiwać, że będzie chętnie podkreślać polską część swojej tożsamości – tłumaczy.

Trzecia wartość

– Już wiem, że dla mojej córki święta Bożego Narodzenia będą kojarzyć się nie tylko ze śledziami i barszczykiem, ale także ze smakiem potraw portugalskich, które przygotowuje mój mąż – opowiada Jola. – Na szczęście i Portugalczycy świętują w Wigilię, więc nie kłócimy się o to, który dzień ważniejszy i kiedy rozpakować prezenty. A ze względu na to, że mieszkamy w Anglii, w pierwszy dzień świąt dodatkowo pieczemy indyka. Dlatego święta dorosłej Claudii będą kiedyś wyglądać inaczej niż moje czy mojego męża – przyznaje. Wiadomo, że zderzenie dwóch światów i dwóch kultur łączy się z wieloma utrudnieniami i problemami, i to nie tylko dla dzieci, ale także dorosłych. Nawet mimo wrodzonego szacunku dla odmienności, emigrant nie jest w stanie zaak-

28 października 2016

ceptować i przyjąć wszystkich nowych dla siebie wartości, jakie reprezentuje poznawana przez niego kultura. Byłby to gwałt, który wywołałby poczucie buntu „Dlaczego mam odrzucić czy stłumić swoje własne doświadczenia, osądy, przekonania?”. Z drugiej strony emigrant może dojść do wniosku, że nie wszystkie „stare” wartości są przydatne w jego nowym życiu i dotychczasowe postrzeganie świata już nie ma racji bytu. Dlatego u osób żyjących na obczyźnie można zaobserwować bardzo ciekawy proces. Jak pisze Bogumiła Baumgartner w książce „Przeżyć dwujęzyczność”: „Cudzoziemiec odrzuca zakorzenione sposoby postępowania, których już nie lubi,

odrzuca również te nowe, które mu się nie podobają. Zostawia jednak część starych, cenionych do tej pory wartości i dodatkowo przyjmuje część nowych, które mu się podobają. W ten sposób łączy dwie obce sobie kultury tworząc trzecią”.

Między trwałością a zmianą

7-letni Witek ma poważne plany na życie. – Będę projektował mosty na Wiśle – twierdzi. – Będę w Polsce inżynierował. Tylko jeszcze muszę iść do wysokiej szkoły w Warszawie, bo tu w Anglii mnie tego nie nauczą. Tak mi dziadek powiedział – opowiada Witek. Ocz y wiście, 7-latek

pewnie nie raz i nie dwa zmieni życiowe postanowienia. Można je potraktować z przymrużeniem oka. Natomiast inaczej jest już w przypadku starszych dzieci, które miały szansę dłużej mieszkać w Polsce. Dla Krzysztofa z Hammersmith, ojca 17-letniej Sandry problemem stały się plany córki związane z dalszą nauką. – Wyemigrowaliśmy 6 lat temu po to, by dać córce lepszy start i nie zaharować się przy tym na śmierć. I udało nam się to – podkreśla Polak. – Nauczyliśmy się języka, mamy przyzwoite pensje, kupiliśmy dom, stać nas na godne życie, a młoda uparła się studiować i mieszkać w Polsce. Mimo rzeszy koleżanek i ułożonego życia twierdzi, że w Anglii zawsze czuła się

| temat tygodnia

reklama

Marginalista czy Integralista? Jak wychowasz swoje dziecko? Wg Janusza Wróbla, autora artykułu „Emigracja musi boleć” ze względu na podejście do wartości kulturowych, emigrantów można podzielić na cztery grupy:

 Asymilanci – nie szanują

„nie u siebie” i woli wracać do kraju – zwierza się. Wbrew pozorom Sandra nie jest w mniejszości. Jak pokazują badania prof. Leona Dyczewskiego z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego „choć polscy emigranci w badanych krajach mieszkają już stosunkowo długo, (…) choć większość ma stałą pracę, wielu ma obywatelstwo państwa zamieszkania, to krajem odniesienia nadal pozostaje dla nich Polska. Ich tożsamość ukształtowana w kraju, który opuścili, nadal trwa (…). Tych, którzy swoją tożsamość zmienili w większości jest tak niewielu, że można ich zaliczyć do wyjątków”.

Czekamy na Twój komentarz

polskiej kultury, chcą zasymilować się za każdą cenę, posługują się w domu językiem angielskim, eliminując język polski. Usiłują zminimalizować wpływ polskiej kultury i obyczajów. Wypierają się swoich korzeni.  Tradycjonaliści – podporządkowują swe życie zupełnej wierności swym oryginalnym zwyczajom i tradycjom, równocześnie żywiąc niechęć i pogardę wobec nowej kultury.  Marginaliści – mają negatywne wyobrażenie zarówno o nowej, jak i o oryginalnej kulturze, zatraciwszy tradycję bez zbudowania nowej. Mówi się o nich, że zapomnieli polskiego języka, ale też nie nauczyli się angielskiego. Zawieszeni pomiędzy dwoma kulturami, dwoma językami, nie czujący się w domu w żadnej z nich.  Integraliści – łączą pozytywne wyobrażenie o nowej kulturze z respektem dla własnej. Prezentują kombinację tego, co najlepsze w obu źródłach kulturowych. Szanują swoje skrzydła, jak i korzenie.

10 felietony

| m im z daniem Piotr Ikonowicz Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

ndonezja wprowadza karę śmierci lub kastrację chemiczną za przestępstwa seksualne. Śmierć za gwałt to kara, która przekracza nawet zasady kodeksu Hammurabiego, mówiącym o zadawaniu takiej samej szkody jakiej doznał poszkodowany. Oko za oko, ząb za ząb itp. Przepis ten prezydent Indonezji przeforsował, kiedy społeczeństwo było wzburzone zbiorowym gwałtem na czternastoletniej dziewczynce. Wygląda to jak w dawnych wiekach kiedy motłoch żądał głów i je dostawał, kiedy ganiano z pochodniami i linczowano sprawców przestępstw. Taki sposób wymierzenia kary jest raczej psychologicznym mechanizmem odreagowania niż racjonalną polityką zwalczania i zapobiegania przestępczości. Przestępstwa na tle seksualnym są zwykle wynikiem działania bardzo silnego popędu, nad którym sprawca nie potrafi zapanować. Tego rodzaju czyny lubieżne, zwłaszcza jeżeli dotykają nieletnich, a nawet dzieci budzą grozę i obrzydzenie. Pojawia się więc potrzeba najpierw potępienia, a potem dotkliwego ukarania sprawcy. Te reakcje są naturalne, ale jeżeli idą za daleko, na przykład kiedy społeczeństwo posuwa się do zabicia człowieka winnego, wówczas wartość ludzkiego życia się obiektywnie obniża. Jeżeli można zabić w majestacie prawa pedofila, to my wszyscy, którzy na to zezwalamy stajemy się zabójcami. Mogą się pojawić kolejne pomysły na egzekucje z innych powodów. Takim przykładem banalizacji kary śmierci i nie cenienia ludzkiego życia i godności sa publiczne, transmitowane przez telewizję egzekucje dokonywane na chińskich stadionach. W Arabii Saudyjskiej karę śmierci wykonuje się przez ścięcie mieczem. Gdzie to szaleństwo się kończy? I czym w takim razie różnimy się od fa-

natyków z Państwa Islamskiego, skoro też nie cenimy ludzkiego życia? Europa odeszła już od kultury linczu i zemsty. Wszelkie badania wykazują, że kara śmierci nie zapobiega najcięższym przestępstwom, bo, żeby ich dokonywać trzeba być człowiekiem pozbawionym jasnego widzenia świata i działać pod wpływem sił i impulsów psychicznych, które każą zapomnieć o ewentualności kary. Karę kastracji chemicznej

Stanisław Michalkiewicz Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

ak to miło przekonać się o słuszności spostrzeżenia etiopskiego cesarza Hajle Selasje, który, doprowadzony do irytacji podczas rozmowy z Orianą Fallaci zauważył, że „na świecie nigdy nie dzieje się nic nowego”. To znaczy oczywiście dzieją się na świecie rozmaite rzeczy, które wydają się nowością zwłaszcza dla mikrocefali, co to ukończyły jakieś Akademie Pierwszomajowe lub inne Wyż-

Indonezyjski rząd przyjął prawo zezwalające na karanie przestępców na tle seksualnym kastracją chemiczną albo śmiercią. (za: wprost.pl)

pedofilów rozważano poważnie również w naszym kraju. Jednak się na to nie zdecydowano. Pomysł polega na operacyjnym „poprawieniu” człowieka tak, aby nie odczuwał on już w ogóle popędu płciowego. Takie działanie opiera się na założeniu, że zboczeniec nie jest zdolny do normalnych kontaktów seksualnych i że jego skłonności są nieuleczalne. Skazujemy go więc na życie bez seksu. Ta metoda ma swoją tradycję w Skandynawii, gdzie złodziejom obcinano rękę. W psychiatrii próbowano leczyć umysłowo chorych z agresji poprzez wycięcie im płata czołowego (lobotomia) zamieniając żywych ludzi w rośliny. Takie rzeźbienie i poprawianie człowieka za pomocą skalpela i innych technik chirurgicznych bardziej mnie przeraża niż wiele zbrodni dokonanych w afekcie. Stwórca „spartolił” robotę i chirurg musi poprawić?

sze Szkoły Gotowania Na Gazie i z tego tytułu wydaje im się, że zjadły wszystkie rozumy – ale tak naprawdę to wszystko już było – co zresztą potwierdza Ben Akiba. Wprawdzie wśród mikrocefali bardzo popularne są rozmaite teorie – na przykład, że surowość kary nie ma znaczenia – ale jak przychodzi co do czego, to policja soli kierowcom coraz to wyższe mandaty albo nawet odbiera prawa jazdy i samochody. Toteż nic dziwnego, że prawodawcy coraz częściej odrzucają modne teorie wymyślane przez obłąkanych docentów, co to muszą się doktoryzować i habilitować, i wracają do starych wzorów, które sprawdziły się jeszcze w głębokiej starożytności – na przykład – do kar mutylacyjnych, czyli odzwierciedlających. Na przykład – żeby złodziejowi odcinać rękę, natomiast gwałcicielowi – narzędzie gwałtu. Budzi to, jak zresztą wszystko, rozmaite kontrowersje,

Czekamy na Twój komentarz 28 października 2016

których charakter najlepiej opisuje anegdotka o żonie oskarżającej męża o zdradę. Sędzia najpierw zaproponował, by obciąć zdrajcy rękę. Żona skwapliwie się zgodziła, ale sędzia nabrał wątpliwości: jak obetniemy mu rękę, to nie będzie mógł pracować, więc może lepiej obciąć mu nogę? – O tak! – wykrzyknęła żona. – Już nie pójdzie do tej lafiryndy! Sędzia jednak znowu nabrał wątpliwości; obciąć nogę, to też niedobrze; nie będzie mógł nosić ciężarów... – Ale wie pani co? Obetnijmy mu narzędzie zdrady! – Co to, to nie – energicznie zaprotestowała kobieta. Kaleki w domu nie chcę! Więc w Indonezji na razie uchwalono prawo zezwalające na „kastrację chemiczną”, ale jeszcze parę ekscesów i doczekamy się powrotu innych kar mutylacyjnych rodem z głębokiej starożytności. Nawiasem mówiąc, jest to argument za teorią, według której rozwój ludzkości odbywa się spiralnie, więc w kolejnych epokach historycznych wiele dawnych rozwiązań się powtarza, tyle, że na wyższym poziomie technicznym – jak właśnie w przypadku kastracji chemicznej. Ciekawe, że zarówno i w Indonezji, jak i w Europie prawodawcy dlaczegoś uwzięli się na miłośników dzieci, czyli pedofilów, podczas gdy zwolennicy ćwiartowania dzieci, tyle, że znacznie mniejszych, traktowani są z coraz większą wyrozumiałością. Ale każda epoka ma swoje gusła i dziwactwa, a nasza – akurat takie. Warto tedy przypomnieć, że pomysł chemicznej kastracji pedofilów rozważany był i w Polsce za premiera Donalda Tuska, ale na rozważaniu się skończyło. U nas tak zawsze ze wszystkim – co już dawno zauważył Tadeusz Boy-Żeleński – nigdy nic nie dzieje się naprawdę, bo wszystko małpujemy.

| news Francja postanowiła podjąć zdecydowane kroki w sprawie uchodźców i zlikwidować obóz w Calais. Policja rozpoczęła ewakuację obozowiska.

Likwidują „dżunglę”

W obozie w Calais nazywanym „dżunglą”, który z upływem czasu zaczął funkcjonować jak miasteczko, znajdowało się ok. 7 tysięcy osób. Francja nigdy nie wyraziła przyzwolenia na jego funkcjonowanie, jednak dotąd nie podejmowano kroków ku likwidacji tego obozu.

Prezydent Francois Hollande dopiero teraz postanowił o ostatecznej likwidacji „dżungli”. Nielegalni imigranci mają zostać przeniesieni do różnego rodzaju ośrodków pomocy na terenie Francji do wcześniej przygotowanych dla nich miejsc. Części z nich grozi deportacja. (ol) reklama

reklama

12 z wielkiej brytanii reklama

| Pod Ambasadą RP w Londynie odbyła się już kolejna manifestacja w ramach Czarnego Protestu. Wydarzenie organizowane było przez Polish Feminists.

Protestują dla kobiet

>> Maja Orzechowska ebrani kolejny już raz protestowali przeciwko zapowiadanym zmianom w prawie antyaborcyjnym nad Wisłą. Uczestnicy chętnie opowiadali o powodach, dla których postanowili się zgromadzić. – Pojawiliśmy się tutaj, bo jesteśmy wkurzeni. Nie tylko na prawo antyaborcyjne, które ciągle wraca, ale i na sytuację w Polsce. Jesteśmy Polakami, zawsze będziemy Polakami i będziemy walczyć o to, żeby w Polsce działo się dobrze. Mamy swoje lata i swoje już przeżyliśmy – 1968 rok, stan wojenny – i będziemy bronić tego co polskie, bez względu na to, czy będziemy w Londynie czy w Polsce – powiedziało małżeństwo na stałe mieszkające w Londynie. Na pytanie o to, czy powinien zostać obecnie przyjęty kompromis, czy jednak prawo należałoby zliberalizować, odpowiedzieli: – Uważamy, że to nie jest kompromis, a kompromitacja. To mogło trwać kilka lat, gdy miejsce miała ta burzliwa debata w latach 90., ale uważamy, że prawo powinno być zupełnie inaczej skonstruowane. Żyjemy w XXI wieku, mamy prawo do antykoncepcji, in vitro i do aborcji w wyniku gwałtu. I naprawdę nie możemy uwierzyć, gdy czytamy wypowiedzi, że w trakcie gwałtu nie można zajść w ciążę, bo to za duży stres, że kobieta o poglądach lewicowych też ma problemy, albo że matka karmiąca powinna dziecku oczy zasłaniać, bo budzi to w dziecku niezdrowe instynkty.

28 października 2016

W wydarzeniu wzięły udział osoby młode, starsze, kobiety, mężczyźni oraz rodziny z dziećmi. Wszyscy podkreślali, że nie chodzi o to, żeby aborcję dokonywać jak najczęściej, ale są sytuacje, które wymagają możliwości posiadania wyboru. – Jestem przeciwko nowemu prawu. Pojawiają się kolejne projekty, z którymi się nie zgadzam. Jestem za liberalizacją prawą, ale przypuszczam, że nie będzie to możliwe, więc niech pozostanie chociaż ten obecny kompromis. PiS stara się pokazywać te protestujące kobiety w negatywnym świetle, że każda z nas chce traktować aborcję jako antykoncepcję, a to jest trudna decyzja i pozostawia ślad na psychice – przyznała Asia, jedna z uczestniczek manifestacji. Podczas oficjalnych przemówień przedstawicielek Polskich Feministek doszło do incydentu wyrwania plakatu z hasłami protestu i wrzucenia go pod jadące ulicą samochody. Jeden z przedstawicieli Komitetu Obrony Polski skomentował zajście: – Jestem tutaj, ponieważ jestem przeciwny protestowi. W Polsce ustawa o aborcji została odrzucona i nie widzę żadnego powodu, żeby się tutaj zbierać, no chyba, że po to, aby zrobić jakiś Halloween. Całe wydarzenie organizują polskie feministki, które twierdzą, że reprezentują całe społeczeństwo, a w efekcie reprezentują bardzo małą grupę.

Czekamy na Twój komentarz

| z wielkiej brytanii 13

Plaga trujących grzybów

Potrącił i uciekł W Glasgow prowadzone jest dochodzenie w sprawie usiłowania zabójstwa dwóch policjantów. Sprawca nadal jest nieznany. Do wypadku doszło, gdy dwoje funkcjonariuszy próbowało porozmawiać z kierowcą jednego ze stojących na ulicy samochodów. Kiedy policjanci zbliżali się do pojazdu, kierowca ruszył i potrącił oficerów. 30-letnia

W Wielkiej Brytanii wydano ostrzeżenie w związku z pojawieniem się ogromnej liczby trujących grzybów, których spożycie może mieć śmiertelne konsekwencje. strzeżenie dotyczy muchomora zielonawego (ang. death cap), czyli grzyba, który należy do jednych z najbardziej trujących na świecie. To właśnie od przedstawicieli tego gatunku zaroiło się w lasach na terenie Wielkiej Brytanii. Eksperci ostrzegają, że może on zostać pomylony z muchomorem cytrynowym, gołąbkiem zielonawym czy gąską zielonką – i to nie tylko przez niedoświadczonych poszukiwaczy. Specjaliści zaznaczają, że wystarczy tylko niewielka ilość tego muchomora, który nie różni się prawie niczym od niektórych, bezpiecznych osobników, aby wywołać niewydolność narządów

Fot. Shutterstock

wewnętrznych. W konsekwencji może to prowadzić nawet do śmierci. W UK można udać się na grzybobranie wyłącznie w ściśle określone miejsca, wcześniej jednak należy wykupić specjalne pozwolenia. W Wielkiej Brytanii las jest prawdziwą rzadkością. Obszary leśne zajmują zaledwie 12 proc. kraju, co daje 134. miejsce na świecie (dla porównania w Polsce jest

to 30 proc., co daje 73. miejsce). Przyjmuje się tu zasadę, że grzybów nie wolno zbierać w lasach chronionych i rezerwatach, takich jak np. Epping Forest, choć w różnych regionach kraju obowiązują różne regulacje. W wielu częściach można je jednak pozyskiwać – i to nawet do 1,5 kg na głowę. Trzeba jednak być ostrożnym. (mj, ml)

kobieta walczy o życie na oddziale intensywnej terapii. Jej 31-letni partner także odniósł poważne obrażenia i przebywa w szpitalu. Policja znalazła spalony samochód, którym – według funkcjonariuszy – mogli poruszać się sprawcy. Służby zakładają, że do podpalenia auta mogło dojść w celu zniszczenia ewentualnych dowodów. reklama

14 z wielkiej brytanii

Wzajemnie się inspirować Rozmowa z ambasadorem RP w Londynie, Arkadym Rzegockim Czy wydarzenia takie jak Kongres Przedsiębiorców są szansą na rozwój polskich firm w UK? – Oczywiście. Networking, spotkania, nawiązywanie współpracy to znakomita platforma do tego, żeby firmy rosły w siłę i się rozwijały. Co rynek brytyjski może zaoferować przedsiębiorcom, w tym polskim? Czym może przyciągnąć? – Polskie firmy zakładane są tutaj, ponieważ brytyjski rynek daje wiele możliwości, a także dlatego, że otoczenie biznesowe jest bardzo przychylne nowym, początkującym firmom. Fakt, że siedziba przedsiębiorstwa znajduje się w tak globalnym mieście jak Londyn również pomaga – w państwach anglojęzycznych jest łatwiejszy dostęp do rynków światowych. Z drugiej strony pozwala to także zaobserwować, co można zmienić i poprawić na

polskim rynku, żeby firmy chętniej były zakładane na miejscu. Jakie znaczenie ma III Kongres Przedsiębiorców? Czy tegoroczna edycja nabiera większego znaczenia w sytuacji możliwego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej? – Dzisiejszy Kongres jest bardzo ważny, pozwala on przedsiębiorcom na wymianę informacji, bezpośredni kontakt, a także na spotkanie z wybitnymi specjalistami w swoich dziedzinach, posiadających ogromną praktyczną wiedzę. To najlepsza metoda radzenia sobie w środowisku biznesowym w czasach niestabilnej sytuacji. Niestety znaleźliśmy się w takim momencie, przed rozpoczęciem negocjacji, przed wyjściem Wielkiej Brytanii z UE – tą niepewność daje się wyczuć.

Integrujemy polonijną mniejszość Rozmowa z Pawłem Mesem, dyrektorem zarządzającym firmy Sami Swoi PrzekazyPieniężne.com Dlaczego zdecydował się pan wspierać PBLink? – Jako Sami Swoi Przekazy Pieniężne wspieramy działania polskich przedsiębiorstw i Polaków zamieszkujących na Wyspach. Wspieramy nie tylko PBLink, ale i wiele innych pożytecznych polonijnych akcji. Jesteśmy też aktywni w zakresie integracji naszych rodaków na Wyspach, organizując każdego roku największy polonijny festiwal w Londynie – Goniec Polish Festival. Czy udział w panelu eksperckim był dla pana wyróżnieniem? – Oczywiście. To było miłe doświadczenie, móc usiąść w ramach jednego panelu eksperckiego z tymi wszystkimi osobami, którym udało się odnieść sukces w takim miejscu, jakim jest Wielka Brytania. Każdy z nas przechodził przez 28 października 2016

to samo, przez podobne wyzwania. Dlatego fakt, że mogłem się podzielić swoimi doświadczeniami z innymi, często początkującymi przedsiębiorcami, był dla mnie dużym wyróżnieniem. Jaką wskazówkę mógłby pan dać początkującym przedsiębiorcom? – Myślę, że najważniejsze jest to, aby słuchać potrzeb ludzi, ale nie traktować ich dosłownie. Trzeba wierzyć w swoje pomysły i próbować je sprzedać światu. Wtedy jest szansa, że się uda. Najlepszym przykładem są słowa Henry’ego Forda, który zapytany o źródło sukcesu odpowiedział: „nie korzystaliśmy z badań marketingowych – gdybyśmy zapytali klientów czego potrzebują, to powiedzieliby, że szybszego konia – nie wiedzieli czym właściwie jest samochód”.

Biznes m

Pod hasłem „Start – scale – sale” przebiegał tegoroczny Ko funkcjonowć w obecnych, trudnych dla przedsiębiorców cza odpowiedzieć podczas odbywającej się już po raz trzeci konfe

>> Maja Orzechowska >> Olga Lipińska szyscy przybyliśmy tu po to, aby nawiązywać nowe kontakty. Każdy z nas ma kieszenie wypchane wizytówkami, którymi chętnie się wymienimy – powiedział na początku Michael Dembinski, przewodniczący Brytyjsko–Polskiej Izby Handlowej, który był moderatorem całego wydarzenia. Główny organizator, Bartłomiej Kowalczyk z Polish Business Link, także przyznał, że Kongres niesie ze sobą możliwość zawarcia nowych znajomości, nawiązania współpracy i podzielenia się swoimi historiami – zarówno tymi pozytywnymi, jak i bolesnymi. – To wydarzenie jest dobrym miejscem do rozmowy o problemach, z którymi obecnie się zmagamy. Kongres polskich przedsiębiorców otwarty jest

dla wszystkich biznesów, bo biznes, który się nie rozwija, umiera. Obecnie musimy się zmierzyć ze zmianami w Europie, które mogą być trudne, ale wzbogacą nas o nowe doświadczenia – podsumował.

O determinacji

Tematem całego wydarzenia było „Start – scale – sale”. Tego też dotyczył pierwszy panel z ekspertami. Wszyscy mówcy na konkretnych przykładach w przystępny sposób opisali, co można zmienić, aby ulepszyć swoje przedsiębiorstwa. Jednym z prelegentów był Taz Hossain, który przez ponad dwie dekady nabierał doświadczenia w świecie wielkiego biznesu. W swojej prezentacji pokazał, że Wielka Brytania i sam Londyn, to doskonałe miejsce do założenia własnej działalności, a na przykładzie 2014 roku udowodnił, że obecnie więcej firm powstaje niż upada. – Jaka jest recepta na sukces w biznesie? Należy odkryć to, co umie się robić najlepiej i znaleźć sposób, by jak najle-

| z wielkiej brytanii 15

Umiemy pracować na sukces Rozmowa z Kasią Maderą, dziennikarką BBC News Jako dziennikarka BBC jest pani przykładem na to, że Polacy mogą odnieść sukces za granicą. Co zachęciło panią do zaangażowania się w III Kongres Przedsiębiorców? – Biorę udział, ponieważ to wspaniała szansa dla firm z różnych branż, aby pokazać swój biznes. Jestem ciekawa w jaki sposób zakładane i rozwijane są nowe firmy, szczególnie te polskie. Polacy są bardzo kreatywni w tworzeniu nowych marek i realizowaniu swoich biznesów, potrafią też ciężko pracować na swój sukces. Najciekawsze są właśnie te początki – dlatego zgodziłam się poprowadzić debatę podczas Kongresu.

ma głos

Jaka jest największą korzyść płynąca z dzisiejszego spotkania?

ongres Polskich Przedsiębiorców w Wielkiej Brytanii. – Jak asach? Jak zadbać o budżet – to pytania, na które starano się erencji. piej to powtarzać. Nie możemy kontrolować rynków czy ekonomii, ale mamy wpływ na nasze działania – stwierdził. – Determinacja jest najważniejsza. Jest to ważniejsze niż wszystkie umiejętności. Steven Turner, znawca handlu i rynku międzynarodowego, do kwestii powodzenia w biznesie i łatwości odniesienia sukcesu na brytyjskich rynkach podchodził jednak bardziej sceptycznie od przedmówcy. – Zakładając firmę w Anglii macie mniej więcej 50 proc. szans na powodzenie. Jeśli jesteście inwestorami macie 75 proc. szans na stratę pieniędzy – stwierdził. Niemniej jednak swoje przemówienie przepełnił również wieloma momentami, które miały zainspirować uczestników. – Szansa na sukces jest tylko tak duża, jaką sam sobie stworzysz. Dlatego jeśli nie wiesz dokąd idziesz, skąd masz wiedzieć jak tam dotrzeć – pytał uczestników. Panel zamknął Nick Howe z banku NatWest, który w swoim wystąpieniu skupił się na finansowej stronie prowadzenia przedsiębiorstwa. – Trzeba

być przygotowanym na to, że będzie się samotnym. Musicie zacząć się czuć komfortowo w niekomfortowych sytuacjach. Nie możecie patrzeć na inwestorów jak na wielkie, przerażające smoki. Zacznijcie postrzegać ich jak małe dzieci lub staruszki, a z takim podejściem przezwyciężycie strach – opowiadał.

Droga na szczyt

W kolejnym panelu udział wzięli przedsiębiorcy, którzy opisywali swoją drogę na szczyt. Harun Rashid, Stuart Lotherington, Steven Simpkins opowiedzieli jak radzić sobie z takimi zagadnieniami jak franczyza, problemy prawne czy złe nawyki w biznesie. Następnie wystąpiła Izabella Kaminska z Financial Times, która opowiedziała zebranym o problemie Brexitu. Ostatnia część wystąpień była poświęcona polskim przedsiębiorcom. Mogli oni podzielić się historiami swojego sukcesu i doradzić zebranym uczestnikom. (cd. na stronach 16-17)

– Uważam, że każda okazja kiedy osoby o podobnych zainteresowaniach mogą się spotkać, wymienić pomysłami i je omówić, jest fantastycznym sposobem na rozwój. Jedna osoba może mieć dobry pomysł, inna pomóc go rozwinąć, rozmowa i kontakt na żywo to niezwykle istotny element, szczególnie w biznesie. Czy Brexit może wpłynąć na polskich przedsiębiorców działających w Wielkiej Brytanii? Jeśli tak, to w jaki sposób? – Przed rozwiązaniem kwestii artykułu 50 ciężko jest mi się wypowiadać na ten temat, nie da się przewidzieć jak zostanie rozwiązana ta sytuacja i jakie stanowisko przyjmie Unia Europejska.

Dodać ludziom energii do pracy Rozmowa z Jordanem Flemingiem, dyrektorem generalnym DBPL Group Czy dzisiejszy Kongres może wpłynąć na współpracę międzynarodową polskich przedsiębiorców i pomóc im rozwijać się globalnie? – Takie eventy to ogromna szansa dla właścicieli firm. Tak jak wspominano dziś w wielu wystąpieniach, najważniejsze w biznesie jest nastawienie, jest ono kluczem do rozwoju. Tego typu wydarzenia pozwalają nawet początkującym przedsiębiorcom na kontakt z doświadczonymi ekspertami, którzy mogą zaoferować wiele rad i pomysłów. To dodaje ludziom energii do pracy. W przemówieniu podkreślał pan znaczenie rozwoju technologii i konieczność korzystania z udogodnień w biznesie międzynarodowym. Czy nadal istnieją jakieś gałęzie przemysłu, które czekają na rozwój technologii, aby rozwijać się za granicą?

– Ciężko powiedzieć, niewiele jest branż, których nie można umiędzynarodowić. Obecnie technologia jest już na tak zaawansowanym poziomie, że to najlepszy moment na rozwój biznesu i ekspansję firm. Brexit może być utrudnieniem dla przedsiębiorców? – Brexit to zły pomysł, Wielka Brytania sama sobie robi krzywdę. Siła robocza i łańcuch dostaw funkcjonuje w obecnych czasach globalnie, na poziomie daleko przekraczającym sytuację z poprzednich lat. Obecnie firmy, które nie szukają pracowników, dostawców, klientów na skalę międzynarodową wyglądają na rynku na małe i nieznaczące. Brexit nie uczy takiego podejścia, zakłada odwrotną strategię. Ludzie tego nie dostrzegają, ale tak właśnie jest. Państwo to także biznes i chęć wyjścia z Unii będzie dla UK złą decyzją biznesową.

16 z wielkiej brytanii

Wchodzimy na wyższy poziom Rozmowa z Bartłomiejem Kowalczykiem, dyrektorem Polish Business Link Jakie widzi pan różnice między dzisiejszym Kongresem a jego poprzednimi edycjami? – Przede wszystkim inne środowisko. W związku z Brexitem pojawiło się wiele niepewności biznesowych. Ludzie przyszli tutaj między innymi z tego powodu – szukając odpowiedzi czego mogą się spodziewać. Dodatkowo zmieniliśmy trochę format Kongresu. Doszły „elevator pitch”, czyli krótkie wystąpienia, których celem jest możliwość przedstawienia swojego biznesu, zaprezentowania się. Jak dzisiejsze wystąpienia i wszystkie eksperckie rady mogą pomóc polskim przedsiębiorcom? – Musimy mieć świadomość, że wszyscy uczestnicy Kongresu to praktykanci biznesowi, posiadający już praktyczną wiedzę na temat funkcjonowania firmy. Można ją jednak tutaj

rozwijać i zyskać jeszcze wyższy poziom. Tematy podjęte przez ekspertów mają dosyć szeroki zasięg, od wypowiedzi na temat budowania marki do internacjonalizacji. Warto bowiem zauważyć, że zakładając firmy na Wyspach można polski biznes sprzedawać jako brytyjski, co jest znaczące na arenie międzynarodowej. Organizuje pan taki Kongres już po raz trzeci. Czy sam korzysta pan z rad, które można tutaj usłyszeć? – Oczywiście. Oprócz działalności w Polish Business Link zajmuję się marketingiem konsultingowym – pojawiły się tutaj pomysły, z których skorzystam. Na przykład wirtualne biuro i sekretarka wydają mi się ciekawym zamysłem. Nawet gdy nie ma nas na miejscu, klient może zostawić wiadomość. Najważniejsze to zrozumieć, że nie prowadzimy biznesu ze samym sobą.

Szansa na mocną brytyjską markę Rozmowa z Izabellą Kaminską z Financial Times Dlaczego społeczeństwo tak łatwo uległo Brexitowskiej propagandzie? – Jednym z powodów jest pewna rozbieżność między tym, co mówi prasa, a co ludzie widzą wokół siebie. Ludzie nie wierzą już autorytetom. Media odegrały w tym dużą rolę. Dziennikarze oderwali się od ziemi, nie interesowali się lokalnymi problemami, a potem byli zdziwieni tym, że Brexit został przegłosowany.

jednak to też nie musi się wiązać z jakimiś zatrważającymi konsekwencjami. Szwajcaria jest świetnym przykładem państwa, które miało ciastko – i zjadło ciastko. Są neutralni, ich gospodarka nie jest zależna od UE. Ten kraj stał się swoistą marką i może być przykładem, jak można sobie radzić, nie będąc członkiem UE. Więc Brexit może spowodować wytworzenie takiej mocnej, niezależnej, brytyjskiej marki.

Czy Brexit może źle wpłynąć na biznesy prowadzone w UK? – Wszystko zależy od tego, jaki rodzaj biznesu się prowadzi. Jest mały sektor przedsiębiorców, skupionych na lokalnym rynku i on prawdopodobnie zyska na Brexicie. Jeśli z kolei prowadzisz dużą, międzynarodową firmę, stracisz,

W ostatnim czasie słyszymy „hard Brexit or no Brexit”. Czy istnieje jeszcze szansa na „soft Brexit”? – Wydaje mi się, że na „soft Brexit” nie mamy co liczyć. Zakłada on pewnego rodzaju kompromis, na który zobowiązani obietnicami politycy nie mogą sobie pozwolić.

28 października 2016

W tej części głos zabrał Paweł Mes, dyrektor zarządzający Sami Swoi PrzekazyPieniężne.com. – Najważniejsze to być sobą. Do klienta należy podchodzić z empatią. Ludzie nie korzystają z naszych usług dlatego, że chcą wysyłać pieniądze, ale dlatego, że muszą. W związku z tym zrozumienie i dobra wola są na pierwszym miejscu – stwierdził. Po panelu rozgorzała dyskusja na temat Brexitu. Zaproszeni goście, jak i uczestnicy, spierali się o to, czy jest on szansą, czy zagrożeniem dla polskich przedsiębiorców. – Brexit

może być impulsem do rozwoju waszych firm. Zmiany ekonomiczne i gospodarcze są impulsem do zmiany nastawienia. Jeśli zareagujecie odpowiednio szybko, Brexit może okazać się dla was szansą – stwierdził Paweł Mes. Nowością na Kongresie były „elevator pitch”, czyli możliwość zgłoszenia się uczestników do 100-sekundowej prezentacji na temat własnego biznesu. Uczestnicy zresztą sami chętnie opowiadali o swoich firmach i pomysłach w trakcie sesji networkingowych pomiędzy panelami.

| z wielkiej brytanii

Brexit wpłynie na wszystkie sektory biznesu Rozmowa z Michaelem Dembinskim, przewodniczący Brytyjsko-Polskiej Izby Handlowej

Anna Borawska, dyrektorka firmy Rozdale na kongresie pojawiła się po raz pierwszy. Wyraziła nadzieję, że kongres pomoże jej w kontakcie z innymi polskimi firmami w Londynie. W podobnym tonie wypowiadał się Sebastian Niklewicz z firmy eskom – IT Outsorcing & Solutions. On też pojawił się tutaj po raz pierwszy i podobnie jak przedstawicielka Rozdale, uważa, że jest to świetne miejsce do zdobycia nowych kontaktów i poszerzenia wiedzy w zakresie rozwoju biznesu. Pojawili się również uczestnicy, dla których był to już kolejny kongres.

Adam Ryś z warszawskiej Kancelarii Radców Prawnych Araszkiewicz Cichoń Ryś, zauważył, że podczas ostatniej edycji udało mu się nawiązać kilkanaście kontaktów i z taką nadzieją przyjechał tu ponownie. Kongres zamknęły przemówienia Natalii Glabik-Stankiewicz, która podkreśliła jaką wartością dla firmy One Money Mail Ltd jest możliwość wspierania tej inicjatywy oraz ambasadora Arkadego Rzegockiego, który w samych superlatywach wypowiadał się na temat działalności polskich przedsiębiorców na Wyspach.

Czy uważa pan, że Kongres się zmienia, biorąc pod uwagę poprzednie edycje tego wydarzenia? – Z roku na rok format wydarzenia jest stale udoskonalany dzięki opiniom i uwagom jego uczestników z poprzednich edycji. Mówcy wybierani są głównie na podstawie swoich umiejętności komunikowania ważnych informacji w łatwy do zapamiętania, inspirujący sposób. Na tegoroczną edycję udało się ściągnąć wybitnych mówców. Każdego roku przedsiębiorcy są bardziej doświadczeni i mądrzejsi w wiedzę biznesową, poprawia się także ich znajomość języka, dzięki czemu wszyscy więcej wynoszą z tego wydarzenia. Niewątpliwie krytyczną kwestią w tym roku była sprawa Brexitu. Istnieje wiele niewiadomych w tym temacie, jednak oczywiste jest to, że zmiany wpłyną na wszystkie sektory biznesu – dla niektórych pojawią się nowe możliwości, dla innych problemy, którym będą musieli sprostać. Największy sukces tegorocznego Kongresu, według pana? – Dla mnie najlepszym potwierdzeniem, że tegoroczny Kongres był ogromnym sukcesem jest to, co wydarzyło się po zakończeniu części oficjalnej. Po zaplanowanej sesji networkingowej ponad 50 uczestników Kongresu udało się do pobliskiego lokalu w celu prowadzenia dalszych rozmów, wymiany doświadczeń i kontaktów. Rozmawiałem z wieloma uczestnikami eventu, którzy zapewniali, że wiele się podczas niego nauczyli, znacznie poszerzyli bazę kontaktów biznesowych i mieli okazję zaprezentować się potencjalnym klientom. Wydarzenie cieszy się dużym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców. – III Kongres pokazał jak wielkie jest zapotrzebowanie na tego typu wydarzenia. Organizowanie ogólnych spotkań otwartych na wszyst-

kich przedsiębiorców to jedno, należałoby jednak skupić się również na konkretnych sektorach. W związku z tym na pierwszy kwartał nowego roku planowana jest organizacja podobnego seminarium wyłącznie dla branży budowlanej. Czy planowane są kolejne edycje Kongresu? – Doświadczony organizator konferencji kiedyś powiedział mi, że czwarta edycja każdego wydarzenia jest niezwykle istotna, jest to moment decydujący dla corocznych eventów. Na tym etapie wydarzenie traci znaczenie, znika, albo przenosi się na zupełnie nowy poziom i rozrasta przez kolejne 10 lat. Przyszłoroczny Kongres będzie więc kamieniem milowym – jeśli przyciągnie jeszcze więcej przedsiębiorców i osiągnie jeszcze większy sukces, to będzie mógł funkcjonować latami. Jakie znaczenie ma funkcjonowanie Kongresu dla brytyjskiej Polonii związanej z biznesem? – Za czasów generacji moich rodziców, która emigrowała do Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej, przyjechało tutaj wielu przedsiębiorców. Już w latach 50. i 60. istniały organizacje zrzeszające polskich inżynierów, lekarzy, nauczycieli, a nawet aktorów, jednak nigdy nie było związku polskich przedsiębiorców. To czego dokonał w ostatnich latach PBLink to zrzeszanie polskich biznesmenów, tworzenie platformy do poznawania się, nawiązywania współpracy. To także udostępnianie im niezbędnej wiedzy biznesowej dotyczącej pomocy, finansowania projektów, pokonywania bariery kulturowej w obcym kraju, zwłaszcza tak wielokulturowym jak Wielka Brytania.

Czekamy na Twój komentarz

18 z wielkiej brytanii

Poszukiwacze bez – Po kilku miesiącach badań w archiwach i bibliotekach ruszyliśmy wreszcie w teren, by zweryﬁkować naszą pracę – opowiada Igor Murawski, poszukiwacz skarbów. – Gdy dojechaliśmy na miejsce, wyciągnąłem z bagażnika wykrywacz, włączyłem go i pierwszy sygnał odkrył złotą monetę, o której tak długo marzyliśmy! Takich chwil nie zapomina się do końca życia. >> Anna Prusińska ychowani na przygodach Pana Samochodzika i Indiany Jonesa, przyjeżdżając do Anglii, zabrali ze sobą pasje i marzenia. Wyposażeni w najnowsze technologie: skanery laserowe i wykrywacze metali odkrywają zagadki historii sprzed wieków. W sekcji podwodnej szukają zatopionego wraku wypełnionego złotem. Tropią ślady polskich lotników i badają słynne pola bitew na terenie Anglii. Zgromadzili się w przyjacielskie i rodzinne stowarzyszenie o nazwie Polski Klub Eksploracji Historycznej „Thesaurus”. Klub stał się największą organizacją zrzeszającą poszukiwaczy skarbów poza granicami Polski. Z założycielem i kilkoma członkami klubu rozmawiamy przez internet podczas telekonferencji. Inaczej trudno się spotkać. Jak mówią członkowie, stowarzyszenie jest jak wielka rodzina rozsiana w różnych częściach kraju. Zasiadamy przed komputerami z Igorem Mu-

28 października 2016

rawskim, Anną Brzezińska, Bartłomiejem Gajem i Błażejem Lewandowskim. Na pomysł założenia klubu wpadł Igor Murawski, który od 20 lat prowadzi fora dyskusyjne dla poszukiwaczy. W 2009 r. wraz z grupą przyjaciół uformował stowarzyszenie, by przyjeżdżający na Wyspy pasjonaci mogli znaleźć swoje miejsce i poczuć się jak w domu. Są też członkowie, którzy dopiero na miejscu zaczęli interesować się poszukiwaniami skarbów. Należy do nich Ania. – U mnie zaczęło się od Igora, który zabrał mnie i syna na plażę, na której pokazał nam jak wyglądają poszukiwania – opowiada Ania Brzezińska. – Wcześniej nie byłam szczególną fanką historii, a wykrywacz kojarzył mi się bardziej z saperem niż z poszukiwaniem złota. Coś mnie jednak naturalnie przyciągnęło do poszukiwań, może dlatego, że jako dziecko lubiłam szukać grzybów i teraz, po tym gdy zaczęłam chodzić z wykrywaczem metali, naturalnym stało się wypatrywanie czegoś nawet na ulicy. Później weszła w to historia i zanim się obejrzałam połknęłam haczyk. Pasja do historii może się dopiero narodzić.

Przynajmniej ze mną tak było, ale gdy człowiek ma świadomość, że wykopaną właśnie monetę czy pierścionek po raz ostatni przed nami miał ktoś w ręce kilkaset czy czasami nawet kilka tysięcy lat temu, to robi niesamowite wrażenie – wyznaje Ania.

Cenne znaleziska

– To, co najczęściej znajdują poszukiwacze uwarunkowane jest od położenia geograficznego – wyjaśnia Błażej. – Ja akurat szukam w West Yorkshire, okolice Leeds, więc u mnie teren jest nie orny, ale bardziej trawiasty i przeważają pastwiska. Dlatego znajduję zwykle przedmioty do 300 lat wstecz, monety od czasów panowania Georga III po czasy wiktoriańskie i współczesne, choć zdarza się znaleźć starsze rodzynki. Cieszy mnie jednak każde znalezisko – zapewnia Błażej. – W zależności od tego w jakim miejscu Wysp się znajdujemy, zakładając, że zrobiliśmy dobre przygotowanie do poszukiwań, możemy się spodziewać bardzo różnych znalezisk – tłumaczy Bartek, z West Sussex. – Tam gdzie np. była dość duża aktywność celtycka i rzymska

każdy chciałby znaleźć jak najwięcej artefaktów i monet z tych czasów, ale nie jest powiedziane, że tak właśnie będzie. Oczywiście zdarzają się przedmioty czy monety ze złota czy srebra, ale także najzwyklejsze guziki, naparstki i inne przedmioty codziennego użytku. Wszystko jest uwarunkowane skutecznością przeprowadzonych badań poprzedzających wybór miejsca, w którym szukamy i przede wszystkim zależy od szczęścia, samozaparcia i sprzętu – podsumowuje. Bartkowi najbardziej utkwił w pamięci dzień, w którym znalazł swoją pierwszą celtycką monetę. – Pamiętam, że było bardzo słonecznie i wiosennie. Pastwisko, na którym prowadziłem poszukiwania było pokryte jaskrami. Kilka pierwszych godzin eksploracji nie przyniosło efektu i już mieliśmy wracać do domu, gdy ostatni cel zupełnie mnie zaskoczył. Była to złota, celtycka moneta sprzed ponad 2000 lat. Pamiętam jak pięknie lśniła w słońcu – wspomina Bartek. – Nie mam w sobie kolekcjonerskiej żyłki i raczej nie przywiązuję się do znalezisk – wyjawia Igor. – Ostatnio przekazałem nawet bardzo rzadką, piękną i

| z wielkiej brytanii 19

granic znalezioną na Wyspach średniowieczną pieczęć do muzeum w jednym z niemieckich miast, skąd pochodziła. Cieszy mnie świadomość, że znalazła się we właściwym dla siebie miejscu, gdzie będzie podziwiana przez zwiedzających. Muszę jednak przyznać, że są znaleziska, z którymi nie chciałbym się rozstać – należy do nich XVI-wieczna złota obrączka, którą znalazła dla mnie Ania. Problem w tym, że teraz muszę się jej jakoś zrewanżować!

Anglia rajem poszukiwaczy

Igor podkreśla, że polskie przepisy w porównaniu z angielskimi, bardzo utrudniają pracę poszukiwaczom. – Nie będę się specjalnie mijał z prawdą jeśli stwierdzę, że dla większości z nas ta różnica jest wystarczającym powodem do emigracji na Wyspy – twierdzi Igor. – W Anglii do poszukiwań wystarczy zgoda właściciela terenu. W Polsce legalne poszukiwania zabytków są obwarowane wieloma pozwoleniami, które naprawdę nie jest łatwo uzyskać. W efekcie ludzie albo się ukrywają, albo kombinują jak tu ominąć przepisy. Znaleziska są prawie nigdy nie zgłaszane,

a te bardziej spektakularne najczęściej lądują w szufladzie albo są sprzedawane na czarnym rynku za granicą. I mówimy tu o kilkudziesięciu tysiącach poszukiwaczy, którzy funkcjonują w takiej strefie cienia. Mój przykład jest typowy – jakiś czas temu wytoczono mi proces, ponieważ zgłosiłem znalezienie skarbu niewłaściwej osobie. Mimo że bezpośrednim skutkiem mojego odkrycia była wyprawa archeologiczna zakończona spektakularnym sukcesem, przez kilka lat ciągano mnie po sądach. Nasz klub powstał m.in. po to, by pomagać naszym kolegom i koleżankom w Polsce walczyć o uczciwe prawo. Jest to jeden z głównych celów, corocznie organizowanego przez naszą organizację spotkania poszukiwaczy o nazwie „Poszukiwania Bez Granic”, które w tym roku organizowaliśmy wspólnie z brytyjskimi poszukiwaniami na południu Anglii. Zapraszamy wtedy gości z Polski i innych krajów i oprócz poszukiwań prowadzimy dyskusje o możliwościach zmiany prawa w naszym kraju. Mamy nadzieję, że kiedyś nasza praca przyniesie owoce – podsumowuje założyciel Thesaurusa.

Drzwi do przygody

Do klubu Thesaurus może przystąpić każdy, kto zapozna się i zaakceptuje Kod Poszukiwacza, w którym bardzo precyzyjnie są określone zasady postępowania podczas poszukiwań – zakopywanie za sobą dołków, zabieranie znalezionych na polu śmieci, współpracę z archeologami, wzajemną pomoc i solidarność. – Na starcie pomagamy w uzyskaniu członkostwa także w organizacji, która jest jakby federacją wszystkich klubów i stowarzyszeń w Wielkiej Brytanii – dodaje Bartek. – Po przyjęciu do klubu często zapraszamy też nowych członków na własne pola i w ten sposób poznajemy się bliżej. Współpracujemy ze stowarzy-

szeniami i klubami mającymi podobne cele. Nasi brytyjscy przyjaciele bardzo sobie chwalą wspólne poszukiwania – przyznaje.

Dołącz do nich 

Z klubem PHEC „Thesaurus” można się skontaktować poprzez stronę thesaurus.com.pl lub profil: facebook.com/ PHECThesaurus

20 kryminał

Ostatnie chwile...

Znęcali się nad nim długo i brutalnie. Pieniądze ukrył w pobliżu, ale mimo potwornego bólu, jaki mu zadawali, nie powiedział nic. Po którymś uderzeniu po prostu już się nie ocknął.

>> Paweł Chojnowski iątek, 21 października 2011 r. Od późnego popołudnia przed domem w West Kensington, bogatej dzielnicy Londynu, stoją radiowozy. Policjanci nie dopuszczają postronnych w pobliże willi. Zaledwie kilka chwil wcześniej na poddaszu

nych pod uwagę teorii, policjanci za chwilę pójdą tym tropem. Ustalenie, kim była ofiara nie było trudne. To właściciel domu przy Dewhurst Road, gdzie odkryto ciało, 58-letni multimilioner William John S. Poza tą posesją miał kilkanaście nieruchomości w Londynie oraz innych częściach kraju, a także w Europie. W swoim środowisku uchodził za ekscentryka, bywał niechlujnie ubrany,

snej rodziny, a ta dalsza oraz znajomi mieli go za ciepłego i serdecznego człowieka. Nie sposób sobie wyobrazić, by miał jakiś wrogów.

Skrytka w suficie

Do morderstwa musiało dojść najprawdopodobniej w czwartek wieczorem, bądź w piątek nad ranem. Zabójców było przynajmniej dwóch, weszli oknem i zaskoczyli

samochodu ruszającego z piskiem opon. Jako jeden z pierwszy na przesłuchanie trafił osobisty asystent Williama S., który w piątkowe popołudnie odkrył ciało swojego pracodawcy. Wyjaśnił okoliczności w jakich przyszedł do domu S. oraz opowiedział jak od-

Fot. Shutterstock

remontowanego budynku odkryto zwłoki. Od początku było jasne, że chodzi o morderstwo. Wokół było dużo krwi, a ciało mężczyzny zmasakrowane, poranione i posiniaczone. Raport patologa, który następnego dnia trafi w ręce detektywów, tylko potwierdzi ich przypuszczenia: przyczyną śmierci były uderzenia zadane w głowę. Kilkanaście. Z dużą siłą. To metodyczne znęcanie się nad ofiarą doprowadziło śledczych do hipotezy, że ktoś próbował wydobyć z niego informacje i choć wtedy była to tylko jedna z wielu bra-

28 października 2016

nieogolony, zwyczajnie zaniedbany. Wkrótce okazało się ponadto, że był gejem, ale na konferencji zwołanej kilka dni później rzecznik londyńskiej policji zaprzeczył, by morderstwo miało jakikolwiek związek z orientacją seksualną S. Choć z drugiej strony detektywi ciągle jeszcze wtedy pracowali nad poskładaniem wszystkich faktów z życia Williama S. Wiadomo było, że żył z obrotu i wynajmu nieruchomości. Dbał o nie i utrzymywał w dobrym stanie. W zasadzie ciągle przeprowadzał jakieś remonty. Nigdy nie założył wła-

śpiącego w łóżku mężczyznę – te informacje uzyskali śledczy, gdy technicy skończyli swoją robotę w mieszkaniu w West Kensington. Śmiertelne uderzenia – ustalił lekarz ostatniego kontaktu – zostały zadane tępym narzędziem, którego jednak nigdy nie odnaleziono ani nawet nie zidentyfikowano. Przepytanie sąsiadów okazało się mało pomocne. Nikt nie widział podejrzanych typów kręcących się w tamtejszej okolicy, nie słyszał jęków mordowanego czy

nalazł ciało, ale w gruncie rzeczy nie wniosło to dużo do śledztwa. Zwrot nadszedł, gdy policjanci dokładnie przeszukali mieszkanie. W sypialni, w skrytce wydrążonej w suficie, znaleźli łącznie 250 tys. funtów. W kolejnej z nieruchomości należących do S. wykryli 100 tys. Bardzo prawdopodobna stała się wtedy hipoteza, że morderstwo popełniono na tle rabunkowym, a sprawcy torturowali milionera, by dowiedzieć się,

| kryminał 21 gdzie ukrył gotówkę. Pytanie ile udało się im odnaleźć? I skąd wiedzieli, że 58latek trzyma w domu taką sumę?

Jak kamień w wodę

W ciągu kilku następnych dni policjanci poczynili wysiłki, by wyznaczyć krąg osób, które mogły wiedzieć, że S. nie ufa bankom, ale szybko stało się jasne, że krąg ten jest dość szeroki. Okazało się bowiem, że milioner co piątek wypłacał gotówką tygodniowy zarobek każdemu z pracowników zatrudnionych przy remontach mieszkań. S. najczęściej brał Polaków, bo byli tani i solidni. Śledczy wkrótce ustalili listę budowlańców, którzy obecnie pracowali dla dewelopera, ale żadnemu nie postawili zarzutów. Mimo to grzebali dalej. Sprawdzali także tych, którzy pracowali przy remontach wcześniejszych mieszkań. W międzyczasie część funkcjonariuszy zajęła się przeglądaniem nagrań z pobliskich kamer przemysłowych.

Długo nic nie mieli. Wyglądało na to, że zabójcy doskonale wiedzieli, gdzie są rozmieszczone kamery oraz jak ich unikać. W końcu jednak policjanci trafili na film z hotelu Hellenic, na którym widać, jak trzech mężczyzn zakrada się do mieszkania Williama. Detektywi dodali dwa do dwóch i zaledwie kilka dni od popełnienia morderstwa mieli już głównych podejrzanych. Byli to trzej Polacy. Wszyscy pracowali dla S. kilka tygodni przed zabójstwem, wiedzieli o pieniądzach i przepadli jak kamień w wodę.

Zakupy i wycieczka

38-letni Sławomir B. oraz 24letni Dawid R. adresy zamieszkania mieli w Acton na zachodzie Londynu, ale gdy policjanci zapukali do ich drzwi, nikogo nie zastali. W domu w Edgware nie było również 36-letniego Ireneusza M. Detektywi szybko ustalili, że R. oraz B. w nocy, zaledwie kilka godzin po tym jak zamordowano Williama S., wsiedli do autokaru na dworcu autobusowym

Victoria. Udali się najpierw do Paryża, gdzie spędzili kilka dni. Policjanci znajdą potem zdjęcia, na których obaj pozują na tle Wieży Eiffla. Później, znów autobusem, mężczyźni pojechali do Polski. M. z kolei najpierw wybrał się na zakupy. Wydał dużo m.in. na drogie ubrania. Następnie udał się na lotnisko w Luton, skąd wyleciał do Polski. Detektywi, zanim wystąpili o ekstradycję, postanowili zwabić podejrzanych pod pretekstem zwykłego przesłuchania. Sławomir B. był tak pewny, że nic na niego nie mają, że przyleciał z powrotem. I wpadł. Także Ireneusz M. wrócił do Wielkiej Brytanii, gdzie został aresztowany w listopadzie 2011 r. W grudniu na lotnisku został zatrzymany ostatni z podejrzanych, Dawid R. Detektywi maglowali ich przez dłuższy czas. Żaden się nie przyznał. M. uparcie twierdził, że nie brał udziału w morderstwie, a tylko obserwował samochód milionera. Ale w toku śledztwa pojawiało się coraz więcej obciążających ich dowodów. Jak choćby DNA należące do zamordowanego S. w samochodzie marki Landrover, którego właścicielem był B. albo oświad-

czenie znajomego M., który zeznał, że mężczyznom udało się ukraść tylko 2 tys. funtów.

Kara

Po kilkumiesięcznym dochodzeniu prokurator skierował akt oskarżenia do sądu. Proces przed Old Bailey ruszył 16 czerwca 2012 r. i trwał trzy miesiące. Oskarżeni zaprzeczyli stawianym zarzutom, mimo to ława przysięgłych uznała ich za winnych morderstwa Williama S. i skazała na dożywocie. Wszyscy trzej będą mogli ubiegać się o wcześniejsze zwolnienie dopiero po odsiedzeniu 30 lat. Oskarżeniu, ze względu na brak współpracy oskarżonych, nigdy nie udało się w pełni wyjaśnić, co dokładnie wydarzyło się w mieszkaniu przy Dewhurst Road i jak wyglądały ostatnie chwile milionera.

Czekamy na Twój komentarz

reklama

22 goniec kulturalny

Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

joanna.szmatula@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na: joanna.szmatula@mail.goniec.com.

Doctor Strange

reżyseria: Scott Derrickson gatunek: fantasy

„Doctor Strange” jest filmową adaptacją popularnego komiksu, stworzonego przez Stana Lee i Steve’a Ditko. Głównym bohaterem jest znany chirurg, Stephen Strange, który ulega wypadkowi samochodowemu. Nerwy w jego rękach zostają uszkodzone, co uniemożliwia mu dalszą pracę. Odnajduje jednak nowe życie podczas szkolenia na najwyższego czarnoksiężnika Ziemi... W rolach głównych: Benedict Cumberbatch, Chiwetel Ejiofor, Rachel McAdams.

Goniec kulturalny

Rockowa legenda w UK Jedna z najbardziej rozpoznawalnych grup rockowych w Polsce, Perfect, powraca na Wyspy z dwoma koncertami. Na kawałkach Grzegorza Markowskiego i członków zespołu wychowało się kilka pokoleń Polaków. Kto z nas nie zna ich największych przebojów, jak „Nie płacz Ewka”, „Autobiografia”, „Niepokonani”, „Nie mogę ci wiele dać” czy kultowe już „Chcemy być sobą”? Mimo

że muzycy grają od kilkudziesięciu lat, na razie nie myślą o przejściu na emeryturę. Na początku tego miesiąca na rynku pojawił się ich najnowszy singiel, „Dobre dni”, promujący krążek zatytułowany po prostu „Muzyka”. – Płyta ukazuje pełnię możliwości gitarowego akustycznego grania, wzbogacona jest brzmieniem gości takich jak Henryk Miśkiewicz (saksofon), Andrzej Jago-

dziński (instrumenty klawiszowe). Na płycie usłyszymy kompozycje m.in. Darka Kozakiewicza i Piotra Urbanka – zarówno te rockowe, energetyczne, jak i charakterystyczne dla zespołu ballady – zapowiadają najnowszy album. 19 listopada, The Level, Shakespeare Street, Nottingham, NG1 4GH, cena: £32

W poszukiwaniu Pierwsza taka wystawa historii Do 5 marca, Tate Liverpool, cena: £10.00

I, Daniel Blake

reżyseria: Ken Loach gatunek: obyczajowy

To historia dojrzałego mężczyzny, który decyduje się pomóc samotnej młodej matce z dwójką dzieci stanąć na nogi. Jednak gdy sam zacznie starać się o rentę, trafi w tryby bezdusznej, biurokratycznej machiny i poczuje się jak w klatce. Pomimo obojętności urzędników i kolejnych wyzwań, jakim muszą sprostać w codziennym życiu, Daniel i Katie na nowo odnajdą radość życia i prawdziwą przyjaźń. W rolach głównych: Dave Johns, Hayley Squires. 28 października 2016

Merseyside Polonia zaprasza na pierwsze spotkanie z cyklu „W poszukiwaniu polskich historii w Liverpoolu”, na którym organizatorzy będą próbować odtworzyć polską historię z tego okresu. Jeśli znasz historię Polaków mieszkających w Liverpoolu w czasie wojny i po wojnie, posiadasz pamiątki z tamtego okresu albo po prostu interesujesz się historią – przyjedź i pomóż odtworzyć polską przeszłość w tym mieście. cena:

free

1 listopada, Central Library, William Brown Street, Liverpool L3 8EW

W Tate Liverpool można już oglądać wystawę prac Edwarda Krasińskiego (1925– 2004), jednego z najbardziej znaczących artystów z tej części Europy żyjącego w XX w. Jest to pierwsza tej skali monograficzna wystawa Kasińskiego w Wielkiej Brytanii i pierwsza tak duża wystawa polskiego artysty w Tate Liverpool. Kuratorką wystawy jest Polka, od lat pracująca dla Tate, Kasia Redzisz. Przedsięwzięcie wspiera m.in. Instytut Kultury Polskiej w Londynie. Na zdjęciu „The Studio 2004”. Fot. Aneta Grzeszykowska & Jan Smaga dzięki uprzejmości Pauliny Krasińskiej i Foksal Gallery Foundation (Warszawa).

24 goniec kulturalny

SPEKTAKLE Sceny dla dorosłych, czyli sztuka kochania Sztuka w reżyserii Krzysztofa Jasińskiego opowiada o „kochaniu” w sposób dowcipny i z lekkim przymrużeniem oka. Obsada: Piotr Gąsowski, Sonia Bohosiewicz, Anna Oberc oraz Jakub Przebindowski. Victoria Hall New Broadway, Ealing, London W5 2BY cena: £25-£51 kiedy: 29 października A Man of Good Hope Asad, ośmioletni chłopiec ucieka z owładniętej wojną domową Somalii. Przemierza różne kraje, by w końcu spotkać pisarza Jonny’ego Steinberga, który spisuje jego historię. W tym opowieść o matce, którą zastrzelono na oczach chłopca. Young Vic 66 The Cut reklama

28 października 2016

London SE1 8LZ cena: £10-£35 kiedy: do 12 listopada Harry Potter and the Cursed Child O tym spektaklu było głośno jeszcze na długo zanim powstał. Nie ma się co dziwić – opowieść o Harrym Potterze, tym razem już starszym i o jego relacjach z dziećmi, musi zainteresować fanów tego nie najmłodszego już czarodzieja. To na pewno będzie kasowy hit tego sezonu. Palace Theatre 97 Oxford St London W1D 5AY cena: £10-£13 kiedy: do 10 grudnia No Man’s Land To opowieść o zwykłym spotkaniu, przy drinku, dwóch dojrzałych mężczyzn – Hirsta (Patrick Stewart) i Spoonera (Ian

McKellen). Ich niby zwyczajna rozmowa od razu zachwyca widza. Wyndham’s Theatre London, WC2H 0DA cena: od £10 kiedy: do 17 grudnia Trainspotting Ta historia wymyślona i opisana przez Irvine’a Welsha stała się niezwykle popularna po tym, jak w latach 90. przeniesiono ją na ekran. Wszystko kręci się tu wokół narkotyków i tego, jak są w stanie zmienić człowieka, który może poświęcić dla nich wszystko. The Vaults Leake St London SE1 7NN cena: £20-£35 kiedy: od 3 listopada do 15 stycznia The Phantom of the Opera To kolejny musical Andrew Lloyd Webera, który trafił na deski londyńskich teatrów.

Powstał on na podstawie powieści Gastona Leroux z 1911 i opowiada o losach młodej sopranistki, która staje się obsesją tajemniczego geniusza muzycznego – Upiora Opery. Her Majesty’s Theatre 57 Haymarket London SW1Y 4QL cena: £20-£95 kiedy: do 4 marca Julius Caesar Ta sztuka autorstwa Williama Szekspira została napisana w roku 1599. Dramat opowiada o spisku przeciwko Juliuszowi Cezarowi, jego zabójstwie i następstwach tego wydarzenia. King’s Cross Theatre London N1C cena: £10-£35 kiedy: do 12 grudnia The Tempest „Burza” jest jedną z ostatnich sztuk Williama Szek-

spira, a zarazem jedyną, w której dramatopisarz zachował zasadę trzech jedności: czasu, miejsca i akcji. Choć początkowo nie cieszyła się popularnością, dziś uznaje się ją za jedno z jego najważniejszych dzieł. A przynajmniej jedno z najbardziej zaskakujących. King’s Cross Theatre London N1C cena: £20-£45 kiedy: do 15 grudnia School of Rock – The Musical Kolejny hit Andrew Llyod Webbera pojawi się na deskach West Endu już w tym miesiącu. To muzyczna wersja znanego filmu z Jackiem Blackiem w roli głównej. New London Theatre, 166 Drury Lane London WC2B 5PQ cena: £25-£75 kiedy: do 12 lutego

| goniec kulturalny 25

Królowa soulu

12 listopada, POSK 238-246 King Street Londyn, W6 0RF

Pamięć o polskiej historii Polska Wspólnota w Wielkiej Brytanii zaprasza na wspólne obchody Święta Niepodległości Polski. W programie m.in. wykłady „Polska szuka bohaterów”, „Żołnierz niepodległości – Witold Pilecki”, londyńska premiera wystawy o bohaterach walk podziemia niepodległościowego AK i ich więziennych oprawcach – „Żołnierze Wyklęci. Niezłomni bohaterowie nienazwanego powstania”.

Mery J Blige to niekwestionowana królowa czarnego brzmienia, która sprzedała ponad 40 milionów płyt na całym świecie. Zadebiutowała krążkiem „What’s the 411”, który promowały takie kawałki jak „You Remind Me” i „Real Love” w 1992 r. Od tego czasu liczba jej fanów rośnie. Od lat jest też ceniona za umiejętne łączenie jej soulowego głosu z hip-hopem i R&B. cena:

£94

24 czerwcon 30 października, Manchester Arena, cena: od £94

WYSTAWY Georgia O’Keeffe Ta amerykańska malarka (1887-1986) pokazuje czym jest kobiecość, ale za punkt wyjścia obiera sobie naturę i wszystko co jest z nią związane. Nie brakuje tu też nawiązań do ciała kobiety. Tate Modern Bankside London SE1 9TG cena: £17.20 kiedy: do 30 października Tala Madani: Shitty Disco Tala Madani to artystka urodzona w Teheranie, ale na stałe zamieszkała w

Los Angeles. Jej wystawy można było oglądać m.in. w Szwecji, Nowym Jorku oraz Londynie. Jest laureatką wielu nagród, w tym Schickle-Collingwood Prize (Yale University). Pilar Corrias 54 Eastcastle St London W1W 8EF cena: free kiedy: do 11 listopada

Londynie będzie można obejrzeć jej prace, których tematem przewodnim jest współgranie światła i cienia. Hauser & Wirth 23 Savile Row London W1S 2ET cena: free kiedy: do 19 listopada

Lygia Pape Pochodząca z Brazylii Lygia Pape była artystką, którą fascynowały różne kierunki w sztuce. Na wystawie w

Abstract Expressionism Tym razem Royal Academy of Arts postanowiło przygotować wystawę poświęconą ekspresjonizmowi, jednemu z najważniejszych prądów w sztuce XX wieku. Znajdą się tu prace takich artystów jak

kiedy: 6 listopada

kiedy: 17 listopada

Passenger Michael David Rosenberg zasłynął wydanym w 2013 roku singlem „Let Her Go”, nagrywał jednak już wcześniej – jego pierwszy krążek pojawił się na rynku w 2009 r. New Slang @ The Works Kingston upon Thames cena: od £33

Simply Red Tym razem muzycy promują wydany w ubiegłym roku album „Big Love”. To jedenasty krążek w ich karierze. Manchester Arena Victoria Station Manchester M3 1AR cena: od £75 kiedy: 18 listopada

Jackson Pollock, Willem de Kooning czy Mark Rothko. Royal Academy of Arts Burlington House LondonW1J 0BD cena: £10-£16.50 kiedy: do 2 stycznia

Photographers’ Gallery 16-18 Ramillies St London W1F 7LW cena: £3 kiedy: do 8 stycznia

Feminist Avant-Garde Of The 1970s Ta sporych rozmiarów wystawa poświęcona jest feminizmowi, kobietom i zmianon do jakich doprowadził ten ruch społeczny. Będzie można tu obejrzeć ponad 200 prac stworzonych przez 48 artystów z 20 krajów.

Maggi Hambling – Touch: Works on Paper Hambling to urodzona w 1945 roku brytyjska malarka i rzeźbiarka. Tym razem na wystawie zobaczymy jej 40 prac – wszystkie to rysunki powstałe na papierze. British Museum London WC1B 3DG cena: free kiedy: do 29 stycznia

ELVIS In Concert The O2 Arena Usłyszymy tu najbardziej niezapomniane przeboje w wykonaniu Royal Philharmonic Concert Orchestra. Zapowiada się niezapomniany wieczór. Peninsula Square London SE10 0DX cena: od £83 kiedy: 23 listopada

White Lies Ta brytyjska grupa pochodzi z Ealingu. Ma na swoim koncie trzy krążki, w tym ostatni z 2013 roku, a także wiele hitów, w tym „To Lose My Liffe” Albert Hall 27 Peter St, City Centre Manchester M2 5QR cena: od £59 kiedy: 25 listopada

KONCERTY Bastille Ta brytyjska grupa grająca synthpop i rock alternatywny, pochodząca z Londynu, ma rzesze swoich wiernych fanów. Obecnie promują swój najnowszy, drugi album, „Wild World”. Manchester Arena Victoria Station Manchester M3 1AR cena: od £41

O WOJNIE

Dywizjon 307 ochraniał płd.-zach. Anglię w czasie II wojny światowej i zapobiegł m.in. przed zniszczeniem miasta Exeter podczas ataku w 1942 r. Teraz, w Exeter Guildhall, będzie można obejrzeć wystawę poświęconą temu wydarzeniu – „For Your Freedom and Ours. Historia Dywizjonu 307”.

14-16 listopada, Exeter Guildhall, High Street, EX4 3EB

26 z wielkiej brytanii thriller

płyta

Stracone lata Lili, uczennica liceum, zostaje porwana. Przetrzymywana w zamknięciu, przez osiem lat nie ma kontaktu ze światem, ale udaje jej się uciec. Powrót Lili wstrząsa lokalną społecznością. Dziewczyna uświadamia sobie, że dawne życie odeszło na zawsze. cena: £7

Ściany runą

Kings Of Leon powracają z nową płytą. „Walls” to tytuł siódmego albumu studyjnego, na którym usłyszymy 10 piosenek. W warstwie tekstowej krążek ma opowiadać osobiste historie członków zespołu, które według „Q Magazine” – „wywołują gęsią skórkę” i „warto na nie czekać”.

Walka na ringu Najnowsza część serii WWE 2K broni tytułu mistrzowskiego najlepszej marki gier wideo związanej z wrestlingiem. Wszystko dzięki doskonałej grafice, autentycznej rozgrywce i ogromnemu zestawowi zawodników. Do płyty dołączany jest dodatek, w którym pojawi się Bill Goldberg.

gra

PS4

cena: £38

cena: £9

Z piekła rodem Michelle Darnell to tytanka biznesu, która traﬁła do więzienia za szpiegostwo przemysłowe. W jej postać wciela się Melissa McCarthy, znana z takich komedii jak „Druhny” czy „Gorący towar”. Darnell daje się poznać jako milionerka, dla której jedynym źródłem radości jest jej praca, która pochłania ją bez reszty. Nie zauważa, że jej pracownicy mają problemy, z którymi sobie nie radzą – jak choćby Claire (w tej roli Kristen Bell – „Kraina lodu”, „Kłam-

stwa na sprzedaż”), która nie może załatwić opiekunki dla córki Rachel. Nieoczekiwanie, po odejściu Claire z pracy, jej szefowa zaczyna mieć prawdziwe kłopoty i trafia do więzienia. Po wyjściu zza kratek okazuje się, że jej dawni przyjaciele się od niej odsunęli. Zdesperowana Darnell idzie więc do jedynej osoby, która może jej pomóc – Claire. Gdy wprowadza się do jej małego mieszkania i musi spać na rozkładanej kanapie w dużym pokoju, zaczyna zauważać, że to może jej dać szczęście. Co wcale nie oznacza, że wciąż nie brakuje jej genialnych pomysłów, dzięki którym może odbudować swoją fortunę.

Do wygrania bilety na koncert „Panny Wyklęte”, który odbędzie się 5 listopada w O2 Academy Islington w Londynie. Aby wziąć udział wystarczy wysłać zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail.goniec.com, z dopiskiem „Panny Wyklęte”. Do wygrania bilety na koncert Grubsona 4 listopada w 93 Feet East w Londynie. Aby wziąć udział wystarczy wysłać zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail. goniec.com, z dopiskiem „Grubson”.

Więcej nagród do zgarnięcia na Facebooku! 28 października 2016

http://www.facebook.com/Goniec.com.Polski

FILM DVD, THE BOSS, CENA: £9

| rozmowa 27

Warto doceniać Polki Rozmowa z Małgorzatą Skibińską, współorganizatorką IV Kongresu Polek w Wielkiej Brytanii Jak długo funkcjonujecie jako Zjednoczone Królestwo Polek? – Inicjatywa narodziła się ponad cztery lata temu i po wielomiesięcznych przygotowaniach zaowocowała pierwszym kongresem w kwietniu 2013 roku. Każdego roku doskonalimy naszą formułę, ale to, co niezmienne, to panele tematyczne, których tematykę starannie dobieramy. Efektem są bardzo ciekawe dyskusje z publicznością, a także sesje networkingowe zaproszonych gości. Wydarzenie, które odbędzie się za chwilę, to duże przedsięwzięcie. Ale to nie jedyne czym się zajmujecie. – Kongres Polek to zwieńczenie naszej całorocznej pracy. Nie ma w przestrzeni polonijnej drugiego takiego wydarzenia, na którym kobiety, tak licznie, mogłyby w jednym miejscu, na żywo, dyskutować na wybrane zagadnienia dotyczące ich życia na Wyspach. Tradycyjnie towarzyszy mu wyróżnienie przyznawane Polce Roku. Konkurs na ten tytuł rusza kilka miesięcy wcześniej, tak, aby informacja o nim dotarła do najdalszych zakątków Wielkiej Brytanii i abyśmy otrzymały nominacje od pań działających nawet w miejscach,

nas odwiedzają, również uczestnicząc w dyskusjach. Jego zwieńczeniem jest wybór Polki Roku. Kto może nią zostać? – Polkę Roku wybieramy spośród nominacji nadesłanych nam przez osoby prywatne lub instytucje. Nominować można każdą Polkę, która mieszka na Wyspach i swoją działalnością na polu kultury, nauki, biznesu, działalności społecznej wybija się ponad przeciętność. To okazja, aby ją docenić, aby jej aktywność została pokazana szerszej grupie, ku inspiracji innych. Co będzie motywem przewodnim tegorocznego spotkania? – Scenariusz tegorocznego Kongresu pisało życie i wydarzenia ostatnich miesięcy. Spotkanie rozpoczniemy od panelu, w którym zastanowimy się dokąd prowadzi nas Brexit. Tu pojawi się Mikołaj Barczentewicz, prawnik z Uniwersytetu Oksfordzkiego oraz Jakub Krupa, dziennikarz zajmujący się tematyką polityczną. Porozmawiamy też o zagrożeniach, jakie niesie współczesny świat – terroryzm, handel żywym towarem, jak również o tym, jak rozpoznać zagroże-

Scenariusz tegorocznego Kongresu pisały wydarzenia ostatnich miesięcy. MAŁGORZATA SKIBIŃSKA z którymi szeroko rozumiana Polonia ma utrudniony kontakt. Trzeci obszar naszej działalności odbywa się pod nazwą „Dialogi Kobiecości”. Mamy opracowany pakiet warsztatów, spotkań na tematy, które poruszamy na Kongresie, a które cieszyły się dużym zainteresowaniem i wymagają poszerzenia. Do tego dochodzą tematy nowe, związane z przedsiębiorczością kobiet i samorealizacji, nazwijmy to – z dziedziny „brania spraw w swoje ręce”.

nie i jak się przed nim bronić. Jedną z naszych panelistek będzie dr Katarzyna Cuadrat-Grzybowska, koordynator UE ds. handlu ludźmi, która pracuje w wydziale zwalczania przestępczości zorganizowanej. Po przerwie tematyka będzie już całkowicie dedykowana paniom. Zastanowimy się wspólnie jak wygląda współpraca między nami – kobietami i polonijnymi stowarzyszeniami i organizacjami kobiecymi.

Kto może wziąć udział w Kongresie Kobiet? – To wydarzenie jest otwarte dla wszystkich zainteresowanych. Nasza publiczność to w większości kobiety, natomiast mamy też sporą grupę panów, którzy regularnie, każdego roku

W tym roku będziecie też skłaniać do dyskusji o roli kobiet w biznesie. To dość ważna kwestia, zwłaszcza jeśli mówimy o gałęzi, w której wciąż dominują mężczyźni. – Rzeczywiście, ostatni panel będzie dedykowany kobiecym innowacjom

w biznesie. Tu naszymi gośćmi będą między innymi Ewa Galant, która ma bardzo dużą wiedzę dotyczącą startupów technologicznych, Monika Wróbel, która prowadzi swój biznes na linii Warszawa-Londyn-Budapeszt i łączy go ze wspieraniem kultury oraz Anna Zydzik, także zajmująca się biznesem. Wieczór to tradycyjnie Gala Kongresu, na którym poznamy finalistki konkursu na Polkę Roku. Wydarzenie uświetni występ jazzowy trio Macieja Pysza. Na zakończenie na scenie pojawi się zespół Tatry, który, mam nadzieję, porwie całą publiczność do tańca. Kobiety w Polsce niedawno pokazały, że – jeśli chodzi o ważne kwestie – umieją się zjednoczyć. Jak to wygląda tutaj, na Wyspach?

– Jest taki cytat Madeleine Albright, że „w piekle powinno być specjalne miejsce dla kobiet, które się nie wspierają”. Właśnie ten cytat jest przyczynkiem powstania naszego panelu na temat kobiecej współpracy. Jak to jest z tą współpracą? Porozmawiamy na Kongresie. Na pewno będą ciekawe wnioski.



Kongres Kobiet odbędzie się 5 listopada w Sali Teatralnej POSK-u w Londynie. Tegoroczne hasło przewodnie to „Być kobietą”.

28 porady

Panel ekspertów

Walcz o swoje po atatku zwierzęcia Obrażenia związane z atakiem zwierzęcia najczęściej powstają w wyniku ugryzienia przez psa, kopnięcia przez konia lub przez nocną kolizję drogową z krową. Sprawę o odszkodowanie z tytułu szkody osobowej można wnieść powołując się na zaniedbanie, odpowiedzialność posiadaczy i zarządców nieruchomości, bezprawne wtargnięcie lub odpowiedzialność na zasadzie ryzyka wynikająca z ustawy o zwierzętach z 1971 r. (Animals Act 1971). Sprawa o odszkodowanie może opierać się na zaniedbaniu właściciela zwierzęcia w przypadku, gdy dojdzie do uszkodzenia ciała lub uszkodzenia mienia. Jeśli do incydentu dojdzie na terenie należącym do osoby trzeciej, wtedy można powołać się na odpowiedzialność za bezpieczeństwo odwiedzających, która leży po stronie właściciela posesji. Natomiast gdy obrażenia są wynikiem rozmyślnego działania, np. gdy właściciel psa szczuje go na kogoś lub gdy właściciel konia próbuje kogoś stratować, w takim wypadku odpowiedzialny jest oczywiście sprawca wypadku, czyli właściciel.

Ustawa o zwierzętach z 1971 r. zakłada, że właściciel zwierzęcia może być uznany za bezpośrednio odpowiedzialnego za wypadek, jeśli przed atakiem zwierzęcia były sygnały wskazujące na jego agresywność i zostały zignorowane przez właściciela lub gdy pies w przeszłości kogoś zaatakował, a właściciel nie zastosował koniecznych środków ostrożności w postaci np. wyprowadzania psa na smyczy lub w kagańcu. Ustawa o niebezpiecznych psach z 1991 r. i jej nowelizacja z 1997 r. mają zastosowanie, gdy zostaniemy zaatakowani przez psa, który znajduje się na liście psów hodowanych do walk i przez to uznanych za niebezpieczne. Do ras, które znajdują się na w/w liście należą m.in.: pit bull terrier, japońska rasa tosa, dog argentyński czy fila brasileiro. Jeśli padłeś ofiarą ataku zwierzęcia i w wyniku tego ataku odniosłeś obrażenia, możesz starać się o odszkodowanie. Należy pamiętać, że w takich wypadkach należy zgłosić całe zajście na policję i udać się do lekarza rodzinnego lub szpitala w celu uzyskania pomocy medycznej. Wskazane jest również sfotografowanie obrażeń i zatrzymanie wszelkich paragonów poświadczających wydatki z tytułu leczenia odniesionych ran.

Fot. Shutterstock

Zostałam pogryziona przez psa sąsiada. Czy mogę ubiegać się o odszkodowanie?

Nasza kancelaria Andrew & Andrew Solicitors oferuje pierwsze darmowe spotkanie w celu omówienia potencjalnej sprawy. Można również zadzwonić na naszą polską linię telefoniczną pod numer: 023 9267 5527 lub 023 9267 5528.

Mecenas Gabriela Wiktorzak Andrew & Andrew Solicitors

Jak zadowolić niejadka? Mój syn jest niejadkiem, praktycznie nic mu nie smakuje. Co zrobić, by przekonać go do jedzenia?

Trafienie w gusta najmłodszych czasem jest trudniejsze niż nam się wydaje. O ile jednego dnia pomidor czy szynka są zjadane ze smakiem, to za tydzień mogą być one na końcu listy. Sztuka przemycania witamin oraz niezbędnych mikroelementów jest trudna, ale trzeba się jej nauczyć. Możliwa jest również zmiana nawyków żywieniowych. Pamiętajmy, by nie traktować przygotowania posiłków jak nieprzyjemny 28 października 2016

obowiązek. Dziecko doskonale widzi nasze nastawienie i jest w stanie je rozszyfrować. Warto pokazać mu, że gotowanie to fajna zabawa: można zrobić zawody na czas, dać mu się wykazać inwencją twórczą, stworzyć kolorowe posiłki i przede wszystkim… nie bać się bałaganu. Pozwólmy dziecku raz na jakiś czas stworzyć coś specjalnego dla innych członków rodziny. Kiedy pociecha dostrzeże, że przygotowanie posiłków wymaga energii, czasu i chęci, inaczej spojrzy na jedzenie. Uczenie nowych smaków nie jest łatwe. Tak samo jak przekonywanie małych niejadków do zjadania dań, które są nieco inne niż zwykle. Pokażmy jednak dziecku, że przygotowanie posiłków

to fajna przygoda – dzięki temu przekona się do zdrowych produktów, które wcześniej mu nie smakowały. Nowe menu powinno łączyć ulubione skład-

niki z nowymi, do których pociecha nie jest jeszcze przekonana. Mogą to być nawet naleśniki z serem żółtym i... szpinakiem.

Halloween. W Noc Duchów Wiele maluchów ze zniecierpliwieniem czeka na Halloween, bo właśnie w „noc duchów” dzieci mogą przebierać się za swoje ulubione potwory z bajki, mogą wziąć udział w konkursie na najlepszy „przerażający” strój, czy też zabawić się na halloweenowym przyjęciu w szkole czy przedszkolu. Jeśli ktoś chciałby ten wieczór spędzić w centrum Londynu, np. wybierając się na maraton horrorów, może zapoznać się z naszymi propozycjami. A dla tych, którzy planują zorganizować przyjęcie z tej okazji we własnym domu, przygotowaliśmy specjalne przepisy.

30 Halloween

Nawiedzone miejsca w Londynie Halloween można spędzić na różne sposoby – w pubie, na koncercie, na zabawie z przyjaciółmi. Można też wybrać się w podróż po nawiedzonych miejscach, a tych w stolicy nie brakuje, bo Tower of London to zaledwie początek wyprawy.

Przerażające metro W Londynie trudno znaleźć stację metra, o której nie opowiadano by strasznych historii. Wiele z nich może nawet być prawdą, bo przy budowie metra naruszono wiele kościelnych krypt, cmentarzy i grobów, a przez lata na terenach gdzie remontowano i modernizowano stacje zdarzyło się wiele niewyjaśnionych śmierci i samobójstw. Jedną z takich stacji jest Liverpool Street. Podobno co jakiś czas pojawia się tu mężczyzna w białym kombinezonie i wygląda tak, jakby czekał na pociąg. W sieci można też znaleźć opowieść o tym, jak w 2000 roku, podczas jednego z remontów, pracujący na nocnej zmianie mężczyźni zauważyli na jednym z monitorów „półprzezroczystą postać”. Gdy jeden z nich zszedł na dół, żeby to sprawdzić, niczego nie zauważył, jednak ci, którzy patrzyli w ekran monitora wyraźnie widzieli, że ktoś stoi obok niego. Gdy później wszyscy zeszli na dół, zobaczyli, że na ławce leży… biały kombinezon. Inną historię opowiedział Andy Harknes, który pracował w metrze przez 35 lat. W 1982 r. robił nocny obchód po stacji Bank, której budowę zaczęto od nieistniejącego już wejścia do krypty stojącego na powierzchni kościoła. – Miałem za zadanie sprawdzić wszystkie windy, nawet te stare, nieużywane – opowiada. – Sprawdziłem najstarszą windę, nie było w niej nikogo, więc ją zamknąłem. Odchodząc, usłyszałem pukanie w drzwi. Nikogo nie było ze mną więc uznałem, że to niemożliwe. Poszedłem dalej. Otworzyłem ciężkie, dwudrzwiowe drzwi i wszedłem przez nie. Nie było najlżejszego podmuchu wiatru. Nagle drzwi zamknęły się z hukiem. To był ostatni raz, gdy pracowałem na tej stacji – wspomina. 28 października 2016

| Halloween 31

Niebezpieczne spacery Mówi się, że jednym z bardziej nawiedzonych londyńskich parków jest St. James Park, który regularnie jest odwiedzany przez dziwną, ubraną na czerwono postać. Kobieta, która ukazuje się przechodniom była kiedyś żoną oficera, który bestialsko ją zamordował, odrąbał jej głowę i zakopał ją w parku, a ciało wrzucił do jeziora. Mężczyznę przyłapano na gorącym uczynku. Był rok 1802. Ponad półtora wieku później, w 1972 roku, motocyklista spowodował tu wypadek – tłumaczył, że nie chciał dotknąć mijającego go widma. Mężczyznę uniewinniono. Czyżby sędzia uwierzył w ducha? Warto też odwiedzić słynny Highgate Cemetery, na którym spoczywa Karol Marks. Cmentarz, otwarty w 1839 r. jest obecnie zamknięty, ale można go zwiedzać z przewodnikiem. Psujące się XIX-wieczne grobowce, nie strzyżona trawa, gęste krzaki i panujący tu półmrok może niejednego przyprawić o zawrót głowy. Highgate Hill – to z kolei miejsce, w którym można spotkać ducha… kurczaka. Według podań Francis Bacon w 1626 roku był bliski odkrycia, że zimno pozwala zakonserwować mięso. Aby tego dowieść, pewnego styczniowego ranka wybrał się na spacer, kupił kurczaka, wypatroszył go i wypchał śniegiem. Fatalnym zbiegiem okoliczności, podczas tego spaceru zaziębił się tak mocno, że kilka dni później zmarł. Od tej pory w okolicy straszy biała zjawa w kształcie kurczaka.

Domy z nieproszonymi gośćmi

W Wielkiej Brytanii nawiedzone są nie tylko stacje metra, ale i domy czy nawet puby. Jednym z pubów, o którym jest głośno jest ten znajdujący się na rogu Commercial i Fournier Street w Londynie. To tu, ponad sto lat temu, ofiar miał wypatrywać seryjny zabójca, Kuba Rozpruwacz. Pracownicy lokalu wielokrotnie też zgłaszali różne niepokojące sytuacje – piski, płacz, krzyki, odgłosy uciekających ludzi. Podobno przez lata nikt nie chciał wejść do jednego ze znajdujących się tu pokoi, w którym miało miejsce morderstwo ze szczególnym okrucieństwem. Gdy w końcu znalazła się specjalistka, która się na to zgodziła, znalazła worek z

pociętymi ubrankami dziecięcymi z czasów epoki Rozpruwacza. Po tym zdarzeniu przez lata nikt nie chciał tam wchodzić. Nawiedzony dom można też znaleźć na… Ealingu, przy Montpelier Road pod numerem 16, gdzie do lat 60. stał opuszczony budynek. Była to budowla z basztą, z której w 1887 r. wyskoczyła 12-letnia Anna Hinchfield. W 1934 r. z tej samej baszty niania zrzuciła małą dziewczynkę, a następnie sama z niej skoczyła. W sumie zdarzyło się tam aż 20 samobójstw i jedno morderstwo. W końcu budynek zburzono, a na jego miejscu postawiono blok mieszkalny.

32 Halloween

Halloween w Londynie

Spędzenie wieczoru lub całej nocy w muzeum to naprawdę ciekawa propozycja halloweenowa. Z roku na rok taki alternatywny sposób na „noc duchów” oferuje coraz większa liczba placówek w stolicy. Jedną z nich jest Somerset House, który 28 października zaprasza na „Party z druidami”. Zabawa czeka na nas także w Museum of London, gdzie w dniach 29 października – 4 listopada będzie można wziąć udział we wspólnych tańcach, nocnym oprowadzaniu po muzeum, a także w głośnym czytaniu mrocznych opowieści. Ciekawie zapowiada się też wieczór 29 października w Vestry House Museum, w którym przygotowano coś dla miłośników Alfreda Hitchcocka. Propozycji jest jednak znacznie więcej – wystarczy spojrzeć poniżej.

pora na horrory Little Shop of Horrors Seymour Krelborn idąc raz ulicą nabywa obcą roślinę od obcego człowieka. Nazywa ją Audrey. Z każdym nowym dniem Seymour dowiaduje się prawdy o swojej roślince – ta do życia potrzebuje krwi. Z każdym dniem coraz więcej... The Jetty Greenwich Peninsula London SE10 0FL cena: £15 kiedy: 28 października Horror Films at the Rivoli Ballroom Będzie tu można obejrzeć dwa horrory, które można zaliczyć do klasyki gatun-

ku – „Halloween” and „The Shining”. Pierwszy z nich to historia niebezpiecznego mordercy, Michaela Myersa, który w przeddzień Halloween ucieka ze szpitala psychiatrycznego i kieruje się do rodzinnego miasta. Drugi to ekranizacja jednej z najlepszych powieści S. Kinga ze znakomitym Jackiem Nicholsonem w roli głównej. Rivoli Ballroom 350 Brockley Rd London, SE4 2BY cena: £12 kiedy: 28 października Teen Horror Pyjama Party Nie ma lepszego sposobu na spędzenie Halloween, niż

wzięcie udziału w maratonie filmowym. Obejrzymy aż sześć horrorów, w tym m.in. „I know what you did last summer”, „Scream”, „Urban Legend” czy Final Destination”. The Prince Charles 7 Leicester Pl London WC2H 7BY cena: £20 kiedy: 29 października Under the Shadow Akcja filmu rozgrywa się w Teheranie, w l. 80. Oglądamy tu opowieść o matce, która musi zrobić wszystko, by ochronić swoje dziecko. The Lexi Cinema 194B Chamberlayne Rd

London NW10 3JU cena: £7 kiedy: 31 października The Mist Po przejściu gwałtownej nawałnicy artysta, David Drayton i społeczność niewielkiego miasteczka stają się ofiarami morderczego ataku istot grasujących w gęstej i nienaturalnej mgle. Wycofując się do miejscowego supermarketu, Drayton i inni, którym udało się ocaleć, muszą najpierw stoczyć walkę pomiędzy sobą. Adaptacja opowiadania Stephena Kinga. The Victoria

Dalston 451 Queensbridge Rd London, E8 3AS cena: £3.50 kiedy: 31 października Nosferatu To opowieść o młodym agencie nieruchomości, który wyrusza w podróż, aby podpisać umowę o zakupie posiadłości. Nieświadomie udaje się do zamku wampira Nosferatu. Klasyk gatunku z 1922 roku. Royal Albert Hall Kensington Gore London, SW7 2AP South Kensington cena: £16.50 kiedy: 31 października

wydarzenia tematyczne Stranger Things – Themed Halloween Party Tematyczna zabawa w rytmach synthpopu spodoba się fanom elektronicznych brzmień. Przebranie i straszny halloweenowy gadżet – mile widziane. 2-4 Hoxton Square London N1 6NU cena: £5 kiedy: 29 października 28 października 2016

Delicious Decay To wydarzenie dla gości o naprawdę mocnych nerwach. Dowiemy się tu wszystkiego o… rozkładzie ciała i tak zwanych „trupich farmach” – a wszystko pokazane tu zostanie na talerzu. Może komuś zasmakują przysmaki w formie ludzkich kości? Barts Pathology Museum

Robin Brook Centre West Smithfield London, EC1A 7BE cena: od £10.99 kiedy: do 29 października The Signal-Man and other Horrifying Tales Usłyszymy tu najbardziej przerażające i mrożące krew w żyłach historie, jakie napisał Charles Dickens. Gwarantujemy, że mają one

jednak niewiele wspólnego ze znaną wielu „Opowieścią wigilijną”. Charles Dickens Museum 48 & 49 Doughty St London WC1N 2LX cena: £12 kiedy: 29 października Haunted at the Medieval Banquet W Halloween nie ma rzeczy niemożliwych – w tę noc

można wziąć udział nawet w podróży w czasie. Tym razem przeniesiemy się w czasy średniowiecza i posłuchamy przerażających opowieści sprzed ponad 500 lat. Medieval Banquet Ivory House St Katharine’s Dock London E1W 1BP cena: od £25 kiedy: do 30 października

Nie tylko w kostiumach Kolorowe maski, malowanie twarzy, konkursy na najbardziej straszne przebrania – tego w Londynie nie brakuje. Jedną z takich propozycji oferuje m.in. Horniman Museum, gdzie będzie można wziąć udział w przerażających grach i zabawach. Ci młodszi przebierańcy będą opiekować się zwierzakami, a starsi – wezmą udział w warsztatach dla dorosłych czarownic.

dla dzieci Pillows and Paintbrushes Dulwich Picture Gallery po raz pierwszy organizuje nocleg dla dzieci połączony z wycieczką po muzeum i halloweenową zabawą. Mile widziane są tu pociechy w wieku od 7 do 13 lat. Dulwich Picture Gallery Gallery Rd London SE21 7AD cena: £50 kiedy: 29 października All Dogs Matter Halloween Dog Walk and Show Ci, którzy przebiorą swojego czworonoga w najciekawszy lub najbardziej zabawny kostium zawalczą o nagrodę dla najlepiej ubranego psa. Cegiełki zebrane na wejściu (£5) zostaną przeznaczone na cele charytatywne. Spaniards Inn Spaniards Road London NW3 7JJ cena: £5

kiedy: 30 października Mischief and Mayhem Będzie można wyrzeźbić tu coś z dyni, odwiedzić nawiedzony dom i zobaczyć, jak Halloween spędzają tu szynszyle, lamy czy pozostałe zwierzęta. To ostatni dzień otwarty na farmie przed zimą. Lee Valley Park Farms Stubbins Hall Lane Waltham Abbey London EN9 2EF cena: £9.50 kiedy: 30 października Spotkanie Halloweenowe Możemy się tu spodziewać warsztatów z dekorowania dyni, zabaw przygotowanych przez wróżkę, a także konkursu na najlepszy halloweenowy strój. Nie zabraknie oczywiście atrakcji zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Merseyside Polonia 5 Covent Garden Liverpool, L2 8UD cena: free kiedy: 31 października

Boo at the Zoo Jak co roku londyńskie zoo doskonale przygotowuje się do Halloween. W tym roku w planach przewidziano wizytę w tajemniczej grocie nietoperzy, krypcie wampirów, opowiadanie strasznych historii, a także – zabawę z dynią w roli głównej. Bawić się tu będą i dorośli, i znacznie mniejsi goście. ZSL Whipsnade Zoo Dunstable LU6 2LF cena: od £17.60 kiedy: do 31 października Emily Rising To opowieść o dziewczynce, która pewnego dnia odkrywa, że jej stopy nie mogą dotknąć ziemi. Przemierza więc cały Londyn – w powietrzu – i zauważa, jak jej świat się zmienia. Little Angel Theatre 14 Dagmar Passage London N1 2DN cena: £12 kiedy: do 20 listopada

| Halloween 33 reklama

34 kuchnia

Urządzamy przyjęcie

Z Halloween nierozerwalnie kojarzy nam się dynia, dlatego to właśnie ona – pod różną postacią – króluje na przyjęciach z tej okazji. To jednak wcale nie oznacza, że na niej kończą się pomysły kulinarne.

Palce wiedźmy Składniki: ² 99< W ^Nf]N3 nY^_RWa Y cafYR[N_RWa ² :6; [\5 Pi[ei ciQei ² 8 ]moR [N R[fheN[hi n kN_Y\YY ² 8 ]moR [N R[fheN[hi n ^YWQN]bk ² 9 Y 96: [\5 ^S[Y c R__RZ ² 8 ]moR [N cea [i Qa cYR R_YN ² 8 ]moR [N fa\Y ² 8 ZNZ[a Dodatkowo: ² :6; [\5 aOeN_mPX ^YWQN]bk

28 października 2016

Sposób przygotowania: Wszystkie składniki na ciastka posiekać i zagnieść (można również wyrobić w malakserze). Z ciasta uformować kulę, lekko spłaszczyć, owinąć folią spożywczą i włożyć do lodówki na 30 min. Po tym czasie ciasto wyjąć z lodówki, formować palce (powinny być trochę cieńsze od normalnych palców – w piekarniku urosną). Na końcu ciastka wcisnąć migdał (może być przecięty na pół, by paznokcie były cieńsze). Przed samym pieczeniem zalecane jest schłodzenie ciastek w lodówce – wtedy nie tracą kształtu, nie rozlewają się na blaszce. Piec około 10 min. w temp. 200 st. C. Wyjąć, wystudzić na kratce. (za: mojewypieki.com)

| kuchnia 35

Składniki: ² 73< [W QeaOYakRWa ^YTfN ^YR\a_RWa ² 9< QNW cYR NeR[ ² 8 QioN ^NePXRk[N ² nYR\a_N Tg` 8 caeN ² 8 geRQ_YN PROi\N ² 8 nSOR[ af_[i ² 73< ^N]RZ [Ncifhm cR[Y|f[YRZ ² 73< [\5 fhN RWa ob RWa fReN ² : ZNZ[N ² 8 Oi][N _N^a a_N k ^\R[i ² ca cb] ]moR [Y ^NZReN_[i3 aeRWN_a Y cNc [Y Na sos: ² ci [N ca^YQaebk ORn f[be[Y ² geRQ_YN PROi\[N ² 8 nSOR[ af_[i ² cb] ]moR [Y ONnm\YY ² cNc [Y Qa QR[aeNPZY

Nietypowe mielone

Sposób przygotowania: W niewielkim garnku przesmażamy posiekaną cebulę i czosnek przeciśnięty przez praskę. Następnie dodajemy puszkę pomidorów, przyprawy i dusimy na małym ogniu do czasu zgęstnienia sosu. W dużej misce mieszamy mięso z jajkami i namoczoną bułką. Na patelni przesmażamy starte na grubych oczkach pieczarki, solimy i odparowujemy całą wodę, którą puściły. Po przestudzeniu dodajemy do mięsa. Następnie ścieramy również na grubych oczkach marchew, drobniutko siekamy pora, cebulkę i kapustę pekińską. Dodajemy zmiażdżony czosnek i pół szklanki utartego sera i wszystkie przyprawy. Mieszamy ręcznie. Jeśli masa będzie zbyt mało kleista dodajmy troszkę tartej bułki. Rozgrzewamy piekarnik do temp. 200 stopni i układamy na blaszce uformowane mielone. Przed podaniem wkładamy w boki kotleta kawałki papryki i dekorujemy. (za: mojegotowanie.pl)

Blok czekoladowy w nowej odsłonie Składniki: ² cb] [\5 ^\R[N ² :6; [\5 Pi[ei ² ; ]mo[Y [N[Na ² 9<7 W ^Nf]N ² 9 [\5 ^\R[N k cea [i Dodatkowo: ² XReONh_Y[Y ² \R_hY\[Y /[a\aeakR0 ² ON[N\YR /_c5 eaQnm_[Y3 oieNkY_N3 cafYR[N_R orzechy, migdały, kandyzowane owoce)

Polewa: ² cb] [afh[Y ^NeWN _m ² cb] [\N_[Y Pi[ei ² :4; ]mo[Y PYR^_RWa [N[Na ² : ]moR [Y ^\R[N \iO f]aQ[YRZ g^YRhN_[Y ² oR\Nhm_N /cb] ]moR [Y0

Sposób przygotowania: Mleko, cukier, masło i kakao przełożyć do garnka i podgrzewać na małej mocy palnika, aż składniki się połączą. Nie doprowadzać do zagotowania. Ściągnąć garnek z pieca i miksując lub szybko mieszając trzepaczką, dodać stopniowo mleko w proszku. Mieszać do otrzymania jednolitej masy. Dodać ewentualnie wybrany aromat. Na końcu wmieszać łyżką drewnianą połamane na małe kawałki herbatniki lub wafle i bakalie. Masę wyłożyć do formy keksowej wyłożonej papierem do pieczenia, wyrównać łyżką i wstawić do lodówki do stężenia na parę godzin. Polewa: Żelatynę zalać 2 łyżkami wody i wymieszać. W garnku rozpuścić dokładnie margarynę z cukrem, aż do zagotowania. Następnie dodać kakao i mieszać przez chwilę do uzyskania gładkiej konsystencji. Dodać napęczniałą żelatynę i wymieszać z polewą. Następnie dodać mleko i jeszcze chwilę pogotować. Polać ciasto, na to położyć lentilki. (za: domowe-wypieki.pl)

36 kuchnia

Niestraszne mumie

Zupa dyniowa z jabÅ&#x201A;kiem

SkÅ&#x201A;adniki: Â² cNebk[Y \iO Y__R PYR_[YR [YR]ONf[Y Â² 8 acN[akN_YR PYNfhN UeN_Pif[YRWa \iO :77 W QaâkRWa Â² 8 ]moRÂ&#x20AC;[N ^NZa_Rni Â² c YRcen PnNe_m /ca 9 nYNe_N _N [NoQS cNebk[T6 [YR]ONf[T0 Â² [RÂ&#x20AC;ic \iO faf ca^YQaeakm SposÃ³b przygotowania: N[akN_R \iO QaâkR PYNfha UeN_Pif[YR eankYZN^m Y [eaY^m k PYR_[YR cNfRÂ&#x20AC;[Y5 #NoQS cNebk[T \iO [YR]ONf[T akYZN^m :4< PYR_[Y^Y cNf[N^Y _N knbe \ip_RWa ON_QNoi5 Â&#x160;mfh[YR î^YR akY_YThR k hR_ fcafbO i^YRÂ&#x160;Â&#x20AC;N^m _N O\NÂ&#x160;R km]aoa_RZ cNcYReR^ Y cYRÂ&#x20AC;R^m 8< ^Y_ih k 977 fhac_YNPX5 a icYRÂ&#x20AC;R_Yi nN caâPS [a|Pbk[Y ]moRÂ&#x20AC;[Y hkaÂ&#x2C6;m^m wWN][Y aÂ&#x20AC;_R} Y _N [NoQRZ []NQnYR^m ca aQeaOY_YR ^NZa_Rni Y nYNe_YR Â&#x20AC;Ne_RWa cYRcÂ&#x2C6;i3 hkaÂ&#x2C6;SP aÂ&#x20AC;m5 Â&#x2C6;m caâPm _aom[N _NPY_N^m _NÂ&#x160;R [YR]ONf[Y hkaÂ&#x2C6;SP ifhN5 (za: mytaste.pl)

SkÅ&#x201A;adniki: Â² 8 ]mo[N a\RZi eag\Y__RWa Â² 869 PROi\Y Â² 8 nSOR[ Â&#x20AC;af_[i Â² 9 c]Nf[YR ]moRÂ&#x20AC;[Y fhNÂ&#x2021;RWa YÔYei Â² 8 ^N]N cNcÂ&#x2039;Â&#x20AC;[N PXY\Y Â² 9 geRQ_YR ZNO][N Â² <77 W icYRÂ&#x20AC;a_RZ Qm_Y ORn f[bÂ&#x2039; /RkR_hiN\_YR Qm_Y gkYRoRZ0 Â² 86: ]moRÂ&#x20AC;[Y Pm_Nâ_i Â² fb\ Y cYRcÂ&#x2C6; Â² a[a]a 839< \YheN Oi\Ya_i kNÂ&#x2C6;mk_RWa SposÃ³b przygotowania: aQWÂ&#x2C6;N` a\RZ k kYT[Â&#x160;m^ WNe_[i n WeiOm^ Q_R^3 QaQN` PROi\T Y nRÂ&#x160;[\Y` ZS5 NfhTc_YR QaQN` fhNÂ&#x2021;m Â&#x20AC;af_R[3 fhNÂ&#x2021;m YÔYe Y cÂ&#x2C6;R[eaZa_S _N cb]3 kmcRfh[akN_S PXY\Y5 ^Nom` cÂ&#x2C6;Rn ^Y_ihT5 aQN` aOeN_R3 canONkYa_R W_YNnQ _NfYR__mPX Y ca[eaZa_R k [afh[T ZNO][N /aeNn fieakS Qm_YT ca[eaZa_S k [afhRÂ&#x20AC;[T y ZRg\Y ZRZ iomkN^m05 ^Nom`3 ^YRÂ&#x160;NZSP Pa ZN[Yg Â&#x20AC;Nf cÂ&#x2C6;Rn a[a]a ;4< ^Y_ih5 QmOm kNÂ&#x2C6;mkN nNÂ&#x20AC;T]m cÂ&#x2C6;mkYReN` Qa Q_N WNe_[N3 âo_N QaQN` 94: ]mo[Y Oi\Ya_i5 aQN` Qm_YT icYRÂ&#x20AC;a_S3 ca[eaZa_S _N [NkN][Y5 aceNkY` fa\S3 cYRcÂ&#x2C6;R^3 Pm_Nâ_R^ Y nNWahakN`5 \N` Oi\Ya_ k hN[YRZ Y\agPY3 NOm fYTWN] 9 P^ ca_NQ canYa^ kNÂ&#x2C6;mk5 NWahakN`3 cÂ&#x2C6;m[Â&#x2039;` Y WahakN` cÂ&#x2C6;Rn a[a]a 87 ^Y_ih _N ^_YRZÂ&#x160;m^ aW_Yi3 No Qm_YN OTQnYR ^YT[[N5 ^Y[fakN` _N W]NQ[YR cieRR3 QaQNZSP k eNnYR cahÂ&#x2C6;ROm kYTPRZ nNWahakN_RWa Oi\Ya_i5 /nNB [kRfhYNf^N[i5Pa^0

28 paÅºdziernika 2016

| kuchnia 37 Pizza z duchami SkÅ&#x201A;adniki: Â² 93< Â&#x160;[\5 ^S[Y Â² <7 W QeaoQom Â² < ]moR[ a\Ykm n a\YkR[ Â² 8 ]moRÂ&#x20AC;[N Pi[ei Â² 8 nSOR[ Â&#x20AC;af_[i Â² 73< Â&#x160;[\5 \Rh_YRZ kaQm Â² fb\ Â² aeRWN_a Â² nYa]N ceakN_fN\f[YR

Â² Qaka\_R QaQNh[Y Â² obÂ&#x2030;m fRe Â² Â&#x20AC;Ne_R a\Yk[Y Qa QR[aeNPZY Sos: Â² 8 Â&#x160;[\N_[N cNffNhm ca^YQaeakRZ Â² 8 ^N]N PROi\N Â² ]moRÂ&#x20AC;[N ^Nf]N Â² ]mo[N a\Ykm n a\YkR[ Â² fb\ Â² cYRcÂ&#x2C6; Â² aeRWN_a

SposÃ³b przygotowania: Sos: ROi\T [eaY^m k QeaO_S [afh[T Y cÂ&#x2C6;Rf^NoN^m _N a\RZi Y ^Ng\R _N n]ahm [a\ae5 aQNZR^m cNffNhT3 fb\3 cYRcÂ&#x2C6;3 aeRWN_a Y WahiZR^m _N ^N]m^ aW_Yi3 oROm aQcNeakN` kYT[Â&#x160;ag` kaQm5 af cakY_YR_ Om` WTfhm Y ZRQ_a\Yhm5 QfhNkYN^m Qa cÂ&#x2C6;RfhiQnR_YN5 YRc]S kaQT k\RkN^m Qa ^Yf[Y3 eanciÂ&#x160;Â&#x20AC;N^m k _YRZ QeaoQoR Y Pi[YRe5 QfhNkYN^m _N Oa[ Qa kmeag_YTPYN5 a kmeag_YThmPX QeaoQom QaQNZR^m ^S[T3 fb\3 cÂ&#x2C6;mceNkm3 a\YkT Y kmPYg_YThm nSOR[ Â&#x20AC;af_[i5 YRÂ&#x160;N^m kÂ&#x160;mfh[a eNnR^ Y nNeNOYN^m PYNfha5 Â&#x2C6;m[Â&#x2039;kN^m Â&#x20AC;mfhS gPYReRÂ&#x20AC;[S Y aQfhNkYN^m k PYRc]R ^YRZfPR Qa kmeag_YTPYN5 meag_YThR PYNfha cÂ&#x2C6;R[]NQN^m _N fhb]3 caQfmciZR^m ^S[S Y kN][iZR^m _N WeiOag` a[5 73< P^5 mPY_N^m ^N]R [kNQeNhm \iO [b][N3 [hbeR cÂ&#x2C6;R[]NQN^m _N O\NÂ&#x160;[T km]aoa_S cNcYReR^5 N PYNfha _N[]NQN^m faf ca^YQaeakm Y Qaka\_R QaQNh[Y5 N eNnYR _YR QNZR^m obÂ&#x2030;RWa fReN5 YRÂ&#x20AC;R^m a[a]a 8< ^Y_ih k cYR[Ne_Y[i eanWÂ&#x2C6;N_m^ Qa 8?7 fhac_Y5 ^YTQnmÂ&#x20AC;NfYR kmPY_N^m n obÂ&#x2030;RWa fReN QiÂ&#x160;[Y3 iomkNZSP UaeR^[Y \iO ^N]RWa _aoN5 aQ [a_YRP cYRÂ&#x20AC;R_YN _N[]NQN^m fReakR QiÂ&#x160;[Y _N cYnnReY_m5 [NkN][bk a\YkR[ eaOY^m ig^YRPXm Y aÂ&#x20AC;m5 (za: ciastkozercy.pl)

Tarta dyniowa z ricottÄ&#x2026; SkÅ&#x201A;adniki: SpÃ³d: Â² :77 W PYNfhRÂ&#x20AC;R[ ^Ng\N_mPX a[eSW]mPX n QnYie[S /fXaÂ&#x2021;OeRNQ eY_Wf0 Â² : ]mo[Y ^Nf]N Â² 8 ]moRÂ&#x20AC;[N Pm_N^a_i Â² 8 ]moRÂ&#x20AC;[N hNÂ&#x2021;RZ WN][Y ^iÂ&#x160;[Nha]akRZ

Masa: Â² <77 W fReN eYPahhN Â² [Y\[N [eac[Y R[fheN[hi ca^NeN|Â&#x20AC;akRWa Â² 9 ]mo[Y ^S[Y nYR^_YNÂ&#x20AC;N_RZ Â² 96: Â&#x160;[\5 Pi[ei Â² ; ZNZ[N Â² 8 Y 86: Â&#x160;[\5 cieÂR n cYRÂ&#x20AC;a_RZ Qm_Y

SposÃ³b przygotowania: YNfhRÂ&#x20AC;[N ean[eiÂ&#x160;m` _N ceaÂ&#x160;R[5 aQN` eanhacYa_R ^Nf]a Y n^Y[fakN`5 ae^T _N hNÂ&#x2021;T a geRQ_YPm 9:49; P^ km]aom` PYNfhRÂ&#x20AC;[N^Y5 fhNkY` Qa \aQbk[Y5 YR[Ne_Y[ _NWÂ&#x2C6;N` Qa 8?7 fh5 5 a ^Y[fReN k]aom` fRe eYPahhN3 QaQN` f[be[T n ca^NeN|Â&#x20AC;m Y R[fheN[h3 kfmcN` ^S[T nYR^_YNÂ&#x20AC;N_S Y n^Y[fakN`5 aQN` Pi[YRe Y n_bk n^Y[fakN`5 aQNkN` ca ZRQ_m^ ZNZ[i nN [NoQm^ eNnR^ ^Y[fiZSP5 N [a_YRP n^Y[fakN` n cieÂR Qm_Yakm^5 N fcbQ n PYNfhRÂ&#x20AC;R[ kmfmcN` Pm_N^a_3 WN][T Y eanceakNQnY` cN\PN^Y ca cakYRÂ&#x2C6;PX_Y hNÂ&#x2021;m3 km]aom` ^NfT fReakS Y kfhNkY` Qa cYR[Ne_Y[N5 YRP cÂ&#x2C6;Rn a[5 :<4;7 ^Y_5 WskazÃ³wki â&#x20AC;&#x201C; jak upiec dyniÄ&#x2122;: a[5 9 [W Qm_Y i^m` Y ca[eaY` _N a[a]a = Â&#x20AC;TgPY3 ifi_S` cRfh[Y5 a]aom` _N O\NÂ&#x160;PR f[be[S Qa Qa]i Y kfhNkY` Qa cYR[Ne_Y[N _NWÂ&#x2C6;N_RWa Qa 977 fhac_Y 5 YRP cÂ&#x2C6;Rn a[5 8 WaQnY_T \iO Qa Â&#x20AC;Nfi3 No Qm_YN OTQnYR ^YT[[N5 mo[S kmQeSom` ^YSoÂ&#x160; n icYRÂ&#x20AC;a_RZ Qm_Y Y n^Y[fakN` O\R_QReR^ _N W]NQ[YR cieÂR5 (za: kwestiasmaku.com)

38 w sieci

TO WAS PORUSZYŁO marta.laczkowska@mail.goniec.com

KOLUMNĘ REDAGUJE:

Marta Łaczkowska

WYBUCZANA ZA WYPOWIEDŹ O BREXICIE

KOMENTUJĄ

Polka, która na stałe mieszka w Wielkiej Brytanii zabrała głos w programie publicystycznym BBC i opowiedziała o tym, jak czuje się w Wielkiej Brytanii po Brexicie. Kobieta została wybuczana. – Czuję się niechciana w tym kraju przez

IMIGRACJA

52 proc. głosujących, ponieważ tyle zagłosowało przeciwko imigracji. Język polski jest drugim najpopularniejszym językiem w kraju, więc większość zagłosowała przeciwko Polakom – tłumaczyła kobieta.

~ Ewelina ~ Patrick Ja się tak nie czuję, a mieszkam 12 lat. Anglia głównie głosowała żeby zaostrzyć zasady przemieszczania się z kraju do kraju żeby napływ imigrantów był bardziej kontrolowany.

Ja mieszkam 15 i widzę, że niestety tępią nas za pracę, a nie za żebranie. Powinni zająć się tymi, którzy żebrzą.

PIENIĄDZE

50 PENSÓW WARTE NAWET 3 TYS. FUNTÓW

KOMENTUJĄ

Nie znalazłeś war tościow ych 5-funtowych, plastikowych banknotów w portfelu? Monety o wartości 50 pensów też mogą być wiele warte – niektóre nawet 3 tys. funtów. Monety, za które kolekcjonerzy są w stanie

18 OSÓB W 4-POKOJOWYM MIESZKANIU

KOMENTUJĄ

Karą w wysokości 162 tys. funtów został ukarany landlord w luksusowej dzielnicy Londynu – Kensington. Mężczyzna wynajmował 4-pokojowe mieszkanie 18 osobom. Lokatorzy byli w większości imigrantami pracującymi w lokalnych hotelach. Każdy z

~ Dorota Brawooooo! Może i ja powinnam do gazety napisać i ostrzec przed moim landlordem, który aby uniknąć napraw woli się pozbyć lokatorów z domu...

28 października 2016

OSZUSTWO

nich płacił czynszu miesięcznie 800 funtów, co powodowało, że właściciel nieruchomości wzbogacał się co 30 dni o ponad 14 tys. Przestrzenie były wydzielone cienkimi ściankami z gipsu sprawiając, że stworzono ostatecznie aż 14 pokoi.

~ Ewa Nareszcie przejrzeli na oczy i wzięli się za kombinatorów.

~ Anetta Koniecznie muszę sprawdzić czy mam jakąś u siebie.

zapłacić więcej, pochodzą ze specjalnych, jubileuszowych serii emitowanych z okazji szczególnych wydarzeń. Najbardziej wartościowe są te emitowane z okazji Olimpiady w 2012 roku z wizerunkiem pływaka.

~ Janusz Ja mam do wyboru, do koloru tych 50-pensówek.”

Wspominamy... Dzień Wszystkich Świętych to wyjątkowy czas w roku. Ci z nas, którzy w tym okresie przyjeżdżają do Polski, zapewne odwiedzają swoje rodzinne groby. Ci, którzy tu zostają, mogą wziąć udział w akcjach sprzątania grobów tych bardziej zaniedbanych – jedną z takich akcji organizuje Poland Street na cmentarzach Gunnersbury i St Patrick’s Catholic Cemetery. Niezależnie jednak od tego co będziemy robić w tych dniach, warto wspomnieć tych, którzy odeszli w ostatnim czasie.

;7 aQRfn\Y

Andrzej Wajda Andrzej Wajda urodził się 6 marca 1926 roku w Suwałkach. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, w 1953 r. ukończył wydział reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Dwa lata później zadebiutował filmem „Pokolenie”, opowieścią o losach młodzieży z warszawskich przedmieść podczas okupacji hitlerowskiej. Jego następne produkcje, „Kanał” (1957) oraz „Popiół i diament” (1958) sprawiły, że Wajda stał się jednym z najważniejszych reżyserów nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Później na ekrany kin weszły „Niewinni czarodzieje” (1960), „Popioły” (1965), „Polowanie na muchy” (1970), „Wesele” (1973) i „Ziemia obiecana” – jedno z jego największych dokonań (1975). Potem przyszedł czas na kultowe już filmy „Człowiek z marmuru” i „Człowiek z żelaza”. Po latach podjął się przeniesienia na ekran zbrodni katyńskiej – film „Katyń” został nakręcony w 2007 r. Andrzej Wajda w 2000 roku otrzymał Oscara za osiągnięcia życia i wkład w rozwój światowej kinematografii. Do tej nagrody były też nominowane aż cztery jego filmy – w 1976 r. „Ziemia Obiecana”, w 1980 r. „Panny z Wilka”, „Człowiek z żelaza” (1982 r.) i „Katyń” w 2008 r. W tym roku o statuetkę ma szansę powalczyć jego ostatni film –„Powidoki”, którego premiera zaplanowana jest na styczeń.

Franciszek Macharski

Urodzony 20 maja 1927 roku kard. Franciszek Macharski był metropolitą krakowskim w latach 1979-2005. Z rąk Jana Pawła II w 1979 roku otrzymał sakrę biskupią, a kilka miesięcy później – godność kardynalską. W latach 1979-94 kardynał był wiceprzewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski, przewodniczącym Komisji ds. Nauki Katolickiej i Komisji ds. Apostolstwa Świeckich, należał do watykańskich kongregacji. Metropolita był także znany ze swojej działalności prospołecznej – podczas jego pontyfikatu powstało wiele domów samotnej matki, rodzinne domy dziecka, schroniska dla bezdomnych, kardynał doprowadził także do rozbudowania Caritas Archidiecezji Krakowskiej. W 2005 r. duchowny przeszedł na emeryturę. Wielu podkreśla, że kard. Macharski był wyjątkowo skromnym kapłanem, dzięki czemu cieszył się zaufaniem i szacunkiem ludzi z różnych sfer. Gdy odchodził na emeryturę, w sanktuarium Bożego Miłosierdzia, gdzie odbywał się koncert pożegnalny na jego cześć, pojawiły się tłumy.

Umberto Eco

Urodzony 5 stycznia 1932 roku w Alessandrii na północy Włoch pisarz zasłynął na całym świecie powieścią „Imię róży” (1980), dzieła łączącego w sobie elementy badań biblijnych nad kulturą średniowiecza i teorii literatury. Przez wielu powieść ta uznawana jest też za jedną z najważniejszych opowieści powstałych w XX wieku. Po latach opowiadał, że spodziewał się, że sprzeda co najwyżej trzy tysiące egzemplarzy. Tymczasem historia mnichów, którzy przybywają do średniowiecznego klasztoru stała się światowym bestsellerem, przetłumaczono ją na 44 języki, a jej nakład wyniósł ponad 30 milionów. Jego inne powieści, w tym m.in. „Wahadło Foucaulta” (1988), „Wyspa dnia poprzedniego” (1994) i „Cmentarz w Pradze” (2010), także stały się światowymi bestsellerami, ale i tak daleko im było do sukcesu książki „Imię róży” (popularność tej ostatniej jeszcze wzrosła po tym, jak w 1986 roku w kinach pojawił się film zrealizowany na jej motywach z Seanem Connery w roli głównej). Umberto Eco był profesorem na Uniwersytecie we Florencji oraz w Bolonii, wykładał też w Mediolanie i Turynie. Był eseistą, semiologiem, lingwistą, felietonistą. Przez całe życie interesował się średniowieczem, wielokrotnie wymieniano go też jako kandydata do literackiej Nagrody Nobla.

28 października 2016

David Bowie

| aQRfn\Y ;8

Śmierć Davida Bowie zaskoczyła wszystkich – choćby dlatego, że zaledwie kilka dni wcześniej wokalista wydał swój najnowszy album pt. „Blackstar”, zawierający tylko siedem utworów. Jego ostatni koncert odbył się w 2006 roku w Nowym Jorku. David Bowie, urodzony 8 stycznia 1947 roku w Londynie, był artystą wielkiego formatu – piosenkarzem, producentem, autorem piosenek, a także – ikoną stylu. To dzięki niemu rozwinęły się takie nurty jak glam rock, art rock, dance pop czy punk. Mimo wszystko, nie można go było tak łatwo sklasyfikować, bo przez dziesięciolecia wymykał się jakimkolwiek ramom i wręcz wyprzedzał czasy, w których przyszło mu żyć. Przełomowym momentem w jego karierze był rok 1972, kiedy wydał płytę „The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars”, na której opowiadał o losach kosmity, który przybył na Ziemię i stał się gwiazdą rocka. Potem przyszedł czas m.in. na krążki „Aladdin Sane” (1973), „Diamond Dogs” (1974), „Low” (1977), „Let’s Dance” z 1983 r. (tytułowy przebój z tego ostatniego albumu stał się jednym z rockowych standardów), „Earthling” (1997) czy „The Next Day” (2013). Łącznie Brytyjczyk sprzedał ponad 140 mln płyt na całym świecie. Uznaje się go też za jednego z najlepiej „sprzedających się artystów” sceny rockowej wszech czasów.

Bogusław Kaczyński Bogusław Kaczyński, urodzony 2 maja 1942 roku, był dziennikarzem i publicystą, ale najbardziej znaliśmy go jako krytyka muzycznego, wielkiego miłośnika i znawcę opery. Był absolwentem Akademii Muzycznej w Warszawie, teoretykiem muzyki i pianistą, a także pomysłodawcą Europejskiego Festiwalu im. Jana Kiepury i znanego na świecie Festiwalu Muzyki w Łańcucie. Oprócz tego prowadził transmisje najbardziej znaczących wydarzeń muzycznych zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. – Kaczyński pojawia się w telewizji, nic się nie rusza i nie dzieje, a wszyscy gapimy się w ekran, jak cielę na malowane wrota – powiedział o nim reżyser Jerzy Gruza. Dziennikarz wyróżniał się swoim stylem – zawsze ubrany w dwurzędową marynarkę lub smoking, z muszką pod szyją, w nienagannie zaczesanej fryzurze. Zawsze był doskonale przygotowany do wydarzenia, które przyszło mu komentować. Pierwszy udar zdarzył się w 2007 r. W jego następstwie cierpiał na paraliż prawej strony ciała. Pod koniec 2015 r. dostał kolejnego udaru. W styczniu 2016 r. zmarł.

Prince Prince, właściwie Prince Rogers Nelson, zmarł w wieku 57 lat w swoim domu w Chanhassen w stanie Minnesota w USA. Jego muzyka łączyła w sobie funk, rock, jazz i disco. Jego największymi przebojami są Raspberry Beret”, „Little Red Corvette”, „Let’s Go Crazy” i „When Doves Cry” czy „Kiss”, ale przede wszystkim – „Purple Rain”. Na swoim koncie ma wiele krążków, ale sławę przyniósł mu właśnie ten z utworem „Purple Rain” z 1984 roku. Jego ostatni album pojawił się na rynku w 2015 roku. Urodzony 7 czerwca 1958 roku Prince zdobył popularność w latach 70. i był jedną z najbardziej innowacyjnych i ekscentrycznych gwiazd światowej sławy. Przez lata postrzegano go też jako jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci sceny muzycznej. Przez cały okres swojej kariery eksperymentował i wychodził poza określone wcześniej granice. Wielu specjalistów jest zdania, że jego pseudonim „Książę” nie był przypadkowy i niewielu innych artystów mogłoby zasłużyć sobie na to miano. Muzyk sprzedał ponad 100 mln płyt na całym świecie, zdobył siedem nagród Grammy, włączono go też do Galerii Sław Rock&Rolla.

| Andrzej Kopiczyński

;9 aQRfn\Y

Andrzej Kopiczyński urodził się 15 kwietnia 1934 r. w Międzyrzecu Podlaskim. Wykształcenie zdobył na Wydziale Aktorskim łódzkiej PWST, którą ukończył w 1958, jednak już rok wcześniej zadebiutował w filmie Jerzego Kawalerowicza „Prawdziwy koniec wielkiej wojny”. Związany był z teatrami – im. Stefana Jaracza w Olsztynie, Współczesnym w Bydgoszczy, Bałtyckim w Koszalinie, a od lat 70. – z teatrami w stolicy. W latach 1970–1979 grał w Teatrze Narodowym, w 1979–1982 w Teatrze Rozmaitości, w 1982–1986 – Teatrze Na Woli, a od 1986 – Teatrze Kwadrat. Choć swoją karierę aktorską mocno związał z teatrem, to sławę przyniosła mu jedna rola – tytułowego „Czterdziestolatka”, czyli inż. Stefana Karwowskiego. Na fali sukcesu serialu powstał także film „Motylem jestem, czyli romans 40-latka”, a po latach serial – „40-latek. 20 lat później”. Kopiczyński wystąpił w wielu filmach, w tym m.in. „Znachor”, „Ogniem i mieczem” oraz serialach, w tym „Niania”, „Lokatorzy” czy „Lekarze”. W 2014 roku zdiagnozowano u niego chorobę Alzheimera.

Andrzej Niemczyk Urodzony 16 stycznia 1944 roku w Łodzi Ryszard Andrzej Niemczyk (znany jako Andrzej Niemczyk) był twórcą sukcesów siatkarskiej reprezentacji Polski kobiet, z którą zdobył dwa złote medale na mistrzostwach Europy (2003 i 2005). Niemczyk był absolwentem AWF w Warszawie i aktywnym sportowcem. Swoją karierę rozpoczął w drużynie Społem Łódź, zakończył ją w latach 60. W tym czasie pracował już jako trener. Od podstaw stworzył drużynę siatkarek ChKS Łódź, z którą w 1976 zdobył mistrzostwo Polski. W latach 1975-1977 prowadził drużynę narodową kobiet. Po mistrzostwach, na których polska drużyna zajęła 4. miejsce podał się do dymisji. Wyjechał do Niemiec, gdzie trenował m.in. drużyny ligowe. W 2003 r. łodzianin objął ponownie funkcję szkoleniowca reprezentacji Polski, co zaowocowało złotym medalem na mistrzostwach Europy w Turcji w tym samym roku. Sukces udało się powtórzyć dwa lata później.

Maria Czubaszek Maria Czubaszek urodziła się 9 sierpnia 1939 roku w Warszawie. W 1960 roku rozpoczęła swoją pracę w radiu – w Programie I Polskiego Radia, pracowała też dla telewizji. Była pisarką, felietonistką, satyryczką, dziennikarką, a także autorką słuchowisk „Dym z papierosa”, „Małgorzaty jego życia”, „Serwus, jestem nerwus”. Była też komentatorką „Szkła kontaktowego”, jak również autorką tekstów piosenek. Wykonywały je takie gwiazdy jak Alibabki, Ewa Bem, Grażyna Łobaszewska, Grzegorz Markowski, Krystyna Prońko, Ryszard Rynkowski czy Trubadurzy. W 1980 ukazał się pierwszy zbiór tekstów jej autorstwa pt. „Na wyspach Hula-Gula”. Jej kolejna książka wydana w 2012 r. „Każdy szczyt ma swój Czubaszek” to zapis rozmowy satyryczki z jej przyjacielem Arturem Adrusem, w którym opowiada o swojej twórczości oraz burzliwym życiu towarzyskim i rodzinnym. Dopełnieniem tych rozmów są m.in. ilustracje jej męża Wojciecha Karolaka. Kontynuacją tych rozmów jest wydany w 2013 „Boks na Ptaku, czyli każdy szczyt ma swój Czubaszek i Karolak”. W maju 2016 ukazała się jej autobiografia „Nienachalna z urody”. W 2009 r. otrzymała Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” od ministra kultury i dziedzictwa narodowego. 28 października 2016

Alan Rickman

| aQRfn\Y ;:

Brytyjski aktor Alan Rickman znany z takich filmów, jak „Harry Potter”, „Robin Hood: Książę Złodziei” czy „To właśnie miłość” zmarł w wieku 69 lat. Przyczyną śmierci był rak. Aktor został nagrodzony prestiżową nagrodą BAFTA za film o przygodach Robin Hooda, jednak szerzej znany jest właśnie z roli Severusa Snape’a uczącego w Szkole Magii i Czarodziejstwa Hogwart we wspomnianej serii o Harrym Potterze. Brytyjczyka mogliśmy zobaczyć także w filmach: „Pachnidło: Historia mordercy”, „Sweeney Todd: Demoniczny golibroda z Fleet Street” oraz „Szklana pułapka”. Jego ostatnią rolą była postać generała porucznika Franka Bensona w produkcji „Eye in the sky”, gdzie wystąpił u boku Helen Mirren. – Szok i smutek – napisał na swoim Twitterze James Phelps, który grał Freda Weasleya w sadze o nastoletnim czarodzieju. – Jeden z najmilszych aktorów jakich spotkałem. Moje myśli i modlitwy są z jego rodziną – dodał. – Okropnie smutna informacja o odejściu Alana Rickmana. Zabawna i ujmująca postać, która pomogła młodemu, nieśmiałemu aktorowi w grze, kiedy byłem w „HP” – napisał z kolei Oliver Phelps, wcielający się w rolę George’a Weasleya.

Muhammad Ali Uważany za jednego z najlepszych pięściarzy wszech czasów i legendę sportu bokser urodził się 17 stycznia 1942 roku jako Cassius Marcellus Clay. Zmienił nazwisko po przejściu na islam – najpierw na Cassius X, później na Muhammad Ali. Amerykanin zyskał natychmiastową sławę po wygraniu złota olimpijskiego w 1960 roku w Rzymie. Pierwszy pas mistrza świata zdobył w wieku 22 lat w 1964 r. po pokonaniu Sonny’ego Listona. Odszedł na emeryturę w 1981 roku po wygraniu 56 ze swoich 61 walk. Był pierwszym bokserem, który trzykrotnie stawał się mistrzem świata – w latach 1964 -1967, 1974-1978 i 1978-1979. Został wybrany Sportowcem Wieku przez Sports Illustrated i Sportową Osobowością Wieku przez BBC. Chciał być zapamiętany jako „człowiek, który nigdy nie spoglądał z góry na tych, którzy go podziwiali, który walczył w obronie tego, w co wierzył, który próbował złączyć ludzkość poprzez wiarę i miłość”.

Lemmy Kilmister Lemmy Kilmister, lider Motorhead i prawdziwa legenda rocka, zmarł kilka dni po swoich 70. urodzinach. – Oświadczenie o śmierci Lemmy’ego pojawiło się na oficjalnym FB Motörhead: „Nie ma łatwego sposobu, aby to wyrazić... nasz wielki przyjaciel Lemmy odszedł dziś po krótkiej walce z ekstremalną chorobą nowotworową”. Jak wynika z oświadczenia, Lemmy o chorobie dowiedział się 26 grudnia i zmarł zaledwie dwa dni później, 28 grudnia – pisał magazyngitarzysta.pl. – Nie jesteśmy w stanie wyrazić naszego smutku i wstrząsu, tego nie da się ubrać w słowa. W nadchodzących dniach zdradzimy więcej szczegółów, ale teraz prosimy tylko o jedno... grajcie głośno Motörhead, grajcie Hawkwind, grajcie muzykę Lemmy’ego. GŁOŚNO – napisali jego przyjaciele z zespołu. Lemmy Kilmister, właśc. Ian Fraser Kilmister, był członkiem takich zespołów jak Motörhead oraz The Head Cat. W 2006 roku sklasyfikowano go na 48. miejscu listy 100 najlepszych wokalistów wszech czasów. Dla wielu fanów heavy metalu Lemmy Kilmister pozostaje swoistym „guru”.

44 odeszli

Andrzej Żuławski Urodzony 22 listopada 1940 roku we Lwowie polski reżyser, scenarzysta, pisarz, w wieku pięciu lat wyjechał wraz z rodziną do Francji, gdzie później studiował (zdecydował się na wydział filozoficzny Sorbony). Często współpracował m.in. z Andrzejem Wajdą, któremu asystował przy kręceniu takich filmów jak „Samson” (1961), „Miłość dwudziestolatków” (1962) czy „Popioły” (1965). Żuławski był też laureatem wielu nagród filmowych – w 1973 r. nagroda „Jantara” za „Trzecią część nocy” na I Międzynarodowych Spotkaniach Filmowych „Młodzież na ekranie” w Koszalinie, w 1982 roku przyznano mu Złotego Asteroida za film „Opętanie” na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Fantastycznych w Trieście. Z kolei w 2015 roku wręczono mu nagrodę za najlepszą reżyserię za film „Kosmos” na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno. Był to też ostatni obraz tego reżysera. W 2001 roku Żuławski otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a w 2002 r. – francuski Order Legii Honorowej.

Janina Paradowska Janina Paradowska urodziła się 2 maja 1942 roku w Krakowie. Ukończyła studia na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, studiowała też podyplomowo dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Swoją pracę jako dziennikarka rozpoczęła w „Kurierze Polskim”, w którym zajmowała się tematyką społeczną. W 1991 roku dołączyła do zespołu redakcyjnego tygodnika „Polityka”, w której pozostała aż do śmierci. Od 2003 roku do końca życia była też dziennikarką radia Tok FM. Od 2007, także do śmierci, prowadziła na antenie „Superstacji” program „Puszka Paradowskiej”. Dziennikarka ma na swoim koncie wiele wyróżnień, w tym m.in. Nagrodę im. Adolfa Bocheńskiego (1997), Nagrodę Wieczystej Fundacji im. Ksawerego i Mieczysława Pruszyńskich (1999), doroczną nagrodę Grand Press dla najlepszego dziennikarza (2002). W 2011 roku otrzymała też Nagrodę Kisiela.

Czesław Kiszczak Czesław Jan Kiszczak urodził się 19 października 1925 roku w Roczynach. Przez całe życie związany był z partią komunistyczną, polityką, wojskiem i władzą. W 1945 roku zapisał się do Polskiej Partii Robotniczej, później był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1946-1947 jako pracownik Polskiej Misji Wojskowej w Londynie zajmował się rozpracowywaniem środowiska żołnierzy Władysława Andersa. Stopniowo awansował i zmieniał stanowiska, by w 1972 zostać szefem Zarządu II Sztabu Generalnego Ludowego Wojska Polskiego (instytucji prowadzącej wywiad wojskowy). Kilka lat później mianowany został zastępcą szefa Sztabu Generalnego Ludowego Wojska Polskiego. Od 1979 był szefem Wojskowej Służby Wewnętrznej. Kiszczak najbardziej jest jednak kojarzony z tym, że jako bliski współpracownik gen. Wojciecha Jaruzelskiego i członek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego brał udział w organizowaniu stanu wojennego w Polsce, a także pacyfikacji kopalni Wujek, w której zginęło 9 górników.

28 października 2016

| odeszli 45

Johan Cruyff Johan Cruyff, właściwie Hendrik Johannes Cruijff, urodził się 25 kwietnia 1947 roku w Amsterdamie. Był trzykrotnym zdobywcą Złotej Piłki (1971, 1973, 1974), największe sukcesy odnosił jako zawodnik Ajaxu Amsterdam, FC Barcelony i reprezentacji Holandii; był też szkoleniowcem FC Barcelony. – Holandia to był fantastyczny zespół, a Cruyff był jeszcze piętro wyżej, nad resztą. Fantastyczna technika i ta niezwykła umiejętność zgubienia rywala na przestrzeni 2-3 metrów, nawet bez dotknięcia piłki, balansem ciała. To wszystko czyniło z niego postać wybitną – wspominał piłkarza Władysław Żmuda, który mierzył się z Holendrem na boisku. – Ten genialny technicznie i zabójczo skuteczny piłkarz jest uznawany za pioniera futbolu totalnego, holenderskiego stylu gry, który zmienił świat piłki – pisały o nim sportowefakty.wp.pl.

Shimon Peres

Shimon Peres (Szimon Peres), urodził się jako Szymon Perski 2 sierpnia 1923 roku, w Wiszniewie (wieś na Białorusi). Peres – 9. prezydent państwa Izrael w latach 20072014, był premierem Izraela w latach 1984-1986 i 1995-1996, ministrem w 12 rządach, a także posłem do Knesetu w latach 1959-2007. W 1994 wraz z ówczesnym premierem Izraela Icchakiem Rabinem i przywódcą Palestyńczyków Jasirem Arafatem został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla. Peresa wyróżniono za rozmowy pokojowe, które prowadził jako izraelski minister spraw zagranicznych, których skutkiem były tzw. porozumienia z Oslo, w którym doszło do wzajemnego uznania Izraela i Organizacji Wyzwolenia Palestyny. Porozumienie było fundamentem procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie i podstawą prawną istnienia Autonomii Palestyńskiej. – Nie doczekał spełnienia swego marzenia o pokoju. Ale nigdy nie przestał marzyć ani nie przestał działać – powiedział o nim Barack Obama.

Halina Skoczyńska Halina Skoczyńska-Rakowska urodziła się 2 lipca 1953 roku w Ostrowcu Świętokrzyskim, była absolwentką w 1977 krakowskiej PWST im. Ludwika Solskiego i przez całe życie zawodowe silnie związana była z teatrem. Występowała na deskach teatrów: Bagatela w Krakowie, Współczesnego we Wrocławiu, Polskiego we Wrocławiu, Nowego w Poznaniu, im. Stefana Jaracza w Łodzi, Narodowego w Warszawie i Dramatycznego (także w stolicy). Aktorka występowała także w filmach i serialach, m.in. „Kung-Fu” (1979), „Och, Karol” (1985), „Na kłopoty... Bednarski” (1986), „Lekcje pana Kuki” (2007) czy „Pitbull” (2008). W swoim dorobku artystycznym miała ponad 80 ról, jednak szerokiej publiczności dała się poznać jako Janina, matka Natalii Boskiej w serialu „Rodzinka.pl”. W 2002 roku uhonorowano ją Srebrnym Krzyżem Zasługi – za działalność na rzecz rozwoju kultury, a w 2006 roku Medalem Gloria Artis – Zasłużony Kulturze 2006.

stylowy goniec |

Musi zaskakiwać Marka BELLER to jedna z najciekawszych ﬁrm biżuteryjnych w Polsce. Charakteryzuje się nowoczesnym podejściem do projektowania, który jednak krąży wokół klasyki i minimalizmu. Projekty marki pokochały nie tylko Polki, ale też gwiazdy z najwyższej półki. Dowiedzmy się odrobinę więcej o twórcy BELLER – Błażeju Baar. Czy da się pogodzić prowadzenie kilku biznesów i bycie etatowym tatą? Rozmawia: Natalia Ros. Jak zaczyna się praca nad kolekcją biżuterii? – Zwykle bardzo spontanicznie, przynajmniej w moim przypadku – nowe pomysły i wena przychodzą zupełnie niespodziewanie. Staram się wtedy odłożyć inne rzeczy na bok i wykorzystać w pełni te twórcze chwile tak, by stworzyć unikatowe projekty na miarę marki BELLER. Czy zdarza się, że ktoś przyjdzie do ciebie z gotowym projektem i poprosi o jego wykonanie, czy zawsze robisz rzeczy zgodnie ze swoją inwencją? – Oczywiście, że tak. Słyniemy z tego, że współtworzymy nasze projekty razem z klientkami i klientami. Tak było w przypadku obrączek dla Kasi Warnke i Piotra Stramowskiego. Efekt przerósł nasze oczekiwania! Uwielbiamy takie momenty i myślę, że nasi klienci również. Powstają wtedy rzeczy wyjątkowe i unikatowe, a dodatkowo każdy ma poczucie, że jest współtwórcą tego dzieła. Czy uważasz, że prawdziwą biżuterię można zrobić z każdego materiału? – Trudne pytanie (śmiech). Może i można, ale na pewno nie w BELLER. Dla mnie bardzo ważna jest jakość. Wybieram razem z ekspertami kruszce i kamienie szlachetne najwyższej jakości. Brylanty muszą być najczystsze i najjaśniejsze, a turmaliny muszą mieć głęboki, piękny kolor, który świadczy o ich jakości. Co zainspirowało cię do założenia marki z bardzo minimalistyczną biżuterią? – Mój syn, a także zamiłowanie do piękna i sztuki. Moim wielkim marzeniem było stworzenie marki, która zapewni mi poczucie wolności w tworzeniu i która będzie totalnie w zgodzie z moim rozumieniem estetyki. Otwierając markę BELLER, zainwestowałem w nią wszystkie moje oszczędności, ale dziś wiem, że było warto. Z roku na rok coraz bardziej się rozwijamy, poszerza 28 października 2016

się grono naszych klientek, uwielbiają nas gwiazdy z najwyższej półki, a ja mogę realizować swoje pasje. Chyba nie mogłem sobie tego lepiej wymarzyć! Wszystkiego w tym biznesie nauczyłeś się sam? – Człowiek codziennie uczy się czegoś nowego. Nieustannie też spotyka się nowych ludzi na życiowej drodze, k t ó rzy nas czegoś uczą. Byłbym hipokrytą twierdząc, że wszystko osiągnąłem tylko i wyłącznie dzięki sobie. Prawdą jest, że biorę udział w każdym etapie pracy nad kolekcją i bardzo angażuję się w życie marki BELLER. Ale mam też wokół siebie zaufanych ludzi, którzy pomagają mi w tym, żeby BELLER rósł w siłę. Co musi mieć w sobie biżuteria, żeby była dla ciebie ciekawa? – Musi zaskakiwać – sposobem osadzenia kamieni, formą, ręcznym wyko-

naniem czy jakością kruszców. Myślę, że tak właśnie jest z BELLER i nie jest to tylko moja opinia, ale przede wszystkich naszych klientek, które cały czas do nas wracają. Choć często nasze produkty wyglądają niepozornie, to gdy kobieta założy na siebie naszyjnik czy kolczyki BELLER, okazuje się, że pięknie uzupełniają one każdą stylizację, nadając jej klasy, blasku i charakteru. Uwielbiam to! Czy sam nosisz biżuterię? – Owszem. Zawsze stawiam na minimalizm. Uwielbiam zegarki, ubóstwiam okulary i ich mam najwięcej, noszę też delikatny, męski sygnet. Chciałbym stworzyć kolekcję dla mężczyzn, ale cały czas mi się to nie udaje... Kobiety inspirują mnie do projektowania biżuterii i wymyślania nowych kampanii, więc może

to jest powód. Kocham biżuterię na kobietach. Często w wywiadach podkreślasz, że jesteś dumny ze swojego syna. Jak w praktyce wygląda żonglowanie pomiędzy kilkoma biznesami i byciem etatowym tatą? – Pasja, miłość i odpowiedzialność to słowa najbliższe memu sercu. To podstawa w każdej dziedzinie, którą się zajmuję. To klucz do dobrego samopoczucia i bycia szczęśliwym. Łączenie ojcostwa z prowadzeniem własnych biznesów to kwestia dobrego poukładania życia i obowiązków. W moim synu widzę najprawdziwszą miłość i najprawdziwszą szczerość, za co mu dziękuję każdego dnia, bo dzięki niemu poznaję świat na nowo – to piękne!

| motoryzacja

48 motoryzacja

Mercedes-AMG

będzie robić auta na prąd Elektryfikacja samochodów wydaje się być czymś nieuniknionym. Uważa tak nawet nadworny tuner Mercedesa. Szefostwo AMG jest brutalnie wręcz szczere, jeśli chodzi o przyszłość motoryzacji i sa-

mochody elektryczne – każdy będzie je robił, więc muszą także i oni. – Elektryczny samochód AMG na pewno się pojawi, bo w przeciwnym wypadku, firma – po prostu – zniknęłaby z rynku – powiedział

Tobias Moers. Szef AMG dodał, że inżynierowie pracują równolegle nad hybrydowym supersamochodem oraz pojazdem w pełni elektrycznym.

Scuderia Cameron vGlickenhaus 003S

Po dwóch latach od premiery torowej wersji Competizone, firma amerykańskiego inwestora zamierza wypuścić na rynek swój pierwszy supersamochód dopuszczony do ruchu. Będzie ręcznie składany we Włoszech przez zakład Manifattura Automobili Torino i jak na rasowy supersamochód przystało ma być niemal w całości wykonany z włókna węglowego. Mocna jednostka napędowa i aerodynamiczna sylwetka mają zapewnić 003S doskonałe właściwości jezdne – bez względu na to, czy mówimy o jeździe torowej, czy szosowej. (za: autogaleria.pl) 28 października 2016

(za: interia.pl)

Biało-czerwoni gonią Anglików

najnowszym rankingu FIFA reprezentacja Polski zajmuje 15. miejsce! To najwyższa lokata biało–czerwonych w historii. W porównaniu z poprzednim zestawieniem podopieczni selekcjonera Adama Nawałki awansowali o dwie pozycje. Kolejny ranking FIFA – wg portalu laczynaspilka.pl – zostanie opublikowany 24 listopada. Pierwsze miejsce w rankingu zajmuje niezmiennie Argentyna, na podium znalazły się też Niemcy i Brazylia. Jeżeli chodzi o eliminacje mistrzostw świata 2018, to reprezentacja Polski zajmuje najwyższe miejsce wśród drużyn grupy E. Dalej sklasyfikowana jest Rumunia (34. msc), Dania (50. msc),

Czarnogóra (56. msc), Kazachstan (90. msc) i Armenia (125. msc). Jak powstaje ranking FIFA? Punkty zdobyte w ciągu roku – wg portalu sport.pl – są dzielone przez liczbę spotkań. – Wygrywając w el. Euro 2016 z Niemcami, Polacy pokonali wtedy lidera rankingu FIFA, dzięki czemu dostali aż 1485 pkt. Pokonanie tego samego rywala w sparingu to dorobek w wysokości 594 pkt (przelicznik w eliminacjach to 2,5, a w sparingach 1). Na sparingach traci się zatem punkty, co bywa wytykane za absurd rankingu zniechęcający do rozgrywania meczów towarzyskich. Do średniej liczby punktów zdobytych w ciągu ostatniego roku dodaje się średnią liczbę punktów zdobytych w ciągu trzech poprzednich lat – i tak powstaje klasyfikacja. (kp)

Ranking FIFA: 1. Argentyna – 1621 pkt

21. Islandia – 898

2. Niemcy – 1465

22. Węgry – 891

3. Brazylia – 1410

23. Peru – 865

4. Belgia – 1382

24. USA – 852

5. Kolumbia – 1361

25. Turcja – 843

6. Chile – 1273

26. Słowacja – 840

7. Francja – 1271

27. Iran – 837

8. Portugalia – 1231

28. Bośnia i Hercegowina – 807

9. Urugwaj – 1175

29. Ukraina – 803

10. Hiszpania – 1168

30. Austria – 792

11. Walia – 1113

31. Wybrzeże K. Słoniowej – 790

12. Anglia – 1090

32. Senegal – 783

13. Włochy – 1082

33. Irlandia – 776

14. Szwajcaria – 1071

34. Rumunia – 746

15. Polska – 1029

35. Algieria – 741

16. Chorwacja – 1027

36. Irlandia Północna – 739

17. Meksyk – 1001

37. Paragwaj – 738

18. Kostaryka – 971

38. Tunezja – 721

19. Ekwador – 932

39. Szwecja – 715

20. Holandia – 901

40. Australia – 663

| sport 49 reklama

50 sport

Komplet Seniorów

Lider wygrywa już szósty mecz z rzędu i z kompletem punktów otwiera ligową stawkę. W górę tabeli pnie się The 12 Team, który rozgromił wyżej notowane Scyzoryki aż 6:0. I LIGA

II LIGA

Wyniki 6. kolejki: 2:0

IFX FC – Warriors of God

0:2

White Wings Seniors – PCW Olimpia

4:2

Wima Team – Mazury Team

3:1

The 12 Team – Scyzoryki

6:0

PMBC – FC Piona

3:3

Power Rangers – Inter RSVM Team

1:3

KS04 Ark – Whitehawks FC

2:1

Piątka Bronka – Ziomale FC

3:14

Turbo Kozaki – Emigranci

7:2

DRUŻYNA

o dobrym początku zadyszkę notuje Power Rangers, który przegrał z Interem RSVM Team 1:3. O zwycięstwie zdecydowała obszerniejsza ławka rezerwowych ekipy Romana Sokołowskiego. Mistrz ligi – FC Cobalt – pokonał ostatnią drużynę w tabeli (Joga Bonito) 2:0, jednak wbrew pozorom zdobycie trzech punktów nie przyszło mu łatwo. Wszystko za sprawą słabej skuteczności w pierwszej połowie, która mogła rozstrzygnąć losy spotkania. Ziomale FC rozgromili Piątkę Bronka aż 14:3, jednak mecz mógłby wyglądać całkiem inaczej, gdyby „Bronki” stawiły się w bardziej okazałym składzie. Piłkarze Warriors of God bardzo

długo męczyli się, by przełamać blok defensywny IFX FC, ale w końcu się udało. Lider wygrał ostatecznie 2:0, ale pierwszego gola strzelił dopiero na osiem minut przed końcem meczu. W drugiej lidze PMBC wygrywał już z FC Piona 2:0, ale niżej notowany rywal doprowadził do remisu. W dalszej części spotkania obu ekipom udało się jeszcze zdobyć po jednym golu, co oznacza, że pojedynek zakończył się podziałem punktów. W pozostałych meczach KS04 Ark po ciężkim meczu wygrał z coraz bardziej zgraną ekipą Whitehawks FC (2:1), Wima Team pokonała Mazury Team (3:1), a Emigranci przegrali z Turbo Kozakami (2:7). (dk)

Wyniki 6. kolejki:

FC Cobalt – Joga Bonito

MECZE BRAMKI PUNKTY

DRUŻYNA

MECZE BRAMKI PUNKTY

1. White Wings Seniors

25:10

1. Warriors of God

19:9

2. FC Cobalt

30:8

2. PMBC

24:11

3. Scyzoryki

20:17

3. KS04 Ark

15:7

4. Ziomale FC