V.ii Παρουσίαση των κτιρίων που αποτελούν «μη αξιόλογα» παραδείγματα σύγχρονης επέμβασης στην Άνω Πόλη - Καρτέλες καταγραφής ......................................σελ

V.ii Παρουσίαση των κτιρίων που αποτελούν «μη αξιόλογα» παραδείγματα σύγχρονης επέμβασης στην Άνω Πόλη - Καρτέλες καταγραφής

Ένας «παραδοσιακός οικισμός», όπως αυτός της Άνω Πόλης, που είναι τοποθετημένος στην καρδιά ενός μεγάλου και δυναμικού αστικού κέντρου με έντονους δείκτες ανάπτυξης, έχει να ξεπεράσει πολλά προβλήματα για να επιβιώσει μακριά από φολκλορικά σχήματα και ουτοπιστικές προθέσεις και επιθυμίες.

Πρώτο και κύριο είναι βέβαια να προστατευθούν οι αξίες και εκείνες οι παρουσίες που αποτέλεσαν τους βασικούς λόγους εξαιτίας των οποίων η Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης κατέστη υπόδειγμα παραδοσιακού οικισμού εν ζωή στον ελλαδικό χώρο.

Οι παράμετροι αυτοί είναι η κλίμακα των κατασκευών, η πολεοδομική διάρθρωση του οικισμού, η εναλλαγή των χώρων στο δομημένο περιβάλλον, η προστασία και η ανάδειξη του περιβάλλοντος, η ενδιαφέρουσα μορφολογία της λαϊκής αρχιτεκτονικής, η χάρη της απλής κατασκευής κ.ά.68

Ωστόσο, αν κανείς πραγματοποιήσει έναν περίπατο στα δρομάκια της Άνω Πόλης, θα παρατηρήσει σίγουρα κτίρια κατοικιών τα οποία δεν έλαβαν υπ’ όψιν τους τις παραπάνω παραμέτρους. Ορισμένα από αυτά τα παραδείγματα παρουσιάζονται παρακάτω με αναλυτικές καρτέλες καταγραφής και κριτική αξιολόγηση όπου υπογραμμίζονται τα αρνητικά στοιχεία αυτών που τα καθιστούν έτσι «μη αξιόλογα».

68 Μουτσόπουλος Ν. Κ., «Η Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης (1978-1997) Η αναβίωση ενός υποβαθμισμένου οικισμού», Θεσσαλονίκη 1997.

Κατοικία στην οδό Αμφιτρύωνος 7:

ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ Μονοκατοικία ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Δέλλας

ΘΕΣΗ Οδός Αμφιτρύωνος 7, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. 1990-1991 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Τριώροφη κατοικία με δώμα, με έντονα στοιχεία νεοκλασικής αρχιτεκτονικής. ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Οι χώροι αναπτύσσονται εσωτερικά σε τρεις στάθμες στο σύνολο, με την είσοδο του κτιρίου να δεσπόζει στο ισόγειο κάτω από το διπλού ύψους προεξέχον τμήμα των παραπάνω ορόφων. Δεν γνωρίζουμε τη διάταξη των χώρων εντός της κατοικίας.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Στο κτίριο γίνονται αναφορές στοιχείων της παραδοσιακής μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής των σπιτιών της Άνω Πόλης, όπως είναι οι προεξέχοντες όγκοι στον όροφο και η αετωματική απόληξη.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Η κατασκευή του φέροντος οργανισμού φαίνεται να είναι από ωπλισμένο σκυρόδεμα και τούβλο ως στοιχείο πλήρωσης.

ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Γίνεται χρήση διακοσμητικών κορνιζών εξωτερικά των ανοιγμάτων και σκαλιστών κουφωμάτων στην είσοδο, όπως και υαλότουβλου καθ’ ύψος της κατοικίας από όπου εισέρχεται το φυσικό φως. ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΙΣΟΔΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΔΙΑΚΟΣΜΟΥ ΠΑΡΑΘΥΡΩΝ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Επιτόπια προσωπική έρευνα.

Κριτική αξιολόγηση:

Εικόνα 93: Όψη της κατοικίας, οδού Αμφιτρύωνος 7.

Εικόνα 94: Ο περιβάλλοντας χώρος της κατοικίας περπατώντας την οδό. Εικόνα 95: Μακρινή λήψη του κτιρίου από την αντίθετη κατεύθυνση της οδού.

Η παραπάνω κατοικία αποτελεί δείγμα αρχιτεκτονικής, η οποία «μιμείται» την εικόνα που παρουσίαζαν παλαιότερα τα σπίτια του οικισμού, αντιγράφοντας στοιχεία τους με όχι τόσο συμβατό τρόπο. Συγκεκριμένα, η κατοικία εμφανίζει διακοσμητικές κορνίζες στο πάνω τμήμα των παραθύρων του ισογείου και του πρώτου ορόφου, καθώς και η είσοδος περιμετρικά διατρέχεται από σκαλιστή κάσα. Επίσης, η εξωτερική είσοδος της αυλής στερεώνεται ανάμεσα από δύο στήλες που θυμίζουν κίονες, ενώ αν κοιτάξει κανείς ψηλά στο τελείωμα του κτιρίου θα διακρίνει ένα προεξέχον διακοσμητικό περίγραμμα.

Τα παραπάνω στοιχεία παραπέμπουν σε εκείνα που διέκριναν τις κατοικίες των Εβραίων με τις νεοκλασικές επιδράσεις, ωστόσο δεν εναρμονίζονται με τη σημερινή μορφολογία των κτιρίων της Άνω Πόλης ούτε με το ευρύτερο περιβάλλον. Ακόμα, οι πλαστικές μορφές της κατοικίας αυτής με τις προεξοχές που παραπέμπουν σε παλιό σαχνισί, καθώς και η αετωματική απόληξη, «αντιγράφουν» τη μακεδονίτικη αρχιτεκτονική, χωρίς όμως αυτή να ενσωματώνεται ομαλά στη γενική μορφολογία του κτιρίου.

Επομένως, συμπεραίνουμε ότι πρόκειται για ένα παράδειγμα σύγχρονης επέμβασης στον αστικό ιστό της Άνω Πόλης το οποίο δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές απαιτήσεις του οικισμού που θέλει να προβάλλει τις παραδοσιακές αρχές αρχιτεκτονικής με έναν εξελιγμένο αλλά αυθεντικό τρόπο.

Κατοικία στην οδό Επαμεινώνδα 17:

ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ Μονοκατοικία ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ -

ΘΕΣΗ Οδός Επαμεινώνδα 17, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. - ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Δώροφη κατοικία χτισμένη σε κεκλιμένο ανηφορικό δρόμο, που τη χαρακτηρίζει η έντονη χρήση ξύλινου πλέγματος στον όροφο. ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Οι χώροι αναπτύσσονται εσωτερικά στις δύο στάθμες που διακρίνουμε. Η μεγάλη είσοδος του κτιρίου σηματοδοτεί ίσως την ύπαρξη και μεγάλου μεταβατικού χώρου εντός του ισογείου, ωστόσο δεν γνωρίζουμε την ακριβή διάταξη των χώρων. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Παρουσιάζει μία απλοποιημένη μορφή της μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής όσον αφορά τους όγκους, με «καθαρή» τη βάση της κατοικίας και προεξέχων όγκο (σαχνισί) στον όροφο, καθώς και μικρά ορθογώνια ανοίγματα για την εισροή φυσικού φωτός. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κατασκευαστικά, ο φέροντας οργανισμός φαίνεται να είναι από ωπλισμένο σκυρόδεμα και τούβλο ως στοιχείο πλήρωσης, παρόλο που οι ξύλινες ράβδοι που διακρίνονται στον όροφο παραπέμπουν σε ένα από τα δομικά συστήματα των πρώτων κτισμάτων του οικισμού. ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Στον διάκοσμο συμβάλλουν το ξύλινο πλέγμα με τα κάθετα, οριζόντια και διαγώνια στοιχεία εξωτερικά της όψης του ορόφου, καθώς και οι ξύλινες αντηρίδες που «στηρίζουν» το προβολικό τμήμα. Το ξύλινο στοιχείο επαναλαμβάνεται και περιμετρικά των παραθύρων του ισογείου. ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΠΛΑΓΙΑ ΟΨΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΔΙΑΚΟΣΜΟΥ ΠΑΡΑΘΥΡΩΝ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Επιτόπια προσωπική έρευνα.

Κριτική αξιολόγηση:

Η κατοικία παρουσιάζει μία απλοποιημένη μορφή της μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής όσον αφορά τους όγκους, ωστόσο εμφανίζει υπερβολικά διακοσμητικά στοιχεία. Αυτά είναι το ξύλινο πλέγμα με τα κάθετα, οριζόντια και διαγώνια στοιχεία εξωτερικά της όψης του ορόφου που παραπέμπει σε παλιό σαχνισί, καθώς και οι ξύλινες αντηρίδες που όμως δεν στηρίζουν διότι η μπετονένια πλάκα στηρίζεται εν προβόλω. Μάλιστα, το πλέγμα θυμίζει τον φέρων σκελετό δομής των παλιών κατασκευών της Άνω Πόλης, ο οποίος έχει προαναφερθεί στο δεύτερο κεφάλαιο, ενώ οι αντηρίδες αποτελούν μη λειτουργικό χαρακτηριστικό και «αντιγράφουν» την παλιά αρχιτεκτονική. Τα ξύλινα στοιχεία του ορόφου όπως και τα καφασωτά, εμφανίζονται και στο ισόγειο επίσης σαν διακοσμητικά στοιχεία γύρω από τα ανοίγματα, σχηματίζοντας ένα προεξέχον πλαίσιο. Παρατηρούμε, δηλαδή, ότι η κλίμακα των κατασκευών αυτής της κατοικίας και ο μη λειτουργικός τους χαρακτήρας δεν αναδεικνύουν ούτε το ίδιο το κτίριο, ούτε εξελίσσουν τη λαϊκή αρχιτεκτονική σε μία πιο σύγχρονη εκδοχή της.

Εικόνα 96: Προοπτική εικόνα του δρόμου με την κατοικία στο βάθος. Εικόνα 97: Γίνεται αντιληπτή η διαφορά ύψους της κατοικίας με το όμορο κτίσμα της.

Εικόνα 98: Οι ξύλινες αντηρίδες κάτω από τον προεξέχων όγκο του ορόφου. Εικόνα 99: Το ξύλινο πλέγμα που περικλείει τον όροφο και λειτουργεί διακοσμητικά.

Κατοικία στην οδό Παλαμίδου 2:

ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ Μονοκατοικία ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Γιάννης Επαμεινώνδας

ΘΕΣΗ Οδός Παλαμίδου 2, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. 2009 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Κτίριο βαθμιδωτής διάταξης ανάλογης της κλίσης του εδάφους, που επιχειρεί να αποκαταστήσει το περίτεχνο των των μεγάλων οθωμανικών σπιτιών που κυριαρχούσαν άλλοτε στην Άνω Πόλη.

ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Το κτίριο αποτελείται από δύο βασικούς διώροφους όγκους σε σχήμα Γ, όπου στην ένωσή τους βρίσκεται η είσοδος της κατοικίας. Στο ισόγειο αναπτύσσονται οι χώροι διημέρευσης, ενώ στον όροφο τα υπνοδωμάτια το καθένα από τα οποία επεκτείνεται με ένα σαχνισί.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Τα σαχνισιά στον όροφο επεκτείνουν τους βασικούς χώρους, με το ύψος τους να είναι χαμηλότερο του αντίστοιχου χώρου από τον οποίο εξέχουν. Οι στέγες είναι ανυψωμένες από τον κορμό, ενώ οι πέργκολες ενισχύουν μορφολογικά την εικόνα της κατοικίας.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Εφαρμόζεται ο συνδυασμός ξύλου και μετάλλου. Τα σαχνισιά αποτελούν ξεχωριστό κατασκευαστικό στοιχείο με σκελετό από μεταλλικούς κοιλοδοκούς και γέμισμα από συμπαγή τούβλα. Επίσης, ο ένας βασικός κτιριακός όγκος είναι από εμφανή λιθοδομή. ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Κυριαρχούν οι έντονοι χρωματισμοί, ενώ ακόμα συμβάλλουν και οι μεταλλικές ηλεκτροκίνητες περσίδες που είναι προσαρμοσμένες πάνω στο σκελετό των σαχνισιών, οι οποίες δημιουργούν ένα δεύτερο περίβλημα στο κτίριο. ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΠΛΑΓΙΑ ΟΨΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΑΧΝΙΣΙΟΥ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Επιτόπια προσωπική έρευνα, http://giannisepaminondas.blogspot.com/.

Κριτική αξιολόγηση:

Η παραπάνω κατοικία παρουσιάζει μία ιδιαίτερη πολυπλοκότητα, τόσο στη μορφολογία της, όσο και στα υλικά κατασκευής και τους χρωματισμούς της και για αυτό το λόγο γίνεται έντονα διακριτή ανάμεσα στα υπόλοιπα κτίσματα του οικισμού. Όγκοι που ξεπροβάλλουν συνεχώς από τις επιφάνειες των τοίχων, στεγάσεις είτε σε τριγωνική αετωματική μορφή είτε σε επίπεδη, μεγάλα και μικρά ανοίγματα ηλιασμού και αερισμού, είναι μερικά από τα Εικόνα 100: Συνολική άποψη της κατοικίας χαρακτηριστικά που φαίνεται να μην έχουν επί τη συμβολή των οδών Παλαμίδου και επιδράσει σωστά στη διαμόρφωση μίας Δημητρίου Πολιορκητού. σύγχρονης επέμβασης πάνω στο κτίριο μη έχοντας επηρεαστεί με σύνεση από τη λαϊκή αρχιτεκτονική της Άνω Πόλης. Ακόμα, οι μεταλλικές πλαισιωτές κατασκευές γύρω από τους όγκους και τα στέγαστρα, τα ξύλινα και πέτρινα στοιχεία επένδυσης, καθώς και ο συνδυασμός πολλών χρωμάτων στις όψεις, καθιστούν την πολυπλοκότητα μεγαλύτερη και υπερκαλύπτουν την ίδια τη κατασκευή της κατοικίας προσδίδοντάς της ένα άσκοπο «βάρος» και μία ασάφεια. Η αίγλη της απλής κατασκευής χάνεται και η κλίμακα των στοιχείων της δεν αναδεικνύουν το σύνολο.

Εικόνα 101: Η μεταλλική πλαισιωτή κατασκευή της πέργκολας στον τελευταίο όροφο. Εικόνα 102: 3D μοντέλο της κατοικίας, όπου διακρίνεται ο σχηματισμός Γ των κύριων όγκων.

Εικόνα 103: Οικοδομική λεπτομέρεια σκοτίας που διαχωρίζει τη στέγη από τον κορμό. Εικόνα 104: Οικοδομική φάση της κατοικίας, όπου διακρίνονται τα υλικά. Εικόνα 105: Εσωτερική λήψη φεγγίτη με ξύλινο σκελετό.

Κατοικία στην οδό Νικομάχου 8:

ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ Μονοκατοικία ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ -

ΘΕΣΗ Οδός Νικομάχου 8, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. - ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Τριώροφη μονοκατοικία που τη χαρακτηρίζει η έντονη χρήση ξύλινου καφασωτού πλέγματος στον όροφο, καθώς και η εξ ολοκλήρου εξωτερική επένδυση των τοίχων με τούβλο.

ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Καθώς παρατηρούμε πως στο μεγαλύτερο τμήμα του ισογείου υπάρχει ο ιδιωτικός χώρος στάθμευσης της κατοικίας, διαπιστώνουμε ότι οι κύριοι χώροι της, δηλαδή χώροι διημέρευσης και υπνοδωμάτια, θα αναπτύσσονται στους δύο παραπάνω ορόφους. Η είσοδος επιτυγχάνεται από μία ενδιάμεση στάθμη μεταξύ του ισογείου και του πρώτου ορόφου.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Βασικό μορφολογικό χαρακτηριστικό αποτελούν οι δύο γωνιακοί προεξέχοντες όγκοι των ορόφων με τα υαλοστάσια, οι οποίοι καλύπτονται με ελαφρώς κεκλιμένη κεραμοσκεπή, καθώς και το «σπάσιμο» του τοίχου που δημιουργείται κάτω από το σαχνισί για να προστατεύεται η είσοδος της κατοικίας.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Κατασκευαστικά, ο φέροντας οργανισμός φαίνεται να είναι από ωπλισμένο σκυρόδεμα και τούβλο ως στοιχείο πλήρωσης, ενώ η στέγη από ξύλινο σκελετό και αντίστοιχου υλικού φορούσια. ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Στον διάκοσμο συμβάλλουν οι ξύλινες καφασωτές κατασκευές οι οποίες στηρίζονται πάνω σε μεταλλικά στοιχεία των σαχνισί, όπως επίσης και η επένδυση του τούβλου με το ιδιαίτερο κεραμιδί χρώμα του. ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΟΝΤΙΝΗ ΛΗΨΗ ΣΑΧΝΙΣΙΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΚΟΝΤΙΝΗ ΛΗΨΗ ΤΩΝ ΞΥΛΙΝΩΝ ΚΑΦΑΣΩΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Επιτόπια προσωπική έρευνα.

Κριτική αξιολόγηση:

Εικόνα 106: Προοπτική λήψη της κατοικίας, οδός Νικομάχου 8.

Πρόκειται για μία κατοικία στην οποία διακρίνει κανείς έντονα δύο όγκους διαφορετικού μεγέθους οι οποίοι προεξέχουν στους ορόφους και εκμεταλλεύονται τον προσανατολισμό. Για αυτό το λόγο, εμφανίζουν συνεχή ανοίγματα τα οποία περιβάλλονται από επιμέρους ξύλινες καφασωτές κατασκευές, οι οποίες μπορούν να λειτουργούν είτε ως διακοσμητικό στοιχείο είτε για προστασία από το φυσικό φως. Η γεωμετρία των κατασκευών της κατοικίας, ωστόσο, δεν «δένει» αρμονικά μεταξύ τους, όπως και η εναλλαγή των διαφόρων υλικών που διακρίνονται σε αυτήν (τούβλο, ξύλο, μέταλλο, κεραμίδι), τα οποία «βαραίνουν» το κτίριο. Τα παραπάνω έχουν σαν αποτέλεσμα να μην εναρμονίζεται η κατοικία με το υπόλοιπο δομημένο κτιριακό απόθεμα του περιβάλλοντος χώρου από το οποίο περιτριγυρίζεται, ενώ, τέλος, δεν μας παρακινεί στο γεγονός να μιλήσουμε για μία κατοικία που ξεχωρίζει για τον εκσυγχρονισμένο τρόπο απόδοσης της λαϊκής αρχιτεκτονικής της Άνω Πόλης με γοητεία και έμπνευση.

Εικόνα 107: Ο περιβάλλοντας χώρος της κατοικίας καθώς εισέρχεσαι στην οδό. Εικόνα 108: Η προοπτική του κτιρίου από την αντίθετη κατεύθυνση της οδού.

Εικόνα 109: Λήψη των δύο σαχνισιών στους ορόφους. Εικόνα 110: Η είσοδος της κατοικίας υπό κλίση του τοίχου κάτω από το σαχνισί. Εικόνα 111: Λεπτομέρεια της επένδυσης με τούβλο.

Κατοικία στην οδό Συρακουσών 11:

ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ Μονοκατοικία ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ -

ΘΕΣΗ Οδός Συρακουσών 11, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. 2000 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Τριώροφη μονοκατοικία η οποία φέρει χαρακτηριστικά νεοκλασικής αρχιτεκτονικής των παλιών κατοικιών της Άνω Πόλης . ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Με βάση τα τυπολογικά πρότυπα των παλαιότερων αντίστοιχων κατοικιών σαν τη συγκεκριμένη, υποθέτουμε πως οι κύριοι χώροι της αναπτύσσονται στα τελευταία επίπεδα εκατέρωθεν ίσως μίας σάλας, ενώ οι δευτερεύοντες χώροι στο ισόγειο. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Τα βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά που διακρίνουμε είναι η σχεδόν απόλυτη συμμετρία στους όγκους (ύπαρξη σαχνισί και «εσωτερικού» εξώστη στη μέση) και τα ανοίγματα. Επίσης, στη στέψη του κτιρίου ξεχωρίζουν το τριγωνικό αέτωμα και οι ανάγλυφες γύψινες διακοσμήσεις.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κατασκευαστικά, ο φέροντας οργανισμός φαίνεται να είναι από ωπλισμένο σκυρόδεμα και τούβλο ως στοιχείο πλήρωσης.

ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Στον διάκοσμο συμβάλλουν οι ανάγλυφες γύψινες διακοσμήσεις, όπως προαναφέραμε, στη στέψη της κατοικίας, καθώς επίσης και οι κίονες στο μεσαίο επίπεδο οι οποίοι δεν έχουν στηρικτικό ρόλο στη κατασκευή. ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΛΗΨΗ ΚΤΙΡΙΟΥ ΛΗΨΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΩΝ ΚΙΟΝΩΝ ΚΟΝΤΙΝΗ ΛΗΨΗ ΤΟΥ ΤΡΙΓΩΝΙΚΟΥ ΑΕΤΩΜΑΤΟΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Επιτόπια προσωπική έρευνα.

Κριτική αξιολόγηση:

Εικόνα 112: Η όψη της κατοικίας στην οδό Συρακουσών 11.

Εικόνα 113: Το όμορο κτίριο της κατοικίας. Αντίθεση ύπαρξης παλιού-νέου. Εικόνα 114: Η τυφλή πλάγια όψη της κατοικίας και η αυλόπορτα του διπλανού κτίσματος που προδίδει ακόμα μία πολύ παλιά κατασκευή.

Η συγκεκριμένη κατοικία στην οδό Συρακουσών 11 διαφέρει στην εικόνα της από όλες τις προηγούμενες που αναλύσαμε. Είναι εμφανές ότι έχει δεχτεί επιρροές από την αρχιτεκτονική των σπιτιών των Εβραίων στην Άνω Πόλη, τα οποία συναντούσε κανείς τα πολύ παλιά χρόνια. Τα νεοκλασικά στοιχεία έχουν επιδράσει πάνω στο κτίριο, γεγονός που μαρτυρείται από την έντονη συμμετρία της όψης στα ανοίγματα και τον όγκο του ορόφου, καθώς και από τα ανάγλυφα διακοσμητικά στοιχεία των κιόνων στον πρόβολο του ισογείου, αλλά και κάτω από τη στέγη και γύρω από το αέτωμα.

Τα παραπάνω, όμως, στοιχεία δεν έχουν αποδοθεί στη σημερινή εποχή με μία διαφορετική, πιο σύγχρονη προσέγγιση η οποία θα έκανε το κτίριο να «αφουγκράζεται» τις σημερινές απαιτήσεις του οικισμού. Ο οικισμός της Άνω Πόλης δεν αποζητά κτίρια της εποχής των προσφύγων, όπου τότε ήταν και διαφορετικές οι ανάγκες των κατοικιών, αλλά είναι ωφέλιμο να δημιουργούνται κατασκευές με ρίζες το παρελθόν αλλά συνδιαλεγόμενες με το παρόν.

Κατοικία στην οδό Χαβρίου 9:

ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ Μονοκατοικία ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ -

ΘΕΣΗ Οδός Χαβρίου 9, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. Γύρω στο 2010 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Τριώροφη μονοκατοικία σε αραιοδομημένο σημείο του οικισμού της Άνω Πόλης, δίπλα σε πολυκατοικίες. ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Από το ισόγειο τμήμα της κατοικίας επιτυγχάνεται η είσοδος στο εσωτερικό του. Το γεγονός, όμως, ότι βρίσκεται σε υπερυψωμένο επίπεδο από αυτό του δρόμου μας προϊδεάζει την ύπαρξη υπογείου. Οι κύριοι χώροι αναπτύσσονται στους παραπάνω ορόφους. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Τα βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά που διακρίνουμε είναι το σαχνισί στον πρώτο όροφο με τις αντηρίδες από κάτω του, η ημιυπαίθρια κατασκευή του δευτέρου ορόφου που θυμίζει χαγιάτι και, τέλος, η αετωματική απόληξη ως στέψη. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κατασκευαστικά, ο φέροντας οργανισμός φαίνεται να είναι από ωπλισμένο σκυρόδεμα και τούβλο ως στοιχείο πλήρωσης. ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Στον διάκοσμο θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τα σκαλιστά σημεία πάνω στο αέτωμα και πάνω από τα τρία ανοίγματα του πρώτου ορόφου, καθώς επίσης και τις αντηρίδες διότι δεν αποσκοπούν στη στήριξη του προεξέχοντα όγκου, αλλά απλά στην εμφάνιση. ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΠΡΟΣΤΙΝΗ ΟΨΗ ΚΟΝΤΙΝΗ ΛΗΨΗ ΣΑΧΝΙΣΙΟΥ ΚΟΝΤΙΝΗ ΛΗΨΗ ΤΟΥ ΤΡΙΓΩΝΙΚΟΥ ΑΕΤΩΜΑΤΟΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Επιτόπια προσωπική έρευνα.

Κριτική αξιολόγηση:

Εικόνα 115: Γενική άποψη της κατοικίας της οδού Χαβρίου 9.

Εικόνα 116: Η εν λόγω κατοικία και η αντίθεσή της δίπλα σε μία μεγάλη πολυκατοικία.

Το συγκεκριμένο κτίριο, με την πρώτη ματιά, δείχνει να έχει υποστεί σύγχρονες επεμβάσεις, ωστόσο ας δούμε προσεχτικά ότι πρόκειται εξίσου για άλλη μία περίπτωση μη αρμονικής συνθετικής διαδικασίας. Στον πρώτο όροφο παρατηρείται κλειστή επέκταση του εσωτερικού χώρου, όπως συνηθιζόταν και στα παλαιότερα ιστορικά κτίρια της Άνω Πόλης με το λεγόμενο σαχνισί, με τρία εν σειρά ανοίγματα και αντηρίδες στο κάτω μέρος. Όμως, παλιά οι αντηρίδες αποτελούσαν απαραίτητο λειτουργικό στοιχείο για την προεξέχουσα κατασκευή, διότι τα πατώματα ήταν ξύλινα και έτσι απαιτούνταν στήριξη. Έτσι, στη συγκεκριμένη περίπτωση καταλαβαίνουμε πως αποτελούν απλά διακοσμητικά στοιχεία από μπετόν, τα οποία τείνουν να μιμηθούν τις παλιές κατασκευές.

Επίσης, εν συνεχεία του πρώτου ορόφου, στο πάνω μέρος, αναπτύσσεται μία διαφορετική ημιυπαίθρια κατασκευή του δευτέρου ορόφου που θυμίζει το χαγιάτι, έχοντας για στέγαστρο μία τριγωνική αετωματική απόληξη με σκαλιστά στοιχεία. Όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά δεν είναι αυθεντικά ως προς τη σύγχρονη αρχιτεκτονική με βάσεις από το παρελθόν και αλλοιώνουν τη σημερινή εικόνα που επιχειρούν να δώσουν ορισμένοι αρχιτέκτονες στα κτίρια του οικισμού, όπως θα αναλύσουμε στην επόμενη ενότητα.

Κατοικία στην οδό Χαβρίου 10:

ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ Πολυκατοικία ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ -

ΘΕΣΗ Οδός Χαβρίου 10, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. 2015-2016 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Τριώροφη πολυκατοικία σε αραιοδομημένο σημείο του οικισμού της Άνω Πόλης, απέναντι ακριβώς από το προηγούμενο παράδειγμα κατοικίας.

ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Στο συγκεκριμένο παράδειγμα όπου πρόκειται πλέον για πολυκατοικία και όχι μονοκατοικία, είναι σαφές ότι στον κάθε όροφο θα διαμοιράζονται τα διαμερίσματα με τους δικούς τους χώρους. Επομένως, δεν μιλάμε πλέον για καθ’ ύψος ανάπτυξη χώρων. Και αυτό το κτίριο κατοικίας διαθέτει σαχνισί με τρεις προεξοχές στον δεύτερο όροφο. Επιπλέον, διακρίνονται διάφορες εσοχές στο ογκοπλαστικό κομμάτι το οποίο σχηματίζει ημιυπαίθριους προβόλους.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Κατασκευαστικά, ο φέροντας οργανισμός φαίνεται να είναι από ωπλισμένο σκυρόδεμα και τούβλο ως στοιχείο πλήρωσης. Η στέγη είναι κεραμοσκεπή με ξύλινη βάση. ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Στον διάκοσμο του κτιρίου συμμετέχει το χαραγμένο μπετό στην επιφάνεια του κορμού του, δηλαδή στο ισόγειο και τον πρώτο όροφο. ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΥΡΙΑ ΟΨΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ Η «ΕΛΕΥΘΕΡΗ» ΓΩΝΙΑ ΛΗΨΗ ΕΣΟΧΗΣ ΜΕ ΠΡΟΒΟΛΟ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Επιτόπια προσωπική έρευνα.

Κριτική αξιολόγηση:

Εικόνα 117: Ο περιβάλλοντας χώρος της πολυκατοικίας στην οδό Χαβρίου 10.

Εικόνα 118: Προοπτική λήψη των σαχνισιών στον τελευταίο όροφο της πολυκατοικίας. Στην προκειμένη περίπτωση αντιμετωπίζουμε μία από τις νεόχτιστες οικοδομές που έχουν υψωθεί τα τελευταία χρόνια στην Άνω Πόλη. Παρατηρούμε πως η κλίμακά της είναι αυτό το στοιχείο το οποίο υπερκαλύπτει όλα τα υπόλοιπα. Μεγάλη έκταση, βαριά χαρακτηριστικά, έντονη ογκοπλασία, κυριαρχούν πάνω στο κτίριο και δεν αξιοποιούν με αρμονικό τρόπο τα στοιχεία της λαϊκής αρχιτεκτονικής. Το μόνο αξιοπρόσεχτο, αλλά χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αποτελεί το σαχνισί με τρεις προεξοχές στον δεύτερο όροφο, το οποίο συνοδεύεται και από εσοχές (ξετρυπήματα) στον όγκο. Αυτό συναντάται και στους δύο κατώτερους ορόφους σχηματίζοντας ημιυπαίθριους προβόλους, ενώ το συμπαγές κατακόρυφο στοιχείο μπετού στην ελεύθερη γωνία του κτίσματος παραπέμπει σε γυμνό υποστύλωμα, που όμως προσδίδει επιπλέον «βάρος» στη κλίμακα της κατασκευής. Εκτιμούμε, δηλαδή, πως στη συγκεκριμένη περίπτωση χάνεται κυρίως η ανθρώπινη κλίμακα που διέκρινε τα παλιά σπίτια του οικισμού.