Sami Swoi Magazyn lipiec 2022 by SamiSwoi.news

W nowym wydaniu!

CZYTAJ ONLINE

Zasiłki na dzieci. Lepiej na Wyspach czy w Polsce? - strona 30 NR 7 (751) 8 LIPCA 2022 / ISSN 2754-2823

4 ~ w numerze

spis treści

LIPIEC 2022 8

WYSTAWA KLASYCZNYCH I ZABYTKOWYCH SAMOCHODÓW ORSETT CLASSIC CAR SHOW.

NASZ PORTAL W NOWEJ ODSŁONIE. MUSICIE GO SPRAWDZIĆ! 12

JAK DOBRZE ZNAMY JĘZYK ANGIELSKI? 20

SZYCIE NA MIARĘ. DLACZEGO WARTO SKORZYSTAĆ Z USŁUG KRAWCOWEJ? 24 28

Adres: Sami Swoi Magazyn – The Polish Times Suite 5, 5th Floor East Wing, West World 303 West Gate Rd. London, United Kingdom, W5 1DT

FIVE O’CLOCK – TRADYCJA I ETYKIETA

RAPORT: CENY W GÓRĘ. MARKETY POMOGĄ? 30

RAPORT: ZASIŁKI NA DZIECI. LEPIEJ NA WYSPACH CZY W POLSCE?

WESELE, NAJPIERW HUCZNE OTEM… DŁUGI P A 32 ezy ślubnej. Nieprzewidziane koszty impr w najlepsze. Letni sezon ślubny 2022 trwa

Wydawca (Publisher): 1MM Media Group Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106 T: 7974 9900 12 E: redakcja@samiswoi.news Zespół redakcyjny i współpracownicy: redaktor naczelny Dariusz Chrost E: editor@1mmmedia.co.uk Sonia Grodek Małgorzata Skibińska Łukasz Tymków Felietoniści: Barbara Adamczewska ks. Bartosz Rajewski Jacek Żakowski Krystyna Kotlińska Skład i grafika: MJ CREATIVE Redakcja portalu SamiSwoi.news: redakcja@samiswoi.news Reklama: e-mail: cco@1mmmedia.co.uk

BIZNES - WAKACJE SKROMNIEJSZE I KRÓTSZE 42

ZDROWIE - SŁOŃCE A CHOROBY SKÓRY: KIEDY MOŻNA SOBIE POMÓC, A KIEDY ZASZKODZIĆ 44 46

Finanse: E: payments@1mmmedia.co.uk

RAK PŁUC TO NIE WYROK ŚMIERCI

BOLERIOZA I JEJ ZŁA SŁAWA W DIAGNOSTYCE 56

SATYRY PETERA BIELKOWICZA 62-72

8 lipca 2022

Administracja T: 020 7099 7105 T: 079 749 900 14 E: head.office@1mmmedia.co.uk

WIELKI IMPREZOWNIK

Tytuł zarejestrowany pod numerem: ISSN 2754-2823 Redakcja „Sami Swoi Magazyn” nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.

polish news

~ 5

6 ~ od redakcji

NARESZCIE WAKACJE! CZY UDA NAM SIĘ NA CHWILĘ

ODERWAĆ OD RZECZYWISTOŚCI? Czy tegoroczny wypoczynek będzie taki, jak zwykle? Śmiem wątpić. Psuje go m.in. wciąż trwająca wojna na Ukrainie i związana z tym niepewność sytuacji gospodarczej i politycznej. Z wojną związane są wysokie ceny paliw, które sprawiają, że wyjazdy są znacznie droższe, i to bez względu na to, czy planujemy je samochodem, autobusem czy samolotem. Do tego dochodzi inflacja. Z jednej strony to duży wzrost cen, podrażający wszystkie wakacyjne koszty, z drugiej – niepewność, co do rozwoju sytuacji. Do tego problemy z transportem lotniczym – wystar-

czy przypomnieć sobie czerwcowe strajki personelu lotniczego, odwołane loty czy gigantyczne kolejki na lotniskach. I na koniec – koronawirus. Temat, który zniknął na chwilę po wybuchu wojny na Ukrainie, ale teraz pojawia się znowu. O potężnych wzrostach zakażonych raportują Niemcy, Włochy, za moment podobnie będzie w innych krajach. Czy w takich warunkach da się wypocząć? Mam nadzieję, a na pewno trzeba próbować. Co jeszcze znajdziecie w Sami Swoi Magazyn? Polecamy smaczne letnie dania, piszemy o aferach w polskiej i bry-

rysował Krzysztof Kowalewicz 8 lipca 2022

tyjskiej piłce nożnej, w Wielkiej Brytanii i Polsce, doradzamy, jak ustrzec się przed boreliozą. Mamy też, jak w każdym numerze, najważniejsze informacje, przydatne Polakom w Wielkiej Brytanii – dane i telefony najważniejszych instytucji, szkół, parafii itp. I oczywiście wielki imprezownik – czyli przydatne informacje o tym, jak można ciekawie spędzić czas w Londynie. Zapraszamy do lektury Dariusz Chrost

rysował Krzysztof Kowalewicz

polish news

NA ROCZNICĘ POWSTANIA WARSZAWSKIEGO

~ 7

KRZYŻE DLA WYGNAŃCÓW SYBERYJSKICH

Obchody rocznicy Powstania Warszawskie- Wzruszająca i niezwykłą uroczystość miała go odbędą się w niedzielę, 31 lipca w Polish miejsce w pierwszych dniach lipca. Konsul geSocial & Cultural Association w Londynie. neralny Mateusz Stąsiek, wręczył, w imieniu pre-

CO ZAPLANOWANO?

zydenta Andrzeja Dudy, Krzyż Wygnańców Sy-

• o godz. 14.00 odbędzie się wykład Leszka beryjskich. Pośmiertnie odebrały go rodziny ZoŻebrowskiego "Dlaczego czcimy Powstafii Lewińskiej, Ireny Karolak i Heleny Wembridge. nie Warszawskie", • o godz. 17.00 - pokaz filmu "Wyszyński zemsta czy przebaczenie".

Foto: Ambasada Polska w Londynie

8 ~ polish news

PRZYBYWA MIESZKAŃCÓW ANGLII I WALII. POLAKÓW JEDNAK MNIEJ

W ciągu ostatnich 10 lat populacja Anglii i Walii, wzrosła o 6,3% - wynika z danych uzyskanych w trakcie ostatniego spisu powszechnego, przeprowadzonego w 2021 roku. W obu krajach żyje więcej kobiet niż mężczyzn a najliczniejsza grupa wiekowa to 65 plus. W ciągu dekady, populacja Anglii i Walii w sumie zwiększyła się o ponad 3,5 miliona - z 56,1 do 59,6 miliona - wzrost o 6,3%. Polaków jest mniej niż 700 tys. Od poprzedniego spisu ludności, czyli od 2011 roku, w Anglii i Walii przybyło mieszkańców – przy czym wschodnia Anglia odnotowała najwyższy wzrost bo o 8,3%, co daje 488 000 osób. Gęstość zaludnienia wzrosła ze średnio 371 mieszkańców na kilometr kwadratowy do 395. Jeżeli chodzi o Londyn, to największe spadki liczby ludności są w Kensington i Chelsea - o 9,6%, a w Westminsterze o 6,9%. Z kolei w Tower Hamlets liczba mieszkańców wzrosła o 22,1%. W stolicy kraju żyje też najwięcej osób w wieku od 15 do 64 lat, grupa ta stanowi 70% populacji miasta. W ujęciu ogólnym, w obu krajach osoby z tego przedzia8 lipca 2022

łu wiekowego stanowią 64,1% społeczeństwa, osoby poniżej 15 roku życia - 17,4%. W UK żyje więcej kobiet niż mężczyzn, stanowią one 51% populacji, panowie 49%. Populacja Irlandii Północnej wzrosła o 5% – z 92 200 w 2011 roku do rekordowego 1,9 miliona w 2021 roku. W połowie 2021 r. w Wielkiej Brytanii mieszkało 696 tys. osób mających polskie obywatelstwo, co oznacza, że w pierwszej połowie ich liczba spadła o 42 tys., a w stosunku do szczytu w 2012 roku już o 325 tys. To trzeci z rzędu znaczny spadek liczby obywateli polskich, choć tym razem był mniejszy niż w poprzednich dwóch półroczach w pierwszej połowie zeszłego roku ich liczba zmniejszyła się o rekordowe 85 tys., a w drugiej połowie - o kolejne 77 tys. Od 2004 r., kiedy Polska weszła od UE i Wielka Brytania otworzyła swój rynek pracy, liczba obywateli polskich w tym kraju rosła nieustanie do 2016 r., po czym minimalnie spadła, ale na koniec 2017 r. osiągnęła rekord - ONS szacował, że było ich wówczas 1,021 mln. Od tego czasu zaczął się odwrotny trend, przy

czym duży spadek nastąpił pomiędzy połową a końcem 2018 r. - o 80 tys., następnie w ciągu 2019 r. liczba ustabilizowała się na poziomie ok. 900 tys., zaś w 2020 r. znów znacząco spadła. Obecnie liczba obywateli polskich w Wielkiej Br y tanii niemal dokładnie wróciła do poziomu z końca 2011 r., gdy ONS szacował ją na 698 tys. Podobny trend jest w statystykach osób urodzonych w Polsce. Według stanu na połowę 2021 r. ich liczba wynosiła 682 tys., czyli o 9 tys. mniej niż na koniec 2020 r. i o 64 tys. mniej niż wynosiła rok wcześniej. Natomiast w porównaniu ze szczytowym momentem, na koniec 2017 r., zmniejszyła się ona już o 240 tys. Liczba osób z obywatelstwem polskim jest większa niż urodzonych w Polsce, bo ta pierwsza obejmuje dzieci obywateli polskich urodzone już na terytorium Wielkiej Brytanii. W drugiej są wprawdzie także Polacy, którzy przyjęli brytyjskie obywatelstwo, ale jest to wyraźna mniejszość. Zarazem spadki z pierwszego półrocza 2021 r. - obywateli polskich o 42 tys., a osób urodzonych w Polsce o 9 tys.

- wskazują, że w tym okresie stosunkowo sporo osób przyjęło brytyjskie obywatelstwo. Obywatele polscy pozostają zdecydowanie największą grupą cudzoziemców za mieszkujących Wielką Brytanię. Ich liczba - 696 tys. - jest prawie dwa razy większa niż będących na drugim-trzecim miejscu obywateli Indii i Irlandii - po 370 tys. Dalej znajdują się obywatele Włoch i Rumunii. Spadek liczby Polaków w Wielkiej Brytanii wpisuje się w szerszy trend odpływu z tego kraju obywateli państw UE. ONS szacuje, że w połowie 2021 roku w Wielkiej Brytanii mieszkało 3,408 mln obywateli państw UE - o 90 tys. mniej niż pół roku wcześniej oraz o 405 tys. mniej niż na koniec 2017 r., który był szczytowym momentem. Jeśli chodzi o mieszkańców Wielkiej Brytanii urodzonych w krajach UE, to ONS ocenia ich liczbę w połowie 2021 roku na 3,511 mln, co jest spadkiem o 26 tys. w ciągu pół roku i o 194 tys. w stosunku do szczy towego momentu w 2017 r. /dust/ /PAP/

polish news

www.SamiSwoiRadio.co.uk www.SamiSwoiRadio.co.uk www.SamiSwoiRadio.co.uk

~ 9

www.SamiSwoi.news www.SamiSwoi.news www.SamiSwoi.news

ZAPRASZAJĄ NA

ZLOT ZABYTKOWYCH POJAZDÓW. TRZEBA TAM BYĆ! WYSTAWA KLASYCZNYCH I ZABYTKOWYCH SAMOCHODÓW ORSETT CLASSIC CAR SHOW ODBĘDZIE SIĘ JUŻ W NIEDZIELĘ, 10 LIPCA W GODZ. 10.00 – 17.00. W TYM ROKU BĘDZIE TAM RÓWNIEŻ STREFA AUT WSCHODNIOEUROPEJSKICH, KTÓRĄ ORGANIZUJĄ POLSCY FANI MOTORYZACJI - FANS OF CLASSIC CARS ORAZ WHITE EAGLE GROUP.

- Kochamy stare pojazdy, motoryzację sprzed lat. Chcemy pochwalić się swoimi pojazdami, a przy tym dobrze się bawić – mówi Krzysztof Dworaźny, organizator polskiej części imprezy. – Na takich imprezach nawiązują się przyjaźnie, współpraca, bo z nostalgią wspomina się dzięki tym klasycznym autom wydarzenia sprzed lat. Ale dochodzi też do transakcji. Mój kolega sprzedał tu trabanta za 7 tysięcy funtów. Kupił go Niemiec, bo pamiętał, że w rodzinie wiele lat wcześniej był taki samochód. „Na terenie naszej strefy wschodnioeuropejskiej, dozwolone pojazdy to: Kwiat polskiej motoryzacji. Wszystkie Borewicze i pozostałe Poldasy,

Kanty, Kaszlaki, Skarpety, Garbaty dar przyjaźni, Żuki, Nyski, Tarpany oraz pozostałe rzęchy które PRL wypuścił na rynek. Dodatkowo wszystkie “gniotsa nie łamiotsa” z CCCP. NRD-owski Trampek, Zemsta Honekera czy pozostały badziew. Pepikowe Favority. Rumuńskie Dacie i pozostałe rzęchy które wychodziły spod młota kowali na terenie krajów postkomunistycznych” – piszą organizatorzy. „Na terenie polskiej społeczności będą też wszystkie pozostałe pojazdy klasyczne i zabytkowe z państw zachodnich. Oznacza to, że każdy Polak, który posiada jakikolwiek pojazd klasyczny lub zabytkowy, będzie mógł wystawić

się w tej strefie. Powodem dla którego to robimy, to abyśmy jako Polacy mogli być w jednym miejscu i razem się bawić.” Kto chce przyjechać, powinien zgłosić się mailowo na adres: office@fansofclassiccars.co.uk informując, ile osób i czym przyjedzie.

Impreza jest biletowana i każdy odwiedzający płaci £ 10 za wstęp na cały Car Show, dzieci £ 5.

10 ~ polish news

Nasz portal w nowej odsłonie. MUSICIE GO SPRAWDZIĆ! Oto jest! Nowy, funkcjonalny, ciekawy, pełny ważnych treści. Portal SamiSwoiNews, dawniej Goniec.

8 lipca 2022

polish news

~ 11

Portal jest lepiej uporządkowany, bardziej przejrzysty i łączy inne nasze media w jednym miejscu.

Można tam, prócz najnowszych informacji, przeczytać najnowszy i archiwalne numery magazynu a

także posłuchać naszego Sami Swoi Radio. Uprościliśmy działy, teraz są to m.in. Newsy (podzielone

dodatkowo na Aktualności, Gospodarkę i Rodzinę Królewską), Rozrywka (Kultura, Horoskop, Recen-

zje, Styl życia, Kuchnia, Sport), Publicystyka czy Zdrowie. Na portalu można zobaczyć pogodę w Londynie, Dublinie i Belfaście, a także sprawdzić aktualny kurs funta.

- Dopięliśmy ostatni z zaplanowanych elementów i spełniamy obietnicę daną Polakom mieszkającym na Wyspach Brytyjskich w noworocznym wydaniu magazynu. Uruchomiliśmy portal Sami Swoi News. Od teraz wszystkie nasze media są już pod wspólnym szyldem naszego sponsor tytularnego, czyli największej instytucji finansowej na Wyspach z polskim rodowodem, czyli Sami Swoi Przekazy Pieniężne. Od teraz jeszcze więcej informacji o tym, co dzieje się w UK, czym żyje Polonia i również o tym, co dzieje się w Polsce. Będzie więcej ciekawych felietonów, wywiadów i dużo nowocześniejsza szata graficzna w porównaniu z wcześniejszą odsłoną - goniec.com. Do tego bardzo przydatne porady i wiele innych treści, które warto codziennie czytać na samiswoi.news – mówi Łukasz Tymków, koordynator mediów w 1 MM Media Group Ltd. - Bądźcie z nami codziennie, bądżcie na bieżąco. Wkrótce też uruchomimy możliwość

szybkiego kontaktu z redakcją i naszym połączonym newsroomem, tak aby każdy mógł bez problemu powiadomić nas o ciekawych, czy ważnych wydarzeniach, których jest świadkiem - słowem w pełni, jeszcze bardziej niż dotąd połączymy Polaków na Wyspach!

12 ~ polish news

JAK DOBRZE ZNAMY JĘZYK ANGIELSKI?

foto: Shutterstock

45% kandydatów błędnie określa poziom znajomości angielskiego. Tendencja do deklaratywnego zawyżania kompetencji językowych niekoniecznie wiąże się ze złą intencją, autorzy badania, jako jedną z przyczyn tego zjawiska, wskazują błąd poznawczy w odniesieniu do własnej osoby. Czy język angielski to nasza pięta Achillesa? Jak wypadamy na tle innych państw? 8 lipca 2022

polish news Dane Pracuj.pl mówią, że spośród 75 803 ofert pracy, co trzecia zawiera wymóg znajomości języka obcego. Dla pracodawców znajomość tylko jednego języka obcego, a konkretnie języka angielskiego, stanowi wymóg minimalny. Coraz częściej pojawia się potrzeba zatrudnienia pracowników ze znajomością dodatkowego języka. Wzrasta popyt na niemiecki, francuski, hiszpański oraz włoski, a także na języki rzadkie, takie jak chiński, szwedzki czy arabski. Polacy mają świadomość korzyści płynących z uczenia się języków obcych: aż 80% uważa, że dobra znajomość języka obcego gwarantuje szybsze znalezienie pracy oraz wyższe wynagrodzenie.

JAK DOBRZE POLACY ZNAJĄ JĘZYK ANGIELSKI?

Raport Talent Bridge „Yes, I don’t. Znajomość języka angielskiego wśród kandydatów” pokazuje, że kandydaci mają tendencję do deklaratywnego przeszacowywania swojego poziomu. Tendencja ta jest wyraźnie widoczna przy analizie poziomu C2 (proficient). 246 uczestników badania zadeklarowało, że zna język angielski na poziomie C2, przy czym w rzeczywistości poziom taki osiągnęło jedynie 8% badanych. Podobnie dzieje się z kandydatami deklarującymi poziom C1 (advanced). W rzeczywistości aż 42% z nich zna język angielski na niższym poziomie B2 (upper-intermediate). Z kolei w przypadku osób deklarujących poziom B1 (intermediate) istnieje tendencja do niedoszacowywania swoich umiejętności językowych. Aż 77% kandydatów, z tej grupy, wykazało poziom wyższy niż deklarowany. Nasze badania wykazały, że najczęściej występującym poziomem znajomości języka angielskiego wśród kandydatów na stanowiska pracy jest poziom B2 (43%), a 45% badanych błędnie deklaruje swój poziom – komentuje wyniki Piotr Marciniak, autor raportu i Managing Director w firmie Talent Bridge.

Tendencja do przeszacowywania swoich kompetencji może wynikać z kilku przyczyn. Niekoniecznie wiąże się to ze złą intencją, ale z tak zwanym błędem poznawczym w odniesieniu do własnej osoby. Jak tłumaczy Piotr Marciniak, badania psychologiczne wyraźnie pokazują, że najwięcej błędów popełniamy w odniesieniu do oceny samych siebie. To naturalna tendencja mająca na celu ochronić naszą samoocenę. Bywa, że umyka nam świadomość tego, że nieużywany język traci swą płynność i ulega zapomnieniu. - Innym z powodów, zawyżania swoich kompetencji, może być potrzeba zaprezentowania swojej kandydatury w lepszym świetle w celu zwiększenia swoich szans na „wygranie” procesu rekrutacyjnego. Tendencję do błędnego oceniania własnych kompetencji można również wytłumaczyć niewystarczającym poziomem wiedzy na własny temat (niska samoświadomość), również w kontekście braku zrozumienia kategorii, jakimi są poziomy B1-C2. Brak rzetelnej weryfikacji poziomu znajomości językowych u kandydatów może skutkować przykrymi konsekwencjami – mówi Piotr Marciniak, Talent Bridge.

Inne wnioski, jakie płyną z raportu to: • Kandydaci płci męskiej posiadają nieco lepszą znajomość języka angielskiego na poziomie zaawansowanym (C1) niż kobiety (39% do 33%). • Osoby z wykształceniem ścisłym nieco lepiej posługują się językiem angielskim niż te z wykształceniem humanistycznym – na poziomie C1 jest to stosunek 39% do 35%. • Najlepiej po angielsku mówią kandydaci z pokolenia Z. Stanowią oni najliczniejszą grupę ze znajomością języka angielskiego na poziomie C1 (38%).

POLSKA W TOP20 KRAJÓW NAJLEPIEJ POSŁUGUJĄCYCH SIĘ JĘZYKIEM ANGIELSKIM

EF Education First od blisko dekady przeprowadza globalny ranking EF EPI (English Proficiency Index), który pozwala wyłonić kraje, gdzie mieszkańcy posiadają najwyższy poziom języka angielskiego. Analizie poddawane są odpowiedzi na pytania testowe od blisko 2 ml respondentów ze 100 krajów.

Według analiz EF EPI Polacy, od 2015 roku, utrzymują się na liście TOP20, zostawiając w tyle pozostałe 100 krajów. W 2021 r. zajęliśmy 16. miejsce w rankingu. Najlepiej językiem angielskim władają młode osoby w wieku 21-30 lat. Jednak ubiegły rok wykazał, że współcześni 30+ poprawili swoje kompetencje w tym zakresie. Ich motywacja opierała się głównie na osiągnięciu lepszych korzyści ekonomicznych oraz społecznych, a czas pandemii pomógł w udoskonaleniu umiejętności językowych.

Europejskie badanie EF EPI pokazało również, że w skali globalnej kobiety, po raz pierwszy od dekady, wypadły słabiej w teście językowym. Płeć żeńska otrzymała 498 punktów, z kolei męska 508 w 700-stopniowej skali. Wprawdzie różnica wynosi zaledwie 10 punktów, ale zgodnie z metodologią badania, wynik ten ulokował kobiety na niskim poziomie znajomości języka angielskiego, zaś mężczyzn na umiarkowanym. Najwyższy poziom znajomości języka angielskiego znajdziemy wśród pracowników branż: consultingu, IT, inżynierii oraz FMCG.

CZY MAMY SIĘ CZYM MARTWIĆ?

- 43% kandydatów aplikujących na różne stanowiska posiada średnio zaawansowany poziom języka angielskiego. Oznacza to, że potrafią oni swobodnie komunikować się z rodzimymi użytkownikami danego języka obcego. Rozumieją znaczenie głównych wątków rozmowy, jak również są w stanie formułować przejrzyste wypowiedzi. Natomiast, co trzeci kandydat zna język angielski na poziomie C1, czyli poza swobodą w komunikacji posiada bogaty zasób słownictwa, a także potrafi dostrzec ukryte znaczenie wypowiedzi słownych lub pisemnych. Widzimy zatem, że pod względem posiadanych kompetencji językowych jesteśmy

~ 13

dobrze przygotowani do pracy – podsumowuje Piotr Marciniak.

Wygląda na to, że język angielski staje się dla Polaków drugim językiem.

O BADANIU:

Analiza poziomu znajomości języka angielskiego u Polaków aktywnych na rynku pracy została przeprowadzona w maju 2022 roku w oparciu o dane zebrane od 2716 kandydatów, którzy na przestrzeni dwunastu miesięcy (od kwietnia 2021 r. do kwietnia 2022 r.) wzięli udział w różnych procesach rekrutacyjnych i zostali poddani testowi psychometrycznemu weryfikującemu poziom znajomości języka angielskiego – English Language Talent. Wszyscy uczestnicy badania wyrazili zgodę na anonimowe wykorzystanie ich danych do zbiorczych analiz i celów statystycznych. Test podzielony jest na pięć bloków badających następujące obszary: • słuchanie, • czytanie ze zrozumieniem, • pisanie, • znajomość gramatyki, • znajomość odpowiedniego zasobu słownictwa.

Przed przystąpieniem do testu każdy z uczestników badania dostał możliwość nadania preferowanej kolejności blokom. Ponadto, w momencie startu został poproszony o określenie swojego poziomu znajomości języka angielskiego zgodnie z przyjętą klasyfikacją od B1 do C2. W ramach poszczególnych bloków każdy z kandydatów otrzymał losowane przez system zadania z puli 200 pytań. W zależności od tego, jak sobie z nimi poradził, kolejne zadania losowane były z puli trudniejszych, łatwiejszych lub zbliżonych stopniem trudności. Ostatecznie każdy z uczestników badania został poproszony o udzielenie odpowiedzi na 42 pytania lub zadania w ograniczonym czasie 36 minut.

14 ~ polish news

POMYSŁY DLA DWUJĘZYCZNYCH DZIECI DEBIUT CHYŻEJ SÓWKI, JEDENASTA EDYCJA WIERSZOWISKA A TAKŻE TRZECIA EDYCJA PROGRAMU POLISH AFTER SCHOOL CLUBS TO INICJATYWY, KTÓRE, POMIMO, ŻE RÓŻNIĄCE SIĘ OD SIEBIE, WSPIERAJĄ DWUJĘZYCZNOŚĆ WŚRÓD POLSKICH DZIECI MIESZKAJĄCYCH W WIELKIEJ BRYTANII. Dwujęzyczność to dar, który jednocześnie jest wyzwaniem. Język mniejszości musi być promowany i wzmacniany w otoczeniu, ponieważ jest on wypierany przez język większości, czyli środowiska lokalnego, szkoły, kolegów i koleżanek. Nauka równolegle dwóch języków wprowadza w ruch maszynę, jaką jest nasz mózg. Zadanie uczenia się dwóch zestawów słownictwa, gramatyki, a dalej uczenie się jak przechodzić z jednego języka na drugi, zapewnia fantastyczną stymulację dla mózgu. Dwujęzyczne dziecko nie tylko uczy się drugiego zestawu słów, ale również zdobywa umiejętność porównywania i tłumaczenia języków, tworzenia połączeń pomiędzy wyrazami w obu językach i interpretacji. Badania naukowe prowadzone na temat dwujęzyczności, dowodzą, że dwujęzyczne osoby, z dobrze rozwiniętymi dwoma językami, mają lepiej rozwinięte myślenie twórcze oraz mają szybszą gotowość do nauki czytania ze względu na bardziej analityczne myślenie o języku. Dwujęzyczność jest też powiązana z opóźnieniem objawów demencji starczej Ta sprawność umysłowa utrzymuje nasz mózg w dobrej kondycji przez dłuższy czas, chroniąc go przed starzeniem się. Doświadczenie zarządzania uwagą do dwóch języków przeorganizuje połączenia nerwowe, kreując bardziej efektywną podstawę dla kontroli i przełączania uwagi, wyhamowywania informacji (ignorowani informacji zakłócających) i utrwalając poznawczą wydajność na całe życie. W Wielkiej Brytanii działa około dwustu polskich szkół sobotnich. Dzieci uczą się polskiego także w szkółkach, klubach działających zwłaszcza w mniejszych miejscowościach, gdzie stworzenie szkoły sobotniej jest dużym wyzwaniem logistycznym. Z kolei kalendarz imprez polonijnych wspierających poznawanie języka polskiego przez najmłodszych ma już swoje tradycyjne punkty, jak coroczny konkurs recytatorski Wierszowisko. W tym roku wydarzenie to zorganizowane zostało już po raz jedenasty. Międzyszkolny Festiwal Poezji dla Dzieci i Młodzieży Wierszowisko został z wielkim sukcesem wprowadzony na grunt Wielkiej Brytanii w 2012 roku z Holandii, gdzie wśród szkolnej społeczności polonijnej zrodził się pomysł konkursu. Corocznie konkursowi nadawany jest temat przewodni, decydujący o wyborze tematyki oraz stylu prezentowanych wierszy. W tym roku do wyboru repertuaru inspirować miało hasło: Czy to bajka czy nie bajka. Spotkanie w zaczarowanym świecie polskiej poezji. Wielki Finał konkursu odbył się w ostatnią niedzielę czerwca na deskach Teatru POSKu w 8 lipca 2022

Londynie. Konkurs odbywał się w dwóch kategoriach: indywidualnej oraz zbiorowej. Zwycięzcy, jak zwykle, otrzymali interesujące nagrody oraz puchary. W skład jury weszli przedstawiciele polonijnego świata aktorskiego, polskiego konsulatu oraz Polskiej Macierzy Szkolnej. Konkurs to świetna okazja do propagowania polskiej poezji dziecięcej oraz możliwość ekspresji talentów recytatorskich i aktorskich. W tym roku w finale udział wzięło 300 dzieci. Pracując z dwujęzycznym dzieckiem, szczególnie w szkole sobotniej, warto pamiętać, że język polski jest często drugim językiem w edukacji tego dziecka i nie będzie on tak rozwinięty, jak poziom języka jego rówieśników w Polsce. Brytyjski akcent jest bardzo często wyczuwalny u polskich dzieci, nawet tych uczęszczających do szkół sobotnich i taką hierarchię ważności języków należy po prostu zaakceptować, jako naturalną. Mimo trudności w wymowie, młodzi uczniowie wciąż widzą korzyści z nauki języka swoich rodziców i dziadków. Co więcej, podejmują trud nauczenia się zasad ortograficznych, aby poprawnie pisać. W tym roku, po raz pierwszy zorganizowane zastała Polonijna Olimpiada Ortograficzna „Chyża Sówka”. Finał odbył się 18 czerwca, a organizatorem była Polska Szkoła Przedmiotów Ojczystych im. Wisławy Szymborskiej w Grays. Celem „Chyżej Sówki” była integracja polskich sobotnich szkół i placówek edukacyjnych z Wielkiej Brytanii oraz promocja języka polskiego wśród środowisk polonijnych. Pomysł zrodził się w oparciu o Ogólnopolskie Dyktando, które odbywa się regularnie w Polsce oraz Dyktando Szkolne, które od 7 lat organizuje Polska Sobotnia Szkoła im. Wisławy Szymborskiej w Grays. Tym razem szkoła postanowiła rozszerzyć szkolne wydarzenie na całą Wielką Brytanię. Udało się. Do udziału w olimpiadzie zgłosiło się 11 szkół, a w finale wzięło udział 120 osób. Projekt ma także na celu propagowanie zasad poprawnej polszczyzny wśród dzieci i młodzieży polonijnej, doskonalenie zdobytych podczas zajęć umiejętności oraz integrację szkół i placówek polonijnych. Dla wielu rodziców język, którym porozumiewają się ze swoimi dziećmi jest replikowaniem języka bliskości, który sami znają ze swojego dzieciństwa i potrafią go odtworzyć a dzięki temu budować bliskość z dziećmi. Używanie języka macierzystego jest też przekazywaniem kulturowej tożsamości. Umożliwia komunikację z bliską i dalszą rodziną mieszkająca w Polsce, przede wszystkim z dziadkami, ale również z kuzynostwem. Pozwala zrozumieć dzieciom,

kim są ich rodzice i skąd pochodzą. Rozwijanie więzi bliskości i poznawanie dziecka zwłaszcza w okresie dorastania może okazać się niemożliwe, jeśli dziecko przestanie mówić w języku rodziców a rodzice nie będą mieli szansy dostatecznie opanować języka dziecka. Warto również wspomnieć, że jeśli rodzice utrzymają swój język do komunikowania się z dziećmi (inny niż język otoczenia) przez dłuższy czas, będą częścią życia dziecka. W sytuacji, kiedy rodzic nie opanował języka angielskiego wystarczająco dobrze, aby rozmawiać ze starszym dzieckiem o zainteresowaniach, zajęciach pozaszkolnych, czy problemach dorastania, jest bardziej prawdopodobne, że dzieci odłącza się od rodziców wcześniej. Pierwszy język jest też dla rodziców językiem, w którym łatwiej zachowują autorytet. Rodzice czują się bardziej komfortowo rozmawiając po polsku, nie popełniają błędów gramatycznych, które dzieci mogłyby im wypunktować. Lekarstwem na taką izolację polskojęzycznego rodzica i zainteresowanie dziecka językiem rodziców może być udział ucznia w polskojęzycznych zajęciach w klubach pozalekcyjnych na terenie swojej brytyjskiej szkoły. W tym roku, już po raz trzeci, do pomysłu organizowania takich klubów zachęca ambasada RP w Londynie. Polish After School Clubs mają na celu kształtowanie dobrych relacji polsko-brytyjskich wśród młodego pokolenia. Celem projektu jest promowanie wśród zamieszkałych w Zjednoczonym Królestwie młodych Polaków wartości płynących z odkrywania piękna języka ojczystego, własnej kultury i historii. Dla młodych Brytyjczyków Polish After School Clubs będą szansą na bliższe poznanie kultury i tradycji ich polskich przyjaciół. Przedsięwzięcie stanowić będzie również doskonałą promocję korzyści płynących z dwujęzyczności wśród dzieci i młodzieży. Inicjatorzy pomysłu podpowiadają, aby zajęcia w ramach projektu ,,Polish After School Clubs” rozpoczęły się najlepiej we wrześniu 2022 roku i prowadzone były nie dłużej niż do końca listopada 2022 roku. Ponadto, aby ich zwieńczeniem był Dzień Polski – Polish Festival, organizowany w każdej z zaangażowanych brytyjskich szkół przez uczniów uczestniczących w Polish After School Clubs, we współpracy z nauczycielami i rodzicami. Wydarzenie to może być okazją do dzielenia się bogactwem polskiej kultury z lokalną społecznością szkolną, a także do przedstawienia tradycyjnej polskiej otwartości i tolerancji oraz cechującej Polaków przyjacielskiej postawy. Małgorzata Skibińska

radio

~ 15

Baw się razem z Sami Swoi Radio! Na lato czekamy cały rok. W tym roku Sami Swoi Radio proponuje Wam nieco lżejszy format, z mniejszą ilością słowa, za to z największą ilością niepowtarzalnego klimatu ze słońcem, szumem fal i wszystkim tym, co zaszyte jest w największych hitach wakacji, jakie znamy. Już od rana startujemy z ogromnym ładunkiem słońca zawartego w muzyce - w ciągu dnia podając zawsze świeże informacje i dużo pogody ducha - jaką dają Wam dobrze znane głosy naszych prezenterów. Zaproponujemy też muzyczną zabawę Najwięcej słońca bez względu na pogodę Zabierzcie nas ze sobą na wakacje!

05:00 - 07:00 - “Wakacyjne Hity Non-Stop” 07:00 - 12:00 - “Słoneczny Poranek w Sami Swoi Radio” - czyli wszystko czego potrzebujesz żeby pozytywnie zacząć dzien. 12:00 - 17:00 - “Słońce w Zenicie w Sami Swoi Radio” - najbardziej pogodny program na wyspach. 17:00 - 18:00 - “Wakacyjne Hity Non-Stop” 18:00 - 19:00 - “SuperNove w Sami Swoi Radio” - najnowsze hity tygodnia Non-Stop. 19:00 - 00:00 - “Wakacyjny dobry wieczór w Sami Swoi Radio” - czyli najlepszy mix przebojów od lat 90-tych do współczesnych.

PIĄTEK

od 19:00 - jak zawsze zapraszamy na naszą “Domówkę” - idealne wakacyjne miejsce na dobrą imprezę ze znajomymi. W trakcie “Domówki” gramy najwięcej polskich tanecznych hitów Non-Stop

SOBOTA:

05:00 - 07:00 - “Wakacyjne Hity Non-Stop” 07:00 - 18:00 - “Najlepsza muzyka na weekend” 18:00 - 19:00 - “SuperNove w Sami Swoi Radio” - najnowsze hity tygodnia Non-Stop. 19:00 - 20:00 - “Clublife” - Energetyczny mix przebojowy DJ-a Tiesto. 20:00 - 22:00 - “Find Your Harmony” - transowe brzmienie z Mołdawii prezentuje Andrew Rayel 22:00 - 00:00 - “A State Of Trance” - transowe brzmienie z Amsterdamu prezentuje Armin Van Buuren 00:00 - 01:00 - “Planet Perfecto” - na swoją taneczną planetę zabierze nas Paul Oakenfold.

NIEDZIELA: 05:00 - 07:00 - “Wakacyjne Hity Non-Stop” 07:00 - 18:00 - “Najlepsza muzyka na weekend” 18:00 - 19:00 - “SuperNove w Sami Swoi Radio” - najnowsze hity tygodnia Non-Stop. 19:00 - 00:00 - “Wakacyjny dobry wieczór w Sami Swoi Radio” - czyli najlepszy mix przebojów od lat 90-tych do współczesnych.

16 ~ felieton

ks. Bartosz Rajewski

AN BÓG MIESZKA W RELACJACH

Bardzo ważny temat poruszył ostatnio na swoim facebookowym profilu jezuita o. Grzegorz Kramer. Jego tekst dotyczył relacji księży z parafianami i trudnego tematu naszego – księży – autentycznego budowania przyjacielskich i rodzinnych więzi z tym, do których Bóg nas posyła. Ojciec Kramer napisał: „Przez całą formację (a w zakonach jest ona dłuższa i bogatsza w różne praktyki, których w seminarium nie ma), kleryk jest przygotowywany do tego, by kochać tych, dla których będzie pracował. Do wchodzenia w relacje, by nie być tylko religijnym urzędnikiem. Mówiąc krótko i trochę banalnie – by kochać ludzi. I nagle po święceniach praktyka pokazuje, że nie można się przywiązywać, nie „warto” wchodzić w głębsze relacje, lepiej pozostać na trybie zadaniowym. (…) Moją pierwszą pracą było duszpasterstwo młodzieżowe i katecheza w gimnazjum. Wszedłem w to na całość, tak jak umiałem. Byłem z młodymi w każdy wieczór, tworząc dla nich przestrzeń do bycia razem. Towarzyszyłem im w ich dojrzewaniu, nazywali mnie „tatą”, przywiązywaliśmy się do siebie. Kochałem ich. I nagle usłyszałem, że mam to wszystko uciąć i zająć się nowym zadaniem. (…) Jestem ponownie we Wrocławiu. I trzymam dystans. Z dwóch powodów: ciągle moje serce jest nieposkładane, ale i jest we mnie duży lęk przed kolejnym angażowaniem się, bo wiem, jak boli zostawianie”. Tekst Grzegorza tak bardzo mnie poruszył, ponieważ przypomniał mi, jak boleśnie przeżyłem pierwszą „zmianę” w moim kapłańskim życiu, gdy po roku (był to pierwszy rok mojego kapłaństwa) odchodziłem z Miłosławia. Poczucie straty, którego wtedy doświadczyłem niewątpliwie cały czas, wciąż jeszcze w jakiś sposób wpływa na moje życie. Jednak fakt, że później szybko zostałem proboszczem (co sprawiło, że moja pozycja jest niezagrożona i w miarę 8 lipca 2022

stabilna), nieco zrekompensował mi to trudne doświadczenie młodości. Kiedy w ostatnich miesiącach zastanawiałem się nad przyszłością i rozważałem możliwość powrotu do Polski, szukałem narzędzia, które pomogłoby mi dobrze rozeznać moją sytuację, z pomocą przyszedł mi pewien mądry i pobożny biskup. Powiedział: „Zapytaj siebie i odpowiedz sobie szczerze na pytania: czy Ty jesteś tym ludziom w Londynie jeszcze potrzebny? Czy łączy Cię z nimi coś więcej niż tylko fakt, że widzicie się w niedzielę? Jeśli odpowiesz sobie na te pytania, będziesz wiedział, jak powinieneś postąpić. To jest Twoje narzędzie rozeznania w tej sytuacji”. Odpowiedź mogła być tylko jedna. Nie ma sensu, bym powtarzał tutaj to, co Grzegorz już napisał. Chciałbym natomiast dołożyć do tego inny wątek. W mojej „księżowskiej” misji wciąż szukam człowieka. Wiąże się to z podejmowaniem wciąż jeszcze niezrozumiałych przez wielu sposobów działania, które mogę być i są ryzykowne. Wiąże się to z byciem blisko człowieka i jego spraw. Wiąże się to z budowaniem autentycznych więzi i emocjonalnym zaangażowaniem. To wymaga towarzyszenia, rezygnacji ze świętego spokoju, wysiłku, gotowości poniesienie porażki. I chyba właśnie najgorsze jest to ostatnie – poczucie poniesionej porażki. Niemal codziennie spotykam ludzi, którzy zostali w jakiś sposób odrzuceni i przyszli do mnie, bo słyszeli, że „w waszej parafii będzie inaczej”. Proszą o różne porady, zaświadczenia, pomoc w znalezieniu pracy, wizytę u chorej matki, chrzest dziecka, Komunię, bierzmowanie czy ślub. Nawiązuje się między nami relacja. Zaczynam im towarzyszyć, angażuję się emocjonalnie, bo przecież tak trzeba, jeśli nie chcę być li tylko urzędnikiem w sutannie. Spotykamy się regularnie na Eucharystii. Wspólnie się modlimy. Czasem razem idziemy na pizzę lub kawę. Odwiedzam ich w ich domach. Śmiejemy się i żartujemy. Czasem wspólnie płaczemy. Dzwonimy do siebie. Wszystko to jednak do czasu. Bardzo często, gdy cel zostanie osiągnięty (pożądany dokument wystawiony, syn ochrzczony, córka do Komunii dopuszczona, małżeństwo zawarte), ci ludzie znikają bez słowa. Jedni natychmiast, po osiągnięciu celu; inni po kilku tygodniach.

Tak, jakby przestawali istnieć. Nie ma ich już w kościele. Nie odpowiadają na maile i sms-y. Nie odbierają telefonów. Nie zapomnę sytuacji, gdy z życia naszej parafii zniknęli rodzice z dwiema córkami, które przystąpiły do I Komunii św. Przez cały rok nie opuścili żadnej niedzielnej Mszy św. Byli życzliwi i dobrzy. W ramach towarzyszenia odwiedziłem ich trzy lub cztery razy. Zawsze to były fajne i miłe spotkania. Kiedy zniknęli po uroczystości komunijnej, postanowiłem zadzwonić. Nikt nie odebrał. Kilka tygodni później, zaniepokojony sytuacją, pisałem maile i sms-y. W końcu mama tych dziewczynek odebrała ode mnie telefon. Powiedziała tylko jedno słowo: „Spi***alaj!” i się rozłączyła... Cały czas się uczę, że budowanie relacji z parafianami, zwłaszcza z tymi, którzy pojawiają się nagle i przychodzą, ponieważ ktoś inny ich odrzucił i „przegonił” (tak to niestety często wygląda), wymaga podejścia do człowieka z przeświadczeniem, że wiara jest jego najbardziej osobistą sprawą i przestrzenią, w której musi być miejsce na poszukiwanie i błądzenie. Dzisiaj już wiem, że niemal na pewno wkrótce znów doświadczę porażki i straty (kończy się komunijny „biały miesiąc”). Jestem jednak mimo wszystko przekonany, że jako ksiądz nie mogę postąpić inaczej. Nie mogę przestać ufać ludziom i nie mogę przestać emocjonalnie angażować się w relacje z nimi. Wczoraj w czasie spotkania naszej parafialnej grupy synodalnej ktoś powiedział, że Bóg mieszka w relacjach. Tylko wtedy, gdy ksiądz to zrozumie, będzie realnie towarzyszył człowiekowi w jego codziennych zmaganiach i pomagał mu odnaleźć odpowiedzi, a czasem postawić trudne pytania. Kościół to przecież „święte zwołanie”. Tym, który zwołuje jest Pan i to On najlepiej wie, kogo na jakim etapie życia wezwać. To Pan wzywa człowieka. On go do mnie przyprowadza, a ja mam zrobić wszystko, co do mnie należy. Nawet kosztem mojej porażki i kosztem bolesnych ran, które zostaną mi zadane. To jest – tak uważam – kapłańskie ryzyko zawodowe. Inaczej być nie może.

Ks. Bartosz Rajewski, proboszcz jednej z najstarszych polskich parafii w UK – parafii pw. Św. Wojciecha na na Kensington & Chelsea w Londynie (www.parafiakensington.uk)

felieton

~ 17

Jacek Żakowski

UPER CZAS DLA POLAKÓW Ale Państwu zazdroszczę! Bo mieszkając

Kasy z Unii, która przez półtorej dekady pły-

Wiem, że w Anglii też nie jest różowo, ale - co

tam, gdzie mieszkacie - czyli głównie w Anglii, a

nęła wartkim strumieniem, nie ma i prawdopo-

by nie mówić - Anglicy wciąż mają dużo więk-

najczęściej zapewne w Londynie - jesteście do-

dobnie nie będzie, bo Kaczyński nie zgodzi się

sze rezerwy, więc nawet jeśli polityka brytyjska

kładnie tam, gdzie teraz dobrze jest być: blisko

na niezawisłe sądy. Inflacja bije rekordy, jakich

popada w chwilowy obłęd, to ból przeciętnego

All England Lawn Tennis and Croquet Club w

nie pamięta wiele roczników młodzieży i nic nie

człowieka jest mniejszy, bo istnieją rozmaite

Merton. Bo to są tam dni, jakich nie pamiętają

wskazuje, by zamierzała hamować. Inwestycje

poduszki łagodzące upadek. O Polsce tego

najstarsi górale.

publiczne i prywatne hamują tworząc zagroże-

powiedzieć się nie da.

nie dla wielu przedsiębiorstw. Ceny żywności Iga Świątek, Magda Linette, Magdalena

po prostu migają nam w oczach. Są poważne

Pytanie, które się nasuwa, brzmi: dlaczego

Frach, Katarzyna Kawa, Hubert Hurkacz, Kamil

prognozy mówiące, że chleb będzie zimą po 30

społeczeństwo złożone z takich fajnych, za-

Maj - szóstka Polaków gra w tegorocznym

zł. - w najbardziej optymistycznym wariancie

radnych, sprawnych ludzi funduje sobie tak

Wimbledonie, a dwójka z nich ma szansę przy-

po 10 - czyli dwa razy drożej, niż rok temu. A

nieudolne, niefajne, nieprzyjemne państwo,

najmniej na półfinał. Jednocześnie koszulkę

złotówka nadal traci do zachodnich walut, więc

które ponurym cieniem rzuca się na życie nas

NBA przymierza Jeremy Sochan - pierwszy

jeszcze większa drożyzna jest nieunikniona.

wszystkich? Pewnej odpowiedzi nie znam. Ale

Polak wybrany w pierwszej dziesiątce draftu. A

Szkoły po wakacjach raczej nie będą działały

nasuwa się myśl, że za mało nasze państwo

o Lewandowskiego targują się Bayern z Barce-

normalnie, bo w wielu placówkach może za-

kochamy, zbyt nisko je cenimy, za rzadko się

loną. Kto by w XX wieku pomyślał, że dojdzie

braknąć nawet 20 proc nauczycieli kluczowych

nim interesujemy i zbyt lekkomyślnie oddajemy

do takich rzeczy?

przedmiotów, którzy przenoszą się na kasy do

je w pacht byle komu, żeby mieć tylko święty

marketów płacących im zdecydowanie więcej,

spokój. I - jak to często w wielu sprawach bywa

Super czas dla Polaków. Przynajmniej dla

niż państwo. Węgla zimą zabraknie na pewno.

- zamiast mieć problem z głowy, dostajemy od

tych, którym Polska nie przeszkadza. Bo jakoś

Według szacunków w dobrym razie dla połowy

życia pałką w głowę.

tak się zrobiło, że Polacy dają coraz lepiej radę,

domów, które są nim ogrzewane. Jest więc

a Polska przeciwnie. Albo może inaczej: po

poważne ryzyko, że przyszły rok co piąta rodzi-

trzech dekadach życia w wolnym świecie Po-

na zacznie o chłodzie i/lub głodzie. Dla średniej

lacy się w nim wspaniale odnaleźli i odnajdują

długości i jakości życia będzie to miało fatalne

się z roku na rok lepiej, a Polska odnajduje się w

znaczenie. Podobnie jak dysfunkcjonalne dzia-

nim coraz gorzej.

łanie polskiego rządu w pandemii, które spowodowało około 200 tys. nadmiarowych zgonów i setki tysięcy zdrowotnych powikłań.

Jacek Żakowski, kierownik Katedry Dziennikarstwa Collegium Civitas, publicysta Polityki i Gazety Wyborczej, prowadzi piątkowe poranki w TOK FM. Dziennikarz Roku 1997, laureat m.in. 2 Wiktorów, Superwiktora, Nagrody PEN Clubu im. im Prószyńskiego. Autor kilkunastu książek i programów TV. Ostatnio wydał: „Wirus 2020” (Sic! 2021).

18 ~ felieton

Krystyna Kotlińska

CZAS relaksu LEKKO FEMINISTYCZNIE Wakacje rozpoczną się już za kilka chwil. Wakacyjne słońce, relaks i luz sprzyjać będą miłości, bo zakochanie to jedno z najpiękniejszych uczuć i najfajniejszy stan w życiu człowieka. Zakochanie daje nam poczucie, że możemy wszystko, świat jest ładniejszy a ludzie wokół nas - milsi. Jeśli wierzyć słowom piosenki „do zakochania jeden krok, jeden jedyny krok nic więcej...” można podejrzewać, że niewiele nam potrzeba, żeby się zakochać. Jest w tym sporo racji, tak naprawdę nie mamy żadnego wpływu na to, kiedy i w kim się zakochamy. Decyduje o tym zbyt wiele czynników, które są poza naszym zasięgiem np. podświadomość, gust, charakter, a nawet uwarunkowania biologiczne. Niektórzy psychologowie twierdzą, że zakochujemy się w osobach podobnych do naszych rodziców, jeszcze inni uważają, że w grę wchodzą też takie niuanse jak poczucie humoru, zgodność charakterów, podobne przeżycia życiowe, a nawet… zapach. Biolodzy natomiast odarli zakochanie z jego mistycznej natury i głoszą pogląd, że zakochanie to stan psychiczny, który służy wyłącznie (sic!!!) przedłużeniu gatunku – słowem, zakochujemy się w osobach, z którymi podświadomie chcielibyśmy się rozmnażać. Jak jest naprawdę z uczuciem zakochania? Trudno jest jednoznacznie określić, co to jest zakochanie. Wszystko zależy od tego z której strony na to spojrzymy. Możemy wierzyć psychologom, biologom, lekarzom, albo… samym sobie. Każdy z nas na pewno był kiedyś zakochany. Pamiętamy to wyjątkowe uczucie, które pozwala człowiekowi prze-

8 lipca 2022

nosić góry. Najlepiej stan zakochania opisuje poniższy cytat: „Spotkanie kogoś, kogo pokocha się z wzajemnością, jest wspaniałym uczuciem. Ale spotkanie bratniej duszy jest uczuciem chyba jeszcze wspanialszym. Bratnia dusza to ktoś, kto rozumie cię lepiej niż ktokolwiek inny, kocha cię bardziej niż ktokolwiek inny, będzie przy tobie zawsze, bez względu na wszystko” napisała Cecelia Ahern w książce „Ps. Kocham Cię”. Bez względu na to, którą teorię przyjmiemy, zakochanie jest pięknym uczuciem, które mogłoby zostać z nami na dłużej. Jednak zakochanie to stan przejściowy, który u niektórych może trwać około 2 lat. Po tym czasie uczucie zakochania zaczyna zanikać i pojawia się miłość. Zakochanie to niejako patrzenie na bliską osobę przez różowe okulary. Nie dostrzegamy wad, widzimy same zalety i dobre strony. Nie dopuszczamy do głosu rozsądku, który czasami podpowiada nam, że może nie wszystko jest tak idealnie, jak byśmy chcieli. Miłość natomiast opiera się na czymś zupełnie innym. Opiera się na tym, że wiemy, że nie musi być perfekcyjnie, żeby było idealnie. Mówiąc, że kogoś kochamy, że to właśnie miłość, mówimy drugiej osobie, że kochamy ją dokładnie taką jaka jest. Mamy świadomość wad drugiej osoby, ale jesteśmy w stanie je zaakceptować. Miłość jest trudniejsza niż zakochanie, bo wymaga pracy nad sobą, nad związkiem i dialogiem. Miłość wymaga od nas pójścia na kompromis, ale jeśli znaleźliśmy bratnią duszę, to warto zabiegać o miłość cały czas.

Miłość to magia. Pojawia się jak szmer wiatru i zabarwia codzienność tęczowym odbiciem światła w kroplach rosy. Jawi się jako brama do niezwykłości, w stronę tego, co może być fantastyczną przygodą. Miłość to zaufanie. To radość. To czas. To dotyk. To brzmienie głosu. To cisza. Miłość to kłótnie i godzenie. To wiara w przyszłość. To wsparcie i wspólny rozwój. Miłość to relaks i praca. Miłość to kompromis. Miłość to seks. Miłość to czułość. Miłość to delikatność i dobre słowo na powitanie. To kawa parzona o poranku. To wspólne zakupy i wspólny spacer. Miłość to uśmiech na dzień dobry i gęsia skórka na rękach. Zakochanie i miłość nie są przypisane wyłącznie nastolatkom i ludziom młodym. To uczucie nie zna wieku i nie ma ograniczeń. Psychologowie podkreślają, że każda pora jest dobra na miłość, a dojrzałe uczucie może być tak samo piękne jak w młodości. Tymczasem widok zakochanych pięćdziesięciolatków wciąż niektórych oburza. W obawie przed opinią otoczenia niektóre kobiety – rozwódki, wdowy albo te, które do tej pory nie spotkały swojej miłości, na siłę bronią się przed uczuciem. Zdaniem psychologów, to błąd, bo poza nielicznymi wyjątkami nie jesteśmy stworzeni do samotności. Każdy, bez względu na wiek, potrzebuje czułości, opieki, poczucia bezpieczeństwa. I nie mówię tu o przyciąganiu się przeciwieństw, lecz raczej poszukiwaniu dopełnienia. Dążeniu do harmonii i jedności. Taoistyczna mandala jin-jang mówi o dwóch energiach, które współtworzą i utrzymują w równowadze wszechświat. Nie jest to

felieton

~ 19

reklama

symbol przyciągania się przeciwieństw, lecz obraz pełni i jedności dwóch energii. Symbolizuje to białe oczko czarnej „rybki” i czarne oczko białej „rybki”. Dzięki nim każda z „rybek” wie, co powinna w sobie rozwijać. I tak jak „rybki” w mandali, tak samo ludzie w miłości się dopełniają. Podstawową potrzebą podczas wyboru tego, kogo obdarzymy uczuciem, jest moim zdaniem właśnie potrzeba dopełnienia. Można zatem powtórzyć za Jungiem, że zadaniem życiowym kobiety jest odkrycie i rozwinięcie w sobie aspektu męskiego (animus), a zadaniem życiowym mężczyzny – odkrycie i rozwinięcie w sobie pierwiastka kobiecego (anima). Tak więc z różnych stron słychać, że teza o przyciąganiu się przeciwieństw jest rzeczywiście psychologicznie nieprawdziwa. Że wybór osoby, z którą się wiążemy i która budzi w nas uczucie miłości, jest napędzany potrzebą wewnętrznego rozwoju siebie, czyli dopełnienia. Dopełniajmy się zatem korzystając z letniej pogody. Szukajmy zakochania, które przerodzi się w prawdziwą miłość. Kiedy zapachy letniej nocy upojną wonią ogarną naszą przestrzeń dajmy szansę uczuciu. To co spotyka nas w miłości daje nowe spojrzenie, tworzy nowe szanse i uwalnia marzenia. Życzę wam tego niepowtarzalnego haju, który odczuwa się, wyłącznie będąc zakochanym. Życzę wam motyli w brzuchu, fruwania ze szczęścia i rozkoszy. Dbajcie o to by ten haj przekształcił się w piękną dojrzałą miłość z ciepłym słowem o poranku i kubkiem gorącej kawy. Dobrych wakacji. Wracajcie zakochani, szczęśliwi i pełni wiary w prawdziwość uczucia.

Absolwentka Wydziału Poligrafii Politechniki Warszawskiej. Pasjonatka rozwoju osobistego. Kobieta uwielbiająca podróże i dobrą kuchnię. Pozostająca w nieustającej miłości do Greckiej Krety. Traderka zafascynowana światem kryptowalut, ceniąca niezależność finansową. Lubiąca dobrą literaturę i film. Krystyna Kotlińska

20 ~ styl życia

SZYCIE NA MIARĘ. DLACZEGO WARTO SKORZYSTAĆ Z USŁUG KRAWCOWEJ? Poleca IZABELA ORŁOWSKA – Osobista Stylistka Własne doświadczenia z krawcową Moje pierwsze doświadczenia z szyciem na miarę to dzieciństwo. I przez lata byłam w tej komfortowej sytuacji, iż miałam sporo rzeczy szytych na miarę. Tym samym wyjątkowych. A to dzięki mojej babci, która była krawcową. Jednak teraz zapragnęłam również czegoś wyjątkowego. Dlatego zdecydowałam się na szycie na miarę u krawcowej. I tak też zrodził się w mojej głowie pomysł na ten artykuł. Mam nadzieję, że będzie pomocny.

Szycie miarowe u krawcowej

Pewnie pojawi Ci się w głowie mnóstwo wątpliwości. Czy szycie na miarę jest zawsze

najlepszą opcją? Jak wygląda szycie na miarę? Ile kosztuje taka usługa i czy zawsze, docelowy model spełni nasze oczekiwania? No i jak wybrać krawcową? To nie łatwy proces, no i przede wszystkim bardziej czasochłonny niż pójcie do sklepu i wybranie kreacji. Czy w taki razie jednak warto, bo skoro łatwiej kupić szybciej, łatwiej kupić gotowe ubranie w sklepie, to po co korzystać z usług krawcowej?!

Pytania o szycie miarowe u krawcowej

Pytania, które pojawią się w twojej głowie w związku z szyciem u krawcowej nie są odosobnione: Jak wybrać krawcową? Na co zwrócić uwagę? Ile powinna kosztować usługa szycia miarowego? Ile czasu zajmie szycie?

Może chodzą Ci po głowie myśli, aby uszyć sobie wymarzone ubranie na wyjątkową okazję, zamiast biegać po sklepach. Nie mówiąc już, o fakcie, który jest niezmiernie istotny z punku widzenia środowiska. Uszyte ubranie w duchu mody slow fashion, jednak będzie Ci służyło przez długie lata. Kupione w sklepie sieciowym tzw. moda fast fashion – już niekoniecznie. Oczywiście wiele zależy od tego jak dbasz o ubrania, ale na pewno takie uszyte u krawcowej będzie idealnie pasowało (a przynajmniej powinno) oraz będzie niepowtarzalne i wyjątkowe. .

Kiedy warto skorzystać z usług krawcowej?

– poprawki krawieckie. Kupujesz ubranie, ale jest zbyt długie, szerokie, zbyt krótkie, guziki nie takie. Tak, czasem zbyt ciasne ubranie można dopasować u krawcowej – spójrz przy zakupie, czy jest wystarczająco dużo materiału na szyciu materiału, na podwinięciu rękawów. 8 lipca 2022

Jako stylistka zawsze mówię moim klientkom na zakupach, iż warto „zaprzyjaźnić” się z krawcową czyli korzystać z jej usług. Bardzo się różnimy, a w sklepach kupujemy ubrania tzw „uśrednione” a często już na przykład 3 cm w długości spodni czy rękawów „robią różnicę” tj. mają wpływ na estetykę stylizacji, a tym samym na nasz wizerunek.

Wiesz o czym mówię: nie wygląda się dobrze marynarce o zbyt długich rękawach, albo w przykrótkich spodniach. Panowie – w przydługich spodniach – również nie. – masz ulubiony fason spodni, a w sklepach akurat takich nie uświadczysz. Warto wtedy skorzystać z usług krawcowej.

– chcesz wyglądać dobrze, a raczej bardzo dobrze w ubraniu na wyjątkową okazję lub mieć świetnie dopasowaną kreację do swojej figury. Jednakże wracając do clou artykułu.

Jak wygląda proces szycia na miarę?

Przede wszystkim proces szycia jest długotrwały. Nie będzie to to kilka dni, a kilka tygodni. Najlepiej pomyśl o spotkaniu z krawcem około 2- 3 miesiące przed dniem, w którym będziesz potrzebowała/ potrzebował uszytego ubrania. Od pomysłu do realizacji długa droga. Na pewno nie będzie to jedna wizyta w salonie, a kilka. Jeśli wszystko będzie przebiegało bardzo sprawnie to co najmniej 3 wizyty będą potrzebne u krawcowej.

Po pierwsze pomysł. Możesz udać się do krawcowej z inspiracją, zdjęciem. Jeśli nie masz pomysłu to pomóc może sama krawcowa, albo stylistka.

styl życia

Możesz skorzystać u mnie z takiej usługi, iż towarzyszę w szyciu miarowym sukni, czy garnituru.

Ilość przymiarek jest uzależniona od stopnia skomplikowania ubrania.

Materiał

Oczywiście, jeśli masz uwagi, co do szytego ubrania, zgłaszaj je. Na etapie przymiarek wiele można poprawić, dopasować specjalnie dla Ciebie.

Pierwsza wizyta u krawcowej to zdjęcie wymiarów, wybór fasonu, koloru, materiału. Wizyta ta może być poprzedzona wcześniejszą konsultacją.

Oczywiście możesz przyjść do krawcowej z własnym materiałem, ale najpierw skonsultuj z nią szczegóły. Nie każdy materiał będzie odpowiedni na konkretną spódnicę, nie mówiąc już o tym ile metrów potrzebnego będzie materiału w zależności od wybranego fasonu. Dlatego możesz zdać się w tym temacie również na krawcową. Często krawcowe posiadają próbniki materiałów.

Przymiarki

Ubranie mierzymy w bieliźnie i butach.

W niektórych salonach, czy przypadkach może dojść jeszcze dodatkowy etap – wersja próbna, ale w obecnych czasach jest to rzadkość.

Moja porada, jeśli krawcowa szyje koszulę dla Ciebie, to przychodź na przymiarki z spódnicą czy spodniami. W takim wypadku widzisz jak koszula się prezentuje w zestawie.

Ile kosztuje szycie miarowe u krawcowej?

Na pewno cena zależy od stopnia skomplikowania ubrania (fason, ilość falbanek, ozdobników, zaszewek) oraz materiału. Cena zależy od renomy krawcowej, ale i miasta, w którym wykonuje usługi.

Podsumowując dlaczego warto skorzystać z usług krawcowej?

Zalety: • niepowtarzalna kreacja, • świetne dopasowanie ubrania podkreślające zalety sylwetki,

~ 21

• będzie służyło ubranie przez wiele lat, więc stosunkowo w przeliczeniu na okres noszenia, szycie będzie bardziej opłacalne niż kupienie gotowego ubrania w sieciówce, • masz kontrole i możesz wprowadzać zmiany na każdym etapie. Wady: • proces dłuższy niż po prostu pójście na zakupy do sklepu i zakup, • wymaga cierpliwości i kilku wizyt u krawca, • jednorazowo może zapłacisz więcej niż w sieciowym sklepie.

Ale finalnie oszczędzasz czas i pieniądze, bo jeśli przeglądasz wieszaki i nic nie potrafisz znaleźć i kupujesz ubranie, z którego nie jesteś zadowolona, to może warto zastanowić się nad usługą szycia miarowego. Ciekawostka: 1282 r. – najstarsza wzmianka o cechu krawieckim w Polsce.*

źródło: Podstawy projektowania odzieży Ewa Fałkowska – Rękawek, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2000 (Wydanie VII 2020).

Izabela Orłowska. Osobista stylistka, konsultant ds. wizerunku. W swojej pracy kieruję się słowami Coco Chanel: „Moda przemija, styl pozostaje”. Zawsze najważniejszy jest człowiek, potem ubranie. Dobrze dobrana stylizacja podkreśli indywidualny styl i charakter. W pracy zawodowej jako osobista stylistka dokonuję metamorfoz wizerunkowych swoich klientów. Każdego klienta traktuję indywidualnie i wyjątkowo. W 2021 r. wpółpracowała jako ekspert ds. wizerunku w portalem Izabeli Janachowskiej Wedding Dream. W 2022r. przeprowadzała metamorfozy na Targach Mody WOW Fashion w Warszawie, występowała w programie: „Rodzaj Żeński” w Telewizji Polskiej, Program 3 Katowice. Prowadzi szkolenia i warsztaty z zakresu wizerunku i stylizacji. www.iorlowska.pl

22 ~ styl życia

TALERZ ZDROWEGO ŻYWIENIA

Co jeść, żeby być zdrowym? Kiedyś prezentowała to Piramida Zdrowego Żywienia, teraz jej prostsza wersja - Talerz Żywieniowy. Zarówno Piramida Zdrowego Żywienia, jak i Talerz Żywieniowy pokazują wzajemne proporcje poszczególnych składników diety względem siebie. Sugerują ile powinniśmy jeść warzyw i owoców, różnych źródeł białka, węglowodanów i tłuszczów. Zdrowy talerz to proste przełożenie piramidy na praktykę, czyli każdy posiłek. Wystarczy zapamiętać podstawowy podział. Pół talerza to miejsce dla warzyw i owoców. W ciągu dnia powinniśmy ich zjeść min. 400 g. To na przykład 1 duży pomidor i 1 duże jabłko. Jeśli z 50% talerza będą składały się owoce i warzywa to bardzo dobre rozwiązanie. Mają mało kalorii przy dużej objętości. Wypełnią żołądek, więc szybciej można poczuć sytość. Taki zabieg pomaga znacznie obniżyć wartość energetyczną całego posiłku. Warzyw powinniśmy jeść więcej niż owoców (3/4 warzyw do 1/4 owoców). Oprócz niewątpliwych zalet związanych z kontrolą masy ciała, można dostarczyć organizmowi ogrom witamin, składników mineralnych i błonnika, co wpłynie pozytywnie na zdrowie i samopoczucie. Aż 50% pracujących Polaków nie je codziennie owoców, 40% nie spożywa codziennie warzyw. To niepokojące dane z badania Dailyfruits. Według zaleceń dietetyków owoce i warzywa powinny być jedzone w ilości minimum 400 g dziennie w proporcji ¼ do ¾, im ich więcej tym lepiej. Owoce i warzywa są ważnym elementem zdrowej diety i wzmacniają odporność. Są istotnym źródłem wielu składników odżywczych, jak również błonnika, wspomagającego trawienie. Owoce i warzywa to także sprzymierzeńcami w walce ze zbędnymi kilogramami, gdyż większość z nich ma dużą zawartość wody. Nie warto tworzyć na siłę kompozycji z warzyw i owoców, których nie lubimy. Można iść o krok dalej w znanych opcjach. Zamiast 8 lipca 2022

plasterka pomidora na kanapce, warto pokroić go w ćwiartki i zjeść całego. Albo dwa. Nie trzeba od razu pić zielonych koktajli z jarmużu jeśli nie jest się do nich przekonany. Jednak nie warto zamykać się na nowości, próbując ich niczego nie tracimy. Jeśli już chcemy coś zjeść, należy raz a porządnie – kanapkę z dużą ilością warzyw zamiast jednej rodzynki, połówki cukierka czy paluszka co 15 minut. Jeśli każdy posiłek będzie skomponowany według zasady zdrowego talerza, po prostu się najemy i bez trudu wytrzymamy do kolejnego posiłku. – komentuje Magdalena Kartasińska, dietetyk kliniczny i kierownik działu dietetycznego Dailyfruits.

Błonnik

¼ talerza warto zapełnić źródłami białka – podstawowym budulcem organizmu. To miejsce dla chudego mięsa, ryb, nasion roślin strączkowych, nabiału i jaj. Jeśli nie ułoży się ich zbyt dużo nie powinno się przekroczyć ilości białka w diecie. Zdrowa osoba, bez planu rozbudowy mięśni powinna zjadać 0,8 – 1,2 g/kg masy ciała białka. Zarówno mięsożercy, jak i wegetarianie mogę tę ilość przekroczyć: 100 g piersi kurczaka po obróbce to ponad 26 g białka, a 100 g ugotowanych strączków to ok. 10 g. Korzystanie z różnych źródeł białka podczas zapełniania ¼ talerza sprawi, że ilość będzie kontrolowała się sama.

Zboża

¼ talerza to zboża i warzywa skrobiowe, czyli węglowodany – główne paliwo organizmu. Im więcej będzie zbóż pełnoziarnistych, tym lepiej. Ale ziemniaki też są w porządku. Są niskokaloryczne do momentu zalania ich tłuszczem lub gęstym sosem. Jeśli nie lubimy ”ciemnego”

makaronu to razowe pieczywo i grube kasze nie będą problemem. Warto jednak wiedzieć, że „jasne” produkty zbożowe mają mało błonnika oraz niższy indeks sytości. Nie dość, że zjesz ich więcej, to szybciej jest się głodnym. Szczególnie w przypadku makaronu warto uważać na wielkość porcji - lubi on ugotować się w ilości pozwalającej na wykarmienie połowy biura.

Tłuszcze

Nie wolno zapominać o codziennej dostawie zdrowych kwasów tłuszczowych. Często są one już w produktach na talerzu – porcji śledzia czy awokado. Warto dodawać po kilka orzechów do owsianki lub łyżkę oliwy do sałatki.

Woda

Należy wypijać codziennie 1,5-2 l wody, by prawidłowo nawadniać organizm. Woda zapewni lepszą kontrolę sytości – warto zwrócić uwagę czy ochota na „małe co nieco” nie zniknie, gdy wypijemy porządną szklankę wody.

Talerz Zdrowego Żywienia zastąpił znaną piramidę. Ma być prostszy w zapamiętaniu i stosowaniu oraz może pomóc w powrocie do zdrowego odżywiania. Przez lata modelem prezentującym podstawowe zasady zdrowego żywienia była piramida. Najpierw była to Piramida Zdrowego Żywienia, w której produkty zbożowe stanowiły podstawę naszej diety, a od 2016 roku – Nowa Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, która – zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) – w podstawie miała „codzienną aktywność fizyczną”, a tuż nad nią „warzywa i owoce”. Od końca 2020 roku obowiązuje nowy Talerz Zdrowego Żywienia.

radio

~ 23

JAK SŁUCHAĆ SAMI SWOI RADIO? Radio dostępne jest z nadajników DAB + w Londynie, Surrey, Sussex, Irlandii i Irlandii Północnej. Sami Swoi Radio możesz słuchać w najlepszej jakości DAB+ w domu, w pracy czy też w samochodzie. Jeśli jesteś w naszym największym zasięgu DAB+, po prostu w swoim odbiorniku wyszukaj Sami Swoi Radio. Zobacz jakie to proste.

Aplikacje mobilne Sami Swoi Radio i strona www.

Dla tych, którzy mimo największego zasięgu wśród polskich rozgłośni będą mieli trudności z odbiorem lub mają starsze odbiorniki bez DAB+, mogą słuchać Sami Swoi Radio poprzez aplikacje mobilne oraz naszą stronę www.SamiSwoiRadio.co.uk.

Sami Swoi Radio można słuchać przez stronę internetową na różne sposoby:

1. Klikając przycisk “play” w widgecie radia na stronie głównej lub tym poniżej. 2. Klikając w link. Otworzy się nowa karta z Playerem Sami Swoi Radio. 3. Kolejną opcją jest pobranie pliku playlisty Sami Swoi Radio i uruchomienie go w dowolnym odtwarzaczu multimedialnym na swoim PC.

Wolisz słuchać radia na telefonie?

Już teraz możesz pobrać dedykowaną aplikację Sami Swoi Radio na telefon lub tablet z systemem Android oraz iOS. 1. Aby pobrać aplikację na telefon, kliknij Google Play lub Apple Store, bądź wejdź bezpośrednio do sklepu i wyszukaj Sami Swoi Radio. Możesz także zeskanować aparatem w telefonie kod QR. 2. W sklepie Google Play lub App Store kliknij Zainstaluj. Aplikacja pobierze się na Twój telefon lub tablet. 3. Po instalacji po prostu wejdź do aplikacji i słuchaj Sami Swoi Radio po swojemu!

Sami Swoi Radio na urządzeniach z Alexa.

Aby uruchomić Sami Swoi Radio w Twojej Alexie należy wybrać jeden z trzech poniższych sposobów. 1. Powiedz w kierunku Alexy: “Alexa, ENABLE The Polish Radio”. Jeśli komenda zostanie prawidłowo odczytana przez Alexę - wówczas powinna ona rozpocząć odtwarzanie naszej stacji radiowej. Każde następne uruchomienie Sami Swoi Radio wystarczy, że będzie poprzedzone komendą: “Alexa, Open The Polish Radio” lub “Alexa, Start The Polish Radio”. 2. Odwiedź stronę z Sami Swoi Radio Alexa Skill i aktywuj go na swoim koncie: 3. Jeśli czynności z punktu 1 i 2 nie okażą się wystarczające, wówczas należy odwiedzić stronę Amazon.co.uk i zalogować się do konta do którego jest przypisana Twoja Alexa. Następnie w oknie wyszukiwania wpisz: “Sami Swoi Radio”. Po wyszukaniu naszej stacji radiowej, kliknij na logo Sami Swoi Radio. Następnie należy uruchomić Skill na Alexę. Po prawej stronie monitora znajduje się sekcja pod nazwa: “Get this Skill”. Kliknij w przycisk “ENABLE” pod tym napisem. Teraz wydaj komendę: “Alexa, Open The Polish Radio” lub “Alexa, Start The Polish Radio” - i Twoja Alexa powinna rozpocząć odtwarzanie naszej stacji. Jeśli mimo powyższej instrukcji nadal masz problem z uruchomieniem Sami Swoi Radio na swojej Alexie, napisz do nas a my Ci pomożemy.

Sami Swoi Radio na platformach radiowych.

Na tym oczywiście nie koniec. Sami Swoi Radio jest dostępne także na największych,

globalnych radiowych platformach internetowych, takich jak Tuneln Inc, MyTunerRadio, Radio.pl, Radio UK czy Zeno.FM. Opcje słuchania są dwie: możesz odtworzyć Sami Swoi Radio bezpośrednio na stronach tych platform lub jeśli preferujesz aplikacje, możesz pobrać je na swój telefon i wyszukać Sami Swoi Radio. 1. Wejdź na wybraną platformę radiową z podanych linków poniżej. 2. Kliknij przycisk “Play” i słuchaj Sami Swoi Radio. 3. Możesz też pobrać aplikacje tych platform na telefon lub tablet z iOS lub Android. Jak już to zrobisz, po prostu wyszukaj stacji Sami Swoi Radio i ciesz się najlepszą muzyką.

Tuneln Inc - https://tunein.com/radio/ Sami-Swoi-Radio-s240836/ Radio.pl - https://www.radio.pl/s/samiswoiradio Radio UK - https://www.radio-uk.co.uk/ sami-swoi-radio Zeno.FM - https://zeno.fm/sami-swoiradio/ My Tuner Radio - https://mytuner-radio. com/radio/sami-swoi-radio-472128/ Radio Garden Live - http://radio.garden/ listen/sami-swoi-radio/Co3rXGbE Sami Swoi Radio można także słuchać na telewizorach za pomocą dekodera Canal+ (NC+) w aplikacji Radio+ na kanale 616.

24 ~ styl życia

FIVE O’CLOCK – tradycja i etykieta

foto: Shutterstock

Angielski five o’clock, czyli popołudniowy zwyczaj picia herbaty na Wyspach Brytyjskich to coś, co kojarzy się z Anglikami tak bardzo, że naród ten uchodzi za wielkich herbaciarzy. Ciekawostką jest fakt, że jeśli przeliczymy spożycie herbaty na osobę, to Wielka Brytania wcale nie zajmuje pierwszego miejsca ani na świecie, ani nawet w Europie. Zaś sam five o’clock wraz z oryginalnymi elementami nie jest już tak częsty jak kiedyś. Skąd wziął się w Anglii zwyczaj popołudniowej herbaty? Czemu pije się ją z mlekiem? Czy najpierw wlewa się do filiżanki mleko czy herbatę? Czy wypada podać herbatę w kubku? No i jaki na to wpływ mieli Polacy? 8 lipca 2022

styl życia Powstanie tradycji five o’clocka wiąże się zwykle z osobą Anny Bedford, która jako pierwsza zaleciła służbie przynoszenie do swoich pokojów herbaty i słodkiej przekąski w okolicy godziny siedemnastej. Mówi się, że księżnej trudno było wytrzymać bez jedzenia tak długi czas, jaki dzielił obiad od kolacji. Nie wypadało jej jednak uchodzić za łasucha, bądź co bądź była szwagierką samego premiera i przez sześć lat damą dworu samej królowej. Wszystko więc musiało odbywać się w wielkiej tajemnicy. Jako, że tajemnice wyższych sfer to coś, co wszystkich fascynowało, wkrótce mała słabostka księżnej nie tylko była na ustach wszystkich, lecz nawet zaczęła być kopiowana. Każdy chciał mieć wstydliwy sekrecik zupełnie jak arystokracja. Okazało się wkrótce, że cała Anglia cierpi głód w okolicach piątej po południu i wszyscy jak jeden mąż po kryjomu opychają się bułeczkami przy herbacie. Nie trzeba było wiele, by i tak już powszechny zwyczaj stał się oficjalnym posiłkiem. Jako taki zaś musiał zostać obwarowany, jak wszystko w Anglii, zasadami etykiety. Co jednak z tym polskim wpływem? Zdania na ten temat są podzielone, lecz są tacy, którzy uważają, iż do powstania popołudniowej herbatki przyczynił się nasz rodak Ignacy Łukasiewicz swym wynalazkiem lampy naftowej. Tak naprawdę Łukasiewicz eksperymentował z destylowaniem ropy naftowej. Prześmiewcy twierdzą nawet, że na prośbę miejscowych chłopów, którzy wydobywali ropę naftową i nie potrafili przerobić jej na alkohol. Teorię tę łatwo jednak podważyć. W końcu Łukasiewicz otrzymał naftę i odkrył, że można palić ją w odpowiednio dostosowanych lampach. Pierwsza taka zapłonęła na wystawie jego apteki ostatniego dnia lipca 1853 roku. Kolejne już wkrótce rozświetliły świat. W tym właśnie miejscu losy lampy naftowej splatają się ze słynnym podwieczorkiem. Nie brakuje osób, które uważają, że to dzięki taniemu i powszechnemu dostępowi do światła lamp naftowych można było oświetlać domostwa wieczorem, a tym samym jeść kolację później. Może było nieco snobstwa w przyświecaniu sobie wieczorami, ponieważ przywilej ten dotąd powszechny był tylko wśród zamożnej arystokracji. Niższe warstwy społeczne musiały oszczędzać i wraz z nadejściem zmroku najczęściej kończyły swój dzień, ograniczając się ewentualnie do pojedynczych świec. Nie do pomyślenia było jedzenie wspólnie kolacji, spalając przy tym bezsensownie cenne świece. Skoro więc nagle można było sobie na to pozwolić, zaczęto beztrosko opóźniać kolację, powiększając przerwę między nią, a obiadem i tym samym powodując popołudniowy głód u wielu osób, w tym Anny Bedford. Skoro już wiemy, że five o’clock stał się oficjalnym spotkaniem i zaczęła go dotyczyć także etykieta, pojawić się mogą liczne wątpliwości dotyczące tego, co wypada o tej porze, a co nie. Wyobraźmy sobie, że sama Królowa zaprasza nas na podwieczorek. Jak się zachowamy? Wątpliwości pojawiają się już zanim zaczniemy

~ 25

foto: Shutterstock

pić, na etapie dodawania do herbaty mleka. Czy należy do filiżanki wlać najpierw mleko czy herbatę? Odpowiedź brzmi: herbatę. Mleka dolewa się na koniec. Pomysł, by mleko wlać najpierw, wziął się z niskiej jakości porcelany produkowanej w niegdysiejszej Europie. Zamożnych stać było na kupowanie porcelany chińskiej, ubożsi musieli się zadowolić kiepskim produktem miejscowym, który, bywało, pękał w kontakcie z gorącą herbatą. Aby tego uniknąć, wlewano na dno zimne mleko co miało zaoszczędzić filiżance szoku temperaturowego. W dobrym tonie było używać porcelany oryginalnej i wlewać najpierw gorący napar. A skąd w ogóle pomysł na dodawanie mleka do herbaty? Trzeba przyznać wszak, że nie jest to powszechna praktyka w innych krajach. Istnieje teoria, że w czasach, gdy Brytyjczycy spotkali się z herbatą w Chinach, panowała tam dynastia mongolska. W wierzeniach Mongołów zaś woda była święta i unikano picia jej, stąd powszechnie przygotowywano herbatę na mleku. Zwyczaj ten dziwił Chińczyków i pogardzali nim, mając już bądź co bądź wypracowaną własną kulturę herbacianą. Zapytani o sposób przyrządzania herbaty Chińczycy mieli odpowiedzieć Brytyjczykom, że cesarz pije ją z mlekiem. W ten sposób uznano, że jest to sposób najlepszy. Wiele regionów na świecie noszących ślady brytyjskiego kolonializmu mają w swej kulturze herbacianej mleko, choć czasem będące jednym z wielu dodatków jak choćby w indyjskiej masala chai. Inna, bardziej prawdopodobna historia, jest zupełnie regionalna. Mowa tu o tak zwanej builders tea czyli herbacie budowniczych. To oni w czasach epoki industrialnej mieli zacząć dodawać do herbaty cukru i mleka, przygotowując ją w dużych kubkach, by była bardziej kaloryczna i mogła im zastąpić posiłek w czasie dnia pracy. Przerwa nie była zbyt długa,

wielki kubek słodkiej i mlecznej herbaty był stosunkowo niedrogi, szybki, kaloryczny i pobudzający. Był przy tym zupełnie nieelegancki. Docieramy tym samym do kolejnej kwestii. Czy wkładać palec w uszko filiżanki gdy ją podnosimy? Odpowiedź brzmi: nie, ponieważ uszko powinno być na tyle filigranowe, by nie udawało się tego zrobić. Większe uszka i wkładanie w nie palców kojarzy się zanadto z kubkiem robotników, albo co gorsza z kuflem, w jakim w pubach pije się piwo. Skoro już o palcach mowa, to nie można nie wspomnieć o wyprostowanym małym palcu. Gest taki widuje się niezwykle często, tymczasem osoby kulturalne trzymają palce przy sobie, a konkretnie na uszku filiżanki. Te, które się na uszku nie mieszczą, elegancko podwija się do wnętrza dłoni. Unoszenie palca to relikt z czasów, gdy czarka do herbaty nie miała jeszcze uszka i zwyczajnie trzymało się ją za obwód i dla równowagi unosiło się palec. Spróbujcie zresztą sami chwycić filiżankę nie za uszko lecz jak czarkę. Poczujecie, że mały palec (a może i serdeczny) sam się unosi. Przy chwycie za uszko gest ten jest nienaturalny i nieco wymuszony. Wiemy już niemal wszystko, by wybrać się na five o’clocka do Królowej. Pamiętajmy by nie opychać się przesadnie specjalnymi i nieodzownymi bułeczkami i kanapkami. Nie dzwońmy łyżeczką o filiżankę. W ogóle mieszanie powinno się odbywać za pomocą ruchów łyżeczki w przód i w tył, nie zaś w koło. Nie podnośmy spodka, a jedynie filiżankę, chyba, że stoimy. W takiej sytuacji przenosimy herbatę na spodku, a gdy chcemy ją podnieść do ust, unosimy ją drugą ręką, pozostawiając dłoń ze spodkiem tam gdzie była. No i najważniejsze: nie siorbmy. Nie jesteśmy w końcu w Chinach. Rafał Przybylok vloger z Czajnikowy.pl

26 ~ styl życia

Spotkania z samym sobą i resztą świata cz. 2

LETNIE UTRAPIENIA, CZYLI JAK CIESZYĆ SIĘ WAKACJAMI W TOWARZYSTWIE FAŁDEK I CELLULITU? Wakacje, słońce, plaża. Nastał wyczekiwany czas w roku, a wraz z nim obietnica przygody, luzu, relaksu. Ale czy tylko? Dla niektórych z nas niekoniecznie. Bo dla części z nas wysokie temperatury oznaczają większą ekspozycję ciała na ludzki wzrok i ludzką krytykę, a przede wszystkim samokrytykę. Wbrew pozorom to temat wspólny zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. Przez dużą część roku chowamy nasze ciała w ubraniach. Aż przychodzi ten moment, gdy słońce utrudnia noszenie zbroi ochronnej, którą przy 30 stopniowych upałach trzeba w końcu rozkuć i zdjąć… To moment, który co roku u wielu osób wyzwala stres i frustrację. Tu fałdka, tam cellulit, gdzie indziej rozstępy. I jak tu dobrze żyć

Coach Anna Meller, ufajsobie.pl

8 lipca 2022

na wakacjach, gdy słońce eksponuje nasze niedoskonałości i oświetla niczym reflektor schowane na co dzień kompleksy?

Gdy lustro to wróg nr 1... Ten artykuł dedykuję wszystkim z Was, którzy na wakacje chcieli wyglądać inaczej, czyli wg swoich kryteriów lepiej, ale z różnych powodów się to nie udało. W takiej sytuacji często bywa tak, że u progu wakacji, w głowie dostaje etat wewnętrzny krytyk, który zabiera radość z tego, co tę radość dawać powinno. Z tego, że wkrótce wakacje i wypoczynek, na który zasłużyliśmy! Zbyt często dzieje się właśnie tak, że zamiast otwierać to stroskane ciało na wakacyjne przy-

jemności, nieakceptujące siebie osoby z nadwagą z nich rezygnują. Jakby nieświadomie czuły, że nie zasługują na nie. A wakacje to w końcu teoretycznie najwspanialszy czas w roku. Możliwie najlepszy! Pracujemy przecież ciężko na to, by wyjechać i cieszyć się tymi wakacjami.

Twoje ciało zasługuje na przyjemności

A gdyby tak odwrócić ten proces? Gdyby dać sobie prawo do uciech i otworzyć się na delektowanie się wakacjami za pomocą zmysłów i ciała, jako instrumentu tej przyjemności? Gdyby tak nauczyć swoje ciało cieszyć się i uwrażliwiać na urlopowe doświadczania? Gdyby zaufać, że każda chwila szczęścia usprawni proces chudnięcia po wakacjach?

styl życia I gdyby zaufać, że nawet jeśli to ciało nie jest takie, jak chcemy, wciąż może być źródłem przyjemności takie, jakie jest? A uszczęśliwione, szybciej zacznie chudnąć. Nasze ciało mimo tego, że nie jest doskonałe, a być może nawet dalekie od ideału, zasługuje na to, co najlepsze. Na to by bawić się, korzystać z życia, cieszyć chwilą, bliskością, być atrakcyjne dla Ciebie i kogoś innego. I może dawać zmysłową czy seksualną radość

Ciało lubi być doceniane

Brzmi jak banał, ale banałem nie jest! Twoje ciało dzielnie Ci służy! To przecież ono zabiera Cię na wakacje, jest niczym mobilny pojazd wyposażony w zmysły. Jaki ma sens tracić najlepszy wakacyjny czas na frustrację względem wyimaginowanego wroga pod tytułem otyłość? Tym bardziej, że tu tak naprawdę nie ma wroga, jest za to nieszczęśliwy przyjaciel, którym trzeba się zaopiekować. Bo Twoje ciało prawdopodobnie niesie za dużo.

Czy przypadkiem z jakiegoś powodu Twoje ciało nie zamieniło frustracji, wstydu, smutku, a może złości w kilogramy, ponieważ trudno Ci było poradzić sobie z tymi emocjami w inny sposób? Ciało z reguły niesie dodatkowy bagaż, gdy z czymś sobie nie radzimy. Dodatkowe kilogramy stanowią bagaż emocjonalny i to nie tylko dlatego, że jest nam z nimi ciężko, co przekłada się na nasze poczucie atrakcyjności, ale również dlatego, że za procesem tycia kryją się różne mechanizmy samoobrony, które nieświadomie uprawiamy w psychice. To m.in. nimi zajmujemy się na sesjach, gdy klienci nie potrafią schudnąć, choć tak bardzo chcą.

Emocjonalny bagaż kilogramów

Tak się dzieje, gdy np. zajadamy stres. Obarczamy wtedy ciało ponadprogramowym bagażem, którego nie potrafi strawić nasza psychika. Nasze ciało dzielnie znosi swój trud w takiej sytuacji. Nie ma wyboru, bo jest od nas zależne. Służy nam wiernie i posłusznie magazynuje energię. Robi to, czy mu się to podoba czy nie. My tym ciałem zarządzamy, a ono naprawdę stara się nam dogodzić.

To nasze ciało chciałoby usłyszeć, że jest dzielnie i wspaniale sobie radzi z tym, że to jego właściciel nie najlepiej radzi sobie z dojadaniem czy emocjami. Na ogół ciało tej akceptacji nie dostaje. Za to dostaje frustrację, że nie wygląda tak, jak powinno. A ono przecież takie dzielne… i takie samotne… i coraz bardziej smutne… i jak ma inaczej wyglądać, skoro jego Pan/Pani nie dba o nie i karmi choć niekoniecznie jest głodne? I jak tu nie chcieć z czasem kolejnej porcji czegoś pysznego, żeby choć na chwilę poczuć przyjemność i zapomnieć o tym, jak ciężko żyć w tej skórze?

Bądź dla swojego ciała jak mądry rodzic

Nie udało się zadbać o siebie przed wakacjami, a tak bardzo zależy Ci na schudnięciu? Po powrocie z wakacji będzie ku temu jeszcze lepszy moment. Inwestując w radość na wakacjach, inwestujesz w szczuplejszą wersję siebie! Szczęśliwi ludzie szybciej chudną. Kilogramy łatwiej umykają, gdy ciało jest radośniejsze, a nie przesiąknięte frustracją. Wtedy łatwiej o zdrową motywację i nie włączają się psychiczne blokady, które sabotują proces chudnięcia. A może już na wakacjach możesz umówić się na coś ze sobą? Jaki krok z kierunku szczupłej wersji siebie możesz zrobić z wyrozumiałością dla siebie? Może zamiast dwóch deserów na wyjeździe all-inclusive, spróbujesz przy każdym posiłku tylko jeden? Może ustalisz, że delektujesz się jedzeniem, ale bez dojadania po godz. 20? Może wybierzesz wino wytrawne zamiast słodkich drinków?

„S” jak szczęście i szczuplejsze ciało

Jesteś na wakacjach. To czas o podwyższonym poziomie Szczęścia, Słońca i Satysfakcji. Jeśli zdecydujesz się na postawienie sobie granicy na coś, to niech i to Twoje wyrzeczenie doda kolejną jakość na „S”. Poczucie rosnącej Siły u Ciebie. Nie pokuty, nie smutku, tylko siły. I rosnącej świadomości, że można wybrać mądrzej, równie smacznie i dla dobra siebie. Jeśli umówisz się na to z sobą, wzrośnie również Twoje poczucie sprawczości.

A wtedy to, na co się z sobą umówisz, da Ci poczucie, że już teraz robisz coś dla szczupłej wersji siebie i że ta rezygnacja choć odczuwalna, nie jest szczególnie przykra. Będzie to pierwsza próba zakreślenia granicy i powiedzenia stop czemuś, co nie jest do końca optymalne dla Twojej figury. To jak przygotowanie gruntu pod skuteczne chudnięcie po powrocie. Łatwiej będzie dokonać zmiany w domu, gdy już na wakacjach konsekwentnie zrealizujesz pierwszy mały krok, pokazując ciału, że można dbać o siebie bez przykrych wyrzeczeń.

Szlaban na porównania

Jeśli porównywanie się z innymi to Twój nałóg – potraktuj go tak, jak należy traktować wszelkie uzależniania, czyli zrób sobie świadomy odwyk. Gdy widok szczupłych i pięknych ciał frustruje Cię, a nie motywuje do zadbania o siebie, naucz się odwracać wzrok. To prosty zabieg na poziomie behawioralnym, czyli zmiany zachowania. Łatwo go wdrożyć, wystarczy odwrócić głowę w drugą stronę. Jesteś na wakacjach, na których jest wiele atrakcyjnych rzeczy, którymi można nakarmić wzrok.

Brzmi prosto, pisze jednak o tym, bo z jakiegoś powodu część moich klientów z nadwagą uprawia masochizm i koncentruje swoją uwagę na osobach atrakcyjnych. Nie byłoby w tym nic złego, gdyby nie fakt, że często wiąże się z tym automatycznie dewaluowanie własnej osoby. A może zamiast tego swoją uwagę karmić mą-

~ 27

drymi słowami „jestem enough”? Masz prawo do fajnych wakacji. I niech wewnętrzny krytyk w Twojej głowie tego prawa Ci ani nie zabiera, ani nie umniejsza! Zasługujesz na dobre, piękne wakacje. Nawet jeśli są one w rozmiarze XXL!

Masz prawo… - pamiętaj!

Masz prawo ubrać strój kąpielowy i krótkie spodenki pomimo krągłości. Masz prawo nosić strój kąpielowy, a nawet bikini pomimo cellulitu. Masz prawo ubierać się zmysłowo i wyglądać atrakcyjnie, także jeśli masz nadwagę. Masz prawo flirtować i korzystać z przyjemności, jaka dają intymne relacje, także jeśli jesteś osobą otyłą. Nosisz te kilogramy nie dlatego, że tak chcesz. Nosisz, bo Twoje ciało inaczej do tej pory nie potrafiło. Dość więc samobiczowania się. Nie rezygnuj siebie i nie umniejszaj sobie tylko dlatego, że istnieje narzucony społecznie standard, do którego nie przystajesz! Jesteś taką osobą, jaką jesteś. Teraz tego nie zmienisz w jednej chwili. To proces, który wydarzy się, gdy się na niego otworzysz.

Cel to szczęśliwe wakacje!

Twoim celem na wakacjach nie ma być chudnięcie! Ma być szczęście. Daj sobie więc na wakacjach to szczęście! I pokaż odważnie światu, że w takiej wersji, z całym majestatem nadmiarowych kilogramów, fałdek, cellulitu czujesz to szczęście. W takiej wersji szczególnie dbaj o swoje ciało. Ładnie je ubieraj, pielęgnuj. Zajmuj się nim troskliwie. Niech Cię cieszy to, co dla niego robisz.

Zgromadzone szczęście w komórkach Twojego ciała po powrocie z wakacji odwdzięczy się i gdy o to zadbasz, szybciej zaczniesz zbliżać się do takiej sylwetki, która da Ci satysfakcję. Jeśli potrzebujesz popracować nad motywacja, nawykami, planem, coaching jest tu pomocny. Ale najpierw niech to będą naprawdę szczęśliwe wakacje z Tobą w Twoim ciele, które dzielnie Ci służy! Masz ochotę? Napisz do mnie (anna@ufajsobie.pl), jak Ci się udało.

Anna Meller - coach, trener oraz instruktor terapii tańcem i symboliki ciała. Posiada zaplecze psychologiczne i psychoterapeutyczne – ponad 1500 godz. edukacji z zakresu psychologii, terapii, coachingu i sztuk pokrewnych oraz ponad 700 godz. praktycznych rozwojowych. Choć nie dawano jej wielkich szans na powrót do zdrowia i normalnego życia, poradziła sobie z poważną chorobą i teraz pomaga innym rozwijać skrzydła na różnych zakrętach życiowych oraz wspiera klientów we wprowadzaniu zmian na lepsze. Prowadzi sesje coachingowe w nurcie coachingu głębokiego z elementami psychoterapii krótkoterminowej. Prowadzi głównie sesje on-line, dzięki czemu klienci uczestniczą w sesjach bez wychodzenia z domu. Twórczyni ufajsobie.pl.

28 ~ raport

CENY W GÓRĘ. MARKETY POMOGĄ?

foto: Shutterstock

WEDŁUG ONS CENY W SKLEPACH WZROSŁY OD 4 – 50 PROC. W CIĄGU ROKU ZALEŻNIE OD GRUPY PRODUKTÓW. NAJMNIEJ PODROŻAŁY OWOCE, A NAJWIĘCEJ MAKARON I KUSKUS. PONIEWAŻ WIĘKSZOŚĆ BRYTYJCZYKÓW PRZYZNAJE, ŻE MUSI OSZCZĘDZAĆ W CZASIE PODSTAWOWYCH ZAKUPÓW SPOŻYWCZYCH, SUPERMARKETY PRZEJĘŁY PAŁECZKĘ I ZACZĘŁY WPROWADZAĆ RADYKALNE OBNIŻKI. 18 czerwca przez Londyn przeszły tysiące osób, maszerujących przeciwko rosnącym cenom żywności. Marsz organizowały związki zawodowe, według których minimalna stawka godzinowa powinna wynieść 15 funtów, jeśli ma zrównoważyć rosnące ceny żywności. Większość z nas ma już dość porad wokół oszczędzania, takich jak: sprawdzaj ceny i nie marnuj żywności. To już i tak od dawna robimy, co pokazuje wyraźnie furora, jaką robią pogardzane dawniej dyskonty. Skupmy się raczej na konkretnych 8 lipca 2022

obniżkach, które oferują w najbliższych miesiącach największe sklepy.

ICELAND I WAITROSE

Ciekawą ofertę dla emerytów ma znana sieciówka oferująca głównie mrożonki. Okazuje się, że wystarczy przyjść we wtorek i okazać dowód, by otrzymać 10 proc. zniżki na zakupy. Warto odwiedzać stronę marketu, bo okresowo trafiają się też inne promocje. Jak ostatnio, gdy przy zakupach o wartości powyżej 40 funtów każdy mógł dobrać trzy

artykuły przecenione na 1 pens, a koszty dostawy pokrywała sieć. Waitrose szczególnie promuje teraz swoją linię Essential Waitrose, która pozwala kupić chleb za 65 pensów czy 6 jajek za 6 funtów. Drugim sposobem na oszczędności ma być klub myWaitrose, który uprawnia do dodatkowych zniżek w każdym tygodniu.

CO-OP

W ruchach, jakie podejmują markety, widać walkę o rosnącą rzeszę klientów, którzy zakupy robią już

głównie on-line. Głównym problemem były zazwyczaj koszty dostawy i ograniczenia dotyczące dostarczania towarów świeżych, chleba czy mrożonek. Mimo wszystko wiele osób szczególnie dziś docenia możliwość spokojnego zastanowienia się w domu, by wybrać naprawdę najlepszą ofertę. Właśnie do nich skierowana jest usługa dostarczania zakupów przez pieszych kurierów do domów, które są w okolicy jednego z 200 sklepów Co-Op. Wystarczy im zapłacić 0,90-1,99 funta. Przy okazji to dobra wiadomość dla osób, które nie chcą jeździć do sklepu przez

raport

~ 29

rosnące ceny paliwa. Dodatkowo sieć zobowiązała się do utrzymania w miejscu cen 2300 popularnych towarów. Nie zapowiada się więc, by do końca roku wizycie w sklepie towarzyszył szok cenowy.

ASDA

Ważnym ruchem były ostatnie podwyżki pensji dla 120 tys. pracowników sklepu, którzy też przecież zmagają się z rosnącymi cenami żywności. Kolejnym etapem była obniżka cen 100 podstawowych towarów, która ma potrwać aż do końca roku. Takie produkty jak ryż, warzywa czy mięso można kupić o 25 taniej. W czerwcu w sklepie pojawiła się też nowa linia towarów Essentials at Asda, czyli 300 budżetowych rzeczy, które pozwolą zrobić śniadanie czy obiad, nie nadwyrężając budżetu.

TESCO

Tesco przyciąga klientów wyborem towarów oznaczonych jako Aldi Price Match, które mają kosztować tyle samo lub mniej, co u popularniejszego ostatnio konkurenta. Kolejną linią przecenionych towarów jest Better Baskets, czyli towary nie tylko tanie, ale też zdrowe i maksymalnie ekologiczne. Linia była opracowana razem z Jamiem Oliverem i WWF, by nie mnożyć niepotrzebnie plastiku, a oszczędnym zapewnić posiłki, które rzeczywiście posiadają cenne wartości odżywcze. Impulsem były powtarzane od lat alarmy naukowców i dietetyków na temat diety osób z najmniej zamożnych gospodarstw domowych. Okazuje się, że warzywa i zdrowa żywność zazwyczaj były drogie, a tzw. śmieciowe jedzenie dla rodziny za 1-2 funty było najłatwiej kupić. Inicjatywa Tesco ma pomóc to zmienić.

KTÓRY MARKET NAJTAŃSZY NA WYSPACH?

Badania nie pozostawiają złudzeń: Lidl i Aldi to dwa najtańsze na Wyspach markety, z cenami popularnych towarów w koszyku zakupowym o 7-8 funtów niższymi niż u najtańszej konkurencji (czyli w Waitrose). Stąd paniczne ruchy konkurencji, która oferuje ceny „identyczne jak w Aldi” lub towary pod logo podejrzanie podobnym do tego, jaki klienci znają z Lidla. A to nie koniec wojny cenowej, bo w połowie czerwca otwarto pierwszy market szwedzkiej sieci budżetowej

foto: Shutterstock

Motatos, która obiecuje ceny nawet o 60 proc. niższe niż gdzie indziej. Aby zrobić tam zakupy, trzeba wykazać się pewnym zaparciem, ale to naprawdę może się opłacić. Sklep działa wprawdzie tylko on-line, ale obiecuje niesamowicie przecenione towary z krótszą datą ważności prosto z hurtowni i magazynów. Sieć szczyci się przede wszystkim tym, że udało jej się w ten sposób w czasie działania w Niemczech i Skandynawii zaoszczędzić ponad 40 000 ton produktów, które mogły trafić na wysypisko. Przeglądając stronę marketu, można zauważyć, że niektóre towary rzeczywiście są tańsze, szczególnie te dostępne w większych opakowaniach i wielopakach. Zazwyczaj nie są to jednak artykuły pierwszej potrzeby, a raczej przekąski i słodycze. Natomiast „zwykłe” towary jak makaron czy herbata, często da się znaleźć taniej w innym sklepie. Wniosek? Duże rodziny, które zużywają większe ilości płatków śniadaniowych czy batoników, na pewno powinny rozważyć robienie tam zakupów.

KIEDY ROBIĆ ZAKUPY? DODATKOWE PORADY

Na łamach The Mirror dodatkowymi trikami dzielił się ostatnio John Stirzaker z jednej ze stron, z których można pobrać aktualne kupony zakupowe. Jego zdaniem markety przeceniają towary w różnych dniach i godzinach, by nie

przyzwyczajać do tego klientów, ale najlepiej zaglądać tam około 19:00 w tygodniu i 15:00 w niedzielę. Wtedy istnieje największa szansa na to, że uda się coś kupić taniej niż zwykle. Dodaje, że niektóre sklepy w niedzielę wieczorem wyprzedają chleb czy ciastka za 10 pensów, żeby pozbyć się ich przed początkiem nowego tygodnia. Dodatkowo eksperci radzą, by w marketach nie używać wózków zakupowych. Mając przed sobą perspektywę noszenia ciężkich koszyków, podświadomie ograniczamy zakupy. Wyposażeni w wózek kupujemy więcej, niż potrzebujemy, co rocznie kosztuje nas nawet 100 niepotrzebnie wydanych funtów.

RZĄD POMOŻE W ZAKUPACH SPOŻYWCZYCH

Ponieważ miliony Brytyjczyków zaczęło ostatnio przeżywać trudności związane z kosztami zakupów spożywczych, rząd zdecydował się na uruchomienie programu pomocowego. 650 funtów na zakupy otrzyma 8,4 mln gospodarstw domowych, które pobierają zasiłki uzależnione od dochodu. Nie muszą oni nigdzie się zgłaszać; pieniądze w dwóch ratach trafią na ich rachunki bankowe do 31 lipca i jesienią. Uwaga – jeśli w domu zasiłek pobierają dwie osoby, to dostaną tylko raz 650 funtów od rządu. Na podobne kroki zaczynają się decydować samorządy, jak np. Middlesborough, które

wręcza rodzinom korzystającym z darmowych obiadów w szkołach 60 funtów w formie voucherów na zakupy. Warto sprawdzać, czy podobne programy nie zaczną obowiązywać również w innych okolicach. Osobno niepełnosprawni mogą liczyć na dodatkowe 150 funtów tegorocznej zapomogi. Z kolei pomocą w opłaceniu rachunków za prąd ma być 400 funtów wypłacane rodzinom na przestrzeni przyszłej zimy.

W POLSCE TEŻ CORAZ DROŻEJ

To chyba niewielkie pocieszenie, ale w Polsce ceny żywności też mocno poszybowały do góry. Winna ma być wojna, rosnące ceny gazu i nawozów. Od 2020 roku ceny wzrosły już o 20 proc. Dla niektórych towarów padły rekordy, a psychologiczne bariery zostały dawno złamane. W 2018 roku politycy alarmowali, że masło kosztuje już „aż” 6, a nawet 8 złotych. Dziś chcielibyśmy powrotu do tych czasów, bo za zwykłą kostkę w przeciętnym sklepie można już zapłacić 12-13 zł. Nieliczni zdają sobie sprawę z tego, że do 31 lipca działa rządowa „tarcza antyinflacyjna”. W jej ramach na żywność obowiązuje VAT 0 %, czyli ceny są de facto sztucznie zaniżone. Pozostaje tylko czekać, jakie ceny zobaczymy w sklepach w sierpniu...

Sonia Grodek

30 ~ raport

ZASIŁKI NA DZIECI.

Lepiej na Wyspach czy w Polsce?

foto: Shutterstock

Nie jest tajemnicą, że Polki na Wyspach rodzą najwięcej dzieci spośród wszystkich cudzoziemek. W Polsce natomiast przyrost naturalny jest ujemny. Mówiąc wprost: nie spieszy nam się do powiększania rodziny. Czy nowe, rządowe programy w tym pomogą? Jak wypada porównanie korzyści dla rodziców w obu krajach? 8 lipca 2022

raport ZASIŁKI NA DZIECI NA WYSPACH

ZASIŁKI DLA SAMOTNYCH RODZICÓW

Najważniejszy z nich to Child Benefit, który może dostać rodzic dziecka w wieku do 16-20 lat (w zależności od tego, czy ono jeszcze się uczy). Jedynak lub pierworodny dostanie 21,80 funtów tygodniowo, podczas gdy kolejne dzieci – 14,45 funtów. Dużym plusem jest to, że rząd opłaca składki zdrowotne i ubezpieczenie za osobę, która pobiera taki zasiłek, bo poświęca cały czas na opiekę nad dzieckiem. Z kolei ci, którzy zarabiają powyżej 50 tys. funtów rocznie, będą musieli zapłacić wyższy podatek w związku z pobieranym zasiłkiem. Przy zarobkach rzędu 60 tys. funtów podatek przewyższa już Child Benefit. Osoby, które zarabiają minimalną pensję, mogą dostać Tax-free Childcare, czyli do 2000 funtów rocznie na pokrycie kosztów niani, klubu dziecięcego lub zajęć pozaszkolnych. Rodzic opłaca je ze specjalnego konta, na którym do jego każdych 8 funtów rząd dokłada 2 funty. Pobierający zasiłki rodzice dzieci w wieku 2-4 lat mogą natomiast liczyć na nawet 30 godzin darmowej opieki nad dzieckiem miesięcznie. Jeśli rodzic zdecyduje się skończyć studia, to może też liczyć na Childcare Grant, czyli nawet 183,75 funtów tygodniowo.

Child Benefit jest wypłacany tak samo dla samotnych rodziców. Może być podzielony pomiędzy matkę i ojca, jeśli dzieci jest kilkoro, ale na jedno dziecko tylko jedna osoba może dostać zasiłek. W Polsce samotna mama lub tata o niskich dochodach poza pozostałymi zasiłkami dostanie 193 zł miesięcznie na dziecko. Z kolei zarejestrowani w urzędzie pracy, którzy zarabiają maksymalnie 2600 złotych, mogą dostać dofinansowanie pewnych kosztów związanych z pobytem dziecka w przedszkolu, jak np. obiady, wycieczki czy podręczniki. Pomoc przydziela ośrodek pomocy społecznej.

CHILD BENEFIT I 500+ ZA GRANICĄ?

Każdy może opuścić kraj na 12 tygodni w roku i bez przeszkód pobierać swoje zasiłki. Przy dłuższej nieobecności zasiłek za granicą mogą pobierać ci, którzy i tak już pobierają inne świadczenia (np. zasiłek dla niepełnosprawnych lub emeryturę), albo płacą składki i pracują (czyli np. zostali wysłani przez angielską firmę do pracy w Warszawie). Teoretycznie nie powinno się pobierać tego zasiłku, jeśli dziecko lub rodzic przeprowadzili się za granicę na stałe. Podobnie jest z 500+. Można je pobierać, jeśli jeden rodzic pracuje za granicą, a drugi mieszka z dzieckiem w Polsce. Zasiłków nie można jednak kumulować, pobierając świadczenia w kilku krajach jednocześnie.

NA CO MOŻNA LICZYĆ W POLSCE?

Najbiedniejsze rodziny, które zarabiają po 674 zł na osobę lub mniej, mogą liczyć na 95 – 135 zł na dziecko miesięcznie. Natomiast ulga podatkowa na dziecko wynosi 1112,04 – 2700 zł rocznie, zależnie od ilości dzieci. Rząd oferuje też dofinansowanie do składek zdrowotnych, jakie rodzic musiałby zapłacić legalnie zatrudnionej niani, a także Kartę Dużej Rodziny, czyli rabaty na różne usługi dla rodzin z trójką lub większą liczbą dzieci. Na początku każdego roku szkolnego na ucznia można dostać tzw. 300+, czyli pieniądze, które mają być przeznaczone na podręczniki czy przybory do pisania.

CO PO URODZENIU DZIECKA W ANGLII?

Podstawowy urlop macierzyński na Wyspach wynosi 26 tygodni, a z dodatkowym to łącznie 52 tygodni. Obowiązkowo trzeba wziąć tylko 2 tygodnie urlopu po urodzeniu dziecka lub 4, jeśli praca jest wymagająca fizycznie (np. w fabryce). Reszta jest opcjonalna. Na urlop można iść najwcześniej na 11 tygodni przed porodem, a zacznie się automatycznie, jeśli kobieta idzie na zwolnienie chorobowe związane z ciążą w ciągu ostatniego miesiąca przed porodem. Jest tylko jeden warunek, jeśli chodzi o termin powrotu do pracy: trzeba o tym poinformować szefa minimum 8 tygodni wcześniej. Przez pierw-

sze 6 tygodni można dostać do 90 proc. wartości pensji sprzed porodu, a przez kolejne 33 tygodnie - 156.66 funtów tygodniowo lub 90 proc. pensji, zależnie od tego, które z tych jest... niższe. To samo dotyczy zasiłku ojcowskiego. Do urlopu uprawiony jest każdy, kto pracuje u konkretnego pracodawcy i zarabia min. 123 funty tygodniowo. Aby móc otrzymać urlop i zasiłek, trzeba poinformować szefa co najmniej na 15 tygodni przed porodem. Dodatkowo można wziąć 18 tygodni bezpłatnego urlopu na dziecko, ale tylko w wymiarze 4 tygodni rocznie. Ci, którzy nie kwalifikują się w pracy na zasiłek macierzyński, mogą liczyć na Maternity Allowance, jeśli w dowolnej formie zarabiali choćby 30 funtów tygodniowo, pomagają bez wynagrodzenia w rodzinnej firmie lub są samozatrudnieni. Maksymalnie zasiłek będzie taki sam, jak dla kobiet pracujących, a w mniej optymistycznym scenariuszu to tylko 27 funtów tygodniowo przez 14 tygodni. Ci, którzy pobierają już zasiłki i rodzi im się pierwsze dziecko, mogą ubiegać się jednorazowo 500 funtów w ramach Sure Start Maternity Grant. Ojciec może wziąć 1-2 tygodnie wolnego po urodzeniu dziecka i otrzyma wtedy równowartość zasiłku macierzyńskiego.

PO NARODZINACH W POLSCE

Sztandarowym projektem ostatnich lat było tzw. becikowe, czyli 1000 złotych, które mogą dostać rodziny, w których na osobę przypada najwyżej 1922 zł dochodu miesięcznie. Ci, którzy pobierają jeszcze zasiłek rodzinny, dostaną dwa razy więcej becikowego, a mieszkańcy niektórych gmin dostaną 3-krotność tej kwoty! Aplikować trzeba w ciągu roku od porodu. Do zasiłku rodzinnego można dostać też zasiłek wychowawczy, który wypłacany jest przez 2-6 lat, w zależności od ilości dzieci. Wynosi 400 zł miesięcznie. Z kolei zasiłek macierzyński dla ubezpieczonych kobiet to równowartość pensji przez pierwsze 6 tygodni po porodzie i 60 % pensji do końca trwania urlopu macierzyńskiego, cyli nawet przez 52 tygodnie. Ci, którym nie przysługuje zasiłek macierzyński, mogą liczyć na tzw. kosiniakowe, czyli 1000 zł

~ 31

miesięcznie przez 52-71 tygodni, w zależności od ilości urodzonych dzieci. Do tego dochodzi słynne 500+, które jest przyznawane na każde urodzone w Polsce dziecko. O zasiłek można się ubiegać w urzędzie gminy lub przez internet – na stronie banku lub ZUS.

ZASIŁKI NA NIEPEŁNOSPRAWNE DZIECI

W Wielkiej Brytanii w ramach DLA przysługuje od 24,45 do 156,90 funtów tygodniowo na dziecko, które wymaga znacznie więcej uwagi niż pozostałe dzieci w jego wieku i/lub ma problemy z poruszaniem się. Uwaga – jeśli dziecko ma więcej niż 3 lata, to powinno mieszkać na Wyspach przynajmniej przez pół z ostatniego roku. Dodatkowo urząd gminy może zadbać o praktyczną pomoc na co dzień, taką jak ktoś do opieki w sytuacjach awaryjnych, zajęcia w czasie wakacji czy adaptacje domu. W Polsce podstawowy zasiłek dla rodziców dzieci niepełnosprawnych to 215,84 zł miesięcznie, a ci, którzy nie mogą pracować, bo muszą się zajmować dzieckiem, mogą dostać 620 - 2119 zł przy spełnieniu pewnych kryteriów formalnych i dochodowych.

NOWE ZASIŁKI OD 2022 I 2023 R.

Choć warunki Nowego Ładu ulegają wahaniom i trzeba do nich podchodzić ostrożnie, to odnotujmy, że w styczniu rząd w Polsce zapowiedział wprowadzenie znacznej pomocy w pokryciu kosztów opieki nad dziećmi. Rodzinny Kapitał Opiekuńczy ma przysługiwać na drugie i kolejne dziecko w wysokości nawet 12 tys. zł na przestrzeni roku lub dwóch lat. To dotyczy 1-3 latków, a wnioski można składać np. poprzez stronę swojego banku. Pozostałe dzieci od 1 kwietnia 2022 mogą liczyć na nawet 400 zł miesięcznie na żłobek, opiekunkę lub klub dziecięcy. Minusem jest natomiast zamrożenie progów dochodowych dla rodziców i kwot świadczeń do 2024 roku, a przecież w ostatnich latach zarówno opłaty, jak i zarobki, wrosły nawet o kilkadziesiąt procent.

Sonia Grodek

32 ~ biznes

NAJPIERW HUCZNE WESELE, A POTEM… DŁUGI

foto: Shutterstock

NIEPRZEWIDZIANE KOSZTY IMPREZY ŚLUBNEJ 8 lipca 2022

biznes Letni sezon ślubny 2022 trwa w najlepsze. Po zdjęciu obostrzeń covidowych, wreszcie przyszli państwo młodzi mogą zrealizować wymarzone imprezy bez limitu gości i innych utrudnień. Niestety, muszą się przy tym liczyć także z większymi wydatkami: w tym momencie zorganizowanie takiej uroczystości jest już około 15% droższe niż w poprzednim roku. Pandemia i związane z nią obostrzenia mocno dotknęły branżę ślubną. Odrabianie strat finansowych zbiegło się w czasie z dynamicznym wzrostem cen towarów i usług i wciąż rosnącą dwucyfrową inflacją. W tym momencie średni koszt wesela na 100 osób szacuje się już na 30 000-60 000 zł i ceny nadal rosną. I choć są to jedynie orientacyjne widełki, które mogą się różnić w zależności od regionu Polski i tego, na jak wystawną imprezę się zdecydujemy, to z pewnością takie koszty są poważnym wyzwaniem dla budżetu pary, która najczęściej dopiero buduje swoją stabilność finansową. Dlatego szczegółowe planowanie wydatków ma tu ogromne znaczenie. Jedna niekorzystna umowa na wynajęcie sali weselnej albo brak wiedzy o tym, że w niektórych wypadkach należy odprowadzić podatek od darowizn ślubnych, mogą się skończyć tym, że młoda para, zamiast cieszyć się nową drogą życia, zacznie ją od spłacania długu. O jakich ukrytych kosztach wesela i ślubu należy wiedzieć, by uniknąć takiego scenariusza?

Kredyt na wesele – czy to dobry pomysł?

Mówiąc o organizacji wesela, warto to podkreślić na samym początku: najrozsądniejszym rozwiązaniem byłoby sfinansowanie ślubu i wesela z własnych oszczędności. Ale ponieważ mówimy tu o stosunkowo wysokich kwotach – nie zawsze jest to możliwe. Wiele par w tej sytuacji podejmuje decyzję o kredycie lub pożyczce. Czy na taki cel warto się zadłużyć? – Opłacenie imprezy weselnej to obecnie koszt rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych i często jest to pierwszy tak poważny wydatek we wspólnym życiu młodych ludzi. Wielu z nich jest wtedy „na dorobku”, więc dopiero budują swoją stabilność materialną. W tej sytuacji, zbyt duży kredyt czy pożyczka na wystawne wesele szybko może przerodzić się dług, z którym nawet we dwoje trudno będzie sobie poradzić. Dlatego decyzja o ewentualnym kredycie powinna być poprzedzona zadaniem sobie właściwego pytania: nie „ile powinniśmy pożyczyć na wesele” ale „na spłatę jakiego kredytu na wesele nas stać?”. Pamiętajmy, że wesele trwa jedną noc, ale już dług po nim zostanie z nami na długo, dlatego musimy ocenić swoje bieżące możliwości finansowe bardzo realnie – podkreśla Anna Hyżyk, ekspert Intrum.

Mierz siły na zamiary i… nie licz na koperty

Kolejny finansowy błąd, który wciąż niestety popełnia wiele par, to nastawianie się na to, że tzw. „koperty” zrekompensują im wszystkie poniesione wydatki. Jeszcze bardziej niebezpiecz-

ne jest, gdy para tuż przed weselem „dzieli skórę na niedźwiedziu” i oblicza, jakie kwoty otrzyma od którego z gości i na tej podstawie zostawia rozliczenie z niektórymi wykonawcami usług na czas po weselu z myślą, że darowanych pieniędzy na pewno wystarczy – tymczasem to prosta droga do popadnięcia w długi! – Gdy planuje się wesele marzeń, łatwo ulec presji „najważniejszego dnia w życiu” i kupowania tego, co w danym momencie najmodniejsze (i często najdroższe), a wtedy łatwo zachwiać hierarchię wydatków. Zdarza się, że państwo młodzi najpierw zamawiają mniej konieczne, za to bardzo popularne ostatnio atrakcje, takie jak fotobudka, pokazy fajerwerków czy open bar, a podstawowy wydatek, jak opłacenie sali weselnej zostawiają na ostatnią chwilę, licząc na to, że jej koszt uda pokryć się z kopert, i wpadają w ten sposób w finansową pułapkę. Bo gdy dzień po weselu nadchodzi zderzenie z rzeczywistością i pieniędzy nie wystarcza, a termin płatności jest „na wczoraj”, w grę wchodzą najczęściej duże i drogie pożyczki, które później są obciążeniem na długie lata. Dlatego, jeśli wszystko podliczyliśmy, a budżet nadal się nie spina, nie liczmy, że pieniądze „spadną nam z nieba”, tylko zastanówmy się, z czego możemy zrezygnować, aby uniknąć wpadnięcia w długi na „ostatniej prostej” – mówi Anna Hyżyk, ekspert Intrum.

Podatek od pieniędzy w kopertach – o tym nie każdy wie! Z kopertami ślubnymi wiąże się jeszcze jeden, niestety zbyt często pomijany aspekt – obowiązek podatkowy, który może powstać z uwagi na to, że Urząd Skarbowy traktuje ich zawartość jak darowiznę. To, czy w ogóle i ile będzie trzeba zapłacić, zależy od tego, jak hojny był prezent, i stopnia pokrewieństwa z osobami, od których nowożeńcy je otrzymali. W polskim prawie wyróżniamy trzy grupy podatkowe: • Do pierwszej grupy należą wstępni (czyli rodzice, dziadkowie i pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie, zięć, synowa, pasierb i pasierbica. Jeżeli na przestrzeni ostatnich pięciu lat państwo młodzi otrzymali od którejś z tych osób darowiznę w kwocie przekraczającej 9637 zł, mogą uniknąć konieczności zapłacenia podatku pod warunkiem, że w ciągu 6 miesięcy od dnia jej otrzymania złożą w Urzędzie Skarbowym wypełniony formularz SD-Z2 wraz z dokumentem potwierdzającym otrzymanie darowizny (np. potwierdzenie przelewu, wyciąg bankowy). • Do drugiej grupy podatkowej zalicza się zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, rodzeństwo małżonków, zstępnych małżonków i pasierbów, małżonków rodzeństwa, małżonków rodzeństwa małżonków oraz małżonków innych zstępnych. W ich przypadku limit darowizny od jednej

~ 33

osoby otrzymany na przestrzeni ostatnich pięciu lat wynosi 7276 zł. • Trzecią grupę podatkową tworzą wszystkie osoby, które nie zaliczają się do grupy pierwszej lub drugiej. Tutaj kwota darowizny podlega opodatkowaniu, jeśli jest wyższa niż 4902 zł otrzymane w ciągu ostatnich pięciu lat.

Na zgłoszenie darowizny od osoby należącej do I grupy podatkowej w Urzędzie Skarbowym mamy 6 miesięcy. Aby to zrobić, wystarczy wypełnić formularz SD-Z2 i dołączyć do niego dokument potwierdzający otrzymanie darowizny (np. potwierdzenie przelewu, wyciąg z rachunku bankowego). W przypadku otrzymania okazałego prezentu od kogoś należącego do grupy II i III na wizytę w skarbówce będziemy mieć nieco mniej czasu – 30 dni (a do wypełnienia formularz SD-3 o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych). Na zapłacenie podatku będziemy mieć 14 dni od momentu zgłoszenia darowizny do US.

A ile dokładnie będziemy musieli zapłacić?

W przypadku osób z I grupy podatkowej: • 3% wartości darowizny, jeśli jej kwota nie przekroczy 10 287 zł od jednej osoby. • 308,30 zł + 5% nadwyżki od kwoty 10 287 zł, jeśli wartość prezentu mieści się w przedziale 10 287-20 556 zł. • 822,20 zł + 7% nadwyżki od kwoty 20 556 zł, jeśli wartość prezentu przekracza 20 556 zł. W przypadku osób z II grupy podatkowej: • 7% wartości darowizny, jeśli kwota nie przekroczy 10 287 zł od jednej osoby. • 719,50 zł + 9% nadwyżki od kwoty 10 287 zł, jeśli wartość prezentu mieści się w przedziale 10 287 zł-20 556 zł. • 1644,50 zł + 12% nadwyżki od kwoty 20 556 zł, jeśli wartość prezentu przekracza 20 556 zł. W przypadku osób z III grupy podatkowej: • 12% wartości darowizny, jeśli kwota nie przekroczy 10 287 zł od jednej osoby. • 1233,40 zł + 16% nadwyżki od kwoty 10 287 zł, jeśli wartość prezentu mieści się w przedziale 10 287-20 556 zł. • 2877,90 zł + 20% nadwyżki od kwoty 20 556 zł, jeśli wartość prezentu przekracza 20 556 zł.

– Zgodnie z obowiązującymi przepisami , każdy prezent w formie finansowej jest uznawany za darowiznę. Sprawdźmy, czy w naszym przypadku powstaje w związku z nią obowiązek podatkowy, bo jeśli tak, to taką należność najlepiej uregulować od razu, niż liczyć na to, że Urząd Skarbowy niczego się nie dopatrzy. Choć kontrolerzy nie zajrzą do kopert podczas wesela, ich zainteresowanie wzbudzi z pewnością spory wpływ na konto bankowe, który nie jest wynagrodzeniem lub wydatek przewyższający nasze dochody (np. taki

34 ~ biznes jak samochód lub mieszkanie), i będą chcieli wiedzieć, skąd mamy na to pieniądze. Jeśli okaże się, że sfinansowaliśmy zakup ze środków z prezentów ślubnych, czyli darowizny, i nie odprowadzono od nich należnego podatku, zostaniemy obciążeni tzw. stawką sankcyjną podatku wynoszącą nawet 20% od darowanej kwoty i w ten sposób staniemy się dłużnikami Urzędu Skarbowego – opisuje Anna Hyżyk, ekspert Intrum.

Sale, restauracja, fotograf, wodzirej i inne usługi – zadbaj o umowy

Wybraliśmy salę weselną lub inne miejsce, w którym odbędzie się nasza wymarzona impreza, znaleźliśmy fotografa, kamerzystę, DJ-a i firmę sprzedającą lub wynajmującą dekoracje. Pozostaje tylko wpłacić zaliczki i rzucić się w wir organizacji. Nic bardziej mylnego! Pierwszy, absolutnie niezbędny krok z perspektywy

finansowej to podpisanie umowy, która zabezpieczy nas na wypadek różnych okoliczności i pozwoli uniknąć dodatkowych kosztów, jeśli wykonawca nagle zmieni zdanie lub do imprezy w ogóle nie dojdzie (również z naszej winy). Dobrze skonstruowana umowa zostawi nam także „furtkę” do odzyskania wpłaconej zaliczki, w razie, gdyby usługodawca nie wywiązał się z warunków lub wykonał usługę źle. A gdzie konkretnie mogą się czaić finansowe „kruczki” w umowach na usługi weselne? • Liczba gości (warto zadbać o to, by mieć tutaj „bufor” i móc ją zmienić, w razie, gdyby np. w ostatniej chwili okazało się, że ktoś jednak nie będzie mógł przyjechać). • Data imprezy oraz czas jej trwania (tutaj też dobrze jest wynegocjować możliwość 8 lipca 2022

• • •

ewentualnego przedłużenia, żeby nie przerywać gościom dobrej zabawy). Cena za osobę (czyli tzw. „talerzyk”) oraz całkowity koszt imprezy (zazwyczaj jest to liczba gości pomnożona przez koszt „talerzyka”). Wysokość dopłaty za obsługę kelnerską (czasem doliczana do „talerzyka”, chociaż nie zawsze jest to regułą). Wysokość dodatkowej opłaty za przechowanie cateringu, schłodzenie alkoholu czy pokrojenie potraw (najczęściej doliczana w sytuacji, gdy organizatorzy zajmują się jednocześnie przygotowaniem jedzenia). Wysokość „korkowego” (czyli dodatkowej opłaty za alkohol kupiony poza miejscem organizacji imprezy). Szczegółowe informacje dotyczące menu (ilość zimnych i ciepłych posiłków, godziny ich podawania itp.). Zgoda na korzystanie z atrakcji zewnętrz-

nych dostawców na terenie lokalu (np. inaczej dodatkowo zapłacimy za zamontowanie „ścianki” do zdjęć, pokaz fajerwerków, postawienie fotobudki itp.). • Wysokości zaliczki lub zadatku i termin ich zapłaty (warto podkreślić, że jeśli do wesela nie doszłoby z winy pary młodej, wpłacony zadatek przepada w całości; zaliczka z kolei może zostać zwrócona na zasadach określonych w umowie). • Zakres odpowiedzialności nowożeńców za ewentualne szkody spowodowane przez gości. • Możliwość podpisania aneksu (na wypadek, gdybyśmy w trakcie przygotowań zmienili zdanie na temat kwestii takich jak menu czy ostateczna liczba osób).

W przypadku umów z fotografem, kamerzystą czy zespołem, warto natomiast zwrócić uwagę na: • Zakres usługi (wykonawcy zazwyczaj zawierają w umowie czas obsługi i jeśli np. chcemy, aby zespół grał do białego rana i do ostatniego gościa na parkiecie, za każdą godzinę przekraczająca ustalenia, trzeba będzie osobno dopłacić; podobne zapisy stosują też fotografowie czy kamerzyści). • Informację dotyczącą kar umownych (w razie niewywiązania się z umowy, spóźnienia, niewykonania usługi z powodu problemów technicznych). • Określenie czasu archiwizacji wykonanych materiałów (jeśli nie zostanie doprecyzowany, fotograf i kamerzysta mogą usunąć je od razu po przekazaniu zdjęć/nagrań, a kopie, które wydadzą, będą jedynymi istniejącymi; ma to znaczenie w sytuacji, gdy nowożeńcy chcieliby posiadać więcej kopii lub dokonać zmian w nagraniu, np. usunąć lub dodać sceny, które się w nim nie pojawiły). – Podpisanie umowy na każdą usługę związaną z organizacją ślubu i wesela jest koniecznością. Koszty organizacji takiej imprezy to kwota zbyt duża, aby pozostawić cokolwiek przypadkowi. Decyzję o wynajmie sali czy rezerwacji pokoi hotelowych dla gości podejmujemy najczęściej kilkanaście miesięcy przed samą imprezą. Przez ten czas wiele może się wydarzyć. Sytuacja w branży hotelarskiej, gastronomicznej cały czas jest trudna, może się nawet zdarzyć, że miejsce, które wybraliśmy, nie będzie po takim czasie istnieć. Nie wiemy też, czy nie zmieni się nasza sytuacja finansowa. Zawarcie umowy w formie pisemnej daje nam możliwość doprecyzowania szczegółów i bieżącego reagowania na zmiany, chroni przed ponoszeniem dodatkowych kosztów, a tym samym diametralnie zmniejsza ryzyko popadnięcia w długi, do czego może prowadzić chociażby wpłacanie zaliczek bez żadnego formalnego potwierdzenia – podkreśla Anna Hyżyk, ekspert Intrum. Dzień ślubu to bez dwóch zdań wyjątkowe wydarzenie w życiu. Warto zorganizować go tak, by pozostawił po sobie przede wszystkim dużo pozytywnych emocji i miłych wspomnień, a nie troskę o to, z czego zapłacić powstałe zadłużenie.

Intrum „Ogarniam finanse”!

biznes

~ 35

36 ~ biznes SUROWIEC NA OPAKOWANIA, BRYKIET DO KOMINKA, A NAWET UBRANIA

FUSY PO KAWIE

foto: Shutterstock

Fusy po kawie wcale nie muszą trafiać do kosza na śmieci. To cenny surowiec, który można przetworzyć w olej kawowy, antyoksydanty, ligninę, ekologiczny brykiet do kominka, płytki, biodegradowalne doniczki, kubki czy opakowania na żywność. Start-up EcoBean pracuje nad uruchomieniem kawowej BioRafinerii, dzięki której będzie można zamienić tonę fusów na tworzywa warte co najmniej 4 tys. euro. Bariści wyliczają, że jedna kawa pozostawia po sobie średnio 8 lipca 2022

8–10 g fusów, a co roku w Polsce powstaje 120 tys. t takich odpadów, które można poddać recyklingowi.

Z fusów po kawie już dziś niektórzy robią użytek we własnym domu, stosując je m.in. jako nawóz do roślin czy składnik peelingu do ciała. Start-up EcoBean ma jednak pomysł, jak zagospodarować ogromne ilości fusów generowane przez kawiarnie, stacje benzynowe czy korporacje.

– Większość z nas myśli, że fusy po kawie to odpad, ale coraz częściej są one wykorzystywane nie tylko przez domowników. Coraz więcej start-upów myśli o tym, żeby zastosować je jako surowiec przemysłowy, my jesteśmy jednym z nich – mówi agencji Newseria Lifestyle Marcin Koziorowski, prezes zarządu EcoBean, spin-offu powołanego przy Politechnice Warszawskiej.

biznes Pierwszym produktem opartym na kawowych fusach przygotowanym przez ten start-up jest przyjazny środowisku brykiet do kominka lub grilla. Z wyliczeń EcoBean wynika, że 100 kawiarni sieciowych generuje około 180 t odpadów, co daje dziewięć 20-tonowych kontenerów z odpadami. Ich zawartość można przerobić na 500 tys. brykietów. Brykiet z kawy ma wiele zalet, przede wszystkim generuje nawet 20 proc. więcej energii i ciepła niż brykiet drzewny, a do tego dłużej się pali i pozostawia mniej popiołu. Marcin Koziorowski przekonuje, że fusy po kawie można wykorzystać także w innych gałęziach przemysłu.

– Fusy często wykorzystujemy jako budulec czy wypełniacz. Można nimi zastąpić część plastiku i później te przedmioty mogą być kompozytem, mówimy tu np. o wykańczaniu wnętrz, czyli różnego rodzaju blaty, płytki ścienne. Fusy mogą też mieć zastosowanie jako budulec biodegradowalny, z którego produkuje się np. doniczki – wymienia prezes EcoBean. – Po bardzo zaawansowanym przetworzeniu fusów i wydobyciu z nich tego, co najlepsze, uzyskujemy chociażby antyoksydanty, które później możemy wykorzystywać w kosmetykach. Z fusów możemy ekstrahować też olej kawowy czy ligninę, która może być alternatywą do obecnej ligniny papierowej. Fusy służą też do wytwarzania jednorazowych rzeczy takich jak kubeczki czy słomki. Niedawno na rynku pojawiła się też przędza powstająca częściowo z fusów kawowych, więc niedługo można sobie wyobrazić, że z fusów będą wykonywane bluzy i inne tego typu rzeczy. Firma dokłada starań, aby powstałe z ich surowców produkty były jak najdłużej wykorzystane w obiegu zamkniętym, np.

jednorazowe słomki z kawowej ligniny mogą być odsyłane do ponownego przetworzenia. EcoBean wylicza, że przetworzenie 20 tys. t fusów oznacza mniejszą emisję dwutlenku węgla o 9 tys. t. Oszczędności będą większe, bo spożycie kawy w Europie wciąż rośnie. Na świecie liczba spożywanej kawy to ok. 2,25 mld filiżanek – wynika z przytaczanych przez start-up danych.

– Fusy są bardzo wartościowym surowcem. Wyobraźcie sobie, że nasza technologia pozwoli w przyszłości w skali przemysłowej zwaloryzować jedną tonę fusów, a to oznacza, że będziemy w stanie uzyskać z niej nie mniej niż 4 tys. euro – mówi. EcoBean jest teraz na etapie budowania pierwszej pilotażowej BioRafinerii, która ma zostać uruchomiona na początku 2023 roku w Warszawie. Z czasem start-up chce otworzyć kolejne takie fabryki w siedmiu innych miejscach Europy.

– Jeśli do naszej pilotażowej BioRafinerii trafi tona fusów, to przejdzie ona różne etapy przetwarzania. Na początku wydzielamy z niej olej kawowy – z tony jest to 150 kg oleju kawowego. Reszta tych fusów przechodzi do następnego etapu, gdzie udaje nam się wydzielić antyoksydanty. Następnie dajemy te fusy specjalnie wytrenowanym bakteriom, które przetwarzają cukry zawarte w fusach na kwas mlekowy. To, co pozostanie, to, czego nie zjedzą, przetwarzamy dalej i wyciągamy z tego ligninę. Z kolei to, co zostanie na samym końcu i można by uznać za odpad z naszego procesu, trafia jako dodatek paszowy dla robaków, krewetek, karaluchów i tego typu stworzeń – wyjaśnia Marcin Koziorowski.

~ 37

Spółka podkreśla, że sukces przedsięwzięcia w dużej mierze zależy od logistyki, a dokładniej zdolności do pozyskiwania w sposób efektywny surowca. Dlatego równolegle EcoBean poszukuje partnerów, którzy będą mu dostarczać kawowe odpady. Na taką współpracę już zdecydował się Cambridge Innovation Center Warsaw, który dostrzega w tym ogromny potencjał.

– W CIC Warsaw zużywamy około 200 kg kawy miesięcznie. Z fusów po tej kawie jesteśmy w stanie zrobić różne materiały ekologiczne, np. brykiet, kubki czy płytki do wykańczania przestrzeni – mówi Jerzy Brodzikowski, general manager, Cambridge Innovation Center Warsaw. – Wierzymy w start-upy, które działają w sektorze sustainability, a EcoBean jest fantastycznym przykładem takiego start-upu, który próbuje stworzyć świat cyrkularnej ekonomii. Korzyści ze współpracy jest wiele. Po pierwsze, spełniamy naszą misję, którą jest tworzenie lepszego świata, a cyrkularna gospodarka jest elementem tej misyjności. Do tego mamy też fajny feedback od naszych klientów, którzy są bardzo szczęśliwi, że mogą współpracować poprzez nas z tego typu firmami. O korzyściach z takiej współpracy przedstawiciele CIC Warsaw i EcoBean opowiadali podczas jednego z ostatnich Thursday Gathering. To cykliczne spotkania, które do warszawskiego Varso przyciągają społeczność innowatorów, start-upy, naukowców, ekspertów, studentów i inwestorów z różnych krajów. Organizatorem wydarzeń jest Fundacja Venture Café Warsaw.

Newseria.pl

foto: Shutterstock

38 ~ biznes

WAKACJE SKROMNIEJSZE I KRÓTSZE NA TEGOROCZNE WAKACJE POLACY PLANUJĄ WYDAĆ ŚREDNIO 2,7 TYS. ZŁ. TO O PONAD 600 ZŁ MNIEJ NIŻ PRZED PANDEMIĄ.

Mimo zniesienia covidowych obostrzeń nadal dość sceptycznie podchodzimy do planowania letnich wojaży. Prawie co czwarty Polak spędzi tegoroczne wakacje w domu, a najczęstszym tego powodem jest napięta sytuacja finansowa – wynika z Barometru Providenta. Co trzeci wyjedzie maksymalnie na tydzień, a 17 proc. planuje wydać na ten cel nie więcej niż 1 tys. zł. Dotyczy to głównie kobiet i osób z młodszych grup wiekowych. Starsi wybierają się na wakacje na dłużej i zamierzają przeznaczyć większe kwoty na ten cel. 8 lipca 2022

biznes

Na wakacje pojedzie 2 z 3 Polaków, co czwarty zostanie w domu – W ramach badania Barometr Providenta w tym roku zadaliśmy Polakom pytania dotyczące ich planów na wakacje oraz tego, ile pieniędzy zamierzają na ten cel wydać – mówi Karolina Łuczak, rzeczniczka prasowa Provident Polska. – Okazuje się, że na wakacje w tym roku wyjedzie ok. 66 proc. badanych. Przeprowadzone w czerwcu br. na grupie blisko 1,1 tys. osób badanie Barometr Providenta wskazało, że co czwarty Polak spędzi tegoroczny urlop w domu. Mimo że wakacje za pasem, nie brakowało również tych, którzy wciąż nie wiedzą, gdzie i czy w ogóle zdecydują się na wyjazd. – Nie wyjeżdżamy na wakacje przede wszystkim dlatego, że nas na to nie stać. Aż 66 proc. badanych spośród tych, którzy w wakacje zostaną w domu, deklaruje, że nie ma na to środków – mówi Karolina Łuczak.

Lubimy odpoczywać w domu

Częstym powodem rezygnacji z wyjazdu okazuje się też prozaiczna chęć pozostania w domu – 20 proc. badanych zadeklarowało, że właśnie w nim odpoczywa najlepiej. Co ciekawe, ten powód często wskazywali młodzi w wieku 25–34 lat. Co czwarty badany z tej grupy twierdzi też, że nie odczuwa potrzeby wyjazdu.

8,7 proc. Polaków wskazało, że nie może pozwolić sobie na wakacyjny wyjazd ze względu na obowiązki rodzinne, a nieco mniej (8,3 proc.) wskazało, że brak im towarzysza podróży, a nie chcą wyjeżdżać samotnie. Na ten powód również wskazywali zwłaszcza badani w młodszych grupach wiekowych. Wśród przedstawicieli generacji Z istotnym czynnikiem okazał się też brak możliwości wzięcia urlopu (14,7 proc. wśród najmłodszych vs. 6,2 proc. wśród ogółu badanych).

lata. Okazuje się też, że dotyczy to częściej także kobiet – 36 proc. z nich zadeklarowało, że ich urlop potrwa w tym roku maksymalnie tydzień, podczas gdy wśród mężczyzn ten odsetek był o 9 pkt proc. niższy. Na dłuższe wojaże, trwające do 14 dni, wybiera się w tym roku co piąty Polak (21,3 proc.), a niewielki odsetek (6,1 proc.) ma w planach ponad dwutygodniowy urlop. Co ciekawe, takie dłuższe wakacje częściej planują osoby starsze, które przekroczyły 55. rok życia.

Gdzie pojedziemy?

– Najpopularniejsze kierunki to przede wszystkim polskie morze, gdzie wybiera się 25 proc. Drugim są wyjazdy zagraniczne, które wskazało 18 proc., a następne w kolejności są polskie góry, wieś, a na samym końcu Mazury, gdzie wybiera się ok. 5 proc. badanych przez nas Polaków – mówi Karolina Łuczak.

Przed pandemią Polacy jeszcze chętniej jeździli nad polskie morze – wtedy ten kierunek wskazywało 37 proc. badanych. Spadła również popularność zagranicznych wycieczek. Przed pandemią na urlop poza Polską wybierało się średnio 32 proc. badanych, w tej chwili ten odsetek spadł do 18 proc. Zagraniczne kierunki dominują jednak wśród młodych, poniżej 25. roku życia. To zarazem jedyna grupa wiekowa, w której pierwszego miejsca nie zajął Bałtyk.

Mimo wysokich cen paliw ponad połowa Polaków w tym roku wybiera się na wakacje własnym samochodem. Tylko niecałe 30 proc.

~ 39

wybierze transport zbiorowy – pociąg, samolot czy autobus.

ILE KOSZTUJĄ WAKACJE?

– W tym roku na wakacje zamierzamy wydać ok. 2,7 tys. zł na gospodarstwo domowe. Jest to kwota wyższa niż w trakcie pandemii. Natomiast w porównaniu z okresem przedpandemicznym jest o ponad 600 zł niższa – zauważa Karolina Łuczak.

Najwięcej – czyli ok. 3150 zł – planują wydać osoby w wieku 45–54 lat. Z drugiej strony 17 proc. badanych zamierza przeznaczyć na wakacje maksymalnie 1 tys. zł. Po raz kolejny dotyczy to głównie kobiet i osób młodych – to oni najczęściej planują tanie wakacje. – Wakacje będziemy finansować przede wszystkim z oszczędności, po które zamierza sięgnąć 45 proc. badanych. Kolejne 30 proc. deklaruje, że będą to ich bieżące dochody. Natomiast około 3 proc. badanych wskazuje na kredyt, pożyczkę bądź posiłkowanie się kartą kredytową – mówi rzeczniczka Providenta.

Na tegoroczne wakacje Polacy musieli dość długo oszczędzać. Prawie 32 proc. badanych zadeklarowało, że odłożenie pieniędzy na ten cel zajęło im około pół roku, a podobny odsetek badanych gromadził budżet przez 7–12 miesięcy. 12,4 proc. badanych musiało oszczędzać ponad rok, aby móc wyjechać na wakacyjny urlop.

Newseria.pl

Jak długi urlop?

– Zadaliśmy Polakom pytanie również o to, ile będą trwały ich wakacje. Najpopularniejszy okres, na jaki zamierzamy w tym roku wyjechać, to siedem dni. Tyle zadeklarowały przede wszystkim osoby młode. Starsze, pomiędzy 35. a 44. rokiem życia, planują wakacje dwutygodniowe, a 6 proc. badanych zamierza być na wakacjach nawet dłużej – mówi rzeczniczka Providenta. Niemal 1/3 badanych Polaków wskazała, że planuje w tym roku maksymalnie tygodniowy wyjazd na urlop. Na tyle mogą sobie pozwolić najczęściej młodzi, w grupie wiekowej poniżej 25 lat oraz w przedziale 35–44

foto: Shutterstock

40 ~ biznes

GDZIE I KIEDY WYMIENIĆ WALUTĘ

ŻEBY NIE PRZEPŁACIĆ?

W końcu możemy wybrać się na upragniony urlop za granicę! Bilety lotnicze zakupione, hotel wybrany. Ubezpieczenie turystyczne opłacone, lista miejsc i atrakcji, które zobaczymy także zrobiona. Czy to wszystko? Pozostało przygotować na letni urlop nasze finanse i odpowiedzieć sobie na jeszcze jedno pytanie: w jaki sposób będziemy płacić na wakacjach. Gotówką? Przecież to nie jest wygodne i podobno nie do końca bezpieczne. Czasami w podróży jesteśmy do tego zmuszeni, gdy w grę nie wchodzą inne formy płatności. Niektórzy nie wyobrażają sobie wakacji bez zabrania ze sobą banknotów w portfelu, tak dla świętego spokoju. Ekspert Związku Firm Pośrednictwa Finansowego (ZFPF) podpowiada więc, jak wymieniać złotówki na inne waluty podczas wakacji A.D. 2022, by było to bezpieczne i nie kosztowało nas fortuny. 8 lipca 2022

biznes GOTÓWKA – KIEDY POTRZEBNA NA WAKACJACH? Odpowiedź na to pytanie jest prosta – to zależy od tego, gdzie wybieramy się na letni urlop. Jeżeli przykładowo będziemy podróżować po Europie, czyli będziemy poruszać się po strefie euro, mamy do wyboru więcej opcji, jeżeli chodzi o sposoby płacenia. Jednak, gdy wybieramy się do mniej turystycznie popularnego kraju lub po prostu do takiego regionu, w dodatku słabo rozwiniętego pod względem nowoczesnych form płatności, (np. mała liczba bankomatów lub obsługiwany tylko jeden rodzaj kart), to właściwie jedyną pewną opcją pozostaje płacenie gotówką. Zresztą, gotówka przydaje się nie tylko w takich miejscach. Może okazać się, że nawet w trakcie pobytu np. na zachodzie Europy, w stolicy danego kraju czy w miejscowości, w której przebywają głównie turyści, spotkamy się z sytuacjami, podczas których nie zapłacimy kartą, ani w żaden „nowoczesny” sposób. O jakie sytuacje chodzi? Mogą być to np. zakupy robione na targu, płatność za przekąskę z foodtrucka, przejazd taksówką, czy opłacenie biletu za wstęp na molo, itp. Gdy już uświadomimy sobie, że jednak powinniśmy zabrać ze sobą na wakacje gotówkę, musimy wykonać kolejny krok. Zdecydować, gdzie wymienić walutę i czy zrobić to jeszcze w Polsce, przed wyjazdem, czy już na wakacjach?

GDZIE WYMIENIĆ PIENIĄDZE, ŻEBY NIE ŻAŁOWAĆ?

Złotówki na inną walutę wymienimy w banku, w kantorze tradycyjnym oraz w tym internetowym. To wiedza podstawowa. Do niej zaliczyć również trzeba znajomość takiego pojęcia jak spread walutowy. Jest to różnica między kursem kupna, a kursem sprzedaży waluty. W tym przypadku zasada jest prosta: im spread jest większy, tym mniej korzystne jest dla nas nabycie obcej waluty. W banku może on wynosić nawet kilkanaście groszy, co będzie mieć znaczenie, jeżeli chcemy wymienić większą sumę. W przypadku kantorów, wysokość spreadu może się znacznie wahać, w zależności od konkretnych punktów. Należy być świadomym tego, że najdrożej walutę wymienimy w kantorach znajdujących się na lotniskach czy dworcach. Kursy są wysokie, bo właściciele kantorów korzystają na tym, że wymieniamy walutę na tzw. ostatnią chwilę i nie mamy czasu, by szukać tańszego miejsca. Dlatego o wymianie pieniędzy w kantorze warto pomyśleć przynajmniej na kilka dni przed podróżą, aby mieć czas poszukać w naszym miejscu zamieszkania tego punktu, w którym dokonamy transakcji na jak najlepszych warunkach.

WYMIANA PIENIĘDZY W KANTORZE INTERNETOWYM

Od kilku lat dużą popularnością w naszym kraju cieszą się tzw. internetowe kantory. Są to platformy, na których dokonamy wymiany waluty online. Wiele osób przed skorzystaniem z takiego rozwiązania powstrzymuje pytanie: czy to bezpieczne? – Stacjonarne punkty wymiany walut z

pewnością wzbudzają większe zaufanie niż te internetowe, dzięki dłuższemu funkcjonowaniu na rynku, ale jeżeli dany kantor działa legalnie i w dodatku współpracuje z bankami, to transakcje w nim dokonywane są bezpieczne. Każdy taki kantor, któremu zależy na zapewnieniu jak największej wiarygodności i bezpieczeństwa swoim klientom, stara się o przyznanie krajowej licencji instytucji płatniczej wydawanej przez Komisję Nadzoru Finansowego – wyjaśnia Leszek Zięba, ekspert ZFPF, mFinanse.

Czy korzystanie z internetowych kantorów opłaca się bardziej niż z tych „tradycyjnych”. – Tak. Na takich platformach przeważnie mamy do czynienia z niższym kursem walut i mniejszym spreadem, na poziomie poniżej 1 proc. Cała transakcja odbywa się online, więc nie zawiera marż nakładanych przez właścicieli kantorów stacjonarnych czy banki, które potrafią być bardzo wysokie, tylko niewielką prowizję dla serwisu – dodaje Leszek Zięba, ekspert ZFPF, mFinanse. Aby wymienić złotówki na inną walutę online, musimy posiadać dwa konta: standardowe konto złotówkowe oraz konto walutowe. Najpierw przelewamy określoną sumę w złotówkach na rachunek kantoru, a potem dokonywany jest tzw. przelew zwrotny na nasze konto walutowe. Warto wiedzieć, że nie zawsze taka transakcja zostanie zrealizowana automatycznie i na przelew będziemy musieli poczekać nawet 1-2 dni, więc nie czekajmy z wymianą waluty na ostatnią chwilę. Szybszą opcją jest wymiana środków w banku, w którym posiadamy konto, dzięki temu pieniądze otrzymamy właściwie natychmiast. Dlatego sprawdźmy, czy nasz bank posiada własny internetowy kantor – zazwyczaj będziemy mieć do niego dostęp przez serwis transakcyjny. Ponadto, kantory online to przede wszystkim wygoda i oszczędność czasu, a także bezpieczeństwo wynikające z faktu, że nie musimy wracać z dużą ilością gotówki przy sobie i obawiać się złodziei. Założenie wspomnianego konta walutowego zazwyczaj jest bezpłatne, a sam proces jego utworzenia prosty, gdyż w wielu bankach można tego dokonać bez wychodzenia z domu, za pomocą bankowości elektronicznej w zaledwie kilka minut. Warto również zdecydować się na posiadanie karty do takiego rachunku, która może okazać się niezwykle przydatna w podróży, ponieważ wypłaty z bankomatów mało popularnych walut, np. korony czeskiej czy chorwackich kun, wiążą się z większymi kosztami niż np. przy wymianie dolarów lub euro. Koszt takiej karty zazwyczaj wynosi kilka złotych miesięcznie, a często przez pierwsze miesiące banki nie pobierają w ogóle opłaty za jej wydanie.

GDZIE WYMIENIĆ ZŁOTÓWKI PO PRZEKROCZENIU GRANICY?

Jeżeli jednak z różnych względów wolimy wymienić walutę dopiero po przyjeździe do kraju, w którym spędzamy letni urlop lub nie zdążyliśmy tego zrobić przed podróżą, możemy skorzystać z kantora dostępnego na lotnisku. Co z kosztami? We wszystkich krajach Europy spread jest na mniej więcej podobnym poziomie i obowiązują te same zasady wymiany walut, które znamy z

~ 41

kantorów w naszym kraju. Pamiętajmy jednak, że te ulokowane właśnie na lotniskach i w miejscach najbardziej obleganych przez turystów, przeważnie oferują mniej atrakcyjne warunki wymiany. Wyjeżdżając na wakacje za granicę, powinniśmy liczyć się z tym, że wymiana walut poza granicami Polski jest generalnie mniej korzystna. Nie odczujemy tego tak bardzo, np. gdy będziemy chcieli wymienić mniejszą sumę, np. 100 euro na lotnisku w Madrycie, ale na „mieście” nie mamy już kontroli nad oferowanymi stawkami. Jeżeli więc nie chcemy stracić na takiej transakcji i zależy nam na atrakcyjnym kursie, warto wcześniej zaopatrzyć się w potrzebną walutę i złotówki wymienić jeszcze w kantorze w Polsce lub dokonać tego online na dedykowanej platformie. – Jeżeli wybieramy się na wakacje w dalsze rejony np. do któregoś z azjatyckich krajów, co obecnie jest modne lub chcemy odwiedzić jakąś tropikalną wyspę, możemy mieć problem z szybką i łatwą wymianą złotówek. Jest to związane z małą popularnością naszej waluty w takich regionach. To kolejny argument, który powinien nas przekonywać do tego, aby dokonać transakcji jeszcze przed wakacjami, w Polsce – radzi Leszek Zięba, ekspert ZFPF, mFinanse.

NA TO MUSISZ UWAŻAĆ!

Wakacje to idealny czas dla oszustów, gdyż ogarnięci beztroskością urlopu, jesteśmy bardziej podatni na wyłudzenia. Pamiętajmy o tym, aby nigdy nie korzystać z propozycji przypadkowych osób, które proponują wymianę pieniędzy od ręki, „na ulicy”, nawet jeśli przedstawiają wyjątkowo korzystne warunki, ponieważ nie mamy pewności co do ich intencji. Ponadto, wypłacając pieniądze z bankomatu, zwróćmy szczególną uwagę na wygląd urządzenia, tzn. sprawdźmy, czy w miejscu wkładania karty, nie ma zamontowanych nietypowych nakładek czy mini-kamer. Jeśli tak jest, zgłośmy ten fakt do banku lub na policję, ponieważ najprawdopodobniej mamy do czynienia z tzw. ,,skimmingiem”, czyli próbą skopiowania zawartości paska magnetycznego karty płatniczej. Oszuści w ten sposób tworzą duplikat karty, która zachowuje się jak oryginalna, co oznacza, że wszystkie operacje nią wykonane, odbywają się kosztem posiadacza oryginału. Leszek Zięba, ekspert ZFPF, mFinanse radzi: – Aby uchronić się przed skimmingiem, najlepiej korzystać z bankomatów z systemem zbliżeniowym, które nie wymagają wkładania karty do wnętrza urządzenia. Drugą opcją są urządzenia znajdujące się w placówkach banków, dzięki czemu mamy większą pewność, że na bankomacie nie zostały zamontowane nakładki czy kamery. Ponadto, wprowadzając nr PIN, należy zakryć ręką klawiaturę, w taki sposób, aby uniemożliwić podgląd nie tylko z góry, ale i z boku bankomatu. Dobrą opcją jest również ustanowienie niskich kwot transakcji, a także uruchomienie opcji przychodzących powiadomień o każdej wydanej kwocie, dzięki czemu w razie zobaczenia podejrzanej transakcji, jesteśmy w stanie szybciej zablokować kartę.

Materiał : Związek Firm Pośrednictwa Finansowego (ZFPF)

42 ~ zdrowie

SŁOŃCE A CHOROBY SKÓRY: KIEDY MOŻNA SOBIE POMÓC, A KIEDY ZASZKODZIĆ

foto: Shutterstock

Trądzik? Nie opalaj się, bo po początkowej poprawie nastąpi duże pogorszenie. Łuszczyca czy AZS? „Wypalanie” choroby słońcem odpada, ale warto ze słońca korzystać, pod pewnymi warunkami. Małe dzieci nawet na chwilę nie powinny przebywać na słońcu. Dowiedz się, dlaczego. 8 lipca 2022

zdrowie Prof. Irena Walecka, specjalistka dermatologii, kierująca Kliniką Dermatologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie przypomina, że słońce emituje fale różnej długości: UVA, UVB i UVC. To ostatnie promieniowanie jest najgroźniejsze, lecz dla przeciętnego śmiertelnika występuje najrzadziej – narażeni jesteśmy na nie na dużych wysokościach. Promieniowania UVB najwięcej jest od wczesnej wiosny do jesieni. Natomiast promieniowanie UVA dosięga nas przez cały rok. Mało tego, szyby przed nim nie chronią. To ważna informacja dla tych, którzy uważają, iż nie ma potrzeby zabezpieczać się przed promieniowaniem przez cały rok, skoro na naszej szerokości geograficznej słońce zaczyna się silniej operować wiosną. Warto też wiedzieć, że fale promieniowania UV o określonej długości są wykorzystywane do leczenia określonych chorób, m.in. łuszczycy. Ale to nie to samo, co przebywanie na słońcu - takiej metody nie wykorzystuje się w celach leczniczych. Prof. Piotr Rutkowski, specjalista chirurgii ogólnej i onkologicznej, kierujący Kliniką Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków Narodowego Instytutu Onkologii im. M. SkłodowskiejCurie w Warszawie zaznacza przy tym, że pacjenci leczeni promieniowaniem UV są, niestety, narażeni na większe ryzyko nowotworów skóry.

NIE MA BEZPIECZNEGO OPALANIA

- W przypadku łuszczycy kategorycznie odradzamy opalanie między godz. 10 a 14. Ewentualnie chory może pobyć trochę na słońcu po godz. 16. Owszem, działa ono przeciwzapalnie, ale generalnie nie ma czegoś takiego jak bezpieczne opalanie. W przypadku lekkiego atopowego zapalenia skóry, rzeczywiście chodzenie po słońcu pomaga. Ale nie po ostrym słońcu! To samo przy liszaju płaskim rozsianym, czy ziarniniaku obrączkowatym. Przy trądziku słońce, owszem, działa przeciwzapalnie, ale pobudza „naskórkowanie”, więc po dwóch tygodniach od urlopu, gdy narośnie nam naskórek, choroba nasila się. Pacjenci mówią: „Jak to, przecież opalałem się i było dobrze” – mówi prof. Walicka. Dla lekarzy alarmujące jest to, że niektórzy pacjenci z łuszczycą uczęszczają do solariów. To ogromny błąd! Nigdy nie wiadomo, jakie promienniki są w danym urządzeniu, jakie ono emituje promieniowanie. – Odradzamy chodzenie do solariów wszystkim. Chcesz mieć opaloną skórę, skorzystaj z autobronzantów – ostrzega prof. Walicka. Korzystanie z solariów w Polsce jest dozwolone od 18 roku życia, choć jest wiele krajów na świecie, gdzie solaria są całkowicie zabronione. Eksperci podkreślają, że wszyscy w odpowiedni sposób powinni aplikować na odsłonięte części ciała kremy z wysokim filtrem - najlepiej SPF 50, który daje ochronę na poziomie 98 proc. Nie wystarczy używać kremu

raz dziennie - należy smarować się nim w mniej więcej równych odstępach czasu cztery razy dziennie i zawsze po wyjściu z wody. Należy też pamiętać, że krem z filtrem należy nałożyć na około pół godziny przed wyjściem na zewnątrz. Jego codzienne używanie, także w pochmurne dni, jest konieczne, bo pod szkodliwego promieniowania, które przenika także przez warstwę chmur, przyspieszamy starzenie się skóry, stymulowane są silne przebarwienia, plamy, odbarwienia. No i zwiększamy ryzyko nowotworów skóry. Eksperci zwracają też uwagę na substancje i leki fotouczulające, w tym zioła. To istotne, bo Polki i Polacy biorą mnóstwo suplementów diety na własną rękę. Chętnie sięgają też po herbatki ziołowe. - W składzie herbatek nierzadko jest dziurawiec, który jest mocno fotouczulający, rumianek, więc osoba je pijąca, która ma predyspozycje do fotouczuleń, trafia do nas ze zmianami skórnymi. Światłouczulające są też antybiotyki. Te z grupy tetracyklin wchodzą w silne reakcje ze słońcem. Reakcje fototoksyczne wyglądają jak oparzenie – wyjaśnia prof. Walecka. Pod wpływem słońca może też dojść do reakcji fotoalergicznej. Wówczas po kolejnej ekspozycji na słońce powstają fotodermatozy. - To na przykład wielopostaciowe osutki świetlne, pokrzywka świetlna. Słońce nasila także pęcherzycę – wylicza. Leków, które mogą wejść w reakcję ze światłem słonecznym u osób podatnych na takie skutki, jest bardzo dużo: antydepresyjne, stosowane w reumatoidalnym zapaleniu stawów, wiele leków kardiologicznych oraz onkologicznych. - Praktycznie każda substancja wprowadzona do organizmu lub posmarowana na skórze może w zetknięciu ze słońcem uczulić. Może dać albo odczyn fotoalergiczny albo fototoksyczny – mówi prof. Walicka. Nie znaczy to jednak, że chory na depresję w trakcie terapii czy cierpiący z powodu RZS ma zamknąć się w domu, zrezygnować z urlopu w Hiszpanii bądź z uprawiania sportów. Wprost przeciwnie! Trzeba się tylko zabezpieczyć. Oczy chrońmy więc za pomocą okularów z silnym filtrem – co najmniej UV 400, czapką z daszkiem. Sportowcom polecane są ubrania z ochroną przed promieniowaniem ultrafioletowym. Należy regularnie stosować krem z wysokim filtrem – najlepiej SPF 50.

SŁONECZNE SCHORZENIA ONKOLOGICZNE

Onkolodzy nie zabraniają wychodzić na słońce. Ale trzeba pamiętać, by do słońca przyzwyczajać się stopniowo i odpowiednio przygotować. - W Europie Środkowej mamy jasną skórę, z natury bardziej narażeni jesteśmy na nowotwory skóry - mówi prof. Rutkowski. - Czasem trafiają do nas pacjenci, którzy twierdzą, że nigdy nie opalali się, a mają skórę zniszczoną, o 10 lat starszą niż ich wiek biologiczny. Zapominamy o tym, że opalamy się w czasie

~ 43

każdej aktywności na powietrzu. Naprawdę bardzo ważne jest noszenie czapek z daszkiem i okularów – zapewnia prof. Piotr Rutkowski. Specjalista podkreśla, że jeszcze 200 lat temu ludzie prawie nie chorowali na nowotwory skóry – dawniej nie odsłaniano jednak ciała, nie przebywano w pełnym słońcu. - Dziś czerniak jest bardzo częstą chorobą nowotworową. Za 18 lat w USA będzie drugim co do częstotliwości nowotworem złośliwym. Ale są też kraje, gdzie krzywa zachorowalności na czerniaka spłaszczyła się. Nie z tego powodu, że mieszkańcy nagle zmienili kolor skóry, lecz z powodu zmiany zachowań – mówi prof. Rutkowski. Zwraca uwagę, że w Polsce obserwuje się duży przyrost zachorowalności na czerniaka i raki skóry w młodszych grupach wiekowych. Winny jest styl życia, pozwalający na ekspozycję skóry na słońce od najmłodszych lat. Wyjaśnia, że o ile rozwojowi czerniaka sprzyjają krótkie, intensywne ekspozycje na słońce, wywołujące poparzenia, to raki skóry, jak rak kolczystokomórkowy czy rak podstawnokomórkowy, podobnie jak stany przedrakowe skóry, powstają na bazie skóry starzejącej się pod wpływem długotrwałego działania słońca, skumulowanych dawek promieniowania, nie pod wpływem wcześniejszych oparzeń. – Na szczęście młodzi ludzie rzadko umierają, gdyż bardzo obserwują swoją skórę i ze zmianami od razu idą do lekarza – mówi prof. Rutkowski. Rocznie w Polsce z powodu czerniaka umiera około 1500 osób. - Po 65. roku życia u co trzeciej osoby przynajmniej raz rozwinie się rak skóry. Najczęściej występują raki skóry, wyglądają jak niegojąca się ranka. Jeśli nie goi się pół roku, czas udać się do lekarza – zaznacza specjalista.

NIE WYSTAWIAĆ MAŁYCH DZIECI NA SŁOŃCE

- Do 6. miesiąca życia w ogóle nie powinno się wystawiać dziecka na słońce! Jego skóra jest bardzo wrażliwa i cienka. Skutki tego (ekspozycji na słońce) możemy zaobserwować po 10, 20, 30 latach. Do 18. miesiąca życia nie powinniśmy odsłaniać skóry dziecka – mówi prof. Rutkowski. Specjalista bardziej niż kremy na ciało poleca ubrania pochłaniające promienie UV, gdyż kremy m.in. niszczą środowisko, szczególnie wodne. Z tego powodu w wielu miejscach na świecie można spotkać tablicę z zakazem kąpieli po posmarowaniu się kremem z filtrem. – Zakup odzieży pochłaniającej promienie UV jest najtańszą i najskuteczniejszą inwestycją – zapewnia profesor. Beata Igielska, zdrowie.pap.pl

44 ~ zdrowie

RAK PŁUC

TO NIE WYROK ŚMIERCI

foto: Shutterstock

POBIEŻNE PRZEGLĄDANIE INTERNETU W POSZUKIWANIU INFORMACJI O RAKU PŁUCA MOŻE DOPROWADZIĆ DO WNIOSKU, ŻE TAKA DIAGNOZA TO WYROK ŚMIERCI. NA SZCZĘŚCIE NIE JEST TO PRAWDA. Faktem jest, że im wcześniej wykryta choroba, tym lepsze rokowanie. Ale nawet w zaawansowanych stadiach współczesna medycyna nie jest całkiem bezradna. Prof. Dariusz Kowalski, prezes Polskiej Grupy Raka Płuca, Narodowy Instytut Onkologii – Państwowy Instytut Badawczy, zwraca uwagę na duże możliwości diagnostyki molekularnej i immunoterapii. Dzięki nim kilka lat temu onkolodzy zaczęli mówić o raku płuca jako o chorobie przewlekłej, podobnej do cukrzycy. To zupełnie inna perspektywa. - Raka płuca dziś można leczyć nie miesiące, lecz lata. Nawet raka w stadium rozsiewu leczy się 5, 7, a nawet powyżej 10 lat. Jeden z leków 8 lipca 2022

zastosowanych po operacji powoduje nawet 9095 proc. wyleczeń. Często dostaję maile z prośbą o pomoc. Zdarza się też, że nie możemy wiele zrobić, jeśli pacjent jest w bardzo złym stanie, przeleczony w innych ośrodkach, nie chodzi, jest wychudzony – mówi prof. Kowalski.

PO PIERWSZE: JAK NAJSZYBCIEJ ZDIAGNOZOWAĆ

Najlepiej dla rokowania raka płuca wykryć wtedy, kiedy jeszcze nie daje objawów. Umożliwia to Ogólnopolski Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca (WWRP) za pomocą Niskodawkowej Tomografii Komputerowej

(NDTK), który ma na celu nie tylko wzrost wiedzy na temat raka płuca, ale i wykrywanie go na wczesnym etapie. Program przeznaczony jest dla osób szczególnie zagrożonych rakiem płuca, czyli palących od dawna w przedziale wiekowym 50-74 lata (95 proc. pacjentów z rakiem płuca to byli lub obecni palacze). Szczegóły programu wraz z listą ośrodków, w których można wykonać za darmo to badanie znajdują się na stronie: https:// pacjent.gov.pl/programy-profilaktyczne/ profilaktyka-raka-pluca - Niestety, o programie czasami nie wie ani palący, ani personel medyczny. Wielka szkoda,

zdrowie

~ 45

bo to świetny program, a zgłasza się do niego zbyt mało osób. Jeśli dzieci proszą ojca czy matkę: rzuć palenie, masz przecież raka, to niekoniecznie musi zadziałać. To lekarz ma do odegrania w tym procesie naprawdę ważną rolę – zwraca uwagę Aleksandra Wilk, koordynatorka Sekcji Raka Płuca Fundacji TO SIĘ LECZY.

Pacjenci, zwłaszcza ci palący, długo lekceważą subtelne na początku objawy: utrzymujący się tygodniami kaszel, odkrztuszanie wydzieliny z krwią, chrypkę, ból w klatce piersiowej, częste infekcje dróg oddechowych. A tego rodzaju objawy świadczą najczęściej o tym, że rak już się rozwija (choć mogą być one także rezultatem innej choroby). Wtedy nie należy już zwlekać z poszukiwaniem przyczyny takich objawów, nawet jeśli jest się młodym człowiekiem, który nigdy nie palił. - Dzwonią do nas na infolinię pacjenci, którzy kaszlą od miesięcy, mają krwioplucie. Są też coraz młodsi, którzy nigdy nie palili. Ostatnio zadzwoniła niepaląca trzydziestojednolatka z rozpoznaniem raka płuca. Była też dwudziestopięciolatka oraz kobieta, która dawno temu rzuciła palenie, a od miesiąca ma objawy wskazujące na ten nowotwór – opowiada Aleksandra Wilk.

Niestety, w Polsce diagnostyka raka płuca wciąż potrafi trwać nawet sześć miesięcy. Sprawę skomplikowała pandemia, w tym teleporady oraz przekształcanie oddziałów pulmonologicznych na oddziały kowidowe. Konsekwencje są takie, że dziś do lekarzy trafia coraz więcej pacjentów w zaawansowanym stadium nowotworu.

JAK WCZEŚNIE WYKRYĆ RAKA PŁUCA

- Ważne jest docieranie z akcją edukacyjno informacyjną do pacjenta, z prostym przekazem: są nowe możliwości zarówno diagnostyczne jak i nowe terapie leczenia raka płuca, nie traćcie nadziei! – dodaje Aleksandra Wilk.

W Polsce jest osiem laboratoriów zajmujących się diagnostyką molekularną metodą NGS (sekwencjonowanie nowej generacji - ang. Next Generation Sequencing) pozwalającą m.in. na wielkoskalowe ustalanie sekwencji genomu. Znajdują się one w miastach: Warszawa, Kraków, Kielce, Lublin, Białystok Biała Podlaska.

Nawet jeśli laboratoria są niepubliczne, badania w nich są wykonywane na NFZ i rozliczane jako badanie złożone, z wyjątkiem badania

białka PD-L1. Nie wszystkie typy nowotworów płuca wymagają tak głębokiej diagnostyki. Np. w przypadku raka drobnokomórkowego nie ma potrzeby wykonywania badań molekularnych. Natomiast badania te mogą pomóc w dobraniu odpowiedniej terapii w przypadku raków: niedrobnokomórkowego, gruczołowego oraz typu NOS. W przypadku zaś raka niedrobnokomórkowego płaskobłonkowego bada się tylko białko PD-L1.

Rezultaty tego rodzaju badań molekularnych są o tyle ważne, że pozwalają dobrać najlepszą metodę leczenia dla danego typu nowotworu. Obok chemioterapii, chirurgii i radioterapii niektórzy chorzy mogą skorzystać z immunoterapii. Na konferencji prasowej „Pacjenci z rakiem płuca. Nie oceniaj - pomóż” podano szacunki, zgodnie z którymi w Polsce na czterech pacjentów, którzy mogliby być leczeni immunoterapią, otrzymuje ją tylko jeden chory. M.in. dlatego środowisko onkologów i pacjentów apeluje o utworzenie Ośrodków Doskonałości, Lung Cancer Unitów dla pacjentów z rakiem płuca. W nich odbywałaby się zarówno szybka diagnostyka, również molekularna, jeśli jest potrzebna, jak i terapia, łącznie z tą najnowocześniejszą.

E-PAPIEROSY I PŁUCA

- Dopóki nie ma Lung Cancer Unitów, staramy się realnie pomagać i wspierać chorych na każdym etapie ich ścieżki diagnostyczno-terapeutycz-

Szybkie wsparcie w razie diagnozy rak płuca można otrzymać: Strona edukacyjna na Facebooku: https://www.facebook.com/RakPlucaWiedzaWsparcie, Bezpłatna infolinia: https://tosieleczy.asysto.pl/

Zamknięta grupa wsparcia na Facebooku dla pacjentów i ich rodzin „Rak płuca. To się leczy” - jest tam już prawie 900 osób i co chwila przybywają nowe

nej. Jako koordynator Sekcji Raka Płuca Fundacji To Się Leczy współpracuję z różnymi ośrodkami, do których wysyłam pacjentów na szybką diagnostykę. Sam etap rozpoznania nowotworu trwa maksymalnie do trzech dni (zakładając, że pacjent jest już po badaniu TK). Jeżeli chory ma raka gruczołowego/NOS/neuroendokrynnego w czwartym stadium zaawansowania, do 10 -14 dni trwa wykonane badania mutacji oraz oznaczenie białka PDL1. Zatem cała ścieżka diagnostyczna może trwać maksymalnie do dwóch tygodni i po tym okresie pacjent może rozpocząć leczenie – podkreśla Aleksandra Wilk.

WAŻNA PSYCHE

Beata Pachońska, psychoonkolog z Pracowni Psychologii Praktycznej podkreśla, żeby pamiętać, że medycyna koncentruje się na leczeniu ciała, że immunoterapie dają niezwykłe możliwości, ale też bardzo ważna jest psychika. Osoby zajmujące się leczeniem pacjentów z rakiem płuca zwracają uwagę na problem poczucia winy, z jakim borykają się ich podopieczni - większość z nich to użytkownicy tytoniu. Tego rodzaju postawa nie ma sensu i z pewnością nie ułatwia leczenia, a nikotynizm jest chorobą. - Ważne, by zwracać uwagę na to, co pacjent myśli o podjętym leczeniu, co w jego trakcie czuje. Często bowiem przebywa w domu, z poczuciem winy. Oprócz informacji, gdzie leczyć, jak leczyć, bardzo ważne jest wsparcie psychoonkologiczne – mówi Beata Pachońska.

Beata Igielska, zdrowie.pap.pl

46 ~ zdrowie

BORELIOZA I JEJ ZŁA SŁAWA W DIAGNOSTYCE

Prof. Tomasz Wielkoszyński w laboratorium (materiał własny)

O pułapkach w diagnostyce boreliozy, rozmawiamy z profesorem Tomaszem Wielkoszyńskim , specjalistą diagnostyki laboratoryjnej , specjalizującym się w rozpoznawaniu chorób przenoszonych przez kleszcze . 8 lipca 2022

zdrowie Borelioza to choroba, która wzbudza wielkie kontrowersje w środowisku medycznym. Wśród lekarzy powstał podział na dwie grupy, które mają odmienne stanowisko zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu boreliozy. Co jest powodem takiej sytuacji? Choć minęło już kilkadziesiąt lat od odkrycia krętka boreliozy, mechanizmy tej choroby wciąż nie zostały w pełni poznane. Zarówno w obszarze metod diagnozowania, jak i leczenia istnieją ważne dane, których część lekarzy nie chce uznać za dowody naukowe, co stanowi zarzewie obecnego podziału w środowisku lekarskim. Druga część bazuje na tej wiedzy, proponując leczenie chorych na boreliozę nieco zbliżone do standardów istniejących obecnie w diagnostyce i leczeniu gruźlicy – choroby wywoływanej również przez bakterię o nieco zbliżonej budowie do krętka borelii.

Czyli dobrze gdy to pacjent trzyma rękę na pulsie. Jakie więc objawy mogą wskazywać na boreliozę i powinny skłonić do diagnostyki? Borelioza rzadko daje typowe objawy. Rumień wędrujący to jedyna postać choroby, w której rozpoznanie opiera się wyłącznie na objawach klinicznych. Zwykle pojawia się ok. po 7-14 dniach od ukąszenia, jednak zdarzają się sytuacje, gdy rumień pojawia się po miesiącu i utrzymuje się do 3 miesięcy. Ważnym objawem choroby z Lyme jest zapalenie stawów, objawiające się m.in. wędrującymi bólami stawowo-mięśniowymi, kostnymi z okresami nasilenia i remisji zwykle asymetryczne i nawracające lub przewlekłe. Dla boreliozy charakterystyczne jest zajęcie dużych stawów (w odróżnieniu od reumatoidalnego zapalenia stawów), szczególnie stawów kolanowych, biodrowych, barkowych, rzadziej stawów skokowych, łokciowych, nadgarstkowych. W przebiegu boreliozy może występować również szereg objawów sugerujący uszkodzenie centralnego lub obwodowego układu nerwowego. Wnikanie bakterii do struktur układu nerwowego powoduje powstawanie lokalnych lub rozsianych procesów zapalnych, którym towarzyszą porażenia nerwów, niedowłady, nerwobóle a także zaburzenia koncentracji czy snu. Charakterystyczna wyłącznie dla boreliozy jest cykliczność objawów, która jest związana z cyklem życia i rozwoju bakterii Borrelia. Na ogół mniej więcej co miesiąc, osoby chorujące na boreliozę zauważają u siebie nasilenie objawów. Pogorszenie stanu samoczynnie z czasem ustępuje, by za około miesiąc wrócić. Kolejny typowy objaw to zmęczenie, którego nie da się wytłumaczyć trybem życia. U wielu chorych borelioza diagnozowana jest w momencie, gdy chory ma nieodwracalne zmiany chorobowe w układzie kostnym, nerwowym czy sercowyo-naczyniowym. Nawet, jeśli lekarz wpadnie na trop boreliozy, negatywne wyniki testów często powodują, że ten trop porzuca i chory zostaje bez prawidłowej diagnozy. Dlaczego tak się dzieje?

Krętek boreliozy, czyli bakteria Borrelia burgdorferi uznawana jest za najinteligentniejszą bakterię na świecie. Dzięki mechanizmom adaptacyjnym krętek potrafi zamaskować się w organizmie i spowodować fałszywie ujemne wyniki badań diagnostycznych. Standardowe testy w kierunku boreliozy - czyli test ELISA i Western Blot – opierają się nie na wykrywaniu bakterii, tylko przeciwciał przeciwko Borrelia. I niestety praktyka pokazuje, że u dużej liczby pacjentów z różnych powodów nie wykazują obecności bakterii w organizmie. Dlatego właśnie zdarza się, że pacjenci po ukłuciu przez kleszcza przez lata cierpią bez prawidłowo postawionej diagnozy. Żeby przetrwać niekorzystne dla niej warunki, Borrelia potrafi zmieniać swoją formę. Takie niesprzyjające jej środowisko pojawia się też w procesie leczenia pacjenta, znacznie utrudniając jego skuteczność.

Na czym polega taka standardowa diagnostyka w przypadku podejrzenia boreliozy? Aktualne standardy diagnostyczne obowiązujące w wielu krajach Europejskich są zgodne z wytycznymi IDSA (Amerykańskie Towarzystwo Chorób Zakaźnych) i jego europejskim odpowiednikiem (EUCALB). Zgodnie z tym stanowiskiem rozpoznanie każdej postaci klinicznej boreliozy jest proste i wymaga dwuetapowego protokołu diagnostycznego. Wg tych wytycznych na pierwszym etapie diagnostyki wykonywany jest test ELISA, na drugim test Western Blot przeprowadzany u osób z dodatnimi lub wątpliwymi wynikami testu ELISA. W sytuacji, gdy wynik ELISA wychodzi ujemny, diagnostyka kończy się, a pacjent dostaje informację, że nie ma boreliozy. ELISA w odróżnieniu od testu Western Blot jest badaniem stosunkowo tanim.

Wspomniał Pan Profesor, że testy ELISA i Western Blot u znacznej liczby pacjentów z różnych powodów nie wykazują obecności bakterii w organizmie. Dlaczego tak się dzieje, skoro to powszechnie stosowana i standardowa metoda diagnostyczna? I tu właśnie docieramy do sedna niezgody między obozami medycznymi. Zdaniem lekarzy opowiadających się za standardową diagnostyką, test ELISA jest na tyle czuły, że „naddiagnozuje boreliozę”. Oznacza to sytuację, w której nawet u niektórych osób niezakażonych pojawiają się wyniki fałszywie dodatnie. Dlatego dodatnie wyniki testu ELISA są standardowo weryfikowane testem Western Blot, który jest tzw. testem potwierdzenia. Zgodnie z wytycznymi IDSA w przypadku podejrzenia wczesnej boreliozy przy dodatnim teście ELISA i ujemnym teście Western Blot można po upływie 2-4 tygodni powtórzyć badanie Western Blot w kierunku boreliozy. Praktyka pokazuje, że do tego dochodzi rzadko i nawet u osób z objawami klinicznymi wskazującymi na boreliozę oraz dodatnim wynikiem testu ELISA, borelioza zostaje wykluczona po pierwszym negatywnym wyniku testu Western Blot. Jednocześnie w wytycznych napisane jest, że ostateczne rozpoznanie powinno być posta-

~ 47

wione w oparciu o wywiad i obraz kliniczny, a badania laboratoryjne stanowią jedynie narzędzie pomocnicze. Widać więc tu już wewnętrzną sprzeczność tych rekomendacji. Na czym polega taka standardowa diagnostyka w przypadku podejrzenia boreliozy? Aktualne standardy diagnostyczne obowiązujące w wielu krajach Europejskich są zgodne z wytycznymi IDSA (Amerykańskie Towarzystwo Chorób Zakaźnych) i jego europejskim odpowiednikiem (EUCALB). Zgodnie z tym stanowiskiem rozpoznanie każdej postaci klinicznej boreliozy jest proste i wymaga dwuetapowego protokołu diagnostycznego. Wg tych wytycznych na pierwszym etapie diagnostyki wykonywany jest test ELISA, na drugim test Western Blot przeprowadzany u osób z dodatnimi lub wątpliwymi wynikami testu ELISA. W sytuacji, gdy wynik ELISA wychodzi ujemny, diagnostyka kończy się, a pacjent dostaje informację, że nie ma boreliozy. ELISA w odróżnieniu od testu Western Blot jest badaniem stosunkowo tanim.

Można rozumieć, że dwa etapy to podwójne sito w diagnostyce, które stanowi dla pacjenta zabezpieczenie. Powinno też dawać poczucie bezpieczeństwa. Co w takim razie nie działa tak, jak powinno? Istnieją dane naukowe, które wskazują, że test ELISA w kierunku boreliozy jest badaniem o małej czułości diagnostycznej. Oznacza to, że nie „naddiagnozuje”, ale „niedodiagnozuje” boreliozę, czyli nie wykrywa wszystkich przypadków boreliozy u osób zakażonych. Z badań wynika, że niektóre testy ELISA identyfikują jedynie 30%-40% przypadków boreliozy. Druga kwestia to brak standaryzacji wyników pomiędzy producentami i laboratoriami, jak to ma miejsce np. w przypadku innych testów w kierunku cytomegalii czy toksoplazmozy. Trudno o porównywalne wyniki, gdy testy niektórych producentów pozwalają na wykrycie przeciwciał przeciw maksymalnie 4 antygenom, a inne przeciw 12 antygenom, czyli teoretycznie dają znacznie większą szansę na wykrycie choroby. Z reguły im mniej antygenów, tym test jest tańszy i przez to częściej stosowany. W takiej sytuacji jeśli Pacjent wytworzy przeciwciała np. dla konkretnych dwóch czy czterech antygenów i jeśli akurat nie będzie ich w danym teście, wynik będzie ujemny lub ewentualnie graniczny. Często obserwujemy u pacjentów wyniki dodatnie dopiero w drugim czy trzecim badaniu, czyli np. wtedy, gdy pacjent trafi do laboratorium wykorzystującego dobrej jakości testy, które są z reguły droższe. Najlepsze testy mają tzw. 100% zgodność wyników testu Western Blot z wartościami docelowymi, podczas gdy średnia wiarygodność testów Western Blot na poziomie 60-65%. W takim razie, jak wygląda niestandardowa ścieżka diagnostyczna i czy różni się od standardowej? Coraz więcej lekarzy ma świadomość, że podstawowe narzędzia diagnostyczne są obarczone znacznym ryzykiem błędu. Testy ELISA i We-

48 ~ zdrowie

stern Blot bazują na wykrywaniu przeciwciał. Oznacza to, że nie identyfikują bezpośredniej przyczyny choroby źródła zakażenia, czyli bakterii Borrelia w organizmie, a jedynie weryfikują, jak nasz organizm radzi sobie z zakażeniem i czy wytwarza przeciwciała przeciw krętkom. Z tym bywa różnie, ponieważ borelioza zaburza często działanie układu odpornościowego. Dlatego warto wiedzieć, że istnieją również badania pozwalające na wykrycie innych mechanizmów niż pojawianie się przeciwciał. Są to m.in. badania: KKI, LTT oraz EliSpot 2 Borrelia.

Czym konkretnie badania KKI, EliSpot 2 Borrelia czy LTT różnią się od badań standardowych? Test KKI również bazuje na metodologii Western Blot, jednak oferuje dodatkowe możliwości. Test KKI wykrywa tzw. Krążące Kompleksy Immunologiczne, które stanowią połączenie przeciwciał przeciw krętkom boreliozy wytworzonych przez nasz układ odpornościowy i fragmentów bakterii Borrelia, do czego dochodzi na ogół w przypadku przewlekłej i aktywnej boreliozy. Takie kompleksy są nie do wykrycia w standardowych testach, dlatego w KKI kom8 lipca 2022

pleksy są najpierw rozbijane, a potem dopiero badana jest obecność przeciwciał. To badanie rekomendowane jest pacjentom z podejrzeniem zaawansowanej boreliozy, u których testy ELISA i Western Blot nie przyniosły prawidłowego rozpoznania. Krążące kompleksy immunologiczne (KKI) w boreliozie wykrywane są nawet w 80% próbek surowic pacjentów podejrzanych o zakażenie, u których nie udało się wykryć przeciwciał standardowymi testami.

Na czym polegają dwa pozostałe badania, czyli LTT i EliSpot 2 Borrelia? Testy EliSpot 2 Borrelia i LTT stanowią alternatywę dla badań wykrywających przeciwciała. Badają reakcję komórek układu odpornościowego, a dokładnie limfocytów T, na kontakt z antygenami borelii. Dzięki temu udzielają odpowiedzi na więcej pytań niż standardowe testy. Dostarczają informacje o tym, jak mocno organizm reaguje na ewentualne zakażenie boreliozą, czy organizm walczy z aktywnym zakażeniem, czy pacjent ma skłonność do chorób z autoagresji i jak organizm radzi sobie z zakażeniem w czasie leczenia. Testy EliSpot od lat stanowią uznaną metodę w wykrywaniu zakażenia prątkiem

gruźlicy, która podobnie jak borelioza, może przebiegać skrycie i przewlekle. Chociaż nie ma ich w oficjalnych rekomendacjach, część specjalistów zleca je swoim pacjentom szczególnie z późną boreliozą. Jakie badanie rekomenduje Pan Profesor Pacjentom i naszym Czytelnikom? Dobór badań jest sprawą indywidualną i zawsze zależy od sytuacji pacjenta. Nie zaryzykowałbym rekomendacji żadnego konkretnego badania Pacjentom, których historii nie znam. Dziękuję za rozmowę.

Anna Meller

Prof. Tomasz Wielkoszyński – lekarz, specjalista diagnostyki laboratoryjnej, uczestniczący od ponad dekady w krajowych oraz międzynarodowych projektach badawczych z zakresu diagnostyki chorób przenoszonych przez kleszcze, założycielem Centrum Medycznego Wielkoszyński (wielkoszynski.pl) specjalizującego się w diagnostyce boreliozy i innych infekcji przenoszonych przez kleszcze, współpracującym z Corby Private Medical Centre (8 Pytchley Court, Corby, NN17 2QD, tel. 01536 502721, mob. 077 8087 2526)

zdrowie

~ 49

50 ~ kuchnia

ZDROWE JEDZENIE NIE MUSI BYĆ NUDNE

Dziś przepisy inne niż zwykle. Bo latem nasze menu staje się w naturalny sposób lżejsze – sezonowe owoce kuszą, a krajowe warzywa częściej lądują w naszych torbach. Zdecydowanym faworytem są sałatki i surówki, które serwujemy do obiadu i jako dodatek do menu na biesiadach grillowych. Jednak ciekawych sposobów na ich wykorzystanie jest znacznie więcej – sięgnijmy po nie, aby urozmaicić letni jadłospis! Niegdyś warzywa były traktowane jako mniej ważny element posiłku. Dziś nie trzeba nikogo przekonywać, że ich jedzenie jest zdrowe i smaczne, szczególnie w sezonie letnim, kiedy mamy dostęp do świeżych upraw. Jak je wykorzystać, aby dania z nich przygotowane nie wiały nudą i przyciągały nie tylko miłośników sałatek? Postawmy na urozmaicenie i triki, które pozwolą wydobyć z nich jeszcze więcej!

SPAGHETTI Z CUKINII Tradycyjne spaghetti bolognese czy w wersji neapolitańskiej to zdecydowanie jeden z najpopularniejszych posiłków, którego wykonanie jest łatwe i nie zajmuje dużo czasu. Jak je „stuningować”, aby zwiększyć ilość warzyw? Wystarczy, że pszenny makaron zamienimy na ten z cukinii. Jak go zrobić? Przy pomocy obieraczki julienne!

– Tradycyjną obieraczkę zazwyczaj znajdziemy w każdej szufladzie kuchennej. Dzięki niej szybko obierzemy jabłka czy marchew ze skórki. Jednak z narzędziami do obierania możemy wyczarować znaczniej więcej – jednym z nich jest obieraczka typu julienne. Obco brzmiąca nazwa oznacza krojenie na cienkie słupki lub długie nitki. Dzięki urządzeniom julienne takie krojenie jest szybkie, a w dodatku precyzyjne. Obieraczki mogą występować pod różnymi formami – metalowej, nieco przypominającą tę do ziemniaków, ale także krajalnicy spiralnej czy temperówki do warzyw, która służy do wycinania fantazyjnych wzorów – mówi specjalistka KiK i dodaje: jeśli marzy nam się niskokaloryczny, świeży makaron z cukinii, wybierzmy formę obieraczki spiralnej. Wystarczy, że umiejscowimy warzywo w komorze narzędzia, a zaraz pojawią się precyzyjnie wystrugane, cienkie, zielone nitki przypominające makaron. Do tego tradycyjny sos pomidorowy z mięsem lub bez i obiad gotowy!

8 lipca 2022

foto: Shutterstock

kuchnia

WARZYWNY RATATOUILLE

~ 51

To kolejna propozycja na warzywne, ale i atrakcyjne w swojej formie danie. To rodzaj gulaszu, który przywędrował do Polski z Nicei. Jego kwintesencją są południowe smaki – cukinia, bakłażan, kolorowa papryka, pomidory oraz czosnek i cebula. – Francuską potrawę możemy zaserwować w formie gęstego leczo lub w bardziej finezyjniej – kolorowej zapiekanki. Podstawą udanego ratatouille są cienko pokrojone plasterki warzyw, które układa się naprzemiennie w okrągłym naczyniu żaroodpornym, tworząc barwną mozaikę. Trudne? Niekoniecznie, pod warunkiem, że mamy urządzenie wielofunkcyjne do cięcia – np. krajalnicę z wymiennymi wkładami. Dzięki niej szybko pokroimy cukinię, bakłażana, pomidory i inne warzywa, a plasterki będą równej grubości. Teraz wystarczy tylko zrobić dressing z oliwy i ziół, i można zapiekać. Warto rozważyć zakup wielofunkcyjnej krajalnicy nie tylko z powodu francuskiej zapiekanki – dzięki wymiennym nożom możemy pokroić warzyw także w kostkę, ćwiartki, grubsze plastry, pióra czy wiórki. To duża oszczędność czasu – mówi przedstawicielka marki KiK.

OWOCOWE foto: Shutterstock

foto: Shutterstock

KOKTAJLE Sezonowe owoce można jeść saute albo w wersji pitnej. Koktajle stworzone na ich bazie są smaczną i pożywną przekąską, którą można zabrać do pracy czy na wycieczkę. A do tego nigdy się nie znudzą, bo możemy miksować ze sobą różne owoce – truskawki, jagody, maliny, banany, jabłka – dodać nabiał pod postacią jogurtów czy maślanki lub tworzyć zielone, warzywne smoothie. Warunek jest jeden: trzeba mieć blender. Najlepiej taki, który zaoszczędzi nam mycia i pozwoli zabrać ze sobą koktajl bez konieczności jego przelewania, np. urządzenie z wymiennymi butelkami. Blendujemy składniki, odkręcamy butelkę od urządzenia, zamykamy nakrętką i drugie śniadanie już gotowe!

52 ~ kuchnia

LODY NA PATYKU Z MASCARPONE, MUSEM I MALINAMI Błyskawiczne lody na patyku z mascarpone, musem i malinami – naturalna słodycz w pięknej formie dla całej rodziny! Macie ochotę na coś naturalnie pysznego? Może domowe lody malinowe z mascarpone? Warto spróbować, bo to błyskawiczna w przygotowaniu propozycja na słodki deser w upalne dni. Naturalnie słodkie, orzeźwiające lody świetnie smakują i pięknie się prezentują. Idealne dla całej rodziny, dużych i małych łasuchów, a nawet fit fanów naturalnie pysznych słodyczy :)

Składniki • 200 g serka mascarpone • 3 łyżki miodu lub 2 łyżki cukru pudru • 100g BIO musu owocowego Pear Pony, Holle (gruszka- brzoskwinia – malina – orkisz, po 8 mc.) • 15 malin

Serek mascarpone, mus i miód mieszamy dokładnie mikserem i wstawiamy do lodówki na 15 minut do schodzenia. W tym czasie do przygotowanych foremek wkładamy maliny. Delikatnie przelewamy do foremek schłodzona masę. Przygotowane w foremkach lody wstawiamy do zamrażalnika na ok 5 - 6 godzin.

PORADA: 1. Przed podaniem lody można umieścić na chwile w kubku z ciepłą wodą, dzięki temu łatwiej będzie ściągnąć z nich foremki. 2. Aby uzyskać dwukolorowe lody miksujemy tylko serek z miodem, następnie schłodzony serek i mus naprzemiennie wlewamy do foremek – raz mus, raz jogurt. SMACZNEGO! Więcej o zdrowej diecie maluchów na holle.pl 8 lipca 2022

kuchnia

~ 53

54 ~ sport

711 POŁĄCZEŃ

CZESŁAWA MICHNIEWICZA

kontra

ANGIELSKIE ŁAPÓWKARSTWO foto: Shutterstock

foto: Shutterstock

Afery korupcyjne w piłce nożnej nie istnieją od wczoraj - każdy przypadek przekupstw, bądź innych podejrzanych działań kiedyś wychodzi na światło dzienne. Ciekawym przypadkiem jest 711 połączeń Czesława Michniewicza do Ryszarda F. - tzw. “Fryzjera”, gdzie obecny selekcjoner Reprezentacji Polski rozmawiał z szefem piłkarskiej mafii około 27 godzin. Winnym natomiast w innej sprawie został były selekcjoner reprezentacji Anglii - Sam Allardyce. 8 lipca 2022

sport Michniewicz na celowniku dziennikarzy śledczych Tak naprawdę konflikt selekcjonera z dziennikarzami oraz środowiskiem piłkarskim trwa już od 31 stycznia bieżącego roku, kiedy został selekcjonerem. Pierwsze pytanie o aferę korupcyjną w polskiej piłce Michniewicz otrzymał już na swojej premierowej konferencji, podczas prezentacji w siedzibie PZPN. Dociekliwość i częstotliwość zadanych pytań o “Fryzjera” ewidentnie wyprowa-

gangsterów w klubie. Dziennikarz ujawnił rażące działania klubu oraz jego powiązania ze światem gangsterskim. Działacze funkcjonujący “pod krawatem” tak naprawdę byli członkami grupy Wisła Sharks odpowiedzialnej za multum przestępstw, wymuszeń i haraczy. Pokaźne śledztwo Jadczaka na temat Michniewicza nie wniosło żadnych nowych dowodów w sprawie, ale autor bardzo dokładnie i dociekliwie rozpisał billingi pomiędzy selekcjonerem i “Fryzjerem”. Po publikacji dochodzenia wybuchła kolejna burza w środowisku refoto: Shutterstock

~ 55

nowym selekcjonerem kadry “Trzech Lwów”. Dla Anglika prawdopodobnie była to szansa życia, ponieważ wcześniej trenował takie kluby jak Sunderland, czy też West Ham United. Selekcjoner reprezentacji Anglii jest pod okiem dziennikarzy dwadzieścia cztery godziny na dobę. Tak też było w przypadku Allardyca, kiedy dziennikarze “The Telegraph” postanowili wszcząć śledztwo i przeprowadzić akcję prowokacyjną. W sierpniu 2016 “Big Sam” udał się do Hongkongu i Singapuru, aby spotkać się z dwoma biznesmenami. Anglik miał im pomóc w obejściu przepisów transferowych, które zabraniały prania brudnych pieniędzy oraz handlu kartami zawodniczymi. Taka “usługa” została wyceniona przez selekcjonera na 400 tysięcy funtów, jednak bardzo szybko się dowiedział, że tych pieniędzy nie otrzyma. Na łamach “The Telegraph” ukazał się spory tekst o łapówkarskich zamiarach trenera Anglii. Sprawa została bardzo poważnie potraktowana przez FA (tamtejszy odpowiednik PZPN), po kilku dniach postanowiono zwolnić “Big Sama” dyscyplinarnie. Prokuratura nie mogła postawić żadnych zarzutów Anglikowi, ponieważ żadnych korzyści materialnych on nie przyjął - ale sam zamiar wystarczył, aby go skompromitować.

Dwóch trenerów, dwie sytuacje

dziła, i wciąż wyprowadza trenera z równowagi. Ucinanie dyskusji na temat korupcji krótkim “nie pamiętam”, bądź skierowaniem dziennikarza zadającego pytanie do prokuratury mogło budzić niesmak. Na styczniowej konferencji pojawił się również specjalista od piłkarskich śledztw - Szymon Jadczak. Dziennikarz Wirtualnej Polski zadał bardziej dociekliwe pytanie, zawierające również informację o billingach pomiędzy Michniewiczem i “Fryzjerem”. Na sali wywiązała się awantura, a trener groził pozwem o zniesławienie. Rzecznik reprezentacji Jakub Kwiatkowski musiał interweniować, aby uspokoić atmosferę. Tamta konferencja rozpoczęła śledztwo Szymona Jadczaka, które trwało aż do 20 czerwca bieżącego roku, kiedy to na łamach portalu WP ukazał się ogromny tekst o działalności Michniewicza w czasach afery korupcyjnej.

Kim jest Szymon Jadczak?

Szymon Jadczak kilka lat temu przyczynił się do wyrwania Wisły Kraków spod panowania

prezentacji. Trener udał się do zaprzyjaźnionego medium - Kanału Sportowego, gdzie wcześniej miał umówioną rozmowę z Krzysztofem Stanowskim. Niespodziewanie, dwa dni przed programem artykuł został opublikowany, więc Michniewicz został przyparty “do ściany”. Gospodarz programu, Stanowski ogłosił tuż po jego rozpoczęciu, że żadne pytania dotyczące korupcji nie zostaną rozpatrzone, ponieważ selekcjoner już niejednokrotnie mierzył się ze swoją przeszłością. Będąc sprawiedliwym, należy przyznać rację trenerowi, że żadnych zarzutów mu nie postawiono - ale wątpliwości związane ze słabą pamięcią, o czym rozmawiał przez ponad dobę z szefem piłkarskiej mafii, mogą martwić oraz pozostawiać pole do polemiki i podejrzeń.

Sam Allardyce i 67 dni jego rządów

Po prawdopodobnie jednej z największych klęsk w historii angielskiego futbolu (porażka w ⅛ Euro 2016 z Islandią) Sam Allardyce został ogłoszony

Wielu hejterów Czesława Michniewicza może powiedzieć, że powinien być zwolniony tak samo jak Sam Allardyce. W takiej sytuacji należy spojrzeć również na drugą stronę medalu. Polak w przeciwieństwie do swojego znajomego z branży nie został przyłapany na “gorącym” uczynku, a pomimo bardzo intensywnego dochodzenia Szymona Jadczaka i skontaktowania się z połową piłkarskiej Polski - żaden świadek nie został znaleziony, bądź nie miał interesu, by zeznawać przeciw Michniewiczowi. Również ważnym czynnikiem w tych sprawach jest czas. Allardyce rządził w sumie 67 dni. W tym czasie zdążył się zaprezentować jako trener, skompromitować się w Azji oraz ostatecznie zostać zwolnionym - natomiast afera korupcyjna wybuchła w 2006 roku. Wielu świadków tamtych zdarzeń zmarło, bądź nie chce być już kojarzona z tamtymi zamierzchłymi czasami. Dodatkowo, Polak objął reprezentację po szesnastu latach od chwili zatrzymania Ryszarda F. Dlatego, aktualnie nie można oceniać postawy Michniewicza. Jest wolnym człowiekiem i ma prawo się bronić - prawdopodobnie wszystko okaże się dopiero po listopadowym Mundialu w Katarze. 30 czerwca 2022 na swoim koncie na Twitterze selekcjoner opublikował oświadczenie. Były trener m.in. Pogoni Szczecin poinformował, że pozwie Szymona Jadczaka o zniesławienie oraz nękanie i stalking, jednak dopiero po Mistrzostwach Świata. Aktualnie dla Michniewicza najważniejsza jest reprezentacja i spokój wokół niej. Trener nie będzie do tego momentu komentować, ani angażować się w tę sprawę. Sytuacja z aferą korupcyjną jest ciężka do ocenienia, w przeciwieństwie do łapówkarstwa Sama Allardyce’a. Aktualnie Michniewicz jest osobą niewinną i tak należy o nim mówić. Choć może w przyszłości będzie trzeba ten tekst zaktualizować. Cyprian Gibuła

56 ~ satyra

PRZEZ OKULARY PIOTRA BIELKOWICZA Iga (czyli-Gdzie ci mężczyźni?) Copyright Piotr Bielkowicz 2022 Czy to święto, czy to piątek, radość daje Iga Świątek. Potrzeba nam było tego, by połechtać nasze ego a ego mężczyzn niestety częściej łechcą nam kobiety: Tokarczuk w literaturze; Wanda Rutkiewicz na górze; Szewińska – biegi i skoki; Szymborska – wierszy uroki; Skłodowska to Noble dwa. (lecz po co te Curie ma?) Gorzej, naszą gorszą płeć inne nacje też chcą mieć.

8 lipca 2022

Przykładów mamy bez liku – wspomnę tu o Koperniku (choć ‘sprechanie’ jego znika w wykonaniu Adamczyka). Chopin – muzyką nam blisko, ale to dziwne nazwisko! (Adamczyka więc zadanie – spolszczyć z George Sand flirtowanie) Z Mickiewiczem sprawa cienkaLitwini i Łukaszenka (trzeba pchnąć więc Adamczyka, by im gęby pozamykał)

Nawet Matejko to Czech (Adamczyk coś zrobi niech) Wniosek: Patriotyzmu podniety dają nam tylko kobiety – no bo jak być patriotą gdy nas na boisku gniotą. A to chyba jest za mało, by krzyczeć: „Nic się nie stało!”

satyra

Platynowy Jubileusz

Kamasutra polityczna

Czyś anty-, czy rojalistą – Jubileusz minął czysto. Inna sprawa, czy Królowa chce być taka platynowa? Media, rząd, nawet Rodzina każdy wiek jej przypomina, a być może właśnie Ona chce być trochę odmłodzona! Goni Ludwika Wielkiego, też kiedyś platynowego, ale Ludwik mógł to znieść – lat miał siedemdziesiąt sześć (a Królowa blisko stu, więc pewnie zazdrości mu) Było Święto i parada. Deszczyk może nieco padał, ale słonie, lew i smok jakoś utrzymały krok, a emeryt-celebryta śpiewał sobie tam do syta! Prince Andrew i Ksiażę Harry wyglądali zza kotary, albo z innego ukrycia (takie teraz mają życia) Na dole w paradzie słonie – kapelusze na balkonie. To była także parada. A Camilla bardzo rada, gdyż rondem wszystkie pobiła. Taka w Niej królewska siła! U Borisa zaś niestety wciąż odgrzewane kotlety. Partygate daje mu mdłości, kolkę, inne niestrawności, oraz votum nieufności. Choć przeżył, było z nim źle. Czy ma policzone dnie? Czy wesprze się jakąś zmianą, by mieć rocznicę ‘skórzaną’*?

*skórzana rocznica/ jubileusz – 3 lata

Na świecie wojna, niepewność jutra. W polskiej polityce –kamasutra. Dotyczy Rządu i Opozycji z powodu różnorakich pozycji. Sprawa niezwykle skomplikowana i czy wystarczy tu dobra zmiana (Chociaż do zmiany wszyscy są skłonni, aby uniknąć monotonii) Musisz być giętki, lecz sztywny czasem, aby nie skończyć poza nawiasem. Niektóre partie nie lubią tłoku i wolą wszystko robić na boku. Inne zaś wolą to robić w grupie, by swych partnerów mieć ... na oku. Zatem co w Zjednoczonej Prawicy? W jakiej pozycji są uczestnicy? (Cóż, najważniejsze są pozycje, aby UTRZYMAĆ koalicję) Współżycie PISu z panem Ziobrą sielanką nie jest, raczej „Kobrą”. Muszą podpierać się Bielanem, aby przepychać sprawy kolanem (więc wygibasy to niesłychane) Ciekawa w sumie ta figura, choć cała rzecz raczej ponura. Jakie są wieści z drugiej strony? Czy każdy jest tam zadowolony? (O Opozycji tutaj mowa, by bardzo jasne były słowa) Tam najważniejsze też są pozycje, aby UTWORZYĆ koalicję. Duża swoboda u nich jest znana – można powiedzieć: -‘pseudonirwana’. Różnych pomysłów każdy się chwyta, byleby wypchnąć PIS od koryta. Konfiguracje też są tam liczne teoretycznie ‘egzotyczne’. Weźmy Zandberga więc z... Kamyszem jakby walenia brać z tygrysem. Jak widać, choć w tych rzeczach silni, są całkiem niekompatybilni. Tusk w tej materii doświadczony – (zaliczył brukselskie salony) promuje więc między innymi podejście –‘wszyscy ze wszystkimi’ – poli-gam/tyczne zbiorowisko, bo w tłoku może ujdzie wszystko. Wniosek: Problem jest trudny do zgryzienia i trudny do klasyfikacji. Czy politolog, czy Wisłocka pomogą wszystkim w ich frustracji?

~ 57

Z życia wzięte

(Krajobrazy ludzkie –para 3)

Copyright Piotr Bielkowicz 2022 To była dziwna para. Ona szpetna i stara, lecz jeszcze pełna gracji. On z innej generacji. Więc ludzie się brzydzili tym, że to para taka. Mówili:-„Stara zdzira złapała żigolaka.” I spekulacje różne krążyły dookoła, zwłaszcza kiedy widzieli, że ona jest wesoła. Bo to denerwowało głównie stare dewotki. I ze zdwojoną siłą krążyły wtedy plotki. A oni sobie żyli jak w jakimś paradiso. Ona mu dogadzała, a ludziom było łyso. Więc te dewotki stare zrobiły donos do księdza, że to zgnilizna moralna – on diabeł a ona jędza. A ksiądz z tym dylematem męczył się aż do rana. Rano sprawę pchnął wyżej – do samego plebana. Pleban uznał, że całkiem on nie jest w tym temacie i w związku z tym tę sprawę rozwiążą w dekanacie. Dziekan był zalatany, lecz się nieco pogłowił. W końcu sprawę tę upchnął samemu biskupowi. A oni sobie żyli tak jakby nigdy nic. Ona wszystko robiła. On wypoczywał jak widz (choć był zdrowy jak rydz) Biskup w zasadzie także miał inne sprawy na głowie, dlatego mogli tu pomóc sami kardynałowie. Kardynał się zorientował dokąd ta sprawa zmierza i postanowił ją zbadać i nie pchać jej do Papieża. A sprawa była prosta choć szumu było wiele, gdyż owa wredna para ślub dawno wzięła w kościele.

58 ~ strefa dzieci

DOPASUJ WŁAŚCIWY ELEMENT

ROZWIĄŻ

8 lipca 2022

strefa dzieci

ZNAJDŹ 10 RÓŻNIC

ZNAJDŹ 2 IDENTYCZNE PARASOLKI

~ 59

60 ~ kalendarium

KALENDARIUM

1 lipca

6 lipca

1890 – Wielka Brytania i Niemcy zawarły traktat na mocy

1535 – W Londynie został ścięty Thomas More.

którego wyspa Helgoland na Morzu Północnym

1699 – Został aresztowany szkocki pirat William Kidd wraz ze swoją załogą.

przeszła pod kontrolę niemiecką, a Zanzibar pod brytyjską.

1988 – 167 osób zginęło w wyniku eksplozji na platformie wiertniczej Piper Alpha na Morzu Północnym.

1968 - USA, Wielka Brytania, ZSRR i 58 innych państw podpisało Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej. 1987 - Rozpoczęło się drążenie tunelu pod kanałem La Manche.

7 lipca 1991 - W angielskim mieście Bradford wybuchły zamieszki między białymi i Azjatami.

2 lipca 1800 – Brytyjski parlament uchwalił Akt Unii z Irlandią, na mocy którego 1 stycznia 1801 roku powstało Zjedno-

8 lipca 1949 - W Wielkiej Brytanii ukazała się powieść Rok 1984 George’a Orwella.

czone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii. 1928 – W Wielkiej Brytanii kobiety, które ukończyły 21. rok życia otrzymały czynne i bierne prawa wyborcze.

8 lipca 1965 - Odbywający karę 30 lat pozbawienia wolności za

3 lipca

współudział w „napadzie stulecia” z 1963 roku Ron-

1928 – W Londynie przeprowadzono pierwszą transmisję te-

nie Biggs uciekł z więzienia Wandsworth w Londynie.

lewizyjną w kolorze. 1931 – Wykonano ostatni wyrok śmierci na Gibraltarze (w czasie pokoju).

10 lipca 1902 - Bezludny atol Oeno na Pacyfiku został anektowany przez Wielką Brytanię.

1938 – Brytyjska Gresley „Mallard” A4 pobiła aktualny do dzisiaj światowy rekord prędkości lokomotywy z na-

1940 - Rozpoczęła się bitwa o Anglię.

pędem parowym (203 km/h).

1947 – Dokonano oblotu brytyjskiego samolotu pasażerskiego Airspeed Ambassador.

4 lipca

1964 - W Wielkiej Brytanii ukazał się longplay A Hard Day’s

1584 – Angielska ekspedycja prowadzona przez kapita-

Night zespołu The Beatles.

nów Philipa Amadasa i Arthura Barlowa dotarła do łańcucha wysepek u wybrzeży Karoliny Północnej,

13 lipca

spośród których wybrano Roanoke jako miejsce,

1966 - 27-letni Szkot Angus Barbieri zakończył trwającą 382

założonej rok później, pierwszej angielskiej osady

dni głodówkę (podczas której przyjmował jedynie

w Ameryce Północnej, która jednak nie przetrwała

niesłodzone napoje, witaminy, elektrolity i bliżej nie-

(tzw. Zaginiona Kolonia).

określoną ilość drożdży) w czasie której schudł z 207

2014 - W stoczni w szkockim Rosyth odbył się chrzest bry-

do 82 kg. W 1971 roku Księga rekordów Guinnessa uznała to za najdłuższy udokumentowany post.

tyjskiego lotniskowca z napędem konwencjonalnym HMS „Queen Elizabeth”.

1966 - W Anglii rozpoczęły się VIII Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej.

5 lipca 1865 - W Anglii wprowadzono pierwsze na świecie ograniczenie prędkości.

12 lipca 1652 – I wojna angielsko-holenderska: u wejścia do kanału La Manche Anglicy zaatakowali holenderski konwój

8 lipca 2022

LIPIEC wracający z Portugalii, zdobywając 7 i zatapiając 3 okręty przeciwnika. 1878 – Cypr przeszedł spod panowania tureckiego pod rzą-

kalendarium

~ 61

2005 – W Londynie dokonano kolejnych, po 7 lipca, czterech zamachów bombowych, w których ranna została jedna osoba.

dy Wielkiej Brytanii. 1898 – Brytyjczycy William Ramsay i Morris William Travers odkryli ksenon.

24 lipca 1888 – Szkocki wynalazca John Boyd Dunlop zgłosił do opatentowania oponę.

14 lipca

2019 – Boris Johnson został premierem Wielkiej Brytanii.

1865 – Brytyjski wspinacz Edward Whymper wraz z sześcioosobowym zespołem jako pierwsi zdobyli szczyt

25 lipca

Matterhorn w Alpach Zachodnich.

1911 – Brytyjski artysta cyrkowy Bobby Leach jako drugi w historii przepłynął udanie wodospad Niagara w

15 lipca 1685 – W Tower of London został ścięty za zdradę James Scott, 1. książę Monmouth, przywódca rebelii przeciwko królowi Jakubowi II Stuartowi.

beczce. 26 lipca 1958 - Brytyjski następca tronu książę Karol otrzymał tytuł księcia Walii. 1994 – 14 osób zostało rannych w eksplozji samochodu-pu-

16 lipca

łapki przed izraelską ambasadą w Londynie; kolejne

1940 – W Londynie otwarto Ognisko Polskie.

6 osób odnosiło rany w podobnym zamachu na ży-

dowską organizację charytatywną w Londynie.

17 lipca 1976 - Królowa Elżbieta II dokonała otwarcia XXI Letnich Igrzysk Olimpijskich w Montrealu.

27 lipca 1940 - Utwór I’ll Never Smile Again Tommy’ego Dorseya zajął pierwsze miejsce w pierwszym wydaniu listy prze-

18 lipca

bojów tygodnika „Billboard“.

1941 - W Londynie minister spraw zagranicznych czechosłowackiego rządu emigracyjnego Jan Masaryk i ra-

28 lipca

dziecki ambasador Iwan Majski podpisali umowę w

2005 – IRA oficjalnie ogłosiła zakończenie walki zbrojnej.

sprawie sformowania czechosłowackich oddziałów wojskowych na terenie ZSRR. 1947 - Król Wielkiej Brytanii Jerzy VI Windsor podpisał ustawę o niepodległości Indii.

29 lipca 1951 – W Londynie odbyła się pierwsza edycja konkursu Miss World, którego zwyciężczynią została Szwedka Kicki Håkansson.

20 lipca 1304 – I wojna o niepodległość Szkocji: wojska angielskie zdobyły po trzymiesięcznym oblężeniu zamek w Stirling.

30 lipca 1941 – W Londynie podpisano polsko-radziecki układ Sikorski-Majski, przewidujący m.in. wznowienie stosunków dyplomatycznych, amnestię dla polskich więźniów i

21 lipca

utworzenie armii polskiej w ZSRR.

1976 – W zamachu bombowym w Dublinie zginął ambasador Wielkiej Brytanii Christopher Ewart Biggs.

62 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy... foto: Shutterstock

Kula Shaker

brytyjski zespół rockowy, grający muzykę z gatunku rocka psychodelicznego. Powstał w 1995. Jego założycielem i liderem był Crispian Mills, syn aktorki Hayley Mills i wnuk aktora Johna Millsa. Nazwa zespołu pochodzi od jednego z 12 Alwarów, Kulaśekhara, indyjskiego władcy i świętego z IX wieku i jest wyrazem zainteresowania Millsa filozofią gaudija wisznuizmu.Pierwszy sukcesem zespołu było dotarciem singla Tattva do 4 miejsca brytyjskich list sprzedaży. Wkrótce wydany album K (1996) sprzedał się w ponad 2 milionach egzemplarzy na świecie (w tym 850 tysięcy w Wielkiej Brytanii). Muzyka zespołu łączyła nawiązania do rocka psychodelicznego lat 60. (Jimi Hendrix, Grateful Dead), rocka progresywnego i muzyki hinduskiej. Treść zdradzała fascynację religią hinduską. Popularny singel Govinda stanowił śpiewaną w sanskrycie modlitwę do Kryszny (którego jednym z imion jest Gowinda); wcześniej tę samą modlitwę nagrał w 1970 zespół Radha Krsna Temple na albumie, którego producentem był George Harrison. W grudniu 2005 zespół w trzyosobowym składzie (bez klawiszowca) zagrał niezapowiadany koncert w Leighton Buzzard a miesiąc później ogłosił reaktywację. W kwietniu 2006 ukazała się (za pośrednictwem serwisu ITunes EPka The Revenge of the King. W czerwcu 2007 w Japonii, a w sierpniu 2007 w Europie ukazał się trzeci album zespołu, Strangefolk. kiedy: piątek, 8 lipca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Alexandra Palace Theatre, London

POLECAMY!

MAGAZYN kulturalny Greyson Chance amerykański piosenkarz, autor tekstów oraz pianista. W wieku ośmiu lat podjął naukę gry na fortepianie. Pod koniec kwietnia 2010 opublikował w serwisie YouTube nagranie ze swojego występu podczas festiwalu szkolnego, na którym zaśpiewał cover piosenki „Paparazzi” Lady Gagi. Filmik stał się internetowym hitem i zdobył ponad 59 mln wyświetleń. O wykonawcy wspomniała między innymi Ellen DeGeneres, która zaprezentowała fragment występu w swoim talk-show oraz zaprosiła nastolatka do swojego programu. W 2011 ukazała się jego debiutancka płyta studyjna zatytułowana Hold On ’Til the Night. W tym samym roku wystąpił gościnnie w serialu Z innej beczki, na którego potrzeby zaśpiewał utwór „Waiting Outside the Lines”. Gościnnie wziął udział w serialach Raising Hope i Glee.

8 lipca 2022

KALENDARIUM WYDARZEŃ: lipiec 2022 kiedy: piątek, 8 lipca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: The Garage, London

Marc Almond czyli Peter Mark Sinclair Almond – brytyjski piosenkarz, kompozytor i aktor. Uważany jest za jednego z najważniejszych twórców nurtu synth pop i new wave. Jego styl muzyczny to elektroniczna mieszanka muzyki pop i dance. kiedy: piątek, 8 lipca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Cadogan Hall, London

Definitely Oasis uważani za najlepszy tribute band Oasis! Zespół zagrał nawet koncert w kultowym miejscu Barrowland, uwielbianym zarówno przez Liama, jak i Noela Gallaghera, w którym Oasis zagrał prawdopodobnie jeden z najlepszych koncertów w historii. kiedy: sobota, 9 lipca 2022 r., godz. 18:30 gdzie: O2 Academy Islington, London

Midnight Oil australijski zespół muzyczny założony w Sydney w 1972 roku. Nazwa grupy wywodzi się od dwóch angielskich

powiedzeń Burn The Midnight Oil (co oznacza „uczyć się, pracować do późna w nocy”) oraz Smells Of The Midnight Oil (określenia na skomplikowaną językowo poezję, bogatą w różnego typu aluzje i odniesienia do innych utworów). W początkowym okresie działalności, zespół grał rocka alternatywnego. W drugiej połowie lat 80. Zaczął grać pop-rocka. Wylansował jeden przebój na skalę międzynarodową – „Beds Are Burning” pochodzący z albumu Diesel and Dust. Inne znane utwory zespołu to m.in. Blue Sky Mine, The Dead Heart. kiedy: sobota, 9 lipca, godz. 19:00 gdzie: Roundhouse, London

wielki imprezownik

~ 63

POLECAMY!

foto: Shutterstock

M. Ward

amerykański piosenkarz autor tekstów i gitarzysta. Solowa twórczość Warda to mieszanka inspirowanych folkiem i bluesem nagrań analogowych Americana. Od 1999 roku wydał dziesięć albumów studyjnych, głównie za pośrednictwem niezależnej wytwórni Merge Records. Oprócz pracy solowej jest członkiem indie popowego duetu She & Him i folk-rockowej supergrupy Monsters of Folk, a także uczestniczy w nagrywaniu, produkcji i graniu z wieloma innymi artystami. kiedy: niedziela, 10 lipca, godz. 19:30 gdzie: Somerset House, London

Peat And Diesel

- trzyosobowy zespół ze Stornoway na wyspie Lewis w Szkocji, w skład którego wchodzą Calum „Boydie” MacLeod, Innes Scott i Uilly Macleod. Zespół powstał podczas sobotnich sesji w domach członków zespołu i zyskał na popularności dzięki mediom społecznościowym. Piosenki zespołu dotyczą głównie humorystycznego spojrzenia na życie na wyspie i są w języku angielskim, chociaż zawierają niektóre gaelickie słowa i zwroty. W 2019 roku zespół wygrał „Live Act of the Year” na Scots Trad Music Awards. W 2020 roku zdobyli nagrodę „Best Music Video” (za Transit Van Caluma Dana). Byli również nominowani do najlepszego albumu (za Light my Byre), ale przegrali z The Woods Hamisha Napiera. kiedy: sobota, 9 lipca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: Electric Ballroom, London

Sunidhi Chauhan

indyjska piosenkarka. Urodzona w Delhi, zaczęła występować w wieku 5 lat.

W ciągu roku wygrała pierwszy śpiewający reality show zatytułowany Meri Awaz Suno. Zdobyła nagrodę Filmfare RD Burman Award for New Music Talent i była nominowana do Best Female Playback Singer. W 2006 roku otrzymała swoją pierwszą nagrodę Filmfare za wykonanie piosenki „Beedi” i kolejne dwie nominacje za „Soniye” z Aksar i „Aashiqui Main”. Oprócz śpiewania, Sunidhi jest zaangażowana w różne organizacje charytatywne i sprawy społeczne. Czterokrotnie wystąpiła w rankingu Forbes Celebrity 100 of India. kiedy: niedziela, 10 lipca, godz. 18:00 gdzie: Eventim Apollo, London

Bomba Estereo

kolumbijski zespół założony w Bogocie w 2005 roku przez Simóna Mejíę. Jego muzyka została opisana jako „electro tropical” lub „psychedelic cumbia” kiedy: niedziela, 10 lipca, godz. 19:30 gdzie: Somerset House, London

Marc Rebillet

amerykański muzyk elektroniczny i youtuber. Znany jest z improwizacji piosenek elektronicznych, które zawierają komiczne teksty. Rebillet dystrybuuje swoją pracę głównie za pośrednictwem filmów na YouTube i transmisji na żywo na Twitchu, w których używa stacji pętli, klawiatury, wokalu i instrumentów perkusyjnych do produkcji swoich piosenek w swoim mieszkaniu. Wydał trzy albumy studyjne (Marc Rebillet, Europe i Loop Daddy III) oraz dwie rozszerzone płyty (Loop Daddy i Loop Daddy II). kiedy: poniedziałek, 11 lipca, godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Trippie Redd

amerykański raper, piosenkarz i autor tekstów. Jego debiutancki mixtape A Love Letter to You i singiel „Love Scars” zapewniły mu popularność. Dwa pierwszy albumy muzyka dotarły do pierwszej piątki Billboard 200.

White rozpoczął rok 2021 r. wydaniem luksusowej edycji Pegasusa, rockowej reedycji zatytułowanej Neon Shark vs Pegasus. Później zapowiedział swój czwarty album studyjny Trip at Knight. Przed wydaniem albumu ydał dwa popularne utwory we współpracy z innymi artystami. Pierwszy, „Miss the Rage” z udziałem Playboi Carti’ego, który zadebiutował na 11 miejscu listy Billboard Hot 100, stając się najwyżej notowanym singlem w karierze White’a. Drugi, „Holy Smokes” z udziałem Lil Uzi Verta, znalazł się na 50 miejscu listy Hot 100. Album Trip at Knight wsparło wielu gości: Drake, SoFaygo, Lil Uzi Vert’a, Playboi Carti’ego, Ski Mask the Slump God, Lil Durk, Polo G, Babyface Ray, Sad Baby, Icewear Vezzo. Album zajął drugie miejsce na liście Billboard 200 oraz 1 na liście Top R&B/Hip-Hop Albums. kiedy: wtorek, 12 lipca, godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

64 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Thievery Corporation

amerykański duet muzyczny, utworzony w 1995 roku w Waszyngtonie przez dwóch didżejów: Roba Garzę i Erica Hiltona. Zespół tworzy nowoczesną muzykę elektroniczną downtempo z elementami dubu, acid jazzu, muzyki jamajskiej (reggae) i brazylijskiej (bossa nova), wykorzystując egzotyczne instrumenty (w tym sitar). Garza i Hilton często zapraszają do współpracy artystów, reprezentujących różne style i kultury muzyczne. Byli wśród nich między innymi: Bebel Gilberto, Natalia Clavier, Emilíana Torrini, Anoushka Shankar, Perry Farrell i David Byrne. Rob Garza już w dzieciństwie intensywnie słuchał muzyki. Jego ojciec był zapalonym melomanem. Kolekcjonował nagrania The Beatles, The Drifters, Sama Cooke’a, Roya Orbisona, Henry’ego Manciniego, Harry’ego Belafonte. Matka Garzy pochodziła z Meksyku. Kiedy rodzina przeniosła się do Connecticut, Rob poszedł do jednej z najlepszych szkół w Stanach Zjednoczonych, która miała w programie muzykę elektroniczną. Eric Hilton mając 18 lat przeprowadził się do Waszyngtonu, gdzie znalazł pracę jako DJ w klubach oraz organizator imprez w opustoszałych domach towarowych. Obaj spotkali się w 1995 roku, kiedy zostali zaproszeni przez ich wspólną przyjaciółkę do klubu muzycznego Eighteenth Street Lounge w Waszyngtonie. Połączyła ich wspólna pasja do bossa novy. Postanowili założyć zespół, któremu dali nazwę Thievery Corporation. Zadebiutowali w 1996 roku albumem Sounds from the Thievery Hi-Fi, który zadedykował jednemu z mistrzów bossa novy, Antôniowi Carlosowi Jobimowi. Jedno z nagrań z debiutanckiego albumu, „Shaolin Satellite”, znalazło się na DJ-Kiks, DJ-skim albumie duetu Kruder & Dorfmeister. Zespół zaproponował muzykę instrumentalną, utrzymaną w stylu między trip hopem a acid jazzem. Drugi album studyjny, The Mirror Conspiracy, ukazał się w roku 2000. Zadebiutowała na nim wokalistka Lou Lou Ghelichkhani. Związała się ona z zespołem na dłużej, śpiewając na poszczególnych albumach po francusku, angielsku i persku. Potem ukazały się Sounds from the Verve Hi-Fi, The Richest Man in Babylon, The Outernational Sound i Babylon Rewound. W nagraniu wydanego w 2005 roku albumu The Cosmic Game wzięli udział wokaliści Perry Farrell, Wayne Coyne z The Flaming Lips i David Byrne. 12 marca tego samego roku album doszedł do 1. miejsca na liście Dance/Electronic Albums tygodnika Billboard. Inspirując się twórczością brytyjskich artystów triphopowych, takich jak Massive Attack, Tricky i Portishead, Thievery Corporation z powodzeniem połączył rytmy downtempo i elektroniki z brzmieniami reggae i rhythm and bluesa, tworząc piosenki, które były zarówno wymagające muzycznie, jak i nadawały się doskonale do tańca. kiedy: poniedziałek, 13 czerwca 2022 r., godz. 18:30 gdzie: The O2, London

Morgan Evans

australijski piosenkarz country i autor tekstów. W marcu 2014 roku wydał debiutancki album studyjny, który osiągnął 20 miejsce na ARIA Albums Chart. W 2019 roku zdobył nagrodę ARIA Award dla najlepszego albumu country za swój drugi album studyjny, Things That We Drink To. Evans miał również przebój w Stanach Zjednoczonych - „Kiss Somebody” w 2017 roku. Od 2016 roku Evans jest żonaty z amerykańską artystką muzyki country Kelseą Ballerini. kiedy: czwartek, 14 lipca, godz. 19:00 gdzie: Lafayette, Southampton

8 lipca 2022

Madeon

czyli Hugo Pierre Leclercq, jest francuskim DJ-em i producentem muzycznym z Nantes, obecnie mieszkającym w Los Angeles. Zaczynał w wieku 17 lat filmem na YouTube „Pop Culture”, w którym połączył 39 różnych popularnych piosenek. Film wyświetliły miliony widzów. Madeon wymienia The Beatles i Daft Punk jako swoje największe muzyczne inspiracje. Jego debiutancki album studyjny, Adventure, został wydany w 2015 roku. W 2019 roku Madeon wydał swój drugi album, Good Faith, w ramach trasy koncertowej Good Faith Live. Madeon został sklasyfikowany na 105 miejscu wśród najlepszych DJ-ów DJ Mag w 2017 roku. W 2017 roku był nominowany do dwóch nagród Electronic Music

Awards z Porterem Robinsonem za singiel roku i live act of the year. Good Faith był nominowany do nagrody Grammy za najlepszy album elektroniczny w 2021 roku. kiedy: czwartek, 14 lipca, godz. 19:00 gdzie: KOKO Camden, London

Sam Fender

brytyjski piosenkarz, autor tekstów i muzyk. Znany jest z wysokiego głosu tenorowego i silnego akcentu, nałożonego na muzykę charakteryzującą się rockowym brzmieniem. Fender łączy tradycję muzyki amerykańskiej z klasyczną brytyjską wrażliwością rockową. Muzyk zdobył nagrodę Critics’ Choice Award na 39. gali Brit Awards i

wydał swój debiutancki album, Hypersonic Missiles, we wrześniu 2019 roku, który wszedł na UK Albums Chart na pierwszym miejscu. Jego drugi album Seventeen Going Under został wydany w październiku 2021 roku, a także znalazł się na szczycie UK Albums Chart z przebojem „Seventeen Going Under”. W 2022 roku Fender otrzymał Brit Award za najlepszy brytyjski autor alternatywny / rockowy oraz nagrodę Ivor Novello za najlepszą piosenkę muzyczną i liryczną. Według The New York Times, Fender staje się jednym z najważniejszych brytyjskich zespołów rockowych.. kiedy: piątek, 15 lipca, godz. 13:30 gdzie: Finsbury Park, London

wielki imprezownik

Social Distortion

amerykańska grupa punk rockowa z południowej Kalifornii, utworzona w 1978 roku z inicjatywy Mike’a Nessa i Dennisa Dannella. Rozwiązana na krótko w 1985, reaktywowana rok później, gra do dziś. Największe sukcesy komercyjne odnosiła w latach 1989–1996. Ich utwory pojawiają się w różnych tworach kultury masowej, w tym w grach komputerowych. Na przykład, utwór „Don’t Drag Me Down” był dostępny w grze Dave Mirra Freestyle BMX, „Story of my Life” w grze Guitar Hero 3, „I was Wrong” w Rock Band Unplugged (PSP), a „Mommy’s

Little Monster” w grze Tony Hawk’s Underground. kiedy: poniedziałek, piątek, 15 lipca, godz. 19:00 Sobota, 16 lipca, godz. 19.00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Primal Scream Present Screamadelica

Primal Scream to szkocki zespół rockowy założony w 1982 roku w Glasgow przez Bobby’ego Gillespie (wokal) i Jima Beattie. Primal Scream występowali na żywo od 1982 do 1984 roku, ale ich kariera nie nabrała rozpędu, dopóki Gillespie nie opuścił

stanowiska perkusisty The Jesus and Mary Chain. Zespół był kluczową częścią sceny indie pop, kultywując psychodeliczne i garażowe brzmienie rockowe. W końcu włączył do swojej twórczości elementy muzyki tanecznej na albumie Screamadelica z 1991 roku. Zespół kontynuował eksplorację różnych stylów na kolejnych albumach, eksperymentując z bluesem, trip hopem i rockiem industrialnym. Ich najnowszy album, Chaosmosis, został wydany 18 marca 2016 roku. kiedy: poniedziałek, sobota, 16 lipca 2022 r., godz. 16:00 gdzie: Alexandra Palace, London

~ 65

D Smoke

właściwie Daniel Anthony Farris, amerykański raper i autor tekstów. Zwrócił na siebie uwagę po wygraniu pierwszego sezonu konkursu muzycznego Netflix Rhythm + Flow w 2019 roku. W następnym roku niezależnie wydał swój debiutancki album Black Habits, który przyniósł mu nominacje do Best Rap Album i Best New Artist na Grammy Awards. kiedy: sobota, 16 lipca, godz. 18:00 gdzie: Lafayette, London, London

POLECAMY!

foto: Shutterstock

John Legend

amerykański piosenkarz, autor tekstów, aktor i producent muzyczny. Karierę muzyczną rozpoczął od pracy za kulisami; grając na pianinie w „Everything Is Everything” Lauryn Hill i występując gościnnie w „Encore” Jaya-Z i „You Don’t Know My Name” Alicii Keys. Następnie podpisał kontrakt z GOOD Music Kanye Westa i wydał swój debiutancki album Get Lifted, który dotarł do pierwszej dziesiątki na liście Billboard 200. Album przyniósł mu osiem nominacji na 48th Annual Grammy Awards, w tym nominacje za single „So High” z Lauryn Hill i „Ordinary People”, przy czym ta ostatnia piosenka wygrała w kategorii Best Male R&B Vocal Performance, a także zdobyła nagrody dla najlepszego nowego artysty i najlepszego albumu R&B. Jego drugi album studyjny Once Again (2006), przyniósł singiel „Save Room” i stał się jego drugim albumem w pierwszej dziesiątce na liście Billboard 200. Główny singiel z jego trzeciego albumu Evolver (2008), „Green Light” z udziałem André 3000, dotarł do pierwszej 40 na liście Billboard Hot 100 i otrzymał status platynowej płyty od RIAA. W czerwcu 2008 roku wydał album koncertowy John Legend: Live from Philadelphia. Legend współpracował później z The Roots przy albumie Wake Up! W 2015 roku pojawił się na singlu „Like I’m Gonna Lose You” Meghan Trainor, który dotarł do pierwszej dziesiątki w USA. Legend od tego czasu wydał jeszcze albumy Darkness and Light (2016), A Legendary Christmas (2018) i Bigger Love (2020). W 2007 roku Legend otrzymał nagrodę Hal David Starlight Award od Songwriters Hall of Fame, a także Oscara za najlepszą oryginalną piosenkę i Złoty Glob w 2015 roku za współtworzenie piosenki „Glory” z filmu Selma. Otrzymał w sumie dwanaście nagród Grammy. Od 2019 roku występuje jako trener w telewizyjnym show The Voice. kiedy: wtorek, 14 czerwca 2022 r., godz. 19:00 gdzie: The Garage , London

66 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

George Ezra

brytyjski piosenkarz, autor tekstów i gitarzysta. Po wydaniu dwóch EP-ek, Did You Hear the Rain? w listopadzie 2013 roku i Cassy O’ w marcu 2014 roku, Ezra nagrał przebój „Budapest”, który zawojował listy przebojów w kilku krajach. Jego debiutancki album studyjny, Wanted on Voyage, został wydany w czerwcu 2014 roku, osiągając numer jeden w Wielkiej Brytanii i pierwszą dziesiątkę w siedmiu innych krajach. Był to również trzeci najlepiej sprzedający się album 2014 roku w Wielkiej Brytanii. Drugi album studyjny Ezry, Staying at Tamara’s, został wydany w marcu 2018 roku i osiągnął numer jeden w Wielkiej Brytanii i pierwszą dziesiątkę w ośmiu innych krajach. Singiel z tej płyty, „Shotgun” stał się pierwszym singlem Ezry na szczycie list przebojów w Wielkiej Brytanii, Irlandii i Australii. W lutym 2019 roku zdobył nagrodę Brit Award dla brytyjskiego artysty solowego. kiedy: niedziela, 17 lipca, godz. 12:00 gdzie: Finsbury Park, London

Roger Daltrey

brytyjski piosenkarz, muzyk i aktor. Jest współzałożycielem i wokalistą zespołu rockowego The Who. Przeboje Daltreya z Who to „My Generation”, „Pinball Wizard”, „Won’t Get Fooled Again”, „Baba O’Riley” i „You Better You Bet”. Karierę solową rozpoczął w 1973 roku, będąc jeszcze członkiem The Who. Od tego czasu wydał dziesięć solowych albumów studyjnych, pięć albumów kompilacyjnych i jeden album koncertowy. Jego solowe przeboje to „Giving It All Away”, „Walking the Dog”, „Written on the Wind”, „Free Me”, „Without Your Love” i „Under a Raging Moon”. The Who są uważani za jeden z najbardziej wpływowych zespołów rockowych XX wieku. Sprzedali ponad 100 milionów płyt na całym świecie. Jako członek zespołu Daltrey otrzymał nagrodę za całokształt twórczości od Brytyjskiego Przemysłu Fonograficznego w 1988 roku oraz 8 lipca 2022

od Grammy Foundation w 2001 roku. Został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame w 1990 roku i UK Music Hall of Fame w 2005 roku. On i Pete Townshend otrzymali Kennedy Center Honors w 2008 roku oraz The George and Ira Gershwin Award for Lifetime Musical Achievement na UCLA w dniu 21 maja 2016 roku. Daltrey był także aktorem i producentem filmowym, z rolami w filmach, teatrze i telewizji. Słuchacze Planet Rock wybrali go piątym co do wielkości głosem rocka w 2009 roku, a on sam zajął 61 miejsce na liście 100 największych piosenkarzy wszech czasów Magazynu Rolling Stone w 2010 roku. kiedy: niedziela, 17 lipca, godz. 19:00 gdzie: London Palladium, London

Front 242

belgijska grupa muzyki elektronicznej, popularna na początku lat 80.

Mieli duży wpływ na rozwój muzyki elektronicznej i industrialnej. Front 242 został założony w 1981 roku w Aarschot, niedaleko Leuven w Belgii, przez Daniela Bressanuttiego i Dirka Bergena, którzy chcieli tworzyć muzykę i projektowanie graficzne przy użyciu nowych narzędzi elektronicznych. Przed utworzeniem Front 242, Bressanutti pracował nad projektem muzycznym o nazwie Prothese. Pierwsza część nazwy pochodzi z idei zorganizowanego powstania ludowego i faktu, że słowo to może być tłumaczone na wiele języków przy zachowaniu tego samego znaczenia. Liczba „242” została wybrana, ponieważ jest to „rodzaj dzieła projektowego”. Pierwszy singiel duetu, „Principles”, ze stroną B „Body To Body”, został wydany w 1981 roku. W tym samym czasie Patrick Codenys i Jean-Luc De Meyer utworzyli grupę o nazwie Underviewer. Zespoły połączyły się w 1982 roku po tym, jak Underviewer podarował swoje

taśmy demo Bressanuttiemu, który pracował wówczas w sklepie z instrumentami muzycznymi (Hill’s Music w Brukseli. Daniel był pod takim wrażeniem, że poprosił Patricka i Jean-Luca o dołączenie do Front 242. Zespół został zarejestrowany jako stowarzyszenie artystyczne w Belgii, co umożliwiło im dostęp do pomocy rządowej. Bressanutti, Codenys i De Meyer początkowo na zmianę śpiewali, dopóki nie zdecydowali się na De Meyera jako głównego wokalistę. Zespół starał się jednak stworzyć anonimowy, tajemniczy obraz, pełen ciemnych okularów przeciwsłonecznych i militarystycznych mundurów, aby nie można było ich łatwo zidentyfikować. kiedy: niedziela, 17 lipca, godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Islington, London

wielki imprezownik

foto: Shutterstock

~ 67

The Kid LAROI

australijski piosenkarz, raper, autor tekstów i producent muzyczny. Początkowo zyskał popularność dzięki znajomości i przyjaźni z nieżyjącym już raperem Juice’em Wrldem, który towarzyszył mu podczas trasy koncertowej po Australii. Stał się znany poza Australią dzięki swojej piosence „Let Her Go”, a większą popularność zyskał dzięki swojej piosence „Go” z udziałem Juice Wrlda, która zadebiutowała na 52 miejscu listy Billboard Hot 100. Jego debiutancki mixtape F*ck Love (2020) zajął pierwsze miejsce na australijskich listach przebojów ARIA, co czyni go najmłodszym australijskim artystą solowym, który kiedykolwiek osiągnął pierwsze miejsce. Osiągnął również pozycję trzecią na Billboard 200. kiedy: poniedziałek, 18 lipca, godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Modest Mouse

zespół indierockowy założony w 1993 roku w Issaquah w stanie Waszyngton. Szczytową popularność uzyskał wraz z wydaniem najnowszej płyty We Were Dead Before the Ship Even Sank, która weszła na 1 miejsce listy Billboardu, lecz największe uznanie wśród krytyków i słuchaczy indie rocka zdobył albumami The Lonesome Crowded West i The Moon and Antarctica. Od czasu wydania debiutanckiego albumu This Is a Long Drive for Someone with Nothing to Think About w roku 1996, ich skład skupia się wokół Isaaca Brocka, Jeremiah Greena i basisty Erica Judy. Johnny Marr, były gitarzysta zespołu The Smiths, dołączył do grupy w maju 2006 roku, aby pracować nad płytą We Were Dead Before the Ship Even Sank. Od czasu podpisania kontraktu z wytwórnią Epic Records (Sony) w 2000 roku, zespół osiągnął znaczący sukces. Elementy brzmienia Modest Mouse były inspirowane twórczością Elliotta Smitha, Pixies, Built to Spill oraz wielu innych zespołów wykonujących alternatywny rock. Nazwa grupy wywodzi się z opowiadania Virginii Woolf Znak na ścianie.

Andrew Bird

kiedy: poniedziałek, 18 lipca, godz. 19:00 wtorek, 19 lipca, godz. 19.00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

amerykański piosenkarz, kompozytor i autor tekstów. W Polsce znany z występu w 2009 roku, w chorzowskim Teatrze Rozrywki, w ramach Górnośląskiego Festiwalu Sztuki Kameralnej Ars Cameralis. Artystę supportowała amerykańska folkowa piosenkarka, Josephine Foster.

POLECAMY!

kiedy: wtorek, 19 lipca, godz. 19:00 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Mabel

- brytyjsko-szwedzka piosenkarka i autorka tekstów. Sławę zdobyła w 2017 roku, kiedy to „Finders Keepers” stało się jej pierwszym topowym singlem w Wielkiej Brytanii. „Don’t Call Me Up” znalazł się na trzecim miejscu w UK Singles Chart. Kariera Mabel rozpoczęła się w 2015 roku od wydania jej debiutanckiego singla „Know Me Better”. W maju 2017 roku z brytyjskim raperem Kojo Funds wydała utwór „Finders Keepers”, który znalazł się w pierwszej dziesiątce UK Singles Chart. W 2018 r. znalazła się na „Ring Ring” obok amerykańskiego rapera Rich the Kida i brytyjskiego DJ’a Jaxa Jonesa. W styczniu 2019 Mabel została nominowana do nagrody Najlepszy brytyjski wykonawca na Brit Awards i wydała „Don’t Call Me Up”; piosenka zadebiutowała na jedenastym miejscu w UK Singles Chart. Mabel jest córką brytyjskiego producenta nagrań Massive Attack Camerona McVeya i szwedzkiej piosenkarki Neneh Cherry. Jej przyrodni brat to były wokalista Mattafix – Marlon Roudette. Urodziła się w Hiszpanii, gdzie jej rodzice mieszkali przez kilka lat po przeprowadzce z Nowego Jorku w 1993 roku. Kiedy Mabel miała 3 lata, jej rodzina przeniosła się do Londynu, by kilka lat później osiąść w Sztokholmie. Mabel wychowywała się krążąc między ojczystą dla jej ojca Wielką Brytanią, a rodzimą dla jej matki Szwecją, dzięki czemu mówi biegle po angielsku, w którym nagrywa piosenki, ale zna też język szwedzki. kiedy: niedziela, 17 lipca, godz. 19:30 gdzie: Somerset House, London

68 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy... Juanes

- Juan Esteban Aristizábal Vásquez, kolumbijski muzyk, członek zespołu rockowego Ekhymosis. W 2000 roku jego solowy debiutancki album Fíjate Bien zdobył trzy nagrody Latin Grammy. Według jego wytwórni płytowej, Juanes sprzedał ponad 15 milionów albumów na całym świecie. Wychowany w Kolumbii, Juanes zaczął grać na pianinie w wieku dwóch lat. W wieku 17 lat, założył swój pierwszy zespół, Ekhymosis, który wydał osiem albumów, zdobywając popularność w swoim rodzinnym kraju. Utwór „Dos” z albumu Niño Gigante w 1992 roku stał się tam sporym przebojem. W 1997 roku po rozpadzie

zespołu Juanes kontynuował karierę solową, a w 2000 roku wydał album Fíjate Bien, który przyniósł mu trzy nagrody Latin Grammy. Jego kolejny album, Un Día Normal, został wydany w 2002 roku i uzyskał status platynowej płyty w Gwatemali i Urugwaju i w całej Ameryce Łacińskiej. Trzeci album Juanesa, Mi Sangre (2004) stał się międzynarodowym bestsellerem, osiągnął ogromny sukces dzięki singlowi „La Camisa Negra”. Od tego czasu wydał La Vida... Es Un Ratico (2007) i P.A.R.C.E. (2010), Loco de Amor (2015), Mis planes son amarte (2017) i Más Futuro Que Pasado (2019). Według jego wytwórni Universal Music, Juanes zdobył m.in. dwadzieścia Latin Grammy Awards oraz

POLECAMY!

trzy nagrody Grammy. Jest również znany ze swojej pracy humanitarnej, zwłaszcza z pomocą dla kolumbijskich ofiar min przeciwpiechotnych, za pośrednictwem swojej organizacji pozarządowej Fundacion Mi Sangre. Jest jednym z najlepiej sprzedających się artystów latynoskich. kiedy: środa, 20 lipca, godz.18:30 gdzie: O2 Shepherds Bush Empire, London

Yola - Yolanda Claire Quartey brytyjska piosenkarka, autorka tekstów, muzyk i aktorka. Jej debiutancki

album studyjny Walk Through Fire (2019) zyskał uznanie krytyków i zdobył cztery nominacje do nagrody Grammy, w tym dla najlepszego nowego artysty. Kolejny, Stand for Myself (2021), zyskał podobne uznanie i przyniósł artystce kolejne dwie nominacje do Grammy. Yola zadebiutowała w 2022 roku w filmie biograficznym Elvis Baz Luhrman, wcielając się w rolę „matki chrzestnej rock’n’rolla” siostry Rosetty Tharpe. kiedy: środa, 20 lipca, godz.19:00 czwartek, 21 lipca, godz.19.00 gdzie: KOKO Camden, London

foto: Shutterstock

Haim

pochodzący z Los Angeles zespół muzyczny, którego brzmienie najczęściej porównywane jest z Fleetwood Mac. Członkiniami są trzy siostry: Este, Danielle i Alana. Dziewczyny dorastały w San Fernando. W dzieciństwie występowały w rodzinnym zespole Rockinhaim stworzonym przez ich rodziców, Mordechaia (grającego na perkusji) i Donnę (grającą na gitarze). Danielle i Este należały do The Valli Girls[6], dziewczęcej grupy „inspirowanej Pat Benatar, Blondie, Gwen Stefani, The Pretenders, i Queen”. Ich piosenka „Valli Nation” pojawiła się na ścieżce dźwiękowej 2005 Nickelodeon Kids’ Choice Awards wspólnie z Avril Lavigne, Alicia Keys, Simple Plan, i Good Charlotte. W 2006 r. siostry zdecydowały się na założenie własnego zespołu. W międzyczasie Este studiowała etnomuzykologię na UCLA. Danielle występowała m.in. z Julianem Casablancas z zespołu The Strokes. Po roku dołączyła do nich także najmłodsza Alana, wcześniej przebywająca w college`u. Dziewczęta wspierały na koncertach artystów grających w różnych stylach muzycznych (Edward Sharpe and the Magnetic Zeros, The Henry Clay People, Kesha). W październiku piosenka „Don’t Save Me” została zagrana w show Zane’a Lowe w BBC Radio 1, trafiając następnie do playlisty tej stacji. W grudniu 2012 siostry supportowały Florence and the Machine. Debiutancki album Haim pod nazwą Days Are Gone został wydany wiosną 2013. Magazyn NME przyznał „Forever” 4 miejsce w podsumowaniu najlepszych singli 2012 roku. W 2013 r. dziewczyny zostały laureatkami prestiżowej nagrody BBC Sound Of 2013, jako pierwszy zespół który otrzymał to wyróżnienie. Nagranie „Forever” zostało wykorzystane w wiosennej ramówce stacji telewizyjnej TVN w 2014 roku. Drugi studyjny album „Something To Tell You” pojawił się w 2017 roku. Z tego albumu najlepsze są dwa single „Want You Back” oraz „Little Of Your Love”. kiedy: czwartek, 21 lipca, godz. 18:30 gdzie: The O2, London 8 lipca 2022

wielki imprezownik

The Libertines angielski zespół rockowy, założony w Londynie w 1997 roku przez Carla Barâta (wokal/gitara) i Pete’a Doherty’ego (wokal/gitara). Zespół zyskał rozgłos na początku 2000 roku, z powodu używania przez Doherty’ego narkotyków i konfliktów między członkami grupy. W 2004 roku ich drugi album został uznany za drugi najlepszy album roku przez magazyn NME. Pierwsze dwa albumy zostały wyprodukowane przez Micka Jonesa z brytyjskiego zespołu punkowego The Clash. Pomimo sukcesu komercyjnego i uznania krytyków, muzyka zespołu była często przyćmiona

przez wewnętrzne konflikty, wynikające z uzależnienia Doherty’ego od kokainy i heroiny, co ostatecznie doprowadziło do rozpadu zespołu. W sierpniu 2010 roku czterej członkowie Libertines ponownie spotkali się, aby zagrać serię koncertów, m.in. na festiwalach w Reading i Leeds w 2010 roku. Koncerty spotkały się z bardzo pozytywną reakcją prasy i fanów. Zespól po tych występach reaktywował się. kiedy: sobota,23 lipca, godz. 16:00 gdzie: OVO Arena Wembley (formerly The SSE Arena Wembley), London

Gustavo Santaolalla argentyński muzyk, kompozytor muzyki filmowej. Pierwszy zespół muzyczny założył w wieku dziesięciu lat. Była to folkowa formacja Arco Iris. W wieku osiemnastu lat przyłączył się do komuny joginów, gdzie przebywał przez sześć lat. W 1978 zbiegł do USA. W Los Angeles założył grupę Wet Picnic, ocierającą się o stylistykę punkową. W 1981 skomponował pierwszą ścieżkę dźwiękową dla filmu – dla Roberta Dornhelma (She Dances Alone). Na początku lat 90. XX wieku zwrócił uwagę na Meksyk. Wyprodukował m.in. płytę „El Circo” zespołu Maldita. Jest także liderem

~ 69

argentyńsko-urugwajskiego projektu muzycznego Bajofondo Tango Club, który gra mieszankę tanga argentyńskiego i muzyki elektronicznej. Dwukrotny zdobywca Oscara (za Tajemnica Brokeback Mountain oraz za Babel). W dorobku ma również Złoty Glob za pochodzącą z Tajemnicy Brokeback Mountains piosenkę A Love That Will Never Grow Old, a także nagrody BAFTA za muzykę do filmu Dzienniki motocyklowe oraz Babel. kiedy: sobota, 23 lipca, godz. 19:30 gdzie: Barbican Hall, London foto: Shutterstock

The Prodigy

POLECAMY!

angielski zespół elektronicznej muzyki tanecznej z Braintree w hrabstwie Essex, założony w 1990 roku przez producenta muzycznego i autora tekstów Liama Howletta. W jego skład weszli MC i wokalista Maxim, tancerz i wokalista Keith Flint (do śmierci w marcu 2019 r.), tancerz i klawiszowiec Leeroy Thornhill (który odszedł, aby rozpocząć karierę solową w 2000 r.) oraz tancerz i wokalista Sharky (1990–1991). Wraz z Chemical Brothers i Fatboy Slim, Prodigy są uznawani za pionierów gatunku big beat, który osiągnął popularność głównego nurtu w 1990 roku. Inspirowane rockiem rytmy perkusyjne Howletta nasycone elektroniczną muzyką rave zostały połączone z mistyką Maxima, stylem tańca shuffle Thornhilla i nowoczesnym punkowym wyglądem Flinta. The Prodigy opisują swój styl jako „elektroniczny punk”. The Prodigy pojawił się na podziemnej scenie rave na początku 1990 roku i osiągnął popularność i światowe uznanie dzięki singlom „Firestarter” i „Breathe” z albumu The Fat of the Land (1997). Trzeci singiel „Smack My Bitch Up” również odniósł sukces, a później osiągnął listę przebojów „Omen” w 2009 roku. Pozostają jednym z najbardziej udanych elektronicznych bandów wszechczasów. Sprzedali około 25 milionów płyt na całym świecie i zdobyli wiele nagród muzycznych, w tym dwie Brit Awards dla najlepszego brytyjskiego aktora tanecznego, trzy MTV Video Music Awards, dwie Kerrang! Nagrody, pięć MTV Europe Music Awards i dwie nominacje do nagrody Grammy. kiedy: czwartek, 21 lipca, godz. 19:00 piątek, 22 lipca, godz. 19.00 sobota, 23 lipca, godz. 19.00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

• POLECAMY•

70 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Patti Smith

Higher Ground Festival 2022 - amerykańska piosenkarka, autorka tekstów i poetka, która stała się ważnym elementem nowojorskiego ruchu punkrockowego. Nazywana „poetką punk rocka”, bo połączyła rock i poezję w swojej twórczości. Jej najbardziej znaną piosenką jest „Because the Night”, która została napisana wspólnie z Bruce’em Springsteenem. Utwór zajął 13 miejsce na liście Billboard Hot 100 w 1978 roku i piąte w Wielkiej Brytanii. W 2005 roku Smith została mianowana komandorem Ordre des Arts et des Lettres przez francuskie Ministerstwo Kultury. W 2007 roku została wprowadzona do Rock and Roll Hall of Fame. W 2010 roku Smith zdobyła National Book Award, a także 47 miejsce na liście 100 największych artystów magazynu Rolling Stone. W 2011 roku otrzymała nagrodę Polar Music Prize. .kiedy: niedziela, 24 lipca, godz. 13:00 gdzie: London Palladium, London

Phoebe Bridgers

amerykańska piosenkarka, autorka tekstów, gitarzystka i producentka muzyczna. Urodzona i wychowana w Pasadenie w Kalifornii, była członkinią grupy Sloppy Jane, zanim rozpoczęła karierę solową. Debiutancki album studyjny Bridgers, Stranger in the Alps, został wydany w 2017 roku i spotkał się z uznaniem krytyków. W 2020 roku wydała swój drugi album, Punisher, który odniósł spory sukces komercyjny. Bridgers otrzymał cztery nominacje do nagrody Grammy, w tym dla najlepszego nowego artysty. Oprócz pracy solowej, Bridgers jest także członkiem grup muzycznych boygenius (z Julienem Bakerem i Lucy Dacus) i Better Oblivion Community Center (z Conorem Oberstem).

8 lipca 2022

kiedy: wtorek, 26 lipca, godz. 19:00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

Jessie J czyli Jessica Ellen Cornish, brytyjska piosenkarka i autorka tekstów. Urodzona i wychowana w Londynie, rozpoczęła karierę na scenie, w wieku 11 lat, od roli w musicalu West End Whistle Down the Wind. Zyskała rozgłos po wydaniu debiutanckiego singla „Do It Like a Dude”. Jej kolejny singiel „Price Tag” znalazł się na szczycie list przebojów w dziewiętnastu krajach, w tym w Wielkiej Brytanii. Debiutancki album, Who You Are (2011), osiągnął drugie miejsce na listach przebojów w Wielkiej Brytanii. Inne single z albumu to „Nobody’s Per-

fect”, „Who You Are”, „Domino” i „Laserlight”, z których wszystkie znalazły się w pierwszej dziesiątce na UK Singles Chart, czyniąc Jessie J pierwszą brytyjską artystką, która miała sześć singli w pierwszej dziesiątce listy z jednego albumu studyjnego. W 2012 roku Jessie J wystąpiła na koncercie Diamentowego Jubileuszu Królowej przed Pałacem Buckingham w czerwcu, a także na ceremonii zamknięcia Igrzysk Olimpijskich 2012 w Londynie. Jej drugi album Alive (2013) znalazł się w pierwszej piątce na UK Albums Chart. Wydanie jej trzeciego albumu Sweet Talker (2014) poprzedził singiel „Bang Bang”, który zadebiutował na pierwszym miejscu w Wielkiej Brytanii i pokrył się multiplatyną na całym świecie. Album znalazł się w pierwszej piątce w Wielkiej Brytanii i osiągnął dziesiąte miejsce

na amerykańskiej liście Billboard 200. Jessie J sprzedała ponad 20 milionów singli i 3 miliony albumów na całym świecie. Artystka łączy soulowy wokal ze współczesnymi rytmami R&B, popem, electropopem i hip-hopem. Otrzymała liczne wyróżnienia, w tym Critics’ Choice Brit Award 2011 i BBC Sound of 2011. Wspiera różne cele charytatywne, m.in. BBC Children in Need i Comic Relief. Pracowała jako trener w seriach konkursowych The Voice UK, The Voice Australia i The Voice Kids UK. W 2018 roku Jessie J zyskała szerokie uznanie w Chinach po występie w reality show Hunan TV Singer. kiedy: wtorek, 26 lipca, godz. 19:00 gdzie: KOKO Camden, London

polecam

Transatlantic

amerykańska supergrupa, grająca rocka progresywnego. Założona w 1999 roku z inicjatywy wokalisty i klawiszowca Spock’s Beard - Neala Morse’a oraz ówczesnego perkusisty Dream Theater - Mike’a Portnoya. Skład uzupełnił gitarzysta Roine Stolt z Flower Kings i Pete Trewavas, basista grupy Marillion. W 2003 roku grupa zawiesiła działalność, wznowiła ją w 2009 roku. Zespół nagrał trzy albumy studyjne. W czasie tras koncertowych po Ameryce i Europie w latach 2000/2001 zagrał 19 koncertów. Dwa z nich zostały później oficjalnie wydane. W 2010 Transatlantic odwiedził Polskę, koncertując w poznańskiej Arenie.

kiedy: środa, 27 lipca, godz. 19:00 gdzie: O2 Forum Kentish Town, London

Phoebe Bridgers

amerykańska piosenkarka, autorka tekstów, gitarzystka i producentka muzyczna. W 2020 roku wydała swój drugi album, Punisher, który odniósł spory sukces komercyjny. Bridgers otrzymał cztery nominacje do nagrody Grammy, w tym dla najlepszego nowego artysty. kiedy: środa, 27 lipca, godz. 19:00 czwartek, 28 lipca, godz. 19.00 gdzie: O2 Academy Brixton, London

POLECAMY!

St Paul and The Broken Bones

amerykański zespół soulowy z siedzibą w Birmingham w stanie Alabama w Stanach Zjednoczonych, który powstał w 2012 roku. W skład zespołu wchodzą Paul Janeway (wokal), Browan Lollar (gitara), Jesse Phillips (bas), Kevin Leon (perkusja), Al Gamble (klawisze), Allen Branstetter (trąbka), Amari Ansari (saksofon) i Chad Fisher (puzon). Wokalista Paul Janeway i basista Jesse Phillips poznali się w połowie 2000 roku w zespole The Secret Dangers. Po wydaniu singla Greetings from St. Paul i The Broken Bones, zespół zwrócił na siebie uwagę zarówno menedżerów, jak i wytwórni. Debiuit

~ 71

Half the City zyskał uznanie krytyków. W pierwszym tygodniu sprzedaży osiągnął 62 miejsce na liście Billboard 200. Zaraz potem prócz własnej trasy koncertowej, zespół otworzył trasę The Rolling Stones’ Zip Code Tour w Atlancie oraz w Buffalo w Nowym Jorku. Grupa pojawiła się również na festiwalach takich jak Coachella, Bonnaroo, Lollapalooza, Newport Folk, Lockn’ Festival, Outside Lands, North Sea Jazz, Rock En Seine, Pinkpop, Hurricane Festival, Roskilde, Osheaga, Hyde Park London i wiele innych. kiedy: czwartek, 28 lipca, godz. 19:00 gdzie: Electric Ballroom, London

foto: Shutterstock

Lady Gaga

amerykańska piosenkarka, kompozytorka, pianistka, autorka tekstów, aktorka, producentka muzyczna i filantropka pochodzenia włoskiego. Jej pseudonim artystyczny powstał dzięki jednemu z jej producentów. Rob Fusari wysłał jej maila, w którym wspominał piosenkę zespołu Queen – „Radio Ga Ga”, porównując styl śpiewu artystki do tego prezentowanego przez Freddiego Mercury’ego. Fusari twierdzi, że krótko po tym zaczął nazywać artystkę „Gagą”, a ona sama dodała „Lady”, tłumacząc, że „Gaga było zbyt krótkie i szalone”. Karierę zaczęła pisaniem piosenek dla innych artystów, takich jak Britney Spears czy Jennifer Lopez. W 2008 wydała swój debiutancki album studyjny pt. The Fame, utrzymany w stylu muzyki dance-pop i electropop. Pochodzące z niego single „Just Dance” oraz „Poker Face” osiągnęły szczyty listy Billboard Hot 100. Mając na koncie 27 mln sprzedanych albumów oraz 146 mln singli, jest jedną z najlepiej sprzedających się artystów na świecie. W swojej karierze muzycznej wygrała Nagrodę Akademii Filmowej, 13 nagród Grammy i trzy statuetki BRIT, ponadto za role aktorskie zdobyła Złotego Globa oraz nominację do Oscara i BAFTA. Została wpisana 13 razy do Księgi rekordów Guinnessa. W 2015 została ogłoszona „kobietą roku” przez magazyn Billboard. kiedy: piątek, 29 lipca, godz. 19:00 sobota, 30 lipca, godz. 19.00 gdzie: Tottenham Hotspur New Stadium, London

72 ~ wielki imprezownik

co w trawie piszczy...

POLECAMY!

foto: Shutterstock

Christina Aguilera

amerykańska piosenkarka, autorka tekstów, aktorka, osobowość telewizyjna i producentka telewizyjna. Pod koniec pierwszej połowy lat 90. zyskała rozgłos jako uczestniczka telewizyjnego talent show Mickey Mouse Club. Karierę w branży muzycznej rozpoczęła w 1997, kiedy to premierę odnotował singel „All I Wanna Do” – duet nagrany przez Aguilerę wraz z Japończykiem Keizo Nakanishi. W 1999 przykuła uwagę światowych mediów dzięki debiutanckiemu albumowi, zatytułowanemu po prostu Christina Aguilera. Płyta okazała się ogromnym sukcesem komercyjnym, a trzy pochodzące z niej single – „Genie in a Bottle”, „What a Girl Wants” i „Come on Over Baby (All I Want Is You)” – osiągnęły pierwsze miejsce na liście Billboard Hot 100. Album Back to Basics (2006) – łączący w sobie R&B i hip-hop z gatunkami popularnymi na przełomie pierwszej i drugiej połowy XX wieku, spotkał się z pozytywnym przyjęciem artystycznym oraz sprzedał się w liczbie ponad pięciu milionów egzemplarzy, a do dziś uchodzi za największy sukces Aguilery. Źródła podają, że Aguilera sprzedała od 75 do 133 mln egzemplarzy swoich albumów i singli. Umieszcza ją to na liście wokalistów z największą liczbą sprzedanych wydawnictw muzycznych. Jest sześciokrotną laureatką nagrody Grammy, a także jedyną artystką poniżej 30. roku życia, która znalazła się w zestawieniu „100 najwybitniejszych wokalistów wszech czasów” magazynu „Rolling Stone”. .kiedy: piątek, 5 sierpnia, godz. 18:30 gdzie: The O2, London

Cimafunk

jest kubańskim muzykiem znanym z mieszania funku i hip hopu z muzyką kubańską i afro-karaibską. Pracował jako aranżer sesyjny i producent dla kubańskich muzyków, takich jak Raúl Paz i Liuba María Hevia, a także był w zespole Interactivo. Nazwa Cimafunk odnosi się do cimarrónów, którzy byli zbiegłymi niewolnikami, tworzącymi samowystarczalne społeczności na Kubie w epoce kolonialnej. Cimafunk starał się połączyć muzykę afro-kubańską i afroamerykańską [3] z naciskiem na rytm funkowy. New Yorker porównuje go do Jamesa Browna. Billboard nazwał go jednym z „10 8 lipca 2022

latynoskich artystów do obejrzenia w 2019 roku”. W październiku 2021 roku Cimafunk wydał album El Alimento, na którym gościnnie wystąpili George Clinton, Lupe Fiasco i CeeLo Green. Zarówno Rolling Stone, jak i NPR uznały El Alimento za jeden z najlepszych albumów roku. kiedy: czwartek, 28 lipca, godz. 19:30 gdzie: Village Underground, London

Bananarama brytyjski zespół muzyczny, założony w 1979 roku przez Siobhan Fahey, Sarę

Dallin i Keren Woodward. Do najpopularniejszych piosenek grupy zaliczają się m.in. „Cruel Summer”, „Venus”, „I Heard a Rumour” i „Love in the First Degree”. Debiutanckim albumem był wydany w 1983 Deep Sea Skiving. Publika przyjęła go świetnie, podobnie jak kolejne dwa albumy: Bananarama oraz True Confessions. Pochodzący z tego ostatniego singel „Venus” (cover zespołu Shocking Blue) okazał się międzynarodowym hitem. W 1988 zespół opuściła Siobhan Fahey, którą zastąpiła Jacquie O’Sullivan. W tym samym roku ukazała się kompilacja Greatest Hits Collection, a trzy lata później

album Pop Life. Po kilku miesiącach Jacquie O’Sullivan również odeszła z zespołu, a pozostały w nim Sarah Dallin i Keren Woodward, które w 1993 roku wydały album Please Yourself. W lutym 2002 Bananarama świętowała dwudziestolecie istnienia. Z tej okazji odbył się koncert w Londynie, w którym wzięła udział także Siobhan, ale bez udziału Jacquie O’Sullivan. kiedy: środa, 3 sierpnia, godz. 19:00 czwartek, 4 sierpnia, godz. 19.00 gdzie: Lafayette, London

polecam

~ 73

foto: Shutterstock

Westlife

irlandzka grupa wokalna założona w Sligo w Irlandii w 1998 roku. Wydała dwanaście albumów studyjnych. Zyskała sławę dzięki debiutanckiemu albumowi studyjnemu Westlife (1999). Następnie ukazały się Coast to Coast (2000), World of Our Own (2001), Unbreakable – The Greatest Hits Vol. 1 (2002) i Turnaround (2003), które kontynuowały sukces grupy na całym świecie. Są zespołem z największą liczbą debiutów numer 1 na UK Singles Chart oraz mają najwięcej przebojowych singli na brytyjskiej liście numer jeden od czasu The Beatles. Według British Phonographic Industry (BPI), Westlife został sprzedał 13,1 miliona albumów, 1,3 miliona albumów wideo i 10,4 miliona singli. W 2012 roku Official Charts Company umieściła Westlife na 34. miejscu wśród najlepiej sprzedających się artystów singlowych, 16. wśród najlepiej sprzedających się grup i 14. z największą liczbą hitów w pierwszej dziesiątce w historii brytyjskiej muzyki. Są także najlepiej sprzedającą się grupą dekady 2000 roku, a trzy z ich albumów studyjnych były częścią 50 najszybciej sprzedających się albumów wszech czasów w Wielkiej Brytanii. Grupa ma najwięcej albumów studyjnych na pierwszym miejscu list przebojów w ciągu dekady w Wielkiej Brytanii i Irlandii, od czasów Beatlesów oraz grupy ABBA. Są posiadaczami następujących rekordów Guinnessa: jako pierwsi osiągnęli siedem kolejnych singli numer jeden w Wielkiej Brytanii; większość singli zadebiutowała na pierwszym miejscu brytyjskiej listy przebojów; i jako najlepiej sprzedająca się grupa albumowa w Wielkiej Brytanii w 21 wieku. Otrzymali wiele wyróżnień, w tym jedną World Music Award, dwie Brit Awards, cztery MTV Awards i cztery Record of the Year Awards. Westlife sprzedał 5,5 miliona biletów koncertowych na całym świecie. Są rekordzistami pod względem największej liczby koncertów granych w The SSE Arena w Belfaście i SSE Arena na Wembley. kiedy: sobota, 6 sierpnia, godz. 17:00 gdzie: Wembley Stadium, London

74 ~ informator

I•n•f•o•r•m•a•t•o•r Polskie parafie w UK Ashton-under-Lyne

Duszpasterz: ks. proboszcz Grzegorz Januszewski (0161) 339 3047; 13 Brompton Terrace, DUKINFIELD SK16 4JT; ashton@pcmew.org; pcmashton.chrystusowcy.pl St Anne’s Church; Burlington Street, ASHTON-UNDER-LYNE, OL6 7DG; msze niedzielne: 13.00 St Peter’s Church; 16 Green Lane, STOCKPORT, SK7 4EA; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 16.00 St Anne’s Church; Crescent Road, Manchester, M8 5UD; msze niedzielne: 8.30

Bedford

Duszpasterze: ks. proboszcz Janusz Kopeć – 07704141192; ks. senior Grzegorz Aleksandrowicz; parafiabedford.uk Kościół Polski pw. Sacred Heart of Jesus & St Cuthbert; Mill Street, BEDFORD, MK40 3EU; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 9.30, 11.00, 19.00

Birmingham

Duszpasterze: Ks. prob. Krzysztof Kita - 0121 643 0940; ks. asyst. Artur Kozik - 0121 643 0940; parafiabirmingham.org.uk St Michael’s Church; Moor Street, BIRMINGHAM, B4 7UG; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9,30, 11.30, 18.00

Blackburn

Duszpasterz: ks. prob. Robert Pytel - (01254) 57067; blackburn@pcmew.org; parafiablackburn.eu; St Anne’s Church; France Street, Blackburn, BB2 1LX; msze niedzielne: 10.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Kaplica Domu Polskiego pw. NMP Królowej Polski; 44 Preston New Road, Blackburn, BB2 6AH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00 i 19.00 St Anne’s Church; Cobham Road, ACCRINGTON, BB5 0AH; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 13.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Holy Saviour Church; 2 Vulcan Street, Nelson, BB9 8HE; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 13.30 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Bognor Regis

Duszpasterz: o. prob. Antoni Prosowicz OFM - 07515 706 746; parafiabognorregis.com Our Lady of Sorrows Church; Clarence Road, Bognor Regis, PO21 1JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 16.00 8 lipca 2022

St Richard’s Church; Market Avenue, Chichester, PO19 1XB; msze niedzielne: 12.00 English Martyrs Church; Goring Way, Goring-by-Sea, BN12 4UH; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m-ca 18.00 St. Anthony of Viareggio; Gossamer Lane, Aldwick, Rose Green, PO21 3HF; msze niedzielne: sobota 18.00, 2. i 4. niedziela m-ca 9.00

Bolton

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Stebel - (01204) 523563; parafiabolton.co.uk Kościół Polski pw. Dobrego Pasterza; 180 High Street, Bolton, BL3 6PL; msze niedzielne: 12.00 Kaplica Domu Polskiego pw. MB Królowej Polski; Back East Street, Bury, BL9 0RU; msze niedzielne: 10.00 St Mary’s Church; Mt Pleasant, Chorley, PR7 2SR; msze niedzielne: co dwa tygodnie - 14.00

Boston

Duszpasterze: ks. prob. Stanisław Kowalski SChr. (01205) 619921; ks. asyst. Damian Jędrzejak SChr. - (01205) 619921; boston@pcmew.org; parafiaboston.co.uk St. Mary Church; 24 Horncastle Road, BOSTON, PE21 9BU; msze niedzielne: 11.30, 13.00, 19.30 The Sacred Heart Church; Grosvenor Road, SKEGNESS, PE25 2DB; msze niedzielne: 15.00 The Immaculate Conception and St Norbert Church; 52 St Thomas Road, SPALDING, PE11 2XX; msze niedzielne: sobota 18.30

Bournemouth

Duszpasterz: ks. prob. Łukasz Przewieślik SChr. - (01202) 619668; bournemouth@pcmew. org; Sacred Heart Church; 1 Albert Road, Bournemouth, BH1 1BZ; msze niedzielne: 12.30 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 218 Charminster Road, Bournemouth, BH8 9RW; msze niedzielne: 9.00 St Edmund Campion Church; Castle Lane West, BOURNEMOUTH, BH8 9TN; msze niedzielne: sobota: 19.00; niedziela: 12.30; 19.00

Bradford

Duszpasterz: ks. prob. Mirosław Sławicki - (01274) 720848; bradford@pcmew.org; parafiabradford.co.uk

Kościół polski Matki Bożej Częstochowskiej i św. Maksymiliana Marii Kolbego; 29 Edmund Street, Bradford, BD5 0BH; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 11.15 St Marie’s Church; 2 Clarence Street, Halifax, HX1 5DH; msze niedzielne: 13.00 St Austin’s Church; 6 Wentworth Terrace, Wakefield, WF1 3QN; msze niedzielne: 15.30

Brighton

Duszpasterz: ks. prob. Tadeusz Białas COr. - (01273) 720069; brighton@pcmew.org; parafiabrighton.org; St Mary Magdalen Church; 55 Upper North Street, Brighton, BN1 3FH; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady, Queen of Heaven Church; Stagelands, Langley Green, Crawley, RH11 7QD; msze niedzielne: niedziela 11.00 St. Agnes’ Church; 10 Whitley Road, Eastbourne, BN22 8NE; msze niedzielne: 2 i 3 niedziela m-ca 18.00 Our Lady Star of the Sea Church; 1 High Street, Hastings, TN34 3EY; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 18.00 St. George Church; Court Farm Road, Hove, BN3 7QR; msze niedzielne: sobota 18.30 Dom Polski w Hove; 78 Farm Road, Hove, BF3 1FD; msze niedzielne: poniedziałek 18.30; środa i piątek 10.30 St Augustine’s Church; Crescent Road, Tunbridge Wells, TN1 2LY; msze niedzielne: 4 niedziela m-ca 19.30

Bristol

Duszpasterz: ks. prob. Jacek Michalski - (0117) 942 14 27; bristol@pcmew.org; parafiabristol.uk; Kościół Polski pw. MB Ostrobramskiej; Cheltenham Road, Bristol, BS6 5RH; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.00, 12.30 i 15.00

Cambridge

Duszpasterz: ks. prob. Waldemar Niewiński - (01223) 368539; cambridge@pcmew.org; parafia-cambridge.co.uk; Our Lady & The English Martyrs Church; Hills Road, Cambridge, CB2 1JR; msze niedzielne: 12.45 Kaplica polska pw. MB Królowej Polski; 231 Chesterton Road, Cambridge, CB4 1AS; msze niedzielne: sobota 18.00 St Thomas of Canterbury Church; Weeting Road, Brandon, IP27 0PT; msze niedzielne: 9.00

St Michael the Archangel Church; 82 Hartford Road, Huntingdon, PE29 1XP; msze niedzielne: 15.30

Cardiff

Duszpasterz: ks. prob. Michał Oszczudłowski - (029) 2025 3514; polskaparafiacardiff.org; Our Lady of Lourdes; Gabalfa Avenue, Gabalfa, Cardiff, CF14 2QQ; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.30 i 12.00 St. David’s Church; Park Crescent, Newport, NP20 3AQ; msze niedzielne: niedziela 9.00 Our Lady Queen of Martyrs Church; Belmont Road, Hereford, HR2 7JR; msze niedzielne: 4. niedziela miesiąca 16.00 St Mary’s Church; Pontmorlais Road, Merthyr Tydfil, CF47 8RG; msze niedzielne: 1. niedziela miesiąca o 19.15

Corby-Kettering

Duszpasterz: ks. prob. Ryszard Taraszka 01536 203 574; corby@ pcmew.org; parafiacorby.co.uk Kościół pw. Św. Józefa Rzemieślnika; Rockingham Road, Corby, NN17 1AE; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 10.30 i 16.00 St Edward the Confessor Church; 2 The Grove, Kettering, NN15 7QQ; msze niedzielne: 13.00

Coventry

Duszpasterz: ks. prob. Romuald Szczodrowski - (024) 7622 2455; coventry@pcmew.org; parafiacoventry.org.uk Kościół Polski pw. św. Stanisława Kostki; Springfield Road, Coventry, CV1 4GR; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00

Crewe

Duszpasterz: ks. prob. Piotr Gardoń SChr. - (01270) 256284; crewe@pcmew.org; St Mary of the Immaculate Conception Church; 13 Gatefield Street, Crewe, CW1 2JP; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 12.45

Derby

Duszpasterze: ks. prob. Roman Kossakowski SChr. - (01332) 364078; ks. Sebastian Ludwin SChr. - (01332) 364078; derby@ pcmew.org; parafiaderby.co.uk; Kościół Polski pw. św. Maksymiliana Kolbe; 9 Gordon Road, Derby, DE23 6WR; msze niedzielne: niedziela 9.00, 10.30, 12.00 (od września do lipca); 18:00

St Mary and Modwen Church; 78A Guild Street, Burton-uponTrent, DE14 1NB; msze niedzielne: 14.00 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Joseph the Worker; Mount Street, Winshill; DE15 0JA; msze niedzielne: sobota 18:00 (od września do lipca)

Doncaster

Duszpasterz: ks. prob. Daniel Głoćko SChr. - 07564 413154; doncaster.eparafia.pl; St Peter in Chains Church; St Peter in Chains, Doncaster, DN1 2AA; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 8.00, 12.00 Sacred Heart Church; Market Street, Hemsworth, WF9 4LB; msze niedzielne: brak St Bede’s Church; Station Road, Rotherham, S60 1HF; msze niedzielne: 11.15 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA

Dunstable

Duszpasterze: ks. prob. Piotr Redliński SChr. - (01582) 662807; ks. Krzysztof Sanda SChr.; ppld. co.uk; Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 17 Victoria Street, Dunstable, LU6 3AZ; msze niedzielne: sobota 17.00, niedziela 9.00, 11.00, 17.30 - ZNIESIONA DO ODWOŁANIA, 19.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 17:00 NIEDZIELA 8:30, 10:00, 11:30 ORAZ 19:00 The Holy Ghost Church; 33 Westbourne Road, LUTON, LU4 8JD; msze niedzielne: niedziela 19.00 - ZNIESIONA DO ODWOŁANIA St. Augustine’s Church; Langcliffe Drive, Heelands, MILTON KEYNES, MK13 7LA; msze niedzielne: niedziela 14.00 OD 19 WRZEŚNIA SOBOTA 19:00 NIEDZIELA 14:00

Enfield

Duszpasterz: ks. prob. Maciej Michałek – 07470804568; enfield@pcmew.org; parafiaenfield.org; Holy Family Chapel; 52 London Road, Enfield, EN2 6EN; msze niedzielne: sobota 18.00 i niedziela 9.00 St Monica’s Church; 1 Stonard Road, Palmers Green, London, N13 4DJ; msze niedzielne: niedziela 15.30

London – Forest Gate

Duszpasterz: ks.prob. Cezary Kraczkowski SChr. - (020) 8599 1445; parafiailford.co.uk;

informator GOODMAYES; High Road, Goodmayes, Ilford, IG3 8SH; msze niedzielne: 13.00 Immaculate Conception and St Joseph Church; 204 High Street, Waltham Cross, EN8 7DP; msze niedzielne: sobota 20.00, niedziela 10.00 Most Holy Redeemer; Petersfield Avenue, Harold Hill, ROMFORD, RM3 9PB; msze niedzielne: 15.30 UPTON PARK; 555 GREEN STREET, E13 9BF, UPTON PARK; msze niedzielne: 18.00

Gloucester

Duszpasterz: ks. prob. Dariusz Mazur - (01452) 523839; gloucester@pcmew.org St. Thomas More Catholic Centre; Princess Elizabeth Way, Cheltenham, GL51 7RA; msze niedzielne: 9.30 St Peter’s Church; London Road, Gloucester, GL1 3EX; msze niedzielne: sobota 19.30, niedziela: 12.30 Sacred Heart of Jesus and Mary Church; Moorend Road, Charlton Kings, Cheltenham, GL53 9AU; msze niedzielne: 16.15

Great Missenden

Duszpasterz: ks. prob. Roman Werner SChr. - (01494) 868248; tchr.org/amersham Immaculate Heart of Mary Church; 23 High Street, Great Missenden, HP16 9AA; msze niedzielne: 12.20 (oprócz 1. niedzieli m-ca) St Aidan’s Church; Finch Lane, Little Chalfont, HP6 5LF; msze niedzielne: 9.00 Holy Rood Church; Exchange Road, Watford, WD18 0PJ; msze niedzielne: 14.15 St. Columba Church; 432 Berkhamstead Road, CHESHAM, HP5 3HQ; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca godz. 12.00

High Wycombe

Duszpasterz: ks. prob. Andrzej Neblik - (01494) 462994; parafiahighwycombe.org.uk Our Lady of Lourdes Church; 69 Camborne Avenue, Aylesbury, HP21 7UE; msze niedzielne: 8.30 Polski Dom; High Wycombe, HP13 7JF; msze niedzielne: 12.00, 18.00

Huddersfield

Duszpasterze: ks. prob. Józef Wacławik CHS - (01484) 420474; ks. kapelan Jan Wojczyński SChr. (01484) 531452; huddersfield@ pcmew.org Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej, Królowej Polski; 88 Fitzwilliam Street, Huddersfield, HD1 5BB; msze niedzielne: niedziela: 11.15, 15.30, środa: 19.00, sobota: 12.00

Hull

Duszpasterz: ks. prob. Mariusz Gutowski SChr. - (01482) 341472; parafia.hull.pl St Wilfrid’s Church; 200 The Boulevard, Hull, HU3 3EL; msze niedzielne: 17.00

St Vincent’s Church; Queens Road, Hull, HU5 2QP; msze niedzielne: sobota 18.30 St Peter’s Church; Castle Road, Scarborough, YO11 1TH; msze niedzielne: 9.30 St George’s Church; Peel Street, York, YO1 9PZ; msze niedzielne: 13.30

Ilford Park

Duszpasterz: ks. prob. Marcin Wysocki - (01626) 332043; parafiawdevon.ucoz.net Kaplica pw. Chrystusa Króla i MB Ostrobramskiej Church; Ilford Park Polish Home, Stover, Newton Abbot, TQ12 6QH; msze niedzielne: 10.30 - we Mszy św. uczestniczą tylko rezydenci domu Ilford Park Polish Home The Sacred Heart Church; The Sacred Heart Church; 25 South Street, Exeter, EX1 1EB; msze niedzielne: 13.15 Assumption of Our Lady Church; 76 Abbey Road, Torquay, TQ2 5NJ; msze niedzielne: 18.30 St Joseph Church; 1 Stavordale Rd, WEYMOUTH, DT4 0AB; msze niedzielne: 15.00 (spowiedź od 14:30)

Ipswich

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Nawłoka - 07486 880441; 82 Wellesley Road; IPSWICH, IP4 1PH; parafiaipswich.pl St Mary’s Church; 322 Woodbridge Road, Ipswich IP4 4BD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 12.00 Our Lady Queen of Peace Church; The Avenue, Braintree, CM7 3HY; msze niedzielne: niedziela 16.30 St Edmund’s Church; 21 Westgate Street, Bury St Edmunds, IP33 1QG; msze niedzielne: 2. i 4. sobota m-ca godz. 16.00 St James the Less Church; 51 Priory Street, Colchester, CO1 2QB; msze niedzielne: niedziela 14.00

Jersey

Duszpasterz: ks. prob. Jacek Małecki - 07797 778 786 St Mary’s and St Peter’s Church; Wellington Road, St Helier, JE2 4RJ; msze niedzielne: 9.00 St Thomas Church; 17 Val Plaisant, St Helier, JE2 4TA; msze niedzielne: 19.30

Kidderminster

Duszpasterz: ks. prob. Marek Ogorzały SChr. - (01562) 745914; kidderminster@pcmew.org; parafiakidderminster.org.uk Kościół Polski pw.MB Ostrobramskiej; 50 Pitt Street, Kidderminster, DY10 2UN; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00, 18.00 St George Church; 1 Sansome Place, Worcester, WR1 1UG; msze niedzielne: niedziela 14.00

Lancaster

Duszpasterz: ks. prob. Ryszard Sadecki SChr. - (01524)

39820; lancaster@pcmew.org; kosciolwlancaster.org.uk Kościół Polski pw. MB Królowej Polski; Nelson Street, Lancaster, LA1 1PT; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30 Our Lady and St Joseph Church; The Rectory, Warwick Square, CARLISLE, CA1 1LB; msze niedzielne: 13.00 St Patrick’s Church; St John’s Road, MORECAMBE, LA3 1EX; msze niedzielne: niedziela 18.30 St Catherine’s Church; Drovers Lane, PENRITH, CA11 9EL; msze niedzielne: 1. niedziela m-ca 15.30 - ZAWIESZONO DO ODWOŁANIA Our Lady of Windermere Church; Lake Road, WINDERMERE, LA23 2EQ; msze niedzielne: sobota 16.00

Laxton Hall

Duszpasterze: ks. kapelan Andrzej Budzyński - (01780) 444242; ks. rezydent Jan Szponar Kaplica Polska pw. Niepokalanej Maryi, Matki Kościoła; Laxton Hall, Laxton, Corby, NN17 3AU; msze niedzielne: 12.00

Leeds

Duszpasterz: ks. prob. Jan Zaręba - (0113) 262 3220; parafialeeds.com Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św. Stanisława Kostki; Newton Hill Road, Leeds, LS7 4JE; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 19.00 St Roberts Church; Robert Street, Harrogate, HG1 1HP; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela miesiąca 16.30 St Joseph’s Church; Back Street, Pontefract, WF8 1NL; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 16.15

Leicester

Duszpasterz: ks. prob. Tadeusz Kordys - (0116) 221 7006; leicester@pcmew.org; leicesterpolonia.co.uk Kościół polski pw. Nawrócenia św. Pawła; Wakerley Road, Leicester, LE5 4WD; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.45, 11.15, 17.00

Letchworth

Duszpasterz: Ks. Prob. Cezary Komosiński – 07519059276; letchworth@pcmew.org; parafialetchworth-albert.co.uk St Hugh of Lincoln Church; 84 Pixmore Way, Letchworth, SG6 3TP; msze niedzielne: 13.00 SS Alban’s and Stephens Church; 14 Beaconsfield Road, ST ALBANS, AL1 3RB; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 16.00 St Mary Church; 26 Salisbury Square, HATFIELD, AL9 5JD; msze niedzielne: 18.00 Our Lady Queen of all Creation; St Albans Road, Hemel Hempstead, HP3 8PG; msze niedzielne: 1. i 3. niedziela m-ca 16.00

St Hilda Church; 9 Breakspear, Stevenage, SG2 9SQ; msze niedzielne: sobota godz. 17.00

London – Balham

Duszpasterze: ks. prob. Władysław Wyszowadzki - (020) 8672 5070; ks. Aleksander Dasik (020) 8767 0358; ks. senior Teodor Bartnik; balham@pcmew. org; parafia-balham.co.uk Kościół Polski pw. Chrystusa Króla; 232-234 Balham High Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 9.30, 10.45, 12.00, 18.00 Kaplica polska osiedla św. Antoniego; 47-49 Foxbourne Road, London, SW17 7AW; msze niedzielne: 8.30

London – Croydon

Duszpasterze: ks. prob. Jerzy Mikrut - (020) 8653 8701; ks. Bartosz Kasprzyszak; croydon@ pcmew.org; parafia-croydon.co.uk Kościół polski pw. Jezusa Miłosiernego; 6-8 Oliver Grove, London, SE25 6EJ; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 8.30, 10.00, 18.00 Holy Innocents Church; 192 Selhurst Road, London, SE25 6XX; msze niedzielne: 12.00

London – Devonia

Duszpasterze: ks. prob. Bogdan Kołodziej - 08444874288; ks. Tomasz Mężyk; devonia@pcmew. org; parafia-devonia.org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej i św. Kazimierza; 2 Devonia Road, Islington, LONDON, N1 8JJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 12.30 - ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, 15.00, 19.00

London – Ealing

Duszpasterze: ks. prob. Michał Kozak MIC - (020) 8567 1746; ks. Wiktor Gumienny MIC (020) 8567 1746; ks. senior Jerzy Januszkiewicz - (020) 8621 5260; ks. Klaudiusz Rokicki MIC - (020) 8567 1746; ks. Piotr Szyperski MIC - (020) 8567 1746; ealing. office@gmail.com; parafiaealing. co.uk Kościół polski pw. NMP Matki Kościoła; 2 Windsor Road, LONDON, W5 5PD; msze niedzielne: sobota 19.00, 20.30 (Windsor Hall) MSZA NA WINDSOR DLA NEOKATECHUMENATU ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 14.30, 17.15, 19.00, 20.30 Uwaga! Kościół otwierany jest 15 minut przed Mszą Świętą i zamykany bezpośrednio po mszy do dezynfekcji. Kaplica domu polskiego, Kolbe House; 18 Hanger Lane, LONDON, W5 3HH; msze niedzielne: sobota 16.30 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Divine Mercy Apostolate; 1 Courtfield Gardens, LONDON, W13 0EY; msze niedzielne: 10.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA Kaplica Sióstr Imienia Jezus; 57 Mount Park Road, LONDON,

~ 75

W5 2RU; msze niedzielne: sobota - 17.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – HighgateFinchley

Duszpasterz: ks. prob. Marek Gałuszka - (020) 8371 0189; highgate@pcmew.org; finchleyparish.co.uk St Joseph’s Retreat Church; Highgate Hill, LONDON, N19 5NE; msze niedzielne: 13.30 St Mary Magdalene Church; 6 Athenaeum Road, London, N20 9AE; msze niedzielne: 16:00 St Philip the Apostle Church; Gravel Hill, Finchley, LONDON, N3 3RJ; msze niedzielne: 18.30

London – Hammersmith

Duszpasterze: ks. prob. Marek Reczek - (020) 8743 8848; ks. asyst. Zygmunt Zapaśnik 0208 743 88 48; hammersmith@ pcmew.org; bobola.church Kościół Polski pw. św. Andrzeja Boboli; 1 Leysfield Road, LONDON, W12 9JF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 12.00, 18.00 Our Lady Queen of the Apostles Church; 15 The Green, HESTON, TW5 0RL; msze niedzielne: 15.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Lewisham

Duszpasterz: ks. prob. Dawid Jasiński - (+44) 07448583386; lewisham@pcmew.org St. William of York; 4 Brockley Park, Forst Hill, London, SE 23 1PS; msze niedzielne: sobota 19.30 Kaplica Domu Polskiego pw. św. Jana Bosko; 8A Waldram Park Road, Forest Hill, LONDON, SE23 2PN; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians; 127 Mottingham Rd, London, SE9 4ST; msze niedzielne: godz. 13.00

London – South Kensington

Duszpasterz: ks. prob. Bartosz Rajewski - 07449 801 752; chaplaincy@pcmew.org; parafiakensington.uk Little Brompton Oratory; Brompton Road, London, SW7 2RP; msze niedzielne: Z uwagi na pandemię COVID-19, Little Brompton Oratory pozostaje zamknięte od odwołania. Msze św. celebrowane są w następujących miejscach: Niedziela, godzina 12.00 - St. Patrick Church, 167 West Hendon Broadway, NW9 7EB (Msze św. także w poniedziałki i środy o godz. 19.00 - wcześniej od godz. 18.00 - adoracja); Niedziela, godzina 18.00 (od 4 października 2020 r. - godzina 14.00) - Maria Assumpta Chapel, 23 Kensington Square, W8 5HN.

London – Putney

Duszpasterze: ks. prob. Andrzej Zuziak SChr. - 020 8788 3933; ks. Leszek Rygiewicz SChr.; putney@ pcmew.org; parafiaputney.co.uk

76 ~ informator Kościół Polski pw. św. Jana Ewangelisty; St John’s Avenue, LONDON, SW15 6AJ; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.30, 10.00, 11.30, 13.00, 18.00 Christ the King Church; The Crescent, Wimbledon Park, LONDON, SW19 8AJ; msze niedzielne: 12.45 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

London – Willesden Green

Duszpasterze: o. prob. Adam Tomaszewski SJ - (020) 8452 4304; o. Leszek Szuta SJ; o. Adam Baczewski SJ; willesden.green@ pcmew.org; polishjesuits.co.uk St. Francis of Assisi Church; Cullingworth Rd, LONDON, NW10 1NR; msze niedzielne: sob.19.00, niedz. 9.00, 10.30, 12.00, 19.00 Kaplica domu polskiego pw. MB Miłosierdzia; 182 Walm Lane, LONDON, NW2 3AX; msze niedzielne: 10.30, 12.00

Manchester

Duszpasterze: ks. prob. Karol Rogasik SChr. - (0161) 226 1588; ks. Wojciech Rożdżeński SChr. - (0161) 226 1588; ks. senior Edward Sopala SChr. - (0161) 226 1588; ks. senior Stanisław Leniart - (0161) 226 1588; parafiamanchester.pl Kościół Polski pw. Miłosierdzia Bożego; 196 Lloyd Street North, Manchester, M14 4QB; msze niedzielne: sobota 19.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00 oraz 19.00

Mansfield

Duszpasterz: ks. prob. Kazimierz Bidziński - (01623) 626470; mansfield@pcmew.org; parafia-mansfield.co.uk/ Kościół Polski pw. Św. Barbary; Windmill Lane, MANSFIELD, NG18 2AL; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.15 St Joseph the Worker Church; 101 Winfield Avenue, WORKSOP, S81 0SF; msze niedzielne: 16.00

Melton Mowbray

Duszpasterz: ks. prob. Krzysztof Zalewski - (01664) 562101 Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 82 Sandy Lane, Melton Mowbray, LE13 0AW; msze niedzielne: sob. 18.00, niedz. 11.00 Dom Polski; True Lovers Walk, Loughborough, LE11 3DB; msze niedzielne: 09.00

Godalming

Duszpasterz: ks. prob. Tomasz Kocjan - 01483 497860; parafiamilford.org.uk St Edward the Confessor; Sutton Park, Sutton Green, GUILDFORD, GU4 7QN; msze niedzielne: Sobota o 18.00 St Joseph’s Church; Portsmouth Road, Milford, GU8 5DY; msze niedzielne: niedziela: 8.15; 18.00 St John the Evangelist Church; 3 Springfield Road, Horsham, RH12 2PJ; msze niedzielne: 13.00 St Tarcicius Church; 227 London Road, Camberley GU15 3EY; msze niedzielne: 2. niedz. m-ca: 11.00 8 lipca 2022

Newcastle-upon-Tyne

Duszpasterz: ks. prob. Jan Świętek - (0191) 273 3575; newcastle@ pcmew.org; parafianewcastle. org.uk Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; 2 Maple Terrace, Newcastle upon Tyne, NE4 7SF; msze niedzielne: 1 i 2 sobota m-ca godz. 18.00; 2, 3 i 4 niedziela m-ca godz. 09.00; wszystkie niedz.m-ca godz. 18.00 St Patrick Church; Victoria Road, CONSETT, DH8 5AX; msze niedzielne: 3 niedz. m-ca godz. 13.00 St Teresa Church; Harris Street, DARLINGTON, DL1 4NL; msze niedzielne: 1 niedziela m-ca godz. 08.45; 2 niedziela m-ca godz. 13.00; 4 sobota m-ca godz. 18.00 St Wilfrid Church; Sunderland Road, GATESHEAD, NE8 3QR; msze niedzielne: wszystkie niedziele m-ca godz. 11.00 The Sacred Heart Church; Linthorpe Road, MIDDLESBROUGH, TS5 6LD; msze niedzielne: 3 sobota m-ca godz. 18.00; ostatnia niedziela m-ca godz. 14.00

Northampton

Duszpasterz: ks. prob. Janusz Zbroniec - 07758 689059; parafianorthampton.pl Kościół Polski pw. św. Stanisława i św. Wawrzyńca; Duke Street, Northampton, NN1 3BA; msze niedzielne: 9,00, 10.30, 19.00 St Augustine’s Church; 32 London Road, Daventry, NN11 4BZ; msze niedzielne: sobota przed 1. i 3. niedzielą m-ca 18.30 Our Lady of the Sacred Heart Church; 82 Knox Road, Wellingborough, NN8 1JA; msze niedzielne: sobota przed 2. i 4. niedziela m-ca 20.00, niedziela 12.30

Northolt

Duszpasterz: ks. prob. Witold Kapuściński - (020) 8993 0097; northolt@pcmew.org; parafiaojcapio.com St. Bernard Church; 17 Mandeville Road, NORTHOLT, UB5 5HE; msze niedzielne: 17.00 St Lawrence Church; 9 The Green, FELTHAM, TW13 4AF; msze niedzielne: 13.00 Holy Family Church; Vale Lane, London, W3 0DY; msze niedz.: 10.00

Northwich

Duszpasterz: ks. prob. Grzegorz Kozieński SChr. - (01606) 42877; liverpool.chrystusowcy.pl Kościół polski pw. MB Częstochowskiej; 107 London Road, Northwich, CW9 8AT; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 10.00 St. Patrick Church; Park Place, Liverpool, L8 5UX; msze niedzielne: niedziela 13.00 St Stephen, First Martyr Church; 101 Sandy Ln, Warrington WA2 9HS; msze niedzielne: 15.30

Norwich

Duszpasterz: ks. prob. Waldemar Haręza - (01603) 928622; norwich@pcmew.org St John the Baptist Church; St Giles’ Gate, Norwich, NR2 2PA; msze niedzielne: sobota 16.00 Methodist Church; 72 High Street, WATTON, IP25 6AH; msze niedzielne: Sobota 18.30 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA St Thomas of Canterbury Church; Brandon Road, IP27 0PT Brandon; msze niedzielne: niedziela 09.00 St. Williams Way - Churchfield Green Our Lady’s; Norwich NR7 0AH; msze niedzielne: 11.30

Nottingham

Duszpasterze: ks. prob. Krzysztof Kawczyński - (0115) 960 4740; ks. Janusz Sroka – (0115) 962 37 13; nottingham@ pcmew.org; parafianottingham. org.uk Kościół Polski pw. MB Częstochowskiej; 2 Sherwood Rise, Nottingham, NG7 6JN; msze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 9.30, 11.00, 12.30 i 18.30

Oxford

Duszpasterz: prob. ks. dr Edward Rusin - (01865) 510354, 07842901275; oxford@pcmew. org; parafiaoxford.co.uk Corpus Christi Church; Margaret Road, Oxford, OX3 8AJ; msze niedzielne: środa, 1. piątek m-ca godz. 19:00 i sobota - godz. 18:00 St. Anthony of Padua Church; 115 Headley Way, Oxford, OX3 7SS; msze niedzielne: 12.00 Our Lady & St. Edmund; 1 Radley Road, ABINGDON, OX14 3PL; msze niedzielne: 14.00 St John the Baptist Church; Alexandra Road, Andover, SP10 3AD; msze niedzielne: 2. i 4. niedziela m-ca 18.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Penrhos

Duszpasterze: ks. kapelan Ryszard Hanaczewski - (01758) 461310; ks. senior Władysław Marmol; penrhos@pcmew.org Kościół osiedla polskiego pw. Our Lady and St Cynfil; Penrhos Home, Pwllheli, LL53 7HN; msze niedzielne: niedziela 9.30

Peterborough

Duszpasterze: ks. prob. Paweł Urbanek SChr. - (01733) 552726; ks. asyst. Arcenio Fialek SChr.; peterborough@pcmew.org; pmkpeterborough.pcmew.org Our Lady of Lourdes Church; Welland Road, Dogsthorpe, Peterborough, PE1 3SP; msze niedzielne: sobota 19.15, niedziela 10.45, 12.30, 19.15 Our Lady and St Charles Borromeo Church; 63 Queens Road, Wisbech, PE13 2PH; msze niedzielne: 15.30 (daty mszy: 01 i 15 listopada)

Preston

Duszpasterz: ks. prob. Paweł Szatlewski - (01772) 700231; smgpreston.org.uk St Maria Goretti Church; Gamull Lane, PRESTON, PR2 6SJ; msze niedzielne: sobota 17.30, niedziela 12.00; dodatkowa msza św.: niedziela 17.30 St Marie-on-the-Sands Church; 25 Seabank Road, Southport, PR9 0EJ; msze niedzielne: St Cuthbert’s Church; Lytham Road, South Shore, Blackpool, FY1 6BS; msze niedzielne: 15:30

Reading

Duszpasterze: ks. prob. Rafał Jarosławski - (0118) 375 7587; ks. senior Edward Stachurski - (0118) 375 7587; reading@pcmew.org; parafiawreading.net Kościół polski pw. Najśw. Serca Pana Jezusa; 61 Watlington Street, Reading, RG1 4RF; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 9.00, 11.00, 18.00 The Holy Ghost Church; Sherborne Road, Basingstoke, RG21 5TD; msze niedzielne: 3 sobota m-ca 18.00

Rochdale

Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Świątkowski SChr - 01706 345 950; rochdale@pcmew.org Kaplica Polska pw. MB Częstochowskiej; Polish Catholic Centre, Manchester Road, Rochdale, OL11 4LX; msze niedzielne: 10.00 St Patrick’s Church; 40 Union Street West, Oldham, OL8 1DL; msze niedzielne: 12.30

Rugby

Duszpasterz: ks. prob. Władysław Liptak - (01788) 560478 St Marie’s Church; Dunchurch Road, Rugby, CV22 5EL; msze niedzielne: 12.30 Kapilca polska pw Miłosierdzia Bożego; 17 Lawford Road, Rugby, CV21 2EB; msze niedzielne: 18.00 St Joseph’s Church; Avon Dassett, SOUTHAM, CV47 2AR; msze niedzielne: 1. i 3. niedz. m-ca 15.15 St Joseph the Worker Church; Edmunds Road, BANBURY, OX16 0PP; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 15.15 St John the Evangelist Church; 25 South Bar Street, BANBURY, OX16 9AF; msze niedzielne: ostatnia niedziela m-ca 15.15 Kaplica polska pw. Chrystusa Ukrzyżowanego; Polish Catholic Centre, 54 High Street, Leamington Spa, CV31 1LW; msze niedzielne: sobota 17.30 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA, niedziela 10.15

Scunthorpe

Duszpasterz: ks. prob. Włodzimierz Pająk SChr. - (01724) 855698 Holy Souls’ Church; Frodingham Road, Scunthorpe, DN15 7TA; msze niedzielne: 16.30 St Joseph and St Thomas of Canterbury Church; 143 Pasture

Road, Goole, DN14 6DP; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 20.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA St. Mary on the Sea; Heneage Road, Grimsby, DN32 9DZ; msze niedzielne: 9.00 St Hugh’s Church; 34 Broadgate, Lincoln, LN2 5AQ; msze niedzielne: 12.15

Sheffield

Duszpasterz: ks. prob. Leszek Seweryn - (0114) 263 1688; sheffield@pcmew.org; lpcmsheffield.com St Charles Borromeo Church; St Charles Street, Attercliffe, Smsze niedzielne: sobota 18.30, niedziela 09.00; 10.30; 12.00; 13.30 Church of the Holy Rood; George Street, Barnsley, S70 1AX; msze niedzielne: 16.00 - ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA The Annunciation Church; 2 Spencer Street, Chesterfield, S40 4SD; msze niedzielne: 13.00 ZAWIESZONE DO ODWOŁANIA

Slough

Duszpasterz: ks. prob. Leszek Buba - 01753 533 861; (01753) 533861; slough@pcmew.org; parafiaslough.org Kościół polski pw. Miłosierdzia Bożego i Matki Bożej Królowej Polski; 48 Pitts Road, Slough, SL1 3XH; msze niedz.: sobota 18.00, niedziela 8.00, 10.00, 12.00, 18.00 St. Tarcisius Church; 227 London Road, Camberley, GU15 3EY; msze niedzielne: czwarta niedziela miesiąca o godz. 14.00

Southampton

Duszpasterz: ks. Mariusz Urbanowski SChr. - (023) 8178 6316; southampton@pcmew.org; southampton.chrystusowcy.pl St Edmund’s Church; The Avenue, Southampton, SO15 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: sobota 17.30 i 19.00 Holy Cross Church; 53 Leigh Road, Eastleigh, SO50 2EQ; msze niedzielne: msze niedzielne: 8.30 Holy Family Church; 4 Redbridge Hill, Millbrook, Southampton, SO16 4PL; msze niedzielne: msze niedzielne: 17:30 i 19:00 St. Joseph’s Catholic Church; 48 Bugle St, Southampton, SO14 2AH; msze niedzielne: czwartek i piątek 19.00

Southend-on-Sea

Duszpasterz: ks. prob. Wojciech Mozdyniewicz - 07566 229 699; southend@pcmew.org The Most Holy Trinity; 71 Wickhay, Basildon, SS15 5AD; msze niedzielne: wszystkie niedziele za wyjątkiem 2. niedzieli m-ca 12.30 sobota przed 2. niedzielą m-ca 19.30 Our Lady Immaculate and Holy Name Church; 178 New London Road, Chelmsford, CM2 0AR; msze niedzielne: niedziela o 16.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA Sacred Heart Church; 418 South Church Road, Southend on Sea, SS1 2QB; msze niedzielne: 9.00 Our Lady Help of Christians and St Helen; 27 Milton Rd, Westcliff-

informator on-Sea, SS0 7JP; msze niedzielne: sobota godz. 17.30

Stoke-on-Trent

Duszpasterz: ks. prob. Jacek Jabłoński - (01782) 411195; stoke@pcmew.org; parafiastokeontrent.pcmew.org Our Lady of Perpetual Succour Church; Masterson Street, Fenton, ST4 3QB; msze niedzielne: 11.00, 14.00 i 19.00 St Mary’s Church; Compton Road, Leek, ST13 5NH Msze niedzielne: sobota 16.30

Swansea

niedzielne: soboty o godz. 17:30 przed 2 i 4 niedzielą m-ca. Our Lady of Peace Church; Waunt-lan-yr-afon Road, Llanelli, SA15 3AB; msze niedzielne: 12.00

Swindon

Duszpasterz: ks. prob. Jarosław Kozak - (01793) 531257; swindon@pcmew.org; parafiaswindon.com Kościół katolicki p.w. św. Jana Pawła II; Whitbourne Avenue, Swindon; SN3 2JX; msze niedzielne: sobota 18.00, niedziela 8.00, 09.30, 10.30, 12.30 St Peter’s Church; 7 St Peter’s Road, Cirencester, GL7 1RE; msze niedzielne: 1. sobota miesiąca 16.00 - ZAWIESZ. DO ODWŁ.

St George Church; Billet Street, Taunton, TA1 3NN; msze niedzielne: 12.00 St Joseph Church; 9 Binford Place, Bridgwater, TA6 3NJ; msze niedzielne: sobota 18.30 The Holy Ghost Church; 73 Higher Kingston, Yeovil, BA21 4AR; msze niedzielne: 16.30 Corpus Christi; Ellenborough Park, WESTON SUPER MARE BS23 1XW; msze niedzielne: 9.00

Telford – Stafford

St Austin’s Church; 82 Wolverhampton Road, STAFFORD, ST17 4AW; msze niedzielne: 12.30 St Patrick’s Church; King Street, Wellington, TELFORD, TF1 3AP; msze niedzielne: 17.00

Trowbridge

Duszpasterz: ks. prob. Zbigniew Zybała - (01225) 752930; trowbridge@pcmew.org Sala ośrodka Lokalnej PMK pw. MB Częstochowskiej; 6 Waterworks Road, Trowbridge, BA14 0AL; msze niedzielne: 10.00, 19.00 St John the Evangelist Church; South Parade, Bath, BA2 4AF; msze niedzielne: 12.30 St Catharine’s Church; 4 Park Road, Frome, BA11 1EU; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 18.00 St Osmund’s Church; 95 Exeter Street, Salisbury, SP1 2SF; msze niedzielne: 2. niedziela m-ca 16.00

~ 77

St Michael’s Church; 6 Park Road, SHEPTON MALLET, BA4 5BP; msze niedzielne: 1. sobota m-ca 16.00

West Bromwich

Duszpasterz: ks. prob. Ireneusz Maraszkiewicz - (0121) 532 4548; 18 Fitzguy Close, WEST BROMWICH, B70 6RU St Michael and the Holy Angels Church; 260 High Street, , B70 8AQ; msze niedz.e: 14.00 i 16.00 St. Thomas of Canterbury; Dartmouth Avenue, WALSALL, WS3 1SP; msze niedzielne: 12.00

Wolverhampton

Duszpasterz: ks. prob. Wiesław Garbacz - (01934) 629865; tauntonparafia.co.uk

Duszpasterze: ks. prob. Michał Łatuszyński - 07926 044 405; ks. senior Jan Główczyk 01785 748 891; stafford@pcmew.org; parafia-stafford.pcmew.org Our Lady of Pity; Meadow Farm Drive, Harlescott, Shrewsbury, SY1 4JY; msze niedzielne: 9.00 ZAWIESZONA DO ODWOŁANIA

Policja, straż pożarna, pogotowie - 112, 999 Informacja kolejowa 0845 748 4950

Osoby niesłyszące - wiadomość tekstowa pilna - 18000 NHS Helpline - 0800 22 44 88 Post Office 0845 722 3344

Informacja transportowa w Londynie - 020 7222 1234 Połączenia autobusowe 0870 6082 608

Informacja o numerach lokalnych i międzymiastowych - 192

Informacja o numerach międzynarodowych - 153

AMBASADA RP W LONDYNIE 47 Portland Place, Londyn W1B 1JH, tel. 0 207 2913 520, e-mail: london@msz.gov.pl

WYDZIAŁ KONSULARNY AMBASADY RP W LONDYNIE 10 Bouverie Street, City of London EC4Y 8AX, tel. 0 207 8228 900, e-mail: londyn.konsulat@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W MANCHESTERZE Manchester One, 51 Portland Street, Manchester M1 3LD, tel. 0 161 245 4130, e-mail: manchester@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W EDYNBURGU 2 Kinnear Road, Edynburg EH3 5PE, tel. 0 131 552 0301, e-mail: edinburgh@msz.gov.pl

KONSULAT GENERALNY RP W BELFAŚCIE 67 Malone Road, BT9 6SB , Belfast, tel. 0 28 96209500, e-mail: belfast.kg.sekretariat@ msz.gov.pl

Polska Misja Katolicka w Anglii

Związek Harcerstwa Polskiego w Wielkiej BrytaniiI

Polski Uniwersytet na Obczyźnie

Polish Heritage Society UK

Polish Psychologist Association

Fundacja Stowarzyszenie Kombatantów w Wielkiej Brytanii

Lewisham Polski Ośrodek Levisham

Polish Proffesionals in UK

Duszpasterz: ks. prob. Artur Strzępka 07549 325 521; swansea@pcmew.org Sacred Heart Church; School Road, Morriston, Swansea, SA6 6HZ; msze niedzielne: 14.00 Our Lady of Mount Carmel Church; Pontfaen Road, LAMPETER, SA48 7BS; msze

Taunton

Telefony alarmowe i infolinie

Duszpasterz: ks. prob. Tomasz Maziarz - 01902 422833; Presbytery; 74 Green Drive, wolverhampton@pcmew.org Kościół Polski pw. Trójcy Świętej; 265 Stafford Road, Wolverhampton, WV10 6DQ; msze niedzielne: sob. 18.00, niedz.a 9.30, 11.30, 18.00

Ambasada i konsulaty

Polskie instytucje i organizacje

2-4 Devonia Road, Islington, London, N1 8JJ, www: www. pcmew.org, tel. 020 7226 3439, ZJEDNOCZENIE POLSKIE W WIELKIEJ BRYTANII 240 King Street, Hammersmith W6 0RF London, www: www. zpwb.org.uk, tel. 0 208 741 16 06,

POSK (Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny)

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.posk.org, tel. 020 8741 1940

Polska Macierz Szkolna

238 King Street London, W6 0RF, www: www.polskamacierz.org/ en/, tel. 020 8742 6431

Fundacja Veritas

63 Jeddo Road, London W12 9EE, www: www.veritasfoundation. co.uk, tel. 020 3740 8350

23-31 Beavor Lane, London W6 9AR, www: www.zhpwb.org.uk, tel. 020 8748 8006

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego 20 Prince’s Gate, London, SW7 1PT, www: www.pism.co.uk, tel. 020 7589 9249

Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.pilsudski.org.uk, tel. 020 8748 6197

Biblioteka Polska - POSK 238-246 King Street, London W6 0RF, www: polishlibrarylondon. co.uk/biblioteka, tel. 020 8741 1940

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.puno.edu.pl, tel. 020 8846 9305

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.spk-wb.com, tel. 020 8741 1911,

Zjednoczenie Polek na Emigracji

238-246 King Street, London W6 0RF, e-mail: charity@ polishwomensba.org.uk, tel. 020 8563 1893

Polish YMCA London Association

20 Gunnersbury Ave, London W5 3QL, www: www. polskaymcalondon.com, tel. 020 8992 5699

Widecombe Lodge, 2, Brentham Lodge, London W5 1BJ, , www: www. polishheritage.co.uk 8 Waldram Park Road, London, SE23 2PN, www: www.osrodeklpc.com

Ognisko Polskie

55 Princes Gate, London, SW7 2PN, www: www.ogniskopolskie.org. uk, tel. 020 7589 4670

East European Resource Center 238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.eerc.org.uk, tel. 020 8741 1288, Free Advice Line: 0800 121 4226

238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.polishpsychologists. org 55 Exhibition Road London SW7 2PN, www: www.polishprofessionals. org.uk

Poles in Need UK CIC & Centrum Pomocy Familia 238-246 King Street, London W6 0RF, www: www.pinuk.online, tel. 07809904386

Haringey PEEC Centrum Rodzinne

Pretoria Road, Tottenham, N17 8DX, www: www.peec.org.uk, tel. 0208 365 9090, 07956574274

78 ~ informator Instytut Polski w Londynie

10 Bouverie Street, London EC4Y 8AX, www: www.polishculture.org.uk, tel. 020 7822 8990

Merton „PYZA” Stowarzyszenie na Rzecz Polskich Rodzin 66-72 High Street, SW19 2BY Colliers Wood, www: www.polishfamily.org.uk

Stockwell POLES CONNECT Project Partnership Lambeth,

157 South Lambeth Road, London, SW8 1XN, tel. 020 7793 7730, www: www.stockwell.org.uk

Oxford Oxford Polish Association

Bradgate Road, Bedford, MK40 3DE, www: www.pbic.org.uk, tel. 01234 328100

Birmingham Polish Millenium House

Bedford Ośrodek Integracji Polsko-Brytyjskiej

Luton POLONIA – Polish Community Group

www: www.poloniapcg.org.uk, tel. 07969254578

Blackbird Leys Road, Oxford, OX4 6HW, www: www.opaoxford.org, tel. 07585442696

Bordesley St, Birmingham B5 5PH, polishmillenniumhouse.org.uk, tel. 0121 643 3577

Birmingham – Polish Expats Association (Erdington)

Lotniska

Aberdeen Airport,

Dyce, Aberdeen AB21 7DU, tel. +44 (01224) 722 331, www.aberdeenairport.com

Belfast City Airport,

George Best Belfast City Airport, Belfast BT3 9JH, tel. +44 (0)28 9093 9093, www.belfastcityairport.com

Belfast International Airport, Belfast BT29 4AB, tel. +44 (0)28 9448 4848, www.belfastairport.com

Birmingham International Airport,

Airport Way, Birmingham, B26 3QJ, tel. +44 0870 733 5511, www.birminghamairport.co.uk

CF62 3BD, Wales, tel. +44 (01446) 711 111, www.tbicardiffairport.com

Coventry Airport,

Coventry Airport South, Siskin Parkway West, Coventry, CV3 4PB, tel. +44 (0)2476 308 600, coventryairport.co.uk

Edinburgh Airport,

Edinburgh EH12 9DN, tel. +44 (0)870 040 0007, www.edinburghairport.com

Glasgow Airport,

Glasgow, Paisley, Renfrewshire PA3 2SW, tel. +44 (0)141 887 1111, www.glasgowairport.com

Inverness Airport,

Vale of Glamorgan,

Inverness, Scotland, UK, IV2 7JB, tel. +44 (01667) 464 000, www.hial.co.uk

London Polska Macierz Szkolna

Aylesbury PSS w Aylesbury

Cardiff International Airport,

Leeds Bradford International Airport,

Aberdeen PS im. św. St. Kostki tel. 07784675058

PSS tel. 07932499848

Accrington PSS im. Pana Kleksa

tel. 012542 33382, 07842841679

Amersham PS im. św. Józefa

info@polskaszkolaamersham.co.uk 8 lipca 2022

tel. 07876535548

Banbury PSS tel. 07841759790

Bath Integracyjna Szkoła Sobotnia im. Fryderyka Chopina tel. 07710816449

Bath PSS im. Jana Pawła II w Bath tel. 07449309894

Bedford Szkoła Polska im. JP II

Walsall Europeans Association Welfare INC Joseph Leckie Academy, Walstead Rd, Walsall, WS5 4PG, www: www.ewacic.com/pl, tel. 0787 525 8192

Southampton SOS Polonia

32 Queen’s Terrace, Southampton SO14 3BQ, www: www.sospolonia.net,

Middlesex UB3 5AP, tel. +44 0870 000 0123, www.heathrowairport.com

Leeds LS19 7TU, tel. +44 (0113) 250 9696, www.leedsbradfordairport.co.uk

London Luton Airport,

Liverpool L24 1YD, England, tel. +44 0870 129 8484, 0906 108 8484, www.liverpoolairport.com

London Stansted Airport,

Liverpool John Lennon Airport,

London City Airport,

London City Airport Ltd, Royal Docks, London E16 2PX, tel. +44 (0)20 7646 0088, www.londoncityairport.com

London Gatwick Airport,

Navigation House, Airport Way, Luton, Bedfordshire LU2 9LY, tel. +44 (0)1582 405 100, www.london-luton.co.uk

Enterprise House, Bassingbourne Road, Essex CM24 1QW, tel. +44 (0)870 000 0303, www.stanstedairport.com

Manchester Airport,

West Sussex, RH6 0NP, tel. +44 0870 000 2468, www.gatwickairport.com

Manchester Airport Plc, Manchester M90 1QX, tel. +44 (0)161 489 3000, www.manchesterairport.co.uk

234 Bath Road, Hayes,

Woolsington, Newcastle-Upon-Tyne,

London Heathrow Airport,

Szkoły sobotnie

238 King Street, London, W6 0RF, Tel. 020 874 264 31 (od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-17.00, w środy do 19.00)

109 High St, Birmingham B23 6SA, www: www.polishexpats.org.uk, tel. 0121 382 2568

tel. 07525218426 szkola.polska.bedford@gmail.com

Bedford PSS przy Stowarzyszeniu Kultury i Języka Polskiego tel. 07935643005 Birmingham PSS im. M. Kopernika tel. 07849450483

Blackburn PSS im. A. Mickiewicza tel. 07513037683

Blackpool PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07926258084

Newcastle Airport,

Boston PSS tel. 07851864621

Bournemouth PS Nauczania Przedmiotów Ojczystych tel. 07854814412, 01202801208

Bracknell PSS im. Chopina tel. 07837486598

Bradford PSS tel. 07581114643

Brighton / Hove PSS im. gen. Sikorskiego tel. 07926769798

tel. 02380 233722

Liverpool Meyerside Polish Community

1st Floor, 5 Covent Garden, Liverpool L2 8UD, www: www.merseysidepolonia. com

Nottingham Signpost to Polish Succes Tennyson, Unit B, Forest Road West, NG7 4EP Nottingham, www: www.empp.co.uk, tel. 0115 978 1396

tel. +44 0870 122 1488, www.newcastleairport.com

Norwich International Airport, Amsterdam Way, Norwich, NR6 6JA, tel. +44 (01603) 411 923, www.norwichairport.co.uk

Nottingham East Midlands Airport,

Castle Donington, Derby DE74 2SA, tel. +44 (01332) 852 852, www.eastmidlandsairport.com

Southampton International Airport,

Wide Lane, Southampton, Hampshire, SO18 2NL, tel. +44 0870 040 0009, www.southamptonairport.com

Brighton / Hove PSS im. Jana Brzechwy tel. 07470203363

Bristol Integracyjna Sz. Sobotnia im. gen. Wł. Andersa tel. 07806612529, 07541244281

Bristol PSS im. Jana Pawla II

tel. 01179602269, 07756797798

Burnley PSS tel. 07837845007

Cambridge PSS im. Dąbrówki tel. 01223358219

informator Canterbury PSS tel.07878957519

Cardiff PSS tel. 07704445465, Carlisle PSS tel. 07729670242

Chatham (Medway) PS w Kent im. Juliana Tuwima tel. 07847221866 Chelthenam PSS tel. 07776331002

Corby PSS tel. 07704628444 Coventry PSS tel. 01455230560

Craigavon PSS tel. 07549619661

Crawley PSS tel. 07725908836 Derby PS Przedmiotów tel. 07581172361

Derry Polish Abroad Saturday School info@polishabroad.co.uk Ely Polska Społeczna Szkoła tel. 07523460097

Exeter PSS tel. 07947647731

Fife PS im. Jana Pawła II tel. 07724544543

Glasgow PSS tel. 07545538935

Gloucester PSS tel. 07800842430 Gravesend PSS tel. 01322402482

Grays PSS Przedmiotów Ojczystych im. Wisławy Szymborskiej tel. 07511551832

Grimsby PSS tel. 07736940301

Harlow PS Przedmiotów Ojczystych im. J. Tuwima tel. 07851387655, 07552010903,

Hastings / St Leonards-on-Sea PSS Uzupełniająca im. Jana Brzechwy tel. 07917795512

High Wycombe PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07903189252

High Wycombe PS im. św. Bernarda tel. 01628525753

Hitchin PSS im. M. Skłodowskiej tel. 01462632933

Huddersfield Szkoła Ojczysta im. A. Mickiewicza tel. 07939117590 Hull PSS St. Mary’s College

tel. 07775698031, 01482803514

PSS im. I.Sendlerowej tel. 07526144246

Huntingdon PSS tel. 07856514222

Inverness Szkoła im. św. Jana Pawła II tel. 01463223223,

Jersey PS Przedmiotów Ojczystych tel. 07700348183 Kettering PSS im. Jana Brzechwy tel. 07894012194

Kidderminster PSS tel. 01562823568

Lancaster PS Nauczania Przedmiotów Ojczystych im. Jana Pawła II tel. 07851221762 Leamington Spa PS im. M. Konopnickiej tel. 01926730181

Leeds PS Parafialna pw. św. Stanisława Kostki

tel. 01132677298, 07957972086,

Leicester PS im. Jana Pawła II

jp2polskaszkola@gmail.com

Leicester PSS Edu Owls

tel. 07516340933, 07738096644

Lincoln PSS tel. 07840484006

Liverpool PS Przedmiotów Ojczystych im. Jana Pawła II tel. 07792110391 London Brockley / Lewisham PSS tel. 01689602752 London Chiswick PSS im. M. Reja

London Croydon / Crystal Palace Szkoła Przedmiotów Ojczystych tel. 07922400138

London Devonia Szkoła im. Matki Boskiej Częstochowskiej tel. 07513528338

London Ealing PSS Przedmiotów Ojczystych im. Tadeusza Kościuszki tel. 07970107691 London Enfield PSS im. A. Mickiewicza tel. 07988680162

London Erith Szkoła im. św. Franciszka tel. 07882572259, 07809433738

London Forest Gate / Ilford PS Przedmiotów Ojczystych im. Królowej Jadwigi tel. 07940747540 London Fulham PS Przedmiotów Ojczystych im. Henryka Sienkiewicza tel. 07868607736 London Hanwell Akademia Języka Polskiego tel. 07872949395

London Hanwell PS Przedmiotów Ojczystych im. Heleny Modrzejewskiej tel. 07849831135

London Highgate PSS im. Prymasa S. Wyszyńskiego tel. 07720968503 London Leyton PS Przedmiotów Ojczystych im. Adama Mickiewicza tel. 07963722810 London New Malden PSS Przedmiotów Ojczystych tel. 07923608863 London Newham PS im. JP II tel. 07521357317

London Northolt PSS im. J. Kochanowskiego tel. 07734581134

London Putney/Wimbledon tel. 07973301638

London South Croydon PSS im. F. Chopina tel. 07427547020

tel. 07756969708

London Streatham PSS tel. 07734458583,

tel. 02086734177

tel. 07555120012

London Clapham / Balham PSS im. T. Arciszewskiego

London Sutton Polska Sobotnia Szkoła im. Dywizjonu 303

London Walthamstow PSS im. Świętej Rodziny tel. 07414668585

London Willesden Green PSS im. M.Konopnickiej tel. 07787116414

Luton PS im. M.Kolbe tel. 07759045102 Manchester PS Ojczysta tel. 07434161991 Manchester PS Przedmiotów Ojczystych im. św. S. Kostki tel. 07934663173 Mansfield PSS tel. 07962802386

Medway PSS tel. 07856548679

Milford PSS im. T. Czuchnickiego tel. 07940269631

Motherwell Szkoła Języka Polskiego i Kultury tel. 01698230225, Newcastle Upon Tyne PSS tel. 07907067346,

Northampton PSS im. Bł. Franciszki Siedliskiej tel. 07912562338

~ 79

Reading PSS im. Mikołaja Kopernika tel. 07505758121 Redditch PSS tel. 07454392577

Scunthorpe Polska Akademia tel. 07718904123

Scunthorpe PSS im. Maksymiliana Kolbego tel. 07722769455

Sheffield PS przy LPCM tel. 07934115799 Skegness PSS tel. 07526947641

Slough PS im. H. Sienkiewicza tel. 01628636313

Southampton PSS tel. 07766478011

Southend-on-Sea PSS tel. 07516986094

Spalding PSS tel. 01175960966,

St Albans PSS im. Jana Pawła II tel. 07863136316

Swansea PSS pss.swansea@googlemail.com

Northampton Szkoła Polska Języka i Kultury Ojczystej

Swindon Katolicka PSS im. Marii Konopnickiej tel. 07724833452

Northwich PS tel. 07988693128

tel. 07999647444

tel. 07713430251

Nottingham PSS im. J. Kantego tel. 07450354854

Nottingham PS Przedmiotów Ojczystych im. św. Kazimierza tel. 07960364303 Oxford PSS Przedmiotów Ojczystych tel. 07507122244 Peterborough PSS im. Mikołaja Kopernika tel. 07951513924 Plymouth PSS tel. 07565638821

Portsmouth PSS im. Powstańców Listopadowych tel. 07986476216

Preston PSS im. Jana Pawła II tel. 07707818402

Taunton PSS im. Jana Brzechwy

Telford PSS w Telford tel. 07955209897 Walsall PSS tel. 01922721071

Warrington PS Przedmiotów Ojczystych Polonia tel. 07779838672

Watford PSS kontakt@polskaszkolawatford.org,

Wellingborough PSS tel. 07585662020 Wolverhampton PSS tel. 07540049147

Worcester PSS im. Jana Pawła II tel. 07445458848

Worksop PSS tel. 07549392889 Wrexham PSS tel. 07522881978

miesięczny

HOROSKOP

80 ~ horoskop

Baran 21.03 - 19.04 Drogi Baranie, lipiec 2022 roku sprzyja Twoim planom zawodowym i osobistym, choć stawia przed Tobą wyzwania, byś pokonał wewnętrzne przeszkody. Pozostajesz pod troskliwą i łaskawą opieką Jowisza. Masz szansę naprawić błędy przeszłości, a także puścić w niepamięć dawne urazy. Teraz trzeba skupić się na konkretach i cierpliwie, krok po kroku realizować swoje cele. Uważaj jednak na wrodzony temperament; unikaj przesady i nie pozwól, by ponosiła Cię fantazja. Jeśli jesteś samotnym Baranem, możesz liczyć na nową, wartościową znajomość. Bardzo możliwe, że pogodzisz się z przeszłością w tej sferze życia i wybaczysz dawne urazy. Prawdopodobnie spotkasz dawno niewidzianych znajomych i będziesz miał okazję do wspominania, jak to dawniej bywało… Jeśli pozostajesz w stałym związku, możesz liczyć na miłe chwile z ukochaną osobą. W lipcu warto podjąć starania o zdrowie; nowy styl życia oraz zabiegi pielęgnacyjne i dieta mogą przynieść spektakularne rezultaty. I CHING radzi: Człowiek szlachetny naśladuje dostrzeżone dobro i pozbywa się dostrzeżonych błędów.

Byk

Bliźnięta

20.04 - 22.05

23.05 - 21.06

Drogi Byku, lipiec 2022 roku otworzy przed Tobą niespodziewane szanse na poprawę w materialnej sferze życia. Unikaj jednak ryzyka i dwa razy zastanów się zanim podejmiesz decyzję o inwestycji. Poza tym masz szansę na nowe, intrygujące znajomości. Trwa Twoja passa towarzyska, zatem zachowaj otwartość umysłu na to, co inne. Niespodziewanie możesz bowiem spotkać bratnią duszę. Jeśli jesteś w stałym związku, możliwe burzliwe chwile, choć raczej wzmocni to uczucia i zaangażowanie, niż przyniesie rozstanie. W centrum Twoich zainteresowań powinno znaleźć się wszystko, co dotyczy podnoszenia kwalifikacji zawodowych. To da Ci w perspektywie szansę na rozwój kariery. Teraz najlepiej skupić się na weryfikacji dotychczasowych osiągnięć i naprawianiu błędów przeszłości. Drobna zmiana potrafi często zmienić bieg rzeczy. Lipiec 2022 roku to doskonały czas na urlop w gronie tych, których kochasz. Pamiętaj, by wykorzystać czas do 21 lipca, bo potem aura kosmiczna zmieni się na zdecydowanie mniej harmonijną dla Ciebie. Lipcowy urlop sprawi, że zregenerujesz siły i z werwą rozpoczniesz kolejne projekty.

Drogi Bliźniaku, lipiec 2022 roku to dla Ciebie doskonały czas towarzyski i edukacyjny. Optymalnie byłoby wybrać się w podróż z grupą przyjaciół i tych, których kochasz. Podróż taka otworzy przed Tobą szanse na poznanie siebie, na nowy etap w rozwoju duchowym i osobistym. Najlepszy czas - do 21 lipca. Poza tym pozostajesz w sferze wpływów kosmicznych, które sprzyjają weryfikacji dotychczasowych kontaktów towarzyskich oraz rodzinnych. Warto zachować otwartość zarówno na nowych, jak i dawno niewidzianych znajomych. Jeśli jesteś samotnym Bliźniakiem, możesz liczyć na wiele okazji do zawarcia ekscytujących znajomości. Zachowaj umiar i odpowiedzialność… Wszechświat wspiera także Twoje wysiłki na rzecz podniesienia kwalifikacji zawodowych, zdawania egzaminów oraz trudnych negocjacji. Wyniki może nie okażą się spektakularne, ale otworzą przed Tobą nowe możliwości. Możesz zaufać swojej intuicji, ale nie forsuj się i bardzo dbaj o jadłospis. W przeciwnym razie dopadną Cię drobne, ale dokuczliwe dolegliwości, które zepsują letnią atmosferę.

I CHING radzi: Oczekiwanie na właściwy moment to dla człowieka szlachetnego stan skupienia myśli i duchowej pogody ducha. 8 października 2021

I CHING radzi: Człowiek szlachetny pomniejsza to, co zbyt wielkie, powiększa zaś to, co małe. Rozważa rzeczy i nadaje im równowagę.

horoskop

~ 81

Rak 22.06 - 22.07 Drogi Raku, lipiec 2022 roku daje Ci szansę na nowe początki w każdej sferze życia. Wciąż pozostaniesz w sferze wpływów większej wrażliwości na swoje potrzeby duchowe i emocjonalne. Masz ogromną szansę odzyskać poczucie wewnętrznej harmonii. Oznacza to jednak konieczność przyjęcia postawy bezkompromisowej asertywności i konfrontacji z bliskimi Ci osobami. Nie będzie więc łatwo, nie będzie miło, ale po wszystkim poczujesz się silniejszy i gotowy na nowe wyzwania. Czas konfrontacji możesz przetrwać, pozostając wierny sobie i zarazem łagodnie życzliwy wobec otaczającego Cię świata. Możliwe, że podejmiesz decyzję o zmianie miejsca do życia, powiększeniu rodziny, zmianie pracy itp.. Masz też optymalny czas na zmianę niszczących Cię nawyków żywieniowych, rezygnację z używek, detoks. W prawach finansowych trzeba zachować umiar i ostrożność. Każde podjęte teraz ryzyko zemści się, niestety. Jeśli jesteś samotnym Rakiem, lipiec 2022 roku może dać szansę na nową znajomość, dzięki której poczujesz się kochany i spełniony w miłości. Nie spiesz się jednak i nie popełniaj starych błędów... I CHING radzi: Człowiek szlachetny samotnie wznosi się nad światem, pozostając niezwyciężonym dlatego, że rozumie, kiedy udać się w drogę...

Lew

Panna

23.07 - 23.08

24.08 - 22.09

Drogi Lwie, lipiec 2022 przyniesie liczne szanse na poprawę w zawodowej sferze życia. Możliwe, że impuls do zmian wyjdzie od Ciebie. Niemniej nastaw się na to, że za każdą szansą stoją rzetelna praca i zaangażowanie. To nie czas na protekcję i nadzieje na łaskawość losu. Przed Tobą czas nieco brutalnej weryfikacji doświadczeń i krytycznej oceny pracy. Poza tym lipcowa aura sprzyja Twojemu życiu rodzinnemu i uczuciowemu. Otaczająca Cię aura energetyczna pomaga Ci zregenerować siły duchowe i fizyczne. Wzrośnie również Twoja wrażliwość na potrzeby innych. Jeśli zechcesz i postarasz się, możesz naprawić relacje, które od dawna nie spełniają Twoich oczekiwań; możliwe pojednanie z kimś ważnym z Twojej przeszłości. Prawdopodobnie poznasz też kogoś, kto ma szansę na dłużej zagościć w Twoim życiu, zdobywając Twoje serce. Nie spiesz się jednak; miłość to przede wszystkim odpowiedzialność. Lipiec 2022 roku sprzyja wszelkim działaniom wspierającym rozwój osobisty: szkolenia, podróże i rozwijanie pasji. Szczególnie warto poświęcić czas na rozwój duchowy.

Droga Panno, lipiec 2022 roku może skłonić Cię do głębokiej refleksji nad przeszłością. Dzięki niej masz ogromną szansę, by odciąć się od niszczącej przyszłości i otworzyć na nowe. Uważaj, by nie ulec pokusie powrotów do tego, co było; mogą się bowiem nagle pojawić w Twoim życiu dawno niewidziani znajomi. W stałych związkach możliwe burzliwe chwile, które ostatecznie ożywczo wpłyną na codzienną rutynę. Jeśli jesteś samotną Panną, to masz szansę na nowe znajomości, choć raczej przerodzą się one w przyjaźnie niż miłość po grób. Najprawdopodobniej podejmiesz także radykalne decyzje, które pozwolą Ci ostatecznie zerwać więzi blokujące Twój rozwój osobisty oraz społeczny. Z drugiej strony masz realne szanse na sukcesy podczas egzaminów, awans zawodowy oraz nową pracę, która spełni Twoje oczekiwania. Warto także teraz zadbać o zdrowie i kondycję fizyczną, by zregenerować siły. Lipiec sprzyja także Twoim celom w dziedzinie zmiany stylu życia. To zmieni jakość Twojego życia zgodnie z Twoimi oczekiwaniami.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny rozumie, że lojalność wzmacnia więzi między ludźmi.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny umacnia swoją drogę, nieustannie korygując pozycję.

82 ~ horoskop

Waga 23.09 - 22.10 Droga Wago, lipiec 2022 roku to czas zmian w uczuciowej sferze życia. Najprawdopodobniej podejmiesz wysiłki, by uczynić ją bardziej satysfakcjonującą. Nie będzie to łatwe i wywoła wiele frustracji. Konieczne okaże się nabranie zdrowego dystansu do aktualnej rzeczywistości. Poza tym przyjdzie Ci zmierzyć się z własnymi słabościami i lękami, które blokują Twój rozwój w tej sferze życia. Od Ciebie zależy, czy zdecydujesz się podjąć wysiłki na rzecz przemiany wewnętrznej. Zrozumienie, że nie warto walić głową w mur i akceptacja faktu, że szczerość przyciąga szczerość otworzą przed Tobą nowe możliwości w każdej dziedzinie życia. To przyniesie Ci satysfakcję mimo początkowych trudności czy oporów wewnętrznych. Możliwe, że, korzystając ze sprzyjającej aury kosmicznej, zmienisz pracę lub rozpoczniesz projekty zawodowe wymagające podróży i dodatkowych kwalifikacji. Postaraj się też z troską podejść do zdrowia, nie lekceważ najsłabszych nawet przejawów słabości i nie poddawaj się im wewnętrznie. I CHING radzi: Człowiek szlachetny rozumie znaki czasu i nie pozwala, by honorowano go niezasłużonymi nagrodami.

Skorpion

Strzelec

23.10 - 21.11

22.11 - 21.12

Drogi Skorpionie, lipiec 2022 roku może okazać się całkiem satysfakcjonujący, jeśli tylko zaakceptujesz swoje ograniczenia. Nie można mieć wszystkiego naraz… To może brutalna, ale prawda, którą trzeba zaakceptować. Nie przebijesz głową muru, niezależnie od tego, jak długo będziesz się starać. Masz teraz optymalny czas na urlop i dzielenie się przyjemnościami codzienności z tymi, których kochasz oraz szczerze szanujesz. Masz także ogromne szanse na nowe ciekawe znajomości. Od Ciebie zależy, czy i jak je wykorzystasz. Niektóre z nich mogą zaowocować przyjaźnią na całe życie. Zwolnij tempo, odpocznij i naładuj swoje życiowe akumulatory. Po 20 lipca aura kosmiczna znowu postawi Cię wobec wyzwań i przyniesie wzrost ambicji. Znów trzeba będzie zatrzymać się, krytycznie spojrzeć na siebie i swoje dokonania. Lipiec to dla Ciebie czas regeneracji sił i rozwoju w osobistej sferze życia. Zadbaj o siebie, nie forsuj się. Możliwe, że przyjdzie Ci zmierzyć się ze swoimi słabościami, co wyzwoli nowe możliwości, które z czasem przyniosą poczucie satysfakcji w osobistej i zawodowej sferze życia.

Drogi Strzelcze, lipcowa aura kosmiczna 2022 roku to czas na urlop i dzielenie się bliskością z najbliższymi. Optymalnie byłoby wykorzystać go, by zregenerować siły duchowe i fizyczne, odbudować poczucie wewnętrznej harmonii. Najprawdopodobniej w centrum Twoich zainteresowań znajdą się sprawy osobiste i pozycja społeczna. Ożywienie towarzyskie przyniesie nowe znajomości. Niektóre z nich mają szansę przekształcić się w przyjaźń na całe życie. Uważaj jednak, by nie ulec pokusie i nie skracaj dystansu, zanim nie poznasz kogoś dość dobrze. Możliwe też, że nowe znajomości z czasem przyczynią się do rozwoju Twojej kariery. Zachowaj czujność w sprawie finansów. To nie czas na ryzyko. Wszelka ekstrawagancja zemści się, a za naiwność przyjdzie Ci płacić latami. W lipcu warto zadbać o siebie, zmienić styl życia na zdrowszy i skupić na swoich codziennych potrzebach. W stałych związkach możliwe zawirowania i rozstania. Może nie będą to jeszcze ostateczne rozstrzygnięcia, ale na pewno kryzys otworzy Ci oczy na Twoje słabości. Warto wtedy wsłuchać się w siebie, by nie tracić czasu na powielanie błędów przeszłości.

I CHING radzi: Człowiek szlachetny rozumie, gdy odstąpić i działa bez zwłoki, gdy przychodzi pora wyruszenia w drogę. 8 października 2021

I CHING radzi: Człowiek szlachetny wzbogaca się wiedzą dawnych czasów, by w ten sposób wzmocnić swój charakter.

horoskop

~ 83

Koziorożec 22.12 - 19.01 Drogi Koziorożcu, lipiec 2022 roku może okazać się nie lada wyzwaniem w osobistej i zawodowej sferze życia. Jeśli do tej pory udało Ci się wyciągnąć wnioski z niepowodzeń przeszłości, przejdziesz ten czas niczym prymus szkolną klasówkę z ulubionego przedmiotu. Jeśli nie, to czekają Cię trudne i frustrujące chwile. Nie możesz po prostu pozwolić, by wszystko toczyło się swoim biegiem, bo przyniesie to niepowetowane straty. Koniecznie zachowuj czujność, sprawdzaj wszystko dwa razy, a w razie konfrontacji lepiej dyplomatycznie ustąp. Życzliwość i łagodność nie oznaczają jednak, że powinieneś zrezygnować ze swoich celów czy poddawać woli innych. Rób swoje, ucz się na błędach i polegaj na sobie. W miłości możesz liczyć na spełnienie i cieszenie się bliskością tych, których kochasz. Nie obędzie się bez drobnych nieporozumień, ale rodzina i przyjaciele staną się dla Ciebie opoką w chwilach zawodowych wyzwań. Koniecznie zadbaj o zdrowie, w tym o aktywność fizyczną oraz zdrowy jadłospis i regenerujący sen. Dzięki temu lipiec 2022 roku pozwoli Ci zregenerować siły i przygotować grunt pod przyszłe dokonania. I CHING radzi: W czasach kryzysu człowiek szlachetny umyka w świat swych wewnętrznych cnót i w spokoju czeka na właściwy moment do działania.

Ryby

Wodnik

19.02 - 20.03

20.01 - 18.02 Drogi Wodniku, lipiec 2022 roku obdarzy Cię licznymi szansami na ożywienie życia towarzyskiego oraz rozwój w społecznej sferze życia. Warto teraz rozpoczynać te projekty, na których Ci zależy, choć nie możesz liczyć na protekcję, a jedynie na własne siły i umiejętności. Unikaj starych błędów, a wszystko powoli ułoży się po Twojej myśli. Zachowaj elastyczność i pozwól, by prowadziła Cię Twoja intuicja. Ucz się korygować postawę zależnie od zmieniających się okoliczności. Twoje twórcze siły i doświadczenie otworzą wiele drzwi, a tylko od Ciebie zależy, czy wykorzystasz to jako szanse czy też zaprzepaścisz. Unikaj ryzyka; szczególnie dotyczy to spraw finansowych. W przeciwnym razie długo przyjdzie Ci mierzyć się z konsekwencjami złych decyzji. Lipiec 2022 roku postawi też przed Tobą wyzwania w sferze zdrowia. Postaraj się zmienić szkodliwe nawyki i niech to będzie zmiana na stałe. To ta sfera życia, w której teraz trzeba wykazać się uporem, stawiając na swoje zdrowie. „W zdrowym ciele zdrowy duch”. I CHING radzi: Gdy człowiek szlachetny pozwoli przekonać się do postępowania zgodnie z wymogami sytuacji, odniesie sukces.

Droga Rybo, lipiec 2022 roku pozwoli zregenerować i siły odpocząć w towarzystwie tych, których kochasz i którym ufasz. Możesz liczyć na miłe i namiętne chwile u boku osoby bliskiej Twojemu sercu. Jeśli jesteś samotną Rybą, możesz poznać kogoś, z kim zechcesz spędzić więcej czasu. Możliwe też, że poznasz osoby, z którymi połączy Cię wieloletnia przyjaźń. W pozostałych sprawach potrzebna będzie cierpliwość, pokora i wiele wyrzeczeń. Może się bowiem okazać, że znowu stajesz oko w oko ze wszystkimi nagromadzonymi przez ostatnie miesiące problemami. Współpracownicy i szefowie także mogą domagać od Ciebie większego zaangażowania i zarazem okazywać Ci znacznie mniej niż dotychczas życzliwości. Lipiec 2022 roku to czas optymalny na urlop. Koniecznie zadbaj o siebie. Twoje zdrowie wymaga troski. Postaraj się więcej czasu spędzać, aktywnie wypoczywając, wzmacniając ciało fizyczne. Uważaj na dietę i nie forsuj się, bo Twój organizm domaga się regeneracji. Zachowaj także umiar w sprawach finansowych. Każde zaniedbanie przyniesienie kłopoty, a którymi będziesz zmagać się przez kolejne tygodnie, a może i miesiące. I CHING radzi: Człowiek szlachetny staje się silny i niezwyciężony dzięki temu, że potrafi działać w ukryciu, czekając na właściwy moment.

Horoskop przygotowała Akia na podstawie astrologii, tarota i wyroczni I CHING https://www.wrozbyonline.pl/ekspert/1057/Akia