![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/0698e64230eb6b692fb580fb86b2dab5.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
24 minute read
V.iii Παρουσίαση των κτιρίων που αποτελούν «αξιόλογα» παραδείγματα σύγχρονης επέμβασης στην Άνω Πόλη - Καρτέλες καταγραφής ......................................σελ
V.iii Παρουσίαση των κτιρίων που αποτελούν «αξιόλογα» παραδείγματα σύγχρονης επέμβασης στην Άνω Πόλη - Καρτέλες καταγραφής
Οι παραδοσιακοί οικισμοί, όπως η Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης, δεν αποτελούν μουσειακά συγκροτήματα ώστε να διατηρούνται αναλλοίωτα στο χρόνο. Αντιθέτως, είναι ζωντανοί οργανισμοί οι οποίοι πρέπει να υπηρετούν τις σύγχρονες ανάγκες των κατοίκων τους για να μπορέσουν άλλωστε να επιβιώσουν.
Advertisement
Οι ιδιαίτερες δεσμεύσεις νέων κτισμάτων που απαιτούνται σε προστατευόμενες περιοχές, όπως και στην Άνω Πόλη, αφορούν:
1) Την υποχρέωσή τους να ακολουθήσουν τον αρκετά δεσμευτικό οικοδομικό κανονισμό που ισχύει στην περιοχή,
2) Την ανάγκη για συνύρπαξή τους µε κατασκευές των τελών του 19ου αιώνα - αρχών του 20ου αιώνα και μορφολογική ένταξη σε περιοχές µε ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα,
3) Την ενδεχόμενη σχέση τους µε μνημεία ή αξιόλογα κτίρια από την άλλη, που γειτνιάζουν ή βρίσκονται σε μικρή απόσταση από αυτά69 .
Για να υπάρξει μία σημερινή αρχιτεκτονική "εντός των τειχών" απαιτείται η ταυτόχρονη εγκατάλειψη των στερεοτύπων της παράδοσης, αλλά και του συρμού. Σεβασμός στην παράδοση δεν είναι τα παράταιρα σαχνισιά, οι στέγες πάνω στο μπετόν, οι ψεύτικες επενδύσεις με ξύλα και πέτρες, η περιφορά των μορφών έξω από τον τόπο που τις γέννησε. Η διακριτική εμφάνιση του δομικού σκελετού είναι τιμιότερη από τις διακοσμητικές ξύλινες επενδύσεις, οι ταπεινοί τσιμεντόλιθοι και τα τούβλα είναι συγγενέστερα στη λογική της παραδοσιακής εμφανούς τοιχοποιίας από τις τρέχουσες επικαλύψεις. H ταπεινότητα, η άνεση, η έλλειψη δογματισμού, η τιμιότητα της κατασκευής, η κλιματική προσαρμογή, η αποφασιστικότητα των γεωμετρικών χειρισμών, η σαφήνεια της τυπολογίας είναι αρετές που πρέπει να χαρακτηρίζουν τη νέα αρχιτεκτονική σε ένα φορτισμένο με μνήμες ιστορικό περιβάλλον. H παρουσία του παρελθόντος στην αρχιτεκτονική του παρόντος δεν συνεπάγεται την υποχρεωτική αντιγραφή70 .
Έπειτα από τη μελέτη μου στην περιοχή αυτή, εντοπίστηκαν ορισμένα κτίρια κατοικιών τα οποία ακολουθούν την παραπάνω άποψη και αξίζει να τα δούμε το κάθε ένα ξεχωριστά παρακάτω με την αντίστοιχη καρτέλα καταγραφής του και μία μικρή αξιολόγηση.
69 http://morfologia.arch.duth.gr/4o _
etos/4o _ exam _ VII/neo _ se _paradosiako.pdf 70 http://www.greekarchitects.gr/site_parts/articles/print.php?article=1897&language=gr
Κατοικία στην οδό Ακροπόλεως 33:
ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ Μονοκατοικία ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Δήμητρα Φύγκα
ΘΕΣΗ Οδός Ακροπόλεως 33, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. 2005 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο
ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Γωνιακή μονοκατοικία, τριώροφη με κεραμοσκεπή, απλής αλλά σύγχρονης μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής σύνθεσης. ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Οι χώροι αναπτύσσονται εσωτερικά σε τρεις στάθμες, με την είσοδο του κτιρίου να μην βρίσκεται σε εμφανές σημείο του ισόγειου τμήματός του αλλά να επιτυγχάνεται από τη διπλανή κατοικία. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Κτίσμα με ορθογώνια ορθολογικά ανοίγματα και έντονη προεξοχή τμήματος από τον ενιαίο πρισματικό όγκο του στους δύο τελευταίους ορόφους δημιουργώντας σαχνισί διαφορετικής διεύθυνσης από την επιφάνεια της πρόσοψης του κτιρίου. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Η κατασκευή του φέροντος οργανισμού φαίνεται να είναι από ωπλισμένο σκυρόδεμα, το οποίο είναι επιχρισμένο με χρωματισμένο κονίαμα. ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Γίνεται σημειακή χρήση πέτρας ως επένδυση σε τμήμα του ισογείου στην κύρια όψη. ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΑ ΟΜΟΡΑ ΚΤΙΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΑ ΠΛΕΥΡΑ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΝΕΟΥ-ΠΑΛΙΟΥ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ ΑΝΟΙΓΜΑΤΟΣ
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/8f51982c3e22ebdfc98e50e86a2f92aa.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/d7c7fbe998edeb93ffdc209e35eb2fe9.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/f235fcbf8e3f39dfe4776a74dc12afb0.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Επιτόπια προσωπική έρευνα.
Κριτική αξιολόγηση:
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/df837c120daf83c3cd9e8576d39ca6f9.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Πρόκειται, λοιπόν, για μία μονοκατοικία σύγχρονης σχετικά κατασκευής, μη διατηρητέα. Βρίσκεται σε γωνιακό σημείο στη συμβολή των οδών Ακροπόλεως και Δημοκρίτου και γειτνιάζει με παλιές κατασκευές ιδιαίτερα από την πλάγια όψη του. Ωστόσο, έχει καταφέρει να αναδειχθεί με σωστό τρόπο χωρίς να μοιάζει «ξένο» απόκτημα του οικοδομικού τετραγώνου.
Διαθέτει τρεις ορόφους και κεραμοσκεπή, από τους οποίους οι δύο τελευταίοι αναδεικνύονται με έναν προβαλλόμενο όγκο που θυμίζει σαχνισί, έντονα σπασίματα στην επιφάνεια του τοίχου της πρόσοψης, μεγάλα ανοίγματα και τη μη ύπαρξη ημιυπαίθριων και υπαίθριων χώρων. Η κατασκευή του φέροντος οργανισμού φαίνεται να είναι από ωπλισμένο σκυρόδεμα, το οποίο είναι επιχρισμένο με χρωματισμένο κονίαμα, ενώ γίνεται σημειακή χρήση πέτρας ως επένδυση σε τμήμα του ισογείου στην κύρια όψη. Είναι εμφανής ο σύγχρονος χαρακτήρας του κτιρίου εκφράζοντας σεβασμό στα παραδοσιακά στοιχεία. Η πρωτότυπη ογκοπλασία σε συνδυασμό με τις αρχιτεκτονικές βάσεις της μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής, τις οποίες δεν αντιγράφει, μαρτυρούν τον συγκερασμό παλιών με νέων στοιχείων με απόλυτη αρμονία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, ως δείγμα των δυνατοτήτων καταγραφής και μελέτης της αρχιτεκτονικής μορφολογίας του συγκεκριμένου κτιρίου καθώς δεν υπήρχαν και παραπάνω πληροφορίες για αυτό, προχώρησα στη διαδικασία εφαρμογής του προγράμματος Photoscan.
Εικόνα 119: Μακρινή λήψη της κατοικίας με τον περιβάλλοντα χώρο.
Εικόνα 120: Προοπτική άποψη της κατοικίας.
Εικόνα 121: Η επένδυση με πέτρα σε τμήμα του ισογείου. Εικόνα 122: Τα ανοίγματα στον προεξέχοντα όγκο του ορόφου.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/25ac4f29e2bc4509723e8ef71b381898.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/22a9c6b89321f1382b8fc50f38bfa8c5.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/5c4cc1e562711d88eb3603a9554b841d.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/1be0580e5aa6093be963d6c0f1639331.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 123: Άποψη της κατοικίας με τα όμορα μέσω του πυκνού νέφους των μοναδικών σημείων “dense cloud”. Εικόνα 124: Λήψη της κατοικίας, και με τις δύο όψεις με τον ίδιο τρόπο. Εικόνα 125: Η πλάγια όψη της κατοικίας με την ίδια μέθοδο.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/dec4ffd81f3922f1e1dd146b309176e2.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/a054f132965c3201d4bebfbfc9af4d1b.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 126: Κοντινή άποψη της κατοικίας, έχοντας σχηματιστεί πλήρης επιφάνεια “mesh”. Εικόνα 127: Η μπροστινή όψη της κατοικίας μαζί με το όμορο, με την ίδια μέθοδο. Εικόνα 128: Η πλάγια όψη της κατοικίας με τη μέθοδο “mesh”.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/0e32746604d315ccead4e138858d8e0e.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Πρόκειται για 3D μοντελοποίηση του κτιρίου μελέτης, εισάγοντας στο πρόγραμμα φωτογραφίες, αλληλοκαλυπτόμενες κατά 80% η επόμενη με την προγούμενη, τις οποίες έχω τραβήξει όντας απέναντι και παράλληλα με το κτίριο από κάθε όψη συμπεριλαμβάνοντας κάθε σημείο του και κατά ύψος και κατά μήκος. Όλα αυτά τα σημεία εντοπίζονται από το πρόγραμμα και σχηματίζουν στην αρχή ένα πυκνό νέφος και στη συνέχεια μία πλήρη επιφάνεια, αποτυπώνοντας με ρεαλιστικό τρόπο τη μορφή του κτιρίου όπως φαίνεται στις εικόνες παρακάτω.
Όπως μπορεί να διακρίνει κανείς από τις εικόνες, η αποτύπωση των χαρακτηριστικών και της μορφής του κτιρίου πλησιάζει κατά πολύ την πραγματική του εικόνα και αυτό οφείλεται στις φωτογραφίες που εισάγονται στο πρόγραμμα Photoscan. Έτσι, διευκολύνεται η μελέτη του ακόμα και χωρίς να είσαι παρών στην πραγματική τοποθεσία και κατανοείς εσύ ο ίδιος με καλύτερο τρόπο την μορφολογία του αντικειμένου μελέτης. Μάλιστα, επιτυγχάνεται και η λήψη ορθοφωτογραφιών, οι οποίες μπορούν να αντικαταστήσουν επαρκώς τα αρχιτεκτονικά σχέδια των όψεων.
Κατοικία στην οδό Ακροπόλεως 121:
ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ
Διπλοκατοικία ΘΕΣΗ Οδός Ακροπόλεως 121, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. 1999-2001 ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία
ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Ν. Καλογήρου Φ. Μαυρογορδάτος
ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο
ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ Υπόγειο και 2 όροφοι. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Γωνιακό στο υψηλότερο σημείο της οδού, διατηρεί με ελευθερία τον όγκο ενός παλαιότερου μεσοπολεμικού προσφυγικού κτίσματος. ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Τα διαμερίσματα αναπτύσσονται σε δύο στάθμες με ένα σύνθετο τρόπο έχοντας ανεξάρτητες εισόδους και αποφεύγοντας την τυπική διάταξη των χώρων. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Συμπαγής βάση με τετράγωνα ορθολογικά ανοίγματα, αφαιρέσεις και ελαφρές προεξοχές τμημάτων από τον ενιαίο πρισματικό όγκο του προϋπάρχοντος κτίσματος, η γωνία υπογραμμίζεται με εσοχή στη βάση και προεξέχοντα κλειστό υαλόφρακτο εξώστη στον όροφο που κλείνει με ελαφρές κατασκευές που δημιουργούν διαφανή ή αδιαφανή διαφράγματα.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Τα συμπαγή τμήματα κατασκευάζονται από έγχρωμους τσιμεντόλιθους, ενώ στα ελαφρά τμήματα είναι εμφανείς οι πλάκες από σκυρόδεμα.
ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Μεταλλικά κουφώματα, υαλότουβλα και ξύλινα πλέγματα με περσίδες που εξασφαλίζουν ηλιοπροστασία. ΚΑΤΟΨΗ Α’ ΣΤΑΘΜΗΣ ΚΑΤΟΨΗ Β’ ΣΤΑΘΜΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΟΨΗ / ΚΑΤΑ ΜΗΚΟΣ ΤΟΜΗ
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/51712cf65e9a26a9d3d3a10feb6bcd42.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/6c1da851a4bbd283718f77dec0043a61.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/d6f989f2e62adf192fb75f472fbc9806.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/2f23f1e3a62e749a0f0173a7c33ac911.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/223e6a9c16ba4b376cdb08107c7d7c1e.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/18d9e34a698abca6206d71edd11a04db.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.greekarchitects.gr, http://morfologia.arch.duth.gr, αρχείο Πολεοδομίας Θεσσαλονίκης.
Κριτική αξιολόγηση:
Εικόνα 129: Προοπτική άποψη της κατοικίας.
Η διπλοκατοικία αυτή στην οδό Ακροπόλεως 121 αποτελεί υπόδειγμα σύγχρονης επέμβασης μεταξύ των υπόλοιπων κτισμάτων του παραδοσιακού οικισμού της Άνω Πόλης. Χρησιμοποιώντας στοιχεία της παλιάς μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής, όπως είναι η προεξοχή στον όροφο, οι ελαφριές κατασκευές και τα αδρά υλικά στις επιφάνειες των τοίχων, οι αρχιτέκτονες του κτιρίου Ν. Καλογήρου και Φ. Μαυρογορδάτος έχουν καταφέρει με απόλυτη επιτυχία να δώσουν νέα πνοή στα χαρακτηριστικά αυτά χωρίς να μιμούνται σε σημείο αντιγραφής το παρελθόν. Η κατασκευή, εκτός από τον σεβασμό που επιδεικνύει στον ίδιο του τον εαυτό και στις ιστορικές βάσεις του, σέβεται και το περιβάλλον στο οποίο καλείται να ενταχθεί. Οι χρωματισμοί των υλικών, η ανθρώπινη κλίμακα, οι καθαρές μορφές, δεν έρχονται σε αντιπαράθεση με τον χαρακτήρα της Άνω Πόλης, αντιθέτως, τον ενισχύουν με πιο σύγχρονο τρόπο.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/e75fb6a23aae5e7ebe894502ceebf689.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/c167aab9a94710403659cd8d0ad20eb4.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 130: Η πλάγια όψη με τη δεύτερη είσοδο της κατοικίας. Εικόνα 131: Η ημιυπαίθρια είσοδος της πρώτης κατοικίας.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/e4f9e7e64c16898d0c21955c0a819ce7.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/613ab6dc3288b2a8eee3f6d2f6a23821.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 132: Ο υαλόφρακτος εξώστης του ορόφου με τα ελαφρά διαφράγματα. Εικόνα 133: Εσωτερική εικόνα του υαλόφρακτου εξώστη, με τοποθέτηση εστίας θέρμανσης.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/bb60dc66be843573c9c9f5749269ade9.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Όπως πραγματοποίησα την περαιτέρω μελέτη του προηγούμενου κτιρίου (Ακροπόλεως 33) μέσω του προγράμματος μοντελοποίησης Photoscan, το ίδιο συνέβη και στο συγκεκριμένο, με τις εξής λήψεις ως αποτελέσματα.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/911b0a5046e4f3fe9925a4dba1cd94f0.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 134: Λήψη του κτιρίου ως “dense cloud”.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/e6782ad18c7a579528bb209657e6a82e.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 135: Λήψη του κτιρίου ως “mesh”.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/b37002745da30a83a8375b9110159527.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 136: Ορθοφωτογραφία της πλάγιας όψης.
Κατοικία στην οδό Κάστορος 14:
ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ Διπλοκατοικία ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Μιχαήλ Νομικός
ΘΕΣΗ Οδός Κάστορος 14, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. 1993-1998 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο
ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 4 από τη χαμηλότερη στάθμη (άνιση υψομετρική διαφορά στις όψεις του). ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Σύγχρονη διπλοκατοικία με αρχιτεκτονική που εστιάζει στην αναγνώριση του τόπου. Οι όγκοι του, το πέτρινο κάτω τμήμα και οι υπερκείμενοι επιχρισμένοι όγκοι, εντάσσονται στη μορφολογία του βράχου και των γειτονικών κτισμάτων.
ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Οι δύο κατοικίες οργανώθηκαν σε επάλληλα κλιμακούμενα επίπεδα προσαρμοσμένα στην έντονη κλίση του εδάφους (6,00 µ.). Οι κύριοι χώροι διαβίωσης στρέφονται προς το νότο και τη θέα, ενώ ο μεταβατικός χώρος μεταξύ δηµόσιου και ιδιωτικού οργανώθηκε µε τη δημιουργία ενός ηµιυπαίθριου χώρου και µε υποχώρηση από την οικοδομική γραµµή.
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Η πρώτη κατοικία εντάσσεται στο διώροφο τµήµα εµφανούς λιθοδομής, ενώ η δεύτερη οργανώνεται στο υπερκείμενο τµήµα που αποτελείται από διασπαρμένους, κλιμακούμενους όγκους. Συνδετικό στοιχείο αποτελεί η διώροφη αρχιτεκτονική προεξοχή.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Αποτελείται από εμφανή λιθοδομή στους δύο πρώτους ορόφους και οπλισμένο σκυρόδεμα στους υπόλοιπους όγκους επιχρισμένο από κονίαμα ειδικής συνθέσεως. Ξύλινα στοιχεία στο νότο και στους προβόλους, εμφανής πέτρα και χρωματιστό κονίαμα.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΤΟΨΗ Α’ ΣΤΑΘΜΗΣ ΚΑΤΟΨΗ Β’ ΣΤΑΘΜΗΣ ΚΑΤΑ ΜΗΚΟΣ ΤΟΜΗ
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/b9d113bdb77a197b1b6dcbae032abc0c.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/fe33089dac0cc1ecae3caba7d62454d8.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://morfologia.arch.duth.gr, https://parallaximag.gr, http://www.openhousethessaloniki.gr.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/4ffb24bbba42777b740c0b5888bdef43.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/6f97c2a69072affa580abc180f46669a.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/04e8ecd0ba20afb9e932dff3fc541286.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Κριτική αξιολόγηση:
Πρόκειται για μία διπλοκατοικία ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής σημασίας για το ευρύτερο κτιριακό περιβάλλον της Άνω Πόλης, διότι συγκεντρώνει ποιότητες και στοιχεία αντάξια του παρελθόντος αποτυπωμένα με πιο σύγχρονο και δημιουργικό τρόπο. Όσον αφορά το οικόπεδο, είναι πλατυμέτωπο προς το κάτω νότιο τμήμα, στενομέτωπο προς το άνω βόρειο και με υψομετρική διαφορά μεταξύ των άνισων πλευρών του. Βασικές αρχές για τον σχεδιασµό του κτιρίου ήταν η λιτότητα των μορφών, η επιλογή των υλικών συναφών µε τα υλικά και τις κατασκευές του τόπου. Έτσι, το κτίριο εναρμονίζεται µε το περιβάλλον χωρίς να το μιµείται παθητικά. Ένα κτίριο που φέρει μία σύγχρονη αρχιτεκτονική αύρα, αλλά εναρμονίζεται και με το ιστορικό περιβάλλον της Άνω πόλης. Η επιλογή των υλικών έγινε με βάση τον βιοκλιματικό σχεδιασμό και πιο συγκεκριμένα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Δηλαδή, με ξύλο στον νότο και φεγγίτες προς τον βορρά. Το στοιχείο που προκαλεί εντύπωση αφορά την τοποθέτηση του ξύλινου πατώματος στον κάτω όροφο επάνω σε έναν βράχο για να μην αλλοιωθεί η γεωμορφολογία του εδάφους και για να διατηρεί μία σταθερή θερμοκρασία στον όροφο.
Εικόνα 137: Άποψη του κτιρίου από τον δρόμο. Εικόνα 138: Η διώροφη αρχιτεκτονική προεξοχή με τα ανοίγματα. Εικόνα 139: Λήψη της λιθοδομής.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/0ec7b98fec8aef697066196a027704ae.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/15a5ff69a492682b9693f1b18334d19e.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 140: Η άποψη της κατοικίας από την οδό Κάστορος. Εικόνα 141: Προοπτική λήψη της εισόδου. Εικόνα 142: Οι είσοδοι στις δύο κατώτερες στάθμες.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/0752ca619e1522d94c359844a0008bbe.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/33cabaac335c0948c1d73f85be404555.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 143: Εσωτερική άποψη της προεξοχής. Εικόνα 144: Εσωτερική άποψη καθιστικού-κουζίνας.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/2bf8cda6de342a4e1f6c7835a886b569.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Κατοικία που γειτνιάζει με τον Όσιο Δαυίδ:
ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ
Μονοκατοικία ΘΕΣΗ Κοντά στον Όσιο Δαυίδ, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. 1997-1999 ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία
ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Α. Κωτσιόπουλος Ε. Χαλκιοπούλου
ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο
ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ Υπόγειο και 3 όροφοι. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Κατασκευάστηκε επί ενός ιδιαίτερα επικλινούς οικοπέδου επιφάνειας 130m², αναπτύσσεται σε τρία κύρια επίπεδα και τρεις ευδιάκριτες ενότητες, η κάθε μια από τις οποίες παίζει και έναν ιδιαίτερο ρόλο.
ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Υπόγειο: αρχείο, αποθήκη και λεβητοστάσιο, Ισόγειο: δύο μικρές αυλές, βιβλιοθήκη και γραφείο, Ανωδομή της νότιας πλευράς: το μεγαλύτερο μέρος των κυρίων χώρων της κατοικίας, Βόρειο τμήμα: υπόλοιποι κύριοι χώροι καθώς και χώροι κίνησης, λουτρά και συμπληρωματικοί χώροι.
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Τρεις ευδιάκριτες ενότητες: η «βάση» που χαρακτηρίζεται από την εξωτερική επένδυση με πέτρα και εμφανές τούβλο και από τα μικρά ανοίγματα, η ανωδομή της νότιας πλευράς με το καφασωτό περίβληµα από χαλύβδινα κουφώµατα που είναι το κυρίαρχο στοιχείο της κατοικίας και το βορινό τµήµα που λειτουργεί σαν φόντο και πλησιάζει μορφολογικά τα γειτονικά κτίσματα.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φέρων οργανισμός από οπλισμένο σκυρόδεμα.
ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Εξωτερική επένδυση με πέτρα και εμφανές τούβλο, καφασωτό περίβλημα που επιτρέπει την οπτική φυγή. ΚΑΤΟΨΗ Α’ ΚΑΙ Β’ ΣΤΑΘΜΗΣ ΚΑΤΟΨΗ Γ’ ΚΑΙ Δ’ ΣΤΑΘΜΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΨΗ
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/f0a3ed61c21460839c9cbd9dbcc60fa5.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/1560902002316f952f35a823083cc05a.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.ktirio.gr, https://www.designhome.gr, http://morfologia.arch.duth.gr, https://parallaximag.gr.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/c549de480828d0056ed17176bd1ef2bb.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/66558f2ac100e14173c1c4434d4e88ee.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/9bc4f3d7fb898990b365d1090270d9d5.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/2825f4391389ba6cb95e8105230866c7.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/c883311db8d91da33a3fbf21155e7b7f.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Κριτική αξιολόγηση:
Η μονοκατοικία αυτή χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την καινοτόμα αρχιτεκτονική του σύνθεση συγκριτικά των υπόλοιπων κτισμάτων της περιοχής, χωρίς όμως να επιβάλλεται εις βάρος τους. Η κλίμακά του ίσως να σηματοδοτεί το αντίθετο καθώς πρόκειται για μεγάλο κτίριο κατοικίας, ωστόσο οι αρχιτέκτονες δούλεψαν έξυπνα με τη χρήση των συγκεκριμένων υλικών που διακρίνουμε μέσα από τις φωτογραφίες. Η εξωτερική επένδυση με πέτρα και εμφανές τούβλο στη βάση της κατασκευής αποσκοπεί στην αρμονική της ένταξη στο περιβάλλον και καταφέρνει να αποτελέσει συνέχεια του φυσικού βράχου της περιοχής. Το βόρειο τμήμα της κατοικίας παρουσιάζει μία διαφορετική εικόνα από αυτή του νότου με το καφασωτό περίβλημα που κυριαρχεί. Στον βορρά, η μορφολογία πλησιάζει εκείνη που συναντάμε στα περισσότερα κτίσματα της Άνω Πόλης και έτσι παρατηρούμε τον πολυσύνθετο χαρακτήρα αυτής της μονοκατοικίας που σέβεται την ιστορικότητα του τόπου και παράλληλα την εξελίσσει με σύγχρονο και δημιουργικό τρόπο. Δεν είναι τυχαίο ότι η κατοικία επελέγη μεταξύ των 1000 καλύτερων κτιρίων ανά τον κόσμο την περίοδο 1999-2004 και περιελήφθη στον άτλαντα «The Phaidon Atlas of Contemporary World Architecture» (2004), Phaidon Press, p. 614.
Εικόνα 145: Η επένδυση τούβλου στο νότο. Εικόνα 146: Η κατασκευή με κουφώματα 0.80*0.80 και ανοιγόμενα φύλλα. Εικόνα 147: Η βόρεια όψη της κατοικίας.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/89fb0c200e538e1849daf85dc9337a2f.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/e17bf6decd7b691d5c070ecab921a9e6.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 148: Άποψη της κατοικίας από τον Όσιο Δαυίδ.
Εικόνα 150: Εσωτερική άποψη του καθιστικού. Εικόνα 151: Η οπτική φυγή μέσα από την καφασωτή προεξοχή. Εικόνα 149: Άποψη της κατοικίας ανεβαίνοντας τον δρόμο.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/f2622590ff79dce5774f305bb364db12.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 152: Εσωτερική άποψη του χώρου της βιβλιοθήκης.
Κατοικία στην οδό Δόμνας Βισβίζη 13:
ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ ΘΕΣΗ Μονοκατοικία Οδός Δόμνας Βισβίζη 13, Επταπύργιο ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Ν. Καλογήρου Κ. Μανωλίδης Φ. Μαυρογορδάτος
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. 1997-2001 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο
ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ H κατοικία βρίσκεται σε μικρό οικόπεδο στην οδό Βυσβίζη, ένα στενό δρόμο, κάθετο προς το βόρειο τείχος του Επταπυργίου. Προς την πλευρά του δρόμου το κτίσμα αποτελείται από δύο ανισοβαρείς όγκους που αρθρώνονται με μικρή απόκλιση μεταξύ τους.
ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Στο εσωτερικό επιδιώκεται η συνέχεια των χώρων στις τρείς κύριες στάθμες γύρω από το περίκλειστο «αίθριο» - πυρήνα κατακόρυφης επικοινωνίας. H κλίση του οικοπέδου εκμεταλλεύεται τη θέα προς την πόλη από την οπίσθια όψη με την εσοχή που δημιουργείται και την υπερυψωμένη αυλή - δώμα του δευτέρου ορόφου, όπου βρίσκονται οι κύριοι χώροι διημέρευσης.
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Ο κύριος όγκος είναι συμπαγής με μικρά ανοίγματα και υποχωρεί βαθμιαία από την οικοδομική γραμμή, έτσι ώστε ο μικρότερος και ελαφρύτερος όγκος να δίνει την εντύπωση της προεξοχής, παραπέμποντας αφαιρετικά στην παράδοση της περιοχής και εξασφαλίζοντας παράλληλα μία πλάγια οπτική φυγή προς το δρόμο και το τείχος. Το συμπαγές τμήμα της πρόσοψης αποτελείται από εμφανείς τσιμεντόλιθους. Στην υπερυψωμένη υαλόφρακτη προεξοχή οι εμφανείς πλάκες από σκυρόδεμα συνδέονται με κουφώματα αλουμινίου και εξωτερικό πλέγμα από μέταλλο και κινητές ξύλινες περσίδες.
ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Κινητές ξύλινες περσίδες από κόντρα πλακέ θαλάσσης που εξασφαλίζουν ιδιωτικότητα και ηλιοπροστασία.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/59ca5fc63b6008797a782bb863148651.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.greekarchitects.gr, http://morfologia.arch.duth.gr.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/a6b82f7e3d931f81bca8955dcfcfd5e9.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/753830a54e522e6ef591df655dc939ef.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Κριτική αξιολόγηση:
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/16b118ac1c210383942f6720517a83b5.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 153: Η κύρια όψη της κατοικίας.
Εικόνα 154: Άποψη της προεξοχής στην όψη της κατοικίας.
Εικόνα 155: Λεπτομέρεια των κινητών ξύλινων περσίδων. H μελέτη συγχρόνων κατοικιών στην Άνω Πόλη, κοντά στα βυζαντινά τείχη, απαιτεί ιδιαίτερη συνθετική επεξεργασία, για την προσαρμογή στον ιστορικό τόπο, χωρίς την "εύκολη" σκηνογραφική προσέγγιση που κυριαρχεί. Αν και οι αναφορές στην παράδοση είναι εμφανείς, στο πλαίσιο βέβαια μίας σύγχρονης αρχιτεκτονικής έκφρασης, η πρόταση που παρουσιάζεται συνάντησε σημαντικές δυσκολίες για την έγκρισή της, καθώς οι αρμόδιοι φορείς τείνουν προς την τυπική αναπαραγωγή των στερεοτύπων που κυριαρχούν στη δόμηση της περιοχής.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/8b102952d4a4050b64300eab5f65a333.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Η συγκεκριμένη κατοικία μπορεί να διαφέρει από την κλασσική μορφή ενός παραδοσιακού σπιτιού μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής της Άνω Πόλης, ωστόσο προσπάθησε να τη συμπεριλάβει με πιο ελεύθερο και αφαιρετικό τρόπο. Αυτό φανερώνεται από τα μικρά ανοίγματα, όπως και από την κατασκευή της προεξοχής η οποία τονίζεται από την υποχώρηση του κύριου όγκου. Ακόμα και τα υλικά τα οποία χρησιμοποιήθηκαν (τσιμεντόλιθος και ξύλο) δεν επιλέχθηκαν τυχαία, διότι εντάσσουν με ομαλό τρόπο το κτίριο στο ευρύτερο περιβάλλον, καθώς παραπέμπουν στα τείχη της περιοχής.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/3a3d80b37657f9c252227f550d5c20cc.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Κατοικία στην οδό Μύρωνος 5:
ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ
Μονοκατοικία ΘΕΣΗ Οδός Μύρωνος 5, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. 2004 ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία
ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Μαρία Δούση Μιχαήλ Νομικός
ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο
ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Η κεντρική ιδέα της σύνθεσης είναι η υιοθέτηση ενός κορµού από τον οποίο εξέχουν ολόγυρα αρχιτεκτονικές προεξοχές, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα ογκοπλαστικής οργάνωσης στον όροφο.
ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Το κτίριο αναπτύσσεται σε σχήµα Γ, έτσι ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί στο έντονα επικλινές έδαφος. Η είσοδος γίνεται από τη βόρεια πλευρά κεντροβαρικά στην όψη, η οποία οδηγεί στο χώρο της εισόδου στον οποίο είναι χωροθετηµένο και το κλιμακοστάσιο ανόδου στον όροφο. Στο ισόγειο βρίσκονται τα υπνοδωμάτια, ενώ στον όροφο οι χώροι διημέρευσης.
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Οι ογκοπλαστικές προεξοχές στον όροφο είναι το κυρίαρχο μορφολογικό στοιχείο και αναφέρονται άµεσα στα γνωστά σαχνισί της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Ο κορμός παραμένει «καθαρός».
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Φέρων οργανισμός από οπλισμένο σκυρόδεμα και οι προεξοχές στον όροφο είναι ξύλινες κατασκευές µε φέροντα στοιχεία και επενδύσεις από κόντρα πλακέ θαλάσσης µε εσωτερική ηχομόνωση και θερμομόνωση. Ξύλινες επενδύσεις και επίχρισμα σε χρωματισμένο τόνο.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΤΟΨΗ Α’ ΚΑΙ Β’ ΣΤΑΘΜΗΣ ΚΑΤΑ ΜΗΚΟΣ ΤΟΜΕΣ ΕΓΚΑΡΣΙΕΣ ΤΟΜΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://morfologia.arch.duth.gr.
Κριτική αξιολόγηση:
Πρόκειται για μία μονοκατοικία κοντά στη Μονή Βλατάδων στην Άνω Πόλη, η οποία συνθετικά και μορφολογικά δεν θυμίζει την πολυπλοκότητα που συναντήσαμε στα προηγούμενα παραδείγματα σύγχρονων επεμβάσεων. Αυτό, όμως, δεν την αποκλείει από εκείνες τις περιπτώσεις όπου θα λέγαμε πως η πρώιμη αρχιτεκτονική του τόπου έχει αποδοθεί με μία πιο σύγχρονη έκφραση. Το Εικόνα 156: Ο περιβάλλοντας χώρος της βασικό χαρακτηριστικό αυτού του κτιρίου κατοικίας. αποτελεί η καθαρότητα των όγκων και της μορφής του. Το γεγονός αυτό κάνει πιο ξεκάθαρη την αντίληψή μας ώστε να «διαβάσουμε» το κτίριο και να πούμε με σιγουριά ότι πρόκειται για μία έμπνευση με ρίζες από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, αλλά ταυτόχρονα αποπνέει και έναν εκσυγχρονισμό λόγω του αφαιρετικού μορφολογικού του ύφους και της απλότητάς του. Οι προεξοχές στον όροφο κάνουν άμεση αναφορά στο χαρακτηριστικό στοιχείο του σαχνισί που δέσποζε σε όλες τις κατοικίες παλιότερα, αλλά εδώ παρουσιάζονται ως ξύλινες ελαφριές κατασκευές χωρίς στήριξη από κάτω τους και με τζαμαρίες σε όλη τους την επιφάνεια από ένα ύψος και πάνω, δείχνοντας ακόμα πιο ελαφριά την κατασκευή. Επίσης, όπως παρατηρούμε από τις εικόνες, και η συμμετρία στην όψη είναι ένα ακόμα στοιχείο που συμφωνεί με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του οικισμού. Το ισόγειο μένει «καθαρό» και έτσι δίνεται έμφαση στο ογκοπλαστικό τμήμα του ορόφου, ενώ ο χρωματισμός του επιχρίσματος είναι ίδιος με αυτόν που συναντήσαμε και σε προηγούμενα παραδείγματα και, φυσικά, εναρμονίζεται με το ευρύτερο κτιριακό απόθεμα της περιοχής.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/de09b572f19d36dec8fb713362d6b263.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/864f0d252c05a0eca70c7527ff5e1375.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 157: Η πρόσοψη της μονοκατοικίας. Εικόνα 158: Κοντινή λήψη του σαχνισί.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/cc49cdc39b3a45a2a010893e0b4619d3.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 159: Η μακρινή οπτική του περιπατητή. Εικόνα 160: Εξωτερική άποψη της κατοικίας ανεβαίνοντας τον κάτω δρόμο. Εικόνα 161: Η είσοδος του κτιρίου.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/86c216d3ae94c02ffcc6df42c5bbaad7.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Κατοικία στην οδό Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου 69:
ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ Διπλοκατοικία ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ -
ΘΕΣΗ Οδός Αλ. Παπαδοπούλου 69, Άνω Πόλη ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. Μετά το 2011 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ Κατοικία ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Μη διατηρητέο
ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ 3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Πρόκειται για την κατασκευή τριών κατοικιών σε δύο όμορα οικόπεδα. ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Στο οικόπεδο Α η επιτρεπόμενη δόμηση διασπάται σε δύο ομάδες, συνολικού σχήματος Γ, ώστε να μπορέσει η κάθε μία από αυτές να λειτουργήσει ως αυτόνομη κατοικία.
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Τα κτίσματα έχουν απλή μορφολογική οργάνωση και προσπαθούν να αποδώσουν τις μορφολογικές αρχές της παράδοσης της περιοχής, αποφεύγοντας άστοχες μιμήσεις και αναπαραστάσεις.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φέρων οργανισμός από οπλισμένο σκυρόδεμα.
ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Εξωτερική επένδυση πέτρας στην πρόσοψη. ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΟΨΗ Α’ ΚΑΙ Β’ ΣΤΑΘΜΗΣ ΚΑΤΑ ΜΗΚΟΣ ΤΟΜΕΣ (ΟΙΚΟΠΕΔΑ Α ΚΑΙ Β)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/f8e8e4686ea1ced50bcab14566834741.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/bd76036b0f63bc80e09386ae70300470.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/ad345d22edfe2b34df4ff7d046be4662.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/aef9b34d081efe4ba55e1e16d8b9e005.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, «Εν Χώρω Τεχνήεσσα», Θεσσαλονίκη 2011. Γεν. φωτογραφίες προσωπικό αρχείο.
Κριτική αξιολόγηση:
Τα παραπάνω στοιχεία που αναγράφονται στην καρτέλα καταγραφής του κτιρίου στην οδό Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου 69, αφορούν σε μία πρόταση που κατατέθηκε από τις Παρασκευή Κερτεμελίδου και Στυλιανή Λεφάκη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έγινε στο πλαίσιο της ενότητας «Νέες κατοικίες στην Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης. Προσπάθεια «επαναφοράς» χαρακτηριστικών στοιχείων του παραδοσιακού αστικού ιστού» του βιβλίου «Εν Χώρω Τεχνήεσσα», αφιέρωμα στην καθηγήτρια Ξανθίππη Σκαρπιά – Χόιπελ, Θεσσαλονίκη 2011. Ωστόσο, να σημειωθεί πως οι γενικές φωτογραφίες αντιπροσωπεύουν την υφιστάμενη κατάσταση που θα συναντήσει κανείς στο συγκεκριμένο οικόπεδο της Άνω Πόλης.
Η πρόταση αφορά την κατασκευή τριών κατοικιών, αντί των δύο που επέτρεπε το νομοθετικό πλαίσιο, σε δύο όμορα οικόπεδα Α και Β του οικοδομικού τετραγώνου 15 της Άνω Πόλης, σε μία περιοχή που τελεί υπό ειδική προστασία. Η επιτρεπόμενη δόμηση του οικοπέδου Α δεν συγκεντρώνεται σε ένα κτίσμα, γεγονός που θα προξενούσε όχι μόνο μορφολογικά αλλά και λειτουργικά προβλήματα σύμφωνα με την άποψη των υπευθύνων της πρότασης, αλλά διασπάται σε δύο μέρη ώστε κάθε ένα από αυτά να έχει την αυτονομία του. Το συνολικό αποτέλεσμα, όπως φαίνεται από τις εικόνες, προσπαθεί να αποδώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη «φιλοσοφία» και τις μορφολογικές αρχές της παράδοσης του οικισμού και όχι την εργολαβική. Χρησιμοποιήθηκαν εκφραστικά και κατασκευαστικά μέσα, τα οποία ανέδειξαν την «ανθρώπινη» κλίμακα των κτιρίων, δεν μιμήθηκαν τους όλο και μεγαλύτερους όγκους που τείνουν να αλλοιώσουν τον χαρακτήρα της Άνω Πόλης και για αυτούς τους λόγους παρατηρούμε πως στην προτεινόμενη σύνθεση κυριαρχεί η απλή μορφολογική οργάνωση και η αρμονική «ενσωμάτωσή» της στο σύνολο.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/fbe17622aee1419026284b11c6ae114d.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 162: Η υφιστάμενη κατάσταση όταν κατατέθηκε η πρόταση, πριν το 2011.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/9eab6e23f99ffa80245f9e6846c86143.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 163: Η πρόταση για την οικοδόμηση των δύο οικοπέδων στην Αλ. Παπαδοπούλου.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/1dc1e24201147443ca52abc11dda2e81.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 165: Πλάγια όψη της πρότασης. Εικόνα 164: Προτεινόμενη κάτοψη της γ’ στάθμης.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/2e0ecd704df1c674a7c08cb525247527.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/acb56d4283bd91838224c300221055ff.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 166: Μέτωπο της υφιστάμενης κατάστασης σήμερα. 77
Κατοικία στην οδό Ακροπόλεως 93:
ΤΥΠΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ ΘΕΣΗ Μονοκατοικία Οδός Ακροπόλεως 93, Άνω Πόλη ΑΡΧΙΚΗ ΧΡΗΣΗ - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ Έμυ Ζουμπουλίδου Αλίνα Πάνου Α. Κωτσιόπουλος
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚ. Μελέτη 2018 (δεν έχει κατασκευαστεί ακόμα) ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ - ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ -
ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΡΟΦΩΝ Υπόγειο και δύο όροφοι. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΟΥ Η κατοικία πρόκειται να κατασκευαστεί σε οικόπεδο που βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της οδού Ακροπόλεως. Το οικόπεδο, επιφανείας 101,39 μ², έχει εξαιρετική θέα προς τα νοτιοδυτικά, δηλαδή προς το ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης.
ΤΥΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Το σχήμα του οικοπέδου και των ομόρων κτισμάτων προσδιορίζει την οργάνωση της κάτοψης, με την τοποθέτηση του ακαλύπτου χώρου προς την πλευρά της θέας και την αποκατάσταση της συνέχειας του οικοδομικού μετώπου επί της οδού Ακροπόλεως. Η θέα και η θέση των όμορων κτισμάτων οδηγεί στη βασική επιλογή της τοποθέτησης των χώρων διημέρευσης, υποδοχής και της κουζίνας στο ανώτερο επίπεδο και των υπνοδωματίων και βοηθητικών χώρων στα υπόλοιπα.
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Η όλη δομή του κτιρίου προβλέπει τριμερή οργάνωση και, συγκεκριμένα, εκτεταμένη βάση από εμφανές σκυρόδεμα με μικρότερα ανοίγματα, κύριο προεξέχοντα όγκο με κάλυψη από συρόμενα και πτυσσόμενα ξύλινα περσιδωτά φύλλα και ξύλινη στέγη. Ο φέρων οργανισμός αποτελείται από τοιχώματα και πλάκες εμφανούς οπλισμένου σκυροδέματος, με εσωτερική μόνωση. Ο ξυλότυπος θα αποτελείται κυρίως από οριζόντια τοποθετημένες πλανισμένες σανίδες και οι στέγες από ξύλινο σκελετό. Εμφανές οπλισμένο σκυρόδεμα και ξύλινα περσιδωτά με περιμετρική ενίσχυση αλουμινίου ή χάλυβα στις κύριες όψεις.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΤΟΨΗ Α’ ΚΑΙ Β’ ΣΤΑΘΜΗΣ ΕΓΚΑΡΣΙΑ ΤΟΜΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ https://www.archetype.gr
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/8196914a2eeb35fdd1d0c1b922fc6648.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/3df288c5b9a878f81b14475cc1f7793e.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/3f0dad3f7eb6f7d0d77388d2b689c4d0.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/7431ca630ef1473b943eb7461804e51e.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/6f60cfdf23563939a0c61979aa42c002.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Κριτική αξιολόγηση:
Η συγκεκριμένη πρόταση, αρχιτεκτονική μελέτη του 2018 από τους Κ - Αρχιτέκτονες Ε.Ε., ακολουθεί υποχρεωτικά το Διάταγμα ΠΔ 17-5-1979 για την Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης, όπως τροποποιήθηκε το 1980, το 1999 και το 2007, το οποίο επιβάλλει ποσοτικούς και μορφολογικούς περιορισμούς στα νέα κτίρια. Κατά τους μελετητές, ο ευρύτερος στόχος αυτού του θεσμικού πλαισίου δεν είναι να οδηγήσει σε μια ισοπεδωτική γενική εικόνα πανομοιότυπων κτηρίων, αλλά να αναδείξει τις επί μέρους ιδιαιτερότητες του κάθε κτιρίου, την προσωπικότητα του αρχιτέκτονα και την εποχή που σχεδιάστηκε, στο πλαίσιο μιας κοινής ογκοπλαστικής οργάνωσης, η οποία χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα και αναγνωρίσιμα δομικά χαρακτηριστικά, όπως η ύπαρξη στεγών, οι προεξοχές, τα ύψη και άλλα.
Αυτά τα στοιχεία είναι ορατά και στην παραπάνω συνθετική πρόταση της μονοκατοικίας στην οδό Ακροπόλεως, η οποία χαρακτηρίζεται από την τριμερή οργάνωση. Πρόκειται για μία δομή που ανταποκρίνεται στο πνεύμα του Κανονισμού της Άνω Πόλης Θεσσαλονίκης και αφορά σε εκτεταμένη βάση, κύριο προεξέχοντα και ξύλινη στέγη. Αναδεικνύονται όλες οι ιδιαιτερότητες, εκφράζονται με δημιουργικό και σύγχρονο τρόπο οι ρίζες της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του τόπου και αποτελεί θετικό παράδειγμα σύγχρονης επέμβασης για το μέλλον. Εκτός των άλλων, το κτίριο ξεχωρίζει και για τις κατασκευαστικές καινοτομίες του και για τα υλικά που ορίστηκαν να χρησιμοποιηθούν. Ακόμα, σύμφωνα και με την μοντελοποίηση της κατασκευής που φαίνεται στις εικόνες, η ένταξη της κατοικίας δείχνει να είναι απόλυτα επιτυχημένη ανάμεσα στα υπάρχοντα κτίρια της οδού με τη συνεχή δόμηση, αλλά παράλληλα προδίδεται η εποχή στην οποία έχει σχεδιαστεί και την αφουγκράζεται πλήρως.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/2cf4b56de4cf66b1cc845c3aeabf35a7.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 167: Το υφιστάμενο κενό οικόπεδο αριστερά της οδού Ακροπόλεως.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/8f0a80d53930e8ed43832eed0b42fa66.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 169: Άποψη της κατοικίας από τα νοτιοδυτικά. Εικόνα 168: Η ένταξη της μονοκατοικίας στο υπάρχον περιβάλλον.
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/b9f7be2a5795da6441e12d51635da99a.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/a1ba79df16b298a9ac4f84006b6a1475.jpeg?width=720&quality=85%2C50)
Εικόνα 170: Το καθιστικό από νοτιοδυτικά μέσα από τον προεξέχοντα όγκο.
Συμπεράσματα
![](https://assets.isu.pub/document-structure/211005080837-ebf7b1642514405c7b9f4e874298c861/v1/6806088189b0010770f13e4faa9468c4.jpeg?width=720&quality=85%2C50)