Goniec Polski nr 12 (569)

Page 1

nr 12 (569) 27 marca 2015 / ISSN 2044-5202

Sprawdź wersję online! Wystarczy zeskanować kod

– A-level to kwestia przyszłości polskich dzieci – mówi Elżbieta Wojciechowicz, dyrektor polskiej szkoły w Slough str. 18 Katarzyna Skórzyńska, czyli KAASKAS, zaprezentowała kolekcję podczas ostatniego Tygodnia Mody w Londynie str. 47

Damian Kutryb założył w Manchesterze Polską Szkołę Tańca i Fitness.

Prowadzi zajęcia z rurki str. 20




4 w numerze STR.

| >> NIE PRZEGAP!

6

Już za tydzień

>> Polecamy:

specjalny dodatek wielkanocny, a w nim: >> jak i gdzie spędzić święta w Londynie >> atrakcje dla dzieci >> przepisy na pyszne potrawy

By pamięć nie wygasła W Studium Polski Podziemnej w Londynie ból wspomnień powstania przeplata się z solidną pracą archiwistów i wolontariuszy. Choć najstarsi zaangażowani w działalność organizacji mają ponad 90 lat, nie brakuje im determinacji, by chronić największy zbiór akt AK poza granicami Polski.

>> DAMIAN KUTRYB DLA GOŃCA:

STR.

12

Wywiad

STR.

16

Społeczeństwo

STR.

24

Wystawy

STR.

26 Panel ekspertów

Dla naszej przyszłości

STR.

27 Wielkanoc tuż...

– A-level to kwestia przyszłości polskich dzieci – mówi E. Wojciechowicz, dyr. polskiej szkoły w Slough.

STR.

43

W sieci

STR.

51

Sport

STR.

57

STR.

58

STR.

66

Łamigłówki Ogłoszenia Katalog Firm

LATEM ZAINAUGURUJE DZIAŁALNOŚĆ MUZEUM EMIGRACJI W GDYNI. ISLE OF MAN TO MIEJSCE ŻYCIA DLA KILKU TYSIĘCY POLAKÓW.

NOWA EKSPOZYCJA HARRY’EGO POTTERA W WARNER BROS STUDIO.

DZIŚ O SKALINGU, CZYLI ZABIEGU USUWANIA KAMIENIA NAZĘBNEGO.

DODATEK WIELKANOCNY CZ. 2, CZYLI KOLEJNE PRZEPISY NA PYSZNE POTRAWY.

„Pole dance wymaga naprawdę dużej siły, dużej kontroli i dużej pracy”.

STR.

18

STR.

STR.

20

47

Przebojem na salony

Rozmowa z Katarzyną Skórzyńską, polską projektantką, która zaprezentowała swoje prace w Londynie.

CZYLI CO WAS PORUSZYŁO NAJBARDZIEJ NA PORTALU GONIEC.COM. TRENER REPREZENTACJI POLSKI PRZED NIEDZIELNYM MECZEM Z IRLANDIĄ.

>> W numerze: Dziś pytamy naszych felietonistów, czy Polacy w Wielkiej Brytanii mogą z większym spokojem obserwo-

wać działania wojenne na Ukrainie niż ich rodacy w kraju? – Bardziej mnie niepokoi gotowość do globalnej konfrontacji prezentowana przez USA. (...) Nigdy nie byliśmy tak blisko sytuacji, w której w starciu bezpośrednim Rosjan i Amerykanów zginęliby żołnierze jednej ze stron. Wystarczy, że zabłąkana kula czy kula snajpera trafi jakiegoś amerykańskiego specjalistę wojskowego na Ukrainie, aby ludzkość niebezpiecznie zbliżyła się do wojny jądrowej – uważa Piotr Ikonowicz. – (...) Ryzyko, iż Wielka Brytania stanie się obiektem ataku na przykład ze strony Rosji, jest znacznie mniejsze, niż w przypadku Polski, która nie jest mocarstwem nuklearnym, ani w ogóle mocarstwem, ani nie ma specjalnych stosunków ze Stanami Karol Pomeranek redaktor naczelny Zjednoczonymi – ocenia Stanisław Michalkiewicz. Więcej na str. 10. 27 marca 2015

Adres: Goniec Polski – The Polish Times, Exchange Plaza, 58 Uxbridge Road, London, W5 2ST Dyrektor wydawniczy: Izabela Nowak, E: izabela.nowak@mail.goniec.com Redaktor naczelny: Karol Pomeranek, E: karol.pomeranek@mail.goniec.com Redakcja (Editorial): T: 020 7099 7106, F: 020 7099 6815, E: redakcja@mail.goniec.com, Joanna Szmatuła, Anna Dobiecka, Anna Zielińska, Sonia Grodek, Dariusz Dzikowski, Ewelina Wojda, Maciej Kniter, Iwona Starosta Felietoniści: Piotr Ikonowicz, Stanisław Michalkiewicz (poglądy Autorów nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji) Korekta: Elżbieta Marciniak Skład i Grafika: Rafał Koczan Redakcja portalu Goniec.com: Marta Łaczkowska, E: marta.laczkowska@mail.goniec.com Marketing i Reklama (Advertising), ogłoszenia: T: 020 7099 7107, E: marketing@mail.goniec.com Sylwia Bohatyrewicz T: 07974 99 00 11, E: sylwia@mail.goniec.com Łukasz Zawisza T: 07974 99 00 12, E: lukasz.zawisza@mail.goniec.com Bożena Szul E: bozena.szul@mail.goniec.com Paweł Kuzioła T: 07974990013, E: pawel.kuziola@mail.goniec.com Samanta Kulpa T: 07974 99 00 14, E: s.kulpa@mail.goniec.com Administracja i finanse: Samanta Kulpa T: 020 7099 7105, T: 07974 99 00 14, E: office@1mmmedia.co.uk Dystrybucja: E: dystrybucja@mail.goniec.com, T: 020 7099 7107 Prenumerata: T: 020 7099 7105 Wydawca (Publisher): 1MM Media Limited Tytuł zarejestrowany pod numerem ISSN 2044-5202 Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny.



6 temat tygodnia

|

Janina Stapf

Andrzej Pluskowski

Halina Kwiatkowska

Marzenna Schejbal

By pamięć o żołnierzach AK nigdy nie zgasła Maria Podhorska 27 marca 2015


– Kiedy kanał się zakorkował, przełożeni kazali nam przepchnąć coś, co nas zatrzymało. Dopiero przy kolejnej studzience okazało się, że tym czymś były zwłoki osoby z poprzedniego transportu – takich wywołujących ciarki na plecach historii można posłuchać w Studium Polski Podziemnej w Londynie. Tutaj ból wspomnień powstania przeplata się z solidną pracą archiwistów i wolontariuszy. Choć najstarsi zaangażowani w działalność organizacji mają ponad 90 lat, nie brakuje im determinacji, by chronić największy zbiór akt Armii Krajowej poza granicami Polski. >> Monika Dąbkiewicz igdy nie oddamy nikomu tych dokumentów – zapewnia Marzenna Schejbal, sanitariuszka w powstaniu warszawskim, obecnie członkini zarządu SPP. Studium Polski Podziemnej to instytucja naukowo-archiwalna z potężnym zbiorem materiałów i przedmiotów pochodzących z czasów Państwa Podziemnego i Armii Krajowej (11 Leopold Road, London, W5 3PB). – SPP to nie tylko archiwum, ale przede wszystkim ludzie. Tu panuje specyficzna, kameralna atmosfera. Tu każdy jest częścią zespołu – przyznaje Krzysztof Bożejewicz, główny archiwista SPP. Powstało w 1947 r. w Londynie z inicjatywy gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, tego samego, który podjął decyzję o wybuchu Powstania Warszawskiego. Ponad 25 lat temu SPP połączyło się z Instytutem Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego, ale zachowało niezależność. W zbiorach SPP znajdziemy liczne oficjalne dokumenty państwowe z czasów Armii Krajowej, pamiątki przekazane osobiście przez oficerów AK i polityków Polskiego Państwa Podziemnego m.in. założyciela SPP gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, Kazimierza IrankaOsmeckiego, Tadeusza Pełczyńskiego. W zasobach Studium znajduje się również wiele osobistych teczek cichociemnych, archiwalne wydania podziemnych gazet, stare plakaty, mapy i blisko 5 tys. książek. – Mamy tu 250 metrów bieżących archiwum – podsumowuje Krzysztof Bożejewicz. Obecnie głównym celem Studium jest przelanie wszystkich archiwów na dyski komputera. Choć proces digitalizacji trwa od lat 90., na razie udało się objąć nim tylko 15 proc. zasobów. Na początku SPP dysponowała tylko amatorskim sprzętem, jednak od kiedy instytucja kupiła szybki nowoczesny skaner – jakość i szybkość pracy bardzo się poprawiła. Sprawna maszyna to jednak nie wszystko.

N

– Większość tych dokumentów została przeskanowana przez naszych wolontariuszy. Potrzebujemy jednak dodatkowych rąk do pracy, bo digitalizacja to proces ogromnie czasochłonny – podkreśla Krzysztof Bożejewicz. Ważnym zadaniem SPP jest też działalność wydawnicza i edukacyjna. To tutaj przyjeżdżają historycy, piszący o Powstaniu Warszawskim, czy rodziny cichociemnych, gdy chcą uargumentować wniosek o ważne rządowe odznaczenie. – W 1968 mój ojciec został pośmiertnie nagrodzony krzyżem AK. Aby otrzymać takie wyróżnienie komisja potrzebowała specjalnej dokumentacji potwierdzającej zasługi kandydata. W tym przypadku archiwum SPP okazało się nieocenione – mówi Andrzej Pluskowski, syn Józefa Pluskowskiego, porucznika AK.

Lekcje historii

Tu zwykła rozmowa jest lekcją historii. – Wolontariatu w SPP nie traktuję jak pracę tylko jak przyjemność. Uwielbiam tu przyjeżdżać, trochę pogadać, posłuchać ludzi, którzy tworzyli tę historię – mówi Radek Dobreńko, wolontariusz. Trudno się dziwić, bo wydarzenia, o których opowiadają działacze AK często mrożą krew w żyłach. Co ciekawe, często mimo skończonych 90 lat doskonale pamiętają daty, nazwy miejsc i ulic czy topografię Warszawy. Ich opowiadania są jak żywcem wyrwane z książki przygodowej. Tyle tylko, że tu wszystko jest w stu procentach prawdziwe. – 2 września 1944 r. chcieliśmy się przedostać kanałami do Śródmieścia. Właz, z którego zaczęliśmy wyprawę mieścił się w okolicach więzienia na ul. Daniełowiczowskiej na Starym Mieście w Warszawie. Kanał, którym szliśmy był bardzo, bardzo wąski, miał zaledwie 7080 cm średnicy, dlatego żeby przejść musieliśmy się czołgać. W końcu nasza trasa zakorkowała się, nikt nie wiedział dlaczego. Chłopcy wpadli w panikę. Niektórzy, chcieli wracać, mówili, że wolą zginąć od kuli niż w kanale. Dziewczynki ich uspokajały, bo wiedziały, że Niemcy

| temat tygodnia

7

reklama


8 temat tygodnia

|

obstawiają niektóre studzienki, a hałasy mogą ich zwabić. W końcu padł rozkaz – przełożeni kazali nam przepchnąć coś, co nas zatrzymało. Dopiero przy kolejnej studzience okazało się, że tym czymś były zwłoki osoby z poprzedniej tury – wspomina Marzenna Schejbal, sanitariuszka i łączniczka z Batalionu „Łukasińskiego”, która miała 20 lat, kiedy wybuchło powstanie. – W czasie wojny Niemcy, ulica po ulicy, bombardowali całe Śródmieście. Podczas jednego z ataków, ja byłam akurat na poczcie głównej, gdzie znajdowała się kwatera dowództwa batalionu „Kilińskiego”. Był tam też mały szpital dla rannych, w którym wtedy pracowałam. W pewnym momencie Niemcy zaczęli zrzucać bomby również na nasz szpital. Cały budynek drżał. Miałam wtedy ogromne szczęście, bo pokój, w którym wtedy się znalazłam, ocalał. Siła uderzenia była jednak tak duża, że my dosłownie odbijaliśmy się od ściany do ściany. Kiedy skończyło się bombardowanie, z pokoju wyprowadził nas lekarz. Pamiętam, że trzymał mnie wtedy za rękę. Przechodząc, rozglądałam się na boki, tu trup, tam trup – mówi ze smutkiem Halina Kwiatkowska, sanitariuszka z batalionu „Kilińskiego”, która kiedy wybuchło powstanie miała 15 lat. W latach 40. XX w. bohaterki tych historii trafiły do polskiego obozu jenieckiego dla kobiet w Oberlangen. Poznały się kilka lat później w kole AK w Londynie. Trudno się dziwić, w obozie w Oberlangen więzionych było 1726 kobiet. – Od 1974 r. pracowałam w komisji weryfikacyjnej AK, w Studium Polski Podziemnej, kiedy komisja się rozwiązała, w dalszym ciągu zajmowałam się kompletowaniem archiwów Armii Krajowej. Wtedy wciągnęłam do współpracy moje koleżanki, między innymi Halinę Kwiatkowską – wspomina Marzenna Schejbal.

lat swojego życia, ale dosyć dobrze mówi w ojczystym języku, a na klapie jego marynarki mieni się znak Polski Walczącej. – Mój ojciec był porucznikiem AK i z ich ramienia prowadził biuro ewidencji ludności w getcie. W czasie wojny ukrywał w swoim domu przy ul. Elektoralnej w Warszawie osiem rodzin żydowskich, w tym jedną czteroosobową, która przemieszkała w jego domu blisko 2,5 roku. Teraz ciągnie się sprawa w Yad Vashem – Instytucie Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu w Jerozolimie – o uznanie ojca pomocnikiem Żydów w Polsce – relacjonuje Pluskowski.

Wówczas był żołnierzem z oddziałów gen. Maczka. Zakochała się w nim bez pamięci, niedługo potem pobrali się – mówi z silnym angielskim akcentem Janina Stapf, wolontariuszka SPP. Wolontariuszką SPP jest też Maria Podhorska. Do Londynu przyjechała w latach 60. Po skończeniu historii na Uniwersytecie Warszawskim, pracowała w Muzeum Wojska Polskiego. Do UK ściągnął ją jej przyszły mąż. Wtedy nie znała angielskiego, ale w ciągu kilku miesięcy nauczyła się mówić na tyle sprawnie, że została nauczycielką historii w jednej z tutejszych szkół. Pracowała tam aż do

zawsze interesował się historią. Podczas ostatnich obchodów Powstania Warszawskiego był akurat w Polsce. Poznał Marzennę Schejbal, która opowiedziała mu o Studium i przyznała, że brakuje wolontariuszy. Po powrocie do Anglii zgłosił gotowość do pracy i pomaga do dziś. To nie jedyny młody wolontariusz SPP. Paweł Procajło, Damian Lawer czy Karolina Trzeskowska to osoby, które mimo codziennych obowiązków znajdują czas, by przyjść i pomagać w Studium. – W tych ludziach jest nadzieja na przetrwanie SPP, kiedy nas starych akowców zabraknie – mówi Marzenna Schejbal.

Choć pan Andrzej znał ojca zaledwie kilka lat, robi wszystko, by pielęgnować pamięć o nim i kompletuje historię swojego taty. Teraz pracuje nad rozbudowaniem hasła „Józef Pluskowski” w internetowej encyklopedii po angielsku.

Nowe wyzwania

Dzieci akowców

Pracowite wtorki

emerytury. Wolontariat w SPP to połączenie jej pasji, jaką jest historia, a z drugiej strony radość z poznawania losów ludzi ze środowiska jej taty. – Mój ojciec był w sądzie koleżeńskim AK. Pewnego dnia wydał wyrok na Jagę Juno, żonę piekielnie znanego wówczas aktora Krzysztofa Junosza-Stępowskiego. Juno była narkomanką i donosiła do gestapo na Polaków, żeby zdobyć pieniądze na narkotyki. Mój ojciec w 1943 r. wydał wyrok – za zdradę musiała umrzeć. Kiedy AK przyszło dokonać egzekucji, Junosza-Stępowski zasłonił ją własną piersią, w efekcie czego zginęli oboje. Pamiętam, że kiedy tata dowiedział się o tym, płakał jak dziecko. Obwiniał się za śmierć niewinnego człowieka i w dodatku doskonałego aktora – wspomina Maria Podhorska. Wolontariusze SPP to nie tylko osoby, dla których AK to ważny element osobistych czy rodzinnych losów. Swój wolny czas spędzają tu również młodzi miłośnicy historii. Oni pielęgnują swoje poczucie tożsamości narodowej. Radek Dobreńko pracuje w Londynie jako inżynier sieciowy w BBC. Od

Osoby odwiedzające SPP to nie tylko byli powstańcy. Często przychodzą tu dzieci czy krewni byłych działaczy AK. Wizyty w SPP to dla nich możliwość poznania historii i okazja do nadrobienia straconego czasu. Ściągają tu osoby spoza Londynu, bo studiowanie przepastnych akt AK to najlepsza droga do pielęgnowania pamięci o ich rodzicach. Jedną z takich osób jest Andrzej Pluskowski, który urodził się w 1944 r. „na stole w piwnicy podczas bombardowania”. Choć skończył 70 lat, wciąż jest czynnym zawodowo przewodnikiem zagranicznych wycieczek. Mieszka w Portugalii, ale za każdym razem gdy jest w Londynie, wpada do SPP. Dzieciństwo spędził we Francji, potem zamieszkał w UK, a później stał się obywatelem świata. W Polsce spędził tylko kilka pierwszych 27 marca 2015

W każdy wtorek, między godziną 10.00 a 15.00 wolontariusze SPP pracują w pocie czoła. Starsi porządkują dokumenty, a młodsi skanują. Część akt została błędnie skatalogowana, inne to nowe zbiory, które przysyłają rodziny akowców. Obok jednej z wolontariuszek leży kartka z wydrukowanym alfabetem, na której są podkreślone polskie znaki. Okazuje się, że pani Janina Stampf, choć jest Polką, zdecydowanie lepiej mówi po angielsku. Nic dziwnego, urodziła się w UK i tu chodziła do szkół. Jest wolontariuszką w SPP, bo chce dowiedzieć się jak najwięcej o historii swoich rodziców. – Moja mama była w AK. Po powstaniu trafiła do największego obozu jenieckiego dla polskich kobiet w Oberlangen. Tam poznała mojego tatę, który ukradkiem dawał jej mleko dla dzieci w obozie.

– Teraz marzy nam się ujednolicony system internetowy. Jeśli uda nam się to osiągnąć, i każdy będzie mógł z wygodnego fotela wertować nasze archiwa albo przynajmniej sprawdzić czy mamy interesujący go dokument – mówi Krzysztof Bożejewicz. Wprowadzenie takiego systemu wymaga ogromnych nakładów finansowych. Studium cierpi też na chroniczny brak rąk do pracy. O ile z katalogowaniem spokojnie poradzą sobie starsi członkowie Studium, to do obsługi skanera potrzeba więcej młodych. Każda pomoc jest dobra, każdy nowo zeskanowany dokument to kolejna cegiełka w procesie pełnej digitalizacji zbiorów AK. Być może to jedyna droga do zachowania ich dla przyszłych pokoleń.

Jak wesprzeć SPP?  

przez PayPal na: studium.org. uk lub kartą płatniczą czekiem wystawionym na PUMST (Polish Underground Movement Study Trust)



10 felietony

| m im z daniem Piotr Ikonowicz Polityk, dziennikarz, poseł na Sejm II i III kadencji. Redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”

L

udzie nie wyjeżdżają na Wyspy ze strachu przed Rosjanami. Uciekają przed biedą, wyzyskiem, brakiem perspektyw. Elity, a zwłaszcza elita władza wiele robi, aby wywołać w polskim społeczeństwie poczucie zagrożenia. Na szczęście jednak te zabiegi nie przynoszą zamierzonych skutków. Wprawdzie rośnie liczba zwolenników przywrócenia obowiązkowej służby wojskowej, telewizja wciąż pokazuje amatorów paintballa jak ubrani w kupione za własne pieniądze mundury biegają po lasach i ćwiczą do walki z wrogiem, ale przeciętny zjadacz chleba w kraju rozmawia głównie o sprawach codziennych i przyziemnych, a o polityce zagranicznej i obronnej, mało albo wcale. Paradoksalnie być może nasi emigranci w pubie po pracy, ze świadomością, że rachunki mają zapłacone, a w kieszeni trochę grosza, znajdują czas i energię na rozważania o tym czy Rosjanie chcą podbijać świat czy tylko się bronią. W kraju horyzont przesłania niedostatek, brutalna windykacja, zajęcia komornicze i niskie pensje oraz groźba zwolnienia z pracy. Wielka Brytania w świetle wydarzeń II wojny światowej może się jawić jako bezpieczna przystań, tym, którzy ulegają histerii wojennej. Tak chętnie porównywany do Hitlera Putin zapewne tam nie dotrze ze swą hipotetyczną ofensywą, podobnie jak jego poprzednik. Tyle tylko, że ofensywa jest tak samo prawdopodobna, jak sensowne jest porównanie prezydenta Rosji do największego zbrodniarza w historii ludzkości. Kiedy ostatnio na teren Polski wkraczali rosyjscy żołnierze to zapobiegli eksterminacji naszego narodu, którą naziści mieli w planach. Nie wierzę, że Putin zaatakuje którykolwiek kraj należący do NATO.

Między Wschodem a Zachodem panuje równowaga nuklearnego przerażenia i to pozwoliło unikać wojny światowej przez ostatnie 70 lat. Bardziej mnie niepokoi gotowość do globalnej konfrontacji prezentowana przez USA. Tracąc prymat w dziedzinie gospodarczej Amerykanie już od dłuższego czasu usiłują nadrabiać tracony teren na polu konfrontacji i dominacji zbrojnej. Nigdy nie byliśmy tak blisko sytuacji, w

Stanisław Michalkiewicz Prawnik, nauczyciel akademicki, eseista i autor książek o tematyce społeczno-politycznej.

W

ielka Brytania jest mocarstwem nuklearnym, ważnym członkiem NATO – bo trzecim pod względem wydatków na obronę – no i wreszcie państwem pozostającym w „specjalnych stosunkach” ze Stanami Zjednoczonymi, co wprawdzie nie jest dwustronnym sojuszem wojskowym w tradycyjnym rozumieniu, ale w praktyce statusem bardzo do niego zbliżonym. Z tego względu ryzyko, iż Wielka Brytania stanie

Czy Polacy w Wielkiej Brytanii mogą z większym spokojem obserwować działania wojenne na Ukrainie niż ich rodacy w kraju?

której w starciu bezpośrednim Rosjan i Amerykanów zginęliby żołnierze jednej ze stron. Wystarczy, że zabłąkana kula czy kula snajpera trafi jakiegoś amerykańskiego specjalistę wojskowego na Ukrainie, aby ludzkość niebezpiecznie zbliżyła się do wojny jądrowej. Wojny, w której, jak już dawno ustalono nie będzie zwycięzców, lecz tylko pokonani. W tym szerszym kontekście, w którym główną rolę zimnowojennego podżegacza wojennego może odegrać Barack Obama, prezydent wyniesiony do władzy dzięki pieniądza lobby zbrojeniowego, Wielka Brytania nie będzie ani trochę bezpieczniejszym miejscem niż Warszawa, Moskwa czy Paryż. Zjednoczone Królestwo ma bogate i chlubne tradycje w ruchu pacyfistycznym i antynuklearnym i teraz jest właściwy moment by do nich sięgnąć. W imię bezpieczeństwa, a nawet przetrwania gatunku ludzkiego.

się obiektem ataku na przykład ze strony Rosji, jest znacznie mniejsze, niż w przypadku Polski, która nie jest mocarstwem nuklearnym, ani w ogóle mocarstwem, ani nie ma specjalnych stosunków ze Stanami Zjednoczonymi, tylko jest mniej ważnym członkiem NATO, nie tyle wspierającym wspólną obronę, co raczej liczącym w razie czego na pomoc silniejszych członków Paktu. Ta nadzieja ufundowana jest na art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego, który stanowi, że w razie „zbrojnej napaści” na któregokolwiek z członków NATO, to każde inne państwo członkowskie może udzielić stronie napadniętej pomocy, podejmując działania, „jakie uzna za konieczne”. Jest to wprawdzie obietnica dość enigmatyczna i w zasadzie do niczego konkretnego państw członkowskich nie zobowiązująca, ale, jak to mówią, dobra psu i mucha, bo nawet taka obietnica jest lepsza, niż brak jakiejkolwiek obietnicy. Głównie dlatego, że wprawdzie Polska nie wie, czy w razie napaści np. ze

Czekamy na Twój komentarz 27 marca 2015

strony Rosji, otrzymałaby efektywną pomoc ze strony innych członków NATO, ale Rosja też tego nie wie, więc przed podjęciem decyzji o ewentualnej napaści na Polskę musiałaby wziąć pod uwagę takie ryzyko. W przypadku UK jest inaczej, przede wszystkim ze względu na owe „specjalne stosunki” z USA, o których profetycznie wspominał jeszcze pod koniec wieku XIX niemiecki kanclerz Otto Bismarck. Zapytany, jaki czynnik będzie miał decydujące znaczenie w polityce światowej wieku XX odpowiedział, iż okoliczność, że po obydwu stronach Atlantyku mieszkają narody mówiące tym samym językiem. Sprawdziło się to w przypadku obydwu wojen światowych i sprawdziłoby się i teraz, kiedy Wielka Brytania pozostaje nie tylko pierwszym, ale i najważniejszym sojusznikiem USA. Można nawet z pewną przesadą powiedzieć, że Wielka Brytania, z uwagi na liczbę rozmaitych wyłączeń ma w Unii Europejskiej status bardziej zbliżony do amerykańskiego obserwatora, niż do członka UE. Tak jest od czasu kryzysu sueskiego w 1956 r., z którego UK wyciągnęła wniosek, by nie robić niczego bez porozumienia z USA. Dlatego wydaje się oczywiste, iż Wielka Brytania może pozwolić sobie na znacznie większą swobodę manewru również w przypadku konfliktu na Ukrainie, niż, dajmy na to, Polska, póki co skazana na prężenie cudzych muskułów, co zawsze niesie ze sobą ryzyko podobne do tego, jakie spełniło się w 1939. Oczywiście wszystko zależy od tego, jak daleko się posunie, bo trudno oczekiwać, że Rosja, póki będzie mogła, pozwoli komukolwiek na harcowanie na obszarze uznawanym przez nią za „bliską zagranicę”. Jeśli Anglia nie przekroczy cienkiej czerwonej linii, to nic złego jej się nie stanie. Polsce oczywiście też, z tym, że w przypadku Polski margines swobody jest znacznie mniejszy, a ryzyko znacznie większe.


| z wielkiej brytanii

11

Polski wieczór w angielskiej parafii Sobotni wieczór w Northwood. Jest ciemno, ale w jednej z bocznych uliczek stoi dom, który przyciąga swojską muzyką. Na drzwiach plakat ze wzorem kaszubskiej wycinanki i wielki napis „Witamy”.

Po przekroczeniu progu przenosimy się do ogromnej gospody, udekorowanej kilimami, pięknymi kaszubskimi wycinankami, regionalnymi strojami i innymi folklorystycznymi akcentami. Długie stoły, przy których siedzi 120 gości, uginają się od polskich przysmaków, a po sali uwijają się panie w pięknych, polskich, ludowych strojach. Mając świadomość, że żyjemy wśród społeczeństwa, gdzie kwestia integracji jest tematem polemiki politycznej na tle trudności ekonomicz-

nych, które dotykają większość obywateli tego kraju, Urszula Gudiens zorganizowała w sali parafialnej angielskiego kościoła „Wieczór Polski” – chciała nieco przybliżyć lokalnym mieszkańcom nasz kraj. Piękne ludowe stroje przyjechały z Leicester, a użyczył je zespół Polasie. Wystawa rękodzieła artystycznego, gobelinów, albumów i zdjęć przyciągała wzrok zaciekawionych gości. Ciekawym momentem była prezentacja slajdów obrazujących piękno różnych miast i rejonów

Polski, po której wielu gości wyraziło chęć odwiedzenia naszego kraju. Kulminacyjnym punktem wieczoru była charytatywna loteria. Na cele parafialne Ula przekazała sumę £1700, ale ten wieczór z pewnością zaowocuje również poprawą wizerunku Polski, jako kraju bogatego w tradycje i kulturę. Przyczyni się też do umocnienia pozytywnych relacji z polską społecznością w Northwood i okolicach, a także z innymi Polakami mieszkającymi na terenie UK. (Ewa Butryn) reklama

Uzależnienie i zasiłek Aż 100 tys. osób w Wielkiej Brytanii pobiera zasiłek dochodowy dla niepracujących, ponieważ w podjęciu zatrudnienia przeszkadza im uzależnienie od narkotyków czy alkoholu, stres albo otyłość – podaje „Daily Mail”. Osoby z tej grupy pobierają z publicznej kasy 100 funtów tygodniowo. Najwięcej uzależnionych od alkoholu i narkotyków beneficjentów mieszka w angielskim Bournemouth. Duża grupa osób mieszka także w Edynburgu i Glasgow.

Tydzień na lekarza

Co piąty mieszkaniec Wysp nie może liczyć na wizytę u lekarza rodzinnego (GP) od ręki, a co czwarty czeka na spotkanie z doktorem tydzień. W ciągu ostatnich trzech lat liczba osób niezadowolonych z brytyjskiej służby zdrowia wzrosła o ponad 1,5 mln – podaje „Daily Mail”. Jak się okazuje problemem nie jest jednak brak lekarzy, tylko krótki czas pracy gabinetów.

UK straci miliony? Gdyby Wielka Brytania opuściła Unię Europejską, PKB kraju mogłoby spaść nawet do 2.23 proc., co daje blisko 56 mld funtów straty. Brytyjska gospodarka straciłaby najwięcej na zamknięciu rynku pracy dla imigrantów – wynika z raportu think-tanku Open Europe. Zdaniem specjalistów lepiej skupić się na zreformowaniu UE niż na wyjściu ze wspólnoty.


12 nasze sprawy

|

Polak, wieczny emigrant

– To będzie kompleksowy zarys dziejów polskiej emigracji. Do tego w miejscu, które jest żywym pomnikiem historii. Jedyne miejsce w Polsce, gdzie to zagadnienie zostanie pokazane z takim rozmachem – mówi Dariuszowi Dzikowskiemu Joanna Wojdyło, rzeczniczka prasowa Muzeum Emigracji w Gdyni, które latem zainauguruje swoją działalność.

Dworzec Morski (lipiec 2014) / Fot. Chris Niedenthal

To unikalny projekt. – Sercem muzeum będzie multimedialna, interaktywna wystawa, przedstawiająca historię polskiej emigracji od końca XVIII wieku, aż po akcesję do Unii Europejskiej i najnowsze wyjazdy. Widz znajdzie wyjaśnienie jak to się stało, że na świecie poza ojczystym krajem żyje obecnie ponad 20 milionów ludzi mających polskie korzenie, dlaczego wyjeżdżali, jakie były okoliczności podejmowanych przez nich decyzji, jak wyglądała podróż i życie w nowym kraju. Przedstawimy największe skupiska polonijnej diaspory, kariery najsłynniejszych emigrantów oraz aktywność Polaków integrujących się z lokalnymi społecznościami. Poza wystawą, muzeum będzie również spełniać funkcję centrum kultury, rozrywki oraz nauki. Znajdzie się tu kino, przestrzeń do działań teatralnych, kawiarnia, restauracja. O pomyśle powstania muzeum mówiło się od dawna. – Koncepcja dojrzewała od kilku lat, dyskusja na ten temat toczyła się zarówno za granicą, jak i w Polsce. Wystawa to efekt badań czołowych polskich ekspertów, tysięcy godzin spędzonych w archiwach oraz miesięcy dyskusji interdyscyplinarnego zespołu. Połączenie pracy historyków, socjologów, projektantów i architektów pozwoliło ująć istotę za27 marca 2015

Dworzec Morski, widok od strony nabrzeża Francuskiego (1935

Promując nasze muzeum mieliśmy spotkanie w Ambasadzie Polskiej w Londynie.

JOANNA WOJDYŁO gadnienia tak, żeby zwiedzający mogli poczuć co to znaczy być emigrantem dziś i co znaczyło kiedyś. Z ciekawostek mogę zdradzić, że jednym z eksponatów będzie makieta statku „Batory” stanowiąca część opowieści na temat wypraw morskich rozpoczynających się w Gdyni. Dzięki tej 16-metrowej konstrukcji będzie okazja doświadczyć na własnej skórze jak wyglądało życie podczas takiej podróży. Zbiory są już gotowe? – Mamy bogatą kolekcję, ale jej rozbudowa to zadanie na pokolenia, gdyż historia emigracji jest pisana każdego dnia. Akcję pozyskiwania pamiątek prowadzimy sukcesywnie od 2012 roku – obecnie składają się z około 4 tysięcy obiektów, z których ponad połowę to dary. W kolekcji można wyróżnić kilka nurtów. Pierwszy, związany z wyjazdami, to przede wszystkim paszporty, pozwolenia na podróż, bilety. Ale także skrzynie i walizki. Z eksponatami niejednokrotnie wiążą się ciekawe historie, jak np. ta dotycząca skrzyni po amunicji, która służyła

emigrantom również po zakończeniu II wojny światowej. Odrębną część stanowią pamiątki ze statków, głównie dotyczące ich wyposażenia hotelowego – kieliszki, popielniczki, sofy. Ważne miejsce zajmują archiwalia związane z transatlantykami – dokumenty załóg, rysunki techniczne, informatory, a także bilety i setki fotografii. Kolejny nurt zbiorów wiąże się z życiem na emigracji. To świadectwa ilustrujące pobyt rodaków na obczyźnie (np. przyznanie obywatelstwa, działalność kół polonijnych, funkcjonowanie różnych organizacji) oraz pamiątki obrazujące bytowanie emigracyjnych rodzin (zdjęcia, korespondencja, dokumenty, modlitewniki). Mamy też kilka kolekcji listów oraz nasz ostatni nabytek – zbiór 38 „Madonn Emigracyjnych”. Otrzymaliśmy go od Jerzego Jakubowa, który przez lata zbierał wizerunki madonn towarzyszących rodakom poza granicami Polski. To bardzo ciekawa i różnorodna kolekcja, na którą składają są zarówno niewielkie obrazki wkładane do portfela, jak i większe, oprawione w drewniane ramy.

Dużą wagę przywiązujemy również do wspomnień oraz opracowań historycznych i socjologicznych dotyczących życia poza krajem. Szczególnie zależy nam na publikacjach trudno dostępnych, wydawanych za granicą. Muzeum mieści się w specyficznym miejscu. – W pomieszczeniu dawnego Dworca Morskiego. Nieprzypadkowo. Obiekt powstał w latach 30. ubiegłego stulecia i jest żywym pomnikiem historii. To stąd wypływały statki z emigrantami na pokładzie – najwięcej w okresie międzywojennym, ale również później, w czasach PRL-u, mimo że wyjazdy były wówczas znacznie utrudnione.


| nasze sprawy 13 Ten mający 6 tys. metrów kwadratowych powierzchni, pięknie odnowiony i przystosowany do nowych funkcji budynek, znajduje się przy ulicy, nomen omen, Polska 1. W związku z lokalizacją muzeum część jego zbiorów będzie dotyczyć Gdyni i samego Dworca Morskiego. Utrzymujecie kontakty z Polonią? – Na bieżąco – zarówno z organizacjami, jak i osobami prywatnymi. W ten sposób pozyskujemy eksponaty, ale jednocześnie realizujemy osobny projekt,

5-1939) / Fot. Muzeum Miasta Gdyni

na który składają się wywiady z emigrantami i ich potomkami. Obecnie mamy kilkaset takich opowieści – filmowych, audio oraz pisanych. Część z nich można już zobaczyć na naszej stronie internetowej, równocześnie dodając własną historię.

Promując nasze muzeum mieliśmy spotkanie w Ambasadzie Polskiej w Londynie, uzyskaliśmy też szereg ciekawych pamiątek, m.in. z Instytutu i Muzeum im. gen. Sikorskiego czy Biblioteki Polskiej POSK.

Polska diaspora na Wyspach Brytyjskich wyróżnia się na tle innych? – Na pewno jest bardzo duża i zróżnicowana. Pod wieloma względami. Natomiast my nie wartościujemy, wszystkich emigrantów mierzymy jednakową miarą.

Proszę powiedzieć, na jaką publiczność głównie liczycie? – Mam nadzieję, że będzie to atrakcja zarówno dla Polaków z kraju, jak i zagranicy. Ale też turystów odwiedzających nasze miasto. Tym bardziej, że obiekt

znajduje się w porcie, gdzie przypływają największe wycieczkowce świata. Jaki jest koszt budowy muzeum? – 49,3 mln złotych. 24 mln pochodzą ze środków unijnych, a pozostała kwota z budżetu miasta Gdyni.

Powitanie statku MS Piłsudski (1935) / Fot. Henryk Poddębski, Muzeum Miasta Gdyni

Galeria zdjęć na:

reklama




16 z wielkiej brytanii

|

Polak, wieczny emigrant

Przegrzebki św. Jakuba, starożytne zabytki i pierwsze na świecie prawa wyborcze dla kobiet. Ale Isle of Man to też miejsce życia kilku tysięcy Polaków.

Celtycki raj dla Polaków >> Sonia Grodek awet w stolicy Isle of Man (Douglas) można odnieść wrażenie, że wszyscy się znają. – Z Man pamiętam poczucie solidarności i odpowiedzialności. Nie było tak, jak w Londynie czy innych dużych miastach, gdzie zdeterminowani ludzie z całego świata chcą wybić się za wszelką cenę, często nie zważając na otoczenie. Nie pamiętam z tamtego okresu kradzieży, większych bójek, skandali. W takim miejscu, jeśli ktoś się upije i zaśnie na ulicy, to raczej przechodzień go nakarmi i odwiezie do domu, niż okradnie i pobije – opowiada 30-letnia Marzena, która dziś pracuje w Londynie, a na Man spędziła trzy lata z byłym mężem.

N

Nie lubią... Anglików

Właśnie ukazała się książka „Gdziekolwiek mnie rzucisz. Wyspa Man i Polacy.”, której autorem jest pół Polak, pół Grek – Dionisios Sturis. Jego zdaniem, to pokojowe miejsce, w którym nie zdarzają się wybuchy niechęci do przyjezdnych, a jeśli już, to nie Polacy są ich celem. Na wyspie wciąż żywa jest pamięć o celtyckiej tradycji. Połowa ludności to rdzenni Manxowie; drudzy w 27 marca 2015

kolejności są przybysze z Wielkiej Brytanii, którzy w przeszłości nie zawsze traktowali tubylców na równi. Polacy, którzy z reguły zachowują się skromniej, stanowią dla nich mniejszy problem. – Tak narodził się współczesny manowski nacjonalizm, odwołujący się do tradycji celtyckiej, odrębnej kultury, własnego języka. Do rządu i parlamentu weszli dawni buntownicy i wyłożyli wielkie pieniądze na propagowanie wszystkiego, co tradycyjnie manxowskie. To jest nacjonalizm pozytywny, inkluzywny – podkreśla w jednym z wywiadów Sturis. – Manxami mogą zostać dziś i Anglicy, i Walijczycy, Szkoci czy Polacy. Każdy cudzoziemiec może zapisać się na kurs tradycyjnych manxowskich tańców, na zajęcia z języka manx, albo posłać dzieci do szkoły, w której uczy się tylko w tym języku – wyjaśnia.

Nie wstyd być z Manx

Przybywającym tu Polakom często przywiązanie tubylców do tradycji otwiera oczy na... ich własną tradycję. – Na Man widziałam wielu ludzi dumnych ze swojej tradycji, dzieci uczące się lokalnego języka. Zdałam sobie sprawę, że to nie jest wstyd, że jestem Kaszubką. Teraz uczę syna tego języka – mówi. Z

Man zapamiętała też, że nie było tam „polskiego getta”, jakie zna się z większych miast. Owszem, działa tu polska restauracja czy firmy założone przez Polaków, jednak na co dzień raczej wtapiamy się w lokalną ludność. Brak wrogości ze strony pozostałych mieszkańców wyspy z pewnością pomaga.

Pracodawca nie oszuka?

Sturis zaznacza w książce, że „zdarzały się pojedyncze przypadki nieuczciwych pracodawców, którzy wykorzystywali polskich imigrantów, ale generalnie nie ma takich problemów. Nikt tam Polaków nie wytyka palcami, nie oskarża o zabieranie pracy, nie każe się wynosić”. Takie doświadczenie ma też Mariusz z Manchesteru, który na Man pracował cztery lata temu przy budowie hotelu. – Pracowaliśmy w miasteczku, z którego pochodził pracodawca, chcąc nie chcąc poznaliśmy jego dzieci i sąsiadów. Mam wrażenie, że w dużym mieście wszyscy są anonimowi i szefowi łatwiej jest zniknąć czy „zapomnieć” zapłacić. Tu gdyby taka sytuacja miała miejsce, to od razu by się rozeszło, kto jest nieuczciwy, sąsiedzi by go zlinczowali i nie miałby jak uciec, w końcu to wyspa – śmieje się.

Praca z morza lub z...

Wielu Polaków na wyspie pracuje w przemyśle morskim, w tym w małżowniach. Sturis też zaczynał od takiej pracy i podkreśla, że nie jest to łatwe zajęcie, ale pozwala godnie zarobić. Później można pękać z dumy, gdy na brytyjskich, francuskich czy polskich stołach dostrzeże się Manx Queenies, czyli wyławiany tu przysmak – przegrzebki św. Jakuba. A to nie jedyne, z czego znana jest wyspa – to pierwsze miejsce na świecie, w którym kobiety uzyskały prawa wyborcze! Dzięki temu mieszkanki wyspy do dziś stanowią sporą reprezentację w tutejszej polityce, biznesie czy urzędach. Dziś pracę można znaleźć tu też w turystyce, która jet głównym źródłem dochodu wyspiarzy. Turyści przyjeżdżają tu, żeby oglądać starożytne ruiny, zamki, forty, rozkoszować się przyrodą i morskimi widokami, a to ciągnie za sobą wiele miejsc pracy dla przewodników, kelnerów, barmanów, pokojówek czy kierowców. Największe minusy Man? – Zima. Na zimę wracaliśmy do domów. Tyle, że jak tylko zaczęło padać i wiać, to przestały jeździć promy. Nagle otaczał mnie szary krajobraz, szybko robiło się ciemno. Zostałem tam na zimę tylko na


| z wielkiej brytanii

17

reklama

dwa tygodnie, a i tak czułem się okropnie – mówi Mariusz.

Miejscowe legendy

Mimo to, wielu Polaków zdecydowało się tu spędzić całe życie. W książce Sturis opowiada np. o Paulu Lebiedzińskim z Ramsey, który był owocem związku miejscowej kobiety i polskiego żołnierza. Został miejscową legendą i poetą, który nie nauczył się polskiego, za to w swojej twórczości opiewał piękno wyspy Man. O Polakach na wyspie było głośno jeszcze w 2011 r. Wtedy osiedlona tu polska rodzina z chorym na zespół Downa dzieckiem miała problemy ze sfinansowaniem państwowego leczenia, bo za krótko byli w UK. Dzięki szczodrości mieszkańców wyspy i przychylności służb medycznych dziecku udało się uratować życie.

Zaskakujące odkrycie

Okazuje się też, że wyspa ma związki z… Opolem. Autor książki szukając materiałów trafił na kobietę, która wyszła za polskiego żołnierza w czasie wojny i osiedliła się w Opolu. Jej matka Rosa Roberts często ich odwiedzała, a po powrocie zdawała relacje, które trafiały do lokalnej gazety. Jak pi-

sze Sturis: „Zięć Rosy był cenionym chirurgiem w Opolu, dyrektorem szpitala, i przyjaźnił się z przewodniczącym Miejskiej Rady Narodowej Karolem Musiołem. Jednego razu, w imię przyjaźni polsko-manxowskiej, Musioł wręczył Rosie album ze zdjęciami Opola, który następnie trafił do władz w stolicy wyspy Douglas. Burmistrz Alderman Quirk zrewanżował się rzeźbionym w drewnie herbem wyspy Man, który Rosa uroczyście przekazała podczas kolejnej podróży do Opola”.

Isle of Man w liczbach:    

197. państwo pod względem ludności na świecie 6,1 proc. ludności to przybysze spoza UK ok. 2 tys. mieszkańców to Polacy bezrobocie to ok. 2 proc.


18 z wielkiej brytanii

|

A-level to kwestia

przyszłości polskich dzieci Z Elżbietą Wojciechowicz, dyrektorem polskiej szkoły sobotniej w Slough, członkiem zarządu Polskiej Macierzy Szkolnej oraz od 25 lat egzaminatorem AQA, rozmawia Katarzyna Majewicz. Gdzie tkwi istota walki o egzamin z języka polskiego na poziomie Alevel? Przecież mieszkamy w Anglii i posyłamy dzieci do brytyjskich szkół. – Przede wszystkim musimy uświadomić społeczeństwo jak A-level ważny jest dla naszych dzieci, dla polskich szkół i dla nas, wszystkich Polaków mieszkających na emigracji. A-level z języka polskiego był zawsze silną motywacją dla uczniów. Nie znaczy, że wszystkie dzieci zdają ten egzamin, ale większa część je zdaje. Spotykam się z pytaniami, dlaczego ten egzamin jest ważny, zwłaszcza ze strony rodziców, którzy mają młodsze dzieci. Ci rodzice nie mają jeszcze wizji, co do przyszłości swoich dzieci. Nie zdają sobie sprawy jak ważna jest matura z języka polskiego. 10 lat edukacji w polskiej szkole minie bardzo szybko i właśnie teraz rodzice młodszych dzieci powinni walczyć o ich przyszłość i o możliwość zdawania przez nie tego egzaminu, ponieważ, żeby dostać się na studia wyższe potrzeba zdać przynajmniej trzy egzaminy na poziomie A-level. Dzieci same sobie wybierają przedmioty w zależności od wymagań uniwersytetu. Za każdy egzamin dziecko otrzymuje określoną ilość punktów. Studia są drogie zarówno na dobrych, jak i słabszych uniwersytetach. Warto byłoby, żeby dzieci dostały się na lepsze uczelnie, a o tym decyduje ilość zdobytych punktów i tutaj A-level z polskiego bardzo się przydaje. Nie warto go więc bagatelizować... – Z moich obserwacji wynika, że jeżeli uczniowie słabiej zaliczą egzamin z innego przedmiotu, to nota z egzaminu z języka polskiego A-level może być decydująca w przypadku dostania się na studia. Miałam takie przypadki, że uczniowie tak słabo zaliczyli egzamin AS, że w ogóle nie mieli szansy na zdawanie A-level. Wtedy egzamin z polskiego był prawdziwym ratunkiem. Podeprę się także przykładem moich synów. Jeden z nich dostał pracę w Europie, gdzie poproszono go o złożenie 27 marca 2015

egzaminu z języka polskiego. W przypadku drugiego syna, który zdawał na studia biznesowe, również A-level z polskiego okazał się być pomocny, ponieważ wymagano egzaminu na poziomie maturalnym z języka obcego, najlepiej francuskiego. Zamiast egzaminu z francuskiego, wzięto pod uwagę egzamin z polskiego. Trwa kampania w obronie tego egzaminu, podpisujemy petycję. Co jeszcze możemy zrobić, aby nie zaprzepaścić szansy na przyszłość? – Kampania powinna być bardzo szeroko zorganizowana. Wszyscy Polacy powinni się w nią zaangażować, w szkołach, sklepach, organizacjach, parafiach i instytucjach, i jak najwięcej osób powinno odwiedzić swojego MP (Member of Parliament). Jak to zrobić? Polacy być może nie wiedzą gdzie szukać takich osób? – Lista wszystkich MP znajduje się na stronie parlamentu i można ją znaleźć w Google. Wystarczy wpisać okręg wyborczy. Ja byłam u swojego MP w Slough. Co prawda wizyta trwała tylko dziesięć minut, ale warto pójść i odpowiednio się do niej przygotować. Nie trzeba wcześniej zgłaszać się i zamawiać wizyty. Można przyjść z ulicy. Tak było w moim przypadku. Przyniosłam pełną dokumentację, zasygnalizowałam problem i obiecano mi, że korespondencja w tej sprawie zostanie wysłana do AQA (Komisji Egzaminacyjnej w Anglii, Walii i Irlandii Północnej), która chce zrezygnować z tego egzaminu oraz do Ofqual – państwowej nadrzędnej instytucji sprawującej pieczę nad egzaminami i kwalifikacjami w Anglii i Irlandii Północnej. Jeśli jednak Polacy zignorują problem, czy kasacja A-level uderzy w polskość, tożsamość, polską edukację? – Mam nadzieję, że istnienie szkół nie będzie zagrożone, że nadal będą chętni, aby do nich uczęszczać. Rodzicom

To nasz punkt honoru, żeby wywalczyć, aby ten egzamin nadal istniał.

ELŻBIETA WOJCIECHOWICZ zależy na tym, aby ich dzieci uczyły się pisać i czytać w języku polskim oraz aby poszerzały wiedzę o Polsce. Jednak ten egzamin był taką motywacją, nagrodą, przysłowiową marchewką, uwieńczeniem wieloletniej pracy. Myślę więc, że dzieci nadal będą chodziły do szkół, ale w wieku 15-16 lat, po egzaminach GCSE znikną z nich. Szkoda, że właśnie wtedy, kiedy są najbardziej chłonne wiedzy i mogą najwięcej z tej wiedzy skorzystać. Edukacja wówczas spadnie na barki rodziców. Czy udźwigną ten obowiązek? – Wiedza dzieci będzie ograniczona i spłycona, bo dopiero w wieku 15 lat dzieci są w stanie zrozumieć pojęcia na-

szej historii, patriotyzmu, romantyzmu. Wiele szkół angielskich nie porusza pojęć, które my wprowadzamy na kursie A-level. W tematyce, która przewija się na polskim A-level jest walka o niepodległość oparta o „Kamienie na szaniec” i „Wierną rzekę”, zagadnienia moralne i społeczne poruszane w polskim dramacie na przykładzie „Tanga”, „Zemsty”, czy „Moralności pani Dulskiej”, zagadnienia II wojny światowej oraz udział Polaków w II wojnie światowej, a także kino Wajdy. Mam na myśli tutaj „Popiół i diament” oraz „Człowieka z marmuru”. Dzieci, dzięki tym filmom, mają możliwość poznania kawałka tak ważnej polskiej historii od roku 1945 do lat 80-tych, wizji Solidarności – wolności i niepodległości.


| z wielkiej brytanii 19 W polskiej szkole wiedzę tą przekazują nauczyciele, którzy po wycofaniu egzaminu stracą pracę lub przekwalifikują się. – To wielka przyjemność dla nauczycieli uczyć w klasach A-level. To rodzaj ukoronowania pracy w polskiej szkole. Nauczyciele będą mieli wielki żal, poczucie pustki, ale niekonieczne stracą pracę, będą mogli się włączyć w pracę klas gimnazjalnych, niekoniecznie przekwalifikowując się, aby uczyć najmłodsze roczniki. Nie mniej będzie to wielki smutek, strata i żal. Jest pani członkiem zarządu Polskiej Macierzy Szkolnej, organizacji, która od 62 lat funkcjonuje na Wyspach. Jak pani z tej perspektywy odbiera tą decyzję? – Organizacja z pewnością to odczuje. Zmieni się jej wizerunek. Wszyscy dążą do rozwoju, również Macierz. Coraz więcej uczniów podchodziło do tego egzaminu, od 2000 roku ich liczba wzrosła 10-krotnie. Byliśmy dumni, że możemy społeczeństwu zaoferować pomoc w postaci warsztatów i konferencji oraz możliwość zdawania egzaminów w naszym centrum egzaminacyjnym. Kasacja tego egzaminu jest jakby wbrew naturze i ma miejsce,

kiedy w szkołach z roku na rok mamy coraz więcej dzieci. Mam wrażenie, że ktoś nam podcina skrzydła, to bardzo smutne, krzywdzące i niemoralne, ponieważ rząd głosił, że jego zamiarem jest, aby młode społeczeństwo w Anglii zdawało jak najwięcej egzaminów z języków obcych. Dzieci na Wyspach mają najniższy procent zdawania egzaminów z języków i nauka języków obcych w Anglii bardzo kuleje. Jest szansa, że zbierzemy te 100 tysięcy podpisów pod petycją? – Powinniśmy, skoro mogliśmy to osiągnąć 15 lat temu, kiedy ten egzamin był również zagrożony i kiedy było nas Polaków tutaj o wiele mniej, a egzamin zdawało tylko około 100 uczniów. Wierzę, że i tym razem się uda, jesteśmy liczebnie dużą grupą. To nasz punkt honoru, żeby wywalczyć, aby ten egzamin nadal istniał. Zobacz także str. 14.

Czekamy na Twój komentarz

reklama

reklama


20 z wielkiej brytanii

|

Dwie rurki w pokoju, mięśnie pod kontrolą

Damian Kutryb prowadzi w Manchesterze Polską Szkołę Tańca i Fitness, GFFdamian Dance Studio. Rozmawia Joanna Szmatuła. Mężczyzna uczący tańca na rurze to dość niespotykany widok, nawet na Wyspach, nie mówiąc już o Polsce. Ludzie reagują uśmiechem, gdy mówisz czym się zajmujesz? – Kiedy mniej więcej trzy lata temu wstawiłem swoje zdjęcie z treningu na rurze, znajomi pytali się, co ja najlepszego robię, a komentarze – delikatnie mówiąc – nie były zbyt przyjemne. A dziś z podziwem pytają, co robię i gdzie się można tego nauczyć. Wiedzą, że trzeba w to włożyć sporo pracy.

Zdradź proszę, jak długo już tańczysz na rurze? – Jeszcze gdy mieszkałem w Polsce marzyłem o tym, by się tym zająć. Nawet kiedy byłem dzieckiem. Później przyszła szkoła średnia, a mi nie przechodziło. Ale wiadomo – wtedy w Polsce nie było to mile widziane. Po pierwsze – facet na rurze?! Po drugie – pole dancing kojarzył się wtedy tylko z tańcem w klubach nocnych i stripteasem. Dopiero gdy przyjechałem do Anglii, mniej więcej po dwóch latach poszedłem na pierwsze zajęcia z „rurki”. I od razu wiedziałem, że to jest coś, co będę robił. Te pierwsze treningi nie należały pewnie do najprostszych? – Nie da się ukryć – trzeba było się trochę namęczyć. Kupiłem sobie dwie rurki, zamontowałem je w mieszkaniu. Treningi, treningi i jeszcze raz treningi – tak wyglądały moje początki. Zacząłem też jeździć na warsztaty, pokazy. Na jednym z nich ktoś spytał, gdzie można się tego nauczyć. I wtedy przyszedł mi do głowy pomysł własnej szkoły. Pokończyłem kursy, zapisałem się do kolejnej szkoły, gdzie chodziłem m.in. na zajęcia ze stania na głowie i stania na rękach, i przygotowywałem się do otwarcia swojej placówki. Udało się to zrobić w październiku ubiegłego roku i od tego czasu prowadzę tam zajęcia z „rurki”. Akrobacje na rurze nie wyglądają na łatwe. 27 marca 2015

– Dla mnie pierwsze zajęcia były bardzo ciężkie, zwłaszcza że ze sportem nie miałem wcześniej wiele wspólnego. Obtarcia, siniaki, całe ciało poobijane, zakwasy przez kilka dni – to norma. Ale stopniowo jest ich coraz mniej, zwłaszcza jeśli pracujemy nad

ogólnym wzmocnieniem ciała. Pamiętam, że na początku byłem w stanie zrobić 10 pompek, teraz to są setki. To są zajęcia, na które może przyjść każdy, bez względu na umiejętności, płeć, wagę?

– Ludziom często się wydaje, że takie zajęcia są dobre tylko dla akrobatów, osób wygimnastykowanych, ale wcale tak nie jest. Pole dance jest dla wszystkich, bez względu na wiek, płeć czy rozmiar. Czasami nawet osobom przy kości jest nieco łatwiej, bo


| z wielkiej brytanii 21 reklama

mają więcej siły i większy, mocniejszy uścisk. Zajęcia zaczynają się od klas początkujących, a program jest tak skonstruowany, żeby przygotował osoby, które nigdy wcześniej nie miały kontaktu z pole dancingiem. Jak wyglądają takie zajęcia? – Uczę podstawowych ruchów, pokazuję, jak wzmocnić i uelastycznić ciało, pokazuję najważniejsze figury. Dopiero na czwartej czy piątek lekcji wprowadzam stanie na rękach czy głowie. Wtedy wiele osób zaczyna wierzyć, że skoro stanęli na głowie, to mogą znacznie więcej niż im się wy-

itp. Nie ma tam żadnego seksapealu i ćwiczeń na poprawę samooceny, co w przypadku zajęć dla kobiet jest niezbędnym elementem. Dlaczego to takie ważne? – Kobiety mimo wszystko są mniej pewne siebie, mają więcej kompleksów, bardziej się boją. Zajęcia pomagają im lepiej poznać ciało i zmienić stosunek do siebie. Ostatnio napisał do mnie mąż jednej z moich uczennic i dziękował mi za to, jak udało mi się zmienić nastawienie do życia jego żony. Kazała sobie nawet postawić rurę na środku pokoju. Dodam, że mu-

Pole dance wymaga naprawdę dużej siły, dużej kontroli i dużej pracy.

DAMIAN KUTRYB dawało i że bez problemu zawisną na rurze. Po kilku treningach widać już ogromne zmiany – dziewczyny (i mężczyźni) umieją już wiele figur, nie boją się rurki.

siałem się sporo napracować – pani miała sporo oporów, bała się, powtarzała, że nie da rady. A teraz moja 40letnia uczennica ma rurkę w pokoju i wie, że może robić coś dla siebie.

Przy okazji wzmacniają też całe ciało. – Pole dance jest jednym z najlepszych rodzajów fitnessu, jakie funkcjonują dziś na rynku. Łączy w sobie taniec, akrobatykę i gimnastykę w jednym. Podczas treningu pracuje 99 proc. ciała – zawsze mówię moim studentkom, że jak się uśmiechną, to 100 proc. Najbardziej pracują ręce, ramiona, grzbiet, wzmacniają się uda, pośladki, brzuch – praktycznie każda część ciała. Wykonujemy ruchy do góry nogami, rura się kręci, musimy kontrolować chwyt dłoni, uścisk, np. pod kolanami. Po zajęciach panie do mnie mówią „Boże, co ty ze mną zrobiłeś. Mam zakwasy w miejscach, w których nie wiedziałam, że mam mięśnie”.

Mimo coraz większej popularności tego sportu wielu ludziom wciąż kojarzy się on z tańcem z klubów nocnych. To się wkrótce zmieni? – To już się zmienia, także w Polsce. Dużą rolę odgrywają tu takie programy jak „Mam talent”, które pokazują, co można robić z ciałem przy użyciu tej rurki. Warto też wrócić do historii pole dance – to dyscyplina sportowa, która była zapoczątkowana w Chinach, gdzie w cyrkach prezentowali ją artyści i akrobaci. Wtedy ta dziedzina była też zarezerwowana tylko dla mężczyzn. W zmianie myślenia ludzi pomogłoby też to, gdyby taniec na rurze stał się jedną z dziedzin olimpijskich, jak jazda figurowa czy taniec z szarfą. Pole dance wymaga naprawdę dużej siły, dużej kontroli i dużej pracy. To nie jest tak, że pójdziesz, pokręcisz się trzy razy wokół rurki i już jesteś super. To wielogodzinne treningi i kontrola każdego mięśnia.

Rura zawsze się kręci? – Są dwa rodzaje – statyczne i takie, które się kręcą. Na tych pierwszych ćwiczymy na pierwszych sześciu zajęciach. Dopiero gdy opanujemy podstawowe figury możemy ćwiczyć na rurze obrotowej. Mężczyźni chodzą na pole dance tak samo chętnie jak panie? – Panowie, którzy tańczą na rurze, to wciąż rzadkość. Ale z dnia na dzień stają się bardziej otwarci i coraz łatwiej ich przekonać do zajęć. Ich treningi wyglądają nieco inaczej – są to ćwiczenia siłowe, breakdance i akrobatyka – pompki, brzuszki, wspinaczka, salta

Czekamy na Twój komentarz


22 finanse

|

Aby po śmierci bank oddał pieniądze naszym bliskim

Szacuje się, że w Polsce na kontach bankowych osób zmarłych może zalegać nawet 15 mld zł. Aby taki los nie spotkał naszych oszczędności, warto stworzyć spis instytucji finansowych, który poinformuje naszych spadkobierców, gdzie powinni ich szukać. >> Jarosław Sadowski ieniądze zmarł ych zalegają w bankach z prostej przyczyny – nie zgłaszają się po nie spadkobiercy. Czasami dana osoba po prostu nie miała nikogo bliskiego, kto mógłby domagać się spadku. Niejednokrotnie zdarza się jednak tak, że spadkobiercy są, ale po prostu nie wiedzą o istnieniu danego konta. Nikt nie pyta przecież wszystkich możliwych instytucji czy prowadziły jakieś produkty finansowe zmarłego. Zgłaszają się głównie do tych, których dokumenty znajdą w jego mieszkaniu. Na przestrzeni lat, umowy mogą jednak ulec zniszczeniu.

P

Spis instytucji finansowych

W ostatnim czasie pojawił się pomysł, aby pieniądze zmarłych, po które nikt się nie zgłosił do banku, były przekazywane organizacjom pozarządowym. Jeśli wolimy jednak, aby oszczędności po śmierci trafiły do naszych bliskich, powinniśmy stworzyć spis wszystkich posiadanych produktów finansowych. Warto w nim uwzględnić w jakich instytucjach posiadamy lokaty, konta bankowe, ubezpieczenia na życie, jednostki funduszy inwestycyjnych, obligacje, akcje oraz inne aktywa. Co ważne, taka lista może być pomocna także dla nas samych. Dla przykładu jeśli mamy kilka rachunków, czasami zdarza się, że o niektórych zapominamy. To zwykle kończy się problemami wynikającymi z zaległości w regulowaniu opłat za konto czy kartę. Spis powinien więc uchronić nas przed takim zagrożeniem. Najlepiej, aby zawierał on przynajmniej nazwy instytucji, z których usług korzystamy.

Na wypadek śmierci

Oprócz poinformowania spadkobierców gdzie mają szukać naszych oszczędności, możemy również ułatwić im szybkie przejęcie pieniędzy. Standardowo bank wypłaci oszczęd27 marca 2015

ności zmarłego dopiero wtedy, gdy rozstrzygnięte zostanie postępowanie spadkowe. Starając się o wypłatę nasi bliscy będą musieli przedstawić w banku odpis prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo wypis zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia, sporządzony przez notariusza. Zanim jednak uda się te dokumenty uzyskać może minąć nawet ponad pół roku. Możemy jednak sprawić, że bank będzie miał obowiązek przekazać nasze oszczędności wskazanym przez nas osobom, bez potrzeby czekania na decyzję sądu. W tym celu należy w banku złożyć tzw. dyspozycję na wypadek śmierci. Trzeba jednak mieć na uwadze kilka rzeczy. Po pierwsze, wyznaczona przez nas osoba lub osoby i tak same muszą zgłosić się do banku i poinformować o naszej śmierci. Po drugie, za pomocą takiej dyspozycji pieniądze można przekazać wyłącznie swojej rodzinie (małżonkowi, wstępnym, zstępnym i rodzeństwu). Po trzecie, ograniczona jest też kwota. Suma

wypłat dla wszystkich wskazanych przez nas osób nie może przekroczyć 20-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku. Obecnie taki maksymalny limit wynosi więc ok. 78 tys. zł.

Ubezpieczenie na życie

W kontekście śmierci problemem wielu młodych rodziców może być jednak brak oszczędności, które mogliby zostawić swoim dzieciom. Nierzadko po prostu nie zdążyli jeszcze odłożyć zbyt wiele. Rozwiązaniem ich problemu jest ubezpieczenie na życie. Dzięki niemu ochrona w postaci wysokich świadczeń jest zapewniona od razu, zaraz po rozpoczęciu opłacania składek lub kilkumiesięcznym okresie karencji. Warto też dodać, że nie należy obawiać się tego, że wydając środki na ochronę pozbawiamy się możliwości gromadzenia oszczędności. Na rynku funkcjonują bowiem ubezpieczenia dające nie tylko ochronę, ale również gwarantujące zwrot wpłaconych pieniędzy

w przypadku, gdy ubezpieczony nie umrze w określonym terminie. Dla przykładu, 30-latek może ubezpieczyć się na kwotę 200000 zł płacąc co miesiąc np. 173,92 zł. Jeśli po dwudziestu latach nadal będzie żył, ubezpieczyciel odda mu jego pieniądze, czyli 41740 zł (20 lat x 12 miesięcy x 173,92 zł). Może też wybrać zwykłe ubezpieczenie bez zwrotu, ale z niższą składką wynoszącą np. 69,22 zł. Ubezpieczenie na życie może też być dobrym zabezpieczeniem bliskich, jeśli spłacamy kredyt hipoteczny. Jeśli jest to kredyt we frankach, to nasi bliscy mogą być zmuszeni nawet do odrzucenia spadku, ponieważ wysokość zadłużenia niejednokrotnie przewyższa wartość mieszkania. Również i ten problem pozwala rozwiązać ubezpieczenie na życie. Jego zaletą jest to, że świadczenie wypłacone wskazanej przez nas osobie nie wchodzi w skład masy spadkowej. Dlatego nawet jeśli nasza rodzina będzie zmuszona do odrzucenia spadku, to i tak będzie mogła zatrzymać pieniądze z ubezpieczenia.



24 z wielkiej brytanii

|

Nowa ekspozycja w Muzeum Pottera

Fot. (x6) Monika Dąbkiewicz

Legendarny peron 9 3/4 i Hogwarts Express to nowe elementy w ekspozycji Harry’ego Pottera w Warner Bros Studio pod Londynem. Ten oryginalny pociąg zatrzymał się na dobre i jest jedną z wielu atrakcji tego niezwykłego muzeum.

>> Monika Dąbkiewicz eśli jesteś fanem historii o losach młodego czarodzieja – chociaż raz w życiu musisz odwiedzić to miejsce. – Ten pociąg wygląda jak żywcem wyjęty z filmu. Oni zadbali o wszystko, nawet unoszącą się spod kół tej maszyny parę. Czuję się dosłownie jak w filmie – mówi radośnie Lucy, Angielka. Nowo powstały pociąg Hogwarts Express jest perełką Warner Bros Studio. Na miejscu można wejść do środka i przejść się między charakterystycznymi wagonami. Wystawa rozpoczyna się od krótkometrażowego filmu o kulisach powstawania Harry’ego Pottera. Na zdjęciach możemy zobaczyć odtwórców głównych ról: Daniela Radcliffe’a, Emmę Watson i Ruperta Grinta, którzy opowiadają jak z ich perspektywy wyglądała trwająca

J

27 marca 2015

blisko 10 lat praca na planie legendarnej produkcji.

Wielka Sala

Pierwszym punktem ekspozycji jest imponująca Wielka Sala, która stanowiła najczęstszy kadr ze zdjęć nagrywanych w Hogwarcie, czyli filmowej szkoły dla czarodziejów. W muzeum nie mogło zabraknąć też pokoju Dumbledora, sypialni uczniów, świetlicy Gryffindoru czy chatki Hagrida. Prawdziwą gratką dla fanów Harry’ego Pottera może okazać się też stymulator lotu na miotle czy nauka obsługi różdżki z instruktorem. Wycieczka po Warner Bros Studia pozwala zrozumieć, że saga o młodym czarodzieju to nie tylko dobra gra aktorów, doskonała historia, ale także żmudna praca kostiumografów, architektów i grafików, którzy punkt po punkcie tworzyli od podstaw świat Harry’ego Pottera.


| z wielkiej brytanii 25 W jednej z sal znajdują się figury głównych postaci z filmów w ich rzeczywistych rozmiarach. Choć na ekranie wzrost Hagrida bywa imponujący, to na żywo może wręcz „przerażać”. – Szkoda, że postaci Hermiony, Harry’ego i Rona nie mają bardziej realistycznych twarzy. Wyglądają tak jakby spali. Warner Bros mógłby się pokusić o zrobienie im prawdziwych figur woskowych takich, jakie są np. w Madame Tussauds – przyznaje Chinatsu z Japonii.

Asy w rękawie

Producenci Warner Bros Studio mają jednak inne asy w rękawie. Zadbali o każdy najdrobniejszy szczegół prezentowanej scenografii i najlepiej widać to na przykładzie ulicy

Pokątnej. W filmie Diagon Alley (ul. Pokątna) to jedyne miejsce, gdzie czarodzieje prowadzą swoje sklepy z magicznymi rzeczami. Tu tytułowy bohater musiał kupić pierwszą wyprawkę do szkoły magii. Dzięki Warner Bros Studio, żeby się tu dostać, nie trzeba przechodzić przez tyły pubu Dziurawy Kocioł czy używać proszku Fiuu. – Dla mnie to najlepsza część ekspozycji. Wszystko jest dopracowane w takich szczegółach, że tutaj każdy czuje się tak, jakby na chwilę przeniósł się do świata bajki. Dosłownie można zajrzeć przez witrynę i zobaczyć, co jest w środku tych sklepików. Jeśli będę miała kiedyś dzieci, to na pewno z nimi tutaj wrócę – podkreśla Melinda, Portugalka.


26 porady

|

Panel ekspertów

Kamień nazębny Mam problem z kamieniem nazębnym. W jaki sposób można go bezboleśnie i bezpiecznie usunąć?

Przyczyny powstawania kamienia nazębnego

Kamień nazębny to twardy osad o ciemnym zabarwieniu, który powstaje ze zwapniałej warstwy płytki nazębnej. Na kamień nazębny składają się bakterie i węglowodany, które są główną przyczyną powstawania próchnicy oraz chorób dziąseł. Kamień nazębny osadza się bowiem w okolicach szyjek zębowych oraz w trudno dostępnych miejscach, do których nie może dotrzeć szczoteczka. W związku z tym długotrwałe gromadzenie się kamienia może powodować obniżania się i odsłaniania szyjek

zębowych, co z kolei może doprowadzić do stopniowego rozchwiania zębów i ich wypadania, czyli parodontozy.

Są dwa rodzaje skalingu:

1.Skaling nad dziąsłowy – polega na

usunięciu kamienia nazębnego z powierzchni korony zęba. Jest to najpopularniejszy rodzaj zabiegu, który wykonuje się praktycznie u wszystkich pacjentów.

Fot. Shutterstock

Nawet na starannie mytych zębach tworzy się kamień nazębny. Usuwaj go regularnie w gabinecie. Skaling – czyli zabieg usuwania kamienia nazębnego – naprawdę nie boli. A nieusuwany kamień może stać się przyczyną problemów, np. parodontozy.

2.Skaling pod dziąsłowy – polega na usunięciu kamienia nazębnego, który odkłada się pod powierzchnią dziąseł. KRYSTYNA WOLODKO

Jak często przeprowadzać skaling?

Tego rodzaju zabieg powinno się przeprowadzać średnio 1-2 razy w roku. W przypadku palaczy zabieg ten powinien być wykonywany odpowiednio częściej.

Higienistka stomatologiczna

Tooting Medical Centre 5 London Rd London SW17 9JR Telephone: 0208 767 8389

Potrzebujesz fachowej porady? Co tydzień nasi eksperci odpowiadają na wasze pytania Napisz do nas! redakcja@mail.goniec.com

Jak nauczyć dziecko sprzątać

Fot. Shutterstock

Wiosenne porządki to chyba dobry pretekst do wprowadzania malucha w świat czystości. Od czego zacząć?

27 marca 2015

Od pokazania dziecku, że sprzątanie może być fajne! Tak, tak – dbanie o porządek może być świetną okazją do udanej zabawy i ciekawym sposobem na to, jak miło i pożytecznie spędzić razem czas. A więc do dzieła! Kiedy zacząć wprowadzać malucha w świat porządku? Najlepiej od samego początku. Już trzyletnie dzieci powinny umieć uporządkować swoje zabawki czy posprzątać ze stołu po posiłkach. I chociaż najmłodsi wykazują sporo chęci i zapału, to jednak szybko się nudzą. I to nasza w tym głowa, żeby maluch nie zniecierpliwił się

zbyt prędko oraz by dbanie o czystość nie było kojarzone z nudą. Pozostaje tylko jedno pytanie: co robić, by zwykłe sprzątanie zamienić w niezwykłą przygodę? Czy sprzątanie można uatrakcyjnić? Można, a nawet trzeba, jeśli chcemy, by pociecha ochoczo zajmowała się dbaniem o ład. I to właśnie dlatego zamiast zwykłego hasła: posprzątaj pokój, zaproponuj konkurs: kto pierwszy pochowa autka do pudełka, ten wygrywa! Nie dość, że brzmi lepiej, to i jest zwyczajnie bardziej efektywne. Rzuty klockami do skrzynki czy jak najszybsze chowanie pluszaków do organizera też brzmi dobrze i zachęcająco. A gdy po wszystkim maluch otrzyma nagrodę w postaci całusa, przytulenia i podziękowania, będzie najszczęśliwszy na świecie.


Wielkanoc tuż, tuż cz.2

Aby cieszyć się spokojnymi świętami warto wcześniej przygotować się do tego wyjątkowego czasu. Zrezygnujmy z przedświątecznej gonitwy i wielogodzinnych zakupów. Zapomnijmy o bieganiu po sklepach w poszukiwaniu niepowtarzalnych akcesoriów – wraz z dzieckiem można przecież własnoręcznie przygotować koszyczek czy dekoracje, którymi potem upiększymy dom. W tym wyjątkowym okresie zwróćmy jeszcze większą uwagę na dzieci – może zamiast siedzieć przed telewizorem czy grać w gry komputerowe, pomogą nam w lepieniu świątecznych ciast czy faszerowaniu jajek?

Spis treści s. 28 Tajemnice świąt wielkanocnych s. 29 Przygotowujemy wielkanocny koszyczek s. 30 Prezent na Zajączka s. 32 Symbol świąt w roli głównej s. 36 Mięso na naszym stole s. 41 Ciasta na świątecznym stole


28 dodatek wielkanocny

|

Tajemnice świąt wielkanocnych

Święta Wielkiej Nocy to moc symboli i różnych znaków. Misterium upamiętniające śmierć Jezusa, jajka symbolizujące życie, czy baranek jako symbol Chrystusa i niewinności. To tylko niektóre z nich.

Wielki Piątek i Wielka Sobota

W

ielki Piątek i Wielka Sobota to dni, w których nie odprawia się mszy świętej. Zamiast tego wierni uczestniczą w nabożeństwie poświęconym adoracji krzyża. Dla chrześcijan jest to zarazem czas największej żałoby. W wielu miastach odbywają się misteria upamiętniające mękę i śmierć Chrystusa. W Londynie tysiące widzów przyciąga Misterium Męki Pańskiej, które co roku odbywa się na Trafalgar Square (w tym roku odbędzie się ono 3 kwietnia). Ważnym elementem obchodów jest także odwiedzanie znajdujących się w katolickich świątyniach Grobów Pańskich. Na zakończenie piątkowego nabożeństwa, ciało Chrystusa przenoszone jest do wcześniej przygotowanego Grobu Pańskiego i przechowywane jest tam do porannej niedzielnej mszy rezurekcyjnej. Wielki Piątek to czas skupienia, powagi i zadumy. To także dzień ścisłego postu. Wielka Sobota to z kolei ostatni dzień Wielkiego Tygodnia, a zarazem trzeci i ostatni dzień Triduum Paschalnego. W tym dniu w kościołach odbywają się adoracje, modlitwy przy Grobie Pańskim, a także święcenia potraw. W koszyczku powinny znajdować się: chleb, sól (chroni przed zepsuciem), wędlina i jajko (symbol nowego życia).

Niedzielny poranek

P

oranna msza, która odbywa się w Niedzielę Wielkanocną to najważniejsze nabożeństwo w kościele katolickim. Tradycja rezurekcji (resurrectio łac. oznacza zmartwychwstanie) sięga wielu setek lat wstecz, bo aż średniowiecza. Podczas mszy św. z Grobu Pańskiego wynoszony jest Najświętszy Sakrament, który w uroczystej procesji trzykrotnie obnoszony jest wokół kościoła. Po powrocie z kościoła zasiadamy do wspólnego śniadania. W wielu rodzinach następuje tradycyjne dzielenie się jajkiem, podczas którego domownicy składają sobie życzenia. Zgodnie z tradycją, prezenty wielkanocne zostawia dzieciom zając. W zależności od tego, w którym regionie Polski się wychowaliśmy, zając przychodzi w niedzielny lub poniedziałkowy poranek. Połączenie zająca z symboliką jajka wielkanocnego nie ma jednak zbyt długiej historii. Najstarsze źródła przedstawiające go z wielkanocnymi jajkami pochodzą z końca XVII w.

27 marca 2015

Lany poniedziałek olskie ludowe przekazy mówią, że dziewczyna, która tego dnia nie zostanie oblana wodą może zostać starą panną. Na szczęście dzieci robią co mogą, by takiego przypadku nie było. I choć z roku na rok coraz trudniej spotkać na polskich ulicach grupki dzieci kręcących się wokół w poszukiwaniu osoby, którą mogłyby oblać, to ten zwyczaj wciąż jest kultywowany – co zresztą widać w materiałach, które tego dnia emituje polska telewizja. Lany Poniedziałek, znany także pod nazwą „śmigus-dyngus”, symbolizuje nie tylko oczyszczenie i radość płynącą ze zmartwychwstania Chrystusa. Ma także uczcić pierwsze oznaki budzącej się do życia przyrody i nadchodzącej wiosny. Pierwotnie „śmigus” i „dyngus” były dwoma zwyczajami, które z biegiem czasu zlały się w jedno. Słowo „dyngus” wywodzi się od dawnej tradycji składania w okresie wiosennym wzajemnych wizyt u znajomych i rodziny. Natomiast słowo „śmigus” określało sam zwyczaj polewania wodą. Dawne podania mówią o tym, że jeśli któraś kobieta nie będzie miała tego dnia mokrego ubrania, zostanie do końca życia starą panną. Dzień po Poniedziałku Wielkanocnym role się odwracają i wtedy kobiety mogą oblewać mężczyzn. (sz)

P


| dodatek wielkanocny 29 Przygotowujemy wielkanocny koszyczek Z makaronu

Wielkanocny koszyk może posłużyć zarówno do święconki, do ozdoby domu, a także jako miejsce na prezenty od Zajączka. Warto poświęcić trochę czasu i wraz z dzieckiem przygotować taki koszyczek.

Z kartonu po mleku lub soku odetnij jeden z większych boków. Aby bardziej usztywnić pudełko, możesz wykleić je w środku tekturą lub kartonem. Dziurkaczem zrób dwie dziurki naprzeciwko siebie. Do zrobienia uchwytu będziesz potrzebować drutu (złożony parę razy drut obwiń kolorową tasiemką i przewlecz go przez dziurki, tak by tworzył uchwyt). Pokryj mocnym klejem wszystkie boki pudełka i ciasno przyklejaj makaron. Pozostaw koszyczek do wyPrzytnij papierowy kubek (dość duży) tak, schnięcia. Pomaluj go farbą. aby miał wysokość 6-7 cm (kubek można zastą-

Z ciasta

Potrzebujemy: 1 kg mąki, 2 jajka, szczyptę soli, 1 białko, ciepłą wodę. Następnie wyrabiamy twarde ciasto podobne do tego, z którego powstaje makaron (ciasto nie może się lepić; musi być elastyczne). Ciasto dzielimy na mniejsze porcje i formujemy z nich wałeczki. Łączymy je w koszyczek i ozdabiamy go warkoczami z ciasta. Kładziemy na natłuszczonym naczyniu żaroodpornym do góry dnem i pić plastikową butelką, np. po wodzie mineralnej). pieczemy. Jeżeli koszyk ma mieć uchwyt, przygotowujemy Następnie wytnij z brystolu lub kolorowego papieru odpowiednią konstrukcję z drutu i obwijamy ją wałeczpasek, którym owiniesz kubek. Przytwierdź brystol kiem ciasta. Gdy ostygnie malujemy go farbkami i do kubka za pomocą kleju – pasek powinien wystawać dowolnie dekorujemy. Można do niego włożyć nad kubek o 5 cm. Dziurkaczem zrób w brystolu małą miseczkę z rzeżuchą. dwie dziurki naprzeciwko siebie. Weź złożony

Z papierowego kubka

parę razy drut i obwiń go kolorową tasiemką. Przewlecz go przez dziurki tak, by tworzył uchwyt. Tak gotowy koszyk wystarczy udekorować.

reklama


30 dodatek wielkanocny reklama

|

Prezent na Gigantyczna cięşarĂłwka Model charakteryzuje siÄ™ masywnÄ… konstrukcjÄ… oraz duşą wytrzymaĹ‚oĹ›ciÄ…. Auto o dĹ‚ugoĹ›ci 65 cm wyposaĹźone jest w kontener na Ĺ›mieci, ruchomy podnoĹ›nik umoĹźliwiajÄ…cy opróşnianie kontenera oraz otwieranÄ… tylnÄ… klapÄ™, dziÄ™ki ktĂłrej moĹźna Ĺ‚adować do auta przedmioty. ZabawkÄ™ przez caĹ‚y rok moĹźna przechowywać np. w ogrĂłdku czy na balkonie. XBEFSUPZT EF t b

Księşniczka Twilight Sparkle Księşniczka Twilight Sparkle jest juş po koronacji. Konik ma ok. 35 cm wysokości, ma skrzydła i róg, które świecą, porusza głową, mruga oczami, śpiewa i mówi po polsku, ma takşe czujniki dotyku. Kucyka moşna ubrać i uczesać dzięki akcesoriom takim jak: tiara, grzebyk oraz drobna bişuteria. UPZTSVT DPN t b

27 marca 2015


Zajączka Krzesełko zabaw

Siedzisko obraca się o 360 stopni, dzięki czemu dziecko ma dostęp do wszystkich zamieszczonych na nim zabawek, bezpiecznego lusterka, koralików nawleczonych na spirali czy papugi na łodydze. Krzesełko posiada trzystopniową regulację platformy. Pod stopami dziecka znajduje się powierzchnia, która doskonale sprawdza się podczas skakania. Zabawka przeznaczona dla dzieci od 4 miesiąca (samodzielnie siedzące). TNZL DPN t b

Lego Super Heroes

Pomóş Iron Manowi i Thorowi pokonać Ultrona i dwĂłch czĹ‚onkĂłw Ĺťelaznego Legionu, ktĂłrzy sÄ… pod jego kontrolÄ…. Co trzeba zrobić? Wystarczy opracować plan dziaĹ‚ania w sterowni. Niestety, jeden Ĺťelazny Legionista niszczy drzwi i okna sali robotĂłw. Drugi ukradĹ‚ róşdĹźkÄ™ Lokiego. Razem z Thorem musisz ruszyć za nim w pogoĹ„. W zestawie znalazĹ‚o siÄ™ pięć minifigurek z broniÄ… i akcesoriami: Ultron, dwĂłch Ĺťelaznych LegionistĂłw, Iron Man i Thor. lego.com t b

| dodatek wielkanocny

31

reklama


32 dodatek wielkanocny

|

Symbol świąt w roli głównej Jajka są niekwestionowanym symbolem Świąt Wielkanocnych od setek lat. To właśnie one, obok marynowanej szynki czy tradycyjnej białej kiełbasy, są niezbędnym elementem na polskim świątecznym stole. Dlatego teş w naszym specjalnym dodatku nie mogło zabraknąć przepisów z jajkami w roli głównej.

Jajka faszerowane szynkÄ… i paprykÄ… SkĹ‚adniki: t KBKFL t QMBTUFSLJ T[ZOLJ MVC HS[ZCLJ NBSZOPXBOF t PHĂ˜SLB LPOTFSXPXFHP t TUBSUZ ËƒĂ˜Â’UZ TFS NOJFK XJĘ’DFK Â’Z˃LB

t Â’Z˃LJ NBKPOF[V MVC Â’Z˃LJ NBKPOF[V J Â’Z˃LB LXBĘŻOFK ĘŻNJFUBOZ CʇEË‚ KPHVSUV OBUVSBMOFHP t Â’Z˃FD[LB NVT[UBSEZ t TĂ˜M J ĘŻXJF˃P NJFMPOZ QJFQS[ t D[FSXPOB QBQSZLB SposĂłb przygotowania: Jajka gotujemy na twardo. SzynkÄ™ (lub marynowane grzybki) drobno kroimy lub siekamy. OgĂłrek i paprykÄ™ kroimy w drobniutkÄ… kostkÄ™. ŝóĹ‚ty ser Ĺ›cieramy na tarce o drobnych oczkach. Jajka obieramy i kroimy wzdĹ‚uĹź na poĹ‚Ăłwki. Wyjmujemy şóĹ‚tka tak, by nie uszkodzić biaĹ‚ek. ŝóĹ‚tka przekĹ‚adamy do miski, dodajeNZ QPTJFLBOʇ T[ZOLĘ’ PHĂ˜SFL QBQSZLĘ’ J TUBSUZ ËƒĂ˜Â’UZ TFS %PEBKFNZ NBKPOF[ J MVC jogurt bÄ…dĹş kwaĹ›nÄ… Ĺ›mietanÄ™, musztardÄ™ i mieszamy. Doprawiamy do smaku solÄ… i pieprzem. Tak przygotowanym farszem napeĹ‚niamy biaĹ‚ka. Przykrywamy i wstawiamy na mniej wiÄ™cej godzinÄ™ do lodĂłwki. (za: gotuj.skutecznie.tv) reklama

27 marca 2015


| dodatek wielkanocny

33

Suety Ĺ‚ososiowe SkĹ‚adniki: t KBKLB t TĂ˜M J QJFQS[ t T[D[ZQUB HBÂ’LJ muszkatoĹ‚owej t H XĘ’E[POFHP Ĺ‚ososia t H ËƒĂ˜Â’UFHP TFSB t Â’Z˃LB NBTÂ’B t CVÂ’LB UBSUB

SposĂłb przygotowania: Rozgrzać piekarnik do 220 st. C. Oddzielić şóĹ‚tka od biaĹ‚ek. ŝóĹ‚tka rozbić trzepaczkÄ… z solÄ…, pieprzem i szczyptÄ… gaĹ‚ki muszkatoĹ‚owej. BiaĹ‚ka ubić na sztywnÄ… pianÄ™. Do şóĹ‚tek dodać drobno pokrojonego Ĺ‚ososia i ser starty na grubych oczkach. Dodać biaĹ‚ka i wymieszać. Dwa naczynka Ĺźaroodporne wysmarować masĹ‚em, obsypać buĹ‚kÄ… tartÄ… i wypeĹ‚nić masÄ… sufletowÄ…. Zapiekać 15 min. (za: allrecipes.pl)

Jaja faszerowane w skorupkach SkĹ‚adniki: t KBK t QJFD[BSFL t Â’Z˃LJ QPTJFLBOFHP T[D[ZQJPSV t Â’Z˃LB QPTJFLBOFK OBULJ QJFUSVT[LJ t [ʇCLJ D[PTOLV t Â’Z˃LJ NBKPOF[V t TĂ˜M J QJFQS[ t CVÂ’LB UBSUB t NBTÂ’P LMBSPXBOF EP TNB˃FOJB SposĂłb przygotowania: Jaja ugotować na twardo. KaĹźde jajo wraz ze skorupkÄ… przekroić na poĹ‚owÄ™ uĹźywajÄ…c ostrego, duĹźego noĹźa. Delikatnie, aby

nie uszkodzić skorupek, wyjąć z kaĹźdej poĹ‚Ăłwki şóĹ‚tko oraz biaĹ‚ko (najlepiej robić to Ĺ‚yĹźeczkÄ… do herbaty) i drobno posiekać. Pieczarki zetrzeć na grubej tarce (lub drobno posiekać) i usmaĹźyć na odrobinie oliwy z oliwek. Ostudzone dodać do pokrojonych jajek. Wsypać posiekany szczypior i natkÄ™. Dodać majonez, wymieszać i doprawić solÄ… oraz pieprzem. KaĹźdÄ… skorupkÄ™ wypeĹ‚nić farszem i posypać buĹ‚kÄ… tartÄ…. Rozgrzać masĹ‚o na patelni. Na gorÄ…cy tĹ‚uszcz kĹ‚aść poĹ‚Ăłwki jajek, farszem do doĹ‚u. SmaĹźyć do czasu, gdy buĹ‚ka lekko siÄ™ przyrumieni. (za: lepszysmak.wordpress.com) reklama


34 dodatek wielkanocny

|

Wielkanocny biaĹ‚y barszcz SkĹ‚adniki: t QPSDKB [BLXBTV OB CBST[D[ t DFCVMF t H CJBÂ’FK LJFÂ’CBTZ t H [JFNOJBLĂ˜X t TĂ˜M t NM TÂ’PELJFK ĘŻNJFUBOZ t D[BSOZ QJFQS[ t MJTULJ MBVSPXF t [JFMF BOHJFMTLJF t [ʇCLJ D[PTOLV t Â’Z˃LB NBKFSBOLV t KBKFL

Sposób przygotowania: Cebule obieramy i kroimy w kostkę. Podsmaşamy na patelni z 2 łyşkami oleju. Usmaşoną wkładamy do garnka, dodajemy kiełbaski, listek, ziele i odrobinę soli. Wlewamy około 2 litrów wody. Ziemniaki obieramy, kroimy w kostkę i gotujemy w niewielkiej ilości wody w oddzielnym garnku. Po 40 minutach do garnka z cebulą i kiełbaskami wlewamy zakwas. Czekamy aş się zagotuje i wyłączamy gaz. Dodajemy ugotowane ziemniaki oraz słodką śmietanę. Obieramy czosnek, przeciskamy przez praskę i łączymy z zupą. Dodajemy majeranek. Wyławiamy kiełbaski, obieramy z flaka i kroimy w plastry. Dodajemy do zupy. Doprawiamy w razie potrzeby. Na wierzch kładziemy połówki ugotowanych na twardo jajek. (za: olgasmile.com)

Jajka zapiekane w pomidorowym sosie SkĹ‚adniki: t KBKFL VHPUPXBOZDI OB UXBSEP t [ʇCLJ D[PTOLV t T[LM NMFLB t T[LM ĘŻNJFUBOZ QSPD t NBÂ’Z LPODFOUSBU QPNJEPSPXZ t Â’Z˃LJ NBTÂ’B t Â’Z˃LJ NʇLJ t Â’Z˃LJ LFD[VQV t ELH ËƒĂ˜Â’UFHP TFSB t TĂ˜M QJFQS[ [JPÂ’B QSPXBOTBMTLJF t PQDKPOBMOJF LJMLB QPTJFLBOZDI J QPETNB˃POZDI QJFD[BSFL

27 marca 2015

SposĂłb przygotowania: MasĹ‚o stopić, posypać mÄ…kÄ… i zasmaĹźyć. Dodać mleko, przeciĹ›niÄ™ty przez praskÄ™ czosnek, koncentrat, keczup i Ĺ›mietanÄ™ oraz przyprawy do smaku. MoĹźna dodać rĂłwnieĹź pieczarki. Jajka przekroić na poĹ‚Ăłwki. Wyjąć şóĹ‚tka, wymieszać je z serem i doprawić (moĹźna zmiksować). NapeĹ‚niać masÄ… biaĹ‚ka. Do Ĺźaroodpornego naczynia wlać sos pomidorowy, wyĹ‚oĹźyć poĹ‚Ăłwki jajek i zapiekać bez przykrycia ok. 15 minut. Przed podaniem moĹźna posypać posiekanym szczypiorkiem. Przed pieczeniem caĹ‚ość moĹźna posypać praĹźonÄ… cebulkÄ…. (za: wielkiezarcie.com)



36 dodatek wielkanocny

|

MiÄ™so na naszym stole Trudno sobie wyobrazić wielkanocnÄ… ucztÄ™ bez wszelkiego rodzaju miÄ™s. WybraliĹ›my kilka ciekawych przepisĂłw. SkĹ‚adniki: t LH NJĘ’TOZDI ˃FCFSFL t LH LJT[POFK LBQVTUZ t [JFNOJBLĂ˜X t T[LMBOLJ NSP˃POFK XÂ’PT[D[Z[OZ (lub Ĺ›wieĹźej) t T[LMBOLB KBTOFHP QJXB t [ʇCLĂ˜X D[PTOLV t DFCVMF t TĂ˜M t QJFQS[ t NBKFSBOFL t LPTULB rosoĹ‚owa t PMJXB t LNJOFL t QBQSZLB X QSPT[LV t MJTULJ MBVSPXF t LVMFL [JFMB BOHJFMTLJFHP

ŝeberka pieczone z kapustą i piwem Sposób przygotowania: ŝeberka kroimy na mniejsze kawałki i nacieramy solą, pieprzem, majerankiem i sprasowanym czosnkiem. Mięso podsmaşamy na patelni z pokrojoną w piórka cebulą. Ziemniaki obieramy, kroimy w grubsze plastry i gotujemy w osolonej wodzie tak, aby były półtwarde. Na dno naczynia şaroodpornego wlewamy

oliwę i układamy ziemniaki. Posypujemy je pieprzem. Na ziemniaki wykładamy połowę kapusty (wcześniej kapustę przelewamy wrzątkiem i porządnie odciskamy z nadmiaru soku), którą posypujemy papryką, pieprzem i kminkiem. Na kapuście układamy şeberka, listki laurowe i ziele angielskie, włoszczyznę i resztę kapusty. Posypujemy papryką, pie-

przem i kminkiem. Na patelnię, na której smaşyliśmy mięso, wlewamy 1,5 szklanki gorącej wody i kostkę rosołową. Wywarem zalewamy danie. Podlewamy wszystko piwem, zakrywamy i pieczemy godzinę w 170 st. C. Odkrywamy pokrywkę i pieczemy kolejną godzinę do półtorej tak, aby płyny wyparowały, a mięso było miękkie. (za: mytaste.pl)

Śląska rolada wołowa Sposób przygotowania: Mięso pojedynczo rozbij na desce tłuczkiem pod przykryciem z folii spoşywczej. Rozbite płaty posyp pieprzem z obu stron, posmaruj musztardą z jednej. Odstaw pod przykryciem na 30 min. Cebulę posiekaj w drobne piórka. Słoninę pokroić w drobną kostkę. Na zamarynowaną wołowinę w poprzek

ukĹ‚adaj po dwa plastry boczku, ogĂłrka, kieĹ‚basy i kilka piĂłr cebuli. CaĹ‚ość zawiĹ„ jak krokiety i zszyj szpikulcami lub obwiÄ…Ĺź baweĹ‚nianÄ… nitkÄ…. Na suDIFK QBUFMOJ SP[Â’Ă˜Ëƒ TÂ’POJOĘ’ J SP[HS[FK (EZ XZUPQJ TJĘ’ UÂ’VT[D[ XS[Vʉ SPMBEZ J EPLÂ’BEOJF PCTNB˃ (EZ miÄ™so bÄ™dzie rumiane, dodaj resztÄ™ cebuli na paUFMOJĘ’ J [BMFK XJOFN (EZ BMLPIPM XZQBSVKF EPMFK

bulion woĹ‚owy. Dodaj rozgniecione owoce jaĹ‚owca. %VĘŻ QPE QS[ZLSZDJFN HPE[ J NJO OB NBÂ’ZN ogniu. W razie braku pĹ‚ynu dolej odrobinÄ™ wody. WyciÄ…gnij roladki i obierz ze sznurka lub szpikulcĂłw. Przykryj foliÄ…. MiÄ™sny wywar zaciÄ…gnij wodÄ… [ Â’Z˃LBNJ NʇLJ %PEBK [BIBSUPXBOF Â’Z˃LJ ĘŻNJFtany. Dopraw solÄ… i pieprzem. (za: codogara.pl)

SkĹ‚adniki: t QMBTUSĂ˜X XPÂ’PXJOZ DN gruboĹ›ci) t EV˃F DFCVMF t QMBTUSĂ˜X CPD[LV XĘ’E[POFHP t QMBTUSĂ˜X PHĂ˜SLB LJT[POFHP t QMBTUSĂ˜X LJFÂ’CBTZ KBÂ’PXDPXFK t NVT[UBSEB TBSFQTLB TĂ˜M J QJFQS[ t PXPDĂ˜X KBÂ’PXDB H TÂ’POJOZ t NʇLB QT[FOOB t NM D[FSXPOFHP XJOB t NM CVMJPOV XPÂ’PXFHP LXBĘŻOB ĘŻNJFUBOB QSPD

27 marca 2015



38 dodatek wielkanocny

|

Kaczka faszerowana SkĹ‚adniki: t LH LBD[LJ t TĂ˜M t QJFQS[ t UZNJBOFL t NBSZOPXBOF HSVT[LJ t DFCVMB D[PTOLPXB Farsz: t EBH NJĘ’TB NJFMPOFHP t EBH XʇUSĂ˜CLJ ESPCJPXFK t EV˃B HBSʯʉ OBULJ QJFUSVT[LJ t [ʇCLJ D[PTOLV t TĂ˜M t QJFQS[ t QBQSZLB PTUSB t QS[ZQSBXB EP NJĘ’TB NJFMPOFHP t QS[ZQSBXB EP ESPCJV t CVÂ’LB UBSUB t KBKLB SposĂłb przygotowania: KaczkÄ™ umyć i osuszyć. Odcinamy szyjÄ™, wyjmujemy ĹźoĹ‚Ä…dek, serduszko, odcinamy lotki od skrzydeĹ‚ek. Natrzeć jÄ… solÄ… i pieprzem, tymiankiem i cebulÄ…. Pozostawić na kilka godzin, by przeszĹ‚a zioĹ‚ami. W tym czasie robimy farsz. WÄ…trĂłbkÄ™ kroimy drobno, dodajemy do miÄ™sa NJFMPOFHP 0QSĂ˜T[BNZ QS[ZQSBXBNJ OBULĘ’ ESPCOP TJFLBNZ EPEBKFNZ CVÂ’LĘ’ UBSUʇ J KBKLB 8T[ZTULP EPLÂ’BEOJF XZSBCJBNZ (PUPXZ GBST[ wkĹ‚adamy do Ĺ›rodka kaczki od strony kupra. Zszywamy mocnÄ… niciÄ…. Tak przygotowanÄ… kaczkÄ™ wkĹ‚adamy do rÄ™kawa, na kaczkÄ™ kĹ‚adziemy NBSZOPXBOF HSVT[LJ 1JFD[FNZ I /BKMFQJFK OB UFSNPPCJFHV X UFNQ TU $ (za: voyagedegustacje.blogspot.com)

Szaszłyki z piersi kurczaka Składniki: t QJFSTJ [ LVSD[BLB t ELH CPD[LV XʒE[POFHP t QBQSZLJ [JFMPOB J D[FSXPOB

t DFCVMF ĘŻSFEOJFK XJFMLPĘŻDJ t ELH QJFD[BSFL t PMFK t QS[ZQSBXZ EP QPUSBX [ HSJMB HZSPT t WFHFUB t EFMJLBU EP NJĘ’T J JOOZDI QPUSBX t NBKFSBOFL t [JPÂ’B QSPXBOTBMTLJF

SposĂłb przygotowania: MiÄ™so kroimy w duşą kostkÄ™, polewamy olejem i przyprawiamy (nie ĹźaĹ‚ujemy przypraw – miÄ™so musi być dobrze przyprawione), odstawiamy na ok. HPE[JOZ EP MPEĂ˜XLJ #PD[FL J

cebulÄ™ kroimy w plasterki (nie za cienkie), paprykÄ™ w kwadraty, pieczarki w zaleĹźnoĹ›ci od wielkoĹ›ci (zazwyczaj na pół) i solimy, ale tylko pieczarkÄ™. JeĹ›li wszystkie skĹ‚adniki mamy juĹź gotowe zaczynamy nabijać je na patyczki do szaszĹ‚ykĂłw wg kolejnoĹ›ci: papryka zielona, miÄ™so, boczek, cebula, pieczarka, papryka czerwona, miÄ™so, boczek, cebula, pieczarka, papryka. OczywiĹ›cie jeĹ›li mamy wiÄ™ksze patyczki moĹźemy doĹ‚oĹźyć skĹ‚adnkĂłw. NastÄ™pnie tak przygotowane szaszĹ‚yki smarujemy z obu stron olejem i posypujemy przyprawÄ… do grilla. MoĹźemy je odĹ‚oĹźyć jeszcze na PL I EP MPEĂ˜XLJ XUFEZ Tʇ KFT[D[F MFQT[F SkĹ‚adniki powinny być pokrojone w dość duĹźe kawaĹ‚ki, wtedy sÄ… soczyste, a nie spieczone. (za: wielkiezarcie.com)

Filet z indyka z ĹźurawinÄ… SkĹ‚adniki: t QPSDKF Ä•MFUV [ JOEZLB t HBSʯʉ TVT[POFK ˃VSBXJOZ t HSVCF QMBTUSZ NP[[BSFMMJ t QBOJFSLB t NʇLB t KBKLP t CVÂ’LB UBSUB t TĂ˜M t QJFQS[ SposĂłb przygotowania: ĹťurawinÄ™ zalać wrzÄ…cÄ… wodÄ… i zostawić na ok. 15 minut. MiÄ™so delikatnie ubić jak na kotlety, doQSBXJʉ TPMʇ J QJFQS[FN [ PCV TUSPO /B XJFS[DI LB˃EFHP Ä•MFUB QPÂ’P˃Zʉ PETʇD[POʇ ˃VSBXJOĘ’ J TFS Zwinąć w roladÄ™ – w razie potrzeby spiąć wykaĹ‚aczkÄ…. Panierować kolejno w mÄ…ce, roztrzepanym jajku i buĹ‚ce tartej. SmaĹźyć na rozgrzanym tĹ‚uszczu, na maĹ‚ym ogniu. (za: mytaste.pl)

27 marca 2015




| dodatek wielkanocny

41

Ciasta na świątecznym stole Aby nie zostawiać wszystkiego na ostatnią chwilę, część dań warto przygotować juş wcześniej – moşna zamarynować szynkę, upiec pasztet czy zrobić zakwas na wielkanocny barszcz. Niestety, jeśli chodzi o ciasta – te najlepiej upiec tuş przed świętami.

Plecionka droĹźdĹźowa SkĹ‚adniki: t LH NʇLJ t KBKLB t Â’Z˃FD[LJ TPMJ t ELH ESP˃E˃Z t Â’Z˃FD[LJ DVLSV J Â’Z˃LB NʇLJ EP ESP˃E˃Z

t MJUS NMFLB t NM PMJXZ t NJHEBÂ’Z EP QPTZQBOJB PQDKPOBMOJF

SposĂłb przygotowania: DroĹźdĹźe rozetrzeć z cukrem, dodać Ĺ‚yĹźkÄ™ mÄ…ki i Ĺ‚yĹźkÄ™ letniego mleka. Odstawić w ciepĹ‚e miejsce i poczekać aĹź wyroĹ›nie. Do misy wsypać mÄ…kÄ™ i dodać XT[ZTULJF QP[PTUBÂ’F TLÂ’BEOJLJ 8ZSPCJʉ DJBTUP OB LPʤDV EPEBʉ PMJXĘ’ (EZ DJBTUP XZSPĘŻOJF QPE[JFMJʉ OB T[Fʯʉ D[Ę’ĘŻDJ J LB˃Eʇ KFT[D[F SB[ XZSPCJʉ J QP[PTUBXJʉ EP XZSPĘŻOJĘ’DJB ; US[FDI [SPCJʉ XBÂ’LJ J VQMFʯʉ XBSLPD[ o NB CZʉ MVË‚OZ HEZ˃ DJBTUP KFT[D[F [OBD[OJF VSPĘŻOJF 1P[PTUBÂ’F US[Z SĂ˜XOJF˃ VQMFʯʉ 0CB LBXBÂ’LJ XZÂ’P˃Zʉ OB EVËƒĘ‡ CMBDIĘ’ J QP[PTUBXJʉ EP XZSPĘŻOJĘ’DJB 8ZSPĘŻOJĘ’UF DJBTUB QPTNBSPXBʉ KBKLJFN XZNJFT[BOZN [ PMJXʇ 1JFD OBKQJFSX X TÂ’BCP OBHS[BOZN QJFLBSOJLV B QP XZSPĘŻOJĘ’DJV QPELSĘ’DJʉ EP PL TUPQOJ $ $[BT QJFD[FOJB PL NJOVU (za: smaker.pl)

Pascha

SkĹ‚adniki: t MJUSZ NMFLB t MBTLB XBOJMJJ t NM LXBĘŻOFK ĘŻNJFUBOZ [BNJBTU ĘŻNJFUBOZ NP˃OB EPEBʉ LFÄ•S MVC maĹ›lankÄ™) t KBKFL t H NBTÂ’B t T[LM DVLSV QVESV t CBLBMJF

SposĂłb przygotowania: #BLBMJF OBNPD[Zʉ KFĘŻMJ US[FCB PTVT[Zʉ QPLSPJʉ OJF za drobno). Mleko zagotować z rozciÄ™tÄ… laskÄ… wanilii. Do wrzÄ…cego mleka powoli wlewać jaja roztrzepane ze ĘŻNJFUBOʇ (PUPXBʉ NJFT[BKʇD B˃ DBÂ’Z QÂ’ZO X HBSOLV podzieli siÄ™ na ser i serwatkÄ™. Ostudzić, usunąć waniliÄ™. Cedzak wyĹ‚oĹźyć podwĂłjnÄ… warstwÄ… gazy i odcedzić ser. Najlepiej zostawić na noc na cedzaku, a rano docisnąć. Serek powinien być sypki. MasĹ‚o zmiksować z cukrem pudrem. Do miski wrzucić ser, dodawać masĹ‚o i ucierać mikserem, aĹź powstanie spĂłjny krem. Dodać bakalie. WyĹ‚oĹźonÄ… gazÄ… miskÄ™ napeĹ‚nić kremem i wstawić do lodĂłwki. Kiedy stęşeje, przewrĂłcić na talerz do gĂłry dnem, zdjąć gazÄ™ i udekorować. (za: mojewypieki.com) reklama


42 dodatek wielkanocny reklama

| Czekoladowo-kokosowe

gniazdka

SkĹ‚adniki: t H NMFD[OFK D[FLPMBEZ t Â’Z˃LB XPEZ t H XJĂ˜SLĂ˜X LPLPTPXZDI t Â’Z˃FL NMFLB t NJOJBUVSPXZDI LPMPSPXZDI KBKFD[FL SposĂłb przygotowania: CzekoladÄ™ rozpuĹ›cić w kÄ…pieli wodnej (moĹźna dodać odrobinÄ™ wody lub mleka). NastÄ™pnie dodać do niej wiĂłrki kokosowe i mleko, aby masa byĹ‚a plastyczna. Z masy formować maĹ‚e gniazdka i ukĹ‚adać je na talerzu wyĹ‚oĹźonym papierem do pieczenia. Wstawić na dwie godziny do lodĂłwki, aby TUĘ’ËƒBÂ’Z (EZ HOJB[ELB TUXBSEOJFKʇ EP LB˃EFHP XÂ’P˃Zʉ QP LJMLB LPMPSPXZDI jajeczek. (za: allrecipes.pl)

Babka kokosowa SkĹ‚adniki: t H NJĘ’LLJFHP NBTÂ’B t T[LM ESPCOFHP DVLSV t Â’Z˃FD[LJ FLTUSBLUV [ XBOJMJJ t KBKLB t T[LM NʇLJ QT[FOOFK t QÂ’BTLJF Â’Z˃FD[LJ QSPT[LV EP QJFD[FOJB t T[LM XJĂ˜SLĂ˜X LPLPTPXZDI t T[LM NMFLB LPLPTPXFHP Lukier: t T[LM DVLSV QVESV t TPL [ DZUSZOZ t PLPÂ’P T[LM NMFLB LPLPTPXFHP t Â’Z˃LJ XJĂ˜SLĂ˜X LPLPTPXZDI EP QPTZQBOJB SposĂłb przygotowania: FormÄ™ na babkÄ™ wysmarować roztopionym masĹ‚em i posypać mielonymi migEBÂ’BNJ MVC CVÂ’Lʇ UBSUʇ 1JFLBSOJL OBHS[Bʉ EP TUPQOJ %P NJTZ NJLTFSB XÂ’PĹźyć miÄ™kkie masĹ‚o, drobny cukier i ekstrakt z wanilii. Utrzeć mikserem na biaĹ‚Ä… i puszystÄ… masÄ™. Stopniowo dodawać po jednym jajku caĹ‚y czas miksujÄ…c. Dodać mÄ…kÄ™ pszennÄ… przesianÄ… z proszkiem do pieczenia, wiĂłrki kokosowe oraz mleko. PrzygotowanÄ… masÄ™ wlać do formy i piec przez godzinÄ™. Po ostudzeniu polać lukrem powstaĹ‚ym z cukru pudru wymieszanego z sokiem z cytryny i mlekiem. Posypać wiĂłrkami kokosowymi. (za: kwestiasmaku.com)

27 marca 2015


| w sieci 43

TO WAS PORUSZYŁO marta.laczkowska@mail.goniec.com KOLUMNĘ REDAGUJE:

NA

Marta Łaczkowska

KAWALERKA Z PRYSZNICEM POD ŁÓŻKIEM ZA 520 FUNTÓW

KOMENTUJĄ

W internecie pojawiła się oferta wynajęcia mieszkania z prysznicem zlokalizowanym pod… piętrowym łóżkiem. Za mieszkanie w tej „przytulnej” kawalerce na londyńskim West Kensington właściciel życzy sobie 520 funtów

WYNAJEM

miesięcznie. Londyńskie portale nie po raz pierwszy kuszą klientów podobnymi ofertami. Wśród najbardziej nietypowych ogłoszeń znalazła się np. propozycja wynajęcia łóżka na środku kuchni za 800 funtów miesięcznie.

~ Gocha

~ Olga

„To już przestaje być śmieszne. Ceny zaczynają się od 500 za małe pokoje”

„520 za Kensington to nic. Gdybym nadal była w Londynie to może i bym się skusiła. Za Golders Green płaciłam 130 /tydz, tyle że pokój duży i w mieszkaniu tylko 2 inne osoby.”

ZWYCZAJE

BRYTYJCZYCY NIE POTRAFIĄ PARZYĆ HERBATY?

KOMENTUJĄ

Naukowcy z University College London udowodnili, że 80 proc. Brytyjczyków nie potrafi prawidłowo przyrządzić herbaty. Ich podstawowym błędem jest zbyt krótki czas parzenia. Według specjalistów tradycyjny angielski trunek powinien być parzony nawet do pięciu minut, a nie tylko przez dwie

LUKSUSOWA TOREBKA Z ZASIŁKU

KOMENTUJĄ

Ciężarna matka jedenaściorga dzieci, Cheryl Prudham, kupiła torebkę wartą 900 funtów. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że głównym źródłem utrzymania jej rodziny jest zasiłek. Z powodu licznego po-

~ Marcin

~ Ania

„Tu nawet nie ma dobrej herbaty !!!!”

Jak w mojej poprzedniej pracy zaparzyłam sobie zieloną liściastą, to biedne Angielki nie mogły wyjść ze zdziwienia i obrzydzenia. Pytały co się dzieje z liśćmi, czy je zjadam czy może się rozpuszczają...

KONTROWERSJE

tomstwa kobieta otrzymuje od brytyjskiego rządu zapomogę w wysokości 39 tys. funtów rocznie. Rok temu 32-letnia Cheryl i jej mąż Rob zostali skrytykowani za wykupienie zagranicznej wycieczki za siedem tys. funtów.

~ Barbara

~ Paula

„Ciekawe co tacy rodzice są w stanie zapewnić 12 dzieci? Kupując drogie rzeczy ludzie leczą kompleksy.”

„A czyja to wina??? Państwa, jak dają to bierze”

minuty, tak jak robi większość Brytyjczyków. To ważna kwestia, bo przecież mieszkańcy Wysp są znani na całym świecie ze swej miłości do tego napoju. Ma to zresztą odbicie w statystykach – łącznie mieszkańcy UK wypijają nawet 165 milionów kubków herbaty dziennie.


44

Jan Paweł II

|

2 kwietnia mija 10. rocznica śmierci św. Jana Pawła II. Przypomnijmy dziś najwaşniejsze daty z jego şycia.

Odszedł dekadę temu

NajwaĹźniejsze daty z Ĺźycia Karola WojtyĹ‚y Â? y€ E/?/ y zx

W Wadowicach Emilii i Karolowi Wojtyłom rodzi się drugi syn.

� zx 3_7MX3/ y zx

Chrzest przyszłego Ojca Świętego z rąk kapelana wojskowego Franciszka ŝaka.

Â? y{ AX=7SF=/ y zÂ

Na zapalenie mięśnia sercowego umiera matka Karola.

� _7MX=73 y {x

Zostaje uczniem Państwowego Gimnazjum dla Chłopców „Marcin Wadowita� i rozpoczyna przygodę z teatrem. Zachęca go do tego przyjaciel – Mieczysław Kotlarczyk.

Â? _7MX=73 y {€

Zapisuje się na kurs polonistyki na Wydziale Filologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

stwie, do którego pielgrzymował jako papieş.

Karol Wojtyła zostaje wikariuszem kapitulnym archidiecezji krakowskiej.

Â? O=7MJF=/ y |Â

Â? } J/Ć„4_=7MF=A/ y ~z

Â? y€ DUS79H y |y

Na atak serca umiera ojciec Karola.

Zostaje wikarym, a potem duszpasterzem akademickim parafii św. Floriana w Krakowie (do 1958 roku).

Â? /Ć„4_=7MF=A y |z

� y }x

Rozpoczyna studia na tajnych kompletach Wydziału Teologicznego UJ jako kleryk konspiracyjnego seminarium duchownego pod kuratelą arcybiskupa Adama Stefana Sapiehy, który jako pierwszy, jeszcze w czasach szkolnych, dostrzegł w nim powołanie do Słuşby Boşej.

� z DUS79H y ||

Zostaje potrącony przez niemiecką cięşarówkę; ma ranę szarpaną głowy i wstrząs mózgu.

� y D=OSHJ/4/ y |~

W „Tygodniku Powszechnym� publikuje poezje pod pseudonimem Andrzej Jawień.

� { 9MU4F=/ y }{

Rada Wydziału Teologicznego UJ przyjmuje habilitacje ks. Wojtyły.

� =J=73 y }|

Po zamknięciu Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego Katolicki Uniwersytet Lubelski proponuje mu stanowisko wykładowcy nieetatowego w Instytucie Etyki.

� y 9MU4F=/ y }~

Karol traci starszego o 14 lat brata Edmunda, który pracując jako lekarz, zaraził się od pacjentki szkarlatyną.

Otrzymuje święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa Sapiehy w jego prywatnej kaplicy. Następnie wyjeşdşa na studia doktoranckie do Rzymskiego Uniwersytetu Dominikańskiego „Angelicum�.

� z~ AX=7SF=/ y {~

Â? y 3_7MX3/ y |€

Zostaje krakowskim biskupem pomocniczym.

� } 9MU4F=/ y {z

Karol Wojtyła zostaje prezesem Sodalicji Mariańskiej Uczniów Gimnazjum dla Chłopców „Marcin Wadowita�. Pełni tę funkcję przez dwie kadencje, do 1938 roku.

Â? /? y {€

Otrzymuje sakrament bierzmowania, w tym samym czasie zdaje maturÄ™ z najwyĹźszymi lokatami. 27 marca 2015

Broni pracy doktorskiej poświęconej „Pojęciu wiary u św. Jana od Krzyşa� i wraca do Polski.

Â? € D=J3/ y |€

Zostaje wikarym w parafii Niegowić koĹ‚o Wieliczki. Po latach wspomina, Ĺźe przekraczajÄ…c jej granice, uklÄ…kĹ‚ i ucaĹ‚owaĹ‚ ziemiÄ™. W ten sam sposĂłb postÄ™powaĹ‚ później w kaĹźdym paĹ„-

Zostaje mianowany docentem i otrzymuje Katedrę Etyki na KUL. Będzie nią kierował aş do dnia wyboru na papieşa.

Â? € D=J3/ y }€

Â? =7MJ=7Ĺ— y ~x

Drukiem ukazuje się jego esej filozoficzny „Miłość i odpowiedzialność�, dotyczący problematyki wzajemnych relacji kobiet i męşczyzn w małşeństwie.

� y~ D=J3/ y ~z

Wyjeşdşa do Rzymu, aby uczestniczyć w pracach Soboru Watykańskiego II. Jest jednym z najbardziej aktywnych polskich biskupów, jego działalność budzi uznanie papieşa Pawła VI.

� {x 9MU4F=/ y ~{

Zostaje arcybiskupem metropolitÄ… krakowskim.

� z E/?/ y ~

Otrzymuje kapelusz kardynalski, ale nadal zachowuje się niekonwencjonalnie: jeździ na nartach, pływa kajakiem, wakacje spędza ze świeckimi.

Â? z{ 3_7MX3/ yÂ

Otrzymuje doktorat honoris causa Uniwersytetu Johannesa Guttenberga w Mainzu.

Â? ~ O=7MJF=/ y Â€

Umiera papieş Paweł VI.

Â? z~ O=7MJF=/ y Â€

Nowym biskupem Rzymu zostanie patriarcha Wenecji Albin Luciani, który przyjmuje imię Jan Paweł I.

Â? z€ XM_7ĹŞF=/ y Â€

Po 33 dniach od rozpoczęcia pontyfikatu umiera Jan Paweł I.

Â? y~ J/Ć„4_=7MF=A/ y Â€

Karol Wojtyła zostaje 264. papieşem; przyjmuje imię Jan Paweł II. To pierwszy od 1522 roku wybór na Stolicę Piotrową kardynała spoza Italii. Pod-


| Jan Paweł II 45 czas inauguracji pontyfikatu mówi do wiernych: „Nie lękajcie się! Otwórzcie drzwi Chrystusowi”. Te słowa stały się zapowiedzią nowego nurtu w Kościele – prawdziwego otwarcia na człowieka. Rozpoczyna się najbardziej charyzmatyczny pontyfikat w historii Kościoła.

y{ AX=7SF=/ y ~

z} OS]3_F=/ ¡ y DUS79H y

Najdłuższa pielgrzymka pontyfikatu. Papież odwiedza kraje Dalekiego Wschodu: Bangladesz, Fidżi, Singapur, Nową Zelandię, Australię i Seszele. W jej trakcie Jan Paweł II spotyka się z Matką Teresą z Kalkuty.

Pierwsza zagraniczna podróż pontyfikatu. Na Dominikanie, w Meksyku i na Wyspach Bahama papież kwestionuje radykalny nurt teologii wyzwolenia i sprzeciwia się wizji Chrystusa jako buntownika z Nazaretu, rewolucjonisty.

| E/M3/ y

Ukazuje się pierwsza encyklika Jana Pawła II „Redemptor hominis” („Odkupiciel człowieka”), poświęcona chrześcijańskiej antropologii.

z¢yx 3_7MX3/ y

Pierwsza, historyczna pielgrzymka do Polski, podczas której papież nawołuje do odnowy oblicza ojczystej ziemi .

{x 3_7MX3/ ¡ yz D=J3/ ª x

Pielgrzymka papieża do Brazylii, podczas której w jednej z fawelii Jan Paweł II przekazał swój pierścień ubogim.

y{ E/?/ y y

Zamach na życie Jana Pawła II. Sprawcą jest Turek Mehmet Ali Agca. Papież cudem unika śmierci; do dziś nie wiadomo na pewno, na czyje zlecenie działał zamachowiec, choć wszystkie ślady prowadziły do KGB.

z E/?/ ¡ z 3_7MX3/ y z

Podróż do Wielkiej Brytanii. W jej trakcie, podczas wizyty ekumenicznej w anglikańskiej katedrze w Canterbury, zostaje ogłoszona wspólna deklaracja na temat dialogu teologicznego.

yx J/Ƅ4_=7MF=A/ y z

Kanonizacja ojca Maksymiliana Kolbego, którego papież ogłasza świętym i określa jako męczennika.

y~¢z{ 3_7MX3/ y {

Druga wizyta papieża w ojczyźnie

z 9MU4F=/ y {

W dwa lata po zamachu pamiętna wizyta Jana Pawła II u swojego niedoszłego zabójcy – Mehmeta Ali Agcy.

S]3_7ŗ y ~

Jan Paweł II modli się w Asyżu o pokój wraz z przedstawicielami innych religii monoteistycznych.

Papież, jako pierwszy zwierzchnik Kościoła katolickiego, odwiedza rzymską Synagogę Większą. – Jesteście naszymi umiłowanymi braćmi. Można powiedzieć, naszymi starszymi braćmi – mówi Jan Paweł II.

y D=OSHJ/4/ ¡ y 9MU4F=/ « ~

¢y| 3_7MX3/ y

Trzecia pielgrzymka Jana Pawła II do Polski.

y 9MU4F=/ y

Do Watykanu przybywa radziecki przywódca Michaił Gorbaczow. – Wszystko, co się stało w ostatnich latach w Europie Wschodniej, nie byłoby możliwe bez obecności tego Papieża i bez niebywale istotnej roli, w tym politycznej, jaką odegrał on na światowej scenie – stwierdził rok później były prezydent ZSRR.

y¢ 3_7MX3/ y y

Czwarta z kolei, a pierwsza po obaleniu reżimu komunistycznego pielgrzymka papieża do ojczyzny.

y}¢y O=7MJF=/ y y

Piąta wizyta Jana Pawła II w kraju.

y J/Ƅ4_=7MF=A/ y |

Ukazuje się książka „Przekroczyć próg nadziei”, która szybko staje się światowym bestsellerem, przetłumaczonym na 40 języków.

y} OS]3_F=/ y }

Na mszę św. odprawioną przez papieża podczas X Międzynarodowego Dnia Młodzieży w stolicy Filipin – Manili przybywa ponad 4 mln wiernych. To wydarzenie przeszło do historii jako największe zgromadzenie modlitewne w dziejach ludzkości.

zz E/?/ y }

Jednodniowy pobyt papieża w Polsce (Skoczów, Bielsko-Biała, Żywiec) przy okazji pielgrzymki do Czech.

} J/Ƅ4_=7MF=A/ y }

Przemówienie papieża na forum ONZ poświęcone prawom narodów.

zy¢z{ 3_7MX3/ y ~

W trakcie pielgrzymki do zjednoczonych Niemiec, papież otrzymuje po-

dziękowanie za pomoc w obaleniu Muru Berlińskiego. Jan Paweł II pod Bramą Brandenburską apeluje o to, by nigdy nie została zamknięta.

y~ 3_7MX3/ zxxz

{y E/?/ ¢ yx 3_7MX3/ ª

Jan Paweł II po raz ostatni w ojczyźnie.

Karol Wojtyła po raz siódmy w ojczyźnie

zy¢z} OS]3_F=/ y

Uważana za jedną z najważniejszych, pielgrzymka Jana Pawła II na Kubę i spotkanie z dyktatorem Fidelem Castro.

zx¢z~ E/M3/ zxxx

Podczas Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 Jan Paweł II odbywa podróż do Ziemi Świętej: Jordanii, Izraela i Autonomii Palestyńskiej. W Instytucie Yad Vashem składa hołd ofiarom Szoah. Modli się też pod Ścianą Płaczu.

{x AX=7SF=/ zxxx

Kanonizacja siostr y Faust yny Kowalskiej

yz¢y{ E/?/ zxxx

Pielgrzymka do Sanktuarium Maryjnego w Fatimie (Portugalia). Zostaje ujawniona trzecia tajemnica fatimska zawierająca zapowiedź zamachu na papieża.

|¢ E/?/ zxxy

Podróż Jana Pawła II do Grecji, Syrii i na Maltę. W jej trakcie dochodzi do historycznej wizyty papieża w meczecie Omajjadów w Syrii, świętym miejscu dla muzułmanów.

Kanonizacja ojca Pio, zmarłego w 1968 roku stygmatyka.

y~¢y O=7MJF=/ zxxz

y J/Ƅ4_=7MF=A/ zxx|

Beatyfikacja Matki Teresy z Kalkuty.

z DUS79H zxx}

W wyniku powikłań pogrypowych, a jak twierdzi część lekarzy także w następstwie nasilającej się choroby Parkinsona, 85-letni papież zostaje poddany zabiegowi tracheotomii w rzymskiej klinice Gemelli.

y E/M3/ zxx}

W Polsce ukazuje się ostatnia książka papieża „Pamięć i tożsamość”.

z AX=7SF=/ zxx}

W wigilię ustanowionej przez Jana Pawła II Niedzieli Miłosierdzia Bożego o 21.37 po kilkutygodniowej chorobie Karol Wojtyła powraca do domu Ojca... (źródło: mbbolesna.pl)


46

stylowy goniec |

N ie zatrzymuj się!

W najsłynniejszej szkole artystycznej w Londynie, London Collage of Fashion, można oglądać wystawę 44 fotografii z pogranicza mody i sztuki zatytułowanej „Don’t Stop Now”. humor uwypuklali ewentualne napięcia między tym co wirtualne i realne. Część druga skupia się natomiast na dwóch najbardziej rozpowszechnionych podejściach we współczesnej fotografii mody – sztuczności i autentyczności, z wyraźnie zarysowanym kontrastem między nimi, jednocześnie wprowadza podział na fantazję i rzeczywistość, co nie zawsze jest tak proste i jasne w fotografii. Coraz częściej myśli się o fotografii mody w kontekście cyfrowych nośników – strony internetowe, magazyny online i blogi to główne platformy, na których można obejrzeć zdjęcia. Tym

To druga część wystawy (pierwszą można było zwiedzać do 28 lutego 2015) poświęcona pracom młodych, aspirujących artystów – studentów London Collage of Fashion. Malutka wystawa (tylko dwie sale w Fashion Space Gallery) oferuje ekscytujące spojrzenie na bogactwo współczesnych praktyk w fotografii mody i pokazuje dynamiczny, kolorowy i wieloaspektowy świat. – Jeśli ktoś mówi Ci, aby nie przestawać, to znaczy, że musisz robić coś naprawdę dobrego – tak opisuje koncept wystawy, kurator wystawy

– Magdalene Keaney. Tytuł wystawy ma za zadanie przypomnieć o fotografach, którzy naginają granice tradycyjnej fotografii mody i tworzą nowe, czasem radykalne drogi rozwoju swojej sztuki. Niewątpliwie jednak wystawa „Don’t stop now” skupia najbardziej ekscytujące i wciąż niezależne talenty w branży. Pierwsza część wystawy poświęcona została tematom materialności i zabawy, zwracała uwagę na nowe pokolenie fotografów powracających do tradycyjnych procesów obróbki zdjęć i technologii analogowej. Wykorzystując ironię i

W kalejdoskopie lat 70-tych Do 3 maja w Museum Fashion & Textile w Londynie można odwiedzać wystawę poświęconą Thei Porter i egzotycznej modzie lat 70-tych.

Thea Porter jako pierwsza wprowadziła do mody szyk bohemy już w połowie lat 60-tych. Jej pierwszy sklep na Greek street w Soho przyciągał gwiazdy rocka i filmu. Retrospektywa obejmuje życie i karierę Porter. Na wystawie można zobaczyć stroje noszone przez najlepiej na świecie ubrane kobiety, wpływ środkowo-wschodniej i północnej Afryki na materiały, modę i kulturę XX wieku, a nawet na projektowanie wnętrz. Warto zwrócić uwagę na 7 najbardziej znanych strojów zaprojektowanych przez Thee 27 marca 2015

Porter. Wystawa „Thea Porter – 70s Bohemian Chic” to świetna dawka inspiracji i dobra lekcja historii mody. (nr)

Fashion & Textile Museum 83 Bermondsey Street London SE1 3XF Godziny otwarcia: Wt. – Sob.: od 11.00 do 18.00, Czw.: do 20.00, Nd.: od 11.00 do 17.00 Cena biletów: Dorośli: £8.80, studenci: £5.50, dzieci poniżej 12 lat – wstęp wolny

bardziej, możliwość wyjścia do galerii i zobaczenia wywieszonych dużych rozmiarów obrazów młodych artystów to możliwość docenienia prac istotnych, postępowych i dynamicznych. (nr)

Wystawa czynna do 18 kwietnia 2015 London College of Fashion 20 John Princes Street W1G 0BJ Godziny otwarcia: Pon. - Pt. 10.00-18.00 Wstęp wolny


KAASKAS

| stylowy goniec 47

między awangardą a wygodą Weszła na salony polskiej mody przebojem – zaczarowała odważnymi wzorami i intensywnymi kolorami. Katarzyna Skórzyńska, czyli KAASKAS tworzy ciekawą modę w polskiej rzeczywistości. Ukończyła studia w Katedrze Mody przy warszawskiej ASP. Laureatka prestiżowego Off Fashion w Kielcach w 2013 roku. Kolekcję na jesień/zimę 2015 zaprezentowała już na International Fashion Showcase podczas ostatniego Tygodnia Mody w Londynie. Rozmawia: Natalia Ros. Czego nauczyłaś się podczas praktyki zawodowej w pracowni Richarda Nicoll w Londynie? – W czasie stażu miałam bardzo różne obowiązki – od jeżdżenia i załatwiania różnych spraw dla studia w mieście, po pomoc głównej konstruktorce przy tworzeniu form do nowej kolekcji. Każda z tych czynności była dla mnie możliwością sprawdzenia czy w praktyce nadaję się do tego zawodu i czy odnalazłabym się w pracy dla światowego studia modowego. Z perspektywy posiadania własnej marki widzę, że ogromną wartością było samo przebywanie i obserwowanie jak działa takie studio na co dzień, jaki jest podział ról, jaka jest kolejność działania przy tworzeniu kolekcji, a potem przygotowywaniu jej do produkcji. Jak się zaczęła przygoda z własną marką KAASKAS? – Pomysł na markę powstał dość spontanicznie i był w dużej mierze odpowiedzią na sporą ilość pytań, które dostawałam od osób z całej Polski na temat możliwości kupna moich projektów. Ta fala zainteresowania spowodowana była moim pokazem w czasie Festiwalu Kultury Polskiej w Pekinie, wygraną konkursu OFF Fashion w Kielcach i otrzymaniem Doskonałości Mody od magazynu Twój Styl. Moja siostra Julia zdecydowała się zaangażować i razem stwierdziłyśmy, że moment jest idealny, aby coś założyć. Teraz prowadzimy markę razem – ja jestem odpowiedzialna za stronę kreatywną, ona za stronę marketingowo-biznesową. Co nowego proponujesz klientom? – Koncentrujemy się na rozwoju koncepcji „budowania szafy”. Celowo robimy kolekcje dość małe, bo nie chcemy zalewać klientek ogromną ilością nowości. Wydaje nam się, że klientka naszej marki to osoba, która lubi „edytować” swoją szafę i stawia nie na ilość, lecz na jakość i wyjątkowość. Na wiosnę 2015 będziemy

mieć dwa nowe modele sukienki, koszulę, spódnicę i letni żakiet. Powtórzymy nasz flagowy projekt – tunikę – w nowym wzorze. Pojawią się duże jedwabne apaszki i płócienne, kolorowe torby. Jakie trendy na wiosnę 2015? – KAASKAS to marka o silnej, indywidualnej estetyce – staramy się być raczej wierne temu, aniżeli aktualnym trendom. Oczywiście jedno z drugim się czasem nie wyklucza. W kolekcji proponujemy długości do połowy łydki, co nawiązuje do mocnego w tej chwili powrotu lat 70tych w modzie. Nasz nowy wzór opiera się na dużych kwiecistych motywach. Czym się inspirowałaś przy tworzeniu tej kolekcji? – Główną inspiracją były wycinanki i kolaże Henri Mattise’a i Soni Delaunay, której niesamowitą wystawę miałam okazję zobaczyć w Paryżu. Moje inspiracje bardzo często powiązane są ze sztuką. Skąd tyle kolorów i wzorów w twoich projektach? Chyba nie z polskiej ulicy? – Faktycznie polska ulica pod tym kątem nie jest jeszcze tak bardzo inspirująca. Choć ciekawe czemu to zatraciliśmy, bo niesamowite zbiory Muzeum Etnograficznego w Warszawie, które miałam okazję zobaczyć w czasie studiów, ewidentnie wskazują na to, że kolor w polskim stroju był kiedyś bardzo silnie obecny. Myślę, że duża wrażliwość na kolor wyrobiła się u mnie podczas lat spędzonych w Brazylii, kraju niezwykle barwnym, nie tylko wizualnie. Kolor ewidentnie wyzwala we mnie kreatywność – zawsze jak próbuję od niego trochę odejść coś jest nie tak.

zaproszona do uczestnictwa w projekcie „Warsaw Calling” (zorganizowanym ze współpracy z British Council i British Fashion Council’s International Fashion Showcase 2015) do uczestnictwa w wydarzeniach londyńskiego Tygodnia Mody. Jak wrażenia po tej imprezie? – To wydarzenie było pierwszą możliwością zaprezentowania marki KAASKAS za granicą, przed międzynarodową publicznością. To doświadczenie było bezcenne! Po pierwsze, nasza kolekcja na jesień/zimę 2015 bardzo się spodobała i udało nam się nawiązać świetne kontakty. Jak każde tego typu wydarzenie było też pouczające i uświadomiło nam na jakim etapie rozwoju jesteśmy, czego chcemy dla naszej marki i w jakim kierunku powinnyśmy podążać.

Zostałaś wybrana przez Polski Instytut Kultury w Londynie jako jedna z najciekawszych projektantek mody i

W jaki sposób Brazylia – kraj twojego dzieciństwa wpływa na to jak widzisz modę i jak projektujesz?

– Projektowo przede wszystkim wpłynęła na potrzebę koloru i poszukiwania ciekawych, czasem trochę przesadzonych form. Ale też na potrzebę jakiegoś upiększania rzeczywistości wokół siebie. Uważam, że jedną z najważniejszych możliwości jakie moda daje na co dzień to możliwość poprawienia sobie samopoczucia – to jest bardzo południowy sposób myślenia. Jeśli tak prostym działaniem możemy wpłynąć na to jak się czujemy to czemu z tego nie korzystać? I to absolutnie nie ma nic wspólnego z pieniędzmi. Chodzi o bardziej optymistyczne podejście do życia. Czy można dostać ubrania z metką KAASKAS w Wielkiej Brytanii? – Obecnie nie, ale mam nadzieję, że uda się to w najbliższej przyszłości zmienić. Natomiast na naszej stronie www. kaaskas.com prężnie działa sklep internetowy. Realizujemy również zamówienia z zagranicy.


48 goniec kulturalny

|

Dodatek redaguje:

>> Joanna Szmatuła

joanna.szmatula@mail.goniec.com

Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do współredagowania „Kulturalnego Gońca”! Brałeś udział w fajnej imprezie, ciekawym pikniku czy koncercie? Przyślij nam zdjęcie i krótką notatkę na adres: joanna.szmatula@mail.goniec. com.

Home 2D

Reżyseria: Tim Johnson

Ekscentryczny przybysz z kosmosu, który denerwuje wszystkich wokół swym optymizmem i entuzjazmem, musi uciekać przed ścigającymi go przedstawicielami swej własnej rasy. Postanawia ukryć się na Ziemi. Tu zaprzyjaźnia się z upartą, kilkunastoletnią dziewczyną. Nietypowy duet ma ważne zadanie – musi ocalić planetę przed kosmiczną inwazją. Komedia animowana została zrealizowana w studio Dreamworks Animation. W oryginalnej wersji językowej głosu użyczyli: Jim Parsons, Rihanna, Jennifer Lopez i Steve Martin.

The Voices

Reżyseria: Marjane Satrapi

Jerry jest słodkim i lubianym, ale jednocześnie dość niezwykłym pracownikiem fabryki wanien w małym amerykańskim miasteczku. Od dawna podkochuje się w koleżance z księgowości. Miła, zabawna i piękna Angielka Fiona jest – o czym mężczyzna jest przekonany – chodzącym ideałem. Ich pierwsza randka kończy się jednak wyjątkowo pechowo. Jerry przez przypadek zabija Fionę. Na szczęście z pomocą przychodzą mu jego najlepsi przyjaciele – kot i pies, którzy zawsze wesprą go rozmową. W rolach głównych: Ryan Reynolds Gemma Arterton i Anna Kendrick. 27 marca 2015

Goniec kulturalny

AX=7SF=/ ¡ z E/?/ Londyn, Edynburg i 20 innych miast na terenie UK

Cena: £10

13. Festiwal Kinoteka 13. edycja Kinoteki, corocznego festiwalu polskiego kina, zaprezentuje 57 filmów w czterech kinach w Londynie oraz w ponad 20 innych miastach na terenie Wielkiej Brytanii. Tegoroczny program obejmuje najnowsze polskie produkcje, retrospektywy twórczości polskich reżyserów, wystawy, koncerty oraz interaktywne warsztaty i wykłady prowadzone przez gości festiwalu oraz mistrzów kinematografii. Projekcje od-

będą się m.in. w: Brytyjskim Instytucie Filmowym BFI Southbank, Instytucie Sztuki Współczesnej ICA, galerii Tate Modern, kinie Filmhouse w Edynburgu. 13. Kinoteka rozpocznie się 8 kwietnia w londyńskim BFI Southbank filmem „Barwy Ochronne”, który otworzy retrospektywę „Martin Scorsese przedstawia arcydzieła polskiego kina”. Galę otwierającą tegoroczny festiwal uświetni swą obecnością reżyser Krzysztof Zanussi,

Herbasz z kwintetem Kelvina Christiana

Polka w Lambeth

Na scenie gościć będzie wybitny polski saksofonista jazzowy Dariusz Herbasz wraz z przyjaciółmi – muzykami z londyńskiego kwintetu Kelvina Christiana, który znany jest jako solista Big Bandu Willi Garnetta. Gościnnie wystąpi również wokalistka Leslie Christiane. Herbasz i Christiane występują wspólnie w polskich projektach jazzowych w kraju i współpracują już od lat. To będzie jednak ich pierwszy wspólny koncert w Londynie.

28 marca Jazz Cafe POSK, Londyn cena: £10

który spotka się z publicznością dwukrotnie (8 i 10 kwietnia). W programie tegorocznej Kinoteki znajdą się aż cztery filmy tego reżysera: „Barwy ochronne”, „Constans” i „Iluminacja” oraz brytyjska premiera jego ostatniego filmu, „Obce Ciało” w części Nowe Polskie Kino. Premierowy pokaz będzie miał także nowy film Jerzego Stuhra „Obywatel” (ICA 11 kwietnia). więcej na: www.kinoteka.org.uk

28 marca, Streatham Library, London SW16 1PN, cena: free. Więcej na: stockwell.org.uk W sobotę 28 marca Streatham Library będzie należeć do Polek mieszkających w Lambeth. Część I to warsztat „Nasza seksualność na emigracji i nie tylko”. Część II to: „Piękna i zdrowa Ja”. W programie: masaż, stylizacja paznokci, refleksologia, makijaż, wykład o leczniczych właściwościach olejków eterycznych i warsztat zdobienia stołu – to tylko niektóre z propozycji, jakie czekają na gości. Przewidziano też atrakcje dla dzieci – malowanie twarzy i paznokci. Ostatnia część to „Poznajmy się bliżej”, podczas której odbędzie się wernisaż prac polskich artystów. Zostanie też zorganizowana zbiórka polskich książek dla biblioteki.


| goniec kulturalny 49 wystawy UE/F =9;SO UE/F &MHF9O Photographers’ Gallery London, W1F 7LW cena: ÂŁ4.50 kiedy: do 6 kwietnia 7=F_ /3A Ben Brown 21 Cork St London, W1S 3LZ cena: free kiedy: do 10 kwietnia ;7MDH3A HDE7O Museum of London London EC2Y 5HN cena: ÂŁ12 kiedy: do 12 kwietnia 7EHM=7O H8 ;=F/ Horniman Museum London, SE23 3PQ cena: free kiedy: do 12 kwietnia 7MF7M ÄšSSF7MÂŽ ";7 & /MA=F9 H8 S;7 ­2]O

festiwale Marlborough Contemporary 6 Albemarle St, W1S 4BY cena: free kiedy: do 18 kwietnia

Serpentine Gallery Kensington Gardens London, W2 3XA cena: free kiedy: do 17 maja

=OSHM] =O HX Hayward Gallery Southbank Centre London, SE1 8XX cena: ÂŁ11 kiedy: do 26 kwietnia

/9F=8=37FS 2O7OO=HFOÂŽ ";7 ­MS=OS /O HDD73SHM Barbican Centre London, EC2Y 8DS cena: ÂŁ5-12 kiedy: do 25 maja

HF] &HMD4 ;HSH9M/J;] Awards Somerset House Strand London, WC2R 1LA cena: ÂŁ8.50 kiedy: od 24 kwietnia do 10 maja

/DS /F4 =DW7MÂŽ /MD] ;HSH9M/J;] y€|x¢y€~x Tate Britain Millbank London, SW1P 4RG cena: ÂŁ12 kiedy: do 25 maja

=M /3H2 JOS7=F 40 Brunswick Square London, WC1N 1AZ cena: ÂŁ7.50 kiedy: do 10 maja 7HF HDU2

/M97FSÂŽ HMSM/=SO H8 ­MS=OSO /F4 M=7F4O National Portrait Gallery St Martin’s Place London WC2H 0HE cena: ÂŁ14.50 kiedy: do 25 maja

H]/ÂŽ ";7 &=S3;7O /F4

D4 &HE7F ­D2UE Courtauld Gallery Somerset House The Strand London, WC2R 0RN cena: ÂŁ8.50 kiedy: do 25 maja =3;/M4 =727FAHMF Royal Academy of Arts Burlington House Piccadilly London, W1J 0BD cena: ÂŁ10 kiedy: do 7 czerwca =447F 47FS=S=7O V&A Museum of Childhood London, E2 9PA cena: free kiedy: do 28 czerwca FOS=SUS7 H8 7\HDH9] Wellcome Collection London NW1 2BE cena: free kiedy: do 20 wrzeĹ›nia

$ 7OS ¢ ";7 F4HHM $ /M/97 7OS=W/D The Coronet London cena: ÂŁ18.50-39.50 kiedy: 3 kwietnia H/S /37 zxy} Putney Bridge (strona poĹ‚udniowa), Putney SW15 1JN cena: free kiedy: 11 kwietnia HF4HF M=9=F/D M=FS /=M Royal Academy of Arts London, W1J 0BD cena: ÂŁ12 kiedy: 23-26 kwietnia /F/DX/] /W/D3/47 Little Venice pomiÄ™dzy Blomfield Rd Warwick Avenue and Warwick Crescent London, W9 2PB cena: free kiedy: 2-4 maja reklama


|

50 goniec kulturalny romans Utracona i odzyskana

płyta

CD

Resident Evil:

Tuż przed śmiercią babcia przekazuje Kate rysunek, który przedstawia jej biologiczną babkę. Dziewczyna chce odkryć rodzinne tajemnice. Okazuje się, że autorem rysunku jest sławny malarz, Thomas Stafford.

Revelations 2

cena: £8

W chmurach Maja Hyży, jedna z uczestniczek programu X-Factor, wydała debiutancką płytę „W chmurach”. To kobiecy, pełen emocji i wzruszeń album. – Ten album to spełnienie moich marzeń – mówi Maja.

gra

PC

cena: £22

cena: £9

TRACKER

To historia Claire Redfield i Moiry Burton, które zostają porwane i umieszczone w opuszczonym więzieniu. Ich głównym celem będzie odkrycie kto i dlaczego je uwięził. Na drodze staną im zupełnie nowi przeciwnicy.

„Tracker” to ósmy solowy album Marka Knopflera, który zawiera 11 nowych utworów. Album został nagrany w Londynie w British Grove Studios. To pozycja obowiązkowa dla fanów tego wybitnego gitarzysty.

płyta CD, cena: £11

Szefowie wrogowie 2

Trójka przyjaciół znowu w akcji. Tym razem jednak mają znacznie poważniejszy plan. Aby zemścić się na nieuczciwym milionerze zamierzają porwać jego syna. Druga część filmu o przygodach trójki przyjaciół, których łączy między innymi to, że nienawidzą swojej pracy i swoich szefów, rozpoczyna się całkiem niespodziewanie – mężczyźni mieli

dość swoich przerażających szefów i postanowili rozkręcić własny biznes. Niestety, okazuje się, że nie tak szybko spełnią swój „american dream”, bo milioner, który obiecał im pomóc, wycofuje się z inwestycji. Przyjaciele, którzy zostają praktycznie z niczym, wpadają na nie do końca rozsądny pomysł – mają zamiar porwać jego syna. Nie wiedzą jednak, że syn także ma swoje plany i nie marzy o niczym innym niż o fortunie swojego ojca. W rolach głównych Jason Bateman, Jason Sudeikis, Charlie Day i Jennifer Aniston.

Konkurs! WYGRAJ BILET! 1. 2.

Do wygrania bilety na koncert Meli Koteluk – 11 kwietnia 2015 r. (sobota) w Islington Assembly Hall w Londynie. Aby wziąć udział w konkursie wystarczy wysłać zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail.goniec.com, z dopiskiem „Mela Koteluk”. Do wygrania bilety na koncert HappySad – 11 kwietnia 2015 r. (sobota) w The Garage w Londynie. Aby wziąć udział w konkursie wystarczy wysłać zgłoszenie (imię, nazwisko, adres, telefon) na adres: konkurs@mail.goniec. com, z dopiskiem „HappySad”. Aby wziąć udział w losowaniu nagród wystarczy wysłać email na adres konkurs@mail.goniec.com, w tytule umieścić dopisek „nagrody” (np. Koncert Coventry), a w treści podać swoje imię, nazwisko, numer telefonu oraz adres zamieszkania. Polub nas na Facebooku, a zwiększysz swoją szansę na wygraną! Zwycięzcy zostaną poinformowani drogą mailową.

Więcej nagród do zgarnięcia na Facebooku! 27 marca 2015

http://www.facebook.com/Goniec.com.Polski

FILM DVD, CENA: £9


| sport 51

Irlandia to twardy rywal

– Sytuacja reprezentacji Polski w tabeli naszej grupy jest dobra, ale wiadomo, że w każdym kolejnym meczu musimy szukać zdobyczy punktowych. Nie inaczej będzie w spotkaniu z Irlandczykami – mówi Adam Nawałka, selekcjoner reprezentacji Polski.

ecz Irlandia – Polska w ramach eliminacji do Mistrzostw Europy 2016 odbędzie się w Dublinie, 29 marca. Na przedmeczowej konferencji prasowej trener polskiej ekipy stwierdził, że Irlandia to twardy, konsekwentnie grający rywal, posiadający zawodników zahartowanych w bojach angielskiej ekstraklasy. – Wymagane jest, by nasi reprezentanci byli gotowi na nieustępliwą walkę z gospodarzami. Wszyscy oczekujemy determinacji, woli walki i skuteczności w działaniach boiskowych – przyznaje trener. Jak prezentuje się drużyna po zimowej przerwie? – Od ostatniego meczu naszej drużyny minęło prawie pięć miesięcy. Podczas przerwy zimowej monitorowaliśmy wszystkich kadrowiczów w klubach zagranicznych i krajo-

M

wych. Miało to na celu utrzymanie dobrych relacji nie tylko z kadrowiczami, ale i z ich trenerami. Wszystko po to, by mieć jak najszerszą wiedzę, dotyczącą dyspozycji naszych piłkarzy. Dlaczego nie ma w kadrze Kuby Błaszczykowskiego? – Doszedłem do wniosku, że jeszcze za wcześnie 29.03.15, godz. 19.45, na j e g o Polsat, Polsat Sport powrót do kadry, na tak trudne, wyjazdowe spotkanie. dy naprawdę może pomóc naszej jeCiągle czekam na zdrodenastce. Jestem pewien, że wesprze wego, przygotowanego mentalnie i nas w przyszłości zdrowy i w dobrej fizycznie skrzydłowego Borussii. Wte- dyspozycji Kamil Grosicki. Najgorsze

Gdzie obejrzeć?

po kontuzji ma za sobą, a dziś walczy o powrót do drużyny Rennes i reprezentacji Polski – dodał selekcjoner reprezentacji Polski. (za: pzpn.pl) reklama

Polska kadra na Irlandię: Bramkarze: Artur Boruc (A.F.C. Bournemouth), Łukasz Fabiański (Swansea FC), Wojciech Szczęsny (Arsenal FC); obrońcy: Thiago Rangel Cionek (Modena FC), Kamil Glik (AC Torino), Rafał Janicki (Lechia Gdańsk), Marcin Komorowski (Terek Grozny), Paweł Olkowski (1. FC Koeln), Łukasz Szukała (Al-Ittihad), Jakub Wawrzyniak (Lechia Gdańsk), Grzegorz Wojtkowiak (Lechia Gdańsk); pomocnicy i napastnicy: Maciej Gajos (Jagiellonia Białystok), Tomasz Jodłowiec (Legia Warszawa), Grzegorz Krychowiak (Sevilla FC), Robert Lewandowski (Bayern Monachium), Karol Linetty (Lech Poznań), Sebastian Mila (Lechia Gdańsk), Arkadiusz Milik (Ajax Amsterdam), Sławomir Peszko (1. FC Koeln), Maciej Rybus (Terek Grozny), Łukasz Teodorczyk (Dynamo Kijów), Michał Żyro (Legia Warszawa).

Wygrywać trudniej Półfinał Pucharu Anglii i ćwierćfinał ligi angielskiej to dwa największe osiągnięcia drużyny siatkarskiej CBL Polonia Londyn w tym sezonie. W ostatnim meczu rozgrywek Polonia uległa 3:2 (24:26, 33:31, 25:21, 13:25, 15:11) w spotkaniu z londyńską drużyną Docklands, która w tym sezonie powróciła do gry w ekstraklasie po jednym sezonie w pierwszej lidze. Ta porażka zakończyła sezon ligowy dla Polonii. – Oczywiście walczyliśmy o lepszy wynik, ale aktualna sytuacja była brana pod uwagę, jako ryzyko wynikające z naszej strategii. Postanowiliśmy przeprowadzać pewne zmiany i usprawnienia lawinowo

– tym samym ryzykując słabszy wynik sportowy w tym roku. Dobra wiadomość jest taka, że po tak pracowitym sezonie wiele spraw w klubie zostało uporządkowane na przyszłość, więc nie poddajemy się i walczymy dalej – powiedział prezes Polonii, Bartek Łuszcz. – Jest nam coraz trudniej wygrywać, ale ten wzrost popularności i poziomu siatki w Anglii musi cieszyć. Coraz więcej kibiców na trybunach, coraz lepszy poziom sportowy – jeszcze kilka lat temu nikt nie myślał o siatkówce w Anglii poważnie – teraz zaczyna się to zmieniać – jest wiele osób, które chcą coś zrobić – dodał.


52 sport

|

reklama

W miniony weekend druşyny London Eagles zagrały w kratkę. Z pięciu spotkań młode „Orły� wygrały dwa, jeden mecz zakończył się podziałem punktów, a w kolejnych dwóch trzeba było przełknąć gorycz poraşki.

OrĹ‚y w kratkÄ™ NajwiÄ™cej radoĹ›ci swoim fanom bez wÄ…tpienia przyniosĹ‚a druĹźyna do lat dziesiÄ™ciu, ktĂłra przegrywaĹ‚a juĹź 0:3, jednak później odrobiĹ‚a straty, a w doliczonym czasie strzeliĹ‚a gola na wagÄ™ zwyciÄ™stwa. Z kolei oĹ›miolatkowie zagrali na wyjeĹşdzie z TFA Totteridge i trzeba przyznać, iĹź stworzyli caĹ‚kiem dobre widowisko. Wynik w tym spotkaniu zmieniaĹ‚ siÄ™ jak w przysĹ‚owiowym kalejdoskopie, ale ze zwyciÄ™stwa cieszyli siÄ™ rywale, ktĂłrzy okazali siÄ™ skuteczniejsi o jedno trafienie. To byĹ‚ ostatni mecz ligowy tej grupy w sezonie 2014/2015. Teraz druĹźyna skoncentruje siÄ™ na treningach oraz wystÄ™pach na wielu turniejach.

Niecodzienny wynik zanotował zespół do lat dziewięciu, który przed własną publicznością zremisował z TFA Bushey 1:1. Mecze, w których padają tylko dwa gole, to na tym poziomie pomimo wszystko rzadkość. (dk)

Wyniki London Eagles FC: U14:

London Eagles – St. Lawrence

2:1

U11:

Hendon Youth – London Eagles

2:0

U10:

London Eagles – Venceremos FC

4:3

U9:

London Eagles – TFA Bushey

1:1

U8:

TFA Totteridge – London Eagles

3:2

U9:

London Eagles – St. Josephs

0-0

U8:

Pinner United – London Eagles

1-7

reklama

Wydawca magazynu polonijnego „Goniec Polski� oraz portalu internetowego goniec.com w związku z dynamicznym rozwojem i nowymi projektami, poszukuje osoby na stanowisko:

PROGRAMISTA APLIKACJI INTERNETOWYCH Wymagania: t 6NJFKÇ—UOPÇ´ÇŽ QSPHSBNPXBOJB X Ç´SPEPXJTLV +PPNMB t ;BNJÂ’PXBOJF EP QSPHSBNPXBOJB t ;OBKPNPÇ´ÇŽ 1)1 OBKMFQJFK PCJFLUPXFHP

t 6NJFKÇ—UOPÇ´ÇŽ UXPS[FOJB [BQZUBÇŠ 42- [ OBDJTLJFN OB .Z42t ;OBKPNPÇ´ÇŽ KÇ—[ZLĂ˜X PQJTĂ˜X TUSPO JOUFSOFUPXZDI 9 )5.- $44 PSB[ +BWB4DSJQU Dodatkowe atuty: t 6NJFKÇ—UOPÇ´ÇŽ UXPS[FOJB BQMJLBDKJ NPCJMOZDI NPCJMOF TUSPOZ 888

t ;OBKPNPÇ´ÇŽ UFDIOPMPHJJ 'MBTI UXPS[FOJF CBOFSĂ˜X JUQ

t ;OBKPNPÇ´ÇŽ $BLF1)1 CÇŒEȇ JOOZDI GSBNFXPSLĂ˜X 1)1 t %PÇ´XJBED[FOJF [ QSBDÇŒ [ TZTUFNBNJ LPOUSPMJ XFSTKJ t ;OBKPNPÇ´ÇŽ KÇ—[ZLB BOHJFMTLJFHP D[ZUBOJF EPLVNFOUBDKJ

t 0CZDJF X Ç´SPEPXJTLV 6OJY -JOVY Oferujemy: t .PČˆMJXPÇ´ÇŽ T[ZCLJFHP SP[XPKV [BXPEPXFHP t 1S[ZKB[OÇŒ BUNPTGFSÇ— QSBDZ X NÂ’PEZN [FTQPMF t 4UZD[OPÇ´ÇŽ [ OBKOPXT[ZNJ UFDIOPMPHJBNJ t "USBLDZKOF XBSVOLJ [BUSVEOJFOJB $7 QSPTJNZ QS[FTZÂ’BÇŽ OB BESFT rekrutacja@mail.goniec.com

27 marca 2015 ogloszenie_informatyk.indd 1

2014-05-20 12:43:00


| sport 53

Sensacja w pierwszej lidze

Zakończenie rundy zasadniczej obecnego sezonu przyniosło nam sensacyjne rozstrzygnięcie. Scyzoryki przegrały z outsiderem (Warriors of God), dzięki czemu w dalszej części rozgrywek zamiast rywalizować o tytuł mistrza ligi, będą walczyć o utrzymanie! >> Daniel Kowalski

iłkarze Warriors of God w minioną niedzielę wspięli się na wyżyny swoich umiejętności, a zwycięskiego gola strzelili w ostatniej akcji meczu. Dla „żółto-czerwonych”, którzy przez wiele lat należeli do ścisłej ligowej czołówki, jest to z kolei sportowa degradacja. Bez wątpienia to również jedna z największych sensacji ostatnich lat w londyńskiej lidze. O utrzymanie się w ekstraklasie walczyć będzie musiał również KS04 Ark, który w ostatnim meczu drugiej rundy uległ White Wings Seniors 1:3. Nie jest to jednak żadna niespodzianka, bo w dotychczasowych meczach piłkarze KS-u spisywali się przeciętnie. Stat yst yc zne go cu du d o ko na ł a tymczasem Piątka Bronka, która jeszcze kilka dobrych tygodni temu szanse na mistrzowską grupę miała czysto matematyczne. W decydującym meczu „Bronki” wygrały jednak z Interem Team 3:1. Mistrz ligi FC Cobalt wygrał skromnie z Joga Bonito (2:1), grając tak, jakby chciał zachować siły na decydujące mecze w trzeciej rundzie. W ostatnim meczu The 12 Team ograł osłabioną kadrowo Olimpię 5:3. W drugiej lidze natomiast z czołówki punkty zgubił tylko FC Cosmos, który po ciekawym meczu zremisował z ekipą Bianca FC 3:3. Niesamowity przebieg miało spotkanie piłkarzy Power

P

I Liga Wyniki 18. kolejki: White Wings Seniors - KS04 Ark Warriors of God (b) - Scyzoryki

3:1 2:1

Uwaga: terminarz rozgrywek na str. 54 Rangers z FC Piona. Po pierwszej połowie „Rangersi” przegrywali już 0:3 i zanosiło się na pogrom. Tymczasem w drugiej odsłonie rolę się odwróciły i bramki zdobywał już tylko zespół Kamila Biegniewskiego. Głównym faworytem do awansu w dalszym ciągu pozostaje Wima Team, która tym razem rozgromiła IFX FC aż 8:2. Z dobrej strony pokazał się też outsider, JJ Construction, który pokonując FC Polska udowodnił, że nie zamierza być już tylko dostarczycielem punktów, jak to miało miejsce wcześniej.

II Liga Wyniki 18. kolejki:

I LIGA – GR. MISTRZOWSKA II Liga DRUŻYNA

MECZE BRAMKI

PUNKTY

MECZE

BRAMKI

PUNKTY

1. FC Cobalt (m)

18

53-24

21

1. Wima Team

17

61-21

41

2. The 12 Team (p)

18

45-36

17

2. RSVM (b)

17

57-27

37

3. Inter Team

18

45-25

16

3. Power Rangers

17

50-33

32

4. White Wings Seniors

18

34-28

15

4. FC Cosmos

17

47-40

31

5. Piątka Bronka

18

34-36

13

5. FC Piona

17

35-33

24

6. Bianca FC

17

40-35

21

7. FC Polska (s)

17

26-43

16

Zestaw par 19. kolejki 10:00

White Wings Seniors – FC Cobalt (m)

11:40

Piatka Bronka – Inter Team

I LIGA – GR. SPADKOWA DRUŻYNA 1. Scyzoryki

MECZE BRAMKI 18

45-34

DRUŻYNA

8. IFX FC

17

26-53

14

9. JJ Construction

17

30-66

9

10. Maja Team

9

17-38

7

11. Mazury Team

0

0-0

0

PUNKTY

Zestaw par 19. kolejki:

12

2. KS04 Ark

18

29-38

12

10:00

Bianca FC – FC Polska (s) Mazury Team – RSVM (b)

3. Joga Bonito (b)

18

31-40

10

10:50

4. PCW Olimpia

18

28-39

9

11:40

IFX FC – FC Piona

5. Warriors of God (b)

18

14-58

4

12:30

Power Rangers – Wima Team

12:30

JJ Construction – FC Cosmos

The 12 Team (p) - PCW Olimpia

5:3

IFX FC - Wima Team

2:8

Joga Bonito (b) - FC Cobalt (m)

1:2

FC Piona - Power Rangers

3:5

Piątka Bronka - Inter Team

3:1

FC Cosmos - Bianca FC

3:3

10:50

Joga Bonito (b) – Warriors of God (b)

The 12 Team (p) – Inter Team

2:4

FC Polska (s) - JJ Construction

1:2

13:20

KS04 Ark – Scyzoryki

Zestaw par 19. kolejki:


54 sport

|

Terminarz rozgrywek Polskiej Ligi Piątek Piłkarskich „Sami Swoi” w Londynie I LIGA – GRUPA MISTRZOWSKA 19. KOLEJKA - 29.03

10:00 WHITE WINGS SENIORS – FC COBALT 11:40 PIATKA BRONKA – INTER TEAM PAUZA: THE 12 TEAM

20. KOLEJKA - 12.04

10:50 THE 12 TEAM – WHITE WINGS SENIORS 13:20 INTER TEAM – FC COBALT PAUZA: PIĄTKA BRONKA

21. KOLEJKA - 19.04

10:00 THE 12 TEAM – PIĄTKA BRONKA 11:40 INTER TEAM – WHITE WINGS SENIORS PAUZA: FC COBALT

22. KOLEJKA - 26.04

10:50 INTER TEAM – THE 12 TEAM 13:20 PIATKA BRONKA – FC COBALT PAUZA: WHITE WINGS SENIORS

23. KOLEJKA - 03.05

10:00 WHITE WINGS SENIORS – PIĄTKA BRONKA 11:40 FC COBALT – THE 12 TEAM PAUZA: INTER TEAM

24. KOLEJKA - 10.05

10:50 FC COBALT – WHITE WINGS SENIORS 13:20 INTER TEAM – PIĄTKA BRONKA PAUZA: THE 12 TEAM

25. KOLEJKA - 17.05

10:00 WHITE WINGS SENIORS – THE 12 TEAM 11:40 FC COBALT – INTER TEAM PAUZA: PIĄTKA BRONKA

26. KOLEJKA - 31.05

10:50 PIĄTKA BRONKA – THE 12 TEAM 13:20 INTER TEAM – WHITE WINGS SENIORS PAUZA: FC COBALT

27. KOLEJKA - 07.06

10:00 THE 12 TEAM – INTER TEAM 11:40 FC COBALT – PIĄTKA BRONKA PAUZA: WHITE WINGS SENIORS

28. KOLEJKA - 14.06

10:50 PIATKA BRONKA – WHITE WINGS SENIORS

13:20 THW 12 TEAM – FC COBALT PAUZA: INTER TEAM

I LIGA – GRUPA SPADKOWA 19. KOLEJKA - 29.03 10:50 JOGA BONITO – WARRIORS OF GOD 13:20 KS04 – SCYZORYKI PAUZA: PCW OLIMPIA

20. KOLEJKA - 12.04

10:00 JOGA BONITO – KS04 11:40 PCW OLIMPIA – WARRIORS OF GOD PAUZA: SCYZORYKI

21. KOLEJKA - 19.04

10:50 SCYZORYKI – JOGA BONITO 13:20 PCW OLIMPIA – KS04 PAUZA: WARRIORS OF GOD

22. KOLEJKA - 26.04

10:00 WARRIORS OG GOD – KS04 11:40 SCYZORYKI – PCW OLIMPIA PAUZA: JOGA BONITO

23. KOLEJKA - 03.05

10:50 JOGA BONITO – PCW OLIMPIA 13:20 WARRIORS OF GOD – SCYZORYKI PAUZA: KS04

24. KOLEJKA - 10.05

10:00 SCYZORYKI – KS04 11:40 WARRIORS OF GOD – JOGA BONITO PAUZA: PCW OLIMPIA

25. KOLEJKA - 17.05

10:50 WARRIORS OF GOD – PCW OLIMPIA 13:20 KS04 – JOGA BONITO PAUZA: SCYZORYKI

26. KOLEJKA - 31.05

10:00 KS04 – PCW OLIMPIA 11:40 JOGA BONITO – SCYZORYKI PAUZA: WARRIORS OF GOD

27. KOLEJKA - 07.06

10:50 PCW OLIMPIA – SCYZORYKI 13:20 KS04 – WARRIORS OF GOD PAUZA: JOGA BONITO

28. KOLEJKA - 14.06

10:00 PCW OLIMPIA – JOGA BONITO 11:40 SCYZORYKI – WARRIORS OF GOD PAUZA: KS04

II LIGA 19. KOLEJKA - 29.03

10:00 BIANCA FC – FC POLSKA 10:50 MAZURY TEAM – RSVM 11:40 IFX FC – FC PIONA 12:30 POWER RANGERS – WIMA TEAM 12:30 JJ CONSTRUCTION – FC COSMOS

20. KOLEJKA - 12.04

10:00 IFX FC – RSVM 10:50 FC POLSKA – POWER RANGERS 11:40 BIANCA FC – WIMA TEAM 12:30 FC COSMOS – FC PIONA 12:30 JJ CONSTRUCTION – MAZURY TEAM

21. KOLEJKA - 19.04

10:00 FC COSMOS – FC POLSKA 10:50 IFX FC – MAZURY TEAM 11:40 WIMA TEAM – RSVM 12:30 BIANCA FC – POWER RANGERS 12:30 FC PIONA – JJ CONSTRUCTION

22. KOLEJKA - 26.04

10:00 FC POLSKA – WIMA TEAM 10:50 MAZURY TEAM – POWR RANGERS 11:40 FC PIONA – RSVM 12:30 JJ CONSTRUCTION – IFX FC 12:30 FC COSMOS – BIANCA FC

23. KOLEJKA - 03.05

10:00 FC POLSKA – MAZURY TEAM 10:50 FC PIONA – WIMA TEAM 11:40 POWER RANGRS – FC COSMOS 12:30 BIANCA FC – IFX FC 12:30 JJ CONSTRUCTION – RSVM

24. KOLEJKA - 10.05

10:00 RSVM – FC COSMOS 10:50 FC PIONA – BIANCA FC 11:40 IFX FC – POWER RANGERS 12:30 MAZURY TEAM – WIMA TEAM 12:30 FC POLSKA – JJ CONSTRUCTION

25. KOLEJKA - 17.05

10:00 MAZURY TEAM – FC COSMOS 10:50 RSVM – POWER RANGRS 11:40 BIANCA FC – JJ CONSTRUCTION 12:30 IFX FC – WIMA TEAM 12:30 FC PIONA – FC POLSKA

26. KOLEJKA - 31.05

10:00 FC COSMOS – WIMA TEAM 10:50 MAZURY TAM – FC PIONA 11:40 BIANCA FC – RSVM 12:30 JJ CONSTRUCTION – POWER RANGERS 12:30 FC POLSKA – IFX FC

27. KOLEJKA - 07.06

10:00 IFX FC – FC COSMOS 10:50 POWER RANGERS – FC PIONA 11:40 JJ CONSTRUCTION – WIMA TEAM 12:30 MAZURY TEAM – BIANCA FC 12:30 FC POLSKA – RSVM


| łamigłówki 55



horoskop tygodniowy Baran 21 III – 20 IV

Miłość: W uczuciach nie spodziewaj się specjalnych zmian, ale jest tendencja do poprawy relacji z partnerem spod znaku Ryb. Praca: Nadchodzi dobry czas na nawiązywanie kontaktów zawodowych, zawieranie kontraktów, które w przyszłości mogą zaowocować długotrwałą współpracą. Jeśli planujesz podjąć ważną decyzję – zrób to w czwartek lub piątek. Finanse: Ogranicz wydatki.

Agnieszka Dygant

Lew 23 VII – 23 VIII Beata Tyszkiewicz Miłość: Jeszcze nie czas na następne spotkanie z nowo poznaną osobą spod znaku Byka. Pogadajcie jeszcze trochę przez telefon, poznajcie się lepiej i dopiero się umówcie na kolejną randkę. Praca: Jeszcze nie szykują się żadne zmiany zawodowe, choć bardzo na nie liczysz. Trzymaj się tego, co masz. Finanse: W tym tygodniu warto zacisnąć pasa i nie wydawać więcej niż się zarabia. Zdrowie: Ten tydzień zapowiada się pod znakiem wyśmienitego samopoczucia i dobrej kondycji fizycznej.

Strzelec 23 XI – 21 XII John Malkovich Miłość: W sprawach sercowych wszystko idzie bardzo dobrze. W piątek możesz się spodziewać rewelacyjnego zwrotu – efektu swoich zalotów i poczynań. Praca: Wiesz, że zaniedbujesz sprawy zawodowe; jest to związane z planowaną przez ciebie zmianą pracy, ale nie pal mostów i nie zostawiaj po sobie niekorzystnego wrażenia. Finanse: Jest takie powiedzenie „umiesz liczyć, licz na siebie”; postaraj się więc nie wpadać w długi. Zdrowie: W tym tygodniu twój żołądek może zacząć się buntować przeciw nadmiernym ilościom kawy. Przystopuj!

Zdrowie: Uwaga na przeziębienia. Warto udać się do lekarza.

Panna 24 VIII – 23 IX Beyonce Miłość: Niektórych konfliktów nie da się uniknąć, ale można ich nie prowokować. Może warto się nad tym zastanowić dla dobra relacji z partnerem. Praca: Twój szef jest bardzo czuły na punkcie dyscypliny. Pamiętaj, że teraz o pracę trudno i głupio by było wylecieć z powodu niesubordynacji. Finanse: Dobry tydzień na inwestowanie. Jeśli masz na oku jakieś przedsięwzięcie – zaryzykuj. Zdrowie: Najgorszą chorobą jest katar. Jeśli cię złapie, nie męcz się, weź sobie zwolnienie.

Koziorożec 22 XII – 20 I Dido Miłość: Koziorożce-single powinny dokładnie rozejrzeć się wokół siebie. Może ktoś już na was czeka, a wy go nie chcecie dostrzec? Praca: Nie trać pewności siebie, a gdy to się staje – rób dobrą minę do złej gry. Wszystko dobrze się ułoży, a to, co cię niepokoi – to niegroźne drobiazgi. Finanse: W najbliższych dniach pojawi się możliwość podjęcia dodatkowej pracy. Nie wahaj się, gdy okaże się nieźle płatna. Zdrowie: Jeśli planujesz dietę, idź do specjalisty; nie ma diety-cud, a to, co reklamują – jest dalekie od prawdy i często szkodliwe.

| horoskop 57 30.03 – 05.04.2015 opracowała: Lena Tall

Byk 21 IV – 21 V Uma Thurman Miłość: Posłuchaj rad, nawet osób z tobą niezwiązanych. Czasem jest bowiem tak, że czyjeś świeże spojrzenie – z zewnątzr – daje wiele do myślenia… Praca: Czeka cię sporo spraw, ale nie bę-

Bliźnięta 22 V – 22 VI Michał Piróg Miłość: Jeśli będziesz mierzyć partnera swoją miarką, to nigdy nie dojdziecie do porozumienia. Każde z was jest inne, więc nawet o kompromis trudno. Praca: Dość monotonny tydzień. Finanse: Nie musisz się obawiać kredytu, jeśli masz wydatki. Zdrowie: Ten tydzień potraktuj jako ostrzegawczy. Karty sygnalizują konieczność zwrócenia uwagi na gardło.

Waga 24 IX – 23 X Ewa Błaszczyk Miłość: Zrezygnujesz z kilku spotkań z przyjaciółmi. Będziesz mieć masę zajęć, a na rozrywkę jeszcze przyjdzie pora. Praca: Jeżeli się uczysz i pracujesz – przed tobą dość męczący tydzień. Nie zniechęcaj się, poradzisz sobie ze wszystkim, choć nie przyjdzie ci to łatwo. Finanse: Ten tydzień zapowiada się nieciekawie – żadnego przypływu gotówki nie będzie. Zdrowie: Czasu na ćwiczenia masz teraz mało, ale drobny relaks będzie wyjątkowo wskazany.

Wodnik 21 I – 18 II Oprah Winfrey Miłość: Zrobisz w tym tygodniu wiele, by w domu zapanowała zgoda. Na to nie trzeba czasu, ale ochoty, z czego świetnie zdajesz sobie sprawę. Praca: Należysz do osób łatwowiernych, jesteś bardzo uczynny, ale nie daj się naciągać. Minimum asertywności będzie bardzo wskazane. Finanse: Upomnij się o zaległą premię. Firma wcale nie jest w tak złej kondycji finansowej, o jakiej ciągle słyszysz. Zdrowie: Zadbaj o urozmaiconą dietę, wzbogać ją zwłaszcza o warzywa i owoce. Pomyśl też o większej ilości ziół.

dzie problemów, zwłaszcza, że będziesz działać rutynowo. Finanse: Bardzo korzystny tydzień. Zdrowie: Mogą pojawić się problemy z nerkami. Nie lekceważ ich.

Rak 23 VI – 22 VII Wojciech Cugowski Miłość: Poukładasz sprawy domowe. Zrobisz porządki i w domu, i w swoim życiu. Zacznij od spraw najdrobniejszych. Praca: Wszystko, co zrobisz do połowy tygodnia zaowocuje w kolejnych dniach. Weź się ostro do pracy. Finanse: Szykuje się podwyżka. Zdrowie: Internet to nie źródło informacji na temat twojego zdrowia! Jeśli coś ci dolega, idź raczej do lekarza.

Skorpion 24 X – 22 XI Maja Bohosiewicz Miłość: Nie masz żadnych powodów do zazdrości, więc nie rób partnerowi codziennych scen i wymówek z byle powodu. Nie sprzyja to waszej relacji. Praca: Cały tydzień upłynie ci pod znakiem intensywnej nauki. Szef przygotował cykl szkoleń. Obejmie on cały wasz dział. Finanse: Pieniądze, które zarobisz w tym tygodniu przeznaczysz na zakup czegoś bardzo drogiego, ale i trwałego. Zdrowie: Zamiast reklamowanych tabletek, istnieją preparaty ziołowe. Są równie skuteczne, a mniej szkodliwe.

Ryby 19 II – 20 III Edyta Herbuś Miłość: Ryby szukające prawdziwej miłości mają szansę ją spotkać właśnie w tym tygodniu. Warunek jest tylko jeden: musisz uaktywnić się towarzysko, również wirtualnie. Praca: Zadbaj o trochę luzu w pracy. Nie możesz pracować bez wytchnienia, bo błyskawicznie się wypalisz zawodowo. Finanse: Zastanów się, czy nie przeceniasz swoich możliwości finansowych, chcąc zainwestować… Zdrowie: Zdrowie będzie ci dopisywało. Przed tobą zmęczenie, ale zwalczysz je dzięki właściwemu relaksowi.


58 ogłoszenia

|

ZAMÓW JUŻ DZIŚ!

Ogłoszenia Bezpłatne Kategorie:

Nadaj

• Praca Dam/Szukam ogłoszenie • Mieszkanie Wynajmę/Szukam telefonicznie • Sprzedam/Kupię dzwoniąc pod nr • Auto-Moto 02070997107 • Towarzyskie drobne@mail.goniec .com

Nadaj ogłoszenie Kategorie: telefonicznie • Usługi dzwoniąc pod numer • Wyróżnione kolorowym tłem 020 7099 7107 • maksymalnie 250 znaków (30 słów) lub na portalu • CENA: GBP25 • PROMOCJA: 3+1 GRATIS www.ogloszenia.goniec.com

Ogłoszenia Usługowe

Praca dam Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

 Zatrudnię w firmie klinersko-remontowej konsultantkę ds. zamówień i podpisywania umów. Praca dwa dni w tygodniu, wysokie wynagrodzenie. Wymagany j. angielski i odpowiednia prezencja. Tel. 07419318943.  Zatrudnię panie do sprzątania z północnego Londynu oraz Richmond, Twickenham, Chiswick i Kingstone. Stawka: £7,50/godz. Proszę o kontakt po godz. 20.00. Tel. 07419318943.  Zatrudnimy tapicerów samochodowych. Oferujemy stałą, stabilną i legalną pracę w dobrze zorganizowanym zespole, bardzo atrakcyjny system wynagrodzenia (£250-450 tygodniowo). Tel. 00447961479045; e-mail: lukasz. wieczorek@euroforceltd.com.

Barclays & Financial Republic work together with as an approved new business partner

Polskie Biuro Rachunkowe,Tooting Broadway, 40 Tooting High Str. London, SW17 0RG

02086 823 950, 02087 674 088 www.financialrepublic.org.uk www.rozliczenia-online.com www.rejestracjaspolek-online.com

27 marca 2015

 Mamy ofertę pracy dla kierowców ciągnika siodłowego w Wielkiej Brytanii (koło Peterborough). Tel. 01159531015; e-mail: jobsinuk2@gmail.com.  Nawiążę stałą współpracę z projektantką lub projektantem ogrodów w Londynie. Wysokie wynagrodzenie za współpracę. Kontakt po godz. 20.00. Tel. 07419318943.  Poszukujemy osób z doświadczeniem na stanowisku rzeźnika- wykrawacza do pracy w zakładzie mięsnym w Londynie. Tel. 01159531015; e-mail: jobsinuk2@ gmail.com.  Poszukuję pilnie instruktorów nauki jazdy kat. B (na zasadzie franchise). Londyn. Tel. 07746458285; e-mail: rafal@urbandrive-school. co.uk.  Praca dla opiekunki osób starszych w Lewes. Tel. 0048728983628; e-mail: firma.lucasmar@interia.eu.

 Poszukuję osób do pracy w polskim sklepie (Southampton). Tel. 01753692299; e-mail: info@delikatesysmaczek.com.

 Praca na farmach owocowo-warzywnych w Hereford. Wymagana podstawowa znajomość języka angielskiego. Tel. 228251506; email: mkarpinski@almatur.pl.

 Poszukujemy opiekunek osób starszych, opiekunek do dzieci (programy edukacyjne au pair) i pielęgniarek do pracy w całej Wielkiej Brytanii. Tel. 07925965874; email: kontakt@cekal.pl.

 Poszukujemy 8 osób na stanowisko chef de partie, 2 os. na stanowisko sous chef w Portsmouth. Tel. +48 509 824 842; e-mail: biuro@hmserwis.pl.

 Zatrudnię od zaraz samodzielnego, kreatywnego, starannego i precyzyjnego tapicera/szwacza (z doświadczeniem, referencje mile widziane). Tel. 004407734948681; e-mail: recruitment.mysofaart@ gmail.com.

 Poszukujemy pracownika do montażu reklam z własnym vanem/minivanem w Portsmouth. Tel. 07465060173; e-mail: alex@ vegacreativeuk.co.uk.

 Dam pracę przy roznoszeniu ulotek. Tel. 07710019747.

Ogłoszenia Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107


 Agencja pracy zatrudni opiekunów i pielęgniarki oraz osoby do sprzątania w prywatnych domach i biurach. Wymagane doświadczenie minimum 2-letnie, DBS. Minimum dwie referencje z poprzednich prac. Wymagana dobra znajomość j. angielskiego w mowie i piśmie. Północny Londyn. Kontakt w godz. 10:00-15:00. Tel. 0208 8864 306; email: 82kells@gmail.com.

Praca szukam Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

 Szukam pracy na terenie Tipton lub West Bromwich. Sprzątanie lub opieka nad dorosłymi lub dziećmi. Tel. 077 5401 4167.  Szukam pracy w weekendy (sobota, niedziela) – sprzątanie, malowanie, pomocnik murarza. Tel. 07448279887.  Szukam pracy na cały etat jako malarz, murarz, pomocnik murarza. Z doświadczeniem, bez nałogów. Tel. 07407135016.  Ratownik medyczny z doświadczeniem – praca w pogotowiu ratunkowym, pogotowiu wodnym, a także praca przy opiece nad osobami starszymi i osobami niepełnosprawnymi, w tym dziećmi, poszukuje pracy na terenie Londynu. Tel: 0746 8967 638.  Szukam pracy jako opiekunka do dzieci. 25 lat doświadczenia. Mam 50 lat i jestem dyspozycyjna. Dobrze gotuję (kuchnia polska). Mieszkam w Londynie, okolica Bermondsey. Tel. 07440091942; email: maszud@interia.pl.  Elektryk z wieloletnim doświadczeniem zawodowym szuka pracy. Pomogę przy awariach i problemach związanych z prądem. Tel. 07883974669.  Kierowca kat. C szuka pracy na terenie Birmingham lub okolic. Tel. 07526299729.  Szukam pracy w Niemczech jako opiekunka osób starszych. Doświadczenie, dobra znajomość języka niemieckiego, kontakt: tel. 0048-500773495.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Małżeństwo (61 i 65 lat), z zawodu masażyści (emeryci), wykształcenie średnie, poszukujemy pracy jako opiekunowie osób starszych, 24 godziny na dobę, od zaraz, znajomość j. niemieckiego bardzo dobra, kontakt: tel. 0048-600894056.

 30-letni mężczyzna podejmie każdą pracę, wykształcenie wyższe, dobrze wychowany, doświadczony, uśmiechnięty, z poczuciem humoru. Zainteresowanych pracodawców proszę o kontakt e-mail: lippy@wp.pl.

 Szukam pracy jako opiekunka tylko na zastępstwo, rozumiem język włoski, praca max trzy miesiące, doświadczenie, kontakt: tel. 0048-604427907.

 50-letni mężczyzna, z zawodu górnik, wykształcenie zawodowe, podejmę każdą pracę, kontakt: tel. 0048-795960913.

 Szukam pracy, majster budowy, zbrojarz, murarz, betoniarz, znam j. niemiecki i rosyjski, niekarany, uczciwy, kontakt: tel. 0048608120360, e-mail: biuro311@ wp.pl.

 40-letni mężczyzna, z zawodu tokarz, wykształcenie zawodowe, od 17 lat pracownik budowlany (glazurnik), wykończenia wnętrz, kontakt: tel. 0048-798640016, email: marmal2006@wp.pl.

 Szukam pracy w Dublinie jako murarz i malarz, kontakt: tel. 0048511065906.

 43-letnia kobieta, z zawodu pracownik biurowy, pogodna, odpowiedzialna, empatyczna, pracowita, lojalna, znajomość j. angielskiego, kontakt: tel. 0048695084443.

 Szukam pracy jako pomocnik na budowie, kontakt: tel. 0048799155011.  62-letni mężczyzna, z zawodu architekt inż. budownictwa, podejmę pracę jako architekt i inżynier budownictwa lądowego w projektowaniu i nadzorze, kontakt: tel. 0048-504906059.  Poszukuję pracy na budowie, budowlaniec fachowiec, kontakt: e-mail: biuro311@wp.pl, tel. 0048608120360, 0048-730975888.  Wytrawny, rzetelny wykończeniowiec plus murowanie, kontakt: tel. 0048-505315490.  40-letni mężczyzna, z zawodu rolnik, ogrodnik, mechanik, wykształcenie średnie, wykonywanie prac ogrodniczych, cięcie i pielęgnacja drzew i krzewów, prace rolnicze, naprawy maszyn rolniczych, kontakt: tel. 00353-833079227.  Dwóch piekarzy z wieloletnim doświadczeniem poszukuje pracy w swoim zawodzie. Posiadamy własne auto, kontakt: tel. 0048668087459, e-mail: tomek.-86@ wp.pl.  55-letni mężczyzna, z zawodu malarz-tapeciarz, wykształcenie zawodowe, brak znajomości języków obcych, kontakt: tel. 0048530490624.  Szukam pracy jako architekt i konstruktor budowlany w Anglii lub Irlandii, kontakt: tel. 0048504906059.  Szukam pracy jako murarz, klinkier, szpachel, malowanie, płytki lub ogrodnictwo i rolnictwo, kontakt: tel. 0048-662990573.

 29-letni mężczyzna, z zawodu magazynier, wykształcenie średnie, jestem rzetelnym, sumiennym i energicznym pracownikiem, podejmę pracę w rolnictwie/ogrodnictwie lub każdą inną, kontakt: tel. 0048-517103942.

| ogłoszenia 59

 47-letni mężczyzna, z zawodu technik samochodowy, podejmę każdą pracę, znajomość języka rosyjskiego i niemieckiego w stopniu komunikatywnym, kontakt: tel. 0048-509850265.  Szukam pracy – murarz/tynkarz. Tel. 07852329777.

 32-letni mężczyzna, z zawodu elektronik geodeta, wykształcenie średnie, szukam pracy, nie znam j. niemieckiego (mogę się przyuczyć, znam j. angielski, jestem pracowity, kontakt: e-mail: lighttan2013@ gmail.com.  47-letni mężczyzna, z zawodu technik mechanik, znajomość j. niemieckiego i rosyjskiego w stopniu komunikatywnym, podejmę każdą pracę, kontakt: tel. 0048509850265.  37-letni mężczyzna, wykształcenie zawodowe, podejmę każdą pracę, kontakt: tel. 0048-795755820.

Ogłoszenia Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107


60 ogłoszenia

|

Mieszkanie wynajmę Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

 Stockwell. Wynajmę pokój dwuosobowy dla spokojnych panów (w mieszkaniu tylko 4 osoby). Tel. 07789487869.  Wynajmę pokój (dwójkę) jednej osobie na Northolt. £120/tyg. plus 2 tyg. depozytu. Tel. 07860545627; e-mail: kasia-kor@o2.pl.  Duży, podwójny pokój do wynajęcia (Shirley / Croydon). Cena: £560 – dla jednej osoby, a dla pary – £630 za miesiąc kalendarzowy. Tel. 07946872609; e-mail: czarekczyz@aol.com.  Acton. Duży pokój z podwójnym łóżkiem dla jednej osoby w cichym i spokojnym domu. W mieszkaniu tylko 2 osoby. Blisko stacji metra, 1 min. do przystanku, autobusy 207, 607, 266 i 272. Stacja Acton Central. Cena – £130 tygodniowo. Dostępny od 21 marca. Tel. 07419687309.

Szukaj nas na www.pracainauka.pl

 Pokoje do wynajęcia. Jedno- lub dwuosobowe (Londyn N9, Edmonton Green). Tel. 074 23 30 30 31.  Mam do wynajęcia duży, jasny pokój (dwójka) dla jednej osoby w czystym i spokojnym domu, widok na ogród. ( N1, Islington, 2 strefa), tylko £129 tygodniowo. Tel. 07523329642; e-mail: zoneislington@yahoo.co.uk.  Free accommodation (room) in nice area (Highgate) with 8 hours per week home help and cleaning this job suitable for ladies who working or study. Call more information please: 07435607822 or 0208 3403399.

 1 bedroom flat do wynajęcia (północny Londyn). Tel. 074 23 30 30 31.

Mieszkania szukam Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

 Poszukuje mieszkania jednolub dwuosobowego, w okolicach Stratford. Tel. 07801275862.

Komputery Umieść bezpłatne ogłoszenie na portalu www.goniec.com

Naprawa: komputery, Xbox, PS3, tablety, telefony. Posiadamy długoletnie doświadczenie w Londynie. Na wymienione części dajemy 12 miesięcy gwarancji. Tel. 07411123340, 07473382628

Transport Umieść ogłoszenie na portalu www.goniec.com

Firma Blue Skip London Ltd. oferuje wywóz śmieci różnego rodzaju. Tanio, szybko i solidnie. Posiadamy wszystkie licencje. Telefon: 07966637974. (www. blueskiplondon.co.uk).

AutoMoto Umieść ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Sprzedam mazdę 6, 2004 rok, stan bardzo dobry, niski przebieg, cena: £1800. Tel. 07598621170.  Sprzedam fotelik do auta dla dziecka od 2 do 5 lat. Stan idealny, cena – £50. Tel. 075 986 211 70.  Sprzedam lub zamienię opla agilę, na polskich blachach, rocznik 2001. Tel. 074 23 30 30 31.

Nieruchomości Nadaj ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107

 Bardzo dobra cena! Dom jednorodzinny. Położony w Prażmowie – w malowniczej, spokojnej miejscowości. Tel. +48 607786797; e-mail: jacek_gajewski6@o2.pl. 27 marca 2015

 Sprzedam dom w Trzebiatowie (woj. zachodniopomorskie), centrum miasta, 10 km od morza, powierzchnia działki – 1000 mkw., powierzchnia domu – 450 (3 piętra po 150). Tel. 07404 691 514.

Sprzedam Umieść ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Sprzedam łóżeczko dla dziecka. Cena – £20. Tel. 075 986 211 70.

Towarzyskie Umieść bezpłatne ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Poznam kobietę w wieku 18-39 lat wolną i bez zobowiązań. Tel. 07850139090.  I am single 45 years old, British businessman, live in London. I am a happy and good person with good personality. I am looking for serious relationship to find a nice lady with good personality, between 25 to 40 years old. Please contact – tel. 07435607822, 02083403399 or e-mail: majidaramesh69@yahoo. com.  Szukam kobiety w wieku 39-42 do stałego związku (okolice Harrow, West Ealing, Greenford). Tel. 07735478607.  I’m looking for a women. The women in ages 39-42 who lives in the area Harrow, West Ealing, Greenford. Tel. 07735478607.

Różne Umieść bezpłatne ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Oferuję pomoc w znalezieniu najtańszych wycieczek na całym świecie. E-mail: martyna.1986@ wp.pl; tel, tel. +35 3851287178.  Zabiorę cztery osoby do Polski –trasa do Wieliczki (Wrocław, Katowice, Kraków etc). Wyjazd – 1 kwietnia z okolic Cardiff, New Port. Tel. 07721486391.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com


| ogłoszenia 61


|

500 574 056

Polska >> Anglia >>

62 ogłoszenia

PRZEWÓZ OSÓB I PACZEK Paczki do 30kg – £20 pr om Przewóz osób – £70 oc ja www.ja-eurobus.pl

di-o_jaeurobus_1x4_od466.indd 1

Turystyka

2013-06-07 09:57:55

Finanse

Umieść bezpłatne ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

Umieść bezpłatne ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Biuro Olimp Tour zaprasza wszystkie dzieci w wieku 8-16 lat na kolonie w Polsce oraz obóz młodzieżowy w Hiszpanii. Wyjazd z Londynu oraz innych miast w Anglii. Ilość miejc ograniczona. Więcej informacji na www.kolonie.co.uk; olimp@kolonie.co.uk lub pod numerem 07539553544 / 01375650014.

Jestem DORADCĄ FINANSOWYM reprezentującym wiodącą na rynku kancelarię Charles Derby. Jeśli potrzebujesz porady dot. Twojej PRYWATNEJ EMERYTURY, UBEZPIECZENIA na życie, zabezpieczenia dochodu, budynków wraz z zawartością, zabezpieczenia biznesu, proszę o telefon: 07766 028416 – Ela Lawson.

Kupię

Umieść ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

 Kupię antyki, biżuterię, zegarki, monety, retro samochody, motocykle rowery, literaturę kolekcjonerską. Tel. 07421434142.

Ogłoszenia drobne Nadaj bezpłatne ogłoszenie dzwoniąc pod nr 020 7099 7107 lub umieść ogłoszenie na portalu www.ogloszenia.goniec.com

szklance herbaty

w 24 Burza nam fabryki Nie przenoście

niż wcale

późno 22 Lepiej na Wyspach W 70 lat po wojnie

goniec doceniają polskich

T I M E S

24

Orkiestra made in Poland

goniec

polski .com

Ten kraj ma naprawdę wiele do zaoferowania. Jest w nim czar – to on przyciąga ludzi z całego świata, którzy po jakimś czasie przyswajają brytyjski sposób życia. Definiujemy tę magię.

2010-10-22 13:45:58

Wielki sprzeciw Strajkuje cała budżetówka chaos jest nieuniknion , y

P O L I S H

Sam Jurek Owsiak promował w Londynie WOŚP

T I M E S

1 lipca Polska obejmu nictwo w Radzie Unii je przewodEuropejskiej. Apetyty mamy olbrzym ie, a machina promocyjna parą. Start polskiejpracuje pełną prezydencji wypadł jednak zakręcie. Europa najwyraźniej na hamuje, gdy my chcemy przyspieszać.

36

Arrinera znad Wisły

Pierwszy polski supersamoc hód z brytyjską pomocą

po lsk i .com 2011 / ISSN 2044-5202

nr 29 (385) 22 lipca 2011 / ISSN 2044-5202

P O L I S H

T H E

Bezpłatne kursy podnoszące kwalifikacje dla Czytelników!

z domu

po lsk i .com

nr 26 (382) 1 lipca

goniec T H E

29 Akcja Reaktywacja

Ataki na imigrantów podczas zamieszek w Irlandii Płn.

T I M E S

listopada 2010

24 Ulster straszy

Afera podsłuchowa

H P O L I S

nie wychodząc

nr 47 (353) 26

22

22 Głowy lecą parami Untitled-1 1 zbiera kolejne żniwo

/ ISSN 1741-11746

T H E

i w bamboszach

42 Andrzejk y wieczór Spędź fantastyczn

do Swarzędza

pilotów

Histeria miłosna Po co Brytyjczykom

Brytania da się lubić Teraz Polska!

zaręcz zamieszanie wokół

str. 6-8

lands? Mieszkasz w Mid sekcja1_68_382.i

ndd 1

a i Kate Middleton yn księcia William

str. 6-8 2010-11-23

19:08:28

3.indd 1

sekcja1_68_35

str. 6-8

steśmy!

My też tu je 2011-06-28 18:22:25

sekcja1_68_385.indd 1

19/07/2011 18:30:59

27 marca 2015 1-8 na TV - mieszkasz w Midlands.indd 1

2011-08-02 12:07:42


| ogłoszenia 63


64 ogłoszenia

|

Usługi Instalatorskie Telewizja satelitarna Cyfrowa telewizja naziemna Monitoring Ustawienia anten na profesjonalnym sprzęcie www.polska-telewizja.co.uk piotrekmocko@wp.pl Najtaniej w UK Multiroomy

Tel 07714308939 t montaż t instalacja t serwis t modernizacja

27 marca 2015



! ! %

' AAA /?<9 =-+0096.381 -9 ?5

! ! '

3809 38>/< 29?=/ -9 ?5 AAA 38>/< 29?=/ -9 ?5

# #

% % 3809 +6:2+:</:=-2996 -97 ' AAA +6:2+:</:=-2996 -97

% '

# #

3809 /7:3</.<385= 17+36 -97

! &# # '

698.C8 /A=:+ /.? :6 AAA /A=:+ /.? :6

& $ '

AAA 698.C8 =:96/-D8+ :6

$ $

%

AAA .3</->638/09<,?=38/== -9 ?5

# % '

AAA >+835</.C> -97 :6

% AAA >2/:/+-/90738.1<9?: -9 ?5

! # & $

%

%

,3?<9 A/=>/<8-23-5/8 -97 :6

,+<>/5 6/8+<> 4,, :6 AAA 4,, :6

% '

9003-/ :=A ?5 -97 AAA :=A ?5 -97

% '

2/669 >9:=:3<3>= -9 ?5 AAA >9:=:3<3>= -9 ?5

+ ! *)

&83> <C=>+6 <3@/ $7/>2A3-5 "

27 marca 2015

% '

% +1+>+ +-?7/8+--9?8>+8>= -9 ?5 AAA +-?7/8+--9?8>+8>= -9 ?5

% '

3809 +<9>+B -9 ?5 AAA +<9>+B -9 ?5

!

3809 03<7+A+81633 :6 AAA 03<7+A+81633 :6

'

3809 7=5=3/19A9=- -9 ?5 AAA 7=5=3/19A9=- -9 ?5

" '

3809 8/9>+B -9 ?5 AAA 8/9>+B -9 ?5

.+@3. ><+@/6 A: :6

"

% 3809 >+<1/>+--9?8>381 -9 ?5 ' AAA >+<1/>+--9?8>381 -9 ?5

%

! # #

#

'

>9:-6+37= C+299 -9 ?5 AAA >9: -6+37= -97

# $

# % # # $ % '

3809 :96=53/5?<=C -9 ?5 AAA !96=53/ ?<=C -9 ?5

/8;?3<3/= 6913- ><+8381 -9 ?5 ' AAA :AA, -9 ?5

% '

3809 =7+<>=3=>/<= -9 ?5 AAA =7+<>=3=>/<= -9 ?5

' AAA 5?<=C/6/5><C-D8/ -97

3809 -6+37=:<9 9<1 ?5

'

% '

25 .96/1+6 -9 ?5 AAA .96/1+6 -9 ?5

35++88+ C+299 -9 ?5 AAA 35+88+ -9 ?5

% '

3809 9:/<+-6+37= -9 ?5 AAA 9:/<+-6+37= -9 ?5

% /,<?7952>+<83+ 9=,9<8/= 8/> ' AAA 9=,9<8/= :6

# '

3809 AC:+./5+8163+ -97 AAA AC:+./5+8163+ -97

# $ ! $ '

AAA =5C6/1+6 :6

% 7+<5/>381 7+36 1983/- -97 % </.+5-4+ 7+36 1983/- -97

*

% % ' AAA 038+8-3+6</:?,63- 9<1 ?5

$ !

#

?7,/<6+8. 9?=/ $-<?,= +8/ ' # ' AAA += +--9?8>+8-C 9<1 ?5

! !

"

% '

AAA =7+<>=3=>/<= -9 ?5

+ ! *)

!

! ! ,#! $

!#, $ $ & ! '

9<./<= ->6/?<9099.= -9 ?5 AAA ->6/?<9099.= -9 ?5

%

9003-/ >/.4+=38+ -9 ?5

% '

AAA 97/1+6/>>381= -97

% 3809 >9:+--3./8>-6+37= -9 ?5 ' AAA >9:+--3./8>-6+37= -9 ?5

$

% % '

3809 /+16//B:</== :6 AAA /+16//B:</== :6

% % '

'

,3?<9 /?<9,?=C -97 AAA /?<9,?=C -97

/?<9 :+-5 ?5 A: :6 AAA /?<9 :+-D53 :6

$ % '

AAA /?<9 :+-D5+ :6

"

% '

AAA 37:9<>:96 -97

'

598>+5> 4+ /?<9,?= :6 AAA 4+ /?<9,?= :6

'

4?7,9 ><+8= C+299 -9 ?5 AAA 4?7,9 ><+8= -97

$ '

3809 5+D -9?<3/< -97 AAA 5+D -9?<3/< -97

$ % %

% '

AAA 1<?:+ +>= :6

'

3809 :+-D5+.9 -97 AAA :+-D5+.9 -97

$ % '

AAA :+-D53 -9 ?5

% '

3809 ><+8= 6398 -97 AAA ><+8= 6398 -97


,C D8+6/GF =3E A +>+691? 3<7 =598>+5>?4 =3E D 8+73 %/6 7+36 7+<5/>381 7+36 1983/- -97 ,C D8+6/GF =3E A +>+691? 3<7 =598>+5>?4 =3E D 8+73 %/6 '

><+8=:96197 17+36 -97 AAA ><+8=:96197 -97

! #

%

-98-363?738> 17+36 -97

! %

AAA =6+>/<19<.98 -9 ?5 :6

% '

AAA ,/312>98= -97

! %

+183/=D5+ 4?<+= ,35,< :6

% /,<?7952>+<83+ 9=,9<8/= 8/> ' AAA 9=,9<8/= :6

'

3809 <0 +==9-3+>/= /? -97 AAA <0 +==9-3+>/= /? -97

$ $# +,

% % ' AAA !<D/5+DC!3/83/D8/ -97

$ % '

,95 ><+8=0/< -9 ?5 AAA ><+8=0/< -9 ?5

! % '

AAA ><+8=0/<A3=/ -97

'

AAA -+=8+1<9?: -9 ?5

% '

+8/@3- 4+<5 -9 ?5 AAA 4+<5 -97

#+382+7 #9+. $9?>2 +1/82+7 ==/B # (

# #

#

$

%

' AAA 638/+<</-<?3>7/8> -9 ?5

+<5381 #9+. 98.C8 !$

%

312 $><//> 9?8=69A %'

% '

3809 :<37/</- -9 ?5 AAA :<37/</- -9 ?5

& 312 #9+. %9>>/82+7 )

' '/66381>98 #9+. +8.=A9<>2 3<73812+7 " #) %

3809 :96=5+</=>+?<+-4+ 1<C0 -9 ?5 AAA :96=5+</=>?<+-4+ 1<C0 -9 ?5

(, $ ! ! ' %

AAA !9-D>+ A3+>9A+ :6

# ,#! $

%2/ +66 98.98 ' %

$&

$&

%2/ <9+.A+C & ! <//809<. 98.98

%

,995381= /7,+==C.3</-> -9 ?5 ' AAA /7,+==C.3</-> -9 ?5

#

0+736C7383-+, 17+36 -97

'

AAA 69>83=5+><+8= -9 ?5

$ $ #

'

! # %

(!

# %

' AAA <?,,3=2 7+=>/< -9 ?5

AAA .0.= :6

/66+><+@/6 29>7+36 -97

% -63/8>=/<@3-/= 7C0/<<C6385 -97 ' AAA 7C0/<<C6385 -97

% %

698.98 =38.,+. :6

% '

AAA >+B3-+,698.98 8/>

% '

3809 ><+8=:96 -9 ?5 AAA ><+8=:96 -9 ?5

#

'/66381>98 #9+. +8. =A9<>2 3<73812+7 " %

# % '

3809 ></8.C ?5 -97 AAA ></8.C ?5 -97

" % '

! $ %

=+>/663>/*?5 C+299 -97

% :39></579-59 A: :6 ' AAA :96=5+ >/6/A3D4+ -9 ?5

!#!($ *

'

%

% AAA ,6?/6312>./8>+6-6383- -9 ?5

% 3809 ./8>+6+<>37:6+8>-6383- -9 ?5 AAA ./8>+6+<>37:6+8>-6383- -9 ?5

#

&

$ !

AAA 7+B=+>6?>98 >@

AAA ,3819=53: -9 ?5

:+6+83/ 8+><C=59A/ =?8>+8698.98 C+299 -97

AAA 69>83=5+><+8= -9 ?5

!+

3>-2+7 #9+. %99>381 $' % 98.98

AAA @C5/ -97

#

!+

#

'

#

/+=./8 +8/ ' /+=./8 98.98

AAA 9 -9 ?5 06+1

"

!+

$>+>398 #9+. <.381>98 3<73812+7 & % '/66381>98 #9+. 3<73812+7 "

'

' AAA ,6?/=53:698.98 -9 ?5 ,6?/=53:698.98 17+36 -97

# # #

$& !#

AAA 6C-+79,36/ -9 ?5

% '

'

# #

% ' AAA :96=53 ./8>C=>+ A 698.C83/ -9 ?5

'

AAA 3+:>/5+ -9 ?5

" '

'

AAA :29/83B 7/.3-+6 9<1

3809 :7- 7/.3- -97 AAA :7- 7/.3- -97

% % '

AAA :96=53 6/5+<D -9 ?5

'

AAA >A94++:>/5+ -9 ?5

!



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.