Goniec Polski wyd. 651 by SamiSwoi.news

nr 44 (651) 4 listopada 2016 / ISSN 2044-5202

Zakochany w adidasach

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

Kamil Kaczyński pochodzi z Częstochowy. Od 10 lat mieszka w Londynie. A od blisko 20 lat zbiera… buty. Jego kolekcja zajęłaby około 12 szaf.

str. 6

4 w numerze STR.

| >> NIE PRZEGAP!

Już za tydzień

>> Polecamy:

Dodatek specjalny „Na Półwyspie Indochińskim”, a w nim: >> najpopularniejsze miejsca >> regionalne przysmaki >> lokalne zwyczaje

Cuda Karaibów Karaiby uznawane są za jedno z piękniejszych miejsc na świecie. Turyści, którzy tu przyjeżdżają, najbardziej doceniają piękno przyrody, piaszczyste plaże, niepowtarzalne widoki, a także – wysoką temperaturę. To wszystko sprawia, że możemy poczuć się jak w innym świecie. STR.

Kryminał

STR.

Reportaż

STR.

Kultura

STR.

Rozmowa

66-LETNI JUBILER (INWALIDA) LEŻY MARTWY W ZAKRWAWIONYM ŁÓŻKU...

>> KASIA KOWALSKA DLA „GOŃCA”: „Przez pewien czas szukałam inspiracji do zmiany w moim życiu”

Z ANIĄ SPOTYKAMY SIĘ W JEJ SALONIE FRYZJERSKIM. MA TYLKO PÓŁ GODZINY. PRZEGLĄD NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ W TELEGRAFICZNYM SKRÓCIE.

BEADY BELLE, GWIAZDA NU-JAZZU W ROZMOWIE Z TOMASZEM FURMANKIEM. STR.

W sieci

STR.

Styl

STR.

Sport

STR.

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM.

STR.

Alfabet

K jak kobiety – Nikt nie szanuje kobiet bardziej niż ja – powiedział tuż po upublicznieniu taśm.

A jak adres email – kilka dni przed wyborami FBI wznowiła dochodzenie ws. skrzynki mailowej.

Donalda Trumpa Hillary Clinton

ALEKSANDRA DUBIŃSKA. SANS PO FRANCUSKU ZNACZY TYLE CO „BEZ”.

WIELKIE EMOCJE W 10. RUNDZIE PREMIER LEAGUE. MOURINHO NA TRYBUNACH!

>> W numerze: Były szef polskiego MSZ Radosław Sikorski pytany na antenie TVN24 o zagrożenie wobec Polski płynące

ze strony Rosji oznajmił, iż Federacja Rosyjska „ma ograniczone instrumenty oddziaływania na Polskę”. Myli się więc najwyraźniej Andrew Parker, szef brytyjskiego kontrwywiadu, który w wywiadzie dla dziennika „Guardian” przed rosyjskim niedźwiedziem jak najbardziej ostrzega. – Rosja używa państwowych organów i sił, aby w narastająco agresywny sposób realizować swoją politykę zagraniczną poza granicami kraju, m.in. przy udziale propagandy, szpiegostwa, sabotażu i cyberataków – wyliczał Parker. – Pracują na terenie całej Europy, także w Wielkiej Brytanii – i naszym zadaniem jest stanąć im na drodze – padło nie byle gdzie, bo w pierwszym w ponad 100-letniej historii służby oficjalnym wywiadzie urzędującego Karol Pomeranek redaktor naczelny szefa MI5. Minister Sikorski swymi analizami dzieli się ze światem znacznie, ale to znacznie częściej. 4 listopada 2016

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Paweł Chojnowski, Małgorzata Bugaj-Martynowska, Sergiusz Pinkwart, Anna Paprzycka, Natalia Ros. Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 temat tygodnia

Kolekcjoner z poddasza Kamil Kaczyński pochodzi z Częstochowy. Od 10 lat mieszka w Londynie. A od blisko 20 lat zbiera… buty. Jego kolekcja zajęłaby około 12 szaf. 4 listopada 2016

| temat tygodnia >> Anna Dobiecka

zabiegać, starać się, być maksymalnie zdeterminowanym – zauważa.

oddasze przy Loveday Road wygląda zupełnie zwyczajnie. Ot mieszkanie młodego małżeństwa z gdzieniegdzie porozstawianymi kartonowymi pudełkami z butami. Jednak gdyby otworzyć szafki i szafy, okazałoby się, że większość z nich zawiera podobne pudełka, a w nich sportowe obuwie. – Większość jest w Polsce, tu mam ich tak na około 3 miesiące – wylicza Kamil. – Czyli nie więcej niż 100 – dodaje. Oznacza to, że gdyby chciał codziennie chodzić w innej parze, to wystarczyłoby mu ich na około 90 dni. – Ale tak nie jest. Potrafi chodzić i miesiąc w jednej parze. I ma też tzw. „niedzielne” – wyjaśnia z uśmiechem Julia, żona Kamila.

Tak to się zaczęło

Buty albo śmierć

Kamil jest antykonsumpcjonistą. Jak godzi to ze swoją pasją? W końcu mało kto ma 300 par butów… – Jest różnica między kolekcjonowaniem a kupowaniem nałogowo. Ja kolekcjonuję – wyjaśnia 37-latek. – Fascynują mnie buty Michaela Jordana, genialnego koszykarza, który grał w NBA. Na fali jego popularności powstało wiele projektów butów, np. nike air max czy tzw. Jordany. Widać, że między Michelem a designerem tych butów była ogromna nić porozumienia. Chyba dlatego te buty stały się tak popularne. W latach 90. bardzo chętnie kupowała je młodzież. Pamiętam newsa z tamtych czasów, że ktoś kogoś zastrzelił za parę butów Jordana. Wtedy w znanym magazynie, „Sport Illustrated”, na okładce pojawiło się wiele mówiące zdjęcie: człowiek mierzący z pistoletu do drugiej osoby, która trzyma buty, przedmiot pożądania… – opowiada Kamil. Dlaczego akurat Michael Jordan i dlaczego właśnie te buty, Kamil pojął dopiero niedawno. – Dotarło to do mnie kilka lat temu, gdy zacząłem chodzić na spotkania związane z rozwojem osobistym. Otóż przekaz marki i przekaz samego Jordana były bardzo spójne i mocne. Dlatego tak trafiały do nas, młodych. Mówiły: „Nie ma nic za darmo! Jeśli chcesz coś osiągnąć, musisz pracować”. Wyjątkowym człowiek nie staje się przez przypadek. To było bardzo inspirujące i wspomagające. Michael był żywym dowodem, że warto się starać. Kupowaliśmy więc mentalnego lidera plus buty – podsumowuje kolekcjoner. Dzisiaj, wg Kamila, taki przekaz chyba nie byłby aż tak popularny. – Bo dzisiaj ludzie nie chcą słyszeć o ciężkiej pracy – wyjaśnia. – Widzą tylko to, że ktoś ma pieniądze, ale nie zastanawiają się, skąd. Aspekt ciężkiej pracy jest pomijany. Niewygodną jest myśl, że o sukces trzeba

1988 rok. W Polsce końcówka PRL-u. Pierwszy powiew wolności. Więcej kolorów na sklepowych półkach. Już minął szał na dżinsowe marmurki, neonowe czapki i szaliki, sofixy i dresy z kreszu, ale jeszcze nie mamy pełnego dostępu do światowego modowego mainstreamu. – Gdy miałem 9 lat, mój tata przez jakiś czas pracował w Czechosłowacji i pojechaliśmy do niego na wakacje. Wtedy ojciec mnie zabrał do centrum handlowego i tam zobaczyłem buty sportowe, całe stoisko. To było fascynujące. W życiu czegoś takiego nie widziałem. Stałem i oglądałem – wspomina Kamil Kaczyński. – Oczywiście, najbardziej podobały mi się najdroższe, ale ostatecznie zadowoliłem się innymi, które tata mi kupił. Moja mama do dziś wspomina, że gdy następnego dnia rano weszła do pokoju, to zobaczyła te nowe buty na mojej poduszce. Spałem z nimi. Nie wiem, czemu. Po prostu. Dziś nadal to mam: widzę buty i czuję takie kliknięcie w środku. Z tego względu w późnych latach 90., kupując buty wydawałem na nie całą pensję. Z perspektywy czasu nie pochwalam tego, ale pamiętam, że jak zakładałem te buty, to czułem się wyjątkowo. Co ciekawe, dziś mogę nosić codziennie nową parę, ale już nie mam takiego uczucia… – przyznaje. Kamil nie był jedyną osobą z takimi zainteresowaniami w swoim otoczeniu. – Miałem wielu znajomych, którzy, podobnie jak ja, fascynowali się butami. Kumplowałem się szczególnie z dwoma: jeden grał w kosza, a drugi jeździł na desce – wymienia. – Jak udało nam się uzbierać pieniądze, to umawialiśmy się i jechaliśmy po buty do większego miasta, żeby odwiedzić duże sklepy sportowe i znaleźć unikalne modele. Wracaliśmy zwykle pociągiem, więc zajmowaliśmy przedział, ustawialiśmy buty na siedzeniach i robiliśmy im zdjęcia. Pamiętam to jak dziś – zamyśla się. Jednak większość kolegów, z którymi Kamil zaczynał kolekcjonowanie, odpuściła swoje hobby. Praca, dom, rodzina, dzieci – każdy miał swój powód. – Sztuką jest jednak nie porzucać swoich zainteresowań – wtrąca Julia Kaczyńska.

Wsparcie pożądane

Julia zachęca męża do poszerzania kolekcji. – Zwłaszcza namawia mnie, gdy chodzi o zakup jakiejś kosztowniejszej pary – przyznaje Kamil. – To dlatego, że pewien znajomy od budowania marki przepowiedział Kamilowi, że zarobi na swojej kolekcji większe pieniądze niż na dotychczasowych in-

reklama

8 temat tygodnia

westycjach – śmieje się Julia. – Dlatego trzymam rękę na pulsie – mówi. Jest to dość niezwykłe, bo na ogół partnerki nie rozumieją swoich mężczyzn-hobbystów, przez co ci ostatni nie mogą rozwijać swojego hobby. – Ostatnio byliśmy świadkiem towarzyskiej afery, bo jeden ze znajomych ukrywał kolekcję przed żoną i nowe okazy trzymał u kolegi. Wydało się, gdy żona kolegi powiedziała żonie kolekcjonera o nowym nabytku, przekonana, że tamta o wszystkim wie – opowiada Kamil. – Samochodu nie ukryjesz, motocykla też nie, ale buty możesz próbować przemycać – żartuje żona Kamila. – Podobnie zresztą postępują kobiety, jeśli wierzyć anegdotom i legendom. Urywamy metki i udajemy przed mężami, że najnowsza suknia to „staroć z dna szafy” – śmieje się.

– Po jakimś czasie usłyszeliśmy też od niej: „Wam to już naprawdę musi się nudzić” – cytuje Kamil. – Widać nietuzinkowe hobby czy niezwykłe zainteresowania niekoniecznie są dla naszych rodaków czymś wartym uznania. Żeby nie zostać negatywnie ocenionym, trzeba robić to samo, co inni – podkreśla. Być może właśnie też z tego powodu większość kolegów Kamila porzuciła swoje hobby.

Jak reagują rodzice? – Byliby najszczęśliwsi, gdybym już zabrał od nich te pudła – wzdycha Kamil. A Julia przytacza opowieść o tym, jak jej mama dziwiła się, że zamówili dla ojca nie dość, że stare, to jeszcze za małe buty. Okazało się, że kolekcjonerską parę sprzedający wysłał na podany w serwisie aukcyjnym stary adres, który zapomnieli zaktualizować i przesyłka trafiła do domu rodzinnego Julii. – Na szczęście tata nie wyrzucił tych „starych, zżółkniętych trampek” – podkreśla Julia. O zrozumienie w tej branży raczej trudno. Szczepan Radzki, kolekcjoner butów marki Jordan z Wrocławia, w wywiadzie dla popularnego dziennika przyznaje, że gdy mówi o swoim hobby, czasem słyszy komentarz: „Zbiera buty? No, debil”. Kamila nikt nie nazywa debilem, ale pani sprzątająca ich mieszkanie, gdy dowiedziała się o kolekcji, skwitowała „zawsze to już lepiej niż pić pod sklepem”.

masz ok. kilku-kilkunastu tysięcy odwiedzających, w Polsce najwyżej 1500 osób. Rynek angielski jest bardziej rozwinięty i łatwiej oraz szybciej niż w Polsce można coś nabyć. – W Londynie jest zdecydowanie więcej osób, które, podobnie jak ja, kupują buty. I też jest więcej osób, które zajmują się projektowaniem obuwia. Kanye West, mąż Kim Kardashian, znany raper ostatnio zaprojektował buty. Nie było szans, by je kupić. Po parę o wartości ok. 250 funtów ustawiały się wirtualne kolejki. Po chwili od zakupu model ten w serwisach aukcyjnych kosztował 3-4 razy tyle. Nie chciałem ich kupować, bo to nie moja bajka – opowiada. Kamila trochę śmieszą osoby, które „postanawiają zostać kolekcjonerami” i nagle kupują buty. Wszystkie, jakie wychodzą na rynku. – To nie sztuka wydać tysiące funtów, licząc, że kiedyś taki but będzie wart więcej. To bardziej inwestowanie kapitału niż kolekcjonowanie.

4 listopada 2016

Polska vs świat

Wśród rodaków może nie, ale wśród innych nacji Kamil Kaczyński szybciej znajdzie zrozumienie. – Widać to po frekwencji na branżowych imprezach. Na regularnie organizowanym Crepe City przy Brick Lane w Londynie jest bardzo wielu wystawców, w Polsce na Sneakerness – najwyżej kilkunastu. W Anglii

Sztuką jest upolować oryginały sprzed lat, nawet jeśli są już nieco podniszczone, wytargować odpowiednią cenę i delektować się ich oglądaniem – tłumaczy. Dla podkreślenia tych słów na stole ląduje oryginalna, biało-czarna reklamówka ze sloganem „Just do it”. Kamil wyciąga z niej pudełko, które już zostało nieco naruszone zębem czasu. Być może stało w wilgotnym miejscu. W środku para czarnych Air Jordan Pięć. O ich wieku świadczy fakt, że pianka, z której została wykonana podeszwa w niektórych miejscach się już troszkę wykruszyła, a silikonowo-gumowe wykończenia, które powinny być przezroczyste, zżółkły. Kamil zastanawia się nad ich renowacją.

To nie tylko buty

Statystycznemu Polakowi z kolekcjonowaniem butów może się kojarzyć

znana dziennikarka, Monika Olejnik. Jej zbiór liczy ponad 500 par pantofli, głównie takich na wysokim obcasie. Kolekcjonować można określony typ obuwia, np. biegowe albo tylko określoną markę. Są też zbieracze specjalizujący się w konkretnym modelu. Nowo poznany przez Kamila kolekcjoner z USA zbiera tylko Jordany Szóstki. – Dzięki hobby poznajesz ludzi. Oznaczasz swoje posty hashtagiem i odzywają się do ciebie osoby o podobnych zainteresowaniach. Z niektórymi dealujesz, negocjujesz, a z innymi po prostu się zaprzyjaźniasz – opowiada Kamil. Na stole w jadalni Kamila i Julii leżą kolekcjonerskie katalogi oraz „Sekrety mody. 18 projektantów, którzy zrewolucjonizowali świat”. – Kiedy zbierasz buty, trudno nie interesować się historią mody. Czytać o tym, jak się zmieniał kształt i funkcja ubioru. O tym, że buty kiedyś mówiły o twoim statusie, tak jak dzisiaj samochód. Trudno to sobie wyobrazić,

ale buty kiedyś były towarem luksusowym, noszonym tylko raz w tygodniu, do kościoła. A wśród biednych nierzadko jedna para obuwia służyła całej rodzinie. Poza tym każdy but ma swojego projektanta i swoją historię. Coś, co było inspiracją do jego stworzenia. Ostatnio debatowaliśmy z koleżanką, specjalistką od afrykańskiej mody, o modelach butów, które są inspirowane tamtejszą kulturą. Wyjaśniła mi, że model marki Adidas zaprojektowany specjalnie dla koszykarza Dikembe Mutombo z Zairu, grającego na pozycji obrońcy, musiał mieć wpleciony obowiązkowo motyw tarczy, ponieważ buty te miały posłużyć „wojownikowi” – tłumaczy kolekcjoner. – Buty mogą też bezpośrednio łączyć się z dziełami sztuki, np. Jordany Air Siódemki Retro „Miro” to model inspirowany rzeźbą Miro „Kobieta i ptak” – wyjaśnia.

Buty kojarzą się z zakupoholizmem. To taki stereotyp: kupujesz buty, więc marnotrawisz pieniądze. A przecież buty to też sport. Stąd się właśnie wzięły: z pasji do koszykówki, biegania, piłki nożnej. Jest to na tyle silny trend, że każdy z popularnych projektantów ma już na swoim koncie kolekcję street wear. Kolekcje są też przydatne z powodów praktycznych: czasem obuwie jest wypożyczane do filmu. – A ostatnio kolekcjonerkę butów Adidasa zaproszono do zaprojektowania następnego modelu – zaznacza Kamil. Ale kolekcjonowanie to przede wszystkim emocje. – 15- czy 20-latek kupi Jordany, bo widzi, że to jest modne. 30-latek dlatego, że kojarzy, kim jest Michael Jordan, a 40-latek kupi ze względu na sentyment – wylicza Kamil.

Buty albo mieszkanie

Najdroższa w historii para Jordanów kosztowała 104 tys. dolarów. Kupiec nieznany.

| temat tygodnia Kamil zwykle płaci za buty 500-700 zł, ale ma też i takie po £1000. Nie ma problemów z finansowaniem swoich zakupów, bo przez długi czas udawało mu się w życiu poczynić wiele owocnych inwestycji, z których teraz korzysta. Oczywiście, nie zawsze mógł kupować, co mu się tylko zamarzyło. – Był czas, że musiałem się zahibernować, bo wolałem przeznaczyć pieniądze na inwestowanie niż kolejny eksponat do kolekcji. Tłumaczyłem sobie, że to „tylko buty” i „ileż je w końcu można zbierać” – wspomina. – Ale jak widać, tylko tak sobie tłumaczyłem, żeby jakoś przetrwać – mówi. Na szczęście te czasy już minęły i kolekcjoner może poszaleć. – Teraz jestem „na misji” zdobycia używanych butów meczowych Jordana z podpisem, wartość ok. 10 tys. funtów – przyznaje. Ale to nie znaczy, że nie kupuje innych. Na ostatnim Crepe City w Londynie zdobył dwa apetyczne okazy: Jordany Dwunastki – Rising Sun oraz Air Jordan 2010. – Okazało się, że jeden z kolekcjonerów chce kupić dom, więc musi wyprzedać swój zbiór, by uzbierać na depozyt. Ale bywają też takie okazy, że sprzedaż jednej pary pozwoliłaby na zakup mieszkania – podkreśla Kamil. – Miałem możliwość trzymać je w ręku. To zaszczyt, ale nie każdy to rozumie i docenia – przyznaje. Dlatego właściciel musiał postawić na stoisku kartkę z wyrazistym przekazem „Don’t fucking touch”. Ostatni event Crepe City był też dla Kamila ważny z innego powodu. Poznał tam Gerarda, znawcę i networkera od butów. Jakoś tak mimochodem napomknął, że chciałby zdobyć Jordany meczowe, z autografem i po dwóch dniach w skrzynce mailowej miał już dwie oferty. – Wiem, że będą autentyczne, bo Gerard to prawdziwy fachowiec, wręcz branżowy guru i odróżni „fejki” od oryginałów. Meczowe Jordany z autografem byłyby ukoronowaniem mojej kolekcji – zaznacza Kaczyński. – A niech kupuje, skoro to jego pasja, bo kto wie, co będzie jutro? – podsumowuje Julia.

Najważniejsze chwile

Co ciekawe, mając blisko 300 par butów, Kamil nigdy ich nie myli. Nie zdarzyło mu się kupić takich, które już miał, choć ich nie inwentaryzuje. – Po co mam je spisywać – wzrusza ramionami kolekcjoner. – Ja je po prostu pamiętam. Okazuje się też, że, mając tyle par butów, można mieć ulubione. Ukochane modele Kamila to Jordany Dwunastki Bread oraz Jordany Trzynastki He Got Game. – Są ponadczasowe. I kojarzą mi się z najlepszymi chwilami mojego życia. To taki soundtrack to my life – wyjaśnia.

– Nie, do ślubu nie szedł w Jordanach – wyprzedza zapytanie Julia. – Ale oryginalne oksfordy też wywołały poruszenie wśród weselnych gości. Przecież standardowo powinien mieć czarne lakierki, a tu jakieś kremowo-brązowe buty (marki Bally) i garnitur w nietypowym kolorze, ni to szary, ni to brązowy – wspomina.

Co dalej?

Kamil wzbrania się przed szufladkowaniem go jako tylko i wyłącznie kolekcjonera butów. – Inwestuję w nieruchomości, zbieram też monety, a zaczęło się od serii 50-pensówek, jaką mennica wypuściła z okazji Igrzysk Olimpijskich w 2012 r. Kocham muzykę i sztukę, więc wraz z Julką często chodzimy na koncerty i wystawy. Mój rozwój to nie tylko poszerzanie kolekcji, choć wobec niej też mam plany: chciałbym wreszcie połączyć moje zbiory, tę polską i angielską część. Dobrze byłoby zrobić taką wystawę wszystkich par – podsumowuje. Tutaj nie jest odosobniony. Wielu kolekcjonerów marzy o własnym ShoeZeum, tak jak to zrobił Jordan Geller z San Diego. Ale Polak ma też inne plany – Marzy mi się album: moje zdjęcia w butach w różnych miejscach na ziemi…

Zbierać można wszystko! Sprawdź, co kolekcjonują znani i lubiani artyści.       

 

Izabela Skrybant – meksykańskie kapelusze Małgorzata Potocka – stare radioodbiorniki Joanna Senyszyn – bransolety i naszyjniki Andrzej Grabarczyk – łyżki do butów Andrzej Strzelecki – miniaturowe porcelanowe buciki Grzegorz Skawiński – gitary Artur Andrus – absurdalne banery, szyldy i hasła reklamowe Robbi Wiliams – obrazy Andy’ego Warhola Phil Collins – kolejki elektryczne

Czekamy na Twój komentarz

reklama

10 felietony

m im z daniem Piotr Ikonowicz

Stanisław Michalkiewicz

Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

en wynik potwierdza smutną prawdę, że światem nie rządzą ludzie, lecz pieniądze. Wygrał najbogatszy, ale też najgłupszy z możliwych. Ameryka przekracza wszelkie rekordy i łamie bariery. Po Afroamerykaninie stery rządów obejmuje skończony kretyn. A co? Głupich nie wolno dyskryminować! Więc jeden z nich sobie porządzi. Można się pocieszać, że kraj, który od dawna terroryzuje świat wojnami, z takim prezydentem jak Trump utraci do końca wszelki prestiż międzynarodowy. Ale to niewielka pociecha, bo poza Polską nigdzie na świecie USA nie są lubiane. Poza tym, niestety nie można liczyć na spełnienie nawet tych pozytywnych obietnic złożonych przez miliardera. Nie będzie żadnego izolacjonizmu ani wycofania się z polityki światowej. Bo wprawdzie Donald Trump jest bardzo bogaty, ale nie tak bogaty jak koncerny naftowe i zbrojeniowe, które potrzebują dalszych wojen, interwencji i podbojów, żeby jeszcze więcej zarabiać.

rzy Trumpie wydawała się wybawieniem. Clinton nigdy by nie wygrała, gdyby jej przeciwnik nie był tak głupi, zarozumiały, arogancki i paskudny. Ale to nie znaczy, że Amerykanie postawili na większe dobro. Nie, oni byli zmuszeni wybrać „mniejsze zło”. Czy aby mniejsze? Zrównanie Libii z ziemią to jej osobisty „sukces”. Ona reprezentuje to co w Ameryce najgorsze – kontynuację. Będzie więc kontynuowany wyścig zbrojeń, będzie dolewanie oliwy do ognia na Bliskim Wschodzie, będzie ignorowanie zagrożeń związanych z globalnym ociepleniem. Nic nie powstrzyma dramatycznego rozwarstwienia amerykańskiego społeczeństwa. Zwycięstwo Hillary Clinton to jak przyznanie, że zmiany są niemożliwe i należy porzucić wszelką nadzieję. To

Zmuszą więc one niesfornego głupka wioskowego do kontynuacji dotychczasowej, imperialnej linii Pentagonu i Departamentu Stanu. Oczywiście będzie nadal obrażał imigrantów, ale nawet słynnego muru z Meksykiem nie zbuduje, bo pracodawcy nie przestali potrzebować taniej siły roboczej do wyzyskiwania. Nic nowego pod Słońcem, po nierozgarniętym George’u W. Bushu do Białego Domu wprowadzi się nieokrzesany Donald Trump.

Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

iedy wszyscy mądrzy, roztropni i przyzwoici, jeden przez drugiego popierali Hilarię Clintonową w nadziei, że całą resztę przytłoczą autorytetem i znów będzie jak zawsze, na polityczną scenę wdarł się uzurpator w osobie Donalda Trumpa. Jako kandydat antysystemowy, wygłaszał opinie sprzeczne z zatwierdzonymi, czego nie mogli mu darować nie tylko zgorszeni dotychczasowi rzecznicy ludu, ale i spanikowani mandaryni Partii Republikańskiej, którzy jeden po drugim się od niego odcinali. Tymczasem

Felietoniści „Gońca” komentują dziś zwycięstwo Donalda Trumpa, a także zwycięstwo Hillary Clinton. Który felieton okaże się bardziej aktualny?

wreszcie nuda, nuda, nuda. Bo zanim otworzy ona usta, większość ludzi wie jakie kłamstwa z nich popłyną. Nauczona cynicznej gry najpierw u boku męża prezydenta, a potem u boku Obamy, jako odpowiedzialna za sianie śmierci i zniszczenia, czyli wprowadzanie demokracji za pomocą bombardowań, krwawa Hillary niczym nas nie zadziwi. Trump przez chwilę wydawał się wielką nadzieją zniecierpliwionych. Szansą na przełom. Zły czy dobry, ale jakiś. Kiedy jednak okazało się, że nie ma do zaproponowania nic poza obłudą, niekompetencją, ludzie woleli mistrzynię cynicznej gry. Profesjonalistkę w dziedzinie zła, w której Trump był jedynie żałosnym, miotającym się amatorem. Te wybory nie stworzyły nawet pozoru, że jest jakiś wybór.

leż to środowisk, ileż mądrych, roztropnych i przyzwoitych osobistości zaangażowało się w służbie ludu, to znaczy, nie tyle „ludu”, co demokracji – więc jakże tu się dziwić, że ona, ta demokracja, w końcu zwyciężyła? Nie bez powodu wybitny klasyk demokracji Józef Stalin wypowiedział w swoim czasie spiżowe słowa: „nasze dieło prawoje – my pobiedili” – co się wykłada, że nasza sprawa słuszna, więc zwyciężyliśmy. A jakaż sprawa mogłaby być słuszniejsza od zwycięstwa Hilarii Clintonowej, skoro opowiedzieli się za nią wszyscy mądrzy, roztropni, przyzwoici i miłujący pokój ludzie: i partyjni, i bezpartyjni, i wierzący, i niewierzący, żywi i uma... – no mniejsza z tym? Teraz Amerykę, ach co ja mówię takie rzeczy; nie tylko Amerykę, ale i

Czekamy na Twój komentarz 4 listopada 2016

to właśnie musiało się w Donaldzie Trumpie amerykańskiemu ludowi spodobać, co nawiasem mówiąc, przewidział polski poeta Adam Mickiewicz, jeszcze w wieku XIX pisząc, że „gęby za lud krzyczące sam lud w końcu znudzą (…) ręce za lud walczące lud sam poobcina”. Najwyraźniej „gęby za lud krzyczące” tak długo wrzeszczały o demokracji, aż w końcu wywołały wilka z lasu i demokracja wychynęła z czeluści w całej swojej straszliwej postaci. Ale nie bez kozery wybitny klasyk demokracji Józef Stalin wypowiedział spiżowe słowa, że jeszcze ważniejsze od tego, kto liczy głosy, jest to, kto przygotowuje wyborcom polityczną alternatywę. Prawidłowo przygotowaną alternatywę można poznać po tym, że bez względu na to, kto wybory wygra – będą one wygrane. Możliwe jest tedy, że i Donald Trump, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom amerykańskiego ludu, obrał takie emploi na czas kampanii, a teraz ukaże całkiem inną twarz, chociaż może być, że on tak naprawdę. cały świat czeka już tylko świetlana przyszłość, bo pani Hilaria nie tylko obróci wniwecz zdradzieckie knowania zimnego ruskiego czekisty Putina, ale w ogóle – zetrze mu głowę – jak przystało na pierwszą kobietę na stanowisku prezydenta Stanów Zjednoczonych. Po prezydencie Obamie – teraz znowu kobieta! Nieubłagany postęp zapiera dech! Wbrew panikarskim głosom, nie oznacza to żadnej „wojny”, tylko walkę o pokój i demokrację – a czyż nie takie są właśnie pragnienia postępowej ludzkości? Nie ma niczego, czego nie można by poświęcić dla zwycięstwa demokracji, toteż nic dziwnego, że ona jeszcze raz zwyciężyła – i tak trzymać, aż do ostatecznego zwycięstwa!

| z wielkiej brytanii Polak został skazany na 21 miesięcy więzienia za przemyt papierosów. Paweł M. został zatrzymany w Dover Eastern Docks w maju tego roku.

Skazany za przemyt

32-letni Polak został zatrzymany przez straż graniczną w Dover po tym, jak skan wykazał podejrzany załadunek w samochodzie, którym kierował. Funkcjonariusze odkryli 2.640 mln sztuk papierosów ukrytych w skrzynkach z jabłkami. Szacowany podatek akcyzowy, który powinien zostać odprowadzony od tej

ilości papierosów wyniósłby ponad 655 tysięcy funtów. – Myślał, że papierosy były dobrze ukryte w skrzyniach z jabłkami i nie zostaną znalezione. Mocno się pomylił – powiedział zastępca dyrektora HM Revenue and Customs (HMRC), Alan Tully. Sąd skazał Pawła M. na 21 miesięcy pozbawienia wolności. (mo) reklama

reklama

12 z wielkiej brytanii Goniec

News Pomogą w schudnięciu

Otyli pacjenci w Wielkiej Brytanii będą otrzymywać od lekarzy GP skierowania na specjalne kursy, mające na celu zredukowanie ich tkanki tłuszczowej. Nowy pomysł ma w przyszłości zaoszczędzić miliardy w kasie NHS. Ekspert z Uniwersytetu w Oxford obliczył, że, pomagając 11 milionom otyłych Brytyjczyków, można obniżyć częstotliwość chorób serca i układu krążenia o 50 proc. do 2035 roku.

W UK nauczą o Polsce Ruszył drugi etap Programu Studiów o Współczesnej Polsce – inauguracja miała miejsce w londyńskiej School of Slavonic and East European Studies na University College London – szkole nawiązującej współpracę z Fundacją Noble.

Itaka poszukuje Osoby te są poszukiwane na prośby ich rodzin przez ITAKĘ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych. Ktokolwiek widział zaginionych, lub ma jakiekolwiek informacje o ich losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ pod całodobowym numerem 0048 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: itaka@zaginieni.pl. Informatorom gwarantuje się anonimowość.

Przemysław Wełniak 37 lat, wzrost: 178 cm oczy: szare zaginął: 7 listopada 2015 r.

Radosław Więckowski 37 lat, wzrost: 175 cm oczy: szare ostatnie miejsce pobytu: Londyn zaginął: 4 stycznia 2014 r. 4 listopada 2016

>> Olga Lipińska pośród kilkudziesięciu nadesłanych zgłoszeń, rada programu wybrała sześć projektów akademickich reprezentujących różne uczelnie. Jeden z laureatów, dr Marek Martyniszyn z Queen’s University w Belfaście, dzięki pomocy Fundacji Noble rozpocznie prace nad projektem dotyczącym wprowadzenia i rozwoju gospodarki wolnorynkowej w Polsce. – Główną z badanych kwestii będzie wprowadzenie prawa konkurencji w Polsce po upadku socjalizmu oraz jego rola w okresie transformacji i przejścia od gospodarki planowanej do wolnego rynku – wylicza naukowiec. – Realizacja badań nie byłaby możliwa bez wsparcia fundacji. Polska ma do zaoferowa-

nia Europie i światu ogromną wiedzę. Dlatego właśnie tego typu inicjatywy są niezbędne – podkreśla. Dr Eva Polonska, z London School of Economics, dzięki grantowi z Fundacji Noble zrealizuje z kolei badania dotyczące przyszłości mediów publicznych. W projekt zaangażowani są także eksperci z Collegium Civitas w Warszawie i Uniwersytetu Leeds. – Projekt dotyczy mediów publicznych w Europie – chcemy odkryć czy te media nadal realizują swoją misję – mówiła podczas wystąpienia dr Polonska. – Pragniemy dowiedzieć się jak społeczeństwo postrzega media publiczne i czy nadal służą one jego dobru, czy też interesom władz, jak było w czasach komunizmu. Program Studiów o Współczesnej Polsce zaczął funkcjonować już w 2012 roku dzięki dr. Leszkowi Czarneckiemu i należącej do niego Fundacji Noble.

Jego głównym celem jest zwrócenie uwagi środowisk akademickich na kwestię współczesnej historii Polski i przemian zachodzących po 1989 roku, wspieranie badań dotyczących tego zagadnienia, a także budowanie współpracy międzynarodowej na uniwersytetach. Pierwszy etap programu cieszył się ogromnym powodzeniem. W jego tworzeniu brali udział znani naukowcy, między innymi prof. Timothy Garton Ash, prof. Norman Davis, prof. Margaret MacMillan. Honorowymi patronami były wielkie postaci współczesnej historii Polski, takie jak Tadeusz Mazowiecki czy prof. Zbigniew Pełczyński. Działania początkowo były realizowane w Oxfrodzie, w St. Anthony’s College, obecnie dołączają do niego kolejne prestiżowe uczelnie, takie jak m.in. University of London, London School of Economics czy King’s College London.

Coraz więcej ataków w brytyjskich więzieniach

„Guardian” o rodakach

Przemoc w brytyjskich więzieniach ciągle rośnie. Do agresywnych zachowań dochodzi nie tylko między więźniami, ale zdarzają się także napady na przedstawicieli służb więziennych. Według Ministerstwa Sprawiedliwości w ciągu ostatnich 12 miesięcy doszło do ponad 23 tysięcy takich przypadków.

„The Guardian” wydał specjalny dodatek poświęcony Polakom mieszkającym w Wielkiej Brytanii. Na pierwszej stronie dziennika, obok napisanego w naszym języku słowa „Cześć”, pojawiło się godło narodowe. Dodatek dołączony do „Guardiana” zawierał cztery teksty poświęcone Polonii.

Będzie trzeci pas na Heathrow Rząd wyraził zgodę na budowę trzeciego pasa startowego na Heathrow. Zdaniem ministra transportu Chrisa Graylinga, decyzja ta jest szczególnie istotna w obliczu Brexitu. rojekt stworzenia kolejnego pasa startowego uzyskał aprobatę złożonej z ministrów komisji ds. portów lotniczych – podał rzecznik Theresy May. Zdaniem brytyjskiej premier, decyzja rządu jest dowodem na to, że istnieje szansa, by po Brexicie Wielka Brytania była w dalszym ciągu krajem globalnym, odnoszącym sukcesy i otwartym po wyjściu z UE. Jak podało Ministerstwo Transportu, trzeci pas na Heathrow przyniesie ekonomiczne korzyści dla pasażerów i dla gospodarki. Inwestycja będzie kosztować 18 miliardów funtów i zgodnie ze wstępnymi szacunkami zapewni ok.

| z wielkiej brytanii 13 Brexit to katastrofa? Tony Blair w rozmowie z BBC nazwał referendum ws. Brexitu „katastrofą”. Były brytyjski premier, choć nie popiera Brexitu, uważa jednak, że należy zaakceptować opinię społeczeństwa wyrażoną w czerwcowym referendum. Blair stwierdził także, iż błędem byłoby przywiązywanie się tylko do „jednego scenariusza rozwiązania sprawy”, gdyż trzeba

Fot. Shutterstock

77 tys. miejsc pracy na przestrzeni następnych 14 lat. Głosowanie nad przyjęciem projektu odbędzie się w parlamencie prawdopodobnie między 2017 a 2018 rokiem, a koniec budowy pasa zaplanowano na 2025 rok. Wcześniej odbędą się konsultacje społeczne. Przeciwny powstaniu trzeciego pasa startowego

jest m.in. burmistrz Londynu Sadiq Khan, co deklarował jeszcze w czasie wyborów na szefa miasta. Przeciwnikami realizacji tego projektu są również okoliczni mieszkańcy oraz działacze na rzecz ochrony środowiska. Twierdzą, że jego funkcjonowanie wpłynie negatywnie na klimat i powietrze. (ml)

rozpatrzyć wszystkie możliwości. – Jeśli stanie się jasne, że potencjalne skutki nowego porozumienia nie będą dla nas opłacalne lub jeśli będą występować poważne problemy z wprowadzeniem zmian, ludzie mogą zdecydować, że nie chcą realizować planu wyjścia z UE – mówił były premier. reklama

14 wybory w USA

Alfabet wyborczy

4 listopada 2016

„Przygotowywałam się do debaty, ale także do tego, by być prezydentem USA”

| wybory w USA 15 Wynik wyborów w USA trudno przewidzieć – zwłaszcza że na jaw wychodzą coraz to nowe doniesienia, które psują wizerunek kandydatów – raz Donalda Trumpa, raz Hillary Clinton. Zaczynamy od Hillary Clinton. A jak adres email – zaledwie kilka dni przed wyborami dyrektor FBI James Comey poinformował, że agencja wznowiła dochodzenie ws. skrzynki mailowej, którą Clinton prowadziła ze swego prywatnego serwera w czasie, gdy była sekretarzem stanu – niezgodnie z przepisami. Na ślad maili FBI natrafiło przypadkowo, prowadząc dochodzenie w innej sprawie. Nie wiadomo co może się w nich znajdować, jednak pojawiają się spekulacje, że może to być nieoczekiwany zwrot w kampanii w USA – zwłaszcza że kilka miesięcy temu sam Comey zamknął dochodzenie w tej sprawie. Wiadomo jedynie, że najprawdopodobniej nie chodzi o wiadomości wysyłane przez samą zainteresowaną. „The New York Times” pisze z kolei, że maile pochodzą z urządzeń zajętych w toku prac nad śledztwem dot. skandalu wokół asystentki Clinton – Humy Abedin i jej męża. Na reakcję Trumpa nie trzeba było długo czekać – skomentował, że to kolejny przykład łamania prawa przez małżeństwo Clintonów. C jak choroba – kilka tygodni temu, gdy kandydatka zasłabła w Nowym Jorku podczas uroczystości upamiętnienia 15. rocznicy ataku terrorystycznego na USA 11 września, wielu zaczęło spekulować, że Clinton nie tylko jest chora, ale i ma swojego sobowtóra, który przemawia za nią, gdy ta jest w niedyspozycji. Później tłumaczyła, że po prostu poczuła się gorzej z powodu odwodnienia. D – jak Donald Trump – To jest człowiek, który nazywał kobiety świniami, grubasami, sukami. Mówił, że ciąża jest niewygodą dla pracowników – opowiadała o nim podczas pierwszej debaty. – Poprzednio słyszeliśmy, co

1,14 mld – tyle do tej pory otrzymała kandydatka Demokratów na prowadzenie kampanii. Ok. 10 proc. z tej kwoty pochodzi od kilkudziesięciu indywidualnych milionerów (lub ich rodzin).

Trump mówił, że robił kobietom. Teraz znalazły się kobiety, które mówią, co im faktycznie zrobił. A co o nich mówił Trump? Mówił, że nie były dostatecznie atrakcyjne, by miał się nimi zainteresować. Taki właśnie jest Donald – mówiła z kolei podczas ostatniej debaty. G jak gospodarka – w przeciwieństwie do Trumpa, Clinton nie jest wielką zwolenniczką obniżania podatków dla najbogatszych. – Zgoda, musimy mieć inteligentne układy handlowe. Ale najgorsze byłoby wrócić do polityki, która wpędziła nas w kryzys. Donald wierzy, że kiedy pomaga się bogatym, skorzystają na tym wszyscy. To nieprawda. Musimy budować gospodarkę, która działa nie tylko dla tych, którzy są na górze. Donald miał dużo szczęścia w życiu, zaczął biznes od milionów pożyczonych od ojca. Moje doświadczenia są inne. Dlatego uważam, że im więcej zrobimy dla klasy średniej, tym lepiej dla nas. I taką gospodarkę chcę zobaczyć – powiedziała. I jak imigranci – Nie chcę dzielić rodzin, nie chcę, by dochodziło do deportacji. W sumie to 15 milionów osób. Trump mówił w Phoenix, że każda osoba bez dokumentów będzie deportowana. Co to oznacza? Masowe kontrole i wywożenie ludzi. To pomysł niezgodny z duchem Ameryki. A jeśli chodzi o mur, gdy Trump był w Meksyku, nie mówił o tym ani słowa – mówiła podczas trzeciej debaty. – W ciągu pierwszych stu dni wprowadzę ogólnonarodową reformę prawa imigranckiego z przyspieszoną ścieżką do uzyskania obywatelstwa – obiecała. K jak kwiecień – Hillary Clinton oficjalnie ogłosiła, że będzie ubiegać się o fotel w Białym Domu w kwietniu 2015 r. Jednak już dwa lata wcześniej powstał komitet wsparcia „Ready for Clinton”, który zbierał fundusze na jej kampanię. M jak Monika Lewinsky – Lewinsky to Amerykanka, która opowiedziała o romansie z mężem Hillary, Billem Clintonem. Clintonowi

zarzucono wtedy mówienie nieprawdy, stanął też na krawędzi odwołania z urzędu (impeachmentu). Co ciekawe, ostatecznie jednak jego poparcie wśród obywateli wzrosło. Całą sytuację media opisywały jako „Monicagate” lub „Zippergate” („afera rozporkowa”). – Ja mam tendencje seksistowskie? A co z Billem? Jeśli Hillary myśli, że może korzystać z pomocy męża, znanego z okropnego wykorzystywania kobiet, i jednocześnie pouczać mnie w ich sprawie, to się myli – tak Trump komentował skandal z udziałem Clintona na początku kampanii. P jak pewnik – Od lat wynik wyborów w niektórych stanach USA można przewidzieć. Do stanów uznawanych za liberalne i głosujące na kandydatów demokratów należą Waszyngton, Oregon, Kalifornia, Minnesota, Wisconsin, Illinois, Michigan, Pensylwania, Nowy Jork i Vermont. Kandydaci Demokratów zwyciężyli tu w czterech kolejnych kampaniach wyborczych w latach 2000-2012. S jak społeczeństwo – Przez całe swoje życie robiłam wszystko, żeby wspierać rodziny, żeby wspierać dzieci. 30 lat służę społeczeństwu. Chcę sprawić, żeby każdy Amerykanin

wiedział, że ma tu swoje miejsce – mówiła Clinton. W jak wojna – Robimy postępy, mamy nadzieję, że w ciągu roku uda się wyrugować ISIS z Iraku – powiedziała Clinton podczas jednej z debat. Trump podkreśla z kolei, że ISIS musi zostać pozbawione dostępu do złóż ropy naftowej, która jest głównym źródłem finansowania.

„Kolegium elektorów” – O wyborze prezydenta decyduje kolegium elektorów, które liczy 538 członków. Z każdego stanu pochodzi tylu elektorów, ilu ma on przedstawicieli w Kongresie (liczba zależy od liczby mieszkańców). W wyborach powszechnych obywatele udzielają poparcia poszczególnym elektorom, którzy wcześniej zadeklarowali poparcie dla konkretnego kandydata na prezydenta. Zwycięzca w danym stanie zgarnia wszystkie głosy elektorskie – „the winner takes it all”. (za: ewybory.eu)

16 wybory w USA

Polityczne abecadĹ&#x201A;o

4 listopada 2016

| wybory w USA 17 8 listopada będzie najważniejszym dniem w życiu Republikanina Donalda Trumpa i przedstawicielki Demokratów Hillary Clinton. Wciąż jednak trudno spekulować, kto okaże się silniejszy w tym starciu. Kilka słów o Donaldzie Trumpie. B jak biznes – Donald Trump jest właścicielem licznych nieruchomości komercyjnych w USA, a także założycielem oraz dyrektorem wykonawczym Trump Organization. Prowadził również show „The Apprentice” oraz „The Celebrity Apprentice”. Na początku jego działalności flagowymi instytucjami były trzy kasyna w Atlantic City (Trump Plaza, Trump Castle, Taj Mahal). Obecnie kandydat na prezydenta USA jest posiadaczem wielu nieruchomości w Chicago i Nowym Jorku, których szacowana wartość to 410 mln USD. The Trump Organization posiada też liczne hotele, restauracje i kasyna na całym świecie. W 2015 kandydat Republikanów zajął 405. miejsce na liście najbogatszych ludzi na świecie (według magazynu „Forbes”). Jego majątek szacowano na 4 mld dolarów. D jak dług – Dług publiczny został podwojony za Obamy. Mamy otwarte granice i gospodarkę, która nie tworzy miejsc pracy. Głupio wydajemy pieniądze, broniąc m.in. krajów, które powinny za to więcej płacić – powiedział.

„Swinging states” - to tak zwane „stany niezdecydowane”, czyli kluczowe w przypadku wyborów prezydenckich w USA. To stany, w których nie można przewidzieć, kto zostanie zwycięzcą. Są to m.in. Floryda, Ohio, Wirginia, Kolorado, Nevada i New Hempshire. Mówi się też, że to właśnie mieszkańcy tych stanów rzeczywiście decydują o wyborze prezydenta (około 1/5 populacji). Tu kandydaci prowadzą też najdroższe kampanie wyborcze.

F jak funkcjonariusze – Trump jest orędownikiem „państwa prawa i porządku”. Co to oznacza? Że chwali „twarde” metody działania policji, a także stosowane do 2013 roku w Nowym Jorku wyrywkowe zatrzymywanie i rewidowanie osób na ulicy, czyli tzw. stop-and-frisk (których zaprzestano, bo zwiększyły się napięcia między policjantami a Afroamerykanami, którzy najczęściej padali ofiarami tego typu zatrzymań). Kandydat jest też przeciwnikiem restrykcji dotyczących sprzedaży broni. H jak Hillary Clinton – Hillary nie ma dość sił, aby być prezydentem. Nie ma wytrzymałości, by negocjować z Chinami czy Arabią Saudyjską. Ona ma doświadczenie, ale to jest złe doświadczenie – mówił o swojej przeciwniczce Trump. I jak Islam – podczas drugiej debaty prezydenckiej powtórzył obietnicę wstrzymania imigracji z krajów islamskich poprzez „ekstremalną lustrację” potencjalnych przybyszy. Podczas pierwszej debaty powiedział z kolei do Clinton: – Kiedy kierowałaś departamentem Stanu, ISIS było w powijakach. Dziś ma przyczółki w 30 krajach. I ty chcesz ich powstrzymać? Nie sądzę. K jak kobiety – Nikt nie szanuje kobiet bardziej niż ja – powiedział. Równolegle z tym zapewnieniem nie umilkły jednak echa upublicznienia nagrania sprzed ponad 10 lat, na którym Trump mówi o swojej dawnej współpracownicy, że mógłby ją „łapać za co chce”. Nie milkną też echa oskarżeń wysuniętych pod adresem republikanina przez kilka amerykańskich kobiet. Jedna z nich, Summer Zervos, byłą uczestniczką reality show Trumpa, „The Apprentice” i ze szczegółami opowiedziała, jak miliarder ją całował i obmacywał – wbrew jej woli. Miało to mieć miejsce w 2007 roku. Podobnych głosów jest więcej, jednak Trump wszystkiemu zaprzecza i tłumaczy, że zarzuty mogą być inspirowane przez sztab Clinton.

L jak Lichtman – Allan Lichtman to politolog z American University w Waszyngtonie, któremu w ostatnich 32 latach udało się trafnie przewidzieć wyniki wszystkich wyborów prezydenckich w USA. W rozmowie z „Washington Post” powiedział, że tę rywalizację wygra Donald Trump. M jak Mur – Musimy zbudować mur pomiędzy Meksykiem a Stanami Zjednoczonymi – napisał 1 kwietnia na Twitterze Donald Trump. Obiecał też deportację około 11 milionów nielegalnych imigrantów, a także wezwał do wprowadzenia całkowitego zakazu wjazdu dla muzułmanów. Później, pod wpływem licznych głosów krytyki, znacznie złagodził swoje stanowisko i stwierdził, że może powstrzymać się od deportacji w przypadku tych, którzy płacą podatki. Wydaleni mają jednak zostać kryminaliści i osoby stanowiące zagrożenie terrorystyczne. O jak oszustwo – Trump zasłynął twierdzeniem o możliwości sfałszowania w yborów prezydenckich. – Pomóżcie mi powstrzymać oszukańczą Hillary przed sfałszowaniem tych wyborów. Wypełnijcie podany tu formularz, by otrzymać więcej informacji, jak zostać ochotniczym obserwatorem wyborów Trumpa – można było przeczytać na jego stronie internetowej. – Jedynym sposobem pokonania mnie w Pensylwanii, jestem tego pewny na 100 procent, będą oszustwa w pewnych regionach tego stanu – powiedział. Później starał się wycofać ze swoich słów – dla wielu Amerykanów ataki na zasady demokratycznego państwa są nie do przyjęcia. P jak podatki – Nasz system podatkowy jest najgorszy na świecie – powiedział. Kandydat ma w planach m.in. obniżenie stawki podatku CIT, który wynosi obecnie 35-proc., ale ze względu na wiele ulg i luk jego rzeczywista stawka to 13-proc. Polityk chce obniżyć ją do 15-proc. i uprościć cały system. W trakcie kampanii pojawiły się jednak głosy, że sam Trump unikał pła-

10 milionów – tyle miejsc pracy obiecuje stworzyć Donald Trump. Jak chce to zrobić? M.in. obniżając podatki od korporacji. 715 mln dolarów – tyle jak na razie zgromadził Donald Trump na swoją kampanię wyborczą. Ponad 56 mln pochodzi z jego własnej kieszeni. cenia podatków. – Donald Trump zadeklarował stratę 916 mln dol. w zeznaniu podatkowym za 1995 rok, co mogło pozwolić mu nie płacić podatku dochodowego nawet przez 18 lat – ustalił dziennik „The New York Times”. – Znam nasze skomplikowane przepisy podatkowe lepiej niż ktokolwiek inny, kto ubiegał się o prezydenturę i jestem jedynym, który może je naprawić – skomentował sam zainteresowany. R jak jak Republikanie – W czterech ostatnich wyborach prezydenckich (2000, 2004, 2008, 2012) kandydat Partii Republikańskiej za każdym razem wygrywał w stanach położonych na południu, w centrum kraju oraz na Alasce. Do bastionów Republikanów należą zwłaszcza Teksas, Oklahoma, Montana, Idaho, Dakota Południowa i Północna, Kansas i Missouri. To m.in. w tych stanach z reguły wydaje się mniej na kampanię – pieniądze przeznacza się na te regiony, w których wybór kandydata nie jest taki oczywisty.

„Najwyższy czas, by ten kraj miał na czele osobę, która wie coś o pieniądzach”. „Moim największym szefem jest temperament. Temperament zwycięzcy. Ja umiem wygrywać, a ona nie”. „Ona nie ma wyglądu, ona nie ma siły, ona nie nadaje się na prezydenta!”.

18 kryminał

Skok na jubilera Posługiwał się fałszywymi dokumentami i często zmieniał miejsce pobytu, a mimo to wpadł – bo używał Facebooka.

>> Paweł Chojnowski o była jedna z głośniejszych spraw 2012 roku. Brytyjską opinią publiczną wstrząsnęła historia Polaka, który mimo skazania prawomocnym wyrokiem sądu w ojczyźnie, zdołał przedostać się do Wielkiej Bry-

Łatwy cel

13 stycznia 2012 r. przed sklep jubilerski Collins & Son przy Abbeygate Street w Bury St Edmunds zajeżdżają policyjne radiowozy. W mieszkaniu nad sklepem odnaleziono ciało mężczyzny. Nie ma wątpliwości, że chodzi o morderstwo na tle rabunkowym – zniknęły drogocenne przedmioty, a ich właściciel, 66-letni inwalida Peter A., leży

mi ciętymi, A. otrzymał też ciosy tępym narzędziem w głowę. Potem ustalono, że ktoś kilkukrotnie uderzył staruszka szklaną popielniczką. Noża nie odnaleziono na miejscu zbrodni. Nie udało się natomiast oszacować wartości zrabowanych przedmiotów, bo jubiler nie prowadził żadnej ewidencji i na dobrą sprawę nikt nie wiedział, co dokładnie zginęło. Dochodzenie

w kradzieży z włamaniem. Wkrótce do aresztu trafił także 20-letni Kamil K. Został oskarżony o współudział w morderstwie oraz kradzieży z włamaniem. Ten sam zarzut postawiono 27-letniej Aleksandrze K. Poza nimi detektywi aresztowali jeszcze kilka innych osób, ale w toku śledztwa zostali zwolnieni. Kilkugodzinne przesłuchania zatrzymanych naprowadziły śledczych na

Fot. Shutterstock

tanii, gdzie zamordował bezbronnego inwalidę. Wkrótce atmosfera wokół kryminalnego śledztwa, a potem także wokół procesu, zrobiła się niezwykle polityczna. Rozpoczęło się typowanie winnych oraz szukanie systemowych luk, przez które groźni przestępcy wślizgują się do Zjednoczonego Królestwa. Przy okazji wyroku władze zapowiedziały uszczelnienie granic oraz skuteczniejszą koordynację działań straży granicznej i policji krajów europejskich. Oto kulisy sprawy zabójstwa jubilera z Suffolk.

4 listopada 2016

martwy w zakrwawionym łóżku z głębokimi ranami zadanymi nożem. Morderstwa dokonano poprzedniej nocy, zaledwie kilka godzin wcześniej. Rusza śledztwo. Technicy zbierają ślady, funkcjonariusze przepytują sąsiadów. Z ustaleń policji wynika, że A. od śmierci swojej matki w 1989 r. mieszkał sam. Sklep był całym jego życiem. 20 lat temu miał tętniaka mózgu, po którym nigdy nie odzyskał całkowitej sprawności. Poruszał się o lasce. I głównie dlatego stanowił łatwy cel rabunku. Patolog ustalił, że poza 13 rana-

prowadzono niezwykle intensywnie i po kilku dniach detektywi mieli już podejrzanych. Do aresztu trafili pierwsi z kilkuosobowej grupy Polaków zamieszanych w rabunek, paserstwo i zabójstwo Petera A.

Uzbrojony i niebezpieczny

Najpierw wpadli 30-letni Paweł B. z Londynu oraz o cztery lata starszy Paweł P. z Bury St Edmunds, przy którym policja znalazła część zrabowanych przedmiotów. Po przesłuchaniu policja postawiła im zarzut współudziału

ślad ostatniego z podejrzanych – 28-letniego Ireneusza M. To on miał zamordować jubilera. Kilka godzin później policja rozesłała rysopis podejrzanego: 1,68 m wzrostu, szczupły, krótkie ciemne włosy. Tatuaże na rękach i ramionach. Brak dwóch środkowych palców oraz kciuka prawej dłoni. Może posługiwać się kilkoma fałszywymi nazwiskami. Uzbrojony i niebezpieczny, nie

| kryminał 19 należy zatrzymywać podejrzanego na własną rękę.

Patologiczne środowisko

Funkcjonariusze zapoznają się z kartoteką podejrzanego. To obszerna lektura. M. pochodzi z okolic Białej Podlaskiej, miasteczka na wschodzie Polski. Wychował się w patologicznym środowisku. Rodzice alkoholicy, niemal wszyscy mężczyźni w rodzinie odsiadywali jakiś wyrok. Siedział też M. Za kradzież z włamaniem dostał w 2007 r. trzy i pół roku. Karę odsiadywał w zakładzie w Chełmie. Po dwóch latach dostał jednodniową przepustkę, z której nie wrócił do więzienia. Początkowo ukrywał się w Polsce, ale wkrótce udało mu się przedostać do UK. Brytyjskie władze nigdy nie ustalą, jak dokładnie do tego doszło. Strona polska nie umieściła jego nazwiska na liście osób poszukiwanych, dlatego teoretycznie na Wyspy Brytyjskie mógł wjechać na własnym dowodzie. Z drugiej strony M. posługiwał się fałszywymi dokumentami tożsamości, więc równie prawdopodobne jest, że wykorzystał jeden z nich.

Nieuchwytny

Zresztą zapewne tak samo przekroczył granicę w drodze powrotnej. Z zeznań dostarczonych przez Aleksandrę K. wynikało, że morderca wrócił do Polski. Bowiem kilka dni po zabójstwie M. miał pojawić się w domu kobiety i zagrozić, że skrzywdzi ją i jej córkę, jeśli K. nie odwiezie go na lotnisko w Stansted. Policja wystawiła Europejski Nakaz Aresztowania oraz zwróciła się do Polaków o pomoc w schwytaniu podejrzanego. Ireneusz M. jednak przez pewien czas pozostawał nieuchwytny. W tym czasie brytyjska policja zebrała komplet dowodów świadczących o jego udziale w przestępstwie, m.in. nagranie z kamery CCTV w londyńskim klubie Opera House, na którym widać, jak przekazuje część zrabowanej biżuterii pewnej kobiecie. Udało się także potwierdzić, że ślady DNA znalezione w mieszkaniu przy Abbeygate Street należą do Ireneusza M. Pozostało już tylko zaczekać, aż mężczyzna popełni jakiś błąd.

sto się przemieszczał, za każdym razem posługując się innym nazwiskiem. Był ostrożny, ale zgubiło go to, że używał komunikatora internetowego. Za pomocą Facebooka kontaktował się ze znajomymi i tak policja trafiła na jego trop. W międzyczasie pojawiły się informacje, że M. planuje pozbyć się świadków napadu. Policja musiała działać szybko. W drugiej połowie lutego funkcjonariusze wiedzieli już, że podejrzany ukrywa się w okolicach Białej Podlaskiej. Zastawili pułapkę. Mężczyzna nie stawiał oporu przy aresztowaniu, wydawał się całkowicie zaskoczony. Trafił do aresztu, a kilka miesięcy później został wydany Brytyjczykom na podstawie wyroku o ekstradycję. Na przesłuchaniu M. przyznał się do włamania oraz morderstwa. Utrzymywał jednak, że nie planował zabójstwa. Tłumaczył, że Peter A. go zaskoczył. Budynek miał być pusty. M. wpadł w panikę i zabił 66-letniego inwalidę. Nóż zawsze nosił ze sobą – taki nawyk z Polski.

Rozprawa

Detektywom udało się odtworzyć przebieg zdarzeń z 13 stycznia 2012 r. To Kamil K. wspólnie z Ireneuszem M. włamali się do jubilera. Paweł B. oraz Aleksandra K. pomogli natomiast w zaplanowaniu skoku. Piąty z oskarżonych, Paweł P., miał zająć się sprzedażą kosztowności. O morderstwie początkowo wiedzieli tylko K. i M., którzy włamali się do sklepu. Gdy sprawa się wydała i zrobiło się gorąco, Aleksandra K. zawiozła M. na lotnisko. We wrześniu 2012 r. wszyscy stanęli przed sądem w Ipswich. Paweł B., mimo że zaprzeczył informacjom o jego udziale w przestępstwie, dostał pięć lat więzienia. Do niczego nie przyznała się też Aleksandra K. Sąd skazał ją na cztery lata więzienia. Kamil K. przyznał się do włamania – dostał trzy lata więzienia. Paweł P. za paserkę otrzymał 18-miesięczny wyrok pozbawienia wolności. Sentencję wyroku w sprawie Ireneusza M. ogłoszono w innym terminie. Ława przysięgłych uznała go za winnego i skazała na dożywocie. O wcześniejsze zwolnienie będzie mógł starać się dopiero po 26 latach.

Nawyk z Polski

W Polsce sprawą zajmowali się policjanci z wydziału poszukiwań celowych i identyfikacji osób biura kryminalnego KGP. Sprawa nie była prosta, bo M. czę-

Czekamy na Twój komentarz

reklama

20 z wielkiej brytanii

Fryzjer jak psycholog Umawiając pierwsze spotkanie z Anią dostałam wiadomość o treści: „O 16.30 mam okienko pół godziny, następnie mam strzyżenie dwóch panów, w domu muszę być chwilę po 18.00, bo idę z córką do Kościoła”. Terminarz wypełniony co do godziny. Ostatecznie umówiłyśmy się w salonie na następny dzień o trzynastej.

>> Katarzyna Żabicka nia Jasińska do Anglii przyjechała w 2005 roku, mając zaledwie dwadzieścia jeden lat, w tym roku skończyła trzydzieści dwa. – Anglia to nie był mój pomysł, był to raczej pomysł mojego narzeczonego, obecnie męża – opowiada. – On nie widział dla siebie przyszłości we Wrocławiu, do Anglii przyjeżdżał do taty, który wyemigrował już w 2000 roku. Mój mąż uważał, że będziemy mieć tutaj lepszy start. Przed przyjazdem pracowałam już zawodowo jako fryzjerka, ale nie prowadziłam własnego salonu – wspomina.

Mamy pół godziny

Rozmowę przerywa nam dźwięk telefonu – klientka dzwoni, żeby umówić się na wizytę. Ania otwiera kalendarz i zapisuje datę oraz godzinę spotkania. Kartkę wcześniej jest zapis z moim imieniem – mamy pół godziny na rozmowę. Ania prowadzi jednoosobową firmę, sama zajmuje się zakupami do salonu, sama umawia spotkania z klientami i oczywiście sama ustala swój czas pracy. – Dzień zaczynam o 7:30 kubkiem zielonej herbaty. Wszystko jest raczej „w biegu”, bo muszę ogarnąć dzieciaki i siebie. Najpierw zaprowadzam Blankę, później Alana. Mąż jak może, to nas zawozi, ale zazwyczaj jest w pracy – opowiada Ania. – Przed pracą staram się regularnie chodzić na siłownię, wychodzę w domu w dresie, żeby nie było szans na wymówki. W pracy jestem o dziesiątej, chyba że mam wcześniej umówioną klientkę – wyjaśnia. Dziennie zazwyczaj jest to kilka umówionych i kilka „przypadkowych” osób. Ania ma wielu klientów. Strzyże zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Jak sama mówi – koloryzacji raczej poddają się panie. Do salonu zaglądają nie tylko rodacy, ale są to również Czesi, Słowacy, Anglicy. – Zajmuję się kompleksową obsługą klienta – strzygę, kładę kolor, czeszę, a nawet mogę zająć się twarzą – makijaż, henna, reguluję brwi – do kompletu – podkreśla. 4 listopada 2016

Mówili: daj spokój...

Znajdujemy się na Hight Street, w jednym z wielu tego typów salonów beauty. Pierwszy swój biznes Ania otwierała w budynku sąsiadującym z salonem fryzjerskim prowadzonym przez Angielkę. – Kiedy zaczynałam znajomi mówili – daj spokój, kolejny salon na tej ulicy, przecież jest tu taka konkurencja. I jeszcze Angielka za ścianą... Szczerze, miałyśmy bardzo dobry kontakt. Nie byłyśmy dla siebie konkurencją, bo ja miałam swoich klientów, a ona swoich, wśród jej były raczej babeczki na „trwałą”. Zawsze mogłam liczyć na pomoc z jej strony. Bardzo miło wspominam swoje początki – przyznaje. Fryzjerstwo od zawsze było obecne w życiu Ani, bo już w szkole podstawowej strzygła najlepiej

jak potrafiła i robiła „wymyślne” fryzury swoim koleżankom. Doświadczenie zawodowe stara się pogłębiać, jeżdżąc na różne szkolenia. Niedawno szkoliła się we Wrocławiu z nowych technik koloryzacji. – Ostatnio trochę zaniedbałam te sprawy – mówi Ania. – Małe dzieci, wszystko trzeba było jakoś ogarnąć, a na szkolenia potrzebny jest czas. Muszę zadbać o „zastępstwo” w sprawowaniu opieki nad domem. W przyszłym roku planuję wyjazd na tygodniowe szkolenie do Barcelony – wyjawia plany nasza rozmówczyni. W ciągu dnia zdarza się, że Ania musi wyskoczyć, żeby odebrać dzieci ze szkoły. Zdarza się również, że przyprowadza je do salonu na chwilkę, aż do momentu

kiedy nie zostaną odebrane przez męża lub kogoś innego z rodziny. – Mąż jak może to odbiera dzieciaki, kiedy nie daje rady to są babcie, mam jeszcze brata – jesteśmy tu z rodziną, więc jest to kwestia dogadania, wystarczy telefon. Ja staram się nie pracować dłużej niż do osiemnastej, ale różnie to wychodzi – przyznaje.

Fryzjer to psycholog

W zawodzie Ani liczy się nie tylko „ostre cięcie” i dobrze dobrany kolor. Fryzjer, tak jak sama mówi, to trochę psycholog, słuchacz, powiernik. – Najbardziej w tej pracy lubię kontakt z ludźmi. Każda osoba jest indywidualna. Z tymi, którzy przychodzą po raz pierwszy muszę nawiązać pozytyw-

| z wielkiej brytanii 21 ne relacje. Musimy się trochę poznać, zaufać sobie. Ze stałymi klientami mogę się bardziej rozluźnić. Klienci często zwierzają się ze swoich problemów. Do nowych osób staram się podchodzić na tak zwanym „kontrolowanym luzie”, bo klienci nie lubią jak jesteśmy za bardzo spięte – tłumaczy. – Jedyne czego nie lubię to niezdecydowanie. Czasami klienci przychodzą i sami nie wiedzą czego oczekują w wersji końcowej. Ciężko jest, widząc kogoś po raz pierwszy w życiu, doradzić coś, co będzie odpowiadało jego gustom. Ale i z takimi klientami sobie radzę – podkreśla. Ania kończy swój „zawodowy dzień” zazwyczaj o godzinie osiemnastej. Do domu z pracy ma do przebycia jedną ulicę. Zostawiając za sobą pracę, wraca do bliskich jako mama – mama na etacie.

Mama na etacie

– Mama na etacie... hmm powiem ci, że jest to ciężki temat... Są poświęcenia, czasami bardzo duże. Moje dzieci mają siedem lat i trzy lata. Z jednej strony chcę być tylko z nimi, z drugiej strony nie chcę cały dzień siedzieć w domu i być tą „kuchtą”, z trzeciej strony chcę się realizować jako fryzjerka, a to wszystko czasami bardzo ciężko pogodzić. Ale

każdego dnia człowiek uczy się czegoś nowego. Bajki na dobranoc opowiadam już coraz rzadziej, Blanka ma za zadanie domowe czytać książki, co bardzo podoba się Alankowi. Trochę poszliśmy na łatwiznę, bo dzieciaki dostały telewizor na urodziny, ale każdą wolną chwilę staramy się spędzać razem. Tak jak niedziele – niedziela jest od początku do końca dniem zarezerwowanym dla rodziny. Wychodzimy wtedy coś zjeść, chyba że gotuję w domu, ale zazwyczaj robimy wypad do miasta. Sobotnie wieczory

niewystarczające. – Moja doba powinna mieć czterdzieści osiem – śmieje się Ania. – Ostatnio rozmawiałam z klientką, że najbardziej brakuje mi czasu. Czasu na pogodzenie wszystkiego tego co chcę robić. Ale to moje życie, moja droga jaką wybrałam i jaką podążam. Nie potrafiłabym inaczej, bo to co mam i to co robię sprawia, że jestem szczęśliwa – przyznaje.

Jeszcze kilka lat

Nasz czas na rozmowę powoli dobie-

Nie potraﬁłabym inaczej, bo to co mam i to co robię sprawia, że jestem szczęśliwa.

ANNA JASIŃSKA staram się „ukraść” dla znajomych. Chętnie wybieramy kino, czy jakieś knajpki w centrum. Takie szybkie nadrobienie czasu z koleżankami – opowiada. Kiedy dzieci są już w łóżkach, Ania ma czas na chwile relaksu. Chętnie sięga po książkę, czasami jest to tylko kilka kartek, bo w domu też czekają obowiązki – pranie, sprzątanie, gotowanie. Dwadzieścia cztery godziny jakie ma doba w tym przypadku wydają się być

ga już końca. Za chwilę Ania ma umówioną klientkę na koloryzację. Ostatnie pytanie jakie zadam będzie dotyczyło tego co tu i teraz: czy Anglia to jej „kawałek podłogi” już na stałe? – Anglia to nie jest moje ostatnie miejsce na Ziemi, na którym wylądowałam. Myślę, że w przyszłości będzie to raczej Hiszpania lub Włochy. Chcę na starość siedzieć na plaży, w cieple, popijając winko i relaksować się, a nie w zimnym,

angielskim pubie grać w BINGO. Ale to jeszcze nie teraz, jeszcze kilka lat. Póki co, moje miejsce jest tutaj. Jesteśmy tu już jedenaście lat i szczerze nie wyobrażam sobie np. powrotu do Polski. Zobaczymy co przyniesie los, ale każdy z nas musi mieć cel, bo bez celu nic się w życiu nie osiągnie – zaznacza. Kiedy wychodzi ostatnia klientka, Ania zamyka drzwi od salonu, zabiera ze sobą kalendarz z zapisami na kolejny dzień. W domu pewnie przejrzy jeszcze raz „listę spraw” do zrobienia, bo może przed pracą będzie trzeba wyskoczyć do hurtowni. Do łóżka położy się pewnie w okolicach północy, aby odpocząć choć chwilkę. Jutro kolejny dzień pracy, który pewnie zacznie się tak samo jak dzisiejszy – na biegu, z kubkiem zielonej herbaty.

Czekamy na Twój komentarz

reklama

22 wywiad

Stawiam na prawdę i szczerość Z Kasią Kowalską, wokalistką i jedną z gwiazd, która weźmie udział w koncercie „Panny Wyklęte” rozmawia Joanna Szmatuła.

Niedługo usłyszymy panią w Londynie, na koncercie z cyklu „Panny Wyklęte”. Co skłoniło panią do wzięcia udziału w tym projekcie? – Powodów było wiele – przede wszystkim ten, że projekt różni się od tych, przy których do tej pory pracowałam. Spodobało mi się także zaangażowanie ludzi, którzy wzięli w nim udział i to, że jego celem jest przypomnienie czy pokazanie historii zakazanych przez lata. Chcemy dotrzeć do młodych, pokazać, jaka jest nasza przeszłość. Takich czynników jest wiele – także ten „ludzki”, czyli chęć spotkania się z słuchaczami na koncercie. To zawsze jest niezapomniane przeżycie. Piosenki z płyt o Pannach Wyklętych przypominają jeden z najbardziej tragicznych momentów w naszej historii. Mimo tego docierają do masowego odbiorcy. Co w tym przypadku mogło być kluczem do sukcesu? – Prawda i szczerość – gdybym tego nie czuła, nie zaśpiewałabym tego, nie napisałabym tekstów. Dla ogromu Polaków wojna i to co się stało później, cała historia mówiąca o Żołnierzach Wyklętych – i nie tylko – pozostaje traumą do dnia dzisiejszego. Ludzie cierpieli, byli prześladowani, wielu z nich nie docze4 listopada 2016

kało się sprawiedliwości, w wielu przypadkach prawda nie ujrzała też światła dziennego. O tym powinno się mówić, powinno się pamiętać. To pewnie sprawia, że te piosenki trafiają do tylu słuchaczy. Dariusz „Maleo” Malejonek już w zeszłym roku koncertował w Londynie – z tym samym projektem. Te piosenki wzbudziły sporo emocji wśród publiczności. – Siłą tego projektu jest temat i to on sprawia, że te utwory i ta muzyka wywołują tak sporo emocji. To nie są koncerty łatwe w odbiorze – wymagają skupienia i muzyków, i słuchaczy. Ale z drugiej strony to dzięki temu powstaje tak przejmujące w odbiorze widowisko. Po kilkuletniej muzycznej przerwie na rynku pojawił się pani nowy singiel, „Aya”. Podobno inspiracją do niego stały się podróże po Ameryce Południowej. – Przez pewien czas szukałam inspiracji dla samej siebie – i do muzyki, i zmiany w moim życiu. Zmagam się z boreliozą i wszystko, co mi może pomóc, jest dla mnie przydatne. Tej pomocy szukałam też w czasie podróży. Podczas wyjazdów poddawałam się

różnym rytuałom – i to zadziałało, przynajmniej na jakiś czas. Przy okazji znalazłam też elementy, które muzycznie mnie zainspirowały.

O koncercie 

Czy możemy zatem spodziewać się nowej płyty? Jeśli tak, to kiedy? – Na razie nie mogę zdradzać szczegółów, ale oczywiście pracujemy – w swoim tempie – nad nową płytą. Pani córka mieszka i uczy się w Londynie. Czy to znaczy, że jest pani stałym gościem na Wyspach? Jeśli tak – czy ma tu pani swoje ulubione miejsca? – Moja córka studiuje w London Collage of Fashion i mam nadzieję, że wkrótce to ona pokaże mi miejsca, które tu najbardziej jej się podobają. Podobno kiedyś wyjątkowo stresowała się pani przed koncertami. Czy dziś jest inaczej? W wywiadach mówi pani jednak, że przez te kilka ostatnich lat, kiedy była trochę „obok” show-biznesu, wiele się zmieniło. – Zawsze towarzyszy mi stres, nie ma co ukrywać. Bez tego popadamy w rutynę, a zależy mi na tym, by tego uniknąć na scenie.

Koncert Panny Wyklęte i Maleo Reggae Rockers odbędzie się 5 listopada w O2 Academy Islington (N1 0PS Londyn). Na scenie zobaczymy Darka Malejonka, Kasię Kowalską, Marceliną, Lilu, Anię Brachaczek oraz Anię Szafraniec.

Kasia Kowalska 

Urodziła się w 1973 roku w Sulejówku. Jest piosenkarką, kompozytorką, autorką tekstów i producentką. Szacowany nakład sprzedaży jej płyt to ponad 1 milion 800 tysięcy egzemplarzy. Na swoim koncie ma takie krążki jak m.in. debiutancki „Gemini” z 1994 roku, który dwukrotnie pokrył się platyną, „Koncert inaczej” z 1995 roku (także dwukrotna platyna) czy „Antidotum” z 2002 roku. Jej najpopularniejsze utwory to „Coś optymistycznego”, „Co może przynieść nowy dzień” czy „Pieprz i sól”.

| goniec kulturalny 23 Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

joanna.szmatula@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na: joanna.szmatula@mail.goniec.com.

Absolutely Fabulous: The Movie reżyseria: Mandie Fletcher gatunek: komedia

Edina Monsoon i Patsy Stone trzęsą londyńskim światem mody, gwiazd i celebrytów, dzieląc swój czas między zakupy i balowanie w klubach. Gdy media obarczają je winą za skandaliczny incydent w trakcie jednej z imprez, padają ofiarami ataku ze strony brukowych dziennikarzy. Bez grosza przy duszy uciekają na francuską Riwierę, gdzie układają plan, który może im zapewnić bogactwo przez resztę życia. W rolach głównych: Jennifer Saunders i Joanna Lumley.

Burn Burn Burn

reżyseria: Chanya Button gatunek: obyczajowy

To niesamowita podróż przez Wielką Brytanię i życie głównych bohaterów: Seph, Alex i Dana, który właśnie zmarł, pozostawiając dwóm przyjaciółkom swój video-testament. Zobligował w nim dziewczyny do przewiezienia jego prochów w cztery ważne dla niego miejsca i rozrzucenie go po trochu w każdym z nich. Seph i Alex staną twarzą w twarz z umierającym przyjacielem i prawdą o nich samych. Ta nie zawsze będzie im się jednak podobać.

Goniec kulturalny

Noc Bonfire w Londynie Każdego roku w okolicach 5 listopada mieszkańcy Wysp tłumnie uczestniczą w pokazach fajerwerków. Spektakle z ogniami sztucznymi w roli głównej organizowane są niemal w każdej miejscowości – tych nie brakuje także i w stolicy. Z reguły towarzyszą im płonące ogniska, w których spalane są kukły symbolizujące Guya Faweksa żyjącego na przełomie XVI-XVII wieku. Faweks

miał być częścią tzw. spisku prochowego, którego celem był zamach na życie króla Jakuba I Stuarta – władca miał zginąć w czasie wizyty w Izbie Lordów (planowano wysadzenie jej dzięki beczkom z prochem). Niektórzy idą o krok dalej – zdarzają się nawet takie marsze, gdzie główną ciekawostką są kukły Putina czy Camerona. W samym Londynie imprez z

Jak odnaleźć w sobie siłę

Z polskim wirtuozem

Warsztaty „Droga do siebie – jak odnaleźć wewnętrzną siłę” to spotkanie dla osób zainteresowanych lepszym poznaniem samego siebie. Warsztaty prowadzi Milka Witkowska – terapeutka, absolwentka Thames Valley University i członkini Polish Psychologists’ Association, a także Alina Babik-Richens – psycholog, członek Polish Psychologists’ Association, specjalistka w zakresie NLP. Zapisy: milka.witkowska@theupperoom.org.uk. cena:

free

9 listopada, Askew Road Church, London W12 9RN

okazji Bonfire Night jest przynajmniej kilkanaście – jeden z największych pokazów organizowany jest przy Alexandra Palace w dzielnicy Haringey w północnej części miasta.

5 listopada, Londyn, różne miejsca cena: free

12 listopada, Jazz Cafe POSK, Londyn, cena: £10

Krzysztof Urbański to wirtuoz saksofonu obecnie mieszkający w Wielkiej Brytanii. To także laureat licznych prestiżowych nagród, jak również zwycięzca wielu międzynarodowych konkursów –w Taichung International Saxophone Competition na Tajwanie oraz Sax Idol International Saxophone Competition w Chicago USA. Amerykański Thelonious Monk Institute rekomenduje go jako jednego z najciekawszych saksofonistów jazzowych młodego pokolenia . Muzyk i jego grupa Urban Jazz Society wystąpią w składzie: Krzysztof Urbański – saksofon, David Preston – gitara, John Turville – fortepian, Will Harris – bas oraz Sam Gardner – perkusja.

24 goniec kulturalny

| „Urodzony, by się nie bać”

Do 6 listopada, kina Vue, Savoy i Reel Picture

Kryminalny trop z kościoła Do 6 listopada w brytyjskich kinach można jeszcze oglądać film pt. „Sługi boże” ze znakomitą rolą Bartłomieja Topy. Poznajemy tu historię kryminalną zaczynającą się od tajemniczej śmierci młodej Niemki, która rzuca się z wieży wrocławskiego kościoła. Wkrótce okazuje się, że do Wrocławia przybywa także wysłannik Watykańskiego Banku – dr Kuntz (Krzysztof Stelmaszyk).

Dariusz Malejonek niedawno wrócił z oblężonego Aleppo w Syrii. Teraz będzie można go zobaczyć podczas londyńskiej premiery swojej najnowszej książki pt. „Urodzony, by się nie bać”. W książce opowiada o burzliwej młodości, muzycznych i życiowych rewolucjach. To też opowieść o trzydziestu pięciu latach kariery oraz o rodzeniu się polskiej sceny reggae. Spotkanie rozpocznie się o godz. 18.30. 6 listopada, parafia św. Wojciecha przy Little Brompton Oratory, 24 czerwcon South Kensington, Londyn SW7 2RP

SPEKTAKLE No Man’s Land To opowieść o zwykłym spotkaniu, przy drinku, dwóch dojrzałych mężczyzn – Hirsta (Patrick Stewart) i Spoonera (Ian McKellen). Ich niby zwyczajna rozmowa od razu zachwyca widza. Wyndham’s Theatre London, WC2H 0DA cena: od £10 kiedy: do 17 grudnia Trainspotting Ta historia wymyślona i opisana przez Irvine’a Welsha stała się niezwykle popularna po tym, jak w la-

King’s Cross Theatre London N1C cena: £10-£35 kiedy: do 12 grudnia

King’s Cross London N1C cena: £20-£45 kiedy: do 15 grudnia

The Phantom of the Opera To kolejny musical Andrew Lloyd Webera, który trafił na deski londyńskich teatrów. Powstał on na podstawie powieści Gastona Leroux

Julius Caesar Ta sztuka autorstwa Williama Szekspira została napisana w roku 1599. Dramat opowiada o spisku przeciwko Juliuszowi Cezarowi, jego zabójstwie i następstwach tego wydarzenia.

The Tempest „Burza” jest jedną z ostatnich sztuk Williama Szekspira, a zarazem jedyną, w której dramatopisarz zachował zasadę trzech jedności: czasu, miejsca i akcji. Choć początkowo nie cieszyła się popularnością, dziś uznaje się ją za jedno z jego najważniejszych dzieł. A przynajmniej jedno z najbardziej zaskakujących. King’s Cross Theatre

School of Rock – The Musical Kolejny hit Andrew Llyod Webbera pojawi się na deskach West Endu już w tym miesiącu. To muzyczna wersja znanego filmu z Jackiem Blackiem w roli głównej. New London Theatre 166 Drury Lane London WC2B 5PQ cena: £25-£75 kiedy: do 12 lutego

Lygia Pape Na wystawie tej brazylijskiej artystki będzie można obejrzeć jej prace, których tematem przewodnim jest współgranie światła i cienia. Hauser & Wirth 23 Savile Row London W1S 2ET cena: free kiedy: do 19 listopada

Abstract Expressionism Tym razem Royal Academy of Arts przygotowało wystawę poświęconą ekspresjonizmowi. Znajdą się tu prace Jacksona Pollocka, Willema de Kooninga i Marka Rothko. Royal Academy of Arts London W1J 0BD cena: £10-£16.50 kiedy: do 2 stycznia

Feminist Avant-Garde Of The 1970s Wystawa poświęcona jest feminizmowi i zmianon do jakich doprowadził ten ruch. Znajdziemy tu ponad 200 prac 48 artystów z 20 krajów. Photographers’ Gallery London W1F 7LW cena: £3 kiedy: do 8 stycznia

Maggi Hambling – Touch: Works on Paper Hambling to urodzona w 1945 r. brytyjska malarka i rzeźbiarka. Na wystawie zobaczymy 40 prac – rysunki powstałe na papierze. British Museum London WC1B 3DG cena: free kiedy: do 29 stycznia

tach 90. przeniesiono ją na ekran. Wszystko kręci się tu wokół narkotyków i tego, jak są w stanie zmienić człowieka, który może poświęcić dla nich wszystko. The Vaults Leake St London SE1 7NN cena: £20-£35 kiedy: od 3 listopada do 15 stycznia

z 1911 i opowiada o losach młodej sopranistki, która staje się obsesją tajemniczego geniusza muzycznego – Upiora Opery. Her Majesty’s Theatre 57 Haymarket London SW1Y 4QL cena: £20-£95 kiedy: do 4 marca

WYSTAWY Tala Madani: Shitty Disco Tala Madani to artystka urodzona w Teheranie, na stałe zamieszkała w Los Angeles. Jej wystawy można było oglądać m.in. w Szwecji, Nowym Jorku oraz Londynie. Pilar Corrias London W1W 8EF cena: free kiedy: do 11 listopada

PRZY KAWIE 4 listopada 2016

POSK zaprasza na kolejne z cyklu spotkanie – „Koncert przy kawie”. Na scenie zobaczymy Bartosza Głowackiego & Deco Ensemble”. W programie utwory takich kompozytorów, jak: Beytelmann, Devreese, Gallo, Greco, Schissi, Piazzolla.

30 listopada, POSK, sala teatralna, Londyn

26 goniec kulturalny

Król dżungli

książka

Tarzan (Alexander Skarsgard) opuścił afrykańską dżunglę, by rozpocząć nowe życie u boku ukochanej Jane (Margot Robbie). Teraz wraca jako emisariusz, nieświadomy faktu, że stał się pionkiem w rozgrywce prowadzonej przez chciwego kapitana Leona Roma (Christoph Waltz).

film

płyta

Zdrowie na talerzu Mariola Bojarska-Ferenc jest autorką wielu książek, płyt i programów telewizyjnych promujących zdrowy styl życia. Tym razem wydała książkę z przepisami na potrawy, które warto zjeść dla zdrowia i urody. cena: £9

Ciemniejsza strona Legendarny Leonard Cohen powraca w wieku 82 lat z nowym albumem studyjnym. Dzieło „You Want It Darker” jest 14. studyjnym dziełem w dyskografii tego rozpoznawalnego na całym świecie artysty. Na singiel promocyjny wybrano tytułowy „You Want It Darker”.

Blu-ray

cena: £34

cena: £8

Czarodziej dorasta J.K. Rowling obiecywała, że nie będzie kolejnych części przygód o słynnym czarodzieju. Obietnicy dotrzymała, ale na krótko. Na rynek trafiła opowieść „Harry Potter i przeklęte dziecko”. Poznajemy tu Harry’ego Potera, pracownika Ministerstwa Magii, zbliżającego się do 40-tki. Jego drugi syn właśnie udaje się do Hogwartu. Niestety, między ojcem a synem nie ma nici porozumienia. Jego

film

Blu-ray

jedynym przyjacielem jest syn Draco Malfoya, dawnego wroga Harry’ego. Okazuje się, że Harry nie jest najlepszym ojcem i ma problem z okazywaniem uczuć Albusowi. To może doprowadzić do tego, że siły Voldemorta znów się odrodzą. Najnowsza opowieść Rowling nie do końca przypomina to, do czego autorka przez lata nas przyzwyczaiła. Brak tu spójnej historii, brak ciekawie zarysowanych postaci, nawet dialogi nie są tu najlepiej poprowadzone. Rowling tym razem nie spełnia oczekiwań, na pewno jednak sprzeda miliony egzemplarzy książek, bo żaden fan Pottera nie ominie okazji, by poznać losy już nie tak młodego czarodzieja.

Straceńcza misja

W „Legionie samobójców” drużyna najbardziej niebezpiecznych superprzestępców na świecie zostaje wypuszczona z niewoli, wyposażona w najpotężniejszą broń, jaką dysponuje rząd i wysłana na samobójczą misję, której celem jest pokonanie tajemniczego, nieprzeniknionego bytu.

cena: £16 4 listopada 2016

KSIĄŻKA, CENA: £8. FOT. SHUTTERSTOCK

gra

PS4

Nie tylko dla kolekcjonerów Zdobywca ponad 200 tytułów Gry Roku, Skyrim Special Edition odświeża świat fantasy i przedstawia go z niezwykłą szczegółowością. Special Edition zawiera pełną wersję gry oraz wszystkie dodatki, a także zupełnie nowe opcje, takie jak odświeżona grafika i efekty dźwiękowe, dynamiczna głębia ostrości, odbicia przestrzenne i nie tylko. cena: £34

W basenie

Morza

Karaibskiego

Karaiby uznawane są za jedno z piękniejszych miejsc na świecie. Choć turyści, którzy tu przyjeżdżają, najbardziej doceniają piękno przyrody, piaszczyste plaże, niepowtarzalne widoki, a także – wysoką temperaturę, która pozwala poczuć, że naprawdę znaleźliśmy się w innym świecie, to nie można zapominać też o zabytkach z epoki kolonialnej. Znajdziemy je nie tylko na Kubie czy Dominikanie.

28 Ameryka Środkowa

Kuba od lat kojarzy się z Fidelem Castro i jego bratem oraz z tym, że w czasach zimnej wojny ta niewielka wyspa była jednym z punktów zapalnych między USA a ZSRR. Dziś, choć ducha komunizmu czuć na Kubie na każdym kroku, z roku na rok przyjeżdża tu coraz więcej turystów.

a początek nasze kroki prawdopodobnie skierują się ku Hawanie. To stolica kraju, a jednocześnie największe miasto oraz port na wyspie i w całych Karaibach. Historia tego miejsca jest dość skomplikowana, bo przez lata mieszały się tu wpływy różnych krajów – najpierw była to hiszpańska kolonia, co jednak nie ustrzegło wyspy przed napadami angielskich czy francuskich piratów. 4 listopada 2016

W 1959 Kuba została zajęta przez oddziały Fidela Castro, co doprowadziło do tego, że w ciągu kilku lat kraj znacznie podupadł – jego polityka gospodarcza doprowadziła też do zmierzchu świetności miasta, któremu dopiero dziś zaczyna się przywracać dawny blask.

O rewolucji

W Hawanie turyści mogą oglądać zachowane do dzisiaj liczne zabytki architektury kolonialnej. To właśnie z

ich powodu stare miasto La Habana Vieja (Stara Hawana) zostało w 1982 roku wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Główną atrakcją jest tu Plaza de la Catedral, czyli plac z barokową katedrą – choć to nie jedyne, co jeszcze można tu zobaczyć. Wśród atrakcji znajdziemy także Katedrę Niepokalanego Poczęcia z XVII wieku, klasztor Santa Clara, kościół San Francisco (oba także z XVII w.), a także ratusz miejski z końca XVIII w.

Na ulicach co chwila napotkamy element czy symbol jednoznacznie kojarzący się z minioną epoką, i – jakby na potwierdzenie, że historia jest tu wciąż żywa – spacerując po stolicy prędzej czy później natrafimy na Museo de la Revolución, czyli Muzeum Rewolucji Kubańskiej, mieszczące się w dawnym pałacu prezydenckim. Museo de la Revolucion także leży we wspomnianej dzielnicy Stara Hawana. Tu rzeczywiście można spotkać ducha historii, bo urzędowali tu

| Ameryka Środkowa 29

braci Castro Czy wiesz, że... Obywatel polski udający się na Kubę zobowiązany jest do posiadania wizy odpowiedniej do celu planowanego pobytu lub tzw. karty turysty (Tarjeta de Turista), wydawanej wyłącznie w celach turystycznych. Przy przekraczaniu granicy wymagany jest 6-miesięczny okres ważności paszportu, licząc od planowanej daty wjazdu na Kubę. Turysta zobowiązany jest również posiadać bilet powrotny lub umożliwiający kontynuację podróży. Praktycznie nie funkcjonuje komunikacja miejska. W rozliczeniach gotówkowych na rynku wewnętrznym dla turystów i cudzoziemców jedyną obowiązującą walutą jest kubańskie peso wymienialne CUC.

(za: hawana.msz.gov.pl)

wszyscy przedrewolucyjni kubańscy prezydenci kraju. Najważniejszym zabytkiem jest jednak jacht Granma, którym przypłynęli z Meksyku rewolucjoniści pod wodzą Fidela Castro.

Obok pisarza

Poza zabytkami i miejscami związanymi z historią, Hawana i Kuba oferuje turystom znacznie więcej – choćby przejazd zabytkowymi autami, których (w takiej skali) próżno szukać na europejskich drogach. – Chcąc wybrać się

na przejażdżkę po Hawanie starym, amerykańskim samochodem z lat 50. XX wieku, można spróbować podjąć negocjacje naprzeciwko Teatru Narodowego. To miejsce z największym wyborem aut, które cieszą oko stylowymi kształtami i cudownymi, jaskrawymi kolorami. Niestety, w parze z łatwą dostępnością idzie też wysoka cena, ale podróżując w kilka osób, warto wynająć auto choć na godzinę i poczuć we włosach hawański wiatr – czytamy na blogu dorota.in. Co ciekawe, choć dla

Europejczyka te auta mogą wydawać się zabytkowe, to właśnie takimi pojazdami poruszają się po swoich drogach Kubańczycy. Inną atrakcję proponują podróżnicy z „National Geographic Polska”, którzy przekonują, że da się zwiedzić całą Hawanę w 48 godzin. – Być na Kubie i nie posmakować rumu to grzech. Na bazie liczącego 80 lat tradycji Havana Club, stworzonego przez rodzinę José Arechabala, przyrządza się mojito. W muzeum

rumu zamawiamy najlepszy – Añejo 7 años – od tego rozpoczynają swoją podróż. Jeżeli nam się poszczęści, drinka wypijemy w towarzystwie... Ernesta Hemingwaya. Pisarz był bowiem tak zakochany w Kubie, że spędził tu 20 lat swojego życia, będąc jednocześnie stałym bywalcem lokalnych pubów. Do dziś wiele z nich, na cześć tego wielkiego powieściopisarza, ma jego portret na ścianie.

30 Ameryka Środkowa

Wakacje na Dominikanie niosą ze sobą moc atrakcji. Piękne plaże, fantastyczne targowiska i kipiący entuzjazmem i dobrą energią ludzie. A to tylko kropla w morzu przyjemności…

Ze zwierzętami Warto odwiedzić park Manati, leżący zaledwie 2,5 godziny drogi od stolicy, gdzie można zobaczyć charakterystyczne dla dominikańskiego środowiska ptaki, węże, skorupiaki, czy delﬁny, które są zdecydowanie największą atrakcją. Popularności parkowi dodają imprezy, które są tu regularnie organizowane.

o wyspa pełna ciekawych miejsc. Zwiedzanie najlepiej zacząć od stolicy, Santo Domingo, które jest pierwszym miastem w Nowym Świecie powstałym od chwili odkrycia Ameryki, założone przez brata Krzysztofa Kolumba w 1496.

Cuda natury

W 1990 roku dzielnicę kolonialną w Santo Domingo wpisano na Listę

Światowego Dziedzictwa UNESCO. – Miasto ma ponad trzysta atrakcji: wspaniałe pałace kolonialne, piękne, małe uliczki, zacienione place, wspaniałe odrestaurowane historyczne zabytki, kościoły i domy. Na szczególną uwagę zasługuje Dom Kolumba, pierwszy dom w Santo Domingo i katedra Najświętszej Maryi Panny, pierwsza katolicka katedra w Ameryce. Jednym z najbardziej imponujących budynków w Santo Domingo jest Pałac Narodowy, siedzi-

ba prezydenta, zespół architektoniczny Placu Kultury – czytamy na portalu karaibywakacje.com. Niedaleko od katedry znajduje się też najbardziej charakterystyczny punkt w mieście, czyli brązowy posąg Krzysztofa Kolumba. Stolica to jednak nie jedyne ciekawe miejsce, które można tu zobaczyć. Dominikana słynie z pięknych plaż, a białe piaski i krystalicznie czysta, błękitna woda spełni oczekiwania najbardziej wybrednych turystów.

Półwysep Samana, położony w północno-wschodniej części wysp, to jeden z najpiękniejszych zakątków kraju – został nawet wyróżniony miejscem na liście 25 najlepszych miejsc urlopowych przez magazyn magazyn „Conde Nast”. Nie dość, że plaże wyglądają jak te z katalogów podróżniczych, to jeszcze pojawiają się tam często humbaki, wieloryby, które w Zatoce Samana odprawiają swój rytuał godowy. W ostatnich latach infrastruktura na półwyspie znacząco się

| Ameryka Środkowa 31

– w kraju Kolumbów O republice Dominikany To drugie co do wielkości (po Kubie) państwo na Morzu Karaibskim. Zajmuje ok. 2/3 powierzchni wyspy Haiti, dzieląc ją z położonym po stronie zachodniej państwem Haiti. Najwyższym szczytem jest tu Pico Duarte położone na wysokości 3175 m n.p.m.

rozrosła, dzięki czemu można dolecieć tam bezpośrednio na jedno z trzech lotnisk i znaleźć nocleg w jednym z dziesiątek hoteli. Puerto Plata, czyli srebrny port, znajduje się na północnym wybrzeżu Dominikany, i jest kolejnym miejscem, które trzeba zobaczyć. Na pobliskich wzgórzach można znaleźć ogromną ilość bursztynów, co czyni z tego miejsca największe złoże bursztynu na świecie. Jest to jeden z tańszych kurortów na Dominikanie, ale niczym nie ustępuje

konkurencji. Wybrzeże dostosowane jest do najbardziej wymagających potrzeb fanów sportów wodnych. Amatorzy sportów plażowych odnajdą się tu na boiskach siatkówki czy polach golfowych, z kolei turyści ceniący piękne widoki i architekturę, docenią piękne, wiktoriańskie kamieniczki. Dodatkową atrakcją jest Muzeum Bursztynu, gdzie można obejrzeć imponujące eksponaty tego kamienia. Według specjalistów, dominikańskie bursztyny są bardziej przejrzyste i jest w nich zatopiona

większa liczba owadów niż zwykle (wejście 70 peso).

Sezon wakacyjny

Na Dominikanie sezon wakacyjny trwa praktycznie cały rok, jednak nie każdemu muszą odpowiadać warunki atmosferyczne związane z różnymi porami roku. Najbardziej zalecanym czasem na urlop są miesiące od stycznia do kwietnia. Maj jest miesiącem największych deszczy, więc jeżeli nie chcemy spędzić urlopu na

hotelowym basenie, lepiej zarezerwować wycieczkę w innym terminie. Od czerwca do sierpnia temperatury są bardzo wysokie, jednak wilgotność powietrza może sięgać aż 95 proc., co może być dużym utrudnieniem dla osób nieprzyzwyczajonych. Z kolei wrzesień to miesiąc huraganów i choć od lat nie miało tu miejsca nic groźnego, to rezerwacja wycieczki w tym terminie może się wiązać z pewnym ryzykiem.

32 Ameryka Ĺ&#x161;rodkowa

â&#x20AC;&#x201C; dla wielu PoĹ&#x201A;oĹźona na archipelagu Wielkich Antyli, Jamajka liczy ponad 2,7 mln ludnoĹ&#x203A;ci. MieszkaĹ&#x201E;cy wyspy to ludzie pochodzenia afrykaĹ&#x201E;skiego, arabskiego, indiaĹ&#x201E;skiego i europejskiego, stÄ&#x2026;d motto â&#x20AC;&#x17E;Z wielu narodĂłw jedenâ&#x20AC;?.

To warto wiedzieÄ&#x2021;: Ă&#x20AC; YCNWVĂ´ QDQYKĂ´\WLĂ´EĂ´ LGUV FQNCT LCOCLUMK Ă&#x20AC; PC Y[URKG CMEGRVQYCPG UĂ´ \CITCPKE\PG MCTV[ MTGF[VQYG Ă&#x20AC; YCNWVÄ&#x2018; OQĂźPC Y[OKGPKÄ? Y MCPVQTCEJ DCPMCEJ QTC\ JQVGNCEJ YCĂźPG jest, aby zachowaÄ&#x2021; potwierdzenie w razie koniecznoĹ&#x203A;ci ponownej wymiany waluty. Zakazane jest wywoĹźenie dolara jamajskiego zagranicÄ&#x2122;, wszystkie niewydane pieniÄ&#x2026;dze naleĹźy wiÄ&#x2122;c ponownie wymieniÄ&#x2021; Ă&#x20AC; ,COCLE\[E[ QE\GMWLĂ´ QF VWT[UVÂłY FWĂź[EJ PCRKYMÂłY PCLEJÄ&#x2018;VPKGL Y dolarach amerykaĹ&#x201E;skich Ă&#x20AC; MWRWLĂ´E NQMCNPG RCOKĂ´VMK PCNGĂź[ \CEJQYCÄ? U\E\GIÂłNPĂ´ QUVTQĂźPQĂśÄ? <C wywoĹźenie drobiazgĂłw wykonanych ze skorup ĹźĂłĹ&#x201A;wi groĹźÄ&#x2026; na wyspie wysokie grzywny, a przywoĹźenie wyrobĂłw z czarnego koralowca, szylkretu i skĂłry krokodyla jest zakazane w Europie.

1494 r. wyspÄ&#x2122; odkryĹ&#x201A; Kolumb. Kraj zostaĹ&#x201A; skolonizowany przez HiszpanĂłw, a nastÄ&#x2122;pnie przejÄ&#x2122;ty przez AnglikĂłw. Jamajka jest monarchiÄ&#x2026; konstytucyjna â&#x20AC;&#x201C; gĹ&#x201A;owÄ&#x2026; paĹ&#x201E;stwa jest ElĹźbieta II.

Muzyczna gwiazda

Jamajczycy to niezwykle otwarty i pomocny narĂłd. PlanujÄ&#x2026;c zwiedzanie, naleĹźy jednak zachowaÄ&#x2021; pod4 listopada 2016

stawowe Ĺ&#x203A;rodki ostroĹźnoĹ&#x203A;ci. Najciekawsze miasta turystyczne to Negril, Montego Bay, Ocho Rio i oczywiĹ&#x203A;cie stolica Jamajki â&#x20AC;&#x201C; Kingston. NajsĹ&#x201A;ynniejszÄ&#x2026; atrakcjÄ&#x2026; Kingston jest Muzeum Boba Marleya â&#x20AC;&#x201C; muzyk dziÄ&#x2122;ki swej ogromnej popularnoĹ&#x203A;ci staĹ&#x201A; siÄ&#x2122; ikonÄ&#x2026; wyspy. O historii i dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci muzeum moĹźna poczytaÄ&#x2021; m.in. na stronie internetowej bobmarleymuseum.com. Znajdziemy tam takĹźe plan zwiedzania oraz obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;ce ceny biletĂłw. Muzeum

Jak dostaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; na JamajkÄ&#x2122;? Lotniska Heathrow i Gatwick QHGTWLĂ´ NQV[ \ .QPF[PW PC ,CmajkÄ&#x2122;, niestety naleĹźy siÄ&#x2122; liczyÄ&#x2021; z koniecznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; przesiadki w Stanach Zjednoczonych. Ceny biletĂłw w dwie strony zaczynajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; juĹź od okoĹ&#x201A;o 590 funtĂłw.

prowadzi fundacjÄ&#x2122; wspierajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; lokalnÄ&#x2026; spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i organizacje w celu pomocy potrzebujÄ&#x2026;cym. W ramach jej dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; organizowane sÄ&#x2026; liczne koncerty, warto wiÄ&#x2122;c sprawdziÄ&#x2021; aktualne eventy podczas wizyty na Jamajce. CiekawÄ&#x2026; atrakcjÄ&#x2026; Kingston jest takĹźe Devon House, willa pierwszego miejscowego milionera, Georgea Stiebela, wybudowana w 1891 roku. Po zwiedzeniu tej ogromnej posiadĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci warto odpoczÄ&#x2026;Ä&#x2021; w jednej z

licznych restauracji znajdujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; na jej terenie. Gwarantowane niezapomniane widoki. DuĹźÄ&#x2026; popularnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wĹ&#x203A;rĂłd turystĂłw cieszy siÄ&#x2122; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; stolicy zwana HiszpaĹ&#x201E;skim Miastem. Znajduje siÄ&#x2122; w nim najstarsza anglikaĹ&#x201E;ska katedra Jamajki â&#x20AC;&#x201C; Katedra St. James. Architektura tego miejsca Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy w sobie wpĹ&#x201A;ywy hiszpaĹ&#x201E;skie, jak i angielskie, tworzÄ&#x2026;c niepowtarzalny klimat. Na gĹ&#x201A;Ăłwnym placu miasta znajduje siÄ&#x2122; miejscowy targ peĹ&#x201A;en regionalnych przysmakĂłw i pamiÄ&#x2026;tek.

| Ameryka Środkowa 33

u narodów

Urokliwe zakątki

Podczas wizyty w stolicy warto udać się także do Royal Botanical Gardens, zwanych potocznie Ogrodami Nadziei – swoją nazwę wzięły od nazwiska ich założyciela, angielskiego kolonizatora Richarda Hopea. Egzotyczna roślinność i bogactwo kolorów w ogrodach doceniają tu turyści z całego świata. Innym miejscem, które warto zobaczyć, jest Port Royal, niegdyś jeden z głównych portów na Karaibach, a także dawna

stolica Jamajki. W XVII wieku jako siedziba piratów zdobył on złą sławę, z kolei pod koniec tego samego wieku część wybrzeża i stolicy kraju osunęła się do Morza Karaibskiego. Do dziś zachował się jednak sławny fort obronny Fort Charles oraz część budowli z okresu kolonialnego. Ruiny miasta znajdują się około 20 km od Kingstone.

Wybierając się na Jamajkę nie można przegapić nocnego widoku na lagunę Glistening Waters – duże zagęszczenie mikroorganizmów żyjących w lagunie powoduje, że w nocy jest ona w naturalny sposób oświetlana. Co ciekawe, na świecie istnieją jedynie trzy miejsca, w których dochodzi do tego typu zjawiska. W okolicach laguny znajduje się wiele restauracji i hoteli, z których można obserwować ten cud natury.

Równie ważnym miejscem na turystycznej mapie Jamajki jest Błękitna Laguna znajdująca się w pobliżu Porto Antonio. To właśnie miejsce, które najczęściej można zobaczyć na pocztówkach i broszurach z Jamajki, które przyciągają turystów z całego świata.

34 Ameryka Środkowa

To warto wiedzieć: À YCNWVC quetzal (1 quetzal to 0,50 złotego lub 0,10 funta) À wiza: nie jest potrzebna, ale obowiązuje opłata wyjazdowa/wylotowa À PCLNGRU\[ QMTGU FNC RNCüQYKE\³Y QF UV[E\PKC FQ MYKGVnia, dla trekkingowców lipiec – sierpień, a dla osób szukających atrakcji kulturalnych listopad – grudzień À PCLIQTU\[ QMTGU QF MYKGVPKC FQ E\GTYEC Y[RCFC pora deszczowa, z kolei od czerwca do listopada przypada czas huraganów

o miejsce, gdzie każdego poranka m ów i si ę „Jadę dalej”, a dwa dni później słyszy się od tej samej osoby „Zostałem! Jeszcze tylko jeden dzień…” – powiedziała o tym kraju Anna Cymerman. Co sprawia, że chce się tu tak długo zostać?

Z kart historii

Pierwszą stolicą Gwatemali było kolonialne miasteczko Antigua Gwate-

mala, czyli Stara Gwatemala, która turystów zachwyci uroczymi wybrukowanymi uliczkami. Antigua przestała być stolicą w 1773 r., po wielu trzęsieniach ziemi. Uznano wówczas, że najważniejsze miasto w kraju powinno znajdować się w bardziej bezpiecznym miejscu. Antigua Gwatemala jest bowiem otoczona trzema groźnymi wulkanami: Acatenango, Agua i Fuego (ten nadal jest aktywny). Do dzisiaj efektem tych zjawisk są zniszczone kościoły i klasztory, których nie udało się odbudować,

tworząc niesamowity klimat miejsca. Antiguę aż w 80 proc. zamieszkują obcokrajowcy, którzy raz przyjechali i zakochali się w tym miejscu, więc zostali na znacznie dłużej… Obecnie stolicą Gwatemali jest… Gwatemala. Po prostu Gwatemala. Trudno polecać ją jako ciekawe miejsce dla turystów – portal ucityguides. com umieścił ją na pierwszym miejscu rankingu najbrzydszych miast świata. W komentarzu uzasadniającym stwierdzono, że obecna stolica Gwatemali

bardziej przypomina slumsy niż stolicę kraju, a stan wielu budynków i zabytków jest opłakany. Dodatkowymi zarzutami wobec miasta jest wysokie zanieczyszczenie środowiska i współczynnik przestępczości. To jednak nie oznacza, że kraj nie ma się czym pochwalić.

Co zwiedzić?

Gwatemala jest świetnym miejscem dla osób ceniących zapierające dech w piersiach widoki i pozostałości po dziewiczej przyrodzie Ameryki Środ-

| Ameryka Środkowa 35

– kraina Majów

Gwatemala to jeden z tych krajów, które większość z nas kojarzy tylko z pięknych zdjęć w internecie. Widoki przepełnione są dziewiczą roślinnością i wulkanami, ruinami Majów oraz kolorowymi targami. W tym miejscu odnajdzie się każdy, bez względu na to, jak lubi spędzać wolny czas. kowej. Koneserzy takich doświadczeń na pewno powinni wybrać się na Wulkan Santa Maria – z jego szczytu zobaczymy siedem innych wulkanów, skąpanych w chmurach. Temu miejscu dodatkowej magii dodają liczne ceremonie i rytuały, które się tam odbywają. Drugim z wulkanów wartym zobaczenia jest Pacaya. Jeśli będzie miało się szczęście, będzie można zobaczyć lawę. W najgorszym przypadku można zorganizować grilla, na rozżarzonych węgielkach. Kolejną obowiązkową pozycją dla wielbicieli natury jest

Semuc Champey, czyli naturalny most z wapienia, otoczony lazurowymi basenami wodnymi i małymi wodospadami. Dla osób, które lubią poruszać się między ludźmi i zwiedzać wszelkiego rodzaju miasta i miasteczka, również nie zabraknie atrakcji. Oprócz wspomnianej już wcześniej Antiguli, warto zapoznać się z drugim co do wielkości miastem w Gwatemali, czyli Quetzaltenango. Miasto wypełnione jest kolorowymi i tradycyjnymi targami. Jeśli chcemy zobaczyć najsłynniejszy gwatemalski targ,

Dla miłośników sportu

to musimy udać się do miejscowości Chichicastenango, bądź do Chichi, jak mówią miejscowi. Warto również zwiedzić niesamowity cmentarz, który w przeciwieństwie do znanych nam cmentarzy z Europy, jest kolorowy i tętniący życiem. Na liście miast do zobaczenia warto umieścić Livingstone. Żyją tu przodkowie Karaibów, którzy zamieszkują wybrzeża Morza Karaibskiego w Gwatemali, Hondurasie i Belize. Wypełniają oni miasto swoją muzyką, tańcem, kuchnią i dialektem.

Dla wielbicieli sportów wodnych Gwatemala ma do zaoferowania jedno z najpiękniejszych jezior świata – Lago de Atitlan. ,G\KQTQ QVQE\QPG LGUV E\VGTGOC wulkanami i licznymi miasteczkami, tworząc niesamowity klimat przy każdym wschodzie i zachodzie słońca.

Śladem Majów

Dla pasjonatów historii interesujące będzie wybranie się śladem Majów. Tikal to miasto, które położone jest w centrum tropikalnej dżungli i w którym mieszkali dawni Majowie. Tikal umieszczone jest na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zwiedzając ruiny należy pogodzić się z tym, że nie wszystkie są one dostępne dla turystów i tylko część, z terenu o pow. 576 km kwadratowych, będzie ogólnie dostępna.

36 kuchnia

Karaibskie przysmaki Kuchnia basenu Morza Karaibskiego jest niezwykle urozmaicona โ jada siฤ tu rรณลผnego rodzaju miฤ sa, ryby, owoce morza, ale teลผ nie brakuje ล wieลผych warzyw i owocรณw. Ci, ktรณrzy lubiฤ i znajฤ kuchniฤ hiszpaล skฤ , z pewnoล ciฤ odkryjฤ wiele czฤ ล ci wspรณlnych miฤ dzy nimi.

Tamales

Sposรณb przygotowania:

3P[HS[FXBNZ QJFLBSOJL EP TU $ 6TVXBNZ MJห DJF [ LVLVSZE[Z J PELย BEBNZ KF OB CPL 1S[ZOPTJNZ HBSOFL [ XPEสฉ EP HPUPXBOJB J HPUVKFNZ X OJN D[ZTUสฉ LVLVSZE[สด EP NPNFOUV Bหฅ CสดE[JF NJสดLLB J EFMJLBUOB PLPย P NJOVU ส DJOBNZ [JBSOB LVLVSZE[Z [ LPMCZ PTUSZN OPหฅFN %PEBKFNZ QJFSTJ [ LVSD[BLB JNCJS D[PTOFL J DIJMJ EP SPCPUB LVDIFOOFHP J NJLTVKFNZ TLย BEOJLJ EP NPNFOUV Bหฅ JDI TUSVLUVSB CสดE[JF XZHMสฉEFN QS[ZQPNJOBย B NJสดTP NJFMPOF %PEBKFNZ TPT TPKPXZ PSB[ PMJXสด [ PMJXFL J EPCS[F NJFT[BNZ %PQSBXJBNZ EP TNBLV TPMสฉ J D[BSOZN QJFQS[FN ,ย BE[JFNZ OB Qย BTLP MJห สซ LVLVSZE[Z J EPEBKFNZ EP ห SPELB EVหฅF ย ZหฅLJ NJFT[BOLJ 4Lย BEBNZ MJห สซ DN PE Hร SZ J [XJKBNZ HP XPLร ย GBST[V ;XJสฉ[VKFNZ T[OVSLJFN PUXBSUZ LPOJFD MJห DJB /BTUสดQOJF VNJFT[D[BNZ KF X OBD[ZOJV EP QJFD[FOJB J EPMFXBNZ CVMJPO [ LVSD[BLB 1JFD[FNZ X QJFLBSOJLV QS[F[ NJOVU o EP NPNFOUV Bหฅ V[ZTLBKสฉ [ย PUP CSสฉ[PXZ LPMPS [B UBSHTNBLV QM

- kieszenie z kukurydzฤ i kurczakiem Skล adniki: t DBย ZDI LPMC LVLVSZE[Z [ MJห สซNJ

t H QJFSTJ [ LVSD[BLB t HBSห สซ QPTJFLBOZDI MJห DJ NJสดUZ t DN ห XJFหฅFHP JNCJSV PCSBOFHP [F TLร SLJ J TUBSUFHP OB UBSDF

t QPLSPKPOF [สฉCLJ D[PTOLV t QBQSZD[LJ DIJMJ ESPCOP QPLSPKPOF t NM Tย PELJFHP TPTV TPKPXFHP t NM PMJXZ [ PMJXFL t Tร M J ห XJFหฅP [NJFMPOZ D[BSOZ QJFQS[ t NM SPTPย V [ LVSZ

4 listopada 2016

| kuchnia 37

Ajiaco

â&#x20AC;&#x201C; sycÄ&#x2026;ca zupa ziemniaczana

SposÃ³b przygotowania:

SkÅ&#x201A;adniki: t DFCVMB t MJUS XPEZ t Â&#x2019;ZË¥LJ PMFKV t [Ê©CFL D[PTOLV t Â&#x2019;ZË¥LJ TVT[POFHP UZNJBOLV t MJUS NMFLB t Â&#x2019;ZË¥LJ QPTJFLBOFK LPMFOESZ t QPKFEZOD[F QJFSTJ [ LVSD[BLB CF[ LPË&#x2018;DJ MVC VEFL CF[ LPË&#x2018;DJ t H [JFNOJBLÃ&#x2DC;X P D[FSXPOFK TLÃ&#x2DC;SDF PCSBOZDI J QPLSPKPOZDI X LPTULÊ´

t H [JFNOJBLÃ&#x2DC;X PCSBOZDI J QPLSPKPOZDI X LPTULÊ´

t LPMCZ LVLVSZE[Z DVLSPXFK t Â&#x2019;ZË¥LJ QPTJFLBOFK OBULJ QJFUSVT[LJ t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[

8 EVË¥ZN SPOEMV OB NBÂ&#x2019;ZN PHOJV QPETNBË¥BNZ OB PMFKV DFCVMÊ´ BË¥ TJÊ´ [FT[LMJ %PEBKFNZ D[PTOFL PSB[ UZNJBOFL J TNBË¥ZNZ KFT[D[F QS[F[ NJOVUÊ´ ;XJÊ´LT[BNZ QÂ&#x2019;PNJFË&#x2020; EPEBKFNZ LBXBÂ&#x2019;LJ LVSD[BLB J TNBË¥ZNZ BË¥ TJÊ´ MFLLP [F[Â&#x2019;PDÊ© ;BMFXBNZ XT[ZTULP NMFLJFN PSB[ XPEÊ© EPEBKFNZ [JFNOJBLJ J EPQSBXJBNZ TPMÊ© PSB[ QJFQS[FN EP TNBLV %PQSPXBE[BNZ QÂ&#x2019;ZO EP XS[FOJB B OBTUÊ´QOJF [NOJFKT[BNZ QÂ&#x2019;PNJFË&#x2020; J HPUVKFNZ QPE QS[ZLSZDJFN QS[F[ PL NJO 1P UZN D[BTJF XZKNVKFNZ [ [VQZ LBXBÂ&#x2019;LJ LVSD[BLB [B QPNPDÊ© Â&#x2019;ZË¥LJ DFE[BLPXFK B LJFEZ QS[FTUZHOÊ© LSPJNZ KF OB OJFXJFMLJF LBXBÂ&#x2019;LJ 8ZNJFT[BNZ [VQÊ´ ESFXOJBOÊ© Â&#x2019;ZË¥LÊ© Ë¥FCZ [JFNOJBLJ USPDIÊ´ TJÊ´ SP[QBEÂ&#x2019;Z J [BHÊ´Ë&#x2018;DJÂ&#x2019;Z QÂ&#x2019;ZO %PEBKFNZ LBXBÂ&#x2019;LJ LPMC LVLVSZE[JBOZDI J HPUVKFNZ KFT[D[F QS[F[ NJOVU NJFT[BKÊ©D PE D[BTV EP D[BTV %PEBKFNZ [JPÂ&#x2019;B J QPLSPKPOF NJÊ´TP (PUVKFNZ KFT[D[F NJOVUÊ´ QSÃ&#x2DC;CVKFNZ J EPQSBXJBNZ EP TNBLV [B LVDIOJBQMVT QM

Gallo Pinto

â&#x20AC;&#x201C; prosto z Kostaryki

SposÃ³b przygotowania:

/BNPD[POÊ© QS[F[ OPD GBTPMÊ´ VHPUPXBÊ« X MFLLP PTPMPOFK XPE[JF [PTUBXJÊ« USPDIÊ´ QÂ&#x2019;ZOV [ HPUPXBOJB 3ZË¥ VHPUPXBÊ« XFEÂ&#x2019;VH QS[FQJTV OB PQBLPXBOJV 1PETNBË¥ZÊ« OB PMJXJF DFCVMÊ´ HEZ CÊ´E[JF KVË¥ [FT[LMPOB EPEBÊ« D[PTOFL KBMBQFOP J D[FSXPOÊ© QBQSZLÊ´ %PÂ&#x2019;PË¥ZÊ« OB QBUFMOJÊ´ SZË¥ J GBTPMÊ´ XSB[ [ SFT[ULÊ© QÂ&#x2019;ZOV %PEBÊ« QPLSPKPOFHP QPNJEPSB B OBTUÊ´QOJF XT[ZTULJF QS[ZQSBXZ J EVTJÊ« OB CBSE[P NBÂ&#x2019;ZN PHOJV PL NJOVU QPE QS[ZLSZXLÊ© EFMJLBUOJF NJFT[BKÊ©D PE D[BTV EP D[BTV %PQSBXJÊ« TPMÊ© QJFQS[FN J TPTFN OQ XPSDFTUFSTIJSF 1PEBXBÊ« QPTZQBOF LPMFOESÊ© J EZNLÊ© KBLP EBOJF TBNPE[JFMOF MVC o KBL KFE[Ê© ,PTUBSZLBË&#x2020;D[ZDZ o [ KBKLJFN TBE[POZN LJFÂ&#x2019;CBTLBNJ J DIMFCFN UPTUPXZN OB Ë&#x2018;OJBEBOJF [B LBJTFSLB QS[FQJTZ OFU

SkÅ&#x201A;adniki: t H SZË¥V t H D[BSOFK GBTPMJ t PMJXB t DFCVMB ESPCOP QPLSPKPOB t XZDJË&#x2018;OJÊ´UF [Ê©CLJ D[PTOLV t KBMBQFOP ESPCOP QPLSPKPOF t QPLSPKPOB D[FSXPOB QBQSZLB t EVË¥Z QPNJEPS QPLSPKPOZ t Â&#x2019;ZË¥FD[LB LNJOV t Â&#x2019;ZË¥FD[LB LPMFOESZ t TÃ&#x2DC;M QJFQS[ t Ë&#x2018;XJFË¥B LPMFOESB MVC EZNLB t Â&#x2019;ZË¥FD[LJ QJLBOUOFHP TPTV

38 kuchnia

PepiÃ¡n â&#x20AC;&#x201C; kurczak po gwatemalsku

SposÃ³b przygotowania:

,VSD[BLB HPUVKFNZ X XZXBS[F XBS[ZXOZN /B QBUFMOJ QPETNBË¥BNZ QPTJFLBOF [JBSOB TF[BNV D[PTOFL QFTULJ EZOJ BMCP PS[FDIÃ&#x2DC;X XSB[ [ DZOBNPOFN 1BQSZLÊ´ QPNJEPSZ NJMUPNBUF QBQSZLÊ´ DIJMJ J DFCVMÊ´ QJFD[FNZ X QJFLBSOJLV /BTUÊ´QOJF VQJFD[POF XBS[ZXB XSB[ [ [BSVNJFOJPOZNJ [JBSOBNJ D[PTOLJFN J DZOBNPOFN CMFOEVKFNZ X NJLTFS[F [ EPEBULJFN OJFXJFMLJFK JMPË&#x2018;DJ XZXBSV [ NJÊ´TB J XBS[ZX .PË¥OB EPTZQBÊ« SÃ&#x2DC;XOJFË¥ Ë&#x2018;XJFË¥FK LPMFOESZ ;NJLTPXBOÊ© NBTÊ´ QS[FS[VDBNZ EP HBSOLB J HPUVKFNZ OB NBÂ&#x2019;ZN PHOJV QS[F[ PL NJO BË¥ [HÊ´TUOJFKF 1P UZN D[BTJF EPEBÊ« NJÊ´TP XZNJFT[BÊ« J KFT[D[F DIXJMÊ´ QPUS[ZNBÊ« OB PHOJV [B CBOJUB USBWFM QM

Ropa Vieja - na bazie woÅ&#x201A;owiny

SposÃ³b przygotowania: .JÊ´TP [BMBÊ« XZXBSFN EPEBÊ« QS[FLSPKPOF OB QÃ&#x2DC;Â&#x2019; [Ê©CLJ D[PTOLV PSB[ NBSDIFXLÊ´ QPLSPKPOÊ© OB QMBTUFSLJ (PUPXBÊ« QPE QS[ZLSZDJFN OB NBÂ&#x2019;ZN PHOJV QS[F[ HPE[JOZ BË¥ NJÊ´TP CÊ´E[JF CBSE[P NJÊ´LLJF $[BT HPUPXBOJB [BMFË¥Z PE SPE[BKV VË¥ZUFHP NJÊ´TB PSB[ PE XJFLV [XJFS[Ê´DJB 6HPUPXBOF NJÊ´TP XZTUVE[JÊ« X XZXBS[F QP D[ZN XZKÊ©Ê« J SP[E[JFMJÊ« OB XÂ&#x2019;Ã&#x2DC;LOB /B QBUFMOJ SP[HS[BÊ« PESPCJOÊ´ PMFKV XS[VDJÊ« QPLSPKPOÊ© OB QMBTUFSLJ DFCVMÊ´ J DIJMJ PSB[ [Ê©CLJ D[PTOLV QPLSPKPOF X QMBTUFSLJ 1PTPMJÊ« J EVTJÊ« OB Ë&#x2018;SFEOJN PHOJV BË¥ DFCVMB [NJÊ´LOJF 8ZKÊ©Ê« J PEÂ&#x2019;PË¥ZÊ« OB CPL B OB QBUFMOJ SP[HS[BÊ« QP[PTUBÂ&#x2019;Z PMFK %PEBÊ« NJÊ´TP J TNBË¥ZÊ« OB EVË¥ZN PHOJV BË¥ [BD[OJF SPCJÊ« TJÊ´ DISVQJÊ©DF %PQSBXJÊ« TPMÊ© QJFQS[FN J LVNJOFN EP TNBLV [B EVST[MBL QM

4 listopada 2016

SkÅ&#x201A;adniki: t LVSD[BL VELB MVC QJFSTJ t LH QPNJEPSÃ&#x2DC;X t Ë&#x2018;SFEOJB DFCVMB t [Ê©CLJ D[PTOLV t LH NJMUPNBUF D[ZMJ NJFDIVOLJ QPNJEPSPXFK USVEOB EP LVQJFOJB NPË¥OB QPNJOÊ©Ê« J EPEBÊ« XJÊ´DFK QPNJEPSÃ&#x2DC;X

t QBQSZD[LJ DIJMJ t H [JBSFO TF[BNV t H PS[FT[LÃ&#x2DC;X [JFNOZDI NPHÊ© CZÊ« QFTULJ EZOJ

t MBTLB DZOBNPOV t Â&#x2019;ZË¥LJ PMFKV t QÊ´D[FL Ë&#x2018;XJFË¥FK LPMFOESZ t MJUS XPEZ t TÃ&#x2DC;M QJFQS[

SkÅ&#x201A;adniki:

t H DIVEFK XPÂ&#x2019;PXJOZ OQ VEË¤DB

t NBSDIFX t DFCVMB t DIJMMJ t [Ê©CLÃ&#x2DC;X D[PTOLV t PL MJUSB CVMJPOV NJÊ´TOFHP t Â&#x2019;ZË¥LJ PMFKV t TÃ&#x2DC;M J QJFQS[ t T[D[ZQUB NJFMPOFHP LVNJOV

SkÅ&#x201A;adniki: t KBKLP t NÊ©LB DBTTBWB HBSJ NÊ©LB [ NBOJPLV

t QJFSTJ [ LVSD[BLB t TÃ&#x2DC;M t VMVCJPOZ TPT EP QPEBOJB t UÂ&#x2019;VT[D[ EP TNBË¥FOJB PMFK LPLPTPXZ TNBMFD

Kurczak

| kuchnia 39

w cassava gari

SposÃ³b przygotowania:

1JFSTJ [ LVSD[BLB PD[ZT[D[BNZ J LSPJNZ OB QPSDKF XJFMLPË&#x2018;Ê« XH V[OBOJB .PË¥OB KF USPDIÊ´ SP[LMFQBÊ« BMF US[FCB VXBË¥BÊ« CP NJÊ´TP [ LVSD[BLB KFTU CBSE[P EFMJLBUOF 8 NJTFD[DF SP[US[FQVKFNZ KBKLP [ EPEBULJFN TPMJ /B PTPCOZ UBMFS[ XZTZQVKFNZ DBTTBWF ,BXBÂ&#x2019;LJ QJFSTJ [ LVSD[BLB OBMFË¥Z OBKQJFSX [BOVS[ZÊ« X KBKLV B OBTUÊ´QOJF X NÊ©DF DBTTBWB HBSJ UBL BCZ DBÂ&#x2019;Z LVSD[BL CZÂ&#x2019; EPCS[F QS[ZLSZUZ QBOJFSLÊ© /B QBUFMOJ SP[HS[FXBNZ UÂ&#x2019;VT[D[ J TNBË¥ZNZ BË¥ LVSD[BL CÊ´E[JF NJÊ´LLJ [B QBMFPHPUVK[KBKFN XPSEQSFTT DPN

Cocido dominikaÅ&#x201E;ski gulasz

SposÃ³b przygotowania: $JFDJFS[ZDÊ´ OBNPD[ZÊ« X PL NM XPEZ OBKMFQJFK [PTUBXJÊ« KÊ© OB OPD X [BHPUPXBOFK XPE[JF /BNPD[POÊ© QS[FMBÊ« EP HBSOLB SB[FN [ XPEÊ© X LUÃ&#x2DC;SFK TJÊ´ NPD[ZÂ&#x2019;B +FË&#x2018;MJ VË¥ZUB CÊ´E[JF UBLB [F TÂ&#x2019;PJLB UP NPË¥OB KÊ© PE SB[V XMBÊ« EP HBSOLB SB[FN [ [BMFXÊ© CF[ VQS[FEOJFHP OBNBD[BOJB ,JFÂ&#x2019;CBTÊ´ PSB[ DFCVMÊ´ QPLSPJÊ« X LPTULÊ´ /B PMJXJF QPETNBË¥ZÊ« LJFÂ&#x2019;CBTÊ´ SB[FN [ DFCVMÊ© ,JFEZ TJÊ´ [BSVNJFOJ EPEBÊ« KÊ© EP DJFDJFS[ZDZ (PUVKÊ©D OB NBÂ&#x2019;ZN PHOJV XMFXBÊ« QS[FDJFS QPNJEPSPXZ %PQSBXJÊ« EP TNBLV TPMÊ© J QJFQS[FN 1PEBXBÊ« [ QJFD[ZXFN [B XJFMLJF[BSDJF DPN

SkÅ&#x201A;adniki: t EBH DJFDJFS[ZDZ OBNPD[POFK MVC [F TÂ&#x2019;PJLB XUFEZ OJF US[FCB KFK OBNBD[BÊ«

t NM QS[FDJFSV QPNJEPSPXFHP OJF LPODFOUSBUV

t PL NM XPEZ

t EBH DIPSJ[P EVMDF MVC JOOFK QPEPCOFK LJFÂ&#x2019;CBTZ

t QÃ&#x2DC;Â&#x2019; Ë&#x2018;SFEOJFK XJFMLPË&#x2018;DJ DFCVMB t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[ t PMJXB

40 kuchnia

Gulasz wieprzowy z dyniÄ&#x2026;

SposÃ³b przygotowania:

.JÊ´TP VNZÊ« PTVT[ZÊ« J QPLSPJÊ« X EVË¥Ê© LPTULÊ´ 8Â&#x2019;PË¥ZÊ« EP NJTLJ EPEBÊ« OJFDP PMFKV %PQSBXJÊ« TPMÊ© QJFQS[FN QS[FDJË&#x2018;OJÊÚZN QS[F[ QSBTLÊ´ D[PTOLJFN J PQSÃ&#x2DC;T[ZÊ« NBKFSBOLJFN .PË¥OB EPEBÊ« KFT[D[F Â&#x2019;ZË¥LÊ´ PDUV CBMTBNJD[OFHP XQÂ&#x2019;ZXB OB LSVDIPË&#x2018;Ê« NJÊ´TB TNBL J QS[ZTXBKBMOPË&#x2018;Ê« TLÂ&#x2019;BEOJLÃ&#x2DC;X PEË¥ZXD[ZDI MFD[ OJF KFTU UP LPOJFD[OF .PË¥OB XTUBXJÊ« EP MPEÃ&#x2DC;XLJ OB HPE[JOÊ´ MVC EÂ&#x2019;VË¥FK MVC QPETNBË¥ZÊ« PE SB[V KFË&#x2018;MJ OJF NBNZ OB UP D[BTV /BTUÊ´QOJF [FT[LMJÊ« DFCVMÊ´ OB PMFKV QS[FÂ&#x2019;PË¥ZÊ« EP HBSOLB QPUFN QPETNBË¥ZÊ« NJÊ´TP %PEBÊ« MJTUFL MBVSPXZ J [JFMF BOHJFMTLJF [BMBÊ« T[LMBOLJ HPSÊ©DFHP CVMJPOV J EVTJÊ« OB NBÂ&#x2019;ZN PHOJV QPE QS[ZLSZDJFN QS[F[ HPE[JOÊ´ %ZOJÊ´ PCSBÊ« [F TLÃ&#x2DC;SZ VTVOÊ©Ê« NJÊ©Ë¥T[ J QPLSPJÊ« X OJFDP NOJFKT[Ê© LPTULÊ´ PE NJÊ´TB .BSDIFXLJ PCSBÊ« J QPLSPJÊ« X QMBTUFSLJ (EZ NJÊ´TP CÊÉ[JF NJÊ´LLJF EPEBÊ« EP HVMBT[V J EPQSBXJÊ« DVSSZ %VTJÊ« KFT[D[F PL NJOVU BË¥ XBS[ZXB CÊÉÊ© NJÊ´LLJF (VMBT[ EPQSBXJÊ« EP TNBLV TPMÊ© BMCP QJFQS[FN [B EPNPXF QPUSBXZ QM

Kurczak

z grilla w marynacie limonkowej SposÃ³b przygotowania: 8 TQPSFK NJTDF XZNJFT[BÊ« XT[ZTULJF TLÂ&#x2019;BEOJLJ NBSZOBUZ 8Â&#x2019;PË¥ZÊ« EP OJFK Ä&#x2022;MFUZ [ LVSD[BLB J PCSÃ&#x2DC;DJÊ« KF QBSÊ´ SB[Z CZ EPCS[F QPLSZÂ&#x2019;Z TJÊ´ NBSZOBUÊ© ;BLSZÊ« NJTLÊ´ GPMJÊ© J PETUBXJÊ« QS[ZOBKNOJFK OB HPE[JOÊ´ MVC OB EÂ&#x2019;VË¥FK X MPEÃ&#x2DC;XDF 'JMFUZ XZLÂ&#x2019;BEBÊ« OB HSJMMB CF[QPË&#x2018;SFEOJP [ NBSZOBUZ CF[ PTÊ©D[BOJB (SJMMVKFNZ OB Ë&#x2018;SFEOJP SP[HS[BOZN XÊ´HMV LJMLB SB[Z PCSBDBKÊ©D BË¥ TJÊ´ [SVNJFOJÊ© J NJFKTDBNJ QS[ZQJFLÊ© BMF QP[PTUBOÊ© TPD[ZTUF X Ë&#x2018;SPELV .JÊ´TP [ LVSD[BLB X MJNPOLPXFK NBSZOBDJF NPË¥OB VTNBË¥ZÊ« OB [XZLÂ&#x2019;FK MVC HSJMMPXFK QBUFMOJ QP VQS[FEOJN PTÊ©D[FOJV [ NBSZOBUZ +FË&#x2018;MJ LVSD[BL NBSZOPXBÂ&#x2019; TJÊ´ X MPEÃ&#x2DC;XDF XBSUP QPD[FLBÊ« BË¥ EPKE[JF EP UFNQFSBUVSZ QPLPKPXFK [BOJN XS[VDJNZ HP OB HSJMMB D[Z QBUFMOJÊ´ [B NBHB[ZOLVDIFOOZ DPN

4 listopada 2016

SkÅ&#x201A;adniki:

t ELH Â&#x2019;PQBULJ XJFQS[PXFK t DFCVMB t [Ê©CLJ D[PTOLV t T[LMBOLJ CVMJPOV t NBMVULB EZOJB t NBSDIFXLJ t MJË&#x2018;Ê« MBVSPXZ t [JBSFOLB [JFMB BOHJFMTLJFHP t QP Â&#x2019;ZË¥FD[LJ NBKFSBOLV J DVSSZ t Â&#x2019;ZË¥LJ PMFKV S[FQBLPXFHP t QPTJFLBOZ LPQFSFL CÊ©EË¤ OBULB QJFUSVT[LJ t TÃ&#x2DC;M t QJFQS[

SkÅ&#x201A;adniki:

t H Ä&#x2022;MFUÃ&#x2DC;X [ VEFL LVSD[BLB CF[ TLÃ&#x2DC;SZ

Marynata limonkowa: t TPL [ MJNPOFL Ë&#x2018;XJFË¥P XZDJË&#x2018;OJÊ´UZ t TLÃ&#x2DC;SLB [ MJNPOLJ ESPCOP TUBSUB t [Ê©CFL D[PTOLV QPTJFLBOZ

t Â&#x2019;ZË¥LB PMFKV t Â&#x2019;ZË¥FD[LJ DIJMJ X QÂ&#x2019;BULBDI t Â&#x2019;ZË¥LB ESPCOP QPTJFLBOFK Ë&#x2018;XJFË¥FK LPMFOESZ t Â&#x2019;ZË¥FD[LB LNJOV t Â&#x2019;ZË¥FD[LB CSÊ©[PXFHP DVLSV t Â&#x2019;ZË¥FD[LJ TPMJ

42 wywiad kulturalny

Musiałam się wydostać z dotychczasowej sytuacji Międzynarodowa gwiazda nu-jazzu, Beady Belle, słynna z charyzmatycznych i pełnych energii występów na żywo, zaśpiewa w Londynie 18 listopada w Kings Place. Koncert tej artystki, obdarzonej jednym z najciekawszych głosów na współczesnej scenie muzycznej, będzie jedną z atrakcji muzycznych London Jazz Festival 2016. Z Beate S. Lech (Beady Belle) rozmawia Tomasz Furmanek.

Beate, co się dzieje z Beady Belle? Wiem, że zespół wciąż istnieje, ale równocześnie zdecydowałaś się zostać sama i iść własną drogą. – Nazwa Beady Belle od samego początku odnosiła się równocześnie do artystki Beady Belle (czyli do mnie), która pisała i śpiewała piosenki, jak i do mojego zespołu. Zaczęłam sama, później Beady Belle przekształciła się w duet – ja i basista Marius Reksjø. Następnie w 2007 roku staliśmy się triem – dołączył do nas perkusista Erik Holm. Ja wciąż pisałam wszystkie piosenki, ale produkowaliśmy je razem. Przez cały czas nagrywaliśmy i koncertowaliśmy z wieloma zaproszonymi muzykami. W 2015 roku, mając za sobą ponad 15-letnią współpracę, rozstaliśmy się. Żaden dramat. Po prostu poczuliśmy, 4 listopada 2016

że chcieliśmy robić różne rzeczy i pójść różnymi drogami. A później zdecydowałam, że będę kontynuowała podróż Beady Belle tak, jak ją rozpoczęłam: sama. Natchnieniem dla twojego poprzedniego albumu „Cricklewood Broadway” była książka. Co było inspiracją dla najnowszej płyty, „On My Own”? Czy sytuacja, w której znalazłaś się podczas tworzenia tego albumu? – Cały album „On My Own” opiera się na jednym temacie. Tym tematem jest odmienność. Bycie innym. Nie podążanie z prądem. Trwanie samemu. Pozostawanie na zewnątrz, nie wiedząc jak dostać się do środka. Bycie niekompatybilnym... Próbuję opisać różne aspekty tego stanu rzeczy. Te bolesne, te tajemnicze i te radosne. Zaraz po tym jak mój poprzedni album został wydany, nastąpiła dramatyczna zmiana sytuacji zdrowotnej kogoś z mojej bardzo bliskiej rodziny, z konsekwencjami na całe życie. Świat przewrócił się do góry nogami – zarówno dla tej osoby, jak i dla całej rodziny dookoła. Nagle moje życie zmieniło się i zdałam sobie sprawę, że od tamtej pory będzie już totalnie inne, na zawsze. Na początku czułam chaos i za wszelką cenę chciałam utrzymać się na powierzchni. W opisanej sytuacji nigdy nie byłam do końca pewna, czy płynęłam do góry, czy w dół. W samym środku tego chaosu zaczęłam pisać. Pisałam i pisałam, i to był dobry sposób na radzenie sobie z doznaniami i z procesem, w którym się znajdowałam. Rodzaj autoterapii? – To było terapeutyczne. Stopniowo zaczęłam sobie zdawać sprawę, że aby znaleźć wyjście, żeby ruszyć w górę i do przodu, będę musiała „zjechać z autostrady” i podążać wąskimi i krętymi bocznymi drogami. Musiałam zacząć poruszać się wolniej i koncentrować na tym, aby nie wjechać do rowu. A potem nauczyłam się akceptować taki stan rzeczy – i przyjęłam to. Teraz wiem, że życie będzie rzucało mi wy-

| wywiad kulturalny 43 zwania, ale będzie też wypełnione doświadczeniem i przygodami, o których nawet mi się nie śniło! Jest wiele ludzi, którzy się z czymś zmagają w życiu. Mam taką nadzieję, że moje piosenki mogłyby być inspiracją dla innych i dodać im siły, tak jak dodały mi. To nowe spojrzenie na życie wpłynęło również na mnie jako artystkę i muzyka. Czułam potrzebę zmiany i nowej muzycznej inspiracji. W rzeczywistości, częściowo z tego powodu, wybrałam zerwanie z zespołem. Musiałam się wydostać z dotychczasowej sytuacji! Dokonać nowych wyborów. Zobaczyć nowe możliwości. Chciałam zaryzykować. I wtedy pojechałam do Nowego Jorku. Tam w efekcie nagrałaś swoją najnowszą płytę „On My Own”, która ukazała się we wrześniu. Jak do tego doszło? – Wyjazd do Nowego Jorku w celu nagrania albumu z udziałem światowej klasy muzyków jazzowych był zawsze moim marzeniem. Kiedy sytuacja z zespołem się zmieniła, uznałam, że teraz właśnie jest czas na spełnienie tego marzenia. Po raz pierwszy nie byłam producentem mojej własnej płyty. Oddałam ster Bugge Wesseltoft, który również gra na fortepianie i Fender Rhodes. On też zasugerował, że powinniśmy pojechać do Nowego Jorku i nagrać tę płytę z najlepszymi jazzowymi muzykami na świecie... Tak więc zeszłej jesieni spakowałam moje piosenki do walizki i spędziłam jakiś czas w East Side Sound Studio na Manhattanie, nagrywając nowy album live. Jaka jest ta nowa płyta od strony muzycznej? Na ile różni się od poprzednich? – Ta płyta jest najbardziej nagraną „na żywo” płytą w całej mojej dyskografii. Bugge Wesseltoft miał bardzo klarowny pomysł na brzmienie tych nagrań, chciał, aby mój głos i piosenki miały przestrzeń oraz aby te utwory były wykonane na sposób jazzowy, na jazzowych instrumentach, przez jazzowych muzyków. Ja piszę (tak jak zawsze) melodyjne piosenki z odniesieniami do muzyki pop i soul, a mój wokal wędruje gdzieś ponad r’n’b i soulowymi obszarami. Dzięki produkcji Wesseltoft’a jest to pierwszy album w mojej karierze z tak mocnymi odniesieniami do jazzu. Istotnie, wspaniali muzycy uczestniczyli w nagraniach tego albumu, jak Joshua Redman, Gregory Hut-

chinson czy Reuben Rogers. Płyta zbiera doskonałe recenzje. Tak więc twoje muzyczne marzenie się spełniło? – O tak! Powspominajmy trochę. Ostatni raz śpiewałaś w Londynie w 2013 roku jako gwiazda festiwalu ReVoice, gdzie dałaś fenomenalny występ, przyjęty przez publiczność z entuzjazmem. Jak ty to pamiętasz? – Wspominam to z wielkim, gorąco bijącym sercem i wdzięcznym uśmiechem. Zarówno ja, jak i zespół daliśmy z siebie wszystko na scenie, i kiedy otrzymujemy taką wspaniałą reakcję publiczności, to wszystko zaczyna być elektryzujące. Sala przenosi się do innej sfery. Kocham, gdy tak się dzieje! To ma wymiar magiczny.

Tomasz Furmanek przedstawia

Mamy więc dobrą nowinę – wystąpisz w Londynie niebawem, bo już 18 listopada w Kings Place! Ten koncert jest włączony do oficjalnego programu London Jazz Festival 2016. Co zaprezentujesz? – Podczas koncertu w Londynie zagram z większością muzyków z mojego nowojorskiego zespołu. Zarówno Bugge Wesseltoft, jak i Gregory Hutchinson, którzy nagrali ze mną „On My Own”, dołączą do mnie na scenie. Zagramy wiele utworów z najnowszej płyty, ale nie tylko! Jesteś jedną z największych gwiazd tzw. nu-jazzu na świecie, ze statusem kultowym w wielu krajach. Nie każdy wie, że twoim ojcem jest Polak – Zdzisław Lech, skrzypek. Czy to on zaszczepił w tobie pasję i miłość do muzyki? – Tak, kiedy dorastałam, zarówno mój tata, jak i moja mama byli muzy-

lat w Oslo, które wydaje się być fascynującym miejscem. Jak porównałabyś Oslo do Londynu? – Oczywiście nie znam Londynu tak dobrze jak znam Oslo, ale Oslo jest miastem o dobrym rozmiarze dla twórczego artysty, przypuszczam. Mieszka w nim około 600.000 osób, co jest dość małą liczbą jak na stolicę, ale nie za małą...

Polska publiczność podczas koncertu zamienia się w słuch i jest liczna.

Masz w Polsce wielu fanów, występowałaś tam kilkakrotnie, ostatnio w Łodzi. Jak podoba ci się polska publiczność? – Kocham występować w Polsce! Polska publiczność podczas koncertu zamienia się w słuch i jest liczna. Dopóki nie wystąpiłam w Polsce nie zdawałam sobie sprawy z tego, że jest aż tylu Polaków, którzy lubią muzykę. Tęsknię już za tym, aby znowu tam wrócić!

BEADY BELLE kami. Mój ojciec był jazzowym skrzypkiem, a moja mama śpiewaczką. Byłam z nimi na próbach i w trasach. Wcześnie zapoznałam się z pojęciem „za kulisami sceny”. W moim dzieciństwie było mnóstwo muzyki, a więc dla mnie stanie się muzykiem było najbardziej naturalną rzeczą na świecie. Tak naprawdę nigdy nie dokonałam żadnego wyboru w tym względzie. Myślę, że zawsze nim byłam. Urodziłaś się w Norwegii, studiowałaś, tworzyłaś muzykę i żyłaś wiele

Dużo się dzieje w tym mieście, istnieje wiele różnych scen, ale równocześnie możesz wszędzie pójść piechotą lub dojechać na rowerze, a środowisko muzyczne nie jest zbyt ogromne. Większość z nas się zna, jest też łatwo nawiązać współpracę pomiędzy różnymi gatunkami muzycznymi. Kocham również Londyn, ale przebywałam tu tylko jako gość. Nigdy nie chcę wyjeżdżać z Londynu, kiedy już tu jestem. Nie miałam go wystarczająco dużo. Może powinnam zostać dłużej następnym razem.



Beady Belle wystąpi w Londynie 18 listopada 2016 w Kings Place (Hall One) jako jedna z atrakcji muzycznych London Jazz Festival 2016. Rozpoczęcie koncertu: 19:30. Bliety do nabycia na www. kingsplace.co.uk; www.beadybelle.com.

| w sieci 45

TO WAS PORUSZYŁO NA

marta.laczkowska@mail.goniec.com KOLUMNĘ REDAGUJE:

Marta Łaczkowska

NAPISAŁ LIST DO ZĘBOWEJ WRÓŻKI

KOMENTUJĄ

Dyrektor szkoły podstawowej w Denbury, pomógł 5-letniemu chłopcu napisać list do zębowej wróżki po tym, jak ten zgubił mleczaka w trakcie zabawy i nie mógł go znaleźć. Wierzący w opowieść

PEDAGOG

o zębowej wróżce uczeń bardzo zmartwił się, że bez zęba, którego mógłby włożyć pod poduszkę, nie dostanie prezentu od bajkowej postaci. Na pomoc przyszedł pedagog.

~ Joanna ~ Angela Dyrektor pokazał, że ma serce i zachował się fantastycznie.

Brawo! Tak właśnie powinno być...

IMIGRACJA

KONIEC Z „DŻUNGLĄ”?

KOMENTUJĄ

Francja postanowiła podjąć zdecydowane kroki w sprawie uchodźców i zlikwidować obóz w Calais. Nielegalni imigranci zostali przeniesieni do wcześniej przygotowanych dla nich

NIE PRZYJMUJĄ NOWYCH 5-FUNTÓWEK?

KOMENTUJĄ

Bank of England zdecydował się na wprowadzenie nowego, plastikowego banknotu 5-funtowego, który określono mianem niezniszczalnego. Mieszkańcy Wielkiej Brytanii postanowili sprawdzić, czy zapewnienia są prawdziwe. Efekty tych te-

stów są takie, że wiele sklepów odmawia ich przyjęcia, ze względu na zbyt duże uszkodzenia. Klienci mają różne pomysły przetestowania pieniędzy. Niektórzy używali do tego żelazka, inni pralki, inni zaś postanowili nawet moczyć je w winie.

~ Sonia ~ Magda No to takie mądre podejście bardzo! Jak dzieci, jak dzieci…

PIENIĄDZE

Nie ma się co dziwić, jak ludzi o czymś zapewnisz to zrobią wszystko, żeby udowodnić Tobie, że się mylisz.

miejsc znajdujących się w różnego rodzaju ośrodkach pomocy na terenie Francji. W likwidację „dżungli” zaangażowanych było ponad tysiąc przedstawicieli służb porządkowych.

~ Leszek ~ Janusz Likwidują już kolejny raz od paru lat to samo!

Miał być mur budowany, jednak doszli do wniosku, że to i tak nie pomoże, a jakie koszty, ot narobiło się problemu.

stylowy goniec |

Mniej znaczy więce Sans po francusku znaczy tyle co „bez” i właśnie tu należy doszukiwać się inspiracji stojących za początkami marki. Główna projektantka i założycielka Sans, Aleksandra Dubińska w nazwie chciała zawrzeć wszystko to, czym była dotychczas zmęczona, funkcjonując w świecie mody od ponad 10 lat. Rozmawia: Natalia Ros. Projektujesz „pod siebie”? – Projekty są konsekwencją moich obserwacji świata i jego zmieniających się potrzeb. To pomysły, które wynikają z potrzeb, ale także zachcianek, często moich własnych. Są odpowiedzią na to, czego poszukuję, co chciałabym mieć i czego nie mogę dostać. Chciałam też, aby moje projekty były takie jak ja – bez ściemy, bez pretensji, bez napuszonego blichtru, bez przesady, bez udawania, bez nadęcia... W jakich ubraniach czujesz się najlepiej? – W takich, które podkreślają moje atuty i ukrywają niedoskonałości, są kobiece i zmysłowe. To, na czym mi najbardziej zależy, to na niewymuszonym wdzięku, naturalności i wyrażeniu siebie samej poprzez np. noszoną sukienkę. Mimo zwiewności i lekkości, powinnam się czuć jakbym założyła drugą skórę. W swoich kolekcjach stawiasz na klasykę. Codzienne stylizacje nie wymagają krzykliwego pędu za modą? – Lubię uzupełniać klasyczną stylizację modnym dodatkiem. W moich kolekcjach oprócz klasyki zawsze pojawiają się modele dla odważniejszych klientek. Sama wkładam je na wyjątkowe okazje, na co dzień wybieram te bardziej klasyczne. Za to same ubrania Sans cechuje kobiecy charakter, nienachalne podążanie za trendami i wysoka jakość wykonania. Obok klasycznych fasonów i kolorów pojawiają się nadruki – w najnowszej kolekcji drobne gwiazdki. Co sądzisz o modzie na skromność, która teraz zawitała na blogi modowe? – Podoba mi się. Uwielbiam modę właśnie za to, że jest taka różnorodna, za 4 listopada 2016

to, że jest odpowiedzią na nasze czasy, nastrój, pogodę. Sama czasem lubię założyć jeans’y i biały t-shirt. W kolekcji jesień/zima 2016 stawiam na białe koszule, lejące się spodnie oraz bluzki z delikatną falbanką w pasie. Proponuję także klasyczne płaszcze wiązane w pasie, ołówkowe spódnice i obszerne swetry. Czego tak naprawdę, my kobiety, potrzebujemy w naszej garderobie? – Och... masy rzeczy! A tak naprawdę to kilku, które można dowolnie ze sobą łączyć i w zależności od okazji nadawać tej stylizacji mniej lub bardziej oficjalny charakter. Dobrych jeansów, spódnicy i spodni, które pasują do jednego topu i można je dowolnie zestawiać, skórzanej kurtki ramoneski, która nadaje charakteru, zwiewnej sukienki z długim rękawem, która pasuje zarówno do szpilek na wieczór, jak i do botków i ramoneski idąc do pracy, kombinezonu, który nie wymaga niczego więcej oprócz dobrych butów… Mogłabym tak wymieniać i wymieniać.

| stylowy goniec 47

48 motoryzacja

Mercedes-AMG E 63

– obłędnie szybki Najmocniejsza wersja klasy E, przygotowanej przez inżynierów AMG, jak podaje interia.pl, może mieć nawet 612 KM. Zapewnia to niesamowite osiągi. MercedesAMG E 63 napędzany jest 4-litrowym V8 biturbo o mocy 571 KM i maksymalnym

momencie obrotowym wynoszącym 750 Nm. Dzięki napędowi na wszystkie koła i sportowo zestrojonej, 9-biegowej skrzyni automatycznej, rozpędza się do 100 km/h w zaledwie 3,5 s.

Mini Countryman 2017

Mini Countryman znacznie urósł w porównaniu do poprzedniego wydania. Pod maską – jak wylicza portal motofakty.pl – zagościły natomiast bardziej oszczędne silniki. Samochód ma być oferowany w pięciu wersjach napędowych: Cooper: silnik benzynowy 1,5 4 listopada 2016

l – 136 KM i 220 Nm, Cooper S: silnik benzynowy, 2,0 l –192 KM i 280 Nm, Cooper D: silnik wysokoprężny 2,0 l –150 KM i 330 Nm, Cooper SD: silnik wysokoprężny 2,0 l –190 KM i 400 Nm, Cooper S E: silnik benzynowy 1,5 l i elektryczny –136 KM + 88 KM. Nabywcy oprócz stan-

dardowej 6-biegowej skrzyni manualnej będą mieli do wyboru również 6-stopniową przekładnię Steptronic. 8-stopniowy automat dostępny będzie jako opcja w wersjach Cooper S i Cooper D. Standardem jest w odmianie Cooper SD.

| sport 49

Mourinho na trybunach.

Everton dogania czołówkę tabeli.

Wielkie emocje tradycyjnie towarzyszyły kolejnej rundzie Premier League. Jak burza idą Manchester City Arsenal FC, Liverpool i Chelsea. >> Karol Pomeranek ż sześć goli zobaczyli kibice na Selhurst Park. Crystal Palace przegrało z wyżej notowanym Liverpoolem 2:4 (0:1 – Emre Can 16’, 1:1 – James McArthur 18’, 1:2 – Dejan Lovren 21’, 2:2 – James McArthur 33’, 2:3 – Joel Matip 44’, 2:4 – Roberto Firmino 71’). Ekipa West Bromwich Albion nie miała najmniejszych szans w pojedynku z Manchesterem City. Podopieczni Pepa Guardioli strzelili cztery bramki nie tracąc żadnej (0:1 – Aguero 19’, 0:2 – Aguero 28’, 0:3 – Gundogan 79’, 0:4 – Gundogan 90’). Czwarte zwycięstwo z rzędu odnieśli piłkarze londyńskiej Chelsea. Co więcej, podopieczni Antonio Conte w czwartym kolejnym ligowym spotkaniu nie stracili nawet gola. Pojedynek pomiędzy Southampton a Chelsea Londyn zakończył się wynikiem 0:2 (0:1 – Eden Hazard 6’, 0:2 – Diego Costa 55’).

Nerwowo w Manchesterze

Manchester United niespodziewanie bezbramkowo zremisował z Burnley FC. – Jose Mourinho wyrzucony na trybuny, blisko 30 strzałów na bramkę Burnley FC, czerwona kartka dla Andera Herrery i błędy sędziowskie – tak wyglądał mecz Manchesteru United z

beniaminkiem ligi – relacjonuje portal sportowefakty.wpl.pl. – Na domiar złego swojego dnia nie miał sędzia Mark Clattenburg. W pierwszej połowie w polu karnym upadł Matteo Darmian, ale sędzia nie wskazał na „wapno”. Do scysji między nim a Mourinho musiało dojść w przerwie, ponieważ na drugą połowę Portugalczyk zasiadł na trybunach i tylko co chwilę wysyłał asystenta z nowymi wskazówkami. Arbiter pokazał też czerwoną kartkę zawodnikowi z pola. W 68. minucie spotkania zobaczył ją zawodnik gospodarzy – Ander Herrera.

Arsenal jak burza

Kolejny znakomity pojedynek w lidze zaliczył Arsenal. Pojedynek Sunderland – Arsenal FC zakończył się wynikiem 1:4 (0:1 – Alexis Sanchez 19’, 1:1 – Jermain Defoe (k.) 65’, 1:2 – Olivier Giroud 72’, 1:3 – Olivier Giroud 76’, 1:4 – Alexis Sanchez 78’). Pukający do ligowej czołówki Everton pewnie pokonał West Ham United 2:0 (1:0 – Romelu Lukaku 49’, 2:0 – Ross Barkley 76’). W pozostałych spotkaniach Premier League padły następujące re-

zultaty: Middlesbrough – AFC Bournemouth 2:0 (1:0 – Gaston Ramirez 39’, 2:0 – Stewart Downing 56’), Tottenham Hotspur – Leicester City 1:1 (1:0 – Vincent Janssen (k.) 44’, 1:1 – Ahmed Musa 48’), Watford FC – Hull City 1:0 (1:0 – Michael Dawson – sam. 83’), Stoke City – Swansea City 3:1 (1:0 – Wilfried Bony 3’, 1:1 – Wayne Routledge 8’, 2:1 – Alfie Mawson – sam. 55’, 3:1 – Wilfried Bony 73’). 11. kolejka Premier League:

Tabela Premier League DRUŻYNA

MECZE

BRAMKI

PKT

1. Manchester City

24:9

2. Arsenal Londyn

23:10

3. Liverpool FC

24:13

4. Chelsea Londyn

21:9

5. Tottenham Hotspur

14:5

6. Everton

15:8

7. Watford FC

14:13

8. Manchester United

13:12

9. Southampton

11:10

5.11, godz. 15:00

AFC Bournemouth – Sunderland

10. AFC Bournemouth

12:14

5.11, godz. 15:00

Burnley FC – Crystal Palace

11. Leicester City