Sami Swoi Magazyn, wydanie 748

W nowym wydaniu!

CZYTAJ ONLINE

Beztroskich, spokojnych i pogodnych Świąt Wielkanocnych Wszystkim Czytelnikom, Reklamodawcom i Współpracownikom życzy redakcja Sami Swoi Magazyn

Wakacyjne podróże. Albania czy Egipt ? - strony 32 - 39 NR 4 (748) 8 KWIETNIA 2022 / ISSN 2754-2823

4 ~ w numerze

spis treści

KWIECIEŃ 2022

20

WIELKANOCNE ZWYCZAJE 22

30

WIELKANOCNY STÓŁ

SPACH PODWYŻKA NA WY

wią, jakiej pensji oczekują.

Amerykanie prosto z mostu mó tego tematu, w myśl zasady, od ają iek uc sto czę y nic ow taktowne.

W Polsce prac pominanie się o swoje jest nie do a ić, cen do ich n nie wi po że szef sam z siebie A jak jest na Wyspach?

Adres: Goniec Polski – The Polish Times Suite 5, 5th Floor East Wing, West World 303 West Gate Rd. London, United Kingdom, W5 1DT

Wydawca (Publisher): 1MM Media Group Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106 T: 7974 9900 12 E: redakcja@goniec.com Zespół redakcyjny i współpracownicy: redaktor naczelny Dariusz Chrost Sonia Grodek Małgorzata Skibińska Łukasz Tymków Felietoniści: Barbara Adamczewska Małgorzata Mroczkowska ks. Bartosz Rajewski Jacek Żakowski Krystyna Kotlińska Skład i grafika: MJ CREATIVE

32

38

CURD, DŻEM CZY CHUTNEY?

PODRÓŻE – ALBANIA. CO WARTO ZOBACZYĆ?

64-73

WIELKI IMPREZOWNIK

Redakcja portalu Goniec.com: redakcja@goniec.com Marketing i reklama: e-mail: marketing@goniec.com Tomasz Kosiński e-mail: cco@1mmmedia.co.uk Administracja T: 020 7099 7105 T: 079 749 900 14 E: head.office@1mmmedia.co.uk Finanse: E: payments@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@goniec.com

74 – 79

80 - 83

8 kwietnia 2022

INFORMATOR

Tytuł zarejestrowany pod numerem: ISSN 2754-2823

HOROSKOP NA MARZEC

Redakcja „Gońca Polskiego” nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

polish news

~ 5

6 ~ od redakcji

ŚWIĘTA INNE NIŻ ZWYKLE To nie będą takie same Święta Wielkanocne, jak co roku. Trudno spokojnie świętować, gdy tuż za polską granicą trwa wojna, a pociski wybuchają na tyle blisko, że słychać je w wielu polskich przygranicznych miejscowościach. Do tego w Polsce jest już ponad dwa miliony ukraińskich uchodźców, którym staramy się stworzyć namiastkę normalnego życia.

Poruszająco piszą o wojnie nasi felietoniści – Jacek Żakowski, ksiądz Bartosz Rajewski, Małgorzata Mroczkowska i Krystyna Kotlińska. Małgorzata Skibińska relacjonuje zaangażowanie Polaków w Wielkiej Brytanii w akcje pomocy dla uchodźców. To zbiórki darów, pieniędzy, ale i pomoc bezpośrednia.

Piszemy też o Wielkanocy – świętach, które dają nadzieję. Wspominamy zarówno zapomniane już świąteczne obrzędy, 8 kwietnia 2022

jak i radzimy, co smacznego można na tę uroczystą okazję przyrządzić.

Co jeszcze znajdziecie w Sami Swoi Magazyn?

Radzimy, jak upomnieć się o podwyżkę, jak rozróżnić marmoladę, powidła, dżem i konfiturę, co w UK naprawdę ma znaczenie. Polecamy też nieoczywiste podróże – do Egiptu, ale poza utartymi szlakami, a także do nieodkrytej jeszcze Albanii.

Mamy też, jak w każdym numerze, najważniejsze informacje, przydatne Polakom w Wielkiej Brytanii – dane i telefony najważniejszych instytucji, szkół, parafii itp. I oczywiście wielki imprezownik – czyli przydatne informacje o tym, jak można ciekawie spędzić czas w Londynie.

Zapraszamy do lektury Dariusz Chrost - redaktor naczelny

reklama

8 ~ polish news

TA WOJNA NIE MOŻE NAM SPOWSZEDNIEĆ

Piotr Apolinarski, dziennikarz i fotoreporter, wrócił niedawno z Ukrainy. Był w kilku miastach, objętych konfliktem, m.in. we Lwowie, w Kamieńcu Podolskim. Opowiada o życiu codziennym w czasie wojny i pomocy humanitarnej za wschodnią granicą Polski.

Skąd u Ciebie taka potrzeba, by być tam, gdzie trwa wojna, konflikt zbrojny, jest niebezpiecznie?

Była to potrzeba zawodowa, ale i czysto ludzka. Staram się być tam, gdzie dzieje się historia.

Wcześniej byłem na Majdanie, teraz wróciłem z innych miast objętych rosyjską agresją. Warto podkreślić, że ten konflikt, napaść Rosji na Ukrainę, nie zaczęła się w lutym. Ona trwa od 2014 roku, gdy Rosjanie zajęli Krym. Teraz agresja zaczęła się na pełną skalę.

To wydarzenia bez precedensu w Europie po II wojnie światowej.

Mnie najbardziej interesował jej wymiar humanitarny. Jeździłem, pomagałem, przewoziłem ludzi na polską granicę, w drugą stronę woziliśmy leki, dary.

Na terenie Wielkiej Brytanii też odbywają się zbiórki darów. Czy nadal mają one sens? Czego ci ludzie najbardziej potrzebują?

Generalnie ludzie mają potrzebę niesienia pomocy innym, gdy wi8 kwietnia 2022

dzą, że dzieje się krzywda. Dają to, co im się wydaje potrzebne. Nasycenie rzeczami pierwszej pomocy jest już duże, zapotrzebowanie na te artykuły zmalało. Teraz moim zdaniem ważniejsze jest wsparcie osób w Polsce, które niosą pomoc bezpośrednią uchodźcom. Często kończą im się zasoby – nie tylko chodzi o dary, ale o codzienne wsparcie, pracę, rozładowywanie rzeczy.

Co mówią ci, którzy zdecydowali się zostać na Ukrainie?

Są tacy, którzy uciekają, bo stracili wszystko i nie mają do czego wracać. Jak rodzice mojego kolegi z Mariupola, który zginął na froncie. Budynek, w którym mieszkali, został zbombardowany. Są tacy, którzy uciekają, by chronić swoje dzieci, ale liczą, że szybko tam wrócą. Ale wielu zostaje. Ruch odbywa się też w drugą stronę, na Ukrainę ciągną ludzie z całego świata, by walczyć w obronie tego państwa. Ukraincy nie mają inne-

go wyjścia – muszą bronić swojej ojczyzny. I dobrze im to wychodzi, są bitni, skuteczni. Każda osoba, którą spotkałem, miała swoją historię, zwykle tragiczną, bo potracili bliskich. Nawet jak indywidualnie trochę inaczej postrzegali ten konflikt, to każdy z nich mówi, że to tragedia, która nie powinna się wydarzyć.

Gdzie dokładnie byłeś na Ukrainie?

Byłem m.in. we Lwowie, w Kamieńcu Podolskim i w wielu innych małych miejscowościach, do których nie dociera pomoc, albo dociera w małym stopniu. Niektórych lokalizacji nie chcę ujawniać, bo wciąż są tam moi znajomi.

Trafiłeś w rejony bezpośredniego zagrożenia?

Pierwszy dzień po moim przyjeździe, robiliśmy materiał ze Lwowa. W trakcie montażu uruchomił się alarm bombowy. Poszliśmy do schronu w piwnicy. Była z nami mama z dzieckiem, która ucie-

kała tam z płaczem. Ale kilka dni później, gdy znowu w nocy zawyły syreny, schron był pusty, nikt tam się nie chował, ludzie byli już odporni na to. Ja jednak mam inną perspektywę. Wracam do domu, do Polski, gdzie jest bezpiecznie, a wielu tych ludzi, nie ma gdzie wracać, bo często stracili wszystko. To ich historie są ważne, to je trzeba opowiadać.

Będziesz wracał na Ukrainę?

Zapewne tak. Jeżdżę tam od 2014 roku. Pewnie pojadę z pomocą humanitarną, ale będę też dokumentował zbrodnie wojenne, które się tam dzieją. Podsumowując – pamiętajmy, że ten konflikt wciąż trwa, nie możemy pozwolić, by społeczeństwo o nim zapomniało, by nam spowszechniało czy się znudziło. To byłoby największe zagrożenie dla nas. Nie żyjemy w czasach, gdy pokój jest gwarantowany. Za chwilę może dotrzeć i do nas. Łukasz Zalewski, Dariusz Chrost

polish news

POCZTA SOLIDARNA Z UKRAINĄ

~ 9

Jesteśmy z Wami!" – taki specjalny znaczek pocztowy został wydany 25 marca przez Pocztę " Polską we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych Polski.

Znaczek wydano jako wyraz polskiego wsparcia i solidarności z Ukrainą – mówią przedstawiciele narodowego operatora.

Unikatowy walor w nakładzie 3 mln sztuk trafił do placówek pocztowych w Polsce.

- Najazd Rosji na Ukrainę zburzył spokój na świecie. Zmienił życie nas wszystkich, a nade wszystko los obywateli Ukrainy. Polacy doświadczyli wojny, wiedzą jak szybko niweczy ona dokonania pokoleń i jak głębokie rany zostawia – powiedział w czasie prezentacji nowego znaczka Szymon Szynkowski vel Sęk, wiceszef polskiej dyplomacji. - Może właśnie dlatego, że mamy w pamięci bolesne doświadczenie wojen XX wieku, naturalnym odruchem Polski i Polaków wobec Ukrainy i Ukraińców jest bezwarunkowa solidarność i wsparcie. Ich symbolem są ściskające się dłonie, widoczne zna znaczku - podkreślił.

– Ukraina padła ofiarą haniebnego aktu agresji ze strony Rosji. Z dnia na dzień świat naszych sąsiadów legł w gruzach.

Musieli chwycić za broń, by ratować to co najcenniejsze: życie swoje i swoich bliskich, domy, w których mieszkali oraz wartości, w które wierzą. Tysiące osób straciło życie. Miliony kobiet, dzieci i osób starszych musiało opuścić swój kraj szukając schronienia, także pod gościnnym polskim dachem. Ci którzy pozostali, bohatersko stawiają opór najeźdźcy, dając światu bezcenną lekcję odwagi, umiłowania wolności i suwerenności.

Dziś do nich wszystkich kierujemy nasze przesłanie: nie jesteście osamotnieni – jesteśmy z Wami! Zwyciężycie! – mówi Tomasz Zdzikot, prezes Poczty Polskiej Przedstawiony na znaczku, autorstwa Pawła Myszki, uścisk dwóch dłoni w barwach narodowych Polski i Ukrainy

ma podkreślić jedność, uwypuklić wspólnotę wyznawanych wartości i zapowiedzieć zaangażowanie w odbudowę nowej niepodległej Ukrainy, po zakończeniu rosyjskiej okupacji. Nazwa emisji „Jesteśmy z Wami!”,

w dwóch wersjach językowych - po polsku i ukraińsku, znalazła się w centralnej części kompozycji grafiki. Wzdłuż dolnej krawędzi znaczka umieszczono napis: POLSKA.

POLSKI PIKNIK

w Lampton Park

Polish Klan Association organizuje rodzinny piknik pod hasłem „ALL TOGETHER! - celebrating Polish Klan Association”. Odbędzie się on w Lampton Park, Hounslow, w sobotę, 7 maja, w godz. 14.00 - 19.00.

Tegoroczne wydarzenie jest imprezą plenerową o charakterze integracyjno-rozrywkowym, mającą na celu oprócz wzajemnego poznawania społeczności polskiej z przedstawicielami innych, lokalnych narodowości, również promowanie naszego rodzimego dziedzictwa narodowego - kultury, historii oraz tradycyjnej polskiej gościnności.

W ramach festynu odbędzie się szereg atrakcji m.in. wystawa artystyczna „130 słów o generałach Andersie, Maczku i Sosabowskim”, zaplanowano występy zespołów ludowych, wesołe miasteczko, warsztaty artystyczne, zajęcia sportowe oraz wiele innych, dedykowanych zarówno dzieciom jak i dorosłym.

Gwiazdą wieczoru będzie Bartek Wrona, który jest znany z przebojów „Jedna na Milion”, „Kolorowe sny”, „Lepszy świat”.

Dzień wcześniej, w piątek, 6 maja w Drayton Hotel odbędzie się biletowany koncert zorganizowana przez Polish Klan Association. Ta impreza ma pomóc w zebraniu środków na pokrycie kosztów artysty, przelot i hotel.

Wrześniowy festyn Polish Klan Association w Lampton Park cieszył się ogromnym zgromadził ponad 3000 uczestników.

Podobnie jak w ubiegłym roku, i tym razem wejście na festyn jest bezpłatne.

10 ~ pomagamy ukrainie

MILIONY DLA UCHODŹCÓW

Miliony funtów zbierane są na Wyspach Brytyjskich na pomoc ludności ukraińskiej. Zbierane są też dary rzeczowe. Jeden z transportów humanitarnych dostarczył ciężarówką na polsko-ukraińską granicę wolontariusz David Cameron, były premier Wielkiej Brytanii. W pomoc Ukrainie aktywnie włączyła się brytyjska Polonia.

Ponad 12 milionów funtów udało się zebrać podczas koncertu w Birmingham w ostatni wtorek marca. Na scenie Resorts World Arena zagrali m.in.: Ed Sheeran, Camila Cabello, Anne-Marie, Gregory Porter a także ukraińska piosenkarka Jamala. Dwugodzinny koncert został zorganizowany w celu zebrania pieniędzy na rzecz Disasters Emergency Committee (DEC) Komitetu do spraw Nagłych Klęsk, który obecnie wspiera uchodźców z Ukrainy i poszkodowanych w wyniku wojny.

- Bardzo dziękuję za przybycie. Zebraliśmy się tu z bardzo ważnego powodu, jestem za8 kwietnia 2022

szczycony, że mogę tu być - mówił ze sceny Ed Sheeran, który w trakcie występu zaśpiewał swoje dwa przeboje „Perfect” i „Bad Habits”, aby później pojawić się ponownie na scenie obok Camili Cabello i wspólnie wykonać utwór „Bam Bam”.

Wcześniej artystka przy akompaniamencie sekcji smyczkowej zaśpiewała piosenkę „Fix You” zespołu Coldplay.

- Dziś modlimy się o pokój i bezpieczeństwo ludzi w Ukrainie - zaapelowała do zebranej publiczności Cabello.

Występy artystów były przerywane krótkimi materiałami wideo dokumentującymi życie

wysiedlonych Ukraińców, zarówno w kraju, jak i poza nim.

Swoją obecność na koncercie zaznaczyła również Billie Eilish, która z ekranu telebimu, wspólnie ze swoim bratem, przekazała słowa wsparcia dla Ukrainy.

Najwięcej emocji wzbudził oczywiście występ Jamali, ukraińskiej piosenkarki, zwyciężczyni 61. Konkursu Piosenki Eurowizji. 38-latka wykonała swoją piosenkę „1944”, przez cały występ machając ukraińską flagą.

Wcześniej opowiedziała, jak wyglądają obecnie realia życia w Ukrainie oraz że jej przyjaciele i rodzina przebywają w schronie przeciwlotniczym w Kijowie.

Koncert okazał się ogromnym sukcesem. Udało się zgromadzić sumę 12,2 mln funtów, a kolejne wpłaty wciąż napływają. Cały dochód ze sprzedaży biletów oraz wpływy z reklam zostanie przekazany Disasters Emergency Committee.

W całej Wielkiej Brytanii od pierwszych dni ataku Rosji na Ukrainę organizowane są akcje pomocowe i zbiórki najpotrzebniejszych rzeczy dla osób poszkodowanych wojną. Aktywnie w pomoc włącza się Polonia.

Klub Orła Białego w londyńskim Balham od pierwszych dni rosyjskiej inwazji stał się nieformalnym centrum pomocy,

pomagamy ukrainie jaką Polacy z Wielkiej Brytanii organizowali dla Ukrainy. Pracę wolontariuszy z Klubu Orła Białego doceniła i wsparła Karolina Bielawska, świeżo koronowana Miss World. Z udziałem Miss Świata odbyła się również charytatywna impreza w Ognisku Polskim w South Kensington w Londynie. Również w innych regionach, gdzie aktywnie działa Polonia, polskie centra i domy polskie zamieniły się w sztaby pomocy dla Ukrainy. Sukcesywnie, z czasem pomoc oferowana Ukraińcom jest coraz bardziej zorganizowana i konkretna.

Brytyjski rząd zaoferował uchodźcom z Ukrainy dwie ścieżki wizowe. Pierwsza przeznaczona jest dla osób, które jeszcze przed rosyjską napaścią miały w Wielkiej Brytanii krewnych, a druga to program Domy dla Ukrainy, w ramach którego osoby prywatne, kościoły, organizacje charytatywne czy władze lokalne mogą zgłaszać chęć ich nieodpłatnego przyjęcia pod swój dach na co najmniej sześć miesięcy.

Jak poinformowało ministerstwo spraw wewnętrznych, do końca marca uchodźcy z Ukrainy złożyli 59,5 tys. wniosków wizowych, z czego 31,2 tys. w ramach ścieżki rodzinnej, a 28,3

tys. w ramach programu Domy dla Ukrainy. Do tej pory przyznano 25,5 tys. wiz, przy czym 22,8 tys. dla korzystających z tej pierwszej możliwości, a 2,7 tys. z drugiej. Wprawdzie program Domy dla Ukrainy ruszył dopiero 18 marca, jednak liczba wydanych wiz oraz fakt, że jak na razie mniej niż 10 proc. wniosków zakończyło się wydaniem wizy, wskazywane są, jako dowód zbyt skomplikowanych procedur.

Rząd kilkakrotnie wyjaśniał, że ze względów bezpieczeństwa nie może zrezygnować ze sprawdzania osób przyjeżdżających do kraju, tym niemniej nawet pełnomocnik rządu do spraw uchodźców, lord Harrington przyznał, że formularz faktycznie jest za długi i jemu samemu wypełnienie go zajęło ponad godzinę. Poinformował, że został on już skrócony ze 150 stron do ok. 30 i ma nadzieję, że niedługo będzie możliwe rozpatrywanie około 15 tysięcy wniosków tygodniowo.

Obie ścieżki wizowe dadzą uchodźcom z Ukrainy możliwość mieszkania w Wielkiej Brytanii do trzech lat wraz z prawem do pracy i korzystania ze świadczeń socjalnych.

Rząd podkreśla, że nie będzie

limitu osób, które mogą zostać przyjęte.

W ciągu kilku ostatnich dni proces wydawania wiz przyspieszył. Przez ostatnie cztery dni wydano ich niemal tyle samo, co przez pierwsze 17 dni programu.

Jedna z takich rodzin zamieszka u Granta Shappsa, brytyjskiego ministra transportu.

Jest on jedynym jak na razie członkiem brytyjskiego rządu, który zapowiedział publicznie, że przyjmie do swojego domu uchodźców. Jak powiedział minister są to sześcioletni chłopiec, jego matka, babcia oraz ich pies.

Wspierająca Ukrainę postawa ministra Shappsa to nie wyjątek u brytyjskich polityków. Aktywnie w pomoc włączył się tez David Cameron, były premier Wielkiej Brytanii.

Cameron, premier z ramienia Partii Konserwatywnej w latach 2010-2016, wynajął ciężarówkę, aby wraz z laburzystowską radną ze swojej miejscowości i jeszcze jednym współpracownikiem zawieźć do Polski dary dla ukraińskich uchodźców, zebrane przez organizację charytatywną Chippy Larder.

- Żaden kraj nie zrobił więcej dla pomocy uchodźcom z Ukra-

~ 11

iny niż Polska. Bardzo wzruszający był widok pracy, jaką wykonano w magazynie Czerwonego Krzyża na wschód od Krakowa, gdy dostarczaliśmy zaopatrzenie. Była prawie godz. 23:00 w sobotę i panował mróz, ale strażacy i wolontariusze Czerwonego Krzyża pracowali na okrągło – relacjonował swoją misję były premier. - W naszym hotelu były pokoje zarezerwowane dla uchodźców, opłacone przez lokalne organizacje charytatywne. Kładki nad autostradami były pomalowane na ukraińskie kolory, niebieski i żółty. Nawet podświetlane znaki drogowe, które zazwyczaj informują, że należy trzymać się ograniczeń prędkości, wyświetlały napisy Solidarni z wolną Ukrainą.

Premier Cameron wyjaśnił, że Chippy Larder to lokalny projekt spożywczy, który pomaga rodzinom o niskich dochodach, wspierając ich nadwyżkami żywności z supermarketów. Dodał, że ciężarówka jest wypełniona „wszystkim, od pieluch po środki higieniczne, od ciepłych ubrań po zestawy pierwszej pomocy”.

Małgorzata Skibińska

12 ~ polish news

8 kwietnia 2022

polish news

~ 13

NAJPIĘKNIEJSZE POLKI

NA WYSPACH

14 ~ polish news Już po raz szósty, Polki mieszkające na Wyspach Brytyjskich będą walczyły o koronę najpiękniejszej w dwóch kategoriach: Miss Polski oraz Miss Polski Nastolatek UK & Ireland 2022.

Dodatkowo będziemy -Miss Foto -Miss Internetu -Miss Popularności

wybierać:

Gwiazdą

Gabriel Fleszar, artysta “Kropla deszczu czy “Bilet

wieczoru bedzie

znany z takich hitów jak

do nieba”, który zaprezentuje zarówno największe przeboje, jak i nowe utwory.

Jednym

zdaniem

–

czeka nas masa wspaniałej zabawy,

przepyszne polskie jedzenie oraz tradycyjnie niespodzianki

...

a to już wszystko

30

kwietnia bieżącego roku

Finalistki Miss Polski oraz Miss Polski Nastolatek UK & Ireland 2022 1.

4.

Natalia Rataj

Laura Garncarek

Wiek: 15 lat

Wiek: 24 lat

Miasto w UK: Doncaster

Miasto w Polsce: Częstochowa Wzrost: 175 cm

Kolor włosów: Blond

Kolor oczu: Niebieski 2.

Miasto w Polsce: Ełk Wzrost: 164 cm

Kolor włosów: Blond

Kolor oczu: Niebieskie 5.

Edyta Jach

Aleksandra Poręba

Wiek: 27 lat

Wiek: 17 lat

Miasto w UK: Cheltencham Miasto w Polsce: Łódz Wzrost: 159 cm

Kolor włosów: Blond Kolor oczu: Zielone

Miasto w UK: Carlow, Irlandia Miasto w Polsce: Nowy Sącz Wzrost: 170 cm

Kolor włosów: Brązowy Kolor oczu: Niebieski

3.

6.

Julia Fiegler-Rudol

Michalina Subieta

Wiek: 17 lat

Wiek: 23 lat

Miasto w Polsce: Przyszowice

Miasto w Polsce: Białystok

Miasto w UK: Scholes (Leeds) Wzrost: 174 cm

Kolor włosów: Brązowe Kolor oczu: Piwne 8 kwietnia 2022

Miasto w UK: Epsom (Surrey)

Miasto w UK: Londyn Wzrost: 176 cm

Kolor włosów: Blond

Kolor oczu: Niebieski

polish news

~ 15

7.

11.

Emily Wietczak

Olivia Pawłowska

Wiek: 15 lat

Wiek: 15 lat

Miasto w Polsce: Jastrzębie

Miasto w Polsce: Sokółka

Miasto w UK: Harlow Wzrost: 175 cm

Kolor włosów: Blond

Kolor oczu: Niebieski 8.

Miasto w UK: Londyn Wzrost: 166 cm

Kolor włosów: Szatynka Kolor oczu: Niebieski 12.

Karina Święcka

Joanna Czokało

Wiek: 22 lat

Wiek: 23 lat

Miasto w Polsce: Kłodawa

Miasto w Polsce: Kuzianka (Lipsk)

Miasto w UK: Melksham Wzrost: 168 cm

Kolor włosów: Ciemny blond Kolor oczu: Niebieski

Miasto w UK: Aberystwyth Wzrost: 180 cm

Kolor włosów: Blond

Kolor oczu: Niebieski

9.

13.

Weronika Cieslik

Klaudia Gajda

Wiek: 17 lat

Wiek: 16 lat

Miasto w Polsce: Gdańsk

Miasto w Polsce: Radomsko

Miasto w UK: Londyn Wzrost: 179 cm

Kolor włosów: Ciemny blond Kolor oczu: Niebieski

Miasto w UK: Londyn Wzrost: 159 cm

Kolor włosów: Ciemny blond Kolor oczu: Niebieski

10.

14.

Joanna Sakowska

Dagmara Lenart

Wiek: 24 lat

Wiek: 17 lat

Miasto w UK: Londyn

Miasto w Polsce: Warszawa Wzrost: 177 cm

Kolor włosów: Brązowy

Kolor oczu: Zielono-Brązowe

Miasto w UK: Londyn

Miasto w Polsce: Ostrowiec

Świętokrzyski

Wzrost: 171 cm Biodra: 100

Kolor włosów: Jasny brąz Kolor oczu: Niebieski

16 ~ felieton

ks. Bartosz Rajewski

ACHOWUJCIE P OKÓJ M I Ę DZ Y SOBĄ Od kilku tygodni wszyscy żyjemy wydarzeniami związanymi z toczącą się na Ukrainie wojną. Widzimy z jaką łatwością w XXI wieku można skazać świat na zagładę. I jeśli nawet nie jest to jeszcze globalne unicestwienie świata, rozumiane jako koniec historii ludzkości czy anihilacja, to z pewnością przestaje istnieć świat jaki dotychczas znaliśmy.

Rozpadowi ulega także świat wielu naszych sióstr i braci Ukraińców (a także – o tym nie zapominajmy – Rosjan). Nie ma zatem nic dziwnego czy niezrozumiałego w naszym stanowczym sprzeciwie wobec tych, którzy skazują świat na zagładę. Dzisiaj trzeba jednak uderzyć się w pierś i szczerze przyznać, że i my sami w naszym codziennym życiu, naszymi decyzjami i wyborami – w mniejszym lub większym stopniu – skazujemy nierzadko świat na unicestwienie.

Nie mamy wpływu na decyzje podejmowane przez prezydenta Rosji i innych „wielkich” tego świata. Mamy jednak rzeczywisty wpływ na to, co dzieje się między nami: między mną a moim bratem, między mną a Tobą. Mamy wpływ na to, co dzieje się w naszych sercach. „Zachowujcie pokój między sobą” (Mk 9,50) – to ostatnie zdanie Ewangelii, którą czytaliśmy w czwartek, 24 lutego, a więc w dniu wybuchu wojny. Warto to zdanie zapamiętać.

W minionym czasie wiele osób pytało, dlaczego nasza parafia nie organizuje zbiórki darów rzeczowych i żywnościowych dla Ukrainy. Otóż dlatego, że zbieraliśmy i zbieramy pieniądze, za które będzie można kupić rzeczywiście to, czego najbardziej potrzeba. Same dobre chęci nie wystarczą.

8 kwietnia 2022

Potrzeba mądrych i skoordynowanych działań. Nie wiem czy jest sens, by do Ukrainy jechały setki tirów z odzieżą. Przecież Ukraina to nie przysłowiowa Afryka (gdzie wbrew powszechnemu myśleniu też już wszystko można kupić) i tam generalnie wszystko jest dostępne. Jeśli nie, zakupy można zrobić w Rzeszowie czy Przemyślu. Nie trzeba płacić za drogi transport, a dodatkowo skorzysta na tym polska gospodarka. Za chwilę może się bowiem okazać, że koszt transportu tych wszystkich darów przewyższa ich wartość. Dlatego my zbieramy i przekażemy pieniądze. Dodatkowo nasza parafia będzie partycypowała w kosztach utrzymania dwóch ukraińskich rodzin (12 osób).

Bóg wiele razy w swoim Słowie uświadamia nam, że mamy być dla siebie wsparciem i wzajemnie się motywować, unikając wytykania sobie błędów i dopatrywania się „drzazgi w oku brata”, które zawsze niszczy pokój między nami oraz prowadzi do nieporozumień i konfliktów. Św. Paweł zapewnia nas: „Przeto, bracia moi najmilsi, bądźcie wytrwali i niewzruszeni, wyróżniajcie się zawsze w pracy dla Pana, pamiętając, że wasz trud dla Niego nie pozostaje daremny” (1 Kor 15,58).

Czyż trud troski i pokój w naszych sercach, pomiędzy nami, w naszych rodzinach i wspólnotach, w naszym narodzie i świecie nie jest „pracą dla Pana”? Dlatego nasz trud nigdy nie jest daremny.

To bardzo pocieszająca wiadomość zwłaszcza w obliczu doświadczenia nieszczęścia i dramatu wojny. Często bowiem dopiero w konfrontacji z tragedią przypominamy sobie, że mamy siebie wzajemnie.

Przypominamy sobie, że wszyscy jesteśmy siostrami i braćmi, że jesteśmy rodziną ludzką, w której o wiele ważniejsze niż wytykanie sobie win, grzechów i słabości, jest troska

Komentuj! Goniec.com

o pokój, wzajemne opatrywanie sobie ran i dotykanie ran świata. Jesteśmy rodziną, której członkowie powinni wzajemnie okazywać sobie wsparcie. „Jestem po twojej stronie, bo cię kocham!” – powinniśmy do siebie mówić każdego dnia, a nie tylko w dramatycznych chwilach, które przeżywamy. „Jestem po twojej stronie, bo cię kocham!” – powinniśmy dzisiaj mówić do naszych sióstr i braci Ukraińców i do wszystkich, którzy doświadczają jakiejkolwiek niesprawiedliwości. To właśnie w czasie każdej Mszy św., także dzisiaj, mówi do nas Bóg: „Jestem po twojej stronie, bo cię kocham!”. Słyszysz to? ***

Kilka tygodni temu ukazała się książka ks. Bartosza Rajewskiego „Zgorszeni Bogiem”. Jest to zbiór wybranych felietonów, także tych drukowanych w naszym magazynie. Wydawcą jest Wydawnictwo WAM. Słowo wstępne przygotował ks. abp Grzegorz Ryś. Serdecznie polecamy!

Ks. Bartosz Rajewski, proboszcz jednej z najstarszych polskich wspólnot katolickich w UK – parafii pw. Św.

Wojciecha na South Kensington w Londynie (Little Brompton Oratory). www.parafia-kensington.uk

felieton

~ 17

Małgorzata Mroczkowska

ała

Ukraina w Polsce

A jednak ta wojna na Ukrainie nie skończyła się tak szybko, jak przypuszczaliśmy. Pisząc ten felieton oglądam relacje ze zbombardowanego Kijowa, który nadal jest brutalnie atakowany. Tegoroczny pierwszy dzień wiosny zastał w Polsce małą Ukrainę.

Tak wielu uchodźców wojennych, w dodatku w tak krótkim czasie nie mieliśmy w Polsce nigdy. Ludzka fala zalała Warszawę i pozostałe polskie miasta, a nawet wioski. Polacy rzucili się z pomocą potrzebującym, otworzyli przed uciekinierami swoje serca i domy. W końcu ci ludzie uciekają nie za chlebem, ale przed wojną. Kilka tygodni temu nikt nie zastanawiał się nad tym, na jak długo wpuszczamy Ukraińców do siebie. Każdy myślał, że tak tragiczna sytuacja za chwilę się skończy, że jest to kwestia co najwyżej tygodni, że wkrótce wszystko będzie jak dawniej. Co gorsza, Ukraińcy również w to wierzyli. Niestety tak się nie stało i pewnie jeszcze długo nie stanie. Historia lubi się powtarzać. We wrześniu 1939 także wszyscy myśleli, że cała ta wojna potrwa co najwyżej miesiąc.

Nie dość, że trwała pięć lat, to w dodatku stała się wojną światową. W 2022 nie mamy żadnej gwarancji, że obecna wojna nie będzie długa i równie tragiczna w skutkach. Powstaje pytanie: czy jesteśmy na to gotowi?

Człowiek nigdy nie jest przygotowany na kryzys. Choćby nie wiadomo jak mocno ćwiczył, to pewnych sytuacji po prostu nie da się przejść bez strat, fizycznych i psychicznych. O ile krótkotrwała, spontaniczna i płynąca z dobroci serca pomoc jest do ogarnięcia bez większych wyrzeczeń, o tyle pomoc długotrwała jest dużo większym wyzwaniem.

Po pierwsze nie każdego na taką pomoc stać, a po drugie nie każdy jest na nią gotowy.

Co mają powiedzieć osoby, które przyjęły pod swój dach kobiety z dziećmi licząc na szybkie rozwiązanie problemu, a teraz nie mają serca poprosić ich o opuszczenie lokalu?

Prawdziwe ludzkie dramaty dopiero przed nami. Tylko patrzeć, jak niczym grzyby po deszczu zaczną wyrastać nacjonalistyczne hasła skierowane przeciwko uchodźcom. Bo nagle zaczniemy dostrzegać, że ci, którym okazaliśmy pomoc, z dnia na dzień zaczną stawać się naszymi wrogami. Już zaczynam czytać, że uchodźcy przyszli zabrać pracę „naszym”. Z jednej strony rozumiemy, że Ukrainki muszą jak najszybciej zacząć pracować po to, by utrzymać siebie i dzieci w Polsce, która do tanich krajów nie należy. Lecz z drugiej strony coraz częściej słyszy się, że najlepiej byłoby, gdyby pojechały dalej na Zachód.

Czy Polska jest gotowa na zaoferowanie pracy tak ogromnej ilości potrzebujących? Czy jesteśmy w stanie przyjąć taką liczbę dzieci do polskich szkół? Odpowiedź jest jedna: nie. Dla pocieszenia powiem, że obecnie na świecie nie ma takiego kraju, który byłby w stanie w ciągu miesiąca przyjąć dwa miliony Ukraińców i z miejsca objąć wszystkich bezpłatną służbą zdrowia i zasiłkami oraz zaoferować pracę. Nie udźwignie tego wyzwania ani bogata Szwajcaria, ani Ameryka, ani tym bardziej Polska. Rządy wszystkich państw europejskich i zamorskich powinny jak najszybciej ustalić zasady pomocy uciekinierom wojennym. Jeśli tak się nie stanie, w Polsce może dojść do dramatu i nie będzie to dramat wojenny, ale zwyczajny dramat ludzki. Frustracjom i narastającym

Komentuj! Goniec.com

konfliktom nie będziemy w stanie stawić czoła, bo liczba ponad miliona „nowych obywateli” zwala z nóg na samą myśl. Nie zapominajmy, że zarówno Ukraińcy przybywający do Polski, jak i Polacy to tacy sami ludzie, którzy potrafią otworzyć serca, ale potrafią też się kłócić. Jak to między ludźmi.

Dlatego tym bardziej, wyprzedzając wypadki należy jak najszybciej tworzyć w Polsce centra ukraińskie, którymi zarządzać powinni sami uchodźcy, a nie Polacy. Dlaczego? Bo tylko oni będą najlepiej znać i rozumieć swoje potrzeby. Podam przykład z pewnej fundacji, która ogłosiła w mediach społecznościowych, by nie przynosić żywności, nawet tej w puszkach.

Okazuje się, że Ukraińcy nie chcą gotowej żywności, bo zwyczajnie wolą sami sobie ugotować to, do czego są przyzwyczajeni. I nie ma się tu ci obrażać, bo gdybyśmy my trafili do obcego kraju, to też niekoniecznie chcielibyśmy być częstowani w kółko tym samym, obcym dla nas jedzeniem. Bo tu już nie chodzi o przeżycie i pierwszy talerz gorącej zupy. Tu chodzi o odbudowanie życia na obcej ziemi. A nie jest to łatwe zadanie zarówno dla uchodźców, jak i dla gospodarzy przyjmujących u siebie. Musimy dać radę w tym całym zamęcie. I do końca należy okazać ludzką twarz, co jest czasami bardzo trudne.

Małgorzata Mroczkowska, z wykształcenia politolog, od 2004 r. mieszka w Londynie. Autorka powieści obyczajowych, m.in. „Angielskie lato”, „Od jutra dieta! Zapiski niedoskonałej pani domu” i najnowsza „Dziennik przetrwania. Zapiski niedoskonałej matki”.

18 ~ felieton

Krystyna Kotlińska

PRZYJAŹŃ czy KOCHANIE LEKKO FEMINISTYCZNIE „Przyjaciele są jak ciche Anioły, które podnoszą nas, gdy nasze skrzydła zapomniały, jak latać...”

Przyjaciele dają nam przekonanie, że jesteśmy cenni i ważni. To przekonanie zaś daje poczucie kontrolowania własnego życia, bo dobra przyjaźń to stan równowagi między braniem a dawaniem.

Przyjaciel to osoba zawsze bezcenna, ale... nie musi być nam dana raz na zawsze. Przyjaźń to nade wszystko poczucie swobody, zaufania i zwykłej radości w towarzystwie kogoś podzielającego nasze pasje i dzielącego nasze problemy. Ta relacja oparta na wzajemnym zaufaniu i lojalności by była prawdziwa powinna być szczera i dająca radość obu stronom. Od przyjaciela oczekujemy by był, gdy go potrzebujemy, zawsze odbierał telefony i dotrzymywał danego słowa.

Każda przyjaźń to obecność. Od obecności wszystko się zaczyna i do obecności się sprowadza. Sekret przyjaźni tkwi w sercu.

Kiedy słyszysz cichutki szept w twojej głowie, którego nie potrafisz sprecyzować, kiedy poczujesz to „COŚ” w sercu - znaczyć będzie, że rodzi się właśnie przyjaźń. Według mnie przyjaźń jest czarodziejską miksturą, która nadaje kolor życiu, jest lekarstwem na wszelkie bolączki i złe doświadczenia.

Jednak... według psycholog Mirosławy Kownackiej, słowa „przyjaźń” i „przyjaciel” uległy dziś znacznemu spłyceniu. Zbyt często wszystkich otaczających nas znajomych określamy mianem „przyjaciel”, podczas gdy tak naprawdę w swoim życiu przyjaciół mamy kilku a często tylko jednego.

Przyjaźń to jedno z najpiękniejszych uczuć, które każdy chciałby poczuć chociaż raz w życiu. Najlepszą przyjaciółką może być mama lub siostra, a przyjacielem ojciec czy brat. Czasem jednak na swojej drodze spotykamy zupełnie obcego człowieka, który staje się powiernikiem i wymarzonym przyjacielem a nawet miłością życia. To właśnie dzięki przyjacielowi życie nabiera barw a codzienne zmagania stają się łatwiejsze. Przyjaciółka ma zdolność chwycenia za, przysłowiowe, warkoczyki i postawienia do pionu w chwilach słabości. Przyjaciel włącza głośną muzykę, nalewa następny kieliszek wina i siedzi z tobą do rana słuchając jak miotasz przekleństwami na wszystko wokół.

8 kwietnia 2022

Przyjaźń staje się cudownym lekiem na stres, a bliskość przyjaciela wprawia nas w dobry humor i daje uczucie zadowolenia. W naszych mózgach natura zakodowała dążenie do nawiązywania przyjaźni, a przyjaźń to kwestia życia i śmierci dosłownie.

Badania naukowe prowadzone w Londyńskim Szpitalu Uniwersyteckim pokazują, że osoby ze słabymi kontaktami z innymi narażone są, niezależnie od wieku, na ryzyko śmierci o 50% większe, niż te które otaczają się przyjaciółmi. Społeczna izolacja ma dla nas tak zgubne skutki jak nałóg palenia papierosów. Badacze twierdzą, że bycie samotnym szkodzi nam tak samo jak wypalanie 15 papierosów dziennie. Wiemy, że na nasze zdrowie i długowieczność mają silny wpływ: dieta, ruch, jakość snu, ale to kontakty z innymi są tym najsilniejszym z czynników dobrego zdrowia. Osoby, które regularnie spotykają się ze znajomymi choćby po to by coś zjeść czy zwyczajnie poplotkować, potencjalnie mogą mieć znacznie dłuższe życie, niż te które schudły czy regularnie ćwiczyły.

Lisa Berkman z Uniwersytetu Harvarda, badająca relacje między ludzkie twierdzi, że przyjaźń może zastąpić miłość i rodzinę, ponieważ ludzie, którzy mają wielu przyjaciół mogą nie potrzebować więzi rodzinnych.

Pewnym jest, że najtrwalsze przyjaźnie zawieramy z osobami podobnymi do nas. Jakie podobieństwa sprawiają, że przyjaźnimy się właśnie z tą a nie inną osobą? Na pierwszym miejscu naukowcy umieszczają wspólny język, następnie wykonywany zawód, poglądy polityczne, religię, poczucie humoru oraz poziom edukacji i podobne zainteresowania.

W przyjaźni liczy się przede wszystkim jakość a nie ilość. Kobiety zazwyczaj mają jedną najlepszą przyjaciółkę podczas gdy mężczyźni otaczają się grupą a przyjaźń oceniają nie po sile emocji, lecz długością czasu spędzonego w gronie kumpli. W tym miejscu zaznaczę, że przyjaźń pomiędzy kobietami ma bardziej intymny charakter i łączy kobiety o podobnej atrakcyjności. To kobiety, postrzegane są również jako lepsi przyjaciele, są bardziej zaangażowane we wspólne działania i bardziej cieszą się z sukcesów innych.

Barbara Moscowitz, pracownik socjalny w Massachusetts General Hospital, zajmująca się osobami starszymi, w wywiadzie dla „The New York Times” powiedziała, “że nigdy nie

Komentuj! Goniec.com

zanika potrzeba przyjaźni. Pragniemy mieć wokół siebie ludzi, którzy nas znają, cenią i przynoszą nam radość”.

Wraz z wiekiem przyjaźnie ewoluują. Zaczynamy doceniać czas jaki mamy do przeżycia i porzucamy powierzchowne relacje na rzecz tych bardziej dla nas znaczących.

Wybieramy jednego czy dwóch przyjaciół i im poświęcamy swój czas. Stajemy się również bardziej tolerancyjni. Nie irytują nas już tak bardzo dziwactwa i niedoskonałości innych.

Nawet samotnicy potrzebują przyjaźni. Jest to taka sama biologicznie uzasadniona potrzeba jak jedzenie czy picie, a przyjaciele czynią człowieka gatunkiem unikalnym.

Przyjaźń to również najlepszy lek na stres.

Nie napiszę w tym miejscu nic odkrywczego, ale warto sobie uświadomić, że długotrwały stres przyczynia się do przedwczesnego starzenia. Stres osłabia układ odpornościowy i sercowo-naczyniowy tym samym wywołując permanentny stan osłabienia a w końcu choroby. Przyjaźń i pomaganie innym daje emocjonalne wyciszenie. Jest tylko jeden warunek do spełnienia by skutecznie zwalczyć stres... fizyczne spotkanie z przyjacielem. By przyjaźń służyła naszemu zdrowiu powinniśmy spotykać się jak najczęściej z przyjaciółmi. Moc przyjaźni działa, gdy widzimy uśmiech, słyszymy głos, czujemy dotyk.

Komunikacja na odległość to wyłącznie przekazywanie informacji. Ucieka nam wówczas tak ważne pozawerbalne odczuwanie jak ton głosu, mowa ciała, spojrzenie czy uśmiech.

Tylko spotykając się twarzą w twarz natychmiast wychwycimy niepokój czy kłopot, który pojawił się w życiu przyjaciela.

Być może pytanie, czy wiecie co to jest OKSYTOCYNA?, w tym miejscu wyda wam się głupim, ale zapewniam, głupim na pewno nie jest. Oksytocyna znana jest głównie kobietom w ciąży jako, tak zwany „hormon macierzyństwa” pomagający w budowaniu więzi pomiędzy matką a dzieckiem. Jest również hormonem zapewniającym dobre samopoczucie zarówno fizyczne jak i emocjonalne.

Oksytocyna także pomaga w zachowaniu pełnych zaufania relacji z rodziną i przyjaciółmi. Nasz mózg, będący super narządem, znalazł sposób by naprawić w nas to co mógł zepsuć stres. Przy fizycznym kontakcie z bliskimi i przyjaciółmi, poziom oksytocyny podnosi się, obniża się ciśnienie krwi, staje-

felieton my się spokojniejsi i zrelaksowani. Czujemy się bardziej przywiązani do tych ludzi, przy których jesteśmy spokojni a stres przeżywany z przyjacielem staje się łatwiejszy do zniesienia, gdyż organizm uwalnia mniejsze ilości kortyzolu. Potocznie mówi się, że oksytocyna zneutralizowała kortyzol chociaż biologicznie wygląda to nieco inaczej.

W tym miejscu zostaje do poruszenia jeszcze tak niepopularna kwestia jak przyjaźń pomiędzy kobietą i mężczyzną, czy istnieje przyjaźń damsko-męska w związku? Ja, tak samo jak cytowana już wcześniej psycholog Mirosława Kownacka, uważam, że nie istnieje taka przyjaźń. Ponieważ podstawą zdrowych przyjacielskich relacji jest brak zależności między przyjaciółmi, a o taki brak zależności trudno w związku.

Zupełnie inaczej na te temat wypowiada się inna psycholog Niemka Jenny Ziegenbalg. Autorka książki „Czy mężczyźni i kobiety mogą się przyjaźnić?” uważa, że „TAK”, może istnieć związek przyjacielski pomiędzy płciami, a na takiej przyjaźni korzystają zarówno kobiety jak i mężczyźni. Kobiety, które są z natury skłonne do wyolbrzymiania problemów i komplikowanie nawet łatwych sytuacji z przyjacielskich relacji z mężczyznami otrzymują umiejętność bardziej rzeczowego oglądu sytuacji. Mężczyźni zaś w takich relacjach zyskują na obcowaniu ze „zmiękczającym” świat żeńskim spojrzeniem i odbierają doskonały trening empatii.

Zdarza się też tak, i to potwierdza moją tezę, że przyjaźń przechodzi płynnie i w sposób niezauważony w kochanie. Potwierdza to, na podstawie swoich badań, psycholog Maria Jurowska. Jeśli między przyjaciółmi iskrzy, a obydwoje są wolni, nic nie stoi na przeszkodzie by ich relacja stała się pełniejsza. Bo przyjaźń to przecież jedno z najpiękniejszych uczuć. Czasem zapominamy o tym, że zupełnie obcy człowiek spotkany na naszej drodze, może stać się powiernikiem, najlepszym przyjacielem a także naszą miłością.

Na koniec jeszcze słów kilka o przyjaźni w obliczu wojny dziejącej się tuż za granicami Polski. Różne były losy ukraińsko-polskiej społeczności na przestrzeni wieków. Nie jestem historykiem i nie będę się zagłębiać w te zagadnienia. Jednak dziś należy złożyć wielkie ukłony wszystkim Polakom, którzy bezinteresownie pomagają przetrwać ten trudny czas uchodźcom z Ukrainy. Pomoc niesiona uciekinierom w takiej skali jak obecnie, nigdy dotąd się nie zdarzyła. To nie jest już zwykła sąsiedzka pomoc, to pomoc, którą dają sobie przyjaciele.

Absolwentka Wydziału Poligrafii Politechniki Warszawskiej.

Pasjonatka rozwoju osobistego. Kobieta uwielbiająca podróże i dobrą kuchnię. Pozostająca w nieustającej miłości do Greckiej Krety. Traderka zafascynowana światem kryptowalut, ceniąca niezależność finansową.

Lubiąca dobrą literaturę i film.

Krystyna Kotlińska

~ 19

Jacek Żakowski

POLSKA

na MUNDIALU 90 minut, Krychowiak, Lewandowski, Zieliński… i jedziemy na Mundial. Polska dopięła swego.

Teraz czeka nas gra z najlepszymi na oczach całego świata. Będzie z czego się na cały świat cieszyć, albo czego się przed całym światem wstydzić.

Adam Michnik mawia, że jak małpa wejdzie na wysoką palmę to jej d… widać. Inaczej mówiąc, im wyżej zajdziemy, tym lepiej inni widzą nasze skrywane, wstydliwe, słabe strony. Jesienią cały świat zobaczy więc słabe (i mocne) strony polskiej piłki.

Polscy politycy nieoczekiwanie dla siebie i chyba dla wszystkich, też znaleźli się teraz na Mundialu.

Tyle że geopolitycznym. W wielkiej grze o świat XXI wieku między USA, Rosją, Europą, Chinami, która w Ukrainie ma swoją pierwszą militarną fazę, Polska stała się jednym z ważnych graczy.

Dla Zachodu przez ostatnie lata byliśmy głównie niebezpiecznym problemem, który inni mijali jak najszerszym łukiem. Teraz jesteśmy istotnym partnerem, bez którego trudno o dobre rozwiązanie. Świat uważnie patrzy więc na słabe (i mocne) strony polskiej polityki. My też widzimy je lepiej.

Weszliśmy tak wysoko, że w rozmowach ukraińsko-rosyjskich jesteśmy obok regionalnych mocarstw - Izraela, Kanady i Turcji - wymieniani jako jeden z gwarantów przyszłego pokoju. Jeżeli dojdzie do takiej umowy, odpowiedzialność tych państw będzie wielka. Ryzyko wciągnięcia państw udzielających gwarancji w przyszłą wojnę z Rosją może być realne. Kiedy się takich gwarancji udziela, trzeba być gotowym do wojny. Zwłaszcza, że jest niewielka szansa, by NATO objęło te zobowiązania swoimi gwarancjami. W razie czego gwaranci walczyli by więc z Rosją sami.

Przynajmniej na Ukrainie. Potrzebny by więc był nowy sojusz tych państw. Co wtedy z NATO i z mającymi powstać siłami zbrojnymi Unii?

Komentuj! Goniec.com

Jak się te pytania konsekwentnie pociągnie, nietrudno zauważyć, że mówimy o przebudowie systemu bezpieczeństwa nie tylko w Europie. To trzeba dobrze przemyśleć i precyzyjnie ustalić z całym wolnym światem. A to wymaga dyplomatycznego kunsztu, bo nie wiadomo, czy można będzie liczyć na pomoc Ameryki, jeżeli Biden za dwa lata przegra i Trump - wielki fan Putina - wróci tam do władzy.

Sęk w tym, że trudno jest mówić o dyplomatycznym kunszcie obecnego rządu, a nawet o zdolności do głębszej refleksji w sprawach międzynarodowych. Jarosław Kaczyński ewidentnie nie przygotował się do wejścia na wysoką palmę, zanim zgłosił w Kijowie pomysł wysłania do Ukrainy międzynarodowej misji pokojowej.

Zelenski i Ławrow trafnie odczytali jej sens polegający na faktycznym zaakceptowaniu rosyjskiej okupacji części Ukrainy i zamrożeniu konfliktu.

Rozbiór Ukrainy jest prawdopodobnie jednym z celów Rosji, ale Ukraińcy go nie zaakceptują. Kto Kaczyńskiemu taki pomysł podsunął, powinien ustalić kontrwywiad. Na razie skutek był taki, że nie było dla Prezesa miejsca na Zamku Królewskim podczas przemówienia Bidena i PiS musiał szukać wytłumaczenia w oczekiwaniu na wynik testu covidowego, które zwykle trwa kwadrans.

Wysoka palma kusi, bo temu, kto na niej siedzi, daje szerokie perspektywy. Ale też odsłania to, czego się nie chce pokazać. Warto o tym pamiętać, gdy się na nią wchodzi

Jacek Żakowski, kierownik Katedry Dziennikarstwa Collegium Civitas, publicysta Polityki i Gazety Wyborczej, prowadzi piątkowe poranki w TOK FM. Dziennikarz Roku 1997, laureat m.in. 2 Wiktorów, Superwiktora, Nagrody PEN Clubu im. im Prószyńskiego. Autor kilkunastu książek i programów TV. Ostatnio wydał: „Wirus 2020” (Sic! 2021).

20 ~ zwyczaje wielkanocne

ZOSTAŁY NAM TYLKO PISANKI I CIASTA

CO Z DAWNYCH WIELKANOCNYCH TRADYCJI PRZETRWAŁO DO DZISIEJSZYCH CZASÓW? W KAŻDYM REGIONIE POLSKI OBCHODY BYŁY NIECO INNE. DZIŚ PREZENTUJEMY ŚLĄSKIE ZWYCZAJE. CO ROBIŁO SIĘ NA ŚLĄSKU W KAŻDY DZIEŃ WIELKIEGO TYGODNIA? BEZ JAKICH OBRZĘDÓW NIE WYOBRAŻANO SOBIE ŚWIĄT? Typowo śląska, katolicka rodzina przygotowywała się do Świąt Wielkiejnocy przez cały okres Wielkiego Postu. Każdy, starszy czy młodszy, podejmował postanowienie i starał się w nim wytrwać przez długie sześć tygodni. Dzieci często odmawiały sobie słodyczy, dorośli – alkoholu.

Zwyczajowo przez cały okres postu unikano wykwintnych potraw i jedzono skromne bezmięsne posiłki. Najczęściej na Śląsku na obiad gospodynie gotowały żur z kartoflami. Obchody Wielkiego Tygodnia rozpoczynały się w Niedzielę Palmową, pamiątkę wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy.

Tego dnia podczas mszy świętych święci się palmy. Tradycyjnie sporządza się je samodzielnie z gałązek wierzby, czasem leszczyny. Aby gałązki puściły bazie, zrywano 8 kwietnia 2022

je czasem dwa, trzy tygodnie wcześniej i wsadzano do wazonu z wodą.

Do dziś w wielu śląskich domach wiesza się palmy nad drzwiami lub w środku nad obrazami albo krzyżem, ma chronić dom przed burzą i piorunami. Kiedyś z palemek gospodarze robili krzyżyki, które zatykali w czterech końcach pola, aby plony były obfite. W niektórych miejscowościach na Śląsku palmy wkładano umarłemu do trumny.

Bardzo ważne były też rekolekcje, które prowadzono przez trzy dni: w poniedziałek, wtorek i środę w Wielkim Tygodniu.

Zawsze prowadził je ksiądz z innej parafii, najczęściej zakonnik, który na „farze” nocował. Jeszcze przed Niedzielą Palmową robiono w domach gruntowne porządki, bo

w czasie Wielkiego Tygodnia raczej już nie sprzątano.

Pierwszym dniem Wielkiego Tygodnia, który ma bogate tradycje i obrzędy, jest Wielka Środa. Najważniejszym z nich było tzw. palenie żuru i wypędzanie Judasza.

Pierwszy polegał na tym, że miotły, którymi zamiatano bardzo dokładnie podwórka, podpalano i biegano z nimi dookoła pól z okrzykiem „Żur palę, buchty chwalę”. Robiono to na pamiątkę poszukiwania przy pochodniach Jezusa w ogrodzie Getsemani.

Czasem na granicach pól rozpalano wielkie ogniska ze śmieci i starej słomy, które wymieciono wcześniej z ogrodów. Zdarzało się, że palenie żuru odbywało się w Wielki Czwartek. Był to bardzo popularny zwyczaj, znacznie mniej rozpowszechnione było wy-

zwyczaje wielkanocne pędzanie Judasza. Po nabożeństwie, przy wielkim hałasie piszczałek, ubrany w czerwoną kamizelkę kościelny lub chłopiec, był wypędzany z kościoła. Czasem też palono przed kościołami kukłę Judasza.

Jednym z obyczajów, który niegdyś na Śląsku przestrzegano, było zasłanianie krowom oczu w Wielką Środę podczas dojenia.

Obawiano się bowiem, że jeśli na czoło padnie im światło, mogą zmądrzeć i przestaną dawać mleko…

Do niedawna popularnym obyczajem we wsiach Górnego Śląska w Wielki Czwartek było chodzenie z klekotkami, czyli drewnianymi kołatkami. W połowie mszy, na znak początku męki pańskiej, w kościołach milkną dzwony, a zastępują je kołatki. Trwa to do sobotniego popołudnia. Lud śląski mówił, że na ten czas „dzwony kościelne poszły na ten czas do Rzymu”. Po południu, a w niektórych miejscowościach czasem trzy razy w ciągu dnia, chłopcy chodzili dookoła kościoła i po wsi z klekotami przypominając w ten sposób o tym, że powinna ustać wszelka radość i zapanować post. W niektórych wsiach gotowano „zieloną zupę” z pierwszych tej wiosny roślin (pokrzywa, bluszcz), natomiast w okolicach Rybnika i Raciborza w Wielki Czwartek wędziło się szynki, które obtoczone w cieście chlebowym, wypiekano w piekarniku. W Rudzie Śląskiej chłopcy drążyli w brzozach dziury i ściągali wodę brzozową, która miała mieć lecznicze właściwości.

Jedynie starsze pokolenia Ślązaków pamiętają, że w Wielki Czwartek szczególnie obawiano się czarownic i wróżek, które tego dnia odbierały siłę bydłu. Był to jednak dobry dzień do przepędzania kretów… Gospodarz musiał boso przejść się po ogrodzie i uderzać w ziemię kawałkiem drewna, wymawiając specjalne zaklęcie. Wierzono też, że jeśli w Wielki Czwartek gospodyni zmieniła pościel, przez cały rok w domu będą gnieździć się pchły. Pamiętajmy zatem, aby przebrać łóżka nieco wcześniej.

Zapewne wielu niegdysiejszych Ślązaków bardziej modliło się o dobrą pogodę w Święta niż my, gdyż Wielki Piątek rozpoczynano od porannej kąpieli w rzekach, strumieniach i stawach. Wstawano bladym świtem, ciało musiało samo obeschnąć. Czyniono to wszystko w wielkim skupieniu i ciszy.

Modlono się też na brzegu rzeki, z twarzą skierowaną na wschód słońca. Wierzono, że woda ma o świcie magiczną, uzdrawiającą moc. Wielu badaczy doszukuje się w tym obyczaju pogańskich źródeł. Po kąpieli obowiązkowo należało napić się wódki, a najlepiej tatarczówki, czyli wódki z korzeniami tataraku. Wierzono, że kto nie napił się w Wielki Piątek wódki, ten będzie pijakiem przez cały rok. Kategorycznie zabronione natomiast było jedzenie mięsa i praca w ziemi. Kto złamał ten zakaz, mógł następnego dnia umrzeć. Najważniejszym momentem Wielkiego Piątku była jednak Droga Krzyżowa i obrzędy Wielkopiątkowe.

~ 21

Wielka Sobota upływała gospodyniom na ozdabianiu jajek, pieczeniu ciast i przygotowywaniu potraw do święcenia. Tradycyjnie w śląskich domach piekło się mazurki, kołocze, koniecznie z posypką, babki drożdżowe albo piaskowe. Najważniejszą potrawą wielkanocną są oczywiście jajka. Podawano je na różne sposoby, najczęściej faszerowane chrzanem. Nasze babcie do koszyczka przygotowywały specjalną wielkanocną potrawę: jajka wymieszane z chrzanem i kiełbasą. Oczywiście, na wielkanocnym stole nie mogło też zabraknąć domowych pasztetów, wędzonych szynek, kotletów i baleronów oraz śledzi.

Ozdabianie jajek jest na Śląsku jedną z najważniejszych czynności świątecznych.

Do najpopularniejszych, choć wcale nie najłatwiejszych technik, należy malowanie woskiem i wydrapywanie. Używa się do tego całych jajek, gotowanych co najmniej sześć godzin. Nazywa się je kroszonkami. Inne popularne rodzaje ozdób z jajek to pisanki, które robi się z wydmuszek. Gospodynie na Śląsku zdobiły też metodą batikową, do której konieczne są białe jajka. Ugotowane ozdabia się woskiem, a następnie wkłada do ciepłego, ale nie gorącego barwnika, po czym zdrapuje wosk. Na jajku pozostają piękne białe wzory. Kiedyś owijano jajka sitowiem, cienką i bardzo delikatną tzw. duszą przybrzeżnej trawy, między sitowiem zaś tworzono wzorek z kolorowych kordonków. Najpopularniejsze do farbowania jaj były barwniki, uzyskiwane z łupinek cebuli (brązowa), buraków (czerwona), kory dębu, brzozy z dodatkiem zardzewiałych gwoździ (czarne) i młodych pędów zboża (zielone).

Na Śląsku, już po sobotniej uroczystej mszy świętej, w czasie której następowało rozwiązanie dzwonów, zasiada się do uroczystej kolacji. Je się wtedy poświęcone wcześniej pokarmy.

Dla śląskich dzieci najważniejszym dniem w czasie Świąt Wielkanocnych jest niedziela. Po uroczystym śniadaniu wychodziły z domu, żeby poszukać „zajączka”. Nie było to zadanie łatwe. Często dzieci szukały prezentów w ogrodach, na polach i w lesie.

Upominki były dobrze schowane, czasem poszukiwania trwały kilka godzin. Dla zmylenia i utrudnienia zadania, niektórzy ojcowie zadawali sobie wiele trudu, strugając w deskach zajęcze łapki, aby w mokrej ziemi zostawić fałszywe ślady. Dzieci bawiły się w małych detektywów, a radość ze znalezienia tak dobrze ukrytego prezentu była ogromna. Dziś niestety większość rodziców „idzie na łatwiznę” i zwyczajnie wręcza prezenty, pozbawiając dzieci największej radości.

Dariusz Chrost

22 ~ kuchnia

WIELKANOCNY STÓŁ

Pier wsze zielone liście, k w iat k i, szmaragdowa trawa ,ciepłe powietrze, coraz śmielsze słońce, smakowicie zastawiony wielkanocny stół-czego więcej potrzeba, oprócz miłego towarzystwa, bliskich, przyjaciół czy znajomych. Wielkanoc to święta, kojarzące się z wyjątkowymi potrawami. Od wieków, po 40-dniowym poście następował okres sytości. Zajadano się świątecznymi mazurkami, sernikami ,ale przede wszystkim, różnego rodzaju mięsiwem, jajkami, które stały się jednym ze świątecznych symboli.

Nasze święta są z całą pewnością mniej obfite niż święta naszych przodków, bardziej

rozsądne, myślimy bowiem o sylwetce i zdrowiu, ale dwa dni smakowania pyszności na pewno nam bardzo nie zaszkodzą.

Spróbujcie więc naszych propozycji. Przy pewnej (sporej!) dozie rozsądku, nawet spróbowanie kilku świątecznych smakołyków nie zagrozi sylwetce ani zdrowiu. Stosunkowo dużym zagrożeniem są jednak niewątpliwie tradycyjne mazurki, wyjątkowe, typowo polskie wypieki, ale ponieważ są bardzo słodkie, raczej trudno zjeść ich zbyt wiele.

Proponujemy tym razem potrawy tradycyjne, z historią, bo przecież Wielkanoc to część polskiej tradycji.

SERNIK ŁATWY A DOSKONAŁY

Zacznijmy nietypowo, od słodkości. Nie są one lekkie i dietetyczne, jednak zjadane w małych ilościach dadzą wiele radości.

Zdradzę Państwu sekret mojej kuchni: zawsze mam w zamrażalniku kruche ciasto, które, podzielone na części, rozmrażam po kawałku w miarę potrzeby i przyrządzam z niego szybko (niezłe, jak twierdzą moi goście!) słodkości. Ponieważ ciasto będzie zużywane po kawałku, warto przygotować je w większej ilości. Zapewniam, że się przyda. Najpierw jako spody do mazurków, sernika, a potem do pieczenia najróżniejszych innych delicji.

foto: Shutterstock

Kruche ciasto (można użyć gotowego, kupionego ciasta kruchego lub przygotowanego według powyższego przepisu) ½ kg serka homogenizowanego, 2 jajka, ok. szklanki cukru, trochę skórki pomarańczowej smażonej w cukrze lub kilka kropel zapachu pomarańczowego, cukier waniliowy, łyżka kaszy manny, rodzynki W blaszce wielkości połowy piekarnika rozkładamy cienki (ok. 1/2 cm grubości ) płat kruchego ciasta, wokół dna blaszki tworząc rant na 2 cm.

Chwilę podpiekamy, ale nie rumienimy.

Mieszamy serek z żółtkami, kaszą manną i zapachami oraz rodzynkami.

Białka ubijamy na sztywną pianę i wraz z cukrem, dodajemy do sera (nie musimy dodawać całej podanej ilości cukru, zależy od gustu; a dodajemy go na końcu, aby rozpuszczając się nie rozrzedził masy).

Masę serową rozkładamy równą warstwą na podpieczonym spodzie.

Jeśli mamy ochotę, możemy z pasków kruchego ciasta ułożyć na wierzchu kratkę.

Pieczemy sernik w temperaturze 180 st. C, aż wierzch miejscami stanie się brązowy, ok. 45 minut. Kroimy dopiero, kiedy ostygnie!

Ten smakowity mazurek jest łatwy, przepyszny i stanowi specjalność mojego domu. Bez trudu przygotujecie to ciasto z ponad wiekową tradycją

KRUCHE CIASTO MAZUREK PRABABCI

Składniki: 1 kg mąki, 5 żółtek, 1,5 szklanki cukru, 2-3 kopiaste łyżki śmietany, 50 dag masła

Najpierw ucieramy żółtka z cukrem na puszystą masę. Następnie wszystkie składniki umieszczamy w dużej misce lub wysypujemy na stolnicę.

Najpierw sporym nożem siekamy całość kilka minut. Przesiekane składniki ręcznie, możliwie szybko zagniatamy, bo kruche ciasto „nie lubi” długiego wyrabiania. I doskonałe kruche ciasto gotowe.

8 kwietnia 2022

CYGAŃSKI

Składniki: 1,5 szklanki rodzynek, 2-3 szklanki pokrojonych bakalii: różnych rodzajów orzechów, migdałów, fig, daktyli ,suszonych moreli i śliwek, 5 jaj, 1,5 szklanki cukru, niepełna szklanka mąki Arkusz papieru do wypieków

Ucieramy chwilę całe jajka z cukrem, dodajemy mąkę i przygotowane uprzednio bakalie. Mieszamy i rozkładamy równą warstwą na blaszce wielkości całego piekarnika, wyłożonej papierem do wypieków. Pieczemy w temperaturze 180 st. C, do momentu, kiedy po naciśnięciu palcem wierzchu mazurka wyraźnie poczujemy, że już nie jest surowy; trwa to około 30 minut. Kroimy po wystygnięciu, według zwyczaju, na kawałki wielkości kciuka.

kuchnia

~ 23

Zaprasza Barbara Adamczewska

MAZUREK

KRÓLEWSKI

Składniki: 25 dag masła, szklanka cukru,1 i ¼ szklanki mąki,10 dag drobno siekanych obranych ze skórki migdałów (można użyć pół na pół mączki migdałowej i gotowych, drobno siekanych migdałów, 6 żółtek. Arkusz papieru do wypieków

Masło ucieramy mikserem. Kiedy jest dobrze roztarte dodajemy po jednym żółtku i dalej ucieramy; kiedy wyczerpiemy wszystkie żółtka dodajemy, dalej miksując, rozdrobnione migdały, cukier i mąkę.

Dokładnie utarte ciasto rozsmarowujemy na arkuszu papieru do wypieków na grubość palca. Wierzch możemy przybrać obranymi migdałami. Pieczemy w temperaturze 170 st. C. Kroimy dopiero po ostygnięciu, na kawałki wielkości kciuka.

Święta bez wielkanocnej baby byłyby niekompletne. Nie zawsze jednak wystarczy nam czasu na wyrabianie, czekanie, aż wyrośnie baba przygotowana według” klasycznego” przepisu. A więc pora na przepis szybki i niezawodny. B ędzie to przepis na

CIASTO DROŻDŻOWE

DLA LENIUCHÓW

Składniki: 3 niepełne szklanki mąki, 15 dag masła, 3 kopiaste łyżki cukru,6 dag drożdży, co najmniej 3 łyżki śmietany, 2 jajka,1 żółtko, szczypta soli, kilka kropel olejku waniliowego, rodzynki Tłuszcz do wysmarowania foremek (wyjdą 2 spore babki)

Najpierw mieszamy drożdże ze śmietaną. Odstawiamy do wyrośnięcia. Na stolnicę wysypujemy mąkę, dodajemy cukier, jaja i żółtko, pokrojone na kawałki miękkie masło, rozmieszane ze śmietaną drożdże, zapach. Wszystko razem siekamy, starając się połączyć w ten sposób składniki. Dobrze posiekane składniki zagniatamy dodając rodzynki. Otrzymujemy gładkie i lśniące ciasto.

Nakładamy do posmarowanych foremek babkowych mniej więcej do 1/2 wysokości. Kiedy ciasto wyrośnie, smarujemy wierzch białkiem lub rozkłóconym jajkiem.

Wkładamy do piekarnika o teperaturze175 st .C. Pieczemy do momentu, kiedy wierzch się silnie zrumieni a wetknięty w ciasto patyczek (np. od szaszłyków) będzie suchy. Po wyjęciu z piekarnika odczekujemy kilka minut i wyjmujemy ciasto z formy.

I teraz mamy możliwość albo posypać je z wierzchu cukrem pudrem lub ozdobić lukrem: 1 szklankę cukru pudru ucieramy z łyżką wódki, łyżką wody i kilkoma kroplami soku cytrynowego. Bielejącym lukrem oblewamy babki; możemy je ozdobić smażoną skórką pomarańczową lub kilkoma rodzynkami.

Taka babka będzie ozdobą naszego wielkanocnego stołu.

Ale słodycze, choć charakterystyczne dla tych świąt, to tylko i aż zwieńczenie naszego menu. Przejdźmy zatem najpierw do świątecznych zup

24 ~ kuchnia Niechaj to będzie

na początek najprostszy

BARSZCZ CZERWONY

Z JAJKIEM 2 kg buraków, włoszczyzna, 2 ząbki czosnku, 15 dag wędzonej kiełbasy, kilka plasterków boczku lub bekonu, sok z cytryny, do smaku cukier, sól pieprz, ewentualnie przyprawa do zup.

Jako dodatek: jajka na twardo, 2 łyżki siekanego kopru Najpierw ugotujmy włoszczyznę z burakami pokrojonymi w małe kawałki w 8 szklankach wody.

Kiedy warzywa są już miękkie, wyjmujemy je i do pozostałego wywaru dodajemy przeciśnięty przez praskę czosnek, sól, umiarkowanie pieprz, oraz pokrojoną na cienkie plasterki

Inną

kiełbasę oraz na paski boczek lub bekon. Zagotowujemy zupę tylko raz, doprawiamy ją cukrem i sokiem z cytryny. Podajemy w filiżankach do zupy z dodatkiem pokrojonego na połówki jajka na twardo i kilkoma szczyptami siekanego koperku.

Oczywiście, jeśli nam wystarczy czasu, możemy upiec paszteciki, które będą doskonałym dodatkiem do barszczu: z reszty ciasta, z którego przygotowaliśmy babki (jednak bez rodzynek) możemy upiec małe bułeczki, które posypane obficie po wierzchu sezamem lub makiem będą się doskonale komponować z barszczem

świąteczną zupą , której zaletą jest to,

że możemy ją ugotować dzień, a nawet dwa dni wcześniej i może się stać

Jak wiemy ,Wielkanoc to święta mięsne. A więc tym razem wegetarianie nie znajdą bezmięsnych potraw. Przepraszamy.

Tradycja!

ŚWIĄTECZNY INDYK

RACZEJ DLA DOROSŁYCH

DOBRY ROSÓŁ

0,5 kg szpondra lub łaty wołowej, 0,5 kg giczy cielęcej, 0,5 kg kurczęcych udek, spora włoszczyzna, nieduża cebula,2 ziarna ziela angielskiego, liść laurowy, kilka ziaren pieprzu, sól, łyżka siekanej zielonej pietruszki Umyte mięso zalewamy zimną wodą i gotujemy przez 45 minut od momentu zawrzenia.

Na rozgrzanej patelni opiekamy przekrojoną na pół cebulę) - dzięki niej rosół nabierze złotego koloru.

Zbieramy szumowiny, dodajemy obraną włoszczyznę oraz cebulę

i wszystkie przyprawy. Gotujemy bardzo powoli, dalsze 45 minut do 1 godziny. Teraz odstawiamy rosół, a kiedy wystygnie, zdejmijmy z niego tłuszcz. Jeśli rosół chcemy przechować, musimy go umieścić w lodówce - stanie się jeszcze bardziej esencjonalny. Przed podaniem każdą porcję posypujemy szczyptą siekanej zielonej pietruszki.

Oczywiście klasyka to rosół z domowym makaronem, ale przecież w święta możemy ugotować dobry, gotowy makaron. Na pewno smak tej pysznej zupy nic nie straci.

foto: Shutterstock

Indyk wagi około 4 kg, sól, 2 łyżki cukru, 1/2 szklanki czystej wódki, 4 łyżki masła (może być klarowane), do okrycia w czasie marynowania - gaza apteczna wielkości pół metra oraz folia aluminiowa do przykrycia w czasie pieczenia W przeddzień pieczenia sprawiamy indyka, czyszcząc go z pozostałości tłuszczu i piórek, myjemy, wycieramy papierowym ręcznikiem i najpierw nacieramy solą, potem wmasowujemy dłońmi cierpliwie prawie cały alkohol, a na koniec również wmasowujemy cukier. Nakrywamy apteczną gazą i pozostawiamy do następnego dnia w lodówce.

8 kwietnia 2022

Tuż przed pieczeniem okładamy tuszkę plasterkami masła i wstawiamy do mocno nagrzanego, do 200 st. C piekarnika. Po 20 minutach polewamy indyka stopionym tymczasem masłem, szczelnie nakrywamy folią i pieczemy w temperaturze 180 st. C. Powinno to trwać około 3 godzin, od czasu do czasu polewając tłuszczem spod indyka. Teraz zdejmujemy folię, polewamy pozostałym alkoholem wymieszanym z sosem od pieczenia i rumienimy indyka.

Powinien uzyskać piękny, jasnobrązowy kolor (dzięki użyciu cukru).

Uwaga: ten sam przepis doskonale posłuży do pieczenia części indyka, choć oczywiście indyk w całości jest bardziej efektowny.

kuchnia

Kurczaki jadamy na co dzień, dość często, ale

przecież pracowicie przyrządzony w ten sposób, może być przysmakiem nie lada. Oto

WARSZAWSKI KURCZAK

LUZOWANY I NADZIEWANY Spory kurczak, wagi około 1,8 kg, 3 kurczęce wątróbki, 10 dag masła, 4 łyżki siekanego koperku lub po połowie koperku i pietruszki, 1 jajko, 3/4 szklanki tartej bułki, garść rodzynek, sól, spora szczypta cukru, łyżka masła Najpierw luzujemy kurczaka: przecinamy skórę na grzbiecie i ostrym nożykiem odcinamy w ten sposób mięśnie tuszki, aby pozostały przy skórze, oddzielając je od kości korpusu. Pozostawiamy udka i skrzydełka z kostkami, pozostałe kości staramy się oddzielić. Tuszkę pozbawioną już kości solimy w środku i po wierzchu.

Miksujemy wątróbkę, masło, jajko, dodajemy tartą bułkę, siekaną ziele-

ninę, sól, cukier. Na koniec dodajemy rodzynki i ręcznie mieszamy.

Wykładamy na rozłożoną tuszkę (skórką do dołu!) nadzienie, zaszywamy białą bawełnianą nitką i ułożywszy tak przygotowanego kurczaka nadajemy mu kształt walca i układamy na wierzchu plasterki masła. Wstawiamy do nagrzanego piekarnika i nakrywamy folią aluminiową. Pieczemy około godziny, po czym odkrywamy i pieczemy jeszcze godzinę, często polewając wytopionym tłuszczem. Kiedy kurczak się zrumieni możemy go podać na gorąco (jest łatwo podzielny) lub na zimno, pokrojonego w plastry.

~ 25

Ł atwe i szybkie mięso to

ŚWIĄTECZNY

KLOPS Składniki: 1 kg mielonego mięsa wieprzowo-wołowego, czerstwa bułka,1/2 szklanki mleka, mała cebula, łyżka oleju, łyżka siekanej zieleniny: pietruszki lub kopru, na koniec łyżeczki majeranku, szczypta mielonej słodkiej papryki, łyżka sosu sojowego, szczypta curry, 2 łyżki tartej bułki i olej do wysmarowania formy , 4 jaja na twardo

Namaczamy bułkę w mleku. Cebulę drobno siekamy i podsmażamy na oleju, aż stanie się przezroczysta. Odciskamy bułkę z nadmiaru mleka i po rozdrobnieniu jej widelcem dodajemy do mięsa wraz z jajkiem i wszystkimi przyprawami. Mieszamy, najlepiej ręcznie lub mikserem, dość długo i dokładnie. Na posypanej tartą bułką desce rozkładamy mięso, formując kwadrat, na którego środku układamy obrane ze skorupek jajka na twardo, sklejamy brzegi mięsa i umieszczamy klops w długiej foremce wysmarowanej olejem, spojeniem mięsa do dołu. Pieczemy w temperaturze 180 st. C, aż mięso się lekko ozłoci. Możemy klops podawać na gorąco lub w centymetrowych plastrach na zimno.

I wreszcie na koniec niezbędne do świątecznych mięsnych dań dodatki. Stół wielkanocny nie byłby kompletny, gdyby nie było na nim sosu i ćwikły. Nie wolno nam ich pominąć. Najpierw więc wspaniały chrzanowy (to też tradycja) sos. Czyli

SOS

WIELKANOCNY

Składniki: ½ szklanki gęstej śmietany, 2 łyżki majonezu, 2-3 łyżki tartego chrzanu, 3 jajka na twardo, do smaku soli i cukru

No i wreszcie

Mieszamy śmietanę z majonezem, chrzanem i dodajemy pokruszone żółtka. Siekamy możliwie drobno białka i dodajemy do sosu. Doprawiamy solą i cukrem. Ten sos jest doskonałym dodatkiem do wszystkich świątecznych mięs.

witaminowy dodatek , bez którego byłoby trudno się obejść, czyli

ĆWIKŁA

Składniki: 6 średnich buraków, 3- 4 łyżki startego chrzanu, 10 łyżek octu winnego, sól, cukier do smaku, szczypta kminku

Buraki myjemy, pieczemy godzinę w temperaturze 180 st. C. Po ostudzeniu obieramy ze skórki i ścieramy na grubej jarzynowej tarce. Mieszamy ze startym chrzanem.

Ocet zagotowany z cukrem, solą i rozdrobnionym kminkiem, a następnie przecedzony przez sitko dodajemy do buraków z chrzanem i dokładnie mieszamy. Odstawiając ćwikłę, w słoiku lub innym naczyniu, ugniatamy ją, aż na wierzchu ukaże się sok .Ćwikłę możemy przechować nawet ponad miesiąc, oczywiście w lodówce lub chłodnym miejscu.

MAMY NADZIEJĘ, ŻE ŚWIĘTA BĘDĄ SPOKOJNE I SMACZNE

26 ~ radio

JAK SŁUCHAĆ SAMI SWOI RADIO? Radio dostępne jest z nadajników DAB + w Londynie, Surrey, Sussex, Irlandii i Irlandii Północnej.

Sami Swoi Radio możesz słuchać w najlepszej jakości DAB+ w domu, w pracy czy też w samochodzie. Jeśli jesteś w naszym największym zasięgu DAB+, po prostu w swoim odbiorniku wyszukaj Sami Swoi Radio. Zobacz jakie to proste.

Aplikacje mobilne Sami Swoi Radio i strona www.

Dla tych, którzy mimo największego zasięgu wśród polskich rozgłośni będą mieli trudności z odbiorem lub mają starsze odbiorniki bez DAB+, mogą słuchać Sami Swoi Radio poprzez aplikacje mobilne oraz naszą stronę www.SamiSwoiRadio.co.uk.

Sami Swoi Radio można słuchać przez stronę internetową na różne sposoby:

1. Klikając przycisk “play” w widgecie radia na stronie głównej lub tym poniżej.

2. Klikając w link. Otworzy się nowa karta z Playerem Sami Swoi Radio.

3. Kolejną opcją jest pobranie pliku playlisty Sami Swoi Radio i uruchomienie go w dowolnym odtwarzaczu multimedialnym na swoim PC.

Wolisz słuchać radia na telefonie?

Już teraz możesz pobrać dedykowaną aplikację Sami Swoi Radio na telefon lub tablet z systemem Android oraz iOS. 1. Aby pobrać aplikację na telefon, kliknij Google Play lub Apple Store, bądź wejdź bezpośrednio do sklepu i wyszukaj Sami Swoi Radio. Możesz także zeskanować aparatem w telefonie kod QR. 2. W sklepie Google Play lub App Store kliknij Zainstaluj. Aplikacja pobierze się na Twój telefon lub tablet.

3. Po instalacji po prostu wejdź do aplikacji i słuchaj Sami Swoi Radio po swojemu!

8 kwietnia 2022

Sami Swoi Radio na urządzeniach z Alexa.

Aby uruchomić Sami Swoi Radio w Twojej Alexie należy wybrać jeden z trzech poniższych sposobów.

1. Powiedz w kierunku Alexy: “Alexa, ENABLE The Polish Radio”. Jeśli komenda zostanie prawidłowo odczytana przez Alexę - wówczas powinna ona rozpocząć odtwarzanie naszej stacji radiowej.

Każde następne uruchomienie Sami Swoi Radio wystarczy, że będzie poprzedzone komendą: “Alexa, Open The Polish Radio” lub “Alexa, Start The Polish Radio”.

2. Odwiedź stronę z Sami Swoi Radio Alexa Skill i aktywuj go na swoim koncie: 3. Jeśli czynności z punktu 1 i 2 nie okażą się wystarczające, wówczas należy odwiedzić stronę Amazon.co.uk i zalogować się do konta do którego jest przypisana Twoja Alexa. Następnie w oknie wyszukiwania wpisz: “Sami Swoi Radio”. Po wyszukaniu naszej stacji radiowej, kliknij na logo Sami Swoi Radio. Następnie należy uruchomić Skill na Alexę. Po prawej stronie monitora znajduje się sekcja pod nazwa: “Get this Skill”. Kliknij w przycisk “ENABLE” pod tym napisem. Teraz wydaj komendę: “Alexa, Open The Polish Radio” lub “Alexa, Start The Polish Radio” - i Twoja Alexa powinna rozpocząć odtwarzanie naszej stacji.

Jeśli mimo powyższej instrukcji nadal masz problem z uruchomieniem Sami Swoi Radio na swojej Alexie, napisz do nas a my Ci pomożemy.

Sami Swoi Radio na platformach radiowych.

Na tym oczywiście nie koniec. Sami Swoi Radio jest dostępne także na największych,

globalnych radiowych platformach internetowych, takich jak Tuneln Inc, MyTunerRadio, Radio.pl, Radio UK czy Zeno.FM. Opcje słuchania są dwie: możesz odtworzyć Sami Swoi Radio bezpośrednio na stronach tych platform lub jeśli preferujesz aplikacje, możesz pobrać je na swój telefon i wyszukać Sami Swoi Radio.

1. Wejdź na wybraną platformę radiową z podanych linków poniżej.

2. Kliknij przycisk “Play” i słuchaj Sami Swoi Radio.

3. Możesz też pobrać aplikacje tych platform na telefon lub tablet z iOS lub Android. Jak już to zrobisz, po prostu wyszukaj stacji Sami Swoi Radio i ciesz się najlepszą muzyką.

Tuneln Inc - https://tunein.com/radio/ Sami-Swoi-Radio-s240836/ Radio.pl - https://www.radio.pl/s/samiswoiradio Radio UK - https://www.radio-uk.co.uk/ sami-swoi-radio Zeno.FM - https://zeno.fm/sami-swoiradio/ My Tuner Radio - https://mytuner-radio. com/radio/sami-swoi-radio-472128/ Radio Garden Live - http://radio.garden/ listen/sami-swoi-radio/Co3rXGbE Sami Swoi Radio można także słuchać na telewizorach za pomocą dekodera Canal+ (NC+) w aplikacji Radio+ na kanale 616.

radio

Baw się razem z Sami Swoi Radio!

Sobota godz. 20:00 - “Find Your Harmony”

with Andrew Rayel Andrew Rayel pochodzi z Mołdawii. W wieku 13 lat zaczął produkować swoje pierwsze utwory.

Inspirował się twórczością Tiesto i Armina van Buurena. Zadebiutował w 2010 roku utworem “Always In Your Dreams”. Dzisiaj jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych DJ-ów na całym świecie. W Sami Swoi Radio w każdą sobotę o 20:00 zapraszamy na jego dwugodzinny program “Find Your Harmony”.

Sobota godz. 22:00 - “A State Of Trance”

with Armin Van Buuren Armin van Buuren – holenderski DJ, producent muzyki trance, z wykształcenia prawnik. Jeden z najpopularniejszych i utytułowanych DJ-ów na świecie. W kazda sobote o 22:00 w Sami Swoi Radio zapraszamy na jego kultowe “A State Of Trance”.

Sobota/Niedziela godz. 00:00 - “Planet Perfecto”

with Paul Oakenfold Paul Mark Oakenfold – brytyjski DJ i producent muzyczny. Z wykształcenia jest kucharzem. Uznawany za ikonę muzyki klubowej, jako jeden z pierwszych spopularyzował ten typ muzyki. Po ponad 30 latach kariery nadal jest aktywnym producentem i didżejem.

W kazda sobotnio/niedzielna noc o 00:00 w Sami Swoi Radio uslyszysz jego “Planet Perfecto”.

~ 27

28

PANDEMIA JESZCZE SIĘ NIE SKOŃCZYŁA

foto: Shutterstock

Rośnie liczba osób starszych wymagających hospitalizacji z powodu zakażenia koronawirusem. Brytyjska służba zdrowia rozpoczęła szczepienia czwartą dawką. Główną przyczyną jest nowy podwariant Omikrona.

8 kwietnia 2022

29 Ponad pół miliona mieszkańców Wielkiej Brytanii zostało zaproszonych w ostatnim tygodniu marca do przyjęcia czwartej dawki szczepionki na koronawirusa. Decyzja ma związek z rosnącą liczbą zakażeń na Wyspach i obawami o spadek odporności po pierwszym boosterze.

Szacuje się, że nawet 1 na 16 osób w Anglii miała koronawirusa w tygodniu połowie marca. Przekłada się to na nawet 3,5 mln zakażonych. Tydzień wcześniej szacunkowa liczba wynosiła 2,7 mln.

Od momentu, gdy na Wyspach rozpoczęto program szczepień drugim boosterem, z możliwości tej skorzystało już 470 tys. osób.

NHS podkreśla, aby nie zgłaszać się po szczepienie samemu i apeluje, aby cierpliwie czekać na otrzymanie zaproszenia.

Z programu szczepień czwartą dawką skorzystać mogą wszystkie osoby powyżej 75 lat, a także ci, którzy cierpią na choroby układu odpornościowego.

Liczbę takich osób w samej Anglii szacuje się na ok. 5,5 mln.

Za gwałtowny wzrost liczby infekcji w Wielkiej Brytanii odpowiedzialny jest, według ekspertów, wariant Omicron BA.2. Dane te potwierdza m.in.

Krajowe Biuro Statystyczne. Aktualne statystyki pokazują m.in. rosnącą liczbę hospitalizacji w szpitalach z powodu nowego podwariantu.

Powtórne zakażenie bardziej zakaźnym Omicronem zdarza się częściej niż w przypadku innych dotąd występujących wariantów wirusa SARS-CoV-2.

już zainfekowane wcześniejszym subwariantem Omicrona BA.1, raczej nie zakażają się w tak krótkim okresie po raz kolejny, tym razem Omicronem BA.2, a przynajmniej jest to mało prawdopodobne. Chroni przed tym odporność uzyskana po takim zakażeniu, szczególnie u tych osób, które wcześniej się szczepiły przeciwko COVID-19.

Z badań laboratoryjnych wynika, że na zakażenia najbardziej odporne są osoby, które były zaszczepione przeciwko COVID-19, a

Covid-19 niż wariant BA.1 - informują eksperci Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Nie widać różnicy pod względem ciężkości zachorowań między BA.1 w porównaniu z BA.2. Pierwsze próbki zawierające BA.2 zbadano w lutym br na Filipinach, nadal nie jest jednak jasne, gdzie podwariant pojawił się po raz pierwszy.

Według informacji WHO, wariant Omikron podzielony jest na trzy podwarianty - BA.1, BA.2 oraz BA.3.

Za gwałtowny wzrost liczby infekcji w Wielkiej Brytanii odpowiedzialny jest, według ekspertów, wariant Omicron BA.2. Dane te potwierdza m.in.

Krajowe Biuro Statystyczne. Aktualne statystyki pokazują m.in. rosnącą liczbę hospitalizacji w szpitalach z powodu nowego podwariantu.

Pod koniec 2021 r. pojawił się bardziej zakaźny wariant Omicron. Skutkiem tego były znacznie częstsze infekcje, dochodziło do nich nawet u osób zaszczepionych trzema dawkami, jak też u tych, które przeszły COVID-19. W Wielkiej Brytanii ponowne zakażenia zdarzają się dziesięciokrotnie częściej niż na początku pandemii.

Najczęściej dochodzi do nich u ludzi młodych i tych, które nie były zaszczepione.

Ostatnio pojawił się nowy subwariant Omicronu oznaczony symbolem BA.2, jeszcze bardziej zakaźny niż poprzedni. To z jego powodu w Wielkiej Brytanii nastąpił ostatnio ponowny wzrost infekcji. Osoby, które zostały

potem się zakaziły Omicronem. Mniej odporne są osoby, które przeszły jedynie zakażenie i się nie zaszczepiły.

Choć Omicron BA.2 jest bardziej zakaźny to z dotychczasowych obserwacji wynika, że nie zwiększa on ryzyka hospitalizacji w porównaniu do poprzedniego subwariantu BA.1.

Podwariant BA.2 wariantu koronawirusa Omikron, który szybko ostatnio rozprzestrzenia się, nie powoduje poważniejszej postaci

Niestety, wraz z pojawieniem się nowego podwariantu i w związku ze zniesieniem restrykcji w Wielkiej Brytanii rośnie liczba osób po 55. roku życia, które wymagają hospitalizacji po zakażeniu koronawirusem.

- Pandemia się nie skończyła, a liczba przypadków hospitalizacji wśród starszych osób rośnie - informuje dr Jenny Harries, stojąca na czele UKHSA. Sama liczba chorych znacznie spadła po szczytowej fali zakażeń wariantem Omikron. Rosnąca dominacja mutacji BA.2 i wzrost infekcji u osób starszych przypominają, że pandemia się nie skończyła, a wirus krąży w społeczeństwie. Naukowcy z UKHSA sugerują, że rosnąca liczba przypadków wśród osób w wieku 55 lat i starszych może wynikać z większej liczby kontaktów towarzyskich po złagodzeniu restrykcji i zaniku skuteczności boosterów.

Po ostatniej aktualizacji przepisów dotyczących zwalczania koronawirusa w Anglii rząd Borisa Johnsona ogłosił, że osoby, które uzyskały pozytywny wynik testu na Covid-19, nie są już prawnie zobowiązane do samoizolacji. Nadal jednak jest to zalecane w celu ochrony innych. obecnie w Anglii forsowania jest polityka „życia z Covidem”, w ramach której odpowiedzialność zdrowotna nałożona została na mieszkańców, a nie na państwo.

Obecnie na Wyspach nie istnieje również jakikolwiek wymóg poddawania się testom, choć wciąż jest to zalecane.

Małgorzata Skibińska

30 ~ raport

PODWYŻKA NA WYSPACH

foto: Shutterstock

AMERYKANIE PROSTO Z MOSTU MÓWIĄ, JAKIEJ PENSJI OCZEKUJĄ. W POLSCE PRACOWNICY CZĘSTO UCIEKAJĄ OD TEGO TEMATU, W MYŚL ZASADY, ŻE SZEF SAM Z SIEBIE POWINIEN ICH DOCENIĆ, A DOPOMINANIE SIĘ O SWOJE JEST NIETAKTOWNE. A JAK JEST NA WYSPACH? Podwyżki pensji w 2022 roku W ciągu ostatnich dwóch lat ceny w sklepach wzrosły o ponad 10 procent. Inflacja skoczyła w tym roku do 6,2 proc. To najwięcej od 1992 roku. Warto zastanowić się, czy nie czas na podwyżkę, bo z tą samą pensją jest coraz trudniej opłacić zakupy i czynsz. Z rynku pracy płyną słodko-gorzkie wiadomości. „The Guardian” podaje, że pracodawcy nie mogą zapełnić wakatów i w 2022 roku planują podwyżki na poziomie 3 proc. - to najwięcej od dekady. Dziennik zaznacza jednak przy okazji, że to nawet nie pokrywa poziomu inflacji. Zarobki rosną teraz najszybciej od 2008 roku, ale podobnie jest z czynszami, cenami benzyny czy opłatami za prąd. Od

1 kwietnia tego roku minimalna stawka godzinowa wynosi już 9,50 funtów. Tego samego dnia skończy się też zamrożenie stawek pensji pracowników sektora publicznego, które obowiązywało od czasu pandemii.

Czy dostajesz tyle, ile powinieneś?

Bardzo częstym zarzutem Polaków pracujących na Wyspach jest to, że brytyjscy koledzy zarabiają więcej za tą samą pracę. Po latach często okazuje się, że wystarczyło wskazać pracodawcy odpowiednie stawki za pracę w nocy, w czasie świąt czy za nadgodziny. Pracodawca ma obowiązek przestrzegać tych reguł, ale często nie traktuje tego zbyt rygorystycznie, szczególnie gdy

ma do czynienia z pracownikiem tymczasowym lub zatrudnionym na niskim stanowisku. Znaczenie może mieć też rodzaj umowy – np. niekorzystny, tymczasowy kontrakt.

Warto najpierw samemu zorientować się, ile wynosi ustawowy dodatek za dojazdy, zakwaterowanie czy pracę w weekendy, a także, jaki jest rodzaj kontraktu. Następnie można sprawdzić, czy szef przestrzega tych reguł. Jeszcze jedną rzeczą, na którą narzekają pracownicy, są potrącenia od pensji. Tak naprawdę pracodawca może potrącić tylko te wydatki, na które pracownik zgodził się na piśmie lub gdy jest to zapisane w umowie. Często postawienie się pracodawcy skutkuje tym, że przestaje on potrącać pracownikom pieniądze za dojazdy czy rzekome straty, trzeba jednak najpierw zadbać o to,

by nie podpisywać umowy, jeśli są w niej takie zapisy. Nie każdy zdaje sobie też sprawę z tego, że brytyjski pracodawca może wypłacać część wynagrodzenia w tzw. voucherach na opiekę nad dzieckiem. Jeśli tak jest, to zasadnicza pensja może być wówczas niższa, niż wynosi ustawowe minimum.

Podwyżki u samozatrudnionych

Inna grupa osób, które mogą dostawać mniej, niż ustawowe minimum, to samozatrudnieni. Hydraulik czy kosmetyczka ceny ustalają sami. Często na początku prowadzenia działalności istnieje pokusa, by wyróżnić się, oferując wyjątkowo konkurencyjne ceny. Taka taktyka w krótkiej perspektywie ma sens,

raport ale później często prowadzi do komplikacji, np. wtedy, gdy klienci przyzwyczają się do stawek poniżej rynkowej średniej. Dobry zwyczaj każe więc nie prowadzić dumpingu cen również we własnym interesie.

Warto pamiętać podczas negocjacji warunków również o tym, że to od właściciela firmy zależy, ile zarobi.

Jeśli zgodzi się na niekorzystne dla siebie warunki, to często nie będzie ich mógł zmienić już do końca trwania usługi. Szczególnie powinni tego pilnować np. budowlańcy, by nie musieli dopłacać z własnej kieszeni, gdy nieuchronnie wzrosną ceny materiałów budowlanych.

Kiedy podwyżka się należy?

Kolejne nieporozumienie dotyczy tego, kiedy przysługuje podwyżka.

W mediach pojawiają się co roku doniesienia o tym, o ile wzrosła średnia pensja. Łatwo można się zdziwić, jeśli w tym samym czasie wcale nie wzrosły wpływy od pracodawcy na konto. W rzeczywistości coroczna rewaloryzacja wynagrodzenia należy się tylko wtedy, jeśli tak jest zapisane w umowie. Jeśli nie, to od pracodawcy zależy, czy zdobędzie się na taki gest. Można też z nim porozmawiać o podwyżce. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik zarabia pensję minimalną. Jej stawki są podwyższane co roku 1 kwietnia, ale obowiązują od kolejnego okresu rozliczeniowego z pracownikiem.

Przykładowo, jeśli ktoś dostaje pensję zawsze pod koniec miesiąca, to „stare” stawki będą go obowiązywały jeszcze do końca kwietnia, ale majową pensję dostanie już z podwyżką. Jeśli natomiast pensja jest wypłacana codziennie, to wypłaty wzrosną już na drugi dzień po wprowadzeniu wyższych stawek.

Terminów podwyżek powinni też pilnować najmłodsi. Ustawowe minimum rośnie po 18, 21 i 23 urodzinach, ale trudno oczekiwać, by pracodawca z własnej inicjatywy pilnował tych dat i przydzielał automatyczne podwyżki.

W jakich branżach pensje rosną najszybciej?

W tym roku można mówić o zaskoczeniu. Już nie programiści czy lekarze bogacą się najszybciej. Z danych portalu Career.com wynika, że najszybciej rosną zarobki w gastronomii. To może się wydawać dziwne po zamieszaniu związanym

z pandemią, gdy tysiące kelnerów czy barmanów musiało pożegnać się z pracą. Ich zarobki wzrosły w ostatnim czasie aż o 12 proc., a liczba ogłoszeń, w których pracodawcy oferują ponad 50 tys. funtów rocznie, jest dziś najwyższa w historii.

Od czasu Brexitu Wyspy opuściły setki tysięcy osób, a ci, którzy czekali na rozwój wypadków, ostatecznie wrócili do domu w trudnych latach 2020-2021. Dziś bary działają jak dawniej, ale bardzo trudno jest znaleźć osobę chętną do pracy w nich. Nie pomaga rekordowo niski odsetek studentów przyjeżdżających zza granicy ani fakt, że w większości są to osoby majętne – za studia po zmianach muszą płacić nawet 9250 funtów rocznie. Drastycznie spadła więc liczba osób, które chciałyby dorobić, pracując w hotelu czy restauracji.

Etykieta, czyli kiedy i jak mówić o podwyżce

Zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w Polsce temat pieniędzy jest dla wielu pracowników dość kłopotliwy. Chcielibyśmy zarabiać więcej, ale skargi czy żądania nie przechodzą nam przez gardło. Niestety czasem tylko upierając się przy swoim, można osiągnąć zamierzony cel. W dużych i średnich firmach standardowo można zacząć rozmawiać o podwyżce po roku od zatrudnienia i później co roku. Nie wystarczy zażądać pieniędzy; warto zebrać argumenty i przedstawić korzyści, jakie pracownik wnosi do organizacji. Na przykład jeśli dana osoba znalazła w ubiegłym roku rekordową liczbę klientów, warto to dokumentować i przedstawić szefowi. W ten sposób znikają wątpliwości, a dla właściciela firmy staje się jasne, że taka osoba jest cenna dla zespołu. Za nietakt uważa się rozmawianie o podwyżce po 3-6 miesiącach od dołączenia do zespołu. Są też sytuacje, w których szef pewnie nie przyzna dodatkowych pieniędzy, jak np. wyjątkowo trudna koniunktura czy pandemia.

Jeśli jednak taka sytuacja utrzymuje się przez dłuższy czas, pracownik mimo wszystko musi zadbać o swój interes i poprosić o podwyżkę. Na Wyspach działa wiele organizacji czy coachów, którzy pomagają w tym, by przygotować się do takiej rozmowy.

Dla pracodawcy: kiedy podwyższać stawki?

Zgodnie z prawem trzeba podwyższać pensje minimalne zgodnie z aktualnie obowiązującymi stawkami. Trzeba też uwzględniać wszystkie pozostałe zasady, jak prawo do dodatkowego wynagrodzenia za nadgodziny czy weekendy. Poza tym obowiązują zasady zapisane w kontrakcie, czyli np. podwyżka pensji wraz z poprawą wyników, podwyżka co rok czy w związku z innymi czynnikami. Nie trzeba przeprowadzać corocznego podsumowania wyników pracownika, ale jest to dosyć dobrą praktyką, której mogą oczekiwać pracownicy na Wyspach. Chodzi głównie o sytuację, gdy pracownik wypracował w ostatnich miesiącach rekordowy dochód, podpisał wyjątkowo dużo umów lub w inny sposób przewyższył oczekiwania zapisane w umowie. Jeśli nie sposób podwyższyć pensji wszystkim pracownikom, warto zadbać o tych najlepszych, by nie odeszli z firmy, widząc, że ich wysiłki nie są doceniane. Wiele biznesów na Wyspach ustala z góry stawki podwyżek na np. 5-10 proc.

Inni określają od razu, kiedy można je otrzymać. To pomoże uniknąć

~ 31

kłopotliwych rozmów i zautomatyzować ten proces.

Sonia Grodek

Zgodnie z prawem trzeba podwyższać pensje minimalne zgodnie z aktualnie obowiązującymi stawkami. Trzeba też uwzględniać wszystkie pozostałe zasady, jak prawo do dodatkowego wynagrodzenia za nadgodziny czy weekendy. Poza tym obowiązują zasady zapisane w kontrakcie, czyli np. podwyżka pensji wraz z poprawą wyników, podwyżka co rok czy w związku z innymi czynnikami. Nie trzeba przeprowadzać corocznego podsumowania wyników pracownika, ale jest to dosyć dobrą praktyką, której mogą oczekiwać pracownicy na Wyspach. Chodzi głównie o sytuację, gdy pracownik wypracował w ostatnich miesiącach rekordowy dochód, podpisał wyjątkowo dużo umów lub w inny sposób przewyższył oczekiwania zapisane w umowie. Jeśli nie sposób podwyższyć pensji wszystkim pracownikom, warto zadbać o tych najlepszych, by nie odeszli z firmy, widząc, że ich wysiłki nie są doceniane. Wiele biznesów na Wyspach ustala z góry stawki podwyżek na np. 5-10 proc. Inni określają od razu, kiedy można je otrzymać. To pomoże uniknąć kłopotliwych rozmów i zautomatyzować ten proces.

32 ~ podróże - albania

ALBANIA

CO WARTO ZOBACZYĆ

Albania to cudowny kraj, będący zestawieniem pięknej przyrody, urozmaiconego wybrzeża, wysokich gór i prowadzących do nich serpentyn drogowych, w połączeniu z niezwykłą serdecznością ludzi. Jeśli jeszcze nie mieliście okazji odwiedzić Albanii, to zachęcam do lektury poniższego tekstu, w którym znajdziecie wskazówki, co warto tam zobaczyć. Wtedy będziecie mogli odpowiedzieć sobie na pytanie, czy to kierunek dla Was. 8 kwietnia 2022

podróże

- albania ~ 33

Albania – czy to kraj dla Ciebie?

Albanię odwiedzają dwa typy turystów. Do pierwszej grupy możemy zaliczyć ludzi, którzy uwielbiają opalanie się na plażach oraz imprezowanie do późnych godzin nocnych.

Natomiast do drugiej grupy należą podróżnicy, którzy poszukują nowych doświadczeń kulturowych, jak i również dzikich krajobrazów nieskażonych ingerencją człowieka. Ja niewątpliwie należę właśnie do tej ostatniej grupy. Moja przygoda z Albanią była związana z miesięczną wyprawą na Bałkany, podczas której wraz z przyjaciółmi odwiedziliśmy jeszcze Macedonię i Czarnogórę.

Granicę Albańsko-Macedońską przekroczyliśmy na Jeziorem Ochrydzkim, nieopodal miasta Pogradec. Później dotarliśmy na same południowe krańce państwa do osady Butrint, gdzie podziwialiśmy ruiny rzymskiego miasta. Przejechaliśmy przez całą Albanię od granicy z Grecją, do granicy z Czarnogórą.

Odwiedziliśmy najciekawsze atrakcje turystyczne tego niewielkiego państwa położonego nad Morzem Adriatyckim.

Jakie miejsca wybrać podczas podróży do Albanii?

GJIROKASTRA - jedno z najwspanialszych i najładniejszych miast w Albanii.

Dotarliśmy do niej bezpośrednio z Ochrydy w Macedonii, przez takie miejscowości jak Pogradec, Korcze i położony wysoko w górach Leskovik. Niedługo trzeba było czekać po przekroczeniu granicy, aby ukazał się naszym oczom wszechobecny bałagan, bieda oraz fatalny stan dróg. Przejechanie niespełna 370 kilometrów zajęło nam cały dzień, oczywiście z przerwami na zwiedzanie i posiłki. Po dotarciu na miejsce i rozbiciu namiotu na kempingu, postanowiliśmy wybrać się do starego miasta. Gjirokastra jest zwana miastem tysiąca schodów, ponieważ jest położona na stokach okolicznych gór. Ten fakt czyni to miasto niesamowicie urokliwym i idealnym miejscem do odwiedzenia przez każdego miłośnika fotografii. Nad zabudowaniami góruje średniowieczna twierdza, przebudowana za czasów panowania Imperium Osmańskiego. Kryje ona też mroczną tajemnicę związaną z umieszczonym niegdyś w jej podziemiach politycznym więzieniem.

Dodatkową ponurą nutą historii tego miasta jest fakt, że urodził się tutaj Enver Hodża.

Ten wieloletni dyktator przez swoją paranoję uczynił Albanię najbardziej zamkniętym państwem na świecie. Dla nas Gjirokastra dodatkowo była miejscem wypadowym w okoliczne atrakcje turystyczne, dlatego spędziliśmy tutaj dwa dni. Dzięki temu mieliśmy bardzo blisko na wybrzeże Adriatyku wraz z Sarandą, parkiem archeologicznym w Butrint oraz Blue Eye.

DOLINA RZEKI WJOSY – obłędnie lazurowa Pierwszego dnia w Albanii jadąc do Gjirokastry po minięciu miejscowości Leskovik, zaczęliśmy zjeżdżać do przepięknej doliny otoczonej majestatycznymi górami. Mowa tutaj o dolinie rzeki Wjosy, która jest uznawana za najmniej zmienioną sieć rzeczną w Europie. Od swojego źródła w Górach Pindos (Grecja), aż do samego ujścia w Morzu Adriatyckim (272 km.), płynie w niezmienionym kształcie od stuleci, co czyni ją unikatem na skalę Europy. Niestety taki stan może się zmienić ze względu na plan wybudowania aż ośmiu zapór w tym przepięknym miejscu. Na chwilę obecną, pod naciskiem opinii międzynarodowej cofnięte zostały wszelkie zezwolenie na rozpoczęcie inwestycji, jednak nie daje to całkowitego bezpieczeństwa dla tego wspaniałego miejsca. Za jakiś czas mogą tu wygrać względy ekonomiczne z ekologicznymi i ciężki sprzęt budowlany trwale zmieni oblicze tej rzeki.

BUTRINT – ruiny rzymskiego miasta

Będąc w Gjirokastrze, jeden dzień poświęciliśmy na objazdową wycieczkę nad wybrzeże Adriatyku, z przepięknymi plażami znanymi w całej Europie. Na samym południowym skraju tego rejonu, tuż przy granicy z Grecją, znajduje się gratka dla miłośników poszukiwania śladów dawnych cywilizacji. Mowa tutaj o ruinach rzymskiego miasta w Parku Narodowym Butrint. W czasach starożytności istniała tu osada iliryjska (według mitu założona przez uciekinierów z Troi), przekształcona w VII wieku p.n.e. w grecką kolonię i miasto portowe. Następnie w II wieku naszej ery miastem zaczęli panować Rzymianie.

SARANDA - największy kurort południowej części albańskiego wybrzeża

Typowy kurort nadmorski, więc poza jedzeniem w gruncie rzeczy nie ma tu miejsc, które można zwiedzić. Miłośnicy plaż i nocnych zabaw z pewnością coś dla siebie

34 ~ podróże - albania ści są wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, na co niewątpliwie zasługują.

Również tutaj zabudowania starego miasta są na stromym stoku, a nad nimi króluje średniowieczny zamek. Berat został założony w starożytności przez Ilirów i w II wieku naszej ery zdobyty przez Rzymian. W swojej historii został nawet zdobyty przez wojska bułgarskie; zmieniono wtedy nazwę na Beligrad, z czego powstała ówczesna nazwa.

KRUJA - pierwsza, średniowieczna stolica Albanii

znajdą. Na przestrzeni ostatnich kilku lat znacząco się rozbudowała i stała się popularnym celem letniego wypoczynku. Na jej rozwój duży wpływa miała bliskość greckiego Korfu, z którym miasto utrzymuje połączenia promowe oraz te obsługiwane przez wodoloty.

WĄWÓZ OSUMI - jedna z najważniejszych atrakcji Albanii

Kolejnym naszym punktem w podróży przez Albanię był Kanion Osumi. Jadąc z Gjirokastry wybraliśmy najkrótszą drogę przez miejscowość Raban. Droga wiedzie górskimi odstępami, na których nie ma asfaltu i nie jest możliwy przejazd zwykłym autem osobowym. Po kilku godzinach dotarliśmy do celu i zaczęliśmy robić rekonesans w celu znalezienia odpowiedniego miejsca na biwak oraz na fotografowanie zachodu słońca. Nad

samym kanionem znajdują się trzy przygotowane punkty widokowe. Sam kanion ma 26 kilometrów i osiąga 450 metrów głębokości.

Wydrążyła go rzeka Osum w wapiennych skałach, w których znajdują się jaskinie.

Podczas wiosennych roztopów oraz po większych opadach korytem rzeki możliwy jest rafting. Na samym dnie wąwozu znajduje się darmowy kemping, na którym bardzo miły Albańczyk prowadzi mały punkt gastronomiczny, gdzie można przekąsić lokalną potrawę i wypić kieliszek świetnej domowej roboty rakiji.

Późnym wieczorem dotarliśmy do kolejnej przepięknej miejscowości o nazwie Kruja.

Zaplanowaliśmy tam dwa noclegi w hotelu Panorama, w celu zregenerowania sił przed wymagającym przejazdem przez bezdroża gór północno-albańskich do miejscowości Theth. Prawda jest taka, że najładniejszy widok na znajdujące się wysoko w górach miasteczko, jest właśnie z balkonów hotelu.

BERAT – wyjątkowe miasto „muzeum” W drodze z Kanionu Osumi do Kruji odwiedziliśmy drugie w Albanii “miasto muzeum”, które trzeba koniecznie zobaczyć. Jak wcześniej opisaną Gjirokastre nazywa się “miastem tysiąca schodów”, tak Berat nosi miano “miasta tysiąca okien”. Obydwie miejscowo-

Położona jest na stokach góry Sarisalltikut na wysokości 600 m.n.p.m. Powstanie Kruji datuje się na około III wiek przed naszą erą.

Była pierwszą stolicą Albanii i urodził się w niej bohater narodowy Jerzy Kastriota, który odbił miasto z rąk Imperium Osmańskiego.

Właśnie podczas okupacji tureckiej miasto nabrało dzisiejszego charakteru. Przykładem jest turecki bazar wybudowany z drewna, przez który prowadzi droga do zamku górującego nad miastem. Zamek Jerzego Kastrioty jest najsłynniejszym zabytkiem Kruji, z czego trzeba pamiętać, że w większości jest to współczesna rekonstrukcja. W warowni znajduje się Muzeum Skanderbega, gdzie znajdziemy wiele zabytków związanych z regionem oraz samym przywódcą narodu.

MOST MESI – wyjątkowy obiekt z XVIII wieku

8 kwietnia 2022

Zmierzając w stronę Gór Przeklętych odwiedziliśmy ciekawy zabytek z XVIII wieku, a mianowicie kamienny most na rzece Kir w miejscowości Mes. Jest on jednym z najlepiej

podróże

- albania ~ 35

stoki Gór Przeklętych. Istnieje kilka szlaków turystycznych, jednak są one przeznaczone dla wprawionego turysty, ponieważ ich charakter nie odbiega od wysokogórskich szlaków, jakie znamy w Tatrach Wysokich.

Jestem niesamowicie zauroczony tym regionem w Albanii i na pewno jeszcze tutaj wrócę na szersze poznanie tego miejsca, między innymi do znajdującej się po drugiej stronie grani Maja e Jezercës (najwyższy szczyt Gór Przeklętych oraz całych Gór Dynarskich), równie przepięknej Doliny Valbony.

Albania jako modny kierunek

zachowanych przykładów inżynieryjnej architektury osmańskiej na całych Bałkanach.

Ma długość 110 metrów i składa się z trzynastu przęseł. Znajdował się na ważnym szlaku handlowym do Prisztiny. Obecnie koło niego znajduje się nowy betonowy most.

THETH I GÓRY PÓŁNOCNO ALBAŃSKIE (Góry Przeklęte)

Theteh jest jedną z najbardziej odciętych osad górskich w Europie. Głęboka dolina rzeki Shalë sprawia to miejsce bardzo dzikim i niesamowicie pięknym. Jadąc z Kruji wybraliśmy najcięższą drogę przez Prekal, gdzie przejazd zaledwie odcinku pięćdziesięciu paru kilometrów zajął ponad cztery godziny.

Droga była w fatalnym stanie, wiła wąskimi serpentynami oraz wiodła przez bardzo eksponowane miejsca. Chwila nieuwagi mogła się skończyć zsunięciem auta w kilkuset metrową przepaść i śmiercią nas wszystkich.

Trasa ta na pewno nie jest dla zwykłego auta osobowego i mało doświadczonego kierowcy.

Niemniej mijane widoki były niesamowicie piękne i wzbudzały zachwyt za każdym za-

krętem. Końcowy odcinek trasy wiódł urokliwą doliną Shale, na której końcu znajduje się miejscowość Theth. Właśnie ta położona wieś w sercu Gór Północnoalbańskich, była naszym celem i miejscem wypadowym na zwiedzanie okolicy. Theth jest jedną z najbardziej odizolowanych miejscowości górskich w Europie. W chwili obecnej staje się głównym punktem turystyki górskiej w Albanii, i na pewno jej charakter pójdzie bardziej w komercyjną stronę. Najbardziej znanym i najczęściej pojawiającym się elementem na fotografiach z tej wsi, jest zbudowany w 1892 roku kościół. Drugim bardzo ciekawym obiektem jest zamknięta wieża Nikoll Koçeku, była ona schronieniem dla sprawców zabójstw przed zwyczajową karą zemsty.

Gjakmarrja, czyli krwawa rodowa zemsta w szczątkowej formie przetrwała do dzisiejszych czasów, jedną z zasad jest, że “krew się nie starzeje”, więc zemsta mogła być wykonana nawet po kilkudziesięciu latach.

Dokonana zemsta rodowa rodziła kolejną, co skutkowało wielopokoleniowymi często łańcuchami zabójstw. Oczywiście w Theth najciekawszą atrakcję są otaczające ją strome

Albania z roku na rok staje się coraz modniejsza i przyjeżdża tu coraz więcej turystów nie tylko z Polski, ale także innych zakątków Europy. Są to przede wszystkim osoby zakochane w Bałkanach, którym już nieco znudziła się Chorwacja czy Czarnogóra. Większość z nich wraca z Albanii zachwycona gościnnością mieszkańców, przepięknymi widokami i atrakcjami turystycznymi, a także wspaniałymi plażami i pogodą.

Wiktor Baron Podróżnik i fotograf www.baronphotography.eu

36 ~ podróże - egipt

EGIPT POZA SZLAKIEM

TYCH MIEJSC NIE ZOBACZYSZ W CZASIE WYCIECZKI Z BIUREM PODRÓŻY

Egipt to jeden z najpopularniejszych wakacyjnych kierunków. Kraj Faraonów odwiedzany jest każdego roku przez miliony turystów żądnych kąpieli w ciepłym morzu i zdjęć ze Sfinksem.

Czy mimo to Egipt posiada jakieś ukryte perełki, którymi potrafi zaskoczyć odwiedzających go podróżników? Naszym zdaniem: tak! Zobaczcie naszą listę 5 nieoczywistych miejsc, które koniecznie musicie zobaczyć podczas wyprawy do Egiptu.

8 kwietnia 2022

podróże

PIRAMIDY Tym co jako pierwsze przychodzi nam na myśl kiedy mówimy o Egipcie to piramidy. Ich zdjęcia widział każdy, nawet osoby kompletnie nie zainteresowane tematem kojarzą te budowle. Te najsłynniejsze znajdują się Gizie, mieście stanowiącym część aglomeracji Kairu. Czy warto je odwiedzić? Zdecydowanie, chociażby po to by móc wyrobić sobie własną opinię na temat najpopularniejszego turystycznie miejsca w całym kraju!

Jeżeli jednak marzycie, by zobaczyć piramidy, a jednocześnie rzeczywiście poczuć się jak prawdziwi odkrywcy i uniknąć tłumów turystów, mamy dla Was zaskakującą propozycję.

Ok. 30 km na południe od Kairu leży Dashur. Znajduje się tam 5 piramid, do których rzadko docierają turyści – większość wycieczek zatrzymuje się przy bardziej znanych budowlach w Gizie. My byliśmy w Dashur całkowicie sami i mieliśmy cały teren, na którym leżą piramidy, wyłącznie dla siebie!

- egipt ~ 37

38 ~ podróże - egipt

Mogliśmy włóczyć się pomiędzy starożytnymi budowlami, a także wejść do wnętrza dwóch piramid i błądzić ukrytymi w jej wnętrzu korytarzami, czując się niczym Indiana Jones.

A jeśli temat piramid Was fascynuje, zdecydowanie w czasie zwiedzania nie możecie pominąć również Sakkary. To miejsce, gdzie pośród pustynnych piasków, niedaleko starożytnego Memphis stoi podobno najstarsza piramida świata: zbudowana przez faraona Dżesera piramida schodkowa.

Piramida w Sakkarze nie do końca przypomina swoje bardziej znane odpowiedniczki z Gizy czy nawet z Dashur.

Powstała ona poprzez ustawienie jeden na drugim prostokątnych grobowców – mastab. W ten sposób stworzono konstrukcję w kształcie charakterystycznych schodków, sięgającą aż 62,5 m wysokości. W momencie budowy była to najwyższa konstrukcja na całym świecie, a jej budowniczego – architekta Imhotepa – Egipcjanie z czasem uznali za bóstwo. Dla tych, którzy chcieliby zobaczyć, jak zaczęła się historia egipskich piramid, wizyta w Sakkarze to zdecy8 kwietnia 2022

dowanie punkt obowiązkowy podczas wyjazdu do Egiptu.

BIAŁA PUSTYNIA

Wycieczka na pustynię to stały element wyjazdów do krajów północnej Afryki. Przejażdżka na quadach, 15 minut na wielbłądzie, zdjęcie z Beduinem i powrót do hotelu. Jednak w rzeczywistości pustynia oferuje znacznie większe możliwości, zwłaszcza jeżeli jest to egipska Biała Pustynia.

Biała Pustynia – Sahara el Beida

– zawdzięcza swoją nazwę charakterystycznej barwie. Wynika ona z zawartości w tutejszych skałach dużej ilości kredowego wapienia. Jej znakiem rozpoznawczym są jednak przede wszystkim skalne grzyby – niesamowite formacje ukształtowane przez wiejące w tym miejscu i przenoszące piaszczyste drobinki wiatry.

Co można robić na Białej Pustyni?

Jeździć samochodem 4×4 (po wyznaczonych szlakach), robić świetne zdjęcia oraz spędzić noc śpiąc na piasku,

bez dachu nad głową, rozkoszując się widokiem miliardów gwiazd ponad naszymi głowami. Uczucie jest naprawdę niesamowite!

OAZY W REGIONIE NOWA DOLINA Chociaż większość obszaru Egiptu pokryta jest pustynią, to największe turystyczne atrakcje kraju skupiły się nad rzeką Nil. Imponujące meczety Kairu, świątynie Luksoru czy Abu Simbel – wszystkie te miejsca rozciągnięte są wzdłuż najdłuższej z rzek Afryki.. A co z pozostałą częścią kraju? Czy rzeczywiście to tylko piasek? Oczywiście, że nie! Pośród egipskich pustyń znalazło miejsce kilka niezwykłych oaz, których odwiedzenie powinno być naszym zdaniem obowiązkowym punktem wypraw do Kraju Faraonów.

Oazy w regionie Nowa Dolina to miejsca, gdzie spotkać można niezwykle przyjaznych ludzi. Masowa turystyka jeszcze tu nie dotarła, nie trzeba więc obawiać się naciągaczy czy namolnych sprzedawców, próbujących wcisnąć

podróże nam tandetne pamiątki. Wrażenie robią także potężne forty zbudowane z cegły błotnej, które niegdyś strzegły szlaków handlowych i stanowiły schronienie dla karawan i kupców. Dodajcie do tego mnóstwo palm daktylowych, gorące źródła i wspaniałe krajobrazy, a otrzymacie jedno z najciekawszych miejsc w całym Egipcie.

OAZA SIWA

Najpiękniejsza z egipskich oaz leży jednak gdzie indziej. W północno-zachodniej części kraju, tuż przy granicy z Libią, znajduje się oaza Siwa. To niezwy-

kłe miejsce, przez setki lat odcięte od cywilizacji. Pierwszą drogę asfaltową doprowadzono tu dopiero w latach 80.

XX wieku. Jej mieszkańcy nie czują się Egipcjanami i zachowali swoją wyjątkową kulturę i tradycję.

Oaza wypełniona jest źródłami wody i gajami palmowymi, a nad całością góruje imponujący fort. Tym, co robi jednak największe wrażenie, są baseny solne na przedmieściach. Powstały one jako „efekt uboczny” działalności odkrywkowej kopalni soli. Można się w nich kąpać, a w zasadzie unosić na wodzie – stężenie soli praktycznie uniemożliwia zanurzenie się. Do tego kolor wody jest naprawdę niesamowity, tak że zrobione w tym miejscu zdjęcia praktycznie nie wymagają żadnej obróbki!

- egipt ~ 39

REJS FELUKĄ PO NILU

JAK ZOBACZYĆ

Najdłuższa rzeka Afryki, płynąca na dwóch półkulach, jest niewątpliwie jednym z symboli Egiptu. Ale czy stanowi również atrakcję samą w sobie? Turyści najczęściej podróżują po Nilu, wybierając się w rejs jednym z licznych statków wycieczkowych. Taka podróż ma wiele uroku i pozwala na odwiedzenie licznych atrakcji znajdujących się w leżących nad rzeką miastach.

TE WSZYSTKIE CUDA?

rejs feluką. Feluka to mała łódka żaglowa, nieposiadająca silnika i napędzana wyłącznie siłą wiatru. Niegdyś stanowiły one podstawowy środek transportu na rzece. Dziś zostały częściowo wyparte przez łodzie motorowe, którym jednak brak jest tego niepowtarzalnego klimatu. Rejs feluką to wyjątkowa okazja do niespiesznego podróżowania przez Egipt, podziwiania codziennego życia na prowincji, a także kąpieli w tej potężnej rzece. Jak mówią miejscowi krokodyli w Nilu nie ma, choć należy uważać na wiarygodność ich zapewnień. Udokumentowana bowiem została obecność co najmniej jednego dużego osobnika żyjącego na północ od Tamy Asuańskiej.

atrakcje warto zarezerwować sobie nieco więcej czasu. Większość z nich znajduje się bardzo daleko od popularnych kurortów wakacyjnych jak Hurghada czy Marsa Alam. Położenie z dala od innych atrakcji turystycznych spowodowało, że miejsca te zachowały do dziś niesamowitą, autentyczną atmosferę.

Jeżeli więc zdecydujecie się wybrać w podróż poza utartym szlakiem, gwarantujemy, że Egipt odpłaci Wam za ten wysiłek z nawiązką.

Jeżeli jednak naprawdę chcecie poczuć bliskość rzeki i zobaczyć, jak istotną rolę odgrywa ona w życiu Egipcjan – koniecznie wybierzcie się w kilkudniowy

Jeżeli zainspirowaliśmy Was do odkrywania nieoczywistego Egiptu – bardzo się cieszymy! To kraj, który posiada wiele niezwykłych miejsc, które nie trafiają na pierwsze strony folderów biur podróży, a które zachwycą nawet doświadczonych podróżników. Nas nieturystyczne oblicze Egiptu zafascynowało do tego stopnia, że spędziliśmy w tym kraju ponad 40 dni w czasie jednego wyjazdu, poznając cudownych ludzi i odwiedzając wspaniałe miejsca.

By odwiedzić wymienione powyżej

Aleksandra i Bartłomiej Drożdżal właściciele wyprawowego biura podróży Warsztat Przygód

8 kwietnia 2022

42 ~ zdrowie

MIŁOŚĆ I SEKS W CZASIE ZARAZY

foto: Shutterstock

Dla wielu z nas miłość stała się sposobem na przetrwanie ciężkiego czasu pandemii – okazuje się, że to nagłe i przewlekłe wydarzenie zmieniło nasze podejście nie tylko do życia i zdrowia, ale też do hierarchii wartości, w tym do relacji z bliskimi, a nawet do życia seksualnego.

W 2020 i 2021 roku prof. Zbigniew Izdebski, seksuolog, doradca rodzinny z Wydziału Pedagogicznego UW, przeprowadził badania ankietowe dotyczące zdrowia, relacji w związkach i życia seksualnego 3 tysięcy Polek i Polaków w czasie pandemii COVID-19.

Raczej nie zaskakuje, że dobre relacje w związkach miały działanie ochronne w tym trudnym czasie. Jak wynika z badań, w czasie pandemii u wielu z nas nastąpił kryzys kondycji psychicznej i fizycznej. W 2020 r. 46 proc. badanych deklarowało, że doświadczyło okresów przemęczania, wyczerpania fizycznego, 31 proc. – wręcz okresu załamania, kryzysu psychicznego. Co gorsza – ten stan nie minął, i nie chodzi tylko o barbarzyńską wojnę toczącą się za naszą granicą.

8 kwietnia 2022

- Przyjmuję wielu pacjentów, którzy twierdzą, że mają problemy seksualne. W trakcie rozmowy okazuje się jednak, że ich problemy tkwią w kondycji psychicznej. Bardzo często więc rekomenduję pacjentowi wizytę u psychiatry. Najpierw trzeba wzmocnić jego kondycję psychiczną. Gdy będzie przyjmował leki, wracał do zdrowia, wówczas będziemy mogli skuteczniej zająć się jego problemami seksualnymi – mówi prof. Zbigniew Izdebski.

Ankietowani zostali zapytani m.in. o to, czy zdecydowaliby się ponownie na stały związek z partnerką/partnerem. Opinie były podobne zarówno w 2020 roku, jaki i 2021. 57 proc. respondentów odpowiedziało, że zdecydowanie tak, jedynie 3 proc. wskazało na odpowiedź: zdecydowanie nie.

Mimo to w 2021 roku mniej Polek i Polaków pozytywnie oceniło swój związek. Na niekorzystne zmiany częściej wskazywali mężczyźni niż kobiety oraz częściej osoby młodsze. Coraz więcej kobiet i mężczyzn odczuwało osamotnienie, brak poczucia bliskości i dobrego kontaktu z partnerem/partnerką oraz częściej deklarowano pogorszenie satysfakcji z życia seksualnego.

Osoby, które lepiej oceniały związek, rzadziej przeżywały kryzysy psychiczne.

- Wiemy to już od dawna, a badania tylko to potwierdziły, że im lepiej ludzie oceniają swoje związki, tym skuteczniej radzą sobie z problemami. Dobry związek chroni przed problemami, pozwala lepiej przetrwać kryzysy. W czasie zagrożeń, takich jak pandemia, wartość dobrych

zdrowie relacji jeszcze bardziej rośnie – zwraca uwagę seksuolog.

Zdaniem specjalistów choć w Polsce często mówimy o zdrowiu psychicznym i fizycznym, to zbyt rzadko dostrzegamy wartości związane ze zdrowiem seksualnym. Dlatego w badaniu przeprowadzonym przez prof. Izdebskiego uwzględniono również kwestię znaczenia seksu.

Wśród czynników mających wpływ na zainteresowanie seksem 41 proc. kobiet i 28 proc. mężczyzn wskazywało na lepszy humor i pozytywne nastawienie, a 36 proc. kobiet i mężczyzn - na spędzanie większej ilości czasu z partnerem/ partnerką.

Połowa Polaków i Polek ocenia swoje życie seksualne jako dobre i bardzo dobre (w tym 60 proc. kobiet).

Jeśli chodzi o grupy wiekowe, to 71 proc. ludzi młodych oceniało swoje życie seksualne jako dobre i bardzo dobre, ale po 60- tce wskaźnik zadowolenia spadł do 43 proc. To też grupa wiekowa, w której – w porównaniu z poprzednimi badaniami - o 7 punktów procentowych przybyło niezadowolonych z życia seksualnego. Im dłużej trwa pandemia, tym mniej jest ludzi dobrze oceniających swoje życie erotyczne, a rośnie liczba oceniających je źle.

Spadek zainteresowania współżyciem u 47 proc. mężczyzn i 35 proc. kobiet związany jest z ich wiekiem, u 38 proc. mężczyzn i 25 proc. kobiet ze złym stanem zdrowia/chorobą, natomiast u 15 proc. mężczyzn i 30 proc. kobiet - z trudnościami w związku (zgodnie z deklaracjami ankietowanych).

pandemii, gdy potencjał stresowy jest tak duży, wiele kłopotów ginekologicznych, zwłaszcza hormonalnych, indukuje się przez stres.

alnej wpływa na nasze relacje – podkreśla prof.

Izdebski.

Z czego wynika ta niechęć? Najczęściej ze zmęczenia i stresu. W drugiej kolejności z obecności dzieci w domu. Jest to zupełnie nowe wyzwanie związane z lock-downem i przebywaniem w domu nieraz całej rodziny. Obawiamy się też niechcianej ciąży. 11 proc. respondentów wskazuje na depresję jako utrudnienie życia seksualnego (szczególnie kobiety). Z kolei obawa, że „nie sprawdzę się w seksie” jest większa w grupie mężczyzn i wynosi 33 proc. u singli i u 19 proc. pozostających w związkach.

Relacje internetowe w czasie pandemii

- Wiele pacjentek mówi mi, że ma niechęć do seksu w okresie pandemicznym – dodaje.

- Na spadek zainteresowania seksem, zarówno u kobiet, jak też u mężczyzn najczęściej wpływa wiek. W drugiej kolejności jest to zły stan zdrowia/ choroba. Ponadto poczucie własnej nieatrakcyjności, które najbardziej wzrosło u kobiet, do 28 proc.

Nasiliły się także zaburzenia erekcji, również u młodych mężczyzn – zwraca uwagę seksuolog.

Ze stwierdzeniem, że mężczyzna, który ma trudności z osiąganiem erekcji, nie jest w pełni wartościowy zgadza się 19 proc. mężczyzn i 9 proc. kobiet.

- To duże wyzwanie edukacyjne dla lekarzy i pacjentów, albowiem wartość dobrej kondycji seksu-

57 proc. respondentów pozostających w stałych związkach deklarowało, że współżyło w ostatnim tygodniu, 13 proc. - w okresie miesiąca. W całej populacji najczęściej kontakty seksualne utrzymują osoby w wieku 30-49 lat.

Częstość tych kontaktów jest dlatego większa niż u młodszych respondentów, bowiem większość ludzi w tej grupie jest w związkach. Częstotliwość współżycia większa jest w czasie weekendu. Pandemia COVID i lock-down nic tu nie zmieniły.

Warto natomiast zwrócić uwagę na fakt, że psychika i seks są ze sobą ściśle powiązane i aspekt ten powinien być brany pod uwagę także przez lekarzy.

- Wiemy o tym, że leki antydepresyjne w niektórych przypadkach obniżają libido i musimy o tym pomyśleć, gdy przychodzi do nas pacjent. Zachęcam wszystkich lekarzy, nie tylko ginekologów, do rozmawiania o życiu seksualnym, bo to jest integralna część normalnego funkcjonowania. Mówi o tym nawet definicja zdrowia przyjęta przez WHO – mów dr Jacek Tulimowski.

Ginekolog zwraca też uwagę, że 25 proc. kobiet na świecie ma depresję, a teraz w okresie

~43

foto: Shutterstock

Negatywny wpływ zaburzeń erekcji na związek deklaruje 57 proc. mężczyzn i 43 proc. kobiet.

Według danych zebranych podczas badania w 2021 roku 4 proc. ankietowanych uprawiało przynajmniej jeden raz seks wirtualny poza stałym związkiem, a 6 proc. myślało o tym. Odsetek osób mających takie doświadczenia obniża się w miarę poprawy jakości związku ponad dwukrotnie. Odsetek osób uprawiających i rozważających cyberseks jest większy u mężczyzn niż u kobiet pozostających w związkach (13 proc. vs.

7 proc.).

Trudne życie w pojedynkę

Zdaniem uczestników badania podczas pandemii życie singli stało się bardziej uciążliwe.

34 proc. osób zasygnalizowało, że życie w pojedynkę jest trudniejsze, a 31 proc. ankietowanych uważa, że spotkaniom z nowo poznanymi osobami brakowało spontaniczności i czułości. Najczęstszym problemem było unikanie intymności i życia seksualnego z nowo poznanymi osobami.

Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

44 ~ zdrowie

NASTOLETNIA DEPRESJA Nie pozwól dziecku wylogować się z życia

foto: Shutterstock

DZIECI POTRZEBUJĄ WSPARCIA RODZICÓW ORAZ OPIEKUNÓW, ZWŁASZCZA W MOMENTACH, KIEDY PRZYCHODZĄ PIERWSZE PROBLEMY I KRYZYSY. NIE POWINNY WTEDY ZOSTAWAĆ Z NIMI SAME. W POLSCE RUSZA XVI EDYCJA OGÓLNOPOLSKIEJ KAMPANII SPOŁECZNO-EDUKACYJNEJ FORUM PRZECIW DEPRESJI. PODOBNIE JAK W POPRZEDNIM ROKU TEMATEM PRZEWODNIM BĘDZIE PREWENCJA KRYZYSÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY. 8 kwietnia 2022

zdrowie Dziecko czy nastolatek nie ma jeszcze narzędzi potrzebnych do radzenia sobie w trudnych chwilach, potrzebuje czasu, aby je zdobyć. To my, dorośli, powinniśmy pełnić tę rolę, być stabilnym wsparciem i empatycznym słuchaczem, który przeprowadzi dziecko przez trudny okres dorastania. Dlatego już w pierwszym półroczu 2022 roku w ramach kampanii odbędzie się bezpłatnych szkoleń on-line dla nauczycieli (5 szkoleń) oraz rodziców (3 szkolenia).

Depresja może się pojawić nawet u małego dziecka Kryzysy w obszarze zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży zdarzają się coraz częściej. Szacuje się, że stany i zaburzenia depresyjne występują u ok. 2% dzieci i aż u ok. 20% młodzieży. Statystyki rosną, bo to wciąż bardzo trudny temat zwłaszcza dla rodziców, którzy często nie potrafią sobie z nimi poradzić, nie zauważają ich, bądź je bagatelizują, usprawiedliwiając objawy depresji dorastaniem, młodzieńczym buntem czy introwertycznym charakterem dziecka. Brak zrozumienia, odpowiedniego wsparcia, a często opieki psychologicznej w dzieciństwie i okresie dojrzewania wpływają nie tylko na bieżące funkcjonowanie dzieci, ale mogą skutkować w przyszłości dużymi problemami, utrudniając choćby budowanie relacji międzyludzkich czy poczucia własnej wartości.

To dlatego tak ważne jest, by w porę dostrzec objawy depresji i zacząć im przeciwdziałać.

- Samo już dojrzewanie to dla nastolatków czas niezwykle trudny i pełen napięć. Objawy depresyjne, niezmiernie łatwo przypisać wówczas młodzieńczej burzy hormonów. Ponadto pandemia postawiła nas wszystkich w sytuacji, na którą nie mamy wpływu. Utrzymanie stabilności emocjonalnej w tym wyczerpującym czasie jest nie lada wyzwaniem nawet dla dorosłych, a trzeba pamiętać, że każdego dnia mierzą się z nim również dzieci i młodzież. Lęk i poczucie zagrożenia mogą wyzwalać depresję – tak u starszych, jak i młodszych. Z tego względu tak ważna jest świadomość choroby i czujność na wysyłane przez nią sygnały. Niektóre objawy depresji u dzieci i młodzieży mogą być takie same jak u dorosłych, ale nie zawsze. Młody człowiek posługując się inną wrażliwością operuje często innymi emocjami, a w dodatku każdy człowiek jest inny i dlatego niezwykle istotna jest umiejętność dostrzegania nawet najmniejszych zmian w zachowaniu dzieci.

Miejmy świadomość, że one w ten sposób wołają o pomoc. Trudność polega na tym, żeby zareagować w odpowiednim momencie i aby zrobić to w taki sposób, aby zapobiec potencjalnym tragediom i postępowi choroby – wyjaśnia Małgorzata Łuba, psycholożka, trenerka, certyfikowana suicydolożka.

- Depresję da się z powodzeniem leczyć. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie objawów i właściwe zrozumienie oraz postępowanie w przypadku tej choroby – dodaje Małgorzata Łuba.

Pandemia COVID-19 i jej społeczne konsekwencje, jak choćby długotrwałe poczucie zagrożenia czy izolacja to czynniki sprzyjające rozwojowi depresji wśród dzieci i młodzieży.

Zdalne nauczanie niestety również przysłużyło się do budowania społecznych barier i ograniczeń interpersonalnych. To wszystko spowodowało, że rodzice i opiekunowie oraz nauczyciele powinni jeszcze uważniej niż zazwyczaj obserwować dzieci.

- Pandemia sama w sobie nasiliła bardzo dużo objawów i kryzysów wśród dzieci i młodzieży.

Wywołała moment mobilizacji, ale też dała możliwość ukrywania, kamuflowania swoich problemów. W czasie kiedy nauka była zdalna, uczniowie nie chodzili do szkół, nie spotykali się w tak zwanym realu, nie musieli mierzyć się ze stresem, z ocenianiem, z krytyką w szkole. Po powrocie do szkół – na przełomie maja i czerwca ubiegłego roku, oraz po wakacjach – we wrześniu i październiku zanotowano wzrost liczby prób samobójczych wśród młodzieży. Jest to niezwykle alarmujące, świadczy m.in. o ogromnej samotności tych młodych ludzi wobec problemów, z którymi się mierzą i prób ich udźwignięcia; problemów, które są niezauważane, bądź bagatelizowane przez najbliższe otoczenie – mówi Lucyna Kicińska, pedagog, suicydolożka, terapeutka narracyjna i koordynatorka strefy pomocy platformy „Życie warte jest rozmowy”.

- Zachęcam i apeluję do rodziców – bądźcie czujni i rozmawiajcie ze swoimi dziećmi. Uwaga i czas to najcenniejsze dary, które możecie im ofiarować – podkreśla Lucyna Kicińska.

Ze statystyk Komendy Głównej Policji wynika, że w 2021 roku wzrosła liczba prób samobójczych i samobójstw dzieci i nastolatków do 18. roku życia. W 2021 roku 1496 dzieci i nastolatków poniżej 18. roku życia podjęło próbę samobójczą, aż 127 z tych prób zakończyło się śmiercią. W stosunku do 2020 roku jest to wzrost odpowiednio o 77% zachowań samobójczych oraz o 19% śmierci samobójczych. W ubiegłym roku aż 127 dzieci i nastolatków odebrało sobie życie. Rok wcześniej w wyniku w wyniku samobójstwa zmarło 107 osób poniżej 18. roku życia. W 2021 roku dzieci podejmowały też więcej prób samobójczych. W 2020 policja zanotowała 305 prób chłopców, a w ubiegłym roku – aż 410. Dużo gorsza jest sytuacja w przypadku dziewcząt. Z policyjnych statystyk wynika, że aż 1086 dziewcząt podjęło w 2021 roku próbę samobójczą. Ta liczba wzrosła dramatycznie, bo o ponad sto procent, w porównaniu do 2020 roku – wtedy policja odnotowała 538 prób samobójczych dziewczynek (Raport serwisu „Życie warte jest rozmowy”).

- Dane policyjne to jednak tylko część zjawisk określanych mianem zachowań samobójczych, gdyż nie wszystkie są formalnie ujęte w statystykach. W rzeczywistości prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży jest zdecydowanie więcej, ale nie są one nigdzie rejestrowane. Zgłaszane czy nie – za każdą z nich kryje się dramatyczna ludzka historia. Skala tego zjawiska pokazuje wyraź-

~ 45

nie jak realne jest to zagrożenie i jak ważne jest wdrożenie wszelkich możliwych działań profilaktycznych aby mu zapobiegać - mówi Jolanta Palma, interwent kryzysowy, suicydolożka.

W trosce o kondycję zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży rusza XVI edycja ogólnopolskiej kampanii społeczno-edukacyjnej Forum Przeciw Depresji. W tegorocznej odsłonie kampanii po raz kolejny kładziony jest nacisk na to, aby w bardzo realny sposób dotrzeć ze wsparciem do nauczycieli oraz rodziców w postaci aktywności edukacyjnych. Jest to odpowiedź na bieżące potrzeby, wynikające z trwającej pandemii oraz przeniesienia w znacznej mierze życia zawodowego i edukacji w tryb zdalny czy hybrydowy, przez co wiele osób czuje się samotnych i przytłoczonych.

- Nastoletnia depresja. Życie w trybie online/ offline – nie pozwól dziecku wylogować się z życia to hasło, które towarzyszyło ubiegłorocznej odsłonie kampanii społeczno-edukacyjnej Forum Przeciw Depresji i pod którym realizowana będzie również tegoroczna, XVI edycja akcji. Zdecydowało o tym ogromne zainteresowanie społeczne tą problematyką, jak również przeciągająca się pandemia COVID-19, która pokazuje istotny wzrost osób, które szukają pomocy psychologa czy psychiatry. Wśród nich coraz częściej są to osoby bardzo młode. Młodzi czują się samotni i odrzuceni. Poszukują wsparcia, zrozumienia, troski i pomocy. Świat jawi im się jako wrogie miejsce. O pomoc nie proszą swoich najbliższych, bo nie chcą ich martwić i obciążać swoimi problemami. Dlatego bardzo ważna jest w takich sytuacjach dobra relacja z rodzicami lub z inną bliską osobą, która pomoże dziecku w przetrwaniu kryzysu. Brak takiej osoby może się wiązać z dużym obciążeniem – mówi Ewa Ciepałowicz, organizatorka kampanii Forum Przeciw Depresji.

- Mamy głębokie poczucie, że w ubiegłym roku w kampanii poruszyliśmy wątki, które powinny być kontynuowane – świadczyło o tym choćby ogromne zainteresowanie szkoleniami, które zorganizowaliśmy dla nauczycieli. Chcemy, aby w tegorocznej edycji jak najwięcej osób mogło skorzystać z pomocy, ale przede wszystkim wiedzy jak skutecznie pomagać innym – jak rozpoznać kryzys i depresję u dziecka, jak z nim rozmawiać i jak wspierać w wyjściu z choroby. Wraz z ekspertami kontynuujemy działania na rzecz uwrażliwiania dorosłych na problem kryzysów i depresji wśród dzieci i młodzieży, dlatego gorąco zapraszamy do udziału w cyklu bezpłatnych szkoleń online dla rodziców i nauczycieli, wykładach specjalistów z zakresu psychologii dziecięcej oraz w specjalnym Dniu Otwartym Forum Przeciw Depresji – dodaje Ewa Ciepałowicz.

Celem kampanii Forum Przeciw Depresji jest budowanie świadomości społecznej nt. depresji jako poważnej choroby, wymagającej wsparcia specjalisty oraz realna pomoc na rzecz osób chorych na depresję.

Monika Wysocka, foto: Shutterstock zdrowie.pap.pl

46 ~ zdrowie

PANDEMIA ROZLENIWIŁA NASZĄ ODPORNOŚĆ TO BĘDZIE MIEĆ SKUTKI

foto: Shutterstock

Miesiące izolacji chroniły przed wirusem COVID-19.

Niestety, to spowodowało osłabienie układu odpornościowego, co w konsekwencji będzie prowadziło do wzrostu infekcji innymi patogenami. A spodziewać należy się przede wszystkim wielu różnych infekcji układu oddechowego. Tej wiosny zadbajmy o odporność. Sprawdź, jak.

8 kwietnia 2022

zdrowie - Noszenie maseczek ratowało nas przed COVID-19, ale również przed innymi patogenami przenoszonymi droga kropelkową. Trzeb pamiętać, że choroby które są z nami od zawsze, począwszy od grypy, po przeziębienia wywołane przez adenowirusy czy RSV, to efekty infekcji patogenami przenoszonymi drogą kropelkową.

W minionym roku wyraźnie widać w statystykach polskich, statystykach WHO oraz Instytutu Roberta Kocha, że liczba infekcji grypowych była niższa. Oczywiście zawdzięczamy to dystansowi i maseczkom – mówi prof. Andrzej M. Fal, specjalista chorób wewnętrznych i alergologii, kierownik Kliniki Alergologii, Chorób Płuc i Chorób Wewnętrznych w Szpitalu MSWiA w Warszawie w rozmowie z serwisem zdrowie.pap.pl Zdaniem prof. Fala konsekwencje izolacji kowidowej i wynikającej z niej zmniejszonej gotowości układu odpornościowego widać było już latem 2021 roku.

- Pojechaliśmy ma wakacje, zdjęliśmy maseczki i nagle okazało się, że wirus RSV, który zazwyczaj atakował dzieci od października do kwietnia, zaczął infekować latem – powiedział.

Przez rok aktywność układu odpornościowego była obniżona, więc nagły, intensywny kontakt dla dzieci z wirusem RSV, a starszych z adenowirusami i koronawirusami innymi niż SARS-CoV-2 będzie wiązał się ze wzrostem liczby zachorowań.

Obserwowaliśmy takie zjawisko przez ostatnie dwa lata – zaznaczył prof. Fal.

Również prof. dr hab. n.med. Aneta Nitsch-Osuch, specjalistka epidemiologii i pediatrii oraz zdrowia publicznego, Kierownik Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM podkreśla, że zakażenia RSV mają charakter sezonowy. Zwiększoną zapadalność obserwujemy co roku, w sezonie jesienno-zimowym, zwykle od listopada do końca kwietnia. Jednak w ubiegłym roku mieliśmy lockdown. - Przez długi czas żłobki i przedszkola były zamknięte.

Oznacza to, że w ubiegłym sezonie wiele dzieci nie zetknęło się z wirusem RSV. W tym roku podatnych na zakażenie jest ich zatem więcej i w efekcie obserwujemy wzrost liczby zakażeń – dodała.

ORGANIZM NIE DAJE WCZEŚNIEJSZYCH SYGNAŁÓW

Profesor Fal przypomniał, że infekcja żadnym ze wspominanych wcześniej sezonowych patogenów, nie daje trwałej odporności. Ale też organizm nie daje żadnych sygnałów o obniżeniu odporności. Ona działa retroaktywnie, czyli wtedy, gdy jest taka potrzeba, jako obrona przed obecnym w naszym otoczeniu patogenem.

- Na co dzień układ immunologiczny tylko kontroluje, to co dzieje się dookoła i nie jest wymagana od niego żadna akcja. W związku z tym, obserwując daną populację, obniżenie funkcji odpornościowych notujmy dopiero wówczas, gdy

obserwujemy w skali makro wzrost liczby zachorowań lub w skali mikro, gdy zamiast jednej, czy dwóch lekkich infekcji u dziecka w ciągu roku, jest ich kilka – podkreślił prof. Fal.

JAKIE JESZCZE SĄ KONSEKWENCJE IZOLACJI?

- Mniej chorowaliśmy na choroby infekcyjne układu oddechowego, ale nie tylko. Przykładem może być odra, która jest również chorobą przenoszoną drogą kropelkową, i której występowanie w okresie pandemii znacząco spadło. A przecież przed pandemią COVID-19 mieliśmy w Europie niepokojące wzrosty zachorowania na odrę. Wyglądało to bardzo groźnie i nagle zniknęło. Oczywiście nie bez przyczyny. Przyczyną są maseczki i lockdown kowidowy – dodał prof. Fal. Prof. Fal zwrócił uwagę, że żadne badania oceniające bieżącą odporność przeciw powszechnym infekcjom nie będą miarodajne.

Odporność po konkretnej infekcji nie zostawia lub my nie badamy poziomu konkretnych przeciwciał tak, jak w przypadku SARS-CoV-2, gdy możemy je określić i stwierdzić, czy jesteśmy odporni.

- W przypadku innych patogenów nigdy nie zajmowaliśmy się badaniem przeciwciał, a przeziębienia przechodziły falami przez społeczeństwo.

Szczepionek w przypadku większości powszechnych patogenów nie było i badanie odporności nie było potrzebne. Dlatego również teraz radziłbym zachować zdrowy rozsądek. Przez wiele pokoleń stosowaliśmy zdrową i zrównoważoną dietę, zasady higieny - nawet wtedy, gdy nie wiedzieliśmy, że poprawiamy dzięki temu swoją odporność.

Dlatego myślę, że do tych wzorców warto wrócić – dodał prof. Fal.

Dr. Paweł Grzesiowski, Kierownik Ośrodka Badania i Przeszczepiania Mikrobioty Jelitowej w Centrum Zapobiegawczej i Rehabilitacji w Warszawie uważa, że na spadek odporności może wpływać nie tylko izolacja. - Wiele osób prowadzących niezdrowy tryb życia: odżywiających się śmieciowym jedzeniem, unikających aktywności fizycznej na świeżym powietrzu, spędzających wiele godzin w zamkniętych i źle wentylowanych przegrzanych pomieszczeniach, może mieć różne niedobory witaminowe, które warto uzupełniać. Należy to jednak robić w porozumieniu z lekarzem i pod kontrolą poziomu witamin we krwi – mówił dr Grzesiowski w rozmowie z serwisem zdrowie.pap.pl.

Ale musimy też pamiętać, że odporność organizmu to bardzo skomplikowany mechanizm a suplementacja nie jest poparta dowodami naukowymi. Dlatego tak ważne jest zachowanie zdrowego rozsądku w przysłowiowym „łykaniu tabletek”. Jak wspomina dr Grzesiowski, zawsze trzeba to robić o konsultacji z lekarzem.

A określenie poprawa odporności, reklamowana wraz z różnymi specyfikami jest bardzo nieprecyzyjna.

~ 47

JAK DZIAŁA UKŁAD ODPORNOŚCIOWY? Główną funkcją wielopoziomowego układu odporności jest nie tylko zniszczenie różnego rodzaju drobnoustrojów niebezpiecznych dla naszego zdrowia, ale również wytworzenie tolerancji dla tych mikrobów, bez których nie moglibyśmy żyć. Układ odporności stoi też na straży integralności i jakości naszych tkanek poprzez usuwanie wadliwych komórek powstających na skutek błędów i mutacji zachodzących podczas regeneracji naszych własnych tkanek.

Człowiek rodzi się z tak zwanym pierwotnym układem odporności (inaczej zwany wrodzonym), który jest oparty na otrzymanych przez łożysko od matki przeciwciał i komórkach reagujących nieswoiście z wieloma antygenami.

Układ odporności to także skomplikowany system barier przeciwinfekcyjnych, np. w postaci skóry, błon śluzowych oraz płynów ustrojowych zawierających wiele substancji przeciwwirusowych czy przeciwbakteryjnych.

Na obniżenie odporności możemy zapracować sobie sami. Eksperci zwracają uwagę na kilka czynników przede wszystkim związanych ze stylem życia, których należy unikać. Są to m.in.: • Nieprawidłowa dieta i jej skutki (m.in. niedożywienie, awitaminoza, a także otyłość) • Przewlekły niedobór snu • Brak regularnej, umiarkowanej aktywności fizycznej • Nadmierne i długotrwałe spożywanie alkoholu • Palenie tytoniu • Przyjmowanie narkotyków •

JAK WZMOCNIĆ ODPORNOŚĆ?

Co zatem zrobić, gdy wrócimy do normalności po lockdownach? Przede wszystkim zachowajmy zdrowy rozsądek. Musimy mieć świadomość, że przebywając w dużych skupiskach ludzi, możemy być narażeni na różne infekcje.

• pamiętajmy o aktywność fizycznej, która pobudza produkcję białych krwinek oraz stymuluje aktywność limfocytów odpowiedzialnych za ochronę organizmu przed infekcjami • hartujmy organizm, czyli pomimo brzydkiej pogody nie rezygnujmy ze spacerów • wysypiajmy się, bo do regeneracji nasz organizm potrzebuje snu • wietrzmy pomieszczenia w których musimy przebywać dłuższy czas • nie wysuszajmy błon śluzowych nadmiernym ogrzewaniem • odżywiajmy się zdrowo, czyli wzbogacajmy dietę i warzywa i owoce Katarzyna Walterska-Leśniak, zdrowie.pap.pl

48 ~ zdrowie

SHINRIN-YOKU, CZYLI WYKĄP SIĘ W LESIE

foto: Shutterstock

Metoda opracowana w Japonii staje się coraz popularniejsza także w Polsce i w Wielkiej Brytanii. Kąpiele leśne poprawiają odporność i metabolizm, harmonizują układ nerwowy, łagodzą lęki, napięcia i objawy depresji.

Beton, asfalt, metal i szkło - to na co dzień otacza przeciętnego mieszczucha. Nie w takim środowisku ewoluował ludzki gatunek i dlatego człowieka nieustannie ciągnie coś do przyrody. Choć można ten głos zagłuszać, to lepiej tego nie robić. Dobrze rozumieją to mieszkańcy Japonii, gdzie powstało Shinrin-yoku. Po polsku „shinrin” znaczy las, a „yoku” - kąpiel.

Kiedy ktoś spróbuje wyszukać „leśne kąpiele” w Google, znajdzie oferty profesjonalnie prowadzonych sesji. Bo Shinrin-yoku nie jest 8 kwietnia 2022

zwykłym chodzeniem po lesie - amatorzy tej metody na poprawę nastroju twierdzą, że to coś znacznie więcej. Przede wszystkim nie należy się spieszyć, to nie marsz na orientację ani bieg przełajowy. Przeciwnie - chodzi o to, aby jak najgłębiej zanurzyć się w otoczeniu.

Trzeba więc zaangażować wszystkie zmysły uważnie przyglądać się zieleni i krajobrazom, chłonąć zapach.

Kontakt z naturą ma lecznicze działanie

Poczuć zapachy lasu, wsłuchiwać się w jego dźwięki, odgłosy ptaków, dotykać drzew, poczuć leśną atmosferę całym ciałem, jeśli to możliwe posmakować jadalnych roślin, np. jagód.

- To nie są fizyczne ćwiczenia, wycieczka, czy jogging. To przebywanie w kontakcie z naturą, łączenie się z nią zmysłami wzroku, słuchu, smaku, węchu i dotyku - mówi dla „Serwisu Zdrowie” prof. Qing Li z Nippon Medical School, założyciel Japońskiego Towarzystwa Medycyny Leśnej, autor wydanej w wielu krajach

zdrowie książki (w tym w Polsce) „Shinrin-yoku. Sztuka i teoria kąpieli leśnych” . Stworzona przez prof. Li dziedzina - leśna medycyna łączy osiągnięcia z różnych obszarów - medycyny środowiskowej i prewencyjnej.

Dla ciała i psychiki

W swoich pracach naukowych ten lekarz i naukowiec przytacza wyniki badań, które wskazują na różnorakie korzyści płynące z takiego kontaktu z lasem. Mówi na przykład o wzroście aktywności i liczby komórek NK, które stanowią podstawę układu odpornościowego - zwalczają zakażenia i zabijają komórki nowotworowe. Obserwowano też zwiększenie liczby przeciwnowotworowych białek, spadek ciśnienia krwi i poziomu hormonów stresu. Wzrastała natomiast aktywność układu przywspółczulnego przygotowującego organizm do odpoczynku i regeneracji.

Rosło stężenie adiponektyny - hormonu o działaniu przeciwmiażdżycowym, przeciwzapalnym i poprawiającym wrażliwość na insulinę. Zyskiwała też psyche uczestników takich zajęć - testy wskazywały na redukcję stresu, depresji, gniewu, a także zmęczenia i dezorientacji.

autentyczny sposób wspierający odzyskiwanie i utrzymywanie zdrowia umysłu, ciała i ducha”.

Światowa Organizacja Zdrowia definiuje zdrowie człowieka właśnie jako „stan kompletnego fizycznego, mentalnego i społecznego dobrostanu, a nie tylko brak choroby”.

Dla wielu osób stan psychiki łączy się nierozerwalnie ze wspomnianą sferą duchową, choć różni ludzie mogą inaczej ją pojmować.

Badacze z University of San Francisco i Oregon Health & Science University w Portland sprawdzili Shinrin-yoku właśnie od tej strony.

~ 49

wystawiali na działanie takich olejków ochotników, którzy mieszkali w miejskim hotelu.

Las w domu

Naukowcy z japońskiego Instytutu Leśnictwa i Badań Produktów Leśnych sprawdzili natomiast, czy podobne skutki można uzyskać przez cyfrową symulację lasu. W pomieszczeniu, do którego zaprosili ochotników, zamontowali zestaw projektorów i głośników, które odtwarzały leśną scenerię. Do tego umieścili w pokoju dyfuzor z olejkiem eterycznym wydzielanym przez jeden z gatunków jodeł.

- Badania nad leśną medycyną zostały nagrodzone Award of Nippon Medical School w 2011 roku, co potwierdza, że dziedzina ta uznawana jest przez japońskie uczelnie medyczne, jako nowe metody z zakresu medycyny zapobiegawczej. Zostały też nagrodzone przez Japońskie Towarzystwo Higieny w 2021 roku. Zostało ono założone w 1929 roku i jest najstarszym towarzystwem medycznym w Japonii - podkreśla uwagę prof. Li.

Pomoc dostępna dla każdego

O wielu korzyściach mówią róże zespoły, na przykład naukowcy z chińskiego Uniwersytetu Rolniczego Jiangxi. Po przeanalizowaniu ponad 200 prac naukowych na ten temat wymieniają poprawę działania układu krążenia, metabolizmu, systemu immunologicznego, parametrów neuroendokrynnych, elektrofizjologicznych, redukcję stanów zapalnych, poprawę wskaźników antyoksydacyjnych.

Obok zmian fizjologicznych zauważyli oddziaływanie na psychikę - znaczącą poprawę stanu emocjonalnego, nastawienia do życia i otoczenia, wzrost zdolności do adaptacji oraz wyraźne złagodzenie leków i depresji.

Z kolei autorzy innej analizy, w swojej pracy opublikowanej na łamach „International Journal of Environmental Research and Public Health” zwracają uwagę, że „doświadczenie obejmujące umysł ciało i ducha związane z Shinrin-yoku dostępne jest dla każdego i można je zrealizować na różne udokumentowane sposoby, tak jak pokazaliśmy to w naszym nowym przeglądzie badań. Metody te są poparte naukowymi danymi, a także historią i doświadczeniem różnych osób. Praktyka Shinrin-yoku i terapia naturą oferują ludziom

Po analizie 13 naukowych publikacji odkryli, że pomimo stosowania różnych metod badawczych uzyskiwane wyniki wskazują, że „Shinrin-yoku to integrująca praktyka, która może wspierać duchowość człowieka i pomagać w jej rozwijaniu”.

Warto zadać pytanie, dlaczego las tak na człowieka działa. - Chodzi o sumaryczny efekt działania wszystkich zmysłów. Cicha atmosfera, piękna sceneria, łagodny klimat, szczególne, przyjemne zapachy, świeże, czyste powietrze w lesie przyczyniają się do powstawania obserwowanych efektów - mówi prof. Li. - Jednak największe znaczenie ma węch ze względu na działanie fitoncydów - olejków eterycznych wydzielanych przez drzewa. Odkryłem, że wzmacniają one układ odpornościowy, redukują stężenie hormonów stresu i przez to wspierają zdrowie człowieka - dodaje.

Według jego badań to właśnie fitoncydy pobudzały produkcję i aktywność wspomnianych komórek NK. W jednym z eksperymentów naukowcy, z pozytywnym skutkiem

Także tym razem badacze zaobserwowali szereg korzystnych skutków - zwiększoną aktywność układu przywspółczulnego, spadek tętna, a także zmniejszenie napięcia psychicznego, objawów depresyjnych, gniewu, zmęczenia i dezorientacji. Wzrosło natomiast poczucie regeneracji.

Do parku w czasie lunchu

Z pewnością można do pewnego stopnia odtworzyć przypominające las środowisko w domu, ale w Polsce, przy odrobinie wysiłku jest wiele miejsc, gdzie można praktykować Shinrin-yoku. Lasy zajmują bowiem 30 proc. powierzchni kraju. Nie trzeba jednak, koniecznie wyjeżdżać do puszczy czy nawet za miasto. Odpowiednie warunki można już często znaleźć w pobliskich parkach. Jak twierdz prof. Li, wiele można zyskać już dzięki regularnym leśnym kąpielom w parku, np. w czasie przerwy na lunch. chyba warto spróbować.

Marek Matacz, zdrowie.pap.pl

50 ~ zdrowie

CHOROBY NEREK MOGĄ BYĆ PODSTĘPNE Brak objawów pozwala im się rozwijać

foto: Shutterstock

Niewiele osób ma świadomość, jak podstępne mogą być schorzenia nerek. Jednym z nich jest przewlekła choroba nerek. Pacjent najczęściej dowiaduje się o niej przypadkowo, kiedy jest już zaawansowana lub bardzo zaawansowana i potrzeba dializ. Dowiedz się, co można zrobić, by nie znaleźć się w takiej sytuacji.

8 kwietnia 2022

zdrowie Z badania przeprowadzonego przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych IBiRS wśród tysiąca mieszkańców Polski powyżej 40. r. ż. wynika, że aż 70 proc. z nich nie słyszało o przewlekłej chorobie nerek (PChN), a jedynie co piąty wie, z jakimi powikłaniami może się wiązać to schorzenie. W odpowiedzi na tak zatrważająco niską świadomość dotyczącą tej choroby Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej powołuje do życia koalicję, której celem jest promowanie wiedzy na temat przewlekłej choroby nerek, w tym jej profilaktyki oraz wczesnej diagnostyki.

- PChN jest ważnym schorzeniem z punktu widzenia kondycji całego społeczeństwa. Uświadomienie pacjentom, szczególnie z grup ryzyka, że „nerki nie bolą”, czyli że poważne choroby nerek pozostają bardzo długo bezobjawowe, co może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia i życia, to ważny cel kampanii. Bardzo istotnym elementem działań koalicji będzie również wypracowanie standardu postępowania w przewlekłej chorobie nerek dla lekarzy rodzinnych – mówi prof.

Andrzej Fal, prezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego.

Chore nerki w dzieciństwie?

Badaj się, kiedy dorośniesz

Przewlekła choroba nerek ze względu na brak objawów diagnozowana jest najczęściej przypadkowo i to na ogół na zaawansowanym etapie, gdy dochodzi już do znacznego uszkodzenia nerek. Tymczasem rozwój tego schorzenia przebiega powoli i obejmuje aż pięć etapów – wystarczająco długo, by nie dopuścić do poważnych powikłań, kiedy robi się już bardzo niebezpiecznie i często leczenie polega na dializach.

Warto pamiętać, że PChN zwiększa wielokrotnie ryzyko zgonu z powodów sercowo-naczyniowych (zawał, udar, niewydolność serca) oraz prawdopodobieństwo choroby nowotworowej. Według badań, PChN powoduje znaczne

foto: Shutterstock

skrócenie spodziewanej długości życia 40-latka: wykryte w trzecim stadium (G3) – o 15, w czwartym – o 25, a w piątym – aż o 30 lat!

Niestety choroba, zwłaszcza na początkowym etapie, może przebiegać bezobjawowo.

Co gorsza, nawet w zaawansowanych stadiach powolne narastanie objawów pozwala się do nich przyzwyczajać i pacjent przez długi czas trwania choroby może sobie pozwolić na bagatelizowanie niepokojących dolegliwości.

Chore nerki to wysoka śmiertelność z powodu... chorób serca

W Polsce znaczna część chorych na PChN diagnozowana jest w momencie zaawansowanego, ostatniego stadium choroby, gdy musi już rozpocząć dializoterapię. Schyłkowa niewydolność nerek wiąże się z bardzo wysoką śmiertelnością, zachorowalnością na choroby współistniejące i obniżoną jakością życia. Szacuje się, że w naszym kraju z powodu PChN co roku umiera przedwcześnie aż 80 tys. osób.

Im bardziej zaawansowana progresja choroby nerek, tym szybciej chory wymaga leczenia nerkozastępczego – czyli hemodializy, dializy otrzewnowej lub przeszczepienia nerki. Koszty takiego leczenia są ogromne. Dlatego tak ważne jest szybkie i prawidłowe rozpoznanie przewlekłej choroby nerek przez lekarza rodzinnego i dalsze pokierowanie pacjenta do nefrologa.

Jakie badania należy wykonać?

W wielu przypadkach w celu rozpoznania PChN wystarczy wykonać dwa proste badania laboratoryjne - oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi i ogólne badanie moczu. Takie badania warto wykonywać raz w roku, także wtedy, kiedy nie odczuwamy żadnych dolegliwości.

Zdaniem ekspertów częste wykrywanie PChN już w zaawansowanym stadium jest

~ 51

wynikiem m.in. braku świadomości przede wszystkim wśród pacjentów, ale też i lekarzy POZ.

- Pandemia COVID-19 wygenerowała ogromny dług zdrowotny, który będziemy „spłacać” przez lata – zaniechanie profilaktyki oraz wczesnej diagnostyki odbije się na zdrowiu wielu naszych pacjentów. Choroby cywilizacyjne i ich konsekwencje, do których należy przewlekła choroba nerek, pozostawały długo w cieniu walki z pandemią – mówi prof. Agnieszka Mastalerz-Migas, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej.

Koalicja „Otwórz serce na nerki”

W skład koalicji mają wejść specjaliści różnych dziedzin medycyny, z szeroką reprezentacją ekspertów z obszaru nefrologii, a także zdrowia publicznego i medycyny rodzinnej.

Koalicja powstaje pod hasłem „Otwórz serce na nerki”, które nie jest przypadkowe. Szereg badań naukowych wskazuje, że PChN jest istotnym i niezależnym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. W porównaniu do populacji ogólnej w tym samym przedziale wiekowym pacjenci z PChN umierają przedwcześnie z powodu chorób układu krążenia, takich jak choroba wieńcowa, zawał mięśnia sercowego, zastoinowa niewydolność serca, choroby naczyń mózgowych, udar, migotanie przedsionków, choroba tętnic obwodowych czy nagły zgon sercowy. U pacjentów dializowanych ryzyko zgonu wzrasta nawet 20-krotnie.

Idea powstania koalicji wiąże się ze Światowym Dniem Nerek, który powstał z inicjatywy Międzynarodowego Towarzystwa Nefrologicznego i Międzynarodowej Federacji Fundacji Nerek i obchodzony był po raz pierwszy w 2006 roku. Zawsze przypada on w drugi czwartek marca.

Katarzyna Walterska-Leśniak, zdrowie.pap.pl

52 ~ biznes

GDY BANKOMAT CIĘ OKRADA ALBO ZNIKAJĄ PIENIĄDZE Z KARTY

foto: Shutterstock

JAK CHRONIĆ SIĘ PRZED SKIMMINGIEM? W Polsce, z roku na rok szybko rosną kwoty wykradane z naszych kont bankowych w wyniku nieuprawnionego użycia kart płatniczych. W 2020r. przestępcy uszczuplili w ten sposób oszczędności Polaków w sumie o 38,5 mln zł, a w 2021 r. już o 57,6 mln zł – można więc mówić o wzroście ponad 50 procent. W ciągu roku!

8 kwietnia 2022

biznes Skala takich kradzieży także robi wrażenie: przez trzy kwartały ubiegłego roku odnotowano ich aż 172 tysiące. Te dane to sygnał, że przestępcy są nie tylko coraz bardziej skuteczni, ale i opracowują coraz więcej sposobów na to, by wzbogacić się, zyskując dostęp do cudzych kart płatniczych. Jedną z najczęściej stosowanych metod kradzieży jest kopiowanie danych wprost z paska magnetycznego karty, w celu stworzenia jej duplikatu. Posiadając te informacje, złodzieje mogą z łatwością dokonywać transakcji „sklonowaną” kartą bez wiedzy i zgody właściciela. Tak właśnie dochodzi do skimmingu, którego ofiarą możemy paść przy sklepowej kasie, korzystając z terminalu, ale też, gdy meldujemy się w hotelu lub używamy bankomatu, w którym zainstalowano urządzenia umożliwiające w konsekwencji kradzież naszych pieniędzy. Skimming to bardzo „dyskretny” sposób na kradzież: dzięki technologicznym sztuczkom przestępców, momentu kopiowania danych możemy nawet nie zauważyć, dlatego zaatakowane osoby, często dowiadują się o tym dopiero, gdy odkrywają, że ktoś właśnie wyczyścił im konto do zera.

Co gorsza, gdy „łupem” przestępcy padnie karta kredytowa, na której ofiara ma otwarty limit, złodziej bez problemu może nie tylko pobrać bieżące środki, ale jeszcze zaciągać kredyt i obciążyć właściciela karty spłatą zobowiązań, na które nigdy się nie decydował. Na szczęście skimmingowi możemy skutecznie zapobiec. Co dokładnie powinno wzbudzić naszą czujność?

Jak najczęściej dochodzi do skimmingu karty płatniczej?

Na początek warto być świadomym, że skimming może mieć różne stopnie „zaawansowania”, w zależności od tego, jaki sposób ataku wykorzysta przestępca. Wspomniane kopiowanie danych wprost z paska magnetycznego karty płatniczej, to definicja tzw. pośredniego skimmingu, bo przestępca uzyskuje wszystkie dane karty, oprócz kodu PIN. Złodziej „sczytuje” je z oryginalnej karty, przykładając do niej inny elektroniczny nośnik (skimmer) i w ten sposób wchodzi w posiadanie takich informacji jak: numer karty, data jej ważności, imię i nazwisko właściciela i jej kod CVV/CVC. Ale przestępca, aby dokonać skutecznego ataku, nie musi wcale używać technologicznych sztuczek!

Te same informacje może pozyskać, „odciskając” powierzchnię karty na matrycy, zwanej imprinterem: to specjalny blankiet, rodzaj papieru samokopiującego. Dociska się go bezpośrednio do wypukłych danych na karcie, a one odbijają się na kalce.

Obojętnie, czy przestępca wejdzie w posiadanie danych, kopiując je fizycznie, czy elektronicznie, może potem dzięki nim wykonać fałszywą kartę (white plastic), która zachowuje się jak oryginał i pozwala złodziejowi realizować transakcje zarówno podczas fizycznego użycia karty płatniczej w terminalu, ale też może bez przeszkód używać danych podczas płatności w internecie. W ten sposób złodziej wydaje nasze pieniądze w „realu”: przy użyciu fałszywej karty może zapłacić za zakupy stacjonarnie albo – nawet bez tworzenia nowego „plastiku” – podać skradzione dane w bramce płatności w internecie. Co zrobić, żeby do tego nie

dopuścić? Po pierwsze nie spuszczać swojej karty z oka!

– Kiedy płacimy kartą, nie oddawajmy jej w ręce sprzedawcy. Sytuacje, gdy ktoś znika z naszą kartą na zapleczu sklepu, powołując się na przykład na brak zasięgu w terminalu, są niedopuszczalne. Wystarczy chwila, by sfotografować nośnik z obu stron lub odcisnąć go w imprinterze. Ostrożność zachowujmy też, odpowiednio przechowując karty płatnicze: warto zaopatrzyć się w etui, które blokuje sygnały NFC i RFID – zapobiegniemy utracie danych w razie, gdyby przestępca próbował je ściągnąć, przykładając urządzenie skimmujące do naszej torby lub plecaka.

Bądźmy też rozważni, korzystając z mediów społecznościowych: zdarzają się niestety przypadki osób, które umieszczają tam zdjęcia swoich kart, przekazując przestępcom wrażliwe dane na tacy. Taka lekkomyślność wiele kosztuje – dosłownie, bo zanim zorientujemy się, jak wielki zrobiliśmy błąd, upublicznione dane mogą zostać wykorzystane jednocześnie przez wiele osób, dając im dostęp do naszych pieniędzy, a to może zrujnować nasze bezpieczeństwo finansowe na wiele lat – podkreśla Katarzyna Kulka, ekspert Intrum.

Jak dochodzi do skimmingu przy bankomacie?

Równie podstępną odmianą skimmingu jest skimming bankomatowy. Ten jest w dodatku o tyle groźniejszy, że oprócz przejęcia danych z paska magnetycznego karty, od razu dochodzi także do przejęcia PIN-u. To tzw. skimming bezpośredni, który jest możliwy dzięki szeregowi urządzeń, które złodzieje potrafią zainstalować w bankomatach – mogą to być nakładki na otwór, do którego wsuwamy kartę, dodatkowa klawiatura naklejana na tę prawdziwą czy kamera nagrywająca moment wpisywania PIN-u. Przy czym, co ważne – karty wyposażone jedynie w pasek magnetyczny są pod tym względem mniej bezpieczne niż te, na których dane do transakcji są dodatkowo zabezpieczone chipem. Dlaczego? Kiedy przestępcy w wyniku skimmingu bankomatowego stworzą duplikat karty, to będą mogli wypłacić pieniądze tylko w tych bankomatach, w których nie ma modułu EMV. Te sprawdzają bowiem, czy nośnik jest wyposażony w czip, którego podrobiony instrument przecież nie ma. Pocieszające jest, że w moduł EMV są wyposażone już prawie wszystkie bankomaty w naszym kraju. Czy to jednak znaczy, że wystarczy mieć kartę z chipem, aby czuć się przy bankomacie bezpieczniej? Bynajmniej, bo i na to przestępcy znaleźli sposób: złodzieje tworzą międzynarodowe siatki przestępcze i zlecają wypłaty pieniędzy w bankomatach zagranicznych, gdzie standardem nadal pozostaje karta z paskiem, np. w USA. – Policja notowała przypadki, gdy w wyniku skimmingu, przerażony właściciel rachunku odkrył, że kiedy spokojnie spał, w środku nocy, na drugim końcu świata ktoś pobrał z konta wszystkie jego pieniądze, a jeśli złodziej zeskimmował kartę kredytową, to nawet więcej, bo mógł wykorzystać dostępny limit kredytowy i tym samym obarczył właściciela karty długiem do spłaty.

A ofiara nawet nie spodziewała się ataku, bo przecież swoją kartę miała cały czas w portfelu – ostrzega Katarzyna Kulka.

~ 53

Kolejna niebezpieczna sytuacja, której możemy doświadczyć przy bankomacie: przestępcy potrafią zamontować w nim również blokadę, która „ukrywa” wypłacone przez nas pieniądze. Transakcja przebiega wtedy normalnie aż do momentu, gdy banknoty powinny wysunąć się z podajnika – wówczas widzimy na ekranie komunikat, że nastąpił błąd, a tak naprawdę gotówka trafia w tym momencie do zamontowanej w bankomacie skrytki. Klient najczęściej dzwoni na infolinię i zgłasza awarię. Dowiaduje się, że jej usunięcie potrwa kilka godzin, więc odchodzi. Wtedy złodziej wypłaca pieniądze, a fakt, że doszło do oszustwa wychodzi na jaw dopiero po przyjeździe serwisantów bankomatu. – Zanim skorzystamy z bankomatu, warto mu się uważnie przyjrzeć, szczególnie tym, które są zlokalizowane poza placówkami banków.

Jeśli zauważymy jakiekolwiek elementy urządzenia, które różnią się od innych, np. klawiatura wyraźnie wystaje, zrezygnujmy z wypłaty pieniędzy. Sprawdźmy też, czy czytnik kart jest stabilnie zamocowany.

Jeśli jest obluzowany lub można go wyciągnąć, tak z pewnością nie powinno być i najpewniej urządzenie zostało zmodyfikowane przez przestępców, chcących przechwycić dane naszej karty – dodaje Katarzyna Kulka.

Jak bronić się przed skimmingiem?

Wymienione dotąd zasady bezpieczeństwa to kroki zupełnie podstawowe, ale warto również dodać do nich jeszcze kilka innych, które dodatkowo zminimalizują ryzyko ataku skimmingowego.

Wszystkie poniższe zasady, stosowane razem, sprawią, że nasze karty płatnicze i wrażliwe dane nie wpadną w niepowołane ręce!

1. Płać zbliżeniowo i nie oddawaj karty w ręce sprzedawcy, miej ją zawsze na oku!

2. Podczas korzystania z bankomatów sprawdzaj, czy żadna część maszyny nie wygląda podejrzanie. W miarę możliwości pobieraj gotówkę z bankomatów przyoddziałowych (przy bankach), które są lepiej monitorowane pod kątem bezpieczeństwa. Zabieraj zawsze potwierdzenie wypłaty z bankomatu.

3. Noś „plastiki” w specjalnym etui zagłuszającym sygnały NFC i RFID. 4. Nie zamieszczaj zdjęć karty w Internecie.

5. Upewnij się, że posługujesz się kartą z czipem i dezaktywuj w niej pasek magnetyczny. Zrobisz to w aplikacji banku albo poprzez infolinię.

6. Ustal limity dla kart: zarówno maksymalną ilość dziennych transakcji, jak też maksymalną jednorazowo wypłacaną kwotę – gdyby ktoś próbował opróżnić konto, zdążysz w porę zareagować i zablokować kartę, a straty finansowe nie będą tak dotkliwe!

7. Nie ułatwiaj zadania przestępcom i nie noś przy sobie kartki z PIN-em!

Katarzyna Kulka, ekspert Intrum: – Używanie kart płatniczych jest bardzo wygodne, ale ważne, aby było również bezpieczne. Ten drugi aspekt w dużej mierze zależy od nas samych. By uniknąć utraty gotówki, a nawet długów, wyróbmy sobie odpowiednie nawyki.

To niewielka cena za bezpieczeństwo finansowe.

54 ~ biznes

DŁUG TO NIE WSTYD,

TO KONIECZNOŚĆ DZIAŁANIA

foto: Shutterstock

JAK POMÓC BLISKIEJ OSOBIE, KTÓRA WPADŁA W DŁUGI? W Polsce jest obecnie aż 2,66 mln osób, które nie radzą sobie ze spłatą zaciągniętych długów, a ich zaległości wynoszą łącznie aż 72,5 mld zł . Te dane mogą przerażać. Ale to nie tylko bezduszne liczby: za każdą z nich kryją się indywidualne historie ludzi, którzy z różnych względów nie są w stanie uregulować swoich zaległości na czas. Są wśród nich nierzetelni kredyto- i pożyczkobiorcy, osoby zalegające z opłaceniem rachunków, czynszów, alimentów, itp. Niestety do tej listy mogą też dołączyć kolejni konsumenci. Jak pokazuje badanie 8 kwietnia 2022

firmy Intrum, mamy też dużą „grupę ryzyka”, czyli osób, które są granicy posiadania zaległego długu: aż 13% Polaków przyznaje, że po opłaceniu wszystkich zobowiązań zostaje im w portfelu jedynie 10% miesięcznych dochodów lub mniej . To oznacza, że od długów dzieli ich brak zaledwie jednej pensji. To skutki m.in. korona-kryzysu, który obniżył dochody 46 proc. konsumentów w naszym kraju . I choć powody popadnięcia w długi mogą być różne, to wielu ludzi traktuje swój dług jako coś wstydliwego, przez co czasem zatajają ten fakt na-

wet przed najbliższymi, a to nie pomaga pozbyć się problemów finansowych.

Tymczasem to właśnie ich pomoc często okazuje się kluczowa w walce z zaległym długiem, i co ważne – wcale nie chodzi o pieniądze pożyczane od rodziny czy przyjaciół, które pozwolą „załatać” spłatę na krótko, ale emocjonalne wsparcie i wspólne opracowanie skutecznego planu wyjścia z długów.

W momencie, kiedy nie mamy do czynienia zaległościami na znaczne sumy, jest jeszcze szansa, że możemy realnie pomóc bliskiej osobie! Jak to zrobić?

biznes Krok 1: Nazwać problem i uspokoić emocje Powstanie długu, którego spłata przerasta możliwości finansowe, to poważne obciążenie psychiczne. Niektórzy znoszą je bardzo długo, zanim zdecydują się o nim komuś powiedzieć i działać, nawet jeśli mają bardzo dobre relacje z najbliższymi. Ale jeśli bliska nam osoba wreszcie szuka pomocy i sama po nią do nas przychodzi, to pierwszy ważny krok już wykonała: uświadomiła sobie problem, co sprawia, że nasze zadanie będzie łatwiejsze. Może być też tak, że jedynie podejrzewamy, że ktoś z naszych bliskich ma problemy finansowe i mimo jasnych sygnałów, czyli otrzymywania monitów do spłaty, spłacania jednego kredytu kolejnym kredytem, ciągle zaprzecza swoim problemom. Ale obojętnie, czy bliski sam poprosi o pomoc, czy to my jako pierwsi odkryjemy, jak poważna jest sytuacja, ważne, aby odpowiednio formułować komunikaty i wykazać się odpowiedzialną postawą. Wysłuchajmy, pozwólmy wyrzucić złe emocje: frustrację, poczucie bezradności, złość, żal. Jednak podczas rozmowy nie pocieszajmy nadmiernie, aby nie doszło do zbagatelizowania problemu. Ale też nie atakujmy, nie wzbudzajmy poczucia winy, bo dług to w oczach samodzielnej dotąd, dorosłej osoby silny cios w jej poczucie własnej wartości i zaradności życiowej. Pokażmy, że droga do wyjścia z długów zaczyna się od dostrzeżenia problemu i zmierzenia się z nim:

– Z naszego doświadczenia wynika, że bardzo często osoby, którym udaje się spłacić zaległe zobowiązania i odzyskać kontrolę nad swoimi finansami, wspominają później, że najważniejszy był moment, kiedy podjęły aktywne działania, by z tych długów wyjść. Rozmowa z bliską osobą może być właśnie takim przełomem, dzięki temu, że ktoś patrzący na sytuację z zewnątrz, potrafi lepiej ją ocenić i wskazać racjonalnie metody zaradcze, których zrezygnowana, zadłużona osoba może już nie dostrzegać – komentuje Anna Małkowska, ekspert Intrum.

Krok 2: Zrozumieć przyczynę powstania długów i zrobić ich listę

Zdefiniowanie przyczyny powstania zadłużenia to kolejny krok na drodze do poprawy sytuacji. Zobowiązanie, którego nie daje się spłacać w terminie, może zdarzyć się każdemu. Kiedy jest wynikiem przyczyn losowych, np. rozpadu małżeństwa lub związku, (w którym dotąd partnerzy dzielili wydatki), nagłej choroby, utraty zatrudnienia i stałych dochodów, to jest to

sytuacja, na którą często nie mamy wpływu. Istnieje też druga grupa przyczyn – kiedy u podłoża problemu leżą nierozważne decyzje: „zamiłowanie” do drogich zakupów, życie „ponad stan”, czyli wydawanie większej ilości pieniędzy niż się zarabia, sięganie po pożyczkę natychmiast, gdy kończą się bieżące środki na koncie, czy brak podstawowej wiedzy finansowej na temat tego, jak w odpowiedzialny sposób gospodarować swoimi pieniędzmi.

Wraz z bliską osobą ustalmy, jak jest w jej wypadku – z czego konkretnie wynika zaległość?

– Jeśli członek naszej rodziny, przyjaciel, osoba bliska wpadła w zadłużenie w wyniku powtarzającego się wzorca postępowania: impulsywnych zakupów, spłacania jednej pożyczki następną, to konieczne jest przede wszystkim przerwanie tego schematu, by zahamować narastanie pętli zadłużenia. Musimy uświadomić bliskiej osobie, że życie bez długów jest możliwe tylko, jeśli natychmiast zacznie zmieniać nawyki i przestanie sięgać po takie same jak dotąd rozwiązania – podkreśla Anna Małkowska.

W dostrzeżeniu złych nawyków z pewnością pomoże sporządzenie szczegółowej listy zaległych długów. Ustalmy, czy jest jeden, czy wielu wierzycieli, jakie są daty wymagalności zobowiązań, jakie kwoty zostały spłacone, a ile jeszcze pozostało do spłaty. Anna Małkowska, ekspert Intrum dodaje: – Zrobienie takiej listy może być bolesne, ale jest niezwykle potrzebne, bo jak pokazuje nasze badanie, aż 15% zadłużonych Polaków wprost deklaruje, że nawet nie chce wiedzieć, ile wynosi łączna kwota ich zaległości. Tymczasem ucieczka przed tą świadomością to żadne wyjście i tylko pełna wiedza o własnej sytuacji finansowej, może pomóc ją ustabilizować.

Krok 3: Nie unikać kontaktu z windykatorem, bo on wie, jak pomóc!

A co, jeśli o zadłużeniu bliskiego dowiadujesz się, kiedy jego problemy fi-

~ 55

nansowe są już bardziej zaawansowane i zdążyła się z nim skontaktować firma windykacyjna? Przede wszystkim to nie powód do paniki, to jedynie sygnał, że wierzyciel/wierzyciele zdecydowali się upomnieć o zaległe należności. W tej sytuacji najgorszym możliwym wyjściem jest unikanie kontaktu z windykatorem.

Dlaczego? Bo jeśli z osobą zadłużoną kontaktuje się firma zarządzająca wierzytelnościami, to oznacza, że sprawa nie została jeszcze skierowana do sądu i wciąż można rozwiązać ją polubownie.

Windykator to nie komornik, który jako funkcjonariusz publiczny z ramienia sądu pojawia się wyłącznie po to, by wyegzekwować należność przez natychmiastowe zajęcie majątku czy środków na koncie. Pracownik profesjonalnej windykacji oferuje wsparcie, jakim jest windykacja polubowna. Windykator występuje tu w roli negocjatora, który ma za zadanie pogodzić racje obu stron i ustalić taki harmonogram spłaty, który będzie dostosowany do możliwości finansowych osoby zadłużonej. Udzieli też profesjonalnych wskazówek, jak zarządzać budżetem, aby nie dopuścić do pogłębienia się już istniejących problemów finansowych. – Z doświadczenia naszej firmy wynika, że wiele osób zadłużonych czuje dużą ulgę, gdy dowiadują się od naszego pracownika, że w ich sytuacji istnieje „koło ratunkowe” i mogą skorzystać z profesjonalnego wsparcia. Windykator, analizując jednostkową sytuację konsumenta, pomaga w rozłożeniu należności na raty, które będą dla niego możliwe do „udźwignięcia”.

Jeśli wiemy, że z naszym bliskim próbuje się skontaktować windykator, warto, żebyśmy go uspokoili i uświadomili, że istnieje coś takiego jak windykacja polubowna i że dzięki niej, niekiedy nawet po wielu latach zmagania się długiem, osoby zadłużone wreszcie powoli zaczynają spłacać należność, wychodzą „na prostą” i odnajdują spokój – podsumowuje Anna Małkowska, ekspert Intrum.

56 ~ sport

Matty Cash

pierwszy niefarbowany lis w reprezentacji Polski

Po blisko 48 latach przerwy piłkarska reprezentacja naszego kraju pokonała Szwecję. Zwycięstwo odbyło się w dotąd nie znanych nam okolicznościach - graliśmy jeden mecz decydujący o naszym uczestnictwie w listopadowych Mistrzostwach Świata. Sporą cegiełkę do marcowego sukcesu dołożył nowy reprezentant Polski, Matty Cash.

Historia farbowanych lisów Pojęcie określające naturalizowanego reprezentanta Polski powstało przed Euro 2012, organizowanym w Polsce oraz Ukrainie. Franciszek Smuda, ówczesny selekcjoner, poszukiwał wzmocnień swojej kadry przed “turniejem stulecia”. Orbitą zainteresowań PZPN przed Mistrzostwami Europy 8 kwietnia 2022

mógł stać się każdy piłkarz, który miał jakiekolwiek powiązania z krajem nad Wisłą. Ludovik Obraniak, Damien Perquis, Sebastian Boenisch to tylko niektóre postaci wyróżnione polskim paszportem. Niektóre powołania jak najbardziej mogły zostać uzasadnione - Boenisch, urodzony w Gliwicach od razu po urodzeniu wyjechał z rodziną do Niemiec. Formalne sprawy z dokumentami ułożyły się bardzo szybko

i już w 2010 roku zawodnik Werderu Brema był uprawniony grać dla reprezentacji Polski. Niestety, poważna kontuzja kolana wykluczyła Boenischa z piłki na najwyższym poziomie.

Po 12 latach niektóre decyzje Smudy wydają się kuriozalne lub co najmniej irracjonalne. Powołanie na Euro 2012 w miejsce Kamila Glika (!) dostał Damien Perquis. “Farbowany lis” miał jeszcze nie

sport wyleczoną rękę po złamaniu, mimo to selekcjoner bardziej cenił Perquisa z niedoleczoną kontuzją, niż zdrowego Glika. Turniej organizowany przez nasz kraj okazał się wielką porażką na poziomie sportowym, a uprzedzenia do naturalizowanych zawodników stały się jeszcze większe. Wielu kibiców miało pretensje do Obraniaka oraz Perquisa o brak stuprocentowego zaangażowania. Przejęcie władzy w PZPN przez Zbigniewa Bońka miało zakończyć erę naturalizowanych reprezentantów. Rzeczywiście, w trakcie blisko 10 letnich rządów byłego selekcjonera paszport otrzymał tylko Taras Romanczuk.

“W reprezentacji powinni występować tacy piłkarze, którzy czują się Polakami. Którzy są Polakami. Kogo mam na myśli? Takich ludzi, którzy mówią po polsku, którzy ten język rozumieją. Nikt nie może powiedzieć o sobie, że jest Polakiem, jeżeli nie zna swojego języka” Zbigniew Boniek dla TVN24.

Droga Mattiego Casha do obywatelstwa Polski Nowy członek piłkarskiej reprezentacji wpisuje się w wypowiedź byłego prezesa PZPN. Jego matką jest Barbara, córka polskich emigrantów z czasów II Wojny Światowej. Mama znająca płynnie język polski stara się pomagać swojemu synowi w przyswojeniu nowego języka. Zawodnik Aston Villi bardzo szybko się uczy, podczas debiutu przeciwko Andorze głośno i wyraźnie wraz ze swoimi kolegami zaśpiewał “Mazurka Dąbrowskiego”. Cashowi, w przeciwieństwie do swoich poprzedników naprawdę zależy na asymilacji oraz zrozumieniu naszego kraju. Powołania do reprezentacji Polski przed 2012

mogliśmy śmiało nazwać konkursem. Wielu zawodników wykorzystywało szansę zagrania na turnieju rangi mistrzowskiej. CV spływały do krajowego związku w niezliczonych ilościach, jednak chęci nauki języka oraz kultury były już znacznie mniejsze. Prawy obrońca pokornie czekał w kolejce wraz z innymi obywatelami po swój paszport. Nie zgłaszał się do PZPN. Dopiero we wrześniu 2021 roku informacje na temat paszportu wyciekły do mediów poprzez brytyjskich dziennikarzy.

“To prawda, staram się o polski paszport. Dopóki wszystkie formalności nie zostaną załatwione, nie mogę wiele zrobić. Proces trwa. Mam nadzieję, że uda się go doprowadzić do końca najszybciej, jak to możliwe.” - Cash dla brytyjskich mediów.

Sytuacja z obywatelstwem Mattiego Casha zakończyła się z dniem 26 października 2021 roku, kiedy wojewoda Konstanty Radziwiłł podpisał dekret o uznaniu obywatelstwa po zgodzie Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Jakim zawodnikiem jest Matty Cash?

Po zakończeniu reprezentacyjnej kariery przez Łukasza Piszczka nasza kadra miała bardzo duże problemy na pozycji prawego obrońcy. Wakat starali się zapełnić Bartosz Bereszyński oraz Tomasz Kędziora. Podczas kadencji Jerzego Brzęczka utrata legendy Borussi Dortmund nie znaczyła tyle, co za rządów Paulo Sousy. Portugalczyk zmienił system gry z czwórki na trójkę obrońców i potrzebował innego profilu zawodnika. Matty Cash wywodzący się z angielskiego szkolenia ma wyższe umiejętności gry ofensywnej w przeciwieństwie do jego kolegów z tej pozycji. Zawodnik urodzony w Slough jest nowoczesnym prawym wahadłowym, potrafiącym

~ 57

dać celne dośrodkowanie z pełnego biegu. Gra w Aston Villi prowadzonej przez Stevena Gerrarda pomaga o wiele lepiej zrozumieć nowoczesną taktykę, jakże ważną we współczesnej piłce. Cash jest wychowankiem Nottingham Forest. Przygodę z piłką w macierzystym zespole zaczynał na pozycji środkowego pomocnika. Zmiana pozycji wynikała z jego naturalnych, fizycznych sposobności gry na prawej stronie boiska. Reprezentant Polski jest bardzo szybkim, silnym piłkarzem - lata gry jako pomocnik pozwalają mu dostrzec więcej ciekawych rozwiązań na boisku. Taka mieszanka piłkarskich atrybutów prawdopodobnie pozwoli Polakowi na wielki transfer. Atletico Madryt jest gotowe zapłacić za Casha około 40 milionów euro, jeśli transfer dojdzie do skutku, to aktualny zawodnik Aston Villi zostanie najdroższym polskim piłkarzem w historii.

PZPN nauczył się działać na rynku

Według danych szacunkowych “Stowarzyszenia Wspólnota Polska” poza terytorium Polski mieszka około 21 milionów Polaków oraz osób pochodzenia polskiego. Polonia za granicą plasuje się zatem na szóstej pozycji na świecie pod względem liczebności w stosunku do ludności kraju ojczystego. Liczba ta stanowi olbrzymie pole do pozyskiwania wartościowych graczy związanych z naszym krajem, ale wychowanym w innym systemie szkolenia niż naszym.

Zbigniew Boniek przebudował PZPN w federację działającą na światowym poziomie. Dla krajowego związku pracują skauci, których zadaniem jest wyłapywanie największych polskich talentów poza granicami naszego kraju. Organizowane są nawet kadry młodzieżowe, gdzie dzieci polskich emigrantów mają możliwość przyjechania do Polski i poznania języka swoich rodziców. Dekada to sporo czasu, jednak dziesięć lat w piłce to przepaść. Emigracja po dołączeniu przez nasz kraj do Unii Europejskiej była większa niż kiedykolwiek. Pierwsze pokolenie dzieci emigrantów z tamtego czasu właśnie dorasta, dlatego PZPN nie może pozwolić sobie na utratę kolejnych zawodników pokroju Lukasa Podolskiego. Działania na rzecz asymilacji dzieci już w wieku dziecięcym z Polską to podstawy do dobrego skautingu przyszłych kadrowiczów, niekoniecznie urodzonych w Polsce. Zawodnicy naturalizowani wielkich reprezentacji z krajów zachodnich często są fundamentami swoich drużyn. Decydują o tym czynniki historyczne, kolonialne oraz gospodarcze.

Francja była największym kolonizatorem Afryki, dlatego w języku francuskim mówi tak dużo osób.

Do Niemiec emigruje największa liczba Turków, więc zasymilowane dzieci emigrantów pokroju Mesuta Oezila, czy też Samiego Khediry grały dla Niemiec. W Polsce nie było kolonialnych podbojów oraz do niedawna wielkich fal emigrantów zza granicy. Musimy bazować na emigracji, która chce grać dla Polski i czuje się z nią emocjonalnie związana.

Czasy nie w pełni sprawnego Damiena Perquisa oraz kontuzjogennego Sebastiana Boenischa to już przeszłość. Międzynarodowy sukces Roberta Lewandowskiego oraz występy Mattiego Casha w Premier League pokazały, że Reprezentacja Polski potrafi osiągać sukcesy i jest otwarta na każdego Polaka - nawet tego, który jeszcze nie ma paszportu.

Cyprian Gibuła

58 ~ satyra

PRZEZ OKULARY PIOTRA BIELKOWICZA Nowe szaty Putina Copyright Piotr Bielkowicz 2022

foto: Shutterstock 8 kwietnia 2022

Już atom wisi w powietrzu.

Już mamy Aleppo w Charkowie, więc wszyscy zadają pytanie:„Co Putin naprawdę ma w głowie?”.

Czy on, miłośnik Piotra Wielkiego, pragnie wdziać jego szaty stare?

Lecz one pewnie są za duże, uszyte sporo ponad miarę.

Czy lepiej leży mu uniform Wodza Narodu J Stalina?

Lecz Putin chyba podpadł Gruzji, więc niech z Kaukazem nie zaczyna.

Może niezgrabny i niemodny garnitur Nikity Chruszczowa?

Chruszczow –przyjaciel Ukrainy, więc kombinacja ta niezdrowa.

A może suknia Katarzyny w koronkach oraz z falbankami?

Lecz on nie cierpi transwestytów wiecie to dobrze Państwo sami!

Może więc będzie mu pasować Iwana Groźnego szata?

Lecz Iwan zabił swego syna, a Putin pragnie zniszczyć brata.

Chyba więc znamy już odpowiedź na to niezwykle trudne pytanie – Putin ma w głowie tylko jedno: – „czyje założyć mam ubranie?”.

A lista kandydatów krótka i wszędzie ograniczeń pełno.

Może on zechce czegoś z Łodzi, lub, nie daj Boże, z bielską wełną?

I tylko jedna jest nadzieja, że ktoś zachęci raz Putina mówiąc:-„Włóż mundur Mikołaja, albo rubachę Rasputina”

satyra

~ 59

Choroba znana jako ‘stwardnienie władzy’

Imprezownik Borisa Johnsona

Kuchnia polska Wielkanoc

Copyright Piotr Bielkowicz 2022

Copyright Piotr Bielkowicz 2022

Copyright Piotr Bielkowicz 2022

U pewnych ludzi ich władza w byciu uczciwym przeszkadza.

Ta władza to wstrętna choroba, bo każe im trzymać się żłoba. Żłób dla nich, z tego wynika, jak chodzik paralityka, a oni bez tej podpórki mają pod górkę, nie z górki (i dzięki temu korytu podnosi się jakość ich bytu) Więc jak im zarzucać afery, gdy każdy z nich w sumie jest szczery, lecz cierpi na taką przypadłość?

Czy można mieć do nich zajadłość?

Więc jak im zarzucać głupotę, a nawet obrzucać ich błotem, gdy taka choroba ich toczy, że żłób zasłania im oczy?

Jak można ich straszyć sądami?

Ich życia są porzecież pod psami, bo walczą z tą wielką niemocą i śnią im się łapówki nocą.

I w jakim żyjemy my kraju, gdzie ludzie litości nie mają dla chorych na władzy stwardnienie?

Gdzie tu empatia, sumienie?

A przecież te niedomaganie wnet wyleczalnym się stanie, gdy każdy się trochę zlituje i na nich nie zagłosuje.

I tu się pojawia pytanie – no dobrze, a co się stanie, gdy stara władza tę nową, pozornie uczciwą i zdrową, zarazi swoim stwardnieniem?

A może pomoże szczepienie? (niektórzy lekarze już radzą, by dawać zastrzyki wraz z władzą) Wniosek więc prosty wynika – potrzebna profilaktyka!

foto: Shutterstock

Huczne, głośne oraz liczne TE imprezy pandemiczne pokazały publiczności, że nasz premier lubi gości.

Boris – od swych stóp do głowy, można rzec - jest zabawowy.

Wezwano nawet policję, by zbadać imprez kondycję:„Czy były w godzinach pracy? ilu ludzi, oraz jacy? dystans społeczny i maska?”

Czy się Boris wykaraska?

Czy jakoś wszystko ogarnie?

Bo to wyglądało marnie!

Aż tu nagłe – Ukraina i inwazja przez Putina przychodzą Bo-Jo z ‘pomocą’.

Wszyscy się z Bo-Jo jednoczą – wojna jest na pierwszym planie, nie jakieś imprezowanie!

Dla Borisa miła chwila – wciela się w rolę Churchilla.

Boris znowu jest na fali: sankcje, w oligarchów wali! Śni mu się już wielka sława – Wojna Krymska, Bałakława...

Nagle świat glorii mu burzy innych imprez wyciek duży, z winem, muzyką i śpiewem z oligarchą Lebiediewem, który otrzymuje Sir’a.

Z tego może być afera!

Morał więc prosty z tego wynika – pilnuj swojego imprezownika!

Sernik Aby tradycji być wierni musimy zjeść dzisiaj sernik.

Wiedeński – to ciast jest SIR. Składniki – masło i ser, jajka i inne różności.

Pyszny w swojej puszystości.

Problem w tym, że puch z sernika w tkankę tłuszczową przenika i twój bilans kaloryczny jest dziwnie asymetryczny.

Mazurek Dla melomana każdego Mazurek ma coś swojskiego, bo jest bardzo kolorowy – zupełnie jak strój ludowy.

A w dodatku – ta muzyka...pełna barwy dla języka.

I ten rytm –tak pełen werwy, że chciałbyś go jeść bez przerwy.

Krótko mówiąc – jedz z podskokiem!

Raz, dwa... z wesolutkim wzrokiem.

Nóżki Będziemy lizać paluszki kiedy na stół wbiegną nóżki.

Na pewno to dobrze wiecie, że one są w galarecie.

Kurczakowe albo z wieprza która opcja jest najlepsza? Świetne z octem lub grzybkami lub czarnymi pończoszkami i w dodatku w kabarecie.

Najzgrabniejsze na tym świecie!

Podnietą dla podniebienia są więc nóżki bez wątpienia!

60 ~ strefa dzieci

ZNAJDŹ ROZWIĄZANIE

ROZWIĄŻ

8 kwietnia 2022

strefa dzieci

POŁĄCZ KROPKI

~ 61

62 ~ kalendarium

KALENDARIUM 1 kwietnia 1867 – Singapur został kolonią brytyjską.

1963 – Winston Churchill został Honorowym Obywatelem Stanów Zjednoczonych.

1976 – Radio BBC w ramach żartu na prima aprilis poinformowało o mającym tego dnia wystąpić

10 kwietnia

jowiszowo-plutonowym efekcie grawitacyjnym

1970 -Oficjalnie rozwiązano zespół The Beatles.

redukującym ziemskie ciążenie. W telefonach do stacji wystąpienie tego zjawiska potwierdziły

12 kwietnia

setki słuchaczy.

1665 – Zmarła pierwsza ofiara wielkiej zarazy w Londynie.

3 kwietnia 1908 – Premier Wielkiej Brytanii Henry Campbell-Bannerman podał się do dymisji z powodu złego stanu zdrowia.

13 kwietnia 1438 – Wojna stuletnia: wojska francuskie dowodzone przez Artura de Richemonta odzyskały okupowany przez Anglików Paryż.

4 kwietnia 1721 – Robert Walpole został pierwszym premierem

1829 – W Wielkiej Brytanii i Irlandii katolicy otrzymali prawa wyborcze.

Wielkiej Brytanii.

14 kwietnia 5 kwietnia 1898 – Założono angielski klub piłkarski Portsmouth F.C.

1980 – Ukazał się debiutancki album brytyjskiej grupy Iron Maiden pt. Iron Maiden.

1955 – Winston Churchill ogłosił rezygnację ze stanowiska premiera Wielkiej Brytanii.

15 kwietnia 1912 – W trakcie swego dziewiczego rejsu z So-

6 kwietnia

uthampton do Nowego Jorku zatonął po zde-

1941 – II wojna światowa w Afryce: wojska brytyjskie

rzeniu z górą lodową brytyjski transatlantyk RMS

zdobyły Addis Abebę.

„Titanic”. Zginęło ponad 1500 osób, uratowano około 730.

7 kwietnia 1827 – Angielski aptekarz John Walker sprzedał

1945 – Wojska brytyjskie wyzwoliły obóz koncentracyjny Bergen-Belsen w Dolnej Saksonii.

pierwsze pudełko wynalezionych przez siebie zapałek.

17 kwietnia 1982 – Królowa Elżbieta II proklamowała konstytucję

9 kwietnia 1483 – Edward V York został królem Anglii.

8 kwietnia 2022

Kanady.

kalendarium

~ 63

KWIECIEŃ 18 kwietnia 1881 – Otwarto Muzeum Historii Naturalnej w Londynie.

26 kwietnia 1923 – W Londynie odbył się ślub księcia Alberta

19 kwietnia

(późniejszego króla Jerzego VI Windsora) i Elż-

1390 – Robert III Stewart został królem Szkocji.

biety Bowes-Lyon, rodziców obecnej królowej

.

Elżbiety II.

20 kwietnia 1992 – Na stadionie Wembley w Londynie odbył się The Freddie Mercury Tribute Concert, zorganizowany w hołdzie zmarłemu na AIDS wokaliście grupy Queen.

28 kwietnia 1818 – W Wielkiej Brytanii ustanowiono Order św. Michała i św. Jerzego.

1877 – Otwarto stadion Stamford Bridge w Londynie.

1902 – Klub piłkarski Newton Heath został przemiano-

22 kwietnia

wany na Manchester United.

1969 – Brytyjski żeglarz Robin Knox-Johnston zakończył pierwszy w historii samotny rejs wokółziemski bez

30 kwietnia

zawijania do portów.

1703 – Z Anglii wypłynęła piracka wyprawa pod do-

1977 – Telewizja BBC wyemitowała premierowy odcinek magazynu motoryzacyjnego Top Gear.

wództwem Williama Dampiera, której celem było łupienie francuskich i hiszpańskich okrętów u wybrzeży Chile. Członkiem załogi jednego z

23 kwietnia

okrętów był Alexander Selkirk, pierwowzór Ro-

1661 – Karol II Stuart został koronowany na króla Anglii.

binsona Crusoe.

1685 – Jakub II Stuart został koronowany na króla Anglii.

1904 – Manchester City F.C. zdobył pierwszy w swej historii Puchar Anglii, pokonując w finale Bolton Wanderers F.C. 1:0.

25 kwietnia 1829 – Kapitan Charles Fremantle na fregacie HMS „Challenger” wpłynął na Rzekę Łabędzią w dzisiejszej Australii Zachodniej, zakotwiczył u wybrzeży Garden Island, po czym 2 maja tego roku proklamował powstanie Kolonii Rzeki Łabędziej, wchodzącej w skład Imperium brytyjskiego.

64 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy... foto: Shutterstock

POLECAMY!

Therapy?

zespół rockowy z Irlandii Północnej. Założony w 1989 roku przez gitarzystę-wokalistę Andy’ego Cairnsa z Ballyclare i perkusistę Fyfe Ewinga. Zespół wydał 15 pełnowymiarowych albumów studyjnych i sprzedał ponad dwa miliony albumów na całym świecie. Przełomowy dla grupy był 1993 i wydanie Shortsharpshock, z głównym utworem Screamager. Singiel doprowadził do pierwszego z kilku występów w znanym brytyjskim programie muzycznym Top of the Pops.

W 1994 roku ukazał się udany album Troublegum, który przyniósł zespołowi występy na szeregu festiwali rockowych, w tym Reading (trzeci z rzędu występ).

Grupa dostała nominację do Mercury Music Prize i wygrałą konkurs Kerrang! W 2020 roku zespół wydał kompilację największych przebojów, zatytułowaną Greatest Hits (The Abbey Road Session). Album zawierał nowo nagrane wersje 12 najlepszych 40 brytyjskich singli z albumów Nurse, Troublegum, Infernal Love i Semi-Detached i został nagrany w Abbey Road Studios w listopadzie 2019 roku. 8 listopada 2021 roku zespół wszedł do Marshall Studios z producentem Chrisem Sheldonem, aby rozpocząć pracę nad swoim 16. albumem studyjnym, który ma się ukazać pod koniec 2022 roku. kiedy: sobota, 9 kwietnia 2022 r., godz. 18:00 gdzie: Electric Ballroom, London

MAGAZYN kulturalny Keshi

właściwie Casey Luong, amerykański piosenkarz, autor tekstów, producent muzyczny i multiinstrumentalista.

Znany ze swoich odległych wokali falsetowych i instrumentalnych tekstur. Jego piosenki „I need U”, „2 Soon” i kilka innych mają łącznie ponad miliard wyświetleń w portalach społecznościowych i streamingowych. kiedy: piątek, 8 kwietnia, 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Lafayette, London

Less Than Jake

amerykański zespół ska punkowy z Gainesville na Florydzie, założony w 1992 roku. W skład zespołu wchodzą Chris DeMakes (wokal, gitara), Roger Lima (wokal, bas), Matt Yonker (perkusja), Buddy Schaub (puzon) i Peter 8 kwietnia 2022

KALENDARIUM

WYDARZEŃ: kwiecień 2022 „JR” Wasilewski (saksofon). Grupa wydała swój debiutancki album, Pezcore, w 1995 roku. Piąty album studyjny zespołu Anthem (2003) był jak dotąd najbardziej komercyjnym sukcesem grupy, z przebojami „She’s Gonna Break Soon” i „The Science of Selling Yourself Short”. Ich dziewiąty, ostatni jak dotąd album studyjny, Silver Linings, został wydany 11 grudnia 2020 roku. kiedy: piątek, 9 kwietnia 2022 r., godz. 18:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Camelphat

angielski duet DJ-ski i producencki, w skład którego wchodzą Dave Whelan

i Mike Di Scala, założony w Liverpoolu w 2004 roku. Najbardziej znani są z singla „Cola” z 2017 roku, który osiągnął 3 miejsce na UK Dance Chart i na 18 na UK Singles Chart. Singel powstał we współpracy z brytyjskim zespołem tanecznym Elderbrook. kiedy: piątek, 9 kwietnia 2022 r., godz. 18:30 gdzie: OVO Arena Wembley , London

Robert Glasper

amerykański pianista, producent muzyczny, autor tekstów i aranżer muzyczny który łączy wiele gatunków muzycznych i artystycznych, głównie skupionych wokół jazzu. Do tej pory

Glasper zdobył cztery nagrody Grammy i otrzymał dziewięć nominacji w ośmiu kategoriach.

Najważniejszy w karierze album Glaspera, Black Radio, zdobył w 2013 roku nagrodę Grammy za najlepszy album R&B. Gra m.in. z Yasiin Bey (dawniej Mos Def), Bilal, Ledisi, Lupe Fiasco, Jill Scott i Erykah Badu. Black Radio był pierwszym albumem w historii, który zadebiutował w top 10 w różnych gatunkach muzycznych: Hip Hop R & B, Urban Contemporary, Jazz i Contemporary Jazz. kiedy: piątek, 9 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: KOKO Camden, London

wielki imprezownik

~ 65

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Killing Joke

brytyjski zespół postpunkowo-industrialny, założony na przełomie lat 1978/1979 przez kompozytora, wokalistę, klawiszowca i autora tekstów Jaza Colemana oraz perkusistę Paula Fergusona. W przeszłości grupa wstrzymywała działalność ze względu na psychiczne kłopoty Colemana. Albumy studyjne formacja nagrywa „gdy nadejdzie odpowiedni moment”, a skład zespołu ulega ciągłym zmianom. Jedynymi „stałymi” członkami są Jaz Coleman i Geordie Walker.

Killing Joke pozostaje jednym z najbardziej wpływowych zespołów z rejonu post-punka. Inspirowali m.in. Metallicę, która nagrała cover utworu The Wait, Nirvanę oraz Marilyn Mansona. kiedy: sobota, 9 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Eventim Apollo, London

Keshi

właściwie Casey Luong, amerykański piosenkarz, autor tekstów, producent muzyczny i multiinstrumentalista.

Znany ze swoich odległych wokali falsetowych i instrumentalnych tekstur. Jego piosenki „I need U”, „2 Soon” i kilka innych mają łącznie ponad miliard wyświetleń w portalach społecznościowych i streamingowych. kiedy: sobota, 9 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Lafayette, London

Marc Almond – brytyjski piosenkarz, kompozytor i aktor. Uważany jest za jednego z najważniejszych twórców nurtu synth pop i new wave. Jego styl muzyczny to elektroniczna mieszanka muzyki pop i dance. Karierę rozpoczął w Wielkiej Brytanii na początku lat 80., śpie-

wając z Dave’em Ballem w duecie Soft Cell. Ich najbardziej znanymi przebojami były Tainted Love, Bedsitter, What, Torch i Say Hello Wave Goodbye. Duet sprzedał ponad dziesięć milionów płyt, by w 1984 r. rozwiązać się. Marc Almond rozpoczął solową karierę od wydania w 1984 roku (wraz z grupą przyjaciół ukrywających się pod szyldem The Willing Sinners) albumu Vermin In Ermine. Kolejne albumy to: Stories Of Johnny (1985), Mother Fist & Her Five Daughters (1987) oraz EP Woman’s Story (1986). W 1985 r. wraz z grupą Bronski Beat nagrał przebój I Feel Love. Największym sukcesem okazał się jednak, pochodzący z albumu The Stars We Are (1988), przebój Something’s Gotten Hold Of My Heart nagrany w duecie z jego oryginalnym wykonawcą Gene’em Pitneyem.

Utwór ten znalazł się na pierwszych miejscach światowych list przebojów, z Wielką Brytanią na czele. W 1989

r. Almond nagrał album z utworami Jacques’a Brela, zyskując uznanie wdowy po francuskim bardzie, która określiła go „najwybitniejszym żyjącym interpretatorem Brela”. Lata 90.

Almond otworzył, uznanym przez wielu za najlepszy w jego twórczości, albumem Enchanted (1990), z którego pochodzą takie przeboje jak The Desperate Hours czy A Lover Spurned, a w 1991 r. wydał album Tenement Symphony (zawierającym m.in. The Days of Pearly Spencer, My Hand Over My Heart oraz Jacky). kiedy: niedziela, 10 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

Dead Can Dance

brytyjsko-australijska grupa muzyczna prezentująca alternatywne spojrzenie na world music, z wpływami szeroko pojętego dark independent. Powstała w 1981 roku w Melbourne z inicjatywy

Brytyjczyka Brendana Perry’ego, do którego wkrótce dołączyła Australijka Lisa Gerrard. Nagrywali dla jednej z najsławniejszych wytwórni muzyki alternatywnej – 4AD. Gdy właściciel firmy, Ivo Watts-Russell, usłyszał nagranie demo grupy, powiedział: „najsilniejszym wrażeniem było poczucie czegoś wyjątkowo oryginalnego”, zwrócił także uwagę na „niezwykły głos Lisy”. W 1983 roku Dead Can Dance nagrali sesję dla Johna Peela, a niedługo później światło dzienne ujrzał ich pierwszy album zatytułowany po prostu Dead Can Dance. Zespół rozwiązano w 1998 roku. Siedem lat później, w 2005 roku, został on reaktywowany. Jednak po trasie koncertowej grupa zaprzestała grania. W 2011 roku duet wznowił działalność. kiedy: niedziela, 10 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 poniedziałek, 11 kwietnia 2022 r., godz. 19.00 gdzie: Electric Apollo, London

66 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

The War on Drugs

amerykański zespół rockowy z Filadelfii w Pensylwanii, założony w 2005 roku. Trzeci album zespołu, Lost in the Dream, wydany został w 2014 roku po długiej trasie koncertowej i okresie samotności i depresji klinicznej głównego autora piosenek. Album został wydany z szerokim uznaniem krytyków i zwiększoną ekspozycją. Czwarty album, A Deeper Understanding, w 2017 roku zdobył nagrodę Grammy w kategorii Best Rock Album. W 2021 r. zespół wydał swój piąty album, I Don’t Live Here Anymore. kiedy: wtorek, 12 kwietnia 2022 r., godz. 18:30 gdzie: The O2, London

Ghost

szwedzki zespół metalowy. Grupa powstała w 2008 roku w Linköping.

Wokalista grupy posługuje się pseudonimem Papa Emeritus, natomiast instrumentaliści określani są mianem The Nameless Ghouls. Zespół zyskał na rozpoznawalności za sprawą wizerunku scenicznego oraz utrzymywania personaliów muzyków w tajemnicy. Debiutancki album formacji zatytułowany Opus Eponymous ukazał się w 2010 roku. Płyta została nominowana do szwedzkiej nagrody muzycznej Grammis. Album spotkał się również z pozytywnym przyjęciem krytyków i publiczności.

Drugi album zespołu, zatytułowany Infestissumam został wydany w 2013 roku. Płyta zadebiutowała na 1. miejscu szwedzkiej listy przebojów Sverigetopplistan oraz wygrała nagrodę Grammis w kategorii Årets hårdrock/ metall. Album dotarł ponadto do 28.

8 kwietnia 2022

miejsca listy Billboard 200 w Stanach Zjednoczonych sprzedając się w nakładzie 14 tys. egzemplarzy w ciągu tygodnia od dnia premiery. kiedy: poniedziałek, 11 kwietnia 2022r., godz. 18:00 gdzie: The O2, London

2010 Award, a potem podpisała kontrakt z Geffen Records. Szósty album studyjny, Raw Data Feel ukazał się w 2022 roku. kiedy: środa, 13 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

Everything Everything

Madison Beer

zespół indie art rockowy z Manchesteru. Już debiutancki album grupy Man Alive był nominowany do Mercury Prize, powtórzyli to z czwartym albumem, A Fever Dream z 2017 roku, który również zdobył nominację do Mercury Prize. Zespół powstał pod koniec 2007 roku wokół perkusisty Mike’a Spearmana, wokalisty, gitarzysty i laptopowego magika Jonathana Higgsa, basisty Jeremy’ego Pritcharda i gitarzysty Alexa Robertshawa.

Grupa pojawiła się na długiej liście prestiżowej nagrody BBC Sound of

amerykańska piosenkarka, która karierę muzyczną rozpoczęła w wieku 13 lat, gdy Justin Bieber na swoim Twitterze opublikował jej cover, który wrzuciła do serwisu Youtube. W 2013 roku wydała swoją debiutancką piosenkę wraz z teledyskiem pt. “Melodies” w którym pojawił się Justin Bieber. Innymi nagranymi utworami były „Unbreakable”, „All for love” oraz „Something Sweet”. kiedy: środa, 13 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Khruangbin amerykański zespół muzyczny założony w 2010 roku w Burton w stanie Teksas. Zespół gra w składzie: Mark Speer – gitara solowa, Laura Lee – gitara basowa i Donald Johnson, Jr. – perkusja. Prezentuje melodyjną, głównie instrumentalną muzykę, opartą na soulu i rhythm and bluesie, inspirowaną tajskim rockiem i funkiem z lat 60. i 70., a także wieloma innymi gatunkami i technikami, takimi jak: dub, muzyka hiszpańska, irlandzka, jamajska (reggae) Północnej Afryki i Bliskiego Wschodu (Iran, Afganistan). kiedy: czwartek, 14 kwietnia 2022 r., godz. 18:30 gdzie: Alexandra Palace, London

wielki imprezownik

The Chainsmokers

amerykański duet muzyczny powstały w 2012 roku w Nowym Jorku, składający się z DJów Andrew Taggarta i Alexa Palla. Jego managerem jest Adam Alpert, właściciel wytwórni 4AM. kiedy: czwartek, 14 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 piątek, 15 kwietnia 2022 r., godz. 19.00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Goldfrapp brytyjski duet muzyczny tworzący muzykę elektroniczną, założony w 1999 roku. Formacja składa się z wokalistki Alison Goldfrapp oraz multiinstrumentalisty Willa Gregory’ego.

Alison Goldfrapp rozpoczęła działalność muzyczną na początku lat 90. śpiewając się w chórkach dla takich wykonawców jak Orbital i Tricky. W 1999 roku poznała kompozytora Willa Gregory’ego, z którym po kilku miesiącach znajomości założyła zespół.

We wrześniu 2000 ukazała się pierwsza płyta Goldfrapp, zatytułowana Felt Mountain, która została nominowano do nagrody Mercury. Head First z 2010 roku była powrotem do czysto elektronicznych brzmień, zdradzała także inspiracje stylistyką lat 80.

Pierwszym singlem została piosenka „Rocket”, a kolejnym - „Alive”. Album dotarł do 6. miejsca w Wielkiej Brytanii i został nominowany do Nagrody Grammy.

~ 67

kiedy: czwartek, 14 kwietnia 2022 roku, godz. 19:00 gdzie: Royal Festival Hall London

kiedy: piątek, 15 kwietnia 2022 r., godz. 18:30 gdzie: The O2, London

The Wombats

Kawala

indie rockowa grupa z Liverpoolu.

Zespół założyli pochodzący z Anglii Matthew Murphy i Dan Haggis oraz Norweg Tord Overland-Knudsen; wszyscy trzej poznali się na studiach (Paul McCartney’s Liverpool Institute for Performing Arts). W 2006 roku zespół pod szyldem wytwórni Vinyl Records wydał w Japonii album Girls, Boys and Marsupials. W 2007 roku nagrali debiutancką płytę The Wombats Proudly Present:A Guide To Love, Loss And Desperation.

zespół popowy z dzielnicy Camden w Londynie, odniósł sukces w 2018 roku, kiedy jego singiel indie folk „Do It Like You Do” stał się hitem na portalach streamingowych. Porównuje się go do zespołów takich jak Bombay Bicycle Club i Glass Animals. Debiutancki album KAWALA, Better with You, ukazał się w marcu. 2022. kiedy: piątek, 15 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Armin van Buuren

holenderski DJ, producent muzyki trance, z wykształcenia prawnik. Jeden z najpopularniejszych i utytułowanych DJ-ów na świecie. W zestawieniu DJ Mag Top 100 Armin van Buuren miał pierwsze miejsce w latach 2007–2010 i 2012. Obecnie prowadzi w radiu cotygodniowy show „A State of Trance” (ASOT), które jest najchętniej słuchanym show radiowym na świecie z przeszło 30 milionami słuchaczy tygodniowo w ponad 40 krajach. W roku 2005 otrzymał nagrodę za Najlepszy Show Radiowy oraz tytuł Najlepszej Kompilacji dla A State of Trance 2004 podczas Miami Winter Music Conference Awards. W tym samym roku wspólnie z Weezer, Cocteau Twins, The Chemical Brothers, Keane, Nine Inch Nails, New Order i The Prodigy wystąpił na żywo na festiwalu LA’s Coachella.

Regularnie koncertuje w Wielkiej Brytanii, w takich klubach jak: Passion, Godskitchen, Gatecrasher, Slinky, Peach. Występuje również na Ibizie, Krecie, w Helsinkach, Tokio, a także w Jerozolimie. W 2012 roku powstał film dokumentalny A Year with Armin van Buuren, którego reżyserami są Oscar Verpoort i Max Maloney. Kamera przez rok towarzyszyła Arminowi van Buurenowi w trasie, ukazując codzienne życie DJ-a – w domu prywatnym, w podróży, w hotelowych pokojach oraz na wielkich imprezach masowych. Premiera miała miejsce 30 października 2012 roku. Na początku 2013 roku wraz z wokalistką Fiorą skomponował utwór „Waiting for the Night”, który ukazał się na ścieżce dźwiękowej do holenderskiej komedii romantycznej Verliefd op Ibiza. 30 kwietnia tego samego roku muzyk z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej Koninklijk Concertgebouworkest wystąpił podczas uroczystości zaprzysiężenia króla Niderlandów, Wilhelma Aleksandra.l. kiedy: piątek, 15 kwietnia 2022 r., godz. 17:00 gdzie: OVO Arena Wembley , London

68 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Sting

brytyjski muzyk, - multiinstrumentalista, piosenkarz i kompozytor. W latach 70. i 80. był liderem, głównym kompozytorem, wokalistą i gitarzystą basowym zespołu The Police. Odznaczony tytułem komandora Orderu Imperium Brytyjskiego. Swój pseudonim otrzymał w czasach szkolnych, gdy grywał z lokalnymi zespołami jazzowymi. Podczas jednego z występów miał na sobie sweter w czarno-żółte pasy. Koledzy z zespołu Phoenix Jazzmen uznali, że wygląda jak osa lub pszczoła i zaczęli nazywać go Sting - żądło. Urodził się w Wallsend, robotniczej dzielnicy Newcastle w Anglii. Jest najstarszym z czworga dzieci małżeństwa Audrey Cowell i Ernesta Sumnera. Ma brata Philipa oraz dwie siostry: Angelę i Anitę. Przed rozpoczęciem kariery muzycznej pracował jako ochroniarz w klubie i magazynier. Od najmłodszych lat chciał zostać muzykiem. Interesował się muzyką country, która w kolejnych latach często stanowiła dla niego inspirację przy tworzeniu piosenek. Początkowo grywał z lokalnymi zespołami jazzowymi takimi jak Phoenix Jazzmen, Last Exit czy The Newcastle Big Band, którego działalność zapoczątkowała grupa studentów z miejscowego uniwersytetu pod koniec lat sześćdziesiątych. W 1977 wraz ze Stewartem Copelandem i Henrym Padovanim, szybko zastąpionym przez Andy’ego Summersa, utworzył w Londynie rockowy zespół The Police. Wydał z nim kilka albumów studyjnych, z czego ostatni pt. Synchronicity ukazał się w 1983. Na początku lat 80. zdobyli sześć nagród Grammy. W 1986 ogłosili reaktywację po kilkuletniej przerwie, by nagrać nową wersję piosenki „Don’t Stand So Close to Me”. Potem rozpoczął karierę solową. W 2003 wraz ze Stewartem Copelandem i Andym Summersem byli nominowani do Rock and Roll Hall of Fame. kiedy: 15, 16, 17, 19, 20 i 21 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: London Palladium, London

Groove Armada

brytyjski duet muzyczny. Jego twórczość to szeroko pojęta muzyka taneczna, oparta na brzmieniach elektronicznych, house, hip-hop, chill out.

Zespół został założony w Cambridge w połowie lat 90. przez Andy’ego Cato (wł. Andrew Cocup) i Toma Findlaya. Nagrali sześć albumów. Pochodzą z nich takie utwory jak I See You Baby (spopularyzowany przez remiks Fatboy Slima), Superstylin, But I feel good czy My friend. kiedy: sobota, 16 kwietnia 2022 r., godz. 19:00

8 kwietnia 2022

niedziela, 17 kwietnia 2022 r., godz. 21.00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Sparks

amerykański zespół muzyczny założony w Los Angeles w 1967 roku przez braci Rona (instrumenty klawiszowe) i Russela Maelów (śpiew).

Duet jest najbardziej znany z kapryśnego podejścia do pisania piosenek i ekscentrycznego wizerunku scenicznego. Ich twórczość obejmuje różne style: glam rock, power pop, elektroniczną muzykę taneczną i klasyczny

pop. W 2000 roku w amerykańskim dzienniku „Los Angeles Times” napisano, że na twórczości duetu Sparks wzorowały się takie brytyjskie zespoły, jak: Pet Shop Boys, Depeche Mode i Erasure. kiedy: niedziela, 17 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

Soul II Soul

brytyjska grupa muzyczna wykonująca mieszankę R&B i elektronicznej muzyki tanecznej. Założona w 1988

w Londynie, działała do 1997 r.. W skład zespołu wchodzili: Jazzie B (DJ i producent), Caron Wheeler (wokalistka), Simon Law (klawiszowiec), Daddae (gitarzysta, perkusista i klawiszowiec) i Nellee Hooper (producent).

Jej największe przeboje to „Keep on Movin’” i „Back to Life (However Do You Want Me)”. Niedawno formacja reaktywowała się. kiedy: poniedziałek, 18 kwietnia 2022 r., godz. 18:45 gdzie: Royal Albert Hall, London

wielki imprezownik

Blueface

- Johnathan Michael Porter znany pod pseudonimem Blueface to amerykański raper i autor tekstów. Jego charakterystyczną cechą jest niecodzienny styl rapowania. Stworzył takie piosenki jak ‚’Bleed It’’, ‚’Respect My Crypn’’ lub ‚’Thotiana’’. Remix piosenki ‚’Thotiana’’ z raperką Cardi B ma ponad 200 milionów wyświetleń na platformie YouTube. Johnathan Porter swój debiutancki album pt. ‚’Famous Cryp’’ wydał w czerwcu 2018 roku.

kiedy: wtorek, 19 kwietnia 2022 r., godz. 19:30 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Suzi Quatro

amerykańska wokalistka, basistka, kompozytorka, autorka tekstów i aktorka, popularna zwłaszcza na początku lat 70. Jej muzyka jest zaliczana do gatunków glam rock, hard rock i pop.

W 1964 założyła razem z siostrami Patti i Nancy Quatro jeden z pierw-

POLECAMY!

szych żeńskich zespołów rockowych w historii – The Pleasure Seekers, znany również jako Cradle. Odkryta w mieście rodzinnym przez producenta Mike’a Mosta, przeniosła się w 1971 do Wielkiej Brytanii. W rozwoju jej solowej kariery pomogli jej Nicky Chinn i Mike Chapman, których utwory („Can the Can”, „48 Crash”, „Devil Gate Drive”, „Daytona Demon”) przyniosły jej popularność, zwłaszcza w Europie i Australii. Inne przeboje artystki to „If You Can’t Give Me Love”, „Like A Rolling Stone”, „Your Mamma Won’t

~ 69

Like Me”, „Stumblin’ In” (w duecie z Chrisem Normanem). Suzi Quatro zainspirowała wiele późniejszych żeńskich zespołów/artystek rockowych, takich jak The Runaways (zwłaszcza liderkę tej grupy, Joan Jett czy basistkę punkowego zespołu The Adverts, Gaye Advert. kiedy: środa, 20 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Royal Albert Hall, London

foto: Shutterstock

Florence and the Machine

brytyjski zespół indie rockowy. Grupa powstała w 2007 roku, by już rok później wystąpić na bocznych scenach festiwali w Glastonbury i Reading. W 2011 roku zespół był nominowany do Nagrody Grammy w kategorii Najlepszy Nowy Artysta. W 2016 roku otrzymał pięć nominacji do tej nagrody. Na dyskografię zespołu składają się cztery albumy: Lungs (2009), Ceremonials (2011), How Big, How Blue, How Beautiful (2015) i High as Hope (2018).

Pomysł stworzenia grupy Florence and the Machine był początkowo swoistym żartem wokalistki. W 2006 roku Florence Welch wraz z Isabellą Summers koncertowały pod nazwą Florrible + Misrabella, a później Florence Robot/Isa Machine, lecz zorientowały się, że jest ona za długa. Zespół oficjalnie został założony w 2007 roku, a dotychczasową nazwę grupy skrócono do Florence and the Machine. Nazwę zespołu należy tłumaczyć jako współpracę Florence Leontine Mary Welch z innymi muzykami, którzy swoją grą uzupełniają jej śpiew. Obecnie obok niej w składzie grają: Isabella Summers (syntezatory, pianino, keyboard), Robert Ackroyd (gitara), Tom Monger (harfa), Loren Humphrey (perkusja), Cyrus Bayandor (gitara basowa), Dianne Douglas (skrzypce, chórki), Aku Orraca-Tetteth (perkusjonalia, chórki) Hazel Mills (keyboard, chórki). kiedy: wtorek, 19 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Theatre Royal Drury Lane, London

70 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

Lord Apex

brytyjski polityk, członek Partii Republikańskiej. Jego muzyka łączy wiele stylów rapu, w tym brytyjski hip-hop, alternatywny hip hop i lo-fi hip hop.

Od czasu wydania swojego pierwszego utworu w 2014 roku, Apex odnotował ponad 7 milionów wyświetleń na swoim kanale YouTube, z 50 000 subskrybentów od lutego 2021 roku. Apex pojawił się również na popularnym niemieckim kanale muzycznym YouTube COLORS, gdzie wykonał swój utwór Vintage Garms.

W 2020 roku wydał album studyjny z nowojorskim producentem V-Donem zatytułowany Supply and Demand.

Recenzenci zauważyli „buńczuczny i złowieszczy” wokal Apex oraz „off-kilter flow” w całym projekcie Supply and Demand. W 2020 roku Lord Apex został nominowany do UK Music Video Award w kategorii Best Hip

Hop/Grime/Rap Video Newcomer, za teledysk z Kam-Bu zatytułowany Different. W styczniu 2021 roku znalazł się na liście 21 UK Rappers to Watch in 2021 complex, w której powiedzieli, że jest „doskonale przygotowany, aby wspiąć się na szczyt. kiedy: środa, 20 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Electric Ballroom, London

La Femme

francuski zespół muzyczny grający muzykę z rejonów krautrocka i rocka psychodelicznego. Muzyka La Femme charakteryzuje się psychodelicznym brzmieniem, mocnym, szybkim rytmem oraz wyraźnymi liniami melodycznymi takich instrumentów, jak syntezatory, organy, czy gitary elektryczne.

kiedy: czwartek, 21 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

The Protomen

amerykański zespół rockowy, który jest najbardziej znany z komponowania albumów koncepcyjnych luźno opartych na serii gier wideo Mega Man. Ich pseudonimy sceniczne są w dużej mierze odniesieniami do filmów popkulturowych, tytułów piosenek i fikcyjnych postaci.

Członkowie grupy nazywają siebie gawędziarzami, tworząc „rock and rollową bajkę”. kiedy: czwartek, 21 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

The Mission

angielski zespół rockowy założony w 1986 roku. Początkowo znany jako The Sisterhood, zespół został założony przez frontmana Wayne’a Husseya i basistę Craiga Adamsa (obaj z The Sisters of Mercy), wkrótce dołączył do nich perkusista Mick Brown (Red Lorry Yellow Lorry) i gitarzysta Simon Hinkler (Artery and Pulp). Zespół nagrał dziesięć albumów, m.in. God’s Own Medicine, Children, Carved in Sand, Masque, Neverland, Blue, Aura, God Is a Bullet, The Brightest Light i Another Fall from Grace. kiedy: piątek, 22 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Paul Weller

brytyjski muzyk, piosenkarz i autor tekstów. Założyciel i lider dwóch zespołów muzycznych: The Jam i The Style Council. W latach 1972-1982 grał w zespole The Jam, jednym z ważniejszych przedstawicieli nurtu mod revival. Paul Weller stał się dla młodych ludzi ojcem chrzestnym tego gatunku. Po rozpadzie The Jam Weller założył razem z Mickiem Tallbotem zespół The Style Council. Zespół nigdy nie osiągnął takiej popularności jak The Jam. Koncert, który grupa zagrała w roku 1985 w Warszawie, został wykorzystany w teledysku do piosenki „Walls Come Tumbling Down”. W roku 1989 Style Council zostało rozwiązane, a Paul Weller zajął się solową karierą. kiedy: 22,23 i 24 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London 8 kwietnia 2022

wielki imprezownik

Porter Robinson

amerykański DJ i producent muzyczny. W latach 2005-2010 tworzył pod pseudonimem Ekowraith, następnie kontynuował karierę pod własnym nazwiskiem. Od 2017 roku występuje jako Virtual Self. kiedy: niedziela, 24 kwietnia 2022 r., godz. 18:30 gdzie: Electric Ballroom, London

One Republic

amerykański pop-rockowy zespół muzyczny założony w 2002 w Colorado Springs. W 1996 roku Ryan Tedder i Zach Filkins zaprzyjaźnili się podczas ostatniego roku nauki

w Colorado Springs Christian High School. Podczas wspólnych rozmów o muzyce postanowili założyć zespół.

Wraz z dwoma kolegami stworzyli rockową grupę o nazwie This Beautiful Mess. Wspólnie zagrali kilka koncertów. Po roku, kiedy Tedder i Fillkins skończyli szkołę, ich drogi rozeszły się. W 2002 roku Ryan Tedder i Zach Filkins ponownie założyli zespół o nazwie Republic. Tedder, który już wtedy miał ugruntowaną pozycję jako autor tekstów i producent muzyczny przekonał Filkinsa, aby ten przeprowadził się do Los Angeles. Po kilku zmianach, ostatecznie zespół tworzą: wokalista Ryan Tedder, gitarzysta Zach Filkins, basista i wiolonczelista

Brent Kutzle, perkusista Eddie Fisher oraz gitarzysta Drew Brown. Grupa zmieniła także nazwę z Republic na OneRepublic, aby uniknąć kontrowersji związanych z innymi zespołami o tej nazwie. W ciągu dwóch i pół roku zespół nagrał swój debiutancki album i zyskał sporą popularność. kiedy: poniedziałek, 25 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Eventim Apollo, London

The White Buffalo

pseudonim sceniczny amerykańskiego muzyka i piosenkarza i autora tekstów Jake’a Smitha, barytonu z

~ 71

Oregonu, będącego pod wpływem muzyków takich jak Bob Dylan i Leonard Cohen. Piosenki Smitha, z co najmniej dziesięciu rozszerzonych albumów studyjnych i albumów studyjnych pojawiających się od 2002 roku, dostarczyły piosenek dla różnych popularnych amerykańskich mediów, w tym seriali telewizyjnych Sons of Anarchy, Californication, The Punisher, Longmire, This Is Us, a także filmu Shelter. kiedy: wtorek, 26 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

foto: Shutterstock

Blondie & Johnny Marr

POLECAMY!

Blondie to amerykański zespół rockowy, należący, obok Ramones czy Television, do pionierów punk rocka i będący częścią nowojorskiej, skupionej wokół klubu CBGB, sceny punkrockowej, a później jedną z najpopularniejszych grup reprezentujących gatunek nowej fali w stanie Nowy Jork. Grupa gra melodyjne piosenki, nawiązujące do punka i do hard rocka. Po sukcesach po obu stronach Atlantyku grupa rozpadła się w 1982 wskutek tarć personalnych. W 1997 została reaktywowana w oryginalnym składzie dla przeprowadzenia trasy koncertowej. Rok później nagrała nowy album. Piosenka zespołu pt. „Heart of Glass” została umieszczona na liście 500 piosenek, które ukształtowały muzykę rockową, utworzonej przez Rock and Roll Hall of Fame. W 2005 roku grupa została wprowadzona do Rock and Roll Hall of Fame. Z Blondie wystąpi Johnny Marr – brytyjski muzyk, były gitarzysta i kompozytor grupy The Smiths. W 2010 roku gościnnie wystąpił jako gitarzysta w muzyce do filmu Incepcja, kompozytora Hansa Zimmera.

kiedy: wtorek, 26 kwietnia 2022 r., godz. 18:30 gdzie: The O2, London

• POLECAMY•

72 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Foals

brytyjski zespół rockowy założony w Oksfordzie. Obecny skład zespołu tworzą urodzony w Grecji wokalista i gitarzysta Yannis Philippakis, perkusista i perkusista Jack Bevan oraz gitarzysta rytmiczny Jimmy Smith. Wydali do tej pory sześć albumów studyjnych: Antidotes (2008), Total Life Forever (2010), Holy Fire (2013), What Went Down (2015) i Everything Not Saved Will Be Lost – Part 1 & 2 (2019). Zespół koncertował na całym świecie przez ponad dekadę i występował na wielu festiwalach, w tym Glastonbury, Coachella i Roskilde. Zdobyli wiele nagród, w tym za najlepszy występ na żywo na Q Awards 2013, a producenci Alan Moulder i Flood otrzymali nagrodę „UK Producer of the Year” za pracę nad albumem Holy Fire. Najnowsze albumy studyjne zespołu, Everything Not Saved Will Be Lost – Part 1 i Part 2 to pierwsze albumy zespołu, które znalazły się na szczycie UK Album Chart. .kiedy: 29, 30 kwietnia 2022 r., godz. 18:00 niedziela, 1 maja 2022 r., godz. 18.00 gdzie: Olympia Conference & Exhibition Centre, London

Wet Leg

brytyjski zespół indie rockowy z wyspy Wight, założony w 2019 roku przez Rhian Teasdale i Hester Chambers. Zespół zyskał popularność w 2021 roku, po wydaniu debiutanckiego singla „Chaise Longue”. Ich drugi singiel, „Wet Dream”, został wydany 28 września 2021 roku. Variety zauważył: „Rzadko zdarza się, że nowa grupa wydaje dwie piosenki i obie są świetne”. Ich debiutancki album ukaże się 8 kwietnia 2022 roku. kiedy: wtorek, 26 kwietnia 2022 r., godz. 19:30 gdzie: Electric Ballroom, London

Mitski czyli Mitski Miyawaki japońsko-amerykańska piosenkarka i autorka tekstów. Mitski wydała dwa albumy, Lush (2012) i Retired from

8 kwietnia 2022

Sad, New Career in Business (2013), studiując jeszcze w Purchase College’s Conservatory of Music. Po ukończeniu studiów wydała swój trzeci album studyjny, Bury Me at Makeout Creek. Uznanie krytyków zyskały albumy Puberty 2 (2016), Be the Cowboy (2018) i Laurel Hell (2022).

The Guardian nazwał ją „najlepszą młodą autorką piosenek” w Stanach Zjednoczonych. kiedy: czwartek, 28 kwietnia 2022 r., godz. 18:30 gdzie: Roundhouse, London

Stone Broken

brytyjski zespół rockowy z Walsall.

Wydał swój debiutancki minialbum, The Crow Flies, w 2014 roku. Ich najbardziej znana piosenka to „Wait For You”

kiedy: czwartek, 28 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Electric Ballroom, London

Mystery Jets

angielski zespół indie rockowy. W skład zespołu wchodzą Blaine Harrison (wokal, gitara i instrumenty klawiszowe), Jack Flanagan (bas i wokal), Kapil Trivedi (perkusja) i Henry Harrison (teksty). kiedy: piątek, 29 kwietnia 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Booka Shade

niemiecki duet house. Tworzą go Walter Merziger i Arno Kammermeier, określani jako weterani frankfurckiej sceny muzyki elektronicznej. Wydali 7 albumów studyjnych, w tym Memen-

to (2004), Movements (2006), The Sun & The Neon Light (2008), More!

(2010), Eve (2013), Galvany Street (2017), Cut The Strings (2018), różne EP-ki i mix album dla DJ Kicks kiedy: piątek, 29 kwietnia 2022 r., godz. 21:30 gdzie: Electric Brixton, London

Benny the Butcher

amerykański raper i aktor filmowy.

Jest częścią hip-hopowej grupy Griselda, którą założył z kuzynami Westside Gunn i Conway the Machine.

Jest także częścią kolektywu Black Soprano Family. kiedy: niedziela, 1 maja 2022 r., godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

polecam

Scooter

niemiecki zespół muzyczny założony w 1993 roku, wykonujący szeroko rozumianą elektroniczną muzykę taneczną z gatunków: Hard Dance, Happy Hardcore, Trance, Hardstyle, UK Hardcore, Jumpstyle, Electro House, Bigroom, Dubstep, Jungle.

Zespół jest uznawany za pionierski w kwestii popularyzacji muzyki EDM. kiedy: niedziela, 1 maja 2022 r., godz. 21:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

~ 73

POLECAMY!

Kid Kapichi

hałaśliwy kwartet z Hastings, który czerpie inspirację z amerykańskiego alt rocka, pozostając jednak wiernym swoim brytyjskim indie punkowym korzeniom. Powstał w 2013 roku, założyli go współlokatorzy Jack Wilson i Ben Beetham. Utwory „2019” i „Glitterati” zyskały ogólnokrajową popularność radiową - zarówno w BBC Radio 1, jak i 6Music. kiedy: środa, 4 maja 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Electric Ballroom, London

foto: Shutterstock

Helloween

Dua Lipa

brytyjska wokalistka, autorka tekstów piosenek i modelka pochodzenia kosowsko-albańskiego. Rozpoczęła swoją karierę w wieku czternastu lat, gdy dodawała covery słynnych artystów w serwisie YouTube. W 2015 roku podpisała kontrakt z wytwórnią Warner Music Group. Jest laureatką nagrody European Border Breakers Awards (2017). Jej debiutancki album zawiera przebojowe utwory, m.in. „Be The One”, „New Rules” i „IDGAF”, które uplasowały się w pierwszej dziesiątce listy przebojów w Wielkiej Brytanii. W 2019 roku zdobyła dwie Nagrody Grammy w kategorii „najlepszy nowy artysta” i „najlepsze nagranie taneczne”, a w 2021 kolejną w kategorii „najlepszy wokalny album – pop”. W 2021 roku jej piosenka „Levitating” zajęła pierwsze miejsce na amerykańskiej liście Billboard Year-End Hot 100. kiedy: poniedziałek, 2 maja 2022 r., godz. 18:30 wtorek, 3 maja 2022 r., godz. 18.30 gdzie: The O2, London

niemiecki zespół muzyczny grający speed metal, melodic metal, power metal i heavy metal. Historia grupy rozpoczęła się w 1979 roku, od zespołu Gentry, w którym grali Kai Hansen i Piet Sielck. W kolejnych latach do zespołu dołączyli: Ingo Schwichtenberg (perkusja) oraz Markus Grosskopf (gitara basowa). Doszło wtedy do zmiany nazwy zespołu na IronFist.Za sprawą Ingo, zespół zmienił nazwę na „HELLOWEEN”. W 1984 roku Helloween nagrał dwie piosenki na kompilację Death Metal. Były to: Oernst To Life autorstwa Weikatha oraz Metal Invaders. W 1985 roku zespół nagrał swój pierwszy album zatytułowany Helloween. W tym samym roku zespół wydał też album Walls Of Jericho, który odniósł sukces na rynku. Jednym z najtragiczniejszych wydarzeń w historii grupy była choroba i tragiczna śmierć perkusisty Ingo Schwichtenberga. Podczas trasy koncertowej promującej płytę Chameleon Ingo często sięgał po różne używki, co uniemożliwiało mu grę. W związku z tym został on odsunięty od zespołu, a na jego miejsce zatrudniono młodego perkusistę – Nabiego, z którym dokończono trasę koncertową. Ingo w tym czasie udał się na badania, które wykazały, że cierpi on na schizofrenię. Nie mogąc pogodzić się z chorobą w marcu 1995 roku popełnił samobójstwo, rzucając się pod pociąg metra w Hamburgu. Zespół w odmienionym składzie (ostatecznie za perkusją zasiadł Uli Kusch, były muzyk Gamma Ray) w połowie 1994 roku wydał płytę Master of the Rings, która została bardzo dobrze przyjęta przez krytyków i fanów. Rok później, dokładnie w Halloween, album miał swoją premierę w Stanach Zjednoczonych. W 1996 r.,wydali niezwykłą płytę The Time of the Oath - jest to album koncepcyjny, inspirowany przepowiedniami Nostradamusa. Album był dedykowany zmarłemu tragicznie Ingo Schwichtenbergowi. Według wielu fanów ta płyta to zdecydowany powrót do tego, co w Helloween najlepsze. Powstały wtedy takie utwory jak Power (grany na większości koncertów), czy też monumentalne The Time of the Oath. kiedy: czwartek, 5 maja 2022 r., godz. 18:30 gdzie: O2 Academy Brixton, London

74 ~ informator

I•n•f•o•r•m•a•t•o•r Polskie parafie w UK Ashton-under-Lyne

Duszpasterz: ks. proboszcz Grzegorz Januszewski (0161) 339 3047; 13 Brompton Terrace, DUKINFIELD SK16 4JT; ashton@pcmew.org; pcmashton.chrystusowcy.pl St Anne’s Church; Burlington Street, ASHTON-UNDER-LYNE, OL6 7DG; msze niedzielne: 13.00 St Peter’s Church; 16 Green Lane, STOCKPORT, SK7 4EA; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 16.00 St Anne’s Church; Crescent Road, Manchester, M8 5UD; msze niedzielne: 8.30

Bedford

Duszpasterze: ks. proboszcz Janusz Kopeć – 07704141192; ks. senior Grzegorz Aleksandrowicz; parafiabedford.uk Kościół Polski pw. Sacred Heart of Jesus & St Cuthbert; Mill Street, BEDFORD, MK40 3EU; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 9.30, 11.00, 19.00

Birmingham

Duszpasterze: Ks. prob.

Krzysztof Kita - 0121 643 0940; ks. asyst. Artur Kozik - 0121 643 0940; parafiabirmingham.org.uk St Michael’s Church; Moor Street, BIRMINGHAM, B4 7UG; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9,30, 11.30, 18.00

Blackburn

Duszpasterz: ks. prob.

Robert Pytel - (01254) 57067; blackburn@pcmew.org; parafiablackburn.eu; St Anne’s Church; France Street, Blackburn, BB2 1LX; msze niedzielne: 10.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Kaplica Domu Polskiego pw.

NMP Królowej Polski; 44 Preston New Road, Blackburn, BB2 6AH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00 i 19.00 St Anne’s Church; Cobham Road, ACCRINGTON, BB5 0AH; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 13.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Holy Saviour Church; 2 Vulcan Street, Nelson, BB9 8HE; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 13.30 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Bognor Regis

Duszpasterz: o. prob. Antoni Prosowicz OFM - 07515 706 746; parafiabognorregis.com Our Lady of Sorrows Church; Clarence Road, Bognor Regis, PO21 1JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 16.00 8 kwietnia 2022

St Richard’s Church; Market Avenue, Chichester, PO19 1XB; msze niedzielne: 12.00 English Martyrs Church; Goring Way, Goring-by-Sea, BN12 4UH; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m-ca 18.00 St. Anthony of Viareggio; Gossamer Lane, Aldwick, Rose Green, PO21 3HF; msze niedzielne: sobota 18.00, 2. i 4. niedziela m-ca 9.00

Bolton

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Stebel - (01204) 523563; parafiabolton.co.uk Kościół Polski pw. Dobrego Pasterza; 180 High Street, Bolton, BL3 6PL; msze niedzielne: 12.00 Kaplica Domu Polskiego pw.

MB Królowej Polski; Back East Street, Bury, BL9 0RU; msze niedzielne: 10.00 St Mary’s Church; Mt Pleasant, Chorley, PR7 2SR; msze niedzielne: co dwa tygodnie - 14.00

Boston

Duszpasterze: ks. prob.

Stanisław Kowalski SChr. (01205) 619921; ks. asyst.

Damian Jędrzejak SChr. - (01205) 619921; boston@pcmew.org; parafiaboston.co.uk St. Mary Church; 24 Horncastle Road, BOSTON, PE21 9BU; msze niedzielne: 11.30, 13.00, 19.30 The Sacred Heart Church; Grosvenor Road, SKEGNESS, PE25 2DB; msze niedzielne: 15.00 The Immaculate Conception and St Norbert Church; 52 St Thomas Road, SPALDING, PE11 2XX; msze niedzielne: sobota 18.30

Bournemouth

Duszpasterz: ks. prob. Łukasz Przewieślik SChr. - (01202) 619668; bournemouth@pcmew. org; Sacred Heart Church; 1 Albert Road, Bournemouth, BH1 1BZ; msze niedzielne: 12.30 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 218 Charminster Road, Bournemouth, BH8 9RW; msze niedzielne: 9.00 St Edmund Campion Church; Castle Lane West, BOURNEMOUTH, BH8 9TN; msze niedzielne: sobota: 19.00; niedziela: 12.30; 19.00

Bradford

Duszpasterz: ks. prob.

Mirosław Sławicki - (01274) 720848; bradford@pcmew.org; parafiabradford.co.uk

Kościół polski Matki Bożej Częstochowskiej i św.

Maksymiliana Marii Kolbego; 29 Edmund Street, Bradford, BD5 0BH; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 11.15 St Marie’s Church; 2 Clarence Street, Halifax, HX1 5DH; msze niedzielne: 13.00 St Austin’s Church; 6 Wentworth Terrace, Wakefield, WF1 3QN; msze niedzielne: 15.30

Brighton

Duszpasterz: ks. prob.

Tadeusz Białas COr. - (01273) 720069; brighton@pcmew.org; parafiabrighton.org; St Mary Magdalen Church; 55 Upper North Street, Brighton, BN1 3FH; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady, Queen of Heaven Church; Stagelands, Langley Green, Crawley, RH11 7QD; msze niedzielne: niedziela 11.00 St. Agnes’ Church; 10 Whitley Road, Eastbourne, BN22 8NE; msze niedzielne: 2 i 3 niedziela m-ca 18.00 Our Lady Star of the Sea Church; 1 High Street, Hastings, TN34 3EY; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 18.00 St. George Church; Court Farm Road, Hove, BN3 7QR; msze niedzielne: sobota 18.30 Dom Polski w Hove; 78 Farm Road, Hove, BF3 1FD; msze niedzielne: poniedziałek 18.30; środa i piątek 10.30 St Augustine’s Church; Crescent Road, Tunbridge Wells, TN1 2LY; msze niedzielne: 4 niedziela m-ca 19.30

Bristol

Duszpasterz: ks. prob.

Jacek Michalski - (0117) 942 14 27; bristol@pcmew.org; parafiabristol.uk; Kościół Polski pw. MB Ostrobramskiej; Cheltenham Road, Bristol, BS6 5RH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00, 12.30 i 15.00

Cambridge

Duszpasterz: ks. prob.

Waldemar Niewiński - (01223) 368539; cambridge@pcmew.org; parafia-cambridge.co.uk; Our Lady & The English Martyrs Church; Hills Road, Cambridge, CB2 1JR; msze niedzielne: 12.45 Kaplica polska pw. MB Królowej Polski; 231 Chesterton Road, Cambridge, CB4 1AS; msze niedzielne: sobota 18.00 St Thomas of Canterbury Church; Weeting Road, Brandon, IP27 0PT; msze niedzielne: 9.00

St Michael the Archangel Church; 82 Hartford Road, Huntingdon, PE29 1XP; msze niedzielne: 15.30

Cardiff

Duszpasterz: ks. prob. Michał Oszczudłowski - (029) 2025 3514; polskaparafiacardiff.org; Our Lady of Lourdes; Gabalfa Avenue, Gabalfa, Cardiff, CF14 2QQ; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.30 i 12.00 St. David’s Church; Park Crescent, Newport, NP20 3AQ; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady Queen of Martyrs Church; Belmont Road, Hereford, HR2 7JR; msze niedzielne: 4. niedziela miesiąca 16.00 St Mary’s Church; Pontmorlais Road, Merthyr Tydfil, CF47 8RG; msze niedzielne: 1. niedziela miesiąca o 19.15

Corby-Kettering

Duszpasterz: ks. prob. Ryszard Taraszka 01536 203 574; corby@ pcmew.org; parafiacorby.co.uk Kościół pw. Św. Józefa Rzemieślnika; Rockingham Road, Corby, NN17 1AE; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.30 i 16.00 St Edward the Confessor Church; 2 The Grove, Kettering, NN15 7QQ; msze niedzielne: 13.00

Coventry

Duszpasterz: ks. prob. Romuald Szczodrowski - (024) 7622 2455; coventry@pcmew.org; parafiacoventry.org.uk Kościół Polski pw. św.

Stanisława Kostki; Springfield Road, Coventry, CV1 4GR; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00

Crewe

Duszpasterz: ks. prob. Piotr Gardoń SChr. - (01270) 256284; crewe@pcmew.org; St Mary of the Immaculate Conception Church; 13 Gatefield Street, Crewe, CW1 2JP; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 12.45

Derby

Duszpasterze: ks. prob. Roman Kossakowski SChr. - (01332) 364078; ks. Sebastian Ludwin SChr. - (01332) 364078; derby@ pcmew.org; parafiaderby.co.uk; Kościół Polski pw. św.

Maksymiliana Kolbe; 9 Gordon Road, Derby, DE23 6WR; msze niedzielne: niedziela 9.00, 10.30, 12.00 (od września do lipca); 18:00

St Mary and Modwen Church; 78A Guild Street, Burton-uponTrent, DE14 1NB; msze niedzielne: 14.00 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Joseph the Worker; Mount Street, Winshill; DE15 0JA; msze niedzielne: sobota 18:00 (od września do lipca)

Doncaster

Duszpasterz: ks. prob. Daniel Głoćko SChr. - 07564 413154; doncaster.eparafia.pl; St Peter in Chains Church; St Peter in Chains, Doncaster, DN1 2AA; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 8.00, 12.00 Sacred Heart Church; Market Street, Hemsworth, WF9 4LB; msze niedzielne: brak St Bede’s Church; Station Road, Rotherham, S60 1HF; msze niedzielne: 11.15 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA

Dunstable

Duszpasterze: ks. prob. Piotr Redliński SChr. - (01582) 662807; ks. Krzysztof Sanda SChr.; ppld. co.uk; Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 17 Victoria Street, Dunstable, LU6 3AZ; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 9.00, 11.00, 17.30 - ZNIESIONA DO ODWOŁANIA, 19.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 17:00 NIEDZIELA 8:30, 10:00, 11:30 ORAZ 19:00 The Holy Ghost Church; 33 Westbourne Road, LUTON, LU4 8JD; msze niedzielne: niedziela 19.00 - ZNIESIONA DO ODWOŁANIA St. Augustine’s Church; Langcliffe Drive, Heelands, MILTON KEYNES, MK13 7LA; msze niedzielne: niedziela 14.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 19:00 NIEDZIELA 14:00

Enfield

Duszpasterz: ks. prob. Maciej Michałek – 07470804568; enfield@pcmew.org; parafiaenfield.org; Holy Family Chapel; 52 London Road, Enfield, EN2 6EN; msze niedzielne: sobota 18.00 i niedziela 9.00 St Monica’s Church; 1 Stonard Road, Palmers Green, London, N13 4DJ; msze niedzielne: niedziela 15.30

London – Forest Gate

Duszpasterz: ks.prob. Cezary Kraczkowski SChr. - (020) 8599 1445; parafiailford.co.uk;

informator GOODMAYES; High Road, Goodmayes, Ilford, IG3 8SH; msze niedzielne: 13.00 Immaculate Conception and St Joseph Church; 204 High Street, Waltham Cross, EN8 7DP; msze niedzielne: sobota 20.00, niedziela 10.00 Most Holy Redeemer; Petersfield Avenue, Harold Hill, ROMFORD, RM3 9PB; msze niedzielne: 15.30 UPTON PARK; 555 GREEN STREET, E13 9BF, UPTON PARK; msze niedzielne: 18.00

Gloucester

Duszpasterz: ks. prob. Dariusz Mazur - (01452) 523839; gloucester@pcmew.org St. Thomas More Catholic Centre; Princess Elizabeth Way, Cheltenham, GL51 7RA; msze niedzielne: 9.30 St Peter’s Church; London Road, Gloucester, GL1 3EX; msze niedzielne: sobota 19.30, niedziela: 12.30 Sacred Heart of Jesus and Mary Church; Moorend Road, Charlton Kings, Cheltenham, GL53 9AU; msze niedzielne: 16.15

Great Missenden

Duszpasterz: ks. prob. Roman Werner SChr. - (01494) 868248; tchr.org/amersham Immaculate Heart of Mary Church; 23 High Street, Great Missenden, HP16 9AA; msze niedzielne: 12.20 (oprócz 1. niedzieli m-ca) St Aidan’s Church; Finch Lane, Little Chalfont, HP6 5LF; msze niedzielne: 9.00 Holy Rood Church; Exchange Road, Watford, WD18 0PJ; msze niedzielne: 14.15 St. Columba Church; 432 Berkhamstead Road, CHESHAM, HP5 3HQ; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca godz. 12.00

High Wycombe

Duszpasterz: ks. prob. Andrzej Neblik - (01494) 462994; parafiahighwycombe.org.uk Our Lady of Lourdes Church; 69 Camborne Avenue, Aylesbury, HP21 7UE; msze niedzielne: 8.30 Polski Dom; High Wycombe, HP13 7JF; msze niedzielne: 12.00, 18.00

Huddersfield

Duszpasterze: ks. prob. Józef Wacławik CHS - (01484) 420474; ks. kapelan Jan Wojczyński SChr. (01484) 531452; huddersfield@ pcmew.org Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej, Królowej Polski; 88 Fitzwilliam Street, Huddersfield, HD1 5BB; msze niedzielne: niedziela: 11.15, 15.30, środa: 19.00, sobota: 12.00

Hull

Duszpasterz: ks. prob. Mariusz Gutowski SChr. - (01482) 341472; parafia.hull.pl St Wilfrid’s Church; 200 The Boulevard, Hull, HU3 3EL; msze niedzielne: 17.00

St Vincent’s Church; Queens Road, Hull, HU5 2QP; msze niedzielne: sobota 18.30 St Peter’s Church; Castle Road, Scarborough, YO11 1TH; msze niedzielne: 9.30 St George’s Church; Peel Street, York, YO1 9PZ; msze niedzielne: 13.30

Ilford Park

Duszpasterz: ks. prob. Marcin Wysocki - (01626) 332043; parafiawdevon.ucoz.net Kaplica pw. Chrystusa Króla i MB Ostrobramskiej Church; Ilford Park Polish Home, Stover, Newton Abbot, TQ12 6QH; msze niedzielne: 10.30 - we Mszy św. uczestniczą tylko rezydenci domu Ilford Park Polish Home The Sacred Heart Church; The Sacred Heart Church; 25 South Street, Exeter, EX1 1EB; msze niedzielne: 13.15 Assumption of Our Lady Church; 76 Abbey Road, Torquay, TQ2 5NJ; msze niedzielne: 18.30 St Joseph Church; 1 Stavordale Rd, WEYMOUTH, DT4 0AB; msze niedzielne: 15.00 (spowiedź od 14:30)

Ipswich

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Nawłoka - 07486 880441; 82 Wellesley Road; IPSWICH, IP4 1PH; parafiaipswich.pl St Mary’s Church; 322 Woodbridge Road, Ipswich IP4 4BD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 12.00 Our Lady Queen of Peace Church; The Avenue, Braintree, CM7 3HY; msze niedzielne: niedziela 16.30 St Edmund’s Church; 21 Westgate Street, Bury St Edmunds, IP33 1QG; msze niedzielne: 2. i 4. sobota m-ca godz. 16.00 St James the Less Church; 51 Priory Street, Colchester, CO1 2QB; msze niedzielne: niedziela 14.00

Jersey

Duszpasterz: ks. prob. Jacek Małecki - 07797 778 786 St Mary’s and St Peter’s Church; Wellington Road, St Helier, JE2 4RJ; msze niedzielne: 9.00 St Thomas Church; 17 Val Plaisant, St Helier, JE2 4TA; msze niedzielne: 19.30

Kidderminster

Duszpasterz: ks. prob. Marek Ogorzały SChr. - (01562) 745914; kidderminster@pcmew.org; parafiakidderminster.org.uk Kościół Polski pw.MB Ostrobramskiej; 50 Pitt Street, Kidderminster, DY10 2UN; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 18.00 St George Church; 1 Sansome Place, Worcester, WR1 1UG; msze niedzielne: niedziela 14.00

Lancaster

Duszpasterz: ks. prob.

Ryszard Sadecki SChr. - (01524)

39820; lancaster@pcmew.org; kosciolwlancaster.org.uk Kościół Polski pw. MB Królowej Polski; Nelson Street, Lancaster, LA1 1PT; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30 Our Lady and St Joseph Church; The Rectory, Warwick Square, CARLISLE, CA1 1LB; msze niedzielne: 13.00 St Patrick’s Church; St John’s Road, MORECAMBE, LA3 1EX; msze niedzielne: niedziela 18.30 St Catherine’s Church; Drovers Lane, PENRITH, CA11 9EL; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 15.30 - ZAWIESZONO DO ODWOŁANIA Our Lady of Windermere Church; Lake Road, WINDERMERE, LA23 2EQ; msze niedzielne: sobota 16.00

Laxton Hall

Duszpasterze: ks. kapelan Andrzej Budzyński - (01780) 444242; ks. rezydent Jan Szponar Kaplica Polska pw.

Niepokalanej Maryi, Matki Kościoła; Laxton Hall, Laxton, Corby, NN17 3AU; msze niedzielne: 12.00

Leeds

Duszpasterz: ks. prob. Jan Zaręba - (0113) 262 3220; parafialeeds.com Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św.

Stanisława Kostki; Newton Hill Road, Leeds, LS7 4JE; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 19.00 St Roberts Church; Robert Street, Harrogate, HG1 1HP; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela miesiąca 16.30 St Joseph’s Church; Back Street, Pontefract, WF8 1NL; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 16.15

Leicester

Duszpasterz: ks. prob.

Tadeusz Kordys - (0116) 221 7006; leicester@pcmew.org; leicesterpolonia.co.uk Kościół polski pw. Nawrócenia św. Pawła; Wakerley Road, Leicester, LE5 4WD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.45, 11.15, 17.00

Letchworth

Duszpasterz: Ks. Prob. Cezary Komosiński – 07519059276; letchworth@pcmew.org; parafialetchworth-albert.co.uk St Hugh of Lincoln Church; 84 Pixmore Way, Letchworth, SG6 3TP; msze niedzielne: 13.00 SS Alban’s and Stephens Church; 14 Beaconsfield Road, ST ALBANS, AL1 3RB; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 16.00 St Mary Church; 26 Salisbury Square, HATFIELD, AL9 5JD; msze niedzielne: 18.00 Our Lady Queen of all Creation; St Albans Road, Hemel Hempstead, HP3 8PG; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m-ca 16.00

St Hilda Church; 9 Breakspear, Stevenage, SG2 9SQ; msze niedzielne: sobota godz. 17.00

London – Balham

Duszpasterze: ks. prob.

Władysław Wyszowadzki - (020) 8672 5070; ks. Aleksander Dasik (020) 8767 0358; ks. senior Teodor Bartnik; balham@pcmew. org; parafia-balham.co.uk Kościół Polski pw. Chrystusa Króla; 232-234 Balham High Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 9.30, 10.45, 12.00, 18.00 Kaplica polska osiedla św.

Antoniego; 47-49 Foxbourne Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 8.30

London – Croydon

Duszpasterze: ks. prob. Jerzy Mikrut - (020) 8653 8701; ks.

Bartosz Kasprzyszak; croydon@ pcmew.org; parafia-croydon.co.uk Kościół polski pw. Jezusa Miłosiernego; 6-8 Oliver Grove, London, SE25 6EJ; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 8.30, 10.00, 18.00 Holy Innocents Church; 192 Selhurst Road, London, SE25 6XX; msze niedzielne: 12.00

London – Devonia

Duszpasterze: ks. prob. Bogdan Kołodziej - 08444874288; ks.

Tomasz Mężyk; devonia@pcmew. org; parafia-devonia.org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św.

Kazimierza; 2 Devonia Road, Islington, LONDON, N1 8JJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 12.30 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, 15.00, 19.00

London – Ealing

Duszpasterze: ks. prob. Michał Kozak MIC - (020) 8567 1746; ks. Wiktor Gumienny MIC (020) 8567 1746; ks. senior Jerzy Januszkiewicz - (020) 8621 5260; ks. Klaudiusz Rokicki MIC - (020) 8567 1746; ks. Piotr Szyperski MIC - (020) 8567 1746; ealing. office@gmail.com; parafiaealing. co.uk Kościół polski pw. NMP Matki Kościoła; 2 Windsor Road, LONDON, W5 5PD; msze niedzielne: sobota 19.00, 20.30 (Windsor Hall) MSZA NA WINDSOR DLA NEOKATECHUMENATU ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 14.30, 17.15, 19.00, 20.30 Uwaga! Kościół otwierany jest 15 minut przed Mszą Świętą i zamykany bezpośrednio po mszy do dezynfekcji.

Kaplica domu polskiego, Kolbe House; 18 Hanger Lane, LONDON, W5 3HH; msze niedzielne: sobota 16.30 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Divine Mercy Apostolate; 1 Courtfield Gardens, LONDON, W13 0EY; msze niedzielne: 10.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Kaplica Sióstr Imienia Jezus; 57 Mount Park Road, LONDON,

~ 75

W5 2RU; msze niedzielne: sobota - 17.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – HighgateFinchley

Duszpasterz: ks. prob.

Marek Gałuszka - (020) 8371 0189; highgate@pcmew.org; finchleyparish.co.uk St Joseph’s Retreat Church; Highgate Hill, LONDON, N19 5NE; msze niedzielne: 13.30 St Mary Magdalene Church; 6 Athenaeum Road, London, N20 9AE; msze niedzielne: 16:00 St Philip the Apostle Church; Gravel Hill, Finchley, LONDON, N3 3RJ; msze niedzielne: 18.30

London – Hammersmith

Duszpasterze: ks. prob. Marek Reczek - (020) 8743 8848; ks. asyst. Zygmunt Zapaśnik 0208 743 88 48; hammersmith@ pcmew.org; bobola.church Kościół Polski pw. św.

Andrzeja Boboli; 1 Leysfield Road, LONDON, W12 9JF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 12.00, 18.00 Our Lady Queen of the Apostles Church; 15 The Green, HESTON, TW5 0RL; msze niedzielne: 15.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Lewisham

Duszpasterz: ks. prob. Dawid Jasiński - (+44) 07448583386; lewisham@pcmew.org St. William of York; 4 Brockley Park, Forst Hill, London, SE 23 1PS; msze niedzielne: sobota 19.30 Kaplica Domu Polskiego pw. św.

Jana Bosko; 8A Waldram Park Road, Forest Hill, LONDON, SE23 2PN; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians; 127 Mottingham Rd, London, SE9 4ST; msze niedzielne: godz. 13.00

London – South Kensington

Duszpasterz: ks. prob. Bartosz Rajewski - 07449 801 752; chaplaincy@pcmew.org; parafiakensington.uk Little Brompton Oratory; Brompton Road, London, SW7 2RP; msze niedzielne: Z uwagi na pandemię COVID-19, Little Brompton Oratory pozostaje zamknięte od odwołania.

Msze św. celebrowane są w następujących miejscach: Niedziela, godzina 12.00 - St. Patrick Church, 167 West Hendon Broadway, NW9 7EB (Msze św. także w poniedziałki i środy o godz. 19.00 - wcześniej od godz. 18.00 - adoracja); Niedziela, godzina 18.00 (od 4 października 2020 r. - godzina 14.00) - Maria Assumpta Chapel, 23 Kensington Square, W8 5HN.

London – Putney

Duszpasterze: ks. prob. Andrzej Zuziak SChr. - 020 8788 3933; ks.

Leszek Rygiewicz SChr.; putney@ pcmew.org; parafiaputney.co.uk

76 ~ informator Kościół Polski pw. św. Jana Ewangelisty; St John’s Avenue, LONDON, SW15 6AJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 18.00 Christ the King Church; The Crescent, Wimbledon Park, LONDON, SW19 8AJ; msze niedzielne: 12.45 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Willesden Green

Duszpasterze: o. prob. Adam Tomaszewski SJ - (020) 8452 4304; o. Leszek Szuta SJ; o. Adam Baczewski SJ; willesden.green@ pcmew.org; polishjesuits.co.uk St. Francis of Assisi Church; Cullingworth Rd, LONDON, NW10 1NR; msze niedzielne: sob.19.00, niedz. 9.00, 10.30, 12.00, 19.00 Kaplica domu polskiego pw.

MB Miłosierdzia; 182 Walm Lane, LONDON, NW2 3AX; msze niedzielne: 10.30, 12.00

Manchester

Duszpasterze: ks. prob. Karol Rogasik SChr. - (0161) 226 1588; ks. Wojciech Rożdżeński SChr. - (0161) 226 1588; ks. senior Edward Sopala SChr. - (0161) 226 1588; ks. senior Stanisław Leniart - (0161) 226 1588; parafiamanchester.pl Kościół Polski pw. Miłosierdzia Bożego; 196 Lloyd Street North, Manchester, M14 4QB; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00 oraz 19.00

Mansfield

Duszpasterz: ks. prob.

Kazimierz Bidziński - (01623) 626470; mansfield@pcmew.org; parafia-mansfield.co.uk/ Kościół Polski pw. Św. Barbary; Windmill Lane, MANSFIELD, NG18 2AL; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.15 St Joseph the Worker Church; 101 Winfield Avenue, WORKSOP, S81 0SF; msze niedzielne: 16.00

Melton Mowbray

Duszpasterz: ks. prob. Krzysztof Zalewski - (01664) 562101 Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 82 Sandy Lane, Melton Mowbray, LE13 0AW; msze niedzielne: sob. 18.00, niedz. 11.00 Dom Polski; True Lovers Walk, Loughborough, LE11 3DB; msze niedzielne: 09.00

Godalming

Duszpasterz: ks. prob.

Tomasz Kocjan - 01483 497860; parafiamilford.org.uk St Edward the Confessor; Sutton Park, Sutton Green, GUILDFORD, GU4 7QN; msze niedzielne: Sobota o 18.00 St Joseph’s Church; Portsmouth Road, Milford, GU8 5DY; msze niedzielne: niedziela: 8.15; 18.00 St John the Evangelist Church; 3 Springfield Road, Horsham, RH12 2PJ; msze niedzielne: 13.00 St Tarcicius Church; 227 London Road, Camberley GU15 3EY; msze niedzielne: 2. niedz. m-ca: 11.00 8 kwietnia 2022

Newcastle-upon-Tyne

Duszpasterz: ks. prob. Jan Świętek - (0191) 273 3575; newcastle@ pcmew.org; parafianewcastle. org.uk Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; 2 Maple Terrace, Newcastle upon Tyne, NE4 7SF; msze niedzielne: 1 i 2 sobota m-ca godz. 18.00; 2, 3 i 4 niedziela m-ca godz. 09.00; wszystkie niedz.m-ca godz. 18.00 St Patrick Church; Victoria Road, CONSETT, DH8 5AX; msze niedzielne: 3 niedz. m-ca godz. 13.00 St Teresa Church; Harris Street, DARLINGTON, DL1 4NL; msze niedzielne: 1 niedziela m-ca godz.

08.45; 2 niedziela m-ca godz.

13.00; 4 sobota m-ca godz. 18.00 St Wilfrid Church; Sunderland Road, GATESHEAD, NE8 3QR; msze niedzielne: wszystkie niedziele m-ca godz. 11.00 The Sacred Heart Church; Linthorpe Road, MIDDLESBROUGH, TS5 6LD; msze niedzielne: 3 sobota m-ca godz.

18.00; ostatnia niedziela m-ca godz. 14.00

Northampton

Duszpasterz: ks. prob. Janusz Zbroniec - 07758 689059; parafianorthampton.pl Kościół Polski pw. św.

Stanisława i św. Wawrzyńca; Duke Street, Northampton, NN1 3BA; msze niedzielne: 9,00, 10.30, 19.00 St Augustine’s Church; 32 London Road, Daventry, NN11 4BZ; msze niedzielne: sobota przed 1. i 3. niedzielą m-ca 18.30 Our Lady of the Sacred Heart Church; 82 Knox Road, Wellingborough, NN8 1JA; msze niedzielne: sobota przed 2. i 4. niedziela m-ca 20.00, niedziela 12.30

Northolt

Duszpasterz: ks. prob. Witold Kapuściński - (020) 8993 0097; northolt@pcmew.org; parafiaojcapio.com St. Bernard Church; 17 Mandeville Road, NORTHOLT, UB5 5HE; msze niedzielne: 17.00 St Lawrence Church; 9 The Green, FELTHAM, TW13 4AF; msze niedzielne: 13.00 Holy Family Church; Vale Lane, London, W3 0DY; msze niedz.: 10.00

Northwich

Duszpasterz: ks. prob. Grzegorz Kozieński SChr. - (01606) 42877; liverpool.chrystusowcy.pl Kościół polski pw. MB Częstochowskiej; 107 London Road, Northwich, CW9 8AT; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00 St. Patrick Church; Park Place, Liverpool, L8 5UX; msze niedzielne: niedziela 13.00 St Stephen, First Martyr Church; 101 Sandy Ln, Warrington WA2 9HS; msze niedzielne: 15.30

Norwich

Duszpasterz: ks. prob.

Waldemar Haręza - (01603) 928622; norwich@pcmew.org St John the Baptist Church; St Giles’ Gate, Norwich, NR2 2PA; msze niedzielne: sobota 16.00 Methodist Church; 72 High Street, WATTON, IP25 6AH; msze niedzielne: Sobota 18.30 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA St Thomas of Canterbury Church; Brandon Road, IP27 0PT Brandon; msze niedzielne: niedziela 09.00 St. Williams Way - Churchfield Green Our Lady’s; Norwich NR7 0AH; msze niedzielne: 11.30

Nottingham

Duszpasterze: ks. prob.

Krzysztof Kawczyński - (0115) 960 4740; ks. Janusz Sroka – (0115) 962 37 13; nottingham@ pcmew.org; parafianottingham. org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 2 Sherwood Rise, Nottingham, NG7 6JN; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 12.30 i 18.30

Oxford

Duszpasterz: prob. ks. dr Edward Rusin - (01865) 510354, 07842901275; oxford@pcmew. org; parafiaoxford.co.uk Corpus Christi Church; Margaret Road, Oxford, OX3 8AJ; msze niedzielne: środa, 1. piątek m-ca godz. 19:00 i sobota - godz. 18:00 St. Anthony of Padua Church; 115 Headley Way, Oxford, OX3 7SS; msze niedzielne: 12.00 Our Lady & St. Edmund; 1 Radley Road, ABINGDON, OX14 3PL; msze niedzielne: 14.00 St John the Baptist Church; Alexandra Road, Andover, SP10 3AD; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 18.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Penrhos

Duszpasterze: ks. kapelan Ryszard Hanaczewski - (01758) 461310; ks. senior Władysław Marmol; penrhos@pcmew.org Kościół osiedla polskiego pw.

Our Lady and St Cynfil; Penrhos Home, Pwllheli, LL53 7HN; msze niedzielne: niedziela 9.30

Peterborough

Duszpasterze: ks. prob. Paweł Urbanek SChr. - (01733) 552726; ks. asyst. Arcenio Fialek SChr.; peterborough@pcmew.org; pmkpeterborough.pcmew.org Our Lady of Lourdes Church; Welland Road, Dogsthorpe, Peterborough, PE1 3SP; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.45, 12.30, 19.15 Our Lady and St Charles Borromeo Church; 63 Queens Road, Wisbech, PE13 2PH; msze niedzielne: 15.30 (daty mszy: 01 i 15 listopada)

Preston

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Szatlewski - (01772) 700231; smgpreston.org.uk St Maria Goretti Church; Gamull Lane, PRESTON, PR2 6SJ; msze niedzielne: sobota 17.30, niedziela 12.00; dodatkowa msza św.: niedziela 17.30 St Marie-on-the-Sands Church; 25 Seabank Road, Southport, PR9 0EJ; msze niedzielne: St Cuthbert’s Church; Lytham Road, South Shore, Blackpool, FY1 6BS; msze niedzielne: 15:30

Reading

Duszpasterze: ks. prob. Rafał Jarosławski - (0118) 375 7587; ks. senior Edward Stachurski - (0118) 375 7587; reading@pcmew.org; parafiawreading.net Kościół polski pw. Najśw. Serca Pana Jezusa; 61 Watlington Street, Reading, RG1 4RF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00 The Holy Ghost Church; Sherborne Road, Basingstoke, RG21 5TD; msze niedzielne: 3 sobota m-ca 18.00

Rochdale

Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Świątkowski SChr - 01706 345 950; rochdale@pcmew.org Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; Polish Catholic Centre, Manchester Road, Rochdale, OL11 4LX; msze niedzielne: 10.00 St Patrick’s Church; 40 Union Street West, Oldham, OL8 1DL; msze niedzielne: 12.30

Rugby

Duszpasterz: ks. prob.

Władysław Liptak - (01788) 560478 St Marie’s Church; Dunchurch Road, Rugby, CV22 5EL; msze niedzielne: 12.30 Kapilca polska pw Miłosierdzia Bożego; 17 Lawford Road, Rugby, CV21 2EB; msze niedzielne: 18.00 St Joseph’s Church; Avon Dassett, SOUTHAM, CV47 2AR; msze niedzielne: 1. i 3. niedz. m-ca 15.15 St Joseph the Worker Church; Edmunds Road, BANBURY, OX16 0PP; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 15.15 St John the Evangelist Church; 25 South Bar Street, BANBURY, OX16 9AF; msze niedzielne: ostatnia niedziela m-ca 15.15 Kaplica polska pw. Chrystusa Ukrzyżowanego; Polish Catholic Centre, 54 High Street, Leamington Spa, CV31 1LW; msze niedzielne: sobota 17.30 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 10.15

Scunthorpe

Duszpasterz: ks. prob.

Włodzimierz Pająk SChr. - (01724) 855698 Holy Souls’ Church; Frodingham Road, Scunthorpe, DN15 7TA; msze niedzielne: 16.30 St Joseph and St Thomas of Canterbury Church; 143 Pasture

Road, Goole, DN14 6DP; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 20.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Mary on the Sea; Heneage Road, Grimsby, DN32 9DZ; msze niedzielne: 9.00 St Hugh’s Church; 34 Broadgate, Lincoln, LN2 5AQ; msze niedzielne: 12.15

Sheffield

Duszpasterz: ks. prob.

Leszek Seweryn - (0114) 263 1688; sheffield@pcmew.org; lpcmsheffield.com St Charles Borromeo Church; St Charles Street, Attercliffe, Smsze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 09.00; 10.30; 12.00; 13.30 Church of the Holy Rood; George Street, Barnsley, S70 1AX; msze niedzielne: 16.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 2 Spencer Street, Chesterfield, S40 4SD; msze niedzielne: 13.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Slough

Duszpasterz: ks. prob. Leszek Buba - 01753 533 861; (01753) 533861; slough@pcmew.org; parafiaslough.org Kościół polski pw. Miłosierdzia Bożego i Matki Bożej Królowej Polski; 48 Pitts Road, Slough, SL1 3XH; msze niedz.: sobota 18.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00, 18.00 St. Tarcisius Church; 227 London Road, Camberley, GU15 3EY; msze niedzielne: czwarta niedziela miesiąca o godz. 14.00

Southampton

Duszpasterz: ks. Mariusz Urbanowski SChr. - (023) 8178 6316; southampton@pcmew.org; southampton.chrystusowcy.pl St Edmund’s Church; The Avenue, Southampton, SO15 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: sobota 17.30 i 19.00 Holy Cross Church; 53 Leigh Road, Eastleigh, SO50 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: 8.30 Holy Family Church; 4 Redbridge Hill, Millbrook, Southampton, SO16 4PL; msze niedzielne: msze niedzielne: 17:30 i 19:00 St. Joseph’s Catholic Church; 48 Bugle St, Southampton, SO14 2AH; msze niedzielne: czwartek i piątek 19.00

Southend-on-Sea

Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Mozdyniewicz - 07566 229 699; southend@pcmew.org The Most Holy Trinity; 71 Wickhay, Basildon, SS15 5AD; msze niedzielne: wszystkie niedziele za wyjątkiem 2. niedzieli m-ca 12.30 sobota przed 2. niedzielą m-ca 19.30 Our Lady Immaculate and Holy Name Church; 178 New London Road, Chelmsford, CM2 0AR; msze niedzielne: niedziela o 16.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA Sacred Heart Church; 418 South Church Road, Southend on Sea, SS1 2QB; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians and St Helen; 27 Milton Rd, Westcliff-

informator on-Sea, SS0 7JP; msze niedzielne: sobota godz. 17.30

Stoke-on-Trent

Duszpasterz: ks. prob.

Jacek Jabłoński - (01782) 411195; stoke@pcmew.org; parafiastokeontrent.pcmew.org Our Lady of Perpetual Succour Church; Masterson Street, Fenton, ST4 3QB; msze niedzielne: 11.00, 14.00 i 19.00 St Mary’s Church; Compton Road, Leek, ST13 5NH Msze niedzielne: sobota 16.30

Swansea

niedzielne: soboty o godz. 17:30 przed 2 i 4 niedzielą m-ca.

Our Lady of Peace Church; Waunt-lan-yr-afon Road, Llanelli, SA15 3AB; msze niedzielne: 12.00

Swindon

Duszpasterz: ks. prob.

Jarosław Kozak - (01793) 531257; swindon@pcmew.org; parafiaswindon.com Kościół katolicki p.w. św.

Jana Pawła II; Whitbourne Avenue, Swindon; SN3 2JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.00, 09.30, 10.30, 12.30 St Peter’s Church; 7 St Peter’s Road, Cirencester, GL7 1RE; msze niedzielne: 1. sobota miesiąca 16.00 - ZAWIESZ. DO ODWŁ.

St George Church; Billet Street, Taunton, TA1 3NN; msze niedzielne: 12.00 St Joseph Church; 9 Binford Place, Bridgwater, TA6 3NJ; msze niedzielne: sobota 18.30 The Holy Ghost Church; 73 Higher Kingston, Yeovil, BA21 4AR; msze niedzielne: 16.30 Corpus Christi; Ellenborough Park, WESTON SUPER MARE BS23 1XW; msze niedzielne: 9.00

Telford – Stafford

St Austin’s Church; 82 Wolverhampton Road, STAFFORD, ST17 4AW; msze niedzielne: 12.30 St Patrick’s Church; King Street, Wellington, TELFORD, TF1 3AP; msze niedzielne: 17.00

Trowbridge

Duszpasterz: ks. prob. Zbigniew Zybała - (01225) 752930; trowbridge@pcmew.org Sala ośrodka Lokalnej PMK pw.

MB Częstochowskiej; 6 Waterworks Road, Trowbridge, BA14 0AL; msze niedzielne: 10.00, 19.00 St John the Evangelist Church; South Parade, Bath, BA2 4AF; msze niedzielne: 12.30 St Catharine’s Church; 4 Park Road, Frome, BA11 1EU; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 18.00 St Osmund’s Church; 95 Exeter Street, Salisbury, SP1 2SF; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 16.00

~ 77

St Michael’s Church; 6 Park Road, SHEPTON MALLET, BA4 5BP; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 16.00

West Bromwich

Duszpasterz: ks. prob. Ireneusz Maraszkiewicz - (0121) 532 4548; 18 Fitzguy Close, WEST BROMWICH, B70 6RU St Michael and the Holy Angels Church; 260 High Street, , B70 8AQ; msze niedz.e: 14.00 i 16.00 St. Thomas of Canterbury; Dartmouth Avenue, WALSALL, WS3 1SP; msze niedzielne: 12.00

Wolverhampton

Duszpasterz: ks. prob. Wiesław Garbacz - (01934) 629865; tauntonparafia.co.uk

Duszpasterze: ks. prob. Michał Łatuszyński - 07926 044 405; ks. senior Jan Główczyk 01785 748 891; stafford@pcmew.org; parafia-stafford.pcmew.org Our Lady of Pity; Meadow Farm Drive, Harlescott, Shrewsbury, SY1 4JY; msze niedzielne: 9.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA

Policja, straż pożarna, pogotowie - 112, 999 Informacja kolejowa 0845 748 4950

Osoby niesłyszące - wiadomość tekstowa pilna - 18000 NHS Helpline - 0800 22 44 88 Post Office 0845 722 3344

Informacja transportowa w Londynie - 020 7222 1234 Połączenia autobusowe 0870 6082 608

Informacja o numerach lokalnych i międzymiastowych - 192

Informacja o numerach międzynarodowych - 153

AMBASADA RP W LONDYNIE 47 Portland Place, Londyn W1B 1JH, tel. 0 207 2913 520, e-mail: london@msz.gov.pl

WYDZIAŁ KONSULARNY AMBASADY RP W LONDYNIE 10 Bouverie Street, City of London EC4Y 8AX, tel. 0 207 8228 900, e-mail: londyn.konsulat@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W MANCHESTERZE Manchester One, 51 Portland Street, Manchester M1 3LD, tel. 0 161 245 4130, e-mail: manchester@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W EDYNBURGU 2 Kinnear Road, Edynburg EH3 5PE, tel. 0 131 552 0301, e-mail: edinburgh@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W BELFAŚCIE 67 Malone Road, BT9 6SB , Belfast, tel. 0 28 96209500, e-mail: belfast.kg.sekretariat@ msz.gov.pl

Polska Misja Katolicka w Anglii

Związek Harcerstwa Polskiego w Wielkiej BrytaniiI

Polski Uniwersytet na Obczyźnie

Polish Heritage Society UK

Polish Psychologist Association

Fundacja Stowarzyszenie Kombatantów w Wielkiej Brytanii

Lewisham Polski Ośrodek Levisham

Polish Proffesionals in UK

Duszpasterz: ks. prob. Artur Strzępka 07549 325 521; swansea@pcmew.org Sacred Heart Church; School Road, Morriston, Swansea, SA6 6HZ; msze niedzielne: 14.00 Our Lady of Mount Carmel Church; Pontfaen Road, LAMPETER, SA48 7BS; msze

Taunton

Telefony alarmowe i infolinie

Duszpasterz: ks. prob. Tomasz Maziarz - 01902 422833; Presbytery; 74 Green Drive, wolverhampton@pcmew.org Kościół Polski pw. Trójcy Świętej; 265 Stafford Road, Wolverhampton, WV10 6DQ; msze niedzielne: sob. 18.00, niedz.a 9.30, 11.30, 18.00

Ambasada i konsulaty

Polskie instytucje i organizacje

2-4 Devonia Road, Islington, London, N1 8JJ, www: www. pcmew.org, tel. 020 7226 3439, ZJEDNOCZENIE POLSKIE W WIELKIEJ BRYTANII 240 King Street, Hammersmith W6 0RF London, www: www. zpwb.org.uk, tel. 0 208 741 16 06,

POSK (Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny)

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.posk.org, tel.

020 8741 1940

Polska Macierz Szkolna

238 King Street London, W6 0RF, www: www.polskamacierz.org/ en/, tel. 020 8742 6431

Fundacja Veritas

63 Jeddo Road, London W12 9EE, www: www.veritasfoundation. co.uk, tel. 020 3740 8350

23-31 Beavor Lane, London W6 9AR, www: www.zhpwb.org.uk, tel. 020 8748 8006

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego 20 Prince’s Gate, London, SW7 1PT, www: www.pism.co.uk, tel.

020 7589 9249

Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.pilsudski.org.uk, tel. 020 8748 6197

Biblioteka Polska - POSK 238-246 King Street, London W6 0RF, www: polishlibrarylondon. co.uk/biblioteka, tel. 020 8741 1940

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.puno.edu.pl, tel.

020 8846 9305

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.spk-wb.com, tel.

020 8741 1911,

Zjednoczenie Polek na Emigracji

238-246 King Street, London W6 0RF, e-mail: charity@ polishwomensba.org.uk, tel. 020 8563 1893

Polish YMCA London Association

20 Gunnersbury Ave, London W5 3QL, www: www. polskaymcalondon.com, tel. 020 8992 5699

Widecombe Lodge, 2, Brentham Lodge, London W5 1BJ, , www: www. polishheritage.co.uk 8 Waldram Park Road, London, SE23 2PN, www: www.osrodeklpc.com

Ognisko Polskie

55 Princes Gate, London, SW7 2PN, www: www.ogniskopolskie.org. uk, tel. 020 7589 4670

East European Resource Center 238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.eerc.org.uk, tel. 020 8741 1288, Free Advice Line: 0800 121 4226

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.polishpsychologists. org 55 Exhibition Road London SW7 2PN, www: www.polishprofessionals. org.uk

Poles in Need UK CIC & Centrum Pomocy Familia 238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.pinuk.online, tel. 07809904386

Haringey PEEC Centrum Rodzinne

Pretoria Road, Tottenham, N17 8DX, www: www.peec.org.uk, tel.

0208 365 9090, 07956574274

78 ~ informator Instytut Polski w Londynie

10 Bouverie Street, London EC4Y 8AX, www: www.polishculture.org.uk, tel. 020 7822 8990

Merton „PYZA” Stowarzyszenie na Rzecz Polskich Rodzin 66-72 High Street, SW19 2BY Colliers Wood, www: www.polishfamily.org.uk

Stockwell POLES CONNECT Project Partnership Lambeth,

157 South Lambeth Road, London, SW8 1XN, tel. 020 7793 7730, www: www.stockwell.org.uk

Oxford Oxford Polish Association

Bradgate Road, Bedford, MK40 3DE, www: www.pbic.org.uk, tel. 01234 328100

Birmingham Polish Millenium House

Bedford Ośrodek Integracji Polsko-Brytyjskiej

Luton POLONIA – Polish Community Group

www: www.poloniapcg.org.uk, tel. 07969254578

Blackbird Leys Road, Oxford, OX4 6HW, www: www.opaoxford.org, tel. 07585442696

Bordesley St, Birmingham B5 5PH, polishmillenniumhouse.org.uk, tel. 0121 643 3577

Birmingham – Polish Expats Association (Erdington)

Lotniska

Aberdeen Airport,

Dyce, Aberdeen AB21 7DU, tel. +44 (01224) 722 331, www.aberdeenairport.com

Belfast City Airport,

George Best Belfast City Airport, Belfast BT3 9JH, tel. +44 (0)28 9093 9093, www.belfastcityairport.com

Belfast International Airport, Belfast BT29 4AB, tel. +44 (0)28 9448 4848, www.belfastairport.com

Birmingham International Airport,

Airport Way, Birmingham, B26 3QJ, tel. +44 0870 733 5511, www.birminghamairport.co.uk

CF62 3BD, Wales, tel. +44 (01446) 711 111, www.tbicardiffairport.com

Coventry Airport,

Coventry Airport South, Siskin Parkway West, Coventry, CV3 4PB, tel. +44 (0)2476 308 600, coventryairport.co.uk

Edinburgh Airport,

Edinburgh EH12 9DN, tel. +44 (0)870 040 0007, www.edinburghairport.com

Glasgow Airport,

Glasgow, Paisley, Renfrewshire PA3 2SW, tel. +44 (0)141 887 1111, www.glasgowairport.com

Inverness Airport,

Vale of Glamorgan,

Inverness, Scotland, UK, IV2 7JB, tel. +44 (01667) 464 000, www.hial.co.uk

London Polska Macierz Szkolna

Aylesbury PSS w Aylesbury

Cardiff International Airport,

Leeds Bradford International Airport,

Aberdeen PS im. św. St. Kostki tel. 07784675058

PSS tel. 07932499848

Accrington PSS im. Pana Kleksa

tel. 012542 33382, 07842841679

Amersham PS im. św. Józefa

info@polskaszkolaamersham.co.uk 8 kwietnia 2022

tel. 07876535548

Banbury PSS tel. 07841759790

Bath Integracyjna Szkoła Sobotnia im. Fryderyka Chopina tel. 07710816449

Bath PSS im. Jana Pawła II w Bath tel. 07449309894

Bedford Szkoła Polska im. JP II

Walsall Europeans Association Welfare INC Joseph Leckie Academy, Walstead Rd, Walsall, WS5 4PG, www: www.ewacic.com/pl, tel. 0787 525 8192

Southampton SOS Polonia

32 Queen’s Terrace, Southampton SO14 3BQ, www: www.sospolonia.net,

Middlesex UB3 5AP, tel. +44 0870 000 0123, www.heathrowairport.com

Leeds LS19 7TU, tel. +44 (0113) 250 9696, www.leedsbradfordairport.co.uk

London Luton Airport,

Liverpool L24 1YD, England, tel. +44 0870 129 8484, 0906 108 8484, www.liverpoolairport.com

London Stansted Airport,

Liverpool John Lennon Airport,

London City Airport,

London City Airport Ltd, Royal Docks, London E16 2PX, tel. +44 (0)20 7646 0088, www.londoncityairport.com

London Gatwick Airport,

Navigation House, Airport Way, Luton, Bedfordshire LU2 9LY, tel. +44 (0)1582 405 100, www.london-luton.co.uk

Enterprise House, Bassingbourne Road, Essex CM24 1QW, tel. +44 (0)870 000 0303, www.stanstedairport.com

Manchester Airport,

West Sussex, RH6 0NP, tel. +44 0870 000 2468, www.gatwickairport.com

Manchester Airport Plc, Manchester M90 1QX, tel. +44 (0)161 489 3000, www.manchesterairport.co.uk

234 Bath Road, Hayes,

Woolsington, Newcastle-Upon-Tyne,

London Heathrow Airport,

Szkoły sobotnie

238 King Street, London, W6 0RF, Tel. 020 874 264 31 (od poniedziałku do piątku w godz.

10.00-17.00, w środy do 19.00)

109 High St, Birmingham B23 6SA, www: www.polishexpats.org.uk, tel. 0121 382 2568

tel. 07525218426 szkola.polska.bedford@gmail.com

Bedford PSS przy Stowarzyszeniu Kultury i Języka Polskiego tel. 07935643005 Birmingham PSS im. M. Kopernika tel. 07849450483

Blackburn PSS im. A. Mickiewicza tel. 07513037683

Blackpool PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07926258084

Newcastle Airport,

Boston PSS tel. 07851864621

Bournemouth PS Nauczania Przedmiotów Ojczystych tel. 07854814412, 01202801208

Bracknell PSS im. Chopina tel. 07837486598

Bradford PSS tel. 07581114643

Brighton / Hove PSS im. gen. Sikorskiego tel. 07926769798

tel. 02380 233722

Liverpool Meyerside Polish Community

1st Floor, 5 Covent Garden, Liverpool L2 8UD, www: www.merseysidepolonia. com

Nottingham Signpost to Polish Succes Tennyson, Unit B, Forest Road West, NG7 4EP Nottingham, www: www.empp.co.uk, tel. 0115 978 1396

tel. +44 0870 122 1488, www.newcastleairport.com

Norwich International Airport, Amsterdam Way, Norwich, NR6 6JA, tel. +44 (01603) 411 923, www.norwichairport.co.uk

Nottingham East Midlands Airport,

Castle Donington, Derby DE74 2SA, tel. +44 (01332) 852 852, www.eastmidlandsairport.com

Southampton International Airport,

Wide Lane, Southampton, Hampshire, SO18 2NL, tel. +44 0870 040 0009, www.southamptonairport.com

Brighton / Hove PSS im. Jana Brzechwy tel. 07470203363

Bristol Integracyjna Sz. Sobotnia im. gen. Wł. Andersa tel. 07806612529, 07541244281

Bristol PSS im. Jana Pawla II

tel. 01179602269, 07756797798

Burnley PSS tel. 07837845007

Cambridge PSS im. Dąbrówki tel. 01223358219

informator Canterbury PSS tel.07878957519

Cardiff PSS tel. 07704445465, Carlisle PSS tel. 07729670242

Chatham (Medway) PS w Kent im. Juliana Tuwima tel. 07847221866 Chelthenam PSS tel. 07776331002

Corby PSS tel. 07704628444 Coventry PSS tel. 01455230560

Craigavon PSS tel. 07549619661

Crawley PSS tel. 07725908836 Derby PS Przedmiotów tel. 07581172361

Derry Polish Abroad Saturday School info@polishabroad.co.uk Ely Polska Społeczna Szkoła tel. 07523460097

Exeter PSS tel. 07947647731

Fife PS im. Jana Pawła II tel. 07724544543

Glasgow PSS tel. 07545538935

Gloucester PSS tel. 07800842430 Gravesend PSS tel. 01322402482

Grays PSS Przedmiotów Ojczystych im. Wisławy Szymborskiej tel. 07511551832

Grimsby PSS tel. 07736940301

Harlow PS Przedmiotów Ojczystych im. J. Tuwima tel. 07851387655, 07552010903,

Hastings / St Leonards-on-Sea PSS Uzupełniająca im.

Jana Brzechwy tel. 07917795512

High Wycombe PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07903189252

High Wycombe PS im. św. Bernarda tel. 01628525753

Hitchin PSS im. M. Skłodowskiej tel. 01462632933

Huddersfield Szkoła Ojczysta im. A. Mickiewicza tel. 07939117590 Hull PSS St. Mary’s College

tel. 07775698031, 01482803514

PSS im. I.Sendlerowej tel. 07526144246

Huntingdon PSS tel. 07856514222

Inverness Szkoła im. św. Jana Pawła II tel. 01463223223,

Jersey PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07700348183 Kettering PSS im. Jana Brzechwy tel. 07894012194

Kidderminster PSS tel. 01562823568

Lancaster PS Nauczania Przedmiotów Ojczystych im. Jana Pawła II tel. 07851221762 Leamington Spa PS im. M. Konopnickiej tel. 01926730181

Leeds PS Parafialna pw. św.

Stanisława Kostki

tel. 01132677298, 07957972086,

Leicester PS im. Jana Pawła II

jp2polskaszkola@gmail.com

Leicester PSS Edu Owls

tel. 07516340933, 07738096644

Lincoln PSS tel. 07840484006

Liverpool PS Przedmiotów Ojczystych im. Jana Pawła II tel. 07792110391 London Brockley / Lewisham PSS tel. 01689602752 London Chiswick PSS im. M. Reja

London Croydon / Crystal Palace Szkoła Przedmiotów Ojczystych tel. 07922400138

London Devonia Szkoła im. Matki Boskiej Częstochowskiej tel. 07513528338

London Ealing PSS Przedmiotów Ojczystych im. Tadeusza Kościuszki tel. 07970107691 London Enfield PSS im. A. Mickiewicza tel. 07988680162

London Erith Szkoła im. św. Franciszka tel. 07882572259, 07809433738

London Forest Gate / Ilford PS Przedmiotów Ojczystych im. Królowej Jadwigi tel. 07940747540 London Fulham PS Przedmiotów Ojczystych im. Henryka Sienkiewicza tel. 07868607736 London Hanwell Akademia Języka Polskiego tel. 07872949395

London Hanwell PS Przedmiotów Ojczystych im. Heleny Modrzejewskiej tel. 07849831135

London Highgate PSS im. Prymasa S. Wyszyńskiego tel. 07720968503 London Leyton PS Przedmiotów Ojczystych im. Adama Mickiewicza tel. 07963722810 London New Malden PSS Przedmiotów Ojczystych tel. 07923608863 London Newham PS im. JP II tel. 07521357317

London Northolt PSS im. J. Kochanowskiego tel. 07734581134

London Putney/Wimbledon tel. 07973301638

London South Croydon PSS im. F. Chopina tel. 07427547020

tel. 07756969708

London Streatham PSS tel. 07734458583,

tel. 02086734177

tel. 07555120012

London Clapham / Balham PSS im. T. Arciszewskiego

London Sutton Polska Sobotnia Szkoła im. Dywizjonu 303

London Walthamstow PSS im. Świętej Rodziny tel. 07414668585

London Willesden Green PSS im. M.Konopnickiej tel. 07787116414

Luton PS im. M.Kolbe tel. 07759045102 Manchester PS Ojczysta tel. 07434161991 Manchester PS Przedmiotów Ojczystych im. św. S. Kostki tel. 07934663173 Mansfield PSS tel. 07962802386

Medway PSS tel. 07856548679

Milford PSS im. T. Czuchnickiego tel. 07940269631

Motherwell Szkoła Języka Polskiego i Kultury tel. 01698230225, Newcastle Upon Tyne PSS tel. 07907067346,

Northampton PSS im. Bł. Franciszki Siedliskiej tel. 07912562338

~ 79

Reading PSS im. Mikołaja Kopernika tel. 07505758121 Redditch PSS tel. 07454392577

Scunthorpe Polska Akademia tel. 07718904123

Scunthorpe PSS im. Maksymiliana Kolbego tel. 07722769455

Sheffield PS przy LPCM tel. 07934115799 Skegness PSS tel. 07526947641

Slough PS im. H. Sienkiewicza tel. 01628636313

Southampton PSS tel. 07766478011

Southend-on-Sea PSS tel. 07516986094

Spalding PSS tel. 01175960966,

St Albans PSS im. Jana Pawła II tel. 07863136316

Swansea PSS pss.swansea@googlemail.com

Northampton Szkoła Polska Języka i Kultury Ojczystej

Swindon Katolicka PSS im. Marii Konopnickiej tel. 07724833452

Northwich PS tel. 07988693128

tel. 07999647444

tel. 07713430251

Nottingham PSS im. J. Kantego tel. 07450354854

Nottingham PS Przedmiotów Ojczystych im. św.

Kazimierza tel. 07960364303 Oxford PSS Przedmiotów Ojczystych tel. 07507122244 Peterborough PSS im. Mikołaja Kopernika tel. 07951513924 Plymouth PSS tel. 07565638821

Portsmouth PSS im. Powstańców Listopadowych tel. 07986476216

Preston PSS im. Jana Pawła II tel. 07707818402

Taunton PSS im. Jana Brzechwy

Telford PSS w Telford tel. 07955209897 Walsall PSS tel. 01922721071

Warrington PS Przedmiotów Ojczystych Polonia tel. 07779838672

Watford PSS kontakt@polskaszkolawatford.org,

Wellingborough PSS tel. 07585662020 Wolverhampton PSS tel. 07540049147

Worcester PSS im. Jana Pawła II tel. 07445458848

Worksop PSS tel. 07549392889 Wrexham PSS tel. 07522881978

miesięczny

HOROSKOP

80 ~ horoskop

Baran 21.03 - 19.04 Drogi Baranie, kwiecień przyniesie szansę na zmiany we wszystkich sferach życia.

Poczujesz się bardziej pewny siebie, pełen zapału. Postaraj się przede wszystkim nie popełniać starych błędów. Twoją słabością może także okazać się słomiany zapał. Jeśli wyruszysz w drogę bez należytego przygotowania i bez woli doprowadzenia sprawy do końca, to stracisz nie tylko energię i czas; utracisz też szansę, która nie powtórzy się prędko. Najlepszy czas dla Ciebie na odpoczynek to pierwszy tydzień miesiąca. Potem możesz śmiało realizować swoje zamiary. W połowie miesiąca może Cię czekać życiowy test z sensowności Twoich dotychczasowych planów. Próbie zostanie poddana Twoja wytrwałość, uczciwość i poczucie humoru. Kwiecień będzie Ci sprzyjał także w partnerstwie. Masz teraz ogromne szanse na poczęcie nowego życia lub przeprowadzkę.

Kwietniowa aura energetyczna pozwoli Ci z sukcesem zakończyć od dawna odkładaną dietę lub dokonać zmiany stylu życia.

I CHING radzi: Zło przemienia się w dobro tylko pod wpływem światła.

Byk 20.04 - 22.05 Drogi Byku, kwiecień 2022 może przynieść zarówno szanse, jak i zagrożenia. Na pewno możesz wykorzystać ten miesiąc na doskonalenie swoich umiejętności zawodowych oraz rozwijanie hobby. Kosmiczna aura będzie Ci także sprzyjać w sprawach finansowych. Odradzam jednak ryzyko. Pamiętaj, że pycha kroczy przed upadkiem”. Zagrożenia dotyczą przede wszystkim relacji z innymi. Trudno będzie bowiem o kompromis i zachowanie zimniej krwi. Co prawda jeśli jesteś samotnym Bykiem, możesz liczyć na nowe ciekawe znajomości, które wprawią Cię w świetny nastrój. Niemniej w stałych relacjach pojawią się niesnaski, ciche dni. W ten sposób wrócą dawne urazy i nierozwiązane problemy z przeszłości.

Po 22 kwietnia energia gwiazd wprowadzi więcej harmonii do Twoich relacji z bliskimi. Do tej pory postaraj się unikać konfliktów.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny, przewidując nieszczęście, uzbraja się przeciw niemu.

8 października 2021

Bliźnięta 23.05 - 21.06 Drogi Bliźniaku, kwiecień 2022 roku przyniesie szansę na odnowienie w każdej dziedzinie życia. Jeśli tylko zachowasz zdrowy rozsądek, spokój i wykorzystasz nadarzające się szanse, to poczujesz się spełniony zawodowo i szczęśliwy prywatnie. Na pierwszym miejscu warto postawić Twoje potrzeby duchowe i rozwój zawodowy. Wzrośnie też Twoja intuicja i odzyskasz harmonię wewnętrzną. Z powodzeniem możesz realizować plany zawodowe. Uzyskasz wsparcie zwierzchników i partnerów biznesowych. Wzrośnie także Twoje poczucie własnej wartości i siły fizyczne. Warto zatem rozpocząć treningi i zadbać o siebie, wdrażając zdrowszy styl życia. Jeśli jesteś samotnym Bliźniakiem, to masz szansę odkryć, co blokuje tę sferę życia. Jeśli jesteś w stałym związku, to możesz odkryć, co zrobić, aby ożywić rutynę.

I CHING radzi: Czas działa na korzyść człowieka szlachetnego, gdy postępuje konsekwentnie i pozostaje łagodnie życzliwy światu.

horoskop

Rak 22.06 - 22.07

~ 81

Lew 23.07 - 23.08

Drogi Raku, kwietniowa aura energetyczna 2022 roku postawi Cię wobec życiowych wyborów, których dokonywanie może okazać się dość stresujące. Dotyczy to przede wszystkim osobistej sfery życia. Możliwe, że momentami będziesz czuł się osaczony przez przeciwności i bardzo samotny. Postaraj się nie podejmować decyzji pod wpływem presji, zarówno otoczenia, jak i własnych emocji. Czas konfrontacji możesz przetrwać, pozostając łagodnie życzliwy światu i sobie. Trudności stawiają Cię przed szansą rozwoju w osobistej sferze życia.

Postaraj się o otwartość umysłu oraz nie poddawaj się zmienności emocji, pamiętając, że emocje raz przychodzą, raz odchodzą niczym woda. Warto też zrobić rachunek zysków i strat, by podjąć sensowne i korzystne działania w sferze finansów.

Drogi Lwie, kwiecień 2022 to dla Ciebie optymalny czas, by rozwinąć karierę. Kwietniowa aura kosmiczna będzie Ci sprzyjać we wszystkim, co wymaga skupienia i metodycznego podejścia. Możesz też liczyć na protekcję przełożonych i twórczą współpracę z partnerami. Kwiecień będzie Ci także sprzyjać w osobistej sferze życia. Szczególnie warto poświęcić czas na rozwój duchowy oraz rozwijanie naturalnych talentów.

Chociaż mogą pojawić się niesnaski, to nie zabraknie chwil dających poczucie szczęścia i bliskości duchowej i fizycznej z osobą bliską Twojemu sercu. Warto poświęcić więcej czasu, by pielęgnować związek. Samotne Lwy mogą poznać kogoś interesującego lub zdecydować, że jednak dadzą szansę komuś, kogo znają od lat.

Panna

Waga

24.08 - 22.09

23.09 - 22.10

Droga Panno, kosmiczna aura kwietnia 2022 roku otwiera przed Tobą nowe możliwości w dziedzinie rozwoju osobistego.

Z sukcesem możesz zdać wszystkie egzaminy oraz rozpocząć nowy etap w karierze zawodowej. To może być także miesiąc poszukiwać duchowych oraz podróży. Warto także zadbać o zdrowie i kondycję fizyczną. Nie bój się trudnych rozmów, nie ulegaj też presji partnera czy współpracowników, a nawet szefów. W pracy słuchaj uważnie, ucz się na błędach, rozwijaj umiejętności i ufaj podszeptom intuicji. W relacjach natomiast przyda się więcej luzu, spontaniczności i młodzieńczego wdzięku. Dzięki temu poczujesz się nie tylko potrzebna, ale kochana i radosna. Do 8 kwietnia postaraj się jednak nie forsować.

Droga Wago, kwiecień 2022 roku może skłonić Cię do głębokiej refleksji nad celami, do których zmierzasz. Najprawdopodobniej podejmiesz także radykalne decyzje, które pozwolą Ci zerwać więzi blokujące Twój rozwój osobisty oraz społeczny.

Być może przyjdzie Ci pożegnać kogoś bliskiego, może zmienisz miejsce zamieszkania lub pracę. Choć te wyzwania okażą się trudne, a nawet bolesne, to z czasem zrozumiesz, że były konieczne, abyś rozwijała swój osobisty życiowy potencjał.

Aura energetyczna będzie Ci też sprzyjać w rozwijaniu Twoich ukrytych talentów duchowych. Masz szansę rozwijać zdolności magiczne, pogłębiać wiedzę ezoteryczną, zgłębiać zagadki bytu lub po prostu wsłuchać się w siebie i zdecydować, jak chcesz żyć. Postaraj się też z troską podejść do zdrowia, nie lekceważ najsłabszych nawet przejawów słabości.

I CHING radzi: Uporczywość prowadzi do nieszczęścia.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny uczy się na błędach przeszłości i tak wzmacnia swój charakter.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny osiąga sukces, dostosowując się do naturalnych rytów przyrody.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny bada swoje życie pośród lęku i drżenia, rozpoznając przychylne znaki.

82 ~ horoskop

Skorpion

Strzelec

23.10 - 21.11

22.11 - 21.12

Drogi Skorpionie, kwiecień 2022 roku postawi przed Tobą liczne wyzwania w osobistej sferze życia. Od Ciebie zależy, czy wykorzystasz je jako szanse. Wiosenny nastrój i aura kosmiczna sprawią, że będziesz pełen radości i energii do działania.

Warto zaangażować się w te projekty, które uważasz za najważniejsze. Kwiecień to dla Ciebie optymalny czas, by zdawać egzaminy, rozwijać hobby. Kosmiczna aura będzie Cię też spierać w relacjach partnerskich i rodzinnych. Warto wykazać się troską, zaangażowaniem i poświęcić więcej czasu tym, których szczerze kochasz. Uważaj jednak, aby wzrostu poczucia własnej wartości i sił życiowych nie roztrwonić na kaprysy.

Postaraj się także nie stawiać wszystkiego na jedną kartę. Jeśli jesteś samotnym Skorpionem, to będziesz miał szansę na poznanie kogoś, kto na dłużej pozostanie w Twoim życiu.

Drogi Strzelcze, kwiecień 2022 roku pozwoli Ci nieco odetchnąć i nabrać życiowej energii. W centrum Twoich zainteresowań znajdą się przede wszystkim nauka, kariera i sprawy osobiste. Dzięki bardziej harmonijnej aurze energetycznej znajdziesz rozwiązania dla spraw, które od pewnego czasu nie przynosiły satysfakcji. Co prawda nie będą to jeszcze zwycięstwa ostateczne, ale pozwolą nieco odetchnąć przed kolejnym etapem pełnym wyzwań. Oszczędzaj siły, dbaj o siebie, bo osłabienie i stres łatwo przyciągają chorobę. Wiosenny nastrój przyniesie także ożywienie w kontaktach towarzyskich. Możliwe też, że nowe znajomości przyczynią się do rozwoju Twojej kariery. Masz zielone światło także w miłości, choć Twoja niechęć do wiązania się już na starcie może wszystko zniweczyć.

Koziorożec

Wodnik

22.12 - 19.01

20.01 - 18.02

Drogi Koziorożcu, kwiecień 2022 roku może okazać się dość skomplikowany we wszystkich sferach życia. Otaczająca Cię aura kosmiczna pozostaje teraz dość nieharmonijna, co stawia przed Tobą wyzwania. Z jednej strony zewnętrznie sprawy będą iść swoim torem, jeśli tylko tak postanowisz. Z drugiej jednak możesz natrafić na silny opór materii, co pochłonie sporo Twoich sił. Taki stan rzeczy niewątpliwie rozwinie intuicję oraz twórczą stronę Twojej osobowości. W sprawach życiowej codzienności przyniesie jednak duchowy zamęt, poczucie zagubienia i zwątpienie. Uważaj na swoje zdrowie, nie forsuj się i dbaj o równowagę między wypoczynkiem oraz pracą. Nie odsuwaj się też od najbliższych; chcą Ci pomóc, lepiej Cię zrozumieć. niby wszystko idzie dobrze, ale odczuwasz duchowy ucisk i nie widzisz rozwiązania. Dopiero czas po 22 kwietnia przyniesie więcej harmonii i spokoju.

Drogi Wodniku, kwiecień może okazać się niezwykle twórczy w każdej dziedzinie życia. Masz także szanse na realizację ambitnych zamiarów, zatem ruszaj, nie trać czasu. Wzrośnie Twoje poczucie własnej wartości i przekonanie o słuszności podjętych decyzji. Możesz także dokonać niezbędnych zmian, aby wcielać w życie idee i marzenia. Jeśli jesteś samotnym Wodnikiem, niespodziewanie możesz poznać kogoś, z kim spędzisz wiele miłych chwil. W relacjach uczuciowych wykaż się jednak dyplomacją, delikatnością i empatią względem partnera i bliskich, których kochasz. Możliwe, że zdecydujesz się też na okresową izolację i samotność. Warto realistycznie podejść do wydatków i nie ryzykować, bo skończy się to stratami, które trudno będzie wyrównać.

I CHING radzi: Nawet pośród sprzeczności można uniknąć zła, gdy pozostanie się łagodnie życzliwym światu.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny samotnie edukuje świat i wznosi się nad otoczeniem, pozostając niezwyciężonym.

8 października 2021

I CHING radzi: Otwarty i szczery człowiek szlachetny ma wielu przyjaciół.

I CHING radzi: Wytrwałości człowieka szlachetnego nic nie pokona.

horoskop Droga Rybo, kwiecień 2022 roku będzie dość podobny do marca, choć otworzy nowe możliwości działania. Pozostajesz w niezwykle harmonijnej i korzystnej dla siebie aurze kosmicznej za sprawą Jowisza w Twoim znaku urodzeniowym. Warto wykorzystać kwiecień do rozwoju duchowego. Roztaczasz wokół siebie niemal magiczną aurę, dzięki czemu przyciągasz do siebie odpowiednie osoby. Bez większego trudu możesz tworzyć okoliczności sprzyjające ważnym dla Ciebie sprawom.

Jeśli zostały jeszcze jakieś niezałatwione sprawy z przeszłości, to jak najszybciej się z nimi uporaj. Magiczny czas nie będzie trwał wiecznie.

W kwietniu pojawią się niepowtarzalne szanse na realizację Twoich planów życiowych. Jeśli, droga Rybo, teraz rozpoczniesz, z czasem osiągniesz to, co dla Ciebie najważniejsze.

I CHING radzi: Nie można zmienić tego, co się już wydarzyło. Można wpłynąć na to, co się dzieje...

~ 83

Ryby

19.02 - 20.03

Horoskop przygotowała Akia na podstawie astrologii, tarota i wyroczni I CHING https://www.wrozbyonline.pl/ekspert/1057/Akia