Goniec_wydanie_715

goniec the polish times

polski

.com

Koncertowy Imprezownik Gońca

NA

CZYTAJ ONLINE

CZAS BARBECUE [EXCLUSIVE] S.

Narodowy

Gdzie Polacy

trunek Anglików

pojadą do pracy NR 10 (767) 5 LIPCA 2019 / ISSN 2044-5202

27

ZWIEDZA

ŚWIAT NA MOTOCYKLU

4 ~ w NUMERZE

spis treści

LIPIEC 2019

7

goniec

ROPUCHA NA BIAŁYM KONIU gosia nowicka

Zapyta ktoś – a co z kopulacją?! (...) Więcej endor�in można uzyskać wyciskając na siłowni, aniżeli to co z niejednym fajtłapą w łóżku…

8

Z CZERWONYM PASKIEM małgorzata mroczkowska Proszę rozejrzeć się wokół i zobaczyć, jak i gdzie skończyli nasi znajomi, którym takie paski przyznawano, i na których z zazdrością spoglądaliśmy?

9

TEOLOGICZNE ŁAMIGŁÓWKI ks. bartosz rajewski Każda próba zrozumienia Go graniczy z szaleństwem. O. Wiesław Dawidowski powie, że „tworzymy naszą opowieść o Bogu, nie po to, by ją zamknąć, ale by zostać w grze”.

PRZYGODY NA SZLAKU ZAKOTWICZONY W ANGLII POLAK ODWIEDZIŁ 97 KRAJÓW

18

DOKĄD POLACY POJADĄ DO PRACY?

Mimo niepewności związanej z brexitem, Wielka Brytania nadal atrakcyjnym kierunkiem

24

76 MLD ZŁ WYNOSZĄ NIESPŁACONE DŁUGI

W pierwszym kwartale 2019 zaległości kredytowe i pozakredytowe Polaków wzrosły o ponad 2 mld zł

20

43

Dyrektor wydawniczy: Samanta Kulpa E: s.kulpa@goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek E: karol.pomeranek@goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106 F: 020 7099 6815 E: redakcja@goniec.com Zespół redakcyjny i współpracownicy: Marta Bielawska-Borowiak, Dariusz Dzikowski, Sonia Grodek, Bartłomiej Kowalczyk (Polish Business Link), Marta Mikulewicz, Anna Paprzycka, Sergiusz Pinkwart, Adam Sochacki (rysownik), Małgorzata Skibińska, Anna Zielińska, Katarzyna Żabicka Felietoniści: Małgorzata Mroczkowska Małgorzata Nowicka ks. Bartosz Rajewski

dariusz dzikowski

22

Adres: Goniec Polski – The Polish Times 84 Uxbridge Road West Ealing London, W13 8RA

KULTURALNY IMPREZOWNIK GOŃCA

Najważniejsze wydarzenia w Twojej okolicy. Nie przegap koncertu swojego ulubionego zespołu!

KRAINA CYDREM PŁYNĄCA NARODOWY TRUNEK ANGLIKÓW CIESZY PODNIEBIENIA ZAKOTWICZONYCH NA WYSPACH POLAKÓW

Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i gra�ika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: marta.bielawska-borowiak@goniec.com Marketing i reklama: (Advertising) ogłoszenia: T: 020 7099 7107 Sylwia Bohatyrewicz T: 079 749 900 11 E: sylwia@goniec.com Łukasz Zawisza T: 079 749 900 12 E: lukasz.zawisza@goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@goniec.com Administracja i �inanse: T: 020 7099 7105 T: 079 749 900 14 E: of�ice@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited

56

WSZYSTKO CO POWINNAŚ WIEDZIEĆ O OPALANIU Dlaczego skóra się opala? Jak zabezpieczyć i pielęgnować skórę? Na co uważać? Jakie kosmetyki stosować?

66

PIWO MOŻE MIEĆ JAKIEŚ ZDROWOTNE ZALETY?

Jaki gatunek piwa, w jakiej temperaturze? Czy pianka świadczy o jakości trunku? Obalamy piwne mity.

74

Z KART HISTORII

Co było przyczyną śmierci Marii Skłodowskiej-Curie? Dlaczego została utworzona Unia Lubelska?

5 lipca 2019

Tytuł zarejestrowany pod numerem: ISSN 2044-5202 Redakcja „Gońca Polskiego” nie ponosi odpowiedzialnosci za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

6 ~ komentarze

O

rysuje Adam Sochacki

kiem Sochackiego

K

to ma rację?

Pracownik czy korporacja?

redaktor naczelny Karol Pomeranek

Ktokolwiek obcuje cieleśnie z mężczyzną, tak jak się obcuje z kobietą, popełnia obrzydliwość.

5 lipca 2019

W Polsce trwa zamieszanie po ostatnim zwolnieniu w IKEI. Ta legendarna szwedzka �irma w ramach Miesiąca Dumy LGBT przeprowadziła szereg akcji promujących wspomniany ruch.

Na udostępniony wszystkim pracownikom artykuł „Włączenie LGBT+ jest obowiązkiem każdego z nas” ostro zareagował jednak jeden z pracowników, cytując fragment Pisma Świętego. Jak napisał, akceptacja i promowanie homoseksualizmu i innych dewiacji to sianie zgorszenia. – Pismo Święte mówi: (...) «Ktokolwiek obcuje cieleśnie z mężczyzną, tak jak się obcuje z kobietą, popełnia obrzydliwość. Obaj będą ukarani

śmiercią, a ich krew spadnie na nich« – przypomniał bez ogródek.

Po czym został wyrzucony z pracy.

W specjalnym komunikacie IKEA wyjaśniła, iż podstawą jej kultury korporacyjnej jest wolność poglądów, tolerancja i szacunek dla każdego pracownika. – (...) Szanujemy ludzi ze wszystkich środowisk religijnych i cenimy fakt, że jesteśmy różni. Nie oznacza to jednak, że popieramy zachowania wykluczające w imię jakiegokolwiek innego poglądu – podkreślili. Za zwolnionym murem stanął Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris. Jak czytamy w oświadczeniu, wpis Tomasza K. był komentarzem do artykułu

rozesłanego wśród pracowników Ikei, propagującego ideologię ruchu LGBT. – (...) Ta wypowiedź stała się przyczyną bezprawnego wypowiedzenia umowy o pracę (...). Konsekwencje w postaci upomnienia spotkały też osoby, które „polubiły” wspomniany wpis na forum – poinformował Instytut, który reprezentuje zwolnionego przed sądem. W komentarzach niektórzy internauci zastanawiali się, kto ma tutaj rację? Były pracownik, który wybitnie prowokacyjnie wyraził się na �irmowym forum czy korporacja, która stawia na wolność poglądów, pod warunkiem, że są one zbieżne z poglądami jej szefostwa? <<

R

felieton ~

Gosia Nowicka

opucha

KONIU

Letnia pora sprzyja ponoć amorom. A że jesteśmy, chciał nie chciał, zwierzętami stadnymi, w związku z czym instynktownie dążymy do łączenia się w pary.

Tak przynajmniej miało to chyba wyglądać w zamyśle. Jak dla mnie, to już dawno temu, diabli wzięli ten chwalebny koncept. Możecie mi wierzyć, coś o tym wiem. W końcu byłam mężatką całe trzy miesiące.

Być może nie było mi dane spotkać rycerza na białym koniu, o którym marzą wszystkie dziewczynki. Nie znajdziecie tu zakończenia w stylu: „… i żyli długo, i szczęśliwie”. Mało tego, twardo trzymam się wersji, że sprawa związków jest grubo przereklamowana. Zjawia się taki niby książę na swym ognistym rumaku, po rączkach całuje, kwiatki przynosi. W mig oczy mydli zalotami. Nim się jednak obejrzysz, zamienia się ów symulant w ropuchę, co każe sobie przynosić zimne piwo z lodówki. Życie par, które znam, wygląda jak walki kogutów. Skaczą sobie do gardeł od świtu do nocy, a liście skarg i zażaleń końca nie widać. Z nie do końca jasnych dla mnie przyczyn, męczą się tak i użerają ze sobą nieszczęśnicy.

Mimo wszystko pędzimy na oślep, jak ćmy do światła, w poszukiwaniu wymarzonego amanta. Tylko jak tu go sobie na emigracji przygruchać? To jak bieg przeła-

jowy z przeszkodami! Bariery językowe i kulturowe nie ułatwiają zadania amatorom randek. Przytoczę wam kilka pomysłów (notabene nieskutecznych w cholerę).

A więc na poszukiwanie wymarzonego jegomościa, tudzież dziewoi, można wybrać się do kawiarni, pubu czy klubu. Aczkolwiek jeśli twoje zdolności interpersonalne nie są wyśmienite albo też uważasz zaczepianie nieznajomych w barze za akt nieco perwersyjny – nie polecam tej metody.

Opcja „B” to czekanie, aż szczęście samo zwali nam się na głowę, w imię recepty naszych babek: ,,siedź w kącie, a znajdą Cię’’.

Skuteczność podobna do metody wymienionej powyżej…

Zeswatać mogą nasz też znajomi. Przy naiwnym założeniu, że nie są do reszty pochłonięci swoimi tyłkami. Chcąc jednak zdążyć przed późną starością, proponuję przejście do kolejnej sugestii.

Końcowa już propozycja, jakże popularna w dzisiejszych czasach – portale randkowe rzecz jasna! Ostatnia deska ratunku dla miłosnych nieudaczników. Do czego to doszło – przez Internet można już nie tylko zamówić żarcie, kupić majtki, ale nawet znaleźć sobie partnera. Cel tegoż przedsięwzięcia rozpościera przed nami szeroki wachlarz możliwości. Od niezobowiązujących propozycji bzykanka raz w tygodniu, poprzez udział w trójkątach, aż do desperatów,

Komentuj! Goniec.com

na białym

przedkładających z miejsca propozycję ślubnego kobierca. Każda potwora znajdzie tu swojego amatora.

Oczywiście można też pozostać dziwakiem, który to wybiera drogę przez życie w pojedynkę. Niekoniecznie wskazywać to musi na zrzędliwego tetryka. Jakby tak się dobrze nad tym zastanowić, to hulaj dusza, piekła nie ma! Brak pretendenta do zwady, nie ma się z kim żreć, nikt nam nie chrapie do ucha i nie ściąga w nocy pościeli z tyłka.

Zapyta ktoś – a co z kopulacją?! Ta sprawa też jest mocno przereklamowana i więcej endor�in można uzyskać wyciskając na siłowni, aniżeli to z co niejednym fajtłapą w łóżku. Wbrew pozorom, nie jestem zagorzałą feministką. Stwierdzam tylko fakt, że podaż na rynku miłosnym nie miewa się najlepiej. Nie brakuje półproduktów, hochsztaplerów i zwyczajnych oszustów.

Przyszłość naszego gatunku nie będzie jednak zagrożona wymarciem, nawet jeśli nie uda się nam wszystkim połączyć w pary tego lata. Kochani, dla utrzymania jako takiego zdrowia psychicznego, zamiast pakować się w miłosne tarapaty, proponuję pokochać siebie! <

Gosia Nowicka. Studiowała dziennikarstwo w Łodzi w latach 2001-2004. Od 2004 roku przebywa w Wielkiej Brytanii, gdzie ukończyła Dental College. Pasjonuje ją pisanie felietonów, w których przekornie komentuje otaczającą ją rzeczywistość.

7

8 ~ felieton

Małgorzata Mroczkowska

wiadectwo

Z CZERWONYM PASKIEM czyli nasza narodowa chęć wywyższania się...

Minął czerwiec. Przed nami wakacje.

Lecz zanim człowiek wyjedzie na odpoczynek, warto zastanowić się przy tej okazji, czy będą to wczasy zasłużone.

Błędne myślenie? Czyż nie tego uczyli nas rodzice?

Ileż to razy słyszało się w dzieciństwie słynne zdanie wypowiadane przez jednego z rodziców: „Jak nie zdasz do następnej klasy, to możesz zapomnieć o koloniach”. Albo: „Jak nie przyniesiesz świadectwa z czerwonym paskiem, to nie będziesz mógł latem jeździć na rowerze”. Nigdy też nie zapomnę okropnych historii o czerwonym pasku, ale nie na świadectwie tylko na… tyłku biednego dziecka. Miała to być ojcowska kara za niskie postępy w nauce.

Tak było, proszę państwa w Polsce Ludowej. I niestety, jak się okazuje, tak bywa nadal. Polska szkoła nadal nagradza dzieci czerwonym paskiem na koniec roku, co ma motywować i być powodem do dumy. Tylko kogo? Chyba najbardziej rodziców, którzy później szturmem chwalą się takimi świadectwami swoich pociech w mediach społecznościowych. Czemu nikt nie pochwali się zwykłym świadectwem? To jakiś wstyd? Co to jest za społeczeństwo lizusów i prymusów? O co w tym wyścigu małych szczurów chodzi? Naprawdę mamy aż takie kompleksy, żeby przenosić je na nasze własne dzieci?

5 lipca 2019

Jedna z matek, która brała udział w dyskusji na temat niedorzeczności przyznawania takich świadectw napisała coś, co spowodowało u mnie atak obrzydzenia. Otóż w klasie jej syna, w pewnym polskim mieście w ostatnim dniu szkoły, kiedy przyszło do rozdania świadectw w klasie, pani nauczycielka ustaliła odpowiednią kolejność. Otóż na samym przedzie rozdała świadectwa dla najlepszych uczniów, ze słynnym czerwonym paskiem. Następni w kolejce byli… rodzice tych dzieci! Tak, tak! Oni również dostali swoje dyplomy od pani nauczycielki za to, że tak doskonale pracowali z dziećmi. Gratulacjom i oklaskom nie było końca. Następnie pani nauczycielka otrzymała prezent i ogromny bukiet kwiatów od komitetu rodzicielskiego. Za co? Za to, że tak wspaniale pracowała z dziećmi. Jakby trzeba było to specjalnie nagradzać, jakby nie było to w ramach obowiązków każdego nauczyciela, prawda? I dopiero na samym końcu świadectwa odebrały dzieci gorszego sortu. Zwyczajni uczniowie, bez czerwonych pasków na świadectwie, którzy ciężką pracą udowodnili, że dali radę. Odebrali świadectwa bez pompy, bez oklasków, w ciszy, która miała być dla nich karą za „mierne” wyniki.

Czy taka postawa ma ich zmobilizować do lepszej, cięższej pracy w przyszłym roku szkolnym. Bardzo w to wątpię.

Historia pokazuje, że najwięcej świadectw z czerwonym paskiem dostają po pierwsze dzieci nauczycieli i pracowników szkolnych, a po drugie dzieci posiadające umiejętność uczenia się na pamięć, bez zrozumienia tekstu. Tak zwane „wykuć i zapomnieć” święci nadal triumfy w polskiej szkole. Bo nieważne co zostanie z tej nauki w głowie. Najważniejsze, że dostanie się czerwony pasek. Nie ma to nic wspólnego z wiedzą, ani z inteligencją, w co tak bardzo chcą wierzyć rodzice.

Komentuj! Goniec.com

A jak jest w Wielkiej Brytanii i wielu innych krajach zachodnich? Jest zupełnie inaczej, proszę państwa. Dzieci nie nagradza się na koniec roku, ale przez cały rok. Nauczyciel ma za zadanie motywować wszystkich, i tych słabszych, i tych lepszych uczniów. Nie wolno nikogo dyskryminować, a już najbardziej uczniów, którzy sobie nie radzą. To właśnie oni potrzebują największego wsparcia nauczyciela, który w końcu został w tym kierunku przygotowany i wykształcony.

Dobrego nauczyciela poznaje się nie po tym, ile czerwonych pasków przyznał, ale po tym ilu dzieciom pomógł podnieść wyniki szkolne. Na Zachodzie oceny, podobnie jak zarobki, nie są tematem omawianym publicznie.

To sprawa dyskretna między uczniem, a nauczycielem i rodzicami. Nikogo nie należy wywyższać ponad innymi, bo to kształtuje złe cechy charakteru. I często prowadzi do tragedii. To model fałszywie pojętej konkurencji, która prowadzi do kształtowania wyścigu szczurów biegnących w kierunku pułapki.

I jeśli ktoś z państwa nadal ma wątpliwości, co do sensu przyznawania czerwonych pasków, proszę rozejrzeć się wokół i zobaczyć, jak i gdzie skończyli nasi znajomi, którym takie paski przyznawano, i na których z zazdrością spoglądaliśmy? Może taka historia przytra�iła się także nam samym?

Na marginesie tej dyskusji dodam tylko, że ani ja, ani mój mąż, który jest doktorem genetyki pracującym w Londynie, nigdy nie mieliśmy świadectw z czerwonym paskiem.

Udanych wakacji! << Małgorzata Mroczkowska, z wykształcenia politolog, od 2004 r. mieszka w Londynie. Autorka powieści obyczajowych, m.in. „Angielskie lato”, „Od jutra dieta! Zapiski niedoskonałej pani domu” i najnowsza „Dziennik przetrwania. Zapiski niedoskonałej matki”. Od lat prowadzi portal dla polskich rodziców www.mumsfromlondon.com.

felieton ~

9

ks. Bartosz Rajewski

eologiczne

łamigłówki

Ks. Bartosz Rajewski, proboszcz jednej z najstarszych polskich wspólnot katolickich w UK – para�ii pw. Św.

Wojciecha na South Kensington w Londynie (Little Brompton Oratory).

Czerwiec w życiu Kościoła, które wyraża się m.in. w liturgicznych obchodach świąt i uroczystości, przynosi nam każdego roku dosyć trudne do zgłębienia rozumem treści, których jednak nie sposób ogarnąć samą tylko wiarą. Uświadamia nam to, że wiara nie potra�i obejść się bez rozumu. „Fides querens intellectum” – wiara szuka zrozumienia. Formuła ta, którą zawdzięczamy św. Anzelmowi z Canterbury, wskazuje, że wiara nie boi się rozumu, ale szuka jego pomocy.

Spójrzmy zatem na minione czerwcowe święta i uroczystości przez pryzmat wiary, nie zapominając równocześnie o używaniu rozumu.

Jakiś czas temu pojawiła się na polskim rynku wydawniczym książka Roda Drehera pt. „Opcja Benedykta. Jak przetrwać czas neopogaństwa”. Cieszy się ona niesłabnącym powodzeniem, a wielu stawia ją na jednej półce z Biblią, ukazując jej rzekomo prorocko-zbawcze przesłanie dla chrześcijaństwa naszych czasów.

Ja jednak odczytuję tę książkę jako wezwanie skierowane do chrześcijan, aby wycofali się ze skażonego świata i budowali społeczeństwo równoległe, zamknięte na otaczający świat. Czy rzeczywiście jest to właściwa droga? Czy taki szlak wytyczył nam Chrystus? Wniebowstąpienie Jezusa przypomina nam o naszej misji, którą nie jest wpatrywanie się w niebo, ani tworzenie katolickich enklaw – nieba na ziemi. Naszą misją jest zaangażowanie w sprawy tego świata.

Papież Franciszek niestrudzenie pokazuje, że mamy odchodzić od katolicyzmu zamkniętego do prawdziwego, katolickiego chrześcijaństwa.

Co to znaczy? Jeden z moich ulubionych współczesnych teologów – ks. Tomáš Halík – tłumaczy

to tak: „Nie pytaj, kto jest twoim bliźnim, ale uczyń się bliskim każdemu, kto cię potrzebuje. Nie pytaj, czym jest prawda, ale czyń prawdę w miłości! Nie oglądaj się z nostalgią w przeszłość, jak żona Lota, która została zamieniona w słup soli, ale bądź solą ziemi! Nie patrz w niebo, jak uczniowie po wniebowstąpieniu Pana, ale rozglądaj się wokół siebie i szukaj Chrystusa w tych, którzy zostali zranieni. On jest z nami po wszystkie dni, aż do skończenia świata. Często jest tu jednak incognito i wierzyć oraz ufać Mu, oznacza nieustannie Go znowu szukać”. To nie jest jakaś niemożliwa do wcielenia w życie transgalaktyczna wizja. To czysta Ewangelia.

Miała może dziesięć lat. Zanim zdążyłem odebrać jej mikrofon, było już za późno. „Padał śnieg i było bardzo zimo” – rozpoczęła, a ja czułem, że będzie to niezwyczajna opowieść. „Jechaliśmy z mamą, tatą i bratem samochodem. Mieliśmy wypadek. Umarła moja mama i mój brat. Bardzo długo byłam w szpitalu. Duch Święty to jest ten, który pociesza nas w takich sytuacjach. Mój tata mówi, że musimy dziękować Duchowi Świętemu za przypominanie nam, że mama i brat żyją” – powiedziała. Było to kilka lat temu w nadmorskiej miejscowości. Jedno z moich pierwszych kazań dialogowanych z dziećmi.

Dziewczynka odpowiadała na pytanie, kto to jest Duch Święty. Dzisiaj już wiem, że udzieliła najlepszej odpowiedzi. Duch Święty – sam tego wiele razy doświadczyłem i doświadczam – jest tym, który wyzwala z utrapień i daje nam światło nadziei w sytuacjach beznadziejnych. To On może nas wyprowadzić z największych opresji.

Rozwiązuje sytuacje, które po ludzku wydają się nierozwiązywalne. Tam gdzie króluje śmierć, On przynosi życie. Zapytacie: jak mamy doświadczyć Jego działania? Jak zobaczyć, że On – Duch Święty – rzeczywiście jest obecny? Odpowiedzi na te pytania udziela nam Jezus: „Jeżeli Mnie miłujecie, będziecie zachowywać moje przykazania. Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Parakleta da wam, aby z wami był na zawsze”. Kochając Go,

Komentuj! Goniec.com

doświadczymy tej niezwykłej mocy Ducha Świętego – Parakleta, tzn. Pocieszyciela, której doświadczyli pierwsi chrześcijanie. Kochać Go to zachowywać Jego przykazania. To znaczy żyć Ewangelią. Tak! W Ewangelii – i szerzej – w Bożym Słowie znajdujemy to wszystko, co wyprowadza nas z niepokojów i mroków codzienności, pozwalając doświadczyć działania Ducha Świętego. Nic tak nie koi mojego serca w okresach prób, kryzysów i doświadczeń, jak Słowo Boże.

Ostatnio jest to Psalm 69.

By poznać Boga w Trójcy Świętej Jedynego nie trzeba teologicznej przenikliwości umysłu. Choć rozum odgrywa tu znaczącą rolę, to jednak kluczowa – tak mi się wydaje – jest wiara. A wiara rodzi się ze spotkania z Jezusem Chrystusem. To, co wiemy o Trójcy, bierze się z objawienia w Jezusie. Dzięki wierze możemy rozpoznawać w swoim życiu Jezusa, odczuwać Jego obecność, odczytywać Jego mowę z wydarzeń w naszym życiu. Doświadczamy delikatnej bliskości Syna w codzienności. Zupełnie jakby Ktoś nam podpowiadał, nakierowywał, odsłaniał, prowadził. Raz nagle, innym razem po czasie. Macie takie doświadczenie? Doświadczenie Kogoś, kto jest wszędzie, ale tak jakby Go nie było. Tym Kimś, kto pozwala nam dostrzegać znaki obecności Syna jest Duch. I idąc dalej – wciąż na nowo odkrywając obecność i działanie Jezusa – Syna Bożego – umacniamy w sobie zdolność widzenia Niewidzialnego i umiejętność kontaktowania się z Tym, kogo się nie widzi – Ojcem, który, jak mówi Kohelet, „uczynił wszystko pięknie w swoim czasie, dał też naszym sercom pragnienie wieczności. Jednak człowiek nie może ogarnąć dzieła Bożego od początku aż do końca”.

Ani dzieła Bożego, ani tym bardziej Boga nie można do końca pojąć. Przecież jest tak dalece inny, że każda próba zrozumienia Go graniczy z szaleństwem.

O. Wiesław Dawidowski powie, że „tworzymy naszą opowieść o Bogu, nie po to, by ją zamknąć, ale by zostać w grze. W tej grze, do której weszliśmy w momencie chrztu. W tej grze tak naprawdę liczy się wiara. Wiara wstrząsana czasem wątpliwościami. Wiara w Tego, który Jest, Był i Przychodzi”. By w tej najważniejszej w życiu grze odnosić sukcesy i być dobrym zawodnikiem, trzeba korzystać ze wszystkich wciąż na nowo aktualizowanych funkcji – wiary i rozumu, rozumu i wiary. <<

10 ~ news UK SPORTOWE PAMIĄTKI ZWIĄZANE Z DZIAŁALNOŚCIĄ W OXFORDZIE GENERAŁA ALFREDA MAĆKOWIAKA TRAFIĄ DO MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W WARSZAWIE.

Przekazanie sportowych PAMIĄTEK

Generał Alfred Maćkowiak to osoba, która łączy sport i historię, i której działalność jeszcze za życia była znana i doceniana zarówno w Polsce, jak i w Wielkiej Brytanii.

W czasie II wojny światowej cichociemny, po wojnie przez 25 lat był podziwianym trenerem w klubie lekkoatletycznym na Uniwersytecie w Oxfordzie, a jego metody wychowawcze inspirowały kolejne pokolenia uczniów.

Pamiątkami sportowymi po generale Alfonsie Maćkowiaku do tej pory opiekowała się Kristina Havard, przyjaciółka rodziny gene-

reklama

5 lipca 2019

rała i jednocześnie krewna innego cichociemnego, Tadeusza Kobylińskiego. Z jej inicjatywy przedmioty, wśród których są puchary, medale, dyplomy i ubranie sportowe, zostały przekazane na ręce dyrektora muzeum Tomasza Jagodzińskiego.

W ceremonii wzięli udział m.in. ambasador RP w Londynie, Arkady Rzegocki, rodzina i przyjaciele gen.

Maćkowiaka, członkowie oksfordzkiego klubu Achillesa – organizacji

lekkoatletycznej zawodników Uniwersytetu Oksfordzkiego i Uniwersytetu w Cambridge, nauczyciele i uczniowie z Polskiej Szkoły im. gen. Maćkowiaka w Oksfordzie oraz przedstawiciele środowisk kombatanckich.

– To wyjątkowa sytuacja, bo dotyczy pamiątek bohatera dwóch państw, bohatera nie tylko sportowego, ale też cichociemnego, osobę zasłużoną podczas II wojny świa-

towej. Chęć upamiętnienia takiej postaci, jaką był generał Maćkowiak jest więc czymś naturalnym – mówi Tomasz Jagodziński. – Mamy piękne muzeum, które mieści się w Centrum Olimpijskim, zajmujemy całą drugą kondygnacje, jest to prawie tysiąc metrów kwadratowych, tam prezentujemy bohaterów polskiego sportu i najciekawsze wydarzenia związane z tą historią. <<

news UK ~

PAMIĘĆI MARYNARCE WOJENNEJ RP

UDZIAŁ POLSKICH MARYNARZY I OKRĘTÓW WOJENNYCH POD BIAŁOCZERWONĄ BANDERĄ BIORĄCYCH UDZIAŁ W II WOJNIE ŚWIATOWEJ NA MOCY POLSKO-BRYTYJSKIEGO POROZUMIENIA Z LISTOPADA 1939 ROKU, ZOSTAŁ UPAMIĘTNIONY TABLICAMI ODSŁONIĘTYMI W OGRODZIE PAMIĘCI OBOK POMNIKA LOTNIKÓW POLSKICH W LONDYŃSKIEJ DZIELNICY HILLINGDON (NORTHOLT).

– Podczas wojny Polska Marynarka Wojenna walczyła u boku marynarek aliantów w wielu miejscach, w tym w Norwegii, na Morzu Północnym, na Atlantyku i na Morzu Śródziemnym.

Odegrała ważną, lecz mało znaną rolę w lądowaniu w Normandii, zapewniając osłonę w postaci artylerii dla jednostek lądowych i ratując życie tysiącom brytyjskich żołnierzy szturmujących plaże Normandii, a jej heroiczna obrona miasta Cowes na Wyspie Wight przed niemieckimi bombowcami w maju 1942 r. uratowała miasto przed zniszczeniem – powiedział Arkady Rzegocki, ambasador RP w Londynie odsłaniając tablicę.

Towarzyszył mu Ray Puddifoot, przewodniczący lokalnego samorządu, który również w swoim przemówieniu zauważył wagę udziału polskich marynarzy na morskich frontach II wojny światowej.

– Nie powinniśmy zapominać o wkładzie Polskiej Marynarki Wojennej w wysiłek wojenny. Walczyła ona od wybuchu wojny, początkowo wysyłając trzy niszczyciele, aby dołączyły do Królewskiej Marynarki Wojennej i kontynuowała walkę u boku alianckich sił do końca kon�liktu.

Bez jej odwagi wynik wojny mógłby być inny, a o wiele więcej żyć mogłoby zostać utraconych – powiedział Ray Puddifoot.

Pamiątkowe tablice wykonane w wersjach polskojęzycznej i anglojęzycznej, opowiadają historię polsko-

brytyjskiej umowy podpisanej 18 listopada 1939 r. przez Edwarda Raczyńskiego, ówczesnego ambasadora RP w Londynie oraz sir Alexa Cadogana, podsekretarza stanu w brytyjskim ministerstwie spraw zagranicznych.

Układ, na mocy którego utworzono Oddział Polskiej Marynarki Wojennej w Wielkiej Brytanii (The Polish Naval Detachement in Great Britain), był efektem wizyty, którą na Wyspach Brytyjskich odbywał generał Władysław Sikorski. Naczelny Wódz odwiedził m.in. 16 listopada w Dundee załogi polskich okrętów podwodnych „Orzeł” i „Wilk”. Udekorował kpt. mar.

Jana Grudzińskiego Krzyżem Virtuti Militari, grupę członków załóg obu okrętów Krzyżami Walecznych.

Podpisane porozumienie zawierało w siedmiu artykułach szczegółowe wytyczne współpracy polsko-brytyjskiej na czas trwania wojny. Dopuszczało między innymi możliwość przekazywania okrętów Royal Navy Marynarce Wojennej RP. Okręty, po obsadzeniu polskimi załogami, miały pływać pod dowództwem polskich o�icerów i pod polską banderą. W większości otrzymywały także nowe, polskie nazwy. Przekazywane okręty miały być wypożyczane PMW i pozostawać własnością rządu brytyjskiego.

Pierwszym okrętem, który na mocy tego układu podniósł 5 maja 1940 r. polską banderę, był niszczyciel ORP „Garland”, ostatnim – krążownik ORP „Conrad” (4 października 1944 r.).

11

reklama

12 ~ news UK

JOANNA MŁUDZIŃSKA: PODCZAS OSTATNIEGO WALNEGO ZEBRANIA CZŁONKÓW POSK-U W MAJU 2019 JOANNA MŁUDZIŃSKA ZOSTAŁA WYBRANA PRZEWAGĄ GŁOSÓW NA PRZEWODNICZĄCĄ OŚRODKA KOLEJNEJ KADENCJI. W PONIŻSZEJ ROZMOWIE, KTÓRĄ PRZEPROWADZIŁ TOMASZ FURMANEK, PODSUMOWUJE UBIEGŁY ROK SWOJEJ PRACY NA RZECZ POSK-U ORAZ DZIELI SIĘ PLANAMI DZIAŁAŃ NA NAJBLIŻSZY ROK.

NAJWAŻNIEJSZE WYZWANIE, TO DOTARCIE DO OSÓB, KTÓRE DOTYCHCZAS NIE ANGAŻOWAŁY SIĘ W POSK LUB NIEWIELE O NIM WIEDZĄ...

Pani przewodnicząca, spoglądając na ostatni rok, z czego jest pani najbardziej dumna?

– Cieszę się bardzo, że udało nam się zaprezentować taki nowy statut, który jest zgodny z prawem brytyjskim dotyczącym spółek oraz organizacji charytatywnych, a jednocześnie zgodny z zasadami, którymi się kierowali założyciele POSK-u. Wiedzieliśmy, że żaden tak skomplikowany dokument nie zadowoli wszystkich członków w stu procentach, ale widocznie udało nam się przekonać większość, aby głosowali za jego przyjęciem. Tu chciałabym podziękować bardzo serdecznie członkom komisji statutowej,

reklama

5 lipca 2019

którzy tak długo i intensywnie nad tym projektem pracowali. Szczególne uznanie należy się przewodniczącemu Marcinowi Zarembie, który nie tylko był głównym autorem wszystkich kolejnych wersji tego dokumentu, ale również przygotował raport tłumaczący założenia i zmiany dotyczące nowego statutu oraz odpowiadał na pytania zadawane przez członków podczas spotkań, a także listownie.

Drugi projekt, który absorbował nas przez ostatni rok, to budowa mieszkań pod numerem 3 Ravenscourt Avenue.

Pod fachowym nadzorem wiceprzewodniczącego POSK-u Olgierda Lalko oraz �irmy Rumun Consulting, ten pro-

jekt też już został zakończony, pomimo pewnych nieuniknionych opóźnień i niebawem zacznie przynosić dochód.

Na czym planuje pani skupić się w ciągu najbliższego roku?

– Niestety, nie udało się jeszcze doprowadzić do skutecznej sprzedaży nieruchomości Frascati 4 w Warszawie i ta sprawa będzie jeszcze zajmować sporo czasu; prowadzi ją z ramienia zarządu sekretarz Andrzej Zakrzewski. Spieniężenie tego obiektu pozwoli nam na wykonanie wielu koniecznych inwestycji w naszym gmachu, jak wymiana wind oraz remont niektórych pomieszczeń. Gospodarka

�inansowa w dalszym ciągu będzie dla nas wyzwaniem i POSK może się jeszcze borykać z trudnościami �inansowymi. De�icyt strukturalny nie jest jeszcze do końca rozwiązanym zagadnieniem, więc będziemy w dalszym ciągu skupiać się na tym, jak zapewnić Ośrodkowi możliwie jak największą stabilność �inansową. Oczywiście chcemy rozwijać też naszą ofertę kulturalną. Będziemy kontynuować stałe elementy programowe, jak koncerty klasyczne i jazzowe, operę, spektakle teatralne i spotkania literackie czy historyczne, aczkolwiek chcielibyśmy również wprowadzić nowe, jak pokazy �ilmów czy inne wydarzenia, które

news UK ~

Czy nadal znajdować będzie pani czas na działania mające na celu wspieranie Polaków po brexicie?

– Owszem, uważamy to za niezwykle ważne, aby w okresie niepewności jakiej może doświadczać wielu Polaków w tym kraju, POSK stanął na wysokości zadania i wspierał ich.

Robimy to poprzez współpracę z East European Resource Centre w projekcie �inansowanym przez Home Of�ice, jak też przez dalszy udział w spotkaniach z przedstawicielami brytyjskich organów rządowych, gdzie możemy reprezentować interesy społeczeństwa polskiego w Wielkiej Brytanii. <<

Brexit

31 PAŹDZIERNIKA?

mogą zainteresować coraz szerszą publiczność. Jednak najważniejsze wyzwanie, to działania mające na celu dotarcie do osób, które dotychczas nie angażowały się w POSK albo nawet nic lub niewiele o nas wiedzą. Planujemy powrócić do tworzenia strategii budowania przyszłości POSK-u poprzez przekazywanie jego struktur w nowe, młodsze ręce. Nie jest to łatwe zadanie, ale konieczne i to leży mi na sercu – jak dotrzeć do takich osób, które będą mogły i chciały przejąć od nas obowiązki i odpowiedzialność za przyszłość tej zacnej instytucji.

13

JEDEN Z KANDYDATÓW NA STANOWISKO PREMIERA WIELKIEJ BRYTANII, BORIS JOHNSON ZAPOWIEDZIAŁ, ŻE W PRZYPADKU JEGO ZWYCIĘSTWA ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WYSTĄPI Z UNII 31 PAŹDZIERNIKA. – Teraz albo nigdy; cokolwiek by się zdarzyło – powiedział faworyt do objęcia stanowiska premiera. Jego plan opiera się na wynegocjowaniu nowego porozumienia w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, które nie zawierałoby kontrowersyjnego mechanizmu awaryjnego dla Irlandii Płn. (tzw. backstopu), przy wykorzystaniu w tym celu m.in. groźby wstrzymania wypłaty 39 miliardów funtów, na ile wyliczono zobowiązania brytyjskiego rządu wobec unijnego budżetu.

Innym rozwiązaniem, według Johnsona byłoby bezumowne opuszczenie Wspólnoty przy jednoczesnym ustaleniu na mocy postanowień Układu Ogólnego w sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT) krótkotrwałego okresu przejściowego pozwalającego na wypracowanie nowego porozumienia handlowego.

Eksperci wyrazili jednak opinię, że to wymagałoby zgody ze strony UE, co byłoby mało prawdopodobne w razie wcześniejszego zerwania negocjacji o umowie wyjścia. <<

14 ~ news UK

POLSKIE ŻYCIE

reklama

w obiektywie

HISTORIA ŻYCIA CODZIENNEGO LOKALNYCH SPOŁECZNOŚCI W OBIEKTYWACH 40 FOTOGRAFÓW WYPEŁNIA PROGRAM FESTIWALU BLAST! W WEST MIDLANDS. WŚRÓD NICH WYSTAWY „POLSKA BRITANNICA” ORAZ „STORIES FROM HOME” OPOWIADAJĄCE O ŻYCIU POLAKÓW, KTÓRZY DOM ZNALEŹLI W ŚRODKOWEJ ANGLII.

5 lipca 2019

Obie wystawy to część festiwalu Blast! Jest to realizowany przez organizację Multistories projekt, do którego zaproszonych zostało 40 fotografów, artystów i kuratorów sztuki, aby wspólnie z lokalną społecznością ukazać codzienne życie. Efekty tej pracy pokazane zostały w przestrzeni publicznej – w bibliotekach, sklepach, środkach komunikacji publicznej, pubach, na ulicach.

– Z tą wystawą czekałem, aż wszyscy, pokazani na zdjęciach umrą, aby nie mieli do mnie pretensji, że upubliczniam ich w pewnych często osobistych sytuacjach – mówi Czesław Siegieda, fotograf urodzony w Środkowej Anglii w 1954 roku.

Artysta od urodzenia mieszkał z rodzicami w jednym z 200 polskich obozów przesiedleńczych, jakie istniały na terenie Anglii i Walii. Stworzone były zaraz po wojnie dla członków Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i ich rodzin. Polska społeczność skupiona w tych obozach, żyjąc w b. skromnych warunkach dbała o podtrzymywanie polskich tradycji, kultury i pamięci historycznej. Na zdjęciach Siegiedy dominuje więc tematyka patriotyczna i religijna. Wiele fotogra�ii ma charakter bardzo prywatny,

domowy, wręcz intymny. Uchwycone kadry ukazują rzadki wgląd w życie i obyczajowość Polaków.

Wystawa zatytułowana „Polska Britannica” składa się z 50 czarno-białych fotogra�ii opowiadających o Polakach z Midlands, aktywnych w latach 70. i 80. ubiegłego stulecia.

Z kolei życiem i zaangażowaniem społecznym Polaków mieszkających na terenie Midlands współcześnie, zainteresował się brytyjski artysta Jon Tonks. Spędził on wiele tygodni w domach polskich rodzin, gdzie miał okazję m.in. zasiąść do wigilijnego stołu i spróbować karpia. Dotarł też do polskich organizacji i zobaczył, na czym polega fenomen polskich szkół sobotnich.

– Punktem wyjścia do powstania tych zdjęć były emocje związane z wynikiem referendum trzy lata temu.

Polityczna retoryka powodowała, że społeczność Europy Środkowej i Wschodniej znalazła się pod pewną presją, tymczasem ja chciałem poszukać pozytywnych aspektów obecności tych ludzi i ukazać ich, jako część całości po prostu tu mieszkającej, żyjącej.

Swoje poszukiwania Jon zaczął od kontaktów z polskimi środowiskami.

Z czasem pojawiły się kontakty z mniejszościami z krajów bałtyckich. W efekcie powstała wystawa zatytułowana „Stories from Home”, która pokazuje obecność Polaków i Łotyszy mieszkających i angażujących się w życie społeczne i kulturalne Sandwell, w środkowej Anglii, gdzie ilość migrantów z Europy Środkowej i Wschodniej stanowi procentowo jeden z wyższych wskaźników w skali kraju. <<

WIERSZOWISKO

„O MAMIE, TACIE, SIOSTRZE I BRACIE, I O WSZYSTKICH, KTÓRYCH KOCHACIE” – RECYTOWALI UCZNIOWIE Z POLSKICH SZKÓŁ SOBOTNICH DZIAŁAJĄCYCH W WIELKIEJ BRYTANII. VIII EDYCJA „WIERSZOWISKA” PRZYCIĄGNĘŁA KILKASET OSÓB – I NA SCENIE, I NA WIDOWNI.

– Mieliśmy dzisiaj ucztę wspaniałych talentów i wspaniałego entuzjazmu. Od najmłodszego uczestnika do najstarszego. Interpretacje wierszy były tak różne, że nawet, jeśli niektó-

re utwory się powtarzały, nie było znudzenia na widowni – mówi Krystyna Olliffe, prezes Polskiej Macierzy Szkolnej. – Dykcja dzieci, emisja głosu, ekspresja były niesamowicie

news UK ~ dobre u występujących i o to nam chodzi, aby „Wierszowisko” też uczyło przebywać na scenie, mówić do mikrofonu, radzić sobie z tremą.

Finał tegorocznego konkursu recytatorskiego „Wierszowisko”, którego tematem była rodzina, odbył się w Sali Teatralnej POSK w Londynie.

Bezkonkurencyjna w kategorii zespołowej okazała się ekipa młodych aktorów z Polskiej Szkoły Sobotniej przy St, Mary’s College w Kingston upon Hull.

– Jestem od niedawna wolontariuszką w tej szkole i zaproponowano mi, abym wyreżyserowała przedstawienie na tegoroczne „Wierszowisko”.

Pomyślałam, że rodzina to doskonały temat do poszukiwania scenariusza – mówi Katarzyna Bańczyk. – Szukałam podpowiedzi w internecie i natra�iłam na zapis rozmowy grona pedagogicznego, chyba z 2010 roku.

Prawdopodobnie były to materiały do programu na jakiś festyn rodzinny.

Podłapałam tekst, zredagowałam, wprowadziłam własne zmiany i zaproponowałam taką koncepcję dyrekcji szkoły. Dzieciom bardzo tekst się spodobał. Próby mieliśmy w soboty, we wczesnych godzinach rannych, przed zajęciami. Próba generalna od-

15

była się przed publicznością z naszej szkoły. Byliśmy bardzo mile zaskoczeni, kiedy zauważyliśmy, że widownia wchodzi w interakcję z aktorami na scenie. Był śmiech, zdziwienie, zdumienie. To było dla nas fantastyczne doświadczenie. Przyjechaliśmy tutaj nie tyle z chęcią wygrania, ile z chęcią uzyskania podobnych emocji z szerszą publicznością, w której jest znacznie więcej dorosłych. Sytuacja się powtórzyła, publiczność reagowała wspaniale.

Aktorzy z Hull podbili serca publiczności, jurorów i konsula, zdobywając, oprócz pierwszego miejsca w kategorii zespołowej, również specjalny puchar. „Wierszowisko” to całodniowe wydarzenie, podczas którego dzieci recytują polskie wiersze. W tegorocznej, ósmej już edycji, na scenie pojawiło się około dwustu młodych aktorów i recytatorów w kategoriach indywidualnych, wiekowych i zbiorowej.

Organizatorem „Wierszowiska” każdego roku jest Polska Macierz Szkolna w Londynie. Współorganizatorem była Polska Szkoła Sobotnia Przedmiotów Ojczystych im. Tadeusza Kościuszki w dzielnicy Ealing. << reklama

16 ~ kalendarium GOŃCA

1 lipca 1569

li

na sejmie walnym w Lublinie ustanowiono unię Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. W jej wyniku powstało państwo znane w historiogra� ii jako Rzeczpospolita Obojga Narodów.

july

2 lipca 1931 został ścięty niemiecki seryjny morderca Peter Kürten ( „ Wampir z Düsseldorfu” )

8 lipca 1 8 3 9

urodził się John Davison Rockefeller, przedsiębiorca, który w ciągu ż ycia zgro madził majątek o wartości 6 6 0 mld dola rów ( wg przelicznika z 2 0 0 7 )

4 lipca 362 p.n.e. zwycięstwo Tebańczyków i Argiwów nad Spartanami, Ateńczy kami i Achajami w bitwie pod Mantineją

6 lipca 1 9 7 4 reprezentacja Polski zajęła trzecie miejsce na Mistrzostwach Świata w Piłce Noż nej w RFN, pokonując Brazylię 1 : 0 – bramkę zdobył Grzegorz Lato

5 lipca 2019

ipiec 11 lipca 1893

kalendarium GOŃCA ~

17

14 lipca 1847

Japończyk Kōkichi Mikimoto uzyskał pierwszą perłę hodowlaną

w Londynie odbyła się premiera opery Zbójcy Giuseppe Verdiego

12 lipca 2011

1 9 lipca 1 9 8 9

Neptun zakończył pierwszy pełny obieg wokół Słońca od czasu odkrycia w 1 8 4 6 roku

13 lipca 1973

ukazał się debiutancki album brytyjskiej grupy Queen pt. Queen

Zgromadzenie Narodowe większością jednego głosu wybrało gen. Wojciecha Jaruzelskiego na prezydenta PRL

21 lipca 1944 w Moskwie powołano Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, którego celem było przejęcie władzy w kontrolowanej przez sowietów Polsce

30 lipca 1619 w Jamestown w Wirginii rozpoczął się strajk polskich rzemieślników, pierwszy na kontynencie północnoamerykańskim

18 ~ reportaż Dariusz Dzikowski

– JEŚLI JEST TAKA MOŻLIWOŚĆ PODRÓŻUJĘ MOTOCYKLEM. W SAMOCHODZIE TRACI SIĘ DOŚWIADCZENIE ŚRODOWISKA, DŹWIĘKU, ZAPACHU – MÓWI SZYMON PRUCIAK. ZAKOTWICZONY W ANGLII POLAK ODWIEDZIŁ 97 KRAJÓW I PLANUJE KOLEJNE WYZWANIA.

PRZY GODY

NA SZLAKU

Globtroter, artysta, wykładowca akademicki.

Swoje podróże łączy z różnymi projektami, dokumentując je w formie zdjęć, instalacji, �ilmów, publikacji. Obecnie pisze książkę o wyprawie dookoła świata, która będzie rozszerzona o część multimedialną. Jest również szansa, że powstanie na ten temat �ilm, a producentem dokumentu ma być Samuel Supple związany z telewizją BBC. Szymon w przeszłości współpracował z tą stacją nad różnymi zleceniami, z których bodaj najciekawsze dotyczyło �ilmu „Time Bleeds”, zrealizowanego z okazji 100lecia wybuchu I wojny światowej. Obraz kręcono w Folkestone, skąd brytyjskie oddziały wypływały, żeby walczyć we Francji.

– Poza sferą fabularyzowaną, opartą na pamiętnikach najmłodszych żołnierzy, pracowaliśmy również z młodzieżą, wykorzystując 5 lipca 2019

tzw. method acting, czyli metodę polegającą na tworzeniu i przeżywaniu emocji, które są praktycznie niemożliwe do udawania – mówi Pruciak.

Zapach smażonych placków

Trwała dokładnie rok, od lipca 2016 do lipca 2017 roku, a jej celem było okrążenie kuli ziemskiej – bez przerw i opuszczania trasy. Tylko dwa razy podczas wyprawy Szymon i towarzysząca mu żona Alexandra rezygnowali z lądowego pokonywania dystansu, żeby przekroczyć Atlantyk i Pacy�ik. Każde z nich jechało na własnym motocyklu marki BMW, najczęściej, o ile była taka możliwość, noce spędzając w namiocie. Środek lokomocji wybrali nieprzypadkowo. Jak twierdzi podróżnik, w samochodzie traci się doświadczenie środowiska, dźwięku i

zapachu, natomiast na motocyklu wrażenia są nieporównywalne. Można na przykład wyczuć nadciągający deszcz w górach Kolumbii czy woń smażonych na piecu placków roti w hinduskich wioskach, rozciągający się na przestrzeni kilku kilometrów.

Podróż ochrzcili mianem „Wrong Way Round”. Nieprzypadkowo. Większość globalnych wypraw z Europy, jeszcze od czasów Marco Polo, zaczyna się drogą na wschód, tymczasem oni wystartowali w Brazylii, a dalej trasa przebiegała przez Ameryki: Południową, Środkową i Północną, Azję oraz Europę. Meta czekała w Londynie. To była niezapomniana przygoda i o każdym z 40 krajów, przez jakie jechali, można napisać odrębne historie.

Ile kosztuje taka wyprawa? – W naszym przypadku było to 15 tysięcy funtów na osobę

reportaż ~ plus paliwo. Część wydatków do�inansowała moja uczelnia, University for the Creative Arts w Rochester, w ramach projektu badawczego, który prowadziłem po drodze. Przed wyjazdem sprzedałem wszystko co miałem wartościowego, od samochodu po ciuchy, a na benzynę udało nam się uzbierać całą sumę, czyli 7 tysięcy funtów, przez �inansowanie społecznościowe – tłumaczy Pruciak.

Helikopterem w przestworza

Pochodzi z Żor. Jego ojciec jest magistrem inżynierem spedycji, przekwali�ikowanym na terapeutę medycyny chińskiej, a mama – nauczycielem wychowania początkowego. Ale to nie od nich zaraził się podróżniczym bakcylem. Wszystko za sprawą babci, która w pierwszą wyprawę zabrała go kiedy miał cztery lata. Kierunek – rozpadający się Związek Radziecki. Wszystko było tam tak tanie, że mogli sobie pozwolić na różne ekstrawagancje, jak chociażby wynajęcie helikoptera od żołnierzy chcących dorobić kilka rubli do wojskowego żołdu.

– Babcia, rozwódka, zdecydowała się nie oszczędzać pieniędzy czy kupować za nie domów, za to w każde wakacje gdzieś jechała, a ja stałem się jej nieodłącznym towarzyszem.

Do czasu, kiedy po maturze wyemigrowałem do Irlandii – opowiada Szymon. Był rok 2004, kiedy razem z kolegą osiadł w miejscowości Nenagh w hrabstwie Tipperary. Imał się tam różnych rzeczy – pracował na zmywaku, w tartaku, zakładzie stolarskim, fabryce okien. Potem zaczepił się w miejscowym councilu, prowadził kawiarnię z butikiem mody oraz galerią The Business, a w końcu założył �irmę zajmującą się projektowaniem gra�icznym. To wszystko działo się na przestrzeni lat 2004-2006, a więc przed kry-

zysem jaki dotknął Irlandię. Kiedy jego symptomy zaczęły się pojawiać na horyzoncie, Polak przeniósł się do Anglii, zaczynając studia na University for the Creative Arts w Rochester, na kierunku fotogra�ia i sztuki wizualne. Szybko został ambasadorem uczelni, a po pierwszym roku dostał stypendium oraz kredyt rządowy na życie. Dziś jest tam wykładowcą wizytującym.

Po ukończeniu licencjatu zakotwiczył w brytyjskiej stolicy, gdzie na University of the Arts London obronił pracę magisterską. Później dołożył do tego jeszcze 2-letnie podyplomowe studia na University for the Creative Arts w Epsom.

Magiczny proces

Podróże i fotogra�ia – to dwie największe jego pasje, które świetnie się uzupełniają. Zdjęcia, jakie robił w różnych krajach, były prezentowane na wielu wystawach.

Jak uchwycić dobre ujęcie? – Więcej myśleć, a mniej klikać. Lepiej zastanowić się i popatrzeć 60 sekund, niż pstrykać 60 razy bez żadnej koncepcji. Fakt, że teraz nic to nie kosztuje, nie ma znaczenia.

Najpierw zastanówmy się co chcemy zdjęciem wyrazić, popatrzmy czy element, który znajdzie się w kadrze wnosi coś do tej historii, a jeśli tak nie jest, to zmieńmy perspektywę i przesuńmy się trochę. To my decydujemy o tym co, gdzie i jak będzie pokazane – tłumaczy podróżnik, wspominając jak jego tata ręcznie wywoływał fotki w samodzielnie zaaranżowanej ciemni w łazience.

Tamten specy�iczny zapach i magiczny proces zawładnęły wyobraźnią 6-letniego wówczas chłopca. I tak zostało do dziś.

Po pół roku pracy w Irlandii emigrant z Polski wszystko co zarobił wydał na swoją pierwszą cyfrową lustrzankę (Nikon D70) oraz zestaw obiektywów i to właśnie wtedy stało się dla niego jasne, że chce

podążać tą ścieżką. Od lat uczestniczy w różnych artystycznych przedsięwzięciach, ale szczególną frajdę sprawia mu fotogra�ia konceptualna i kreatywna geogra�ia, ze szczególnym uwzględnieniem szlaków handlowych. Ta ostatnia to interdyscyplinarna metodologia naukowa mająca na celu poszerzanie wiedzy geogra�icznej z wykorzystaniem sztuk wizualnych, w Wielkiej Brytanii propagowana między innymi przez prof. Harriet Hawkins z Uniwersytetu Royal Holloway.

Spośród projektów, w których uczestniczył, Szymon największy sentyment ma do „Image of the Road”, realizowany pod patronatem Organizacji Narodów Zjednoczonych, wspólnie z artystką Helen Kirwan. W 2013 roku razem przejechali samochodem 17000 km wzdłuż najdłuższej w Europie drogi E40, biegnącej przez Francję, Belgię, Niemcy, Polskę, Ukrainę, Rosję, Kazachstan, Uzbekistan, Turkmenistan i Kirgistan, aż po granicę z Chinami.

Efekty ich pracy były pokazywane w wielu galeriach i przestrzeniach publicznych na całym świecie, a składały się na nią książka, instalacja artefaktów i fotogra�ii oraz wielokanałowa instalacja wideo.

Projekt uwzględniał różne metodologie – politologię, hydrologię, archeologię oraz teorię sztuki i �ilmu, a wspólnym mianownikiem było odniesienie do katastrofy ekologicznej spowodowanej osuszaniem Morza Kaspijskiego pod uprawę bawełny w czasach ZSRR i później.

– Zamiast fotografować pola zabraliśmy jedną różę bawełny i zeskanowaliśmy ją. Światło, które wyemitował skaner, dogłębnie wypełniło kwiat od środka nadając mu wyjątkowy charakter. Dodatkowo przykryliśmy go czarnym materiałem, przez co wyglądał na zagubiony w ciemności, swoim pięknem oddając zarówno tragedię regionu, jak i wielopoziomowość interpretacji

19

– wspomina Pruciak, podkreślając, że praca zawierała szeroką gamę konceptualnie złożonych odniesień i symboliki.

Życiowy drogowskaz

Ma mieszkanie w Barnes, ale rzadko tam przebywa, niemal nieustannie jeżdżąc po świecie.

Obecnie jest w Ghanie, gdzie zbiera materiały o tamtejszych wodzach plemiennych, klubach bokserskich oraz surferach.

Wcześniej spędził trzy tygodnie na Wyspach Świętego Tomasza, przygotowując projekt o transatlantyckim szlaku niewolniczym. Jego ostateczna koncepcja nie jest jeszcze sprecyzowana, ale prawdopodobnie będą to nocne krajobrazy z dużą ilością sztucznego światła i symboliki lokalnych roślin, drzew oraz kwiatów.

W wyprawach zazwyczaj towarzyszy mu żona Alexandra, inżynier i architekt rodem z Paryża. Poznali się podczas Biennale w Wenecji w 2015 roku – ona przyjechała na premierę �ilmu, którego on był autorem zdjęć i… zaiskrzyło. To była miłość od pierwszego wejrzenia.

– Po kilku tygodniach zaproponowałem jej wspólny skok na bungee z tamy Verzasca w Szwajcarii, a po paru miesiącach objazd kuli ziemskiej na motocyklach. Dzielimy miłość do wina, kawy, muzyki, sztuki i… życia. Mój angielski jest zdecydowanie lepszy niż francuski, więc najczęściej rozmawiamy w tym języku – przyznaje 34-latek, któremu planów na przyszłość nie brakuje. W niedługim czasie chciałby otworzyć atelier fotogra�iczne w Nikozji na Cyprze, połączone ze szkołą artystyczną – we współpracy z uczelniami z Wielkiej Brytanii i Francji. Natomiast za trzy lata razem z Alexandrą, która w sierpniu spodziewa się dziecka, chcą opłynąć jachtem świat. Hasło „Hej, przygodo” to ich życiowy drogowskaz…

CYDR,

20 ~ reportaż

NO TO CYK

LEKKO SCHŁODZONY, ALE NIGDY Z LODEM, SOKIEM CZY SYROPEM. TAKI SMAKUJE NAJLEPIEJ. CYDR, NARODOWY TRUNEK ANGLIKÓW, CIESZY RÓWNIEŻ PODNIEBIENIA ZAKOTWICZONYCH NA WYSPACH POLAKÓW.

Zachodnia Anglia. Nieprzypadkowo to właśnie ten region, ob�itujący w bogactwo farm i sadów, zwany jest zagłębiem bądź krainą cydru.

Panujący tu klimat i warunki doskonale nadają się do uprawy odmian jabłoni wykorzystywanych do produkcji tego trunku. Ale to także bogata historia i tradycja, której śladami warto podążyć. W Gloucester Life Museum zachował się najstarszy w okolicy działający do tej pory młyn, przeznaczony do zgniatania jabłek. Z kolei w Cider Museum w Hereford, mieszczącym się w budynku starej fabryki Bulmers, można zobaczyć jak robiono cydr w dawnych czasach. Obiekt jest naprawdę niewielki, ale uroczy, zgromadzono w nim wiele cennych eksponatów, a także oryginał katalogu owoców z XIX wieku.

– Koniecznie trzeba też odwiedzić fabrykę �irmy Westons zlokalizowaną w pobliżu miasteczka Ledbury, gdzie organizowane są wycieczki z przewodnikiem – mówi dziennikarka i copywriterka Rita Krawczyk, autorka książki „Historia cydru. Anglia”. Publikacja ukazała się w ubiegłym roku w języku polskim, a niebawem na rynku pojawi się wersja angielska. W planach są kolejne tomy opowiadające o cydrze, zwanym również jabłecznikiem, tym razem we Francji i Hiszpanii.

5 lipca 2019

– To temat, obok którego nie sposób przejść obojętnie, jeśli mieszka się w zagłębiu cydrowym. Ja w 2013 roku zakotwiczyłam w Cheltenham i z czasem przesiąkłam tym klimatem – nie ukrywa Rita, dodając, że przygotowanie książki trwało dwa lata. Najwięcej czasu zajęło jej zebranie materiału, co wiązało się z wyjazdami w miejsca, gdzie produkowany jest ten jabłkowy przysmak. Robiła zdjęcia, notatki, wertowała dawne publikacje i broszury. Uzupełnieniem tego były informacje znalezione w bibliotekach, antykwariatach, internecie.

12 litrów na głowę

Jego rodowód nierozerwalnie wiąże się z historią alkoholu. Podobnie jak piwo i wino,

cydr był produkowany już w starożytności, o czym wspominają grecki geograf i podróżnik Strabon, rzymski historyk i pisarz Pliniusz Starszy, a także Biblia. Co więcej, odkrycia archeologiczne potwierdzają, że również w czasach prehistorycznych osadnicy spożywali procentowe mikstury produkowane z różnych owoców, w tym jabłek i winogron.

Dziś cydr, zwany z angielska cider, jest popularny w różnych krajach, ale zdecydowanie najwięcej fanów ma na Wyspach Brytyjskich, gdzie roczne spożycie na przeciętnego mieszkańca w ostatnich latach wynosi średnio 12 litrów. Rekordowy w tym względzie okazał się rok 2009, kiedy ów wskaźnik wyniósł aż 15,1! Zjednoczone Królestwo jest największym

reportaż ~ konsumentem, a jednocześnie producentem tego trunku na świecie. Nic dziwnego, że odbywają się tu liczne imprezy, festiwale i festyny, gdzie można degustować różne rodzaje jabłecznika. Działa też wiele stowarzyszeń, z których do najbardziej znanych należą National Association of Cider Makers, Three Counties Cider and Perry Association, South West of England Cidermakers’ Association, Welsh Perry & Cider Society czy Campaign for Real Ale. Ta ostatnia jest co prawda organizacją piwną, ale posiada także swój oddział cydrowy.

Wspomniane stowarzyszenia poza promocją dbają o jakość dostępnego na rynku trunku, stosując własne kryteria oceny. Jednym z głównych

Dariusz Dzikowski wymogów jest zawartość w nim naturalnego soku jabłkowego, która musi wynosić co najmniej 80 procent.

Ale nie tylko na Wyspach jabłecznik ma bogatą tradycję. To również Francja (głównie Normandia i Bretania), Hiszpania (Asturia i Kraj Basków) oraz Niemcy (Hesja). W ostatnim czasie coraz większą popularność zyskuje też poza Europą, szczególnie na rynkach amerykańskim, australijskim i japońskim.

Swoisty renesans cydr przeżywa w Polsce, do czego przyczyniło się nałożone przez Rosję w 2014

roku embargo na import naszych owoców.

Pojawiła się wówczas moda na spożywanie tego trunku, która trwa do dziś. W istocie jednak nie jest on nad Wisłą nowością, pierwsze wzmianki o nim można znaleźć w książce z przepisami Krescencjusza z 1571 roku. Z kolei 17 lat później kalwiński pisarz Anzelm Gostomski w pracy „Gospodarstwo” namawiał, żeby porzucić wino na rzecz jabłecznika. Nie brakowało też wrogów takich pomysłów, wśród których był między innymi żyjący w XVII wieku polityk i poeta Jan Andrzej Morsztyn, który uważał go za domenę plebsu.

21

na rynku można spotkać produkty określane tą nazwą, w istocie niemające z nim nic wspólnego.

Przeważnie są one mieszanką sfermentowanych soków owocowych z koncentratu i różnych dodatków spożywczych. Niektóre browary oferują w swojej ofercie piwa o smaku jabłkowym, ale to zupełnie coś innego.

Jak powinno się pić cydr? – Nie ma w tym względzie ściśle określonych reguł. W restauracjach najczęściej konsumuje się go z kieliszków, natomiast w pubach, podobnie jak piwo, podawany jest w ku�lach o pojemności pinty, czyli niespełna 600 mililitrów. Jabłkowy przysmak można także spożywać w kieliszkach do szampana, zwłaszcza te odmiany, które wytwarzane W dębowych beczkach są tak zwaną metodą szampańską – tłumaczy Sfermentowany sok jabłkowy. Tym w istocie Krawczyk, podkreślając, że nie brakuje osób jest cydr. Może nie brzmi to zbyt skomplikopijących go bezpośrednio z butelki. Najważniejwanie, jednak, żeby uzyskać odpowiednią sze, żeby był lekko schłodzony, ale nigdy z lodem, wysoką jakość, musi współgrać ze sobą szereg sokiem czy syropem. No chyba, że mamy do czyczynników. Po pierwsze, konieczne są dobre nienia z drinkiem. jabłka, tak zwane cider apples. To specjalne Z jabłecznikiem wiąże się wiele ciekawych odmiany (Dabinett, Herefordshire Redstreak, historii. Swego czasu stanowił on formę zapłaFoxwhelp czy Kingston Black) przeznaczone ty dla angielskich chłopów, którzy dostawali tylko do tego celu. Ich cechą jest duża zawardziennie około 2-3 pint (niecałe 2 litry). Mogli go tość cukru, tanin i kwasów, przez co nadają także spożywać podczas pracy w polu i dopiero trunkowi specy�iczny, niepowtarzalny smak. wprowadzona w 1896 roku ustawa The Truck Nie ma jednego uniwersalnego przepisu Act zniosła te praktyki. na cydr. Każdy, kto profesjonalnie zajmuje się Z pokolenia na pokolenie powtarzano opowiejego wytwarzaniem, opiera się na własnych ści o zwierzętach, które podchodziły pod burecepturach i wie w jakich proporcjach stosodynki gospodarcze i zjadały resztki wytłoczyn wać poszczególne składniki. Cykl produkcyjny jabłek, a potem odurzone procentami wałęsały przebiega w kilku etapach. Najpierw zebrane się po okolicy. Ba, podczas procesu fermentacji jabłka zgniatane są w prasie, a powstały w ten miano do trunku dodawać szczury, króliki i besposób sok przelewa się do zbiorników, gdzie kon. Po co? Trudno jednoznacznie stwierdzić, ale zaczyna fermentować. Do mikstury można raczej nie chodziło o walory smakowe. Niektórzy dodać drożdże albo wykorzystać te znajdujące utrzymują, że była to się już w owocach, dobra pożywka dla przy czym cały proces Gotowy wyrób jest drożdży, gdyż dzięki musi zachodzić w nizlewany do beczek (na przykład temu mogły się one skich temperaturach.

Gotowy wyrób jest dębowych), gdzie czeka aż dojrzeje. odżywiać nie tylko cukrem zawartym w zlewany do beczek (na owocach, ale także przykład dębowych, proteinami z mięsa. Szczurów zapewne nie dow których wcześniej leżakował rum), gdzie dawano specjalnie, prawdopodobnie wpadały do czeka aż dojrzeje. Trwa to z reguły od trzech beczek przypadkowo, skuszone słodkim zapado sześciu miesięcy, ale zdarza się, że nawet chem soku. dwukrotnie dłużej.

Uważany niegdyś za symbol angielskiej wsi i – Nie spotkałam się z cydrem starszym niż plebsu jabłecznik z czasem zawojował wyższe dwa lata. Ma on małą zawartość alkoholu, klasy społeczeństwa. Obecnie jednym z najbarszybko się utlenia, dlatego zbyt długie leżakodziej znanych jego wielbicieli jest książę William, wanie, w przeciwieństwie chociażby do wina, który złapany w pubie przez paparazzich z bumu nie służy. Często można zetknąć się z opitelką cydru w ręku przyznał, że bardzo go lubi nią, że najlepsze walory ma jabłecznik robiony i spożywa częściej niż piwo. Brytyjski następca w listopadzie bądź grudniu, który spożywa się tronu ma także swoje własne jabłko, jedna z nolatem następnego roku – mówi Rita, zaznaczawych odmian została bowiem nazwana na jego jąc jednocześnie, że cydr wytwarzany nawet z cześć Prince William. tych samych odmian jabłek w kolejnych latach Z kolei amerykańska aktorka i piosenkarka smakuje nieco inaczej. Chodzi tu o produkcję Scarlett Johansson, a także angielska projektantrzemieślniczą, a nie przemysłową, gdzie cały ka mody i była wokalistka zespołu Spice Girls, proces fermentacji znajduje się pod ścisłą konodznaczona Orderem Imperium Brytyjskiego trolą, dzięki czemu zostaje zachowana konseVictoria Beckham, przyznały, że chętne używają kwencja i stabilność. wytwarzanego z cydru octu jabłkowego, bo świetnie wpływa na kondycję włosów i skóry…

Szczury, króliki, bekon << Słodkie i półsłodkie, wytrawne i półwytrawne, gazowane bądź nie. Rodzajów jabłecznika jest wiele, trzeba jednak uważać, gdyż

22 ~ raport

Gdzie, jeśli nie na Wyspy, jeżdżą dziś do pracy Polacy? A może zostają w ojczyźnie?

Dokąd Polacy pojadą Marek Korneluk mieszka w małej miejscowości na Podlasiu, ma ok. 40 lat. Prawie przez 10 jeździł TIR-em z Polski na Wyspy. Kilka tygodni temu rzucił pracę. – Za dużo stresu – wyjaśnia, dodając, że chodzi mu o problemy na przejściu w Calais, ale i ogólny klimat w kraju. – Nic nie wiadomo, więc nie mogę zaplanować, co będę robił za dwa miesiące czy pół roku. To ja już wolę zrezygnować i zacząć sobie szukać pracy w Polsce – mówi.

Polacy mają wątpliwości

Ciągłe przesuwanie terminu brexitu i brak pewnych informacji nie pomagają w zbudowaniu poczucia stabilności zatrudnienia na Wyspach. – Aplikanci zadają pytania w stylu „Czy wyjeżdżając teraz do Wielkiej Brytanii trzeba mieć już paszport” – zauważa Grzegorz Nagórka, kierownik działu rekrutacji w Jobland.pl. – Czasem też stykamy się z nieprawdziwymi informacjami na temat brexitu co, jak przypuszczam, wynika z chaosu infor5 lipca 2019

macyjnego i niezrozumienia tematu lub braku śledzenia bieżących wydarzeń. Pytania i wątpliwości pojawiają się nawet u osób, które jeżdżą regularnie do Wielkiej Brytanii na coroczne kontrakty – zaznacza. Po raz pierwszy od lat więcej Polaków, Czechów czy Słowaków wyjeżdża z Wysp, niż na nie przyjeżdża. Może się jednak okazać, że �irmy i tak będą musiały zabiegać o ich przychylność.

Firmy tracą pracowników

Organizacja Migrate UK przepytała ostatnio tysiąc rekruterów. 39 proc. z nich przyznało, że współpracujące z nimi �irmy tracą pracowników z krajów Unii, którzy wyjeżdżają do domu lub do innego kraju. 6 na 10 �irm musiało wykazać się kreatywnością, by zachęcić do zostania – wśród argumentów znalazły się podwyżki, bonusy czy dopłaty do czesnego w szkole dzieci. Niektóre �irmy musiały zapłacić o 100 tys. funtów więcej niż zwykle w bonu-

sach i pensji, by zachęcić pracownika do przyjazdu.

Czas od głosowania za brexitem to częstsze niż wcześniej ataki na Polaków czy przybyszy z innych krajów.

Zdarza się, że osoby, które szczęśliwie mieszkają tu od kilkunastu lat, nagle słyszały, że mają „wracać do domu”.

Braki w bankach i fabrykach

Według danych opublikowanych przez „The Independent”, najwięcej rąk do pracy brak w sektorze �inansowym, bo aż 83 proc. �irm ma trudności w znalezieniu specjalistów. Dotyczy to też większości fabryk czy �irm technologicznych i 63 proc. kancelarii prawnych. Widać, że inne kraje Unii zamierzają maksymalnie wykorzystać ten moment, starając się przyciągnąć do siebie nie tylko pracowników, ale i całe �irmy. Media spekulowały ostatnio, po co jeden z ważnych niemieckich polityków wydał obiad dla dyrektorów dwudziestu japońskich �irm, takich jak Fuji�ilm czy Mitsubishi. Szybko

okazało się, że chodziło o przekonanie ich do przeniesienia siedzib lub fabryk z Londynu. Niemcy przekonywali, że u nich biznes można robić spokojnie, bo obejdzie się bez przykrych niespodzianek, jak w brytyjskiej polityce w ostatnich latach. Podobne zachęty padały w stronę brytyjskich �irm czy międzynarodowych organizacji z siedzibami w Londynie.

Jak skłonić Polaka do zmiany

Zresztą Niemcy wykorzystują też okazję do złożenia oferty polskim pracownikom. – Oferujemy nie tylko lepsze zarobki, lepsze świadczenia socjalne i lepsze godziny pracy. Mamy też lepszą pogodę, lepsze jedzenie i krótszą drogę do Polski – takie ogłoszenie skierowane do Polaków na Wyspach zamieścił ostatnio szpital w Dusseldor�ie. Niemcom trudno uwierzyć, że Brytyjczycy mając do dyspozycji wykwali�ikowany personel chętny do pracy, postanowili przeprowadzić drastyczną zmianę, jaką ma być brexit,

raport ~ 23 dynie. Można było odwiedzić stoisko PZU, Siemensa czy Żywca, dowiedzieć się, jakie oferują warunki i złożyć cv.

Polacy spakowali walizki

– To wyjątkowa sytuacja, w której polscy pracodawcy jadą na Wyspy Brytyjskie, aby rekrutować pracowników do pracy w Polsce. Staramy się zatem zmienić kierunek, który nadany został po 1 maja 2004 roku, kiedy (…)

Polacy (…) spakowali swoje walizki i wyjechali w poszukiwaniu lepszych warunków do życia – mówiła przy tej okazji minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Jadwiga Emilewicz.

Za znak czasów można uznać fakt, że organizacja skupiająca Polaków na wysokich stanowiskach na Wyspach Polish Professionals ogłosiła ostatnio, że planuje powołać stowarzyszenie dla osób, które wróciły do Polski i chcą wpływać tam na kulturę pracy.

Mniej osób myśli o wyjeździe

do pracy? który odstraszy wielu cudzoziemców.

Szpital w Dusseldor�ie wcześniej już przeprowadził podobną akcję wobec hiszpańskich pielęgniarek, które w 2013 r. dostały pomoc z mieszkaniem i nauką języka. Jak podkreślał w rozmowach z polskimi mediami rzecznik szpitala, akcja zakończyła się powodzeniem i stąd pomysł, by teraz odezwać się do Polaków.

Opiekunek czy pielęgniarek jeszcze bardziej niż w Niemczech brakuje w Skandynawii, więc Szwecja i Norwegia też często są wymieniane jako kraje, którymi potencjalnie mogliby zainteresować się Polacy z Wysp.

Przeszkodą może jednak być język, bo o ile niemieckiego w szkole uczy się wielu Polaków, to szwedzkiego trzeba byłoby uczyć się od zera, co dla wielu osób w średnim wieku jest barierą nie do pokonania.

Dlaczego nie do Irlandii?

Naturalnym kierunkiem wydaje się Irlandia – blisko, język ten sam. Bezro-

bocie jest tam dość niskie (ok. 5 proc.), a pensja minimalna od niedawna plasuje się na drugim miejscu w całej Unii.

– Mamy kilka zapytań o procedury starania się o obywatelstwo irlandzkie od Polaków z Irlandii Północnej, pojawiło się kilka ogólnych zapytań o pracę i warunki życia w Irlandii z Wielkiej Brytanii. Nie dostrzegamy jakiejś fali nagłego zainteresowania Irlandią, ale możliwe, że sytuacja wygląda inaczej w Dublinie, który jest znacznie większym skupiskiem niż obszar, w którym my działamy, czyli rejon Munster i Cork – mówi Wojtek Białek z TogetherRazem Centre. W agencjach pracy też nie słychać na razie o masowym zainteresowaniu tym kierunkiem. „Drożyzna wypycha imigrantów z Zielonej Wyspy. Aż połowa naszych rodaków planuje wyjazd. „Jeśli żyć z dnia na dzień, to lepiej nad Wisłą – tłumaczą” – tak pisała ostatnio o Irlandii „Rzeczypospolita” w artykule pod tytułem „ Polacy przestali kochać Irlandię. Myślą o powrocie”.

Sonia Grodek Być może to tłumaczy, dlaczego �irmy w tym kraju nie są zalewane zgłoszeniami od Polaków wyjeżdżających z Wysp. Warto też pamiętać, że bezrobocie w tym kraju jeszcze kilka lat temu wynosiło kilkanaście procent.

W oczach tych, którzy chcą zostać na stałe, nie jest to więc pewny kierunek w dłuższej perspektywie.

Warszawie bliżej do Londynu

A może ci, którzy nie jeżdżą dziś na Wyspy, po prostu zostają w Polsce?

Osoby, które przeniosły się do Londynu w 2004 roku, wspominają przepaść w ofercie gastronomicznej, kulturalnej czy rozrywkowej pomiędzy Warszawą a stolicą Anglii. Polska pod tym względem w ostatnich latach dynamicznie się rozwija, a na Wyspach nowych klubów czy lokali wcale nie przybywa.

Nie bez znaczenia są też nowe możliwości socjalne nad Wisłą, a także lepsze niż kiedyś perspektywy na rynku pracy. W maju rząd zorganizował nawet targi pracy dla Polaków w... Lon-

Grzegorz Nagórka z Jobland zauważył, że w ostatnich miesiącach mniej osób odpowiada na oferty pracy w Wielkiej Brytanii. Dotyczy to jednak nie tylko tego kraju, lecz wszystkich ofert. – Mniej osób w ogóle aplikuje na oferty pracy ogłaszane w Polsce – przyznaje, dodając, że jego zdaniem chodzi o rekordowo niskie bezrobocie nad Wisłą. – Na oferty do Wielkiej Brytanii również mniej osób aplikuje, aczkolwiek nie wiem, w jakim stopniu za zmniejszenie liczby aplikacji odpowiada kwestia brexitu i niepewności, a w jakim wspomniane wyżej zjawisko ogólnego zmniejszenia liczby aplikacji na wszystkie oferty. My głównie poszukujemy kandydatów na rynku polskim – osób, które chcą wyjechać do Wielkiej Brytanii – wyjaśnia.

Londyn lepszy?

Być może więc dla Polaków z Londynu czy Liverpoolu dobra sytuacja gospodarcza w Polsce połączona z niepewnością w Anglii będzie sygnałem do wyjazdu, na który długo czekali. – Być może będzie pewien ruch ze strony osób między trzydziestym a czterdziestym którymś rokiem życia, które zakładają rodzinę, odłożyły jakieś oszczędności podczas pobytu w Wielkiej Brytanii i chcą się przenieść.

Ale jeśli jesteś młodszą osobą, to masz wiele argumentów za pozostaniem tutaj, przynajmniej w średniej perspektywie czasowej i na dłuższą metę – powiedział ostatnio dla Polskiej Agencji Prasowej Gerwyn Davies z brytyjskiej organizacji Chartered Institute of Personnel and Development.

Wszystko wskazuje na to, że podobnie myśli wielu Polaków.

24 ~ gospodarka W PIERWSZYM KWARTALE 2019 ROKU ZALEGŁOŚCI KREDYTOWE I POZAKREDYTOWE POLAKÓW WZROSŁY O PONAD 2 MLD ZŁ DO ŁĄCZNEJ KWOTY 76 MLD ZŁ. W TYM CZASIE O 21,5 TYS. OSÓB POWIĘKSZYŁA SIĘ TEŻ LICZBA NIESOLIDNYCH DŁUŻNIKÓW – W SUMIE NIEOPŁACONE W TERMINIE ZOBOWIĄZANIA ALBO OPÓŹNIANĄ O 30 DNI RATĘ KREDYTU MA JUŻ BLISKO 2,8 MLN POLAKÓW – WYNIKA ZE STATYSTYK REJESTR DŁUŻNIKÓW BIG INFOMONITAOR. ŚREDNIA PRZYPADAJĄCA NA OSOBĘ ZALEGŁOŚĆ Z TEGO TYTUŁU PRZEKRACZA JUŻ 27 TYS. ZŁ. NATOMIAST REKORDZISTA Z WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO MA DO ODDANIA PONAD 70 MLN ZŁ.

76 MLD ZŁ NIESPŁACONE

DŁUGI POLAKÓW

– W I kwartale tego roku obserwujemy spowolnienie – przynajmniej w kwestii przyrostu kwoty zaległości – w porównaniu z końcówką ubiegłego. Wówczas te zaległości przyrosły o niemal 2,4 mld zł w ciągu trzech miesięcy, teraz mamy wzrost o ponad 2 mld zł. Z kolei w porównaniu do początków 2018 roku – dynamika przyrostu zaległości przyspieszyła. Podsumowując, te ponad 2 mld zł wzrostu dało 76 mld zł zaległości łącznie i jest sporą kwotą. Jest ona zarówno efektem przyrostu zaległości kredytowych, na które przypadło około miliarda zł, jak i zaległości pozakredytowych – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Halina Kochalska, ekspert Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor.

Statystyki BIG InfoMonitor pokazują, że tylko w ciągu trzech pierwszych miesięcy tego roku zaległości kredytowe i pozakredytowe Polaków wzrosły o ponad 2 mld zł do łącznej kwoty 76 mld zł. Przeterminowane zadłużenie mieszkańców Polski rosło w tym czasie nieznacznie wolniej niż w ostatnim kwartale 2018 roku (przyrost o 2,4 mld zł). Wartość długów z tytułu niespłacanych rachunków wzrosła o nieco ponad 1,015 mld zł ( 2,5 proc.), natomiast nieregulowanych w terminie kredytów o 1,030 mld zł (3 proc.).

W pierwszym kwartale br. łącznie o 21,5 tys. osób powiększyła się też liczba niesolidnych dłużników – w sumie nieopłacone w terminie zobowiązania 5 lipca 2019

albo opóźnianą o 30 dni ratę kredytu ma już blisko 2,8 mln Polaków.

– Liczba dłużników zdecydowanie szybciej niż w BIK przyrasta w Rejestrze BIG InfoMonitor. Wpisywane są do niego osoby, które nie płacą za telefon, telewizję czy internet, nie regulują alimentów, czynszu, nie opłaciły kosztów sądowych albo mają na koncie opłaty karne za jazdę bez biletu. Do tego trzeba dodać zaległości na konto �irm pożyczkowych czy wobec �irm windykacyjnych, które coraz chętniej zgłaszają dłużników do rejestrów biur informacji gospodarczej. Zaległości z tego tytułu sięgają już blisko 41 mld zł i mają przewagę w tej łącznej kwocie 76 mld zł – mówi Halina Kochalska.

To właśnie osób, które nie regulują w terminie bieżących rachunków i zobowiązań, przybywa najszybciej w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor – o 33,5 tys. zł w I kw. W tym samym czasie o 14,3 tys. spadła natomiast liczba niesolidnych kredytobiorców w Biurze Informacji Kredytowej. Jednak to właśnie zaległości kredytowe, ze względu na wyższe wartości, generują większą średnią zaległość. Wynosi ona obecnie 29 799 zł na osobę, podczas gdy średnie przeterminowane zobowiązania pozakredytowe wynoszą 18 518 zł.

Dane BIG pokazują, że dłużników przybywa w każdym przedziale wiekowym. Jeśli chodzi o regiony, to w pierwszych miesiącach tego roku największy wzrost widoczny był na Pomorzu, gdzie odnotowano największy

przyrost średniej zaległości na osobę, a także liczby dłużników i w efekcie łącznej zaległości. Niezmiennie jednak w rankingu najbardziej zadłużonych województw prowadzi Mazowsze – stąd pochodzi najwięcej rekordzistów, co wpływa też na łączne zaległości tego województwa, które są najwyższe w Polsce.

– Zaległości Polaków po rozłożeniu na mapę pokazują pewną prawidłowość. Cała Polska Zachodnia to jest właśnie ta część, w której problemy �inansowe mają największą skalę, podobnie jest też z Polską Północną.

Poczynając od województwa zachodniopomorskiego, przez lubuskie, po dolnośląskie – tam już ponad jeden na dziesięciu dorosłych mieszkańców ma problemy �inansowe, to jest całkiem wysoka statystyka. Co najmniej jedna osoba na dziesięć ma również problemy w województwach pomorskim, kujawsko-pomorskim i warmińskomazurskim. Te regiony, dodając jeszcze Śląsk, wyróżniają się negatywnie na tle kraju. Z naszych danych wynika też, że właśnie w województwie śląskim jest najwięcej dłużników, którzy nie radzą sobie z płatnościami, jest ich już ponad 390 tys. Dominuje też mazowieckie, choć akurat tu upowszechnienie problemu niepłacenia na czas jest zdecydowanie niższe niż na Śląsku i w Polsce Zachodniej czy Północnej – mówi Halina Kochalska.

Jak informuje, średnia, przypadająca na osobę zaległość z tytułu nieopłaconych na czas kredytów i

zobowiązań pozakredytowych wynosi już obecnie 27 158 zł (wzrost o 2 proc., czyli ponad 500 zł w ciągu trzech miesięcy). Znacznie więcej mają jednak do oddania osoby między 45 a 54 rokiem życia.

– Tutaj w grę wchodzą już kwoty znacznie powyżej 30 tys. zł. Wśród 10 rekordzistów niesolidnych dłużników dominują panowie. Jest jedna kobieta, która zajmuje 5. pozycję w tym niechlubnym zestawieniu i wyróżnia się też wiekiem, bo ma jedynie 36 lat i blisko 40 mln zł zaległości. To jednak i tak mało w porównaniu z rekordzistą, który wywodzi się z województwa lubelskiego, 62-latek ma do oddania ponad 70 mln zł. Zestawienie rekordzistów jest bardzo ambitne, bo osoba, która zamyka pierwszą dziesiątkę, ma do zwrotu ponad 20 mln zł zaległości – mówi Halina Kochalska.

W I kwartale br. średnie zadłużenie zwiększyło się we wszystkich grupach wiekowych, ale największe wzrosty utrzymują się wśród osób po 65. roku życia. W tej grupie wiekowej przeciętna zaległość wzrosła do kwoty 23 610 zł. Z kolei w grupie 18-24 latków wynosi ona już 6 965 zł.

– Tak jak przyrosła suma zaległości i liczba dłużników, tak wzrosło też przeciętne zadłużenie. Jest to m.in. zasługą znaczącego wzrostu średniej zaległości z tytułu kredytów mieszkaniowych – mówi Halina Kochalska, ekspert Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor.

biznes ~

NASTOLETNI

25

BLOGERZY I VLOGERZY

MOGĄ LICZYĆ NA SPORE ZAROBKI

Nastoletni twórcy w internecie bardzo poważnie traktują swoją działalność, wkładając w nią dużo zaangażowania i przy okazji zdobywając przydatne kompetencje cyfrowe i społeczne. Przeważająca większość traktuje prowadzenie bloga czy vloga jako bezpośredni wstęp do przyszłej kariery zawodowej albo przynajmniej perspektywiczne hobby. Pozytywny feedback ze strony odbiorców daje twórcom duży impuls do samorozwoju, niezależność, możliwość zdobywania nieograniczonej wiedzy, a w wielu przypadkach także konkretnych pieniędzy – wynika z raportu NASK „Pozytywny internet i jego młodzi twórcy”.

– Młodzi ludzie podejmują swoją aktywność w sieci przede wszystkim dlatego, że chcą pokazać, co potra�ią, podzielić się swoimi zainteresowaniami i pasjami. Chcą służyć radą innym. Zachęcają ich do tego przede wszystkim rówieśnicy, w mniejszym stopniu rodzice czy nauczyciele – mówi agencji Newseria Biznes Marcin Bochenek, dyrektor Pionu Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w NASK. Z kolei głównym powodem, dla którego po początkowym etapie młodzi twórcy kontynuują swoją działalność, jest pozytywna reakcja ze strony ich odbiorców. Autorzy raportu podkreślają, że nastolatki bardzo poważnie traktują swoją działalność w sieci, wkładając w nią dużo zaangażowania i przy okazji zdobywając przydatne kompetencje cyfrowe i społeczne.

– Mówimy o szeroko rozumianych kompetencjach społecznych, samorozwoju, samodoskonaleniu, ale również o umiejętnościach potrzebnych do kreowania swojego bloga, tworzenia treści potrzebnych do przekazywania różnego rodzaju materiałów – mówi Agnieszka Wrońska, doradca dyrektora NASK ds. rozwoju społeczeństwa informacyjnego.

– Kompetencje, które młodzi ludzie zdobywają w sieci, są zróżnicowane: od znajomości różnego rodzaju programów, narzędzi, przez kompetencje językowe, po kompetencje społeczne, takie jak radzenie sobie z trudnym odbiorcą, hejtem, umiejętność negocjacji. Tego młodzi ludzie uczą się dzięki obecności w sieci – dodaje Marta Witkowska, psycholog z Akademii NASK. Jak podkreśla, aktywność w sieci i pozytywny feedback ze strony odbiorców dają młodym twórcom bardzo duży impuls do samorozwoju, niezależność, możliwość zdobywania nieograniczonej wiedzy, a w wielu przypadkach także konkretnych pieniędzy.

– Internet jest dla nich poligonem doświadczalnym, na którym mogą się sprawdzić, pokazać siebie i zyskać dużo dobrego, choć czasem także sporo hejtu –podkreśla Marta Witkowska.

– Czy oni sobie radzą z hejtem? Nie jest to łatwe, ale po pewnym czasie uodporniają się. Mówią: „początkowo było trudno, nie wiedziałem, co robić, ale po pewnym czasie doszedłem do wniosku, że może warto sobie z tym jakoś poradzić”. Robią to samodzielnie lub z pomocą swoich przyjaciół, grona rówieśniczego. Nabierają dzięki temu przekonania, że to, co robią, jest dobre, wartościowe i hejt im w tym nie przeszkodzi. Ale niewątpliwie jest to wyzwanie dla młodych ludzi – mówi Marcin Bochenek.

Raport NASK „Pozytywny internet i jego młodzi twórcy” pokazuje też, że aktywność młodych w sieci mocno przekłada się na relacje – zarówno te w świecie of�line, jak i online. Wbrew powszechnemu przekonaniu, nastolatki kreatywnie zaangażowane w tworzenie własnych treści w internecie, nie tracą kontaktów ani relacji społecznych w prawdziwym życiu.

– Te kontakty z rówieśnikami ze szkoły czy podwórka zostają, są bardzo ważne i bardzo wzmacniające, ale rozwijają się także kontakty w online, w świecie, gdzie nie istnieją granice krajów. Dzięki temu młodzi budują szerokie sieci współpracy i kontaktów z ludźmi z całego świata, przełamują bariery językowe, stają się obywatelami świata – mówi Marta Witkowska.

Jak wynika z raportu NASK, przeważająca większość nastolatków traktuje swoją aktywność w sieci albo jako bezpośredni wstęp do przyszłej kariery zawodowej, albo przynajmniej perspektywiczne hobby, które w przyszłości może się przekształcić w coś więcej i stać się źródłem zarobków.

– Jest stosunkowo niewielka grupa młodych ludzi, którzy mówią: „to zawsze będzie tylko hobby, nigdy praca”. Ryzykujemy taką hipotezę, że jednak większość chętnie widziałaby się w roli zawodowego twórcy internetowego. Część z nich już w tej roli jest, nierzadko zarabiają solidne pieniądze – mówi Marcin Bochenek.

– Bardzo interesującym elementem naszych badań są też porady, jakich udzielali młodzi twórcy tym, którzy dopiero rozpoczynają swoją działalność w internecie. Przekazują kilka zasad, o tyle interesujących, że są one bardzo dojrzałe.

Podstawowe rady to: skup się na swoich marzeniach, realizuj pasję, ale jednocześnie bądź oryginalny, nie kopiuj pomysłów, miej własny pomysł na siebie. Bądź cierpliwy w oczekiwaniu na sukces, ale jednocześnie odporny na krytykę – dodaje Agnieszka Wrońska.

Raport „Pozytywny internet i jego młodzi twórcy” jest pierwszym w Europie tak kompleksowym opracowaniem, badającym zaangażowanie młodych ludzi w internecie.

z Gońcem

Grillowanie – jak podają materiały źródłowe – spopularyzowały morskie wyprawy z czasów wielkich odkryć geogra�icznych – na statku grill był jedynym sposobem przyrządzania gorących potraw. – Podobno sam Kolumb zasmakował w grillowanych rybach i indykach, które podano mu po przybyciu do Nowego Świata. Na Karaibach mięso piekło się na ruszcie skonstruowanym z kości lub gałęzi – takie rusztowanie nazywano „barbacoa”, od czego najprawdopodobniej powstała nazwa „barbecue” – czytamy.

Zapraszamy na specjalny dodatek „Grillujemy z Gońcem”.

28 ~ Barbecue

Ja� grilluj� się

n� świeci�?

Grill dla Amerykanów to przyrządzanie dużych i soczystych kawałków mięsa. Z kolei Brazylijczycy preferują słodki smak grillowanych owoców. Zupełnie inne preferencje kulinarne mają natomiast Chińczycy, którzy na ruszt wrzucają larwy owadów, insekty czy ptaki. Jak robią to Polacy i jak do grillowych rewolucji kulinarnych podchodzą mieszkańcy innych nacji?

O preferencjach smakowych Polaków i nie tylko opowiada Katarzyna Zadka, specjalista ds. żywienia programu edukacyjnego „Żyj smacznie i zdrowo”. „Co kraj, to obyczaj, co rodzina to zwyczaj” – mówi znane polskie przysłowie. Odnosi się ono do wszystkich dziedzin życia, również do uznawanego za nasz „sport narodowy” – grillowania.

Według badań IPSOS, w sezonie grillowym, czyli okresie od wiosny do jesieni, aż połowa z nas deklaruje, że bywa na nim średnio dwa razy w miesiącu, a tylko co piąty potwierdza, że nie robi 5 lipca 2019

tego wcale. Gdy rozpalamy rożen, nasz gust kulinarny najczęściej kieruje się ku standardowym i dobrze znanym smakom. Wśród wszystkich dostępnych dań przyrządzanych na grillu aż 87 proc. Polaków najchętniej wybiera oczywiście kiełbasę. Najczęściej dodajemy do niej musztardę (80 proc.), keczup (81 proc.) oraz pieczywo (70 proc.). Również chętnie grillujemy mięso

wieprzowe lub wołowe (77 proc.), mięso drobiowe (62 proc.) oraz ryby (21 proc.). Upodobania Polaków wobec miejsc spotkań przy ruszcie są niezmienne. Najchętniej grillujemy bowiem w domu, ogrodzie, bądź na działce. Młodsi czas przy ruszcie spędzają najczęściej ze znajomymi, raczej w większym gronie, starsi wolą te chwile spędzać wspólnie z rodziną.

Barbecue ~ 29 Międzykontynentalne smaki grillowanych mięs

Tak jak w Polsce, tak i na świecie przyzwyczajenia kulinarne innych nacji są zakorzenione w tradycji. Zupełnie inne dania z grilla znajdziemy np. w Meksyku czy Stanach Zjednoczonych. Tam częściej na ruszt wędrują duże kawałki mięsa, które przyrządza się w całości na wolnym ogniu, nawet przez kilka godzin. Dopiero tak zrobione mięso kroi się na mniejsze porcje np. na steki.

Meksykanie uwielbiają grillować duże kawałki wołowiny, które później kroją na cieniutkie paseczki i jedzą zawinięte w Burritos lub Tacos z dodatkami takimi jak pasta guacamole, kwaśna śmietana czy grillowana czerwona cebula. Oprócz mięs, na amerykańskim i meksykańskim ruszcie pojawia się także kukurydza. Całe jej kolby obiera się z liści i doprawia solą z odrobiną cukru, a

towywać w ten sposób owoce. Do ich faworytów zaliczają się ananasy i brzoskwinie. Mieszkańcy największego kraju Ameryki Południowej bardzo często grillują również szaszłyki z przeróżnych typów owoców. Taka forma deseru jest znakomitym pomysłem na gorące, letnie popołudnie.

Gusta kulinarne Brazylijczyków podzielają mieszkańcy krajów śródziemnomorskich. Na francuskiej Riwierze bardzo popularne jest np. grillowanie bananów. Wysoka temperatura niszczy część witamin zawartych w owocach, dlatego chcąc te straty zminimalizować warto odpowiednio je zabezpieczyć. Przygotowane produkty należy owinąć w folię aluminiową lub umieścić je na specjalnych tackach do grillowania. Taki sposób obróbki termicznej wskazany jest również w przypadku warzyw, uwielbianych przez m.in.

Włochów i Greków.

Jerk, używany m.in. przez Jamajczyków.

Określenie to oznacza zarówno sposób przyrządzania potraw, jak też marynatę używaną do tego celu. Marynata może mieć postać suchej lub mokrej pasty, którą wciera się w uprzednio nacięte mięso. Tradycyjną zalewę przygotowuje się z ziela angielskiego, papryki Scotch Bonnet lub Habanero, szalotek, tymianku, czarnego pieprzu, cynamonu, gałki muszkatołowej oraz soli.

Gdy mięso odczeka w marynacie odpowiednią ilość czasu, zaczyna się proces gotowania. Technika Jerk polega na powolnym przyrządzaniu dania na małym ogniu z palącego się zielonego drewna (najczęściej ziela angielskiego lub innych lokalnie występujących drzew np. pomarańczy i guavy). Użyty chrust spełnia bardzo ważną rolę, gdyż to on dodaje specy�icznego, głębokiego smaku.

Grillowanie - początki historii w starożytnym Rzymie • Historia grillowania tonie w pomroce dziejów, można się jednak domyślać, że pierwsze sposoby opiekania mięsa lub ryb są niemal tak stare, jak opanowanie umiejętności rozniecania ognia. Pierwsze potrawy przygotowywano na rozgrzanych przez ogień kamieniach lub nadziewano na świeże drewno albo kły mamuta i pieczono bezpośrednio nad ogniem. Około 5 ty. lat przed naszą erą do pieczenia i gotowania zaczęto stosować powszechnie naczynia gliniane.

• Pierwsze udokumentowane wskazówki i receptury dotyczące grillowania zostawili już Rzymianie. Szczególne zasługi na tym polu miał Marek Gawiusz, najbardziej znany pisarz kulinarny w Rzymie (14-37 r. n.e.).

• Średniowiecze to czas wielkich, obracanych rożnów, na których pieczono całe sztuki zwierząt w ogromnych piecach.

Oczywiście spożywali je przede wszystkim arystokraci, służbie czasami dostawały się resztki.

• Grillowanie spopularyzowały morskie wyprawy z czasów wielkich odkryć geogra�icznych – na statku grill był jedynym sposobem przyrządzania gorących potraw. Podobno sam Kolumb zasmakował w grillowanych rybach i indykach, które podano mu po przybyciu do Nowego Świata.

• Wspólne przesiadywanie przy piecu lub kominku i opiekanie mięsa było głównie rozrywką biedoty, która na ten rarytas mogła sobie pozwolić od święta. Często piec albo palenisko w kuchni było też jedynym źródłem ciepła w domu. (eskk.pl)

następnie podlewa łyżką wody. Następnie kukurydzę zawija się w folię aluminiową i grilluje na ruszcie przez około godzinę. Oprócz dobrze znanych nam amerykańskich smaków, na całym świecie możemy znaleźć również produkty z grilla, których nazwy przyprawiają o gęsią skórkę, choć zachwycają one podniebienia tysięcy turystów. W Chinach, poza grillowaniem wieprzowiny, drobiu czy wołowiny, przygotowuje się takie specy�iki jak: larwy owadów, insekty czy ptaki. Na dodatek bardzo często ekscentryczne smakołyki Azji można skosztować przechadzając się ulicami miast.

Dla Chińczyków grillowanie w zatłoczonym, miejskim centrum nie jest niczym obcym.

Warzywa i owoce prosto z… Brazylii

Grill to nie tylko nieograniczony wybór mięs.

Przykładowo Brazylijczycy uwielbiają przygo-

Technika wywodząca się z tradycji

Różnice kulinarne nie wynikają tylko ze składników przygotowywanych na grillu, ale także z samej jego formy. W Polsce przyjęło się, że jest to najczęściej metalowy lub żeliwny pojemnik na węgiel, na którym kładzie się ruszt.

W Indiach na przykład używa się Tandoori, czyli glinianego pieca o kształcie dużego wazonu wkopanego w ziemię. Na jego dnie rozpala się drzewo, które rozgrzewa całą konstrukcję.

Następnie do środka wkłada się nabite na szpikulce zamarynowane mięso lub warzywa.

Hindusi wypiekają w nich również chleb o nazwie Naan. Proces jego wypiekania polega na rozwałkowaniu ciasta na cienkie placki, który następnie przykleja się do ścian rozgrzanego pieca przy pomocy specjalnej „poduszeczki”.

Inną ciekawą techniką grillowania jest tzw.

Nietypowy sposób na uzyskanie intensywnego smaku grillowanych dań stosują również Japończycy. Do obróbki termicznej używają oni tzw. tepanu, czyli dużej płyty grzewczej, zastępującej stół. Najczęściej taki sposób grillowania dań można spotkać jedynie w restauracjach, w których kucharze wykazują dużą zręczność podczas przygotowywania posiłków. Technika Teppanyaki pozwala na przygotowanie m.in. ryżu, warzyw, mięs, takich jak wołowina, kurczak i jagnięcina oraz owoców morza. W zaciszu japońskich domów, sposobem na grillowanie dań jest natomiast tzw. Yakimono. Produkty są poddawane obróbce termicznej na ruszcie lub bambusowych patyczkach. Zawieszane na nich potrawy dochodzą nad żarzącym się w garnku węglu drzewnym, nadając potrawie głęboki, dymny smak.

30 ~ Barbecue – By w pełni cieszyć się z grillowanych frykasów, niezbędne jest przestrzeganie określonych zasad. O tym, jak grillować zdrowo, smacznie i zgodnie z filozofią Slow Food – opowiada Marian Frankowski – Szef Kuchni w Restauracji Morellino.

Jak wybrać mięso?

Przy wyborze mięsa na grilla, warto kierować się trzema podstawowymi cechami.

Grillowane mięso powinno być przede wszystkim świeże, chude i wysokiej jakości. Wśród Polaków wciąż pokutuje przekonanie, że mięso na grilla może być tłuste, ponieważ w trakcie grillowania tłuszcz się wytopi. To prawda, jednak po pierwsze – niemożliwe jest wytopienie całości tłuszczu. Po drugie – skapujący na rozgrzany węgiel tłuszcz powoduje powstawanie bardzo szkodliwych dla zdrowia substancji. Dlatego polecam wybór świeżego drobiu, chudej wołowiny czy wieprzowiny oraz ryb, które nie zostały przetworzone. Istotne jest, by sięgać po produkty wysokiej jakości i z pewnego źródła, które nie były konserwowane przy użyciu preparatów zawierających związki azotu. Te bowiem, podczas grillowania wydzielają trujące i rakotwórcze substancje.

P

rze strz

W czym tkwi sekret udanego grillowania?

Planując grillowanie, warto też wziąć pod uwagę różnorodność przygotowywanych dań i wzbogacić je o świeże warzywa i zioła.

Sałatki będą nie tylko smacznym i zdrowym uzupełnieniem dla mięs.

Wiele warzyw i owoców doskonale nadaje się do grillowania, zwłaszcza banany, brzoskwinie, gruszki, cukinie, kukurydze, bakłażany, papryki czy pieczarki. Choć dla wielu osób naturalne jest, że grillowi towarzyszy zimne piwo, dobrze byłoby zrezygnować z niego na rzecz lżejszego i mniej kalorycznego wina. Dodatkowo, zamiast napojów gazowanych, podczas grillowej uczty doskonale sprawdzą się świeżo wyciskane soki owocowe i woda z kilkoma plastrami cytrusów czy listkiem mięty, które skutecznie gaszą pragnienie.

! � ega� zasa

Sekret aromatycznych i kruchych mięs z grilla tkwi w sposobie ich przygotowania do grillowania. Aby mięso było soczyste i delikatne, stosuje się marynaty. Są proste w przygotowaniu. Wystarczy wybrać określone zioła i połączyć je z bazą w postaci oliwy, octu winnego, wina, musztardy, miodu czy jogurtu. Przyprawy, które szczególnie dobrze podkreślają smak grillowanych potraw to oregano, tymianek, rozmaryn, kumin, kolendra, imbir, natka pietruszki, koperek, szczypiorek, gorczyca, curry czy czosnek. Przy wyborze ziół i bazy do marynaty panuje pełna dowolność: ograniczają nas jedynie nasze upodobania smakowe oraz wyobraźnia. Należy pamiętać jedynie o tym, by mięso marynować przez kilka godzin, przechowując je w lodówce. Natomiast zdecydowanie złym pomysłem jest sięganie po gotowe mieszanki przypraw grillowych, ponieważ ich głównym składnikiem są sztuczne wzmacniacze smaku i szkodliwe dla zdrowia konserwanty.

5 lipca 2019

Co poza mięsem?

Jak powinniśmy przygotowywać mięso do grillowania?

W grillowaniu ważne jest nie tylko, co, ale i jak grillujemy. Mięso przeznaczone do grillowania, powinno zostać umyte oraz być przechowywane w chłodzie. Wyciągamy je z lodówki krótko przed wyłożeniem na rozgrzany ruszt, pod którym obecny jest żar.

Co to znaczy: dobry grill?

Istotną kwestią jest wybór określonego grilla i sposób jego przygotowania. Za najkorzystniejszy dla zdrowia uważany jest grill elektryczny, natomiast grill węglowy sprawia, że przygotowane na nim potrawy mają charakterystyczny aromat. Niezależnie od rodzaju grilla, warto zdecydować się na model wykonany z solidnego materiału i stabilny, dzięki czemu nasze grillowanie będzie bardziej komfortowe. Dobry grill powinien być również wyposażony w pokrywę. Jeśli grillujemy na grillu węglowym, sięgajmy po węgiel drzewny bądź drewno z drzew liściastych, a do rozpalenia ognia nie stosujmy sztucznych rozpałek, z których szkodliwe substancje mogłyby wniknąć do mięsa i warzyw.

Barbecue ~ 31 Podstawowe zasady bezpiecznego grillowania to:

• Odpowiednie przygotowanie urządzenia i miejsca – upewnienie się, że grill jest w dobrym stanie technicznym (stabilność mocowania do podłoża, szczelność grilla – zwróćmy uwagę aby węgiel nie wypadał na ziemię).

• Zwróćmy uwagę na czym stawiamy grilla – unikajmy stawiania urządzenia na suchej trawie albo innym łatwopalnym podłożu, z dala od drewnianych zabudowań, drzew lub krzewów. Wolna przestrzeń wokół urządzenia powinna wynosić ok. 1 m.

• Warto mieć pod ręką wiadro z wodą lub piaskiem na wszelki wypadek, aby można było niezwłocznie ugasić rozprzestrzeniający się ogień. Dzieci i zwierzęta muszą przebywać w bezpiecznej odległości od grilla.

• Rozpalanie grilla benzyną i podobnymi substancjami, które mogą rozlać się poza urządzenie jest zabronione.

• W przypadku używania grilla gazowego należy zakręcić wszystkie zawory dopływu materiału palnego.

• Nie bez znaczenia są również przepisy przeciwpożarowe zakazujące używania wszelkich źródeł otwartego ognia na terenie lasu, na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk oraz w odległości do 100 metrów od nich rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu. Rozpalenie ognia w niedozwolonym miejscu może grozić mandatem. Jeśli wybuchnie pożar, zadzwoń niezwłocznie do Straży Pożarnej.

• Nie należy walczyć z ogniem samodzielnie – pożary suchych traw i zarośli rozprzestrzeniają się bardzo szybko.

Ja� zjeść pyszni� � zdrow�?

Lato zawitało na dobre, a słoneczne dni i długie wieczory sprawiają, że chcemy spędzać jak najwięcej czasu na świeżym powietrzu.

Słoneczne dni to szansa na wycieczkę poza miasto i odpoczynek na łonie natury. Grillowanie wraz z rodziną i przyjaciółmi jest jedną z najbardziej popularnych rozrywek w sezonie wiosennym i letnim. Katarzyna Zadka, dietetyk programu ,,Żyj smacznie i zdrowo’’ podpowiada co zrobić, aby potrawy z rusztu były smaczne, lekkie i zdrowe!

Grillowany klasyk, czyli kiełbasa

Grillowanie to nasza polska tradycja i trudno odmówić sobie aromatycznego specjału. Jeśli zależy nam na tym, aby nasz posiłek był mniej kaloryczny, warto wprowadzić kilka zasad. Najpopularniejszym i najbardziej lubianym daniem opiekanym na ruszcie jest kiełbasa. Najlepiej wybrać taki produkt, który zawiera w swoim składzie jak najwięcej chudego mięsa. Jeśli to możliwe, zapytajmy o skład produktu przed zakupem. Cena też bywa dobrą podpowiedzią – jeżeli jest podejrzanie niska, warto przemyśleć zakup. Racjonalnym wyborem może być również kiełbasa drobiowa, ponieważ zazwyczaj zawiera w sobie znacznie mniej tłuszczu niż wieprzowa. Jeżeli grillujemy kiełbasę w całości, korzystnie jest ją naciąć oraz posmarować lekko oliwą, żeby upiekła się także w środku, a przy tym pozostała soczysta.

Pyszna i zdrowa alternatywa

Jeśli nie chcemy rezygnować z mięsa, z powodzeniem możemy przyrządzić drób, np. pierś z kurczaka bądź indyka.

Mięso to zawiera niewielkie ilości tłuszczu, a do tego marynuje się je łatwo i szybko. Idealnie nadaje się do szaszłyków z owocami, ponieważ dobrze komponuje się z jabłkami, świeżymi i suszonymi śliwkami, brzoskwinią czy ananasem, a przy tym upiecze się niemal w tym samym czasie.

Zdrową, ale równie pyszną alternatywą dla mięsa są ryby, które zawierają cenne substancje, takie jak nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3, dobrze przyswajalne, pełnowartościowe białko oraz witaminy, m.in. D. Aby upiekły się szybciej i nie rozpadły w czasie pieczenia, najlepiej owinąć je w folię aluminiową (błyszczącą stroną do środka), którą dobrze wysmarować od wewnątrz oliwą – dzięki temu ryba nie będzie przywierała do sreberka. Skropienie potrawy ok. godzinę przed pieczeniem sokiem z cytryny

oraz doprawienie ziołami, np. tymiankiem, majerankiem, zielem angielskim, wspaniale urozmaici jej smak.

Grillowane warzywa i owoce

Warto spróbować również wegetariańskich propozycji na grilla. Lista warzyw, które doskonale się do tego nadają jest bardzo długa, są to m.in.: papryka, bakłażan, cukinia, szparagi czy bataty. Warzywa są niskokaloryczne i bogate w witaminy, składniki mineralne i błonnik, a grillowanie sprawia, że stają się chrupkie i aromatyczne. Można je przyrządzać na wiele sposobów, np. pokroić w plasterki, słupki, nadziać na szaszłyki. Nie muszą jednak pełnić jedynie roli dodatku do głównego dania, z powodzeniem mogą je zastąpić. Dobrym pomysłem jest faszerowanie warzyw – ciekawym połączeniem jest np. papryka nadziewana kaszą kuskus i serem feta lub bataty wypełnione szpinakiem i suszonymi pomidorami. Warto wiedzieć, że marchew i inne twarde warzywa, takie jak kala�ior, brokuły, upieką się znacznie szybciej, jeśli podzielimy je na mniejsze kawałki (różyczki, plastry) i przed położeniem na ruszt zblanszujemy lub nawet nieco podgotujemy. Kolby kukurydzy oraz ziemniaki także dobrze wcześniej ugotować.

Doskonale grillują się również owoce i jest to świetna alternatywa dla ciasta na deser. Warto wypróbować banany, ananasy, jabłka, brzoskwinie. Katarzyna Zadka, dietetyk programu ,,Żyj smacznie i zdrowo’’ radzi: „Taka forma deseru jest znakomitym pomysłem na gorące popołudnie.

Wybierając owoce na ruszt, powinniśmy sprawdzić, czy są dojrzałe i odpowiednio twarde, ponieważ przy pieczeniu miękną. Pod wpływem obróbki termicznej ich smak staje się bardziej intensywny i słodki, tak więc nie trzeba dodawać cukru. Polecam wypróbowanie np. brzoskwiń z cynamonem i serem ricotta”.

32 ~ Barbecue Wszyscy miłośnicy grillowania i amatorzy smakołyków z rusztu przygotowują się do sezonu.

A przygotowania te najlepiej zacząć od wyboru właściwego grilla. Przede wszystkim zastanów się, czego potrzebujesz. Grillujesz w każdy weekend, uwielbiasz aromat przyrządzanych na grillu mięs, ryb i warzywa? Lubisz grillować, ale to rozpalanie i ciągłe pilnowanie właściwej temperatury cię męczy. A może stajesz przy grillu tylko od czasu do czasu i pieczona kiełbaska zaspokaja całkowicie twój apetyt na grillowane przysmaki? Podpowiadamy, jaki rodzaj grilla będzie dla ciebie odpowiedni.

Jak� gril� wybrać?

Grill� elektryczn� Lepiej sprawdzą się, jeśli dysponujemy niewielką przestrzenią czy miejscem, w którym chcemy uniknąć obecności duszącego dymu. Możemy używać go również w mieszkaniu. Dużym plusem grilla elektrycznego jest przede wszystkim jego funkcjonalność: sprzęt szybko się rozgrzewa i pozwala na kontrolowanie wysokości temperatury (np. Grill elektryczny Philips HD 4417 za ok. 210 zł w Agito. pl). Stała temperatura paleniska wpływa na to, że wszystkie potrawy opiekają się bardzo równomiernie i nie trzeba zbyt często kontrolować procesu podpiekania. Jeśli zdecydujemy się na takie rozwią5 lipca 2019

zanie, będziemy mogli grillować o każdej porze roku, co da nam wiele nowych i ciekawych możliwości kulinarnych.

Rozpalanie i regulacja temperatury:

Bez problemu ustawisz temperaturę idealną dla przygotowywanej właśnie potrawy.

Dla kogo: Idealny dla miłośników spotkań w

nieco mniejszych gronie.

Zapach i aromat: Aromat potraw kojarzony z grillem gwarantowany.

Czyszczenie: Szybkie i łatwe czyszczenie.

Elementy niektórych modeli można nawet myć w zmywarce.

Czym palić pod grillem: To sposób na naj-

bardziej ekologiczne grillowanie. Musisz jednak pamiętać o dostępie do źródła prądu. Grillowanie na ustronnej łące odpada.

Barbecue ~ 33

Gril� n� węgie� drzewn� lub brykie�

Grill� ceramiczn� Są bardzo wydajne i umożliwiają długotrwałe grillowanie przy użyciu niewielkiej ilości węgla lub brykietu.

Mogą pracować jako grill, piec lub wędzarnia, dlatego są idealne do powolnego grillowania, a także do pieczenia pizzy czy chleba. Cyrkulację temperatury wewnątrz komory grilla zapewniają regulowane otwory w górnej pokrywie i dolnej części piekarnika. Grille cieszą się stale rosnącą popularnością, coraz częściej spotykamy je w naszych przydomowych ogrodach gdzie z dumą są wykorzystywane przez miłośników zdrowego grillowania.

Rozpalanie i regulacja temperatury: Szybko osiągniesz pożądaną temperaturę (możesz ją bardzo precyzyjnie regulować) i utrzymasz ją przez długi czas.

Dla kogo: To nieco poważniejsza

inwestycja. Umożliwia także wędzenie, pieczenie i „slow cooking” o każdej porze roku. Dla prawdziwych koneserów grillowania.

Zapach i aromat: Soczyste mię-

sa, chrupiący chleb, pachnąca pizza – wszystko ze wspaniałym aromatem węgla drzewnego.

Jest najbardziej uniwersalny i prosty w obsłudze, dlatego też to właśnie tego modelu najczęściej używają Polacy. Jedną z jego podstawowych zalet jest ekonomiczna cena. Małe węglowe grille turystyczne można nabyć już za kilka funtów, ale są również droższe, bardziej trwałe konstrukcje dla prawdziwych fanów dań z rusztu.

Niektóre grille węglowe mają także pokrywę, która pozwala na znacznie szybsze przyrządzanie potraw przy mniejszym zużyciu węgla.

Niepowtarzalną zaletą grilli opalanych węglem jest aromat przyrządzanych potraw.

Rozpalanie i regulacja

zaangażować do działania i skutecznie zintegrować gości.

Dla kogo: Dostępny w wielu

wersjach.

Zapach i aromat: Aromat potraw kojarzony z grillem gwarantowany.

Czyszczenie: Przy czyszczeniu i obsłudze można się trochę pobrudzić.

Czym palić pod grillem: Za-

opatrz się w węgiel lub brykiet. Podpałka również się przyda.

temperatury:

Rozpalenie wymaga nieco więcej cierpliwości i czasu. Możesz jednak

Czyszczenie: Na kilka godzin grillowania może wystarczyć jedna porcja węgla. A to w połączeniu z dobrą izolacją ogranicza zabrudzenia.

Czym palić pod grillem: Bę-

dziesz potrzebować węgla drzewnego, ale dzięki doskonałej izolacji grill ceramiczny jest bardzo wydajny.

Gril� gazow�

Wyróżnia się łatwością obsługi, niemal natychmiastową gotowością do pracy i dużą wydajnością.

W czasie grillowania nie powstaje sadza ani popiół, które osadzają się na powierzchni grilla węglowego, dlatego bez trudu go wyczyścimy, a korzystanie z niego da nam więcej przyjemności zamiast obowiązków.

Niepodważalną zaletą grilla gazowego są rozwiązania techniczne, które nie pozwalają na spalanie tłuszczów wytapianych z przygotowywanego jedzenia i nie dopuszczają do emisji szkodliwych dla zdrowia substancji oraz powstawania brzydkiego zapachu.

Rozpalanie i regulacja temperatury: Szyb-

ko uzyskasz właściwą temperaturę. I łatwo ją zmienisz.

Dla kogo: Godny rozważenia, gdy lubisz grillować w licznym towarzystwie.

Zapach i aromat: Prosty trik – dodaj zrębków wędzarniczych, a potrawy nabiorą aromatu tak dobrze znanego z grilla węglowego.

Czyszczenie: Czeka cię mniej sprzątania niż w przypadku grilla węglowego.

Czym palić pod grillem: Ko-

nieczny będzie zakup butli gazowej.

34 ~ Barbecue

Dziennikarka Katarzyna Bosacka przekonuje, że nieumiejętne grillowanie jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia. W swoich programach niejednokrotnie udowadniała już, że wdychanie dymu i spalin z grilla zwiększa ryzyko powstania chorób nowotworowych. Dodatkowo naukowcy alarmują, że 200 gramów kiełbasy przyrządzonej na tradycyjnym grillu węglowym dostarcza nam 100 razy więcej szkodliwego benzo(a)pirenu niż 20 wypalonych papierosów. Tego typu urządzenia szkodzą zarówno na etapie rozpalania, jak i przyrządzania żywności.

Ni� należ� zby� dług�

grillować mięsa Aż 80 proc. Polaków przyznaje, że lubi grillować. Na ruszt najczęściej tra�iają kiełbasy, kaszanki, hamburgery i ociekające marynatą karkówki. Grillujemy chętnie, bo uwielbiamy smak dobrze przypieczonego mięsa, a sam sposób przygotowywania potraw na świeżym powietrzu uznajemy za świetny relaks w gronie rodziny czy znajomych. Często jednak nie zdajemy sobie sprawy z tego, że to, co przyjemne i dobre, jednocześnie może być dla nas trujące.

– Już nie wspomnę o grillowaniu na balkonie, ale nawet grillowanie w małych ogródkach, kiedy ten cały dym leci na gości, to też nie jest dobry pomysł – mówi agencji Newseria Lifestyle Katarzyna Bosacka, dziennikarka.

Ważne jest więc odpowiednie umiejscowienie grilla, czyli nie tuż obok stolika, przy którym siedzą goście czy foteli wypoczynkowych. Nie bez znaczenia jest również rodzaj urządzenia.

5 lipca 2019

Specjaliści stanowczo odradzają modele, w których opałem jest brykiet z węgla drzewnego.

Podczas przygotowywania jedzenia na grillu węglowym stwierdzono bowiem obecność 13 z 16 szkodliwych rakotwórczych substancji. Bosacka wyjaśnia, że potraw nie należy także piec zbyt długo, ponieważ zrobią się suche, ciężkostrawne i stracą wiele substancji odżywczych.

– Znam takich, którzy w ten sposób jedzą, że kotlet mielony musi być spalony jak po prostu czarnoskóry człowiek – totalnie zapieczony, a jeśli się smaży frytki, to rzeczywiście na bogato i bekon tak na czarno. To nie jest dobry pomysł, dlatego że tam są substancje, które są ewidentnie rakotwórcze. Więc ten akryloamid, te węglowodory aromatyczne, które tam powstają też mają wpływ na nas – mówi Bosacka.

Często popełnianym błędem jest nieodpowiednie rozpalanie grilla. Niektórym zdarza się wrzucać

do ognia wszystko, co im wpadnie w ręce. Nie jest to dobrą praktyką, ponieważ trzeba pamiętać o tym, że wszystko, co w oparach – wędruje do naszych potraw. Grill najlepiej przygotować przy użyciu rozpałek wyprodukowanych z drzew liściastych. Zdecydowanie powinno się unikać sztucznych, chemicznych produktów, ponieważ są one źródłem szkodliwych substancji i mogą niekorzystnie wpływać na smak jedzenia i tym samym na nasze zdrowie.

– Musimy się zacząć zastanawiać, bo co prawda my, Polacy, nie umieramy przede wszystkim na nowotwory. Zabójcą numer jeden są choroby dieto zależne – cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie, czyli te, które zależą w dużej mierze od talerza. Ale numer dwa to są nowotwory i trzeba się zacząć zastanawiać, skąd one się biorą. Oczywiście też z trybu życia – mówi Katarzyna Bosacka.

Barbecue ~ 35

Grill� po� lupą

naukowców Grupa polskich naukowców, zbadała poziom emisji szkodliwych substancji uwalnianych przez grille ogrodowe. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują jednoznacznie, że najbezpieczniejsze dla zdrowia jest grillowanie na grillu gazowym.

Najgorzej w testach wypadły grille węglowe.

Wątrob� woł�

� pomo�!

Wakacje są idealnym momentem do spędzania czasu na świeżym powietrzu, sprzyja temu piękna, słoneczna pogoda. Miłośnicy grillowania tylko czekają, by móc odpalić grilla w ogrodzie i spotkać się z bliskimi.

Zespół badawczy pod kierownictwem dr. hab. inż. Artura Badydy, profesora Politechniki Warszawskiej, poddał badaniu trzy typy grilli – opalane węglem drzewnym, brykietem węglowym oraz zasilane gazem płynnym.

Badanie obejmowało pomiar stężenia pyłu PM2,5 i oznaczenie składu chemicznego szesnastu najbardziej niebezpiecznych związków z grupy WWA (węglowodory aromatyczne).

PM2,5 – aerozol atmosferyczny, uznawany jest przez Światową Organizację Zdrowia za jeden z najbardziej szkodliwych dla zdrowia człowieka czynników wśród zanieczyszczeń atmosferycznych. WWA to wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne emitowane podczas spalania różnego rodzaju paliw, również tych używanych do grillowania. Część z nich ma udowodnione działanie rakotwórcze, inne są o nie podejrzewane.

Eksperci przeprowadzili dwa pomiary – pierwszy z użyciem pustych grilli, kiedy poddano próbie jedynie spalane paliwo, drugi – po umieszczeniu na grillach identycznych potraw.

W badaniu zdecydowanie najlepiej wypadły grille gazowe, opalane czystym propanem. W strumieniu gazów odlotowych z tego rodzaju grilla nie stwierdzono obecności żadnego z 16

analizowanych węglowodorów aromatycznych, a obecność szkodliwego pyłu była znacząco mniejsza w porównaniu do grilli opalanych węglem drzewnym i brykietem – komentuje dr hab. inż. Artur Badyda, profesor Politechniki Warszawskiej.

Najgorzej w zestawieniu wypadł grill opalany brykietem węgla drzewnego, w którym łącznie stwierdzono obecność 13 z 16 analizowanych WWA, zarówno podczas przygotowywania żywności, jak i spalania samego paliwa. W przypadku grilla na brykiet, podczas spalania paliwa stwierdzono obecność kilku rodzajów WWA, natomiast podczas grillowania żywności stężenie WWA wzrosło.

Zwiększyła się także znacząco różnorodność identy�ikowanych substancji stwarzających zagrożenie dla zdrowia.

– Kiedy zaprosiliśmy ekspertów do przeprowadzenia badania nie spodziewaliśmy się, że wyniki będą tak niepokojące. Udostępniamy wyniki tych badań, aby zwiększyć świadomość społeczną w tym zakresie. Polacy lubią grillować, ważne jest, żeby robili to bez szkody dla zdrowia – powiedziała Natalia Rostkowska, rzecznik prasowy GASPOL SA, mecenasa Forum Rozwoju Efektywnej Energii.

Potrawy z grilla, choć są zdrowsze niż te z patelni, zwykle są tłuste i często ob�icie przyprawiane. Popijamy je alkoholem, który jest niebezpieczny dla wątroby, a w połączeniu z ciężkostrawnymi potrawami z grilla stanowi dla niej nie lada wyzwanie. Nie musimy rezygnować z wyczekiwanego sezonu grillowego, pamiętajmy jednak o naszej wątrobie.

Często zapominamy o tym, że niezdrowe jedzenie w dużych ilościach negatywnie wpływa na naszą wątrobę. Dlatego warto zwracać uwagę na to, co jemy na grillu i w jakich ilościach. Pomyślmy, aby zastąpić tłuste żeberka np. grillowanymi warzywami. Świetnie smakują, są zdrowe i wspomagają pracę wątroby. Ponadto alkohol, który towarzyszy grillowaniu również negatywnie wpływa na ten narząd i niszczy komórki wątroby. A jak pokazują wyniki Ogólnopolskiego Testu Wątroby, statystyczny Polak wypija średnio ponad 2 ku�le piwa tygodniowo.

Jak podkreśla Elżbieta Lange, psychodietetyk, ekspert kampanii „Szczęśliwa wątroba, szczęśliwy Ty”, najważniejszy jest sposób grillowania, ilość i jakość spożywanych produktów.

– Przejadanie się i dostarczanie do żołądka zbyt dużej ilości pożywienia,

utrudnia wątrobie wyprodukowanie odpowiedniej ilości żółci, potrzebnej do strawienia pokarmu. Zamiast żeberek, karkówki i kiełbasy przygotujmy na grilla wołowinę, kurczaka, indyka, ryby, a także warzywa i owoce.

Zdrowsze są te mięsa, które zawierają mniejszą ilość tłuszczu. Niewłaściwym sposobem grillowania jest ponadto opiekanie mięsa czy kiełbasy bezpośrednio w płomieniu. Ilość szkodliwych związków, rośnie wraz z ilością tłuszczu skapującego z żywności do ognia, a część z nich osadza się na przygotowywanym pokarmie. Wcześniejsze zamarynowanie mięs z dodatkiem oliwy, octu winnego i czosnku będzie działało korzystnie na naszą wątrobę. Warto doprawić marynaty ziołami: rozmarynem, bazylią, miętą, szałwią, majerankiem i oregano. Należy również przygotowywać małe kawałki mięsa i nie przetrzymywać go na ruszcie. Im krócej pieczemy, tym zdrowiej dla naszej wątroby.

Stłuszczenie, marskość czy alkoholowe uszkodzenie wątroby – to tylko niektóre z jej chorób. Regularne spożywanie tłustych, ciężkostrawnych potraw oraz długotrwałe spożywanie alkoholu, może prowadzić do uszkodzeń tego narządu, co przekłada się na funkcjonowanie całego organizmu.

36 ~ Barbecue

WOLNO

Ricotta

ŻEBERKA BBQ Sposób przygotowania:

%P [SFEVLPXBOZDI QPNJEPSØX EPEBKFNZ TPT XPSDFTUFSTIJSF NJØE J QJXP .JFT[BNZ /B [ PLJPOZ OB QØ Q BU GPMJJ BMVNJOJPXFK L BE[JFNZ HB Ƥ[LƬ SP[NBSZOV J XZMFXBNZ OJFXJFMLƤ QPSDKƬ TPTV ##2 8 QP[PTUB FK NBSZOBDJF PCUBD[BNZ LJFCFSLB J QS[FL BEBNZ KF OB GPMJƬ 3FT[ULƬ NBSZOBUZ XZMFXBNZ OB LJFCFSLB OB XJFS[DI [Bƽ L BE[JFNZ HB Ƥ[LƬ SP[NBSZOV ƠFCFSLB EPL BEOJF [BXJKBNZ X GPMJƬ ƠFCFSLB X GPMJJ L BE[JFNZ OB SVT[U J HSJMMVKFNZ OJF OBE LJBSFN PL HPE[JO 1PE LPOJFD HSJMMPXBOJB QS[FTVXBNZ KF OBE LJBS J HSJMMVKFNZ DIXJMƬ BLJ TJƬ [BSVNJFOJƤ ;JFNOJBLJ LSPJNZ OB QØ J PQSØT[BNZ QJFQS[FN /B QP ØXLJ [JFNOJBLØX L BE[JFNZ LBXB LJ HB Ƥ[FL SP[NBSZOV J PXJKBNZ KF QMBTUSBNJ CPD[LV ;JFNOJBLJ VL BEBNZ OB HSJMMV Q BTLƤ TUSPOƤ EP SVT[UV J HSJMMVKFNZ PL QØ HPE[JOZ 6QJFD[POF LJFCFSLB QPTZQVKFNZ ƽXJFLJƤ LPMFOESƤ J QPEBKFNZ [ [JFNOJBLBNJ /BE [JFNOJBLBNJ LSVT[ZNZ OB LBXB LJ XƬE[POZ UXBSØH LVDIOJBMJEMB QM

Łosoś w sosie Składniki:

t ëMFU [ PTPTJB PLP P H

Sos BBQ: t ZLJLJ CSƤ[PXFHP DVLSV t NM TPTV TPKPXFHP t ZLJLJ XPEZ t H LFUDIVQV t ZLJLB NVT[UBSEZ TUP PXFK t ZLJFD[LB T PELJFK XƬE[POFK QBQSZLJ t ZLJFD[LJ PTUSFK QBQSZLJ t TØM t QJFQS[

Sposób przygotowania:

; SZCZ [EFKNVKFNZ TLØSƬ Q VD[FNZ QPE XPEƤ PTVT[BNZ LSPJNZ OB NOJFKT[F D[ƬƽDJ 3ZCƬ QPMFXBNZ TPTFN ##2 PEL BEBNZ OB HPE[JOƬ EP MPEØXLJ Sos BBQ: EP HBSOLB XTZQVKFNZ DVLJFS QPEHS[FXBNZ EP NPNFOUV V[ZTLBOJB LBSNFMV %PEBKFNZ XPEƬ PSB[ TPT TPKPXZ NJFT[BNZ /BTUƬQOJF EPEBKFNZ LFUDIVQ NVT[UBSEƬ PSB[ XT[ZTULJF QS[ZQSBXZ (PUVKFNZ OB NB ZN PHOJV QS[F[ LJMLB NJOVU Wykonanie: PTPTJB XZKNVKFNZ [ NBSZOBUZ J HSJMMVKFNZ OB QBUFMOJ MVC OB HSJMMV 1PEBKFNZ [ VMVCJPOƤ TB BULƤ NHPUVKF QM

511lipca stycznia 20192019

Szaszłyki Składniki:

t QPEXØKOB QJFSƽ [ LVSD[BLB t QP D[FSXPOFK J [JFMPOFK QBQSZDF QPLSPKPOFK X EVLJƤ LPTULƬ t D[FSXPOB DFCVMB QS[FLSPKPOB OB QØ J SP[E[JFMPOB OB XBSTUXZ t QJFD[BSLJ QPLSPKPOF OB QØ t DVLJOJB LSƤLJLJ MVC QP ØXLJ

Marynata do mięsa: t ZLJLJ NVT[UBSEZ HSVCP[JBSOJTUFK GSBODVTLJFK t [ƤCLJ D[PTOLV QS[FDJƽOJƬUF QS[F[ QSBTLƬ t ZLJLB TPTV TPKPXFHP t ZLJFD[LB PTUSFK QBQSZLJ t ZLJFD[LB QBQSZLJ T PELJFK t ZLJLB NJPEV t ZLJFD[LJ NJFMPOFHP QJFQS[V t [JP B SP[NBSZO UZNJBOFL PSFHBOP t ZLJLJ PMFKV S[FQBLPXFHP t T[LMBOLJ XPEZ PQDKPOBMOJF

Sposób przygotowania:

1JFSƽ [ LVSD[BLB LSPJNZ X EVLJƤ LPTULƬ J NJFT[BNZ [ NBSZOBUƤ 0EL BEBNZ EP MPEØXLJ OB NJO HPE[JOƬ OBKMFQJFK OB OPD Marynata do mięsa: TL BEOJLJ [NJLTPXBƥ OB KFEOPMJUƤ QBQLƬ +FƽMJ DIDFDJF NJFƥ NBSZOBUƬ CBSE[JFK Q ZOOƤ XZTUBSD[Z EPEBƥ EP OJFK PL T[LM XPEZ J QPOPXOJF [NJLTPXBƥ 5BLƤ NBSZOBUƤ XZTUBSD[Z QPTNBSPXBƥ NJƬTP J PETUBXJƥ OB NJO HPE[JOƬ OBTUƬQOJF HSJMMPXBƥ .PLJOB KƤ

a

Skล adniki:

Marynata: DFCVMB t NM PMFKV S[FQBLPXFHP t H QPNJEPSร X QFMBUJ t ย Zว FD[LJ QJFQS[V DBZFOOF t T[U [JFMB BOHJFMTLJFHP t HPว E[JLJ t T[D[ZQUB TPMJ t T[D[ZQUB D[BSOFHP QJFQS[V t NM TPTV XPSDFTUFSTIJSF t ย Zว FD[LB NJPEV t NM QJXB ลปeberka z dodatkami: t H ว FCFSFL XJFQS[PXZDI t HBย ฦค[LJ SP[NBSZOV t H TVSPXFHP XฦฌE[POFHP CPD[LV X QMBTUSBDI t [JFNOJBLร X PENJBOB EP HSJMMPXBOJB J QJFD[FOJB OQ GSBODVTLJF

t HBย ฦค[FL ฦฝXJFว FHP SP[NBSZOV t D[BSOZ QJFQS[ t ฦฝXJFว B LPMFOESB LJMLB MJTULร X

t H TFSB XฦฌE[POFHP

drobiowe

SZASZล YKI

Z KIEล BASKฤ , Skล adniki:

t PL H EPCSFK LJFย CBTZ OQ ESPCJPXFK

t DVLJOJB t QBQSZLB t OJFEVว F DFCVMF t Tร M t QJFQS[ t Tย PELB QBQSZLB t [JPย B QSPXBOTBMTLJF t PMFK t LFUDIVQ t NVT[UBSEB

PAPRYKฤ I CUKINIฤ

Sposรณb przygotowania:

1BUZD[LJ EP T[BT[ย ZLร X OBNBD[BNZ X [JNOFK XPE[JF E[JฦฌLJ UFNV OJF CฦฌEฦค TJฦฌ QS[ZQBMBฦฅ OB HSJMMV $VLJOJฦฌ J LJFย CBTฦฌ LSPJNZ X QMBTUSZ QBQSZLฦฌ J DFCVMฦฌ X LBXBย LJ 1S[FLย BEBNZ XT[ZTULP EP NJTLJ QPTZQVKFNZ TPMฦค QJFQS[FN Tย PELฦค QBQSZLฦค J [JPย BNJ %PEBKFNZ ย Zว LJ PMFKV J NJFT[BNZ /B QBUZD[LJ OBE[JFXBNZ OBQS[FNJFOOJF XBS[ZXB [ LJFย CBTLฦค (SJMMVKFNZ [ LBว EFK TUSPOZ Bว XBS[ZXB J LJFย CBTLB TJฦฌ QS[ZSVNJFOJฦค 1PEBKFNZ [ LFUDIVQFN J NVT[UBSEฦค ; QPEBOZDI TLย BEOJLร X XZT[ย P NJ T[BT[ย ZLร X NHPUVKF QM

Skล adniki:

t TBย BUB SPT[QPOLB DBย F PQBLPXBOJF

t PQBLPXBOJF TFSB IBMMPVNJ H

t LJMLB QMBTUSร X BOBOBTB KB Vว Zย BN ฦฝXJFว FHP

t HBSฦฝฦฅ PS[FDIร X Xย PTLJDI Sos: t ย Zว LB NJPEV t TPL [ QPย PXZ DZUSZOZ t ย Zว FL PMJXZ t Tร M t QJFQS[

saล atka

SEREM HALLOUMI I ANANASEM Sposรณb przygotowania:

QS[FDIPXZXBฦฅ X MPEร XDF EP EOJ Szaszล yki: QBUZD[LJ EP T[BT[ย ZLร X OBNPD[Zฦฅ XD[FฦฝOJFK X [JNOFK XPE[JF /B QBUZLJ OBE[JFXBNZ OB QS[FNJBO [BNBSZOPXBOF NJฦฌTP [ XBS[ZXBNJ 8BS[ZXB EPEBULPXP QPTZQVKFNZ QS[ZQSBXBNJ 4[BT[ย ZLJ HSJMMVKFNZ QS[F[ PL NJO DP KBLJฦฝ D[BT QS[FXSBDBKฦคD CZ Sร XOPNJFSOJF TJฦฌ EPQJFLย Z [ LBว EFK TUSPOZ

NHPUVKF QM

4FS IBMMPVNJ LSPJNZ OB QMBTUSZ P T[FSPLPฦฝDJ PLPย P DN 1MBTUSZ BOBOBTB LSPJNZ OB NOJFKT[F LBXBย LJ 1BUFMOJฦฌ HSJMMPXฦค SP[HS[FXBNZ 6Lย BEBNZ OB OJFK QMBTUFSLJ BOBOBTB (SJMMVKFNZ QP LJMLB NJOVU [ LBว EFK TUSPOZ /BTUฦฌQOJF OB UFK TBNFK QBUFMOJ HSJMMVKFNZ TFS IBMMPVNJ [ PCV TUSPO QP LJMLB NJOVU EP [SVNJFOJFOJB 1PTJFLBOF PS[FDIZ QSBว ZNZ OB TVDIFK QBUFMOJ 0ELย BEBNZ /B UBMF S[BDI VLย BEBNZ SPT[QPOLฦฌ OB XJFS[DIV VLย BEBNZ QMBTUSZ TFSB J BOBOBTB 8JFS[DI QPTZQVKFNZ PS[FDIBNJ J QPMFXBNZ TPTFN Sos: XT[ZTULJF TLย BEOJLJ TPTV NJFT[BNZ [F TPCฦค X NJTFD[DF EPQSBXJBNZ NHPUVKF QM

Barbecue ~ 37

38 ~ Barbecue

Karkรณ HOT t

W Sล ODKIEJ MARYN

Skล adniki:

t TLS[ZEFย FL [ LVSD[BLB t ย Zว LJ NJPEV t [ฦคCLJ D[PTOLV t ย Zว LJ TPTV TPKPXFHP t NM PMFKV t ย Zว FD[LJ DVSSZ X Tย PJD[LV t ย Zว FD[LJ DIJMJ X UPSFCDF

Sposรณb przygotowania:

4LS[ZEFย LB PD[Zฦฝฦฅ VNZK J PTVT[ $[PTOFL ESPCOP QPTJFLBK 0MFK QPย ฦคD[ [ NJPEFN J TPTFN TPKPXZN %PEBK DVSSZ DIJMJ J D[PTOFL %P NBSZOBUZ XS[Vฦฅ TLS[ZEFย LB J EPLย BEOJF XZNJFT[BK UBL BCZ NBSZOBUB EPLย BEOJF KF QPLSZย B 0ETUBX EP MPEร XLJ OB PL HPE[ 0QJFLBK OB SVT[DJF HSJMMB QS[F[ LJMLBOBฦฝDJF NJOVU QP LBว EFK [F TUSPO LBNJT QM

Skล adniki:

t NBSZOBUB o Tย PELJF DIJMJ EP LBSLร XLJ t H LBSLร XLJ X QMBTUSBDI t ย Zว LJ PMFKV t QPNBSBฦตD[Z t NM KPHVSUV OBUVSBMOFHP t PHร SFL t NBSDIFXLB

Sposรณb przygotowania:

1S[ZHPUVK EJQ ;BXBSUPฦฝฦฅ NBย FK TBT[FULJ v1PNZTย OB (3*--" X w XZNJFT[BK EPLย BEOJF [ KPHVSUFN J PETUBX CZ TNB-

Sposรณb przygotowania:

Skล adniki:

t QPEXร KOB QJFSฦฝ [ LVSD[BLB t NM CVMJPOV XBS[ZXOFHP t NM NMFD[LB LPLPTPXFHP t D[FSXPOB QBQSZLB t H NBLBSPOV SZว PXFHP t H QJFD[BSFL t DVLJOJB t DFCVMB t QPS t [ฦคCLJ D[PTOLV t ย Zว LJ TPTV TPKPXFHP t TBT[FULB QBTUZ UPN ZVN t ย Zว LJ PMFKV LPLPTPXFHP t ฦฝXJFว B LPMFOESB t MJNPOLB t DN JNCJSV t ย Zว FD[LB LVSLVNZ t ย Zว FD[LB NJFMPOFK PTUSFK QBQSZLJ t ย Zว FD[LB [Jร ย UBKTLJDI t PMJXB [ PMJXFL

1S[ZHPUPXBOJF [VQZ UBKTLJFK [BD[ZOBNZ PE SP[HS[BOJB HSJMMB 1PED[BT HEZ HSJMM PTJฦคHB PEQPXJFEOJฦค UFNQFSBUVSฦฌ D[ZMJ TUPQOJ LSPJNZ XBS[ZXB J NJฦฌTP X LPTUFD[Lฦฌ B JNCJS ESPCOP TJFLBNZ .BLBSPO SZว PXZ EP OBT[FK [VQZ UBKTLJFK [BMFXBNZ [JNOฦค XPEฦค J NPD[ZNZ QS[F[ DBย Z D[BT QS[ZHPUPXBOJB QPUSBXZ 3P[HS[FXBNZ XPLB J SP[QVT[D[BNZ PMFK LPLPTPXZ %PEBKFNZ QBTUฦฌ UPN ZVN JNCJS D[PTOFL DFCVMฦฌ J HSJMMVKFNZ NJO %PEBKFNZ LVSD[BLB B QP DIXJMJ QBQSZLฦฌ DVLJOJฦฌ QJFD[BSLJ J QPSB (SJMMVKFNZ NJO 1P UZN D[BTJF [BMFXBNZ DBย Pฦฝฦฅ HPSฦคDZN CVMJPOFN %PEBKFNZ QS[ZQSBXZ TPT TPKPXZ J NMFD[LP LPLPTPXF ;VQฦฌ QP UBKTLV HSJMMVKFNZ PL NJO 1P PL NJO EPEBKFNZ PEDFE[POZ NBLBSPO PSB[ TPL [ XZDJฦฝOJฦฌUFK MJNPOLJ $Bย Pฦฝฦฅ NJFT[BNZ ;VQฦฌ UBKTLฦค QS[FLย BEBNZ EP NJTFD[FL J EFLPSVKFNZ MJTULBNJ ฦฝXJFว FK LPMFOESZ 1PEBKFNZ [ XBS[ZXOZNJ T[BT[ย ZLBNJ HSJMM QM

Zupa TAJSKA 5 lipca 2019

L v O S E E P ฦฝ X

รณwka

NACIE CHILLI

Barbecue ~ 39

Grillowane wege โ stekiโ z kalafiora z parmezanem Skล adniki:

t LBMBรซPSZ t ย Zว FL NBTย B LMBSPXBOFHP t ย Zว LJ PMFKV S[FQBLPXFHP t ย Zว FD[LB TPMJ t ย Zว FD[LB QBQSZLJ XฦฌE[POFK t ย Zว FD[LB QBQSZLJ Tย PELJFK t ย Zว FD[LB D[PTOLV NJFMPOFHP t ย Zว FD[LB TVT[POFK CB[ZMJJ t H QBSNF[BOV t LFUDIVQ LJ TJฦฌ QS[FHSZ[ย Z ;BXBSUPฦฝฦฅ XJฦฌLT[FK UPSFCLJ v1PNZTย OB (3*--" X w SP[NJFT[BK EPLย BEOJF [ ย Zว LBNJ PMFKV J TPLJFN [ QPย ร XLJ QPNBSBฦตD[Z 5BL QS[ZHPUPXBOฦค NBSZOBUฦค QPTNBSVK EPLย BEOJF QMBTUSZ LBSLร XLJ [ PCV TUSPO J XTUBX EP MPEร XLJ OB DP OBKNOJFK HPE[ (SJMMVK QS[F[ PL NJO [ LBว EFK TUSPOZ 1S[ZHPUPXBOZ XD[FฦฝOJFK EJQ QPEBXBK [ HSJMMPXBOฦค LBSLร XLฦค J TVSPXZNJ XBS[ZXBNJ QPLSPKPOZNJ X Tย VQLJ

XJOJBSZ QM

Sposรณb przygotowania:

(ย ร XLฦฌ LBMBรซPSB PQย VD[ J QPLSร K X[Eย Vว X DFOUZNFUSPXF QMBTUSZ U[X TUFLJ

3P[UPQJPOF NBTย P XZNJFT[BK [ PMFKFN PSB[ QS[ZQSBXBNJ J LBว EZ TUFL PCGJDJF QPTNBSVK [ EXร DI TUSPO 4UFLJ QPย ร ว OB SP[HS[BOZN SVT[DJF J HSJMMVK PL NJO [ LBว EFK [F TUSPO (PSฦคDF TUFLJ OB LPOJFD QPTZQ TUBSUZN QBSNF[BOFN J QPMFK LFUDIVQFN VXJFMCJBN QM

Skล adniki:

KACZKA

t QPNBSBฦตD[B t LH NSPว POFK LBD[LJ t ย Zว LJ NJPEV t ย Zว LJ TPTV TPKPXFHP t ย Zว LJ TPLV QPNBSBฦตD[PXFHP t H CBUBUร X t ย Zว LJ PMFKV SPฦฝMJOOFHP t Tร M t ฦฝXJFว P NJFMPOZ QJFQS[

Sposรณb przygotowania:

1PNBSBฦตD[ฦฌ QPE[JFMJฦฅ OB D[ฦฌฦฝDJ OBGBT[FSPXBฦฅ LBD[Lฦฌ 8ZNJFT[Bฦฅ NJร E TPT TPKPXZ TPL QPNBSBฦตD[PXZ UZNJBOFL EPQSBXJฦฅ TPMฦค J QJFQS[FN 5BL QPXTUBย ฦค NBSZOBUฦค EPLย BEOJF OBUS[Fฦฅ LBD[Lฦฌ 6ย Pว Zฦฅ OB UBDDF J QJFD X [BNLOJฦฌUZN HSJMMV X UFNQFSBUVS[F ยก$ PL HPE[JO 1PED[BT HSJMMPXBOJB QPEMFXBฦฅ EVว ฦค JMPฦฝDJฦค XPEZ XJFMPLSPUOJF PCSBDBฦฅ PSB[ TNBSPXBฦฅ NBSZOBUฦค #BUBUZ VNZฦฅ QPLSPJฦฅ OB NOJFKT[F LBXBย LJ PL 1PMBฦฅ PMFKFN QPTPMJฦฅ J HSJMMPXBฦฅ PL NJO LBVรฌBOE QM

40 ~ Barbecue

KURCZAK Sposób przygotowania:

Filety przekroić w poprzek na cieńsze płaty, dodatkowo rozbić je tłuczkiem na taką samą grubość.

Doprawić solą, pieprzem, suszonym oregano, wysmarować 1 łyżką oliwy extra vergine. Odłożyć na pół godziny (jeśli mamy czas). Pomidorki przekroić na połówki, mozzarellę odsączyć z zalewy i pokroić w kosteczkę, bazylię posiekać, a cebulkę szalotkę pokroić w małą kosteczkę. Składniki wymieszać w misce, doprawiając świeżo zmielonym pieprzem, a przed podaniem solą. Rozgrzać patelnię grillową.

Ustawić średnio ogień, filety maczać w pozostałej oliwie i taką naoliwioną stroną kłaść na patelni.

Grillować przez ok. 3 min. z każdej strony. W połowie grillowania, po przewróceniu filetów na drugą stronę, skropić je sokiem z cytryny. Na koniec polać filety mieszanką octu balsamicznego i syropu lub miodu. Na wierzchu położyć sałatkę i odstawić z ognia. Po minucie zdjąć z patelni. (kwestiasmaku.com)

CAPRESE

Pstrąg pi z masłem z

Pieczone

Składniki: Składniki:

t N PEF [JFNOJBLJ t [ƤCLJ D[PTOLV t DFCVMB t ƽXJFLJF [JP B J TØM t NBT P

Sposób przygotowania:

11 stycznia 2019

Umyj młode ziemniaczki i dokładnie wyszoruj ich skórkę za pomocą małej szczoteczki. Nie obieraj warzyw. Możesz je pokroić na ćwiartki lub – jeśli nie są zbyt duże – upiec w całości. Ułóż porcję ziemniaków na kawałku folii aluminiowej, dodaj do nich plasterki cebulki i pokrojone ząbki czosnku. Dopraw szczyptą soli, posiekanymi świeżymi (lub suszonymi) ziołami. Świeże zioła możesz łatwo posiekać za pomocą specjalnych nożyczek do ziół, które wyposażone są w kilka ostrzy. Dołóż parę łyżeczek masła, które sprawi, że ziemniaki nie przykleją się do folii i będą miały przyrumienioną skórkę. Tak przygotowane warzywa owiń folią i piecz na grillu przez ok. godzinę. Od czasu do czasu obracaj ziemniaczki, by wszystkie równomiernie się przypiekły. (garneczki.pl)

t ƽXJFLJF QTUSƤHJ XZQBUSPT[POF

t ZLJLB NBT B t QP ZLJFD[DF QPTJFLBOZDI MVC suszonych ziół: pietruszki, tymianku, bazylii t [ƤCLJ D[PTOLV t TØM t QJFQS[ t ZLJLB TPLV [ DZUSZOZ t QMBTUFSLJ DZUSZOZ

Sposób przygotowania:

Pstrąga myjemy, osuszamy, nacieramy solą oraz pieprzem i wstawiamy na 30 min. do lodówki. W miseczce mieszamy: masło (1 łyżkę), zioła (pietruszka, bazylia, tymianek – po 1 łyżeczce), sól i pieprz (po szczypcie), przeciśnięte dwa ząbki czosnku oraz sok z cytryny

Barbecue ~

SkĹ&#x201A;adniki:

t H ĂŤMFUĂ&#x2DC;X [ LVSD[BLB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB TVT[POFHP oregano t J Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PMJXZ FYUSB vergine t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB TPLV [ DZUSZOZ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB PDUV CBMTBNJD[OFHP t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB NJPEV MVC TZSPQV klonowego SaĹ&#x201A;atka: t H QPNJEPSLĂ&#x2DC;X koktajlowych t H NP[[BSFMMJ X LVMDF t T[LMBOLJ MJTULĂ&#x2DC;X CB[ZMJJ t NBÂ&#x2019;B DFCVMLB t T[BMPULB t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LB PMJXZ FYUSB vergine

41

ZE SCHABU

SkĹ&#x201A;adniki:

t T[U LPUMFUZ TDIBCPXF [ LPTULƤ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ LFUDIVQV t 1 Ĺ&#x201A;yĹźeczka przyprawy do miÄ&#x2122;s t 80 g boczku wÄ&#x2122;dzonego t 50 g sera pleĹ&#x203A;niowego blue t 3 Ĺ&#x201A;yĹźki miodu t 1 Ĺ&#x201A;yĹźeczka musztardy Dijon t 30 ml whiskey t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LJ PMJXZ [ PMJXFL

SposĂłb przygotowania:

Kotlety osusz na papierowym rÄ&#x2122;czniku. KaĹźdy z nich natnij ostrym i cienkim noĹźem w taki sposĂłb, aby powstaĹ&#x201A;a kieszonka. Boczek oraz ser pokrĂłj w drobnÄ&#x2026; kostkÄ&#x2122; i wymieszaj razem. Przygotowanym farszem napeĹ&#x201A;nij kotlety, a nastÄ&#x2122;pnie zepnij wykaĹ&#x201A;aczkami. W miseczce poĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz ketchup Hellmannâ&#x20AC;&#x2122;s, ktĂłry nada miÄ&#x2122;su smak BBQ, przyprawÄ&#x2122; Knorr, miĂłd, musztardÄ&#x2122;, whiskey oraz oliwÄ&#x2122;. Wszystko dokĹ&#x201A;adnie wymieszaj, a nastÄ&#x2122;pnie w powstaĹ&#x201A;ej marynacie zanurz przygotowane kotlety i odstaw na pĂłĹ&#x201A; godziny do lodĂłwki. MiÄ&#x2122;so grilluj po okoĹ&#x201A;o 5 minut z kaĹźdej strony na Ĺ&#x203A;rednio rozgrzanym grillu.

Podawaj z sosem Hellmannâ&#x20AC;&#x2122;s Samba, ktĂłrego paprykowo majonezowy smak idealnie komponuje siÄ&#x2122; z drobiem oraz z saĹ&#x201A;atÄ&#x2026; i np. grillowanÄ&#x2026; zioĹ&#x201A;owÄ&#x2026; bagietkÄ&#x2026;. Przed podaniem nie zapomnij wyciÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; wykaĹ&#x201A;aczek. (przepisy.pl)

ieczony zioĹ&#x201A;owym PAPRYK A FASZEROWANA SkĹ&#x201A;adniki: (1Ĺ&#x201A;yĹźka). Tak powstaĹ&#x201A;ym maseĹ&#x201A;kiem zioĹ&#x201A;owocytrynowym faszerujemy ryby. PstrÄ&#x2026;gi grillujemy uĹ&#x201A;oĹźone na kratkach do grillowania ryb przez ok. 30 min. Podajemy obĹ&#x201A;oĹźone plasterkami cytryny. (blogzapetytem.pl)

t QBQSZL D[FSXPOZDI t H UPGV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;LB XĆŹE[POFK QBQSZLJ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FDzka QJLBOUOFK QBQSZLJ t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ NJFMPOFHP QJFQS[V t [ƤCLJ D[PTOLV t DZUSZOB t TĂ&#x2DC;M t LJMLB Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FL PMFKV t Â&#x2019;ZÇ&#x2021;FD[LJ DVLSV QVESV MVC NJPEV TZropu klonowego lub daktylowego

SposĂłb przygotowania:

Do malaksera wkĹ&#x201A;adam tofu i dodajÄ&#x2122; wszystkie przyprawy, obrany czosnek, sok z cytryny oraz olej. MiksujÄ&#x2122; dokĹ&#x201A;adnie. Papryki przekrawam na pĂłĹ&#x201A;, wyjmujÄ&#x2122; gniazdo nasienne. WypeĹ&#x201A;niam tofu z dodatkami. UkĹ&#x201A;adam (skĂłra do doĹ&#x201A;u) na grillu. GrillujÄ&#x2122; tyle czasu, aĹź papryka stanie siÄ&#x2122; miÄ&#x2122;kka od spodu, a jeszcze chrupiÄ&#x2026;ca z wierzchu. (olgasmile.com)

imprezownik GOŃCA ~

43

co w trawie piszczy...

GONIEC

kulturalny

KALENDARIUM WYDARZEŃ: lipiec The Original Wailers

Grupa muzyczna wykonująca muzykę reggae, założona w roku 2008 przez Ala Andersona i Juniora Marvina, dwóch byłych gitarzystów zespołu Bob Marley & The Wailers, po ich odejściu z The Wailers Band.

Po śmierci Boba Marleya w maju 1981 roku Anderson, Marvin i pozostali Wailersi utworzyli formację The Wailers Band, mającą na celu kontynuowanie tradycji zespołu.

Grupa ta istnieje do dziś, jednak w wyniku ciągnącego się latami sporu o nieuregulowane gaże w roku 2008 opuścili ją obaj wspomniani gitarzyści, którzy wspólnie założyli własny, „konkurencyjny” zespół. Do składu The Original Wailers dołączyli muzycy z różnych stron świata: wokalista i autor tekstów Desmond „Desi” Hyson (Dominika, znany z wieloletniej współpracy z grupą Culture), basista Steve Samuels (Jamajka, również przez wiele lat w Culture), perkusista Francis „Paapa” Nyarkoh (Ghana), klawiszowiec Martin „Marty” Batista (Dominikana, znany lepiej jako keyboardzista jazzowy) oraz odpowiadająca za chórki Erica Newell (Jamajka, wcześniej w grupie Ziggy Marley & The Melody Makers).

W roku 2011 z zespołu odszedł Marvin. W kwietniu 2012 nakładem

wytwórni MRG Recordings ukazał się debiutancki minialbum formacji, zatytułowany Miracle. Pierwotnie miała być to pełnowymiarowy krążek, jednak plany te pokrzyżowały kłopoty wydawnicze. Mimo to, zawierająca 5 premierowych kompozycji płyta została w grudniu 2012 roku nominowana do nagrody Grammy w kategorii najlepszy album reggae.

Już po zakończeniu nagrań na Miracle, Martiego Batistę zastąpił na klawiszach Tyrone „Organ D” Downie, który w latach 1976–81 towarzyszył Marleyowi w oryginalnym składzie The Wailers. Na rok 2013 Anderson zapowiedział wydanie nowego albumu formacji.

Kiedy: 03.07, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London Kiedy: 04.07, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

Young Thug & Rich the Kid & M Huncho & Russ Splash with Megan Thee Stallion

Young Thug – raper; Utwory: Best Friend, Pick Up the Phone, Check; Rich the Kid – raper; Wytwórnie płytowe: Interscope Records, Quality Control Music, 300 Entertainment; Utwory: Plug Walk, New Freezer, Splashin; M Huncho – raper; Wytwórnie płytowe: Island Records, M Huncho,

Independent; Utwory: Council Flat, Come Up, Calm Days; Russ Splash – muzyk; Utwory: Keisha & Becky, Gun Lean, Gun Lean Remix; Megan Thee Stallion – raperka; Utwory: Big Ole Freak, Talk REMIX, Freak Nasty.

Kiedy: 03.07, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

Cena: od £30

Joyner Lucas

Raper; Wytwórnie płytowe: Atlantic Records, Dead Silence; Utwory: I’m Not Racist, Devil’s Work, I Love.

Kiedy: 03.07, godz. 19:00 Gdzie: Electric Ballroom, London

Cena: od £30

Carrie Underwood

Amerykańska wokalistka country wykonująca także muzykę popularną. Pochodzi z Checotah w stanie Oklahoma. Stała się znana po wygraniu czwartej edycji amerykańskiego Idola. Jej albumy i single pokrywały się nierzadko wielokrotną platyną, a sama artystka kilka razy została wyróżniona nagrodą Grammy. Dorastała na farmie rodziców, Stephena i Carole Underwood. Ma dwie starsze siostry, Shannę i Stephanie. W dzieciństwie Carrie zagrała w Robbins

Memorial Talent Show. Śpiewała też w chórze kościelnym. Związana z protestanckim kościołem do dzisiaj wykonuje muzykę chrześcijańską. W 2001 zakończyła szkołę średnią w Checotah. Rozpoczęła studia w Northeastern University State w Tahlequah, gdzie skończyła z wyróżnieniem (magna laude) studia licencjackie na kierunku: komunikacja masowa i naciski w dziennikarstwie. Uczestniczyła też w licznych konkursach piękności, a w 2004 zajęła 2 miejsce w konkursie Miss NSU. Aktualnie Carrie mieszka we Franklin, na przedmieściach Nashville w stanie Tennessee.

Na przesłuchania do American Idol trafiła latem 2004. Już w drugim etapie przesłuchań była faworytką i wróżono jej wygraną w tej edycji. 25 maja 2005 Carrie wygrała 4 edycję American Idol. 15 listopada wydała swoją debiutancka płytę Some Hearts. Za album zgarnęła liczne nagrody, a najważniejsze z nich są dwie statuetki Grammy zdobyte w 2007 i jedna w 2008. Drugi album, zatytułowany Carnival Ride, ukazał się 23 października 2007. Trzeci album Play On ukazał się 3 listopada 2009.

Kiedy: 04.07, godz. 18:00 Gdzie: The SSE Arena Wembley, London

Cena: od £30

44 ~ imprezownik GOŃCA reklama

Lil Skies

Amerykański raper oraz autor tekstów. Lil Skies znany jest z piosenki „Nowadays”, która osiągnęła 69 miejsce na amerykańskim Billboard Hot 100, oraz osiągnęła ponad 100 milionów odtworzeń w serwisie YouTube. Jego debiutancki album o nazwie Life of a Dark Rose ukazał się 10 stycznia 2018 roku. W 2016 roku rzucił studia, na rzecz kariery muzycznej, a rok później w styczniu 2017, wydał swój pierwszy mixtape, Alone. W lipcu 2017 roku wydał dwie piosenki, „Red Roses” z gościnnym udziałem Landon Cube’a i „Off The Goop” z gościnnym udziałem Sprite Lee. W tym samym roku wydał takie utwory jak, „Rude” i „Signs of Jealousy.” Jakiś czas później Foose podpisał kontrakt z wytwórnią Atlantic Records[11].

Swój legalny album wydał 10 stycznia 2018 roku. Album zadebiutował na 23 miejscu Billboard 200[12], a następnie doszedł do 10 miejsca tego zestawienia.

Utwory „Nowadays” i „Red Roses” (oba z gościnnym udział Landon Cube’a), zadebiutowały na 85 i 98 miejscu, zestawienia Billboard Hot 100, a następnie doszły do 55 i 69 miejsca. Foose wyruszył wraz z Lil Uzi Vertem w trasę „Life of a Dark Rose” tour, która musiała zostać przerwana z powodu choroby. Jego najnowszy album „Shelby” został wydany 28 lutego 2019 roku. Jego nazwa nawiązuje do imienia mamy Foose’a, jej imię ma również wytatuowane pod lewym okiem.

Kiedy: 04.07, godz. 19:30 Gdzie: Electric Brixton, London

Cena: od £40

Andy Black

Piosenkarz; Albumy: The Shadow Side, The Ghost of Ohio; Utwory: We Don’t Have to Dance, Knives and Pens, In the End. Kiedy: 05.07, godz. 18:30 Gdzie: Electric Ballroom, London

Cena: od £30

Walk Off The Earth

Powstała w 2006 roku w Burlington kanadyjska indie rockowa grupa wykonująca mieszankę rocka alternatywnego, rocka awangardowego i punk rocka. Zespół tworzy niskobudżetowe nagrania bez pomocy wytwórni i managerów, wykonując covery popularnych utworów lub własne piosenki. Zespół zyskał dużą popularność na YouTube.

5 lipca 2019

Charakterystyczne dla grupy jest wykorzystywanie nietypowych instrumentów, jak ukulele, łyżki czy theremin. Wybrane covery wykonane przez grupę: „Someone like you” (oryginalnie Adele), „Royals” (Lorde), „Man Down” (Rihanna), „Party Rock Anthem” w rockowej wersji (LMFAO, Lauren Bennett & Goonrock). Nagrania i teledyski zespołu tworzy Gianni Luminati Nicasso, multi–instrumentalista, jeden z członków grupy. Grupa podpisała kontrakt płytowy z wytwórnią Columbia Records. Rozgłos przyniosło im nagranie wideo coveru utworu „Somebody That I Used to Know” duetu Gotye i Kimbra. Materiał w serwisie Youtube obejrzało ponad 140 milionów widzów w ciągu 29 dni, pozytywnie wypowiedział się o nim sam zespół Gotye.

W grudniu 2012 roku zespół nagrał autorską piosenkę „Gang of rhytm”.

19 marca pojawił się ich pierwszy pełnowymiarowy album „R.E.V.O”.

Kiedy: 05.07, godz. 18:30 Gdzie: The SSE Arena Wembley, London

Cena: od £45

Peter Hook Presents Joy Division Orchestrated

Peter Hook – brytyjski basista nowofalowych zespołów Joy Division i New Order. W okresie szkolnym był kolegą Bernarda Sumnera i właśnie z nim oraz Ianem Curtisem założył Joy Division. Hooka charakteryzowała niespotykana, jak na tamte czasy, gra na gitarze basowej, która stawała się w jego rękach instrumentem wiodącym w muzyce zespołu. Po rozpadzie Joy Division współtworzył New Order, w którym występował do 2007 roku. W tym czasie był także muzykiem formacji Revenge oraz Monaco, a także producentem (współtworzył między innymi płyty Stone Roses). W lutym 2012 roku Peter Hook wraz z innymi muzykami (m.in. ze swoim synem Jackiem) wystąpił w warszawskim klubie Palladium – wykonując utwory Joy Division oraz Warsaw. Manchester Camerata – grupa muzyczna; Początek kariery muzycznej: 1972; Wytwórnie płytowe: Decca Records, Chandos, Avie Records, ASC Records, Campion Cameo, BBC Music Magazine.

Kiedy: 05.07, godz. 18:45 Gdzie: Royal Albert Hall, London

imprezownik GOŃCA ~

đ 10-&$".:đ Bros

Brytyjska grupa dance–popowa założona przez dwóch braci: Matta i Luke’a Gossów razem z Craigiem Loganem. Ich menedżerem był Tom Watkins, były współpracownik Pet Shop Boys, o którym krążą pogłoski, że był jednym z głównych autorów tekstów, pracującym pod nazwą The Brothers z innymi autorami piosenek, aby zrobić wrażenie, że bracia Goss byli rzeczywistymi autorami wczesnych przebojów.

Grupa działała w latach 1987–1992, po rozpadzie Matt zajął się karierą solową, a Luke podjął karierę filmową. Craig Logan opuścił grupę w 1989.

Kiedy: 05.07, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

Cena: od £70

Groove Armada

Brytyjski duet muzyczny. Ich twórczość to szeroko pojęta muzyka taneczna, oparta na brzmieniach elektronicznych, house, hip–hop, chill out. Zespół został założony w Cambridge w połowie lat 90. przez Andy’ego Cato (wł. Andrew Cocup) i Toma Findlaya. Zespół nagrał sześć albumów. Pochodzą z nich takie utwory jak I See You Baby (spopularyzowany przez remiks Fatboy Slima), Superstylin, But I feel good czy My friend. Zespół wystąpił m.in.

30 czerwca 2007 oraz 1 lipca 2010 w Gdyni na festiwalu Heineken Open’er Festival, a także 5 września 2009 w Warszawie na festiwalu Orange Warsaw Festival.

Kiedy: 05.07, godz. 18:00 Gdzie: Old Royal Naval College, London

Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Cena: od £25

Zal Cleminson’s Sin Dogs

Zal Cleminson – gitarzysta; Utwory: Sin Dogs, This Flight Tonight, Faith Healer.

Kiedy: 05.07, godz. 19:30 Gdzie: 100 Club, London

Martin Kemp – The Ultimate Back to the 80s DJ Set

Brytyjski aktor i muzyk, współzałożyciel i basista grupy muzycznej Spandau Ballet, powstałej w 1979 roku. W 1978 roku Martin dołączył do szkolnego zespołu swojego brata Gary’ego Kempa jako basista.

Rok później grupa przyjęła nazwę Spandau Ballet i stała się jednym z najbardziej fascynujących zespołów lat osiemdziesiątych, dzięki hitom na rynku, sprzedaży płyt i klasycznym popowym brzmieniom takim jak „True” czy „Gold”. Dwoje rodzeństwa połączyło także siły na srebrnym ekranie w filmie gangsterskim Bracia Kray (The Krays, 1990), gdzie Martin grał osławionego kryminalistę z East Endu, Ronalda „Ronnie’go” Kraya, a Gary był jego bratem Regi-

naldem „Reggie” Krayem. 14 listopada 1988 na rajskiej wyspie Saint Lucia Martin Kemp poślubił swoją dawną dziewczynę Shirlie Holliman, byłą wokalistkę wspierającą grupę Wham! i współtwórczynię duetu pop Pepsi & Shirlie. Para poznała się przez George’a Michaela. Mają córkę Harley Moon (ur. 19 sierpnia 1989 w Londynie) i syna Romana (ur.

28 stycznia 1993 w Hollywood). W połowie lat 90. wyleczył się z dwóch zagrażających życiu nowotworów mózgu. Powrócił na szklany ekran jako morderca Steve Owen w operze mydlanej BBC One EastEnders (1998–2002).

Kiedy: 05.07, godz. 20:00 Gdzie: Southampton Engine Rooms, Southampton

Networking PBLink na Tamizie

Zaproszenie na coroczny event biznesowy na statku Arcadian King Edward. Rozpocznij Lato w niezwykły sposób i poszerz swoje kontakty biznesowe w Londynie. Spotkanie przeznaczone jest przede wszystkim dla przedsiębiorców związanych z branżą budowlaną, IT oraz handlem import/eksport. Mile widziani są jednak także przedstawiciele innych

Gentleman’s Dub Club – grupa muzyczna; Gatunki: Dub, Dubstep, Ska, Dubtronica, Reggae, Reggae fusion, 2 Tone; Utwory: High Grade, Music Is the Girl I Love, Light the Fuse; Submotion Orchestra – grupa muzyczna; Początek kariery: Leeds, Wielka Brytania (2009); Gatunek: Electronica; Członkowie: Ruby Wood, Ruckspin, Chris Hargreaves, Taz Modi, Danny Templeman, Bobby Beddoe, Tommy Evans; Utwory: All Yours, Trust / Lust, Swan Song.

Kiedy: 05.07, godz. 19:00

branż – przedsiębiorcy chcący nawiązać cenne kontakty ze środowiskiem innych londyńskich przedsiębiorców. Rejs barką potrwa ok. czterech godzin. Po powitalnym drinku swoje przemówienia wygłoszą zaproszeni Goście, a następnie ok. godz. 19:00 zacznie się mniej oficjalna część wydarzenia, podczas której uczestnicy networkingowego rejsu będą mieli okazję nie tylko spróbować wiele przepysznych przekąsek z grilla, ale przede wszystkim poznać się, wymienić doświadczeniami, opowiedzieć o tym, czego poszukują i nawiązać ważne znajomości. Rejs zakończy się o godz. 21.30 przy Festival Pier, gdzie w okolicznym pubie spotkanie będzie miało swój dalszy ciąg. Rejestracja: https://www. pblink.co.uk/thames2019/.

Kiedy: 05.07, godz. 18:00–21:45 Gdzie: Festival Pier, Belvedere Road, Southbank, London, SE1 8XZ

Cena: £50 (zniżki dla członków PBLINK)

SARIUS ponownie na Wyspach

Plus44Events zaprasza na koncert Sariusa „Wszystko co złe tour”.

Popularny raper wystąpi w dwóch miastach: Londynie i Birmingham.

Wstęp od lat 16. Osoby niepełnoletnie muszą być pod opieką dorosłych.

Kiedy: 5.07, godz. 19:30 Gdzie: Londyn, Brixton Jamm, 261 Brixton Road, London SW9 6LH

Cena: £22

Kiedy: 6.07, godz. 19:30 Gdzie: Birmingham, The Castle & Falcon, 402 Moseley Road, Birmingham B12 9AT

Cena: £22

Cena: od £50

Gentleman’s Dub Club & Submotion Orchestra

45

POLECAMY!

Thievery Corporation

Amerykański duet muzyczny, utworzony w 1995 roku w Waszyngtonie przez dwóch didżejów: Roba Garzę i Erica Hiltona. Zespół tworzy nowoczesną muzykę elektroniczną downtempo z elementami dubu, acid jazzu i muzyki brazylijskiej (bossa nova). Garza i Hilton często zapraszają do współpracy różnych wokalistów, wśród których byli między innymi Perry Farrell i David Byrne. W swej twórczości wykorzystywali tak różnorodne gatunki muzyczne jak: space rock, hip–hop, indyjski trip hop, dub, francuskie piosenki miłosne czy shoegaze łącząc je z niezwykłą spójnością w całość.

Kiedy: 05.07 i 06.07, godz. 19:00 Gdzie: indigo at The O2, London Cena: od £40

Dublin: „Szaleństwo w mieście”

Tymczasowa wystawa prac plastycznych studentów II roku National College of Art and Design i ich przyjaciół.

Mowę wstępną wygłosi Aideen Quirke, asystent kuratora w Douglas Hyde Gallery. Autorzy prac plastycznych wystawy pt.: „Szaleństwo w mieście”: Ahimsa, Bearz (art), Piotr Czerwiński, Christopher Penrose, Wiola Rat, Darren Rogers, Kenneth Ruxton, Samanta Stochla i Eva Szanto. Oprawa muzyczna: Beata and Friends – Eachtra.

Kiedy: do 6.07, godz. 19:00 Gdzie: Dom Polski, 20 Fitzwilliam Place, Dublin 2

Cena: free

46 ~ imprezownik GOŃCA

co w trawie piszczy...

Van Morrison

Północnoirlandzki kompozytor, piosenkarz rockowy, multiinstrumentalista i poeta. Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego. Van Morrison jest przedstawicielem licznych gatunków i stylów muzyki rockowej, takich jak rhythm and blues, rock and roll, brytyjska inwazja, muzyka celtycka, psychodeliczny rock, chrześcijański rock, jazz–rock i jazz − większości jego piosenek najbliżej jednak do białego soulu i folku. W początkach swej kariery czerpał inspiracje od takich artystów jak Bob Dylan i Ray Charles, lecz wkrótce wytworzył swój własny, niepowtarzalny styl. Jego twórczość przejawia podobieństwa do działalności współczesnych bardów, jak Bob Dylan czy Leonard Cohen.

W swoim muzycznym repertuarze miał wiersze swojego autorstwa i poetyckie piosenki. Gra na gitarze akustycznej, instrumentach klawiszowych, saksofonie, harmonijce ustnej i perkusji. Do największych przebojów Vana Morisona należą „Here Comes the Night”, „Gloria” (oba z grupą Them), „Moondance”, „Brown Eyed Girl”, „Domino”, „Wild Night”, „Wavelength”.

Powszechnie zaliczany obok Boba Dylana i Jima Morrisona do największych poetów rockowych. Wywarł wielki wpływ na całe pokolenia muzyków rockowych. Uznawany za jednego z najbardziej znaczących muzyków naszych czasów. Wysoko notowany na listach największych twórców i wykonawców muzyki rockowej XX wieku. W 1993 roku Van Morrison został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame. 25 maja 2001 i 22 listopada 2005 odbyły się koncerty Morrisona w Sali Kongresowej w Warszawie.

Kiedy: 06.07, godz. 18:30 Gdzie: Roundhouse, London

Cena: od £70

Kiedy: 07.07, godz. 18:30 Gdzie: Roundhouse, London

Hacienda Classical

Album muzyczny; Wykonawcy: Mike Pickering, Graeme Park, Rowetta, Tim Crooks, Dominic Lawson, Yvonne Shelton; Gatunek: Dance/Electronic; Wytwórnia: Sony Music; Utwory: Cariño, Someday, I’ll Be Your Friend.

Kiedy: 06.07, godz. 18:45 Gdzie: Royal Albert Hall, London

Cena: od £15

5 lipca 2019

Ministry

Amerykański zespół muzyczny wykonujący industrial metal z wpływami szeroko pojętej muzyki rockowej.

Został założony w 1981 roku w Chicago. W 2004 roku rozpoczął się nowy okres twórczości: razem z albumem Houses of the Molé rozpoczęła się trylogia skierowana przeciwko ówczesnemu prezydentowi USA, George W. Bushowi. Muzycznie były to najbardziej agresywne, przypominające thrash metal kompozycje Ministry. Kolejne części trylogii to Rio Grande Blood z 2006 roku oraz The Last Sucker z 2007 roku. W trakcie nagrywania Rio Grande Blood Jourgensen ogłosił, iż po wydaniu następnej płyty Ministry zakończy działalność. Pod koniec września 2005 odbyła się premiera Rantology, albumu zawierającego remiksy wcześniej wydanych utworów, nowy utwór The Great Satan oraz Bloodlines, kawałek obecny wcześniej na soundtracku z gry VAMPIRE: Bloodlines. Ostatnie wydawnictwa zespołu to Cover Up zawierająca covery oraz DVD Adios...

Puta Madres) z nagraniami z pożegnalnej wówczas trasy koncertowej C–U–LaTour. 15 lipca 2008 w warszawskim klubie Stodoła Ministry zagrało swój pierwszy koncert w Polsce. Jeszcze tego samego roku grupa została rozwiązana. W 2011 roku grupa wznowiła działalność, zaś w 2012 r. wydała kolejny album Relapse oraz dała szereg koncertów, w tym w Polsce na Przystanku Woodstock. W 2013 roku zespół wydał kolejny album From Beer to Eternity.

Kiedy: 06.07, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Cena: od £35

The Score

Grupa muzyczna; Początek kariery: Los Angeles, Kalifornia, Stany Zjednoczone (2015); Wytwórnia płytowa: Republic Records; Gatunki: Rock alternatywny, Pop–rock, Muzyka pop; Utwory: Born For This, Unstoppable, Stronger.

Kiedy: 06.07, godz. 19:00 Gdzie: The Camden Assembly (Barfly), London

Cena: od £55

Jamie Lenman

Muzyk; Utwory: Waterloo Teeth; All the Things You Hate About Me, I Hate Them Too; Hell in a Fast Car. Kiedy: 07.07, godz. 18:00

POLECAMY!

The Who

Angielski zespół rockowy powstały w 1964 roku w Londynie, związany z subkulturą modsów, uważany za jedną z najbardziej wpływowych grup rockowych wszech czasów, obok The Beatles, The Kinks oraz The Rolling Stones zaliczany do wielkiej czwórki tzw. „brytyjskiej inwazji”. W klasyczny skład grupy wchodzili Pete Townshend, Roger Daltrey, Keith Moon i John Entwistle. Obecny skład: Roger Daltrey – śpiew, harmonijka ustna, Pete Townshend – gitara, instrumenty klawiszowe, śpiew, Simon Townshend – gitara, śpiew, Zak Starkey – perkusja, Pino Palladino – gitara basowa.

Kiedy: 06.07, godz. 15:00 Gdzie: Wembley Stadium, London

Cena: od £60

Gdzie: O2 Academy Islington, London

Cena: od £55

Gilberto Gil

Brazylijski pieśniarz, gitarzysta i kompozytor, od 2003 do 2008 minister kultury w Brazylii w rządzie Luiza Inácio Luli da Silva. W lutym 1969 Gil i Veloso zostali aresztowani przez juntę i przewiezieni z São Paulo do Rio de Janeiro, gdzie spędzili kilka miesięcy w więzieniu, zanim zostali wypuszczeni pod warunkiem opuszczenia kraju. Podczas pobytu w więzieniu Gil zaczął medytować, przeszedł na makrobiotyczną dietę i zaczął studiować wschodnią filozofię. W więzieniu skomponował cztery utwory, m.in. Cérebro Electrônico (znalazł się później na albumie Gil Luminoso z 2006). Po opuszczeniu więzienia Gil i Veloso musieli przymusowo opuścić Brazylię i wyemigrowali do Londynu. Podczas pobytu w Anglii Gil występował z takimi grupami jak Yes, Pink Floyd czy Incredible String Band. Po powrocie do Brazylii w 1972 Gil skupił się na karierze muzycznej oraz na działalności na rzecz ochrony środowiska. Jeszcze w tym samym roku wydał album Expresso 2222. We wczesnych la-

tach 70. miał udział we wskrzeszeniu tradycyjnej afro–brazylijskiej muzyki afoxê, dołączył też do grupy Filhos de Gandhi, do której mogli wstępować tylko czarnoskórzy Brazylijczycy.

Pod koniec lat 70. opuścił Brazylię i przeniósł się do Afryki – odwiedził Senegal, Wybrzeże Kości Słoniowej oraz Nigerię. Współpracował też z Jimmy Cliffem, w 1980 nagrał z nim cover No Woman, No Cry. W 1998 zdobył nagrodę Grammy za najlepszy album world music (za Quanta Live), a w 2005 za najlepszy współczesny album world music (za Eletracústico).

W maju 2005 został laureatem Polar Music Prize. Jest pierwszym zdobywcą tej nagrody pochodzącym z Ameryki Południowej. Z kolei 16 października tego samego roku został odznaczony Legią Honorową II klasy.

Kiedy: 07.07, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Cena: od £90

NCT 127

Grupa muzyczna; Początek kariery: Seul, Korea Południowa (2016); Albumy: Awaken, NCT #127 Regular–Irregular – The 1st Album; Nagrody: Mnet Asian Music Award: Najlepszy nowy wokalista; Utwory:

imprezownik GOŃCA ~

47

reklama

Wakey–Wakey, Simon Says, Cherry Bomb.

Kiedy: 07.07, godz. 20:00 Gdzie: The SSE Arena Wembley, London

Switchfoot

Amerykański zespół rockowy utworzony w 1996 roku w San Diego (Kalifornia) przez Jonathana Foremana.

Switchfoot zdobył popularność po wejściu na ekrany filmu Szkoła uczuć w 2002 roku, na którego ścieżce dźwiękowej znalazły się cztery utwory zespołu. Kolejna płyta grupy pt.

The Beautiful Letdown rozeszła się w ilości 2,6 milionów egzemplarzy, a poszczególne utwory wspinały się coraz wyżej na szczyty list przebojów w USA. Następne płyty, Nothing Is Sound oraz Oh Gravity. także okazały się dużym sukcesem muzycznym i komercyjnym. W 2007 roku Switchfoot założyli własną niezależną wytwórnię płytową pod nazwą Lowercase People. Rok później, w związku z wypełnieniem kontraktu z Columbia Records/Sony BMG, została wydana kompilacja najlepszych utworów grupy z lat 1996–2008 pod nazwą The Best Yet. W 2008 roku zespół nagrał piosenkę promującą film Opowieści z Narnii: Książę Kaspian pt. „This Is Home’”. W roku 2011 Switchfoot zdobył nagrodę Grammy w kategorii Najlepszy Album Rock/Rap Gospel.

Jest również wielokrotnym laureatem Dove Awards (przyznawanych przez Gospel Music Association) oraz San Diego Music Awards. Zespół jest często określany jako chrześcijański ze względu na początki swojej kariery, kiedy to był zaangażowany w chrześcijańską scenę rockową, jednak liderzy grupy od początku istnienia grupy unikali tej „etykiety” i nie chcieli być klasyfikowani do chrześcijańskiego przemysłu muzycznego. Jednakże w dalszym ciągu w ich tekstach można zauważyć inspiracje wiarą, a także osobistymi przeżyciami związanymi z Bogiem.

Kiedy: 08.07, godz. 19:00 Gdzie: Electric Ballroom, London

Cena: od £30

Monsta X

Południowokoreański boysband założony przez Starship Entertainment. Zespół został złożony poprzez południowokoreański survival show NO.MERCY stacji Mnet w 2015 roku.

Grupa składa się z siedmiu członków: Shownu, Wonho, Minhyuk, Kihyun, Hyungwon, Joohoney oraz I.M. Mon-

sta X zadebiutowali 14 maja 2015 roku wydając minialbum Trespass.

Nazwa ich oficjalnego fanklubu to Monbebe. Joohoney był uczestnikiem 4 sezonu Show Me the Money, a także razem z Wonho i Shownu byli członkami zespołu NuBoyz (2014–2015). 1 sierpnia Monsta X wydali teledysk do tytułowej piosenki z najnowszego japońskiego singla – „LIVIN’ IT UP”. Płyta ukazała się 12 września[54]. 1 października zespół został modelem nowej linii kosmetyków Tony Moly. 7 października zapowiedzieli drugi album studyjny Take.1 Are You There? i główny singel „Shoot Out”, z datą premiery planowaną na 22 października. 9 listopada ukazała się angielska wersja piosenki „Shoot Out”. Ponadto grupa została wybrana przez Capital One jako pierwszy zespół K–Popowy, który wystąpił na KIIS–FM Jingle Ball w 2018 roku.

Kiedy: 09.07, godz. 17:30 Gdzie: The SSE Arena Wembley, London

Cena: od £45

Empire Of The Sun

Australijski duet grający muzykę elektroniczną. W jego skład wchodzą Luke Steele oraz Nick Littlemore.

Nazwa zespołu jest identyczna z tytułem powieści autorstwa J.G. Ballarda. Jednak muzycy nie nazwali swojej grupy bezpośrednio po lekturze książki; jak sami przyznają, ta nazwa „pasowała im bardziej niż jakakolwiek inna”. Steele i Littlemore spotkali się w 2000 roku. Od tamtego czasu razem eksperymentowali z muzyką. W pewnym momencie postanowili stworzyć zespół – tak narodziło się Empire of the Sun. Ich pierwszy singiel, Walking on a Dream, ukazał się 30 sierpnia 2008 roku. Doszedł do 10. miejsca na australijskiej liście przebojów, i także pojawił się w Top 10 na serwisie iTunes. Drugi singiel, We are the people, nie osiągnął aż tak wysokiej pozycji na rodzimej liście. Oba single są promowane przez teledyski, w których członkowie zespołu noszą charakterystyczne stroje. Debiutancki album o tytule Walking on a dream został wydany 4 października 2008 roku. Na kilka dni przed jego premierą na serwisie MySpace zostało udostępnionych sześć utworów z płyty.

Kiedy: 09.07, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

Cena: od £45

48 ~ imprezownik GOŃCA

co w trawie piszczy...

Mallrat

Muzyk; Albumy: In the Sky, Uninvited, Moves & Grooves; Utwory: Groceries, Nobody’s Home, UFO. Kiedy: 09.07, godz. 19:00 Gdzie: Electrowerkz, London

Cena: od £55

YBN Cordae

Raper; Wytwórnia płytowa: Atlantic Records; Albumy: YBN: The Mixtape; Utwory: Have Mercy, Locationships, Scotty Pippen.

Kiedy: 09.07, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Islington, London

Cena: od £35

Amber Mark

Artystka muzyczna; Utwory: Put You On, Mixer, Lose My Cool.

Kiedy: 09.07, godz. 19:30 Gdzie: Scala (King’s Cross), London

Cena: od £30

The Melvins

Amerykańska grupa rockowa powstała na początku lat 80. w Montesano w stanie Waszyngton, występująca obecnie jako trio, sporadycznie jako kwartet. Trzon grupy stanowią wokalista/gitarzysta Buzz Osborne oraz perkusista/wokalista Dale Crover wspierani przez wielokrotnie zmienianych gitarzystów basowych.

Muzyka grupy początkowo inspirowana My War Black Flag oraz Black Sabbath z czasem jednak uległa zmianom i ich specyficzne poczucie humoru oraz improwizacje nie pozwalają jednoznacznie jej skategoryzować. Melvins wywarło wpływ na muzykę grunge, szczególnie na zespoły z Seattle, takie jak np. Nirvana. Sama grupa miała duży wpływ na sludge metalowe zespoły (m.in.

Boris, Isis). Grupa przez pewien czas występowała z wokalistą Dead Kennedys – Jello Biafrą w projekcie muzycznym popularnie zwanym Jelvins, współpraca ta zaowocowała nagraniem dwóch albumów i szeregiem tras koncertowych. W 2006, po odejściu z zespołu Kevina Rutmanisa, Melvins rozpoczęło współpracę z zespołem Big Business, i m.in. dzięki obecności na scenie dwóch perkusji, koncerty grupy stały się jeszcze bardziej widowiskowe.

Kiedy: 10.07, godz. 18:30 Gdzie: Electric Ballroom, London

Cena: od £60

5 lipca 2019

The Bottom Line

Grupa muzyczna; Gatunek: Rock; Albumy: Role Models?, Covered in Punk, I Still Hate You – EP, Another Pop Punk – EP, The Outdated EP; Wytwórnie płytowe: UNSIGNED, Marshall Records, The Bottom Line.

Kiedy: 11.07, godz. 19:00 Gdzie: Thousand Island, London

The Guy Barker Jazz Orchestra

Guy Barker – trębacz; Albumy: Soundtrack, Into the Blue, Hot House; Utwory: Les Feuilles mortes, Pièce en Forme de Habañera, Gnossienne no. 3.

Kiedy: 11.07, godz. 19:30 Gdzie: Cadogan Hall, London

Aly & Aj

78violet (wcześniej Aly & AJ) – amerykański zespół muzyczny tworzony przez siostry Alyson Renae „Aly” Michalka oraz Amandę Joy „AJ” Michalka. Obie urodziły się w Kalifornii, ale większość dzieciństwa spędziły w Seattle. Obie są aktorkami, piosenkarkami, gitarzystkami, piszą teksty i muzykę. Swój debiutancki album Into the Rush wydały 16 sierpnia 2006 roku. Album zadebiutował na 36. miejscu w USA, sprzedając się ponad 24 tysięcy razy w pierwszym tygodniu. Osiągnął status platyny.

Ich drugi album zadebiutował w Stanach na 15. miejscu, sprzedając się w 39 tysięcy kopii w pierwszym tygodniu. Pierwszy koncert zatytułowany „Aly & AJ Concert” odbył się 24 lipca 2005 roku w teatrze Henry Fonda w Hollywood. Koncert zawierał piosenki z debiutanckiego albumu. Aly & AJ otwierały trasę koncertową zespołu Cheetah Girls zatytułowaną „Cheetah–licious Christmas Tour” w grudniu 2005 toku.

Album Into the Rush został ponownie wydany 8 sierpnia 2006 roku w wersji deluxe, zawierając trzy nowe piosenki jak „Chemicals React” i dwie nowe wersje piosenek „Collapsed” i „Something More”. 26 września 2006 roku dziewczyny wydały świąteczny album Acoustic Hearts of Winter Album zawierał 11 utworów, w tym 9 oryginalnych świątecznych jak i 2 autorstwa Aly & AJ. W 2007 roku album wydano ponownie z trzema bonusami.

Kiedy: 11.07, godz. 19:30 Gdzie: Scala (King’s Cross), London

Cena: od £40

đ 10-&$".:đ

Kronos Quartet & Trevor Paglen: Sight Machine

Kronos Quartet – kwartet smyczkowy założony w 1973 przez Davida Harringtona. Zespół charakteryzuje się stabilnym składem personalnym i otwartym podejściem do repertuaru.

Kronos Quartet obok prekursorów muzyki współczesnej, takich jak: Béla Bartók, Dymitr Szostakowicz, Alban Berg, Anton Webern wykonuje utwory współczesnych kompozytorów: Philip Glass, Steve Reich, Sofija Gubajdulina, Arvo Pärt, Alfred Sznitke, w tym kompozytorów polskich: Witold Lutosławski (Kwartet smyczkowy), Henryk Górecki (napisał na zamówienie zespołu trzy kwartety), Krzysztof Penderecki (Quartetto per archi No. 1 (I Kwartet smyczkowy) 1960), Paweł Mykietyn (II kwartet smyczkowy 2006), Hanna Kulenty (String Quartet No. 4 (A Cradle Song) 2007). Gra także adaptacje muzyki jazzowej oraz rockowej. Przykładami tych nietypowych realizacji są nagrania kompozycji jazzmanów: Ornette’a Colemana, Billa Evansa, Charlesa Mingusa, Theloniousa Monka oraz Jimiego Hendriksa.

Kiedy: 11.07, godz. 20:30 Gdzie: Barbican Centre, London

Cena: od £50

ZZ Top

Amerykańska grupa rockowa, trio, założona w 1969 w Houston (w stanie Teksas). Zespół jest przedstawicielem hard rocka, bluesa i południowego rocka, w jego muzyce wyraźnie słychać wpływy boogie.

Grupa nie stroni także od groteski rockowej, reprezentując typowy teksański humor. Mimo wieloletniej, nieprzerwanej aktywności, od 1970 roku nie zaszła w niej ani jedna zmiana personalna. Okresem największych sukcesów grupy była pierwsza połowa lat osiemdziesiątych, kiedy to promowany wieloma teledyskami album Eliminator (sprzedany w ponad 10 milionach egzemplarzy w Stanach Zjednoczonych) stał się przebojem głównego nurtu rocka.

Grupa wykształciła swój niepowtarzalny, groteskowy styl sceniczny.

Dwaj frontmani – Gibbons i Hill, zapuścili długie brody. W 2019 roku zespół obchodzi swoje 50–lecie istnienia. Z tej okazji wyruszył w ogromną trasę po całym świecie.

Kiedy: 12.07, godz. 18:00 Gdzie: The SSE Arena Wembley, London

Cena: od £55

POLECAMY!

Kiss

Amerykański zespół rockowy, założony przez Paula Stanleya i Gene’a Simmonsa na przełomie 1972/1973. Ma w repertuarze utwory reprezentujące glam rock, hard rock, heavy metal, rock’n’roll. Założyciele byli pod silnymi wpływami muzyki The Beatles i rock’n’roll, dlatego próbując stworzyć własny styl i brzmienie określali go jako „Heavy Metal Beatles”. Cechami charakterystycznymi wizerunku grupy były początkowo melodyjnie brzmiące nagrania oparte na gatunku rock’n’roll, z nieco cięższym brzmieniem gitar.

Kiedy: 11.07, godz. 18:30 Gdzie: The O2, London

Cena: od £55

imprezownik GOŃCA ~

Will Hoge

Piosenkarz i autor piosenek; Utwory: When I Get My Wings, Middle of America, Little Bit of Rust.

Kiedy: 12.07, godz. 19:00 Gdzie: Borderline, London

Ronnie Laws & Chip Wickham

Ronnie Laws – saksofonista; Zespół muzyczny: Earth, Wind & Fire (1972 – 1972); Utwory: Always There, Every Generation, Stay Awake.

Chip Wickham – artysta muzyczny; Wytwórnia płytowa: Lovemonk; Utwory: Snake Eyes, Barrio 71, Rebel No.23.

Kiedy: 12.07, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

Oscar Scheller & Friends

Oscar Scheller – artysta muzyczny; Gatunek: Alternative/Indie; Wytwórnia płytowa: Wichita Recordings; Albumy: Cut and Paste, Beautiful Words; Utwory: Breaking My Phone, Downside, 1UP. Kiedy: 12.07, godz. 19:30 Gdzie: Omeara, London

Cena: od £55

Mattiel

Artystka muzyczna; Gatunek: Rock; Utwory: Count Your Blessings, Whites of Their Eyes, Keep The Change.

Kiedy: 12.07, godz. 19:00 Gdzie: EartH (Formerly Hackney Arts Centre), London

Cena: od £20

Trang Fødsel – Sørlandets matfestival

Trang Fødsel – grupa muzyczna; Początek kariery muzycznej: 1992; Gatunek: Pop; Albumy: Hybel, Ryktet, Feber, Damp, Bare barnet, Hammock, De aller beste; Wytwórnie płytowe: Sony Music, Columbia Records, Sony BMG Music Entertainment, Norsk Plateproduksjon; Utwory: Drømmedame; Kursiv; Hei, her er jeg.

Kiedy: 13.07, godz. 17:00 Gdzie: Vaudeville Theatre, London

Rick Wakeman’s Journey To The Centre Of The Earth

Rick Wakeman – brytyjski muzyk i kompozytor, znany z występów z progresywnymi grupami The Strawbs i Yes oraz wieloletniej kariery solowej.

Rick Wakeman gra na całej gamie

instrumentów klawiszowych – od akustycznych (fortepian, klawesyn i klawikord), przez instrumenty elektromechaniczne, do elektronicznych.

Długa kariera Ricka Wakemana obejmuje m.in. takie style i gatunki jak rock progresywny, muzyka filmowa i art rock. Wakeman ma sześcioro dzieci dzieci w tym dwóch synów: Adama i Olivera, którzy również są muzykami.

Kiedy: 13.07, godz. 19:00 Gdzie: Royal Festival Hall, London Kiedy: 14.07, godz. 19:00 Gdzie: Royal Festival Hall, London

A Flock of Seagulls

Grupę założył w 1979 r. w Liverpoolu Mike Score (z zawodu fryzjer). Nazwa została zaczerpnięta z noweli pt.

Mewa autorstwa Richarda Bacha (tyt. oryg. ang. Jonathan Livingston Seagull). Pierwsze nagrania nie przyniosły grupie popularności, dopiero singiel z utworem „I Ran” wydany w 1982 roku przyniósł jej rozgłos. W 1983 roku nagrali swoją pierwszą płytę A Flock of Seagulls.

Mimo że zespół zaproponował dość schematyczne kompozycje oparte

49

na wyeksponowanym brzmieniu syntezatorów, płyta odniosła sukces (producentem był Mike Howlett). W 1983 roku zespół wydał drugi album – Listen (producentem był ponownie Howlett). Popularność zyskał zwłaszcza utwór „If I Had A Photograph Of You”. W 1984 roku ukazał się trzeci album zespołu The Story Of A Young Heart (producentem był Steve Lovell) z hitem „The More You Live, The More You Love”. Ostatni album „Dream Come True” nie odniósł sukcesu (producentem był sam Mike Score), w następstwie tego zespół zakończył działalność. W 1989 roku Mike Score próbował reaktywować grupę, nagrywając singel „Magic”.

Kiedy: 13.07, godz. 19:00 Gdzie: Dingwalls, London

Cena: od £45

Drug Church

Grupa muzyczna; Początek kariery: Albany, Nowy Jork, Stany Zjednoczone (2011); Utwory: Weed Pin, Avoidarama, Unlicensed Hall Monitor.

Kiedy: 13.07, godz. 19:00 Gdzie: The Dome, London

Cena: od £55

reklama

50 ~ imprezownik GOŃCA

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

Travis Scott

Amerykański raper, wokalista i producent muzyczny. W 2012 Scott podpisał swój pierwszy kontrakt z wytwórnią Epic Records. W listopadzie tego samego roku, po wystąpieniu na kompilacyjnym albumie – Cruel Summer, podpisał także kontrakt z wytwórnią Kanye’go Westa – GOOD Music. W kwietniu 2013 oficjalnie ogłoszono, że Scott podpisał kontrakt z wytwórnią płytową amerykańskiego rapera T.I. – Grand Hustle Records. Pierwszy mixtape Scotta – Owl Pharaoh, został wydany 21 maja 2013 roku.

Kiedy: 16.07, godz. 18:30 Gdzie: The O2, London

Cena od: £60

Gurdas Maan

Piosenkarz i autor piosenek; Utwory: Yaara Dildara Ve, Chhalla, Supne De Vich.

Kiedy: 13.07, godz. 19:00 Gdzie: The SSE Arena Wembley, London

Cena: od £65

Victor Manuelle

Piosenkarz; Utwory: Apiádate De Mi, Tengo Ganas, Si Tú Me Besas.

Kiedy: 13.07, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

Cena: od £55

Stella Chiweshe & Amira Kheir

Stella Chiweshe – muzyk; Utwory: Chachimurenga, Kassahwa, Chipindura. Amira Kheir – artystka muzyczna; Albumy: Mystic Dance, Alsahraa, View From Somewhere; Wytwórnie płytowe: Sterns Music, Contro Cultura Music; Utwory: Manaok, Amwaj, Munaya.

Kiedy: 14.07, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

Mushroomhead

Amerykański zespół muzyczny wykonujący szeroko pojętą muzykę heavymetalową. Powstał w 1993 roku w Cleveland w stanie Ohio. Na po5 lipca 2019

czątku miał to być tylko eksperyment muzyczny polegający na połączeniu elektroniki z mocnym wokalem i ciężkimi gitarowymi riffami. Zespół, wbrew oczekiwaniom członków zespołu, spodobał się słuchaczom i odniósł wielki sukces. Obecny skład zespołu: Steve Felton – perkusja (od 1993), Jason Popson – wokal (1993– 2004, od 2013), Ryan Farrell – gitara basowa (od 2012), Rick Thomas – gramofony, sample, programowanie (od 2001), instrumenty perkusyjne (od 2006), Robbie Godsey – instrumenty perkusyjne (od 2013), Steve Rauckhorst – wokal (od 2018), Tommy „Tankx” Shaffner – gitara (od 2018).

Kiedy: 15.07, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy Islington, London

Cena: od £25

Kiedy: 18.07, godz. 19:30 Gdzie: Southampton Engine Rooms, Southampton

Cena: od £55

Donny McCaslin

Amerykański saksofonista jazzowy.

Urodził się 11 sierpnia 1966 jako Donald Paul McCaslin. Zaczął grać na saksofonie mając 12 lat, zachęcony przez jego ojca – także muzyka jazzowego, pianistę i wibrafonistę.

Ukończył Berklee College of Music

w Bostonie. Pierwszy album zatytułowany Vibe nagrał w 1995 z grupą Steps Ahead. Grał w kwartecie Lan Xang i big bandzie Kena Schaphorsta.

W 2004 otrzymał nominację do nagrody Grammy w kategorii najlepsze instrumentalne solo jazzowe za „Bulería, Soleá Y Rumba” na nagranym wspólnie z Maria Schneider Orchestra albumie Concert In The Garden. Do Grammy nominowany był jeszcze w 2013 (najlepsze improwizowane solo jazzowe w „Stadium Jazz” na Casting for Gravity) i 2015 (w tej samej kategorii za „Arbiters Of Evolution” na The Thomson Fields). Współpracował z takimi artystami jak David Binney, Johnathan Blake, Scott Colley, Ben Monder, Antonio Sanchez, Edward Simon i David Bowie, z którym nagrał album.

Kiedy: 16.07, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

The Dangerous Summer

Hyukoh

Apollo Nights Summer Series – George Benson

Cena: od £60

Grupa muzyczna; Wytwórnia płytowa: HIGHGRND; Członkowie: Oh Hyuk, Lim Hyun–jae, Lee In–woo, Im Dong–gun; Gatunki: Indie pop, Indie rock; Utwory: TOMBOY, Wi Ing Wi Ing, LOVE YA!.

Kiedy: 16.07, godz. 19:00 Gdzie: Oslo, London

Cena: od £70

Four Of Diamonds

Grupa muzyczna; Początek kariery: Londyn, Wielka Brytania (2016); Wytwórnia płytowa: Virgin EMI Records; Gatunki: Współczesne R&B, Muzyka pop, Dance–pop; Utwory: Stupid Things, Blind, Name On It. Kiedy: 17.07, godz. 19:00 Gdzie: Borderline, London

Cena: od £45

Didirri

Artysta muzyczny; Albumy: Live at the Corner Hotel, Measurements; Utwory: I Can’t Get Last Night Out Of My Head, Blind You, Jude.

Kiedy: 17.07, godz. 19:00 Gdzie: The Waiting Room, London

Boogarins

Grupa muzyczna; Członkowie: Benke Ferraz, Fernando Almeida Filho, Raphael Vaz Costa, Ynaiã Benthroldo, Hans Castro; Utwory: Lucifernandis, Foimal, Doce.

Kiedy: 17.07, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

Grupa muzyczna; Utwory: The Permanent Rain, Where I Want to Be, Where Were You When The Sky Opened Up. Kiedy: 17.07, godz. 19:30 Gdzie: Dingwalls, London

Cena: od £55

JD McPherson

Piosenkarz i autor piosenek; Utwory: Lucky Penny, North Side Gal, Hey Skinny Santa!.

Kiedy: 17.07, godz. 19:30 Gdzie: Scala (King’s Cross), London

Cena: od £55

Foxing

Grupa muzyczna; Gatunki: Indie rock, Emo, Post rock, Art rock; Utwory: Slapstick, Night Channels, The Medic.

Kiedy: 17.07, godz. 20:00 Gdzie: The Dome, London

Amerykański gitarzysta, piosenkarz i kompozytor jazzowy. Powszechnie znany jednak ze swojej twórczości w dziedzinie R&B oraz muzyce pop.

10–krotny laureat nagrody Grammy, a także m.in. wyróżnienia NEA Jazz Master 2009 za całokształt twórczości, przyznane przez National Endowment for the Arts. Jest ono uważane za najwyższe odznaczenie jazzowe na naszym globie. Jego płyta Breezin z 1976 była jedną z pierwszych w historii jazzu, która uzyskała status platynowej. Nagrał także oryginalną wersję utworu Greatest Love of All do filmu biograficznego o Muhammadzie Alim z 1977, pod tytułem The Greatest. Piosenka została później z powodzeniem wykorzystana jako cover przez Whitney Houston. Ma w swoim dorobku nagrania z takimi muzykami jak Aretha Franklin, Carlos Santana, Earl Klugh, a ostatnio także z Alem Jarreau (album Givin’ It Up z 2006). Charakterystycznym elementem stylu Bensona są jego improwizacje wokalne, wykonywane unisono z gitarą. „Benson należy do garstki artystów, którzy osiągnęli znaczący sukces artystyczny i komercyjny w tak różnych gatunkach, jak soul, jazz i muzyka pop, co stawia go w rzędzie najwybitniejszych wykonawców nieklasycznych ostatnich lat.”

Kiedy: 18.07, godz. 19:30 Gdzie: Eventim Apollo, London

đ 10-&$".:đ

imprezownik GOŃCA ~

51

reklama

The Hot Sardines

Grupa muzyczna; Albumy: Live At Joe’s Pub, French Fries & Champagne; Utwory: Bei Mir Bist Du Schoen, When I Get Low I Get High, Petite Fleur.

Kiedy: 18.07, godz. 19:00 Gdzie: Purcell Room, London

Bursters

Grupa muzyczna; Początek kariery: Seul, Korea Południowa (2014); Gatunek: Rock; Albumy: LIVE IN HOPE; Utwory: Lost Child, Gwangalli, Dreamer II. Kiedy: 18.07, godz. 19:30 Gdzie: University of London Student’s Union, London

Cena: od £60

The Stroppies

Grupa muzyczna; Albumy: Whoosh, The Stroppies, It’s a Hit!; Utwory: Cellophane Car, Nothing at All, Entropy.

Kiedy: 18.07, godz. 19:30 Gdzie: The Lexington, London

Golden Features

Muzyk; Gatunek: Deep house; Albumy: Wolfie; Wytwórnie płytowe: Parlophone, Warner Music Australasia; Utwory: Worship, Falling Out, Tell Me. Kiedy: 19.07, godz. 18:00 Gdzie: London XOYO, London

Tito Puente Jr.

Lider zespołu; Utwory: Oye Como Va, Jr.’s Mambo, Agua Limpia Todo.

Kiedy: 19.07, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

Cena: od £60

Baby Shakes

Grupa muzyczna; Albumy: Starry Eyes, Turn It Up, First One, Whirlyball Single #2; Utwory: Come on, Babe; Summer Sun; Baby Blue.

Kiedy: 19.07, godz. 19:30 Gdzie: 100 Club, London

Dj Krush

Hideaki Ishi – znany jako DJ Krush, japoński DJ i twórca muzyki elektronicznej. Karierę jako DJ zaczął w latach 80., ale uznanie poza Japonią zyskał dopiero w latach 90., kiedy jego płyty zaczęły być wydawane przez brytyjskie wydawnictwo Mo’ Wax. Współpracował z takimi artystami jak DJ Shadow, Mos Def, Black Thought, Questlove, Aesop Rock, Toshinori Kondō, Guru i CL Smooth. Jest też znany z samplingu

klasyków jazzu (m.in. Miles Davis, Herbie Hancock).

Kiedy: 20.07, godz. 19:00 Gdzie: Oslo, London

Cena: od £35

Neurosis

Amerykańska grupa grająca muzykę z pogranicza gatunków sludge metal, industrial, jej styl podlega jednak ciągłej ewolucji i jest trudny do zaklasyfikowania. Powstali w 1985 roku w Oakland w Kalifornii.

Wydali dziesięć albumów długogrających (2007). Ich styl ewoluował od hardcore punka (płyty Pain of Mind i The Word as Law) poprzez doom metal aż do ambientowych produkcji Tribes of Neurot (side–project muzyków). Grupa jest uważana za jednego z prekursorów nurtu post–metal, razem z zespołami Melvins oraz Godflesh. Zespół Neurosis zainspirował wiele innych grup do muzycznych poszukiwań. Warto tu wymienić m.in. Isis oraz Cult of Luna, które tworzą muzykę osadzoną w bardzo podobnym klimacie, proponując jednak własne, oryginalne rozwiązania.

Kiedy: 20.07, godz. 19:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Cena: od £50

John Newman

Brytyjski piosenkarz i muzyk. Urodził się w Keighley, a dorastał w Settle w Yorkshire Dales. W wieku 14 lat rozpoczął grę na gitarze oraz pisanie własnych piosenek. Nauczył się nagrywania oraz produkowania swoich własnych utworów. Gdy miał 20 lat, przeprowadził się do Londynu, gdzie założył zespół. Podpisał umowę z wytwórnią Island Records.

Wydał utwór „Cheating” w formie digital download, którego wersję akustyczną grał na koncertach. W maju 2012 nagrał z grupą Rudimental singel „Feel the Love”, który zajął czołowe miejsce na brytyjskich listach przebojów. W listopadzie 2012 razem z Rudimental stworzył singel „Not Giving In”, który uplasował się na 14. miejscu brytyjskiej listy UK Singles Chart. 1 czerwca 2015 wydał singiel „Come and Get It”, który był pierwszym utworem z jego drugiego albumu pt. Revolve wydanego 16 października 2015. Drugim singlem została piosenka „Tiring Game”.

Kiedy: 20.07, godz. 19:30 Gdzie: The Lexington, London

Cena: od £80

52 ~ imprezownik GOŃCA reklama

Icebreaker: Apollo

Icebreaker – grupa muzyczna; Początek kariery: Londyn, Wielka Brytania (1989); Członkowie: James Poke, John Godfrey, Damian LeGassick; Wytwórnie płytowe: Cantaloupe Music, Orange Mountain Music, Argo Records, New Tone Records; Utwory: Gordon: Trance – Trance 4, Andriessen: de Snelheid, Yo Shakespeare.

Kiedy: 20.07, godz. 19:30 Gdzie: Barbican Centre, London

Cena: od £60

THE BRIT FUNK ASSOCIATION

Grupa muzyczna; Wytwórnia płytowa: Expansion Records; Albumy: Full Circle; Gatunki: R&B/Soul, Funk; Utwory: Let’s All Work It Out, Water, The BFA Theme.

Kiedy: 20.07, godz. 19:30 Gdzie: 100 Club, London

Kira Kosarin

Amerykańska aktorka i piosenkarka.

W serialu Grzmotomocni występuje jako Phoebe Grzmotomocna. Kosarin uczęszczała do szkoły baletu Boca Ballet Theatre oraz do szkoły średniej Pine Crest School w Boca Raton. Jej rodzice występowali na Broadwayu. W roku 2011 przeprowadziła się do Los Angeles, gdzie rozpoczęła karierę aktorki telewizyjnej. Kosarin była trzykrotnie nominowana do nagrody Nickelodeon Kids’ Choice Awards (w roku 2015, 2016 i 2018) w kategorii ulubiona aktorka telewizyjna. W 2015 roku zagrała rolę Ellie Jensen w filmie Pewien zwariowany rejs. Była to jej pierwsza rola filmowa w dorobku aktorskim.

Kiedy: 21.07, godz. 14:00 Gdzie: O2 Academy 2 Islington, London

Lea Salonga

Filipińska piosenkarka i aktorka, laureatka nagrody Tony. Znana przede wszystkim jako premierowa odtwórczyni głównej roli Kim w musicalu Claude–Michel Schönberga Miss Saigon w Londynie i Nowym Jorku.

Występowała w wielu musicalach na Filipinach, między innymi: Grease w 1994 jako Sandy; They’re Playing Our Song; Into the Woods. W roku 1998 wzięła udział w rocznicowym koncercie poświęconym producentowi Cameron Mackintoshowi pod tytułem „Hey Mr. Producer: The Musical World of Cameron Mackin-

tosh”. W 2002, Salonga wróciła na Broadway grając rolę w musicalu Flower Drum Song. Lea użyczyła swojego śpiewu w wielu filmach animowanych. Dotyczy to: Aladyna gdzie zaśpiewała partie Jasmine – utwór „A Whole New World” otrzymał w roku 1993 Oscara[11] [12]; Mulan (1998) gdzie zaśpiewała tytułową partię; Mulan II (2004) – ta sama rola.

Kiedy: 21.07, godz. 14:00 Gdzie: London Palladium, London

Cena: od £70

Kiedy: 21.07, godz. 19:00 Gdzie: London Palladium, London

Cena: od £70

Neha Kakkar

Piosenkarka; Utwory: Coca Cola, Chamma Chamma, Aankh Marey.

Kiedy: 21.07, godz. 18:00 Gdzie: Eventim Apollo, London

Cena: od £50

„Love and angst” Edvarda Muncha w British Museum

„Miłość i strach” to wystawa prac wybitnego norweskiego artysty, którego dokonania początkowo budziły gwałtowny sprzeciw krytyków i publiczności, a obecnie są jedną z najcenniejszych części dziedzictwa europejskiego. Wystawa prezentowana w British Museum jest największą od 45 lat ekspozycją grafik i rycin Muncha na terenie Wielkiej Brytanii i została zrealizowana w ramach współpracy z Muzeum Muncha w Oslo. Po raz pierwszy można zobaczyć w Londynie matryce wykonane przez artystę, na których odbijał swoje prace i z którymi eksperymentował przez całe swoje życie. Edvard Munch jest dzisiaj uważany za pioniera sztuki nowoczesnej i jednego z największych twórców początku XX wieku.

Kiedy: 21.07, godz. 10:00–17:30 Gdzie: The British Museum, Great Russell Street, London, WC1B 3DG

Cena: £14, £17

Nacho

Piosenkarz; Utwory: Destino, Déjalo, Happy Happy.

Kiedy: 21.07, godz. 18:00 Gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Cena: od £80

Josh Ritter

Amerykański autor tekstów i piosenkarz. Jego utwory zaliczane

imprezownik GOŃCA ~

są do gatunku alt–country. W 2002 roku, w różnych malutkich studiach na Wschodnim Wybrzeżu, przy budżecie 1000$, nagrał swój przełomowy, dobrze przyjęty przez krytykę album: „Golden Age of Radio”. Spotkanie Jima Olsena – szefa niezależnej wytwórni płytowej Signature Sounds – zaowocowało zremasterowaniem i ponownym wydaniem tego long–playa. W Irlandii został wydany singiel „Me & Jiggs”, co przyniosło Ritterowi duży sukces. Trzeci album Josha: „Hello Starling” wspiął się na 2 miejsce irlandzkiej listy przebojów. Wzruszającym momentem dla wszystkich jego irlandzkich fanów był występ na Vicar Street w Dublinie, na krótko przed Bożym Narodzeniem 2004, kiedy Josh podziękował Irlandii i zespołowi The Frames: „Dzięki wam mogę porzucić zarabianie na chleb i skoncentrować się na muzyce”. To właśnie The Frames, z którymi występował w Irlandii, przyczynili się do wzrostu jego popularności na Zielonej Wyspie – w 2001 roku występując w Bostonie, wokalista Glen Hansard zauważył Josha i zaprosił go na wspólną trasę koncertową.

Kiedy: 23.07, godz. 19:00 Gdzie: Union Chapel, London

Cena: od £50

Kiedy: 22.07, godz. 19:00 Gdzie: Union Chapel, London

No Vacation

Grupa muzyczna; Początek kariery: San Francisco, Kalifornia, Stany Zjednoczone (2015); Utwory: Yam Yam, Dræm Girl, Beach Bummer.

Kiedy: 23.07, godz. 19:00 Gdzie: The Dome, London

Madness

Zespół brytyjski, grający ska, reprezentant sceny 2 Tone (obok The Specials, The Selecter, The Beat, Bad Manners, The Bodysnatchers).

Odmienność Madness od innych grup tego gatunku z tego okresu polegała na tym, iż tworzyli go wyłącznie biali muzycy, przez co niesłusznie kojarzeni byli z ruchami rasistowskimi. W późniejszym okresie grupa odeszła od ska i kierowała się ku pop–rockowi, zachowując jednak rozpoznawalne brzmienie.

Zespół wystąpił w Polsce 4 lipca 2009 na Open’er Festival w Gdyni.

12 sierpnia 2012 wystąpił w uroczystości zakończenia igrzysk olimpijskich w Londynie. W grudniu 2012

roku w Ambasadzie RP w Londynie członkowie zespołu odebrali Medale Wdzięczności Europejskiego Centrum Solidarności, przyznane w dowód uznania dla wsparcia polskiej opozycji. Występujący w 1984 roku w Polsce zespół przekazał honoraria podziemnym strukturom związku „Solidarność”.

Kiedy: 24.07, godz. 16:00 Gdzie: Sandown Park, Esher

Cena: od £60

Gus Dapperton

Piosenkarz; Gatunki: Indie pop, Lo–fi, Synth pop; Utwory: My Favorite Fish; Prune, You Talk Funny; Fill Me Up Anthem.

Kiedy: 24.07, godz. 19:00 Gdzie: Heaven, London

Cena: od £55

Emicida

Mistrz ceremonii; Utwory: Passarinhos, Hoje cedo, Levanta e anda.

Kiedy: 24.07, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

Illenium

Muzyk; Gatunki: Future bass, Trap music, Dubstep; Utwory: Fractures, Pray, Crawl Outta Love.

Kiedy: 25.07, godz. 18:00 Gdzie: Heaven, London

Down, Nickelback, czy Daughtry.

Zespół został założony w roku 1992 w Kansas City przez wokalistę oraz gitarzystę Wesleya Scantlina, gitarzystę Jimmy’ego Allena, perkusistę Kenny’ego Burketta, oraz basistę Seana Sammona. W twórczości zespołu widoczne są wpływy takich grup jak Nirvana czy Alice in Chains. Puddle of Mudd znani są z takich hitów jak „Control”, „Blurry” czy „She Hates Me”.

Członkowie zespołu: Wes Scantlin – wokal/gitara (1993–), Douglas Ardito – gitara basowa/tylny wokal (1998–), Christian Stone – gitara prowadząca (2006–), Ryan Yerdon – perkusja (2007–).

Kiedy: 25.07, godz. 19:00 Gdzie: Islington Assembly Hall, London

Cena: od £20

Jenny Lewis

Piosenkarka i autorka piosenek; Zespoły muzyczne: Rilo Kiley, Rilo Kiley (1998 – 2011), The Postal Service, Nice As Fuck; Utwory: Red Bull & Hennessy, Heads Gonna Roll, Just One of the Guys.

Kiedy: 25.07, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Cena: od £35

53

Pete Tong Presents Ibiza Classics

Angielski DJ i producent muzyczny, znany głównie z prowadzenia audycji Essential Mix oraz Essential Selection, na antenie BBC Radio 1.

Kształcił się w Rochester. W wieku 15 lat zadebiutował jako DJ, grając na weselu. W 1997 został dziennikarzem czasopisma Blues & Soul.

Na koncie ma występy w wielu klubach na całym świecie.

Kiedy: 26.07, godz. 17:00 Gdzie: Emirates Durham International Cricket Ground, Durham

Easy Star All–Stars

Grupa muzyczna; Członkowie: Ticklah, Michael Goldwasser, Victor Rice, Tamar–kali, Patrick Dougher, Junior Jazz; Utwory: Karma Police, Money, The Great Gig in the Sky. Kiedy: 26.07, godz. 19:00 Gdzie: Islington Assembly Hall, London

The Four Owls

Grupa muzyczna; Albumy: Natural Order, Nature’s Greatest Instrumentals; Utwory: Think Twice, Silent Flight, Assassination.

Kiedy: 26.07, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

Cena: od £60

L’Entourloop

Grupa muzyczna; Gatunek: Hip –hop/Rap; Albumy: Le Savoir faire, Chickens in Your Town; Członkowie: The Architect, Deej’O; Utwory: Want It Back, Push the Limits, Le bonheur.

Kiedy: 25.07, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

Cena: od £60

Arkells

Grupa muzyczna; Albumy: Morning Report, Jackson Square, High Noon, Rally Cry; Utwory: Knocking at the Door, People’s Champ, My Heart’s Always Yours.

Kiedy: 25.07, godz. 19:00 Gdzie: University of London Student’s Union, London

Cena: od £40

Puddle of Mudd

Amerykańska grupa muzyczna grająca muzykę rockową, w której widoczne są duże wpływy stylu post grunge. Zespół jest zaliczany do jednego z ważniejszych przedstawicieli tego gatunku, wraz z takimi zespołami jak Creed, 3 Doors

POLECAMY!

Omara Portuondo

Kubańska wokalistka, córka pierwszego w dziejach Kuby baseballisty, występującego w zagranicznej lidze. Karierę rozpoczęła z damskim wokalnym kwartetem D’Aida. Popularność zdobyła pod koniec lat 90. wraz z ukazaniem się filmu Buena Vista Social Club Wima Wendersa. W duecie z Compayem Segundo zaśpiewała jedną z najbardziej rozpoznawalnych piosenek z płyty o tym samym tytule – „Veinte años”. Jej nazwisko znajduje się na 21 płytach wydanych przez kubańskich artystów. Występuje na całym świecie, m.in. na Glastonbury Festival w Wielkiej Brytanii.

Kiedy: 28.07, godz. 19:30 Gdzie: Barbican Centre, London

54 ~ imprezownik GOŃCA

co w trawie piszczy...

Marky Ramones Blitzkrieg – Feat. Greg Hetson

Marky Ramone, właśc. Marc Steven Bell – amerykański perkusista znany przede wszystkim jako członek grupy Ramones. W 1996 z Dee Dee Ramone i jego żoną Barbarą Zampini (Barbara Ramone) utworzył zespół The Ramainz, którego repertuar składał się z coverów Ramones.

W 2000 wziął udział w nagraniach solowej płyty Joeya Ramone’a Don’t Worry About Me. W 2003 nagrał z zespołem The Misfits album Project 1950. W 2009 roku Marky Ramone wraz z grupą przyjaciół stworzył projekt muzyczny Marky Ramone’s Blitzkrieg, w ramach którego wykonywane są największe przeboje zespołu The Ramones. Wokalistą formacji jest wieloletni głos zespołu Misfits – Michale Graves. Wiosną 2009 wraz z przyjacielem Tommym Hilfigerem zajął się projektowaniem kolekcji ubrań: kurtek skórzanych, dżinsów oraz T–shirtów.

Kiedy: 26.07, godz. 19:00 Gdzie: The Garage, London

Cena: od £50

CeCe Peniston & Damage & Blazin’ Squad – Kisstory On The Common 2019 – Saturday

Blazin’ Squad – angielski zespół hiphopowy. Na początku zespół składał się z 10 członków o pseudonimach: Reepa, Krazy, Kenzie, Flava, Tommy–B, Spike–e, Strider, Rocky –B, Freek i Melo–D. Cała dziesiątka pochodzi z Walthamstow, miejscowości położonej na południe od Londynu. Poznali się w wieku 14 lat i od tamtej pory zaczęli tworzyć muzykę. W wieku 16 lat wydali pierwszy singel który zajął pierwsze miejsca na listach przebojów dzięki Crossroads. Dalszy sukces zawdzięczają hitom: Love On The Line, We Just Be Dreamin’ lub Flip Reverse. W 2004 r. wygasła ich umowa, więc chłopcy z zespołu nie mieli możliwości by dalej grać, dlatego też słuch o nich zaginął. Po 18 miesiącach powróciło na scenę trzech byłych członków BS: Strider, James i Kenzie jako Friday Hill. Niedługo potem wrócił zespół Blazin’ Squad. Niestety już nie w pełnym składzie. Zostali tylko: Rocky B, Spike–E, Melo–D i Reepa. W 2009 r. Blazin Squad powrócili lecz w innym zestawie. Członkami są: James(Flava), James(Kenzie), Mus(Strider), Lee(Krazy) i Marcel(Rocky 5 lipca 2019

B). Ich najnowszy kawałek to „Let’s Start Again”.

Kiedy: 27.07, godz. 12:00 Gdzie: Streatham Common, London

Tears For Fears

Brytyjski duet muzyczny, w którego skład wchodzą Roland Orzabal i Curt Smith. Zespół został założony w 1981 roku. Debiutancka płyta, The Hurting, wydana dwa lata później, utrzymana w rytmie synthpopowym, otworzyła muzykom drogę do sukcesu. Znalazł się na niej pierwszy duży przebój, „Mad World”. W 1985 roku album Songs from the Big Chair, osiągnął wysoki sukces komercyjny, dzięki takim utworom jak „Everybody Wants to Rule the World” oraz „Shout”. Płyta rozsławiła duet w całej USA, gdzie trafiła na pierwsze miejsce listy sprzedaży.

Jest to dziś najlepiej sprzedający się album zespołu. W roku 1989 artyści skomponowali album The Seeds of Love, o psychodelicznym, jazzowo–rockowym brzmieniu. Wydawnictwo osiągnęło sukces komercyjny. Promowano je przebojowymi singlami „Sowing the Seeds of Love” i „Woman in Chains”. We wczesnych latach 90. Smith odszedł z Tears for Fears i wydał solowy album Soul on Board. W 1992 roku ukazała się kompilacja hitów Tears Roll Down, ciesząca się dużą sprzedażą, a rok później wydany został krążek Elemental. Ostatecznie w 2004 roku Smith i Orzabal ponownie połączyli swoje siły, tworząc płytę Everybody Loves a Happy Ending.

Kiedy: 27.07, godz. 16:00 Gdzie: Emirates Durham International Cricket Ground, Durham

POLECAMY!

Jess Glynne

Brytyjska piosenkarka. Popularność zdobyła z gościnnego występu w singlu „Rather Be” grupy Clean Bandit oraz „My Love” producenta muzycznego Route 94. Oba single w 2014 roku uplasowały się na szczycie notowania UK Singles Chart. Wydany w styczniu 2014 roku przez wytwórnię muzyczną Warner Music Group singel „Rather Be” zadebiutował na szczycie notowania UK Singles Chart, stając się trzecim najszybciej sprzedającym się singlem oraz najczęściej granym singlem w Wielkiej Brytanii w 2014 roku.

Kiedy: 08.08, godz. 16:00 Gdzie: Sandown Park, Esher

Cena: od £60

przez Mary Chapin Carpenter, za który uhonorowana została w 1994 nagrodą Grammy. Najbardziej znany album piosenkarki pochodzi z 1998 i jest nim Car Wheels on a Gravel Road za który otrzymała kolejną nagrodę Grammy w 1999. Po raz trzeci została nią uhonorowana w 2002 w kategorii najlepszej wokalistki rockowej. Kolejne albumy nie powtórzyły sukcesu płyty z 1998 roku.

Kiedy: 27.07, godz. 19:30 Gdzie: Barbican Centre, London

Cena: od £60 Robin S & Rozalla & DJ

Bloodywood

Grupa muzyczna; Początek kariery: Nowe Delhi, Indie (2013); Gatunki: Folk metal, Nu metal, Rap–metal; Utwory: Ari Ari, Jee Veerey, Endurant.

Kiedy: 27.07, godz. 18:00 Gdzie: O2 Academy 2 Islington, London

Cena: od £55

Lucinda Williams

Amerykańska piosenkarka i kompozytorka muzyki country z elementami rocka, folka i bluesa. Pomimo wydania wcześniej kilku albumów pierwszy komercyjny sukces odniosła dopiero jako kompozytorka piosenki Passionate Kisses wykonanej

Luck and MC Neat – Kisstory On The Common 2019 – Sunday

Robin S – piosenkarka i autorka piosenek; Utwory: Show Me Love, Luv 4 Luv, What I Do Best. Rozalla – właśc. Rozalla Miller – zambijska piosenkarka. Najbardziej znana z hitu Everybody’s Free (To Feel Good). Była supportem podczas trasy koncertowej Michaela Jacksona pt. Dangerous World Tour. DJ Luck & MC Neat – grupa muzyczna; Albumy: It’s All Good, DJ Luck & MC Neat Presents...; Utwory: A Little Bit of Luck, Masterblaster 2000, Ain’t No Stopping Us. Kiedy: 28.07, godz. 12:00 Gdzie: Streatham Common, London

Moon Hooch

Grupa muzyczna; Członkowie: Wenzl McGowen; Utwory: Number 9, Acid Mountain, Tubes.

Kiedy: 28.07, godz. 19:00 Gdzie: Omeara, London

Cena: od £55

K.D. Lang

Kanadyjska piosenkarka, autorka muzyki i tekstów.Jej styl i głos były często porównywane do legendarnej amerykańskiej piosenkarki country Patsy Cline. W dalszej swojej karierze zwróciła się w kierunku ambitnej muzyki pop na albumach Ingénue (płyta zawiera jeden z jej najbardziej znanych utworów Constant Craving) oraz All You Can Eat. Album Watershed (2008) jest pierwszym od 2000 roku albumem z jej własnymi kompozycjami. Z okazji 25–lecia pracy artystycznej została wydana płyta Recollection z podsumowaniem jej dorobku artystycznego. Album ukazał się w dwóch wersjach: 2CD i limitowanej 3CD. Podczas ceremonii otwarcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2010 w Vancouver lang wykonała utwór „Hallelujah” Leonarda Cohena.

Kiedy: 28.07, godz. 19:00 Gdzie: Eventim Apollo, London

đ 10-&$".:đ

imprezownik GOŃCA ~

55

reklama

Lime Cordiale

Grupa muzyczna; Albumy: Permanent Vacation, Faceless Cat, Falling Up The Stairs; Utwory: Money, Hanging Upside Down, Waking Up Easy.

Kiedy: 30.07, godz. 19:00 Gdzie: O2 Academy 2 Islington, London

Stray Kids

Grupa muzyczna; Początek kariery: Seul, Korea Południowa (2017); Albumy: In the Matrix, Mixtape, I Am Who, I Am Not, I Am You, Clé 1 : MIROH; Nagrody: Golden Disc Award for Rookie Artist of the Year in Disc Album; Utwory: MIROH, My Pace, Get Cool.

Kiedy: 28.07, godz. 18:00 Gdzie: O2 Academy Brixton, London

King Jammy

Producent muzyczny; Utwory: Jammy a Shine, Lethal Dub, Kamikazi.

Kiedy: 28.07, godz. 19:00 Gdzie: Jazz Cafe, London

Cena: od £60

Wade Bowen

Piosenkarz; Utwory: Songs About Trucks, Who I Am, West Texas Rain.

Kiedy: 30.07, godz. 19:00 Gdzie: Borderline, London

The Rails

Grupa muzyczna; Albumy: Fair Warning, Other People, This Is How She Goes; Utwory: Bonnie Portmore, William Taylor, Late Surrender.

Kiedy: 31.07, godz. 20:00 Gdzie: The Lexington, London

Cena: od £50

Pete Tong & The Heritage Orchestra

Pete Tong – angielski DJ i producent muzyczny, znany głównie z prowadzenia audycji Essential Mix oraz Essential Selection, na antenie BBC Radio 1. Kształcił się w Rochester.

W wieku 15 lat zadebiutował jako DJ, grając na weselu. W 1997 został dziennikarzem czasopisma Blues & Soul. Na koncie ma występy w wielu klubach na całym świecie. Jest założycielem wytwórni FFRR Records.

Heritage Orchestra – grupa muzyczna; Początek kariery muzycznej: 2004; Wytwórnia płytowa: Universal Music Operations Ltd.; Gatunki: Jazz, Dance/Electronic.

Kiedy: 31.07, godz. 16:00 Gdzie: Sandown Park, Esher

Cena: od £60

Descendents

Amerykański zespół rockowy założony w 1978 uważany za pionierów gatunku pop punk. Projektem pobocznym członków grupy jest formacja All, założona w 1987, która do 2009 nagrała 9 albumów studyjnych.

Aktualni członkowie: Milo Aukerman – śpiew (1980–1982, 1984–1989, 1995–1997, od 2002), Stephen Egerton – gitara (1987–1989, 1995–1997, od 2002), Karl Alvarez – gitara basowa (1987–1989, 1995–1997, od 2002), Bill Stevenson – perkusja, instrumenty perkusyjne (1978–1983, 1984–1989, 1995–1997, od 2002).

Kiedy: 02.08, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Cena: od £45

Allman Betts Band

Amerykański zespół rockowy powstały w marcu 1969. Allman Brothers była jedną z bardziej znaczących i wpływowych grup rockowych XX wieku. Reprezentowała takie style i gatunki jak hard rock, jazz rock, southern rock, folk rock i country rock, jam rock i blues rock. Do największych przebojów grupy należały: Whipping Post, Midnight Rider, Revieval, Blue Sky, Ramblin’ Man, In Memory of Elizabeth Reed, Les Bres in A Minor i High Falls.

Kiedy: 03.08, godz. 19:00 Gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Flipper

Amerykański zespół punkrockowy z San Francisco utworzony w 1979 przez byłych członków zespołu Negative Trend: basistę Willa Shattera i perkusistę Steve DePace. Wkrótce dołączyli do nich: wokalista Bruce Loose i gitarzysta Ted Falconi.

Pierwszych nagrań dokonali pod koniec 1979 na mini składak „SF Underground” (utwór Earthworm). W 1980 ukazał się debiutancki singel: Love Canal. W następnych latach wyszły jeszcze dwa studyjne albumy: Album – Generic Flipper (1982) i Gone Fishin’ (1984). W 1990 zespół przypomniał się singlem Someday i powrócił do czynnego grania. W miejsce Shattera zaangażowano Johna Dougherty. Zespół grał aż do 1995 roku, kiedy to zmarł Dogherty (jego poprzednik przedawkował narkotyki).

W 1993 roku Flipper wydał płytę studyjną American Grafishy.

Kiedy: 04.08, godz. 19:00 Gdzie: The Garage, London

0QBMFOJ[OB UP XZOJL [NJBO X OBTL´SLV TQPXPEPX 67" J 67# ,U´SF T[LPE[J B LU´SF PQBMB

56 ~ strefa KOBIET

OLEJKI DO OPALANIA

ÂŁ80

4*4-&: 461&3 40*/ 40-"*3& 41' Nowoczesne ďż˝iltry przeciwsĹ&#x201A;oneczne UVA i UVB zapewniajÄ&#x2026; ochronÄ&#x2122; przeciwsĹ&#x201A;onecznÄ&#x2026; SPF 15, ktĂłra dziaĹ&#x201A;a Ĺ&#x203A;rednio okoĹ&#x201A;o 4 godzin. Olejek jest dostÄ&#x2122;pny takĹźe w wersji SPF 30. Fenomenalna formuĹ&#x201A;a skutecznie chroni przed szkodliwym dziaĹ&#x201A;aniem promieniowania, ale takĹźe zatrzymuje proces starzenia siÄ&#x2122; skĂłry, odĹźywia, nawilĹźa i jest wodoodporna. Olej z kamelii, sĹ&#x201A;onecznika i Shea pomagajÄ&#x2026; odzyskaÄ&#x2021; jÄ&#x2122;drnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i chroni przed utratÄ&#x2026; wilgoci. Ma piÄ&#x2122;kny zapach lawendy i geranium, i jest odpowiedni dla kaĹźdego rodzaju skĂłry. Sisley od wielu lat tworzy najlepsze kremy do opalania, okazuje siÄ&#x2122;, Ĺźe rĂłwnieĹź olejki tej ďż˝irmy sÄ&#x2026; najwyĹźszej jakoĹ&#x203A;ci.

%*03 #30/;& 41'

ÂŁ38

PielÄ&#x2122;gnacja ciaĹ&#x201A;a i ochrona przeciwsĹ&#x201A;oneczna w jednym. Ten olejek do opalania jest niewyczuwalny â&#x20AC;&#x201C; caĹ&#x201A;kowicie wchĹ&#x201A;ania siÄ&#x2122; w skĂłrÄ&#x2122;, nie pozostawiajÄ&#x2026;c tĹ&#x201A;ustych Ĺ&#x203A;ladĂłw. DziÄ&#x2122;ki temu nic siÄ&#x2122; do niego nie lepi â&#x20AC;&#x201C; nawet piasek. Twoja skĂłra jest rozĹ&#x203A;wietlona i szybciej siÄ&#x2122; opala. MoĹźesz go stosowaÄ&#x2021; na twarzy i ciele. FormuĹ&#x201A;a chroni przed wolnymi rodnikami, ktĂłre sÄ&#x2026; odpowiedzialne za przyspieszenie procesu starzenia siÄ&#x2122; skĂłry. DziÄ&#x2122;ki poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu szerokiego spektrum ďż˝iltrĂłw UVA i UVB oraz antyoksydantĂłw, twoja skĂłra pozostaje jedwabiĹ&#x203A;cie miÄ&#x2122;kka i chroniona. SPF 30 zapewnia ochronÄ&#x2122; przeciwsĹ&#x201A;onecznÄ&#x2026; przez ponad 7 godzin.

$-"3*/4 46/ 1305&$5*0/ 41'

skĂłra opala? siÄ&#x2122;

ÂŁ23

To Ĺ&#x203A;wietny produkt, szczegĂłlnie jeĹ&#x203A;li twoja skĂłra jest nieco bardziej wraĹźliwa na promienie sĹ&#x201A;oneczne. Skutecznie zapobiega powstawaniu przebarwieĹ&#x201E; i uciÄ&#x2026;Ĺźliwych oparzeĹ&#x201E;. Ten suchy olejek nie pozostawia lepiÄ&#x2026;cej siÄ&#x2122; warstwy, nawilĹźa skĂłrÄ&#x2122; i wĹ&#x201A;osy oraz chroni je przed utratÄ&#x2026; wilgoci. Ĺ atwo siÄ&#x2122; aplikuje i nie rozlewa w torbie, dlatego bez problemu moĹźesz go zabraÄ&#x2021; ze sobÄ&#x2026; na plaĹźÄ&#x2122;.

5 lipca 2019

Dlaczego

â&#x20AC;&#x201C; Za negatywne oddziaĹ&#x201A;ywanie sĹ&#x201A;oĹ&#x201E;ca na skĂłrÄ&#x2122; odpowiedzialne sÄ&#x2026; skĹ&#x201A;adowe promieniowania: UVA oraz UVB. RóşniÄ&#x2026; siÄ&#x2122; one dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; fali, oddziaĹ&#x201A;ywaniem na naszÄ&#x2026; skĂłrÄ&#x2122; i rodzajem opalenizny, ktĂłrÄ&#x2026; dajÄ&#x2026;. â&#x20AC;&#x201C; Promieniowanie UVB jest caĹ&#x201A;kowicie pochĹ&#x201A;aniane przez naskĂłrek i jest odpowiedzialne za negatywne zmiany skĂłrne, a promieniowanie UVA wnika w gĹ&#x201A;Ä&#x2122;bsze warstwy, aĹź do skĂłry wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwej, niszczÄ&#x2026;c wĹ&#x201A;Ăłkna kolagenowe â&#x20AC;&#x201C; wyjaĹ&#x203A;nia Hubert Tomczak, ekspert ďż˝irmy ZioĹ&#x201A;olek, producenta kremĂłw dermo recepturowych na problemy skĂłrne. Konieczne jest wiÄ&#x2122;c stosowanie preparatĂłw ochrony przeciwsĹ&#x201A;onecznej,

ktĂłre posiadajÄ&#x2026; jednoczeĹ&#x203A;nie ďż˝iltr UVA i UVB. Promieniowanie UVA Promieniowanie UVA, ktĂłre w 90 proc. dochodzi do powierzchni Ziemi, obecne jest nawet w pochmurne i deszczowe dni.

Powoduje stres oksydacyjny, w wyniku czego dochodzi do utlenienia melaniny wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cej w skĂłrze, co z kolei prowadzi do zabarwienia skĂłry na brÄ&#x2026;zowoszary kolor. Opalenizna pojawia siÄ&#x2122; bardzo szybko i rĂłwnie szybko znika, poniewaĹź zawartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; melaniny w skĂłrze nie zwiÄ&#x2122;ksza siÄ&#x2122;. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UVA moĹźe uszkodziÄ&#x2021; skĂłrÄ&#x2122; i przyczyniÄ&#x2021; siÄ&#x2122; do rozwoju chorĂłb nowotworo-

XBOZDI EXPNB SPE[BKBNJ QSPNJFOJPXBOJB

strefa KOBIET ~

57

OLEJKI DO OPALANIA

-"/$"45&3 46/ #&"65: 41' Lancaster oferuje kosmetyki do opalania, ktĂłrych cena zawsze idzie w parze z jakoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;. Suchy olejek do opalania Sun Beauty gwarantuje wysokÄ&#x2026; ochronÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; technologia Full Light chroni przed szkodliwym dziaĹ&#x201A;aniem wszystkich rodzajĂłw promieniowania (UVB + UVA + Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;o widzialne + podczerwieĹ&#x201E;). Konsystencja jest bardzo przyjemna, Ĺ&#x201A;atwo siÄ&#x2122; rozprowadza i nie pozostawia tĹ&#x201A;ustej warstwy na skĂłrze.

SPF 50 skutecznie chroni przez 12 godzin.

ÂŁ17

wych. â&#x20AC;&#x201C; To wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie ten rodzaj promieniowania odpowiedzialny jest za powstawanie wolnych rodnikĂłw i proces fotostarzenia siÄ&#x2122; skĂłry â&#x20AC;&#x201C; tĹ&#x201A;umaczy. Warto mieÄ&#x2021; na uwadze, Ĺźe samochodowa szyba lub biurowe okno nie ochroniÄ&#x2026; nas przed szkodliwym dziaĹ&#x201A;aniem promieniowania UVA. Promieniowanie UVB Drugi rodzaj promieniowania â&#x20AC;&#x201C; UVB, w znacznej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci pochĹ&#x201A;aniany jest przez warstwÄ&#x2122; ozonowÄ&#x2026; i tylko okoĹ&#x201A;o 6 proc. dochodzi do powierzchni Ziemi.

Ten rodzaj promieniowania powoduje syntezÄ&#x2122; skĂłrnÄ&#x2026; witaminy D, niezbÄ&#x2122;dnej dla zdrowych koĹ&#x203A;ci i zÄ&#x2122;bĂłw. ZwiÄ&#x2122;ksza teĹź produkcjÄ&#x2122; melaniny w naszym naskĂłrku, ktĂłra chroni przed szkodliwymi dziaĹ&#x201A;aniami promieniowania ultraďż˝ioletowego i zabarwia skĂłrÄ&#x2122; na piÄ&#x2122;kny zĹ&#x201A;otobrÄ&#x2026;zowy kolor. Opalenizna jest dĹ&#x201A;ugotrwaĹ&#x201A;a i pojawia siÄ&#x2122; kilka dni po ekspozycji, tzw. opóźnione opalanie. Nie jest jednak tak intensywna jak ta, wywoĹ&#x201A;ana przez UVA. Promieniowanie UVB jest niestety gĹ&#x201A;Ăłwnym sprawcÄ&#x2026; poparzeĹ&#x201E; sĹ&#x201A;onecznych i powaĹźniejszych chorĂłb skĂłry,

w tym chorĂłb nowotworowych, poniewaĹź powoduje bezpoĹ&#x203A;rednie uszkodzenia struktur DNA.

Skutki promieniowania SkĂłra czĹ&#x201A;owieka ma wĹ&#x201A;asne mechanizmy, ktĂłre chroniÄ&#x2026; jÄ&#x2026; przed szkodliwym dziaĹ&#x201A;aniem promieniowania sĹ&#x201A;onecznego. Jednym z takich sposobĂłw jest wzmoĹźona produkcja melaniny czyli proces opalania. Mechanizmy te sÄ&#x2026; jednak niewystarczajÄ&#x2026;ce, szczegĂłlnie w przypadku fototypu skĂłry bardzo jasnej i jasnej. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie sĹ&#x201A;oneczne moĹźe wywoĹ&#x201A;aÄ&#x2021; negatywne skutki. MogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; one natychmiastowe, dĹ&#x201A;ugofalowe oraz mocno oddalone w czasie.

Natychmiastowe to zaczerwienienie skĂłry i obrzÄ&#x2122;k, ale teĹź bolesne oparzenia, a nawet gorÄ&#x2026;czka. DĹ&#x201A;ugofalowe powodujÄ&#x2026; szybsze starzenie siÄ&#x2122; skĂłry, jej wysuszenie, obniĹźenie elastycznoĹ&#x203A;ci, przebarwienia, zmarszczki, rozszerzenie naczynek, stany zapalne, uszkodzenia struktury naskĂłrka oraz skĂłry wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwej.

Te najbardziej oddalone w czasie â&#x20AC;&#x201C; prowadzÄ&#x2026; do nowotworĂłw skĂłry, ktĂłre pojawiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; mogÄ&#x2026; nawet kilkanaĹ&#x203A;cie lat po ekspozycji sĹ&#x201A;onecznej.

$0--*45"3 46/ 5"/ /0 1305&$5*0/ 41'

18

ÂŁ

Zapobiega przesuszeniu skĂłry, powstawaniu przebarwieĹ&#x201E; i moĹźesz go stosowaÄ&#x2021; na twarz, ciaĹ&#x201A;o i wĹ&#x201A;osy: Sun Tan jest wspaniaĹ&#x201A;y, ale nie zapewnia ochrony przeciwsĹ&#x201A;onecznej twojej skĂłrze. Za to jego formuĹ&#x201A;a przyspiesza proces opalania i chroni przed solÄ&#x2026;. Jest bogata w witaminÄ&#x2122; E i olej z nagietka, orzecha laskowego, pestki moreli, skorupy marchwi i orzecha, odĹźywia i nawilĹźa skĂłrÄ&#x2122;, pozostawiajÄ&#x2026;c jÄ&#x2026; miÄ&#x2122;kkÄ&#x2026; i gĹ&#x201A;adkÄ&#x2026;. Szybko siÄ&#x2122; wchĹ&#x201A;ania, nie pozostawia tĹ&#x201A;ustych Ĺ&#x203A;ladĂłw na skĂłrze i ubraniach. Olejek jest dostÄ&#x2122;pny takĹźe w wersjach z ďż˝iltrem.

("3/*&3 ".#3& 40-"*3& (0-%&/ 1305&$5 41' Ten olejek do opalania nie tylko zapewnia ochronÄ&#x2122; przed promieniowaniem UVA i UVB, ale jednoczeĹ&#x203A;nie nadaje skĂłrze sĹ&#x201A;onecznego blasku. Nieco tĹ&#x201A;usta formuĹ&#x201A;a nie nadaje siÄ&#x2122; do kaĹźdego rodzaju skĂłry. Zawiera masĹ&#x201A;o shea, ktĂłre dobrze nawilĹźa i pozostawia skĂłrÄ&#x2122; miÄ&#x2122;kkÄ&#x2026;. Lubimy ten olejek za to, Ĺźe skĂłra po opalaniu wydaje siÄ&#x2122; bardziej brÄ&#x2026;zowa i jest wodoodporny. SPF 10 zapewnia ochronÄ&#x2122; przeciwsĹ&#x201A;onecznÄ&#x2026; przez okoĹ&#x201A;o 2 godz.

ÂŁ5

58 ~ strefa KOBIET

BALSAMY PO OPALANIU

ÂŁ28

%&$-"3Â&#x160; 46/ 4&/4*5*7& 5"/ 130-0/(&3 Delikatne mleczko utrwalajÄ&#x2026;ce opaleniznÄ&#x2122; DeclarĂŠ Sun Sensitive Tan Prolonger wspomaga naturalnÄ&#x2026; rĂłwnowagÄ&#x2122; skĂłry, intensywnie nawilĹźa i Ĺ&#x201A;agodzi podraĹźnienia sĹ&#x201A;oneczne. Pomaga przywrĂłciÄ&#x2021; naturalny poziom nawilĹźenia, zapobiega przedwczesnemu starzeniu siÄ&#x2122; skĂłry oraz zmniejsza szkody wyrzÄ&#x2026;dzone przez wolne rodniki.

Mleczko DeclarĂŠ Sun Sensitive Tan Prolonger przeciwdziaĹ&#x201A;a przesuszeniu skĂłry i zapobiega jej Ĺ&#x201A;uszczeniu. Pomaga utrzymaÄ&#x2021; piÄ&#x2122;knÄ&#x2026; i trwaĹ&#x201A;Ä&#x2026; opaleniznÄ&#x2122; oraz jedwabiĹ&#x203A;cie gĹ&#x201A;adkÄ&#x2026; i odĹźywionÄ&#x2026; skĂłrÄ&#x2122;.

%&3."-0(*$" "'5&3 46/ 3&1"*3

ÂŁ31

After Sun Repair to regenerujÄ&#x2026;cy i Ĺ&#x201A;agodzÄ&#x2026;cy balsam, ktĂłry pomaga naprawiÄ&#x2021; podraĹźnienia skĂłry spowodowane nadmiernym dziaĹ&#x201A;aniem promieni UV. Redukuje uczucie pieczenia i dyskomfortu zwiÄ&#x2026;zanego miÄ&#x2122;dzy innymi z poparzeniem sĹ&#x201A;onecznym. WyjÄ&#x2026;tkowy kompleks lawendy, goĹşdzika, pieprzu syczuaĹ&#x201E;skiego, lukrecji, bylicy pospolitej, ogĂłrka, rumianku i jukki redukuje podraĹźnienie i zaczerwienienie. Ekstrakt z alg, kwas hialuronowy i glikolipidy przywracajÄ&#x2026; nawilĹźenie, a japoĹ&#x201E;ska olsza wzmacnia procesy regeneracji â&#x20AC;&#x201C; redukcjÄ&#x2122; mikrouszkodzeĹ&#x201E;. Balsam nie zawiera sztucznych barwnikĂłw i aromatĂłw. MoĹźesz go takĹźe uĹźyÄ&#x2021; po zabiegach woskowania, by zmniejszyÄ&#x2021; podraĹźnienie skĂłry.

/*7&" "'5&3 46/ .0*4563*4*/( ÂŁ -05*0/

5

Wzbogacony w aloes i olejek z awokado balsam po opalaniu Nivea zostaĹ&#x201A; specjalnie opracowany, aby schĹ&#x201A;odziÄ&#x2021; i ukoiÄ&#x2021; opalonÄ&#x2026; skĂłrÄ&#x2122; jednoczeĹ&#x203A;nie zapewniajÄ&#x2026;c dĹ&#x201A;ugotrwaĹ&#x201A;Ä&#x2026; i piÄ&#x2122;knÄ&#x2026; opaleniznÄ&#x2122;. Regularne stosowanie po ekspozycji na sĹ&#x201A;oĹ&#x201E;ce pomaga zwiÄ&#x2122;kszyÄ&#x2021; poziom nawilĹźenia skĂłry, pozostawiajÄ&#x2026;c uczucie miÄ&#x2122;kkoĹ&#x203A;ci i jedwabistoĹ&#x203A;ci skĂłry.

5 lipca 2019

-FUOJF TĂ&#x2014;PĂ&#x2122;DF UP EVĂśB EBXLB FOFSHJJ J QJĂ&#x17D;LOB PQBMFOJ[OB +FEOBL QP JOUFOTZXOZDI LĂ&#x201E;QJFMBDI TĂ&#x2014;POFD[OZDI TL´SB KFTU [NĂ&#x17D;D[POB PEXPEOJPOB J XZTVT[POB +BL TJĂ&#x17D; [ESPXP PQBMBĂ&#x2020; J KBL QJFMĂ&#x17D;HOPXBĂ&#x2020; PQBMPOĂ&#x201E; TL´SĂ&#x17D;

+BL ECBĂ&#x2020; P TL´SĂ&#x17D;

po opala ChociaĹź teoretycznie mija moda na mocne opalanie, to jednak zabrÄ&#x2026;zowiona skĂłra jest wizytĂłwkÄ&#x2026; udanych wakacji.

Nic wiÄ&#x2122;c dziwnego, Ĺźe latem wystawiamy siÄ&#x2122; na dziaĹ&#x201A;anie promieni sĹ&#x201A;onecznych czÄ&#x2122;sto bez opamiÄ&#x2122;tania. ChcÄ&#x2026;c jak najszybciej uzyskaÄ&#x2021; Ĺ&#x201A;adnÄ&#x2026; opaleniznÄ&#x2122;, stosujemy kremy ze zbyt niskim ďż˝iltrem albo wrÄ&#x2122;cz z nich rezygnujemy. W efekcie mogÄ&#x2026; pojawiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; róşne problemy skĂłrne, a nawet choroby. Kilku waĹźnych informacji dotyczÄ&#x2026;cych zdrowego opalania oraz pielÄ&#x2122;gnacji opalonej skĂłry udziela Monika Pawelska Nowak.

Zanim wystawimy skĂłrÄ&#x2122; na sĹ&#x201A;oĹ&#x201E;ce Przed wyjĹ&#x203A;ciem na plaĹźÄ&#x2122; konieczny jest krem z ďż˝iltrem. Warto posmarowaÄ&#x2021; nim dokĹ&#x201A;adnie skĂłrÄ&#x2122; kilkadziesiÄ&#x2026;t minut przed wystawieniem jej na sĹ&#x201A;oĹ&#x201E;ce, a czynnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; takÄ&#x2026; powtarzaÄ&#x2021; regularnie i po kaĹźdym wytarciu siÄ&#x2122; rÄ&#x2122;cznikiem. Osoby z jaĹ&#x203A;niejszÄ&#x2026; cerÄ&#x2026; powinny uĹźywaÄ&#x2021; kremĂłw z wyĹźszym ďż˝iltrem. Aby uniknÄ&#x2026;Ä&#x2021; przebarwieĹ&#x201E; lepiej zrezygnowaÄ&#x2021; z ciÄ&#x2122;Ĺźkiego makijaĹźu, ktĂłry naleĹźy usunÄ&#x2026;Ä&#x2021; preparatem bezalkoholowym. PamiÄ&#x2122;tajmy teĹź o tym, Ĺźe jeĹ&#x203A;li skĂłra opala siÄ&#x2122;

powoli, opalenizna utrzyma siÄ&#x2122; dĹ&#x201A;uĹźej.

Opalanie Intensywne opalanie wysusza naskĂłrek, a w sytuacji kiedy jest za maĹ&#x201A;o wody w komĂłrkach, dochodzi do nadmiernego zagÄ&#x2122;szczenia pĹ&#x201A;ynĂłw wewnÄ&#x2026;trzkomĂłrkowych. Powoduje to zmniejszone wydalanie substancji szkodliwych z organizmu.

Przesuszona skĂłra traci funkcje ochronne i moĹźe pÄ&#x2122;kaÄ&#x2021;. WĂłwczas do organizmu mogÄ&#x2026; wniknÄ&#x2026;Ä&#x2021; alergeny czy drobnoustroje, czego nastÄ&#x2122;pstwem bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; stany zapalne. Efektem nadmiaru sĹ&#x201A;oĹ&#x201E;ca jest niezdrowy wyglÄ&#x2026;d skĂłry, jej wysuszenie, odwodnienie, zmarszczki, przebarwienia, a w najgorszym wypadku choroby skĂłry. KÄ&#x2026;pieli sĹ&#x201A;onecznych uĹźywajmy wiÄ&#x2122;c z rozwagÄ&#x2026; i szczegĂłlnie chroĹ&#x201E;my skĂłrÄ&#x2122; w godzinach okoĹ&#x201A;opoĹ&#x201A;udniowych, kiedy sĹ&#x201A;oĹ&#x201E;ce Ĺ&#x203A;wieci najmocniej.

DĹ&#x201A;ugie godziny plaĹźowania objawiÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w postaci suchoĹ&#x203A;ci i szorstkoĹ&#x203A;ci skĂłry, ktĂłra bÄ&#x2122;dzie przegrzana i Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;ta.

Po kÄ&#x2026;pieli sĹ&#x201A;onecznej Po powrocie z plaĹźy naleĹźy koniecznie schĹ&#x201A;odziÄ&#x2021; i oczyĹ&#x203A;ciÄ&#x2021; ciaĹ&#x201A;o. Najlepszy bÄ&#x2122;dzie letni

strefa KOBIET ~

59

BALSAMY PO OPALANIU

"6453"-*"/ (0-% 4005)*/( "-0& "'5&3 46/ After Sun Soothing Aloe Australian Gold to bezolejowy żel, którego na pewno nie może zabraknąć w twoim wakacyjnym bagażu. Jeśli po dniu spędzonym na plaży twoja skóra jest lekko poparzona, podrażniona lub nieprzyjemnie napięta, ten żel będzie dla ciebie idealnym rozwiązaniem. Chłodzi, orzeźwia i zmiękcza skórę. Zawiera m.in. aloes, wyciąg z zielonej herbaty, ekstrakt z akacji australijskiej, witaminę C, witaminę E i silne przeciwutleniacze. Może być również stosowany po opalaniu w solarium.

£12

aniu? prysznic – należy stopniowo zmniejszać temperaturę wody.

Pozbędziemy się w ten sposób ze skóry potu, pozostałości kremu do opalania, piasku czy soli morskiej. Dobrze jest też zastosować delikatny środek myjący, najlepiej płyn do mycia w postaci emolientu. Zarówno oczyści, jak i delikatnie nawilży skórę. Taka kąpiel złagodzi uczucie wysuszonej i ściągniętej skóry oraz pozwoli jej oddychać.

Jeśli nie oczyścimy w ten sposób ciała, pory na skórze pozostaną zamknięte, a szkodliwe substancje zostaną w organizmie. Z kolei oczyszczona skóra będzie gotowa na przyjęcie aktywnych składników zawartych w preparatach nawilżających.

Nawilżenie na dłużej Wprawdzie skóra sama produkuje naturalny czynnik nawilżający, ale po opalaniu konieczne jest dodatkowe wsparcie. Do wysuszonej słońcem skóry warto użyć emolientów, których podstawowym zadaniem jest utrzymanie prawidłowego nawilżenia i elastyczności skóry.

Dodatkowo natłuszczają, regenerują naskórek, tworzą barierę ochronną zapobiegającą utracie wody i działają przeciwzapalnie.

Dobrym pomysłem dla opalonej skóry są także produkty z witaminami, np. A, C, E. Jeśli nie mamy pod ręką tego typu preparatów, można wykorzystać wazelinę kosmetyczną, która w ogromnym stopniu hamuje parowanie wody ze skóry.

Złuszczać czy nie złuszczać?

Do niedawna panowało przekonanie, że peeling może zetrzeć opaleniznę. Jednak brązowy kolor opalenizny znajduje się w skórze właściwej, a nie w naskórku, więc nie można zetrzeć go peelingiem. W przypadku opalonej skóry taki peeling całego ciała powinno się wykonywać codziennie. Jednak musi być to peeling bardzo delikatny, aby nie podrażniał naskórka, a jedynie złuszczał jego martwe części. Bez tego skóra będzie przesuszona i matowa. Peeling usunie dodatkowo zanieczyszczenia, oczyści pory, a opalenizna będzie miała ładny wygląd.

Jeśli planujemy kolejny dzień na plaży, dozujmy wystawianie skóry na słońce. Warto pamiętać, że opalona skóra jest delikatniejsza i bardziej podatna na działanie promieni słonecznych.

14

£

%"7*/&4 46 )"*3 "/% #0%: Ochronny, delikatny szampon po słońcu Davines SU Hair & Body Wash polecany w szczególności do włosów wystawionych na działanie słońca, chloru i soli. Produkt ten zapewnia doskonale nawilżenie włosów.

Dzięki odpowiednio dobranym składnikom zapewnia włosom kompletną ochronę. Kosmetyk może być także stosowany jako żel do ciała – doskonale myje naskórek oraz przedłuża opaleniznę. Seria SU posiada kwiatową linię zapachową: rumianek, mimozę, jabłko i nuty drzewne.

$-"3&/" 4&/4*5*7& -*/& "'5&3 46/

£10

Czasem słońce bywa zdradliwe i choć wydaje nam się, że się nie poparzymy, po zejściu z plaży okazuje się, że jednak skóra piecze. Najlepszym rozwiązaniem w takim sytuacjach jest kojący żel do ciała Clarena Sensitive Line After Sun. Przeznaczony jest do pielęgnacji każdego rodzaju skóry. W jego składzie znajduje się aloes, bisabobol i D-Pantenol. W efekcie kosmetyk redukuje zaczerwienienia, przyspiesza regenerację oraz chroni przed drażniącym działaniem słońca. Zapewnia długotrwałe nawilżenie i uczucie komfortu. Dodatkowo pokrywa skórę mieniącymi się drobinkami.

60 ~ strefa KOBIET

Czy słońce szkodzi?

musisz

to wiedzieć

przed urlopem!

Tegoroczne lato zapowiada się słonecznie i gorąco. Zanim jednak ruszymy z leżakiem lub ręcznikiem na plażę, zastanówmy się, w jaki sposób powinniśmy chronić skórę przed negatywnym działaniem słońca.

Moda na piękną opaleniznę na stałe zagościła w naszych sercach już w ubiegłym stuleciu. Brązowy odcień skóry jest kojarzony z witalnością, siłą i zdrowiem. Czy słusznie? Nie do końca. Specjaliści co roku alarmują, aby chronić skórę przed zbyt długą ekspozycją na promienie słoneczne.

Co za dużo, to niezdrowo

Opalanie się, czyli celowa ekspozycja skóry na promienie słoneczne, niekorzystnie wpływa na nasz wygląd i zdrowie. Bardzo ważne jest w tym przypadku chronienie skóry przed nadmiernym działaniem słońca poprzez stosowanie kremów z �iltrami.

– Zdrowie jest najważniejsze i nie należy ulegać niebezpiecznym trendom. Zwiększona ilość meSłońce – wróg, czy przyjaciel? laniny w skórze widoczna jako opalenizna Przez cały sezon jesienno-zimowy nastanowi ochronę dla organizmu przed rzekamy na brak słońca i dolegliwości, poparzeniami słonecznymi jak i które temu towarzyszą. Jesteśmy posłonecznymi przygnębieni, apatyczni, nasza Kilka wskazówek: uszkodzeniami skóra wygląda na zmęczoną. w obrębie DNA. Słońce działa korzystnie na • codziennie stosuj krem z �iltrem nasze samopoczucie, pozwala • chroń oczy nosząc okulary przeciwsłoneczne Należy jednak lepiej wyregulować cykl dobo• na urlop zabierz ze sobą środek na oparzenia pamiętać, że u osób z jasną wy organizmu, a tym samym • niepokojące zmiany skórne skonsultuj z karnacją ochrona poprawia jakość snu i motywuje lekarzem ta jest znacznie do aktywności �izycznej. Dzięki mniejsza, co prowadzi do zwiękniemu organizm produkuje witamiszonego ryzyka wystąpienia nowonę D, która jest potrzebna do zachowatworów skóry jak i objawów fotostarzenia. nia prawidłowej masy kostnej. Jednak, jak Promieniowanie UV wpływa negatywnie na włókna mówią…

5 lipca 2019

kolagenowe odpowiedzialne za jędrność skóry oraz powoduje zwiększoną utratę wody, co w konsekwencji prowadzi do wcześniejszego pojawiania się zmarszczek – tłumaczy dr n.med. Marek Kot, specjalista dermatolog z sieci placówek medycznych Salve w Łodzi.

Efekt odwrotny, od zamierzonego

Długotrwałe wystawianie skóry na działanie słoneczne może skończyć się naprawdę boleśnie.

Najbardziej dokuczliwe są oparzenia słoneczne, które powodują silne pieczenie i ból. W bardzo zaawansowanych sytuacjach dochodzi do pojawienia się stanu zapalnego i pęcherzy, a w późniejszym etapie do pogrubienia i nadmiernego złuszczania się skóry. Przykrą, niechcianą konsekwencją opalania się mogą być także przebarwienia skóry w postaci plam lub znamion. Do zmian posłonecznych należą również brodawki łojotokowe, czyli dość duże, brązowe, wypukłe zmiany skórne, które na szczęście nie stanowią zagrożenia onkologicznego. Ich pojawienie się jest związane z predyspozycją genetyczną jak i z ekspozycją na promieniowanie UV. Jednak

strefa KOBIET ~

61

Chcesz mieć piękną opaleniznę?

TE PRODUKTY JEDZ CODZIENNIE! Słońce wróciło już na dobre, a letnia pogoda sprzyja wypadom nad wodę czy do parku.

Każdy z nas marzy o pięknej opaleniźnie, ale co zrobić, by uzyskać zadowalający efekt bez ryzyka poparzenia? Opowie o tym dietetyk, ekspert programu „Żyj smacznie i zdrowo” Katarzyna Zadka.

Podaruj sobie trochę słońca na zdrowie!

w przypadku wystąpienia asymetrycznych, nierównomiernie zabarwionych, wypukłych zmian o średnicy powyżej 5 mm z postrzępionym brzegiem należy zgłosić się na konsultację dermatologiczną w celu wykonania badania dermatoskopowego.

Dermatoskop umożliwia obejrzenie zmiany skórnej w powiększeniu i dokładne przeanalizowanie jej struktur, dzięki czemu można już we wczesnym etapie zdiagnozować największe zagrożenie jakie Negatywne stanowi działanie słońca: czerniak, czyli no• szybsze starzenie się skóry wotwór • zmarszczki o dużej • przebarwienia złośliwo• oparzenia ści.

• brodawki łojotokowe • większe ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy skóry

Dzięki obecności słońca w skórze człowieka powstaje aktywna witamina D3, która jest konieczna do prawidłowej budowy kości i zębów. To ona korzystnie wpływa na odporność, poprawę nastroju, a jej niedobór jest powiązany z częstszym występowaniem chorób neurodegeneracyjnych jak np. choroba Alzhaimera. Korzystnie wpływa na regulację układu rozrodczego u mężczyzn i kobiet, wygląd skóry czy układ sercowo-naczyniowy. Witamina D3 prawdopodobnie wykazuje także działania przeciwnowotworowe, może być pomocna alergikom, ponieważ jej funkcje i znaczenie są nadal dyskutowane. Trzeba pamiętać o odpowiedniej suplementacji witaminy D, szczególnie między październikiem i marcem, a nawet i przez cały rok, jeśli synteza skórna nie jest wystarczająca. Rekomendowana doustna dawka witaminy D dla dorosłych to 800-2000 j.m. na dobę, a dla dzieci – 600-1000 j.m. na dobę. Dokładna dawka zależna jest od masy ciała i powinna być konsultowana z lekarzem. Słońce to witamina D3, ale warto pamiętać, że promieniowanie słoneczne oraz nadmierne opalanie może prowadzić do oparzeń, fotostarzenia się skóry, a nawet powodować raka. Występują trzy rodzaje promieniowania UV. Za powstawanie oparzeń odpowiada promieniowanie UVB, a promieniowanie UVA za pojawianie się na skórze różnego rodzaju przebarwień i zaczerwienień. Istnieje także promieniowanie UVC, jednak blokowane jest ono przez warstwę ozonową Ziemi. Można jednak pokusić się o wniosek, że umiejętne korzystanie ze słońca jest nam niezbędne do życia i przynosi więcej korzyści niż strat.

Marchewka nie tylko do sałatki.

Marchewka jest źródłem błonnika, potasu, kwasu foliowego i oczywiście beta-karotenu, z którego w naszym ciele powstaje witamina A. Wspomniany beta-karoten korzystnie wpływa na wygląd skóry w tym na jej odcień.

Ponadto jest cenny dla naszych oczu. – Warto sięgać po pomarańczowe warzywa w tym marchew i dynię. Nie tylko pozytywnie zadziała to na nasz wygląd, ale

także na cały organizm. Potas zawarty w warzywach to naturalne wspomaganie na serce, błonnik pomaga obniżyć poziom cholesterolu, a witamina A powstała z beta-karotenu to piękny wygląd włosów, skóry i paznokci – mówi Katarzyna Zadka, ekspert programu „Żyj smacznie i zdrowo”. Nie tylko marchewka i dynia jest doskonałym źródłem beta-karotenu. Dlatego ci, nieprzekonani do ich smaku, mogą sięgnąć po inne warzywa lub owoce. Beta-karoten znajdziemy nie tylko w tych pomarańczowych, ale też w zielonych produktach. Natka pietruszki jest źródłem żelaza, dlatego obok mięsa, strączków i jaj może urozmaicać dietę osób z anemią, ale też jest doskonałym bogactwem witaminy A. Nie powinniśmy zapominać również planować nasze posiłki na bazie produktów takich jak szpinak, jarmuż, szczypiorek czy koper ogrodowy. Produktem zawierającym pokłady witaminy A jest także czerwona papryka, melon czy morele – dodaje.

Szklanka pełna witamin

Po warzywa i owoce powinniśmy sięgać codziennie również w formie bardziej urozmaiconej, jak na przykład sprawdzone koktajle, które będą bombą witaminową w szklance. Jeśli chcemy wspomóc opalanie, dobrze jest zaopatrzyć się w takie produkty jak: marchewki (2 szt.), seler naciowy (4 łodygi), pomidory (2 szt.), siemię lniane (1 łyżka), nasiona słonecznika i pestki dyni (po 1 łyżce), mały jogurt naturalny. Przygotowanie takiego koktajlu jest bardzo proste. Wystarczy pokroić warzywa w drobną kostkę (tak by łatwiej było je zblendować), zmielić siemię lniane, pestki dyni oraz nasiona słonecznika, dodać do nich wody (do poziomu nasion). Następnie należy połączyć składniki razem z jogurtem naturalnym i całość zblendować. Koktajl taki nie tylko będzie świetnym wzmacniaczem opalenizny, ale także będzie bardzo dobrym źródłem błonnika.

62 ~ strefa KOBIET

Wakacje to czas wysokich temperatur i dalekich podróży. W okresie letnim pragniemy, aby nasza skóra była opalona. Przebywając na plaży, jesteśmy narażeni na szkodliwe działanie promieniowania UV, dlatego szczególną ochroną należy objąć znamiona i blizny. Opalanie tych wrażliwych fragmentów ciała może skutkować poważnymi problemami estetycznymi i zdrowotnymi.

Ochrona blizn latem – jak o nie zadbać?

5 lipca 2019

Należy pamiętać o najwrażliwszych częściach ciała, ponieważ nadmierna ekspozycja na promienie słoneczne może między innymi trwale przebarwić blizny, powodując, że staną się one bardziej widoczne. O czym należy pamiętać?

Bezpieczne opalanie to przede wszystkim umiar. Nawet najlepsze kosmetyki z �iltrami nie ochronią naszej skóry przy całodziennym opalaniu się na słońcu. Aby zminimalizować szkodliwy wpływ promieniowania UV, staraj się unikać przebywania na słońcu między 11:00 a 15:00. Wielogodzinne leżenie podczas upału jest najczęstszym powodem podrażnień skóry oraz udaru. Dodatkowo należy osłaniać ciało lekkimi i przewiewnymi ubraniami, a po każdej kąpieli nałożyć ponownie �iltr przeciwsłoneczny, szczególnie w obszarze blizn.

Tkanka w tych miejscach nie posiada naturalnego pigmentu, blizny nie opalają się, co sprawia, że stają się jeszcze bardziej widoczne.

Ochronę przed czynnikami zewnętrznymi i działanie regulujące proces bliznowacenia zapewnią specjalistyczne plastry. Ich skuteczne działanie oparte jest na efekcie okluzji, który zapewnia odpowiednią wilgotność tkanki blizny. Przez cały czas kontaktu ze skórą stosowane na noc plastry stopniowo uwalniają substancje czynne: wyciąg z cebuli i alantoinę. Podwójny mechanizm działania reguluje proces bliznowacenia, zapobiegając powstawaniu przerosłych blizn, jednocześnie zmiękczając, wygładzając i uelastyczniając je.

Plastry działają w nocy, a my w ciągu dnia możemy pozwolić sobie na pełen relaks!

strefa KOBIET ~

63

Czy słońce wystarczy, by zapewnić odpowiedni poziom witaminy D? Cieplejsze i bardziej słoneczne dni zachęcają do spędzania czasu poza domem. Korzystamy nie tylko z dłuższego dnia, ale również z promieni słońca, sądząc, że zapewnią odpowiedni poziom witaminy D w organizmie, ale czy na pewno? Czy potrzebna jest suplementacja, jakie produkty pomogą w utrzymaniu odpowiedniego poziomu tej witaminy – tłumaczą eksperci z Centrum Medycznego Św.

Franciszka.

Jak tłumaczą eksperci z Centrum Medycznego Św. Franciszka, witamina D uzyskała przydomek witaminy, jednak w rzeczywistości zaliczana jest do związków chemicznych z grupy stereoidów. – Jedna z jej postaci produkowana jest z cholesterolu podczas ekspozycji skóry na słońce, niestety nie jesteśmy zdolni w ten sposób uzyskać wystarczającego poziomu tej witaminy w organizmie, dlatego zalecane jest spożywanie produktów bogatych w ten składnik odżywczy.

Gdzie znajdziemy witaminę D?

Witaminę D znajdziemy w rybach, w szczególności tych tłustych jak np. makrela, węgorz, śledź, łosoś, ale również dorsz i olej z jego wątroby. Ponadto produktami bogatymi w ten składnik odżywczy są również żółtka jaj czy krowie mleko. Warto jednak zaznaczyć, że samo spożywanie wymienionych produktów nie zapewni odpowiedniego poziomu tej witaminy w organizmie. Warto połączyć wszystkie możliwości jakie daje

natura plus sięgnąć po specjalne suplementy, które pokryją ewentualne niedobory.

Dlaczego potrzebna jest nam witamina D?

Stanowi ona istotny składnik umożliwiający poprawny rozwój i mineralizację kości. Dzięki jej obecności zwiększa się przyswajalność wapnia i fosforu z układu pokarmowego, a co za tym idzie wyrównuje stosunek tych dwóch pierwiastków w organizmie. Jest niezbędna podczas odbudowy kości, a także zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Co więcej, niedobór tej witaminy może wiązać się z pogorszeniem stanu psychicznego.

Zdrowy wygląd, samopoczucie i prawidłowy poziom witaminy D w organizmie zapewni tylko połączenie dwóch elementów – spożywanie produktów bogatych w ten składnik odżywczy i przebywanie na słońcu w odpowiedniej dawce.

Zatem warto w słoneczne dni wybrać się na długi spacer i rozkoszować się pięknymi widokami.

Trądzik nie lubi światła słonecznego Wbrew pozorom lato nie jest najlepszą porą dla skóry trądzikowej. Często osoby zmagające się z problemem trądziku opalają się, aby poprawić stan swojej skóry.

Niestety, początkowe pozytywne efekty są krótkotrwałe, a nadmierna ekspozycja na słońce zaostrza zmiany.

– Nadmierne wystawianie się na słońce powoduje, że zaczyna nam narastać naskórek, zatykając pory i blokując ujścia łoju, który kumuluje się głębiej w skórze, tworząc cysty zapalne. I przez to jesienią, po kilku tygodniach wakacji, kiedy nawet cieszymy się lepszą skórą, okazuje się, że nasz trądzik przybiera dużo gorszą, dużo boleśniejszą zapalną formę – mówi agencji informacyjnej Newseria Lifestyle dr Agnieszka Bliżanowska, dermatolog, lekarz medycyny estetycznej z Centrum Medycyny i Dermatologii Estetycznej WellDerm. Latem należy pamiętać, że słońce może utrwalać

przebarwienia lub do nich doprowadzać – zwłaszcza w przypadku skóry trądzikowej. Słońce powoduje też przesuszenie skóry, która reaguje na to wzmożoną produkcją łoju, co z kolei prowadzi do zaostrzenia zmian trądzikowych. Dlatego tak istotne jest stosowanie �iltrów ochronnych, zwłaszcza że dostępne są takie, które są opracowane specjalnie z myślą o skórze z problemami, dzięki czemu nie zatykają porów i nie powodują przetłuszczania skóry.

– Pacjenci nie chcą korzystać z �iltrów ochronnych, a to jest podstawowy kosmetyk, który powinien być stosowany latem. Kiedyś �iltry

ochronne były tłuste i zapychały pory. W tej chwili praktycznie wszystkie wiodące �irmy mają w swojej ofercie preparaty do skór z trądzikiem, skór mieszanych, skór łojotokowych, które nie tylko chronią przed promieniami UV, lecz także dodatkowo wspomagają walkę ze zmianami trądzikowymi – podkreśla dr Bliżanowska.

Trądzik to schorzenie skórne, z którym zmaga się wiele osób.

Współczesne uwarunkowania cywilizacyjne, jak stres i wysoko przetworzone jedzenie powodują, że problem ten przestał być jedynie elementem okresu dojrzewania.

64 ~ strefa KOBIET

Oparzenia słoneczne

– pierwsza pomoc

Czerwona i łuszcząca się skóra to nie jedyny efekt słonecznych poparzeń. Skutki mogą pojawić się nawet po latach – zniszczona i niejędrna skóra, a także nowotwory. Sprawdź, jak uchronić się przed poparzeniami i co robić, żeby minimalizować ich skutki.

Największe ryzyko poparzeń słonecznych przynosi zbyt długie przebywanie na słońcu oraz unikanie �iltrów ochronnych. Najczęstsze objawy poparzenia słonecznego to odwodnienie, silny ból, pieczenie, rozgrzanie i, często nieregularne, zaczerwienienie skóry, a nawet pęcherze. Po co najmniej kilkudniowym procesie gojenia, czeka nas jeszcze nieprzyjemny proces regeneracji naskórka, kiedy jego zniszczona warstwa złuszcza się. Często towarzyszy mu dokuczliwe swędzenie i ból, dlatego warto wiedzieć, jak się przed nim uchronić.

Pierwsza pomoc poparzonej skórze

5 lipca 2019

Pierwszy krok to letni prysznic w celu uśmierzenia bólu oraz zmycia z ciała resztek preparatów ochronnych użytych wcześniej, a także potu, brudu i piasku.

– Oparzenie należy schłodzić, aby jak najszybciej zatrzymać proces uszkadzania tkanki. W tym celu możemy użyć specjalnych preparatów chłodzących: żeli, maści, mleczek, aerozoli czy pianek. Znajdziemy je w aptekach, drogeriach, a w turystycznych miejscowościach nawet w zwykłych sklepikach.

Najbardziej skuteczny i polecany jest Pantenol. Jeżeli nie mamy dostępu do profesjonalnych środków, możemy chwilowo uciec się do domowych sposobów, wykorzystując ke�ir, maślankę lub zsiadłe mleko.

Pamiętajmy jednak, że pomimo wyraźnej ulgi po ich zastosowaniu, poza chłodzeniem, ich inne korzystne

działanie nie jest potwierdzone – mówi Beata Kaleciński, kosmetolog z Body Care Clinic w Katowicach.

Poparzona skóra bardzo szybko traci wodę, dodatkowo w wysokich temperaturach sporo z niej wypacamy. Należy pić jej dużo, aby zadbać o odpowiednie nawodnienie. Jednak pamiętajmy, żeby zrezygnować ze słodzonych, chemicznych napojów na rzecz zwykłej wody mineralnej. Oparzeń nie należy zakrywać. Rana musi oddychać, aby prawidłowo przebiegał proces gojenia. Kilka razy dziennie oraz na noc powinno się stosować balsamy po opalaniu. Warto zadbać, aby w ich składzie znalazł się pantenol lub allantoina, odpowiadające za działanie przeciwzapalne i regenerujące.

Witaminy A, E i C łagodzą i hamują proces starzenia się skóry. Kwas hialuronowy przyspiesza regenerację i zapobiega złuszczaniu. Wyciąg z aloesu przynosi ukojenie. Nałożyć krem czy maść?

– To wybór między preparatami wodnymi, a tłustymi. Zastosujmy krem jeśli zależy nam na łatwym rozsmarowaniu i szybkim nawilżeniu,

WYRÓŻNIAMY 4 FOTOTYPY SKÓRY BIAŁEJ. TO OD NIEGO ZALEŻY, JAK MOCNEJ OCHRONY PRZED SŁOŃCEM POTRZEBUJEMY.

strefa KOBIET ~

UWAŻAJ NA CZERNIAKA Nieodpowiedzialne opalanie w niektórych przypadkach może doprowadzić nawet do raka skóry.

– Według badań liczba zachorowań na czerniaka, najczęściej występującego typu raka skóry, w ostatnich latach znacznie wzrosła. Jeżeli zauważymy jakieś zmiany naskórne, od razu przebadajmy je u dermatologa. Odkrycie choroby w jej wczesnym stadium daje szanse na wyleczenie aż 97 proc. pacjentów. Niestety wiele osób zgłasza się do lekarza zbyt późno – mówi Beata Kaleciński, ekspert Body Care Clinic.

Na szczęście rak skóry nie pojawia się z dnia na dzień. Uprzedzają go zmiany skórne, pojawiające się formie m. in. narośli, pieprzyków, czy znamion barwnikowych. Jeżeli zauważymy ich pojawienie się na swoim ciele, powinniśmy je uważnie obserwować i reagować, kiedy zaczną się zmieniać.

Zwracajmy też uwagę na stare pieprzyki i znamiona. Jeśli zaczynają rosnąć, boleć albo zmieniać kształt lub barwę, natychmiast udajmy się do specjalisty. Cechy charakterystyczne czerniaka to nieregularny kształt i powierzchnia, wielobarwność (przeważnie czarny, ale też brązowy, biały, czerwony, szary…) oraz pojawienie się bólu i napięcia skóry. Występuje w formie grudek, guzków lub plamek, czasem towarzyszy mu trudno gojące się krwawienie. Czasami zmiany są całkowicie niepozorne, dlatego warto, nawet bez specjalnego powodu, udać się na dermatoskopię, czyli badanie znamion w powiększeniu, które wykonuje dermatolog. Każde znamię o rozmiarze większym niż 6 mm powinno zostać przebadane. bez pozostawienia lepkiej warstwy. Wybierzmy maść, kiedy chcemy, aby substancje czynne dłużej wnikały w skórę oraz dodatkowo ją natłuściły, co wiąże się z trudniejszym rozsmarowaniem produktu i pozostaniem tłustej warstwy na skórze.

Maści stosujemy na ostatnim etapie gojenia ponieważ tłusta powłoka zapobiega utracie wilgoci i ciepła, a to niekorzystne, kiedy chcemy schłodzić poparzone miejsce – radzi kosmetolog.

Poznaj rodzaje oparzeń

Oparzenia I stopnia występują najczęściej i cechują się bólem, pieczeniem oraz zaczerwienieniem i rozgrzaniem skóry. Oparzenia II stopnia występują już rzadziej, natomiast charakteryzują się dodatkowo pojawieniem bolesnych ran oraz pęcherzy wypełnionych płynem surowiczym. Z kolei oparzeń III i IV stopnia nie nabawimy się w skutek działania słońca. Jeżeli dodatkowo zaczynamy odczuwać osłabienie, gorączkę, ból głowy, dreszcze i nudności, powinniśmy niezwłocznie udać się do specjalisty w celu przeprowadzenia

badań pod kątem udaru słonecznego. Na szkodliwe skutki promieni słonecznych szczególnie uważać powinny osoby, które przyjmują fotouczulające leki m. in.: sulfonamidy, fenotiazyny, tetracykliny, leki przeciwdepresyjne, przeciwtrądzikowe czy przeciwcukrzycowe, a także niektóre zioła, jak dziurawiec, skrzyp polny, czy nagietek lekarski.

80 proc. twoich zmarszczek to wina UV

Poparzenia słoneczne to skutki opalania, które odczujemy niemal od razu, gdy za długo poleżymy na słońcu. Podczas urlopu nie myślimy jednak o długofalowych następstwach opalania bez ochrony, czyli o fotostarzeniu i nowotworach. Słońce przez wielu kojarzone jest z korzystnym działaniem dla skóry, ponieważ między innymi nadaje jej pięknego koloru, powoduje wysuszanie zmian skórnych, a także stymuluje wytwarzanie witaminy D. Niestety, na tym kończą się pozytywy.

Fotostarzenie to przedwczesne starzenie się skóry, wynikające z długotrwałej ekspozycji na promienie słoneczne. Skutki mogą ujawnić się nawet po kilkudziesięciu latach, chociaż zwykle zmiany przebiegają stopniowo.

Przez wielu jest bagatelizowa-

65

ne, zakładamy, że zmarszczki są naturalnym procesem związanym ze starzeniem, a to nie do końca prawda. Wg badań, aż 80 proc. widocznych zmarszczek na twarzy może być skutkiem nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV! W efekcie na skórze szybciej zaczynają pojawiać się zmarszczki, bruzdy, plamy i przebarwienia.

Wolne rodniki wyzwolone pod wpływem promieniowania UV sieją spustoszenie niszcząc kolagen, a nowopowstający nie ma już tak dobrych właściwości, jak powinien. Skóra traci jędrność, elastyczność i rozciągliwość, czyli wszystko to, co odpowiada za młody wygląd. Najwcześniej i najbardziej widoczne oznaki fotostarzenia pojawiają się wokół oczu i szyi. Przemyślana i konsekwentna ochrona przed słońcem od najmłodszych lat mogłaby zmniejszyć skutki fotostarzenia nawet o kilkadziesiąt procent. Nie jest to jednak największe zagrożenie, wynikające z nadmiernego przebywania na słońcu.

66 ~ męska STREFA

SCHŁODZONE PIWO GASI PRAGNIENIE, CHOĆ ZE WZGLĘDU NA Z TRAKTOWAĆ JAKO JEDYNEJ FORMY NAWODNIENIA ORGANIZMU ZACHĘCAMY DO NAMIERNEGO SPOŻYWANIA, NIEMNIEJ JEDEN K

GADŻETY

Piwo na u

DLA AMATORÓW PIWA

KUFEL SIŁACZA

£6

Jakie piwo na upał?

Dobra asekuracja przy wyciskaniu na ławeczce to podstawa, w końcu do takiego kogoś trzeba mieć zaufanie. Nasz kufel to kompan na najcięższe treningi w nieco innym stylu.

Z takim gadżetem „pozycja browar”, tzn. biceps przodem, będzie opanowana do perfekcji.

Specyfikacja: kufel z uszkiem wyglądającym jak ręka siłacza; idealny prezent dla wszystkich, którym nie są obce hantle i ciężary; materiał: szkło; pojemność: ok.550 ml; wymiary kufla : 21,3 x 13,5 x 7,5 cm; waga: 1 kg.

ZEGAR PIWOSZA Ten pomysłowy zegar udowadnia, że dla chcącego nie ma nic trudnego i czas na piwo zawsze się znajdzie. Utrzymany w klimacie retro o tarczy nawiązującej do stylistyki lat 60. doskonale wkomponuje się w każde wnętrze. Jedno jest tylko ważne: jego nowy właściciel musi uważać, że nie ma złej pory na piwo! Jest pomysłowy, zabawny, dekoracyjny i ma jedną wielką zaletę: nie dzieli czasu na: przed piwem i po. W końcu każdy wielbiciel, smakosz i znawca wie, że to podział sztuczny i niesprawiedliwy. Nie można na tym okrutnym świecie odmawiać sobie przyjemności, a ten zegar doskonale ci o tym przypomni. Świątek, piątek, w południe czy o północy, It’s beer o’clock!

£10

GRA O TRON – CERAMICZNY KUFEL Jon Snow stuknąłby się takim kuflem ze swoimi braćmi grzejąc kości przy ogniu w Czarnym Zamku.

Teraz i ty możesz uraczyć się doskonałym trunkiem jak prawdziwy Brat! Z kuflem dla wszystkich wielbicieli Gry o Tron i Nocnej Straży. Kufel Nocnej Straży wykonany jest z ceramiki, dzięki czemu wygląda zarówno masywnie, jak i solidnie.

Elegancki i tak doskonale wykonany, że nawet Dowódca Nocnej Straży postawiłby go wypełnionego piwem choćby i przed samym Królem! Ozdobiony z dwóch stron Przysięgą Nocnej Straży świetnie sprawdzi się jako prezent dla wszystkich jej sympatyków.

5 lipca 2019

£12

Doskonale gaszą pragnienie lekkie lagery oraz pilsy, a najlepiej piwo w typie czeskiej „dziesiątki” (chodzi o procent ekstraktu, nie o zawartość alkoholu). Jest słabsze, ma zwykle niewiele ponad 4 proc. alkoholu, a wiele osób uważa, że delikatna goryczka świetnie pasuje do wysokiej temperatury otoczenia.

Im cieplej, tym większe wzięcie mają też piwa pszeniczne. Są aromatyczne, wyczuwa się w nich nuty m.in. bananowe czy goździkowe i znakomicie orzeźwiają. – Ciekawym pomysłem może być też belgijska wariacja na temat pszenicznego, czyli Witbier. Aromat cytrusów i kolendry w tle przypadnie nam latem do gustu – mówi Łukasz Szwed, piwowar browaru powstającego we Wrocławiu.

Jeśli chcemy spróbować czegoś zupełnie nowego, to warto sięgnąć po Kölsch – bardzo jasne piwo z delikatnym zapachem słodowym w tle. Tradycyjnie warzone jest tylko w Kolonii, a nazwa jest zastrzeżona, tak jak szampan dla Szampanii. Jak smakuje? Ma delikatną chmielowość, subtelne aromaty owocowe, jest lek-

ko cierpkie – w 2011 roku New York Times wybrał Kölsch piwem lata.

– Jeśli ktoś woli wyrazistą goryczkę, to na upały dobrze nadaje się piwo typu Pale Ale, o mocnym aromacie chmielowym z elementami owocowymi, czasem lekko przebijającymi się nutami słodowymi i karmelowymi. Te piwa mają mocno gorzki smak z wytrawnym zakończeniem, ale są przy tym lekkie i na pewno dobrze gaszą pragnienie – opowiada Łukasz Szwed.

Ciekawym pomysłem są także Lambiki (w tym znane w Polsce Gueze), ale na upały lepiej wybierać warianty wytrawne. Ich lekkość, kwaskowość i posmaki owocowe świetnie orzeźwiają.

Na koniec coś wybitnie polskiego – piwo grodziskie, czyli nasza wariacja na temat piwa pszenicznego dymionego (Rauchbier). Było przez długi czas dumą polskiego piwowarstwa. – Nazwa pochodzi stąd, że ten styl oryginalnie był warzony w Grodzisku Wielkopolskim. Jest lekkie, o zapachu dymu z letniego ogniska, na pewno dobrze orzeźwia – dodaje piwowar.

męska STREFA ~

ZAWARTOŚĆ ALKOHOLU NIE MOŻNA GO NADUŻYWAĆ, ANI U. NA ALKOHOL TRZEBA UWAŻAĆ ZWŁASZCZA NA SŁOŃCU. NIE KUFEL DZIENNIE NIKOMU Z PEWNOŚCIĄ NIE ZASZKODZI.

upał?

Zimne piwo, czyli jakie?

Zbyt zimne piwo nie ma smaku. Co to znaczy zbyt zimne? Każdy rodzaj piwa ma własną temperaturę podawania. Jeśli mocno schłodzimy na przykład pszeniczne, to stracimy wszystko, co je wyróżnia.

– Im bogatszy wachlarz smaków i aromatów piwa, w tym wyższej temperaturze powinno się je pić. Jednak nawet bardzo lekkich lagerów nie powinno się pić w temperaturze tylko niewiele wyższej od 0 stopni. Tylko w Japonii wielką karierę zrobiło tzw. piwo lodowe, ale to dlatego, że Japończycy nie lubią zbyt złożonych smaków. Poza tym zmrożone piwo wcale nie ugasi pragnienia – podkreśla.

W czasie upałów warto pamiętać także o tym, że do przechowywania piwa sklepy często nie przykładają wagi. Lepiej nie kupować piwa, które stoi na słońcu. Szkodzą mu też ekstremalne zimno oraz relatywnie szybkie i znaczne zmiany temperatury. Piwo lubi raczej chłód i ciemność. A najlepiej orzeźwia w przyjemnym, zacienionym miejscu, odpowiednio podane.

ciąg dalszy na str. 68

PIWNA PIANA RZECZYWIŚCIE ISTOTNA?

PIWNA KORONA, BEZ KTÓREJ WIĘKSZOŚĆ PIWOSZY NIE WYOBRAŻA SOBIE SWOJEGO ULUBIONEGO TRUNKU, MA NIE TYLKO NIEWĄTPLIWE ZNACZENIE ESTETYCZNE, ALE RÓWNIEŻ WPŁYWA NA ATRAKCYJNOŚĆ SENSORYCZNĄ PIWA. CO WIĘCEJ, WYTRAWNI DEGUSTATORZY POTRAFIĄ NA PODSTAWIE TAKICH CECH PIANY, JAK JEJ WYSOKOŚĆ I STRUKTURA TWORZĄCYCH JĄ PĘCHERZYKÓW, OCENIĆ JAKOŚĆ ZŁOTEGO TRUNKU. GĘSTA, UTRZYMUJĄCA SIĘ NAWET DO 5 MINUT PIANA TO ZASŁUGA ROZPUSZCZONEGO W CHMIELOWYM NAPOJU NATURALNEGO DWUTLENKU WĘGLA, A TAKŻE INNYCH SKŁADNIKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W SŁODZIE JĘCZMIENNYM. KOLOR PIANY ZALEŻY OD RODZAJU PIWA. TRUNKI JASNE CECHUJĄ SIĘ BIAŁĄ PIANĄ, NATOMIAST PIWNA KORONA PORTERÓW I CIEMNYCH PIW MA KOLOR KREMOWY. PIANA WPŁYWA NIE TYLKO NA ATRAKCYJNOŚĆ WIZUALNĄ ZŁOCISTEGO TRUNKU, ALE TAKŻE PODNOSI JEGO WALORY SMAKOWE. GĘSTA PIANA IZOLUJE PIWO PRZED DOSTĘPEM TLENU, A CO ZA TYM IDZIE, CHRONI NAPÓJ PRZED ZBYT SZYBKĄ UTRATĄ SMAKU I ZAPACHU. POPRZEZ ZAHAMOWANIE PROCESÓW UTLENIANIA WSZYSTKICH SKŁADNIKÓW BUKIETU PIWA, PIANA POZWALA CIESZYĆ SIĘ SMAKIEM I AROMATEM ULUBIONEGO TRUNKU ZNACZNIE DŁUŻEJ, NIŻ MA TO MIEJSCE W PRZYPADKU PIW BEZ PIANY, KTÓRYCH ZAPACH JEST DUŻO MNIEJ ZŁOŻONY I KRÓTKOTRWAŁY. WARTO WIEDZIEĆ, ŻE NAJWYŻSZEJ JAKOŚCI PIANA POZOSTAWIA PO SOBIE PIERŚCIENIE NA ŚCIANCE SZKLANKI. JEST TO BARDZO DOBRY SYGNAŁ WSKAZUJĄCY, IŻ PIWO ZOSTAŁO WŁAŚCIWIE UWARZONE, PRZY WYKORZYSTANIU NATURALNYCH METOD PRODUKCJI.

67

reklama

Piwo – najważniejsze daty

68 ~ męska STREFA 10000 lat p.n.e., Azja Mniejsza

Historia produkcji piwa rozpoczęła się być może aż 12 tys. lat temu.

Kolebką bursztynowego napoju jest najprawdopodobniej Azja Mniejsza.

Swój pierwotny charakter piwo uzyskało dzięki procesowi fermentacji ciasta, które składało się z mąki jęczmiennej i pszennej, a następnie było poddawane procesowi fermentacji w wodzie. Tak uzyskiwany mętny napój alkoholowy stał się pierwowzorem dzisiejszego piwa.

5000 lat p.n.e., Mezopotamia

To właśnie wtedy rozpoczyna się prawdziwa piwna rewolucja. Zupełnie nowa karta w historii browarnictwa rozpoczyna się w momencie wykorzystania skiełkowanego ziarna do produkcji piwa. Głównym składnikiem napoju staje się jęczmień i orkisz, które po procesie kiełkowania zostają podpieczone, a następnie poddane fermentacji.

4000 lat p.n.e., Sumerowie

Pojawiają się pierwsze zachowane materialne dowody potwierdzające produkcję piwa. Z glinianych tabliczek pokrytych pismem klinowym dowiadujemy się o sumeryjskim piwie – SIKARU. Antyczni piwowarzy przygotowują ponad 20 odmian alkoholowego napoju, który traktowany jest m.in. jako remedium na niektóre choroby. Służy również jako środek płatniczy, wykorzystywany do zapłaty ludziom pracującym przy budowie świątyń. Sumeryjskie piwo ma również swój sakralny charakter.

Składa się go w o�ierze bogom.

2000 lat p.n.e., Imperium Babilońskie

W coraz bardziej rozbudowanej strukturze społecznej piwo zyskuje na popularności. Jego smak i wygląd nadal odbiegają od dzisiejszego wizerunku. Napój jest przede wszystkim mętny i ciemny. O jakość produkcji i zadowolenie konsumentów dba sam Hammurabi, umieszczając w swoim słynnym Kodeksie odpowiedni przepis prawny. Nakładał on na nieuczciwych piwowarów wysokie kary pieniężne. Jeśli piwo okazywało się absolutnie niezdatne do picia, jego producent mógł być nawet utopiony we własnym produkcie.

1700 lat p.n.e. starożytny Egipt

Patronem producentów piwa zostaje sam Ozyrys, a napój zaczyna święcić prawdziwe sukcesy. Egipcja-

5 lipca 2019

nie piją kilka rodzajów piwa nazywanego ZYTHUM. Niższe warstwy społeczeństwa zadowalają się jego jasną odmianą. Każdemu robotnikowi zatrudnionemu przy budowie piramid przysługuje dzienna pięciolitrowa porcja piwa.

Starożytna Grecja i Rzym

Piwo ustępuje miejsca w kulturze spożywaniu wina. Chociaż proces fermentacji znany jest w większości prowincji Cesarstwa, to jednak piwo nie jest bardzo popularne. Napój spożywany jest przede wszystkim przez niższe warstwy społeczeństwa oraz przez „barbarzyńców” – podbite i niezwyciężone ludy zamieszkujące Europę Północną (Skandynawia, Galia – tutaj wynaleziono sposób przechowywania i transportowania piwa w beczkach), Germania.

1000 r. n.e., średniowieczna Europa

Piwo traci swoją pozycją sakralną. Jego miejsce w chrześcijańskim świecie zajmuje wino, chociaż bursztynowy napój produkowany jest przede wszystkim w klasztorach i opactwach średniowiecznej Europy.

To właśnie mnisi pierwsi wprowadzają chmiel do procesu przygotowywania piwa. Powoli kształtują się regiony specjalizujące się w produkcji lokalnego piwa. Niektóre z nich przetrwają do czasów współczesnych, stanowiąc o sile marki lokalnej w perspektywie globalizacji handlu.

1516 r. n.e., Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego

Elektor bawarski książę Wilhelm wydaje akt prawny, tzw. Reinheitsgebot – prawo czystości składu piwa. W ten sposób nakłada się na wytwórców piwa obowiązek posługiwania się trzema surowcami: jęczmieniem, chmielem i wodą. Zasady obowiązują do dzisiaj w Niemczech.

1842 r. n.e., Czechy

Tutejsi piwowarzy doprowadzają do prawdziwej piwnej rewolucji.

Zarzucony zostaje sposób warzenia piwa metodą górnej fermentacji, stosowany w Europie od co najmniej tysiąca lat. Dzięki tzw. dolnej fermentacji po raz pierwszy powstaje napój złocisty, klarowny i nasycony CO2.

Kolejnym krokiem przybliżającym piwo do dzisiejszych standardów będzie rok 1920, kiedy zastosowano pasteryzację piwa w celu jego utrwalenia.

za: browary-polskie.pl

męska STREFA ~

PIWNE

MITY

Piwo w pubie jest rozcieńczane Piwo, które wydaje się być rozwodnione, jest tak naprawdę podane w zbyt niskiej temperaturze i stąd wrażenie wodnistości w smaku.

Piwo w zielonej butelce jest gorsze niż w brązowej Butelka zielona bardziej przepuszcza promienie słoneczne niż brązowa.

Miejsce, w którym przechowujemy piwo, powinno być ciemne i chłodne.

Piwo w puszce jest gorsze niż piwo w butelce Piwo puszkowe jest tej samej jakości co butelkowe. W puszce nie dochodzi do reakcji piwa z aluminium, gdyż jest ona wyściełana od wewnątrz specjalnym lakierem spożywczym.

Piwo w kegach nie ma dwutlenku węgla, jest nim nagazowywane dopiero w pubach Butle z CO2 stosowane w pubach i barach służą do wypchnięcia piwa z beczki. Piwo w kegu ma dwutlenek węgla na takim samym poziomie, jak piwo butelkowe i puszkowe.

Piwo z kega jest najgorszej jakości – lepiej wybrać w pubie piwo z butelki Jakość piwa beczkowego jest w dużej mierze zależna od umiejętności barmana. Jeżeli barman wie jak obsługiwać nalewak i regularnie czyści instalację do wyszynku, możemy być spokojni o jakość piwa w beczce.

Piwo warzy się z chmielu Chmiel jest dodawany do piwa w bardzo niewielkich dawkach. Ze względu na intensywność smaku i aromatu, wystarczy zaledwie jedna szyszka chmielu, by uwarzyć półlitrową szklankę piwa.

Piwo pasteryzowane jest gorsze niż niepasteryzowane Jest wiele czynników wpływających na jakość piwa, jednak pasteryzacja nie jest jednym z nich. Wpływa ona na jego trwałość i czas przechowywania.

Do piw mocnych dodaje się w procesie produkcji inny alkohol Drożdże piwowarskie są w stanie wyprodukować piwo o mocy nawet 14 proc. alkoholu. Metodą wymrażania wody z piwa da się zrobić nawet 40 proc. i więcej. Nie ma więc potrzeby dodawania innych alkoholi.

10

ZALET PICIA PIWA

1. ZWIĘKSZA KREATYWNOŚĆ – ALKOHOL W NIEWIELKIEJ ILOŚCI POBUDZA MÓZG I SPRZYJA KREATYWNEMU MYŚLENIU I SZYBSZEMU ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW.

GADŻETY

DLA AMATORÓW PIWA

£4

OTWIERACZ ROWERZYSTY

2. ZAPOBIEGA CUKRZYCY – OKAZUJE SIĘ, ŻE SPOŻYWANIE PIWA ZMNIEJSZA RYZYKO NA ZACHOROWANIE NA CUKRZYCĘ TYPU II O 15 PROC. 3. WSPOMAGA NERKI – ZŁOTY TRUNEK JEST MOCZOPĘDNY, DZIĘKI CZEMU POBUDZA NERKI DO DZIAŁANIA. PICIE JEDNEGO PIWA DZIENNIE ZMNIEJSZA RYZYKO WYSTĄPIENIA KAMIENI NA NERKACH O 40 PROC. 4. WZMACNIA SERCE – JEDNO PIWO DZIENNIE POMAGA PODNIEŚĆ POZIOM HDL, CZYLI DOBREGO CHOLESTEROLU, KTÓRY CHRONI ŻYŁY PRZED ZATORAMI, TYM SAMYM ZAPOBIEGAJĄC ZAWAŁOM. 5. WZMACNIA KOŚCI – PIWO ZAWIERA DUŻO KRZEMU, KTÓRY DOBRZE WPŁYWA NA KONDYCJĘ KOŚCI. 6. UZUPEŁNIA WITAMINY – PIWO JEST DOSKONAŁYM ŹRÓDŁEM WITAMINY B6 ORAZ B12, A TAKŻE KWASÓW FOLIOWYCH. 7. SPADEK CIŚNIENIA. U OSÓB, KTÓRE REGULARNIE SPOŻYWAJĄ PIWO ZAUWAŻONO NIŻSZE CIŚNIENIE KRWI. 8. WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWSTARZENIOWE: PIWO PODNOSI SIŁĘ DZIAŁANIA I WPŁYW WITAMINY E, KTÓRA JEST GŁÓWNYM ANTYOKSYDANTEM W NASZYM ORGANIZMIE. 9. POBUDZA KREATYWNOŚĆ – 1 PIWO DZIENNIE MOŻE UCHRONIĆ NAS OD CHOROBY ALZHEIMERA I DEMENCJI. 10. WYDŁUŻA ŻYCIE – SZACUJE SIĘ, ŻE UMIARKOWANE PICIE PIWA, ZAPOBIEGA 26000 ZGONOM ROCZNIE.

69

Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, że właśnie piwo jest płynem najlepiej gaszącym pragnienie. Jednak to, co wyróżnia miłośnika rowerów od wszystkich innych ludzi, to nie marka piwa (bo jeszcze nie ma takiej, niestety), ale oryginalny otwieracz do butelek. Rzecz jasna pozytywnie zakręcony.

Wykonany z łańcucha oraz zębatki do złudzenia przypomina części roweru oraz zadziwia swoją surowością i minimalizmem. Doskonale komponuje się z ekwipunkiem kolarza.

BIURKOWY DZWONEK NA PIWO Oto kolejny dzwonek, którym możesz zakomunikować światu swoje potrzeby bez zbędnego zdzierania gardła. Koniec z przekrzykiwaniem się ze znajomymi czy też rozmawianiem na migi z kumplem stojącym przy lodówce.

Zasiądź wygodnie, rozkoszuj się miłym towarzystwem, a gdy najdzie cię ochota na browar, po prostu pacnij dzwonek.

Jego donośny i czysty dźwięk nie umknie niczyjej uwadze.

£4

GIGANTYCZNY KUFEL DO PIWA

£10

Kufel do piwa w słusznym, gigantycznym rozmiarze. Jest smukły, elegancki, dobrze leży w dłoni i mieści… prawie 3 piwa. Pojemność 2,5 pinty brytyjskiej to niemal 1,5 litra piwa, a z taką ilością już można coś zrobić. Ten gadżet to idealny pomysł na prezent dla miłośnika chmielowych napojów, birofila i rzecz jasna imprezowicza! Jak jedno piwko, to tylko takie!

70 ~ strefa DZIECI

m ały GONIEC

MAKOWA PANIENKA – Wpierw była książka... oczywiście Vaclava Ctvrteka, tego samego, który wymyślił „Bajki z mchu i paproci” – przypomina nostalgia.pl. – Książka ta, dziwnym trafem doczekała się telewizyjnej adaptacji, i tak 21 grudnia 1972 roku nasi południowi sąsiedzi – wtedy to była Czechosłowacja – ujrzeli na swoich telewizorach pierwszy odcinek „Makowej panienki”.

Jak czytamy, bajka ta jest bardzo zbliżona do klimatu „Żwirka i Muchomorka”. – Głównymi bohaterami tej dobranocki jest tytułowa Makowa Panienka oraz jej towarzysz Motyl Emanuel. Razem przeżywają przygody wraz z różnymi bohaterami pojawiającymi się na ich makowej polanie.

W Polsce serial był emitowany po raz pierwszy od 23 czerwca 1976 roku w paśmie „Wieczorynki”. „Makowa panienka” obok takich tytułów, jak „Bajki z mchu i paproci”, „Chłopiec z plakatu”, „Cypisek – syn rozbójnika Rumcajsa”, „Cywilizacja”, „Krecik”, „O gajowym Robatku i jeleniu Wietrzynku”, „Proszę Pana, chodźmy się pobawić!”, „Psi żywot”, „Rozbójnik Rumcajs”, „Rusałka Amelka”, „Sąsiedzi” czy „Wodnik Szuwarek” zaliczana jest do kultowych produkcji czechosłowackich dla dzieci.

W SKRÓCIE: gatunek: animowany kraj produkcji: Czechosłowacja oryginalny język: czeski główne role: Vlastimil Brodský liczba odcinków: 13 liczba serii: 1 reżyseria: Václav Bedřich scenariusz: I. Povejšilová muzyka: Jaroslav Celba zdjęcia: Z. Hajdová, J. Zimová, E. Kargerová czas trwania odcinka: około 6-7 minut data premiery (Polska): 23 czerwca 1976 pierwsza emisja: 21 grudnia 1972 – 2 stycznia 1973 5 lipca 2019

To jedna z kultowych bajek produkcji czechosłowackiej.

W paśmie „Wieczorynki” serial emitowany był nad Wisłą od 1976 roku.

AUTOR Václav Cafourek (V. Ctvrtek) (ur.

4 kwietnia 1911 w Pradze, zm.

6 listopada 1976 tamże) – czeski pisarz, autor dobranocek i książek dla dzieci. Dzieciństwo spędził w Jičínie, gdzie później osadził swojego najbardziej znanego bohatera, rozbójnika Rumcajsa. Kawaler Orderu Uśmiechu.

Wszystkie bajki Václava Čtvrteka mają niezwykłe, baśniowe tło: są tu rusałki, wodniki, mówiące zwierzęta. Na uwagę zasługuje humor, niejednokrotnie niemal surrealistyczny, przybierający cechy groteski. Znajdziemy tu wyraziste postacie stojące zarówno po stronie dobra (jak Żwirek i Muchomorek, Rumcajs), jak i po stronie zła. Autor chwali ludową mądrość dobrych bohaterów, która ostatecznie zawsze wygrywa ze złośliwością i chciwością złych postaci. Wybrane tytuły: „Bajki z mchu i paproci”, „O Żwirku i Muchomorku”, „Rumcajs”, „Hanka”, „Cypisek”, „Waligóra i Tańczyborek”, „Podróże furmana Szejtroczka”, „O gajowym Robatce i jeleniu Wietrzynosku”.

REŻYSER Václav Bedřich (ur. 28 sierpnia 1918 w Przybramie zm. 7 marca 2009 w Pradze) – czechosłowacki animator i reżyser filmów animowanych, twórca popularnych serii dla dzieci.

Wybrana filmografia: „Makowa panienka” (czes. O makové panence, 1971), „Rusałka Amelka” (czes. Říkání o víle Amálce, 1975), „Bob i Bobek – króliki z kapelusza” (czes. Bob a Bobek – králíci z klobouku, 1978), „Psi żywot” (Szczudlik i Bagietka czes. Štaflík a Špagetka 1990).

strefa DZIECI ~

71

m ały GONIEC CZY WIESZ, ŻE:

CZESI, JAKO ELITA MAKU Roślina maku kwitnie w okresie od czerwca do sierpnia. Owocami maku są torebki, zwane makówkami. Mają kulisty lub stożkowy kształt i są lekko spłaszczone. Gdy makówki są dojrzałe, mogą się otworzyć lub pozostają zamknięte. Roślina maku zapewnia pszczołom wystarczająco dużo pyłku, ale nie jest dla nich miodem.

Mak jest uprawiany wyłącznie z nasion, które sadzimy wiosną. Jesienią jest zatem niezbędne przygotowanie gleby do sadzenia. Mak sadzimy wczesną wiosną, ale tylko wtedy, gdy górna gleba jest przesuszona. Najpóźniej sadzimy mak w kwietniu. Nasiona umieszcza się w odległości od 30 do 40 cm i w głębokości 1,5 – 2 cm. Do uprawy maku najbardziej nadaje się piaszczysto-gliniasta gleba z dużą ilością składników odżywczych. Nieodpowiednie są ciężkie gleby gliniaste i obszary o wysokim poziomie wód gruntowych.

Najlepszym przedplonem do uprawy maku są rośliny strączkowe i rośliny okopowe, które były nawożone obornikiem.

W okresie wzrostu, od siewu aż do kwitnienia, roślina maku jest wymagająca na podlewanie, ale nie potrzebuje dużo ciepła. Później warunki pomyślnej uprawy maku się zmienią. Wtedy od kwitnienia do dojrzałości makówek najlepsza będzie gorąca i sucha pogoda, z dużą ilością słońca, ponieważ światło sprzyja rozwojowi nasion.

Przez cały okres wegetacyjny należy też z jego sąsiedztwa usuwać chwasty.

W Czechach i na Słowacji mak jest uprawiany już od dawna. Republika Czeska jest nawet największym plantatorem maku dla celów spożywczych.

Zbieramy tylko dojrzałe makówki, w których podczas wstrząśnięcia można słyszeć szelest.

Makówki przycinamy razem z łodygą o długości 10-15 cm. Suszymy je pod dachem i dopiero po całkowitym wysuszeniu odcinamy makówkę w części górnej pod koroną, a nasiona wysypujemy.

Dobrze wysuszone nasiona maku po wysypaniu z makówki nie powinny zmieniać koloru.

Najwyższą jakość mają nasiona, które zostały wysypane ręcznie, ponieważ nie są uszkodzone i dlatego nawet podczas długotrwałego przechowywania nie będą gorzkie. Należy uważać, żeby nie doszło do uszkodzenia nasion – zawierają one do 45 proc. olejku. Podczas suszenia ów olejek jest z nasion uwalniany, następnie się utlenia i wtedy nasiono maku traci na wartości.

W niektórych przypadkach można zbierać płatki makowych kwiatów, które stają się częścią mieszanki herbaty. Możemy je zebrać tylko podczas suchej pogody i tylko te kwiaty, które właśnie rozkwitły. Następnie suszymy je w cienkich warstwach. Suszone płatki maku stosujemy do przygotowania herbaty: 2 łyżeczki wysuszonej mie szaniny zalewamy wrzącą wodą (250 ml). Przed spo życiem mieszaninę należy przecedzić. (za: rosliny-nasiona.pl)

W jednym gramie maku jest ok. 3,3 tys. ziarenek. Łyżka to ok. 10 g; jest w niej więc aż 33 tys. ziaren!

Mak to źródło błonnika. W dwóch łyżkach maku jest niemal 15 proc. dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej na ten składnik.

Niemal połowa składu maku to tłuszcze, głównie wielonienasycone.

W 1 łyżce jest ok. 24 mg kwasów Omega 3 i ok. 2500 mg kwasów Omega 6. Oba te rodzaje tłuszczów są nam potrzebne (należą do Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych – NNKT), ale jeśli przy nadmiarze tych z numerem 6 zjadamy bardzo mało tych z trójką – stają się dla nas niezdrowe, a nawet zwiększają ryzyko zachorowania na niektóre rodzaje nowotworów.

Mak okazał się w niewielkim stopniu antybakteryjny – zwalczał ok.

14 proc. bakterii pobranych z jamy ustnej zdrowych ochotników. Jest to jednak niewiele w porównaniu z 70 proc. skutecznością kminu rzymskiego. Badania były prowadzone in vitro, czyli poza organizmem.

W badaniach mak zmniejszył częstotliwość pojawiania się nowotworów żołądka u myszy karmionych benzo[a]pirenem. Miał działanie słabsze niż kmin rzymski i liście bazylii, ale silniejsze niż kurkuma czy liście psianki).

2 łyżki maku to 253 mg wapnia, czyli ok. 1/4 dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek.

Substancje o działaniu narkotycznym są obecne w nasionach maku w śladowych ilościach, nie powodują uzależnienia. Mogą jednak wpłynąć na wynik testu na obecność narkotyków w organizmie (nawet w przypadku zjedzenia dużych ilości maku wyniki będą niższe niż u osoby biorącej narkotyki). Moczenie maku w wodzie zmniejsza zawartość morfiny i kodeiny o połowę.

Mielenie dodatkowo zmniejsza ilość morfiny.

Biała odmiana maku jest tradycyjnie wykorzystywana w rogalach świętomarcińskich.

Mak można wykorzystywać w kuchni w postaci niezmielonej. Wtedy idealnie nadaje się na ozdobne posypki lub dodatek do np. bułek, rogali, drożdżówek czy muffinów.

Może być też składnikiem sosu sałatkowego. (smaker.pl)

72 ~ strefa DZIECI

m ały GONIEC

FAJNE gry

JAMNIKI KARIBA

Mała i kompaktowa gra, przepięknie ilustrowana, nagradzanego autora gier Reinera Knizi, która przeniesie Was na sawannę.

Autor: Reiner Knizia Liczba graczy: 2-4 Wiek graczy: 6+ Czas gry: 15 min.

Wydawnictwo: HELVETIQ

Ubierz jamnika w kubraczek! Podczas gry twój jamnik będzie rósł, musisz więc ubierać go w coraz większy kubraczek. Staraj się, aby na kubraczku było jak najwięcej symboli kostek – zdobędziesz za nie punkty! Dodatkowe punkty dostaniesz za kolory kubraczka.

Autor: David Short Liczba graczy: 2-5 Wiek graczy: 6-106 lat Czas gry: 15 min Wydawnictwo: NASZA KSIĘGARNIA

ALE CYRK!

Zadaniem graczy jest zaprezentowanie skomplikowanych układów akrobatycznych. Aby tego dokonać, muszą oni układać drewniane klocki z postaciami akrobatów jeden na drugim. Każdy z układów jest zapisany na kartach. Zmysł równowagi i precyzja ruchów są na wagę złota.

Autor: Marco Teubner Liczba graczy: 2-4 Wiek graczy: 6+ Czas gry: 15 Wydawnictwo: Granna

CZARODZIEJSKI LABIRYNT KATAMINO GRAJECZKA To nie tylko gra, w którą grasz, to także baśń, którą opowiadasz z każdym kolejnym ruchem!

Autor: Matthew Dunstan, Brett J. Gilbert , Liczba graczy: 2-4 Wiek graczy: 8+ Czas gry: 30 Min Wydawnictwo: Portal Games 5 lipca 2019

Ciekawa gra jednoosobowa, w której liczy się spostrzegawczość, umiejętność dobrego planowania i zdolność logicznego myślenia. Gracz wciela się w czarownicę lub czarodzieja. Aby wygrać, trzeba zdobyć skarb. W tym celu przekręca się lub przestawia kafelki tak, aby utworzyły drogę, która do niego prowadzi.

Autor: Anna Sobich-Kamińska Liczba graczy: 1-2 Wiek graczy: 6+ Czas gry: 10-20 min.

Wydawnictwo: Zielona Sowa

To dynamiczna układanka i zmuszająca do myślenia zagadka. Rozwija zmysł obserwacji i zdolność logicznego myślenia. To klasyka gier logicznych z „płynnie regulowanym” poziomem trudności.

Różne zasady gry powodują, że mogą zacząć się w nią bawić już trzylatki. W wersji Family może jednocześnie rywalizować ze sobą 2 graczy.

Autor: André Perriolat Liczba graczy: 1-2 Wiek graczy: 3+ Czas gry: 10 min.

Wydawnictwo: FoxGames

strefa DZIECI ~

73

FAJNE ksi ążki

„ŁAKOCIE. HISTORIA Z PAZUREM”

To bajka o odwadze i pokonywaniu przeszkód. O nawiązywaniu przyjaźni i o tym, że czasem przyjaciel odchodzi… O tym, że strach przed nieznanym jest czymś naturalnym i o tym, jak wspaniale robić coś zupełnie nowego. Gdy podążycie śladami dwóch przesympatycznych kotów z ulicy Pistacjowej przekonacie się, że to co najpiękniejsze – przyjaźń, przygoda, pasja – jest często właśnie po drugiej stronie płotu. Trzeba tylko odwagi, by go pokonać!

Autor: Katarzyna Zych Ilustracje: Katarzyna Zych Wydawnictwo: Bajkopis Data premiery: luty 2019 Wiek dziecka: +1

TOSIA CZEKA NA BRACISZKA

Tosia będzie miała rodzeństwo! Jest podekscytowana i jednocześnie trochę się boi, bo nie bardzo rozumie, co się dzieje. Widzi, jak rośnie brzuch mamy, pomaga w szykowaniu wyprawki, ale też zastanawia się, co narodziny braciszka zmienią w jej życiu. Czy będzie musiała dzielić się zabawkami? Czy rodzice znajdą dla niej czas?

Autor: Natalia Minge Ilustracje: Anna Łazowska Wydawnictwo: Nasza Księgarnia Data premiery: 13.02.2019 Wiek dziecka: +1

WYDAJE MI SIĘ, ŻE WIDZIAŁEM… LWA!

Książka dla najmłodszych czytelników, wspierająca spostrzegawczość i rozwój małej motoryki. Gdzieś tu ukrył się lew.

Czy jest w samochodzie? A może jedzie pociągiem? Podnieś i przesuń ruchome elementy tej książki, aby sprawdzić, gdzie się schował.

Autor: Lydia Nichols Ilustracje: Lydia Nichols Wydawnictwo: Mamania Data premiery: 13.02.2019 Wiek dziecka: +1

CZEŚĆ, ZIEMIO!

„Cześć, Ziemio!” to zwariowana, rysowana dziecięcą kreską wyszukiwanka, w której w ciągu jednego dnia śledzimy przygody sześciorga mieszkańców różnych kontynentów. Mnóstwo się tu dzieje i z godziny na godzinę coś się zmienia. Sprawdź, co u nich nowego!

Autor: Anna Fiske Ilustracje: Anna Fiske Wydawnictwo: Dwie Siostry Data premiery: luty 2019 Wiek dziecka: +3

BOSE STÓPKI. JOGA DLA DZIECI.

„Bose stópki. Joga dla dzieci” to bajkowe opowieści, które zachęcą dzieci do zabaw ruchowych, oddechowych i relaksacyjnych. Każde z opowiadań jest tak skonstruowane, aby dzieci mogły, podczas czytania przez rodziców lub opiekunów, naśladować ruchy zwierząt i przedmiotów – od motyla po samolot. A przy okazji ćwiczyć siłę, zwinność, równowagę i koncentrację.

Autor: Filippa Odevall Wydawnictwo: Centrum Edukacji Dziecięcej Data premiery: 27.02.2019 Wiek dziecka: +3

MOGĘ WEJŚĆ?

Wzruszająca i mądra historia, która – tak jak „Za dużo marchewek” – pokazuje, że zawsze trzeba mieć miejsce dla przyjaciół – w domu i w sercu.

Autor: Arnold Marsha Diane Wydawnictwo: Amber Data premiery: 14.02.2019 Wiek dziecka: +3

74 ~ z kart HISTORII

Niezrozumiany DODATEK HISTORYCZNY

przez krytykę

Pięćdziesiąt lat temu we francuskim Vence odszedł Witold Gombrowicz – jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy, autor „Ferdydurke”, „Trans-Atlantyku”, „Kosmosu”, „Pornografii”, słynnego „Dziennika” i licznych dramatów.

Postać, która wywarła i nadal wywiera ogromny wpływ na całą polską kulturę.

Witold Gombrowicz herbu Kościesza urodził się 4 sierpnia 1904 roku w Małoszycach, w rodzinnym majątku. W 1911 roku rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie Gombrowicz ukończył gimnazjum i podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończył je w 1927 roku, po czym rozpoczął aplikację sędziowską, z której szybko jednak zrezygnował na rzecz twórczości literackiej.

W latach dwudziestych i trzydziestych podjął kilka nieudanych prób napisania powieści, lecz jego debiut nastąpił wraz z wydaniem w 1933 roku zbioru opowiadań „Pamiętnik z okresu dojrzewania”. W międzyczasie Gombrowicz publikował felietony i recenzje w prasie, między innymi w „Kurierze Porannym”. Popularność

w towarzystwie literackim przyniosła mu publikacja „Ferdydurke” z 1937 roku. 29 lipca na pokładzie statku MS „Chrobry” Witold Gombrowicz udał się w podróż do Buenos Aires, gdzie zastały go wieści o wybuchu II wojny światowej – do kraju już nigdy nie wrócił. Mieszkał przez długi czas w Argentynie, często żyjąc na granicy ubóstwa.

W Ameryce Południowej Witold Gombrowicz próbował kontynuować swoją pracę twórczą, publikując w języku hiszpańskim, jednak bez większych sukcesów. Pod koniec lat czterdziestych nawiązał współpracę z paryską „Kulturą”, z której pomocą rozpoczął publikację swoich dzieł w Europie – ukazały się między innymi „Bakakaj” „Trans-Atlantyk”, „Ślub” oraz frag-

CIEKAWOSTKI O WITOLDZIE GOMBROWICZU:

Był poważnym kandydatem do literackiej nagrody Nobla. Wiele wskazuje na to, że jeśli żyłby jeszcze kilka lat, nagrodę tą by otrzymał.

Społeczny przymus jest w literaturze Gombrowicza ukazany jako kategoria zniewalająca umysł na wielu płaszczyznach. Ideałem Gombrowicza był raczej człowiek spełniający się w życiu, 5 lipca 2019

więc podporządkowujący sobie społeczny przymus, zamiast mu ulegać.

Był zafascynowany dziełami Sienkiewicza, którego książki trzymał na honorowym miejscu w swym gabinecie.

Był bardzo krytyczny wobec dzieł twórców polskich doby romantyzmu i Młodej Polski.

menty „Dziennika”. O ile w Polsce utwory Gombrowicza zostały w pewnym momencie objęte zakazem druku, tak za granicą pisarz zyskiwał coraz większą sławę i poszanowanie. W latach sześćdziesiątych wydano jeszcze „Pornogra�ię”, „Kosmos” oraz „Operetkę”. W 1966 i 1968 był nominowany do literackiej Nagrody Nobla.

W 1963 roku wrócił do Europy – najpierw przebywał w Berlinie Zachodnim, następnie we Francji, gdzie został aż do śmierci. Zmarł 25 lipca 1969 roku w Vence.

Witold Gombrowicz jest uznawany przez wielu za jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury współczesnej, jego utwory były tłumaczone na ponad 30 języków obcych.

źródła: obliczaludzi.com, merlin.pl, culture.pl

BIBLIOGRAFIA (PIERWSZE WYDANIA):

„Pamiętnik z okresu dojrzewania”, Warszawa: Rój 1933

„Dziennik 1961-1966. Operetka”, Paryż: Instytut Lite-

„Ferdydurke”, Warszawa: Rój 1937

racki 1966

„Trans-Atlantyk. Ślub”, Paryż: Instytut Literacki 1953

„Rozmowy z Gombrowiczem”, Dominique de Roux,

„Dziennik 1953-1956”, Paryż: Instytut Literacki 1957

Paryż: Instytut Literacki 1969

„Bakakaj”, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1957

„Wspomnienia polskie. Wędrówki po Argentynie”, w:

„Iwona księżniczka Burgunda”, Warszawa: PIW 1958

„Dzieła zebrane” tom 11, Paryż: Instytut Literacki 1977

„Pornografia”, Paryż: Instytut Literacki 1960

„Dzieła zebrane” T. 1-11, Paryż: Instytut Literacki 1969-

„Dziennik 1957-1961”, Paryż: Instytut Literacki 1962

1977, „Dzieła” T. 1-10, Kraków: Wydawnictwo Literackie

„Kosmos”, Paryż: Instytut Literacki 1965

1986-1992

DODATEK HISTORYCZNY Lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte to okres szybkiego rozwoju technologii lotniczych i rakietowych, związany z rywalizacją pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim.

Rywalizacją prowadzoną także w przestrzeni kosmicznej. Część ważnych technologicznych przełomów, takich jak pierwszy satelita, pierwszy lot załogowy, pierwsze zdjęcie drugiej strony Księżyca, pierwszy spacer kosmiczny czy pierwsze automatyczne lądowanie na Srebrnym Globie, to dokonania Rosjan.

Stany Zjednoczone jednak były w stanie dogonić ZSRR w tym „wyścigu w kosmos” i druga połowa lat 60. XX wieku przebiegała bardziej pod dyktando Amerykanów.

W 1958 roku rozpoczęto prace nad pierwszym amerykańskim programem lotów kosmicznych, Mercury (od rzymskiego boga Merkurego). Jego celem było sprawdzenie, czy możliwe jest, by człowiek przeżył w przestrzeni kosmicznej, a następnie rozpoczęcie lotów załogowych. Pierwszych astronautów

z kart HISTORII ~ 75 a ponadto sygnalizował przeciążenie zadaniami (był on nie tylko pokaźnych rozmiarów, ale bardzo powolny; przegrałby z każdym współczesnym laptopem).

Spacer kosmiczny rozpoczął się już 21 lipca czasu europejskiego.

Armstrong stanął jako pierwszy na powierzchni Srebrnego Globu, wypowiadając słynne słowa „that’s one small step for (a) man, one giant leap for mankind”. Polska była jedynym krajem bloku socjalistycznego, w którym transmisja z lądowania na Księżycu była nadawana na żywo w telewizji.

W ramach misji Apollo 11 – 17 (za wyjątkiem Apollo 13) na Księżycu łącznie stanęło dwanaście osób. Poza Neilem Armstrongiem i Edwinem Aldrinem po Srebrnym Globie chodzili Pete Conrad, Alan Bean, Alan Shepard, Edgar Mitchell, David Scott, James Irwin, John Young, Charles Duke, Eugene Cernan oraz Harrison Schmitt.

Ostatnia załogowa misja na Księżyc, Apollo 17, odbyła się w grudniu 1972 roku.

(źródło: dzieje.pl, wiekdwudziesty.pl, kosmonauta.net, paczka-wiedzy.pl)

Wielki krok

wybrano spośród pilotów wojskowych, którzy testowali nowe lub eksperymentalne samoloty i wykazywali się umiejętnością radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych (i potra�ili odpowiednio wykorzystać skomplikowany osprzęt). Astronauci przechodzili intensywny trening, który odbywał się w powietrzu, w symulatorach lotu, a także w dżungli i na pustyni – gdyby tam nastąpiło lądowanie.

16 lipca 1969 roku rozpoczął się najważniejszy lot w dziejach ludzkości. Neil Armstrong, Edwin „Buzz” Aldrin i Michael Collins wyruszyli z misją Apollo 11.

Pierwsza podróż na Księżyc nie przebiegała bez trudności i niebezpieczeństw, które groziły nawet życiu astronautów. Apollo 11 wystartował z Centrum Lotów Kosmicznych im. Kennedy’ego na Merritt Island, na Florydzie, 16 lipca wyniesiony przez specjalnie skonstruowaną dla tego programu trzystopniową rakietę Saturn V. Załogę stanowiło trzech astronau-

dla ludzkości

20 lipca 1969 r. pół miliarda telewidzów na świecie – oprócz mieszkańców ZSRR, gdzie transmisji nie przeprowadzono – obejrzało w telewizji lądowanie misji Apollo 11 na Księżycu. Wydarzenie to wypełniło obietnicę prezydenta Stanów Zjednoczonych Johna F. Kennedy’ego, który zapowiedział, że Amerykanie w ciągu dekady postawią stopę na Srebrnym Globie.

Tym samym USA wyprzedziło Związek Radziecki w Wyścigu Kosmicznym. tów: dowódca Neil Armstrong, pilot modułu dowodzenia (Command Module – CM) Michael Collins i pilot modułu księżycowego (Lunar Module – LM) Edwin „Buzz” Aldrin.

Trzeci człon serwisowy (Service Module – SM) służył do zaopatrywania pozostałych w energię elektryczną i tlen. Do powrotu na Ziemię przewidziany był tylko moduł

dowodzenia. Wszyscy astronauci mieli już za sobą loty na orbicie okołoziemskiej.

Manewr lądowania na Księżycu okazał się wysoce ryzykowny.

Po oddzieleniu się lądownika LM „Eagle” (Orzeł) z Armstrongiem i Aldrinem od modułu dowodzenia komputer pokładowy kilkakrotnie wprowadzał astronautów w błąd,

CZY WIESZ, ŻE: 4,5 miliarda lat temu Ziemia zderzyła się z planetą Theia, z powstałego odprysku uformowął się Księżyc.

Temperatura na Księżycu waha się od około +140 °C do -190°C. Odległość mierzona od środka Ziemi do powierzchni Księżyca waha się od 356 000 km do 407 000 km.

Księżyc podczas pełni oświetla Ziemię aż 10 razy jaśniej niż połówka Księżyca. Odpowiada za to zjawisko znane efektem Seeligera. Obiekt bez atmosfery mający nierówną powierzchnię, obserwowany z kierunku, z którego jest oświetlany, staje się jaśniejszy.

Na powierzchni Srebrnego Globu wbito łącznie sześć flag, pięć z nich stoi do dziś. Co ciekawe, ze względu na promieniowanie słoneczne flagi amerykańskie są aktualnie białe.

Podczas pierwszej historycznej misji wbita została flaga zakupiona w lokalnym sklepie Sears za 5,5 dolara.

76 ~ z kart HISTORII

DODATEK HISTORYCZNY

Wielka emigrantka 85 lat temu, 4 lipca 1934 roku w Passy, zmarła Maria Skłodowska-Curie.

Była dwukrotną laureatką Nagrody Nobla – z fizyki i z chemii.

Osobą wybitną, zaangażowaną społecznie.

Pochodziła z drobnej szlachty (herbu Dołęga po ojcu, Topór po matce), będąc w rodzinie piątym i ostatnim dzieckiem. Rodzina miała tradycje pedagogiczne, ponieważ nauczycielem był zarówno jej dziadek, jak i ojciec, który specjalizował się w matematyce i chemii. Dom w którym dorastała, był przesiąknięty duchem patriotyzmu. W kierunku pedagogicznym udali się również członkowie jej rodzeństwa, dwoje z nich było lekarzami, a jedna z sióstr pedagogiem. Światopogląd młodej Marii ukształtował się pod wpływem ojca, a także ze względu na stosunkowo młody wiek matki, w którym odeszła na gruźlicę. Wówczas to, śladami ojca, została ateistką, lub, według niektórych i jej samej – agnostykiem.

Edukacja i światopogląd

Maria podjęła naukę w gimnazjum. To wtedy odeszła matka i siostra. Znała już wówczas 5 lipca 2019

cztery języki obce oraz matematykę, co było powodem udzielania przez nią korepetycji.

Ukończyła szkołę średnią w Warszawie ze złotym medalem, po czym przez osiem lat była nauczycielką, w tym również osobistą nauczycielką i guwernantką szlacheckich rodzin, gdzie poznała Kazimierza Żorawskiego – zakochali się w sobie i wkrótce zaręczyli. Był to swoisty mezalians, krytykowany otwarcie przez rodzinę Kazimierza. Ostatecznie Maria zerwała zaręczyny słusznie podejrzewając, że Kazimierz gra na zwłokę, w istocie nie chcąc się z nią pobrać. Poświęca się wówczas studiom. Wstępne przygotowania do badań eksperymentalnych z chemii i �izyki odbyła w laboratorium przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie.

Emigracja

Tra�iła następnie do siostry do Paryża. Towarzyszyła temu powzięta lata wcześniej umowa

z siostrą, w myśl której ta pomoże Marii w momencie gdy wykształci się sama za granicą, i tak też się stało. W latach 1891-95 r. Maria studiowała na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym w Sorbonie. Jej nauczycielami byli nauczyciele wybitni, o światowej sławie. Grała jednocześnie w ramach swoistej odskoczni w amatorskim teatrze. Poznała wtedy chociażby Jana Paderewskiego, z którym łączył ją patriotyzm. W efekcie poświęcona naukom otrzymała licencjaty nauk �izycznych i matematycznych.

Na swej drodze poznała też Gabriela Lipmanna, który wspomógł ją w zdobyciu stypendium naukowego, co też się stało, a dzięki czemu mogła się poświęcić badaniom nad magnetyzmem równych rodzajów stali. W domu prof. Kowalskiego tymczasem poznała o osiem lat starszego Piotra Curie, z którym szybko znalazła wspólny język, a to ze względu na tożsame zainteresowania oraz jego spore osiągnięcia naukowe dotyczące

z kart HISTORII ~ 77 m.in. piezoelektryczności lub, od jego nazwiska, odkrywcą „prawa Curie”. W roku 1895 wzięła z nim ślub i przyjęła obywatelstwo francuskie. Ślub był skromny, a podróż poślubną odbyli na rowerach.

Praca

Promienie Becquerela zostały podstawą dalszych prac Marii Skłodowskiej-Curie. Przy czym okazało się, że zerwanie przez nią z praktykami ówczesnych badaczy nowych promieni ma sens, bowiem do swych badań zaczęła stosować elektrometr, urządzenie precyzyjne i czułe, a to zamiast nieprecyzyjnej metody fotogra�icznej.

Ponadto postawiła na badania dostępnych minerałów, skał i innych substancji.

Osiągnięciem Marii Skłodowskiej-Curie było udowodnienie, że poza uranem także tor emituje promieniowanie. Wykazała ponadto, że natężenie promieniowania w różnych minerałach zawierających uran nie jest proporcjonalne do zawartości tego pierwiastka. I to właśnie było rewolucyjne, bowiem dało podstawę do twierdzenia, że istnieje nowy, nieznany pierwiastek promieniotwórczy, którego obecność zmienia kształt otrzymywanych parametrów.

Małżeństwo Curie skierowało uwagę badaczy na promienie Becquerela. Dwa miesiące później małżonkowie Curie donieśli o odkryciu nowego pierwiastka promieniotwórczego.

– Niektóre rudy, zawierające uran i tor (blenda smolista, chalkolit, uranit), są bardzo aktywne pod względem emisji promieni Becquerela – opisywali w doniesieniu. – W poprzedniej pracy jedno z nas wykazało, że ich aktywność jest nawet większa od aktywności uranu i toru, i wyraziło opinię, że fakt ten należy przypisać jakiejś innej, nadzwyczaj aktywnej substancji, która znajduje się w tych rudach w bardzo nieznacznej ilości – brzmiało wyjaśnienie. – Przypuszczamy, że ciało, które wyodrębniliśmy z blendy smolistej, zawiera nieznany jeszcze metal, zbliżony do

W SKRÓCIE:

Ukochanym psem rodziny Skłodowskich był wyżeł Lancet.

Zanim Maria wyjechała do Paryża, trafiła tam jej starsza siostra Bronisława.

Siostry miały umowę – Maria najpierw utrzymywała uczącą się na paryskiej Sorbonie siostrę. Potem zamieniły się i to Bronisława finansowała paryskie studia Marii na Sorbonie. W Polsce kobiety nie miały wstępu na wyższe uczelnie. Aby zarobić na utrzymanie siostry, Maria zatrudniła się jako guwernantka u ziemiańskiej rodziny Żorawskich w Szczukach pod Przasnyszem.

Wraz Piotrem Curie, świeżo poślubionym genialnym fizykiem poznanym na Sorbonie, Maria w 1895 r. wybrała się w podróż poślubną na rowerach.

Przemierzyli w ten sposób okolice Île-de-France. Już sama podróż rowe-

bizmutu pod względem właściwości chemicznych. Jeśli istnienie tego metalu się potwierdzi, proponujemy dla niego nazwę «polon» od nazwy ojczyzny jednego z nas.

Nagrody Nobla

Wyniki prac państwa Curie wywołały wielkie zainteresowanie i znów zwróciły uwagę badaczy na tę dziedzinę. Becquerel po ponownych badaniach odwołał swe poprzednie wyniki. Okazało się, że promieniowanie uranu, toru, polonu i radu otwiera drogę do badania struktury materii na poziomie wewnątrzatomowym. Początkowo uczona sądziła, że uran i inne najcięższe pierwiastki mają właściwość absorpcji promieni pochodzących z przestrzeni i następnie ich emisji w postaci obserwowanego przenikliwego promieniowania. Trudno było ówczesnym uczonym pogodzić się z myślą, że źródłem tak wielkiej energii mogą być same atomy. Po trzech latach pracy, w 1902 r. udało się małżonkom Curie uzyskać 0,1 g chlorku radu, co wystarczało do wyznaczenia masy atomowej radu. Za badania zjawiska promieniotwórczości małżonkowie Curie zostali uhonorowani Nagrodą Nobla z �izyki.

W dalszych badaniach otrzymano metaliczny rad, opracowano metody otrzymywania substancji promieniotwórczych i metody dokładnych pomiarów ich aktywności; za te prace Skłodowska-Curie otrzymała drugą Nagrodę Nobla, w dziedzinie chemii.

Kontakty z Polską

Skłodowska-Curie do końca życia pracowała w przybranej ojczyźnie, ale utrzymywała bardzo ścisłe związki z Polską. Odwiedzała Polskę, wygłaszała odczyty, publikowała w polskich czasopismach naukowych. W jej instytucie w Paryżu (Laboratoire Curie) stale pracowali stypendyści z Polski. Przyczyniła się bardzo do rozwoju badań nad promieniotwórczością

rowa łamała konwenanse epoki, a w dodatku Maria skróciła swoją długą suknię i jeździła bez kapelusza. To zakrawało na skandal obyczajowy.

W 1899 roku Maria wraz z Piotrem wspięli się na najwyższy szczyt polskich Tatr – Rysy (2499 m n.p.m.). Był to nie lada wyczyn w czasach, kiedy tatrzańskie szlaki jeszcze nie istniały.

Maria przyjaźniła się z Albertem Einsteinem. W 1913 r., już po śmierci męża, wybrała się z Einsteinem na wędrówki po Alpach. Fizyk zaprosił też Marię na wspólne żeglowanie po Jeziorze Genewskim.

Albert Einstein był jedną z nielicznych osób, które w 1911 r. stanęły w obronie Marii Skłodowskiej Curie na wieść o jej romansie z żonatym francuskim fizykiem Paulem Langevinem. Miało

w Polsce. Na zaproszenie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego zgodziła się objąć 1912 zdalne kierownictwo Pracowni Radiologicznej im. Mirosława Kernbauma i 1913 skierowała do niej swych współpracowników: Jana Kazimierza Danysza i Ludwika Wertensteina, którzy mieli ją zastępować w Warszawie. Z jej inicjatywy rozpoczęto w Warszawie budowę Instytutu Radowego, w którego otwarciu w 1932 wzięła udział, o�iarowując tej placówce 1 g radu, zakupiony z funduszu zebranego ze składek.

Śmierć wynalazczyni

Maria Skłodowska ostatni raz odwiedziła Polskę na początku 1934 roku. W tym samym roku jej stan zaczął się mocno pogarszać, traciła wzrok i słuch w niesamowicie szybkim tempie. Po wyjeździe do sanatorium Sancellemoz w Passy lekarze zdiagnozowali u Marii złośliwą anemię, o przebiegu piorunującym.

Maria Skłodowska zmarła 4 lipca 1934, a dwa dni później odbył się jej pogrzeb. Szczątki Marii i Pierre’a Curie zostały przeniesione do Panteonu w Paryżu.

Maria Skłodowska zachorowała na skutek napromieniowania jonizującego, nad którym pracowała bez żadnych zabezpieczeń. Bardzo często nosiła probówki zawierające izotopy promieniotwórcze, które przechowywała w szu�ladzie biurka. Pomimo częstej pracy nad promieniowaniem, wynalazczyni nigdy nie poznała zagrożeń związanych z narażeniem na promieniowanie.

Ze względu na wysoki poziom skażenia radioaktywnego obecnego w jej mieszkaniu, wszystkie jej przybory domowe (nawet książka kucharska jest wysoce radioaktywna) zostały zamknięte w pudełkach z ołowiem, a ci, którzy chcą się z nimi zapoznać, muszą nosić odzież ochronną.

(źródła: zyciorysy.info, obliczaludzi.com, encyklopedia.pwn.pl, crazynauka.pl, wynalazca.tv)

to miejsce kilka lat po śmierci Piotra Curie.

W 1912 r. przybyła do Paryża delegacja Towarzystwa Naukowego Warszawskiego na czele z Henrykiem Sienkiewiczem. Jej uczestnicy prosili Marię, by wróciła do Polski. Nie zdecydowała się na to ze względu na stan zdrowia i zaangażowanie w budowę Instytutu Radowego w Paryżu.

W 1916 roku Maria zrobiła prawo jazdy jako jedna z pierwszych kobiet w historii. Po to, by móc prowadzić samochód firmy Peugeot przewożący aparat rentgenowski. Uczona wraz z córką Irène jeździła na pola bitew pierwszej wojny i wykonywała prześwietlenia RTG rannym żołnierzom. Maria ogołociła paryskie pracownie z aparatów RTG i zainstalowała je na furgonetkach nazywanych „małymi Curie”.

Wśród przyjaciół Marii było pięciu prezydentów: Stanisław Wojciechowski i Ignacy Mościcki, Warren Harding i Herbert Hoover (prezydenci USA), prezydent Czechosłowacji Tomáš Garrigue Masaryk.

Maria Skłodowska-Curie zmarła w 1934 r. na złośliwą anemię o przebiegu piorunującym, poprzedzoną chorobą popromienną. Do niedawna biografowie wielkiej uczonej byli zdania, że zabiło ją promieniowanie jonizujące. Obecnie naukowcy skłaniają się ku opinii, że główną przyczyną jej choroby nie były badania nad uranem, radem i polonem, tylko tysiące prześwietleń rentgenowskich, jakie wykonała podczas wojny.

Jedno prześwietlenie trwało około godziny.

Wszystkie rzeczy osobiste Marii są skażone izotopem radu (226).

78 ~ z kart HISTORII

DODATEK HISTORYCZNY

Rzeczpospolita Obojga Narodów

W 1569 r. odbył się w Lublinie sejm, który doprowadził do zacieśnienia związku między Polską a Litwą.

Zaprzysiężony w mieście dokument unii polsko-litewskiej głosił: „Już Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie jest jedno nierozdzielne i nieróżne ciało, ale także nieróżna ale jedna spólna Rzeczpospolita, która się z obu państw i narodów w jeden lud zniosła i spoiła”. 1 lipca 1569 r. Unia Lubelska stała się faktem.

Akt Unii Lubelskiej z 1569 r. to wyjątkowe świadectwo ustanowienia, w początku epoki nowożytnej, wspólnoty dwu różnych państw, osiągniętego za pomocą negocjacji i argumentacji. Akt utworzenia z Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego Rzeczypospolitej Obojga Narodów cechował się trwałym charakterem, polityczną siłą i kulturową atrakcyjnością. Niezwykle nowatorskie, jak na ówczesne czasy, okazały się przyjęte rozwiązania oraz decydująca w procesie negocjowania i przyjmowania unii rola przedstawicieli społeczeństwa szlacheckiego (parlamentu). Wywodząca się z wielokulturowej i wieloetnicznej tradycji monarchii jagiel5 lipca 2019

lońskiej oraz z wcześniejszych unii polsko-litewskich, Unia Lubelska w szczególny sposób wzmacniała, w praktyce i myśli politycznej tamtego czasu, postawy obywatelskie, republikańskie i demokratyczne.

Król

Doprowadzenie do unii w takim kształcie, jaki przybrała w Lublinie w 1569 r., było procesem długotrwałym. Koronne stronnictwo reform już od 1548 r. zwracało uwagę na konieczność odnowienia unii. Król Zygmunt August w odrębności Litwy początkowo widział umocnienie własnej pozycji w Koronie i gwarancję dziedziczności tronu.

Gdy stało się oczywiste, że na nim

wygaśnie dynastia, konieczne okazało się zastąpienie unii personalnej unią ustrojową, gwarantującą przetrwanie państwa po śmierci króla. Do nowego uregulowania stosunków Korony z Litwą król dążył już od początku lat 60. XVI w. Najpierw jednak ważniejsze okazały się w Koronie problemy egzekucji dóbr królewskich (sejmy: piotrkowski 1562/1563, warszawski 1563/1564), lustracji dóbr królewskich i utworzenia wojska kwarcianego oraz reformy podatkowej, a w dalszej kolejności sprawy religijne (sejm parczewski 1564). Natomiast na Litwie zaistniała konieczność przeprowadzenia dostosowań prawnych, ustrojowych (II Statut

Litewski z 1 lipca 1564 r.; sejm wileński 1565/1566 – wprowadzenie ustroju sejmikowego i sądów ziemskich na Litwie) i gospodarczych (pomiara włóczna). Sejm litewski już w instrukcjach z maja 1563 na sejm koronny dał wytyczne co do unii. W styczniu 1564 unia stała się przedmiotem obrad sejmu, zaproponowano stronie litewskiej „Formę około unii”, a 12 lutego król – dla ułatwienia wspólnej elekcji – zrezygnował z dziedzicznego prawa do tronu.

Główne punkty spisano w „Recesie w sprawie około unii”: wspólna elekcja i jedna koronacja, wspólny sejm, urzędy, obrona. Następne sejmy nie doszły jednak do ustaleń w tej sprawie. Nie bez znaczenia była

z kart HISTORII ~ 79 nieprzejednana postawa Mikołaja Radziwiłła „Czarnego”, kanclerza litewskiego i wojewody wileńskiego, wielkiego przeciwnika unii.

Obrady kolejnego sejmu w Lublinie rozpoczęto 10 stycznia 1569 r. Osobno obradował sejm polski, osobno litewski. Już w pierwszych dniach obrad dał o sobie znać sojusz wielkich domów litewskich – Radziwiłłów i Chodkiewiczów. Polacy przedłożyli projekt unii opracowany przez biskupa krakowskiego Filipa Padniewskiego, Litwini przedstawili swój znacznie skromniejszy projekt.

Jednak w nocy z 28 lutego na 1 marca Litwini opuścili Lublin bez pożegnania króla. Pozostali tylko posłowie litewscy: chory wojewoda kijowski Konstanty Wasyl Ostrogski, podskarbi ziemski Wawrzyniec Wojna, Michał Haraburda oraz kilku posłów podlaskich. Sejm polski obradował nadal, król przyłączył do Korony: 5 marca Podlasie, 26 maja Wołyń (woj. bracławskie i wołyńskie), a 6 czerwca Kijowszczyznę. Wcześniej, bo 28 marca, monarcha zaaprobował opracowany przez sejm projekt unii. W kwietniu powrócili do Lublina przedstawiciele Litwy – Jan Chodkiewicz, starosta żmudzki i marszałek ziemski litewski, Mikołaj Kiszka, podczaszy litewski, Dominik Pac, kasztelan witebski, Krzysztof Radziwiłł „Piorun”, krajczy litewski, Osta�i Wołłowicz, podkanclerzy i marszałek nadworny. Król zgodził się zwołać sejmiki na Litwie na 10 maja w celu uzyskania pełnomocnictw dla posłów, którzy przybyli do Lublina w czerwcu. Rokowania o unię wznowiono 7 czerwca. Intensywne narady trwały do końca tego miesiąca. W poniedziałek 27 czerwca 1569 r., po kolejnych wielogodzinnych negocjacjach z samymi przedstawicielami Wielkiego Księstwa Litewskiego, udało się wreszcie królowi ich przekonać, żeby ostatnie artykuły sporne pozostawili woli i decyzji władcy. Starosta żmudzki Jan Chodkiewicz w imieniu Wielkiego Księstwa Litewskiego wyraził zgodę na zjednoczenie z Koroną. Pozwoliło to wyznaczyć na dzień następny – 28 czerwca – wspólne spotkanie przedstawicieli obu stron i przyjęcie ostatecznej zgody na unię, we środę zaś – 29 czerwca – została ostatecznie uzgodniona treść aktu. Przygotowanie samego dokumentu także wymagało nie tylko czasu, lecz także wiedzy technicznej (jak podwiesić pieczęcie) i organizacji (jednoczesne opieczętowanie przez dużą grupę osób: 140 senatorów i posłów koronnych oraz 77 senatorów i posłów

litewskich). 1 lipca 1569 r. strony wymieniły się aktami i złożono przysięgi. 4 lipca król wydał dokumenty potwierdzające unię i jeszcze raz ogłosił zatwierdzenie unii w ostatnim dniu sejmu – 11 sierpnia.

Sejmy

Gdy nie zdołano osiągnąć porozumienia, a Litwini 1 marca potajemnie opuścili Lublin, sejm koronny dokonał inkorporacji do Korony Podlasia, Wołynia i Kijowszczyzny.

Na początku kwietnia, gdy do Lublina wrócili wybrani przedstawiciele litewscy, aby pertraktować o ustępstwach, król zezwolił na zwołanie sejmików litewskich na 10 maja.

Ostatecznie sejm nie uległ zerwaniu, a panowie litewscy powrócili z początkiem czerwca i wznowiono wspólne obrady. Już po uchwaleniu unii, 4 lipca, ustanowiony został przez króla „porządek rady koronnej polskiej i litewskiej, jako już jednej Rzeczypospolitej”. Miesiąc później, 3 sierpnia, dokonano inkorporacji In�lant jako kondominium Korony i Litwy. Sejm zakończył obrady 11 sierpnia 1569 r.

Zgodnie z zapowiedzią królewską, obrady zwołano na koniec grudnia 1568 r. do Lublina i to pomimo morowego powietrza i choroby władcy.

Według instrukcji na powiatowe sejmiki koronne, początek obrad wyznaczono na 22 grudnia 1568 r. Faktyczne prace sejmu rozpoczęto dopiero 10 stycznia 1569 r.

Marszałkiem izby poselskiej został Stanisław Sędziwój Czarnkowski, referendarz koronny, poseł z województwa poznańskiego. W Lublinie obradowały równolegle dwa sejmy: koronny i litewski; dla rozstrzygnięcia spraw najważniejszych, a zarazem najbardziej spornych, stany sejmujące zbierały się razem.

Rzeczpospolita Obojga Narodów powstała w 1569 r. w wyniku zawarcia Unii Lubelskiej. Połączone unią kraje miały odtąd jednego władcę wspólnie wybieranego przez oba narody i tylko raz koronowanego w Krakowie; wspólny sejm – walny – obradujący w Warszawie, gdzie posłowie litewscy w liczbie 48 zasiadali obok 114 posłów koronnych, i senat (113 senatorów polskich i 27 litewskich – taką różnicę powodowała liczba kasztelanów w Koronie – 73 przy 10 na Litwie i wojewodów – 22 polskich przy 10 litewskich), wspólną obronę, politykę zagraniczną i monetę (lecz z odrębnymi stemplami – na Litwie herb Pogoń). Zabezpieczono odrębność Litwy przez zachowanie tytułów,

dostojeństw i urzędów centralnych przy zagwarantowaniu równości Wielkiego Księstwa wobec Korony.

Zadbano też o to, aby nie miały na Litwie zastosowania żadne koronne postanowienia co do rewizji nadań królewskich. Postanowiono uni�ikację praw, którą miała przeprowadzić komisja złożona z Litwinów. W istocie jednak III Statut Litewski (1588 r.) służył raczej zachowaniu odrębności niż jednoczeniu. Po ponad 30 latach od podpisania i opieczętowania aktu Unii Lubelskiej, jej tekst stał się obiektem analizy w parlamencie angielskim. U schyłku życia królowej angielskiej Elżbiety I, gdy przygotowywano koncepcję unii angielskoszkockiej, szukano w nim podstaw do opracowania założeń takiej unii (�inalnie zawartej w 1603 r.).

Dokument

Zachowany do dnia dzisiejszego egzemplarz aktu Unii Lubelskiej był przeznaczony dla stanów koronnych. Dlatego znalazł się w archiwum dokumentowym Królestwa Polskiego, zwanym, od miejsca przechowywania w zamku królewskim w Krakowie na Wawelu, Archiwum Koronnym Krakowskim. W 1765 r. Archiwum Koronne Krakowskie

zostało przeniesione do Warszawy.

Po trzecim rozbiorze (1795 r.) razem z innymi materiałami archiwalnymi, pozostałymi po najwyższych władzach Rzeczypospolitej, także i ten dokument został wywieziony do Petersburga. Przechowywany był tam najpierw w archiwum Senatu Rządzącego, a później w dziale rękopisów Cesarskiej Biblioteki Publicznej.

Do Polski wrócił po pierwszej wojnie światowej, na mocy pokoju zawartego przez odrodzone państwo polskie z Rosją w Rydze w 1921 r. Wtedy znalazł się w Archiwum Głównym Akt Dawnych i został włączony do Zbioru dokumentów pergaminowych. Uważany dziś za zaginiony dokument stanów koronnych dla stanów litewskich po zawarciu unii tra�ił do archiwum dokumentowego Wielkiego Księstwa Litewskiego, a w okresie wojny polsko-moskiewskiej (1654–1667) tra�ił do jednego z najważniejszych litewskich rodów magnackich, Radziwiłłów. Albrycht Stanisław Radziwiłł nie dopuścił, aby dokumenty z archiwum wielkich książąt litewskich znalazły się w archiwach carskich. Dokument przewieziony w 1920 r. do Warszawy, zaginął w czasie II wojny światowej.

źródło: Archiwum Główne Akt Dawnych

80 ~ horoskop HOROSKOP

horoskop

RAK Dieta

Miłość

To będzie bardzo dobry czas w twoich sprawach sercowych, nawet nie zauważysz, jak partner zacznie się zachowywać inaczej i będzie wobec ciebie bardziej uczuciowy. Nie pozwól, aby osoby trzecie ingerowały w twój związek, bo mogą go zupełnie przez przypadek wywrócić do góry nogami.

Praca

Skup się w tym miesiącu mocno na sprawach zawodowych, bo ktoś będzie 5 lipca 2019

próbował podłożyć ci przysłowiową „świnie”, a ty nie możesz na to pozwolić.

Finanse

Najwyższy czas, aby zrewidować swoje wydatki i zrezygnować z niepotrzebnych usług, jak np. karta kredytowa.

Zdrowie

Każdego dnia naturalnie uzupełniaj braki witaminowe, tryb życia jaki prowadzisz, nie sprzyja dobremu zdrowiu.

Jesteś na ogół łakomy i lubisz przebywać w kuchni jednak powinieneś szczególnie przestrzegać ścisłej diety i zasad higieny odżywiania.

Odżywiaj się rozsądnie i spożywaj dużo produktów zbożowych i dań wegetariańskich nie omijając produktów mlecznych, serów, jaj i mleka. Zanim wrócisz do domu nie wpadaj do barów z fast foodami, kup w sklepie chiński makaron i mrożone warzywa, i poświęć chwilkę na przygotowanie smacznego obiadu w domu.

Powierzchowność

Raki sprawiają wrażenie miłych, sympatycznych, a ich towarzystwo napawa

spokojem i poczuciem bezpieczeństwa. Rak nie należy do siłaczy, jego kości są delikatne, może sprawiać wrażenie dużego, ale to z powodu dodatkowej warstewki tłuszczu. Porusza się leniwie, z pewną dozą nonszalancji i wdzięku.

W kontaktach z ludźmi jest swobodny, uśmiecha się szeroko swymi pełnymi wargami. Jego uścisk dłoni jest delikatny i ciepły, a spojrzenie pełne melancholii i dziecięcego wyrazu.

Rak ubiera się w zależności od nastroju. Raz wybiera elegancki, klasyczny garnitur, a kiedy indziej ostatni szyk mody. Jego ulubione kolory to biały, srebrzysty, srebrnoszary i zielony.

Przyjaźń i uczucia

Przyjaźń ma dla Raka szczególne znaczenie.

Swoich przyjaciół traktuje w wyjątkowy sposób i troskliwie pielęgnuje swoje przyjaźni. Zawsze jest gotowy do pomocy, jeśli ktoś jej potrzebuje. Szlachetny, dobry, wspaniałomyślny Rak to wartościowy przyjaciel.

Zawsze czuwa na straży swych przyjaźni gotowy do poświęceń w jej imię.

Zawsze można liczyć na jego pomoc, która zawsze płynie z dobroci serca. Rak zwykle przyciąga osoby, które borykają się z życiowymi problemami i wśród nich czuje się najlepiej.

horoskop ~ Może wtedy oddać się bezinteresownemu czynieniu dobra. Kiedy sam zmaga się z trudnościami, zdarza mu się popadać w załamanie, wtedy sam liczy na życzliwość i serdeczność ze strony przyjaciół. Potrzebna mu jest świadomość, że nie jest sam, że kogoś interesuje go jego osoba. Osamotnienie wywołuje u niego niepokój egzystencjalny. Łatwo jest zyskać jego przyjaźń, ale Rak ma dobrą intuicję i lekkoduch i osoby interesowne nie mają u niego szans.

Zwierzęta domowe

Rak do swego domu przyjmie każde bezpańskie zwierzę. Rasowe psy czy koty nie robią na nim wrażenia o ile nie jest zagrożony ich los. Wtedy jego dom staje się ich domem, na równych prawach z domownikami. Rasa psa nie ma dla niego znaczenia, przygarnia zwierzę, by dać mu dom, opiekę i cieszy się jego obecnością. W domu Raka zwykle jest kilka zwierząt. Rozpieszcza swoje pupile, okazuje im na każdym kroku miłość i czułość.

Każde zwierzę ma szansę zamieszkać w domu Raka i powiększyć tym samym jego rodzinę.

Odcienie męskości

Rak to typowy panikarz, jest bardzo uczuciowy, ale stara się tego nie pokazywać. Dlatego łatwo go zranić. Szuka matczynej opieki i wyrozumiałości, nie lubi gdy się go poucza, ma tendencje do buntu i obrażania się. Często miewa humory co może być uciążliwe dla osób w jego otoczeniu, tak samo jak jego niekonsekwencja. Najbardziej w związku brakuje mu szczerej rozmowy. Szuka kobiety opiekuńczej i czułej, której będzie mógł się wypłakać i która go przytuli. Najbardziej na świecie potrzebuje ciepła i

czułości. Jednak gdy na taką tra�i, ciężko mu się przełamać by ją poznać. Zazwyczaj czeka na jej sygnał. Nie toleruje głośnych i kłótliwych osób, ani takich co go strofują. Uważa, że dobre małżeństwo cechuje udany seks.

Nie dopuszcza, by partnerka została niezaspokojona. Jest przy tym bardzo zaborczy, nie toleruje zdrady i za każdym razem pokazuje że kobieta jest „jego”. W jego fantazjach dominują sytuacje, w których partnerka seksualna jest obca, poznana na imprezie. Podczas fantazji kocha się przy użyciu gadżetów i zabawek, ale bez miłości. Wtedy też pozwala sobie na wiele więcej niż w rzeczywistości. W łóżku nie dopuszcza do nudy, jest wręcz nieobliczalny. Spróbuje wszystkiego by seks nie był tylko spełnieniem obowiązku. Jest stały w uczuciach, wiernym i zaskakującym kochankiem.

Pan spod znaku Raka ma w sobie sporo cech żeńskich, więc w sposób naturalny pozyskuje sobie względy kobiet. Lubi się nimi otaczać, ale nie potra�i �lirtować, z uwielbieniem natomiast im ojcuje. Ma bardzo

dobrą intuicję więc niejednokrotnie potra�i zaskoczyć trafnością wyboru prezentu.

Stara się ją dobrze poznać, dlatego jest doskonałym słuchaczem i obserwatorem.

Kiedy dokona wyboru, swoją wybrankę uważa za cud natury, wyjątkową i jedyną.

Uwielbia ją ponad wszystko, ale bywa zazdrosny. Dlatego może ją nagle zaskoczyć i poprosić o rękę, a to wszystko po to, by nie tracić przyszłej matki swoich dzieci.

Potra�i kochać, jest wiernym i dbających o dom i rodzinę mężem, choć czasem narzuca swoją wolę. Pani, która zapragnie zdobyć pana Raka musi również posiadać uwielbienie dla spraw rodzinnych i tradycji. Jeśli zdobędzie szacunek jego matki i sama go jej okaże z pewnością jej szanse wzrosną.

Pani spod znaku Raka

jest zmysłowa, obdarzona wielką intuicją , sztukę uwodzenia ma w jednym palcu.

Zniewala swoją kobiecością.

Z pozoru krucha,

81

niedostępna i nieśmiała, ale inteligentna. Lubi mężczyzn dojrzałych i delikatnych.

Trzeba długo cierpliwie zabiegać o jej względy, aby rozbudzić jej zmysły i pożądanie. Pan, który zechce zdobyć panią Rak musi ją podziwiać, wręcz wielbić.

Stworzyć wokół niej miłą i bezpieczną atmosferę. Warto zrobić jej niespodziankę i zaprosić na romantyczną kolację przy świecach, podarować bukiet kwiatów i biżuterię. Przede wszystkim należy uzbroić się w cierpliwość, bo Pani Rak lubi chować swoje uczucia pod pancerzem obojętności.

Słabości

Raki uważane są za kapryśne i niezmiernie pamiętliwe. Latami chowają urazę z powodu zadanych im przykrości. Popadają w złość kiedy negatywne opinie czy krytyka kierowane są w jego stronę lub w stronę członków jego rodziny.

Nie potra�ią wybaczać.

miesięczny

HOROSKOP

82 ~ horoskop

Lew

Panna

23.07 - 23.08

24.08 - 22.09

Miłość: Lipiec może przynieść rozczarowanie.

Dla samotnych lwów, kolejna nietra�iona decyzja, kolejna nietra�iona znajomość. Ale nie zniechęcajcie się, przed wami w perspektywie kilku miesięcy pojawia się osoba, która da wam upragnione szczęście. Lwy będące w związkach mogą poczuć się opuszczone i pominięte. Pamiętajcie tylko, że to wasze odczucia, a nie stosunek waszego partnera do was. Jeśli potrzebujecie więcej bliskości, zaangażowania, porozmawiajcie, powiedzcie o waszych potrzebach.

Miłość: Przez osoby z zewnątrz jesteś odbierana jako zimna i niedostępna, popracuj nad ociepleniem swojego wizerunku, a zobaczysz, że ludzie sami będą zabiegać o twoje względy. Początek lipca nie będzie dobry dla osób będących w stałych związkach, dlatego musisz uważać, aby przez przypadek nie urazić swojej drugiej połówki.

Praca: W pracy prężnie pniesz się po szczeblach kariery. I tak będzie przez dłuższy czas. Pomyśl jednak o dalszym rozwoju, poszukaj jakiś ciekawych szkoleń i rozwijaj swoje kompetencje.

Finanse: Twoja pomyślność w pracy przekłada się również na kwestie �inansowe. W tej dziedzinie możesz być spokojny i planować wakacyjny odpoczynek bez obaw.

Zdrowie: Znajdź czas na odpoczynek i relaks na łonie natury. Wyciszenie potrzebne jest bardzo przy tak intensywnym tempie życia.

Praca: W pracy bez zmian. Jeśli myślisz o zmianie pracy, to wstrzymaj się z jakimikolwiek decyzjami do jesieni, teraz nie jest czas na takie ruchy.

Finanse: Nie jest to dobry czas na duże inwestycje, dlatego jeśli masz w planach zakup mieszkania, samochodu lub generalny remont najlepszym rozwiązaniem będzie odłożenie tego w czasie.

Około połowy lipca spodziewaj się nagłego wydatku, na który warto być przygotowanym.

Zdrowie: Lipiec przyniesie ci drobne, choć męczące problemy zdrowotne – możesz mieć problem z zębem zlokalizowanym gdzieś z tyłu, niestety, ale leczenie stomatologiczne może okazać się bardziej inwazyjne, niż przypuszczacie.

Koziorożec

Wodnik

Ryby

22.12 - 19.01

20.01 - 18.02

19.02 - 20.03

Miłość: Od dłuższego czasu potrzebujecie zastrzyku pozytywnej energii, powiewu świeżości i przypływu namiętności. W waszej relacji rutyna wzięła górę i chwile spędzane z partnerem są dla was mocno obciążające. Zastanówcie się czy jest w was jeszcze choć trochę uczuć, które was kiedyś połączyły. Na horyzoncie pojawi się osoba, która niespodziewanie namiesza wam w życiu.

Jeśli chcecie walczyć o swój związek, będziecie musieli oprzeć się pokusie letniego romansu, mimo iż namiętność będzie wami targać.

Miłość: Osoba, z którą jesteś w bardzo dobrych relacjach, może mocno nadszarpnąć twojego zaufania, ujawniając niepowołanym osobom twój sekret. Aby temu zapobiec staraj się nie mówić o wszystkim, szczególnie negatywnym, co ma miejsce w twoim życiu.

Miłość: Wasze rozchwianie emocjonalne i nerwowość będzie rzutowała nie tylko na wasze bliskie osoby. Postarajcie się wytłumaczyć bliskim, że wasz kryzys nie dotyczy ich, że niezbyt dobrze radzicie sobie z obecną sytuacją. Na pewno pomogą.

Praca: Spotkacie bliską osobę. Ta osoba kilka razy pojawiła się w waszym życiu, również na innych płaszczyznach. W pracy będziecie dawać 100 proc. energii. Zaskoczycie szefa i współpracowników nowymi pomysłami, zapałem i werwą.

Finanse: Wasza energia i zapał do realizacji zadań, będzie przekładać się na wasze zarobki, ale dopiero w kolejnym miesiącu. Lipiec bez zmian, bez rewelacji, ale również bez większych kryzysów.

Zdrowie: Możesz uskarżać się na liczne bóle głowy, które szczególnie w lipcu będą mocno uciążliwe.

5 lipca 2019

Praca: Będziesz zmęczony obecną pracą, do tego stopnia, że zaczniesz zastanawiać się nad zmianą.

Energetycznie było by to wskazane, ale zanim podejmiecie końcową decyzję, znajdźcie coś, co będzie dawało wam satysfakcję i pieniądze do jakich jesteście przyzwyczajeni.

Finanse: Lipiec będzie dla ciebie dobrym miesiącem, jeśli chodzi o sprawy �inansowe. Aby jednak przyciągnąć do siebie dodatkową gotówkę, musisz podjąć kroki w tym kierunku, inaczej nic samo z nieba nie spadnie.

Zdrowie: Wprowadźcie do swojej diety dużo sezonowych owoców i warzyw. Samo mięso nie wystarczy, aby być w pełni sił, a tu pod koniec lipca pojawia się jakiś mały kryzys zdrowotny.

Dbajcie o siebie, nie nadwyrężajcie swojego zdrowia i zrezygnujcie z używek.

Praca: W najbliższych dniach pojawia się wypoczynek, skorzystajcie z niego i wróćcie po urlopie zrelaksowani. Musicie dbać o to, aby się nie przepracowywać, bo tracicie dużo energii na to, aby wszystko było perfekcyjne. Po co? Wszyscy wiedzą, że powierzone wam zadania będą wykonane z należytą starannością, nie musicie tego nikomu udowadniać.

Finanse: Pieniędzmi jak na razie nie musicie zawracać sobie głowy. One są i będą, tyle ile wam potrzeba. Nie róbcie jednak nieprzemyślanych ruchów, bo dojdzie wam kolejne zmartwienie.

Zdrowie: Zadbajcie o swoje zdrowie i zachowajcie równowagę pomiędzy pracą, a życiem prywatnym, gdyż w końcówce miesiąca widoczne jest pogorszenie zdrowia, nastroju. Jakaś sytuacja będzie dla was przykra, nie będziecie wiedzieć jak z niej wybrnąć.

horoskop ~

83

Waga

Skorpion

Strzelec

23.09 - 22.10

23.10 - 21.11

22.11 - 21.12

Miłość: Rozpamiętywanie przeszłości wcale nie pomoże ci uwolnić się od wspomnień, które prześladują cię od jakiegoś czasu. Musisz zamknąć ten rozdział w swojej głowie, inaczej ciężko będzie ci otworzyć się na nową relację, która właśnie w lipcu może się pojawić.

Miłość: Jeśli nie czujecie się ważni i potrzebni waszemu partnerowi, najwyższa pora szczerze porozmawiać o tym jak wygląda wasz związek i jak chcecie, aby on wyglądał w przyszłości. Jeśli występuje u was problem na płaszczyźnie komunikacji, zaopatrzcie się w poradnik, poczytajcie w internecie jak poprawnie się komunikować i działajcie. Trochę wysiłku, a na nowo odkryjecie żar i namiętność, która was połączyła.

Miłość: Strzelce będące w związkach mogą przeżyć kilka przykrych sytuacji spowodowanych zachowaniem partnera. Postaraj się jednak nie wchodzić emocjonalnie w przepychanki słowne, a z taką postawą szybko wszystko wróci na dawne tory. Wasza relacja szybko się oczyści z negatywnych emocji, pod wpływem konkretnej i szczerej rozmowy.

Praca: Jeśli masz już dość pracy etatowej, pod kierownictwem apodyktycznego szefa, ten miesiąc jest idealny na zmianę pracy lub przejście na własną działalność. Rozważ za i przeciw, pamiętaj, że jeśli pójdziesz na swoje, musisz mieć kapitał.

Finanse: Pomimo, że masz płynność �inansową, każdy krok musisz dobrze przemyśleć.

Zdrowie: Nadszarpnięte nerwy lecz ziołami i dietą, a szybko zobaczysz efekty.

Praca: Pod koniec lipca zaznaczają się zmiany w miejscu pracy, jednak odbędą się one pod waszą nieobecność, a o wszelkich zmianach dowiecie się gdy wrócicie z urlopu.

Finanse: Długo wyczekiwany odpoczynek zaznacza się pod koniec lipca. Wasze �inanse są stabilne, więc jakikolwiek wyjazd nie powinien nadszarpnąć budżetu domowego.

Zdrowie: Niby wszystko w porządku, nic wam nie dolega, a czujecie się osłabieni i macie problem z koncentracja. Zróbcie badania kontrolne.

Ograniczcie cukier.

Praca: Ryzyko czasami się opłaca, a przekonasz się o tym w tym miesiącu na własnej skórze.

Pamiętaj, że jak jakiś pomysł – nawet szalony – wpadnie ci do głowy, przemyśl jego realizację, gdyż pod kątem �inansowym może okazać się sporym sukcesem.

Finanse: Nie dziel skóry na niedźwiedziu.

Wstrzymaj się z wydawaniem pieniędzy, których �izycznie nie masz, nie bierz kredytów, chwilówek, bo może się okazać, że będzie problem ze spłatą, a ty przepłacisz to zdrowiem.

Zdrowie: Oszczędzaj się, pod koniec miesiąca czeka cię zachwianie energetyczne. Pomyśl o jodze.

Baran

Byk

Bliźnięta

21.03 - 19.04

20.04 - 22.05

23.05 - 21.06

Miłość: Nadchodzi super czas na zawieranie nowych znajomości, nie ograniczaj swoich kontaktów, ruszaj się wszędzie, gdzie przyjdzie ci do głowy. Na pewno spotkasz swoją drugą połówkę.

Jak ją poznać? Podpowie ci to intuicja. Zaufaj jej.

Barany w związkach raczej nie powinny narzekać, ale nie nastawiajcie się na zbytnią poprawę waszej relacji, macie dużo na głowie i ciągle jesteście zabiegani.

Miłość: Jeśli zależy ci tak bardzo na swoim partnerze, jak deklarujesz, żadne przeciwności losu was nie rozdzielą i nie poróżnią. Wokół ciebie pojawią się zawistni ludzie, którzy będą chcieli zaszkodzić, nie tyle tobie, co twojej drugiej połówce.

Stań za nią murem, a twoja niezłomna postawa zostanie nagrodzona. W chwilach rozchwiania nie uciekaj – rozmawiaj.

Miłość: Nie daj się zwieść miłym i czułym gestom ze strony nowo poznanej osoby, gdyż jest to człowiek, przez którego możesz nie raz płakać. Musisz otworzyć się na nowe znajomości, ale zmienić swoje podejście do poznawania ludzi, znaj swoją wartość i nie daj sobie zamydlić oczu byle czym.

Praca: Aby starczyło wam na wszystkie przyjemności, ciągle pracujecie, ciągle robicie jakieś zlecenia. Czy aby na pewno jeszcze macie na to siłę?

Finanse: Potrzeba większej gotówki przesłoni wam cały świat. Na tym skupicie się w tym miesiącu. Ale do czasu! Już pod koniec miesiąca zwolnicie i odetchniecie. Znajdziecie cel związany z zarobionymi pieniędzmi.

Zdrowie: Dbajcie o swój kręgosłup i stopy, zasługują na więcej dobroci.

Praca: W pracy nie daj się wykorzystywać, bądź asertywny w kwestii urlopów i pracy za kogoś.

Finanse: Choć marzysz o wypoczynku, na niego jeszcze chwile trzeba poczekać. Sytuacja �inansowa będzie poprawna, aczkolwiek nie na tyle, żeby pozwolić sobie teraz na tropikalne klimaty.

Zdrowie: Przemęczenie w połowie miesiąca może przynieść osłabienie i infekcje, która zostanie z tobą na jakiś czas.

Praca: Znaj swoją wartość, ceń swoje umiejętności i wiedzę. Nie daj sobie wmówić, że nie zasługujesz na pochwały czy awans. Cierpliwie dąż do realizacji wyznaczonych zadań, których w tym miesiącu będzie wiele, zostaniesz nagrodzony.

Finanse: Finanse podskoczą w górę, z końcem miesiąca jakiś dodatkowy zastrzyk gotówki.

Zdrowie: Trzymaj nerwy na wodzy. Nie stosuj farmakologicznych poprawiaczy odporności.

Zacznij pić zioła. Udaj się do sklepu z ziołami, naturalnymi produktami i zacznij wzmacniać się zdrowo, bez szkody dla organizmu.